HANDliOUND
AT THE
DIPLOIATICUS ET EPISTOLARIS lOEAYI^.
UKKUNltEN-SAMim ZUR GESCHICHTE MAHIIENS,
IM yiUFTRAGE DES MAHRISCHEN )_ANDES - AUSSCHUSSES
HERAUSGEGEEEN VON
^
/
VINCENZ BRANDL.
ZwOLFTER PanD. VoM JahRE lOQl — |OC)q.
BRUNN 1890.
VERL^G DES MAHRISCHEN LANDES-AUSSCHUSSES.
K. UN^P K.. HOPBUCHDRUCKER FR. WINIKER (^ SCHICKARDT.
972496
VORWORT.
LJer vorliegende zwolfte Band des mahrischen Diplomatars enfhalt ein zahlreiches
iirkundliches Material fiir die Geschichte Mahrens vom Jahre 1391 bis inclusive 1399,
einer Zeitperiode. in wclcher die Luxeniburg-er ein grosses Gebieth : Ungarn, Bohmen,
Mjihren. Brandenburg, die Lausitz, Luxemburg. Limburg und Elsass besassen. Es ist solbst-
verslandlich, dass die geschichtlichen Bewegungen in einem dieser Liinder ihre Riick-
wirkungen auch auf die iibrigen ausserten. und dass die Ereignisse immer in ibrem
Zusammcnbange aufgefasst worden miissen. Diesen Zusammenhang, insoweit er Miihren
betrifn. pragmatiscb horzuslellen, ist Aufgabe des Geschichtsschreibers; hier ist nicht der
Ort, eine umfangreicbe Abhandlung zu schreiben nnd es kann sich uns hier nur darum
handeln. dass wir auf die Urkunden hinweisen, die nach dieser oder jener Richtung von
Bedeutung sind.
Was zuvordorst die politischen Verwicklungen der Luxemburger unteroinander. ihre
gegenseitigen Ktimpfe, die zur Gofangennahme Wenzel IV. durch Jodok und die bohmischen
Herrn einerseits und zur Gefangennahme Jodoks durch Wenzel IV. andererseits fiihrten, daun
das Verhiiltniss der Luxemburger zu den osterreichischen Herzogen, den Pfalzgrafen, zu
Brabant und Limburir anbelanfft, beziehen sich auf dicse Punkle die Nummern der Urkunden :
56. 65. 67. 69. 72. 165. 167. 169. 174. 178. 179. 188. 193. 198. 199. 200. 201.
202. 203. 204. 205. 213. 219. 222. 223. 227. 229. 230. 231. 233. 237. 240. 245.
249. 251. 253. 254. 255. 258. 260. 261. 262. 263. 264. 265. 266. 269. 272. 273.
275. 278. 281. 284. 288. 295. 297. 304. 306. 344. 361. 374. 375. 385. 386. 387.
388. 390. 396. 397. 405. 430. 441. 446. 450. 452. 463. 494. 501. 524. 540. 547.
548. 549. 552. 553. 565.
Was spociell Miihren anbolangl. iill es wieder durcli dio alto Eiforsuchl und dou
Zwiespalt. dor untor don markgriiflichen Briidorn Jodok und Prokop berrschte. Es scheinl.
IV
dass 31ai-kgrat' Jodok seiiiem Bruder Prokop fiir dessen Aiispriielif :mf die Besil/-u)igen
ihres Bruders Sobeslav eiiie Geldentschadiguug versprochen und ihni dieselbe mittelst
Schuldbriefen versichert habe: darauf w^eisen die Xuminern 91. 112. und 121. hin. Dieser
Yerpflichtung kam Jodok nicht so nach, wie die Verschreibnngen lauteten und so grill"
Prokop zu dcn Walfen. Jodok. der damals schon iiber den Pliinen. wclche ihm zur Herrschaft
oder wenigstens zu grossem Einllusse iu Bohmen verhelfeu sollten, briltete, fand es gerathen,
den Streit beizulegen. Darauf bezieht sich die Urkunde ddo. Prag, 4. Aiigust 1393 (n. 165).
in welcher Jodok sich anheischig macht, beziiglich der dem Markgrafen Prokop und seinen
Anhangern zugefiigten Schiiden binnen 14 Tagen in Oliniitz zu erscheinen und hier mit
seinein Bruder einen Vergleich abznschliessen : sollten die zwei Briider sicli iiicht einen
konnen. so mogen die Herren Benes von Kroniau nnd Herart von Kunstat schiedsrichterlich
zvvisclien den beiden Markgrafen entscheiden, wobei besonders hervorgehoben wurde, dass
beide Schiedsrichter alle Entschiidigungen festsetzen sollen. die Jodok wegen ^ticbteinhaltung
der verbrieften Verpfliclitungen zu zahlen habe. Ob die Zusaminenkunft in Olinulz stalt-
fand, ist nicht bekannt: wahrscheinlich aber nicht. da Markgraf Prokop am 4. Februar
des foigenden Jahres 1394 in Prag eine Urkunde ausstellte, in w^elcher er verspracb, den
Schiedsspriich zu halten. welchen Wilhelm Markgraf von Meissen und Friedrich Burggraf
von Niirnberg zwischen ibin und Markgrafen Jodok wegen „aller zweitracht, bruche, schc-
liinae. kriege und usloufte", die sicli zwischen den beiden Briidern ereigneten. aussprechen
wiirde. In dieses Versprechen nahni Prokop auch seine Bundesgenossen, die Herzoge von
()ls. Troppau. Teschen und Stettin, so wie alle seine Anhiinger auf (n. 178. 179.). Wenn
aiich dleses Anbiethen zuin Vertrage ehrli<h gemeint war. so folgte daraus dennoch keine
vollstiindige Aussohnung dcr feindlichen Briider : im Gegenlheile. es entbrannte die alte
Feindschaft wiedcr, als die niichste Gelegenheit dazu sich darbolb. Und diese kam, als
Jodok sich init deu bohmischen Herren gegen Wenzel IV. verband, nnd dieser im Juni des
J. 1394 gefangen wiirde : Prokop trat an die Seite des gefangenen Konig.s nnd grilf die
oslerreichischen Herzoge. welche Jodok und den Herrenbund unlerstiilzten, an (n. 230).
Aber auch gegen Jodok wandte er seine Wallen: es gebl dies aus dein Versprecben hervor.
(las Prokop seiner Sciiwester Anna, Gemahlin des Peter von Sternberg. am 19. Janner 1395
inachte, ihre und die Giiler des Sternberger- und Doleiner-Klosters in den Fehdeii. die er
inil seinem Bruder Jodok hat iiud hahen wird, zu verschonen (n. 231.). Einen will-
kommenen Anlass zur energischeu Forlselzung des Krieges erhiell Prokop, als ihm Kiinig
\N enzel, nachdem er Jodok i>efanaen nahm (12. Jiini 1395). durch Boten auflrug, das
(Jeliieih Jodoks zu heselzen [i^. 262. j. Die Fehde daucrte bis zum Ende des J. 1395
iiiid fand ihren Absclilu.ss dadurch, dass Jodok seinein Brudcr Prokop gewisse Entschadi-
liiiiigen gab. darunter namentlich, dass er die Stadt Littau an Prokop ablrat (n. 295.).
Eine Folge der inneren Fehden war die Slagnation aller Reelilsgeschafle, da das
Laudrechl, so lange der Krieg dauerte. keine Silzungen abhalten koniile. Das Landrecht
sollle viermal iiii Jahre. und zwar zweimal iii Briinn und zweimal iii Olmiitz gehegl werden.
Dalier sollte es sich in den neiiii Jahreii (1391 — 1399) sechsunddreissigrual versamineln.
wahrend es in diesem Zeitraume nur siebenmal zusammenfral : 1391. 1392. 1397. 1398.
1399. in Olmiitz nnd 1392. 1399. in Brunn. und zwar in beiden Stiidten nur je einmai.
Kine andere missliche Folse des inneren Krieees waren die Schwankungen in den
Besilzverhaltnissen : es wurde namlich der Krieg nicht bloss im oiFenen Felde gefiihrt.
sondern die Anhanger der einen iiberfielen die Anhiinger der anderen Partei. pliinderten
deren Besitzunffen und selzten sich in dem Eigenthume derselben fest. als ob es friedlicli
und rechllich erworben worden ware. Ein Gliick fiir den von Haus und Hof Vertriebenen.
wenn der Gewaltlhater selbst im Besitze des Geraubten blieb. da die Revindication vor
dem Landrechte dann einfacher war: kam aber das g-eraubte Gut durch Verkauf. Tauscb
u. s. w. in die dritte Hand. complicirte sich der Process biiufio- in der Weise. dass mehrere
Landrechlsperioden vergingen, ehe der rechtmassige Eisenlhiimer den Schadenersatz erlangte
und an die Gewer kam. Die Pahonen-Biicher aus jener Zeit sind voll von ahnlichen
Klagen. so dass das Landrecht diesen Ubelslanden nur durch AufslellunL'^ der Rechtsnorm
sleuern konnte. dass alles im inneren Kriege geraubte Gut dem Eigenlhiimer zuriickgestellt
werden musse. Ein undatirles. aber in jene Periode fallendes Schreiben schildert die
Unsicherheit in jeder Beziehung mil folgenden Wrtrten : „Nulli hominum patet per viam
tulus transitus eo amplius crescenlibus lalrociniis. quo remissius lalium dissimulanlur facinora
sine poena. Omnia quippe sunt eis communia et hoc. quod quid eoruni arripit. justo here-
ditalis lilulo repulat esse suum.'^
Die Verwilderune der Sitten uahni durch diese inneren Kriege umsomehr liberhand.
als oft j\lilglieder einer und derselben Familie die einen auf Jodok"s. die anderu auf
Prokop"s Seile slanden und sich ebenso befehdeten. als ob sie in keinem verwandschaftlichen
Verbande stiinden. Wenn schon in dieser Beziehung keine Riicksicht obwaltete. so ist es
nicht zu verwundern. wenn die kirchlichen Giiler. die Giiter der ,,todten Hand* ein uniso
willkommeneres Object der Raub- und Beutelust wurden. Markgraf Jodok. durch friihere
Erfahrungen klug geworden. wich jedem Slreite mit dem Olmiitzer Bischofe und Capilel.
so weil es nur mofflich war. aus : aber er konnte es nicht verhindern. dass seine Anhauirer
milunter auf eicrene Faust die Privilegien der Olmiitzer Kirche verletzten und Eingriffe in
das Eigenlhum derselben Ihaten. Aber er war jeder Zeit bereit zu IViedlichem Vergleirhe
und Schadenersalze. wenn seine Anhanger einen feindseligen Act an dem Eigenlhunie des
Bischofes und Capilels begiengen : so z. B. als seine zwei hervorragenden Parteifiihrer
Procek von Busau und Procek von Kunstat mehrere Giiter der Olmiitzer Kirche verheert
halten (n. 329.). Welche Verwustuniren der Krieg un Gefolge halte. schildert Jodok selbst
in dem Bruchsliicke eines undatirlen Schreibens (n. 363.). Um diesen Anfeindunoin der
Olmiilzer Kirche fur die Zukunft vorzubeusren. erliess Jodok eine slrenge Verordiiung. um
die Immunitat der kirchlichen Personen und die Sicherheil des kirchlichen Besilzes zu
sichern (n. 340. J. und die Stadt Olmiitz wurde verpflichtel. fiir diese Sicberheil Sorgt- zii
tragen (n. 362.J.
Anders benahm sich Markgraf Prokop. Er wollle oder konnte es nichl verhindern. dass
seine Anhan^er in schrecklicher Weise die Giiter der Olmiilzcr Kirche pliinderten und die
VI
Uiiterthanen derselben brandschalzten und korperHch schadigten. Schon in den friiheren
Kriegen der beiden Markgrafen giengen Klagen des Olmtitzer Kapitels nach Rom, damil
die Kurie die Ohniilzer Kirche in Schutz niihme und die Folge davon waren zwei Bullen
Bonifaz IX. an den Schottenabt in Wien, er moge die Ohniitzer Kirche gegen die Schiidiger
schiitzen und wenn nolhwendig, den Bann iiber dieselben aussprechen (n. 191. 215.^. Als
daher die Eingrifle in das Kircheneigenthum im lelzten Kriege immer gewaltsamer wurden,
sehritt zu Anfang des Jahres 1399 der Schottenabt Heinrich zur Durchfiihrung des kirchhchen
Processes. Ais die Hiiupter der Beuteziige und Vergewaitigungen der Ohniitzer Kirche sind zu
nennen Pi-ibik von Odlochowitz, Hauptmann des Markgrafen Prokop in der Sladt Litlau, Hasek.
Burggraf daselbst, Bohunek, Burggraf in Prerau, Adam Bes, Hauptmann daselbst, Stanislaus,
Hauptmann in Bisenz, Mixik, Burggraf daseibst, dann die Hauptleute und Burggrafen Prokop's
iu Mahr. Neustadt, Ung. Brod, Pohrlitz, Eibenschilz, Ostra, Aussee, Rabenstein bei Znaim,
Hri^dek bei Gewitsch u. s. w. Aber auch Mitgheder der hervorragendstcn Familien des
Landes betheiligten sich an dieseu Phinderungen, so Johann von Sternberg-Lukov und sein
Sohn Albert, Hynek von Waldsteni, Haviik vou Zvei-etitz, Smil von Kunstat-Bolehraditz,
Heinrich und Hynek, Britder von Kunstaf-Jaispitz, Andreas und Vanek von Duba, Vanek von
Boskowilz auf Cernii Hora, Sigmund von Letowitz, Vok und seiu gleichnamiger Sohn von
Holslein, Matheus von Citnburg auf Tobilschau, Benes von Kravaf auf Kwassilz ; nebsl
diesen eine bedeulende Anzahl von Rittern, Edeiingen und Andern aus Mahren und Schlesien.
Uber alle diese, sowie iiber den Markgrafen Prokop und seine fiirsllichen Anhiinger: Johann
Herzog von Troppau-Ralibor, Semowit von Mazowien, Premysl von Teschen und dessen
Sohn Bolek, Konrad von ()ls und dessen Sohn Bolek wurde der Bann und uber ihre Besilzun-
gm das Inierdict ausgesprochen (n. 523. 524.').
Der Umstand. dass zur Bekiimpfung der Schiidiger der Olmiitzer Kirche der Bann und
das Inlerdict durch den Schottenabt auf papstliche Anordnung nothwendig war, beweist, dass
die den Olmiilzer Domherren, Adam und Wilhejm, durch den Prager erzbischiiflichen Vikar
veriiehene Machl, Gcwaitthaten, welche der Oluiiilzer Kirche und ihren Leuten zugefiigt
wiirden, durch kirchliche Censuren zu bestrafen und abzuweuden, nutzlos war (n. 163.).
Es unterliegt keinem Zweifel, dass die Ohnutzer Kirche durch die auigewiihlten
Parleileidenschaften vielerlei Anfechtungen zu erdulden gehabt hiitte, auch wenn das Leben
des Klerus das exemplarischeste gewesen wiire, das es aber nicht war. Denn nach einer
im J. 1392 vorgenommenen strengen Visitation sah sich der Prager Metropolil Johann
von Jenstein geniithigl, so manche Ubelstiinde, die er bei dcn Domherrn und detn niederen
Klerus vorfand, zu riigen (n. llii.). So verordnete er, dass kein Domherr oder der
Bischof auf seinen Dominien Jiiden halte. um durch sie Wuchergeschiifle zii betreiben;
aber wie schwer es war. der Juden bei Geldgeschiiflen zii eiitbehren. zeigt der Umstand,
dass Hischof Johann Mraz dein Juden Aazaii und dessen Frau Sara gestatlete, in der
biscliodichen Stadt Kremsier oder wo sonst immer auf den bischiiflichen Besitzungen ihren
Wohnsilz aiifzuschlagen und dass er sie in seinen besonderen Schulz nahm (n. 455.).
Ferner verordnete der Melropolil, dass die Priilalen, wclche zur l\esidenz verpflichlet waren.
VII
iniierhalb dreier Monate in Olmiitz eintreiren, vvidrig-enfalis sie der Excommunication ver-
fielen; aber bei der damaligen Cumulirung der Beneficien, wo oft eine und dieselbe Person
ein Kanonikat in Prag, Olmiilz und Breslau besass, war es schwer, dieser Verpflichtung'
nachzukommen, und sie blieb meistens unerfiillt. Und wenn der Metropolit einschiirfen
musste, dass jahrlich einmal eine Diozesansynode abgehalten werde, auf welcher die von
seinem Vorgiinger Ernst von Pardubitz beschlossenen und von Johann von Jenstein ver-
mehrten Statuten vorzulesen seien, so beweist dies, dass die Synoden zum grossen Nachtheil
der Disciplin des Klerus nicht abgehalten wurden. Die Verordnung des Erzbischofes,
dass ohne Einwilligung des Bischofes kein Tausch der Beneficien stattfinden diirfe, das
Verbolh, fiir gewisse Funclionen keine Gebiihr einzuheben, sowie die strengen Massregeln
gegen die im Concubinate lebenden Prioster zeigen, wie damals die kirchliche Disciplin in
Mahren gelockert vvar und die dadurch schwerlich befordert wurde, dass es den Pfarrern
frei stand. die Einkiinfte ihrer Pfriinden zu verpachten (z. b. 196. 314. u. s. w.). —
Die gelockerle Disciplin im hoheren und niederen Klerus, die bestandigen Angriffe
auf kirchliches Gut und die dadurch nothigen Auslagen, uni dasselbe gegen Gewaltthaten
jeder Art zu schiitzen, machten das Amt eines Bischofes von Olmiilz zu einem sehr
beschwerlichen. Bischof Xikolaus von Riesenburg, aus Preussen stammend, ') welcher die
Olmiilzer Diozese von 1388 an leitete, starb am 6. Juni 1397 auf dem bei Prag gelegenen
bischOflichcn Gute Di-ewitz ; sein Leichnamwurde nach Olmiilz iiberfiihrt uud in der Dom-
kirche begraben (n. 400.). Das Kapitel, welches seit Altersher das Wahlrecht besass,
wiinschte, dass eines seiner Milglieder den Bischofsstuhl einnehme und dass nicht, wie im
J. 1388, eln jVichtdiozesan zum Bischofe ernannt werde. Wohl mochte das Kapitel von dem
Vorhaben Konig Wenzeis. falls der Olmiitzer Sluhl erledigt wiirde, auf denselben den
Bischof von Leubus, den ehemaligen Probst von Zderaz, Johann Mriiz, -) zu erheben,
Aachricht erhalten haben; deshalb beeilte es sich mit der Wahl und erwahlte den Olmiitzer
Domherrn Ladislav (abgekiirzt Lacek.) aus deni angesehenen Herrengeschlechte von Kravar
zum Bischofe, und nolificirte diese W^ahl dem Kiinige. Aber die Anlwort des Konigs klang
scharf abweisend ; es sei seiu Wille, dass niemand Anderer, als sein vertrauler Ralh, der
Bischof von Leubus, den Olmtitzer Sluhl besteige und diesem zu Gefallen sei er bereit dazu
behilflich zu sein, dass das Bisthum wieder in seinen aiten gliinzenden Stand zuriickkehre;
deshalb wiinsche der Kiinig, dass das Kapitel die Wahl vviderrufe und den vom Konige
') Die Ansicht, dass Biscliof Nikolaus der bijlimischen Faniilie der Biesenburge entstamme, wird
wolil nicbt langer zu halten sein. Ich habe die Naehrichten viber die Riesenburge in jener Zeit eingehend
diirchforseht und keinen Nikolaus finden ktinnen. Deslialb wird die Angabe des Olmiitzer Codex, dass
liischof Nikolaus aus Preussen stamme, um so massgebender sein miissen, als iu n. 346 ein Schwager des
Bischofes, Simon Grimm, angefiihrt wird, welcher oftenbar keiner adeligen Familie angehorte und vou dem
dalier schwerlich vorausgesetzt wordeu kann, dass er die Tochter einer alton Heirenfamilie zur Frau
erhalten batte.
^) Bischof Johann stanimte aus SkoC^it/ iu Holniiou und gehiirte wahrscheinlich einer Zemancn-
familie an (n. ."135.).
VIII
bezeichneten Kandidalen postulire; dann sei er ffewilU, die Olniiitzer Kirche. vvelche. vvie
das Kapitel vvisse. nieinandeni Anderen als dem Konige von B()limen unmittelbar unter-
geben sei. in seinen besonderen Schutz zu nehmen ; sollte das Kapitel aber Widerstand
leisfen, so sei schon an den Markgrafen Prokop ') der Auftrag ergangen. den Widerstand
zu brechen und die Widerspenstigen durch passende Mittel zum Nachgeben zu zwinffen
fn. 401.) Diesen nicht misszudeutenden Winken gab das Kapitel nach und da Konig Wenzel
auch bei der papsllichen Kurie seinen Giinstling vvarm empfohlen halte. so erfolgte dessen
Ernennung durcli die Kurie am 20. Juli 1397 (n. 409.1.
Der neue Bischof hatte mit noch grosseren Schwnerigkeiten zu kampfen. wie sein
Vorgiinger. welcher wegen der grossen durch den Krieg verursachlen Geldauslagen und
zur Tilgunsr der v'on seinem Vorgiinger angehauflen Schulden (n. 187.1 mehrere Bistums-
gliter verpfanden musste. Bei seiner Ankunfl im Bistume fand Bischof Johann die Tafel-
giiter beinahe alle verpfiindet oder von den Parteigiingern Prokop's besetzt (n. 471.): das
Kapitel rieth ihm. er moa^e den Konig an sein Versprechen. der Olmiitzer Kirche in den
alten Besitz- und Rechlsstand zu verhelfen. erinnern. Der Bischof begab sich nach Bohmen
und obwohl er ein ganzes Jabr. wie er selbsl berichtet (n. 536. \ in Prag und an anderen
Orlen, wo gerade der Konig Hof hiell. verweilte, so Ihat der Konig doch nichts, um sein
Versprechen zu erfiillen. So blieb dem Bischofe nichls iibrig. als neue Schulden zu machen.
um theils den alten Verpflichlungen nachzukommen . theils manche Giiter einzulosen
(n. 471. 535. 536. 537j. Ja im Jahre 1399 war durch den Krieg die Noth des Bischofes
so hoch gestiegen, dass Bischof Johann sich nicht anders helfen konnte, als dass er von
den in der Sakristei der Domkirche aufbewahrten fremden Geldern 150 dem Vikar Jakob
von Budwitz gehorige 3Iark entlehnen musste, um die bischoflichen Soldner zu bezahlen."-)
Das Aufgebolh der bischoflichen Vasallen reichte niimlich nicht hin. um den Schaaren
Prokops geniigenden Widersland zu leisten und es musslen Soldner gemiethet vverden, um
die bischoflichen Truppen zii verslarken.
') Diesen Umstand beutet.e nacliher Prokop in seineu .\ngriffen auf das Ohii. Bistuni so aus, als
ob er im Auftrage des Kouigs liandle.
^) Bischof Johann berichtet dariiber selbst in dem Schuldbriefe. wclchen er dem Jakob vou Budwit/.
iiber die 150 Mark am 15. Oktober des J. 1401 ausstellte. Er verpflichtete sich darin, seine Schuld bis
zum nachsten Georgifeste zurtickzuiiahlen ; sollte dies nicht moglich sein, so solle Jakob die Einkiiufte des
bischoflichen Dorfes Namest' und des Hofes daselbst so lange beziehen, bis die 150 Mark sammt Zinsen
dadurch ersetzt wiirden. Die Eingangsworte des Schuldscheines scliildern die damalige Nothlage und die
Kriegsverwustungen des Bistumes : „Johannes etc. recognoscimus, quod cum de anno millesimo trecentesimo
nonagesimo nono tempore guerrarum, (juibus eciam nostra bona ac capituli erant per iniuiicos invasa, distracta.
lesa graviter et oppressa, pro quorum bonorum liberacione et defensa pro gentibus armorum prefate ecclesic
egestate et penuria coacti alibi illa vice pecuuias pro stipendiariis reperire non valentes, in sacristia ecclesie
nostre certarum personarum tulimus pecunias. Inter quas centuni quinquaginta marcas domini Jacobi Bud-
wicz, nostri in ecclesia predicta vicarii, recepiuius pccuuiis in paratis. que iuter alias pccunias pro stipen-
diariis prefatis sunt distribute."
1\
L her die A asalleno uter iiiid die instilution der bisclioflirhen Lthen Uberhaupl enlhall
dieser Band werlhvolie Beitrage. die den in Kremsier aufbewahrten Lehensquaternen ent-
nonimen sind. Die Lehen besfanden entweder in ganzen Gulern oder einer bestimmten
Anzahl Lahne oder in 3Iauth- und Zolleinnahmen. oder in Vogteien: nach der Grosse des
Lehens wurde die Anzahl der Soidner bestinimt. welche der Lehensmann zum bischollichen
Aufgebote zu stellen verpflichtet war. Solche Lehen waren damals : Zeletilz. Drazowilz.
ein Hof bei Wischau. die Vogtei in Keltsch. ein Hof in Quitein, Biskupitz, Schollschitz.
Kirlitz. Xemcitz. Ijezd. Bezdek. Kunzendorf. Freiberg, RiUowitz. Choryn, Lhota. Ziibreh.
Ivladrub. Komarowitz. 3Iejlitz. Zelc. 3Iodritz. Wal. 3Iezific. Arnoltowitz. Spytihnev, Topolna.
Skalka. Hostehradilz. Loucka bei Schaumburg. Zwitlau. Greifendorf. KossHng bei Kalscher.
Kreckowitz. Warhosf, (Haslicht). Luteiu, Blansko. 3Ienowitz, Heinrichsdorf, Mikulowitz,
Oslrau. Braunsberg. Lowesitz. Chwalkowitz. Vsechowitz. Am wichligsten waren die bischdf-
lichen Buroen in Mejlitz. Mirau. Arnoltowitz und Schaumburg. zu denen eine bedeutende
Zahl von Burglehen gehorten. auf welche die Hauplleute und Burggrafen eine bedeuteude
Ingerenz ausiibten. Das Amt eines Burghauptmannes wurde nur vollkommen verlasslichen
Personen verliehen. weshalb die Bischofe gewohnlich Verwandte. falls sie solche hatten,
zu diesen Amtern bestellten. So war der Bruder des Bischofes Johann, Xikolaus Mraz von
Skocitz. Hauptmanu auf der Burg Mirau n. 492. j. und der ^elfe des Bischofes. Jakes
iJakob: von Ivlattau. Hauptmann auf der Schaumburg (u. 441. 494).
Die rechtlichen Verhaltnisse der Vasallen wurden vom bischollichen Lehenshofe. der
in Kremsier tagte. (z. b. n. 40. 114. 131. i geregelt. dessen Ausspruche auch der Bischof
sich fiigen musste. Eine dem mahrischen Landrechte entlehnte Inslitution war der spolek
der Vasallen. d. h. die Befugniss. dass die Vasallen auch beziiglich ihrer Lehensgiiter
Erhvereinigungen eingehen konnlen. L'm die bischoflichen Lehensgiiter bewarben sich nicht
nur Mitglieder des niederen Adels (zemane. panose, vladykyi, sondern auch Ritter. ja
auch Personen des Herrensfandes. wie denn in dieser Zeil Mitg-lieder der alten Familien
der Kunstate. Kravare und Slernberge zu den bischoflichen Vasallen zahllen. —
Auch liber die Verhaltnisse der Stadte und ihrer Biiro-er enthalten die Xummern
27. 34. 39. 49. 63. 87. 104. 117. 130. 220. .i34. dieses Bandes schatzenswerthe
Nachrichlen.
Zuiii Schlusse fijgeii wir das Itinerarium des 3Iarkgrafen Jodok hei:
1391. Jiinner 25 Berlin: Februar 2.') Prao : April 5 Briinn : Mai 7 Briinn: Juni 24.
Jiili 7. 9 Ohniitz: August 7. 14. 28 Briinn : Okfober 10 Aussee : Xoveinber 1. ItiBriinn:
Dezember 12 Prair.
1392. Jan. 13. 14 Pressburg: Feb. 10 Born: Apr. 24 Znaim. 30 Prag : Mai 6
Prag. 31 Brunn: Juni 24 Briinn. 29 Olmulz: Juli 3 Olnnilz: Sept. 16. 22 Briinn : .\ov.
12 Briinn.
1303. Feb. 4. 17 Prag: Marz 23. April lU. Mai 17. Jiiiii 23. 28 Briinn: Aug.
4 Piag. 9. 26 Brunn: Sept. 8 Briinn: Dez. 18 Znaim.
X
1394. Feb. 9 Prag: April 26 Briinn; Mai 5, Jiini 5 Prag; Nov. 15 Briinn;
Dez. 17 Weitra; Dez. 29 Znaim.
1395. Jiin. 10 AVittingan, 19 Znaim; Feb. 23 Bndweis : April 2. 18 Prag, 30?
LTsti Sezemino; Juni 1 Tetschen; Juli 15 Sobeslav ; Aug. 9 Zwettel ; Sept. 20 Budweis;
Okt. 13 Riesenburg ; Nov. 6 Dresden.
1396. Feb. 6 Briinn; Apr. 2, Mai 1, Jnni 3. 9 Prag ; Juli 17 Meililz ; Aug. 5.
2() Briinn; Sept. 17 Seefeld ; Nov. 30 Briinn ; Dez. 10 Brtinn, 18 Znaim.
1397. Feb. 6. 8. 9. 14, Apr. 3. 10, Mai 3 Prag, 11 Briinn : Juni 11 Prag
(n. 405.): Aug. 7 Goding ; Dez. 31 Aussig.
139J*. Jiin. 1 Aussig; Feb. 14, Miirz 31, Mai 12. 28 Briinn ; Juni 15 Prag ;
Juli 2 Frankfurt, 22 Brandenburg ; Sepf. 17. 20. 22 Brandenburg ; Okt. 13 Berlin ; Nov.
23 Berlin ; Dez. 13 Tangermiinde.
1399. Jtin. 10 Tangenntinde, 18. 19. 20. 23. 25. 26. 27 Berlin ; F^eb. 4.
20 Berlin ; Apr. 9 Brunn, 22 Olmiitz ; Juni 18 Znaim, 22 Iglau ; Aug. 24 Prag ; Sept.
1 Briinn; Okt. 21 Goding ; Nov. 19 Briinn.
Briinn. 2. Dezember 1889.
V. Brandl.
I.
Bisckof Nikolaus ro» Olmillz beslimmt den Briiiiner Caiioiiicus Stephaii zum Vormunder
der Waisen nach Ales ron Menitz-. Dt. Mirau 7. Jcinner 1391.
Aicolaus etc. notum facimus elc. Quod habito respectu ad circumspeccionem et indu-
striam honorabilis viri domini Stephani canonici ecclesie montis sancti Petri in Brunna. devoli
nostri nobis dilecli. animo deliberafo ac de certa nostra sciencia sibi pueros ulriusque sexus
famosi Alschonis de 3Ianicz fidelis nostri cum bonis eorum in villa Krzizanowicz prope
Nausedlicz comisimus et tenore presencium committimus ad tenendum, gubeniandnm tamquam
vero et legittimo tutori et eorum lideli palruo. Sic tamen. quod ipse bona dictorum puerorum
fidehter gubernet et tneatur et ea non minuat sed pocius auireat sicut utilius poliierit absque
fraude. Presentibus Jescone de Cunstat dicto Pusca. Hechtone de SchuczendortF. Gerhardo
dc Meraw^ et aliis pluribus vasallis noslris fidelibus dileclis. In quorum teslimonium etc. Datum
Meraw anno domini millesimo trecentesimo nonagesimo primo. sabato in crastino epiphanie
domini. —
(Aus dem altesten Lelieusquatern im fiirsterzb. Archive in Kremsier p. !(1.)
2.
Berlin 25. Janner 1391.
iTlarkgrar Jodok bekundet, dass die fiir diesmal von dem Bischofe von Havelberg
ihm geleistete Geldhilfe der Steuerfreiheit des Bisthumes nicht prajudicire.
(Riedel Cod. Brand. A. II. 47.3.)
3.
2o. Janner 1391. s. l.
JTlarkaraf Jodok vereignet dem Frenzl von Damerow 4 Hufen zu Klinkow.
(Ricdel Cod. Brand. A. XXI. 223.)
2
4.
Der Olmutzer Canoniciis Laurenz enlscheidet als Schiedsrichter zwischen Adam ron
Necitz Canonicus in OlmUtz und Siilik von Konitz den Slritt bezUglich des Hohbemges
aus dein Walde Bilorskd Hora. Dt. Olmutz 30. Jdnner 1391.
V e jmenii Pthie amen. Jiz od clivile mezi clihodn^mi muzi Adamem z Necic duchov-
nilio prava doklorem kanovnikem kostela olomouck(5ho z jedne a urozen^m muzem Sulikem
7. Konic z slrany nejak^ho uziv^ni drev z lesu secileho vrchu, Bilovska hora obycejne
receneho v niezech vsi Bilovic leiiciho k pdleni do dvoru sv^ho v Hlubcicich aneb jin6ho
klereiio koliv dvoru az do zivobyli sv6ho jmeni, drzeni a ustavicn^ho uziv^ni, z strany
druh^. vznikla rozepre. Procez strany fecen^ v dotcen(5 rozepfi jednosvorne a s bedliv^ra
iivazenim na ctihodn^ho niuze kneze Yavfince kanovnika olomouckeho jakozto obrmana a na
nem, bud vzhuru bud dolu padne, pod pokutou nizepsanou pfeslati sobe slibily. Potomne
pfedpovedeny kiiez Vavfinec dolcen^ strany pfed sebe povolajic a fecendio pana Sulika
osobne. dotceneho pak mistra Adama skrz ctihodneho kneze Vlcka z Podoli kanovnika olo-
mouckeho jakozto prokuratora pfiziUianeho a k tomu obzvliistne nafizeneho, slysic a srozumejic
mezi stranami schv^iil a vypovedel na tento spiisob :
My knez Vavfinec kanovnik olomoucky jediny obrman mezi stranami dolcenymi
slysic obrany jich vyhl^sili jsme, vyhlasujeme. schvalujeme a vypovidame, ze urozen^' muz
Sulik z Konic priivo uzivani drev aneb pravo k uziviini drev lesu secit^ho. BilovskS hora
obecne fecen^ho, v mezech vsi Bilovice polozen^ho, k pileni ve dvofe sv6m Ilrubcick^m
neb kter^m koli jin6m az do ^ivobyli sv^ho toliko a nic d^le drzeti a uzivati m^ v dolcen^
hofe. prdvem dedicn^m, nad^nim, porovn^nim aneb jak^m koli priivem jemu nalezejfci; to
priivo v riice ctihodn^ho muze mistra Adama z Necic pr^va duchovniho doktora, kanovnika
olomouck^ho. jemu a prebendc jeho ve vsi Bilovicich a kteremu koli jebo v fecent^ prebende
fiidn^mu potomku proste a dokonce ustoupiti a od dotcen^ho priha upustiti povinen jest a
jmenovany knez Adam panu Sulikovi ctyfi hfivny grosu vdhu majicich, mince prazsk^
moravsk^ho poctu a cisla na hotove polozili a odvesti m^. Dokliidiime nicm^ne, jesllize by
— coz odstup — kler^ zo slran dotcen^ch nase rozezn^ni a schviileni Istne, podvodne aneb
ze zlosti zlebcili, zkazili aneb zrusiti aneb jeniu jakym koli vsetecnym usilovcinim ve vsem
neb na dile sc protiviti opovdzila. ze pokulu deset kop grosi mince poctu a cisla napfed-
poveden^ch strane schv^leni drzici vycisli povinna bude a takovou pokutu tolikr^t podnikne,
kolikriit dotcen^mu nasemu rozezniini a schvtileni odporovati bude. Toho vseho pro ujislenf
a svedomi videlo se tcnto list obycejnou nasi peceli slvrdili.
Polom hned strany fecene pfilomn('' dotcen(5mu rozezniini aneb schviileni mezi nimi
vyhliisen^mu mfsto daly a jednomyslne a svorne jak ve vsem lak na dile schv^Iiiy. A tu
pan Sulik vselik^mu priivii duchovnimn i svetsk(5mu, obyceji neb vymince priiva kter^ho
koli, vseobecne i obzvlastne i lolik(,'z ncjakemu listu neb obdarovani na pfedfecen<5 pr^vo
iiziviini drev obzvliislne uciniMKMnii a peceti probosta, dekana a kapiloly olomouck(5 stvrzen^mu
(ktcry^lo list neb obdaroviini, jak pod cislolou viry sv^ pravil, zlratil a ktery jestli by se
iialezl pfe(lft'cen(5mii knezi Adamovi aneb jelio v dolccnt^ prebende pofj^dn^mii poloinlui
pfislibil a pfipovidii beze vsi zl(? Isli navniliti) kteroukoli neb jakoiikoli poinoc neb nzilek
jemu pfed pfedesl^m aneb v pfedeslycli pfinas(^jici (sic) neb pfinesli mobouci fsicj. lajne
nebo zjevne, plalnost vypovedel. Vyse jinenovan^' tak^ knez Vlcek fecen^ho mislra kneze
Adama prokurator clyfi hfivny grosfl mince, poclu a r.^zu ustanoven^ch, jmenem dotcen^ho
mistra Adaina jmenovanemu panii Snlikovi na hotov^-ch penezich bned oddal a odvedl.
kter^zto pan Sulik od nebo skutecne pfijal. — Slalo se leta od narozeni Pdne tisfciho
tfist^bo devadesiiUHio prvniho, dne tfical(?ho mcsice ledna. za papczstvi nejsvetejsiho v Krislii
otce a pfina naseho paiia Bonifacia z boziho opatrovaiii papeze dev<'il(5ho l^la jebo drub(ibo.
lu bodinu jako nesporni na pfedhradi olomouck(?m v doine ctibochuMio kneze Vavfince
kanovnika olomouck^ho.
(Aus dera .lahre KjlO stammende Ubersetzung des lateinisclien nicht mehr vorhaudenen
Origiuales. — Hoeek'schp Slg. im Laudes-Archive u. (5681.)
5.
Thomas roii BiU)irilz-. Rerershiief iiber seine BelehiniiKj iiiil ilein Olin. Leheiisgnte Zelelilz-.
Dt. Mirau 30. Janner 1391.
lch Thomas elwenne herrii Hannus sun seliger gedecbtnusse von Pelwicz bekenne
und lue kunt offenllich mit dieseni brielV allen den, die yn sehen oder boren lesen. Wenn
der erwirdige in gote vater mein gcnediger herre berr Niclas bischof zu Olomuncz niir
von sunderlicben genaden als ein recbter lebenherre geben und vorleben bat das gut
zu Selelicz mit seiuen zugehorungen, als es der egenannte niein vater inne gehalden und
gehabt hal, so gelobe ich demselben meinein genedigen herren das in guten treuen, das
ich nach dem gute steen will nacb allem mcinem vermogen. so ich beste kann und niag
mit dem rechten, und auch, das icb dasselbe gul nicbt vorkaufen vorseczen noch vor-
kUmmern oder empfrenden in dbeineweis sal noch wil weder niit worten noch mit werken
ane rat, wille und gunst des egenannten meines genedigen herren des bischofs zii Olomuncz.
3Iit urkund dicz briefes vorsigell niit meinem iind dcr edlen leute berrn Bernhardes Hecht
von Scbiiczendorf, herrn Gerbardes von Meraw und Cunczes von Smolh, die ich dorumb
gebeten habe, anhangenden ingesigele. Der geben ist zu Meraw nach Cristes geburte
dreizenhundert jar und dornoch in dem einundneunczigsten jare an dem niontage vor unsir
fraun tag, den man zu iatein purificacio beate Marie virginis nenrtet.
(Orig. Perg. 1 an Perg. Streifep h. Sig. im fiirsterzb. Archive in Kremsier.)
6.
yikolaus Bischdf rnn Ohniilz- rerleiht tlein Jesek ron Slernherr/ das hischopiche Lehen
iu Drazowitz: Dl. Mirau 3. Fehruar 1391.
]\icolaus etc. notumfaciiiiiis etc. Ouod propter fidclia obse(]uia nobis et ecclesie nosln»
Olomucensi pcr notabilem virum (krminum Jcskonem de Sleriiberg alias de Luckaw vasallum
1*
et amicum nostrum fidelem sincore dilcctum actenus impensa elc. de cerla noslra sciencia
jus nostrum, quod ad nos velul episcopum Olomucensem dominum feudi viile superioris
Drazowicz, quam bone memorie quondam Cirnyn vasallus noster a nobis et ecclesia nostra
sHscepit, habuit, tenuil et possedit in feudum dum vixit, ex eo quod idem Cirnyn sine
legitimis heredibus masculini sexus decessit et eadem villa cum suis censibus etc. ad nos
est legilime devoluta, donavimus contulimus, donamus et conferiraus proul et in quantum
de jure possumus et debemus in feudum a nobis et ecclesia nostra Olomucensi tenendam
habendam et possidendam sicut juris et moris est. Feudi huiusmodi recepimus quoque a dicto
Jescone fidem et obedienciam solilas nobis desuper prestari proul in talibus fieri est con-
suetum, nostris et ecclesie nostre Olomucensis debitis serviciis et juribus semper salvis.
Presenlibus honorabilibus viris magistro Sandero archidiacono Preroviensi et canonico Oio-
mucensi, Bernhardo Hecht de Schuczendorf, Gerhardo de Meraw militibus, Wolframo de
Panowicz, Jaroslao de Sobeschin et aliis quam pluribus fidelibus nostris dilectis. Harum
quibus sigillum etc. Datum in castro nostro Meraw anno domini M'' CCC^ nonagesimo primo
feria sexta proxima post festum purificacionis beate Marie virginis gloriose.
(Kremsierer Leliensi|uatern II. p. 72.)
Nikolaus Bischof ih)ii Olmiltz gestaltet, dass linnz von Smola uud Adam ron DobromMitz,
eine Gutereinigung eingehen. Dt. Kremsier 3. Februar 1391.
»Vir Niclas etc. bekennen etc. das fur uns komen seint Cunczo vom Smalh und
Adam von Dobromilic/, unsere lieben getreuen und haben uns zu ^vissen getan, das sie mit
iren gutern Cunczo vom Smalh mit den dorfcrn Smalh und Skalcze und Adam von Dobromilicz
mit cinem hofe zu Hosczieradek und mit einem weingarten zu Ugiesd mil allen iren zuge-
horungen etc. die von uns efc. und unserm bischtume zu rechtem lehen ruren zusampne
gefreten sein in sulcher masse : wer abir sache, ab ir eincr e dcnn der andcr sfurbe und
hinder im eiichc; mannes erben nicht liese, das denne desselben gufer an den andern on
hindcrnuss vallen sulten. Und baten uns, das wir zu sulicher zusampne tretunge geruchten
nnsre gunst und guten willen gnediclich zu geben. Des haben wir angesehen getrewe dinste
der egenannfen efc. und haben zu derselben zusammenunge frefunge als ein bischof zu
Olomucz etc. unser gunst und guten willen gegeben, tun und gebcn mit kraft dicz briefs.
unschedlich doch uns und unserm bischfum zu Olomucz an unserm gewonlichen dinsle und
rechten. Des seinl gezeuge Hensel von Cowalowicz, Sbinko von Drzenowcho etc. Mil urkund
elc. der gegeben ist zu Cremsir nach Cristes geburt dreizehnhundert jar und darnach in dem
einundneunczigislen jare an sante Blasius fag.
(Kremsicrer Lelicnsquatern II. p. 75.)
8.
JSiltolaiis Bischof roii Olmiilz- hefreit den Sladtrath roii Ziiaim rom Kircheiihauiie.
Dt. Ziiaim 15. Febrimr 1391.
In nomine domini Amen. Nicolaiis dei et apostolice sedis oracia episcopus Olo-
miicensis tenore presenciiim recognoscimiis universis. Literas sanclissimi in Ciiristo patris
ac domini nostri Bonifacii sacrosancte Romane ecclesie summi pontificis sanas et integras.
non abolitas. non abrasas nec in aliqua sui parte suspectas tenoris et continencie recepimus
subsequentis: Bonifacins etc. Datum Rome idus Aprilis pontificatus nostri anno prinio (vid.
B. XI. n. 594).
Post quarum quidem literarum apostolicarum presentacionem pro parte ipsorum
Fridlini Pocb judicis. Nicolai Grenfink. Engelberti Aurifabri. Wenczeslai Institoris, Nicolai
Jempnicz, Nicolai Prowicz, Marlini Sartoris, Henslini Nigri, Wenczeslai Koss, Tbome Znoymer,
Jesconis HofTel. W^enczeslai Stubich. Nicolai Dernkas. Henrici Picaciatoris. Nicolai de Hostradicz.
Andree Crigler. Henslini Pokch. Jacobi subjudicis, Martini filii Nigri. Henslini Nicolai scripforis
judicis. Franczonis Pannificis ac complicum ipsorum et qui in hoc culpabiles fuerunt. nobis
fuit humiliter supplicatum, ut ad execucionem ipsarum literarum procedere dignaremur. juxta
ipsarum literarum apostolicarum continenciam et tenorem ac eos absolvere a sentenciis et
penis, quibus ligati essent occasione premissorum : nam ipsi parali essent parere mandalis
ecclesie et preceptis. Nos vero auctoritate preniissorum inquisivimus diligenter et quia in-
venimus ipsos dictum altare sancto Andree expresse et sufficienter dotasse ac injuriam passis
salisfecisse, ab cisdem recepimus juramentum de stando super huiusmodi excessibus nostris
et ecclcsie mandatis. Et sic ipsis iniunximus pro penitencia salutari, ut per unum annum
a data presencium jeiuniarent feriam sextam in vino et pane vel cerevisia et quod ecclesie
sancti Nicolai, cuius idem dominus Georgius fuit minister et in qua dictum altare est erectum
unum calicem de tribus marcis grossorum et duos lapides cere indilate traderent et assi-
gnarent et peramplius similia non committerent. sed agerent penitcnciam de pcccatis suis et de
eis dolerent, quamdiu cssent in presenli vita. que omnia et singula animo libenli subierunl.
Unde nos auclorilate dei omnipotentis beatorumque Pelri et Pauli aposlolorum ac dicte
apostolice sedis nobis specialiter commissi eosdem judicem, consules, scabinos, juratos, incolas
et eorum complices, prout superius expressanltir. a dictis excommunicacionum sentenciis et
penis, quas propler premissa incurrerunt, in forma ecclesie absolvimus ac inlcrdiclum pro
eo positum relaxamus ipsosque restiluimus sacramentis ecclesie et Christi fidelium commuuioni;
eciam eosdem el proles ab eis susceplas auctoritate eiusdem sedis apostolice ad famam et
statum, in quibus fuerant ante perpetracionem premissorum, presentibus restiluimus, omnemque
inhabililalis et infamie maculam sive notam occasione premissorum contraclam abolendo.
Dalum Snoyme anno domini millesimo trecenlesimo nonagesimo primo. feria quarla proxima
post dominicani Invocavil, noslro sub appenso sigillo testimonio literaruui.
(Orig. Perg. h, Sig. ini Ziiaiincr Stadtarchive.)
6
9.
^^ikola/is Bischof ron Olmiilz- f/eitefimif/t die Errichlniig eiiies Altares in der Nikolaikirche
in Znaim nnd nnteririrft die Dotation desselhen dem canonsichen Rechte.
Dt. Znaim 15. Februar 1391.
In noniino dnmini amon. Nicolaus dei gracia otc. notum facimus etc. Quod onm
fideles ot devnli nostri Fridlinns Pokch judex, Nicolaus de Hostradicz niagister civium
ceteriqne consnles jurali et incole civitalis Snoymensis. nnslre diocesis Olomncensis de
iniuncla eis penilencia propler felicis memorie dominum Goorgium olim predicatorem ad
sanctum Xicolaum ibidem in Snoyma. quem timore divino postposito submerserunt, in ecclesia
sancti Nicolai antedicfa unum allaro in honnre sancli Andree apostoli do licencia el volunlate
illnstris principis et doniini dnmini Jndoci marchionis Moravie ac noslra et devoti nostri
Przedslai plebani prolunc ibidom ad sanctum Nicolaum do novo creavernnt. orexerunt el
fnndavornnt, cui pro doto soplom marcas grossorum annui census assignaverunl. sicut in
hteris domini Jndnci marchinnis el oorundom civium. quorum copie inferius distribuunlur.
plenius continetur. Et primo litora domini marchinnis in hec verba, demum vern litera
onrundem civium do vorbn ad vorhum sicut in suis lenoribus exprimilur: „Jodocus etc
Datum Brune annn domini M" CCC° nonagesimo, feria sexla infra nctavas pasche". (Vid.
B. XI. n. ^92.) — „In nnmine dnmini amen etc. Dalum et actum anno domini M*' CCC^
nonagesimo proxima foria secunda post dominicam Quasimodogonili." (Vid. B. XI. n. 593.)
— Nnbisque supplicaverunt cum debita instancia, ut ipsum allare confirmare dignemur, red-
dilns et proventns eiusdem ipsi altari unire et incnrpnraro ac efficero. quod per censuram
ecclesiasticam exigi possinl ot requiri. Nos vero oorum pelicinnibus lamque iuslis inclinali
ipsam creacionem erexinnom et fundacinnem eiusdem altaris grata et rata habuimus et
habemus dicfumque censum oidom altari unimus invisceramus et incorpnramus et rpducenles
ipsum in jus et propriolalem juris ecclesiastici ita, ut sit beneficium et ad instar aliorum
beneliciorum ipse census per censuram ecclosiasticam exigi possit et requiri. ac omnia et
singula prout superius oxprossalur apprnbamus ratificamus. Presencium sub appenso nostro
sigillo teslimonin literarum. Dalum Snoyme anno domini M^ CCC° nonagesimo primo, foria
quarta prnxima post dominicam. qua in occlesia sancta doi Invocavit decanfatur. Presentibus
venorabili fratro nostro Jnhanno Nazarathensi opiscopo sullraganoo noslrn. nobili viro Jeskone
1'uska de Chunsfat, honorabili viro magistro Sandero archidiacniio Proroviensi et canonico
Olnmucensi ot sfrenun Cuncznno de Smala. fideli nostro ac aliis quain pluribus ad premissa
vocatis in leslimoniuin ninnium voritatis.
(Aus dcm ;iltosten Loliensquatern jj. 108 ini fiirstcrzb. Arcliive in Kremsier.)
10.
Mkolaus Bischof von Oimiitz- fjestaltcl. class Jfanns Pfeffel den ror Wischau gelegenen Hof
verkaufe. Dt. Kremsier 20. Febriiar 13!)1.
1% ir Niclas etc. bokonnen ofc. das fur uns knmon isf Ilanns Pfoffol unser lieber
getrouor und hat uiis zu wissen getan, das er den hof, der gclegen isl vor Wischau mit
zweii leheu erbes und andern seinen zugehorungen etc. die von alders dozu ^ehoren und
der von uns und unserm bischtuui zu Olouuicz zu rechtem uuuinlehen ruret, vorkauft habe
recht und redleich umb eiu uud dreisig niark grosser pfeunige pragischer nninze und
merherischer zal Hansen vou W ischaw unserm lieben getreuen und reichte yn uf in unsre
hende den vorgenannten hof mit seinen zugehorung-en als mannlehens recht ist. Und bat
uns der egenannte Hanns Pfelfel. das wir zu sulchem kaufe und ufreichunge desselben hofes
unsre gunst und wiilen geben uud demseibeu egenannteu Hanus von Wischau zu rechtem
mannlehen geruchten zu leihen. Des haben wir mit wolbedachtem mute und rechter Avissen
als ein Bischof zu Olomucz rechter lehensherre des obgenannten hofes zu sulchem vor-
genannten kaufe und ufreichunge desselben hofes unsern giitcn willcn und gunst gegeben,
dieselbe ufreichunge ufgenomen und also den vorgenannten hof und was dozu gehoret dem
egenannten Hansen von Wischaw vorliehen und vorleihen mit rechter wissen und mit kraft
dicz brifes im und seinen lehenserben zu rechtem lehen zu halden zu haben uud als lehens-
recht ist gerulich zu besiczen. uuschedlich uns und uiiserm bischtum zu Olomiicz an uuserm
gewonUchen dinste und rechte. Testes: Cunczo de Smalh. Domaiiek de Hulyn. Jaroslaus
de Sobeschin et Wolfram de Panowicz etc. Mit urkund etc. Datiiin Chremsir anno domini
M'' CCC nonagesimo primo. feria secunda post dominicam Reminiscere.
(Kremsierer Leliensquiitern II. p. 73.)
11.
Ntkolaus de Lubschicz kauft fur dle Oliiuilz-er Vicarie eiii Haus. Dt. Olmiilz 22. Februar 1391.
l^os Andreas decanus, Johannes archidiaconus. Jaroslaus senior caiionicus. Cristanus,
magisler Jacobus phisicus, magisler Xicolaus, Artlebus ceterique canonici Olomuceusis ecclesie
notum facimus tenore presencium universis, quod anno, mense et die infrascriplis in capella
sancte Anne ecclesie nostre conligua nobis capitulariter congregalis ad debite peticionis
instanciam honesti viri domini Nicolai de Lubschicz, vicarii perpetui ecclesie nostre predicte,
matura deliberacione previa considerantes precipue ex hoc condicionem ipsius vicarie fieri
meliorem, concordi et uuamini voto rite consensimus et virtute presencium consentimus,
quod ipse domum ex opposilo cimiterii ecclesie sancli Petri iii preurbio Olomucensi intra
domum vicarie iu Kyrczmans a dextris et domum doinini Herschonis perpetui vicarii dicte
noslre ecclesie a sinistra sitam pro et ad vicariam suam in Sludendol, quain inpresenciarum
legittime possidere dinoscitiir, perpetuo permansuram einit et suis propriis pecuniis comparavil
et quod mediam marcam auiiiii ceiisus in anniversario quondam domini Heyurici perpetui
vicarii ecclesie memorate distribuendam ab oliin de dicta domo solvi consuelam, ab eadem
domo reduceret super doinum, que hucusque ad diclam vicariam suain perlinebat, sitam
inler domos vicarias in Precaz a dexlris et Olschan a siuistris : et insuper eciain, quod
eandem domum oneralam huiiismodi aiinuo censu a dicta sua vicaria in reconpensam domus
supranominate et ad vicariam suam, ut premillitur. applicale alienare et vendere clerico vel
laico licite possit et valeat pro siie beneplacito voluntatis. juribiis tamen archidiaconi Olomucensis
pro tempore existentis, si qua in utrisque domibus ohtinere dinoscitur, semper salvis. Et in
robur et testimonium premissorum presentes literas fieri et de certa sciencia capiluli nostri
siffilh fecimus appensione muniri. Datum Olomuncz anno domini M" CCC nonagesimo primo,
indiccione XIV in die kathedre sancti Pelri principis apostolorum, quo secundum morem et
observanciam anliquam in dicta ecclesia Olomucensi capitulum ffenerale celebrari consuevit.
(Aus der Bestatigungsurknude des Decliantes Franciscus de Beneschaw ddo. Wratislavie
3. Marz 1393.)
13.
.Mkolatis Bischof ron Olmutz- (jestattet. dass Aiidreas Vogt in Kelc seine Vogtei auf rier
Jahre rersetz-en diirfe. Dt. Kremsier 22. Fehruar 1391.
W ir Niklas etc. hekennen etc. das tur ~ uns komen ist Andreas vog^t von der
Gelcz unsir lieber gelreuer und hat uns zu wissen getan, wie das er schuldig sei Litken
von Hussczenowicz fumfzig mark prager munze und merherischer zahl und durch bezalunge
willen derselben fumfzig mark hat er im dieselbe seine vogtey vier iar ingeben also, das
sie noch denselben vier iaren wieder an in und seine erben ledig und ane hindernisse
fallen sulte. Und bat uns demuticlichen. das wir als ein bischof zu Olomucz obrister lehen-
herre derselben vogtey zu suliche bezalunge und ingebunge geruchten unsere gunst und
gulen willen geben. Des haben wir angesehen seine bete und haben dorzu als vorgeschriben
stet diese gunst und guten willen gegeben, unschedlich doch uns und unserm bischtum zu
Olomucz an unserm ffewonlichen dinsle und rechte. 3Iit urkund etc. Datum Chremsir anno
domini M^ CCC° nonagesimo primo in die cathedra sancli Petri.
(Kremsierer Lehensquatern II. p. 72.)
13.
.\ikolaus Bischof von Olmiitz- geslaftet die Giilereinigung zwischen MisUh ron Kladrub
mit Jesek ron Klogsdorf. Dt. Kremsier 22. Februar 1391.
*» ir Nikolaus etc. bekennen. das lur uns komen ist Misslico von Chladrup
unser lieber getreuer und hat uns zu wissen gelan, das er rait zwen lehen und einem
vierteil akkers, die er hat doselbst zu Cladrup mit iren zugehorungen, die von uns als einera
bischof und unserra bischtume zu Olomucz zu rechlem raannlehen ruren, mit Jesken von
Clokoczendorf zusampne gelreten sein in sulcher masse : wcr das sache, ab er e wenn
derselbc Jeske sturbe und hinder im eliclic manncserben nicht liese. das denn dieselben
guter an den egenannten Jesken ane bindernisse fallen sulten. Und bat uns, das wir zu
sulcher zusampnetretunge geruchten unser gunsl und willen zu geben und dem vorgenannten
Jesken dieselben guter in sulicher masse zu geben und zu vorreichen. Des haben wir
angesehen ire getreuen dinste etc. und liaben zu derselben znsanipnetretunge efc. unser gunst
und guten willen gegeben. tun und geben und vorleihen. geben und vorreichen sie mit
kraft dicz briefes deni obgenannten Jcsken in aller der niasse als dovor begriffen ist etc.
Testes sunt nobiies domini Jesko de Luckow. Henricus Fullenstein, Henricus de Arnollowicz.
Cunczo de Smola et Henslico de Cowolcwicz etc. 3Iit urkund etc. Datum Chremsir anuo
domini 3F CCC^ nonagesimo primo feria IV. post dominicam Reminiscere.
(Kremsierer Lehensquatern II. p. 7 7.)
14.
Prag 25. Februar 139i.
-flarkgraf Jodok vereignef das Dorf Lichtenberg der Sfadt Bcrliii.
(Riedel Cnd. Brand. .\. XI. 34.^ '
15.
Johann ron Dobritsch rersicherf die .Vorr/engahe seiner Frait aitf dein Hofe in Qnilein.
Df. 26'. Febritar 1391. s. I.
Ich Jan von Dobrusch bekeun etc. das ich Eiizabethen meiner elichen frawen und
wirfinne einen hof gelegen zu Quyetein mit seinen zugehorungen. den ich recht und redlich
weder Czeuken von Drosdan umb niein und ir gelt gekauft habe, das ist umb acht und
dreissig mark, und ich auch von dem erwirdigen in gote vater meinen genedigen herren
Niclasen bischofe zu Oiomuncz und seinem bischtum zu n^pravva halde und habe, zu rechter
uiargengabe ais verre, ab ich e sturbe, uenn sie. vormacht und gegeben habe. das sie
den noch meinem tode halden, haben und besiczen suile als recht ist und gewonheit. Des
habe ich gebeten die strengen ritter herrn Beruharten Hecht von Schuczendorf. herrn Ger-
harden von Meraw uud Cunczen vom Smalii. das sie durch gezeugnisses willen ire insigele
niit sampt dem meinen anhengen an diesen brief. Der geben ist noch Cristes geburte drei-
zehnhundert iar uiid dornoch in' dem ein und neunczigisfem iare des suntages Ociili.
(Aus dem Lelipnsquateni II. ii. ."i1. iiii fiirsterzb. Archive in Kremsier.)
lA.
Mikolaus Bischof ron Olmitfz- gestaflef. dass Johann ron Dobrusch die .Morgengabe seiuer
Frau auf ilein Hofe in Quitein rersichere. Dt. 26". Februar 1391. s. l.
" ir Xicias etc bekennen etc. das wir mit wolbedachtem miife iind rechter wissen
zu sulcher iiiargenirabe. die Jan von Dobriisch. iinser diener. Elizabeth seiner elichen haus-
2
10
frawen uf dera gute und nJiprawe zu Qiiyetein vormacht und gegehen hat, als der brief
usweiset. der hernach von worte zu worle geschrieben steet : „Ich Jan von Dobrusch etc.
noch Cristes o-eburte dreizehnhundert iar uud dornoch in dem ein und neunczigisten iare
des suntao-es Oculi" (vid. n. 15.) — unsern guten willen gunst und vorhengnusse getan
und treben haben. tun und geben, behelllichen uns uud unserm bischlum und nochkomen
bischofen zu Olomuncz unsern gewonlichen dinsten und rechten an den egenannten gutern.
Mit urkund etc. Datum MCCCXCl, des suntages Oculi.
(Aus dem Lehensquatern II. p. .51 im fiirstorzb. .\i-cliive in Kremsier.)
17.
.\ikola/is Bisvhof run OlmiUz- gestattet. dass y'eclas roii Biskupil:^ das Leibgediiig seiner
Fraii aiif dem Dorfe Biskiipit:- rersickere. Dl. Murau 26. Februar 1391.
\» ir Niclas etc. bekennen etc. das kumen ist in unser gegenwortikeit Newlas von
Hiskupicz unser lieber getrewer und hat mit gutem wisseu und rechlem willen ufgegeben
und ufgereichet frawen Dorolhen sciner elicben wirlinue zu rechteni leipgedinge fumfzig
tiiark grossen prager munze und merherischer zal. Und dasselb gelt hat er ir beweiset uf
und in deni dorfe zu Biskupicz uf seinem dritten teile, das von uns als einem bischof zu
Olomuncz zu rechlen mannlelicn nirel. und seinen zugehorungen. wie man die sunderlich
henennen mag. als das auch unsre mannen mit dem rechten funden haben. Das habcn wir
als ein bischof zu Olomuncz rechter obrister lehenherr des vorgenannfen dorfes das egenannte
leipgedino; der eirenannten frawe Dorolhen gegeben und vorlehen. geben und vorleihen mit
kraft dicz brifes in aller der masse und tuglichkeit, als andre frawen leipgeding gewonheit
und recht ist in unserm bischtum zu Olomuncz. unschedlich uns und unserm bischlum zu
Olomuncz an unserm dinste und rechte. Tutores: Cunczo de Smalh. Henslico de Cowalowicz
burguravius in Schawenslein. Testes : Jost de Wolfberg marescalcus. Heniczko Girke advocatus
in Freiberg, Wolframus de Panowicz et alii. Mit iirkund etc. Dnlum Meraw anno domini
M*' CCC primo, dominica Oculi. "
(Aus dem Leheusquatern II. p. 50 im fiirsterzb. Arcliive in Kremsier.)
18.
.laroslaus ron Mezirir weiset den Burgern ron Saar neun Schock Groschen Zinses im
Dorfe Lihochow zur Griindung einer Friihmesse an. Dt. 4. Mdrz- 1391. s. L
Aos Jarosslaus de Mezerziecz noslris cuni heredibus recognoscimus lenore presen-
cium publice universis, nos ex muluo amicabili et veri debili causa discrelis viris judici et
juratis lolique communitaii oppidi Zliars necnon ad nianus honesti viri domini Swatusconis
plebani ibidem nonaginta se.xagcnas grossorum denariorum pragensium debilorie teneri et
deberi, virtule quarum pecuniarum ipsi maluliuam missam in ecclesia ipsorum parochiali ad
11
laudcm beate virginis Marie et laiidabilis confessoris Procopii cottidie temponbus perpeluis
tenendam et decantandam zelo salnlis animarum ipsornm et omnium fidelium pie defunctorum
conanlur et intendunt dicare et reslaurare. Xos quoqne Jarosslaus prescriplus racione mutui
prenominali. ut preliliata matura missa ipsornm liabeat efTeclum nec pacialur delrimenlum.
in et supra tota villa noslra heredilaria Lybocbow diclis civihus el plebano presenlibus el
futuris ipsorum succcssoribus novem sexagcnas grossorum reddilus et annui census indicamus
assignamus et ostendimus. indicavimus assignavimus et condescendimus per ipsos seu plebanum
a judice nostro dicle ville Lybochow singnlis annis et terniinis fesli sancti Georii dimidiuni
censum et fesli sancli Michaelis residnnm. occasionibus ac impedimentis quibuslibet semolis.
in prompto tollendum et percipiendum. Si vero. quod absit. quomodolibet diclus census
terminorum quorumcunque ipsis relinerelnr in solvendo, ex consequenli posl lapsum quatuor-
decim dienim conlinuorum census relenli et non soluti plenam poleslalis auclorilatem ipsis
damus et habent in hiis scriptis. judicem et homines noslros dicte ville Lybochow auctoritate
propria seu de adiutorio cuiusvis hominis impignorandi occupandi et areslandi usque ad
plenam satisfaccionem census relenli et omnium dampnorum exinde conlractorum. Est insnper
adieclum. quod si nos Jarosslaus prefalus. noslri heredes seu successores a data presencium
infra triennium conlinuum ila validum et bonum censum in cerlis et perpetuis hereditalibus.
videlicet novem sexagenas annui census loco jam census indicali in terra 3Ioravie ipsis
prescriplis viris ad diclam missam eniere et comparare possemus eciam de volunlate el
consilio eorum et ipsis tabulis ferre appropriaremus. quod villa noslra prescripla Lybochow
cum censibus et fruclibus ipisus sit soluta et libere ad nos revertalur, el ipsi hoc sine
repugnancia grate recipere debebunt nec quidqnam conlradicere possint, sed in omnem eventum
superius dominium et luicio dictorum censuum in poteslate nostra nostrorum herednm et
successorum perpeluis temporibus manere debebit et ipsi nudum et planum censum jam
expressum sine impedimenlis quibuslibet recipere et tollere debebunt. In casu vero. si alium
censum, ut prefertur, non emeremus infra teinpus prescriptum. extnnc stalim prediclas novem
sexagenas annui census in dicta villa nostra Lybochow et in cerlis el bene localis laneis
et hominibus. dominium et tuicionem nobis reservantes, quamprimum labule lerre patefierenl.
ipsis maluline misse et ipsis viris prcscriplis. qui sunt vel pro tempore fuerint. indicare
ostendere et appropriare perpelue tenebimur et debemus. Nos vero Jarosslaus sepefatus
actor et debitor principalis et nos Johannes fratres germani de Mezerziecz cum noslris
heredibus, Henricus de Lypa senior. supremus regni Bohemie marschalcus el Bohnssius de
Eywancz compromissores ad omnia suprascripla compromitlimus omnes in solidum bona
nostra fide. universa et sinirula prelibala inviolabililer tcnere conservare el adimplere dictumque
remedium numquam diminnere nec impedire. sed fideliter augere et promovere maioribus
eciam defensoriis perpetuis fuUiris temporibiis lueri nec umquam conlra prcmissa aliquod
impedimenli attemplare nec millere impediri. Harum qiiibus sigillis noslris presenles niuni-
vimus teslimonio literarum. Datum anno domini millesimo trecenlrsiino nonagesimo primo.
die translacionis sancli marliris VVencesslai.
(Orig. Perg. mit 4 h. verlctzteu Sig in der Bocck'sclien Slg. n. 10409 im L. Archive.)
2*
12
I».
Pabst Bonifacius IX. enieuerl dem Karthauserorden das Pricileyium der rollslandigett
Exemtion ron der Gerichtsbarkeit der Bischnfe. Dt. Rom 16. Marz 1391.
Boniracius opiscopiis serviis scrvoruni dei. Dileclis (iliis priori generali el univcrsis
fralribus ordinis Carlusiensis lani presenlibus quam futuris salutem et aposlolicam bene-
diccionem. Sacra sancla Romana ecclesia mater cunctorum fidelium et magislra in agro
virUilum veslri ordinis, cui allissimiis benedixit et in decore sancte religlonis, .sub qua
mundanis abiectis illecebris devolum ac sedulum exhibetis domino famulalum, exultat et
iubilat, presertim dum prospicit, quod vos ad alla virtutum gradibus per exercicium bonorum
opernni et preclara sanclilatis merita procedenles trabitis ad divine maieslatis obsequium
alios per exempla vilam ducendo piissimam et frequenter divinis iaudibus. ex quibus gioria
divine maiestatis attoUitur. devolissime insistendo et liuic mundo mortui ac domino noslro
.Ihesu Chrislo, qui est vila. viventes pro universali salute fidelium ad dominum preces
funditis incessanter, propler que eundem ordinem vestrum, quem erga nos et prediclam iam
ecclesiam devocionis clarilate prelucere conspicimus, infra claustra nostri pectoris paternis
alTeclibus contemplanles. circa bonuni statum ipsius ordinis ferventibus studiis vigilamus et
ut deo propicio idem ordo prolegatur a noxiis et salubria semper suscipiat incrementa per-
soneque ipsius pacis el Iranquiililalis affluant ubertate, ab omnique sint perlubacione secure
ac ab oppressionibus indebitis preserventur illese, ordinem ipsum prerogativa apostolice liber-
tatis ac exempcionis presidio communivimus. Sane peticio pro parte veslra nobis nuper
exhibita conlincbat, quod licel predictus ordo vester cum omnibus monasteriis prioralibus
domibus et locis eiusdem atque personis degenlibus in eisdem ab olim reputatus fuerit et
huc eciam communiler reputelur fore a iurisdiccione ([uorumlibet ordinariorum jndicum
exemptus et soli sedi apostolice immediate subiectus ; tamen nonnulli locorum ordinarii
cupientes vestra et dicli ordinis privilegia et liberlates infringerc et aliis diversis ex causis
vos inquielare et mullipliciter moleslare et personas eiusdem ordinis ad forum suum trahere
el alias vexare presumunt, propter que nonunciuam vos a contemplacione et quiete vestra
contra religionis vestre statum retrahi et secularibus negociis implicari oportel: quare pro
parle veslra nobis fuil humiiiler supplicalum. ut ad evilandum cninslibet moleslie et ini^iuie-
lacionis matcriam ct gravamina. que vobis conlra hninsmodi exempcionis liberlatcm possenl
inferri. et ut tollalur quelibet coiitra vos occasio malignandi. vos et cundum vestrum ordinem
cum omnibus monasteriis prioratibus domibus ac locis eiusdeni pro incremento vestri status
et pro pace ac IranqMillilale personarum degencium in eisdem, de novo plenarie eximere
de sppciali gracia dignarcmur. \os igilur huinsmodi supplicacionihus inclinati vos et predictiim
ordinem vestriim ciim omnibus et singulis monasteriis prioratibns domibus et locis eiusdem.
que nunc habelis el imposterum vos habere conligerit el cum personis degenlibus in eisdem
prescnlihus ct fuluris ab omni ordinaria iurisdiccione dominio visitacione ac poteslale qiialihet
omniuin et singulorum palriarchariim archiepiscoporum episcoporum et alioriim quoriiinliI)et
judicum ordinariorum de specialis dono gracie de novo prorsus eximimus et tolaliler liberanins,
13
iJlaque in ius el proprielateiii beati lV"tri ac sedis aposluiice ac sub eoruin et nostra speciaii
et imniediala proteccione presencium leiiore snscipimus (lecernentes, ordinein inonasteria
prioratus doinus ac loca et personas liuiiismodi soii et iminediate sedi predicle fore subiecla
et quod locorum ordinarii seu diocesani vel alia quevis piTsona in vos seii moiiasleria
prioraliis doinos aut vel personas prelala. utpote prorsus excmpta. non possinl auctoritatc
ordinaria excominunicacionis snspensionis aut inderdicli sentencias promulgare. vel alias eciain
racione delicti vel contr^ictus ant rei. de qua agetur. ubicumque committatur deliclnni iniatur
conlractus vel res ipsa consislat, iurisdiccionem aliquam exercere. felicis recordacionis
Innocencii pape IIII. predecessoris iioslri circa exemptos edita, que incipit : ,,Volentes" et
aliis constitucionibus aposlolicis in contrarinin editis non obstautibu? quibuscuiKini'. Xos euim
oinnes excommunicacionum suspensionum et interdicti senfencias el '■''■) quasvis
penas et senlencias conlinentes, (|uas et quos adversuin vos et monasteria prioraliis doinos
vel loca aut personas buiusmodi contra tenoreni et formam exempcionis bniiismodi qiio-
modolibet proinujgari et baberi contigerit, irrilos decernimns et inanes ac nullius exislere
firmitatis. Per exempcionem auteni et libertatem buiusmodi et alin supradicla liberlatibus
privilegiis el immnnilalibiis vel aliis iuribus vestris el predicti ordinis de monasleriorum prio-
ratuuin et domorum atque locorum predictorum nulliim intendimus preiudicinm geiierari. qiiinimo
volumus, quod illa in sna plena remaneanl firmitale. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc
paginam nostre exempcionis liberacionis suscepcionis constitucionis et volunlatis infringere
vel ei ausu temerario contraire. Siquis aulein boc atleinptare presumpserit, indignacionem
omnipotentis dei el beatorum Petri et Pauli apostolorum eiiis se noverit iucursurum. Daluni
Roine apud sancluin Pelrum XVII. kalendis Aprilis. pontificatus nostri anno secundo.
(Orig. Perg. mit anh. pitbstl. Bleisig. im miilir. Laiides-Arcliiv. Art. Oliii. Kartli. lit. C, Xr. 3.)
Nikolaus Bischof von Olmiitz yeslattet, dass Henikard roii Sc/iollschifz- dns hnlhe Dorf
Schollschitz- rerknitfe. Dt. Hriiiiii o. Aprit 1391.
w» ir Xiclas etc. bckeunen etc. das liir uiis komen isl Jan etweiin Beriihardes
eldester sun von Seleschicz iinser lieber getreuer und hat init wolbedacbtem mule etc. und
unbelwungen in kaufes weise vor sich seiner bruder und swesler wegen das halbe dorf
Ku Seleschicz und einen bof mil welden, puschen etc. als die sein vater in gebabet bat
und die von uns und unserm bischtum zu Olomucz zu rechlem inannlehen ruren. Jessken
iind Philippen gebrudern von Svvoianow unsern lieben gelreuen ufreichet iii imsere liende
als mannlehens recbt isl und bal uns der egenannle Jan. das wir zii sulchcr ufreichunge
unser gunst und willen geben und dasselbe halbe dorf. hof und zugeborungeu den egcnannlen
Jesken und Philippen zii rechtem mannlehen geruchleii zii leihen. Des babeii wir etc. unsern
*) Uinse Stelle ilurcli ii:-u IJfuch <lus PL-rgaiiicutes unleaerlich.
14
guten willen nnd jrnnst gegeben elc. und also dasselbe halbe dorf. hof und was dorzu
gehoret. den obg-enannlen Jessken und Philippen vorliehen und vorleihen elc. in und iren
erben zu rechtem lehen zu lialden zu habcn und als lehensrecht isl gerulich zu besiczen,
unschedlich uns und unserm bischtum zu Olomncz an unserm gewonlichen dinsle und rechte.
Des seint g-ezeiig-e die strengen Marquard von Woirsberg, Heinrich von Fiillenstein. Gerharl
vom Meraw ritler. Cunczo vom Smalh etc. Mit urkund etc. Geben zu Brunne anno domini
M° CCC nonagesimo primo. feria quarla posl dominicam Quasimodogeniti.
(Kremsierer Lehensquatern II. p. 74.)
21.
Markyraf Jodok gestattef deii Aitgiistiiierii iii Briinii eiiieii Hof uiid zwei Lahne in Mal-
kowifz zu kaufen. Dt. Briinn 5. April 1391.
J\os Jodocus dei gracia marchio et domiuus Moravie notumfacimus tenore presencium
universis. Onod ad irloriam crcatoris allissimi et cjus genilricis virginis intemerate Marie,
cuius laudes in monasterio noslro novo in suburbio civilatis Brunnensis per fralres heremitas
ordinis sancti Anguslini sub spe salulis elerne loto corde cupimus ampliare, eiusdem mona-
slerii fratribus benigne favimus et consensinuis et virtule presencium animo deliberalo, ac
de certa noslra sciencia consenlimus et favemus, ut unam curiam allodialem cum duobus
laneis et duos laneos censuales el decimas frumenlum ad illam ouriam pcrlinenles in villa
Malkowicz pro toto conventu possinl licile comparare. Nam in evenlnm empcionis illius.
vobis supremo camerario, czudario, et tabularum terre nolario czude nostre in Olomuncz
presenlibus districte precepimus et sub oblentn nostre gracie comittimus et mandamus.
quatinus illos qualuor laneos cum curia diclis fralribus et eorum monasterio. dum labule
terre aperle fuerint, et vos requisiverint. intabuletis conlinuo. et terre tabulis more solito
imponalis. Presencium sub nostro appenso sigillo tcslimonio lilerarum. Dalum Brunne feria
quarla proxima post dominicam. qua canitur Quasimodogeniti, anno domini millesimo trecen-
tesimo nonagesimo primo.
(Orig. im .\rcliivo des Stiftes St. Thomas in Altbriinn.)
.\ikolaus Bischof ron Olmulz rjestattet. dass Werner von Chirlitz das Leibgediny seiner
Frau anf seinem Lehen in Chirlit:^ rersic/iere. Dt. Briinn 6. April 1391.
lAicolaus ctc. notumfacimus ctc. Quod in noslra conslilulus presencia Wernerus de
Kirlicz fulelis noster dileclus animo deliberalo Anne conlliorali sue lcgilimc XXX marcas
grossorum pragensium moravici numeri et pagamenli super curia sua sive allodio, duobus
laneis agrorum censualibus et eorum perlinenciis ibidem in Kirlicz nomine veri dotalicii.
15
qiiod vulg^ariler dicilur leipgeding, donavit et assignavit ac coram nobis tamquam feodi domino,
sicut in lalibus inxla consuetudinem vasalloruai episcopalus noslri Oloniucensis consuetum est
fieri, resignavil. Supplicans nobis, qualenus prediclara donacionem et resignacionera ralas
et gralas liabere dignaremur, eas tamquam superior feodi dominus bonorum prediclorum
confirmare. Nos itaque huiusmodi precibus graciosius inclinali premissas donacioncm el
resignacionem ratas et gratas habentes eas approbaraus et raliDcamus et dictas XXX. marcas
grossorum eidem Anne in dictis bonis assignalas nomine veri et iiisli dotalicii, quod leip-
geding nuncupalur. confirraaraus presentibus et assignainus, donamus. nostris et ccclesie nostre
Olomucensis juribus atque serviciis consuelis seinper salvis. Dantes et assignantes eidera
Anne fideles noslros Przibiconera et Cunallinum in Modricz eiusdem dolalicii administra-
tores seu tulores, qui prefate Anne in predicto dolalicio adinslar tutorum preesse debeanl
pariter et prodesse. Presenciuni elc. Datum Brune anno doraini 3P CCC^ nonagesimo primo.
feria quinla proxima post dorainicam Quasimodogeniti. Presenlibus slrenuis viris Heinrico de
Arnoltowicz. Gerhardo de Meraw mililibus. Cunczone de Smola et aliis quam pluribus fidelibus
nostris dilectis testibus ad premissa.
(Aus dem Leliensquatern II. p, .il im fursterzb. Archive in Kremsier.)
23.
Drslar, Mixik, Damiaii und Juiata. Soh/ie des Pi^iblk ron XilkuioitZ: rerkaufen init
Zustimmung des Markgrafen Jodok ihren Besitz in Malkou-itz- deii Augustiner-Eremiten
in Brilnn. Dt. 7. April 1391 s. l.
■n nomine doinini araen. Xos Dirslaus. 3Iixico. Damianus et Jurzala filii Przibiconis
de Nyetkowicz. Oloraucensis diocesis nolura facimus tenore presencium universis. Quod auiino
deliberato maturoque consilio preliabito voluntale et licencia serenissimi principis domini
Jodoci niarchionis et doinini lerre Moravie petita et oblenfa, bona noslra feudalia in villa
Malkowicz videlicet unara curiain duos laneos continentein et duos laneos censuales ad
eandem curiam perliuentes, cum agris cultis et incultis, pralis pascuis rubelis et cum aliis
ulilitalihus singulis ad dicta bona spectantibus. segeles tain hyemales quam eslivales ad dictam
curiam spectanles, et signanter tctam dccimam trilici ad dicta bona spectantem seu perlinentem
cum censu quindecem grossorum ad dictara deciraani addendain oinni anno. honorabilibus
et religiosis viris priori et convenlui nove fiindacionis predicli principis et domini marchionis
Moravie rite et racionabiliter vendidimus et iuslo tilulo einpcionis seu veudicionis tradiinus
et plenarie resignamus pro cenluin marcis grossorum denarioruin pragensium moravici nuineri
et pagamenti, nobis iara aclualiler iu integrum Iraditis numcratis et soiulis ac iii rcm noslram
utilem versis, habenda per eos lenenda iilifrucnda el libere possidenda perpelue et hereditarie
cum omnibus el siugulis suis juribus usihus fruclibus propric-lalibus et perliueiiciis pienoque
dominio, nichil penilus nobis et hercdibus noslris in solidum aminodo in perpeluuin juris et
proprietatis in eisdem bonis reservando. Promittentes nos quoque predicti quatuor fralres
16
o-ermani boiia nostra fide sine dolo. dicta vendila bona in se et quibuslibet eius partibus
exbrigare ab impeticionibus. litibus et questionibus hinc ad unum onnum more jure feudali
terre Moravie solitum seu conswetum fsic) el cuncla prefala rata et lirma tcnere sub pena
spirilualis juris vel seciilaris. lo quorum omnium evidenciam et robur inviolabile sigilla nostra
videlicct Dirslai. 3Iixiconis, Damiani el Jurzale filiorum ut premillitur Prsibiconis de Nyetkowicz,
ileinde nobilium et proborum virorum domini Magnussy de Melicz, qui dicte empcioni et
vendicioni interfuit et tamquam arbiler ulriusque partis forum fecit et more consueto firmavit.
domini Geblini de Gruspan et domini Sobyny de Borowicz presentibus sunt appensa. Datum
anno domini Millesimo CCC^LXXXXI feria sexla ostensionis reliquiarum.
(^Orig. Perg. mit 7 li. Siseln im Arcliive des Stiftes St. Thomas iii .Mthriinn.)
24.
Turibiiis Bisvhof von Tinj e.rconiminiicirt deii Criix Alberti. ireil sic/i derselbe den
pabstlicheii Befehleii iiicht fiigeii iiiid die dein ()lniiitz-er Canonicus Wilhelm Kortelangen
ah Pfarrer ron St. Manritz- gehorige Einkiinften nicht ausfolgen irill. und belegt die
St. Maiiritz—Kirche iii Olmiitz- mit deni Interdicte. Dl. Rom S. April 1391.
Kevereudis in Chrislo patribus et dominis dominis . . dei gracia archiepiscopo Pra-
oensi ac . . Olomucensi . . Wralislaviensi et . . Lulhomislensi episcopis necnon eorum el
cuiuslibet ipsorum in spiriliialibus et temporalibus vicariis et officialibus et universis et singulis
dominis abbatibus prioribus prepositis decanis arcbidiaconis scolaslicis Ihesaurariis cantoribus
cuslodibus canonicis tam calhedralium quam collegintarum ecclesiarum quam eciam mona-
steriorum quorumcunque. et eciam ministris generalibus provincialibus vicariis custodibus
prioribu.« quardianis. et sancti .lohannis Jherosolomilani et beate 3Iarie virginis Theutonicorum
prioribus commendatoribus prcceptoribus et ipsorum domorum fratribus et conventualibus
predicatorum. minorum. beremilarum sancli Auguslini et beate Marie Carmelilarum el quorum-
cunqne aliorum ordinum fralribus ac decanis et camerariis decanaluum ac parochialium
ecclesiarum rectoribus plebanis viceplehanis perpetuis vicariis presbileris altaristis caplanis
curatis et non curalis lam regularium quam secularium ecclesiarum. exemplis et non exemptis,
lahellionihus seu hotariis publicis et clericis quibuscunque per civitates et dioceses supradictas
el aiias uhilibet conslitutis aliisque omnihus et singulis, quorum interest vel intererit. quosque
infrascriplum execucionis tangit ne(>ocium concernit ac tangere concernere ct iiiteresse poterit
nunc vel infulurum. ad que vel ad quos presens nosler processus perveneril seu fuerit
presentatus, Turibius eadem gracia episcopus Tudensis executor ad infrascripla unacum infra-
scriplis nostris in hac parte collegis cuin illa clausula : ,,quatenus vos vel duo aut unus
vestrum per vos vel aliiim seu alios" etc. a sede apostolica specialiter deputatus salutem
et sinceram in domino caritalem et mandalis noslris immo veriiis aposlolicis firiniler obedire.
Diidum literas apostolicas executorias trium sentenciariim dilTmilivariiui necnon con-
dempnacioniim et taxacionis expensarum pcr tres reverendissimos in Chrislo palres el dominos.
17
dominos sancle Romane ecclesie cardinales infrascriptos iina ciim qiiahior inslrumentis piiblicis
diclariim Iriiim diffinilivarum et condempnacinnis senlencianim alque laxacionis exppnsariim
in se conlinentes sigiliis diclorum reverendissimoruni iu Christo palrum et dominorum.
videlicet Francisci sancti Eustachii diaconi et Permi tiluli sancle Anaslasie ac Nicolai liluli
sancli Ciriaci presbiterorum sancte Roniane ecclesie cardinaiium pro honorabiii viro domino
Wilhelmo Korlelangen canonico ecclesie Olomucensis et conlra Crucem Alberli de Czirnyn
prediclnm. asserenlem se perpeluum vicarium dicle ecclcsie Olomucensis latarum et faclarnm
vera bulla plumbea ipsius domini nostri ....*) omni prorsus vicio et suspicione carente.
nobis pcr dicluin dominum Wilhelmum Kortelangen coram nolario puLlico et teslibus ad
hoc specialiler requisilis presentalas el per nos cum reverencia qua decuit receplis nobisque
deinde per diclum dominum Wilhelmum debile requisilis. ut ad execucionem ipsarum procedere
dignaremnr iuxla earundem conlinenciam et tenorem. Xosque inler celera ipsarum iilerarum
aposlolicarum vigore in execucione ipsa juxla . . . earundum lilerarum prncedeiites \\ illielmiim
ad percepcionem eiusdem annue pensionis videlicet viginti oclo marcharum moravicalium orossorum
pragensium in quuntum potuimus in scriplis resliluimus et reinlegravimus. ammonentes exinde
dicluin Crucem Alberli et quemlibct alium detentorem dicle annue pensionis anctnrilale
predicta de eadem ipsumque dominum Wilhelmum reslilulum et reinlegralum iuxta iuris
exig-enciam defendi sibique de dicla pensione annis singulis, quousque causa proprietalis
terminala forel. sibi vel eius procuralori pro eo integre mederi. necnon de pensione sub-
Iracla et florenorum summis huiusmodi pro dictis expensis iuxla earundem condempnacinnum
et faxacionum lenores plenam et debilam salisfaccionem impendi mandavimns. prout in eisdem
lilleris apostolicis executoriis diclis. inslrumenlis et processibus plenuis conlinelur. ac inter
cetera omnes alios et singnlos. quibus diclns nosler processus dirigebatur communiter vel divisim.
auctorilale aposlolica qua fungebamiir in ea parle. primo secundo tercio et peremplorio termino
ac monicione canonica premissa requisivimus et monuimus ipsique nichilnminus et ipsnrum
cuilibet in virlule sancte obediencie et sub penis in dicto nostro processu contenlis et inferins
descriptis. dislricte precipiendo mnndavimus. qualinus infra sex dierum spacium post noti-
ficacionem et insinuacionem lilerarnm aposlolicarum. inslrumenlorum et processus prediclorum
sibi vel alleri eorum faclis, quoriim sex dierum duos pro primo. duos pro secundo et
reliquos duos dies ipsis universis et singnlis pro tercio et peremplorio tcrmino ac monicione
canonica prelixiinus et assignavimus. prefatn dnmino Willielmo Kortelangen de dicta annua
pensione. proiil ad ipsos el ipsorum quemlibet pertineret. responderent inlegre et facerent
ab aliis. qiianlum in ipsis essel. plenarie responderi. ipsiimque dominum Willielmum perinil-
lerent dicle annne possessionis plena et pacilica possessione perfrui ef gaiidere. Ac ipse
Crux Alberli de prediclis marchis a teuipore subtraccionis et spolii cilra perceplis et de
cenlHm et triginla florenis auri de camera boni el iusli pnnderis. in {|iiibus idem Crux
dicto domino \N'ilhelmo senlencialiler cnndempnalus eral noiiiiue expeiisaruin in dicla causa
*) Mehrere nachfolgeude Wortt unleserlich, da die Tinte durch den Einbug iin Pergamente
verwischt ist.
3
18
per eundem dominuin Wilhelmum fact:u-uni necnon de dictis quiudecim florenis, pro prediclis
litteris executoriis exposilis, infra cerlum ferminum lunc expressum eidem domino Willielmo
vel procuratori suo pro eo plenam et integrani satisfaccionem et solucionem impendere et
exliibere procuret realiter et cum efTectu. Monuimus insuper modo el forma premissis omnes
et sin<TuIos supradictos cuiscunque dignitalis, stalus, gradus, ordinis vei condicionis existerent,
ne prefato domino Wilhelmo vel procuratori suo, quominus dictam annuam pensionem cum
omnibus iuribus el pertinenciis suis inlegre et pacifice assequeretur et ipsius possessione
gauderet cum effectu ac dictorum fructuum perceptorum ac viginti octo marchas annue
pensionis et florenorum auri summas predictas pro dictis expensis ipse dominus Wilhelmus
per se aut procuratorem suum libere, effeclunliter et cum integritate percipere, levare,
exigere valeret et habere, seu quominus omnia et singula supradicla suum debitum conse-
querentur effectum, impedimenlum aliquod preslarent per se vel alium seu alios quovis quesilo
colore direcle vel indirecte, publice vel occulte, nec ipsura dominum Wilhelmum seu eius
procuratorem super premissis aut in aliquo premissorum impedienlibus seu perturbantibus
darent seu daret auxilium, consilium vel favorem, sed in omnibus et per omnia mandalis
et monicionibus apostolicis el nostris parerent integraliler et inlendercnt cum affectu. Quod
si forte premissa omnia et singula, prout per nos ipsis mandabantur non adimplerent, aul
aliquid in contrarium facerent aut premissis omnibus et singulis parerent cum affectu, nos
in ipsos ac omnes alios et singulos. qui culpabilis seu culpabiles forent seu essent in pre-
missis aut in aliquo premissorum impedientes aut impedientibus ipsum darent seu daret
auxilium, consilium vel favorem publice vel occulte, prefata sex dierum cauonica monicione
premissa auctoritate qua supra singulariler in singulos in scriptis excommunicacionis et in
parochialem sancti Mauricii Olomucensem et in ipsam Olomucensera ecclesias interdicli sen-
tencias in scriplis tulimus et promulgavimus. ammotis a dicta annue pensionis possessione
prefato Cruce et quolibet alio illicito detenlore. No[ebamus famen vigore huiusmodi processus
nostri ipsum Crucem super centum quadraginta marchis moravicalibus grossorum pragensium
predictorum, super quibus ad instanciara dicti domini Wilhelmi per dominum auditorera
generalem curialis camere aposlolice fuit et exlitit processum, prout de hoc per literas el
acla dicli domini auditoris liquet et nobis erat facta plena fides, nioneri. irapefi seu quo-
niodolihel iiiolcslari: nichiloininus lainen pro reslilucione et reintegracione dicte annue pensionis
videlicet virginti octo marcharum moravicalium grossorum pragensium ac quindecim florenorum
auri de camera racione lilerarum aposlolicarum excculoriarum ac nostri proccssus ac aliorum
perceptorum et expensarum per diclum dominum Wilhelinum inposlerum faciendarum necnon
per ipsum Criicem percipiendorum, ipsum processum extendi volumus et iu siio robore per-
inanere, quibusdain suhdclegalis noslris vices noslras super hiis committentes, quousque illas
ad nos revocaremus, nobis potcstate procedendi nichilominus in premissis, prout hec omnia
et singula et eciam alia in eodem processu nostro desuper facto el in publicara forinam
redacto nostroque sigillo munito pleniiis conlincnlur. El licet prefatus processus noster ac
moniciones et mandata, execuciones et sentencie et alia contenla in eodem prefato Cruci
principali occupatori el delentori dicte annue pensionis intimata et iiotiDcata exliterint ef ad
19
eius noticiam devenerint et requisilus fuerit idem Crux in Romana curia personaliter appre-
hensus. ut ipse possessionem dicte annue pensionis liberam ef expedilam ac vacuam dicto
domino Willielmo canonico infra terminum in diclo noslro processu conlcnlum dimitterel
realiter et cum elTectu, ac ab ipsius occupacione et detencionc et percepcione infra eundem
terminum cederet et cessaret sibique de annua pensione ac fruclibus perceplis et expensis
prediclis ipse Crux salisfaceret, prouf de hiis in inslrumenlis publicis inde confeclis et coram
nobis produclis liquidius apparel. et snbsequenter insinuacione el notificacione factis ferminique
prefixione et assiornacione in diclo noslro processu contenlis stante et durante. quamquam
ipse Crux coram nobis personaliter constitutus exposuerit et protestatus fuerit et dixerit.
quod mandatis aposlolicis, monicionibus et preceplis obedivisset et exlunc in antea obedirel
et obedire vellet, ipsam possessionem dicte annue pensionis dimitleret et extunc de presenti
liberam. vacuam et expeditam dicto domino Wilhelmo Kortelang^en omnino dimisit. et nichil-
ominus ipse Crux ad sancta dei evangelia sacrosanctis scripluris corporaliler manulaclis et in
manibus noslris iuramentum preslitit. quod dictum dominum Wilhelmum vel procuratorem
seu procuralores suos pro eo in aliquo super dicta annua pensione et eius possessione
in nullo moleslaret et neque per se A^el alium seu alios pro eo in antea moleslare vellet
verbo vel in scriplis directe vel indirecte. jure vel de facto. publice vel occulte, sed in
omnibus et per oninia observare ef inviolabiliter huiusmodi sibi mandata adimplere. Ipse
tamen Crux sprelis litteris apostolicis executoriis, monicionibus. mandalis. sentenciis el
execucionibus memoratis, ipsi domino Wilhelmo Kortelang-en minime de huiusmodi annua
pensione pcrceptis et expensis supradicfis satisfacere seu salisfieri procurare conlra premissa
veniendo curavit. prout idem dominns Wilhelmus nobis legilimam fecit fidem. Propter quod
non fuif nec est dubium. Crucem Alberli de Czirnyn anledictum el alios inobedientes et
rebelles supradiclos excommunicacionis sentenciam incurrisse. Ef deinde fuimus per prefafum
dominum Wiihelmum Korfelangen canonicuni cum instancia debifa requisili. ut ad ulleriorem
execucionem procedcre et dictum noslrum processum conlra prefatum Crucem ipsiusque in
hac parte adherentes fautores et rebelles ag-gravare sibique lilteras ag-gravatorias super hoc
decernere et concedere dignaremur. Exigit igitur, ut perversorum audacia unica pena non
contentorum cum crescenle conlumacia crescere debeal et pena. prouf vires attribute nobis
poteslalis exposcunl. auxilianle domino debite refrenelur et ledalur. prediclum processum et
sentencias per nos, ut premittitur, contra prefatum Crucem et quoscunque alios in hac parte
contradictores et rebelles latas et promulgalas iuxta vires. formam et tenorcm literarum
apostolicarum predictarum nobis, ut premillilur directarum, duximus aggravandum et tenore
presentium aggravamus in hiis scriplis. Id circo auclorifafe aposfolica. qua fiingimur in hac
parte, vos omnes et singulos revcrendos pafres et dominos archiepiscopum, episcopos.
abbates, priores .... omncsque alios viros ecclesiasficos supradiclos et veslrum quemlibet
tenore prcsencium primo, secundo, tercio et pcrcmpforie requirimus et monemus communifer
et divisim vohisque et vesfrum cuilibet in virlute sancte obediencie et sub penis infrascripfis
dislricfe precipicndo mandamus. salva tamen moderacione infrascripfa circa predicfos archi-
episcopum et episcopos. quatenus statim visis presenlibus infra sex dies, postquam pro parfe
3*
20
dicli (lomini Wilhelmi KorleIan<ren fueritis reqiiisili seu alter veslrum fueril requisilus. dictani
requisicionem immediate sequentes .... prefatum Crucem Alberti ac alios contradiclores
quoslibet et rebelles in hac parte, ex parte noslra ymmo verius apostolica moneatis, quos
eciam fenore presencium requirimus et monemus coniunctim et divisim, qualenus infra quin-
decim dies a lemporc publicacionis, monicionis, nolificacionis et insinuacionis per vos vel
veslrum quemlibet ipsis et eorum ajteri factis computando .... ut adhuc processibus, sen-
tenciis et mandalis noslris realiter et cuni elFectu pareant et intendanl, pareat et intendat,
prout ipsos et eorum quemlibet eadem mandata et processus concernunt et concernere
poterunt et ab impedimentis et malefaccionibus dicto domino Wilhelmo factis et illalis
desislat el desistat (sic). sibi de perceplis et expensis prediclis intcgraliter satisfaciant et
quilibet eorum satisfaciat et satisfieri. in quanlum in eis est el ad eos et quemlibet ipsorum
pertinet, infra predictos quindecim dies proximos procurelis. Alioquin si huiusmodi noslris
mandatis ymmo verius apostolicis infra quindecim dies predictos non paruerint scu parueril
realiter cum effectu, prefatum Crucem Alberti omnesque alios et supradiclos rebelles el
inobedientes in ecclesiis vestris et capellis et aliis locis publicis quibuscunque, de quibus
expediens fuerit, infra missarum solemnia fidelis populi cliristiani multiludine copiosa ad divlna
congregata alta et inteHigibili voce et in niaterna linqua excommunicalum et aggravatum
ex parte nostra ymmo verius apostolica publice nuncietis et per alium seu alios denunciari
faciatis singulis diebus dominicis et festivis, campanis pulsalis et candelis acccnsis ac demum
extinctis et in ipsius malediccionem in terram proiectis, decantantcs in laudem dei psalmum :
„Deus laudem meam ne tacueris etc. cum antiphona : „Media vita etc, quem et quos nos
eciam tenore presencium sic oxcommunicatum et excommunicatos, aggravalum et aggravalos
denunciamus. Inhibenles quoque vobis omnibus et singulis predictis el aliis Christi lldelibus,
quibus nos eciam prescncium tenore sub prefala excommunicacionis pena inhibemus, ne quis
eisdem excommunicatis ct aggravatis seu eorum allero durantibns huiusmodi sentenciis com-
municet seu communicenl vcrbo, cibo, potu, foro, molendiuo, empcioue, vendicione, invita-
cione, consilii vcl auxilii presticione vel agros colendo seu quavis alia communione a lege
vel a cauone concessa; contrarium vero facienles senlencie excommunicacionis ipso faclo
volumus subiacerc, quam conlra cos exnunc prout cxlunc et extunc prout exnunc ferimus
in hiis scriptis et eciam promulgamus; uxores vero eorum et ipsorum familiani extra ecclesias
veslras teneatis, eas nullatenus ad divina admitlendo nec ecclesiastica sacrameuta eis minislrando.
Et ut magis verecundi ct despecli et erubescencia confusi ac ad gremium saucte niatris ecclesie
cicius redire festinenl et redire cogantur, loca et ccclesias, in quibus et in quorum parochiis
dicti sint excommunicali et aggravati ac dictus sit excommuuicatus et aggravatus, morem
Irabunt larem vel domicilium habuerinl et ad eos quomodolibet spectantem et spectancia,
el presertim parochialem sancti Mauricii Olomucensis el Olomucensem ecclesias supradictas
continuo ecclesiaslico supponimus interdiclo in hiis scriplis, quod ibideni continuo volumus
observari, donec dicti cxcommunicali el aggravati deo et nobis de conlemptu mandali apostolici
et dicto domino VVilhclmo de dictis perceplis et florcnorum summis pro dictis expensis dictus
Crux satislecerit, ut prefertur, ac benelicium absolucionis meruerit obtinere. In aliis vero
21
locis qiiibiiscunqiR'. iid qiie ipsos ot eorum quemlibel devenire vel per que eos et eorura
quemlibet transire conligerit, quanidiu ibidein fuerint seu fuerit eorum aiiquis el post triduum
eius vel eorum aut alicuius eoruni abinde recessum volumus penitus cessari a divinis. Quod
si forte vos revercndi patres archiepiscope et cpiscopi el specialiter vos reverende pater
domine episcope Olomucensis vel aliqui aut aliquis vestrum iii presenti ncgocio processus
huiusmodi transgressores. conlradiclores. transgressor vel conlradictor fuerilis vel fuerit
reperlus, prout ad vos el veslrum quemlibet presens noster processus dirigitur et vos
concernit aut concernere poterit iuxta requisicionem dicti domini Wilhelmi seu procuraloris
eiusdem vel contra ipsum vel eius tenorem publice vel occulle direcle et indirecle aliquid
attemptaveritis vel aliquis vestrum attemptaverit per vos vel alium seu alios, extunc vobis
ob ponlificalium dignilalem reverencias merito deferentes. vobis et vestrum cuilibet premis-
sorum inobedienti et dictis nostris inandatis ymmo verius apostolicis noii parenli. dicla sex
dierum canonica monicione premissa. exnunc prout extunc et extunc prout exnunc ingressura
ecclesie interdicimus in hiis scriptis. El si huiusmodi interdiclum per alios sex dies. pre-
fatos sex immediate sequentes sustinueritis vei suslinuerint aut suslinueril aliquis vcstrum,
dicta canonica monicione premissa vos et vestrum quemlibet inobedienles et inobedientein . .
. . . in eisdem suspendimus a divinis. Veruin si prefatas inlerdicli et suspensionis sentencias
per alios sex dies, prefatos duodecim immediate sequentes suslinuerilis vel suslinuerint
animo vel animis indurato vel induralis, quod absit, dicta canonica monicione premissa in
vos et veslrum quemlibet ac quoscunque alios superius noininatos generaliter vel specialiter
inobedientes excommunicacionis senlenciam in hiis scriplis .... ferimus et eciam promul-
gamus. Absolucionem vero omnium et singulorum, qui prefatas noslras sentencias vel earum
aliquam incurrerint quoquo inodo. nobis vel superiori nostro tantuminodo reservamus. In
quorum oinnium el singulorum tesliiiioiiiuni preinissorum presentes aggravacionis litleras seu
presens publiciini inslrumenlum. huiusmodi noslram aggravacionem in se conlineiitem vel
continens. per Henricum Henrici nolarium publicum iufrascripliim scribi et publicari nian-
davimus nostrique pontilicalis sigilli iussiimis appensione muniri. Dalum el actum Rome in
hospicio habilacionis nostre sub anno a nativilale domini millesimo Irecentesinio nonagesimo
primo, indiccione qiiarla decima. die sabbali oclava niensis Aprilis. poiitificalus sanctissiini in
Christo patris et domini noslri doniini Bonifacii divina proxidencia pape IX. supradicti aniio
secundo. Presentibus ihidem honorahilibus viris doininis Andrea de Gewicz Pragensis et
Wissegradensis ecclesiarum canonico, Philippo plebano in Straska Olomucensis diocesis
et Nicoiai Theoderici de Kelthelaw clerico Wralislaviensis diocesis reclore parochialis ecclesie
sancte Marie opidi Wladislaviensis. Wladislaviensis diocesis. teslibus lide (lijiuis ad premissa
vocalis specialiter et rogatis.
Et ego Henricus Henrici .... publicus nolarius etc.
fOriK. Perg. h. Sig. iibgerissen ini Olin. Cap. .\rcliive.)
22
Papst Bonifaciits IX. heslatigt dem Abte z-u Btecnot das Becht, die Prioren in Raigern.
Polifz- nnd Braunau z-u ernennen. Dt. Rom 8. April 1391.
Ifonifaciiis episcopiis serviis servorum dei dileclis filiis abbati et conventiii mona-
sterii Brewnoviensis propo Pragam, ordinis sancli Benedicti, salutem et apostolicam bene-
diccionem. Honeslis et bumilibus suplicum volis libenter annuimus illaque favoribus prose-
quimur opportunis. Sane pelicio pro parte veslra nobis nuper exbibila conlinebat, quod in
Regrad, Policz et in Brumow prepositure alias prioralus nuncupate dicli ordinis, Pragensis
et Olomucensis diocesis fuerunl, prout sunl, eidem veslro monaslerio et abbali ipsius monasterii
pro tempore exislenli pleno iure subiecte, consueverunlque regi et gubernari ac de presenti
reguniur et gubernanlur per monachos vestri monaslerii. qnodque abbas dicti veslri monaslerii.
qui est pro tempore, prcpositos et priores prepositurarum et prioratuum predictorum ac
vicarios, qui pro lempore in preposiluris seu prioralibus supradiclis deserviunt, qui quidem
vicarii monacbi duntaxat dicli monaslerii esse consueverunl, pro solo nutu et libera volunlate
instiluit et deslituit ac insliluere et deslituere consuevit a tempore, cuius contraria non
existit. Quare pro parte vestra nobis fuit humililer supplicatum, ut premissa auclorilalc apo-
stolica confirmare de benignilatc apostolica dignaremur. Nos igilur huiusmodi supplicacionibus
inclinali premissa anctorilate aposlolica tenore presencium confirmamus et presentis scripli
patrocinio communimus. Nulli ergo omuino hominum liceat hanc paginam noslre confir-
macionis et commnnicionis infringere vel ei ausu temerario conlraire. Si quis autem hoc
altemptare presumpseril, indignacionem oninipotentis dei et beatorum Petri el Pauli apo-
stolorum eius se noverit incursurum. Dalum Rome apud sauclum Petrum sexto idus Aprilis
pontificatus nostri anno sccundo.
(Orig. PerR. im Arch. des Kl. BfeviKiw; abgedr. bei Ziegelbauer Historia etc. p. 292.)
iii.
Der Cardinal Marinus beslatigt dem Brucker Abte Zdenko die Zaldung gewisser Gelder
und hefreit ihn ron der E.TCommunication, in die er wegen Nichtz,ahiung derselben
gefallen war. Dt. Rom 20. April 1391.
ITliirinus miseracione divina sancte Marie nove diaconus cardinalis domiiii pape
camerarius, universis et singiilis presentes literas inspecliiris saliilem in domino. Universilati
vestre nolumfacimus per presentes, quod venerabilis pater dominus fraler Sdenko abbas
nionasterii Lucensis, Premonslralensis ordinis, Olomucensis diocesis, pro parte parlis sui
communis servicii, in quo camere aposlolice sub cerlis penis et scnlenciis racione dicli sui
monasterii exlilil efficaciter obligalus, ocluaginla llorenos aiiri de camera. solidos Iriginla oclo.
denarios qiiiiH|iii' el obolum mouele Romane nobis et pro parle parlis qualiior miniiloriim
serviciorum consuetorum debitoruui pro familiaribus et officialibiis dicli domini noslri pape,
33
in quibus similiter exlitil obligalus, tri<riula siniiles llorenos, solidos Iriginla octo el denarios
sex dicte nionele Romane clericis camerc apostolice proprio eorum et aliorum familiarium
el officialium dicti domini noslri pape nomine recipientibus, per manus Iionorabilium virorum
dominornm Wenceslai in Frawleyns et Wenceslai in Iglavia parrocliialium occlesiarum
rectorum. Olomucensis diocesis, die data presencium solvi fecit realiter cum effeclu. De
quibus sic dalis et solutis diclum venerabilem palrem fratrem Sdenkonem abbatem eiusque
heredes et successores el dictum suum monasterium tenore presencium quitamus, absolvimus
el eciam liberanius. ipsumque ab excommunicacionis sentencia, quam incurril propler moram
solucionis dictorum communis et quatuor minutorum serviciorum non lacte termino consliluto
el a realu periurii et aliis penis et sentenciis, quas propterea incurril. tenore presencium
absolvimus et reddimus absolulum. secum super irregularilale, si quam proplerea incurril
se divinis ofticiis immiscendo, non tamen in contempUim clavium. misericordiler dispcnsantes.
In quorum tfstimonium presenles litteras fieri et sigilli nostri camerariatus olTicii iussimus
appensione muniri. Datum Rome apud sanctum Petrum sub anno domini millesimo trecen-
lesimo nonagesimo primo, indiccione quarladecima, die vicesima sexta mensis Aprilis, ponti-
licalus sanctissimi in Christo patris et domini nostri domini Bonifacii divina providencia pape
noni anno secundo.
(••rig. Perg. mit anliaug. verletztem Sig. ini mShr. Laude.s-Arcliive. Art. IJruc.k lit. B,
Nro. 19/b.) ,,.
21
Markgraf Jodok rerleiht drr Stadt (lodinf/ dai^ freie Testirunrjsrecht. Dl. Briinn 7. Mai 1391.
Jodocus dei gracia marcbio et dominus Moravie nolum lacimus tenore presencium
universis, quod volentes bonum slatum, commodum et profectum in opido nostro Giiding'
alias Hodonyn inslaurare, ut cominunilas et respublica ibidein per auxilium gracie nostre
possit in bonorum uberlate dilalari et fideles noslri siibditi cives el incole ibidem in Goding
per graciam nostram consolali valeanl de die in diein pro eorum ulilitale tanto fervencius
laborare, eisdem incolis et universis subdilis in Goding buiusmodi graciam el prerogalivam
recimus specialem, ul ipsi cuin bonis eorum mobilibus et immobilibus possint disponere pro
eorum voluntate. In casu vero, ubi aliquis eoruin preventiis morte nihil cum bonis suis
disposuissct nec heredes legitimos post se reliquisset, tiinc eiusdem hominis sic defunli bona
iiniversa super propinqiiiorein amiciim absque omiii impedimento devolvenliir. Expresse
ciecernenles, quod in huiusmodi jure ipsis per nos graciose sic concesso nulliis oflicialium
iiostrorum aut alius, qui cosdem homines lenueril, presumat aul debeat quovis modo inipedire,
sicut indignacionem noslram talis cupit gravissimam evilare. Presencium sub noslro appenso
sigillo lcslimonio literarum. Datuin Brunne anno doniini inillesimo Irecentesimo nonagesimo
primo, dominica proxima post festum asceiisionis dominice.
(Auf derPlicatur : Ad miHidatuui douiiui uuircbiouis Juliaiiued. — Orig. Perg. Ii. Sig. iu Godiiig.)
24
28.
Milcolaiis Bischof von Olmiilz- rersichert Kunz- ron Smola den Anfall des Dorfes ISemcilz.
Dt. Mirau 24. Juni 1391.
\% ir Niclas etc. bekennen, das wir iinserm liehen Ciinczen voni Smalh durch gelreue
dinste vville, die er uns und unserm bischlum zu Oiomucz gelrculich g-elan hal und lege-
lichen M, unsere recht, die wir von anevalles wcgen gehaben mogen odir mochlen nf
dem leipgedingen der ersanien frawe Sbinken elwenn Peczen von der Warte, nu herr
Henrich von Tepencz elichin wirlinne, in dem ganzen dorfe zn Nympcicz und seinen zuge-
horungen etc. gegeben und vorschriben haben, geben und vorschreiben in krafl dicz briefes
also, ab die egenannle Sbinke stirbet. die weile wir bischof zu Olomucz sein. das der
egenannle Cuncze das egenannte dorf Nympczicz und was dozn gehoret. als das denn von
der egenannlen Sbinken lot an uns derslirbet und gevellef, von uns zu rechtem mannlehen
emphaen und dieselben guler haben, halden und besiczen sulle als mannlehens recht isl in
unserm bischtnm zu Olonuicz, an hindernisse und alles geverde. Mit urkund etc. Der geben
ist zu Meravv noch Cristes geburt dreizchnhundert jar und dornach in dem ein und nenn-
zigisten jare an sant Johans tag unseres herren tauffer.
(Kremsierer Lehensquatern II. p. 69.)
20.
Eroffnnnfj des Olmiltzer Landrechles. Dt. nach dem 24. Juni 1391.
Anno domini millesimo trecenlesimo nonagesimo primo post beali Johannis Baptiste
colloquium dominorum est celobralum prcsidentibns officialibus Jescone diclo Pnsca de
Cunstal camerario. Sulikone de Konicz czudario ct Jescone canonico Brunensi notario, el
presentibus illnstrissimo principe domino Jodoco marchione et domino Moravie, Benessio de
Crawar, Erhardo de Cnnstat. Sliborio de Czimburg, Sdenkone et Jeskone de Stcrnberg
alias de Luckow, Pelro de Slernberg. Pelro et Laczkone de Crawar, Wilhelmo de Pernslein,
Tassone de Bozkovvicz, Jaroslao de Mezericz, Smylone de Lesnicz, Jarossio de Hwyezdlicz,
Wankone de Bozkowicz, duobus fralribus de Lclhowicz, Alberto de Zlin, Wilhelmo et
Czenkone fratribns de Luczka, Benessio et Budissio fralribus de Quassicz, Benessio de
Deblin et slrcnnis Pawlicone de Ewlenburg, Wockone de Holnstein. Wznalha Hechl de
Rossicz, Ulrico dicto Hecht el aliis quam pluribus fidedignis.
(Olm. LandoBst. p. 18,S.)
30.
Sikolmis liischof ron Olmiitz- f/cslattet. dass die Brilder Jaros und Jantic. genannt Ku&el,
ihren Lehensbesitz in Biskupitz rerkaufen. Dt. Olmiitz- 28. Juni 1391.
W ir Xiclas ctc. bekennen elc. das fur uns kumen sein Jarosch iiud Janacz gebrndere
genannt Kuzel von Bielowicz, unsere lieben gelreuen nnd haben iins zii wissen gelan, das
25
sie das dorf Biscupicz und einen hof doselbst und was dorzu gehoret. die von uns und
unserni bischtum zu Olomucz zu rechlem mannlehen ruren etc. vorkauft haben recht und
redlich vor eine genannte summa geltes Cunaschen unserm diener und liehen ffetreuen und
reichten im uf in unsere hende die eg-enannten outer dorf und hof zu Biscupicz und was
dorzu ffehoret als mannlehens recht ist und baten uns die egenannten bruder Jarosch und
Janacz. das wir zu sulchem kaufe und ufreichuno^e derselben guter etc. unser g-unst und
willen geben und dieselben guter etc. dem eirenannlen Cunaschen zu rechtem mannlehen
geruchten zu leihen. Des haben wir etc. zu sulchem vorgenannten kaufe und ufreichunge
ufgenommen und also die vorgenannten guter und wos dorzu gehorel dem egenannten
Cunaschen vorliehen und vorleihen mit rechter wissen und niil crafl dicz briefes im und
seinen lehens erben zu rechtem lehen zu halden, zu haben und als lehensrecht ist gerulich
zu besiczen. unschedlich uns und unserm bischlum zu Olomucz an unserm gewonJichen
dinste und rechte. Des seint gezeuge Bernhard Hecht von Schuczendorf. Erhart von
Meraw ritter. Cunczo vora Smalh. Jost von Wolfsberg- und viele andere unsere lieben
getreuen. die dobei woren. Mit urkund etc. der geben ist zu Oiomucz nach Cristes geburte
dreizehn hundert jar und dornoch in dem ein und ueunziL^^islen jare an der mitwoche noch
sante Johannes tag unseres herren teufer.
(Kremsierer Lehensquateru II. p. 93.)
31
Benes con Dettnifz- hekennt. dnss er deii Augustinern in Geiritscli 1(1 Scliock (iroschen
schuldig sei. Dt. 2. Juli 13!)1. s. I.
i^os Benessius de Dyelynicz dictus de Waldensten. nostris cum heredibus debilor
principalis et dominus Wanik de Goldycz ^dictus de Zampach. necnon domina Anna dicta
de Waldensten sua legittima conthoralis. fideiussores recognoscimus tenore presenciuni imi-
versis: nos teneri et obligari in decem sexagenis grossorum pragensium veri ac legittimi
census religiosis fratribus monasterii in Gyewyczek ordinis fratrum heremilarum sancli
Augustini. Quem quidem censura pretactum promiltimus bona noslra fide sine dolo predictis
fratribus a die nativitatis domini nostri Jesii Christi proxime venlura uno anno evoluto in
bonis non oblisralis dare et deterrainare et a dala presencium usqiie illud tempus in quolibel
feslo sancli Galli confessoris quinque sexagenas grossorum et in feslo sancti Georgii lotidem
promitlimus bona nostra fide et sine dolo solvere dictis fratribus pecunia cum parala. Quod
si non fecerimus. ut premillilur. exlunc quicuraqiie ex nobis per dictos fratres monitus fuerit
debebit et tenebitur sub puritale obligacionis predicte duos honestos et discretos clientes
quemiibet cura uno equo statuere in civitate Gewyczek apud honestum hospitem per prefatos
fratres osfensiim. verum ac debitum obslagium perau-endum et abinde nullafeniis exituros.
donec pecunia capitalis cem censu prediclo el danipnis exinde venienlibus per nos fuerint
4
26
plenarie persolula. la cuius rei leslinionium sigilla noslra de certa nostra sciencia presen-
tibus sunt appensa. Datum die dominico proximo pust octavam Johannis Baptiste. anno
domini miilesimo trecentesimo nonagesimo primo.
(Orig. Perg. 3 h. Sig. ini Archive des Klosters s. Thomas in Altlnuiin.)
.\ikolaufi Bischof roii Olmiilz (jesiatlet. dass Mixik Liska seiiieii Lebeiisbesitz- in Vjezd
dem Mariiiiard roii Modritz- rerkaiife. Dl. Oliiiiitz- 5. Jiili 1391.
W ir Niclas etc. bekennen etc. das fur uns komen ist Mi.xico Liska von Hen-
drziechow unser lieber getreuer und hat uns zu wissen gelan. das er funftbalbe lehen erbes.
zwene undersessen odir huiden. einen garten gelegen zu Ugesd. die von uns elc. zu
rechlem mannlehen ruren. vorkauft habe etc. umb vierzig niark grosser pfennige prager
munze und merherischer zal 3Iarquarden von 3Iodricz etc. und reichte im uf in unser
hende die vorgenannten ffuter als mannlehens recht ist. Und bat uns der egenannte Mixico
Liska. das wir zu sulchem kaufe und ufreichunge derselben guter unsre gunst und willen
geben und dieselben dem egenannten Marquarden von 31odricz zu rechtem mannlehen
Sfemchten zu leihen. Des haben wir etc. als ein Bischof zu Olomucz rechfer lehenherr
der obirenannten guter zu suichem vorgenannten kaufe und ufreichungen derseiben guler
unsern iruten willen und gunst gegeben elc. und alle die vorgenannten guter dem egenannten
3Iarquarden von 3Iodricz vorliehen und vorieihen etc. und vorzeihen uns auch unsers rechten.
als wir von anefalles wegen zu denseiben guten haben oder gehaben mochten. unschedlich
doch uns und unserm bischtum zu Olomucz an unserm gewonlichen dinste und rechte. Des
sein gezeuge die herrn Heinrich von Fullenstein. 3Iarquard von Wolfsberg. Bernhard Hecht
von Schuczendorf. Erhard von 3Icraw rilter. Cuncze von Smalh etc. 3Iit urkund etc. Dalura
Olomucz anno doniini 3I°CCC nonagesimo primo feria quarta post Procopii.
(Kremsierer Leheusquatem II. p. '6.)
lili.
Markf/raf Jodok uiid Biscliof Sikolaus roii Olmulz- legeii deii Streit z-wisc/ieu dem Olmiifzer
Kajiitcl und dem Herz-oge roii Troppau. \ikolaus. bei. Dt. Olmiitz- 7. Juli 1391.
Aos Jodocus dei gracia marchio et dominiis 3Ioravie et nos Xicolaus eadem irracia
Olomucensis episcopus arbitri. arbitratores et amicabiles compositores inter illuslrem prin-
cipem dominum Nicolaum ducem Opavie et Olomucense capitulum in maleria dissenciouis
pro dampnis hominibus ecclesie Oiomucensis illalis el aliis conlroversiis inter eos ex aliquibus
causis subortis. animo deliberato ac de certa nostra sciencia. matura deliberacione super eo
habila pronunciamus, declaramus, arbitramur, ut omnes displicencie inter eos quacunque
27
racione suborte totaliter sint sopite. Iteni quod per totnm ducatum suum et dominium omnibus
officialibus suis et subditis precipial. ut bomines capituli Olomucensis ad fora civifatum. opi-
dorum et quorumcnnque aliorum locorum permittant venire et eoriim neg-ocia liberaliter
exercere et ipsos circa jura et liberlates eorum iuxta antiquam consuetudinem teneat et
conservet. Item quod in bonis Olomncensis capituli de cetero nullas staciones faciat. neque
dampna inferrat seu noceat hominibiis et subditis capituli supradicli. Item ultimo pro dampnis
prefalis ecclesie Olomucensis bominibus iam illatis illuslrissimus princeps dominus Jodocus
marchio et dominus Moravie. ut ad inquirendem de talibus suos iliic dirigat sibique pro-
nnnciet. terminum pro sue vohnilalis beneplacito reservavit. Presencium sub nostris appensis
siffillis leslimonio literarum. Datum Olomuncz anno domini miilcsimo Irecenlesimo nonagesimo
primo. feria sexta proxima posl diem sancli Procopii.
(Orig. Perg. 2 h. Sitr. iin Olni. Cap. Archive )
34.
Marhgraf Jodoli hefreil die Sladt Schonbercj rom Heimfalle iiitd ertheilt ihr das
Meilenrechl. Dt. Olmiitz- !). Jiili 1391.
\os Jodocus dei gratia marchio et dominus]3Ioraviae. Xotumfacimus tenore prae-
senlium universis. quod ex specialis noslri favoris bonilate et g-ralia cupicnles noslrorum
fidelium snbdilorum videlicet civilalis Schomberk, Franckenslat et Anliquae Goldes et omniiim
villarum ad civilateni et oppida praedicla ab anliquo spectanliuin civiiim et incolarum eorundem
ac Wickerii in Ulrichsdorf. Wenceslai in Reypotendorf. Pelri in Petersdorf, Nicklini dicti
Betenel in Weykersdorf et Hanuscbii in Bradruschendorf villarum noslrarum ad praedicla
bona pertinentium judicum. haeredum et siiccessorum eorum profeclus el commoda incre-
inento prospero fehciter ampliare, ipsis. haeredibus et successoribus eoruin de munirica
iiberalitate nostra et gralia dedimiis. concessiinus, donavimus et virtute praesentiuin animo
(leliberato ac de certa nostra scienlia in perpetuum damiis, concedimus et donamus. ut
quoliescunque aliqiiem eorundeni civiiim. incolarum seu villanoruin ct praedictornm judicum,
haeredum et successorum eorum absque liberis legilimis ab hac liice migrare seu mori conlin-
geret, loliens bona eorum mobilia el immobilia. quibuscunque spccialibus appellentiir iioiiii-
nibus seu in quibuscunque rebus consisterent. non ad nos sed ad proximiorein seu pro-
pinqniorem amicum ipsorum et consaiiquineum absque diiriciillale qiialibet devolvantur. Etiain
de speciali nostra gratia civibiis ct incolis de Schomberk praesenlibus et fiiluris, haeredibus
et successoribus eorum omnia jura et singula. pront civitali nostrae Oloinuc/,, civibus et in-
habitatoribus ejus olim nos dedisse meminimus, damus et concedimiis ac eos circa jura eadem
bpnitjrnissime conservamus. Et voiiimus specifice, ut nulia arlificia mechanica in distanlia
uniiis milliaris a civilate jam dicta per villas inslaurari. exerceri seu operari debeanl, sed ad
civilatem Schomberk pro talibus veniant. nec cerevisiam in spalio unius milliaris a civitale
praedicta braxare debebunt. panem pistare seu fabrilia exercere, pro qiiibiis omnibiis vo-
28
lumus. ut ad ipsam civitafeni Schoniberk recursus, quotiens opus fuerit, habeatur. Insuper
etiani nullibi in dilTerentia unius iniliiaris circuni civitalem praedictam sulores sartores, nisi
tantummodo in civitate fabri et alii mechanici idonei habeaniur. Praesentium sub nostro
appenso sigillo teslimonio literarum. Datum Olomucz dominica pro.xima ante festum sanctae
Margarethae virginis. anno doraini millesimo trecentesimo nonagesimo primo.
(Inserirt iii Jer Bostatigungsurkunde der Kaiseriu Maria Theresia ddo. 7. Juli 1747.)
35.
Der Ohnulzer Bisckof •Sikolans rerleiht dem lUinz- ron Repoir die nach dem Tode rtes
Bohiis roii Bepoir erledirjieii. z-iir Biirg Miraii (jehori(/en Lehen. Df. Miraii '2'2. Jiili 1391.
Aos jNicolaus dei et apostoHce sedis gracia episcopus Olomucensis notum facimus
lenore presencium universis. Quod bona feudalia et eciam castrensia in castro nostro Merow
excepta area. ubi stabulum equorum est posilum. que felicis memorie Bohuschius a nobis
in feuduni tcnuit el per eius mortem ad nos taniquam ad cpiscopum Oiomucensem legitime
fuerunt devoluta, de gracia speciali Chunczoni fratri eiusdem Bohuschii ad tempora vite sue
dumtaxat lenenda, habenda et possidenda contulimus et presentibus in feodum conferimus
ordine modo et iure cum siugulis suis pertinenciis, sicut dictus Bohuschius eadem, dum
viveret, tenuit etpossedit. In quorum testimonium presentes literas dedimus sigillo nostro munitas.
Presentibus iiohilibus et strenuis viris dominis Jeskone deLuckavv alias de Sternberg, Henrico de
Fullenstein, Henrico de Arnollowicz, 3Iarquardo de Wolfsberg, Bernhardo Hecht dc Schuczen-
dorfl", Gerhardo de Meraw militibus, Cunczone de Smola, Jodoco de Wolfsherg marscallo,
Wolframo de Panowicz et Bernhardo burggravio clientibus atque pluribus aliis nostris fidelibus
testibus fide dignis ad premissa constitutis. Datum in castro nostro Meraw anno domini
MCCC nonagesimo prinio. ipsa die et festo sancte Marie Magdalene.
(.•\us deui Leliensquatern II. p. 80 im fiirsterzb. Arctiivc in Kremsier.)
Kunz- ron Hepow erklarl. dass er die nach dein Tode seines Bruders erlediglen Lehen
tom Olmutzer Bischo/e Mikolaus zu Lehen erhallen habe. Dt. Mirau 22. Juli 1391.
i^^go Chunschico de Repaw tenorc presoncium recognosco universis. 0"i^'' t-'""!
reverendus in Ciiristo patcr et dominus meus dominus Aicolaus episcopus Olomucensis bona
feodaiia et castrensia in castro Meraw, ad ipsum per mortem fratris mei felicis memorie
Bohuschii lamquam ad dominum pheodi jure devoluta, michi ex gracia speciali contulerit in
pheodum ad lempora vite mee lenenda, habenda et possidenda ex bona iibera et spontanea
voluntale: sibi suisquo successoribus episcopis Olomucensibus promisi et presentihus promitto,
servire bona lide ubicumque necesse fueril pro loto posse meo. Promisi eciam sibi et pre-
29
sentibus proinitto, quod occasione niortis ejusdem fralris mei Bohuschii nunquaui vohni
neque debeani nocere ipsi domino Nicolao episcopo Uiomucensi. neque suis successoribus,
neque ecclesie Ohjmucensi, neque vasalhs suis, neque subdilis, neque pro eo loqui aut movere
verbo vel facto per me aut per interpositas personas. Et si aliquis ex meis amicis occasione
premissorum aliquid faceret seu facere vel movere vellet, ex tunc volo et debeo assistere
ipsi domino episcopo adversus eundem amicum meum sicut melius possum. Promilto eciam
eidem domino Nicolao episcopo et ecclesie sue Olomucensi bona tide, quod numquam volo
neque debeo loqui vel causari de area sila in castro 3Ieraw, ubi est silum stabulum equo-
rum, que aliquando fuit praentum meorum. Promitto insuper testamentum ejusdem fralris
mei Bohuschii exequi et adimplere. sicut ipse fecil et non impedire verbo aut facto. Hec
omnia et singula. prout superius in sinoulis suis arliculis dislincte expressantur. volo et debeo.
promisi et promitto sub purilate fidei mee grata et rala tenere. adimplere et inviolabiliter
observare. In quorum teslimoiiium sioilluni nieum de certa mea sciencia et ad justiorem
evidenciam el cauteiam sigilla slrenuorum virorum domini Gerhardi de Meraw militis et
Chunczonis de Smola ad instantes preces meas presentibus sunl appensa. Datum in castro
Meraw anno domini millesimo Irecenlesimo nonagesimo primo. ipso die et festo beate
Marie Magdalene.
(I 'rig. Perg. vou deu friilieren 3 h. Sig. nur eines erlialten iin tiirsterzb. Arch. in Kremsier.)
37.
Johann ron Zampack ersuchl den Ohniitz-er Biscliof Nikolaus einen Termin z-u hestimmen.
an welchem die Beschwerden ihrer i nterthanen hec/lichen werden sollen. Dl. Zampach
5. Aufjusl 1391.
Iieverende vir. Presenlibus veslre transduximus gracie ad significandum. nain proul
alias nuperrimis temporibus uiiacum gracia veslra insimul condixeramus iu faclis familiaribus
vestris Sobyeschinis et noslrum familiarem Thoniaschonem, veluli nobilis dominus Jesco
nuncupalus Pusca de Chunslal ex parte domini nostri marchionis Moravie Brunne de huius-
modi inter nos Iractabat ; ilaque adhuc terminum preiigere debetis denuo. Nam eodem termiiio
parebit noster nominalus familiaris. quem causa tangit, ad respondendum. et vestri ut eciam
pareant. F2a propter gracia veslra teriniiiuin de premissis prefigere digneliir a dominica nunc
proxima per Ires seplimanas, quem ad niodum nobiiis dominus Pusca condixit. Ulterius
querulamur super vestruin purirravium miinicionis Jestiboricz, quia meo familiari Thomaschoni
aliqua per ipsum purirravium veslrum existant sibi fore ablata. Petimus coiilidenter id reslilui.
que (sic) sihi suiil recepta ; nam si sihi non resliluentur, lunc consideraremiis, quod veslraui
nobiscum adimplere studetis voluntatem. Suplico. sitis responsuri de premissis. Datum
Schampach sabbalo proximo ante Laurencii.
(.\U3 dein Piilionenbuche I. fol. 1)9 zuni .J. l.fiM iui fiirsterzb. Arciiive in Krenisier.)
30
38.
Der Olmiitzer Bischof Siknlniis bestimmt den Termin z-iir ] erliandliing z-wisc/ien seinen
und den Leiiten des Johnnn ron Zampacli. Dt. Miraii 6. Augiist 1301.
l\obilis doniine et amice carissime. Siciit nobis scripsistis, quod terminum poneremus
Sobeschino ac farailiaribus nostris et Thomaschoni famiiiari veslro hodie ad tres seplimanas. sicut
dominus Pusca de Kunstat ex parte domini nostri Jodoci marchionis 3Ioravie inter nos tractasset :
ita scire velilis. quod vasalli nostri lerminum habenf in Chremisir feria quarta proxima ad
quatuordecem dies, ad quem venire tenentur. Sed ex quo vobis placet hodie ad tres septimanas.
tunc volumus iliam feriam quartam ut prefertur continuare ad diem dominicam sequentem, hoc
est hodie ad tres septimanas. quem terminum Thomaschoni familiari vestro et aliis, quorum interest,
presentibus peremptorium assignamus. Xam in eodem termino volumus esse personaliter et
videre, quod unicuique fiat iuslicia ; ubi eciam aliquos ex vestris poteritis mittere, quos velitis.
Et sicut nobis scripsistis. quod per purgravium noslrum in Jestiboricz essent aliqua ablata
eidem Thomaschoni. ita scire velitis, quod Buben purg^ravius in Potenstayn de speciali
mandato domini nostri regis Boemie inlromisit se de bonis dicli Thomaschonis et aliorum,
qui habent in regno Boemie et eciam in bonis nostris Jestiboricz. Et postquam scripsissemus
sibi. quod dimitteret nobis illa bona, de quibus intromisit se in bonis nostris eo, quod dominus
noster rex nichil haberet in illis facere, cessit nobis de bonis eisdem. Super quibus eciam
parati sumus in termiiuj antedicto facere et recipere, quidquid dictaverint pro iure vasalli
nostri : nam de iusticia semper erimus contenti, dummodo similiter nobis fieri posset. Datum
Meraw die dominica ante Laurencii.
(Aus (lcin Pulionenbuche I. fol. 69 sium J. 1391 ini fiiisterzb. Archive in Kremsier.)
Marlff/raf Jodoh rerleilit der Stadt Mnkr. Triihnii einen Jalirmarl.t. Dl. Briinn
7. Angiist 1391.
•Jodocus dei iiratia iuarchio et doniinus Moraviac. (^)iiauiMs pro siihditoriiiii uostrorum
profectibiis ex allribiita nobis divinitus gratia teneamur iutendere. specialiler tamen ad eorum
commoda prospicimiis. qui agililate corporis et nientis industria in bonis temporalibus cupiunt
promoveri. yuamobrem atlendentes magnifici et nobilis viri Erhardi de Cunstat baronis nostri
fidelis dilecti justa praecamina et considerata in talibus ingenli providenlia. quae ulilitatem
marchionatus noslri Moraviae non solum privatam. verum universalcm et piiblicam poterit
pntcurare. animo deliberato ac de certa nostra scienlia. non per errorem aut improvide,
sed matura deliberatione, sano ad hoc fidelium nostrorum accedente consilio in civitate
Tribovia concessimus. indulsimus, ut possit forum annuale. quod vulgariter niindinae appel-
lantur, in festo assumptionis sanctae Mariae virginis inslitui et more consueto ibidem iiislaiirari.
Decernenles expresse et virtule praesentium slaluenles, ut praefalum forum aiinuale ante
31
octo (lies fesli praedicli omni aniio iiicipiat et post octo dies ejusdem festi etiam tiniatur,
sic quod onines et singuli mercatores operatores institores negotiatores et rerum suarum
authores, cujuscunque status conditionis eminentiae vel dionilatis existanl, possint libere
praediclum forum aunuale intrare visilare, res suas, cujuscunque generis vel speciei fuerint,
vendere vel ab aliis eliam comparare : ita tameu. quod eaedem nundinae vel forum annuale
per dies quatuordecim, sicut praemisimus, omni anno eodem tenipore durare tenebitur el
debebit. Volumus tamen, quod per hoc forum seu nundinas juribus aut teloniis nostris in
nullo pracjudicium debeat generari. Praesentium sub nostro appenso sigillo leslimonio literarum.
Datum Bninae anno domiui miliesimo trecentesimo nonagesimo primo, feria secunda
proxima ante feslum sancli Laurentii.
(Vidiraierte Absclirift iii dt-i- l>oc. S.inuMlunir Nr. 1(1848 im malir. Lniides-Arcliive.)
40.
Martiii rou Drn/ioiriu rerbtirijt tiicli dciii Oliniitz-er Biscltofe Nilfolaiis fiir die rebellischen
Vasalleu \ icheli ron homarowifz- niid Weuzel rou ] odcrad. Dl. Mirau 10. Anijust ISOl.
tigo Marlinus de Drabonyu recognosco tenore presencium universis ad qnos prescntes
pervenerint. Quod animo deliberalo bona volunlate promisi et bona iide presentihus proniitto
reverendo in Christo patri ac domino domino IVicolao episcopo Olomucensi nec non ad
fideles manus ipsius dominis Marquardo de Wolfsberg, Jodoco eius lilio, niarscaJlo. capitaneo
in Heukewald, Bernhardo Heclil de Scluiczendorlf, Gerhardo de Meraw, Cunczoni de Smola,
Hensliconi de Cowalowicz capilanco in Scbauenburg. Bernbardo Burggravio in Meraw. ac
advocato iuralis et scabinis in Muglicz pro VVichkone de Krzesmusch. alias de Comarowicz
et Wenceslao de Woydhard, alias de Brosan. captivatis et delentis pro eo, quod se posueranl
advcrsus deum el iusticiam execucionis sentencie. quam vasalii episcopatus Oiomucensis in
judicio curie Chremsirensis pro iusticia invenerunl: quod debeo. leneor et volo et me presen-
tibus submitto ipsum Wencesiaum di(( dominico proximo post inslans festum a.ssumpcionis
beate Marie virginis gloriose, et dictum Wicbkonem in die et festo nativilalis beate Marie
virginis proxime venturo, diclo domino episcopo. vel cui commiseril, in civitate Muglicz vel
in castro Meraw slatuere et presentare ordine et modo sicut fueruut, ciuando detenli fueranl.
Onod presentibus siib observucione bonoris el puritate fidci bona fide promitto facere et
adimplere. Et si non facerem ilia vel ununi illorum. quod deus avertat, extunc debeo, volo
et promilto me ipsum slaluere diclo domino Nicolao episcopo vel cui commiserit in castro
Meraw in captivilaleni loco illorum Wenceslai et Wichkonis antedictorum ordine et modo.
sicut ipsi ligali et astricti fuerunl. In quorum testimonium evidens meum sigillum ex certa
consciencia inea necnon ad pcticionem ineain nobilis viri doinini Jeskonis de Sternberg alias
de Liickaw el Beneschi fratris mei sigilla presentibus sunt appensa. Acliiin et daliini in caslro
Meraw anno domini M^CCC^ nonagesimo primo. ipso die sancli Laiircncii inarlyris gloriosi.
(.Vus dem Leliensquateru II. t'. 79 ini tursterzb. Arcliive iii Kreinsicr.)
32
41.
Nikolatis. Bischnf rnn Olm/itz, gestattet, dass Siiiil roii Bnrchow das Leibf/eding seiiier
Frau ai/f den Dorferii Bez-dclf etc. rersicherc. Dl. Freiberg 10. AiKjust 1391.
1» ir Niclas von gotes gnaden bischof zii Olonuincz bekennen und tun kunt ofTenlich
niit diesem briffe ailen den, die in sehen oder horen lesen. Das kuuien ist Smilo von
Barchaw unser lieber getrewer in unsir gegenwortigkeil und hat mit wolbedachtem mute,
gutem wiilen und rechter wissen ufgegeben und ufgereichet frawe Anna, seiner elichin
wirlinuo. zu rechtem leipgedinge die nochgeschribenen guter und dorfer Oppaczin und Barchaw,
Besdek mit aljen iren zugehorungen. wie man die genennen mag mit sunderlichen worten,
in sulcher meinunge, das wer sache, das er eh denn sie sliirbe. das sie denne dieselben
guter und dorfer haben und halden sulde mit iren kinden. Were aber sache. das sie noch
seinem tode einen andern mann neme, so sullen ir die Kinder sechs mark geldes grosser
pfennige prager muncze und merherischer zal alle jar, dieweile sie lebte (geben) und wenn
sie gesturbe, so sulden sie wider an ire Kinder gefallen. Des haben wir als ein bischof
zu Olomuncz, obrister lehenherre sulcher guter, mit wolbedachtem mule und rechter
wissen des egenannten leipgedinge der egenannlen frawe Anna gegeben und vorlehen
geben und vorleihen mit craft dicz brifes in aller masse, als dovor geschrebin stet und
als leipgedinges recht und gewonheit ist von alders in unserm bischtum , unschedlich
doch uns und unserm bischtum zu Olomuncz an unserm dinste und rechte. IJnd geben ir
doruber furmunde und vorweser herrn Peter Meisner von Peterswald, Mstichen von Skalicz
ireu bruder und Niclasen Sulle wider alle, die sie doran hindern oder beschedigen wolten.
Des seint gezeug Cunczo vom Smolh, Jost von Wolfsberg unser marscbalk, Woychech von
Malhaticz, Niclas von Braunswerde und etliche andere unsir lieben getrewen. Mit urkund
dicz brifes vorsigelt niit unsrem angehangenden insigel. Der geben ist zu Freiburg nach
Cristes gcburl dreizenhundert jar und dornach in dem ein und neunzigisten jare in die
sancti Laurencii.
(.\us <lem LchciisqUMtcrn II. p. 4(i im fiirstc;rzb. Arcliivc iii Krcmsicr. i
42.
liecuf/iiitinri des Pi-ech rou Trmacop. dass ihm das Nouiieukloster iu Piistimci- die lliLlfte
des dden Dorfes 1'rechor auf Lebenszeit iiberlassen habe. Dl. 11. Aufiust 1391. s. l.
Wjgo Przecho de Trmaczow notuni facio lenore presencium universis. Quod vene-
rabilis domina Jilhka abbatissa, Anna priorissa, Prziba bursaria, Elyzabeth custrix lotusque
conventus sanclimonialium monasforii ad infanciam salvatoris in Pustimier Olomucensis diocesis
desideriis meis complacere volcntes, cupientesque mediam parlem ville ipsius nionaslerii
Prechaw, destrucle lolaliler et desolate. per ine rel'ormar(! el rcslaurare et iii iitililatem dicti
33
nioiiasterii sui rediicere, niichi ipsani meiiietaleni vilie predicte viginli (jninque laneos et duas
curticulas continentem dederunt, tradiderunt et contulerunt duntaxat ad vite mee tempora
tenendam habendam et possidendam et in nsus beneplacilos, prout ineiius potero. coiiver-
tendam. Ita videlicet quod sinyulos census et ulilitates pro ufililate mea tollere debeo, berna
regali exclusa, quam monaslerio de viofinli duobus laneis presentare debebo, de quolibet
laneo decem et ocfo g-rossos tanlnm. Ego vero Przecho prediclus cupiens indempnitati ipsius
monasterii fideliter consulere presenfes literas eis dare disposui, in quibus clare, clarius et
clarissime profiteor, me partem niediam ville predicte larg-icione ipsarum possidere ad vite
mee tempora et non ulfra, auteni post morteni meam ad ipsum monasferiuni redire debebil
absque heredum meorum qualibef contradiccione, exclusis tribus laneis. qni pro cnria mea
excolentur. quos post mortem meam dare potero pro beneplacito mee voluntatis, illi tamen,
qui de ipsis laneis dicto monasferio servire debebit fideliter. Si vero servicium ipsius
monasferio displicuerit. tunc de ipsis laneis censuare debebit proul censuabunt ceteri eiusdem
ville inhabitalores, aut vendere debebit in ius eniphiotelicum infra unum annum admonicionis
integre compulalum. In cuius robur et evidenciam sigilluni nieum proprium et in teslimonium
sigillum nobilissinii domini niei Erhardi de Cunslat, Sobyenii de Sborowicz et Marquardi
fratris mei de Trmaczow presenlibus sunt appensa. Dalum et aclum anno domini millesimo
trecentesimo nonagesimo primo in craslino sancli Laurencii marlyris jjloriosi.
(Orig. PiTg. 4 aii Pcrg. Strfiten li. S. iin fursterzb. Archive in Kremsirr.)
4.1.
Markgruf Judok i/et;tallel, dass Precli ruii Tnnaeor die ilim rom \on»enkloster iii Piistimdi-
aitf Lebeiiszeit rerliehene Halfte des Dorfes Prechor besitz-en diirfe.
Dt. Brunn 14. August 1391.
•Jodocus dei gracia marchio et dominus Moravie notum facimns tenore presencium
universis. Quod ad inslanciam lam sanclimonialium monasterii de Pustmyr quam eciam
Przechonis de Trmaczow, qui nobis super eo supplicarunt, dedimus noslrum consensum et
lenore presenciiim de cerla nostra sciencia dannis. ul idem Przecbo medielatem ville dicle
Prechaw, viginli quinque laneos et duas curliculas continentem, prout predicte moniales eidem
Przechoni contulerunt, eciam de nostro speciali consensu lenere debeat in omnem modum
et secundum eadem pacta, que inter se muluo fecerunl et literis inter se mutuis roborarunt
et presertim secundum illarum literarum confinenciam, quas dictus Przecho ab ipsis moiiialibus
super eo dinoscitur obfinere. IVesenciuin sub nostro appenso sigiilo festimonio literarum.
Datum Brunne anno domini millesimo trecentesimo nonagesimo priiiio. iVria secunda in
vigilia assumpcionis sancte Marie virginis gloriose.
(Orig. Perg. li. Sig. ini fiirsterzh. Areliivc^ in Krenisier.)
34
44.
Markcjraf Jodok eiitUisst deii Jlofbesitz-er Koiirad iii Ceniowitz aiis seiiier Uiiterthaiiigkeit
iiiid macht ihii z-iim Uiiterthan des Karthauserklosters in Konigsfeld.
Df. Bruiin 28. Augiist 1391.
Jodociis dei gracia marchio et dominus Moravie notumfacimiis tenore presencium
universis. Quod sincero zelo devocionis ad nionastcrium domus sancte Trinitatis in Campo
regfio ordinis Cartusiensis et nostre fundacionis locum afl'icimur et fervenli aninio medilamur.
qualiter eideni domui et fratribus in eadem degentibus de conimodo profeclu et tranquiilitate
possemus providere. ut lanto devocius absque impedimenfo iidem fralres in eodem raonasterio
existentes oracionibus possent vacare, creatorem altissimum pro nostrorum predecessorum
et nostrarum aniniarum salute exoranles. Sed quia prior el conventus predicte domus sancle
Trinilatis in Campo regio villam tolam Czernowicz cum omnibns suis perlinenciis et pleno
doniinio geniloris nostri dive memorie et noslra largicione dinoscunlur obtinere preter unam
curiam ibidem. quam Conradus tenet et de qua nobis obligalur idem famulare : nos igitur
volentes prediclum monasterium et domum cum priore et convenlu prefalis graciosius promo-
vere, ne propler exclusionem huiusmodi curie, de qua possessores eiusdem lenentur nobis
scrvire, ipsi prior conventus et monaslerium predicli aliqua incommoda paterentur, prefatum
Conradum et universos heredes et successores ipsius, qui diclam curiam lenuerinl, ab omni
servilutis onere, ad quod nobis racione eiusdem curie obligari dinoscuntur, exemimus et
dimisimus liberos perpelue et solutos el tenore presencium de cerla nostra sciencia liber-
tamus, decernentes expresse, quod idem Conradus heredes et successores sui, qui prediclam
curiam lenucrinl. omnem respectum ad prefatos priorem et convenlum monaslerii el domus
predictorum debeant habere et jam decelero eo jure et consiieludine, quibus nobis fuerinl
obligati, eisdem priori et conventui tamquam dominis eorum hercditariis fainulari. Presencium
sub noslro appenso sigillo teslimonio lileraruin. Dalnm Bruue auiio domini millesimo tre-
cenlesimo nonagesimo primo. die sancli Auguslini.
(Oiig. l*i!rg. li, Sig. im Archive dcs Klosteis Raigern.)
45.
!\ikolaiis Hischof von Olmittz gestattet, dass Ones ron Kiinz-eiidorf das Leibgeding seiner
Frau auf dem llofe und der Miihle in Kunz-endorf rersichere.
Dt. Schaunburg. 4. Seplember l-iOl.
t» ir Xiclas elc. bekcnneu etc. das kiim<'n isl liir uns Onscho von Cunczendorf
iinser lieber gelrewer und hat mil wolbedachlem mulc, guten willcn und rechler wissen
furmachel, ufgegeben iiiid ufgereichet frawen Elizabeth seiner elichen wirlinne zii rechlem
leipgcdinge den hof, mole iind kreczem zu Cunczendorf mit welden, wicseii, weiden und
mit allen iren zugehorungen, als er sie kaufl hat und besiczet. Also beschcidcnlich, das die
35
egenannte Elizabeth nacli des egenannten Onsclien ires elichen niannes tode den egenannten
hof, mole und kreczeni und zugehorunoen halden, haben und ruhhch besiczen und geniesen
sal als irs rechten leipgedinges an alle hinderniisse, also furnenilichen : hette der vorgenannte
Onsche rechte lehens erben hinder im gelassen, die sullen bei der egenannten Elizabelh
irer muter bleiben uf deni vorffenannten hofe und gutern. bis sie mundig werden und zu
iren iaren komen. Und so sie zu iren iaren komen und mundig sein und mit irer muler
nicht bleiben und den vorgenannten hof, molen und gutern wieder haben wolten, so sullen
sie ir XXX mark zuvoran geben und sich dornocli derselben i>uter underwinden ane
widerrede und hindernisse. Des haben wir als ein bischof zu Olomuncz. obrister lehenherr
derselben guter zu sulcher vormachunge, ufgebunge und ufreichunge des egenannten leip-
gedinges unsir gunst und guten willen geg-eben und haben niit wolbedachtem mute und
mit rechter wissen dasselb leipgedinge der egenannten frawe EHzabelh vorlehen und vor-
leihen mit krafl dicz brifcs in ailer der masse, als dovor begriifen isl, unschedlich doch
uns und unserni bischlum zu Olomuhcz an unsern gewonlichen dinste und rechle. Und
geben ir doruber zu furmunde, inweiser und vorweser Luczken von Ruskeho iren vater
und Dirslaen von Wschechowicz unsir lieben getrewen, die sie von unser wegen bei
sulchem leipgedinge behalden und beschirmen sullen als recht ist. Testes sunt dominus
Heinricus de FuIIenstein, Cunczo de Smalh, Jost de Wolfberg marscalcus noster, Henslo de
Cowalowicz fideles noslri dilecli. Mil urkund elc. Datum Schawenburg anno domini M^ CCC°
nonagesirao primo, feria H. ante festum nalivilatis sancte Marie virginis gloriose.
(Aiis clcm Lehensquatcni II. )). .')2 iiii liirsterzb. Archive iii Kremsier.)
46.
Nikolaus Bischof ron OlmiUz gestaUet die Gufereinif/iinr/ zwischen Vlcek ron fiikowitz
und Michnel rou Choriii. Dl. Schauiihunj, 7. September tSfH.
\% ir Niclas etc. bekennen elc. das fur (unsj komen isl Wulczko elwenn Wulczken
sun von Rzicowicz und Michael etwenn Sewisches sun von Chorin unsere Heben getreuen
und haben uns zu wissen gelan, das sie mit iren gutern Wulczko des vorgenannten Wulczken
sun mit dem ganzen dorfe Rzicowicz und Miciiael des egenannten Sewischen suu niit dem
halben dorfe Chorin, mit dem iialben dorfe Lhota und mit dem drillen leile des dorfes
Strzietes mit allen iren zugehorungen elc. ut supra in iitera congressionis Cunczonis de
Smola. Testes dominus Hcnricus de Fullenstein, Cunczo de Smola, Jacobus dictus Cunczek
de Stolbach, Hensel de Cowalowicz. Jcsko de Schonslat et Domanko de Hulyn. Mit
urkund etc. Dalum Schauenburg anno domini W CCC*^ nonagesimo primo invigilia nalivi-
tatis Marie.
(KrPrnsiercr Lchensfiu.atcrn II. p. 82.)
5*
36
47.
.Mkolaus B/sckof ron OliiuUz- f/cstattet, dass Hemrich Girke die Miihle bei Freibery rer-
pfaitden diirfe. Dl. Schaunburg, 8. September 1391.
i\icolaus elc. noliimfacimus etc. Quod propter necessitatem evidentem et evasionem
debitorum, quibus gravatur fidelis noster Heniczko Girka advocatus in Freiburg de gracia
speciali propter servicia sua, que nobis et ecclesie nostre fecit etc. sibi concessimus et
presentibus concedimus, quod ipse obligare poterit molendinum magnum ibidem in Freiburg
spectans ad ipsam advocaciam cuni omni jure, commodo et utilitate, sic ipse hactenus tenuit,
valido viro Schimkoni ac uxori et heredibus suis de Dittrichsdorf pro octoginta marcis
grossorun) pragensium moravici numeri et pagamenti tali medio et condicione, quod quum
ipse Heniczko vel eius heredes aut successores ipsi Schimkoui, uxori vel heredibus suis
ocloaginla marcas grossorum ut prefertur, solverint et assignaverint cum ellectu, lunc ipsi
dictum molendinum libere dimittere debeat, ita quod ad advocaciam ibidem in Freiburg suo
jure revertatur. In quorum teslimonium etc. Datum Schauenburg anno doniini M'' CCC"
nonagesimo primo, ipso die nalivitalis beate Marie virginis gloriose.
(Kremsicrc-r Lelifnsquatcrn II. p. 82.)
48.
\ikoliiiis Bischof ron Oliniitz- rerpflichtet sich, den Erben nach Petrus von Lichtenau den
ersten Lehensheiinfall iin Werte ron 100 Mark zu rerleihen.
Dt. Mirau .). Octotjer 13!) 1.
I\icoIaus elc. notumfacimus elc. Quod licet pridem honesla Klizabeth relicla quondam
Peschiconis de Lichlenavv, soror Cunczonis et Peczonis de Warllia, coram judice in judicio
vasallorum curic cpiscopalis Olomucensis in Cremsir tempore boiie memoric domini Petri
episcopi Olomuconsis predeccssoris nostri de et super mobilibus rebus et bonis, que varende
habe vulgariter ntmcupanlur, per dictos Cunczonem el Peczoncm iii bonis Slolbach, Muschnicz
et Peterswald dimissis et derelictis, cum eodcin oliin Pelro episcopo predecessore nostro
judicialiter contenderit jusque suum predicta Elizabeth sibi competens in eisdem donaverit
et resignaverit eidemque marilo suo concesserit, ut juris et moris est vasallorum, corain
contesfato judicio Petro de Lichtenaw, genero suo el Anne uxori sue filie cinsdem Elizabelh ;
tainen quia in huiusmodi questionis matcria dicto doinino P(>lro predecessore noslro iiiorle
prevenlo conclusum non fiiil et immo dictus Pelrns de Lichlenaw nos velut episcopiim
Olomucensem super huiusmodi mobilibus bonis et rcbus corain judice et judicio vasallorum
noslrorum in Chremsir judicialiter impetivit ibique sentencialum fuit, ipsum Petrum fuisse
et esse pre omnibus aliis ad dicla bona mobilia et res propinquiorcm heredem. proiil hec
omnia in libro judicii curie Chreinsirensis plenius siint expressa : igilur nos in huiusmodi
37
questionis et accioiiis inateria tinein amicabilein iniponere cupientes de consiiio tideiiuin
vasalioruin nostroruin Bernliardi Hecht de Schuczendorf militis et Cunczonis de Smola, qui
lainquam arbitri et amicabiles composilores inter nos et eundom Petrum de consensu nostrarum
ambariim parcium lioc tractaverunt concordanles aniicabiliter in hunc inoduin. Quod nos
eidem Petro et suis heredibus in priina devolucione iiterarura feudahum, que ad nos velul
episcopum Oloraucensem devoluta fuerit, debemus, volumus et tenemur conferre bona
feodaha se ad valoreni centuin marcarum pragensium moravici pagamenti extendencia, quod
sibi promisiraus et presentibus promittimus bona lide tenere et fideliter adimplere pro
nobis et successoribus nostris Oiomucensibus episcopis. Sic videiicet. quod si talis devolucio
nostro tempore non eveniret, quod absit, extunc nostri successores episcopi Olomucenses
dicto Petro et suis heredibus de huiusinodi devolucione et feudo, ut preraittitur, ante omnes
alios satisfacere tenebuntur. Tenetur et debet idem Pelrus, prout bona fide promisit, nos et
successores nostros reddere indempnes in eventum. quo quis iios vel successores nostros
impeteret pro eisdem bonis et rebus inobilibus secundum jus et sentenciain vasalloruin.
Presentibus honorabilibus magistro Sandero canonico Olomucensi et archidiacono Preroviensi,
Nicolao plebano in Gostelecz, magistro camere et strenuis Bernhardo Hecht, Kyliano de
Hugwicz militibus, Cunczone de Sinola, Jodoco de Wolfsberg marscallo. Wolframo de
Panowicz. Herssone seniore de Cziewicz et aliis quam pluribus nostris fidelibus. Presencium elc.
Datum in castro Meraw anno domini M" CCC nonagesimo primo, feria quinta proxiraa post
diem sancti Francisci confessoris.
(Kremsierer Lehensquateni II. p. H'i.)
49.
Markgraf Jodok (jeslattel in Mdhr. Neastadl eine Bleiche s« errichfen, rerleiht ihr das
ausschliessliche Recht zum Bleichen innerhalb drei Meilen und begabt sie mit allen Hechten,
wie sie die Bleiche in Jdgerndorf hcsitz4. Dt. Anssee 10. October 1391.
ww ir Jost von gotes gnaden inarggraf und herre zu Merhern bekennen oflenlicii
mit diesem briefe, das fiir uns gewest sein die burger, schepfen und inwoner der Newenstat,
unser lieben getreuen iind haben uns fiirgelegt, wie sie eintrechliglichen uberein komen
sein, das sie eine bleiche do zur Newenstat inachen wollen und meiuen iilziibrengen. Das
gefellet uns wol und geben dorzu unsere gunst und gnediglich willen, wann wir gerne
sehen, wie sich unser lande und leute und sunderlichen do zur Newenstat unsere getreuen
von solcher bleiche ader andern sachen bessern mochlen. Und dorufl", das dieselbe bleiche
desterbas volkoinen inoye. so haben wir mit wolbedachlem muete und rechter wissen zu
derselben bleiche rechte freiunge gegeben, die sicli anhebet von der nechslen mitvasten
und steen sal vier ganzer jare, die nechste nocheinander folgen. Und geben auch die
freiunge dorzu mit kraft dis hriefes in solcher inasse. wenn dieselbe freiunge der bleiche
usgeet, als vorbenannt ist, so sal uns, unsern erben, nachkomeii marggralen und herren zu
38
Merhern von derselben bleiclie von iglichem stucke leinwat virundsechzia' eJen vor ein
slucke zu zelen. und ob ein slncke minner hette. so kome eins dem andern zu hiife,
furbas me ein grosser pfenning gefallen zu rechtem zinse und solcher zins sal uns dovon
gefallen uf solche tege und zeit. als man zu Jegerdorf pfleget von der bleiche die zinse
zu reichen und zu geben. Item was derselben bleiche do zur Newenstat schedlichen were
inwendig dreien meilen in unserm gebiete, das wolien wir wenden mit unserm gebote und
briefen. so wir beste mogen. Es sal auch inwendig dreien meilen von der Newenstat
nimant under unserm gebiete, es sei leinwat garn und ander habe. anderswo zu bleichen
geben. Sunderlich geben wir und seczen zu der bleiche zur Newenstat volkomene rechte
und gewonheit in aller masse, als die bleichmeister und die bleiche hat zu Jegerdorf, dobei
wir sie auch ffnediglich behalden wollen. Item ob dieselbe bleichmeister sloezzig wurden
oder krigten under einander adcr mit andern leuten, dorumb sollen sie der rat und scheppen
zur Newenstat, die izunt sein ader hernach werden, unser lieben getreuen, guetlich voreinen
und vorrichten. Es sallen auch dieselben unsere burger und scheppen volle macht und
gewalt haben einen bleichmeister zu seczen und zu entseczen noch irem willen, als das
in wol jrefallen wirdet. Ouch wollen wir und seczen mit namen, das die bleichmeister und
arwciter der bleiche zur Newenstat niniant leidigen, hindern noch freventlich angreifen sallen
noch turfen in dheine weis, sunder wir wollen sie in gutem fride gnediglich behalden. Mit
urkunt dis briefs vorsigelt mit unserm anhangundem ingesigel, der geben ist zu Ausau noch
Chrisfs geburt dreizehnhundert jare dornach in dem einundneunzigsten jare, des nechsten
dinstags vor sant Gallentag.
(Auf der Plicatur: Ad mandatum domini marchionis Spiluer. — f*rig. Perg. h. Sig. im
Archive der Stadt Mahr. Neustadt, copiert von A. Bocek.)
5<>.
Schuldschein der Stadl Brimn ilher 1775 Ffnnd Wiener, Pfennige ron Jakoh Hnindlin
nnd Jonas, Sdhne des Jiiden Sderoz-z- ans Wien. Dt. 31. Octoher 1391.
\y ir Hanns Lukner die zcit burgermeislcr und ich Symon die zeit richter
und die schepfeu gemainklicb und der gesworcn rat und die ganz gemein arm und
reich der stat zu Brun veriehen und tun kunt allen den. die den brief sehent oder horen
lesen, das wir unverscheidenlich gelten sullen Jacoben. Ilaindlin uud Joua geprudern, den
Juden, Sderozzen sun zu Wien und iren erbeii sybenzelien hunderl phunt uiid funif und
sybenzig phunt wiener phennige, die sie uns bereit gelichen habeii und die wir zu unsern
und der egenanten unser stat scheinwerigem nucz uiid iiotdurft gewendet liaben, der wir
sie weren sollen funif bundert phunt und fiinif iind zwanzig phunt uf sand Mcrtein tag,
der schierst kumpt uber ein jar, odir in den naclisten vier wochen darnach. uiid liinif
hundert und fiinif und zwanzig phunt auf sand Merlein tag, der schiersl kuinpl. uber zwei
jar odir in den nachslen vier wochen darnach, und sybenhuiiderl phunt und funif und
39
zwaiizig phunt von sand Mertein tag-, der sciiirst kunipt. uber drei jar odir in den nachsten
vier wochen dornach. Tun wir das nicht, so sol furbas nach einer iglichen vorbenanlen
vrist pen dorauf gen auf ein igleich phunt zwen phening all wochen. Sie schullen auch
haiiptgut und schaden haben auf uus und aiif allen unsirn erben unde nachkoniinen unver-
scheidenleichen und auf alleni unsern gut. das zu der vorgenanten unserer slat gehoret,
das wir haben in deni lande ze Merhern oder wo wir das haben, wie das genant oder wo
das gelegen ist, davon in die lande, fiirsten, lierren, pfleger, vogt, richter odir amblleut
oder wer dosclbes gewaltig ist, an alles furbot, an alle klag und gericht phanl antworlen
sullen, wo die vorgenanten juden dorauf zeigent. wenn sie des nach den obgenanlen tegen
nichl lenger enpern wellent. ze verkaufen und ze verseczen uiul alleii ireii fruuimen doniit
ze schaffen an allen irsal und sie auch vertichleich dorauf schirinen, als verre, das sie des
vorgenanten ires gelts hauptgut und schadens ganz und gar dovon verrichtet und gewerl
werden. Wer aber. das in von den landen, fursten oder irni gewalt dheinerlei saumung
oder vorziehen dorinn geschech. so isl denne den vorgenanten juden und allen iren erben
und helfern erlaubet und sullent auch furbas vollen gewalt und recht haben, unserin und
der egenanten unser slat leut und gueler dorumb auf zehalden. zu phendeu und zu . . . .
es sei in steten, inerkten, dorfern auf land. auf wasser, inner landes oder ausser landes
mit recht oder ane recht, wo und wie sie und ir helfer das tuen und allernegst bekoinen
mugen, so lang und so verre. das sie hauptgut und schadens ganz und gar verrichtet und
gewert werden. Und sol auch uns noch der egenanten unser stat leut und gueter kein
herschafl. vreiung, recht noch gewalt noch kein ander sach, wie die genant ist, dowiJer
nicht schirmen. beholfen sein noch zu stalten koinen in dhein weg und sullen auch doinit
nicht gefrevelt, noch wider uns noch ander yemans nicht getan haben und des gegen allen
herscheften und gerichten und gegen allen meniglich genzleichen unschadhaft und unvergolten
bleiben in all vveg. Wir loben auch den vorgenanten juden mit unsern trewen an gevere
und verpinden uns gegen in genzleich mit dein brief, das wir sie umb hauptgut uoch uuib
schaden weder hincz bof noch an kein gewaltige hant noch nynderl als wobin scbalfeu
sullen, noch das wir weder freibrief, totprief noch gegenbrief von der herschaft umb das
vorgenant gelt ubir iren willen wider sie gewinnen schullen. noch das wir in init keinerlei
andern sachen, wie die genant sind, weigern noch vorschieben sullen. denn das wir sie
hauptguts und scbadens selber genzleich ricblen und weren sullen als vor geschrieben slel.
Wer aber. das wir doruber von der herscliaft uinb das vorgeriant gelt uber iren willen
wider sie icht brief gewinnen und furbrechteii, ee denne sie des vorgenanten irs gells
hauplguts und schadens gar gewert wcren, es weren schreibbrief. totbrief, gegcnbrief oder
welcherlei brief. irrung oder in . . . . daz weren in an der vorgenanlen gellschult gegeii
uns schaden die sullen denn aller ding tode und zenichte sein iind wider den
gegenburligen brief kein krafl habeii. l'nd wer den brief mit der vorgenanlen judcn guten
willen inne hat und uns domit uioiit, es sei jud oder christen, wo er uns domit mont.
inner landes oder ausser landes, dem sein wir alis des gepunden ze gellen. ze leisten und
ze voltiiren, das vorgeschrieben stet, ze gleicher weis als in selber. Und doruber so geben
40
wir fiir iins und fnr all iinser erben nnd nachkomen in den brief ze einem woren urknnde
der sach versigelten rait der vorgenanten nnser stat ze Briinne angehangen insigil. Der
eeben ist nach Christi gepurde drenzehenhundert jar darnach in dem eins und neunzigsten
jar an aller heiliffen abent.
(^Aus tleui Codex n. 1.57. fol. 2 im Briiiiner Stadtarchive. Mitgetheilt v. Stadtrathe Koller.)
51.
Markf/raf Jodok srheukt dem Wenzel von Doloplaz- 400 Mark iin Dorfe Doloplai.
Dt. Spielberg 1. November 1391.
Jodocus dei gracia marchio Brandenburgensis. sacri Romani imperii archicamerarius
marchio et dominus Moravie. Notum facimus tenore presencium universis, quod pensatis
iidelibus obsequiis strenui Wenceslai de Doloplas, quibus nostre volunlali a multis retroactis
temporibus placere studuit et in posterum studebit, speciali donacionis gracia pro peractis
serviciis plena super hoc deliberacione habita raaturoque consilio raoti dedimus et contuliraus
harumque serie plenarie condonamus prefato Wenceslao, suis heredibus et sue posteritatis
succcssoribus quadringentas marcas grossorum bonorum et argenteorum in pretacta villa
Doloplas in oranibus singulisque ad hanc pertinenciis in veram et liberam hactenus et in
perpetuura hereditatem, possessionera et prout eorum placuerit voluntati providensque visum
fuerit in usus necessarios conversionem, nullum super hiis bonis per nos successoresque
nostros habentes impedimentum sed raagis proteccionis auxiliura et effecfum adiuvaraen.
Presencium sub nostri sigilli appensione testimonio literarum. Datum Spilberg anno domini
millesimo trecentesimo nonagesimo prinio feria quarta post sanctoruni Sinionis et Jude
apostolorum.
(Orig. Perg. h. Sig. abgerissen im Archive des Dominikanerklosters in ( Ihniitz. — Auf
der Plicatur : De mandato domini marchionis Hynko notarius.)
52.
Peter ron Krarai- fjrilndet das Aiif/itstiner-Chorherrensttft in Prossnitz- und begabl es inii
(liitern. Dt. Plumeiiau 1. Norember 1391.
In nomine domini amcn. Dura humanc natiire rimaniur incerta. dum collabenlis vite
ruinam conspicimus, dum certissime raortis apropinquantes molestias intuemur. profecto ad
considerandas nostre vite semitas, ad discuciendum lege consciencie tenebras et ad oblinendum
favorem propicium jnsti judicis domini dei nostri argumentis non lam probabilibus, quam
eciara ad sensura demonstrantibus animamur. eo quidem forcius. (|uo uil latet judicis tanti
noticiam, quo cuncta nuda sunt oculis eius, quo sue potencie nichil est. quod resistere
valeat quovis modo. Idcirco nos Petrus de (rawar dorainus in Plumnaw tenore presencium
recognoscimus universis, quod ob remedium anirae nostre alque u.xoris nostre Kalharine
41
omniumque heredum nostrorum specialiterque domini Benessii de Crawar patris nostri
carissimi, domineque Elizabeth matris nostre, domini Wockonis de Crawar avi noslri necnon
subscriptorum doniinorum : domini Benesschii de Crawar canonici Pragensis Ecclesie. dominique
Henrici domini in Plumnaw ac domini Johaunis cruciferi. patruorum nostrorum de Crawar.
et domini Johannis de Crawar domini in Tyczczin nostri dilectissimi patrui. quorum bona
possidemus. cupientes misericordiam omnipotentis dei ex donis ipso propicio nobis collatis
graciosius impelrare, ne in examine discussivo districti sui judicii severum judicem senciamus
et ut animabus 2'enitorum nostrorum, fratrum, sororum. patruorum cunctorumque amicorum
nostrorum omniumque fidelium vivorum et mortuorum, quorum nos vel genitores noslri
bonis usi sumus, debite vel iniusle domino ipso permitente proficiat ad salutem : animo
deliberato de certa noslra sciencia et bona ac libera volunfate. accedente ad hoc consensu
Petri filii noslri de Crawar dicti de Pluniau et reverendissimi in Christo patris ac domini
Xicolai Olomucensis episcopi capitulique Olomucensis conveniencia speciali. prout in literis
ipsorum confectis et concessis desuper aparet manifeste, ad honorem omnipotentis dei et
salvatoris nostri ac genitricis eius gloriose virginis Marie specialiterque propter moderne
solempnitafis adinvencionem seu insfitucionem, cuiusquidem fesfivifatis lalis perhibefur fore
tjiulus ^Visifacio" elegantissime virginis 3Iarie in montana ad Elizabeth nempe cordis nosfri
infima, magne caritatis, cum fervencia nos conpellunt faciuntque anhellare sinceriter ad tante
raagnifice comparatricis laudissonam fcstivifatem. Eatenus monasterium nosfrum novum in
civitate nostra Prostays sub titulo et inscripcione ac vocabulo premisso per nos fundatum
et erectum pro inh<ibifacione frafrum canonicorum regularium ordinis sancli Augustini, uf
ibidem prepositus cum duodecim frafribus habeatur, continuo divine pielafis aspirante clemencia
construendum duximus et in ipsius struclura devofo carifalis sludio procedemus eius adiuvanfe
presidio, qui cuncfa felicibus tuetur incremenfis. Et ut dicfi . . prepositus et conventus
monasterii nostri successoresque eorum eo quiecius culfui divino vacare valeant atque laudes
Jiberiori animo deo ut depromant. quo mclius et sufTiciencius temporalibus suflragiis fuerinf
adiuti. dictis . . preposito et convcntui ac monaslerio ipsorum in perpefuum curiam nosfram
collonariam ibidem in Prosfays ante civifatem iacentem, que vulgo Kopecz vocafur. cum
omnibus agris culfis cf inculfis ceterisque deinceps ad eandem specfantibus curiam. quali-
cumque censeantur nomine. Iribuimus ef donamus, ipsa tamcn cum area seu loco, in quo
ipsum propugnaculum fuit situatum necnon et fossafo circumiacenfe. quod Halterz vulgo
nominatur. villas quoquc nostras infegras Crassicz cum suis omnibus pcrlinenciis et dominio
pratis pascuis aquis rivulis et aquarum decursibus singulisque provenfibus et ufilifafibus. nii
nobis et heredibus nostris seu successoribus proprietatis aut dominii in prenominata viila
reservantes, necnon molendinu meidem ville adiacens cum suis usibus et pertinenciis damus,
presentibus et assignamus. Insuper viljam nosfram Myslcyowicz cum allodiali curia ef
molendino afque piscina. pratis pascuis rivulis piscacionibus aucupacionihus censibus proven-
tibus et nniversis utilitatibus cum pieno dominio et jure, nichil nobis hcredibus successorihusque
noslris juris seu dominii in prenominata villa reservanfes, damus ef serie presencium
assignamus monaslerio memorafo, «ilvamque ad eandcm villam spccfantem cum suis metis
6
42
el graniciebns circumferencialifer dislinclis iamdictis conferimus et donanuis. Preterea villam
Lhotham cum allodiali curia ibidem atque agris cultis et incultis ad eandem concernentibus.
curiam cum praylis. que vulgo Nakuserzy dicuntur et silva ad iam dicte ville curiam per-
tinente. cunctisque aliis usibus, quibus appeliari possent nominibus, cum pleno dominio el
jure damus et assignamus monasterio supradicto : nichilominus in villa Knyehnyczky unum
laneum agri censuantem cum duabus curticulis. necnon et piscinam prope prefatam villam
situatam cum ipsorum juribus universis et dominio tradimus prefato monasterio et donamus
et elarffimur supradiclis vinumque nostrum, quod nos et heredes nostros concernebat de
vineis in monle Kussercz fundatis. ad opidum nostrum Costelecz spectantibus, tam ex parte
decimarum quam eciam montanorum, precipue de vineis. que iam sunt fundate aut in
futurum deo adiuvante fundabunlur. prefato monasterio donamus et elargimur. Silvam vero
nostram vulffariter Kuterzawa nominatam. que ad bona nostra Plumnaw speclabat. inter
montes Smylowo Hradysczye et Oberska Wrala iacentem, ex inlegro et tolaliter sepe iam
dictis tradimus et donamus duntaxat propter monasterii restauracionem seu utilitatemi hoc
solum eximentes. ut ligna silve meraorate cuipiam non vendantur, sola tamen tuicione
excepta omnium bonorum ad dictum monasterium pertinencium, que dicti monasterii pre-
positus aut conventus habent pro presenti sive in futurum altissimo largiente habebunt. que
ad nos heredes et successores nostros dominos de Crawar, tamquam ad veros fundatores
dinoscitur pertinere juridice et debebit: Tali tamen adiecta condicione, si nos Petrum pre-
dictum. heredes et successores nostros iam dicti monasterii fundatores de presenti ire con-
lintrcrit luce seu seculo. extunc huiusmodi tuicio ad nobilem Petrum de Crawar dictum de
Straznicz fdiastrum nostrum aut ipsius heredes masculini sexus devolvetur: in casu vero
si prefatus dominus Pelrus de Crawar dictus de Slraznicz filiaster noster, heredes et
successorcs ipsius mascuHni sexus eciam de Crawarn ab hac migraverinl luce, extunc super
seniori barone de Crawar huiusmodi tuicio devolvatur, aut quemcumque dominorum seu
baronum de Cravvar prepositus et conventus eiusdem monasterii eligere decreverint, super
illo cadal tuicio memorata. Volumus eciam, ut sepedicti monaslerii prepositus et conventus
fundacionis nostre in duorum mensiura spacio eundem sibi tutorem cliganl ex dominis pre-
missis tutorem post decessum ; si autem prescripfi prepositus et conventus tutorem sibi
eligere distulerint in prenarati temporis spacio, extunc qui senior fuerit ex predictis doniinis
de Crawar. aput eundem ipsa tuicio debebil permanere: excepta eciam berna reirali de bonis,
que dicti monasterii prcpositus et conventus habere dinoscitur, aut in posterum altissimo
sulfrairante habuerinf, quam nobis, heredibus el successoribus nostris seu prediclorum bonorura
lutoribus ad colligendum reservamus. Prescripla vero bona preposifo convenluique monasterii
nostri per nos errecti et fundali dedimus contulimus et tenore presencium conferimus et
donamus perpeluis femporibus possidendum paciiice el quiete. jure dirrecli dominii et pro-
prietatis. decernenles a nobis. heredibus ef successoribus nostris dominis de Crawar easdem
villas alque bona prenotata cum omnibus ipsorum pertinenciis liberas sohilas fore simpliciler
et exemptas: specialiterque ipsa bona. que eidem monasterio in posteruni per nos. heredes
el successores noslros dominos de Crawar divina suifulti ciemcncia dare aujjmentare volumus
43
et pretendimus, volunt et pretendunt. eaque tabulis terre intabulare. Cumque vero nos.
heredes et successores nostri eundem noslruni suppleverimus aut suppleverint intentum in
bonorum aug-mentacione monasterii prcfali. extunc volumus. ut dicti monasterii prepositiis
sub consciencia sua secundum pensam et bonorum quantitatem. ad quem luuc huiusmodi
augmenlata et superaddita bona se exlendcre poterint, ultra prescriptum numerum phires sihi
fratres coasumant propter divini ciiltus dilatacioncm amplioreni. Rogantes nichilominus in domino
omnes successores nostros dominos de Crawar et obsecramus per \ iscera misericordie domini dei
nostri, quatinus ipsuni monasteriuni, id est prepositum. et fratres deo ihidem in fervida
devocione famulantes recomendalos habeant foveant et tueantur, ac benigno pietalis favore
prosequantur, volentes ipsos parlicipes fieri omnium houorum operum el oracionuiu, que in
eodem monasterio adiuvante domino peragentur. Eciam prefati prepositus et conventus pro-
curent, ut missa de heata virgine cottidie decantetur. Poslquam aulein sorte falali nos
atque conthoralis nostra viam universe carnis ingrediemur, ob salutem aniinaruin noslrarum
eodem die obitus nostri aut uxoris nostre vigilias trium leccionum cum missa defunctorum
decantare lenebuntur et debebunt perpetuis temporihus infuturo : ipso die noslri ohitus aut
uxoris nostri annis singulis vigilias novem leccionum cum missa defunctoruin decantando
perficere non ohniillanl. Superaddimus eciam, cum ahquis de dicti monasterii fralribus
decesserit in viam carnis universe migraturus, ut alium loco defuncli iam dicli prepositus
et conventus in quarlali unius anni staluant sub excommunicacionis pena et assumant.
Volumus insuper, ut fratres prememorati raonasterii nostre fundacinois vivant more fratrum
in Rudnicz in monasterio regulariter faciendo. rectoremque scole dehent in expensis suis
benigno animo enutrire. Concedimus eciam preposito el fralribus plenain et omuimodam
potestatem, si nos, nostri heredes ac successores seu tutores eos in eisdem honis vellemus
aut vellent inpedire aliqualiter, exfunc sil eisdem potestas nos citandi spirituali vel terrestri
jure, quocies ipsis fuerit necesse. ila vel reclamacione hoc exquirente. Nos quoque Petrus
pretactus Petrus de Cravar dictus de Plumuaw, eiusdem filius Pelrus dictus de Slrazuicz,
Renesschius de Crawar dictus in Crumpnaw, Petrus de Slernherg- et Laczko de Crawar
dictus in Helfenslain promittimus omnes in solidum manihus coniunctis omnia et singula
prenotata suis cuncfis in arliciilis de verbo ad verbum rata grala ac inviolabiha ohservare
bona nostra fide tabulisque terre qiiantociiis poterimiis in terra Moravie in civitate Olomucensi
intabulare. Ut autem premissorum honoruin donacio et singula prescripta maioris clTicacie
existant et vigoris. in evidenciiis testimoniiim sigilla nostra cum sigillis nobiliiim dominoriiin
Hinczonis de Lippa avunculi noslri. Slihorii de Czimburg dicti de Towaczow, Jaroslai de
Mezerziecz et Jodoci de Lethowicz ahas de Ronow fratrum noslrorum de cerla sci<'ncia et
voluntate omnium nostrorum presentihus sunt appcnsa : Dalum et actum in castro nosfro Plumnaw
feria quarfa die oinnium sanctoriini. anno dominice incarnacionis millesimo trecenfesimo nona-
gesimo primo.
(Gedruckt in der Olmiitzer Landtafel p. 197 mit dem Beisatze : Insuper prefatus Petrus
de Crawar alias de Plumnaw de gracia speciali preposito et conventui monasterii supradicti
supcraddidit et donavit in villa Rakussky octo marcas annui census cum pratis aquis silvis et
universis eorum pertinenciis pleno jure et dominio, solum berna regali et tuicione reservatis.)
6*
44
53.
Jesek Rus ron Lipnilz- rerkauft ein halbes Lehen zu Lipnitz seinem Schwager Herrmann
roii Lescin. Dt. 11. Norember 1391. s. l.
Ich Jesk Riizz von Lipiiicz und all mein eriben ich vorgich und tuen chunt offenleich an
dem geo-enbuertigen offen prief allen leuten. dew do den prief sehent und horent lesen
dew nu yeczund lewent und nach uns kumpflig werden, daz ich mit wolverdachtem muet
und mit iruetem rat meiner eriben und meiner vreunt und auch zue der zeit, do ich is
wol geluen und gelassen mocht. verkauft han ain halbs lehen mit zins mit tal und mit aller
seyner zuegehorung zu dorff und auch'zu veld, geslift und ungestift, versuecht und unversuecht,
mit voller herschaft nichtes ausgenomen in dem dorff zu Lipnicz gelegen. Und das han ich
verkauft dem erbern knecht und nieinem lieben swager Herman yon Lesczin und allen
seinen eriben zue einem rechten erib um fumpfdhalb schok grosser silbreiner phenig prager
munzze, der er mich schon pezalt und gerichtet hat. Und cr mag und schol mit dem ege-
nanten lehen tuen und lassen, wie er wilt, mit verchauffe und mit versetzen und tuen wie
er und sein eriben wellen. Und darum versprech wir in puirgels weis ich Sczepan von
Peczen und ich Bartha von Worein mit dem vorgenanten Jesken und mit seinen eriben.
das wir im das eegenant lehen schollen schermen und entweren wuer Juden und wuer
Christen rait dem landesrecht; und ob wir im sein nicht mochten richtig gemachen, so
scholl wir im sein gelt widergeben an alles vorziehen und all widerred. Und ob wir des
nicht teten, welicher denn under uns gemant wirt, der schol im laisten oder seinen eriben
mit eym knecht und niit zwain pherden gan dem Czlewingz in ein erber gasthaus, wo im
das von dem eegenanten Hermann oder von seinen eriben hin geczeigt wirt und schol do
innligen und leislen, sam leistens recht ist und schol nicht aus der leistung reiten auf dhein
recht, unz daz wir alles das getuen und geleisten, was unser prief sagt. Und ob der vor-
genant Herman oder sein eriben icht scheden nemen mit poten senden oder mit nachreysen
oder wie de scheden genant wurden, dew er peweisen mag, dew schollen unser sein und
nicht des egenanten Hermans noch seiner eriben und schollen in auch mit dem haupguet
gefallen. Und daz versprech wir mit unsern guelen treuen an eides stat. Und ob der
eegenante Herman und sein eriben abgieng, des got nicht engeb, so schol daz lehen
herwider gefallen auf des eegenanten Hermans swcster kind des eegenanten Jesken haus-
frauen und auf nyenient ander. Und wer den prief mil dcs eegenanten Hermans und mit
seiner eriben gueten willen innhat, der hat an allcn sachen als guet recht zue dem eegenanten
lehen, sam er oder sam sein eriben. Und daruber geb wir im und seinen eriben den pricf
versigelte mit unsern eigen anhangenden insigeln der obgeschriben sach zu eim warn urkunt.
Der prief ist geben nach Christi gepuerd uber drcuzehenhundert jar dar nach im einen
und neunzkisten jar an sand Merten lag.
(Orig. Perg. 3 anli. 8ig. iiu iiiiihi-. r>:iiidea-Aicliiv. Nr. 170 Miac.)
45
»4.
Markgraf Jodok beirilliyl. dass die Briinner Biirger. wenn sie die den Wiener Juden
Jakob und Jonas Hardlein schuldigen 1773 Wiener Pfund nichl zur rechten Zeit z^ahlen
wiirden, Uberall arretirt werden diirfen. Dt. Briinn 16. Norember 1391.
\% ir Jost von gotes gnadeii margraff uiid herre zu Mcrhern hekennen fur uns und unser
erben offentlich mit dem hrieve umb die sybenzehen hunderl phunt und finnf und sybenzig
phunt Wyenner phenning, die unser purger gemeinkchleich der slat zu Brune gelten sullen
Jacoben Hardlein und Jona gepruedern den juden, Steuzzen sun zu Wyenn und ire erben,
als der brieve sagt. den sie doruber von in habent. das die selbe geltschult und handlung
nach unserm rat, vvillen und gunst geschehen ist. Und geioben und vorheissen auch dem
vorgenanten juden bey unsern treun, und bei unsern furstlichen gnaden, das wirjin des
vorgenanten irs gelts von der egenanten unserr stat und purger getreulichen beholfen
woUen sein inzebringen, wenne si des nach des egenanten irs hriefs sag nicht lenger enpern
wellen. Tett wir des nicht, so ist den vorgenanten juden eriaubt und sullen auch volle
gewalt und recht hahen, unserr vorgenant slat leut und gueter darumb autfzehalden zephennden
und bekummern in steten raerkten, dorfTern, auf lannde auff wazzer, inner landes odir ausser
Jandes, wo und wie si und ir helfer des allernegst bekoraen niugen, soverr das sie des
vorgenanten irs geltes nach des egenanten irs briefs sag gancz und gar vorrichtet und
gewert werden. Und sullen sie und ir helfler damit nicht gefrevelt noch wider uns noch
wider die unsern getan haben und des gegen uns und den unsern genzlichen unschadhaft
und unkolten beleiben. Mit urkund dis hriefs vorsigelt mit unserm anhangunden insigil, der
geben ist zu Brune nach Crisli gepurt dreuzehen hundert jar und in dem ein und neun-
zigistem jare am nachsten pfinczlag vor sand Elspetentag. j, ,
(Orig. Perg. mit li. ain Randi' verletztem Sig. iiii k. k. geh. Staats-Arcliive in Wien.)
Lacek con Krawar und sein dltester Sohn Johann schenken dem Augustiner-Kloster in
Fulnek das Dorf Bilau, damit die urspriingliche Anziahl der Klosterbrilder um vier ter-
mehrt und taglick eine Messe de b. V. gelesen werde. Dt. Stramberg 19. Norember 1391,
J^os Laczko de Crawarz dominus in Ilelffenslein. Johannes primogenitus nomine
eiusdem tituli de Crawarz tenore presenciuni recognoscimus universis tam presentibus quam
fuluris, quod perpendenfes fragilitatis humane instabilis brevitatem, sana maturaque deliberacione
et eciam prehabito consilio amicorum et uxoris recte et racionabiliter contulimus donavimus
ac vigore presencium damus et assignamus villam nostram Byelaw ct Stara ves cum jure-
patronatus, cum omnibus reddilibus censibus proventibus et usufructibus, agris cultis et incullis
46
collibus vallibiis pratis pasciiis sUvis rubetis aquis et aquarum decursibus. metis limitibus et
graniciis atque omnibus sinoulisque utilitatibus et pertinenciis. pleno jure et dominio. prout
eam villam hactenus tenuimus et possedimus, nichil nobis et heredibus inibidem juris ac
proprietatis reservantes. exclusis dicte ville et ipsius incolarum et berne seu steure regalis,
que pro nobis et nostris heredibus reservamus, devotis in Christo fratribus canonicis regu-
laribns ordinis sancli Augustini nionasterii sancte et individue trinitatis in Fulnek per ipsos
tenendam habendam atque pacifice perpetue possidendam. quam eis largimur presentibus ob
remedium animarum nostrarum omniumque predecessorum nostrOrum et salutem, quovis in
hiis nostro et heredum nostrorum impedimenti obstaculo posttergato. Nichilominus statuimus
facimus et ordinaraus, quod supradicte ville nostre donacione iidem fralres et canonici quatuor
alios confratres assumere ulfra numerum personarum per nobilem dominum Benessium, fratrem
nostrum, institutum et superaddere tenebuntur. Addicientes insuper, quod una missa de beata
virgine in capella eiusdem gloriose virginis Marie per nos fundata et constructa cottidie per
unum fratrem tocius conventus successive decantetur. Ceterum promitlimus dictam villara
cum suis pertinenciis in prirao dominorura Oppaviensium colloquio, cura primum tabule terre
apperientur. intabulare. Sub harum, quibus nostra appendi fecimus sigilla, testimonio literarum.
Dalum Stralberg die sancle Elisabeth anno domini millesimo trecentesirao nonagesimo primo.
(Gleichzeitige Copie in der Boc. Slg. im Landes-Arcliive n. 4987.)
5(>.
Die verwitwete Herzogin ron Ln.remburfj mahnt den Marhgrafen Jodok drinrflich. dass
er ihr die fiir ihr Witthum bedungene Jakressnmme bez-akle. Dt. Brilssel 6. Dec. 1391.*)
■logeboren furste . . lieve neve. Umb das wir alczit gerne wissen sulden, wie
es uch ginge, so bidden wir uch, das ir uns mit diesen unsern bode und mil andern, so
ir dutste kundt, von uren gestante willent oeverscriven, wann es uns groisse vreude ghit,
as wir gude boidschaft von uch vernemen. Und of uch von unserm gestante gemeght ze
wissen, wir sint gesunt unss iifs van der gnade gods, die uch dasselven alczit gunnen
muesse . . Lieve neve.' also ir woil wissent, das wir uss sunderlinger trauwcn, gelouven
und vruntschaften. die wir zu uch hatten. uch oever hant gegeven unserii widentum in
dem lande von Luczemburg vur ein sicher jargulde, die ir uns in uren briven geloost hail
mit eczlichen vurwarden. in denselven uren brieven begriHen, die uns nut gehalden noch
voldaen ensint, wiewoil wir uch und ure ampllude darumb viel und gnoech hainl dun raanen
und ersuechen, zu unser groisser kost und schaden. Und ouch ir, lieve neve, uns zu
meniger zit hait gescriven und niil uren amptluden und dienern und mit dem abt von
Orvauls intboden, das man nns seulde bezalen und sunderlingen kurtlichen mit demselven
*) Uber das .Jalires(latiiin vid. Lindner Gcscli. dcs d. Reiclies untcr K.inig Wenzel IL p. 101
Anmerkung 2.
47
abl uus hal dun sagheu. das ir zu sinle Johans dage lest leden ure vrunde bi uns geschikl
suldt haven, uns bescheit zu dun. davon wir nut vernomen haven. Des uns van urre groisser
und edelre bescheidenhait ser erwondert. ind komen oevel dar mit zu, das wir also unse
lant in gelouven und vruntschaften und up ure brieve und geloesten haint oevergegeven
und nut bezalt enwerden. Und nach der gelouven und trauwen, die wir zu uch hatten.
helten wir gemeint, al enhetten wir keins ingesigel noch brielFe von ucli gehat, das ir
uns nochtan wol suldt hain bezalt, sint ir unse slosse und lande von unsern widentum inne
hait und wissen ouch woil. was ir viel entphelet urem drugsess von Luczemburg uns zu
bezalen, das er uns nucz nut geven noch bezalen sal. Bidden uch darumb noch, iiebe neve,
manen und ersuechen mit ganssem vlisse, das ir an verzog uns willent dun bezalen und
verrichten nach inhalt urre brieve und wa ir des nit enduet, so dringt uns die kenliche
noot darzu und enkunnen des ouch nil langer verhalden, das wir muessen und willen oever
uch scriven und klairen allen herrn, furslen. steden und guden luden und dun, das wir nut
gerne endun. Und begern des ure gude antwerde zu wissen mit diesem unsern bode.
Liebe neve. god gespair uch gesunt. Gescriven zu Bruessel 6. dage in december.
Die herzoginne van Luzeniburg, van Brabaut und van Lymburg.
Von aussen: Dem hochgebornen fursten herrn Joist markgrafen zu Brandenburg und herrn
zu Merhern unserm lieven neven.
(Orig. Pap. iii Hriefforiii, vou aussen beigfJr. Sig. in den altstandischeu Acton des
mahr. Landes-.\rchives.)
57.
Alsik von Brandis schenkt dem Auf/iisfinerkloster in Fiilnek fiinf Zinslnhne im Dorfe
Tijrn. Dt. Fiilnek 1(K December 1391.
In noniiue domini auien. In presenti scculo scinuis sive oraciouibus sive consiliis
invicem nos posse adjuvare, in futuro vero seculo, cum ante Christi tribunal veneriraus nec
Job nec Danielem nec Noe rogare possc pro quoquiam, sed unumquemque porlare onus
suum, et ideo quisque niortalium, dum in humanis agil. in operibus misericordie el elemo-
sinarum largicione se talem exhibere debet, ut pro biis que hic inisericordiler elargitur,
presentis vite subsidia et eterno claritatis preniia a domino. qui multipliciler et inperpeltniui
mansura tribuit, recipere merealur. Cupientes auteni transitoria et terrena pro celestibus et
perpetuis felici commercio commutare vitamque consequi sempilernum nos Alssiko de Brandis
tenore presencium recognosco (sic) universis tam presentibus quam fuluris. quod sana
maturaque deliberacione prehabila et consilio iidelium amicorum nolrorum recle et raciona-
biliter contulimus donavinuis alque vigore presencium danius et assignamus monasterio ad
laudem et gloriam sancte et individue trinitatis el in divini cullus augmentum preposilo el
canocnicis reirularibus ordinis sancti Augustini inibi perpetuo permausuris in oppido Fulnek,
olomucensis diocesis, per nobiles viros ac dominos dominos iioslros videlicet dominuin
48
Benessium e( dommum Laczkonem de Crawarz fundato et constructo. quinque laneos censuales
in villa Tyrna cum omnibus reddifibus censibus proventibus ef usufructibus afque omnibus
sinffulisqiie utilifafibus ef pertinenciis pleno jure et dominio. prout ipsos laneos hactenus
tenuimus ac possedimus. devotis in Chrisfo canonicis regularibus monasferii prenoniinafi per
ipsos tenendos habendos atque pacifice perpetue possidendos post obitum nostrum, quos
eis larjiimur presentibus ob remedium animarum, videlicet nosfre et domine Agne conthoraiis
omniumque profrenitorum nostrorum et salutem. quovis in hiis nostro et omnium amicorum
nostrorum impedimenfi obsfaculo posttergato et remoto. Nos ergo Joannes preposifus tofusque
conventus canonicorum regularium monasterii predicti, ne videamur fantis beneficiis ingrati,
volentes pro transiloriis et temporalibus vobis reimpendere propter deum charismata meliora,
vobis domino Alssikoni et domine Agne conthorali vestre tenore presencium parficipacionem
plenam concedimiis in vita pariter et in morfe missarum, oracionum, absfinenciarum, vigiliarum
omniumqne bonorum. que in monasterio nostro predicto per presentes et posteros nostros
divina dignabimur clemencia operari. Addicientes insuper ex gracia speciali, quod cum obitus
vester, quem dominus deus felicem faciat. nobis nostrisque fuerit infimatus, descriptis
nominibus vestris in calendario. pro animarum vestrarum salufe infra tricesimum triginfa
missas in communi tenebimus, insuper singuli presbiferi singulas missas et qui presbiter non
est quinquaffinta psalmos. conversi vero quinquaginfa pater noster cum tofidem ave Maria
infra fricesimum complere ; anniversarium autem vestrum juxta statutum ordinis singulis annis
vobis peragemus. In cuius dacionis collacionis assignacionis donacionis participacionis nostre
testimonium et robur in perpefuum valiturum presentes literas fieri voluimus sigillorum
nobilium predicforum dominorum ac fundatorum ac nostri necnon prepositure canonicorum
regularium prefatorum appensione munitum roboratas. Dafum et actum anno millesimo trecen-
tesimo nonagesimo primo loco prenotafo, decima die mensis decembris.
(Manuscr. im iii. Laudes-Archiv. M. IV. I. pag. 13.)
58.
Pra<i 12. Decemher 1391.
*larkgraf Jodok gebietet den Rathmannen zu Brandenburg, Berlin, Koln, Frankfurt
und in allen Stadlen der Neumark, den Boto von Castolowitz als Hauptmann der Mark
anzuerkennen. ihm dic landesherrlichen Absaben nicht vorzuenthalfen und in des Landes
Sachen behilflich zu sein.
(Riedol Cod. Rrand. R. III. 114.)
49
50.
Nikolaus Bischof rou Olmiitz- (jestattet, dass Vlk con tiikowitz- das Leihgediny seiner Frau
auf seinem Besitze in Rikowitz versichere. Dt. Kremsier 18. December 1391.
W ir Niclas etc. bekenneii etc. das fur uns komen ist Wulko von Rzichowicz
unser lieber gefrewer und hat mil gutem willeu und rechter wissen ufgegeben. ufgereichet
und furmachet frawen Elizabeth seiner elichen wirtinne zu rechtem leipgeding neun mark
grosser pfenninge prager muncze und merherischer zal ierliches zinses und geltes. Und
dieselben IX mark geltes hat er ir beweisel uf fumf hubcn erbes und iren zugehorungen
in dera dorfe zu Rzichowicz. Des haben wir als ein bischof zu Olomuncz obrister lehen-
herre sulcher guter durch redhcher bete und dinste wilien des obgenannten Wulk zu
sulcher ufgebunge, ufreichunge und vorreichunge sulches leipgedinges unser gunst und guten
willen gegeben und haben das der egenannten frawen EHzabeth geben und vorlehen, geben
und vorleihen mit kraft dicz brifes, als recht ist und gewonheit, unschedHch uns und unserm
bischtum zu Oomuncz an unsern gewonlichen dinste und rechte. Und geben ir dorub zu
furmunde und vorweser Jacoben Bistraz iren valer und Jacoben genannt Cunczek von
Slolbach unsere heben getrewen, die sie von unsern wegen bei sulchem leipgeding behalden
und beschirmen sullen als recht ist. Testes : Cunczo de Smalh, Jost von Wolfberg mar-
scalcus, Wolfram von Panowicz, Jarosla de Bobeschu etc. Mit urkund etc. Datum Cremsir
anno domini SP CCC nonagesimo primo, feria II. ante Thome apostoli.
(Aus dem Lehensquatern II. p. 53 im fiirsterzb. Archive in Kremeicr.)
60.
Stephan Cauonicus bei S. Peter in Briin/i iiberitiinmt die Vormuiidsckaft iiber die Waisen
seines Bruders. Dt. 1391. s. l. d.
Wjgo Stephanus de Manicz canonicus sancti Petri in Brunna notumfacio etc. Quod
reverendus dominus pater dominus Nicolaus episcopus Oloraucensis ex sua liberalitate pueros
utriusque sexus Alssonis de Manicz, fratris mei, sui fidelis. cum bonis eorum in villa
Krzizanowicz prope Nausedlicz mihi tamquam vero ipsorum puerorum tutori et commissario
legitimo regcndos lenendos alque gubernandos commisit. Sic ego Stephanus antedictus
reverendo etc. episcopo Olomucensi antedicto animo deliberato ex certa mea sciencia promisi
cf presentibus promitto bona mea fide. fraude et dolo quibuslibet posltergalis, quod tamquam
bomis legalis et fidelis tutor ct patruus dictorum puerorum dictos pueros cuni bonis ipsorum
debeo atque volo Qdeliter tenere regere gubernare atque tueri, bona dicforum puerorum
non minuendo sed pocius pro mea possibilifafe augmenfando ad dictorum puerorum augmentum
et profecfum. Dafum etc. presentibus quibus supra.
(Kremsierer Lehensquateru II. p. 91.)
50
61.
Xiholaus Bischof ron Olmul:i gestattet, dass die Schulden des verstorbenen Domanek von
Hulin ron den seinen minderjahrigen Erben hinterlassenen Gutern gezahlt werden.
Dt. 1391. s. l. d.
J^icolaus etc. notumfaciimis etc. Quod cum bone memorie Domanko de Hulyn olim
fidelis noster vasallus post vite sue obitum multiplicia onera debitorum reliquisset et cum
famosi viri Mixico de Milczan et Dywa de Czekine volentes orphanos eiusdem Domankonis
a debitis huiusmodi fehciter relevare, singula debita per eum rehcta, que extendunt se ad
quinquaginta marcas grossorum, suis creditoribus solverunt et adhuc solvere intendunt usque
ad soluciouem plenariam et completam: nos vero consideralis multiphcibus obsequiis predicti
quondam Domankonis etc. et ne heredes sui, qui nondum elatis annos legitimos attingerunt.
in predictis bonis dampna vel dispendia graviora sustineant, animo dehberato etc. ad petici-
onem instantem domine Margarethe uxoris eiusdem Domankonis in eventum, si ipsam
dominam Margaretham mori contingeret huiusmodi debitis ad integrum non solutis, prefatis
viris Mixiconi de Milczan et Dyve de Czekyne de consensu eiusdem Margarethe, que in
bonis dicti quondam Domankonis certum et assignatum dotahcium dinoscitur obtinere, plcnam
et hberam potestatem damus, concedimus et presenlibus favemus, easdem quinquaginta marcas
grossorum pragensium moravici numeri et pagamenti sicut in debito solvendas et non ultra;
autem hoc, quod exlunc in huiusmodi summa solutum non esset, absque omni impedimcnto in
bonis per dictum quondam Domankonem de Hulyn suis heredibus derehctis secundum ratam
solucionis predicte nondum percipere et habere, donec eis de solucione huiusmodi ut pre-
fertur inlegre fueril satisfactum. Presencium etc. Datum etc. Anno domini M*^ CCC nona-
gesimo primo.
(Kiemsierer Lehensquatern II. p. 85.)
62.
Schiedsspruch zwischeii Filka ron Tannfeld und Michael und Vlcek ron tlikowitz, bezuglich
der Morgengabe Filkas. Dt. circa 1391.
l\overinl universi prcsencium habiluri noliciam. Quod nos Gregorius Mazanecz de
Barzicz. Luczko de Ruskeho et Domanko de Huliu arbilri el amical)ih's compositores inler
Henricum de Tamfeid et dominam Filcam uxorem eius legitimam ab una, Michaheleni et
Wlczkonem de Rzikowicz parte ab alia electi concorditer supcr materia conlrovcrsie el
dissensionis, que vertcbalur inter eosdem pretextu bonorum, animo deliberalo et sano sapiencium
accedenle consilio arbilramur. pronuncciamus el super consciencias nostras dicimus: quod
domina Filca debet habere leypding in Chorina, iu Slryeless et in Lliotha cum agris cullis
et incullis, ulilitalibus et perfinenciis, cum silvis communibus ad communilatem ibidem per-
51
tinentibus ciim pleno dominio, una curlicula deserta et silvis magnis dunitaxal excepla seu
exceptis. Item domina Filca debet habere ad curiam iigna de silvis pre edificiis et ad
focum et ad tabernam edificandam. Item domina Filca debet dare de curia decimas domino
plebano in Kelcz et XYI. grossos. Ilem secundo declaravimus, quod Michahel et Wlczko
predicti dominam Filcam non dcbent impedire in singulis venacionibus, quibuscunque censeantur
nominibus. Item Michahel et Wlczko debent solvere bernam regalem et bernam pro primaria
coronacione domini episcopi. Item eciam ipsi debent homines pauperes ibidem circa anliqua
jura et consueludines inviolabihter conservare. Iteni Michahel et Wlczko predicti debenl dare
et porrigere domine Filce unam marcam in qualibet feslo sancli Georgii et unam marcam
in quolibet festo sancti Wenczeslai tamdiu, quousque molendinum ad utilitatem ipsius Filce
fuerit debite cum una rota erectum. Et cum molendinum cum una rola suo cursu debito
erectum fuerit. tunc Michahel et Wlczko debent esse a domina Filca per amplius liberi et
soluli. Item adiectum est, quod Wlczko. Michahel, Thanipfeld cum uxore Filca debent transire
ad dominum episcopum et ibidem doniina Filca debet coram domino episcopo literam reddere,
Wlczko et Michahel debent domine Filce literam facere racione leypding super Chorina
et pro eadem domino episcopo supplicare.
(Kremsierer Lehenspfilionen I. f.-71.)
63.
Gedenkschrift iiber eiiie Widerselzlickkeif, loelche die If/lauer Tnchbereifer (jegeii den
Stadtrath becjiengen. 1391.
(9uh Joane de Pilgramis judice et juralis Pertlino Banari, Hasthcone Michaele
Chundlini, Frenczlino Saxone, Xicolao Rudolfi, Chunczone Peregrino, Andrea Lohoser, Jacobo
Rorwolf. Ilenslino Rohoser, Ulrico Banari. Jlarschone de Gumpolcz et Andrea de Slebings
tunc Notarius civitatis.
Do es sich fugte, daz zwen piderbman aus dem Rate, und czwen aus der gemeyne
von des Rates und der ganzen gemeyn wegen kamen von Briin von unserm gnedigen
herrn dem Marggrafen Jost und von dera charar, wenn sie von den selben hin abe geruf
worden und auch ander stet von der munz wegen, do prachlen si uns swere mere von
den dreyen sachen, das unser Ilerr wollt in unser recht greifi"en, und von des gesuches
wegen des geldes, das di stat fur unsorn herrm gegeben hat und geben raus, und auch
von der raiincz. da unser herr hilfe zu begeret, do het in der chamr empfolhen von unsers
herrn wegen, daz si doheira von der sache wegen zu rat wurden mit den eldern. Do
si do berufften zu im die eldcrn aus den hantwerken und legten in einen tag zu kumen
zu den richter auf den negsten freitage, in der selben zeit besampte sich der tuchbereitter
hantwerk und prachten zu in di VII. (sic) hantwerk sneyder, schustcr, ledrer und chursner
und gaben in fur ein unwarheit, wi der rat unsern herren hett vcrheissen zwey centen
silbers zu einer newen muncze. Do der freytag kam, do besampten sich diselben hantwerk
52
wol um raitleriiacht in sundre hewser und voreinten sich mit ein ander, wider die ander
geraeyn zu sten ; do der Rat des gewar wart, daz si besundre rete hetten und machten,
da sant der rat zu in. daz aus iczlichen hantwerk die eldern zu in lieraen. Des wolden
di vorgenanten funf hantwerk nicht gehorsam sein, und kamen und prachten mit in den
haufen vil volkes, dacz mit der stat nichtes leydet und ruften zu in die vir gemeynen
und fragten si, oh si bey in sten wolden oder nicht? Do bedochten sich di vir gcmein
und sprachen zu in : Ir herren, wir seyn erkoren worden von dem rat und von der
ganzen gemein euren gemeinen nucze suchet der stal : do hab wir recht peyzusten, und
der furmunde sey wir. Do diselben hantwerk horten, dacz di vir gemeinen auf iren leyl
sunderleich nicht sten wolden, do traten si zu hauffen und rekten auf und gelobten zu hauffen
zu sten wider die andern gemein und schrien offenbar : ab ab di vir gemeinen, wir wollen
ir nicht haben und schmechten di vir gemeinen und wolden si abgesaczt haben. Und do
elHch under in vorstanden, daz si unrecht getan hetten, do wurden si zu rate und vor-
puten imder in bei leib und bei gut, daz keiner von in tret, wen si zu same gelobt und
auf gerackt hetten und wer von in trct, den wolden si zu stucken zu hauen. Dornoch
HfFen si an di stubliir, do richter und scheppen und di vir gemeinen innen beschlossen
worden und shigen und stissen mit frevel an die tiir, dacz man si must ein lassen und
legten den richter und den rate und auch den vir gemeinen und alle, di zu den rechten
gehoren, sulche smacheit an mit iren ungehorsamkeit, di, sider die stat gestanden ist, piderben
leuten ni beweiset und ungehort ist. Und die sache ist auch sunderlich beschriben zu einer
warnung und zu ein ewigen gedechtnuss allen reten, die zukunftig werden, wen wir
obgenante scheppen eigenthch derfarn haben, daz der tuchbereitter hanlwerk der
sache aller ein ursach und ein anevank ist gewesen, und die andern hantwerk dorzu
prachl hat. Und piten wir vorgenante scheppen alle zukunftige rete, daz si die geschicht
geschriben lassen sten zu einer ewigen gedechtnuss und warunge allen kiinftigen reten,
daz das also bewart wert, daz sulche ungehorsamkeit von den vorigen hantworken und
von andern lcwten nymer geschehe. Doch sint elliche des tuchbereitters hantwerk bei den
sachen nil gewesen, von erste hensel Rohoser und Jakob Rorwolf, die zu den zeiten in
dem rale und unser mitgesworne sein gewesen und Nikusch Plumler, der einer was der
vir gemeinen.
(Cop. iii der Bocek'schen Slg. iin m. Landes-Arcliive Nr. 8268.)
64.
I*eter )\'(iiss ron 7Jalnn(/s, Kaplan in Neuhaus, sliftet ein Annirersar. Dl. 6. Janner 1392. s. l.
Ich Pelrus der Weiss vom Czlewingz und kaplan zum jVeunhaus und ich Hansel
der VVaizz sein pruder und ich Dorothea Nikleins dcz Waissen wittib, dem got gcnad,
wir veriechen ollnleich an dcn prief, daz wir dy vleischpanch, dy gelcgen ist zum nachst
dem Rotlein, gcben haben zu einen ewigen selgerel und iartach nach erber leut rat Niklas
53
des Waissen sel und Kalherine seiner hausfraun und Dorothee seiner hauslraun und allen
iren vorvodern, also peschaidenlich, daz dy egenante pauch dy yezunder tragt funfzig grozz
zinz, von demselben zinz schol uian begen all iar iarichlich einen ewigen jartag des mantags
nach dem Aufartag; also daz man geben schol von dem egenanten zins von der vigilig
rait neun lekzen und laudes zweleff grozz und vom laulen eynen grozzen und um wachs
drey grozz und zu dem selampt zu opher zweleff grozz und armen leuten um almosen
sechs gross und um ein selpad sechs gross und dem prediger, wer der ist, vier gross, daz
er all sunfach uni seu pitten schol und ura ir vorvodern. Dennoch beleiben sechs grozz
ubrig, sara der zinzz yeczund ist, damit schol man daz ereb pessern, wo nu sein durft ist.
Und ob der zinz aufiiara, so scholl man is uberal pessern; nimpt er awer ab, so schol
nian umitunb ablazzen gen, daz is rait dem zinz gelaich trag. Und denselben iartach schuU
wir umhaben und begen ich egenannter Petrus und raein pruder Hansel unzt an unser
end und darnach dy nachsten freunt. Und ob wir alsamt abgyengen, so enphelich wirs den
erbern purgern zu treuer hant, daz der jartag icht abge. Und wenn wir aygner insigel
nicht haben so hab wir gepeten dy erbern weisen purger der stat czum Czlewingz, daz
seu ir slatinsigel zu einer waren zeugnuz au den prieff haben gehangen in an schaden.
Der prieff ist geben nach Chrisli gepurd uber dreuzehen hundert jar darnach in dem zwai
und neunzkisten jar an dem obristen tach Perichtnacht genannt.
(Aus dein Orig. im Zlabinger Stadtarchive copicrt von A. BoCek. — Boeek'sche Slg. im
Landes-Archive n. 11154.)
65.
Sigmund Kanig rou Ungarn. Alhrecht Herz-og ron Osterreich und Jodok Markgraf ton
Makren schliessen ein Biindnis gegen Jedermann, mit Ausnahme des romischen und
bohmischen Konigs Wenzel IV. Dt. Pressbnrg 13. Janner 1392.
tw ir Sigmund von gots gnaden kunig ze Ungern ze Daimacie ze Croacie etc. und
margraf ze Brandemburg etc. und wir Albrecht auch von gols gnaden herzog ze Osterrich
ze Steyern ze Kernden ze Krayn, graf ze Tyrol etc. und wir Josl auch von gots gnaden
marggraf und herre ze Merhern, bekennen und tun kunt offenlich niit dem brife, das wir
begerenden sein, unsselb und unsern landen und leuten, die uns gnade des almechligen
gots von seinen gotlichen gnaden underlenig gemacht hat, frid und geraach ze schaffen,
als wir pflichtig sein und haben darumbe und auch durch angeborne freuntschalft, die
zwischen uns ist. uns alle drey noch guter vorbetrachtunge und rate unser rete zu einander
vorpunden und vorphlicht, vorpinden und vorphlichlen ouch wissentlich mit dem brife in
der masse, als hie nach beschriben ist. Von erst, daz wir alle drey einander freuntlich,
geraten, beyslendig und geholfen sein sullen und wellen wider allermenichlichen, in welchem
wesen, wirden oder vermugen er sei, ausgenomen doch den durchleuchtigsten fiirsten
herren Wenceslawen romischen und behemischen kunig und uns allen dreyn unsern brudern.
54
unsern veftern iind erben unschedlich, an der gemechtnusse iind puntnusse unser lande. so
vormalen sind geschehen zwischen dem egenanten romischen kunig. uns. userm briidern,
vettern und erben. doniit wir unsere lande 'beydemthalben einander gemacht haben, als die
brief lautten. die uber dieselben g-emechlnusse und puntnusse gegeben sind. die mit allen
iren puncfen und arliklen bey irn kreffen genzlichen beleiben sullen. Mit sulchem hescheiden,
ob yeman, wer der wer, in welchem wesen, wirden oder vormugen er sei. uns alle drey
oder zwen oder ainen an seinen landen und leuten, freiheiten, genaden. recbten und
guten g-ewonheiten oder in dhein weis heimlich oder offenlicb dringen, besweren, hindern
oder anvallen wurde ane rechf. wenn und wie offf daz geschecb, daz denselben wir alle
drei mif einander und iklicher besunder, wie sieh daz denne allerbeste fugef, bitten und
weisen sullen, so wir freunllichisfen mugen. daz er von sulchem dringen und anvallen lasse
und gen dem oder den under uns, den oder die er also hindert und anviel, recht suche und
neme und sich des lasse benugen als billich ist. Wer aber. daz derselbe des nichf gevolgig
wer. sunder daruber sulhe hindernusse oder anvaile fefe, so sullen wir der oder die andern
dheiner auf den andern nicht weigern, sunder wir sullen und wellen dem oder den unter
uns. der oder die also gehindert und angevallen weren, als bald wir von dem oder den
darumbe ermant und angeruft werden. geraten beistendig und geholfen sein mif aller unser
macht gefreulichen und an aller geverde, so verre, daz wir alle drei und iclicher bei
rechten gehalden und geschirraet werden. Es sol auch unser dheiner dheinen namhaften
krige, dorzu er der andern hilfe bedurfent und gewarttend sein welle, nicht anvahen an
der andern wissen und rate. Was krig aber unser ainer mit der andern rat anhebef, des
sullen auch si im phlichtig sein zu helfen nach allem iren vermugen, als oben bescheiden
ist und sol sich auch denne desselben kriges unser dheiner nicht friden noch sunen oder
richten in dheinerweis an der andern wissen, und willen. Wer auch, daz unser dheins
undertan zu dhainem des andern underlanes zusprechen hette oder gewunne, das sol
freunflichen ausgetragen werden in sulcher masse. daz der under uns. under dem der also
angesprochen wurde. sezhafftig ist. zwen sciner rete oder lanfherren und der, undcr dem
der klager sezhaflig ist. auch zwen seiner rete oder lantherren dorzu geben sullen
und was die vier rete oder lantherren, die also beidenthalben dorzu gegeben werdenf,
dorinne vindenf iind derkennent, des sullent der kriger und der angesprochen gevolgig
sein an alle widerrede. Ob aber in unscrr dheines landen jeman were. der wider die
ordnunge der andern under uns dheinen oder jeman seiner underfanen angreifen wolde ane
recht, den sol dheiner under uns nicht halden noch jeman der seinen gestatten ze halden,
sunder der, in des lande er sezhaftig isl, sol als bald er dorumbe angerufft wirl, unvor-
zogenlich mit entbchem ernst dorzu tun und denselben. der sulhen angrif tefe, dorzu weisen
und auch vestichlichen halden. daz er recht neme und sich des lasse benugen. Wer sich
des nicht wolde benugen lassen, den sol der under uns, in des lande er gesessen ist, darzu
noUen so verre, das er sich rechfens benugen lasse, und darzu alle die anvalle. die er denne
getan hette, genzlich widertun. Ouch sullen und wellen wir und unser iklicher in seinen
landen und gebiefen alle strassen friden und beschirnien vesticblich, daz allc kaufleut und
meniohlich ir arbait und ander notdurft, fridlich und ungehindert getreihen mugen, als in
jedem lande sitHch und gewonlich ist. Und des zu urkunde so haben wir alle drey unsere
furstliche insigele gehangen an den brife. Der geben ist zu Presburg nach Cristes gepurde
dreyzenhundert darnach in dem zwey und neunzigistem jare, an dem achten tage nach
Ep^^phanye.
(Orig. Perg. 3 anliaiig. Insig. im mahr. Landes-Arcliive. — Vgl. Kurz Osterr. unter
Albrecht III. II. p. 284.)
Heinrich ron \euhaus schenkt der Pfarre in Zlabinr/s den Lipoleckij genannten Wald,
wofUr ein Annirersar fur alle Mitglieder seiner Familie 5« halten ist.
Dt. Teltsch 13. Janner 1392.
In nomine domini amen. >'os Henricus de Novadomo tenore presencium noturafacimus
universis presentibus et futuris. quod bona dehberacione et maturo consilio prehahitis atque
nostrorum de consiiio amicorum in remissionem peccatorum nostrorum ac oh remedium
animarum predecessorum nostrorum dilecto nobis Blazkoni. plebano parnichialis ecclesie
nostre in Slewings ef suis successoribus universis silvam nostram dictam Lypoleczki prope
Rudolcz, videlicet duos laneos in se continentem, prout a jiobis hactenus est possessa. cum
pleno dominio et omni iure et Hberlate dedimus et contulimus ac presontibus imperpetuum
nomine vere dotacionis libere damus et largimur. nil nobis juris vel dominii in eadem penilus
reservando. promittcntes fide sincera una cum heredibus et successoribus nostris prefatuni
Blazkonem plehanum in Slewings atque suos successores universos, eiusdem ecclesie in
Slewings plebanos, in pretacta silva iraperpetuum nullatenus impedire. Tali tamen interclusa
condicione. quod dictus plebanus et sui successores singuli silvam nigram seu niaiorera
abietinam durataxat in usus notabiles edificiorum ecclesie seu dotis seu diligencius reservent
et fideliter convertanf, sed eam per raodum vendicionis aut donacionis cuiuscunque nulla-
tenus alienent nec aliquatenus alienare presumant. Quamquidem alienacionem cives civitatis
noslre ibidem in Slewings predicte virtute presenciura et nostra seu posterorura nostrorum
auctoritafe possunt et debent impedire el defendere. dicfi plebani cf successorum suonim
confradiccione et occasione quibuslibet proculmotis. Pro quibus itaque beneficiis nostris iam
expressis supradictus Blazko plebanus nosfre in Czlewings ecclesie condignam volens facere
recompensara, se suosque successores universos ad hoc benivole obligavit et astrinxit, ut
ipse ac sui successores singuli annis singulis in ocfava sancli Wenceslai raartyris anni-
Yersarinm pro nobis et aniraabus predecessorum. et successorum nostrorura teneal eviterne,
scilicet vigilias cuni novera leccionibus et oclo missas in craslino accensis luminibus et
pulsatis campanis cum ea, qua decet, reverencia inobmisse peragentes suis propriis sumptibus
et impensis. In casu autem, si dictus plebanus in Slewings vel quicunque successorum
suorum quidpiam premissorum non fecerint, exlunc presentes litere nullius erunt roboris
5«
et vio^oris. In ciiius rei evidenciam et robiir nostriim sigilliim ac in maioris lestimonii pre-
sidium si^ilia fidelium noslrorum domini Hoykonis de Vstrassyn tunc purgravii nostri in
Rosenstein et Ade dicti Kadalicze de Rzeczicz pro tunc nostri in Tiielcz castellani presen-
tibus sunt appensa. Dalum in Thelcz anno domini millesimo trecentesimo nonagesimo secundo,
sabbato in octava epiphanie.
(Orig. im Archive der Stadt Zlabiiigs, Absclirift daraus im miihr. Laiides-Archive.)
61.
Markgraf Jodok terspricht dem Herzog Alhrecht roii Osterreich gegen jeglichen Feiiid
beizustehen. Dt. Pressburg 14. Jtinner 1392.
iVir Jost von gotes gnaden marggraf und herre zu Merhern bekennen ofFenlich
mit dem brief. daz wir durch die lautter und auch angeborne freuntschaft, die zwischen
dem hochgebornen fursten unserm lieben oheim, hern Albrechten berzogen zu Oesterreich
ZH Steyr zu Kernden und zu Krain. graven zu Tyrol etc. und uns ist und durch schirmes
und besser frides willen unserselbs und unser lant und leute uns mit demselben unserm
oheim verlobt und verphlicht baben. verloben uud verpblichten aucli wissentlichen niit
dem «reffenwortigen brief. daz Avir Im geralen, beistendig und geholfen sein wollen in
allen sachen freuntlichen und furderlichen mit guten treuen wider allermenichlicben, nyemande
ausgenomen. Das globen wir Im also zu halten bei unser fursllichen wirdikeit und mit
guten treuen an alles jrever, als derselbe unser oheim sich des zu gleicher weis auch
herwider gen uns verphlicht und vorbriefet hat. Und des zu urkunt geben wir Im den
brief versigelten mit unserm anhangenden insigel. der geben ist zu Presburg.an suntag
vor sanl Antonientag, noch Krists geburt dreizehnhundert jare dornoch in dem andern und
neunzigslen jare.
(Orig. Perg. im k. k. Staatsarchive ; abgedruckt Kurz Osterreich uiiter H. Albrccht III.
B. II. p. 288.)
68.
Herzog Albrecht ron Osterreich rerspricht dein Markgrafen Jodvk Hilfe gegen jeden
Feind. Dt. Fressbnrg 14. Junner 1392.
W ir Albrechl von gotcs gnaden herzog ze Oesterreich ze Steyer ze Kernden
und ze Krain. grave ze Tyrol etc. bekennen olTenleich mit dem briefe. daz wir durch die
lautter und auch angeborne freuntschafTt, die zwischen dem hochgebornen fursten unserm
lieben ohem, hern Josten marggraven und herren ze Merhern und uns ist und durch
schirmes und pessers frides willen unserselbs und unserr land und leute uns mit demselben
unserm ohem verlobt und verplilicht haben, verloben und verphlichten auch wizzenlleich
iTiit dem ffegenwiirtisen briefe. daz wir Im g-eraten, bevg-estendig- und geholffen sein wellon
in allen sachen freuntldich und furderlichen mit guten treuen, wider allen meniclichen
nyemanne anzgenomen. Das geloben wir Im also zu halten bey unserr furstlichen wirdikait
und mit guten treuen an alles gever, als derselbe unser ohem sich des zu gleicher weise
auch herwider gen uns verpflicht und verpriefef hat. Und des zu urkund geben wir Im
den brief versigelten mit unserm anhangenden insigel. Der gegeben ist zu Prespurg am
Suntag vor sand Anthonientag. nach Kristes gepurde dreuzehenhundert jar. darnach in
dem zway und neunzigisten jare.
(Orig. Perg. mit anh. Sig. im. mahr. Landes-Archiv.)
60.
Sigmund Koniy von Lngarn hestiniml den Peter von Sternberg, Erhard von htinstat,
Peter iind Lacek von Krawar 5« Biirgen fiir die Mitgift seiner Schwester Margaretha
von Stetin. Dt. Presstmrg 15. Jcinner 1392.
^os Sigismundus dei gracia re.\ Ungarie Dalmacie Croacie etc. nec non marchio
Brandemburgensis etc. notumfacimus tenore presenciura universis, quod habito nuper contractu
super sponsalibus inter illustres Arneslum ducem Austrie etc. ab una et 3Iargaretham du-
cissam Stetinensem sororem nostram carissimam parte ex altera. nos eisdem Arnesto duci
cum dicta sorore nosfra viginti millia ilorenorum auri, quorum decem in festo purificacionis
Virginis gloriose — de anno domini millesimo frecentesimo nonagesimo tercio et reliqua
decem similiter in festo purificacionis de anno proxime sequenti per nos debent assignari,
vice dotis seu nomine veri dotalicii deputamus, pro quorum cerciore solucione nobiles viros
Pelrum de Slernberg Erhardum de Cunstat, Petrum de Crawar. Laczkonem simililer de
Crawar ahas de Helfenstein, nosfros fideiussores stafuimus. prouf hoc idem in aiiis nostris
lileris de et super dicto contracfu confectis plenius confiiietur. Promiffenfes eosdem nosfros
fideiussores, heredes et successores ipsorum ab huiusmodi fideiussoria caucione et dampnis
si que in hniusmodi fideiussione contraxerint, bona fide liberare, absolvere ef realifer expedire.
In casu vero, ubi prefatam summam pecunie super terminis pretacifs dare negligeremus
quavis habifa occasione. ex func disposiiimus ac ordinavimus, quod pro prefafa suinma
pecunie ac dampnis ob non solucionem huiusmodi pecunie contracfis, prefatis fideiussoribus
nostris, hcredibus ac successoribus eorura casfra nostra regalia Uywar, Holicz nunccupafura
Rrancz et Jokow aUas Gulenstein nec non civitatem nosfram Skalicze, una cum pertinenfibus
ipsorum universis in comifalu Posonicnsi situafa debeant efTicacifer resignari, pcr ipsos
fideiussores noslros. heredes et successores ipsorum fam diu possidenda parifer et habenda,
quousque eisdera fideiussoribus nostris, heredibus et successoribiis ipsorum per heredes et
successores noslros reges Ungarie de prefata summa pecunie viginfi millia florenorum auri
et de dampnis ob non solucionem eiusdem conlraclis plene fuerit satisfactura. In evenfu
vero, ubi sponsalia, ut prefertur, processum non haberenf quovis modo et per nos eadem
8
58
dislraherentur el prefati nostri fideiussores, heredes aut successores ipsorum ob non solu-
cionem dotalicii moniti fuerint, ex tunc spondemus sine dolo de possessione castrorum
predictorum. que ipsis occasione pignoris oblig-avimus, non educere nec privare, donec
absolvantur et liberentur a lideiussione et de omnibus dampnis, si que exinde perceperint,
plene et inteoraliler fuerint expediti. Presencium sub nostro appenso sigillo teslimonio
literarum. Dalum Posonii anno domini millesimo trecentesimo nonag-esimo secundo. feria
secunda proxima ante Anthonii.
lOrig. mit kleinerem Sig. im fiirstl. Sehwarzenbergischen Archiv zu Wittingeu. M. n. 27.)
70.
Heinrich von JSeuhmis bestiftet den roti ihm iri der Ffarrkirche zii Zlabiiigs errichteten
Altar der hh. Maria, Katharina uiid Barbara. Dt. Teltsch 6. Februar 1392.
In nomine domini amen. Nos Henricus de Novadomo notumfacinius tenore presencium
universis publice tam presentibus quam futuris. Quod nos sano corpore bona deliberatione
maturoque consilio amicorum meorum villam meam Herzmancze, quam hactenus habuimus
et possedimus, cum omnibus utilitatibus, scilicet cum censibus et redditibus, agris cultis et
incultis, siivis, piscinis, pratis, pascuis, montibus et vallibus, aquis aquarumque decursibus
et rubetis, emendis, robotis, honoranciis judicialibus, libertatibus, proventibus et pertinenciis,
prout soli tenuinnis intra et extra villam eandem universis, pro peccatis meis et anime noslre
salute ac eciam pro animabus Conradi, olim civis in Slewings et Agnetis uxoris sue donamus
et legamus ac presentibus condescendimus et libere assignanuis idoneo viro Andree pres-
bitero de Siewings, Olomucensis diocesis, allariste aitaris in honore concepcionis sancte Marie
virginis ac beatarum Calharine et Barbare virginum in ecclesia parrochiali in Slewings
predicta per nos de novo erecti ct construcli sine prejudicio ecciesie memorate, quamdiu
ipse Andreas vitam duxerit in hunianis, ad habendum tenendum per ipsum percipiendum et
possidenduni cum pleno dominio, nil pro nobis et heredibus aut successoribus noslris juris
vel dominii penitus reservando ; exclusis soiummodo gubernacione huiusmodi bonorum
nec non emendii? propler homicidiiim. furtuin, incendium aiit raptus violenlos virginium vel
viduarum intervenientibus. Quasqiiidem (Muendas cum rcqulsicione et voluntate ipsius altariste
toliere possumus congruenter et lali modo, ne hereditas predicta per inordinatam hujusmodi
emendarum exaccionem aliquod in suis paciatur censibus detrimentiim ; ipsasque emendas
non pro nostra utilitate. sed pro augmento bonorum ipsius allaris ampiiori aiit ornamenlorum
eiusdem convertentes. Tali lamen inclusa condicioiie, quod pro hujusmodi beneliciis noslris
ac prescriptorum Conradi et Agnetis prefatus Andreas altarista el oinncs successores sui
eiusdem altaris altariste, qui per piebanum ipsius ecciesie in Siewings ad hoc idem aitare
fuerinl deputali. spccialiter ad infra scripla siint adstricli, videlicet: ut idem altarista, qui
pro ternporc fueril, in qualibet ebdomada qualuor inissas peragat per se vel aliuin in altari
59
nienioralo; puta primam missam qiialibet quinla feria de corpore Cliristi inilicscente; secuniiani
quolibet sabbatho die de beata virgine similiter indiescente cantando; terciam vero missam
defunctorum pro predictarum animarum salule, spccialem memoriam earum faciens in eadem ;
et quartam, que sibi placueril aliis diebus, quibus videbitur expedire, scolasticis ad scolas
unum grossum ipsorum pro laboribus qualibet seplimana in perpeluum Iribuendo. Et nicbilo-
minus prefatus Andreas in feslis Chrisli et genitricis sue, ac aliis majoribus festivitatibus
vesperis, matulinis, missis et processioni debet superpelicio indulus presens esse. Debet eciam
prefatus altarista cum plebano ibidem in Slewings expensas habere, pro quibusquidem expensis
quatuor sexagenas grossorum ipsi plebano singulis annis lenetur expedire, necnon de piscinulis
predictorum bonorum sibi quoad usufructus condescendere, debitam eciam sibi reverenciam et
obedienciam ostensurus. Insupcr nos Henricus prenominatus non obstanle iam dicta nostra ordi-
nacione taliter decrevimus omnino habere volentes, quum sepediclus Aadreas altaristas ublatus
fuerit abhac luce, ex lunc prolinus de prelaclis bonis et universis eoruni perlinenciis plebanus
ecclesie prescripte, qui pro tempore fueril, se debet potcnler inlromitlere eaque cum pleno
dominio ut premitlitur, exclusis gubernacione et emendis superius expressis, libere tenere
et imperpetuum possidere pacifice et quiete; talibus eciam expressis condicionibus, quod
quilibet plebanus ipsius ecclesie in Slewings exclusis omnibus vicariis et capellanis circa
diclam ecclesiam hucusque tentis et habitis, tenebitur et tenelur habere et perpeluis tempo-
ribus in suis expensis fovere unum idoneum presbyterum specialem ejusdem allaris altaristam,
cui quatuor sexagenas grossorum nomine precii dabit et tribuel annuatim, qui quidem
allarista ad omnia premissa peragenda et exequenda indesinenter et sine quavis negligencia
sit adstriclus. In casu vero, si ([uispiam plebanorum, qui pro tempore fueril, qnocienscunque
unum presbiterum specialem modo premisso ad prefalum altare non teneret, ex tunc nos
aut heredes et successores nostri vel nostri nomine cives civilalis noslre in Slewings
predicte, qui pro tempore fuerint, ipsum monere debent, ul infra unum mensem de presbitero
idoneo ipsi allari provideat, ut prefertur. Elapso aulem mense prediclo a die monicionis
continue computando, et si prefalus plebanus hujusmodi monicionem non adverterel, sed
negligenter pertransirel animo non curanti, ex lunc nos, heredes et successores nostri mox
possumus aul noslri nomine cives civitatis nostre predicte possunt et debent de pretactis
bonis se potenter intromiltere sepedicto altari de presbitero providentes idoneo, qui ipsum
allare, ut premissiim est, debite regat el omnia bona prenominala ad lenipora vite sue libere
teneat et cum pleno dominio possideal sub eisdem conilicionibus et clausulis, proul per
omnia sepefalus Andreas, primus ipsius altaris capellanus, possedit et tenuil, conlradiccione
plebani, qui pro tempore fuerit, penilus non obstanle. Posl morlem vero allariste sic clecli
et deinceps imperpetuum quociens opporlunum fuerit, nos, heredes et successores noslri
altari pretacto de presbitero idoneo aliquo modo premissoruni tenebimur providere. Demum
nos Ileuricus de Xouadomo dotalor principalis promitlimus fide sincera cum heredibus et
successoribus nostris universis sepefata bona allaris memorali a qiiolibet homine ipsa impetente
seu quovis inodo impetere volente disbrigare. protegere et omnimodo libertare, ac eciam
prediclum Andream altaristam necnon eo descendente plebanum de Slewings prefalum et
60
successores ipsius universos in huiusmodi bonorum possessione nullatenus impedire. In quorum
evidenciam et robur iirme valiturum sigillum nostrum ac in maioris testimonii presidium
sio-illa nobilium dominorum. videlicet Ulrici et Johannis de Xovadomo fratrum noslrorum
dilectorum necnon Ade dicti Kadalicze de Reczicz pro tunc nostri caslellani in Thelcz nostre
intuitu peticionis presentibus sunt appensa. Datum et actum in Thelcz anno domini millesimo
trecenlesimo nonagesimo secunda in festo sancte Dorolhee virginis gloriose.
(Orig. mit 4 Sig., wovon 3 vorhaudeu ini Archive der Stadt Zlabings. Abschrift im
mahr. Landes-Archive.)
71.
\ikolaiis Bischof ron Olmiit: gestaltet. dass Michael roii Chorin das Leibgeding seiner
Fraii auf seinem Besitze in Chorin iind Lhola versichere. Dt. Kremsier 9. Februar 1392.
\% ir Niclas etc. bekennen etc. Das fur uns komen ist Michel von Chorin unser
lieber getreuer und hat mit gutem willen, rechter wissen ufgegeben, ufgereichet und vor-
macht frauen Claren seiner elichen wirtinne zu rechtem leipgeding sieben mark grosser
pfenninge prager muncze merherischer zal ieriges ziuses und geltes. Und dieseihen sieben
mark geldes hat er ir beweiset uf dreien huben zu Chorin und zweien huben erbes zu
Lhota, die von uns etc. (ut supra in dotalicio Wulkonis). Tutores sunt Gregorius Masanecz
de Barsicz pater eius et Hensl de Cowalowicz. Testes : Cunczo de Smalh, Jodocus de
Wolfberg marschalcus noster et Wulczko de Rzicowicz. Mit urkund elc. Datum etc.
Cremsir anno domini M'' CCC nonagesimo IP, feria sexta post festum Dorothee virginis.
(Aus dem Lebensquateru II. p. .o3 iin fiirsterzb. Archive in Kremsier.)
72.
Markyraf Jodok setz-t den K. Wenzel z-iini Schiedsrichter in seinen Streitigkeiten mit dem
Erzbischofe Atbrecht ron Magdeburg ein. Dt. Born 10. Februar 1392.
\» ir Joste von goles genaden marggraf und horre zu Mcrhern bekennen und tun
kunl ollenlichen mit diesem brive allen den, die in sehen oder horen lesen, das wir mit
wolbedachtem mute und rechter wissen ailcr und ighcher kriege, ufstosse, missehelung und
zweitracht, die sich zwischen uns. unsern helirern. amptluten und dinern von wegen unsers
landes der marken zu Brandenhurg der slosse und vesten desselben landes, der gefangen
und teijdingehrife, und sust umh allerlei sachen, welcherlei die weren, sie sein klein oder
gros, nichles ufgenomen, an einem teile, und dera erwirdigen in gole vater hern Albrecht
erzbischof zu Meideburg, seinen und seines stilftes und der kirchen zu Meidehurg hellFern,
dienern und anipllnlen an dem andern teile bis uf diesen heutigen tage verlaullVn haben.
an den allerdurchleuchtigislen fursten und herren hern Wenczlaw romischen kunig zu
allen zeiten merer des reichs und kunig zu Beheini. unsern lieben gnedioen herren und
vettern genzlichen und mechticlichen gegangen und konien sind. In solcher massen und
meimingen, was derselbe unser genediger herre und velter der romiscber kunig erkennel
und sprichet, des wir niechtig sein, das er dorein sprechen sol und mag, und was er
doruber zwischen uns ussprichet und heisset, das sollen und wollen wir und globen ouch
in guten treuen dasselbe zu halden und zu volfuren, und dowider nichtes zu tun ane alle
argelisle und widerrede. Und wenn uns der egenant unser herre der romischer kunig einen
tage leget, do er ussprechen wil. do soilen und wollen wir zukomen und seinem usspruche,
den er do tun wirdet. slelte und veste halden und das vormachen und verbrifen, wie das
seine genade erkennen und heissen wirdet. Mit urkund dicz brives vorsigelt mit unserm
anhangenden insigele. Geben zum Borne nach Crists gepurte dreizenhundert jar und dornach
in dem zweiundneunzigistem jare an sand Scolastice tage.
(Absclirift mitgetheilt vom konigl. bohm. Museum.)
13.
Bonie, 1392. 10. Febrnar.
tirzbiscbof Albrecht von Magdeburg setzt den Konig Wenzel zum Schiedsrichter
in seinen Streitigkeiten mit dem Markgrafen Josl ein.
(Riedl Cod. Braud, Suppl. 48.)
■J4.
Nikolaus Bischof roii OhiiiUz- besltiltiijt nnf die Bitte des Kuiiz roii Smola die VerfHf/iniijeii
iiber die Morgengabe der Fraii des Jost ron Wolfsbenj. Dt. Miran 29. Febriiar 1392.
W ir Nikolaus etc. bekenneu etc. das fur uns kumen ist Cunczo vom Smalh
unser lieber getreuer und bat etc. zu seinem und seiner erben namen niit Elizabethen
seiner tochter dem erben Josten von Wolfsberg seinem eydem, derselben Elizabethen
elichen manne. unsern marskalk, in und uf den gutern Skalicz dem ganzen dorfe
und uf zwen huben zu Hermannsdorf. die der egenannte Cuncze vom Snuilh doselbist
hat etc. ufgereicht und gegeben zehn mark jeriges zinses etc. und was an denselben
zehn mark jerlicher gulde und zinses gebreche, do hat der vorgenannte Cuncze vom
Smalh dem egenannten Josten seinem eydein genzlichen und gar zu erfullen beweiset
uf seinera gute zuni Smalb zu vornan ufzuheben, also das die zehn mark geldes genzlich
erfuUet sein jerlicben ufzuheben uf sulche lage, als das uf denselben gulern ufzuheben
recht und gewonlich ist. Dieselben vorgenannlen guter alle von uns als einem bischof zu
Olomucz zu rechtem mannlehen ruren und gen und aucb also nemlicben mit dem unterscheid,
ab die vorgenannle Elizabetb e denn der egenannte Josl slurbe, das denn derselbc Josl die
62
vorgenannten zelin niark geldes uf den egenannten gutern zu Skalicz. zu Hermannsdorf und
zura Smal etc. bescheiden beweisen vorkaufen und geben moge in denseiben rechten. als
die guter gelegen sein, vor luindert mark grosser prager pfcnnige morherischer zal und
werunge, wem er will, an allerlei hindernisse an alles geverde. Und bat der egenannte
Cuncze demuticlichen, das wir zu sulcher bescheidung beweisung ufreichung und ufgebung
derselben margengabe mit sulchem unterscheid. als dovor eigenllich begriffen ist, unser
gunsl etc. geruchten- zu geben und die obgenannten zehn mark geldes zu morgengabe, als
dovor begriffen ist, geruchlen giiediclichen zu vorleihen. Des haben wir etc. zu sulcher
beweisung etc. unsir gunsl und guten willen von sunderlichen gnaden gegeben und geben
die dem egenannten Josten von Wolfsberg etc. also das die vorgenannte beweisunge
ufgebunge und ufreichunge der egenannten margengabe in aiier der meinung als die vor
begriffen isl. ganz stete und unvorrukkel gehalden werden und bleibcn sullen an aller
menigleichs hindernisse und an alles geverde. Des sein gezeuge die strengen Bernhard
Hecht von Schuczendorf. Marquard von Wolfsberg, Erhard von Meraw rilter, Jacob Cuncziek
von Stolbach elc. Mit urkund etc. Der geben ist zu Merow noch Cristes geburte dreizehn
hundert jar und dornoch in dem zwe und neunzigistem jare des donrstages vor dem
suntage als man in der heiligen kirchen Invocavit singet in der vasten.
(Kremsierer Lehensquatern II. p. 86.)
15.
.\ikolaiis Bischof coii Olmiltz bestatigt die Verfugungeii bezuglich der Morgengabe der
Frau des Jost ron Wolfsberg. Dt. Mirau 2.9. Februar 1392.
»* ir Niclas ctc. bckcnncn, das fiir uns koincn ist dcr vcslc rittcr Marquarl von
Wolfsberg mit dem crbarn Jost von Wolfsbcrg unscrin marscalk, scincin cldestcn soiic,
Wenczlawcn und Jancn auch scincn sonen, dic alle kcgcnwortig woren, unsrc lieben gclrcucn
und hat mit wolbedachtem mule. init rate sciner frunde, guten willen gunst und vorhengnusse
der egenannten seiner sone uud rechter wissen mit Josten, soinem eldesten sone unscrm
marscalk, frauen Elizabcth desselben Jostes clichen wirtinne. in und uf dem ganzen dorfe
Biela bescheidct etc. und gegcbon funfzolin ni.irk geldcs jerliches zinses etc. und was an
denselben fumfzehn mark jerlicher gulde und zinses gobreche, das hat der vorgcnannte
Marquard von Wolfsberg der egcnannten Elizabeth etc. genzlichen und gar zu derfiillen
beweiset uf seinen gulern zu Neuon Grabc und Alden Grabe vornan ufziihcben, also das
die vorgenannten funfzchn mark geldes genziichcn orfiillet sein jerlichcn ufzuhoben uf sulche
lage, als das uf denselben gulorn nf/.iihcbcn rcchl und gowouhoil isl. Dicsclbcn vorgoiiannlon
guter alle von uns als oincm bischof von Olonuicz zu rechtem mannlehcn ruren und gehn
und auch also nemlich mit dem underschcid. ob der vorgenannte Jost e denn die egenannte
Elizabeth sturbe, das denne dieselbe Elizabelh die vorgouannton fiinfzehn mark geldes uf
den egenannten gutern zu der Neuen Biela, zu Ncuon Grab und zu Aldem Grabe elc. be-
63
Scheiden bewcisen vorkauien und geben nioge in denselben rechten. als die guter gejegen
sein vor hundert und fumfzig mark grosser pfennige merherischer zal und werunge, weni
sie will. an allerlei hindernisse und an alles <>-everde. Und bat uns der egenannte Marquard
deuiuticlich. das wir zu sulcher bescheidung ufreichunge und ufgebunge derselben niorgen-
gabe etc. unser gunst etc. geruchten zu geben und dic obgenanntcn funfzchn mark geldes
zu morgengabe etc. geruchten genediclichen zu vorleihen. Des haben wir etc. unsern gunst
und gulen willen von sunderiichen gnaden gegeben und geben die der egenannten Elizabeth
des egenanntcn Jostes von Wolfsberg eliche wirtinne etc. in kraft dicz briefes also. das
die vorgenannten beweisunge. bescheidunge und ufreichunge der egcnannten morgengabe
in aller der meinunge, als dovor begrilfen ist, ganz stete und unvorrukt gehalden werdc
und bleiben sulle an allirmeniglichs hindernisse und an aller geverde. Und geben ir doruber
zu furmundc und vorweser Cunczen von Smalh iren vater. Jacoben Cunczek von Prus,
Smilen von Drzicnowe und Henseliken von Cowalowicz unscre lieben getreuen. die sic von
unscrn wegen bei sulcher morgengabc behalden und beschirmcn sulien als recht ist. Des
seint gezeuge die strengen Bernhard Hecht von Scbuczendorf, Gerhart von Meraw ritter,
Bernhard von Repaw burggraf zu 3Ieraw, Wolfram von Panowicz und elliche andere unsere
lieben gelreuen. Mit urkund etc. Datum Meraw anno domini M" CCC nonagesimo sccundo,
feria quinta antc Invocavit.
(Kreinsierer Lehensquatem II. p. 87.)
70.
Nikolaus Bischof ro/i Olmiitz- f/estaftet. dass Kii/idsek roii Biskupitz das Leibf/ediiiy seiiier
Frau niif dem Dorfe Biskupitz- rersichere. Dt. Mirau 29. Februar 1392.
J\icolaus elc. notum facimus etc. Quod constitutus in nostra presencia tidelis noster
Cunasko de Dobroroikova (sic) alias in Biskupicz nobis dilectus animo dclibcrato Cunczc
conthorali sue legilime quadraginla niarcas grossorum pragensium moravici numcri et
pagamcnti super curia allodiali el fola villa Biskupicz alque eorum pcrlincnciis universis
ibidem in villa et in campis, aul quatuor marcas census nomine dotalicii vcri, quod vulgariter
leipgeding dicitur. donavit et assignavit ac coram nobis lamquam feodi domino. sicut in
talibus iuxta consueludinem vasallorum episcopalus nostri Olomuccnsis ficri consuclum, legitimc
resignavit, supplicans nobis, quatenus predictam donacioncm et resignacionem ralas cl gratas
habere dignaremur per omnia sicut est superius conccplum, casque tamquam superior feodi
dominus bonorum prediclorum confirmare. Nos ilaque huiusmodi precihus favorabililcr inclinati
premissas donacionem et resignacionem ratas et gratas habcntes approbamus ct ratificamus
prediclas XL marcas aut quatuor marcas annui ccnsus prcdictorum grossorum, vclul prcferlur.
eidem Cuncze in dictis bonis assignatas nomine veri et iusti dolalicii, quod leipgeding
nuncupatur, conferimus presenlibus et donamus, nostris et ecclesie noslre (Olomucensis
juribus alque serviciis consuetis semper salvis). Dantes et concedentes cidem Cuncze fidelcs
64
Tiostros strenuos viros railites Bernhardum Hecht de Schuczendorf, Gerhardum de Meraw,
Cunczonem de Smola, Jodocum Wolfsberg nobis dilectos eiusdem dotalicii adminlstralores
seu tutores. quod prefate Cuncze in predicto dotalicio adinstar tutorum preesse debeant et
prodesse. Presencium etc. Datum in castro nostro Meraw anno nonagesimo secundo. feria
quinta proxima ante dominicam Invocavit. Presentibus strenuis viris dominis Marquardo de
Wolfsberff. Cuniczone de Smola, Jodoco de Wolfsberg atque pluribus aliis testibus fide
dignis ad premissa constitus fidelibutis nostris dilectis.
(Aus dem Lehensquatcni II. p. 54 im fiirsterzb. Archive in Kremsier.)
71.
Jesek von Klobouk und Velica sein Bruder rerkaufen ihren Besit^ im Dorfe Rakusek
dem Peter von Krawai^ und Peter von Slernberg. Dt. 10. Marz 1392 s. l.
.^os Jessiko de Kobluk et Weliza frater germanus ejusdem. plebanus in Klinowicz
notum facimus tenore presencium untversis. quod animo bene deliberato et de certa sciencia
nostra et cum amicoruni nostrorum consilio omnia bona nostra hereditaria, que in villa
Rakusek a nostris predecessoribus habuimus. tenuimus ef possedimus, cum agris cultis et
incultis, pratis pascuis silvis rubetis aquis et earum acursibus et decursibus. cum hominibus
et censibus, cum omnibns usibns et utilitatibus ad eadem bona pertinentibus, quibuscunque
nominibus nominentur. cum pieno jure et dominio, prout dicta bona ab aliis bonis circum-
jacentibus circumferencialiter sunt distincta, nichil nobis et hcredibus noslris ibidem reser-
vando vendidimus et justo vendicionis titulo vendimus et vendita resignavimus .... viris
dominis Petro de Crawarn alias de Plumnaw, Pelro de Sternberg et heredibus ipsorum.
Et idcirco nos prefati principales ac nos Herscho de Tirpenowicz, Witus dictus
Schipil de Obora. Pessiko diclus .... de Raknsek necnon Ulricus de Kozisicz cum ipsis
et pro ipsis legitimi fideiussores ac corundom bonorum (disbrigatores omnes in) solidum
conjunctis manibus promisimus bona nostra fide sine omni dolo supradicta bona cum uni-
versis e.xpressantur, a quolibet homine tam seculari quam spirituali, qui eadem
bona impecierit vel impedi disbrigare et libertare. quocienscunque movebitur seu
fuerit oportunum. et in primo colloquio dominonim terre fquam primum labule terre) aperte
fuerint in Olomucz nobis ea. vel si cuipiam fuerint infabulata, e.xtabulando prefatis nobilibus
dominis et ipsorum fheredibus. nostris) inpensis. laboribus et expensis intabulare dilacione
et confradiccione quibuslibet procul motis. Quod si aliquid predictorum non fecerimus et
predicta bona non disbrigaverimus seu in primo colloquio dominoriiin infabulare neglexerimus,
sicut per nos superius est promissum, tunc quicunque duo ex nobis fidejussoribus et dis-
brigatoribus per prefatos nobiles seu aliquem eorum moniti fuerimiis. quilibet cum uno
famulo el duohus equis in civitatem Proslays ad hospicium honestum, qiiod nobis per
prefafos dominos seu ipsoriim heredes fuerit depulatum, unus se per alferiiis absenciam
non excHsans, ad prestandum verum et consuctum obsfagiiim voliimus subinlrare; ab eodeni
65
o1)Staino nulla juris aut coiisuetudinis causa exire debebimus. sed ipsuni absque oiiini inter-
missione continuare pollicemur tam diu. donec ipsa bona cum eorum pertineiiciis disbriga-
verimus et liberfaverimus ac tabulis terre inposuerimus necnon omnia dampna et singula,
que ex huiusmodi nostra negligencia seu dilacione prefati domini, ut prefertur. receperint
per nunciorum missionem seu alia quacunque causa propter hoc contraxerint. racionabiliter
tamen que possent absque juramentis demonstrari, dictis dominis integraliter persolula fuerint
et ad plenum reslaurala. In quorum evidenciam sigilla nostra de certa sciencia nostra pre-
sentibus sunt appensa. Datum el actum dominica. qua in ecclesia dei sancta Reminiscere
decanlatur, anno domini millesimo tricentesimo nonagesimo secundo.
(Abschrift in der Cerronischen Sammlung n. 128 p. .32 im mahr. Landes-Archive.)
78.
Nikolaus Bischof ron Olmiitz gestattet, dass Hrabis von Jakobau seineii Lehensbesitz in
Sobelitz etc. rerkaufe. Dt. Mirau 18. Mdrz 1392.
\» ir >'iclas etc. bekennen etc. das fur uns komen ist Hrabisch von Jacobaw unser
lieber getreuer und hat uns zu wssen getan, das er vierdehalbe hube erbes zinshaftiges
zu Sobielicz seinen hof mit zwen huben erbes, die dorzu ffehoren und andere zugehorunge,
einen hopfengarten, einen garten und einen undersesen zu Czechowicz. die von uns und
unserm bischtum zu Olomucz zu rechtem mannlehen ruren, vorkauft habe recht und redlich
vor hundert und zwenzig mark grosser prager pfennige und merherischer zahl Peter Tenken,
Pescheln, Jaxen unsern lieben getreuen und dem ersamen herr Xiclas pfarrer zu Costelicz
unserm cammermeister und lieben andechtigen, desselben Peter Tenken sune und reichfe im
uf in unsere hende dieselben g-ufer und was dorzu gehoret als maniilehens rechl ist. Uud
bat uns der egenannte Hrabisch, das wir zu sulchem kaufe und ufreichuuge als ein bischof
zu Olomucz obrister lehenherre der egenannten guter unser gunst und willen geben und
dieselben guter den egenannten Peter Tenken, Pescheln, Jaxen und dem egenannfen herrn
Niclas unserm cammermeisfer. seinem sune, zu rechfem mannlehen geruchfen zu leihen.
Des haben wir etc. zu sulchem vorgenannten kaufe und ufreichunge unsern gufen willen
gegeben etc. und also die vorgenannfen o-uter den egenanulcu Peter Tenken, Pescheln nnd
Jaxen und auch von sunderlichen gnaden Xiclasen pfarrer zu Cosfelicz unserm cammer-
meister vorliehen und vorleihen mit rechfer wissen und mit kraft dicz briefes zu rechtcm
lehen in und iren rechfen Lehenserben mannes geslechte zu halden zu haben uud als
lehensrecht ist, erblich und gerulich zu besifzen, unschedlich uns und unsenn bischtum und
nachkomen bischoven zu Oloniucz uf den egenannten gufeni an unserm gewonlicheii dinste
und rechfe. Des seinf gezeuge der erberisr*' mann meisfer Sander tumherre zu Olomucz,
Bernhard Hecht von Schuczendorf. Erharl von 3Ieraw ritfer. Wolfram von Panowicz uiid
etliche andere unsere getreuen. 3Iit urkund etc. Datum 3Ieraw anuo doiiiiui 3P CCC^ nona-
gesimo secundo, feria secunda post Gregorii.
(Kremsierer Lebensquateni II. p. 88.)
9
66
79.
Elisabeth. ]Vitu-e iiach dem Brunner Biirger Johannes Wischauer schenkt iliren Besitz^ in
Steuroiritz- iind Auspitt- dein Koniginkloster in Altbriinn. Dt. 21. April 1392. s. l.
J\aturalium siquidem decretorum sanccit aucloritas. ul singuli quorumcunque bene-
ficiorum existentes participes, eorundem non immemores pro suarum facultate virium. digriam
vicissitudinis faciant reconpensam. Hinc est, quod ego Elizabet relicla Johannis Wissaweri pie
memorie civis Brunnensis universis presentes litteras inspecluris ciipiens fore notum, animo
deliberato, non per errorem aut inprovide, nec per quempiam conpulsa indignam reconpensam
tanti beneficii, quod niichi venerabiles et religiose domine Anua abbatissa, et conventus
mnnaslerii Aule beate Marie in anliqua Brunna, ordinis Cislerciensis, diocesis Olomucensis.
iii collacione curie sue in Steirwicz site ad mee vite tempora donate. prout in litteris earum
michi super eo deditis expressatur clarius. fecisse dinoscuntur, omnia bona mea mobilia et
immobilia ubibbet locorum habita, excepta duntaxat vinea in Zelicz, puta Iria quartalia lauei
agrorum in Steirwicz cum vineis ad illa speclantibus et curlicula ibidem consislentibus.
quemdam agrum vulgariter prayten nuncupatum. prope Nyempczicz silum, de quo quidem
rectori parrochialis ecclesie ibidem quatuor grossi cum medio pragensium denariorum annis
censuantur singulis, et nonnulla bona alia iam actu acquisila vel inposterura quomodolibet
acquirenda, quibuscunque eciam specialibus censeantur Aocabulis vel inantea quomodolibet
valeant appellari, dictis venerabilibus dominabus Anne abbalisse et conventui sanclimonialium
monasterii iam dicti liberaliter dono, confero et resigno, post obitum tamen meum per ipsas
el eorum successores perpeluo tenenda, habeuda et possidenda, de eisque, prout carum
arbilrium visuni fuerit, faciendum et disponendum, incontrarium quorumcuraque' hominum
inpelicionis fraude penilus quiescente. El precipne, si quas peccunias me decedente contin-
geret relinquere et id ad noticiam dictarum dorainarum deveniret. per ipsas que alicubi
fuerint conperle. liceal eis nomine meo illas per omnem viam, quam putaverint utilem
extorquere, signanterque domum meam in Auspecz in vico fabrorum, prope Johaunem
Schernwolf lunc temporis silam. a dala presencium resigno totaliter, ut deinceps possint et
valeant de et cum ipsa iuxta sue voluntatis libilum liberaliter ordinare. Presencium. quibus
in teslimonium omniuin premissorum ad votivam precum mearum inslanciam nobilium domi-
norum Erhardi de Cuustat, Proczkonis de Lyssicz alias de Ciinslat. necnon in siguum mere
voluntatis mee meum, sigilla sunt appensa teslimonio litterarum. Data anno domini millesinut
Irecentesirao nonagesirao secuiido, dominica Quasi modo genili.
(Orig. Perg. mit 3 anliauf.'. Sig. im niiilir. Landea-Aroliiv. Art. Koiiiginkl.)
67
80.
Markgraf Jodok entscheidet deii Streit zwischen der Stadt Znaim und dem Kloster Bruck
beziifjlich eines Zinses con der Schallersdorfer Miihle. Dt. Znaim 24. April 1392.
W ir Jost von gots genaden margirraH' nnd herre zu Merhern bekennen oUenlieh
mit disem brive allen den, die in sehen oder horen lesen, das fur uns oewest sein der
ersam apt und convent des closters zu Pruk von einem teyie und der richter. hurgermeister
und schepphen der stat zu Znoym unser liben getreuen an deni andern tcyle. die an
beiden seiten miteinander lange zeit gekrigt haben und stozzig gewesl sein umb das gut
und dorff ^enant Schalesdorff, umb vier mark zynscs auff der mule gelegen under dem
hauze zu Znoym. umb ein lehen zu Kukrawicz. dorufi' der egenant apt und convent ettleych
zynse von longcn zeiten hat gehaben. Des haben wir sie umb die vorgenanten sachen und
zweytracht an beyden teylen genedichlich uberhoret und ire brive dorulF gelezen und gehoret
auff das. das wir sie mifeinander vereinen und vorriciiten mechten und unib alle vor-
genanlen sachen aussprechen. als sie uns beyderseit gebelen haben und des an uns mech-
lichlich und von gutem willen sein gegangen. Und darumb so haben wir doruff mit wol-
bedachlem mute ausgesprochen und aussprechen mit kraflt dis brives also vornembiich. das
das vorgenante dorff Schalesdorff mit zynsen, rechten, nuzzen, geniessen, fruchten iind n)it
allen andern seinen zugehorungen. nichtes ausgenomen. und die vier mark zynses aulf
der mule under dem hause zu Znoym gelegen und ein lehen zu Kukrawicz mit enander
furbas me ewichlichen recht und redlichen zu der stat Znoym gehoren und beleibten sollen
an alle ansprache des egenanten aptes und convents. der izund isl oder hernoch immer
wirdet, darumb der richter, burgermeisler und schepphen zu Znoym unser liben getreuen
dem egenanten apte und convent eine genant summa geldes gegeben und bezalet haben
und in genuk darumb gefan, davon besteten wir uud bevesfen. geben und eigneii in alle
vorgenanten gueter, z^Tise und geniesse zu der slat Znoym mif kralft dis brives und von
sunderhchen unsern gnaden. Mit urkunt dis brives vorsigelt mit unserm anhangundem inne-
sigel. Geben zu Znoym nach Crists gepurt dreizehenhundert jar darnach in dem andern
und neunzigisfen jar des nechslcn mitwochen noch dem snntage. da maii sinfff Quasi-
modo genili.
(Orig. Perg. Sig. abgerissen ini Znaimer Stadt-Arcliive.)
Hl.
.\ikolaus Bischof ron Olmiitz- yestattet, dass Johann ton Dotirusch seinen Lehensbesitz- iii
Lhota rerkaufe. Dt. Mirau 28. April 1392.
W ir Niclas etc. bekennen elc, das fur uns kuiiien ist Jan von Dobrusch unser
lieber gelreuer und hat uns zu wissen getan. das er seinen wusten hof init zwen huben
erbes zu Lhota, die dorzu gehoren etc. der von uns und unserm bistum zu Olomucz zu
9*
68
rechfem niannlehen niret. vorkauft habe rechl und redlich vor acht mark grosser prager
pfennige imd nierherischer zal Boczken von Kye imserm lieben getreuen und reichte im uf
in unsere hende denselben hof und zwen huben erbes, die dorzu gehoren, als mannlehens
recht isl. also bescheidenleich : were es sache, das der egenannte Jan ichtes mer hernoch
uf den egenannten gutern zu Lhota behilde und gewunne uber den hof und zwen huben
erbes. das im aber derselbe Boczko vorgelden sulte noch dem, als das Cuncze vom Smalh
und Jacob Cuncziek oder ir einer sprechen werden. Und bat uns der egenannte Jan, das
wir zu sulchem kaufe und ufreichunge als ein bischof zu Olomucz rechter lehenherr des
egenannten hoves und erbes unser gunst und willen geben und denselben hof und erbe
dem egenannten Boczken zu rechtem raannlehen in aller der masse als dovor beschrieben stet,
eeruchten zu leihen. Des haben Avir etc. zu sulchem vorgenannten kaufe und ufreichunge etc.
unsern guten willen und gunst gegeben etc. und also den vorgenannten hof und erbe dem
egenannlen Boczken verliehen und vorleihen mit rechter wisseii mit kraft dicz briefes zu
rechtem lehen im und seinen rechten lehenserben mannes geslechte zu halden zu haben
und als lehensrecht ist erblich und gerulich zu besiczen. unschedlich uns und unserm
bischtum zu Olomucz und unsern nochkomen bischoven an unserm gewonlichen dinste und
rechte. Des seint gezeuge die strengen Gerhart von Meraw ritter, Cunczo vom Smalh, Jacob
Cuncziek von Prus, Henselik von Repaw unsere lieben getreuen. Mit urkund etc. Datum
Meraw anno domini M'' CCC° nonagesimo secundo, dominica ante Philippi et Jacobi bea-
lorum apostolorum.
(Kremsierer Lehensquatern II. p. 89.)
82.
Pray, 30. April 1392.
illarkgraf Jodok quittirt iiber 40 Mark Urbede, die von Salzwedel an die Schulen-
burger gezahlt sind.
(Riedl Cod. Brand. A. V. 364.)
83.
Prag, 0. Mai 1392.
Irlarkgraf Jodok genchmigl die Errichlung dcr mitten in der Stadt Brietzen gelegenen
Kapelle des h. Blutes.
(lliedel Cod. Braud. A. IX. 388.)
69
»4.
Statiif des Briinner Colle(jiatca])itels hez-iiglich der Ohedienz-en. Dt. 17. Mai 1392.
\os DiUvinus prepositus el capitulum ecclesie collegiate montis sancti Petri in Bruna
ad universorum. quorum interest vel interesse poterit, volumus noticiam pervenire. (Juod
quamvis super diversis articulis et punclis statura dicte nostre ecclesie et ipsius capituli
tam in spiritualibus quam temporalibus concernentibus provida statutorum institucione (?)
sagaciter et mature in mag-na parle sit provisum ; cum lamen regimen gubernacio et
administracio omniuni bonorum dicte nostre ecclesie et nostrorum, in quibus prout notabilis
experiencia docuit, ex variacione inadvertencia et nonnunquam negligencia et insufficiencia
diversorum procuratorum ad hoc constitutorum non pauca damna dispendia et incommoda
perpessi sumus. nondum adeo ad plenum tantum extitit. quod suiriciat : cupientes igitur
huiusmodi incoramodis et dispendiis congruo provisionis remedio occurrere et obviare in
nostro generali capitulo ad hec el alia de anno domini millesimo trecentesirao nonagesimo
secundo, die deciraa septima mensis 3Iaii et die sequenti specialiter per nos celebrato, de
expresso et unanimi consensu et vohmtate omniura nostrum capitulariter est statutum et
ordinalum. quod adinstar consuetudinum et stalutoruni venerabihs ecclesie et capituli
Olomucensis, quibus juxta el secundum primordiahs fundacionis nostre privilegia et merito
nos conformare debemus, omnia bona communia ecclesie nostre dividi et distribui debeant,
ac divisimus et distinximus in IX obediencias per canonicos prebendatos dumtaxat et non
prelatos ecclesie nostre sancti Petri supradicte decetero jure et consuetudine obedienciariorum
optandas tenendas regendas et gubernandas, quarum una esse debet in viha nostra Podole,
secunda vero in viHa Welspicz, tercia in villa Praczen, quarta in vilia Urhau, quinta in
villa Bellow^icz, sexta in villa Bohonicz, septima in villa Nebowicz. octava in vilia Gerspicz,
nona in curia Gerspicz. de quibus cura hucusque super residenciis stalutum et consuetudinera
non habueriraus, diclas obediencias per nos sic dislinctas ad presens antiquiores canonici in
ecclesia nostra aclu prebendati, inter quos canonicura curatum sive plebanuni pro terapore
computari et censeri voluraus, juxta ordinera recepcionis eorum gradalim meliores. si
voluerint, possint optare et tenere. quilibet videlicet unam ex eis et non simul plures ; postea
vero, cura succedente tempore aliquam earum vacare conligerit, antiquior seu senior
canonicus prebendalus de prediclis apud ipsam ccclesiara noslram personaliter residens dun-
laxat ipsam ordine et jure poterit optarc, non obstante, si aliqui ahsentes et non residentes
ipso sint in ordine recepcionis antiquiores sive seniores. Ipsi quoque obedienciarii onera eis
incunibencia vel pecunias quascunque solvere debent in terminis debilis, vel qui eis per nos
fuerint assignati. Insuper ne super huiusraodi residenciis acquireudis ac servandis, per quas
in opcioiiil)us obedienciarum ut premittitur jus acquiritur, cx posllacto alique dubie questiones
oriantur, statuimus et ordinamus. quod canonicus volens censeri residens debeat coram pre-
posito et eius vices gerente ct capitulo de residencia per ipsum facienda protestari et a die,
qua sic de residencia per ipsum facienda proteslatus fuerit, sex mensibusj|absque
70
interrupcione vel ciiin inteiTupcione septeni mensibus contiiuie sibi succedentibus residere,
quibus expletis se per capituUiin declarari faciat residentem ; pro quolibet vero mense
triginta dies volumus computari. Potest autera canonicus, quem capilulum declaravit
esse residentem. per dimidium annum excluso die deciaracionis buiusmodi continue
numerandum se absenfare, qui si et similiter quicunque alius canonicorum residenciam
acquisitam et per acquirenda denuo resideat sicut prius. nisi talis canonicus in studio theolojrie
juris canonici vel civilis in loco privilegiato fuerit constitulus et dictarum facullatum sludiis
inheserit cum effeclu. quia hoc casu acquisifam residenciam non ammiftit. Sfaluimus quoque
in ipsis obedienciis talem consuefudinem fore servandam, quod si obedienciarius in sua
obediencia aliquos agros per ipsum colendos vel eciam aliqua prafa habuerit et ante raessem
decesscrit. frucfus agrorum et fenum successori tofaliter remanebunt ; si vero post messem
huiusmodi frucfibus et feno collecfis obierit. successor tontummodo slramina ef fenum et
pabula. que trifurari non debenf aut solenf. habebif. sed de frucfibus defuncli pro agris tam
hiemalia quam estivalia semina debent ministrari. in quibus defuuclo in fufura messe nulla
porcio reservabitur; si autem infra messem ante colleccionem frucluum raortuus fuerit rcstiluto
precio. quod in colleccione frucfuum ipsoru mante ipsius obedienciarii obifum impensum fuerit.
successor omnes fructus pro suis usibus relinebit. Praeferea volenfes eciam ipsarum obedien-
ciarum edificia, si quis deperire permiserif, uf huiusmodi obedienciam per iniusfa gravamina.
de quibus alius inquirat. extenuaverif, optandi potesfate fam diu careat, quousque compefentem
emendacionem feret de eisdem.
(Inserirt in der Bestatigungsurkunde des Bischofes Nikolaus ddo. 24. Mai 1392. —
vid. n. 85.)
^5.
DoiiaUl Abl des Scholtenklosters in Wien erklart im Anftraye des Papstes. dass das
Archidiaconat, die Scolastrie nnd Custodie der Olmiitzer Kirche sowie die Probsiei in
Kremsier nur einem Mitgliede des OlmiUzer Capitels rerliehen werden konne.
Dt. Wien 21. Mai 1392.
"onaldus permissionc divina abbas monasterii beate Marie virginis Scolorum in
\\ yenna ordinis sancfi Benedicli Pataviensis dioccsis, executor ad infrascripla a sede apo-
stolica specialiter deputalus in subsequencium perpetuam memoriam et firmitatem. Ordo
debile liberalilalis confundilur. si largo domino succedat parcus dispensalor. imo hylarilatem
confundit largilorum minisler. qui lardus vel parcus in execucione contendit claudicarc. Saue
nuper duas iitcras aposfolicas, unam videlicef sancte memorie domini Urbani papc sexfi.
aliam vero sanctissimi in Christo patris et domini noslri domini Bonifacii pape noni moderni
veris bullis plumbeis in filis canapeis pendentibus more romane curie bullatas, non viciatas,
non cancellafas nec in aliqua sni parfe suspectas, sed onini prorsus vicio et suspeccione
carentes, una cum quibusdam statufis et privilegiis ecclesie Olomucensis pro parte venera-
71
btliuni virorum dominoruni . . decani et capituli ecclesie Olomucensis nobis presentatas cum
debita reverencia recepimus in hec verba. Prima videlicet domini Urbani: „Urbanus etc.
Datnm Janue Idibus Novembris pontificatus nostri anno nono" (vid. B. XI. n. 406). —
Item secundam scilicet Bonifacii pape noni: ,,Bonifacius etc. Datum Rome apud sanctum
Pelrum V Idus Novembris ponlificatus nostri anno primo." (Vid. B. XI. n. 575.) — Tenores
vero slatutorum et ordinacionum privilegiorum fuerunt et erant tales: „Bruno dei gracia
episcopus Olomucensis etc. Dalum in Cremsir idibus Decembris MCC""" LXVIP." (Vid.
vol. III. n. 406.) — Tenor alius litcre est talis : „Xos Johannes dei gracia Olomucensis
episcopus etc. Dalum in Olomucz MCCCVF seplimo kalendas Martii" (Vid. tom. V. n. 189).
Post huiusmodi itaque literarum apostolicarum et privilegiorum. statutorum el ordinacionum
predictorum presentacionem et recepcionem pro parte dictorum dominorum . . decani et
capituli ecclesie Olomucensis fuil nobis humiliter supplicatum. ut iuxta et secundum traditam
a sede apostolica nobis formam supradictam ipsas apostolicas literas exequi ac ordinaciones,
statula et privilegia suprascripta confirmare dignaremur. Xos vero Donaldus abbas et executor
prefatus volentes execucioni apostolicorum mandatorum semper cum exacta diligencia inten-
dere, ut tenemur, ordinaciones, statuta et privilegia suprascripla in omnibus punctis et clau-
sulis, sentenciis, tenoribus et formis, prout superius expressa sunt, dicla aposlolica auctoritate
et potestate nobis tradila robore perpetui muniminis in dei nomine approbamus et confir-
niamus ac approbala ot confirraata perpelue servanda et duralura presentis apostolici scripti
patrocinio communimus. In quorum omnium et singulorum evidens testimonium hanc nostram
confirmacionis literam per discretum virum Andream nolariuni publicum infrascriptum
nostrumque scribam scribi et publicari mandavimus ac nostri sigilli appcnsione fecimus
roborari. Acta sunt hec Wyenne in nostro monasterio in sluba noslra superiori sub anno
domini millesimo trecentesimo nonagesimo secundo, indiccione quinta decima. die vero
vigesima prima mensis Maii, hora quasi terciarum, pontificatus sanctissimi in Christo patris
et domini noslri domini Bonifacii divina providencia pape noni anno tercio. Presenlibus
honorabilibus viris et dominis Conrado de Augusta licenciato in decrelis, Philippo de Briinna
baccalario in decretis et Gebehardo de Saxonia arciuni magistro et aliis quam pluribus
fide dignis testibus ad premissa vocatis pariter et rogalis.
Et ego Andreas Martini de Prachaticz .... publicus .... nolarius etc.
(Orig. Perg. li. Sig. iiii Olm. C:ii). Arcliive.)
§G.
Bisckof !\ikolaiiii ron Olmiih bestdtigl die Slntiilen den Briinner ('oHeiiialcapilels bezUglich
der Obedienzen. Dl. Mirau 24. Mai 1392.
in nomine domini. Nos Nicolaus dei et aposlolice sedis gracia episcopus Olomucensis
ccclesie honorabilibus dominis Diotclvino preposilo et capitulo ecclcsie montis sancli Petri in
Bruna Olomucensis nostre diocesis salutem et sinceram in domino caritatem. Justa votorum
vestroruni afFeccio. qua profectui ecclesie vestre vos intendere sentimus, nos inducif propensius,
ut ea que digno zelo vos petere conspicimus, paterno nutu annuentes liberaliter amploctinuis.
Pridem siquidem oblata per vos peticio continebat. quod cum pro vitandis dispendiis jurium
vestroruni aliqua vestris in generalibus capitulis provide sunt statufa, nos perpetue firniifatis
robore auctoritate nosfra ordinaria ipsa approbare et confirmare dignaremur. Fuerunt autem
et sunt eadem vcsfra sfafufa per vos iit premiffitur oblafa talis confinencie et tenoris :
„Nos Ditwinus prepositus efc.'' (vid. n. 84). — Nos vero Nicolaus episcopus Olomucensis
predicfus vos ef ecclesiam vesfram quantum nobis ex alto concessuni fuerit in omnlbus
salvos conservare cupienfes et ea quibus proficere poferifis, fofo conatu confovere, premissa
vestra slafuta diligenfi maslicacione cribravimus et quia ipsa jusfa proficua et utilia adinsfar
laudabilium statuforum ef consuetudinum ecclesie nostre Olomucensis, cui ut ex fundacionis
nostre privilegiis clarius dinoscitur vos conformare tenemini. edicfa invenimus. huiusmodi
sfatuta prout superius annofantur. omnia ef singula rata ef grata habentes ipsa autoritate
ordinaria in perpetuum servanda et durafura approbamus et confirmamus ac perpetue firmi-
tatis robore presentis scripti patrocinio communimus, precipientes ea sub obtestacione divini
judicii ac presfiti vestri juramenti et sub penis infrascriptis a vobis ef vestris successoribus
ac ceteris ipsius ecclesie personis perpetuis femporibus firmiter ef inviolabilifer observari.
Attendentes famen ex huiusmodi ordinacionibus et stafufis, vicariis perpetuis veslre ecclesie.
si non providerefur, preiudicium generari. unde voiumus ut cuilibet vicariorum de dictis
obedienciis singulis annis quafuor grossi in sancti Georgii ef fotidem in sancti Wenceslai
festis pro eorum interesse dentur ef solvanlur ex premissis : addiciendo omnibus et singulis
obedienciariis, qui onera eis incumbencia vel pecunias in terminis suprascripfis vel eis per
capitulum prefixis aul prefigendis non persolverint canonica monicione et termino prefixo
perempforio ingressum ecclesie interdicimus, et si, quod absif, huiusmodi inferdicfuni et
suspensioncm sustinuerinf per mensem ef medium sequenfem, quem eis pro canonica moni-
cione ef termino prefigimus. extunc communicacionis sentenciam. quam extunc prout exnunc
et exnunc prout extunc dicta canonica monicione premissa in hiis scriptis ferinius. incidant
ipso facto. nisi sc ex justa causa excusare possint, quam ante solucionis terminum ad sex
dies coram capitulo tenebuntur proponere ef probare ; qua peracta et probata exlunc capi-
fulum graciam in fofo vel in parte solvere non potenfi facief, vel sibi ad solvendum longiorem
fermiiium sub penis prescissis prouf visum fuerif prorogabit. In quorum omnium perpetuam
memoriam nosfrum ef preposifi predicti et capituli sigilla presentibus sunt appensa. Nosque
Dilwinus prepositus ef capilulum memorafe ecclesie sancti Pelri in Bniuii presentibus reco-
gnoscimus ef fafemur suprascripta omnia et singula ad peticioneui el instanciam nostram
per reverendum in Christo patrem et dominum nostrum dominum Nicolaum episcopuru
Olomucensem predictum esse et fuisse facla approbala et confirmafa et sui alque nostrorum
sigillorum appeusione munita in lesfimonium premissorum. Acfa el data in castro noslro
Merau anno domini millesimo Irecentesimo nonagesimo secundo, die vicesiraa quarta Maii.
73
S1.
Markfiraf Jodok hestafu/el dcr Stadt Iglau alle Frii-iler/ien. und declarirt einige Bestim-r
muiigen des Slrafrechtes. Dt. Briinn. 31. Mai 1392.
l^os Jodociis dei gracia niiirchio et dominus Moravie notnnifacimus tenore presencium
universis. Quod cum subditorum nostrorum sulTregiis ex attribute nobis divinitus benig-nitalis
clemencia intendere teneamur. precipue tamen ad illos propiciacionis nostre oculos dirigimus,
quos pre aliis in temporalibus cernimus forcius et utilius laborare. Ideo civibus et incolis
nostris subditis in Iglavia. qui se aput nos fide et obediencia probos et idoneos nuiltiplici
exercicio probaverunt, omnia privilegia, literas seu gracias, que et quas ab illustribus
principibus regibus Boeraie et marchionibus Moravie nostris pie recordacionis progenitoribus
obtinere super eiusdem noslre civitalis juribus et constitucionibus dinoscuntur. in cunctis et
singulis suis arliculis, clausulis. punctis et capitulis, prout in dictis lileris et privilegiis origi-
nalibus de verbo ad verbum inveniuntur expressa, animo deliberato. volunlate libera ac de
certa nostra sciencia ratificamus. approbannis, laudamus et virlute presencium per nostre
deliberacionis edictum tenenda perpetuo confirmamus. Et ut quorundam capitulorum. quorum
quedam particula in prefatis privilegiis implicite reperitur expressa et quedain non est posita,
plenior noticia habeatur, presenti nostro privilegio explicite inseri decrevimus. ut dictus nostre
civitatis populus jura sua peramplius sub ambiguo non teneret. graciose eisdem concessimus
et exnunc prout extunc graciosius concedimus et favemus, ut in eventum ubi quis fur vel
incendiarius mortis supplicio puniretur, quod de bonis ipsius mobilibus et immobilibus taliter
disponatur, ut ante omnia uxor eius dotem suam recipiat et in partes duas residuum dividatur,
cuius medietas ad civitatem deveniet et altera medietas ad eius heredes, el si heredes non
relinqueret, saltem ad proximiores amicos debebit derivari. Si autem morte puniendus
quocumque casu evaserit, tunc bona sua solummodo de eis dote uxoris deducta. quecumque
fuerint mobilia et immobilia ad civitatem deveniant integraliter et ex toto. quoniam nolumus,
quod se aliquis ex parte nostri de talibus intromittal. Ubi autem aliquem pro quocumque
excessu criminali vel honesto mulilacione membrorum vel alia pena corporis puniri conlingeret,
tunc bona sua sibi, uxori et heredibus suis debent fieri semper salva. Insuper quidquid
jurali et cives civitatis nostre jamdicte seu montanorum pro bono communi in forina juris
seu pro jure in libris suis constituerint seu ordinaverint. quod ab omnibus absque contra-
diccione qualibet inviolabililer observelur. Eciam volumus el expresse ad hoc consentimus,
ul delinquencium eniende omnes et singule, in quibus patratores nialorum puniri iusticia
debebuntur. prorsus ad judicem et juratos iuxla eorum anliqua privilegia et non ad
noslram cameram debeant derivari, nisi ad noslri audienciam appellaluin fuerit; nain
in casu huiusmodi penas seu emendas, que taliter corain nostro officiali evenerinl,
que ex presidencia seu appellacione nostri officialis non debebuntur aiigeri. pro nobis observari
decernimus. quemadmodum hoc idem a relroaclis temporibus est hactenus observatum.
Ultimo denique staluimus. ut in causis, quas coram judice contigerit venlilari. actor et reus
sive litigantes aut eorum procuratores seu proloqulores suas intenciones verbis planis,
74
explicilis. puris el simplicibus et non inlricalis, subtilibus el inplicatis proponere seu querulari
debeant et pariter respondere, ne ex inlricacione verborurn iusUim possit conling-ere, dum
per eadem verba replicatum non fueril, condempnari. Presencium sub nostri appensione
sigilli teslimonio litterarum. Datum Brunne Anno domini millesimo trecentesimo nonagesimo
secundo, feria sexta proxima anle festum Penthecostes.
(Orig. Perg. h. Sig. im Igl. St.-Archive.)
88.
Martin pon Radatilz bekennt, den Brunner Juden Merklin und Sara 50 Mark Prager
Groschen schuldig m sein. Dt. 6. Juni 1392. s. l.
Ego Marlinus de Radatitz pro tunc monele magister in Bruna notumfacio universis.
quod providis Merldino et Sare judeis Brunensibus et eorum heredibus vel qui presentes
literas ipsorum habuerint cum favore, tenemur in solidum de vero debilo quinquaginla marcas
grossorum pragensium moravici pagamenti, promittentes eas fide noslra bona sine dolo quo-
lii)el pro nie et heredes meos (sic) in solidum sub obligacione omnium bonorum nostrorum
mobilium et immobilium ubilibet habilorum, eisdem judeis solvere et numerare sine usura
a data presencium per tres annos conlinuos revolvendos. Quod si non fecerimus, ex tunc
statim deinceps singulis septimanis cuilibet marce dicte pecunie accrescat unus grossus pre-
dictorum ipsis judeis pro usura et nichilominus ego predictus Marlinus vel mei heredes, qui
cum a diclis judeis monebilur, is vel alium clientem idoneum cum uno famulo et duobus
equis obslagium verum el solilum in civitale Bruna et domo honesta sibi per eosdem judeos
deputala subslituat ad prandium, abinde non exiturus quaquam juris causa, donec memoralis
judeis diclum debilum cum usuris et dampnis exinde racionabiliter quibuscumque probalis
integre persolvemus. Sit eis eciam potestas prestito vel non preslito nos et bona noslra
in solidum ubilibet reperta auctorilate propria vel maioris cuiusvis arreslandi et impignorandi
usque ad salisffaccionem omnium premissorum. nequaquam eos insolvendo ahas ad quod-
cumque superius dominium remittendos. Sub harum quibus pro me el heredibus meis pro-
prium meum el ad inslantivas meas preces nobihs domini Jeskonis Puscze de Cunstat
solum pro lesiimonio sine suo damno sigrlla presentibus sunl appensa, feria quinta proxima
videlicet in qualuor temporlbus post festum Penlhecosten, anno domini millesimo ti*ecentesimo
nonagesimo secundo.
(Orig. Perg. mit 2 kl. auh. Sig. im m. Liind.-s-Arcliive.)
89.
Sigmvnd ron Myslibofitz- verkatift dem hloster Osloican siebenthalh Lohne iu Treskoiritz-.
Dt. 7. Jiini 1392. s. l.
lch Signuind von Missliworicz: mit allen mein gcrben und nachkumeling, tue kund
otfenleich mit disem priet' allen leuten, di in sehen ader hern lezen. das ich mit wolbe-
dachtem mul und auch mit guten rat aller meiner freunf und in der zeit, da ich das wol
getun macht. hab verkauft und mit diseni g-egenbirtig-en prief redleich verkaufF den ersamen
und g-eistleichen junkfraun, der aptessin Agnesen und dera ganzen convent des klosters zu
Ossla, sand Bernharz arden, Olomuczer pischtum, in dem dorff zu Dreskwicz sibenlhalb
lehen. di do zinsen rechtes erbes zins allew jar ierleihen acht mark und acht gross. grosser
phening und ein padstuben. di da zinset allew jar vier hiiner, um achzik niark und um
funff virdung grosser phening prager miinss, merherischer zall und werung. ie vir und
sechzig- gross ftir ein izleiche mark zu raiten und zu zeln, di si mir bereit geben haben
und volkuraeleich haben bezalt, rait den holden und mit dera grunt und rait allem dem,
das darzu gehert und auch gemeindleich rait allem rechtem nuzzen und voller herschaft
und mit aller seiner zugeherung, als ichs unz doher gehabt hab und fridleich besessen.
Und auch mit disera prief aufgib und weich den vorgenanten . . der aptessin und deni
convent di obgeschriben sibenthalb lehen und di padsluben zu rechtem erb zu haben, zu
halten zu nuzzen zu versetzen. ader zu verkaufen, fridleich und eribleich und ewikleich
zu besitzen. Und wir Hainreich von Gerspicz und peter von Gerspicz, Ludweik von
Bukoweyn, Wenczlab von Missliboricz rait allen unsern gerben geloben mit dem obgeschriben
hern Sigmund von 3Iissliworicz den oftgenanten der aptessin und dem convent. allew mit
gesarapter hant unverscheidenleich pei unsern guten treuen an eides statt in rechter
pirgelschaft auf alles unser erbe und guter, wo wir das haben in dera land zu Merhern,
di vorgenanten guter zu Dreskwicz freien und beschirraen und entwerren von allen an-
spruchen, es wer von morgengab wegen ader von Christen ader Juden. wi das geschech,
und sie in fridleicher besitzung hetnien und haien*! nach dises prifes gebung dreu jar. als
in dem land zu Merhern recht ist und gewonhait, und auch di selben guter in dem ersten
landgesprech ader in dem andern den vorgenanten geistleihen junkfraun mit unser raiie
und zerung, in di landtafelnn zu Merhern einlegen und einschreiben. Tet wir des alles
nicht als vorgeschriben stet und die oftgenauten giiter von anspruchen nicht mechten freien
und enlwerren, welch denn zwen under uns in darumrae wurden geraant, di leisten zuhant
mit irem leib, ader ein izleiher ein ritterniessigen mit eim knecht und mit zwein pferten
senden gan Brunne in di stat in ein ersam gasthaus. wo in wirt geweist. und da leisten.
als inligen recht ist, und dar aus auf kein recht nich kumen pei iren guten treun an der
vorgenanten geistleichen junkfraun willen. Und wan wir virzehen tag leisten nach der manung,
wir leisten ader nicht, so schollen si auf uns und auf alles unser erb und auf unser scheden
*^) Das bohmischf hdjiti =: vertlieiUigeu.
76
das rechl haiipffiif. achzik mark und fiinff virdunff. und di hehung ein dritleil des geldes.
das machet mil einnandcr hundert mark und siben mark. an andleif gross, nemen zu Christen
ader zu Juden. und doch aus der leistung nicht dennoch kumen also lang, unz das allew
di scheden. di si davon enphahen und redleich wurden beweist, in wurden widerkert von
uns und von allen unsern gerben. Und des zu eyner guten gewissen und sicherheit aller
obgeschriben sache geb wir in disen offen prieff versigelt mit unsern eigen insigeln. Und
haben auch gcpelen di edeln herren und festen ritter hern Petren Hecht von Rossicz und
hern Veit von Grelicz und hern Bohuschen von Popicz, das si auch zu zeugniss ir insigel
in an schaden an disem prief haben gehangen. Der geben ist nach Chrisli geburd dreuzehen
hundert jar, dar nach in dera anderm und neunzkisten jar. an dem freitag vor sand Barnabe
tag. des heyligen czweleufpoten.
(Orig. Perg. mit 6 anhang. Sig. im m. Ijandea-Archive. Art. Koniginkloster.)
90.
Nikolaus Bischof von Olmiitz gestatfet. dass Hai/iis ro» /Ahfeh die Mitgift seiiier Fran
auf dem Dorfe Zdbfeh versichere. Dt. Freil)erg 13. Juiii 1392.
J\icolaus etc. notuni facimus etc. Quod constitutus (in nostra presenciaj Hanuschius
de Zabrzech. fidelis noster, Margarethe etc. quinquaginta marcas etc. super media villa
Zabrzcch in parle sua, quam modo dinoscitur habere, atque eius pertinenciis spectantibus
ab antiquo (ad eam) nomine veri dotalicii etc. eidem Margarethc in dictis bonis, videlicet
media vilia Zabrzech eiusque pertinenciis universis assignavil elc. Harum etc. Presentibus
strenuis viris Gerhardo de Merow, Pclro de Peterswald militibus, Cunczone de Smola et
Jodoco de Wolfberg etc. Datum in Freiberg etc. anno etc. nonagesimo secundo, ipso die
corporis Christi.
(Au8 dem Lehensquatoru II. p. 51 im fiirsterzb. Archive in Kremsier.)
91.
Marhgraf Frokop ijiiittirf seinen Bruder Jodok Uber 400 Srhock Frager Groschen.
Dt. Frag 13. Juni 1392.
1 rocopius dei gracia marchio Moravie. notumfacimus lenore presencium universis
nos ab iMuslri principe domino Jodoco marchione et domino Moravie fratre nostro carissimo,
per nobilcs Wilhelmum et Czcnkoncm fratrcs dc Cunstal alias dc Luczka famiiiares ac
barones nostros quadringentas sexagenas grossorum dcnariorum pragensium de ccnsu saucti
Galli proxirae instantis per tlictuni fratrem noslruiu nobis soivi consuetuin recepisse, quas
si ab ipso receperunt et ipse ipsis easdem effectualiter assignaverit, ipsum a solucione
ipsarum liberum reddimus et presentibus quittamus. In cuius rei teslimnnium sigillum nostrum
presentibus est appressum. Datum Prage die et feslo Corporis Chrisli anno domini millesimo
Irecentesimo nonagesimo secundo.
(Orig. Perg. mit beigedr. Sig. im m. Landes-Archive. — .Auf der Plicatur: de maiidato
domini cancellarii.)
92.
Benes, Genek und Vanek von Dehlin bekennen. dem Markgrafen Jodok 200 Schock Prager
Groschen schuldig zu sein. Dt. Bninn 14. Juni 1392.
lAos Benessius Czenko el Wanko fratres de Deblin nolumfacimus tenore presencium
universis, quod illustrissimus princeps dominus Jodocus marchio et domimis Moravie, graciosus
noster dominus. nobis ad precum nostrarum magnam et devolam inslanciam ducentas marcas
grossorum denariorum pragensium. moravici pagamenti benigne et benivolc mutavit. Nos
vero adverlentes ipsius aput nos tam benignam cleraenciam. qua necessitati nostre tam gra-
ciosura et propicium dominum se ostendit, animo deliberato ac de certa nostra sciencia
promisimus et virlute presencium bona fide sine dolo, immo sub fidei nostre et honoris
observacione districte promittimus et spondemus. ipsius illustrissimi principis a dala prc-
sencium esse et sibi servire et ab eo non recedere, neque licenciam recipere. nisi prius sibi
vel illi, qui presentem literam sua donacione el bona ipsius voluntate haberet, dictas ducentas
marcas in promplis pecuniis integraliter solverimus et complete. In eventum vero, ubi ab
60 vellemus licenciam recipere recedendi, tunc stalim ipso die, quo ab ipso ut premiltitur
licenciam recedendi peteremus. promittimus modo et forraa proul supra. iam nominatas
ducenlas marcas grossorum in promptis pecuniis sibi vel qui presentem haberet de sua
voiuotate literara, plenarie solvere et pagare. Et ubi eo die. quod absit, ipsas non solve-
rimus pecunias. tunc sub fidei nostre et honoris puritate matura deliberacione previa pro-
mittimus et spondemus de castro Luka el eius bonis universis et singulis prefato principi
condescendere et ipsum sibi, aut qui presentem literam habuerit. cum omnibus censibus.
silvis et usibus. que ad dictum castrum pertinere noscuntur, in dictis pecuniis tradere, per
eum tamdiu tenenda. quousque preraissas pecunias sibi plenarie redderemus. Si denique
illuslris princeps motu proprio pro dictis pecuniis nos moneret. tunc infra mediura annum
a die raonicionis nobis facte proniittimus eidem prenominatas peccunias solvere el pagare
aut de dicto castro et bonis ipsius racione pignoris sibi condescendere, per eum quousque
sepe diclas solverimus pecunias tenenda, quemadmodum superius est expressum. Si denique
contingeret, quod propter carenciam pecunie prefatum castrum Luka cum suis perlinenciis
sepe dicto principi nostro domino in premisso debito tradere deberemus. tunc ipse dominus
noster marchio aul ille, cui ipse easdem donaret pecunias, cui de castro mandato suo
78
descendere deberemus, nobis prius literas promissorias dare tenebitur, ut mox postquam
solverimus sepius dictas pecunias, nobis de dicto caslro et eius pertinenciis condescenderef,
difficultate qualibet proculmota. In cuius rei testimonium sigilla nostra propria de certa
nostra sciencia presenlibus sunt appensa. Dalum Brunne anno domini millesimo trecentesimo
nonagesimo secundo. feria sexta proxima post festum Corporis Criste.
(Orig. Perg. mit 3 anh. Sig. im m. Landes-Archive.)
9;i.
Hertnann ron Konigseck rersichert seiner Tochter Dorothea. Nonne in Oslawan, und dem
Kloster daselbst zwei Mark jahrlichen Zinses. Dt. 15. Juni 1392. s. l.
Ich Herman voii Chuniijsek. und Hans meiii sun. gesessen zu Rausenpruk, mit
allen unsern gerben und nachkumeling tun kund ofienleich mit disem prielF allen leuten.
di in sehen ader hern lesen, das wir niit wolbedachten niut. und auch mit gutem willen
und von naturleihem rechten aufgeben und mit disem gegenburtigen priefe eigen und schaffen
meiner tachter, und meins vorgenanten suns swester, Dorolhean, von rechtem irem eribteil,
di wir got und unser liben vraun haben geopphert in das kloster zu Ossla. zwo mark
gelles ewiges und blosses zinzes in unserm dorff zu Rausenpruk, allew jar jerleihen zu
reihen, geben und zu zinsen, unvorzogenleich zu sand JVIichelstag, der nechst kumt ein mark
und zu sand Gergentag, der darnach kuml, ein mark grosser phennig, und wares zinses,
also allew jar jerleihen und ewichleich, di weil wir vorgenanten Herman und Hans mein
sun von Rausenpruk ader unser gerben. meyner tochter Dorotbean, ader ab si abgieng
dem kloster zu Ossla. nicht kaufeten ader zeigeten und geben anderswo zwo mark geldes
und gewisses zinses. Geb wir aber ader unser gerben meiner tachter Dorothean ader dem
kloster. ader kaufeten anderswo zwo mark geldes und gewisses zinses. do in an geniiget,
so scholl unser dorff Rausenpruk firpas ledig sein von den zwain marken zinses und frei.
Und wir Bohunk von Slichnicz, Branisold von Schirmankowicz, Psribisslab von Pelan mit
allen unsern gerhen geloben mit den obgeschriben hern Ilerman und hern Ilansen sein sun
und mit irn gerben, der oftgcnantcn geistleichen junkfraun Dorothean und dem Kloster zu
Ossla, aile mil gesampter hant unverschaidenleihen in rechter purgelschaft, diselben zwo
merk zinses, ab kainerlei saumniss darin icht geschech, das si zu den tegen ais vorgeschriben
stet, nicht wurden gehen, ader vorricht, von unserm eigen gut gebcn und ausrichten an
allew widerred. Tel wir des nicht. so scholl di oftgenante junkfrau Dorothea und das
kloster ader wem si das enpfelhen, nach der manung niit der kraft dises prifes unser leut
und holden aufhalden, und verpielen ader pfenden, wo si di finden in dem land zu Merhern,
in den steten ader merkten und di pfant verselzen also lang, unz das all di scheden,
di si davon mechlen enphalien und redleihen wurden beweist. von uns und von ailen
unsern gerben wern volkumeleich widerkert. Dcs zu einer gulen gewissen und sicherheil
79
geb wir in disen offen prief versigell mit unsern eigen anhanffunden insigeln. Der gebea
ist nach Christi gepurd. dreuzehenhundert jar und dar nach in dem anderm und neuzkisten
jar. an sand Veils lair des heiiigen martrerr.
(Orig. Perg. mit 5. anh. Sig. im m. Landes-Archiv. Art. Koniginkloster.)
94.
Albert ton Sternberg tritt seinetn Bruder Stefan die Burg Sretlau ab.
Dt. 24. Juni 1392.
I^os Albertus de Sternberg- dictus in Swietlow tenore presencium recog-noscimus
universis, quod pensantes ac perpendentes nobilis Domini Stephani de Sternberg dicti de
Zabrzech fratris noslri carissimi fraternam dileccionem, quam ad nos a primeva sua iuven-
tute gessit et adhuc contimie gerere non desinit : ut aufera hec diloccio inter nos compa-
ginata validius roborelur, animo deliberato maturoque consilio prehabito pretacto domino
Slephano velut fratri noslro carissimo, eius heredibus dedimus presentibusque resignamus
nostrum castrum Swietlow una cum villis, montibus , silvis , uemoribus ac ceteris
bonis mobilibus et iramobilibus ad id castrum spectantibus, ac eciam literis privilegialibus,
quascunque babennis. seu habere possunius (dunta.xat nostram post raortem) cum omnibus
iuribus, libertatibus. utilitatibus. diviciis. fructibus et proventibus. velut antedictum castrum
cum ceteris ut prefertur a nobis et nostris progenitoribus hactenus possessum est. quiete
lenendum, habendura. utifruendum, nec non pacifice quoque tempore possidendura, ac in
suos usus convertendura. tanquam suum proprium vendere. Iradere. prout sue placuerit
voluntati. Noslramque sororem nobilem virginera Elizabelh. nobilis domini Alberti pie recor-
dacionis dicti de Swiellow filiam in prenominati Slephani curam recommendamus et corarait-
liraus sub lali condiccione: quod prelactus dominus Stephanus frater noster prelibale virgini
quingentas marcas grossoruni moravici numeri et pagamenli pro suo dotalicio de iisdera
bonis, ut prerailtilur. ipsa deposcenle debet et tenetur sine orani contradiccione el fraude
dare et assignare bonis cum pecuniis el paratis. Si vero aliquis ex noslris congressoribus.
vulgariter stupkuov. multocies antofalum dominum Stephanum aul suos iieredes de eodem
castro et ceteris. ut premillitur. auderet impetere quovis modo aut impugnare. pinguius ius
ad eadem bona habere volenles : extunc prenominalo doniino Stephano docem millia mar-
carum ffrossorum denariorum prauensiura moravici numeri et paffamcnli. inio et assignalis
peciMiiis prediclis eidera domino suprafato aut eius heredibus. qui pinguius ius habebunt.
licite se intromittere possunt de bonis, ut preferlur. prediclis. Ut aulcm hec nostra donacio
et resignacio rata existat et firma, presentem literam noslro sigillo proprio uoslra de cerla
sciencia una cum sigillo illustrissimi principis domini domini Bolkonis ducis Opoliensis dicli
de Slrzclicz. ac sigillis nobilium Dominorum Ctiborii de Slihorzicz comilis Posoniensis regnl
Ungarie, Johannis d(! Warlenberij dicti de Dieczin. Ralkonis de Schenanger. Johannis de
Mezerzicz, Smilonis de Lichlenburg domini in Welovia. slrenui Buczkonis de Baycz noslri
80
fidelis in evidens et memoriale testimonium ad hec specialiter vocatis et rogalis. Feria
secunda die nativitatis sancti Johannis Bapliste in nietis Croacie iuxta Danubiuni in exercitu
iussimus communiri. Anno Domini millesimo trecentesimo nonagesimo secundo.
(Dobners Monum. IV. p. 381.)
95.
Eroffnungsformel des Brilnner Landrechtes. Nach dem 24. Juni 1392.
Anno domini millesimo trecentesimo nonagesimo secundo colloquium dominorum
celebratum est post beati Johannis Baptiste in presencia serenissimi principis domini Jodoci
marchionis Moravie et presentibus officialibus Stiborio de Czimburg supremo camerario,
Bohuncone de Trzstenye czudario, Johanne notario et Johannes locumtenente et presentibus
nobilibus baronibus terre, dominis Hinczone seniore de Lippa, Erhardo de Cunstat, Petro
dc Sternberg, Pelro de Crawar, Benessio de Crawar, Hermanno de Novadomo, Wilhelmo
de Pernstein, Jescone Sternberg alias de Luckow, Jaroslao de Mezerzicz, Jaroslao de
Sternberg, Tassone de Bozkowicz, Boczkone de Cunstat, Hinczone juniore de Lippa, Wil-
helmo, Smylone et Czenkone de Luczka. Wznatha Hccht de Rossicz, Wankone de
Bozkowicz.
(Briinner Liindfcif. p. 208.)
90.
Erdffnungsformel des OlmUtzer Landrechtes. Nach dem 29. Juni 1392.
Anno domini millesimo CCC" nonagesimo secundo post Feslum sanctorum Petri et
Pauli apostolorum celebralum est generale colloquium presidentibus infrascriplis, videlicet
serenissimo principe domino Jodoco marchione et domino Moravie, Jeskone Puska de Cunslat
camerario, Sulicone de Konic czudario. Jescone notario tabularum supremis, beneficiariis
czude Olomucensis Johanne vicenotario labularum, Erhardo de Cunstat, Petro de Sternberg,
Petro de Plumnaw Jaroslao dc Mezyrzicz. Laczcone de Crawar. Wilhelmo de Pernslein,
Stiborio de Czimburg, Tassone et Wankone de Bozkowicz, Smilone de Cunslat alias de
Lestnicz, Jescone el Sdenkone fratribus de Sternberg alias de Lukow, Pawlikone de
Sowynecz, Wockone de Holnstein ct aliis quam pluribiis nobilibus et streniiis viris.
(Olmiit/.er I.iindt;.f. p. 197.)
81
91.
Markyraf Jodok schenkt deri Karthausern in Dolein seinen Besitz in dem Dorfe Palonin.
Dt. Olmutz- 3. Juli 1392.
•Jodocus dei gracia marchio Brandemburg-ensis. sacri Romani imperii archicame-
rarius. marchio et dominus Moravie. Notumfacimus tenore presencium universis, quod cum
precipue inter omnia opera humane negociacionis pre oculis habeamus, qualiter salutem
nosfram. quam interdum iuxta inbecillitatem condicionis nafure fragilis et caduce propria
culpa negligimus. salfem infercessione aliorum. ne aput vineam dominicam stemus ociosi.
omnino in conspectu altissimi resfauremus. oculos deliberacionis inferne ad frafres Carfhusienses
convertiraus, qui spretis huius seculi ornamenfis sub stricfura clausure, vesfe tecfi hispida. cibo
asperrimo et hoc moderafissimo pro susfenfacione vife pocienfes devofaruni oracionum in
odorem suavifafis pro peccatis non solum suis. sed universi populi chrisfiani supplices diebus
et nocfibus pinguia offerunt alfissimo holocausfa : quo circa uf oracionum ipsorum et bonorum
operum simus participes religioso ac honorabili fratri Stephano priori et fofi conventui ac
eorum successoribus nove plantacionis nostre domus Vallis Jozaphaf, virginis gloriose Marie.
ordinis Carthusiensis in Dolan prope Olomucz et gloriosi Jeronimi docforis eximii. ubi
sfruendi templi seu ecclesie gracia per se primura lapidem iniecimus fundamenfo. curias
nostras in villa Palonyn sitas. cum agris cultis et incultis. prafis pascuis silvis rubefis aquis
fluminibus ef singulis aquarum decursibus. ad easdem curias ab antiquo tempore perfinentibus,
cum plenis jure et dominio. quemadmodum easdem curias in suis limitibus et terminis,
ab aliis bonis circumadiacentibus disfincfis. olim felicis memorie illustris dominus Johannes
marchio Moravie, genifor nosfer fenuif ef habuif suis peccuniis comparafa. dedimus. donavimus
et virtute presencium animo deliberalo ac de certa nostra sciencia damus donamus, per
ipsura priorem ac conventum ipsius et eorum successores perpetuis temporibus jure here-
ditario tenenda habenda fruenda et eciam possidenda. Et possessionem omnium bonorum
illorum eis mox dedimus, uf hec nosfra donacio robur validius acciperef firmitafis. Mandamus
igifur camerario czudario et nofario nosfre czude Olomucensis officialibus fidelibusque dilecfis.
ut omnia bona isfa iuxfa tenorem presenfis liftere, dum primum tabule terre in Olomucz
aperfe fuerinf. ipsis fabulis more patrie sine alia requisicione mox visis presentibus inscribant
plenifer et inponanf. Presenciuni sub nosfri appensione sigilli fesfimonio lilterarum. Dafum
Olomucz anno domini millesimo frecenfesimo nonasfesimo secundo. lercia dic mensis Julii.
(Orig. Perg. init aiili. rnarkgr. Sig. im m. Lautles-Archiv. Art. Olin. K.artli;iuser. — Auf
der Plicatur: Dc mandato domini inarcliionie decanus Ulomucensis .\ndrwis. Vid. Dobu. Mon.
IV. 383. Pez. cod. dipl. II. 93.)
11
82
98.
Jan von HoditZ; Ojkn uiid Marsik roii Ostrasin uiid Pribik von Pecin bekennen dem Martin
con Radatitz- 50 Scliock Prar/er Groschen schnldig z-u sein. Dt. Bruiin, 13. Juli 1392.
Aos Jano de Hoditz debitor principalis, Oyka et Marschiko fratres de Osterschyn
et Przebiko de Peczyn cum omnibus nostris heredibus. fideiussores et compromissores notum-
facimus tenore presencium universis, quod honesto Martino de Radaczicz et suis heredibus
obligamur in quinquaginta sexagenis grossorum pragensium moravici pagamenti, quas bona
nostra fide, manu coniuncta, in solidum et indivisim, sine omni dolo in proximo adveniente
sancti Georgii festo solvere et numerare promittimus indilate. Quod si non fecerimus, tunc
statim duo nostrum insolidum, unus alium non expectando, nec per aliuni se excusando, qui
per dictum Martinum vel suos heredes monili fuerint, illi pro se et eorum nomine idoneos
clientes mihtaris originis, quilibet cum famulo uno et equis duobus miltere debebunt ad civitatem
Brunensem ad honestum hospicium, quod ipsis deputatum fuerit per eosdem. ibidem ad
prandium verum et consuetum obstagium. de quo exire non licebit quaquam juris causa,
donec dicta pecunia prefatis nostris creditoribus lotaliter fuerit persolula. Elapsis vero qua-
tuordecim diebus a prima monicione, dicto obstagio prestito vel non prestito, dictisque pecuniis
adhuc nondum solutis, extunc repente prefato Martino et suis heredibus liberam damus et
concedimus potestatem, prediclas quinquaginta sexagenas grossorum recipiendi inter judeos
vel cristianos super noslra omnium dampna. ita quod dictum illese conlinuabitur obstagium,
nullum jus interrumpendum tamdiu. quousque prefate quinquaginta sexagene grossorum cum
omnibus usuris si convenerint, dampnis, pensis et irapensis ob non solucionem emergentibus
et contractis, racionabiliter demonslratis per nos prefatis nostris creditoribus integraliler
fuerint persolute. El qui presentem nostram lileram de bona voluntate predictorum creditorum
nostrorum habuerit, illi plenum jus competit omnium premissorum. Harum sub appensis nostris
sigillis de certa nostra sciencia testimonio literarum. Datum Brune anno domini millesimo
Irecentesimo nonagesimo secundo, in die sancte Margarethe virginis gloriose.
(Orig. Porg. mit 4 hiiug. Sig. in deu iiltstSudischen Acteu des ni. Laudes-Archives.)
99.
BeneS von Krarai- bekennt, dem Munzmeister Martin in BrUnn 40 Mark Prager Groschen
schuldig m sein. Dt. 20. Juli 1392. s. l.
\w ir Benesch von Crawarn her zu Crumpnaw tun kunl mil disem brifr allen, dy
yn sehen ader horen lesen, daz wir dem liichtigen mannen Merteyn munczmeyster zu
Brunn schuldig seyn an rechter schult firzig mark pragischer groschen merherischer
beczalung. dy er uns zu unserm frumen gelihen hat und geloben ym daz obgenanl gell
zu gelden an argelisl bey unsern guten treuen virzehen tag noch dem nesten sente
Michelz tag, der schirest kompt. Tet wir dez nicht, so geb wir ym geinczen gewalt, daz
83
oLgenant gelt zu nenien zu crislen und zu juden u(F unsere scheden. Und waz er dezselben
geldez schaden nymt, den er heweysen mag, den gelohe wir ym ap zu legen. Dez zu
gezeuknis hah wir unser ingesigel gehangen an disen brifi". Geben noch Crislus gehurt
dreyczehen hundert iar dor noch yn dem zwey und neunzigisten jar an Sunahent vor
Marie Magdalene.
(Orig. Perg. mit 1 anh. Sig. in deu altstandisclien Acten des m. Landes-Arch.)
100.
Nikolaus Bischof von OlmUtz gestattel, dass Ebrusch von Kladrub seinen Hof daselbst
dem Heres ron Zdounek rerkaufe. Dt. Mirau 6. August 1392.
Wir Niclas etc. hekennen etc. das vor uns komen ist Ebrusch von Cladruh unser
lieber getreuer und hat uns zu wissen getan, das er seinen hof doselbist zu Cladrup mit
seinen zugehorungen etc. der von uns und unserm bischtum zu Olomucz zu rechtem mann-
lehen ruret, umb eine genannte summa geldes recht und redlich Herschen von der Sdenken
unserm lieben getreuen vorkauft habe und reichte im uf in unsre hende den vorgenannten
hof mit seinen zugehorungen als mannlehens recht ist. Und dobei und fur uns was auch
Jutta des egenannten Ebrusch eliche wirtinne, die ir leipgeding hatte uf demselben hofe
und ufliesse, ufreichte und aufgah mit wolbedachtem mute unbetwungen frei und ledig
lachende und mit gutem willen auch den egenannten hof, den sie zu irem leipgeding gehabt
hatle, als unser mannen recht ist in dem bischtum zu Olomucz. in unsere hende dem ege-
nannten Herschen und vorzeich sich alles ires rechlen und briefe, die sie von sulches
leipgedinges wegen do oder hernoch hette oder haben raochte in dheineweis und oh sie
doruber dheine briefe, vorderungen oder anesprache hette, die ir oder iemanden von irer
wegen in zukunftigen zeiten zu nucze und dem egenannten Herschen von der Sdenken zu
schaden komen mochte; dieselben briefe, vorderunge, recht und anesproche sulten tot
unkreflig und ah sein imd demselben Herschen keinerlei schaden hringen in dheineweis.
Und bekannte, das sie briefe doniher gehabt hette und die helte sie verloren zu der zeit
als bischtum zu der Gelcz heraubet wart. Der vorzeich sie sich auch und haten uns
demuticlichen die egenannten Ebrnsch und Jutta seine fraue, das wir zu sulchem kaufe
uflassunge ufreichunge ufgebunge und vorzeichunge geruchten unser gunst und willen zu
geben und denselben hof dem egenannlcn Herschen gnediclich vorleihen und vorreichen.
Des hahen wir als ein bischov zu Olomucz obrister lehenherre des vorgenannleu hofes
angesehen demutige und vorsichtige bete der ohgenannten Ebruschen und Jutten seiner fraue und
getreuen dinsten des egenannten Herschen elc. und hahen zu sulchem kaufe etc. unser
gunst und guten willen gegehen etc. und also dem egenannten Herschen von der Sdenken
und seinen elichen lehens erhen den egenannlen hof zu Cladrub mit seinen zugehorungen
vorliehen und vorreichet. vorleihen und vorreichen mil rechter wissen mit kraft dicz brifes
11*
84
zu habeii zu halden zu geniessen und zu besiczen als unser inannen recht isl. unschedlich doch
uns und unserm bischlum und unsern nachkumen bischoven zu Olomucz an unserm gewonlichen
dinsle und rechte. Tesfes : Bernhardus Hecht de Schuczendorf, Gerhardus de Mirow milites,
Henselik de Repaw, Jost de Wolfsberg et Wolfram de Panowicz etc. Mit urkund etc.
Datum Meraw anno domini M*' CCC^ nonagesimo secundo feria HI. ante Laurencii.
(Kreiusierer Lehensquatern II. p. 93.)
101.
Benes toii Kravar, seine Sofme Beiies uiid Johann oerkaufen den Augusliiiern in Fulnek
8 Mark jdhrl. Zinses im Dorfe Gerlachsdorf und 2 Mark auf dein Gerichte in Fulnek.
Dt. Fulnek 23. August 1392.
Aos Benessius de Cravar in Chrumpnaw. Benessius et Jan filii nostri de Cravar
tenore presencium recognoscismus universis, nos bona mentis deliberacione sanoque amicorura
nostrorum consilio adhibito octo marcas annui veri perpetui hereditarii census super villam
nostram dictam Gerlachsdorf et duas niarcas eiusdem census super advocaciam nostre civitatis
Fulnek a nobis nostrisque heredibus natis vel nascendis, religiosis viris preposito necnon toto
conventui canonicorum regularium ordinis sancti Augustini monasterii in Fulnek tam presentibus
quam futuris ibi manentibus juste vendicionis titulo rile et recte vendidisse. Quam quidem
pecuniam dicti fratres tam presenles quara futuri a dicta nostra villa et advocacia tollere
debent verum singulis annis a dicta villa circa festum sancti Georgii quatuor marcas, a
dicta advocacia unam marcam et tantum singulis annis circa feslum sancli Michaelis, sic
quod dicli fratres de pleno vero et perpetuo censu decem marcas plenarie habere debeant.
Pro quibus quidem decem marcis census prenominati a diclis fratribus centum marcas
grossorum pragensium moravici numeri et pagamenti, sexaginta quatuor grossos pro qualibet
marca computando percepimus. Volentes ut diclum censum dicli fratres tam presentes quam
futuri perpetuum, ut preferlur. recipere poterint qualibet nostra nostrorumque successorum
pariter et officialium impedicione procul mota, nos igitur Benessius prefatus una cum nostris
filiis de Cravar, Laczko de Cravar frater noster in Helfenstein promiltimus cum bona nostra
fide sine fraudis dolo dictis fratribus dictos articulos. ut prefertur, observare necnon ab
omnibus amicis inviolabiliter facere observari. Quod si non fecerimus. tunc quicunque duo
inter nos moniti fiierinl. unus super alterum non demonstrando, quilibct loco sui unum clientem
militaris condicionis cuin uno famulo et duobus equis in civilatem Olomucz in domum
honesti viri per dictos fratres nobis deputatum destinare tenebitur ad prestandum debitum
el consuetum obstagium. abindc quacunque juris causa non exituri, quousque dictis fralribus
orania premissa adimpleta fuerinl. necnon et pro singulis damnis, que demonslrari lantum
possint, exinde perceptis plenarie per nos fuerit satisfaclum ; dicti IVatres plenam eciam
possinl habere auctoritatem prestilo vel non prestito obstagio nos speciali jurc convenire, si
85
aliquod impedimentuiii ipsis oriretur arliculis in premissis. In cuius rei testimonium sigilla nostra
de certa nostra sciencia presentibus sunt appensa. Datum in Fulnek anno domini millesimo
trecentesimo nonagesimo secundo in vigilia sancti Bartholoniei apostoli gloriosi.
(Manusc. im Landes-Arehive M. IV. 1. p. 25.)
103.
Markgraf Jodok rerspricht der Katharina coii Lomnitz 200 Mark Prager Groschen
Heiinsteuer zu zahlen. Dt. Briinn 16. September 1392.
Jodocus dei uracia marchio et dominus Moravie notumfacimus tenore presencium
universis. Ex eo, quod nobilis Budyssius de Quassicz nobilem Katherinam de Lompnicz du-
xit in conthoralem. promisimus nos principaliter et nos Jesco Puska de Chunstat. Wilhelmus
de Pernstein, Sulco de Radcow et Philippus de Swoyenow, fideiussores pro eodem domino
Jodoco marchione. omnes in solidum promittimus indivisim bona nostra fide prefate Katherine
et ad fideles manus predicti Budissii et Benessii fratrum de Gwassicz, ac Johannis de Sternberg'
alias de Lucaw, ducentas marcas grossorum pragensium racione veri dotaUcii in festo sancti
Georgii proxime nunc venturo solvere et expedire, aut in et super bonis liberis possessis
et non imbrigatis viginli marcas grossorum annui census in ducenlis marcis grossorura
predictorum racione dicti dotalicii ipsi Katherine et ad fideles manus prediclorum iuxta
consuetudinem terre Moravie deraonstrare et deraonstratas in proximo colloquio dominorum,
dura tabule terre in Olomuncz aut in Brunna, ad quod colloquium talia bona spectaverint.
aperte fuerint intabulare eo modo ut prefertur, aut proinde ducentas marcas grossorura
in parata pecunia aput tabulas terre in Oloraucz pro eodem tempore reponere et assignare,
et 60 facto presens litera debet restitui nobis viceversa. Si autem non fecerimus aliquid
in preraissis, extunc quandocuraque nos fideiussores moniti fueriraus a prefata Katherina aut
a manu fideli nomine ipsius, quilibet loco nostri unum clientem militaris condicionis cura uno
famulo et duobus equis debebit miltere in civitatem Prostans ad domuni honesti hospilis
nobis deputatam ad prestandum ibidem debitum obstagium et consuetura et ab eodem obstagio
non exituri, donec orania supradicta fuerint per nos finaliter adirapleta, et donec de omnibus
dampnis, si que propter negligenciara coramissam ipsi, videlicet Katherina aut fidelis manus
perceperint et racionabiliter absque juramento eadem dampna demonstraverint, fuerit per nos
ipsis satisiactum. In cuius rei testimonium sigilla nostra propria presentibus sunt appensa.
Datum Brune anno domini millesirao trecentesimo nonagesimo secundo, die sancte Ludmilie,
que fit ante feslum Sancti Mathei ewangeliste et appostoli.
(Orig-Perg. uiit n hiing. Sig. in den altstiiudischen Acten des in. liandes-Archives.)
86
103.
Markgraf Jodok bestatiyt die Privilegien des Marktes Rausenbruck.
Dt. Brimn 16. September 1392.
Jodocus dei gracia marchio et dominus Moravie notumfacimus tenore presencium
universis. quod intuitu serviciorum fidelium, que strenuus Hermannus de Rausenbruck noster
fidelis exhibuit et exihibere poteril ferventius in futurum et presertim ad instantiam suarum
precum literas serenissimorura dominorum Joannis regis Bohemie et Caroli pro tunc mar-
chionis Moravie dive memorie, quos nobis idem Hermannus exhibuit, petens per nos easdem
confirmari. Quarura due litere erant ipsius doraini Joannis regis, una super feudo in Rausen-
bruck et alia super libertale habendi cyppum et patibulum ibidem in Rausenbruck: tertia
vero litera fuit ipsius domini Caroli super erectione oppidi in Rausenbruck et foro ibidera
habendo et tenendo. Quas quidem literas supradictas vidimus et legimus et easdem de certa
nostra scientia laudamus, approbamus, et de verbo ad verbum in omnibus earum tenoribus,
punctis et articulis tenore presenciura confirraamus. Presentium sub nostro appenso sigillo
tesliraonio literarum. Datum Brunne anno domini millesimo trecentesimo nonagesimo secundo,
die sancte Ludmille.
(Orig. Perg. mit h. verletztem Sig. in den Acten des Klosters Bruck lit. H. n. 51 im
mShr. Landes-Archive.)
104.
Markgraf Jodok befefilt dem Maitteinnehmer ron Menifz; von den Bilrgern der Stadl
Ungarisch-Hradisch keine Maiit in Menitz einzuheben.
Dt. Ung. Brod 22. September 1392.
Jodocus dei gracia marchio et dominus Moravie. Tibi thelonario in Menes fideh
nostro dilecto presentibus attente precipimus et mandamus omnino volentes, quatenus a civibus
et incolis de Redisch, nostris fidehbus dilectis, nullum prorsus theloneum recipias, quocies-
cunque eciara illos loca illa, in quibus Iheloneum solitus es recipere, contigerit pertransire,
nec eciam ipsos vel res ipsarum occasione huiusmodi thelonei debeas aut presumas quomodo-
libet impedire. Presenciura sub nostri appressione sigilli lestimonio literarum. Datura in
Broda Ungaricali anno doraini millesimo trecentesimo nonagesimo secundo, die sancti Mauricii.
(Orig. Perg. a dorso beigedr. Sig. in der Boi-ek'sclien Slg. n. 8076 im mSlir. Landes-
Archive.)
87
105.
Der Olmiitz-er Bischof yikolaits reiieilit deiieii. welche z-itr Erbaiiitiiy der ()linitt:-er hirche
beisteiterii. eiiieii Ablass roii 40 Tageii. Dt. Olmiitz 30. September 1392.
Aicolaus dei et apostolice sedis gracia episcopus Olomucensis universis ef sing-ulis
plebanis viceplebanis ecclesiarum parochialiura et capeliarum recloribus, aut vestras vices
gerentibus per et infra civitatem et diocesim Olomucensem conslitutis, qui presentibus fuerint
requisiti, graciam vobis et pacem a deo, qui est vera omniuni salus. Carissimi in domino
dilecti. Si divine maiestatis graciam propensius consideremus, qui nos non nostris meritis
sed dono sue gracie gratis largire dignatus est. ut essemus sancli atque inmaculati et
predestinavit nos in adopcioneni liliorum secundum propositum sue voluntatis, qui eciam in
nobis operatur velle bonum et perficere pro sua voluntate, dignum et justum reputaraus tam
grata beneficia nobis grata concessa digna memoria revolvere. devotis mentibus cognoscere,
debitisque laudibus extoUere et eum, quem celi et terra non capiunt, saltem justis suis et
precipue intemerata eius genitrice semper virgine 3Iaria. beatis et gloriosis Petro et Paulo
apostolis, Wenceslao et Cristino martiribus, Cyrillo et Metudio episcopis et confessoribus ac
exiraia virgine Cordula, quos altissimus nostros elegit patres fore et patronos, piis suscipere
alTeclimus (sic), divinis honorare obsequiis et de bonis a deo nobis collatis diem extreme
messionis bonis operibus prevenire, ut in benediccione seniinantes de benediccione metamus
vitam eternam. Sane cum venerabilis sponsa nostra et illibala mater vestra sancta Olomu-
censis ecclesia, que dono sancti spirilus vos dilectos sicut ceteros suos filios ad vitam genuit
cum labore, sicut cottidie nove prolis gaudet germine genilosque piis nutrit uberibus ac
nutritos uberius fovet moribus et exemplis, ut sine querela in vinea domini viventes mereamur
esse participes regni dei, in edificiis suis et aliis cottidianum pacialur defeclum. qui de facili
reformari non valet sine elemosinis fidelium ex eo, quod in hoc raagni suraptus et expense
requirantur, vestram discrecionem presentibus aquiriraus et hortamur seriosius vobis et
vestruni cuilibet in virtule sancte obediencie et sub excommunicacionis pena iniungentes,
quatenus sitis elecli dei induci visceribus nomine domini nostri Jesu Christi tam sanctum et
piura negocium, quod nobis prorsus cordi existit, cum fueritis per nuntios seu procuratores
ad hoc deputatos per capitulum nostrum Olomucense requisiti, singulis diebus dorainicis et
festivis in ecclesiis vestris, quum maior affuerit populi multitudo. sine intermissione fideliter
promovere curetis et diera adventus ipsorum, queni sollempniter voluraus celebrari ut diem
dorainicum, fideli populo nuntietis et nuntiari faciatis et cum diligentia inducere studeatis
monitis salutaribus, ut se ad susceptionera eorunduni procuralorum, in quanlura possint
devotius disponanl et ad laudem allissimi. qui adrainistrat seraen seminanli et panem preslabit
multiplicabilque et augebil fructuum incrementa. unusquisque prout desfinabit in corde suo,
suas elemosinas largialur, ut volunlas eoruni prompta accepta existat secundura id, qui habet
et non ex trislitia vel necessitate cum hylarem datorem diligat ... Et dum venerint ad
diem ad hoc assignatum, vos ad honorem dei et reliquiarura dicte ecclcsie Oloraucz
88
sanctarum. quas secum defmint. cum processione et cetu fideli eisdem occurratis. suscipientes
in nomine domini in caritate cum debito honore et ipsos honeste ac laudahiliter sicut decet
ministros dei in domibus vestris pertractanles, nichil ab eis ultra voluntarie oblatum postu-
lantes nec in aliquo eis molesti existafis ; nam quidquid reverentie aut honoris ipsis impen-
deritis nobis reputamus fore factum. Etiam cum per eos requisiti fueritis. eos ad vicinam
parochiam deduci salva pace procuretis. Concedimus etiam ipsis procuratoribus quotquot
electi fuerint et missi virtutc presentiura auctoritatem nostram, eliara in casibus nobis a iure
reservatis homines utriusque sexus eis confitentes absolvendi et penitentias ininug-endi
salutares. vota vero peregrinationis, abstinentias, peccala oblita, offensiones parentum non
ad effusionera sanquinis, penitentias non studiose neglectas, prout nostra permitlitur auctorit»s
dispensandi aut in alia pielatis opera commutandi. Etiam cum expediens fuerit ecclesie
nostre Olomucensis predicte alios subrogandi, qui consimilem habebunt auctoritatem durante
negotio antedicto. Ne autem sollerapnium divinorum defectu seu aliquo impediraento vel
occasione sinistra fidelium devotio a salutifera dicti negotii debita receptione et inherentia
quoquomodo dislrahalur. volumus et specialiter concedimus et indulgemus. quod si locus,
in quo sanctum dictum negolium agendura fuerit, nostre seu vicarii officialis vel delegatorum
aut aliorura inferiorura nostrorum auctorilate ecclesiastico subiaceat interdicto, in adventu
nuntiorura predictorum quod huiusmodi durante ibidem negolio et statione duralaxat et non
ultra divina peragi valeant, relaxamus interdictis et excommunicatis exclusis, ac sollempniter
celebrari. Voluraus eliani et mandamus, quod que per eos dimissa fuerint ac promissa vel
relicta a fidelibus in testaraento apud vos vel vobis commisso per eosdera. quod ea fideliter
coUigatis, collecta servetis diligenter et ad requisitionem eorum aut capituli noslri Oloraucensis
ea presentari faciatis taU fidelitate el integritate, quibus a deo condignam queritis retributionem.
Volumus eliam et presenlibus mandaraus, quod dura capiluli nostri nunlii ecclesie nostre
Olomucensis omnes petitores alios, quibus dedimus literas nostras raendicandi in singulis
locis. quibus istos iUis volumus anteferri, ne mutuo concursu se inipediant et scandalura in
populo gigneretur. Et in preraissis et quolibet premissorum vos ad laudem altissirai exhibentes
studiosos prout de obedienti diligentia volueritis comraendari. Et ut Christi fideles. qui de
bonis a deo collatis ad ipsius ecclesie nostre Oloraucensis manus adiutrices porrexerint,
promoverint consilium, auxilium, favorera dederint, donis spiritualibus sentiant se refertos,
ultra indulgenlias per suramos ponlifices, archiepiscopos et episcopos talibus concessas omnibus
vere penilenlibus et confessis XL dies indulgentiarum de omnipotenlis dei misericordia et
beatorum Petri et Pauli apostolorura auctoritate confisi de iniunclis penitentiis in doraino
presentibus relaxaraus. In cuius rei testimonium has literas posl minime valiluras fieri iussiuius
et sigilli nostri maioris appensione muniri. Datum Oiomuncz anno domini M° CCC L XXXX IP
in festo sancti Jeronimi.
(Orig. Perg. li. Sig. im Olra. Cap. Archive.)
89
106.
Statut des Olinutzer Capitels rom 30. Seplember 1392.
Anno domini MCCCLXXXXII in nostro generali capitulo, quod celebratuin fuit in
festo sancfi Jeronimi cum continualione aliquorum dierum sequentium statutum esf, quod
fesfum natalium sancforum Pefri et Pauli principum apostolorum deinceps debeat sollempniter
celebrari cum cappis prout alia festa cappalium.
Item in prefafo capitulo stafutum existif, quod obedientiarius panum pro omnibus
pecuniis et censibus, qui et que pertinent ad magnam obedientiam et XX marcis, que con-
cedunfur de disfributionibus, emere debeat annonas ad panes infra fesfum sancti Wenczeslai
ef fesfuni nativitatis doniini nostri Jesu Christi. Quod si hoc neglexerit et postea in pretiosiori
foro comparaverit, quam comparari polerant infra tempus predictum, hoc debebit esse in
preiudicium obedientiarii et non capituli nec personarum aliarum. Debebit etiam obedientiarius
viginti marcas, que concedunfur de disfribufionibus ad panes reponere sub stafuto ad
sacristiam ad distribufiones continuandas anfe fesfum sancti Johannis Baptiste.
Item in prefato jfenerali capitulo ad sfafufa de collapsis edificiis reslaurandis in curiis
beneficiorum et obedientiarum ecclesie Olomucensis statutum et additum est, quod successor
illius. qui dimittit collapsa edificia, postquam adeptus fuerit possessionem, infra raensem debebit
apponere diligenfiam suam. quod de rebus predecessoris reformenfur edificia ad statura
debitum. prouf priora exprimunt sfatufa. sciiicet sollicitando et arrestando circa tesfamentarios
vel alios quoscunque res defuncti. Quod si hoc non fecerit et negligens fuerit. ipse successor
edificia resfaurare fenebifur suis propriis laboribus, supmfibus ef expensis.
(Aus dem Codex E. I. 40 des Olm. Metr. Cap. Arehives.)
101.
Jan Baldak Hofdienstmann des Markgrafen Jodok und seine Frau geben dem Bruder des
s. Thomasklosters in Briinn, Frank. fiir sein riilerliches Erbtheil fiinf ror dem Frohlicherthor
gelegene Hduser. Dt. 16. Octoher 1392. s. I.
Ich Jan Baldak die zeit des hochgeborn fiirsten raargraven Josts hofgesinde, Kuni-
gunden sein hausfrau bekennen ofFenlich mit diesem brieve allen den, die yn sehen odir
horen lesen, das wir rait gueter vornunft und rait bedachfera raute und willen recht und
redlichen dera andachfigen herrn herren Frauken bruder des klosfers sand Thoraan zu Briinne
fiir sein vefirlich erbe geben und zuaigenen und dem ganzen convent desselben klosters
unsir fiinf hausir mit vier und siebenzigen grossen und vierzehn hiiner jerliches erbzinses,
die auf deraselben hausir sind und die gelegen sein vor Frolicherfhor am ende der gassen,
die genannf isf Durncusfift. erblichen zu behalden dem vorgenannfen Franken sein lebtage
und nach seim tode dem konvent zu behaldeii, zu vorkaufen, vorsetzen odir verwechlen
und iren frumra damif schafen nach all irem willen mif allen iren nutzen, rechten, zuge-
12
90
horung und aigenschaft. als wir sie gehabt haben, uns noch unsern erben noch nachkumling
davon nichts zu behalden noch ausgenomen. Dorumb globen wir vorgenannter Jan und
Kunigunde niit aUir unsir hab varund und unvarund. wo wir die haben, dem vorgenannten
herrn Franken und deni konvent, dieselben funf hausir rait aller irer zugehorung freien
ledigen und vor allerlei ansprach beschirmen bei unsern Ireun und eren. Und des zu urkund
hab wir Jan vorgenannter mein eigen ingesigel und zu gezeuknusse haben die weisen manne
durch unsir pett willen Johannes Lukner und Herman Tassner, die zeit gesworn der slat
zu Briinne. ir insigel an diesen prief gehangen, der geben ist nach Christ gepurt tausend
jar dreihundert jar und in dem zwei und ueunzigistem jar an sand Gallentag.
(Aus dem Transumptbuche p. 250/b im Archive dea Klostt-rs 3. Thomas iu Altbriinn.)
lOH.
Johann ron Sternberg rerkauft deni Fabinn ron Wc^tian das Dorf Cerncin. Dt. Kremsier
28. October 1392.
]\overint universi presencium habituri noticiam. Quod ego Johannes de Sternberg
aiias de Lucaw bona deliberacione et amicorum consilio prehabito famoso Pabyano de Wazan,
pueris et heredibus ipsius iusto vendicionis litulo hereditarie vendidi et libere resignavi
viliam Czernczyn cum agris cultis et incultis pomeriis rubetis pascuis libertatibus et omnibus
pertinenciis et utilitatibus ad ipsam villam spectantibus in suis limilibus et metis pleno jure
et dominio, sicut ego ipse autedictam villam tenui et possedi, nichii juris seu dominii michi
et meis heredibus in eisdem bonis relinquens, pro quindecera marcis grossorum pragensium
moravici pagamenti et nuraeri, quas ab ipso percepi in parata bona pecunia inlegre nume-
ratas. Ipsa quoque bona cum omnibus suis juribus et perlineuciis iu proximo dominorum
colioquio in Brunna aut in sequenti, duni primum labule terrc fueriut aperte, non inbrigata
sed omnino iibertata sibi Pabyano et heredibus suis intabulare hereditare appropriare libertare
secundum jus terre disbrigare et a quolibet homine spirituali et seculari christiano vel judeo,
eos racione dictorum bonorum jure terre inpetente, per tres annos exbrigare meis propriis
fatigiis et sumptibus juste teneor et promillo mea bona fide. Nos quoque Mathcus canonicus
ecclesie Olomucensis de Sternberg alias de Lucaw, Herscho Sraelana dc Medricz, Ilenricus
de Zop et Mixico de Milczan, fideiussores pro predicto domino Johanne et cum ipso omnes
quinque insolidum juste tenemur et bona nostra fide raanu coniuncla indivise proraittimus
Pabiano, pueris et heredibus ipsius el ad fideles manus 3Iixiconi et Zdinkoni fralribus de
Wazan, Wlczkoni de Opatowicz el Adarakoni de Lowczicz alias de Medlovvicz dictani ven-
dicionem et empcionem in omnibus suis articulis et punctis, ut premittitur, inviolabiliter obser-
vare et adinplere cum elTectu, absque omni contradiccione judicio occasione dilacione et
dolo. Si vero aliquod premissorum non feccrimus, mo.x duo ex nobis fideiussoribus, qui per
Pabianura, pueros aut hcredes ipsius aut per illos, ad quorara manus promisimus sive per
aliquem ex ipsis raoniti fuerimus, civitaleni Brunnam ad prestandum verura el consuetum
obstagiiim in domo honesti hospilis nobis. ut moris est. per ipsos demonstranda. qnilibet
cum uno fanuilo et duobus equis propriis impensis, unus super alium non demonstrans nec
expeclans alterum. absque contradiccione el dolo tenebimur et bona fide promittimus subintrare
indilate, abinde nullatenus exituri quousque id premissorum, de quo moniti fuerimus. adin-
pleverimus et deduxerimus ad effectum, domino Malheo predicto duntaxat excepto, qui loco
sui lenebitur unum clientem cum uno famulo et duobus equis mililaris condicionis ad obstagium,
ut premittitur, transmittere indilate. Et si hoc factum non fuerit, extunc mox post duas
septimanas a die monicionis fiende computando per nos duos monitos obstagio prestito vel
non prestito, alii duo ex nobis moniti obslagiuni, ut premittilur, in eodem hospicio sicut
duo primi absque contradiccione et dolo fideliter prestare tenebimur. abinde omnes qualuor
nullo modo exiluri, quousque id premissorum. de quo fuerimus moniti adinplelum fuerit et
ad efTectura finaliter deductum, ac pro dampnis, inpensis et expensis propter hoc monendo
equitando seu dirigendo nunccios factis et perceptis, que bono testimonio absque juramentis
demonstrari polerint per nos eis ad plenum fuerit satisfactum. In quorum omnium evidens
testimonium sigilla nostra presenlibus de nostra certa sciencia sunt appensa. Dalum Cbremisir
in die sanctorum Symonis et Jude apostolorum, anno domini millesimo frecentesimo nona-
gesimo secundo.
(Orig. Perg. mit 5 anh. wohlerh. Sig. im m. Landes-Arehiv. .-Xrt. : Kimiginkl. lit. .1. n. 8.)
109.
Markgraf Jodok rerkanft dem Olnnifz-er Capite! die Dorfer Siisifz- inid Raclairifz-.
Df. Briinn 12. Noremher 1392.
*ly Josl bozi milosli margrabi a p^n zeme moravsk^ vyzuavame timto listem prede
vsemi, ze s dobr^m rozmyslem a z jist^ho naseho vedomf vsi nase Susice a Raclavice,
kler^zto od Jeska jmenovan^ho Hromada z Huorky za penfze nase byli jsme kupili se
dvorem o dvii pluhu v tej vsi Susicich se v.semi rolemi oranymi i neoran\rai, s horami,
udolimi, lesy, chrastinaini i h^jmi, s stromy. s zabradami, s podsedky. s cestami i s roz-
cestimi neb chodnfky, s hony, s lovenim, s vodarai lekucirai i netekiicimi, s potoky, s jezery,
s rybnfky, s lovenfm, s ml^ny, s pastvaiiii. s Iiikami, s cinzy neb liroky, s duochody a
u^itky i poiilky a poctami i s poctenfm, s siidy, vinami i s pokulami z siidndho pochii-
zejfcfmi, s prdvy, s opravami vysokymi i nizkyini. se vserai sedUiky. s vcsniky, s rohiiky
a prebyvateli vseckn^^rai. s mezarai, s pucinaini (sio, s hranicemi a vymezenim sv^m,
jakoito od starodcivna vuokol prilezicfmi jsii rozdelena, sprostne a rovne se vsemi pri-
slusenstvfmi svymi, kter^-mi^ by kolivek jm^ny raohly jmenovdny b^ti, nic sobe ani dedic(3m
ani potomk6ra nasim v lech zbo?-i zachoviivajice. '}e6\n6 berni neb dani kriilovsku, kdyby
usazena byla z tech zbozf obycejem polavad zachovalym, aby vyd^na a placena byla,
pocliv^ho koslela Olomiick^bo kapitole n^boznA'm nasim milSm i tomu kosfelu 01omuck(^rau
za lisfc a pades^te hfiven grosuov penez pra?.sk'<'ch moravsk^ho cfsla, ndra jiz hofov^rai
12*
92
penezi liplne zaplacenSfch, spravedlive a priive prodali jsme a mocf listu tohoto prodavime
divajice a vpiiscejice tiiz kapitolu a kostel Olomucky v prav^ drzeni ancb opraveni vsf
predrecenSjch pfen^sejice v pfedfeceni kapitolu a kostel Olomuck^ vsecko prav6 vlastenslvl
a drzeni, kter^zto jeniu Jeskovi fecen^mu Hromada prv^ a polom ndm pfisluselo nebo
pfisluseti mohlo v pfedfecen^ch vsi (sic) neb zbozi. Slibujice my svrchujmenovan^ Jost
markrabi a p^n moravsk^' prodajce a my sprSvce, spoluslibce a rukojme pfedfecen6ho
pdna markrabi s nim a zan Erhart z Kunstatu, Jan z Mezifice, Jesek fecen;^' Puska
z Kunstatu, Sulck z Radkova, Philipp z Svojenova marsalek, a Jan z Morkovic a z Husto-
novic, slibujemy vsickni vespolek rukii spolecni a nerozdflmi etc.*j Tomu na svedomf peceli
nase vlastni s nasim jist^m vedomfm k tomuto listu jsii pfiveseny. D^n v Brne I6la boiiho
lisiciho tfisl^ho devadesiil^ho druh^ho, v ten liter;^ po svdtce svat^ho Marlina spovedlnfka.
(Absclirift aus liein 15. Jalir. im Olm. Caj). Arcliive. Oftfinbar Ubersetzung eines latein.
Originales.)
110.
Stephan ron Rotenbach rerkauft drei Lehen iit dem Dorfe Petschen dem Svinka, Richter
in Zlahings. Dt. 19. Norember 1392 s. l.
Ich Stephau von Rotenpach und all mein erben ich vergich und tun kund oITenlich
an dem gegenwurligen offen prief allen leuten, dew da den prief sehent und horent lesen,
dew nu jecz lebenl und nach uns kunftig werden, das ich mit wolverdachtem muet
und mit gutem ral meiner erben und meiner freunt zu der zeit, do ichs wol getun und
gelassen mocht, mil vreier wilkur verkauft hab dreu lehen in dem dorf zum Peczen genant,
dew da zinsen an zwelef gross zwei schock, mit aller irer zuegehorung zu veld und zu
dorf geleich, als sew gelegen sind, mil volier herschaft nichtes ausgenomen, da wir rechl
zu scholden haben sunder als unser vorvodern und wir her in nucz und in gewer pracht
haben, also hab wir es verkauft dem erbaren niann und unsern lieben freunl Swinkan dem
richter zu dem Czlewings und seiner hausfrauen Kalhrine und herrn Veiten pfarrer zu
sand Peter pei Marpurch und allen iren erben um achzehn schock grosser silbreiner pfenning
prager muncz giiter werung, dew sew mich ganz und gar gericht und pezalt haben. Und
daz vorgenannt gut und lehen lub ich in und iren erben zu schirmen und zu entweren vor
Juden und vor Christen und vor aller manichlich und pesunderlich vor aller frauen
margengab nach dem landesrechten in Merhern. Und darum vorsprech wir und geheissen
in piirgels weis ich Stywor von Peczen und ich Ebrusch von Schechowicz und ich Rohowecz
von Zhorz und ich Marschiko von Jaruwicz, wir verheissen mit gesampter hant und ungeteill
von einem auf den andern mit dem egenannlen Stephan daz guet zu schirmen, als der prief
*) Folgt die gcwohnliclie Formel iiber die Gew;ibr. die .Ausliiscliuuf;- und neue Eintragung iu die
Landtafel und iiber das Einlager.
93
sagt und daz naclist lanlgesprech, daz zu Briinn wirt, so lub wir ini und sein erben die
lehen in die lantlafel inzuschreiben und uns aus. Und wo wir des nicht entaten, was in
dem prief geschriben stet, welich zwen denn under uns egenannten selbgescholt und purgeln
gemant wurden von deni egenannten Swinken, seiner hausfraue und sein pruder oder iren
erben, dew schuUen zu hant an all underlas und widerred reiten in die laistung jederraann
mit einem knecht und zwein pharten gen dem Czlewings in die stat in ein erber gasthaus,
wo uns das von iu gezeigt wirt und schullen da inn ligen und laisten als laistens recht ist
und schullen aus der laistung nicht reilen auf kein recht, unz daz wir alles das getun und
geleisten, was unser prief sagt. Und ob wir die egenannten lehen nich enlweren machlen,
so schuU wir dem egenannten Swinken, seiner hausfraun, seinem pruder und allen iren
erben ir gelt wider geben und des dritten pfennings mer und daz schol gescheheu in zwein
maneiden unverzogenlich. Und ob der egenannt Svvink mit sein erben icht schaden nam
von des egenannten geltes wegen mit poten senden oder mit nachreisen oder wie die
schaden genannt wiiren. dew er und sein erben redleich mag beweisen, die schuUen nu
zu hant mit dem haubtgut gefallen. Und ob die laistung zu lang wert, daz sew den ege-
nannten Swinken und erben verdruss, so haben sew volle gewalt das egenannt gelt,
hauplgut und schaden auf unsern schaden auszupringen zu Juden und zu Christen oder wo
sew niugen mit unserm guten willen. Und daz verheiss wir alles stat zu haben und zu
laisten mit unsern guten treuen an eides statt und die weil schull wir aus der laislung
nicht kumen, unz daz wir alles das vollpringen, was unser prief sagt. Und wer den prief
inn hat mit des egenannlen Swinken, seiner hausfraun und seines pruders und irer erben
guten willen inhat, der hat an allen slucken, dew in dem prief geschriben slent, als gut
recht, sam sew selben oder als ir erben. Und daruber geb wir in den prief versigelten
mit unsern eigen anhangunden insigeln der obgeschriben sach zu einer waren und staten
urkund. Der prief ist geben nach Christi gepurd dreizehnhundert jar darnach in dem zwei
und neunzkisten jar an sant Elspetentag der heiligen fraun.
(Orig. im Archive der Stadt Zlabings, daraus diese Abschrift iin mahr. Landea-.^rchive.
Bo6ek'8che Slg. n. 10111.)
Das Olmutzer Capitel aiid der Pfarrer in Braurisherg rerpflickten sich deii Schiedssprach
bezuglich des Zeheiitbezuges in Fritzendorf z-a halten. Dt. Olinutz- 20. Aorember 1392.
In nomine domini amen. Anno nativitatis eiusdem millesimo trecentcsimo nonagesimo
secundo, indiccione decima quinla, die vicesiina mensis Novembris. hora terciaruui vel quasi,
pontiGcalus sanclissimi in Christo palris et domini nostri domini Bonifacii divina providencia
pape noni anno quarto, in capella sancte Anne in ambitu Olomucensis ecclesie situata, in
mei notarii publici infrascripti testiumque presencia subscriptorum ad hoc speciahter voca-
torum et rogatorum constituti personaliter venerabiles viri magisler Xicolaus de Gcwiczka
tunc senior, ceterique canonici ecclesie Olomucensis ibideui tunc presentes el capitulum
94
facientes ac capiliilariter ad infrascripla congregati ex una, et discretus vir dominus Johannes
rector sive plehanus ecclesie parochiahs in Braunsperg Olomucensis diocesis parte ex alia
pro se et suis legitimis successorihus super cansa lite et controversia. que vertilur inter eos
super qnihusdam plenis decimis quorundorum agrorum sive laneorum cuiusdam curie situate in
villa Ffriczendorff dicte diocesis ad corpora quatuor prebendarum eiusdem ecclesie Olomucensis
et ad prefatum capilulum et ecclesiam Olomncensem huiusmodi quatuor prehendarnm pretextu
alias per mortem olim Nicolai de Ausaw, qui eandem curiam ah ipsis canonicis et capilulo
tenuit et hahuit legiltime deAolute, quasquidem decimas dictus dominus Johannes rector sihi
et ecclesie sue predicte dehere asseruit, in honorahiles viros dominos Johannem de Ghulen
vicarium in spiritualihus et ofTicialem Olomucensem ac Wilhelmum Kortenlang-e canonicum
Olomucensem ihidem presentes et onus infrascriptum in se sponte suscipientes, tamquam in
arhitros, arhilratores, judices, diffinitores, laudatores et amicahiles compositores et honos
viros meliori modo, via, jure et forma quihus efficacius polerint et dehuerint de alto et
hasso concorditer et unanimiter compromiserunt sub pena vinginti marcarum grossorum
pragensium moravici numeri et pagainenti parli, arhilrium seu laudum huiusmodi ratum et
gratum hahenti et servanti tociens quociens fuerit contraventum solvenda; dantes et conce-
dentes ipse partes supradictis arhilris, arbitratorihus et amicahilihus compositoribus plenam,
liheram et omnimodam potestatem super htibus et controversiis predictis semel vel pluries
arbitrandi, laudandi, diffiniendi, terminandi, sentenciandi et pronunciandi verbo vel in scriptis,
partibus vocatis presentibus vel absentibus aut una parle presente et alia absente, stando
vel sedendo, ordine servato vel non servato, diebus feriatis vel non feriatis, ubi vel quando
prout dictis arbitris per ipsas partes electis visum fuerit expedire. Promittentes dicte partes
hincindc michi notario puhlico infrascripto sollempniter stipuianli vice et nomine omnium,
quorum interest vel interesse poterit quomodolihel in futurum laudo, pronunciacioni et mandatis
stare, obedire parere et cum effectu adimplere atque dicta, laudala, arbitrata et mandata
perpctue firina et rata hahere, lenere et inviolabiliter observare neque ipsis in aliqiio
contraire verho vel facto, sed quod ipsi arhilri laudaverinl, dixerinl, pronunciaverint, diflini-
verint aut arhilrali fuerint omnia et singula tenere et ad plenuin servare sub pena superius
expressala et qiiod eedein parles eciain contra laudiim, pronunciacionem, arhitrum non
appellahunt neqiie prosequentur. si quani interposuerint appellacioneni nullum etiam rescriptum
ve! privilegium per se vel alium seu alios impolrahiint neque inpelratis iitenlur neque
reslilucionem in integrum pelenl aliqua ra«ione. Que quidem omnia et singula parles predicle
hincinde tenere et inviolabiliter promiserunt ohservare suh pena memorata, petentes de et
supcr premissis omnihus et singiilis per me nolarium puhlicum infrascriplum ipsis uniim vel
plura conlici puhlicum seii piihlica inslriiinenliiin ve! inslrunicuta. Acla sunt hec anno indicone
die mensc hora ponlilicatus et loco qiiihus supra. Presentihus discrelis viris Sigismundo de
Clireuisir et Petro Johannis de Pustymir notariis pnhlicis Olomucensis diocesis lestibus ad
premissa vocatis et rogalis.
Et ego Petriis .... pnblicus . . . nolarius . . .
(Orig. Perg. im Olm. Cap. Archive.)
95
113.
Markgraf Prokop quUlirt deii Markgrafeii Jodok iiber deii Einpfang des s. ]Ven^el-Zins-
termiiies ton 200 Scliock Groscheu. Dt. Oliniitz- 2o. Xoreinber 1392.
i\os Procopius dei irracia niarchio Moravie notiimfacimus tenore presencium universis,
quod illustris princeps dominus Jodocus, marchio et dominus Moravie, frater noster caris-
simus per Andream Olomucensem decanum suum notarium nobis ducentas sexagenas
grossorum super censum noslrum, quem nobis pro termino sancti Wenczeslai proximo
preteriti solvere tenebatur. inclusis illis cenlum sexagenis grossorum, quas nobis nobilis
Krhardus de Cunstalh concesserat, rite et racionabiliter assignavit. De quibus quidem
ducenlis sexagenis grossorum prefalum fratreni nostrum quittamus, absolvimus ac virtute
presencium quillum prorsus dimittimus et solutum. Presencium sub nostro appresso sigillo
testimonio litterarum. Datum in Olomuncz feria secunda die sancte Katherine anno domini
millesimo trecentesimo nonagesimo secundo.
(Orig. Pap. mit beigedr. Sig. den altstandischen Acten des mahr. Landesarch.)
113
Fapst Bonifaciiis IX. entsckeidet. dass das nac/i Friedrich ron Wolframskirchen erledigte
Canonicat der Prerauer Archidiacon Sander innehaben solle. Dt. Perugia 10. Dec. 1392
Bonifacius episcopus servus servorum dei dileclo (ilio magislro Brande de Castelliono
capellano noslro et auditori causarum palacii apostolici salutem et aposlolicam benediccionem.
Vite ac morum honeslas aliaque laudabilia probitatis et virtutum merita, super quibus apud
nos diieclus filius Sanderus de Rambaw archidiaconus Preroviensis in ecclesia Olomucensi
lidedigno commendalur teslimonio, nos inducunt, ut sibi reddamur ad graciam liberales.
Exhibita siquidem nobis nuper propria dicti Sanderi peticio continebat, quod orla dudum
inter ipsum et dilectum filium magistrum Johannem de Malesicz scolasticum ecclesie Pragensis
scriptorem nostrum super canonicatu et prebenda eiusdem ecclesie Olomucensis, quos tunc
vacantes per obitum quondani Frederici de Wolframskirken canonici eiusdem ecclesie sibi
auctoritate apostolica collatos, se assecutiim fuisse canonice illosque aliquandiu teiiuisse et posse-
disse et tunc eciam tenere el possidere pacifice et quiete dictumque Johannem se provisioni
et assecucioni predictis contra iusliciani opposuisse et fecisse, quominus idem Sanderus
eosdem canonicatum et prebendam posset paciiice possidere, Johannes vero predicti eosdem
canonicatum et prebendain ad se de iure spectare asserebant, prout ipse Sanderus adhuc
asserit. Maleria qui'stionis et causa huiusmodi ad sedem apustolicam legitime inlroducta felicis
recordacionis Urbanus papa VI. predecessor nosler causaiu huiusniodi ad instanciam dicti
Johannis dilecto filio magistro Johanni de Dulmen capellano sedis apostolice audiendam
commisit el fine debilo terminandam, ipseque Johannes auditor iu causa huiusmodi ad
nonnullos actus inter partes ipsas dicitur processisse. Cum autem, sicut eadem peticio
96
subiungebat lite huiusmodi sic coram eodem Johanne auditore inter partes ipsas indicisa
pendente idem Johannes. qui eciam literarum apostolicarum abbreviator existit, liti et cause
huiusmodi ac omni iuri sibi in dictis canonicatu et prebenda seu ad illos quomodolibet compe-
fenti extra romanam curiam coram quibusdam nofario publico et testibus sponte cesserit,
nos qui eodem predecessore, sicut domino placuit. vifa functo fuimus divina favente clemencia
ad apicem summi apostolafus assumpti. cessionem predictam ratam et gratam necnon statum
cause huiusmodi pro expresso presentibus habentes ac eidem Sandero, ne novus adversarius
sibi in causa huiusmodi surrogetur, providere sibique, pro quo eciam venerabilis frater
noster Nicolaus episcopus Olomucensis nobis super hoc humiliter supplicavit, horum intuitu
specialem graciam facere volentes, discrecioni tue per apostolica scripta mandamus, quatinus
eimdem Sanderum. dummodo in ipsis canonicatu ef prebenda non fuerit intrusus, in omni
inre et ad omne ius. quod eidem Johanni tempore cessionis predicte in eisdem canonicatu
et prebenda. quorum frucfus reddifus et proventus triginta marcharum argenti puri secundum
communem extimacionem valorem annuum, ut asseritur, non excedunt, seu ad eum quomodo-
libet compeciit aut competere potuit, auctoritate nostra surrogas, dictumque ius sibi con-
feras et provideas eciam de illo ac facias ipsum vel procuralorem suum pro eo ad huius-
modi ius ac eius prosecucionem et defensionem in eo statu, in quo idem Johannes tempore
dicte cessionis existebat, et si cessionem non fecisset eandem, posset et deberet admitti et
nichilominus eosdem canonicatum et prebendam sive per huiusmodi obitum predicti Frederici,
ut prefertur, sive alias quovis modo aut ex alferius cuiuscunque persona vacent, eciam si
tanlo tempore vacaverint, quod eorum collacio iuxta Lateranensis statuta concilii ad sedem
prediclam legitime devoluta, seu canonicatus et prebenda predicli disposicioni apostolice
specialifer reservati existant et eciam si predictus Fredericus sedis predicte capellanus vel
alias olTicialis aut collector seu succollector fructuum et proventuum camere apostolice debi-
torura fuerit, dummodo tempore data presencium non sit in eis alicui specialiter ius quesitum,
cum plenitudine iuris canonici ac omnibus iuribus et pertinenciis suis eidem Sandero aucto-
ritafe nosfra conferas et assignes, inducens per se vel alium seu alios eundem Sanderum
vel procuratorem suum eius nomine in corporalem possessionem canonicatus et prebende
iuriumque et pertinenciarum predictorum, eadem auctoritate et defendens inductum ammoto
exinde quolibet illicito detentore, ac faciens ipsum Sanderum vel dictum procuratorem pro
eo ad eandem prebendam in ipsa ecclesia Olomucensi in canonicum recipi ef in frafrem,
stallo sibi in choro et loco in capitulo ipsius ecclesie cum dicti iuris plenitudine assignatis
sibique de ipsorum canonicafus et prebende fructibus reddilibus proventibus iuribus et ob-
vencionibus universis infegre responderi, contradicfores aucforitafe appellacione posfposita
conipescendo. Non obstantibus quibiiscunque sfatutis et consuefudinibus ipsius ecclesie contrariis
iuramenfo, confirmacione aposfolica vel quacunque firmifafc alia roboralis; aut si aliqui apo-
stolica vel alia quavis auclorilafe in cadem ecclesia in canonicos sinl recepfi vel, ut reci-
piantur, insistant, seu si super provisionibus sibi faciendis de canonicatibus et prebendis in
ipsa ecclesia speciales vel aliis beneficiis ecclesiasticis in illis parlibus gcnerales dicle sedis
vel legatorum eius lileras impelrarinf, eciam si per eas ad inliibicionem. reservacionem et
97
decrelum vel alias quomodolibet sil processum, quibus omnibus eundem Sandel-um in asse-
cucione predicforum canonicatus et prebende volumus anleferri, sed nullum per hoc eis
quoad assecucionem canonicatuum el prebendarum aut beneficiorum aliorum preiudicium
generari, seu si episcopo pro tempore existenti et dilectis filiis . . capitulo Olomucensi vel
quibusvis aliis communiter vel divisim a dicla sede sit indullum, quod ad recepcionem vel
provisionem alicuius minime teneaatur et ad id compelli aut quod interdici suspendi vel
excommunicari non possint, quodque de canonicalibus el prebondis ipsius ecclesie vel aliis
bcneficiis ecclesiasticis, ad eorum collacioneni provisionem presenlacionem seu quamvis aliam
disposicionem coniunctim vel separatim spectanlibus, nulli valeat provideri per literas aposto-
licas non facientes plenani et expressam ac de verbo ad verbum de indulto buiusmodi
mencionem et qualibet alia dicte sedis indulgencia g-enerali vel speciali, cuiuscunque tenoris
existat. per quara presentibus non expressam vel lolaliter non Insertam effectus huiusmodi
gracie impediri valeat quomodolibet vcl diferri et de qua cuiuscnnque tolo tenore habenda
sit in noslris literis mencio specialis. aut si dictus Sanderus presens non fuerit ad preslandum
de observandis stalutis et consuetudinibus ipsius ecclesie racione dictorum canonicatus el
prebende solitum iuramentum, dunimodo in absencia sua per procuralorem idoneum, et cum
ad ecclesiam ipsam accesserit, corporaliter illud prestet, seu quod idem Sanderus archi-
diaconatum Preroviensem in ecclesia Olomucensi predicta, cuius fruclus redditus el proventus
triginta sex marcharum argenti puri secundum exlimacionem predictam valorem annuum,
ut asserilur, non excedunt, noscitur obtinere. Nos enim exnunc irritum decernimus et inane,
si secus super bis a quoquam quavis auctoritate scienter vel ignoranter contigerit attemptari.
Datum Perusii IV. idus Decembris, ponlificatus nostri anno quarto.
114.
Heiiirich ron Arnollowit:- iibergibt seine Gilter Mezific elv. dem Olmiitzer Bischofe •Sikolaus.
Dt. 18. December 1392. s. I.
Anno domini millesimo trecentesimo nonagesimo secundo, feria quarta proxima
ante diem sancli Thome apostoli gloriosi in maiori stuba curie episcopalis Chremsirensis
coram reverendo in Christo patre et domino domino Nicolao episcopo Olomucensi in con-
testato judicio, Henslicone de Cowalowicz judice curie pro Iribunali sedente, per vasallos
infrascriptos sentencialiter electis et constitulis strenuus vir dominus Henricus de Arnoltowicz
alias de Byela personalik-r ibidem constituSus deliberacione prehabita publicavit et recognovit
pro se et hcredibus suis, quod revercndo in Christo patri domino domino Nicolao episcopo
Olomucensi et ecclesie et suis successoribus omnia ac singula bona sua videlicet Mezirziecz
cum molendino et villis Krzywc. Hrachowecz, Wesela, medium Slrzietess, item ex alia
parte aque Beczew nuncupate castrum Arnoltowicz et villam Arnoltowicz, Piescowam
Lholam. Jarczowam Lhotam. Branhy el curiam ad villam Brankam perlinentem, reservata
lamen communitate in pascuis et silvis communibus pro villa Drozdova Lhota, que slrenuus
13
98
vir dominus Marquardus de Wolfsberg et homines sui ibidem babere dinoscunlur et prout
super iisdem tenor litere predicti domini Henrici lacius comprehendil: ifem curiam Dworcze
nuncupatam prope Gelcz et desolatam nec non omnia et singula alia bona sllvas, jura et
pertinencias ad dictum opidum Mezirziecz ac castrum Arnoltowlcz spectancia et spectanles,
prout in suis sunt metis, limitibus atque greniciis circumferencialiter distincta pariter et
locafa, libere dederit. donaverif. resignaverit et tradidcrif, ibique in conlestafo judicio donavif,
resignavit et expresse dedit ef realiter tradidit in possessionem et pofesfatem dicti domini
episcopi et ecclesie suorumque successorum, ac pleno jure et dominio in eosdem transtulit
et redegit cum agris cullis et inculfis, silvis, rubetis, nemoribus, pascuis, aquis et aquarum
decursibus. fluniinibus, rivulis, montibus, vallibus, venacionibus, piscinis, aucupacionibus,
niolendinis, cum singulis eorum utiiitatibus, libertafibus, hominibus, censibus, robotis ad
predicfa bona spectantibus, ut prefertur, nibil juris aut accionis sibi, heredibus ac eoruni
successoribus in huiusmodi hominibus, possessionibus et bonis ac pertinenciis eorundem nunc
et inposterum reservando, per dictum dominum Nicolaum episcopum ecclesie Olomucensis
et suos successores tenenda, habenda, utifruenda, servanda heredifarie, quiete, pacifice, libere
et perpetue possidenda. Presenfibus domino Marquardo de Wolfsberg, Cunczone de Smola,
Dirslao de Wschechowicz, Gregorio Mazanecz de Barzicz, Henrico de Arnollowicz, Petro
de Petrswald, Jodoco marsaico de Wolfsberg, Schonwaldo de Mosczenicz, Marquardo de
Medricz, Pawlicone de Schenowicz, Hanussio Zakess de Keczer, Jarossio de Melicz, Pessicone
de Opatowicz, Haynussone de Byelowicz. Johanne Kirlicz, Peslino de Czechowicz et
Jescone de Turzan.
(KreuiBierer Lelienapuhonen I. f. 77.)
115.
Nikolaus Bischof ron Olmiitz verspricht, das Gut Komarowitz durch Jahr uiid Tag roti
aller Ansprache jm befreien. Dt. Kremsier 18. December 1392.
Aicolaus etc. noliimfacimus efc. Quod bona dcliberacione ef maturo consilio prehabifis
bona Comarowicz a nobis in feudum dependencia, que sfrenuus vir dominus Henricus de
Arnoifowicz famoso Herschoni Swiecz de Denka et suis heredibus racionabiliter vendidit
et resignavit, ipsaque bona Comarowicz «um omnibus suis juribus et pertinenciis predicto
Herschoni et suis heredibus per spacium unius anni et diei, ut est jus feudale, a qualibet
impeticione ac impediinonlo riisbri<rarc gwaradare et fidelifer exbrigare promittimus, debemus
volumus et fenemiir fraiide et dolo quibiislibet prociilmotis. Nos quoque Gregorius Mazanecz
de Baricz, Pefrus Meisner de Petersvvald milites, Cunczo dc Smalh, Jodocus de Wolfsberg,
Hensliko de Cowalowicz et Woiczechius de Malhoticz fideiussores pro dicto domino
Nicolao episcopo Olomucensi et cum ipso omnes in solidum iuste tenemur, bona nostra fide
manu coniuncta indiviso promiftimus prefalo Herschoni et suis heredibus ad eorundem fideles
manus Tupczoni de Denka et Jacobo Cuniczkoni de Prus, omnia premissa in singulis suis
99
puftcfis et articulis secunduin jura et observanciam vasallorum ecclesie Olomucensis invioia-
biliter observare et fideliter adimplere cum effectu. Si vero id vel aliquid premissorum non
fecerimus, mox duo ex nobis fideiussoribus predictis. qui per Herschonem el heredes suos
seu per eos, ad quorum manus promisimus, monili luerimus, civitatem Chremsir prestandum
verum ct consuetum obstagium in domo honesti hospitis, nobis per eos ut moris est demon-
stranda, quilibet cum uno famulu et duobus equis propriis in personis, unus super alium non
demonstrando nec expectans allerum. sine contradiccione et dolo tenebimur et bona fide
promittimus subintrare indilate abinde nullo modo exituri, quousque predicta bona cum suis
pertinenciis et juribus disbrigata et libertata fuerint ut premittitur cum effectu. In quorum
evidens lestimonium sigilla nostra propria presentibus de cerla nostra sciencia sunt appensa.
Datum Chremsir feria quarta proxima anle festum sancti Thome apostoli gloriosi. anno
doraini M" CCC° nonagesimo secundo.
(Kremsierer Lehensquatern 11. p. ft4.)
116.
Johann Erz-bischof row Prag erlassl nach seiner Visilalion der Oltn. Diocese gewisse
Verfugungen, welche eine strengere kirchliche Ordnung in derselben bezwecken. Dl. Prag
23. December i392.
Johannes dei gracia sancte Pragensis ecclesie archiepiscopus, apostolice sedis legatus
reverendo in Christo patri domino Nicolao Olomucensis ecclesie . . episcopo et venerabili
suo capitulo in Christo, sine quo nil salvum potest fieri, salutem. In sublimi quamvis immeritos
nos gradu coilocavit altissimus et constituil. quod vigili ad talentum populi fidei noslre
crediti prospiciamus oculo. ne nostra dispensacio in extremi calculo iudicii valeat cum
inprobis reputari. Sane premissa nostro revolventes in animo et non immemores, excusa-
cionem non admilti pastori. si lupus oves comedit et pastor nescit, accedente prelatorum
nostrorum consilio ad ecclesiam Olomucensem nobis legacionis et metropolico jure subiectam
nos in nomine domini conlulimus et ibidem servatis servandis visitaciones exercenfes
officium ex deposicionibus fidedignis emendacionem necessariam invenimus in subscriptis. Et
quia reformacionem pie memorie domini Arnesti predecessoris nostri, qui eandem ante multa
annorum curricula ecclesiam visilavit cum magna diligencia et diligenli zelo confectam
modicura curari repperimus, anle omnia volumus et sub divini infimacione judicii et sub
penis in ea singillatim positis precipimus eain ad unquem per prelalos et subdilos eiusdem
ecclesie et omnes, quos langit. lenori el firmiter observari. Item volumus el mandamus.
quod episcopus faciat vel fieri mandet synodura semei in anno. in qua sermone peracto
more ecclesie nostre metropolice consueto, cum clero sibi subiecto super occurrentibus paterne
conferat ef mandata necessaria ipsi intimet, ne periculose possinl ignorancie excusari. Item
precipimus ol mandamus fralri noslro episcopo. ut libellum slatulorum prctvincialium. per
dominum Arneslum pie recordacionis predecessorem noslrum edifum. una cum addicionibus
13*
100
et declaracionibus per nos factis, que omnia ipsi episcopo in uno libello sub sigillo nostro
transmiltimus, recipiat suisque subditis in synodis recitet et sub penis per eos recipi faciat,
ut sciant sibi a vetifis precavere. Item horlamur et precipimus, ut episcopus ponat inquisi-
torem heretice pravitatis in sua diocesi, ut in agro sibi subdito ad sublimacionem prosperam
ipsius ecclesie extirpato lolio cuiusvis hereseos firmetur stabililas fidei orthodoxe. Item cum
usurarum vorag^o leg-e sit prohibita canonica et divina, obsecramus et rogamus per viscera
misericordie Jesu Christi episcopum et capitulum et singulares personas Olomucensis ecclesie
et diocesis ipsisque distincte precipimus, ne aliquis ex ipsis in suo dominio in grave populi
scandalum judeos teneat ad fenus et si quos quispiam eorum tenel, infra lapsum trium
mensium alienet cum effectu ad hoc, ut laici clericorum exemplo ad similia invitentur, alioquin
lapso trium mensium spacio a recepcione presencium, si episcopus. quod absit, contra feceril,
suspensionis ab ingressu ecclesie, si capitulum inlerdicti, si vero alia singularis persona
excommunicacionis incurrat sentencias ipso facto, cum satis sit, quod cohabitacionem blas-
phemorum Chrisli sustineat pietas christiana. Item cum ex prelatorum absencia Olomucensis
ecclesia dampna plurima in temporalibus et spiritualibus suslineat, volumus el mandamus, ut
prelati et minislri ecclesie, qui ex statutis vel consuetudine ad residenciam personalem
artantur, ad eam infra lempus trium mensium se conferant, conlrarium vero facientes
excommunicacionum incurrent sentencias ipso facto. Item requirimus episcopum, ut ad
vicarium in pontificalibus prospiciat, ne depaclacionibus gravet homines, basihcas ecclesias
aut altaria consecrando vel aliis officium suum exercendo nec aliquid exigat pro confir-
macione in fronte. Ilem dignetur prospicere. quod pro intitulacione ordinandorum nil penilus
recipialur. cum id sapiat symoniacam pravitatem el in exsolucione formatarum mandet se
metropolilice ecclesie conformari. Item requirimus episcopum et rogamus, ut consensum
permutacionum personarum ad beneficia sibi reservet, ut eo difficilius et rarius et nisi ex
iustis causis permutaciones huiusmodi fiant, cum sint periculose et beneficiorum ecclesiasli-
corum penitus destruclive. Item horlamur dictum episcopiim el voiumus. ut compassionem
habeat ad caplivos habendo duplices carceres, ut possinl pene criminibus coequari. Item
raonemus et allentos reddimus eos, qui auctoritate ordinaria aut ex delegacione visitacionis
exercent officium, ne aliqua munera capiant aut suis familiaribus capi permittanl vel
procuraciones recipiant visilacioiiis officio non impenso; nam conlra talcs pene prodierunt
gravissime jure novo, nec excusantur quo ad familiares ignoraiicia crassa, supina aut eciam
affeclata. Item repertis per visitacionis officium criminosis, concubinariis videlicet aut alias
sceleratis non permitlant eos pecunia redimi, cum ex hoc crcscat prelatorum infamia et
ausus ad commillendiim crimina concedatur, sed puniantur penis suspensionis ab officio et
beneficio el carceribus iuxla canonicas sancciones, contrarium vero facientes, nisi infra
mensem paupcribus errogavcrinl, quod receperunl, excommunicacionis sint ipso facto senlen-
ciis irretili. Ilem mandamus canonicis et aliis clericis ecclesie predicte, ut vinum seu potum
quemcumque alium non propinent, alioquin excommunicacionuni sentencias poterunt formidare.
Item monemus clericos, quatenus contra prelatos excessus eorum corrigere volentes non
iitantur auxilio brachii secularis, volentes ut, qui conlra feceril, monicionc trium dierum
101
preitrissa. excommunicacionis senfencia sit innodalus ac a percepcione frucluum beneficii sui
per spacium unius mensis sit suspensus ipso facto. Item rogamus episcopum . . capitulum et
clerum Olomucensem, quatinus feslum visitacionis sancte Marie, Ihesauro indulgenciarum
adinstar fesli corporis dominici insignitum, humiliter recipiant et solempniter celebrent depre-
cantes, ut illius festivilatis inclita patrona et domina ecclesie universali pacem irapetret,
que nobis genuit regem pacis. Datum Prage anno domini niillesimo trecentesimo nonagesimo
.secundo die XXIIP mensis decembris. Item precipimus sub pena anathematis et niandamus
ei vel eis, cuius vel quorum interest, ut exhortacioneni ad popuium diebus dominicis fieri
procuret seu procurent iuxta morem et consuetudinem inantea tenlam et observatam.
Datum ut supra.
(Orig. Perg. h. Sig. im Olm. Cap. .\rchive.)
111.
Der Stadtrath roii Bruiin ertheilt deii Bognern eiiie Handwerkssatzung.
Dt. 26. December 1392.
W ir richter, burgermeister und die geswornen schepfen neu und alt des rats
der stat zu Briinne bekennen ofFentlich, das wir gemaichlich bedacht und angesehenKhaben
scheinberliche meisterschaft, lob und ere und besundirlichen preiz unser pogner zu Brunne
und ir arbeit und darumb, das denselben pognern unser stat und maistern ir wol her-
geprachts hantwerk icht gechrenket werde, das sie von alter loblich erworben haben, das
das icbt von saumpnusse ordenlicher dinge und saczung geschehe, so ist piliich, das man
demselben hantwerk unzubrechliche ewige saczunge ordnung gebe und mache furbas zu
behalden. Darumb so haben wir in gemacht, seczen, wellen und machen mit gemein rat
und derselben pogner wilkiir zum ersten : das sich keiner derselben pogner hantwerks zu
meister seczen sal odir niderlassen in unsir stal zu Briine an unsir und an der pogner
maister gunsl und willen in keinerlei weis. Und ob yeraand erwurbe sullich gunst und
willen, also das er auch frum, erber und des hanlwerks also lugentlich werkperhch und
(iarzu wolgehaldeu erfunden werde und zu meister genoraen, derselbe sal zum erslen ein
guts neues armbrost mil seiner hant gemacht, das die meister gut erkennen, mit einem
ganzen schiessgezeuk, das ist ein koher voller pfeil und ein spanngurtil mit ein krapen uns
auf unsir rathaus geben und antworten und nymand anders. Darnach sal er den pogner
meister und iren dienstgesellen ein morgenesseu und ein mal geben und dieweil einer,
der meister will werden, das nichl hal getan. so sal er kein zeichen der pogner ausstecken
noch das hantwerk arbeiten noch sich pogner von Brune nennen noch haiscn noch kein
pogner gesellen seczen. Und wer odir welcher darunder arbeit und sich zu pogner seczet,
ee er sullich saczung und ordnung heldet, der sal das verpuesen noch der schepfen sprechen,
ral und gnad. Auch seczen wir, wollcn und machen, als sie auch vormals von besunder-
lichen gnaden des hochgebornen furslen und herrn margraven Josls unsern gnedigen herrn
102
gehabt haben, das, das nymands in einer meil umb unsir stat zu Briinne wirken odir
arbeiten sal pognerwerk noch sich seczen zu pognermeister auf keinerlei herrschafl und ob
veinande dawider fefe, dem sullen die meister zu Briine mit unsir hilfe nemen alles, das
sie vinden und ankomen in desselben gewalt von pogner hanlwerk und das sal halbs auf
unsir rafhaus und das andir halbteil gevallen in der nucz. Wir seczen auch, das nymande
auf dem fendilmarkt noch sust auf dem markte zu Briine neu noch neugevaste armbrust
verkaufen suUe odir turre und sal auch nicht erlaubet sein, das ymands von andern steten
odir landen armbrtist gen Briine moge furen in kein zeiten, das er die verkaufen wolle;
wann wo die meister von Briine sulich armbriist ankomen. die mogen sie nemen in ir
aigen gewalt odir mit hilfe unsers statrichter und dieselben armbrust sullen sie auf unsir
rathaus antburten. Es sal auch nymands von andern landen und steten keinerlei ding noch
gerete kaufen in der stat, das zu pogner gehantwerk gehort. an der meister willen. Auch
suJlen alle pogner odir der pogner wittwen, die weil sie das hantwerk haben, ir ieglich
schuldig sein zu geben alle jare ein guts neu armbrusf, das eins schoks grossen wert sei,
auf unsir rathaus, mit einandir auf sand Johanstag golh taufer und nicht andirswo und
wan sie das getan haben, so sullen sie furbas gegen uns und unsir sfat ledig und
emprosfen sein von irem hantwerk und hausern, do sie selbir ynvarunde sein, von allir losung,
steur und geschosse, abir von andir arbeit und erbe sullen sie leiden nach der schepfen
geheisse. Auch seczen wir, wann ein meister stirbet, so mag sein frau odir sein erben
ein pogner knecht nemen, der des hantwerks als vil kann, zu dienst, der .des gestorben
mannes arbeit volprenge mit ausgesteckfen zeichen ein ganz jar und nicht lenger. Nympt
obir ein frau ein pogner gesellen zu der ee, der sal unsir gunst und der pogner gewinnen(?)
als oben stet geschrieben. Auch sal kein pogner das andern meister zachen ausstecken an
gemelt und stalt, sunder yeglich besundir. Und wer das alles nicht enheldet, das oben
geschrieben stat, der sol das verpussen nach unsirn genaden. Datum et actum in crastino
nativitatis Christi nonagesimo secundo.
(Au8 dem Codex n. 34 Fol. 1.5 im Briinner Stadtarchive.)
118.
Jakob Rebil, Af/nes seine Frau. rerkaufen eine halbe Mark juhrlichen Hauszinses dem
Bruder Petr des Augustinerklosters in Briinn. Dt. i. Jdnner 1393. s. l.
Xos Jacobus dictus Rebil pistor, Angnes uxor eius legitima. Katherina Weneryn
omnesque heredes nofumfacimus universis, quod racionabiliter vendidimus mediam marcam
annui census et nudi grossorum pragensium moravici paganunfi pro tribus marcis eorundem
denariorum nobis iam inlegrc persolutis religioso in Christo frafri. doniino Pefro de Chrumpaw
monasterii nove fundacionis sancti Augustini ordinis heremifarum habendam et pcrcipicndam
super domo nostra in platea letorum, inter domos domini Sfiboris Kaczka et Pelri Crisaner
sita et locata, et generaliter supcr omnia bona nostra mobilia ct immobilia ubicunque habita
103
seu iiabenda, et censuaiidam singulis annis integre et omnino libere duobus in terniinis,
unum fertonem grossorum in festo sancti Jeorgii incipiendo iam proximo venturo et unum
fertonem grossorum in feslo sancti 3Iichaelis demum sequenli et sic annis singulis in futurum.
Quod si non fecerinuis el in aliquo termino in solucione census remissi fuerimus, exlunc
ipse frater Petrus predictus potest et debet ipsum censum, quociens fuerit neglectura, nostra
super dampna inter christianos recipere vel judeos nostro periculo integre persolvendo,
salvo nobis eciam ipsam mediam marcam census cum tribus marcis grossorum reemendam.
Et qui presentes lilteras cum favore ipsius domini Petri predicti habuerit. eidem jus omnium
competit premissorum. In cuius rei testimonium sigilia prudencium virorum Johannis Luknerii
et Jobannis Smilini carniGcis juratorum Brunnensium ad preces nostras presentibus sunt
appensa. Datum die circumcisionis domini anno domini M° CCC nonagesimo tercio.
(_Orig. Perg. mit 2 anhang. Sig., wovon nur das erste erhalten ist, iin m. Laiides-Arch.
Art. : Brunner Jesuiten n. 41 C.)
11».
Nikolaus Bischof con Olmiitz terleihl den Sohnen des Meinusch con Meilitz die nach
dem Tode ihres Vaters erledigten Lehen. Dt. Meilitz- 17. Janner 1393.
»Vir Niclas etc. bekennen etc. das wir von sunderlichen gnaden herrn Johannes,
wiewol er prisler, und Znafan ungesunderten brudern, Menusches von Meilicz seliger
gedechlnusse sunen, alles das gut, das er gehabt hat und das uf sie nach seinem tode
gevallen ist und das auch von uns als einem bischof zu Olomucz zu rechtem niannlehen
ruret, mit gesampter hant vorliehen haben und vorleihen mil kraft dicz briefes, im zu
rechten lehens erben zu halden, zu haben und als lehensrecht ist, gerulich und erblich zu
besiczen. Und mit namen zwen burglehen uf unserm hause zu Meilicz, dritthalbe huben
erbes zinshaftiges und zwene undersesen zu Drissice, einen hof zu Sals mit seinen zuge-
horungen und dritthalbe huben erbes zinshaftiges und vier undersessen doselbist. under dem
hause zu Meilicz vier gertener und die zehnte vvoche des zolles zum Probstans, rait
hehaltnusse doch uns und unser kirchen ires dinstes und rechten, die uns doron gehorea.
Mil urkunt dicz brifes vorsigell mit unserm anhangenden insigel. der geben ist zu Meilicz
noch Crisles geburte dreizehnhundert jor und dornoch in dem drei und neunczigislen jare
an sanle Anlhonien lage. Des seint gezeuge Cunczo vom Smalh. Jost von Wolfsberg
marschalk. Woyciech von Meilicz, Herscho von der Sdenka und Jarosch von Malholicz
unsere lieben gelreuen.
(Kreinsierer Lehenaquateru H. p. 95.)
104
130.
yikolaus Bischof ron Olmutz- gestattet. dass Pribik rvii Modritz- das Leibgeding seiner
Frait auf seinem Besitze in Modritz versichere. Dt. Meilitz 17. Janner 1393.
I^icolaus etc. notumfacimus etc. Quod in nostra constitutus presencia Przibico de
Modricz fidelis nostcr dilectus animo deliberalo Katherine uxori sue legitime XXX marcas
grossorum pragensium, moravici numeri et pagamenti super omnibus bonis suis, que in
Modricz babet et a nobis in feodum dependent, nomine veri dotalicii, quod vulgariter dicitur
leipg-eding, donavit et resignavit ac coram nobis tamquam feodi domino, sicut in talibus
iuxta consuetudinem vasallorum episcopatus nostri Olomucensis consuetum est fieri, legitime
resignavit. supplicans nobis, quatenus predictam donacionem ef resignacionem ratas et gratas
habere dignaremur easque tamquam superior feodi dominus bonorum predictorum confirmare.
Nos itaque hniusmodi precibus favorabiliter inelinati premissas donacionem et resignacionem
ratas et gratas habentes eas approbamus et ratificamus et dictas XXX marcas grossorum
eidem Katherine in dictis bonis assignatas nomine veri et iusti dotalicii, quod leipgeding
nuncupatur. conferimus presentibus et damus, nostris et ecclesie nostre Olomucensis juribus
atque serviciis semper salvis. Dantes et assignantes eidem Katherine fideles nostros Cun-
czonem de Smola et Jodocum de Wolfsberg marsalcum fideles nostros eiusdem dotalicii
administratores seu tutores, quod prefate Katherine in predicto dotalicio adinslar tutorum
preesse debeant pariter et prodesse. Presentibus slrenuis viris Woicechio de Meilicz, Herssone
de Sdenka ("sic), Znata de Meilicz, Jaroschio de Malhaticz et Michaele dicto Meisil de Drisicz
fidelibus noslris dilectis, testibus ad premissa. Harum etc. Datum in castro nostro Meylicz.
Anno etc. nonagesimo tercio. in die sancti Antonii.
(Aus dem Lehensquatern II. p. 54 im fiirsterzb. Archive in Kremsier.)
131.
Markgraf Prokop erklart. dass er von seinem Bruder dem Markgrafen Jodok 2()() Sckock
Groschen nls Zins rom verjlossenen Michaeltermin durch Sulik von liadkoc erhalten habe.
Dt. Olmutz 18. Janner 1393.
llkos Procopius dei gracia marchio Moravie notumfacimus lenore presencium universis,
quod per Sulconem de Radkow ducentas sexagenas grossorum denariorum pragensium de
censibus sancti Michaelis proxime nunc preterili rite et racionabiliter percepimus pecuniis in
paratis, de quibus quidem ducentis sexagenis grossorum illustrem principem dominum Jodo-
cum dominum Moravie, fratrem nostrum carissimum quitlamus, liberamus, absolvimus et
virtule presencium quittum facimus et solutum. Presencium siib mei appressione sigilli testi-
monio literarum. Datum Olomuncz anno domini millesimo CCC" nonagesimo tercio, sabbato
die s. Prisce.
(Abschrift in der Boi;ek'8chen Slg. n. 566 im Landes-Archive aus dem Orig. auf Papier
mit beigedr. Sigill, welches gegenwHrtig sich nicht mehr im Arehive befindet.)
lOf)
122.
Pratj. i. Februar 1393.
lllarkffraf Jodok benachrichliu-t die Ralhmannen zu Berlin nnd Koln. dass der
Landeshauptmann Lipold von Bredow ihnen aus dem Oderberg-er Zoll 220 Schock Groschen
anweisen solle zur Abrechnung von den 600 Schock, wofiir ihnen das Schloss Kopenick
hafte.
(Riedel Cod. Brand. A. XII. 8.) '
123.
Prag. 17. Februar 1393.
.Tlarkgraf Jodok befiehlt dem Rathe zu Berlin wegen des Schlosses Kopenick mit
dem Propste Ortwin zu unterhandeln.
(Riedel Cod. Brand. A. XII. 8.)
124.
Der Prager er^ibischofliche Official \ikolaus Puchnik rerurtheilt deii Pfarrer Bohunek in
Pausram zum Ersatze des rorentkaltenen Weinzehents an das Kloster Saar.
Dt. Prag 21. Februar 1393.
In nomine domini amen. Coram nobis Nicolao Puchnik, licenciato in decretis, pra-
gensis et olomucensis ecclesiarum canonico, curie archiepiscopalis pragensis et apostolice
sedis legali officiali. providus vir magister Conradus de Braclis advocalus consistorii pra-
gensis, procurator et nomine procuratorio honorabilium et religiosorum virorum dominorum
abbatis et conventus raonasterii in Zdiar, ordinis cisterciensis, pragensis diocesis, de cuius
mandato constat per acta cause prioris instancie, litteram citacionis nostram datam sibi conlra
dominum Bohunconcm plebanum ecclesie in Puzdran, olomucensis dioccsis, in qua citabalur
ad videndam sentenciam dillmitivam contra ipsum et pro parlc predictorum dominorum abbatis
et conventus per nos prolatam debite execucioni demandari et expcnsas in huiusmodi causa
faclas taxari vel causam racionabilem quare premissa fieri non debeant, allegaturus sigillo
officialatus sigillatam debiteque execucionis unacum sentencia diffinitiva predicta exhibuit et
produxit. per quam pronuncciavimus decrevimus el declaravimus prefatos dominos abbatem
et conventum ac monasterium sancte Marie in Zdiar fuisse et esse spoliatum et restituen-
dum et reintegrandum, restituimus et reintegravimus in et ad pristinam possessionem tercie
partis decimarum vini racione dominii fundi. cum jure monfano de vineis tribus in libello
106
ipsorum descriptis. dictumqiie domiuum Bohuuconem plebanum ecclesie in Puzdran condera-
pnandum et cogendum condempuavimus ac coeoimus ad dandum assignandum et solvendum
decetero et inantea terciam partem decime vini cum jure montano de vineis antediclis necnon
centum et duodecim grossos pro retentis dominis abbati et conventui et monasterio in Zdiar
antedictis, nec non legitimas litis expensas, quarum taxam nobis inposterum reseravimus,
prout ea omnia et singula in dicta sentencia plenius continentur. Quibus exhibitis prefatus
magister Conradus nomine procuratorio, quo supra, petivit huiusmodi sentenciam debite exe-
cucioni demandari et expensas in huiusmodi causa factas taxari vel causam racionabilem,
quare id fieri non debeant (sic) aliegandam. Pro causa vero racionabili, quare predicta sen-
tencia debite execucioni' demandari et expensas taxari non debeant, honorabilis vir magister
Jacobinus advocatus simihter . consistorii pragensis, procurator et nomine procuratorio pre-
dicti domini Bohunconis plebani, de cuius niandato simihler constal per acta cause prioris
instancie, quandam excepcionis cartham unacum quodam instrumento publico manu Johannis
Petri de Apelhon, clerici traiectensis diocesis publici apostoHca et imperiali auctoritate notarii,
confecto signo et nomine ipsius solilis et consuetis consignato ad probandam dihgenciam de
prosecucione appeliacionis sue exhibuit et produxit, conlra que producla prelalus magister
Conradus generahter verbo et sine scriptis rephcavit. Tandem dictis procuratoribus parcium
antedictarum coram nobis in judicio conparentibus et super deduclis in judicium per nos
interloqui petentibus, nos vero visis omnibus et singulis in causa huiusmodi deductis et
ailegatis ipsisque matura dehberacione discussis interlocutoriam nostram ad peticionem dictorum
procuratorum in scriptis tulimus huiusmodi sub tenore: interJoquendo pronuncciamus predictam
senlenciam fore execucioni debite demandandam expensasque taxandas et ipsam presentibus
execucioni debite demandamus condempnantes ream partem in litis presentis expensas,
quarum taxam nobis inposlerum reservamus. Lata et lecta est hec interlocutoria sentencia in
consistorio pragensi hora tercia anno domini millcsimo CCCLXXXXIII die XXI mensis
Februarii, presenlibus magistris Vito de Dobrzano, Petro de Zderaz, advocatis, Wenceslao
Mista, Andrea Zalucecz procuratoribus dicti consistorii pragensis. Datum prage sub sigillo
officialalus curie archiepiscopalis pragensis antedicle.
(Orig. Perg. mit anli. Sig. iin miilir. Laiides-Archiv. Art. Saar lit. A. n. 74.)
125.
Johannes ron GhuleH vicarius in spirilualihus des Olm. Bischofes, giht seine Zustimmung^
dass der fiir die Felix- und Adauclus-Kupelle zu entrichtende Ziiis ron 8 Mark von
der vor dem Blasiusthore fjelef/enen Muhle entrichlet werde. Dt. Olmiltz 1. Mtirz 1393.
Johannes de (ihulcu prepositus in Wolframskirclien, vicarius in spiritualibus et
officialis revcrendi in Christo patris et domiui domini Nicolai episcopi olomucensis ad per-
petuam memoriam rei geste. Cum a nobis pelilur, quod iuslum est et honestum, lam vigor
107
equitatis qiiam ordo exis^it racionis, ut id per soUicitudineni nostri officii ad debitum per-
ducatur elTectum. Dudum siquidem bone memorie Fridericus Sleicbenkaufl' oiim civis olo-
mucensis devocionis ardore accensus cupiens diem extreme messionis bonis operibus preve-
nire, capellam in cimiterio ecclesie sancti Mauricii civitatis Olomucensis situatam in honore
sanctorum niartirum Felicis et Aucti fundavit et erexit ac cerlis censibus et reddilibus per-
petuis donavit in et snper curia colonaria in Newetain et qiiibusdam maccellis in civitate
Olomucensi, quam et quas ipse Fridericus tunc dinoscebatur obtinere, per capellanum et
ministrum ipsius capelle pro tempore in certis terminis exigendis, pcrcipiendis ac possidendis,
prout hec in litteris et privilegiis fundacionis et dotacionis huiusmodi desuper confectis
vidimus liquidius contineri. Denique constitulus coram nobis providus vir Franczko vector
civis olomucensis nobis exposuit. se animo deliberato de certa sua sciencia, conthoralis sue ac
heredum et amicorum suorum ad hoc consensu et consilio accedente ac de favore et
admissione speciali serenissimi principis domini Jodoci marchionis et domini 3Ioravie, cuius
super hoc vidimus litteras. nec non connivencia et consensu validorum virorum Wenceslai
de Prespurga advocati olomucensis, quondam Ade Sleichenkauff fdii et Wenceslai de Dolo-
plaz, ad quos juspafronatus seu presentandi capellanum et ministrum ad capellam eandem
spectare et pertinere dinoscitur, necnon domini Weliconis ipsius capelle capellani et ministri
moderni, huiusmodi octo marcas census annui videlicet de curia in Newetain predicta sex
marcas et totis duabus maccellis sivc bancis carnium duas marcas census annui redemisse
et abscussisse ac in et super molendino suo ante portam sancti Blasii civitatis Olomucensis
ultra decursus fluvii Morave situato et ipsius pertinenciis transtulisse, volens quod de cetero
et inantea perpetuis temporibus per capellanos et ministros pro tempore capelle predicte a
possessoribus molendini predicti et pertinenciarum eiusdem huiusmodi census exigatur et ad
ipsius solucionem se heredes et successores suos obligavit. prout eciam hec omnia in literis
desuper confectis vidimus contineri. Quare nobis cum instancia supplicavit, quatinus Irans-
lacionem et transmutacionem census huiusmodi grata et rata habere easque admittere ac ordinaria
auctoritate confirmare dignaremur, necnon curiam in Newetin ac maccella carnium predicta et
ipsorum possessores a solucione census predicti absolvere curaremus. Nos ilaque iustis et
congruis pelicionibus ipsius Frauczkonis annueutes et ulrum condicio el translacio huiusmodi
melior foret et non in detrimenluni dicte capclle inquisivimus diligenter et quia sic esse inve-
nimus, nos Iransmutacionem et translacionen census huiusmodi ratam gratam atque firmam
habentes eam admisimus et aucloritale ordinaria approbamus, auctorizamus et in dei nominc
conlirmamus, dictum quoque ccnsum octo marcarum ad ipsum molendinum et ipsius per-
linencias Iransferimus. curiam quoque colonariam in Newetin ac macella predicla a solucione
census predicti necnon earundem possessores presenlibus absolvimus. Volenles et virtule pre-
sencium decernentes, quod de cetero et inanlea perpetuis temporibus huiusmodi census octo
marcarum a possessoribus molendini et pertinenciarum eiusdem pro tempore per capellanuni
capelle predicte exigatur et per eosdem possessores persolvalur: quodque si in solucione Iiuius-
modi desides fuerinl in terminis antea statutis. possessor seu possessores huiusmodi ad solu-
cionem census predicti per ordinarium compellantur ecclesiaslicam per censuram. In quorum
14*
108
omnium et singiilorum teslimonium et evidenciam presentes literas fieri et vicariatus Olomucensis
ecclesie sigillo quo utimur iussimus communiri. Datum et actum Olomucz anuo domini mille-
simo trecentesimo nonagesimo tercio die prima mensis Marcii.
(Orig. Perg. h. Sig. im Olm. Stadt-Archive.)
12«.
Der Breslauer Decan und Olmutz-er ArchkUacon Franciscus de Beneschaw bestatigt den
Kauf eines Hauses fiir die Olmiitzer Vicarie. Dt. Breslau 3. Mcirz- 1393.
i\os Franciscus de Beneschaw decanus et canonicus Wratislaviensis necnon archi-
diaconus ac canonicus Olomucensis ecclesiarum notum facimus lenore presencium universis.
Quod nobis tamquam archidiacono Olomucensi venerabilium virorum dominorum Andree
decani, Johannis archidiaconi predecessoris noslri immediali et capituli ecclesie Olomucensis
pro parte discreti viri domini Nicolai de Lubschicz vicarii perpelui dicte ecclesie Olomucensis
super empcione unius domus pro vicaria sua et vendicione alterius et eiusdem oneracione
exhibitis literis continencie et tenoris infrascripli : Nos Andreas decanus etc. (vid. N. 11)
Fuimusque pro parte dicti domini Nicolai. quatenus ad huiusmodi empcionis et vendicionis
contraclum secundum tenorem literarum predictarum nostrum adhiberemus consensum et
assensum cum precium instantia debite requisiti et rogati. Qua propler attendentes consensum
dictorum dominorum capituli ecciesie antedicle necnon peticionem dicti domini Nicolai, quo
ad premissa rationabiles fore, idcirco dictarum domorum empcioni et vondicioni necnon
medie marce census annui imposicioni et omnium aliorum prout in literis dictorum dominorum
decani et capituli Olomucensis distinccius et plenius continetur, taniquam archidiaconus
Olomucensis animo deliberato et de certa sciencia nostrum consensum presentibus adhibemus
eaque rata habemus atque grata annuentes et volentes premissa roboris lirmilatem perpetuo
oblinere, nostris tamen et successorum noslrorum archidiaconorum Olomuczensium in ulrisque
domibus juribus semper salvis. In cuius rei testimonium presentes literas fieri et sigilli
decanatus nostri Wratislaviensis, quo ulimur. appensione fecimus communiri. Datum Wratislavie
anno domini millesimo trecentesimo nonagesimo tercio die III. mensis Marcii.
(Orig. Perg. h. Sig. im Olm. Cap. Archive.)
137.
Der lylauer Sludtruih bekeunt, da.Hs Fran:> Broder dem Audreas von YJabings eine
Mark jdhrl. Zinses verpflichtet sei. Dt. 12. Marz 1393. s. l.
i^os Johannes de Pylgreinis tunc temporis judex, Johannes Schelnpecher magister
civium, ITendlinus Ortwini, Ulmannus Rudlini, Seydlinus Fiirunsuher, Chuncz faber, Ilcnslinus
Holcz, Jacobus gener Gleym ceterique jurali cives in Iglavia leuore presencium rcco-
109
onosciimis universis. Qiiod consfitutiis corain nobis in pleno consilio discretus vir Franciscus
Broeder nosler concivis voluntarie recognovit, se debere et teneri censuare provido viro
Andree de Czlewings pro tunc nostre civitatis notario et suis heredibus unam marcain
census hereditarii et perpetui, sexaginta quatuor grossos pragenses pro niarca computando.
de domo sua, videUcet eiusdem Francisci, sita in foro inferiori inter domos Enderlini penestici
et Nycolai de Bela sutoris, quem quidem censuin idem Andreas sibi et suis heredibus here-
difarie reservavit vendendo dicto Francisco domuin suam predictam. Eundem igitur censum
Franciscus predictus aut domus prefate possessor Andree predicto aut suis heredibus annis
singulis censuare debent et porrigere, videlicet triginta duos grossos in fesfo sancti Georgii
et tolidem in festo sancti Michaehs, prout census hereditafum exigit ordo juris, censua-
cionemque huiusmodi in festo sancti Georgii proxime inchoando. Habeiit aufem dicti Andreas
et sui heredes jus plenum et pofestatem omnimodam prefatum Franciscum vcl donius prefacte
possessores pro censu suo neglecto seu retento per se vel cuin judicis adiutorio quociens-
cunque oporlumim fuerif, inpignorandi pignoraque vendendi sine exhibicione judiciaria et
obligandi usque ad census relenfi dampnorunique omnium sohicionem plenariam et integralem.
Quamcunque autem Franciscus memoratus aut domus predicte possessor Andree prefato
vel suis heredibus aliam marcam in bonis dicfe civitatis ifa certi census et boni emerit,
lunc Francisciis supradictus et domus prefate possessor a censu predicto liberi erunt penitus
et soluti. Et qui presentem litcram dc bona voluntate et consensu prefati Andree habuerit.
eidcm jus plenuin competit omnium premissorum. In quorum teslimonium ct robur sigillum
civitafis Iglaviensis supradicte ad preces parfis utriusque de certa sciencia nostra et consensu
presentibus est appensum. Datuiii anno domini millesimo trecentesimo nonagesimo tercio,
feria quarta in die sancti Gregorii.
(Orig. Porg. h. Sig. im Igl. Stadt-Archive.)
138.
Franz Vector^ Bnrc/er roii Olmiilz^ ubertrat/l einen Zins ron 8 Mark, welcher ron einem
Bauernhof in Nebotein und zwei Fleischbanken in Olmiitz an ilie Kapelle der Hl. Feli.r
und Adauctus zu z-aklen war, auf seine ror dem Blnsiustkore gelegene Miihle.
Dt. 12. Mcirz 1393.
J^os Pesco Uifler advocatus, Pertlinus Wysant magisler civium, Nicolaus Slosser,
Nicolaus Fleischheckl et Michael Polcz consules. Engelusch, Johannes Stahler. Friczko
Hoczxzemplocz, Petrus prope murum, Pesco Bayde, Henlinus Ordenlich et Johannes Ebor
scabini juratique civitafis Olomucensis notumfacimus tenore presencium universis, discretum
virum Ffranczkonem Vectorem nobis concivem de voluntate conthoralis sue, heredum, frafnim
et amicorum suoruin, quoruin intererit, commuuicafo consilio pariter et assensu, sex marcas
census annui in et super curia colonaria in Xeboteyii et duas marcas census perpetui super
duobus totis maccellis carnium ad cappellaiu sanctorum Ffelicis et Adaucli in cimilerio sancti
110
Mauricii nostre civitatis per Ffridericum SleichenkawtT oliin civeni Olomucensem testamen-
taliter depnlatas, de favoroso consensu et annuencia serenissimi principis et domini domini
Jodoci marchionis et domini Moravie generosi domini nostri, cuius super hoc palentes
vidimus literas, ac de matura et libera vohmtate patronorum dicte cappelle, videlicet
Wenceslai de Prespurg advocati nostri hereditarii, quondam Ade Sleichenkawff fihi, ac
Wenceslai de Doloplas, ad quos ex legittima et hereditaria successione jus palronafus ipsius
cappelle dinoscitur realiter pertinere, ac de nutu et benivolencia domini Weliconis tunc ipsius
cappelle cappellani, eundem censum octo marcarum redimisse de curia et maccellis prenotatis,
ipsum quoque censum annuum sic redemptum de curia et maccellis et abscussum in et
super molendium suum ante portam sancti Blasii nostre civitatis ultra decursus fluvii Morawe
positum et ipsius molendini singulas pertinencias transtulisse et finaliter assignasse. Promittens
pro se heredibus et successoribus legitimis, dictnm censum octo marcarum de ipso molendino
et suis pertinenciis annis singulis per medium in Georgii et medium in Michaelis sanctorum
festivitatibus confinue seculuris perpetue dicfo domino Weliconi et suis successoribus cappel-
lanis dandum porrigcndum ac sine negligencia presentandum sub pena pro censibus solita
judiciarie infligenda. In cuius rei testimonium sigillnm nostre civifatis presentibus est appensum
die sancti Gregorii, anno domini miilesimo trecentesimo nonagesimo tercio.
(Orig. Perg. li. Sig. im Olm. Stadt-Aichive.)
129.
Paul roH Enlenhurg nnd sein Sohn Jesko bekennen dem Markgrafen Jodok 400 Mark
(iroschen schuldig :« sein. Dt. Brunn 21. Miirz 1393.
Eigo Pauliko de Ewlenhurg et Jesco nalus seu filius eiiis de Ewlemburgh notum-
facimus tenore presencium universis. Quod serenissimiis princeps dominus Jodocus marchio
et dominus Moravie, dominus nostor graciosissimus nobis quadringentas marcas grossorum
in nostra necessitate inaxima ad nostrarum precum humiiium dovotam insfanciam benignissime
in paratis pecuniis mufavit, .'^ic qiiod sue magnificencie munifica gracia virtuose pensata ogo
Pauliko ot Josko filius oius prcdicti nos el beredos nostros prefalo doinino marchioni in
dictis quadringontis marcis grossorum rito ac racionabilitor obligavimus et virtute presoncium
animo deliberafo ac de certa nosfra scioncia talitor obligamus, quod ego Pauliko sibi et
niilli altori vivonti homini cum castro inoo Ewlomburg et bonis ad ipsum castrum spoctan-
tihiis et aliis qiiibiislibot univorsis serviro spondoo, feneor et obligor, suus et nulliiis et alterins
unaciim caslro predicto fain diu promitto esse et fiori, quousquo seronifafi suo prenominafas
quadringenfas marcas grossorum in paratis pecuniis plonaric solvero et ex toto. Ila quod
iam dictum casfrum meum Ewlemburg, quandocumque sibi necessitas fuerit et quociescumque
voluerit et mandaverit, intorim quo magnificoncie sue easdem qiiadringentas marcas non
solvero, absqnc meis et horcdum mcorum dampnis contra omnom viventem hominem sit
111
aperlum. In casu vero ubi diclus Pauliko, ipsis non solulis peccuniis, medio lenipore more-
retur, tunc ego Jesko nalus eius iam diclus prcfalo principi domino marchioni, domino nieo
graciossimo, unacum meis fratribus, filiis patris mei predicti, in loco ipsius patris mei, unacum
castro Ewlemburg el cum bonis ad caslrum perlinenlibus el aliis universis bona fide sincere
sub omnibus condicionibus sicut pater promitlo fideliter famulari et suus et nuilius alterius,
quousque ipsas pecunias solvero, esse et fieri cum castro spondeo et oblig-or. Si vero
a dicto domino marchione ego Paulilio vel in eventum mortis eius Jesko natus eius iam
dictus licenciam receperimus el nos a suis obsequiis liberaverimus, lunc bona fide nostra ego
Pauliko et Jesco prefali, pro nobis el heredibus nostris iam dictas quadringentas marcas
grossorum post medium annum, a die receple licencie compulando, promiltimus prefato domino
nostro marchioni in paratis et promptis peccuniis solvere plenarie et ex tolo, ita quod
infra diclum annum medium semper debemus sui fieri et sue gracie famulari. Quod si non
fecerimus et post medium annum, sicul premillilur, magnificencie sue dictas peccunias non
dederimus, lunc de universis bonis nostris et de. castro Ewlemburg serenilali sue, aut cui
ipse mandaverit, spondemus condescendere occasione et conlradiccione quibiislibel proculmotis
et illud castrum cum bonis omnibus tamdiu lenere et possidere debebit, quousque dominacioni
sue nos aut heredes nostri prenominatas quadringenlas marcas grossorum solverimus seu
solverint integraliter et ad plenum. Si vero nos aul heredes noslri tamdiu a|)iil prefalum
dominum nostrum marchionem conlinuaremus noslra servicia, quod divina permissione, (juod
absit, conlingeret medio tempore ipsum mori, tunc a solucione dictarum (luadringentarum
marcarum, nos et heredes nostri liberi erimus et soluli. In quorum omnium ciariorem evi-
denciam et testimonium manifeslum nos Erhardus de Cunslath, Sliborius de Czymburg, Jesko
diclus Puska de Cunstath, Laczco de Cravvar et Wilhelmus de Pernstein sigilla noslra unacum
sigillis diclorum Paulikonis et Jeskonis presenli litere de certa noslra sciencia appendinms,
testes in premissis, per ipsum Paulikonem el Jeskonem de Ewlemburg ad hoc petili specialiter
et rogati. Datum Brunne anno domini millesimo trecenlesimo nonagesimo tercio, feria sexla
proxima ante dominicam qua canilur Judica.
(Orig. Perg. niit 7 hiiiig. Sig. in den altst.andisclien Acten im m. Landes-Arcliive.)
130.
Markgraf Jodok terleiru der Stadt Briiiin das ausschliessliche liecht, wulsche, oslerr. iiiid
ungarische Weine und Schweidnitzer Bier von Michaeli bis Georgi zu schenken, solaiiye,
als dies Recht nicht widerrufen wird. Dt. Briinn 23. Mnrz 1303.
W ir Jost von gots gnaden marggralf und herre zu Merhern bekennen oilenlich
und luen kunt mit diesem brieve. Wann die erbern und weisen burgermeister, schepfen und
geswornen burger zu Brunne unsre liebe gelreuen yn allen unsern sachen und gcscheirien
allewege wiUiglichen und getreulichen noch unserm geheisse und gebote mit rechter gehor-
112
samkeit mit uns geleden haben iind noch teglichen gerne leiden ; wenne sich das geburet,
so solien wir sie biilich solcher treue und gehorsamkeit genissen lassen, uf das, das sich
die stat zu Briinne und die unsern darinne etwas gebessern und desterbas widerkomen
moegen, so haben wir dem burgermeisler, schepfen und geswornen burgern zu Brunne,
die yczund sein oder hernoch yn kunftigen zeiten werden, unsern lieben getreuen mit
woibedachtem mute von rechten unsern wissen die gnade gelan und erlaubet, tun und
erlauben mechtiglich mit kraft dis brieves, zum ersten, das si sollen und moegen schenken
Malvasia, Romania, Reyvol und alle andere welische weine alleine und niemand anders
freilich und ungehinderl. Item sollen sie und moegen Sweydnizzer bier schenken, altes
und junges vor aller meniglich ungehindert. Item sollen sie und moegen alle Osterweine
und alle ungerische weine schenken freilich und ungehindert, und niemand anders alle jar
fiirbas von sant Michelstage bis uf sant Jeorgenlag. Dasselbe schenken mit Osterweine und
ungerischen sollen sie fur sich tuen und halden als verre es yn und der stat fiiglich und
bequemlich sein wirdet und sollen des macht haben zu lassen, ob yn dasselbe schenken
mit Oslerweine und ungerischen nicht gefiele, dornach als sie das guet und nucze dunken
wirdet. In soicher masse, das dasselbe schenken aller vorgenanter weinc und bieres weren
und steen sal, als lange wir yn des gnediglichen gunnen werden. Und sullen davon die
vorgenanten burger, schepfen und geswornen unsere hben getreuen die stat Brunne bessern
und an der stat fromen keren, wo das notdurft ist, als wir das iren treuen sunderlich
emphelhen. Mit Urkund dis brives vorsigelt mit unserm angehangunden ingesigel, der geben
ist zu Brunne an dem suntage als man singet Judica me deus etc. nach Crists geburl
dreyzenhundert jar, darnoch in dem dretten und neunzigisten jare.
(Auf der Plicatiir : Ad relacionem doniini Pusce Henricus dc Spilner. — Orig. Perg. an
Perg. Streifen h. Sig. im Brvinner Stadt-Archive.)
131.
DobeS von Mezific hekennt, dass er vom Olmiitzer Bischofe Nikolaus die ihm yerichtlich
zugesprochenen 200 Mark erhalteii habe. Dt. Mirau 25. Mdrz, 1393.
Aos Dobeschiiis de Mezerzicz nolumfacimus teiiore presencium universis. Qiiod de
ducentis marcis grossorum pragensium moravici numeri et pagamenti, quas pcr dictamen
et sentenciam vasallorum reverendi in Christo patris et domini domini Nicolai episcopi
Olomucensis judicialiter obtinuimiis in Chremsir contra streniiuin inililem dominum Henricum
dc Biela, sororinum nostrum et heredes suos super opido Mezerzicz, Arnollowicz et aliis
bonis, prout in libro judicii curic lacius continetur. Idem dominus revercndus in Christo
pater dominus Nicolaus episcopus nobis plcnarie persolvit et integralitcr satisfccit, sic quod
de huiusmodi satisfaccione sumus ad plenum contenti. Igilur easdem ducentas marcas grossorum
predictorum animo deliberato et de certa sciencia nostra tenore presenciuin mandamus et
voiumus nobis et heredibus noslris exscribi de libro judicii curie Chremisirensis el diclo
113
domino nostro domino Xicolao episcopo Olomiicensi et sue ecclesie easdem ducentas marcas
grossorum predictorum inscribi cnm omnibus nostris juribus et accionibus prout nos jam
dictas pecunias judicialiter obtinuimus. Et renunciamus omni juri nostro, quod nobis et
heredibus nostris hactenus competebat in eisdeni et hoc ipsum jus nostrum plcne et libere
transferimus in dictnm dominiim Nicolaum episcopum Olomucensem et suam occlcsiam modo
et forma melioribus. quibus hoc ficri poterit, secundum consuetudinem et jura vasallorum
domini episcopi et ecclcsie predictorum. Presentibus strenuis viris dominis Bernhardo Hecht
de Schucendorf, 3Iarquardo de Wolfsberg-, Cunczone de Swola, Wolframo de Panowicz,
Jodoco de Wolfsberg- et Janone do Dobrusch testibus ad premissa conslilutis. Harum quibus
sigillum nostrura presentibus est appensum testimonio Hterarum. Datum in castro Meraw
anno domini M° CCC nonagesimo tercio, ipso die annunciaconis beate Marie virginius gloriose.
(Kremsierer Lelienspiihonen I. f. 80.)
Der Obrou-itz-er Abt Jaroslaut; fordert die Pfarrer Bohuslaus, Janho etc. auf dass sie den
Altbrunner Kreuz-herrn den ihnen dnrch z-wei Jahre vorenthaltenen Zehent ersetz-en.
Dl. Obrowitz- 3. April 1393.
Jaroslaus miseracione divina ahbas monasterii beate Marie virginis Zabrdovicensis
prope Brunam Premonstratensis ordinis Olomuconsis diocesis, jude.v ot conservator perpetuus
una cum noslris in hac parfe collogis jurium ac privilegiorum honorabilium et religiosorum
virorum dominorum magistri et fralrum cruciferorum hospitalis sancti Johannis Jerosolimitani
a sede apostolica specialiter deputatus, honorabiUbus et discretis viris in Mezyrzyecz et in
superiori Bobrovia ecclesiarum plobanis aul ipsorum !oca tenentibus dicto Olomucensis diocosis
aliisque omnibus et singulis ecclesiarum piobanis et rectoribus aut ipsorum vices gerentibus
per civitatem ot diocosim Olomucensem prodictam ubilibct conslilutis coniunctim vel divisim,
qui presentibus fuerilis requisiti sou alter vestrum fuerit requisilus salutom in domino et
mandatis nostris imo verius apostolicis firmiter obedire. Noverilis nohis anno dominico incar-
nacionis millesimo Iroccntesimo nonagesimo tercio curronte indiccione prima, nona dio mensis
Aprilis hora nonarum vel quasi in pallacio monasterii nostri consuolo, ponlificatus sanclissimi
in Christo patris ac domini nostri domini Bonifacii divina providoncia papc noni anno ipsius
quarto per idoneura ot circumspectum virum Henricum dictum Hawswald procuralorem et
nomine procuratorio rehgiosi fratris domini Nicolai plebani sou rectoris ecclesie domus et
hospitalis cruciferorum ordinis sancli Johannis Jorosolimitani in Antiqua Bruna dicle Olomu-
censis diocesis presenlasse literas olim felicis recordacionis Gregorii papc noni otc. quarum
tenor de verbo ad verbum sequitur et est talis: „Gregorius episcopus sorvus servorum
dei . . . Dalura Anagnie VH. kal. Seplembris pontihcatus nostri anno primo." — Verum
quia predicte lilere et bulle sedis apostolice, quam pcr plures felicis recordacionis
summos romanos pontifices et specialitor per sanclissimum in Chrislo palrem et dominum
15
114
nosfrum doininum Bonifaciuni pnpani nonum niodernum una cum omnibus et singulis aliis
predictoriini fratrum autenticis imperatorum regum principum marciiionum comitum baronum
nobilium ot aliarum ecclesiasticarum et secularium personarum literis, privilegiis, instrumentis
et vigorosis processibus sunt duduni vigorosius ralificate et legitimis certis libris et bullis
perpetuo confirniate, prout clarius el expressius in ipsis buliis el literis aposlolicis videbitur
de verbo ad verbum contineri, quarum omnium tenorem propter ipsorum prolixitatem causa
brevitatis presentibus inseri el transscribi obmisimus; copias autem predictorum oranium sub
manu publica humiliter petenti indubie suas dabimus. Et quia in literis apostolicis felicis
recordacionis domini Johannis pape XXII. et conservatoriis una certa clausula extitit expressa,
illa videlicet : „in illis videlicet, que judicialem requirunt indaginem de plano sine strepitu
et figura judici, in aliis vero prout qualilas ipsorum exigerit justicie complementum" etc.
prout in ipsis originalibus literis plenius continetur, unde querulosa insinuacione predicli
Henrici Hawswald procuratoris legitimi dicti domini Nicolai plebani el rectoris hospitalis
cruciferorum ordinis sancti Johannis Jerosolimitani in Antiqua Bruna dicte Olomucensis diocesis
didicimus. quod licet quilibet plebanus sive rector dicti hospitalis omnium et singulorum
debilium et infirmorum cecorum claudorura et aliarum raiserabilium personarum ibi degenciura
tam in temporalibus quam in spiritualibus sit de jure reclor procurator tutor protector et
defensor. eisque habet juxta sui facultalem necessitatem victus et amictus administrare de
bonis, rebus et decimis tam vinorum quani frugum. ipsis per Christi fideles dum pure et
libere propter deum causa et racione perpetui lestamenti in sustentacionem teslatis, datis et
liberaliter assignatis, proul in vigorosis et autenticis lileris dicti hospitalis desuper confectis,
quas vidiraus audivimus et legimus. et nobis presentatis per dictura Henricum procuratorera,
plenius continetur; dictisque pauperbius quedani frugum et alterius grani et frumenti certe
decime de parochiali ecclesia in Krisans dicle Olomucensis diocesis et de nonnullis villis
ad hanc spectantibus. dictis Crewczdorf, Bohdalau, Morawska, Myraschaw, Cossaw etc. sin-
gulis annis plebani seu reclores ecclesie in Krisans pro tempore existentes aministrate fuerunt
exhibite clargite et porrecte, quarum predictarum deciraarura pacificam et quietam possessioncm
quilibel plebanorum in prcdicta Krisans habuit predictis paupcribus et ipsorum plebano et
rectori hospitalis in Antiqua Bruna singulis annis decimas aministrando. huinsmodi in communi
eslimacione annue se cxtendentes ad viginti marcas grossorum pragensium moravici numeri
possederunt, qiias illas decimas predicli plebani in Crisans aut ipsi paupores predicli hospitalis
una cum suo dispensalorc tulore plebano ot roctore a X. XX. XXX. XL. L. LX. ac centura
et ullra annornm rovolucionibus. proul in autonficis literis privilegiis instruraenlis et pro-
cessibus olim domiui Ruporfi opiscopi Olomuconsis et officialis dicte occlesic Olomucensis
ac cuiusdam plobani, protunc recforis in predicfa Crisans ac nolariorum publicorum dcsupor
confectis et coram nobis legitime productis lectis et ostensis, lucidius continotur. in taii
possossione pacifica, ul jam honiinum momoria non habcfur noc invonifur de confrario pre-
dicforum : tamen, nescilur quo ducte spiritn. parfos infrascripfo una cum suis in hac parte
parcialibus complicibus ducte, dei limore posfposilo ausu sacrilego videlicet discreti viri
dominus Bohdalus dictus in Kinheyt, Janko in Bobrowka alias in Kapylbobra, Michahel in
115
Bobfowia inferiori ac Georgius in Obecz ecclesianim plebani et reclores Olomucensis diocesis
predicte. in suarum salutem animarum grave pcricuium dictique plebani hospilalis supradicti
et miserabilium personarum inibi degencium non modicum dispendiuui dampuumque oravem
jacturam, predictam ecclesiam in Crisans sitam et per consequens ipsum hospitale ipsiusque
reclorem ac Christi pauperes predictarum deciraarum pacifica possessione duobus annis
inclusive contra deum et justiciam temere violenter spoiiando. quarum decimarum predictarum
summa et spohi communi estimacione ad duos annos inciusive ad XL. marcas grossorum
pragensium moravici numeri se exlendit, nostrum officium humiliter procuralor nomine quo
supra implorans, quatenus in predicfa causa spolii ac decimarum ipsarum, quibus supra.
auctoritate nostra imo verius apostolica summarie de simplici et de plano absque strepitu
et figura judicii parcium utrarumque gravibus parcendo expensis juxfa mandalum nobis a
sede aposfolica concessum procedere dignaremur. Petivifque procurator nomine dictus Henricus
spolium huiusmodi decimarum, si et in quantum in predictas parfes canonice probarefur,
diclo domino suo et hospitali anfe omnia esse et deberi restituendas integras dandas et
solvendas ac introduci in corporalem predictarum deciraarum possessionera ante lifis ingressura
prout de jure. \os igitur .laroslaus abbas et judex supradictus considerantes, peticionem
huiusmodi esse congruam ef juri consonam. vobis dominis plebanis et recforibus supradiclis
ac omnibus aliarum ecclesiarum rectoribus, qui presentibus coniuncfim vel divisira fuerifis
requisifi et vestris vices gerentibus vigore predictarum iiterarura aposfolicarum in virtute
sancte obediencie et sub excommunicacionis late sentencie penis, si mandatum nostrum
disfulerilis sive non fecerifis. districfe precipiendo mandamus. quafenus visis presentibus
dilacione posfposifa prefatos Bohdalum. Jankonem, 3Iichahelem et Georgium plebanos cccle-
siarum, quibus supra. una cum omnibus et singulis ipsorura in predicfa spolii causa com-
plicibus parcialibus adiutoribus. laboraforibus et parficipantibus sexus ufriusque ipsos
moveatis ex parte nostri. cuiuscunque sfafus gradus ef condicionis fuerint, si ipsorum pre-
senciam comode habere poteritis. alias publice in ambone coram Christi fidelibus, ut ipsi
et ipsorum quilibet prefafas decimas spoliafas una cum onmibus dampnis, expensis et interesse
aut ipsarum valoris prefato hospitali et ipsius recfori integre infra hinc et quartam feriani
proximam post .jQuasiraodogenifi". queni ferminura ipsis canonica inonicione prefigimus et
assignamus, cum effectu reddant ef persolvanf. alioquin in dicto fermino hora vesperorum
in predicto nostro raonasterio coram nobis legitime perempforie compareant cuin omnibus
ipsorum privilegiis munimentis et juribus ipsorum super diclis decimis. assignantes certas
causas, quo jure predictas decimas spoliando occupant, et allegantes racionabiles causas,
cur predicta facere minirae feneantur. alioquin juxfa processus aposfolicos ad ulferiora pro-
cedemus. Et in signura vestre execucionis presenfes literas vestris scripturis et sigillis reddalis
sub excommunicacionis pena sigillafas. Datum Zabrdowicz maiori nostro sub sigillo. anno
domini raillesiino trecenfesirao nonagesimo tercio, tercio die mensis Aprilis.
(Aus dem Original in der Bocekschen Slg. n. 3116 im mShr. Landes-Archive.)
15*
116
133.
Der Obrowitz-er Abt Jnroslaiis beauftra(jt den Pfnrrer von Meziric, dnss er die Pfarrer
Bohdnl. Janko etc. ror sein Gericht citire. Dt. Obrowitz- 9. April 1393.
Jaroslaus de Sellmiberg miseracione divina abbas monasterii beate Marie virginis
Zabrdowicensis prope Brunam ordinis Premonstratentis, Olomucensis diocesis, judex et con-
servator perpetuus una cum aliis nostris in hac parle collegis jurum et privilegiorum honora-
bilium et religiosorum virorum dominorum magistri et fratrum cruciferorum bospitaiis Johannis
Jerosolimitani a sede apostolica specialiter deputatus, honorabiii et discreto viro domino . .
plebano seu rectori ecclesie parochialis in Mezyrzyecz aut ipsius locum tenenti dicte Olo-
mucensis diocesis aliisque omuibus et singulis ecclesiarum plebanis sive recloribus aut ipsorum
vices gerentibus per civitatem et diocesem Olomucensem ubilibet constitutis, qui presentibus
fueritis requisiti seu alter vestrum fuerit requisitus conjunctim vel divisim, salutem in domino
et mandatis nostris imo vero apostolicis firmiter obedire. Noveritis, nobis nona die mensis
Aprilis hora nonarum vel quasi anno dominice incarnacionis millesimo treccntesimo nona-
gesimo tercio, indiccione prima in palacio monaslerii nostri consueto, pontificatus sanctissimi
in Christo patris et domini nostri domini Bonifacii divina providencia pape noni anno ipsius
quarto, per idoneum et circumspectum virum Henricum dictum Hawswald procuratorem
et nomine procuratorio religiosi viri fratris Nicolai plebani seu rectoris ecclesie domus
hospilalis cruciferorum ordinis sancti Johannis Jerosolimitani in Anliqua Bruna dicte Olo-
mucensis diocesis prescntasse literas olim divine et felicis recordacionis domini Jobannis
pape vicesimi secundi in vera bulla plumbea et canapo more romane curie consignatas, non
rasas, non cancellatas, non viciatas sed omni prorsus vicio et suspicione, ut prima facie apparebat,
carentes, quarum tenoris principium per omnia sequilur in hec verba : „Johaniies episcopus servus
servorum dei, dilectis filiis in Luca et Zabrdowicz mouasleriorum abbatibus Olomucensis diocesis
el decano ecclesie Olomucensis salutem et apostolicam benedicciouem etc. Dalum Avinione VII.
idus Oclobris pontificatus nostri anno quarto." — Virtute quarum literarum aposloiicarum per
dictum Henricum Hawswald procuratorem et nomine procuratorio dicli fratris Nicolai plebani
sive rectoris ecclesie domus et hospitalis cruciferorum sancti Johanuis Jerosolimilani in Antiqua
Bruna predicta eum instancia fuimus coram fidedignis testibus requisiti, ut unam vel plures
citacionem et citaciones contra et adversus partes infra scriptas sibi auctoritate nostra imo
verius apostolica decernere legitime dignaremur. Nos igitur Jaroslaus predictus abbas volentes
snper premissis justicia mediante procedere, ul tenemur, vobis domino plebano seu rectori
ccclesie in Mezyrzyecz predicto aut vestras vices tenenti aliisquc omnibus et singulis ple-
banis, viceplebaiiis et rectoribus ecclesiarum aut ipsorum vices gerentibus pcr dictam civi-
latem et dioccsim Oiomucensem ubilibet constitutis, qui presentibus conjuuctim vel divisim
fueritis requisiti seu alter vestrum fuerit requisitus, sic quod unus veslrum alterum in hac
causa exequendo non expeclet nec per allerius absenciam se excuset, in virtute sancte
obediencio el sub excommunicacionis pena striccius precipienles niandamus, quatenus mox
117
visis'presentibus omni dilacione reznola discretos viros Bohdalum dictum in Iheotoniali
Kynheyt, Jankonem in Bobrobka alias in Kapilbobr. 31ichahelem in Bovvrowia inferiori et
Georo-ium in Obecz ecclesiarum plebanos et rectores dicle Olomucensis diocesis et eorum
quemlibet in eorum propriis personis, si eorum presenciam comode habere poteritis, alioquin
in domibus et dotibus habilacionum suarum et suis et vestris ecclesiis, dum ibidem populi
muititudo ad divina convenerit, vel in aliis iocis publicis et coram ipsorum faniilia. sic quod
huiusniodi nostra citacio imo verius apostolica ad ipsorum noticiam valeat vorisimiliter per-
venire, quodque in posterum nullam ignoranciam pretendere valeant seu eciam allegare.
publice et intelligibili voce ex parte nostra imo verius apostolica ad noslram peremplorie
cilare curetis presenciam. Quos et nos et ipsorum quemlibet uno pro tribus edicto tenore
presencium cilamus peremptorie, ut feria secunda proxime sequonli posf dominicam. qua in
dei ecclesia cantatur „quasiniodo genili", si ipsa djes juridica fuoril, alias inmediate sequonti
die juridica coram nobis in dicto noslro monaslerio hora vesperorum legilime per idoneum
vel idoneos procuratorem seu procuratores ad instanciam dicti fratris Nicolai plebani seu
rectoris domus hospitalis cniciferorum sancti spiritus in Antiqua Bruna compareat seu com-
pareant de juslicia responsuri. noc non ibidem ad omnes et singulos actus gradatim et
successive et usque ad diffinitam senlenciam inclusive debitis et consuetis terminis et dila-
cionibus precedentibus processuri et procedi visuri, alias quoque contra et adversus dicfas
literas apostolicas nobis sic presenlatas dicturi et allegaturi verbo vel in scriplis, si quid
voluerinl aut racionabiliter possinf. ac facturi et recepturi justiciam prout jusfum fuorit et
ordo dicfaverit racionis. Certificanles nichilominus eosdem citatos, quos et nos presenfibus
certificamus, quod sive in dicto cilacionis termino, ut expressum est, venire seu legitime
comparere curaverint (sic) seu curavorint, sive non, nos utique in dicta causa ad ulteriora
procedemus, prout juslum fuerit, ipsorum absencia seu conturaacia non obstante. Absolucionem
vero omnium ot sinLniioruni premissorum, qui profatas nosfras sentencias imo verius apostolicas
seu earum aliquam incurrol quoquo. nobis dumlaxat vel suporiori noslro prosenfibu? reser-
vamus. Diem vero exocucionis voslro. qua iuandalum nostrum presons imo verius aposlolicum
executi fueritis, per vestroriim nominum subscripcionem et sigillorum vestrorum appressionem
presentibiis nobis sub excommiinicacionis pona prodicta significare curetis. Datum Zabrdowicz
nostri) abhacie majori sub sigillo lorgotenus prosonlibiis appresso, nona die mensis Aprilis,
anno domini millesimo trecentesimo nonagesimo tercio.
(Aus (iem Ongin;il iii der Boccli'sclu'u Slg. u. 3116 im miihr. Laudes-Archive.)
134.
Jodok Markyraf ron Mahreii gestatlel, dass ]Ven:iel ron Kunitz 0 Mark jahrlichen Zinses
in Tesot ron dem Hradischer Juden Aron kaufe. Dt. Briinn 10. April 1393.
Aos Jodocus dei gracia marchio ot dominus 3Ioravie noliinifaoiimis tonoro pre-
sencium universis. Quod Wenceslao do Chunicz ad ipsiiis humilium procum siipplicom instan-
ciam benigne consensimus el virtule presencium animo deliberato volunlato lihera ac de
118
certa nostra scicncia conscntimus et favemus, ut ab Aaron judeo nostro de Redisch sex
marcas anmii census in bonis ville Tyessow prope Brodam ungaricalem, quas in Jenykone
jure terre obtinuit, pro se. heredibus suis. Theodrico fratre et Nicolao filiastro ipsius debeat
pecuniis comparare. per ipsum. heredes. fratrem et filiastrum suos dictos census cum eorum
bonis et universis pertinencis jure hereditario, quemadmodum prefatus judeus eadem bona
oblinuit. possidenda. Presencium sub nostri sigilli appensione testimonio literarum. Datum
Brunne anno domini millesimo trecentesimo nonagesimo tercio, feria quinta proxima post
festum pasche.
(Orig. Perg. an Perg. Streifen h. Sig. im fursterzbischoflichen Archive in Kremsier. —
Auf der Plicatur : Ad relacionem Johannis de Morkowicz Spilner.)
135.
Henslin ron Gnast beurkundet das durch seinen Valer errichtete Annirersar in der Kirche
z-u Ober-Tajax. Dt. 13. April 1393. s. l.
WAgo Hansslinus dictus de Gnest alias de Schanaw, fenore presencium publice reco-
gnosco. quod Ticzlinus de Gnest patruus meus bone memorie, tunc tutor hereditatum et
bonorum michi fratribusque meis post mortem Nicolai de Superiori Diax, patris mei, eciam
bone memorie, relictorum. de eisdem hereditatibus seu bonis et specialiter super quodam
laneo agrorum in campo dicto Diirrenpach, inter villas Urbaw et Popicz sito, cuius dominium
cum steura reg-ali ad venerabilem in christo patrem ac dominum dominum abbatem monasterii
Lucensis ordinis Premonstratensis et diocesis Olomucensis spectare dinoscitur et quem ad
presens Nicolaus rusticus de Ganicz, Pertlinus de Kalendorf, Hawlinus Porslel de Popicz
superiori et Ulricus frater Sutoris de Antiqua Reczz, quilibet unum quartale tenent ac
colunt, quoddam testamentum ob remedium animarum eiusdem patris mei, predecessorum
pariter et successorum suorum. dudum fecit disposuit ac legavit, videlicet viginti quatuor
grossos denariorum pragensis monete annui census plebano ecclesie in Superiori Dyax
dicte diocesis Olomucensis singulis annis super festo sancti Michaelis indilate solvendos ad
perpetuum anniversarium in predicta ecclesia quocunque anno, octavo die post diem sancti
Michaelis de sero cum vig-iliis trium leccionum et de mane cum tribus missis, unam cantare
et duas legere, cum exhortacione animarum in ambone et sepulcri visitacione circa predictam
ecclesiam solitis et consuetis continue peragendum. Ita quod plebanus ecclesie prefate, qui
pro lempore fuerit, prcdictum censum suo termino percipere debel hoc modo, videlicet pro
se sedecim grossos, vicario suo duos grossos, presbitero in huiusmodi exequiis agendis
vocato VHH. grossos, campanario unum grossum et quatuor grossos inter pauperes forma
elemosine sancte dare et distribuere tenebitur et debebit, sub sue consciencie ac fidei puritatc.
Quod quidem testamcntum licet sic ut premittitur non omnino in vanum sit dispositum atque
factum, tamen ipsum sigillis ac litleris hucusque non existit ad eius duracignem roboratum ;
propter quod ego Ilansslinus supradictus predicti mei palris heres superstes unicus huic
119
defectiii supplementum adhibere ciipiens. supradictum testamentum super predicto laneo ac
censu, ut premittitur. confectuni in omnibus ac singulis suis clausulis punctis et arliculis
ratum gratum et firmuni perpetue volo ac promitto habere et una cum omnibus et singulis
meis heredibus ac successoribus inviolabiiiter observare. Et super eo eciani venerabilis in
Christo pater et dominus domiuus Sdenko abbas ac totus conventus monasterii Lucensis
ordinis Premonstratensis, diocesis Olomucensis meis favorabiliter inclinati precibus, suas
recognicionis et testimonii litteras michi dare dignum duxerunt. Et si predictus census pre-
dicto plebano in predicto termino per predictos possessores lanei ipsius aui eorum successores
non persolveretur, cumque oporlunum fuerit, magisler curie monasterii Lucensis prefali aut
mandatum eiusdem domini abbalis habens aut eo deficiente plebanus ecclesie prefate jure
spirituali ipsos censuales ad solucionem ipsius census sicut melius potuerint compellere tene-
buntur atque possunt. Sub harum, quibus sigillum meum una cum sigillo faniosi viri Heinrici
de Urbaw ad hoc in testimonium per me inslanter rogati subappendit, testimonio litterarum
anno doniini millesimo trecentesiuio nonagesimo tercio, dominica qua in ecclesia dei canitur
Quasi modo geniti.
(Orig. Perg. mit 2 anhang. jedoch nicht mehr vorhandeuen Sig. im m. Landes-Archive.
Art. Bruclv, lit. X. n. 2.)
i:i6.
Lihell des Procuralors der AUhritntier Kreuzherrtt. iti u-elchem die Klage gegeu inehrere
deit Zehetit rerireigertide Pfarrer vor dem Obrowitzer Abl auhuugig (jemacht wird.
Dt. U. April 1393.*)
Coram vobis venerabili in Christo patre et domino Jaroslao divina providencia
abbale monasterii sancte Marie in Zabrdowicz ordinis Premonstratensis, Olomucensis diocesis,
una cum vestris in hac parte collegis. judice et conservatore perpetuo jurium et privilegiorum
honorabilium et religiosorum virorum dominorum niagistri et fratrum cruciferorum ordinis
sancti Johannis Jerosolimitani dudum a sede apostolica specialiter deputato, Henricus Haws-
wald procuralor el nomine procuratorio religiosi fratris domini Nicolai, cruciferi ordinis
predicli et rectoris seu plebani hospitalis sancti spiritus in suburbio Brunensi dicte Olomucensis
diocesis necnon amminislratoris. dispensatoris, tutoris. curatoris et in leniporalibus ac spiri-
tualibus gubernatoris omnium et singulorum provcnluum, reddituum et obvencionum infirmorum
et miserabilium personarum in dicto hospitali degencium, contra et adversus partes infra
scriptas videjicet dominum Bohdalum de Kynheyt, Johannem seu Jankonem de Bobrowka
alias in Kapiwobra. Michahelem in inferiori Bobrowia el Georgium in' Obecz ecciesiarura
plebanos el rectores predicte Olomucensis diocesis. aut contra quamcunque personam aliam
seu personas pro ipsis in judicio legitime intervenientes, per juris formam gravi querela
*") Bezuglicli des Datums vid. n. 1.37 Akg.
120
conquerendo proponit et dicit: Quod licet predictum hospitale sancti spiritus in suburhio
Brunensi situm dudum per Christi fideles et signanter per olim felicis recordacionis Rudlinum,
Brunensem civem, ipsius primevum fundatorem ac Przybyslaum de Crilanow^e (sic) olim
castellanum Brunensem ac domine Sibille, conjugis sue et aliorum Christi fidelium de con-
sensu et voluntale diocesani episcopi, puta sancte recordaclonis olim domini Ruperti episcopi
Olomucensis et tocius sui capituH predicte ecclesie Olomucensis fundatum, erectum et certis
decimis vinorum, frugum ac cuiuscunque grani necnon reddiluum, censuum et proventuum
aliorum sufficicnter in sustentacionem pauperum et recreacionem infirmorum et miserabilium
personarum inibi degencium dotatum et rite ac racionabiliter per predictos diocesanum el
suum capilulum atque inclitos reges Bohemie et marchiones Moravie et finaliter ad instantes
predicti ordinis cruciferorum peticiones sanctarum recordacionum Innocencium quartum,
Johannem vicesimum secundum, romanos pontiGces, et specialiter per sanclissimum in Christo
patrem et dominum nostrura dominum digna dei providencia papam nonum et modernum
certis literis, buUis, graciis et prerogativis ipsorum perpetuo cum universis suis juribus,
privilegiis, literis, graciis, libertatibus, munimentis, decimis, reddilibus, censibus, proventibus
et obvencionibus quibuscunque fuit canonice confirmatum et existit, prout in ipsorum literis,
bullis, privilegiis conservatoriis perpetuis et processibus desuper confectis expressius et
lucidius continetur. Annotatusque Przybislaus de consensu Sibille coniugis sue et suorum
pro remedio anime sue suorumque parentum defunctorum in sustentacionem et recreacioncm
pauperum et infirmorum dicti hospitalis sancti spirilus ecclesiam dictam Crzyzalnovve (sic)
dicte diocesis Olomucensis ipsi supradicto hospitali cum omnibus et singulis decimis ad
dictam ecclesiam pertinentibus, constructis protunc sivc in posterum construendis, una cum
omnibus aliis ecclesiis sive in prefato circuitu in posterum construerenlur, pcrpetuo jure con-
tulit, dcdit et appropriavif. quam donacionem decimarum et ccclesiarum ac villarum huius-
modi protunc construclarum ibidem sive construendarum ad peticionem predicti Przybyslai
donaloris canonice et Icgitime prefatus Rupertus diocesanus Olomucensis protunc una cum
suo capitulo concorditer confirmarunt perpctuo, prnul in dictorum Przybyslai donatoris,
episcopi ot capiluli Olomucensis autenticis confirmatoriis literis, privilegiis et graciis expressius
de verbo ad verbum continetur et est scriplum et quod plcbanus sive rector quiscunque
ecclesie parochialis in Krzysans seu Krzysonowe (sic) predicta semper habuit, tenuit pacificas
inlegras et quiefas decimas omnium frugum et grani cuiuslibet nominc et in persona dicU
hospilalis sancti spiritus recloris ipsius ac pauperum et infirmorum inibi degencium de villis
infra scriptis, videlicet Crewczdorf. Bohdalaw, Morawska, Miraschaw, Cossau etc. dicte
Olomucensis diocesis. ipsasque decimas inlcgras singulis annis possessione pacifica possedit,
percepit a decem, viginti, triginta, quadraginla et ullra annis quiete et absque quolibet
impedimento sic, quod de ipsarum villarum predictarum decimarum dominio pacifice percep-
cionis de confrario huiusmodi non babefur jam hominnm memoria, necnon ipsas decimas de
predictis villis sic perceptas annis singulis circa feslum beati Michahelis rectori seu plebano
hospitalis sancli spiritus in suburbio Brunensi et ipsius pauperibus predicfis in recreacionem
et sustcnlacionem victus et amictus consuevit transmittere et indilate transmisif, dedit et
121
porrexit, prout legifime lenebatur et ad hoc faciendiim fuerat aslrictus ordinis predicti juxtn
statuta et regule observanciam. Quod ita est in veritale et de predictis omnibus in vicinatu
dicte ecclesie Crisans apud fide dignas personas idoneas et graves memoriam huiusmodi
facti et rei habenlibus (sic) surrexit notorietas in utroque sexu publica vox et fama. Necnon
Heruschius pie memorie reclor sive plebanus in dicla Kynhayl officiaii Oiomucensi Henrico
nomine pro Iribunali sedenle non coactus nec seduclus coram ipso el ipsius actis puitlice
fassus est et fatebatur, semper dudum antea dedisse et dare debere integras decimas de
viliis Crewczdorf, Bohdalaw commendalori seu rectori hospilalis sancti spirilus in Antiqua
Bruna, qui esl vel fueril pro temporo conslilulus, prout sub dicli officialalus aulenticis literis
plenius continetur. Et quod prefati Bohdalus, Janko, Michahel el Georgius ecclesiaruni pre-
dictarum plebani prediclas integras frugum decimas de villis dictis Crewczdorf, Bohdalaw,
Morawska, Miroschaw, Cossan etc. provenienlibus (sic) lamquam empticii el conventores
earundem decimarum pro certis infra scriptis pecuniarum summis ad certa annorum terapora
per ipsos recipienda, habenda, servanda et tenenda conveneraul a rectore seu plebano in
predicta Krisans seu rectore hospilalis et ordinis supra dicli, de quarum decimarum pre-
dictarum convencione seu empcione facta per ipsos plebanos supra dictos ad certum tempus
probitivos earundum villarum est et surrexit notorielas ac puhlica vox et fama. Tamen,
nescilur quo ducti spirilu, predicti domini Bohdalus, Janko, Michahel, Georgius, dei timore
poslposilo, ausu sacrilego et spolialorio in suarum animarum grave salulis periculum, dicti
plebani in Krisans seu rectoris hospitalis ac amminislraloris, procuratoris el dispensatoris
dispendium, dampnum et jacturam predictam ecclesiam in Krzysans et per consequens predictum
hospilale sancli spiritus in Antiqua Bruna ipsiusque rectorem ac plebanum, dispensalorem,
tulorem, procuralorem et amminislratorem pauperum et miserabilium personarum ibidem
degencium dominio percepcionis decimarum prediclarum et pacilice possessionis frugum et
alterius grani provencionum proveniencium de viilis Crewczdorf, Bohdalaw. Morawska,
Miraschaw, Cossan etc. dicte Olomucensis diocesis conlra deum et justiciam, imo privilegialem
immunilatem et libertalem dominorum regum et marchionum Moravie et spccialiler erga et
adversus diocesani et sui capiluli Olomucensis, necnon sancte recordacionis romanorum pon-
tificum literas, conservaloria, privilegia, indulla confirmala prediclis magislro et fralribus
ordinis cruciferorum sancli Johannis Jerosolimilani et hospilaiis Brunensis predicli dalis canonice
et concessis, temere violenle spoiiarunl pro se occupando. Demum prediclus Bohdalus de
Kynheyl per tres annos et Michahel de inferiori Bobrowia per duos annos inclusivc quilibet
predictorum duorum quinque ferlones grossorum pragensium moravici numeri et pagamenli
in quolibet anno et Georgius in Obecz per tres annos inclusive et quolibet anno per Ires
fertones grossorum predicti numeri, ac Janko seu Johannes de Kabylbrobka ecclesiarum
plebani rectores supradicli in primo anno duas ac in secundo anno tres marcas grossorum
predicli numeri decimas prediclas rile convenerant ad lempus predictum. Et summa summarum
huiusmodi predicUirum pecuniarum de predictis decimis non persolverunt hactenus aut per-
solvere curant reclori dicte ecciesie in Krisans vel rectori seu plebano hospitalis supradicli,
pront predicti plebani predictas frugum decimas convenerant legilime ad tempus ad solvendum
ic.
122
dolo et fraude quibuslibet procul motis plobano in Krisans et hospitaii supradictis. et post
hec predicli qualuor plcbani anno proximo ehipso prefatis pecuniis decimalibus convencionalibus
miDime persolulis, ut prefertur, prediclam ecclesiam in Krysans ac per consequens reclorem
seu plebanum supradicti hospitalis ac pauperum inibi degencium predictis decimis temere
violente absque alicuius superioris judicis licencia et assensu et voluntate, videlicet ordinarii
delegati aut subdelegati vel cuiusvis maioris, de facto et manu potenti spoliarunt ipsasque
decimas frugum die hodierna spoliant, pro se tenent, reservant et potencialiler occupant
assensum predictorum rectorum in Krisans et plebani prefati hospilalis ad hoc minime acce-
denlibus (sic). Summa summarum valoris et perceplarum decimarum spoliatarum hactenus
bene communi estiraacione ad quadraginla marcas grossorum pragensium moravicalis numeri
et ultra salvo errore et jure calculi et de eis magis aut minus se extendit, prefatique
spoliatores ipsas decimas de faclo sic pro se occupanl die hodierna una cum prediclis
peccuniis et summis convencionalibus ipsasque mininie curarunt aut curant reddere, dare,
solvere et restituere, cuni pleno dominio proprietalis paciiice possessionis dicto rectori seu
plebano in Krisans et administracioni pauperum hospilalis supradicti, sicque predictarum
decimarum spolium et occasione iniuriarum huiusmodi puta scandala, spolia, obprobria, dampna,
expensas et inpensas ac interesse dominii ct proprietatis ac pacifice possessionis et per-
cepcionis decimarum huiusmodi indebitam et frivolam spoliacionem et alienacionem, predicto
rectori in Krisans et plebano hospitalis sancli spiritus in Antiqua Bruna et miserabilibus
personis inibi degenlibus ac niagistro et fralribus ordinis predicli faclam conlra confirmaciones
predictas et sedis aposlolice indulla faclas exhibitas et per diclos spoliatores frivole et leme-
rarie de facto spoliando, ul prcmitlilur, attemptatas. Predictus doniinus jVicolaus fraler predicti
ordinis pro se et sua persona in diclorum pauperum, egenorum, infirmorum et debilium
personarum inibi miserabililer degencium personis slatu et vila coniunctim et divisim protunc
estimavit in animo et nunc estimal et revocavit causa iniuriandi et spoliandi et nun revocat
supra el infra scriptas iniurias et spolia se et ilios egenos, pauperes el infirmos dicti
hospitalis diclarum personarum decimarum spoliacionem, alienacionem et temerariam possessionis
huiusmodi pacifice exclusionem et spolium lemerarium et potenciarium ac famis, sitis, frigoris
miseriarum infinilarum ac viclus et amiclus ipsorum pro eo passionem et carenciam facla.
factas, allemptalas el attemplala, passas et passa, aut ipsas confirmatas decimas a predicla
ecclesia in Krisans et hospilali predicto perpctuo esse spoliatas et de facto alienatas; nolle
quomodolibet suslinuisse vel velle sustinere se aut suos pauperes dicli hospitalis pro ducentis
marcis puri. justi. boni. firmi el legalis ponderis, sed pocius pacificam possessionem, dominium
et percepcionem prediclarum decimarum una cum plebano in Krisans predicto et suis pau-
peribus dicli hospilalis percepisset, collegissel, percipi et colligi vellenl una cum relenlis et
perceptis exinde usus fuisset perpetuo et uti vellent, quam dictum spolium huiusmodi decimam
laliler per ipsos spolialores de faclo perpcssus fuisset aut vellent perpeti in futurum. Quare
Henricus Hawswald predictus procurator et nomine procuratorio dicli domini Nicolai fralris
crucirerorum ordinis predicli et recloris ac plebani hospilalis siipradicli venerabilis veslre paler-
nilalis olficium, vobis dudum a sede apostolica cominissum, hutiiililcr imploral per presentes, quatenus
123
aiiclorilate veslra conservatoria vobis a sede predicta, ut preniittitiir. commissa decernere. decla-
rare et diffinire velitis. prefati Przybysiai donacionem testamentariam super predicta ecclesia in
Krzyzanowe ac villa et villis et ecclesia ac ecclesiis pro tunc ibidem sila et sitis. edilicata et
edificandis et universis acinlegralibusdecimis frugum predictarum villarumCrewczdorf, Bohdalaw,
Morawska, Kossan et Miraschaw etc. quibus supra nominibus supradicto hospilali racione
causa perpetui testnmenti datis, elargitis, factis et appropriatis el per diocesanum Olomucensem
et ipsius totnm capitulum ac romanos ponfifices confirmatas fuisse. protunc sicnt exnunc
legitimam. sanctam ac canonicam possessionem quoque paciflcam huiusmodi decimarum ullra
prescripcionem quadraginla annorum servatarura et perceptarum per dictum rectorem seu
plebanum pro tempore in Krisans existentem, et dicto reclori hospilalis et pauperum in
suburbio Brunensi circa feslum sancti Michahelis porrectarum in sustenlacionem et recre-
acionem ipsorum miserabilium personarum fuisse fore et esse juslam. leo-ilimam. salubrem.
rectam, canonicam et speciale opus pietatis, et pro eo predictas reas partes et spolialores
per dictorum annorum spacium temere et violenter imo de facto et nequiter contra jus
divinum, civile et canonicum, imo conlra confirmatorias literas diocesani episcopi et capiluli
Olomucensis supradicti, ac literas et indulta sedis apostolice predictas decimas frugum et
ajterius grani cuiuscunque fuisse fore et esse spoliatas, tentas, spoliata et percepla. imo sic
de presenli tempore spoliatas pro se occupare de facto et minus juste. Eciam declarare et
decernere dignemini auctoritate predicta. pecunias convencionales supradicfas cum effectu
fore et esse persolvendas ac debere persolvi predicto domino plebano in Krisans aut rectori
hospitalis supradicti. Eciam auclorilale conservatoria predicta decernere. declarare et diffinire
velitis ob indebitnm predictarum decimarum spoliacionem commissam. ut prcferfur. prcfatis
Bohdalo in Kynheit, Jankone in Bobrowka. Michahele in infcriori Bobrowia et Georgio in
Obecz ecclesiarum rectoribus dicle Olomucensis diocesis et suis successoribus universis
plebanis in predictis ecclesiis parochialibus dudum fuisse, fore et esse inponendum ef debere
inponi super occupacione ef prctensa possessione dicfarum quinque villarum frugum et
decimarum percepcione et dominio ipsarum perpeluum silencium. peramplius in perpefuum
de eisdem non repetendo in judicio vel extra in quocunque ecclesiastico vel seculari per
se aut interposifas personas quocunque colore quesito vel ingenio absque dolo et fraude
sub pena perdicionis cause huiusmodi et sub solncione expensarum, dampnorum et inferesse
a prediclo ordine aut fratribus supradiclis. prefafosque Bohdalum. Jankonem. Michaheleni
et Georgium ecclesiarum plebanos et rectores nominibus, quibus supra. justa vestra senfencia
diffinitiva mediante ex certis et racionabilibus causis supradictis de percepcione, occupacione
et dominio prefensis decimariim. friigum et alferius grani cuiuscunque dictarum quinqiie
villarum Crewczdorf efc. quibus supra nominibus. declarare velilis predicla aiiclorilate. diidum
fuisse fore et esse legitime ammovendos, excludendos et repellendos ipsosque debere canonice
ejccludi. repelli el amoveri de predictis frugum decimis una cum suis successoribus universis
perpetuc et irrevocabiliter, annotafumque rectorem seu plebanum predicte parochialis ecclesie
in Krisans. fratrem ordinis cruciferoriim supradicfi nomine vice et in persona recforis seu
pauperuin dicti hospitalis Brunensis dudum fuisse fore et esse introducendum ad pacilicam
16*
124
possessionem et percepcioiiis dominiuni oninium decimarum, frugum perveniencium de quo-
cunque genere frumentorum in quinque villis Crewczdorf. Bohdalau. Morawska, Cossan et
Miraschaw etc. diclis diocesis Olomucensis supradicte possidendum. tenendum, servandum,
exponendum, regendum, gubernandum, percipiendum juxta ipsorum voluntatis beneplacitum,
atque fore et esse ac debere de presenti inlroduci, auctoritate conservatoria predicla el ad
possessionem perpetuam et corporalem ac percepcionem decimarum frugum predictarum.
Ilem predicta auctorilate apostolica dignemini decernere et declarare racione et occasione
iniuriarum et spolii huiusmodi predicto rectori in Krisans et per consequens hospitali sancti
spiritus supradicti plebano et ipsius pauperibus, supradiclos plebanos Bohdalum, Jankonem,
Michahelem et Georgium decimarum spoliatores factarum, exhibitarum et de facto attempta-
tarum legitime fuisse condempnatos animo injuriandi el debere condempnari sentenciaiiter
in ducentis marcis puri argenti justi sive boni et legalis ponderis, ipsosque compellendos
fore plebanos supradictos et compelli debere auctoritate predicla ad plenariam solucionem
predictarum ducentarum marcarum puri argenti perceptarum quoque et spolialarum decimarum
seu valoris earum, videlicet quadraginta marcarum grossorum pragensium moravici numeri,
ut prefertur. prefati rectoris in Krisans aut hospilalis pauperum supradicli. una cum omnibus
dampnis, expensis et interesse. Nichilominus auctoritate predicta conservatoria decernere et
declarare velitis ex causa et racione huiusmodi spolii perpetrati et de facto commissi per
prediclos spoliatores conlra immunitatem et privilegialem graciam et sedis apostolice indulta
supradicti ordinis, annotatas partes videlicet Bohdalum, Jankonem, Georgium et Michahelem
ecclesiarum rectores. quibus supra. dudum canonice incidisse et debere incidi in lalas canonis
scntencias. per dominum Rupertum olim diocesanum episcopum Olomucensem et romanos
pontifices apostolice sedis in tales spoliafores dudum fulminalas et ab hoc prediclos spoliatores
et ipsorum quemlibet debere per vos auctoritate veslra supradicta remitti, si et in quantum
partes ipse hoc ex corde affeclant per absolucioncm criminis huiusmodi ad sedem apostolicam
cum literis autenlicis domini episcopi Olomucensis diocesani et veslris. satisfaccione tamen
predictarum pecuniarum ac decimarum huiusmodi restitucione, ut petitur, per actricem partem
semper el ante omnia precedente. Et hec pelit procurator el nomine procuratorio nominibus,
quibus supra, coniunclim et divisim meliori modo, via et forma juris, quibus efficacius
potest, valet el debet. Et protestatur expresse primo et ante omnia se non velle nec debere
omnia et singula predicla probare aut probaturum esse, sed dumtaxat ad ea el non ad alia,
que ad inlencionem suam procuratorio iiomine fundandam sufficiunt et victoriam sue cause pre-
senlis. El prolestatur de omnibus dampnis. expensis et interesse in hac causa presenti faclis el de
fiendis in futurum. et salvo sibi semper procuratorio nomino domini sui omni alio jurc addendi,
minucndi, mulandi, corrigendi. excipiendi. deliberandi ac alium libellum seu libellos de novo
faciendi et porrigendi, si et in quantum opus fuerit et circa posicionum articulacioncm. si et in
quanlum necessarium fuerit et oportunum ad bene et suflicienter probandum inlencioncra
suam conlra predictas reas partes ex superhabundanli porrigere, dare el iacere judicialiter
novas posiciones et articulos cum protestacione lali, quod procuralor et nomine procuratorio
aclricis partis nullatenus vult et intendit a posicionibus el articulis prioribus recedere, sed
125
prioribus articulis et posicionibus totis viribus adherere et tales huiusmodi articulos suis
locis et tempore ponendos et arliculandos. vei in huiusmodi termino prefigendo partibus ad
ponendum et articulandum ream partem verbo vel in scriptis allegare cerlis et racionabiles
causas, cur et quare tales posiciones et arliculi ad probandum bene et sufflcienler intencionem
suam ex superhabundati producli. admilli in judicio minime debeant aut teneanlur. De quibus
presentibus protestalur sic etenim. quod omne jus suuui salvuin permaneal integrum et illesum
procuratorio nomine quo supra.
(Aus dem Orig. in der Bocek'schen Slg. n. 3116 im m. Laudes-.\rcliive.)
137.
Die Pfarrer Bohdal. Jaiiko. Michael und Georg erklureii. dass sie deii Ubrowitz-er Abt
Jaroslaus iii dein zwisckeii iknen und den Altbriinner Kreuz-kerrn ankunrjigen Processe
nicht als competenten Richter betrackten konnen uiid an den pdpstlicken Stiihl appelliren.
Dt. 14. April 1393.
V oram vobis venerabili patre domino Jaroslao abbate Zabrdowicensi nos Bohdalus,
Janko, Michahel. Georgius, pauperes plebani non tamquam coram judice sed venerabili, ut
preferlur, patre comparenles proponimus et dicimus cum querela, quam nullam jurisdiccionem
in nos ad instanciam domini Xicolai cruciferi plebani de Anliqua Bruna habere potestis nec
habetis, quia nullum mandalum ad hoc aplum vidimus et videmus, sed quosdam frivolos et
mendosos et perperam confectos processus et iniquos, per quos jurisdiccionem in nos, ut
premitlitur, non habetis. Igitur ipsos et vestra singula gravamina vestrumque judicium decli-
nantes, coram te notarie publice hic presente ad sanctam sedem apostolicam vice vocis
oraculo in dei nomine appeilamus et apostolos nobis decerni pelimus alque dari et ipsam
appeilacionem parati sumus nacto nobis tempore in scripto offerre et ipsam insinuarc omni-
bus, quorum interest vel interesse poterit et eciam de expensis in lite faclis super omnia
protestanles, quod ipsam possemus corrigere. innovare. emendare. augere vel eciam minuere.
quando videbitur expedire.
(Aus dem Orig. in der Bocekschen Slg. n. .311fc> ira mShr. Landesarchive.)
138.
Der Obrowitz-er Abt Jaroslaus citirt die Pfarrer Johann in Bohrowka. Ceorg !n Ohec etc.
tom neuen cor sein Gerickt. Dt. Obrowitz 21. April 1393.
Jaroslaus miseracione divina abbas monasterii beate Marie virginis Zabrdovicensis
prope Brunam ordinis Premonslratensis, Olomucensis diocesis, judex et conservator perpe-
tuus una cum aliis noslris in hac parte collegis jurium et privilcgiorum honorabilium et
126
religiosoruni virorum dominorum magistri et cruciferorum hospitalis sancti Johannis Jeroso-
limitani dudum a sede apostolica specialiter deputatus, honorabilibus et discretis viris dominis
in Mezyrzyecz el in jVova Civitate ecclesianim plebanis et rectoribus Olomucensis diocesis
predicte, aut ipsorum vices gerentibus, omnibusque aliis et singulis ecclesiarum plebanis et
rectoribus per civitatem et diocesim Olomucensem predictam ubilibet constitutis aut ipsorum
loca tenenlibus, qui presentibus fueritis requisiti seu alter vestrum fuerit requisitus, salutem
in domino et mandatis nostris imo verius apostolicis firmiter obedire. Noveritis. nos dudum
recepisse cum ea qua decuit reverencia literas olim felicis recordacionis domini Johannis
pape XXII per Henricum procuratorem et nomine procuratorio partis actricis, videlicet domini
Nicolai cruciferi dicti ordinis ac plebani seu rectoris hospitalis sancti spiritus in Antiqua
Bruna dicte Olomucensis diocesis, non rasas. non cancellatas, non viciatas, sed omni prorsus
vicio et suspicione carentes, in vera bulla plumbea et in canapo more romane curie- pen-
dentes, quarum tenorem propter ipsarum prolixitatem presentibus inseri obmisimus, sed tamen
pro insertis habere volumus. Et quia predictarum literarum vigore et virtute ad instanciam
predicte partis aclricis discreti viri domini Bohdalus in theotonicali Kynheyt, Johannes seu
Janko de Bobrow^ka. Michahel in Bobrowia inferiori et Georgius in Obecz ecclesiarum
plebani et rectores dicte Olomucensis diocesis ad et super secundam feriam proximam post
dominicam „Ouasi modo geniti" proxime elapsam, que fuit mensis Aprilis dies XIIII, in
nostri presenciam legitime et peremptorie citati fuerant, in quo eciam predicto termino ambe
partes predicte coram nobis personaliter comparebant, Henricusque' procurator et nomine
procuratorio actricis partis ad satisfaciendum termino libellum*) in scriptis contra ipsas
partes judicialiter et acta nostra obtulit presentando. quem libellum predictum ipse ree
partes coram nobis oblatum spernendo recipere et ipsi respondere, prout requirit et
expostulat juris ordo, penitus contempnentes quandam papiream cartam appellacionis
contra noslram jurisdiccionem, ipsam de facto declinando. in scriptis offerebant, contra cuius
cedule tenorem predicte parlis actricis procurator terminum petivit ad dicendum contra, vido-
licet secundam feriam proximam post dominicam „Misericnrdia domini", que fuit et est vice-
sima prima dies mensis Aprilis. Quo predicto termino sibi et predictis reis per nos legitime
decreto et adveniente. idem procurator et nominc procuratorio partis actricis legitime constitutus
conparuit hora vesperorum in dicto nostro monasterio el tormino ipsis prefivo, quandam
cartam papircam exccpcionis in se tenoris fsic) contra et adversus ipsorum predictorum
partem et cedulam in scriptis nobis pro tribunali sedendo obtulit et publice legit, racione et
causa cuius licet dudum inter predictas partes et alias personas nos dudum sufficientem et
judicem compelentem pronunciavimus fore et esse, tamen iterum ex superhabundanti ipsorum
contumacia non ohstante nos judicem sufficientem esse inter predictas partes de jiire pro-
nnnciamus. prout in actis nostris lucidius conlinelur. Et (piia predicte ree partes in prefixo
ipsis termino comparere minime curaverunt, sed contumaciler tamquam rebelles et filii ino-
bedienles termino predicto nec per se aut ipsorum legitimnm procuratorem ininime salis-
*) Durnach wurdc das Datiiin des Libells (u. 136) augesetzt.
127
faciendo termino contumaces extiterant et rebelles. propter qiiam cnusam et causas procu-
rator et nomine procuratorio partis actricis cum instancia debila pelivit nos bumiliter. predictas
reas partes decerni contumacias, quos taliter pro fribunali sedendo pronuuciamus contu-
maces in dei noraine et pronunciamus de presenli. El nicbilominus predicle actricis partis
procuralor et nomine procuratorio ipsorum absenciara et contumaciam non obslantem petivit
decerni sibi contra predictas partes reas auctoritate nostra imo verius apostolica unam
citacionera legitimam ac libello dudum coram nobis oblato legilime fore respondendum et
debere per ipsos prout de jure responderi. ad et super quartam feriam proximam seqnentem
post dominicara. qua dei ecclesia cantatur „Jubilate" etc. bora terciarum. Nos igitur Jaroslaus
abbas, conservator et judex supradictus considerantes peticionem huiusmodi fore consonam
juri et racioni. ipsam presentem cilacionem pro tribunali sedendo auctoritate nostra imo verius
apostolica contra parles huiusraodi ad respondendum in prefixo termino et debere responderi,
litere fieri et decerni, decrevimus el decernimus per presentes. Quapropter vobis dominis plebanis
et rectoribus ecclesiarum supradictis aut vestras vices g-erentibus, omnibusque aliis et singulis
ecclesiarura rectoribus et ipsorum iqca tenentibus dicte Olomucensis diocesis, qui presentibus
coniunclira vel divisim fueritis requisiti seu alter vestrum fuerit requisilus, in virtute sancte
obediencie et sub excommunicacionis late sentencie penis, si raandatum nostrum presens
quomodolibet non feceritis seu facere recusaveritis, firmiter et dislricte precipientes mandamus.
quatenus mox babita presencium noticia sic, quod unus vestrum alium in exequendo non
expectet vel per alterius absenciam se non excuset, prefalos dominos Bobdalum, Jankonera,
Michahelem et Georgiura ecclesiarura plebanos et rectores personaliter accedentes, si ipsorura
presenciam comode habere poterilis. alias publice in ecclesiis et dotibus ipsorum et eciam
ecclesiis veslris ac coram ipsorura familia et infra raissarum solempnia coram Christi fide-
Jibus publice in ambone alta et inlelligibili voce ad nostrara peremptorie citetis et cilari
facialis presenciam, quos et nos presentibus citamus. ut ipsi uno pro tribus edicto legitime
compareant coram nobis in diclo nosfro monasterio super quartam feriam proximam post
doniinicam Jubilate bora terciarum. libello per actricem partem prediclam dudura coram
nobis oblato responsuri et alia ibideni facfuri, allegaturi et recepturi. que fuerint de jure
facienda et recipienda, alias ipsoruni contumacia seu absencia non obstante nos utique ad
ulteriora procedemus. Diem autem vesfre execucionis fidelis, qua die ipsos cilaveritis nobis
presentibus vestris sigillis et vestrorum uominiin subscripcione significare presenfibus. penis
sub prediclis cnrare debealis. Datum Zabrdowicz vicesima prinia die mensis Aprilis, anno
domini millesimo trecentesimo nonagesimo tercio.
(Aus Jem Orig. iu der Boeekscheu Slg. u. 3110 im raiihr. Laiidesarchive.)
128
130.
Perugia 22. April 1393.
M abst Bonifaciiis IX. beauftragt den Prager Erzbischof, die Bischofe von Breslau
iind Olinutz, die Schiidiger und Gewalllhater, welche unter dem Vorwande des aus-
gebrochenen Krieges (praetextu querrarum) kirchliche Personen und Wiirdentrager der
Leitomysler Diocese belasligen, einkerkern, foltern, morden, die kirchlichen Giiter, Kloster
und Hospitfiler pliindern, vor ihr Gericht enlweder durch personliche Vorladung oder durch
Aufforderung von den Kanzeln zu citiren und falls sie deni nicht Folge leisten, zu excom-
municiren. Datum Perusii X. Kal. Maii ponlificatus anno quarto.
(Abschrift iu der Bo5ek'schen Slg. n. 4217 im mShr. Landcs-Archive. — Es ist dies
wahrscheinlich jene Urkunde, welche Dobncr Mon. IV. 383 kui-z erwahnt.)
140.
Der Prager Erzbischof Johann gibl dem Olmiitz^er Archidiacon Sander und dem Stern-
berger Probste die Vollmacht, die infolge der erzbischoflichen Visitation getroffenen
Anordnungen bezuglich der Olmutzer Vicare zu modificiren. Dt. Budweis 23. April 1393.
Johannes dei gracia archiepiscopus Pragensis, apostolice sedis legatus. vobis honora-
bilibus dominis magistro Sandero archidiacono Preroviensi in ecclesia Olomucensi el . .
preposito monasterii in Sternberg canonicorum regularium ordinis beati Augustini salutem in
domino. Pro parte discretorum virorum dominorum . . vicariorum ecclesie Olomucensis fuit
nobis una cum honorabili capitulo prefate Olomucensis ecclesie humiliter supplicatum, qua-
teniis nonnnllas sentencias et robur mandatorum, quoad observacionem contenlorum in
visitacione felicis recordacionis domini Arnesli, predecessoris nostri, ipsis dominis . . vicariis
iniunctorum pro hac vice tollere digneremur. Vorum cum nos de anno presenli posl visi-
tacionem factam predicte Olomucensis ecclesie dicli domini Arnesti mandata ac obscrvancias,
quoad prefatos vicarios ecclesic Olomucensis sepcdicte, accedente nobis jurisperilorum et
sapienlum nostrorum salubri consilio confirmaverimus in suis punclis el clausulis, ideo non
apparuit nobis nec fortasso licorot, quod hiiiusmodi observancias prefati domini Arnesli quoad
vicarios per nos roboratas per omnia tollere deberemus. Nichilominus tamen, ne persone
puta vicarii ecclesie supradicte tanto oppressi pondere buiusmodi onus el observancias
siipporlare possent et valoront, vobis dominis . . archidiacono et proposilo supradiclis, de
ciiiiis legalitate et circumspoccione plenani in domino fiduciani obtincmus. commiltiinus por
presentes, vestras in co consciencias oneranlos, qualonus invosligalis, inquisitis et circum-
speclis dictorum vicariorum oneribus, observanciis et mandatis in reformacione tam nostra
quam dicti domini Arnesli contontis pro hac vice, si secundum doum vidobilur et ad certum
tempus easdem observancias aucloritale nostra, quam vobis damus prosonlibus, in Christi
129
nomine snfferalis, aut ipsas observancins, qno ad interessenciam horis singulis divinorum
officiis moderari, alleniari et observari modestius usque ad nostre voluntatis beneplacita
faciatis. Presencium sub noslro sigillo testimonio literarum. Dalum in Budwicz anno domini
millesimo trecenfesimo nonagesimo lercio, die vicesima tercia mensis Aprilis.
(Eingischaltct iii der Rocognition des Arcliidiricons Sandcr, ddo. Olmiiti', 28. Mni 1393.)
141.
Der Obrowitzer Abt Jaroslaas beauftragt die Pfarrer in Mostitz etc, dass sie die Pfarrer
Bohdal. Michael etc. ror seiii Gericht citiren. Dt. Obrowitz 30. April 1393.
Jaroslaus miseracione divina abbas monasterii beate Marie virginis Zabrdowiczensis
prope Brunam .... jude.\ et conservator perpeluus jurium et privilogiorum .... hono-
rabilium et religiosorum virorum dominorum magistri et fratrum ordinis cruciferorum hospi-
talis sancti Johannis Jerosolimitani dudum a sede apostolica specialiter depulatus honorabilibus
et discrelis viris dominis in Mostycz, in Bora Bohemicali et in superiori Bobrovia ecclesiarum
plebanis .... qui presentibus fueritis requisili, seu alter veslrum fuerit requisitus, salutem
in domino et mandatis nostris imo verius apostolicis firmiter obedire. Discrecioni veslre in
virlute sancte obediencie et sub excommunicacionis late sentencie penis, quam in vos el
quemlibet vestrum, si presens mandatum noslrum imo verius apostolicum quomodolibet facere
et adimplere recusaverit, auctoritale noslra imo verius aposlolico nobis in hac parle commissa
ferimus in his scriptis, districte precipiendo mandamus, qualenus habila presencium nolicia,
dilacione remola discretos viros dominos Bohdalum in theolonicali Kynheyl, Johannem iu
Bobrowka alias in Kapilbobra, Michahelcm in inferiori Bobrovia et Georgium in Obecz
ecclesiarum plebanos et reclores dicle Olomucensis diocesis personaliter inventos, si ipsorum
comode presenciam habere poterilis, alias publice coram ipsorum familia et in ecclesiis suis,
dum ibidem ad divina maior populi mulliludo conveneril et alias ubi nccesse fueril, in
noslram peremptorie citelis presenciam, quos et nos presentibus citamus auclorilate nostra
irao verius aposlolica, ut super quarlam feriam proxime sequentem post dominicam „Vocem
jucundilalis* hora terciarum coram nobis in monaslerio prediclo legilime compareant ad
instanciam religiosi fratris domini Nicolai cruciferi dicti ordinis et plebani seu recloris
hospitalis in Anliqua Bruna ad litem contestandam ac ad jurandum et jurari videndum de
caUimpnia et veritate, necnon ad ponendum et articulandum et poni et arliculari videndum
super libello per dictam partera actricem judicialiter oblato et alia in prediclo lermino videnda
et facienda, que dictaverit juris ordo, intimalis predictis reis et cilalis, quod sive compa-
ruerint in diclo ipsis prefixo termino aut non, nos ntique ad instanciam aclricis parlis ad
alteriora procederaus in predicta causa, prout iustura fuerit et juri consonum, ipsorum
ubsencia seu contumacia non obstante. Et in signum vestre execucionis presentes lileras
17
130
iiostras per nominiim veslronim subscripcionem et sigillorum appressionem sigillatas trans-
miltatis. Datum Zabrdowicz in monasterio noslro predicto ullima die mensis Aprilis. anno
domini miilesimo trecentesimo tercio. nostro maiori sub sigillo presentibns terffotenus appresso.
(Aus dcm Orig. in der Bocekscheu Slg. n. 3116 iin mahr. Landes-Archive.)
142.
Der Obrowitz-er Abt Jaroslnus e.vcommunicirt die Pfarrer BohdaL Jan/w etc. ttnd beaitftragt
mehrere Pfarrer des Tasaiier Decanates diese Excommunication in ihren Kirchen zn
rerlatitharen. Dt. Ohroiritz- 30. April 1393.
Jaroslaus de Scliellnberg miseracione divina abbas monasterii beate virginis Zabr-
dowicensis prope Brunam ordinis Premonstratensis Olomucensis diocesis, judex et conservalor
perpetuus una cum noslris in hac parte collegis jurium et privilegiorum bonorabiliuui et
religiosorum virorum dominorum magislri et fralrnm cruciferorum sancti Johannis hospitalis
Jerosolimilani dudum a sede apostolica deputatus, honorabilibus et discretis viris dominis
decano Thassowiensi, in Bora bohemicali. in Nova Civitate, in Mostycz, in Zharz, in Wye-
czenicz, in Hartwykowycz, in Chunschyn, in Swola, in Wesselns, in Swratka, in Radostyn
ecclesiarum plebanis et rectoribus aut ipsorum loca tenentibus, in diclo decanato Thasso-
wiensi conslitulis predicle Olonuicensis diocesis salutem in domino et mandatis nostris imo
verius apostolicis firmiter obedire. Noverilis, nos dudum recepisse pro parte honorabilis et
relig-iosi viri domini Nicolai rectoris et plebani hospitalis sancli spiritus in Anliqua Bruna
dicle diocesis Olomucensis ac fralris ordinis cruciferorum sancli Johannis hospilalis supradicti
cum ea, qua decuit, reverencia lileras felicium recordacionum oiim domiuornm Johnunis
pape vicesimi secundi et Gre<i(»rii pape noni etc. quarum tenor bulle prime videlicet domini
Johannis per omnia sequilur in hec verba : ,,Johannes episcopus scrvus servorum dei
dilectis filiis in Luca el Zabrdowycz monasteriorum abbatibus Olomucensis diocesis ac
decano ecclcsie Olomucensis salulem et aposlolicam benediccionem. Ad hoc deus prelulit
nos Datum Avinionc VI. idus Oclohris pontilicatus nostri anno quarlo." Secunde
vero bulle tcnor videlicet domini Gregorii pape noni per oninia in hec verba sequilur:
,,Gregorius episcopus servus servorum dei venerabilibus fratribus archiepiscopis etc. salutem
et aposlolicam benediccionem. Non absqoe dolore cordis elc. Datum Anagine (sic) VIII. Kal.
Seplembris. pontificatus nostri anno primo." E\ quia predicle lilere et bulie aposlolice sedis
dudum per sanctissimum in Chrislo patrem ac dominum noslrum dominuui Bouifacium
modernum, digna dei providencia papain nonum aliis suis cerlis aulenlicis bullis et literis una
cum omnibns et singulis aliis libertatibus exempcionibus privilegiis graciis processibus et
inslrnmenlis aulenlicis ac lileris et prerogalivis regum Bohemie, marchionuui Moravie, nobilium
et celerorum quoriimciinque lam ecclesiaslicorum quaiii secularium dicli ordinis dalis elargitis
et concessis auctorilale aposlolica sunl legilime coiifirmale ralificate el perpeluo approbate,
prout in bullis el lileris huiusmodi aposlolicis videbilur plenius conlineri, quarum eciam
131
inteoralem tenoreni propter eiirnndcni prolixitafem presentibns inserl ohniisinnis. copiani
auteni earnm hesitans et humiliter juxla nostra acta pefcnti induhic suas dahimns cuilibet
expensas. Ciiiusque eciam ad inslanciani dicti doniini Nicohii partis aclricis et procuratoris
ipsius ac prociirnlorio noinine discreti viri Bohdalus de theotonicali Kinheyt. Johannes seu
Janko in Bobrowka. Micliahel in Bohrovia inferiori el (Jeoriiins in Obecz ecclesianini
piebani ef rectores dicte Oloiniicensis diocesis ancforitate nostra imo verius aposfoUca virtule
dictarum lil^^ranim apostolicariim nohis, uf premitfitnr, presentatarum in noslri presenciam, aliis
literis nostris mcdianlibns. diidnm peremplorie ac iino pro fribus edicto nionili pluries cilali ctevocati
fuissent in certis et pereinptoriis terininis ipsis monicione canonica per nosprclixis corain nobis, ut
prefate partes ree nominihus. quibus supra, quadraginta inarcas orossoriim pragensiiim inoravici
numeri el paa:amcnti de deciinis, per predicfos de facto spoliatis ad ecclcsiam parochialein
in Krisans Olomucensis dioccsis prcdicle et per conscqiiens ad hospitale et ipsius pauperes
ac miscrabiles personas inibi dcjrcnles ac rectorem snpradicfi hospitalis duduin spectantibus.
aut ipsaruin decimarnm spolialaruin valorcm in prefixis ipsis tcrminis predictc parli lese sol-
vere reslifnere dare et pagare cuin efTecfu deherent, ac de indchiia prclensa et iniqua pre-
diclarum decimarum frugum possessione et occupacione cedere ante lilis ingrcssiiin supra-
dicte ecclesie in Krisans et hospitali ac ipsorum rectorihus leoilimc debcrent ef tcncrcntur,
aut in prcfixis tcrininis partibus reis ciim omnihiis ef sinoulis suis jnribus privilejriis instru-
menfis proccssihiis mnnimentis ct antcnticis suis super huinsinodi predictis fruoum decimis
quomodolibct hahilis coinparere et allcoarc verbo vel in scriptis coram nohis in dicto fer-
mino racionabilem et racionabilcs causam et causas, cur et quarc non lacerc prcdicta ct ad
execucionem earum essc astricti miiiiinc lcncrentnr, prcfafcqiie partes ree et ecclcsiarnm
plebani supradicti ad et supcr (|uartain feriain post dominicam, qua in dei ccciesia cantatur
.,Jubiiate deo" etc. profunc scqncntcm ct nuper elapsam, pereinptoric per nos citati ad
predicte parlis instanciam fiieriint ad respondendum debere libello quedam (sic) per dictas
partcs oblalo et jnris ordine debite ohscrvato ad uiferiora fore et esse proccdcndiim. prout
notoric et manifeste apparet in litcris noslris desuper per confectis et emanatis ct sig-iiiis
execuforum huinsmodi clarius consionalis. El qiiibns lcrminis partihus prediclis prefixis
iegitime advenicntibus, noliis ciiiii notario acloris Iribnnali scdcntibus in judicio, Henricus
Ilawswald procurator Icgilimus prcdicfe parlis actricis legitime comparuil et prediclis reis
partibiis in prcfixis fermiiiis miniinc nec per se nec snos certos et legitimos prociiralorcs
comparenfihus, ipsaruin rcarum parcium sic non comparcncium contiimaciam cnni inslancia
accusavit et propter alias priorcs muitipliccs contumacias ipsariim prediclariiin rcariim parcium,
in quas contnmaciter dnduin incurrerunl, pront in actis nostris pienius continetur, ne de
ipsorum inohcdicncia gloriari valeant, pctivit jiixta juris ordinem. partes gravari excommu-
nicari ct dcnuncciari. tam diu inonicioni nostre premisse cuin elfectn parere el obedire
curaverint et iibelio oblalo iegilime rcspondcrint. \os Jaroslaus abhas conservalor et judex
supradiclus considerantes, qiiod justa pefcntibus non esset dcnegandus assensus, prefati
Ilenrici procuraloris peticionem tunc admissimus tanquain jiiri consonam et congruenlem
ipsarum predictarum rcariim parcimii inobcdicnciam. qiic mcrilo cst plcclcnda. eciam attcn-
132
dentes. auctoritate nostra imo verius apostolica nobis in hac parte concessa predictas reas
partes declaravimus dudum ab ingressu ecclesiastico fore suspensos. ipsosque in scriplis
excommunicavimus et presentibus suspendimiis. excommunicamus et in dei nomine presentibus
agravamus. Idcirco vos dominos decanum Thassoviensem ac omnes et singulos ecclesiarum
plebanos et rectores aut veslras vices gerentes suprascriptos, qui presentibus fueritis
requisili, auctoritate apostolica. qua fungimur in hac parte. tenore presencium primo
secundo lercio et peremptorie requirimus ac monemus. vobisque nichilominus et cuilibet
vestruni in soiidum in virtute sancte obediencie el sub excommunicacionis pena, quam
trium lamen dierum canonica monicione premissa in vos omnes et singulos huiusmodi nostrum
niandatum recusantem seu recusantes exequi ferimus in his scriplis, districle precipiendo
mandamus, quatenus unus vestrum alium non expectando nec eciam se per alium excusando
antedictos Bohdalum in Kinheyt. Jankonem in Bobrowka, Michahelem in inferiori Bobrovia
et Georgium in Obecz ecclesiarum plebanos et rectores dicte Olomucensi diocesi ac vestro
decanatui subiacentibus in suis semel et demum in vestris ecclesiis singulis diebus dominicis
coram fideli populo ilhic ad divina visitanda venienti, infra missarum solempnia et in ser-
monibus et predicacionibus vestris. pulsatis campanis et candehs accensis et demum extinctis
ac in terram proiectis, palain et publice ipsos predictos ab ingressu ecclesie seu ecclesiarum
ipsoruni suspensos nuncietis et per veslros nunciari facialis subiectos, facienles ipsos et
ipsorum quemlibet tamquam excomniunicatos et agravalos in cibo, potu. oracione, locucione,
via. foro. igne, balneo et quavis alia humana participacione ab omnibus Christi fidelibus
arcius evitari, donec a sua indurata inobediencia resipiscant et reatum suura recognoscentes
ad unitatcm sancte matris ecclesie revertantur et absolucionis beneficium nobis duntaxat aut
superiori noslro reservalum venerinl obtinere. Fidem autem vcslre fidelis execucionis per
sigillorum veslrorum appensioncm una cuin veslrorum numinum subscripcionibus faciatis
penis sub predictis. In quorum omniuin et singulorum fidem presenles lileras per notarium
publicum infrascriptum, cause et causarum huiusmodi coram nobis scribam subscribi et
publicare mandavimus nostrique maioris sigilli jussimus appensione roborari. Datum et actuin
Zabrdowicz monasterio nostro in palacio nobis prolunc pro Irihunali ad jus reddendum
sedendo in causa huiusmodi, sub anno a nativitate domini miilesimo Irecenlesimo nona-
gesimo tercio, ullima die mensis Aprilis, hora terciarum vel quasi, indiccione prima, ponti-
ficatus sanctissinii in Chrislo palris ac domini nostri domini Bonifacii digna dei providencia
pape noni anno ipsius quarto.
Et ego Jacobus quondam Johannis dc Bruiia clericus Olom. diocesis publicus aucto-
ritate imperialis notarius etc.
(Aiis dem Orig. iii der Bo5ek'8chen Slg. n. 31 H! iin m&hr. Landes-Archive.)
133
143.
Markolf, Generalprior des Johannilerordens ertheilt der AltbrUnner Commende das Recht
jede Klage gegen die Schadiger derselben anhdngig z-u macben. Dt. Glogau 13. Mai 1393.
Iflarcoldus divina providencia prior Boliemie Polonie Austrie etc. ordinis cruciferoruin
sancti Johannis hospifalis Jerosolimilani vobis religiosis rratribus commendatori seu preceplori
domus sancti Johannis ac plebano seu reclori hospilalis sancti spirilus in Antiqua Bruna
Olomucensis diocesis ac omnibus et sinijulis aliis fratribiis, qui nunc sunt vel fuerint pro
tempore constituti, coniunctim vel divisim in dicta dorao seu preceplorio commorantibus
salutem in doniino sempiternam. Ut vos coram quibuscunque conservatoribus jurium et pri-
vilegiorum ordinis nostri predicti a sede apostolica specialiter depulatis aut ipsorum sub-
conservatoribus et surrogalis judicibus vel forsitan surrogandis in omnibus el singulis causa
el causis lestamentariis donacionum, juriscessionum. resignacionum pauperibus el miserabilibus
personis hospitalis supradicli in pios usus el ipsorum sustentacionem et recreacionem pure
et libere propter deum ac racione el causa perpetui testamenti per quoscunque Chrisli fideies
testatarum, concessarum el irrevocabiliter resignalarum, eciam accionum iniuriarum aut aliarura
causarum vestrarum quarumcunque acciones, liles, causas et questiones occupatoribus spolia-
loribus detenloribus et huiusmodi iniuriatoribus quibuscunque agere et movere poteritis libere
et valeatis. vobis fratribus predictis el unicuique veslrum auctorilate predicli ordinis nostri,
qua fungimur in hac parte, ac accedente assensu et voluntate capiluli per nos nuper celebrati,
licenciam plenariam assensum et voluntatem noslram daraus elargimur annuimus el cura
effectu concediraus per presentes Haruni nostrarum testimonio literarura mediante, quibus
sigillum noslrum maius presentibus est appensuni. Dalum Glagovie tercia feria proxima post
dominicam. qua cantalur in dei ecclesia „Vocem jocunditatis", anno domini millesirao Irecen-
tesimo nonagesimo tercio.
(Aus dcin Orig. in der Boeel^^schen Slg. n. 311*5 im malif. Liindes-Archive.)
144.
Oljrowitz 14. Mai 1393.
Jaroslaus abbas monasterii Zabrdovicensis prope Brunam per parochos in Mosticz,
in superiori Bobrovia, in Bora bohemicali citari fecit plebanos Bohdalum in iheotonicali
Kynheyt, Georgiura in Obecz, Jankonein in Bobrovka alias in Kapilbobra, 3Iichahe!era in
inferiori Bobrovia : „ut corara nobis per se aul legitimum procuratorem seu procuratores
in monasterio nostro Zabrdowicensi liora lerciarum quarla feria proxima sequente post
dominicam ^Exaudi" compareant . . . ad instanciara domini Nicolai rectoris sancti spirilus
in Anliqua Bruna . . . ad respondendum, previo juramento, cerlis posicionibus et arliculis
oblalis judicialiler predicte actricis parlis el alia in prediclo lermino facienda el fieri videnda,
134
que de jnre fiierint in predicta causa facienda, alioquin ipsorum reorum absencia seu
contumacia non obstante ad predictc aclricis partis inslanciam ad ulterioris juris debito
ordine servalo procedenius, prout de jure fuerit procedendum." Datum in monaslerio nostro
predicto XIIII. die mensis Maii.
(Aus dem Orig. iu der Bocek'8cbeii Slg. n, 3116 ira miilir. Laudes-Archive.)
145.
Joliaiin TOii Koicaloirilz- Hofrichter des Olmiltzer Bisthums Idsst den Svrz von Zdounek
ror das Gericht iii Kremsier ladeii. Dt. Schauiiburg circa 16. Mai 1393.
Ich Hensel von Cowalowicz hauplmou /.u Schaumburch und hofrichter des bischlums
zu Olomuncz enibite den edeln leuten Sciieborn von Podoly und Adam von der Luczka
meine freuntschaft uud meine gruz. Wanne die ersame fraue . . . wittwe des edlns mannes
Janken von Sbiczka mit irem freunde Sznaten komen ist in gegenwurtigkeit meines herren
des bischofs zu Olomuncz und hat klegelichen furgeleget, das her Svrz von der Donken
und seine helfer und diener den genannten Janken, iren elichen wirt in seinen vier pfelen.
darinnen er friede und gemaches sich freuen sollte, ungetreuleich bezlich und lesterleich
ermordet hat und mit im elliche seine diener auch ermordet sein, an alle schult, nur durch
des egenannten Jankes willen, darnach derselbe herr Svrz alleweg gestanden hab. Und
wan die egenannte fraue und von iren wegen und mit ir ire freunde von dem egenannten
unserm herren dem bischove umb sulche geschich richtes und gerichtes gemntet hat, davon
in dem namen des egenannten meines herrn des bischoves und von wegen der macht.
die ich als ein hofrichter des bistums von im habe, so gebieten ich euch beiden und euer
iclichen besunder ernstlich und fesliclich bei des egenannten meines herren hulde, das ir
czonth *) nach angesichte dicz briefs an die stat kompt, do der egenannte Svrz ist, oder in
(indet oder sein bekomen muget: sei des niclit, das ir denn uf sein gul zu Malhoticz reit
und in ladet, das er fur mir und fur des egenannten meines herren hofgerichtc in der stat
zu Chremsir on olle widerrede gesteen sulle des nachsten lages nach sante Vitus lage, der
nu schiresl zukynftig ist, sich und die seinen zu ontwuorten um alle sache, der in die egenannte
fraue und ire freunde beschuldiget haben. Geben zu Schaumburg an dem nechslen tage nach
dem heiligen aufart tage.
(Aiis dem Lehf-nspfihonen I. fol. 6 im fiirsterzb. Archive in Kremsior.)
*) D. i. zu hant = gleicb.
135
140.
Markgraf Jodok beaitftnujt dir Beamlcn der Briiniier Ciida, dass sie dein Soniieiikloster
in Puslimn- z-irei Laliue iii Sratoboritz iii die Lanilta/el eintrai/en.
Dt. Briinn 17. Mai 1393.
Jodocns dei gracia niarcliiu ct doniinus Moravic notuni facimus tenore presencium
universis. Quod ad inslanciam mullorum, qui nobis super eo supplicarnnt et preserlim moti
illo alTeclu. quem gessimus ad Maynussium de Melicz. olim nostrum familiarem fidelem
dileclum, pro cuius anime remediuin liuiusinodi preces tanlo benignius audivimus, consensinuis
el admisimus et tenore presencium de cerla noslra scieiicia adinilliinus et conseiilimus. ul
duo lanei in Swathoborzicz. quos diclus Maynussius ibidein tenuil, debeant et possint mona-
sterio in Pustmvr pro abbatissa et conventu appropriari perpelue et iiniri. Jlandamus igilur
supremo camerario, czudario et nolario c/.ude Brunnensis noslris fidelibus dileclis. qualenus
ad exhibicionem lilere presenlis el requisicionem ipsius prediclos duos laneos pro abbatissa
et conventu monasterii predicli inlabulare et heredilare debealis et niox presenlibus acceptis
huiusmodi inlabulacionem facialis. Presencium sub noslro appenso sigillo testimonio litlerarum.
Datum Brunne anno doniini millesimo trecentesimo nonagesimo lercio. sabbalo proximo post
ascensionem domini.
(Orig. Perg. li. Sig. im fiirsterzb. .\r(liive in Krem.sier.)
147.
Stac/i Deckant iu Tusaii iind Wenz-el Bfarrer in Meziiie iibcrschicken dein Obrowitzer
Abte Jaroslaus die Zeagenaussagen im Processe z-wischen den lireuzherren in Altbriinn uud
den Pfarrern Bahdal, Jaiiko ete. Dt. Me^iiiie 18. Mai 1393.
V enerabili in Christo patri doiniiio Jaroslao abl)ati inoiiaslcrii Zabrdowiczcnsis prope
Briinam. judici el conservalori honorabilinm et religiosorum viroriim dominoriim iuagislri el
fratrum ordinis cruciferorum hospilalis sancti Johaniiis Jerosolimitaui Olomuceusis diocesis,
Stacho decanus Thassoviensis ct Wenceshius plebanus iu Mezyrzyec/, paraliim se ad quevis
beneplacita et mandata. Vencrabilis paler et dominc. noveritis nos mandalum veslrum una
cum Jacobo de Bruna, nolario publico. exhibilore presencium nobis commissiiiii. fuisse exe-
cutum priino cilando ipsos dominos Bohdalum in Kinheyf, Jankonem in Bobrovvka, Michahelem
in inferiori Bobrowia. Georgium in Obecz ecclesiarum plebanos et rectorcs in causa seu
causis, que inler ipsos ex iina el religiosum fralrem Nicolaum plebanuiii ccclesie in Antiqua
Bruna actorem coram vobis verlilur, parte ex altera ad jurandum el jurari videndum lestes
necnon ad danduin et offendenduin interrogatoria. si qiia dare vellenl el respondendum
posicionibus et arliculis ex superhabundanli predicli doniini Xicolai acloris. Kt nichilominus
citavimus e( cilari fecimus memoralos plebanos ad comparendum corani vobis ad publicandum
136
et publicari videndum dicta teslium per dictum dominum Nicolaum producforum. et publicari
videndum alia privilegia, instrumenta et autentica coram nobis producta, prout in literis
citacionis plenius continetur et est expressum, et hoc ad cerlum terminum peremptorium
competentem. Quo facto testes domini Nicolai actoris predicti citari mandavimus, quorum
sex paruerunt, alii vero parere non audebant propter minacionis plebanorum predictorum,
utdicitur; illos nos reddimus contumaces. Tandem religiosus vir dominus Thomas plebanus
in Kristano. procurator substitutus cum ipsis teslibus coram nobis comparente (sicj ab ipsis
testibus recepimus corporalia juramenta super imagine crucifixi de veritate dicenda et hoc in
contumaciam partis, ipsosque sigillatim super arliculis commissioni veslre inclusis examinavimus
diligenter et ipsonim dicta uniuscunque nominatim ac specifice in scriplis redaclis eorundem
dicta testium presentibus inclusa una cum aliis produclis sig-illo meo clausa presenlibus trans-
mittimus per Jacobum de Bruna notarium antedictum. Datum in Mezyrzyecz anno domini etc-
LXXXXIII. die XVIII mensis Maii.
(Aus dem Orig. in der Bocek'schen Slg. u. 3116 im mahr. Landes-Arohive.)
148.
Der Obrotcilzer Abt Jaroslaus beauftragt den Dechant von Tassati, Stach, und den
Pfarrer von Meziric, Wensel, dass sie die Pfarrer Bohdal, Janko etc. vor sein Gericht
citiren und bestimmten Zeiigen die eidlichen Aussagen abnehmen sollen.
Dt. Obrowitz. 21. Mai 1393.
Jaroslaus miseracione divina abbas monasterii beate Marie virginis Zabrdowicensis
etc. judex et conservator perpetuus jurium et privilegiorum honorabilium et religiosorum
virorum dominorum magistri et fralrum ordinis cruciferorum hospitalis sancti Johannis Jero-
solimilani .... dudum a sede apostolica specialiter deputatus, honorabilibus et discretis
viris dominis Slachoni decano Thassowyensi necnon Wenceslao in Mezyrzyecz plebano . . .
salutem in domino sempiternam el mandalis noslris imo verius aposlolicis firmiter obedire,
vobisque in virtute sancte obediencie et sub excommunicacionis pena .... cum effectu
dislricte precipiendo mandamus auctoritate predicla apostolica, quam committimus pro hac
vice, quatenus itiox habita presencium noticia et receptis posicionibus et articulis pro parte
religiosi fratris domini Nicolai rectoris et plebani ecclesie sancli spiritus in Antiqua Bruna,
dicti ordinis cruciferorum nobis dudum judicialiler per procuratorem ipsius Henricum coram
notario publico noslro huiusmodique cause scu causarum coram nobis scriba, el nobis pro
tribunali scdentibus contra et adversus discretos viros Bohdalum de theotonicali Kynheit,
Jankonem de Bobrowka, Michahelem de inferiori Bobrowia ac Georgium de Obecz eccie-
siarum plebanos et rectores, reos, parte ex allera oblalis, ipsis parlibus predictis aul ipsorum
legilimis procuraloribus in vestri prcsenciam ad terminum conpelentem citalis et evocafis,
aut altera earundum parcium per contumaciam absente, a parte presente juramcnUim de
calumpnia el de veritate dicenda super huiusmodi altestacionibus rccipiatis et liuiusmodi
137
juramenfo. sicuf premiffifur. recepto a dictis parfibus vel altera ipsarum una ciim Jacobo de
Bruna notario cause predicfe ipsas parfes vel alferam ipsaruni secrete per juramentum super
articulis presenfibus interclusis ef singulis aliis coram vobis productis vel producendis infer-
rogefis. Ifem si ipsa pars rea ad vesfram citacionem coram vobis comparuerit, ipsis man-
detis aucforifate aposfolica. qua vos in bac parfe plene fungi volumus, quafenus respondeanl
posicionibus et arficulis predicti domini Nicolai acforis presentibus. ut premiffifur. inferclusis
previo juramento et interrosraforia. si qua in causa seu causis huiusmodi dare predicfa rea
pars vellet, illa coram vobis dent ef assijrnenf. Eciam testes, quos prefatus dominus Nicolaus
aut ipsius procurator coram vobis duxerit nominandos. aucforitate predicta cilefis et ad
vestram prcsenciam evocefis. quibns sic coram vobis producfis ab ipsis recipiatis corporalia
juramenfa ad sancfa dei evanirelia ef imaginem crucifixi in presencia predictarum parcium
aut ipsarum altera per confumaciam absenfe : eosdemque testes super articulis prescntibus
inclusis et interrogatoria per vos facienda secundum discrecionem a deo vobis fradifam una
cum Jacobo nolario predicto secrefe et sigillatim examinetis et eonim dicta, unius cuiusque
nominatim et specifice in scriplis redacla. sub vesfris sigillis vel vesfrorum altero clausis
nobis per Jacobum notarium predicfum una cum presentibus super sextam feriam proximam
post festum pentecostes inclusive transmitfatis: penifus super dictis consciencias vestras in
premissis specialifer oneramus. Testes autem, qui nominati fuerinl, si se gracia, odio vel
limore subtraxerint. per censuram eccleslasticain auctoritate predicta compellatis veritalis
tesfimonium perhibere. cifanfes nichilominus memorafos reos Bohdalum. Jankonem, Michahelem
et Georgium ecclesiarum predicfarum plebanos ad certum terminum peremptorium compe-
tentem uno pro tribus edicto, quos et nos presentibus citamus. ut ipsi in eodem termino
eis per vos prefixo seu profigendo coram nobis in nosfro monasterio Zabrdowicensi prediclo
legifime compareanf ad videndum et audieiidum pubiicari huiusmodi dicfa testium et omnium
producforum circa atfestacionem prediclas vel allesandum causam seu causas racionabilem
seu racionabiles. quare premissa fieri non debeant. Fidem nobis de premissis omnibus per
vesfras lileras remissionis vestris sigillis quo supra sigillalas plenariam facialis. Dalum in
monasferio nosfro Zabrdowicz anfediclo. anno domini millesimo trecenlesimo nonagesimo
tercio, die vicesima prima mensis Maii. noslro sigillo niaiori appresso.
(Au8 dem Oripnal iii dor Borek^sclien Slg. n. 3116 im m«lir. Landes-Arcliive.)
141K
Stnch. Dechant in Tasati. Weinel. Ffarrcr in Mezirir. citireii yewisse Zein/eii im Frocesse
zwiscken den Pfarrern Bohdnl. Janko elc. und den lininner Kreuzherren.
Dt. Meziric 23. Mai 1393.
fetacho decanus Thassowiensis, Wenceslaus plebanus ecclesie parochialis in Mezyr-
zyecz execufores ad infra scripfa et commissarii a venerabili pafre domino Jaroslao abbate
monasterii Zabrdowicensis propo Brunam. judice ct conservalore jurium el privilegionim
138
honorabilium el religiosonim virorum dominorum magistri et fralrum cruciferorum ordinis
sancli Johannis Jerosolimitani specialiter deputali, universis et singulis ecclesiarum rectoribus
per et infra decanatum Thassowienseni el alias ubilibet constitutis aut ipsorum vices geren-
tibus, qui presentibus fuerilis requisiti seu aller vestrum fuerit requisitus, salutem in domino
sempiternam et mandatis nostris imo verius apostolicis firmiter obedire. Vobisque in virtute
sancte obediencie et sub excommunicacionis pena districte precipiendo mandamus, quatenus
Pauhim Blasium Schaslnar in viila Morawsk, Johannem dictum Klugman, Nicolaum dictum
Thelczer in villa Bohdalau, Henricum dictum Anezyn, Rudolfum ibidem, Nicolaum Crewcz,
Johannem diclum Cesar et Nicolaum Oleatorem in villa Crewczdorf, Petrum de Glasyern,
Nicolaum Romoldum, Brankonem in Krisano laicos Olomucensis diocesis personaiiter inventos,
alias publice in domibus habitacionum ipsorum et dominum plebanum in Swratka ad nostras
peremptorie citetis presencias, quos et nos presenlibus citaiuus, ul die sahati proximo, vide-
licet in vigilia pentecosles coram nobis in Mezyrzyecz in domo dotis nostre hora terciarura
conpareant in causa et causis, que vertuntur inter honorabiles et discretos viros dominos
Nicolaum plebanum sancli spirilus in Anliqua Bruna parle ex una el dominos Bohdalum in
Kinhayt, Jankonem in Bobrowka, Michahelem in inferiori Bobrowia et Georgium iu Obecz
ecclesiarum plebauos parle ex altera. in eadem causa verilatis testimonium perhibere, certi-
ficanles nichilominus ipsos tesles de expensis, quos et nos presentibus certificamus. Fidem
nobis vestre execucionis facite ad terminum memoralum. Datum in Mezyrzyecz anno
domini millesimo trecentesimo nonagesimo tercio, die vicesima lercia mensis Maii, meo
sigillo videlicet Wenceslai predicti subappresso.
(Aus dem Original in der Borekschen Slg. n. 3110 im inahr. Landes-Arehive.)
150.
Stach, Deckanf iii Tasaii, uiid WenzeL Pfarrer iii Mezific, ciliren im Auflrage des
Obrowitzer Ahtes Jaroslans die Pfurrer BolidaL Janho etc. itm die Zeugenaussagen in
dem zwischen ihnen und den Briinner Krcuzherren anhiiugigen Processe zii rernehmen.
Dt. Meziiir 23. Mai 1393.
Wtacho decanus Thassoviensis, Wenceslaus plebanus in Mezyrzyecz, execulores ad
infrascripta cl commissarii a venerabili in Chrislo patre doniino Jaroslao abbate mona^terii
Zabrdovicensis prope Briinam, judicc el conservatore honorabilium et religiosorum virorum
magistri el fralruin cniciferorum ordinis saiicti Johannis Jcrosolimilaiii depulati, honorabilibus
el discrelis viris omnibus et singulis ecclesiarum plebanis per el infra decanalum Thasso-
viensem conslilutis aul ipsorum vices gerentibus, qui fuerilis requisiti seu alter vestrum fueril
requisitus, salutem in domino el maudatis iiostns imo verius apostolicis finniter obedire.
Vobisquo in virlule sancte obediencie et sub excommunicacionis peiia auctoritate prcdicta
districte precipiendo mandamus, qualeuus discretos viros Bohdalum in Kiiiheyl, Jankonem in
Bobrowka, Michahelem in inferiori Bobrowia, Georgium in Obecz ecclcsiarum plebanos
139
personaliter invenlos. alias piiblice in ecclesiis et domibus ipsoriim ad noslras peremptorie
citetis presencias, qiios et nos presenlibus citamus, ut die sabati proximo videlicet in vigilia
pentecostcs coram nobis in Mezyrzyecz in domo dotis noslre hora terciarum conpareanl ad
actus infra scriptos. ad jurandum et jurari vidcndum do calumpnia et de veritate dicenduni
in causa et causis. que vertcnlur et verti speranlur iuter dominum Nicolaum plebanum
ecclesie sancti spiritus in Antiqua Bruna ex una et ipsos plebanos prescriptos parte ex
altera, coram prefato domino Jaroslao judice et ad dandum et ofTerrendum interrogatoria, si
qua dare vel oITerre vohierit, necnon ad respondendum posicionibus et arliculis ex supra
babundanti pro parte dicli domini Nicolai in causis huiusmodi oblalis ef ad videnduni produci
testes per partem aclriccm coram nobis et causa et causis antedictis. Et nicbilominus pre-
fatos Bohdalum, Jankonem, Slichahelem et Georgium ecclesiarum plebanos modo premisso
citetis. ut ipsi secunda feria proxima post diem sancto Trinitatis coram memorafo domino
abbate Brune in monasterio Zabrdovicensi loco consuolo ipso pro fribunali sedenfe hora
vesperorum legitime compareanf ad publicandum et publicari videndum dicfa tesfium por
prenominafum dominum Nicolaum aut ipsius procuralorem. in causa ef causis anlediclis
productorum ef producondorum. vol dicanf causam racionabiiem, cur premissa fieri non
debeant. Infimantes eisdem citalis. quod sive paruerint sive non in diclis terminis coraui
nobis, quam eciam coram domino Jaroslao judice predicto. nos ad acfus huiusmodi. proul
habemus in mandalis sou in commissis juxta tenorem commissionis nobis facto procodemus.
ipsorum absencia seu conlumacia non obslante. In fidem nobis veslre exocucionis facite ad
terminum memoratum. Datum in Mezyrzyccz anno domini millesimo trecentesimo nonagesimo
tercio, die mensis Maii vicosima forcia, moo videlicet Wenceslai sigillo subappresso.
(Aiis dem Orig. in der Buiekscheii Slg. n. iillG iin miihr. Landes-Archive.)
151.
Der Stadtrath roii Olmiitz- belieuiil. dasst der Olmiitzer Biirger Pesek roii Prossiiitz deii
Hof III ariif/au f/ehaiift liabe. Dt. 23. Mai 1393. s. I.
I^os Pesco Rifler advocafus, Porllinus VVysant magistor civium. Nicolaus Slossor.
Nicoiaus Fieyschhecltel et Michael Polcz consuios, Engoiusch, Johannes Slahlor, Flriczko
Hoczempiocz, Pefrus prope murum, Pesco Rayde, Ilenlinus Ordenlich ef Johannes Ebor
jurafique civos Olomucenses recognoscimus fenore presencium univorsis. discrofum virum
Pesconem de Prosfayns nobis humililor supplicasse, ut posscssionem curie sue in Kriogaw
certis pecuiriis empte et per Jesconem de Rosfaym cum omnibus ipsius curie pertinenciis
coram nobis legitime resignate, iiteris noslris ratificare et conlirmare dignaremur. Nos vero
iustis ipsius Pesconis nosfri concivis peficionibus inclinati eandem curiam in Kriegaw cum
agris el omnibus suis atfinenciis dicto Pesconi de Prostayns, eius succossoribus legitimis
18*
140
ve! presentes literas ipsius Pescoiiis de favore habentibus, ratificamus et presentibus appro-
bamus heredilarie ac perpetue valituris. Sub harum quibus nostrum sigillum esl appensum
teslimonio literarum. Dalum sexla feria ante festum penthecosles anno domini millesimo
CCC*"" nonagesimo tercio.
(Orig. PiTg. h. Sig. iibgerissen im Olm. Cap. Ai-chive.)
153.
Der Olmutz-er Archidiacoii Saiider und der Sternberger Probst erneuern auf Grundlage
einer Vollmacht des Prager Erzbischofes ein iilteres Statut des OlmUtzer Capitels, welches
die gottesdienstlichen Pflichlen der Olmutz-er Vicare regelt. Dt. Olinutz 28. Mai 1393.
l^os Sanderus archidiaconus Preroviensis et canonicus ecclesie Olomucensis et
Fridericus prepositus monasterii in Slernber}); canonicorum regularium ordinis beati Augustini
tenore presencium recognoscimus universis. (Juod dudum receptis lilteris reverendissimi in
Christo patris et domini domini Johannis dei gracia archiepiscopi Pragensis, apostolice sedis
legafi cum ea qua decuit reverencia tenoris infrascripti : „Johunnes etc. Datum in Budwicz
MCCCXCIII die XXIII Aprilis" (vid. n. 140;. — Super expressis et narratis in eadem
comniissione iuxla industriam nobis a deo dalam inquisivimus diligenter. El quia post dili-
gentem inquisicionem invenimus visitacionein oliin per sancte ineinorie dominum Arnestum
archiepiscopuin Pragensem faclam, quam idem dominus Johannes archiepiscopus Pragensis
sub certis penis et sentenciis in suis processibus expressis servari mandavit, quod vicarii,
qui perpetui fore noscuntur, assidui et continui debent esse in omnibus horis canonicis
nocturnis pariter el diurnis, quos decanus vel vices eius gerens ad hoc debet compellere
et penis debilis cohercere et si noii omnes, saltem tres vel quatuor tempore vicis sue prout
sibi videbitur expedire, specialiler tamen vicarii, qui ebdomadarii dicuntur, videlicet qui
missam beate virginis, defunctorum et missam de die celebrare tenentur, in malulinis lempore
sue ebdomade interesse debent, occasione qualibel proculmola, nisi ex eis ali(|iieiii iiilirmilatis
vel evidentis necessilatis articulus excusarel et eo casu alium vicarium eque ydoneum subiogare
debebit sub pena unius grossi pro vice qualibet per decanum vel alium, qui locum suuin
tenueril, puniendus et pena ipsis prebendatis clericis interessentibus erogetur, non fuisse nec
esse servatam nec eciam eos posse commode servari propler diversa impedimenta, que
racionabiliter coram nobis fuerunt proposila et allegata. Sed invenimus slalutum ecclesie
Oloinucensis per decanum et capilulum Oloniucensem dudum facluin, qualiler tales vicarii
debeant inleresse divinis oiliciis in hec vorba : „Porro coiisideranles inter celera honorem
et decorem ecclesie nostre sublimancia. diviiii cullus minislris esse precipue providendum,
cumque ipsius ecclesie vicarios ad exequendum huiusmodi minus intenlos sed pocius desides
videnius seque ab horis canonicis et precipuis el aliis soliciupiiibus feslivilalibus in ipsa
ecclesia frequencius sublrahentes. volenles liuiusmodi negligenciis oporluiie correccionis pre-
sidiis obviare, in hoc iiostro generali capilulo, prehabilo super hoc inter nos nialuro consilio
141
staluimus et ordinamus: quod in summis festivilalibus anni videlicet nalivitate, circumcisione,
epyphania, pascha, ascensione domini et penlhecostes, nativitate, purificacione, annunciacione,
assumpcione sancte Marie, in dedicacione ecclesie, in nativitate sancti Johannis Baptisle,
in sanctorum noslrorum patronorum Wenceslai, Crislini ac omnium sanctorum feslivitatibus
primis et secundis vesperis et matutinis omnes vicarii, diebus vero dominicis et festivis novem
leccionem (sic) tres vicarii ebdomadarii prefalis horis, cessante legittimo impedimento. debeant
interesse sub pena unius g-rossi, queni pro qualibet dictarum horarum negligencia vicarius se
absentans ad fabricani protinus solvere teneatur. Attendcnles insuper pielati defunctorum,
qui pro sustentacione personarum ipsius ecclesie perpetuas elemosinas donaverunt. minus
sufficienter prosint inpense beneficiis responderi, statuimus el unanimi consiho ordinamus,
quod in vigihis episcoporum et principum omnes vicarii, prelatorum vero canonicorum,
baronum, mililum el ceterorum defunctorum. qui ipsius ecclesie fuerunl nolabiles benefaclores,
pro quorum commemoracionibus niaior campana solet pulsari. tres ebdomadaii sint presentes,
absentes quoque sine legittima causa offertorii tunc dislribuendi careanl debita porcione."
Pro eo nos Sanderus et Fridericus snpradicli auctorilate nobis in hac parle commissa. inquisitis
et investigatis dictoruni vicariorum oneribus. observanciis el mandatis, sic premissa onera
duximus reformanda. quod ipsi vicarii secundum statulum ecdesie Olomucensis, ut supra
factum, quod est tentum et servalum usque modo. divina officia peragant et eisdem inlersint
et non secundum visitacionem domini Arnesti archiepiscopi Pragensis felicis memorie, quam
in singulis suis clausulis cum processibus dicti domini Johannis archiepiscopi Pragensis ac
penis et sentenciis in eisdem expressis super execucione ipsius visitacionis facienda usque
ad beneplacitum eiusdem domini Johannis archiepiscopi Pragensis in dei nomine sustulimus
et tollimus in hiis scriptis. In (|iiorum toslimonium sigilla nostra de certa nostra sciencia
presentibus sunt appensa. Datum Olomucz anno doniini uiillesimo trecenlcsimo nonagesimo
lercio die vicesima octava mensis Maii.
(Orig. I'erg. 2 h. Sif;. im Olm. C;ip. Archivc)
I5:i.
Der Bischof Johanu ron Leitomi/sl Ubertragt das Augustincr-Chorherreustift iu Landskron
(spdter in Olmiitz) aus der Vorstadt zur Stadtpfarrkirche daselbst.
Dt. Landskron 1. Juni 1393.
In nomine sancte et individue Irinilalis feliciter amen. Nos Johannes dei et apo-
stolice sedis gracia episcopus Lulhomislensis, commissarius el executor unicus ad infrascripta
a sede aposlolica specialiter deputatus ad noticiam singulorum tam presencium quam fulu-
rorum deducimus per presentes, quod dudum literas sanctissimi in Chrislo palris et domini
nostri domini Bonifacii divina providencia pape noni. eius vera bulla plumbea in filis canapeis
more romane curie bullatas, sanas el. integras, non rasas non cancellalas nec abolitas sed
omni prorsus vicio et suspicioiie carenles cum ea. qua decuit. reverencia recepimus tenoris
142
infrascripti : ..Bonifacius etc. venerabili fratri Johanni episcopo Liifhomislensi sahilem et
apostolicam benediccionem. Exigit etc. Dalum Rome apiid sanctum Petrum XI Kal.
Octobris pontificatus nostri anno primo." — Post quarum literarum apostolicarum recepcionem
volentes procedere ad earum execucionem juxta traditam a sede apostolica nobis formam,
venerabiles in Christo patres et dominos Johannem Nazaretensem et Johannem Magarensem
episcopos fratres nostros carissimos cum debita instancia rogavimus. quod convenirenl nobis-
cum in Lanczkrona oppido nostro ad certum terminum. quem eis assigfnavimus, propter
translacionem monasterii sancti Nicolai et sancte Katherine, siti ante oppidum predictum
Lanczkronensem. ad ecclesiam parochialem beale Marie virginis faciendam, ut de ipsorum
consilio premissa el ad illa necessaria facere possemus, sicut haberemus in commissis. Et
cum predicti patres et domini episcopi ad nos venissent, ad locum predictum accessimus cum
ipsis predictum monasterium sancti Nicolai et sancte Katherine subiciendo rem oculis, ut eo
melius possemus cognoscere veritatem. l^bi consideratis sing-ulis ipsius loci defectibus
vidimus ipsum monasterium esse situm in loco humido et nimis aquoso, ubi nec cellaria
nec commoda fieri possent pro necessitale et utilitale ipsius monasterii ac fratrum in eo
degencium : nam commoda ibidem facta temporis successu per fluxum continuarum aquarum
destruerenlur nec possent fratres, qui ibidem manerent, diu esse sani propter nimiam loci
humiditatem. Consideravimus eciam. non esse ulile neque expediens nobis nequ.e dicto mona-
sterio tum propfer vicinitatem oppidi Lanczkronensis. quod posset episcopus et ccclesia
Luthomislensis perdere propfer hostium insidias et insullus cottidianos. qui temporibus islis.
in quibus dies mali sunt, plus solito invaluerunt. fum eciam propter ipsum raonasterium,
quod securius in ipso oppido res suas possit custodire quam extra muros eiusdem, ubi
patet accessus omni venienti. Quibus premissis sic diligenter visis et considcratis, posfquam
religiosus frater dominus Johannes eiusdem monasferii professus vicarius perpefuus et plebanus
eiusdem ecclesie sancle Marie ihidem in oppido Lanczkronensi spontanea bona et libera
voluntale propler bonum statuni et bonum commune franslacionis eiusdem monasterii de
dicta ecclesia cessissel et resignasset eam in nianibus nostris. renunciasset quoque omni
juri. quod sibi compeciit in eadem, prout in signuni cessionis resignacionis et renuncciacionis
literas sue confirmacionis. quas super eadem habuit. in presencia multorum fidedi<rnorum ac
notariorum infrascriptorum tradidit exhibuit et assignavif: auctoritate apostolica nobis in hac
parte concessa et commissa, de consilio diclorum palrum et dominorum Johannis Nazaretensis
ef Johannis Magarensis episcoponim ipsuiii monasterium sancfi Nicolai et sancte Kafherine cum
sing-ulis suis juribus bonis ufHitali!)us priviloiriis et pcrllnenciis universis. sicut a sui fiindacione
usque in presentem diem fuit inslitiitum et fiindafnm ac servatum. de ipso loco. in quo prius fuif,
ad ipsam ecclesiam parochialem beate 3{arie virginis. que sila esf in oppido Lanczkronensi
predicto in dei nomine transtulimus et transferimus in hiis scriptis ordinantes et decernentes,
quod ipsa ecclesia parochialis beate Marie virginis monasterium canonicorum reirularium
censeatur et nomincfur apud omncs et quod preposifiis et fratres eiusdem monasterii. qiii prct
tempore fuerinl sicut qui in presencia sunt, in ipso monasterio sub habilu et regula cancmicorum
regularim ordinis sancli Augustini communifer vivant, devole deo serviant sicut sunt insfifuti. Ef ul
143
ipsa translacio per nos facta esset et manifesta omnibus hominibus, honorabiles et religiosos
viros dominos Henricum prepositum, Johannem priorem et alios fratres ad presens ibidem
conventum facientes cum decenli reverencia et honore in ecclesia sancti Nicolai el sancte
Katherine. ubi prius fuit monasterium. recepimus, ac eos cum sollempni processione Irans-
lulimus ad novum monaslerium beale 3Iarie virginis, ubi prius fuit ecciesia parochialis et
eos induximus in possessionem eiusdem sicut fuit ipsa ecclesia ab anliquo. Publicavimus
eciam ipsam translacionem fideli populo. ut quilibet scire posset ipsam translacionem sic
racionabililer et canonice esse factain. Decernimus eciam et ordinamus, quod ipsum novura
monasterium ac prepositus el IValres eiusdem suis privilegiis et liberlatibus in novo gaudeant
monasterio sicut usi sunt et habuerunt in antiquo. Insuper statuimus et ordinamus auctori-
tate apostolica et licencia speciali ad hoc generose concessa. prout superius expressatur,
quod prepositus eiusdem monaslerii, qui ad presens est vel qui pro tempore fuerit in fulurum,
in eodem novo monasterio per se vel per alium eiusdem monaslerii fratrem curam ani-
marum parochianorum eiusdem ecclesie gerere valeat et exercere. Et ne ipsa ecciesia
sancti Xicolai et sancte Kalherine, ubi prius fuit monasterium, ad profanos usus revertatur,
auctoritate apostolica supradicta nobis concessa staluimus et ordinamus, quod ipsa ecclesia
sancti Nicolai et sancle Katherine hospitale existat et quod in ipsa infirmi teneantur et
serventur ac quod prepositus et fratres eiusdem novi monasterii, qui pro lempore fuerinl.
duas sexagenas grossorum pragensiuni pro sustenlacione ipsorum infirmorum ipsi hospitali
singulis annis inperpetuum tradant et assignent el eciam quod ipsi per se vei per alium seu
ahos singulis seplimanis tres missas in eodem hospitali perpeluis temporibus celebrent vei
faciant celebrari. in quorum omnium teslimonium noslrum sioillum unacum sigillis diclorum
patrum et dominorum Jjhannis Nazarelensis et Jobannis Magarensis episcoporuni supradiclorum
de nostra certa sciencia presentibus sunl appensa. Et nichilominus in testiraonium et robur maioris
firraitatis presentes literas per nolarios publicos infrascriplos scribi et publicari mandavimus.
Datum et aclum Lancziirone anno domini millesimo Irecentesimo nonajresimo tercio. indiccione
prima, ipso die sancle Trinilatis, que fuil dies prima mensis Junil. ponlificalus sanctissimi in
Chrislo patris et domini nostri domini Bonifacii divina providencia pape noni anno quarto.
Presenlibus honorabilibus et discrelis viris dominis magistro Vito canonico ecclesie sancti
Egidii maioris civitatis Pragensis curie nostre episcopalis Lulhomislensis officiali, Nicolao in
Oslrwa decano dislriclus Lanczkronensis. Wenceslno in Damylvow ecclesiarum plebanis,
Gregorio allarista allaris saiicli Jacobi in ecclesia parochiali iu Usii Luthomislensis diocesis,
Hrzcone dicto Krhn et Jessicone fratre ipsius germano, Wenceslao et Pelro de Slrannye
similiter fratribus, Johanne Syroleiv et Jobanne Biaznicze fainiliaribus noslris cominen-
saiibus et aiiis mullis teslibus fidedignis circa premissa.
El ego Vilus nalus quondam Petri de Lonipnirz clericus IVagensis diocesis pubiicus
imperiali auctorilate notarius elc.
Et ego Wenceslaus Wenceslai de Humpolcz clericus Pragensis diocesis imperiaii
auclorilate notarius publicus etc.
(Orig. Perg. 2 h. Sig. das 3. ubgerisseii.)
144
154.
Johami. Bischof ron Leitomi/sl, sichert das Augnstiuerkloster in Landskron (spater in
Olmiitz) ror Feuersgefahr durch Niederreissung der 8 benachbarteu Hauser und erneuert
mit Zustimmung des Klosters die Grenzen zwischen den klOsterlichen und sladtischen
Ackern. Dt. 1. Juni 1393. s. l.
Johannes dei et apostolice sedis gracia episcopus Luthomislensis notum facimus
universis, ad quos presentes pervenerint, tam presenlibus quam futuris. Quod et si ex
nostri ofticii debito vigilanciori cura illis. per que animas deo lucrari possimus. primo et
principaiiter debeamus intendere. insistendum tamen duximus et hiis, per que commissis
nobis valeamus de remedio quietis et securitatis providere, sine quibus plerumque et ipsa
per quam salus acquiritur, devocio prepeditur. Sane igilur attendentes periculosam esse
monasterii vicinilatem civilati nostre Lanczkrone. prope cuius muros in suburbio situm erat
et maxime instanlibus ^werris. que plus soliln invaluerint hiis lemporibus, quod ex ipso
monasterio propter ipsius ad niuros propinquitalem possemus facilime ipsam civilatem perdere,
quod nobis et ecclesie noslre Luthomislensi dampnum esset-inportabile, obtenta prius licencia
a sanctissimo in Chrislo patre et domino domino Bonifacio digna dei providencia sancte
sedis Romane papa nono, habito eciam consensu religiosorum virorum Henrici prepositi.
Johannis prioris et tocius conventus predicli monasterii possessorum, ipsum in suburbio
monasterium destruximus, et ad ecclesiam parrochialem in eadem civitate sitam, prius
tamen eidem monasterio auctoritate predicte sedis apostolice unitam et incorporatam
translulimus, ac eandem ecclesiam parochialem sanctissime virginis Marie in monasterium
ereximus. iam dicta auctoritate apostolica annuenle. Ubi quia locus habitaculis officinisque
religiosorum predictorum virorum non erat sufficiens, perpendentes eos ob commodum et
securitatem prefate civitalis noslre ad consensum de deponcndo per nos ipsorum nionasterio
multum fuisse spontaneos et paratos, licet inde pluribus implicari se non dubitarent incommodis
atque dampnis, prehabilo super hoc civilalis eiusdem advocali civiumque juratorum consensu
et consilio, seplem domunculas parrochiali ecclesie vicinas, civitali lamen minus uliles deponi
admisimus, pro area dictis iam dominis amplianda. Quaruni primam possidebat Pelrus Lengwalt
censuans de media marca unum grossum. Secundam tenebat Nicz Ssellcr censuans de media
marca 1 gr. ; de tercia Theodricus Hok solvebat dc uno fertone 1 gr. ; de quarta Grani-
libyn vidua solvebat de uno ferlone I gr. ; de quinta Johannes Sschuller solvebat de tribus
fertonibus II gr. Sexla domus Thamonis solvebat de media marca I gr. Septima domus
Neydikin vidue solvebal de uno fertone 1 gr. Et hoc quantum pro uno census termino.
nam unusquisque eorum lanlumdem solvebal lermino pro secundo, quibus singulis ad summam
reduclis non plus inveniunlur quam duodecim grossos per annum omnes ille domuncule
censuasse. Ne tamen et in hoc modico aut in quovis alio civitati preiudicaret iam dicli
monaslerii Iranslacio, pro compensacione census earundem domuncularum et cum hoc gene-
raliter omnium sive inlra scu extra urbem sint, pro quibus civilati ex parte ipsius monasterii
iusta poluissel aul possel competere satisfaccio, ordinavimus ei tres ferlones pro censu
145
perpetuo. quod sic patet. Predecessor nainque noster bone recordacionis dominus Petrus
olim episcopus Luthomislensis ac eiusdcm lundator monasterii, perpetuam sui memoriam
eidem civitali commendare cupiens, unam sexagenam grossorum perpetui ccnsus pro decem
sexagenis ab eadem civilate comparavit. cuius dispensacionem ordinaverat in hunc modum :
debebanl enim civitalis eiusdem cives in fcsto sanctorum Philippi et Jacobi aposlolorum pro
eadem sexagena quatuor vasa cerevisie emere. unum quodque vas pro fertone compulando,
" quorum duo ipsi monaslerio conslilueral per annos singulos presenlari. aliaque duo ul per
communilalem pauperum el divitum. senum ac juvenum in medio civilalis debuerinl epolari.
Et quia in tali potacione nuila disciplina nullusque servabatur ordo, sed uno cerevisiam
rapiente pre alio plerumque homicidii periculum inde oriri timebatur. nec tamen per ipsos
civitatis nostre cives erat hoc delebile, quiuquaginla sexagenarum pena id velante. ISos
qui ordinarii re fungimur et nomine. cuius est disordinalis rebus ordinem dare. adverlentes
quod lalis constitucio quanlum ad aliquid erat abusiva quodammodo. cupientesque pretaclam
homicidiorum materiam tollere. unum fertonem pro uno vase prius cum periculo sic inutiliter
exposilum disposuimus deinceps pro aliquo utili civilatis relavamine converlendum, mediam
quoque sexagenam, quam dicto monaslerio pro duobus vasis ccrevisie tenebantur solvere,
ut prefertur, pro compcnsacione prelactorum defalcavimus, preposili prioris et conventus
eorum consensu ad hoc ultroneo penitus accedente el ila tres ferlones oslensi sunt
civitati pro premissis cedere. prout superius fuil dictum ; quartum vero ferlonem posl hos
residuum ad hospitale sub urbe silum statuimus perpetuo dandum degencium inibi pro susten-
tamine languidorum. Prelerea, quia mete campos monasterii civitatisque distinguentes versus
curiam Kronweld iacentes. quibusdam ex ipsis videbantnr dubie, ne ilerum talis dubictas
iuler ipsos et posteros eorum dissensionis fieret occasio, curavimus palerne pro conservanda
inler eos iugi concordia et hanc disceptacionis materiam subniovere. Nam assumplis nobis-
cum domino Henrico preposito prius dicto et cum eo fralre alio per conventum ad hoc
dato. assumptis eciam urbis predicte juratis civibus tocius communilatis plenam vim Iiaben-
libus. ad campos personaliler exivimus anledictos. iu quibus premissa fidedianorum ex utraque
parte declaracione senioriiui. quibus ab anliquo corundem camporum patebat limitacio. tandem
nos ipsi dcum habenles pre oculis secunduui veraui iusliciani et collatam nobis celilus indu-
slriam prefalas melas ad utriusque parlis poslulacionem innovavimus. oslendimus ac de novo
mox presignari iussimus, et prout tunc presignale sunt. ipsas inviolabiliter precepimus et
presencium vigore ac testimonio servari precipimus sub pena cenlum sexagenarum laliler
solvendarum. Si enim predicti monasterii preposilus. prior vel convenlus, qui pro tempore
fuerint, premissam ordinacionem seu metarum declaracionem ac innovacionem sic mature
per nos faclani improbare vel ei unquam quovis ausu temerario contraire presumpserint,
ex tunc quinquaginta sexagenas grossorum ad cameram nostram vel successorum noslrorum,
qui pro tempore fuerint et quinquaginla reliquas civilali supradicto in ulcioncm sue Irans-
gressionis infra quartale unius anni tenebunlur quavis coulradiccione postposita presenlare.
Kl hanc ipsi videlicet proposilus, prior et convenlus licile iuslo ex debilo tocies cogenlur
subire peuam. quocies prenolale ordinacioni seu ramporiim [jer melas dislinccioni noslre per
19
146
eos aiil eoriim posleros fuerit oontraventiim non obslante, si iam semel. his. ter vel decies,
immo et pliiries fuerit persoluta. Nec minus censebuntur deliquisse, si unum ex prenotalis
quam si cuncta similiter presumpserint impugnare. Qtiod si dominus episcopus Lulhoinislensis,
qui pro tempore fuerit, in favorem iam dictorum prepositi et conventus prelacte ordi-
nacionis transgressionem in ipsis punire negligeret, dans eis ausum ex hoc partem
alteram infestandi, nichilominus ipsi cives plenam dehent habere vim repetendi porcionem
pene sibi prefixam. quocies per prepositum. convenlum aut posteros eoruin ipsa transgressio
fuerit iterata. Et nos Henricus preposilus, Johannes prior tolusque fratrum conventus Lancz-
kronensis nionasterii canonicorum regularium ordinis beati Augustini Lulhomislensis dyocesis,
attendentes reverendissimum in Christo patrem ac dominum. dominum Johannem episcopum
Luthomislensem, patrem et dominum nostrum in premissis clare nominalum, memoratam
monasterii nostri translacionem pia et sacra intencione ob perpetuum sue civilatis profectum
et commodum celebrasse, nietarumque innovacionem ob fovendam inter nos et dicte iam
urbis cives concordiam declarasse, qiiorum pro utilitate nostri nionasterii libenter patimus
destruccionem extra urbem, prehabilis tractatibus diligentibus el deliberacione malura non
solum semel bis vel ter, sed pliiries more solito in capitulo congregati, non coacli sed libera
omnium nostriim voluntate consensimus et consentimus ordinacioni premissorum ac dislinccioni
camporum per eundem reverendissimum palrcm et dominum nostrum modo iam dicto facte,
ac ipsam ordinacionem metarumque innovacionem et quorumlibet pretaclorum disposicionem
ratam et gratam acceptavimus et acceptamus. per nos posterosque nostros immobiliter per-
petuo servandam. ac eam ut melius possumus tenore presencium approbamus sub earum
condicione penarum, que superius exprimuntur. In quorum omnium teslimonium ac perpetui
roboris firmitalem sigilla noslra. videlicet reverendissimi patris domini episcopi prenotati et
preposili conventusque prius dictorum de certa nostra sciencia et voluntate libera presentibus
sunt appensa. Acta sunl hec translacio sciHcet monasterii nostri anno incarnacionis domini
millesimo trecenlesimo nonagesimo tercio, in festo sancte et in dividue Trinitatis.
(Orig. Perg., die zwei anhaug. Sig. siiid abgelost, im m. Liaudes-Archive. Art. Olmiitzer
Aug. lit. G. n. 17.)
155.
Jo/iiniii, Bisc/iof roii J,eitoiiii/s/, sic/ierl das Aii(jiisliiierlilos(er iii Laiiiisliroii (spater in
Olmiilz) ror Feiiersi/efa/ir diire/i Niederreissiiiiy ron 8 beiiac/ibarten Jldiisern und erneuert
mit Zustiinnuniff des Stadtrat/ies die Grenz-en z-wisc/ien den lilosterlic/ien und studtisc/ien
Ac/iern. J)l. J. Jnni J3!)3. s. l.
•Johaunes dei et aposloHce sedis gracia episcopus Luthomislensis notumfacimus
universis, ad quos presentes pervenerint tam presentibiis quam futuris, quod et si ex nostri
officii debito vigilanciori cura illis. per que animas deo lucrari possimus. primo et princi-
paliter debeamus intendere, insislendiim lamen duximiis et hiis, per que comissis uobis
147
valeamus de remedio quietis et securitatis providere. sine quibus plerumque et ipsa. per
quam salus acquiritur. devocio prepeditur. Sane igitur altendentes periculosam esse monasterii
vicinitatem civitati nostre Lanczkrone. prope cuius muros in suburbio situm erat el maxime
instantibus gwerris. que in nostris partibus pius solito invaluerunl hiis temporibus, quod ex
ipso monasterio propter ipsius ad muros civitatis propini^uitatem possemus faciilime ipsam
civilatem perdere, quod nobis et ecclesie nostre Luthomislensi dampnum esset inportabile,
obtenta prius litencia a sanccissimo in Christo patre et domino. domino Bonifacio pontifice summo
sancte sedis Romane papa nono. habito eciam consensu relig-iosorum virorum Henrici preposili,
Johannis prioris et tocius convenlus predicti monaslerii incolarum ipsum in suburbio mona-
sterium destruximus et ad ecclesiam parrochialem in eadem civitate sitam, prius tamen eidem
monasterio auctoritate predicte sedis apostolice unitam et incorporatam transtulimus et eandem
ecclesiam parrochialem sanctissime virg-inis Marie in monasterium ereximus. tacla iam aucto-
ritate apostolica annuente. Ubi ([iiia locus habitaculis officinisque religiosorum iam dictorum
virorum non erat sufficiens. perpendentes cos ob comodum et securitatem prefate civitatis
noslre ad consensum de deponendo per nos ipsorum monasterio multum fuisse voluntarios
et paratos. licet inde pluribus implicari se non dubitarent incomodis atque dampnis, prehabilo
prius super hoc civitatis eiusdem judicis civiumque juratorum consensu et consilio septem
domunculas parrochiali ecclesie vicinas civitati tamen minus utiles deponi admisimus, pro
area diclis iam dominis amplianda. O"'"'!"" primam possidebat Petrus Lengwalt censuans
de media raarca unum grossum; secundam tenebat Nycz Scheller censuans de 1 marca unum
grossum, de tercia Theodricus Hok censuabat de uno fertone 1 gr. ; de quarta Gramlibyn
vidua solvebat de uno fertone 1 gr. de quinta Johannes Scbuller solvebat de tribus fer-
tonibus H gr. ; sexta domus Thamonis solvebat de 1 marca unum gr. ; seplima domus
Neudikin vidue solvcbat de uno fertone 1 gr. Et hoc quantum pro uno census termino.
nam umisquisque eorum tanlumdem solvebat termino pro secundo. Quibus singulis ad summam
reductis non plus inveniuntur quam XH g^rossos per annum omnes ille domuncule censuasse.
Ne tamen el in hoc modico aut in quovis alio civitati preiudicarel iam dicti monasterii
translacio, pro compensacione census earundem domuncularum et cum hoc generaliter omnes
sive intra seu extra urbem sinl. pro (|iiiinis civitati ex parle ipsiiis monasterii iusla potuisset
aut posset competere salisfaccio. ordinavimus ei tres fertones grossorum pro censu perpetuo.
quod sic palet. Predecessor namque noster bone recordacionis dominus Petrus olim episc(jpus
Lulhomislensis ac eiusdem fundator monasterii perpetuaui siii memoriam eidem civitati com-
mendare cupiens, unam sexagenam grossorum perpetui census pro decem sexagenis ab
eadem civitate comparavit, cuius dispensacionem fiendam disposuerat in huuc modum.
Debebant enim civitalis eiusdem cives in festo sanctoriim Pliilippi el Jacobi apostoloriim
pro eadem sexagena HH vasa cerevisie emere, unum qiiodqiu; vas pro fertone compulando.
qnoriim duo vasa ipsi monasterio constituerat presentari. atque alia duo nt per communitatem
pauperum et divilnm juvenum ac senum in medio civilatis debuerint epotari. Et quia in
tali potacione nulla disciplina nullusque servabatur ordo. quin pocius uno cercvisiam rapienle
pre aliis pleruinqiie homicidii periciiliim inde oriri limcbaliir. nec tam per ipsos cives erat
148
hoc delebile. quinquaginta sexagienarum pena icl vetante; nos qui ordinarii re fungimur et
nomine. cuius est disordinatis rebus ordinem imponere^ advertentes quod talis conslitucio
quantum ad aliquid erat abusiva quodammodo, cupientesque pretactam homicidiornm materiam
tollere, unum lertonem pro uno vase prius cum periculo sic inutiliter expositum disposuimns
deinceps pro aliquo utili civitatis relevamine convertendum, mediam quoque sexaoenam,
quani dicto monasterio pro duobus vasis cerevisie tenebantur solvere, ut prefertur, pro com-
pensacione census pretactarum domuncularum defalcavimus monasterio, prepositi, prioris et
conventus eorum consensu ad hoc ultroneo penitus accedente. Et ita tres fertones oslensi
sunt civitati pro deposilis VII domunculis cedere prout superius fuit diclum:, quartum vero
fertonem residuum ad hospitale sub urbe silum slatuimus perpetuo dandum, degencium ibidem
pro sustentamine languidorum. Preterea quia mete campos monasterii civitatisque dislinguentes
versus curiam Cronweld iacentes quibusdam ex ipsis videbantur dubie, ne iterum talis
dubietas inter ipsos et posleros eorum dissensionis foret occasio, curavimus paterne per conser-
vanda inter ipsos iugi concordia et hanc disceptacionis niateriam submovere ; nam assumptis
nobiscum domino Henrico preposito prius dicto et cum eo fratre alio per convenlum adhoc
dato, assumptis eciam urbis predicle juratis civibus plenam tocius communitatis vim habentibus
ad campos personaliter exivimus antedictos, in quibus premissa fidedignorum parte ab utraque
declaracione seniorum, quibus ab antiquo eorumdem camporum patebat iimitacio, tandem nos
ipsi deuni habentes pro oculis secundum eorum informacionem et veram iusticiam alque
collalam nobis eclilus industriam ad utriusque parlis poslulacionem prefatas metas innuvavimus
ct ostendimus ac de novo presignari iussimus, et prout lunc presignate sunl, ipsas inviola-
bililer servari precepimus et presencium vigore ac testimonio precipimus sub pena centum
sexagenarum taliter solvendarum. Si enim predicti cives vel eorum posteri premissam
ordinacionem seu nietarum declaracionem ac innovacionem per nos ita malure factam im-
probare vel ei umquani quovis ausu temerario contraire presumpserint, extunc (juinqua-
ginta sexagenas grossorum ])ragensium bonorum ad cameram nostram vel successorum
nostrorum, qui pro tempore fuerint et quinquaginta reliquas monasterio supradicto in ulcionem
sue transgressionis infra quartale unius anni tenebuntur quavis contradiccione postposita jure
veri debiti presenlare. El hanc ipsi cives licite tocies cogenlur subire se persolvere penam,
quocies prenotate ordinacioni nostre seu camporum per innovatas metas dislinccioni per eos
aut eorum posteros luerit contraventum, non obslante si iarn semel bis ler vel decies immo
et pluries persoluta fuerit, cum eius vigor in inlinilum debeat permanere. Nec minori subiacere
ccnsebuntur pene, si unum ex prenotalis articulum, (|uam si cunctos simililer attemplaverint
irritare. Quod si dominus episcopus, qui pro tempore fneril, in favorem civiuni pretacte
disposicionis noslre transoressionem in ipsis civibus punire negligeret, dans eis ausum ex
hoc partem alteram inleslandi, nichilominus pars infeslata plenam debet habere vim repetendi
porcionem pene sibi deputatam, quocies et quandocuu(|ne per ipsos cives aut eorum posteros
ipsa Iransgressio fueril iterala. Et nos Andreas diclus Ilerdan lunc vicejudex civesque
jurati Johannes Ungerman, iXyckel Johan. iNicolaus Feyerobenl, Cristannus Ileyman, Mathias
Longus, Nyczko Cesar, Nicolaus Trawtvven, Pelrus Faber, Nycolaus Ilenrici. Ilenricus Svvamwelt,
149
Nicolaus Foytel totaqiic coinmiinitas civilalis crebro (iicto, attcndontes revcrcnclissimuni pnlrcni
in Cliristo ac doniinum doniinuin Joliannom episcopum Luthomislensem dominum nostrum in
premissis clare expressuin memoratam monasterii Iranslacionem pia et sancta intencione ob
perpetuum civitalis noslre profectum et coinodum peregisse, metarumque innovacionem ob
fovendam inler nos et dictos monasterii dominos concordiam declarassc, cuin quibus oinnino
concordare proponimus tainquam cuin illis, qui salutis nostre profeclibus die noctuque
invigilant, prehabitis tractatibus diligenlibus et deliberacione penitus matura non semel solum
bis vel ter iinmo eciain pliiries niore solito congregati, non coacti aut compulsi sed libera
oinuium nostruin voluntate consensimus el consentimns ordinacioni premissorum ac distinc-
cioni camporum per eundem reverendissimum palrein in Christo et dominum nostrum inodo
iam dicto factis ac ipsam ordinacionem metarumquc inuovacionem el qHoriiinlibet pretactorum
disposicionem ratam et gratam acceptaviinus et acceptainus, per nos posterosque nostros
immobiliter perpetuo servaiidam, ac eam ut inelius possumus lenore presenciuin aprobainus
sub earum condicioue penaruin. que superius expressanlur. Hiis ita geslis tandein post
elapsiim duorum annoruin tempiis adhuc inaturius inttientes antedicli structuras monasterii,
in cuius structura maxinie sunt inpense pecnnie, nimia quarumdam doinuncularnm vicinitate
comprcssas, que ad primuin civitatis incendiuin toti monastcrio connagracionem sua adiacencia
inevitabililer possent adducere, ex ([iio dei servis inibi conslitutis iino el toti civilali
irrecuparabile orirelur dampnum, cuni ex eodcin monastcrio tain futurorum qiiam prcscnciiim
atqiic prcdecessoruin ipsius civitatis incolarum saius animaruni copiosa, ipsique civitali securilas
provenire credatur non modica. dignumduximus ct tam grandi pcriculo pcrsonalilcr obviare.
Ut igitur ipsum monasterium, ex quo tanta bona spcranliir provenire, non tain de facili
vorago ignis absumat, post pretactas seplcni ilcriim alias octo domunculas monaslerio niuiis
vicinas admisimus deponi pcr preposituin et convenliim monaslcrii antcdicli. qnarum primain
lenuit Ilamam censuans dc 1 inarca II grossos; seciiudam Rcynoldin ccnsuans de 1 marca
II gr. ; terciam Henzel Winduss solvens de 1 inarca II gr. ; (niartain Warinpawch solvens
de 1 inarca II gr. ; quintam Berthin solvens de 1 marca II gr. ; sexlain Haltazar solvcns
de 1 marca II gr. ; seplimam Martiniis braxalor solvens dc uno fertone 1 gr. ; octavam
Maroarelba Kumagin solvens de uno ferlone iinuin gr., quorum omniuin sumina tanlunimodo
continet XIIII gr. El hoc soliini liii oiiincs pcr inlegrum annum solvere dcbiieruiil. Ul aiilcm
civitati noslre non in ali(|uo cciani inodico dcrogemus, slaluinius et iiKindavimiis pro iaiii
diclis XIIII grossis, qui civilati depereunt ex predictarum deposicione oclo domuncularuin,
ut prepositus cum conventu suo debeant paralas decem sexagenas grossorum civitati dare
quantocius. pro qiiibus cives possent el omniiio deberenl unam sexagenam grossoriiin pcrpclui
ceiisus einerc qualenus ipsa civilas et lcvius oncra fcral communia ct de satisfaccione congrua
gaudeat a monasterio sibi facta. El bec facla suiit de plcno scitu et benivolo consensu
scabinorum suis noininibus iiiferius cxpressoriim. Prcdicli aulcm prcposilus et eius fralrum
conventus tamqiiam lilii obedieucic imposilas eis X sexagenas civilali iioslrc predicte solvcndas.
inox et indilale parala cum pecunia pcrsolvcrunt. Ut autcni dispcndiiiin ex pliiralilale viletiir
litterariim, dignum duximus, ut et prioris et presenlis nostre ordinacionis teiior seu conscripcio.
150
ex voluntate lamen ulrariimqne parcium, cassatis prioribns litteris, in una presenti videlicel
littera poneretur. Et nos igitur cives jurati scilicet Wernussius tunc niaoistercivium, Seydel
Kriner, Henricus Magnus, Procopius, Andreas Kocznerschenk, Michael Scriptor, Mathias
Korenzak, Nyklos Neumeister, Mathias Stephani, Nicolans Schurler, Michael Spanaus, Nico-
laus Scheller, advertentes reverendissimi patris in Christo et domini domini Johannis episcopi
Luthomislensis domini nostri graciosi tam prius factam quam modo posterius ordinacionem
premissam fore piam et legiltimam ac nostre civitati omnino perutilem, habila super hiis
sana deliberacione et maturo tocius communitatis assensu, prout illa, que prius de consensu
priorum scabinorum, ita et ista, que iam de consensu nostro per reverendissimum patrem
et dominum crebro nominatum facta sunt et ordinala, videlicet in conipensacione census
domuncularum et in innovacione metarum in campis seu quibusvis superius cxpressis, secun-
dum omnes clausulas supra positas rata et grata habemus et suscipimus per nos posterosque
nostros tenenda perpetuis temporibus ac implenda, quavis contradiccione semota sub penis
per priores juratos antecessores nostros susceptis et expressis clare ac lucide in premissis.
Acta est pretacta translacio monasterii anno incarnacionis domini M^^CCC^ nonagesimo IIP
in festo sancte et individue trinitatis.
(Orig. Perg. mit 2 anliang. Sig. im m. Landes-Archive, Art. Olm. Auguatiner lit. G. n. 15.)
156.
Der Ohroiritzer Aht Jnroslaus hentiflrafjf deii Pfarrer von Meufic utid Bor, dass sie
die Pfarrer BohdaL Jaiiko efc. z-tim Schlusse des zirischen ihnen und den Altbrunner
Kreiizherrn anhunf;/fjen Processes citiren. Dt. Ohroiritz 2. Jiini 1393.
Jaroslaus miseracione divina abbas monaslcrii bcate virginis Zabrdowicensis prope
Brunam ordinis Premonstralensis, Olomuceiisis diocesis, judex et conservalor pcrpeliiiis jurium
el priviiegiorum honorabiliuui viroriim doininorum magistri et fralriim ordinis crucifororum
hospitalis sancti Johannis Jcrosolimitani una cum aliis noslris in hac parte collegis dudiim a
sede apostolica specialiter deputatus, honorabilibus et discretis viris dominis iii Mezyrzyecz
in Bora bohemicali et in superiori Bobrowia ecclesiarum plebnnis et recloribus dicte Olo-
mucensis diocesis aut vices gerentibus salulem in doniino el mandalis noslris imo verius
apostolicis firmiter obedire. Discrecioni vestre in virlute sancte obediencie et sub excom-
municacionis pena, qiiam in vos omnes et singulos ac quenilibet veslrum trium tamen
dierum canonica monicione premissa ferimus in his scriplis, si ca non feceritis, que mandamus,
districcius precipiendo mandantes, quatcnus discretos viros dominos Bohdalum in Iheolonicali
Kinheyt, Jankonem in Bobrowka, Michahelem in inferiori Bobrovia (!t Georgiiim in Obecz
ecclesiarum plcbanos et rectores dicte Olomucensis diocesis personaliter inventos alias
151
publice in doino habitacionis ef ecclesiis suis aut corani familia ipsorum ipsos citetis. quos
et nos presentibus citamus aucloritate noslra imo verius apostolica. ut coram nobis legitinie
et peremptoric compareant in dicto nostro monasferio proxima die juridica immediate sequente
post beatorum Pelri el Pauii aposlolorum festum nunc airuhirum proxime. Iiora vesperorum
ad audiendum et videndum concludi in tota causa super omnibus et singuiis altestacionibus
raunimejifis ac literis productis judicialiter coram nobis vel in prefixo huiusmodi ipsis fer-
raino verbo vel in scriplis coram nobis allegare certas causas et raciones, si quas habent
vel producere voluerint leoitime. ciir et quare in predicla caiisa dudum vertente coram
nobis judicialiler inter ipsos dominos plebanos ex una et religiosum fratrem dominum
Nicolaum plcbanum hospilalis sancti spiritus in Anliqua Bruna ordinis predicli parte ex allera
concludere minime debeamus et facturi. receptiiri et aiidituri in dicto termino. que de juris
ordine fuerint facienda. Inlimaiiles eisdem citatis. quibus et nos presentibus inlimamus. quod
si comparuerint in dicto termino aut non, nos ulique ad conclusioneni cause hiiiusmodi pre-
dicte justo juris ordine servalo procedemus ipsorum absencia seu contumacia non obstante.
Diem veslre execucionis fideles nobis una cum nominum vesfrorum subscripcione et sigillorum
vestrorum appressione ad presentes plenam fidein sub penis predictis facientes. Datum Zabr-
dowicz in monasferio nostro predicto secunda die mensis Junii anno domini millesimo fre-
centesimo nonagesimo tercio, nostro maiori sub sigillo presentibus tergotenus appresso:
(Aus rtem Orig. in der Bocek^schen Slg. n. 3116 im mahr. Laudes-Archive.)
157.
Der Obrowitzer Ahl Jaroslatis heffelilt ileiii f/esammteii Clerns der Olmiitz-er Dtocese,
ilie Pfarrer Bolidal. Juiiko etc. iii alleii Kirclien als excomminiicirt z-ii erkUireii iiiid z-u
verkiiiideii, dass sie ihrer Beneficieii rerlustiy werdeii, weiin sie im Verlaufe des Monates
Juni nicht allen Entsckeidnnrjen f/erecht werden, welche in dem z-wischen ihnen und den
AUbriinner Kreuzherren aiih(iuiji(jen Processe z-u Gunsten der letzteren gefallt wurden.
Dalam Obrowitz- 2. Juni 1393.
Jaroslaus divina miseracione abbas monasferii beafe Marie virginis Zabrdovicensis
prope Brunam ordinis Premonstratensis Olomiicensis diocesis. judex el conservafor perpeluus
una cum aliis noslris in hac parte collegis juriiim el privilegiorum honorabilium religiosorum
virorum dominoriim inagislri (;t fratriim cruciferorum domus hospitalis sancli Johannis Jero-
solimitani dudum , a sede aposlolica speciajiter deputatus. venerabilibus et discrelis viris
dominis universis et singulis abbatibus prioribiis prepositis decanis arcbidiaconibus archipres-
byteris scolasticis canforibus custodibiis fhesaurariis canocis lam calliedralis quam collegia-
tarum ecclesiarum, necnon gardianis minisfris priorihus preceptoribus et commendatoribus
ordiniim qiiorumciinque. parocbnliiimque ecclesiarum et capellanim recforibus. perpetuis vicariis
152
el presbyteris curatis et non ciiratis. tabellioniinis sen notariis pnblicis et ciericis qiiibusciinque
per civitatem et diocesiin Olomucenseni predictam ubilibet constitutis, qui presentibus fueritis
requisiti seu aiter vestrum fuerit requisitus, salutem in domino et mandatis nostris imo verius
aposlolicis firmiter obedire. Noveritis nos dudum recepisse pro parte bonorabilis et rebgiosi
viri Nicolai rectoris et plebani hospitalis sancli spiritus in Anliqua Bruna dictc Olomucensis
diocesis ac fratrum ordinis sancli Jobannis hospitalis Jerosolimitani cum ea. qua decuit,
reverencia literas felicium recordacionum dominorum Greg-orii pape noni et Jobannis pape
XXII quarum tenor bulle prime videlicet domini Gregorii per omnia in hec verba
sequitur: ^Gregorius episcopus servus servorum dci .... Non absque dolore cordis etc.
Datum Anagine (sic) VII. Kalendas Septembris pontificatus noslri anno primo." Tenor vero
alterius bulle videlicet domini Johannis pape XXII per omnia sequitur et est talis : „Johannes
episcopus servus servorum dei dilectis filiis in Luca et Zabrdowicz monasteriorum abbatibus
Olomucensis diocesis Ad hoc nos deus pretulit etc. Datum Avinione VII. idus
Octobris pontificatus nostri anno quarlo." Quarum integralem tenorem propter earundem
prolixitatem presentibus inseri obmisimus. copiam autem eariim hesitanti et humiliter juxta
acta nostra petenti indubie dabimus cuilibet. Cumque eciain ad instanciam dicti domini
Nicolai partis actricis et Henrici Hawswald legitimi procuratoris ipsius et nomine procuratorio
discreti viri doniini Bohdalus de theotonicali Kinheyt, Johannes seu Janko in Bobrowka,
Michahel in inferiori Bobrowia atque Georgius in Obecz ecclesiarum plebani seu rectores
dicte Olomucensis diocesis auctoritate nostra conservatoria imo verius apostolica et virtute
dictarum literarum aposlolicarum nobis, ut premiltitur, coram notario publico dudum pre-
sentatarum, in nostri prescnciam aliis certis literis nostris mediantibus dudum antea peremptorie
ac uno pro tribus edicto ammoniti pluries citati et evocati fuissent in certis et peremptoriis
terminis ipsis partibus prefixis coram nobis, ut predicli plebani quatuor, nominibus quibns
supra, quadraginla marcas grossorum pragensium moravici numeri et pagamenti pro et de
decimis frugum per predictos qualuor plebanos de facto et temerarie spoliatis ad ecclesiam
parochialem in Krisans seu Krisanowe predictam et per consequens ad hospitale et ipsius
pauperes et miserabiles personas inibi degentes ac rectorem seu plebanum dicti hospitalis in
Antiqua Bruna dudnm spectantibus. aut ipsarum spoliatarum decimanim valoram seu estiina-
cionem predictam in prefixis terminis predicte lese parti aclrici reddere solvere dare pagare
et cum elTectn restituere deberent et tenerentur, aut in prefixis partibus huiusmodi cum
omnibus et singulis suis juribus privilegiis munimenlis processibus et suis aulenticis super
huiusmodi frugum decimis, quomodolibet babilis et silis in villis Crewczdorf Bobdaiau Morawsk
Cossau et Myroschaw etc. peremptorie comparere et allegare verbo vel in scriptis coram
nobis in dicto termino racionabilem et racionabiles causam et causas, cur non facere pre-
dicta et ad execucionem ipsorum eciam coacti et astricti minime tenerentur. Prefateque
ree partes ad et super quartam feriam post dominicam, qua in dei ecclesia cantabatur:
^Jubilate deo" dudum preleritam. per nos peremptorie citate ad predicle partis actricis instan-
ciam fuerunt ad respondendum libeilo debere, per predicte aclricis partis procuralorem Hen-
ricum predicliim judicialiter coram nobis in quadam accionis iniuriarum causa conlra et
153
adversiis prediclas reas partes ohlato et jiiris scripti ordine debile et legilime observato ad
ulteriora fore et esse procedenduiii. proul nolorie clare el manifeste in iileris noslris desuper
confeclis sigillalis et emanalis et sigiilis executorum huiusmodi ad hoc per nos specialiter
deputandorum dudum consisnalis et nobis reniissis. Et quibus terniinis. parlibiis prediclis
prefixis legilime. advenientibus nohis cum Jacobo actorum nostrorum inotario) infrascripto
pro Iribunali sedentibus in judicio Henricus Hawswald procurator leuritimus predicli domini
- Nicolai cruciferi et partis actricis legilime in persona compauril el parlibus reis supradiclis
minime nec per se nec suos cerlos et legitimos procuratores comparentibus, ipsarum rearum
parcium sic non comparencium contumaciam cum instancia accusavit et propter alias priores
multiplices contumacias prediclarum rearuni parcium . in quas contumaciter el mulli-
farie dudum incurrerunl. prout in aclis noslris expressius de verbo ad verbiim conlinelur.
ne ipsi de ipsorum inobediencia valerent quomodolibet gloriari. juxta juris ordinem partem
predictam suspendi ab ingressu ecclesie denunciari excommunicari et agravari inslanter el
instantissime petivit tam diu et quousque monicioni noslre premisse cum efleclii parere et
obedire curarent. videlicel XL niarcas grossorum pragensium. numeri moravicalis una cum
dampnis expensis et interesse pro spolio commisso de facto lese parli el aclrici inlegraliler
persolverent et libello dudum oblalo jiixla juris ordincm responderent. necnon occupacionem
et pretensam huiusmodi decimariim possessionem pro se et suis siiccessoribus universis parli
aclrici aut ordini cruciferorum perpeUio ipsis cedendo resianarent. Xos vero Jaroslaus abbas
judex et conservator supradictus proUinc considerantes. qiiod justa petenlibus non esse quo-
modolibet deneaandus assensus. prefali Henrici procuraloris peticionem lamquam jiiri consonam
et conoTuenlem auctorilale nostra conservatoria decernendo admisimus et prediclarum rearum
parcium rebellionis et conlumacie inobedienciam. que merilo exlitil el est pleclenda. eciam
attendenles auctoritate noslra imo verius aposlolica nobis in hac parte concessa predictos
quatuor plebanos videlicet Bohdalum. Jankonem. Georgium et Michabelem dudum ab ingressu
ecclesiaslico fore suspensos denuncciatos et in dei nomine excommunicalos. ac iii cibo potu
igne balneo foro loquela et qualibet humana participacione Christi lidelium fore el esse
evitandos et taliter agravatos pronunciando et pro tribunali sedendo puhlice per decanalum
Thassoviensem buiusmodi suspensionis denunciac^onis excommunicacionis et agravacionis
sentencias indiiralo animo Pharaonis in suarum salulis animarum iixave dispendium el con-
temptum sancte matris ecclesie animis suslinuerunt induralis conlumaciter et die hodierno
suslinent indurati. Itaque. ut veridica relacione didicimus fidedignorum, non obslantibus pre-
dicte suspensionis denunciacionis excommunicacionis el agravacionis sentenciis justo juris
ordine debito servalo el in prediclos plebanos dudum latis. prefali Bobdalus Janko Michahel
ef Georgius plebani ecclesiarum siipradictarum se diviiiis officils ministeriis iniromittere per
plures vices modo temerario fueranl et sunt ausi conlra et adversus apostolice sedis iiiiin-
data in tale lalis "dignitatis preiudicium et grande scandaium populi chrisliani. Eciam ut in
remissionis attestacionibus et actis clare legimus et vidimus adhuc per Jacobum nolarium
piiblicum el cause huiusmodi coram nobis scriham nohis de partihus per dominos decanum
Thassoviensem et plebanum de Mezyrzyecz noslros commissarios ad examinandos el citandos
20
154
lestes in predicta caiisa suis certis literis claiisis transmissis. annotati plebani publice suis
plebisanis perhibuenint et raandaverunt, ut nullus citatorum ad perhibendum et veritalis
testimonium deponendum in causa decimali supradicta contra ipsos compareret aut juratus
contra ipsos quidquam de sciencia sua deponere quomodoiibet esset ausus. Et in casu, quo
aliquis suorum plebisanorum in huiusmodi causa contra ipsos aut ipsorum aliquem quidquam
verbo vel facto scriptis aut alio niodo quocunque coram notario actoris deponeret dicerel
vel narraret, extunc ille vel ilii scituri certissime. quod ipsis et cuilibet ipsorum uxoribus,
pueris et familiaribus vellet prohibere et deneg-are quelibet ecclesiastica sacramenta. Que
omnia et singula de facto contra canonicas sancciones. deum et justiciam lemerarie ....
parlis preiudicium facere minime forniidarunt plebani supradicti. Nichilominus secunda die
mensis Junii *) notario actoris infrascripto pro tribunali sedentibus loco et hora
consuetis Henricus Hawswald procuralor actricis partis denunciacionis suspensionis excom-
niunicacionis et agravacionis literas et processus predictorum plebanorum Bohdali Jankonis
Michahelis et Georgii tenorem in se continentes et decani Thassoviensis ac aliorum deceni
plebanorum executoriissigiilis sigillatas obtulitpetens humiliter, processus huiusmodi nostros mense
elapsoobXLmarcarumgrossorumprag-ensiumnumeri supradicli. dampnorum expensarumet inter-
esse nonsolucionem necnon resignacionem aut dccimaruni huismodi cessionem plebano in Krisans
velrectorihospitalissupradiclimelioreviamodoetjurisformareagravari, prout melius potesl et fieri
debet ac universos el singulos eorum participantes, fautores, adiulores, familiares verbo vel facto pu-
blice vel occulte utriusque sexus, cuiuscunque status gradus vel ordinis fuerint pubHce excommu-
nicatos denunciari. pulsalis campanis extintis candelis deberi in ecclesiis pronunciari et ipsis ef eorum
cuilibet taliter. ut preniitlilur, predictis quatuor piebanis participantibus debere et decerncndum
fore et esse prohibenda singula ecclesiastica sacramenta divinaque officia et specialiler
ecclesiastica sepultura, preter ea, que sanctorum patrum constitucionibus el a canone sunl
inslituta. Et in casu, quo infra presentem mensem Junii inclusive computando mandalis
noslris imo verius apostolicis cum efFectu non parere curarent et predictam summam pecu-
niarum quadraginla marcarum, ut premittitur, parli non reslituere et solvere niterentur.
extunc elapso mensc ab officio et beneficio predictos quatuor plebanos ad tempus et usque
plenariam solucionem predictarum pecuniarum suspendere juxta graciosam bullam domini
Gregorii olim pape noni dignaremur, vel ipsos debere allegare certas causas et raciones.
cur ipsi ab oflicio et beneficio suspendi pro prediclis minime teneantur juxta apostoiicoruin
continenciam niandatorum. Que oninia taniquam juri consona auctorilate supradicta fieri
decrevimus, por presentes mandantes vobis dominis supradictis iii virtute sancte obediencie
el sub excommunicacionis pena. quam in vos et quemlibet vestrum trium lamen dierum
canonica monicione premissa ferimus in bis scriptis. si non feceritis, que mandamus. districte
precipiendo mandanles. qiialeuus prefatos dominos Bolidalum Jankonem Michahelem et Georgium
plebanos ecclesiarum supradictariim singulis diebus doniiiiicis et fcstivis et in predicacionihus
vestris publice excommunicalos agravatos et reagravalos a cibo polu igne baliieo foro et
*) Der Text dei- punktirteii Stelle gteng durcli tiiien Riss im Pergamente verloren.
155
qualibet huinana participaoione in veslris ecclesiis nuncietis una cum suis participantii)us
nniversis. ut premittitur in supplicacione predicta. et suis participantibus fautoribus et ad-
iatoribus el familiaribus prohibentes publice ecclesiastica sacramenta et specialiler ecclesi-
sticam sepulluram lam diu. donec a nobis aliud habueritis in mandatis. eciam ammonentes
eosdem plebanos. ut inclusive quadraginla niarcas grossorum de presenti mense parti
actrici persolvant et de decimis huiusraodi ipsi cedant. alioquin ipsos elapso mense presenti.
si non certas causas super hoc ailegaverint, ab officio et beneficio juxla mandalum aposto-
licum suspendi faciemus. et in signum execucionis vestre vestra sigilla presenlibus appen-
dentes penis sub predictis. Dalum Zabrdowicz anno domini etc. LXXXXIII nostro sub
appenso sigillo, secunda die mensis Junii.
Et ego Jacobus quondam Johannis de Bruna etc. pubiicus auctoritale imperiali nota-
rius etc.
(Aus dem Orig. iii der Bo£ek'8chen Slg. n. 3116 im mahr. Landesarcliive.)
158.
Xikolaus Bischof ton Olmiitz gestattet. dass Ileres roii Zdoiiiiek das Leipgediiig seirier
Fraii auf dem Dorfe Komaroicitz- rersichere. Dt. Mez-iric 16. Jiini 1393.
W ir Xicias ctc. bekennen etc. das komen ist Hersso von Sdenka unser lieber
setreuer und hat mit wolbedachlem mule. guten willen und rechler wissen ufgegeben,
ufgereichet und vormachl frauen Ofken seiner elichen wirtinne zu rechlem leipireding das
dorf zu Comarowicz mit molen. leichcn. welden und wiesen und allen seinen zugehorungen,
wie man dic benennen mag mit sunderlichen worten. Des haben wir als ein bischof zu
Olomuncz obrister lehenherr des vorffenannten dorfes und zugehorungen des egenannlen
leipgeding der egenannten frauen Ofkan geben und vorleihen mit kraft diez brifes in alle
der masse und tuglichkeil als anderer frauen leipgeding recht und gewonheit isl in unserm
bischtum zu Olomuncz. als das von alders her komen isl und das von uns als einem
bischof zu Olomuncz zu rechtem mannlehen ruref. Und bat uns, das wir als ein bischof
zu Olomuncz, obristcr lehenherr sulcher guter, das egenannte leipgedinge der egenannten
frauen Ofkan geruchlen genediclich zu vorleihen, unschedlich doch uns und unserm bischtum
zu Olomuncz an unserm gewonlichen dinste und rechte. Und geben ir zu furmunde und
vorweser die strensen Dirslawen von Stralek. Peter 3Ieisner von Peterswald riller. Marqiiarden
von Wolfsberg. Josl von Wolfsberg marschal. die sie von unsern wegen bei sulchem irm
leipgeding behalden und beschirmen sullen als recht ist. Des seint gezeuge Cunczo vom
Smalh. Wolfram von Panowicz und Si<rot von Podole unsre lieben getreun. Mil urkund
20*
156
diez brifes vorsig-elt mit unserm anhangenden insigel. Der geben isl zu Mezerzicz noch
Cristes srebiirte dreizehnhiindert jar dornoch in dem drei und neunzigisten jare des
nehesten montages nach Viti.
(Aus dem Lehensquatern II. p. ,t4 im fiirsterzb. Archive in Kremsier.)
1 59.
Brunn 23. Jitiii 1393.
Iflarkgraf Jodok forderl die Sladte der JNeuinark auf, zum Entsafze des vom Herzog-
von Mecklenburg belagerten Schlosses Wolfshagen behilflich zu sein.
(Riedel Cod. Brand. B. III. 115.)
100.
Markgraf Jodok gestattet, dass Nikolaiis Pillung die markgrapic/ien Lehen Bukau,
Raktrifz etc. ron Johann ron Mez-ii-it- kaitfe. Dt. Briinn 28. Jitni 1393.
»Vir Jost von gotes gnaden niarggraif und herre zu Merhern bekennen und lun
kunt offenlichen mit diesein brieve allen den, die in sehen oder horen lezen. das fur uns
gewest ist der edle Nickel Pyllung von sand Gilgenperg, unser lieber getreuer, und hat
uns furgelegt, wie das er die hernochgeschriben gueter, das ist Buckaw und das kirch-
lehen doselbest, das guet zu Rakwicz. das guet zii Zdislawicz. daz guel Czyschaw. das guet
Urkaw und das guet Challendorf mit allen iren zugehorungen von dein edlen Janen von
Mezerzicz unserm lieben getreuen reciit und redlichen gekaufft habe, die alle von uns als
einem Marggraven und herren zu Merhern zu lehen rurent, und hat uns gebeten. das wir
zu solichem kaulfe, unsern willen geruchten zu geben und die vorgenanten gueter zu
manschaft zu vorleihen. Dasselbe wir guellichen gelau haben und geben dorzu unsern gunsl
und gulen willen, und haben im ouch und seinen rechten erben mannesgeschlechten alle
obgenanle gueter zu rechter manschafft gnediclichen vorlehen und vorreichet, vorleihen und
vorreichen in die mit kraft dicz briefes, also das sie uns und unsern iiochkomen marggrafen
und herren zu Merhern von denselben guelern gelreulich gevvarlig und gehorsain sein
sollen, als iren naturlichen rechlen herren, unsern fromen allezeit zu werben und unsere
scheden zu wenden, als ander unser getreue inanne, die in der marggrafschaft zu Merhern
sein gesessen. Mit urkunt dicz brieves vorsigelt mit unserm anhangunden ingesigel. Geben
zu Brunne noch Crisls geburt dreizenhiindert jare, dornoch in dem drilten und neiinzigsten
jare, des nehsten siiiiobendes vor sant Peters iind Paiils tage. der heiligen zwelfbolen.
Ad niaMilalu domiui 3lMrclii()iiis llciii'iciis (ic Spiliicr.
(Auf ilerPllcatur : Ad uiandatum domini marcliiouis Ilenricu.s de Spilncr. — Orig. Perg. Ii. Sig.
im k. k. geh. Staats-Archive in Wien.)
157
161.
Mkolaus Bischof con Ulmutz- gestattet, dass Heinrich ron BHd das Leibyeding seiner
Frau auf der Sladt Meziric rersichere. Dt. Schaunstein 28. Juni 1393.
\K ir Mclas etc. bekennen etc. Wann die ersame Dorothe Ileinrichs von Biela
rillers. unsers lieben g-evatler und a-etreun elich wirtinne. unsere liebe gevattere, leipgeding
und margenffabe II hundert mark grosser prager pfennige merherischer zal. LXIIII grosse vor
igliche mark zu zelen uf der stat Mezerzicz. genannt die Schone stat. vormals gehabt hat
und solche ire brife, die wir ir doruber gegeben halten, uns williclichen widergeben. uf-
gelassen und sich des als unser mannenrecht ist mit guten willen vorzigen hal doruber. das wir
dieselbe Schonestat Mezerzicz uns und unserm bischtum zu Olomuncz recht und redlich gekauft
und an uns bracht haben und dieselbe Dorothe unsere gevattere gebeten hat. das wir sie
anderswo uf unsern gutern ires leipgedinges besorgen zugeruhten (sic). des haben wir an-
gesehen iren guten willen und ouch sunderlichen, wann es wol billichen ist. das sie solches
ires leipffedinges besorget und wider erstattet werde. und dovon mit wolbedachfem mute.
rechter wissen und rale unser sretreuen manne haben wir der egenannlen Dorothe unsere
gevattere uf unserera gute Spitignaw. Topulne. Skalka und ailem dera. das dorzu
gehoret, nichtes usgenomen. zu irem rechten leipgeding beweiset bescheiden vorliehen
nnd geben. beweisen bescheiden vorleihen und geben zweihundert mark grosser prager
pfennige und muncze merherischer werunse und zal zu rechtem leipgeding. von uns und
unsern nochkomen bischoven zu Oiomuncz zu haben zu hahien zu besiczen und geruelich zu
geniessen an hindernisse ire lebetaffc und nicht lenger als leipgeding unser manne des bischtums
recht ist und gewonheit. Und so die egenannte Dorothe unsere gevattere gestorben ist.
so sal das vorgenannfe gut Spitignaw. Topolne, Skalka und was dozu gehorel. als vor
begriffen ist. uns und unsern nachkomen bischoven und dera bischtum zu Olomuncz lediglichen
los und an hindernisse gevallen sein. Wer aber auch. das wir obgenannter Niclas oder
unsere nochkumen bischove zu Olomuncz der vorgenannten Dorothe vor das egenannte ir
leipgedinge geben und bezalten zweihundert mark der egenannten grossen und werunge.
zu hanl als das ffeschehen ist. so sal das egenannte gut SpitiL^naw, Topolne. Skalka und
was dorzu eehoret uns. unsern nachkomen bischoven zu Olomuncz ane widerrede und
hindernisse ledig und los sein und wir mogen uns denn derselben guter wider underwinden
unwidersprechlich allermenigliches an alles geverde. Und wir haben ir doruber zu schirmer
und furmunden gegeben, als unser mannen recht ist, Marguarden von Wolfsberg ritter.
Dirslawen von Stralek und Cunczen vom Smalh unsere liben getreuen. Mit urkund dicz
brifes vorsigelt mit unserra angehangcden ingesigel. Und dorzu seint gezeuge Jost von
Wolfsberg, Henslico von Cowalowicz burggraf zu Schauenburg, Herscho von der Sdenka.
Woyciech und Jarosch gebrudere von 3Ialhoticz und Luke von Ruskeho unsere liben
getreuen. die von unsers geheisses wegen ire ingesigle an diesen brif gehangen haben.
Datura Schauestein anno domini M^^CCC nonagesimo III". in vigilia beatorum Petri et Pauli
apostolorura.
(.\us dcm LelieiiBquatcrn II. p. 55 im fiirsterzb. Archive iii Kremsier.)
158
162.
Pabst Bonifacius IX. heaiiffragt den Olmiitzer bischoflicheii Official die Entscheidung,
welche der Obrowitzer Abt zwischen dem Pfarrer in Kinheid und der Johannitercommende
in Altbriinn beziiglich des Zehentbez-uges fallte. rom neuen zu untersuchen.
Dt. Perugia 1. Juli 1393.
Bonifacius episcopiis serviis servornm dei dilecto filio officiali Olomucensi sahitem
et apostolicam benediccionem. Quia nobis dileclus filius Bohdalus rector ecclesie parochialis
in Kinheid Olomucensis diocesis peticionem monstravit, quod olim Thomas. qui se geril pro
commendatore domus hospitalis sancti Johannis Jerosolimitani in Antiqua Brunna dicte
diocesis falso referente Jaroslae. abbate monasterii beate Marie virginis in Sabrdovicz prope Brnnam
dicte diocesis, conservatore. ut dicebat. eidem commendatori el fratribus eiusdeni domus contra
inferentes eis super bonis et rebus eorum iniurias vel iacturas a sede aposfolica per ipsius
sedis liferas deputato et habenle cognoscendi de hiis, que iudicialem indaginem exigunt
specialem, per easdem literas potestatem, decimas bladorum et fructuum infra limites parochie
dicte ecclesie existencium. que ad dictum rectorem de iure spectabant, ad eosdem commen-
datorem et fratres perfinere, quomodo aut qualiter aliter non expresso et quod idem recfor
huiusmodi decimas aliquandiu occupaverat ac detinuerat ac detinebat indebite occupatas :
idem abbas ad falsam relacionem huiusmodi ex arrupto nulla super relafis ipsis cognicione
prehabifa. quamvis sibi de relatis ipsis aliquatenus non constaret, sicut nec constare poterat,
cum causa non esset noforia neque vera, dictum rectorem monuit et mandavit eidem. ut
infra certum terminum peremptorium tunc expressum decimas huiusmodi, si extarent, alioquin
earum verum valorem dictis commendafori et fratribus restitueret et decetero se de per-
cepcione huiusmodi decimarum nullatenus intromitferet. alioquin in eundem reclorem, ut dicebal,
excommunicacionis sentenciam promulgabat, eundem mandabat et faciebat excommunicatum
publice nuncciari. Pro parte vero dicti rectoris fuif infra eundem ferminum coram eodem
abbate excipiendo propositum. quod cum sibi de relatis huiusmodi aliquatenus non constaret.
prout nec constare poteral. cum causa non esset notoria neque vera, prefatus abbas ad
monicionem ef mandafum predicfa processerat minus iuste dictusque rector monicioni et
mandafo huiusmodi parere minime fenebatur et ad id de iure compelli nnn poferat nec
debebat ef ab eodem abbatc humilifer postulatum. ul monicionem et mandatum huiusmodi,
quatenus ad ea de facto processerat, revocaret. Et quia idem abbas eundem rectorem super
hoc audire contra iusticiam denegavit, pro parte dicti rectoris, sencientis exinde indebite
oravari se. fuit ad sedem apostolicam appellalum. Quocirca discrecioni tue pcr apostolica
scripta mandamus, quatenus vocatis, qui sunf evocandi et audilis hincinde proposifis. quod
canonicum fuif. appellacione remofa decernas. faciens quod decreveris per censuram eccle-
siasficam firmiter observari. Testes autem, qui fuerint nominali, si se gracia, odio vel
timore sublraxerint, censura simili appellacione cessante compellas, verilali leslimonium pro-
hiberc. Daliim Parusii Ualendis Julii pontificatus noslri anno quarlo.
(Inscrirt in der Urkunde dcs Olmiitzer biscliiilliclien Olficiales Jiihiinn voii Gliulen ddo.
31. JSnner 1396, im fiirsterzb. Archive in Kremsier.)
159
163.
Der Prager erzhischd/Iiche ticarius in spirituaUbus gibl dcii Otmiitzer Caiioiiicis Adaiii
und Wilhelm das Recht. in den Processen des Olmutzer Capilels die Instanz des Prager
uiid OliniitzerVicars auszuiiben. Dt. Prag 3. Jitli 1393.
Honorabilibus viris doniinis Ade decretoruni doctori el AVilhelmo canonico ecclesie
Olonnicensis salutem in doniino. Pro parte venerabilium virorum dominorum . . decani et
capiluii ecclesie Oiomucensis antedicle expositum est nobis, quatenus propter remotam loci
distanciam et viarum discrimina et pericuia eisdem dominis grave et onerosura esset. in
singulis ipsorum causis et querelis ad dominos Pragensem et Oiomucensem officiaies habere
recursum. suppiicatumque nobis cum instancia debita existil pro parte eorundem dominorum.
ut eis iudices in prenominata ecciesia Oiomucensi, ad quos tempore necessitalis vaieant
habere refugium. deberemus dare et deputare pro iusticia ab eis obtinenda, ut prius reveren-
dissimus in Christo pater dominus noster dominus Johannes arcbiepiscopus Pragensis. qui
nunc de diocesi Pragensi est abscns, ipsis bone memorie magislruni Jaroslaum dederat et
deputaverat per suas iiteras desuper confectas. Nos igitur tam ecclesie quam personis iam
dictis commodum, quantum valemus. in absencia dicti domini arciiicpi^copi subvenire cupientcs,
suppiicacionibus quoque nobis ad instanciani prescriptorum domiiiorum iustis et racionabilibus
et iuri consonis oblatis annuenles, vobis dominis suprascriptis, de legaiitate et circumspeccione
vestris piurimum presumentes, ambobus in soiidum, aut uni ex vobis abscnle. aitero vestrum
tenore presencium committimus omnino voientes. quatenus aucloritate ordinaria, quam vobis
mpartimur, de causis omnibus et singulis tam presentibus quam futuris cum omnibus et
singuiis ipsarum dependenciis emergenciis et connexis, quas decanus el capituium ecciesie
iam dicte nomine ecciesie aut singuiares persone ipsius baljuerinl seu habiluri sunl adversus
quascunque personas tam spirituaies quam secuiares cognoscalis et eas debito iuris ordine,
secundum quod ipsarum natura exigit, decidatis facientes in ipsis et earum quaiibet, quod
decreveritis. per censuram ecciesiasticam firmiter observari. Testes autem, qui nominati
fuerint, si se gracia odio timore amore aut favore subtraxerint, simili censura ad perhi-
bendum testimonium compellentes. Committimus nichiiominus vobis execucionem slalulorum
synodalium et provincialiuni adversus spoliatores et invasores bonorum ecciesie Olomucensis
predicte, eciam si necesse fuerit eosdem per censuram ecciesiasticam predictam ad salis-
faccionem debitam compeilendo. In cuius rei testimonium presentes iiteras fieri et sigiili
vicariatus archiepiscopatus Pragensis appensione iussimus communiri. Datum Prage anno
domini MCCCLXXXXIII die III. mensis Julii.
(Aii3 dem Codex Q. II. im fiirsteizb. Arcliive in Kremsior.)
160
104.
Der Obrowitzer Abt Jaroslaus entsclieidet den Process zwischen den Altbrunner Kreuz-
herren und den Pfarrern Bohdal, Janko elc. zu Gunsten der ersteren.
Dt. Obrowitz. 11. Juli 1393.
l^hristi nomine invocato, ex cuiiis viiltii recta procediint judicia, nos Jaroslaus de
Schellnberg divina niiseracione abbas inonasterii beate Marie virginis Zabrdowicensis prope
Brunam ordinis Premonstratentis Olomucensis diocesis, judex et conservator perpetuus jurium
et privilegiorum honorabilium et relig^iosorum vironim dominorum magislri et fratrum
cruciferorum ordinis sancti Johannis hospitalis Jerosolimitani etc. in causa , que
inter religiosum virum dominum Nicolaum fralrem ordinis cruciferorum sancti Johannis
hospitalis Jerosolimitani supradicti ac rectorem et plebannm hospitalis in Antiqua Bruna
predicte Olomucensis diocesis actorem ex una, et discretos viros dominos Bohdalum in
Kinheyt, Jankonem in Bobrowka, Michahelem in inferiori Bobrowia et Georgium in Obecz
ecclesiarum plebanos et rectores dicte Olomucensis diocesis reos. parte ex altera, coram nobis
diu extitit ventillata, visis et diligenter inspectis actis et munimentis ac juribus parcium hinc
inde solum deum pre oculis habentes pro tribunali sedentes per hanc nostram diffinitivam
sentenciam in his scriptis dicimus sentenciamus et pronuncciamus, quod dicti prenominati
rei indilate cedere debent de possessione et occupacione decimarum frugum omnium et
singulorum, cuiuscunque grani existant, proveniencium de villis dictis Crewczdorf. Bohdalaii.
Morawska, Miroschaw et Cossan dicte Olomucensis diocesis, rectori ecclesie in Krisans et
per consequens rectori seu plebano hospitalis in Antiqua Bruna, nomine et in persona pau-
perura hospitalis supradicti ac de spolio, pcr ipsos supradictos reos de facto commisso in
prediclis ecclesiis in Krisans et hospitali se extendente ad XL marcas grossorum pragensium
nioravici numeri et pagainenti solvere dare satisfacere et cum effectu reddere debere actori
prenotalo, ipsis supradictis reis et ipsorura successoribus universis de percepcione et dominio
dictarum decimarum perpetuum silencium presenlibus imponentes, ac omnia et singula realiter
et cum elfectu solvere debere prenotatos reos antcnotale aclrici parli, prout in libello coram nobis
judicialiler in predicla causaoblato et petilo plenius conlinetur, ipsique actrici parti dampna singula
rei debeant plenarie restituere et victos victori in expensis legilimis condeinpnari. In quibus
omnibus et singulis supradictis prefalos reos aclrici parli prenominale sentencialiter et
diinnitive auctoritate conservaloria condempnanius, quarum taxacioncm nobis in posterura
reservaraus. Lecta lala publicata et pronuncciala est hec sentencia in inonaslerio dicli domini
Jaroslai hora vesperorum vel quasi. anno domini mille.simo Irecentesimo nonagesimo tercio,
indiccione prima, die XI inensis Julii, ponlilicalus elc.
Et ego Jacobiis quondain Johannis de Bruna Olomucensis diocesis pubiicus auctorilate
imperiali notarius etc.
■» (Aus dem Orig. in der Bocek^schen Slg. n. 3116 iiii niiilir. Landes-Arcliive.)
161
105.
Markgraf Jodok erklarl^ dass er mit se/nem Bruder Frokop hez-iif/lich der erUtteueii
Schaden in Olmiitz terhandeln wolle tind kompromittirt, falls kein Vergleich zu Stande
kame, in den Sehiedsspruch des Beties von Kromau und flerart ron Kunstat.
Dt. Prag 4. August 1393.
Illy Jost z hofA niilosti markriibi a pihi nioravsky vyzntiviime timto listem vsem,
ie snie s nasim bratrem s vysoko urozenym knizetem panem Prokopem markrabim moravsk^m
smluveni o ty vsecky skody, jezto sme my neb nasi lid^ v Morave jemu neb jeho lidem
neb zemam^m ucinib bucf na tvurzech neb na zbozi neb na eemskolivek. na takovii miru, ze o to
m^me a slibujem b^ti vu Olomuci od t6lo nedele, jezto nyni prijde. pres clyri nedele,
s nasimi listy i s jin^m svedomim. co se zemske veci dottce. Budem-li se pak s di^eve-
recen^m nasim bralrer. o ty skody moci vsecky dobrotive sami smluviti, to dobfe; pakli
bychom se smluviti s nim o kter^ kusy tech veci nemohli, jeho^ buoh nedaj, tehdy o to
ra^me. chceme a slibujem pfijiti na t^z den na urozen^ pfiny na pana Benese z Krumlova
a na pana Herarfa z Kunina Mesta a co ti niezi n^mi a svrchufecenym nasim bratrem
vyfkii jednostajne. vezuuic k sobe koho chtice, pfeslysic nasi pfi podle tech listuov, jezto
bratr Uc^s od n^s md i podle svedomi, na tom my slibujem dosti miti a to vse k nasemu
bratru dfevefecen^mu uciniti. co oni kiizi. Tak6 slibujem jemu nasemn hralru vsechny listy,
jezto od njis m^, drzeti a verne a cele plniti; pakli bychom co na nich byli nesplnili a
nezdrzeli, tehdy opete o to chceme a slibujeme na dfevefecend piiny na dfevefecen^' den
a cas pfijiti a to vse k nasemu bratru uciniti. coz oni podle tech listuov, jezto od n^s
md, kdez bychom je byli rusili. n<4m k^zi. A li maji vzdy ve dvii nedeli od dfevefecen^ho
roku vyf^ci mezi ndmi. A ty vsechny veci, jako^ sii svnrchu na tomto liste slovo od slova
f^dne a rozumne pssiny. slibujem nasi dobru verii, nasim dobrym svedomim a dobni voli
pod verii a pode cti dfevefecenemu nasemu bratru drzeti a plnili. A na svedomi a na
svedectvf tech vsech veci, jezto sii svurchu psiiny, my Ota Bergaw^ fe6en| z Biliny, Stras
z Bilecova, Jan z Meziffci, jezto sme hyli pii tech limluviich a pfi slibcch, sv^ peceli s sv^ni
dobr^m svedomim pfivesili sme s peceti svurchumenovan>lm markrabinii piinc Jostovii peceti
k tomuto listu. Tento list jest psiin v Praze u vecim mesle ten pondeli pfed svatjin
Vavfincem l^ta od boziho narozeni lisic tfi sta devadesiil^ho Ifetiho.
(Orig. Perg. 3 li. Sig. in den altstandisclieu Acten des mahr. Landes-Archives.)
21
162
160.
Markgraf Jodok befiehlt den Burgern ron Litlau. dass sie sich dem Jiiden Benes aus
iMakrisck-Aeustadl fur den Markgrafen fiir 20 Mark Groschen terburgen.
Dt. Briinn 9. August 1393.
Jodocus dei gracia marchio et dominus Moravie. Vobis judici, magislro civium
et juratis civibus in Luthovia, nostris fidelibus et dilectis mandamus presenlibus omnino
volentes, quatinus Benessio judeo nostro de Novacivitate pro viginti marcis grossorum stalim
veslris litteris et sigillo civilatis debeatis promiltere et eum de eisdem utique securare sic
inlelligibiliter. quod quancunique omnia promissa vestra, quibus vos aliis judeis vestris obligaslis
expirabunt. quod lunc immediate in sequenti censuaU termino predicto Benessio viginti marcas
grossorum debebitis soivere et finaliter assignare iuxta tenorem illarum litterarum, quas pro
nunc sibi dabitis nostro de mandato. Et poslquam dicto Benessio easdem viginti marcas
grossorum sic dederitis, extunc de eisdem vos et veslram communitatem quittamus et
absolvimus, quittos et solutos presentibus nuncciamus. Presencium sub nosfro appresso
sigillo testimonio lilterarum. Datum Brunne sabbato in vigilia sancti Laurencii, anno
domini etc. XXXXIIIO.
(Cop. im m. Landes-Archive Nro. 8960.)
167.
Markgraf Jodok cerspricht dem Johann ron Hoberg und Wilkelm Has alle in seinem
Dienste erlittenen Sckuden ;« ersetzen. Dt. Briinn 9. August 1393.
Wir Jost von gotes gnaden marggraf und herre zu Merhern hekennen olFenlich
mit diesem briefFc, das wir unsern lieben Ilansen von Hoberg und Wilhelmen Hazen, die
uns mit iren gesellen zu dinste komen sein, fur alle redliche scheden und zerunghe, die
sie in unserm dinste empfinghen, die sie doch wol beweisen mochten, globt haben us dem
huse bis wider zu huso und globen indofur mit krafTl dicz briefTes, das wir in dieselben
ahlegen wollen guliichen und bczalen. Mit urkund dicz briefTes vorsigelt mit unsenu anhan-
gunden ingesigel. Geben zu Brunne noch Crisfs geburt dreizenhundert jar und dornoch
in dem dritten und neunzigislen jare an sanl Lorenz ohende.
(..\uf der Plicatur: Ad mandatum domiiii marcliionis nenricus de Spilner. — Orig. Perg. h.
Sig. in deu altstSndischen Acten des mahr. Landes-Archivea.)
163
168.
Brunn 26. Augtist 1393.
iflarkgraf Jodok billet don Rath der Stadt Berlin das Schloss Kopenik nicht zu
verselzen.
(Eiedel Cod. Brandeub. A. XII. 8.)
169.
Markgraf Jodak ron Mdkren erklurt. dass er seinem Schwager \\ il/telm Murkgrafen ron
Meisseu 12.000 Goldgulden sc/tulde und i/tm /liefiir die Stddte und Sc/tlosser in der Mark :
Brisen., Belitz-. Mittelicalde, Trebin und Saarmunde rerpfandet liabe.
Dt. Brunn 8. September 1393.
\* ir Jost von gotes gnaden marggraf nnd herre zn Merhern bekennen vnr uns.
aUe unsere erben und nachkomen. das wir deni hochgcbornen fursten. herrn Wilhelm
marggraven zu Meissen etc. unserm lieben swag-er, der hochgcbornen furstinnen frauen
Elzbethen marggrafinne zu Meissen. seiner elichin gemal. unser liehen swester und allen
iren erben, rechter schult recht und redlich schuldig sint zwelftusent guldinne guler goldes
und gewichtes, dovor wir in ingesaczt habin und seczen in dovor in zu einem pfande unser
stete und slos in der Marke. die hernach geschriben stehen. die stat zu der Brisin. die
stat Belicz. die staf Millelwalde und dorzu Trebin und Sarmund mit allen iren wirden,
gerichlen, rechten, nuczen, renten, belen, zinsen, gulden, zollin. manschaflin, lehen geist-
lichen und werntlichin, mit mullin, vischern, sehen, teichen. wassern flizzunden und stehenden,
mit wisin, welden. holczin. puschin. heiden, jayl und nemelich mit allen iren zugehorungen,
gevellin und angevellin. besucht und unbesucht. nicht usgenomen. als die allis und besundin
bis her dorzu gehort hahen und noch gehorin. die wir in geantwort haben und unsere
burgere un amptlute der egenanle stete und slos wir auch an sie und an ire (Th(>n gewiset
haben und in lassen hulden, zu einem pfande mit allen iren zugehorungen. als vorgeschriben
steet, nichtes usg-enomen. die stete und slos sie und ire erben zu einem pfande vor die
obgenante summe guldinne inne haben sollen und die niiczen und ffebruchin. alle die wiele
und bis also lange, das wir ader unser erben in oder iren erben zweKTlusend gute guldin
genzlich geben und bezalin. das wir ouch thun mogen. vvenn wir wollen. Doch also,
wenn wir oder unsere erben die stete und slos vorgenante wider lozen wollen. das sollen
wir sie und ire erben ein halp jar vor lassin wissin und in das vorkundigen und sollen
in die vorgenanten summen zwellflusent guldein in demselben halhen jare gancz und gar
ane vorzog bezalin. in der stat zu Drezden. Und wo wir das nicht feten. so mogen sie
und ire erben die e</enante unser slos und sfete einen andern vor zweKTtusent gulden vorseczin
zu einem pfande. das uns und unsern erben domite zu losunffe siczen. als sie thun sollen
21*
164
deme oder den, daz sie die vord inseczin sullen. Und wollen wir oucli die vorgenante slos
und stele zu einem pfande vorschreibin, als wir in getan liaben und die weile wir ouch
diselben slos und stete von in noch iren erben nicht gelozt haben, so mugen und sollen
sie sich gein ireni vienden vcrn und uz denselben slozzen und steten behelffen und schuczen
als von und uz iren eigen unde selbis slozzin und steten an geverde. Auch soUen und
wollen wir schicken und bestellen, das die stete egenante und ampllute der slosse den
egenanlen unserm lieben swager und unser lieben swester und iren erben ire brieve geben
und in swern und hulden solien zu eineni pfande und in domite gewachen und sich an
sie balden in alle der mazze als obgeschriben steet an arg. Waz sie ouch an den slozzen
und steten kunllich vorbauen, das redlich ist oder dorzu bessern, das sollen und wollen
wir in mit den zwelfftusent guidein, so wir die slos und stete wider von in lozen, gutlich
und genzlicli wider goben und bezalen ane widersprache und ane geverde. Was ouch der
egenanten slozze pfandes stunden oder rentin vorsaczt weren, die losunge zu tuende sollen
wir ouch an sie wisen und wie si die lozen und an sich brengen, daz gelt sollen wir in
ouch niil den zwelfflusent guldein bezalen und wider geben, so wir oder unsere erben
die losunge thun, ane widersprache, vorzag und an geverde. Mit urkunt dicz briefes vor-
sigelt mil iinserm anhaugunden ingesigel. Geben zu Brunne noch Crists geburt dreizenhundert
jare, doriioch in dem dritten und neunzigsten jare, an unser vrauen tag Nativitatis.
(Auf dci- Plicatur: Ad maudatuui domiui marchionis Heuricus de Spilner. — Orig. Perg.
Ii. Sig. iu den altstandischeu Acten des miihr. Landes-Archives.)
170.
Das Olmiitjer Domcapitel l)ekennt. dass We)izel ron Doloplaz- demselhen das Dorf
Svesedlitz (jeschenkt hal)e nnd rerpjKchtet s/ch atle Bedingunf/en z-u erfiilleti, unter
welchen diese Scheiiliung erfolgte. Dt. Olmiitz 12. September 1393.
illos Andreas decanus et capitulum ecclesie Olomucensis recognoscimus et nolum
facimus tam presentibus quam futuris, ad quos presenles pervencriul, uiiiversis, quod validus
vic Wenceslaus dictus Dolopiaz de Bislricz solcrti cogitacione premeditans presentis vite
condicionem stalum liabere inslabilein et ea, que habent essenciain, tendunl invisibiliter ad
non esse, diemque sue peregrinacionis extreme disposicione salubri quasi lestamentaria
cupiens prevenire, matura deliberacione amicorumque suurum ac IVatrum consilio, consensu,
sanus nienle el corpore existens pro sue ac progenilorum el predecessorum suorum remedio
et salule .... bona sua propria videlicet villain integram Swessedlicz dictain, in qua
decem iiiarcas ciim dimidia marca grossorum pragcnsium moravici numeri el pagamenli
habere dinoscitur census aniiiii cum hominiims, incolis, censihiis, reddilibus proveiilibus ac
agris cullis et iucullis, viis, accessibus et egressibus, silvis, rubetis, aquis aqiiarumque decur-
silms, pleiio et nuu'o dominio, jure et proprielale hereditatiim simpliciter ac pure ciiin omnibus
usufructibus et pertinenciis universis niliil penitus ibideiii excluso, cuin metis, gadibus, limitibus et
165
oraniciis. prout ipsemel eadem bona pacifice tenuil et possedit nichil sibi. heredibus ac successoribus
suis reservando, nobis et successoribus nostris ac ecclesie Olomucensi in perpetuum de consensu
serenissimi principis et domini domini Jodoci marchionis et domini terre Moravie nostri domini
gratiosi dedit, donavit, legavit el assignavit, omne quoque jus, proprietatem et possessionem, que
sibi, heredibus ac successoribus suis competebant seu competere poterant in premissis, in nos et
ecclesiam nostram transtulit tali addita condicione, quod nos el successores nostri debemus et
debenl novem 1'ertones grossorum et octo grossos annualini habere de pecuniis supradictis, videlicet
duas sexagenas grossorum pro nobis seu pro offertorio relinenles, de residuis vero triginta
grossis protunc in anniversario ofTiciantibus et duos grossos prebendatis dare seu dividere
lenebimur. El post mortem ipsius Wenczeslai testatoris siiigulis annis inporpetuum una
vice anniversarium pro sue ac progenitorum et predecessorum suorum animarum remedio
et salule debemus et proniittimus peragere et celebrare et de residuis pecuniis remanentibus
ad hospitale Olomucense in preurbio situm unam marcara grossorura census unnui perpetui
videlicet singulis quatuor temporibus unum fertonem grossorum et missam ibidem celebranti
unum grossum et quindecim grossos ceteris pauperibus ibidem in bospitali dogentibus eroga-
bimus. Si autem in ipso bospitali nullus missam eo tempore ceiebraret, tunc idem grossus,
officianti deputatus, pauperibus prediclis el innrmis porrigatur. liisuper etiam nos el succes-
sores nostri residuam partem pecuniarum videiicet septem marcns grossorum et unum
fertonem priori et conventui fralribusque monasterii sancti Michaeiis in Olomucz ordinis
predicalorum singulis annis perpeluis temporibus debemns el debent dare et assignare et
quicunque prediclam villam ac bona de volunlale noslra et successoruni nostrorura tenuerit
seu rexeril, debet dare fratribus predictis, qui vigiliis intersunt et officianlibns singulis quatuor
teraporibus unam marcam pro ipsorum ulilitalibus et vestilu et tres ferlones pro cera seu
cereis luminibus, scilicet singulis qualuor temporibus duodecim grossos. Eciam ille. qui
villam predictam noniine et voiunlate ecclesie nostre tenuerit. dictis fratribus singulis qualuor
temporibus feriis sextis triginta oclo grossos pro piscibus ad coquinam dare tenebitur et pro
eisdem ad raelioracionem prandii pisces personaliter comparare. Deinde eciam fratres predicli
debent et tenebuntur singulis annis serael in qualibet septimana videlicet sccunda feria in
capella ibidem in monasterio, per ipsum Wenczeslaum et predecessores suos fundata, missam
defunclorum sollempniter decantare ac singulis diebus in ipsa capella unam niissam devote
legere pro sue et progenitorum suorum animarura remedio et salute. Si vero dicta capella umquani
ruraperetur aut aliquo raodo dcstrueretur, exlunc nos aut successores nostri pecunias superius
nominatas et erogandas tani ad hospitaie quara fralribus sancti Michaelis predictis dare non tene-
bimur neque debenl. nisi capella per nos aut dicte ville et bonorum reclorem ciim eisdem pecuuiis
fueril prius integraliler reformala. Eciam dicli fralres sanctiMicbaelis debentprefatum Wenceslauni
et predecessores ac progenitores ipsius iuxla consueludinem antiquani in anniversariis conservare
ac singulis diebus una lampa cum oleo, vehit antiquitus statutum est, in capeila ardere debeat
supradicta et anniversaria, prout supra scriptum est, exequcntur velul se literis ipsius conventus ad
id faciendum anlea obligaverunt. Si autem nos. successores nostri seu diclorum bonorum reclor
per aliquem informari possemus. quod lampa prefata iumine cottidiano non procurarelur aut
166
anniversaria plene, ceu prescriplum est, non celebrarentur, tunc nos seu rector dicte ville ipsis
fratribus predictis pecunias tamdiu dare non debemus, sed aliis pauperihus erogare. donec omnia
prescripta per dictos Iratres eirectualiter impleantur et in verum suum statum, prout supra-
dictum est, fuerint reformata. Sunt eciam homines predicte ville Swessedlicz inhabitatores
exempti et debent esse in futurum liberi ab omni dacione humulalium, pontalium, testimo-
nialium necnon citacionum cudarii et ceterariim pecuniarum. prout apud ipsum Wenceslaum
pridem fuerunt, penitus et soluti. Et cum herna domino marchioni danda fuerit, tunc sibi
de dicta villa Swessedlicz solum novem fertones dari debeant, residua vero berne pecunia
dicte ville in usus ecclesie nostre convertatur, prout nobis melius videbitur expedire. Et
si umquam predicta villa impeteretur pro eo, quod ea quondam fuisse videtur domini terre
marchionatus Moravie, tunc defendi debeat isto modo, quod tercia pars ville Trssicz domino
marchioni data est pro eadem, ut hereditas pro hereditate, velut in libro seu registro domini
Benessii de Straznicz lucidius continetur. Nos itaque Andreas decanus et capitulum
Olomucense predicti premissa omnia et singula rata habentes atque grata virtute presencium
promittimus pro nobis et successoribus nostris ea, prout superius expressa sunt, invioiabiliter
observare ac dicti Wenceslai testatoris voluntatem et ordinacionem predictam effectualiter
adimplere. In quorum testimonium et evidenciam pleniorem ac memoriam perpetuam sigillum
minus capituli nostri presentibus est appensum. Datum Olomucz in capitulo nostro sub anno
domini millesimo Irecentesimo nonagesimo tercio, feria sexta post diem nativitatis sancte
Marie virginis gloriose.
(Orig. Perg. h. Sig. im Archive des Dominikaiier-Klosters in Olmutz.)
171.
Das Olmutzer Capitel bestdttigl die Stiftung eines Annirersars, loelche Mathias ron
Gewitsch und seine Stiefmutter Agnes machten. Df. Olmut:: 30. September 1393.
i^os Andreas decanus, canonici et capitulum ecclesie Olomucensis notumfacimus
tenore prcsencium universis, quod cum alias ab illustri principe el domino Jodoco marchione
et domino Moravie domino nostro gracioso, legittimo empcionis titulo villas Raczlawicz et
Susschicz pro certa pecuniarum summa- emissemus, fuimus per discretuni virum dominum
Mathiam quondam Johannis de Gewicz ct honestani matrouam Agnetem novercam dicti
domini Mathie ct relictam dicli Johannis, attenle rogali, quatinus ad hoc nostrum consensum
prebercmiis, quod ipsi annuum censum octo marcariim nioravicalium, grossorum boemicalium
pro eorum pecuniis videlicet centum et duodecim marcis moravicalibus grossorum pragensium
computando in dictis villis obtinere valerent in duobus terminis anni, videlicot sanctorum Georgii et
Michaelis festis singulis annis vite sue temporibus sublevandum ; post eoriim vero decessum quod
infra nominatis personis infrascripto modo porrigeretiir. videlicet pro allero corum decedente
iina marca in ipsius anniversario secundum niorem ecclesie nostrc distribui deberet et simililer
167
altero decedenle eciain uiia niarca modo preuiisso dari deberel ; de residuis vero sex niarcis due in
quatuor vel tres presbiteros ex prebendatis, quos rector scole duceret noniinandos, distribui
deberent, qui singulis septinianis quatuor niissas in altari sancti Wenceslai palroni ecclesie
seu alio aut aliis in casu, si in dicto altari dictf. celebracio comniode fieri non posset, puta
si tot essent ofnciantes in dicto allari. ita quod dicti prebendati locum inibi habere non
valerent aut alio quocunque ieorittimo impedimento emergente et quod de dictis quatuor missis
unam de patronis, unam pro defunctis. unam de beata Virgine et quartam ad placitum
singulis ebdomadis celebrarent in remedium animarum predictorum Johannis, Mathie et Agnetis
prog-enitorum et omniiim benofactorum. Si vero dicti presbiteri aut aliqui vel aliquis ex eis
in celebracione dictarum missarum modo prenolato negligenles existerent. extunc quivis eorum
pro qualibet neffligencia unum grossum pro pena bonifantibus absque contradiccione et indi-
late dare deberet, ad quam penani per rectorem scole, qui pro tempore foret, sic negligentes,
si renuerent, compelli, relique vero quatuor marce in omnes prebendatos equali porcione
errogari deberent. qui et ex se ipsis ordinare et disponere tenentur. quod singulis quatuor
temporibus anni unum psalterium scilicet in ecclesia legeretur sub pena quatuor grossorum
pro qualibet negligencia simiUter bonifantibus applicando. Nos vero prenominati Andreas
decanus, canonici et capitulum ecclesie Olomucensis supradicte capitulariter congregati, sano
consilio et matura deliberacione previa rite perpendentes omnia supradicta in divini cultus
augmentum et ecclesie nostre comodum provenire, ideo ut omnia et singula premissa modo
et ordine prenotatis inviolabiliter perseverent, ex certa sciencia nostrum consensum adhibemus
pariter et assensum eaque omnia et singula rata habemus atque grata. In cuius rei tesli-
monium presentes litteras fieri et capituli noslri sigilli maioris fecimus appensione muniri.
Datum et actum Olomucz anno domini millesimo Irecenlesimo nonagesimo tercio in die sancti
Jeronimi, quo capitulum generale dicle ecclesie nostre est celebratum.
(Orig. Perg. h. Sig. im Olm. Cap. .\rchive.)
172.
Johann, der jiingere Burggraf z-u Magdeburg, ubergibt den Hof und das Dorf Bonaii lehens-
weise deni Heinrich ron Klerbach. Dt. 1(1. October 1393. s. l.
Wir Johans der jung purgraf zu Maidburg, genanl von 3I()hul und herre zu
Jermaricz bekennen und tun kund offenleich mit dem briefl' umb den hof pcy Jermericz
in unser herschaft gelegen und umb das dorfl" dabey gelegen, das mit demselben hof alles
Bouna ist genant und das wir zu mauschaft haben gehabt von dem hochgebornen fnrslen
margraf Joslen margrafen und herren zc Merhern, denselben vorgenanleu hoff zu Bouna
und das dorffl dabey gelegen mit alier zuegehorung zu veld und zu dorlf mil allen miczen
zinsen und rechten, als wir es gehabt haben, also haben wir es mil wolbedachtem mut.
gunsl und willen recht und redlich gegeben und geben aucb das wissehllich mit dcm brief
dem erbern unserm getreun Hainreichen dem Klerpach und seinen crben durich der gelreun
168
dinst willeii. dy er iins oft nnd dikch nuczlich getan hat nnd noch hinfiir wol getiin mag,
in soliher inazz und beschaidenhait. das der vorgenant Hainrich Klerpach und sein erben
dieselben vorgenanten giiter mit aller ir zuegehorung furbaz zu manschaft sullen inhaben,
zu halden zu besiczen und allen iren frum damit schaffen, nuczen und geniezzen, verchouffen
und verseczen, geben und machen, wem sy wellenl an alle irrunge. wie in das allerpest
kombt und fugleich ist, doch als manschaft recht ist und des lands recht zu Merhern ist,
an alles geverd. Und daruber zu einer waren urkund aller obgeschriben sache, pund und
artikel geben wir in den brief besigelten mil unserm anhangundem insigil. Der sache ist
auch gezeug der edl und wolgeborn unser liber vetter graf Johanns der elder. von gots
gnaden des heiligen romischen reychs burggraf zu Maidburg und graff zu Hardekk mil
seineni anhangunden insigil. Der brief ist geben an sand Gallen tag do man zall nach Christi
gepurd dreuzehenhundert jar darnach in dem drei und neunzigistem jare.
(Orig. mit 2 anh. Sig. in den altstandischen Acten des mShr. Landes-Archives.)
n3.
Johann ron MeztHc erklart, dass er mnschen dem Kloster Raigern und mehreren Ansassen
aus SobotkowitZ' einen Vergleich beziiglich filnf Lahnen in Sobotkowits bewirkt hahe,
cermoge dessen das Kloster auf die Lahne i-erzichtete. Dt. Brilnn 17. October 1393,
Johannes de Mezericz recognoscimus tenore presencium universis tam presentibus
quam fuluris, quod inter honorabilem virum dominum prepositum de Reigrad ex una et
Mathes, Petrum, Fridlinum. Jaklinum et Partlinum fratres laicos de Sobotkowicz partibus
ex altera amicabilem et meliorein, prout potuimus, concordiam disposuimus et ordinavimus,
ita quod ipsi fratres iani nominali omne ius ipsorum, quod ipsis compelebat super quinque
laneis ibidem in Sobotkowicz, resignaverunt totaliter et omnino, asserentes se niilliim ius
circa prefatos laneos post i-esignacionem huiusmodi obtinere. In cuius rei evidenciain sigillum
nostrum presentibus est appensum. Datum Brunne feria VI. proxima post Galli anno domini
miliesimo trecentesimo nonagesimo tercio.
(Drig. Perg. h. Sig. im Kloster Raigern.)
174.
Sigmund, Konig ron Ungarn, Albrecht, Herz-og ron Osterreich. Jndok, Markgraf ron
Mahren und Wilhelm, Markgraf ron Meissen schliessen ein Bundnis gegen Jedermann,
ausgenommen das romische Reich. Dt. Znaim 18. December 1393.
iVir Sigmund von gotes gnaden kunig zu Ungern zu Dalmacien zu Croacien etc.
und marggrave zu Brandemburg etc. ') und wir Albrecht auch von gotes gnaden herzog
zu Osterreich zu Stcyer zu Kernden und zu Krayn, grave zu Tyrol etc. und wir Jost
169
auch von goles ffnaden marffgrave iind herre zu Merhern ains teyls und wir Wilhelni auch
von gotes gnaden marggrave zu Meissen. in deni Osterlande und zu Landesherg. lantgrave
in Diiringen und pfallanczsrrave'-) zu Sachsen des andern teyles, bekennen und tun kunt
ofFenlichen in diesem briefe. daz wir durch fride und geniach unsers selbis. unser lande
und lule und ouch umb angeborne fruntschaft und libe, die zwisschen uns ist, uns noch
guter vorbetrachtunge und rate unser dienstmanen. rete und liben getreuen zu einander
verpflichfit, geeynet, vorbunden und enander in guten treuen gelobt habin und verpflichten.
vorbynden uns ouch und globin wissentlich mit diseni gegenwertigen briefe, daz wir sullen
und wollen freuntlichen uud getriilichen einander geraten. beystendig und beholfen sein wider
allermeniklich. ausgenomen deni heiligen romischen reiche in solcher weise und also. als
hernoch geschriben steet. Zum ersten : weer, ob ymand, in welchen vormugen ader wirden
der sey oder weer, nymand ausgenomen, dhainen under uns an seinen landen, luten, frey-
heiten, gnaden. rechten, guten gewonheiten und alden herkomen anfallen, angreifen, besweren,
dringen ader beschedigen wurde heimlich oder offenlich in dheinerweis wider recht, wenn
uns der under uns. der also ansevallen und beschedigt wer. das zu wissen tut und ver-
kiindigt, so sullen wir die andern niit einander und unser iglicher besunder denselhen anfaller
fruntlich und fleissiglich anweisen und biten. daz er von sulchen dringen. anfelien und
zugrifFen lasse. und yeem, ^) dem oder den under uns. den oder die man also hindert.
anfellet und beschedigt. recht suche. und neme. und im ader in ouch herwider recht pflage
und tu binnen einen monden, nachdeme als das an in gevordert wird. von deme oder den
under uns. der oder die denne also gedrungen angevallen und beschedigt weren. der oder
die ouch denn recht nemen und sich des beniigen lassen schol ader sullen. als billich ist.
von deme under uns. vor den wir. die andern. das recht bitten und sullen ouch also wir
die andern drey mechtig sein umb sulche sachen recht zu riemen und zu geben als miislich
ist. Weer aber. daz derselb anfeller des denne nicht gevolgig sein wurde. sunder doriiber
dennoch sulcher anfallunge. zugriffe und hinderniisse tete, so sullen wir die andern keiner
auf den andern nicht vorzihen nach weiffern. sunder wir sullen und wollen nach ausgange
des vorsreschriben monden dem ader den under uns. der ader die also gehindert. beschedigt
und angevallen weren, als balde wir von deme oder den dorumb genianet und angeruflet
werden, einander getriilichen helfen und beystendig sein wider den oder die, der oder die solche
hindernusse, anfelle und zugriffe getan helte oder hetten. in welchem vermijgen oder wesen
der oder die weren. so wir immer besfe miiiren. nimandes ausfrenonien. noch gelegenhayf der
sache und ouch nach deme, als uns der anfeller gesessen isf und deme oder denselben ouch
Qnllich, lun an geverde, so verre und so lange. biz das wir alle vier und unser iglicher
bey unsern freyheiten, gnaden. rechten, gulen gewohnheilen und alden herkomen bliben.
Wer aber. daz keiner-*) under uns von im selbes ein namhaftigen krieg geen ymanden
anheben wolde oder anhuhe. ader einen andern. der in dlsem biinfnuzze nicht were. helfen
wolde zu seinen krigen. die seines selbis freyheyt. gnade. recht. gewohnheit und alde
herkomen nicht antrefe. nnd daz er ouch von deme. des feint her werden wolde, vor
nicht anffevallen. jrehindert oder beschedifff wer. so endiirfen wir die andern drey, noch
170
unser kainer'') im von dises nnsers bnntnuszes wegen zu demselben krige kaine hiilfe nicht
tun. wir tun es denne von sundenn willen. In was krige ouch unser ainer durch der andern
wiilen kunipt. des suUen nuch wir die andern in pflichtig sein zu helfen, also vor begrifFen
ist und obgeschriben stet und schol ouch denne unser keiner^) sich desselben kriges nicht
friden, siinen noch in dhainer weis richten an unser der andern wissen und willen. Der
sache zu urkunde geben wir der voro-eschriben lautt vier gleiche brieve. unser
iglichem einen vorsigeiten mit unser vier anjrehangunden ingesigeln. Ditz ist geschriben und
ist der brief gegeben zu Znoym am donrnslag ~ ) nach sant Lucientage nach Chi'isti geburd
drey zehen hundert jifr, darnach in dem drey und neunzio-isteu jare.
(Orig. in 2 Exempl. Perg. mit 4 anh. Sig. im m. Landes-Archiv.) — Abgedruckt bei
Pelzl K. Wenzel I. Urkundenb. 126 und Eiedel Cod. Brandeub. B III. 116. — ') Im zweiten
Exemplare fehlen die Worte : marggrave zu Brandemburg; — -) im zweiten Expl. steht phallenz-
grave; — ') im zweiten Expl. steht besser gein; — ■•) im zweiten Expl. steht richtiger dheiner; —
*) im zweiten Expl. steht dheiner; — ') im zweiten Expl. steht dheiner; — ') im zweiten
Expl. steht douerstage.
JSikolaiis Risckof roii Olmiilz (jestatlet. dass liiinz- rnii Sniola seiiien Lehensbesit:i in
Hostehraditz rerkaufe. Dt. Kremsier 29. December 1393.
W ir ^icUis etc. bekennen elc. das fur uns komen ist Cunczo voni Smalh unser
lieber getreuer und hat uns zu wissen getan. das er den hof mit zwen huben erbes und
wos dorzu gehoret, gelegen in dem dorfe zu Hostradicz, der von uns und unserm bischtum
zu Olomucz zu rechtem mannlehen ruret, vorkauft habe rechl und redlich vor zwe und
zwenzig niark grosser prager pfennige und munze merherischer zal Bohunken von Duras
unserm lieben getreuen und reichte im uf elc. (ut in aliis lileris vendicionis). Des seint
gezeuge Jost von Wolfsberg, Wolfram von Panowicz und etliche andere unsere lieben getreuen.
Mit urkund etc. Datum Chremsir aiinu domini 3PCCC° nonagesimo tercio. feria secunda
«n(e circumcisionem domini.
(Kremsierer Lehensquatern II. p. 96.)
110.
Nikolaus Bischof von Olmiilz ijestattet. dass Heiiirich Tannfeld seinen Lehensbesitz- in
Loucka seinem Briider Hahart rerkaufe. Dl. Arnoltowitz 1393. s. d.
W ir .XicJas etc. bekennen etc. das fur uns konien ist Henrich Tanfelt unser liebcr
getreuer und hat uns zu wissen getan, das er alle seine gut mit aller zugehorunge nichts
ausgenommen. das er hat zu Luczka bei unscrm liausc Scliaucnburi). das son uns und unserm
bischlum zu Ulomuczzu rechlem mannlehenruret. vorkauft rechl und redlicb Habart Tanfell seiiiem
171
bnider iind reichte e? iif in unsere hende als lehensrecht ist. Und bat uns der esrenannte Heinricli
Tanfelt. das wir dasselb gut niit seinen zugehorungen Habarte von Tanfelt und seinen bruderii
zu rechtem mannlehen geruchten zu leihen. Das haben wir elc. (ut in aliis literis vendicionuin).
Des seint gezeuge Jaroslaw von Slralek. Jost von Wolfsberg unser marschaik. Wolfrani vnn
Panowcz. Mit urkund etc. Das geschen ist zu Arnoltovvicz noch Crisles geburte dreizehnhudert
jar und dornach in dem drei und neunzigislem jare.
(Kremsierer Lehensquatern II. p. 104.)
m
Johaun Pfarrer in Braunsberg hestatiyt. dass er rom OlmUtzer Capitel hezu(/lich des
Zehentbezuges ron einem dem Capitel f/ehorenden Hofe ein fur allemal hefriedigt worden
sei. Dt. Olmiitz- 27. Jcinner 1394.
Innominidomine ameii. Aiino iiativilatis eiusdem miliesimolrecentesimononagesimoquarto.
indiccione secunda. die vero vicesima seplima mensis Janiiarii. hora nona vei quasi. ponti-
ficatus sanctissimi in Christo patris et doniini nostri domiiii Bonifacii divina providencia pape
noni anno quinto. in inei notarii publici testiumque presencia subscriptoruni ad hoc vocaforum
et roffatorura constilutus personaiiter discretus vir dominus Johannes plebanus ecclesie
parrochiahs in Braunsperg coram venerabili viro domino Johanne de Ghuien. preposito in
Wolframskirchen vicario in spirilualibus et ofllciali Oloinucensi. in donio ipsiiis habilacionis
in esluario maiori domus eiiisdem. recognovil sibi et ecclesie sue iuxta proniinciacionem
et arbitrium honorabilium viroriim doiiiinoruin Johannis vicarii et ofTiciaiis predicti et Wil-
helmi Kortelangen canonicorum ecclesie Olomucensis, prout in instrumento pronunciacionis
liquidius contineri dinoscitur. occasione decimarura agrorum cuiusdam curie ad capitulum
et canonicos ecclesie Olomucensis alias per morlem olim Xicolai de Riissaw. qui ciiriam
eandem a canonicis el cupiliilo prediclis lenuil el habuit. legitime devoliile. in toto fuisse
et esse satisfactum: iibi inter cetera ipse dominus Johannes recognovit. se siio et ecclesie
sue nomine recepisse octo marcas grossoriim prajrensium moravici nuiiieri el pagamenli in
eadem pronunciacione expressorum in peciinia numerata, de quibiis capitiiliim et ecclesiam
Olomucensem prediclam et preserlim canonicos quatiior prebendarum in Friczendorlf eiiisdeni
Oloniucensis ecclesie quittos dimisit et solulos. faciens pacliim et promissiim de iilleriiis non
petendo. Prorailtens eciam ipsos de celero et inposterum occasione premissoriim se aiit
suos successores legitimos non impetere vel inquietare qiiovismodo. Super quibus omiiibiis
et singulis premissis honorabiiis vir Marlinus Wralislaviensis et Olomiicensis ecclesiariim
canonicus petivit sibi per me nolarium piiblicum infrascripliim iiniim vel pliira suo et ecclesie
Olomucensis nomine confici pubiica inslrumenta. Acta sunt hec anno, indiccione, die, mense,
22*
172
hora, ponlificaliis et loco (fiiibus supra. Presenlibus discretis viris Andrea dicto Treraz
procuratore generali consistorii Oloniucensis et Stanisiao clerico de Olomucz et aliis pluribus
lidedignis testibus apnd preniissa constitutis.
Et ego Sigisniundus quondam Johannis de Chremsir .... pubhcus . . . nolarius elc.
(Orig. Perg. h. Sig. im Olm. Cap.-Archive.)
ns.
Mnrkgraf Prokop twn Mahren compromiltirt iri den Ausspruch des Wilhelm Markgraf
ron Meissen und Friedrich Burggrafen von Nurnberg bei dem zwischeu ihm und seinem
Bruder Jodok Markgraf ron Mahren abzuschiiessenden Frieden. Dt. Prag 4. Februar 1394.
\w' ir Procop von gotes gnaden marcgrave zu Merhern bekennen und tun kunt
offenthch rait disem brife, daz wir mit guler wiszin, wiilen und wolbedachten mute aller
zweitracht, bruche, schelunge, krige und usloufte, die sich zwisschen dem hochgebornen
fursfen hern Joste marcgraven und hern zu Merhern unserm lieben brudere und uns bis
uf diszen hutigen tag vorlouffen haben und gewest sint und waz wir im zu zusprechen
habin. nichtes usgenomen, uf die hochgebornen fursten hern Wilhelm marcgrave zu
Miszen etc. und hern Fridriche hurcgraven zu Nornberg unsere Uebin swegere genzUch
gegangen und bi in gebliben sint, uns der zu entscheidene, alzo daz wir uf den nesten
montag in der fasten, die schirst komet noch dem suntage, alz man zehen tage gefastet
hal, daz ist der suntag alz man siiiget Reminiscere, sulien und wullen koinen zu den
egenanlen unsern lieben swegern uf einen tag gein Prage ane allen vorzog und sullen uf
dem tage unsere gebrechen, schulde, brife und waz ims not ist vor sie brengen und legen.
Und haben den selben unsern lieben swegern ganze und volle raacht gegebin, uns us unsern
gebrechen zu scheidene und daz sie zu in uf dera tage viere ader sechs hern nz den
landen zu Beheimen und zu Merhern, welche sie wollen und iu fuglich sint, zu den teidingen
nennen inugen und sullen, darin noch darwider wir in in keine wiz sprechen sullen noch
wollen ; die selben viere oder sechse, die sie alzo zu in nemen werden, wir ouch bitten,
heiszin und vermogen sullen, daz sie bie in sint und in zu den teidingen raten und helffen.
IJf dem tage sie denne vorsuchen sullen. ab sie uns unscr gebrechen und schulde, die wir
gein unserm bruder haben, mit iin Iruntlicliin enlrichten und gesetzen kunnen mit unser
heider wiszin ; kunnen sie der fruntschalt mit unser beider wiszin nicht treffen, so haben
wir in ganze machl gegeben und sie sullen ouch ganze macht haben, uns mit unserm bruder
mit einem fruntlichen rechte zu enlscheiden uf dem lage iind wie sie uns denne scheiden^
liaben wir globet dein egenanten unserm liebon bruder marcgraven Joste und globen im
ouch in gulen Iruwen an eides stat iiiil diszem bryfe, daz wir die scheidunge und uzspruche
unserra lieben briider slele ganz iind unvorbrochlichen lialden uiul volzihen sullen und
wollen ane alles arg, ane intrag und ane geferde und wie sie uns scheiden und uzsprechen,
daz sullen wir balden alz vor gul isl und sie sulleii darumh voii uns unvordachl sin und
173
bliben ane arg und ane geferde. Were ouch, daz die egenanten unsere sweger der von
Miszene ader von Norenberg einer vor ehafter not zu deni tage uf den inontag noch
Rerainiscere, alz vorgeschriben stehet, nicht queme ader konien mochte, so sal der andere
under in, der zu dem tage koniet, ganze macht haben uns zu scheyden und den uzspruch
zu tunde, alz ab sie beide geinwurtig wern und sullen im ouch der scheidunge und uzspriiche
vorfolgen und gehorsam sin. glich alz sie beidersit die scheidunge und den uzspruch teten
und der sal ouch darunib von uns unvordacht bliben. Wir sullen ouch je uf den tag gein
Prage uf den niontag noch Reminiscere ane sumenizse komen und dez tages warten. is
beneme uns denne libes not. Die libes not wir ouch, ab inan uns des nicht vorwiszen wil.
bewisen sullen alz recht ist und wenne wir die bewist haben alz recht ist, ab man uns
des nicht oberheben worlde, so sullen wir umb daz vorsuinenizse unvordacht sin und bliben
und so mogen unsere sweger vorginante ader ir einer, ab sie beide nicht geinwurtig weren,
uns ein enandern tag daselbens hin gein Prage legen je noch vor ostern, die schirst komen,
zu dem tage wir ouch komen sullen ane vorzog und alle sache halden alz vorgeschriben
stehet, ane arg. Ouch ist geledinget. daz zu den tagen und davon wir ouch und alle. die
mit uns riten, sicher geleite haben sullen ane arg. Wir haben ouch giobet und globen in
guten truwen an eides stat init diszem brife deme vorgenanten unserm lieben bruder, were
daz wir sulche scheidunge und usspruche. die unsere lieben sweger mergenante zwisschen
im und uns uzsprechen werden ader ir einer uzspricht und scheidet alz vorgeschriben
stehet, ergent uberfurn. vorbrechen, nicht enhilden ader nicht volzogen ader zu dem lage uf
den montag noch Reminiscere, is beneme uns denne libes not alz obgenant ist ader uf den
lezten tag, ab inan den machen wurde, nicht enquemen, daz wir denne unserm bruder
egenanten zehenthusent schog guter groschen vorfallen und im phlichtig sin sulten zu
geben und im die vormacheu. vorburgen und vorgewiszin sollen zu geben und zu bezalen
binnen eime halben jare noch geheisze der egenanten unser lieben sweger, ader ir eins,
der uf den ersten oder lezten lag komet, ane alle verczog und ane widerrede. Wir sullen
ouch noch enwollen unsere burgen bis uf den tag, dez wir zu Prage warten sullen, nicht
nianen noch in keinewis anreden ane arge und ane geferde, wie uns ouch die mergenanten
unsere lieben swegere der marcgrave von Miszin und der burcgrave von Norenberg ader
einer, ab sie beide zu dem tage gein Prage uf den inontag noch Reminiscere ader uf den
lezten tag, ab der gemacht worde, nicht komen mochten alz vorgeschriben stet, luit uiiserme
bruder vorgenant scheiden und zwisschen uns uzsprechen. die scheidunge und uzspruch sullen
und wollen wir unserin lieben bruder vorgewiszin und vorinachcn zu halden und zu vol-
zihene, wie und uf welche zit daz unsere lieben swegere von Miszin und von Nornberg
dickegenant ader ir einer uns daz heiszin, vorgewiszen und vormachen und sullen und
wollen ouch daz Ihun ane vorzog und aiie widerrede. Daruf sint wir niit dein egenanten
unserm lieben bruder genzlich gesunel und habin iin ouch in geinwerlikeit vil heru und
unser freunde einr rechte sune globel uiid glohen iin ourh die iiiit diszim brife in guten
truwen vestiglich und genzlich zu hiildon ane arg und ane geferde vor uns, alle unsere
helffere und vor allc die. die init uns und dorch unsern willen gein im in fede koinen und
174
sine viende worden sinf. iind nemelich die hochg^ebornen fursten herzofifcn Cunraden von
der Olsen. herzogen Hansen von Troppow und Radbor. herzogen Swantebur von Stetin
und den herzooen von Teschin, der unser helffer gewesen ist, unser helfTer und alle die,
die darunder vordacht sint. die wir alle mit uns gein ime vorsunen und in die sune zihen.
Ader umb die gefangen daz sullen wir halden alz hirnach geschriben stehet: Is sullen ouch
alle gefangen. die unsere gefangen sint, tag haben bis uf den nesten montag nach dem
suntage alz man singet Reminiscere und vier wochen darnach, die erbern uf ire ere
und truwe. burgere und gebure uf burgen ; welche erbern sich aber vore an iren eren und
truwen vorhandelt und truweloz worden weren, den sullen wir tag geben uf gute burgen
und sullen ouch alle schazunge und gedingnisze, daz nicht bezcalt ist, in burgen hant stehen
lazsen ungemant bis uf den selbin montag noch dem suntage Reminiscere und vier wochen
darnach, alzo vorgeschriben stehet, ane arg. Were ouch, daz unser herre der konig mit
uns von den sachen, die sich in dem krige, den wir mit unserm bruder haben gehabt,
vorlaufTen habin, teidingen ader uns antedingen worde ader worlde und daz wir die, die
wider uns in deme krige gewest sint, ouch darumb wider antedingen und anreichen musten,
damite sullen wir disze sune nicbt oberfarn nocb gebrochen haben. Denne waz unsere
lieben swegere egenante ader ir einer, alzo vor mergeschriben stehef, zwisschin unserm
brudern und uns uzsprechen und scheiden mit einem fruntlichen rechten, daz sallen wir
unvorzoglich imvorrucket genzlich und vestiglich halden und die tedinge, die unser herre
der konig mit uns tete ader hetfe, sullen zu dem uzspruche und scheidunge keinen schaden,
infal noch ernisze brengen noch machen ane geferde. Bie diszin tedingen und sune sint
ouch gewest und sint gezeuge die hochgebornen fursten herre er Wilhelm marcgrave zu
Miszin etc. und herre er Fridrich burcgrave zu Norenberg egenante unsere liebin swegere und
die edeln er Heinrich vom Nuenhuse. er Bote von Czaslewicz, er Jan von Michelsberg,
er Jan von Mesirschicz. er Boske von der Kunstat und ander vil hern, ritter und knechfe,
den wol ist zu glouben. Und daz wir alle obgeschriben rede, stucke und artykule und in
igliches besundern stete ganz und unvorbrochlich halden sullen nnd wollen, des zu urkunde
und merer sicherheit haben wir unser insigel wissentlich an diszin brif lazsen hengen. Der
gegeben ist zu Prage noch Cristi geburt drizenhundert jar darnach in dem vierundnun-
zigisten jare an der mitlewochen an senfe Agathen abind<' der heiligen junclVouwen.
(Orig. Perg. mit anli. Sig. in den altstandischen Acten des m. Landes-Archivs.)
Prokop Markgraf run Mdhren verspricht. seine Anhanrjer in Polen nnd Mahren und den
Herz-ofj Sranlibor ron Sleltin ron der zirisrhen ihni nnd deni Markgrafen Jodok aus-
f/esprochenen schiedsrichterlichen Enlscheidnn;/ in Kenntnis z-u setz-en.
Dt. Prag 7. Fcbruar VSWl.
\w \Y Prokop von gotes gnaden margrav<' zu M<'rhern bekenueu und thun kunt ofTenl-
lich mit desem briefe. Alze wir niit unserm liebcn bruder ern Josfe genzlich gesunel und zu
175
frunde gemacht sint. daz mit unseriii wissen iind willen getedinget und nbirredit ist duroli
unsere frunde und helfere willen. die izunt hie bi uns uff desem tagfe zu Prage nieht
geinwertig- sint. aJzo daz wir von desem huligen tage binnen acht tagen. die nest nach-
enandir volgen, alle unsere slos und unsere helfere in Polan und in 3Ierhern und herzogen
Swantebur von Stettyn durch des willen, daz er nns a erne gesessen ist, \on desem hutigen
tage binnen virzen tagen, die nehest nachenander volgen, besenden und in dese sune und
fruntschaft verkundigen suln und zn wissen thun, daz sie ouch die von den slossen
in Polan und in Merhern nach descn acht tagen und der herzoge von Stettyn nach desen
virzen tagen furdir nicht schaden thun. Und was sich in desen nehesten acht tagen von
den slossen in Polan oder in Merhern. die unser oder unser helfere sinl, oder von dem
herzogen von Stetlyn egenannten binnen virzen tagen, die nehest nachenandir volgen nach
gebunge diz briefes wedir unsern bruder oder die sinen vorlifTe oder geschee, darumb
sullen wir und die unsern von unserni bruder vorgenannl und sinen helfern unvordacht
sin und unbetedinget bleiben. Was abir nach desen acht tagen, alze vorgeschriben stet.
von unser oder unser helfere shjssen in Polan oder zu Merhern oder von dem herzogen
von Stettyn vorgenannt nach desen virzen tagen, alze vorgenannt ist, von deses krieges
wegen, den wir mit unserm briider gehabt habin, unserni bruder oder den sinen schade
geschee, den sullen wir im und den sinen wedir richten und keren ane wedirrede nach
geheisse und irkenntnisse unserer lieben swegere margraven Wilhelms zu Mizsen etc. und
ern Friderichs burgraven zu Norenberg; welche abir unsere helfere izunt mit uns hie zu
Prage sint, die sullen deser sune von stund an mit uns gebruchen und die sune halden ane
arg. Und das alles globen wir ouch unserm lieben bruder margraven Joste ane geverde
bi guten truwen ganz stete und veste zu halden. Wer ouch sache, da got vor sie, daz
margrave Wilhelni von Mizsen oder burgrave Frederich von Xorenberg mergenannten
unsere lieben swegere vor ehaflir not oder wie das zuqueme uns vorsumelen und zwischen
unsenn bruder und uns nicht ussprechen zwischen hie und ostirn. die schirst komen, so
sullen wir furbaz der beredunge und berichtunge unser bruder und wir beidirsit ledig und
los sin und die briefe, die darubir genuicht sint, dic wir unserm bruder gegeben habin
und er uns wedir gegeben hat. die unsere swegere von 3Iizsen und von Norenberg oft
genannl zwischen unserm bruder und iins getedinget habin, sullen furbaz nimnier kraft
noch machl haben. Des zu urkiinde haben wir iinser insigel wissentlich an desen brief
lassen hengen. der gegeben ist zu Prage nach gotes geburt dreizenhundirl jar darnach in
deni vier und neunzigsten jare am nehesten sunabunde nach sente Dorotheen lage der
heihjjen jungfrauwen.
(Orig. Perg. h. Sig. im Archive des Kloeters Raigeni.)
176
180.
Prag 9. Februar 1394.
Irlarkgraf Jodok befiehlt den Rathsleiiten zu Brandenburg. Berlin, Koln, Frankfurt,
Treuenbrielzen. Belitz und Mittelwalde dabin zu wirken, dass die Stadte Treuenbrietzen,
Belitz und Millelwalde dem Markgrafen Wilhelm von Meissen den Huldigungseid leisten.
(Riedel Cod. Brandenb. A. XI. 235 u. B. III. 119.)
181.
Andreas Probst in Luha und sein Conrent rerkaufen einen Hof in Unter-Gerspitz dem
Johann Sumpfenpfennig um 40 Mark Prager Groschen. Dt. Briinn 6. Marz 1394.
l\os Andreas prepositus, Nicolaus prior totusque conventus prepositure in Luha
prope Brunam ordinis sancti Benedicti notumfacimus pro nobis et successoribus nostris tenore
presencium universis, quod de bona vohintate el matura dehberacione prehabita necnon de
consensu venerabihs domini Honrici abbatis monasterii Trebicensis, domini et visitatoris nostri
carissimi, curiam nostram cum duobus laneis in villa inferiori Gerspicz sitam cum uno prato
et pomerio de sahcibus ol omnibus suis pertinenciis rite et racionabihter vendidimus discreto
Joanni dicto Sumpfenphennig de Modericz, heredibus et successoribus suis pro quadraginta
marcis grossorum pragensium moravici numeri et pagamenti, hereditarie ad habendum.
possidendum, utifruendum, obhgandum. permutandum et vendendum ac pro utihtate et bene-
placito possidendum. Ita tamen, quod ipse Johannes, heredes et successores sui nobis ac
successoribus nostris dicte preposilure, qui pro tempore fuerint, annuatim de prefata curia
censuare debebunt videhcet quinque fertones grossorum in festo sancti Michaeiis de prato
viginti grossos in feslo sancti Jacobi apostoh el pro decimis unam marcam grossorum pre-
dictorum circa festum sancti Georgii martyris, necnon duos pullos pro termino sancti Egidii
nunc incipiendo continuisque succedenlibus et sic censuandis uUerius annis singuhs in futurum.
De omnibus autem aliis exaccionibus et robotis debeant esse hberi penitus et soluti, excepta
tamen steura regali ; quandocunque et quocienscunque illa imponitur, dare debent et porrigere
cum elfeclu. Promitlimus insuper dictis emploribus nostris eandem curiam cum universis
suis pertincnciis, ut premitlitur, si necessitas fuerit, disbrigare et defendere, quantum in
nobis extitit, a quolibet impetente. El qui presentem nostram literam de bona voluntate
predictorum cmptorum nostrorum habueril. illi plenum jus competit omnium prcmissorum.
Presencium sub appcnso nostro el predictc preposilure sigillo lestimonio literarum. Datuni
Brunc anno domini millesimo trecentesimo nonagesimo quarlo. feria sexta proxima ante
dominicam Invocavit.
(AuB dem Codex n. G04 in der Olin. Mctr. Capitel-Bibliotliek j). 309.)
177
182.
Mkolaus Bischof ron Olmiitz- geslatlet. dass Werner ron Kirlitz einen Lakn daselbst
rerkaiife. Dt. Briinn 9. Marz 1394.
»% ir Nicolaus etc. bekennen etc. das fiir uns kuinen ist Werner von Kirlicz unser
lieber getreuer und hat uns zu wissen getan, das er ein lehen akkers zu Kirlicz mit aller
zugehorunge, das von uns und unserm bischtum zu Olomucz zu rechtem niannlehen ruret,
vorkauft hat recht und redlich umb XIV mark grosser pfennige prager munze und raer-
herischer zal Malhias und Andres gebruderu und reichte es uf in unsere hende das egenannte
ehen mit seinen zugehorungen als inannslehens recht isf und bat uns der egenannte Werner,
das wir das lehen den egenannten Mathis und Andres gebrudern zu rechtem niannlehen
geruchten zu leihen. Das wir mit wolbedachlem mute, rechter wissen als ein bischof zu
Olomucz etc. (ut in aliis literis vendicionumj. Testes Jodocus de Wolfsberg, Znata de
Meilicz, et Johannes Saxo de Keczer. Dalum Brunne anno domini M°CCC^ nonagesimo
quarto, feria secunda post dominicani Invocavil.
(Kremsierer Lehensquatmi II. p. 102.)
183.
Johann, Meister des h. Geistspitales in Littau, fordert die Geistlichkeit der Olm. Diocese
atif, sie moge die Pfarrlinge zur Unterstiitzung des Spitales aufmuntern.
Dt. Littau 16. Marz 1394.
lj'niversis honorandis dominis archidiaconis, decanis. plebanis, ecclesiarum recloribus
per Olomucensem dyocesini constitutis ego fraler Johanncs ordinis sancti Spiritiis et niagisler
domiis hospitalis eiusdem ante civitalein Lutliovic siltiali oraciones in Chrislo devolas (|uoIibet
solicitas. 0 quanta premia imniensitate cunctipotentis munificencia, qnanlaque eterne felicilalis
aureola illis est polhcila Irabezarc, qui decunibenciiim pauperumque defeclus suis promocionibiis
largiflua (sic) in profeclus permutare cunabunliir! Cum hoc igitur divina miseracione archi-
diaconalus. decanaliis. plebanalus insignivit vesligio. dijrnuni esl, ut hec vestranim giibernacinne
domiciliis perfici videanlur. Ilaque. domini niei el patres honorandi. in hiiiiismodi ergaslolis
nihil sanius, nil salubrius dignoscitur, nisi de anime remedio salulifero in cunclis vile
condicionibns continue perpensare ad veslre palernilalis refrigeriuni confluens humililer
supplicans: quateniis omnifici plasmacionis inluitu presenles indiilgencias et indulgenciariim
donaciones a seplem in Chrislo siiiiiinis ponlinribiis. primo Innocencius papa lercius, fundator
eiusdem ordinis, septiinam parteiii iniuncte penitencie, septem annos et septeni carenas;
item Honorius tercius, Gregorius nonus, Innocenciiis quarfus. Alexander quarfus. Urbanus
quartus et Clemens qiiartus, unus(|iiis(|iie eorum sepliinani partem iniuncle ponitencie el VII.
178
annos et VII. carenas. Iteni a XXXVI. cardinalibus, palriarchis, archiepiscopis et episcopis
a quolibet eorum XL dies niortaliuni et centuni venialiuin criminum omnibus benefactoribus
dicti hospitalis misericordiler relaxarunt. Item omnes predictas indulgencias papa modernus
confirmavit. Ideoque vestris plebizanis publice nunccietis ipsos et promotive informantes,
quatenus dicte (sic) indulgenciarum donaminibus impartiri valeant, qui michi meisque con-
fratribus dicti hospitalis decumbenlibus largifluas manus porrigunt adiutrices, hiis attendentes,
prout tocius nostri ordinis bonorumque operum parlicipes esse cupitis et ab onmifico eter-
nitatis aureola sanccius coronari. Insuper (si) aliquis predictis ausu temerario vel ex sui
inlellectus invida confluencia contradicere presumpserit, sentenciam canonis supremam se
noverit incursurum, prout nostris sigillatis et autenticis litteris valebimus pulcrius et lucidius
declarare. In cuius rei testimonium presenles litteras dedimus noslri sigilli munimine robo-
ralas. Datum Lulhovie sub anno domini MCCC nonagesimo quarto, feria secunda post
Reminiscere.
(Das Orig., dessen Sig. abgeiisseu ist, im Archive der Stadt Littau; Abschrift in der
Bocek'sclien Slg. n. 3375 im mahr. Landes-Archive.)
184.
Hantis voii Modritz kauft die zum Kloster Bruck gehorige Breite, genannt DUrnback,
fur 12 Mark Prager Groschen. Dt. 28. Marz 1394. s. l.
Wjgo Hanusch de Medricz alias de Urbau recognosco tenore presencium, quod a
providis viris fratribus Uirico et Sidslao emi unam praitam dictam Diernpach, que spectat
ad monasterium in Luca, michi et uxori mec Margarethe et heredibus meis presentibus et
fuluris pro duodecim marcas grossorum pragensium, quas quidem pecunias ipsis fralribus
dedi et ad plenum pagavi parata cuni pecunia. De qua quidem praila ego prius dictus
Ilanuss heredesque mei promittimus fide noslra bona et pura heredesque mei de dicla praita
censuare perpetue et decimas dare ad dictuni monasterium pro pitancia, qui tunc reget pitan-
ciam, singulis annis vigintiquatuor grossos in festo sancti Wenczeslai absque aliqua negli-
gencia et ocasione. Quod si non fecerimus, tunc pilanciarius sive conventus habet liberam
poteslatem diclum censum recipere super dictam prailam recipere (sic) conquirere inter judeos
vel cristianos. El in melius testimonium sigillum meum ct ad peticionem meam sigillum
Ebruschii pro lunc burgravii abbatis in Luca in teslimonium sunt appensa. Datum anno
doinini inillesimo Irecenlesimo nonagesimo quarlo, sabalo anle Lelare.
(Orig. Perg. mit 2 anhang. Sig. im m. Landes-Archive Art. Bruck, lit. L. Nr. 2L)
179
185.
Nikolaus Bischof ton Olmutz gestattet, dass Hanus Vogt iit Zwittau den Hof in Greifen-
dorf rerkoufe. Dt. Krennier 4. April 1394.
W ir Niclas etc. bckennen etc. das fiir uns komen ist Hanus etwenn vogt zur
.Czwittaw unser lieber getreuer nnd hat mit wolbedachtem mute rechter wissen und unbe-
tWTingen in kaufes weise etc. den hof zu Greiffendorf mit welden elc. der von uns und
unserm bischtum zu Olomucz zu rechtem mannlehen ruret, Bernhard Sak und seinen rechten
erben vorkaufl vor neunzig mark behemischer grossen merherischer zal und ufgereichet
in unsere hende als mannlehens recht ist etc. (ul in aliis literis vendicionum). Des seint
gezeuge der strenge Svat von Meylicz, Stephan von Roketnicz und etliche andere unsere
lieben getreuen, die dobei waren. Mit urkund dicz briefes vorsigelt mit unserm anhangenden
insigel. Der geben ist zu Cremsir sabbato ante Judica anno domini M^^CCC*^ nonagesimo
quarto. —
(Kremeierer Lehensquateni II. p. 97.)
1§6.
Nikolaus Bischof ron Olmutz gesfattet. dass Mixik ron Kelc seinen Lehenshof dem
Slephan ron Roketnitz- rerkanfe. Dt. Kremsier 7. April 1394.
lllicolaus etc. notumfacimus etc. Quod constituti in nostra presencia dilectus noster
Mixik de Gelcz et domina Ewka conthoralis ipsius legitima noraine et racione sui veri et
legitimi dotalicii, quod vulgariter leibgeding dicitur, quod habere dinoscitur in et super
curia infrascripta. quod resignavit coram nobis hilari vultu ridendo ore secundum ius,
consuetudinem ct observanciam vasallorum pro se et suis heredibus animo deliberato non
compulsa curiam ipsorum in Zazan prope opidum nostrum Gelcz silam, quam vendiderunt
pro XX octo marcis pragensibus moravici numeri et pagamenti cum ipsorum pertinenciis,
que a nobis tamquam episcopo Olomucensi in feodum dependent, Stephano de Rokefnicz
fideli nostro in manus nostras lamquam superiori eiusdem curie domino libere resignarunt
dicentes et affirmantes. se nullas literas a nobis aiit predecessoribus noslris episcopis OIo-
mucensibus habere. Reniinciantes omni juri jiirisaccioni impeticioni arrestacioni et omni
titulo, quibus seu quorum pretextu quidquid sibi possent justicie vendicare in curia antedicta,
supplicantcs nobis tamquam superiori feodi domino ciirie predicte humiliter et devote, qiiatenus
ad predictam rcsignacionem seu vendicionem noslrum assensum dare (>t ipsam curiam pre-
fatam dicto Stephano de Roketnicz conferre graciosiiis dignaremur. Nos igitiir dicla resi-
gnacione recepla etc. ad dictam resignacionem curie eiusdem nostrum benivoliim consensum
damus pariter et assensura ac ipsain dicto Stephauo de Rokelnicz, recepto priiis ab ipso
pro nobis et ecclesia Olomucensi desiipcr debite fidelitatis et omagii corporali, siciit jiiris
23*
180
el raoris est. prestito juramento. jiire feudi coiitulimus etc. per eum et heredes suos legitimos
masculini sexus in feudum habendam etc. nostris et ecclesie nostre Olomucensis juribus
semper salvis. Presentibus Jenico de Dobroticz judice curie nostre Chremsirensis, Henselicone
de Cowalowicz burggravio nostro in Schauenburg, Luczkone de Ruska, Unschicone de
Cunczendorf, domino Nicolao piebano in CosteHcz magistro camere nostre ac aliis piuribus
nostris fidelihus dilectis et fidedignis. Harum quibus sigilhim nostrum presentibus est appensum
testimonio iiterarum. Datum Chremsir anno etc. nonagesimo 1V° post dominicam Judica,*)
que ftiit VII. mensis ApriHs.
(Kremsierer Lehensquateru II. p. 100.)
181.
Nikolaus Binchof ron Olmiitz verkauft, um die durch deii Patriarchen von Aquileja,
welcher die Oimiitz-er Kirche occupirt hatte, angehduften Schulden leichter riickmhlen zu
konnen, 40 Mark jahrlichen Zinses in Zwittau um 280 Mark dem dortigeu Richter und
seiner Frau auf ihre Lebenszeit. Dt. Olmiitz- 21. April 1394.
J\icoiaus (lei gracia episcopus Oioniucensis nolum facimus tenore presencium universis.
Quod propter multiplicia et diversa onera debitorum per dominum Johannem patriarcham
Aquilegiensem. dum nostram occuparet ecclesiani Olomucensem, contraclorum, per que eadem
ecclesia nostra quam plurimum involuta et miserabiliter est destructa, et signanter propter
supplemenlum solucionis pecuuiarum videlicet ultra quinquaginta **) sexagenas grossorum et
usuras, quas doniino Hinczoni de Lipa persolvimus primo, Janoni de Sampach sexcentas
sexagenas, Jone iudeo de Praga sexcenlas quinquaginla sexagenas, Anno iudeo in Oiomucz
ducenlas sexagenas: item inter iudeos centiim et septuaginta marcas grossorum, quas illustri
principi doinino Jodoco marchioni Moravie et aliis cerlis personis nomine et occasione dicti
patriarche persolvimus necnon supplenienlum solucionis pecuniarum utpote trecentarum et
quinquaginta sexagenarum grossorum, quas a strenuo Bernhardo Hecht de Schuczendorff
milite fideii nostro mutuo recepimus, eciam ad plenum persolvimus literasque noslras capiluH
nostri Olomucensis necnon fideiussorum nostrorum desuper actcnus datas liberavinius vice versa
recepimus et in totuni satisfecimus de eisdem, dampna quoque et pericula, que ex non solucione
dictarum pccuuiarum provenire poterant, evilaviiniis, proiit hoc ex inspeccione huiusmodi redem-
taruin teuoribiis literaruiii liqiie claret cuilibel inluenti: aniiiio deiiberalo, maliiro prehabito consilio
ac de consensu et voliintale honorahilium viroriim dominoruin capituli noslri Oloinuccnsis ecclesic.
fratrum nostrorum carissimorum, a dilectis el fidelibus noslris Johanne anliquo advocato in Czwil-
tavia et Wanka uxore eius legitima recepimus ducentas et octuaginta marcas denariorum pragen-
*) Die feria i.st iiiclit iii der Urkuudf siiigegeben.
**) SipII walirsclieiuliclr stelieu : qniuf^entas. — Vid. di(! Urliuude des Olm. Bischofes Niliolaus dto.
Mirau 10. April 1389.
181
siuni monivici pagamenti et numeri, videlicet sexaginta grossos pro niarca qualibet computando.
quas eciam pecunias in ecclesie nostre evidentem ut premittitur necessitatem convertimus. Pro qua-
rum quidem pecuniarum solucione nobis et ecclesie nostre Olomucensi non volentes aliter de
remedio providere, diclis fidelibus nostris Johanni el Wancze uxori sue legitime in et
super bonis nostris nuncupatis. quadraginta lancis ad civilatem nostram Czwittaviam spec-
tantibus, quadrairinta niarcas grossorum predictorum pagamenti et numeri census annui
vendidimus. deputavimus et assignavinius, vendinius, deputanius et de certa nostra sciencia
tenore presencium assignamus, videlicet viginti marcas super festo sancli Georgii et viginti
marcas super festo sancti Galli. Quem censum annuuni quadraginla niarcarum super quo-
libet termino dictis Johanni et Waiicze uxori eius ad tempora vite sue et cuiuslibet eorum
dare. solvere et cuni effectu presentare pro nobis et successoribus nostris episcopis Oio-
mucensibus pro tempore existentibus bona fide absque fraude per presentes promittimus et
spondemus in civitate nostra Czwitlaviensi dilacione, diminucione, renitencia et impedimentis
quibuscunque cessantibus, quamdiu idem Johannes et Wanka vel alter ex ipsis vilam duxerit
in humanis. Postquam eciam ambo duo ab hac vita migraverint. extunc predicle quadra-
ginta marce census annui ut prefertur statim ad nos et successores nostros episcopos
Olomucenses et episcopaiem mensam libere revertantur. Ceterum dicti Johannes et Wanka
quamdiu vixerint, debent habere unam domum in dicta nostra civitate Czwittaviensi. suis
tamen pecuniis comparandam, ab omni exaccione et contribucione liberam et in silvis nostris
prope Czwittaviam ligna pro edificio damus et eciam ad comburendum suam necessitatem
congruani et eciam optimam excipere sine nostra et ofHciatorum nostrorum Czwittaviensium
pro tempore existencium prohibicione quacunque et impedimento quolibet non obstante.
Premissa omnia et singula prout superius expressatnr dictis Johanni et Wancze uxori sue
necnon ad eorum fideles manus strenuis viris domino Dluhomil de Hossicz, domino Sdenka
(sic) de Krzizanow, Jesconi Biasnicze de Reiczan, Wilhelnio de Sowischicz et Petro advo-
cato in Hoenstat promittimus bona fide pro nobis et successoribus nostris episcopis Olomucensibus,
qui pro tempore fuerint, firmiter et inviolabiliter observare. In quorum testimonium nostrum
sigillum una cuai sigillo capituli no<lri Oloniucensis de cerla nostra sciencia presentibus est
appensum. Et nos Andreas decanus ac capitulum ecclesie Olomucensis predicte vendicioni
quadraginta marcariim census annui et reccpcioni pecuniarum vidclicet duccntarum et oclua-
ginla marcarum prout censu, sicut prcmillitur. consensimus et presentibus consentimus ac in
lestimonium premissoruni presenles literas sigillo nostro cum sigillo domini et patris noslri
domini Nicolai episcopi Olomuccnsis de ccrta nostra sciencia fecimus communiri. Datuiu
Olomucii anno domini M^CCC^ nonagesiiiio {]uarto. feria tercia post dicm pasche.
(Aus dem Leheusquatcrn II. fol. 98. im fiiisterzb. Archive in Kremsier.)
182
1$§.
Jodok Markgraf ron Mdhren ernennt den Grafen Ditrich ron Katz-eneUenbogen znm Haupt-
mann des Herzogthumes Luxemburg. Dt. Brunn 26. April 1394.
Wir Jost von gotes gnaden marggraf und herre zu Merhern, tun kunt olTenlich
mit diesem briefe, das umb besunder truwen willen, der wir uns versehen zu dem edlen
graven Diether von Kaczinelinbogen, unserm lieben neven, so han wir den selben grave
Diether unserm haubtman und obersten amptman gemacht und gesaczt, machen und seczen
in mit kraft diz briefes uber alle unser hercztom und lant von Luczemburg, in dutzchen
und in welczschen landen, in der maszen alz hernach geschriben steet. Zu deni ersten,
welche zit unser hercztoni und lant not an get und dem egenanten grave Diefher daz von
unsern trosseis oder rate zu wissen getan wirl, oder das derselbe grave Dielher sust von
andern verneme, dabi in duchte, daz gut were, darbi zu komen, so sol derselbe grave
Diether, darbi riden und alle und icliche gebiesten in unserm abgenanten lande getruwelich
zu unserm und unsers landes nocze und besten nach alle sinen mogen helfen recht fertigen,
herweren und hanthaben gegen allermenlich, da er es mit eren getun mag, an alle geverde,
darzu wir wollen, daz im unser trosseis und andere unsere amptleute, die wir ieczund
haben oder die wir hernach seczen werden und alle unser manne, stete, burgere und
underlan dezselben unsers hercztoms von Luczemburg gehorsam, behulfig, bislendig und
undertanig sin, gleich sie uns selbest deten, zu allen ziten und alz dicke dez not geschicht.
Und were sache, das unser lant von Luczemburg vorgenantes mit einigen fursten, herren,
sfelen. rittern. knechten in znkunffigen ziten zu krige queme und der kriech solich were, daz wir
helfe von luten oder entheltnisz von sloszen wider unsere und unsers landez viende bedorften,
geburte uns darumb imandes einig gelt zu gebende oder zu verheiszen, daz sol derselbe
grave tun mit rate der edlen unser lieben getruwen, grave Heinrichs von Salmen in Osnich,
Arnoldes von Piftingen, Huwards von Eller, unsers troszeis, Wynnemars von Gymnich,
Wilhelms von Orley, Conrades Beyer von Roperten, Jobannes von Orloy und Heinrichs
erbmeyer zu Rastenach. Dieselben, wanne sie darbi komen, raten sollcnt zu unserm und
unsers landes besten, ir iclicher bi sime eide. Und waz danne den vorgenanten grave
Diether, und die egenante unser getruwen und wen sie furbas gut und nucz dunket, darbi
zu ruffende, gut dunkende wirt oder den meeren teil under in und mit solichem rate und
vorsichlikeit geschiohl, wollen wir daz macht und vorgang haben, und sollon ez auch
halten gelich. AIz wolcho zit der selbe gravo umb unsors landos geschofTfo und not, in
unser lant von Luczemburg kumt, so sal cr uud dio sine, dio er mil imc haf, uf unser
kost zorcn und leben, dieselbe kost im ouch unsoro ampflufo, rentmeister und kelner
schalfon und liboron sollent, alz dicke dez nol goschiohl. Ouch wollen wir, das derselbe
gravo Dielhor und unser troszeis von unsern wog(!n mcige habon, alle ampllute in unscrn
andc von Luczonibur" zu seczen und zu entseczen zu unserm und unsors landes nucz und
183
besten iiach irine besten verstentnisze, uszgescheiden alie ainpllute. die wir mit unsers selbest
briefen geseczet haben und die wir furbaz selbest seczen wolten; dieselben wir nicht
wollen entseczet haben danne mit unserin wiszen und willen. Und were sache, daz derselbe
grave Diether oder sine innige diner und hofgesinde einigen schaden oder verhist in unserm
dinste nemen, es were von gefengnisze, von verluste von hengsten pferden oder von
harnesch. den sollen wir und unser lant iine gulUch bezalen und abe legen an alle geverde.
- Und were sache, daz uinb soiichen schaden einige zweionge zuschen (sic) uns und demselben
graven ufTstunde, die zweionge soUent die egenanten grave Heinrich von Salmen, Arnolt
von Pittingen. Huwart von Elter. Wynnemar von Gymnych, Wiihehn von Orley, Conradt
Beyer, Johan von Oriey, und Heinrich von Rastenache oder der meyste teil von in ganze
und volle machl haben, nider zu legen, daz si ouch tun sollent, wanne ez not geschehe,
an langen verczog ; und waz si sprechent bi irine eide nach irme besten verstentnisz, daz
billich sin solle, daz sollen wir lun an widerrede und sol ime derselhe grave ouch damit
laszen genugen. Und were sache, daz wir und unser lant not hetten lute zu haben, die nicht
unser undersess weren, es were unser lant gegen unsern viende zu erweren oder unser
viende, da wir die hetten, zu schadigen, oder unser undertan, die uns nicht gehorsam weren, zu
gehorsam kerde, zu drengen, darzu sol uns der egenante grave Diether dienen und lute brengen
nach seiner vermugde und sal daz tun ulF unser und unsers landez kost und verlust : die kost und
verlust derselbe grave verhuten sol, so er raeiste mag, und waz koste dar ulT gande wirt, sollen
wir und unser lant bezalen noch bescheidenheit an geverde : und ob uns imands einige
unredlichen kosten oder schaden zu rechcn wolte, da sal derselbe grave von unsern wegen
daz beste werben, alz wir im getruwen. Und vor dez egenanten grave Diethers dinst,
den er und sin innig hofgesinde iins tun sal uiid ouch vor sinen kost, den er zuschen
sinen sloszen und Luczemburg hin und wider zu riten, habend wirt, sullen wir im alle jar
geben und wol bezalen zwei tusent gulden guten goldez und gcwichtes ; der selben sume
er jarlich u(F sant Johans Baptisten lag, als er geporen wart, tusenl gulden von unsern
renten und gevellen in unserm egenanten lande von Luczeinburg iniiemen sal, und die
ander tusenl zu wyhenahten. Und wer es, daz hernachmaloz imands andors uns nucze und gut
duchle sin, demselben grave Dielhcr iii unsers und unsern landez sachen zii raten, dez
wollen wir gewalt haben, die vorgenante unser rete zu inerren und zu ininern, abe und
zu, zu tuiide nach unserin gutduncken an alle geverde. Aiich ist zu wissen, daz, wanne
und welche zit uus oder dcmselben gravcn nicht me gefuglich were, unser amptman zu
sinde und vvir im oder er uns daz redlich mil unsern olfcn brieveii verkundigen und wissen
lassen drei ganze manel bevor, so sol dersclbe grave Diolher uns der haublpmanschairt und
amplez genzlich an widerrede abetreten und sich der darnach nichl me uiiderwindeii und
ouch vor einigen kost, schaden oder verlusl keine unser stete, sloz, lanl oder lute nicht
im inne behalten, und sollen wir unser erben und nachkomen und unser lant voii Luczein-
burg iin oder sineii erben doch gutlich ganz und gar bczalen, was sich redlich lindet,
daz wir iin danne schuldig mochten sin in alle discn vorgeschrcben sachen, alle argelist
und geverde uszgescheiden. Dez zu urkunde und sletikeit haben wir dem egenanten grave
184
Diether diesen brief mit unserm anhangundem ingesigel vorsigelt geben, der geben wart zu
Brunne nach Cristes gepurt lusent druhundert in dem vier und neunzigsten jare, des sontags
alz man in heiligen kirchen singet Quasimodo geniti.
(Inserirt in der Urkunde n. 189.)
189.
Dietrich Graf ron Katz-enellenbogen erkldrt, dass er alle Pflichten als Hauptmann des
Herzogthumes Luxemhurg erfuUen wolle. Dt. BrUnn 26. April 1394.
Ich Diether grave zu Kaczinelinbogen lun kunt offeniichen mit diesem brieve. Ais
der durchhichtige hochgeborn furste und herre herre Jost markgraf und herre zu Merhern,
min liber gnediger herre, mich von seinen gnaden in sinen dinst genomen hat, sinen
hauptman und obersten amptman uber sin lant von Luczemburg gemachet und mir sine
briefe daruber geben hat, derselben briefe lule von worte zu worte hernach geschreben
steet : „Wir Jost von gotes gnaden marggraf und herre zu Merhern etc. der geben wart
zu Brunne nach Cristes gepurt tusent druhundert in dem vier und neunzigsten jare des
sontags als man in heiligen kirchen singet Quasi modo geniti." — Dez ist zu wissen, daz
ich Diether grave zu Kaczinelinbogen egenante wol bedachten mutez mit rechter vorsichtikeit
in mins vorgenanten gnedigen herren des marggrafen dinst kumen bin und han mich der
hauptnianschafft und amptez underwunden in ailer massen mir ez min egenanter herre der
margraf entpholen und mir sine briefe daruber geben hat und sol ich mime obgenanten
herren dem marggrafen getruvve und hoit sin und in allen sachen sine ere und nucz werben
und sinen iind sins landez schaden verhuden und wenden nach aller miner muge getruwelich
an alle gewerde. Und welche zit mime egenanten herren dem marggrafen. oder mir nicht
me gefuglich were, sin hauptman zu sinde in der maszen mir ez empfolcn ist und er mir
oder ich im daz mit unsern offen brieffen redlich dri ganze manet vor lesset wissen, so
sal ich der hauptmanschafft und amptez genzlich gutlich an widerrede abetreten und mich
dez darnach nicht me underwinden imd ouch vor einige scholt, schaden oder verlust, die
man mir schuldiff sin mochte, keine slele, slosz, lant oder lute mir nichl inne behalten,
oder in imandes anders hant seczen, dan mime obgcschrieben herren dem marggrafen. Doch
sal mir min egenanter gnedigcr herre der marggrafe und daz lant zu Luczemburg gutlich
ganz und gar bezalen, waz sich rediich findet, das er mir danne schuldig sin mochte. Und
alle diese vorgeschriben punte und artikel und iclichen besunder, als verre die mich antreffen
mogen. han ich Dielher grave zu Kaczinelinbogen in hnnt meines herrcn dez egenanten
marggrafen gelobt und gesworen, bi alle miner eren gelruwelich ganz. sfele und veste zu
halten und nimmer dar wider zu tunde in deheine wise in allen disen sachen, alle arglist
und geverde uszgescheiden. Dez zu urkunde und ganzer stetikeit han ich mime obgeschreben
185
herren dem marggrafen diesen brief versigelt g-eben mit mime anhang-enden ingesigel. Der
geben wart zu Brunne nach Cristes geburt tusent druhnndert in dem vier und nuzigesten
jare des sontags. als man in heiligen kirchen sing-et Quasimodo geniti.
(Orig. Perg. mit 1 anhang. Sig. in den altstandischen Acten des m. Laudes-Archives.)
190.
?iikolaus Bisc/iof i-oii Olmutz- trilt das Dorf Cossle [KossUng) bei Katscher dem OlmUtz-er
Capitel ab. Dt. Kremsier 27. April 1394.
Aos Nicolaus dei et apostolice sedis gracia episcopiis Olomucensis tenore presencium
recognoscimus universis. Quod cum pridem villam Cossle iacentem prope Keczer et spectantem
ad ecclesiam noslram Olomucensem manutenuissemus et in tuicione nostra habuissemus
sicut predecessores noslri episcopi Olomucenses. qui pro tempore fuerint. multis annis tenuerunt.
unde non habuimus in censu nisi unam marcam cum media marca grossorum et modo non
placuit honorabilibus viris dominis decano et capitulo ecclesie nostre Olomucensis, quod
peramplius eandem villam in tuicione noslra leneremus: nos qui ex eadem villa non habuimus
raagnam utilitatem, in complacenciam prefatorum . . decani et capituli ecclesie noslre OIo-
raucensis dimisimus eandem villam de nostra fuicione et placet nobis. quod ipsi per se
eandem villam manuteneant et defendant adinstar aliorum bonorum ecclesie nostre Olomucensis.
In quorum lestimonium sigillum nostrum presentibus est appensum teslimonio literarum. Datum
Chremsir anno domini millesimo trecentesimo nonagesimo quarto feria secunda proxima post
Quasimodogeniti, que fuit XXVII dies Aprilis.
(Orig. Perg. h. Sig. im Ohn. Cap.-Archive.)
191.
Pabst Bonifaz- IX. befieklt dem Abte des Schottenklosters in Wieu, dem Abte zu St. Vincenz
in Breslau und dem Probste z-u Sl. Nikolaus in Passau die OlmUtzer Kirche gegen alle
Schadiger zu schutzen. Dt. Rom 30. April 1394.
Ifonifacius episcopus servus servorum dci dilectis filiis . . sancti Vincencii Wrali-
slaviensis et . . Scotorum in Wienna Patavicnsis diocesis abbatibus ac . . preposito sancti
Nicolai extra muros Pataviensis p(>r preposilum soliti oubernari monasleriornni salutem et
apostolicam benediccionem. Militanli ecclesie licet immeriti disponente domino presidentes
circa curam ecclesiarum et monasteriorum omnium solercia reddimur indefessa soliciti, ut
iuxta debilum pastoralis olTicii eorum occurramus dispendiis et profectibus, divina cooperante
clemencia salubriter intendamus. Sane dileclorum filiorum . . decani et capituli ecclesie
Olomucensis conquestione percepimus, quod nonnulli archiepiscopi. episcopi aliique ecclesiarum
prelati et clerici ac ccclesiastice persone tam religiose quam seculares necnon duces, mar-
186
chiones. comites. barones, nobiles, milites et laici. commiinia civilatuni, universitafes opidorum,
castrorum, villarum et aliorum locorum et alie sing-ulan-s persone civitatum et diocesum et
aliarum parcium diversarum occuparunt et occupari fecerunt castra, villas et alia loca, terras,
domos. possessiones. iura et iurisdicciones necnon fructus, census, redditus et proventus
dicte ecclesie ac nonnulla alia bona mobiiia et immobilia. spiritualia et temporalia ad eccle-
siam predictam speclancia et ea detinet (sic) indebite occupala seu ea detinentibus prcstant
auxilium. consilium vel favorem : nonnulli eciam civitatum diocesis ac parcium predictarum.
qui nomen domini in vanum recipere non formidant. eisdem decano et capitulo super pre-
diclis castris. villis et locis aliis, terris, domibus, possessionibus, iuribus ac iurisdiccionibus.
fructibus. censibus. redditibus et proventibus eorundem et quibuscunque aliis bonis mobilibus
et immobililnis. spiritualibus et temporalibus ac aliis rebus ad eosdem decanum et capitulum
spectantibus uuiltiplices niolestias et iniurias inferunt et iacluras. Quare dicti decanus et
capitulum nobis humiliter supplicarunt, ut. cum eisdem reddatur valde difiicile pro sinirulis
querelis ad apostolicara sedem habere recursum, providere ipsis super hoc paterna benivo-
lencia curaremus. Nos igitur adversus occupatores, detentores, presumptores. molestatores et
iniuriatores huiusmodi illo volenfes eisdem decano et capitulo remedio subvenire. per quod com-
pescalur ipsorum temeritas et aliis aditus commitendi similia precludatur. discrecioni vestre per
apostolica scripfa mandamus. quafinus vos vel duo aut unus vestrum per vos vel alium seu
alios, eciam si sint exfra locum. in quibus deputati estis. conservafores ef iudices prefatis
decano et capitulo eflicacis defensionis presidio assistentes non permiffalis. eosdem super hiis
et quibusiibet aliis bonis et iuribus ad decanum et capitulum predictos sprctantibus ab eisdem
vel quibuslibet alias indebite molestari vel oravamina vel damna aut iniurias irrogari, facfuri
dicfis decano et capitulo. cum ab eis vel procuraforibus suis aut eorum aliquo fuerifis requisiti,
de predictis ef aliis personis quibuslibef super restitucione huiusmodi caslrorum. villarum. terrarum
et aliorum locorum. iurium. iurisdiccionum et bonorum mobilium el immobilium. reddiluum quoque
atque proventuum et aliorumquorumcuuque bonorum necnon de quibuslibet molestiis. iniuriis atque
daranis presentibus et fufuris in illis videlicef, qui iudicialem requirunt indaginem, sumraarie
sirapliciter et de plano sine strepitu et figura iudicii, in aliis vero prout qualitas eorura exegerit,
iusticie complementum. recuperatores. detentores. molestafores. presumptores ef iniuriafores
huiusniodi necnon contradictores quoslibet et rebelles cuiuscunque dignitatis. stafus. gradus.
ordinis vel condicionis extiterinf, quandocunque ef quocienscunque expedierit auctoritafe nosfra
per censuram ecclesiasticam appellacione postposita corapescendo. invocato ad hoc si opus
fucrit auxilio brachii secularis. Xon obstantibus tam felicis recordacionis Bonifacii pape VIII
predecessoris nostri. in quibus cavetur. ne aliquis extra suam civitafem ef diocesin nisi in
certis exceptis casibus et in illis ullra unam dietam a fine sue diocesis ad iudicium evocetur.
stu ne iudices et conservafores a sede depufafi predicta exlra civitafem el diocesin, in quibus
deputafi* fuerint conlra quoscunque procedere, sive alii vel aliis vices suas commiflere
aut aliquos ultra unaiit liiitain a line diocesis eoruiulein irahere presuraant, dumniodo ultra
duas dietas aliquis aucforitate presencium non trahalur. seu quod de aliis quaui de manifesfis
iniuriis et violenciis el aliis. que iudicialem indaginem exigunt, penis in eos, si secus egerinl
187
ef in id prociirantes adiectis. conscrvaforcs so nullateniis infromiftant. quam aliis qiiibuscunque
consfifucionibus a predecessoribiis noslris Romanis ponfificibus fam de iudicibus delegatis ef
conversaforibus. quam personis ultra cerfum numerum ad iudicium non vocandis aut aliis
edicfis. que vesfre possent in hac parfe iurisdiccioni aut potestati eiusque libero exercicio
quomodolibet obviare, seu si aliquibus communiter vel divisim a prefafa sit sede indulfum.
quod inferdici. suspendi vel excommunicari aut exlra vei ulfra cerla loca ad iudicium cvocari
-non possint per lifferas aposfolicas non facientes plenam et expressam ac de verbo ad
verbum de indulln huiusmodi et eoruui personis, locis. ordinibus et nominibus propriis
mencionem et qualibel alia dicte sedis indulgencia generali vel speciali. cuiuscunque tenoris
exisfat. per quam presenlibus non expressam vel totaUfer non inserlam vestre iurisdiccionis
explicacio in hac parfe valeat quomodolihef impediri et de qiia cuiusque foto fenore de
verho ad verhum in noslris lilferis habenda sif moncio specialis. Ceferum volumus et
aposfolica auctorifafe decernimus. quod quilibet vestrum prosequi valoal arficulum eciam
per alium inchoalum. quamvis idem inchoans nullo fuerif impedimenfo canonico prepedilus.
quodque a dala presencium sit vobis et cuilibet vestrum in premissis omnihus et eorum
ceptis et non cepfis presentibus of futuris porpofuafa pofosfas et iurisdiccio attribufa. uf eo
vigore eaque firmilafe possilis in premissis omnihus ceplis ef non copfis prosentibus ef fufuris
ot pro prediclis procedere. ac si predicla omnia et singula coram vohis copla fuissonf et
iurisdiccio veslra et cuiuslihol vestriim in prodicfis omnibus et singulis per citaciouom vel
modum alium perpeluala leg-ilimum oxtilissef. consliluciouo predicla siipor conservatoribus
ef alia qualibet in confrarium non obsfante. presenfihus post docennium minimo valifuris.
Dafum Romo apud sanclum Pofrum 11. kal. Maii. pontificaliis noslri anno quinto.
(Orig. Perg. mit Bleisigel im Olm. Cap. Aicliive.)
192.
Johanu Pfarrer iii Ljez-d bekeiiiit eiii Schock uiid achl Groscheii schuldif/ z-ii seiii.
1. Mai 1394.
Constitulus personaliter coram nobis Johaime Khel. officiali elc. dominus Johaiinos,
plehanus ecclesie in Ugiezd Olomuc. dioc. confessus est et recognovit. se teneri et dcbiforie
obligari in una sexagena cum VIII. grossis Andree Karass, notario hospitalis. quas solvere
promisit in festo sancfe Margarcthe pro.xime venturo sub pena excommunicacionis. Actum
anno etc. die prima mensis Maii presentibus Wenceslao. Wanyra. Johanno elc.
(Au8 dem liber obligationura II. f. 24 im Prager Metrop. Capitel-Archive.)
188
193.
Markgraf Jodok schliesst mit den bohmischen Herren ein Bundnis. Dt. Prag 5. Mai 1394.
llly Jost markrabe a paii Moravsk^', Jindfich z Rosenberka, Jindrich z Hradce,
Brenek z Sk^ly, Bergov z Biiiny, Berka z Holntstaina, Vil^m z Lantstaina, Jan Michalec
z Michalovic, Bores mlazsf z Becova, Bocek z Kunstata jinak fecen^ z Podebrad, pSni
cesci, vsickni jednostajne a zjevne listem limto vyznav^me, ei jsme v takii mezi sebii
umluvu a v tak^ slib my vsickni svrchupsani vstupiii a vstupujem a to sobe verne bezelsli
pod verii nasi dobrii a pode cti drzeti slibujem: tak jm^nem, ei chcme a jmSme vsickni
my V jednotu b^ti a zemsk^ho dobr^ho hiedati a pravdu v zemi ploditi a ciniti a tak vidy
po tej spohi stiiti, abychom pfed se vsecko zemsk^ dobr^ snazne vedh, verne bezelsti sobe
pomdhajic podle vs( sv^ viry a podle sv6 cti kazd^ z n^s i vsickni spolu svii vsi inoci
bezelsti, co jf kazdS' jmili m6zem. A kohozby kolivek z nSs nebo koho z nasich kter^m
kolivek cinein kto kdy kterak liskniiti chtel mimo zemsk^ beh nebo mimo nSlez pansk^,
toho tomu mdiny a slibujem verne pomiihati a po nem silne st^ti, aby se vzdy jemu toho
ned^lo, nez aby se kazd^mu prav^ stalo. A to tak dliiho m^me jednati a v tom pevnf
stdti, azbychom zemi ku privu a pravde postavili i pfivedli, tak jakoz jest dffve za nasich
pfedkov V pravde stiila. A tento n^s slib svrchupsanj' vesken, vehz sme my vsickni napfed
i-eceni dobrovolne s pravii verii vstiipili, slibujem sobe sdr:^eti pod cistii a plnii nasf verii
a pod nasf vsech pffsahii vernii. A tohoto vseho na jistost a na pevnost i na potvrzenf
my vsickni napfed jmenovani sve peceli s nasfm plnym vedenfm a s nasf dobrii volf
k tomuto listu pfivesili sine. A diin a psan jest list tento v Praze I6ta bozfho tisfcfho
tfist^ho devadesiiteho ctvrt^ho v litery den svat^ho Floriana s velikonoci.
(Abgedruckt im Archiv Cesky I. p. 52.)
104.
Nikolaus Bischof von Olmiitz verleiht dem Marquard und Johannes ron Srbec das Lehen
in Kreckowitz. Dt. hremsier 14. Mai 1394.
i\os Nicolaus etc. notumfacimus etc. Qiind constituti in nostra presencia fideles
nostri Marquardus filius . . . . el Johannes filius Wilhclmi de Srbecz patrueles indivisi etc.
nobis tamquam superiori feodi doinino supplicariinl humiliter et devote, ut ipsis curiam
colonariam in villa Kr/.eczkowicz prope civilateni nostram Wissaw^ sitam in feodum con-
ferremus ac ipsos cum eorum heredibus cum predicla curia ct eius pertinenciis universis
ab antiquo, ut palres ipsorum retroactis temporibus habuerunt etc. infeodare dignemur. Nos
vero visis literis et jure ipsorum et precibus eoruin benignius annuentes sepe dictos Mar-
quardum et Johannem de dicto feodo iiiveslivimus et investimus pt-r prcsentcs ac ipsis
Marquardo el Johaiini predictis supradictam curiam etc. donamus habendain tencndam et
189
proul feudi juris esl possidendam etc. Presenlibus Jenicone de Dobrolicz judice curie.
Cunczone de Smola burggravio in Bianczk, Jodoco de Wolfsberg marsaico nostro et
Brodero judice in Wisscliaw fidelibus nostris dilectis. In cuius rei testimonium presentes
literas sigilli nostri appensione iussimus communiri. Datum Chremsir anno etc. LXXXXIV.
feria quinta ante dominicam Cantate domino.
(Kremsierer Leheiisquatern II. p. 97.)
195.
Lacek von Krataf schenkt der Stadt Leipnik drei Viertellahne. Dt. Hetfeiifiteiii 24. Mai 1394.
Ve jm^no Bozi amen. My Lacek z Kravdi^ p^n na Helfensteine zniinio cinime
a vyzn^v^me zjevne timto listem obecne prede vsemi, kdei. cten aneb ctouci siysiin bude.
ze my s dobr^m rozmyslem a pri dobr^ pameti jsouce vzbledli sme na nedostatek, kter^z
trpf mesto nase Lipnik i ta vsecka obec, kter^z maji pfi paslve dobytka sv(5bo; proloz
jsme jim my od nasicb dedicuv a polomkiiv dobrovolne a z milosti a z Msky nasi dali a
d^vame moci toholo listu nyni a na budouci casy ty ctvrli, kterez lezi mezi Horkii, Trn^vkii,
BohusMvkami a Louckii Mezeni, tak jaki v sv^ch mezech lezf, se vsim sv^m pr^vem a
osazovdnfm, jakoz snie my meli a drzeli od pfedkuv staroddvnich, k uzfvanf a osazoviini.
nic sobe v tom nepoziistavujfc ani nasim potomkum dedicilm. nasemu jmenovan^mu mestu i
tej vsi obci i jicb potomkum, aby oni tim I^pe mohli sviij dobytek chovati a sebe sami
pfi tom ziviti a se polepsovati. Aby ten prvejmenovan^ dobrovolny nsis dar vcele, pevne.
st^le mobl b^ti bez pfekSiky a poruseni od n^s a nasich dedicil a vsech potomkfi, dali
sme my nasi pecef pfivesiti s nasim dobrym svedomim pro lepsi svedomi k tomuto listu.
Kter;Jz jest d^n a ps^n na Ilelfensleine od narozeni Bozfho tfiniictisl^bo devades^t<5ho clvr-
t6ho i^ta. V nedeli po velik6 noci. jenz slove Vocem jucunditatis a cesky provodnf nedele.
(Abschrift eines im Jahre 1729 ;ius dem Privilegieubuche der Stadt Leipuik entnommeueu
Vidimus im mShr. Landes-Arcliive.)
196.
Der Prager erzh. Ofpcinl Johann Khel entfickeidet iiher den Frnchthezuf/ der Pfarre in
Jamiiitz. Dt. 30. Mai 1394.
V onstitutus personaliter coram nobis Juhanne Kbel. officiali, et aclis noslris obliga-
loriis honorabilis vir dominus Henricus de Mezirziecz, rector parrochialis ecclesie in Jempnicz
Olomuc. dioc, confessus est et recognovit. se dudum exposuisse et locavisse omnes et
singulos fructus ecclesie sue predicte nichil pro se reservando a festo sancti Georgii de
anno nonagesimo tercio iam preterito ad triennium continuc computanduni pro trecentis et
triginta sexag. gross. prag. den. Marlino. magistro monete in Brunna. el domino Thome,
190
altariste in ecclesia Jempnicensi predicfa. per ipsos tollendnm. levandnm ' et in usus snos
proprios convertendnm. Quas pecunias videlicet pro primo anno iam preterito idem Martinus
et doniinus Thomas prefato domino Henrico XVIII. sexag. gross. persolvit (sic) et viginti
sexag. gross. a die date presentis continue conputando infra tres sepfimanas solvere promisit
et aput acfa nostra obligatoria reponere cum effectu sub pena excommunicacionis unacum
domino suo Blarfino, magistro monefe de Brunna, predicfo .... quem terminum ipsis pro
monicione canonica assignamus : pro residuis vero duobus annis, videlicet a festo sancli
Georgii proxime preteriti idem Martinus et dominus Thomas debent eandem ecclesiam tenere
et fructus ipsius percipere ac pecunias predictas persolvere in ferminis infrascriptis unacum
dicfo Martino, magisfro monete in Brunna. videlicef XXXYII sexag. in fesfo sancti Micha-
elis proxime venturo, XXXVII sexag. in ocfava Naiivifafis Chrisfi deinde secutura et
XXXVI sexag. in feslo sancti Georgii in revolucione anni et hoc pro secundo anno: ifem
pro anno fercio tandumdem in ferminis predicfis sub pena excommunicacionis, quos terminos
et eorum quemlibet ipsis pro monicione canonica et termino perempforio assignamus. Pro-
miftens dicfus dominus Henricus prefafos dominum Thomam ef Marfinum. niagisfruin monefe
in percepcione huiusmodi frucfuum non impedire nec quomodolibet perturbare sub pena ex-
communicacionis predicta ad terminum duorum annorum predictorum ; proniiltentcs nichilo-
minus predicti domini Henricus plebanus et Thomas conventor condiciones alias, super dicta
convencione infer ipsos conscripfas et prout in insfrumentis pubHcis desuper confectis plenius
continenfur, hincinde fenere et observare sub penis predictis. Acfa sunt hec anno domini
M^^CCCLXXXXHH die penultima mensis Maii presentibus honorabili viro domino Nicolao
Puchnik, olim officiali Pragensi, Paulo. capellano domini Henrici predicfi, Dobessio de Lypo-
w^ecz armigero.
(Aus flem Liber obligatioiiuiii II. 12. f. 28 im Prager Metrop. Capitel-Arcbive.)
197.
Der Prager erzb. Official Johann Kbel erklcirf, dass der Pfarrer Ulrich aus Opatau aus
dem Gefanyiiisse im erzb. Palaste in Prag nicht gehen werde, ehe nicht ein Vergleich
zwischen ihm und Heinrich ron Neuhaus zu Stande kommt. Dt. circa Ende Mai 1394.
I. onstitutus pprsonaliter coram nobis Johanne Kbel, officiali, et actis noslris obliga-
toriis dominus Drsiaus, plebanus ecclesie in Raczicz Olomucensis dioc, non conpulsus, sed
sponte et libere promisif, quod dominus Ulricus, piebanus ecclesie in Opathow eiusdem
diocesis. non exibif de capfivifate de ciiria archiepiscopall, quousque concordia aliqualis
intervenerit inler ipsum et nobilem doininuin Henricum de Nova domo sub pena XL sexage-
nariim pro camera nostra solvendarum : presenfibus magisfro Stephano de Colonia, Wyczmano,
conventore in Opathow, Andrea de Lompnicz.
(Item die XVII mensis Julii dominus Johannes Kbel, officialis, diinisil predictum dominum
Drslaum liberum ab oblioacione predicta et mandavit, quod deleafur. et cancellata est de
mandafo ipsius; presenlibus Andrea, Johaniic. VVanyra. i
(Aus dem Liber oblipationum 11. 12 f. 27/6 im Prager Metrop. Capitel-Arcliive.)
191
198.
Konig Wenzel IV. berichlet der Stadt Schlesstadt, dass er dem Markgrafeii Jodok lon
Muhren die Landrogtei Elsass rerscltrieben habe und widerruft alle Lehen, die er friiher
dort errichtet hatte. Dt. Prag 2. Juni 1394.
W ir Wenczlaw von ootcs genaden roniischer ktniio zn allen zeiten merer des reichs
und knnig zu Beheim embieleu dem burgermeister rate und burgern oemeinlichen der state zu
Sleczstat unsern und des reichs heben gelreuen unser genad und alles gut. Lieben getreuen. Wann
wir dem hochgebornen Josten marggraven zu Merhern unserm lieben vetler und fursten die lant-
fogtey zu Elsassen mit allen und iglichen iren steten, merkten und dorfTern, renten, nuczen sleueren
und allen andern zugehorungen, als wir diselben uncz her gehabt und besessen haben und als
sie seliger gedechtnusse der hochgeborner Wenczlaw herzog zu Luczemburg, Lympero
und Brabant unser veller, die weil er lebte, innegehabt hat. verschriben haben, als das
usweizen andere unsere Maiestat brive, die wir im doruber gegeben haben; dorumb mit
wolbedachteni mute und von rechter wissen, so haben wir widerruffet und widerruffen
von romischer kunighcher machle in kraft dicz brives alle und igliche lehen und gabe,
wie man die benennen mag, die wir sind der zeit solcher verschribung in dem lande zn
Elsassen von vergessenheit wegen oder sust vorlihen haben und meinen nnd wollen, das
solche unsere vorleihung untuglich und abe sein und keinerlci kraft oder macht haben
sollen. sunder das der egenante unser vetter marggraf Joste das lande zu Elsassen mil
seineni zugehorungen in aller der massen und weize, als sie der egenanle unser vetler
herzog Wenczlaw zu Luczemhuro-, dieweil er lebte, gehabt hat, haben und noch lautte
unser brive geruhlichen besiczen solle. Mil urkunt dicz brives vorsigelt mit unserm kunig-
lichen Maiestat insigel. Geben zu Prage noch Crists gepurte dreizenhundert Jar und dornach
in dem vierundneunzigisleni jare des nechsten dinstages vor dem heilii>en Pringstaire unserr
reiche des behemischen in dem XXXL und des romischen in dem XVIIL Jaren.
(Orig. Perg. mit aiih. gr. Doppelsig. Nr. 188 der Misc. im m. Landes-Archive. — Gleich-
lautende Zuschriften an die Stiidte Sals, Cohnar, Ilagenau und Koslieini.)
109.
Alle drei Prager Stadte treten dem Biinde der Landkerren mit Markgrafeu Jost con
Makren hei. Dt. Frag 4. Jitiii 1394.
\Wir die burgermeister, schepphen und rete der grossen, der kleinen, der neuen
stete zu Prage bekennen fiir uns alle, unser nachkomen und vor unsere ganzen gemeinen oHenlich
mil disem brieve allen den, die in sehen, horen oder lesen, das wir von sunderlichem
geheisse, wissen und willen des allerdurchleuchtigisten furslen und herren, hern Wenczlaws
romischen kuniges, zu allen zeilen merer des reichs und kunigs zu Behem, unsers lieben
192
gnedigen herren, daruff, das fride und gnade in dem land zu Behem bestalt werde, und
auch iederman be rechte bleibe, uns mit dem hochgebornen fursten und herren, hern Josle
margraven und herren zu Merhern als einem hauptman, bemischen ein starosta benennet.
die weil in unser gnediger herre der kunig vor einen hauptman haben wil, und den edeln
lantherren zu Behem allen vorbunden und voreinet haben, vorbinden und voreinen uns mit
wolbedachtem mute, rechter wissen, in krafft dicz briefes also. das wir in als offte sich
das geburet und des not geschiet, beigestendig und beholffen sein siillen und wollen, zu
schaffen unsers egenanten herren des kuniges und sust gemeinen nucz, fride und selikeit
in dem lande zu Behem und auch behalden einen ieden man bei seinen rechten, gnaden.
freiheiten und guten gewonheiten, der sie von alders gebrauchet haben. Und wer es sache,
das iemand. wer dor sei. sich wider die egenanten unsern herren den kiinig, margraffen
Josten oder die lantherren seczen, sie wider recht angreifen oder siist hindern wolde, das sie
gemeinen nucz des landes nicht bestellen mochten, so siillen und wollen wir in wider dies-
selben getreulichen und mit aller unser macht beholffen sein, als olfte wir des von in
ermanet werden. Und wann auch der obgenant unser herre der romische kunig allen
lantherren und steten des kiinigreichs zu Behem die obgenanten stucke zu volfiiren und
mil namen das recht zu sterken und fride bestellen siinderlichen geboten hat, danimb so
globen wir in guten treuen an eides stat und an alles geferde : wer, das sich iemand
dowider seczen und stilche beredung und gelubde nicht halden wolde, das wir denne wider
dieselben, niemandes ausgenomen, mit aller unserr niacht helffen siillen. Des zu urkunt
so hahen wir egenante der grOssern, kleinen und neuen steten zu Prage unsere grossere
sigele von rechter wissen an diesen brieff gehangen. Der geben ist zu Prage nach Cristi
gepiirt dreizenhundert jar und darnach in dem vierundneunzigistem jare am nehsten
donerstag vor den heiligen phingstagen.
(Au8 dem Lib. vetustus p. 78 im Prager Stadt-Archive. — Abgedr. in Pelzel K. Wenzel I.
Urkundenb. p. 129.)
200.
Markgraf Jost ron Mdhren und seiu Anhang nehmen die Prager Sttidte in ihren Bund
niif. Dt: Prag 5. Jiini 1394.
\Wir Josl von gofes gnaden margraff und herre zu Merhern und wir Heinrich von
Hosenberg, Hincze von der Leyppen, Peter von Warlenherg genant von Cost, Andres von
dcr Dube, Brzenke von Skal, Heinrich vom Neunhuze, Hinaczke von Weyssenburg, Boczke
von der Cunstat genant von Podyebrad, Otto Bergaw von Byelina, Hans von Michelsperg,
Wilhelm von Landstein, Berke von Hoenstein, Albrecht von Sternberg, Purkhard von
Janowicz, Pothe der junge von Czaslolowicz und Borsse der junge von Rysenburg bekennen
ftir uns und alle ander lanlherren und unser nachkomlingen des kiinigreichs zu Behem
193
olTenlicli mif disem briefe. das wir von siinderlichem geheisse und willen des allerdurch-
leuchtigisten fiirsfen und herren, hern Wenczlaws Romischen kiiniges zu allen zeiten merer
des reichs und kiiniges zu Beheni unsers lieben gnedigen herren, darulT, das fride und
gnade in dem lande zu Behem bestalt werde und auch iederraann bei rcchte bleibo, uiis
mit deu erbern und weisen burgermeistern, schepphen und reten. allen iren nachkomen und
iren ganzen gemeinen der grossen. der kleinen und der neuen stefen zu Prage vorpunden
und voreinef haben, vorbinden und voreinen uns mit wolbedachtem nuite, rechter wisseii
in kralTt dicz briefes, also das wir in, als offte sich das gepiiret und des not geschiet bei-
gestendig und beholfen sein siillen und wollen. zu schaffen unsers egenanfen hern des
kiiniges und siist gemainen nucz, fride und selikeit in dem lande zu Behem. und auch zu
behalden einen ieden man bei seinen rechten, gnaden, freiheiten und guten gewonheiten.
der sie von alders gebrauchet haben. Und were es sache, das iemand. wer der sei, sicli
wider die egenanten unsern gnedigen herrn den kunig, burgermeistere. scheppfen, die rete
und burgern gemeinlich seczen, sie wider recht angreiffen oder sust hindern wolte. das sie
aemeinen nucz des landes nicbt bestellen mochten, so siillen und wollen wir in wieder
dieselben getreulich und mit aller unser macht beholffen sein, als offte wir des von in
ermanel wcrden. Und wann auch der obgenante unser herre, der Romische kiinig uns
und den vorgenanten stefen des kiinigreichs zu Behem die obgenanten sliicke zu volfuren
imd mit namen das rccht zu slerken und fride zu bestellen, siinderlichen geboten haf, darumb
so geloben wir in guten freuen an eides stat und an allcs geverde : wcr, das sich iemandes
dowider seczen und siilche beredung und geliJbde nicht balden wolde, das wir denne wieder
dieselben. niemandes ausgenomen. mit aller unser inacht helffen siillen. Des zu urkunt
haben wir unser insigel an diesen brieff gehangen, der geben ist zu Prage nach Crisfs
geptirf dreizenhundert jar. dornach iii dem vierundneunzigisfen jare. des nehslen freitags
vor phingsten.
(.Aus dem Lib. vetust. p. 77. im Prager Stadt-Arcliive.)
201.
/i. Wenzel IV. erkUirt. dass das Biiiidins z-wiscken dem Markgrafeii Jodok roii Mdhreii.
deii bohmischen Herren and den Prager Stadten mit seinem Wissen nnd Willen ahtje-
schlossen worden sei. Dt. Prag 5. Juni i39'l.
W ir Wenczlaw von gotes gnaden Romischer kunig elc. uud kunig zu Belieini
hekennen uiid tun kunt offenlich mit disem brife elc. Wan der hochgeborne Joste, inargrav
zu Merhern. uuser liber vetter und fiirste, als ein hauptmann. gcnaunl behemisler starosla,
dieweile wir in dofiir haben wollen, und die edeln lanlherrcn iinsers kiinigreichs zu Behein
alle vor sich und ire nachkommen, zu bestellen in unserni kunigreiche iind lande zu Beheui
fride und gnade und auch das iederman bei rechte bleihe, als billich ist, sich init den
25
194
lnirgermeislcrn, scheppen und reten der grossern, kleinen und neuen steten zu Prage. iren
uachkomen und ganzen gemeinen vorbunden und voreinet haben, als das in sulchen
brifen, die sie dariiber beider seile an einander gegeben haben, die auch von worle zu
worte hernach geschriben steen, voikumlichen begriffen ist und zu erste der berren
brief also laulet : ,,Wir Jost elc. geben zu Prage 1394 des nechsten freilags vor
phingsten." (V. n. 200.) — Item der stete brief also lautet : ,,\Vir burgermeister etc.
(jeben zu Prage 1394 am nechsten donerslag vor den keiligcn pbingstagen." (V. n. 199.)
— Und wanne wir priifen und eigenllichen merken, das von sulcher voreinung und bunt-
niisse unser zuvoran und auch sust gemeiner nucze und selikeit kommen mag, davon mit
wolbedachtem mute. rate unserer fiirsten und getreuen und von rechten wissen, so sprechen
und erkennen wir in kraft dicz briefes, das dieselben voreinung und buntniisse von unserm
freien willien und sunderlichen geheisse und wissen dargangen. ubertragen und gescheen
ist, und nieinen. seczen und wollen von kuniglicher macht zu Behem, das dieselbe vor-
einung und buntnusse und auch die briefe, als die vor von worte zu worte geschriben
steen, gancz und an aller meiniglichs hinderniissen unvorruket bleiben sullen. Mit urkunt
dicz brifes vorsigelt mit unser kuniglichen maiestat insigel. Geben zu Prage nach Crists
gepurt dreizenhundert jare und darnach in dem vier und neunzigisten jare, des freilags vor
den heiligen phingslagen. unser reiche des Bemischen in dem ein und dreisigisten und des
Romischen in dem achlzendem jaren.
(Aus dem lib. vet. p. 79 im Prager Stnflt-Arohive. — Oedr. bei Pelzel : K. Wenzel I.
Urkundenb. p. 130.)
202.
Johann Marlajraf iii der Lansitz- und Herzo(j ron Gorlifz weisl das Ansinnen des Mark-
grafen Jodok und der bdlimisclten Landlierrn, sicli mit ihnen zu rerhinden, zuriick und
fordert alle. die es niit deni Kdniye Wenz-el nnd der Krone Bdhnien redlich meincn, auf,
in seine Diensle z-u treten. Dt. Kuttenherf/ 7. Jiini 139'i.
Wir Johannes von goles gnaden markgralf zu Brandenhiirg, zu Lusicz und herzog
zn Gorlicz tun kunt gemeinlich allen den, die diesen brilf sehen, horen odir lesen, das wir
von imsers herren und lieben bruders des Romischen und Behemischen kunigs und von
uns und aller ander wegen, die unsern herren dem kunige und uns der gerechlikeil
getreulich beilegen, das wir wollen alles das, das des egenanten unsers herren des kuniges,
des landes und der krone zu Bebem ere, winle. niicz, fromen, gerechlikeit und recht
were, armen und reichen raten, helfen und dinen, mit leibe und mit gule und mit allem
dem, das wir vormogen, und wollen das vormachen, vorschreihen und globen also hoch
und feste, als sich das geborel, uff das. das der egenante iinser herre der kunig und lieber
hruder frei, ledig und los sei, als ein konig von rechte billichen sein sal. Auch wisset,
195
(las an uns gemutet worden isl von don lanlherren zu Beheni, das wir globen und sweren
soUen, in beizusten. was sie in vorgesagt han und begunnen, das des kuniges und des
iandes ere, nucz und fromine were ; sie wolden uns aber nicht underweisen, was das were.
Do wir von in in des nicht mochten weiser werden, do wolden wir nicht dorzu entreten.
wann wir nicht vorsten noch erkennen kunden, das unsers herren des koniges und des
landes zii Behem ere, nucz uiid fromen were. Auch was an uns gemulet, das wir mark-
grafT Josten von Merhern globeii iind sweren solden, in zu eineni hauptmanne und staroslc
zu haben und zu haUlen uncz bis u(l" unsers herren des kunigs und der lantherren zu
Behem wedirruffen. Nu wisset ir getreuen wol, das ny recht noch gewoniich gewest ist.
das kein firste noch herre, rilter noch knechte, noch slete noch inerkte, armen noch reiche,
keinem hauptmanne ny globet noch sworen haben. denne der keiser seliger, unser vater.
odir unser herre der kunig zu einem hauptmanne und staroste saczte, dem was man
gehorsam und undirtenig als das bilich ist. Au kunen wir des noch nicht weise werden.
das die gelobde und eide, die inan dein vorgeschriben inarkgraffe Joste in der weise zu
disein male tut, des vorgenanten unsers herren des kunigs und des landes und der kroneii
ere, nucz und fromen und armen und reichen recht und gerechtikeit sein ; dorumb so
wolde wir nicht dorzu treten noch globen. Auch haben sie des pabestes kainmer und das
gotes haus zu Wissegrad angriHV'ii und beschedigit, das wol wissende ist, mit gewalt und
an alle recht. Auch haben sie unsers herren des kuniges kainmer und sein kloster
angegrifTen mit gewalt und an ailes recht. Auch haben sie das feuer ausgelossen uiid
gebrant in disem fridlichen laude des kunigreicbs Behem. Auch beschedigen sie ritter und
knechte in dem lande zu Behem mit gewalt und an alles recht. Xu inerket, ab das die
gerechtikeit sei adir nicht? Auch lieben gelrawen. ais man euch vorschreibet und gebebotet.
das ir nu gemeinlichen zu quatemmer zu Prage sein sullet, also wissel. vvas man euch in
sulcher raasse in diesem male gebielet. das das kein kraft noch inacht hat noch gehaben
mag, wann unser herre der kunig sein selbes nicht gewaldig ist. Auch inerkel, ab sie das
recht treiben, als sie es vorgeben. wenn sie sich einer stat unsers herren des kuniges.
Biczaw genant, undirwunden haben mit gewalt und an alles rechl. Dorumb lieben gelreuen.
die unserm herren dem kunige in seinen nottn und uns und iinserm lieben gelreuen unser
gerechtikeit mit treueii leisten wollen, die komen zu uns in unsers herren des kuniges
dienste ; den wollen wir soll geben alle mande je uflF iclichen spisz und olF einen gewopeten
schuczen XVIII golden und dorzu vor alle und redliche und gewonliche scheden slen voii
hause zu hause. Dorubir wisset, licben getrawen, das wir das gemeine recht beten und
wellen dobci sterben und genesen. Geben olf dein Berge zum Chulten an dein heiligeii
pnngeslage undir unserm firsllichen angedrukten ingesigel. anno domini etc. XCIIIF.
(Das Orig. :nif Pap. iiii Bmlweiser Stadt-Archiv.)
25*
196
203.
honiff Wenzel IV. gibt de/t Studten Kaisersberg, Munster iind D/iringsheim behannt, dass
er dem Markgrafen Jodoli die Landrogtei Elsass rerschrieben liabe /ind widerr/ift alle seit
dieser Verschreibung ron ihm errichtete Lehen. Dt. Prag ii. Jnni 1394.
\% ir Wenczlaw von gotes gnaden Romischer kunig- zu allen zeiten nierer des
reichs und kunig zu Beheim, embieten den burgennoistern. relen und burgern gemeinlichen
der stete Keisersperg-, Munster und Duryngsheim, unserii und des reichs liben getreuen
unser gnade und alles gut. Lieben getreuen. Wann wir dem hochgebornen Josten niarg-
grafen zu Merhern, unserm liben vetter und fursten. die lantvogtey zu Elsassen mit allen
und iglichen iren steten, merkten und dorlFern, renten, nuczen, steuern und allen andern
zugehorungen, als wir dieselben bisher gehabt und besessen haben und als sie ouch seliger
gedechtnusse etwenn der hochgeborne Wenczlaw herzog zu Luczeniburg, Lymburg und
Brabant, unser vetter, die weilen er lebte, innegehabt haf, verschriben haben, als das
usweisen andere unsere maiestalbrife, die wir ini doriiber gegeben haben. Dorumb mil
wolbedachten mute, und von rechter wissen so haben wir widerrulTet und widerrulTen von
romischer kuniclicher machte in kraft dicz brives alle und igliche lehen und gabc, wie man
(lie benenncn mag, die wir sind der zeite solcher verschreibung, die wir in dem lande zu
Eisassen von vergessenheil wegen oder sust verliehen baben und meinen und wollen, das
soiche unsere verleihung untuglich und abe sein und keinerlei kraft noch machte haben
sollen, sunder das der egenante unser vetter marggraf Joste das lande zu Eisassen mit
seinen zugehorungen in aller der mazzen und weize, als sie der egenante unser vetter
iierzog Wenczlaw zu Luczemburg, die Aveil cr lebte, gehabt hat. haben und noch lautte
unserr brive gerulichen besiczen solle. Mit urkunt dicz brifes versigelt mil unserr kunic-
lichen Maiestat insigel. Geben zu Prage noch Cristes geburt dreizenhunderl jare und dornoch
in dem vier und neunzigisten jaren, des dinslages nocli dem heiligen pfingesltage, unserr
reichc des Behemischen in dem einunddreissigisten und des Romisclien in dem achczehen-
den Jaren.
(Orip;. Pcrg- mit aiili. DojJiiolsifj;-. im iii. Ijniidcs-Ai'chivi'.)
204.
liiirgermeisler nnd Ilath der grossern Stadt Prag bestdligen den Pragern der kleinen nnd
ne/ien Sladt, dass sie den ron dem Markgrafen Jost mn Mtihren und seinem Anhang
ansgestellten Bundesbrief, wie auch dessen Besttitigung von Konig Wenzel in ihren Ilunden
haben. Dt. Prag 11. Jiini 1394.
1 alem iiteram hai)ent consules iiovae et minoris civitalis cuni sigillo noslro magno
siijiilatas : Wir burgermeister und der rate der grossern slat zu Prage bekennen vor uns,
alle unser nachkoinlingen und uiiser ganze gemeine ollenlicii mil diesein briefe alien den,
197
die yn ansehen oder horen lesen. das wir in iinser gewer. niacht und gewalt eingenonien
haben und halden mit gutem willen und wissen der weisen manne. burffermeisters. des
rates und der ganzen gemeine der neuen slat zu Prage siilche zwene briefe. einen vou
dcm hochgebornen fiirsten und herren, hern Jost margralT und herren zu Merhern und den
edehi lantherren zu Behem allen. in dem sie sich gen uns. der kleinen und der selbeii
neueu steten zu Prage vorpunden und voreinel haben mit iren eiifen sigeln : den andern
brieff des allerdurchleuchligisten fiirslen und herren, hern Wenczlaws, romischen kiiniges.
zu allen zeiten mercr des reiches und kiinigs zu Behem. unsers lieben gnedigen herren
bestetigung uff die obgenanten der herren und der stete voreinung und vorpintniiss briefe.
mit seiner Majesliit insigel vorsigelt. Der seiben beider brielT abeschriHl von worle zu worte
hernach ganz und volkiimlichen in diesera gegenworligem brieffe sind geschriben und begriffen
und also lauten : Wir Jost von gotes gnaden .... freitags vor phingsten. :Vide n. 200.)
Ilem unsers herren des kiiniges Majestat bestetigung brieff also lautet: Wir Wenczlaw
von gotes gnaden .... und des romischen in dem achczenden jare. (Vide n. '201.) Des
alles. das oben ireschriben und begriffen ist zu urkunt und merer sicherheil haben wir
unser egenanten stat sigel das grosser von rechter wissen an diesen brieff gehangen. Der
geben ist zu Prage, do man zalte nach Crisls gepiirt dreizenhundert jar und darnach in
dem vierundneunzigislem jare. am nehsten donerstage nach dem heiligen phingstage.
(Aus dem Lib. vetust. iui Prager Stadt-Arcbive p. 77 — 78. — Abj^edr. iu Pelzel : Konig
Weuzel I. Urkuudb. p. 131.)
305.
Die Atlstadt Pray erhldrt, dass sic. vachdcm sie die Gefanyeiiiiahme des Koniges Wenzel
erfahren, ron dem Biiude mil dem Marhgrafen Jodok tind den Laiidhcrrn znriicklrete imd
deii Ilerzog Johaini roii Gorlitz- als Stellrcrtreter dex gcfaiigcncii Knnigcs aiierkeiinc.
Dt. Prag 2S. .luni 139i.
In gotes namen amen, Wir Uansa Rosl richter, Mika Oerlel biirgermeisler. Hansa Leulh-
meritzer, Engel Apatheker, Herdegen Faltzner, Erhard Lobel, Rudolffvon Miilhauscn, Cristoff
Goltsmid. Fridel Kiissenpfening. Sigmund Rokczaner. Johannes Puschman. Jessco Kolka,
Hanusco Foyt, Cunard von Coln, Peter von Trautnaw, ^iclas vom Sagan, Hensel des
swarczen Peschels eidem und Ulreich Saller. gesworne burger und schepphen. die nu
sind oder in zeiten hernach werden. und die gancze gemeine. burger der grossern stat zu
Prage, bekennen offenlich und tun kuni mit dem brive allen den. die in ansehen. horen
oder lesen. Als wir derkant liaben den grossen iiberlast, schaden und ungelimphen, der
da gescheen ist an dem allerdurchicucbtigistcm fiirsten und herren. hern Wenczlaw Romi-
schen kiinige, zu allen czeilen merer des reichs und kiinig zu Boliem. unserm gnedigen
herren, von seines gefenknuss wegen und des wir vor nicht gewost haben, sunder nu wol
198
wissen, dariimb wir mil wolbedachtem mute, mit gemeinem rate und in rechter wissen
gelobt haben und globen bei dem hochsten eide mit aufFgeraklen fingern zu den heyligen.
bei treuen und bei ern, dem durchlcuchligistem fiirsten und herren hern Jobansen mark-
grafen zu Brandemburg, zu Lusicz und herzogen zu Gorlicz, unserm genedigen herren, in
vor einen rechten herren und vorweser der kron des ktinigreichs zu Behem haben, halden
siillen und wollen, alle die zeit, die weil der obgenante allerdurchleuchligiste fursle und
herre herre Wenczlaw romischer kunig zu allen zeiten merer des reichs und kiinig zu
Behem, unser liber genediger herre, nicht ledig und frei wirt als ein freier kunig zu recht
wesen sol. Wer sache, dar got vor sei, das er abging in disem gefenknus von todes
wegen, so sullen und wollen wir den egenanten herzog Johansen vor einen rechten und
volkumen erbherren und kiinig zu Behem haben und halden als uns got helffe und alle
heiligen. Doriimb so globen wir, alle buntnus wider geben, die zwisschen uns und mark-
graff Josten, markgrafen zu Merhern und den lanthern zu Behem, die unsern genedigen
herren halten in gefenknus, vermacht sind, genzlich und gar und die alle gliibde und eide.
die wir in uber die brive oder in den briven gelobet haben, die sullen abgeen und nichl
gehalden werden an geverde und an alle argclist. Auch globen wir alle vesligung und
einung unser egenanten stat Prage zu halden noch unsers obgeschriben hern des herzogeu
Johansen willen, geheis und gebot an alies gcverde nichtes aussgenomen, dorumb das wir
nu einen rechten geborn fursten zu dem lande, unsers herren des kuniges bruder, haben
zu einem herren und vorweser unser stat und des ganczen kiinigrichs, der einigung und
vesligung wir furbas nicht bediirffen. Auch siiilen wir und wollen und geloben, dem ob-
geschriben herzog Johansen unserm genedigen herren, treu und gewer und beraten und
beholffen sein, seines lieben bruders, unsers lieben genedigen herren, des obgenanten furslen
Wenczlawen Bomischen und Behemischen kiiniges, rechen und zu derkrigen mit leib und
mit gut auff sein feinde, die in unschuldiclichen gefangen haben und halden, mit unser
ganzen macht, in treuen mit auffgerakten baniren, mit dem wir von dem obgeschriben kunig
Wenczlaben und von seinen vorvordern und eltern bis her begnadet sein, zu felde und zu
hause, als offte er des bediirffen wirt, bereit sein siillen, an geferde und an alle argelist.
Auch siillen und wollen wir dem obgenanten herzog Johansen alle zinse, rente und niicze
reichen und geben„ die in unser obgenanten slat sind, nichtes ausgenomen, wie die benant
sein, mit voller herschafft, als die ein kunig von alders und bis her gehabt und uffgehaben
hat. an alle argelist. Auch sal der olflgcnant herzog Johannes unser herre vollen gewalt
haben zu seczen und enlseczen alle ampllculh in derselben unser stat, wenne und wie
offte im das fiiget und gefellel, die ein kunig zu Beheni seczen zu rechte und entseczen
hat, die der gemein, arm und reichen, recht lun, iederman in seinem ampl, als das
gewonleich ist. Und wer das sache, das von den gnaden gotes unser obgcnant lieber
genediger herre der kiinig Icdig und los unbekiimmerl an leib und an gul, als ein freier
kiinig aus derselben seiner gefenknus keme und die obgeschriben verpinlniis widerriifftc
offenbar mit worlen ader niit seiner Maieslat l)ri(>ven, deune so siillen wir fiirbasmer aller
obgenanlen vorpintniis, gcliibde und vorschreibunge ledig und loz sein ganz und gar, und
199
der kegenwortige hrieff sal denne fiirbns tod sein und kein kraffl noch machl nier hahen.
Des zu urkiind so haben wir unser obgenanten stat sigel das grcisser niit rechter wissen
gehangen an den hrieff, der geben ist zu Prage, do man zalte nach Crisli gepiirte drei-
zehnhunderl jar und darnach in deni vicrundneunzigistem jare. an send Peters und send
Pauls ahend der heiligen zwelffboten.
(Absclirift aus dem Orig. iiu Wiener k. k. Staats-Archive im kon. l)olim. Muaeuni. —
Abgedr. in Pelzels K. Wenzel I. Urkdb. p. 132.)
20G.
Der Olmiitzer biscko/lic/ie Official Johaini roii Gkuleii lriff't eiiieu Veryleich z-irischeii lieiii
St. Katharinenkloster in Olmiltz nnd dem Pfarrer in Brodek, heziiglich des Zehent-
bez-uges in Brodek. Dt. Olmiitz 10. Juli 1394.
Johannes de Ghulen prepositus in Wolframskirchen. vicarius in spirituaiibus et
officialis Oiomucensis, ad perpetuam memoriam et noticiam geste roi. Ad providam ordinarii
circumspeccionem perlinere dinoscilur inter personas ecclesiasticas liligiorum amputare materias
ef prout eorum statui expedire cognoscitur, reformacionem et commodum procurare. Prideni
siquidem inler religiosas deodevotas sorores Adliczkam priorissam et conventum monaslerii
monialium sancte Katherine in Olomucz ordinis predicatorum ex una, et dominum Petrum,
rectorom sivo plebanum ecclesie parrochialis in Brodek ad earum presentacionem spectanlis,
Olomucensis diocesis parte ex altera, de ot super quihusdam decimis de quodam laneo. qui
olim ad curiam colonariam diclarum monialium in dicla villa Brodok situatam spectavil, per
ipsas vendito, ipsi plebano, ut asserunt, solvendas, ac aliis nonnullis perturbacionibus exorta
materia quoslionis. attonto. quod religiosos et ecclosiasticos quieli deditos pro parvo commodo
non expediat stropilibus forensibus distrahi ot ocoupari, ne ex premissis inter eos aliquid
evenire possit dispendii. placuil eis partim pormulaciono. partim alia ordinaciono racionahili
dictam dissonsionis maleriam ad perpetuam concordiam reduci et sedari. Cum itaquo (iominus
Potrus, plebanus sive rector predictus et occlosia sua in Brodek in eadem viila Brodok
habuerit quondam piscatorem ad ipsos spectanlem et eis annualim consum aliquom satis
parvum el infruoluosum solventem, qui piscator dictis sororibus priorisse. convonlui et
monasterio commodosus judicabatur, ex convencionc malura inter eos facla profato sorores
priorissa convenlus el monaslerium quendam eoruni suhdilum consualem nouiine Bon, hahontom
ct colentem unum quarlale unius lanei lerre arabilis in campis dicte ville inler labornam
publicam a dexlera. et inler Wenceslaum a sinistra parte situati cum area ad eum spoctanle.
Et ne huiusmodi minus sufficionlos iudicari possent, ociain quatuor grossos annui census de
quadam curticula vulgariler nuncupata possiedek. cuius domus ex opposilo domus plobani
ibidem esl situata. cum diclis agris, areis, domibus et eorum inhahitatoribus et cultoribus
200
pleno jure cum oiiinibus ulililatibus et fructibus, sicut ipse tenuerunt, pro piscalore et eius
fructibus supradictis, ipse vero dominus Petrus rector sive piebanus sepedictum piscatoreni
cum omnibus juribus et ulililalibus . prout ipse et eius predecessores tenuerunt, pro
censualibus agris, areis, et curliculis preexpressis sollempni ac perpetuo contractu pro
se et suis successoribus et per eos perpetue possidendos et tenendos permutaverunt.
Insuper super decimis plenis lanei de curia diclarum monialium, ut premillilur, venditi
sic ordinaverunf, quod ipse dominus Pelrus plebanus et sui successores plebani in Brodek
pro tempore plenas decinias quas peciit de cetero petere, recipere et habere, non
habeant ; sed ne super hiis postea aliqua quesfio possit exoriri pro jure, quid quidem in
eis predictus plebanus et ecclesia pretendere poterit, plenas decimas de agris curie
earundem monialium in villa Semetyn in eadem parrochia situate, quantum de illis agris
ipse moniales cum uno aratro excoluerunf, per prefatum dominum plebanum et suos
successores in Brodek pro tenipore perpetuis futuris temporibus percipiendas, eisdera ple-
bano et ecclesie in Brodek dederunt et assignaverunt. De residuis vero agris ibidem in
Semeczyn, quotquot exculti fuerint, decimas rusficales, prout ceteri rustici ipsas solvere
consueverunf, dicfus plebanus pro tempore percipere et habere debebit ac percipiet et
habebit. Ceterum quia propfer premissa adhuc unus laneus predictis monialibus et monasterio
in curia ville Brodek remanebit excolendus, ne super decimis mixturarum, que pro pabulo
equorum et aliis necessitatibus in campis estivalibus seminari consueverunt in eodem laneo,
nova difTicultas emergat, aniicabili composicione quoddam pratum stafim prope pratum ipsius
plebani sifuatum, per dictas sorores, moniales et earum monasferium hactenus habitum el
possessum, eedem moniales liberaliter prenominato plebano et ecclesie in Brodek perpetuo
proprietatis titulo de cefero per ipsos fenendum et possidendum, donaverunt et tradiderunf,
in reconpensam decimarum mixturarum in campis esfivalibus ut premittur proveniencium, si
quid juris plebanus in eis habuisset aut haberef, cui renuciavit. Ifaque ipse plebanus et sui
successores plebani pro tempore huiusmodi decimas fufuris temporibus nullatenus petere aut
recipere debeant seu dictas moniales aut earum monasterium quomodolibet super eis inquie-
lare. Premissis itaque per et inter eos sic fractatis, conlracfis et ordinatis, constitute coram
nobis partes supradicfe nobis humiliter supplicarunf, quatenus ipsa omnia et singula prout
superius expressa et facta sunt, auctoritate ordinaria admilfere et approbare curaremus. Nos
vero ignorantes, si condiciones monasterii et ecclesie predictorum ex hiis possent fieri
meliores, per nos et eciam alios idoneosr quibus nostris litteris specialiter hoc commisimus.
super premissis omnibus et singulis inquisivimus diligenfer; et quia per diligentem inqui-
sicionem expressc invenimus utriusque condi(;ioneni ex eis fieri multo meliorem, adhibitis
igilur sollempnifafibus debifis ct consuelis omnia et singula prout superius expressa sunt et
singiliatim exprimuntur, auctoritate nobis commissa rala et grafa habentes ea admisimus el
approbavimus ac presentis scripti palrocinio perpetue firmifatis robore confirmamus, volentes
ut singula prout superius distincfa, peruiutata, donata, tradita et ordinala sunt ad singulos
perpetue propricfalis titiilo transeant et de cclero lamqiiam eoriim propria porpetue habeantur,
censeantur et judiccntiir. In quorum festimonium legittimuin presenles lilteras lieri mandavimus
201
ct sigilli vicariatus Olomiiccnsis ccclesie jussiniiis appensione muniri. Dalum Olomucz anno
domini millesimo trecentesimo nonag-esimo quarto, feria sexta ante diem sancte Margarete
virginis et martiris gloriose.
(Orig. Perfj. mit iinliang. jedoch losgelostem Sig. im m. Landes-Archiv Art. St. Catliurina
in Olm. lit. G. n. l(i.)
201.
Hanns Fritize an Ritter Johann von Kageneck, bericktet. dass die Bisckofe von Mainz,
Trier, Wurzburg und mekrere andere einen heftigen Brief an Markgraf Jodok erliessen.
dass er Konig \\ enzel aus der Gefangenschaft entlasse. Dt. Frankfurt M. Juli 1394.
Ich lasze uch wissen. dasz hie isl g-ewesen der bischofTe von Mentze, von Trier.
der von Wirtzeburg, der von Bahenberg, von Spire, min herrc der herzoge, und herzog
StelTan von Beyern, der burggraf von ]Vurenberg, der lantgraf von Hessen, und der von
Swarlzenburg, und desz bischolTes rat von Kolle, und der meisler Dutsches ordens, die
sasscn alle an dem rate, und sint ubereine worden, dasz sie haben einen heftigen brief
geschriben marggrafen Josten von Merhcrn, dasz er in iren kunig ledig sage, den er wider
ere und ane rechl gefangen hat ; das wollent sie von ime gehabet han, auch lasze ich uch
wissen, dasz die fursten und die stette Avider zu haufe kumen gein Nurenberg von sundag
uber acht dage und sullen wir slelte da entworten, ob wir darzu dienen wollen oder nit,
dasz sie sich wissen darnach zu richten. da kumet marggraf Jostes antwort auch hin etc.
datum an dinstag nach sant Margreten.
(Weizsiicker D. Reicht. II. 401.)
20H.
Konig Wenzel IV. nnd Jokann. Herzog zu Gorlitz. erkldren. dass sie gegen Kaspar nnd
Gundaker von Stakrenberg wegen der Gcfnugenkaltung des Koniges anf dern Scklosse
Wildberg nickts Feindlickes unternekmen wotlen. Dt. Budweis 3. August 139'J.
Wir Wenczlav von golles gnaden romischer kunig, mehrer des seichs und kunig
zu Behaimb und wir Johannes margrav ze Brandenburg und herzog zu Gorlicz, wir
bekennen und tun kunl allen den, die den brief jesent oder horent lesen. gegenwarligen
und kiinftigen. fiir uns und all unser erben und nachkumben, mit dem gegenwiirtigen brief
umb die behaltnusse, so die erbern Caspar und Gundaker gebriider von Stahrenberg dem
edlcn Hainrichen von Rosenberg mit uns obgenannten kunig Wenczeslav in ihr vest zu
Wildpcrg gethan haben. daz wir, alle die unsern noch niemandl von unsern wegen gen in
202
uiid oen iren erben und gen den iren noch gen niemandt von irer wegen von der sache
und behaltnusse wegen nicht dess feind wollen sein ; und sollen im darunib keinerlei schad
zuziehen noch thun in keinerlei weis, weder in noch iren erben noch den iren noch niemand
von iren wegen von der sache wegen als oben geschriben stet. Und des zu urkund geben
wir in den brief besigelt mit unsern angehangen insiglen und mit des hochgeborn fiirsten
herzog Ruprechten zu Payern anhangunden insigel. Geben zu Budweis des jars als man
zahlt von Christi gepurt dreizehenhundert jar darnach in dem vierundneunzigisten jar an sant
Slefans im snitten.
(Cop. XVI/^ u. 32 im Wittingauer Arcbiv, Abschrift im m. Landes-Arch. — Vgl. n. 212.
— Vid. Pelzl K. Wenzel I. Urkdb. p. 134 u. 103.)
309.
\ileolatis Bischof roii Olmiilz- ijestaUet, dass Johaiin roii Belu clas Leibgediiig seiner Frau
aiif dein Dorfe Bruiikij cersichere. Dt. Arnoltowitz- 4. Auyiist 1394.
]\icolaus etc. nolumfacimus etc. Quod constitutus in nostra presencia discretus
Johannes de Biela fidelis noster dilectus. Margarethe conthorali suc legitime C et L marcas
grossorum pragensium. nioravici numeri et pagamenti in et super bonis Branka. que a nobis
et ecclesia nostra tenet et habet de presenti cum suis perlinenciis universis pro vera dote.
quod vulgariter leipgeding nuncupatur. demonslravit. resignavit et legilime depulavit, sup-
plicans nobis tamquam superiori feodi domino bonorum predictorum humiliter et devote,
quatenus ad predictas demonstracionem resignacionem et deputacionem ipsius dotis nostrum
consensum adhibere, eidem dotalicium huiusmodi conferre graciosius dignaremur. Nos vero
supplicacionibus eiusdem benignius inclinati ad predictam dotem. quod vulgariter leipgeding
nominatur. in omni modo et forma. ut premittitur, noslrum consensum damus benivolum et
assensum sibique dictum dotalicium contulimus dedimus donavimus iuxta morem et consue-
ludinem vasaliorum nostrorum et episcopatus nostri Olomucensis. Dantes et concedentes eidem
Dirslaum de Slralek et Herschonem de Denka fideles nostros dilectos in veros et legitimos
lutores. ut eam tueantur et gubernent contra quemlibet. qui eam vellet in dotalicio antedicto
quomodolibet impedire, nostris et ecclesie nostre Olomucensis jurihus atque serviciis tamen
salvis. Presentibus honorabilibus viris dominis magistro Zandero, Wilhelmo canonicis ecclesie
Olomucensis, magistro Fetro de Brega et Wolframo de Panowicz burgravio in Schawenburg
nec non quam pluribus aliis testibus nostris lidelibus dilectis constitutis circa premissa. Harum
quihus etc. testimonio literarum. Dalum Arnoltowicz anno etc. LXXXXIV feria tercia ante
festum sancti Laurencii.
(Aiis dem Lehensquatcru IL p. i>>'> iin fiirsterzb. .Arcliivc in Krcmsier.)
203
910.
Nikolaus Bischof roii Olinulz- gestattet, dass Zdeiiko ron Steriiberg d/e Dorfer Warfiosf
und Herrmaiisdorf dem Wenzel ron Doloplas rerkaufe. Dt. Arnoltowicz- 5. August 1394.
Aos Mcolaus elc. nolumfacimus ctc. Quod cum nobilis vir dominus Sdenko de
Sfernbcrg nuncupatus de Liikow nostcr ef ecclesie nostre Olomucensis fidelis dilectus villas
Warhocz ef Hermansfaf profunc deserfa cum silvis efc. a nobis et dicla ecclesia Olomucens in
feudum dependencia (sic) adhibitis juramento et aliis cerimoniis legitimis ef consuetis in casfro
nostro Arnoltowicz presentibus tesfibus infrascriptis in feudum militare suscepissel, demum
humihter nobis supplicavif. quatenus cum certe cause ipsum ad vendicionem dicforum bonorum
vehementer compcllerenf. de eorundem vendicione facta honesto clienfi Wenczeslao de
Doloplas. secnndum tenorem ef continenciam liferarum contracfus inter ipsos habifi stiper
dicfis bonis. nostrum consensum graciose prebere dignemur. Nos vero cognifis causis et
mofivis tamquam legifimis etc. ad huiusmodi vendicionem dicfo Wenczeslao uf premitfifur
factam consensimus efc. ac resignacione dictorum bonorum a dicfo domino Sdencone per
nos debite recepfa et ad ipsius Wenczeslai peficionis instanciam sibi dicta bona Warhocz
ef Hermansfat etc. recepfo tamen prius ab ipso debite fidclifatis solito juramenfo in feudum
milifare contulimus et conferimus per presenfes, per ipsuni ac heredes suos legitimos masculini
sexus a nobis, successoribus noslris episcopis et ecclesia Olomuceiisi jure feodi habendas
tenendas et utifruendas femporibus affuluris nosfris ef ecclesie nosfre jure et servicio in et
de eisdem bonis semper salvis. Prescntibus magisfro Zandero. Wilhelmo canonicis OIo-
mucensibus. Wolframo de Panowicz. Johanne de Czepericz et Chunschone de Repow lidelibus
nostris dilecfis et aliis fide dignis quam pluribus testibus circa premissa constitufis. Hariin)
etc. Datum in castro Arnoltowicz anno domini M°CCC° nonagesimo lY» die quinfa mensis
Augusti. —
(Kremsieror Le}iPiisquatiTn II. p. 1<I1.}
211.
Jakob Zoffler, Biirger in Brunn. rerkauft seinen Ilof in Perc/itoldsdorf dem Kloster Saar.
Dt. Briain 12. August 139'l.
tligo Jacobus dictus Zoffler concivis Hrunnensis nolumfacio lenore presenciiim uni-
versis. qiiod animo bene deliberafo necnon ef amicorum meorum pleno consilio prehabifo
curiam meam allodialeni in villa Perchtolsdorf sitam. que ad me rife racionabiliter per
morfem pafris mei pie mcmorie fore devolufam, honorabilibus ef religiosis viris ac dominis
Nicolao abbati et convenlui monasferii Fonfis sancte Marie virginis in Zaher, ordinis Cisfer-
ciensis Pragensis diocesis, vendidi, tradidi et iusfe vendicionis fyfulo condescendo presenlibus
et resigno, pro viginti marcis grossorum pragcnsium bonorum denariorum moravici numeri
26*
204
et pagamenti minus unani marcam. Quamquidem pecuniam michi dederunt, assignaverunt
et elTective cum integrilate persolverunt cum bonis pecuniis promplis et paratis. Eapropter
spondeo et promilto bona mea fide christiana omni sine dolo et fraude sine omni contradiccione
prefatam curiam cum omnibus suis perlinenciis a quolibet homine impetente prout jus
emphiteuticum, quod vulgariter purchrecht nunccupatur, exbrigare et liberlare, sicut jus
purgrecht poposcit et requirit, nullis contradiccionibus implicatis, sub omnibus rebus meis
mobilibus et immobilibus. Quod si non feccrim, extunc omnia et singula dampna, quecunque
perceperint propter non exbrigacionem, que rite poterint demonstrare, teneor et promitto
prefatis dominis refundere et cum integritate expedire, omni contradiccione proculmota. In
cuius rei evidenciam sigillum meum et in testimonium sigilla prudentum virorum Nicolai
dicli Perbein et Friczonis Zarwirch juratorum et civium in Brunna presentibus sunt appensa.
Dalum Brunne feria quarta ante assumpcionem virginis gloriose anno domini millesimo tre-
centesimo nonagesimo quarto.
(Orig. Perg. mit 3 aiihang. jedoch nicht mehr vorhandeneii Sig. iin m. Landes-Archive.
Art. Saar, lit. A, Nr. 16. — Abgedruckt in Steinbach II. p. 120.)
Konig Wenzel IV. ernenert deii GehrHderii. von Stahrenberg das Versprechen, dass er
ihnen seine Gefangenschaft aiif ihrein Schlosse Wildberg nicht nachtragen wolle.
Dt. Pisek 25. August 139i.
"ir Wcnczlav von gottes gnaden Romischer kunig zu allen zeitten merer des
reichs und kunig zu Behamb bekennen und thun kundt offentlich mit disem brief allen den,
die in sehent oder horent lesen, fiir uns und all unsir erben und nachknmben umb die
hehaltnusze, so die erbern Caspar und Gundaker gebriider von Slarhenibcrg dem edlen
Heinrichen von Rosenberg mit uns obgenanten kunig Wenczlav in irer vesten zu Wildtperg
gethan haben, daz wir und unsir erben und nachkumben und aile die unsern, noch
niemandt von unsern wegen gen in und iren erben und gen den iren noch gen niemand
von iren wegen von der sache und behaltnusz wegen nicht dessen feinde wollen sein, und
sollen in darumben keinerlei schedcn zuzichen noch Ihuu in keinerlei weisz, weder in noch
iren <'rben noch den iren noch niemaudt. von iren wegen von deren sachen wegen, als
oben geschriben stehet. Mit urkhund dicz briefs versiglt mit unsrer koniglichen Maieslatt
insigl. Geben zum Peszkhe nach Christes geburt dreizebcnhundert jar und darnach in dem
vier und neunzigisten jar des nachsten dinstags nach sant Bartlmes tag des h. zwellfpoten,
«nsrer reiche des Beheimbischen in dem zwei nnd dreissigisten und des Riimischen in dem
neunzehenden jar.
Ad mandatum domini regis Johannes Camin. eleclus, cancellarius.
(Wittingauer Archiv Cop. XVI/2 n. 32; Abschrift im mahr. Landes-Archive. Vgl. n. 208.
— Das Orig. im Staats-Archive zu Wien, vid. Pelzel : K. Wenzel I. Urltdb. p. 136 n. 105.)
205
313.
Konig Wenzel IV. erklarl, dass er in dem Slreite mit dem Markfjrafen Jodok und den
Iwhmischen Landherrn sich einem Schiedsspruche fiigen und niemandem das, was (jegen
ihn unlernommen u-urde, uachtragen ivolle. Dt. Pisek 25. August 1394.
My Vjiclav z buozi miiosli kri\[ Rimsli^- a Cesk^ krdl, limlo lislem zjevne vsem
vyzn^viime, ei sme dobrovolne slibiii urozenym a nasim vern^m a mil^in Jindi^ichovi z
Rosenberka, Jindfichovi z Hradce a Bi^enkovi z Skc^ly i jin;^ni podle jich Ceskym p^n6ni
nasi plnii dobrii a cislii verii: i slibujem, cozkoiivek ti ptini, kler^z my ctyfi nebo sest
s panskii radii i vedenim spolecne vydame, coz ti o nas f.4d pocestn^ho, uzitecn^ho a dobr^ho,
i 0 nase duostojenstvi i vsech jinych ftidov Cesk6 koruny, i panskycb i rytifsk^ch i panos-
sk^J^ch, svetsk^ch i duchovnich, i vsi zeme i vsi obce pocestn^, uiiitecnt^ a dobrtJ i spra-
vedliv^ zemsk^, s nasich obojich radii a vedenim vyfknii, vypovedi a obstanovi, a kterak
kolivek o vsi zemskii pravdu uciniti kdzi ti pdni k tomu zvoleni, lo vseckno tii napfed
fecenii nasi verii sdr^eti slibujom, i loho, coz oni obstanovi a zposobi o vsech f^dich i o
vse zemsk^ dobr^, uiitecn^ i pokojn^' i o vsicknn pravdu lui verii slibujem tem panom i
vsem jin^m p^n6m pomsihati i k tomu raditi i pfed se tomu diiti jiti, tak aby ly vsickny
f^dy pfi sv^m prsivu, i my pfi svi^m i piini pfi sv^m f^du, prsivu a panslvi, jakoz od
staraddvna bylo i vsecka zeme i obec pfi sv^ch pravich ostaly.
Vlce tak^, coi, se jest kolivek mezi n^mi a mezi markrabi Jostem Moravskym a
mezi piiny df^vefecen^mi i vsemi jin^mi pany neb tak^ i jin^mi, ktoz jsii kolivek skrze
to zasli V tech bezicb, jakoz jsme s nimi byli, o tu vec stalo, toho vseho jim vsem piinom
i jich budiicim i vsem, ktoz sii proto zasli, nizddn^mi fecmi ni skutky ni cim zl^m ani
skrze se ani skrze koho jint5ho pod liiz nasi dobni verii shbujem vecne ve zlem nevzdvi-
hati ani kter^mi nechutmi jim loho vzpominali ; neb co jsii kolivek p^ni k nim byli ucinili,
to jsii, jako^ jsii n^m pravili, pro obecn^ dobr^ ucinili, a tobo jim dovefime v pine.
Diile slibujem, ktefizkolivek hradovd ncb mesta neb tvrzc v tom casu jim p;in6m
nebo jich od kohokolivek dobyla jsii a ie je kto jin^ drzi, tak vsccka aby iubede neb
posledne od t6to nedele, jezto najbli^ pfijdt, v t6mdni navnicena byla a zase vsem v jich
moc sliipena, i vsickni vezni, ktefizkoiivek v tej chvili zj«5miini jsii a slibovali, ti vsickni
s obii stranii aby prosti byli. A o skodiich, kterez jsii se v tej mife slaly, coz ti voienf
piini podle nasl rady a mih)sti ucini a zposobf, aby na tom ostalo.
A to vseckno, co^ jest svrchu psiino, slibujem sdr^eti, splniti a uciniti pod nasi dobrii
verii a podle n^s bratr n^s Jan, Ikambursk^' a Luzick^' marklirabe a veivoda Goriicky za
t^z slibuje. A my Jan nyni jmenovany to vse, coz jest svrchu psiino, podle bratra naseho
mil6ho slibiijem verne sdrzeti, ucinili i s nim to vse konati. A tobo vscho na jislost sv^
peceli s na§fm vedenfm k tomuto listu pfivesili jsme a podle nds na svedomi velebn^- Rn-
precht mlazsi v6voda Bavorsk^. Klem feceny, a Pfeinyslav v^voda Tesinsk^ tak^ peceti
206
sv^ pfivesili jsii. D^n jesl lento list a psiin v Pisku l^la od narozeni Syna boziho lisfc
tfist^ho a devades^t^ho clvrl^ho, ten liter^' na zajitH po svat^m Barlolonieji apostolu slavn^m,
l^la naseho krfiievslvf Cesk^ho tric^dt^ho druh(?ho a Rimsk(^ho devdl6honact6ho.
(Das Orig. im Wittingauer Archiv ; abgedruckt im Archiv Cesky I. p. 53.)
214.
Entscheidmgen des Prager erzb. Ofpciales in dem Processe des Pfarrers Adam in Ober-
Bobrau wegen der FruchtbezUge der Kirche in SrelUi. Dt. 12. September 1394.
I^onstitutus personaliter coram domine Johanne Kbel officiali, et actis nostris obli-
gatoriis dominus Adam, plebanus ecclesie in Superiori Bobrowa Olomuc. dioc, non compulsus,
nec coactus, sed sponte et libere confessus est et recongnovit, se teneri et debitorie obligari
in quinque sexagenis gross. prag. pro sentenciis, litibus et causis, quas insimul habuerunt,
domino Petro, conventori frucluum ecclesie in Swyetla; quas quidem pecunias dictus dominus
Adam solvere promisit in fosto sancti Georgii proxime venturo sub pena excommunicacionis.
Ibidem eciam predictus dominus Petrus de omnibus et singulis causis, sentenciis
diffinitivis contra predictum dominum Adam et pro parte sua latis dimisit (ipsum) quittum,
liberum et solutum et promisit occasione earundem sentenciarum deinceps nichil exigere
ab eodem.
Ibidem eciam predictus dominus Petrus in eventum. in quem ipsum, quod absit, de
hoc seculo migrare contigerit, Wenceslao dicto Brycz de Praga dictas quinque sexag. gross.
dedit et donavit et eidera de dicto debito condescendit.
Ibidem eciam prefatus dominus Adam plebanus confessus fuit et recongnovit, se
teneri et debitorie obligari predicto Wenceslao diclo Brycz in quindecim grossis, quos sol-
vere promisit infra tres septimanas a die huiusmodi computando. Acta sunt hec anno domini
M^CCCLXXXXIIII die XII mensis Septembris, presentibus Wenceslao de Praga, Nicolao de
Lompnicz et Nicolao Chalupa, notariis publicis, sub pena cxcommunicacionis.
(Aus dem Lib. oblig. II. 12. fol. 32 im Prager Metrop. Capitel-Archive.)
215.
Pabst Bonifacius IX. beauflragt den Abt des Schottenklosters in Wien und des Marien-
kloslers in Breslau ilber dic Schadiger der Olmutzer Kirche die Excommunication und
das Interdict zu rerhangen. Dt. Rom i. October 1394.
Bonifacius episcopus servus servorum dei dilectis filiis Scotorum in Wicnna Pata-
viensis diocesis ct sancte Marie in Arena exlra muros Wratislavienses monasteriorum
abbatibus ac . . decano ecclesie Pataviensis salutem et apostolicam benediccionem. Ad
reprimendas insolencias transgressorum et Iransgressiones insolenciiim refrenandas, si nervus
207
publice discipline lentescat. eorum ad peccandum voluntas fit lapsior et exemplum impuiii-
tatis periculosius in alios dirivatur, propter quod ad presidentis officium pertinet sic debitam
execucionem adhibere justicie, quod comraissa iam crimina puniat et comraitlendorum inposterura
audaciam interdicat. Sane lamentabilis querela multorum noslrum frequenter turbavit auditum,
amaricavit et mentem, quod nonnuUi iniquitatis filii, a quorum ocuiis dei timor abscessit, in
civitate et diocesi Oiomucensi pretexlu querrarum, quibus partes ille dicuntur multipiiciter
fatigari et alias temere clericos et ecclesiasticas personas seculares et reguiares eciam in
dignitatibus constitutos civitatis et diocesis predictarum, beiiicis actibus se minime immiscentes,
non absque inieccione manuum violenta capere, detinere, carceribus mancipare. tornientis
subiicere, verberibus cedere, vulnerare, morti tradere et crudelibiis alfliccionibus ad redemp-
ciones indebitas personaliter cohercere, ecclesiasque nionasteria ac hospitalia et alia pia loca
secularia et regularia dicte diocesis invadere, frangere, capere, occupare et occupata detinere,
diruere et incendio concremare ac ecclesias, loca et nionasteria ipsa libris. calicibus, crucibus.
sanctorum reliquiis, paramentis et ornamentis aliis divino cultui et usui deputatis spoliare et
huiusmodi libros. calices. cruces, sanctorum rcliquias, paramenla et ornamenta ausu sacrilego,
necnon fructus. reddilus, res et bona aliarum personarum ecclesiasticarum, monasteriorum,
hospilalium et aliorum iocorum huiusmodi tam in ipsis ecclesiis quam extra illas existencia
eciam violenter rapere, depredari ac in predam abducere seu asportare presnmpserunt
hactenus et cottidie presuniere non verentur, propter que clerici et persone ecclesiarum,
monasteriorum, hospitalium et locorum ipsorum ea coacti deseruerunt et deserunt. ac ecclesie
obsequiis el Christi fideles sacramenlis ecclesiaslicis ac pauperes et infirmi pie hospitalitalis
subvencione fraudantur ; quodque nonnulli, qui gloriantur, cum malefecerint. huiusmodi criminum
palratores necnon clericos et personas ecclesiasticas captas ab eis ac insuper bona et res
huiusmodi per eos in predam abducla seii asportata scientcr in civilatibus, castris, villis,
forlaliciis. terris et aliis locis eoruin receptaverunt haclenus el receptant, aliqui vero premissa
omnia seu nonnulla ex eis fieri seu committi fecerunt et eciam mandaverunt seu eorum
nomine aut mandalo facla sive commissa rata habuerunt et habent, alii eciam eisdera pre-
diclorum criminum patratoribus in committendis eisdcm excessibus per se et alios prestiterunt
et prestant auxilium el favorem . eaque oinnia. que in gravein eciain divine maiestatis
offensam, animarum periculum, ecclesie liberlatis contemptum et pliirimorum scandaluin cadere
dinoscuntur, in civitale et diocesi memoratis sic sunt notoria, sic ea fama publica divulgat
sicque nociva prochdolor experiencia manifestat, quod tergiversacione aliqua ne(]iieunt
occultari. Cupientes ioiUir huic morbo, nc per moras temporum faclus cronicus fomenta
respuat medicine. oporlunam et congruain adhibere medelam, discrecioni vestre per aposlolica
scripla cornmittimus et mandamus. quatenus vos vel duo aut unus vestrum per vos vel
alium seu alios oranes et singulos tam clericos quain laicos. cuiuscunque stalus, ordinis vel
condicionis existant, huiusmodi clericoruni seu ecclesiasticarum personarum sc. iit premitlitur,
bellicis actibus non immiscencium, captores, delentores, carceruin mancipatores. compulsores,
verberatores. viilneratores, occisores necnon ipsorum clericoriim seu personanim ecclesiasli-
carum sic captorura seu detentoruni aut carceralorum receptatores, ecclesiariim effractores
208
et incendiarios ac reruni el bonorum in ipsis ecclesiis exislencium violentos spoliatores,
raptores et depredatores, necnon talia fieri mandantes seu procuranfes. aut eorum nomine seu
mandato facta rata et grata habentes ulpote excommunicalos et a canone generaliler per
omnes ecclesias et loca. in quibus expedire videritis. auctoritate noslra excommunicalos
publice nuncielis el insuper omnes et singulos tam sic excommunicatos a canone qnam
huiusmodi ecclesiaruni. monasteriorum et locorum ac personarum ecclesiaslicariim prediclarum
spoliatores, librorum frucluum reddiluum el aliorum bonorum prefatorum occupatores, deten-
tores, raptores, depredatores, abduclores vel asporlatores necnon eos, qui talia fieri seu
committi mandaverunt seu fecerunt aut eorum nomine seu mandato facla seu commissa rata
habuerunt seu habent, ipsorumque ea patrancium ac rerum et bonorum huiusmodi in predam
asportatores receptafores ex parte nostra generaliter publice in ecclesiis coram populo per
vos aut alios moneatis. ut infra compefenlem terminuuu quem eis prefixerilis. huiusmodi
captos et spoliata, rapta, abducta et asportata resliluant seu de ipsis et aliis de huiusmodi
per eos commissis debitam satisfaccionem impendant. Et si infra diclum terminura id non
impleverint. in illos. qui alias ob premissa a iure excommunicati non sunt, generalem
excommunicacionis sentenciam proferatis ipsorumque omniuni huiusmodi monlta non implen-
cium terras, opida, castra, villas el loca subicialis ecclesiastico inlerdiclo. Prelerea fam
predictos quam alios omnes et singulos clericos, personas ecclesiasticas seculares et regulares,
comites, proceres, barones, nobiles. milites et laicos, communia quoque ac universitates
civitatum, castrorum, villarum et aliorum quorumcunque locorum generaliter ef publice eadem
auctorifafe monere curetis, ut a talibus deinceps abstineant. alioquin ex func in omnes et
singulos, qui talia commitfere vel aflempfare presumpserinf, in singulares scilicef personas in
illis scilicet casibus expredictis, in quibus excommunicacionem per iam dicfos canones non
subirenf, excommunicacionis. ac in universitales, communifates ac in omnium el singulorum
lalia commitfencium civifates. opida, castra. villas, ferras et loca inferdicti generalis sen-
tencias proferafis ef nichilominus omnes et singulos. quos simpliciter et de plano sine strepifu
et figura iudicii sollerfi ef fideli adhibita diligencia repererifis talia commisisse aut fecisse
vel mandasse fieri auf commiffi auf eorum nomine vel mandato facta vel commissa rafa et
grafa habuisse. seu in fufurum committere vel facere aut mandare fieri aut eorum nomine
vel mandafo facta seu commissa rafa et grata habere, si singulares persone sive ab eodcm
canone sive vigore monicionum huiusmodi excommunicati sinf, excommunicafos nominatim
candelis accensis : si vero universitates seu communilates extiterint et monicionibus huiusmodi
non paruerinU eos nominatim ipsorumque omnium ef singulorum personarura, universitatum,
communitatum eisdem monicionibus non parencium civitafcs, opida, casfra. terras. villas et
loca interdicfa famdiu diebus dominicis et fesfivis in ccclesiis afque locis, in quibus vobis
videbitur expedire, cum maior in eis fuerit cleri et populi multiludo, publice nuncietis et
faciatis ab aliis nunciari ipsosque excummunicatos ab omnibus arcius evitari. donec super
hiis satisfecerint competenfer et absolucionis ab excommunicacione predicta et relaxacionis
interdicfi huiusmodi heneficia menierint obfinerc. Ceterum si forsan predicforum huiusmodi
scelerum patratorum et receptancium eos eaque fieri mandancium ipsisque dancium in iilis
209
per se vel alium seu alios dircclu vel indirecte publice vel occulte auxiliiim. consilium vel
favorem .presencia promocionibus et reqnisicionibus buiusniodi seu citacionibus de ipsis faciendis
eis secure vel comode baberi nequiret. vobis, citaciones et rcquisiciones huiusmodi et moni-
ciones quaslibet per edicla publica in locis affigenda publicis. de quibus sit verisimilis
coniectura. quod ad noticiam cilalorura et monitorum buiusmodi pervenire valeant. faciendi
plenam lenore presencium concedimus facullatem. El volumus. quod moniciones et requisi-
^ciones ac cilaciones huiusmodi perinde ipsos citatos requisitos et monitos. ut premittilur.
arctent ac si eis facte et insinnate presencialiter et personaliter extitissent. Non obstanlibus
tam felicis recordacionis Bonifacii pape VIII. predecessoris noslri, in quibus cavetur. ne
aliquis extra suam civitatera el diocesim nisi in cerlis exceptis casibus et in iilis ultra unam
dietam a fine sue diocesis ad iudiciura evocetur, seu ne judices a sede depulali predicla
extra civilalem et diocesim. in quibus deputati fuerint. conlra quoscunque procedere sive
alii vel aliis vices suas commiltere vel aliquos ultra unam dietam a fine diocesis eorundeni
Irahere non presumant et de duabus dielis in concilio generali. quam aliis quibuscunque con-
stitucionibus a predecessoribus nostris Romanis pontificibus tara de judicibus delegatis quam
personis ullra certum numerura ad judicium non Irahendis aut aliis editis, que veslre possent
in hac parte jurisdiccioni aut potestati eiusque libero exercicio quomodolibet obviare. seu si
aliquibus communiler vel divisim a predicla sit sede indultum. quod interdici. suspendi vel
excommunicari non possint, per litteras aposlolicas non facientes plenam et expressara ac
de verbo ad verbum de indulto buiusmodi mencionem. Datum Rome apud sanctum Petrum
kal. Octobris pontificalus nostri anno quinto.
(Aus ciner vidimirten Copic dc anno 1396 im fiirsterzb. Archive in Krenisier.)
2 1 «.
l^ikolaus Bhchof ron Olmiitz- gestaftef. dass Mixik mn Modritz- einen Lahn iind z-trei
Ilofstatten rerkanfe. Dt Mirau 13. October 1394.
W ir Niclas elc. bekennen etc. das fur uns komen ist Jlixico von Modric/. iinscr
lieber getreuer und hat uns zu wissen gelan, das er ein lehen akkers und zwe hofstete
mit aller zugehorunge, die von uns als einera bischove zu Olomucz zu rechtem mannlehen
ruren. vorkauft habe rechf und redlich umb funfzig mark grosser prager (pfennigl mer-
herischer zal elc. Holuhen von Jlodricz und reichte es uf in unsere hende als lebensrechl
ist und bat uns der egenannte Mixico. das wir das egenannte lehen und die zwen hofstelten
Holuben zu rechtem mannlehen geruchten zu leihen. Des haben wir elc. lut in aliis literis
vendicionum). Testes: Jodocus de Wolfsberg, Johannes Czepericz, Bernhardus de Repaw.
Dalum Meraw feria lercia ante festum sancli Luce evangeliste anno domini M^^CCC nona-
ffesimo quarto.
(Krcmsierer Ijphensquatern IT. p. 103.j
27
210
317.
Johann con Hoditz- rerkauft fiinf Lahne in dem Dorfe Hosicka deni Kloster in Neureisch.
Dl. 13. i\orember 1394. s. l.
tigo Johannes de Hodicz unacum heredibus meis tenore presencium ad universorum
noliciam publice cupio devenire. quod sana et matura deliberatione prehabita in villa mea,
Rosyczka nuncupata, quinque laneos cum quartali unius lanei cum agris cultis et incullis.
pratis pascuis rivulis rubctis montibus vallibus nemoribus judiciis juribus obvencionibus, pleno
rum dominio, censibus nec non cum berna regali, pertinenciisque eorum universis ac eciam
cum omnibus illis, que limites eorumdem quinque laneorum cum quarlali ambiunt et distinqunt,
que nunc ibi sunt, aut quomodolibet fieri poterunt in futurum et quocunque nomine censeantur.
religiose sorori domicelle Jutte moniali et custrici monasterii beate virginis in Reusch.
premonslralensis ordinis diocesis olomucensis tolique conventui et nionasterio ibidem titulo
vere vendicionis vendidi jure proprietatis et heredilatis tenendos habendos utifruendos ac
in perpetuum possidendos, pro quinquaginta sexagenis grossorum pragensium denariorum puri
argenli, quam quidem pecuniam ab ipsa domicelia Jutta supradicta in parata et numerata
pecunia fateor me plenarie percepisse et totique conventui ac monasterio predicto quitacionem
facio de solucione pecunie supra dicte; tolumque jus, quod mihi hcredibusque meis compe-
lebat et compelere poterat in eisdem quinque laneis et quartali, in convenlum predicti
monasterii et reclores legitimos ejusdem presentibus transfero et Iransfundo absque omni
dolo, nihil mihi aut heredibus meis ibidem rcservando. Nos igilur Marsico de Uslrassyn.
Adam dictus Cadalice de Rzeczice, Gessko diclus Konias de Kniehnicz, Litvinus dictus
Illawnycze de Rosecz et Buzko de Ilodicz fideiussores el disbrigalores una cum Johanne
supradicto et pro ipso promillimus bona noslra fide et sincera sine dolo, omncs unanimiter cum
heredibus noslris manu coniuncta in solidum et indivisa, predictos quinque laneos cum quartali
el pertinenciis eorumdem universis supra notalis, predicte domicelle Julle et monaslerio predicfo
ac convenUii monasterii ejusdem conlra quemlibct hominem, cuiuscunque slalus aut condicionis
fueril, impetenlem aul impetcre volentem et speciahter por modum discussionis, quod vulgariter
ssutye dicilur. impetere volentem, jure terre Moravic secundumque consuetudinem fidelilcr
disbrigarc, tabulisque terrestribus in primo dominorum concilio scu colloquio generali dictos
quinque laneos cum quarlali annolare iri-ecusabiliter sine dolo. Si vero cerlis racionabilibus
prepedicli causis id faccre neglexerimus, ex tunc slatim in sequenti et proximo concilio seu
colloquio dominorum dictos quinque laneos cum quartali debemus et promillimus bona fide
ut supra, prefate domicelle Julte et monasterio ac convcnlui secundum consuetudinem et
modum tcrre Moravie, ul prcferlur, inlabulare, occasionibus et contradiccionibus quibuslibet
proculmotis. Itcm promilliiiius bona lide istam summam berne regalis, que concernit prefatos
quinque laneos, cum quarlali ex sumuia seu regislro terreslri exlrahere, in hoc consciencias
noslras non olTendendo, et ipsi summe seu registro clauslrali annotare. Si vcro aliquo modo
predicta bona cum perlinenciis eorumdem videlicet quinque laneos cum quartali in prcdicla
211
villa constitutos disbrigart' si-u tabulis terre annotare, ac ea, que prescribendo promitlimus.
facere neglexerimus seu non possemus quovismodo, ex tunc duo nostrorum cum duobus
famulis et qualuor equis, quicunqtie et quandocunque requisili et monili fuerimus per ipsam
domicellam Juttani. aut convenlum predicli monasterii seu rectores. tulores, gubernalores
vel nuncios speciales ipsius monaslerii, mox obslagium debitum et consuetum in ipso oppido
Reusch ad hospitem honestum per prefatos domicellam Juttam seu conventum vel rectores, tutores.
gubernatoresprediclimonasterii nobis deputatum tenebimuretdebemus sine quibusvis excusacioni-
bus et conlradiccionibus ad prestandum verum et consuetum obslagium subintrare et inlroire, et
id obstagium more solito observare nou exeundo de eodem, donec supradicla pecunia unacum
augmenlo tercie partis et omnia damna, que desuper quomodocunque accreverint per me
et fideiussores meos plene et integraliter prenotate domicelle Jutte et monasterio ac convenlui
predicto fueril persoluta ; qualuordecim vero diebus elapsis prefato obstagio prestito vel non
preslito mox prefata domicella Julta, conventus reclores et gubernalores prefati monasterii
dictam pecuniam videlicet quinquaginla sexagenas grossorum pragensium el cum augniento
lercie partis inler judeos seu christianos conquirere poterint super damna omniuni noslruni
premissorum. In cuius rei evidens testimonium sigilla noslra omniuni suprascriptorinn
videlicet 3Iarssiconis de Ustrassin, Ade dicli Kadalice de Rzeczicze, Gesskonis dicti Kouias
de Knyehnicz, Litvini dicli Hlawnycze de Hosecz et Busconis de Ilodicz de cerla omniuin
noslrum sciencia presenlibus sunt appensa. Dalum et actum sub anno domini niillesinio.
trecenlesimo nonagesimo quarlo, feria sexta in die sancti Briccii confessoris.
(Abschrift im Arcliive dos KI. Neureisch.)
218.
BrUnii ir>. Noremher 1394.
i^larkgraf Jodok verfiigt, dass die fallige Urbede Berlins und Kolns auf die Schuid
weeen Kopenicks abgerechnet werde.
(Riedel Cod. Rraiidpnh. Suppl. 2.51.)
21».
Indulgeiiz dex Pah.sfes Boiiifaciiis IX. fiir die Olmiitzer liirrlir.
Dt. Roin /.). .\oremher 1394.
Bonifacius episcopus servus servorum dei universis Christi fidelibus presentes litteras
inspecturis salutem et aposlolicam benediccionem. Dum precelsa meritorum insignia, quibus
regina celorum virgo dei genitrix gloriosa, sedibus prelata sidercis quasi stella matutina pre-
rulilat, devote consideracionis indagine perscrutamur; dum eciam inlra pectoris archana
revolvimus, quod ipsa utpote mater misericordie, gracie et pietatis amica, humani generis
27*
212
consolalrix, pro salute fiilelium, qui delictorum onere pregravantur, sedula exorafrix el per-
vigil ad regem, quem geiiuit, intercedit; dignum quin pocius debilura arbitramur, ut Christi
fideles ad virginis tam sublimis iugem veneracionem et assiduam eciam per indulgenciarum
munera provocemus, presertim cum sacra eius memoria recensetur. Cum itaque sicut
accepimus in ecclesia Olomucensi singulis diebus per anni circulum missa sub honore eius-
dem virginis alme consueverit solenniter celebrari, ad quam audiendam confluit populi mulli-
tudo. nos cupientes ut Christi fideles eo libencius huiusmodi celebracioni misse studeant
interesse, quo ex hoc maius animarum commodum se speraverint adipisci, de omnipotentis
dei misericordia et beatorum Petri et Pauli apostolorum eius auctoritate confisi omnibus vere
penitentibus et confessis, qui celebracioni eiusdem misse devote interfuerint, singulis videlicet
diebus. quibus eos dicte celebracioni interesse contigerit, unum annum et quadraginta dies
de iniunctis eis penitenciis misericorditer relaxamus. Volumus autem, quod si alias visitan-
libus dictam ecclesiam vel ad eius reparacionem seu fabricam manus porrigentibus adiutrices.
aut alias inibi pias elemosinas erogantibus seu alias aliqua alia indulgencia imperpetuum vel
ad certum tempus nondum lapsum duratura per nos concessa fuerit, presentes littere nullius
exislant roboris vel nomenti. Datum Rome apud sanctum Petrum XVII kalendas decembris,
pontificatus nostri anno sexto.
(Orig. Pei-g. anli. Bleibulle im fursterzb. Arcliive iii Kremsier.)
220.
Fririlefjiuiii des Markgrafeii Prokop fiir die Stadl Bodenstat.
Dt. Bodenstat 30. November 1394.
J\os Procopius dci gratia marchio Moraviae ad cunctorum notitiam praesentia cupimus
et volumus devenire. Quod pensantes, considerantes et videntes inopiam et defectus civilalis
nostrae Bolhstal incolarumque ipsius civilatis profectus summopere cupientes evenirc, gratiam
cum ipsa civitate et incolis ipsius civitatis fecimus et praesentibus facimus specialem, prout
in articulis infra scriptis plenius continetur. Primum quia ipsam civifatcm Bothstat ac incolas
ipsius apud ipsorun) jura antiqua prout antiquitus habuerunt, dimittimus manere, ipsa jura
non infringentes sed polius in melius producentes et praesentibus confirmantes. Etiam
volumus et gratiam ipsis facimus, ut ipsa civilas Bolhstat ac incolae ipsius civilatis et inha-
bitatores omnibus jiiribus, prout ipsa civifas Olomucensis babet, et ab antiquis retinet et
tenet, poliantur et fruanfur, ipsa jura, sicut ipsa civitas habel, ipsi civitati nostrae Bothsfat
ac inhabitatoribus non violantes sed ul inviolabilia perraaneant, virtute praesenlium confirma-
mus. Efiam adjungimus volenfes, si quis vel qui incolae et inhabitafores villarum videlicet
Rudosan, Botzkau, JVIilbans, Libenfhal, Spanov, Landmar. Bernau, Lidnan. Smefzan, Gaister-
dorir, Sigharlau et Herrmannsdorf de bonis ad ipsam civitatem specfantibus pecora vel
pecudes, blada sive alias quascunque res venditioni vellent exponere, primum ut ad civilatem
Bothslat adducant et inibi vendant; sin autcm in ipsa civitale ipsas res, prout superius
213
cxprimuntur. vendilioni non possenl exponere, ex lunc judici ipsius civilalis innotescenles
aA propria reducant et hoc ipsuni judici ipsius villae. iii qua inliabilant, proponentes ipsa
blada, cujuscunque grani fuerinl. pecora et pecudes sive alias res alibi civitatuni et locorum.
ubi ipsis videbitur, abenent el vendanl. Similiter adjicientes, si quis vel qui ipsa blada.
pecora vet pecudes sive alias res, quibuscunque noniinibus nuncupentur, hic in civitate judici
non proponenles ahbi locorum et civitatum vendentes ahenarent, ex tunc ipsas res pecora ve
pecudes sive ahas res venditionei expositas in viis captas et arreslatas ad nos volumus esse devo-
lutas. et tahs vel talcs. qui taiia fecerit vel fecerint, volumus. ut cum singulis rebus mobilibus
et immobilibus in nostra gratia consliluatur vel constituantur. Etiam si quis vel qui incolae
ipsius civitatis Bothstat equos habuerit vel habuerinl, nos ipsi vel ipsis sicca et arida de
silvis civilati adjacentibus abducere propriis usibus praesentibus indulgemus, sed tamen nobis
solutiones singulis annis de ipsis equis videlicet avenam el alias solutiones, sicuti praede-
cessoribus nostris fecerunl, solvere dehent et tenentur, etiani hac gratia ipsi civitali per nos
ac incolis addita, quod nullus judicum villarum superius expressaruni ad ipsam civitatem
spectantium debent alibi cerevisiam ad propinandum emere vel comparare, nisi bic in
civitate Bothstat apud inhabitatores ipsius civitatis : in tali tamen pretio ipsis judicibus vas
cerevisiae debetur vendi et dari. quemadniodum in civitatibus videlicet Odry. Bautbshau
et in Hranitz compararenl. hoc tamen excluso, quod supradictarum villarum judices de ipsis
viilis ad civitatem spectanlibus dum el quando sufficere poterini cerevisiani ipsis induigemus
braxare et incolis ipsius villae. in qua braxaverint, propinare. El ut gratiae ipsi civilati et
incolis et inhabitaloribus per nos factae solidenlur firmae el inviolabiles in futurum per-
manerent, ipsas gratias in articulis et punctis proul superius cnntinentur. de certa nostra
scientia praesentium virlule ralilicamus et confirmamus nostro sigillo praesentibus subappenso.
Dalum et aclum anno domini millesimo trecentesimo nonagesimo quarto. feria secunda in
Bothstat, die et festo sancti Andreae apostoli gloriosi.
(Au8 der Privilegienbestatigmig der Kaiserin Maria Theresia im malir. Laiides-Archive.)
221.
Marieitbiirtj S. December 139'l.
ller Hochmeisler in Preusseii verspricht dem Markgrafen Jodok die von dem
Herzog Johann von (Jorlitz dem Ordeii zuiii Kauf oder Pfandbesitz angebotene Neumark
nichl anzunehmen.
(Riedel Cod. Brandenb. A. XXIV. 98.)
214
Johann Markgraf zu Gorlitz, Stefan Pfalzgraf bei Rhein^ Lamprecht Bischof von Bam-
berg, Friedrich Burggraf ron Nurnberg, Nihias Bischof ron Olmiilz, und Johann Bischof
von Meissen eersprechen dem Markgrafen Jodok und seinem Anhange sic/ieres Geleite
nach Budweis zu den Friedensunterhandlungen mif K. Wenzel IV.
Dt. Budiceis 6. December 1394.
Wir Johannes von gots gnaden marggrave zu Brandemburg zu Lusicz und herzog
ZH Gorlicz. Stephan Pfalczgrave bei Rein und herzoge in Beyern. Lamprecht bisschofF zu
Babemberg. Fridereich burggrave zu Nuremberg, Niclas von Olomuncz und Johannes zu
Missen bischofe. bekennen offenlich mit disem brive allen den. die in sehen, horen adir
lesen. das wir von wegen des allerdurchluchtigsten fiirsten und hern. hern Wenczlawes
Romischcn und Behemischen kuniges, unsers lieben hern, unsersselbes und aller andern.
die durch des egenanfen unsers hern des kuniges und ouch unsern des vorgenanten herzog
Johansen von Gorlicz willen und oiich aller andern der unsern willen tun und lassen, an
alles arg und an geverde. globen mit disem unserme offen brive, dem hochgeborn fursten
hern Josten marggraven zu Merhern und den edlen Heinreich von Rosemberg, Heinreich
von Neuenhause, Brzenken vom Skal und dorzu allen fursten, hern, rittern, knechten und
aller raeniclichen, die mit in selber und von irenlwegen mit uns und andern des obgenanten
unsers hern, des Romischen kuniges reten zum Budweis adir anderslwo in dem kunigreich
zu Behem tage leisten und halden werden, von date dicz brives bis ubir vierzehenlage
eine ganze Ireue, sicherheit, fride und geleite in zu tun und zu halden, bei unsern guten
treuen an arg, uff die selben tage zu komen, do selbist zu sein und von dannan widder
bis in ire eigne slos und heimut sicher leibes und gutes, an ailes arg. Und haben dorumb
disen brief versigelt mit unsern anhangenden ingesiglen. Der geben ist zum Budweis, noch
Cristes geburt dreizenhundert dernoch in dem vier und neunzigistem jaren, an sante
Niclastage des heiligen bisschofes.
(Orig. Perg. 6 anh. Sig. in den altstandischen Acten des malir. Laudes-Archives.)
223.
Mnrkgraf Jodok und die bohmischen Landherrn schliessen mit den osferreichischen Herzogen
einen Bund auf sieben Jahre. Dt. Weitra 17. December 1394.
\w ir Jost von gotes gnaden marggraf und herre zu Merhern und wlr die nach-
geschriben landtherren ze Peheim : Fleinrich von Rosemberg, Hcinrich von Neuenhusze.
Brzenke von Skai, Heinrich Berka von Hoenstein, Jan von Michelsperg, Otte Bergaw genanl
von Byelyna, Wilhelm vou Landstein, Boczke von der Chunslat genant von Podyebrad.
Hasske von Lemperg, und Czenke von Warlemberg, bekennen und tun kunt offenlich mit
215
dern brief fur uiis und unserr erben und nachkomen, daz wir bedacht haben, daz wir und
auch land und leul und alle unserr undertan und alle die zu der kron ze Peheira gehorendt.
nicht bei rechten, freihaiten. gnaden und g-uten gewonhaiten bleiben mugen und behalten
werden, als daz kunigreich und die kron ze Peheim und daz marggraflum ze Merhern und
wir die egenanten landlherren herkomen sein. Wie wol wir daz ze menniger stund ze rede
bracht haben an den steten, da wir das recht lun solten. darumb uns doch kainend nit
werden mocht, noch uns dez endes hinfur nicht versechen, und darunib durch frides und
gemaches wilien land und Icut und auf daz. daz daz recht bei seinem rechten schirme reichen
und armen beleibe, haben wir uns vorainet und vorpunden. vorainen und vorpinden uns
auch wissentlich mit dem brief oeireuJich freuntlich und an geverde zu den hochgeborn
furslcn herzogen Albrechten und herzog Wilhelmcn und herzogen Leupolten geprudern, seinen
vettern, und herzogen Albrechten dem jungen. dez egenanten herzog Albrechten sun, allen
herzogen zu Osterreich, zu Steyr, ze Kerenden und ze Krain, graven ze Tyrol ctc. A'on
den nechsten kunftigen vveihenechten uber syben ganze jar, die nechsten nachanander. Dez
ersten, ob iemant, wer der were, von der kron und dem kunigreich ze Pehaim mit iren
zugehorungen, die obgenanten von Oslerreich, ire land oder leute. wie die genant weren.
wider recht bekriegen, besweren, dringen oder laidigen wolten an iren wirden, eren, landen,
leuten oder gutern, daz wir, alspald die sach an uns kumpt, daz understeen und wenden
sullen und wellen, mil allem unserra vormugen unvorczogen und an geverde. und auch disz
sach treiben, und zu gutera ende pringen, als ob si unserr selber sach were, damit die
obgenanlen von Osterreich bei iren wirden, eren, landen, leuten und gulen beleiben, alz si
daz von alfer vncz herpracht haben. Wenn auch der durchluchtigster furste unser gnediger
liber herre, herre W^enczlaw Romischer kunig und kunig zu Pehaim solich richligung mit uns
fur sich nimpt, damit derselbc unser herre und sein kron zu Pehaim. wir und land und leut ze
Pchaim mit iren zugehoruiig beleiben bei den rechten, freihaiten, gnaden und gulen gewonhaiten
alz daz von aller herkomen ist, daz mogen wir wol aufnemen, doch also : ob iemant. wer der
were, von derselben kron zu Pehaim und ir zugehorung die obgenanten von Osterreich
wider recht bekriegen, laidigen, dringen od(>r besweren wolt an iren wirden. cren. landen,
leuten und gutern, daz vvir dennocht darumb gcnzlich bei in beleiben und in beholffen und
beislendig sein sullen und wellen getreulich, als abengeschribcn stet, an geverde. Geschech
auch daz ainem tail oder paiden obgenanten nichl end vverden mocht, und daz sich die
sach ze krieg zug. so sullen wir marggraf Jost und wir die egenanten lantherren von
Pehaim den egenanten von Osterrcich mil allem unserm vermugen unvorzogenlich an geverde
geraten, geholffen und beistendig sein und auch die sach trciben, alz ob uns das selber
anlreff, und die zu ainem ende pringen, daz paiden lail der sachen ain end werd, und
sol sicb auch denn furbazz ain tail an den andern nicht richten noch sunen, die sach sei
denn zu ainem end pracht. alz vorgeschriben stet, an geverde. Und wir der obgenante
marggraf Jost globen und vorhaissen bei unsern fursllichen eren und treuen. und wir die
obgeschriben landherren zu Pehaim nlle, und unserr icdlicher insunder, versprechen und
vorpinden uns bei unsern eiden, treuen und ere wissentlich mit dem brief, die obgeschribep
216
ainigung- und alle iind iedliche artickell, die darinn sind begrifFen, die vorgenanlen syben
jar aus war und stet ze halten, und die getreulich und genzlich ze volfuren und zu endten
mit allem unserm vormugen an geverde, alz vor an diesem brief stet gcschriben. Und dez
zu urkund geben wir vorgcnanter marggraf Jost und wir die obgenanten landtherren von
Pehaim den egenanten von Osterreich den brief mit unsern anhangenden ingesigeln vor-
gesigelten. der geben ist ze Weytrach an pfinztag vor sand Thomas tage, dez heiiigen
zwelfpoten, nach Criste geburt dreizehenhundert jar und darnach in dem vier und neun-
zigisten jare.
(Die Abschrift aus dem Originale, an dem zehn h. Sigel, mitgethcilt vom k. k. geh.
Haui!-, Hof- und Sta.Tts-.\rchive in Wien. — Vgl. Pelzl : K. Wenzel I. Urkdb. p. 140 n. 112.)
224.
Notariatsacf. in welchem sich Theodorick von Wischaiu Pfarrer in Pustinir, und Johannes
Salz-ar. Altarist ebendnselbst, rerpflickten, den Sckiedssprnck des Olmiitzer Officialen und
des Arckidiacons i-on Prerau zu kalten. Dt. Rom 20. December 1394.
In nomine domini amcn. Sub anno nalivitatis eiusdem millesimo trecentesimo nona-
gesimo quarfo, indiccione secunda, die vicesima mensis Decembris, hora vesperorum vel
quasi, pontificatus sanctissimi in Christo patris et domini nostri domini Bonifacii divina pro-
videncia pape noni anno sexto, in mei notarii publici testiumque presencia subscriptorum
ad hoc vocatorura constituti personaliter honorabiles et circumspecti viri domini Theodricus
de Wisschaw, rector parochialis ecclesie seu vicarie in Puslmir, pro se ipso parte ex una.
et Berlrandus de Pustmir presbiter dicle diocesis, procurator et procuratorio nomine, ut
asseruit, discreti viri domini Johannis Salsar, altariste altaris sancte crucis de Pustmir predicli
principalis parle ex altera, nolentes per strepilum lilium fatigari, ambo insimul concorditer
de et super omnibus lilibus questionibus et controversiis, que vertitur vertebanlur seu verti
et esse spcrabatur, super dicla parochiali ecclesia seu vicaria in Puslmir compromiserunt
unanimiter et concorditer prefati Theodricus per se et Berntrandus procurator ac procuratorio
nomine quo supra, ut asscruit, in venerabiles et circumspcctos viros dominos officialem
Olomucensem et magistrum Sanderum archidiaconum Preroviensem absenfes tamquam presenfes
in arbitros arbilralores et amicabiles compositores, promillcnles ipsis noniiiiibus quibus supra el
michi nolario publico vice el nomiue diclorum duoriim arbilralorum seu amicabilium composilorum
stipulanli et recipienti, quod ipsi diclis arbilris arbilratoribus et amicabilibus compositoribus
pro se et suis heredibus stabunt parebunt et inviolabililer obedient, et quod omne laudum
arbitrium diffinicionem seu pronuncciacionem et concordiam per ipsos arbilros arbilratores
et amicabilcs coinpositores in parlibus prius inccptum, quod vel quam ipsi intcr eos pronunc
finiendiim arbilraiulum ac proniincclandum discuciendiim i-t emulgandum duxerint seu quomodo-
libet arbitrali fuerint in scriplis vel sine scriplis, semel vel pluries, diebus ferialis et non
ferialis, sedendo vel slando. quandociinqiie el qHalilerciinqiie el ubicuiiqiie, parlibiis presen-
217
tibus vel earum altera absentc. dum tamen sufficienter vocata fuerit, arbilrabunt laudabunl
ac emulgabunt, et contra illa vel illud in aliquo non venire aliqua racione vel causa de
jure vel de facto. Ac quod arbilrio et pronuncciacioni laudo ordinacioni et diffinicioni
prediclis per dictos arbitros arbitratores ac amicabiles compositores faciendum pronuncciandum
et diffiniendum sentenciandum ac componendum nunquam appellabunt nec proclamabunt seu
recurrent ad arbilrium allerius boni viri, nec illa vel partem illorum petent revocari vel
moderari sub pena centum Horenorum auri de camera boni et iusli ponderis, quos a parte.
que contra premissa vel aliquid premissorum seu dependencium ab cisdem. quomodolibet
contra feceril. voluerunt ipsi compromittentes per ipsos arbitros arbilralores scu amicabiles
composilores ab eadem parte cxtorqucri. Quorum medielatem camere apostolice, reliquam
vcro partem ipsis arbilris et arbilratoribus usibus decrcvcrunt applicari. Pena vcro prcmissa
soluta vcl non solula. coinpromissum ac laudum seu arbitrium prcfalum fcrcndum nichilominus
plenam obtineat roboris firmitatem. Pro quibus omnibus et singulis supradiclis complcndis
et inviolabilitcr obscrvandis ipse dominus Bertrandus procuralor et procuratorio nominc. ut
premittitur, dicli domini Johannis Salsar principalis se ipsum suosque hcredes et successores
ac oumia sua et suorum boua mobiiia et imniobilia, prcsencia ct fulura, ccclesiastica et
mundana ubicunquc cxistencia dicto domino Thcodrico obligavit ypotecavit voluit quoqiie
et promisit, stare in omnibus ct singulis punctis pactis obligacionibus et penis sicut ipsc
dominus Johannes principalis. Supcr quibus oinnibus et singulis premissis dicti compromittentcs
mc infrascriptum notarium publicum rcquisivcrunt. ul ipsis unum vel plura conficerem publica
instruinenta. Acta sunt hec Roinc in basiiica principis apostoloruin de url)e sub anno,
indiccione die mense hora et pontificalus quibus supra. Prescntibus honorabilibus ct discretis
viris et doniinis Johanne de Slraznicz canonico Olomucensi, Johanne dicte Jeskonc canonico
Brunnensi Olomucensis. magistro Francisco Bory rectore parochialis ecclcsie in Svvin
Wratislaviensis diocesis. fralre Pctro dicto Pestal rectore parochialis ecclcsic in Trebacz
Olomucensis diocesis. testibus ad prcmissa vocatis spccialitcr et rogatis.
Et ego Sigismundus elc. aposlolica et imperiali auctoritate notarius etc.
(Orig. Perg. im fiirsterzb. Arehive in Kremsier.)
225.
Transsiimpl der Vrkiinde des Olmiitz-er Bischofes Jolnnin ddo. 3(f. Septemher 1340 fiir
dns Nonnenliloster in Fitstmir. Dt. 22. December 1394.
In noininc domini anicu. Siib anno nativifatis eiusdcni millesimo trcccntesimo nona-
gesimo qiiarto. indiccionc sccunda , die vicesima secunda mcnsis Dcccmbris in clauslro
Pussmir. ponlificatus sanctissimi in Christo patris et doinini, domini Bonifacii divina provi-
dencia pape noni anno sexlo, honorabilis vir dominus Johannes. dicti claustri provisor ct
prepositus ac plebanus in Salz quasdam lileras .... michi exhibuit necnon ine rcquisivit.
quatcnus ipsas transsumcrcm ac in formam publici inslriimcnli rcdigerem. Tenor vero dictc
litere dinoscilur forc lalis: „In nomine sancte ct individuc Trinitatis palris et filii et spiritus
28
218
sancti amen. Nos Johannes episcopus Olomucensis etc. Actum et datum Olomuncz die beati
Jeronimi anno domini 1340." (vid. B. 7 n. 290). — Acta sunt hec et facla anno, indic-
cione etc. quibus supra. Presentibus domino Francisco fratre ordinis sancti Benedicti pre-
narrati monasterii in Pussmir confessoris, Nicolao dicto Litther altarista, Petro de Opavia,
Wenceslao de Chremsir sacerdolibus prelensi monaslerii in Pussmir capellanis, Swachone
cliente et aliis testibus.
(Auszug aus dem Orig. in der Bocek'schen Slg. n. 3409 iro mahr. Landes-Archive.)
22«.
Der Iglauer Stadtpfarrer quittirt die Stadt uber 50 Schock Gr., welche ihm schieds-
richlerlich zuerka/uit wurden. Dt. Selau 25. December 1394.
Kigo Wenceslaus rector et plebanus parochialis ecclesie in Iglawia, professus
monasterii Siloensis Premonstratensis ordinis recognosco universis et singulis presentes literas
inspecturis et fateor, me per honorabiles Buzkonem plebanum ecclesie in Hodossin et Herr-
mannum ecclesie mee predicte Iglaviensis vicesg-erentem, procuratores meos legitimos ad
hoc constilutos, quinquaginta sexagenas grossorum pragensis monete pro termino ultimo
Christi nativitatis virtute permulacionis honorabilium virorum dominorum Cunssonis de
Trzebowel decretorum doctoris et Nicolai de Puchnik licenciati in decretis, olim officialis
pragensis, arbitrorum et amicabilium compositorum, a prudentibus et famosis viris judice et
juralis a totaque communitate civitatis Iglaviensis in parata pecunia actu percepisse, de
quibusquidem quinquaginta sexagenis grossorum nichilocninus et precedentibus solucionibus
in duobus terminis, videlicet sancti Viti marliris et sancti Galli confessoris, iuxta disposicionem
pronuncciacionis michi rite et effectualiter faclis, presentibus eos quitto et quitlos reddo
omnimode et absohitos. In fidem cuius sigillum meum proprium presentibus est appensum.
Dalum et actum in monasterio Siloensi sub anno domini millesimo trecentesimo nona-
gesimo quarlo in die Chrisli nativitatis, que fuit XXV. die mensis decembris.
(Orig. Perg. h. Sig. im Igl. Stadt-Archive.)
22«.
Jodok Markgrnf roii Mahren beredet in seinem und des Herzoijs Alhrecht ron Osterreich
Namen einen rierwnchentlichen Frieden mit Albrecht, Hi/nek und Sinil ron Vdttau.
Dt. Znaim 2.9. December 139i.
»Vir Joat von gotes gnaden marggraf und herre zu Merhern bekennen ofFenlich
mit diesem brilTe, daz wir fur uns und alle die unserr und auch fiir den bocbgebornen
fursten herren .Albrechten herzogen zu Osterrcich etc. unsern liben ohem, und fur alle die
seinen, und fur alle die, die durch unserr beider willen tun und lassen, einen cristenlichen
219
pfefen iind o-anzen frede mif den edlen Albrechfen und Hinken von Vefhaw bereft und
usgenomen haben von diesem heufigen tage uber vier ganze wochen. die schirest noch
enander komen. und den leffzten lag den ganzen tag. Und globen in guten treuen fur uns
und alle die unsern, und fur den egenanten unsern liben ohem und fur alle die seinen und
fur alle, die durch unser beider willen tun und lassen, das wir denselben frede mit den
vorgenanten Albrechten und Hinken und allen den iren und mit allen den. die durch iren
willen tun und lassen. stete und ganz haben und halden wollen, gutlich und unzubrochen.
in aller masse, als obgeschriben sfet. an geverde. Auch globen wir obgenante marggraf
Jost fur den egenanten unsern liben ohem. daz er mit allen den seinen und mit allen den,
die durch seinen willen tun und lassen, mit dem edlen Smylen von Vethaw. mit allen den
seinen, und mit allen den. die durch seinen willen tun und lassen, diesen frede auch stete
und ganz haben und halden sollen in allermasse. als in diesem briefe isf begriffen. Mit
urkunt dieses brifes vorsigell mif unserm anhangunden ingesigel. Geben zu Snoym noch
Cristes geburt dreizenhundert jar dor noch in dem vier und neunzigislem jare des nechsten
dinstags noch der kindelein tage.
(Orig. Perg. mit anh. Sig. in den altstiindischen Acten des mahr. Landes-Archives.)
228.
Bericht iiber dle erste (lefantjennehmunfj Koni(j Wenz-els. 1394.
r ra>senfium annorum fempore jocundamen et plausum vif.T quivis infelligens propfer
diefina exercitia novifatum studeat diligentius appetere; necis vero amaritudinem a mentis
proposito tofis nisibus procul pellaf. Nam post mortem singularis et prscipui amaforis
justitisB. serenissimi principis et domini. domini Karoli quarti Romanorum imperatoris regis-
que Bohemorum illustrissimi. imperio et coronje regni Boheminp muifa mala prohdolnr snuf
ostensa: nam imperium ab eodem fempore lenuifatis pependit fuuiculo. ita quod principalis
heres imperii corona majesfafis renuit consolari. His vero femporibus aemuli justili.T.
seminafores totius discordiae, quibus evenit graviter ipsonim dimiffere doniinia. sfudebiint pro
honore scandalum, discordiam pro concordia, malum pro bono. indirectum pro reclo. inju-
stum pro justo. falsum pro vero. jusfiliiB vero viam nullomodo cognoscenfes. Forlis ani-
mosifas. strenuitas valida. sinceraque consfautia. eruditio fidei. viduarum gemifus. orphanorum
destructio. quofidianus clamor communifafis et pauperum, nonnullos principes et terra' movil
dominos, ut justiliae imperii et regni Bohemiaj incolarumque ipsius cernentes incommoda,
fstuderent) pio gubernamine tollere gravamina et evellere novellorum ac sophistarum domi-
norum potentiam. ut qtiivis cognoscat abavi sui proireniem et confra in nctuiu siium redeal.
unde venif. Non modica vero in Boemi;e dominorum convenit nobilifas. (|iii inlrii se defeclus
singulos impcrii regnique fideliter, totiusque communifatis librantes incommoda. Majestafem
regiam pr.Tassumpto accesserunt masticafo inter se consilio ; unus sibi refulif per h.-ec verba :
28*
220
Princeps serenissime. domine graliose ! Cum justitia iniquitatis astricta sit habenula, et in
regno Bohemiie niulta perpelrantur illicita, ila quod per vaoas petiliones et sophitsicas,
ecclesiie spoliantur beneficiis, viduse et orphani heredilatibus, regnum rogimine deficit. imperiuni
cassatur dietenus ; per quod unde (sic) regno et provincife magnum posset dedecus exoriri :
Serenitatem tuam petimus, ut dorainum nostrum gratiosum, quatenus velis regno porlas aperire
juslitiiB et inconvenienler ablata in loca sua redigere, ut possessor proprius gaudeat possidere
propria ; nam regnum consuevit exercere anliquilus. ut singularis vulgus lamentabili desinat a cia-
more; quod erga Serenitatem tuam regiam fideliler promereri volumus, ut nostrum dominum gra-
tiosum. Rex vero non limens. sibi ab eis aliquodimminere incommodum,animofuribundoatrocitatis
ostendens faciem, qua amovere voluit dominorum constantiam, omnia bene rexisse se asseruit,
iBstimans sibi ut prius processum inviolabilem observare. Baronum vero consortium, insta-
bilitatem suam nequiens pertransire diulius, ipsum accesserunt velocius, et sibi hiec verba
protinus protulerunl: Rex, domine graliose! Cum clamor pauperum quotidianis nostris
insonat auriculis et de singulis terre inculpamur inconvenientiis, et vehementiam luam
stabilire votivis rogatibus et convenientiis non possumus. ut justitia propter commune pro-
vinciale bonum liberum aditum valeat obtinere : quapropter nobiscum sedem majeslatis aggre-
dere. cum pro tribunali sederis, ut unicuique prout decet reddas justitiam. Nam ibi tecum
bonum et malum pati decrevimus sine fraude. Cum vero sermones (hos) amatores regis
percepissent et complices. obliti beneficiorum omnium ipsis illatorum multotiens, non per
vaivas nec portas, sed relro per muros petierunt exilus. Si in iis strenua viguisset ani-
mosilas. nullo modo hoc nefarium perpetrassent et dedecus; sed singulis est notorium, quod
musciitum nunquam ex stercore poterit procreari. Domini vero cumulato exercitu ipsum
super castrum Pragense duxerunt citius, secumque ibidem permanserunt. Cum vero singulare
vulgusi in civitatibus Pragensibus arreslalionem et adductionem suam percepisset veridice,
diversa slructura se muniens, castrum circumvaliare volebat et dominos; perpendens tamen
minime, quod iniquitalis malitia multotiens dominum proprium percutit et confundit. Mandatum
vero regium ad civitates devenit breviler. quod illustris Jodocus, marchio Moraviie, de
consensu suo volunlario et dominorum, in regni et terrae capitaneum electus existeret. Mox
civitatibus treugie sunt impositse, ex consensu et jussu regio ; et sic statim est commune
provinciale judicium primo in aula, postea in civilatibus proclamatum, illustris vero VVen-
ceslaus Romanorum et Bohemite rex, seremissimum marchionem Jodocum Moraviae loco
et auctoritate et nomine suo judicem subslituit ; qui cum aliis regni baronibus divitem cum
paupere, senem cum juvene, orphanum cum vidua judicabant clementius, virus scorpionis
tamen. quod sub columbina lalebat effigie. prietendebant minime. tolum aurum aestimanles
quod claruit, omnibus verbis hahebant fiduciam. quibus mullifarie sunt decepti. Rex vero illu-
strissimus serenissimo domino domino Johanni Brandenburgensi marchioni ducique Gerlicensi
secretum suum occulte destinavit per nuntium, ipsum totius regni thesauri thesaurarium
conslituit, sibique mandavit ceJeriler, ul thesauros nolit censeri modum per aliquem, sed
fidelilatem. quam frater necessitatis in articulo ostendere fratri cogitur, et gentium congregare
multitudinem, qua ipsuni a detentione liberum possit reddere et solutum. Serenissimus vero
221
Johannes. piis torsus fratris pelilionibus. literas ad diversas regiones direxit et epistolas. et
conquerens regibus et principibus singulariter omnibus. qualiter domini terrae Bohemiae illu-
strissimum principem et dominura Wenceslaum. Romanorum et Boeniiie regem, ipsorum
dominum, caplivum tenerent, contrarie diversos contra dominos in suis epislolis formans
articulos, ipsos contra dominum suuni et fratrem amantissimum multum injustos approbans.
et cum hoc explicans multuin dare slipendiuin, ut posset fralrem suum redimere vice versa:
hoc vcro sing-uli amalores stipendii percipientes, qui tamen oplamen jusliliiB ipsis fieri opor-
tebant, antea dimissa juslilia, ad Ihesauri fluebant donantiam. Ibique litinnabulum diversis
condarunt consiliis. quod jaui suo sono omnes regni insolenlias per omnia uiundi climala depor-
lavil. Considerantes aulem aliqui domini thesauri dulcedinem stipendiique donantiam. qui prius per
appensionem sio-illorum suoruni non ficla caritate sed causa jusliti;e confoederali fuerunt dominis:
hos rubicunditas aposlalas dominis reddidit et perversos, et sic majoris falsitalis processit exordium.
Nam ore dulcia proferunt, corde falsilatis augmentant nequitiam, per hoc alter alteri raro adhibebit
fiduciam. quod ad ipsorum devolvetur posteros. Illustris autem Johannes dux Gerlicensis
praefalus magna coagulala multitudine populi Pragensem civilalem adiit. non ut incassum con-
gregaret multitudinem. sed ut regem fralrem suum et dominum fideliter liberaret. Barones
vero, qui regem in ipsorum habebant potentia. hoc percepto, regem in castrum Crumpnaw^
domini Henrici de Rozemberg adduxerunt. Ssepe fatus antem dux circa civitatem Budweis
cum exercitu suo caslra metatus est, per hoc incendiis, homicidiis aliisque inconvenientiis
hoc anno diminutio est olfensa. Rex vero considerans, quod modicum quid aliud sibi posset
proficere, nisi ea, quae domini propter commune bonum provinciale poscerent, ipsis vellet
Iribuere el cum sigillo serenissimo palris suis (sic) Johannis praescripli literis roborare,
Quid ullra? dicam breviter. Singula. quae approbant domini, scripta sunt sigillorura roborata
roboramine. Sic Ireugae sunt positte. cum hoc majestas regia est missa. Quando vero ad
recessum conabalur, populus quivis solarium suum a duce sua repelunt litera ; qui eraisso
rege Ihesauri privatus fuit officio, et ob non solutionera stipendii per stipendarios suos
multas sermonum blasphemias esl perpessus. Dux vero in rege bonitatis, et fraternalem,
ipsum liberando, ostendil clemenliam. Rex vero duci infidelilatis augmentum tribuit. Nam
regis a cippo liberavit cuneum. et ducis cuneum in cippo lirmiler rex inclusit.
(Palacky Formelb. II. p. 98.)
230.
Markgraf Jodok. Johaiin Bischof von Leit(>m//sl und die bohmisvhen Herren schliessen eiii
Bundnis. in irelchem sie auch die friiheren Vertrage mit den dsterr. [lenogen ^u halten
rersprechen. Dt. Wittingau 10. Jcinner 139.').
[fl\ Josl z bozi milosli markrabe a pan Jloravsky, Jau tak6 bozi voli biskup
Lutomyslsky, Jindrich z Rosemberka, Jiudnch z Ilradce. Bi'enek z Skdly, Otla Bergov
z Bieliny, Berka z Ilonsteina. Vilem z Lantsteina, Jau Michalec z Michalovic, Bocek
2'22
i Kiinstata fecen^^ z Podebrad, Smil z Richmbnrka. Sezema z UsU, Jan slarsf z Usti, Jan
mlazsi z Usti. pani cesci, vsickni jednostajne a zjevne listem timto vyzn^vSime: e?- jsme
V takuto mezi sebii rimluvu a v taky slib my vsickni svrchupsani vsliipili a vstupujem a to
sobe verne bezelsli pod verii nasi dobni a pode cti sdrzeti slibujem. lak jm^nem. ez chcme
a jm^me my vsickni v jednotu btti a zemsk^ho dobr^ho hledati a pravdu v zemi ploditi
a ciniti a tak vzdy po tej spolu stSfi spolecne. abychom pi-ed se vsecko zemsk^ dobr^ sna^ne
vedli. s pravii verii sobe pomahajic, podlc sve vsi viry a podle svt^ cti kazd^ z n^s i
vsickni spohi svii vsi moci, coz ji kazdy jmiti m6zem. A kohozbykoli z niis nebo koho
z nasich kter^'mkoHvek cinem kto kdy kterakkolivek utiskniiti chtel mimo zerasky beh bez-
pra^Tie nebo mimo n^lez pansky, toho tomu utiscen^mu m^me a slibujem verne bez mesk^ni
a beze vsech omluv pomfihati a podle jeho vsi silii a moci stiiti. aby se jemu toho neddlo,
pez ahy se kazd^mu prav^ stalo. A to tak dliiho jm^me jednati a v tom pevne st^ti, az-
bychom zemi ku priivu a ku pravde postavili i privedli. tak jakoz jest df^ve za nasich
pfedktiv V pravde stAla. A nad to pak i dale. acbychom jiz i zemi ku prdvu a ku pravde
obstanovili a pfivedli a opet kdy znova ta pravda od koho nad k^m z n^s neb nad nasimi
rusena byla neb nedrz^na, tehdy vzdy opet pfes to slibujem verne bez meskani a beze
vscch omluv spolu podle sebe st^ti a sobe pom^hati proti kazd^mu bezpr^vniku vsi silii
a moci pod verii i pode cti. Tak6 slibujem tiiz verii i cti, jakoz jsme se s Rakiisk^m
sjednali a smluvili, i sobe slibili i listem zapsali ty veci sdrzeli ; acby z n^s ktertch pfi
tom jist^m liste a zdpisu peceti nebylo. vsak proto tak snazne a tak verne podle tech
piin6v. jich^ tam peceli visi. slibujem vsecko ucinili i sdrzeti, jakozto i oni, i s nimi v tom
yerne sl^ti. A tenlo n^s slib svrchupsany vesken, veiiz sme my vsickni napfedfeceni dobro-
voine s pravii verii vstiipiH, a k tejto jednote s dobrym rozmyslem pfivolili, slibujem sobe
sdrzeti pod cistii a plmi nasi verii a pod nasi cti i pod nasi vsech pfisahu vernii. A tohoto
vseho na jistost a na pevnost i na potvrzeni my vsickni napfedjmenovani sv6 peceti s nasim
plntm vedenim a s nasi vsech dobrii voH k tomuto Jistu pfivesiH sme. A d^n jest list lento
V Tfeboni l^la boziho tisiciho tfist^ho devades^t^ho p^t^ho, tu nedeH nejblizsi po bo^im
krsceni.
(Palacky Ai-chiv Ceskj' I. p. 54.)
230.
Sechster Artikel aus der ] ernntirortiing Herzog Albrecht III. ron Osterreich, worin sein
Verhdltnis z-u den Markgrafen Jodok und Prokop beleuchtet wird.
Dt. 1396 ror 18. Janner.
\ Is denn unser egenanter herre und swager spricht, das unser lut, ritter und knecht
mit ainer ufijerackler panier nnwidersagt in sein land gen Hehem gezog-en und daselbs lcut
gcvangen und mit roub. mord und prand swerlicli angcgritrcn haben: sprechcn wir, daz
wir unsers ohems marggrall' Josten helfer sein gewescn nach siner vlisscgcn manung und
223
anruffung, als wir im des schuldig und gebundfn sein und wir und die unsern haben ouch
marggraff Procopen und sinen helfern erberlich abgesagt und unser swager der kunig von
Ungern und wir haben ouch vormalen unserm obgenanlen herren und swager dem Rumischen
kunig unser erber botschaft getan, und in gebetten. daz er sinen flizz darzu keren wolt. daz
solicb stozz zwischen den vorgnanten marggraffen gebrudern wurden understanden und
fruntlichen mit ainander berichtet, damit wir soHcher hilf liberhaben wurden; wan ob des
nicht bescheh. so mochten und wolten wir denselben unsern ohem mar^graff Josten nicht
gelazzen ; dasselb wir ouch des egenanten unsers herren und swagers erber botschaft under
ougen gesagt haben: und was sich in demselben krieg hat vergangen. daz ist erberhch und
nicht unentsagt geschehen uud un^ und den unsern geschiht nicht gutlich, das |man die unsern
darin dehainerlai mord zich oder zuziech.
(WeizsScker Reichstagsacten II. p. 397. — Vgl. Kurz : Albrecht III.. II., p. SSS uud
Pelzel: K. Wenzel I. p. 294.)
231.
Markgraf Prokop rerspricht seiner Scliirester Arina. Gemahlin des Peter ron Sternberg.
dass er auf den Guterii der Herrschaft Sternberg. des Klosters daselbst und des Klosters
Dolein in dem Streite, den er niit dem Markgrafen Jodok hat oder haben wird, keinen
Schaden zufiigen wolle. Dt. Kojetein 19. Janner 1395.
.fly Prokop z buozi milosti markrabe Moravsky, vyznavdmy timto iisteni vsem.
ktoz jej uzri. uslysi neboli cisti budii, ze pro dobre a uzitecn^ urozen^ Anny, sestry nase
a zeny urozen^ho Petra z Stemberka. a prosbu i limluvu urozen^ho Jeska z Sternberka,
fecen^ho z Lukova, verneho naseho mil6ho, slibiii jsme i siibujem timto listem, na tom
zbuozi na vsera Sternbersk^m. jakoz ona Anna sestra nase toho list m^ ot sv^ho muze,
ji 1 cera vsem sluzebnikuom. ezto na tom zbuozi sedi nebo sedeci budii, a tak6 na manstvi,
coz k Slernberku prislusi, tociz 3Iladejovice a coz tu okolo lezi, a zvlasce na Domastackem
zbuozi, ezto prikiipil svrchopsany Petr, tak^ zvl^sce pro buoh kldsterom Kartiisuom z Dolau
i Sternbersk^mu klasteru, na jejich vsech zbuozi, ve vsech svadach i nepriznich. coz
ciniti mame nebo ciniti budem miti s nasim bratrem markrabi Jostem. i s nasimi se vscmi
poraocniky na niceraz nemjime i slibujem neskoditi ani d^ti prekdzeci az do jeji zivota
dfiverecen^ Anny sestry nasi. A tej veci na vetsi jistost a svedomi nasi jsme pecet
pfivesiii k tomulo listu, a na svedorai podl^ n^s urozenV pan Jesek z Lukova df^vefecen^
svii pecet pfivesil k tomulo lislu. D^n v Kojecine. ten litery pfed svatii Xecisi. lela boziho
narozeni cisic tfi sta devadcsiit piit^ho.
(.Arch. cesk. I. pag. 139.)
224
232.
Markgraf Jodok verkauft der Stadl Znaim die Maut in Schallersdorf
Dt. Znaim 19. Janner 1395.
W ir Jost voii gotes g-naden marggraf «nd herre zii Merhern bekennen offenlich
mit diesem brife, daz wir mit vvolbedachtem mute, rechten unsern w^issen und guten willen
den erbern richter. burgermeister und schepfen der stat zu Snoyra und irer ganzen gemeine
unsern liben getreuen, die izundt sein oder hernoch in zukunftigen zeiten werden, unser
maute zu Schalesdorf bei Snoym erblich. recht und redlich vorkaufTt haben und vorkauffen
in die mit krafft dicz brifes also, das sie dieselbe maute mit allen iren geniessen und
zuffehorungen haben, halden und besizen soUen ewiglich an irruno-e und an alle hindermisse
und sal auch dieselbe maute von uns unsern erben und nochkomen marggraffen und herren
zu Merhern von den vorgenanten richter, burgermeister scheppfen und der ganzen gemeine
der stat zu Snoym nimerme gefordert noch gezogen werden. sunder ewifflich bei der stat
bleiben sol an infelle und an alle hindernusse. Und wollen auch, ob wir. unser erben
iind nochkomen, marggraffen und herren zu Merhern dieselbe maute in zukumftigen zeiten
immer geforderten, ader sie wolden wider haben, das denne alle solche forderunge keine
krafft noch macht haben sal. suuder das dieselbe maute als ir eigen guet ewiglich bei der
stat bleiben sal an alle infelle. irrung-e und an alle ansprache ungehindert in aller masse.
als obgeschriben stet. Mit urkundt dieses brifes vorsigelt mit unserem angehangendem
ingesigel. Geben zu Snoym noch Cristes geburt dreizenhundert jar dornoch in dem fumffen
und neunziffistem jare des nechsten dinstags vor sand Fabiani und Sebestiani tao-e.
(Orig. Perg. h. Sig. im Znaimer Stadt-Archive.)
333.
Jost, Markgraf zu Mafiren, Heinrich von Rosenherg, Brenko von Skal und Buschko von
Schwanberg rersprechen dem Hans, Georg, Ulrich (Sohn des Georg). Hans dem Hohen-
felder, Hans ron Wiesen und Hans dem Sensensengger 1360 Pfnnd Wiener Pfennige fUr
die Kriegsdienste, welche letztere ihnen diirch sechs Wochen mit 68 Spiessen und somel
Schutzen leisten. Dt. Budireis 23. Februar 1395.
iVir Jost von gottes gnaden marggraf und herrc zu Merhern, wir Heinrich von
Rosemberg, Brzenke von Skal und Buschke von Schwamberg bekennen unverscheiden-
lichen fiir uns und unsere erbern. das wir den crben Hansen. dem Jorgen. herren Ulrichen
des Jorgen sun, Hansen, Hansen dem Hohenfelder, Hansen von \^ isen und Hansen dem
Sensensengger und iren erben ffellen sullen und schuldig sein dreizenhundert pfunt und
sechzig pfunt Wienner pfenninghe. dorumb sie uns mit sechzig und acht spiessen und so
vil schuczen von dem hcutiocn tage sechs iranze wochen sulleu dinen und warten. Und
225
globen nnd vorheissen in bei unsern wirdikeifen nnd treuen niit dem brief wissenllich.
das wir in desselben geltes wollen rlchten von heule uber vierzehen \age dreizenhunderl
pfunt und vierzig pfunt und das uberinfe gelt ganzs wollen wir in bezalen von heule uber
vier wochen. Teten wir des nicbf. was sie denn desselben geldes scheden nement hincz
Kristen oder Juden. wie die jrenannt wern. irn worten dorumb ze o-lauben ungesworn.
die sullen wir in ijenzlich ablesren und widerkern und sulien sie das haben auf uns allen
und auf allem unsern gut. avo wir das haben und moo-en uns auch dorumb angreiffen und
pfenden mil unserm ffutlichcn willcn. als hino- das wir sie ires ea-enannten ffelts und auch
der scheden. die sie dess helten ffenomen, haben bezall genzlich. Und des zu urkunt
habcn wir unsere ingesiffel gehenffet an disen brief. Geben vor Budweis uf dem felde
nach Cristes geburt dreizenhundert jar darnach in dem funf und neunzjoisten jare des
montages an des heiligen sand Mathes obende ewangelisten.
(Orig. im Wittingauer Archive n. 39.)
\ikolaus Bischof roii Olmiitz- (jibt seiiie Eiiiwilligunf/ z-ur (Hiterrereiiiif/uiif/ zirischeii Benes
von Turas und Petrus. Jokannes. Solinen cles Bohunek. Dt. Briinu I. Marz- 1395.
.^icolaus etc. notumfacimus etc. Quod constituli in uostra presencia fideles nostri
dilecti Beneschius de Durans. Pelrus et Johannes filii Bohunkonis de . . . *) fideles nostri
•dilecli publice recognoverunl. qualiler cum bonis ipsoruui videlicet tribus laneis in Durans,
duobus laneis in Slalyna et duobus laneis in Hosfraticz, que a nobis et ecclesia nostra
Olomucensi in feodum tenent de presenfi. congredi et uniri vellenf animo libenti. suppli-
cantes nobis tamquam superiori feudi domino humilifer et devote. quatenus ad talem bonorum
ipsorum con^ressionem atque unionem noslrum digneremur consensum pariter et assensum
irraciosius adhibere. Xos vero ipsorum supplicibus benignius inclinali ad predictam con-
srressionem et unionem sicut premiltitur noslrum damus consensum benivolum pariler et
assensum. Quibus eciam tenore presencium favimus de certa nostra sciencia e.xpresse atque
ffracia speciali favemus, quod prefati fideles nostri etc. unus in alterius bonis succedaf, si
quem ex eis ab hac luce migrare contigerit legitimis feodi heredibus non relictis. nostris et
ecclesie nostre Olomacensis juribus et serviciis semper salvis. Presenlibus Jodoco de Wolfs-
berg capilaneo nostri Olomucensis episcopalus. Snata de Meilicz. Johanne Sachs de Keczer
Rdelibus noslris dilectis. Harum etc. Datum Brunne anno etc. LXXXA quinto. feria secunda
post dominicam Invocavit.
(KremBierer Lehensquatem II. p. 102.)
*) Auch im codex der Name weggelassen.
2'26
335.
Nikolaus Btsckof ron OlmHtz gestattet, dass Ntklas nnd Werner ron Chirlitz- zirei Lahne
in Latein rerkatifen. Dt. Briinn i. Mcirz- 1395.
W ir jNiclas elc. bekennen etc. das fur uns komen seinl Niclas und Werner von
Kirlicz unsere lieben getreuen und haben uns zu wissen gelan, das sie zwei lehens zu
Slalin mit aller zuurehorunge, die von uns und unserm bischtum zu Olomucz zu rechtem
mannlehen ruren, vorkauft haben recht und redlich uuib XVI schok grosser prager pfennige
und werunge Benuschen von Durans und Petern und Johannes Bohunken kindern, und
reichten die uf in unsere hende als mannlehen recht ist und baten uns die egenannten
Nicias und Werner. das wir die zwei lehen den egenannten Benusch und Petren zu rechlem
mannlehcn geruchten zu leihen. Des haben wir etc. (ut in aliis literis vendiciouum). Testes :
Jodocus de Wolfsbero, Znala de Meilicz, Johannes Sach ze etc. Dalum Brunne anno domini
elc. nonagesimo quinto. feria secunda post Invocavit.
(Kremsierer Lehensquatern II. p. 103.)
336.
Nikolaus Bischof von Ulnuitz- yestatlet, dass iSikolaus ron Chirlitz das Leibgeding seiner
Frau auf dem Hofe in Chirlitz rersichere. Dl. Briinn 2. Marz 1395.
Aicolaus etc. notumfacimus etc. Quod conslilutus etc. Nicolaus de Kirlicz noster
dilectus Anne conthorali suc legitime bona. que a nobis el ecclesia nostra in feodum tenet
et habet de presenti, videlicet unam curiam allodialem ibidem in Kirlicz, pro vera dote,
quod vulgariter leipgcding nuncupatur. demonstravil, resignavit et legilime deputavit, supplicans
nobis tamquam superiori feodi domino bonorum predictorum humiliter et devote, quatenus
ad predictas demonslracionem, resignacionem et deputacionem ipsius dotis nostrum consensum
adhibere et eidem dotalicium huiiismodi conferre graciosius dignaremur. Nos vero supplica-
cionibus ipsius benignius inclinati ad prediclam dolem, que vulgariter leipgeding nominatur.
in omni modo et forma. ul premitliliir. iiostrum consensum damus benivolum pariter et
assensum, sibique Anne diclum dotalicium tribuimus ul moris est et conferimus per presentes
iuxta morem et consuetudinem vasallorum nostrorum el episcopatus noslri Olomucensis, nostris
et ecclesie nostre juribus atque serviciis seinper salvis. Dantes et concedentes eidem Anne
Jodocum de Wolfsberg et Snalam de Meilic/. fideles noslros dilectos in veros el legilimos
tutores. ut eam tueantur et guherneiit coiilra quemlibel. qui eam vellel in dotalicio ante-
dicto quomodolibet impedire. Presenlibiis Wernerio de Kirlicz et Beneschio de Duraus atque
quam pluribus aliis testibus nostris lidelibus dileclis ad premissa conslilutis. Harum etc.
natiim Briine anno etc. LXXXXV. feria tercia posl doiiiinicnm luvocavit.
(Aus (loin Lehensquatern il. p. iil im fursterzh. Arcliive iu Kreinsier.)
227
237.
Konig Wemel /1. erkUiii. dass er dem Markgrafen Jodok urid seinen Bef/leiteni ein
sicheres Geleite z-iir lieise iiach Prai/ (jerjeoeii hatie. Dl. Prag 13. Mdrz- 1395.
\\ ir Wenczlaw von <rotos irnaden Romischer knnii> zn iillen zeiten merer des
.reichs und kunio" zu Reheim bekennen nnd fun kunt ofTenlichen mit diesem brive allen den.
die in sehen oder horen lezen. das wir mit wolbedachtem mute, g-ulem rate und rechter
wissen dem hochgebornen Josten margirrafen zu Merhern unserm lieben vettern und fursten
und allen den. die er mit im zu diesemmale furen wirdet. unsere sicher fride und geleilte
gegeben haben und geben im das mit unsern lauttern guten treuen an arge liste und an
alles geverde. also das derselbe margffrafe Joste und alle die seinen zu uns komen. bei
uns sein und wider von uns in seine eigene slosse und lande sicher ieibes und gutes
reilfen und ziehen moge, fur uns und alle. die durch unsern willen tun und lassen. Mit
urkund diz brieves versigelt mit unserer kuniclichen Maiestat insigel. Geben zu Prage noch
Cristes geburt dreizehenhundert jare und dornoch in dem funfnndneunzigisten jaren. des
nechsten sunabendes vor dem sunfag Oculi in der vasten. nnserer reiche des Beheimischen
in dem zweiunddreissigisten und des Romischen in dem neunzehenden.
(Orig. Perg. mit anh. Sig. in den altstandischen Acten des m. Laudes-Archives.)
Pabst Bonifaz- IX. incorporirt die Pfarre in Auspitz und die St. Prokopskapelle in Alt-
briinn deni Koniginkloster in Altbriinn. Dt. Rom 15. Mdrz- 1395.
Oonifacius episcopus servus servorum dei dilectis in Christo filiabus abbatisse et
conventui monasterii Aule beate Marie in Antiqua Brunna Cisterciensis ordinis. Olomucensis
diocesis salutem et aposlolicam benediccionem. El si ex debito solicitudinis pastoralis qui-
buslibef personis divinis laudibus deditis nos esse deceaf favorabiles et benignos. mulieribus
famen. que sub sacra religione domint) famulantur. fanto propensiori nos convenit auxilio
subvenire. quanto pro fragilitate sexus feminci maioribus dinoscuntur auxiliis indigere. Hinc
est, quod nos vestris in hac parfe supplicacionibus inclinati. ac ut incumbencia vobis. que
una cum vobis obsequentibus fere centnm et quadrao-jnta personarum numero existitis. onera
valealis pro fempore commodius supportare. de alicuius subvencionis auxilio vobis providere
volenfes. parrochiaiem ecclesiam in Awspecz Olomucensis diocesis. cuius ius patronatus ad
monaslerium vesfrum. ut asserifis. perfinet. ac capellam sancfi Procopii infra parrochiam
parrochialis ecclesie sancli Wenceslai in Anliqua Bruuna. dicfe diocesis, consisfenfem. quam
ut asseritis eciam a fundacione ipsius monasterii. cuius memoria hominum non existit. in
usus proprios pro supportandis oneribus hospitalifafis ipsius monasferii confinue tenuistis et
29»
228
possedistis, prout tenclis et possidetis pacilice et quiete, et cui per sacerdotem ad nutum
vestrum positum et amotum pro lempore in divinis deserviri fecislis prout facitis de presenti,
quorumque trigintas ex predicto vestro monasterio. cuius centum et Iriginta marcliarum
argenti puri fructus, redditus et proventus secundum communem exlimacionem valorem
annuum, ut asseritis, non excedunt, cum omnibus iuribus et pertinenciis suis auctoritate apostolica
tenore presencium perpetuo incorporamus, annectimus et unimus, ila quod cedente vel
decedente reclore dicte ecclesie in Awspecz. qui nunc est. aul ipsam ecclesiam alias quo-
modolibet dimittente liceat vobis corporalem possessionem ipsius auctoritate propria apprebendere
ac eam extunc et dictam capeliam exnunc in usus vestros huiusmodi perpetuo relinere,
necnon fruclus, redditus et proventus earum in supportacionem eorundem onerum depulare,
ipsamque ecclesiam in Awspecz et curam parrochianorum eiusdem, ac eciam ipsam capellam
per idoneos sacerdoles, per abbatissam dicti monasterii pro tempore exislenlem duntaxat el
ad eius nutum ponendos et amovendos, regi facere libere possitis. super hoc diocesani loci
pro tempore existentis vel cuiuscunque alterius licencia seu consensu minime requisitis.
Ita tamen, quod in ecclesia Awspecz et capella prediclis solitus ministrorum numerus
nullatenus minuatur et inibi deserviatur iaudabiliter in divinis et buiusmodi cura pro tempore
diligenter exerceatur. ut fieri hactenus est consuelum, necnon iura episcopalia solvere et alia
ecclesie et capelle huiusmodi onera consuela teneamini integre supportare. Non obstanlibus
constitucionibus et ordiuacionibus apostolicis necnon statulis el consuetudinibus monasterii et
ordinis predictorum quibuscunque contrariis iuramento, confirmacione apostolica vel quacunque
firmilale alia roboralis, seu si aliqui super provisionibus sibi faciendis de huiusmodi vel aliis
beneficiis ecciesiasticis in illis partibus speciales vel generales aposlolice sedis vel legatorum
eius litleras impetrarinl, eciam si per eas ad inhibicionem, reservacionem et decretum vel
alias quomodolibet sil processum, quasquidem lilleras et processus habitos per easdem ad
parrochialem ecclesiam et capellani huiusmodi volumus non extendi, sed nullum per hoc eis
quo ad assecucionem beneficiorum aliorum preiudicium generari et quibusiibet litleris, indul-
genciis et privilegiis apostolicis generalibus vel specialibus. quorumcunque tenorum exislant.
per que presentibus non expressa vel totaliler non inserta elfeclus earum impediri valeat
quomodolibet vel dillerri, et de quibus quorumque lotis tenoribus de verbo ad verbum haberi
debeat in nostris Jilteris mencio specialis. Nos enim exnunc irrilum decernimus el inane.
si secus super hiis a quoquam quavis auclorilale scientcr vel ignoranler conligerit atlem-
ptari. Nulli ergo omnino hotuinum liceat .hanc pagiuam noslre incorporacionis, annexionis et
unionis infringere vel ei ausu temerario eonlraire. Si quis autem hoc attemptare presum-
pseril indignacionem omnipotentis dei (!l beatorum P(;lri el Pauii aposlolorum eius se noverit
incursurum. Dalum llome apud sanctum Pelrum idibus Marcii, pontificaliis noslri anno sexto.
(Orip. Perg. mit Miili. |)iil)stl. Rloisignl iiii m. L;iii(lo3-Ai(li. Ait. Kfiuiginkl. lit. G. ii. 17.)
229
339.
Pabst Bonifaz IX. incorporirt die Einkunfte der Pfarre in Auspitz dem Komginkloster
in AltbrUnn. Dt. Hom 15. Marz 1395.
Konifacius episcopiis scrvus servoniin doi, dilectis in Christo liiiabus abbatisse el
convenlui monasterii Aule beate Marie in Anliqua Bruiina, Cistercieiisis ordinis, Oloinucensis
diocesis salutem et apostoiicain benediccionem. El si ex debito soliciludinis pastoralis qui-
buslibet personis divinis laudibus deditis iios esse deceat favorabiles et benignos, mulieribus
tamen, que sub sacra religione domino faraulantur, tanto propensiori iios convenit auxilio
subvenire, quanto pro fragilitate sexus feminei maioribus dinoscuntur auxiliis indigere. Volentes
igitur vobis, nt incuinbencia vobis onera valeatis pro tempore coniinodius supporlare, de
alicuius subvencionis aiixilio providere, motu proprio. non ad vestrain vel alterius pro vobis
super hoc oblate nobis peticionis instanciam. sed de nostra mera liberalitate parrochialem
ecclesiam in Awspecz Olomucensis dioccsis, cuius ius patronatus ad monastcriuin vestrum ut
asseritur pertinet. et cuius regimini dilectus filius Herinniinus ipsius ecclesie rector preest
de presenli. cuiusque triginta prediclo Monasterio. cuiiis quadringentaruni marcharum argenti
puri fructus, reddilus et proventus secundum commuuem extimacioneni valorem annuum ul.
asseritur non excedunt, cum omnibus iuribus et pertinenciis suis auctorilate apostolica tenore
presencium perpetuo incorporainus, annectimus et uniinns, iiichilominus vobis concedentes,
quod diclum reclorem ab ipsa ecclesia amovere necnon corporalem possessionem ecclesie
iuriumque et pertinenciarum predictoriini libere aucloritate propria appreheudere el exnunc
in usus vestros perpetuo relinere ac fructus, redditus et provenliis ipsius iii supportacioneni
eorundem onerum deputare. ipsamque ecclesiam in Awspecz et curam parrochianorum eiusdem
per idoneos sacerdotes, per abbatissam dicti monasterii pro tempore exislenteni duiilaxal el
ad eius nutuin poiiendos et amovendos regi facere libere possitis, super lioc diocesaui loci
pro lempore existentis. vel cuiuscunque alterius licencia seu consensu ininiuie requisitis. Ila
tainen quod in eadem ecclesia in Awspecz solilus minislrorum numerus nulialenus minuatur
et inibi deserviatur laudabiliter in divinis el huiusmodi cura pro tenipore diligenter exerceatur,
quodque vos iura episcopalia solvere et alia eiiisdem ecclesie onera consuela teiienniiiii
inlegre supporlare. Non obstantibus revocacionibus canonuui in genere vel iii specie siib
quacunque forma vel expressione verborum per nos forsan impostcrum faciendis. siih quibus
presentem unionein hiiiusmodi nolumus aliquatenus comprehendi, sed illaiii v(dunius iii suo
robore firmitatis perpetuo et irrefragabiliter perdurare, ac constituciouibiis et ordinacionibus
apostolicis necnon statutis et consuetudinibus monasterii et ordinis predictoriiiii quibiiscunque
contrariis iuramento, coiilirmacione apostolica vel quacunque lirmilate alia roboralis ; seu si
aliqui super provisionibus sibi faciendis de huinsmodi vei aliis beneliciis ecclesiaslicis in illis
parlibus speciales vel generales apostolice sedis vel legalorum eius litteras impetrarint, eciain
si per eas ad inhibicionem, reservacionein et decretum vel alias quoinodolibel sil processum.
quasqiiidein litteras et processus habilos per easdem ad eandem parrocbialem ecclesiam
230
voliirtiTis non extendi. sed niillnm per hoc eis qiioad assecucionem beneficionim alionim
preiudicium generari et quibuslibet litteris. indulgenciis et privilegiis apostolicis generalibus
vel specialibus, quorumcunque tenorum existant, per que presentibus non expressa vel
totaliter non inserta effectus eanim impediri valeat quomodolibet vel differi. et de quibus
quorumque totis tenoribus de verbo ad verbum haberi debeat in nostris litteris mencio
specialis. Volumus autem, quod si per vos prefatum rectorem ab ipsa ecclesia anioveri
contigerit. ut prefertur. idem rector nullam propter amocionem huiusmodi infamie maculam
incurrat sive nolam, quodque vos extunc singulis annis eidem rectori quoad vixerit annuam
pensionem triginta marcharum argenti puri ministrare. ac nichilominus, antequam possessionem
ipsius ecclesie apprehendere valeatis. de huiusmodi pensione annuatim realiter et cum efTectu
persolvenda eidem rectori idoneam caucionem presfare teneamini el silis astricte. Et insuper
exnunc irritum dccernimus et inane, si secus super hiis a quoquam quavis auctoritate scienter
vel ignoranter contigerit altemptare. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostre
incorporacionis. annexionis, unionis, constitucionis et voluntatis infringere vel ei ausu teme-
rario contraire. Si quis auteni hoc attemptare presumpserit, indignacionem omnipotentis dei
et beatorum Fetri et Pauli apostolorum eius se noverit incursurum. Datum Ronie apud
sanctum Petrum idibus Marcii pontificatus nostri anno sexto.
(Orig. Perg. mit anh. pSbstl. Bleisig. im m. Landes-Aroh. Art. Koniginkl. lit. G. n. 24.)
240.
Markgraf Prokop con Mahren protestirt gegen die ron seinem Bruder Jodok erlassene
Nichtigkeitserklarung seines Successionsrechtes in die Mark Brandenburg.
Df. Prag 25. Marz (1395).*)
■ rocop von gots gnaden marggraf zu Mehren. Erbarn wiesen. Bedenket, das ir
uns gelobet und gesworen habet in sulcker mate. ob der hochgeborn fiirste herr Jost,
unser bruder, \ox\ todes wegen abegienge oder nit sein wiirde, das ir an niemant anders
denne anne uns zuversicht haben suUet. Nun horen \vi. das man euch anders wohen
wil vorwisen : bidden wir euch. das ir bedenket euer ere. eide und geliibde und
lasset euch nirgend hen verwisen anders, denn als Ir uns gelovet habel : so mussen wir
ober euch alien enden brife senden und klagen, das ir truvelos. eidelos und erlos an uns
wordet. Doch geloben wir, ir seid so wiese und from, das ir anders niclilen tuet, denn
was ir met rechten unde eren tuen sullet. Gegeven zu Prage am donnerstage na Lelare.
(Riedcl Cod. Bnindenb. B. 111. p. 130.)
*) D:^8 Jaliresdatum angoset/.t im Hinblicke auf n. 258.)
231
241.
Der Frager erz-b. Of/icial .lolianii Kbel bestimmt die Termine. in icelchen der Ffarrer
con inrj. Brod die dem I i/sehrader Canonicus Friedrich schuldige Summe z-u zahlen habe.
Dl. 26'. Marz- 1395.
l^onstitutus personaliter in figura judicii coram nobis Johanne Kbel. decretorum doctore.
officiali Prag. et actis nostris obligatoriis dominus Georgius. plebanus ecclesie in Unffaricali
Broda Olomucensis diocesis. confessus est et recognovit. se teneri et debitorie obliiiari
racione annue pensionis retente in viginti oclo marcis grossorum pragensium. inclusa pensione
solvenda pro termino s. Georgii proxime venluri honorabili viro domino Fridrico. canonico
ecclesie s. Petri Wissegradensis. quas eidem solvere promisit in terminis infrascriptis.
videlicet sex marcas in dedicacione ecclesie Cremsirensis. octo marcas in festo s. Michaelis
proxime venluro. qualuordecim marcas in festo epiphanie Domini tunc inmediate secuturo.
cum septem marcis racione huiusmodi pensionis. quas in feslo s. 3Iartini solvere tenetur.
sub pena reinlrusionis in pristinas sentencias. videlicet cessacionis di^inorum. Ibidem eciam
prediclus dominus Georffius plebanus promisit ponere bonam et sufficientem fideiussoriam
caucionem unacum domino Leone. olim conventore frucluum ecclesie sue. coram honorabili
viro domino Rapotha. canonico ecclesie Cremsirensis. pro pecuniis predictis persolvendis
domino Fridrico canonico predicto XIIII. diebus post festum Pasche proxime venturis sub
penis predictis et pena decem marcarum, medietatem dicto domino Fridrico canonico et
aliam medietatem pro missa beale 3Iarie Virginis in ecclesia s. Mcolai minoris civitatis
Pragensis. Ibidem eciam providus vir magister Conradus de Braclis. procuralor domini
Fridrici predicli. consensit de absolucione dictorum Georgii et Leonis sub condicionibus et
penis predictis. Acta sunt hec anno Domini M^CCCLXXXXV die XXVI mensis Marcii
presenlibus raagistro Georgio de Bora licenciato, Petro de Sderaz advocato, Frana de
Sobyeslaw. notario aclorum. Andrea de Lorapnicz. Chalupa. nolariis publicis.
(Au8 dem Liber obligationum II. 12. f. .oO im Pi-ager Metrop. Capitel-Archive. — Vgl.
Balb. Dec. I. 1. 5. p. 254.)
242.
Fabsl Bonifaz IX. gibt dem Sonnenkloslrr in Fustimer diis llccht. drii \icar bei der
dortigen Ffarrkirche z-u rrncnnen. Dt. liom 20. Mdrz- I.19.'j.
Konifacius episcopus servus servorum dei dilectis in Christo (iliabus abbatisse et
conventui monasterii in Puszmir ordinis sancli Benedicti. Oloraucensis diocesis salutem et
apostolicam benediccionem. Sacre vestre religionis. sub qua devotum et sedulum exhibetis
domino famulatum. proraeretur honestas. ut votis vestris. illis presertira. que vestram et
232
raonasferii vestri ulililatem concermint. qiiantiim ciim deo possumiis favorabiliter annuamus.
Exhibila siquidem nobis nuper pro parte vestra peticio conlinebat, quod olim bone memorie
Johannes episcopus Olomucensis ex cerlis causis animum suum moventibus de consilio et
assensu dilectorum filiorum decani et capituli ecclesie Olomucensis parochialem ecclesiam
in Pusczniir Ob)mucensis diocesis. que de jure palronatus episcopi Olomucensis pro tempore
existentis existebat, in monasterinm pro una abbalissa et integro cnnventu ordinis sancti
Benedicti. in eo perpetuo domino servituris, auctoritate ordinaria erexit ac ius patronatus
ipsius ecclesie parochialis vobis et successoribus vestris inperpetuum donavit. reservata tamen
de fructibus redditibus et proventibus jpsius ecclesie parochialis pro perpetuo vicario, in
ipsa ecclesia parochiali perpetuo doniino servituro, per vos episcopo Oionuicensi. qui pro
tempore foret, presentando, congrua porcione, de qua ipse vicarius posset congrue sustenlari.
episcopalia iura solvere et alia incumbencia sibi onera supporlare. Cum autem. sicut eadem
peticio subiungebat, fructus redditus et proventus prefati monasterii propter guerrarum
discrimina et malum statum parcium illarum adeo tenues et exiles existant. quod vicarius
dicte parochialis ecciesie racione huiusmodi porcionis tanlum de huiusmodi fructibus recipit,
quod vobis et dicto monasterio parum cedit de fructibus antedictis, pro parte vestra nobis
fuit humiliter supplicatum, ut providere vobis super hoc de oportuno remedio dignaremur.
Nos iffitur volentes vos et prefatum monasterium vestrum favore prosequi gracioso, venera-
bilis fralris nostri Nicolai episcopi Olomucensis nobis super hoc humiliter supplicantis, ac
vestris huiusinodi supplicacionibus inclinati voluimus et vobis aucloritate apostolica lenore
presencium concedimus, quod cedente vel decedente vicario ipsius parochialis ecclesie, qui
nunc est vel vicariam ipsins ecclesie alias quomodoiibet dimittente, liceat vobis curam ipsius
parochialis ecclesie per aliquem idoneum presbiterum secuiarem per vos huiusmodi episcopo
pro tempore existenti nominandum facere exerceri ipsumqne presbiternm. quociens vobis
piacuerit. cum consensu tamen eiusdem episcopi ab eadem ecclesia removere et ioco ipsius
aiium idoneum presbiterum ad curain huiusmodi exercendum deputare. Ita tamen, quod
propter hoc huiusmodi animaruni cura diligenter exerceatur et deserviatur inibi laudabiliter
in divinis. quodque vos episcopaiia iura solvere et alia onera huiusmodi, ad que ipse vicarius
tenebatur, integre leneamini supportare. Consfitucionibns aposfolicis et aliis confrariis non
obstantibus quibuscunque. Nnlli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nosfre volnntatis
et concessionis infringere vel ei ansu temerario contraire. Si quis autem hoc aftemptare
presumpserif. indignacionem omnipofenfis' dei et beaforum Petri et Pauli apostoiorum eius)
se noverit incursurum. Datum Rome apud sancfum Petrnm IV. kalendas Aprilis pontilicafus
nostri anno sexfo.
(Orig. Perg. an gelben und rothen Faden li. Bleibulle im fiirster zb. Archive in Kremsier.
2\V.\
243.
Prag 1. April 1395.
r riedebrief des Erzbischofes Albrecht von 3Iagdeburg- gegen den Markgrafen Jodok
bis nachslen Sf. Martinstag, binnen welcher Zeit 3Iarkoraf Wilhelm von 3Ieissen zwischen
ihnen den Schiedsspruch fallen soll.
(Tliedet Cod. Braiuleub. B. III. 120.)
344.
Pr(t(/ 2. April 1395.
iflarkoraf Jodok notiliciert der Ritterschaft und den Stiidten der Altniark die Uber-
tragung der All- und Xeumark an deu 3Iarkgrafen Wilhelm von Meissen und weist sie
zura Gehorsam gegen diesen an.
(Riedel Cod. Brandcnb. A. XV. 18G.)
245.
Stephan Pfalz-graf hei Rlieiri. Jodoh Markgraf ron Makreii, Johann Herz-og ron Gdrlitz-.
Wilhelm Markgraf za Meissen schliessen aiif ihre Lebensz-eit ein Schulz— iind Triitz—
biindnis gegen jedcrmann. ausgenommen das deiitscke Reick. Dt. Prag 2. April 1395.
»wir Steffan palzgravc bci Reyn und herzog in Bayern etc. und wir Josl mark-
grave und herre zu Merhern. und wir Johans markgrafe zu Brandemburg und zu Lusicz
und herzog zu Gorlicz, und wir Wiihelm markgrafe zu Meissin und landgrave in Doringen.
alle von gots gnaden, bekenncn und tun kunt olTenliche mit diesem kegenwirtigen brielfe
unsir ifflicher vor sich selbes. und besiinderiich wir herzog Stefan fur unsirn lieben velfern
herzog Heinreichen. unsirs lieben bruders herzog Frederiches seligen son. allen den die
diesen brieff sehen odir horen lesen. das wir alle vier und iglicher fleissiklichen bedrachl,
angesehen und gemirket haben sulche srosse gefreunusse. getreue liebe und anegeborne
fruntschaft, als wir der gein einander wol schuldig sin und pflichtig. und besunderliche dcm
heilgen Romschen reiche zu eren und dinste und ouch durch fricdes, gcmacbes, gemeines
nuczes und fromen willen unsir allir und igliches lande. herscheft und gebiefc, und allir
der unsirn und der. die in dcnsclben unsirn ianden. herscheften und gebieten siczen und
wonen, und ouch der, die darin odir daraus wandern oder arbeiden, das die dester bas bei
unsirn zeitn bei friede und gemach bleiben mugen und sullen, des wir von angeborner
gutekeit herzeklich bcgern. Und haben uns alle und unsir iglicher mit gutem rate, zeitiuir
vorbedrachlunge und rechtir wissen unvorscheidenlich zu einander verbunden verfreuet und
gelobef. verbinden vertreun und eloben ouch in kraff dies brieffs und rechfen gufen freuen
an eides sfat und ane alle ge(verdej und argclist. und in der masse. als hernach geschrieben
stef. Zu dem ersfen. das einer des andern ere. fromcn und nucz bei unsirme lieben bruder
und hcrn dem Romischcn kunige und susf an allcr staf getrculich und fleisslich bedrachten,
30
234
suchen und fordern sal nach alleni sinem beslen vermugen, das wir ouch alle, und unsir
iglicher mil unsirn landen. luten. herscheften und gebieten und niit unsir ganzer macht, als
wir die iczunt haben odir furbas gewinen. getreulich miteinander bliben und aneinander
beholfen und beigestendig sin sollen und wollen widir allirmenklich, der oder die uns alle
odir unsir iglichen wider recht dringen odir beschedigen wolden. in welcher weise das
geschee. nimandes noch nichtes ausgenomen. Ouch bekenne wir, ab das were, das imand
unsir einem odir unsir mere niit herschaft und folke in sin land, herschefte odir gebiete
feintlich zoge und in obir ziehen und beschedigen odir an sinen landen, luten, herscheften,
gebieten, freiheiten, rechten odir gewonheiten widir recht irren. engen oder dringen
wollden, widir den odir dieselben, die das teten odir tun wolden, sollen und wollen wir
die anderen alle und unsir iglicher, demselben, dem das iindir uns geschicht, mit ganzer
macht beigestendig und beholfen sin, und ime unsir iglicher sein folk senden und dieselben
sein land, herschefte und gebiete weren, beschirmen und reten helfen als schirst und wie
dicke des not geschicht und unsir iglicher von dem andern dorumme ermanet wirdet und
das fordert. zu gleichir weise und nicht anders, denn ab es unsir igliches selbes sache
were, getrulich und an alles geverde. Und das folk, das denne einer dem andern also zn
holfe sendet, sal der herre, dem es zu holfe reitet und komet, mit kost usrichten, als
schirst dasselbe folk sin eigen erlrich und land beruret; aber vor die scheden sal der herre,
der das folk also dem andern zu holfe sendet. demselben folke selbir sten und das dorumme
ausrichten. Ouch ist nemlich beredet, ab wir icht slosse, vesten, stete, mergte, dorfFer,
ertrich odir land also miteinander gewonen, die alle soUen deme undir uns bleiben, deni
man zu holfe und dinste also geritten ist und komen. abir ob wir sust icht fromen also
miteinander nemen, das sollen und wollen wir getreulich undir uns teilen also, das unsir
iglichem doraus gefalle nach anzal sines folkes. Es sal ouch diese kegenwirtigen buntnusse
und fruntschaft weren und bleiben von datum dies, brielfs unsir allir lebetage. Und abe
geschee, das imand unsir frunde zu uns in die egenanten buntnusse und fruntschaft kommen
und die mit uns halden wolden, den odir dieselben mugen wir wol olfnemen, abir doch
vereinllich und mit unsir allir wissen und willen. Es sal noch mag auch unfurbasmer
unsir keiner undir uns sich anderswohin verbinden, er habe denne diese kegenwirtige
buntnusse vor redliche und niit namen usgenommen. In der vurgenanten buntnusse und
fruntschaft nemen wir alleine aus das heilige Romische reich. Und das alle vurgeschriben
stucke, arlikel und biinde, als die in diesem brieffe von worto zu worte begrilTen seinl,
stete nnd unverriicket bleiben und von uns allen und iglichen genzlich und in rechten treuin
behalden werden, geben wir dicsen brielf zu eiuem waren urkunde und zugnusse allir
vurgeschrieben sachen und tedingen mit unsir allir vierer anhangunden ingsigeln besigelten.
der geben ist zu Prage nach Cristi geburte dreizenhundert und darnach in den funfund-
neimzigsten jaren, am nesten freitage vor dem heiigeii Paliiilage.
(Orig. Perg. mit 4 liang. Sig. iin m. Liindes-Arcliive Nr. 194 Misc. Die Urkunde, welche
aucli in Riedels Cod. Brandenb. B. III. p. 121 abgedruciit ist, hat an einigen Stellen durch
Feuchtiglicit gelitten.
235
246.
Pabst Boiitfaz- IX. hepehlt dem Schottenabt iii Wiei> und den Decliaiiten der Prager niid
Passauer Kirche. dass sie die Gewaltthciter des Kl. Br/ick iiach roryangiger Mahnung
excommunicieren uiid behdlt die Relaxation sick und dein aposlolischen Stuhle ror.
Dt. Rom 5. April 139o.
Konifacius episcopus servus servornm dei dilectis tilii? abbati nionasterii Scotoruni
Wiennensium Pataviensis diocesis et Pragensis ac Pataviensis ecclesiarum decanis salutem
et apostolicam benediccionem. Ad reprimendas insolencias transgressorum et transgressiones
insolencium refrenandas si nervus publice discipline lentescit, eorum ad peccandum voluntas
fit lapsior et evemplum impunitatis periculo suis in alios dirivafur. propter quod ad presi-
dentis ofllcium pertinet sic debitam execucionem adhibere iusticie. quod commissa iam
crimina puniat et commitfendoriim imposterum audaciam inferdicat. Sane lamentabilis dilectorum
fiiionim Sdenconis abbatis et conventus monasterii Lucensis prope Snoymam. Premonstratensis
ordinis. Oloniucensis diocesis querela nostrum frequenter turbavit auditum. amaricavit et
mentem, quod nonnulli iniquitalis filii, a quornm oculis dei timor abcessit, in partibus illis
pretextu g-uerrarum. quibiis partes ipse dicuntiir muitipliciter fafig-ari et alias temere personas
ecclesiaslicas eciam in diffnitacibus constitutas et alias religiosas dicti inonasterii. bellicis
actibus se minime immiscenfes. non absque manuum inieccione violenta capere. detinere
carceribus mancipare, tormentis subicere. verberibus cedere. vulnerare. morti fradere ef
crudelibus afFliccionibus ad redempciones indebitas personalifer cohercere. dictumqiie mona-
sterium et parrochiales ecclesias ac alia pia loca regularia a dicto monasterio dependeiicia
invadere. frangere. capere, occupare occupata detinere. diruere. et incendio concremare ac
monaslerium. ecclesias ac loca prius dicta libris. caiicibus. crucibus. sanctoriim reliquiis.
paramentis et ornamenlis aliis divino ciiltui et iisui deputatis spoliare ac huiusmodi libros.
calices, cruces. sanctorum reliqiiias. paramenta et ornamenta ausu sacriiego necnon fructus,
redditus. res et bona aliarum personanim monasterii ecclesiarum et aliorum locorum huiiis-
modi tam in ipsis ecclesiis. quam exlra illas exisfencia. eciam violenter rapere. depredari.
ac in predam obducere sen asportare presumpsernnt hactenus et presiimere quotidie non
verentur. propter que clerici et persone monasferii ecclesiarum et locorum ipsorum ea coacti
deseruerunt et deserunt ac ecclesie. monasteriuni et loca predicta obsequiis debilis. cbrisli
fideles sacramenfis ecclesiasticis. ac pauperes pie hospitalitatis subvencione fraiidanliir : qiiodquc
nonnulli, qui glorianlur. cum malefecerint, hiiiusmodi criminum pafratores. necnon clericos
et personas ecclesiasficas et religiosas capfas ab eis et insuper res et bona hiiiiismodi per eos
in predam abducta seu asporlata scienter in civitatibus. castris, villis. fortaliciis. lerris et
aliis locis eorum receptaverunt et receptanf. aliqui vero premissa omnia seu noniiiilla ex
eis fieri seu committi fecerunt, et eciam mandaveriint seu eorum nomine aut mandato facta
sive commissa rata babuerunt et habent : alii eciam eisdein predictorum criminiim patratoribus
in commitlendis eisdem excessibus per se et alios prestiterunt et prestant aiixilium et
30*
236
favorem, eaqiie omnia, qiie in gravem eciam divine maiestatis ofTensam, animarum periculum,
ecclesiaslice libertatis contemptum el plurimorum scandalum cedere dinoscuntur, in diocesi
memorata sic sunt notoria, sic ea publica fania divulgat sicque nociva procdolor experiencia
raanifestal, quod tergiversacione aliqua nequeunt occultari. Cupientes igitur huic morbo, ne
per moras temporum faclus cronicus fomenta respuat medicine, oportunam et congruam
adhibcre medelam, discrecioni vestre per apostoHca scripta committimus et mandamus, quatenus
vos vel duo aut unus vestrum per vos vel alium seu alios omnes et singulos tam clericos
quam laicos, cuiuscunque status, .ordinis vel condicionis existant, huiusmodi clericorum seu
ecclesiasticarum et religiosarum personarum, se ut premiltitur bellicis actibus non immiscen-
cium, captores, detentores, carceri mancipatores, compulsores, verberatores, vulneratores,
occisores, necnon ipsorum clericorum seu personarum ecclesiasticarum et religiosarum sic
captorum seu detentoruin aut carceratorum receptatores, ecclesiarum effractores et incendiarios
ac rerum et bonorum in ipsis ecclesiis existencium violentos spoliatores, raptores et depre-
datores, necnon talia fieri mandantes seu procurantes, aut eorum nomine seu mandato facta
rata habentes et grata, ulpote excommunicalos et a canone generaliter per omnes ecclesias
et loca, in quibus expedire videritis, auctoritate nostra excommunicatos publice nuncietis.
Et insuper omnes et singulos tam sic excommunicatos a canone quam huiusmodi monasterii,
ecclesiarum et locorum ac personarum ecclesiasticarum et religiosarum predictorum spoliatores,
librorum, fructuum, reddiluum et aliorum bonorum prefatoruni occupatores. detentores,
raptores, depredatores. abductores el asportatores necnon eos, qui talia fieri seu committi
mandaverunt sen fecerunt, aut eorum nomine seu mandato facta seu commissa rata habuerunt
seu habent, ipsorumque ea patrancium ac rerum et bonorum huiusraodi in predam asportatores,
receptatores ex parte vestra generaliter publice in ecclesiis coram pubhco per vos vel alios
moueatis. ut infra competentem terminum. quem eis prefixeritis, huiusmodi captos el spoliala,
rapta. abducta et asportata restituant seu de ipsis et aliis de huiusmodi per eos commissis
debitam satisfaccionem impendant, et si infra dictum terminum id non impleverint, in illos,
qui alias ob premissa a iure excommunicati non sunt, generalem excommunicacionis sen-
tenciam proferatis ipsorumque omnium huiusmodi monita non implencium, terras, opida,
castra, villas el loca subiciatis ecclesiastico interdicto. Preterea tam predictos quam alios
omnes et singulos clericos et personas ecclesiasticas seculares et regulares, comites, proceres,
barones, nobiles, milites et laicos, comunia quoque et universitates civitatum, castrorura,
villarum et aliorum locorum quorumcunque generaliter et publice eadem auctoritate monere
curetis, ut a talibus omnino deinceps abstineant, alioquin extunc in omnes et singulos qui
talia committere aul attemptare presumpserint, in singulares scilicet personas, in illis videlicet
casibus ex predictis, in quibus excommunicacionem per iam editos canones non subirenf,
excommunicacionis, ac universilates et communitates, ac in omnium et singulorum talia
committencium civilates, opida, castra, terras villas et loca interdicli generales sentencias
proferalis, et nichilominus omnes et singulos, quos simpliciter et de plano sine strepilu et
figura iudicii solerti et fideli adhibita diligencia reppererilis talia commisisse aut fecisse vel
mandasse fieri aut comrailli, aut eorum nomine vel mandato lacta seu coniraissa rata et grata
237
habuisse seu in futuruin cominittere vel facere aut niandare fieri. aut eorum nomine vel
mandato facta seu commissa rala et grata habere, si singulares persone sive ab eodem
canone seu vigore monicionum huiusmodi excommunicati sint. excoinraunicalos nominatim
candelis accensis. si vero universilates seu communitates exlilerint et monicionibus huiusmodi
non paruerint. eos eciam nominatim ipsorum oinnium et singukiriuni personarum universitatum.
communitatum eisdem monicionibus non parencium, civitates, opida, castra terras, viUas et
loca interdicta taindiu diebus dominicis et festivis in ecclesiis atque locis. in quibus vobis
videbitur expedire. cum maior fuerit in eis cleri et populi inultitudo, pubiice nuncietis et
faciatis ab aliis nunciari. ipsosque excommunicatos ab omnibus arccius evitari, donec super
hiis satisfecerint competenter, et cum veslris Htteris rei verilatein continentibus ad apostolicam
sedeiu venerint pro absolucionis ab excommunicacione predicla et interdicti huiusmodi relaxa-
cionis beneficiis oblinendis. Nos enim, ne sub spe venie consequende faciliter intentivum
deHnquendi aliquibus forsitan prebeatur, absolucionem ab excommunicacionum sentenciis et
relaxacionem seu suspensionem interdicti huiusmodi nobis vel successoribus nostris Romanis
pontificibus tantuminodo reservamus: ita videlicet, quod uuHus preterquain in mortis articuio
quenquain ab excommunicacionum sontenciis huiusmodi absolvere possit. Ceterum si forsan
predictorum huiusmodi scelerum patratorum et receptancium eos, eaque fieri mandanciuin.
ipsisque dancium in ilHs per se vel aHum vel aHos directe vel indirecte, pubiice 'vel occulte
auxilium. consilium vel favorem presencia pro monicionibus et requisicionibus huiusmodi seu
citacionibus de ipsis faciendis eis secure vel coramode habere nequiret vobis nioniciones et requisi-
ciones huiusraodi et citaciones quaslihet per edicta publica in locis afilgenda pubiicis, de quibus
sit verisimilis conieclura. quod ad noficiam cilatorum et monitorum huiusmodi pervenire valeant,
faciendi plenam concedimus tenore presencium facultatein. Et volumus. quod inoniciones ac requi-
siciones et citaciones huiusmodi perinde ipsos citatos, requisitos et monitos, ut premittitur.
arctent, ac si eis facte et insinuate presencialiter et personaliter extitissent. Aon obstantibus
lam felicis recordacionis Bonifacii pape VIII predecessoris nostri. in quibus cavetur, ne
aliquis extra suam civitatem et diocesim. nisi in certis exceptis casibus, et in iUis ultra
unara dietam a fine sue diocesis ad iudicium evocetur, seu ne iudices a sede depulati predicta
exlra civitatera et diocesim, in quibus deputati fuerint, contra quoscunque procedere sive alii
vel aliis vices suas committere aut aliquos ultra unam dietam a fine diocesis eorundem
trahere presumant, aut de duabus dietis in conciUo generali. quam aliis quibuscunque con-
slitucionibus a predeccssoribus nostris Romanis pontificibus tain de iudicibus delegatis quain
personis ultra certum numerum ad iudicium non trahendis aut aliis editis, que veslre possent
in hac parte iurisdiccioni aut potestati eiusque libero exercicio quomodolibet obviare : seu si
aliquibus communiter vel divisira a predicfa sit sede indultiiin, quod interdici. suspendi vel
excommunicari non possint, per lifteras aposfolicas non facientes plenam et expressam ac
de verbo ad verbuni de indulto huiusmodi mencionem. Dafum Rome apud sanctum Petrum III.
nonis Apriiis, pontificatus nostri anno sexto.
(Orig. Perg. mit anhang. pabst. Bleisigel im m. Landes-Archiv Art. Bruck, lit. B. n. 21/b.)
238
241.
Markgraf Wilhelm ron Meissen rersicherl die Stadte der Mark, die ihm und seinem
Sckwager, dem Markgrafen Jodok ron Mahren, anhangen, seines Schutzes.
Dt. Meissen 16. April 1395.'')
1% ilhelm marg-grafe zii Myszen und landgrafe zu Doring-en Unsere g-unst Uivor
lieben besiindern. Wir lun uch zu wissen, daz wir erfaren haben, das Ern Ortwin geredet
het, er habe es davor gehat. daz unser swaher, marggrafe Jost. getreue stede in der mark
gehat hebbe und das derfinde er nu nicht, denn sie sich an einen andern hern wisen und
kisen wolden. Em wundert, worumb sie es tun wolden, wenn sie en kene noth darto
drenget. Aver umb die von Berlin wundert es em nicht; dy hebben vor also vel gebroken,
dat sie sich entsetzten, das er sie darumb slraffen mochte. Und er Lippold von Bredow ist
dar geinwertig geweset. alse he dat g-eredet hadde-, de hat dartu geandwortet: he hebbe
dat schloz noch inne : he wolde des wol unterstehen mit sinen frunden und wolle den steden
kriege genug geben. Nun hoffen wir und wissen wol, daz ir noch andere stede der Mark
euch ober unsern swaher und uns an einander werfet noch kieset noch do wedder, alse
wir uns nnder einander met unsern swaher vereinet und gesatzl hebben ; denn wir euch
schiitzen und helfen wollen und euch nicht lassen. Geben zu Myszen am fritage nach Ostern.
(Eiedel Cod. Braudeub. B. III. p. 1.31.)
24«.
Markgraf Jodok schenkt sein Haus in Prag dem Olm/itz^er Bischofe Nikolaus und dessen
Nachfolgern. Dt. Prag 18. April 1395.
Jodocus dei gracia marchio et dominus Moravie notum facimus tenore presencium
universis. Quod sicut dudum ob siiigularem favorem, quo personam reverendi in Christo
patris domini Nicolai episcopi Olomucensis amici nostri carissimi prosequimur, sibi domum
habitacionis nostre, sitam sub castro Pragensi inter domos vicarii prcpositi Pragensis ab
una et domum Henzlini quondam notarii actorum parte ab alia, dedimus et donavimus per
ipsum dominum. episcopum ad vite sue tenipora possidendam: ita et nunc pensatis mullipli-
cibus gratis et acceplis obsequiis nobis per prefatum dominum episcopum dudum inpensis,
in recompensam eciam sumptuura, quos in edificiis et structura eiusdem domus habuisse
dinoscitur, animo deliberato sano fidelium nostrorum accedente consilio et de cerla nostra
sciencia prediclam domum cum area proprielate fundo limitibus atlinenciis et circumferenciis
suis universis prefato domino episcopo, successoribus suis et ecclesie Olomucensi donacione
inler vivos in proprium damus virtute presencium liberaliter et largimur, per ipsos inantea
perpeluis temporibus cum plena expressa et omnimoda libertatc exempcione, absque cuiuslibet
*) Das Jalircsdatum mit Hinblick auf u. 240 augesetzt. — Vgl. Heidemaun: Die Marli Braudenl)
unter Jobst von Mahren p. 51 Akg. 2.
239
exaccionis steure seu vexacionis iniposicione quiete tenendani habendani ulifruendam libere
ac pacifice possidendam, omne jus quod nobis, heredibus aut successoribus nostris marchionibus
Moravie in eadem domo fundo proprietate area pertinenciis circumferenciis et limitibus
hucusque compeciit et processu teniporis quomodolibet competere posset, in predictum dominum
Nicolaum episcopum, successores suos et ecclesiam Olomucensem ijbere et totaliter trans-
ferentes nichilque nobis, heredibus et successoribus nostris marchionibus Moravie aut alicui
Tiostro nomine atque vice proprietatis dominii juris accionis impeticionis seu alterius vendi-
cacionis cuiushbet penitus reservantes. Presencium sub nostro appenso sigillo testimonio
litterarum. Datum Prage anno domini millesimo trecentesimo nonag-esimo quinto. die dominico
quo canitur Quasimodo geniti.
(Orig. Perg. h. Sig. im fiirstorzb. Archive in Kremsier. — Auf der Plicatur : Ad mau-
datum domini marchionis Henricus de Spiluer.)
249.
Slefan Pfahyrnf bei Rheiii, Johaiin Herzog ron Gorliiz, Heinrich ron iler Duba, Burkarl
ton Janowitz- tind Benes Chusnik rersprechen dem Markgrafen Jodok und seinen Begleilern
sicheres Geleile auf 14 Tage nach Usti Sezemino. Dt. Prag W. April 1395.
Wir Stephan von gols o;naden Pfalczgrave by Reyn und herzoge in Beyern,
Johannes von den selben gnaden marg-grave zu Brandemburg-, zu Lusicz und herzoge zu
Gorlicz, Heinreich von der Duben des Romischen und Behemischen kuniges hofemeister,
Burkart genant Strnad von Janowicz und Benessch Chusnik, bekennen und tun kunt offen-
lich mit disem brive allen den. die in sehen oder horen lesen, das wir von gebote und
geheisses wegen des allerdurchluchtigsten fursten und herren herren Wenczlaws, Romischen
kunigs zu allen zeitcn merer des reiches und kuniges zu Behemen, unsers gnedigen herren,
dem hochgeborn fursten hern Josten marggraven zu Merhern, dem edlen Heinreichen von
Rosemberg. Heinreichen vom Neuenhause, Brzenken von Skala und allen andern lanthern
zu Behem, die mit in steen, iren zulegeren. rittern, knechten und dinern sicherheit, fride
und geleite gegeben haben und geben in mit kralFt dicz briefes an arg. AIso das sie und
alle ire zulegere, rittere, knechte und dinere, die sie mit in furen und brengen zu uns
gen Usk, genant Zezeme an der Luznicz gelen fsic), komen mugen, mit uns doselbst tege
zu halden, do zu wonen und von danne wider in ire eigne slosse und heymute zihen
mugen. Und dieselbe sicherheit, fride und geleite sullen weren von datum dicz briefs bis
uber vierzen tage, das ist uf den suntage. als man singel Jubilate, schirsle zukunftigen und
denselben tage ganz und gar eingenomen fur uns, den unsern und allen andern, die durch
unsern willen tun und lassen, sicher leibs und gutes an allerlei argelist und geverde. Des
zu urkund haben wir unser ingesigcl an disen brief lassen hengen. Geben zu Prage noch
Cristes «reburt dreizenhundert jar und dornoch in dem funfundneunzigstem jaren, des sun-
tages, als man singet Quasimodo geniti.
(Orig. Perg. mit .5 anli. Sig. in den altstandischen Acten des m. Landes-Archives.)
240
250.
Pabst Bonifaz IX. bestatUgt dem Kloster Maria Saal in Altbriinn alle Pririlegien.
Dt. Rom 29. April 1395.
Bonifacius episcopus servus servorum dei (iileclis in Christo filiabus abbalisse et
conventui monasterii Aule beale Marie in antiqua Brunna, Cisterciensis ordinis, Olomucensis
diocesis. salutem et apostolicam benediccionem. Solet annuere sedes apostolica piis votis et
honesfis petencium precibus favorem benivolum imparliri. Eapropter dilecte in domino fdie
vestris iustis postulacionibus grato concurrentes assensu, omnes libertates et immunitates a
predecessoribus nostris Romanis pontificibus sive per privilegia vel alias indulgencias vobis
et monasterio vestro concessas, necnon libertates et exempciones secularium exaccionum ab
imperatoribus. regibus, principibus et aliis christifidelibus racionabiliter vobis et monasterio
vestro indultas, sicut eas iuste et pacifice obtinelis. vobis et per vos eidem vestro monasterio
auctoritate apostolica confirmamus et presentis scripti palrocinio communimus. Kulli ergo
omnino hominum liceat hanc paginam nostre confirmacionis et communicionis infringere vel
ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attemptare presumpserit, indignacionem
omnipotenlis dei et bealorum Pelri et Pauli aposlolorum eius se noverit incursurum. Datum
Bome apud sanctum Petrum III kalendis Maii pontificatus nostri anno sexto.
(Orig. Perg. mit anli. pabst. Bleisig. im m. Landes-Archiv. Art. Koniginkloster lit. B, u. 5.)
251.
Die Herren ron Schwamherg nnd Riesenbnrg treten dem z-wischen Markgraf Jodok iind
den bohm. Herrn geschlossenen Biindnisse bei. Dt. Ustf Sezemino 30. April 139r>.
llly Busck a Bohuslav bratfi z Svambcrka a my Bores starsi a Bores mlazsi
z Bizmburka timlo listem zjevne vsem vyzndv^riie vsickni spolecne, ez velebn^mu markrabi
knezi Jostovi, markrabi a p^nu Moravsk^mu, paiiu JiiKJrichovi z Rosenberka, panu Jindrichovi
z Hradce, panu Brehkovi z Skaly i vsem jinym p<^ii6m, ktefiz podle nich stojf o zemsk6
dobr^ a zasli sii pro pravdu, slfbili sme i slibujem nasi dobrii cistii verii i pod nasi cti,
ez jini toho chcem a jm^me verne poniiihali beze vsech omluv, vsf svii silii a moci, coz
ji kaidy z nas m6ze jmiti, a podle nich pevne stdti a od nich pro izSdnii vec neodstupo-
vati a jich nezuost^vati, ale vsecko s nimi verne v^sti a drieli tak liplne v tej ve vsi
vffe a mffe, jako^to list jednotn^' ziipisny panskt svedcf i tak dliiho. A to verne beze Isti
slibujem tlmto listem zdr^eti jim vsem napfed jmenovanSm i vsem jinym jich strany podle
nich pin6m. A tohoto vseho naseho svrchupsantiho slibu i techto vsech vecf na jistost iny
vsickiii svrchujmenovanf s nasfm pln^m vedenfm sve pcceti vlastnf pfivesili sme k lomuto
listu. Jenz jest ddn a ps^n v Usti v Sezeminu I6ta boifho tisfcfho tfist^ho devadesiit^ho
p^t6ho, ten p^ilek najbliisf po s. Marku evangeliste.
(Orig. im Wittingauer Archive, daraus abgcdr. im Arcliiv Cesky I. 5.5.)
241
Der Pra(jer erz-h. Ofpcial Johatin libel erkUirt. dass y,/kolaiis, Pfarrer in Hei-mainc. sich
rcrpjUclilet /labe. seiiie ScliuUl dem Witek, Burger der JSeustadt Prag, iii deii bestimmteii
z-irei Terminen z-u z-ahlen. Dt. 13. Mai 139n.
Conslilutus persnnaliter corani nobis Johanne Kbel, oificiaii Prairensi et actis iioslris
obliffatoriis discretus vir dominus Xicolaus de Herzmanicz Olomucensis diocesis, confessus
est. se teneri et debitorie oblioari in tribns sexajjenis et XV ffrossis tam pro debito prin-
cipali quam expensis in viis et litteris faclis Witkoni, civi Nove civilatis Pragensis, quas
solvere promisit in terminis infrascriptis, viedelicet medietalem in oclava S. Spiritus nunc
proxime ventura et aliam medielateni in festo Jacobi nunc proxime assecu(tu)ro sub pena
late sentencie, cui se sponte et libere submisit in hac parte. Aclum anno domini MCCCLXXXXV
die XIII mensis 3Iaii presenlibus Andrea de Lompnicz et Johanne. nolariis publicis.
(Aus dem liber obligiit. II. 12 f. .04 iin Prager Metrop. Capitel-Archive.)
253.
Konig Wenzel IV. erkldrf., dass er dem Markgrnfen Jodok die Landro(flei Elsass ter-
schrieben liabe und widerruft alle Lelien, die er seil jener Verschreibung dort rerliehen
hntte. Dt. liarlstcln 13. Mai 139'^.
\» ir Wenczlaw von gotes onaden Bomischer kunii>. zu allen zeiten merer des
reichs und kuniff zu Beheini bekennen und tun kunt ollenlichen mil dieseni brive allen den.
die in sehen oder horen lezen. Wann wir deni hochsicbornen Josleii niaroorafeii zii Merhern,
unsern liben vettern und fiirsten, di(! lantvoiitey zu Elsassen inil alleii nnd iojichen iren
steten, merkten. dorlfern, renlen, nuczen. steiiren und allen andern zuo-ehoruntren, als w^ir
dieselben uncz her oehabl und bescssen haben, imd als sie ouch seli<)er gedechlnusse elwenn
der hochgeborne Wenczlaw herzojr zn Luczeinburjf, Lymburg und Brabant, unser velter,
die weilen er leble innegehabt hal, verschriben haben als das usweisen andere unsere
niaiestatbrife, die wir im doruber ocben haben : dorumb init woibedachteu niiite und von
rechter wissen, so haben wir widerruliel und widerriilfen von roiuiseher kiiniclicher inachle
in kraft dicz brifes alle und iczliche lclicn iiii(i oabe, wie uiau dic nenneii niao. die wir
sint der zeite solcher verschreibunir iii (lciii iande zu Elsasscn von versiessenheil wegen
oder sust verliehen haben, oder ob wir liiiiach noch ichtes vor vergcssenheil verleihen
oder verschreiben wurden : und mein(!n und woilen, das solchc unsere verleihunoc iinlii<r-
liche und abe sein und keinerlei kraft oder machl hab(>n sollen, snnder fhts der objrenante
unser vetter mar^iJ-raf Joste das lande zu Elsassen inil seinen zuochoruniicn iii iiilcr dcr
mazzen, rechlen und weize, als das der eofenante unser veller herzoir Wenczlaw zii Liiczeni-
24->
buro-. die weilon er lebte gehabl hat, haben und noch lautte unser brile gerulichen besiczen
soikv Mil urkund dicz brifes versigelt niit unser kunicbchen maiestat insigel. Geben zum
Karlstein noch Cristes geburt dreizenhundert jare und dornoch in deni funifundneunzigisten
jaren dcs donerstages noch dem suntag Canlate noch ostern. unserr reiche des Behemischen
in dem zweiunddreissigisten und des Romischen in dem neunzehenden jaren.
(Orig. Perg. mit hiing. Sig. iu deu iiltstaudischen Acten dea m. Landes-Archivs. Auf der
Plicatur : Ad mandatum domini regis Albertus Magdeburg. archiepiscojiua canceUarius. — In
dorso : R. Weuceslaus de Olomucz.)
254.
Konicj Wenzel I\ . fordert die Einwohner des Elsasses auf, die Steiiern dein roin Mark-
grafen Jodok ron Mahren einr/esetzden Landroffte zu z-ahlen. Dt. Kartstein 13. Mai 1395.
Wir Wenczhiw von gotes gnaden Roniischer kunig zu allen zeiten merer des
reiches und kunig zu Bebeim embieten allen prelaten, grafen, herren, freien, dinstluten,
rittern, knechten, reten und gemeinden der stete, merkte, dorffern und allen andern unsern
nnd des reichs iindertanen in der lantvogteyen zu Elsassen gelegen unsern und des Reichs
liben getreuen, unser gnade und alles gut. Liben getreuen. Wann wir deni hochgebornen
.losten, margorafen zu Merhern unserm libcn vetter und fursten das lande zu Elsassen vor
langen zeiten eingegeben und verschriben haben mit allen manschaften herlichkeiden und
allen nuczen. die dorzu gehoren, ais das in andern nnsern maiestatbriven, die wir in vor
dornber gegeben haben, volkomenlichen begrilfen isl, und derselbe unser vetter und furste
vor unser und des reichs noten zu diesen zeiten selber in das egenante lande zu Elsassen
nicht komen mag. dorumb so gebieten wir eucli ernsllichen und vesliclichen bei unsern
und des reichs hulden und wollen das also gestalt baben, wen der egenante unser vetter
zu einem lantvogten in dem egenanten lande zu Elsassen an seiner stat seczen wirdet nnd
euch das mit seinen olfenen briven verkundigen wirdet, das ir denselben und niemanden
anders fur einen rechten lantvogten haben, halden imd tm ouch gehorsame und gevolgig
sein sollet, als ofte des not geschicht sunder einniger ander hrife doruber von uns zuwartende.
Besunder und mit namen wollen wir von euch allen steten, merkten und dorffern gehabt
haben, das ir alie sleure. iiiiczi! iind <>efeile, welcherlei die sein. die ir uns und dem reiche
pllegel zu geben, uf des egenanten unsers vctter quitbrife alle jare geben und bezalen
sollet und euch ouch dowider nicht enseczet, wann unsere meiniing isl, wen unser vetler
marggraf Joste egenante zu lantvogte doselbist zu Eisassen seczel mit seinen briven, wie
ofte das geschicht nnd was quittbrife er euch uber die steiiren, niicze oder gefeiie gcben
wirdet, das alle dieseiben seine brife soiche kraft und macht babcMi solien, als ab sie euch
mit iinserm kiiniclichen maiestat insigel gegeben hetten. Mil urkiinl dicz brifes versigell mil
unserr kuniclichen maieslat insigel. Gcben zum Karlstein noch Cristes gebnrt dreizenhunderl
243
jarc iind dornoch in dem fiimiiindneun/,igisten jaren, des donerstag^es nach dem suntair
Canlate noch ostern, unserr reiclie des Behemischen in deni zweiunddreissigislen und des
Romischen in deni ncunzehendeii jaren.
(Orig. Perg. mit anh. Sig. Nr. 189 Misc. im malir. Laiules-Archive. .^uf der Plicatur :
Ad maudatum domini regis Alhertus Mageliurgeusis archiepiscopus caucelUuius. — In dorso : R.
de Olomucz.)
255.
Konig Wenzel IV. fordert die Beicokner des Elsasses. irelche deni Tniclisess der f.and-
rofjtei bisher den Eid der Treue nicht t/eleislet. auf. dass sie diesen Eid der Treue dem
Markgrafen Jodok in die Hdnde des (irafen Ditrich ron Katzenellenhoyen leisten sollen.
Dt. Karlstein H. Mal 13!}').
W enceslaus dei g^racia Roinanorum rex semper Auyustus el Boemie re.\ universis
el singulis nobilihus, comitibus, liheris. ininisterialihus. militihus, clienlihiis. vasallis et hoina-
gialibus ad ducatum et terras nostras Luczemburgenses speclantihus. taiii in Ahiiania (]iiaii!
Gallia conslilutis et residentihus. fnlelibus noslris dileclis i»raciam reoiam et (imne honum.
Fideles dilecti. Cuin dudiiiii ilhislri Jodoco luarchioni Moravie. princi|ii palriio nostro carissiiiio.
predictum ducalum et terras nostras Luczemhurgenses coutulerimus el ohlioavimiis ciim
omnihus dominiis ol leudis ad eundem ducaluiii Luc/,eml)urf>eiisem spectanlihiis. sicul hoc
ipsum alie nostre maieslalis litere date desiiper maniresle declaraiil : cuinque diclus palruus
noster ex evidcMilibiis et nolabilihiis causis nos el sacruiii Hoiiiaiiuiii iniperium coiiceriieiitihiis
prefatum ducatum Luczemhurociisem personaliler non valel ad preseiis alicjualiler visilare.
vobis omnihus in genere el cuilihel veslniiii iii spccic. (|iii diidiiiii diclo patriio iiostn) aul
suo nomine nobiii Hubardo de Aitari. dapilero eiusdeiii ducatus Luczeiiihuraeusis. iioii pre-
stitislis subieccionis. iideiitatis el homagii sacraiiieiiluiii. dislricte precipiiiius el luandamus,
qualenus prefato palriio noslro iii manilius iiohiiis Dyelheri coniilis in Kaczeneilenhogeii.
capitaneo eiusdem diicalus preslare debealis suhieccionis. oliediencie el homagii jiiramenluni
tamdiu. quousque diclus patruus u(rster euii(lciii (liicaliim |)ropria visilaveril in persona. Naiii
quicumque exvohis huiusmodi juramenla preslileril seii prestabil. iiiiiic ah omni juraiii(;nto et
promisso nohis dehilo occasione dicli ducaliis Luczemburgensis absolvimus el iiherum diniillimus
et solutum. Presenciiim siih regie noslre maieslalis sigilio teslimonio lilerariiiii. Daliim
Karlslein aniio domini millesimo Irecentesimo iionagesiiiio quiiito. die .\IIII 3Iaii, regnorum
nostroriim aniio Boemie tricesimo secundo. Koniaiioruiii vero decimonoiio.
(Orig. Perg. mit hSng. Sig. im m. Landes-Arciiiv Nr. i;»:') Misc(^l. — .\n( der Plicatur:
Ad maudatum domini regis Albertus Magdohurgensis anliiejiiscojjiis canccllarius. — In dorso :
K. Wenceslaus dc Olomucz.)
31*
244
256.
Pabst Boiufaz- IX. iucorporirt dem Kloster Saar die Pfarren in Saar, Lautcitz. Ober-
Bobrau und Saitz. Dt. Bom 18. Mai 1395.
Oonifacius episcopus servus servorum dei dilectis (iliis abbati et convenlui nionasterii
Fonlis beate Marie virginis in Sar, Cisterciensis ordinis Pragensis diocesis, salutem et
apostolicam benediccionem. Sacre vestre religionis, sub qua devotum et sedulum exhibetis
allissinio famulatum, promerelur honestas, ut votis vestris in hiis presertim, per que veslris
et eiusdem monasterii utiUtatibus consulitur. favorabiiiter annuamus. Exhibita siquidem nobis
nuper pro parte vestra peticio continebat. quod dictum vestrum monasterium. in quo olim
magnus numerus reHgiosorum predicti ordinis esse et eciam liospitaHtas non modica teneri
et observari consuevit et ingens divinus cultus viguit. ac mulla flebant opera pietatis, cau-
sanfibus guerris et aliis calamitatibus, que partes ipsas aflixerunt, in suis facultatibus adeo
diminutum est, quod solitus huiusmodi numerus rcligiosorum predictorum sustentari. tanta
hospitalitas observari ac huiusmodi divinus cultus vigeri et opera pietatis fieri. ut fieri con-
suevit. in eodem commode non valent. Quare pro parte vestra nobis fuit humiliter suppli-
catum, ut in relevanien premissorum in Sar. in Lauzans in Bobravia superiori et in Zagecz
parrochiales ecclesias Olomucensis diecesis , que ut asseritis de iurepatronatus ipsius
monasterii existunt et quaruni quadraginta eidem monasterio, cuius quinquaginta marcharum
argenti puri fructus, redditus et proventus secundum communem extimflcionem valorem
annuum ut asseritis non excedunt. perpetuo incorporare, annectere et unire de speciali
gracia dignaremur. Nos igitur huiusmodi supplicacionihus incJinati predictas ecclesias cum
omnibns inribus et pertinenciis suis eidem monasterio auctorilate aposlolica tenore presencium
imperpetuum incorporamus, annectimus et uninuis, ita quod cedentibus vel decedentibus
dilectis filiis rectoribus ipsarum ecclesiarum, qui nunc sunt vel illas alias quomodolibef
dimittentibus, liceat vohis corporalem possessionem ipsarum ecclesiarum auctoritate propria
lihere apprehendere et perpetuo retinere omnesque fructus. redditus et proventus ipsarum
ecclesiarum in usus proprios in supporlacionem onerum predicforum convertere ac eciam
deputare. ipsasque ecdesias et curam parrochiaiionim earundem per idoneos monachos
eiusdem monasterii, per abbatem dicti monasterii pro tempore existentem duntaxat et ad eius
nutum ponendos et removendos, regi facere, diocesani loci pro tempore existentis et cuiuslibel
alterius licencia vel assensu super hoc minime requisitis. Volumus autem, quod in prefalis
ecclesiis soliliis ministrorum niimerus nullatenus minuatur et inibi deserviatur laudabiliter iii
divinis ac liiiiiisiiiodi cura pro tempore diligenter exercealur. iil lieri bactenus est consiietiiin.
et qiiod iura episcopalia et alia ipsarum ecclesiarum onera consuela teneamini integre sup-
porlare. Non ohstantihus constitucionibus et ordinacionibus apostolicis ac statutis et consue-
tudinihus monasterii et ordinis predicloruni quibiisciinque conlrariis iuramento, confirmacione
apostolica vel qiiacunque firmifate alia roboratis ; seu si aliijui siiper provisionihus sibi facieiidis
de huiusmodi parrochia ibuslecclesiis aut aliis beneficiis ecclesiaslicis in illis partibus speciales
245
vel generales nostras vel predccessonini noslronini Romanoriini pontificiim aut legatonim
sedis apostolice litteras impetrarint. eciam si per eas ad inhibicioneni reservacionem et
decretum vel alias quomodolibet sit processuin, quasquidem litteras et processus hahitos per
easdem ad predictas ecclesias volumus non extendere, sed nullnm per hoc eis, quoad asse-
cucionem parrochialium ecclesiarum aut beneficiorum aliorum. preiudicium generari et qui-
buslibet litteris, indulgenciis et privilegiis apostolicis generalibus et specialibus, quornmcnnque
fenorum existant. per que presentibus non expressa vel totaliter non inserta effectus earum
impediri valeat. quomodolibet vel differi. et de quibus quorumque tolis tenoribus ac de verho
ad verbum haberi debeat in nostris lilteris inencio spccialis. Xos enim exnunc irritum
decernimus et inane. si secns super hiis a quoquain quavis aucloritate scienter vel ignoranter
contigerit attemptari. Nulli ergo omnino hominum liceal hanc paginam nostre incorporacionis.
annexionis, unionis. voluntatis et decreti infringere vel ei ausu temerario contraire. Si quis
autem hoc attemptare presumpserit. indignacionem omnipotentis dei et heatorum l'etri et
Pauli apostoloniin eius se noverit iucursurnni. Datum Rome apud sanctuni Petnim XV kalciidis
Junii pontificatus nostri anno sexto.
(Orig. Perg. init auhaiig. pahst. Bleisig. iin m. Landes-Arcliive. Art. Saar, lit. A. u. 75.
Abgedruckt hei Steinhach II. ]>. 118.)
251.
Pabst Bonifaz IX. gihf de/i Abteii des Ixlosters Britck tlns Hec/it. ilireii Coiiveiititalen die
Absolitfioii, die pahsflichen Reservatfalle ausgenommeii. z-ii ertheileii.
Df. Rom 19. Mai 139r>.
Konifacius episcopus servus servorum dei. dilecto lilio Sdenkoni abbati nionasterii
Lucensis prope Snoymam. Premonstratensis ordinis. Olomucensis diocesis sahitem el apostolicam
benediccionem. Sincere devocionis affeclus. quem ad nos et Romanam geris ecclesiam pro-
merelur. ul peticionibus tuis, illis presertim. per qiie aniinaruin saluti canonicorum dicti liii
monasterii consnlitnr. quantum cum deo possnmus. favorabiliter annuamus. Tuis igilur iii hac
parte supplicacionibus inclinati lihi ac successoribus tuis eiiisdera monasterii abbatibiis. (iiii
erunt pro lempore. absolvendi aucloritate apostolica quociens fuerit oporlunum. onines cl
singulos canonicos ipsius monaslerii presenles el posleros a quibiiscunque excoinmunicaciomim
et aliis senlenciis. eciam maiorihus et penis. qiias ex aliquo delicto vel causa quovis niodo
incurrerinf, in forma ecclesie consuela. iniunctis eis pro modo culpe penitencia saliitari et
aliis. que de iure fuerint iniungenda. dummodo passis iniuriain. si non satisfecerint. satis-
faciant competenter. et falia non fiierint. propter que sedes apostolica sil merito consulenda.
ac cnm eis siiper irreirularilate. si quam divina celehrando aut immiscendo se illis. non
famen in contempluni clavium. aut alias ([uovis niodo contraxerint. ipsis lainen priiis a suorum
ordinum execucione ad fempiis. de (|in) libi ef eisdein successoribiis videbiliir suspensis.
dispensandi plenam et liberam aiictoritateiii et licenciain auctoritale aposlolica tenore pre-
246
senciuni elargimur. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paffinam nostre concessionis
infringere vel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc atteniptare presumpserit
indignacionem omnipotentis dei et beatorum Petri et Pauli apostolorum eius se noverit
incursurum. Datum Rome apud sanctum Petrum .XIIII. kalendis Junii pontificatus nostri
anno sexto.
(Orig. Perg. init aiili. pabstl. Bleisig. im m. Landes-Arohive. Art. Bruck, lit. B. ii. 10.)
258.
Marbyra/' Jodok auuullirt die seinem Bruder Frokop geleistete Erentualhuldigung und
renreist die Stdnde der alten und neuen Mark fur den Fall seines Todes ohne Nach-
kommen an den Konig Signmnd von Ungarn. Dt. Teschen'^) 1. Juni 1395.
wV ir Jost von gotes gnaden marggrafe und herre zu Merhern entbieden den erbaren
und wisen, allen mannen, steden und ratmauuen der alten nnd neuen marke zu Brandenburg.
unsern liven getreuen, unser gnade und alles gut. Erbarn, wisen und liven getrenen.
Also als ihr den hochebornen forsten hern Procopen marggrefe zu Merhern, unserm bruder,
nach unserm tode, ob wir ohne erben abegingen. do gol vor sie, gelobet siillet haben und
gehuldet, ais ihr moget wissen ; also bekenne wir olfentlich, das wir euch derselben huldunge
urul gelubde, die ir unserm bruder sullet getan haben, mit wolbedachten muthe leddig und
los machen und lassen mit kraft dises briefes, also das wir dasselbe wnl tun mogen nach
laut euer brif. Und wisen euch mit derselhen huldunge und gelubde, ob wir one erben
sturben, an den durchlauchtigen forsten heru Sigismund, konie zii Ungarn, unsern liben
vettern, an den ihr tuich halleii sullet nach unserm lode und an niemandes andern. Und
sullet uch furbas mer mit dem vorgenanten margjrrafen Procopen uinb keinerlei hiildunge
und gelubde nichts zii schalfen haben: und welche stede oder inannen das nicht fhun
wolden, den gebielen wir bei iinsern hulden ernsthcken, das sie von stund an zii uns
komen, dann wir dasselbe mundlich gebieten uiid empfelen wollen. Mit urkund dieses brifes
hesigelt mit unserin anhanoenden insigel. Gegeben zu Teschen nach Christi geburt drizehn
hundert jar darnach in den funf und neuenzigsten jare, dez dinstages in der hihgen
plingstage.
(Riedel Cod. Braiidenb. B. III. p. 123.)
250.
Martin and (ieorg ron Mladonuwitz- erkldren, dass sie deni Jo/iann, Friester in Mlado-
nowitz, 10 Schock Prager Groschen schuldig sein. Dt. 'L Juni 1395.
t_/onstituti personaliter coraui Johaiine Khel ofiiciali et aclis nostris obligatoriis
Marlinus iude.x et Georgius de iMladonovicz Olomiic. dioc. non compulsi. nec coacti, sed
*) Diirftc wahrselieinlieli das einige Meileii voii Frng entferiite 'retsclien (I)eein) seiii.
247
sponle et libere tam pro se qiiam pro Lylkone. ibideni de Mhuionovicz et Johanne diclo
SmaMa de Trpieczowicz (?)*) dicte diocesis, quorum debitum in se assumpsernnf et se
principaies debitores pro eisdem constituerunf. confessi sunt et recongnovernnt. se teneri
et debitorie obhgari Joiianni clerico ibidem de Miadonovicz. in deceni sexagenis g-rossornm
racione veri debili el in XXX'" grossis pro expensis in viis et litteris factis. quas pecunias
manu coniuncta et indivisa solvere promisernnt in festo sancti Georoii venturo de proximo,
heredes et successores suos in hac parte sponte submittentes sub pena cxcommunicacionis,
se, heredes el successores suos iuris diccioni domini ofliciahs hhere submittentes (sic)
Aclum anno LXXXXV die IIII mensi? Junii pres«'ntil)us \\ Cnceslao de Praga, Xicolao
Chaluppa. Johanne de Lyl)un. notariis puhhcis. el Wanyra de Olssan.
(Aus den LiUpr iil)li<r:itii)Muin TI. 12 f. .")8. itn Pragor Mfitrop. Capitel-Archive.)
260.
Martin ro/i Sc/iilfekeii aclireibt un die Sludl Strasnbitry id)er die (iefaiif/eiiiie/niiinu/ des
Mnrfcgrafeii Jodok diirc/i Kdni;/ Weiizel auf Karlstein. Dt. Prai/ 12. Jinii 1395.
*linen gewilhgen nnderlenigen dienst bereil zu allen zifen. Lieben gnedigen herren.
Ich lass nch wissen, das uf unsers herren fronlichen abent zunehest herzoge Stephan von
Pegern und marggrafe Jost der alte von Mernhern und der junge von Oetingen rittent \(»u
Prage mitlenander zu dem Carlistein. Do het in der kunii) bescheiden einen dag. daz cr
zu inen wolle darkomen von des krieijes wegen, die der marggrafe hetle mil dem kunige
und die anderen herren und die sache gerne uszuriblende uf demselben tage. I)o wissent,
daz die vorgenanten herren e woreul zu Karlislein denne der kunig : darnach kani der
kunig gon Carlistein zu den herren in die vesten. Do besloss men die vesten zu zesliint:
do hebt der kunig uf und fohel denselben allen niarggrafe in siner vesten und alle. die /ii
im hortent und sine diener worenl iind zwene der herren. die do des krieges sint iind su
ouch hel gefangen und meinet der kiinit; deii alteii marii^grafen iiiil von ime zu lassen.
Wissen ouch. daz ich reil mil deu eoenaiilen herren voii Prage gon Karlistein und hetle
mit mime herren herzoge Slephan gered iind mit dem jungen von Oelingen, daz su mir
hulfent deii ailen margu^rafen billen voii miuer herren wegen, die do gefangen sinl. daz
er sin bestes darzu wolte tiien uud kereii. I)o sprach er. er wolte gerne tiien sin besles
von miner herren wegen. Wissen ouch. daz der vorgeiiant herzoge Slephan iiii(i der von
Oetinsjen inir hettenl den dair dar bescheiden vor den kuiiii>- uud wollenl darziie han geloii
ir besles von miner herren wegen. daz ir sache iieriblel solle sin worden iif demselben
fage. Heffe der kuni'.'- den inargiirafen niil gefangen und andere herreii iiiit ime. so vverenl
alle sache do <>erihlet worden \\'issen ouch, daz der kunig hel geschicket nach
volke und schribef in alle lanl iiacli herreii. rilfere und knehten und stal nach eime grossen
volke ; waz er willen habe, daz weis noch nieiiian
(Weizsilcker Reichstagsacten II. 40'.>.)
"*) Warscheinlich Trpeuovic.
248
361.
Herrmann Ebner der dltere schreibt an Sfrassbiiry tiher die Gefangennehmung des
Markf/rafen Jodok diirch Konig Wenzel aiif Karlstein. Dt. Xiirnbergf?) 15. Jtini 1395.
*Iein willigen (linst und alles «juet wevor. Genediijen hern. Icli lozz ener weisait
wissen. daz Hainrich Schopp iinsers hern kunijs hofmaister gehling tod ist zu den Petlern,
dem got genedig sei. Auch hab wir hie fur war potschaft, daz nu ani nehsten mittboch
markgraf Jobs nnd ander zwien lantzhern, die mit gar namhait sind, ritten zu underm hern
kung zu deni Karellstein ; die hot er alle drei gevangen. Und markgraf Jobs der get in
einem ^emach sunderlich hin und her, doch ist er wol wehuet ; die andern zwien lantzhern
hot man in die stoekk geschlagen. Also sprach herzog Stefan : her, wer hot ench daz
gerotten? Do sprach under her der kunk: ich hon ez von im gelernt; alz er an mir ton
hot. also wil ich im anch ton
(Weizsacker Reichstagsacten II. p. 410.)
262.
Ulman Stroiner an llerrn Klaiis in Strassbiirg iiber die Gefangennehmung des Markgrafen
Jodok diirch Kijnig Wenzel auf Karlstein. Dt. NUrnbergi?) 16. Juni 1395.
W isscnt. lieber her Claus, daz unser herre der kunig den margrove Jost von
3Ierhern gefangen hatte und daz ist als geschehen. Unser herre der kunig reit von den
Pettlern zue dem Karelstein am mitwochen vigilia corporis Christi. Da kam zn imen herzog
Stefan von Baiern und der margrove Jost von Merhern und ritten mit deni kunige zne
dem Karelstein. Do gingen die herren zue dem kunige in sin ifemach. Do sprach der kunig
zue dem marorove Jost : du hast geschickit, daz die von Strossbura und die von Francken-
furt gefangen sin und schickest, daz mich die lantherren angriffen und min lant wuesten
und die strosse darniderlegend und du hast den kanflucien gross guet in dem lande genommen
wider reht und ist besser, du verderbest danne daz land und lude verderben. Alsse ward
er gefanjfen und 6 ritter mit imen. Do schickit der kunig zue stnnt gen Prage, daz man
allen portden zueslueg, unde waz dez markgroven diener zue Proge woren, die worden
ouch gefangen. Doch had in der kunig allen dag gebon. on eim ritter, heisset der Busk
von Wollenbraht, den hal er liart ingeslossen und ouch den margrove Jost. Dobi waz
herzog Stefan von Beiern, dem waz zu mole leit und zugend vast gelaid fur. Do sprach
der kunig zn dem markgroven : du hast mir gesworen mich fur dinen herren zue halden
und dcz hatte ich dine briefe, uber daz hast du mich gefan<>en und hast mich niht wol
bchaltden, ich sol aber dich gar wol behaltden. Und der kunig had hotschaft gen Merhen
gelan dem margraf Prokob, daz er allez sins brueder land sol innenemmen. Ouch sagt
niiin, daz unser hcrre der kunig gross samnuuy habe und ziehen wollen of den von
Swannenberck, der die von Strossburg gefangen had ....
(VVeizsScker Keichstagsacten II. p. 411.)
249
303.
Der Pfdlz-iscke Schreiher Otto l>erichlet an die Stadt Sfrassljfirg ither die Gefangeii-
nehmung des Markgrafen Jodok dinch Koiiig YVenzel auf Karlstein. Dt. 1. Juli 1395 s. l.
. . . . Es isl uiim licrren dem herzogen of hute war bolschaft komen vou sinon
reten. die itzunl von dem knuig- komen sin, das der margrave von Merhern gefangen ist.
uud wie iu der kunig ijefan^en habe zu dem Karlstein und gebe im uuder andern sachen
auch scholt. das uwcr fruude vou Slra,ssburg oefangcn sin ; das si sin scholt, uiid wolle das
und anders von im abegetau haben. Und der kunig halte in und cincu sincr rilter harte
gefangen, aber den andern sineu dienern habe er zile geben ; und das herzog Stefan den
kunig sere fur in gebeten habe, wann der furte den maroravcn zum kunig ocn Karlstein :
aber die bede niochte nit gehelfcu. Sunderlich so habc dcr kunig gross gcwerbc in Bchcim
und for dem Walde und mein zu zihcn of den von Swanncnberg. der uwcr frunde gcfanocu
habe. umb uwer frunde lcdig zue macben. Und das auch dcr kunig oesant hahe nach dcm
jungcu margraven von Merhern, der sollc Mcrhcrn innenemen ....
(Weizsacker Reichstagsacten II. p. 413.)
304.
Die osterreichischen Herzoge Alhrechl III.. sein .\e/fe Wilhelm und seiii Sohii Alhrecht
sagen dern Konig Wenzel IV. ah wegen der Gefangennehmung des Markgrafen Jodok.
Dl. Wien 13. Juli 1395.
Ourchlcuchtigcr furst bcrr und swaocr. hcr Wcuczla Hocmiscbcr kiinig und kiinio-
ze Beheim. Wir Albrecht dcr cllcr und wir scin vcltcr Willialui uml Aibrccht der juno^er.
des egenanten herzog Albrcchts sun, all von gots guadeu herzogcn zc Osterreich ze Steyr
ze Kernden und zc Krain grafcn ze Tyrol etc. iazzen eu wissen. daz wir zue menigeru
maln unser erber ret und botsciiaft zuc cu gesendet hal)en und cu llcizziglich angcrulll
und gepeten, daz ir uns nnd unscr iand und lcul bcleihcn liezzet bci den gnaden frcihaitcn
rechten und gueten gewonhaiten, die uuscr vordern scligcr gedechlnusse und wir von alhr
herbracht haben und eu gen uns hallcu uud bevveiscn gcruchlet, als ir uns phlichtio werct
nacli iaut der bricf. die wir darumb baben. Das hat uns von eu niclit muocn widcrvarcu.
sunder ir habt uns und unser land und lcut darueber gcdrunoen nnd dringen uud anvaUcn
geschalft in manigerlai unpiiieicli weg. Darzuc haben uns dU) Pehcmischcn nnd 3Icrherischen
lantherren zue wissen getan. wie ir den hochgebornen liirsten hern Josten marggrafcn und
herrcn zu Mcrhcrn. uusern iieben oheimen widcr cur und andcr fiirstcn hcrrcn und stel
sicherhait und "ciait habt aufocballcn und ocvanocii. und daz in aucli von cn nudcr swcr
und merkchleich gcprechcn anliound sind und baben uns ermant und ano-crulil dcr punt-
nusse, die wir mit einandcr hal)en und dahindcr ir uns und si ffedrunocn habl. Uud davon
.■52
ist unser notdurft. wie wir gedenkchen. daz wir und die unsern und auch die egenanten
herren bei wirde und rechten beleiben und daniit wir auch solher dringnusse hinfiir von
eu liberhaben werden. Und bewaren uns auch des gen eu mit disem gegenwurtigen brief
alz o-eo-en ainen kiinig ze Beheim. Mit urkund dicz briefs versigelten mit unsern aufgedruckten
insi<fihi. Geben ze Wienn an sand Margreten tag anno etc. 95.
(Weizsacker D. Keichstagsacteu II. p. 399.)
365.
Albrecht Herjog von Osterreich rerspricht deii Albert tind Smil von Vottau fUr die ihm
gestellten 24 Spiesse und ebenso viele bewa/fnete Schiitz-en schadtos zu haHen. Dt. Wien
15. Jiili 1395.
Wir Albrecht von gotes gnaden herzog ze Osterreich, ze Steyr, ze Kernden und
ze Krain. lirave ze Tyrol etc. bekennen. Als uns die edeln unser besundern Alber und
Zmiel von Vettaw, ieczunt vierundzwainzig spiess und sovil schuczen gewappents voiks
zu dienst gen Beheim furent, also verhaissen und geloben wir wissentleich niit dem brief,
was dieselben von Vettaw und auch das egenante ir volk den veinden redleicher scheden
nement ungeverleich und die unser herren und rete erkennent redleich sein, daz wir si und
dasselb ir volk nach derselben unserr herren und rete erkantnuss darunih gnedikleich sullen
und wellen auzrichten. Mit urkund dicz briefs. Geben ze Wienn an phinztag nach sand
Margreten tag. Anno domini millesimo Irecentesimo nonagesimo quinto.
(Orig. Pap. 111 it ;iuf der Gegeuseite rler Selirift beiged. Sig. im miihr. Landes-Archive
Nr. 193 Misc.)
266.
Markf/raf Jodok iind die hohm. Herren nehmen den Herzocj Johann von Gorlitz in ihren
Biind auf. Dt. Solieslan 15. Jitli 1395.
.*Iy Jo^t z bozi milosti markrabe a psin Moravsk^, Jan z bozi v6Ie biskup Litomysky,
Jindrich z Rosenberka, Jindrich z Hradee, Brenek z Sk^ly, Otta fecen-^ Bergov z Biliny^
Ilynek Berka z Hohensteina, Jan fecen;^- Michalec z Michalovic, Bocek z Kunstata fecen^'
z Podebrad, Smil z Richeniburka, Sezinia z Usti, Jan starsi a jan mlazsi z Usli i s jin^mi
se vsemi pany, ktefi podle n^s a s nimi stoji, vyzn^vdmy zjevne timto listem vsem, ktoz jej
cisti nebo slyseti budii, ez jsme takiito mezi sebii limluvu a tak^ shb s osvicen^m knizetem.
knezem Janem markrabim Bramhursk^m a Luznick;^m a v^vodii Gorlick^m ucinili a cinimy,
a to sobe spolu s nim verne bezelsti pod verii nasi dobrii a pode cti sdrzeti slibujem, tak
jm^nem. zc chcme a miime s nim a on s nami spolu v jednotn byti, kr^lova ccstn^ho a
zemsk6ho a obecniiho dobr^ho hledati a pravdu v zemi ploditi a cinili a tak vzdy po t^
251
s nim a on s nami spolu slali spolecne. abychom predse vsecko kralovo clne. zemske a
obecn^ dobre snazne vedli. s pravii verii sobe spolu s nim pomahajic podle sve vsi viry
a podle sv6 csti, svii vsi raoci, co ji jmiti mozem. A kohozby kolivek jeho anebo koho
z jeho anebo tech vsech. ktozby k nemu pristupili a s nim stali a zostali na tu spolecmi
s nami a s m'm jednolu a pravdu a \6 zadali. kterym kolivek cinem klo kdy kterakkolivek
utiskmili chtel mimo zemsky beh bezpnivne neb mimo nalez paiisky. toho jemu i tomu
utislenemu chcme a slibujem verne bez meskani a beze vsech omluv pomahati a podle neho
\ si silii a moci stati. aby se jemu toho nedalo, nez aby se kazdemu prave slalo. A to tak
dliiho m^me jednati a v tom spolecne pevne sfati. azbychom zemi ku pnivu a ku pravde
postavili i pfivedli. tak jakoz jest dr^ve u pravde za nasich pfedkov slala. A nad to pak
i dale. acbychom jiz zemi ku pravu a ku pravde obstanovili a pfivedii a opet kdy znova
la pravda ol koho neb kym nad nim nebo nad kym jeho, anebo nad jinymi. jezto pravdy
zadaji a k ndm a k nemu v jednotu pfislupuji neb pfistiipi, rusena byla neb nedrzana, tehdy
vzdy opel pfes to slibujem verne bez meskani spolu s nim sldti a sobe spolu s nim pom^hati
proli kazd^mu bezpravniku vsi silii a moci, pod verii a pode cti. A tento nas slib svrchu-
psany vesken. veiiz sme my dobrovolne napfed receny markrabe. biskup a p^ni s pravii
verii vstiipili a k tejlo jednole s dobrym rozmyslem pfislupili. slibujyn jemu sdrzeti pod
cislu a plnii nasi veni a pod nasi csti i pod nasi pfisahu vermi. A toho vseho na jistost a
na pevnost a na potvrzeni my sve peceti s nasim pln^'m vedenim a s nasi dobrii vuoll
k tomuto lislu pfivesili sme. Dan a psiin jest tento list v Sobislave v meste I^ta od narozeni
syna boziho tisic tfi sla devadesjileho piil^ho len clvrtek den svalych aposloiov rozeslani
hod slavu^'.
(Das Orig. mit 9 Sig. im ^Vittingauer Archiv»; abgednickt im Arcliiv Cesky I. p. 59.)
Wenzel eon Doloplas gestattet deii Viderlhaiien des Olmiifzer Cajyitels. irelclie in
Bystfitz ansiissig sind, seine Weiden zii beniitz-en. Dt. B>/sti-itz- 21. Jnli 1395.
Wenceslaus de Doloplass dominus in IJystricz nolumiacio presenli])us universis.
Ouod ad instanciam honorabilium dominorum canonicorum et capiluli ecclesie Olomucensis
pro me. heredibus et successoribus meis dominis in Bystricz, hominibns censuariis et subditis
necnon heredibus et succcssoribus ipsorum diclorum dominorum ac ecclesie Olomucensis
ibidem in Byslricz residentibus et Ires laneos cum dimidio hai)cnlibus. nec tamen pascua
necessaria pro eorum pecoribus et armenlis obtinentibus, indulsi el virlule presencium indulo^eo
favorose, ut ipsi adinstar hominum et subdilorum meorum ibidem pro eorum pecoribus.
pecudibus et armenlis. pascuis meis libere et absque impedimenlo uli valeant temporibus
aifuturis et in eis postea per se. alium vel alios. proul fueril de consueludine seu de more.
Ita tamen. quod de quolibet laneo cum octo falcibus singulis annis pro hicmalibus ac
astualibus seselibus demetcndis per se vel alios michi, heredibus et successoribus meis
32*
•252
dominis in Bislricz deservire seii robotas facere teneantur, quas si facere denegarent. nec
pascnis uti poterunt neque debebunt. Simililer si iidem in libertate pascendi inipedirentur,
extunc nec ipsi ad onus servitutis iam dicti erunt deinceps obligati. In cuius rei testi-
monium presenles literas feci sigilli mei appensione de certa sciencia communiri. Datum
Bistricz anno domini millesimo CCC^ nonagesimo quinlo dio XXI mensis Julii.
(Orig. Perg. b. Sig. ira Olra. Cap. Arch.)
268.
Der Olmuizer bischojlichc Of/icial bcstdltigt dcii Prior dcs Zdcrazer Klosters Andreas
z-um Pfnrrcr iii Sitzgras. Dt. Krciiisicr 23. Juli 1395.
l\os Johannes de Ghuien prepositus in Wolframskirchen vicarius in spiritualibus
et officialis reverendi in Cristo patris domini Nicolai episcopi Olomucensis notum facimus
tenore presencium universis. Quod ad presentacionem et peticionem religiosorum fratrum
Johannes Czrt. administraloris tociusque conventus monasterii Sderasiensis Pragensis sacro-
sancti sepulchri dominici Jerosolimitani, religiosum fratrem Andream dicti monasterii priorem
in ecclesia parrochiali in Czizkrnis (sic), per mortem Welislai ultimi et immediati ipsius
rectoris ad presens vacante. in qua prefali domini administralor et conventus jus presentandi
obtinere dignoscuntur, Adam procuratorem. procuratorio nomine dicti domini Andree ad hoc
legiltime constitutum. in persona ipsius in rectorem legittimum instituimus et plebanum. sibi
curam animarum et administracionem spiritualium et temporalium in eadem iuxta nostri
officii debitum in dei nomine committentes. Harum, quibus sigillum vicariatus Olomucensis
ecclesie est appensum, teslimonio literarum. Datum Chremsir anno domini millesimo trecen-
tesimo nonagesimo quinto. die viccsima tercia mensis Julii.
(Dobner Monura. IV. .384.)
269.
Johann, Herzog roii Gorlitz, Iritt dem Buiidc des Markfjrafein Jodok uiid der bohinischc»
Landherren bei. Dt. Lipd I. August 1395.
iWy Jan z Bozi milosti markrabe Brambursky. Luznick^, v^voda Gorlick^j', vyzniv^me
zjevne timto listem vsem. ktoz jej cisti nebo slyseli budii. ez jsme takiilo mezi sebu liniluvu
a taky slib s osvicen^ni kiiizetem knezem Jostem markrabi a piiiiem Moravskym, strycem
nasim mil^m, a s knezem Janem biskupem Lutomysk^in. a s urozen^mi psiny Jindfichem
z Rosenberka. Jindrichem z Hradce, Bi^enkem z Sk^Iy, Otii recen^m Bergov z Biliny,
s Hynkem Berkii z Ilohensteina, Vil^mem z Lantsteina, Janein recen^m Michalec z Michalovic,
Bockem z Kunstala fecenym z Podebrad. s Smilem z Bichenburka. Sezemii, Jancm starsim
a Janem mlazsim z llsti i s jinymi se vsemi p^ny, klefi podle nich a s nimi stoji . . . (chyba
253
V orig.) . . . sobe spolu s niini verne bezelsti pod veru nasi dobrii a pode tii sdrzeti
slibujem: tak jmcnem. ze chcme i niame s ninii a oni s nami spoiu v jednotu byti. knilova
cstneho a zemsk^ho a obecn^ho dobreho bledati a pravdu v zemi ploditi a ciniti a lak
vzdy po tej s nimi a oni s nanii spolu stali spolecne. abychom predse vsecko kralovo
cstn6 a zemsk^ a obecne dobr^ snazne vedli. s pravii verii sobe s nimi spolu pomahajic.
podle s\6 vsi viry a podle sv6 csti. svii vsi moci. coz ji miti mozem. A kohozby kolivek
z nich anebo koho z jich. anebo tech vsech. klozby k nim pristiipili a s nimi sliili a Z(')slali
na tu spolecnii s nimi a s n^mi jednotu a pravdu a 16 ziSdali. kterym kolivek cinem kto
kdy kterakkolivek utiskniiti chlel mimo zemsky beh bezprJivne neb mimo n^lez pansky:
toho jim i tomu utiscenemu cbcme a slibujem verne bez meskani a beze vsech omluv
poniiihali a podle nich a jeho vsi silii a moci stati. aby se jim i tomu toho nedalo. nez
aby se kazdemu prave slalo. A to tak (iliiho mame jednati a v tom spolecne pevne slali.
azbychom zemi ku pr^vu a ku pravde postavili i pfivedli lak jakoz jcst dreve v pravde
za nasich pfedkov slala. A nad to pak i diile. acbychom jiz zemi ku pnivu a ku pravde
obstanovili a pfivedli a opet kdy znova la pravda ot koho neb k^m nad nimi neh nad
kym z jich neb nad jinymi. jezto pravdy ziidiiji a k nim a k n^m v jednotu pfislupuji
neb pfistiipi. rusena byla neb nedrzana: tehdy vzdy opet pfes to slibujein verne bez
raesk^ni spolu s niini slati a sobe spolii s niini poniiibati proti kazdemu bezpriivniku vsi
silii a inoci pod verii a pode csti. A tenlo niis slib svrchupsany vesken. venz smc dobro-
volne ray napfedfeceny knez Jan s pravii vuoli vsliipili a k tejto jednote s dobryin roz-
myslem pfisliipili. slibujem jim sdrzeli pod cistii plnii nasi verii a pod nasi csti i pod nasi
pfisahii vermi. A toho vseho na jistost a pevnost i na potvrzcni iny svii pecet s nasim
plntm vedenim a s nasi dobni vuoli k tomuto listu pfivesili sme. Diin jest a psan tento
list v Lip^ra I6ta od narozeni syna Boziho tisic Ifisteho a devadesat^ho piiteiio. dcii
s. Pelra vezenf. jezto slove laline ad vincula.
(Orig. im Wittingauer Arcliive; abgedr. im Archiv Cesky I. p. 60.)
2:0.
Nikolaus Bischof von Olmiilz gibl seinem Kammerer Alexniidcr die Adrocatie i/i /irniins-
herg zu Lelten. Dl. Mirnu 3. Aiigiist 1395.
Aicolaus dei et apostolicc scdis <<racia cpiscopus Oloinuccnsis iiotuintaciiiiiis tciiorc
prcsencium universis. Quod consideralis mcrilis et multiplicibus serviciis iidc lis noslri
Alcxandri camcrarii nostri nobis sincerc dilccli. quc nobis et ecclesie nostrc Oloiiiiiccnsi
longis temporibus utiliter cxhibuit et cxliiiict ac auctorc doinino in luluruin poteril cxhibcre,
sibi advocaciam in oppido nostro Hraunsperg per mortcm bone mcmorie Ilensil SchaHcr
vasalli nostri. advocati ibidein sinc liberis dcliincti. aiit alias quovis modo ad nos lciiitimc
devolulara. recepto prius a diclo Alexandro pro nobis et ecclesia nostra Olomiiccnsi dcsupcr
debite iidclilalis et oma«rii. sicuf juris et moris est. preslito juramcnlo, jure Ceudi dedimus
254
conliilimus et assignavimus ac presentibus damus conferimus et assignamus cuni singulis suis
Juribus usibus fructibus censibus molendinis agris cultis et incultis. pratis pascuis orlis maccellis
scanipnis sutoruni. scampnis panum, et generaiiter cuni suis omnibus obvencionibus proventibus
et pertinenciis universis, prout ad dictam advocaciam ab antiquo pertinuerunt et pertinent de
presenti, omni eciam jure, quo dicta advocacia ad nos est devoluta et sicut eam dictus Hensil
Schaffer, dum egit in humanis, in feudum habuit tenuit et possedit, per eum et heredes suos
legifimos in feudum habendum tenendum et possidendum cum suis juribus et pertinenciis
universis, cum plena potestate, jure feudi diclam advocaciam vendendi et pecuniam exinde
provenientem in usus suos convertendi, prout sibi utilius et comodosius videbitur expedire. Sic
tamen, quod dictus Alexander, heredes aut successores sui nobis, ecclesie nostre et successoribus
nostris episcopis Olomucensibus de dicta advocacia debita faciant servicia et bernam regalem
persolvant. prout hec ab antiquo fieri et solvi solita sunt et consueta. Presentibus strenuis viris
(loniino Gerhardo milite de Meraw, Jodoco de Wolfsberg marscallo nostro et Wolfranio de
Panowicz fidelibus nostris dilectis ac Nicolao de Neundorf notario nostro, qui presencia habuit
in commisso. In quorum omnium et singulorum testimonium sigillum nostrum de certa nostra
sciencia presentibus est appensum. Actum et datum in castro nostro Meraw feria tercia
ante festum sancti Laurencii martiris, anno domini millesimo trecentesimo nonagesimo quinto.
(Orig. Perg. au Perg. Streifeu h. Sig. im fiirsterzb. Archive in Kremsier.)
211.
Nikolaus Bischof coii Olmiilz- verleihl seinem Kammerer Alexaitder die Vogtei in Brauns-
hery. Dt. Mirmi 3. Auynsf 1395.
Aicolaus etc. notumfacimus etc. Quod consideratis meritis et multiplicibus serviciis
fidelis nostri Alexandri camerarii nostri nobis sincere dilecli, que nobis et ecclesie nostre
Olomucensi longis temporibus uliliter exhibuit et exhibet ac auctore domino in futuruni
poterit copiosius exhibere, sibi advocaciam in opido nostro Braunsberg per niortem bone
memorie Hensil Rynneri vasalli nostri advocati ibidem in Braunsberg sine liberis defuncli
etc. aut alias quovis modo ad nos legitime devolutam, recepto prius ab eo pro nobis et
ecclesia nostra Olomucensi desuper debite fidelitalis et omagii sicut juris et moris est
prestito juramenio. jure feudi dedimus etc. per eum et heredes suos legitimos in feudum
tenendam elc. cum plena potestate jure fcudi dictam advocaciam vendendi et pecunian)
exinde provenientem in usus suos convertendi prout sibi utilius et commodosius videbitur
expedire. Sic tamen quod ipse Alexander heredes aut successores sui nobis ecclesie nostre
et successoribus nostris episcopis Olomucensibus de dicta advocacia et suis pertinenciis
debita faciat servicia consiiela el bernam regalem persolval prout hoc ab antiquo fieri et
solvi solila sunl el consuela. Datum in castro 3Ieraw feria lercia anle festnm sancli Laurencii.
Anni» domini M"("('("" nonaffesimo quinto.
(Kremsierer Lehensquatern II. p. 125.)
255
Konig Wenzel IV. verspriclit dem Markgrafen Jodok, dem Heinricli roii Rosenberg, dem
Heinrich ron ^euliaiis, dem Bienek ron Skala und ihrem Anhange sicheres Geleife.
Df. Prag 7. Angusf 1395.
»w enceslaus dei oracia Uoiiianoriiin re.x semper Auguslus el Boemie rex noluin-
facimus tenore presenciuin universis. qiiod animo deliberato, sano fidelium nostrorum accedenle
consilio et de certa nostra sciencia illustri Jodoco, marchioni Moravie principi, palruo noslro
carissimo, nobilibus quoque Heinrico de Rosemberg, Henrico de Novadomo, Brzienkoni de
Skala et omnibus aliis regni Boemie baronibus, adherentibus fautoribus et servitoribus
eorundera, quos secum adducendos decreverint, salvum et securum conductum nostruin pro
nobis. fautoribus et adherentibus noslris el omnibus hiis. qui causa noslri faciunl et dimittunl.
dedimus el donavimus, damus virtiite presencium, dolo et fraude quibuslibet proculmotis. et
donamus ; ita videlicet, ut ipsi omnes et eorum quilibet cum fautorilius adherentibiis el
servitoribus suis infra hinc el festum assumpcionis beate Marie virginis secuturum proxiine
possint et valeant ad nos venire. aput nos morari et a nobis vice versa ad doinicilia
propria remeare, rebus salvis pariter et personis, nullum dolum seu fraiidem in eo siib
verbo regio penitus pretendenles. Propler qiiod universis et singulis ofiicialibus, servitoribus
et fidelibus nostris tenore presencium sub regii favoris obtentu districcius inhibemus. ne
prefatos iilustrem Jodocum, Henricum de Rosenberg. Henriciim de Novadomo, Brzienkonem
de Skaia ac omnes alios regni Boemie barones adherentes fautores et servitores eoriindem.
quos secum adducendos pro hac vice decreverint, in rebus aut corporibus eorum inquietare,
perturbare aut moleslare presumant quomodolibet, Assumpcionis beate Marie Virginis duranle
termino supradicto, prout gravem indignacionem nostram voluerint evitare. Presencium sub
regie nostre raaiestatis sigillo lestimonio lilerarnm. Daliim Prage anno millesimo trecentesimo
nonagesimo quinto, sabato anle s. Laurenlii.
Ad relationem Pollioiiis de Czastolowic/. Waclinico de Weytemiile.
(Orig. im Wittiiigaiier Arplnvc : iii Alisclirift iiiitgotlicilt vora kiin. lirilnn. Miiseum.)
213.
Markyraf Joduk and Hcinrich con lioscnberg geloben dem Hcrz-og Albrcchl III. ron
Osferreich in ihrem wid der bohmischen Landherrn Aamcn dahin zii irirkcn. da.^s dcmsclbcn
ron I\. Wcnzcl oder sonstwie die Vicarie und Gewalf des liomischen Reichcs iihergchen
werde. Df. Zireffcl 9. August 1395.
\\ ir Josl von gotes gnaden margiiraif uiul herre zu iMerheru und icli llfiiiricli von liosem-
berg bekennen mil disem brief fur uns iind alle ander lanlherren des kunigreichs zu Belieim. die
sich ieczund in unserm krieg gegen unserm herren dem Romischen kunig mit uns habenden, fur
256
die wir uns ouch in der ffegenwortigen sach wissentlich annemen, daz wir bedacht haben die
ijrossen namhaften biilT und furderung, die der durchluchtig furst, unsers egenanten marg-
graf Josten lieber oheim, herzog Albrecht zu Osterreich etc. uns in nnsern leufTen vornial
und auch ieczund gegen unserm egenanten herren dem kunig und andern unsern wider-
sachern hat erzeiget und noch steticlich beweist, und haben uns dorumb durch billicher
dankperikait gen dem egenanten herzog Albrecht vorpbiichtet, und globen im wissentlich
mit diseni brief, daz wir mit allem unserm vermuegen leibes und gutes getreulich daruf
raten und helffen wollen, daz der gewalt und die Vicarei, des heiligen Romischen reichs
von unserm egenanten herren dem Romischen kunig, oder wie sich das fuglich geschicken
mag, demselben herzog Albrechten empfolhen und ingegeben werd. Daz globen wir im
bei unsern treuen, an aids stat. Und des zu urkunt haben wir unsere ingesigel an disen
brief gebangen. Geben zu Czweitl noch Crists geburt dreizenhundert jare, dornoch in
dem fumf und neunzigsten jare, an sand Laurencen-abendt.
(Mitgetheilt aus dem mit 2 h. Sig. versehenen Orig. im k. k. Staatsarchive in Wien.
— Abgedr. in Weizsiicker D. Reichstagsacten II. 400.)
214.
Notiz liber dcu Uberfall der Stadt Uitg. Hradisch durch den Markgrafen Prokop ain
9. AiKjust 1395.
Anno domini JVF CCC° LXXXXIIIF in vigilia sancli Laurentii marchio Procopius civitatem
noslram Redisch circumvallavit et brasiatoria extra muros civitalis combussit et nichil potuit
lucrari et eodem die recessit feria secunda; fuit in vigilia sancli Laurentii.
(Diese Notiz excerpirte Bofek im J. 1842 aus einem Codex der Stadt Hradisch. — Ob-
wohl das J. 1394 angegeben ist, wurde die Notiz doch ins J. 139.5 eingereiht, w(^il im J. 1394
die Vigilia s. Laurentii nicht auf einen Montag fallt, was im J. 1395 allerdinga dcr Fall war.)
'Z'49.
Konig Wenz-el IV. erneunl den Markgrafeu Ji)haun rou Gorlilz- ziim Hauptmann des
Konigreiches lidhinen iind gibt ihm die Vollmacht^ z-wischen ihm und dem Markgrafeu
Jodok iind den bdhin. Landherren den Friedeu herz-iisfefleu. Dt. Frag 10. Aiigiist 1395.
W ir VVenzlaw etc. bekennen elc. Waini wir deii lioclioebornen Johannsen niarg-
grafen etc. unsern lieben bruder und fiirsten zu einem hauptmann des landes zu Behem
gemachet haben, darumb so hat uns derselb unser bruder glohet in guten treuen on alles
geverde, daz (!r zuvoran unsern fromen werben, unsern schaden wenden und auch unsern
nucz und ere und dazu des ganczen landes gemeinen nucz ocireuelichen werben und filren
solle und wolle. Davon weisen wir alle stete, hauptlute, burggrafen und amplleute des
kiinigs zu Behem an in als einem haiiplmann. daz sie ime sweren und g-loben aehorsam und
beholfen zu sein. unsere ere und niic/.e nnd auch des ffanczen landes o-emeinen nucze zu
werben und zu treihen. Und er sol ais ein hauplmann macht haben zu enden und zu
voiienfuren alle und iegliche brieve und artikel. als wir uns und anch derselbe unser
brnder miteinander den lanthern von Beheim verschrieben haben. daruf wir ihn auch diese
macht geo-eben haben : und das soll wcren und besteen als lang. bis wir solche brief iind
artickel den landherren volenden und volbrengen und derselbe unser bruder soll sclialfen
nnd bestcllen. daz man das unverzogeniich von uus ulneme: wann aucb wir das mit wissen
volbracht haben, so soli es steen an uns. ob wir in zu einem hauptmann haben woilen
oder nicht. Ouch hat der obgenannt unser bruder globet, daz alle obocschrieben stiicke
marasr^Tf Jost von Merhern. der von Roscmbero. der von Nuwenhuse. Brzienko von Skala
und alle andere lantherren ufnemen. halten tind volfiiren werden. Ouch isl fferedt worden.
wenn um solche stucke. der wir iiberhaben sein soHen nacli dem. als lier von Rosenberg
und Brzienko von Skala iiberg-eben und ijetedinget habeu. dalii ouch derselbe unser bruder
iind ander unser rete g-ewesen sint. geschee es. daz uns dhein infelle oder hindernisse darin
iretan wiirde oder getragen. so soll der egenannt unser bruder uns des hekennen iiiid dozu
gelreulich beholfen sein. daz uns das ie oeendel iind volzogen werde. Oiich sullent wir schafren
und bestellen. daz von heute uber acht lage alles volk. das wider den eg-enannten unsern
bruder und die lanlherren ist. es sein geste oder nicht. von dem felde ziehen und unser
kuniirreich vorwerl mer nicht beschedigen nocli angriffen in keinerlei wise. Und wer es
sache, daz sich iemand dawider seczte und diese vorichlung nicht hallen. sunder das laiil
beschedigen wolle. so suUen wir dem e<)enaiinlen unserm bruder, dein edeln Jan von
Michelsperg und Berka von Hohenstein und andern lanlherren. die bi in bleiben. wider
dieselben gelreulich beholfen sein mit ganzer unser inechle. Oiich soll diese beredunoe uns
nnschedlichen sein an unser wiirdikeit. freiheiten iind rechten. sunder wir sullen dabi
iinoehindert bleiben als das von alters gewesl, herkommen und billichen ist. Mit urkunt
dicz briefes versigell mil unser kuniglichen 3Iajestel insigel. Geben zu Prag nach Chrisli
geburl 1395. An sanl Laurentiitage. unser reiche etc.
(Liinig Cod. dipl. II. p. 19.)
276.
Pnhst Bonifaz IX. verleiht deneii. welc/ie die Kirche i/i Fustimer ani Feste ihrer Dedi-
cntion hesuchen und z-u ihrer Erhaltuny beisteuern. einen Ablass vou zwei Jahren.
Dl. liom 1'). Aiigiist I.l!)5.
Konifaciiis episcopus servus servoriim dei universis Chrisli lidelibus presentes lilteras
inspecluris salulem el apostolicam benediccionem. Licet is. de cuius miinere venil. ut sibi
a suis fidelibus digne el laudabililer servatur de abundancia sue pielalis. (|U(' merila supplicum
excedif et vola bene servicnliiiiis sibi mullo mniora relribiial ({iinm valeanl promereri.
2.18
nichiloniiiius tamen desiderantes doniino populiim reddere acceptabilem et bonorum operum
sectaloreni, fideles ipso's ad complacendum sibi quasi quibusdam allectivis muneribus, indul-
genciis scilicet et remissionis, invitamus, ut exinde divine gracie reddantur apciores. Cupientes
igitur. ut ecclesia monasterii in Pustmir ordinis sancti Benedicti Olomucensis diocesis con-
gruis honoribus frequentetur et eciam conservetur et ut christifideles eo Hbencius causa
devocionis confluant ad eandem ecclesiam et ad conversacionem huiusmodi prorupcius manus
porrigant adiutrices, quo ex hoc ibidem douo celestis gracie uberius conspexerint se refectos,
de omnipofentis dei misericordia et beatorum Petri et Pauli apostolorum eius auctoritate
contisi omnibus vere penilentibus et confessis. qui iu die dedicacionis ipsius ecclesie dictam
ecclesiam devote visitaverint annuatim et ad conservacionem huiusmodi manus adiulrices
porrexerint. ut prefertur. duos annos et totidem quadragenas de iniunctis eis penitenciis
misericorditer relaxamus. Volumus auteni. (|uod si alias dictam ecclesiara visitantibus vel
ad conservacionem ipsius manus adiutrices porrigentibus aut alias inibi pias elemosinas
erogantibus seu alias aliqua alia indulgencia inperpetuum vel ad certum tempus nondum
eiapsum duralura per nos concessa fuerit. presentes litere nullius existant valoris vel
momenti. Datum Rome apud sanclum Pelrum XVIII kalendas Septembris. ponlificatus nostri
anno se.xto.
(Orig. Peig. an gelben u. rothen Fiideu b. Bleibulle im fiirsterzb. Arcliive in Kremsier.)
Slnrek ton Proser verkauft das Dorf Ohraii bei Britnn den Karthausern in Konigsfeld.
Dt. 24. AufjHst 139.1. s. l.
Mldgo Slawko diclus Nyemecz de Prossyeczye ad universorum lam presencium quam
futurorum noticiam ciipio pervenire. Ouod bona maturaque deliberaciono sanoque amicorum
ac consanquineorum communicato consilio villam meam Obirzany prope Brunam cum omnibus
el singulis suis bonis ac perlincnciis. duabus videlicet allodialibus curiis incolis vineis. agris
cultis et non cultis, pratis pascuis monlibus collibus silvis rubetis nemoribus paludibus aquis
et fluminibus piscacionibus venacionibns ef aucupacionibus AMis el <>'adibus ac universis. que
a diiilino lempore ad eandem villam spectare dinoscunlur. quibuscunque censeanlur nominibus.
omni eo jurc ac dominio, prout eo-o oandem villam a meis predecessoribus comparando
hucusque teniii ac possedi. nicliil omnino proprielatis ac (lominii michi et heredibus meis in
posterum reservando. excepto soliim qiiadraginla irrossoriim censu, quem plebanus ecclesie
ibidem in Obir/.any a longis el relroaclis temporibns annualim consuevit ville dominio
censuare, jiisto ac vcro vcndicionis lilulo rite et realiter vendidi et presenlibus vendo
religiosis viris priori et convenlui monaslerii campi regalis prope Brunam, Karthusiensis
ordinis, Olomucensis diocesis et eorum successoribus universis pro centum et nonaginta
sexagenis grossoriim pragensium. de quibus ab eisdem fralribiis qiiin([iiaginla marcas grossorum
eorundem percepisse me paratis in pecuniis recognosco. Hesiduum vero pecunie prefate
259
michi dare et solvere tenentnr diiobiis in terniinis. in sancli Georffii videlicet vel in qnaliior-
deciin diebus immediate posl mediclatem el in sancli 3Iichahelis vel qiialuordecim diebus posl
immediale feslis proximis et se miiliio seqnenliiuis, dilacione et contradiccione quibusciinqae
procnlniolis. ad tenendum reaendiim ulifruendum ac hereditarie el perpeluis temporibus
possidendum necnon in usus proprios converlcndum el cum oadem villa dlsponendum. prout
ipsis melius videbilur expedire. sub punctis condicionibus et arliciilis intrascriplis. Primo
videlicet et principaliler. quod eoo Slawko predicliis eandem viliam Obirzany lenere el
inhabitare possum et debeo vice el nomine predictonim prioris el convenlus. aratiiras quoque
pro annonis hiemalibus lamen ad ipsorum voluntalem seminare, incolas vero ipsius ville in
nullo penilus conturbare vel quibusciin(|iie exaccionibus steuris robollis ac aliis donariis justis
vel iniustis quoniodolibel agirravare. Sed quandocunqne per ipsos priorem el conventum sen
alium eornm nomine monilus et reqiiisilus fnero, exlunc debeo el teneor ipsis eandem villam
liberam et solutam semotis dilTicultatibus el conlradiccionibus resignare. Insuper dicli prior
et convenlus empcionem presentem habere debenf in ipsorum arbitrio opcione ac volunlale.
qnod si quocunque intervenienfe casu ipsis infra hinc el sancli Georaii feslum proxiuiiiiii
eandem villam pro summa dicfe pecunic babere et tenere non expedierit seii simpliciler
habere noluerint, meque pro pecuniis quinquaginla marcarum michi. ut superius est expressum.
per eos persolufis nionuerint seu nionere prociiraverinl. extiinc ipsis prefalas quinquaainta
marcas una cum censu de predicla villa pro termino sancfi Georaii proveniente eao pre-
fafus Slawko unacuin subscriptis fideiussoribus iiifra duoriim meiisiuni spacium inutuo se
seqiiencium. a monicione ipsorum compulando. leneor el promitlo absque confradiccioiif cl
diflicultate persolvere pecunia cum parala. Casii vero qiio ipsi prior et convenlus prcdicli
monasterii ipsam villam Obirzany el ipsam empcionem ratain Iiabere volucrint. cxfunc nos
Slawko diclus Xyemecz de Prossyec/.ye venditor principalis. Jaii diclus Przybik de Odlo-
chowicz, 3Iarlinus dictus Pcrnsteyn de Ponyelicz. Lewa de Zydyenicz, Wycczko de Opathovvicz,
Jan de Blissicz et Conradus de Czernowicz noslrique heredes fideiussores compromissores
ac disbrig-atores. omnes in solidum manu coniiincla el indivisi sub fidei noslrc puritate pro-
mitlimus et spondemus semofis dolo ef fraude. predicfis priori conventui monasterii supra-
dicti et eorum successoribus nccnon ad iidelcs manus nobilis domiiii P"rhardi dc Chiinstat ac
ipsius heredum dictam villam Obirzany cuni omnibiis suis pertincnciis jurc ac (lominio ac
universis et sing-ulis superius expressatis gieneralifcr ab oinnibus impclicionibus hominum. ciiiiis-
cunque stalus sexus vel condicionis jiiris canonici. terrosfris vel civilis cl spccialiler ab impeli-
cione domine Anne de Plawcz. Frankonis de Uadkow conthoralis. qiic ccutum et qiiinquaginla
marcas grossorum nominc dotalicii supcr \illa eadem inlabulatas habcre dicitur. omnimode
disbrigare et nichilominiis iii proximo domiiiorum ferre colloquio Briinc. quam primuni labulc lerre
aperte fuerinl, eandeni villam sepedictis priori ac convcnliii eorumque successoribiis iiilalinlare
aliisque quibuscunque dicla villa infabiilafa fore dinoscitur, extabularc penitus ef delcre. Si vero.
quod absif lcailimis prepedili impedimentis hoc commode facere niillalcnus valercmus. tunc in
colloquio dominorum immediate sequcnti premissa adimplcre omnesqiie ef singiilos arliciilos
promissionis superius cxpressos efleclualiter et sine dispcndio consumare promiffimus occasione
33*
260
et negligencia nostra penitus non obstante. QuoA si non fecerimus. quod absit. et in premissis ac
premissorum aiiquo nealigentes fuerimus, tunc illico duo ex nobis fideiussoribus et disbrigatoribus
predicfis. qui per nominatos priorem ac conventum dicti monasterii ac eorum successores
seu eciam per dominum Erharduni vel heredes ipsius moniti fuerimus. unus per absenciam
alterius se non excusans nec unus alium expectando. promittimus bona nostra fide ac debemus
cum duobus equis in civitatem Brunam in domum honesti hospitis per ipsos fratres nobis
deputatum subintrare vel quivis pro se alium honestum et idoneum miJitaris ordinis sub-
mitlere ad prestandum ibidem obstagium solitum et consuetum etc.*) Et si tempore medio
aiiquem fideiussorum dictorum de hac vita migrare contigerit, quod infra unius mensis
spacium ipsis fratribus unum alium tam nobilem quam facultatibus valentem in locum defuncti
tenebimur collocare literamque presentem de verbo ad verbum mutato solum defuncti nomine
in nomen fideiussoris substiluli per omnia innovare. Accidente vero casu, quo predicta
omnia et singula prestito obstagio vel non prestito. quod absit. non impleverimus vel quo-
modolibet non poterimus. extunc damus ipsis priori conventui ac eorum successoribus
presentibus plenum posse. dictas centum cuin nonaginta sexagenas cum omnibus dampnis
probabilibus desuper accrelis recipiendi in judeis vel christianis super omnia bona noslra
mobilia et immobilia ubique habita vel habenda. ac nostrorum omnium super dampna. Pre-
sencium sub appensis nostris sigillis teslimonio literarnm. Sub anno domini millesimo tricen-
tesimo nonagesimo quinto. die sancti Bartholomei apostoli gloriosi.
(Orig. Perg. 7 h. Sig. im Archive des Klosters Raigern.)
3?8.
K. Wenzel IV. (itlieilt dein Markg. Jodok, dem Heinrich ton Rosenberg, Heinrich von
Neuhaus. Bi-cnck ron Skala und ihrein Anhange sicheres Geleite. Dt. Prag 24. August 1395.
W enoeslaus dei gracia Romanorum rex semper Auguslus et Boemie rex. Notum-
faciinus lenore presencium universis, quod animo deliberalo sano fidelium nostrorum accedente
eonsilio et de cerla noslra sciencia illuslri .Todoco, marchioni Moravie. principi patruo noslro
carissimo, nobilibus quoque Heinrico de Rosemberg, Ilenrico de Novadomo, Przienkoni de
Skala el omnibus aliis regni Boemie baronibus adherentibus fauloribus et servitoribus
eorundem, quos secuni adducendos decreverint, salvum el securum conductum nostrum pro
nobis fauloribus el adherenlibus nostris et omnibus aliis. qui causa noslri faciunt el dimillunt,
dedimus et donavimus. damus virtule presencium dolo et fraude quibuslibel proculmolis el
donamus: ila videlicel, ul ipsi omnes el eorum quilibel cum fauloribus adherenlibus el
serviloribus suis a dala prcsencium ad qualuordecim dies conlinue se sequentes ad nos
venire. apud nos morari el a nobis vice versa ad domicilia propria remeare valeanl alque
possinl, rebus salvis pariler el personis, nullum dolum seu fraudem in eo sub verbo regio
*) Foigt die gewiihnliche Einlagerformel.
261
pretendenfes. ProptiT qiiod universis et singulis officialibus serviloribus et fidelibus noslris
tenore presenciuin sub regii favoris oblenlu dislriccius inhibemus. ne prefalos Jodocum.
Henricum. Henricura, Pzrenkonem ac omnes alios reoni Boemie barones adherentes fautores
el servilores eonindem. quos secuni adducendos pro hac vice decreverint, in rel)us aul
corporibus eorum inquietare perlurbare aul molestare presumanl quomodolibel. dicli nostri
conductus duranle termino supradiclo. proul u-ravem indionacionem noslran) voluerint evitare.
Presencium sub regie nostre majeslatis sio-illo teslimonio literarum. Dalum Praffe anno
domini millesimo trecenlesimo nonayesimo quinlo. in die sancli Bartholomei. reoiiorum
nostrorum anno Boemiae Irecesiino lercio. Romani vero vicesimo.
Ad mandalum regium. Wlachnico de Weyteniule.
(Orig. im Wittiugauer Arcliivc : die Abschrift mitgetheilt vom kouigl. bohm. Museam.)
319.
Der Stadtrath von Ziiaim trijjl iii dem Streite zwischeii dem Ober- uiid Siedermitller
iiuch deiii Rathe kuiidiger Leute eiiien Aiisspruch. der roii beiden MiiHerii gehalteu irerdeii
iiiuss. Dl. I. Seplember 1395.
W enn der leut gcdachnuss ist voru^ankleich und der raargist tag ist allen leulen
unsicher zu leben. darumb isl ez nollurfl. daz alle dink. di von den leuten in der zeit
ffeschehen. mit zeugen bewart werden und rail brifen, daz diselben sach iind dinU von
der leut vorg-essenheil ader annder irrsal nicht wurden widerruft und widerlriben. di mit
der eerechlikeil ein loebleich ennde haben ffenumen. Darumb wir Fridl Pokch. richler.
Hanns Raumcnrak zu der zeit purgermeisler. Ulreich Slarrczer. Jacob Mohoeler. Nyclos
Prowiczer, Swarcz Hensl. Hannus Meychsner und anndre schepfen der slal zu Znoim tiin
kund und bekennen offenleich allen leiilen. di nu lebeii ader hernacb kunfliir werden. di
disen brif sehen ader hoeren lesen. daz di weisen mann Jakl Goliitenschedl. unser mit-
pnrger und milgeswarner an eim und der Pelr Smid und Tlioman Smid sein aiden. aiich
unser mitpurger. eltleich zeit rail einander gekriget haben iinib irr paider muelrechl und
prechen, do hab wir in enpfalhen. daz si daruber solden mullner rnffen. oben und niden
an der Tay gesessen, di solden den precben zwischen in zu paiden teilen schauen und
darul)er sprechen. und was di selben maister sprachen. daz solden si zii paiden teilen halden
ewicleich und nichl prechen. noch dawider reden. Nii haben diselben maisler di prechen
zwischen paiden teilen ffeschauel iind wol gewegen und haben mit wolbedachtera raut und
mit ffulem ral daruber also auziresprochen. Zu dem erslen. di nider rauel zu Nessecleb
sol raumen uncz an des apls paumgarten. do di erl stet iind ob der herr derselben muel
darinn saumiir wer. so hat di ober muel den gewalt und das recht. daz si den oblaz mag
obprechen und das wasser in di Tay lassen rinnen, und von der gnanlen erlslauden sol di
ober muel zu Pohraelicz raumen denselben graben herauf iinczen zu sein zeug, und dasselb
wasser, daz auf diselb mucl o-el zu Pohmelicz. sol er fuer sich slelicleich o-en lassen. Wer
262
ober daz. daz er hiel zii arbeifen. so sol derselb muUner dem nidern vor drei tag sagren
an als ffevar und ob er iuer seczen vvolt. so sol der njder mullner baisen aufzihen: und
ob er dez nicht wolt ffehorsam sein, so sol der nider mulner einen nachpauren ader zwen
nenien und sol ez selber aufzihen, und das wasser. daz dacz dem ablaz oberhalb der nniel
ausffet. das sol di ober muel herwider in den sraben laiten, und wenn dez not geschieht,
so sol di ober muel den graben alain raumen uncz an den furt. der niderhalb Ohlaz fuer
ffet. und fiirbas wann man wolt raumen. so sol di nider muel den dritten pfenino- geben
von dem furt hiz auff den eispaum. Und wenn der nidern muel aucb not geschicht zu
raumen. so sol der nider mullner dem obern auch drei tag vor an gevar sagen. Auch wenn
ein mullner der gnanlen muel sein zeug wolt pessern. so sol er dem anndern drei tag
vor e an eevar sagen. daz er sich mit seiner erbeit darnach mueg richlen. Auch welcher
herr der gnanten muel oder sein mullner nichf hill oder dowider rett, waz an disem priff
ist o-eschriben. ez wer wider eim artikl oder wider mer. der ist der stat zehen mark
oross vorvallen, der sol man ein pfennig nichl lassen. Und zu einer sicherheit und gezeug-
nuss hab wir vorffenante rychter, purgermeister und der ganz ratt der obgenanten stal unser
insifi-l mil rechten wissen irehangen an disen briff'. Der geben isl nach Crists gepurd drei-
zehenhundert jar darnach in dem ffunftem und neuzigislem jar am mitichen an sand Gylgenlag.
(Orig. Perg. mit anh. Sig. im m. Lardesarcliive. Art. Bruck, lit. K. n. 4.)
3S0.
Pabsf Bonifaz- IV. erneiiert dem yonneiikloster iit Pustimei- ein Privilegiiim. irelckes z-ufaUicj
rerloren ging. cermdge welchem gestatlet wird am Charsamstage nach dem Completorium
eine Messe z-u lesen. Dt. Hom 4. Septemher 1395.
Bonifacius episcopus servus servorum dei ad perpeluam rei memoriani. Sincere
devocionis affectus. quem dilecte in Christo filie . . abbalissa et conventus monasterii in Pustmir
alias ad infanciam salvatoris nuncupati, ordinis sancti Benedicti. Olomucensis diocesis, ad
nos et romanam gerunf ecclesiam, promeretur. ul votis earum iilis preserlim, per que
sicut pie desiderare videntur. divinis officiis intente existant et spirilualis salutis eis proveniat
incremenlum. quantum cum deo possumus favorabiliter annuamus. Exhibita siquidem nobis
nuper pro parte dictarum abbatisse et conventus pelicio conlinebat, quod cum olim ipse a
(|uinquaginla annis citra usque in presenciarum ex indulto sedis apostolice singulis annis
in viffilia pasce posl lioram completorii in crepusculo vel (|uasi caiisa maioris devocionis
populi in ecclesia dicfi monasterii unam missaiii in earum ac populi, ad hoc ihidem con-
tluencium, presencia celebrari facere consueverunt ac lilere aposlolice super huiusmodi indulto
confecte casualiler sinl ainisse. pro parte ipsarum abbatisse et convenlus nobis fuil humiliter
supplicalum, ut eis similem concessioncm facere de benignilale aposlolica dignaremur. Nos
igilur liuiiismodi supplicacionibus inclinali ahbalisse ipsius monasterii pro lempore existenti
el dictis conventui, uf huiusmodi missain singulis annis in ipsa vigilia pasce dumtaxat post
263
horam corapletorii in crepusciilo vel circa per aliqiiem idoneuin sacerdotem in ecclesia
predicta celebrari facere possent. ita (|uod id nec eisdem abbatisse et conventui nec sacer-
doti taliter ceiebranti ad culpani valeat imputari. aucloritale apostolica tenore presencium
de speciali gracia indulgemus. ^iilli er<ro omnino boininum liceat hanc pag-inam nostre
concessionis infringere vel ei ausii tenierario confraire. Si qiiis autem hoc attemptare pre-
sumpserit indignacionem oninipolentis dei et beatorum Petri et Pauli apostolorum eius se
noverit incnrsiirum. Datum Rome apud sanctum Petrum II nonas Septembris pontificatus
nostri anno se.\to.
(Orig. Perg. Bleibulle fililt, iiiir die F.ideu sind erlialten, im fiirsterzb. Archive in Kremsier.)
281
Jost Markg. run Mdhreii. Heiitrich ron Roseiiberg. Biumko ton Skal uiid Busko ron
Schicamberg biirgen mehreren odcrr. Rittern 1360 Wiener Pfuiid dafur. dass dieselben
ihnen mit 68 Spiessen und el>ensoriel Schiitzen dienen sollen. Df. Budweis auf dem Felde
•>U. September 1395.
W ir .lost von gotes gnaden marggraf und berre zu Merbern. wir Heinrich von
Rosenberg. Brzenke von Skal. und Buschke von Swamberg bekennen iinverschaidenleich iiir
uns und unsere erben. daz wir den erbcrn Hansen. dem Jorgen. berren Ulrichen des Joreen
sun. Hansen dem Hohenvelder, Hansen von Wisen und Hansen deni Sensensengger. iind
iren erben gelten sullen und schuldig sein dreizenhundert pfunt und sechtczijj pfunt Wienner
pfenninghe. dorumb sie uns niit sechzig und acht spiessen und so vil schuczen von dem
heutigen tage sechs ganze wochen sullen dinen und vvarten. Und globen und verheissen
in bei iinsern wirdikeiten und treuen mil dem briell" wissentlich. das wir in desselben geltes
wollen ricblen von heute uber vierzehn taoe dreizenhundcrt pfunt und vierzig pfunt und
das ubrige gelt ganzs wollen wir in bezalen von heute iiber vier wochen. Teten wir
des nicbt, was sie denn desselbeii oeltes scheden nement bincz Kristen oder Jiiden. wie
die genant weren. irn worle doriiml) zu "lauben ungesworen. die sullen wir in «ieiilicli
ablegen und widerkeren. und sullen sie das haben auf uns allen und aiif nllem iinserm
gut. wo wir das liaben. und mojren nns aucli dorumb angreifen und pfenden inil luisenii
gutlicbem willen. als lang uncz das wir sie ires egenannlen gells und auch der schcden.
die sie des hetten genommen. Iiaben bezalt genzlich. Und des zu urkunt haben wir iinser
ingesigel gehenget an disen brief. (leheii vor Budweis iif dem felde, noch Crisles ireburl
dreizenhundert jar. dornoch in dem funnf und neunzitristen jare des inonla<rs an des
heiligen sand Mathes abende ewangelisten.
(Orig., dessen Sigille abger. im fiirstl. Schwarzenberg. Archiv zu Wittingau. Nr. 39.)
264
2S2.
Rysenburg 13. Octobcr 1395.
iTlarkffraf Jodok fordert die Raflinianiien in Berlin auf. zu einem angesetzlen Land-
taffe. auf vveicheni sicii 3Iarkgraf Willielm von Meissen einfinden werde. die Mannen und
Stadte einzuladen.
(Riedel Codex Bnindenb.- B. III. p. 125.)
283.
Fapst Boinfaz- IX. uicorporirt dem Kloster Wilemot die Pfarren in Walc, Auerschitz^
Leipertilz- und Libec. Dt. Rom 14. October 1395.
B onifacius episcopus servus servorum dei dilectis liliis abbati et conventui monasterii
beatorum Petri et Pauli apostolorum in Willemov ordinis sancti Benedicti. Pragensis diocesis
salutem et apostolicam benediccionem. E.xigit vestre devocionis sinceritas et rcligionis, sub
({ua devotum exhibetis domiuo famulatum. promeretur honestas, ut peticiones vestras. illas
presertim que commodum e( utilitatem vestram et monasterii vestri respicere dinoscuntur,
quantum cum deo possumus ad exaudicionis graciam favorabiliter admittimus. Hinc est, quod
nos vestris in hac parle supplicacionibus inclinati, ut incumbencia vobis onera valeatis pro
tempore commodius supportare. de alicuius subvencionis auxiiio vobis providere volentes in
Walcz. in Aurtitz. in Lonpraticz et Lybyecz parochiales ecclesias Olomucensis et Pragensis
diocesium. que ut asserilis de jure patronatus vestri monaslerii beatorum Petri et Pauli
apostolorum in Wylemov ordinis sancti Benedicti dicte Pragensis diocesis exislunt. qua-
rumque sexaointa dicto vestro monasterio. cuius centum marcharum argenti puri fructus,
reddilus ac proventus secundum communem existimacionem valorem annuuni, ut asseritis,
non excedunt, cum omnibus iuribus et pertinenciis suis auctoritate apostobca tenore presen-
ciuni perpetuo incorporamus, annectimus et unimus. ita quod cedentibus vel decedentibus
dilectis filiis rectoribus earundem ecclesiarum, qui nimc sunt aut alins ipsas ecclesias quo-
modolibet dimittentibus. liceat vobis corporalem possessioncm earundem ecclesiarum auctoritate
propria apprehendere. aut eciam in usus vestros perpetuo retinere, nec non fructus redditus
et proventus huiusmodi ecclesiarum in supportacione eorundem onerum deputare, super hoc
diocesani loci pro tempore e.xistentis ct cuiuscunque allerius licencia seu consensu niinime
requisilis : reservatis tamen pro singuiis perpetuis vicariis inibi perpetuo instituendis, qui
eciam monachi professi predicti monasterii esse possinf, singulis congruis porcionibus, de
(luibus conarue sublentarl, episcopalia jura solvere, et alia eis incumbencia onera valeant
siipportare. iVon obstantibus, si aliqui super provisionibus sibi faciendis de huiusmodi vel
aliis beneficiis ecclesiasticis in illis partibus speciales vel generales apostolice sedis vel
legatorum eius literas impetrarinl, eciam si per eas ad inhibicionem, reservacionem et
265
decretuni vel alias qiiomodolibet sit processum, quas quidem lileras et processus habilos pcr
easdem ad predictas ecclesias volumus uon extendi, sed nullum per hoc eis quoad assecu-
cionem beneficiorum aliorum preiudicium generari, et quibuslibet literis, indulgenciis et
privilegiis apostolicis, generalibus vel specialibus. quorumcunque tenorum existant, per que
presenlibus non expressa vel totaliter non inserta effectus oarum non impediri valeat quo-
modolibet vcl differri, vel de quibus quorumque lotis tenoribus de verbo ad verbum haberi
debeat in nostris literis mencio specialis. Nos enim ex nunc irritum decernimus et inane,
si secus super hiis a -quoquam quavis auctoritate scienfer vel ignoranter contigerit attemptari.
Xulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam noslre incorporacionis. anneccionis, unionis,
constitucionis, et voluntatis infringere, vel ei ausu temerario contraire. Si quis auteni hoc
attemplare presumpserit, indignacionem omnipotentis dei et beatorum Pelri et Pauli aposloloruni
eius se noverit incursurum. Datum Rome apud sanctum Petrum II. idus Octobris. pimliiicatus
nostri anno sexto.
(Dobner Momim. IV. 385.)
284.
Koiiig Weiiz-el IV. hcfie/dt seiiieii liatlteii. dass sie deii Marktjrafeii Jodok iiiid die
bohniiscJieii LainUierreii. deneii cr sic/iercs Geleite tersproc/ieii. z-ii i/nii hringeii.
Dt. Prag 18. Octoher 1395.
\% ir Wenczlaw von gotes gnaden Romischer kunig zu allen zeilen merer des
reichs und kunig zu Rehera, bekennen und lun kunt offenlichen mit diesem brife allcn den,
die in sehen oder horen lesen, das wir dem erwirdigen Johansen bischoff zu Liibus unserm
fursten, den ersamen Markold prior sand Johans orden von Jerusalem zu Reheim, Polan
und zu Osterreich unsere liben andechligen, und den edeln Polhen von Czaslolowicz und
Hinczen Pflug von Orlik unsern relen und liben getreuen bevolhen haben, das sie den
hochgebornen Josten marggraven zu Merhern unsern liben veltern und fiirslen, und alle und
igliche lanthern zu Reheim mil in zu uns brengen und sicher geleiten sollen ; dovon mit
wolbedachtem mute und rechler wissen so geben wir dcm egenanten uuserm vettern marg-
graven Josten und allen und iglichen unsern lanlherrn zu Behem und allen iren dincrn,
die mif im zu uns reiten, unser sicher fride und geleite, zu uns zu komen, bei uns zu sein
und wider von uns wider zuhauss zu reiten, fur uns und alle die, die durch unsern willen
tun und lassen, sicber leibes und gutes an alles geverde, als ouch unsere rete und ouch
die burgermeislere, rele und burgere gemeinlich unser sfete in der grossen, kleinen und
neuen stete zu Prage in ouch sulcbe geleite geloben und geben. Und sulche unsere geleite
sol weren von dem suntag, der do schirist kumpf, uber virzehen fage an geverde.' Mil
urkunt dicz brifes vorsiffclt mil unserr kuniglichen 3Iaiesfal insigel. Geben zu Prage noch
34
2(j()
Crisles gebiirfe dreizenhundert jare und dornach in dem fumfundneunzigislen jaren an sand
Lucaslaffe. unserr reiche des Behemischen in dem dreiunddreissig-isten und des Romischen
in dem zweinzigisten jaren.
(Auf der Plicatur: Ad mandatum domiui regis Franciscus prepositus. — Orig;. Perg. rait
anh. gr. Sig. im m. Landes-Archiv Nr. 190 Misc. — Abgedruckt bei Pelzel: K. Wenzel II.
Urkundenl). p. 7.)
285.
Drcsde/t (>'. ^orcmber 139.').
irlarkgraf Jodok bestatigt die Verbindung der Pfarre zu Gardelegen mit der
Probstei zu Stendal.
(Riedel Cod. Brandeub. A. V. p. 14fi.)
286.
Schiedsspruch z-wischen Ditrich ron Olii uiid dem Pfarrer daselbst bezilglich des fur die
Vorfahren des Ditrich abzuhaltendeii Ai/iiirersars. Dt. Dnubraniik II. Nocember 1395.
Ve ime bozf amen. Vselik^ veci jesto se deji pod caseni. cas mine a ty veci tak6
s pameti sejdii. Protoz miidrtmi jest vymysleno, aby vselike veci vecne svedky ctn^'mi
a pismem zapsany pameti lidsk^ byly zachovauy. A protoz my farar v Bysffici a dekan
Tisnovsk^'- knez Vaclav a knez Pelr faraf v Diibravnice vyzniv^me vsem nynejsim i bu-
diicim timto listem, ktoz jej cisti nebo slyseti budii. ze knez Tomds faraf v Olsi za se i od
sv6ho kostela s jedn^ strany a ctny panose Detfich i jeho manzelka pani Kacna tudyz
v Olsi za se i od sv<'ch herb6v s druh^ strany na nas jsii pfisli, jakzto na dobrotiv^
smluvce s vobii stranii o pohfeb kostelni i o sluzby z^dusni pfedk6v Detfichov^xh a jeho
nianzelky df^ve jmenovan^ch. Tak ze my ubrmanov^ a smluvce dobrotiv^ s dobrSm roz-
myslem a s potazem miidr^ch lidi tak jsme vyfkli i vypovedeli. aby ctnS' panose Detfich
a jeho manzelka df^ve jmenovan^ ukdzali a postiipili hfivny pialu na iidech kostelu v Olsi
a knezi Tomasovi farafovi casu toho i po nem budiicim faraf6m vecne, a za tu hfivnu knez
Tom^s faraf i po nem budiici far^fi nui a jmili budii ciniti sluzby jednu o svat^m Jifi a
druhu 0 svat6m Vaclave tak^m cinem : vigilie o deviti lekcijich a na zajtfi jedna mse
zpivauii 3Iatky bozi a druha zadusni zpivan^ a ctyfi ctend zadusni. Pakli by jeden den
msi tolik nemohl jmiti. ale druh;^ den aby napinil. A kdyz by ty sluzby svrchu psan^
klor^' kolivek far^f obmeskal, tehdy Detfich a pani Kacna df^ve psani i jich herbov^ moci
budii ten plat staviti, dokud^ ta sluzba naplnena nebude. A tak6 cln^' panose Delfich, pani
KiK-na i jich herbov^ pohfeb v kostele Olesk(5m jmili jmaji a mi se za ne prosba dili jako
za dobrodejce zvl^sti loho kostela v Olsi. A lo nase vyfceni s vobii stranii inilo a dobrotive
267
jsii prijeli a slibili je drzeli. Ktereho/Jo plalu Detrich a pani Kacna manzelka jeho posliipili
jsii ve vsi v Rojeline na lidech svych iia Philipovi o svat^m Jiri devel grosov a o svateni
V^clave puol des^ta : Jakub recen^- Krb jednii devet grosov a druh^ puol desata : Hersa
jednii ctrniict gros6v a druh^ tfiniict hol6ho platu, sobe panslvi a roboty na tech lidecli,
neb kteff^ na fech sedliscich sedii zachov^vajic od sebe i od sv;Jch herb6v poslupuji :
kler^'zto plat bylo-li by, ze by ssel ctnym panosi Detficheni neb pani Kacnii anebo jejich
herbi (sici jich vinii krome otvofite valky v zemi. budii jmiti jinde bfivnu platu ukiizati
na sv^m zbozf svobodn<5m a faraf neniii sluzeb proto opusti (sic) z^dusnich. ale timto listem
toho platu dob^vati. List tento m^ polozen b^li v zakryte*) v kl^stefe Dubravnick^m a
odtud nema b^ti vyd^n ^adn^ strane, bude-Ii jeho potfebi, nez dobfe zajisten. A na svedomi
tech vsech limluv peceti nase pfivesili jsme a konventskii pecet z Diibravnika. pdne Vil^movii
pecet z Prnstayna. dedice kostela Oleskf^ho a ctneho panose rytifsk^ho Clibora z Litavy.
D^n list l^ta od narozeni boziho tisic tfi sta a devadesat a pet den svateho Martina v Diibra-
vnfce V kl^stefe.
(Orig. Perg. ."i h. Sic- im Aifhivf des Kl. Raigeni.)
281.
Berlw uinl Kdlii 2o. Norembcr 1395.
Die Rathe zu Berlin und Koln oeloben dem 3Iarkurafen Wilhelm von Meissen und
Elisabeth seiner Gemalin mit Riicksicht auf die an sie voni Markgrafen Jodok geschehene
Abtrelung der alten und neuen Mark.
(Biedel Cod. Brandenh. 75. III. 125.)
388.
hoitiy Wein^el I[. yibt dem Markyrafeii Jodok iiiid seinen AiiltaiHjerii siclieres (ieleite
und befielilt seiiien Beamten, dass sie dasselbe strenye einlialten.
Dt. Pray 2. Decemher 139.i.
Wenceslaus dei gracia Romanorum rex seinper Augustus et Boemie rex notuni-
facimus fenore presencium universis. qiiod animo deliberato sano fidelium nostrorum accedente
consilio et de certa nostra sciencia illuslri Jodoco marchioni iMoravie. principi patriio noslro
carissimo. et omnibus aliis regni Boemie baronibus, adherenfibus, fautoribus et servitoribus
eorumdem, quos secum adducendos decreverit. salvum ef securum conductum nostrum pro
nobis, fautoribus el adherentibus nostris et omnihus abis. qui causa nostri faciunt et dimittunf.
dedimus et donavimus, damus virtute presenciuin dolo ef fraude qiiibuslibel procnlmotis el
donamus. Ita videlicet. ut ipsi omnes et eoruin quilibet ciim laulorihus. adherentibus ct
*) Snad : sakristii.
268
servitoribus a die date presencium usque ad feslum iialivitatis Chrisli proxime venturum
inclusive duraturum ad nos venire, aput nos morari et nobis viceversa ad domicilia propria
remeare possint et valeant, salvis rebus et personis, nullum dolum seu fraudem in eo sub
verbo regio penitus pretendentes. Propler q«od universis et singulis officialibus, servitoribus
et fidelibus noslris tenore presencium sub regii favoris obtenlu districcius inhibemus. ne
prefatum illustrem Jodocum marchionem Moravie, principem patruum nostrum carissimum,
ac omnes alios regni Boemie adherenies fautores et servitores eorundem, quos secum
adducendos pro hac vice decreverint. in rebus et corporibus eorum inquielare. perturbare
aut molestare presumant quomodolibet, durante termino supradicto. prout gravem indignacionem
nostram voluerint arcius evitare. Presencium sub regie nostre Maiestatis sigillo testimonio
literarura. Datum Prage anno domini millesimo trecentesimo nonagesimo quinto, die secunda
Decembris, i'egnorum nostrorum anno Boemie tricesimo tercio, Roraanorum vero vicesimo.
(Orig. Perg. mit haiig. Sig. im m. Landes-Arch. Nr. 35 Privil. — Auf der Plicatur ;
Per dominum Johannem ducem Gorlicensem Wlachnico de Weytemule. — In dorso : R. Wen-
ceslaus de Olomucz. — Abgedr. bei Pelzel : K. Wenzel II. Urkdb. p. 8.)
289.
Nikolaus Bisckof coii Oliniitz gestattet^ dass PeSik voii Opatowilz das Leibgediiig seiiter
Frau auf eiiiein Hofe bei Kelc cersichere. Dl. Ariioltowilz 8. December 1395.
i^icolaus etc. notumfacimus etc. Quod constilutus etc. Pessico de Opathowicz etc.
Anne conthorali sue legilime in et super curia sita prope opidum Gelcz. quam a nobis et
ecclesia nostra Olomucensi in feudum tenet et habel de presenti. quadraginla marcas grossorum
pragensium moravici numeri et pagamenti pro vera dote, quod vulgariter leipgedinge nun-
cupatur, demonstravit designavit et legitime deputavit, supplicans nobis tamquam superiori
feudi domino curie anfedicte humiliter et devote, quatenus ad predictas resignacionem.
demonstracionem et deputacionem ipsius dolis nostrum consensum adhibere et eidem Anne
dotaliciura huiusmodi conferre graciosius dignareraur. Nos etc. ad prediclam dotem, que
leipgeding nominalur, omni modo et forma, ut premittitur, nostrum consensum damus beni-
volum pariler et asscnsum sibique Anne dictum dolalicium contulimus ut moris est et con-
ferimus per presenles ju.xla morera et consuetudinem vasallorum nostrorum et episcopatus
nostri Oloraucensis, nostris et ecclesie nostre juribus alque serviciis semper salvis. Danles
et concedentes eidem Anne Ottonem Tanfeld et Cunczonem de Smola elc. in veros et
legitimos lutores elc. Presentibus nobilibus Laczcone de Crawar, Wokkone de Crawar,
Jodoco de Wolfsberg, Jan de Dobruss el aliis quara plurihus fidelibus noslris feudalibus
dilectis. Harura etc. Datura Arnoltowicz die concepcionis sancle Marie anno doraini etc.
nonagesirao quinlo.
(Aus dem Lehensquatern II. p. Gl im fiirstcrzl). Archivc in Kremsier.)
269
290.
\ikolaus B/sc/iof i-oii Oliiiutz- gibt sciiie Einwillif/uiii/. da.ss Olto roii Tainifcld die Milgift
seiiier Frau auf dem Dorfe Tesitz- cersichere. Dt. Ariiotlowitz 8. Deceiiil)cr 139n.
Aicolaiis elc. noliimfacimus etc. Qiiod constitulus etc. Olto de Tanlelt fidelis noster
dileclus Elizabcth conthorali sue legitime in villa. que magna Czesicz nominatur. quam a
nobis et ecclesia noslra Oloniucensi in feodum tenet et habet de presenti, quadraginla
marcas grossorum pragensium moravici numeri el pagamenli ibidem in magna Czeschicz
pro vera dote. quod vulgariler leipgedinge nuncupatur, demonstravit assignavit et legilime
deputavit, supplicans nobis lamquam siiperiori feudi domino bonorum predictorum humiliter et
devole, qualenus ad prediclas resignacionem demonstracionem et depulacioneni ipsius dolis noslrum
consensum adhibere et eideni dolaliciuni huiusmodi graciosius conferre dignaremur. Nos vero
supplicacionibus ipsius benignius inclinali ad predictam dotem, que vulgariter leipgedinge
nominatur, in omni modo et forma, ut premittilur. noslrum consensum damus benivolum
pariler el assensum sibique Elizabeth diclum dolalicium contulimus, ut moris est, et con-
ferimus per presentes juxta niorem el consueludinem vasallorum nostrorum et episcopatus
nostri Olomucensis, nostris et ecclesie noslre juribus atque serviciis semper salvis. Danles
et concedenles eidem Elizabeth Pessiconcm de Opathowicz et Luczconem de Ruska fideles
nostros dilectos in veros et legilimos lulores. ut eam lueanlur el gubernent conlra quemlibel.
qui eam vellet in dolalicio antedicto quomodolibet inipedire. Presentibus nobilibus et strenuis
doniino Laczcone de Krawar, Wokkone de Crawar, Jodoco de Wolfsberg marscallo noslro,
Jan de Dobruss. Jan de Byela et aliis quam pluribus fidelibus noslris feudalibus dileclis ad
premissa constitulis. Harum quibus sigillum noslrum de cerla nostra sciencia est appensum
lestimonio literarum. Datuui Arnollowicz die concepcionis sancte Marie. Anno domini millesimo
Irecentesimo nonagesimo quinlo.
(AiiS dem Lehen.squatern II. {>. 60 iin fursterzb. Archive in Kremsier.)
291.
Sikolaus Bischof roii Olmiit:, rerleihl dem Marsik roii Pctrowilz- drei Viertellahiie zum
Lchcii. Dt. Freiherf/ 19. Dcccinlfcr 139:).
i\icolaus etc. notumfacimus elc. Quod diligenter consideratis serviciis nobis et
ecclesie noslre Olomucensis impensis ac in poslerum per fidelem nostrum Marssiconeni de
Pelrowicz impendendis, sibi pro se et suis heredibus legilimis masculini sexus in servicium
dedimus ac presentihus de certa noslra sciencia in villa Petrowicz damus el donanius tria
quarlalia agrorum. que longis lemporibus inculla jacuerunt. Sic lamen, quod dictus Marssico
270
seii heredes seu siiccessores nobis, ecclesie nostre Olomiicensi el siicoessoribiis nostris
episcopis de dictis tribns quartalibus aoTornm, qunndo requisili fuerint, cum una bailista ad
castrum Heukenwald servire tenobuntur. Datum Friburg- dominica ante festum sancti Thome
apostoli. Anno domini etc. nonagesinio quinto.
(Kremsierrr Lehensquateri) II. p. ] 10.)
292.
K. Wein^el empftehlt dem. Pahste dei) Coiirad Veclita. Dt. 1395.
©anctissime pater elc. Quam sniceris affeclibus quamve aflecluosis desideriis exal-
tacionem statiis honorabilis Conradi de N. clerici Osnabrugensis diocesis, familiaris nostri
devoti dilecli, regia celsiludo desideret, ex frequentibus et replicatis literis nostris Beatitudo
veslra dudum cognoscere pofuit evidenter ; et si dici liceat, satis nobis cedit in dedecus,
dum hujusmodi vota nostra in cassum et preces nostras converti videmus in ventum ; et
utinam, Beatissime pater! personam pr.Tfati Conradi ejusque merila el gratitudines servitioruni
innumeras, quibus non solum nobis el imperio, verum etiam sanctsB Romanae ecclesiie et
S. V™ duduni complacuit, B. V" per elTectum agnosceret: ulique ipsum non jam ad preces
nostras, sed potius niotu proprio ad ecclesiastica beneficia promoveret! Sicut autem pridem
Sanct. Vestrae scripsimus et humiliter supplicavimus, ul venerabilem Jobannem Ratisponensem
episcopum, nalum illustris Stephani comilis palatini Rheni et ducis Bavariae, principis et
consanguinei nosfri dilecli, ad ecclesiam Aquilegiensem ex morte quondani venerabilis
Johannis patriarchse Aquilegiensis vacanlis ad priEsens transferre V. S. dignaretur: ita et
nunc S. V. devoto sludio uniltum humiliter supplicanuis, desiderantes ex corde, quatenus
eundem episcopum ad prfefatam . . ecclesiam transferre, priefato quoque Conrado de dicta
Ralisponensi ecclesia regiae interventionis intuitu dignemini misericordiler providere. Nisi
enim promotionem ipsius probilas laudanda deposceret, nequaquam pro eo tanlo studio,
tantaque frequentia scriberemus. Faciet autem in hoc V. S. majestati nostra? gratiam procul
dubio singularem. Personam elc. sub secretis etc.
(Palacky Formclb. II. 58.)
203.
Das Kloster Uerhiirij iti Briinn verkauft einen Meierhof in Nieder-Gerspitz dem Michael
Machler, dessen Fraii iind rier Kindern aiif deren Lebenszeit. Dt. 25. Jdnner 1396 s. I.
Wir Gerusch, die vs^eil priorin. iind der gancze convent des klosters zu unser
liben frauen sand Marie dacz Swesterherborg in der statt zu Brunne bekennen offenbar
und tuen kund mit dem brif allen leuten, das wir mit wolbedachtem mut, mit gunst und
mit erlaubung der erbern weisen heren, die weil richter und gesworene schepfen burger
doseihs zu Brunne, unser und des obgenanten klosters lurmond und vorweser, durch grosser
271
('(■hafler iiol willeii und auch durch des pessten willen desselben kloslers recht und redlich
vorkauH"! haben und niil diseni kegenwirligen brif vorkaufTen deni Michelin, genant Miichler.
Kathrein seiner hausfrauen und iren vier kindern mit namen, dem Leben, dem Erharden,
dem Andren und der Chunegunden unsern mairhofT zu Nider Jerspicz gelegen mit aller
seiner zugehorung, peid zu vehi und zu dorfF, mit alle den rechten und in aller der weiz.
sam wir in in besiczung und in herschaft unczet her und das obgenant kloster gehabt haben
7,u iren sechs leiben und die weil se lebent von aim auf das ander, also beschaidenlich,
das seu getreulich, sam se uns und den obgenanten burgern gelobt haben bei iren treun
und bei iren eren, denselben bolf zu veld und zu dorff pauen, pessern und zu fruchten
brengen wollen und sollen von tag zu tag und von jar zu jar, so se am pessten kunneu
und mogen. Und sullen uns und dem obgenanlen klosler von demselben hoff alle jar ierlich
zinsen raihen und geben vier mark grosser phening und acbt gross prager munz und
merherischer zal, und vier hiner uf sand Michells tag unvorzogenclich. Und wann se das
saument, so hab wir vollen gewallt, das wir den selben vorsaumplcn zins von in mogen
gewinnen und von allem irem gut, varend und unvarend, das se babent in dem selben holl'
adir anderswo. wo se das habent, mil pfenden und mit ufhalden. Und wann dann got wil,
das se von diser werJt schaiden schullen, so sal der obgenant hoff mit aller seinir zugehorung
niit allen seinen rechten und mit allc di>m, das man darinne vinden wirl, uber klain und
uber groz, nach irer sechser tod wider gevallen an uns und an das obgenant kloster
lcdiclichen und freileichcn, an alle widersprechung werlleichs und geisllichs gerichtes. Mil
urkund dicz brifs vorsigellt mit unsern der priorin und des convents anhangenden insigeln.
Nach Crists gepurd dreizehenhundert jar und dar nach in dem sechs und neunzigistem jar.
an sand Paullstag Conversionis.
(Orig. Perfr. mit 2 anliaiig. Sig. im m. l.aiides-Ai-oliive. .Art. Briinner .Jesuiten n. 7 K;i.)
394.
Johaiiiics roii Guleii. Of/icinl des Olmiifz-er Biscliofes. rerwirfl die Appellaliou des Pfarrcrs
roii Kinheid gegen den Ausspruch, welchen der Obrowitzer Abt Jaroslaus iiber den
Zehentbemg des Pfnrrers gefnllt hatte. Dt. Kremsicr 31. Jamier 139().
In nomine domini anien. Pridem literas aposlolicas sanctissimi in Christo patris et
domini nostri domini Bonifacii digna dei providcncia papc noni per discrelum virum dominum
plebanuin in Kinheid. Olomucensis diocesis. moro Romane curie in filo canapeo bullatas.
iion abolitas. non rasas. non cancellalas nec in alicjua sui parte corruptas sed oinni vicio
ct suspicione carentes nobis presenlatas cum debita inslancia recepimus in hcc verba :
„Bonifacius etc. Datum Parusii kalendas Julii pontificalus nostri anno quarto" i vid n. 162.)
- Ouiiriim quidem lilerarum aposlolicarum vigore ac virlute idem doniinus Buhdalus pre-
dictiis inslanler peciit per nos citari commendatorem el fralres domus hospilalis sancli
Joliannis in .Vntiiiua Hrunna in dictis literis apostulicis nominatos ad dicendum contra litcras
272
et jurisdiccioneni noslram predictas et ad procedendum et procedi videndum in tota causa
successive usqne ad sentenciam inclusive. Nos ilaque Johannes de Ghulen aposloiicum man-
datnm prediclum prout debuimus exequi cupienles, prefatos commendalorem et fratrcs domus
predicte citandos decrevimus et per cerlas noslras citacionis literas citavimus ad dicendum
contra lilera? et jurisdiccionem ac ad procedendum . . . . in ipsa causa ad singulos actus
et terminos . . . . in certum diem et peremptorium competenlem. Quo termino adveniente
et nobis pro Iribunali ad jura reddenda in loco solito presidenlibus dictus dominus Bohdaius
plebanus in Kinheid ex una, et magisler Johannes de Colonia procurator commendaloris et
fratrum cruciferorum predictorum procuratorio nomine parte ex altera coram nobis comparuit
et magister Petrus de Sacz procurator procuratorio nomine discreti viri domini Bohdali
sepedicli, de cuius mandato sufficienter constabat, peciit ad dandum et recipiendum libellum
seu summarias peticiones ipsis partibus in causa huiusmodi hincinde terminum assignari ....
In quo .... magister Petrus de Sacz procurator domini Bohdali .... dedit et obtulit
quemdam libelium seu peticionem per omnia in hec verba : Coram vobis honorabiJi viro
domino el magistro Johanne curie episcopalis Olomucensis officiali .... procurator et nomine
procuratorio discreti viri doniini Bohdali recloris parochialis ecclesie in Kinheid, Oloinucensis
diocesis, conlra et adversus religiosos viros Thomani commendatorem et conventum fratrum
domus hospitalis sancti Johannis Jerosolimitani in Anliqua Brunna .... querulose proponit,
quod licet alias ipse dominus Bohdalus ab eo tempore, quo ipsius ecclesiam in Kinheid
canonice assecutus fuisset et per nonnulla tempora pacifice et quiete fruclus et proventus
decimas grani utriusque percepisset in eadem, neniine impediente : exlunc Thomas commen-
dator et conventus predicti sibi prelenderunt sibi super quibusdam decimis, quas ab ipso
Bohdalo et sua ecclesia nitebantur extorquere, asserentes se in possessione percipiendi
pacifica earundem fuisse, ad presenciam honorabilis viri domini Jaroslai abbatis monasterii
sancte Marie in Zabirdowicz prope Brunam cilari, moneri seu evocari procurarunt asserentes
ipsum esse conservatorem. Et quamvis ipse Bohdalus debito cerlo termino .... coram dicto
abbate volens super premissis decimis et aliis juribus sue ecclesie experiri, lamcn diclus
abbas conservator ad falsam sinistram diclorum commendatoris et conventus informacionem
et relacionem ex arrupto, nulla super hiis decimis et relalis cognicione prehabila ....
juris ordine pretermisso, non servatis servandis .... super prefalis decimis dominum
Bohdalum monuit, requisivil, fines extendens mandali excomnuinicavit non deferrendo ipsius
appellacionem, mandans in processibus suis dictis commendatori et convcntui inconsuetas
solvere decimas. Et quamvis ipse Bohdalus infra certum debitum tempus, a jurc
statutum, ad sedem apostolicam a dictis gravaminibiis appellasset, ila quod per ipsius domini
Bohdali legittimam appellacionem jurisdiccio ipsius abbalis fuil ablata et in alium Iransfiisa,
nichilominus ipse abbas et prefali commendator et conventus excommunicaciones super cum
procurariint et ecclesiam suam et alia loca ecclesiaslicum posuil interdiclum. Et racionc
premissorum gravaminum, excommunicacionis, suspensionis et inlerdicti et racione allempla-
torum ipse l?oh(lalus dampnificatus exislit in CCC flnrenos puri auri legalis ponderis,
exclusis aliis laborihiis, faligiis viarum, sumptibus et cxpcnsis. Qiiare pelit procurator ....
27;i
por vos (loinimiin reveroiKhiin jiulicein .... decerni el declarari, ipsnin dominum oravatiiin
fnisse et a prelatis gravaininihiis bene et insle appellasse .... diclnmque abbalein ad
instanciain coinmendaloris el conventns inale, perperain, iiiique senfencias rulminasse.
e.xcommnnicasse .... Nos itaque Joliannes officialis et judex predictus dicte canse ....
per lianc nostram sentenciam .... pronnnciainus, decernimiis et declaranms, dictum doininum
Bolidalum rectorem parochialis ecclesie in Kinlieid a venerabili patre domino Jaroslao abbate
monasterii sancle Marie in Zabirdovvicz prope Brunain prediclo et ab eius processu in
causa .... per dominos coinmendatorein el fratres hospitalcs sancli Johannis Jerosolimitani
in Anliqua Brnnna predicto domino Bobdalo .... corain eo inota .... perperam et
inale appeJlasse ipsumque dominuin Bdhdalum .... gravamina antedicta eius pretensa
appellacione ef in scripto apostolico super lioc obtento e.xpressa non probasse, enndemqne
dominum Bohdalum . . . . in processus ef sentencias dicti domini Jaroslai abbalis, a quibus
alias per nos ad cautelam absolutus fnif. fore et esse reintrudendum, ac reintrudimus, ac
sic reinlrusuin ad sepediclum dominnin Jaroslaum abbatem et ipsius judiciuin, a quibus
appellatum fuisse prelenditur. fore et esse reinittendum ct remittimus .... Promnloafa
est hec sentencia per nos Jobannem de Ghnlen prefalum anno domini M^CCC nona-
jresimo sexto, indiccione quarta, die ulliina inensis Januarii, ponlificatus sanctissimi in
Christo patris et domini nostri domini Bonifacii divina providencia pape noni anno ipsius
sepfimo, Chremsir Olomucensis diocesis in domo decanatus in magna stuba in loco con-
sistoriali nobis pro tribunali sedenlibus. Presentibus discretis viris doniino Nicolao de Brodlino
presbitero et Sigisinundo de Cbremsir nolario publico Olomncensis diocesis testibns ad
premissa vocatis specialiter et rogafis.
(Orig. Perg. h. Sig. iin f'iir.^terzb. Arcliive iii Kremsier.)
295.
Markgraf Jodok eiitbiudcl dir Sladf Littau der ifim fje/eisleleii Hiildi;/uiif/ iiiid iceisl sir
dem Markf/. Frokop zii. Dt. Brilnn 6. Fehrnar 1396.
\» ir Jost von goles gnaden inarggraf und lierre /.ii Merlicrii bekennen oflenlicli
mit diesem brife, das wir die erbern iind weisen richter, burggermeisler uud schepfen und
die gancze gemcine der stat zur Lutthaw, unsere libe, der glubde uiid liiildunge, die sie uns
vormals gelan haben und sie an uns unser liber bruder inarggraf Procopp hatte geweisel.
derscjben huldunge und glubde haben wir sie ledig gelassen und lassen sie der ledig und
loze in kreirten diescs brifles, und weisen sie an den egenanten nnsern bruder inarggraf
Procoppen. Were aber sache, das got uber den egenanten unserii briider vorbringe, das er
von todes wegen abginge, do got lange vor sei. so sullen si wider an uns gehorin. iiiis
globen und lialden iind nyinandes anders. als sie vor getan hahen. Oiich den brief iiber
.sri
274
soliche hiilduno-e und slubde. den uns die oboenanten burffer vor oeoebcn haben. den
globen wir in, so wir den irste niogen finden. zuhant wider antworten und geben. Were
aber. das wir den nicht mochten finden. so sal derselbe brielT keine niacht noch kralTl
furbas me haben. Mit urkunt dicz brifes vorsigelt mit unserm anhangunden ingesigel. Geben
zu Brunne nach Cristes geburt dreizehen hundert jare dornach in deni sechs und neun-
ziffislen jare des suntages an sand Dorothee tage der heiligen jungfrauen.
(Orig. im atiidt. Arcliiv zii Littau; Ab.schrift iii der Boc. Slg. n. 8961 im m. Laiides-
Arcliive.)
31)0.
(iitiislbrief des Olmutzcr Bischofes JSikolaus fiir Heiurich coii Wrbiia uiid seiiic Schwcsferii
bez-uglich der iSachfolge im Leheii. Dt. Mirau 18. Februar 1396.
iWir Niclas etc. bekennen etc. Das wir durch getreuer dinst willen, die uns und
unserm bischlum zu Olomucz elwann Stephan von Wirben. dem got genade, Heniczko von
Wirben sein son und Pawel von Schenewicz getan haben etc. demselben Heniczken und
Paweln die besundere gnade getan haben mit wotbedachtem niute gulem berate und rechter
wissen, un tun in die in kreften dicz brives, also : ab der egenannte Heinczke von Wirbcn
ane rechte eliche seines leibes lchcns erben mansgeslechtc sUirbet, das denne Debicz dic
fcsfcn und was der egenannte Hcniczke von uns als eincm bischofe und dem bischtum zu
Olomuncz zu lehen hat und noch habcn wirdct, mit ailem deme, das dorzu gehoret. fallen
und erbcn sol zu rechtem mannlehen uf Agnisen des vorgenannten Pawcls von Schcncwicz
cliche hauslrau nnd uf Annan Girsikos von *) eiiche hausfrau, die beide Agnisc
und Anna des vorgenannten Heniczken swestern sein. und uf derselben beiden swestern
eliche lehenserben mansgeslechte zu gleicher weise, als ob die beiden swestern Agnise nnd
Anua mannen weren und von uns und unserni bischtume dieselben guter zu mannlehcn
cuipfangcn hetten. Aucb ob der egenannte Heinczlic slirbct und tochter eine oder mcr
elichen von seinem leibe geboren hinder im lesset, dieselben sullen zu gleicher weise und
zu gleichem teile an den egenannten gutern mannlehen haben vor sich nnd ire rechfen
eliche lehens erben mannsgeslechte. beheltnusse uns unserm bischtume uiid nochkommenen
bi^ichoven zn Olomucz uf den egcnanntcn gutcrn nnscrcr dinstc uiul andern unscrn rechten.
Dl. Meraw feria sexta ante Invocavit anno doinini millcsimo trcceiilesimo nonagesimo VF.
(Kremsierfr Lehensquatern II. p. 111.)
'■) .\uch im Ciidex ist eiu
275
291.
h. )Venz-(l l\ . gibt iiiilcr Zcuyeiisrhaft des K. Sif/miiiid dein Markij. Jodok iind seincn
Begleitern siclieres Gcleite. Dt. Prag 25. Febriiar 1396.
\w' enceslaiis dei oracia Romaiioruin rex semper Aiigustus el Boemie rex nolum-
1'acimus fenore presencium universis. quod animo delilierato et de certa nostra sciencia
illuslri Jodoco marchioni Moravie, principi et patruo nostro carissimo. ac omnibus et singulis
baronibus. militibus. clientibus. fauloribus adherenlibus et familiaribus ipsorum. quos secuin
ad nostre maiestatis presenciam ducendos decreverit, securitatem nostri salvi conductus
dedimus et donavimus. damus virtule presencium g-enerosius et donamus pro traclalibus.
inler nos ef barones regni Boeinie (hiduin conceplis. Hnalifer consumandis. ad nos veniendi,
nobiscum standi et a nobis ad propria domicilia libere revertendi, pro nobis et omnibus
hiis. qui causa nostri faciunt et dimittunt. dolo et fraude quibuslibet proculmotis, rebus
ipsorum quorumlibet salvis parifer ef personis. Promittentes in verbo regio, hunc noslrum
salvum conduclum per nos. fautores et adherentes nosfros. cuiuscumque sfafus. condicionis
ef preeminencie fuerint, ut preiniflitur. sine fraude inviolabilifer observare a dominica proxima.
qua canifur Reminiscere usque ad dominicam Lelare inclusive durafiirum. Ad finein quo(|ue.
uf a prefafo noslro salvo conduclu omnis prorsus tollatur suspicio, serenissimum priucipeni
doininurn Sigismundum Ungarie. Dalmacie, Croacie elc. regem. frafrem noslrum carissimum.
inotu proprio requirendum duximus et rogandum, ut sigillum suuin noslre maiestatis sigillo
presenlibus literis appendi faciat et adiungi. Presencium sub regie noslre maiestatis sigillo
festimonio lilerarum. Datum Prage anno domini niillesiino trecenfesimo nonagesimo sexto.
feria sexta ante dominicam Reminiscere. reanorum uostrorum anno Boemie fricesimo tercio,
Homanorum vero vicesimo. Nos quoque Sigismundus dei gracia Ungarie. Dalinacie, Croacie etc.
rex notiimfacimus tenore presencium universis. quod ad preces serenissimi principis et domini
domini Wenceslai Romanorum regis semper augusti, et Boemie regis, fratris noslri carissiini,
ob maiorem securilatem predictorum baronum. ut prcmittitur. sigillum nostriim presenli lilere
appendimus in festimoniuin premissorum. Daluiu et acliim die el loco prediclis
(Auf der Plicatur : Per dominum Johaiinem cpiseopum Lubuecnseni VVlaclmieo de Weyten-
mnle. — In dorso : R. Petrus dc Wiseliow. — *'i"'g- Perg. 2 h. Sig. im mahr. Landes-Arcli.
honig Wenzcl /1. gibt iiiilcr Zcitgeiisvliafl dcs K. Sigismiuid dcm Joliann ron Miclicls-
bcrg iiiid andcren genannten bohmisclien Landlicrrcn sicliercs Gcleite.
Dt. Prag 25. Fcbruar 1396.
»» enceslaus dei gracia Romanorum rex semper AugusUis, ef Boemie rex. notiiiu-
faciiniis tenore presenciiim universis, <]uod animo deliberato et de certa noslra sciencia
nobilibus Johanni de Miclielsperg, Oltoni de Bergow. Hinconi de Iloenslein ac omnibiis el
276
sinotilis aliis biironibn?, niilitiltus. clienlibus, lauloribus, adberentibus el familiaribus ipsorum.
qnos secum ad nostre niaieslalis presenciam ducendos decreverint, securitatem nostri salvi
conduclus dedimns et donavimns, damus virlule presencium graciosius et donamus pro
traclatibus, inter nos utrimque dudum conceptis, finaliter consumandis, ad nos veniendi
nobiscuni standi et a nobis ad propria libere revertendi, pro nobis et omnibus hiis, qui
causa noslri faciunt et dimittunt. dolo et fraude quibuslibet proculmotis, rebus ipsorum
quorumlibet salvis pariler et personis. Promittentes in verbo regio, hunc nostrum salvum
conductum per nos, fautores et adherentes noslros cuiuscumque gradus status condicionis et
preeminencie fuerint, ut premittitur, sine fraude inviolabiliter observare a dominica proxima,
qua cantatur Reminiscere, usque ad dominicam Letare inclusive duraturum. Ad finem qnoque,
ul a prefato nostro salvo conductu omnis prorsus tollalur suspicio, serenissimum principem,
dominum Sigismundum, Ungarie, Dalmacie, Croacie efc. regem. fratrem nostrum carissimnm,
motu proprio requirendum duximus et rogandum, nt sig-illum suum nostre maiestatis sigillo
presenlibus appendi faciat et adiungi. Presencium sub regie nostre maiestatis sigillo testimonio
lilerarum. Datum Prage anno domini millesimo frecentesimo nonagesimo sexto, feria sexta
proxima anle dominicam in jeiunio. qua cantatur Reminiscere, regnorum nostrorum anno
Boemie Iricesimo tercio, Romanorum vero XX. Nos quoque Sigismundus dei gracia
Lngarie, Dalmacie, Croacie etc. rex notumfacimus tenore presencium universis, quod ad
preces serenissimi principis et domini, domini Wenceslai Romanorum regis semper Angusti
et Boemie regis, fratris nostri carissimi predicfi, ob maiorem securitafem predictorum
baronum. ut premittitur. sigillum nostrum presenfi litere appendimus in lestimonium premis-
sorum. Datum el actum die ef loco predictis.
(Orig. Perg. niit 2 haug. Sig. im mnhr. Lrtudts-Archive. — Auf der Plicatur : Per dom.
Johannem Luluicensem episcopum Wlachnicn de Weytenmule.. — In dorso : R. Petrus de
Wiscliow. - — Abgedruckt bei Pelzel: K. Weuzel M. Urkdb. p. 9.)
299.
hoii/tj Wctiz-el IV. f/ihl iiider Zeugenschaft des K. Sigmuiid dem BoreA roii Rieseiihiirg
II. .V. w. sicheres Geleite. Df. Prag 2o. Fehriiar 1396.
Wenceslaus dei gracia Romanorum rex semper Auguslus el Boemie rex nofum-
facimus lenore presencium universis, quod animo deliberalo et de certa nostra sciencia
nobililtus Borscboni et Borschoni frafribns de Rysemburg. Boliuslao de Svvamberg. Pothoni cl
P<illioni (le Scala, .lohanni de Herssfein ac omnibus ef singulis aiiis baroniitus, milifiiius. clientibus.
fautoribus, adherentibus et familiaribus ipsorum, quos secum ad noslre maiesfatis presenciam
ducendos decreverint, secnritafcm nosfri salvi conductus dedimus et donavimns, damus virtnte
presencium jienerosius et donamus pro fraclafibus, infer nos dndum concepfis linaliter consu-
mandum (sic). ad nos veniendi, nobiscum sfandi et a nobis ad propria domicilia lihere rever-
tendi. pro noltis el omnibus hiis, qui causa noslri 1'aciunl el dimiflunt. dolo el fraude quibuslibet
277
prociilmolis. rebiis ipsonmi quonimlibet salvis pariter el persoiiis. Promitteutes in verbo regio
hunc noslruum salvum conduclum per nos lautores el aiilierenles noslros cuiuscumque status
condicionis et preeminencie fuerit (sicj, ut premittitur, sine fraude et inviolabililer observare
a doniinica proxima, qua canlalur Reminiscere usque ad dominicam Letare inclusive duraturum.
Ad finem quoque, ut a prelalo noslro salvo conduclu omnis prorsus lollalur suspicio, serenis-
simum principem dominum Sigismiindum Ungarie, Dalmacie, Croacie rc. regem, fratrem nostrum
carissimum, niotu proprio requireuilum duximus et rogandum, ut sigillum suum nostre maieslatis
sigillo presenlibus literis appendi faciat et adiungi. Presencium sub regie noslre niaiestatis sigillo
teslimonio lilerarum. Dalum Prage anno domini millesimo trccenlesimo nonagesimo sexto,
feria sexta ante dominicam Reminiscere, regnorum nostrorum anno Roemie tricesimo tercio,
Uomanorum vero vicesimo. Nos quoque Sigismundus dei gracm Ungarie Dalmacie Croacie rc.
rex notumfacimus tenore presencium universis, quod ad preces serenissimi principis et domini
domini Wenceslai Romanorum regis semper Augusti et Boeniie regis, fratris noslri carissimi
predicti, ob raaiorem securitalem predictorum baronum, ut premiltitur, sigillum noslrum
presenti litere appendimus in testimonium premissorum. Datuni et aclum die et loco prediclis.
(.\uf (ler Plicatur . Per tlomiiiuin Joliannem episcopum Lubucenscm Whiclinieo de Weiten-
mule — In dorso: R. P<tru.« de Wiscliow. — Orig-. Perg. 2 li. Sig. ini inalir. Landes-Arch.)
241.
Jo/iaiincs de Gliuleii. Ufficial des Olmiilzcr Bisc/iofes, enlscheidel, dass Pelcr. Pfarrcr iii
Slrilelc, canoiiiscli giltif/ zur Sl. Nikolaus-Kapellc bci der Mauritim-Kirchc in Olmiitz
prusciitirt u-orden sei. Dl. Krcmsicr 28. Februar 1390.
In nomine doniini ameii. Dudiini coram nobis Jobanne dc Gbiilen preposito in
Wolframskirchen vicario in spiriliialibus et olTiciali curie cpiscopalis Oloiiiiicensis, Andreas
Treris. procurator et procuratorio nomine discreli viri domini Pelri, qiiondam Nicolai de
Brunna. rectoris parocbialis ecclesie in Slry.ielcz Olom. diocesis pelicionem sive libellum
contra et adversus honorabilem virum dominum Philippum ecclesie Olom. canoniciim eiusdem
diocesis coram nobis evocatum in jiidicio obtulit huiusmodi sub tenore : Coram vobis
bonorabili viro domino et magistro Johanne de Ghiilen preposito in WoIIVamskirchen.
vicario in spiritualibus et officiali curie episcopalis Olom. Andreas Treris. prociirator el
nomine procuratorio discreti viri domini Pelri, quondam Nicolai de Briinna. recloris parochialis
ccclesie in Slrzielcz Olom. dioc. contra et adversus honorabilem viriim dominiim Pbilippum
Olomucensis Wralislaviensis el Wissgradensis ecclesianim canoniciim, seu conlra qiiamcunqiie
aliam personem pro ipso in jiidicio legilime inlervenienlem. in jure cum qiierela proponil
et dicil. 0"od licel ipse dominus Petrus sit et exliterit ad capellam sancli iNicolai sitam
in cymilerio saiicli Maiiricii in Olomuncz, vacantem post mortem seu occasione mortis pie
memorie domini Johannis ipsins capeNe ultimi et immediali recloris. per providos vints
278
Roesslinum Daliconis et Johannem dictum Nymant cives Olomucenses. necnon famosum
virum Wenceslaum Doleplas de Bystricz clientem Olom. diocesis, veros et legittimos dicte
capelle sancti Nicolai in cymiterio sancti Mauricii in Olomucz patronos et in possessione
vel quasi juris presentandi existentes, infra cerlum et dcbitum tempus et alias canonice
reverendo in Chrislo patri et domino domino Nicolao episcopo Olomucensi aut ipsius vicario
in spiritualibus generali presentatus conlirmandus instituendus ad capellam sancti Nicolai
predictam; lamen dictus honorabilis vir dominus Philippus asserens, se presenlatum per
serenissimum principem dominum Jodocum marchionem el dominum Moravie quovis de facto,
cui tamen nullum jus competit presentandi capellani ad uandem, ipsius domini Petri presen-
tacioni inslitucioni et coniirmacioni se opposuit et opponit ipsumque impedivit et impedit de
facto, sed non de jure. quominus ipsius domini Pelri presentacio institucio et confirmacio
suum verum debilum sorciantur et sorliri possint eirectum, in anime sue grave periculum
ipsiusque domini Pelri preiudicium non modicum et gravamen. Quare domine honorande
petit procurator et procuralorio nomine, quo supra, per vos dominum honorandum pronun-
ciari decerni et declarari, ipsius domini Petri presentacionem super capellam sancti Nicolai
predictam de ipso faclam fore fiiisse et esse canonicam suumque verum et debitum debuisse
et debere sortiri effeclum, ipsumque dominum virlute sue presentacionis fore fuisse et esse
iuste confirmandum instituendum, institui et confirmari debere ad capellam sancti Nicolai in
cymilerio sancti Mauricii in Olomuncz memoralam, ipsique domino Philippo occasione sue
presentacionis pretense nullum jus compeciisse nec competere debere ad capellam sancti
Nicolai prenarralam, ipsique super ipsa capella ac sue presentacionis perpeluum silencium
fore et esse imponendum ac imponi debere vera senlencia diffinitiva medianle. Petil
expensas in lileris factas et de faciendis proleslalur salvo jure addendi, minuendi.
corrigendi, interprelandi, alium libellum de novo dandi ceterisque juris beneficiis in omnibus
sibi competentibus semper salvis. ad necessaria se dumtaxat aslringens probalurum et non
alias neque ullra. Conlra quem pro parte adversa eciam libellus oblatus fuit et receptus.
Lite igitur coram nobis hincinde contestata et a partibus de calumpnia vitanda et verilale
dicenda juramentis receplis, datisque hincinde quibusdam articulis et per utrasque partes
cerlis faclis responsionibus ad eos, produclisque pro parte dicli domini Petri quibusdam
teslibus et munimenlis, ipsis quoque receplis prius ab eisdem de verilate dicenda receptis
corporalibus juramentis, secrete et sigillalim more solito el consuelo examinatis et eorum
dicla in scriptis redactis ct tandem publicatis ; contra que pro parte adversa non fuil
exceptum nec de jure suo aliquid productum, sed demum Andrea Treris el magistro Pelro de
Sacz procuraloribus parciiHu predictarum instantibus et in huiusmodi causis concludentibus el
concludi pelcnlibns in eadem conclusimus et cum eisdem habuimus pro couchiso, diem
hodiernam pro audienda diffinitiva sentencia eisdem statuentes. Nos ilaque Johannes officialis
Olomucensis dicte cause maleriis visis et inspectis et cum debila diligencia discussis, Andrca
Treris el magistro Petro de Sacz procuraloribus parcium prediclarum coram nobis in judicio
comparenlibus el senlenciam noslram diffinitivam in causa presenti ferri poslulanlibus eandem
in scriptis tulimus in hunc modum : Chrisli nomine invocalo pro Iribunali sedenles et habenles
279
pre oculi? solum deum per hanc nosfram diflinilivam sentenciam. quam fecimus in Iiiis
scriptis, pronunciamus decernimus el declaramus, diclam presentacionem domini Petri quondam
Nicolai de Brunna, presbiteri recloris parochiaiis ecclesie in Slrxielcz supradicti sive de ipso
ad capellam sancli Nicolai in cymiterio ecclesie St.ncli Mauricii in Olomunc/ situatam. factam
fuisse fore et esse canonicam suumque debitum debuisse el debere sortiri elfectum, dictumque
dominum Petrum virtule huiusmodi presentacionis in et ad dictam capellam sancti Nicolai
in Olomuncz in rectorem el capellanum fore et esse insliluendum et coniirmandura, ac
instiluimus et confirmamus. honorabili viro domino Philippo canonico Olomucensi occasione
presentacionis de ipso ad eandem capellam facte in ipsa capella seu ad eam nullum jus
compeciisse aut competere, contradicciones quoque opposiciones et impedimenta predictas et
predicta per ipsum dominum Philippum factas et facta fuisse fore et esse iniustas et indebitas
ac iniuste indebite et de facto atlemptatas, iniusta indebita et de facto attemptata, sibique
domino Philippo canonico Olomucensi predicto super huiusmodi contradiccionibus oppo-
sicionibus et impedimentis ac super capella sancti Nicolai in Olorauncz predictis fore et esse
silencium imponendum et imponimus : eundem dominum Philippum canonicum Olomucensem
prefato domino Petro olim Nicolai de Brunna in expensis coram nobis in buiusmodi causa
legitime factis condempnamus, quaruni expensarura laxacionem nobis imposterum reservamus.
Lecta lata et in scriptis promulg-ata fuil bec presens nostra diffiniliva sentencia per nos
Jobannem de Ghulen officialem supradictum Chremisir Olom. diocesis in domo decanalus in
inagna stuba. in quo loco jura redduntur. nobis hora tercia pro tribunali sedentibus sub ann<t
a nativitate domini millesimo Irecentesimo nonagesimo sexto, indiccione (|uarla, die penullima
mensis Februarii, pontificatus sanctissimi in Christo patris domini nostri domini Bonifacii
divina providencia pape noni anno ipsius septimo, presenlibus honorabilibus et discretis viris
dominis Raczkone ecclesie sancti Mauricii in Chremisir canonico, Nicolao de Brodlino et
Nicolao vicario in Novacivitate. presbileris Olom. diocesis testibus ad premissa vocatis specialiter
et rogalis.
(Orig. Perg. h. .Sig. iiii Dhn. Stadt-Archive. |
301.
Joliaiiii Pfairer iii Kaplhobrnu iind liolidal Pfarrer iit Bor. erhiureii. daxs sie dem A/us-
spriiche. welchen der Johaniiiler Grossjjrior Marliold zwischen ihiien und dein Comineiidalor
in AUhriinn fallen werde. sich fiif/en wollen. Dt. 29. Februar 1396.
v.onstituti personaliter corara nobis Georgio Bora, officiali Pragensi et aclis noslris
obligatoriis Jobannes de Caplbobraw et Bohdalus de Bor ecclesiarum plebani Olomuc. dioc.
ex una isici compromiserunt de alto et basso in honorabilem et religiosum virum dominum
Marcoldum. priorem Boemie. Polonie etc, super omnihus litibus. questionihus et conlroversiis.
quas babuerunt cum religiosis viris Sdencone commendatore et conventn in Anliqua Brunna.
renunccianles omnibus sentenciis. privilegiis, litteris. munimentis et quibuslibel rescriptis
280
apostolicis habitis vel habondis. se gracie predicti domini Marcoldi submittentes. promittentes
ratum, o-rafum atque firmum perpetuo habituros. quidquid per dictum dominum Marcoldum
inter ipsos determinatum fuerit sub pena perdicionis cause et pena excommunicacionis domini
officialis Prag-ensis: proraittentes reliquos plebanos, quorum interest, cum predicto commen-
datore causancium statuere in festo Ostensionis reliquiarum proxime venturo sub pena decem
sexaffenanim gross. prag. In eventum vero, in quem predictum dominum Marcoldum mori
contingeret. antequam de ipsa causa inter predictas partes cognosceret cl pronuncciaret. et
predicti plebani nolent consentire in successorem suum legittime succedentem, quoad premissa
superius descripta terminanda. pronunccianda et diffinienda, extunc quilibef ipsorum revertatur
ad ius suum et libere revertatur et illud sine impedimento prosequatur. et quod parfes
hincinde nichil atlemptent sub pena superius descripta, quousque non pronuncciabilur per
dictum Marcoldum inter partes predictas. Acta sunt hec anno domini M^CCCLXXXXVI
die ultima mensis Februarii, presenfibus discretis ef providis viris. dominis Wenceslao.
pitanciario sancte Marie in pede ponlis Prasrensis. domino Adani. plebano ecclesie in Bobrovia.
3Ialhia de Ugiezd, olim nolario tabularum terre Boemie, et Wenceslao Misska.
(Aus dem Liber obligationnin II. 12 f. ;i 1 iin Prager Meh-op. Capitel-Archive.)
302.
yikolatix Bisckuf con Olmiifz- ubertrdgt deni Erhard roii Kuiistal die Verwaltuny iind
Vertheidiguiig der Burg Blansko. Dt. Prag 11. Miirz 1396.
i^os Nicolaus dei et apostolice sedis gracia episcopus Olomucensis tenore presencium
recognoscimus universis. Quod consideratis legalilate et fidelibus serviciis. que nobilis Erhardus
de Cunstat alias de Skal nobis et ecclesie nostre Olomucensi exhibuit et auctore domino
e.xhibere poterit in futurum, castrum nostrum Blanczk, opidum Blanczk cum villis et suis
pertinenciis sibi commisimus et presenfibus committimus tenendum ef regendum, ita quod
ipse bona ad ipsum caslrum spcclancia cum suis incolis el hominibus regat manuteneat ac
conlra adversarios et eis nocere volentes protegat el defendat : et quando nobis placuerit
ipsum castrum rehabere, quod ipse nobis cedat de eodem et condescendet nobis libere,
sicut sibi assignavimus. quando se de eadem intromisit. Si vero ex disposicione divina
contingerel nos transferri ad aliam ecclesiam. extunc nulli debet condescendcre de castro
et bonis predictis nisi de expresso nostro mandato. Si vero continoeret nos mori. tunc
ipse cum eodem castro debet habere respectum ad capilulum ecclesie nosfre Olomucensis
et nulli condescendere nisi episcopo. cui per sedem apostolicam fuerit provisum et quem
ipsum capitulum et civitates ecclesie receperint secundum mandala sedis apostolice. Debet
eciam idem Erhardus dicla bona et homines ad ipsum castrum spectantes et perlinentes
contra invasores ef iniurianfes eis manu defendere pro posse suo ubi necesse fuerit. Si
vero non sufficeret et oporteret eum propter hoc tenere gentes armorum. hoc debet facere
2^1
(le coiisilio nostro : et quidqiiid Imic dnmpni perceperit. de hiis ipsiini volnmns et tenemur
servare indempnem. qnod eciam iioslri successores episcopi Olomucenses facere tenebunlur.
Dalum Prag-e sabbalo ante Lelare anno domiui MCCCXCVF.
(Aus deiii LclieiiS(|u;iteni II. p. 111 iiu tiivsterzli. Arcliivc iu Kvomsier.)
303.
Hercrsnlhricf des Erhiirt coii Sknl (Kuustat) bezuijlich des Lehcns Blansho.
Dt. Prag II. Mfirz 1396.
W^go Erbardus de Cnnstat alias de Skal notumfacio etc. Quod reverendus in Christo
pater et dominus Xicolaus episcopus Olomucensis de singulari fiducia, quam habet et gerit
ad personam mtam. me fecit cousliluit et ordinavit capilaneum suum in Blanczk. mihiqne
dictum caslrum Blanczk. opidnm Blanczk cum villis et eorum pertinenciis commisit tenendum
et regendum, ita quod bona ad ipsum castrum speclancia cum suis incolis et hominibus
regere manutenere debeo et eciam (conlra) adversarios in ipsis bonis nocere volentes defendere
debeo et protegere et quum diclo domino episcopo placueril ipsum castrum rehabere, e.xtunc
ego debeo sibi cedere de eodem et condescendere sibi libere, prout dictus dominus episcopus
dicta bona mihi assignavit. Si vero ex disposicione divina dictnm dominum episcopum
transferri conlingerit ad aliam ecclesiam, e.xlunc nulli debeo condescendere de diclo caslro
et bonis prediclis nisi de e.vpresso dicli doniini episcopi mandato speciali. Si vero diclum
dominum epicopum continsjeret mori, tunc cum eodem caslro et bonis prediclis debeo habere
respectum ad capilulum ecclesie Olomucensis et nulli condescendere, nisi episcopo. cui per
sedem apostolicam fuerit provisum et quem ipsum capitulum et civitates ecclesie receperint
secundum mandata sedis apostolice. Debeo ociam dicta bona et homines ad ipsum caslrum
, spectancia et perlinentes conlra invasores et injnriantes manu defendere pro posse meo ubi
necesse fuerit. Si vero non sufficerem cl oporleret me propler hoc tenere gentes armoruu).
hoc debeo facere de consilio domini episcopi antedicti et quidquid tnnc darapni perceperim.
de hiis dictus dominus episcopus debet et tenelur me servarc indempnem, quod eciam siii
successores episcopi Olomucenses facere ienobuntur. Datum Prage sabbato anle Lelare anno
domini millesimo Irecentesimo nonagesimo se.\to.
(Krciusierer Lcliensquatcrn II. p. 112.)
304.
Die hoiiige \\ eiizel uiid Sifjmund yewahreii dein Mnrkgrufen Jodok. dem Ileinrich rou
Jiosenberf/. Heinrich ron Neuhaus, Hrenek ron Skaln und ihreu Anharifjeru sicheres Geleile.
Dl. h-nfi 11. Mdrz- 139(1.
W enccslaus dei gracia Romanornm rex semper Augustus et Boemie rex et Sigis-
mundus eadem gracia Ungarie, Dalmacic. Groacie elc. rex nolumfacimus tenore presencium
36
282
iiniversis, qiiod aiiiino deliberato et de cerla nostra sciencia illustri Jodoco niarchioni Moravie,
principi et palnio nostro carissimo et nobilibus Heinrico de Rosemberg. Hoinrico de Nova-
donio et Brzenconi de Skala, ac omnibus et singulis aliis baronibus, mililibus. clienlibus.
lautoribus. adherentibus et familiaribus ipsoruni, quos secum ad noslre maieslatis presenciam
ducendos decreverint, securitatem nostri salvi conductus dedimus et donavimus, damus
virlute presencium generosius et donamus a data die presencium usque ad diem Palmarum
venturam proxime, ipso die incluso pro tracfalibus, inter nos videlicet regem Romanorum
et dictos marcbionem et barones dudum conceptis fmaliter cousumandis. ad nos veniendi
nobiscum standi et a nobis ad propria domicilia libere revertendi, pro nobis et omnibus
hiis. qui causa nosfri faciunf et dimittunt, dolo et fraude quibuslibet proculmotis, rebus
ipsorum quorumlibet salvis pariter et personis. Proniiltenles in verbo regio hunc noslrum
salvum conductnra a die data presencium usque ad diem Palmarum inclusive per nos,
faulores el adherenfes nostros, cuiuscumque status condiccionis et preeminencie fuerinl.
sicuf premitfilur, sine fraude inviolabilifer observare. Prcsencium sub regie nosfre maiestatis
sigillis testimonio literarum. Datum Prage anno domini millesimo trecentesimo nonagesimo
sexto, sabbato proximo ante dominicam Letare, regnorum nostrorum anno Boemie Iricesimo
tercio, Romanorum vero vicesimo.
(Aiif der Plicatur: Per domimim Procopium marchiouem Moravie Weuceslaus de Olomucz.
— In dorso : R. Bartbolomeus de Nova civitate. — Orig. Perg. mit 2 hang. ■^ig-, wovon das
erste eiu wolilerh. Doppelsig., das zweite kleiuer und beschadigt ist, im m. Landes-Archive.)
305.
Lndwig ron Ubisin verkauft das Dorf Crhoc dem Mixik ron Vojelin um 99 Mark Prager
Groscheii. Dt. 15. Mdrz 1396. s. l.
l\'overint universi presencia inspecturi et lecluri. Quod ego Lodvicus de Ubissin
animo deliberato boua mea voluntafe sano et maturo amicorum meorum consilio villani
dictam Czrhow cum uno molendiuo cum universis perfinenciis, censibus et utilitatibus, cum
agris cultis et incultis, pratis pascuis silvis nemoribus rivis et foulibus venacionibus piscacionibus
cum omni propfietate ad dicla bona perlinente cum communitate metis et gadibus, que ad
premissa bona perlinent seu amodo per^inere possunt, nichil michi iurium aut dominii aut
utilitalis et beredibus meis reservando, sed prout hucusque tenui pacificeque possedi, cum
pleno iure et dominio, iusto vendicionis tifulo vendidi et resignavi et presenfibus vendo et
resigno honeslo viro Mixiconi de Woielzin suis el heredibus ef ipsius uxori legiffime Zdinfze
de Wodierad et ad manus fideles Kolde de Zampach ef Wifoslai de Wodierad pro cenlum
minus una marcis grossorum pragensinm moravici uumeri cl pagamenfi, sexaginta HH"
iiTossos pro qualibet marca compufando. Que quidem bona omnia premissa una cum omnibns
perlinenciis adiacenlibus. quibuscnnque nominibus censeantur. ego Lodvicus prediclus cum
iieredibus nieis et fideiussoribus infrascripfis cum Bohuncone de Dobra Woda, Pescone de
I
283
Bicowicz. Biizcone do Dnihanowicz, Jlartzincone de Dralianowicz, Sulcone de Ubissin et
\^ ienkone de Policzc, proiiiillimus predicto Mixiconi de Woieczin et lieredibiis suis uxori
ipsius et illis, ad quonim manus promisinnis pura nostra fide sine omni dolit. insolidum et
indivisim a quolibet homine inpediente a datis presencium per trienniiim conlinuum propriis
laboribus et expeiisis secundum iiis et consuetudinem terre 3Ioravie disbrigare et exbriirare
et in primo coHoquio dominoriim Olomiicii predicta bona inthabulare et ad hereditatem
premisso Mixiconi una cum omnibus pretactis perducere. Sin autem non fecerinius. quod
absif, exlunc quicunque duo ex nobis conpromissoribus per prefatum Mixiconem aut heredes
suos aut uxorem aut manus fideles moniti fuerint. unus alium non expectando vel se per
alium excusando, mox cum uno famulo et equis duobus per interpositam personam militaris
condicionis in ci\ifatem Brunnam et donium honesti hospilis nobis ostensam per predicfos
debemus subintrare, ibidem verum et consuetum obsfagium presfifuri. de eodem obsfagio
non exeunfes quovis niore aut consuetiidine, donec premissa bona cum omnibus perlinenciis
sepedictis fuerint per nos disbrigala, inlhabulata et ad hereditafera ipsi Mixiconi cum omnibus
suprascriptis perducfa cum omnibus dampiiis. inpensis et expensis nunciis el fatigis que
causa huiusmodi Mixico aut sui heredes perceperint aut uxor aut fideles nianus premissi. que
tesfimonio evidenfi denionsfrare poferint sine jurainento, de nmnibus hiis fuerit safisfactum.
In cujus rei festimonium sigilla nostra ex cerfa nostra sciencia presenlibus sunt appressa.
Sub anno domini M' frecentesimo nonagesimo sexto, feria qiiarta post dominicam Lelare
Jerusalem.
(Orig. Perfr- iiiit 7 anhanfr. Sig. im m. Landes-.Aroliiv. Art. Kiaiiiiiiikl. lit. S. n. '.».)
»00.
/i. Wenzel n . compromittirt in der Streitsache mit den bdhmiachen Landherren auf Konig
Sigmiind von Ungarn iind Markgraf Jodok ron Mdhren. Dt. Prag 10. Marz- 1396.
wwir Wenczlaw von gotes irnaden Romischer luinig zu allen zeiten merer des
reiclis und kunig zu Beheim bekerinen und tun kiiut olfenlichen mit diesem brive allen den.
die in sehen oder horen lesen. das wir angesehen und befracht haben mancherlei swer-
lichen schaden, die unserem kunigrich und lande zu Beheim von kriires und orley anligende
sein und dorulT das dasselbe land in frido und gemache gesaczf werde und wir bei unsern
wirdickeiten und rechten und ouch sust allermeniclich bei recht bleibe, so haben wir mit
wolbedachtem mute und gufem rafe des durchleuchtigsfen fursten herren Sigmunden kiiniges
zu Ungern efc. unsers liben bruders, des hochgeborn Josfen. marggraves zu Merhern, unsers
liben vetfers nnd anderr unserr iind des reichs fiirsfen. herren, edeln und getreuen rechter
wissen und unsern gufen treuen gelobt und vorheissen, geloben iind vorheissen in kraft
dicz brives, das wir alle sulche brive, die wir den lanlherren, lantluten, stelen und der
3r>*
284
ffanzen gnieine geistlichen und werntlichen leuten der kronen zu Beheimh geben und uns
vorschriben hahen, das wir alle sulche stuke volfuren und halden soilen, dieselhen brive,
die zwischen uns und den lantherren in dieseni kriege uber teydinge usgangen sind, als
es in den briven geschriben ist. Ouch als wir an sechs lantherren kumen sein, als in
denselben briven eigentlichen geschrihen slet, dorumh ouch umh die stucke und ander
sachen dieselhen herren usprechen solten, des sein wir kumen an den egenanten unsern
hruder kunig Sigmunden zu Ungern und an unsern vettern marggraf Josten von Merhern
und was die dorumh ussprechen, das sol von uns heyderseyte gehalden werden. Ouch als
wir usgenonien haben drey stucke, des ersten umb das hurggrafanipt zu Prage und andere
arapte ais in denselben briven slet; dornach umb die muncze der hehemischen grossen und
ouch umh die lantscheppfen, die man nennet kmely, des sey wir laimen niechliclichen an
(iie egenannten unsern bruder kunig Sigmunden von Ungern und unsern vettern marggrave
Josten von Merhern, also, was die ussprechen, das das gehalden werde und ab jemande
in des iandes, der iantherren oder sust geistlichen oder werntiichen und ouch der stete
recht grifTe und die urteile und usgesprochen rechte nicht liesse furgank haben und ire
rechte brechen wolte, oder der egenannten unsers hruders des kuniges von Ungern und
unsers vetters marggrave Jostes usspruche und sunderiichen unser hrive l)rechen woile,
die wir den egenannten herren geisliichen und werntlichen, rillern und knechten, steten
und der gmeine uber die richlunge gehen hahen, das soi man an uns brengen und uns
dorumb bieten, das wir die gerechtikeyt und ouch das recht iassen fur sich geen, und
dorzu heholffen sein mit der herren rate und huiffe. Und wer es sache, das wir dorzu
nicht tun wolten, das sol man brengen an den egenanten unsern bruder den kunig zu
Ungern oder an den. dem er das beviihet und derselbe sol gancze macht hahen ais der
egenannte unser hruder der kunig von Ungern. Wenn ouch das an denseiben unsern bruder
oder weme er das beviihet, '^•»'"acht wirdel, der sol dornach steen. das die urleiie und
die usgesprochen rechle fur hLn geen und volhracht werden in einem virleil jares und
wurde es in einem virleil jares nicht volbracht, so sol der egenanle unser bruder kunig
Sigmunde oder dem cr das heviihet mit den herren, rittern, knechten und steten sich
an einander behelffen wider jederman, der dowider were, das die rechte und die urteile
je voizogen werden. Uber aile diese stucke soilen aneinander geiohen die geisllichen, die
herren, die lantiute, stete und die gancze gmeine, das die vorgeschrihen slucke fur sich
geen und des sollen sie ein ander heifFen und der egenannte unser bruder kunig Sigmund
von Ungern und der, dem er das beviihet, sol den herren, den geistlichen, den lanliufen
und ouch steten und der ganczen gmeine behuiffen sein und sie In hienwider, wenn und
wie ofle des note geschicht, das die vor geschriben stuclte fur sich gevn und genczlichen
gehalden werden wider jedermann, der dowider wer. Und was sie durch des rechten
willen teten und ein ander hulffen, als ohen geschriben slcl, das sollen wir ir keinem zu
arge keren noch ufheben, wann sie das von unserm sunderlichen geheisse und gebole gelan
hahen. Mit urkunt dicz brives vorsigeit mit unserr kuniglichen Maicstat insigel. Geben zu
Prage noch Crists geburt dreizehenhunderl jare und dornach in dem sechsundneunzigislen
285
jare des siintags. als man singet Jndica ia der vastcn. unserr reiche des Beheinischen in
dem dreiunddreissiyisten und dcs Romischen in dem zweinzigistem jaren.
Ad mandatum doniini Regis Johannes Brunon. cancellarius.
(Urig. im Wittingauer Arcliivc. — Getlruclit bei Lunig Cotl. dipl. I. 140,: vgl. Bergliauer
Protomartyr (-tc. p. 379.)
307.
Nikolaits. Packler der EinkUnfle der Pfarre iii Mokelno. hekennt. dass er dem dortigen
Pfarrer JSikolaiis 35 Mark schnldig sei. Dt. 22. Marz- 1396.
V onstitulus personaliter corani nobis Georgio Bora, oHlciali Praoensi, et actis nostris
obligaloriis dominus Nicolaus, conventor fructuum ecclesie in Mohilna Ulonuic. dioc, contessus
est et recognovit. quaUter ipse convenit fructus ecclesie eiusdem apul dominum Nicolaum,
rectorem ipsius ecclesie, per biennium a festo sancti Georgii iam elapso. racione cuius
convencionis obligabatur ad solucionem XXXV marcarum. quamlibet uiarcam pro LXIIIl
grossis compulando, et quod pro anno primo, videlicet presenti, remansit oblioalus in viginti
marcis, quas solvere promisit et exnunc promittit dicto domino Nicolao plebano in terminis
infrascriptis, videlicet decem marcas (infraj hinc et octavas Pasche pro,\ime venluras el
alias deceni marcas in festo sancti Georgii tnnc proxime secuturo sub pena excommuuicacionis
late sentencie, cui se sponte submisit, et quam nos olficialis predictus venienlibus terminis
prediclis exnunc prout extunc tulimus in hiis scriptis. Item pro Secundo anno recognovit se
obligari dicto plebano in XXXV marcis. pro quibus quidem pecuniis in terminis cerlis persol-
vendis prefatus doniinus conventor promisit ponere bonam et sufficientem fideiussoriani
caucionem seu certos fideiussores bonos et valentes locare hinc et feslum sancti Jacobi
apostoli proxime vonlurum, qui unacuni ipso couventore manu coniuncta et indivisa promiltent
ad manus domini Wenceslai, plebani in Ewanczicz, vel coram alio, quem ipse dominus
Wenceslaus dcpulaverit. persolvero dictas pecunias prenotato domino Nicolao plebano in
lerminis seu termino per ipsum plebanum staliitis seu assignalis sub pena excommunicacionis,
videlicet tantuin ad ponendum lideiussoriani caucionem. - Acta sunt (^haec) anno CX.XXX^ I
die XXII mensis Marcii, presentibus magistro Jacobino de Krnovia, Sdencone capellano
Slrnadonis. et Andrea de Lompnicz, notario publico.
(Aiis (icm ]>ib. OlilitTMt. II. 1:> Kol. H.') im l'nig(M- Mctrop. Ciipiti-I-Arcliivc.;
286
30§.
A/idreas, Pachter der Einkunfte der Pfarre in Hartwikowitz-^ bekennt. dass er dem dortigeu
Pfarrer Otik 27 Mark Gr. schMldi(j sei. Dt. 23. Marz- 1396.
\. onstitiitns personaliter coram nobis Georgio Bora, ofRciali Pragensi, et actis nostris
ohiig-atoriis dominus Andreas, conventor fnictuum ecclesie in Harthwicowicz Olomuc. dioc,
confessus est et recognovit, quaiiter ipse racione convencionis fructuum eiusdem ecclesie
pro pensa et pro terminis iam elapsis et eciam pro termino sancti Georgii nunc proxime venturo
obligatur in XXVII niarcis grossorum, quamlibet marcam pro LXIIII gross. computando.
qnas pecunias idem dominus Andreas conventor promisit persolvere honorabili viro domino
Xicolao Puchnik, Prag. et Olonuic. ecclesiarum canonico, procuratori honorabilis viri domini
Otticonis, rectoris dicte ecclesie in Harthwicovicz, in terminis infrascriptis, videlicet XI
marcas in festo Penthecostes nunc proxime venturo et alias XI marcas tribus septimanis
post dictum feslum sub pena excommunicacionis ; tali tamen condicione adiecta, si dictas
pecunias iu terminis prenotatis persolverit dilacionibus obmissis, extunc residuam partem,
videlicet quinque marcas, de pensa predicta seu debito eidem conventori pepercit et indulsit ;
sin autem prefatas pecunias in terminis antedictis aut eorum altero persolvere neglexerit,
extunc huiusmodi quinque marcas indultas sibi unacum pecuniis superius expressis tenebitur
et debebit in toto persolvere prefato domino Nicolao Puchnik sub eadem pena excom-
municacionis, ad quod faciendum dictus dominus conventor se sponte submisit. Acta sunt
hec anno domini M^^CCCLXXXXVI die XXIII mensis Marcii, presentibus domino Wolfardo,
plebano in Tusla, Johanne de Libun, Wanyra, Stephano, notariis publicis.
(Aus dem Lib. Obligat. II. 12 Fol. 95 im Pr.nger Metrop. Capitel-Archive.)
300.
Konig Sigmund und Markgraf Jodok stellen die Friedensartikel zwischen dem Konige
Wenzel ttnd den Landherren fest. Dt. Prag 2. April 1396.
wV ir Sigmund von gotes gnaden kunig zu Ungern zu Dalmacien zu Croacien etc. und
marggraf zu Brandenburg etc. und wir Jost von denselben gnaden marggraf und herre zu Mer-
hern bekennen und lun kunt offenlichen niit diesem brieffe allen den, die in sehen oder horen
lesen. Als der allerdurchluchtigsle furste und herre herre Wenczlaw Romischer kunig zu allen
peiten merer des reiches und kunig zu Beheim von einem teile, und die landtherren zn Bebeim
an dem andern teile uff uns mechtiglich und gcwelliglich komen sein, zwischen in die arlikel
uszusprechen, die hernoch geschriben sten, als das dcs egenanten kuniges brieffe wol usweisen,
die er doruber hat gegeben ; also ussprechen wir zum irsten male, das der egenaiit kiining
seinen rat haben sal die herren nachgescbriheii : zum irslen male den Erwirdigen erzbischolf zu
Prage, den bischoff zu Olomuncz, den bischoff von Luthomisl, herren Heinrichen von Rosemberg,
iind der sal auch burggraf zu Prage sein, hern Wilhelmen von Landtstein, der sal sein der
287
oberiste cainerer. Ilinke BerKa von Hoenslein, der auch der oberiste zaudner sein sai.
hern Brzenken von Skal, der hofrichler sein sal, Benesch von der Duben, der hofmeisler
sein sal. Sniyl genant Flaschka von Reichcnburg lanlschreiber sein sal. Olto Bergaw von
Bvelyna, Johans von Michelsperg. Boczko vou Podiebrad, Borsche von Risenburg- der
older. Mit der bischofle und herren rate der egenante unscr bruder des knuingreichs sachen
nstragen sal, und mag ouch anderr herren, die im und dem lande niicze sein, in seinen
rat nemen zu den egenanten, und sal ouch von den egenanlen ampten keinen herren enl-
setzen und nichtes tun in den sachen, die das landt antrefeu. au rate der egeuanleu bischoHV
und herren und ouch der. die der egenant kuning zu Behem dorzu wfjrdet nenien, als
obgeschriben slcet. Auch spreclien wir. das alie guter und vesten, der nian sich under-
wunden hat an recht und oucii sust, wes man sich in dicsem krige niit gewalt underwunden
hat, das man die widergeben sal den. den man sich underwunden bal, zwischen diesem
nechsten beiligthum. Were aber, das icmand dogegen kein (sic) widerrede hetle, der sal das zu
dem nechsten heiligthum vor den lantherren beweisen ; so sullen ouch die lantherren zu
dein nechsten heiligthum zu rechte siczen, und die lauttoffel sal man ufftun, und sal in
steten und kreisen ruften, wer fiir dem rechten zu schaffen hetle. das iedermau dohin
queme ; do sullen die herren das recbte teilen, und was sie also teilen und das recht also
ussprechen, als landes recht ist, das sa! also gehalden werden. Ouch sprechen wir us,
das die gliibde von den herren, steten, klostern in allen gebiten fur sich geen nnd geend
werden, als es iczundt hie zu Prage ist gescheen, das der egenant kuning seine boten
nud brieffe sende, und die lanlherren dohin in die kreisse und gebite reiten, und glubde
von in ufnemen sullen. Ouch sprechen wir us, das in alien steten und kreissen fride
geruffet werde, und das man nimandes beschedigen sal; were aber, das iniandt schaden
lete und raubte. das denu das gen den gebessert werde von den lantrichtern. die
dorzu gesetzet werden, als das von alders ist gewesen. Auch sprechen wir us, ob
imandt der hern, diner oder helffer in des egenanten kuninges steten geschriben weren
von des kriges w^egen, das die wider usgeschriben werden und wider gefreiet in den-
selben steten, es werr denn, das sich von neues iniands ichtes vorwiirkte, und das das
gerulfet werde in allen steten und kreisen. Ouch sprechen wir us umb die munze des
Behemischen grossen, das ein mark feines silbers geniunzet sal werden zu achczig grossen,
also das dieselben achczig grossen haben sulleu ein mark feines lauters silbers an der wage
und werung. Wer aber, das das bergwerk gebesserl wiirde, so sullen die grossen aucli
gebessert werden, dornach als sich das bergwerk gebessert, und das sal zwischen hin und
sand Michels tag gescheen, und das sal der egenant unser bruder den egenanten lanlhcrren
niit brieffen vorgewissen in aller niasze, als es in vormais unser beider vater und ouch er
vorgewisset haben. Ouch sprechen wir us umb die herren, die man kmeten nennel, die
do ieczundt sein und gesworen haben, das dieselben siczen am rechten mitsampl andern
herren, die dorzu gehoren, und sullen teilen als ein recht ist; und was sie auch richlen
und teilen. das das vorgang habc. Ouch sprechen wir us, was vou dieses kriges wegen
zugrilfe und name von beiden teilen geschen sei iren dinern und helffern, das das beiderseil
288
obe sei und hingeleget und das man donimb nimanden in keinenweis anspreche, nach in
geistlichem oder werntlichen rechte. Mit urkunt dicz brifes vorsigelt mit unsern anhangunden
ingesig-elen. Geben zu Prage noch Cristes geburt dreizenhundert jar dornoch in dem sechs
und neunzigislen jare an dem heiligen osterlichem lage.
(Aus (lem Orig. im Wiener k. k. St.iats-Archive mitgetheilt. — Abgedruokt in Pelzels :
K. Wenzel II. Urkdb. p. 14. — Vgl. Berghauer Protomartyr p. 380.)
310.
Petr Stiglitz. Vicar der OlmUtzer Kirche^ erklart^ dass er dem Vysehrader Kanomkns
Fraiiz-ishus. Protoiiotar des K. Weiiz-el. 47 Marh Prager Groschen schuldig sei.
Dt. U. April 1396.
V onstitutus personaliter coram nobis Georgio Bora. officiali Pragensi, et aclis nostris
obligatoriis dominus Petrus Sliglicz, vicarius ecclesie Olomucens., non compulsus, nec
coactus, sed sponte et libere confessus est et recognovit, se teneri et debitorie obligari in
XLVII marcis gross. prag. moravici numeri honorabili viro domino Francisco, protonotario
Wenceslai regis Boemie, canonico Wissegradensi, et Adelheidi, matri ipsius, vel cui ipsi
huiusmodi debitum deputaverint, quas eisdem solvere promisit in terminis infrascriplis, videlicet
medietalem in feslo sancli Marlini pro.xime venluro el aliam medietatem in festo sancti
Georgii in revolucione unius anni sub pena excommunicacionis late sentencie, quam in
ipsum exnunc prout extunc ferimus in hiis scripiis. buiusmodi pecunias ad manus prefati
domini Francisci presentando. Item idem dominus Pelrus tenetur el promisit reponere librum
vialici et missalis in manibus matris predicti domini Francisci infra t-res septimanas sub
pena late sentencie predicta, videlicet qnod vendatur, quamcilo polerit. et pecunia hniusmodi
eidem domino Francisco el matri sue assignetur defalcanda in summa predicta. Item tenetur
eciam curiam allodialem in Toplan vendere. quanto celerius potest, ad hoc quod hereditale
vendila possit et debeat huiusmodi pecunia, pro qua curia predicla fuerit vendila, solvi el
assignari prediclo domino Francisco et malri ipsius, eciam anlequam termini solucionis
venerint, sub pena excommunicncionis dumlaxal. Ilem promisit sub eadem pena excommuni-
cacionis non alienare bona mobilia quecunque de curia predicta, sed augere, et precipue YI
vaccas. XII equos et alia utensilia sua quecunque, quousque pecunia prcdicta eisdem inte-
graliler et in loto fuerit persohita. Ibidem eciam prediclus dominus Polrus revocando omnes
et singulos testameniarios et alia quecunque, que posscnt presenli obligacioni quomodolibet
derotrare. prefatos dominiim Franciscum et malrem ipsius, heredes et teslamcntarios omnium
bonoriim quorumcunque mobilium et inmobilium undecunque proveniencium constiluil in
casum videlicet, quo idem dominus Petrus decederel, antequam dicta summa cum interesse
cisdem Francisco et inalri sue fuerit persoliila et plenissime salisfaclum. Acta sunt hec
anno domini 3I°CCCLXXXXVI die XIIII mensis Aprilis presenlibus Andrea de Lompnicz,
289
Mcolao ibidem. Chaliipa. nolariis publicis. et Nicolao Sekyra. nunccio jurafo consistorii
Pragensis.
Ibidem eciam predictus dominus Franciscus protestalus esl, quod eidem domino Pefro
expensas ef inpensas non dimitfif, sed quod solvanfur per ipsum advocafis. nuncciis et
notariis pro laboribus ipsonim.
(Aus dem Lili. oblig. II. 12 fol. 100 im Prager Metrop. Capitel-Archive.)
titi.
Pahst Boiiifaz- IX. heslattiyt dem Xoriiieiikloster iii Piisfimer das Prusentationsrecht der
dortigen Vicarie. Dt. Rom 19. April 1391).
Donifacius episcopus servus servorum dei ad perpefuani rei menioriam. Jis. que
pro divini cultus ac religionis augnienlo provide facfa sunf, ut illibafa consislanf, libenter.
cum a nobis requirilur. adducimus aposlolici roboris firmilatem. Exhibita siquidem nobis
nuper pro parle dilectarura in Chrislo filiarum abbatisse el conventus monasferii in Pusfmir
ordinis sancfi Benedicfi, Olomucensis diocesis peticio confinebaf, quod olim jam quinquaginta
annis elapsis et ultra, bone memorie Joliannes episcopus Oloniucensis pia devocione accensus
parochialem ecclesiam in Pusfmir dicfe dioc^sis, que de jure pafronafus episcopi Olomucensis
pro fempore exisfenlis existebat, de consilio et assensu dileclorura liliorum capituli Olomu-
censis, mafura super hoc deliberacione habila in monasteriuni monialium dicti ordinis aucioritate
ordinaria erexit volens et sanxiens, quod eadem ecclesia exfunc imposferum perpefuis tem-
poribus futuris in jus ef nafuram monasferii transiret et non parochialis ecclesia sed mona-
slerium re et nomine censerefur ac omnibus dignitale et honore monaslerii eiusdem perpeluis
temporibus gauderet ef irrefragabiliter frueretur. ipsum quoque nionaslerium sub nouiine et
"lilulo salulifere nalivifafis domini nosfri Jesu Chrisfi necnon gloriose mafris eius Marie semper
virginis duxit appellandum. el nihilominus ius palronalus huiusmodi in ipsum monasterium
ef eius abbafissam. que func fuit et alias abbalissas, que eidem in regimine ipsius monaslerii
succederenl, ex cerla sua sciencia duxif franslVrendum. Ila qnod abbalissa eiusdem monaslerii
pro lempore existens idoneum presbilerum secularem elalis mature pro gerenda animarum
cura parochianorum ipsius ecclesiein perpefuum vicarium eiusdem ecclesie insfituendum,
quociens vicariam eiusdera ecclesie vacare cnnlingerel, episcopo Olomncensi pro fempore
exisfenli presenfare lenerefur. qui quidcra vicarius populo eidem ecclesie subiecfo ecclesiasfica
sacramenfa minisfrare deberef, reservafa tamen de frucfibus reddifibus el provenlibus ecclesie
seu monaslerii predictorum congrua porcione, de qua idem vicarius possel congrue suslenlari,
episcopalia jura solvere et alia sibi incumbencia onera supporfare, prouf in aufenficis liferis
inde confecfis episcopi et capifuli predicforum sigillis munilis dicilur plenius conlineri. Quare
pro parte dictarum abbalisse et convenlus nobis fuit humiliter supplicalum, uf ereccioni et
fransiacioni huiusniodi robur aposlolice firmilalis adicere de benignilalc aposlolica dignaremur.
Nos igilur huiusmodi supplicacionibus inclinali ereccionem el Iranslacioncm prediclas ratas
2i)0
liabentes et gratas eas iiuctoritate apostolica coiifirniamus et presentis scripli patrocinio coin-
niuniniiis. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostre confirmacionis et comrauni-
cionis infringere vel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attemplarc presumpseril.
indignacionem omnipotentis dei et beatorum Pelri et Pauli aposloloriim eius se noverit incur-
surum. Daliini Rome apud sanclum Pelrum XJII kalendas Maii pontificalus uoslri anno seplimo.
(Inserirt in dem Notariatsinstrumente ddo. 30. Deceml)er 1401 im fiirsterzliisch. Archive
in Kremsier.)
313.
Doti Klosler Saar iiberyibt dem Johann uitd Nikolaus, Erbeit nacli Pesik aus Koz-lov, das
Dorf Koz-lor z-um Nutz-genusse fur ihre Lebenszeit. Dl. Saar 24. April 1396.
J^os fralres Joaunes abbas. Joannes prior, Nicolaus supprior. totusque conventus
monasterii Fontis sanctae Mariae virginis in Sar. ordinis Cislerciensis. Pragensis. dioecesis.
recognoscimus tenore praesentiiim universis, praesentibus et futuris, quod praevia raatura
deliberatione et coinmuni Iraclatu iuter nos praehabito omniumque nostrum bona voluntate
praehabita ad instanliam et honorein nobilis baronis ac nobis fidelis et generosi fundaloris
nostri domini Joannis de Mezrzicz villam nostram Gozlov nuncupalam cuin judicio ceterisque
attingentiis, proprietatibus et usufructibus suis quibusvis dedimus et danuis et assignainus
virtute praesentiuin honeslis clientibus ejusdem domini Joannis Joanni et Nicolao, quondam
heredibus Pessikonis in ipsa villa Gozlov bonae memoriae, quoad vixerint, libere et pacifice
possidendam, salvis tamen infrascriplis condilionibus effective per omnem evenlum, utpote
non obstantibus aliciijiis desfitulionis ipsius villae praetextu seu cujusvis sinistrae sortis
eventuris omniraode observandis. Inprimis, quod iidein clientes annis singulis nostro monaslerio
de eadem villa sex laneos conlinente importenf et assignent terliani dimidiam marcam
grossorum denariorum pragensium, moravici pagamenti et numeri ad bernam regalera, quae
steura provincialis in Moravia dicilur, quolies eam imponi et recipi conligerif per principem
Moraviae. juxta taxain laneoriini confinium villarum ibidem et nihilominus unus illoruin ciim
uno equo, quoties et dum requisitum fueril, ipsi monaslerio fainulari sit adslrictus expedite
sine contradictionis obstaculo. Si vero ipsi praedicti clienfes Joannes el Nicolaus in prae-
missis praesfandis videlicet marcis bernae regalis et servitio conjunctim vel divisim nota-
biliter segnes aut desides fuerinl, vel volente deo carnis dcbitiim exsolverinl universe, ex
tunc praefata villa Gozlov continuo et libere cuin jiidicio celerisque attinenliis suis memoratis
ad dominiuin nostri monasferii redeat et possessionem perpetuo, quibusvis et quorumvis
conlradiclionibus poslposilis ef semotis. In cujus rei testimonium et robur praesentes fieri
et sigilloriiin noslroriim abbatis et convenfus praedictorum appensionibus fecimiis coininuniri.
Datum et actiim in monasterio Sar anno domiiii millesimo Irecentesimo nonagesimo sexfo,
'II lesto beafi Georgii, indiclione qiiarla.
(Inserirt in niim. 313.)
291
313.
Johann itnd Xikolaus. Erbcn nucli Pciiik aus Kozlov, heke/iuen, dass ihnen das Kloslcr
Saar das Dorf Kozlor fiir ihre Lebenszeit zum Nutz-gcnusse iibergeben habc.
Dt. Saar 2i. April 1396.
Kjgo Joannes et ego Nicolans. heredes Pessikonis olim residenlis in Gozlov noliim-
facimns harum inspectoribns iiniversis. praesentihus et futuris. nobis a religiosis et honora-
bilibus domino abbate et convenlu monasterii in Sar, ordinis Cisterciensis, Pragensis dioecesis.
literas esse fraditas super pcrsonali possessione jam dictae ipsorum villae Gozlov per omnia
in hunc modum : „Nos fralres Joannes abbas, Joannes prior, Nicolaus supprior etc. Datum
et aclum in monaslerio Sar, anno domini mijlesimo trecentesimo nonagesimo sexto, in feslo
beati Georgii, indiclione qnarta." — Nos igilur praedicti heredes Joannes et Nicolaus omnia
et singula in praedictis lileris nobis tradilis conditionata et expressa pro monasterio. et
signanter de praeslandis marcis bernae regalis et servitio. ut praeferlur, efTeclive implere
el observare tenebimur et spondemus noslrae sub fidei vadimonio et honoris. ipsamqne
villam nulli vendere. obligare vel exponere, in alium slalum commiltere aut homines ibideui
ullra posse quoquomodo aggravare. Tn cujus rei testimonium et roboris firmitatem praesentem
paginam dicto monasterio in Sar conlulimus. sigilli supradicti domini noslri Joannis appen-
sione roboratam. Dalum et actnm loco. anno. testo. indiclione, quibus supra.
(Vgl. n. 31 '2. — Gedriickt bei Steinl.acli TT. \>. 122. — Das Ori.K. ist in deii Acten
(ies Kl. Saar niclit melir vorhanden.)
314.
Prag 1. Mai 1396.
Irlarkgraf Jodok verabredet mit deni Erzbischofe Albrechl von 31agdeburg, dass
Rathenow herausgegeben, Lipold von Bredow des Gefiingnisses befreit und der Streil um
Plaue durch Markgraf Wilhelm von Meissen entschieden werde.
(Riedel Cod. Brandenb. B. 111. p. 131.)
315.
Sikolaiis Abt des St. Marienklosters in Breslan transumirt aiif Bittcn dcs Olmiitz-er
Bischofes .Mkolaiis die Bullc Pa/jst Bonifaz l\. ddo. 1. Oclober t39'i.
Dt. Breslau 9. Mai 1396.
J^icolaus miseracione divina abbas niflnaslerii sancte Marie in Arena Wratislaviensi.
ordinis sancli Auguslini canonicorum regularium. judex el conservator ac commissarius
unacum venerabilibus viris dominis . . abbale Scolorum in Wyenna ac . . decano Palaviensi.
292
nostris in hac parle colleois cum illa clausula: „qualenus vos vel duo aul unus vestrum
per vos vel aliuni seu alios" a sede apostolica ad infrascripta specialiter deputalus, universis
et singulis presentes literas seu presens transsumptum el transscriplum inspecturis volumus
esse notum. nos literas apostolicas sanctissimi in Christo patris et domini nostri domini
Bonifacii divina providencia pape VIIII. ipsius vera hulla plumbea, cum cordula canapi more
Romane curie dependenti hullafas. salvas sanas el integras. non viciatas, non cancellalas,
non abolitas nec in aliqua sui parte suspectas, sed prorsus omni vicio et suspicione carentes
nobis pro parle reverendi in Christo patris et domini domini Xicolai episcopi Olomucensis
insinuatas et presentatas cum ea. qua decuit, reverencia recepisse huiusmodi sub tenore :
„Bonifacius episcopus servus servorura dei etc. Dalum Rome apud sanctum Petrum kalendis
Oclobris, pontificatus nostri anno quinto.* (v. n. 215) — Post quarum quidem literarum insinu-
acionem, presentacionem et recepcionem pro parte dicti reverendi patri? et domini domini episcopi
Olomncensis a nobis cum debita juris instancia poslulalum extitit et pelitum, ut literas
apostolicas huiusmodi transunii. transcribi et exemplari et transsumptum et exemplum ipsius
autenticari auctoritate apostolica mandareraus. ita quod peramplius huiusmodi exemplo et
transsumpto in judicio et extra plena fides veluti literis apostolicis originalibus apparentibus
fides posset adhiberi. Cum enim periculosnm esset, pro singulis licet quanlumcunque parvis
negociis et causis inchoandis literas originales propter loci distanciam et discrimina viarum
exhibere et representare, tnm eciam quia luiiusmodi literis apostolicis in parlibus alienis et
locis diversis diclorum collecrarum nostroruni et coram ipsis. dictus reverendus pater dominus
episcopus necessario uti haberel : nos igitur Nicolaus abbas. judex et conservator predictus
peticionem huiusmodi consonam racioni reputantes et ut Iranssumptum huiusmodi juxta juris
disposicionem elRcacem sortiretur effectum. omnes et singulos cuiuscunque status, gradus.
ordinis vel condicionis forent, quorum ex causis prescriptis et propler premissa in literis
apostolicis expresse intererat, interest vel interesse poteril aut negocium tangere possel
quomodolibet in futurum, ad noslram legitime citari feciraus presenciam, ut coram nobis
certis loco ef fermino ad hoc eis peremptorio competentibus assignatis comparerent visuri
et audituri, dictas literas apostolicas per nos decerni transsumi et transscribi, ac ipsarum
exemplum et transsumpUim autenticari. vel dicfuri et allegaturi, si quid dicere vel allegare
vellenf et possent, quare huiusmodi exemplacio, transscripcio et autenticacio fieri non deberef.
Cum igilur in diclo comparicionis termino nullus appareref. qui causas aliquas racionabiles
diceref vel allegaref. quare premissi fieri non deberent. procuralore dicti domini episcopi
coram nobis cnmparente, omniura citaforum. quorum inlererat. inlerest aut inferesse poteraf,
contumaciara accusante, nos eosdem citafos el non comparenfes. licet debite expectalos.
reputaviraus quoad actura huiusmodi merito contumaces et in ipsorum conluraaciam dictas
lileras apostolicas per nofarium publicum infrascriplum franssumi franscribi et exemplari de
verbo ad verbum decrevimus et mandavimus, ac ausculfacione et examinacione per dictum
notariiim cum transsumpto ef transscripto ac literis originalibus prehabila diligenli, invenimus
huiusmodi transsumpfum et transcripfum verura ac carens omni suspicione. auclorifale
apostolica, qua fungimur in hac parte, decrevimus ef declaraviraus ac presentihus decernimus
293
et dcclaraimis. prefato transsunipto. transscriplo et exemplo diclaruni literarum apostolicarum
deinceps in judicio et extra esse plenani fidem adhibendam. ac prefaluni Iranssumplum et
exemplum plenariam fidem ac probacionera facere ac eandem vim obtinere. quam obtinenl
litere apostolice originales. ac si eciam ipse originales litere per omnia apparerent. lu quorum
oranium et singulorura testimonium premissorum presentes literas seu presens publicum
instrumentum per notarium pul)licum infrascriptum scribi et publicari mandavimus et nostri
jussimus sigilli appensione comnumiri. Actum et datum Wratislavie sub anno nativitatis
domini millesimo trecentesimo nonagesirao sexto, indiccione quarta, die nona mensis Maii,
hora terciarum vel quasi. ante minus ostium ecclesic Wratislaviensis. ubi in causis delegatis com-
muniter presidetur. pontificatus supradicti domini nostri domini Bonifacii pape VIIII. anno seplimo.
Presentibus religiosis et discretis viris fratribus Paulo de Brega, Jacobo de Wyaw professis
ordinis canonicorum regularium et raonasterii predictorum, j\'icolao de Thost clerico Wrati-
slaviensis diocesis, notario publico et Wenceslao Borevpicz familiare nostro, festibus ad
premissa vocatis specialiter et rosatis.
Et ego Mathias quoudam ^icolai de Goltperg. Wratislaviensis diocesis, publicus
imperiali auctoritate notarius etc.
(Originaltransumpt iiii fiiisterzb. Archive iu Kremsier.)
316.
Stephan. Prior der Kartlniuser m Dolein. hietel den Augiistiuern in Landshron die
Confraternitdt nn. Dt. 12. Mai 1396. s. l.
\ enerabilibus in Chrislo patribus et dominis domino Henrico preposito. priori et
toli conventui sacre congregacionis fratrum canonicorum regularumi ordinis sancti Augustini
in Lanskrona frater Stephanus indignus prior et tolus conventus domus Vallis Josaphat
ordinis Carthusiensis in Dolan prope Olomucz salutem el dileccionem et celitam pacem in
presentibus atque bonorum laborum fruclum centesimum in futuris seculis gloriosius adipsci.
Magnam nobis dilectissimi sanclarura scriplurarum mundi salvaloris congestarum confert
utilitatem memoria. si que audimus et legimus devociore provectu in fralerne caritatis officia
quantum possunuis in domino Jhesu Christo effectibus approbamus. Hinc etenim paterne
solicitudinis sanctorum apostolorum conante vigilancia qua „alter allerius onera portate." et
iterum „orate proinvicem, ut salvemiui" dicitur; sapientis quoque accedente sentencia, qua
legitur: „frater qui adiuvat fralrem tamquam civitas ine.xpugnabilis'' sanctum ac salubre
pulamus lales in Christo ad presentis peregrinacionis tollendum fastidium collegas in genera-
libus singulariter requirere, cum quibus unura cor et una anima elfecti quodammodo huiusmodi
laboriosi cerlaniinis sicut consolacionis ila et tribulacionis fidelissimos cohorlatores adiulores
et socios habere possimus equanimiter in Chrislo in vila pariter et in morte. Quamquam
etenini dileclissimi sancta mater ecclesia bonorum laborum coltidiana beneficia, que pro
divina laude in salutem tocius sui corporis consuevit peragere in singulos adopcionis filios
294
raducaf geiieralifer. nequaqiiani famen sue catholice religionis derogat fastigio. ut specialius
caris specialium opitulancium stipendia largiatur dum enim pro condicione et posse bona
nostra a domino collafa in domino alferuter dividimus, non que nostra sed que Jesu Christi
sunf, agentes in caritafis vinculo menfes inlimas adiuvamus : fitque sic, uf quod quasi
dividuum el singulare haberi videtur in singulis, hac dileccionis unifate proficiat universis
qua propfer in Christo Jhesu domino nostro sicut nostras preces libenter suscipilis in Christo,
ita et nos veslris inclinati devotis dudum nobis porrectis precibus, vota nostra in hiis
scriptis reddimus dileccioni vestre, que sicut bene recolilis dislinxerunt labia noslra. Volentes
igitur in Christo in omni tempore sine intermissione et specialifer in diebus solempnibus et
ceteris nostre constitucionis certis temporibus et regis noslri Jhesu Christi sancfis sacrificiis,
que oITerimus. veslri devote esse meniores. sicut decet meniinisse fralrum, talem in Christo
vobiscum fraternilateni et amiciciam specialem ex cerfo communis contracfus decreto
consfituimus et firmamus, quod ab hoc presenfis dati anno domini ef deinceps annis singulis
uno certo conslifuto die solempne anniversarium pro vestre domus singulis fratribus et caris
vestris cum novem leccionum vigiliis et canlata missa defunclorum semel duntaxat in anno
tam humiliter quam conslanter per nos et posferos uostros in perpetuum observemus. In
qua missa ef vigiliis dicta prima collecfa anniversarii pro fratribus cefere addentur, quas
de voto suggesserif : cumque cuiuscunque veslrum presencium et futurorum recens obifus.
quem semper bealum desideramus fieri, nostre innoluerif congregacioni, illico ad fale obliga-
bunfur beneficium, ut scilicet novem leccionum vigiliis dictis ef missa solempnifer solito
more decantata cum tracfu de profundis unusquisque sacerdofum tenebifur in privato pro
tali defuncto duas missas legere. ef non sacerdos frater tenebitur duas quinquagenas psal-
morum pro gloria patri requiem concludendo ; conversus aulem sive laicus frater tenebitur
dicere centum et quinquaginta dominicas oraciones cum totidem Ave Maria. Volentes
id ipsum in antedicta domo nosfra adiuforio domini nostri Jhesu Chrisli in perpefuum observare
a vestra fraternitate sperantes idipsum et posfulantes. Ceterum orate pro nobis; oramus
siquidem et nos et desideramus in domino, ut caritas vestra magis ac magis habundet in
domino et in omni sensu ut probetur perhibente apostolo pociora et sitis sinceres et sine
ofTensa in diem Christi repleti frucfu iusficie per Jhesum Chrisfum in laudem et gloriam dei
Amen. Scriplum anno domini millesimo frecentesimo nonagesimo sexfo, proxima feria sexta
posl ascensionem domini, sub nostri necnon conventualis sigilli appressione in efernam
memoriam premissorum.
(Auf <1er Pliciitur: .Ainniversarium v(?strum signavinius in kaluudario nostro iu sillab/i
men'' cisiojani, videlicet tercio die ante purificacionem beatissimc Virginis. Scripta manu Petri.
— Orig. Perg. mit 2 anhang. Sig., wovon nur das 2. vorhanden ist, im m. Landes-.Areliiv,
Art. Olmiitzcr Aug. lit. D. n. 7.)
295
311.
S/iliff roii Hadkov cerkauft deii Auyustiiieni in Gewilsc/i das Dorf Beld.
Dt. Bruiiii 17. Mai 1396.
Aoverint universi tani presentes quam futuri, quod ego Sulco de Radcow honora-
hilibus et religiosis viris doniino Hertwico priori et conventui ac successoribus ipsorum
monasterii beate virginis in Gewicz. ordinis fratrum heremitarum sancti Augustini, villam
meam dictam Byela cum singulis proventibus. fructibus et pertinenciis ad ipsam spectantihus
nichil pro me et heredibus meis penitus ibidem reservando, pro trio-inta septem marcis
orossorum pragensium nioravici numeri et pagamenti vendidi et vendilum trado, do et
resigno ipsis tenendam. utifruendam et habendam. Tali tamen condicione. ut si deo cooperante,
predictis domino Hertwico priori, conventui vel successoribus ipsorum predictas Iriginta
septem marcas grossorum ego vel heredes mei. ipsis peccuniis in paratis persolveremus.
vel ipsos super alia hona dishrisata et equivalencia prout bona predicta deduceremus. sic
quod predicti dominus Hertwicus prior. conventus vel successores ipsorum sint in eisdem
bonis contenli et certi de peccuniis memoratis, extunc omni absque occasione et quolibet
impedimento non obstante predictam villani Byela cum (omnibus) el singulis proventibus el
ceteris fructibus. prout superius est expressum, michi vel heredibus nieis debehunt el
tenehuntur condescendere et resignare. Insuper nos Henricus nalus predicti Sulconis. Wanko
dictus Prasye de Trzek et Jano dictus Woyna de Lythawa, dishrigalores et fideiussores
cum ipso et pro diclo Sulcone promittimus nostra bona fide absque doio, predictara villam
Byela cum omnihus et sinaulis proventihus predicto domino Hertwico priori conventui vei
successorihus ipsorum monasterii predicli contra omnes Judeos el Crislianos liberfare et
disbrigare iuxta modum et consueludinem terre Moravie, et ipsam villam, quamprimuni
tabule terre aperientur. ipsis intabulare. Quod si non fecerimus, quod ahsit, extunc quicunque
unus ex nobis prediclis disbrigatoribus vel fideiussoribus monilus fuerit per predictos noslros
emplores et credilores. quivis loco sui et pro se tenebitur et tenetur unum idoneum clientem
cum uno famulo et duohus equis in civilalem Gewicz el domum honesli hospitis, ubi nohis
per predictos nostros emptores el creditores demonstrata fueriU obslagium verum et solitum
subinlrare et illud illesum conservare, et de eodem obstagio non exituri tamdiu. donec
predictam villam memoratis noslris emptoribus el creditoribus lihertaremus. disbrigaremus et
intabularemus, vel ipsis predictas triginla septcm marcas grossorum plene el inlegraliter
persolveremus, vel ipsos super alia bona equivalencia deduceremus. In cuius rei teslimonium
et robnr sigilla nostra de certa nostra sciencia presentibus sunt appensa. Datum Brunne
leria quarta infra octavas Ascensionis dominice, anno domini millesimo trecentesimo nona-
gesimo sexto.
(Orig. Perg. iiiit i aiiliang. Sig., wovou nur 2 erlialten .siiid. im iii. L:indfs-Archive. Art.
Augustiner !ii Gewitscli, lit. E. ii. 5.^
296
31§.
Johann ron Unter-Tajax, Pachter der Pfarreinkunfte in Aschmeritz-, bekennt, dass er dem
dortigen Pfarrer Johann Westphal 55 Mark schuldig sei. Dl. 31. Mai 1396.
L^onstitutiis personaliter coram nobis Georgio Bora, officiali Pragensi et actis nostris
obligatoriis dominus Johannes de Dyax inferiori Olomuc. dioc. confessus est et recognovit,
qualiter ipse omnes et singulos fructus ecclesie in Nassmyrzicz convenerat ad triennium,
de quo a festo sancti Georgii proxime preterito elapsus est unus annus, de eadem summa
pecunie. prout prius, videlicet quolibet anno pro LXX marchis, marcam pro LXIIII grossis
computando, et quod pro primo anno iam preterito circa festum sancli Georgii proxime
elapsum persolvit tantum XV marchas et non plus ex eo, quia phira dampna percepit, et
sunt sibi illata per Hynconem de Gewyssewycz, que dampna debent conspici et taxari
per dominum Wenceslaum. prepositum Cunycensem, et de eisdem informet nos dominum
officialem et procuratores honorabilis viri domini Johannis Westphal, plebani eiusdem ecclesie,
videlicet honorabiles dominos Nicolaum Puchnik, Johannem Kbel et Salomonem.
Ibidem statim prefati domini Nicolaus Puchnik et Johannes Kbel et Salomon, procura-
tores dicti domini Johannis Westpfal, confessi sunt, qualiter ipsi non recedendo a convencione
predicta per dictum Salomonem facta fructus et utilitates a(c) obvenciones omnes et singulas
dicte ecclesie in Nassmyrzicz nomine procuratorio, quo supra, exposuerunt et convenerunt
et exnunc exponunt, conveniunt et arendant prefato domino Johanni a festo sancti Georgii
proxime preterito ad biennium dumtaxat pro eadem summa, prout prius, videlicet quolibet
anno pro LXX marcbis; quas quidem pecunias racione dicte convencionis ipse dominus
Johannes conventor promisit persolvere in terminis infrascriptis, videlicet XV marchas in
festo sanctorum Petri et Pauli apostolorum, XVIII in festo sancti Martini, XVIII marchas
dominica Invocavit et XIX marchas in festo sancti Georgii, festis et terminis proxime
venturis et se inmediate secuturis pro primo anno; item pro secundo anno in festo sancte
Trinitatis XV marchas. Marlini XVIII marchas et sic deinceps in terminis et festis predictis
pecunias prenotatas pro eodem secundo anno et in tanta summa, prout pro primo anno
persolvere ipse dominus conventor promisit prefatis procuratoribus sub pena excommunicacionis
persolvere. Actum anno domini M^^CCCLXXXXVI die ullima Maii, presentibus Andrea,
sigillifero nostro, Wenceslao de Praga, Wenceslao Hotowcz(one), notariis publicis.
(Aus dem Lib. obligat. II. 12 f. 109 im Pi-ager Metrop. Capitel-Archive.)
319.
Prag 3. Jnni 13DG.
Iflarkgraf Jodok verfilgt tiber Hebungen aus dem Zoll zu Reppen.
(Riedel Codcx Braiidenb. A. XXIII. p. 133.)
297
330.
Markfjraf Jodok bestdttiyt dcn Kauf des Gutes Obran diirch die Karthanser in Nendorf
(Kdnifjsfeld). Dt. Prag 9. Jnni 1396.
Aos Jodocus dei gracia marchio et dominus Moravie notumfacimus tenore pre-
sencium universis. Quod ob devotam et supplicem peticionis instanciam honorabilium ac
religiosorum virorum prioris el conventus in Nova Villa domus sancte Trinitatis ordinis
Carthusiensis nobis specialiter dilectorum et presertim racione sinceri afFectus, quem erga
prefatas personas gerimus, ad contractum empcionis bonorum in Obrzans, que a Nyempczone
de Obrzano dinoscuntur comparasse, benivole consensimus et animo deliberato ac de certa
nostra sciencia ad prefatam empcionem graciose consentimus presentibus et favemus, sic
quod prior et convenlus prefati monasterii Carthusiensis ipsa bona Obrzans, que a prefato
Nyempczone ut prefertur comparasse noscunlur, habere valeant de nostro speciali favore
pacifice et quiete. Volentes eciam et vobis camerario czudario et notario czude Brunensis
nostris fidelibus et dilectis, presentibus seriose precipimus el atlente, quatenus ad requisicionem
prefati Nyempczonis prefata bona Obrzans cum omnibus suis perlinenciis antedicto priori
et conventui monasterii Carthusiensis in primo coloquio dominorum, dum tabule terre aperte
fuerint. intabulare absque omni recusacione debealils negligencia eciam qualibet pretermissa.
Presencium sub noslro appenso sigillo testimonio literarum. Datum Prage anno domini
millesimo trecentesimo nonagesimo sexto, feria sexta proxima post octavas Corporis Christi.
(Auf der Plicatnr: Ad mnndatuin domini marchionis Tlieodericus de Praga. — Oricr. Ppvt;-.
h. Sig. im Archivc des Stiftes Raigern.)
321.
Das Kloster Brnck erkldrt, dasfi die Mii/ilen z-n Nenhof nnd Miihlfrann nic/it mehr betrieben
icerden sollen. Dt. II. Jiini 139(1. s. l.
"' enn alle ding uiid der lcut gedecbtnuss sind verganglich und dcr margist tag
ist allen leutcn unsicher zu leben, darinnb isl notdurft, daz alle ding, die von den leuleii
in der zeil geschehcn, daz seu mit zeugcn webart werdcii und inil priefcn. daz dieseibeii
sach und ding von der leut vergessenheit odcr ander irrsnl nicht vvurden widerriift und
widertriben, deu mit der gerechtigkeit ein loblich end haben genomen. Wenu zwischen
der miil zu Nessenchleb, gelegen auf der stat gut, und der miil zuin Neuenhof, gelegen
auf des herrens aptes gut und des convcnts zu Pruk ein langer krieg von alterher gewesen
ist, nu sind erber fruiii leiit zwischen ir paider seiten gefallen iind habent den krieg freunt-
lichen verriclit und liaben gemachl, daz es ewikleichen schol also Avcleiben, sani die march-
slein nu geseczt sinl. Darum liat Pcter Pliimel der smid und sein aidem Thonian der smid
durch frid und durch gemaches willcn habenl si gefolgit erbern leuten und habenl geben
zweincig schok grossen dem vorgenannt convent umb deii fluss und umb den flek, der da
38
29«
leit und fleusst zwisclien der vorg-enannteu uiarchstein. der da ewigleich peleibt bei der
vorigeii miil Nessechleb: darzu hat der erber herr herr Sdenk apt zu Pruk mit gutem rat
und mit wolverdachtem mut und herr Andre. die zeit prior dez vorigen klosters und herr
Niklas der underprior und herr Xiklas circator und herr Gregorius auch die zeit pitanzer
und der ganz convent des klosters zu Pruk des ordens Premonstratenser mit wolverdachtem
raut iren willen darzu geben haben, daz die miil zu dem Neuenhof ewichleich schol abgen
und nimermer gepaut werden und auch fiirbas kein miil und kein \viir zwischen der vorigen
miil Nessechleb und auch genannten miil 3Itilfram nimermer schol gepiilif werden unter dem
fluss. der von der vorigen miil Nessechleb fleusst: und alles, das da gehort zu dem grunt
und zu der vorigen miilstat, die ist geheissen Neunhof, des scho! der convent geniessen
so maist, als er mag, an schaden der egenannten miil zu Nessechleb. Uud das gelob wir
mit unsern guten Ireun alles das stet zu haben, das an dem prief ist vor geschrieben. Und
zu einer waren sicherheit und gezeugnuss hab wir egenannte herr. herr Sdenk apt des
vorigen unsers klosters unser insigel mit wolbedachtem mut und mit guten wilien und mit
einen guten gewissen an den prief gehangcn. daz der ewichleichen schol also stet weleiben
uns und unsern nachkomen: und zu einer pessern sicherheit und zeugnuss hab wir unsers
convents eigens insigel auch an den prief gehangen. daz das ewichlich und unzuprochen
schol peleiben. was oben an dem prief ist geschriben. Der geben ist nach Christi gepurd
tausent jar, dreihundert jar und in dem sechs und neunzigisten jar. des nachsten suntags
vor sand Veitslag.
(Aus dem 17. Jabrli. stammeude Abschrift iu der Hofck'scheu Slg. u. 3682 im mShr.
Landes-Arcbive.)
322.
Die Briider .Inhaiui niul Heiiirich voii MeziHc gestatten, dass Michael der Stadtschreiber
iii Bi/tes iiiid Kiiiiz: Biirc/er daselbsf. das dortic/e Gericht kaufeii. Dt. 24. Juni 1396.
\os Johanues et Henricus germani fratres domini iu Mezirziecz recognoscimus
tenore presencium universis presenlibus quam futuris. Quod veuientes coram nobis nostri
fideles vidclicet Michael notarius civilalis et Cuncz concives civilatis nostre Bytess nobis
supplicarunl ibidem in Bytess judicium. quod exstitit liberum. ipsis circa quendam Nicolaum
Rudner de EyWanczicz emere, quod admitteremus. Nos quoque considerantes prudenciam
et bonam ipsorum hominibus (sic) conversacionem ipsorum precibus inclinati admisimus et
presenlibus admitlimus ipsis ac heredibus ipsorum hoc judicium precio comparare cum omnibus
cuipis. emendis majoribus el minoribus recle per omnia in hunc modum. prout ibidem id
judicium predecessores tenuerunt nil nobis juris seu proprielalis reservantes, e.vceplis culpis
criminalibus, videlicet igne, stupro, furto et homicidio. que pro nobis et noslra camera
reservamus. In cujus facti et rci sigilia nostra de certa sciencia nostra presenlibus sunt
appensa. Dalum anuo domini millesimo trecentesimo nonagesinu) se.vlo die sancli Johannis
Baplisle.
(Orig. im Archive der Stadt Bytes.)
299
323.
Konig Wenzel IV. rou Bdlimen bestattiijl den Oimutz-cr Bisclidfen eine ron ilim ddo.
11. Octoljer 1382 (jeyebene Lrkunde bez-iiglich des Giites Di-etreitz-.
Dt. Praf/ 30. Jttni 1396.
W enceslaiis dei grachi Romanorum rex semper augustus el Boliemie rex nolum-
facimus lenore presencium universis. Cum nniversorum dominus. iu cuius manu consislunl
principalus et regna. non exigenlibus noslris meritis nos loti reipui)lice preesse voluil et
prodesse. inter curas ceteras noslris huuieris incumbentes his. que profeclum et conimodum
ecclesiarum respiciunl. merilo leneniur intendere ac desuper salubriler providere. signanter
nt ipse in servis suis glorificetur ac justis nostris operibus collaudetur. Sane dudum bone
memorie Petrus episcopus Olomucensis propler commodum et utililalem Olomucensis ecclesie
et saorum successorum forlalicium in Drzewczicz ac viiiani ibidem cum villa PopowicK iu
regno nostro Boemie sitis cum omnibus ipsorum juribus et perlinenciis universis ab Henrico
de Merow milile pro mensa sua est suorum successorum episcoporum Olomucensium pro
cerla pecuniarum summa rile el racionabiiiler emil et comparavil de nostro consensu et
beneplaeilo speciali, prout hec in regalibus literis nostris desuper datis plenius conlinetur.
Quarum literaruni tenor per omnia sequilur in hec verba : „Wenceslaus dei gracia Romanorum
rex etc. Dalum Prage anno domini millesiuio trecentesimo oclua<>esimo secundo. iudiccione
quarla, quinto idus Octobris, regnorum noslrorum anno Boemie vicesimo. Rouiauorum vero
seplinio." Verum quia bone memorie dicto Pelro episcopo adhuc vivenle nonnulli eniuli sui
diclum fortalicium Drzewczicz sine juris ordine et justicia capienlcs cum suis villis necnon
rebus clenodiis utensilibus pecoribus et aliis pertinenciis de facto temere occupaverunt el
quampluribus annis occupata violenler detinuerunt, fruclus reddilus et provenlus ibidem
perceperunt et iii usus suos converterunt pro sue libiio volunlalis. in dicti Olomucensis
episcopi Pelri successorum suorum et ecclesie Olomucensis prejudicium non modicum et
jacluram. nichilominus tamen istis lemporibus ex sollicita et inslanli veiierabilis Nicolai epi-
scopi principis consiliarii devoti noslri dilecli necnon tam suprascripti privilegii nostri ac
tabularum terre regni noslri Bohemie lenore, quam eciam principuin el baronum nostrorum
fidelium informacione de et super fortalicio Drzewczicz villis el bonis ad id speclantibus
certo cercius informati et facli seu huiusmodi negocii qualitale ac plenissiuui verilale comperta,
prefato venerabili Nicolao episcopo Olomuceusis ecclesie pro se successoribus suis episcopis
el Oloniucensi ecclesia pro episcopali mensa diclum lorlaliciuin cum villis Drzewczicz et
Popowicz ac omnibus juribus el singulis fruclibiis. censibus, seminibus, cremenlis agrorum,
silvis, nemoribus, vineis, aquis, piscinis. pralis ac aliis suis pertinenciis universis reslilui
mandamus et condescendere sibique in siiam pacificam et quielain possessionem corporalem
resignari tradi dari el assignari fecimiis cum eireclu. Decrelum noslrum regium virlute
presencium desuper apponentes et sub oblentu nostre gracie firmiter inhibentes omnibus et
singulis. qui diela bona occupaverunt. necnon celeris ciiiuscunque gradiis slatiis preemincncie
300
seu condicionis extiterinf. ecclesiasticis et niundanis, quod in prejudicium molestiam sive
dampnum dicti Nicolai episcopi Olomucensis successorum suorum episcoporum et ecclesie
Olomucensis pretextu dictorum fortaiicii Drzewczicz villarum bonorum hominum agrorum
«nnonarum segetum censuum reddituum libertatum juriuni et proventuum eorundem peramplius
nihil faciant vel attemptent verbo, facto seu alias quovis ingenio fraude violencia sive colore
quesitis. Et signanler ad tollendum clrca premissa et super eisdem omnem futuram inxolu-
cionem accionem instanciam et dubietatis materiam predictum fortalicium Drzewczicz cum
villis Drzewczicz et Popowicz antediclis et singuiis ipsorum juribus fructibus censibus
redditibus proventibus emolumentis et pertinenciis, prout eciam in aliis literis nostris regiis
superius expressatur, in personam dicti venerabilis Xicolai episcopi Olomucensis sibi et sue
episcopali mense et suis successoribus Olomucensis ecclesie episcopis animo deliberalo, non
per errorem aut improvide, sed sano nostrorum principum nobilium et baronum accedente
consilio de certa nostra sciencia de novo univimus applicavimus adjunxiraus incorporavimus
et confirniavimus. unimus annectimus incorporanius applicanuis perpelue et tenore presencium
coniirmamus. per dictum Nicoluam Oloniucensem episcopum suosque in eadem ecclesia succes-
sores ac ecclesiam Olomucenseni ad episcopalem mensani absque quavis alienacione habendum
tenendura utifruendura ac sine nostra, heredum et successorum nostrorum regum Bohemie
ac quorumlibet aliorum impeticione molestia vel offensa perpetuis temporibus cum plena
utilitate jurisdiccione atque dominio quiete libere et pacifice possidendum, omni exempcione
libertate dominio seculari jurisdiccione jure modo et forma, quibus ab olim episcopis
Olomucensibus pro tempore cetera bona ecclesie Olomucensis in Boemia ad raensam eoruni
spectancia secundura formara privilegiorura ipsis et ecclesie Olomucensi per nos et predecessores
nostros Bohemie reges desuper datorum et coiicessorum habuisse tenuisse et possedisse
hactenus dinoscuntur. Aulli eri>o honiinum liceat hanc nostre restitucionis unionis incorpo-
racionis applicacionis et donacionis nostri regii consensus libertacionis et confirmacionis
paginam infringere. aut eis quomodolibet ausu tenierario contraire. Si quis autem secus
attemptare presumpserit. preter indignacionem nostram gravissimam penam quinquaginta
marcarum auri puri se noverit irremisibiliter incursurum, quarum medielatem regalis nostri
erarii sive fisci. residuam vero partem prefati episcopi et successorum suorum usibus
decernimus applicari. Presencium sub regie nostre majestatis sigillo testimonio literarum.
Datum Prage anno doraini millesirao trecentesimo nonagesimo sexto, die ultima Junii, regnorum
nostrorum anno Boheniie tricesimo quarto, Bomanorum vero vicesirao.
(Auf der Plicatur : Per dominum Joannem episcopum Lubucensem Wlachico de AVeytenmile.
— In dorso : R. Petrus de Wiscliow. Orig. Perg. an weilien und scliwarzen SeidenfSden h. Sig.
mit Gegensigel., im fiirsterzb. Archive in Kremsier.)
301
324.
Philipp roii Sedliscek hekeiiiit, dass cr Zdeck, Pfarrer in Milewilz uiid Caiionicus der
Olin. liircke. und dein Pfarrcr Ulrich der Philippi— laid Jukobikirche in Prag 17 Schock
Groscheii schuldig sei. Dt. 1. Juli 1390.
^onstilutus personaliter coraui nobis Johanne Kbel, ofTiciali Pragensi, et actis nostris
obligatoriis Philippus de Sedlysczek ciiens nunc moram trahens in Maiori civitate Prag. non
compulsus. nec coaclus. sed sponte et libere confessus est et recognovit, se teneri et
debitorie obligari racione veri niutui in pecunia parata et numerata in XVII sexag. prag.
den. honorabilibus viris dominis Zdcchoni. plebano in Myk-wicz. canonico ecclesie Olomuc.
Ulrico. plebano sanctorum Philip(p)i et Jacobi apostoloruni in Maiori civitate Prag., ef post
mortem ipsorum nobis Johanni Kbel, ofTiciali predicfo. quas eisdem solvere promisit in festo
sancfi Georgii proxime venturo et duabus sepfimanis posf dictum festum sancti Georgii sub
pena excommunicacionis. se iurisdicioni nostre et successorum nostrorum in ofiicio sponfe
et libere submittendo in hac parte. Acta sunt hec anno domini M^CCCLXXXXVI die prima
mensis Julii. prcsentibus Andrea de Lompnicz. Xicolao ibidem. Nicolao Chalupa de Drahobudicz
et Stephano de Telcz Olomuc. dioc. notariis publicis.
(Aus dem Lib. Obligat. II. 12 Fol. 115 im Prager Metrop. Capitel-Archive.)
335.
Der Olmiitzer hischofliche Official Johann de Ghiilen heauftragt den Pfarrer der Marieii-
kirche in Olmiitz: dass er den Peter. Pfarrer in Strilek. als Kaplan der St. JSikolaus-Kapelle
auf dein Friedhofe hei St. Mauritz- in Olmiitz inrestire.
Dt. Kremsier 1. Juti 1390.
Johannes de Ghulen. prepositus in Wolframskirchen, vicarius in spirifualibus et
olTiciaiis curie Oiomucensis vobis domino . . rectori ecclesie beate Virginis in preurbio
Olomucensi in virfufe sancfe obediencie et sub excommunicacionis pena injungimus et
mandamus, quatenus discrelum virum dominum Pefrum plebanum in Sfrzilcz, capellanum
capeile sancti Nicolai in cimiterio ecclesie sancti Mauricii in Olomucz sife, presenciuni
laforem, in possessionem ipsius capelle inducafis corporalem, facientes sibi a subditis et
censuaiibus eiusdera obedienciam et reverenciam in omnibus debitis exhibere et de fructibus,
redditibus. proventibus. juribus et obvencionibus universis integraiiler induere. Datum
Chremsir anno etc LXXXX sexto, die prima mensis Julii. vicariafus Olomucensis ecclesie
sub sigiiio.
(Inserirt iii num. 32t3.)
302
336.
Notariatsmstrument, dass Peter Pfarrer iu Strilek als Kapellan bei der FriedhofskapeUe
m St. Matmtz in Olnmtz inmstirt worden sei. Dt. Olmittz 2. Juli 1396!
In noinine doraini amen. Anno nativitalis eiusdem millesimo Irecentesimo nonagesimo
sexto. indiccione quarta, die secunda^ mensis Julii hora terciarum vel quasi, ante capellam
sancli Nicolai silam in cimiterio sancti Manricii in Olomuncz. ponliOcatus sanclissimi in
Christo palris et domini domini Bonifacii divina providencia pnpe noni anno seplimo, in mei
notarii publici infrascripti testiumque presencia subscriptorum conslitutus personaliter discretus
vir dominus Petrus rector parochialis ecclesie in Strzilcz quandam literam in papiro scriptam
instittucionis, sigillo vicariatus episcopi Olomnczensis sigillatam in suis manibus tenens, cuius
tenor per omnia erat talis : „Johannes de Ghulen prepositus ni Wolframskirchen viccarius
in spiritualibus et officialis curie Olomucensis etc. Datum Chremsir anno etc. LXXXX'""
sexlo. die prima mensis Juiii vicariatus Olomucensis ecclesie sub sigillo." — fVid. num. 325.)
Vigore cuius litere discrelum virum dominum Nicolaum convenlorem ecclesie beate Virginis
in preurbio Olomuczensi requisivit, ut sibi possessionem dicte capelle beati Nicolai daret et
assig-nare (sic) ut ipsum de eadem investiret; qui quidem dominus Nicolaus secundum
tenorem prefale institucionis, prout sibi mandabalur, prefalum dominum Petrum ad ipsam
capellam intronisait(?) sibique possessionem nullo impediente pacificam Iradidit el assignavit
ipsumque per de eadem solempniter investivit. De quibus omnibus et premissis
prefatus dominus Petrus peciit sibi fieri per me notarium iufrascriplum unum vel plura
publicum seu publica inslrumenta. Acta sunt hec anno indiccione die mense hora loco et
pontificalu quibus supra. Presenlibus discretis viris dominis Johanne capellano Polczonis
domino Malhia altarista et Johanne Mislino civi Olomucensi testibus ad premissa vocatis
specialiter et rogatis.
Et ego Johannes de Tusnowicz Olomucensis diocesis publicus auclorilale imperiali
nolarius etc.
(Oi-ig. PerR. ini Olm. Stadt-Arcliive.)
327.
Tilinan, Aht des Marienstiftes in Luxemburg, transsumirt die Urkunde K. Wenz-r/s dilo.
Bimjlitz 14. September 1377. — Dt. 3. Juli 1396.
l^os Thilmannus de Eydel miseracione diviua abbas monaslerii beale Marie virginis
in Lucemburg, ordinis sancli Benedicti, Treverensis dyocesis, univorsis presentes lileras
inspecturis notuni faciums, quod nos literas infrascriplas sanas ot illesas omnique vicio et
suspicione carente veroque sigillo serenissimi principis cl domini, domini Wenceslai Roma-
norum et Boemie regis sigillatas vidimus el audivimus ac de verbo ad verbum pcrlegi
303
feciiiius. qiianini tenor sequiliir in hec verba : Wir Wenczlaw elc. Dt. y.um Burglins nocli
Crislus geburd dreulzhenhondert jair dar nah in dem siben und sybentzigisten jare an des
heiligen cruces dage als es erhaben wart (vid. B. XI. n. 92). — In quorum quidem
visionis ac lecture leslimonium nos Thilmannus abbas predictiis sigillum nostrum presentibus
duximus apponendum. Datiini anno domini M^CCC nonagesimo sexto, tercia die Jiilii.
(Orig. Perg., am Porgam. Streifen h. Sig. im mfthr. Landes-Areliivc.)
32S.
Jo/iatn/cs de Ghiilen. Official des Olmulzer Bixchofes, lasst eiiie Urkiiiide der Sladt Unij. Brod
de dato iii die beali Laiireiitii 1354 transsumireii. Dt. Kreinsier 11. Jiili 1396.
In Cristi nomine amen. Nos Johannes de Ghulen preposilus in Wolframskirchen,
vicarius in spiritualibus et officialis curie episcopalis Olomucensis ad noliciam singulorum,
quorum interest vel interesse poterit. deducimus per presentes. Quod conslitutus in nostri
presencia discretus vir Andreas Stoyslay de Gewiczka clericus Oloiniicensis dyocesis quoddam
priviiegium sigillo civium in Broda Ungaricali de cera alba per totum sigillatum pendente
in pressula pergameni exhibuit el ad manus nostras presentavit, supplicans nobis cum
instancia debita. quatenus ipsum privilegium transuniere et exemplare de verbo ad verbum
faceremus, auctoritatem quoque et decretum nostra interponeremus. ut in judicio et extra
plenam fidem facere posset : nain cum sibi necessariiim esset, dictuin privilegium ad plures
actus et terminos propter diversas gwerras et viarum discrimina ducere, timeret sibi ex
hoc verisimiliter periculum imininere. Cuius quidem privilegii tenor sequitur in hec verba :
Cum titulus honestatis non per desiderium sed per exercicium ostense probitatis laudabiliter
elucescat etc. Datuin iu die beati Laurencii martiris anno domiui millesiino Irecentesimo
quinquasresimo quarto. — fVid. B. Vill. ii. 276.) Nos itaque Johannes de Ghulen etc.
peticionibus dicti Andree racionabilibus annuentes premissa auscultacione et concordia
diligentibiis cum originali ipsum privilegium de verbo ad verbiim per Sigismundiim Johannis
(le Chreinisir nolarium nostriim piiiiliciim infrascriptum transsumi. exemplari et copiari fecimus
et aiictoritaleni ac decretum noslra interposiiimus et presentibus interponimus volenles el
decernentes, ut eidem transsumpto tamquam originali privilegio in judicio el exlra, quociens
opporlunum fuerit, tides plena adhibeatur: privilegium qiioque supradictum sigillo civium de
Broda Ungaricali de cera alba per tolum erat sigillalum. in cuius sigilli medio tamquain
Ires lurres et siib una turri in medio conslilutus laniquam quidam catiiliis apparebant, litere
vero circumferenciales tales erant : Sisrillum civium de Broda. In quorum omniiim el singu-
lorum premissoriim robur el testimonium sigillum officialatus curie episcopalis Olomucensis
de mandato nostro speciali presenlibus est appensum. Acta sunt hec Chremsir in domo
nostre habitacionis in curia decanatus ibidem sub anno domini millesimo trecentesimo nona-
gesimo sexlo, die deciina seplima mensis Julii. hora terciarum vel quasi. indiccione qiiarla.
ponlificaliis sanclissimi in Christo palris ac domini noslri doinini Bonifacii divina providencia
304
pape noni. anno seplimo. Presentibiis honorabilibus el discretis viris domiuis niagistro
Johanne canonico, Philippo. Andrea et Nicolao perpetuis vicariis ecclesie collegiate sancti
Mauricii in Chremsir Olom. dyocesis. Conrado de Tbesschin et Andrea diclo Treraz de
Prysenticz notario publico Wratislawiensis et Olom. dyocesis predictis testibus fidedignis ad
premissa constilutis.
Et ego Sigismundus quondam Johannis de Chremsier clericus Olom. dioc. publicus
auctoritate imperiali Notarius etc.
(Orig. Perg. h. Sig. im Olm. Stadt-Archive.)
329.
Nikolaiis Bischof roii OlmiJtz iiiid Markgraf Jodok erklaren, dass sie sick dem Schieds-
spriiche des Petr roii Sternberg. Erhart con Kunstat iiiid Peter ton Kracai- bei Strafe
roii 6000 Mark Prager Groschen fiigen irollen. Dt. Meilits 17. Juli 1396.
*» ir Niclas von gols gnaden bischoff zu Olomuncz bekennen offenlichen in desini
brive allen den. die in sehen oder horen lesen, das wir mil dem hochgebornen furslen und
herren hern Josten marggraven und herren zn Merhern umb allirlei schelunge. zweilracht.
name und schaden. die zwischen uns und den unsern und auch zwischen dem egenanten marg-
graven und den seinen. nemlichen Proczken von Bnzow. unsern und seinen helffern, und auch
unser beider ampllulen. steten, undirsessen, dienern und helffern ani beiderseit sich uncz her
vorlauffen haben. mit wolbeduchtem mule und rechter wissen eine gancze volkomenliche cristen-
liche vorrichtigunge und stete sune under einander ubirein konien sein, und die uffgenomen haben.
und nemen die uff und geloben auch die bei unsern guten treuen und eren und bei vorlust der
bussen und penen sechcz tausent mark grosser prager pfenynge merherischer werunge und zale.
gar genczlichen und unvorrucket beiderseil zu halden, zu leisten und zu volfuren ane weder-
rede und ane alles geverde, mit unser rechter wissen und krefften dicz brives in aller der
weise und niassen als hernach geschreben steef. Wir der obgenante bischoff Niclas und
auch wir der vorgenante marggrave Jost, vor uns und die unsern ani beiderseit umb
allerlci unser schelunge. zweilracht, name und schaden. die bisher gescheen sein, sint
gegangen und komen. geen uud komen, mit desim brive mechticlichen uff die edlen herren.
Peler von Sternberg. Erharten von der Cunslat und Petern von Crawar von Plumnaw
genant. oder ab irer einer abeginge, do gol vor sei innewendig unscr vrauentag Nativilalis.
der schirest kuuipt. uff die andern zwene, also das sich dieselben drei oder zwene solcbir
sachen annemen wollen. und uns auch dorubir. das si uns am beiderseiten inneweudig
derselben zeit mil irem aussproche enlscheiden und genczlichen vorrichlen sullen und
wollen sunder leuiier vorzihen mit dem rechlcn. ab si wollen, oder mit fruntschafl. niit
unser des obgenanlen bischoffs und auch des marggraven guten willen. Und dieselben
scheidleute sullcn auch von uns am beiderseit vorhoren oder beschribcn nemen unser beidcr
leile iind dcr iinsern klaoe. vorderunue. schaden und gebrechen. die wir am beiderseit
denselben scheidleulen irer zwein oder einem beschreben geben. odir zu wissen Uin sullen.
und denne beider teile solche klage. vorderunge und antworte ilwerdes teiles dem andern
teile widerumben seuden vorschriben. odir zu wissen tun und anderweite antworte horen
dorumben von uns am beiderseit. Und ab ein teil under uns seine antworte vorsaumete
und die den scheideleuten nicht be.^^chreben orebe odir zu wissen tete, wir beide obgenante
hisschofF oder der marggrave weren innewendig landes oder nicht. so sullen jo die
vorgenanten scheidleute aussprechen mit dem rechten, ab si wollen. oder niit fruntschaft
mit unser beider guten willen, des wir denselben scheidleuten ganze macht geben von
rechter wissen in kraift dicz brives: und was die obgenanten scheidleute. als vorgeschreben
steet. aussprechen und wi si uns entscheiden und die bussen und penen doruber vorsichern
heissen werden mit iren offenen besegilten briven, mit iren anhangendeu insegiln ufl' par-
myte geschreben, das soUen. wollen und geloben wir obgenanter Niclas bisscholf zu Oloiniuuv,
und auch wir obgenanter Jost 3Iarggrave zu 3Ierhern vor uns und alle die unsern, unser
iclicher dem andern und auch den obgeuanten scheidleuten bei unsern guten treuen nnd
eren und bei vorlusl und bezalunge der egenanten bussen und penen sechs tausent mark.
dieselben summcn geltis ein teil undir iins dem vorgenauten bisscholfen und marggraveu.
das den aussproch der egenanten herren Peters von Sternberg, Erharts von dcr Cunstat
und Peters von Crawar. odir irer zweien nicht hilde und volfurte. dem andern teile undir
ims, das den aussproch hilde zu geben und zu bezalen vorfallen sin sal, ufl' soliche zil.
tage und zeit, als das die vorgenauten scheidleute in irem aussproche und entscheids
briven ent.scheiden, machen und aussprechen werden. Were aiich sache, das dheinerlei
infalle oder zweifel von wegen des vorgenanten aussproches bernochmals iii kunfligen
zeiten ufF irslunde odir geschege. solchen infall oder zweifel zu leutern, zu erkennen und
aussprechen. geben wir vorgenanter hisscholf .Niclas zu Olomuncz und aucli wir ohgenanter
marggrave Jost zu Merhern unsere folle und ganze macht den obgenanten scheidleuten
allen dreicn odir iren zweien undir in. und was die doruber leutcrn, erkennen, machen
iind aussprechen werden. das sullen und geloben wir bci unscrn guten treucn und eren
und auch bei vorlust dcr egenantcn bussen und pcncn iinscr iclichcr dcni andcrn ganz,
stete und unvorrucket zu halden. zu tun und zu volfurcn ane alles gcverde. Ind dcs zu
urkund liuben wir obgenanler Niclas bisschofF zu Olomuncz unser ingesegil iiiit iinscrii
rechten wisscn an diesen brieff heiscn hcnacn. Der gebcn ist zu Meilicz am mantagc nach
sante Jlargarethcntag. \och Crislus geburt dreizenhundert jar und dornach in dcm sechs
und neunzigistein jarc
(Orig. Perg. mit anh. Sig. ini in. Liindes-Archive. Xr. 198 Misc.)
306
330.
Nikolaus Bischof von Olmutz nerkauft das Dorf Menowitz clem Marqnard von Modritz-.
Dl. Kremsier 31. .Jitli 1396.
\y ir Niclas etc. bekeniien elc. das wir mit wolbedachtem miit gutem vorrate iind
rechter wissen Marquarden vom Langendorf genannt von Modritz unserm lieben getreuen
recht und redlichen vorkauft haben umb L mark grosser prager pfenninge merherischer
zal unser derdel Menowicz genannt, das unser und unsers bischtum zu Olomucz manns-
haft ist und das wir init unserm gelde von Jaxen, dem got gnade, wider zu uns geloset
und bracht haben. Und vorkaufen im das mit kraft dicz brieves zu rechtem mannlehen vor
sich und seine rechten lehens erben mannsgeslechte das genaunt derfFel Menowicz, die
niohel und das vorwerk mit den leuten, zinsen etc. das alles von uns unserm bischtum
und nochkoinmenen bischoven zu Olomucz zu rechtem mannlehen haben halden etc. Auch
sullen wir, unsre nachkoininene bischove zu Olomucz und unsere amplleute, die zu Chremsir
sint oder zu ktinftigen zeiten do geseczet werden, dem egenannten Marquarden und nach
im seinen erben und noclikommenen zu dein gesesse und vorwerke zu Menowicz ewiclichen
Bauholz ire notdorft in unserm walde doselbest ane widerrede und hindernisse beweisen
iind geben so dicke in das notdurft ist zu deinselben irein gebeude an ailes geverde. Auch
suUen und mogen der egenannte Marquard, seine erben und nochkommen ir selbes viehe
treiben und weiden lassen an ailes hindernisse in unsern welden, die bei Menowicz gelegen
sind ane schaden derselben welde und ane schaden des jungen holzes doselbest. Auch sol
der egenannte Marquard und noch iin syne erben und nochkommen uns, unserm bischtum
und nochkominen bischoven zu Olomucz von dein egenannten gute zu Menowicz und der
inannschaft doselbest dienen init einem gewappenten schuczen, so dicke uns das not
geschiet an alles geverde gleiche andern unsern mannen, die uns und unserm bischlum
gewapenter schuczen dienstes pflichtig syn. Des zu urkund etc. Testes sunt : Jodocus de
Wolfsberg marscallus noster, Paulus de Schonewicz capitaneus in Hoczemplacz, Johannes
Crepersdorf capitaneus in Schauinburg et alii quam plures etc. Datuin in Chreinsir feria
secunda post Jacobi, anno doinini millesimo trecentesimo nonagesiino sexto.
(Kremsierer Lehensquatern II. p. 1 1 2.)
331.
Nikolaus Bischof ron OlmUlz, rerspricht dem Marquard von Modritz, das Dorf Menowitz-
durch Jahr und Taij ror jedem Anspruche zu sch/itzen. Dt. Kremsier 31. Juli 1396.
j^icolaus etc. notuinfacimus etc. Quod quemadinodum etc. villam nostram Mcnowicz
prope Chremsir, que a feudo a nobis et ecclesia noslra Olomucensi dependet, cuin suis
pertinenciis et juribus famoso Marquardo de Langeiidorf alias de Modricz etc. vendidiinus,
sicut in literis nostris super hoc datis pleniiis continetur, ita proinisimus et presentibus
307
promittinius cum nostris fidcjussoribiis: Erhardus milcs de Meraw. Jodocus de Wolfsberg-^
Paulus de Schonewicz el ipsi una nobiscuni bona noslra fide in solidum dicto 3Iarquardo
ac suis beredibus necnon ad nianus fideles Hrssonis Smetana de Modricz et Petri de Popicz
predictam villam cum suis pertinenciis disbrigare et exbrigare a quolibet homine crisliano
vei judeo. spirituali vel seculari per annum et diem secundum jura et consuetudinem
vasallorum ecclesie nostre Olomucensis etc. sic quod utique dicli nostri emptores et ad
quorum raanus promisimus, circa pacificam possessionem dicte ville permanebunt. Quod si
dictain villam etc. non e.\brigaverimus, extunc quicunque ex nobis fidejussoribus per prefatum
Marquardum, pueros suos seu pcr eos, ad quorum manus promisimus seu per aliquem ex
ipsis monitus fuerit elc. mox et slatini debet seu debebil civitalem Chremsir subintrare ad
prestandum verum et consuetum obstagium etc. Datum Chremsir feria secunda post festum
sancti Jacobi apostoli anno etc. XCVF. Sigillo nostro una cum sigiilis nostrorum fidejussorum
subappensis.
(Kremsierer Lehensquatern II. p. 113.)
332.
Vergleich z-inscheii Nikolaus Bischof voii OlinuU und Lacek ron Krawdi- beziiglich der
Mauth bei Mezific^ Kelc u. s. w. Dt. ArnoUoioicz 5. Augnst 1396.
]%icolaus dei et aposlolice sedis gracia episcopus Olomucensis una et Laczco de
Krawar alias de HelfTenstein parte ex altera tenore presoncium recognoscimus universis.
Quod cuni pridem inter nos suborta esset dissensionis materia eo, quod nos episcopus
volebamus, ut theloneum non receptura in opido nostro Gelcz posset et deberet recipi in
opido Mezerzicz; nos vero Laczco de Crawar asserentes contrariura hoc fieri non debere,
tandem informati per vasallos nostri episcopatus Olomucensis, qualiter hoc fieri iam deberet,
inveniraus servatum esse et servari debere amplius in futurum ut sequitur. In primis, quod
oranes et singuli pergentes aut transeunles per villam Spiczka de partibus Opavie vel
Polonie volentes versus confinium Chrerasirense vel ultra proficisci, qui de rebus et
raercibus suis thelonea ab antiquo solvere tenentur aul alias consueverunt, debent de iure
dare theloneum in Gelcz, quo non facto amittunt omnes merces et res ipsorum de iure.
Secundo, singuli pergentes vel Iranseunles de parlibus Opavie vel Polonie per villam Sbrassaw
versus Chremser vcl ullra. lenentur dare theloneum in Gelcz de iure. alias res et merces
ipsorum perdent et possunl licite arreslari. Tercio, universi pergenles vel Iranseuntes de
Polonia per villam Miloticz versus Chremser vel ullra, tenentur dare de iure theloneum
in Gelcz, alias de iure araillunl singulas raerces et res ipsorum. Quarto, singuli de parlibus
Polonie versus Bistrzicz vel ullra pcrgenles vel Iranseunles per villam Chorina lenentur
dare Iheloneum de jure in Gelcz, (juod si non fecerinl, omnes res et raerces suas ipsorum
de iure amiltent. Specifice universi et singuli pergentes vel transeuntes de finibus Polonie
vel Opavie versus Chremser vel ultra perlranseunles prefalas quatuor villas tam in progressu
.■311*
308
qiiam in regressii tenentur dare fheloneum iii Gelcz de iure. quod si uon dederint et fue-
rint in bonis ecclesie Oiomucensis vel ipsins vasallatu arrepli. perdent onines merces et
res ipsorum de iure : sed in bonis aliis non debent arrestari. Et sic oinnes pergentes vel
transeuntes de parlibus Polonie per civitatem Tyczin et per Crasno. per Mezerzicz et per
Wssetin versus Ungariam et e converso. illi non debent dare de iure theloneum in Gelcz
neque debent pro ipso theloneo arrestari. Insuper si transeuntes non dedissent vel dare
recusarent theloneum in iUis stratis, ut premitlilur. et propter hoc insequerentur per
thelonearios Gelczenses, ex tunc ad invocacionem et requisicionem ipsorum Iheioneariorum
homines nostri Laczconis, quos sub pheodo Olomucensis ecclesie in villis Spiczka, in
Sbrassaw et in Miloticz habemus, debent ipsos thelonearios domini episcopi de Gelcz iuvare
secunduni posse ipsorum. Et ad hoc faciendum nostris hominibus sub obtentu gracie nostre
commitfimus et mandainiis. Acfa sunt hec presentibus venerabili doinino Nicolao episcopo
Abellonensi et sufTraganeo Olomucensi. magisfro Sandero archidiacono Preroviensi et canonico
Olomucensi, domino Johanne milite de Przna, Jodoco de WolfTsberg, Drslao de Stralek,
Hrssone Swrcz. Woytyechio de Maloticz, Jan de Dobruss fidelibus vasallis episcopatus
Olomucensis et aliis quain pluribus lide dignis. Omnium ef singulorum in testimonium sigilla
nosfra de certis nostris scienciis presentibus sunt appensa. Dafum Arnolfowicz sabbafo ante
festum sancti Laurencii. anno domini inilifsimo frecentesimo nonagesimo sexto.
(Kreiiisierer Lehensquateru 11. p. 11.5.)
333.
Nikolaiis Bischof roii Olinutz- rerkaiift das Giit Mez-ii-ic deiii Lacek roii Krawdr.
Dt. Arnoltowicz- 5. August i39().
l\icolaus etc. recognoscimus tenore presencium universis. Ouod sana et matura
deliberacione ac nosfrorum fideiium consilio prehabitis iusfo vendicionis lilulo opidum Mezerzicz
cuin villis Hrachowicz, Krzywe, Sfrzietezik, Wessela, nostrain municionem Arnolfowicz cuin
curia allodiali et cum villis PoHczna, Jarczowa Lhofa. Peskowa Lhota ef Ozdnicze cum
iure patronatus in Wessela cuin sinoulis suis pertinenciis ef iuribus, censibus, sleuris, robottis,
exaccionibus, appendiis, ufilitatibus. proventibus, honoribiis. pecuniis forensibus ibidem in
opido Mezerzicz, que vulgariter margfgeid dicuntur alias trzne. cum agris cullis ef incultis,
pratis, pascuis. moufibus. silvis, promonforiis. rubetis. nquis et aquarum decursibus, rivulis,
piscinis, piscacionibus, molendinis et siiiiiulis suis metis. graniciis ef limifibus, sicut sunt
distincte ab anfiquo, rife ef racionabiliter vendidimus et presenfibus vendiinus ac sibi in
pheodum contulimus nobili viro domino Laczkoni de Crawar alias de HellTensfein fideli
nostro dilecto et ipsius hercdibus Ie<riffiinis tenenda et possidenda inodo, ordine et fonna,
sicuf eadem Henricus de Byela iniles cf alii nostri predecessores lenuerunt el possederunl
et nos teniiimiis et possedimus usque modo, pro noningenfis quinquagiiifa marcis grossonim
pragensium moravici nuineri et pagamenfi. De quibus nobis in parato quingenfas (|uinquaginta
309
iiiarcas persolvil et pagavil. (|uas in utilitatem ecclesie noslre convertimus et expendimus
propter ^uerras et lites, qnas iiomine ecclesie nostre habiumus cum Proczkone de Cunstat
alias de Lissecz. Proczkone de Buzaw et aliis notabilibus adversariis nostris et ecclesie
Olomucensis. in quibus guerris nedum huiusmodi sed et quam plures alias nostras proprias
pecunias inpendimus et persolvimus. prout hoc est experiencia facti et publica noticia
manifestum. Acta sunt hec presentibus venerabili in Christo patre domino Nicolao episcopo
Abellonensi et sutlraganeo Olomucensi. magistro Sandero archidiacono Preroviensi et canonico
Oloraucensi. Johanne de Przna milite. Jodoco de WollTsberg marscallo nostro, Urslao de
Stralek. Hrssone Svvrcz et aliis quam piuribus pheudalibus nostris el ecclesie nostre lidelibus
fide dignis. In quorum omnium et singulorum testimonium sigillum nostrum de cerla nostra
sciencia presentibus est appensum. Datum Arnoltowicz sabbato ante Festum sancli Laurencii.
anno domini raillesimo trecenlesimo nonagesimo sexto.
(Kremsierer Lehunsciuatern 11. p. 114.)
334.
yikolaus Bischof coii Olmiitz- rerxpriclil dein Lacek vou Krawui- das Gut Mezei-ic ror jedein
Anspruche zu schiitzen. Dt. Arnoltowicz 5. August 1396.
Aicolaus etc. notuni racimus etc. Ouod quemadmodum nos etc. bona nostra feudalia
videlicet opidum 3Iezerzicz et municionem Arnoltowicz etc. doniino Laczkoni de Crawar
alias de HellTenstein fideli nostro etc. vendidimus elc. ita promisinius et presentibus promitlimus
cum noslris fideiussoribus : Petrus miles de Peterswalde, Jodocus de WollTsberg, Woycziecbius
de Malhoticz, Nicolaus de Braunswerde, Hanussius dc DytrichsdorlF, Hrso Swrcz, Marquardus
Niger de Modricz et ipsi una nobiscum dicto domino Laczkoni ac suis heredibus necnon
ad manus fideles ipsius Benessii de Crawar alias de Crumpnaw. Wokkonis et Laczkonis de
Crawar alias de Tyczin nobilium dominorum, Hanussii militis de Przna, Wenceslai de Dolplas,
predicta bona cum singulis suis pertinenciis disbrigare et exbrigare a quolibet homine etc.
per annum et diem elc. In quorum omnium et singulorum lestimonium sigilla nostra sunl
appensa. Actum et datum Arnoltowicz sabbalo ante festum saucti Laurencii anno domini
millesimo trecentesimo nonagesimo sexto.
(ICremsierer Lehensquatern IL p. 114.)
335.
Mark(/ra/' Jodok rerkaiift den UrUnuer Fleisclieru den Kuttelhof.
Dl. Bninn .3. Aiigiist 1396.
\\ ir Jost von goles gnaden margaraf und herre zu Merhern bekennen und tun
kunt offenlichen mit diesem brieve allen den, die in sehen oder horen lesen, das wir in
laulerkeit zu einem gemeinen nucze und besserunge der meisler und der ganzen gemein
310
der fleischhacker in iinser stat zii Brunne recht und redlich vorkauft hahen und mit diesem
brief o-enzlich vorkaufen denselben meistern und gemein der fleischhacker zu Brunne
gemeinlich und allen iren nachkomen den kutlholF doselbst zu Brunne vor der stal unter
dem Purczlpiihl an dera pach Swarzaw gelegen bei der prucken, als man geet uf
das gut Grillicz mit allem dem, das dorzu gehoret, so wie das benant ist, mit aller
seiner freiung. mit allen seinen rechten und eygenscbeften, als es yczund gelegen ist,
nichtes nicht usgenomen. umb hundert schok und umb vier und vierzig schok grosser
pfenig prager muncz und merherischer zal, die sie uns nu mit bereitem gelt ganz und
o-ar bezalt und gerichtet haben. Und geben in auf und eygen in denselbigen kutlhof mit
ailen seinen rechten, zugehorungen, freiungen und eygenscheften erbiclich, ledigen und
freyen in und irs kindskind, also das sie und alle ir nachkomen denselbigen kullhof nu und
furbas ewiclich besiczen, nuczen und in gewer haben und halden sullen friedlich und freilich
ganz und sar als oben geschrieben sleet und mogen domit tun und schaffen allen iren
fromen mit vorseczen, mit vorwechseln, mit vorgeben, mit vorkaufen. oder wie in das am
aller besten gevallen wirdet nach alle irm willen on alle hindernuss. Und sullen dorumb
und dovon weder uns noch unsern nachkomen wider der obgenanten stat Brunne noch
nymands anders keinerlei losung oder gabe, weder wenig noch viel. in keinerweis pflichtig
noch schuldig sein zu geben und woflen sie und ir nachkomen wir und unser nachkomen
bei allen den obo-eschrieben rechten. freiungen und eygenschaften ganz und gar gnediclichen
und krefiiclichen beschirmen und behalden geo-en aller meniclich nu und zu allen zeiten.
Mit urkunt dicz brieves, den wir in und iren nachkomen doruber geben zu einer ewigen
bestetegunge unter unserm anhangenden insigel mit unserm wissen. Geben zu Brunne noch
Crists geburt dreizenhundert jare und dornoch in dem sechsundneunzigisten jaren des
sunabends vor sand Laurenzen tag des heiligen merthirer.
(Auf der Plicatur: Ad relationem Sulkonis de Radkaw Theodoricus. — Orig. Perg. h.
Sig. im Briinuer Stadt-Archive.)
336.
Nikolaus Bischof rou Olmittz- besUittigt den Kaiif ron sechsthalb Hiiben im Dorfe Pfevoz.
Dt. Ostrau 17. August 1396.
»% ir Niclas etc. bekennen etc. das vor uns kommon sint Ulrich genannt Tirkala
und Niclas Neubecke burggrav zur Ostrau und hahen bekannt, wie das Petr Lecheticz
unserm manne, dem got gnade, vokauft habe, die weile er lebte Niclasen Czethora sechstehalbe
huhen des dorfi^es Przewos mit allen reynen, grenczen etc. Die egenannlen sechslehalben
huhen hal der genannte Niclas Czethora dem vorgenannten Petr Lecheticz bereit bezalet
zur Ostraw vor den egenanntcn Tirkalan und Niclas Neubccken. Des ist kommen vor uns
der oftgenannte Niclas Czethora und hal uns gebeten als einen bischof zu Olomucz derselben
sechstehalbcn huben rochfen lohens herren, das wir im die legcn als unser niannen recht
311
were. Das haben wir nach undirweisunge und rate unser mannen und lieben getreuen, die
hernoch zu zeugen geschrieben steen, das wir das mogelichen lun solien und moffen, dem
ecrenannten Niclasen Czethora die egenannten sechstehalbe huben iu dem dorfe Przewos
etc. vorliehen und vorleihen mit kraft dicz brieves zu rechtem mannslehen zu halden etc.
unschedlichen uns unserm bischtum zu Olomucz an unsern gewonlichen diensten rechten
und kunigjicher berne. Tesles : Herbordus miles de Keczer, Jodocus de Wolfsberg-, Niclas
de Braunswerde, Marsso de Katherindorf, Ulricus Trkala, Wolframus de Panowicz, Sigis-
mundus de Lutirsdorf et alii quam plures. Datum Ostravie feria quinta infra octavas
assumpcionis sancte Marie, anno domini millesimo trecentesimo nonagesimo sexto.
(Kremsierer Lehensquatern II. p. 116.)
33?.
Nikolaus Bischof ron Olmiitz- gestnllet, dass Herbord von Katscher z-ehn Mark jdhrUchen
Zinses in dem Dorfe Krotenpful verkaufe. Dt. Katscher 20. August 1396.
i\iclas etc. bekennen etc. das herr Herbord von Keczer unser ritter und lieber
getreuer verkauft habe Adam von Bressen, seinen erben und auch zu etlicher andrer hande
zehn mark grossen jerlichen zinses in und uiF sechs huben ane ein firtel in den funfzehen
huben des dorfes zu Krolenpful. Uber drei ganze jar und innewendig der zeit sal der
egenante Adam von Bressen, seine erben oder zu der hant das verkauft ist, den egenanten
hern Erborde und seinen erben dasselbe gut gunnen wider zu kaufen umb so vil geldes
als er es im verkauft hat. Das haben wir unsern willen und gunst dozu geben und geben
in kraft dicz brives. Des zu urkund elc. Dt. Keczer dominica infra oclavas assumpcionis
sancte Marie anno domini MCCCXCVI.
(Kiemsierer Lehensquatern II. 118.)
338.
Nikolaus hischof von Olmiitz rcrlciht dcm Wolfram von Panoiritz- mchrcre Lehensbeziige
in Heinrichsdorf. Dt. Mirau 24. August 1396.
J^icoJaus etc. lideli nostro Wolframo de Panowicz etc."Consideralis meritis persone
tue et serviciis tuis efc. tibi VHI. laneos et IV. virgas agrorum, que annualim censuant X
marcas grossorum praoensium polonicalis numeri et pagamenti, terciam partem judicii 6t
curiam in villa Zavorzi alias Heinrichsdorf in districtu Heukenwaldensi per mortem bone
memorie domine Katherine relicte quondam Alssonis Fridiant vnsalli noslri, que dicla bona
in dotalicium lcnuit etc. et eciam per mortem bone memorie Alssonis Fridlant quondam
nostri vasalli, fdiorum suorum sine liberis defunclorum ad nns legitime devolutas, receplo
prius a le pro nobis el ecclesia noslra Olomucensi desuper debite fidelitatis et omagii sicut
312
juris et moris est preslito juramento. jure feudi contulimus etc. ac presenlibus conferimus
etc. per te et heredes tuos leg-ilimos masculini sexus in feuclum habentlas etc. Presentibus
magistro Sandero archidiacono Preroviensi et canonico Olomucensi, Gerhardo mihli de
Merow, Jodoco de Wolfsberg marscallo noslro, Cunczone de Smola vasallis nostris etc.
In quorum etc. Datum Meraw die sancti Barlholomei aposloli Anno etc. XCVP.
(Kremsierer Lehensqviateni II. p. 122.)
330.
Michael de Gyro besclireiht die Greiizen der Karthanse i» Doleiii.
Dt. Doleiri 25. August 1396.
tigo frater Michael, prior indignus domus s. Mauritii in Gyrio, auctoritate reve-
rendi in Christo patris domini Christophori. prioris Cartusiae et generalis capituli visitator
superioris Alamaniae, juncto in socio eadem auctoritate venerabili in Christo palre domino
Georgio, priore domus sanctae Trinitatis prope Brunam, ad visitandum domum Vallis Josa-
phat ejusdem ordinis nostri prope Olomucium, peracta sicul decuit ibidem visilatione ex
speciali commisso et mandato domini Cartusiae et generalis capituli, ut praedicilur. terminos
ejusdem domus ValHs Josaphat, et etiam terminos monachorum sic constituimus nos jam
dicti Michael et Georgius priores et confirmamus : videlicel, ut termini ejusdem domus
extendere se valeant et possint ad unam dietam circum circa. Termini vero monachorum
incipianl in latere montis, ubi est major horlus ad meridiem a monasterio sursum tenendo
usque ad proximam viam, quae vadit ad sylvam plebani ville Dolan, non inlrando eandem
sylvam, nec ullra, sed perpendiculariter descendendo ad parvam piscinam, quae inter duas
piscinas sub monasterio sila est et dicitur vulgariter Kuchynka, a qua piscinula tendendo
versus orientem sursum lermini illi finem habeant usque ad quandam scaturiginem, quae
per monachos dicitur Fons Solis. a qua poterunt revertendo usque ad crucem posilam pro
signo temporibus suis secundum consueludineni ordinis nostri descendere per semitam, quae
ab eadem cruce vergit ad Vallem Josaphat et sic non atlingendo radices alterius montis ex
altera parte ejusdem vallis positi poterlmt et debent descendere ad monasterium per latus
montis, in quo contra domum jam dictam nova vinea plantata esl. In quorum leslimonium
et memoriam sigilla domorum nostrarum praescnlibus sunl appensa, datis anno domini
MCCCXCVI feria sexta post b. Barthol, apostoli, ibidem in Valle Josaphat. Ego frater
Michael terminos domus do pro lerminis procuratori mea manu.
(Petz. Cod. Diplom. III. p. 114.)
318
340.
Markyraf Jodok. inii das Olmiilz-er Capitcl fiir die in dcin letz-ieii Kriege erlitteiieii Draiig-
sale z-u eiitschudigen, bestdtigt deinselbeu alle fruheren Pririlegien nnd verordnet, dass
kiinftighin keine Kriegsrolker in die Haiiser der Otmiitz-er Canoniker gelegt werden diirfcn.
Dt. Briinn 26. August 139().
Jodocus fJei gracia marcliio et dominus 3Ioravie noliim facimus lenore presencium
universis. Ouod ex veridica reiacione audilo imnio probacione el faclo realiler inlellecto,
qualiler venerabilis Olomucensis ecclesia mater nostra harum lempeslale querrarum. quibus
ex frequencia discordiarum et licium per inimicos nosfros et hostes bona principalus noslri
Moravie et precipue monasteriorum et personarum spirilualium inhumaniter sint offensa,
invasa fuerit, violata graviter et offensa eciam per genles partis nostre, que tamen de nostro
mandato aut scilu minime processcrunt. Et de multis sic enormiler et improbe factis dolemus
ex animo et maxime, quod quidam ex nostris temeritate propria et ausu stulticic reverenduni
in Chrislo patrem dominum Xicolaum episcopum Abelonenscm, suffraganeum rcverendi in
Christo patris doniini Nicolai episcopi Olomiicensis, decanum . . prelalos . . canonicos . .
vicarios . . altarislas . . prebendalos . . ministros et. ut ita dicamus, universum clerum
dicte ecclesie Oiomuccnsis tunc presenlem incluserunt detinuerunt et per plurcs dies fame
siti immaniter. ul audivimus, afflixerunl: eciam quod gentes armoruni seu stipendiarii in
nostro slipendio ibidem eo tempore exislentcs fuerunt per capitaneuin nostrum in Olomiicz,
ad domos . . prelatorum el . . canonicorum contra ipsorum voluntatem non sine ipsarum
domorum detrimento et niina locate. Quapropler ne lalia scandala prelerisse per negli-
genciam aut dissimulacionem videamur, propter divine retribucionis ineritum et ob reverenciam
venerabilium eiusdem ecclesie et nostrorum pariter patronorum deliberavimus. huiusmodi
morbo salubriter obviare. Ideo omnes et singulas libertates immunitales jura privilegia
literas gracias indulla consueliidines et observancias venerabilium virorum dominorum
decani . . preposili . . archidiacoiii . . scolastici . . cuslodis . . caiionicoriim et capiluli . .
rectoris scolarum . . vicarioruni . . iiiinislroriim et . . personarum ecclesie Olomucensis
supradicte et ipsius ecclesie ei.s ab illiisiribus . . regibus Boeniie . . principibus et . .
marchionibus Moravie donata seu dbnatas. dala seu datas, concessa seu concessas. indiilta
seu indullas, permissa seu permissas, que vel quas si in toto vel in parte invasa scu
invase. offensa seu offense, violata seu violale forlasse per nostros fuerinl, quantum in nobis
est et hoc facere possumus, restauramus reintegramus rediicimus et innovamus per presentes,
volenles eosdem et successores eorum ac ecclesiam omnibus prescriptis uli et gaudere
temporibus affuturis et in et circa huiusmodi inviolabiliter conservare et defendere bona
fide. Insuper diclis dominis . . prelalis . . canonicis . . et capitulo iiecnon ecclesie Olomu-
censi supradicte pre.seiilibus libera et spontanea voluntate ac bona fulc promillimus, ipsis
et ecclesie oiniiia dainpna per noslros illala, postquam secundum congruam estimacionem
taxala fiierint, resarcire et refundere cuin effeclu. Mandaiiius igitur et precipimiis presen-
411
314
libus seriose nostre gracie sub obtenlu omnibus et singulis nostris capitaneis, burggraviis . .
castellanis . . czudariis . . canierariis . . judicibus provincialibus ac aliis officialibus quibus-
cunque per niarcbionatum Moravie consistentibus et nominatiin capitaneo Olomucensi,
burggravio seu judici provinciali ibidem et . . vices gerentibus eorundem, necnon magistro
civium . . scabinis . . consulibus . . judici . . juratis . . civibus et communitati civitafis
Olomucensis presentibus et futuris, quatenus ipsi dictos . . prelatos . . canonicos et . .
capitulum . . rectorem scolarum . . vicarios . . altarislas . . prebendatos . . ministros el
quascunque personas ecclesie ac ipsam ecclesiam in omnibus et singulis eorum juribus
libertatibus immunitalibus privilegiis literis graciis indultis consuetudinibus et observanciis
non impediant molestent aut eas vel ea infringant in toto vel in parte, sed eos eisdem
plene et pacifice gaudere permittant nec consenciaut neque paciantur, quod ipsi aut successores
eorum per quemcunque vel quoscunque in huiusmodi impediantur perturbentur vel mole-
stentur. Et nominatim quod nec ipsi nec successores eorum ullis umquam temporibus affu-
luris ex quacunque eciam occasione vel causa in hoc consenciant seu permittant, quod dicti
tiomini et persone aut eoruni successores in burgo et castro, seu eorum altero includantur
detineantur vel alias impediantur, seu eos per se includanl aut includi mandent, prout ipsis
factum est sicut expressatur superius, sed talia facientibus aul facere molientibus contradicant
realiter et eis se opponant fideliter toto posse. Eciam non ponant nec volentibus ponere
consenciant, ut gentes seu bomines quicumque ad domos diclorum dominorum ponantur seu
locenlur, nisi hoc fuerit de beneplacito capituli seu de illorum, quorum ipse domus sunt aut
in quorum potestate consistunl, licencia et expresso consensu, ila tamen, quod ipsi suas
domus laliter premuniant et custodianl, ne nobis et civitati noslre inde dampna et insidie
inferanlur. In quorum omnium et singulorum premissorum testimonium et robur sigillum
nostrum de certa nostra sciencia et mandato presentibus est appensum. Datum Brunne anno
domini millesimo trecentesimo nonagesimo sexto, sabbato proximo post festum sancti Bartho-
lomei apostoli gloriosi.
(Auf der Plicatur : Ad mandatum domini marchiouis Andrens decanus. — Orig. Perg. li.
Sig. im fursterzb. Archive in Kremsier.) —
341.
Peler, Minister der hohmisch-poluischen Franz-iskaiier-Ordensprovinz, erklart, dass dcr
Prager Erz-bischof Wolfram in die Confraternitdt des Frauziskaner-Ordens auf dem
Prorinzialcapitel in Gtatz aufgenommen wurde. Dt. Glatz 8. September 1396.
Keverendissimo in Cliristo palri ac domino domino VVolframo divina, (|iie in sui
disposicione non fallilur providencia sancte Pragensis ecclesie archiepiscopo dignignissimo
(sic) frater Petrus ordinis fralrum minorum per provinciani Bohemie et Polonie minister
et servus, vestreque venerande paternilalis orator et servulus auclore deo semper fidelis
oralionmii humiliiiin continiiam sedulitatein alque post vite presentis feliceiri exitum in-
315
morlaiis celestis pontificis cuiri cetibus angelicis vultus sui claritatem perhenniler contemplari.
Pontificalis vestre pietalis aflectum sincerissimum, quem ad serapliicum viriim heatissimumque
palrem nostrum Franciscum ferventer geritis ipsiusque sacros ordines. videiicet ordinem
nostrum et saiicte Clare hrachiis sincere caritalis amplecti dignatur vestra paternalis reve-
rentia dignativa, quique ex ingenita pietale vestrorum olim celehri fama conspicuorum
progenilorum super vos autem signanter superfusa Chrisli caritate inore aque duclus
divinilus vividi in cordis veslri fonte cernilur scaturire et exinde por copiosa misercordie
opera diversorum largitluorumque beneficiorum longe lateque conspicitur derivari. ut vero
IVuclus cognoscitur ex arbore et arhor merito commendatur ex fructu. Sumina igitur cum
gralitudine ac uberrima gratiarum actione acceptans divine nichilominus maiestati non in
merito fore credens acceptahilem, ul ab ipsis ordinibus vestra reverendissima persona asse-
quatur vicissitudinem spiritualium honorum, ea propter ego predictorum ordinum ininister
quamvis indignus vestram venerabilem personam una cuin veslra genilrice predilecla nec
non et omnes vestros ainicos. quacumque linea afTinitalis vestram graciosam paternitatem
contingentes ad nostre paupercule religionis confraternilatem nec non et ad omnia fratrum
nostre provincie et sororuin orationum suffragia in vila pariter et in inorte humiliter recipio.
plenam vobis bonorum omnium spirilualium participationein tenore presentium benigne
concedendo et efficaciter appiicando ad ea, que per dictos ordines operari dignabilur cle-
menlia aimi siderum conditoris, ut cum bonorum laborum gloriosus fuerit percipiendus fructus
inter illos celicolas bealissimos videlicet presules et vos ipse felix presul elTectus eternaliter
mereamini dyademari. Dalum apud Glacz tempore nostri provincialis capiluli anno domini
1396 in festo nativitalis virginis gloriose celebrati.
(In impagine vou Pulkavas Clironik iii der Bibliothek des Aufrustinerstiftes in Altbiiinn.)
342.
iSikolaus Bischuf roit Olmiilz- erlclart. (lass cr dem Johaini Kiichiiieister, Bi/r(/(/rafen iii
Mirau, eiiien Theil des Dorfes Mikolowilz rerliehen habe. Dt. Miraii 15. Seplember 13!)(i.
J^icolaus etc. noliiiii lacinius etc. Ouod Johanni Kuchmeister burgravio nostro in
Meraw partem ville Micoluwicz nos conlingentcm et ad nos devolulam per mortem bone
memorie Bernhardi dc AVitchenstein militis vasalli noslri, sine liberis defuncli. dedimus ac
presentibus damus ciiiii omnibus juribus et pertinenciis per eum el heredes suos jure feiidi
habendam tencndam et possidendam : noslris et ecclesie nostre Olomiicensis serviciis seinper
salvis. In quorum elc. Dalum Meraw feria VI. post exallacionem sancte crucis aiiiio
domini MCCCXCVI.
(Krcmsierer Lehensquatern II. 12G.)
40*
316
343.
]\ikola/ift Bischof roii OlmUtz gibt dem Johaimes Kuchmeister eiiieii Hof iii Schdiistein etc.
zu Leheii. Dt. Mirau 15. September 1396.
Aicolaiis elc. notum faciimis etc. Quod fideli nostro Johanui Kuchmeister burgravio
nostro in Meraw in villa Schonstein sessionem cum curia colonaria, undecim laneos cum
medio censualibus, tres ortos ibidem. molendinum. in villa Hersicz decem laneos tabernam
et ortum ibidem et in villa Lutersdorfi" quatuor iaiieos minus uno quartali et quatuor ortos
ibidem et generaliter omnia et singula bona cum singulis suis pertinenciis et juribus etc.
per mortem bone memorie Nicolai Bulacz militis vasaHi nostri, sine liberis defuncti, qui
dicta bona in pheudum habuit. ad nos legittime devoluta. jure feudi dedimus ac presentibus
damus cum singulis suis juribus el perlinenciis per eum et heredes suos legiltimos in
pfeudum lenendum habendum et possidendum, cum plena poteslale dicta bona vendendi et
alienandi jure pfeudi. Sic tameu. quod diclus Johannes Kuchmeister, sui heredes aut
successores de diclis bonis nobis et ecclesie nostre servicia faciant et bernam regalem
persolvant. In quorum etc. Datum in castro nostro Meraw^ feria VI. posl exaltacionem
sancle crucis anno domini MCCCXCVI.
(Kremsierer Lehensquateru II. p. 125.)
344.
BHndnis der osterr. Herzoge Wilhelm und Alhrectd mif dem Marlcgrafen Jodoli.
Dt. Seefeld 17. Septeiiiber 1396.
»Vir Wilhalm uud Albrecht, vettern, von gotes gnaden herzogen ze Osterreich,
ze Sleyer, ze Kernden und ze Krain, graven ze Tyrol etc. ains tails, nnd wir Jost auch
von .gotes gnaden marggraf und herre ze Merhern, des andern, bekennen uud lun kunt
offenlich mit dem bricf, daz wir durch fride und gemach unser selbs, und unser land und
leutt uud auch umb angeborne freunlschafft und liebe, die zwischeu uns ist, uns nach guter
vorbelrachlung und rat unser dienstmann, ret und lieben getreuen zu einander verpflicht,
geainet, verpunden und einander in guten treun gelobet haben und verpflichten, verpinden
uns auch und geloben wissenllich mit disem gegenwurtigen brief, daz wir sullen und wellen
von heut dem tag. als der brief gegeben ist. die nechsteu fiimf ganze jar nacheiuander
freunllich und getreulich einander geraten, bcistendig und geholffen sein wider allcr meniklich,
ausgenomen dem heiligen Romischen reich, in solicher weis, als hernach geschribeu steet.
Zum ersten. Wer, ob iemant, in welhem vermugen oder wirden er sei oder wer, niemant
ausgenomen, dhainen under uns an seinn lauden, leuten, freiliaitteu, gnaden, rechten, guten
gewonhaiteu und altem herkomen anvallen, angreiffen, besweren, dringen oder beschedigen
wurd, haimleich oder offenlich. in dhain weis widcr Recht, wenn der, der also angevallen
317
iind beschedigt wer. iins. dem andern tail, das ze wissen tut und verkundel, so sullen wir.
derselb ander tail, denselben anvaller freuntlich und vleissiklich anweisen und bitten, daz
er von solichem dringen, anvallen und zugreiffen lasse. und gen dem under uns vorgenanten
tailen. den man also hindert. anviel und beschedigt, recht such und nem. und im auch
hinwider recht lu inner aim moneid, nach dem als das an in govordert wirdt von dem
tail under uns, der also gedrungen, angevallen und beschediget wer. der auch denn recht
•lemen und sich des beniigen lassen sol. als pillich ist. Wer aber, daz derselb anvaller
des denn nicht gevolgig sein wurd, sunder daruber dennoch solich anvallung, zugrifF und
hindernuss tet, so sullen und wellen Avir, der auder lail. nach ausaang des vorgeschriben
moneids dem tail under uns, der also gehindert, geschedigt und angevallen wer. alspald
wir von dem darumb gemanet und angernlFet werden, getreulich helfen und beigestendig
sein wider den oder die, der oder die solich hindernuss, anvell und zugriff getan hett
oder hetten. in welchem vermugen oder wesen, der oder die weren, so wir immer pest
muifen. niemand ausgenomen. nach gelegenhaitt der sachen und auch nach dem als uns
der anvaller gesessen ist. und dem oder denselben ouch veintlich tun. ane geverd, so ver
und als lang. bis daz wir bede tail und unser iettweder bei unsern freiheitten, gnaden,
rechlen, gulen gewonhaitten und alten herkomen beleiben. Wer aber. daz uns der vor-
genanten tailen dweder von im selber ainen namhalften krieg gen iemand anhub oder aim
andern helffen wolt zu seinen kriegen, die unser dweden tails freiheit. gnad. recht. gewonhaitt
und altherkomen nicht antreff. und daz er auch von dem. des veind er werden wolt. vor
nicht angevallen, gehindert oder beschedigl wer, so bedurffen wir, der ander tail. im vnn
diser unser puntnuss wegen zu demseiben krieg dhain hilff nichl tun, wir tun es denn
von sunderm willen. In was krieg auch aintweder lail durch des andern wilien kumt, des
sol im der ander pflichtig sein ze helffen. als oben geschriben sleet, und sol auch denn
unser dweder tail sich desselben kriegs nicht friden, sunen, noch in dhain weis richten an
des andern wissen und willen. In diser gegenwurliger punttnuss behalten wir oboenanfe
herzogen von Ostereich uns vor und nemen auss die geliibde, die der durchknichtiir furst,
unser lieber swager, her Sygmund kunig ze Uniiern efc. und wir miteinander gelan haben.
So behalten wir obgenante marggraf von 3Ierhern uns vor und nemen auss die punlnuss,
(iie der egenante kunig von Ungern, unser lieber herr und vetter und wir miteinander
haben. Und der sach ze urkund geben wir obgenante baide tail der vorgeschriben lault
zwen geleiche brief, unscrm yetlwedem tail ainen, versigelten mit unser dreier anhangenden
insigeln. Dis ist geschehen und ist der brief i;eben ze Seveld an sunltag vor sanl Malheustao-
iles heiligen zwelfbollen und ewangelisten. nach Crisli gepurde dreuzehenhundert jar. (larnach
in dem sechs und neunziiristcm jare.
Domini Duces et dominus 3Iarchio in consilio.
(Orig. Perg. mit 3. aiih. gut erli. Sig. iin iii. L;mdes-Arcliiv Nr. 196 Misc. Vid. Kur/
Albrecht IV. B. I. 174. Lichnowski V. IL u. 90.)
318
345.
Konig Wenzel IV. an Markgrafen Jodok, dass er ilber den Konig Signmnd nichts
Unglimp/Uches gesprochen habe. Dt. Zebrdk 20. September 1396. *J
w% enczlaw von gotes gnaden Romischer luinig zu allen zeiten merer des reichs
und kunig zu Beheim. Hochgeborner furste, liber bruder. Wir haben vernomen, wie das
deiner Liben gesaget ist, wie das wir etwas ungelimphlichen geret sulden haben von unserm
bruder dem kunige von Ungern. Des sal tu nicht glauben, wann wir nicht also geret
haben, als dir gesagt ist und wenn du zu uns kumst, so wollen wir dich wolmutlichen
underweisen, wie wir geret haben. Were sache, das wir unrecht getan hetten, so wollen
wir dorumb gerne leiden, was wir sullen : ist aber, das unser bruder unrecht hat, das er
dasselbe leide. Und vorpotschafte unserm bruder, das wir nicht also geret haben, als im
gesaget ist und tue in denselben sachen als wir dir deiner bruderlichen Liben des wol
glauben und getrauen. Und halt das heimlichen bei deinen Liben und lies den brief selber.
Geben zum Betlern an der mitwochen noch Ludmillen tag, nostro sub signeto.
Rex per se.
(Orig. Pap. mit von auCen beigedr. Sig. in den altstSndischen Acten des malirischen
Landes-Archives n. 167.)
:i4(>.
Nikolaus Bischof mn Olniutz verleiht die Vogtei in Ostrau dem Simon Grimm m Lehen.
Dt. Kremsier 26. September 1396.
l\icolaHs etc. recognoscimus etc. Quod advocaciam nostram in Ostravia, duo macella,
duo stampna sutorum, duo stampna panum, curiam in civitate predicta, curiam allodialem
ante civitatem predictam sitam, duo molendina superius et medium ibidem, villam WilchendorfT
etc. cum singulis suis perlinenciis etc. et tercio denario judiciali civitatis predicte judicialiter
per consules et scabinos judicato, cum agris etc. quam a Johanne Copacz milite pro ducentis
quinquaginta niarcis nostra propria pecunia comparavimus et e.xsolvimus pecunia in parata,
etc. pro dicta summa ducentarum quinquaginta inarcarum vendidimus et vendimus ac in
pfeodum contulimus, receplo prius ab eo debite fidelitatis vasallagii prestito juramento, tideli
nostro Symoni Grym, sororio nostro dilecto. Quam advocaciam cum suis perlinenciis etc.
ipsi Symoni predicto resignavimus ac possessionem ipsorum sibi tradidimus et assignavimus
etc. jure pheudi per eum, heredes et successores suos legillimos habendam etc, ita quod
ipse, heredes et successores sui nobis et nostris successoribus episcopis Olomucensibus de
dicta advocacia solila et consueta facianl servicia et bernam regalem solvant etc, cum
plena potestate vendendi et a se diclam advocaciam alienandi et pecuniam ab ea receptam
*) Das Jahresdatum angesetzt nach Pahrcky Gesch. Hiilim. III. I. p. 96.
319
in usus suos converfendi etc. Presenlibus Jodoco de Wolllsbero- niarscallo nostro. Henslicone
de Cowalowicz. Marquardo de 3Iodricz et aliis pluribus feudalibus nostris. In quorum etc.
Datum Chremsir feria tercia ante festum sancfi Wenceslai anno domini MCCCXCVI.
(Kremsierer Leliensqu;itera II. p. 124.)
341.
Xikolaus Bischof voit OlmUtz quittirt den Johann von Ghulen Official des Olmiitzer
Bislhumes iiher die toryeleyte Rechnung. Dt. Kremsier 30. Septembcr 1396.
j\icoIaus etc. recognoscimus. Quod dominus Johannes de Ghulen prepositus in
Wolframskirchen vicarius in spiritualibus et ofFicialis nosler, frater noster carissimus de
omnibus et singulis tam de vicariatus nostri officio quam de caritalivo subsidio a clero
nostro collecto, usque ad datam presencium per ipsum nomine noslro perceplis et de hiis
nobis et pro nobis exposilis et persolutis die data presencium redditit et fecit nobis plenam
et expeditam racionem. Unde nos prefatum dominum Johannem etc. de omnibus perceptis
supradictis ac racione quittavimus et quillamus. ac quitum et solutum dicimiis per presentes.
In quorum testimonium efc. Datum Chremsir anno domini MCCCXCVI, die ultima mensis
septembris. Presentibus domino Nicolao episcopo Abellonensi ac maoislro Zandero archi-
diacono Preroviensi et canonico Olomucensi. Nicolao de Muglicz capellano et Nicolao de
NeundorlT nostro notario ac Andrea Stoyslai de Gewiczka nostro familiari festibus.
(Kremsierer Lehensquatern II. p. 119.)
34>».
Margarelha. Witwe nach Jaroslnus ron Lamherg. stiftet ein Annirersar fiir sich und
ihre ganze Verwandtschaft in drr Ffarrkirche zu Bf-eznik. Dl. Bi-rz-nik 5. Octobcr 13!)().
Aos Margaretha relicta felicis memorie domini Jaroslai de Lamberg, Arclebus senior
et Jaroslaus junior frafres, ipsorum nati de Lamberg, nostro, heredum pariter et succes-
sorum nostrorum nominibus notumfacimus tenore presencium universis, quod cupientes diem
extrcme messionis bonis operibus prevenire ad laudem et honorem altissimi eiusque intemerafe
mafris Marie semper virginis gloriose, oinniiimque simul sanctorum. in quibus dcus laudatur,
de bonis temporalibus nobis, a deo collatis ad presens. in remedium et salutem animarum
nostrarum afque procrenifonim nosfrorum et signanter pro anima nobilis domini Jaroslai de
Lamberg. mei marifi patrisque nostri carissimi, puerorum et heredum suorum cuncforumque
frafrum. sororum et amicorum nostrorum. fam vivorum qiiam mortuorum. animo delii)erato
noslrorumque ad hoc accedente consilio amicorum in villa Breziznik unum laneum. quem
Jan Passiek modo tenet, annuatim triginta unam melretas tritici censuanfem. sedecim grossos
pro messe, pro caseis dnos grossos. tres dies integre arare. duos dies inducere annonas.
3'>0
unam hieiiiales aliam vero estivales, et illud triticum in proprio suo curru ducere ad forum,
sex pullos et septuaginta ova, necnon duas curticulas, quas Pelrns Atlurna parvam, secundam
vero Hawranek. tenent ad presens ibidem, quanim quelibet eciam sex grossos annuatim
censuat. et unam diem ligna seccare. alteram vero diem comportare tenelur eadem, cum
omnibus et singulis juribus, pertinenciis. culpis, utilitatibus et obvencionibus universis ad
ipsa in campis et villa spectantibus ab antiquo, atque pleno dominio, nichil nobis. heredibus
et successoribus nostris in hiis juris, proprielatis aut dominii quolibet reservantes, berna
regali pro nobis duntaxat exclusa, ecclesie parrochiali in Brzicznik suisque rectoribus mini-
sfranlibus successive, de cerla sciencia nostra, bona et libera voiuntate dedimus, donavimus
et assignavimus, atque lenore presencium damus, donamus, et in vero teslamento reaiiter
assignamus, prout exminc eadem bona domini Johanni eiusdem ecclesie reclori resjgnavimus
libere et cessimus expresse de eisdem, perpetuis temporibus per ipsum et eiusdem ecclesie
parrochialis reclorem pro tempore existentem tenenda, habenda. utifruenda, regenda et
possidenda, modis tamen et condicionibus infrascriptis : primo, quod idem dominus Johannes
rector in Brzieznik suique legittimi successores exnunc et inantea nobis Margarethe et
domino Jaroslao marito meo supradicto. pueris et heredibus pariter et progenitoribus.
fratribus, sororibus, cunctisque amicis et successoribus nostris defunctis infuturum debet et
tenetur quolibet anno facere quater exequias sollempnes, frequenter proximo die dominico
ante quelibet Quatuortempora cuiuslibet anni currenlis, de vespere quidem debent et tenenlur
ipse rector. qui pro tempore fuerit, personaliter cum aliis tribus presbiteris et campanatore
vigilias novem leccionum cum laudibus et sepulcri visitacione, ante omnia de cera et candelis
ad hoc neceesariis providendo, in crastino vero, feria secunda, niane primam missam in
honore assumpcionis beate Marie virginis gloriose, in cuius honorem eadem parrochialis
ecclesia sit consecrata, sollempniter ad plenum et ex toto, secundam vero missam defunc-
torum solummodo ad elevacionem, cum duabus missis legendis pro defunctis cantare
sollempniter, iterum concludendo cum sepulcri visifacione, ut in falibus fieri est consuetum ;
debet eciam idem dominus Johannes, suique successores legittimi in Brzieznik plebani tribus
illis presbiteris feriis secundis cuiuslibet anniversarii per circulum anni de bono prandlo
providere, atque cum hoc quatuor in mensa pauperes frequenter nutrire. cuilibet presbitero
duos grossos errogando, campanatori unum grossum et cuilibet pauperi per unum bonum
hallensem, quornm pro grosso duodecim current, pecuniis cum paratis assignando. In eventum
vero, si idem dominus Johannes aut .sui legitlimi successores in Brziezuik plebani in
premissis anniversariis fiendis aut eorum aliquo, ut est superius conceptum. fuerit aut fuerint
negligentes vel remissi. exlunc pro qualibet negligencia cuiuscunque anniversarii lales negli-
gentes debent per heredes et successores nostros, penes reverenciam honorabilis domini
ofllcialis Olomucensis. protunc existentis, accusari, ut per ccnsuram ecclesiasticam, neglecta
recuparare cuui impensarum satisfaccione compellantur ad condignum, occasione huiusmodi
quomodolibet factarum, prout se apud acta consislorii Olomuccnsis in figura judicii prefalus
dominus Johannes. (|uautum iii eo est, successoresque suos debet inscribere et ad singula
facienda suh pciia cxcoiiimiiiiicacionis finaliter obligare, atque nobis extractum dc actis sub
321
sigillo domini officialis in vim liftere rcversalis realiter assignare. Quam quidem ordinacionem
disposicionera et vohintalem nostram, in vero testaniento, ut premittitur, factam, petimus
exnunc per ipsum dominnm Johannem rectorem ecclesie supradictum suosque successores
legittimos, pro tempore existentes, perpetuis temporibus teneri et inviolabiliter observari.
Supplicamus humiliter reverendo in Christo palri ac domino domino Nicolao episcopo Olomu-
censi moderno et devote, quatenus divine retribucionis intuitu digneretur reverencia sua,
prefatam donacionem, disposicionem et ordinacionem testamenti noslri veri auctoritale
ordinaria approbare et ralificare graciose, suisque litleris patentibus, prout ad eius speclat
olficium, graciosius confirmare. In (|uorum evidens testimonium et roboris firmitatem sigilla
nostra de certa sciencia noslra una cum sigillis in testimonium nobilium virorum Jesconis
dicti Sokol de Lamberg, Lewe de Brzizniek, Henrici de Craviehora et Jesschiconis de
Gralicz presentibus sunt appensa. Dalum Brzieznik, anno domini millesimo trecentesimo
nonagesimo sexto, feria quinta, que fuil octava sancti Wenceslai martiris gloriosi.
(Orig. Porg. mit 7 aiiliaug. Sig. im m. Lamles-Aicbiv. Art. : KiJiiigiukloster lit. P. n. 79.)
349.
Adam, Pfarrer in Ober-Bobrau, bekennt vor dem Prager erzb. Of/lctale, dass er dem
Biirger der Neustadt Prag, Lysek, zwei Schock (iroschen schuldig sei.
Dl. 6. October 1396.
Constitutus personaliter coram nobis Johanne Kbel. officiali Pragensi. et actis nostris
obligatoriis dominus Adam, plebanus in Superiori Bobrovia Olomuc. dioc. confessus est et
recognovit, se teneri et obligari in duabus sexag. erss. prag. Johanni dicto Lyssek, civi
Minoris civilatis Prag., quas eidem solverc promisit in festo sancli 3Iarlini proxime venturo
sub pena excommunicacionis late sentencie, quam in ipsum cxnunc prout extunc fcrimus in
hiis scriptis, et diclus Lyssek eidem promisit reddere cl restituere quandam rappam sibi in
dictis pccuniis nomine pignoris obligalam. Acta sunt (hec) anno etc. fM^CCCLXXXXVIi die
VI mensis Oclobris, presentibus Machuta, Drzconc, prociiratoribus. Andrea, Johanne, Nicolao,
notariis publicis.
(Aus dcm Lib. obligat. IL 12 f. 128 im Prager Metrorinl. Capitel-Arcliive.)
350.
yikolaiis Bischof rou Olmiitz- quittirt den Lacek ron Krawdi- libcr 150 Mark Prager
(iroschen. Dt. 9. October 1396 s. l.
\icolaiis ctc. noliimfacimus elc. Quod nobilis dominus Laczco de Crawar fulclis
nosler dilcclus nobis racione bonorum 3Iezerziecz et Arnoltowicz apud nos emptorum CCCC
marcas grossorum pragensium, videlicet in fcsto sancli Martini episcopi proximo duccnlas
322
marcas et in dominica proxima in quadrag-esima CC marcas teneliir. prouf litere super
ipsam pecuniam declarant plenius evidenter. Idemque dominus Laczco de Krawar nobis hodie
in parata pecunia solvit C et L marcas grossorum in hiis CC marcis grossorum, quas
nobis super festum sancli Marlini proximum solvere tenebatur. Igilur nos Nicolaus episcopus
prediclus prefatum dominum Laczconem de Craw^ar et ipsius fidejussores de C et L marcis
o-rossorum jam nobis solutorum reddimus presentihus quittum liberum et solutum, itaque
quod iu toto debito adhuc nohis et nostro Olomucensi officiatui CC et L marcas grossorum
dare et solvere tenetur. Quare ipsi domino Laczconi et ipsius fidejussoribus de speciali
noslra gracia et voluntate damus termlnum super festum sancti Georgii proxime affuturum.
Quas quidem CC et L marcas dictus dominus Laczco et sui fidejussores nobis aul nostro
Olomucensi officialui in prescriptum terminum sancti Georgii mittere dare et solvere tenetur
onini dilacione et occasione procul motis sub obstagio in litera privilegiali super ipsa pecunia
confecta expressato. In cuius etc. Datum feria II ante Galli. anno etc. nonagesimo sexto.
(Kremsierer Leliensquateru II. p. 118.)
351.
Nikolaus Bischof rot) Olmiitz- quitlirt deii Nikolaus Broder Vogten zu Wischau uber die
•roii ihm yelegte Rechiiung. Dl. Meilitz 8. Norember 1396.
l\icolaus etc. notumfacimus etc. Quod Nicolaus diclus Broder advocatus in Wisschaw
fidelis noster dilectus de omnihus et singulis perceptis, videlicet de advocacia, theloneo,
molendino et orto in Wischaw ac eciam ex parte castri Meilicz et pertinenciarnm earundem,
ac eciam de distribucione eorundem perceptorum racionem fecit fideliter etc, ita quod sibi
ultra percepta tenemur et obligamur in CCXVI marcis grossorunl pragensium etc, quas
CC et XVI marcas etc. percipere debet a dala presencium infra duos annos continue se
sequentes de theloneo, advocacia et orlo in Wissaw. Que omnia et singula sihi exposuimus
annualim pro C marcis et. Et sic ipsum Broderium de predicta racione usque hi presentem
diem nichil excluso lihere dimittimus et solulum et presentibus omnimode quittamus. Presen-
libus honorabilibus magistro Sandero eic Alexandro etc. el Nicolao de Neundorff notario
noslro. In quoruni elc Datuin 3Ieilicz die quatuor coronalorum aiino domini MCCCXCVI.
(Kremsierer Leliensquatern II. p. 120.)
352.
Bettlerii 11. Noremher I3!)(l.
I4.6nig Wenzel IV. erollnet don Sechssliidlen in der Lausilz, dass Markgraf .lodok
von Miihren, dcr „gar im Unguten" vom Konige schied, dem von Hohenstein, „der
auch in L^nwillen" vom Konige ritt, so dass nun heide „Fein d e" des Koniges wurden.
323
(lie Burg Ronow iibergeben habe. von wo aus das Land jelzt geschadiget werde. Er fordert
daher die Sechsstadte auf. mil ihrem Volke die genannfe Burg wieder in die Bolmaliigkeit
des Konigs zu bringen. D(. Betller nach Cristi geburt 139(i am S 3Iarlinslage.
(Gedr. in Cnipzdv Anal. Fast. Zittiivieusium I. p. 169.)
353.
Xikolaiis Bischof ron Olmiitz- enieinit deii yikolaus Broder z-itm ] oijten in Wischau.
Dt. Meilit^ U. Novemher 1396.
i\icolaus etc. notumfacimus eic. Quod de prudentis viri Nicolai dicti Brodar civis
nostri in Wisschaw industria et legalitale confidendo de lideliuiii noslrorum consilio ipsum
Ihelonearium, judicem et advocalum noslrum in Wisschaw consiituimus fecimus et ordinavimus,
ac presentibus conslituimus facimus et ordinamus, sibique theloneuin nostrum ibidem in
Wisschaw cum judicio, advocacia. molendino, duabus slubis balnealibus et orto ibidem ac
universis et singulis juribus ulililalibus fruclibus emolumentis proventibus et perlinenciis
eorum, in quibuscunque rebus e.xistentibus, quocunque eciam nomine censeantur. locacionis
el arrendacionis litulo rite et racionabiliter exposuimus arrendaviraus el locavimus presen-
ciumque lenore exponimus arrendnmus et locamus a festo sancti Martini a data presencium
ad duos futuros annos continuos habenduni et tenendum propler guerras, liles et conlroversias
habitas inter illustres principes dominos Jodocum et Procopium fratres marchioues 3Ioravie
annuatim pro C marcis grossorum pragensium moravici numeri et pagameiiti, LXIIII grossos
pro qualibet marca computando, nobis et nostris successoribus episcopis Oiomucensibus pro
tempore absque dilacione et dilTicullale por ipsuin solvendis et porrigendis. Tali condicione
adiecta, quod media pars emendarum de homicidiis, furtis et domorum invasionibus pro
curia nostra et successorum noslrorum maneat reservala ; residua vero pars media ad
ipsum Nicoiaum Brodar sine diminucione aliqua habebil pertinere. Voiumus eciam specialiter
presenlibus et prohibemiis. iit a presbileris el aiiis clericis quibuscunque ac eoruin libris
seu bonis idem Nicolaus nulliim Iheloneum recipiat seu petat. Eciam si anno aiiquo predic-
lorum qiiibusciinque evenlibus guerra siibvenirel generalis, que non iillra quaiii ad Xllll
dies durarel, si occasione laiis guerre dicto Xicolao aliqua danipna evenirenl, ipse huius-
modi sustinebit. Sed si taiis guerra ultra XIIII dies longo vel brevi lempore duraret et
ipse ex huiusmodi qucrra iii dicto llieloneo perciperel aliqua dainpiia, extunc nos aut noster
siiccessor pro lempore leiiebimur et proinittiinus sibi, iiixla arbilriuiii bonorum virorum,
quos nos aut successor noster episcopus pro teinpore ex ulraque parle coinmuuiter eiigerimiis,
secundum ralam et consideracionem temporis remissionem facere el graciam congruentem
debeamus. Celerum quidquid prefalus Nicolaus in emendacionem iapidum molarium empcione
el ipsius orti reformacione necessario impenderit, hoc lotum sibi in suiuma prefala tenehimur
defalcare. In quorum testimonium sigillum noslrum presentibus est appensiim. Daliiiii in
3Ieilicz die el feslo sancli Marlini MCCCXCVI.
(Kremsierer Leheusquatern II. p. 120. — Diiseltie Urkunde, an einigen Stcllen verwischt,
bcfindet sich auch als Schlusshlatt dcs Cod. sig. 2. IV. 2 in der Olmiitzer Studienhihliothek.)
41*
324
354.
Matheus von Cimburg rerspric/d seiner Frau, Agnes von Neuhaus, 75 Schock Groschen
jahrlichen Zinses zur Sicherstellung ihrer Milgift von 500 Schock Groschen in die Landtafel
einzulegen. Dt. Bninn 28. Noveniber 1396.
ifly Mafus z Cimbiirka prvni dhiznfk a niy Albrecht z Cimburka, Bernhart z Cim-
burka. Jaros z Cimburka fecen^ z Hvezdlic, Albrecht z Cimburka recen^ z Sehradic,
Lacek z Kravaf fecen^ z Helfnstaina a Vanek z Boskovic fecen^ z Crnej Huory, rukojme
s nim a zaii vsichni spolecne, vyzn^v^me timto listem vsem, ze urozenej pani Agnezce
z Hradce, zene mej Matusove, a vernyni ruk^m urozen^ni pan6m Oldfichovi a Janovi
bratfim z Hradce, Hefmanovi z Hradce, Jindfichovi z Hradce a Petrovi z Sternberka
slibujem nasi dobrri veru cisld, rukii nasi spolecnri a nerozdilnii beze Isti v pefi stech
kop^ch grosuov pra^sk^ch penez. jeji vena. pet a sedmdes^t kop grosuov platu lirocn^ho
na nasich svobodn^ch usedlych a nezJivadnSch dedinach uk^zati a zv^sti a na prv^in
pansk^m seninu v Morave, kdyz by zemskc^ dcky najprv^ otevfiny byly, svfmi nSiklady
a praci slibujem i ui^me podle ceskej zeme prdva ve dcky vloiiti beze vsi omluvy a
prodleni vselikak^ho. Pak-Ii bychom toho neucinili, jakz je svrchups^no, fehdy inbed
my rukojme beze vsi omluvy i odpory, kdyz bychoin od dfivefecenej pani Agnezky
nebo vernii rukii jejich byli upomenuli, slibujem ka^d^ niis inisfo sebe rytifsk^ho panosi
s jednim pacholkem a se dvema konoma vloziti v prav«5 a obycejn^ leieni do mesta
do Krumlova p^ne Benesovo k ctn^mu bospod^fovi, kde^ nSm skrze ne bude uk^zano
a z toho le^eni neniAme vyjeli ani vyniti ni^^dn^m pravem ani obycejera, je-li bychom
dfivefecenycb pet a sedmdestit kop grosuov plafu iirocn^ho dfivefe5enej pani Agnezce
nebo vern^m rukf'im ukiizaii, zvedli a ve dcky vlozili, tak jakz se svrcho jmenuji, a
tak^ az bychom ji nebo vern;J'm ruk^m svrchopsan^in vsecky skody, kler^z by pro
neucineni svrchopsan^ch nasich slibuov ona pani Agnezka aneb jeji vernfi ruka vzely
kferakzkolivek, budfo jizdami, poselsfviin. n^kladem, kfer^z by skody bez pfisahy dobrSm
svedomim mohly ukt^zati, lipine zaplalili i odlo^jli az docela. A tech svrchopsan^ch
veci na velsi svedomi sv^ peceli s nasim dobr^m vedenim pfivesili jsme k tomuto listu.
jenz je d&n a ps^n v Brune ten lifer^' pred svat^m Ondfejein l^fa od boziho narozeni lisic
Ifi sta devades^t^ho sest^ho I^la.
(Orig. mit 6 gut erlialtenen Sig. im kiin. bohmischen Museiim zu Prag.)
355.
Markgraf Jodok erklart, da.ss dir Stadt Menitz-, welche er fur seine Lebenszeit ron dem
hdniginklosfer in Althrunn kaufte. sammt dem von ihm dort nngetegten grossen Fischteiche
nach seineni Tode an das genannte Kloster anheimfallen solle.
Dt. Bruun 30. Noveml>er 1396.
i\os Jodocus dei gracia marchio Braiideiuburgcnsis et Moravie etc. recognoscimus
lcnare presenciiim universis. Quod ab honorabilibus et deodevolis virginibus abbafissa et
325
coiiventu monasferii clauslri regint' in Antiqua Bruna. devotis fidelibus nostris dilectis. opiduni
Myenyn. dictuni Menays, comparavinuis pro certa peccunie summa. ipsis iam dudum persoluta.
cum suis universis ulililatibus dumlaxat ad tenipora vite nostre tenendum el possidendum.
Dicti quoque opidi huiusmodi empcionis et vendicionis contractu iam realiler nacti posses-
sionem piscinam utilem et mag-nam extruximus iuxta illud, que eidem opido tamquam contigua
apparet intuenti. condicionem siquidem memorati opidi per eandem piscinam meliorem facientes
evidenter. Verum animo pensantes quod ex diulurna tencione opidi antedicti. nobis decen-
dentibus, successoribus nostris possel dari occasio, se de opido intromittendi sepefato, tamquam
dubiis, quo contractu opidum prelibatum per nos tam diu fueril possessum, unde prenarratis
virginibus nova possent venire impedinienta ; cupientes ergo huius negocii recentem facere
memoriani tempore affuturo et disponere. ut nobis decedentibus pretuitum"! opidum unacum
prenarrata piscina libere et absque cuiuscunque hominis impedimento ad prescriptas virgines
abbatissam et conventum revertantur. disponiraus et maturo animo ac de cerla sciencia
ordinamus, ut completis diebns nostris absque raora sepefate virgines de ipso opido et eius
singulis pertinenciis. sicut per nos tentum est et tenetur. ac de piscina se intromittant et
ad usus ac utililatem suam ut rem propriam deinceps libere controvertant. quibus prefalum
opidum cum predicla piscina, ut prefertur per nos extructa, ob salutem anime noslre post
obitum nostrum reddimus hiis scriptis. decernentes nullum omnibus nostris succcssoribus jus
competere ad opidum et pcrtinencias eius ac piscinam preexpressam. In cuius rei testimonium
sigillum nostrum de certa nostra sciencia presentibus appensum est teslimonio litterarum.
Datum Brunne anno domini millesinio trecentesimo nonagesimo sexto. die et festo sancti
Andree apostoli gloriosi.
(Auf der Plicatur : De raandato domini marcliionis Laureneiua jjrotonotarius. — Orig.
Perg. mit anh. Sig. im m. Landes-Arcliiv .Art. Koniginkloster, lit. H. n. 3.)
350.
Nikolaus Bischof ron O/miitz enieniit deii Johaiiii Steppek zuni Haitplniaiin der Biufj Meilitz-.
Dt. Meilitz 8. Decemlter 1396.
i%icolaus etc. notumfaciuuis etc. Qiwd de fide, legalitate, providencia ct circum-
speccionis industria slrenui Johannis Sleppek militis et familiaris noslri fidelis summarie
fiduciam obtinentes ipsum nostro et ecclesie noslre Olomucensis nomine consliliiimus ordi-
navimus et fecimus, constituimus ordinanuis et facimus virtute prcsencium nostrum capitaneum
sive burgravium caslri nostri Meilicz, opidorum Wissaw et Pustmyr necnon villarum el
pertinenciarum districtiis eiusdem, sic quod idem Johannes idem castrum villas incolas
homines et districlum eiusdem cum suis emolumentis IVuclibus provenlibus et perlinenciis
univcrsis tamquam noster et ecclesie nostre Olomucensis capitaneiis sive burgravius regere
et tenere possit et debeat nostro nomine et eciam pro posse suo fideliter gubernare. Ceterum
*) Offenbar Sclireibfehler fur pretactum.
326
siimplus el expensas pro tenula castri et sustenlacione sua, videlicet familiarium holomkonum
vigiium portulanorum et aliorum pro necessitatis custodia dicti caslri secundum suam indu-
striam recipiat de provenlii)us bladis et aliis emolumentis nostris, ad ideni castrum Meilicz
speclantibus, prout necessilas id exegerit et sibi necnon familiaribus caslri el aiiorum
necessitatibus eius satisfaciat. de eisdem similiter penas sive mulclas minores cum aiiis
minutis proventibus recipiat, nobis et noslris tolo alio residuo reservato. Emendas vero
penas sive mulctas maiores, ac devoluciones et census, necnon steuras nobis dari et persolvi
debilas et consuetas nostro nomine similiter inquirat levet percipiat ac eadem pro camere
nostre usibus reservare et presentare tenetur et debet vel cum talibus disponere, prout id
a nobis habuerit in mandatis. Et ideoque de universis et singulis premissis tam silvarum
quam aliarum dicti castri noslri Meilicz et districtus eiusdem de emoluraentis proventibus
et pertinenciis nobis et ecclesie nostre legalem fidelem et racionabilem, quousque necessilas
exegerit, debet et tenebitur facere racionem. Eciam dictus Johannes miles et familiaris
noster dilectus nobis de caslro Meilicz, villis hominibus provenlibus perlinenciis et eius
districtu, sicul premillilur, tenebitur et debet condescendere fideliter libere et ad plenum,
dum et quum per nos desuper fuerit requisilus, contradiccione excusacione renitencia dolo
et fraude quibuslibel proculmolis. Premissa eciam omnia et singula facere et adimplere
nobis fide sua bona promisj' per certi sui tenoris literas speciales. Presentibus Jodoco de
Wolffsberg marscallo nostro, Kiliano milite de Hugowicz, Pelro Skal, Nicolao Broderii
advocato Wissoviensi, Alexandro camerario noslro et Nicolao de NeundorlF nostro nolario
fidelibus nostris dilectis. In quorum etc. Datum Meilicz die concepcionis sancle Marie virginis
anno etc. nonagesimo sexto.
(Inseriert in n. 356.)
357.
Johann Sleppek bekenut, da.ss er rom Olmiitzer Bisckofe Nikolaus zum Hauptmanue der
Burg Meilitz bestellt wurde. Dt. Meilitz 8. December 1396.
ligo Johannes Steppek miles notumfacio etc. Quod quia reverendus in Christo
pater et dominus Nicolaus episcopus Olomucensis, dominus meus generosus, de fide legalitate
providencia et circumspeccionis industria meis summarie gerens fiduciam me suo et ecclesie
sue Olomucensis nomine constituit ordinavit et fecit suum capitaneum sive burggravium
caslri sui Meilicz, opidorum Wissaw et Pustmyr. necnon villariim ac pertinenciarum districliis
eiusdem prout in literis dicti doinini inei episcopi patet evidenter, quaruin tenor per omnia
sequilur in hec verba : „Nicolaus etc. Datum Meilicz die concepcionis sancte Marie virginis
anno elc. nonagesimo sexto." (vide n. 356.) Idcirco ego Johannes Steppek miles antedictus
promitto bona et sincera mea fide omnia et singula premissa, prout in dictis literis dicti
domini mei episcopi continenlur, facere et adimplere fideliter ciim edectu. proiit in singulis
siiis pimctis claiisulis et articulis superius distinccius expressantur. El nichilominus promitto
327
boiia et sincera fide mea dicto domino meo episcopo suo et ecclesie sue nomine de dictis
caslro opidis villis incolis et hominibus libere et ad plenum condescendere. dum et quum
per dictum dominum meum episcopum desuper fuero requisitus, contradiccione excusacione
renilencia dolo et fraude quibuslibol proculmotis. Presentibus quibus supra. Datum ut supra.
sig-illo meo appenso, die el anno. quibus omnibus ut supra.
(Aus dem altesten Lehensquatern p. 121 im fiirsterzb. Archive in Kremsier. — Vid. u. 3.56.)
358.
Johatiit, Bisckof roii Leitomt/sl, bekennt. dass die Compensation fiir dcn Zins ron deu
niedergerissenen Hausern in Landskron iind die Grenzerneuernng z-iinscfien den Ackern
des Avgustinrrklosters und der Stadt stattgefunden habe am 9. Decemher 1396.
Johannes dei et apostolice sedis gracia episcopus Luthomislensis etc. (vid. n. 154.j
Acla sunt hec translacio scilicet monasferii nostri anno incarnacionis domini millesimo
trecentesimo nonagesimo lercio in festo sancte et individue Trinitatis." — Compensacio
vero civilati pro censu domuncularum depositarum et ceterorum, que illis annotantur, atque
metarum innovacio peracta sunt et decreta jam dicte incarnacionis Christi anno millesimo
trecentesimo nonagesimo sexto, die sabbati post concepcionem intenierate genilricis dei
Marie virginis benedicte. Discretis ac honestis viris civibus juratis Johanne Ungermanno.
Nyckelino Johann dicto. Nicolao Feyerobent, Cristanno Haymann dicto, Matheo Longo,
Nyckone Cezar appellato. Andrea Herdanno, qui eciam vices advocati lunc gessit, Nicolao
Traytwen. Petro Fabro, Nicolao Henrici. Henrico Swanwelt, Nicolao Foytel rem publicam
procurantibus seu administrantibus in civitate Lanczkrona crebro superius memorata
(Zusatzklausel zur 1'rkunde n. 154.)
359.
Briinn 10. December 1396.
iflarkgraf Jodok fordert den Markgrafcn von Meissen auf, die Muhlenmeister iti
Berlin zur Getreidelieferung an dcn Landeshauptuiaun Li|)old von Bredow anzuweisen.
(Riedel Cod. Brandenb. B. III. p. 1;!2.)
300.
Bischof Nikolaus ron Oiiniitz- verleiht dem Wolfram ton Panowitz fiinf Mark jahrHchen
Zinses in dein Dorfe Biskupilz- hi Lehensweise. Dt. Miraii lr>. Decemher 1396.
i\icolaus elc. iideli noslro VVolframo dc Panowicz quinque marcas annui census in
villa Biskupicz in dislriclu Znoymensi per mortem domine Margarethe, reiicle quondam
Herbordi vasalli nostri. que diclas (|uinquc uiarcas in dotalicium lenuil. habuil pacificeque
328
possedit et eciam per mortem Herbordi sine liberis defuncti ad nos legitime devolutas jure
feudi contulimus, donavimus ac presenlibus conferimus, damus et donamus cum singulis suis
juribus et pertinenciis universis, per te et heredes tuos legitimos mascuiini sexus in feodum
babendas, tenendas et possidendas. Presentibus Henrico de Byela dicto de Arnollowicz,
Bernhardo Hecht de Schuczendorf, Gerhardo de Meraw miiitibus, Cunczone de Smola et
aliis pluribus testibus fide dignis. Harum quibus sigiilum nostrum est appensum testimonio
literarum. Datum in castro noslro Meraw anno domini MCCCXCVI, feria sexta ante Thome.
(Aus dem Kremsierer Leliensquatern II. 119.)
361.
Markgraf Jodok bestattigt den von den osterreichischen und mahrischen Abgeordneten
icegen der Waff^enruhe der Letzteren mit den osterr. Herz-ogen und dem Lande Osterreich
abgeschlossenen Stillstand bis mm Sonntag Inrocavit (= 11. Marz) des nachsten Jahres.
Dt. Znaim 18. December 1396.
»% ir Jost von gotes gnaden marggraf und herre zu Merhern bekennen von ailer
solicher anvelle, scheden und gebrechen wegen, die sich zwischen der hochgebornen fursten
unser liben ohemen hern Wjihehnen und hern Aibrechlen vettern, herzogen zu Osterreich
etc. und unsern landen und leuten, und ouch zwischen unsern prelaten, herren, rittern und
knechten, burgern und andern unsern undertanen, geistUchen und wertlichen, wie die genant
sind, uncz her habent vorgangen, das dorumb unser rete, die ieczundt zu Seevelde beienander
gewesen sind, mit unser beider tail wissen und willen zwischen unser beredt und geteidingt
habent. das die zwischen unser in guten sullen besteen und bleiben uncz auf den suntag
in den vier tagen in der vaslen schirest kumftig, als man singet Invocavit. an alle argelist,
ane geverde. Und das wir ouch zu beider seit darumb einen tag mitenander suchen und
halten sullen auf den nechsten suntag nach unser frauentag zu der Lichtmezz, der nu
schirest kumpt, darutf denn alle vorgenante anvelle, scheden und gebrechen zwischen unser
freuntlich sullen ausgetragen und gericht werden. Es ist auch zwischen unser beredt und
getaidingt, das unser iecklicher zwischen hinn und der egenanten lichtmezz der scheden,
so die seinen genomen habent, als oben geschriben steet, genczlich sulien gewaltig werden
und die zu seinen handen nemen, also das hinfur niemand von Osterreich, wie der genant
were, darumb uns noch unser land oder leut zu Merhern. noch auch die unsern hinwider
den egenanten unsern ohemen hern Wilhelmen und hern Albrechten herzogen zu Osterreich,
noch ire land oder Jeut zu Osterreich, in dhaine weis ansprechcn, anvallen noch beschedigen
sullen ane geverd zwischen hie und dem vorgenanten suntag Invocavit, sunder ist auch
neralich zwischen unser beredt und taidingt, das diesclben uuserr ohemen, die herzogen
zu Osterreich, der seinen ainen darzu benennen und deme vollen gewalt geben sollen ; ob
geschech, das iemand in der obgenanlen zeit, das ist zwischen hinn und dem egenanten
sunlag Invocavil von Osterreich uns oder unser land, leut zu Merhern, in dhaine weis
329
nnvel imd beschedioet. als ofTt das geschieth, das denii derselbe, den iinserr egenanten
ohemen darzu geben iind benennt habent, fur sich, alzpald im das wirt zu wissen getan,
ernsllich darzu tun sol. damit das unvorzogenlichen widertaii und widerkert werde getreulich
und ane geverde. Zu oleicher weise sullen ouch wir maro-graf Jost der unsern ainen
darzu benennen und dem vollen gewalt oeben. ob geschech, das in derselben zeit iemand
von unserm lande zu Merhern unser egenante ohemen die herzogen und ire land oder
leut zu Osterreich in dheinen weis anviel nnd beschediget, als oITt das oeschiet, das denn
derselbe, den wir dorczu benennt und g-eben haben, fur sich, als balde im das wirl zu
wissen getan, dorzu ernstlich tun sol. domit das unvorzogenlich widertan und widerkert
werde getreulich ane geverde. Mit urkunt dicz briffes haben wir unser insigel annehaniren.
Geben zu Snoym noch Cristes geburt dreizenhundert jar dornoch in dem sechs und neiin-
zigisten jare des nechslen montaofes vor sand Thomas tage des heiliffen zwelfboten.
(Aus (lein Oiiginnle mitgetheilt vom k. k. Staats-Arcliive in Wien.)
303.
Die Stadt Olmutz- erklart^ dass sie filrderhin die Domherren nnd itbriyen Anf/ehdriffrn der
Olmiitz-er Kirche nicht schddigen wolle. Dt. Olmiitz- 1396. s. d.
Imos magisler civium, scabini, consules, iudex et iurati nec non cives et comnuinitas
civilalis Olomucensis pro nobis et successoribus nostris notumfacimus tenore presencium
universis. quod de mandato speciali serenissimi principis et domini nostri graciosi, marcbio-
nis et domini Moravie promisimns et promittimus prescntibus bona fide et sub honoris
puritate venerabilibus viris et dominis decano, preposito, archidiacono, scholastico, custodi,
canonicis et capitulo nec non rectori scolarum. vicariis, altaristis, prebendariis, minisfris et
personis ecclesie Olomucensis, tam presentibus (|uam futuris, eos aliquos vel aliquem ex
eis in eorum vel ecclesie iuribus, libertatibus, immiinitatibns, literis, privilegiis, graciis,
indultis et consueludinibus, observanciis et permissis ammodo in antea ali(|uibHS futuris
temporibus nolle impedire. impugnare seu perturbare per nos vel per alios directe vel
indirecte, sed eos et successores ipsorum eisdem uti et gaudere absque contradiccione libere
permittere velle. Expresse vero et riominalim eis et successoribus eoriim promillimus presen-
libus bona fide. ([uod eos alluturis temporibus ex quacunque occasione vel causa in biiroo
vel castro Olomucensi seu eorum altero non includemus aul eonim introiliim et exilum
impedientes, ac hec facienlibus aut facere molientibus prestabimus auxilium, consilium vel
favorem : quin imo huiusmodi conlradicemus, resistemus et prohibebimus fideliler cum effectu.
Promittimus eciam. quod de cetero (|uascunqu(; gentes forenses vel terrigenas non locabimus
ad domos prelalorum, canonicorum seu aliorum de gremio ecclesie existenciiim, nec (|uod
locentur, quanliim in iiobis est. consencientes. nisi hoc fu^ret de voluntale capiluli vel
illorum, qiiorum domus sunt. seu (]uorum polestate regunliir. Insuper eciam si in civilate
nostra ali(|ui ne forlassis reperti fiuTinl, qui fores ecck'siarurn effregissent, res sacras et
42
330
alias violenter asporlassenl. volinniis ad hoc libenter cooperari, si necesse fuerit et fuerimus
requisiti. ut lales ad salisfaccionem et ad oblinendum beneficium debili conpellantur. In
quorum omnium et singulorum teslimonium et robur perpetue valiturum presentes iiteras
fieri et sigiiio civitalis noslre minori de certa nostra sciencia fecimus appensione muniri.
Datum Olomucz anno domini millesimo trecentesimo nonagesimo sexto.
(Gleichzeitige Copie im Olmiitzei- Stadt-Arcliive.)
363.
BruchstHck eines Actes, iii welchem .Markgraf Jodok iiber die VerwUstungen ron Kirchen
iind Klostern spricht, die wcihrend des Krietjes z-wischen ihm und seinem Bruder Prokop
stattfanden. Dt. 1396. ^J
Jodocus dei gracia marchio et dominus Moravie ad futuram rei memoriam. Manifestum
esl plurimum. nec eg-et probacione. quia omnium fidelium chrislianorum et precipue, qui
illustrium principum sunt dignitate subnixi. verus honor et salutis gloria ab ipso Christo.
qui est princeps terre. verissime ac immediale dependet. Non dubium igitur, quin conveniens
et salubre existat. eius cullum au^ere et auctum conservare illesnm ; contrario A'ero
nepharium non dubilaUir. qui adversus allissimum nianus sacrilegas, ecclesias pia loca
personas ecclesiasticas bona et res ei ablalas invadendo, presuinunt exlendere. Sane ad auditum
nostrum certissima relacione pervenit. qualiler anno proxime prelerito tempore disscusionis
et controversie inter nos ex una. et illustrem principem, dominum Procopium, marchionem
Moravie, fratrem nostrum germanum, parte ex alia, terra Moravie in plerisque locis per
gentes armatas, que lege modestie et discipline non ducuntur, invasa depopulata et multimode
pregravata fuerit. quodque eo tempore, nobis de lerra absentibus et alibi arduis negociis
vehemenler occupatis. ecclesie. monasteria, persone ecclesiastice, iura, libertates, immunitates.
privilegia, littere, gracie, indulta, consuetudines, observancie nec non homines, bona, domos.
possessiones et res eorundem et precipue venerabilis matris nostre ecclesie Olomucensis
inter cetera et unacum aliis sint invasa graviter et offensa, eciam per gentes partis nostre,
que lamen de nostro mandato aut scitu minime processerunt
(Bruchstiick eiuer gleichzeitigeu Alischrift im mahr. Laudes-Arch. Nr. 57G.)
364.
Die Stadt Pohrlitz bekennt dem Klemens ron Piskowitz 10 Schock Groschen schuldig z-u
sein. Dt. Pohrlitz 1. Janner 13!)7.
»» ir Ilans Leykeb richler, Bohunko purgermeister zu den zeiten, Niclas Sayczar.
Tliomaii (iayslar, Andreas Wassincragen, Jakel Ledrer, Hans Smyd, Henrich Snabel, gesworne
und dy ganz gemein der slat zu Poherlicz bekennen olfenlich mit dieseni prief. das der
*) Das Jahresdatum wurde angesetzt nacli den AVorten der 1'rkunde „annu jjroxime praeterito* .
Vergl. auch die Trkunde u. 340.
331
brave nian herr Clemens und sein hausfrau Anna von Piskowicz angesehen haben unsern
ffeprechen und freuntschaft und haben uns gehhen zehen schok grossen prager niuncz und
merharischer zal. so zu weis. dy weil wir in dy zehen schok yr nicht gelden und aus-
richten. so schol ir garten. der da gelegen ist auf dy recht hant an dem ort vor unserm
spital. so ujan gegen Brunne zeucht. ledig se^Ti von aller steur und geschos. Ist aber.
das der vorgenant herr Clemens oder sein hausfrau denselben garten in der zeit wurden
vorkaufen und wir in ir zehen schok gr. nicht gelden, so schol wir und vorheissen in.
alle iar von den zehen schok gr. ein schok gr. auf den obristen tag. genant in der latein
epiphania doraini. unforzogenlich zu zinsen. Ist aber. das der obgenant herr Ciemens und
sein hausfrau ir gelt mit dem zins haben wolten. so sollen sie uns acht wochen vor lassen
wssen. so wel wir sie unforzoghch ausrichten ail ir gut als vorffeschrieben stet. Tet wir
des nicht. so geben wir in die kraft uns und die unsern aufzuhalden und das gelt nemen
under juden oder christen auf all unser schaden. Und das ails vorheissen wir stet zu halden
mit unsern euten treuen. Und wer auch den prief hat mit iren guten wissen. der hat
macht und Ivraft uns zu manen sam sie seiber. Geben zu Pohriicz under unserm angehangten
injjesidel fsic). Anno domini M^CCCLXXXXVIF in die circumcisionis domini.
(Oricr. Pprg. h. Sig. im Briinner Stedt-Archive.)
365.
Heinrich ron Lipa iind seiiie Sohne Heinrich iind Johann rerkaiifen dein Aiif/iixtinerklosler
in Kromau z-ehn Mark blossen jahrlichen Zinses in dem Markte z-u Hostraditz.
Dt. 3. Janner 1397. s. I.
W ir Heinrich von der Lippen des kiinigrichs zue Beheni obrister marschalich.
Ilinczo und Hannsz unsere siin auch von der Lippen, mit alien unsern erben und nochkoramen
wir bekennen und thun khunt mit dem gegenwertigen briif ailen den, die ihn sehen oder
horen iesen. die nu sein oder hernach khiinftig werden. das wir mit wolbedachtem mutt.
ratf unser nechsten freundf recht und redlich verkauft habcn und verkaullen mit dem gegen-
vverlig briff dem geistlichen manne priider Hannsen genant Probstel, die zeitt prior desz
klosters in unserem sfift zue Crumpnaw. unserera Heben und dera ganfzen convent doseibsf,
des ordens des heiligen sand Augustin. und wer den brieff mit seinera guten willen inn
haben wirt. zehen raarck grosser fennig prager niiintz und merherischer zahi und weriing
pios ewiffs zinnsz auf unserem gericht und der raautt zue Hosfraditz, die ira der richter
Hanns der Panchacht scheph und Uiricb Grochner zue der zeitt burgermeister und die
schephen Xikias Jlaraticz, Hanns Sweroiff, Peler Chimarieins, Peter Flonder. die zue der
zeift sein und die hernach werden, schuilen und geluben zue geben rait iren gutten treuen
zue zwen tegen in dem jahr, zue sand Girgentog fiinf raarck grosser und zue sand
MicheisfaiT fiinf marck grosser, die der vorgenanfe pruder Hanns von uns gekauff hatt
iirab hunderf raarck ffrosser pfennig, die er uns mit gcraifera geid bezahit hatf, iind wir
332
die zue unserem frumen und nutz angelegt haben. Die vorgenanten zelien marck grosser
oeloben wir ihm oder dem, wer den brieff mit des vorgenanten pruder Hanns gutten
willen inn haben wirt, an minnerung und an alles newer unvertzogenklich auf die vorgenanten
tao- zue geben, als lang, das wir die vorgenanten priider aus unserem stift auf sinen beweisen
und zaigen aJs sichern plosen ewigen zinns auf rechtem erb und auf wolgestiftem gutt bey
zweien meilen von der statt zue Crumpnaw auch auf sand Georgen tag ftinf marck und
auf sand Michaelislag fiinf marck ewigis plos zinns. Und ob wir vorgenanten richter und
schephen dem egenanten pruder Hannsen und dem convent oder dem, der den brieff wirt
haben mit seinem gutten willen, den obgenanten zinns nicht geben zue rechten tagen, als
vor begriffen ist, so soU zue handt der richter und der burgermeister. die die zeitt sein
oder der schephen einer, wenn sie gemant werden, einreitten zue Znoym in die statt in
ein erbar ffasthaus. wo iu von den vorgenanten pruder Hanns oder von den, die den briff
mit seinem gulten willen inhaben werden, eingezeigt wirt, iglicher niit einem knecht und
mit zweien pferten und doseibst inligen und laisten als inligens und laistens recht ist in dem
landt zue Merhern. und nicht ausz zuekommen auf kein recht, uncz das in der vorgenante
zinnsz an mynnerung gantz und gar bezahlt wirt. Wer aber, das sich die laistung vierzehen
tag verzug nach der manung, es wirdt geiaist oder nit gelaist, so geben wir den vorgenanten
die macht und kraft, den obgenanten zinnsz und allen den schaden, den sie genohmmen haben.
mit redlicher beweisung zue nehmmen zue Juden oder Christen auf all unser und unser erben
schaden und des rates und der gantzen gemein des marcktes zue Hostraditz schaden; und
fiir sich scholl gelaist werden. uncz das ihn all schaden, die sie redtlich beweisen mochten.
gantz und gar werden verricht und ])ezahlet. Auch geben wir vorgenannten herrn in den
gewalt. auf zue halten und zue pfenden und zue hindern an ailen stetten unser leutt und
ihr ffutt als lang, das in genug geschicht, es sey mit eigen kraft oder ander hilff an
widerredung geistlich oder weltlichs gericht. Auch geloben wir vorgenant richter und
schephen die ielzund sein oder hernach werden, und die gantze gemein desz marcktes zue
Hostraditz von geheissen unsern vorgenanten gencdigen herren willicklich alles das stett zue
halten, das oben an dem briif geschriben steht. Desz zue einer waren sicherheit und
bestetigung haben wir vorgenante all unsere insigeli an den briff angehangen ; auch haben
wir gebeten die vesten und unser lib und getreu manne Marquarten von Pechlicz, die zeitt
burggraff zue Tempefstein, Przibiken von Polan, Hannsen von Bedrowicz, dasz sie ihre
insigell zue gezeugnusse der sache sue. unsern insigeln an den briff an haben gehangen.
der geben ist noch Christi geburt dreizehen hunderl iar darnach in dem siben und neiin-
zigsten iar am nechsten miiichen nach dem neuen iar.
(Aus dera Arcliive des Stiftes s. Thomas in .Artliiiiuii F. .36. n. 624.)
333
306.
Dt. Rom b. Juiiiier 1397.
Bonifaciiis papa IX. confert altare sanctae Dorotheae in ecclesia B. 3Iariae Virginis
Opaviae Joanni Merkelini presbytero Vralislaviensi per obituni Theodorici de Nassedle vacans,
quod Mathias de Pefrowicz de jiire sibi competere praetendebat et qiiod deinum tanien
"ultronee cesserat. Jubet itaqne Bonifacius papa, ut Henricus Griinnhart de Westerholt
cansaruni palalii apostolici auditor diclum Johannem in possessionein dicti altaris inducat.
etiani contradicente episcopo Oloinucensi vel capilulo vel alio quocunque. — Dt. Rome apud
sanclum Pelrum VI. Idus Jaiiiiarias ponlificatus nostri anno octavo.
Orig. Perg. Bleisigel im Olm. Cnpitel-Areliive.)
367.
yikolaiis. Bischof ron Olmiilr:. best(itti(jl den znnscheu dem Kloster Saar iind dem Pfarrer
in yetistadfl gefdllteii Schiedssprtich. Dt. Olmiitz 9. Jditner 1397.
:\icolaus dei et aposfolice sedis gracia episcopus Olonuicensis cf capitulum eiusdem
ecclesie Olomucensis tenore presencium recognosciinus nniversis. quod cum pridein venerabilis
abbas et reliffiosi viri conventus monasterii Fontis sancte Marie iii Zar Pragensis diocesis,
ordinis Cisferciensis, ex una. el Damianus reclor parrochialis ecclesie in Xova Civitate
nosfre dyocesis parfe ex alfera. super quibusdam decimis. dampnis ef interesse. ac lites
et quesciones. quas mutuo intraverunlYel inter se habuerunt. corain cerlis jiidicibus. super
quibus propfcr bonum pacis et concordie in honorabiles viros dominos et magisfros Nicojaum
Lufhoraisl arbifrum et Adam doclorem decreforum archidiaconum Gradicensein superarbilrnm.
hincinde lamquam in arbitros seu amicabiles composilores. de allo et basso sub pena ducen-
laniiii sexaifenarum ffrossoruin praiiensium. concorditer compromisernnf eoruin parere mandatis
et pronuncciacioni, sicut in compromisso super hoc faclo et eius forma plenius expressalur.
Et cum post hoc nobis supplicaverint. ut propter maiorem firmifatem, eo quod idein
Damianus cum ecclesia sua nosfre esset dyocesis et jurisdiccionis. eidem compromisso
consenlire ipsumque auclorizare ul valeret dionaremur. Xos ilaque ipsarum parciiim peficionibus
tamquam jusfis annuentes. premisso tractafu sollempni dicfum compromissum ut supra in
sua forma faclum. gralum el raliim habenles. eidem presenlibus consenlimus. ac ipsuin
approbamus et aucforilafe noslra ordinaria cum ipso capifulo nostro presenfibus in biis
scripfis auctorizamus. In quorum omniiim et singulorum tesfimonium noslrum siaillum unacum
sigillo dicli capiluli nostri de noslra cerla sciencia presenlibus sunt appensa. Datum el aclum
Olomiicz anno domini. millesimo Irecentesimo nonagesimo sepfimo. indiccione quinta. die
nona mensis januarii, bora nona vel£quasi. ponlificafus sancfissimi in Chrislo patris et domini
nostri domini Bonifacii dicrna dei providencia pape noni anno VII presentibus honorabilibus
334
ct discrefis viris dominis Ilarlklebo, niagistro Sandero archidiacono Preroviensi, Johanne et
Martino de Uteri canonicis dicte ecclesie Olonnicensis circa preniissa testibus constitutis.
Et ego Mathias quondam Duchonii de Olnmucz clericus Olomucensis dyocesis, piiblicus
anctoritate imperiali notarins etc.
(Orig. Perg. mit 2 hangend. Sig. im m. Laudes-Arch. Art. Saar, lit. A) n. 79. — Ab-
godruckt bei Steinbach II. p. 124.)
3«8.
Nikolaus Bischof ron Olmiltz gibt dein Pecha ron Moravican einen Hof in Blansko zum
Lehcn. Dt. Mirau 11. Janner 1397.
i\icolaus etc. notumfacimus etc. Quod fideli nostro Pecha de Morawiczan etc. curiam
allodialem ante opidum Blanczk cum omnibus juribus et pertinenciis per mortem bone memorie
Marci de Kunicz vasalli nostri sine liberis defuncti, qui dictam curiam cum suis pertinenciis
in feudum tenuit etc. recepto prius ab eo pro nobis et ecclesia nostra Olomucensi desuper
debite fidelitalis et omagii, sicut juris et moris est, prestito juramento, jure feudi dedimus
etc. per eum et heredes suos legitimos in feudum habendam tenendam et possidendam cum
suis juribus et pertinenciis universis. salvis tamen serviciis nobis et ecclesie Olomucensi
faciendis, que ab antiquo fieri sunt solita et consuela. Volumus eciam, si dictus Pecha, quod
deus avertat, decederet prius quam Sophia uxor sua, e.xtunc dicta Sophia diclam curiam
cum suis pertinenciis in dotalicium, quod vulgariter leipgedinge dicitur, habere debet iuxta
morem et consuetudinem vasallorum episcopatus nostri Olomucensis. sicut alie mulicres
dotalicia videlicet leipg-edinge in episcopatu nostro Olomucensi habere solent ab anliquo. In
quorum teslimonium etc. Presentibus Johanne Kuchmeister burgravio nostro in Meraw,
Marquardo de Modricz, Alexandro camcrario feudalibus nostris dilectis. Datum Meraw feria
quinta post festum epiphanie domini anno domini M°CCC° nonagesimo septimo.
(Ki'cmsierer Lehensquiitern II. p. 123.)
Xikolaiis., Pfarrcr iii inij. Oslra crlcgt cor dcin Official dcr Praijcr Kirche 80 Groschen
iind wird roii dcr E.vcommnnication befrcit. Dt. 17. .Jainicr 1397.
t. onstiluli coram nobis Johanne Kbel elc. offiriali Prag., et actis nostris ohligaloriis
dominus Nicolaus, plebanus ecclesie in Ostroh Olomuc. dioc, et magister Conradus de
Braclis elc. sindicus ecclesie Prag. et procurator domini Fridrici, canonici ecclesio sancti
Petri Wissegradensis, ac Miksiconis, purgravii in Lukaw, et aliorum quondam citalorum ad
inslanciam dicti domini Nicolai coram prediclo domino officiali el maoislro Mensone. sacre
llieologie professore. subconservalore sliidii Pragensis. prefalus dominus Nicolans LXXX'''
grossos persolvil diclo Miksiconi. videlicel magistro Conrado pro eodem. prout se oi)lioavil,
et unam sexagenam cum media dicto 3Iiksiconi et suis consorlibus solvere promisil in medio
quadragesime venluro de proximo. ob cuius non solucionem pecunie extilit excommunicatus
sub pena excommunicacionis isic).
Ibidem eciam diclus dominus Nicolaus dixit el proposuil. qualiler ob nonsolucionem
quarundam pecuniarum pro fabrica ecclesie Pragensis excomraunicalus esset nec scirel
propter absenciam magistri labri(ce), cum quo concordare veliet (?), domini decani sancti
Apollinaris, petens se absolvi ad certum tempus propter absenciam dicti domini decani et
ab aliis senlenciis quibuscunque lalis ob nonsolucionem pecuniarum diclo domino Fridrico,
Miksiconi el consortibus suis. El dominus officialis ipsum dominum Nicolaum ab omnibus
sentenciis absolvit el alias cessaciones a divinus relaxavit, et expensas pro lilleris. viis et
cursoribus taxavit ad seplem sexagenas gross. et decem grossos, videlicel decem e! seplem
lilteras. exclusisque litteris emanatis el non taxatis post dies mensis Oclobris anni preterili
mandavilque diclas expensas solvi binc et quindenam posl fesluni sancli Georgii proxime
venlurum unacum expensis lillerarum et viis nondum reporlalis nec laxalis post dies mensis
Oclobris prescriplos sub pena excommunicacionis ; que onuiia el singula diclus dominus
Nicolaus facere et adinplere promisil. proul prescribitur, sub pena excommunicacionis. —
Actum anno domini M"CCCLXXXXVII die XVII mensis Januarii. presenlibus magislro Jaxone
advocalo. Wenceslao ef Andrea. nolariis publicis.
(Aus dein Lib. ulilig. II. 12 Fol. 139 im Prager Metrop. Capite l-Arcliive.)
310.
Das Kloster Velehrail rerliaiift lUis Dorf Dolojjlas fiir 201) Murli Prai/er Groscheii dem
Weiizel roii Doloplas iiiid seiiiem Sohiie aiif ilire Leheiisz-eit.
Dt. Velehrad 12. Juiiiier 1397.
Aos Chonradus divina miseralione abbas, Nicolaus prior. Wenceslaus supprior,
Joannes celerarius, totusque convenlus monasterii WcUegradensis, Cisterciensis ordinis, Olomu-
censis dioecesis, recognoscimus tenore pr.TBsentium universis, quod incumbenlibus nobis
debitorum noslrorum causis el litlerarum noslrarum judaicarum exsolvendis et pecuniam
aliunde babere non valentibus. habilo prius super hoc cum nostro convenlu consilio maturo.
in hunc convenimus assensum. quod praHliclis debitis persolvendis et pecuniis acquirendis
villam nosfram Doloplass nuncupatam famoso viro Wenceslao diclo de Doloplass, rite et
rationabiliter vendidimus pro ducentis marcis grossorum denariorum. ^pagamenti moravici
(el| numeri parala in pecunia. in tolo ab ipsis nobis Iraditis et solutis. el virlute prajsenlium
vendimus. damus. Iribuimiis. conferimiis. el resiirnamiis. el omnimodo invisceramiis ad
lempora vilae ipsorum duntaxat cum omnibus suis juribus. proprielalibus. usibus, fruclibus.
336
donariis. horainibus. decimis. agris cuitis et incultis. pralis, pascuis. aquis. aquarum decur-
sibus. piscationibus. sylvis. rubetis. virgultis. nemoribus. venafionibus. aucupationibus,
impositionibus. steuris. servitiis, ac generaiiler universis proventibus et pertinenliis. quibus-
cunque nominibus vaieant declarari. et ad diclam villam sunt pertinentia. cum pleno jure
et dominio absque diminutione. prout nos ipsi pnefatam villam in campis et villa ab antiquo
tenuimus et possedimus. nihil juris proprielalis, seu dominii nobis et successoribus nostris,
noslro(|ue monasterio in vilia eadem relinquentes. sed totum jus et dominium. quod nobis
in priBdiclis bonis competebat. in antefatos videlicet Wenceslaum dictum de Doloplass et
filium suum, eliani Wenceslaum. transducimus. largimur. conferimus. pleno jure et dominio
ad vitam eorum duntaxat. ita. ut ipsi pr;efata villa uti et frui debeant, prout ipsis mejius
videbitur expedire. sine quolibet impedimento. quiete et pacifice possidere, manutenere,
regere libere et bereditarie. el si unus decedet. ailer. seu altera superstes ea bona possi-
debit pleno jure et dominio ad tempora vitse suje, eximentes eos ab omnibus donarii (sic),
tributis. daciis. exactionibus. steuris regalibus et principalibus, monasterialibus et universaliter
ab omnibus vexationibus quibuscunque. Cum autem curiam colonariam in villa Doloplass,
quam pro nunc inter homines ibidem residentes ad colendum divisit vel exposuit, parala
pecunia ab ipsis hominibus redimet. et per ipsos locata possederil. ex tunc posl mortem
ipsorum omnia mobilia vel immobilia in campis ad dictam cnriam spectantibus. et in ipsa
curia remanentibus. ad nos et nostrum monasterium sine quolibet obstaculo absolute rever-
tentnr. Cum aulem dominus nniv^ersorum praefalos videlicet Wenceslaum dictnm de Doloplass
filiumque suum Wenceslaum ex hoc mundo evocaverit. statim antedicta villa cum cnria
colonaria cum omnibus juribus, proprielatibus, appcndiciis et perlinentiis universis, prout
superius exposilum. etiam cum pleno jure et dominio absque impedimento haeredum, succes-
sorum et amicorum quorumcunque sine solulione pecunise ad nos el nostrum monasterium
libere et absolute revertentur. In quorum evidens testimonium siffilla nostra abbatis et
conventus animo deliberalo et de nostra certa scientia pr;esentibus snnt appensa. Datum et
actum in Wellegrad anno domini 3ICCCLXXXXVII. feria sexta infra octavas Epiphaniae
domini nostri Jesu Chrisli.
Inseriert iii u. .371.^
371.
WeHZ'cl roit Dolopla.s hihI sein So/iit crbUireiu dfiss sie roiii Kloster Vele/irad dax Dorf
Doloplas tiiii '2i)l) Mark Praf/er Grosclien anf ihre Leheiis:-cit ijeliaiift haheit.
i)t. 13. .Iditiicr 1.397. s. I.
ligo Wenceslaus de Dolopias. una cum iiiio meo Wenceslao nomine, tenore
pra-senlium rccognoscimus universis. nos villam Doloplass cum omnibus suis juribus, usibus,
proprielalibus et perlinentiis apud venerande religionis viros et dominos. dominum abbatem
et convenlum in Welehrad rite el rationabiiiler emplionis lituio pro ducenlis marcis gros-
soruin denarioriiin paffamenti inoravici comparasse. super qua ([nideni eniptione a dictis
dominis litteras roboratas siffillis ipsorum recepimus. quarum tenor per oninia sonat in JKec
verba : Nos Chonradus etc. Datum Wellegrad anno domini MCCCLXXXXVII. feria sexta
infra octavas Epiphanise domini nostri Jesu Christi (v. n. 370). — Ego vero Wenceslaus
prfedicfus et filius meus Wenceslaus. ac successores nostri taniquara gestores hnius rei el
causae principales virtute pnesentium omnia et singula pricscripta in omnibus suis punctis.
articulis, et clausulis roboramus. et laudamus penitus et in toto. sub harum siffillo meo
praeappenso testimonio liUerarum. nec non nos Laczko de Crawarz dominus in Helffenslein.
Alsso de Doloplass residens in Skuben. Ulricus de Duban residens in Hustopecz. Joannes
dictus Czech de Kraczicz residens in Traplicz per ipsum Wenceslaum ad habundatioris
cautelfe prtesidinm specialiter rogati sigilla nostra priesentibus appendimus in clarius testi-
inonium omnium praemissorum. Datum die octava Epiphaniae doinini nostri salvatoris
MCCCXCMI.
lEinfache Abschrift iu der Cerr. Sammlung n. 120 f. 289 im mahr. Landes-Archive.)
312.
Busek. Of/icial des Bisc/iofcs ron LeitomijsL transsumirt eiiie Urkuiidc fiir das Auf/usliiicr-
klostcr in Landskroii ddo. 22. Februar 13S.5. — Dt. LeitomijsL 21. Jdnner 1397.
In nomine domini amen. Xos Jacobus Bussco baccalaureus in decretis. oflicialis et
vicarius reverendi in Christo patris et domini domiui Johannis dei et apostolice sedis gracia
episcopi Luthomislensis in spiritualibus generalis. notumfacimus universis, quod constilutns
personaliter in figura judicii coram iiobis bonorabilis vir dominus Jobannes plebanus nunc-
cupatus seu curam animaruin christifideiium parrocbianoruin monasterii beate Marie virginis
in Lanczkrona Luthomislensis diocesis gerens. ordinis canonicorum regularium sancti
Aueustini suo et tocius capituli sive conventus eiusdem monasterii noinine quandam patentem
litteram in parffameno scriptam. quam tunc in suis tenebat manibns. sigillis duobus magnis,
quorum primum erat rotundum. in cuius medio quedam imago pontificalibus induta. pede
uno protenso, alio quasi ad geniculandum inclinato. sub nianu de.xtra et dextre scapule
curvaluram seu baculiim pasloralem sustentans. in manibus utrisque ecclesiam duos (sic)
lurres habentem gestare videbatur. pendentem in filis sericeis viridi et uno filo rubo (sic)
tamen mi.xto: ab utraque parte oiusdtm imaginis ad partem inferiorem declinando erant
quedam litere capilales. videlicel hec : ..Fridricus episcopus" : litlere vero circiimferenciales
eiusdem sigilli capilales per omnia eranl tales : -f Ecelesia. Olonincensis." Aliud vero
siirillum eral similiter magnum oblongum de cera rubra. albe cere impressum, pendcns in
filis sericeis albi, rulR el viridi isic) coloris. in cuius inedio iniago pontificalibus induta.
sedens sub ciboriis. manu dextra quasi ad benedicendum extensa et sinistra curvaturam seu
baculum pastoralcm tenens videbalur: ab utraque parte vero eiusdein imaLnnis erant duo
clippei. in clippeo a dextris quasi quedam riige videbantur. in clippeo vero a sinistris capul
338
equi cum guture freiialum apparebat ; liltere vero circumferenciales eiusdem sigilli capitales,
ut prima facie apparebaiit, per omnia eraiit tales : ,,-j- Petrus dei gracia ecclesie Oiomucensis
episcopus," — siaillatam publice exhibuit. presentavit et oslendit. cuius quidem littere tenor
sequitur per oninia in liec verba : „In nomine domini amen. Cum dioiuim iuslum exislat etc.
Datum et actum Anno domini MCCC° octuagesimo quinto in cathedra sancti Petri quo
capiluiuni in ecclesia nostra Oloraucensi celebratur generale." — (Vid. Band XI. n. 351.).
Quaquidem httera sic exhibita et ostensa ac presentata mox prefatus dominus Johannes
pelebat, eandem copiari transsumi exemplari transcribi sub publica manu cum nostri inter-
posicione decreti, ul presenti transsumpto tam in iudicio quam extra plenaria fides possil
adhiberi. Nos igitur Jacobus Bussco, officialis et vicarius prefatus peticionibus dicti domini
Johannis utpote iustis annuentes litteram suprascriptam per Vitum de lompnicz. notarium
actorum et scribam causarum consistorii Luthomislensis nostrum, sub publica manu trans-
sumendam sigillo([ue vicariatus curie Luthomislensis sigillandam mandavimus et decrevimus.
volenles et lenore presencium decernentes, (|uod presenti transsumpto deinceps in omnibus
et per omnia plenaria fides adhibeatur lam in iudicio quam extra, sicut littere originali,
ipsumqne transsumplum fidem faciat in agendis: quibus omnibus et singulis nostram inter-
ponimus auctorilalem el decretum. In cuius rei testimonium presens transsumptum per
Vitum notarium conscriptum sigillo vicariatus noslri appensione iussimus communiri. Datum
Luthomisl anno domini miliesimo trecenlesimo nonagesimo septimo, indiccione quinta, die
XXF mensis Januarii, hora completorii vel quasi, pontificatus sanctissimi in Christo palris
et domini nostri domini Bonifacii divina providencia pape noni anno octavo, in consistorio
Luthomislensi. ubi jura redduntur. Presenlibus discretis viris dominis Johanne de Skutecz
presbitero, capellano reverendi in Christo patris et domini domini Johannis episcopi Lulho-
mislensis, Nicolao de Praga baccalaureo in artibus, Johanne de Zabrzeh et Stephano de
Zaluzeh, clericis Lulhomislensis diocesis et aliis testibus fidedignis.
Et ego Vilus nalus quondam Petri de Lompnicz clericus pragensis diocesis publicus
imperiali auctoritate et actorum curie episcopalis Lulhomislensis juratus notarius elc.
(Orig. Perg. mit anh. Sig. iiu malir. LMudes-Arcliive, Olm. August. lit. F. n. 1/C.)
313.
SmU. ArchidiacoH von Leilmerilz und Canonicus von Olmiilz, erklart ror dem Prager
Of/lcial, dass sich der OlmUtzer Canonicus Andreas rerp/lichte die 30 Mark, icelche er
dem Olmiitzer Canonicus Philipp schuldet, innerhalh eines ijewissen Termines zu bezahlen.
Dt. 5. Febniar 1397.
Conslitulus personaliter coram nobis Johannc Kbel officiali et aclis nostris obliga-
toriis honorabilis vir dominus Smylo, archidiaconus Lulhomericensis in ecclesia Pragensi et
Olomucensis canonicus, dicens se habere mandatum ad infrascripla ab honorabili viro domino
Andrea, decano ecclesie Olomuc. predicte, conccssum, proul in cartha eidem domino Smyloni
339
per ipsum (lecanum de manu sua. ut asseril. sibi assignala continetur. confessus est et
recognovif. eundem dominum decanum teneri et debitorie oblig-ari in XXX'' marcis gross.
prao-. denariorum honoral)iii viro domino Philippo, similiter canonico dictarum ecdesiarum
Prag. et Oloniuc. racione veri mutui: quas quidem pecunias dixit et promisit, dictum
dominum decanum velle huiusmodi pecnnias persolvere in terminis infrascriptis, videlicet
X sexaffenas in Penlhecostes. X sexaa. in sancli Marlini et residuas deceni sexagenas in
Purificacionis feslis proxime venturis et se inmediate secuturis sub pena excomnumicacionis,
eundem sponle submillendo pene eidem. Est eciam expressum ibidem, quod prefatus dominus
decamis infra binc et se.x septimanas proxime venturas ratificabil aclum obligacionis pre-
scripte per prefalum dominum Sinylonem factum per instrumenlum ralificacionis in forma
debila. alias lapso termino eodem racione caucionis sue (?) ab iuffressu ecclesie suspendet(ur)
per nos officialem ob non comparicionem in terniino. ad quem erat et est citatus, et cuius
caucionis (?) vis est suspensa ad lerminum prediclum sex seplimanarum. Actum anno
LXXXXVII die V mensis Februarii presenlibus honorabilibus viris dominis magistro Adani.
mairistro Xicolao Puchnik. canonicis ecclesie Pragensis. magislro Georgio Bora etc.
(Aus dem Lib. Obligat. II. 12 F. 140 im Metroij. Capitel-Archive in Prag.)
.'$«4.
Markgraf Jodok erklurt, dass er coin Koing We/iz-el IV. die Ober- und Niederlausitz
erhalteu und demselhen iin Falle, dass er ohne muiiuliche Erheu stiirbc, die JSachfokje
in Bruudciihurij uud iin Elsasse z-uyesichcrt kuhe. Dt. Fruf/ 0. Fchruar 1397.
W ir Jost von gotes gnaden martjraf und herre zu Merhern bekenncn und tun
kunt olfenlich mil diesem brive allen den. die in sehen oder horen lesen. Wann der aller-
durchlnchliirsler fursle und herre, herre Wenczlaw Romischer kuni>. zu allen zeiten merer
des reichs und kunig zu Behem. unser liber gnediger berre. durch sunderlicher treuen
willen, der er sich zu uns vorsicht und sunderlich dorulf. das zwischen demselben unserm
i:nedigen herren dem kuniire und ouch uns stete gancze und unverrucklc libe uud treue
fiirbasmer bleibe. mit gutem willen und umbelwungen, und oucb mit guleni rate seiner
furslen. herren. edlen und gelreuen uiis die nochoeschriben seine lande und slele, mit
namen das herzogthum zu Gorlicz init der manschalfl. und allen andern zugehorunghen,
als die seliger gedechtnusse etwenn der hochaeborn furste herre Johannes herzoo- zu
Gorlicz sein bnider. unser liber velter. die weile er lebte, gchabl und besessen hal: ilem
Budissyn. hause und stal. mil den sleten Luban. Lubaw und Camencz und dorczu mil allen
und io-lichen merkten. dorlferii. maiinen. mansclielflen, lehen, lehenschelflen geistlichen und
wemtlichen. eckern. renten. zinsen. nuczen und allen andern iren zugehoriinghen. die in
die hoiiplmanschain doselbest zum Budissin gehoren, mit namen also. das wir Budissin hause
und slat mit allen obgeschriben seinen zugehorungen von datiim dicz brives iiber fumfl'
gancze jare. die nechsl nochenander volgen. lediglichen iiiid an allerlei hindernisse lialden
340
und besictzen suUen. Wenn oiich dieselben funifF jare vorg-anghen sind. und der egenant unser
herre der kunio- sulche zehen lausend schok arosser, die er niit der hochgebornen Elzbethen.
etAvenn des eg-enauten seines bruders Herzog Johansen unsers vettern tochter zu heimsteuer
und mitffabe g-eben sal. dem hochgeborn fursten hern Fridrichen, des hochgeborn fursten
hern Balthazar lantgrafen zu Duryngheu und marggrafen zu Meissen sune, unserm liben
obem vorrichtet uud bezalet hat, so sullen wir Budissin, hause und stat. mit allen ab-
geschriben seinen zugeborunghen unser lebtage innebaben und besictzen. Wer aber. das
wir Budissin. hause und stat, mit iren zugehorunghen mit unser selbis gelte an uns lozten.
so sullen wir die gleicherweis unser leblage haben und sulche zehentausendt schok grossen,
domite wir die obsenanten hause und stat mit iren zugehorunghen geloset hetten, die mogen
wir vorschaifen und vori>eben, weme wir wollen. Item das land zu Lusicz mit dcr manscliafft
und den steten Luckaw, Kalaw, Lubin, Golssin, Gubin, Spremberg und allen andern steten.
merkten und dorffern, renten, zinsen, nuczen, die in die houptmanschaft zu Lusicz geboren.
die ouch der egenant unser gnediger herre der kunig und der obgenante etwenn sein bruder
herzog Johannes, unser vetter, in demselben lande zu Lusicz gehabt haben. Item die stat
zur Sittaw mit der vogtey doselbist. der manschalft und alien zugehoruneen, die zu derselben
stat und vogtey gehoren. und vornenilichen mit allen und iglichen mannen, manscheinen.
lehen, lehenschefften geistlichen und wernthchen, und dorczu niit allen steten. slossen.
vesten, merkten. dorffern. renten, zinsen, beten, bussen. eckern. welden, wisen. puschen.
streuchen, gejegden, hschereien, nuilen, teichen, bergen. slichten. telern, wassern.
wasserleuften, mit voller und ganczer herschafft, als der egenant unser gnediger herre der
kunig und der obgenant sein bruder dieselben lande bis uff diesen heutigen tag innegehabt
haben, eingegeben und vorschriben hat, also das wir die weile wir leben die ob-
geschriben lande, stete, vesten, merkte und dorffere mit iren zugehorunuren haben. halden
und geruhliclien besitczen sullen, und das aucb dieselben lande, stete, burge, merkle uud dorffere
niitsampt den obgenanten herzogthumeu und landen zu Gorlicz und zu Luczemburg und
der lantfogtie zu Elzassen nocb unserm tode, ab wir an erben sturben, an den egenanten-
unsern gnedigen herren den kunig, sein erben und nochkomen, kunig zu Beheni, an allerlei
hindernusse und widersprechen komen und gefallen sullen, als das alles des egenanlen unsers
gnedigen herren des kuniges maiestatbrive, die er uns doruber geben bat, wol usweisen.
Und dovon mit wolbedacbtem uiute und rechter wissen so globen wir dem egenanten
unserm gnedigen herren dem kunige bei guten treuen und an alles geverde, das die egenanten
stete und vesten, die er uns eingeben hat, alle die zeite, und er lebet, seine und seiner
amptlute zu seiner notdurffte offene slosse sein, also das sie sicb domite dorutf und dorein
gen allermeniglichen behelffen mugen, wenne und wie dicke in des not geschicht, doch an
unsern merklichen schaden. Ouch so sullen wir keinerlei amptlute, burgrafen oder vogle
von neues setzen, es sei denn, das sie zuvoran globen und sweren, das sie noch unserm
tode, ab wir an erben abgingen, sich an den egenanten unsern gnediaen herren den kunig.
seine erben und nachkumen. kunige zu Behem. und an nimanden anders halden, und in
domitle gewartende sein: und in ouch des ire offene vorsigeite brive geben, als olfte sich das
341
gebiiret und des iioldurfnis) sein wirdet. Und dovon von sulches gulen vvillen weaen, den der
eg^enante unser gnediger herre der kunii>' zu uns hat, so habcn wir iin zu widerstatung mit wol-
bedachfem raute, rate unser herren, edlen und getreuen, die nochgeschriben unsere lande. mit
nanien das (iirstenthum nnd hinde der marke zu Bn.ndenburg niit allen und iglichen^seinen her-
lichkeiten. bischlunieii. oraHen. orafscherten, herren. herscheirien. mannen, manschefFten, lchen,
lehenscheften, beide oeistlichen und werntlichen, und dorzu mit allen steten, slossen, vesten,
burgen. merkten, dorffern, renten, zinsen, nuczen, beten. orbeten, pfantscheften, eckern,
wisen. welden, puschen, streuchen. bergen, slichten. telern, geyegden. vogelweiden. teichen.
seen. wassern. wasserleuften. vischereien. mulen. bussen. niit ganczer und voller herschaHt
und allen iren zugehoruniien. wie die oenant oder wo die gelegen sind. nichtes usoenomen,
als uns dasselbe lande der niarke zu Brandenburg von dem allerdurchluchtigsten fursten
und herren hern Sigmunden. kunig zu Ungern etc. unserm liben vettern und herren. ein-
geben und vorschriben ist. und in alier der niassen, als wir das ieczundt innhaben und
besictzen, und sunderlichen mil der kure und wale eines Romischen kuniges zukumfligen
keisers. und gleicherweis das berzoo-thume und lande zu Luczemburg, das uns von dem
egcnanten unserm gnedigen herren dem kunig fur vier und sechzig tausend guter kleiner
guiden in pfandeweise vorschriben ist. mil der lantlbirtei zu Elzassen. und besunder uiit
den besten Keisersperg. Durinohcim und Munster. und dorzu mit allen und iglichen des
egenanten herzogthumeszu Luczemburg hcrlichkeiten, grafcn. orafschclftcn. hcrrcn. herschclflcn.
mannen. manscheften. lehen. lehenschc[I'tcn beide geistlichen und werntlichcn. probsten.
meyern, und dorzu mit allen steten. slossen. vesten, burgen. merkten, dorfTern, renten.
zinsen, nuczen. pfanlscheflen. eckern. wisen, \velden. puschen slreuchcn. bcrgen. slichlen.
telern, geyegden, fooelwcidcn. feichen. wassern. wasserleuften. fischereicn. mulen nnd
allen iren andern zugehorunghen. wie die gcnant oder wo die gelegen sind. nichtes usgenomen.
in aller der massen, als wir dasselbe herzogthum und kande zu Luczemburg, und die lant-
fofftei zu Elzassen ieczundf inhaben und besiclzen. usgenomen die marggrafschafft und lande
zu 3Icrhcrn mit irer zugehorungen. ingcben und vorschribcn. ingeben und vorschreiben im
das in krcilleii dicz brives in sulcher massen : wann wir an clichcs leibes lchcnserbcn von
todes wegen sturben oder abgingen. das dciin das oboescliribcn lande der marke zu
Brandenburg, das herczogthume zu Luczembiiro niid dic lantfogtei zu Elzassen mit iren
zugehorunghen usgenomen die marorafschaflt nnfi laiidc zu Merliern, an den egenanten
unsern herrcn den kuniir. sein erben und nochkumen. kunige zii Behein, lcdiglichen und
an ailerlei hindcrnusse sterben und gefallen sulien. Und wer es sachen. das wir erbcn cincn
oder niere mannesgesiechle gewunnen und die hinder uns liessen, so sai der egenante unser
herre der kunig und sein erben, kunig zu Bchcm. derseiben kinder vormunde sein und
die gnediglichen und getreulichen vorwcsen und vorsteen, ais iange, bis das sie zu iren
jaren kumen. Wenn ouch das geschiel, das sie zu ircn jarcn kumcn iind niiindig werdcn.
so mage er und scin erben in die vorgcnantcn berediini» iind sliicke haldcn, ab sic wollcn:
woide abcr dcr esenant unser herre der kunig und sein erben derseiben beredung nicht
haiden. so moiren iind siillen sie die obocnanfcn nnser iandc. slosse. stete, merkte iind
342
dorlTere mit irer niniischairt und alien andern zugehornnohen zu uns widernemen. und imsern
kinden die marggrafschuit zu Brandemburg-, das herzogthum zn Luczemburg mitsampt der
lantfogtei zu Eizassen. und mit allen obgeschriben iren zngehorunghen an hindernusse
widerffeben. Geschee es aber. das wir tochter gewunnen. wie vil der weren, die sol der
eirenaiit unser gnediger herre der kunig und sein erben. kunige zu Behem, bestaten und usgeben
noch dem. ais das lurstlich wesen anezimet und sich geburet. Onch so sal diese vorschreibunge
unschedlichen sein den hochgebornen fursten hern Wilhelmen marggrafen zu Meissen,
unserm liben swager. und der hochgeborn frauen Elzbethen seiner gmahel, unser liben
swester und furstinne, an sulcher geltschult, die in von nns uf dem lande der marke zu
Brandenburg vorschriben ist und was brive wir in doruber geben haben, die snllen stete
und unvorrucket in iren kreften bleiben. Mit urkunt dicz brives vorsigelt niit unserm anhangenden
ingesigel. Geben zu Prage noch Cristes geburt dreizenhundert jar, dornoch in dem siben und
neunzigisten jare an sand Dorothee tage.
(Orig. Perg. init h. Sig. im k. k. geh. Archive iii Wieu. — Abgedruckt in Pelzels
Konig Wenzel II. 18. — Laiis. Mag. V. 128. -^ Eiedel Cod. Braud. B. III. p. 133.)
315.
Kuiiifj Weiizcl IV. scliliesst inil dem Markgrafen Jodok ein Biuidnis (/eyen jedermann
iind ferspricht ihm, dass er hei Leb^eiten 'Jodoks nac/i desscn Ldndern nicht streben
werde. Dt. Prag 8. Februar 1397.
W ir Wenczlav von gotes gnaden Romischer kunig zu ailen zeiten merer des
reichs und kunig zu Beheim bekennen und tun kunt olfentlichen mil diesem brive allen den,
die in sehen oder horen lezen, daz wir mit wolbedachtem mute. gutem vorrate und ouch
rechter wissen uns mit dem hochgebornen Josten marggrafen zu Merhern, unserm liben
vetter und fursten, durch gemeines nuczes beschirmunge und fromen willen, aller unserr
und seiner lande und leute zusammen gelan, verbunden und vereinet haben, zusammen lun,
vcrbinden und vereinen uns mit im in kraft dicz brives also, das wir furbasmer getreulichen,
vesticlichen uiid mechliclichen im beholfen nnd beraten sein sollen und wollen wider aller
menichchen, niemandes usgenomen, die den egenanten unsern vettern an seinen fursten-
tumeu und landen. sie scin sein veterliche erbe oder pfantschaft, nnd sust an seinen eren,
wirdikeit und rcchten hindern. irren. odcr angreilfen. beschedigen, vorunrechten oder im
dorein nu oder hernach. heimlichen oder offenbar greilFen wolte. Und wer es, das im
iemande dorein grilfen hetle oder hernach greilFen wolte, das sullen und wollen wir mit
aller unser macht getreuelichen helfen, wenden und undersleen, als ofte not geschicht, und
wir des von dem egenanlen nnserm vettern oder in seinem namen crmancl werden. Ouch
haben wir deni egenanten unserm vetter gelobt nnd verheissen, geloben nnd verheissen
mit unsern knniglichen worlen au alles geverde, das wir nns seiner furstentume und lande
wider seinem wiilen nnd ini zu schaden nicht underwinden und dornoch nicht stellen oder
343
werben sollen. alle die zeite und er lebte, sunder \n dobei getreulichen helfen. behalten.
Und sunderlichen sollen wir dheinen seiner lantherren. ritter oder knechte. edele oder
unedele in unsern dinste empfahen. noch die vvider in versprechen oder uns der under-
winden in dheineweis. Und haben das deni egenanten unsern velter gelobt und verheissen
niit unseru guten treuen an argelist und an alles o^everde und bei sulchen eiden und treun.
die wir ira vornials getan haben. im sulclie hulfe zu tun und die einunge und bunfnusse
zu volfuren noch allem unserm vermogen. 3Iit urkunt dicz brives vorsigelt mit unserr
kuniglicben Maieslat insiffel. Geben zu Prage noch Cristes geburt dreizenhundert jare und
dornoch in dera sibenundneunzioistem jare. des donrslages nach sand Dorotheentage. unserr
reiche des Beheimischen in deni virunddreissigistem und des Romischen in dem einund-
zeinzigistem (sic, jaren.
(Auf der Plicatur : Ad mandatum domini regis Wlachnico de 'Weytenmulc-. — lu dorsci :
E. Petrus de Wischow. — Orig. Perg. mit h. Sig. in den altstandischen Acten des miihr.
Landes-Archives. Gedr. bei Pelzel K. Weuzel II. p. 22.)
Prag 9. Februar 1397.
iTlarkgraf Jodok genehniigt. dass das neugestiftete Karthiiuserkloster von Frankfiirl
60 Schock Groschen ewigen Zinses erkaufen moge.
(Riedel Cod. Brand. A. XX. 3.)
371.
Markgraf Jodok bcpe/tlt dcit Bramleii der BrUiiner Cuda. dass sie dic Giitenittioii der
Witwe Ferchta iiiid ilircr Tochter Ofka in die Landtafel eintrageii.
Dt. Frag 11. Febrtiar 1397.
Jodocus dei gracia marchio el dominus 3Ioravie. Notumfacimus tenore presencium
universis. quod habito respectu ad diligentem pelicionis instanciam. que pro parte honeste
malrone Perchte. relicte quoudam Waltheri de ^Vilheracze. et virluose OITcze. ipsius filie.
nobis oblata bumiliter e.vistit. ipsis aniiiio deliberato, volunlate libera et de cerla nostra
sciencia indulsimus, favimus et admisinius. quod predicta Percbta cum Olfka. sua filia. ciim
omnibus bonis ipsorum. que pronunc habent vel eas in futuro habere contigeril. nicliil
excluso penitus. congressionein sive unionem. quod in volgari boemico stupek dicitur. in-
siniul licite habcant et teneant. Indulgeinus et adraittimus congressioneni huiusmodi sive
unionem de nostris consensu ac favore pariter neciioii de gracia speciali. sic quid quam-
cunque inter predictas Perchtam et Ollkam prius mori conligerit. quod tuiic eadem bona
omnia et singiila ad alteram. qiie viva remanserit. absqiie impedimcnto (|iiolihet devolvatur.
344
Mandantes ig-itur vobis . . camerario . . czudario el . . notario supremis czude Brunnensis,
nostris fidelibus et dilectis, presentibus seriose, qualeiuis congressionem et unionem huiusmodi,
ut predicilur, intabuletis et intabulare disponatis, prout ad vestrum spectat officium, juxta
ritum et consuetudinem terre Moravie absque contradiccione qualibet statim, dum presentibus
fueritis requisiti. Presencium sub nostri sigilli appensione testimonio literarum. Datum Prage
anno doniini millesimo trecentesimo nonagesimo septimo, die saneti Valentini.
(Das Orig. Perg. b. Sig. im Arehive des geniianiseheu Museums iu Niiniberg.)
378.
yikolans Binchof mii Olmiitz (juittirt deu Verwalter roii Cliremsir ilber die coii ihm
gelegte Rechnung. Dt. Miraii 14. Februar 1397.
J\icolaus etc. notumfacimus etc. Quod Wilricus Copericz procurator noster in
Chremsir fidelis noster dilectus de molendino, curiis videlicet Czechowicz, Prawczicz et
Altendortf ac generaliter de omnibus aUis perceptis et distribulis usque in hodiernum diem
nobis fecit racionem, sic quod de omnibus perceptis et distributis ad plenum contentamur.
Ideo dictum Wilricum de omnibus et singulis quittavimus et quittamus, sic tamen, quod
dicto Wilrico in XII. raarcis et XXXI grossis obligamur, quas de molendino et aliis nostris
fructibus el proventibus percipere debet et solvere debitoribus illis, quibus obligatur. In
quorum etc. Presentibus Johanne Kuchmeister burgravio nostro in Meraw, Alexandro
camerario nostro et Nicolao de Neundorff notario nostro. Dalum Meraw die sancti Valentini
martiris anno domini MCCCXCVII.
(Krenisierer Lehensquateru II. p. 122.)
370.
Nikolaiis Bischof roii Olmiitz (juittirt deu Vogteu con Zwittau iiber die ron ihm gelegte
Rechuuiig. Dt. Mirau 22. Februar 1397.
i\icolaus elc. notumfacimus etc. Quod Wenceslaus provincialis noster Czwittaviensis
fidelis noster dilectus de steuris censibus civitatis et villarum adiacencium et eciam de
Brizovia et villis ibidem, silvis et molendino in Brizovia et annonis villarum ac generaliter
de omnibus aliis perceptis et distributis usque in diem hodiernum nobis fecit racionem
bonam fidelem et legalem, sic quod de oninibus perceptis et distributis ad plenum conlen-
tamur. Sic tamen, quod dictus Wenceslaus nobis in VI marcis grossorum, VI mensuris
avene, I mensura et I quartali siliginis et in siligine duorum annorum de molendino in
Brizovia percepto obligatur. Ideo dictum Wenceslaum de omuibus et singuHs perceptis et
dislributis ul prefertur, quittavimus ac eciaui quitlamus per presentes. Quidquid enim ulterius
345
ulililatis de dicto dislrictu Czwiltavieusi a data presencium proveneril, de illis nobis lenebitur
inlegre respondere. Presenlibus Jolianne Kuchmeisler burgravio nostro in Meraw, Alexandro
camerario noslro el Nicolao de ^eundorff notario nostro. In quorum etc. Datum Meraw
feria V. post Valenlini MCCCXCVII.
(Kremsiorer LehensquMtern II. p. 123.)
:i§0.
\ikolaus Bischof rou Olmiitz rerspricht dcm Olmidzer Capitel, dem Aiidreas ron Getvitsck
sobald als mofjlich eiii Lehensr/ut von 12 Mark jahrlicken Eiiikommens z-ii rerleihen.
Dt. Mirau 23. Februar 1397.
j\icolaus etc. notumfacimus etc. Quod quia alias ob multiplicia servicia. que fidelis
nosler Andreas Stoyslai de Gewiczka nobis et ecclesie nostre Olomucensi liaclenus lauda-
bililer exhibuit el deo auctore frucluosius exhibebit in fuluruni. sibi XII marcas annui
census moravici numeri et pagamenti ad vitani suam dumtaxat de theoloneo nostro in Hulin
per ipsum singulis quatuor temporibus. scilicet tres marcas per ipsum percipiendas et per
Iheolonarium noslrum ibidem sibi absque difficultate persolvendas liberaliler donavimus, ita
quidem, quuni aliquid feudum ad tanlani summam vel maiorem in bonis feudalibus noslris
et ecclesie nostre vacaturum sibi ad lantam summam conlulerimus. dicte XII. marce ad
iios. siiccessores noslros el mensam episcopalem libere revertanlur. Ad quam quidem noslram
donacionem nostri H dicti Andree fidelis noslri meritorum intuilu honorabiles viri dominus
decanus et capitulum ecclesie nostre Olomucensis fratres noslri carissimi suum benivolum
prebuerunl consensum, prout in literis nostris super hiis confectis lacius continelur. Ut
igilur liuiusmodi nostra donacio el dicli nostri capituli gratuilus consensus absque scrupulo
transeat et mensa nostra cpiscopalis ab huiusmodi onere cicius relevetur. prefatis dominis
decano et capitulo fralribus nostris bona fide proiuisimus el promittimus per presentes, quod
quam primum aliquid feudum ad suinmam XII. marcariim anuui census vel maioris iu
feudis nostris el ecclesie noslre vacaverit seu ad nos devolutum fueril. quod sibi pacificc
el quiete assignare polerimus prefalo Andree et milli alteri dabimus el conferemus absque
qualibet contradiccione el sine fraude. In ([uoruin etc. Datum in caslro noslro Meraw feria
sexta post diein kathedre sancli Pelri. que fuil dies XXIIl. inensis Fehruarii. Anno doiniui
millesimo Irecentesimo nonagesiino seplimo.
(Kremsierer Leheiisqu.itfrn IT. p. 127.)
:isi.
Sikolaus Bischof ron Olmiitz weisl dem Andreas Slojslar ron Gewitsch juhrlich 12 Mark
aus der Maul in Ilullein an. Dt. Mirau 23. Februar 13!)7.
Aos Xicoiaus dei el aposlolice sedis gracia episcopus Olomncensis noluiii facimus
tenore presencium nniversis. Quod consideratis notabilibus et multiplicibus serviciis fidelis
noslri Andree Sloislay de Gewicz sincere dilecti, nobis el ecclesie noslre Oiomuccnsi iongis
44
346
temporibus utililer inpeiisis ac auctore domiiio inposterum inpendendis, sibi de voluntate
consensu et assensu specialibus et expressis honorabilium virorum dominorum . . decani
et . . capituli ecclesie nostre Oiomucensis fratrum nostrorum carissimorum duodecim niarcas
anuui census grossorum Pragensium Moravici numeri et pagamenti deputavimus dedimus et
assignavimus ad vite sue tempora duntaxat habendas, tenendas, percipiendas, levandas et
in usus suos convertendas. De quibus duodecim marcis singulis quatuor temporibus successu
temporis tres marcas debet percipere et levare de theloneo opidi nostri Huleyn per Ihelo-
narium ibidem, qui pro tempore fuerit, sibi aut cui boc commiserit dandas et presentandas
contradiccione et diflicultale quibuslibet procul motis. Decedente vero dicto Andrea, quod
deus avertat, dicte duodecim marce ad nos, successores nostros episcopos et episcopalem
mensam devolvi redire debent libere et reverti. Ista tamen condicione adiecta, si nos aut
successores nostri. qui pro tempore ftierint, Olomucenses episcopi dicto Andree bona feudalia
ad nos devolvenda usque ad summam duodecim marcarum grossorum Pragensium Moravici
numeri annui census dederimus assignaverimus et in feudum contulerimus, ipsumque in
eorundem bonorum censum iuriura et pertinenciarum suorum possessionem immiserimus et
posuerimus reahter cum effeclu sine inpeticione quaiibet pacificum et quietum. extunc duo-
decim marce predicte sibi in theloneo nostro deputate, sicut premittitur, ad nos successores
nostros et mensam episcopalem statim sine impedimento quoiibet devolvantur et libere
revertantur. Mandamus igitur thelonario ibidem in Huleyn, qui pro tempore fuerit, tam
presenti quam futuro sub obtentu gracie noslre firmiter et expresse, quatenus dicto Andree
exnunc in antea in singuiis quatuor temporibus tres marcas grossorum de theloneo in Huleyn
sine alia quacunque requisicione litterarum mandatorum nostrorum det, assignet et cum
effectu persolvat. Nam ([uocies dictus thelonarius hec fecerit, esse debet a nobis et nostris
successoribus quittus Hber desuper et solutus, quem eciam Ihelonarium pro lempore exislentem
pro nobis et successoribus noslris hoc casu, ut premittitur, dicimus fatemur reddimus et
facimus quilUim liberum et solutum. Si vero, quod absit, dictus tbelonarius in Huleyn pro
tempore dictas duodecim marcas annui census in terminis suprascriptis aut aliquo ipsorum
non solverit aut solvere neglexerit vel recusaverit Andree aut suis procuratoribus supradictis.
ex tunc quocies et quando hoc continget, ipse Andreas aut sui procuratores habebunt
liberam potestatem et auctoritatem, ipsum thelonarium pro tempore ad huiusmodi solucionem
compellendi quolibet iudicio ecclesiastico vel seculari. In quorum omnium et singulorum
testimonium sigillum nostrum de certa nostra sciencia presentibus est appensum. Dalum in
castro nostro Meraw feria sexla post diem kathedre sancti Petri. que fuit dies vicesima
lercia mensis Februarii, anno domini millesimo trecenlesimo nonagesimo septimo.
Et nos Andreas decanus. Nicolaus de Borssvicz archidiaconus totumque capilulum
ecclesie Olomucensis predictis, videlicet deputacioni donacioni et assignacioni duodecim marcarum
annui census dicto Andree factis, ut prefertur, unanimiler concorditer et capitulariter congregali
consensimus, prout eciam presentibus consentimus. In quorum testimonium sigillum capiluli
nostri una cum sigillo reverendi in Ghristo patris et domini domini Nicolai episcopi Olomu-
censis presentihus est appensum.
(Orig. Perg. 2 h. Sig. iin fiir.sterzb. Arcliive in Kremsier.)
347
3>2.
Peter roit Ster)iber/j testirt liber seine Giiter. Dt. Veseli 19. Miirz- 1307.
Ja Pftr ze Sternberka d^vam vedeli vsem, ktoz tento list iizri. uslysi nebo cisti
biide : tak jakoz jseni urozenym panom a bratfim mym milym. Petrovi z Kravar a Mar-
quartovi ze Sternberka sv6 zltuozi vsecko. coz jeho v Morave jmani. ve dsky vloiil ; a
oni. chtic nine protiv tomu dosli uciniti. i ucinili. dali mi list svoj s svymi pecetmi a
s hospodskymi a s jinych panov peceli na svedomi. ze s tim zbuozim jmaji uciniti vsecko,
coz bych ja rozk^zal. az do loho. coz by to zbuozi slaciti mohlo. i take. jakoz jsem
urozenym panom. Jindi-ichovi z Hradce a Zdeslavovi z Sternberka, sve zbuozi dal, coz
V Cechach jmam. pod tiiz liraluvu i pod ISmiz sliby, jehoz toho take jich listy jmiim, ze
maji s tim zbuozim uciniti me rozkazani, dokadz jeho sl^va : protoz ja drevereceni Petr ze
Sternberka dobni pameti a pritelsktch radii a svych slarsich rozkazuji i pfikazuji, aby ta
vsecka zbuozi nia. kteraz od buoha jmam. nebyla rozlrzena, jestlize by mne buoh neuchoval,
noz aby byla liplne pohromade oslavena. azby byli moji dluhove liplne spiaceni. ti jezto
pfilele a jini za me sloji. a j^ jsem je tak^ svedome dluzen. A dotad. ac bych kteremu
pfiteli co odkazal nebo kazal d;ili. aby zadnemu nebylo sstupeno, take azby bylo m6 roz-
kazani vydano mym liduom a mym sluzebnikuora. i take za mii dusi, cozby se na koho
doslo. a ten lo dii. zaruci uebo zajisli. podie m;<ch porucnikuov vedeui, ezto jira svii dusi
porucuji. ac by mne buoh neuchoval. Take chfe to tak jmiti. acbych uemohl ph^tel pfi
sobe jmili, a ucinil klere rozkazani dalsi listem s raii peceti a svS'ch starsich shizebnikuov.
jednii nebo dvema. aby to plnii raoc jmelo a drzino bylo, kdyzby s tech porucnikuov moci
ten list vysel. kterymzto svu dusi ponicim. A to vse, svrchupsanu vec i mu dusi, ponicim
najprv^ zene sestfe me. a potora urozenerau p^nu, panu Petrovi z Kravaf. bratru memu
mii^mu. a k tomu jiui na pomoc svym sluzelmikuom. panu Heinrichovi z Sonvalda a knezi
Stefanovi farafovi z Hnojic. a jinym purkrabim. ktor6zbycb, acby mne buoh neuchoval,
odemfel. aby li ucinili podle jicli rozkazani a rady. dokadz by byli oni toho zbuozi moeni.
Jeslli pak zeby se jini v tom kto protivil. ale toho jsii tak niocni ssaditi. jako j^ jsera byl
za sv^ho zivota. A toho vseho na svedomi pfivesii jsera svii pecet. k torauto listu, a pfi-
prosil Jsem urozen^ch p^nov a svych sliizebnikuov. aby sve peceti pfilozili za mii k tomu
listu. jenz jsem jej ucinil v uemocn^ posleli. .\ ray Albrecht Lichlenburk feceny z Bilova,
Petr raladsi z Kravaf fecent ze Straznice. pan Jan ze Strakonic, pan Heres z Trpenovic,
3Iarlin z Drahanovic purkrabi z Slernberka- a Barsik z Cihovic, purkrabi z Kolicina. byvso
pfi tom. a slysevse jeho rozkaziiiii i pfivesili Jsme sv(5 peceti k tomuto listu, neb Je n^m
to dobfe svedomo, ze je to Jeho vole. I)Sn a psiin u Veseli. ten pondeli po loj nedeli
v puosle Roraiui««'.ri'. leta od boziho narozeni. tisic Ifi sla devadesiit sedmeho.
(.Arohiv (-eskv dil I. pafT- 139. — Vjrl. Dobn.r Mf.n. IV. 386.)
348
3§3.
Notariats-Instrumeut iiher die Aussage des Damian, Pfarrers in Neiistadtl. in dem
Processe. welchen er mit dem Kloster Saar bez4iglich geioisser Zehente hatte.
Dt. 28. Mdr:i s. L
In nomine domini amen. Anno nativitalis eiusdem millesimo Ireceniesimo nonagesimo
septimo, indiccione quinta. die vicesima sexta mensis Marcii, hora terciarum vel quasi,
ponlificatus sanctissimi in Chrislo patris et domini nostri domini Bonifacii divina providencia
pape noni anno oclavo in stuba domus dotis ecclesie parrochialis in Zdyar, Olomucensis
diocesis, in mei nolarii puhUci infrascripti et testium presencia subscriptorum ad hoc specialiter
vocatorum et rogatorum constiluti personaliter coram honorabili viro domino Svvathoslao,
plebano sive rectore ipsius ecclesie in Zdyar necnon commissario recepcionis testium in
causa arbilraria, que inter honorabiles et religiosos viros dominos abbateni et conventum
monasterii in Zdyar. Pragensis diocesis ordinis Cisterciensis, ex una et dominum Damianum
piebanum sive reclorem ecclesie in Nova Civitate dicte Olomucensis diocesis de et super
decimis parte vertitur ex altera, a venerahili viro domino Johanne Kbel, decretorum doctore,
curie archiepiscopalis Pragensis officiali, per ipsius literas commissionis ipsis partibus hincinde
deputate, ipso ad infrascripta presidente, honorabiles et religiosi viri domini Johannes
abbas, Johannes celerarius el Nicolaus subprior, ipsorum et tocius conventus dicti monasterii
in Zdyar nomine ex una et dominus Damianus plebanus sive rector ecclesie parrochialis
in Nova Civitate prediclus citatus ad diem, boram et locum predictum per ipsum dominum
Swathoslaum plebanum sive comissarium et de mandato ipsius ad videndum produci testes
pro parte dictorum abbatis et conventus monasterii in Zdyar et jurare eosdem, necnon ad
videndum ollerri articulos pro parte predictorum dominorum abbatis et conventus, ac eciam
ad offerendum suos arliculos, si quos offerre vellet idem dominus Damianus, parte ex altera ;
ubi dictus dominus Johannes abbas et ceteri fratres ipsius articulos pro parte ipsorum obtulerunl
et viginti duos tesles citatos produxerunt, a quibus iuramenta de veritate dicenda recipi et
super articulis per ipsos oblatis examinari pecierunt. Ibidcm eciam dictus dominus Swathoslaus
plebanus et commissarius receptis juramentis a testibus, pro parte dominorum abbatis et
conventus productis, ad peticionem ipsius domini Johannis Abhatis eundem dominum Damianum
plebanum de Nova Civilate interrogavit e\ ab eo quesivit, an vellet aliquos articulos coram
ipso domino Swathoslao ac commissario offerre et testes pro parte sua pi-oducere? qui
dominus Damianus dixit et respondit dicens, se velle deliberare et secunda vel tercia die
respondere, quid velit facere, videlicet utrum velit producere testes et articuios offerre vel
non. Acla sunt hec presentibus honorabilibus et discretis viris dominis Johanne plebano sive
rectore ecclesie parrochialis in Svratka, Adam Smilone plebano ecclesie in Vessele et
Andrea vicario ibidem presentibus et ahis pluribus testibus fidedignis circa premissa. Item
anno indiccione et pontificatu quibus supra, die vero XXVIII dicti mensis Marcii, hora
terciarum, in stuba domus dotis ecclesie parrochialis in Nova Civitale, Olomucensis diocesis
349
predicte in nici notarii piiWici infrascripti et testium presencia snhscriptoruin constitutus
personaliter relig-iosus vir dominus et frater Nicolaus subprior dicti uionasterii in Zdyar et
ordinis predicli corani domino Damiano plebano sive rectore ecclesie in Nova Civitate, ubi
idem dominus Nicolaus subprior suo, abbatis et tocius conventus dicti monasterii in Zdyar
nomine et ad infrascripla coram nie notario publico infrascripto constitutus, dictum dominum
Damianum requisivit et interrogavit, an velit aliquos articulos offerre et testes producere
et conmissione uli ipsis parlibus ad partes directa, proul alias aseruit et dixit se velle
deliberare super premissis. Quiquidem doniinus Damianus plebanus sive rector mox ibidem
ipsi domino Nicolao subpriori respondit dicens, se non habere aliquos articulos nec scire,
super quo debeat producere testes ad presens ; sed si opus fucrit, loco et tempore oportunis
deliberatus dicebat se velle producere et oITerre eosdem. De quibus omnibus et sinoulis
suprascriptis prenominatus dominus Nicolaus subprior quo supra nomine peciit sibi per me
notarhim publicum infrascriptuni lieri et confici ununi vel plura publica instrumenta. Acta
sunt hec presentibus honorabilibus et discretis viris dominis Adam plebano sive rectore
ecclesie parochialis in superiori Bobrovia et Johanne de Trebicz presbitero, necnon Johanne
armigero, familiari dicti monasterii Zdyar testibus fidedigiiis circa premissa.
Et ego Nicolaus quondam Mathie de Brunna Olomucensis diocesis publicus imperiali
auctoritate notarius etc.
(Orig. Perg. im iii. Laudes-Archiv, Art. Sa;ir lit. A. ii. 78.)
384.
Das Aiigustiner-Cfiorkerreiistifl iii Jaromei- schliesst mit den A/if/ustiiierii iii Laiidsliroii
(lie Cmifrnteriiitat. Dt. 1. April 1307 s. l.
In nomine domini amen. Cum seeundum apostolnm omnes unum corpus sumus in
Christo, debemus caritatis operibus ferventer intendere, ne scindamur ab huius corporis
unitate, que eciam magis pro illis fuerit necessario, qui jam extra statum merendi positi
transeuncium penarum subdunlur rigori. Proinde ergo nobis Jacobo preposito totique conventui
nionasterii sancte Marie canonicorum regularium in Jermir. ordinis sancti Augustini, Pragensis
diocesis utile et salubre visum fuit, quod pro nostri necnon l.anczkronensis monasteriorum
preteritorum. presencium et fulurorum fralribus defunctis sutfragia in missis, psalmis et
oracionibus sanctis iierent, quatenus idem fratres g-racia dei opilulante ad curie celestis
gaudia celerius pervenirent. De fralrum itaque nostrorum necnon prepositi monasterii pre-
nominati et conventus ipsius conivencia et consensu in domino inter nos fraternitate contracta
decrevimus, ut fratres professi unius vel plurium nostri sive predicti monasterii die obitus
intimato ipsius et ipsorum in calendario nominibus simul in uno loco descriptis psalmis
consuelis scilicet: „verba mea" etc. in capitulo et vigiliis maiorihus leclis in choro, missa
defunctorum consequenter pro ipsius seu ipsorum aninmbus cantetur, cui ad commendacionem,
que ipsam sequetur, fratres interesse debeut racionabili causa cessante. Quilibet eciam
350
presbiteroniiii ipso die vel alio ieget imani missam, dyacones vero, subdyacones et accoliti
unam quinquagenam psalmorum et fratres conversi centum oraciones dominicas cum tottidem
Ave Maria explebunl. In die autem anniversario psalmi predicti. vigilie minores et una
tantum missa sub nota sine commendacione tenebuntur, nisi quis tunc vellet specialem missam
leg-ere. quod non improbamus sed laudamus. Per huiusmodi autem nostrum decrelum serviciis
amplioribus, que fratres pro fratribus in monasterio facere consueverunt. in nullo volumus
derogare. In premissorum omnium testimonium nostrum et conventus nostri monasterii sigilla
presenlibus sunt appensa. Datum sub anno domini 3PCCC0 nonagesimo septimo dominica
in quadragesima, qua cantatur in ecclesia dei letare Jberusallem.
(Orig. Perg. niit 2 <inh. Sig. im m. Landes-Archiv Art. (^huutz.r Aiigust. lit. D. n. 9.)
3 §5.
Pray 3. Ai>ril 1397.
Koiiici Wemel I\ . belelnit den Marhgrafeii Jodok inil der Mark Brandenbiirc/ nnd dem
Ert-kainmereramte des deutschen Reiches. *)
Dovon ist fur uns komen in der stat zu Prai>e in dem jare. als man zalt
noch Cristes geburt dreizenhundert jar und dornoch in dem sibenundneunzigisten jaren des
dinstages vor sand Ambrosii tag, da wir offenlichen sassen uf dem stule unser maiestat als
ein Romischer kunig geziret noch herkomen, recht, gewonheit und behaltunffe unsr und
des heiligen Romischen reichs der vorgenant irleuchtigiste und hochgeborne fursle Joste,
marggraf zu Merhern, als ein marggraf zu Brandemburg, des heiligen Romischen reichs
erzkamrer und kurfurste mit banyren, vahnen und ander zirheiten, die in als einen uiarg-
graven zu Brandeniburg. kurfursten und erzkamrer des heiiigen Romischen reichs angehoren,
und begerte und vorderle an uns. das wir im und seinen erben die marggrafschaflume und
marken zu Brandemburg, das kurfurstentume, furstentnme doselbist und das erzkamerampte
des heiiigen Romischen reichs mit der gewalte, stimmen, kore und wale einen Romischen
kunig. zukumftigen keiser, zu nennen, zu welen und zu kiesen imd ouch andere ire regalia,
furstlichkeit, herlichkeit, freiheil, ere. wirden und mit allen andern iren zuoehorungen, dic
von alders durch rechte. besiczungen, behaltungen, herkomen, ubungen und guten gewonheiten
dorzu gehoren, gnediclichen zu vorleihen geruchten. Des haben wir erkant solche seine
redliche erforderunge, begerunge imd bete und namen von im zu voran uf seinen eide, in
unsere hende leibhafliclichen zu den heiligen gesworen. uns und dem heiligcn Romischen
reiche gelreue und gewere zu sein, unsern und des reichs als ein mar<>raf zu Brandemburg.
des heiligen Romischen reichs kurfnrste und erzkamrer, fromen zu werben und schaden zu
vvenden ane arge und haben also mit wolbedachtem mute, rate unser und des heiligen
Romischen reichs geistlicher und werllicher fursten, grafen, freien. edlen und liben getreuen
*) Auszug aus (ler Urkuude, K. Wenzols ddo. 21. .April 1400.
351
in dem obs-ennnten jaren. als nian zalte noch Cristes geburt dreizenhundert jare und dornoch
in dem sibenundneunzigisten jaren des dinstages vor sand Ambrosii taije dem vorgenanten
irleuchtigisten und hoch£rel)ornin fursten Josten. unserm Hben vettern. als einem rechten.
ordenlichen und naturlichen niariigrafen zu BrandemburH-. kurfurslen und erzkamrer des
heihgen Roniischen reichs die marken zu Brandemburg und dasselbe kurfurslliches furstentume
und erzkanierampte des heiligen Romischen reichs mit den rechten der kure. der stimme,
nennunge und wale zu nennen und zu kiesen einen Romischen kunig. einen zukumftigen
keiser und dorzu mit allen und iglichen andern iren resalien. furstlichkeilen. herlichkeiten.
wirden. eren, freiheiten. strassen. geleiten, zollen. niunzen. urbaren. gebieten, kreisen.
furstpennen. die nian pfligt zu dem reiche zu haben. und forsten. wiltpennen, geiegden
und mit allen nnd iglichen andern iren herlichkeiten, herscheften. wirden, anfeilen, sie sein
an grafscheften. herscheften. manscheften und ouch nemlichen an vogteien und vorwesungen
der bischtume. prelaten. geistlicher und wertlicher herschefle. kloslern und woran die gelegen
sein. mit lehnen. afterlehnen. niit landen, gebieten. kreisen. steten. slossen, inunzen. juden,
urboren. vesten. dorfern. geniessen. eigenen vorbunden und freien. und besunderlichen. wie
sie genant und wo sie gelegen und ouch woran die sein. besuchet und unbesuchet. uf und
in wassern und uf landen. wie man die mit sunderlichen naraen und worten noch der
lande sproehen und gelegenheit benennen und vorkundiiren mag. nichtes. nicht grosse und
kleine. usgenomen. ob man ouch dieselben und dovon oder von irem dheinen dnrch recht
oder der lande herkomen oder gewonheit in diesem unserm kuniclichen brive sunderliche
vorschreibunge oder benennunge tun soite, recht und redlichen mit zepter und banyren ais
des Romischen reichs recht und ffewonheit ist, gnediclichen vorliehen in und seincn erben.
also der ailer und irer igliches in rechte besiczuno nucze beballunffe und lehens ffcwere
geseczel und vorleihen im die und tun im ouch daruber also rechte unsere und des heiliiien
Romischen reichs lehens gewer niit Roniischer kuniclicher mcchte volkomenheit von unser
rechten wisseii iii kreften dicz Heu^enwurticliches unsers kiinidichen brives
(Orig. ini mahr. Landes-Avcliive. Abgedr. in Riedi-I Cod. Hrami. B. III. 1}."!.')
380.
Konig Sigismu/Kl roii iiigarii sc/ircibl an seinen Bruder Wenz-el IV. iiher die neiten
Anschlage der Tiirken gegen die Ckristenheit und ersucht ihn. er moge den Markgrafen
Jodok zu ihin senden. Dt. Ofen 3. April 1397.
©erenissimo ac illustrissimo principi domino D. Wenceslao dei gratia liomanorum
et Bohemiae regi seraper Auguslo : Sisfismundus eadem gratia rex Ungariae, Daiinatis ct
Croalis. marchioque Brandenburgensis. salutem cum felicibus incrementis.
Deo duce nuper cum sospilate corporea ad civitatem nostram Budae incolumis
applicuimus; exoptamus idem de stalu V" Serenitalis el personae pariter priesentire (sicj.
Ecce ut Ser. V'" pateant nostra negotia occurrentia. signiDcamus V"" Subiimitati, qualiter
352
Baffeliis impercTtor THrcorum cum majori potentia, quam alias habuit. ad invadendum et
occupandum reijnum islud se noviter prseparavit, et in festo resurrectionis vel paulo plns
intendit cum hoc iniquo proposifo ad melas regni hostiliter pervenire. Nos vero una cum
priclatis nostris. baronibus et nobilibus regni, nostrum exercitum pariter ordinamus, speramusque
in dei dextera vim vi repeilere et contra ipsos Chrisli hostes viriliter bellum inire. Et
quoniam in hoc ambiguo eventu totius pariter Christianitatis res agitur, priesertim cum
regnum istud reliqutB terrse Christianse sit murus et clypeus : idcirco Ser'"'" V"" attente
requirinuis, quatenus ad hujusmodi sanctum ministerium pro publica defensione et salute
velit V''' Majestas destinare ac subvenire de vestris armigerornm gentibus in majori numero
quam potestis. dummodo per vos commode fieri possit. Et super hoc quidquid decreveritis,
velit V'' Sublimitas nobis intimare. Insuper, cum omnia literis commode scribi non possint,
exhortamur. ut D. Jodocum marchionem patruum nostrum ad nos dimittere
velitis, cum quo et tracfabimus et loquemur. ef per ipsum informabimus
1 p s a m S e r'"" V' '"' i n c u n c t i s, q u ae p e r I i f e r a s n o n p o s s u m u s i n f i m a r e ;
otferenles nos semper ad oninia, qufe Sublimitatis V"^* incrementa respiciant et honores.
Datum Budfe. die 3. mensis Aprilis anno MCCCXC.VII.
(Palackys Formelbiicliei- 2. Lief. p. 74.)
387.
honig Wenz-el IV. erklart. dass er sich dem Schiedsspriiclie., deii Markfjrnf Jodok coii
Mahreii uiid Marf/kraf WUhcliii der Altere voii Meissen z-wischeii ihm und Heinrich ron
Lipa samiiit dessen Aiihanfje fdlleu werden. untenrerfen irolle. Dt. Prag 5. April 1397.
»* ir AVenczlaw von o-ofes gnaden Romischcr kunig zu allen zeifen merer des
reichs und kunii» zu Bcheim, bekenen und tun kunt offenlichen mit diesem brive allen den,
die in sehen oder horen lesen, das wir aller sachen und schelunge von der ansprache,
schulde nnd schede vvegen, die der edel Hans von der Leipen und seine helfere zu uns
von unser. oder des hochgeborn herzogen Hanses von Gorlicz dem gof gnade, unsers liben
bruders Avegen, oder wen das angelangen mochte, nichtes usgenomen, haben oder gehaben
niochten, gancz und gar bleiben und gangen sin uf die hochgeborn fursten Joste marg-
graven zu Brandemburg. marggraven uiid herren zu Merhern, unsern liben vettern, und
uf den hochgeborn Wilhelm den Eltern marggrafen zu Meissen und lantgraven in Duryngen,
unserm liben furslen und ohcim, also, was dieselben mit einander umb dieselbe zweitracht,
schulde ansprache und scheden usprechen, das wir das genczlich an arge und allerlei
widerspreche halden und volziehen wollen. Ouch sollen sie denselben uspruche innwendig
diesen acht lagen noch einander gehende, anzuheben an dcm nechsfen tage noch datum
dicz brives. Inn und zwischen uns usprechen und uns genczlichcn scheiden. Das globen
wir vorgenanlen kunig Wenczlaw efc. nnd globen mit uns und vor uns die edeln und
gestrengen Burghart Slrnad von Janowncz, Slephan von Opoczna, Herman Chusnik, und
353
Borsse von Risemburg-, alle globde, slucke und artikel, als vorgeschriben slet^ gancze und
stete zu volfuren und unverbrochlich zu halden, die wir fleissig dorurab gebeten haben.
Und wir vorgenante burgen geloben bei unsern treuen und an alles g-everde alle gelobde,
der sich der obg-enante allerdurchluchtigiste furste und herre herr Wenczlaw Romischer
kunig elc. unser liber gnediger herre von derselben teydingen wegen. als vorireschriben
stel vorschriben und hinder die vorgenanten hochgeborn fursten herrn Joste und herrn Wilhelm
etc. gegangen und bliben ist, das wir die halden und genczlichen volzihen sullen und wollen,
ab derselbe unser gnediger herre doran dheinerweis bruchig oder sauniig wurde, also das
derselbe unser anediger berre herr Wenczlaw elc. von seinen und seines bruders wegen, oder
wen das anruren mochte, fortmer von demselben berrn Hansen von der Leypcn und seinen
helfern ungehindert an allerlei ansprache und teding von der vorgeschriben schulden und
scheden wegen bliben und sein sollen. an alleine, was uns die egenanten marogralfen, dem
egenanten herrn Hansen jeczunt geben und tun beissen. Mit urkunl dicz brives vorsiffelt
mit unserer kunisflichen Maiestat insigel. Geben zu Prage noch Crisles geburle dreizenhundert
jare und dornoch in den sibenundneunziaisten jaren, des donerslages vor dem suntag Judica
in der vaslen, unserer reiche des Beheimischen in dem virundreissigisten und des Romischen
in dem einundczweinzigisten jaren. Und wir obgenanten burgen habcn ouch unsere insigele
zu burgschaft und gezeugnusse der obgenanten gelubde an disen «-egenwortigen brive
gehangen.
(Auf der Plieatur: Ad relaciouem B. Strnad de Jano-wicz Wlacbnico de Weytenmule. —
In dorso : R. Petrus de Wischow. — Orig. Perg. 5 h. Sig. in den altstandischen Acten des
mahr. Landes-Archives. Gedr. bei Pelzel K. Wenzel II. p. 24.)
388.
Heinrich ron Lipa uitd seine Anhunger versprechen, sich dem Schiedsspruche, welchen
Markgraf Jodok von Mdhren und Markgraf Wilhelm der Altere ron Meissen zwischen
ihnen und dem Konig Wenzel IV. fdllen werden, zu fugen. Dt. Prag .5. April 1307 .
j\ ir Hannus von der Lyppe. Ilannus von Vethaw und Heinrich Schellomberg vom
Kiibero- bekcnnen olfeniichen und tun kunt mil disem brive alien den, die in seben oder horen
lesen, das vvir aller sachen. schelunae, aiisprachen und scheden. nichles usgenomen, die wir
oder ymand von unsernt wegen zu deme allerdurchluchtigislen furslen und herre hern
Wenczlawen Romischen kunige und kunige zu Beheim unserm gcnedigen herren von seinen
oder des hochgebornen fursten herzogen Hansen von Gorlicz, dem got gnade, seins bruders
wegen, oder wen das angeruren oder gelaniren miichte. nichtes usgenomen. haben oder
ifehaben mogcn. sancz und gar an alles geverdc uf die hoch<rebornen fiirsten und herren
hern Joste marograven zu Brandemburg, marggrave und herre zu Merhern und uf den
hochgebornen fursten herren W^ilhelmen marggraven zu Meisscn und lanlgrave in Duryngen,
unser genedigen hern gegangen und beliben sein, also, wie dieselben zwischen demselben
genedigen unserm hern dera kunige von seinen. und seines bruder weiren, oder wen das
45
354
Bnriiren mochte, ussprechen und uns scheiden, das wir das gancz, stete, und unverhrochen
halden und volfiiren sitllen an alles geverde und argelist; also das der vorgenant her
Wenczlaw der kunige von seinen und seins bruder wegen, oder wen das anlaugen niochte,
fiirbas mere von uns unbeteidinget und ane alle ansprache von der vorgeschribeu schulde
und scheden wegen bleiben und sein siillen, an alleinc, was uns die egenanten marggraven
yczund znsprechen und geben heissen, das geloben wir vorgenanten Hannus von der Lyppen
Hannus von Velhaw nnd Heinrich Schellemberg aile dise vorgenant gelubde und artikel
gancz und stete zu halden zu volfiiren, bei unsern Ireuen, a'n alles geverde. Mit urkunt
dicz brives vorsigelt mit unsern anhangenden insigeln. Geben zu Prage noch Crists geburt
dreizenhundert jare und dornoch in dem siben und neunzigistem jaren, des nechsten
donerstages vor dem suntage, als man singet in der vasten Judica.
(Absphrift mitgetheilt vom konigl. hohin. Lan(le.s-Archive.)
389.
Pabst Bonifacius IX. besttittigt die Vereiniguiifj der Pfarre in Nezatnyslitz mit dem
Augustinerkloster in Landskron. Dt. Rom 6. April 1397 .
Oonifacius episcopus servus servorum dei dilectis filiis . . preposito et convenlui
monasterii in Lanczkrona per prepositum soliti gubernari, ordinis sancti Augustini Luthomislensis
diocesis salutem et apostolicam benediccionem. Sincere devocionis alfectus, quem ad nos et
Romanam geritis ecclesiam, promeretur, ut votis vestris illis presertim, per que commodum
et utilitas vestri monasterii procuratur, quantum cum deo possumus favorabiliter annuanuis.
Exhibita siquidem nobis nuper pro parte vestra peticio conlinebat, quod olim bone memorie
Petrus episcopus Olomucensis ex certis causis tunc expressis de consilio et assensu dilectorum
filiorum decani et capituli ecclesie Olomucensis parochialem ecclesiam in Nezamislicz Olomu-
censis diocesis monasterio vestro predicto, cuius centum et quadraginta marcharum argenti
fructus redditus et proventus secundum communem extimacionom valorem annuum, ut asseritis,
non excedunt, auctoritate ordinaria incorporavit annexuit et univit, prout in litteris autenticis
inde confectis, episcopi ac decani et capituli predictorum sigiliis munitis, quarum tenorem
de verbo ad verbum presenlibus inseri fecimus, plenius continetur, quam vigore incorporacionis
annexionis et unionis huiusmodi assecuti extunc in usus vestros tenuistis et possedistis, prout
iid presens tenetis et possidetis. Quare pro parte vestra nobis fuil humiliter supplicatuni,
ut huiusmodi incorporacionem annexionem unionem et assecucionem huiusmodi ac omnia
alia in dictis literis contenla et inde sequencia aucloritate aposlolica coniirmare de benignilate
apostolica dignaremur. Nos igitur huiusmodi supplicacionibus inclinati incorporacionem
annexionem nnionem et assecucionem huiusmodi ac omnia alia el singula in dictis literis
contenta et inde secuta rata habentes et grala, ea auctorilate apostolica ex certa sciencia
confirmamus et presenlis scripti patrocinio communimus. Supplentes omnes defectus, si qui
forsan intervenerint in eisdem. Tcnor vero dictarum literarum taiis est: „In nomine domini
355
anien elc. Datum et actum anno domini millesimo trecentesirao octuagesimo quinto in
cathedra sancti Petri, quo capituhim in ecclesia nostra Oiomucensi celebratur generale/'
(Vid : B. XI. n. 351.) — Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostre confir-
macionis infringere etc. Dalum Rome apud sanclum Pctrtim — VIII. idus Aprilis. pontifi-
catus nostri anno octavo.
(Orig. Perg. li. S. im fiirstfizh. Arthive in Kremsier.)
390.
Schieflssprucfi des Marlff/rafen Jodolt roii Mahren mid Wilhelm Markfirafen ron Meissen
z-u-ischen dem Konig Wenzel /T. und z-icischen Heinrich ron Lipa und seinem Anhange.
Dt. Pray 10. April 1397.
W ir Jost van gotis gnadin margrave zu Brandebiirg. margrave und lierre zu
3Ierhorn. und wir Wilhelm van den selbin gnadin margrave zu Misen und ianarave in
Duringen, bechennen otFenlich und tun kund mit disem briefTe. Nach dem als der aller-
durchkichste fursle und herre herre Wenczlaw Roinischer konig zu allen ziten merer des
reichs und konig zu Behemen. unser liber genediger herre. von einer syd. und der edle
er Johans van der Lipe mit sinen helferen und gesellen. als die hirnach geschrebin stehin
Jan und Albrecht gebrudere von Kolowrat. Hanse von Vethow. Heinrich Scheiinberg,
Bohusche von Schonval. Ulriche von Lewnow. Johanke von Dirnho. Mikuiasch von
Rohezowa, Albrecht von Gurewicz, Dierslaw von Slahlaw. Dierskray genant Buben,
Mikulasch von Czestina Kosteia. Pessig van Strzieztes, Hrolli von Knyezicz. und Sdenke
von Doamyle, von der andern siten, urab alie schulde und schadin, den diselben von der
Lipen und sine helfere und gesellen vorgnant vormals in herczogin Johans von Gorlicz,
unsers hcrren des konig-s Bruders, dem got gnade, dinsle genomen habin. und umb allen
andern unwilien zweifracht und fehede, die sich von der schuide und schede wcgin bisher
zwischen in vorluffin habin und uffirstundin sin. zwischen in auszusprechen an uns als an
scheideiute gegangin und genczlichen blebin sin, und uns daruff irc vorsigelten schuitbrille
und zusprache geentwart habin. also das die vorgenantin von der Lipen und sein hellere
und geselien vorgeschriben mit demseibin unserm gnediirin berren dem koniije gesunet und
gericht habin, alzo daz di vorgenantin von der Lipen und sin helfere und gesellin in
sulcher raase. aiz hernach gesclirebin steht. den schaden und schulde, darumb si so mit
unserm herren dem konige zii krigc komen sin. zu unscrs heni des konigs gnadin selbs
gesaczt habin und unser herre der konig sal ir iczlichim, iind bie namen den, die hirnach
benant stehin, umbe iren dinst, den si im noch thun sullin. so vii reichin und gebin, als
hernach g-eschrebin stehit, uf sente Johans tag des toulfers. der schirst zukomftig isf, und
sal in das ffcid aiso vorburffen und VDrwissen von stunden. das es in uf dcn la£ unver-
356
zogelich werde : zuni ersten ern Johanse von der Lipen fumlT hundert schok und sechs
schok, Hanse von Welhow druthalbhundert schog, Henriche Schelniherg- zweihundert schok
und drisig schog, Bohusen von Schevall sechczig schog, Ulriche von Lewnow sebin und
nunynzig schog, Johanken von Dirnho hundert schog, Mikhische von Rohezowa zweiund
sebinzig schog, Albrech von Gurewicz anderhalbhundert schog, und Derhlan von Stahla
hundert schog und fumH' und dreisig schog, allis guter Bemischer groschen Prager muncze.
So unibe Dirskrai gnant Buben habin wir gescheiden und ausgeszprochen, sinddemmale sin
vater und er unsers hern des konigs amplman gewest und er noch ist, wann er im
gerechend, blibet im denn unser herre der konig von der rechnunge icht schuldig, das
gibt er im billich. In dise richtunge und sune sein auch alle andern, wie die genant sin,
mitfe gezogin und begrifFen, die durch iren willen entsagit habin und in die fehede komen
sin umb die selbin, und die obingeschrebin Jan und Albrecht gebrudere von Kolowrat,
Miklasch von Czestinakostela Peschik von Strestes, Hroch von Knyezicz und Sdenke von
Doamyle habin wir auch gescheiden und uzgeszprochin als hirnach geschrebin stehit :
welcher undir in zu unserm herre dem konige schulde hat, wez er in doran bekentlich
ist, das schal er in haldin und gehin lasen, wes in aber unser herre der konig daran
nicht bekentlich ist, des sullen sie in erinren mit seinen brieffen, adir mit seinen reten
zwen ader dren, den darumbe wissenthch ist. Ouch umb die fredebruche, di binnen frede
geschen sin, die sal ein iderman ousrichten, den man darumb anreicht, und beschuldiget.
Ouch sullin alle gefangin uf beidesilen ledig und losz sein. Ouch umb die stutpferde di
dem Herdegen genumen sint, die sullen die wedirgebin, die sie genumen haben. Und
domitte soll alle unwille zweifracht und fehede zwiszen unserm herren dem konige und
den obgenanten von der Lipen und seinen helferen und gesellen vorgeschriben, und ouch
mit allen anderm, di durch iren willen entsagit habin und unsern herren den konig irer
schulde, der er nicht bekente mit briiTen oder niit seinem rate erinren sollen, als oben
geschriben stehit, gesunet gericht und allerdinge hingelegit sin, und sie sollen vurbas mer
keine vorderunge noch manungen an unserni herren dem konige, seinen landen und leuten,
noch unser herre der konig an in noch an den iren bedirsit haben noch thun, noch thun
lassin von der sache wegin, noch di brichte sache gein einander ufrruchken in arge in
dheineweis. Des zu bcdeuchtnisse habin wir unsir insigeln bei einandir wissintlichen an
disen brieff lassin hengin, der geben ist zu Prage noch gotis geburte dreizenhundert jar,
dornac in dem sebin und neunzigstem jare am dinstage noch dem suntage in der vasten
als man singet Judica.
(Absclirift aus dem in Wien befindlichen Originale mitgetlieilt vom kouigl. hiihni. Landes-
Arcliive.)
357
391.
Der Ulmutzer Official Johuitn de (lliulen eidsclieideL dass der Graheii iii dem z-iir Olmiiher
Vicarie (/ekorif/eii Dorfe Hodiiaii alleiiiiges Eif/eiillnnn dieser Vicarie sei.
Dl. Olmiilz. 10. April 1397.
]\os Johannes de Glnilen prepositus in Wolframskirchen canonicus Olomucensis ac
curie episcopalis Olonuicensis officialis recognosciinus per presenles, quod pridem inler
dominum Hermannum. ahas diclum Herssonem. vicarium perpetuum in ecclesia Olomucensi
ex una et Nicolaum diclum Heyzhert, Wenczeslaum ct Nicolaum diclum Korker. laicos
villanos in Hodynan. de et super quodam fossato curiam, ad vicariam dicli domini Hermanni
sive Herssonis spectante ibidem in Hodynan situatam circumdante. exorta questione, nos
auctoritate ordinaria et eciam ex speciali commissione et consensu venerabilis capiluli
Oloinucensis super huiusmodi fossato et jure parcium de simplici et plano cognoscentes
receplisque testibus hincinde productis et rem tandem subicientes oculis. per ea. que
audivimus et vidimus. pronunciavimus et pronunciamus per presentes. luiiusmodi fossatum
totum cum ambobus litloribus ab utroque latere ad curiam vicarie dicti domini Hermanni
seu Herssonis ac ipsius vicarie vicariis pro tempore spectasse et pertinuisse ac speclare et
pertinere de jure, prefatis laicis et coriim successoribus super ipso fossato et questione
silencium imponentes. In quorum tesliiiionium literas presentes nostras dedimus officialatus
nostri sigillo sigillatas. Actum et datum Olomucz anno domini millesimo trecentesimo nona-
gesimo septimo, feria quarta infra festum pascze, que fuit decima mensis Aprilis.
(Orig. Perg. li. Sig. uhgcrisson ini Olm. CapitBl-Archive.)
302.
Das Augustinerkloster in Fuliiek schliesst mit dem Klosler iu Laiidskroii die ConfraterniUil.
Dt. 28. Aj)ril s. I.
In nomine doinini Ainen. Cuin secundum apostolum omnes fralres sumus et unuin
corpus in Christo, debemus caritatis operibus ferventer iiilendere, ne scindamur ab huius
corporis unitale, que eciam magis pro iilis fiierit necessario, qui iam extra merendi sfatuiii
positi transeuncium penarum subdiinliir rigori. Proinde nobis fratri Johanni preposilo monaslerii
sancte trinitatis in Fulnek canonicorum regulariiim ordinis beati Augustini Oloraiicensis
diocesis et fratribus nostris utile visum fuif ct saliibre. quod pro noslri iiecnon Lancz-
kronensis, Luthomislensis diocesis, fratriim eiusdem ordinis monasteriorum pro tunc presenfibus
et futuris fralribus defunctis siiffragia in missis psalmis et oracionibus sancfis fierent, quatenus
iidem fratres gracia dei opitulante ad curie celestis gaudia celerius pervenirent. De fratrum
itaque nostrorum nccnon prepositi ef c^invenfus prenominate domus in Lanczkrona connivencia
et consensu inter nos fralernitale in domino contracla decrevimus, ul frafres profossi unius
358
vel plurium nostre sive donuis iam dicte Lanczkronensis die obitus intimato ipsius vel
ipsorum in calendario nominibus «ascriptis, psalmis consuetis, scilicet .,verba mea" etc. in
capitulo dictis et vigiliis maioribus in choro lectis missa defunctorum consequenter pro ipsius
seu ipsorum animabus cantetur, cui ad commendacionem, que ipsam sequitur, fratres interesse
debent. racionabili causa cessante. Quilibet eciam presbiterorum leget VII missas circa
obitum fralris unius vel plurium, quum fuerit intimatus; dyacones vero subdyacones et
accolifi unum psalterium legent et fratres conversi centum oraciones dominicas cum tottidem
Ave Maria explebunt. In anniversario autem die quem semel in anno cunctis fratribus in
unum convenientem locum compositis observari decrevimus, vigilie rainores sine pausis
predicli psalmi, „verba mea" etc. in capilulo et una missa defunctorum in communi sollem-
pniter cantala conpulsalis campanis subsequente sine commendacione solita perpetuis temporibus
tenebitur. Singuli aulem presbiteri eodem vel alio, quo id potest fieri, die pro una missa
explebunt et qui presbiler non est, quinquaginta psalmos legat; qui autem psalterium nescil,
ut layci conversi L pater noster dicat cum tottidem Ave Maria, nisi quis cum hoc vellet
quid amplius faciendum addere, quod non inprobamus sed laudamus. Per huiusmodi autem
nostrum decretum serviciis amplioribus, que fratres pro fratribus in monasteriis consueverunt
facere, in nullo volumus derogare. In premissorum auteni omniura testiraoniura prepositi et
conventus nostri antedicti sigilla presentibus sunt appensa. Anno domini MOCCCO nonagesimo
septimo '■') in die sancti Vitalis raartiris datum et actum anno et die iam
premissis.
(Orig. Perg. mit anh. stark verletsiteu Sig. im m. Laudes-Archive. Art. Olm. Aiigust.
lit. D. n. S.)
393.
30. April 1397.
Deginn des schiedsrichterlichen Ausspruches zwischen dem Kloster Saar und deni
Pfarrer Damian in Neustadtl beziiglich gewisser Zehente. 30. April 1397 (v. n. 394).
394.
Schiedsrichteriicher Ausspruch zwischeu dem Klosler Snar uiid deiii Pfarrer Dnmian iii
XeiistadU hez4l(jlich gewisser Zehente. 3. Mni 1397.
In nomine domini amen. Anno nativitatis eiusdem millesimo trecentesimo nonagesimo
septimo, indiccione quinta, die ultima mensis Aprilis hora terciarum vel quasi, pontificalus
sanctissimi in Clirislo palris et domini nostri domini Bonifacii divina providencia pape noni
anno oclavo in minori civitatc Pragensi in cancellaria curie archiepiscopalis Pragensis in
estuario supcriori in niei notarii publici infrascripti et testium presencia subscriptorum, ad
*) I)ie Zalil tler Fcrie ist durch ciuen Riss im Pergamentc nic.ht lesbar.
359
hoc specialiter vocatoruin ct rogaloriiin, constituli personaliter honorabiles el scientilici viri
domini et magistri Nicolaus dictus Puchnik. licencialus in decretis necnon vicarius in
spiritualibus reverendissimi in Christo patris et domini domini Wolframi, dei gracia archi-
episcopi Pragensis. apostolice sedis leiiati gcneralis. Pragensis et Olomucensis necnon
sanctorum Pelri Wissegradensis el Georgii in castro Pragensi ecclesiaruni canonicus ex una.
et Nicolaus dictus Lulhomisl baccalaureus sacre theologie arciumque liberaliuin inagisler.
canonicus ecclesie omnium sanctorum in castro Pragensi parte ex altera, arbitri arbitratores
et ainicabiles composilores in causa seu causis, questionibus et controversiis, que inter
honorabiles et religiosos viros dominos abbatem et convenlum monaslerii Foulis sacre
3Iarie in Zar, Pragensis diocesis, ordinis Cisterciensis ex una, el honeslum virum doniiuum
Damianum, plebanum sive rectorem ecclesie parrochialis in Xova Civitale. Olomucensis
diocesis. de et super quibusdam decimis et occasione ipsarum in et de villis Pelrowicz.
Radnowicz et Nova Vilia dicle Olomucensis diocesis parle vertuntur ex allera. per ipsas
partes elecli et assumpti proul in fornia coinproinissi. per ine notarium publiciiin infra-
scriptum desuper confecla. plenius continelur ct est expressuin. Ubi iidem arbitri arbitratores
el amicabiles compositores, premissis nonnullis altercacionibus de facienda pronuncciacione
super preinissis inler ipsas partes denuo ipsis omnino conlrananlibus et contrarium allegantibiis.
quia in unam senlenciam pronuncciandi convenire non polerant neque potiierunt. factiim
buiusmodi pronuncciacionis et proniincciandi de et super premissis et occasione premissorum
honorabili viro domino et magislro Adam, decretoriim doclori, archidiacono Gradicensi in
ecclesia Pragensi predicta, tamquam superarbilro per ipsas partes super preraissis comrauniter
electo et assumplo commiserunt et ad ipsuin remiserunl. ul ipse superarbiler per se vel
cum altero arbitrorum eorundem iuxta forniam comproinissi laiidarel seu laudarent. arbilra-
retur seu arbitrarentur inter partes prescriptas ac diflinirent. Acla sunt hec presenlibus
honorabilibus et discretis viris dominis Johanne de Duba, cancellario dicte cancellarie
archiepiscopi Pragensis. canonico ecclesie sancti Georgii in castro Pragensi prediclo, Pelro
de Tusnowicz simililer canonico in Wolframskirchen et plebano sive reclore in Plawcz.
Olomucensis diocesis ecclesiarum, Walenlino de Sadek diclo Kaiiczek, el Marlino diclo
Hess, nolariis publicis et aliis pluribus testibiis lidedignis circa premissa. Item anno indiccione
et pontificalu. quibus supra, die lercia inensis Maii. hora lerciariim vel quasi in Hradczano
Pragensi in qiiadam camera donuis habilacionis venerabilis et scienlifici viri domini el
magistri Adam. decretoruin docloris. arcliidiaconi Gradicensis in ecclesia Pragensi, siiper-
arbilri superius nominali in mei nolarii piiblici infrascripti et leslium presencia siib-
scriplorum, ad hoc specialiler vocatoruin et rogalorum. constiluli personaliter supranominati
domini Adam doctor. archidiaconus necnon superarbiler et Nicolaus Puchnik licencialus in
decretis. vicarius canonicusqiie et arbiter. ubi dicli doinini et raagistri superarbiter el arbiler,
facla collacione de et siiper deductis. dictis lcslium productorum in prescripla caiisa arbi-
traria parcium prescriplariim, memoratus dominus Adam doclor et siiperarbiter de volunlale
et consensu ipsius domini et raagistri Nicolai Puchnik arbitri vcrbo et sine scriptis, ipsius
el eiusdem inaLnstri Nicolai Piichnik nomine. prnntincciavit. laudavit. declaravit. diffinivit et
360
arbitratus est. decimas fnioiim maiores et minores villanim videlicet Radnovvicz, Petrowicz
et >«ove Viile. siiper quibus ipse partes in curia Romana ac coram ipsis arbitris litigarunt
et materiam dissensionuni habuerunt, pertinuisse ac perlinere, specfasse et speclare, pertinere
ac speclare debere in fufurum ad dictos dominos abbalem et conventuni monasferii in Zar
ipsorumque successores, easdemque decimas debite annue percepisse ac percipere debere in
fulunini ac possedisse et possidere et in possessione juris percipiendi eosdem esse ac fuisse,
prescriptumque dominum Damianum ecclesie sue nomint' dictos dominos abbatem et conventuni
nidebite et iniuste super diclis decimis et jure percepcionis earundem impedivisse, molestasse
et perturbasse, ipsiusque inipedimenta. raolestaciones et perturbaciones fuisse ac esse in-
iusla. iniustas, iiiicila et illicitas et defacto presumptas. et ipsi successoribusque suis et sue
ecclesie super dictis decimis, percepcione earundem. impedimentis. molestacionibus et pertur-
bacionibus prescriptis perpetuum silencium iraponendum et inposuit : ab aliis vero per ipsos
dominos abbafem et convenfum petilis ipsum dominum Damianum et ipsius ecclesiam absolvit,
ef expensas per ipsas partes hincinde faclas compensavit et nichilominus sibi et dicto
magistro ]\"icoIao Puchnik declaracionem et inlerpretacionem dicte pronuncciacionis, si que
dubia in eadem emerserint. plenam potesfatem reservavit. Quam quidem pronuncciacionem,
laudum sive arbitrium mox ibidem honorabilis vir magister Conradus de Braclis, jurisperitus,
advocatus consistorii curie archiepiscopalis Pragensis necnon sindicus et procurator dictorum
dominorum abbatis et conventus monasterii in Zar. quo superius nomine, approbavit, emo-
logavit et ratificavit pelens sibi quo superius nomine de omnibus et singulis suprascriptis
per me nofariuni publicum infrascripfum fieri et confici unum vel plura publicum seu publica
instrumentum seu inslrumenta. Quod quidem publicum inslrumentum prenominati doraini et
magistri Adam superarbiter ef Nicolaus Puchnik arbiter ad peticionem ipsius magistri Conradi
de Braclis. quo superius nomine, ipsorum sigillorum appensione. quibus ad presens utuntur,
jusserunt communiri. Acla sunt hec presenfibus honorabilibus et discrelis viris dominis
Ogerio, correctore cleri diocesis Pragensis. ^Vicolao quondam Johannis de Cremsyer
presbiteris. Petro Wenceslai de Letowicz notario. familiari dicti magistri Conradi de Braclis,
Jaroslao Manyesonis de Osslerz et Stanislao quondam Wenceslai de Grecz Regine clericis
Pragensis et Olomucensis 'diocesum predictarum et aliis plnribus teslibus fidedignis circa
premissa.
Et ego Nicolaus quondam Malhie de Bruiia Olonuiccnsis diocesis publicus imperiali
aucloritate notarius etc.
(Orig. Perg. 2 li. Sig. im .\rfliiv,> ili-s Klo.stfrs S^c;ir lit. .^. n. 7 7 iiu miihr. I.Jindps-
Arcliive.)
3»5.
Prarj 3. Ma/ 1397.
iTlarkgraf Jodok besfattigt denen von Vinzelberg die Besilzungen zu Rochow.
rRiedel Cod. Brand. A. X. 134.)
361
396.
Ofen '). Mai 1397.
I%6ni2" Signuind von Ungarn dankt den Sladlen Budi«sin. Gorlilz. ZiMan. Latil)aii.
Kamenz, Lobau ftir die Nachricht. dass Wenzel IV. die Oberlausitz an den Markgrafen
Jodok von 3Iahren abffetreten habe. ermahnt sie ihm treu zu bieiben. bis er mit deni
ffenannlen 3Iarkgrafen. deni er in dieser Sache g-eschrieben habe. iiberein kommt und
fordert sie auf. dass sie den Marksrafen •vveder als Vogt noch als Herrn aufnehmen. auUer
er kame mit ihm. deni Konige, zugieich ins Land. Dt. Ofen des nehsten sunnabendes nach
der erfiindniisse des heiligen kreuzes. Anno ^ICCCXCVIL
(Riedel Cod. Brand. B. VI., 11.3.;
391.
Markgraf Prokop druckf seiiie VbereimUmmung aiis. dass Markgraf Jodok der Olmiilz-er
Kirche geirisse Dorfer rerkauft habe. Dt. Kojetein S. Mai 1397.
^\os Procopius dei oracia marchio Moravie. Xotura facimus tenore presencium
universis, quod considerantes divini cultus eximiam servilutem, qua in ecclesia Olomucensi
maiestas altissimi per universos minislros eiusdem ecclesie cum sanctis suis missarum.
canonicarum horarum debitis solempniis diebus noctibus celeberrime lionoratur: ut igilur
falium oracionum et meritorum eorum sincere mentis affectu nos participes faciamus. ad
honorem et gloriam omnipotentis dei. inlemerate virginis eius genilricis 31arie. beatorum
VVenczeslai. Crislini ac aliorum patronorum nostrorum necnon omnium sanctorum. quorum
piis inlcrcessionibus procul diibio in domino deo confidimus nos salvari. ad empcionem
villarnm inferius expressarum videlicet Ilrubczicz. Luczka. Sussicz et Radsslawicz et univer-
sorum bonorum ad predictas villas pertinencium, quas et que capilolum Olomucense ab illustri
principe domino Jodoco fralre nostro carissimo certis pecuniis prefate Olomucensis ecclesie
comparavit. de pleno favore noslre benignitatis consensiraus et virlule presencium animo
deliberato. volunplate libera ac de certa nostra sciencia de speciali aracia consentimus.
Presencium sub noslri siirilli appensione lestiraonio litterarnm. Datura Cogetin feria tercia die
et festo sancti Stanislai anno doniini raillesirao trecentesimo nonagesimo spetimo (sici,
Uri^. fi-vi^. ii. Si;jr. im iiirn. Capitel-Arcliive.;
46
362
Markgraf Jodok hestdlligi dem Brunner CoUegiat-Cupitel zu s. Peter deii aiuius gratiae.
Dt. Bruim, 11. Mai 1397.
j%os Jodociis dei gracia marchio Brandemburgensis sacri romani impcrii archi-
camerarius. marchio et dominus Moravie notumfacimus tenore presencium universis. Quod
ad laudem et honorem dei omnipotentis ejusque genitricis semper virginis Marie et bealorum
Petri et Pauli aposlolorum. quemadmodum alias et duduni sincero animo concepimus et in
desiderio et voto nostri cordis aclu gerimus cupientes ecclesie montis saucli Petri in Bruna
necnon preposito et ejus canonicorum prebendatorum ibidem, in nostri dominii lundo degen-
tibus, statum, condicionem et ordinem, quantum in nobis est, cum deo pro augmento nostro
felici adinstar ecclesie Olomucensis, matris eiusdem, prout informali sumus facere meliorem,
ad supplicacionis pelicionis instanciam dictorum preposili el capituli coram nobis personaliter
conslitutorum et devote supplicancium, quatenus prefate nostre ecclesie ac ipsis de benignitafis
nostre magnificencia et signanler pro augmento salulis fidelium animarum nostrum pium
consensum pariter el assensum quoad annum gracie, pro defunctis canonicis in dicta ecclesia
deinceps statuendum, faciendum et tenendum ac perpetuis temporibus observandum, et per
que successorum in prebenda defunctorum dande et sine renitencia fideliler persolvende
adinstar Olomucensis ecclesie predicte cum dicto noslro capitulo in toto concordande, pro
eodem dare et concedere dignaremur. Nos autem deliberato et de certa nostra sciencia
maluro consilio prehabito preserlim prefatorum prepositi et capituli humilibus ac devotis
supplicacionibus ulpole juslis ac racionabilibus graciosius concedimus et largimur diclumque
annum gracie. proul racionabililer per eos inslitutus existit, approbanius. laudamus. ralificamus
et vigore presencium confirmamus. Mandamus igilur imo volumus el precipimus virtute
presencium sub obtentu gracie nostre ac nostrorum successorum favore gracioso, qualenus
quilibel prelatus et canonicus per nos, heredes aut successores nostros marchiones Moravie
aut quascunque alias personas, cuiuscunque slatus condicionis fuerinl, quociescunque ad
prelaturam seu canonicatum dicle nostre ecclesie presentatus et receptus lcgilime fueril, dictum
annum gracie sive medios fructus in noslri fundi dominio consistentes pro anima defuncli
canonici sui predecessoris juxta taxam decernendam dicto preposito et capitulo sine qualibet
renitencia solvere debeal ac pro eodem cum iisdcm effeclualiter concordare ac prefalorum
statuta et legales observaciones nullatenus transgrediendo, transgressorem vero et mandatis
nostris ac heredum et successorum nostrorum, ut premiltitur, non parentem mandamus,
volumus, hortamur et petimus per ordinarium loci aut archiepiscopum Praegnsem, qui pro
tempore fuerint. per diclos preposilum et capitulum ad ipsius anni gracie observacionem
realem et elfectualem tam per subtraccionem porcionum, distribucionem panum et aliorum
jurium canonicalium, quam eciam per censuras ecclesiasticas el alia juris remedia compelli
et induci cum effeclu, prout honeslas id requirit. Presencium sub noslri appensione sigilli
lestimonio lilerarum. Datum Brune anno domini millesimo trecentesimo nonagesimo seplimo,
undecima Maii.
(Iiiseiiit in der BestSttigungsurkuude des Olin. Kischofes Lacek ddo. Kremsier 11. August
140.3. — Vgl. Fasseau pars III. p. 4.)
363
390.
Vok uiid Lacek von Krardr ri-raprecheii. dem OlmiUz-er Suffrnffaiie \ikolaus alle
Bediiiguiigeii bez-iigiich des Dorfes Deulsch-Jaseiiik zu erfiillen, die iii eiiiem friihereii
Kaufscoiilracte stipulirt irurden. Dt. Ticin 1. Jiini 1397.
W ocko et Laczko fralres germani de Crawar domini in Tyczin nolumfacimus tenore
presencium universis. Quod ad affectuose peticionis instanciam honorabilis viri domini Wilheln)i
Korlelauffe canonici ecclesie Olomucensis et ob eius dileccionis favorem specialem. quo
virlulibus suis et meritis. ([uil)us ecian) nobis complacuit, exigentibus dignun) arbilra)nur et
conoriuim nos pro suo comodo et utilitate viceversa sibi debere a)nicabiliter coraplacere.
vendicioni per eum facte de villa Jessenyk theutonicali dominii Tyczinensis venerabili viro
magistro Pelro de Brega phisico. qui eam ab eo legitime coraparavit pi"o i-everendo in
Chrislo palre do)nino Nicolao episcopo Abeloniensi. pronunc suff)"asaneo reve)"endi in Chrislo
palris dojnini Xicolai episcopi 01on)))censis secundum tenorem literaru)n desuper confeclarun).
animo deliberato ex certa sciencia noslrum benigne prebuimus et prebemus assensum. Sic
quod dictus venerabilis paler do)ninus JVicolaus episcopus Abeloncnsis inlret transferalur et
surroaetur, ijumo ipsu)n induci)))us Iransferimus et sur)'Ogamus in et ad o)nne jus et
proprielalen), qnod et que usque )nodo anledicto dojuino Wilhehno in et ad dictam villau)
Jessenyk census usufructus possessionon et do)ninium quomodolibel co)npetebal secundum
quod hoc in lileris contractus vendicionis pie )nemorie quondam domini Wockonis de Crawar
geniloris noslri plenius conlinetur. In quo ips)))n volnmus et promitli)nus plcne conservare,
ipsas quoque lileras quoad diclum do)ninun) episcopu)n in suo robo)-e ronano-e decrevimus.
Bonaque et sincera lide p)-on)illi)nus pro nobis heredibus et successoribus noslris in do)ninio
Tyczinensi futnris. eundem reverendu))) palrem dominum Abelonensem in q))i('ta et pacilica
possessione dicte ville Jesenyk el frucluu)» ac proventuum percepcione necnon plcno dominio
secundum lenorem et foDnam litei'aru)n predictarum dicti domini Wilhehni super contracl))
oncionis et vendicionis facto di)nillere el cunctis vite sue temporibus integraiiler co))servare.
Insuper ex favore speciali diclo revo-endo patri indulgcmus. quod procuracionem dicle ville
et hominum ac censuun) percepcionem uni vel plu)*ibus sin)ul v(>l successive pro suo bene-
placito committere possit, qui sibi de huiusmodi oportune respondeat, in quo eura seu eos
)ieque per nos aut per alios vol)))nus aliqualiter i)npedire, ila quod huius)nodi per eu))deni
legiti)ne conslitutus vel constiluti o)nne)n illam poleslaton habeanl. quau) i)) litera do^nini
Wilhehni magisfer Nicolaus de Gelwicz et magisler Gregorius Chremsirensis pi-o eo habuerunt.
.\d robur igitur et ellicaciem omnium premissorum infrascriptos barones nobiles et dilectos
rogamus confidenter. quatenus ipsi pro nobis et una nobiscum dicto domino Abelonensi
promiltent pro om))ib)]s et sinsfulis supradictis. El nos Benessius et Laczko de Crawar
fralres gcr)nani, Faulico de Enlinburg, .\icolaus de Slolticz el Wenceslaus de Doloplas, nos
Nicolaus judex, N. scabini ju)"ali cives el co)nmunilas Tyczinensis cl rogatuni et compla-
cenciam diclornm dominorum Wockonis el Laczkonis de Crawar pro eis et una cu)n
4i;*
364
eis promisimus et promitlimus presentibus bona flde, quod dicte vendicionis et empcionis
contractus debeat integre inviolabiliter observari, eoque modo et forma obligantes nos
antedicto reverendo patri domino Nicolao episcopo Abelonensi. prout alias dudum
obligavimus nos pro eadem villa fructibus et pertinenciis suis domino Wilhelmo supra-
dicto. Ita quod idem reverendus pater in quieta possessione dicte ville censuum dominii
et usufructuum cunctis vite sue temporibus absque aliqua imminucione manere et conservari
debeat et nullatenus impediri. Presencium sub appensis omnium nostrum sigillis testimonio
literarum. Datum Tyczinensi anno domini millesimo trecentesimo nonag-esimo septimo die
prima mensis Junii.
(Kremsierer Lehensquatern III. f. 4.)
400.
6. Jmii 1397.
i%nno domini MCCCXCVII (die sexta mensis Junii) obiit venerabilis pater dominus
Nicolaus natus de Prussia de ecclesia Constanciensi ad ecclesiam Olomucensem translatus
per sanctissimum in Christo patrem dominum Urbanum papam VI. Obiit idem dominus
Nicolaus in Drzebicz prope Pragam, sepultus in ecclesia Olomucensi.
(Aus dem Codex E. I. 40 des Olm. Metr. Cap.-Archives.)
401.
Kdnig Wenzel IV. fordert das Olmiitser Capitel, die Wahl des Olmiitzer Domherrn
Lacek von Krar&i- zum Olmiitzer Bischofe rHckgangig zu machen, da nach seinem
Wunsche niemand anderer als Johann, Bischof ron Lebus^ auf den Olmiitzer Bischofs-
stuhl erhohen werden solle. Dt. 1397 (nach dem 6. Juni).*)
llevoti dilecti! Transmissas nobis per vos literas dihgenter audivimus. sufficienter
intelleximus, ac earum effectum impressimus attentius menti nostrte. Quod autem in spem
nostrie Celsitudihis honorabilem Laczkonem de Crawar, confratrem vestrum poslulastis :
omnem prorsus hiijusmodi spem vobis scitote fore sublatam ; priBsertim cum nec fuerit, nec
adhuc sit intentio noslra, ut quisquam alius Olomucensi ecclesiae in pastorem pnefici aut
debeat ad eandem transferri, prieterquam venerabilis Johannes Lubucensis episcopus, princeps.
consiliarius, noster devotus dilectus, in cujus favorem ad reducendam in slatum pristinum
ipsam ecclesiam, nec non pro reprimendis opprimentium ipsam conatibus, omnem, quam
possumus. disponimus sollicitudinem adhibere. Propter quod devotionem vestram seriose
requirimus et hortamur, omnino volentes, quatenus electionem de persona prfefati Laczkonis
'^) Dsis appro.Kimativc Tagcsdatura angeactzt nach n. 100.
365
per vos factam mox visis presentibus resciudere. priefafumque consiliarium nostrum in
vestrum et ecclesise Olomucensis episcopura et neminem alium debeatis raodis (omnibus)
postulare. Parati naraque sumus hoc casu tara ecclesiam ipsam et ipsius bona in noslram
tuiliouem assumere. quam etiani vos et alias personas ecclesiasticas in vestris et earum
juribus et liberlatibus benignius conservare. Nam in casura, quo hoc non fieret. ex tunc
commisimus illustri Procopio marchioni Moraviae, principi patruo noslro dilecto. ceterisque
officialibus nostris. ut adversum omnes et singulos, qui voluntatem nostram conantur infringere.
de opportuno et necessario debeant remedio providere. Per nullum enim eventum pali
volumus. ut pn-efata Olomucensis ecclesia, quis nobis velut regi Boemitp et nemini alteri
exstat iramediate, ut nostris. subjecta. ad manus, quod absit. perveuial alienas.
(Palacky Formelb. 2, 196.)
402.
Der OlmUtzer Canonicus Wilhelm Kortclan{/en erhidrt. dass Peter von Brieg ron ihm
das Dorf Deutsch-Jassenik fiir den Olmiitz-er Suffra(/(in .'\ikolaus auf dessen Lebensz-vit
(/ekauft hahe. Dt. (1397 nach dem 6. Juiii).'^)
»* ilhelmus Kortelange Olomucensis ecclesie canonicus notumfacio tenore presencium
universis. Quod auimo dehberato. maturo consilio liberaque ac sponlanea vnluntate villam
Jessnik theutonicalem cum quadraginta raarcis annui census, quani olim a pie memorie
nobili quoudam domino Wockone de Crawar pro certa pecunie summa ad vite sue tempora
possidendam et utifruendam legitirae comparavi. prout hoc in literis conlractus, vendicionis
videhcet et empcionis plenius continetur. de consensu et expressa volunlate nobilium
dominorum Wockonis et Laczkonis de Crawar, filiorum quondam dicti domini Wockonis.
una cum omnibus et singulis suis censibus redditibus proventibus juribus obvencionibus
exaccionibus eraendis et perlinenciis uuiversis. jurisdiccione, jurcpatronatus ac pleno dominio
justo vendicionis tituio vendidi et virlule presenciura vendo venerabili viro magistro Pelro
de Brega phisico pro ducentis viginti marcis moravicalibus grossorura bohemicaliura. michi
jani in legali et numerata pecunia persolutis. Ouaraque dictara villam pro reverendo in
Christo patre doniino Nicolao episcopo Ahelonensi. pronunc suffraganeo ecclesie Olomucensis
per capitulura sede vacante constituto. consanquineo suo. ad vile sue tempora habendam et
utifruendam coraparavit. Qua propfer diclam villam Jessenik cum omnibus juribus el
pertinenciis suis resigno diclo magistro Petro nichil raihi in ea proprietatis utilifatis vel
juris reservando, sed in ipsum omniraodo transferendo. Presencium meo sigillo teslimonio
literaruni. Dt. etc.
(Kremsierer Lehi^nsquatern III. V. 5.)
*) Das Jahresdatum wur.le angesetzt nach n. 399; Jas Tagesdatum nacli n. 400.
366
403.
Markgraf Jodok .scheukl ileiit OlmUtzer Bilrger Pesek von Prossiiilz eincii Lahn in Griigau.
Dt. Olmiitz. 24. Juni 1397.
i\os Jodocus dei gracia marchlo Brandenburgensis necnon niarchio et doniinus
Moravie. Noluni facimus tenore presencium universis, quod habito respectu ad probate fidei
constanciam prudentis et providi viri Pessconis de Prostans, civis Olomucensis, nostri fidelis
dilecti, qui dignum se nostris beneficiis suis virtuosis obsequiis approbavit, ut et ipse digna
gratuitis meritis suis a nostra munificentia et ceteri eius vestigia fide et obsequio imitenlur,
sibi. heredibus et successoribus suis umim laneum in Krygaw villa cum pleno - dominio,
censu. robotis. fructibus, usibus. proventibus universis in veram hereditatem et hereditariam
proprielalem cum pleno dominio dedimus. donavimus et virtute presencium animo deliberato,
voluntate libera ac de certa nostra sciencia damus pariter et donamus. Sic, quod ipsi
Pessconi et eius heredibus et successoribus ex superhabundanti nostra gracia poteslatem
donamus. de prefato laneo cum suis censu el juribus pro sue volunfalis beneplacito pro
spirituaJibus personis et temporalibus disponendi. Nam qualicunque modo cum eodem ianeo
ipse, vel sui heredes disposuerint seu ad altare, ecclesiam, capellam donaverinl, vel aliis
personis secularibus quibuscunque legaverint, talem virtutem oblinere decernimus, tamquam
tabulis terre iure hereditario forent imposita et inserta. Presenciura sub nostri sigilli appen-
sione testimonio literarum. Datum Olomuncz anno domini millesimo trecentesimo nonagesimo
septimo. die sancti Johannis Bapliste.
(Orig. Ferg. li. Sig. verletzt im Olm. Capitcl-Archive.)
404.
Johann, Bischof ron Leitomgsl^ ertheilt denen, welche die hlostcrkirche in Landskron an
gcirissen Festtageii bcsiichen odcr z-iim Baue des Klosfcrs lieitrageu^ einen, vierzigtagigen
Ahlass. Dt. Landskron 20. Jiini 1397.
«Johannes dei et apostoUce sedis gracia episcopus Luthomislensis, universis christi-
fidelibus, ad quos presentes pervenerint, paceni, gaudium el salutem in domino sempiternam.
Suscepti pastoralis officii nos cottidiana cura solicitatur. ut saluti animarum omnium chrisli-
fidelium, precipue tamon nostro commissarum reginiini, quanlum cum deo possumus,
salubriter intendamus. Sane considerantes, quod universos christifideles ad pielalis opera et
devocionis studia divinis muneribus tanto sludiosius excitamus, quanto per ea divine gracie
reddi possint apciores ; eapropter omnibus vere confessis, conlritis et penitentibus, qui ad
ecclesiam monasterii beate virginis Marie canonicorum regularium ordinis sancli Augustini
in l^auczskrona, Luthoniislensis diocesis ac civitalis noslr<', devote accesserint in festivitatibus
infrascriptis divinam graciam pelituri. et qui ad opus eiusdem monasterii manus porrexerinl
367
adiulrices quociescumque inrrascriptis feslivilatibus. indulgencias subscriplas ex noslro olficio
paslorali misericordiler imparlimur. In primis siquidem. qui misse maluline. que mane de
virgine bealissima diebus singulis decanlatur. aut fuerit solite lecla. interfuerint: item qui
prenominatnm raonaslerium in nativitalis. circumcisionis. epifaniarum. cenc dominice. passionis.
resurreccionis cum duobus diebus. lancee. asccnsionis. penthecostes cum duobus diebus.
trinitalis. corporis Chrisli ; iteni in visitacionis. assumpcionis, nalivilatis. annuncciacionis et
purificacionis, concepcionis viroinis intemerate; item qui in sanctorum ang-elorum. nativitalis
Johannis baptiste: iteni. qui in beatorum Petri et Pauli. Andree, Johannis, Philippi. Jncobi
utriusque. Bartholomei. Simonis et Jude. Thome. Mathie. 3Ialhei. Marci. Luce. Barnabe
apostolorum et evang-elistarum. necnon qui eciam in beatissimorum Slephani prothomarliris.
Laurencii, Viti, Wenceslai Iranslacionis et transilus Adalberti. quinque fratrum, Sig-ismundi.
Georgii. Mauricii. Victorini marliris gloriosorum : item qui in Gregorii. Ambrosii, Jeroiiimi.
Auffustini transitus el Iranslacionis. Martini. >"icolai. Procopii confessorum : ilem qui in
Marie Maffdalene. 3LTrlhe. Felicilalis. Katherine, Margarethe. Dorolhee. Agnetis. Barbare.
Airalhe. Juliane ac Ludmile. Elizabeth virginum et viduarum : insuper in die Linocenciuui.
Omnium Sanctorum. in commemoracione Oinnium Animarum et in dedicacione monasterii
memorati, festivitatum devocionis causa accesserint. eciam quando corpus ^domini noslri
Jhesu Cristi ad infirraum seu infirmos deportatur et ipsum Corpus dominicum conduxerint :
ilem qui corpus Christi et sacrum oleuin secuntur, et eciam qui in missa pacem recipiuul :
poslremo quocienscunque (|uis sermoni ibidem interfuerit: ilem qui tria Avemaria dixeril iii
sero aut mane, quando terna vice campana pulsatur; ilem qui intersunt, quando Salvc
regina decantatur, et qui pro rege, episcopo et pro pace regni Boemie preces domino deo
devole funderit, de oranipotentis dei misericordia et heatissimorura Petri et Pauli aposlolorum
auctoritate confisi. pro vice qualibet. et nichilominus sinsrulis diei)us festivitalnin supradiclarum
et ipsarum octavis, qiie lamen oclavas habere dinoscuntur. quadraiiinta dierum indulgencias
ipsis raisericorditer in domino condonamus. Harum quibus sigilla noslra ad perpeluam
meraoriam et testimoniuin omiiiuin preinissorum sunt appensa testimonio lilerarum. Daluin
in Lanczcrona pennullima die mensis Junii, anno doniini millesimo trccentesimo nonagesimo
seplimo.
(Orig. Perg. inlt .anli. Sig. im m. Tj.indos-Arcliiv. Art. Ohn. August. lit. G. u. lil.)
405.
Aiis dem Berichte Hermaim Ehiwrs an deii Strasshiirger Stadtrat/i iiher den am II. Jiiiii 13!)7
an den Rdthen K. ]Venz-el IV. in Karlstein reriibten Mord. Dt. .). Jiili 1397.
Auch was markgrof Jobs von 3Ierhern zu Prag. noch dein do das
geschach. Do enpot im unser her der kunk, daz er auz der stat rilt: er wolt sein stat
und sein lant selber wol versehen. Also reit er herauz. Also isl unser her der kunk
zugefaren und woll die von Praif niht zu o^enoden nemen. sie g-eben im dann sehstausent
368
schok und all keten niderlegten und alle tor derniderlegten und den turn und die maur
gegen der Neueu stat . . . so sind der pesten wol zwelf auz der Nidrern stat zu deni
markffrofen und den lantzhern geflohen .... und ward nie als irr zwischen unserm hern
dem kuuff und dem markijrofen von Merhern und den lantzhern
(Weizsacker 1). R. Acten II. p. 455.)
40«.
EroffmiiKj des Olmiitzer Landrechtes 7. J/ili 1397.
Anno domini miiiesimo trecentesimo nonagesimo septimo sabbato proximo post
festum sancti Procopii Confessoris et Boemie patroni gloriosi celebratum est colloquium
dominorum, presidentibus supremis ofTicialibus, nobili Jeskoni dicto Puska de Cunstat camerario,
Sulicone de Konycz czudario, ct Theoderico prothonotario iilustrissimi principis domini Jodoci
niarchionis Moravie, tunc terre tabularum notario. presentibus ibidem predicto illuslrissimo
domiuo marchione Jodoco et nobilibus dominis Erhardo de Cunstat, Petro de Crawar aiias
de Piumnow, Laczcone de Crawar, Jescone de Sternberg alias de Lukow, et Jarossio,
Bernhardo, Przedborio de Czimburg et Alssone de Czimburg, Alssone de Mohehia. Erhardo
de Skal. Paulicone de Sowynecz, Budissio de Quassicz, Johanne de Lompnicz, Wancone
de Czirnahora, Mathesone de Lichtenstain, Wokone de Holenstain, Wilhelmo de Luczka,
Sigismundo et Smilone de Lethowicz, Erhardo de Luczan, Boczkone de Lestnycz, baronibus
marchionatus Moravie judicio presidentibus et causas judiciales adinvenientibus.
(Ta!). teiT;e Mor. (>lm. cud.<e pag. 205.)
407.
Prag. 13. JiiU 1397.
IVonig Wenzel l\. sucht die Ermordung des Strnad von Janowitz, Stefan von
Opocno, Stefan von Martinitz und des Malleserpriors Markoid in einem Manifeste zu rccht-
fortiL^^en. — Geben zu Praffe an sand Margarethenlag. unser reiche des Behemischen in
dem XXXV. und des Romischen in dem XXII jaren. Per d. Procopium niarchionem Moravie.
(Orig. in Regensburg; gedr. in Pelzels K. Wenzel II. IJrkdb. p. 26.)
369
408.
Pabsf Bonifa^ IX. beaiiftragt deii Abt des Strahower in Profj. des s. Vincenz-kloslers in
Breslaif itnd des Klosters Bruck, dass sie das Kreiiz-herrnstift in Prag gegen alle
Schudlger schiitz-eti. Dt. Roin 15. Jiili 1397.
Oonifacius episcopiis serviis serYonim dei dileclis filiis Slrahoviensis prope Prag-am
et sancti Vincencii extra muros Wratislavienses, ac Lucensis Olomucensis diocesis monasleriorum
abbalibus salutem et aposlolicam benediccionem. Militanli ecclesie immerili disponente domino
presidentes circa curam ecclesiarum el nionastcriorum omnium solercia reddinuir indefessa
soliciti. ut iuxta debilum pasloralis oflicii eorum occurramus dispendiis et profectibus divina
cooperante clemencia salubriter inlendamus. Sanc dilectorum liliorum magislri et fratrum
hospitalis pauperum sancli Francisci cruciferorum cum stella in pede pontis Pragensis ordinis
sancti Auguslini conquestione percepimus. quod nonnulli arcbiepiscopi. episcopi aliique
ecclesiarum prelali et clerici ac ecclesiaslice persone tam religiose quam seculares. necnon
duces. marchiones, comites, barones. nobiles. miiiles et laici, communia civitalum, universitates
opidorum, castrorum, villarum et aliorum locorum et alie singulares persone civilatum et
diocesum et aliarum parcium diversarum occuparunt et occupari fecerunt castra. villas et
alia loca. terras. domos. possessiones. jura et jurisdicciones necnon fructus. census. reddilus
et proventus dicli hospilalis ac membrorum ab eo dependencium, et nonnulla alia bona
mobilia et immobilia spirituaiia et temporalia, ad mag-islrum et fratres ac hospilale et membra
predicta communiter el divisim speclancia et ea detinenf indebile occupata sen detinentibus
prestant auxilium. consilium vel favorem ; nonnulli eciam civilatum, diocesum ac parcium
predictarum. qui nomen domini in vacuum recipere non formidanl, eidem magistro el
fralribus super predictis castris, villis et locis aliis, lerris. domibus. possessionibus, juribus
et jurisdiccionibus, necnon fructibus, censibus, redditibus et proventibus eorundem et quibus-
cunque aliis bonis mobilibus el immobilibus, spiritualibus et temporalibus ad raagislrum et
fratres ac hospitale et membra huiusmodi spectanlibus, mulliplices moleslias ,el iniurias
inferunt et iacturas. Quare dicti magister et fratres nobis humililer supplicarunl. ut. cum
eisdem valde reddatur difllcile pro singulis querehs ad apostolicam sedem habere recursum.
providere ipsis super hoc paterna diligencia curaremus. Nos igitur adVersus occupatores,
delentores, presumplores. moleslatores et iniuriatores huiusmodi illo nolenles eisdem magislro
el fralribus remedio subvenire, per quod ipsorum compescatur temeritas et aliis aditus
commillendi similia precludalur, discrecioni veslre per aposlolica scripla mandamus, qualenus
vos vel duo aut unus vestrum per vos vel alium seu alios, eciam si sinl extra loca, in
quibus dcpulati estis conservatores et iudices, prefalis magistro et fratribus efTicacis defensionis
presidio assistentes non permittalis, eosdem super hiis ac quibuslibet aliis bonis. juribus et
jurisdiccionibus ad magislrum et fratres et bospilale et membra huiusmodi spectantibus. ab
eisdem vel quibusvis aliis indebite molestari vel eis gravamina seu damna vel iniurias
irrogari, facluri diclis magislro el fratribus, cum ab eis vel procuratoribus suis aut eorum
aliquo fueritis requisiti. de prediclis et aliis personis quibuslibet super reslitucione huiusmodi
370
castronim, villarum, terriiriim et alioriim locorum, jurisdiccionnm, juriiim et bonorum mobilium
et immobilium, reddiluum quoque ct provenluum et aliorum quorunicunque bonorum, necnon
de quibuslibet inolestiis, injuriis atque damnis presentibus et futuris, in illis videlicef, que
judicialem requiruiit indaginem, sumniarie de plano sine strepitu et figura judicii, in aliis
vero, prout qiialitas eoruin exegerit, iusticie conplenientum, occupatores seu detentores,
presumptores, moleslatores et iniuriatores buiusinodi, iiecnon contradiclores quoslibet et rebelles,
cuiuscunque dignilalis slalus ordinis vel condicionis extiterinl, quandocunque et quociescurique
expedierit, auctoritate nostra per censuram ecclesiasticam appellacione postposita compescendo,
invocato ad hoc, si opus fuerit, auxilio brachii secularis. Non obstanlibus tam felicis recor-
dacionis Bonifacii pape VIII predecessoris nostri, in quibus cavelur, ne aliquis extra suam
civilatem et diocesiin nisi in certis exceptis casibus et in illis ullra unain dietam a fine sue
diocesis ad iudicium evocetur, seu ne judices et conservatores, a sede deputati predicta,
extra civilatem et diocesim, iu quibus depulati fuerint, contra quoscunque procedere sive
alii vel aliis vices suas commiltere, aut aliquos ullra unam dielam a fine diocesis eorundem
trahere presumant. duminodo ultra dnas dietas aliquis auctorilate presencium non trahatur,
seu quod de aliis quam de manifestis iniuriis et violenciis et aliis, que judicialem requirunt
indaginem penis in eos, si secus egerint et in id procuranles adiectis, conservatores se
nullatenus intromittant, ([uam aliis quibuscunqueconstilucionibus apredecessoribus nostrisRomanis
ponlificibus delegatis et conservatoribus quam personis ultra cerliim numeruin ad iudicium
non vocandis, aut aliis editis, que vestre possent in hac parte iiirisdiccioni aut potestati
einsque libero exercicio qiiomodolibet obviare, seii si aliqiiibus coinmuniler vel divisim
a predicta sit sede indullum, quod interdici, suspendi vel excommiinicari seu exlra vel ultra
certa loca ad iiidicium evocari non possint, per litteras apostolicas non facientes plenam el
expressam ac de verbo ad verbum de indullo huiusmodi et coram personis, locis, ordinibus
et nominibus propriis mencionem et qualibet alia indulgencia dicle sedis, generali vel spe-
ciali, cuiuscunque tenoris existat, per quani presentibus non expressam vel totaliter non
insertam nostre jurisdiccionis explicacio valeat in hac parte quoinodolibet inpediri, et de
qua cuiusque toto tenore de verbo ad verbuin in noslris litleris habenda sit mcncio specialis.
Ceterum volumus et apostolica auctoritate decernimus, qiiod quilibet vcslrum prosequi valeat
articulum eciam per aliuin inchoalum, quamvis idcm inchoans nullo fueril iinpedimento
canonico prepedilus, (luodque adinstar presencium sit vobis cl unicuique vestrum in premissis
omnibus el eorum singulis ceptis et nonceplis presentibus et futuris perpetuata potestas et
jurisdiccio atlributa, ut eo vigore eaque firmitate possilis in preniissis omnibus ceplis et non
ceplis presentibus et fuluris et pro prediclis procedere, ac si predicta omnia et singula
coram nobis cepla fuissent et jurisdiccio vestra ct cuiuslibet vestruin in predictis omnibus
et singulis per citacionem vel modum alium perpeluata legitlimuin extitisset, conslilucione
predicta siiper conservatoribus et alia qualibct in contrarium edila non obstante, presenlibus
post decenniiim minime valituris. Datum Roinc apud sanctum Petrum idibus Julii, ponlificalus
noslri aniio octavo.
(Iiiserirt in n. 420)
871
40».
Pabst Bo)iifaz- IX. eniciini deii his/ierir/eii Bisc/iof roii Lebiis. Jo/iaiiii. z-iini Bisc/iofe iii
Olmittz: iiiifl empfic/ilt i/iii dem Frac/er Erzbisc/iofe. Dl. Boin 20. Jiili 1397.
Bonifaciiis episcopus serviis servoniin dei venerabili fralri, archiepiscopo Fragensi
salutem et apostolicain benediccionem. Ad ciinuilum lue cedit salutis et fame, si personas
ecclesiaslicas, presertim ponlifieali digniiale predilas, divine propiciacionis intuilu opporliiiii
presidii el favoris gracia prosequaris. Dudum siquidem bone memorie Nicolao. episcopo
Olonuicensi, regimini Olomucensis ecclesie presidenle nos cnpientes eidem ecclesie, cum eam
vacare contingeref, per apostolicc scdis providenciam ulilem et idoneam presidere personam,
pj"ovisionem ejusdein ecclesie ordinacioni et disposicioni nostre duximus ea vice specialiter
reservandam, decernentes exlune irritum el inane. si secus supcr liis per quoscunquo quavis
auctorilate scienier vel ignoranler conlingeret attemptari. Postniodum prefala ecclesia per
obituin ejusdem Nicolai episcopi. qui extra Romanani curiam diem clausit exlremiini, pasloris
solacio desliluta. nos vacacione hujusmodi fide dignis relalibus intellecta, ad provisionem
ejusdein ecclesie celerem et felicem, de qua nullus prcter nos ea vice se inlroinittere
potuerat neque poterat. reservacione et decreto obsistentibus supradictis, ne ccclesia ipse
longe vacacionis exponeretur incommodis paternis el sollicitis studiis intendenles, post
deliberacionem, quam de preficiendo eidem ecclesie personam utilem et eciain fructuosam
cum fratribus nostris habuimus diligentem, demum ad venerabilem fratrem noslrum Johannem
Olomucensem tunc Lubucensem episcopum. consideratis grandium virtutum donis, quibiis
personam suam illarum largilop dominiis insignivit et quod ipse Johannes episcopus, qui
regimini Lubucensis ecclesie hactenus laudabiliter prefuit, eandem Olomucensem ecclesiam
sciet et poterit autore domino salubriter regere et fideliter gubernare, convertimus oculos
nostre mentis. Intendentes igitur tam ipsi Olomucensi ecclesie, quam ejus gregi dominico
salubriter providere dictum Johannem episcopuin a vinculo, quo prefate ecclesie Lubiicensi,
cui tiinc preeral, lencbatur, de dictonim fralriim consilio el aposlolice poteslatis plenitudine
absolventes ipsum ad eandem Olomucensem ecclesiam aucloritale apostolica translulimus,
ipsumque illi prefecimus in episcopum et pastorem, curain et administracionem ipsius Olomu-
censis ecclesie sibi in spiriliialibus el temporalibus plenarie commillendo. liberamque sibi
daiido licenciam ad ipsain Olomucensem ecclesiam transeundi, firma spe fiduciaque conceplis,
qiiod dirigente domino aclus suos prefata Olomucensis ecclesia per ipsius Johannis episcopi
iiidiisfrie et circumspeccionis sludium fnicluosum ulililer et prospere dirigetur gralaque in
eisdem spiritualibus et temporalibus suscipiel incrementa. Cum igitur, ut idem episcopus in
commissa sibi predicle ecclesie Olomucensis cura facilius proficere valeat, luus favor sibi
esse noscatur plurimum opportuiuis, fralernilatem fuam rogamiis, monemus et horlamur
attente per apostolica fibi scripla mandantes, quafeniis eundem episcopum ac ecclesiain sibi
commissam, sulfraganeam tuam habens pro iiostri et aposfolice sedis reverencia propensiiis
commendatos, in ampliandis et conservandis juribus ejiisdem Olomuccnsis ecclesie sic eum
372
tui favoris presidio prosequaris, qiiod ipse per liie auxilium gracie se possit in commisso
sibi ejusdem Olomucensis ecclesie regimine utilius exercere, tuque divinam misericordiam
et nostram ac ejusdem sedis benevolenciam valeas exinde uberius promereri. Datum Rome
apud sanctum Petrum XIII Cai. Augusti, pontificatus noslri anno octavo.
(Orig. Perg. h. Bleibulle im iursterzb. Archive zu Prag.)
410.
K. Wenzel IV . Schreibeii an Papst Bonifacius IX., in welchem er fiir die Ernennung
Johanns, Bischof in Lebus, 3«/« Olmutzer Bischofe dankt. Dt. 1397 (iiach dem 20. Juli).*)
cJanctissime etc. Ad andientiam nostram grata et multum accepta nuper sunt nova
perducta, qualiler videlicet S. V"" ad supplicem nostrarum precum instantiam venerabilem
Jo(hannem), Lubicensem episcopum, principem, consiliarium, devotum nostrum dilectum ad
Olomucensem ecclesiam transferre, honorabili quoque W. de . . pneposito Boleslaviensi,
capellano nostro devoto dilecto, de Lubicensi ecclesia providere similiter dignata est etc.
(Palacky Formelb. 2, H2.)
411.
Markgraf Jodok ron Mcihren befiehlt, dass die Gilter Lesch iind Vichent(?), ivelche der
BrUnner Miinzmeister Arnold fur seine und seiner Frau Lebensz-eit vom Kloster iu Wisowitz
erwarh., nach dem Tode beider wieder an das Kloster zurilckfaUen sollen.
Dt. Gdding 7. August 1397.
iilos Jodocus, dei gracia marcbio Brandeburgensis, marchio et dominus Moravie, ac
sacri Romani imporii archicamerarius. Notum facimus tenore presencium universis, quod
sicut providus Arnoldus, magister monete nostre in Brunna, iidelis noster dilectus, bona
Lesch et Vichent cum suis apperlinenciis ad duas vitas, videlicet suani et uxoris sue
comparasse dinoscilur, sic nos volumus, ut eadem bona eciam ab abbate et conventu
monasterii in Wisowicz habeat ad sue et uxoris dunla.xat vitas de prefati abbatis et conventus
consensu paritei- et voluntate. Voiumus eciam et presenti privilegio decernimus, quod post
mortem prefati Arnoidi et uxoris sue prefala bona Lesch ct Vichent cum suis pertinenciis
ad prefatum monnsterium in Wisowicz ulterius absque omni impedimento et instancia devolvi
ct devenire debeant. In quibus eciam bonis et devolucione eorum abbatem et conventum
prefati monasterii nullo modo volumus impediri. Prcseucium sub nostri sigilii appensione
tesiimonio literarum. Dalum in Goding, anno domini millesimo irecentesimo nonagesimo
septimo, fcria III proxinia post festum sancti Sixti pape.
(Aus dcm Monast. Mor. im Archive des Kl. Raigern.)
*) Das aijproximative 'Pafjesdatuni .inf^-esetzt iiaeh n. 109.
373
412.
13. August 1397.
■ ronajirad Hefman Chrt kostol svuj v Jenikove na li-i lcta Janovi a Jakubovi,
knezim z Prahy. za rocni mijemne 22 kop.
(Lib. Oblig. II. 12 f. 24'J. im Prager Met. Capitel-Arcliive.)
413.
Marquard von Slernberg rerp/l/chtet sick, die con Peter ron Sternljcrg hinterlassenen
Schulden z-u z-ahten. Dt. Briinn 21. Autjust 1307.
irlarquardus de Slcrnberir sianificamus tenore presencium universis, quod. sicul
nobiiis dominus Petrus de Sternberg pie memoric. patruus noster carissimus, quedam bona
sua nobis dono conluiit et legavit amicicia el gracia speciali : qua propter nos votis eius
et voluntati vice versa satisfacere volentes, nos Marquardus de Sternberg prefatus principalis
et nos Albertus de Sternberg, Jaroslaus de Sternberg, Albertus de Sternberg- alias de Konopisst,
Petrus de Krawarz alias de Plumlow. Marquardus de Sobiessin et Alscho de Rziczan fideiussores
omnes in solidum cum ipso et pro ipso domino Marquardo promittimus et bona nostra fide sin-
cera, manu nostra coniuncta indivisiiu ahsque dolo nobili domineAnne, relicto prodicti dominiPetri
dc Sternberg, et ad fideles manus illustrium principum domini Jodoci, marchionis Brandoburgensis
ac marchionis et domini Moravie, ducis Przemconis et domini Opavie, nobiiis domini Lackonis
de Krawarz et strenui domini Ilonrici de Schenwald, pro ipso domino Petro de Sternberg,
omnia debila infrascripta : Miculassoni de Schonwald se.xaginta tres marcas grossoruni,
Wawrzinconi et Jankoni filio suo de Jestrzebi nonaginta marcas grossorum, Pessconi Pis-
kowec cenlum et octuaginta marcas grossorum, Janoni dicto Schurch quinquaginta marcas
grossorum, preposito et monasterio Sternbergensi triginta sex marcas grossorum, Cunralo
Pistori, civi Pragensi ducenlas unam sexagenain grossorum. Polconissc Olomuconsi tredecim
marcas grossorum, Jacobo Thassnerio civi Brunensi quinquaginta Iros marcas grossorum,
Theodorico Velber et Hanus Slrang civibus Viennensibus quinquaginla sexagenas grossorum,
Venceslao civi Poloniensi viginti sexagenas grossorum, Ugiczoni in Oslroh sedecim marcas
grossorum, Volkoni prosbytero in Ostrob decem et octo marcas grossorum, Petro domestico
Brunonsi sedecim marcas grossorum, Venceslao domostico Pragensi duodecim sexagenas
grossorum. Volconi de Nova villa quinque marcas grossorum, Nicolao civi Vesselensi
quinquaginla octo sexagenas grossorum, et specialiler honorabilibus civibus in Vessels cenlum
quinquaginla niarcas grossorum, que debita dudum supor nos rccopimus, dare et solvere,
ol omnes fidoiussores. qui profato domino Petro de Sternberg. pie rocordacionis, sua sigilla
obliiraverunt. absque omni damno eorum realiler exbrigaro inlra hinc ot festum boati Georgii
martyris proximo venlurum. ac expodire cum efTeclu. Quod si non focerimus, exlunc statim
374
omnes promilfiimis et debemus per inlerpositam personam idoneam niilifaris condicionis
ohstagium in civifate Sternberg aut Olomucz in domo honesti hospilis, nobis per predictos
depufata, quilibet cum duobns famulis et tribus equis debitum et consuetum. excusacionibus,
instanciis contra premissa quibuslibet procul motis subintrare. Et nihilominus, prestito vel
non prestito dicto obstagio, nobilis domina Anna aut manus fideles, quibus promisimus
predicti virtute presencium et auctoritate nostra habeat et habeant plenam et omnimodam
pofestatem, omnia debita predicta, que per nos non fuerint persoluta, ut prefertur, recipere
et acquirere inter christianos aut judeos nostra omnium in solidum super damna. De quo
quidem obstagio omnes nos debitores prefati nulla iuris nostri seu consuetudinis causa
alleg-afa quovis modo exire debemus, sed fidelifer continnare debemus et spondemns, donec
omnia debita supradicta, et donec sigilla omnium fideiussorum, pro ipso domino Petro de
Sternberg felicis memorie obligata, cum omuibus et singulis damnis, quecunque damna ob
nonsolucionem debitorum predictorum, seu ob nonexbrigacionem fideiussorum, prout pre-
mittitur, prefata domina, fideles manus ipsius, vel ipsi fideiussores, seu nostri creditores,
qnos concernunt debila predicta, legacionibus, monicionibus, faxis, expensis, impensis, aut
alias quocunque modo perceperint, et cum bono lestimonio absque iudicio et iuramento
demonstraverint, plene per nos supra dictos nostris creditoribus soluta, exbrigata el refusa
fuerint cum efrectn. In cuius rei testimonium sigilla nostra propria de certa nostra sciencia
presenlibus sunt appensa. Datum Brune feria III. ante festum s. Bartholomei anno domini
millesimo trecentesimo nonagesimo septimo.
(Dobiier Mon. I\^ 388.)
414.
Joliunu i-on Steniberg verpllichtet sicli, gewisse von Peter voh Sternberg hinterlassene
Schulden zu zahlen. Dt. Lukau 21, August 1397.
«Johannes de Sternberg alias in Lukaw significamus tenore presencium universis.
Quod sicut nobilis dominus Petrus de Sfernberg pie memorie, patruus noster carissimus,
quedam hona sua nobis ac heredibus nostris dono contulit et legavit amicicia et gracia
speciali : quapropter nos votis eius et voluntati vice versa satisfacere volentes, nos Johannes
de Sternberg prefatus principalis, et nos Malheus custos ct canonicus ecclesie Olomucensis
et Albertus fratres germani, nati predicti domini Johannis eiusdem tituli, Busco de Krasna
alias in Cestin, Miklico de Milczan alias in Kurowicz, Przihiko de Malotin alias de Hradek,
Witko de Bistrzicz nunc burgrauius castri Lukow, fideiussores omnes in solidum cum ipso
et pro ipso domino Johanno promittimus hona noslra fide sincera, manu nostra coniuncta
indivisini absque dolo nobili Doniine Anne relicte domini Petri de Sternberg predicti, el
ad manus fideles illustrium principum domini Jodoci marchionis Brandenburgensis et marchionis
et domini Moravie, ducis Przemkonis et domini Oppavic. n(ti)ilis domini Pelri de Krawarz alias
in Plumlaw, et strcnui domini Ilenrici de Scbonvvald pro ipso domino Pefro de Sternberg omnia
375
debita infra scripta: prinio siquidem dignoscimur obligari domino preposilo ac toto conventui
canonicis regularibus monasterii Sternbergensis in triginta seplem marcis cum dimidia marca
grossorum Pragensium Moravici numeri et pagamenti. Ilem Cleparzoni in septuaginta quinque
marcis. Item Przibiconi de Dobromil in quinquaginla marcis pro dotalicio. Item Bohussio
de Zathora in octuaginta Iribus marcis. Item natis Zibrzidonis de Wlczelin in quinquaginta
marcis. Item Johanni notario in quinquaginta marcis ; cuius quidem debili supradicti summa
in toto facit : trecente marce cum dimidia niarca. Que debita dudum, videlicet statim peractis
exequiis predicti domini Petri patrui nostri carissimi super nos recepimus dare, exsolvere
et omnes fideiussores. qui prefato domino Pelro de Sternberg, pie recordacionis, sua sigilla
obligaverunt pro supradicto debito absque omni damno rcaliter exbrigare infra hinc et festum
b. Georgii martyris proxime venturi ac expedire cum effectu. Quod si non fecerimus etc.
(folgt die gewohnliche Einlagerformel). Datum Luckaw feria tercia ante festum s. Bartholomei,
anno domini millesimo trecentesimo nonagesimo septimo.
(Dobner Mon. IV. 390.;
415.
Heinrich voii Damborilz erkidrt, dnss er die Bnrg Blauda dem MariKjrafcn Jodok wieder
ubergeben habe. Dt. Briiitn 23. August 1397.
Ja Jindrich z Damobofic vyzuiiviim timto listem pi-ede vsemi, ze vysoko urozene
knize pan Jost, markrabe a p^n Moravsky. pan moj milosliv^-, hrad feceny Bludov ode
mne jest odvadil a vyplatil, tak ze na tom jistem hradu ja ani moji erbov^ nii^dn«5ho
pr^va nejmame, aniz mi je co vice ani mym erbom drdvefeccny markrabe dlu?.en. Protoz.
ac bych kter^ lisly od dfivefeceneho markrabi pana Josla, anebo od jeho bralra pana
Prokopa markrabi, anebo od kohozkolivek jin^ho jmel, jesto by se toho dfcivei-ecen^ho
hradu Bludova dot^kaly. ti jisti listov^ nemaji niziidn^ hol(i moci jmiti. A na svedomi toho
svii sem pecef k lomuto listu pfivesil. A my Erharl z Kuuina Mesla, Lacek z Kravaf,
Petr z Plumlova a Vilem z Pernslaina ku prosbe dfevefecen^ho Jindficha z Damobofic s\6
sme lak^ peccti k lomuto listu pfivesili na svedomi loho vseho, coz jesl svrchupsiino. Diin
tento list jest v Brne 16ta od Boziho narozeni tisic tfi sla devadesAI sedm^ho I(ita, ten
ctvrtek prvni pfed svat^m Bartolomejem.
(Orig. Perg. 5. h. Sig. in den altstiindischen Acten dcs miihr. I^andes-Archives.)
376
416.
Johann. Pfarrer ?'n Kaplhobrau, Bohdal Pfarrer iii Bor etc. erkldren^ dass sie den
Maltheserprior HereS als Schiedsrichter anerkennen itnd seinem Sprnche sich tinbedingt
filgen ipollen, den er zwischen ihnen und der Altbrilnner Commende ftillen toird. Dt. 1397
ror dem 27. August?
f^onstitiiti personaliter coram nobis Johanne Kbel, officiali Pragensi, et aclis noslris
obligatoriis dominus Johannes in Caplbobrovia, Bohdal iti Bor, Georgius in Obecz et Lupus
in Inferiori Bobrovia ecclesiarum plebani Olomuc. dioc. ex una, et honorabilis ac religiosus
vir dominus Wenceslaus, commendator monasterii in Brunna, eiusdem dioc. parte ex allera,
super omnibus et singulis causis, lilibus et conlroversiis inter ipsos plebanos et Sdenconem
olim commendatorem ibidem in Brunna, precessorem dicti domini Wenceslai exortis, de
alto et basso et sub pena perdicionis cause et causarum huiusmodi ac pena excommunicacionis
in nobilem ac religiosum virum dominum Herssoneni. priorem electum per Boemiam, Poloniam
etc. absentem, tamquam in arbitrum compromiserunt et se gracie eiusdem domini Herssonis
prioris commiserunt, prout premissa omnia in compromisso, prius per ipsos facto, sunt plene
descripta, promittenles habere ratum et gralum, quidquid per ipsum dominum Herssonem
pronuncciatum fuerit in premissis, sub pena perdicionis cause et pena excommunicacionis,
renuncciantes expresse omnibus et singulis litteris, privilegiis, instrumentis publicis, citacionibus,
actis actitatis etc. prout in precedenti obligacione est expressum etc. ut in forma. Fresen-
tibus domino Bernhardo, plebano sancti Michaelis Maioris civitatis Pragensis, Andrea de
Lompnicz, Nicolao ibidem, Petro de Pyeska, notariis publicis.
(Aus dem Lib. Obligat. II. 12 f. 168 ira Metrop. Cap.-Archive in Prag.)
417.
Johann Pfarrer in Kappelbobrau und Bohdal Pfarrer in Bor erklciren, dass sie den Heres,
Nackfolger des Markold im Grosspriorate des Johanniler-Ordens, als Schiedsrichter nicht
haben tiwllen. Dt. 27. August 1397.
Anno LXXXXVH. indiccione quinta, die XXVH. mensis Augusti, hora terciarum
in curia archiepiscopali ponlilicalus Bonifacii pape IX. anno VIIF. constituti personaliler
predicti plebani (vid. n. 411)) protestati sunt presencialiter, (quod) ipsi nolunt consenlire in
dominum Herssonem, successorem Marcoldi, priorem Boemie etc, sed quod quilibet ad jus
suum revertalur, dc quo Wenceslaus commendator in Bruna peciit sibi fieri instrumentum.
(Aus dein Lib. Olilig. II. 1 2 f . 91 ini Priiger Mctrop. Cap.-Archivc.)
377
]] /l/teliii Kortelaiigeii iiiid Siitil roit l^icor, Admiiiistratoreii des Olmiitzer Bisthuines sede
racaiile, bestiittif/cii die Scheitktiiiij^ tcelche Margarelha roit Lamberg der hirche iii Biez-nik
f/emaclit hatte. Dt. Olmillz 29. Augtist 1397.
»» ilhelmus Korlelangen et Smilo de Wiczow canonici ecclesie Olomucensis, ad-
minislratores in spiritualibus sede vacante per capitulum eiusdem ecclesie deputati universis
et singulis, ad quos presentes pervenerinl. salutem in domino. Literas in perganieno scriplas
sigillis septem rolundis de cera communi alba in pressulis peroameni pendenlibus sigillatas
sanas et inlegras, presentatas nobis pro partc famose Margarelhe relicle telicis memorie
domini Jaroslai de Lamberg, Arkclebi senioris el Jaroslai junioris fralrum, ipsius natorum
de Lamberg, noverilis nos recepisse tali sub tenore : „Nos 3Iargarelha relicta fdicis memorie
domini Jaroslai de Lamberg, Arkclebus senior et Jaroslaus junior fralres ipsorum nali de
Lamberg efc. Datum Brzyeznik anno domini millesimo trecentesimo nonagesimo sexto. feria
([uinta, que fuit oclava sancti Weuczeslai marliris gloriosis. — (Vid. n. 348. j Posl quarum
literarum presentacionem et recepcionem fuil nobis pro parle dictoriim Margarelhe relicte et
ipsiiis natorum de Lamberg humililer cum inslancia supplicalum. qualcnus predictum laneum,
curticulas, census ac proventus eorundem dicte ecclesie in Brzyeznik et ipsius rectori, qui
fuerit pro teinpore, incorporare unire applicare ac omnia et singula siiprascripla auclorizare et
auctorilate ordinaria confirmarc dignaremur. Nos ipsorum iuslis peticioniluis inclinali, altendentes
eciam quod propter premissa divinus cultus augealur, census el redditus memoratos predicle
ecclesie et ipsius reclori. qui fueril pro tempore, applicamus, annectimus et unimus ac oinnia
et singula suprascripta auctorilale ordiiiaria ralilicamus. auclorisamus et presenlis scripli patrocinio
confirmamus. volentes et tenore presencium decernentes quod censiis et redditus predicti ad
dictam ecclesiam et ipsius rectorem, qui pro lempore fuerit, perpetue debeant permanere ipsos-
qiioque inler cetcros census et reddiliis ecclesiaslicos de celero volumus reputari. In cuius
rei leslimonium sigillum vicarialus ecclesie Olomucensis est appensum. Daliiiu Olomucii anno
domini mlllesimo trecenlesinio nonagesimo \W die XXL\ mensis Augusli.
(Orig. Perg. mit aiih. Sig. im miilir. Landes-Arclilv Xit. Kiniigiiikloster lit. P. n. 80.)
419.
Procek con Busau erklurt, dass er die ihin rom Markgrafeii .lodok fiir lOOO Mark
Prager Groschen rersetz-ten Bttrgen Cimhurg tind Spranek fiir den Markgrafen und seine
Letile stets offen halten und dieselhen jederz-eit demselhen einanfworten trolle. sobald ihm
dir 1000 Mark ausgezaklt wiirden. Dt. Brtinn 30. Aiigust 1397.
Ego Proczko de Buzaw nolumfacio tenore presencium univcrsis, quod propter
serviciorum meorum lidelilatem, quibus serenissimo principi et domino Moravie elc. domino
meo graciossimo hucusqiic complacui et diligencius serenitati ipsius famulari et complacere
48
378
sliidiosius bona fide mea promitto et teneor infutunim. et ob lioc idem dominus Jodocus
marchio. domiiuis meus generosus, michi fecit graciam specialem, sic quod ipsius gracia
michi caslrum Czimburg et castrum Spranek, cum omnibus villis et bonis ad eadeni spec-
tantibus necnon ipsorum pertinenciis univcrsis graciose et benivole in mille niarcis grossorum
Pragensium obligavit, sicut in iittera, quam a serenitale ipsius confectam desuper habeo,
omnes ville et bona nominantur ordinarie et in eadem lucidius confinentur. Ideo ego
prefatus Proczko bona mea fide et honore prefato domino meo marchioni spondeo firmiter
absque dolo, ac virtule presencium de certa mea scioncia promilto, quod caslra predicta
videlicet Czimburg et Spranek prefato domino meo marchioni. heredibus ac successoribus
suis. marchionibus et dominis Moravie et ipsorum officialibus sive capitaneis in omnibus suis
necessitatibus conlra quemlibet hominem, nullo exchiso penilus. fideli adiutorio aperla et
prompla esse debeant, ac serenitati ipsius cum castris predictis adherere et juvare promitlo
tamquani naturali meo domino, dum et quociescurnque fiierit opporlunum. Specialiler hac
condicione adiecta, quod quandocunque prefalus dominus marchio dominus meus graciosus
castra Czimburg et Spranek predicta cum villis, bonis et ipsorum perlinenciis universis,
prout in littera, quain a gracia ipsius habeo, nominantur expresse, rehabere a me et
redimere voluerit, extunc ipsius serenitas michi debebil mille marcas grossorum assignare,
prompla pecunia et pagare; quo facto, ego predictus Proczko de Buzaw promitto sub
honoris et fidei puritate, quod sepedicto doinino marchioni, domino meo gracioso, de castris
Czimburg et Spranek cuin villis et ipsorum nniversis pertinenciis, prout in littera doinini
marchionis, quam habeo, continenlur, statim absque onini contradiccione condescendere et
in suam potestafem tradere fideliler et libere resignare, sic quod castra predicta cum
omnibus ipsoruin villis et singulis pertinenciis ad dominum marchionem, heredes aut succes-
sores suos, marchiones et dominos iloravie, absque impedimento quolibet e converso a nie
libere et pacifice reverti debeant et devolvi. Presencium sub appenso meo sigillo testimonio
litterarum. Datum Brunne anno domini millesimo trecentesimo nonagesimo septimo, feria
quinta proxima ante feslum sancti Egidii confessoris.
(Orin;. Pcrg. mit hiing. Sig. im m. Landes-Archive Nr. 200 Miscell.)
420.
Der Prager erzbisckofiiche Off/cial transsttmirt eine Bulle Pahst Bonifaz IX. ddo.
15. Jidi 1397. — Dt. 22. September 1397.
In nomine domini amen. Nos Johannes Kbel decrelorum doctor, canonicus Pragensis,
curie archiepiscopalis Pragensis et apostolice sedis legali officialis, presenti transumplo
publico nolumfacimus universis, quod constitulus personaliter coram nobis in figura judicii
providus vir Wenceslaus dictus Miska de Lukohorzan, procuralor consistorii Pragensis,
necnon procuralorio et sindicalus noinine honorabilium et religiosoruin viroruin dominorum
Sdenconis siipremi magislri et conventus fratrum cruciferorum cum slella in pede ponlis
379
Pragensis, ordinis sancli Aug-uslini, nobis pro lunc ad causas ordinarias audiendum et jura
reddendum sedenfibus pro tribunali, certas litleras aposfolicas patentes conservatorii, prefatis
dominis supremo raagislro et convenfui per sancfissinuim in Christo palrenl et dominum
nosfrum dominum Bonifacium divina providencia papam nonum ad certum tempus datas et
concessas, in perganieno scripfas, eius vera bulla plumbea pcndcntc in cordula seu zona
canapi, in qua quidem buila a parte una duo capifa videlicct sanctorum Pelri et Pauli
apostolorum, in quorum medio erat crux, et supra eadem capifa erant et sunt hec littere
capitales s. Pa. s. Pe. et circuni dicla capila ac in circuitu eiusdem bulle cerfa puncta, et
a parte secunda eiusdem bulle similiter liflere capifales hec erant et sunt: ,,Bonifacius
papa VIIII" ef in circuilu dictarum litierarum similiter cerfa punla. more Homane curie
bullatas. sanas et integras, non vicialas, non cancellafas, non abolitas, non abrasas. nec in
aliqua ipsarum parte suspectas. sed omni prorsus vicio et suspicione carentes exhibnif.
ostendit et produxit, ac in manus nostras presentavit, quarum tenor inferius plene est
descriptus. petens cum instancia, qua vaiuif arapliori huiusmodi lifferas apostolicas per nos
mandare transsumi. transcribi. copiari. anlenficari ac in formam publicam redigi instrumenli.
cum jure auctorifatis nostre ordinarie et decreti interposicione, ne ipsanim copia casu for-
fuito amiftafur. Nos visis huiusmodi litteris ef sane inlellectis et ipsis absque aliqua suspicione
reputalis. ac predicti Wenceslai Miscze procuraforis et sindici dominorum antedictorum
peticionibus ufpote racionalibus, justis et congruis annuentes, easdem Ulteras aposlolicas per
nolariura publicum subscriptura fideiifer nil addendo vel minuendo, quod sensura mutet aut
quovisniodo variet intellecfum, transsuini. transcribi, copiari, autenticari et in rormain redigi
publici instrumenti raandavimus, volentes et tcnorc presenciuni decernentes, quod transsiirapfo
huiusmodi deinceps in omnibus ef per omnia plena fides adhibeatur tam in jiidicio. quam
extra sicut litteris originalibus infrascripfis, ipsumque franssumptum fidera faciaf in agendis.
quibus omnibus et singulis aucforitatem nostram ordinariam in oranibus ipsius puncfis el
clausulis interposuimus et prescnfis scripti patrocinio interponimus pariter et decretum. Tenor
vero dicfaruiii lifferarum apostolicarum per oninia dinoscifiir esse falis: „Bonifaciiis episcopus efc.
Dafum Rome apiid s. Petrum idibus Julii, ponlificatus nostri anno ocfavo" (vid. n.4 0s.) — In
cuius rei testimonium presenfis transsumpfi pubiicum insfrumenfum exinde confecfum per nofa-
rium publicum infrascriplum in formain publici insfrunienti redigi mandamus ac sigilli officialatus
curie archiepiscopalis Pragcnsis predicfe, quo ad presens ulimiir, appensione iussimus communiri.
Acla siinf hec anno doinini inillesirao trecentesimo nonagesimo seplimo, indiccione quinla.
die XXII inensis Septeinbris, hora lerciarum, in consistorio Pragensi, pontificalus sanclissinii
iii Christo palris et domini noslri doraini Bonifacii divina providencia pape noni anno oclavo.
Presentibus honorabilibus el discretis viris magistris Vifo de Dobrzano, Petro de Sderaz.
Conrado de Braclis advocatis, Tboraa de Novadomo, Pelro Hradeczka procuratoribus,
Nicolao de Hayna, Frana de Sobyesslaw nolariis acforum dicfi consisforii Pragensis et
mullis aliis teslibus circa premissa fidedignis. El ego Wenceslaus qiioiidara Wenceslai de
Praga publicus iinperiali auctorilate notarius elc.
(Orig. Pcrg. das auh. Sig. abgelost, im m. l.aiulcs-.ArclMve Art. linK-k, lit. Q. u. 1.)
380
431.
Das Noiu/eiikloster iii Tischiioivilz gibt deii Hof in Lomiiicka mehrereii Unlerlhaiien in
Erbpacht. Dt. 28. September 1397.
l\os Agnes. abbafissa. Anna priorissa. Eiizabeth subpriorissa. Marg-aretha cellaria
tolusqiie conventus monasterii Porte celi in Tissnowicz, ordis Cisterciensis, diocesis Olo-
mucensis, notum facimus tenore presentium, quibus expedit universis. Cum enim monasterium
heu nostrura petitis noslris exigentibus adeo prius per generalem terre gvrerram et raodo
nimiam ignis per voraginera quasi funditus est destruclum, conbustum in edificiis et bonis
omnino desolatum, ut non alias nisi per pias Chrisli fidelium utriusque sexus elemosinarum
largiciones nostram iriopiam. erumpnosam vitam intuentium et bonorum istorum aiienationem,
illud reedificare aliter non valuimus, ul capita nostra a squalore, solis imbriumque severitate
nobis omnino novercanlium tueri valeremus. et sevis ictibus ipsorum obviare cupientes,
omnium nostrarum ex deliberatione maluroque consilio et consensu, quarum interest vel
inleresse poterit quovis modo in fuiurum. curiam nostram colonariam, in Lompnicz parva
sitam, cum omnibus suis perlinentiis. pratis, pascuis, rubetis, dominio excluso, montibus et
silvis, partem prout aclenus inter ipsos est divisum, agris cullis et incullis equo modo ad
prefatum noslrum monasterium speclanlem in veram emphiteosim, quod vulgaliter purkrecht
dicilur. emphiteofice vendendo exposuimus in hunc modum, sic videlicef : quod discrefi viri
ruslici Marczinek debef fenere unum laneura, Maczei et Pesschek similiter uniim laneum.
Staniek Ochoska et Barton unum laneum, Ondrusch unum ianeum. Janek unum laneum.
Diethrzissek et Jesschek unum laneum, Vyetl et Andrusch uniim laneum, Michek antiquus
judex unum laneum. de quibus laneis ipsi priefati ruslici suique legilimi successores alque
heredes debenf el tenebunlur perpetuis temporibus modo emphilcolico quilibet de suo laneo
quolibet in anno semel censuare suprascripfo monasterio unam marcam IIII gr. moravici
numeri el pagaraenli, sexaginta et IIII gr. pro marca qualibef conputando, cura plena deciraa
omnium provenientium : islis vero persolutis omnibus, quibus supra, aliis oranibus robotfis.
precariis. exaclionibus. bernis, sleuris generalibus et specialibus subiacere minime fcnebuntur.
Insuper sunt ibidera curficulae, quje vocantur agri novi, quos infrascripti riistici tenenf :
primo Maluschek tenet ferliara dimidiam curticulara, de quibus censuare tencfur unara marcara,
Peschek judex, Vyefl et Jaross, Philip Michek, antiquus judex, Andrusschek, Jan quintam
dimidiam curficulam, de quibus censuare fenelur marcam cum dimidia. Item Michek antiquus
judex habet fria quartalia, de quibus censuare debel AIIII gr. Item Michek Kutek quinque
quarlalia lenel, de quibus solvit XXIII gr. Ochoska teuet unam ciirliculam novara, de qua
censuat XVIII gr. Jeschek tenct mediam curlicuiam, de qua censuat novera gr. Et istae
curticula; praescripfaB, nominibus quihus supra, omnes debent solvere monasterio pnescripto
decimas plenas: istis vero complefis ipsi pricfafi rusfici oranibus robotfis. steuris, bernis
regalibiis. exacfionibus. precariis, qnibuscunqiie noininibiis censcanliir, perpetuis temporibus
subjacere minime tenebimlur. Nos vero prtcscriphc virgines, qiiibiis (?) supra, promiltimus
381
pro nobis et nostris posteris pura fide. sine dolo. dictam venditionem ut est prfedictum,
ratani. firraara et integrara perpeluis temporibus habere, nec contra ipsara facere verbo aut
voluntate, abrenuncianles praesentibus omni iuri -) spirituali ordinis seu statuti
nec non cseteris oranibus. qu;e nobis, nostris posteris raonaslerioque nostro quovis raodo
in posterum possint subvenire. In cujus rei testimonium sig-illa noslra pnesentibus sunt
appensa. Sub anno doinini millesimo Irecentesimo nonagesimo seplimo. in die sancli
Wenceslai.
(Aus dem Vidinius vom J. 1606 im m. Laudes-Arclnv Ciirr, Saiiiuiltr. Nr. IIS Ift.)
*) Durch einen Riss im Papiere unleserlicti.
432.
Bocek ron Kumtadt terkaiifl der Kirche in Vijsekof 2'^., Mark juhrlichen Zinses in Gross-
Senitz: Dl. 28. Sept. 1397. s. l.
Aoverint universi presencium notitiara liabituri. Quod nos Boczko de Cunstat alias
de Lessnycz corpore et raente sanus exislens non dobj circumventus aliquo. sed bona prehabita
deliberacione. amicorum eciam meorura de consilio bona mea et fratrum meorum hereditaria
in villa Mao-no Senycz. videlicet duas marcas cum media census annui et perpetui cum
omnibus et singulis ulilitatibus libertatibus spectanciis et pertinenciis pascuis viis pratis agris
cullis et incullis. aquarum decursibus el omnibus usibus presentibus et futuris. quibuscunque
norainibus libertates utilitates spectancie illarum duarura raarcarura cuni media nominari
possint et concerni in magno vel in parvo. prout in suis raelis viis gadibus lirailibus in
ionofum el latura sunl ab aiiis bonis divisa et distincta et proul eadem bona ego tenui
et possedi libere et quiete, ecclesie omnium sauclorum iu villa Wyssehorz et piebano
eiusdem, qui nunc est. vel in fulurum fuerit. vendo et vendidi ex parte mea et fratrum
ac omnium heredum meorura pro viginti quinque raarcis grossorum quas
quidem viginti quinque raarcas plene et integraliter iam solutas percepi ac de bonis illarura
duarura marcarum cum media in villa Senycz cessi et condescendi ecclesie iam dicte et
plebano eiusdem. sic ut ipse plebanus, qui est et qui pro tempore fuerit, teneat et possideat
bona illa cum pleno jure et dominio pacifice libere disponens et faciens, prout videbitur
ecclesie utilius et vaiencius expedire. Tali tamen raedio, quod si ego vel heredes mei bona
illa infra trienniura per scussuram. que vuigariter dicitur ssutym, eximere posseraus, extunc
plebanus ecclesie oninium sanclorum recepla capitali pecunia viginli quiuque marcas nobis
de bonis superius vocatis condescendere tenebitur. Nos igitur Erhardus de Cunstat dominus
in Luczan. Chunczo de Sraoia, Nicolaus de Chudobyn fideiussores, coniproraissores et dis-
brigatores pro eo et cura eo niauu coniuncta el indivisa sine omni dolo promittiraus. pretacfe
ecciesie oninium sanctorum et plebano ipsius illas duas marcas cum media cura dominio et
jurc pleno in primo dominorum lerre colloquio in Olomocz isici dura primum labule terre aperte
fuerint intabulare et post intabulationcm iuxta iura et cursum lerre Moravie a quolibet
382
homine impediente vel inpetente inre spirilnali vel secnlari ac judayco promittimus et tenemur
disbrigare, libertare, pacificare in snis omnibns nsibns pertinenciis et libertatibus, que ab
anliquo tenta sunt et possessa. In eventu vero, ubi non faceremus, qnod absil, ut premittilur.
mox idem plebanus omninm sanctorum habet plenam et omnimodam potestatem, jure spirituah
nos citare et monere ac sententiis nos gravare. prout jus ipsum in hiis melius edocebit tam
diu, quousque omnia nostra promissa cum dampnis et omnibus inpensis in citando et
monendo et quovismodo in laborando ob non implecionem premissorum fuerint persoluta
cum effectu. Et hornm ad cantelam et certitudinem firmiorem sig-illa de voluntate nostra et
mandato presenfibns sunt appensa. Datum et actum sub anno domini M^CC^C nonagesimo
septimo in die sancti Wencesslai martiris gloriosi.
(Orig. Perg. 4. h. Sig. das dritte abgerisscn im (_)!m. CHp.-Arcliive.)
423.
Georg, perpetuus ricarius der Pfarre iii Uiig. Brod, hekeiint sic/i zn (/eioissen aii deii
Vysehrader Cauomcm Fridrich zu z-ahleiideu Schuldeii. Dt. 29. September 1397.
I. onslitutus personaliter coram nobis Johanne Kbel officiali ct actis nostris obligatoriis
dominns Georgins, perpetuus vicarins ecclesie in Ungaricali Broda Olomuc. dioc, non com-
pulsus nec coactus, sed sponte et libere confessus est et recognovit, se retinuisse viginti
unam marchas domino Fridrico. canonico Wissegradensi, racione pensionis, quas eidem
solvere tenebafur pro tribus lerminis proxime preteritis, videlicet anno de presenti pro
terniino S. Georgii et anno proxima preterito pro terminis Georgii et Martini festis. Quas
quidem pecunias ultra pensiones deinceps more solito solvendas solvere promisit infra
quatuor annos, incipiendo anno proxime futuro, quinque marcas in festo S. Galli et tanlumdem
in dicto termino duobus annis sequentibus et quarto anno in dicto termino sex marchas
domino Fridrico predicto snb pena excommunicacionis lafe senfencie, quam in ipsum exnunc
prout extunc ferinnis in hiis scriptis. Ibidem eciam dictus dominus Georgius recognovit, se
nondum solvisse quasdam litteras ob non solucionem duarum pensionum emanatas et taxatas,
ut dicebafur, ad sex sexagenas cuni media et tres grossos, super quibus se dixit cum
domino Fridrico. loco et tempore concordare. Eciam recognovif, se feneri ipsi domino
Fridrico in quatnor sexagenis, in quibus dominus Wysko, in Nezdyenicz plebanus, et
Leonmanus, quondam conventor fructuum ecclesie in Wlcznaw predicte diocesis, fuerunt
obligati pro lilteris taxafis et non taxatis ob non solucionem quarundam pecuniarum, quarum
duas solvere promisit in festo Assumpcionis s. Marie virginis proxime venlnro et residuas
duas in fesfo s. Martini tunc secufuro dicfo domino Fridrico sub pena excommnnicacionis ;
el si huiusniodi expense solute fuerint eidem, littere contra diclos Wyskonem et Leon-
manum emanate debebnnt resfitui ipsi domino Georgio. Eciam dictum est et expressum,
quod si ipse dominus Georgius anle solucionem dicfarum IIII" sexagenanim debifum nafure
persolveret, quod cxfunc ipsi Wysko ef Leonmanns ad solucionem cxpcnsarum taxatarum
383
et taxandarum obnoxii et obligati renianeant prout prius. Et hiiiasniodi faelis magister
Conradus. procurator domini Fridrici. consensit de absoluciono diclorum Wyskonis et Leon-
mani. Acla sunt hec anno domini 310CCCLXXXXVII die penullima mensis Septembris
presentibus Andrea Benak de Byelina, notario publico, et Petro de Lelhovicz clerico.
(Aiis dem Lib. oblig. II. 12 f. 71 im Prngor Met. Cnpitel-Archive.)
424.
Pabst Bonifacitis IX. beslalticjt die Ibertrayung der Karthause bei Leitomi/sl iiach Doleiii
[Vallis Josaphat) l)ei OlmUtz: Dt. Rom 2. Oclober 1397.
Konifacius episcopus servus servorum dei, ad perpeluam rei memoriam. Cartbusiensis
ordinis sana religio et personarum ipsius conspicua merila promerentur, ul ea, qu:e pro
divini cultus aug-mento, ac propagatione dicli ordinis el sustentalione personarum earundem
matura deliberalione facta sunt, cum a nobis requirilur, apostolici praesidii munimine robo-
remus. Exhibila siquidem nobis nuper pro parte dilectorum filiorum prioris et fralrum domi
Vallis Josaphal, dicli ordinis, Olomucensis dioecesis petilio continebal, quod olim bonie
memoriae Albertus, episcopus Lulhomyslensis, cupiens lerrena in celeslia et transiloria in
.tterna felici commercio commulare, domum Rnbi beahe Marisp dicli ordinis, Lithomyslensis
dioecesis, conslrui et edificari fecit, ipsamque dc bonis ad eam ralione personie sute spec-
tantibus dotavit, et deinde cum ipsa domus Rubi bealje Mariae secundum ejusdem ordinis
consuetudinem fundala seu locata non esset, dilecti filii capitulum generale dicli ordinis,
habitis super hoc inter eos pluribus deliberalionibus, bona priedicla? domus Rubi beahe Mari;«
prfefals domui Vallis Josaphat applicarunl, et voluerunt, quod ipsa domus Vallis Josaphal
loco diclae domus Rubi beatae Marire foret. Quare pro parte prioris et fratrum prajfatorum
nobis fuit humiliter supplicatum, ut fundafionem et constructionem dicta; domus Vallis Josa-
phat et hujusmodi applicationeni, ac omnibus aliis et singulis per pnefalos capitulum circa
praemissa faclis et ordinalis robur aposlolice confirmationis adjicere de benignilate apostolica
dignaremur. i\os igilur hujusmodi supplicationibus inclinali fnndationem et conslruclionem
dictae domus Vallis Josaphat et applicationem praedicfas, nec non omnia et singula per dictos
capitulum circa pr;emissa rile facta et ordinata, ac eliam omnes ecclesias, grangias et bona
alia spiritualia et lemporalia, ubicunque consistentia, qua; prior et fralres domus Vallis
Josaphal pnedicli inpriesenliarum legilime possident et infuturum dante domino justis litulis
poterunt adipisci, eis authorilale aposlolica confirmamus el pncsenlis scripli palrocinio com-
munimus. Supplenles omnes defectus, si qui forsan intervenerint in priemissis, proviso tamen,
quod ecclesia dictie domus Riibi bealic Maria; ad profanos usus velnt b;ereditas minime
redigalur. XuIIi ergo omnino hominnm liceat hanc paginam noslrie confirmalionis, communi-
lionis el siipplelionis infringere vel ci ausu temerario conlraire. Si quis autem hoc atfem-
ptare pnesumpseril. indignalioncm omnipotenfis dei ct beaforiim Pefri et Paiili aposloloriim
384
ejus se noverit incursuriim. Datum Ronife apud sanctum Petrum VI nonas Octobris, ponti-
ficatus nostri anno octavo.
(Cop. im m. Lnncies-Archiv, Bofek'sche Sammlung Nr. 5616. — Gcdr. bei Petz tom. VI.
Cod. Dipl. tom. IT. p. 114. — Vgl. Dobn. Mon. IV. 386.)
425.
Adain, Pfarrer iii Ober-Bohraii bekemit, dem Biirger der Altstadt Prafj, Jilek, 2 Scfiock
schuldig m sein. Dt. 5. October 1397.
v.onstitutus personaliter coram nobls Johanne Kbel, officiali Prag-. et actis nostris
obligatoriis dominus Adam, plebanus ecclesie in Superiori Bobrovia Olomuc. dioc, confessus
est et recognovit, se teneri et debitorie oblig-ari in duabus sexagenis gross. Gylconi, pellifici
de Maiori civitate Pragensi, quas eidem solvere promisit, videlicet unam sexagenam IllP'
diebus post feslum oninium sanctorum et aliam sexagenam in octava sancti Stephani pro-
xime ventura sub pena excommunicacionis late sentencie, quam in ipsum exnunc prout
extunc ferimus in hiis scriplis. Actum anno quo supra die Y" mensis Octobris presentibus
Andrea, Nicolao de Lompnicz, Petro de Pyeska, notariis publicis.
(Aus dem Lib. Oblig. II. 12 F. 173 im Prager Met. Capitel-Archive.)
436.
Peter ron Naceraz- bekennt sich z-ii gewissen an Peler, deii Pdchter der Einkilnfte der
Kirche in Svetld, z-u zahlenden Schulden. Dt. G. October 1397.
I. onstituti personaliter coram nobis Johanne Kbel, officiali Pragensi, et actis nostris
obligatoriis dominus Petrus de Naczieracz, oiim plebanus ibidem, et magister Hermannus
dictus Chrlh, protonotarius Procopii marchionis Moravie, fideiussor ipsius, confessi sunt et
recognoverunt, se teneri et obligari in tribus sexagenis grossorum et XXIII grossis tam
de principali pecunia quam eciam pro expensis in viis et litteris factis domino Petro, olim
conventori fructuura ecclesie in Swyetla, quas eidem solvere promiserunt manu coniuncla
et indivisa, videlicet medietatem in festo sancti Georgii proxime venturo et aliam medietatem
in festo sancti Galli dc anno futuro, tunc inmediate sequenti, festis se conlinue secuturis,
videlicet ipsc dominus Petrus sub pena reintrusionis in prislinas sentencias, ((uibus ob hoc
erat innodalus, et magister Hermannus sub pena excommunicacionis.
Ibidem eciam dictus dominus magister Hermannus confessus est et recognovit, se
leneri in media sexagena grossorum predicto Petro conventori, quam eidem solvere promisit
in festo sancli Marlini proxime venluro sub peiia excommunicacionis. Acla sunt anno
LXXXXVII die VI mensis Octobris, presentibus Andrea de Lompnicz, Petro de Pyeska,
Wanyra, notariis publicis.
(Aus dom Lib. Oblig. II. 12. F. 173 im Prager Metrop. Capitel-Archive.)
385
427.
yotnriafs-Tnsfniment iiher deii Vergleich zwiscken dem Tischnowifzer Kloster itnd dein
Pfarrer llrick in Cebin bcT^uglick fjetcisser Zekenfe in Hradsan. Dt. 11. Oct. 1397. s. I.
Iii nomine domiui amen. Anno nativilatis eiusdem millesimo Irecenfesimo nona-
«^esimo septimo, indiccione quinta, die undecima mensis Octobris hora teriarum vel quasi.
pontificatus sanctissimi in Christo patris et domini noslri domini Bonifacii divina providencia
pape noni anno ipsius octavo. in Olomuncz in domo habilacionis iionorabilis viri domini
Smylonis de Wiczovv baccalaurei in decretis, canonici et officialis Olomucensis, in niei
nolarii publici testiumque presencia subscriptorum constituti personaliter honorabiles viri
domini Johannes plebanus ecclesie parrochialis in Guryn. procurator ei nomine procuratorio
venerabilium ac religiosarum domicellarum Agnetis abbatisse et conventus monasterii Porte
celi in Tussnowicz. Olomucensis diocesis ex una, et Ulricus plebanus ecclesie in Czevvyn
eiusdem diocesis parte ex alia. coram honorabilibus viris dominis Wilhelmo Kortelanffen et
Smylone de Wiczow, administraloribus in spiritualibus per capilulum Olomucensis ecclesie
sede vacante depulatis. super lite et controversia de quibusdam decimis de \illa Raczan
pro ecclesia parrochiali ac domino Ulrico rectore eiusdem dandis et solvendis se concordasse
asserentes, ac concordaverunt huiusmodi sub forma : videlicet quod abbatissa et conventus
monasterii in Tussnowicz predicti prefato domino Ulrico plebano in Czewin et sue ecclesie
suisque legilimis successoribus debeant ac teneantur perpetuis temporibus dare solvere. ac
cum effectu sine omni contradiccione assi^nare singulis annis quatuor modios frumenlorum.
unum tritici, unum siliginis. reliquos vero duos modios avene, cetera vero minuta ipsi laici
in villa Raczan predicta debenf et tenenfur dare et solvere dicfo domino Ulrico, sue ecclesie
ac suis successoribus perpetuis temporibus, sicul hactenus pro dicta ecclesia parrochiali in
Czewin dederunt ac solvere consueverunl. Quas quidem ordinacioneni et concordiam predicti
domini. Johannes procurator et nomine procuratorio. quo ?;upra. habens ad hoc speciale
mandatum et Ulricus plebanus in Czewin sponfe ac volunfarie solempni sfipulacione rafas
irrafas atque firmas perpetue ac inviolabilifer observare spoponderunt. Super quibus omnibus
et singuhs videlicet composicione. concordia ef ordinacione premissorum. prefali domini
Johannes procuralor el nomine procuratorio abbatisse et conventus monasterii in Tussnowicz
predicfi, et Ulricus plebanus in Czewin petiverunt ipsis per me notarium piiblicum infra-
scriptum unum vel plura publicum seu publica confici insfrumenfum vel instrumenfa, et
sigillo vicariafus Olomucensis ecclesie roborari. perpcfuis femporibus duraturum. quod ef
feci de mandafo dominorum Wilhelmi et Smylonis predicforum. Acta sunt hec anno, indic-
cione, die, mense. hora, ponlificatu el loco quibus supra. Presenfibu< honorabilibus et dis-
crelis viris doniinis Raczcone canonico sancti Mauricii in Chremisir. Petro Slephani de
Snoyma ef Mcolao de Brodlina presbiferis Olomucensis diocesis lestibus ad premissa vocalis
specialiter ef ro^atis.
49
386
Et eg-o Conradiis olim Johannis de Tesschin clericiis Wralislaviensis dyocesis pubU-
cus auctoritate iinporiaH notarius etc.
(Orig. Perg. h. Sig. in den Acten des Tisclmowitzer Klosters. G. n. 4 irn mabr. Landes-
Archive.)
428.
Pabsf Bonifaciiis I\. yestatlet dein Kdmyinkloster iri Altbriiim, die Einkiinftc der
Pfarre in Auspitz mid der Prokopskapelle in Altbriinn zu bez4ehen, und verordnet, dass
der Gottesdienst dadnrch iiicht beeintrdchtigt werde. Dt. Rom 18. Octoher 1397.
Konifacius episcopus servus servoruni dei, dilectis in Christo fiiiabus abbatisse et
conventui nionaslerii Aule beate Marie in Anliquabruna, Cisteroiensis ordinis, Oloinucensis
diocesis, salutem et apostolicam benediccionem. Sincere devocionis affectus, quem ad nos et
Romanam geritis ecclesiam, promerelur, ul peticiones vestras, illas preserlim per quas vestro
et dicli monasterii statui sahibriter consulatur, ad exaudicionis graciam favorabiliter admittamus.
Exhibila siquidem nobis nuper pro parte vestra peticio conlinebat, quod nos olim vestris
supphcacionibus inclinati ac ut incumbencia vobis onera valeretis commodius supportare,
parrochialem ecclesiani in Awspecz, Olomucensis diocesis, cuius ius patronatus ad mona-
sterium vestrum. ut asseritis, pertinet, ac capellam sancli Procopii infra parrochiam parro-
chiaiis ecclesie sancti Wenceslai in Anliquabruna dicte diocesis consistentem, quam, ut
asserebatis. eciam a fundacione ipsius monasterii, cuius memoria homiuum non exislil, in
usus proprios pro supporlandis oneribus hospilalitalis ipsius monasterii continue tenueralis
et possideratis prout tenebatis lunc et possidebalis pacifice et quiete, ac cui per sacerdotem
ad nutum veslrum positum el amotum pro tempore in divinis deservire feceratis et tunc
faciebatis, quoru.mque triginta sex predicto vestro monasterio, cuius centum et Iriginta mar-
charum argenti puri fruclus. reddilus et proventus secundum communem exlimacionem
valorem annuum, ut asserilis, non excedunl, cum omnibus iuribus et perlinenciis suis
auctoritate apostolica tenore Hlterarum nostrarum perpeluo incorporavimus, anneximus et
univimus, ita quod cedente vei decedenle reclore dicte ecclesie in Awspecz, qui tunc erat,
aut ipsam ecclesiam alias quoniodolibet dimitlente liceret vobis corporalem possessionem
ipsius auclorilale propria apprehendere, ac eam exlunc et diclam capeilam in usus veslros
huiusmodi perpetuo retincre nec non fructus, reddilus et provenlus carum in supporlacionem
eorundem onerum depulare, ipsanique ecclesiam in Awspecz et curam parrochianorum eius-
dem ac eciam ipsam capellam per idoneos sacerdotes per abbatissam dicti monasterii pro
tempore existentem duntaxat et ad eius nulum ponendos ac amovendos, regi facere libere
posselis, super hoc diocesani loci pro tempore existenlis vel cuiuscunque allerius licencia
seu consensu minime requisilis, prout in diclis lilleris plenius continetur. Cum autem sicut
eadem peticio subiungebat huiusmodi unio quoad diclam ecclesiam in Awspecz nondum sil
sortita effectum ac vos dubitetis, ne forle cedenle vel decedente rectore dicte ecclesie, qui
nunc esl, aliquis vobis obnoxius in eadem ecclesia se inlrudat, propler quod vobis et dicto
387
raonasterio inaxima scandala ot damna possent verisimiiiter exoriri, pro parte vestra nobis
fnit humiliter «upplicatum, ut vobis cundem rectorem a dicta ecclesia, si ad id eius accedat
assensus, amovendi apostolicam dignaremur licenciam elargiri. Nos igitur huiusmodi suppli-
cacionibus inclinali vobis, ut ipsum rectorem. si ad id ut prefertur eius accedat assensus,
a dicta ecclesia amovere et exnunc possessionem dicte ecclesie apprehendere et in usus
vestros perpetuo retinere, necnon fructus, reddilus ipsius ecclesie in supportacionem vesfro-
rum onerum deputare ipsamque ecclesiam in Awspecz et curam parrocliianorum eiusdem
per sacerdotem idoneum per abbatissam dicli monasterii pro tempore existentem duntaxat
et ad eius nutum ponendum et amovendum regi facere libere possifis. super hoc diocesani
loci pro tempore existentis vel cuiuscunque altcrius licencia seu consensu minime requisitis,
concedimus faculfatem. Ita tamen, quod in dicta ecclesia in Awspecz solitus ministrorum
numerus nullatenus minuatur et inibi deserviatur laudabiliter in divinis et huiusmodi cura
pro lempore diligenter exerceatur, ut fieri hactenus est consuetum, necnon iura episcopalia
solvere et alia ecclesie huiusmodi onera consueta inteare supportare ac frucfus et provenlus
per eundem rectorem hactenus pcrcipi annualim consuetos vel impresenciarum percipiuntur.
eidem rectori, qui nunc est, quoad vixerit, singulis annis teneamini ministrare. Xon obsfan-
tibus omnibus. que in dictis lilteris volumus non obstare. Nulli ergo omnino hominum liceat
hanc paginam nostre concessionis infringere vel ei ausu temerario contraire. Si quis autem
hoc attemptare presumpserit, indignacionem omnipotentis dei et beatorum Petri et Pauli
apostolorum eius se noverif incursurum. Dafum Rome apud sanctum Petrum XV. kalendis
Xovembris, ponfificatus nostri anno ocfavo.
(Orig. Perg. mit aiilulng. piipstl. Bleisig. im malir. Landes-Arcliive. .Art. Koniginkloster
lit. Q. n. 25.)
429.
Pahst Boiiifnciits IX. rereiiit die St. Wenzelspfarre iii Althriiiiii iiiit dein dortiyeit lioiiit/iit-
klosler. Dt. Hom 1S. Ocloher 1397.
Donifacius episcopus servus servorum dei dilectis in Christo filiabus abbatisse et
conventui monasterii Aule beate Marie in Antiquabrunna, Cislerciensis ordinis, Olomucensis
diocesis salutem et aposlolicam b^nediccionem. Etsi ex debito pastoralis officii quibuslibet
personis, divinis laudibus dedilis. nos esse dcceat favorabiles et benignos, mulieribus lamen,
que sub sacra religione domino famulanlur, tanto propensiori nos convenit auxilio subvenire,
([uanto pro fragilitate sexus feminei maioribiis dinoscuntur auxiliis indigere. Volentes igilur
vobis ut incumbencia vobis onera commodius supportare valeatis, de alicuius subvencionis
auxiiio providere, molu proprio, non ad vestram vel alterius pro vobis nobis super hoc
oblate peticionis instanciam. sed de noslra mera liberalitate parrochialem ecclesiam sancti
Wcnczeslai de Antiquabrunna. Olomucensis diocesis, que de iure patronaliis vestri monasterii
exislat et cuius regimini dilectus filius Blasius, ipsius ecclesie reclor preest de presenli
cuiusque septem cum omnibus iuribus et pertinenciis suis eidem monaslerio, ciiius quadrin-
49*
388
gentarum niarcharuni argenti puri fructus, reddilus el proventus secundum conimunem
extimacioneni valorem annuum ut asseritur non excedunt. auctoritate apostolica tenore pre-
sencium perpetuo unimus. annectinius et incorporamus. nichilominus vobis concedentes, quod
dictum rectorem ab ipsa ecclesia ammovere necnon corporalem possessionem ecclesie
iuriumque et pertinenciarura predictorum libere auctoritate propria apprehendere et exnunc
in usus vestros perpetuo retinere, ac huiusmodi fructus, redditus et provenlus eiusdem ecclesie
in supportacionem eorumdem onerum deputare et curam parrochianorum ipsius per idoneos
sacerdotes per abbatissam eiusdem monasterii pro tempore existentem diintaxal et ad eius
nutum ponendos et ammovendos regi facere libere possitis, super hoc diocesani loci pro
tempore existentis, seu cuiuslibet alterius licencia vel consensu minime requisitis. Ita tanien,
quod in dicta ecclesia deserviatur laudabiHter in divinis et huiusmodi cura pro tempore
diligenter exerceatur, ut fieri hactenus est consuetum, quodque vos episcopalia iura solvere,
et alia ecclesie huiusmodi incumbencia onera consueta teneamini integre supportare. Non
obstantibus revocacionibus unionum huiusmodi in genere vel in specie sub quacunque forma
vel expressione verborum, per nos forsan imposterum faciendis, sub quibus presentem
unionem huiusmodi nolumus aliqualenus comprehendi, sed illam volumus in suo robore
finnitatis perpetuo et irrefragabiliter permanere, ac constitucionibus apostolicis contrariis
qiiibuscunque ; aut si aliqui super provisionibus sibi faciendis de huiusmodi vel aliis beneficiis
ecclesiasticis in illis partibus speciales vel generales apostolice sedis vel legatorum eius
litteras impetrarint, eciam si per eas ad inhibicionem, reservacionem et decretura vel alias
quomodolibet sit processum, quasquidem lilteras et processus earum auctoritate habitos et
habendos ad dictam ecclesiam volumus non extendi, sed nullum per hoc eis quoad assecu-
cionem beneficiorum aliorum preiudicium generari et quibuslibet privilegiis, indulgenciis et
litteris apostolicis generalibus vel specialibus, quorumcunque tenorum existant, per que pre-
sentibus non expressa vel totaliter non inserta effectus earura impediri valeat quomodolibet
vel differri, el de quibus quorumque totis tenoribus de verbo ad verbum fieri debeat in
nostris litteris mencio specialis. Volumus autem. quod si per vos prefalum rectorem ab ipsa
ecclesia aramovepe contigerit, ut prefertur, idem rector nullura propter amovicionem huius-
modi infamie maculam incurrat sive notam, quodque vos extunc sinffulis annis eidem rectori
quoad vixerit annuam pensionem septem marcharura argenti puri ministrare, ac nichilominus
autequam huiusraodi possessionera ipsius ecclesie apprehendere valealis, de huiusmodi pen-
sione annuatim realiter et cura eflectu persolvenda eidera reclori idoneara caucionem prestare
teneamini et sitis aslricti. Et insuper exnunc irrilum decerniuius et inane, si secus super
hiis a quoquam quavis auctoritate scienter vel ignoranter contigerit attemptari. NuIIi ergo
omnino honiinura liceat hanc paginara nostre unionis, annexionis. incorporacionis et volunlatis
infringere vel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attemptare presumpserit, indi-
gnacionem omnipotentis dei et beatorum Pelri et Pauli apostolorura eius se noverit incursurum.
Datum Uome a\m\ sanctum Petrura XV. kalendis Novenibris, pontificatus nostri anno octavo.
(Orig. Perg. mit anhang. papstl. Bleisig. ini miihr. Luudes-Archive. Art. Koniginkloster,
lit. G. n. 2/a.)
889
430.
K. Weiizel IV. ernennt fiir die Zeit seines AufenthaUes in Deutschland den Markgrafen
Prokop z-iim Haiiptmaim im Kdnigreiche Bohmen. Dt. Xiirnberg 10. October 1397.
W enceslaus dei gracia Roraanoruni rex semper augustus el Boeraie rex, illuslri
Procopio uiarchioni Moravie, principi, patruo nostro carissinio graciam regiam et omne bonum.
Illustris princeps. patrue carissime. Postquam pridem pro disponenda imperii sacri republica
et recuperandis eiusdem imperii juribus. que partim diminuta partim vero concullata fuere,
ad Almanie partes personaliter procedere decrevisset nostra serenitas, ne ob defectum nostre
persone heredilarium regnum nostrum Boemie et eius incolas per quempiam opprimi seu
ahas quomodolibet contino-erel molestari, le in partem nostre solliciludinis vocatum eiusdem
regni nostri Boeraie capitaneuni feciraus et ordinaviuius, data tibi poteslate plenaria honorera,
profectura et comraodum nostrum et dicli regni noslri procurandura, et oniuia alia faciendi,
que circa hoc necessaria forent et oportuna, prout date super hoc dileccioni tue alie raaieslatis
nostre litere manifeste declarant. Ad fineni igitur ut prefati regni nostri et incolarum ipsius
per te procuretur utilitas et rebelliura quorumiibet, tibi forsitan obsistere volencium, dometur
audacia, anirao deliberato, sano fideliura noslrorura accedente consilio, regia auctorilate
Boemie et de certa nostra sciencia tibi virtute presenciura danius et concediraus plenani,
liberaui el oniniraodam potestateni, ut videlicet adversuni omnes el singulos, cuiuscuraque
preeminencie, condicionis, stalus, gradus seu dignitatis existant, qui te in procuranda regni
nostri republica et honore ac profeclu nostro dirigendis publice vel occulte impedire forsan
voluerint, regni banderiura nostrum erigere. qwerras raovere et pro depellenda ipsoruni
prolervia. assuraptis tibi nostris et prefati regni fidelibus, necessariara el oportunaui possis
diliffenciam adhibere. Presencium sub regie nostre maieslatis sigillo testiraonio literarum.
Datum Xuremberg anno domini millesimo trecentesimo nonagesimo septimo, die decima nona
Octobris. regnorum noslrorura anno Boeraie tricesiraoquinto, Romanorum vero vicesimo secundo.
(Auf der Plicatur: Ad mandatuui domini regis W. patriarcha Antioceuus, cancellarius ;
auf der Ruckseite : R. Petrus de Wischow. — Orig. Perg. h. Sig. in den altstSndischen Acten
des mahr. Landes-Archives. — Gedr. in Pelzels K. Wenzcl II. Urkdb. p. 33.)
431.
Konig Wenzel IV. eroffnet allen Beamten im Konigreiche Bohmen, dass er den Mark-
grafen Prokop con Ma/iren z-um Ilauptmann des Konigreiches ernannl habe. Dt. 1397
(nach dem 19. October).
W enceslaus etc. universis et singulis burggraviis. castellanis ncc non gubernaloribus
caslrorura regni nostri Boemia;, cujuscunque nobilitalis seu conditionis existanl. ad quos
prsesentes pervcnerint, fidelibus suis dilectis gratiam etc.
390
Fideles dilecti! Qiiia illustrem Procopiuni, marchionem Moravise. principem et patruum
nostrum dilectum, in capilaneum regni noslri Boemiie priefacimus, data sibi poleslate plenaria,
ut in absentia nostra justitiam dirigere, pacem incolis procurare et tam divitem quam pau-
perem in suis debeal juribus conservare : idcirco vobis et vestruni cuilibet seriose praecipiraus
el sub regii favoris obtentu expresse mandamus, quatenus ad priefatum patruum nostrum
et neminem alium respectum habere, sibi in sino-nlis agendis assistere, ac ipsius mandalis
tamquam nostris debeatis firmiter obedire. Nam in casum, quo aliquis vestrum se in lioc
casu componeret (sic) et suis, imo potius noslris mandatis obedire forsitan recusaret,
extunc eidem patruo noslro commisimus et dedimus plenariam nostro nomine potestatem,
talem ab officio suo destituendi et alium loco sui inslituendi, dum et quotiens fuerit opportunum etc.
(Palacky Formelb. II. p. 110.)
432.
Das Klosfer Herburf/ tritt dein DoininikanerJdoster in Brunn einen Hof in Birnbauin ab.
Dt. 2S. Octoljer 1397.
l\os Anna protunc priorissa. Girdrudis, Dorothea de Montibus Chulnis, Barbara,
Anna dicta Moczyne, el Margarelha Fuchsynne, scniores necnon lotus conventus sancti-
monalium de Cella beate Marie virgiuis ad Herborgas, ordinis Predicatorum in Brunna,
Olomucensis diocesis, notumfacimus tenore presencium universis, quod animo deliberato, sano
et speciali capitulari inlerveniente consilio, necnon de consensu et voluntate venerabilis patris
Nicolai, provinciaHs nostri ordinis Boemie et Moravie prius obtento, laneum nostrum cum
omnibus agris et ipsius perlinenciis, nichil exclusis, cum una curticula in villa Pirpawm
prope civitatem Nawssedlicz situatum, per nos longo temporis spacio habitum hucusque
pacifice et quiete possessum, honorabilibus et religiosis fratribus priori el conventui monasterii
sancli Michahelis Predicatorum nostri ordinis in Brunna perpetue dedimus, donavimus et
condescendimus. damus, donamus et virtute presencium elargimur ad habendum tenendum
utifruendum et vendendum ac pro utilitate eorum et beneplacito disponendum, pro illis tribus
modiis tritici, siliginis et avene, quos propter confessores ipis annis singulis censuarc decre-
vimus. nobis et conventui nostro perpetue dimiserunl. Alium vero invenientes niodum, quod
loco donacionis prefati lanci et eius pertinenciis. ut premiltilur, nobis idoneum et discretum
confessorem cum uno socio de conventu- eorum el oblatas ad omnipotcntis dei laudem et
eius genetricis virginem Mariam, (sic) quocienscunque necesse fuerit, sine omni recusacione
deslinare debebunl, sicul in litteris sub appcnsis corum sigillis. nobis super hac promissionis
materia confeclis el datis. limpidius declaratur. In cuius rei evidenciam et maioris roboris firmi-
tatem sigilla nostra priorisse et conventus ac patris Nicolai, provincialis noslri, racione
consensus predictorum presenlibus litleris sunt appensa. Datum anno domini millesimo Irecen-
lesimo nonagesimo seplimo, in die beatorum Symonis et Jude aposlolorum.
(Orig. Perg. iiiit, 2 anliang. Sig. im maliriscUon Laudes-Arcliiv Art. Briinnor Jcsuiten
Nr. 7 lit. H.)
391
433.
Die Domiiiikaner iii Briinii erklaren, dass sie com Noniienkloster Herburg in Brilnn einen
Lalin in Birnbaum erhielten, wofiir sie sich verpflichten, fiir die Nonnen einen Beichtvater
zu bestellen und die Oblaten zu liefern. Dt. 28. October 1397 .
Aos Jacobiis do Anli(|ii!i Bninna, protiinc prior, Petnis diclus Preposilus subprior.
Mathias lector, Johannes de Auspccz, Martinus Wilde, Wenczesslaus sacristanus, Nicolaus
Albus, 3Iarcus Wenczesslans caldarcator et celeri fratres seniores tolusque conventus inonasterii
sancti Michahelis, ordinis Predicalorum in Brunna, Oloraucensis diocesis, tenore presencium
universis recog^noscimus tam presentibus quam futuris, quod animo deliberato, ac de certa
nosfra sciencia, prius inter nos capitulariter masticato. necnon de consensu et bona voluntate
venerabihs palris Nicolai. provincialis nostri ordinis per Boemiam et 3Ioraviam. super hoc
diligenti ruminacione prehabita. propler laneum ao-rorum et omnil)Us suis pertinenciis (sici,
cnm una curticula in villa Pirpawm prope civitalem Nawssadlicz situatum, nobis et con-
venlui nostro predicfo a religiosis in Chrisfo virginibus monasterii beate Marie virginis ad
Herborffas in Brunna libere dafum el condescensum, prout in lifteris sub sigillis priorisse
et convenfus earum nobis desuper dafarum (sic), lucidius confinefur; e conlra virgines
easdem et earum conventum a tribus modiis, uno videlicet tritici, secundo siliginis et fercio
avene. quos nobis et conventui nostro priscis temporibus censuaro annis singulis consue-
verunf, ab ipsis modiis libertavimus dimisimus et virtufe presencium liberlamus. nichil ab
ipsis. que nunc sunt et a posteris earum. ([ue pro tempore fuerint, postularc nec quidquam
peramplius exigere volumus in elernum. Promiltenfes insuper bona nosfra fide. omni dolo
et machinacione cessantibus, pro nobis et omnibus successoribus nostris prefali nosfri
monasfcrii unum idoneum et discrefum fratrem a conventu noslro predicto cum uno socio
ad audiendum coufessionem prenominalas virgines lociens. quociens necesse fuerit, seu per
easdem virgines vel nunccios eorum fuerimus requisifi, nullam in hoc negligenciain commillentes.
Altendenles eciam, et iusta meditacione pensantes, ne error ab orfhodoxe fidei et negligencia
in ecclesia dicfarum virginum comraitlantur, oblafas puras et raundas pro sacrificio divini
nurainis ipsis, ad earura necessilafem quando indiguerint, absqne omni negacione et temporis
protraccione dare volumiis et debemiis. Ita expresse, quod nullus prior et sacrislaniis, seu
([uorum interesf, qui prolunc exisUml, iuxta requisicionein earuni hoc habeanf recusare. In
quorura firmura testimonium et maioris roboris firmitatem sigilla nostra prioris et conventus
ac palris Nicolai. provincialis nostri racione consensus prediclorum, presenlibus literis sunt
appensa. Dalum anno doinini raillesimo frecentesimo nonagesimo seplimo. in die beatorum
Syinonis et Jude apostolonim.
(Orig. Perg. mit 3 auliaiig. Sig. im malnischeu L:iude3-Arcliiv Art. Hriiuucr Jesuiteu
lit. B/b Nr. 7.)
392
434.
Haklin. Bitrger in Jarmeritz-. bekennt, dem Jokann, Bisckof von Nazareth, 15 Schock
Prager Groschen schuldig zu sein. Dt. 31. October 1397.
C^onslitutus personaliter coram nobis Johanne Kbel ofGciali et actis nostris obligatoriis
Haklynus, laicus et civis de Jaromyerzicz, non compulsus, sed sponte et libere confessus
est et recog-novit, se teneri et debitorie obligari in quindecim sexag-enis grss. prag. den.
reverendo patri et domino, doniino Johanni, episcopo Nazaretensi. quas pro eodem domino
episcopo reponere promisit cum effectu in Mezyrziecz aput dominum Sbynconem, professum
monasterii Sderaziensis Nove civitatis Prag., nunc manentem ibidem, VIII diebus ante festura
Nativitatis Christi proxime venturum sub pena late sentencie, quam in eum exnunc prout
exlunc tulimus in hiis scriptis. si non persolverit, et sub pena reintrusionis in pristinas
sentencias per dominum officialem Olomucensem, quibus erat prius per eundem officialem
innodatus. et infra dictum tempus promisit cum eodem domino episcopo concordare adhuc
super residua parte. videlicet una sexagena. Actum anno LXXXXVII die ultima mensis
Octobris, presentibus domino Duchcone, plebano in Pothstath, Johanne, presbitero de Zar
Olomuc. dioc. et Nicolao clerico de Kbel, testibus in premissis.
(Aus dem I.ib. Oblig. II. 12 f. 177 iiii Prag. Met. Cap.-Arclnve.)
435.
Markgraf Prokop von Mahren fordert als Hattptmann des Konigreiches Bdkmen die
Biirgcr ron Taus auf, dass sie ungeachtet der iknen auf eine gewisse Zeit verliehenen
Steuerfreiheit die Steuer berickten. Dt. Prag 20. Noremher 1397.
"rocopius dei gratia marchio Moravife. Prudentes dilecti ! Invictissimus princeps et
dominus, dominus Wenceslaus, Romanorum rex semper Augustus et Boemiie rex, dominus
noster, nobis dedit in mandatis, ut a vobis bernam seu steuram, non obstante libertatione,
qua vos ad certum tempus a dicta solutione libertavit, exigeremus. Ideo regio nomine ac
nostro vobis districtius prfpcipiendo mandamus, ut ea collecta ipsam camerae regali effectualiter
sine dilatione assignaretis; nam dicti domini nostri intentionis est, futuris annis (vos) circa
libertationem solutionis pra-fatic effectualiter conservare, sicuti vestne civitalis ac rerum
vestrarum omnium gravia dispendia cupitis evitare. Datum Pragaj feria tertia in crastino
sanctfe Elisabeth.
(Palacky Formelb. II. p. 140.)
" 393
43 (r.
Pabst Bonifacius IX. rerleiht die Pfarre in Mez-iiic deni Nikolaus, Soltne des Manek.
Dt. Rom 2'(. Noreml)er 1397.
Donifacius episcopus servus servorum dei veneral)ili Iratri Episcopo Aquensi et
dilectis filiis . . Pragensi ac Olomuccnsi officialibus salufcm et aposlolicam benediccionem.
Vite ac morum honestas aliaque laudabilia probitatis ac virlulum merila, super quibus apud
nos dilectus filius Nicolaus Mainkonis. rector parrochialis ecclesie in MezyerKicz, Olomucensis
diocesis fide digno comniendatur testimonio, nos inducunt. ut sibi reddamur ad graciam
liberales. Dudum siquidem omnes parrochiales ecclesias ceteraque beneficia ecclesiastica
cum cura el sine cura, quorumcunque capellanorum sedis apostolice tunc vacancia, et in-
antea vacalura collacioni nostre reservantes decrevimus extunc irrilum et inane, si secus
super hiis a quoquam quavis auctoritale scienter vel ignorantor conlinjieret atlemplari. Cum
itaque postmodum parrochialis ecclesia in Mezyrzicz Olomucensis diocesis, quam quondam
Wenceslaus dictus Rod, ipsius ecclesie reclor, dum viverel, oblinebat, per ipsius Wenceslai
obitum, qui capellanus dicte sedis existens extra Romanam curiam diem clausit exlremum.
vacaverat el vacabat tunc, nullusque de illa preler nos canonice disponere potuisset sive
posset, reservacione el decrelo obsistenlibus supradictis. Nos volentes eidem Xicolao pre-
missorum meritorum suorum intuitu graciam facere specialem, ecclesiam predictam, cuius fructus,
redditus et proventus quinquaginta marcharum argenti puri secundum communem extimacionem,
ut ipse Nicolaus asserit, non excedunl, sive ut premittilur, sive alias quovis modo, aut ex alterius
cuiuscunque persona seu per assecucionem allerius beneficii ecclesiastici aposlolica auctoritate
collali, vel per conslitucionem felicis recordacionis Johannis Pape XXII predecessoris nostri,
que incipit: „ExecrabiIis"; aut per liberam resignacionem alicuius pcr eum de illa in
manibus, ad id potestatem habentis apud sedem apostolicam sponte faclam et admissam
vacet, eciamsi tanto tempore vacueril, quod eius collacio iuxla Laleranensis statuta
concilii ad sedem predictam legitlime devolula, aut ecclesia ipsa disposicioni apostolice
specialiter existanl, et a domo sacri sepulcri dominici Jerosolimitani Sderasiensis, ordinis
sancti Auguslini, Pragensis diocesis, vel alio quocuuque regulari loco dependeat, et per
canonicos domus seu loci huiusmodi gubernari consueverat, el super ea inter aliquos lis iu
dicla curia vel extra eam pendeat indecisa, et ille, ex cuius persona ullimo vacuit eciam
dicte sedis capellanus, nunccius, vel nolarius, aul alius officialis, seu Iructuum et provenluum
camere apostolice debilorum collector, vel subcollector, seu apostolicarum abbrevialor.
aut earundem vel penitenciarie noslre literarum scriptor, vel eiusdem sedis, aut alicuius
ex venerabilibus fratribus noslris, sancte Romane ecclesie cardinalibus familiaris forel,
seu damnate memorie Roberto, olim basilice duodecim aposlolorum presbytero Cardinali
tunc antipape. qui se Clementem VII. ausu sacrilego nominabal, aut aliis per processus
aposlolicos cendemnalis adheserit, vel apud sedem ipsam decesserit, cum oninibus juribus
et perlinenciis suis apostolica eidcm Xicolao auclorilate conlulimus et de illa eciam
394
providimus. Decenieiites prout eral irritum et inane, si secus super liiis a quoquani
quavis auctorifate scienter vel ignoranter attemptatum forsan erat, tunc vei imposterum
contingeret attemptari. Non obslantibus, quod ideni Nicolaus predicti vel alferius ordinis
professus non ex istis, et tam pie memorie Bonifacii pape VIIJ. predecessoris nostri,
quam aliis constitucionibus aposlolicis, nec non statutis, consuetudinibus domus, ordinis et
ecclesie predictorum eciam iuramento, confirmacione aposfolica, vel quavis firmilate alia
roboratis contrariis quibuscunque ; aut si aliqiii super provisionibus sibi faciendis de huius-
modi vel aliis beneficiis ecclesiasticis in illis partibus speciales vel generales dicte sedis
vel legatorum literas impefravit, eciam super eos ad inhibicionem, reservacionem et decretum,
vel aliis quomodolibet fieri pofuisset, quibus omnibus dictum Nicolaum in assecucione dicte
ecclesie volumus anteferri, sed nullum per hoc eis quoad assecucionem beneficioruni aliorum
preiudicium generari, seu si venerabili fratri nostro . . episcopo Olonmcensi et dilectis
filiis magistro dicfe domus vel quibusvis aliis communiter vel divisim ab eadem sil sede
indulfum, quod ad reccpcionem vel provisionem alicuius minime teneantur et ad id compelli
non possinf, quodque de huiusmodi parrochialibus ecclesiis vel aliis beneficiis ecclesiasticis
ad eorum collacionem, provisionem, presentacionem. seu quamvis aliam disposicionem
coniunctim vel separafim speclantibus nulli valeret providei'i per liferas apostolicas, non
facientes pienam et expressam ac de verbo ad verbum de indulto huiusmodi mencionem,
et qualibet alia dicte sedis indulgencia generali vel speciali, cuiuscunque tenoris existat,
per quam nostris litteris non expressam vel totaliler non insertam effecfus huiusmodi gracie
impediri valeat quomodolibet vel differri, et de qua cuiusque toto tenore habenda sil in
eisdem nostris litteris mencio specialis. Aut quod dudum eidem Nicolao, ut asserit, eciam
de dicta ecclesia vigore quorundam aliarum litterarum nostrarum mandavimus provideri,
qnas quidem lifteras et processus habiti per easdem et quemcunque inde secuta, exfunc
cassavimus et irritavimus, ac nullius esse voluimus roboris vel momenti. Volumus autem,
quod si dicta ecclesia a domo vel alio loco hniusmodi dependeat et per canonicos ipsius
domus gubernari consueverit et eam diclum Nicolaum vigore litterarum nostrarum assequi
contingeret, quod idem Nicolaus intra tres menses a die assecucionis huiusmodi immediate
compulandos, predictum domum ingredi et in ea professionem regularem per canonicos ipsius
domus emitti consuetam emiltere, alioquin predictam ecclesiam, quam exfunc vacare
decernimus, omnino dimittere teneatur. Quocirca discrecioni vesfre per apostolica scripta
mandamus, quatinus vos vel duo auf unus veslrum per vos, vel alium seu alios eundem
Nicolaum vel procuratorem suum eius nomine in corporalem possessioiiem ecclesie iuriumque
et pertinenciarum prediciarum inducatis per aucforifatem nosfrani et defendatis induclum,
amoto exinde quolibcl defentore, ac facienfes sibi de ipsius ecclesie fructibus, redditibus,
provenlibus, iuribus et obvencionibus universis infegre responderi, ipsumque, si dicfa ecclesia
a domo vel loco huiusmodi dependeat, ul prefertur, si hoc voluerit et sit idoneus, aut aliud
canonicum non obsistat in domo vel loco huiusiiiodi, sive in ea vel in eo certus canonicorum
numerus fiierit, sive nosfra auclorilate recipi in canonicum et in fratrem, sibique regularem
395
liiibiliini iuxta ipsius domus consueludinem exhibere, ac convenlus, domus vel loci huius-
modi proventibus, sicut uni ex ahis domus vel locus huiusmodi canonicis integre provideri,
ipsumque ibidera sincere iu domiuo caritate traclari. Non obstantibus omnibus supradictis,
seu si eisdem episcopo vei uiagistro vel quihusvis aliis communitcr vel divisim ab eadem
sit sede induhum, quod interdici, suspendi, vel excommuuicari non possinl per litteras
apostolicas, non facientes pk-nam et expressani ac de verbo ad verbum de indulto
huiusmodi mencioneui. Contradictores auctoritate noslra appellaciono postposila com-
pescendo. Datum Roiue apud sanctum Petrum VIII. kalendas Decembris pontificalus noslri
anno nono.
(Doliuei- I\I<.n. IV. p. 393.)
437.
Mathias, Pfarrer in HunkowitZ; erklart^ dass er die Sckuld des Andreas, Caplans iu
Selowitz, welche drei Schock und 52 Groschen betragt. auf sich nehnie und sie dem
Johann Rus in Frag hezahlen wolle. Dt. 28. Norember 13!)7.
t^onstitulus personaliter coram nobis Johanne Kbel, officiali Prag., et actis nostris
obligatoriis domiiuis Malbias, plebanus ecclesie in Unkowicz, Olomuc. dioc. conslituens se
debitorcm principalem pro domino Andrea, capcllano in Zidlocbowicz eiusdein dioc, et in
rem suam propriam cavendo ac debitum infrascriptuin in se assumeiido, confessus est et
recognovit, se teneri et debilorie obligari in tribus sexag. grss. ininus octo grossis domino
Johanni dicto Russus, ministro ecclesie Wissegradensis in Praga, pro quodam vino aput
ipsuin dominum Johannem euipto; quas pecunias dictus Malhias plebauus eidem domino
Johanni Russus solvere promisit dominica Invocavil proxime venlura, salvo pluri, et racione
facla cum dicto domino Johanne Russus per ipsum dominum Andream sub pena excom-
municacionis. Ibidem eciam idem dominus Mathias promisit solvere XVIII. grossos pro
expensis in viis et litteris factis infra octavas Epiphanie domini proxime venluras suh pena
excommunicacionis predicto. Acta sunt hec anno domini M"CCCLXXXXVII die XXVIII
mensis Novembris, presenlibus Machula de Hostywarz prociiratore, Andrea de Lompnicz,
Chalupa, notariis publicis.
(Aus (lem Lib. Obligat. II. 12, f. 181 iui Prager Mct. Ciip. Arrbive.)
438.
Markgraf Prokop ron Mahren als Hauptmann des Konigreiches Bohmrn drohl deii Bitrgeru
ron Taus, falls sie die Sleiier nicht allsogleich erlegen. mit der E.ceciition. I)t. sitb castro
Lopata 3. December 1397.
Procopius dei gratia marchio Moravia-. Prudentes dilecli! Quamvis vobis alias
aucloritate regia pariter et nosfra scripserimus, ut summam bernae regalis, quam pro ter-
mino sancli Martini proxime pnclerito dare debuislis, camera; regiai pnesenlare debeatis,
50"
396
tanien. nescimus quo ducti spiritu, ipsani bernani luicusque persolvere neglexistis ; et interim
infinila damna super dominuni regem ob nonsolutionem ipsarum pecuniarum quotidie com-
mittuntur. Unde et adhuc ex superhabundanti vos pnBsentibus seriose requirimus et mone-
mus, quatenus mox visis priEsentibus ipsam bernam Sigismundo regni Boemife subcamerario
transmittalis; alias scitote, quod jam burgraviis et officialibus adjacentibus commisimus, ut
vos ad persolvendam bernam prajdictam compellere debeant el arcere. Datum sub castro
Lopata. proximo die ante festum sanctfe Barbamp.
(Palackv Formelb. II. p. 147.)
430.
Der Olmiitzer hiscfidfliche Ofpcial Smil entscheidet den Stritt zwischen den Vicdren
Bartolomaus und Johannes bez-iiglich des St. Martin-Altares in der Olmiitzer Domkirche.
Dt. Olmiitz 10. December 1397.
In nomine domini amen. Dudum coram nobis Smylone de Wiczow, archidiacono
Luthomiricensi, in ecclesia Pragensi canonico et officiali Olomucensi discrelus vir
dominus Johannes de Fren prebendarius ecclesie Olomucensis postam sive peticionem
suam contra et adversus Bartholomeum clericum Olomucensis diocesis coram nobis
evocato in judicio obtulit huiusmodi sub tenore : Pelit igitur dominus Johannes de
Fren supradictus per vos dominum judicem honorandum pronunciari decerni et declarari,
presentacionem ipsi domino Johanni faclam ad altare sancti Martini in ambitu ecclesie
Olomucensis fore et esse justam et canonicam suumque debuisse et debere sortiri
effeclum, ipsumque dominum Johannem predictum ad illud altare fore et esse inslituendum
et confirmandum, dictoque Bartholomeo cierico vigore gracie sue in eodem nullum jus
compeciisse vel competere, ipsique Bartholomeo super indebito impedimento perpetuum
silencium fore et esse imponendum de et super altari predicto, ac per vos imponi debere
sentencia vestra diffinitiva mediante. Hoc petit modo jure et forma, quibus melioribus potest,
vestrum officium super premissis humiliter implorando ac justicie postulans complcmentum.
Et prolestatur de expensis factis et de faciendis in futurum. Lile igilur coram nobis con-
testata datisque pro parte dicti domini Johannis de Fren quibusdam articulis, ad quos pro
parte adversa certis factis responsionibus • productisque pro parte dicti domini Fren quibus-
dam testibus, ipsisque receptis, prius ab eisdem de veritate dicenda corporalibus juramentis
prestitis, secrete et sigillatim more solito examinatis el eorundem diclis in scriplis redactis
et tandem publicatis. conlra que pro partc adversa eciam fuit exceptum et demum pro
parte domini Johannis replicatum. Sed post hoc pro parte Barlholomei clerici a dnplicando
fuit recessum. Sed demum instantibus partibus predictis et in huiusmodi causa concludentibus
et conchidi petentibus in eadem conclusimus ct cum eisdem habuimus pro concluso, diem
hodicrnam pro audicnda diffiniliva senlcncia eisdcni slaluentes. Nos ila(|U(' Smilo de Wiczow,
oflicialis Oloinucensis prediclus, dicte cause meritis visis et inspectis el cum debila diligencia
397
discussis. partibus predictis coram nobis in judicio comparentibus cl sentenciam diffinitivam
in causa presenfi ferri postuiantibus, eandeni in scriptis tulinius in hunc modum : Chrisli
nomine invocato pro tribunali sedentes et habentes prc ocuhs soluni deum per banc nostram
diffinitivam sentenciam, quam ferimus in hiis scriplis. pronunciamus decernimus et decla-
ramus. presentacionem predictam pcr strenuum Sudkonem niililein discreto viro doniino
Jobanni de Fren et de ipso ad altare sancti Martini in ambitu ecclesie Olomucensis predicte
factam. fuisse fnre et esse canonicam suumque debitum debuisse et debere sorliri efTectum.
ipsumque dominum Johanneni virlute dicte sue presentacionis in rectorem dicli altaris sancti
Martini et niinistrum fore et esse inslifuenduni et confirmandum, ac auctoritate nobis com-
missa instituimus et confirmamus, prefato quoque Barfholomeo clerico vigore gracie sue in
eodem altari nuilum jus compeciisse aut competere, opposicionesque contradiciones et impe-
dimenfa ipsius Barfholomei clerici prediclas et predicla fuisse fore et esse indebifas et
iniusfas ac indebifa et iniusfa. sibique Bartholomeo clerico super ipsis opposicionibus conlra-
diccionibus et impedimentis buiusmodi ac super eodem alfari perpefuum silencium fore et
esse imponendum et imposuimus, expensis hincinde coram nobis facfis ex causis compen-
santes. Lafa, lecta et in scriptis promulgafa est hec nostra diffinifiva senfencia per nos
Smylonem de Wiczow officialem Olomucensem anno domini millesimo frecentesimo nona-
gesimo sepfimo, die decima mensis Decembris in preurbio Olomucensi, in domo habifacionis
nostre. Presentibus discretis viris domino Nicolao dicto Scheler de Brodlino presbitero et
Andrea Treris prncurafore consistorii Olomucensis generali testibus ad premissa fide dignis.
(Orig. Perg. Ii. Sig. im Olm. CaiJ.-Arcliive.)
440.
Der Olmiitz-er Biirger Pesek von ProssiiHz- restaurirt uiid hestiftet die Kapelle z-inn lieil.
Geiste ton neuein. Dt. Olmiitz- 21. Decemher 1397.
tigo Pesco de Prostano chis Olomucensis ad noficiam deduco lenore presenciuni
universorum, quod ego ad honorem dei omnipotentis, intemerate genitricis eius virginis
Marie et omnium sanctorum ac pro remedio anime mce, animarum quoque parentum et
consanquineorum uieorum cappellam, quondam sancii spirilus dicfam. exfra civitafem prope
leprosos infra limites parochie sancfi Mauricii situatani, collapsam, desertam et a niulto
tempore pro derelicta iacentem, nullos penilus fructus aut provenfus habentem de novo
instauravi, erexi et fundavi modo el ordine infrascriptis. Lapidum enim sfructura ipsam
cappellam conslruxi, infus el extra cuni cemento decenter ornavi, cimiterium circumseptum
pariete linilo et tam cimiterium quam ecclesiam una cum tribus alfaribus consecrari elfeci
el aucfore domino vita comite ipsam adhuc decencius ornabo. Ef insuper pro rectore ipsius
cappelle, qui nunc est vel inposterum erit, disposui el ordinavi, dispono et virfute presen-
tium ordino sex marchas grossorum pragensium annui census, per medium in duobus terminis
anni videlicef in festo sancfi Georgii fres marchas ef alias tres marchas in festo sancti
398
Michaelis siibseqiiente habendas et percipiendas et siiblevandas in et de certis bonis, in aliis
litteris descriptis ostensis et deputatis. Debebit autem dictus rector omni ebdomada ad niinus
quatuor diebns missas celebrare videHcet die dominico. feria secunda pro defunclis, feria
sexta et sabbato, quod si fortasse idem legitlimis irnpediinenlis obstanlibus totiens officiare
non posset, extunc eadem officia per aliuin explere poterit et debebit: in quo si negligens
esset, pro negligencia uniuscuiusque misse de censu perenni percipiendo unus grossus sibi
detrabetur, qui inter pauperes distribuetur. Insuper dictus rector tenebitur personaliter regi-
mini dicte cappelle intendere nec debebit se ab eadem absentare, nisi de licencia mea aut
mei legittimi successoris sub pena census percipiendi secundura tamen ratam temporis sibi
detrahendo. Debebit eciam dictus rector, qui pro tempore fuerit, preesse ipsis infirmis ibi
prope degentibus et sahibriter intendere in hiis, qui respiciunt sahitem animanim, expresse
in confessiones audiendo, sacramentorum porreccione, tumulacione et aliorum sahitem aniina-
rum respiciencium oportuna ministracione. Ceterum volo, ordino et sic dispono, quod ego
omni tempore vite mee habeam collacionem dicte cappelle seu jus presentandi ad eam
dyocesano personam idoneam tociens, quociens fuerit oportunum, auctorilate ordinaria con-
firmandam. Postquam vero ab hac vita migravero, volo quod extunc de celero propinquior
consanquineus meus ex utroque parente secundum tamen racionem senioratus ad presen-
tandum ad dictam cappellam personam idoneam jus meum et vicem obtineat modo et ordine
suprascriptis. Eciam cum offertoria cottidiana inibi proveniencia exigue reputacionis existant,
obtinui apud plebanum sancti Mauricii, qiiod de suo consensu rector dicte cappelle eadem
in usus suos committere possit, exceptis solempnibus offertoriis, nominatim et expresse in
die visitationis beale virginis Marie, qua visitare Elizabeth est dignata, ac ipsius cappelle
dedicacionis. Tenebitur eciam dictus cappellanus in solempnis festivitatibus apud ecclesiam
sancti Mauricii processionibus interesse et alias, quando vacare poterit, inibi congrue mini-
strare. In quorum omnium et singulorum premissorum testimonium et robur sigillum meum
de certa mea sciencia et mandato presentibus est appensum. Datuin Olomucz anno domini
M^CCC^ nonagesimo septimo die XXI mensis Decembris.
(Au8 der Bestattigungsurkunde ddo. 1398 die secunda mensis Februarii.)
441.
Der Bischof ron Poitiers, Kanzler des Herzogs von Berri/, schreibt an den Markgrafen
Jodolc iiber die Behebung des Schisma. Dt. Paris 23. December 1397.*)
1 otens et illustris princeps. Serenitalis vestre literas graciosas per honorabilem
scutiferum vestrum Johannem Baldak, presencium exhibitorem, reverenter suscepi el de
tante benivolencie gratitiidine, qiiaiii circa me vestris litteris impendistis, veslre celsitudini
■■) Das Jahresdatum ist nach Lindner Geschichte des deutschcn Reiches unter KiJuig Wenzel Bd. II.
p. 507 angesctzt.
399
gracias refero tofo posse. Veruiii. illuslris priiiceps. quod de Iiiis modicis. que pronipto el
obsequenti aninio circa facta ducalus ac terrarum vestraruin de Lucemboro- per iiie hacteniis
gesla fuere, graciani mihi rependitis nierila precedenlem. Affirmanler scribo, nie ad veslre
celsiludinis benephicita et servicia prompto desiderio existere preparatum tani conlemplacione
serenitatis el probitatis vestre, quani illius iminensi amoris, quem supra vires perseveranter
retinet ad magnificenciam vestram iihislris dominus ineus dux Bituricensis, consanquineus
vester carissimu?. Et quod celsitudinem vestram in proxima congregacione dominorum prin-
cipum Francie el Alamanie reverenter expecto videre, non amplius scriplurain extendo.
Sed hoc unum supphco, quatenus pro dei misericordia et christiani nominis reverencia et
salute ad sancle malris ecclesie unionem et pacem vestre magnificencie prudenciam indesinenti
dextera prebeatis juxta nobilitatis et potencie graciam, vobis a deo pre ceteris Alamanie
principibus impertitam. Nam elsi teste deo et suadente noslra juslicia gens Francorum
dominum Clemenleni ¥11."°" et exposl dominum Benedictura XIII.'"" pro universaHs gregis
dei veris pastoribus et summis ponlificibus indubilanter habeat et habuerit ; ne tainen per
nostre justicie manutenenciam rigorosam oporteat sanctam matrem ecclesiam sic prochdolor
in perpeluum cisina produci, visum est viris sapiencioribus et devotis expediens pocius existere,
quod per utriusque contendencium cessionem ipsa inater uniatur ecclesia, quam per radicatam
adherenciani perpetuo maneat sic divisa, cum et ex hac divisione prochdolor exhorrenda
Turcorum armetur perfidia, christiani nominis prophanetur devocio et adversitatihus bellisque
omnibus grandis occasio preparetur. Ceterum prefato honorabili scutifero vestre magnificencie
quedam referenda commisi, que sub silencio donec in lempus idoneum dignetur eadem
magnificencia reservare. Quain feliciter regat et dirigal altissimus longo evo. Scriptum
Parisiis XXIII" decembris.
Vestre magnificencie orator devotissimus episcopus Pictaviensis, cancellarius doinini
ducis Bituricensis.
(Orig. Pap. mit von aufien beigedr. verletztem Sig. die Adresse lautet: Hlustri et magni-
fico priiicipi ac domino domino marchioni Brandenburgensi et marchioni ac domino Moravie,
domino meo honorando.)
442.
Prof/. 26". December 1397.
Hlarkgraf Prokop schreibl den Burgern voii Taus, sie mogen in Gegenvv^art des
Prager Erzbischofes Wolfram und des Unterkainmerers des Konigreichos Bohinen plausible
Griinde angeben, warum ihr Pfarrer seiue Pfriinde fur eine aiidere eintauschen soUe. —
Dl. Prage feria IV. die s. Stephani 1397.
(Copie im konigl. btihm. Museum.)
400
443.
Aussiy an der Elbe 31. December 1397.
iTlarkgraf Jodok von Miihren unti Brandenbiirg schreibt den markischen Stiidten,
dass seine Schwester Elisabeth von Meissen fiir ihn in die Mark kominen werde, welcher
sie Gehorsam leisten nnd Rath und Hilfe ertheilen sollen. Dt. Awsk an der Elben des
negesten mandages vor deni neuen jare.
(Eiedel Cod. Braud. B. III., 136.)
444.
Wolfram ErzbiscJiof roit Prag iibertrdgt die Untersuchung gegen die Schadiger der
Karthause in Koiiigsfeld dem Probsten bei St. Peter in Briinn iind dem Officiale des
Olmiitz-er Bischofes. Dt. Skvorec i397 .
tWolframus dei gracia sancte Pragensis ecclesie archiepiscopHS apostolice sedis
legatus, judex et conservator jurium et priviiegiorum ac libertatum prioris et convenlus ac
monasterii sancte Trinitatis prope Brunam, ordinis Carthusiensis, Olomucensis diocesis unacum
certis nostris in hac parte collegis a sede apostoHca specialiter deputatus, venerabilibus
viris dominis preposito ecclesie collegiate sancti Petri in Bruna. Olomucensis diocesis ante-
dicte et officiali curie episcopalis Olomucensis salutem et sinceram in domino caritatem.
Literas apostolicas prefatis priori et conventui ac monasterio concessas in pargameno
scriptas, more Romane curie bullatas, sanas et integras omni vicio et suspicione carentes,
nobis per honorabilem dominum Wenceslaum de Dobrzieczan presbiterum nostre Pragensis
diocesis, procuratorem legitimum predicforum dominorum prioris et conventus ac monasterii
memorati, plenum mandatum ad hoc habentem, prout nobis de huiusmodi mandafo facta est
per Dominicum notarium publicum infrascripfum plena fides, presenlatas nos cum ea qua
decuit reverencia noviter recepisse per omnia sub hiis verbis : ,. Johannes episcopis servus
servorum dei venerabilibus fratribus Pragensi et Jawriensi episcopis ac dilecto filio preposito
ecclesie Neunburgensis etc. Datum Avinione quarto nonas Julii pontificalus nostri anno
secundo.'' — Post quarum literariim apostolicarum presentacioncm et recepcionem pro parte
prescriptorum dominorum prioris et conventus monasterii sancte Trinifatis antedicli per
prefatum dominum Wenceslaiim presbiterum, procuratorem legifimum eorundem fratrum
fuimus cum instancia debita requisiti. ut ad execucionem eorundem procedere et ipsis non-
nullas literas contra molestatores et iniuriatorcs ipsorum decernere dcberenius. Nos igitur
dicte sedi apostolice tanto prompciori affectu, ut ex dcbito obediencie tenemur, quanto dictam
nostram ecclesiam. cuius regimini licet immeriti presidemus, non solum archiepiscopali digni-
tate et vocabuio. verum eciam honorabili legacionis officio prefata sedes aposfolica
dignata est pre ceteris subliniare : sed quia frequenter nostris et ecclesie nostre preocupati
401
negociis preniissorum execucioni ad requisicionem diclorum fralrum intendere non possunius.
ut vellemus, ideoque vobis dominis supradiclis ambobus vices noslras in hac parle com-
miltimus per presentes, donec eas ad nos duxerimus revocandas. Ila videlicet, ut dictis
fratribus efficacis defensionis presidio assistentes non permittatis, oos contra tenorem privi-
leffiorum ipsorum a quibuscunque molestari, nec eis aliqua gravamina seu dampna vel
iniurias irrogari, facientes dictls fratribus de illatis iniuriis, molestacionibus et oravaminibus
contra tenorem eundem in illis videlicet, que judicialem requirunt indaginem. per viam
judicii. in aliis vero prout qualitas ipsorum exigerit justicie complemenfum. In quorum
omnium tesliraonium et fidem presentes noslras literas per Dominicum notarium publicum
infrascriptum scribi et publicari mandavimus eiusque signo et nomine solitis unacuni appen-
sione siffillorum nostrorum jussimus comrauniri. Acta sunt hec in castro nostro Squorcz anno
domini millesimo trecentesirao nonagesimo septimo, indiccione quinta, die XXMI.'^) hora
completorii vel quasi. pontificatus sanctissimi in Christo patris et domini domini Bonifacii
divina providencia pape noni anno octavo. Presentibus venerabilibus viris dorainis Johanne
Kbel decretorum doctori curie noslre pragensis officiali, Xicolao Puchnik licencialo in eis-
dem decrelis noslro in spiritualibus vicario generali, Wenceslao preposito ecclesie Miss-
nensis. nobili Johanne de Wlassim. Johanne clerico de Pra^a circa premissa testibus et
aliis pluribus fidedignis.
El ego Doniinicus quondani Xicolai de Budweis, clericus prairen. dioc. iraperiali
auctoritate publicus notarius etc.
(In dorso : Anno XCIX. oblata per dom. priorem Carthusiensium in stuba domini prepositi
die VI. mensis Februarii hora vesperorum presentibus Johanne Schalda plebano in Pozoricz et
Johanne .... — Orijr. Perg. li. Sig. ubgerissen im Archive des Stiftes Raigern.)
445.
Die Stadt Neutifsckein leislet iu 100 Mark Groscheit Burgschaft fiir Lacck ron Krairdr.
Dt. yieutitschein 1397. s. d.
\os consules jurafi totaque communitas civilatis Xovoticz,iii uecnon ego Arnoidus
de Zelin et Jaroschius de Bernharlsdorf et Nicolaus de Rybnyk sincera fide promittimus
sine dolo. conjuncta manu et indivisira provido viro Lufher de Lucaw, Mixoni fratri suo
ibidem moranti el Hankoni de Weyslawicz et eorum heredibus centura marcas grossorum
pragensium moravici numeri et pagamenli, nobilr viro domino Laczkoni concessas, ad instans
fesfum sancfe nativitalis Marie virginis soluluras. Quod si pecunia ad idem festum persoluta
non fuerit, extunc duo ex consilio nostro aniraoniti presentibus ef requisiti quilibet per se
cum honesto famulo in ipsam civitafem Tropaw ad presfandum obstagium consuetum apud
honestum, quem ipsis demonsfravero. hospitem proficisci fenebuntur el prefali obsides de
') Der Monat ist ira '*rig. iiitlit angegeVten.
402
hospicio illo non egrediantur. donec preniissum debifum centum marcarum cum omnibus
dampnis. que racione nonsolucionis, legacionis vel itineracionis et expensarum supervenerint,
pleniter et omnino persolvantur. Sub harum quibus sigilla nostra de nostris meris con-
scienciis appendimus testimonio literarum. Datum in civitate Ticzin anno domini M^CCC
nonag-esimo VIF sabbalo proximo ante dominicam *) elc.
(Kremsierer Lehensquatern III. fol. 214.)
446.
K. Wenzel IV. fordert die Magistrate der Stddte aiif 3« verkiindigeii, dass der Adel
ihres Bezirkes nach Prag kommen solle, iim init detn Markgrafen Prokop Uber die Aus-
legitng des zwischen dem Koiiige und dem Herreubunde gefallten Schiedsspruches sich zu
einen. Dt. 1397.
iVenceslaus dei gracia Romanorum rex semper Augustus et Boemie rex universis
et singulis magistris civium, consulibus, juratis civitalum et opidorum regni nostri Bohemie,
fidelibus nostris et dilectis, graciam regiam et omne bonuni. Fideles dilecti. Licet alias
serenissimus princeps dominus Z.(igismundus), Ungarie Dalmacie Croacie etc. rex illustris,
frater noster carissimus, in materia controversie vertente pro tunc inter nos ab una, et
nobiles barones regni nostri Boemie parte altera, certum concordie seu coniposicionis modum
decrevit instaurandum, datis super hoc literis sigilli sui apposicione munilis, quam quidem
concordiam nos de parte nostra, ut arbiframur, ad plenum servavimus nec in aliquo sumus
transgressi. Quod tamen et huiusmodi concordie modum non sohim interprelancium varietas
sed et impedimenta cotfidie multa proveniunt, idcirco illustri Procopio marchioni Moravie,
principi patruo nosfro carissimo, quem pridem capitaneum regni nostri de novo ordinandum
decrevimus. commisimus et dedimus vive vocis oraculo in mandatis, vice et nomine nostris
pro observanda huiusmodi concordia iuxta tenorem lilerarum dicfi fratris nostri se interponere,
bonum commune, tranquillum statum et rempublicam eiusdem regni nostri debeat efficaciler
ordinare. Volumus igitur et vobis sub regii favoris oblentu expresse mandamus, quatenus
hanc volunfariam oblacionem nostram civitatibus et opidis nostris, quando maior populi alfuerit
multitudo, alta et intelligibili voce in foris et locis publicis proclamare faciatis, subiungentes
in eadem proclamacione, ut tam barones, nobiles, kmetones, consules, terrestres quam
eciam milites et clientes districtus vestri, quibus eciam scripsimus super eo specialiter,
(sint) supcr 4"' temporibus '■'*) proxime venturis prefafi in presencia patrui nostri una vobiscum
sine dilacione quaiibel personaliter constituti, sibique famquam capitaneo nostro pro restau-
randa huiusmodi concordia et commuue bonum realiter procurando assistant consiliis et
auxiliis oporfunis.
(Fahicky Foriuelb. II. p. 103.)
*) Der Name des Sonntages fehlt auch im Coclex.
**) Da K. Wenzel anfangs August lies J. 13'J7 nach J^eutschlaud zog, so kanu hier nur die
Quatemher vor Reminiscere (14. Marz) und vor Trinitatis (13. Juui) vcrstandou werdcu, in welche Termine
das appro.ximative Tagesdatum zu setzen ist.
403
4*7.
Atissig (1)1 der Elbe 1. Jdiiner 1398.
Irlarkgraf Jodok von Miihrei] und Brandenburg ertheilt seiner Schwester Elisabelh
von Meissen volle Macht und Gewall, geistliche und weltliche Lehen in der Mark Branden-
burg zu verleihen. Dt. Awsk an der Elben 1398, des dinslages an dem jares lage.
(Rietlel Cod. Biand. B. III., 137.)
448.
1398, 21. Jan.
Ilie XXI mensis Januarii Mauricius Johannis de Radisch, clericus Olom. diocesis,
dedit pro sentencia, quam conlra Laurencium, pannicidam ibidem, reportavit, XX grossos
et residuum promisit solvere in festo sancti Urbani proxime venturo sub pena excommuni-
cacionis late sentencie, quam in ipsum ferimus in hiis scriptis.
Item die XVII mensis Aprilis Johannes, clericus predictus, dedit pro prima senten-
cia VII grossos et adhuc tenetur dare pro sentencia interlocutoria, qnam nnnduni recepit et
pro execucione sentencie, quam iam recepit.
(Liber obligat. II., 12 fol. 184 iu arch. capit. Prag.)
449.
Wilhelm Kortelaiigen, Canonicus ron Olmittz- und Pfarrer der Mauritiushirche daselbst,
gibt seine Zustimmung zur liestaurirung der Kapelle zum heiligen Geiste. Dt. Olinutz
2. Februar 1398.
Ego Wilhelmus Kortelangen canonicus Olomucensis et rector ecclesie parrocliialis
sancti Mauricii ibidem innolescere volo lenore presencium universis. Quod honestus vir
Pesco de Proslano civis Olomuccnsis michi quasdam littcras renovacionis seu iterate erec-
cionis et fundacionis cuiiisdam cappclle extra iniiros prope lcprosds infra limitcs parrochie
sancti Mauricii situate, qiiondam sancti spirifus nuncupatc, niinc vero in honorem visitacionis
jjloriose virginis Marie consecrate cxhibuit, affecluose petens, quatenus eisdem literis et
conlenlis m eis conscnsum mcum tamquain plebanus graluitc adhiberem. Quarum lenor
sequilur per omnia in hec verba : „Ego Pesco de Proslano elc. Dl. Olomucz 1397 die
XXI mensis Dccembris". (Vid. n. 440.) Diclis igilur lilcris per mc visis et intencione
dicti Pesconis rile cognita, sana ac matura deliberacione prchabila, bonam fore intencionem
et propositum ipsius pium existimamus, ipsa approbavi et laudavi literasque desuper confeclas,
cum presupponant racionem, quantum iii mc est et michi de jurc aut consueludine competit,
404
in toto earum teiiore, articulis, piinctis et claiisulis ratas et gratas liabeo easque approbo
et alTirmo. Presenciiun sub appenso nieo sigillo testimonio litterarum. Datuni Olomuncz anno
domini BFCCC" nonajresimo octavo, die secunda mensis Februarii.
(Orig. Perg. h. Sig. im Olm. Cap.-Archive.)
450.
Sandwoj, Wojiood von Kalisch, erklart, dass er die Burgen, tpelche sich dem Markgrafen
Prokop von Miihren fUr dem Konige Sigmund ron Ungarn geliehenc 7000 Schock Prager
Groschen verbUrgt hahen, ron dieser BUrgschaft loslosen wolle. Dt. Alba Ecclesia
3. Februar 1398.
J\os Zandiwogius Waywoda Kalisiensis notum facimus, quibus expedit, universis
presencium noticiam habituris. Quia prout alias ante orania magniflcus vir dominus Stiborius
Waywoda Transsilvanensis comesque Pozoniensis, iilius noster karissimus, pro serenissimo
principe domino Sigismundo rege Ungarie etc. septem millia sexagenarum grossorum Pra-
gensium illustri principi domino Procopio, marchioni Moravie, fideiussit per certos fideiussores,
videlicet illustrem principem dominum Przemkonem, ducem Oppavie, et per nobiles viros
dominos Erhardum de Kunstat, Petrum de Grawarn, Johannem de Mezirzicz, Hinkonem
diclum Berka de Honslein, Ottonem dictum Bergaw de Beylyna et per Jarosium de Czimberg
alias de Hwiezdis (sic) fideiussit, nos prediclis fideiussoribus pro diclo domino Stiborio
promittimus bona fide et sine dampno, quod iuxta tenorem et formam seu continenciam eos
ad festum sancti Georgii proxime venturi a predicta caucione fideiussoria penitus liberare secundum
tenorem littere domini Stiborii filii nostri karissimi supradicti. Tali tamen condicione in-
terposita, quod, si dominus Sigismundus rex, aut dominus Stiborius predicti, quod absit, si
per mortem aut infirmitatem seu quibusvis legittimis impedimentis impe^iiti fuerint, quod ad
diem sive festum predictum in terra Ungarie constitui non possent, tunc nos dictis fideiussoribus
in ipso pacto iuxta tenorem ipsarum iiterarum domini Stiborii pro domino rege habitarum
diclis fideiussoribus stare promillimus. Sed si ipse dominus rex predictus cum predicto
domino Stiborio huc in lerra Ungarie constituti fuerint, tunc ipsi non vos sed ipsum dominum
regem aut dominum Stiborium pro exbrigacioue dicte fideiussorie amonere debebunt. In
cuius rei testimonium sigillum nostrum presenlibus est appensum. Datum et actum in Alba
Ecclesia alias in Halicz anno domini millesimo trecentesimo nonagesimo octavo in craslino
purificacionis sancte Marie.
(A))schrift mitgetlieilt vom bohm. Muscum.)
405
451.
Jodok Marlifjraf roii Mahreii schenkt Johaim dem Jungereii voii Lomnitz, alles Recht, das
nach Agnes. der Witwe uach Hynek ron Jaispitz, an den Gutern Deblin ete. auf ikn als
Markgrafen gefallen war. Dt. Brunn 14. Februar 139S.
Aos Jodocus dei gracia marchio Brandemburgensis ac marchio 31oravie, sacri
Romani imperii archicamerarius notumfacimus tenore presencium universis. Quod ob respectum
serviciorum fidelium nobilis Johannis junioris de Lompnicz, noslri fulelis dilecti, que nobis
prompla et fideli hucusque exhibuil diligencia et in anlea debebit et poterit exhibere, sibi
omne jus nostrum. quod per mortem Agnethis, Hinkonis de Jeuspicz quondam uxoris, et
filie Jenczonis de Deblin, nobis competit, seu quomodolibet potest competere, et ad nos
devolutum existit, videlicet in illis decem marcis grossorum census annui in viUis Deblyn,
Czesky, Marssowa, Kathowa. que ad nos devolute asseruntur, dedimus donavimus et animo
deliberalo ac de cerla nostra sciencia damus, donamus de speciali nostra gracia presentibus
et largimur, sic, quod idera Johannes jus noslrum in devolucione huiusmodi prosequi debeat
et tueri. Presencium sub nostro appenso sigillo testimonio literarum. Datum Brunne anno
domini millesimo trecentesimo nonagesimo octavo. die sancti Valentini pontificis ac martiris.
(Auf der Plicatur: Ad maudatum domini marcliiouis Henricus de Spilner. — Orig. Perg.
li. verletztes Sig. im mShr. Landes-Archive.)
453.
Wilhelm und Albrecht Herz-oge z-a (hlerreich verlungern das mit Jodok. Markgraf zu
Brandenburg und Muhren, und Prokop Markgraf zu Mahren geschlossene Bundnis. Dt. Wien,
16. Februar 1398.
Wir Wilhelm und Albrechl, vettern, von gots gnaden herzogen ze Osterreich, ze
Sleyr. ze Kernden und ze Krain, graven ze Tyrol etc. bekennen und tun kunt. Als zwischen
den hochgebornen filrsten, unsern lieben oheimen hern Josslen marggrafen zu Brandemburg,
marggraven und herren zu Merhern, und hern Procoppen, auch marggraven zu Merhern,
seinem bruder. und iren landen und leuten an ainem lail, und uns und unsern landen
und leuten an dem andern, uncz auf unser frauntag ze der liechtmesse, nechst vergangen,
ain stallung was geraacht, und die nu auf dieselbe liechtmesse ist ausgegangen : also
haben wir fiir uns und unser land iind leute und flir alle die unsern ungeverlich mil
dera egenanten unserm lieben oheim. marggraf Josslen. ain lenger stallnng frenntlich
aufgenomen, und nemen auch wissenllich mit dem briefe uncz auf sand Jacobstag im
snyt schierest kumftig, also daz in der zeit nicmand der unsern von unserm lande seinen
egenanten landen und leuten zu Merhern kain angrill' noch scheden sullcn tun noch zu
ziehen in dhainen weg. Das geloben wir fiir uns und alle die unsern ungeverlich, als
obengeschrihen steel, genczleich stet ze halteii gelreulich an alles geverde. Mil urkund dicz
briefs. Geben ze Wienn an samstag nach Valentini marliris. anno domini millcsimo Irecen-
tesimo nonagesimo octavo. — Domini ducis e.x consilio Andreas.
(Orig. Pcrg. 2. li. Sig. in dcn altstandischen Acteu des niSlu-. Ijandes-Arcliives.)
406
453.
Adani ron Mlade/ioiritz erklarf, dass er dein Priester Johanu, Sohn des Andreas aus
Jamnitz, 18 Schock Prager Groschen schuldig sei. Dt. 16. Fettniar 1398.
1^'onstiUitiis personaliter coram nobis Johanne Kbel officiali et actis nostris oblig-atoriis
Adain laiciis de Mladenowicz Olomuc. dioc. non conpulsiis, nec coactus, sed sponte et libere
confossus est et recognovit se teneri et debitorie (obligari) pro quadam hereditate aput
Johannem Andree de Jempnicz, clericum eiusdem dioc. (empta) ipsum Johannem racione
paterne porcionis concernente, in XVIII sexag-. grss. prag. eidem Johanni clerico, quas
eidem solvere promisit in festo sancti Wenceslai proxime venturo sub pena excommunica-
cionis, se iurisdicioni noslre sponte submittendo in hac parte. Acta sunt (hec) anno domini
M^CCCLXXXXVIII die XVI mensis Februarii, presentibus Andrea de Lompnicz, Petro de
Pyeska, Benakone de Byelina, Martino iudice similiter de Mlad(e)nowicz Olomuc. dioc.
(Aus dem Lib. Obligat. II. 12, fol. 187 im Prager Metropol.-Capitel-Archive.)
454.
Das Olmiitzer Capitel erklart, den Stanislaus, Sohn des Olmutzer Burgers Peter, gelegen-
heitlich zu befordern. Dt. 22. Februar 1398.
lAos Andreas decanus, Johannes prepositus, Artlebus et magister Sanderus ceterique
canonici Olomucenses pro tunc capitulum facientes tenore presencium recognoscimus, quod
consideratis fidelibus serviciis, que devotus noster Paulus, civis Olomucensis, nobis fecit et
facit cottidie in pistandis panibus nostris, et precipue fiducia et dileccione, quas gerit ad
nos et ecclesiam nostram Olomucensem eo, quod ipse bona et libera voluntate dimisit unam
sexagenam grossorum, quam pro lignis, et duos modios tritici, quos pistoribus ultra con-
suelum precium pro laboribus suis dare consuevimus, prehabitis deliberacione et consilio in
nostro generali capitulo deliberavimus et concepimus filium eiusdem Pauli Stanilaum (sic),
quem diligit unicum, cum facultas se oblulerit, promovere et de ipsius promocione cogitare,
prout nobis concesserit oriens ex alto. Quo propter memoriam meliorom scribi mandavimus
ad librum nostrum. Datum anno domini millosimo trecentesimo nonagesimo octavo, in festo
kathedre sancti Potri principis apostolorum.
(Aus dem Codcx E. I. 40 des Olm. Metr.-Capitel-Archives.)
455.
Johann, Bischof von Olmutz, geslnttet dcm Juden Nazau sich in Krcmsier niederzulassen
und nimmt ihu in seinen bcsonderen Schutz. Dt. Kremsier 22. Fehruar 1398.
l\os Johanncs dei gracia episcopus Olomuccnsis tenore prosencium notum facimus
universis. Quod propter profeclum et utililalem camere nostre Nasan judeum et Saram
407
ipsiiis uxorem, pueros et heredes faniiliani ac singula ipsorum bona, que in presenli vel in
futuro justo litulo poterunt adipisci, sub proteccionem noslram accepimus et virtute presen-
cium recipimus specialem, taliter, ut dicli judei in civitate nostra Cremsirensi et aliis
nostrorum bonorum locis, que causa manendi duxerint eligenda, libere valeant demorari,
captivitatibus, taxacionibus et impedimenlis quibuslibet procul motis el alias ut omnimoda
libertate, jure et justicia gaudere valeant atqiie possint, quibus judei per et infra circariam
Moravie ubicunque locorum degenles sunt uli soliti el consueverunt. Quos eciam contra
cbristianos et judeos sicut ceteros camere noslre subiectos defensare volumus et tueri.
Damus et ipsis judeis sub noslro dominio et tutela manere volentibus post annos duos vel
tres seu quatuor cum rebus ipsorum singulis liberam abeundi seu recedendi potestatem,
licencia tamen prius a nobis, iit moris est, captata et recepta. Signanter tamen ipsi judei,
quamdiu in noslris bonis seu tuicione moram traxerint, nobis et nostre camere annis singulis
quinque florenos auri puri et legalis ponderis, taliter videlicet duos florenos ciim medio in
festo sancti Georgii, duos llorenos ciim medio in festo sancti Galli, in festo tamen sancti
Georgii nunc proxime venturo solucionem dictorum florenorum incipiendo, deinceps ut pre-
scribitur terminando tenebuntur censiiare et sine difficultate assignare. In quorum omnium
et singulorum testimonium et lobiir sigillum nostrum maius presentibus est appensuin. Datum
Cremsir anno domini MCCCXCVIII die kathedre sancti Petri.
(Kreuisierer Loheiisquateru II. \>. 134.)
456.
Johann, Bischof von Olniiitz; ijibt seinem Bruder Nikolaus Mrdz die Vogtei in Freiberg
zu Lehen. Dl. Mirau 22. Februar 1398.
Johannes etc. famoso Nicolao Mraz, capitaneo in Meraw, fratri nostro carissimo
graciam suam et omne bonum elc. Tibi igilur jiidicium sive advocaciam in opido nostro
Freyburg cum quatiior laneis agrorum, qiios sub aralro et ad aratrum suiiin habere debet,
quorum unus jacet ante civitatem inter duodecim laneos, qui omnino ad civitatein pertinebant
el duo jacent in Glokeschow, unus in Parsdorl', terciiis deindc in civitatc et ante civilatem,
lercius (sic) demum de quadraginta laneis et altero diinidio laneo, sedecim maccella carnium,
decem ct octo stainpna pistorum et XYI slampna sutoriim, ciim libera curia in civitate, sliibam
balnei similiter in civitate cum molendino et omnibus juribus suis, receplo prius ab eo et ecclesia
nostra de et super fidelitalis debite el oinagii, sicul juris et inoris est, solito juramcnlo. in feoduin et
jure feodi dedimus etc. ac presenlibus danuis etc. per le et heredes luos legilimos in feoduin
habendam elc. cum juribus el pertinenciis suis iiniversis, ciim plena potestale juris fciidi dictam
advocaciam vendendi etc. Sic tamen, quod lu. heredes el successores tiii nobis el ecclesie
nostre de ipsa advocacia cum uuo balistario armato cum valenti equo, sicut noslri cetcri
feudales, deservire tenearis et persolvere bernam. Si vero dampna in noslro perceperis
servicio quecunque, tunc ad nulla te tenebimur scrvicia cogere el arctare, donec tibi dainpna
408
plene et in toto non fuerint retractata. Premissorum omnium sunt testes famosi Hechto et
Erhardus miles de Meraw, Woycichius de Paczaw, dominus Smilo de Wiczow officialis
Olomucensis, Raczko canonicus Cremsirensis, magister camere episcopatus nostri Olomucensis
et Nicolaus de Tichowicz curie nostre episcopalis marsalcus. In quorum etc. Datum Meraw
anno domini M^^CCC" nonagesimo octavo, feria sexta proxima ante Invocavit.
(Kremsierer Leliensqiiatern II. p. 1.33.)
457.
Johann, Bischof ron Olniiitz, rerleiht dem Jakes ton Klattau die Vogtei in Braunsberg
zu Lehen. Dt. Mirau 22. Febniar 1398.
Johannes etc. Sane sincere devocionis alfectus et fidei puritas indefesse, quam
carissimus amicus et consanquineus noster Jaxo, burgravius in castro nostro Schaunburg,
erga nos et ecclesiam nostram incessanter gessit etc. nos inducunt, ut ipsum gracia et
favore pre ceteris prosequamur. Igitur meritorum suorum intuitu advocaciam in oppido
nostro Braunsberg, per mortem bone memorie Henzel Weinein, vasalli noslri, advocati
ibidem sine liberis defuncti, seu alterins cuiuscunque aut alio quovis modo ad nos legitime
devohitam, recepto prius ab eo etc. desuper fidehtatis debite et omagii, sicut juris et moris
est, solito juramento in feudum et jure feodi dedimus etc. ac presentibus damus etc. cum
duobus molendinis, uno allodio agrorum de tribus laneis, pratis et rubetis, carnium mac-
cellis etc. per ipsum Jaxonem et heredes suos legitimos in feudum habendam etc. cnm plena
poteslate jure feudi dictam advocaciam vendendi, donandi, resignandi, prout sibi aut suis
heredibus commodosius et utilius videbitur expedire. Sic tamen, quod ipse Jaxo aut succes-
sores sui nobis, successoribus nostris et ecclesie nostre de ipsa advocacia et ipsius
pertinenciis debitum faciant scrvicium et bernam persolvant. prout ab antiquo est solvi solita
et consueta. Premissorum omnium sunt testes famosi Hechto et Gerhardus miles de Mirow,
Woychichius de Paczaw, Nicolaus Mraz burgravius de Mirow feudales et domini Smylo de
Wyczow officialis Olomucensis, Raczko canonicus Crerasirensis magister camere episcopatus
nostri Olomucensis, et Nicolaus de Tychowicz curie nostre marschalcus. In quorum etc.
Datum Meraw anno domini M^CCC nonagesimo octavo feria sexta proxima aute Invocavit.
(Kremsierer Lehensquatrrn II. p. 132.)
458.
Briinn 31. Mdrz 1398.
iflarkgraf Jodok gebietet zur Befreiung der Oderschiflahrt, die Kauffahrer nur in
den Niederlagestadten zu belangen.
(Ricdel, Cod. hv.md. A, XXIII. p. 134.)
409
459.
Markgraf Prokop (jestattet, dass seine Schwester Anna, Witwe nach Peter von Sfernberg,
mit den Gntern ihrer Mitgift nach ihrem Belieben schalten konne.
Dt. Mu/trisch-Neustadt 31. Marz- 1398.
i\os Procopius dei i>racia marchio Moravie recognoscirmis tenore presenciuni uni-
versis, quod ex innala cleniencia, quani signanter iliis teneniur. qui nobis in linea consan-
guinitatis et affinitate sunt iuncti exhibere', hac capta occasione tibi nobili domine Anne,
relicte olira nobilis Pelrl de Stermberg, sorori nostre dilecte, ut bona tua ubilibet habita
tui dotalicii, quibuscunque nuncupenlur nominibus, sicuti tue dileccioni et volunlati videbitur,
possis, cuicunque hominum placuerit. dare, tribuere et resignare pro suo (sic) libito volun-
tatis, in sospitate vite presenlis simililer et in agone. noslrum dedimus presencium vigore.
damus consensuni pariler et assensum favorabiiiter et benigne de nostra gracia et munificencia
speciali. Presenciuni nostro sub appenso sigillo dedimus testimonio litterarum. Datura
Uniczow, dominica palmarum. anno domini niillesimo trecentesimo nonagesirao octavo.
(Orig. Perg. li. Sig. im Archive zu Wittingiiu. - Gedr. bei Dobner Mon. IV. 391.)
460.
Johann Bischof ron Olmiitz verleiht alle in Lotesitz- erlediyten bisckdflichen Lehen dem
Sulik von Konitz. Dt. Kremsier 30. April 1398.
«5ohannes episcopus notuni facimus etc. Quod bona Lowiessicz, que per raortein
cuiuscunque vasalli nostri ad nos sunt devoluta, cum perlinenciis pro serviciis nobili Sulikoni
de Conlcz, pueris et heredibus ipsius raascuiini sexus duntaxat damus habenda, nostris
serviciis seraper salvis. Sub harum etc. Aclura et datura Cremsir in dorao habitacionis
nostre MCCCXCVIII feria tercia in vigilia sanctoruni Philippi et Jacobi. Presentibus ibidem
famosis viris Cunycone de Byelowicz. Marquardo de Medricz feodalibus nostris et aliis
multis fide dignis.
(Kremsierer Lehensquat(>rn II. p. 142.)
4<ii.
Notariatsact, in wetchem Martin., Pra^centor bei den Mansionarien zu St. Wenzel in Prag,
verspricht, das dem Kremsicrcr Capitel verkaufte Dorf Popowilz- den Kauferu in die
Landtafel einzulegen. Dt. Popowitz- 7. Mai 1398.
In noniine domini amen. Anno nativitatis eiusdem raillesimo trecenlesimo nonagesimo
oclavo, indiccione sexla, die seplima mensis Maii, hora vesperorum vel quasi, pontificatus
sanctissimi in Christo patris et domini domini Bonifacii divina providencia pape noni anno
410
ipsiiis nono, in donio discreti viri . . judicis de Popowicz in niei notarii publici infrascripti
testiumque presencia subscriptorum ad hoc vocatorum specialiter et rogatorum constitulus
personaiiter honorabilis vir dominus Martinus, precentor mansionariorum in ecclesia sancti
Wenceslai in castro Pragensi. procurator et nomine procuratorio mansionariorum predictorum,
de cuius mandato sive procuratorio miclii notario publico infrascripto per instrumentum
publicuni, manu Petri nati Wasalhe de Radesschow Pragensis diocesis signo et noniine
eiusdem consignatum, facta exstitit plena fides, habens specialiter in mandatis ad resignandum
bona in villa Popowicz, Olomucensis diocesis, per eosdem mansionarios vendita honorabilibus
viris dominis preposito, decano et capituio ecclesie collegiate sancti Mauricii in Chremsir et
ipsis persoluta pecunia in parata, libere sponte voluntarie in manus honorabilium et discre-
torum virorum dominorum Mafhie canonici et Theudrici perpetui vicarii ecclesie Chremsirensis
predicte, nomine capituli resignavit cum omnibus juribus proventibus utilitatibus usufructibus
censibus obvencionibus universis, nichil sibi et dictis dominis mansionariis juris aut pro-
prietatis necnon et dominii reservando. Idemque dominus Martinus precentor, habens in
mandatis ad substituendura unum vel plures procuratorem vel procuratores, substituit
discretum virum dominuni Paulum conventorem ecclesie sancte Marie in Chremsir absentem
tamquam presentem, transferens in cum plenum mandatum ad inlabulandum dicta bona in
Popowicz diclo capilulo et ecclesie sancli Mauricii in Chremsir in et circa labulas terre
Moravie in colloquio dominorum et ea bona inlabulari petendum, necnon omnia et singula
circa premissa et in premissis, que fuerint necessaria seu eciam oportuna, et eundem
procuratorem substitutum revocandum el onus huiusmodi procuracionis in se iterum reas-
sumendum tociens, quociens sibi visum fuerit expedire. De quibus omnibus et singulis
premissis tam dictus dominus Martinus, quam dicti Malhias el Theudricus pecierunt sibi per
me nolarium publicum infrascriptum unum vel plura confici instrumentum vel instrumenta,
quod et feci Acta sunt hec ahno, indiccione, die, mense, hora, pontificatus et loco quibus
supra. Presenlibus discretis Raczkone, Thomicone dictis Pywcze, Silherio clientibus Pragensis
diocesis et Martino Vectore de Chremsir Olomucensis diocesis lestibus ad premissa vocalis
et rogatis.
Et ego Jacobus olim Jacobi dicti Slawik de Chremsir etc. publicus auctoritate
imperiali notarius etc.
(Orig. Perg. im fiirsterzb. Archivc in Kromsier.)
462.
Brimn 12. Mai 1398.
Lflarkgraf Jodok consentirt in die vom K. Sigmund beabsichtigte Verpfiindung der
Mark iiber Oder an den deutschen Orden.
(Riedel Cod. Bn.ndh. R. III. p. i:!8.)
411
463.
Xikolous Tunkel erkldret. rom Markrjrafen Jodok die Veste und Stadt Weisakircken
pfandweise fiir gelieheue '100 Sc/iock Groscheu erhalten zu hahen und rerpflichtet sich.
dieselbe nacli Ruckz-ahlunfj der Pfaudsuinme dem Markgrafen ivieder z-uruckzusteUeu.
Dt. Briinn 14. Mai 1398.
Ich Nickel Tiinkcl bokenne und liin kunt offenlichen mil disem brive alle lien. die
in sehen oder horen lesen, das mir der durchluchligiste fiirsle herre Joste raarggrave zu
Brandeniburg. marggrave und herre zu Merhern efc. nieine genediger herre, die vesten und
stat Weissenkirchen in pfandes weise versaczt hal in vierhundert schok erosser. Dorumb
globe ich bei guten treuen, mit derselben stat seinen gnaden beholffen, «jewartunde und
beygestendig getreulichen sein zu allen zeiten wider ailermeniclich, nimandes usgenomen,
als offt des nofdurfft sein wirdet. dohin er auch sein folke in seinen geschefflen legen und
senden mag : und sol im das ouch seinen erbern (sic) und nachkomen, marggraven zu
Merhern, in allen iren geschefften ofFen sein. als offt des not geschiet ; und ouch so globe
ich die hite doselbest bei iren rechlen und alden guten gewonheiten lassen bieiben, und sie
uber dieselbe nicht dringen, noch keinen uberlast tun. noch die schaczen. Vnd wenn der
egenante mein genediger herre marggraff Joste, sein erbern oder nachkomen. marggraven
zu 3Icrhern. des vorgenante slos und stat von mir ledigen und losen wolde und die
vorgenante vierhundert schock niir bezalt werden, so sol ich zuhancz dprselben stat Weissen-
kirchen niit allen seinen zugehorungen dem egenanten meinem genedigen herren. dem
marggraven, seinen erbern oder nachkomen, marggraven zu 3Ierhern wider abtrelten. und
die ingeben an alles verzihen und widerrede. Mit urkunf dicz brives versigelf mil meinem
anhangendem insigel. Geben zn Brunne nach Crists geburl dreizenhundert jare und dornach
in dem acht und neunzigistem jaren. des nehsten dinsfages vor dem heiligen Auferfage.
(Orig. Perg. h. Sig. iu din altstiindischon Acten des mShr. Laudes-Arcliives.)
403.
Markgraf Prokoj) roit Miihren und Markgraf Wilhelm von Meissen verbinden sich z-u
gemeinsamem Handeln in alleii den Kimig Wenzel betreffenden Angelegenheiten. Dl. Dresden,
23. Mai 1398.
\* ir Procop von gofis gnadin mrasrrafe zu Merhern efc und wir Wilhelm von
denselbin onaden margrave zu Missin. hinlgrave in Doringen iind pfalczgrafe zu Sachsen.
bekennen olfinllichin inil disem geinwerligin briefe und tiin kunt allen den, die in sehen
adir horen lesen : daz wir uns mit einander vorbunden iind voreinet habin, vorbinden und
voreinen uns in kraft dises brielis in aliir masse als hernach geschrebin sleit. Zum irslin,
daz wir dem allirdiirchluchstin furstin und herren hern Wenczslawin. Romischin konige. zu
S2^
412
allen zeiten merer des riclis und konige zu Behem, unserni liben gnedigin herren, getru-
welichin dinen und im behulfen und beraten sin sullen und wollin eintrechliglichin und
nemelichin in dem konigriche zu Behemen. als verre uns sine gnade volgin wil in sinen
erlichin und nuczlichin sacheu. Wer abir, daz unser herre der konig uns nicht volgin
wolde in denselbin sinen sachen, adir unser einen verstossin adir vorslahen wolde, da sal
der ander wider sin, so er beste mag: kan er in nicht vvider inbrengin noch dabie behalden.
so sal der andir das dinst ouch rumen und dabie nicht bliben. Were ouch, daz uns beiden
ader unser einen imand hindern adir irren welde daran, daz wir sinen gnaden riten, als
obingeschrebin steit, adir unsern herren uf sin ergests wisen welde, das sullin wir nimande
gestatin noch obirtragen, sundern wir sullen beidersid getruwelichin dawider sin und sulchin
bosen rat wenden. Und were imand. der sich uns davon nicht wolde wisen lassin, wan
wir im das erbarlichin vorhin sagin und uns gein im bewaren, so sullin wir und wollin
darzu ihun und zu den richlen lassin, als sich zu sulchin lutin gebiirte zu thune. W^ere
ouch, daz uns unser herre der konig des nich geslatin wolde, adir darumb uf uns zornete.
so sulHn wir beide von im orlab nemen und unser einer solde ane den andern bie sinen
gnaden nichl bliben. Vortmer were, ab uns imand hindern welde an deme, daz uns unser
herre der konig gebe adir gebin welde umb unsern dinst, adir uns sust zu pflege inenlwerte.
adir ingebe uswendig adir innewendig des konigriches zu Behemen, daz wir mit gelimfen
und niit eren nemen und uns underwinden muchten, darzu sal unser einer dem andern
getruwelichin beholfin sin, das zu behaldene und zu beherten ane geferde. Und was unser
herre der konig zo gebe mit einander adir besundern, wo adir an welchin enden das
were, solche nucze, die von den gutern gefilen, sullin wir getruwelichin und glich mit
einander teilen ane geferde. In diesem obingeschrebin dinste sal unser einer den andern
getruwelichin meinen und vor den andir sin, wo er mag. Und dise bund und einunge sal
stehin und geweren, di wile wir bedersid lebin. Alle dise obingeschrebin rede, stngke und
artikele globin wir aneinander stete, veste und unvorrugket zu halden. und habin des zu
orkunde unser insigele an disen brief wissintlichin lassin hengin. Der gegebin ist zu Dresden
nach gotis geburte dreizehenhundirt jar darnach in den acht und nuinzigistin jare, am nesten
donrstage vor pfingestin.
(Oiig. Perg. mit h. Sig. im Hauptstaats-Aichivp zu Dresden. Gcdr. in Lindners Gescli.
d. D. R. unter K. Wenzel U. 613.)
465.
Johann. Bischof von Olmulz; rerleiht dem Wenzel ron Doloplaz- das Dorf Warhosf zn
Lehen. Dt. Briinn 25. Mai 1398.
Ifly Jan etc. vyznavame etc. ze urozeny V^clav /, Doloplaz n^s a naseho kostela
Olomuck^lio verny man prised pfed n^s pfijal jest s nasim odpustenim a s nasf dobrii voli
z nasi riiky. Jakz to mansky obycej z^lezi, prave manslvi z cel^ vsi Warhosce menovan6 s lcsy.
413
s liikami etc. sobe. synoni svym a Alsovi sv6mn bralru take z Doloplaz a prosii jest nsis.
abychom toho prijimani jemu i jeho synoni i Alsovi timto iistem polvrdiii. A my zname-
najice jeho podobnii prosbu i take sluzbu etc. prijimani svrchupsan^ho jemu i tak6 jeho
synom, Alsovi bratru jeho timto iistem potvrzujem lipine A pi-i tom byli urozeni Drsiav
z Stralek marsaiek ntis. z Tichovic a Volfram z Panovic. A na potvrzeni toho vseho
svrchupsaneho a pro velsi jistotu nasi pecef vetsi k tomuto jsme iistu privesili. Jenz jest
diin V Bnie leta od narozeni syna Boziho po 'tisic tfi sta devadesjit osm^ho, pred lelnicemi
V sobotu.
(Kremsierer Lelunsquaterii II. p. 140.)
46G.
Markfjraf Jodok gestattet deii Karthausern in Doleiii liegende Giiter im Werte bis zii
700 Mark Prager Groscheu anzukaufen. Dt. Briuin 28. Mai 1398.
Jodocus dei gracia marrhio Brandemburgensis, ac marchio et dominus Moravie.
sacri Romani imperii archicamerarius. notum facimus tcnore presencium universis. quod ad
pia ioca. in quibus cuilus viget divinus. singuiarem habentes aflectum, eorum preserlim
intendimus promocionem, qui in tervenciori devocione perseverantes deo sedulum exhibent
famuiatum. Ne igitur devocio reiigiosorum virorum, prioris et conventus monasterii beate
Marie Vallis Josaphat, ordinis Carlusiensis, Olomucensis diocesis, propter penuriam bonorum
temporalium tepescal, et cui monasterio, quod de novo erigitur, nondum de bonis tempo-
ralibus sufficienter est provisum : nos ad hoc volenles graciose suffragari, ul persone in
eodem monasterio degentes possent melius sustentari et in devocione perseverare, predicto-
rum prioris et convenlus precibus inclinati. ut ipsi pro dicto eorum monasterio bona tem-
poraiia in terra nostra Moravie pro septingentis marcis grossorum possint comparare et
eorum monasterio appropriare, noslrum favorem dedimus et tenore presencium de certa
nostra sciencia damus et consensum, volentes omniuo et decernentes. quatenus prefati prior
et convenlus monasterii predicti habeant plenam poteslatem a quocunque homine, eis aiiqua
bona ■'/endere voiente. pro dictis seplingentis marcis grossorum semel vel successive. simul
vei divisim, bona hereditaria comparaiuii. Mandanles camerariis, czudariis, et notariis tabuiarum
czude lam Olomucensis quitm Brunonsis. iideiibus nostris dilectis. qualenus dum predicti
prior et conventus pro eorum iiionasterio aiicjua bona hereditaria comparaverint usque ad
valorem septingenlarum marcarum grossorum. ad ipsorum requisicionem pro eorum mona-
sterio inlabulari juxta consueludinem lerre nostre admitlatis. Presencium sub noslri sigilii
appensione teslimonio litlerarum. Dalum Brune anno domini millesimo trecentesimo nonagesimo
octavo, feria lercia proxima post festum Pentecostes.
(Orig. l\Tg. h. Sig. im mjihr. Laudos-Archive. — Gedr. iu Pcz. Cod. Dipl. VI. pars III.
p. 11.5.)
414
467.
Testamenl des Ziiaimer Burgers Georg Schneider. Dt. 29. Mai 1398 s. /.
In g-ottes nomen amen. Wenn alle ding zu derkennen und zu loben sind peini end;
wenn ein guts end das macht vollkommen ein werich, dorumb ich Jorig Sneyder, purger
zu Znoym am obermarkt gesessen, hab aigenchlich wetracht, wi ich mocht widerpringen
und derfulien die guten werich, die ich leicht leider versaumpt hab in meinem leben, mit
einem vornumftigen gescheft an meinen leczten zeiten, und hab in gots vanknus an dem
todpet. doch pei guter vernunft und nach rat in der gegenburlikeit der erbern leut Hain-
reichs Kiirsner, die weil purgermeister, und Kunz Krausen, die zeit scheph zu Znoym,
mein lecztes gescheft getan und gemacht, als niir der almechlige got eingegeben hat, in
der masse : ich schaff zum erstenmol zehen mark grosser zu sand Niklas zum pau daselbs
zu Znoym. Ich schaff auch drei mark zum heihgen Kreuz, zu pessern die glas und die
gweiib. Ich schaff auch zu unser liewen frauen hie zu Znoym ein mark grosser und
das gelt auszerichlen in den ersten zwein jaren, als der prief geben ist. Ich schaff auch
zwen kelich, ein zu unser lieben frauen und ein zu dem heiligen kreuz in der obgenanten
stat, und die zwei kelich auszerichten, wenn sie mein hausfrau Anna volpringen mag. Ich
schaff auch und mein das stetichlich, also dass das volpracht werd. dass die egenant mein
hausfrau Anna sechs mensch in der fasten all suntag zu haus haben schol, die weil die
egenant mein bausfrau Anna lebt. Ich schaff auch denselbigen sechs menschen iesleihem
(sic) sechsthalb ellen gemeins tuchs und das auszurichten von dem erib ze Chewrnik alle
jar jerlich, die weil sie lebt und noch irm tod schol das genant almuosen ab sein. Ich
schaff auch meinem liewen vettern Johannes auf meinem haus am obermarkt, zunilgst pei
der Blasskin sun gelegen, sechs mark grosser, ob er recht und zu priester werden will.
Und was des ubrigen ist haus und hof, akker und weingarten, und dorzu was in haus
und in hof ist, es sei wenig oder fil, wie das genant ist, das schaff ich meiner liewen
egenanten hausfrauen Amia, domit zu tun und zu lassen zu irm nucz und frum, wie sie
will. Und dicz gescheft auszerichten alzemal das enphihl ich irni willen, was sie vuor gut
wedunket sein. Des alles zu einer waren gezeugnus ist das iusigel der stat zu Znoym an
disen gescheftprief gchangen. Der geben.ist noch Christi gepurd tausend jar dreu hundert
Jar und dornach in dem acht und neunzikisten jar, des miticiiens in den nagsten quatempern
iioch phiugsten.
(Orig. Perg. Sig. abger. iii den Acteii dcs Klosteis IJriick lit. F. n. 149 iin niiilirischen
Landcs-Arcliive.)
415
4«?s.
Jokaint von Tajax erklart, dass er eine Schuld ron z-irei Mark Prayer Groscken. welcke
WenzeL Pfarrer in WaUrubitZ; dein Pfarrer Blasius in Alt-Pilsen sckuldet, uuf sick nekme.
Dt. 1. Juni 1398.
V.'onslilutiis personnliler coram nobis Johanne Kltel ofliciali et actis noslris obligatoriis
doniinus Johannes de Dyax, conventor fructuuni ecclesie in Nassmyerzicz Olomuc. dioc.
non corapulsus, nec coactus, sed sponte et libere debitum duarum marcarum jrross. prag.
pro domino Wenceslao. plebano ecclesie in VValtrubicz dicte Olomuc. dioc, in quo debilo
idem Wenceslaus domino Blasio, plebano in Antiqua Plzna Prag. dioc. obligatur, assumpsit
et se pro eodem debito principalem debitorem constituit, quod debilum videlicet duarum
marcarum diclus dominus conventor predicto domino Blasio plebano solvere promisit in
festo sancti Wenceslai martiris proxime venluro sub pena excommunicacionis. Actum anno
quo supra, die prima mensis Junii, hora terciarum, presentibus Wenceslao de Praga, Andrea
de Lompnicz sigillifero, Nicolao, Chaluppa, nofariis publicis, festibus in premissis fidedignis.
(Aus dem Lib. Oblig. II. 12. f. 204 im Pragrr Metrop. Cap.-Arcliive.)
469.
Procek ron Busau erkldret., dass er die ikm rom Markgrafen Jodok uin 1300 Mark
Groschen verpfandetc Burt/ Babslein. Boinerstadt sammt den daz-n gekorit/en Dorfern bis
zur Auslosun// halten und ihin beif/esfdndig sein wolle. Dl. BrUiin 2. Juni 1398.
Ich Proczke von Buzaw bekenne und tun kunt oflenlichen mit disem brive allen
den, die in seben oder horen lcsen. Als mir der durchluchtigiste furste und herre her
Jost, marggrave und herre zu Merhern. mein genediger lieber herre, die vesfen Rabstein,
Remerstat mit dcn gutern und (lorlfcru Jermersdorlf, AndresdorlT, Jansdorffs, ResschdorfT,
Haugsteyn, Twrdkaw. Frankstat. Habissendorlf mit allcn ircn zugehorungen in pfandesweise
fiir dreizenhundert mark grosser vorsaczt hat : Also globe ich mit meinen gufen Ircuen
und ercn. mit dersell)en vesten dem egenanten meinen genedigen herren wartundc zu sein
und getreulich behollfen vvider allermeniclich nimandes usgenomen, und im domille dinen.
und wider seine gnade nimmer sein noch tun. Und sol Im ouch und seinen hoifpllufen in
allen seinen geschclftcn olfen sein, als olft sich das gebiiret, die weile ich lcbe. Und wenn
der egenante mein herre, sein erben oder nachkomen, maragraven zu 3Ierhern. die ob-
genanlen vesten und guter lozen wolten, und mir oder meinen erbeu die obgcnanten drei-
zenhundert mark hezalt hetten, so globe ich mit meinen guten treuen und eren, derselben
vesten und guter an alle widerrede wider abtrefen in allcr masse. als mir die vorsaczt
sein. Und des zu gezeugnusse habe ich gebeten die erbern Albrechten von Sternberg.
416
Pawlik von Ewleiuburg und Jaroslawen von Sternberg-, das sie ire insigele zu diseni brive
zn dera meinem, anlegen sollen. Geben zu Brunne nach Crists geburt dreizenbundert jare
und dornach ini achtundneunzigistem jaren an der heilieen Dreifaltikeit lage.
(Orig. Pcrg. 4 h. Sig. in den altstandiscben Acten des m. Landes-Archives.)
470.
Johann Bestwal, Pfarrer in Aschmeritz. erkldrt. dass er die EinkUnfte seiner Pfarre an
Johann ron Tajax auf ein Jahr fUr 70 Mark Prager Groschen rerpachtet habe.
Dt. 3. Juni 1398.
Vonstitutus personaliter corani nobis Jobanne Kbel officiali et actis nostris obliga-
toriis honorabiJis vir dominus Johannes Bestwal, archidiaconus Zacensis, plebanus ecclesie
in Nassmyerzicz, confessus est et recognovit, se exposuisse et locavisse et exnunc exponit
et locat omnes et singulos fructus ecclesie sue predicte a festo sancti Georgii proxirae
preterito ad unum annum continue revolvendum domino Johanni. presbitero de Dyax Olomuc.
dioc. ibidem presenti pro LXX marcis gross. prag., marcham pro LXIIII grossis computando,
per ipsum dominum Johannem tollondum, levandum et percipiendum : quas quidem pecunias
idera conventor racione dicte convencionis solvere tenetur et promisil in terminis infrascriptis
ac easdem aput dominum Lucam in Brunna reponere cum efFeclu. videlicet XV raarchas in
feslo Assurapcionis sancte Marie Virginis proxime venturo. in festo sancli Martini XVIII,
dorainica Invocavit similiter decera et oclo marchas et residuam partem in festo sancti
Georgii deinde secuturo, terminis et festis proxime venluris.
Ibidem eciam idem dominus Johannes conventor proraisit reponere sex marchas
racione convencionis dicte ecclesie pro anno preterito per ipsum retentas aput dominum
Lucam in Brunna, piebanum in monte sancli Pelri in Brunna prediclum, sub pena excomrauni-
cacionis infra quatuor septimanas.
Ibidem eciam idem dominus Bestwal consensit. quod obligacio prius facta deleatur
et cancellelur, et cancellata est presenlibus magislro Jaroslao. domino .... dicto Kosczal
presbitero. Actum anno LXXXXVIII die III. Junii.
(Aus dem Lib. Oblig. II. 12 p. 206 im Prager Metrop. Cap.-Archive.)
4?I.
Johann Bischof ton OlmUtz, versetzt dein Wemel ehem. Richter in Zwittau das Dorf
Chralkowitz in 200 Mark. Dt. OlmUtz 6. Juni 1398.
Johannes episcopus nolumfacimus elc. Quod quamvis ex divina munificencia nobis
de ecclesia Olomucensi per aposlolicam sedem sit provisum, vencabile quoque capifulum
dicle ecclesie nostre nos sine diliicullale gralanler acceperit in episcopum et pastorem,
417
iiicliilominiis ex liraiiiiica iioii iiiodo inachinacione sed eciain lioslili et oravi oppressione
qiiorundam potentum invenimus orania bona mense nostre preda iiiidala. et insuper prioribus
debiia iiova non pauca superaddila. Quapropler in ano^ustiis multis constiluli anledictum
venerabile capilulum nostrum super premissis consulimus confidenter. Et qiiia discretus vir
Wenceslaus. quondam iudex provincialis Czwittavie. nunc vero civis Olomucensis. ut fide-
diffua relacione accepimus, predecessori nostro et ecclesie non solum fideliter sed eciam
utiiiter deservivit, eundem exliortali sumus. ut nobis subveniret eo. qiiod omnes census,
redditus et proventus nobis hac vice provenientes ad solucionem debitorum eciam nunc
solvendorum minime suificere poterunt. Qui votis nostris graluite annuens nobis ducenlas
marcas moravicales grossorum praffensiura in paratis et numeratis pecuniis mutuavit, ita ut
easdem sibi aut infrascriptis infra duorum annorum terminum, a feslo saiicti Vili nunc
venturo compulando. in civitate Oloraucensi inlegraliter persolvamus. Exhibens se insuper
pro posse ad quevis beneplacila nostra. Quaprop'er eidem Weuceslao et heredibus suis
necnon ad manus Michahelis dicli Polcz, soceri sui. civis Olomucensis. bona fide promillimus.
easdem ducentas marcas integre persolvere infra tempus memoraliim. videlicet duorum
annorum spacium a festo sancti Vili nunc instanli computando. In reconpensam vero
serviciorum suorum predecessori nostro et ecclesie exliibiloriim. ac nobis inposterum auctore
deo exhibendorum. de connivencia et expresso consensu antedicti venerabilis nostri capitiili
dicto Wenceslao Chwalkowicz. noslram et ecclesie villam. cuiii curia aliodijli ac censibus.
provenlibus. perlinenciis, culpis, emendis et ulililatibiis universis commisimtis el commillimus
per presentes. per eundem utendam reffendam et ulifrueudam diclo lempore, ex nostra
gracia speciali. Si vero inlra dictorum diiorum annorum spaciiim dicto Wenceslao. aul aliis
supranominatis. antedictas ducentas marcas non s(.iveremus ut promisimus. exlunc inantea
dictus Wenceslaus aul alii supranominati licito poterunt et debebuul diclain villam Chwal-
kowicz cum suis obvencionibus et pertinenciis universis. berna rcf^aji dumtaxat excepta,
lenere in pignore. quousqiie sibi vel aliis superius denotatis antedicte ducente marce eciam
cum dampnis, expensis et impensis obinde racionabiliter factis fuerit plenarie satisfaclum.
Insuper dictus Wenceslaus tempore regiminis dicte ville homines ipsos ullra consueluiii
censum gravare non debebit. Et si edificia curie id exposcerent, extunc eadein restaurare
poterit de certa sciencia iudicis et scabinorum ville supradicte et quidquid impenderit, sibi
restilui debebit. Cumque ad requisicionem nostram vel successoris nostri debuerit diclain
villam resignare, tenebitur curiam tam estivalibus quam hiemaiibus seminimus relinqiiere
seminatam, necnon equos, pecora et pecudes in ea eslimacione et numero dimitlere, proul
sibi tradita et commissa fuere. aut pecunias pro earura valore persolvere congruentes. Et
nos Johannes de Malesicz prepositus et capituiiim ecclesie Oloraucensis recognoscimus, omnia
et singula expressata superiiis de nostris sciencia voluntate et consensu esse facla eisque
in leslimonium et robur virtute presencium consentimus. Et ideo eciam sigillum capituli
nostri unacum sigillo dicli domini episcopi presentibus esl appensum. Et quicunque presentes
literas de bona voluntate dicti Wenceslai habuerit, illi competit ius omnium predicloriim.
Datura Olomucz aniio domini MCCCXCVIII die sexta mensis Jiinii.
(Kremsierer Lehensquatern 11. p. 142.)
53
418
Markgraf Prokop benachrichUgt die Beamten der Landtafel iii Prag, wie er den Process
iim die Burg Kostelec entschieden habe. Df. Prag 13. Juni 1398.
r rokop z bozi milosti markrabe Moravskt: vam lirednikrtm Prazskym zemsk^ho
lirada i dvorsk^ho od desk d^Vt^my vedeti, ^e o tu pri mezi knezem Jeskem, proboslem
ode Vsech Svalych a Zacharem ze Stovic, purkrabf na Zvikove, o hrad Kostelec a coz
Chvalova zbozi bylo ze Rzav^ho, o to smy kriiIov;fm k^zanim je rozsiidili pansk^m naie-
zenim a s dikem jich obii stranii, tak ze coz zvod6v nebo listan-^ch pr^v kter^ch p6hon6v,
buJ 0 skody neb o to jisl^ zbozi, to jmii vsecko mezi nimi s obii stranii miniiti, a len
hrad Kostelec i se vsim Chvalov^m zbozim to jm^ knezi Jeskovi svrchupsan^mu a Miksovi
z Seslic oslati, a Zachar svrchupsan^' ani jeho erbov^ nejniaji k tomu izadn^ho pr^va a
slibuji pode cti a pod verii, a rukojme pod peti stem kop. poslusenstvi svrchupsan^ho
vyrceni trpeli.- A tof my vyznavamy a zddamy. abyste podle tohoto listu v oboji dsky
znamenali a jind jich vsecka prava p6honnii a zdrzanS vymazali. A na svedomi toho
svrchupsan^ho svii smy pecef pfitiskli. D^n v Praze. ten ctvrtek v ochl^b boziho lela, I6ta
od narozeni boziho lisic Ifi set devades^t^ho osm^ho leta.
(Palacky Arch. Ceslcy I. p. 392.)
4:3.
Cenek con Drahotus erklciret, dass er die Burg Cimburg mit dein Markte Korycan und
den dazu gehorigen Dorfern so lange halten solle. bis ihm Markgraf Jodok die mn ihm
geliehenen 750 Mark Prager Groschen ruckgez,ahlt haben wird. Dt. Prag 13. Juni 1398.
Jii Cenek z Draholuse diiv^m vsem vedeli limto listem, ze jsem vysoko urozen^mu
knizeti panu Jostovi, markrabi Bramburskemu, markrabi a piinu Moravskemu, p^nu m^mu
milosliv^mu, na Cimburg hrad, jesto na Hf6bec6m jest, a na otevfen^ mestce, na Korycany
fecen^, a na jin6 vsi, jeslo k tomu hradu pfisluseji, a na lesy a na dvory a na rybniky
i na mlyny i na jin^ veci, jesto k tomu hradii pfisluseji, kakz se kolvek zv^scnimi (sic)
jmeny jmenuji, jakz jest Sigmund z Letovic od Jebo milosti drzal puol sedma sta hfiven
grosuov prask^ch (sic), cisla moravsk^ho pozicil a Jeho milost pfipsala mi slo hfiven tech
penez a cisla, a jd temi sto hfivnarai jm^m a slibuji hrad, dvory, rybniky opraviti a je
na diio rozlicn^ hradsk^ a lak^ n;i jin6 nalozili a s dobrym svedomim ukazati, kam je
naloiim. lak ze jii i erbov6 moji ten hrad s zbozim lak dliiho jniiim drzeti, donovadz mne
tech jislych puol osma sla hfiven, puol sedma pozicent^bo a slo za dilo pfipsan6ho, na Kunine
mesle. ncb na Biizove, neb na Sovinci df^vefeceny markrabe nepoiozi. A kdyz mi kolvek
je polozi. tehdy ihned beze vsi odpory slibuji pod verii a pode cti za se i za s\6 erby i
za toho, ktoz by jej v lu chvili drzal, loho jisl<5ho hradu Cimburka s Korycany, a co
k tomu pfislusi. jakoz jej siim drzim, jemu, pakli by buoh jeho neuchoval, tehdy jeho
419
nanieslkuoin. niarkrabim 3Ioravskyin. postupili. Tak6 zvl^sce slibnji svii veru dobru. z^dn^niu
lislu foho. jesto jej jnulm od Jeho niilosti, na z^slavu toho hradu d^ti, ani hradu posliipili
nez tomu. konni Jeho inilost povoli. Vice slibuji dobrii verii pode cli, s liin hradem iiikdy
protiv svrchujmenovanemu markrabi panu Jostovi nebyti, ale radeji jemu. kdyz kolvek kiize.
protiv kazdemu ziv^inu cloveku. z^dn^ho nevynimaje, pomoci, tak ze Jcho milosl jnui mi
ty skody. kter^z bych vzal, pomiihaje jeniu, a je uk^zal s dobr^m svedomim. zaplatili,
jakoz tak6 to slibiiji zvldsce v svem lisle, jenz jej od Jeho milosli na lu limluvu jra^m.
A my Erhart z Kunina Mesta, Vil^m z Pernsteina a Erhart z Kunina Mesla, feceny z Skaly,
na velsi svedomi lechlo vsech limluv svrchupsan^'ch i tak^ slibuov s nasim dobrym vedomim
a s dobr^m rozmyslem pro prosbu Cenka z Draholus svrcbujmenovan^ho s jeho Cenkovii
peceli pfivesili sme sv^ peceti k tomulo lislu. Jenz ddn jest v Praze l^la po bozim narozeni
tisic Ifi sta devadesiit osm^ho. ten blizni ctvrlek pfed svalyin Vilem.
(Orig. Perg. 4 h. Sig. in deu altstandiscben Acten des inahr. Landes-Archives.)
414.
Markgraf Jodok befieliU den Beamlen des Bruniier Laiidrechtes, dass sie der Gemahlin
Dorothea seines Kammerers 400 Schock Prager Groschen. die sie als Milgift aiif Selowitz
und Hunkowito angewiesen hat, iii die Landtafel einlegen. Dt. Prag 15. Jiuii 1398.
Jost z bozi milosti markrabe Brambursky, markrabe a piin Moravsky. V.im lifad-
nikuom, panu Herartovi z Knnina Mesla komornikovi. Herarlovi z Skal sudimu. a pisafovi,
najvyssim lifadnikbm desk Brnenskych. nasiin vernym a milym pfikazujem velmi pilne pod
milosti a chcem. abyste pani Dorole. zene Pluzha, naseho komornika vern^ho a mii^lio,
ctyry sta kop grosiev peuez praskych, jeji vena na Zidlochovicich na Ivrzi i na meslci
otvofit^ na Zidlochovicich, na dvofe a na vsi Unko\icich na platech. na lesicb. na hizich.
na h^jich, na iukach. na paslvich, na lovich. na koslelnich poddan^xh, na fece, na vodach,
na vsein zbozi i na lom, co k lornu pfislusi. kakz kolvek lo se jmenuje, neb kter^z (sic)
kolvek zvliislim menem naz^vaji to, nic hole nevynimajic, krome des^lkuov vina, ve dsky
vlo^ili a vepsali beze vsi odpory; neb to chcem v^.dy tak mili. Pod pfilisknutii nasi
peceli ten list diin v Praze den sval6ho Vila v sobolu, anno domini etc. LXXXAVni**.
Ad niandatum domini marcliionis Andreas decanus.
(Orig. P;ip. beigedr. Sig. im malir. Laudes-.^Vrcliive.)
475.
Eroffnung des OlmiUzer Landrechtes 2.9. Jiini 1398.
Anno doinini millesimo CCC nonay^esimo oclavo post festum sancti Johannis Baplisle
primo sabbalo celebratum est colloquium dominorum ex mandato illuslrissiini principis domini
420
Jodoci marchionis Moravio, presidenlibuG officialibiis videlicet nobili Jeskone dicto Piiska
canierario, Sulikone de Konycz czudario, et Jescone locum notarii tenente, et eciam presen-
tibus dominis infrascriplis : Erhardo de Cunslat, Laczcone de Crawar, Petro de Crawarn,
Wilhelmo de Pernstein. Erhardo de Skal, Jescone et Sdencofie fratribus de Lukow. Bern-
hardo, Alberlo et Alssone de Czimburg, Wockone de Crawar, Wankone de Bozkowicz,
Johanne de Lompnicz, Jarossio de Czimburgh, Boczkone de Lestnycz, Budissio et Benessio
de Quassicz, Sigismundo et Smilone de Lelhowicz, Jaroslao et Marquardo de Sternbergh,
Paulikone de Sowynecz et aliis multis juvenibus baronibus.
(Tab. terrse Mor. cnda Olom. p. 219.)
410.
Frankfurt 2. .///// 1398.
iTlarkgraf Jodok von Mahren und Brandenburg- verordnet, dass Oderschiffer nur
zu Frankfurt und Stettin rechtlich belangt werden und die OderschifFahrt durch Wehren
nicht behindert werden soil.
(Riedel Cod. Brand. A., XXIII. 135.)
411.
Schiedsspruch des Lacek voii Kravaf zwischen dem Abte Viker des Klosters Hradisch
uiid Diva von Cekijn hezilfjlich der Weiden ihrer Unterthanen in Ustin und Libenitz.
Dt. Olmillz 5. Juli 1398.
3a Lacek z Kravaf, feceny z Helfensteina. vyznAv^m, ze me piine prosili knez
Vikcf opat Hradislsk^ z jedn^ slrany a Diva z Cekyne z druhe slrany, abych se mezi nimi
uvizal ve vsicky pfe, ilstrky i vsicky veci, jesto s sehii maji ciniti, nic nezuostavujice ;
tu sem slysal obapolni jich lisly i svedomi i vznesl sem to na urozen^ pany Jeska Pusku
z Kunstala komornlka, Vil^ma z Pernsteina starostu, Herarta z Kunstata, Petra z Kravaf
fecen^ho z Plufnlova, Herarta z Skal a mnoho jinVch dobr^ch a ti jsii me naucih podle
obapolnich listuoy a svedomi. Protoz j^ Lacek df^vejmenovany panskym nilezem a naucenim
mocne lakto vyfik^m mezi dfevejmenovanKnia stranoma, najprv6: aby kneze opatovi lid^
z Uslina piisli na blale a v(')li jmeli od sv^ch bfehuov az do Libenick^ch bez Libenick^xh
skody; VhU z Libcnic maji tak^ na lemz blate voli jmili a pasti od svych bfehuov az do
Uslinsk^ch bfehuov az pod samj^ rybnik, lak(5 bez Uslinskych lidi skody. Item o te dve
luce, jesto Diva sobe byl zahajil na tom blate, takto vyfikiim: aby Diva sobe lech luk
dale nehajii. nez (aby) lid^ z Uslina a z Libenic na tom voli Jmeli a p^sli jako na df(ive-
jmenovan(:'m blate. Ilcm o lom mlyne, jeslo Diva od Jedenjisti lel ustavil sobe ku drzeni,
laklo vyfikrini. aby Diva ten jisiy ml^n sobc svezl a ten rolim svedl (?j, aby jeho lu
421
iicbylo a lidc' z Usliiui a i. Lil)eiiic niaji sobe pomoci lo ml^iiisce a prikop zadeiali a iia
toiii zvoli mili .... leii ina jili Jako byl uslaven od slaraddvna pod lim ml^nisceni.
Ilem la hraze, jesto knez opat ucinii, tak ma ostali k Jeho uzitkii. Itein Jeslhze hde z Ustina
neho z Lidenic na tom blale co pi-eoraii, z loho maji paslvy byii ohojiin lidem voln^ a
k uzitkii. Ilem Jesto kiie/.e opatovi lide hiji Diviny lidi z Lubenic a jich dobylek zajimaU
a toho dil nevralili fai iia lo Diva na tii dvii hikii, jesto sobe byl zah^Jil, uiil a seno
pohral. lake co Jest mlyna az do techlo casuov pozil, o to takto vyfik^m : aby lo vse
niezi nimi niinulo Jedno protiv druliemu a vic ahy sohe toho nezpominali. Item to pansk^
nauceni a nie mocne vyi-ceni ma D"va svii a svych peceti knezi opatovi a Jeho koiiventu
polvrditi, ahy o to vice suduov a listrknov nebylo. Dan v Olomiici v p^tek po svatem
Prokopii. I^ta od narozeni hoziho lisic tri sta devades^ti osmdio.
(luseriert iii ii. 478.)
478.
Diva ron Cekijii erklart. dass cr den Scfdedsspruch, welchen Lacek von Kravai- zwischen
ilim iuid dem Kloster Hradisch fdUte^ iin;erl)ruchlich halten wolle. Dt. Olmiitz 5. Jtili 1398.
J^ Diva z Cekyne vyznavfim timto listem. ze sem ja z jedn^ strany a knez Viker
opat Hradislsky bliz Oloniiice a jeho konvent z druh^ strany, pfisli Jsmy mocne a liplne
na urozen^ho pana Lacka z Kravaf. fecen^ho z Helfensteina, o vsicky listrky, pfe, sv^ry,
jesto jsmy spohi Jmeli o blato a o pastvy mezi Ustinem a Lihenici a o Jin^ veci. Tuf Jest
dff^vejmenovanS' pan Lacek mezi n^mi s panskym n^lezem vyfekl taklo, jakoz list Jeho
na to vyfceni ucincn^ svedci, jenz laklo ps^n jest od. slova v slovo, nic nepi-icinujice
ani opoustejice: „Ji Lacek z Kravaf feceny z HelFensteina elc. Diin v Olomiici v patek
po svatem Prokopu, It^ta od narozeni boziho tisic tfi sta devades^li osmeho." — (Vid.
n. 477.) Protoz Ja Diva df^vefeceny chviilim a vecne pfijimam to svrchupsan^ vyfceni a
n^lez a slibuji svii dobrii a cislii verii pode cli i s sv^mi potomky, svrchupsan^ vyrceni
a nilez dr^eti vecne, verne, liplne a neznisnc. A loho na svedomi svii sem pecet pfivesil
k tomuto lislu; tak^ Jsem priprosii iirozenych panuov Vilema z Pc rnsteina, Ilerarla z Kunina
Mesta. Lacka z Kravaf fecen^ho z Helleiisteina, Petra z Kravaf fecen(5ho z Plumlova. ze
Jsii sve peceti pfivesili na svedomi k tomuto listu. Jenz jest ddn v Oiomuci v patek po
svat^m Prokopu. l(?ta od narozeni hoziho lisic tfi sla devadesfil osm6ho.
(Rinfaelu: AbKchrift in dcr Rocek'schen Saininlung n. 3880 im malir. Landos-Archive.)
4*0.
Brandenbiiri, 22. Jiili 1398.
Hlarivgrai' Jodok von Miihren iiiid I5raiidenl)iirg- verleiht der Sladt Brietzen das
Patronal iiber einen Altar.
(Riedel Cod. Brandb. A.] IX. 3'.)2.)
422
480.
Johaiin. Blschof eon OlmUtz; ii/nl Johanii, Bischof ron Naz-areth. ertheilen den Nonnen
bei St. Clara in Znaim einen vierzigtagigen Ablass. Dt. Mirau 2. Aiigust 1398.
Johannes dei gracia episcopiis Olomiicensis universis et singulis deodevolis virginibiis
inonasterii beate Marie virginis in Znoyma nostre diocesis, ordinis sancle Clare, salulem in
domino sempiternam. Etsi pontificalis dignitatis assumpto fastigio universorum christifidelium
comodis et saluti intendere salubriter debeamus, ad ea tamen quadam specialis prerogativa
favoris nostra soUicitatur intencio, que minlslroriim dei et religiosorum, precipue qui mundi
deiiciis sapienter abjectis in simplicitate spirilus suo serviunt crealori, salulem conspiciunt,
lum ut cuitus divinus aiigeatur feliciter, cuius incremenlum in visceribus Jesu aireclamus,
tum ut fidelium salus et benediccio preparetur. Sane devocionis afFectum omnium vestrum,
quem in legendo horas canonicas de sanctissiino corpore Christi. ut plenius accepimus, sin-
gulis diehus. tainen nolanter feriis quintis per anni circulum ante altare sub vocabulo
eiusdem corporis salvatoris nostri in monasterio vestro operosa diligencia et indefesse
sedulitatis studio ad laudem et gloriam dei omnipotentis et intemerate virginis, matris sue,
Marie, ac locius celestis chori incessanter hactenus gessistis et die hodierna gerere non
cessatis, attendenles, volentesque mentes vestras ad ipsas horas pretactas dicendiim felicius
invitare. ut quanto uberiiis dono celestis gracie vos sentiretis refectas, tanlo majori amoris
desiderio ad ipsas horas legendum crescat vestre devocionis alfectus. Vobis igitur omnibus
et vestrum cuilibet, quociescunque ipsas horas predictas legeri!is aut orando dixerilis aut
alique vestrum dixerit (sic), tocies quadraginta dies de injunctis penitenciis indulgenciarum
de auctoritate omnipolentis dei et beatorum Petri et Pauli aposlolorum eius confisi in domino
misericorditer relaxamus. Nichiloininus indulgencias quadraginla dierum per reverendum
patrem dominum Johannem, episcopuin Nazaretensem, modo subscripto datas et concessas
confirmamus et auclorisamus per presentes. Nos quoque Johannes, eadem gracia episcopus
Nazaretensis, de licencia el aucloritate suprascripti reverendissimi patris et doinini domini
Johannis. episcopi Olomucensis, devocionem omnium veslrum in domino augere volentes,
vobis omnibus et cuilibet vestrum, que ipsas horas supranolatns ob reverenciam sanctissimi
corporis dominici devote quociescunque dixerit, tocies di; aiictoritate omnipotentis dei
quadraginta dies indiilgenciaruni in domino relaxamus. In cuius perpeliium testimonium
sigillum nostrum una cum sigilio prefali reverendissiini episcopi Olomucensis presentibus est
appensum. Datuin in castro nostro Meraw, anno doinini millesimo trecenlesimo nonagesimo
octavo, feria sexta proxinia post festum vinculorum sancti Plri. die secunda mensis Augusli.
(Orig. Perg. 2 li. Sig. iu den Acten des Znaiiner St. Claraklosters ini niJihr. Ljiudes-Archive.)
481.
Testameut der Auna, Witwe nach Peter von Sternberg. Dt. Sternherg 7. Ai/gnst 1398.
Jii Anna. nekdy pani urozen^ho pana Pelra ze Steriibcrka, vyznSvaui timto lislem
vsem, kloz jt^ uzri, usiysi neb cisti budii. Tak jakoz mi osvfcena knfzala, bratry i piiny
423
ma milostiva, markrabe J(j.s(. markrabe a pan Moravy, a markrabe Prokop. jeho bratr, sve
povoleni a listy s svymi visutymi pecetmi na svedomi dali, ze mohu sv6 veno, jakoz jmSm
na Slernberskem zbuozi ve dsky zemske vlozeno, komuz chci poruciti. odk^zali i dali: protoz
ja Anna drevereceua. uznamonavsi a shledavsi viru a bralrskii prizefi urozeneho pana Lacka
z Kravar. jinde z Helfenslaiiia, lo jisl^ veno ra6, jakoz jnii^m na tom zbuozi Sternbersk^m
ve dsky zemske vlozeno, drevei-ecen^mu panu Lackovi toho vena m^ho drevei-ecen^ho
nveruji. poriiceji, d^v^m i dala jsem moci tohoto hslu po mej smrli, se vsim panslvfm.
pravem i prishisenslvim, jakoz to veno dfevefecen^ ve dskiich jmam, aby s tim d^le df^ve-
fecen^' pan Lacek ucinil mii vuoU, podi^ m^ho rozkiizani. A na slvrzeni tej veci svii pecet
s m^m dobr^ra vedomim kazala jsem pfivesiti k lorauto listu ; a na vetsi svedomi pfiprosila
jsera osvicenych knizat, niarkrabe Prokopa df^vefeceneho, a kneze Pfemka, kneze Opav-
skeho. bralruov mych milostivych. a urozenych panuov. pana Petra z Kravai-, jinde z Plum-
lova, a pana Ileralta z Kunina Slesta, aby sv6 peceti podl6 mne na svedomi pfivesili
k lomuto listu. A my knizata jiz raenovani a p^ni df^vefeceni, pfiproseni i pfivolani k tej
veci svrchupsanej na svedomi nase vlastni peceti nasfm jist^ra vedomfm pfivesili jsmy
k toraulo lislu. Jenz jest psdn a di^n na Sternberce, tu stfedu pfed svat^'m Vavfincera. I^la
od narozeni syna buoziho tisic tfi sla devadesat osra^ho.
(Aus dem mit 5 h. Sig. verselienen Originale abgedruckt iu Pal.Tcky'8 Arcliiv Cesky I.
p. 142. — Vgl. Dobner Monum. IV. 392.)
482.
Telc 16. August 139S.
Henricus de Nova Dorao duas sexag^enas annui census in villa Gileni in Iribus
areis seu incolis pro peccatis suis et doraini Blaskonis, plebani in Slewings, donat el legat
Wenclao. altarisle allaris in honore assumlionis beate 3Iarie virginis et bealorura Wenceslai
et Georgii in angulo ecclesie parochialis in Slewings de novo constriicli, et ejus successo-
ribus perpetue habendum. hac conditione. ut altarisla omni feria tertia primam seu maturara
missara in altari inajori legat. Testes : Johannes decanus Wetowiensis plebanus in Budcz,
Nicolaus plebanus in Dremels, Dainoslaus de Studena, Adain Kadalicze de Rzeczicz et
Johannes de Hodicz. — Dt. in Telcz tVr. VI. infra oclavas Marie virginis gloriose.
(Diesen Auazug verfasste Bocek im J. 1844 aus der Bestatigiingsurkunde ddo. 1.500, die
s. Urbani ; diese Urkunde ist aber im Stadtarchive zu Zlabings nicht mehr vorhanden.)
483.
Notariatsact iiber den Vergletck, welc/ier bez-iiglich der iri Bohmen und Muhren gelegenen
Giiter des Leitonif/sler Bisthums getrojfen wurde. Dt. Leilomyst 19. Angust 1398.
In nominc doinini amen. Anuo nativilalis eiiisdem millesimo trccenlesimo noiiagesimo
octavo, indiccione sexta, die XIX raensis Augusti. hora diei quasi se.xla, ponlilicalus sanctis-
424
simi in Christo palris el domini Jiostri clomini Bonifncii divina providencia pape noni anno
nono, in civitate Lnthomysiensi in ecclesia kalhedrali in capelia sancli Egidii confessoris
seu in loco capituli, ubi generaliler capitulum celehrari consuevit, in nostrum nolariorum
publicorum infrascriptorum lestiumque presencia subscriptorum constituli personaliler ac
capilulariter congregati reverendissimus in Chrislo pater et dominus dominus Johannes
episcopus Lulhomyslensis ex una, et venerabiles ac religiosi viri Johannes prior, Henzlinus
custos. Libussius cantor, Pelrus scolasticus, Wenczeslaus dictus Parvus pro lunc procuralor,
Petrus procnrator, Wenczeslaus diclus Massarz, Ilenzlinus Johannes dictus Strmczar, Wen-
czeslaus Longus, Jacobus dictus Major, Nicolaus diclus Przylbyczie tolumque capitulum
ecclesie Luthomysslensis parte ex altera. sani corpore, racione compotes, malura delibera-
cione prehabita communicaloque sollerli consilio tam amicorum, quam alias prudentum
virorum iuris peritorum aliorumque sapientum, non errore, ignorancia vel alia quavis arte
fallendi seducli, sed pocius sponte benivole rite racionabiiiter, de certa sciencia omnium ac
singulorum communi ac unanimi accedente consensu pariter et assensu, clara alta e
intelligibili voce publice recognoverunt, fassi sunt ad perpetuam rei memoriam, manifeste
protestanles ac expresse : qualitcr ipsi domini prelibati ab ulraque parte super omnibus ac
singulis causis litibus questionibus discordiis dissensionibus displicenciis et controversiis, que
inter dictas partes videlicet dominum episcopum ex una, el capitulum suum predictum parte
ex allera occasione quommdam bonorum seu possessionum videlicet villarum grangiarum
agriculturaruni censuum piltanciarum silvarum rubeforum moncium vallium domorum et
et arearum, piscinarnm fluviorum fluminum aquarnm metarnm limilum et gadium, et aliornm
quorumcunque emolimentorum seu utililalum, que in liferis divisionis bonorum episcopalinm
et prefali capituli forte minus sufficienter, vel non ita clare seu expresse descripla divisa
et designata fuerunf, aut eciam omnino ex quadam oblivione negiigencia seu iucuria obmissa
fuerunt, a multis relroaclis temporibus periculose usque in presens vertebantur et pericnlosius
in futuro verli sperabanlur, per venerabiles ac honorabiles viros et dominos Johannem,
priorem ecclesie Luthomysslensis, Henricum, prepositum monaslerii sancte Marie canonicorum
regularium in Lanczkrona et Libussium cantorem predicte ecclesie Luthomisslensis et Jacobum
dictum Bussek, pro tunc curie episcopalis Luthomysslensis officialem, cooperanle spirilus
sancli gracia plene et integraliter concordati comparali uniti et amicabiliter composifi existunt
per tempora eviterna, secundum modum viam et formam iufrascriplam.
Primo videlicct quidem pretactns dominus Johannes episcopus et successores sui
universi pro se et mensa sua episcopali bona infrascripla, scilicet civitafem Lnfhomysslensem
cum pleno dominio, exceplo balneo canonicorum, cum tribus maccellis carnium et duobus
bancis panum, iucluso eciam alio balneo domini episcopi libero el uno molendino iutra
muros ; ilem unum molendinum, dictuni iu laneis; item sui)url)ium dicte civitatis Lutho-
myssIeHsis cum pleno dominio et cum agris ad ipsum perlinenlibus, exceptis nominatim
lantummodo quibusdam agris pro pillanciis ipsis canouicis depiilafis, que nominatiin inter
bona canonicorum scribi et exprimi debent, terciodimidio laneo agrorum ad cuslodiam perli-
nentc et XV virgis agrorum ad hospitale. Item aquain seu nuvium civitalis, dictnin Trcze-
425
nicze. usque iul melas Anlique Mullie. Item curiam in Zahagie. quani nunc Svrotek fenel.
Item villam Ugezd. in qua est liberum iiidiciiim. cnm villis ad diclum iudicium perlinentibus
iufrascriptis. videlicet Lysa. Prybina villa, Giaczkova villa. Crisina villa. Lubniczek. Pro-
pastna. Czykow villa. in qua eciam capituium partem iiabet, videlicet tres curias ruslicales,
censuantes capilulo tres se.xagenas grossorum et XX grossos. Item viila Pazuciia. ilem
Hraniczie vilia et Zdar cum molendinis. Item Jansdorft' viliam cum nova plantacione. in qua
esl iudicium iiberum. Item Slrakow viliam tolam, e.xcepla una curia allodiali. quam capi-
tuium liabet. Ilem Xicolcz villam cum iibero iudicio. Item Ossyek villam et curiam ibidem
de quatuor araturis et molendinun! cum duaims rolis. ubi est liberum iudicium. e.xcepta
dunfaxat curia ailodiali. dicfa Marquardi, cum tribus arafuris. uno moieuilino et quatuor
orlis sub ipsa curia sitis, que capilulo est in divisione bouorum deputata. Ilem villam diclam
Widlata Syecz cum iudicio ibidem, villam Chatynow. Ifem municionem Zabyehlicz prope
Pragam cum suis pertinenciis ef unam domum in civitafe Pragensi sub castro. ex alia parte
ponfis. Ifem villam Trzyemossna cum iiiiero iudicio. viilam Sebranicze. viilam Lubna. viilam
Skrichow. Item viliam Leznik cum libero iudicio. villam Sedlikova Hora. viiiam Ivaiisczye.
Ifem mediam villam in Lata Vaile. Item Cunczdorir et Quielna viilas cum iiberis iudiciis,
viilam Bohunowycz cum Hrnssowa. Item de uno prafo in Czyrkwycz annuatim sex grossos
census. Item Nyemczicz villam cum iibero iudicio el piscina. Item Dworzycz. Item villam
Swynna. excepta una sexajrena census nudi annualim el prato. que debentur custodi ecclesie
Luthomislensis. Item villam Kozlow. Item villam Karisprun cum iudicio libero. Item villam
3Ii)rassicz cum libero iudicio. viliam Sediysk, viiiam Rzykowicz, villam Sermerzdorff cum
liberio iudicio. Ilem viilam Lacznow. viliam Hermansdorlf prope Czwittaviam. Iteui civitas
Czwitavia cei.suat pro uno lermino domino episcopo .seplem sexagenas minus qualuor orossos
et pro secundo fotidem. Iteni Xedossin et unum moiendinum ibidem. Item Trzek municio
cum curia de quatuor araturis. cum molendino piscinis prafis silvis ad eam pertinentibus.
Item viiiam Sedlisky cum curia ibidem de altera dimidia arafura. Ifem villam Lauterbach
cum libero iudicio et monte lapideo. nec non altera parte viiie cum pieno dominio. excepto
duntaxat uno moiendino cum fribus rofis pro capituio deputato. Ilem piscinam in Sternleych
cum curia ibidem et cum censu in villa dicta Sling- supra predictam pisciuam et siih valle
Abbafis et cum fluvio. incipiendo a metis dicfe ville Siing usque ad predicfam piscinam.
proul pronunc Odoien servitor domini episcopi tenet. salvo eo. quod homines dicfe viile
Siing ad iudicium in viilam Abbafis perlinent. emendas famen, si quas a diclis liDminibus
recipi conlinget, diclus iudex domino episcopo assignabif. Ilem silvam in Jansdorli'. ifein
Aitam siivam; item silvam in CunczendoriF; item silvam Uberschar; item bona in l^ozidom,
obligata abbafi in Podlazicz; item castrum Lanczpcrg, opidum in Lanczkron. opidum in
Tribovia. opidum Uslye, opidum Cabiiona cuni omnibus viilis et districfibus ad ea perti-
nenfibus. sicut ex divisione bonorum vel ex iegiffima commutacione pro aliis bonis capiluii
ad invicem facfa. vei aiias empcione de novo ad dictum dominum episcopum et successores
suos rite devenerunl et iegittime possidentur, cum omnibus suis iuribus pertinenciis frucfibus
emolimenfis districtibus siivis nemoribus venacionibus montibus valiibus prafis pascuis agris
.54
426
cullis et inciiltis, fluminibiis fluviis rivis aquis viis semitis iimitibns metis gadibus et cum
omnibus suis spectanciis coherenciis liberlatibus et pleno dominio, — prout ab antiquo sunt
fundala limitata et dislincta, debet et debent inperpeluum tenere uli ac pacifice quiete et
libere possidere. Prefatum vero capitulum bona similiter infrascripta videlicet villam Abbatis
cum iibero iudicio, piscinis aquis rivulis orlis molendinis et aliis quibuscunque utilitatibns
libertatibus metis usque ad metas domini episcopi, que dicuntur Sling-. Iiem viliam Theodrici
cum libero iudicio ; iteni villam Chmelyk cum libero iuiiicio; item viihim Slrmcz ; item duas
silvas, dictas unam Policensem et aliam Lubnensem. cum suis utililatibus venacionibus meli-
cidiis et pascuis ; item villam Cornicz: item villam Czirekwicz cum iudicio libero, ad quod
villa Hrussowa duntaxat ad aclus iudiciales speclaf. Ilem villam Jawornik; item villam
Porziecz et villam Zrnotyn et villam Rez. Item in villa Czykow Ires curias rusticales,
censuantes capitulo tres sexagenas et XX grossos annualim cum avena et pullis, que per-
tinet ad iudicium in Ujezd. Item in villa Hrussowa unam curiam cum duabus araturis el
uno molendino cum tribus rotis et una thaberna. Item curiam allodialem iii Ossyek cum
tribus araluris, uno molendino et quatuor ortis sub ipsa curia jacenlibus, cum prato dicto
Desna et pascuis. Item unam curiam in Wlkow cum tribus araluris et decem orlulanis in
et super eisdem agris locatis et cum piscinis et aliis libertatibus. Item unam curiam in
Strakow cum duabus araturis et qualuor ortulanis in et super eisdem agris locatis, pralis
et pascuis rubetis et uno rivulo. Item unum molendinum in Lauterbach cum tribus rotis.
Item bona ad pitlanciam capituli spectancia : primo unam curiam in Zahoria cum duabus
araluris, in et super quihus agris locati sunt sex orti pro laboribus et serviciis quihus-
cunque. Item novem laneos et tres virgas agrorum jacentes in preurbio et circa ab utraque
parte civitatis Luthomyslensis. Item villam Lazan; item viliam Pazucha ; item unum moien-
dinum. diclum monialium, cum ortis ad se pertinentihus. Item unum molendinum in villa
Slrmicz; item unam marcam annui census de thaberna in vilia Abbalis. Item unum baineum,
dictuni Theulunicaie, in civitate Luthomyslensi liberum. Item tria niaccella carnium et duo
scampna panum. Ilem duas sexagenas census in minori IJgezdecz. Item sunt duo maccella
carnium in Usk, ad officium cantorie pertinencia, cum omnibus suis iuribus fructibus emo-
limentis perlinenciis silvis nemoribus venacionihus montibus vallil)us pratis pascuis, agris
cultis et incuilis, fluminibus fluviis aquis rivis viis semilis limilibus melis gadibus, et cum
omnibus suis speclanciis coherenciis iibertalibus et pleno dominio, prout ab antiquo sunt
fundala limilata et dislincta, debet in perpetuum tenere uli ac pacitice quiete et iibere possi-
dere. ()ue inquam hona pro sustentacione personarum et canonicorum, in ipso capitulo
degencium, ex divisione honorum seu aiias ex commutacione legitlima pro bonis dicli domini
episcopi, vol iusta donacione eis facta et assignata, dcbenl ipsi et successores eorum in
perpeluum tenere uli, pacifice libere et quiete possidere. Sic quod neutra parcium
predictarum ah altcra, id est nec dominus episcopus aut sui successores a capilulo,
vel capiluium ab eo vel successoribus suis, quidquam plus petere postulare vel quovis
iure spiriluali vel seculari, aul quacunque occasione facto vei verbo querere, vel aiias
quovis modo impetere, impedire aul lurliare, sed pocius pretaclus dominus episcopus
427
et sui successores fufuri dc bonis superius nominalis, scriplis el expressatis pro se et
mensa sua debet el debent peniUis contentari. Et prenarralum capitulum similiter de bonis
pro se superius designalis ct scriplis tenetur omnino fore et esse contenlum temporibns
affnfuris. eo duntaxat exceplo ac nominatim expresso, videlicet quod incole villaruni. pro
mensa domini episcopi assignatarum, circnmiacencium silvarum videlicet Lubnensis el Poli-
censis. qne sunl alias cum pleno dominio ipsius capituli, ligna tantummodo arida incipiendo
a feslo sancti 3Iartini proxime venluro, et sic ulferius singulis anuis aifuluris. usque ad
feslum natalis Christi proxime secutnrum, sine tumultu et sine canibus recipere el deducere
de dictis silvis debent et liberam babent facultatem. Et sic vice versa homines, in bonis
dicti capituli habitantes, de silvis pro mensa domini episcopi deputalis, arida ligna tantum-
modo incipienles a festo memoralo sancli 3Iartini usque ad predictum feslum nalalis Christi
recipere et deducere libere possunt et debent; hiis ab utraque parte contenti, nuin(]uain
amplius per totum circulum anni prelati bomines tam domini episcopi quani capiluli ad
prescriptas silvas intrabunt, nisi eis de speciali licencia aliud concedatur. Si quis autem
predictorum hominuni ligna viridia in dictis silvis cedere ausus fuerit absque speciali licencia
ipsius capituli predicti procuratoris aut ministrornm ipsorum. seu in eis pascua suis animalibus
exercendo deprehensus fuerit. pena condigna punietur. Et simililer de silvis prefati domini
episcopi est lenendum. Item de habitacionibus prefati domini episcopi et ipsius capituli ita
est et erit in perpetuum et irrefragabiliter tenendum ac inconcusse omnibus temporibns
observandum, videlicet quod dominiis prior aliique prelati nec non capitulum predictum
illam tolam partem. quam iam inhabilant. que est ab uno latere contigua sacristie et ambitui
ecclesie, et ab alio latere respiciens plagam australem. incipiendo ab antiquo palacio. relro
chorum ecclesie situato, omnibus inclusis habilacionibus et officinis. necnon orlo prioris alque
ambabus porlis et aliis omnibus coiierenciis ct areis. prout ea omnia et singula murus
magnus inchoando a prefato magno pallacio quadrangulalim usque ad turrim ecclesie, in qua
prominc campana horologii pendet, ambit circuit et includit. adiuncta eis eciam illa area, in
qua olim balneura capituli fuit situm. nunc aulem scole exislunt, incipiendo a muris claustri
et procedendo versus civitatem usque ad metam, que debct fieri et est, inchoando a columpna
lapidea. que est sila in medio lateris capelle seu zacrislie ecclesie sancti Clementis, sine
preiudicio tamen cimiterii, directe ac proporcionaliler trahendo lineara versus fossatum et
claustrum fratrura hereinitarum ; residuam vero parfem dicte aree versus civitalem usque
ad verticem montis dominus episcopus et sui successores habebunt inconvulse. Item prenar-
ralus dominus episcopus et sui successores aliam totam partem ex alio latere ecclesie versus
septemtrionem, incipiendo a predicto anliquo pallacio. retro chorum ecclesie, sito ipsoque
pallacio totaliter cum omnibus habitacionibus novis et veteribus, cum capcUa sancti Quirini,
infra et versus civilalem descendendo cum muris ab ante, et retro areis et porta magna,
qua itur communiter de ecclesia et castro ad civitatem et e converso, que est sub domo,
quam pro prescnti officialis inhabitat. ipsaque tota domo et quadam parva area nunc deserta,
iacente inler domum officialis el cimilerinm sancli Clemenlis. inclusis pro siiis habilacionibus
et mansionibus perpctuis lemporibus debet et debent habere libere et quiele. Item. si quis-
.54*
428
piam Gdelis ulriusque sexus in vila vel in mortp in rebus mobiiibus racione teslamenti quid-
quaai prefatis dominis priori, custodi, scolaslico el capitulo legaverit commiiniter vel divisim.
hoc eis plene cedere debet: quidquid autem in agris areis vel de agris vel areis legatum
fuerit. hoc dominus episcopus et sui successores habebunt, nuila consuetudine iuris vel facti
obstante. Eo tamen salvo, quod omnia testamenla universaliter, in quibuscunque rebus
consislanl. pro dicto capituio per cives civitatis Luthomyslensis intra muros facta, prefati
doniini et capilulum integre pro se retinebunt. Item pratum in Nicoicz, quod in iileris
divisionis bonorum occasione pittancie predicto capilulo fuit scriptum et assignatum, dominus
episcopus et sui successores obtinebunt et mediam partem molendini in Lauterbach, pro
mensa episcopali in prefatis lileris divisionum deputatam, ex legittima in canonica permuta-
cione pro dicto prato in Nicolcz. ad invicem facta. prefatum capitulum debet habere ac
pacifice possidere. Item iudices in bonis capiluli residentes omnes et singulos cum pleno
dominio ac iure tamquam alios suos subditos prefalum capilulum obtinebit, quibus dominus
episcopus aut sui successores nichil imperare aut ab eis quidquam exigere poterit, preler
quam necessitate urgente, quod pro defensione ecclesie et capituli, necnon bonorum eorundem
ad requisicionem dicti domini episcopi aut successorum suorum dictum capitulum ad ser-
viendum in equis debet millere sine contradiccione iudices prelibatos. Item iluvium dictum
Desna, sicut est in literis divisionis bonorum ipsi capitulo scriptus et deputatus, ita liberum
sine quovis impedimento usque ad ripas fluvii dicti Trsczenicze. qui est pro mensa domini
episcopi deputatus, debet iugiter possidere. Et si umquam sepefati domini de capitulo dictum
lluvium Desna ad suum antiquum meatuni vel ripas veteres reducere voluerint, ad hoc
dominus episcopus et sui successores debent consenlire. Item omnes litere, videlicet bulle
et privilegia fundacionis, ereccionis episcopatus. libertatum ac emmunitatum ecclesie predicte
atque alie quecunque sacrum (?) domini episcopi et capituli communiter concernentes vel
concernencia in communi carlhophilaceo in sacristia debent reponi et servari, de quibus
dominus episcopus et sui successores unam clavem habebit et aliam capitulum. sic tamen.
quod tempore necessitatis vel alias communis utiliiatis prefate ecclesie vel una ipsarum, que
ad imminens factum erit vel erunt necessarie, ipsi domino episcopo et successoribus suis
necnon et capilulo sine dillicullate exponentur et presententur. Item omnes taxe, scilicet
pro decima papali. legalis sedis apostolice vel visitatoribus aut alie quecunque. quas futuris
temporibus in diocesi Luthomyslensi fieri conligerit. de consilio et scitu capiluii Luthomy-
slensis sunt tractande et expediende, caritativo subsidio duntaxat excepto, quod doniinus
episcopus iure canonico sibi concedente tempore necessitalis a subditis suis poterit poslulare.
Item. ut tam virtuosi facti pii ac laudabilis operis jugis memoria tam presenti etati quam
future posteritati clarius innotescat, presentibus digne existit insertuni. qualiter prefatus
reverendus in Chrislo pater et dominus. dominus Johannes episcopus inodernus Luthomy-
slensis, preterilarum, presencium et futurarum licium. questionum el controversiarum inter
ipsum et predecessores suos ab una. et capitulum siium predicluui hactenus luibitaruin parle
ex altera. materiam et semitem summo opere amputare el inlimis desiueriis summo sup-
primere allectans pacisque tranquilie desiderata comoda inserere et plantare, et ut inter
429
ipsum doniinum episcopum ac posteros suos et fralres suos pretaclos tanlo rurcius iraterna
caritas inardescat. favor niului amoris exuberet et pacis conlinuata federa firmentur. et
preserlim in recompensam omnium dampuorum nominatim deccm sexaoenarum g-rossorum
census annui. qui in literis divisionis bonorum in alio Jansdorff dicto capitulo scriptus fuit
et deputatus. el propler quittanciam .\III. sexagenarum grossorum census annui. quem prenar-
ralum capilulum in Czwitavia, Lacznow et in Hermanui villa. Olomucensis diocesis. dicebat
se possedisse ac percepisse. qui census iam pro mensa doniini episcopi coiliiiitur et asscriplus
lenelur. Et propler fossatum de novo iuxta murum civilalis Luthorayslensis in orlis et
asrris, ad diclum capiluium et homines . ipsius subiugaies spectantibus. extructum el ob
iramoderatam recepcionem lignorum ipsius capituii et desolacionera eorumdera necnon aliorum
quorumcunque dampnorum. prosencium el prelerilorum per ipsum dominum episcopum vei
predecessores suos eidem capitulo quaiitercunque vei quocunque iiiatorum. que pierumque
inler prediclas parles discordiarum et liciura excitativa et propagaliva fuerunt. et eciam ob
saiubre remedium animarum omnium fundatorum, episcoporum. abbatum et predecessorum
suorum nec non et sue, et ut tanlo diiigencius et fervencius anniversaria debita et consuela
pro antedictis animal)us annis singuiis per diclum capituium perairantur. viilam suam vui-
gariter diclam Pazucha. que mense episcopaii in jiteris divisionis bonorum fuit asscripta et
assignata, prefalis dominis priori cuslodi canlori scolaslico capituio et successoribus eorum
dedit, donavit, incorporavit. cessil et liberc resignavit cuni omnibus suis perlinenciis, ulili-
tatibus, censibus. fruclibus. emoliraentis ac cum pleno dominio. sicut in suis metis et finibus
dicta viila ab anliquo esl siluala. lenendam utifruendam ac perpeluis temporibus possidendam.
Preiibalum quoque capiluium, ut se de lanli munificencia beneficii exhibeat gralum et
accepfum viceraque condignara suo reddal benefactori, prefatura dominum episcopum Johannem
in iibro liaiendarum inter aiios sue ccclesie benefactores cum suo beneficio pie intiluiando,
postquam ipsum de hac vila migrare contigeril, diem anniversarium cum novera leccionibus
vigiiiarum de sero. et de mane in missis officiuui defunctorum cum aiiis ceremoniis, circa
premissa fieri solitis, singuiis annis paijare et ceiebriler decantare inobmissibiiiter lenebunlur.
Ilera collacio seu provisio cuslodie et scoiastrie una cura officiis suis, necnon omnium
aiiarura ecclesiarum parochialium in bonis dicli domini episcopi et capituli sui vel aiias
ubicunque. sciiicel in dyocesi Oiomucensi el Lulhorayslensi consistencium. ad dominum epi-
scopum. qui pro lempore fueril, libere pertinebit. Sic lamen. quod dignilales prediclas seu
officia, necnon aiias ecclesias parochiaies consuelas ab olim canonicis conferri, tanlunmiodo
prefalis canonicis de ipso capitulo existcntibus dorainus episcopus aut sui successores con-
ferat cl conferant: ad reliqua vero bencCcia. ciericis secuiaribus assignari consuela. secuiares
clericos debebil el debebunt presentare. Ilera res canonicorum moriencium arirenleas, aureas
vei paratas pecunias pro fabrica ecclesie, libri ad usum librarie, calices et ornalus ad usum
sacristie de certa sciencia domini cpiscopi, qui pro tempore fuerit, aut suorum vicariorum
debenl deputari, quas eciam sine licencia speciali domini episcopi non convenit alienari ;
vesles vero secundum raoriencium voluntalem vel domini prioris ordinacionem dislribuanlur.
cuius in eo cousciencia exislit onerala. Item comuuines muri castri Lulhoinvslensis lam
430
domini episcopi quam capiliili secuudum ralam bonorum sunt reficiendi, habitaciones aulem
(juelibet pars suas suis expensis reparabit. licenciam vero exeundi et eadem die redeundi
canonicis dominus prior concedere habebit. sed per noctem vel ultra manendi extra domum
hoc ad dominimi episcopum de consifio tamen prioris pertinebit. Ceterum cum steura seu
berna regalis in regno Boemie fuerit publice proclamata pro fisco regio colligenda, tnnc
prefatum capitulum per se ipsum vel procuratores aut officiales suos ipsam bernam seu
steuram de bonis et hominibus suis colligere et recipere debebit et unam certani summam
videlicet LXXV sexagenas grossorum pragensium denariorum tociens, quociens ipsa berna
futuris temporibus per regnum Boemie pro fisco regali generaliter colligenda fuerit, preli-
bato domino episcopo et successoribus suis dabit et assignabit, per pretactum dominum
episcopum et successores pro camera regia impensis et expensis suis danda et solvenda.
Item quociensque prenarratus dominus episcopus aut sui successores clerum per dyocesim
suam conslitutum, necnon ecclesiam suam Luthomysslensem predictam pro corrigendis
excessibus et moribus relormandis visitare decreverit, tociens prefatum capitulum duas sexa-
genas grossorum pragensium pro procuracione eidem sine contradiccione assignabit. Insuper
ambe partes predicte protestate sunt viva voce publice confilendo, quod per presentes
composicionem, ordinacionem, disposionem et amicabilem concordiam ordinacioni, disposicioni
ac divi^ioni, prout in literis divisionis bonorum per bene memorie reverendissimum in
Christo patrem et dcrainum, dominum Przyczlaum episcopum olim Wratislaviensem, a sede
apostolica ad ea specialiter depulatum. faclis et ordinatis clare continentur, in nullo penitus
intendunt contraire nec in aliquo contradicere, sed pocius quod omnia et singula per pre-
fatum dominum Preczlaum episcopum olim Wralislaviensem ordinata, disposita et divisa in
omnibus et singulis suis clausulis, sentenciis, articulis et punctis de verh > ad verbum et
punclo ad punctum rata, grata, firma alque integra omnibus temporibus presentibus et
futuris inviolabiliter observenlur et leneantur per partes prelibatas. Salvo eo, videlicel quod
quedam bona capiluli pro bonis mense episcopi depulatis propler bonum pacis et utilitatis
legittime ad invicem sunt commulata et quedam bona alia in dictis litleris divisionis bonorum
forte ex oblivione fuerunt obmissa vel alias minus clare expressa, que omnia et singula et
alia quecunque, propter que frequenter diclas parles contigebat liligare, in prosentibus
litteris seu publico iiistrumento per modum amicabilis composicionis, ordinacionis. disposicionis
et fraterne concordie clarissime. prout bumana sinit diserecio, declarala inserta et conscripta
existunt. Quibus quidem litleris divisionis bonorum et prescnti instrumento necnon ordinacioni,
disposicioni, concordie atque amicabili composicioni premisse partes videlicet dominus epi-
scopus predictus pro se et successoribus suis, et prefati domini Johanues prior, Henzlinus
cuslos, Libussius canlor, Pctrus scolaslicus. Wenczesiaus dicliis Parvus, pronunc procurator,
necnon lolum capilulum ecclesie Lulhomyslensis pro se et successoribiis suis omnes ac in
unum capilulariter congregati sub consciencie, fidci ct honoris purilale, non coacti nec
compulsi, sed pocius matiira deliberacione et digesto consilio prehabitis et omnibus et singulis
rit(! et racionabiliter discussis, servalis servandis, consenserunt promiserunt et spoponderunt,
in omnibus factis, geslis et gerendis causis, negociis slalum et ordinacionem diclaruin par-
431
cium (|uo('iinque niodo conceriK^nlibus se velle et debere peramplins el in perpetuum uli et
easdeni lilleras necnon ordinacioneni. disposicionem et amicabilem composicionem. in eisdem
contentas. in omnibus suis clausulis sentenciis articulis et punctis ratificantes, liratificantes ac
voce ciara approbantes et laudantes ratas, gratas, firmas inviolabiliter observare inter se et
lirmiter tenere temporiltus evilernis. Renuncciantes et abdicantes prelate ambe partes expresse
viva et clara voce quibuscun^iue aliis lilteris, inslrumentis, privilcgiis, compromissis. arbi-
Iriis. arbitracionibus ac amicabilibus composicionibus publicis vel occullis. per qua«^un(|ue
personas spirituales religiosas aut seculares factis vel faciendis, obtentis vel obtinendis.
presens faclum quocunque modo contingentibus vel concernentibus excepcionibus, appella-
cionibus, accionibus et quibusvis canonice legis statuti, usus vel consuetudinis et restitucioni
in integrum beneficiis seu aliis quibusvis suffragiis. accionibus coloratis vel exquisilis.
direclis vel indirectis, propter que preseutibus preiudicium posset cjuovismodo generari vel
eisdera in parte vel in toto derogari. Promiseruntque dicte partes, videlicet dominus epi-
scopus pro se et successoribus suis et prefati domini Johannes prior, Henzlinus custos.
Libussius cantor, Petrus scolaslicus. Wenczeslaus dictus Parvus procuralor tolum^pie capitulum
ecclesie Lulhomyslensis presentes et in uniim capitulariter congregati pro se et suis succes-
soribus. nobis notariis publicis infrascriptis personis aulenticis legittime slipulantibus. premissas
ordinacionera disposicionem et amicabilem composicionem in omnibus suis clausulis, sentenciis,
articulis et punclis ratas gratas acceplas firraas et inviolabiles perpetuis temporibus servare.
tenere ac mutuo inler se confovere sub pena quingenlarum sexagenarum grossorum pragen-
sium denariorum per partem, prefatas ordinaciones. disposiciones ac amicabiles composiciones
in toto vel in parte non tenenlem, parli lenenti irremissibiliter solvendarum, ad quam quidem
penain solvendam ambe premisse partes pro se et successoribus suis, si ipsas vel unam
ipsarum quoquomodo incurrere contigerit, se benivole astrinxerunt et ei se penitus sub-
niiserunt. Ila tamen. quod reverendissimus in Christo pater et dominiis dominus . . sancte
Pragensis ecclesie archiepiscopus apostoliceque sedis legatus, qui pro tempore fuerit, dictas
partes vel unam ipsarum in prefatam penam incidisse declarare el censuris ecclesiaslicis ad
dandum et solvendum dictain penam tociens, quociens conlrafactum fuerit, habebit et habet
plenam e[ omnimodam facultatem. qiiibiislibet excepcionibus appellacionibus el iuris remediis
penilus procul inolis. Insuper promiseriint dicte ambe partes, sicul debent et tenenliir.
quantocius commode potucrint per se vel procuratores suos ad presenciam prelibali domini
archiepiscopi apostolice sedis legati accedere diligenter supplicantes et cum elfectu procu-
rantes. quod presentes lilteras seu presens inslrumentum cum omnibus suis scriptis paccio-
nibus ordinacionibiis disposicionibus mediacionibus ac ainicabilibus composicionibus in
omnibus el singulis suis clausulis, sentenciis, articulis et piinclis auctoritate melropolitana
alqiie apostolice sedis legali potestate confirraare. roborare, auctorizare. validare et aulen-
ticare. suique sigilli tipario, prout melius de iure fieri potest. diirnareliir communire. In
cuius rei evidens lestimonium et robur firmius, in perpeluum valiliiriim. sigilla videlicet
pretacli domini Johannis episcopi Luthomyslensis et predictorum dominonim Joliannis prioris.
Henzlini custodis, Libussii cant(;ris, Petri scolaslici ac tocius capitiili ecclcsie Lulhoiiiyslensis
432
predicte. necnon venerabilis viri doniini Henrici, preposili domus sancte Marie canonicorum
reffularium in Lanczkrona. et honorabilis viri doniini Jacobi dicfi Bussek baccalaurei in
decretis. prolunc officialis curie episcopalis Lulhomyslensis, presentibus sunt appensa. Datum
et actum Luthomysl anno, mense, die, loco. indiccione ct pontificatus quibus supra. Presen-
tibus nobili domino Smylone de Parduhicz alias de Rychimburff et honorabilibus viris
doniinis Wenczeslao in Uoezd, Wenczeslao in Mutha et Wilhelmo in Boyanow ecclesiarum
plebanis, Luthomyslensis dyocesis, ac strenuis et famosis viris Nicolao dicto Dax de Fridenlant,
Hrzkone dicto Krlyn de Zahradka. Benessio dicto Brtim de Blansk, Johanne de Morassicz
et Petro de Myrokowicz armigeris Pragensis, Luthomyslensis, Wratislaviensis dyocesis et
aliis multis lestibus circa premissa fidedignis.
Et ego Mathias de Cladna Duchconis clericus dyocesis Pragensis etc. notarius
pubiicus etc.
Et ego Symon Nicolai de Praga clericus Pragensis dyocesis publicus etc. notarius etc.
(Aus dem Transsumpte des Leitomysler bischofl. Officialen und Vicars ddo. 30. Oct. 1406.)
484.
Magister Jakes von Olmiifz versprickt eineri. Verfjleich zwischen dem Sigelbewahrer des
Prager erzh. Ofpcioles iind dem Pfarrer in Kostelets zu betoerkstelligen. Dt. 31. August 1398.
Die ultima meusis Augusti magister Jaxo de Olomucz, advocatus consistorii Pragensis.
promisit concordare cum Andrea, sigillifero domini olficialis. pro Welicone clerico de
Kostelecz, Olomuc. dioc. pro litteris, videlicet sentencia diffinitiva executoria et aggravacitme
per VI ecclesias, poslquam ipse Welico concordabit cum adversariis suis. presentibus JNicolao
Chalupa. Nicolao de Lompnicz. Benakone, nolariis publicis.
(Aus dem Lib. Oblig. II. 12 p. 212 im Prager Metrop. Capitel-Archive.)
4§5.
Brandenburg 17. September 1398.
Iflarkgraf Jodok nimmt die Grafen Ulrich und Giitilher von Lindow in seinen Schutz.
(Kiedel Cod. Brandenb. A., IV. 79.)
486.
Brandenburg 20. Septembe.r 1398.
illarkgraf Jodok verspricht dem Johann von Warlenberg 2000 Schock Groschen zu
leihen, wofiir dicser deni Markgrafen Kiistrin als Pfand einriiumen soll.
(Riedel Cod. Brandenb. A., XIX. p. .-57.)
433
487.
BrainU-uburg 22. September 1398.
iflarkgraf Jodok schenkt der Neustadt-Brandenburg- die Dorfstatte Gorrisgraben.
(Riedel Cod. Braudenb. A., IX. p. 77.)
488.
V^tek von Strdzowitz erklart. dass er dem Peter ron Krncar wecjen dcs hei ihm er-
littenen Gefdnynisses niclits ibles nacfitragen wotle. Dt. 4. October 1398. s. l.
*MA Vitek z SlriSzovic vyzntiv^m limto listem pfede vsemi, ktoi jej cisci nebo cfuce
slyseci budii, ze jsem byl csn^ho panosi Ondrejka z Lelnice jal a proto jsem byl urozen^ho
pana Petra z Plumlova, receneho z Kravar rozhneval. jeho sem nemilost mei a potom
nemoha ani chce jeho nemilosci mili ani trpeci. i dal sem se jemu na milost v jeho vezeni
a potoni V toni vezeni jsa skrze panuov pr^tel jeho prosby propuscil me toho vezeni pr^zdna.
A protoz j^ Vitek df^vefeceny z Str^zovic, Tfma a Pesik, synov6 jeho tak6 z Stra^ovic,
slibujem pode cti a pod dobrij nasf verii vsichni spolni rukii nerozdilne, z^dnii vecf prociv
df^vefecenemu panu Pelrovi. ani prociv komu jeho. nikdy neb^ti, ani jich na cem hnevaci,
nez doniz smy zivi jim riidi sluziti, a to jist^ jfm^ni Ondfejkovi dfevepsan^mu podl^ rozka-
zani pana Petra df^vefecen^lio odlozili. bud' kteriiz kolvek vecf, slibujem pod verii a pode
cli. A pro lepsf svedomf sv<5 jsmy peceti tomuto lislu pfivesili a pfiprosili jsmy urozenjch
panov pana Herarta z Kunina Mesla svrchnfho komornika Brnensk^ho a starosty zeme
lyioravskej. pana Jeska Pusky z Kunina Mesla svrchnfho komornfka Olomuckeho. pana
Vil^ma z Pernsteina starosly Znojemsk(5ho. pana Lacka z Kravaf, aby sv6 peceti pfivesili
na svedomi tomuto listu. Ps^n po narozeni syna boziho lisic tfi sla devadesSl^ho osm6ho
ten den na svat^ho Franciska.
(Orig. Perg. 7 L. Sig. im gr. Ccruinscheii Archive in Neuhaus.)
489.
Der Olmiitzer Of/iciul Smil von Vicov entscheidet den Process zwischen dem Altaristen
JSikolaiis und dein Klosler in Pusliiner bez-iiglich gewisser Einkilnfle zu Gunsten dcs
letz-leren. Dt. Olmiitz- 12. October 1398.
In nomine domini amen. Dudum coram nobis Smylone de Wiczow, archidiacono
Luthomirensi in ecclesia Pragensi. vicario in spiriliialibus el officiali curie episcopalis Olo-
mucensis. maffisler Petrus de Sacz procurator el nomine procuratorio discreli viri domini
Nicolai de Brodlino. presbileri Oloinucensis diocesis. altariste allaris sanctoriiin angelorum
55
434
in Pussmir, siiam siimmariam pelicionem contra et adversus venerabiies ac rellgiosas virgines
abbatissam et conventiim ad Infanciam salvatoris in Pussmir. dicte Olomuc diocesis. corani
nobis evocatus in judicio obtulit huiusmodi sub tenore : Pelit procurator et nomine pro-
curatorio discreti viri domini Nicolai de Brodlino. presbiteri Olomucensis diocesis per vos
et vestram diffinitivam sentenciam pronuncciari decerni et declarari, rectores seu ministros
allaris sanctoriim anffelorum in Pussmir, predecessores dicti domini Nicolai. fore fuisse et
esse in possessione pacifica expensarum in monasterio Pussmir. ipsamque dominam abbalissam
et convenlum dominum Nicolaum predictum lemere et de facto expensis consuelis spoliasse.
prefatamque dominam abbalissam et conventum in Pussmir ad dandum ministrandum dicto
domino Nicoiao expensas, consuetas dari ab antiquo, fore fuisse et esse cogendam et com-
peilendam et per vos cogi et compelli debere, ipsisque abbatisse et conventui super ini-
pedimentis oxpensarum predictarum perpetuum siiencium fore fuisse et esse imponendum et
per vos imponi debere. vestra diflinitiva sentencia medianle. Ilem petil expensas in lite
faclas. de tlendis et de interesse passis (?) proteslalur, jure corrio-endi addendi minuendi
interpretandi sibi salvis. Lite igitur coram nobis conlestata datisque hincinde quibusdam
posicionibus et arliculis. ad quos hincinde eciam faclis responsionibus productisque hincinde
quibusdam testibus. ipsisque receptis prius ab eisdem de veritate dicenda corporalibus prestitis
juraraenlis. secrele et sigillalim more solito examinalis et eorum dictis in scripta redactis
et tandem publicatis, contra que per magistrum Jacobum de Melnico, procuratorem et nomine
procuratorio dictarum abbalisse et conventus monasterii in Pussmir fuit exceplum, conlra
quam excepcionem per magislrum Petrum de Sacz procuralorem procuratorio nomine dicti
domini Nicolai non fuit replicatum. Sed demum inslanlibus niagislris Jacobo de Melnico et
Petro de Sacz procuratoribus parcium predictarum et in huiusmodi causa concludentibus
et conchuli petentibus, conciusimus et cum eisdem habuimus pro concluso, diem hodiernam
pro audienda nostra diffinitiva sentencia eisdem statuentes. Nos igitur Smylo de W-iczow
officiali? prediclus dicte cause merifis visis et inspeclis et cum debita diligencia discussis.
procuraloribus prediclis coram nobis in judicio, prout terminus requirebat. comparenlibus et
nostram sentenciam diffinitivam in causa presenti ferri postulanlibus, eandem in scriptis
tulimus in hunc modum: Christi nomine invocato pro tribunali sedentes et habentes pre
oculis solum deum, per hanc noslram diffinitivam sentenciam, quam ferimus in hiis scriptis,
pronuncciamus decernimus et declaramus, venerabiles ac religiosas virgines abbatissam et
conventum ad infanciam salvatoris monasjerii in Pussmir expensas, quas ipsis capellanis sive
altarislis ibidem in monasterio existentibus bactenus dederunl, non de jure sed de gracia
dedisse ipsumque dominum Nicolaum dictum Scheler. altarislam allaris sanctorum angelorum
ibidem in Pussmir. accionem et intencionem suas conlra abbalissam et convenlum supra-
diclum inlentatas non probasse, predictoque domino Nicolao super huiusmodi accione et
intencionc suis perpetiunu silencium fore et esse imponendum et imponimus, prefalamque
abbalissam et convenlum ab impelicione el lurbacione dicli domini Nicolai absolventes. Ex-
pensarum aulem con(lem[)nacionem ex causis hincinde obmittentes. In cuius rei testimonium
presentem noslram diflinilivam scntenciam per Conradum de Tesschin nolariimi sive scribam
435
causarum nostrum publicum puhlicari et sigillo officialatus nostri jussimus communiri. Lala,
lecta et in scriplis promujoala est hec nostra diflinitiva senlencia per nos Smylonem de
Wiczow. vicarium in spirilualibus ot officialem Olomucensem prediclum. Olomucz in domo
habitacionis nostre sub auiio dommi millesimo trecentesimo nonagesimo oclavo, indiccionc
sexta, die duodecima mensis Octobris. hora terciarum vel quasi, pontificatus sanclissimi in
Christo patris et doniini noslri domini Bonifacii divina providencia pape noni anno ipsius
nono. Presentibus honorabilibus viris dominis et discretis Sulicone plebano in Strzezow,
Gregorio de Cremsir publico notario et Johanne Tassowicz procuralore consistorii Olo-
mucensis generali, Oloniucensis diocesis, testibus ad premissa vocatis specialiter et rogatis.
Et ego Conradus olim Johannis de Tesschin ciericus Wratislav. diocesis publicus etc.
notarius etc.
(Orig. Perg. aii Perg. Streifen h. Sig. iin fiirsterzb. Areliive in Kremsier.)
490.
Bertin 13. October 1398.
Tlarkgraf Jodok bestattigt den Stadten Berlin und Koln den Pfandbesitz des Zolles
zu Kopenick.
(Riedel Cod. Brand. A., XII. p. 11.)
491.
Dobes coii Meziric, Wil/telm ruii Luceti etc. eiitsc/ieideti, welc/ie T/ieile der Burcj Jaispitz
je den Briiderii Jo/iaiin. Petr, Sigmund und Andreas ron Jaispitz> zufallen sollen.
Dt. Jaispitz- 14. October 1398.
«la Dobes z Mezirici, j^ Viiem z Liicek, a j^ llynek z Jevisovic, a yA Jan z Lomp-
nice a ji^ Lidvfk z Bukoviny a j^ Jan Strizovec z Ruxsleina (sic), vyzniivjimy timto lislem
obecne vsem, kto^ jej uzri, slysi nebo budii cisti : ze jsmy ucinili dil a smiiivu mezi uroze-
nymi pMtali (sic) nasimi, bratry z Jevisovic vlastnimi, lo jest mezi Janem a Petrem
a Zikmundem a Ondfejem. o jejich puol hradu v Jevisovicfch i o predni i o zadni pred-
hradi. Najprv^, tak ta vsechna vrata i vsichni mostov^, jakoz ot starad^vna byly svobodny
mezi nimi, ty jeste maji svobodny b^ti jednomu jakozto druhemu lem svrchupsanym bralnim
a ii^dn^' jeden druh^ho nemA hinrovati (sic), ne^ aby kaidy* svii polfebu dal dolov i nahoru.
A tak6, Jan md clvrt^' dil dati vsi hradsk^ potfeby i zlravy i odevu veznfmu, vralnemu
i hlasn^^m dolud, dokavad by sc jinf bratfi nerozdelili o oslatek hradu. A druh6, ze ti
svrchupsanf bratff nemajf toho hradu izjidny sv^ho dflu prodiivati ani zaslavovati, ani
i^^dnym cinem odlucovati jeden bez druheho v6le, nez tak: udiilo-li by se, ze by ktery
z nich nemohl sv^ho dfiu zachovati, tcn ma zn^sti na druh^ hratry po starsfch a mii jemu
d^ti puol roka napfed vedeti: chlel-ii by tcn u neho kiipili. mii jemu zaplatiti tak, Jakzby
436
nalezli jeho starsi prilele jeden nebo dva, kler^z by onl sobe zvolili. Fakli by ti braln
jeden u druh^ho izadn^' nechlel kiipiti. tehdy ten. kter^z by prodati chtel, m^ zn^sti na
urozen«5ho Jindficha z Jevisovic. sv6ho str^xe, a ten ni^ v lez mire zaplatiti, jakoz svrchu
psano jest. Pakli by pan Jindrich nechlel neb nemohl. ale maji zn^sti na urozen«5ho Hynka,
bratra jeho, z Jevisovic v lez mire jako dr^ve. Pakli by ti vsichni nechteli neb nemohli.
ale len, ktoz by prodati chtel, m^ prodali, komuz chce. A take, uddlo-li by se, ze by ti
svrchupsani bratfi oc se vadili neb krikovali (sic), bud' oc kolivek bufF, tehdy inhed maji
pokoj mili a nic sobe nepfekS^eti, nez maji sobe voliti pfilele neb dva, klefiz by se jim
zdali a li je uslysic, coz ti k^zi. maji s obii slranii na tom dosti miti. A tak6 veie, ta m^
tak b^ti ve spolce vsem ctyfem bratr()m jednomu jako druh^mu. A kapla, ta m& svobodn^
b^li jednomu jako druh^mu. A my Jan a Petr z Jevisovic bratfi slibujem pode cti a pod
verii to vse zdrieti, jakoz jest svrchu ps^no. A pro lepsi jistotu sve vlaslni peceli pfi-
vesili smy k tomulo listu a prosili smy urozenych pinov df^ve svrchupsan^ch, aby sve
peceti pfivesili k tomuto lislu podle nas na svedomi. Jezto isic) jest dan v Jevisovicich
lela od narozeni boziho po lisic po Ifech slech v devadesat^m v osmem lele, v pondeli
pfed svalym Havlem, jezto vcile pfijili md tohoto I6la.
Am oberen Rande der Urkunde steht von derselbeu Hand gesclniebeu :
A tak^ doslalo se panu Janovi dil clvrtt od zadnibo mostku az na poli domu. na
pfic mefic, a dolniho pfedhradi nasi polovice prav^ povolovice (sic).
(Orig. Perg. 8 h. Sig. abgerissen im Briinncr Franzensmuseum.)
492.
Testament des Smil von Slernberg. Dt. Hovhstein 23. Ortoher 1398.
\ e jme buozi amen. Ja Smil ze Sternberka, odjinud z Hochstaina. vyzn^vam timto
lislem vsem. jezto len list cisli, slyseti nebo videti budii : ez s mym dobrym rozmyslenim
a s dobru pameli rozkazuji tylo veci popsane v tomto listu, ac mne mil^ buoh neuchovd :
najprve Michalkovi seslfenci Beranovu 50 hfiven k lomu olt^fi, jezto jsem ucinil sv. Kra-
iovny u sv. Kunhunly na prav^ ruce vzchazejice do kostela. Tak6 do klastera fecen^ho
Krasikov 50 hfiven, a tu chci odpociniiti a docekati buoWho sudu. Knezi Jakubovi kaplanu
ni^mu 4 hfivny, knezi Nickovi farafovi 3 Iifivny. Purkrabi Bcranovi 100 hfiven na tom
fojlstvi v Silperku, jakoz na to lisly ma; Filipovi 3 hfivny, Pfibikovi 8 hfiven, Bla^kovi
4 hfivny. Ciislavovi 6 hfiven, Zibfidovi tJ hfiven, ZSbnvi 4 hfivny, Mikul^sovi dve hfivne,
Frizovi fecen^mu Mates 4 hfivny. Jirglovi Friz dve hfivne. Muskovcovi 3 hfivny, Chfap-
kovi 4 lifivny, Janovi Hrstka 3 hfivny, Krajsovi dve hiivne. Smilovi z Krhova hfivnu,
Pelfikovi Slachovu puol druh«5 bfivny, Franclovi Polaku hfivnu. Ilaunskovi Polaku, jezlo
V Silperku jest, puol druh^ bfivny. Nickovi pi.slcovi 3 hfivny, Suikovi puol druh^ hfivny,
Ryskovi hfivnu, Adamkovi dve hfivne, Malesovi klfcnikovi dve hfivne, Pelfikovi maslaldfovi
dve hfi\ ne. Milotc s V^vru hfivnu, bralru Janovi s Vaclavem hfivnu. Hanzlovi s Trnikem
437
hrivnii. hliSsnvm. jezto na hrade hliisaji. 3 hfivny, devce fecen^ Anka. jeilo pefe na hrad.
hfivnii. Svachne puoi hfivny: 10 hfiven, aby me k hrobu pripravili. A ly vsecky svrchu
psane penize maji vydali stryci moji, pan Zdenek a pan Jesek. Beranovi purkrabi memu.
podl(5 tech limluv, jako se staly mo/.i n^mi. A kdyz ty penize liplne vydadi, tehdy jim raa
hradu postiipili. a s hradem nvA nechati helmov, plalov, pusek. A coz jest od spize na
hrade a od nabytku ode vseho svrchniho, od postele, i od jin^ho salstvi, i od odeni. i od
koni, i ode vseho odeniho ssuleho, i ode vseho f^du panosskeho, i ode vseho svrchniho
nabytku na hrade i v dvofich, burf jmenovan6 nebo nejmenovane, aby to Beran purkrabi
vzal sobe. A kdyz ly veci stryci moji vyplni, tehdy maji purkrabi a tovafisom slibili
a zajistiti. aby purkrahi a lovafise propustili beze vsech zmatk6v a beze vsi zle Isli, aby
se brali. kde by sve lepsi videli. a take jej klejtovali a provod dali ; a to vsecko. aby lo
slryci moji ucinili dobrii starii verii. A pakli by stryci inoji Zdenek a Jesek a synove jich.
k tomuto ke vsemu svrchu psan^mu nechleli pfisliipiti, lehdy purkrabi Beran se vsemi
tovafisi, coz by jich podl«5 sebe mel, (Petrovi a Havrankovi kuchafom 3 hfivny [sic] ) mA
se osvedcili markrabi Prokopovi pdnu memu a haupman6m Moravske zeme. i podle toho
Ysem pancim i meslom, ze dfivefeceni slr^^ci moji nechleji k tomu pfistiipiti, a maji toho
hledati. kloz by jim lyto svrchu psan^ veci vyplnil: a kloz jim vyplni podle tohoto listu
a podle jich vole, tehdy maji jeniu hradu postiipiti, a proti str|c6m m;^'m nemd Beran
purkrabi ani tovafisi nicim vinni b^li, neb jest to m6 pfik^zani. (Kuchticovi a pasl^fovi
hfivnu.) A tomuto listu na polvrzeni a na vetsi jistost jii dfive fecen-^ Smil s dobr^m
rozmyslem a s dobrii pameli svii pecel k tomuto listu pfivesuji. a lake pfiprosuji poceslnSch
muzov Mikulase Mraza, haupmana z Mirova. Olomiick^ho biskupa bralra : podl^ toho Vilka
feceneho Sipik. purkrabi z Zabfeba, Pesika z Krumpacha: jimzto jest svedomo o tomlo
o vsem 0 m^m rozkazani. neb jsem jich k tomu byl pfivolal. jako^ to oni sarai vyznaji:
a prosil jsem jich, aby sv6 peceti podle mne pfivesili, tomulo vsemu, coz v tomto listu
napsSno jest. na potvrzeni a na svedomi a na jistost. Dtin na Hohslaine. I^la od boziho
narozeui lisic Iri sla devadesal<5ho osmeho, lu stfedu po svalych jeden^cle lisic devic.
(Peceti ctyfi visnte neporusen^.)
(Archiv (-. I. p. 141.)
4»3.
Zdciiek, Juhuiiii, Alhert etc. roii Steriibcry ulierijclx'ii dein Klosfcr iii hraxikor iiach dciii
Testameide des Smil roii Steriihcrfj 50 Mark Prager Groschen, damit fUr dessen Seelen-
heil ein feierliches Annicersar ahf/ehalten werde. Dt. Hohenstadt 3. Nocember 139S.
]\os Sdenco el Johannes fratres germani de Sternberg^, dicti in Lukow, Alberlus
nalus domini Sdenconis predicli legilinuis ejusdem lituli. Mattheus et Albertus fratres ulerini
nali predicti doniini Johannis legitimi ejusdcm tituli, ad universorum nnticiam presentes
volumus pervenire. quod nobiiis Smilo pie mcmorie quondam de Slernberj»;, dictus in Hohen-
438
stayn, palruus noster mnltum carissimus. cupiens examen tiisfricti judicis bonis operibus
niulcere, licet egrotus corpore. tamen sana mente composque racionis in ullinia voluntate,
ubi omnia teslamenla robur oblinent et firmitalem. illarum trecentarum marcarum grossorum
pragensium denariorum moravici numeri et paoamenli. quas pro lestamenlo suo dumtaxat
post mortem ipsius distribui hinc inde mandavit. prout in litera originaii super eodem
testamento, ad nutum predicli domini Smilonis confecta, de verbo ad verbum clarius con-
tinetur, ad quam idonei viri videlicet Nicolaus dictus Mraz capitaneus castri Meraw, Wilko
dictus Supik burgravius in Zabrech. et Pessico de Cnimpach in leslimonium iuijus legacionis
sua sig-illa appenderunt, prefatus dominus Smiio in suorum remedium peccaminum et anime
sue ac suorum progenitorum in salutem, cenobio in Crasikowf ac toto conventui fratrum
ordinis sancti Auguslini in verum, legitimum et perpeluum teslamenlum quinquaginta marcas
grossorum predicli numeri donavit legavit et assignavit. Nos vero prefati Sdcnco et Johannes
natis noslris cum una pensantes hanc donacioneni, legacionem et assignacionem juxta prefate
litere tenorem fore congruam et equalem, imo et justam, et ne viderelur in premissa dona-
cione legacione ac assignacione in aliqua parte per nos defraudari, sed ut rata grata et
firma existat, ad eandem donacionem legacionem et assignacionem nostrum plenum dedimus
presentibus, damus et concedimus consensum pariterque et assensum, taliter, quod pro prefatis
quinquaginta marcis grossorum prefato cenobio ac ejus conventui in Crasikow in villa in
parte noslra predicte ville, que vocatur Zytna, in hominibus seu in incolis residenlibus ab
uno fine inchoantes et recto tramite procedentes usque ad ullimum bominem residentem,
conquirentes in eadem parte quinque marcas grossorum perpelui annui census pro anima
prefati domini Smilonis elfective demonstranuis. cum omni jure ac ulililalibus et dominio pleno
dempta solum gubernacione predictarum incolarum. quam pro nobis et heredibus nostris in
perpeluum reservamus ; quem quidem censum videlicet et quinque marcas grossorum, ut
preferlur. infra spacium Irium annorum, a data presencium inclusive compulando, una cum
prefatis incolis, ut premittitur, dum Olomucz concilium dominorum fuerit celebratum, et la-
bule terre fuerint aperte, absque onini fraude toto nisii nostro volumus insudare. ut tabulis
terre inserantur. In casu, si hoc idem efficere valeremus nullo modo, exlunc in expiracione
trium annorum, a dala presencium inclusive compulando. prefato cenobio ac ejus conventui
debemus et promittimus noslra bona fide sincera absqnc dolo prenolalas quinquaginta marcas
grossorum sine fraude ac conlradiccione dare ac pcrsolvere pecnniis in paralis; quod si
non fecerimus, quod tamen absit, exlunc fati cenobii convenlui dainus et conccdimus omni-
modam potestafem, prediclas quinquaginta marcas grossoruni. ul preferlur, per senlencias
monicionum infra novem dies in nobis repetendi ac invesligandi nos, iit ad premissa per
hoc ad exequendum compellanl. Si tunc ob hoc senlenciis exaccioniim nos conlingat involvi,
ea racione in prenolalos fratres promittimus noslram irain d('i(>rn' nullomodo, sed verius
ariirmare, quia erga nos in ea re justi fore dinoscuntnr. In casii. si prenominatas quinqua-
ginfa marcas grossorum in expiracione trium annorniii, ul prcmillitnr, non persolveremiis,
(|n()cnnque modo hoc idem eveniret, si tiinc conventus frnlrnm dicti cenobii volunlarie
annuerit, ut prescriplas quin(|uaginta marcas grossorniu ullerius ad nos retiuere debeamus.
439
extiinc (licli Iralres loliisqne conventus predicti cenohii prenominatos incolas in omni jure et
niodo. ut superius est expressatum. debent tenere et omnino possidere nullo obslante im-
pedimento. et nos medio tempore illam viam pollicemur fide nostra bona sine fraude inquirere
ac investiffare. ut prefafa hona ipsi conventui fratrum dicli cenobii tabulis terre inserantur.
In casu. si nuilo modo nostrum oplatiim valeremus effeclum mancipare, extunc promiltimus
iteratis vicibus nostra fide sincera sepefatis fratribus prescriptas quinquaginta niarcas g-rossoruai
eo modo. ut premitlitur, dare ac persolvere semper pecuniis in paratis. Cum autem prefate
quinquaointa marce grossorum supranominalis fratribus dicti cenobii integraliter per nos
persolventur in peciiniis pnralis. tiinc prefala bona cum incolis in omni jure et forma, prout
superius expressahir, ad nos et heredes noslros effective debent divolvi. Item condictum
est et ordinatum, quod prefali fralres dicli cenobii debent tenenturque singuiis annis sine
inlerinissione pro anima prescripli Smilonis in anniversario sue dcposicionis pro prelato
censu decencia servicia tam in vitriliis, quam in missarum solemniis debeant devote adornari :
dum vero anniversarius ipsius doinini Smilonis predicti peragetur, exlunc pro toto conventu
fralrum dicti cenobii communiter duas marcas grossorum prior, qui pro tunc fuerit, singulis
annis nullo modo hoc idem ohmitlendo dividere dehet et omnino tenelur, ea racione, ut eo
fervencius dicti fratres oracionihus insistant pro predicti domini Smilonis anima deuin omni-
potentem ac ejus piam genitricem gloriosam virginem Mariam cernue in perpetuum implorent.
In quorum evidens testimonium et firmius robur nostra sigilla de certa nostra sciencia una
cum sigillis idoneorum virorum, videlicet Borssiconis de Czihowicz et Mixiconis de Millczan
nostrorum fidelium ad hoc specialiler vocatorum et rogatorum presentihus sunt appensa.
Datum el actum in civilate sub caslro Hohenstayn dominica proxima post festuin omnium
sanclorum. anno domini millesimo trecentesimo nonagesimo octavo.
^(.)rig. im Archivc dos Stiftes s. 'riiomus iu Altbriinn.)
494.
K. Wenzel IV. verpfandet deiu Markgrdfen Frokoi» die Seldosser iiud Stddte Bez-dez,
Weisswasser etc. iiiit aller Ziibehor uiii 10.000 Scliock Prafier Grosckeii. Dt. Bettlern
5. Norember 13!)H.
W ir Wenczlaw von gotes gnaden Romischer kunig zu allen zeilen merer des
reichs und kunig zu Beheim, bekennen und tun kunt offenlichen mil diesem brive allcii den.
die in sehen oder horen lesen, das wir diirch siiiiderlicher lihe iind freunlschaft willen und
ouch gnemer dinste und treuen, die wir an deiii hochgebornen Procopen marggrafen zu Merhern,
unserm liheii veller und fursten genzlichen erkant und erfunden haben, iiiid uns noch
er/.eigen und liin sol in kunftigen zeiten, und haben dorumb im und seinen leibeserben,
mit wolbedacliteiii mule. gutem rate und rechter wissen die nachge^chriben slosse und
vesten. init namen das slosse Bezdyez. mit der Stat Weyssenwasser und den merkten
Dosca und Siicha, mit allen andern merklen. dorffern, wisen, mil den forstrechten und
440
gejagden in den welden, iind was er holzes zu seiner notdurfl zu bauen und brennen bedarf,
doch das er doruss nicht vorkaufTe, und mit aller herschaft und zugehorungen, usgenoraen
alieine alle teiche, die dorzu gehoren. darinne er vischen niage zu seinem tische. wenn er
leiplich selber do ist. Item das hause Potenstein mit dein markt Kostelecz und allen dorfFern
und aller herschaft, wisen, wassern. teichen und zugehorungen. Item das hause Albrechticz
mit aller herschaft, dorfFern teichen, wassern, wisen und mit dem forstrechte, als das andere
herren von uns innegehabt haben, und mit allen andern zugehorungen, doch aiso, das er
die welde, die gen Albrechlicz gehoren. nicht vorkauffen moge; doch so mag er holz us
denselben welden hauen und wegfuren zu bauen und zu brennen, noch seiner notdurft, —
vorsezet und vorpfendet, vorsezen und vorpfenden in die in kraft dicz brives und kuniglicher
mecht zu Beheim, also, das sie die in pfandesweize umb zehen tausent shok grossen Prager
munze innehaben, besiczen und der geniessen sollen und mogen, als wir selber, in sulcher
masse. das dieselben heuser, slosse und sfete uns olTen sein sollen zu allen unsern krigen und
allen andern unsern notdurften, wider allermeniclichen. Wer aber sache, das der egenant unser
vetter marggraf Procop abginge an eliche leibeserben, so sollen die egenant slosse, stete und
herschaft lediclichen wider an uns und die kron zu Beheim gefallen. Wer aber sache, das
wir oder unsere erben dieselben slosse widerhaben wolten, so sullen wir demseiben marggraf
Procopen und seinen leibeserben, ab er die hette, zehen tausenl schock richten und bezalen ;
und so wir das getan haben, so sullen sie uns die egenanten slosse und stete mit aller
herschaft und zugehorungen lediclichen widerkeren an alies geverde und argelist. Und das
alles zu haiden. soilen die burggrafen sweren, als offe er und sein erben die uf die egenanten
slosse und stet seczet, das uns die also gewartende sein, als der brive dovor lautel. Mit
urkunt dicz brives vorsigelt mit unserr kuniglichen Maiestat insigel. Geben zun Beltlern nach
Cristes geburt dreizenhundert jare und dornoch in dem acht und neunzigistem jaren, des
dinstages nach aller Heiligen tage, unser reiche des Behemischen in dem sechs und
dreissigistem und des Romischen in dein drei und zweinzigistem jiiren.
(Auf der Plicatur: Ad mandatum domini regis Franciscua canonicus Pragensis. — In
dorso: R. Johannes de Bamberg. — Orig. Perg. li. Sig. abgerissen im k. k. geh. Staats-
Archive iu Wien.)
495.
Markgraf Prokop ron Mahren verpflichtet sich. die ihm um 10.000 Schock Groschen
rerpfandeten Bnrf/en und Stadte Bezdez, Weisswasser etc. dem Konige Wenzel und
seinen .\achkommen zu ubergeben, sobald ihm die Pfandsumme ausbez-ahlt wiirde.
Dt. Bettlern 5. Novemher 1398.
H' ir Procoj) von gotes (gnaden) markraf zu Merhern. Bekennen iind tun kunt ofTen-
lichen mit diesem brive allen den, die in sehen oder horen iesen. das der allerdurch-
luchtigister furste und herre herr Wencziaw Romischer kunig, zu allen zeiten nierer des
441
reichs und kunig zu Bebeim. iinser iiber gnediger herre, uns die slosse und slete Bezdiezie.
Weissenwasser. Potensfein und Albrechticz mit merkten. dorfFern und allen zngehorung-en
uns und unsern erben unib zehenlausen scbok pragisser grossen verseczet und verphendet
hal. alls das sein hrif, die er uns darubcr geben hal. eigenllichen usweisen. Dovon so
globen wir dem egenannten kunig Wenczlawen, seinen erben und nochkomen. kunio-en zu
Beheim. in gjuten treuen an geverde, das wir in mit denselben slossen und steten gewartend
sein sullen und vvollen und in die offen (sein) zu allen iren krigen und nolurften wider
allermeniglicb. Und wer es sacben, das wir abgingen an elicbe leibes erben. so sullen die
egenannte slosse, stete und herschaft lediklichen wider an den egenannten unseren herren
kunig Wenczlaw, sein erben und nochkomen kunig und kron zu Beheim gevalien. Wer
aber sache, das der egnant kunig Wenczlaw oder sein erben dieselben slosse widerhaben
vvolten. so sollen sie uns oder unsern leibs erben. ab wir die hette. zehentausenl schok
grosser ricbten und bezalen. und so sie das getan haben, so sullen wir in die egenant
slosse und stete mit aller berschaft und zugehorungen lediklichen widerkeren an alls geverde
und argelist. Und das alles zu balden sullen die burggrafen sweren, alls oft wir und unser
erben die uf die egenanl slos und stete seczen. das die dem egenant kunig Wenczlaw
seinen erben und nocbkonien also gewartend sein, alls der Brif dovor lautet und o^escbriben
stet an geverde. Mil urkunt dicz brifes versigelt mit unserm anhangenden insigel. Geben
zu Belleren noch Cristi geburd dreizehn hundert jar und dornach in dera achlundneuziffislem
jare am nechsten dinstag noch allerbiligentage.
(Orig. Perg. h. Sig. im St. Wenzels-Archive in Prag.)
4»«.
Johanti. Bischof roi/ Olmiitz: gibt dem Jakes von Klattau das Dorf Vsechowitz z-ii Lehen.
Dt. Zebrdk 10. Norember 1398.
i\os Johannes elc. notumfacimus elc. Quod altendentes promptam et indefessam
lidelitatem famosi Jaxonis de Glathovia. consanquinei nostri karissimi, burgravii de Schaum-
burg etc. sibi curiam sitam ante civilalem nostram Cremsirensem in Wssecbovvicz nuncu-
patam cum agris etc, prout eandem olim .Marlinus. noster et ecclesie noslre predicte feodalis,
dum in humanis ageret, tenuit el more fcudi possedil, qui sine legitimis feudi heredibus
diem suum clausil extremum etc. ad nos velut dominum feudi prefate curie post mortera
Marlini antedicti feodalis nostri devolutam, conlulimus etc. ac presentibus in feudum et more
feudi damus conferimus habendam etc. per se et heredes suos ac eciam vendendam etc.
nostris et ecclesie nostre juribus semper salvis. lluius rei sunt testes famosi Jobannes dictus
Crawiehora de Nachod, Wilhelmus de Zap. Jacobus de Costelecz, de Tanpbeld, familiares
nostri fideles dilecti In quorum etc. Dalum in Mendico anno domini 3PCCC^ nonagcsimo
octavo. dominica proxima ante Martini die A. mensis decembris.
(Kremsierer Leheusquatern II. p. 132.)
56
442
407.
Markgraf Jodok rerleihi dem Heinrich ron Neuhaus das freie Teslirungsrecht.
Dt. Berlin 23. iSovember 1398.
Jodocus dei gracia marchio Brandembnrgensis, sacri Romani iniperii archicamerariiis.
marchio et dominus Moravie, nobili viro domino Heinrico de Novadomo, alias de Hradec,
valido nobis sincere dilecto. favoris nostri beneficium cum amore. Nobilis et sincere dilecte.
Ul affeclus nostri amorem, quo te sinceris favoribus prosequimur, possis efficacius in luis
desideriis experiri. tibi de benio-na nostra gracia concedimus et vigore presencium animo
deliberato. voluntate libera ac de certa nostra sciencia indulgemus, quod omnia bona tua.
que in marchionatu nostro 3Ioravie dinosceris hereditario optinere titulo, possis dare. cui-
cumque voles, seu cui placeret legare. sauitate tui corporis, vel eciam quandocumque
contiirerit in extremis. Presencium sub nostri sigilli appensione testimonio litterarum. Datuni
in Berlvn sabbato proximo ante festum sancte Katherine, anno domini miliesimo trecente-
simo nonagesimo octavo.
Ad mandaluni domini marchionis Heinricus de Spilner.
(Orig. Perg. h. Sig. im Archive zu Neuhaus.)
498.
Alstk, Pfarrer in Alt-Rausnitz-, bekennt. dass er dem Stefan. Canonicus in BrUnn. rierzig
ungarische Goldgulden schuldig sei. Dt. 30. JSorember 139S.
Cvonstitutus personaliter coram nobis Johanne Kbel, officiali Prag.. et aclis nostris
obligatoriis dominus Alssyko. plebanus ecclesie in Antiqua Raussans, Olomuc. dioc, non
compulsus, nec coactus, sed sponte et libere confessus est et recognovit, se nomine ecclesie
sue predicte teneri et debitorie obligari in quadraginta duobus florenis ungaricalibus auri
boni el legalis ponderis, honorabili viro domino Slephano. canonico ecclesie Brunensis eius-
dem dioc. : in quibus quidem florenis prefatus dominus Alssyko plebanus dictam ecclesiam
suam et fructus ecclesie sue predicle eidem domino Stephano canonico obligavit percipiendum
usque ad summam florenorum predictorum. Acia sunt hec anno domini M°CCCLXXXXVin
die ultima mensis Novembris. presentibus Andrea. canonico Brunensi. Georgio de Chlumecz
et Pelro de Solopysk clientibus.
(Aus dem Lib. Oblig. II. 12. f. 222 im Prager Met. Cap.-Archive.)
490.
Tangermiinde 13. December 1398.
iflarkgraf Jodok beslattifft der Gattin des Biirgers Hermann Garz in Salzwedel ein
Leibgeding in den Dorfern Riefz uiid Bruck.
(Riedel C.,d. Brand. A., XIV. p. 200.)
443
500.
Das Klosler Fuliiek schliesst mit dem Kloster Pustimer Coiifrateriiitut. Dt. Fuluek
13. December 1398.
In dei nomino amen. Quoniam secundnm apostolum omnes unum corpus simus in
Christo, debemus caritatis operibus intendere ferventer. ne scindamur ab huius corporis
unitate, que ecclesiam magis illis faciunl necessario, qui iam extra statum merendi positi
transeuncium penarum subduntur rigori. Proinde ergo nobis fratri Johanni, preposilo mona-
sterii sancte et individue trinitatis canonicorum regularium in Fulnek. ordinis beali Augustini,
Oiomucensis dyocesis et fralribus nostris utile et salubre visum fuit. quod pro nostri necnon
Pustymyer, monasterii eiusdem dyocesis, preteritarum, presencium el futurarum (sic) sororibus
defunctis suffragia in missis, psalmis et oracionibiis sanctis fierent, qualenus eedem sorores
gracia dei opitulante ad curie celeslis gaudia celerius pervenirent. De fralrum itaque
noslroruni necnon devote religiosilatis domine Judcze. abbatisse monasterii prenominati et
conventus ipsius connivencia el cousensu in domino inler nos fraternitate contracta decrevimus.
ul sorores professe unius vel plurium predicti monaslorii die obitus inlimalo psalmi consueti
scilicet „verba mea" el cetera in capilulo lectis. vigiliis in choro et in missa defunctorum
pro ipsius seu ipsarum animabus cantala. consequenter quilibet sacerdotum ipso vel alio die
leget unain missam. dyacoues vero subdyacones et accoliti unain quinquagenam psalmorum
et fralres conversi cenlum dominicas oracioues cum totidem ave Maria expiebunt. Insuper
addicientes eciani ex speciali gracia. quod cum obitus unius vel plurium sororum intimalus
nobis fuerit, Iriginta missas in communi peragemus: in die autem anniversario psalnii
predicti, vigilie minores et una lanluin missa sub nota sine comniendacione tenebunlur. nisi
tunc quis vellet missam specialem iegere. quod non iinprobamus sed laudainus. Item decre-
viraus addicienles ad premissa, ut parlicipes efliciamini in vita pariter et in morte missaruni.
oracionum. abstinenciarum, vigiliarum. elemosinarum oniniumque bonorum. que in domo
nostra sepe dicta per presentes et fuluros nostros divina dignabitur clemencia operari. In
premissorum omnium testimoniiim nostrum et conventus nostri sigilla presentibus sunt
appensa. Datuin el actuin in monasterio nostro Fulnecensi anno domini inillesimo CCC"
nonagesimo octavo, in die sancte Lucie virginis ac marliris gloriose.
(Orig. Perg. 2 an Perg. Streifeii li. sehr verletzte Sig. im fursterzb. Archive iu Kremsier.)
501.
Prag 23. December 1398.
.^larkgraf Prokop eroffnet den Sechsstadten. dass ihni als vom Konige eingesetzten
^obersten Verweser" vieie Klagen zukamen uber PlUnderungen und Verwuslungen, die
vom Schlosse Ronow, das in der Zittauer Vogtei gelegen ist, weit und breit verubt
56*
444
werden. Er fordert daher die Sechsstadte iind namentlich Zittau auf, das Schloss zu
belagern nnd falls sie es erobern, zu ,,brechen und griindlich verstoren". —
Dt. Prag am Montage nach s. Thonias des Aposlels, anno domini 1398.
(Gedr. iii Carpzov Auiial. Fast. Zittaviensium I. p. 169.)
502.
Johann Bischof mn OlmUtz gestattet dem Olmutzer Canonicus Lacek von Kravdf, dass
er unbeschadet seines priesterlichen Standes die nach seinem Vater geerbten m Alttitschein
gehorigen Lehen mit seinem Bruder Vok besilz-en diirfe. Dt. Mirau 1398 s. d.
Johannes dei gracia episcopus Oloiuucensis notum facimus tenore presencium
universis. Quod honorabilis vir dominus Laczko de Crawar. canonicus Olomucensis, frater
noster carissimus, in noslra constitutus presencia proposuit, qualiter per bone memorie
nobilis quondam domini Wockonis de Crawar domini in Titczyn, patris sui mortem doniinium
Titczyn cum castris municionibiis villis prediis bonis censibus proventibus et utilitatibus
universis ad eum et ad nobilem fratrem suuin dominum Wockonem de Crawar sit legitime
iure hereditario devolulum. Cumque inter dicta bona sic devoluta quedam sint feudalia et
a nobis et ecclesia nostra Olomucensi dependeant in feodum militare et ipse in sacerdotali
dignitate constitutus exislat; quapropter humiliter nobis et devote suppiicavit, quatenus sibi
de gracia speciali indulgere dignaremur. quod dicta feoda. ei conpetencia ex sucessione
paterna, habere tenere gubernare dare vendere resignare ex cerla nostra nostrorumque
successorum sciencia et voluntate, absque tamen preiudicio nostre ecclesie atque danipno,
licite vaieat pro sue libito volunlatis. ordine sacerdotali predicto non obslante. Nos igitur
rite considerantes legalilatem domini Laczkonis et racionahiles preces suas, eas admisimus
eisque nostrum consensum adhibemus per presentes tamquam feodi dominus, sibi sana
deliberacione prehabita de certa nostra sciencia indulgentes, ut dicta bona feudalia in quibus-
cunque eciam consislanl, habere tenere gubernare dare vendere resignare seu donare licite
possit et valeat, dignitale sacerdotali premissa non obstanle : salvis lamen iuribus et serviciis
nobis et ecclesie Olomucensi de eisdem bonis debitis et consuetis. Presencium sub appenso
sigillo nostro lestimonio literariim. Datiim 3Ieraw anno domini MCCC nonagesimo oclavo.
(Kremsierer Leliensquatern II. p. 1.34.)
503.
Hgnek von Racowitz rerkauft seinen Verwandten 1^/.^ Lakne in Hacowitz fiir fiinf Schock
Pragcr Groschen. Dt. 1398 s. l. et d.
i^overint universi, quod ego Hinco, quondam nalus Biiskonis de Raczowicz, maturo
prehabito consilio alterum niedium laneum mcorum agrorum ibidem in Raczowicz cum
445
ipsorutn areis, silvis. prafis, aliis perlinenciis universis ad dicluni alterum uiedium laneum
specfantibus, pro quinque scxaoenis grossorum, Pragensis pagamenti, houestis meis amicis
Anne relicfe quondam Hanconis, Wencesslao genero ipsius. Dyemote conthorali sue ibidem
in Raczowicz. ac singulis ipsorum heredibus. mihi ac omnibus meis successoribus in pre-
fafis bonis nihil reservando, addiciens. ut ipsi prefali emptores mei habeant plenariam
pofesfateni. dicla bona tamquam sua propria exponere locare vendere donare. aut in quos-
cumque suos usus convertere pro libilo sue voiuntalis. Insuper ego prefatus Hinco promitto
sub puritate fidei et honoris, fraude dolo quibuslibet proculmotis, dicfis meis empforibus
prefata bona exbrigare libertare ab impeticione, inquietacione, impedimento qualicumque
cuiuslibet hominis, nec non Judeorum. sine ipsorum quolibot dampno. juxta tamen comunem
disbrigacionis cursum in terra Moravie fieri solitum et consuetum. Nam si que in prefafis
bonis dicti emptores mei perciperent dampna ob negligenciam disbrigacionis inee per missas
nuncciorum legaciones aut quovismodo probabili, ex tunc do ipsis meis emptoribus plenariam
polestatem, eadem dampna conquirere repetere per se ipsos aut cuiuscumque czude officiales,
per eos ad hec requisitos, in omnibus meis bonis mobilibus et inmobilibus iam habitis el
iu futuro habituris, sine meo ac omnium meorum successorum impedimenlo. Si autem contra
prescripta aut unum eorum personaliter, aut per inferposifam nomine meo personam quid-
piam contrarii verbo aut faclo altemptaverim. quod absif. extunc me ofiero virtute presentis
scripti fide et honore privari. In cuius rei teslimonium et maioris roboris firmamentum
sigillum, videlicef meum et ad preces meas nobilis domini Johannis de Leuchtenburg et
domini in Wefhou presentibus est appensum. Dafum anno millesimo trecentesimo nona-
gesimo octavo.
(Orig. Perg. 2 li. Sig. in den altstandischen Acteu des malir. Landes-Archives.)
504.
Johann, Bischof ron Leitomtjsl, bckennl^ dass die ('ompensation des Zinses r.on 8 Huusern
in Laiidskron iind die Er/ieiierunc/ der Urknnde ddo. 1. Juni 1393 stattgefunden hube
am 7. Jrinner I3!)9.
Johannes dei et aposlolice sedis gracia episcopus Lulhomislensis etc. Acta est
prelacta translacio monasterii anno incarnacionis domini M°CCC*' nonagesimo IIP in festo
sancle ef individiie Trinilalis.'' — (Vid. n. 15.5.) Iluius aulem lilere innovacio alque oclo
domuncularum deposicio cum recompensacione census earum facla esl anno douiini MOCCC
nonagesimo nouo feria III post epiphaniam domini salvatoris In quorum omniuni premissorum
firmius robur et teslimonium sigilla domini episcopi et civitatis antedicle presenfibus
sunt appensa.
(/weite Zusatzklaiisel zur Url<undc n. 155.)
446
505.
Tangermiinde 10. Jdtmer 1399.
ifiarkgraf Jodok beslattigt die voii Vinzelberg.
(Riedel Cod. Brand. A., XXV. p. 289.)
506.
Erofftiuucj des Briinner Landrechtes nach dem 13. Janner 1399.
Anno domini millesimo CCC nonagesimo nono post octavas epiphanie domini
celebratnm est coUoquium dominorum presidentibus Erhardo de Cunstat camerario, Erhardo
de Skal czudario et Jescone terre notario, supremis, et presentibus nobilibus infrascriptis
Hinczone de Lypa, Jescone Puska de Cunstat, Henrico et Ulrico de Novadomo. Pelro de
Crawar alias de Plumnaw^, Wilhelmo de Pernslein. Hermannus de Novadomo, Albertus et
Marquardus de Sternberg, Alsso de Cunstat. Dobessio de Mezirziecz. Wancone de Bos-
kowicz, Wznatha Hecht de Rossicz, Wokone de Holnstain, Ulricus Hecht de Rossicz,
Johannes de Crawar alias de Crumpnaw. Jarossius, Alberlus et Malheus de Czimburg,
Wanko, Johannes et Benessius de Lompnicz, Jodocus, Sigismundus et Smylo de Lethowicz,
Wilhelmus de Luczka, et aliis pluribus terre baronibus terre judicio presidentibus.
(Tabulae terrge Mor. cuda? Brun. p. 228.)
507.
Eroffnung des OlmUlzer Landrechtes nach dem 13. Janner 1399.
i%nno domini millesimo CCC nonagesimo nono posl oclavas epiphanie celebratum
est colloquiorum (sic) dominorum presidentibus domino Jescone dicto Puska de Cunstat
camerario, Sulikone de Konycz Czudario, et Jescone nolario supremis, ac preseiitibus dominis
et baronibus infrascriplis videlicet Erhardo de Cunslath, Laczkone de Crawar, Sdencone et
Jescone fralribus de Sternberg alias de Lukow, Petro de Plumnaw, Henrico de Mezyrziecz,
Sigismundo et Smilone de Lethowicz, Wokone et Laczkone de Crawar alias de Tyczyn,
Wancone de Bozcowicz, Jarossio, Przedborio, Bernhardo et Malhussio de Czimburgh, Erhardo
de Luczan, et Cunykone de Draholuss.
(Tabul. terra; Mor. cuda? olom. p. 229.)
447
508.
Konig Wenzel IV. von Bohmen bewiUigt deni Olmutz-er Bischofe Johann in den bischdf-
lichen Stadten und Markteu Zolle und Ungelt zu hestimmen und einzuheben^ damit das
Bisthum ron den rielen erlittenen Schaden sich erhole. Dt. Prag 15. Jdnner 1399.
\% enceslaus dei gracia Romanorum rex semper auguslus et Bohemie rex. notuiii
facimus tenore presencium universis. Cum collapsum et danipnum notorium Olomucensis
ecclesie nobis et corone regni Bohemie tamquam palrono immediate subiecte accurata mente
revolvimus. dumque crebro desiderio fraugimur. qualiter eidem ecclesie nostro presidio
succerrere valeamus. inter cetera favoris nostri benevolenciam occurrunt nobis merila. per
que eadem ecclesia a suorum debitorum et collapsionis oneribus saltem aliqualiter valeat
relevari. Ideoque non per errorem aut improvide sed animo deliberato sano fidelium noslro-
rum accedente consilio et de certa nostra sciencia venerabili Joanni Olomucensi episcopo.
principi. consiliario nostro devoto dilecto, suis successoribus el eidem ecclesie Olomucensi
hanc fecimus graciam et facimus auctoritate regia Bohemie generosius per presentes. quod
ipsi per civitates et oppida eiusdem ecclesie Olomucensis thelonia et ungelta imponere valeant
atque possint, sicut ipsis et utilitati dicte Olomucensis ecclesic videbitur conveniencius
expedire. Mandamus igitur universis et singulis principibus ecclesiasticis et secularibus.
baronibus. nobilibus. niilitibus, clientibus, capitaneis. burggraviis, officialibus ceterisque nostris
regni nostri Bohemie subdilis et fidelibus firmiter et districte, quatenus prefatum Joannem
et successores suos Olomucenses episcopos in prefata nostra gracia non impediant nec
impediri permittant per quempiam. quin pocius aulhoritate noslra regia protegant. manii-
teneant et defendant. prout gravem indignacionem nostram et penam triginla marcarum auri
puri, quara qui secus atteraplare presumpscrit se noverit incursurum, voluerint arcius evitare,
cuius medietatem erario nostro seu fisco nostro. residuam vero partem dictorum episcopi
et ecclesie tociens. quociens conlrafaclum fuerit. decernimus usibus applicari. Presencium
sub regie nostre maiestatis sigillo testimonio literarum. Da'uin Frage anno domini millesimo
trecentesimo nonagesimo nono, die quinla decima Januarii. regnorum nostrorum anno Bohe-
niie Irigesimo sexto, Romanoruni vigesimo tercio.
(Aus einem vom Olmiitzer Stadtrathe ddo. 7. August 1615 ausgefertigten Vidimus im
fiirsterzb. Archive zu Kremsier, wo auch ein deutsches Original dieser Urkunde vorhanden ist.)
509.
Heralt ron Kunstat erklurt. dass er das deni Karthduserkloster cerkaufte, aber bisher
in die Landtafel nicht eingelegte Gut Lucantj beim nuchsteu Landrechte einlegen wolle.
Dt. Olmutz 16. Janner 1399.
•J^ Ilerart z Kunstata, recenV z Lesnice, vyzniU^m limto lislem vsem. jez;lo jej
cisli anebo slyseli budii, i,e bohobojny muz knez Stefan. pfevor Karlusky v Dolanecb,
448
od sebe a od sv^lio konvenlu i tiidiz urozena pani Anna, nekdy pani Pelrova z Sternberka,
a urozeni pani Lacek z Kravaf, fecen| z Helfnstayna, a Petr z Kravaf. fecen^ z Plum-
lova, upominaH sii me rukojme, je^lo slibili za (z) pr^vu nekdy jim prodanej vsi nasej
Lucan, aby oni i ja tudiz lu jistii ves ve dsky jim vloziH a venne pravo, je^,lo jest na tej
vsi podle zemskeho obyceje vlozili a tu jistii ves Lucany ode vseho narceni vycistili, jakz
jsmy to slibili uciniti v sv^m Hstu, jezto jsmy za zprAvu daH. Tu sem j^ napfedi-ecen^
Herart napfedfecen^ho vena bez svej veHkej skody nemohl o tomto nynejsim senmu
vyloziti z desk a svii zenu pfevt^sti na jine cisl^ zbo^i, jakz sem to jmel uciniti sv^mi
rukojmemi na prvnim senmu, jezto o svickach byl, a to znam, ze to ne jimi nez mnu
a m^mi rukojmemi schiizalo, i.e to veno vylozeno z desk neni. A protoz ']& napfedfecen^
Herart, prvni dluznik, slibuji to verne a pevne dr^eti a plniti, jakz sem se zapsal na sv6m
listu sv^mi rukojmemi, je^to sem dal na zprdvu, abychom to vsecko plnili na prv^m senmu,
co^ jsmy slibiH na lom jisl^m zpr^vn^m lishi, beze Isti a beze vseho prodleni a beze vsf
skody pfevora a konvenlu jeho napfedfecen^ho kliislera, Kartiisk^ho zakona, v Dolanech.
A to se diilo pfed panem Jeskem fecen^ho (sic) Puska z Kunstata najvyssim komornikem
Olomiickeho lifadu, pfed panem Sulikem z Konice sudim tudyz v Olomiici a pfed knezem
Jeskem zemskym pisafem a pfed mnohymi dobrymi, jimzlo jesl osvedsov^no tudyz v Olo-
nuici. A na to (sic) svedomi j-a napfedfecen^' Herart z Lesnice, a my Bocek z Kunstata
fecen| z Lesnice, Soben z Boronice (?) a Benes z Chudobina pfivesili smy sv6 peceti
tomuto lislu. Dan v Olomiici ve ctvrlek v ten pfed svalfm Antoninem, \6l& od narozeni
boziho po tisic po tfech stech devades^t^ho devJil^ho.
(Oiig. Perg. 4 hang. Sig. in den Acten des Olm. Karthauserklosters lit. E., n. 5 im
mahr. Laudes-Archive.)
510.
Berhn 18. Jdnner 1399.
Befehl des Markgrafen Jodok an den Zollner zu Oderberg, von den Brietzenern
keinen Zoll zu nehmen.
(Riedel Cod. Braud. A., IX. 393.)
511.
Berliu 19. Jnnner 1399.
Des Markorafen Jodok Lehenserneuerung- iiber das Schulzenamt in der Neustadl-
B."andenburg fiir Klaus Bauch und dessen Sohne.
(Riedel Cod. Brand. A., IX. 78.)
449
51:2.
Berliu 20. Jaiiner 1399.
Iflarkoraf Jodok beslaltigt die Stadt Fraiikfiirt.
(Riedel Cod. BrMiul. A., XXIII. 13t5.)
5 1 3.
Bcrlm 20. Junner 1399.
Iflarkgraf Jodok vereignet der Sladt Frankfiirl das Dorf Kiinersdorf.
(Riedel Cod. Brand. A , XXIII. 1.37.)
514.
Johann, Bischof von Olmiitz, gestattet, dass die rom Pfarrer iu Jesthoi-itz angekaufteii
Acker z-i/r Dotation der Pfarre geschlaijen werden. Datum Jestboi-itz 21. Jdnner 1399.
tJohannes ctc. notiimfacimiis elc. Qiiod de scitu, licencia et beneplacilo noslris
discretus vir dominus Jacobus plebanus ecclesie in Jestborzicz Luthomislensis diocesis, cuius
coliacio et iuspalroiialus ad nos dinoscuutur perlinere, cerlos agros videlicet unum quarlale
cum dimidio pro suis propriis et paratis pccuniis emit legilliine et comparavit, suppiicans
nobis, quatenus prenotatum quarlaie cuin dimidio agrorum iuxta alia ecclesie sue bona
iibertare ac libera facere de speciaii uoslra gracia dignaremur sub condicione et clausula
nostra subnotala. Videlicet quod censum cum eodem quarlali cum medio agrorum cadenleni
idem dominus Jacobus nobis et mense nostre in aliis cerlis agris quantilalis et valencie,
ut agri de quibus supra, agrum pro agro commulando, assignare el deputare tenealur et
deberet. Et qiiia predictus dominus Jacobus certos agros et suos et ecclesie sue, ne census
inense noslre uiinuantur aut decrescanl. nobis ad solucionem census noslri depiitavit et
assignavit, adeo quod inde dampnari non vidcmur, siipplicaciouibus ergo subincliuati huius-
modi quartale cuin medio per ipsuin dominum Jacobiim. ut premissum est, emptum el com-
paratum, ac unam casam novam per cundcui Jacobiini construclam, silam prope dotcm ipsius
et censuni dc huiusmodi casa pro nobis cadenlem sibi el ecclesie sue annexiiniis iucorpora-
vimus ac prcscntibus anueclimus et incorporamiis per eum et singiilos siios siicccssores
habenda. Harum clc. Daluin Jcslborzicz MCCCXCA IIII feria tercia post festuin sancloruin
Fabiani et Scbastiani.
(Kreiiisierev Lchciisiniaterii II. ji. 141.)
450
5 1 5.
Johann, Bischof con Olmiltz-. gestattet, dass Wenzel von Wolfsberg das Leibgeding seiner
Frati auf seinem Lehensbesitze in Chorin rersichere. Dt. Prag 21. .Jdnner 1399.
illy Jan z Bozi inilosti biskiip Oloinnck^ vyznSv^me timto iistem vsem, kto^ jej
uzri nebo iislysi ctiice, ze pfised pfed nas urozen^ V^clav z Volfberga odjinud z Packoya,
n^s a naseho koslela vernf man, s nasim povoleniin a s nasi dobrii voli p6l tfetiho sta
hfiven oros6v r^zu prazsk^ho a moravsk^ho poctu slovutn^ pani Elsce sv^ mil6 man^elce
a zbozi V Choryni, jezto na nasem a naseho kostela manstvi lezi a na tom kuse, je^to se
jemu doslal po rozdilu s svj^mi bratfimi obycejem manskym, na prav^' lebding zstiipil.
vzdal a ukazal. Pakli by tech p6l tfetiho sta hfiven na tom zbozi ve Choryni stihniiti
nemohla. tehdy ostatek cehozby tu v Choryni niiti nemohla, v Drazdove Lhole a v Kfine
Lhote tak^ na lom kuse, jezto se jeinu tudiz po rozdilu se sv^mi bratfiini dostal.
ji fak^z zstupil a uk^zal a prosil jest n^s jakozto najvyssiho p^na manstvi loho svrchu-
psan^ho zbozi, abychom my r^cili k tomu prvemenovan^mu lebdinku nasi viili d^ti, jeho
pdjciti a potvrditi jak^ se slusi na p^na mansk^ho. My znamenavse jeho prosbu rozumnii
a viru, jezto k n^m a k nasemu kostelu mel i in^, toho svrchupsaneho lebdinku t^ df^v-
fecen^ pani Elsce na tom zbozi svrchumenovanem, jakz se napfed pise, pfiili sme ji i
p6jcili, pfejem i pozicime i potvrzujem timto listem. A dali sme ji a divdme furmundy na
ten svrchupsan^' lebding urozen^ho pana Drslava ze Vsechovic a slovutn^ho Licka z Rusk^ho
nase a naseho kostela Olomnck^ho vern^ many. A na potvrzeni loho vseho svrchupsan^ho
pfivesih smy nasi pecet velsi k tomuto hstu, Jenz jest ddn v Praze l^ta ot narozeni Bo^iho
po tisic tfech slech devades^t devat^ho, den sval^ Netise drah6 panny.
(Aus dem Lehensquatern II. p. 62 im fursterzb. Archive in Kremsier.)
516.
Berlin 23. Janner 1399.
Iflarkgraf Jodok vereignet dein Georgenhospital zii Bernau das Dorf Utslorp.
(Riedel Cod. Braud. A., XXIV.' 3!t2.)
51?.
Berlin 25. Jdnner 1399.
^larkgraf Jodok bestiittigl die Stiidte Bcrliii iind Koln.
(H.ie(h-1 Cod. Mrand. Suppl. 253.)
4ol
Berli» 26. .launer 1399.
Lflarkgraf Jodok"s gerichtlichc Enlschcidiini; in Sachcn der Altsladl-Brandenburg
wider den Schulzen Rauch.
(Rieclel Cod. Bnind. A.. IX. 78.)
510.
Berlin 27. Janiier 1399.
iflarko;raf Jodok verpfandet dem Rathe der Stadt Spandau die Gerichte und den Zoll
von Holz und anderen Kaufmannswaren.
(Riedol Cod. Brand. A., XI. (58.)
530.
Berlin 4. Februar 1399.
iflarkgraf Jodok bestattijjt der Sladt Eberswalde die Zugestandnisse Waldemars
bezuglich der Strassenfahrt nnd ffestattel. von den durchfahrenden Fuhrwerken eine Abg^abe
zu erheben.
(Riedel Cod. Brand. A., XII. 316.)
531.
Berlin 20. Fehriiar 1399.
lllarkgraf Jodok geslattet den Ralhmannen zu Kopenick. bei der Aufleg-ung- von
Dienslen oder Abg^aben alle in ihrem Gerichlc mit Grundbesitz Angesessenen zur Beisteuer
heranzuziehen.
(Riedel Cod. Br.nnd. A.. XII. 11.)
523.
Prarj 21. Frbntar 1399.
Ilknnig Wenzel IV. beliehlt dcn Sladlen Luckau, Kalau und Golssen wegen der
mit deni Markgrafcn Jodok getrolfenen Einiiiung Abgeordnete nach Prag zu senden.
(Ricdel Cod. Brand. B./VI. 114.)
452
523.
Heinrich. Abt des Scliutteiihloslers iii Wien. hefieklt alleii Geisllicheii der Oliniitzer Diocese
gegen Pi-ibik ron Odlochowitz. Hniiptmanii, iind Hasek, Burggrafen in Littaii. Bohunek,
Burggrafen in Prerau u. s. w., icenn sie roii den Angriffen auf die Giiter der Olmiitzer
liirche nicht abstehen. die Excommunication uiid dus Interdicl zu verhangen.
Dt. Wien 4. Marz. 13<J9.
■ ■eiirJcus misoracione divina abbas monaslerii beate Marie virginis Scotorum in
AYienna, ordinis sancti Benedicli, Pataviensis diocesis, decrelorum doctor, judex et conser-
vator principalis jurium et privilegiorum unacum nonnullis nosiris in hac parte collegis
infrasciptis cum clausula „qualenus vos vel duo aut uuus veslrum per vos vel alium seu
alios", honorabilibus viris dominis decano et capilulo ecclesie Olomucensis ac clero civitatis
et diocesis Oiomucensis a sede apostolica specialiter depulatus, venerabilibus et religiosis
viris et dominis monasteriorum abbatibus, prepositis et prioribus necnon honorabilibus el
discretis viris ecclesiarum cathedralium et collegiatarum prepositis, decauis, archidiaconis,
scolasticis, prioribus, gardianis quorumcunque ordinum, capitolis, conventibus, canonicis,
vicariis, plebanis, viceplebanis, allaristis et labellionibus et aliis quibiiscunque per civitatem
et diocesim Olomucensem ac alias ubilibel constilulis, qui presenlibus fuerilis requisiti aut
fuerit requisitus. salulem in domino et mandalis noslris immo verius apostolicis firmiter
obedire. Noveritis, nos lilteras sanctissimi in Christo patris cl domini noslri domini Bonifacii
divina providencia pape noni sub vera eius buUa plumbea, in cordula canapi pendente,
more Roinane curie bullalas, non cancellalas, nou vicialas nec aliqua parle sui suspectas,
sed sanas et integras ac omni vicio ef suspicione carentes per venerabileni virum Gyselerum
Doberkam, decretonim doctorem, procuralorem seu sindicum honorabilium dominorum capituli
ecclesie Olomucensis, de cuius niandalo per inslruinenlum publicum manu, signo et sub-
scripcione discreti viri Conradi olim Johannis de Teschin, clerici Wratislaviensis diocesis,
scriplum et signatum nobis fuil facla plena lides, nobis presentalas cum debita reverencia rece-
pisse, quaruin tenor per oinnia sequitur et est lalis: „Bonifacius elc. Dl. Rome II kal. Maii
pontificatus anno quinto." (Vid. n. 191.) — Tenor vero aliarum literarum apostolicarum sequitur
per oninia in hec yerba : „Bonifacius etc. Dt. Rome kal. Octobris pontificatus anno quinto." (Vid.
n. 215.) — Post quarum quidem literarum aposlolicarum presenlacionem ut premittitur nobis
faclam procurator predictus noinine et vice dictorum doininorum capituli ipsius ecclesie Olomu-
censis nobis proposuit querulose, quod quidam Przybico de Odlochowicz capitaneus, et Hassko
purgravius in Lutovia, et Bohunho purgravius in Prerovia noinine et vice Ade Byes, capi-
tanei ibidein, de anno presenti nunc die domiuico Invocavil, qui fuit W\ mensis Februarii
ac feria secunda, tertia, quarta el quinla diebiis iinmediale scquenlibus, per suos nuncios et
literas ad hoc missas, que coram nobis sunt per dicluin procuratorem exhibite, postposito
timore divino proprieque temeritatis audacia miserunt ad nonnulla bona et villas, que ad
ipsam Oloinucenscm ecclesiam perlinent pleno jure, et iu quibus ipsi capitanei et purgravii
^ 453
nulliim jus liabere noscunlur. ni;indantes seriose honiinibus et incolis dictorum bonorum et
villarum. quod ipsis alimenta ministrarent el quod jndex el duo scabini de qualibet villa
veniret in Lutbaviam el in Preroviam et subderet se eis, et facerent eis obedienciam. quod
ipsi vellent se intromiltere de ipsis bonis. villis et hominibus, cum comminacione, quod si
non facerent, vellent eis auHerre. quidquid haberent et comburrere eorum bona et hoc ipsi
fecerunt tali sub colore. ut ipsi ac alii capitanei et pursravii in Nova Civitate. in Broda
Ungarieali. in Poherlicz ac in Bysencz, in Eywanczicz el in Ostroh et in Rabstayn prope
Snoymam, in Hradek alias iNovo Castro prope GewicAcam, Ussaw, in Rokitnicz necnon
eorum complices et adherentes eisdem consiliarii, receptatores et fautores, qui parati ad
predam. ut commedant inopes de terra et pauperes, et occasionem haberent invadendi et
occupandi bona, villas et possessiones ipsius ecclesie Olomucensis ac recipiendi census.
utilitates et fructus ab eisdeni necnon capiendi, pactandi et taxandi homines el incolas ipsius
Olomucensis ecclesie et jacendi in eisdem bonis, et gravandi homines in alimentis et expensis,
ipsani Olonuicenseni ecclesiam ac capilulum vicarios et ministros sua possessione pacifica
et quieta dictorum bonorum et villarum adversus deum et justiciani temere spoliando in
preiudicium ecclesiastice libertatis ac iniuriam dicloruni dominorum capituli, quam revo-
caverunt et estimaverunt et estimant ad duo millia marcarum grossorum pragensium moravici
numeri et pagamenti, immo pocius vellent de suo tamen dare, quam talem iniuriam sustinere,
sicut pridem et per plures annos et tempora fecerunt ipsi ecelesie Olomucensi, propter que
ipsa ecclesia stetit sine divino officio per unum inlegrum annum cum duobus mensibus, non
sine offensa divine maiestalis eo, quod minislri non habuerunt unde vivere. de quibus hodie
nec est ipsi ecclesie nec capitulo in aliquo satisfactum. Et quamvis ipsi domini capitulum
miserint ad dictos capitaneos et purgravios rogando ipsos diligenler, ut cessarenl a talibus,
que vergerent in prciudicium ecclesiastice libertatis et in magnum dampnum ipsius ecclesie
Olomucensis ac personarum, nam non solum destruerentur bona Olomucensis ecclesie per
ipsos sed eciam ipsoruni adversarios et inimicos, qui crederent hoc fieri in favorem ipsorum
el quod ipsi capitulum in hoc eis consenliret, tamen ipsi hoc facere non curaverunt, sed
dixerunt. quod vellent super sedere usque ad dominicam Letare proxime venturam, quia
usque ad illam treugas haberenl asserentes ad excusandum excusatores in pactis. quod
dominus corum. dominus Procopius marchio Moravie eis hoc mandasset, in quo mandato
plus deberent deum timere, quant in hoc offenderent iuste faciendo. Que omnia et singula
noloria sunl. publica et inanifesta in civitale cl diocesi Olomucensi el in locis vicinis.
Petitumque fuit cuin debila instancia nomiue et vice dictorum dominorum capiluli, ut, cum
talis violencia inconsuela in preiudicium Iransiret ecclesiaslice libertatis, el mullis in exemplum
perniciosum. ac in magnum dampnum, gravamen el iacluram ipsius Olomucensis ecclesie
quod iuxta mandatum apostoiicum nobis datum et commissum, cum res essel notoria et
manifesta, quod iudicialem indaginem non requireret et periculum esset in inora simpliciter
et de plano conlra lales presumptuosos, qui aiisu sacrilego non verculur invad(>re bona
ecclesie predicte Olomucensis procedere dignaremur ac ipsi capitulo siiper hiis de salubri
remedio providere. ul ipsi in pace viventes possent altissimum devocius exorare. Nos itaque
454 ^
Henriciis abbas et conservator siipradiclus, ciipientes ipsis niandalis apostolicis tirmiler
obedire et eadein exeqni, nt tenemur. et ne aliquid e.\ abrupto facere videremur, licel
omnia et singula premissa, proiit superius expressantur, sint publica. vera et inanifesta ac
adeo notoria rei evidencia. quod non possint aliqua tergiversacione ceiari: tamen nos de
eis per certas probaciones coram nobis factas informaverunt et quod certo cercius com-
perimiis ipsa omnia et singula fuisse, fore ac esse vera et notoria, ita quod nuUo modo
negari possunt nuilaque ulteriori summaria cognicione sive informacione egere dinoscuntur
taliaque fore, que et qualia iudicialem indaginem non requirunt. ipsainque rem non capere
dilacionem eo, quod periculum est in mora, sed celeritatem desiderare : pro eo vobis omnibus
dominis supradictis in virlute sancte obediencie et sub excommunicacionis pena, quam in
vos et quemlibet vestrum extunc prout exnunc et exnunc prout extunc ferimus in hiis
scriptis, trium tamen dierum monicione canonica preinissa, si noslris immo verius mandatis
apostoiicis non parueritis cuin efFectu. quatenus vos aut quilibet veslrum, qui presentibus
fiieritis reqiiisiti seu fuerit requisilus, nullus alium expectando vel se per aiium excusando,
accederent seu accedatis presenciam dictorum Przibiconis, Haskonis, Dobessii, Sobyehrd el
Wlasskonis in Luthovia, et Bohunkonis in Prerovia. et Ade Byes capitanei, et Henrici
inilitis de Bokytnicz, et Ade dicto (sic) Adasek purgraviorum ibidem, necnon aliorum
capilaneorum et purgraviorum in Nova Civilate, in Broda Ungaricali, in Poherlicz et in
Byesencz, in Ewanczicz, in Oslroh et in Rabstayn prope Snoymam et in Hradek alias
Novo Castro prope Gewicz, in Ussaw et Rokytnicz ac ipsis et aliorum quorumcunque
adherencium complicum, fautorum, i-ecepfatorum, cuiuscunque condicionis existant, si commode
fieret, alias publice in ecclesiis vestris, cum maior populi multitudo afluerit vel per affixionem
processuum nostrorum ad valvas ecclesiarum, ut ipsa monicio et mandatum nosfrum ad
eorum noticiam indubitatam possit pervenire et se non vaieant ignorancia excusare, canonice
moneatis eosdem in genere et qiios sciverifis in specie, ut prefertur, quos et nos presen-
tibus monemus, ut infra sex dies vestre monicioni proximos, quorum duos pro primo. duos
pro secundo, reliquos vero duos dies ipsis et eorum cuilibet pro canonica monicione et
fermino peremptorio presentibus prefigimus et assignamus, dictum mandatum, quod fecerunt
in bouis et villis ipsius Olomiicensis ecclesie adversus deuin el iusticiam, videlicet quod
honiines et incole dictorum bonorum et viliarum deberent eis facere obedienciam, prout se
actu iam de aliquibus iionis intromiserunt et comminacionem, quod velient eis aiilferre quod
liaberent et comburrere, revocent aut reyocari prociirent et ne peramplius talia mandata
facianf. neque se de hominibus et incolis dictorum bonorum et villariim ipsius Olomucensis
ecclesie per se vel per interpositas personas intromittant nec eciam ipsa bona invadant, seu
occupenl, aut homines ipsorum rebus suis spoliare, sive eos captivare, seu taxare, sive ab
eis aliqiiem censiim seu cxaccionem aut siibsidiiim recipere violenter. neqiie in bonis ipsorum
iaceanl, neque ipsos expensis vel alimenfis qiioqiiomodo gravare presiimanl. sed pocius
admitlanl eos in pace et libertate gaudere, siciit ali anliquo consueverunt, ei occupata bona
deocciipent et de eisdem cedant cuin effectu, alioquin si confra prcmissa mandata iinmo
veriiis aposloiica aliquid facere, agere vel attenipfare presiirnpserint non parentes nostris
455
niandalis. qiiod ahsit. extmic prout exnunc et exnunc prout exlunc in oinnes et singulos
supradictos capitaneos. puri>ravios eorumque complices, fautores. receplatores aut dantes eis
consiliuni. auxilium el iavorem. dicta monicione tamquam canonica previa. exconimunicacionis
sentenciaiu in liiis scriplis promulgamus, quod sic excommunicatos in vestris ecclesiis
singulis diebus dominicis et iestivis, pulsafis campanis et candelis accensis et demum
extinctis et in terra proiectis, publice coram plebe nuncietis seu nunciari faciatis. Et si
dictam excommunicacionis senlenciam per alios sex dies, dictos primos sex immediate
sequentes. sustinuerinl, aniiiio iiidurato mandatum nostrum inimo verius aposlolicum in i^oii-
temptum deducendo, extuiic omnein locum dictarum civitatis et diocesis Olomucensis. ubi
dicti invasores, raptores et spolialorcs domicilium habuerint aut ad ea venerint vel in eis
moram traxerint. et quamdiu ibi luerint. ct post ipsorum recessum per triduum exigente
eorum contumacia ecclesiastico interdicto subicimus. in quibus servetur et servari faciatis
ecclesiasticum interdictum sub penis et sentenciis superius expressalis, donec a nobis aliud
habueritis in mandatis. In quoruin omnium et singulorum testimonium premissorum presenles
literas seu presens publicum instriimentum. huiusmodi processum noslrum in se continentes
seu continens. per Johannem Sinderami notarium publicuiii infrascriptum. in huiusmodi causa
corain nobis scribam. scribi et publicari mandavimus noslrique sigilii iussimus appensione
muniri. Dalum et actum Wienne in dicto monasterio Scotorum sub anno a nativitate
domini millesimo Irecentesiino nonagesiino nono, die Marlis. quarla mensis Marcii. indiccioue
septima. hora terciarum vei qiiasi. pontilicatus sanctissimi in Chrislo patris et domini noslri
domini Bonifacii divina providencia pape noni anno decimo.
Et ego Johannes Synderami . . . publicus . . . nolariiis etc.
(Orig;. Poif!;. h. big. iibgerisseii iiii Olm. Capitel-Aichive.)
524.
Heinrich. Abt des Schottviildoslrrs iii Wieii, rerhaiiyt iiber deii Mnrhy/rafeii Prokop. die
Herzoge voii Ratibor iiiid Masocien uiid ihre Anhunger die E.vcominaiiication uiid das
Inlerdict. Dt. Wien i. Meirz 1399.
Keverendis in Christo patribus dominis Pragensis, Salc/.burgfensis, Gneznensis.
Strigoniensis et Magdeburgensis archiepiscopis, ac Pataviensis, Olomucensis, Luthomislensis.
Wratislaviensis. Myssnensis. Lubucensis, Poznoniensis, Cracoviensis, Wladyslaviensis et
Plocensis ecclesiaruni episcopis eorumque vicariis in spiritualibus et oflicialibiis. necnou
venerabilibus et religiosis et discretis viris dominis universis el singulis abbatibus prioribiis
prepositis decanis archidiaconis scolasticis Ihesaurariis cantoribus prelatis capitulis convenlibus
canonicis, vicariis perpetuis, plebanis rectoribus vicerectoribus capellanis altaristis et ceteris
beneliciatis moiiasteriorum, cathedralium collegiataruin el parochialium ecclesiarum archi-
diaconalum(|ue capellarum oraloriorum et altarium, oinnibusqiie aliis el singiilis decanis
ruralibiis, plebanis clericis labellioiiibus et notariis publicis quihuscunque. per provincias
456
civitales et dioceses Prag-eiisem Salczburgensem Gneznensem Strigonienscm Magdebiirgensem
Pafaviensem Olomucensem Luthomislensera Wratislaviensem Myssnensem Lubucensem Po-
znaniensem Plocensem Cracoviensem et Wladislaviensem et alias ubilibet constitutis et
cuilibet eorum Henricus, permissione divina abbas monasterii beate Marie virginis Scotorum
in Wienna, ordinis sancli Benedicti. Pataviensis diocesis. decretorum doctor, conservator et
judex principalis jurium et privilegiorum venerabilium virorum dominorum decani ef capiluli
ecclesie Olomucensis. cum aliis nostris in bac parte collegis cum illa ciausula : ..quatenus
vos vel duo aut unus vesfrum etc* a sede apostolica specialiter delegatus ef deputatus,
salutem in domino et mandafis nostris imo verius apostolicis firmiter obedire. Quia dierum
crescenfe malicia sicut vidimus mundum jugiler in deteriora projabi. sic hominum mentes
assueta depravante nequicia malis passira cumulum superaddi. Hinc est, quod exsecranda
tyrannorum temerifas heu in presenfi phis solifo ad ecclesiaslica manus suas sacrilegas
extendere non veretur et detestabili sua pernicie tanto profundius cum dampnabiliori audacia
in deteriora prolabilur. quanto ecclesias pacienciores in sustinendo ef desidiores conspicit
inimicicias propulsando. Summo opere igitur necessarium et oporfunum existit manibus de
pulvere excussis contra huiusmodi dampnosas tempestates vigilancius insurgere, ne ex
ecclesiarum segnicie aut lacilurnilate huiusmodi tanfa profervia. non refrenata, sua iniqua
sua (sic) continuacione nimium iuvalesccns jura et liberfates ad solum penifus dejiciat et
proslernaf, ipsaque hoc ipso laice usurpacionis sacrilege injuriam subeanf auf detrimentum
derogacionis incurrant. Esf ergo pensanda malorum audacia, ut saltem pene formidine refra-
hanfur a noxiis. sicque boni secfando virtutem meliores effecti non cogantur cum illis
deperire. Pridem siquidera literas sancfissimi in Chrislo patris et domini nosfri domini
Bonifacii divina providencia pape noni sub vera eius bulla plumbea in cordula canapi pen-
denfe, more Roraane curie bullafas. non cancellafas, non viciatas nec in aliqua parte
suspectas, sed sanas et integras ac omni vicio et suspicione carentes nobis per venerabilem
virum dominum magistrum Giselherum decreforum doctorem. procuratorem venerabilium
virorura dominorum decani ef capituli ecclesie Olomucensis. de cuius procuracionis raandato
per instrumentura procuraforii raanu Conradi de Theschin. Wrafislaviensis diocesis, publici
iniperiali auctorifate notarii scriptum, signo ac nomine ipsius solitis el consuetis consignato,
plene consfabat exhibitas, nos cum debita reverencia, qua decuit. noveritis recepisse per
omnia in hec verba : „Bonifacius episcopus servus servorum dei. dilectis filiis sancli Vin-
cenlii Wralislaviensis el Scoforuui in Wienna Pataviensis diocesis abbatibus etc. Datura
Rome apud sanctura Pefrum H. kalendas Maii, pontiiicatus nostri anno quinto." (Vid.
n. 191.) — Post quarum quidem literarum aposfolicarum presenlacionem ef recepcionem
factas, uf premittifur, prefatus procurafor procuraforio nomine predictorum dominorum decani
et capiluli ecclesie Olomucensis singularuraque personarura eiusdem ecclesie lamentabiliter
exposuit cl cum magna cordis amaritudine corani nobis proposuil querulose, quamvis multis
relractis temporibus ville possessiones et curie allodiales in CrenoAvicz. in Uhrzyczicz, in
Polkowicz, in Kelczicz. in Drahlow, in Neredin. in Drozdowicz. in Vessaw, in Lutliin, in
Medwiesie, in Rozwadowicz, in Tynecz, in Krzczraan, in L^derlicz, in Przykaz, iu 3Iysle-
457
chowicz. iu Dub. in Xenakiinicz;. in Chrzenowicz, in Statina, in Czechowicz, in Dluhonycz.
ni Petrowicz, in Pyrbaum prope Nausedlicz, in Luczka parva. in Senyczka parva, in
Wonicz. in Brzychatyn. in Susschicz, in Radslawicz. in Penczicz, in Koberzicz. in Wrbatka.
in Charwath. in Tuczep, in Wytonicz, in Surawicz, in Dohromilicz. in Czackaw. in Postrzel-
mow, in Wolframicz, in Wielowicz, in Praskolicz, in Rathay, in Topolan, in Hrubczicz. in
Nezeticz circa Xawsedlicz. in Luthyn, in Olssan, in Senycz, in Purcharsdorf. in Luk, in
raagna Luczka, in Ribniczek, in Nelessowicz, in Friczmdorf, in Dyetreichsdorf, in Crenaw
et in aliis omnibus et singiilis villis et bonis ad ecclesiam et capituium ac omnes et sinijulas
personas dicte ecclesie Olomucensis pertinentibus vero et iusto iure ac proprietatis litulo et
pleno dominio, mero ac mixto imperio cum incolis, habitatoribus. hominibus et populo
utriusque sexus ac omnibus iuribus, jurisdiccionibus, censibus, proventibus, pensionibus.
obvencionibus. fructibus et pertinenciis suis universis semper speclare et pertinere consue-
verunt, spectaverunt et pertinuerunt de iure sohim et in soiidum ad dominos decanum et
capiluium dicte ecclesie et ipsam ecclesiam Olomucensem singulasque personas easdem dum-
taxat supradictos, ipsique decanus et capitulum ecclesiaque et singuli eorundem soli et
insolidura a dictis temporibus et per ipsa tempora semper et continue consueverint esse et
consueverunt in plena, quieta et pacifica possessione seu quasi villarura et aliorum omnium
bonorum predictorum usque ad fempus et tempore spoliacionis infrascripte exclusive.
dictique domini decanus et capitulum ipsaque ecclesia Olomuccnsis sing-uleque persone
eorundem ac res ipsorum non solum iure humano quin imo et divino et specialiter
preexpresse ville. possessiones et curie allodiales cum suis iuribus et pertinenciis ex privi-
legiis summorum Romanorum pontificum ac dominorum imporatorum. reaum. ducura. prin-
cipum. marchionura et nobiliuni aliorum secularium personarum exaccionibus et gravaminibus
iraraunes seraper esse consueverint et debuerint ac habeant et debeant ecclesiastica gaudere
libertate: taraen illustris princeps Procopius marchio Moravie, Johannes dux Raliborie,
Seraaczko alias Seniiwicius dux 3Lizovie, Przemysl et Boiko filius ipsius, duces Tessynenses,
Conradus et Bolko filius ipsius duces Slezye alias de Olessna, Jessco de Lukaw alias de
Sternberg, Albertus filius ipsius, Hynko dictus Nyeslyeyka de Waldsteyn, Hawlico de
Zwyerzeticz, Smylo de Bolehradicz alias de Cunstat, Henricus el Hynco fratres de Gewi-
schowicz aiias de Gewspicz dicti de Cunstat, Andreas et W^anko de Duba, Wanko de
Bozkowicz alias de Czrna Hora. Sygismundus de Lethawicz, Vocco de HoIIenstein et Yocco
filius ipsius, Matheus de Thowaczow alias de Strassycz, Benessius de Quassicz, barones:
Sbislaus et Andreas dicti de Tvorkow, Henricus miles de Newogicz, Adam Byess dictus
de Kuyawa, Henricus miles de Rokytnycz, Henricus dictus Hugwicz, Przibyko de Odla-
chowicz, Hasko purgravius in Lulhowya, Johannes dictus Pytflass purgravius in Ussaw,
Pessico de Klobuk, Myskusecz de Pozlowicz, Pessyko de Chwilkowicz, Kozera Byel Boczko
de Murzynaw, Pessyko Vytoslaw de Lessan, 3Iyxyco de Nakalys et Vanko filius ipsius,
Kruppa de Jaromyerzicz, Messyko de Biskupicz, Martinus dictus Kotel, Bohunko purgravius
in Prerovia. Philippus de Senycz, Dobessius de Udrlicz, Marquardus senior quondam crucifer
dictus de Yeque, Stanislaus capitaneus in Wyzencz alias Bzenecz, Myxico purgravius ibidem
58
458
in Bzenecz, Nicolaus plebanus in Oslroh, Johannes plebanus in Cogelin, Sl)ynco plebaniis in
Wranowicz, Pelrus plebanus in Gerernycz, Unka filius Wyknany de Trsycz, Beness Chytro ct
Draho frater ipsius de Wrbatek, Jan de Bzenecz, Marquardus de Drnowycz, Herssyco de Kra-
kowcze. Seyfridus de Bedyhost, Adani de Krygow, Pawlyco de Bolelucz. Stossko dictus Stoss
ibidem, Stephanus dictus Niger, Wenczeslaus diclus Kruh. Uh'icus diclus Lybun niiles, Nicolaus
niiles de Barchow, Sokel Petrus et Benessius dicti de Tyechau ahas de KUiczaw, Wenczeslaus
diclus Schomberger, Jesco de Sowinecz filius domini Pawliconis, Jan de Benecz, fratres de
Lyderzaw, Janco de Babicz, Binko miles de Wlk, Jan dictus Czalta, Thalfus, Lyzal, Kekess,
Myksyk de Mylyczan, Jungling Sweynychen, Barko de Bylau, Nyklass dictus Nossopat,
Heynrich Stracht, Bulacz, Kezera, Pawlyk et Milota de PurgerstorfF, Sykora iudex de
Byskupicz, Albrecht et Myxyk de Bykowicz, Rychwyn, Sigismundus, Petrass, Jan Srdze,
Dobessius diclus Prwopraska, Kabath, Hak, Bernhart, Hrut, Sobehyrd et Wlassak de Dubra-
wicz, Oclo et Adam dicti Byess de Kuyawa, Sacharias Streyler, Ulricus Ogrigel, Dyetreich
Stange, Wylh de Quassaw, Sygoth de Mychelsdorf, Symon Smolycz, Wilhelmus de Hulkaw,
Jesko de Wolaw, Johannes Krzen, Jaroslaw de Mylwan, Myczko de Wudkowicz, Rapko,
Jarusch de Bylicz, Swenczekker, GunUng de Tyessaw, Andreas de Turkaw alias de Bene-
schaw, Rapko Conradus de Osterhuze, Johannes de Eychfelt, Stange de Elgolh, Stephan
de Wynczek, Nyclass de Schalkenhaim, Neczssch de Lka (Delka?), Mihel, Mercz, Mawsky
(Marosky?), Stephan de Grundo, Genczewon de Rokaw, Thome de Rogossicz, Niclas de
Bogessicz, Czenko de Korsnicz, Niclas de Blankenstein, Cunrad Kemendorf, Henricus de
Crakaw, Nycze Eberhart, Peter de Gnaussegnaw, Ulrich. Smerlin, Starkow, Molych de
Manow, Jan Srdcze, Miczek de Boreslawicz, Henricus de Pogrew, Hanns de Locho, Syrke
Smorre et Genczewan de Kaktar, Nicolaus de Ploczkc, Hans de Chwalibog, Sander Bolcze,
Cunrat Bolcze, Hannus Bolcze, Mertin a (in?) Beslricz, Hencze et Nikel de Czedlicz, Thome
Svrchske, Hannus Nebelschicht, Nikel Czambar, Jurge de Longen, Henricus de Czeslwicz,
Hannus Michewicz, Nikil Schinske, Hannus Gelabb, Henricus Polssowicz, Seyfrid de Swenkn-
felt, Nikel Gelgewicz, Hannus Wildwerk, Stephan de Ronaw, Hannus de Wildwerg,
Hannus dictus Rawtengarten, Kynig Megcze, Hencze de Czedlitz, Bernath Hut, Jesko de
Seubersdorf, Cunrat de Reydwurg, Nikil Drogussch, Francz Klein, Paul de Nyclasdorf,
Cunrat Schenchewicz, Thomc de Logawlich, Mixik, Otto Pukheler, Albrecht Droske, Hencze
Kukowicz, Phylipp Michat, Sigmund Swein (?), Nikel de Weyngelsdorf, Henreich de Czeis-
werg, Probaschein Zaviss de Eberswach, Geczerdorf Niclas, Goczel, Hannus, Buchwalt,
Hannus de Wossaw, Bousch, Henreich, Aczcze homines de Czependorf, Nykil Topelwode,
Andreas de Pelwade, Kunessek de Zeraticz, Jaxo de Morsnicz, Mychy de Luk, Jurge de
Schenczendorf, Franczko de Golssicz, Gyke de Schawincz, Nicl de Vnczodorf, Michel Geyst,
Hannus Crawassch, Niczko Zelan, Gregor do Gusmalz, Hincze de Strosse, Tupreczan,
Walther de Kyczczer, Alssch de Crenowicz, Hannus de Rybenstain, Hannus Stam de
Pomrsdorf, Herlorach (Herwralh ?) Rittir, Myclas Meyssebor, Hannus de Wesse, Kyczel de
Czedlicz, Hannus Kerlaschein, Hannus Boran, Prokop de Sobothein, Kosler de Stoczicz,
Kowacz, Wenczeslaw de Kruhu, Unger de Nassenlaw, Wicko dc Lubaw, Mykssik de Duss-
459
kowicz, Nyclas Lumevicz dc Tluiharbn, Swenko de Kirnaw, Jessko de Wysschkaw, Ilanniis
Schyberg, Peter, Busride. Hawranek, Pawlik, Lubin, Pechak, Wenczeslaus, Schanata, Mertein
de Reynowicz, Theinko de Domericz, Hannus Schois, Nycloss Schois. Hannus Piuisse,
Nycloss Czokaw. Werniko Luthensky, Jurgo Thomer de Salczburg-, Honriciis de Czedlicz.
Pelrus de Mezdwess. 3Iathias Schalawa de Lyppe, Petr de Stewicz, Massch de Zrimotovicz,
3Iarquart de Studenicz, Jaxo de Polen, Jan Krzyczczaa, Peter de Waysd. Hasko de Kralicz,
Jan de Elgota, Sbyslaw de Turbkaw, Henricus de Bebustein, Krczczalt de Czedlilz, Phylipp,
Gyrlatin, Gunczel, Maczko de Dlobuk, Otto de Birkahaim, Jesko, der do gern pyer Irynkt,
Borusse de Chroschicz. Jan de Rodcstaw, Hannus Czwelroch, Rukel de Langenheyne, Meczel,
Vincencius de Schellndorf, Heiirich Czewebruch, Niclas dictus Czuthe, Petrus de Stolug
(Stowg?), Hannus de Locho, Gulo Smorre, Hannus Sumerfeld, Bernhart Kirker, Hannus
Boussuecz, Mykulasko Kotelensky, Schcepko de Czessel, Niclas Koslicz, Hannus de Mauslicz,
Hannus de Wcrden, Niclas Czamber, Henricus Cosse, Nicloss de Ploczke, Cunczel Kale,
Niclos Polczen, Henricus Grolok, Sygraund de Musschaw, Peter de Kopschicz, Jesko de
Petrwicz. Passko de Petrwicz, Jesko de Czedrowicz, Henricus Schonfeld, Henricus de
Gasnicz. Hannus Poinerswicz, Pefer Gathenach, Schekcyrcz de Landesbard, Nicloss de
Niczkaw, Hynek de Stawpicz, Burchte de Palan, Nicl Tiinkel niiles, Swarcz de Wissch,
Wilhelnius Haze, Henricus de Donyn, Stephan Tergawicz et eorum complices videlicet
Procop, Gaspar, Henricus, Wyz cum fratre, Hannus de Redern, Scheyb, Cornichn et Crich-
sachk, Heinreich Dewicz, Ryczil Reychenwerth, Petrus Czaczk, Hannus Loze, Albrecht
Leysk, Seyfrid Leynberg, Niclas Nebilczicz, Cremnicz (Cremuncz ?), Caspar Nebilczicz. Niclas
Lubnicz, Hannus Lidlan, Jurge Wandricz, Haral Wyz, Milych Haiigwicz, Nikl Abuss, Steyn-
birn, Branthicz, Hannus, Procop, Caspar, Strabalt, Schenkendorf, Borawicz, Passkowicz.
Lanczkron, Peuskersdorf, Henrich Czrrn, Nicloss Polan, Waczlaw, Petrus, Pakuss, Reyncz
de Gelcz, Grenowicz, Banowicz, Heyncz Petil, Hannus Cuncerticz, Konrad Prantuz, Huburg,
Heyrich Meysen, Seyfersdorf. Peter Ring, Conrad zum Riidelryin, Berner et alias Peter
Schucz, Heinrich Zak, Brod Peczil, Reyncz Kensperch, Hannus zor hundert hub, Mikulassch
Polak, Weyss, Gewicz cum fratre, Peter Median et Zawr, Gneznensis, Cracoviensis et
Wratislaviensis diocesis cum aliis ipsorem in hac parte complicibus penas sacrorum canonum
et legum contra ecclesiasticarum libertatum offensores edictas non formidantes aiisu teme-
rario, iino sacrilega temerilate dyabolicoqiie. ut vorisimilter presumitiir, inslinctii siiprascriptas
villas et bona ecclesiastica ipsorum dominorum decani et capiluli ecclesie singiilariimque
personarum eorundem hostiliter invaserunt, hominesque villarum habitatores earundiim et
ipsam ecclesiam Olomuccnsem singularesque pcrsonas earundem oinnibus pecoribus, pecudibus,
annonis, pccuniis, clenodiis, vestibus et supellcctiiibus et rebus et bonis aliis in hiis villis
tunc existenlibiis, vi piihlica et armala manu spoliariiul, spolia ahduccntes deslruxeriint et
nonnullos de villanis captivarunt, delinuerunt, ac graviter dcvinciilalos alios occideriint, alios
vero adhuc detinenles vinclos compedibus et carceribus dire mancipatos, postremo vero hiis
non contenti sed malis aclibus eorum peiora cumulantcs easdem villas cum hominibus
arraorum potcnler inlrantes de facto occuparunt et occupant, necnon occupatas delinentes,
58*
460
sepefatos tloiiiinos decaiuiin et capiluluni ac ecclesiani Oiomuczenseni singularesque personas
eorundeni violenter per predain et inique eisdera villis et earuin possessione spoliarunl et
spoiiare non cessant ; nec hiis contenti ab omnibus et singulis hoininibus predictarum
villaruin duplices census sive redditus in futuruin videlicet per et infra totum istuin annum
presenlem et preteritos, scilicet in sanctorum Georii et Michaelis festis solvendos, per vim
et nietum extorserunl sibique eosdem siinul et seinel persolvi prediclos homines coegerunl (?)
et adhiic in malorum abyssum descendentes in suaruin darapnacionis malediccionis quoque
sceleratissimaruni exaccione et exaggeracione omnes et singulos homines villarum predictarum
ad prestandum iuramentum fidelitalis illuslri principi doraino Procopio, niarchioni juniori
Moravie el ad abiuranduin douiiniuin ecclesie armala vi metuque armorum terribilius, alro-
citer, inhuinaniter ac nequiter nichilominus coegerunl et compulerunt cogereque et compellere
non desislunt in animarum suarum grandissimuin periculura, ecclesiastice libertatis criraen,
offensam et ineinoratorum dominorum decani et capituli ecclesie Olomucensis singularumque
personarum earundein destruccionem, excidium el iacluram permaximas. Quas quidein iniurias
et oifensas successive ipsis ita inhumaniter, ut premiltilur, latas iidem doinini decanus et
capiluluin ecclesiaque et singulares persone eorundem mox et statim revocaverunt ad ani-
inuin (?) ipsasque estiinaverunt et estiraant ad dcceni millia florenorum auri, quas et que
de suis prupriis dedisse et dare inaluissent et mallenl, quain huiusmodi exquisitas et ne-
phandas iiijiirias et offensas suslinuissent el suslinerent. Quare idem procuralor procuralorio
noniine predictoruin doininorum supplicavit huinililer, cum premissa omnia singula adeo publice
inanifesta et notoria existant, quod nullo inodo inviciari possint et res sic disposita sit, quod
dictorura injurianciuni perniciosa causante malicia dilacionem non pacialur neque morain,
quatenus juxta nostram potestatem et auctoritalem maiuiati apostolici prefalis dominis decano
el capilulo ac ecclesie Olomucensi singulis persoiiis eorundum efficacis defensionis presidio
assistere, prenominalosque dominos Procopium, juniorem marchionem Moravie, Johannem
ducem de Ratibor, Semaczkonem ducem de Mazovia, Bolconem juniorem ducem Thesschi-
nensem, filiuin ducis Conradi scilicet juniorem ducem de Olessna cum ipsorum complicibus
suprascriptis, spoliatores, occupatores, detentores, moleslalores, presumplores et injuriatores
ad restitucioiiein villarum, terrarum et aliorum locorum, iuriuin, jurisdiccionum, possessionum,
bonorumque mobilium et immobilium supra expi"essorum per ipsos et ipsorum complices
dictis dominis decano et capitulo ac ecclesie singulisque personis eorundem ac eorum
hominibus ut premittitur violenter ablatorum ac ad relaxaciouem prefati iuramenti fidelitatis,
per dictos homiues dicto domino Procopio marchioni 31oravic qiiamquam de facto ut pre-
mitlitur prestiti el extorti ab eisdein, necnon ad salisfacciunem injuriam et offensarum iuxta
et secundum estiiiiacionem superius expressam simpliciter et absque aliquo strepitu iudicii
per ccnsuram ecclesiaslicam compellere, et ne de cetero ipsos quomudulibet alias indebitc
molestent vel eis gravaniina vel daiiipiia aut injurias irrogent, compescere dignaremur. Nos
ilaque Henricus abbas judex el conservator predictus cupientes apostolicum mandalum nobis
iii hac parte cummissum, ut filius obedicncie, cum diligencia exequi et eis in execucione non
deficcre, quibus apostolica pielas tanla diligencia mandavit suffragium, licet omnia et singula
461
saperius preposila et conquesfa publica eorum docente nolorielate in omnibus suis clausulis,
punctis, momentis et formis. prout superius suut expressa. adeo publica et manifesta ac
notoria sint. quod aliquo modo aut colore inficiari nequeant ant ali([ua tergiversacione celari,
cum ipsa vulgariler fama notorium publicet ac longa lalaque diflusa ipsa iniuriosa trans-
gressus evidencia manifestat, nichilominus tamen nos de eis per certas probaciones coram
nobis factas summarie infonnaverunt et quia certo cercius expresse couiperimus, ipsa omnia
et singula fuisse. fore et esse certa ac vera et notoria, ita quod nullo modo negari possint
nuilaque ulleriori summaria coguicione sive informacione egere laliaque fore, que et qualia
iudiciaiem indaginem non requirunt, ipsamque rem celeritatem desiderare et si absque dila-
cione (non) obvietur, predictos ofFcnsores ad pessima imprompto armatos cito gravidissima
mala posse perpetrari, presertim cum tani in arduis et notoriis ordinem iudiciarium obser-
vare, esset ordinem iuris non servare : quare dicta aposlolica aucloritate nobis in
hac parte tradita vobis omnibus et singulis et cuilibet vestrum in virtute sancte obedi-
encie et sub excommunicacionis pena, quara in vos et vestrum quemlibet, qui presenli noslro
mandato imo verius apostolico non parueritis aut non paruerit cum effeclu, trium dierum
canonica monicione premissa ferimus in hiis scriplis. dislricle precipiendo mandamus, qua-
tenus vos et quilibet vestrum, alter aliura non expectando, slatim post nolificacionem publi-
cacionem seu insinuacionem presencium vobis factam, vel postquam per prediclos dominos
decanum et capitulum Olomucense singularesque personas eorundem, vel procuratorem ipso-
rum ad execucionem presentis nostri imo verius apostolici processus requisiti fueritis aut
fuerit requisitus, accedentes, ubi propter hoc fuerit accedendum. sepediclos dominos principes,
barones, nobiles, milites, armigoros, clientes et laicos eorumque complices spoliatores pre-
nominatos nec non dampnalores et eorum quemlibet, si eorum presencia commode babere
poterit, alias publice in ecclesiis et parochiis ac domibus et locis habitacionis ipsorum et
eciam vestris ex superhabundanli, vel sallem cum ad ipsos ipsorumque domos seu loca
habitacionum tulus haberi nullomodo possit accessus, per publicam afCxionem copiarum pre-
sentis processus ad hostia veslrarum ecclesiarura adeo publice et manifesle, ut ad eorum
noticiam verisimiliter possit pervenire et ignoranciam pretendere non possiiit eorundem,
canonice moneatis, quos et quemlibet eorum nos eciam dicta apostolica auctorilate presentibus
monenius, ut infras IX dies vestris monicionibus et cuiuslibel veslrum aut presencium, ul
premittitur, nolificacionem proximos et immediate sequentcs, quorum I\ dierum Ires pro
prima, tres pro secuuda et residuos tres dies pro tercia monicione canonica el termino
peremlorio ipsis assignamus; suprascriptas villas, possessiones, curias allodiales, terras, jura,
jurisdicciones, pecora, pecudes, annonas. pecunias, clenodia, vestes et supellectilia ac res et
omnia bona alia mobilia et immobilin spoliala prenominalis dominis decano et capitulo ac
ecclesie Oionmcensi singularibusque personis eorundem realiter integre et cura effeclu resti-
tuant el restitui procurent, villanosque et honiines eorum detenlos et captivos liberos et
solutos diniittanl cum effectu, et de injuriis et dampnis factis et^ iilalis eisdem dominis
decano et capitulo ac ecclesie singularibusque personis eorundem plenarie et effeclualiter
satisfacianl, necnon de cetero ipsos decanum et capilulum et ecdesiam Ohtmucensem sin-
462^
gularesque personas eorundem super hiis villis, possessionibus, curiis, terris, juribus et juris-
diccionibus ac hominibus, quominus integra eorum quieta et pacifica possessione gaudere
valeant. non impediant nec molestent, nuUa gravamina dampna aut injurias irrogent, neque
impedientibus aut iniurianlibus prestent auxilium, consilium vel favorem. Alioquin prefatos
principes, barones nobiles, milites, armigeros, clientes et laicos aliosque conspoliatores pre-
nominatos et ipsorum complices extunc prout exnunc, et exnunc prout extunc, dictnrum
novem dierum trina et canonica monicione premissa, dlcta auctoritate apostolica in dei
nomine excommunicamus in hiis scriplis, ita quod nullo alio mandato nostro super hoc
expectato diclis IX diebus post moniciones vestras aut alicuius vestrum sic, ut premittitur,
factas sive execulas elapsis, statim singulis diebus dominicis et festivis in ecclesiis parochia-
libus et locis eorum, si commode poteritis, alias in vestris monasteriis. ecclesiis, capellis et
oratoriis publice et sollempniter coram plebis mullitudine accensis candelis et extinctis ac
in terram proiecfis, pulsatis campanis maioribus, que per locum denunciacionis in eorum
confusionem audiri possint, excomnuuiicatos et ab omnibus evitandos denuncietis et per alios
denunciari faciatis. Quas quidem excommunicacionum et denunciacionum sentencias si, quod
absit, per XV dies vestras aut alicujus veslrum denunciacionis sicut premittitur faciendas
et factas immediate sequentes animis sustinuerint induratis, mandanuis vobis et cuilibet
vestrum sub penis supradictis, quatenus extunc nullo alio novo mandato nostro super hoc
expectato moneatis publice prefatos principes, barones, nobiles, milites, armigeros, clientes
et laicos necnon omnes et singulas personas tam regulares ecclesiasticas quam seculares
utriusque sexus cujuscunque preeminencie, dignitatis, status, ordinis, condicionis fuerint eciam
si regali aut ponlificali prefulgeant dignitate, generaiiter publiceque moneatis quos et quemlibet
ipsos (sic) nos eciam presenlibus sic monemus, ut infra sex dies huiusmodi vestris aut
alicujus vestrum monicionibus sic, ut premittitur, faciendis et factis proxime immediate
sequentes, quorum dierum duos pro primo, duos pro secundo et reliquos duos dies ipsis sic
monitis et eoruni cuilibet pro trina et canonica monicione ac pro tercio et termino perem-
ptorio prefigimus et assignamus, quibus et cuilibet eorum et vos auctoritate qua supra pre-
figatis et assignetis a communione dictorum principum et ducum ac suorum conspoliatorum
excommunicatorum et denunciatorum supradictorum et eorum cuiuslibet in stando, sedendo,
hnspitando, commedendo, bibendo, loquendo, salutando, piscando, braxando, balneando, coquendo,
cibum, potum et.aquam aut ignem ministrando et alio quovis humanifalis aut participacionis
solacio cessent penifus et desistant, alioquin in omnes et singulos supradictns ipsis excommuni-
catis et denunciatis predictis aut alicui eorum participantes dictorum sex dierum trina et
canonica premissa in specie monitos nominatim, generaliter vero et publice monitos gene-
ralem excommunicacionis sentenciam eadem auctorilatc apostnlica fecimus et promulgamus
in hiis scripfis et sic per vos aut quemlibet vestrum vnlumus et mandamus extunc una cum
principalibus enunciare excommunicatos locis, modis, nrdine, formis et temporibus supradictis.
Insuper cum difficile sit propter tyrannidem injuriancium predictorum dictos dominos decanum
et capitulum ac ecclesiam Olomucensem singulare.sque personas eorundcm pro singulis
aggravacionibus et processibus ulterioribus ad nos haberc recursum, si, quod absit, predicti
463
principes el (iiices ac eorum coiispolialores, ut preinittitur, excoinmunicati, denunciali et
aggravati per alios quindecim dies, dictos viginti qualuor dies proxime et immediate
sequentes. dampnato more Pharaonis tamqiiam aspides surde dainpnal)iiiori conlemplu huius-
modi senlencias sustinuerint animis induralis, ne eorum supersliciosa rehelHo non palefaclam
eis desperandi maleriam el aliis audaciam deiinquendi subministret, extunc in omnibus et
singulis castris, civitalibus, opidis ac ecclesiis, parochiis, capellis, villis, terris et locis aliis,
in quibus supranominali principes et duces ac eorum conspoliatores aut aliquis eorum do-
minium sive iurisdiccionem de iure vel de faclo habuerinl seu habueril, venerint, usi fuerint,
domicilium vel larem voverint sive inoram traxerint, in mora et post eorum recessum per
Iriduum continuum servetis et observari faciatis ecclesiasticum interdictum ; ila quod huius-
modi interdiclo durante nulla ecclesiaslica minislretis seu ministrari faciatis sacra, preter
vialicum infirmorum ct baplismum parvulorum et matrimonium sine solempnitale contraclum
et ecclesiastica sepullura decedentibus, sicut in huiusmodi locis specialiter interdicla. Quod
quidein interdiclum modo, ordine, forina, locis et temporibus supradiclis dictoruin quindecim
dierum trina et canonica monicione premissa extunc prout exnunc et exnunc prout extunc
ferimus, ponimus et promulgainus per presentes, ac per vos et alios et quemiibet vestrum
extunc volumus et mandamus inviolabiliter observari, ab hiis quoque omnibus premissis
cessari, sed ea cum diligencia fideliter exequi sub penis suprascriplis. donec dicli excomnuini-
cati prefatis dominis decano, capilulo et ecclesie Olomuccnsi singularibusque personis eorundem
omnia ablata et spoliata restituant, de dampnisque et iniuriis plene et integraliler satisfecerint
et a nobis beneficium absolucionis meruerint obtinere. Intimantes eisdem, qiiod si cito ad
corda reversi, absoluti et sancle malri ecclesie reconciliati non fuerinl, exhinc desperacione
eorum exigente contra ipsos et eorum queinlibet ad invocacionem auxilii brachii secularis
medianle justicia procedemus. Volumus eciam, quod per presentein nostrum pro-
cessum slaluta provincialia et synodalia contra spoliatores ecclesiasticarum personarum et
secum per provinciam Pragensem el diocesim Oloinucensem prediclas editam (sic) quoqiio-
modo impedirenlur, seu eis in aliquo derogetur, sed sepius striccius observetur, quod in
ipsis precipitur et mandatur. Volumus, quod presens noster processus dictis slatulis in inodiim
specialis presidii et juris aminiculum cuniuletur, ipsaque statuta una cuin presenti nostro
processu execucionem habeanl et in omnibus punclis clausulis penis sentenciis et censuris
debitum suuin sorciantur ct consequanlur elTectum sub penis sacrorum canonuni et eciam contenlis
in eisdem. In quorum oinnium et singulorum testimoniuiii presentes literas seu presens piiblicum
inslrumentum huiusmodi processum nostrum in se continenles seu continens per Johanncm Syn-
derami, nostrum in huiusmodi causa coram nobis scribam, scribi et publicari mandavimus nostrique
sigilli jussimus appensione muniri. Datuin et actum Wienne in monasterio Scotorum sub
anno a nativilate domini millesimo CCC° nonagesimo nono, die Marlis, IV. mensis Marcii,
indiccione seplima, liora terciarum vel quasi, ponlificalus sanclissimi in Chrislo palris et
doinini noslri domini Bonifacii, divina providencia pape noni, anno decimo.
Et ego Johannes Synderami de Ileilgenstad, clericus Magunt. diocesis, piiblicus
imperiali auctoritale nolarius etc.
464
Auf (ler Plicatur: Reverendissime pater. Ego Smilo tumbiirius s. Adalberti sive
plebanus ecclesie Pragensis una cum vicario meo domino Martino mandatum vestrum exe-
cutus sum fideliter per affixionem valve ecclesie et in arabone publice denunciando coram
populo et coram nolario publico capituli. dicto Petrus Radeczka, in die s. Xicolai confessoris
infra missarum solempnia.
Ego plebanus sancti Nicolai Minoris civitatis Prag-ensis mandatnm sum executus.
Sig
Sig
Sig
Sig
Sig
Sig
Siff
Sitf
llum ecclesie sancte Marie in Lacu.
Ilum sancti Martini Minoris ci\itatis Pragensis.
llum ecclesie sancti Adalberti sub ^Yissegrad.
ilum ecclesie sancti Anlhonii de Praga.
ilum sancti Petri Porzyczensis.
llum sancli Clementis in Porzicz.
llum sancti Wenceslai sub Zderaz.
Ilum sancli Henrici in Proflni [?).
(Orjg. Perg. 11 h. Sig., wovon 8 abgerissen im Olmiitzer Metrop. Capitel-Archive. —
Die Schrift ist stellenweise verwischt. — Gedr. im Arch. f. ost. Geschichtsk. VIII. p. 188.)
Johann der Altere von Xeufiaus erklart. dass er bez-iiglich der Guter. irelche seiii Vetter
Hermann Johanns Bruder, Ulrick, schenkte. keine Hindernisse erheben icolle. Dt. 9. Mari
1399 s. l.
J^ Jan starsi z Hradce v^znavam obecne timto listem vsem, ktoz jej cisti budii
neb ctiic uslysf, ez jsem umluven pMteli a s\^m miHm strSxem panem Hefmanem z Hradce,
ez, bylo-li by to, ze by pan Hefman, strSx md] mily. z toho zbozi, jesto jest mne a
Oldrichovi, m^mu vlastnimu bratru ve dcky v Praze vlozil. buJ to dedinami nebo svrchnim
zbozim, co dal Oldfichovi z Hradce, bratru m^mu vlastnimu, na tom ja Jan slarsi svrchu-
fecen^' z Hradce Oldfichovi, bratru sv^mu s^Tchupsan^mu dobru verii slibuji a pod naj-
\~\'ssim z^kladem pode ctf a pod veru a pod tii pff, oc by se mezi ndmi vstrcilo. nepfe-
k^zeti ani skutkem, ani radii. ani v to kterii pfi upadati: nez bude-Ii toho jemu potfebi,
z desk V Praze vyloziti i ve dcky vloziti a s tini tak prave a verne uciniti, jakz p^ne
Hefman6v list na rozkaz^nf ucineny svedciti bude, neb rozkdie, nebo kaze. A tomuto listu
na potvrzeni a ria lepsf jistotu ja Jan z Hradce castofecen^ svSra dobr^^m "rozmyslem a
vedomfm svii jsem pecet pfivesil k tomiito listn a k mej piln6 prosbe pfftel^ moji Jan
ralazsi z Hradce, Jan starsf z Lstf a Jan z Straze na svedectvi sv^ jsii peceti pfivesili
k tomulo listu. A kdyz by koho z svedk6v svrchupsan\ch buoh neuchoval. jehoz buoh
nedaj, tedy aby jeho pecet k tomuto listu pfivesenii tak lipine a prdve svedcila, jako on
sdra, kdyi by ziv oslal. A my svedci s\Tchupsanf s nasfm dobr^'m svedomfm i vedenfm
sv^ jsme pcceti pfivesili jedno na svedomf k tomuto lislu. Jcnz jest d^n v nedeii na stfcdo-
postf, jezto slove Letare. I^ta od boziho narozeni tisfce tfi sta devadesiit^ho dev^t^ho.
(Orig. 4 h. Sig. im grSflich Cernin'scheu Archive in Neuhaus.)
465
526.
Das \onitei/kloster i/t Pustimer ernennt ztcei Sehiedsleute fiir den Schiedsspruch z-tciseken
dem genanuten Kloster und dem hloster Smilheim in Wisoiritz: Dt. 19. .Mfirz- 13.90.
In nomine doniini amen. Anno nalivilalis ejusdem miliesimo trecenlesimo nonaoesimo
nono, indiccione seplima. die vero decima nona mensis Marcii. hora vesperarum vel quasi,
in monasterio Pustmir in rcfectorio estivali, ubi devote virgines ad comedendum congre-
gantur. ponlificatus sanclissimi in Chrislo palris et domini domiui Bonifacli divina providencia
pape noni anno ipsius dccimo, in mei notarii publici et teslium subscriptorum presencia ad
hoc vocatorum et rogatorum, coustitute personaliter venerabiles et deo devote moniales
Jutfa abbalissa. Prziba bursaria. Anna priorissa, Byela cantrix, Kaczka sacrista, Anka celaria,
nomine tocius conventus monasterii in Pustmyr, prcdicti ordininis sancli Benedicti. omnes in
solidum melioribus modo. via et forma et jure quibus melius ct efficacius dicte constiluenles
facere potuenint et debuerunt, constituerunt et ordinaverunt suos veros, legitimos et indu-
bitatos procuratores, acfores, factores, ncg-ociorum suorum geslores et nuncios speciales,
honorabiles et discrefos viros dorainos Berlhrandum. rcctorem ecclesie parochiaiis in Puslmir,
et provisorem ipsarum presentem, et onus hujusmodl procuratoris in se sponte suscipientem.
et magistrum Jaxonem de Mchiico absenlem, tamquam presentem, ambos in soiidum ad
eligendum et compromitlendum pro ipsis et earum nomine sub certa pena vahtura in causa
vertenfe inter ipsas, ac abbatem et conventum monasterii sancte Marie in Smyllheym alias
in Wyzowicz. ordinis Cisterciensis, parfe ex altera, in certos arbitros, arbitralores et ami-
cabiles compositores, et ad concordandiim pro ipsis et earum nomine pacisccndum. pro-
nunciacioncm audiendum et ralificanduin, cciain si majora forenl, hiis, que in presenlibus
continentur, promittentes el spopondentes iiniversa et singula per dictos procuralores, acla,
gesta et facla, firina. rata et grafa tencre. et inviolabilifer observare quclibcl. et quelibet
premissorum. nec ullo tempore per se. aut alios inlerpositas personas contra facere seu
contravenire promiserunf, eciam mihi nolario subscriplo. lanqiiam pcrsone publice et fideii
vice et nomine omnium, quorum inferesl. aiit interfucril, quoqiio modo solempnitcr stipiilari,
judicio sisfi et judicatum solvi sub ypolheca et obligacione omnium rerum siianim qiia-
rumcumqiie prcsencium aut fuliiranim. Acfa siint hec ef facta anno, indiccione, dic, meiisc,
hora ponlificalus et loco quibus supra. presentibus honorabilibus ef discrefis viris doniino
Johanne de Pustimir et Pefro de Wissaw, vicariis et capellanis dicli claustri in l*usfimir.
lestibus ad premissa specialifer vocatis et rogatis. Et ego Andreas Iluzonis de Ossla, clericus
Olomucensis diocesis, piiblicus imperiali auctoritate nolarius, dicforum procuratorum con-
stitucioni. nec non omnibus et singulls supra dictis. dum sic fierent el agcrentur. iina eum
prenunciafis feslibus presens inlerfiii, eaqiie sic fieri, vidi et audivi, ipsumqiie procuraforium
per alium scribi, nie aliis negociis occupafo, procuravi. et in hanc publicam formam redegi,
signoque et nomine meis consnetis consignavi in tesfimouiiim omnium prcmissorum.
(Inserirt in n. 530.)
.59
466
531.
Das Cistercietiser-Kloster in Wisowitz erneinit zwei Schiedsleute fiir den Schiedsspruch^
welcher zwischen dem geiiaunlen Kloster und dein Kloster in Pusliinei- loegeu des Pfarr-
patronates in Lowcitz- gefallt werden soll. Dt. Kl. Wisowitz- 8. April 1399.
i%os Nicolaus miseracione divina abbas, Nicolaus priorj Johannes supprior, Mathias
celarius. totusque convenlus monasterii in Smyllenheym aiias Wyzowicz vocalo, ordinis
Cisterciensis, Olomucensis diocesis, presenti scriplura protestamur, quod more solito capi-
tulariter congreg-ati maturo deliberavimus studio, ac solempni tractatu prehahitis, super
omnibus et singuiis controversiis, hlibus, ac queslionibus inter nos et nostrum monasterium
predictum ex una, et reUgiosas ac deo devotas virgines, dominam . . abbatissam ejusque
conventum, domicellas monasterii ad infanciam salvatoris in Pustimir, ordinis sancti Benedicti,
dicte Olomucensis diocesis, parte ex altera, occasione proprielatis juris patronatus ecclesie
in Lowczicz expensarum, impensarum ah inde commissarum, ac alias quomodolibet subortis,
alque hinc inde causatis et ventilatis, in honorabiles viros, dominos dominum Smylonem,
officialem curie episcopalis Olomucensis et magislrum Sanderuui, juris peritum dicte ecclesie
Olomucensis canonicum, tamquam in arbitros, arbitratores et amicabiles compositores com-
promittimus plena fide, renunciantes presentibus dicte questionis actioni, lilihus et juribus,
expensis el impensis hinc inde factis, et omnibus aliis, quibus nobis in premissis suffragari
possemus de alto et basso, communiter et indivisim promittentes nos juxla ordinacionem,
arbitracionem, pronunciacionem atque diffinicionem eorundem arbitrorum sentencie, sic sub
pena taxe cujusdam pecunie non stare contenlos, ratum et gratum, in perpetuum firmiter
habere volentes, quidquid gestum, actum et factum fuerit per eosdem. In cujus rei testi-
monium et evidenciam largiorem presentibus de certa nostra sciencia sigilla, videlicet nostrum
et noslri conventus supra dicli, presentibus fuerunt appensa. Acfuni et datum nostro in
monasterio supra dicto anno domini millesimo trecentesimo nonagesimo nono, die VIII
mensis Aprilis.
(Inscrirt iii n. 530.)
528.
Sigfrid, Biirger der iSeustudt Prag, Ijekeniit, dass er dein Pfarrer Petr in Wischenau
drei Svhock Groschen schuldig sei. Dt. 8. April 1399.
Ifie VIII mensis Aprilis constitutus personaliter coram nohis Johanne Kbel officiali
et aclis noslris ohligaloriis Zyfridus ahas Zeydl, carnifex Nove civilatis Pragensis, non
compuisus, nec coaclus, sed sponte et libere confessus esl, se teneri et debitorie obligari
in Iribus sexagenis grossorum minus uno fertone Petro clerico de Wyssnowa Olomuc. dioc.
(|iias quidem pecunias promisil solvere unam sexagenam in feslo sancti Jacobi, secundam
4()7
in festo nativitalis Christi el residuam parte(ni) in festo Ostensionis reliquiarum. feslis
inmediate sequentibus, sub pena late sentencie, quani dominus tulit in eum in hiis scriplis.
In evenlum vero, si diclum 1'etrum clerieum infra tempns predictum mori contigerit, extunc
dictas pecunias domino Ilanconi, olim cancellario domini reois, aut sorori ipsius domini
Hanconis det cum effectu in lerminis predictis. presentibus Wencesiao de Praga, Bohuncone,
Nicolaa Chalupa. notariis publicis. Acta sunt hec anno domini M^^CCCLXXXXIX.
(Aiis dem Lib. Oblig.it. im Pragcr Metrop. Capitol-Arcliive II. 12 fol. 233.)
529.
Jodok. Markgraf roti Mdlircii, bepe/ilt den Beanileti dcr Obniitzer Ciida. dcin
Aiigiistiiierkloster in Brilnn cincn Hof iind zwei Zhislahne in Malkoiritz in die Landlafcl
einlegen. Dt. Briinn 9. April 1399.
iMos Jodocus dei gratia marchio et dominus Moravia? notum facimus tenore pr;E-
sentium universis. quod ad gloriam crcatoris altissimi et ejus genitricis virginis intemerataB
Mariae, cujus laudes in monaslerio nostro novo in suburbio civitatis Brunensis per fratres
eremitas sancti Auguslini sub spe saiutis seternaB toto corde cupimus ampliare, ejusdem
raonasterii fratribus benigne favimus el consensimus, ac virtute prsesentium animo deliberalo
ac de certa nostra sciencia consentimus et faveraus, ut unam curiam allodialem cum duobus
laneis, et duos laneos censuales et deciraas fructuum ad illam curiam perlinentes in villa
Malkowitz pro toto conventu possint licite comparare. Xam in evenlum emptionis illius vobis
supremo camerario, czudario et tabularum terr.-E notario czuda; nostr.e in Olmiitz pra?sen-
tibus districte praecipiendo sub obtenlii nostraj gratiie commitlimus el mandamus, quatenus
illos quatuor laneos cum curia dictis fratribus el eorum monasterio, dum tabulae terr;e aperta^
fuerint et vos requisiverint. intabulelis conlinuo et terra- tabulis more solilo imponalis
Praesentium sub nostro appenso sigillo teslimonio literanim. Datuni Bruna? feria quarta pro-
-xima post dominicam. qua canitur Quasiraodogeniti. anno domini millesimo trecentesimo
nonagesimo nono.
(Vidimus aus dem Jalire 1732 iu dcr Cerronsclieii Sammlung u. 124 im miihrisclien
Landes-Archive.)
530.
Schiedsspruch z-wischeii dem Noiine/iktostcr in Fusfimci- niid dem Cislcrcicnscr-Kloster iii
Wisowitz beziiglich dcs Patronates in Lowcitz-. Dt. Oltniile 10. April 1399.
In nomine domini amen. Anno nalivilatis ejusdeni millesimo Irecentesimo. nonagesirao
nono, indiccione seplima, die decima mensis Aprilis. hora nona vel quasi. pontificatus
sanclissimi in Christo patris et domini nostri doniini Bonifacii, divina providencia pape noni.
468
anno decimo, in preurbio Olomucensi in domo habitacionis honorabilis viri doniini magistri
Sanderi de Rambaw. canonici ecclesie Olomucensis et archidiaconi Preroviensis. in eadem
ecclesia Olomucensi prope portam sive ostium dicte curie ante coquinam in mei Viti de
Lompnicz, Pragensis diocesis, ef Andree de Prisenitz, Oiomucensis diocesis, college mei.
notariornm, testiumque subscriptorum presencia ad hoc vocatorum et rogatorum, constituti
personaliter honorabiles viri domini videlicet religiosus vir frater Malhias, ceierarius, pro-
fessus monasterii in Sniilhaym alias in Wysovvicz, ordinis Cisterciensis, dicte Oiomucensis
diocesis, suo ac venerabilis patris domini Nicolai. divina niiseracione abbatis, tociusque
conventus ejusdem nionasterii nomine, quandam patentem literam in pergameno scriptam.
sigillis duobus magnis, uno oblongo el alio rotundo, pendentibus in pressulis pargameni
sigillatam, in quorum quidem sigillorum el in primo oblongo quedam imago hominis religiosi,
capa sive vesle regulari induta, stans sub ciboriis, et inter ciboria manu dextra librum, et
in sinistra curvaturam sive baculum pastoralem tenere videbatur, subtus vero eandem ima-
ginem quidam clippeus apparebat, qui propter cere appressioneni describi non poterat; litere
vero circumferenciales, ut prima facie apparebant, capitales per omnia tales erant: -J- Sigillum
Nicolai, abbatis in Zmillenheym. de cera viridi. albe cere impresso : in secundo vero sigillo
rotundo, quod erat de cera aiba communi, in medio ipsius imago beate Marie virginis.
sedens in sede sive solio puerum Jhesum in gremio suo gestans, et ab utraque parte dicte
imaginis quidam ramusculi sive flores apparebant. Litere autem circumferenciales similiter
capitales lales erant : f Sigillum conventus in Smillenheym. Demum vero dominus Berlhrandus.
rector ecclesie parochialis in Pustmir et provisor religiosarnm virginum Jutte. abbatisse et
conventus monasterii ibidem in Pustmir. alias ad infanciam salvatoris nuncupatum, procurator
et noniine procuratorio earumdem virginum, de cujus procuracionis mandato per instru-
mentum procuralorium manu Andree Iluzonis de Ossla, clerici Olomucensis diocesis, publici
imperiali auctoritate nolarii, scriptum, signo ac nomine ipsius solitis et consuetis consignatum,
plene constabat, publice exhibuerunt et presentarunt, quorum tenores. et primus tenor lilere
dominorum abbatis et convenlus sequitur per omnia in hec verba : Nos Nicolaus miseracione
divina abbas etc. Actum el dalum anno domini millesimo trecentesimo nonagesimo nono,
die VIII mensis Aprilis. (Vide n. 527.) Item tenor instrumenti procuratoris per dominum
Berthrandum oblali sequilur in hec verba : In nomine domini Amcn. Anno nativitatis ejusdem
millesimo trecentesimo nonagesimo nono. indiccione septima, die vero decima nona mensis Marcii
etc. (Vide n. 526.1 — Quibus sic oblalis et, produclis mox memorati domini religiosus Mathias
nomine dicli doniiui abbatis, et suo ac tocius convenlus monastcrii in Wyzowiz ex una
parte, et Bcrthrandus. provisor et procurator predictarum religiosarum virginum abbatisse
et conventus in Pustimir, alias ad infanciam salvatoris, vigore prescripti mandati parle ex
altera, in memoratum dominum magistrum Sanderum, canonicum Olomucensem et archi-
diaconum Preroviensem, in venerabilemque virum dominum el niagistrum Smylonem de
Wyczow, officialem et vicarium in spiritualibus curie episcopalis Olomucensis generalem, ibidem
presentes et onus hujusmodi arbitracionis iii se sponte suscipientes propter bonum pacis et
concordie, non compulsi nec coacti. sed benivole ac libere, super omnibus litibus. questionibus,
469
eausis. el conlroversiis inter ipsas parles quoinodolibet el specialiter super jure patronatus
et presentandi rectorem ad ecclesiam in Lobczicz sub pena seu penis, quam vel quas dicli
domini arbitri. arbitratores et amicabiies compositores duxerint promulgandam seu promul-
gandas, meiiori modo. via. jure et forma, quibus fieri potest et debel, de alto et de basso
compromiserunt. dantes et concedentes nichilominus prefate parles antedictis arbitris et
amicabilibus compositoribus, per eos electis et assumplis, plenam, liberam et omnimodam
libertatem et potestatem super ipsis causis, lilibus, questionibus el controversiis el earum
qualibet semei vei pluries pronunciandi, terminandi, laudandi, diffiniendi, arbilrandi, et
sentenciandi. vcrbo vel in scriptis slando vel sedendo, prout ipsis videbitur expedire.
Promittentes dicte partes, hinc inde nobis notariis infra scriptis publicis legitime stipulantibus
et recipientibus, vice et nomine omnium, quorum interest vel interesse poterit, laudo.
pronunciacioni et mandatis stare, obedire. parere et cum efFectu adimplere ac dicla
laudata, arbitrata et mandata perpetuo firma et rata habere. tenere et inviolabiliter observare,
nec non arbitrio dicto. diffinicioni seu pronunciacioni. que inler partes ipsas super causis
hujusmodi, seu occasione earum emergentibiis laudaverunt, dixerunt, pronunciarunl, diffiniverunt
seu arbitrati fuerunt, parere et quod eciam contra hujusmodi pronunciacionem non appellabunt,
aut appellare prosequentur, nec restitucionem in integrum pelent, quodque non utenlur cujus-
quam legis vel canonis, statuli, aut consuetudinis beneficio, quod viciet seu viciare posset,
aut infringere valeal lioc presens compromissum sive arbitrium in tolum vel in parte, sive
ex personis compromittenciuni, sive cx persona compromissi vel arbitrii, que omnia et
singula partes predicte tenere et inviolabiliter observare promiserunt. Et eodcm compromisso
sic facto stafim ibidem prefati domini magisler Sanderus et magister Sniylo, vicarius et
officialis Olomucensis, arbitri, arbitralores et amicabiles compositores, sicut premittitur per
dictas partes vocali et assunipti. vigore hujusmodi compromissi in eos facti. habita deli-
beracione inter se pro bono pacis et concordie verbo et sine scripto laudarunt, pronunciarunl
et arbitrati sunt sub pena XXX marcarum grossorum moravici numeri et pagamenti parti.
tenenti laudum et pronunciacionem, per partem non tenenlem solvendarum in hec verba :
Pronunciamus. laudamus, diffinimus et arbilramur et mandamus, quod dicte partes ante omnia
sint boni et sinceri amici, seque mutuis favoribus et oracionibus proscquanlur. Item pro-
nunciaraus, quod appellacio in ipsa causa facta sit niilia et oinnino irrila el cassa, et ipsi
domini Nicolaus abbas cum suo conventu amodo super jure palronalus et jure presentandi
ecclesie in Lobczicz nichil innovent aut attemptent jure vel facto, sed per presentem pro-
nunciacionem sint omnia cassa et sopita. Item pronunciarunt, laudarunt et diffinierunt, quod
expense et impense litis et in iite facte transeant, et hinc inde compensentur el sint compensale.
Quam quidem pronunciacionem dicte parles mox ibidem expresse oinologaverunt. ralificaverunt
et approbaverunt, eamque ratam el gratam habuerunt, et eidem parere promiserunt cum
efl^ectu. In quorum omnium et singulorum testimonium et roboris et firmitalis presens instru-
mcntuin compromissi et pronunciacionis dicte parte una cum dictis arbilris p<'r nos notarios
infra scriplos scribi fecerunl, sigillurumque su(»rum videlicet magister Sanderus proprio, el
magister Smylo oflicialis officialalus appensione jusserunt c(»inmunire. Acla sunl hec aniio,
470
indiccione, die. mense, hora, ponlificati] et loco, quibns supra. Presentibus honorabilibus et
discretis \iris dominis Johanne Gram in Olssan, et Nicolao Heresch in Slatinicz ecclesiarum
plebanis, Olomucensis diocesis, Ulrico de Giczin prebendario ecclesie Olomucensis, item
Jaxone de Myelnico, Petro de Zacz procuratoribus consistorii Olomucensis, testibus circa
premissa et aliis mulfis fide dig-nis.
Et ego Vitus natus quondam Petri de Lompnicz, clericus Pragensis diocesis, publicus
imperiali auctorifate nolarius etc.
Et ego Andreas olim Thome de Prisenticz, clericus Olomucensis diocesis publicus
auctoritate imperiali notarius etc.
(Aus dem Monasticon, tomus Cisterciensium, M.'inuscript im Archive des Kl. Raigern.)
531.
Wenzel, Pachter der Kircheneinkimfte in Mohelno, bekennt, dass er dem dortigen Pfarrer
9 Mark schiildig sei. Dt. 10. April 1399.
Ibidem sfafim dominus Wenceslaus, conventor fructuum ecclesie in Mohylna Olomuc.
dioc, confessns est, se teneri et debitorie obligari in novem marcis moravici numeri et
pagamenti domino Nicolao. plebano dicte ecclesie in Mohylna. pro peccoribus et pecudibus
eidem per dictum dominum Nicolaum aput dictam eccJesiam derelictis, quas eidem solvere
promisit in terminis infrascriptis, videlicet in octava sancti Georgii proxime ventura sex
marchas et in festo Penfhecostes tres marchas residuas sub pena excommunicacionis. Promisit
eciam dictus dominus Wenceslaus conventor ponere et facere caucionem sufficienfem
fideiussoriam infra unum mensem, a die date presentis computando, coram domino Wenceslao,
plebano ecclesie in Ew^ancz, de solvendis XXXVI marchis grossorum, in quibus dicto domino
Nicolao plebano racione convencionis fructuum dicte ecclesie pro anno presenti obligatur,
in terminis infrascriptis, videlicet X marchas in festo nativitatis beate Marie Virginis proxime
venturo. X marchas in fesfo sancfi Michaelis deinde secufuro, X marchas in festo nativitatis
Christi et sex marchas dominica Invocavit tunc inmediate sequenti, terminis et festis se
confinue secuturis sub pena excommunicacionis predicfa domino Nicolao plebano predicfo.
Actum anno MCCCXCIX die X mensis Aprilis et presentibus, quibus supra videlicet Drzcone
de Plessnicz, Andrea de Lompnicz, Chalupa, Bohuncone, notariis pubiicis.
(Aus dem Lib. Oblig. II. 12 f. 233 im Prager Metrop. Cap.-Archive.)
471
532.
Franz Cardinalpriester rom Titel der h. Susauna theilt dein Olmiitzer Bischofe Johann
eine papstliche Entscheidung mit. nach welchc- die Dispensalion der ini rierten Verwandt-
schaftsyrade geschlossenen Ehe des Kunik ron Zampach und der Elisabelh ron Bukowitz
ror sich grhen konne. Dt. Rom 16. April 1399.
Venerabili in Christo patri dei gracia episcopo Oloiniicensi vel eius vicario in
spirilualibus Franciscus miseracione divina tituli sancte Susanne presbiter cardinalis salutem
et sinceram in doniino caritateni. Ex parte Kunykonis dicti Kolda de Zarapach, alias de
Zelicz, armigeri et Elizabeth Johannis de Bukowicz mulieris, conjugum vestre diocesis,
nobis oblata peticio continebal, quod ipsi olim ignorantes aUquid impodimentum inler eos
existens, quominus possent invicem matrimonialiter copulari, malriraonium inter se per verba
legitime de presenti bannis edilis et allis soUerapnitatibus servatis juxta morem patrie
consuetum in facie ecclesie, nemine se opponente, publice contraxerunt, illudque carnali
copia consumarunt et prolera procrearunt; postmodum vero ad ipsorum conjugum pervenit
noticiam, quod quarto gradu consanquinitatis invicem sint conjuncli. Verum quia si divorcium
fieret inter eos, gravia dampna et scandala possent inter ipsos ipsorumquo amicos vero-
similiter exoriri, supplicari fecerunl humiliter iidem conjuges, eis super hiis per sedem
apostolicara misericorditer provideri. Xos igitur cupientes ipsorum conjugura animarum
providere saluti et huiusinodi dampnis et scandalis, quantura cum deo possumus, obviare,
auctoritate domini pape, cujus procuratrie curara gerimus et de eius speciali maudalo, super
hoc vive vocis oraculo facto, circumspeccioni vestre committimus, qualenus, si ita est el dicta
Elizabeth propter hoc ab aiiquo rapta non fuerit, cum ipsis conjugibus, quod impediraento
consanquinitalis huiusraodi non obstante, in eorum sic contracto matrimonio licite valeant
remanere, clementer dispensetis. prolem susceptam et suscipiendam exinde legilimam decer-
nentes. Datum Rome apud sanctum Petrum XVI kalendas Maii ponliiicatus domini lionilacii
pape noni anno decimo.
(Aus der Urk. des Bisch. Jotiami vou Olmiit/. ddo. Briinn 14. IJfcb. 14(tl.)
533.
Der Cardinalpriester Franz- erklart. dass die Verschireigung eines Umslandes hei dem
Verwandtschaftsgrade dem Dispensationsschreiben, womit die Ehe zwischeu liunik ron
^ampach und seiner Gemahlin Elisabeth giltig erklart wurde, nicht nachtheilig sei.
Dt. Rom 20. April 1399.
Veuerabiii iu Christo patri dei gracia episcopo Olomucensi vel eius vicario
Franciscus. raiseracione divina lituli sancte Susanne presbiter cardinalis salutera et sinceram
in doraino caritalem. Ex parte Kunykonis dicli Kolda de Zainpach alias de Zelicz arinigeri,
472
et Elisabeth Johannis de Bukowicz mulieris, conjugum vestre diocesis, nobis obiata peticio
continebat. quod ipsi oiim literas quasdam, in certa et solita forma commissionis vobis
directas, a sede aposfolica obtimierunt continentes. (|uod non ohstante. quod dicli Kunyko
et Elisaheth quarto gradn consanquinitatis sint conjnncti, possint inter eos contracto malri-
monio licite remanere, dispensaretis clementer cum eisdem. Tamen ipsi timentes literas
huiusmodi ex eo fnre subrepticias et invalidas, quod unus ipsornm conjugum tercio. alter
vero quarto gradibus a stipite distabat et quod alter ipsorum distaret tercio, in ipsis literis
factam mencionem aliquam non fuisse. quare humililer supplicari fecerunt, eisdem in hac
parte per eandem sedem clementer provideri. Nos igitur attendentes, quod felicis recor-
dacionis dominus Clemens papa sextus quaslibet dispensacionis literas. in casu simili ab
eadem sede obtentas et obtinendas, omissionem mencionis de distancia tercii gradus
predicti a slipite non facte, in dispensacionibus ipsis neqiiaquam obstantes, validas et
suiTicientes exisfere et rohur plenarie firraitafis habere, aucforitate apostolica declaravit;
auctoritate domini nostre pape. cuius procurafrie curam gerimus, circumspeccioni veslre
commitfimus, quatenus juxfa huiusmodi appostolicam declaracionem predictas commissionis
liferas sufRcientes decernatis et validas perinde existere. ac si in eisdem literis de dislancia
tercii gradus predicti mencio facfa foret. Datum Rome apud sancfum Pefrum XII kalendas
Maii ponfificafus domini Bonifacii pape noni anno decimo.
(Aus der Urkunde des Bischofts Johniiu von Olmiit/. ddn. Briinn 14. Drcember 1401. •
534.
Jost Markgraf ron Mahren befreit die Stadt Olmiitz wef/en erliltener Feuersbriinst auf
6 Jahre ron allen Abgaben. Dt. Olmiitz 22. April 1399.
Wir Jost von gotes gnaden margraf zu Brandemhurg. margraf und herre zu
Merhern, des heiligen Romischen reiches erzcamerer, bekennen und fun kunf olTenlich mit
disem brive allen den, die in sehen oder horen lesen, das wir haben angesehen di grossen
gemerclichen scheden, die unser burger und inwoner der stat zu Olomucz, unser libe
gefreuen von des ungeluklichen feuers wegen leider an iren husern und habe genomen
haben und empfanahen. Dorumb das sie ires schadens sich desterbas erholen mochlen und
sich wider sefzen und bauen. so haben \vir sie mit wolbedachfem mute und von rechten
unsern wissen hegnediget und hegnedigen in sulcher masse, das wir in und allen den, die
do an eren husern und an ander irer hahe scheden genomen haben von des feuers wegen,
und ouch allen den, die sich noch in die stat zu wonen zihen werden, die die gehranlen
holfslete hauen werden. gegehen haben und geben mit kraft dises hrives von unsern
fursllichen gnaden IVeiunge von dem nechsfen zuktimffigen sant Jeorgen tage sechs gancze
jar nochenander, also das sie kein losunge noch zinse uns oder unsern nochkomlingen,
margrafen zu Merhern in der ohgenanlen zeit gcben sullen, sunder das sie frei ledig und
loz bleiben und sitzen sullen an alle ^abe und an alle heswcrunge von unsern und unserer
473
nochkonilingen wegen sicherlich an alle geverde. Mit urkunt dises brives vorsigelt mit
unsern anhangunden insigel. Geben zu OlomucK nach Cristes geburt dreizen hundert jar
dornoch in dem neunden inul npunzigisteni jare. des nechsten dinstages vor sant Jorgen tage.
Ad mandatum doni. Marchionis decanus Olom. Andreas.
(Orig. Perg. h. Sig. im Olin. Stadt-Archive.)
535.
Johaiin Biscltof roii Oliiiiifz- hekeii/it, dem Bernhard Hecht ron Sckiitz-etidorf etc. W Mark
schidduj z-u sein. Dt. Kreinsier 1. Mai 1399.
J\os Johannes etc. debilor principalis, Cunczo de Swola. Nicolaus Mraz de Skoczecz
et Marquardus de Lapanicz fideiussores pro ipso notum facimus etc. Quod strenuis militibus
doraino Bernhardo Hecht de SchuczendorfT, domino Bohuschio de Schonwald ac honorabili
viro domino Ade de Schonwald et Margarethe fiiie dicti doniini Bernhardi de Schuczendorf
in XL marcis grossorum pragensium racione veri debiti, quas nobis in parata et numerata
pecunia concesserunt et mutuaverunt, dinoscimur obligari. Quas quidem quadraginta marcas
promittimus domino Bernhardo Hecht de Schuczendorf et Bohuschio de Schonwald, domino
Ade etc. dare persolvere pecunia in parata integraliter in festo sancti Wenceslai proxime
affuturo. Quod si non fecerimus, extunc quicunque duo ex nobis fideiussoribus per creditores
nostros monifi fuerimus, mox in civilate Olomucz ad prestandum obstagium, unus super
alium non demarcando, per se vel alios duos militaris originis quilibet cum uno famulo
et duobus equis ad hospicium honestum, quod nobis per ipsos fuerit demarcatum, promittimus
et tenebimur subintrare et abinde non exituri aliqua racione. quousque prefata pecunia una
cum singulis dampnis racionabililcr perceptis et demonstratis, ipsis per nos plenarie (sil
adimpletaj. In quorum etc. Daluni Chremsir MCCCXCVHIL feria quinla iu die sanctorum
Philippi et Jacobi.
(Aus dem Lehensquatern II. p. 140 im fiirsterzb. Archive in Kremsier.)
536.
Johann Bischof von Olmiltz hekenttt. dem Olmutzer Canonicus Smil ron Vicor 200 Mark
schtildiy zii scin. 1)1. Kremsier 12. Mai 1399.
IMos Johannes etc. nolumfacimus etc. Quja Smilo de Wiczow, canonicus Olomu-
censis et curie nostre officialis, in primo noslro ad ipsam ecclesiam Olomucensom adventu,
bonis mense noslre tunc omnino hinc inde dislractis et obligatis, quorum nullam parlcm in
possessione habebamus, nobis pro cottidianis sumptibus el expensis gratuitu LX marcas grossorum
pragensium moravici numeri et pagamenli in pecunia parala et numerata mutuavit et con-
cessit el demum, cum pro arduis noslris el ecclesie noslre prcfate negociis serenissimum
474^
principom doniinum dominiim Wenceslaum, Romauorum ac Bohemie regem, Bohemiam
visitavimus seu accessimus pro ipsorum bonorum noslrorum rehabicione et recuperacione,
iterum idem dominus Smilo pro huiusmodi itinere nobis LX niarcas grossorum monele et
numeri prediclorum in parala pecunia et nunierata concessit et mutuavil. Et licet infra aunum
integrum in Praga et alibi in Boheniia in presencia regie maiestatis constituti, pro boiiorum
nostrorum recuperacione graves expensas fecimus in bonorum nostrorum et ecclesie nostre
rehabicione non profisciscentes, compnlsi sumus nos murum el obicem ponere pro ecclesia
sponsa nostra et toti clero. qui aliquot annos tyrannice fuit oppressus in omnibus iuribus
et hberlatibus suis, ubi eciam ipse dominus Smilo officialis noster LXXX marcas grossorum
pragensium moravici numeri et pagamenti pro nostra et cleri nostri defensa nobis concessit
et grafe muluavit, sic quod in CC marcis grossorum pragensium moravici numeri et paga-
menti, quamlibel marcam pro LXIV grossis computando, ex causis premissis racione veri
mutui in vero et iusto debito prefato domino Smiloni obligamur et sumus obnoxii. Quas
quidem CC marcas promitlimus una cnm infrascriptis fidejussoribus ac compromissoribus
noslris fralre noslro Nicolao diclo Mraz, Jaxone nepote nostro capitaneo in Schamburg.
Herssone dicto Smetana de Zahlenycz, Marquardo Xigro de Slapanicz, Henslikone de Kowa-
lowicz et Pesslone de Coslelecz alias de Sczechawicz manu conjuncta, indivisa, omnes in
solidum eque principaliter bona nostra fide, omni occasione et excusacione remota, ipsi
domino Smiloni et magistro Nicoiao Puchnik nostris principalibus creditoribus et ad manus
fideles nobilium virorum et dominorum Laczkonis de Crawar domini in Helfenslein, Erhardi
de Skal et Sulikonis de Connicz ac Wenceslai de Doloplaz in festo sancti Georgii proxime
venluro diclas CC marcas prefalis nostris creditoribus solvere et pagare in parala pecunia
et numerata absque dolo et in Olomucz nostris sumplibus el periculis reponere, apud quem
nobis per prefatos nostros creditores fuerit demonstratum seu deputatum, omni occasione et
excepcione remola. Si aulem dictas GC marcas predictis nostris creditoribus in ipso termino
sancti Georgii non solveriraus, quod absit, extunc quicunque ex nobis per prefatos creditores
noslros. ( vel) ad quorum manus promisimus, monilus fueril, statim occasione et contradiccione
remolis. unus alium non expectando nec se per absenciam allerius excusando, obstagium
verum et consuetum in civitale Olomucz hospicium per creditores nostros, vel ad quorum
manus promittimus, nobis deputatum, duo ex nobis qui primum nioniti fuerimiis, promitlimus
bona fide subintrare qiiilibel cum uno famulo et duobus equis. El durante illo obstagio vel
non durantc. post oclo dies quicumque alji duo ex nobis pcr prefatos credilores nostros el
ad quorum mauus promittiinus, ilerum monili fuerimus. slalim quilibet noslrum cum uno
famulo et duobus equis in dicla civilate Olomucensi in hospicio, per creditores nostros el
ad (pioruui manus promillimus nobis depulato, tenebimur subinlrare, abinde nullo jure
exiluri. quousque prefate pccunie cum dampnis ct expensis, racionabiiiter propter non solu-
cionem capilalis pecunie faclis, pi'r nos crediloribus nostris ad plenum fuerit satisfaclum.
Et durnnte iilo obslagio vel non durante nichilominus poteslalem concedimus prefatis credi-
lorihus nostris el ad quorum uianus proinitlimus, dictas CC marcas recipiendi et acquirendi
inter chrislianos et iudeos super noslra omnium dampua, et noslros liomines arrestandi
475
usqiie ad plenain salisfaccioncm lam capitalis pecunie quain dampnorum el expensarum ob
non solucionem principalis pecunie faclarum, que tamen dampna et expense bono teslimonio
possent comprobari. In cuius rei testimonium sigilla etc. Datum Cremsir anno (iomini
MCCCXCVIIII feria secunda post festum ascensionis nostri salvatoris.
(Kremsierer Lehensquiitern II. p. 143.)
537.
Johann B/sckof roti Olniiitz- bekcnnt, dass er. um die Biiry Iloclnruld ehildsen zii konnen.
ron dein Juden Naz-on 30 Mark ausijeliehen hahe. Dt. irahrscli. 12. Mai I39f).-'')
Johaimes etc. notumfacimus etc. Quod propter redempcionem caslrornm et aliurum
bonorum ecclesie nostre Olomucensis, signanter propter castrum Heukwald. quod a Jodoco
de Wolfberg, olim marssalcone predecessoris nostri, redemimus et liberavimus pecuniis in
paralis. provido Nazon, Sare nxori sue. pueris et heredibus eorum in XXX marcis gros-
sonim praoensium moravici numeri et pagamenti sine omni usura racionabiliter obliiiamur.
Quas quidein pecunias bona noslra lide absquc omni dolo in octava sancli Wenceslai
martiris proxime alTutura proniitiimiis prefatis iudeis solvere. dare el Iradere cum ellcclu.
Harum quibus sigillum etc.
(Aus dem Kremsierer Leliensquatern 11. p. 144.)
538.
Pfemek Herzog con Troppan bestattigt den Augustinern in Fulnek die Erwerbung des
Dorfes Petrowitz-., welckes dieselben von Lacek con Kraraf gekuufl liatten.
Dt. Troppau 21. Mui 1399.
i%os Przemko dei eratia dux et dominus Oppaviic nolumfacimiis lenore priescnliiuii
universis. quod nos omne foriim omiifiiiqiie venditionem. quam de villa sua Petrovicz in
noslro siluala ducatu honorabilis vir dominiis Laczko de Cravar alias de Anliquo Tyczein,
nobis sincere dilectus, fecil cmn honorabilibus ac religiosis fratribus in Fulnek, siib quo-
cunque modo aut forma verborum facta sit, gratara et ralam habentes per omnia prasentis
scripti palrocinio de nostro pleno assensu el volunlate confirmamus. In cujus testimonium
nostriim sigillum pra^senlibus est appensum. Aclum Oppavia; anno domini \'.)9i) proxima
feria quarta ante festuni sancl;e trinilatis.
(Aus dem 17. Jahrli. stammende Absclirift im Manusc. M. IV. L p. 18 im miilir.
Landes-Archive.)
*) Das Datum angesetzt, wiil diese Urliunde im Leliens<iuatcrii iinmittelhar nach der Trkund
n. 536 folgt.
476
539.
Markgraf Jodok befiehll deii Beamten der Briinner Cuda, dass sie das Dorf Jackov der
Kirche in Mahr. Budwilz in die Landlafel einlegen. Dt. Znaiin 18. Juni 1399.
Jodocus dei gracia marchio Brandemburgensis, sacri Romani imperii archicamerarius,
marchio et dominus Moravie, notum facimus tenore presencium universis, quod attendenles
ad iusta precamina honorabilis Michaelis plebani in Budwicz, devoti nobis dilecti, quibus
ad augmentum cultus divini nostrum animum sub spe salutis eterne rogatus sui instancia
provocabat, siquidem ut meritorum illorum simus participes, que in missa gloriose virginis
dei genitricis Marie, quam ad honorem ipsius in ipsa sua ibidem in Budwicz ecclesia instau-
rare proponit indiescente cottidie decantandam fore Christi fidelibus non ambigimus fructuosa.
ipsi Michaeli plebano, quod villam Jaczkaw vulgariter nuncupatam, sitam prope Budwicz.
quam suis propriis pccuniis dinoscitur comparasse, cum omnibus censibus, reddilibus, proventibus,
cum una aratura integra et curia allodiali et ceteris quibuscunque specialibus censeantur nomi-
nibus, proventibus universis prefate sue ecclesie pro dicla missa beate virginis incorporare possit
et valeat, benigne consensimus et vigore presencium animo deliberalo, volumptate libera ac
de cerla nostra sciencia rite et liberaliter consentimus, vobis camerarlo czudario et notario,
supremis czude Brunnensis officiabbus, nostris fidelibus et dilectis iniungentes attente et
districte precipientes ac sub optentu nostre gracie comittentes, quatenus primum cum tabule
terre aperte fuerint et vos presentibus ipse plebanus vel successor ipsius duxerit requirendos,
prenominatam villam Jackaw cum pleno dominio et pertinenciis suis, sicut superius lucidius
est expressum, sepedicte ecclesie in Budwicz terre tabulis sine contradiccione qualibet
imponatis. Presencium sub nostri sigilli appensione testimonio literarum. Datum Snoyme
anno domini millesimo trecentesimo nonagesimo nono, feria quarta proxima post festum
sancti Viti.
De mandato doinini marchionis decanus ecclesie Olomucensis Andreas.
(Orig. ira konig. bcihm. Museum in Prng.)
540.
Markgra/ Prokup von Mdhren cerbindet sich init Markgraf Wilhelin von Meissen zu
gemeinsamem Beislande zum Schutze ihrer Herrschaften. Dt. Dresden 20. Juni 1399.
W ir Frocopp von gotes gnaden marggrave ze Merhorn bokennen olTcnlich und
tuen kund mit discm brive allen den, die in sehen oder horen lesen, das wir uns mit
gutin willen, wolbedachtin mule und rechtir wissen durch sunderliches gemachis, nuczis
und frumen wille unser herrschafte, lande uud leute, den wir darinne irkand haben und
irkennen, mit dem hochgebornen fursten herren Wilhalmen, marggrave ze Meisen etc.
imserm licben swager, zusampne getan, vorstrigket und vorbunden haben, zusampne tun
477
und vorslrigkeii iind vorbinden uns mit ini in kraft diczs brives also, das wfir nu furbas
nier niit unsern landen und leulen wider denselben unsern swager, seine lande oder leule
nicht tuen wellen dheineweis ane geverde. sunder wir schulleii und woUen im furbas
behulfen und beraten sein, so wir beste mugen, wider alhrminiglich, die in an seinen
herscheften, wirdigheiten, landen oder leuten irren, hindern oder beschedigen wolden, irretin
hindertin oder beschedigtin. Das reden und globen wir demselben unserm liebeu swager
marggrave Wilhalmen von Meisen in guten treuen ane arg zu halden. In diser einunge
nemen wir auz deii liochgehornen fursten herren Jost marggrave /,u Braiideiiburg und zu
Merhern, unsern bruder, wider den wir uns dheines vorbinden : idocli schuUen wir im
wider denselhen unsern lieben swager margrafin Wilhalm dheine hulfe tuen. 3Iit urkunde
diczs hrives vorsiglt mit unserm angehangenden insigl. Gegeben ze Dresden nach Cristi
gepurde dreizenhundert jare und darnach in dem neun und neunzigisteu jare, des nechsten
frilages vor saud Johannis gotes laufers tage.
(Orig. mit h. Sig. im Dresdener Ilauptstaats-Archive. Gedr. in Liudners Gescli. d. d.
K. unter K. Wenzel II. p. 514.)
541.
Markgraf Jodok ertheilt dem Johanii von Neuhaus das freie Testirungsrecht bezuglich
dessen in Mahren gelegenen Gilter. Dt. Iglau 22. Juni 1399.
Aos Jodocus dei gracia marchio Brandemhurgensis, sacri Romani imperii archi-
camerarius, marchio et dominus Moravie. uotum facimus tenore presencium uuiversis, quod
ad maifnarum precum frequentem instanciam nobilis Johannis de Novadonio. alias de Hradecz.
consensimus et preseuti privilegio consentimus. quod bona sua hereditaria, que hahet in
marchionatu nostro Moravie, possit in vita vel in extremis, cui vellet, donare, legare et
eciam deputare ; et ut ille, cui sic dederit seu legaverit, illa bona hereditarie habeat ac
teneat de nostra certa sciencia et speciali gracia vigore prescncium nos favemus. Presencium
sub nostri sigilli appensione testinionio litterarum. Datum in Iglavia aniii) domini millesimo
trecentesimo nouagesimo nono. dominica die proxima ante festum sancli Johannis baptisle.
De mandato domiui marchiouis decanus ecclesie Oloniuceusis Andreas.
(Orig. Perg. Sig. abgerisscn im griifl. Cernin"schen Archive in Neuhaus.)
542.
Der Briinner Ansasse Johann Schranter verkauft '/., Mark jnhrHcken Zinses dem Kloster
Oslawan. Dt. 30. Juni 1399.
Kgo Johannes dictus Schrautar, resideus aute portam Brunnensem in platea pistoruni
el ego Elisabelh uxor ipsius legitima cum heredibus et successoribus nostris recognoscimus
tenore preseucium universis, quod racionahiliter vendidiinus ct cum preseutibus vendimus
478
religiosis in Cliristo virg-inibns abbatisse et toti conventni monasterii Osslaviensis et da
raanus fideles honeste matrone Konigundi Keglinisse, concivis in Brunna. mediam marcam
grossorum denariorum pragensium moravici numeri et pairamenti pro quinque marcis
grossorum denarionim et numeri earundum. super domo habitacionis nostre ante portam
Brunnensem, ibidem in piatea pistorum penes Laurencium pectinatorem et Chunczonem
Saylfmacher sita. et generaliter super omnibus aliis bonis nostris mobilibus et immobilibus
ubilibet habitis et habendis, censuandum pro dictis virginibus et ad manns fideles predicte
matrone Konigundi super festo sancti Jeorgii nunc proxime venturo incipiendo et sic pro
eodem termino annis sing-nlis in futurum, omnino libere et in toto sine omni losunga el
alia quavis condonacione civitali Brunnensi quoquomodo imponenda. Quod si non fecerimns,
extunc predicte virgines aul predicta matrona Konigundis plenam per omnia habebunt
potestatem, huiusmodi censum sic neglectum. quociens oportunum fuerit. recipere et expediri
inter judeos vel christianos snpra nostra pericula atqne dampna et supra pignora snpradicta
sine qualibet in contrariiim accione juris canonici vel civilis. Cum autem voluerimus, quod
predictum censum reemere potuerimus cum qninque raarcis grossorura denariorum et numeri
predictorum una cum censu ipso pro rata temporis contingente persolvendo, impedimento
et difficnltate quibuslibet procul motis. In quorum omnium testinionium prudentes viri
Johannes Lescher et Jacobus Ott. protunc jurati cives Bninne. sigilla eorum ad preces
nostras instantes. ipsis et ipsorum heredibus sine dampno. presentibus appendernnt. Anno
domini millesimo trecentesimo nonagesimo nono. feria secnnda post feslnm sancti Johannis
Baptiste.
(Orig. Perg. 2 li. Sig. im Briinuer Stndt-.\rchive.)
543.
Der Prayer Erzbischof Wolfram ertheilt deiieu. welche die Friihmesse iii der OlmUtzer
Marienkirche besuchen, eiiien Ablass. Dl. 6. Juli 1399.
\w olframus dei gracia sancte Pragensis ecclesie archiepiscopus. apostolice sedis
legatus, universis Christi fidelibns. ad quos presentes pervenerint. graciam in domino sem-
piternam. Gloriosns deus in sanctis suis et in maiestate mirabilis et si cunclos sanctos altis
decorel insigniis et celestis efficiat beatudinis possessores, peculiari tamen quadam prero-
gativa excellencium meritornm raatrem suam beatam Mariam virginem benedictam maioribus
altollit insigniis el Christi fideles ad devocionem el incrementa virtutum eius intercessione
incitavil. Sane accepimus, quod in ecclesia parrochiali eiusdem beate Marie virginis in
preurbio civitatis Olomucensis, nobis jure legacionis subiecla. singulis diebus mane missa
de eadem beala Maria virgine gloriosa sub nola soiempniler decantatur, ad quam Christi
fideles ex devocione convenire consueverunt. Nos cupientes eosdem Christi fideles in ipsorum
laudabili proposilo confirmare ac donis spirilualibus ipsos ad frequentacionem dicle misse
incitare, pro ipsorura consolacione ac animarnm salute vivornm el defunctorum omnibus
479
vere penitentibus contritis el confessis, qni dicte misse cantale ex devocione interlueriiil
aul ipsam \isilaverinl aul iuverint cantare eandem. de omnipotentis dei miscricordia et bea-
lorum Pelri et Pauli apostolorum eius meritis et intercessione confisi. quadragiiita dies
induiffenciis de iniunctis eis penilenciis in domino misericorditer reiaxamus. In cuius rei
testimonium presentes literas fieri et sigillorum nostrorum appensione iussimus communiri.
Datum Prage anno domini millesimo trecentesimo iionaoesiuio nono. die sexla mensis Julii.
(Orig. Perg. li. Sig. im Olin. Cap.-.\rchive.)
544.
Der Olmulzer bisc/io/lic/te Ofpcial Smil von Wicov investirt den Bn/ii/iteic Wilfrnsa z-iiiii
Pfarrer iii Scliwabenitz. Dt. Kremsier 12. Jiili 1300.
l\os Smilo de Wiczow. vicarius in spirilualibus et officialis curie episcopalis Olo-
mucensis. notum facimus tenore presencium universis. quod ad presentacionem et peticionem
venerabilis et religiosi viri doniini Valentini. preposili iiionasterii Zderasiensis Prag-ensis.
sacrosancli sepuicri dominici Jerosolimitaiii, honorabilem ac religiosum fratrem Bohunconem
dictum Nagwassa in et ad ecclesiam parochialem in Swabenicz, per liberam resignacionem
fratris Nicolai ultimi et immediati ipsius ecclesie rectoris ad presens vacanleni, in qua diclus
dominus Valentinus preposilus jus presentandi noscitur obfinere, in rectoreni legittimuiii
instituimus et plebanura sibi curam animarum et administracionem spirilualium et temporalium
in eadem juxta nostra officii debitum in dei nomine committentes, harum quibus sigillum
vicariatus Olomucensis ecclesie presentibus est appensuni testimonio literarum. Dalum Cremsirii
anno etc. 99. die XII. nunsis Julii.
(Dobn. Monuin. IV. p. 39t;.}
545.
Jo/ianii der jiiiigere von \eii/ians verkauft eiiien Hof in Pantsc/ien dein Pfibili von
Pantsc/ieii. Dt. Telc 2.5. Juli 1399.
«J^ Jan mla(zjsf z Ilradce. ty casy najvyssi purkrabe Prazsky, vyznavam timld
listem vsem, ktoz jej uzrf neb uslysi ctuc. ez sem s dobrym rozmyslem a s dobrii radii
tri kopy a dvan^ct gros6v a dvuor se dvema popluzima, je^to sem mel a drzai v Piciiie.
se vsiin. coz k tomu prislusf. tocii s rolf ornii i neornu, s lesy. s kfevinaiiii. s lukami.
s pastvami. s potoky. s horami, s doly, a hoie se vsim pravem. s plnSin panstvim, se
vsfm svobodenslvim a se vsfm, coz k tomu slusf vsf vecf, jakoz sem to sam do s'}6 doby
drial, nic sobe na tom nezuoslavuje. prodal a tfmto lislem posliipil cln6mu panosi Pribikovi
z Picina a jeho erbuoin a k verne ruce knezi Franciskovi. opatovi z Milevska a Odolenovi
z Vepic. jeho bralri. za devadesat a za puol ti-eti kopy grosov prazskych penez. jenz jsii
480
mi je hotovymi penezmi zpravili. Protoz jii Jan dr^vefecen^', prvni prodajce a my Domaslav
z Stiiden^ a Jan z Hodic, jeho pravi rukojme a zpr^vce, slibujem s nim vsichni spolecnii
rukii a nerozdilnii, dobni verii beze vsi Isti prvefecen^mu Pfibikovi z Picfna a jeho erbuom
a jeho porucnikom to jist^ zbozi se vsim, coz k tomu slusi, pfed zidy, pfed kfesfany i
pfed kazd^m clovekem podle zemsk^ho pr^va zpravili, vyv^sli a vsl veci osvoboditi ; a to
jim mdme a slibujem o prvnim pansk^m snemii, jezto v Brne bude, bude-li beze Isti moci
byti. nebo konecne o druh^m zpraviti i ve dsky zemsk^ vloziti beze vseho prodleni i
obmesk^ni. Pakli bychom kter;^ch kolivek tech veci neucinili neb uciniti nemohli, tehdy
V mesici propadli sme dfivefecen^mu Pfibikovi z Picina, jeho erbuom i jeho porucnik6m
prvejmenovan^ch devadesit kop a puol tfeti kopy gros6v a tfetinu v^se nad to, jenz jim
je hotov^mi penezi miime zpraviti. A kdyi bychom toho neucinili, tehdy inhed jeden z n^s
prvefecen^ch rukojmf, kter^^ bude od Pfibika nebo od jeho erbuov i tak6 od porucnfk6v
upomenut, druh se druh^in neomliivaje ani jeden na druh^ho ukazuje, s jednfm pacholkem
a se dvema konoma jm^ vjeti do mesta do Telce v duom ctn6ho hospodife, klez jemu
bude uk^ziino a tu lezeti obecn^m prav^ra zemsk^m lezenfm ; a kdyz by po tom upomenutf
minulo ctrn^cte dni, bud lezSno neb neleziino, a dfivefecen^ penize nebyly hy jim od niis
jeste zpraveni, tehdy inhed Pfibik z Picfna a jeho erbov6 i jeho porucnfci majf plnii moc,
svrchupsanii jistinu a tfetinu v^s v ^idech nebo v kfestanech vziti a dobyti na nasi na
vsech skodu a pfes to vzdy ustavicne m^me lezeni plniti a odtud na z^dn^ pr^vo nevyjeti,
ei bychom casto fecenii] jistinu a tfetinu vyse se vsemi skodami, kter^i oni by skrze to
poselstvfm, j^zdami nebo kterak kolivek jinak vzeli a spravedhve uk^zati mohli, jim splnili
zpravili a liplne zaplatili. A bylo-li by to, e^ v tej chvile ktery z nSs dfevefecen^ch
rukojmi umfel, jehoz boze ostfez, tehdy niy. kleriz zuostanem m^me a slihujem jin^ho tak
jist^ho tak dobrt^ho v mesici postaviti list obnovujici fsic) pod lim lezenim, jakozto svrchu-
psfino. A ktoz by tento list mel s jich dobrii voli, ten m& t6i pr^vo k vsera vecem miti
jakozto oni sami. A na lepsi bezpecenslvi a potvrzenf t(5lo jist^ veci k tomuto listu pfivesili
sme sv6 peceti s nasi dobrii vuoll. D^n jest tento list v Telci, I6ta jesto se pise od boziho
narozeni tisic tfi sta devedes^t^ho devdt^ho, den svat^ho Jakuba.
(Orig. im TelCer Schloss-Archive, daraus die Abschrift im mahr. Landes-Archivc.)
546.
JohantK Bifichof ron Olmutz; befreit die diirch Kriege und Braud herabgekotnmenen
Einwokner ron Bantsch anf rier Jahre von aller Steuer. Dt. Olmiitz 28. Jnli 1399.
i^os Johannes dei gracia episcopus Olomucensis notum facimus presencium tenore
universis. Quod nos atlendcntes defectus, pcnurias et dampna pauperum fidelium incolarum
nostrorum de Budissaw, (jue per querras hiis meslis temporibus vigentes et signanter per
ignis voraginem sustulerunt et adhuc cottidic sulfcrunt, secare metere et segetes ad horrea
comportare non valentes; cupientescjue prefalos incolas civitatis nostre Budissaw benigno
481
prosequi favore, iit dampna et defeclus ipsorum luiiii?modi reformarc. domosque ipsorum
combustos reparare ac deinccps restauratis dampnis. prout tenentur. cum dacionibus con-
snetis tanto prorapcius obsequi valeant atque possint: ipsos omnes et singulos incolas, totam
communitatem civitatis noslre predicte hinc et qualuor annos, a presencium data continue
compufandos. revolvendos a censibus et singulis dacionibus dc benignitate nostra libertavimus
et presentibus bbertamus. Sub harum quibus sigiHum nostrum de certa nostra sciencia
presentibus est appensum tcstimonio literarum. Datum Olomucz anno domini 3ICCCXC\IIII,
secunda feria proxima post feslum sancli Jacobi.
(Kremsierer Lehensquatem II. p. 134.)
54?.
Vergleich zicischen Wilhelm iiud Alhrecht. Herzogen toii Osterreich. ciiierseifs. itnd Johaiin
dem dlteren und jungeren iind Hennann pon Neuhaus andererseits uber die Burg Karlstein
und die Loslassung der Gefangenen. Dt. Im Felde vor Hard 4. Aiigust 1399.
■ lie sind vermerkt die taiding. so geschehen sind zwischen den hochgeborneii
furslen. unsern gnedigen herren. herzog Wilhahnen und herzog Albrechten. herzogen ze
Osterreich. und allen den iren eins leils, und den edehi Janen dem jungen und Janen dem
eltern vom Xeunhaus und Ilermann vom Neunhaus und alien iren freunden. helfern und
dienern des andern teils.
Des ersten, daz das haus zu Karlslein mil allem dem. das darinne funden ist und
noch ungeverlich darin ist. unsern egenanlen herren von Oslerreich und den nachgeschriben
iren reten unverzogenlich wcrde wider geantwurtet ; ausgenomen. was die. die das haus
inhabenl. von ros und harnasch und ander ir hab mit in dar habent bracht. das mugen
si mit in von dannen gefiiren und sol man in daran kein irrung tun.
Und sind das die herren und rete, des ersten . . der bischof von Freysingen . .
der buro-graf von Maidburg graf zu Hardegg, Rudolf von Walssee hofmeister, Ulreich von
Dachsperff landmarschalich in Osterreich. Rcinprecht von Walsse haubtmann und Ei)erharl
von Kappelln.
Item. daz all gevangen, die . . der vom ?scuehaus oder die seinen gevangen habent
und die noch in irer vanknuss sind und nicht sind ledig, gar und genzlich ledig und los
sein an all scbaczung unvcrzogenlich. Warumb aber die gevangen abgetaidingt hetten und
wie sie das haben vergewisset, und des sie noch nicht hcttcn bczalt, dcs sullen sie auch
genzlich ledig sein.
Ilem. Was auch uns cgenante hcrren die herzogen, oder die iren gevangen habent.
die sol man anlwurtcn zu der vorigcn scchstr handen unvcrzogenlich und die sullen den lag
geben unz auf dcn auzspruch. Denn umb die gevangen zu Wcykarczslag. die sullen dieselben
sechs auf purgschaft ausgeben. welich man ausnemcn wii : welich nian abcr nicht ausncmcn
woll. die mugen die sechs behaltcn auf den auzspruch.
61
482
Aiicli ist beredt worden, daz Ulreich voni Neiinhaiis an all schacy.ung zu der ege-
nanten sechser handen auch sol unverzogenlich geanlwurt werden.
Ilem. Umb sand Gilgenperg, das sol auch zu der obgenanten sechser handen werden
treanlwurt auf nu den nechst kunftigen niittichen ane verziehen; denn umb ander sach.
die . . der Piliung und der Pschech niit einander ze schalTen habent, darnmb sullen si beid
beleiben bei Lezlen dem Hering; der sol auch gevvallig sein, die sach zwischen in auz-
zusprechen nach beider leil brieven und worfen; und sol auch das ze Wienn geschehen
auf nu den negst kunfligen sand Gilgenlag unverzogenlich.
Es ist auch beredt, ob der egenante Herring in der zeit abgieng, ee er hiet aus-
gesprochen, daz dann der vorgenante von Maydpurg an seiner stat sol gewalt haben auf
denselben lag zwischen in auszesprechen in aller dcr mass, als das der obgenante Herring
solt haben gelan.
Denn umb all sach und stosse, die da sind zwischen . . den von Puchaim und allen
iren freunden, helfern und dienern, und den vom Xeuiihaus und allen iren freunden, helfern
und dienern. dorumb sullen sie auf beiden teilen fur sich und all die iren auch bei den
sechsen genzlich beleiben, die auch sullen gewalt haben, zwischen in auszesprechen.
Zu geleicher weis sullen die nachgeschrieben . . der Trauner . . der Kreyger . .
der Pergauer . . die Drugsessen . . der Weydner . . der Dressidler, der Friczesslorfer . .
die Stokarner . . der Enzesstorfer, Jostel Hatiser, Chunrat Schawl . . die von Tyrna und
all ander. die mit dem egenanten vom Neunhaus habent ze schalTen, und die in unserer
vorgenanten herren von Oslerreich land sind gesessen, umb all ir stoss auch bei deu
sechsen beleiben und die suilen darumb gewalt haben auszesprechen.
Desgeleichen sullen die egenanten vom Neunhaus all drei auch genzlichen lun. Auch
sol der ausspruch umb all vorgeschriben sluk von den egenanten sechsen auf den vor-
genanten sand Gilgenlag geschehen ane verziehen und geverde.
Aucb ist beredt, ob der egenanten sechser einer abgieng, ee der ausspruch geschech,
oder daz ir einen eehaft not irrte. so sullen die andern fiimf denselben ausspruch dennoch
aussprechen.
Diese tayding sind geschehen ze veld vor Ilard ain montag nach sand Stefans tag
iin snit als er funden ward, und versigelt mit unser egenanten herren von Osterreich
insigeln. Anno domini miliesimo trecentesimo nonagesimo nono.
(^Oi-ig. 2 beigedr. Sig. im grafl,- Cernin'sclien Arclnvc iu Xeubnus.)
54S.
Heitirich. Joltaiiu iiiid Feler roii Kuiistadt erklureii, duas sie deit Atisspnich, loelchen
Johuiiit. (iraf roit Hardegg. tiiid uitdere Schiedsleute zirischeii ihneti uiid den osterr. Her-
z-ogeii /ulleii irerdeit. hulteii wotleit. Dt. 12. Atigtist 1399 s. l.
Icli llaiiireich von Chunslat gesessen ze Jeuspicz iind ich Jan iind Peter von
Kunslal. !iebruder. sein vetlern. bekennen und lun kunt olfenleich niit deni hrief. Umb alle
483
(lie ziispnich. scheden und vordrung, die die hochgeltornen fursten herzo^ ^Mihalm und
herzog- Alhrecht, vettern. herzogen ze Osterreich etc. iinser genedig lierren. und sunderlich
die von Meyssaw. Fridreich von Walsse. N. der Valhacher, N. die Stokarner. IV. der Ydung-
speuger. und all andcr herren. rifter und knecht, die in irem lande siczent, es sein gaist-
leich oder Aveltleich. hincz uns hahent, und umb alle die zuspruch scheden und vordrung.
die wir zu denselhen unsern herren, N. den Herzogen und den obgenanten iren underlanen,
herren. rittern und knechten, und allen den iren haben, dacz wir daruinh fur uns. all unser
freund. lieKTer und diener gar und genzieich sein g-effangen und geen auch wissentleich
hinder die edeln. den wolgebornen graf Hannsen burggrafen ze Maidburg, grafen ze Har-
dekk, Rudolfen von Walsse. hofinaister, Uireichen von Dachsperg. lantmarschalich in Osler-
reich. Hainreichen von Zelking. Vinianczen den Sunnberger. und Purkarlen von Wynnden.
Also, daz wir auf nu das nechst kumftig hoftaiding gen Wienn komen sullen, es gee fur
sich oder nicht. und daz dieselben sechs herren darumb snllen vollen und g^anzen srewalt
haben. nach unserr baider lail red nnd widerred. minn und recht ze sprechen und was die
zu der niinn oder dem rechten zwischen unser egenanten baider tail sprechenl, oder was
si uns darumb zu peen aufseczent. das verhaissen und geloben wir. alles bei unsern treun
an aides slal gar und genczleich war und stet ze halten und ze volfuren an alles vercziehen
und widerred, und dawider niclil tiin in dhainen weg. Es sullent auch wir egenante baid
tail daruber mit einander nichls ze schafTen haben an geverd. sunder des egenanten auz-
spruchs also wartten. Auch.sullen all gevangen auf baiden tailn die weil teg haben. edel-
leult auf ir treu und purger nnd arine knecht auf geleich purgschafft, und nichl gescheczet
werden. Und ob die gevangen helten aboedingt. unib wen das wer. iind wie si das haben
vergwisset, das sullen si auch nichl bezallen iincz auf den auzspruch an geverd. Und des
ze urkund geben wir den brief versigellen mit unsern angehangen insigiln, und haben
gepeten die edeln unser lieben freund, hern Albrechlen und Leutolten von Vetlau, daz si
ire insigel zu einer gezeuffnusse der sach zu den unsern daran auch haben gehengl. in an
schaden. Geben an Erilag. nach sand Larenzenlag, nach kristi gepurd dreuzehenhundert
jar darnach in dem neun und nennzigistem jare.
(Orig. 5 li. Sig. in Abscluift mitgetlieilt vom k. k. gi^li. Staats-Arcliive iii Wieii.)
549.
Heinrich mid Jo/nntn ron Lipu erkliiren. dass sie den Aussprnch, welchen drr Bischof
ron Freisingen itnd andere Schiedsleule zwischen ihnen und den osl. llerz-orjen fdllen
werden. halten wollen. Dt. 15. Aucjust J399. s. l.
Ich Hainreich von der Leyppen uiid ich Hanns von der Leyppen. sein sun, ver-
irehen und tun kunt offenleich mit dem brief. Uinb alle die zuspruch, slosse, misshelung
und scheden. die die hochgebornen furslen, unser genedigen herren herzog Wilhalm und
herzog Albrechl, vetlern, lierzogen ze Oslerreich elc. und Fridreich von Walsse, die von
61*
484
Meyssau, Neycz, von Kunringen, der Valbacher und all ander herren, riller, knecht «nd
lantleutt, die in der egenanten unserr herren landen sind gesessen, hincz uns habent, und
umb alle die zuspruch, sUisse, misshelung und scheden, die wir hincz den egenanten unsei-n
herren den herczogen haben, und allen herren rittern, knechlen und lanlleutten, die in iren
landen sind gesessen, daz wir darumb genczleich gegangen sein und geen auch wissent-
leich mit dem brief hinder den hochwirdigen hern Berchtolten bischofen ze Freysingen
und die edeln, den wolgebornen graf Hannsen, burggrafen ze Maydburg, grafen ze Hardekk,
Rudolfen von Walsse hofmaister, Ulreichen von Dachsperg lanlmarschalich in Osterreicii,
Reinprechten von Walsse hauptmann, und Eberhartten von Kappeln. Also, daz wir baid
oder unser ainer niil vollem gewalt auf sand Gilgen tag schirist kumftig, oder darnach
auf sand Michelstag gen Wienn sullen komen, und daz dieselben sechs Herren dann auf
dieselben zeit darumb vollen und ganzen gewalt von baiden tailn haben sullen, aus-
zesprechen ; und was si zwischen unser auzsprecbent nach unserr baider tail red und
widerred, dabei sullen und wellen wir beleiben und das gar und genzleich stet halten.
Und das geloben wir bei unsern treun an aides stat ze volfuren. Auch sullen all gevangen
auf baiden tailn unverzogenlich zu der egenanten sechs handen geanlwurtt werden. Und
warunib die gevangen helten abgedingt, und wie si das hetten vergwisset, das sullen si
uncz auf den auzspruch nicht geben. Und des ze urkund geben wir den brief versigelten
mit unsern angehangen insigln, und haben gepeten Hainreichen Schellenberger und Psybik
von Polan, unser diener, daz si ire insigel zu gezeugnusse der sach auch daran gehengl
haben, in an schaden. Der brief ist geben an unserr fraun tag Assumptionis nach Kristi
gepurd dreuzehenhundert jar, darnach in dem neun und neunzigistem jare.
(Orig. mit 4 h. Sig. in Abschrift mitgetheilt voni k. k. geh. Staats-Archive in Wieu.)
550.
Prcuj 24. Atujust 1399.
iflarkgraf Jodok notificirt der Stadt Berlin, dass er zu Michaelis in die Mark
kommen und seine Streitsache niit Lipold von Bredow beseitigen werde.
(Riedel Cod. Bi-and.nb. B., III. 139.)
551.
Briinn 1. Septeiuber 1399.
Iflarkgraf Jodok anlvvorlet mehreren markischen Sliidlen auf ihre Klage iiber des
Landes Noth, dass er zu ibnen kommen werde und deni Landeshauptmann Lipold von
Bredow aufgelragen habe, die Mark mil ihrer Hilfe zu schiitzen.
(Riedel Cod. Bnuidb. B., III. 140.)
485
553.
Schiedsspruch zwischen den Herz-ogeii Wilhelm iind Albrechl einerseils nnd den Herren
ron Lipa, Vater iind Sohn, anderseits. Dt. Wien 7. Scpteniber 1399.
\\ ir Berchtold von gotes gnaden bischof ze Freisingen, wir Johanns von denselben
gnaden des heiligen Romischen reichs purggraf ze Maidburg und graf ze Ilardegg und ich
Rudolff von Walsse des hochgebornen fiirsten meins gnaedigen herren herzog Wilhalms
herzogen ze Osterreich etc. hofmaister und ich Ulreich von Dachsperg lanlmarschalch in
Osterreich, ich Reimprecht von Walse hauptman ob der Ens und ich Eberhart von
Kappellen bekennen und tun kunt: Als die hochgeborn fursten unser gnadig lieb herren
herzog Wilhalm und herzog Albrecht herzogen ze Osterreich etc. fiir srch, all ir herren,
ritler, knecht. landleut und undertanen, als die hernach namleich sind begriffen eins leils.
und die edeien Hainreich von der Lippen und Ilanns von der Lippen, sein sun, fiir sich
all ihr freund, helffer, diener und undertanen des andern teils aller krieg, vordrung, angriff
schaden und niisshellung, wie sich die uncz her zwischen in babent vergangen, giinlzleich
hinder uns gegangen sind und gelobt und versprochen habent, stat ze halten und ze vol-
fiiren, was wir zwischen in darumb auzsprechen, als das zwischen beiden teilen beredt
getaidingt und verbrieft ist worden ; also haben wir nach haissen und geschiiill der
obgenanten unserr herrschafft und auch durch frides und geniachs willen land und leut uns
der vorgenanlen sach als spruchleut underwunden und haben auch die von beiden teilen
kuntleich verhort und eigenleich darob gesessen und nach gutem rat vereintleich aus-
gesprochen, ais hernach geschriben steet.
Des ersten sprechen vir, daz die egcnanten Hainreich und Ilanns von der Lippen
und die iren unser egenant herschafft von Osterreich, ir lantherren, ritter, knecht und
undertanen noch ir land und leut hinfur niclit mer siillen angreiffeji noch beschedigen an
geverd, sunder dieselben von der Lippen siillen auch in iren gesiussen noch auf iren
giilern niemand enlhaiten, die dieselben unser herschafft oder die iren land und leut wollen
angreiffen und beschedigen an geverd. Wir sprechen auch, daz unser egenant lierren von
Oslerreich ailen den iren nicht gestatlen siillen, daz sie die egenanten von der Lippen oder
die iren fiirbazzer kein angriff tun ungeverleich und darauf siillen alle schiiden auf beiden
teilen und ailen den iren, wie sicb die uncz auf disen heuligen tag habent verlauffen,
giintzieich ab sein.
Wir sprechen auch, ob auf beiden leilen ichl gevangen warn, daz die an all
scbaczung gar und giinlzleicli ledig und los sein siillen. und ob die gevangen helten
abgedingt, wie sie das hetten vergwisset und das noch nicht ist bezalt, des siillen sie ir
brief und piirgen giinczleicb ledig und los sein.
Dann umb aile die angriff vnd schiiden, die dieselben von der Lippen oder die iren
gelan habent den edelen Ulreichen von Dachsperg lanlrnarschalch in ()slerreicli, Fridreiclien
von Walse. Merlen dem Valbaclier und Ilannsen deni Rukendorffer, unserr egenanlen
486
herreii der herzogen kaiuermeistern an iren leuten iind gutern, der si auf heiden leilen
auch hinder uns sind gegangen, sprechen wir. daz dieselhen schaden gancz und gar
zwischen in ahsein stillen und die egenanten von der Lippen siillen das umh sie fleizziglich
ausverdienen. seind in die schiiden von in an ir schuld sind gcschehen und sie auch
dawider nicht habent angegriffen und siillen auch hinfiir darauf mit einander gut freunt
sein und darumh in iihel mit einander nichls ze schaffen hahen.
Wir sprechen auch, oh die von der Lippen oder die iren den egenanten Dachs-
perg-er, dem von Walsse, dem Valhacher und dem Rnkendorffen icht gevangen hetten. daz
dieselhen gevangen gancz und gar an alle schatzung siillen ledig und los sein ; und ob
die gevangen hetten ahgedingt und wie oder wem sie das hahent vergwisset mit brieven,
piirgen oder sust und das noch nicht ist bezalt, des siillen sie, ir brief und ir piirgen
auch gancz und gar ledig und los sein.
Dann umb alle die angriff und schiiden, die die egenanten von der Lippen oder die
ren den edeln Jorgen von Walsse und Neiczen von Kuenringen und den iren gelan hahent,
ioder dieselhen von Walsse und der von Kiinringen und die iren den egenanten von der
Lippen und den iren habenl getan, da sein wir obgesessen und haben die kuntleich gegen
einander verhoret und gewegen und haben zwischen in gesprochen. daz dieselben schaden
gancz und gar gegen einander sullen absein und daz dwedrer tail hincz dem andern
darumh hinfur in iibel nichts sol ze schaffen haben.
Auch sprechen wir. ob die egenanten von der Lippen oder die iren Jorgen von
Walsse und dein von Kiinringen und den iren. oder der egenant von Walsse und von
Kiinringen und die iren den egenanlen von der Lippen und den iren gevangen hetten, daz
dieselben gevangen auf beiden teilen gancz und gar an all schaczung siillen ledig und los
sein ; und ob die gevangen hetten abgedingt und wie oder wem sie das habent bergwisset
und das noch nichl ist bezalt, des sullen sie, ir brief und ir piirgen auch ganz und gar
ledig und los sein.
Item umh alle die angriff, die die egenanten von der Lippen und die iren dem
Lembucher, meister zu Mawrperg, und Rudolfen und Ludweigen von Tyerna und den iren
getan habent, oder die derselh meister zu Mawrperg und die von Tyerna und die iren
den egenanten von der Lippen und den iren getan hahent, da sein wir obgesessen und
haben die kuntleich gegen einander verhoret und gewegen und hahen zwischen in
gesprochen : daz dieselben schiiden gegen einander gancz und gar absein siillen und daz
dwedrer teil hincz dem andcrn darumb hinfiir in iibel nichls sol ze schaffen haben.
Auch sprechen wir, ob die egenanten von dor Lippen odsM- die iren dem egcnanten
meister zu Mawrperg und den von Tyerna und den ircn. oder dieselhen der meister zu
Mawrperg und die von Tyerna und die iren den egenanten von Lippen und den iren
gevangen hetten, daz dicsclbcn gevangen auf heidcn teilen gancz und gar an alle scha-
czunge siillen ledig und los sein : und ob die gevangen hetlen ahgedingl und wie odtr weni
sie das habenl vergwisset. und das noch nicht isl bczall. des siillen sie ir brief nnd ir
piirgen aiicli gancz und gar ledig und los sein.
487
Wir sprechen aucli, ob iemaud, der oben geschribnen war, der in Oslerreich sazz
iind der den obgenanten unsern spruch nicht volfiirle oder dawider liill in eineni oder
menig-erm stuk. daz wissenllcich wiir. der oder die suilen in unserr egenanten herschalFt
swere ungnad bevallen sein und siillen auch den oder die darzu haiten, daz sie das vol-
fiiren und auch von des oder der hab und gut furderleich widerlun und widerlvern die
angrifF. die der oder die also hetten getan. und sie aucli darzu an leib und gut swerleich
pessern nach irem gevallen. wann das mit der vorgenanlen unsrer herschalFt also ist
beredt und getaidingt worden
Auch sprechen wir, ob auf der von dor Lippen teil ieniand der iren disen unsern
spruch niciit volfiirte oder dawider tatt in einem oder menigern stukcben, das wissentleich
war, der oder die sullen in der egenanten von der Lippen swer ungnad sein vervallen
und sullen auch den oder die darzu halten, daz sie das volfuren und auch von des oder
der hab und gut fiirderleich widertun und widerkern die angrilF, die der oder die also
getan hetten und sie darzu an leib und gut swerleich pessern. Ob auch die egenanlen von
der Lippen wrider disen unsern spruch selber tatten in einem oder menigerm stiikch, daz
wissentleich wiir. wenn sie danu darumb gemant werden, so siillen sie nach der nianung
in ainem moneid das ganczleich widerlun und widerkern an verziehen. Und des zu urchund
geben wir obgenant spruchleut disen brief versigelten mit unserin anhangunden insigelen.
Der geben ist ze Wienn an unsrer Fraun abend zu herbsl, als sie geporen ward. Nach
Kristi gepurd dreuzehenhundert jare. darnnch in dem neun und neunzigisten jare.
(Original im k. u. k. Staats-Arcliive in Wicu, Perg. mit seclis wolilerlialtenen Siegeln.)
553.
Fehdebeileyuny zirischeii Wilhelin und Albrecht, Herzogeu ron Osterreich. uiid Hermauu.
Ulrich. Johann dem alteren und Johann dem jUngeren von Neuhaus. Dt. Wien 7. Sep-
tember 1399.
Wir Berchloll von gotes gnaden bischof zu Freysingen. uud wir Johanns von
denselben gnaden dcs heiligen Uiimischen reichs burggraf zu Maidburg und graf zu Hardekg,
und ich Rudof von Walsse des hochgebornen lursten herzog Wilhalms herzogen ze Osterreich
etc. meins gnedigen herren hofmeister. ich Ulreich von Dachsperg lantniarschalch in Osler-
reich. ich Reinprecht von Walsse hauptman ob der Enns. und ich Eberharl von Kapelien
bekennen und tun kunl ollenleich mit dem briefe. Als die hochgehornen liirslen, uus gnedig
lieb herren, herzog Willialm und herzog Albrccht. vettern. herz()<)-en ze ( )sterreicli etc. fiir
sich, all ir herren. ritter nnd knechte. landleut und underlanen, als die hernacli nemleich
begrifien sind. eins teils. und die edeln Herman. Ulreich. Jan der elter und .lan der jnnger
vom Newnhaus. und alle ir IVcunde. helfer. dicner iind iindertanen des andern teils, aller
krieg. vordrung. aniirilF. schedcn iind misshcllung, wie sich die uncz her zwischcii in
vergangen habenl, genzleich hinder uns geganoen sind und gelobt und versprochen habcnt,
488
stet ze halten iind ze volfiiren, was wir darumb zwischen in aussprechen, als das zwischen
beiden teiln beredt, g-etaidingt und verbrieft ist worden: Also haben wir nach haissen und
o-escheft der obg-enanten unsrer herschaft und auch durch frid und gemachs willen land
und leuten uns der vorgenanten sach als spruchleut underwunden, uud haben auch die von
beiden teiln kuntleich verhoret und eigenleich doruber gesessen und nach gutem rat ver-
eintleich ausgesprochen, als hernach geschriben steet.
Des ersten, zwischen nnsrer egenanten herschaft von Osterreich und den von
Newehaus von Weikharczslag wegen und umb all sachen, die sich zwischen in habent
verg^angen, haben wir g-esprochen, daz die vom Newnhaus unser herschaft sullen bitten,
daz sie in das gnedikleich vergeben, was sie dorinne wider sie gelan haben, wan sie das
nmb ir gnad gern wollen ausdienen, und sie wellen auch alle die iren mitsampt in darzu
halten, das wider unser herschaft und ir land und leut fiirbazzer nicht mer zu tun ane
gever, und auch in iren geslossen nymand enthalten, die sie oder die iren wolten angreifen :
und das sol unser egenante herschaft von in gnedikleich aufnemen. Auch sprechen wir,
daz unser egenante herschaft auch allen den iren nicht gestatten sol, daz sie den vom
Newnhaus noch den iren fiirbazzer kein angriff tun ungeverleich und darauf sullen all
scheden auf beiden teiin und allen den iren, wie sich die uncz auf den heutigen tag habent
verlaufen, genzleich absein.
Item. Umb alle die gevangen, die die vom Newnhaus oder der Pschech von Coyaticz
oder ander die iren gevangen habent, und die unser vorgenante herschaft von Oslerreich
angehorent, und mit namen die von Weikharczslag, sprechen wir, daz die ganz und gar
ledig und los sein siillen an all schaczung. Worumb sie aber hetten abgedingt, und wie
und wem sie das vergwisst habent mit briefen, purgen oder sust, und das noch nicht ist
bezait, des sullen sie ir brief und ir purgen auch ganz und gar ledig und los sein, und
die vom Newehaus sullen dieselben gevangen davon bringen.
Auch sprechen wir, was unser herren von Osterrcich oder die iren gevangen habent,
daz die auch zu gleicher weis sullen ledig sein.
Denn umb Pilgrein von Ollen und ander gevangen, die zu Weikharzslag sind
gevangen worden, sprechen wir : wenn dieselben gevangen ire brief gebent versigelt, als
wir in ein notel werden antwurten, und auch zu den heiligen leibleich swerent nach laut
derselben briefe, so sullen sie gancz und gar ledig und los sein.
Umb den Dressidler und den Friczestorfer dorumb sol sich unser herschaft gar
kuntleich ervaren, was die wider die vom Newnhaus und die iren haben getan und was
unser herschaft denn darinneu lut, des sullen sich die voni Newuhaus und die iren lasscn
genugen und sullen auch darauf all scheden gcnczleich ab sein auf beiden teiln und fiir-
bazzcr mileiuander von aller vergangener sach wegcn in iibel nichts ze schaffen haben.
Denn umb alle die stozz, krieg und misshellung, die sich zwischen Hermann, Ulreichen,
Janeu den eltern und Janen dem jiingern vom Newnhaus, und Pilgreim, Albrechten und
Jorgen, gel)riidern von Puchaim, und allen iren freunden, helfcrn und dienern auf beiden
teiln uncz auf den heutigen tag habent verlaufen, der sie auch genczleich hinder uns sind
489
ffegangen an alle auszng, die haben wir gen einander kunlleich g-ewegen und haben
gesprochen und sprechen auch. daz all sachen und scheden zwischen in und allen iren
egenanten freunden, helfern und dienern suilen gar und genczleich absein und sullen darauf
gen einander gut freund sein und hinfiir freimlleich mileinander leben.
Auch sprechen wir, daz Ulreich vom Newnhaus sol seiner vanknuzz genczleich
ledig sein und daz er noch jemand von seinen wegen dorumb mit den egenanten Puchaimern.
ailen iren freunden. helfern und dienern und auch allen den iren ungeverleicli fiirbazzer
in iibel nichts ze schaffen haben sol, und sullen all scheden. die er oder die seinen der
sach genomen habent, auch genczleich absein.
Item, umb den geltbrief, den Albrecht und Jorg von Puchaim von demselben
Ulreichen vom Newnhaus liabenl. sprechen wir, daz dieselben Puchaimer das hauplgut von
im neraen suilen und in den obgenanten gellbrief widergeben ; und das sol geschehen inner
vierzehen tagen, den nechsten : und all scheden sulien genczleich absein.
Item. umb das schreiben, das Ulreich vom Ne\vnhaus und Albrecht von Puchaim
von der sach wegen an einander getan habent, da sullen beid teil uns den spruchleuten
alle die brief. die sie an einander ffcsandt habenl, an all auszug antwurten unverzogenlich
und sullen auch darauf all sach zwischen in absein und gut freund mileinander sein. Auch
sullen uns beid egenante teil die von Newnhaus uud die von Puchaim all ir fridbrief
unverzogenlicli anlwurten.
Item. umb all ander gevangen auf beiden leiln, die die vom Newnhaus, oder die
von Puchaim einander habent gevangen, sie haben zu unern handen gelobl oder nichl.
sprechen wir, daz die gar und genczleich sullen an all schaczung ledig und los sein. und
umb wen sie hetten abgedingt und wie sie das hetlen vergwisset, des sie noch nichl helten
bezall. des sullen sie und ir purgen auch genczleich ledig und los sein ze geben,
Item. wir sprechen auch. daz die vom Newnhaus und die von Puchaim mit allen
iren gepielen, leuten und giitern sich sullen freunlleich und fridleich gen einander halten
und siczen; und ob einem teil von dem andern icht geschech, darumb sullen sie einander
freunlleich ze red seczen und sullen umb alle geprechen einander gleich tun und die
freuntleich wenden
AIs dcnn die von Puchaim sprechent, das Hensel von Pfaflenslag in der voni
Newnhaus geslos sei gescheczt worden und hab darinne abgedingl. darumb haben wir die
vom Newnhaus ze red gesaczl; die habent sich vor unser darumb in solcher mazz enlredl,
daz die von Puchaim des geniigen sol. Und wir sprechen auch, daz die vom Newnhaus
des fiirbazzer sullen ledig sein und von den vou Puchaim noch von jeniand andern darumh
kein zuspruch haben.
Auch sprechen wir umb Seyfriden von Miesla und sein gesellen, die der von
Puchaim gevangen waren, und die sie uns geanlwurt habent; wenn sich die verbriefent
nach laut der noteln, die wir in antwurten werden, darauf sie auch leibleich eid zu den
heiligen sweren sullen stet ze hallen den brief. als dieselb notel lautet. und daz auch der
egenante Seyfrid und sein egenanten gesellen den Grasser von Tamhen ledig lazzen seiner
62
41)0
vanknuzz und tles gelts, das er in verpurgt inid noch nicht bezalt hat, so suilen sie ledig-
und los sein.
Denn uinb alle die scheden, die die vom Newnhaus und die iren Jorgen von
Walsse und der herschaft ze Drosendorf habent getan, und umb alle die scheden, die
derselb von Walsse und die seinen und auch die leut in derselben herschaft den vom
Newnhaus und den iren getan habent, sprechen wir, daz die gen einander gleich suilen
absein und daz ein leil gen den andern darumb hinriir nichts sol ze sprechen haben imd
sollen darauf mit einander gut freund sein.
Denn umb alle die angriff und scheden, die die vom Newnhaus und die iren dem
Kreyger und den seinen getan habent, und er red, die seinen in hinwider habent gelan,
sprechen wir, daz die gleich gen einander sullen absein und daz ein teil hincz dem
andern darumb hinfiir nichts sol ze sprechen haben und sullen darauf mit einander gut
freund sein.
Item, als sich denn der Kreyger erklagt von neur maul und aufsecz wegen, die
die eg-enanten vom Newnhaus gen im sullen getan baben, sprechen wir : was solcher neuer
aufsecz sein, daz die genczleich sullen absein, und daz jeder leil hinfiir beleib, als von
alter ist herkomen.
Ilem, als sich denn derselb Kreyger erklagl, wie die vom Newnhaus sich ettleicher
seiner leut und giiter haben untervvunden und die aufgenommen. sprechen wir, daz die
der Kreyger hincz den vom Ncwnhaus wol inag vordern und suchen, und die vom
Newnhaus sullen im daruinb fiirderleich das recht lassen widervareii nach dein landesrechten
ze Beheim.
Auch sprechen wir, daz all gevangen, die die vom Newnhaus oder die iren dem
Kreyger und den seinen gevangen habenl, oder die der Kreyger und die seinen dem voin
Newnhaus oder den iren habent gevangen, daz die auf beiden teiln gancz und gar an alle
schaczung ledig und los sein sullen; woruinb aber die gevangen hetten abgedingt und wie
sie das habent vergwissl mil briefen, purgen oder sust, das noch nicht isl bezalt, des sullen
sie ir brief und ir purgen auch gancz und gar ledig und los sein.
Denn umb alie die angrilf und scheden, die die vom Newnhaus und die iren deii
von Tyerna und den iren gelan habent, und die die von Tierna und die iren den vom Newii-
haus und den iren habent getan, sprechen wir, daz die gleich sullen gen einander absein und
daz ein teil mit dem andern darumben in .iibel hinliir niclils sol ze schaffen haben in dhein
weis, und daz sie darauf mil einander gul freund sein.
Auch sprechen wir, daz all gevangen, die die vom Newnhaus oder die iren deii
von Tyerna und den iren gevangen habent, oder die die von Tyerna und die iren den vom
Newnhaus oder dcn iren habenl gevangeii, daz die gen einander auf beiden teiln an alle
schaczung ledig uiid los sein suilen ; warumb aber die gevangen hellen abgelaidingt, und
wie sie das habent vergwissl init briefen, purgen oder susl, uiul das noch nichl ist bezalt.
des sulleii die gevangen und ir brief und purgen auch gancz iiiid gar ledig und los sein.
Deiiii, umb alle die angrilf und scheden, die der Pergawer, Ernst, Ortolf und
491
Heinreich die Slockcharner. Jostl der Hawscr. Chiinrad Schawl. Josll Hofkircher, Hensl
Xeydekg-er, die drugsezzen von Grub. der Eybenslainer. Peler Hohembero-er. der Weidner.
der Wydersperoer, der Godinocr. der Prukger. der Moser. der Kynasl, der Willperoer.
Hensl von Leutraring, SlelTI Selheymer. der Kukennewiri, der Eselni und der Puchsen-
maisler und die iren den vom Xewnhaus und iren getan hahent und die die vom Newnhaus
und die iren denselben und den iren gelan habent, sprechen wir. daz die gleich gen
einander sullen absein und da/, ein teil hincz dem andern darumb in (ibel hinfiir nichts sol
ze schaffen haben in dhein weis und daz sie darauf mit einander gut IVeund sein. Auch
sprechen wir, daz all gevangen, die die egenanten beid leil oder die iren einander hahent
gevangen, daz die gen einander auf beiden leiln an all schaczung sullen ledig und los sein.
Warumb aber die gevangen hetten ahgedingt und wie sie das haben vergwisst mit briefen,
purgen oder sust, und das noch nicht ist bezalt, des sullen die gevangen und ir brief und
piirgen auch gancz und gar ledig und los sein,
Wir sprechen auch, ob jemand, der oben geschrihen wer. der in Osterreich sezz
imd der den obgenanten unsern spruch nicht volfiirle oder davvider tel in einem oder
menigem stuk. das wissenllich wer, der oder die sullen in unsrer egenanten herscbaft swere
ungnad vervallen sein und sullen auch den oder die darzu halten. daz sic daz volfiiren und
auch von des oder der hah und gut fiirderlich widertun und wideriiern die angriff, die
der oder die also hetten gelan und sie auch darzu an lelb und gut swerleich pessern
nach irem gevallen. wan das mit der egenanten unsrer herschaft also ist beredt und
getaidingt worden.
Auch sprechen wir, ob auf der vom Newnhaus teil jemand der iren diesen unsern
spruch nicht volflirt oder dawider tet in einem oder menigem stuk. das wissentleich wer.
der oder die sullen in der egenanten vom Newnhaus swere ungnad sein vervallen und
sullen auch den oder die darzu hallen. daz sie das volfuren und auch von des oder der
hab und gut fiirderlich widerlun und widerkeren die angriff, die der oder die also getan
hetten und sie auch darzu an leib und gut swerleich pessern. Ob auch die egenanten vom
Newnhaus wider diesen unsern spruch selber telten in einem oder menigem sluk, das
wissentlich wer, wenn sie denn darumb werden gemant, so sullen sie nach der manung in
einem moneid das genczleich widertun ane verziehen. Und des zu urkund geben wir vorgenante
spruchleut diesen brief versigelten mit unserm anhangenden insigeln. Der geben ist ze Wienn
an uner Fraun ahent Nativitatis, nach Cristi gepurd dreuzehenbuudert jar. darnach in dem
neun und neunzigislen jare.
(Orig. 6 li. gut erhaltene Sig. im gr. C.riiiirscheu Archive zu Neuhaus.)
62*
492
554.
Papsl Boiiifaz- IX. cnieucrt z-wei Bullen Urbaii V. imd Urbaii VI. gegeii die Kirchen-
schadif/er iiiid beauftrayl deii Bischof von Leitoinjjsl. den Schollenabt in Wien uiid den Stern-
beryer Probst. die Schddiger der Olmiitz-er Kirche mit Kirchenstrafen z-u helegen.
Dt. Rom 8. September 1399.
Bonifacius episcopus servus servorum dei venerabili fratri episcopo Luthomislensi.
et dileclis filiis abbali Scotorum in Wienna ac preposito sancte Marie in Sternberu^h per pre-
posilum solili ijubernari. Pataviensis ac Olomucensis diocesis monasteriorum salutem et apo-
stolicam benediccionem. Dudum siquidem per felicis recordacionis Urbanum papam quintum
predecessorem nostrum accepto, quod nonnulli diversarum parcium principes marchiones
duces coniites barones et alii nobiles aliique officiales, consiiiarii civitatum opidorum caslro-
rum terrarum et aliorum locorum, aliique laici et laicales persone dominium seu iurisdic-
cionem in temporalibus oblinentes. non attendentes quod laicis in clericos nulla esl atributa
potestas, clericos et ecclesiasticas personas temeritate propria bannire seu relegare ac pro-
scribere non verebantur, idem predecessor per suas litteras omnes et singolos talia facere
presumentes aut ea fieri mandantes seu eorum nomine et mandato facta rata habentes, vel
ea facientibus dantes auxilium consilium vel favorem, cuiuscumque dignitatis preeminencie
status gradus vel condicionis existerent, si singulares persone essent, earum videlicet sin-
gulas, et si communia vel universitates forent, omnes et singulos earundem communitatum
vel universitafum potestates capitaneos balinos scabinos advocatos rectores iudices et con-
sules ac officiales, quocunque nomine censerentur, consiliarios et privatas personas, qui
huiusmodi sacrilegii principaliores patratores existerenl, excommunicacionis sentenciam
incurrere, nec non quelibet eorundem communitalum et universilatum talia presumencium.
civitales opida terras casira et alia loca ecclesiastico interdicto subiacere voluit ipso facto.
et quod nullus ab eiisdem sentenciis per alium quani per Romanum ponlificem, preter quam
in mortis articulo posset absoivi, nec interdictum illud per alium relaxari. Postmodum vero
pro parle dileclorum filiorum . . decani et capituii ecclesie Olomucensis exposilo pie memo-
rie Urbano pape sexlo eciam predecessori nostro, quod dudum in provinciali Magunlinensi,
cum tunc de provincia Maguntinensi dicta ecclesia OIomuciMisis esset, et in Olomucensibus
synodalibus statutis el conciiiis foret statutum et ordinatum, quod quandocunque personas
exclesiasticas civitalum et diocesis dicte provincie ac eciam civitatis et diocesis Olomucensis
spoliari bonis suis seu captivari contingeret rectores et curali parochialium ecclesiarum
locorum, ad que persone sic captivate seu bona predicla sic ablata deducerentur vel spo-
liatores et sacrilegi huiusmodi dechnarent, aliquo mandato supcrioris super hoc minime
expeclalo cessaront a divinis, quandiu dicti spolialores el sacrilegi moram Iraherent ibidem.
ct donec predicla bona eisdem personis ecclesiaslicis spolialis essent inlegraliter reslitula.
ac pro parle diclorum decani et capituli eidem Urbano pape sexto predecessori humiliter sup-
plicalo. ut slaluto el ordinacioni predictis robur apostolice confirmacionis adicere dignaretur :
493
idem Lrbanus papa sexliis per siias litteras tibi fili abbas comniisit et mandavit, ut stalutum
el ordlnacioneni predicta. quoad huiusmodi personas ecclesiasticas civitalis et diocesis Olo-
raucensis predictarum duntaxat, auctoritate apostolica conlirmares. Cumque postmodum pro
parte diclorum decani et capituli nobis sii>nificaluni foret. quod tu abbas prefate pro eo.
quod antequam dicte littere ipsis decano el capitulo concesse tibi per eosdem decanum et
capilulum presentale forent. idem Urbanus papa sextus predecessor. sicut domino placuit.
ab hac luce migrasset. dubitares ad execucionem predictarum litterarum tibi directarum te
procedere posse, nos tibi per quasdam nostras litteras mandavimus, ut easdem litteras dicti
Urbani sexti pape, perinde exequi studeres. ac si eodem Urbano papa sexto predecessore
in humanis agente per eosdem decanum et capitulum dicte littere, ipsis concesse, tibi pre-
sentale fuissent, et ad illarum execucionera procedere incepisses, pro ut in omnibus predictis
literis plenius continetur. Cum autem, sicut exhibita nobis nuper pro parle decaui et capituli
predictorum ac singulorum canonicorum el personarum ecclesie Oloraucensis pelicio con-
tinebat. nonunquam marchio Moravie existens pro lempore, qui lemporale dominium in
eadem civilate obtinet, et magistri civium, iudex el iurati nec non scabini eiusdem civitatis
eciam existentes pro tempore. ausu temerario eosdem decanum et capilulum canonicos et
personas de prefata civitate et territorio ac districtu ac terris dicli marchionis baniant.
relegent seu proscribant, ac voce preconia sive per eorum litleras sub capitis seu aliis
formidalibus penis mandent, ne aliquis decanum pro lerapore existentem ecclesie predicte
vel aliquam personam de huiusmodi capitulo seu res eorura colligere vel receptare aut eis
de censibus vel aliis rebus ipsis debitis respondere presumant. nec non ipsos pro banitis et
proscriptis et relegatis habeant in eorundem decani et capituli ac canonicorum el personarum
maximum preiudicium dampnum et gravamen, divine maiestalis ofiensam et enormem lesio-
nem ecclesiastice libertatis, propler que ipso facto marchio raagistricivium iudices et iurali
ac scabini predicli, quociescunque talia contra ipsos decanum et capitulum, canonicos et
personas communiter vel divisim altemptare presumunt, vigore predicte constilucionis eius-
dem Urbani pape sexti predecessoris dampnabiliter sentenciam excommunicacionis incurrere
ac predicta civitas interdicto huiusmodi subiacere dinoscantur. quodque eciam raarchio pre-
dictus et sui officiales ac nonnulli duces comites barones nobiles mililes armigeri et laici
communitates civitalum et universitater opidorura caslrorum villarum et terrarum Olomucensis
et nonnullarum aliarum civilatuni villarum opidorum caslrorum el terrarum, qui nomcn
domini in vacuum recipere non formidanl, per indirectum huiusmodi statulum et ordinacio-
nem, que tu abbas prefate vigore dictarum lilterarum pcr euiidem Urbanum piipam sexliim
predecessorem el per uos libi. ut premitlitur. direclarum, ut iidem decanus el capiluluiii
asserunl. confirmasti, temere violando colonos censuarios sive reddituarios. villicos. ruslicos
nec non homines et subditos eorundem decani et capituli canonicorum ac eciani aliarum pcr-
sonarum ecclesie Oloniucensis predicte, eciani pro eoruni libito volunlatis pessime tractaut,
aliquos eorum captivando verberando mulilando exaccionando ac caplivos delinendo, aliquos
vero inlerficiendo. et eos bonis el rebus eoruin spoliando et alias ipsis multipliciter injiiri-
ando. (Juare predicli decanus el capiluni nobis huiiiililtr supplicaruiit. ul constilucioiiem tlicli
494
Urbani pape V. predecessoris ad marchionem magislros civinm iudices iuralos scabinos ac
rectores dicte civitatis Olomncensis presentes el posleros, qui ipsos decanum et capituUim
vel canonicos aut personas coniunclim vel divisim banire aut proscribere nec non statutum
et ordinacionem predicta eciam ad marchiones, duces comites barones nobiles milites armi-
geros laicos communitates et universitates huiusmodi, qui coniunctim vel divisim colonos
vel censuarios sive reddiluarios villicos rusticos homines et subditos huiusmodi decani el
capituli, canonicorum et personarum eorundem invadere capere capfivare exaccionare. cap-
tivos detinere. verberare nuililare iuferficere aut alias male tracfare, sive bonis et rebus
eorum spoliare presumpserint. extendere et alias in premissis eisdem decano et capitulo ac
canonicis et personis in premissis salubriter providere, de speciali gracia dignaremur. Nos
igilur eisdem decano et capilulo ac canonicis et personis in premissis efficacis defensionis
auxilio providere, ut per huiusmodi provisionem eorundem reproboriim compescatur teme-
ritas et per boc eciam viam ceteris. ne similia commitlant, precludere cupientes ac huius-
modi supplicacionibiis iuclinali conslifucionem confra marchiones magislros civium iudices
iurafos et scabinos ac rectores. qui sunt et erunt pro tempore. qui de cetero decanum et
capifulum aut canonicos vel personas huiusmodi coinmunifer vel divisim bannire relegare
vel proscribere de civitate disfrictu vel terris eisdem marcbionis memorali ac statutum et
ordinacionem predicfa eciam confra niarchiones duces comites barones nobiles milites armi-
geros hiicos, conimunifafes et universitates quoscuuque, qui eciam communifer vel divisim
colonos censuarios reddituarios villicos, rusticos boraines et subditos huiusmodi dictorum
decani et capituli ac canonicorum et personarum capere vel invadere, captivos abducere
seu tenere, verberare mutilare vel occidere, sive exaccionare, bonis et rebus eorum spo-
iare aut alias male tractare in dampnum et gravamen capifuli. nec non decani el canoni-
corum et personarum huiusmodi ecclesie Olomucensis, qui siint et erunt pro tempore, de
cetero presumpserinf, statutum ef ordinacionein predicfa auctoritate apostolica tenore pre-
sencium extendimus per presentes. Quo circa discrecioni vestre per apostolica scripfa
mandamus, quafinus vos vel duo aut unus vestrum per vos vel alium seu alios huiusmodi
uostram exfensionem, ubi et quando expedierit, auctoritate nostra solemniter publicantes eam
faciatis auctorifate nosfra firmifer observari, non permiftentes contra ea dicfos decanum
canonicos el personas pro tcmpore existentes et capitulum huiusmodi conjunclim vel divisim
indebite molesfari. moleslafores ipsos, cuiuscumque exceilencie slalus gradns nobililalis vel
dignilafis existant. per censuram ecclesiasticam, appellacione poslposifa, eadein aucforilate
apostolica conpescendo, invocato ad hoc, si opus fuerit, auxilio brachii secularis. Non
obstanfe, si aliquibus communiter vel divisim a sede aposfolica sit indultum, quod interdici
suspendi vel excommunicari non possint, per litferas apostolicas non facientes plenam et
expressam ac de verbo ad verbum de indullo huiusmodi iiiencionem. Presontes autem litteras
per concedenfis obiliim nolumus expirare. Daliim Rome apud sanclum Pefrum sexto idus
Seplembris, ponlificatus noslri anno decimo.
(Orig. Perg. h. Illois. iiii Olm. Cap.-Arcli.)
495
555.
Dorotkea. Wilwe des Jutko ron Ruhanhi. schenkt dem Auijustinerkloster in Gewitsch
einen jahrlichen Zins ron .54 Groschen ini Dorfe Ihibaniii. Dt. Gewitsch 12. Sept. 1399.
^d uiiiversoniin tam presenlium qiiain futiironiin notiliain voiumus pervenire, ([uod
ego domina Dorothea relicta fjimosi viri Giitkonis de Rubeyn, felicis memorie, ac Katharina
filia mea legilima necnon Przibiko Lopathka de Suchdola raeique heredos et successores
legitimi tenore presentium publice hoc profitemur. Quia animo deliberato maturoque consilio
inter nos prehabito religiosis ac devolis fratribus videlicet Alberto pro tunc priori totique
convenlui monasterii Virginis illibale civitalis Gewicz suisque confratribus ac successoribus
condescendimus et resignamus libere et absolute quinquaoinla qualiior grossos veri census
et annue pensionis in villa Rubeyn, que verum ipsius domine Dorothee predicte et legi-
limum exislit dotalitium, et hoc cum consensu. voluntate ac motu proprio Przibikonis pre-
fati, qui ejusdem ville et census verus, certus ac legitimus commissarius esse dinoscilur,
scilicet in duobus mediis laneis, in quibus Peschiko et Joannes ibidem laici resident el
quilibet eorum de quolibet modio laneo in festo sancli Michaelis nunc advenienli tredecim
grossos et in festo sancti Georgii quindecim et qiialuor piillos cum quadrayiuta ovis in
quolibet predictarum festivilalum termino ralione veri census et anniie pcnsionis debet et
censuare tenelur. Quein quidein censum una cum pullis et ovis prenotalis ipsis fratribus
condescendimus et libere resignamus et hoc pro reinedio ac salute animarum scilicel domine
Dorothee jam dicle, Smilonis filii ipsius legitimi, necnon suorum antecessorum ibidem in
monaslerio sepullorum: exclusis tamen emendis et robotis, quas ego Przibiko, mei aiit siic-
cessores legilimi ab eisdem laicis pro nobis voliimus rescrvare. Tali lamen condilione
preincliisa, quod ipsi prenolali fratres aut ipsonim successores censum prescripliim de duobiis
mediis laneis ac eorum possessoribiis una cum pnllis el ovis prenotatis lollere dehent et
percipere tamdiu donec ipsis fratribus monasterii prenarrati a nobis, scilicet Przibikone.
Katharina seu a nostris successoribus ac heredibus legilimis decem marce grossorum pra-
gensium moravici numeri et paoamenti lolalilcr et inlegre fuerint persoliite. Hoc adjeclo.
quod ipsis fratribus danius et concedimus plenam et omnimodam potestatem ceiisiim narraliim.
ul supra, habendi lenendi possidendi et percipiendi libere et quiete tamdiu, donec predicte
decem marce grossorum ipsis fratribus a nobis lotaliter fuerint persolute. Promittenles nostra
fide et honoris titulo ipsos fratres siiper eodein censu nequaquam inpetere iiec quovis modo
inpedire, sed ipsos potius adversus quemlibet infestantem defensare omni conlradiclione
penitus procul mola. In casii vero. ut dum ipsis fralribus predicte deceiii inarce a nobis
tolaliter fuerint persoliite. exlunc stalim debebiinl nobis prefatum censiim. iit prefertur,
resignare hcnevole et condescendere, proul a nobis prius acceplarunt. literam presenlem
omnibiis modis reddere el represenlare. qualibel perlraclalione et contradictione non obstante.
496
In cujiis rei iirmiiis iestimoniiim evidentiamqiie majorem sigillum Przikikonis Lopathka et ad
petita sing-ularia famosorum virorum scilicet Frankonis de Radkow, Wiczkonis de Opatowicz,
Vitoslai de Woyderad, Jessikonis dicti Fusko de Schebetaw, Petri de Stwolowa sigilla
presentibiis snnt appensa in testimonium omnium premissorum. Datum Gewicz feria sexta
ante exaltationem sancte Crucis anno domini millesimo trecentesimo nonag-esimo nono.
(Vidimirte Absfhrift im Archive des Augiistinerklosters in Althrunn.)
556.
Nikolaus, Pfarrer in Pavlov, bekennt, dass er dem Peter von Bosin, Studenten in Prag.
und dem Prager Biirger Wenzel Rus 12 Schock Groschen schuldig sei.
Dt. 22. September 1399.
t^onstitutus personaliter coram nobis Johanne Kbel, officiali Prag., et actis nostris
obligatoriis dominus Nicolaus, plebanus ecclesie in Pawlow Olomuc. dioc, non compulsus.
nec coactus, sed sponte et libere confessus est et recognovit. se suo et Johannis de Kozlow
clientis, fratris sui indivisi, nomine teneri et debitorie obligari in XII sexag. grss. prag.
Petro de Bossyna, studenti Pragensi, et Wenceslao dicfo Russ, civi Minoris civitatis, quas
eisdem solvere promisit in terminis infrascriptis, videlicet quatuor sexagenas in festo sancti
Martini proxime venturo, quatuor sexag. grss. in festo Nativitatis Christi deinde seculuro
et residuas quatuor sexag. grss. in festo sancli Georgii deinde seculuro sub pena excom-
municacionis. Acta sunt hec anno domini M*^CCCLXXXXIX die XXII mensis Septembris,
presentibus Jobanne Bestwal, archidiacono Zacensi, Andrea de Lompnicz, Bohuncone de
Trziebon, Benakone, nolariis publicis.
(Aus dem Lib. Oblig. II. 12 f. 251 im Prager Metrop. Capitel-Archive.)
557.
Das Olmtitzer Domcapitel hesldttigt dem vicaritis perpelnns der Olmiitzer Kirche, Nikolai/s
ron Leobschitz^^ dass dessen in dem roii ihm erbauten Hause wohnenden Nachfolger
jahrlich eine halbe Mark fiir ein Anniversar geben sollen. Dt. 30. September 1399.
i%os Artlebus de Turri senior canonicus, Wilhelmus Kartelangen, Johannes de
Straznicz ceterique cannnici ecclesie Olomuccnsis recognoscimns tenore presencium universis.
Quod constitutus coram nobis discretus vir dominus Nicolaus de Luepczicz pcrpetuus vicarius
ecclesie noslre Olomucensis proponens, qualiter domum suam, quam dinoscitur habere in
preurbio Olomucensi versus ecclesiam parochialem sancti Petri, a fundo de novo non modicis
sumptibus suis et expensis cdificasset et construxisset. O"'"'^' "obis humililer supplicavit.
497
qualenus ut post morlein ipsius luediam marcam census annui grossorum pragensium,
moravici numeri et pagamenli. in anniversario suo perpetuis teniporibus super dicta domo
sua sic. ut premillitur. per eum de novo constructa et edificata. in remedium anime sue
haberet et quod successores sui, dictam domum suam inbabitaluri, buiusmodi mediam marcam
grossorum predictorum singulis annis perpetuis temporibus in anniversario suo sine quabbet
difficultate pro exequiis sibi faciendis darent et assignarent cum eHeclu. Nos igitur consi-
derantes ipsius supplicaciones racionabiles esse et iustas, ut eandeni mediam marcam gros-
sorum predictorum super dicta domo sua pro anniversario suo seu exequiis singulis annis
perpetuis temporibus babeal sibi, indulsimus et presentibus indulgemus. omnino volentes et
decernenles, ut successores sui, dictam suam donuim inliabitaturi, singulis annis perpetuis
lemporibus in anniversario suo pro exequiis sibi faciendis dictam mediam marcam grossorum
numeri et pagamenti prediclorum sine qualibet negligencia ac difficultate denl ac dare tene-
buntur cum effectu. In cuius rei teslimonium presentem ordinacionem ad librum ecclesie
nostre per Conradum Jobannis dc Tesschin, nostri capituli notarium. poni mandavimus et
scribi. Datum et aclum in capitulo nostro generaii, quod in feslo sancti Jeronimi cum
diebus continualis singulis annis per nos solet celebrari. Sub anno domini millesimo trecen-
tesimo XC*^ nono, die et loco quibus supra.
(Aua dem Codex E. I. 40 des Olm. Metr. Capitel-Archives.)
558.
Das OlnUitzer Domcapitel bestimmt. dass die zwei Obediemen in Polkowitz- kUnftiyhiii in
eine tereinigt werden sollen. Dt. i. October 1399.
Anno domini ai^CCC" nonagesimo nono ipsa die sancti Remigii, prima die mensis
Octobris. in capitulo generali et loco capitulari per dominos lunc presentes et capitulum
facientes unanimiter stalutum exislit, quod cum due obediencie ecclesie in villa Polkowicz
alias distincte existant, quarum unam dominus Johannes de Slraznicz, aliam vero dominus
Daliborius de Honschowicz, canonici Olomucenses, regant et teneant: tempore affuturo casu
se prebenle. quod si unus eorum quicunque aliam obedienciam optare aut eam alias vel
per decessum dimittere contingat, quod ex tunc stalim eedem due obediencie una esse et
censeri debeat el per unum ex eis duntaxal canonicum in anlea gubernari racio huius et
utilitas ecclesie et facilitas regiminis ct eciam propter discordiam dicte ville censualium
evitandam. quia cum ambe in una villa existanl, facilius regi creditur per unum quam duos,
et quod opporlune imporlet censum eciam, cum obedienciarius allerius pro suis laboribus
valde exiguam consoiacionem de ea videlicet XIX grossos et aliquol pullos habeal. — De
mandato capituli Conradus de Teschin.
(Aus deui Codex E. I. 40 des Olin. Metr. Capitel-Arcliives.)
«3
498
55».
Goding 21. October 1399.
iTlarkgraf Jodok bekennl, dem Johann von Wartemberg nicht mehr als 1000 Schock
Groschen geliehen zu haben.
(Riedel Cod. Brand. A., XIX. p. 39.)
560.
Jodok Markgraf ro» Mahren nbertragt die nach dem Tode des Benes ron Lomnitz an
ihn gefallenen Gilter dem Johann von Lomnitz. Dt. Brilnn 19. Norember 1399.
Jodocus dei gracia marchio Brandemburgiensis, marchio et dominus Moravie,
sacri Romani imperii archicamerarius, notumfacimus tenore presencium universis. Quod
pensatis fidelibus obsequiis, quibus se nobilis Johannes de Lompnicz nobis placere sluduit
et eo diligencius placere poterit infuturum, sibi et suis heredibus omnia bona hereditaria,
que ad nos lamquam marciiionem et dominum Moravie post obitum nobilis Benessii de
Lompnicz racionabiliter sunt devoluta, in veram hereditalem dedimus et contulimus vigore
presencium animo deliberalo, volunptate libera ac de certa nostra sciencia, damus conferrimus
et donamus ad habendum tenendum vendendum utifruendum, et iuxta sue voluntatis libitum
in proprios usus convertendum. Presencium sub noslri sieilli appensione testimonio literarum.
Datum Brunne anno domini millesimo trecentesimo nonag-esimo nono, die sancte Elizabeth.
(Auf der Plicatur : De mandato domini marchionis Hinko notarius. — Orig. Perg. li. Sig.
abgerissen in der Bocek'schen Sammlung n. 587 im mahr. Landes-Archive.)
561.
Johann, Bischof von Olmiitz; erneuert dem Richter von Maletin das Privilegium iiber die
Richterei, ivelches wdhrend des Krieges zioischen dem Oimiitzer Bischofe Nikolaus und
Procek von Buz-au verbrannte. Dt. Briinn 30. November 1399.
l\os Johannes dei et apostolicfe sedis gracia episcopus Olomucensis notum facimus
tenore prjesencium universis. Quod constitutus in nostra prjesencia piie recordacionis providus
vir Jacobus iudex in Maletin, dura egil in humanis, exponens nobis, quomodo tempore
ijuerrarum habitarum inler pise niemoriae dominum Nicolaum, episcopnm Olomucensem,
immediatum pncdecessorem noslrum parte ex una et nobilem dominum Proczconem de Buzaw
parte ex altera, literae super libertatibus iudicii sui in villa Maletin sibi essent per ignis
devoracionem consumptfc et destructfe, petens nos cum ea qua potuit inslancia, lamquam
heredilarium suum dominum et episcopum Olomucensem, ut sibi liberlates dicti sui iudicii
499
dignareimir graciosiiis domio confirmare. Nos vero scire volenles, quid et qiianliim ad
diclum iudiciuni anliquilus pertineret, inquisicionem diclarum libertalum dicti iudicii commisimus
providis scabinis civilatis noslra? Muglicz et scabiuis ac iuralis dictie villje Maletin. Tandem
inquisicione facta ad pleuum per dictos scabinos Muglicenses et villtB Maletin sumus plenius
informati, quomodo ad dictum iudicium perlinebant infrascripta : Primo alter medius laneus
liber ad aralrum diclus iudicis, duo lanei censuales iudici, laberna libera cuin braxatorio el
braseatorio, molendiuum cum una rota, quod situatum est in flumine Micharez, siitor, faber.
pistor, sartor et carnifex providentes iudici, cum tercio denario emendarum et culparum
per scabinos et iuratos dictae vill» iudicalarum, cuni libertatibus, videlicet quod villae Pores
et Ohrnes et media villa Seboyane suas sentencias vulgariter urteil ferre et recipere debent
in dicta villa Maletin. Omnibus informacionibus ut prjefertur informali et ad inslanciam et
peticionem uxoris et amicorum post morlem dicli Jacobi iudicis favorabiliter inclinali. omnes
et singulas liberlates praescriptas cum omnibus suis condependenlibus el condicionibus dicto
iudicio villae Maletin confirmamus et denuo iiivisceramus incorporamus et atlribuimus, nichil
penitus obmittendo, prout antiquilus ad dictum iudicium pertinuerunt ; serviciis, honoribus et
iuribus nostris cum aucloritale episcopali et berna regali semper salvis. In quorum teslimonium
sigillum noslrum de certa nostra sciencia praesentibus est appensum. Datuui Bruiuiit die et
festo sancli Andreae apostoli, anno domini millesimo Irecentesimo nonagesimo nono.
(Einfache Copie aus dem 17. Jahrh. im fiirsterzb. Archive in Kremsier.)
563.
Der Olmiltzer Bischof Johanu erlheilt den Besuchern der Aiigustiiterkirche iu Brilnn
einen rierzigtagigen Ablass. Dt. Briinn 2. December 1399.
Johannes dei et apostolice sedis gracia Olomucensis ecclesie episcopus universis el singulis
in unilate orthodoxe fidei omnipotenti deo famulantibus salutem in eo, qui est omnium fidelium
vera salus. Ut tesaurus sancte matris ecclesie, quem omnipotentis dei filius effusione pre-
ciosissimi sui sanquinis pro redempciono huniana in crucis patibulo couiparavil, ita saluti
oninium in dominum Josum Crisium credencium proficiat, quod animarum fidelium incrcmento
prospero chorus angelicus augeatur, ad honorem dei genilricis Marie, ciiius nobis inmaculala
virginitas et intacta partu quideui piidoris edidit salvatorem, omnibus vere penitenlibus confessis
pariter et contritis, qui ardeutis cordis affectu septem salutaciones angelicas eidem virgini
gloriose in vesperis, completorio. maluliuis. iu prima. lercia pariter et in missa, sexla et
nona horis, quos honorabiles fralres lieremite ordiuis sancti Auguslini prope muros civitatis
Brunnensis alla voce solent in ipso monasterio coltidie decantare, devole efludei-int in qualibet
horarum prediclaruni. quadraginla dies indulgcnciarum ex pastoralis cure injuncto nobis
officio benigne concediuius et largiiiiiir. Presencium sub noslri appensione sigilli lestimoiiio
lilerariim. Daluui et actum Brunue auno (lomiiii millesimo Irecenlesimo noiiagesimo nono,
secunda die Decembris.
(Orig. Pcrg. Sig. fehlt, im Archive dcs August. Stiftes s. Tliomas iii Althrunii.)
(53*
500
563.
Markgraf Prokop schenkt der Stadt Mahr. Nenstadt seine Rechte in dem Dorfe Pirnik.
Dt. Freudenthal 5. December 1399.
W ir Procop von gotes gnaden marggrave zii Merhern bekennen ofTenlich mit disem
brive vor aliermeniklich. das wir angesehen haben die treue, die die pnrger zu der Neuestate
zu uns gehabt haben und uns treulich peisteen als unser lieben getreuen; so wellen wir
si derselben getreuen genisen lassen und haben in denselben Neustetern gegeben und geben
mit kraft diczs brives unser und unsers pruders marggrave Jostes rechte, das wir in dem
dorfe Pyernyk haben, das dasselbe dorfe Pyernik, was wir darinnen rechtes haben, ganz
und gar zu der vorgenanten Neuslate gehore, das si damit ir schaden dester paz bekumen
mugen. Mit urkunde diczs brives vorsiglt mit unserm angehangunden insigle, der da gegeben
ist zu Freudentaal des nechsten fritages vor sand Niclas tage nach Cristi gepurde dreizen-
hundert jare und darnach in dem neun und neunzigiste jaren.
(Orig. Sig. abgerissen im Archive zu Mahr. Neustadt.)
364.
Konig Wenzel IV. schreibt an den Konig vou Frankreich iregen Beseitigmg der Kirchen-
spaltung. Dt. 1399.
^erenissimo principi domino K. regi F. illustri, fratri nostro carissimo: Wenceslaus
dei gratia Romanorum rex semper Augustus et Boemiie rex, salutem et amoris mutui con-
tinuum incrementum.
Serenissime princeps, frater carissime! Dudum deliberaverat Nostra Serehitas serenis-
simos principes, dominos Sigismundum Ungariie etc. fratrem nostrum carissimum. et Wa.
P(oloni8e) reges. et illustres m^archiones) M^oraviae), patruos nostros, et eliam Po(lonije)
duces. aliosque principes plurimos imperio sacro Romano et coronae regni Boemiae subjectos.
super festo natalis domini prfeterito versus Wra(tislaviam) convocare, super materia sanctae
matris ecclesite cum eisdem ad expeditionem celerem tractaluros. Verum altissimi clementia,
cujus potestati cuncta deserviunt, quae et ipse in statera sua continet voluntatis, personam
noslram regiam tam adversa visitavit valitudine, quod ad dicfum diem et locum venire non
valebamus. Verum nobis auspice domino sanitali pristinae per omnia restitutis. sicut etiam
^cunditatis et incolumitatis vestrae successus alacri mente crebrius delectamur audire, una-
cum serenissimo principe domino Sigismundo, fratre nostro praedicto, cum quo in unanimi
voluntalis et caritalis vinculo plena sumus affectione concordes, proxime in civitate P. per-
sonaliler volumus convenire : sicut etiam hujusmodi leffationis nunlium illuslris Jo( annes)
b(urgravius). n. (Norimbergensis), princeps et sororius noster carissimus, noviter ad noliliam
nostram deduxit. Quem eliam b(urgravium) ad dictum regem V(ngariae) viceversa transmisimus,
pro dicto rege V(ngaria?) ad nos P. sine dilatione qualibet deducendo. Quo, sicut sumus
501
prorsus indubii. apud nos celeriter constituto. una cum codem cerlum terminum et brevem
electoribus et principibus imperii in Almanife partibus prsefiffere disponimus. et una cum
eodem eundem visitare personaliter. et in factis sanct;e matris ecclesiaj dicfi fratris nostri
et aliorum principum nobis assistentiura consilio et auxilio opportunum remedium adhibere.
et etiam Dilectioni Vestra; dictum terminura, antequam appropinquet, congruo tempore
nuntiare, quod ipsa Veslra Caritas ad eundem terminum suos nuntios commode poterit
destinare: eandem Vestrara Caritalera sfudiosius exorantes, quatenus successuum vestrorum
augmenta votiva nobis velilis inlimare.
(Palacky"s Formclbuctier II. pag. 90.)
565.
Konig Sigmiind von Lhigarn fordert den Erz-bischof znm Kriege gegen den Markgrafen
Prokop auf. Dt. (gegen den Sckluss des Jahres) 1399.^)
Sigismundus Dei gralia rex UngariaB etc.
Reverendissime pater et nobis devote sincereque dllecle! Insudanlibus nobis assidue
circa regnorum nostrorum, quibus nulu divino feliciter prsesidemus, gubernacula, qualiter ea
a Turcorum allarumque barbara" nalionis genlium quotidianis insullibus altissimi nobis
insuffragante dextra valeamus prolegere, nihilque aut modicura nobis delicato vacantibus
otio, requiei nobis reputaraus non oneri, qufe ad reformandum paternse nostrse hereditatis.
regni videlicet Boemife slatum salubrem crebris studiis cogitamus, aireclantes et ad hoc
polissime satagenles, ut hic elecfum viridarium eradicatis nocivis fructibus et evulsis pun-
gilivis vepribus. prout in progenitorum nostrorum felicis memoriw, sic et nostris femporibus
salufifer^e pacis roboribus dilatelur. Sane novissime nobis cum illustri principe, patruo noslro
carissimo, Jodoco marchione MoraviJE, nec non reverendo patre domino Johanne Lulho-
rayslensi episcopo et nobili O(ttone) de B(ergov) in civitate nostra B(uda) siraul exislentibus.
inter celeros tractatus compassiva menle collegimus, quod totius discidii in regno Bohemiae
origo et fomes sit marchio Procopius, qiii nec principali hiimanilati, nec sanguinis nostri
identitati deferens. in nostri nominis et accomodi grandc dispendium, non patrui sed inimici
assumens speciera, in ipso regno lites suscitat. jurgia provocat, guerras fovet, et millis
praeeunlibus causis. Ipsiim regnura Boliemiic mullimodis spoliis et diversis catenus lacescivit
raolestiis, lacescit frequentius et adhuc nititiir lacescire. Quod cuni conniventibus oculis nobis
amplius prajterire nec liceat nec deceal, baronumque ac toliiis uuiversilalis regnicolarum
ipsius regni Boemije permoli lamenlis, natalisque soh allecli dulcedine, adversum ipsura
M. Procopiiini juslum bellum movere decrevimus, veslrae P(aternitatis) sincerilatem requi-
renles studiosius et horlantes. quatenus et vos ad defensionem et procuralionem salutis lara
*) Die im Briefe erwalmtc Zusammenltunft zu Ofcn fand walirsclieinlich iin Octolier statt, da
Markgr. Jodok am 21. October :n OOding- nahe der ungarischen Grcnzc datirte.
502
vestri quam palriae, ipsum M. Procopium e vestigio diffidantes, cum armatorum vestrorum
comitiva, ut plus poteritis, in sui finale exterminium, quod faciliter evenire poterit, una
nobiscum et ceteris regni magnatibus insurgatis ; nam primo succisa radice arboris, cuncti
ejus surculi concilus eraarcescunt; voluntatis vestrse determinatum intentum per latorem
praesentium nostrse Celsitudini ad praemissa rescribentes. Datum.
(Palacky, iiber Formelbiicher 2. Lief. pag. 75.)
INDEX.
A.
Abhatis ValHs 42.'). Altstadt (Antiqu;) Goldes) bei gegangenes Dorf bei Wall. Mese-
Vbhatis villa vid. Alitsdorf. Sehonberg 27. ritscb, Heinricb dc — alias de
Abeloiieiisis episcopus (= Avu- Alldersdorf (friiber riclitiger An- Brbi 9. 1.5. 28. 97. 9S. 112.
lensis. Avila)Nicolaus vid.OlmtitziT drc.<(lMif, biibni. OndrejoT) Dorf 308. 8(19; castrum 97. .521.
Suffragiine. bei Mahr. Scbiinberg 41. 'i. Ariioltowlcz vid. Arnoltovice.
.4btsdorf (Abbatis villa) Dorf bei Andreas. sigillifer officialis Pra- Allt;iis(a 71. Cunrad de — 71.
Cbrudim 425. 426. gensis 291?. .\lirtitz \ id. llhcrrice.
Abus Nikl 4.59. AlldresdorlT vid. Andcrsdorf. AusaW vid. Usov.
Adaill. archidiaconus GJradicensis Alltioclliae patriarcba : Venccslaiis Alispecz vid. Auspitz.
0.33. 3.59. 389. .\uspitz (^Auspecz) 66. 227; vicus
.\lbrechtice (Albrechticz) ebem. .'Vlltiqiia rioldi'S vid. AUstadt. fabrorum 66 ; parocb. ecclcsia 227.
Hurg im Bunzlauer Kr. in Biihmcn ApetllOII Pctrus de — clericus SSC. 387; parochus : Ilermann
440. 441. 'l'rajcetensis diocesis 106. 229;Burger: Joh. Scbernwolf 66.
.Albrechticz vid. Albrechtice. .Vqiieiisis cpiscopus 393. .Viisterlitz (Nausedlicz) 1. 49.
.\lta silva 42o. .\quilegeiisis patriarcha: Jobaiin .3;)(). ;5!)1.
.\ltare vid. Eltcr. (Sobcslav) 180. 270.
.\ltendorf (bci PrcrauV) 344. Vrnoltovice (Arnoltowicz), ein-
B.
Babice (Babicz), Janek de — 458. BailOWicz (hei Jamnitz?) 459. Bartha = Barta bfihm. Manns-
Baieril (Beyem) 201. Ilerzot;: BarchaW (V vielleicht Barcbov in name = Bartolomaus.
Stefan 201. 214. 233.239. 247. Biibmen) 32; Smil de - 32; BartoloMiaUS Altarist d<'r Olmiitzer
248. 279;Rupreclit202;Buprecht Anna ejus uxor 32; Nicolaus D.uiikirclic 39(5.
jun. dictus Klcm 20.'j. dc - 4.'i8. Bar/.icz vid. Bai-ice.
Baldak Johann, llofdienstmann dcs Barice (T5arzicz) 50; Gregor Ma- Batltlishiiu vid. Bautsch.
Markg. Jodok 89. 398; Kunigunde zanec dc — 50. 60. 98; patcr Bautsch (Hauthsbau bdhm. Budi.sov)
uxor ejus 89. Clarae de Cboryn 60. St idt im niirdl. Maltren 212.
Bamberg (Babenberg) Biscbof von Barnsdorf (Bernhartsdorf) bei Xcu- Bailtzeu (Budissyn) Stadt indcr
— 201. Lamprecht 214. titschcin 401; Jaros de — 401. Lausitz 339. 340. 361.
64
506
Bebnsteill Heinrich de — 459.
BeeOV, Bores der jiingere von —
188.
Becva (Beczew) Fluli 97.
Beezew vid. BeCva.
BedihO!!if (Bedyliost) bei Proiinitz,
Sigfrid de — 458.
Bedyhost vid. Bedihost".
Bedrichovice (Bellowicz) Dorf liei
Kriiun 69.
Bedrowicz vid. Vedrovice.
Bela (Byela, Albendorf) Dorf bei
Gewitsch 295.
Bela (Biela) Dorf boi Malir. ( )strau
62 ; Heinrich de — alias de
Arnoltovice 97. 112. 308. 328;
Dorotliea uxor ejus 157 ; Johannes
de — 202 ; Margaretha uxor
Joli. 202.
Belitz IG.^.
BellowicZ vid. Bedi-icliovice.
Beneschaw vid. Benesov.
Benesov (Beueschaw) 108; Frau-
ciscus de — canon. Olomuc. et
Vratislav. 108; Sbislav, Andreas
de vid. Tvorlcov.
Bergaw vid. Bergov.
BergOV (Bergaw) Otto dictus do
Bilina IGl. 188. 192. 214. 221.
250. 252. 275. 287. 404. 501.
Beriihartsdorf vid. Bamsdorf.
BeS (Byes) Adam de Kujava,
Hauptmaun in Prerau 452. 457.
458; Otto 458.
Besdek vid. Bezdek.
Bestricz, Mertiu de ■- 458.
Bezdek (Besdek) 32.
Bezdezi (Bezdyez, Bezdezi) ehem.
Burg im Bunzlauer Kreise in
Biihmen 439. 441.
Bezdiezie vid. Hezdezi.
Bezdyez vid. Bezd(-z(.
Bicowicz vid. Bykovice.
Biela vid. Belii.
Bielail (Byelaw, Bylau) Dorf bei
I^rcjjipau 45; Barek de — 158.
Bilecov, Stras de — 161.
Bilina vid. Bergov.
Bilitz (Bylicz), Janusch de — 458.
Bilovice (Pelwicz, Byelowicz, Wie-
luwicz) Dorf bei Prolinitz 2. 3 ;
llanus de — 3. 98; Thomas 3;
Jaros und Janac dicti Kuzel de
— 24; Kunik 409.
Birkahaiin Otto de — 459.
Birnbaiini (Pirpawm) Dorf bei
Austerlitz 390. 391. 457.
Bisenz (Bysencz,\Vyzeucz, Bzeuecz)
453. 454 ; capitaneus : Stefan 457 ;
purgravius : Mixik 457; Jan de
— 458.
Blskupice (Biskupicz, wahrsch.
das bei Kromau gelegene — in
districtu Znojmeusi) 327.
Biskupice (Biskupicz) 10. 25;
Nevlas de — 10; Dorothea 10;
Kuniisek 63 vgl. Dobroroikowa ;
Miksik (Messyko) 457; judex :
Sykora 458.
Biskupicz vid. Biskupice.
Bistraz Jakub 49 vid. Kikovice.
Bistrzicz vid. Bystiice Mala.
Bitov vid. Vottau.
Blanczk vi<l. Blansko.
Blaiiken.steiu, Niklas de — 458.
Blansko (Blanczk) 189. 280. 281.
334; purgravius: Kunz de Zvola
189.
Blansko (Blausk) iu Bohmeu,
Benes dictus Brtim de — 432.
Blazilice Johann, familiaris episcopi
Lut(miyslensis 143. 181.
Blissicz vid. • Blisice.
Blisice (Blissicz) Dorf bei Korit-
schan 259; Jan de — 259.
Bllicilia (Lxuczans,jetzt Lautschitz)
Markt bei Selowitz 244.
BllldoV (germ. lilauda.) bei Schiin-
bcrg 375.
Bobeschll (V) 49; Jaroslaus de —
49.
Bobrobka vid. Bobntvka.
Bobrova Horni (Bobrovia, Bowro-
wia, superior) Ort bei Saar 113;
parochia 244; parochus : 113.
129. 150 ; Adam 206. 280. 321.
384 ;Bobrova Dolni 115 ; parochus :
Michael 114. 117. 119. 120. 121.
122. 123. 124. 125. 120. 127.
129. 131. 132. 133. 135. 136.
150. 152. 153. 154. 160 ; Vlk
(Lupus) 376.
Bobrovia Superior vid. Bobrovd
Horui; Bobrovia Inferior vid.
Bubrovii Dolui.
Bobrowka vid. Bobruvka.
Bobriivka (Bobrubka, Bobrowka,
alias Kapylbobra. Kapilbobr, Ka-
piwobra, Kabylbrobka) parochus :
Janek 114. 117. 119. 121. 122.
123. 124. 125. 126. 127. 129.
131. 132. 133. 135. 136. 150.
152. 153. 154. 160. 279. 376.
Bodenstat (Bothst.at) Stadt bei
Weilikircheu 212; parochus :
Duchek 392.
Bogessicz, Niklas de — 458.
Itohdalail vid. Buhdalov.
Bohdalov (Bohdalau) 114. 120.
121. 122. 123. 138. 152. 160.
BOIimeil. Konige: Johann 86.
Karl 86. Wenzel 53. 54. GO.
174. 191. 192. 193. 194. 195.
196. 197. 201. 204. 205. 214.
215. 219. 220. 221. 227. 233.
239. 241. 242. 243. 247. 248.
249. 250. 255. 256. 260. 265.
267. 270. 275. 276. 281. 283.
286. 299. 302. 303. 318. 322.
339. 340. 341. 342. 350. 351.
352. 353. 355. 361. 364. 367.
368. 372. 389. 390. 402. 411.
439. 440. 447. 474. 500. —
Oberster Kammerer 287. — Ober-
ster Eicbter (Zaudner) 2o7. —
Oberster Landschreiber 287. —
, Ilofrichter 287. — Unterkamme-
rer: Sigmund 39G. 399. — Kanzler:
507
Hanek 4lj7. — Hofmeister vid. Durf bt-i Gn)C - Mcseritsch (iiii U|-ailthicz i-'>'K
Duba. - Protouotar K. Wenzels ; 14. Jahrb. auch Kienlieid geuamit) Br<lttcrSlloi'i' (Hr.uhiischendorf.
Franciscus canon. Vy.«ehradensi.s 114. 117. 120. TJl. 122. 12:!. bObin. Kratrosow) Dorf bci Sebiin-
288. — Registrator der k.inig. 121'.. 121». i:)l. l:J2. 13:!. l:!.'i. berg 27 ; judex Hanuscli 27.
Kanzelei : Venceslaus von Olmutz ISii. l.")0. 271. 272; p.irocbus : Bl'<Ulliail (liruinow) 22; nionast.
242. 243. 268. 282. Petrus von Ilerus 121. Hohdal 111. 117.1 IV. s. Hene.licti 22.
Wischau 275. 277. 300. 343. 120. 121. 122. 123. 12 1. 12.'). BrailllstH>l'K (Braiinswerde) :i2.
389. — Bartolonueus de Nova 12i;. 127. 12;). 131. 132. 133. 2."i3. 2:') 1 ; Niklas de — 32.309.
Civitate 282. i:!.''). !:((;. I:'i0. 152. 153. 154. 311; parocbus : Johanii 94. 171;
Buhoiliee (Bohonicz) Dorf liei 15S. li;o. 271. 272. 27:!. 279 advocatus: Hanns Scliaffer 253.
Briinn (;9. (de Borj :!7(i. — vgl. Kicnbeid. 254 ; Hensil Kyuneri 254 ; Alexan-
Bohoilioz vid. Bohouice. BosliOviee (Bozkowicz) 2 1. — Tas der 25:!. 254; Henzel Weineiu
Bohllllielice (Pohmelicz, jetzt Pum- de . — 24. 80; Vanck 24. S(t 40,S ; Jakes 408.
litz) Dorf bei Znaim 2(;i. dictus de rerna Hora 324. ;!i;s. Braillisnenle vid. Braiinsberg.
Bohlinovlce (Bohunowycz)Dorf bei 420. 44(). 457. BredoW. Lippolt von — 238.
Chrudim 425. Bosill (Bossyua) Ort in Bohnun 49(; ; Brega vid. Brieg.
Bohlllionycz vid. Bohuiiovice. Petrus de — 49(i. Breiteilthal (Lata Vallis) Dorf bei
Bohlislavky. Dorf bei Leipnik Bossyiia vid. Bosin. Cbrudim 425.
189. Bothstat vid. Bodenstat. Breslail 500; Bisclx.f: li;. 128.
Bohlltlce (Pechticz, jetzt Bocbtitz) Botzkail vid. Poschkau. Precbiv 430 ; Domlierr : Fr:iiicisciis
Dorf bei Kromau 332; Marquard Boillia vid, Boi-iov. de Beneschow 108; Diiicese : lOS ;
de — 332. Boil<i8liecZ (BousovecV) H:uiu.s s. Vincenz-Kloster 1S5. :i(;9; rno-
BojailOV (Boyanowl Dorf bei Chru- de — 4 59. uast. s. M;iri:e iu .Xren:! 20(;. 291;
dim 432 ; parochus: Wilhehn 432. Bowrowia inferior vid. Bobrovii alilias : Nicolaus 291.
Bolcze, Sander, Konrad, Hanus Dolni. Bres.seil (V) Ad;im de — 311.
de — 458. BoyailOW vid. Bojauov. BreVIIOV monasterium 22 ; abbas 22.
Bolehradiee vid. Kuustat. Bozkowicz vid. Boskovice. BreWIUtW vid. Bfevnov.
BoleloilC (Bolelucz) bei Olmiitz, Bozidoill vid. Bozidum. Brezizillk vid. Breznik.
Pavlik de — 458; Stosek dictus Boziduill (Bozidom) Dorf liei Clini- Bi'eZllik (Brzieznik, Brczizuik) Ort
Stos de — 458. dim 425. bei Name.st' 319; parocbus: Jo-
BoHOV (Bouna) Dorf bei Jaromc- Brahailt 47 ; Herzogin : Joh:iun;i 47. hannes 320. 321. — Leva de — 321.
i-itz 1(;7. Braclis Conrad de - 105. vid. BMcllotill (Brzychatyu) Dorf bei
Bor vid. Bory Horui. l'r;igense consistorium. Olimitz 457.
Bora, Georg de — 231. 285. 2S.s. Bradriischeildorr v. Brattersdurf. Brie^ (Brcga) Stadt in Sclilesicu
296. 339. BrailcZ vid. Hnlice. 202; magister Petrus, pbysicus
BoraBohemicallsvid.BoryDolni. Braiideiihnrs 230. 246. 34 1. 342. de — 202. 363. 365; Petrus
Borail H:iniis 458. :)5(t. :!51: Markgrafen : Joibik ])r.)feasus monast. s. Maria; Vratishi-
Borawi<'Z? 459. v. Miilircn; Sigmund 53; Job;inii viji' 293.
Boreslawicz'? Micek de — 458. V. G.irlitz. Briseil (Brisin) 163.
Borewicz Venceslaus familiaris Braildis (wahrscb. die .jetzige V..r- Brisill vid. Brisen.
abbatis s. Mariw Vratislavia^ 293. stadt von Teschen Brandeis) 47; Brizovia vid. Brusau.
Borowicz vid. Zborovice. Al.sik dc — 47. 48; Agncs ux..r Brod l'llgarisch- (Broda Ungari-
Bory Dollli (Bora Bobemicalis) cjus 4 8. calis) 118. 303. 453. 454; pa-
Dorf bei GroC-Meseritsch 129; Brailka vid. Bninky. roclius: Ceorg 231. :iS2.
parochus: 129. 150. Brailky (Branka) Dorf bei W:ill. Broda Lllgarlcalls vid. Brod
Bory Ilonii, friiher Bory Nemecke, Meseritscb 97. 202. Ungarisch-.
•64*
n08
Brodek, Dorf bei Piolinitz liCj;
(Brodlin) Nicolaus de — clericus
Olom. dicec. 273. 385. 397. 433;
parochus: Petrus 199. 200.
Broder Nikolaus, Richter in Wischau
189. 322. 32(;; Yogt und Mauth-
ner 323.
Brodlill vid. IJrodek.
Brosail vid. Broseu.
BrOSeil (Brosan bohm. Vrazne) Dorf
bei Triibau 31 ; Venceslausde — 31.
Briirk kloster vid. Luuka.
BrtK-ker (Prukger) 491.
Brilinow vid. Braunau.
Brillia vid. Briinn.
Briillll 1. 14. lo. 24. 38. 45. 101.
111. 270. — Biirgermeister : Luk-
ncr Johann 38. — Eichter : Simon
38. — Biirger: Kacka Ctibor 102 ;
Kammmacher Laurenz 478; Kege-
lin Kunigunde 478; Krisaner Petr
102; Lescher Joh. 478; Lukner
Ig. 66. 103; Ott Jakob 478;
Pei-bein Nikolaus 204 ; Rebil Jakob
102; Agnes dessen Frau 102;
Rudlin 120; Schranter Joh. uud
dessen Frau Elisabeth 477 ; Seifen-
macher Kunz 478; Smilin Joh.
103 ; Taschner Hermann 90. 373 :
WenerinKatharina 102; Wischaurr
Joh. und dessen Wittwe Elisabeth
66; Zarwirch Fritz 204; Philipp
de Bruna baccal. in decretis 71. —
Juden: Merklin 74; Sara 74. —
Bognerzunft 101. — Fleisclier-
zunft 31II. — Gassen : Diirneu-
stift 89; FriJhlichergasse 102;
Backei-gasse 477. — • Thore : Froh-
licherthor 89 ; Brunnerthor 477. —
Kuttelhof 310. — Purzelpiihel310.
— Suburbium vid. Briinu. Alt-. —
Kirchen : s. Petr 1. 69; Dom-
kapitcl 69. 70. 71. 362; Prol).st :
Ditwin 69. 71. 400; Kanonikiis
Stefan de Manicz 1. 49. 442;
Pfarrcr : Lnkas 416. — Kloster :
Augustiner 14. 15. 89. 90. 102.
103. 467. 499: Schwester Her-
burg 270; Priorin : Gerusch 270.
390. 391; Dominikaner 390;
Prior: Jakob 391. — Kastellan :
Pfibyslav de Kfizanov und dessen
Frau Sibylla 120. — Briinner
Landrecht, vid. Landrecht und
Notarius tab. terrte. — Miinz-
meister, vid. Mahren.
Briillll, .4lt- 65. 120;Koniginkloster
(monast. Aulse s. Mariae) 65. 66.
227. 229. 240. 325. 386. 387;
Abtissin : Anna 65; Johanniter-
Spital (hospitale cruciferorum s.
Johanuis Jerosolimitani) 113. 114.
115. 120. 121. 122. 123. 133.
150. 151. 158. 271. 272. 273.
279: Rector: Xicolaus 113. 114.
115. 116. 119. 120. 121. 122.
123. 124. 125. 126. 127. 129.
131. 132. 133. 135. 136. 137.
138. 150. 151. 153. 160. — Tho-
mas 158; W^enzel 376. — Com-
mendator : Zdenek 279. 376. —
s. Wenzelskirche 227. 386; Pfar-
rer: Blasius 387; Prokop-Kapelle
227. 386.
Briisau (Brizovia, bohm. Bfezova)
Stadt bei Zwittau 344.
Brzyehatyii vid. Bfichotin.
Bryez Veuceslaus 206.
Brziezilik vid. Bfeznlk.
Bubeil vid. Potensteiu.
Blickaw vid. Bukov.
Buehwalt, Goczcl Hanusde — 458.
Buda vid. Ofen.
Blldcz vid.. Budec.
Budec, Ort bei Datschitz 423;
parochus : Johanues 423.
Budi.SSaW vid. Budisov.
BlldisOV (Budissaw, Bautsch) Stadt
iiM niirdl. Mahren 480.
BlKlissyil vid. Bautzen.
Blldkovice (Wudkowicz) bei Miihr.
Krumau. Micck de — 458.
Budweis 214.
Blldwicz vid. Budwitz.
BlldwitZ (IJudwicz) Stadt im ehem.
Znaimer Kreise 476; parochus:
Michael 476.
Bllkov iBuckaw) Dorf 156.
Bukovice (Bukowicz), Elizabeth
de — 471. 472; vgl. Koldice.
Bukovin (Bukoweyn) eingegangeaes
Dorf bei Hosting; von der gleich-
namigen Burg sind nur noch spSr-
liche Reste iibrig 75; Ludwig
de — 75. 435.
Bllkovina vid. Bukovin.
Bukoweyii vid. Bukovin.
Bllkowicz vid. Bukovice.
Blllacz Nicolaus, Vasall des Olm.
Bistums 316.
Blizaw vid. Buzov.
BllZOV (Buzaw, Buzow, Busau) Markt
bei Littau 304 ; Procek de — 304.
309. 377. 415. 498: Burg 418.
Byela vid. Bela.
Byelaw vid. Bielau.
Byelina vid. Bergov.
Byelowicz vid. Bilovice.
Byes Adam vid. Bes.
Bykovice (Bicowicz) Dorf hei
Blansko 283; Pesek de — 282;
Albrecht 458; Miksik 458.
Bylail vid. Bielau.
Bfirgersdorf (Purgerstorflf) bei
Jagerndorf ; Bulac, Kezera, Pavlik.
Milota de — 458.
Bylicz vid. Bilitz.
ByseilCZ vid. Bisenz.
Bystrice bei Pernstein 266; Vitek
de — 374 vid. Lukov; parochus :
Vaclav 266.
Bystrice Mala (Bystrzycz) Dorf
bei Wall. Meseritsch 307.
BytesS vid. Bytes.
Bytes, Gross- (Bytess) Stadt bei Gr.
Mcseritsch 298; Michael, Stadt-
schreiber 298; Kunz, Biirger 298.
BzeiiecZ vid. Bisenz.
509
c.
Cabiloiia (V) 425.
Calta (Czalta) Jan dictus — 45>>.
Cailieiirz vid. Kamentz.
CailierarillS supremus Olomu-
censis: Jesek Puska de Cuustat
24. 80. 3G8. 420. 446.448. 467;
Brunensis: Ctibor de Cimburg
88. 135; Herart de Knnstiit 419.
446.
Caillill (Vladislavia) 21; episcopus
4.t5 : parochus eccl. s. Mariae :
Tlitodricus de Kethelaw 21.
CampilS reaius vid. Konigsfeld.
Caplhohraw vid. Bobruvka.
Caplbobrovia vid. Bobrflvka.
Cardiiiale: tit. s. Eustachii 17;
s. Anastasias 17; s. Ciriaci 17:
s. Mariac 22; s. Susannae 471.
Carlisteill vid. Karlsteiu.
Ca.StellioilO Brande de — capel-
l:inus Bonifacii IX. 95.
Cedlitz (Czedlicz), Hinz und Nikel
de — 458; Kycel 458; Heinrich
459; Krcalt 459.
CereliVice (Czirekwicz, Czyrkwycz)
IJ.rf bei Chrudim 425. 42(1.
Cestill vid. Cestin.
Charvat^' (Charwat) Dorf hii
Ohniitz 457.
CliarMath vid. Charvaty.
Chatyiinw (v) 425.
ChirlitZ (Kirlicz) 14. 226 ; Werner
de — 14. 177. 226; Anna 14:
Johann de — 98: Niklas 226;
.\nna uxor Xik. 226.
Cirnyil vid. Cemin.
Chewriiili vid. Kovemik.
Chllllliec (Clilumecz) Georg de —
442.
Chnielik (Chmelyk) Dorf bei
Chrudim 426.
Chllielyk vid. Chmeh'k.
Chorin vid. Choryu.
(Iioryil (Chorin, Chorina) Dorf bei
Wall. Meseritsch 35. 50. 51. 60.
307. 450; Michael de — 35;
Zavis pater ejus 35 ; Clara uxor
Mich. 60.
Chreinisir vid. Kremsier.
Cliri<<tophorilS visitator Carthu-
sianorum iu sui^eriori Alemannia
312.
Chr«>sehicz ? Boruse de — 459.
Chrt Hfrinann vid. .fenikov.
Cliruilipaw vid. Krumlov.
Chrzenowicz vid. Kfenovice.
Chudobin (Chudobyn) Dorf b. Littau
381; Nikolaus de — 381 ; Benes
de — 448.
Chllllicz vid. Kunovicc.
Chiinissek vid. Konigseck.
Chiinschyn v. KoneJfn.
Chnsnik. Benes de — 239; Hcr-
maiiu (ie — o.t2.
Chladriip vid. Klaiimby.
Chvalkovice (Chwalkowicze) Dorf
bei Wiscliau 417; Pcsik de —
4.".7.
Chwalibog;. Hanns de — 458.
Chwalkowicz vid. Chvalkovice.
Chwilkowicz vid. Chvalkovice.
Cilllblirk (Czimburg) castrum 378.
418. Ctibor de — dictus de To-
vacov, supremus camerarius Bm-
nensis 24. 43. 80. 111. 135.—
.\lbrecht (Ales) dictus de Sehra-
dice 324. 368. 420. 446. —
' Bernart 324. 368. 420. 446.
Jaros dictus de Hvezdlice 24.
324. 368. 404. 420. 446. —
Matus alias de Tovacov ct Sfra-
zisko 324. 446. 457. Agncs von
Neuhaus dessen Frau 324. —
Pfedbor 368. 446.
Cladrub viil. Kladeruby.
ClaWS aus Strassburg 248.
Clokoczendorf vid, KlokoCov.
Coj;etin vid. Kojetin.
('olloqililllll dominorum vid. Land-
recht.
Coiliarowicz vid. Komarovice.
Coilllicz vid. Konice.
CopericZ vid. Kobefice.
("orilicz vid. Komice.
CossaW (Cossau, vielleicht Kosikov
bei Namest?) 114. 120. 121. 122.
123. 152. 160.
("OSSe Heinrich 459.
Cossle vid. Kossling.
Cost vid. Kost.
Costelicz vid. Kostelec.
Cowalowicz vid. Kovalovice.
Coyaticz vid. Kojetice.
Cracoviensis episcopus 455; Cra-
covicnsis dioecesis 459.
Crakaw vid. Krakov.
Crasikow vid. Krasikov.
Crasno vid. Krasna.
('ra«<«.ic7. vid. Krasice.
Cravlehora vid. Kravi Hora.
Crawar vid. Kravaf.
Crawasch Hanus 458.
Creiiaw vid. Kriinau.
('reiiowicz vid. Kfenovice.
CreWC/.dorf vid. Kreuzdorf.
Crhov 'Czrhow) Dorf bei Ols in
Mahren 2^2.
("rilanowe vid. Kfizanov.
CrisailS vid. Kfizanov.
Crisina villa (?) 425.
Criiciferi s. .lohannis Jcrosolimitani
1 1 3.
CrilllipnaW vid. Krumlov.
Cril.V .\lberti vid. Cernin.
Cllliycensis praepositus vid. Kou-
nice.
Crzyzalnowe vid. Kfizanov.
Cllda vid. Landrecht.
ClldarillS suprcmus Brunensis:
510
Bohuuek de Stignitz 80. 135:
Herert de Ska! 419. 446; 0 1 o-
mucensis: Sulik de Konice 80.
368. 420. 446. 448. 467.
Cuiicerticz Hanui 459.
rilllCZdorff vid. Kunsdorf.
rilliczeinlorf vid. Kunzendorf.
Clllistat vid. Kunstat.
Czackaw vid. Cakov.
Czaczk Petr 459.
Czalta vid. Calta.
Czaiiibar Nikel 458.
Czaniber Niklas 459.
Czaslewicz vid. Castolovice.
Czastolowicz vid. Castolovice.
Czechowicz vid. Cechovice.
Czedlicz vid. Cedlitz.
Czeiswerg Heinrich de — 458.
Czedrowicz? Jesek de — 459.
('zekilie vid. Cekyii.
Czepeildorf. Bohu.?, Heinrich,
Aczcze homines in — 458.
Czepericz (?). Johaun de — 203.
209.
CzerilCZyil vid. Cercin.
Czeriiowicz vid. Cernovice.
Czesicz vid. Tesice.
Czesky vid. CiSky.
Czessel Stopko de — 459.
Czestina Kostela vid. Kostel
Cestin.
Czestwicz? Heinnch de — 458;
Kunig. Mejce de — 458.
Czethora Xiklas 310.
Czewebriioh Hcinrich 459.
Czewin vid. Cebin.
Cziewicz (?) 37 : Heres de — 37.
Czimblirg vid. Ciiuljurk.
Czirekwicz vid. Ccrekvice.
Czirnyil vid. Cernin.
CzlewingZ vid. Zhihings.
Czokaw? Xiklas de — 459.
Czrhow vid. Crhov.
Cznthe Xiklas 459.
Czwelroch Hanu.s 459.
Czwittaw vid. Zwittau.
Czyschaw vid. Cizov.
Czykow vid. Cekov.
Czyrkwycz vid. Cerekvice.
Cakov (Czaczkaw) Dorf bei Littau
457.
Castolowice (Czaslewicz; Czastolo-
wicz) 48; Piita de — 48. 174.
26.'); Puta jun. 192.
Cebill (Czewin) Dorf bei Tischnowitz
385; parochus : Ulrich 385.
Cechovice (Czechowicz) Dorf bei 01-
mutz 65. 344. 457 ; Peslin de — 98.
Cekov (Czykow) Dorf bei Leito-
mysehl 425. 426.
Cekyn (Czekine) 50; Diva de —
50. 420. 421.
Cermakovice (Schirmankowioz)
Dorf bei MShr. Kromau 78;
Branisold de — 78.
Cerc i n (Czernczy n) Dorf bei Butscho-
witz 90.
Cerilill (Cirnyn) Vasall des Olm.
Bistumes 4; Albertus de — 17;
Crux de — 17.
CerilOVice (Czernowicz) 34 ; Konrad
de — 259.
Cestin (Cestin) Busek de — alias
de Krasna 374.
Cihovice. Barsik de — 347;
Biir.iik de — 439.
Cisky (Czesky) Dorf bei Tischno-
witz 405.
Cizov (Czyschow) Dorf bei Iglau 156.
Crna llliora = Cerna Hora vid.
Boskovice.
D.
Dachsberg. Ulrich von 481. 483.
4S4. 4.S5. 486. 487.
Damilikov (Damykow) Ort in Boh-
meu 143; parochus : Venceslaus
143.
Damoboi-ic (Dambofice) Dorf bei
Klobouk, Briinner Kr., Jindfich
de — 375.
Damykow vid. Damnikov.
Debicz. Hurg des Olm. Bistumes 274.
Deblin 24. 405 ; Benes de — 24 ;
Cenek frat. Benesii 77; Vanck
frat. Benesii 77; Jenec de — 405.
Decill (Dieczin) Johaun de — 79;
vgl. Wartenberg.
Deilka vid. Zdounky.
Desiia = DeSIia. Name einer
Wiese in Bohmen 426. 428.
Detinice (Dyetyniez) Dorf in Boli-
men 25 ; Benes de — dictus de Wald-
stein 25; Anna uxor ejus 25.
Deutscher Orden 201.
Dewicz Heinrich 459.
Diax Superior vld. Tajax, Klein-.
Diecziii vid. D.U-in.
Diernpach vid. Diirrenpach.
Dirilho vid. Drnov.
Dittersdorf (Dittriclisdorf) bei
Bodenstadt 36. 457 ; Hanus de —
309.
Dittrichsdorf vid. Dittersdorf.
Dlobuk (vielleicht = Klobuk) Filip,
Gyrlattin, Grunzel, Macek de — 459.
Dlllhonice (Dluhonycz) Dorf bei
Prerau 457.
Doberka Geifiler, Prokurator des
Olmiitzer Kapitels 452.
Dobra Voda, Dorf bei Kfizanau
und Datschitz 282; Bohunek
df — 282.
Dobraiiy (Dobrzano) Ort in Bohmen
106; Vit de — advocatus consist.
Pragen. 106.
Dobrumelice (Dobromilicz) 457;
Adam de — 4.
511
Dohroillil. Pi-ibik de — :37o.
Dobroiiulicz vid. Dobromr-lice.
Dobroroikowa. wabrsch. Dobro-
cbov bei ProJinitz 63; Kunasek
de — 63; vgl. Biskupice; Kuuka
uxor ejus G3.
Dobrotioe (Dobroticz) 180; Jenik
de — judex episc. curiae Olom.
vid. Kremsier.
Dobroticz vid. Dobrotice.
Dobril.Sch vid. Dobrus.
Dobrus (Dobrusch) Ort in Biih-
men (?) 9; Jan de — 9. 67. 6S.
113. 268; Elisabetb de — i».
DobrzailO vid. Dobfany.
Dolaiiy 81. 312; monast. Cartus.
(Vallis Jozaphat) 81. 223. 383.
413. 447; prior: Stepban 81. 29r,.
447: plebanus 312.
Doloplas vid. Dobjplazy.
Doloplazy (Doloplas, Dolphis) 40;
Venceshius de — 40. 107. 110.
164. 165. 203. 278. 309. 33.0.
336. 337. 363. 412. 474; Ven-
ceslaus filius ejus 336. 337; Ale.s
residens in Skuben 337. 413.
Dolplas vid. Doloplazy.
Domamil (Doamyle) Ort bei Miilir.
Budwitz, Zdcnek de — 355. 356.
Domailiyle vid. Domamil.
Dobricaiiy (Dobrzieczan) Ort iu
Bobiiun 400 ; Venceshius de — 400.
Dobrzieczail vid. DobfiCany.
Domastacke zbozi vid. Domstadl.
Domericz? '['emko de — 459.
Domiiiikaner-Proviuzial in Boli-
men und Mabren: Nicolaus 330.
391.
DoillStadtl.Stadt bci Sternberg 223.
Dollkeil vid. Zdounky.
Doilill (Donyn) Heinrich de — 459.
Doiiyil vid. Donin.
Dosca=Doksy? in Buhmen 439.
Doilbravice (Dubrawicz), Richvin,
Sigmund, Petras, Jan Srdce, Dobes
dictus Prvopraska, Kabat, Hak,
Bernart, Hrut, Sobehrd und Vhisak
,le ___ 458.
Doilbravilik (Dubravnik) Ort bci
Pernstein 266; parochus : Peter
266; monasterium : 267.
Draliaiiovice (Drahauowicz) Ort
hei Ohnutz 283; Mafik de —
283; Buzek de — 283; Martin
de — Burggraf in Stemberg 347.
Drahlov Dorf bci Dub 456.
DrallOllill (Drabonyn) 31; Martin
de — 31; Bohus frater ejus 31.
Drahonyil vid. Drabonin.
Drahotlise, Cenck de — 41S;
Kunik de — 446.
Drazowicz vid. Drazovice.
Drazovice (Drazowicz) 4.
Dremels (?) 428 parochus: Nico-
hius 423.
DreskwicZ vid. Treskowitz.
Dressidler 482. 488.
Drevcice (Drzewczicz, Drzebicz)
Burg und Dorf im Leitmeritzer
Kreise in Bohmen 299.
DrillOVe (Drzenoweho), Zbynek d.-
— 4; Smil 63.
Drissice vid. Drysice.
Dniovice (Dmowycz) Dorf bci
Wischau 458; Marquart de —
458.
DrilOV (Dirnho) Ort in Bohmen,
•lohann de — • 355. 356.
Driiowycz vid. Dmovice.
Drogll.sch Nikel 458.
Droseiidorf 490.
Kroske Albrecht 458.
Drozdov (Drosdau) Dorf bei Hohen-
stMilt 9; Cenek de — 9.
Drozdova vid. Lhota.
Drosdail vid. Drozdov,
Drozdovlce (Drozdowiez) Dorf
(jetzt Vor.stadt) bei ProCnitz 456.
Drysice (Drissiee) Dorf bei Wischau
103; Meisl de — 104.
Drzebicz vid. Dfevcice.
Drzenoweho \nd. Dfinove.
Drzewczicz vid. DfcvCice.
Dub, Dorf bei Olmiitz 456.
Duba. Johaun de — cancellarius
cancellariac arcliiepisc. Pragensis
359.
Dllba (Dube), Andreas de — 192;
Heinrich, genannt Skop (Schopp),
Hofmeister des bohm. KiJnigs
239. 248; Benes 287; Andreas
457; Vanck 457.
Dubail vid. Dubany.
Dllbaiiy. Dorf bei ProlJnitz, Ulrich
<li' — 337.
Dube vid. Duba.
Dllbrawicz vid. Doubravicc.
DubraVllik vid. Doubravnik.
Dlllllieil Johann de — capellanus
scdis apostolicae 95. 96.
Duras vid. Tufany.
Dlirilli;slieilll vid. Duringsheim.
DurinKsheim (Duringsheim) 196.
;!4i.
Durillgen vid. Tliiiringen.
Durreiipach . (Diernpach) Name
eincs Fcldes zwischen Urbau und
Pniiitz 118. 178.
Dusskowicz ? Miksik de 458.
Dvorcc (Dworcze) wuster Hof bei
KcR- 98.
Dvoriste (Dworzycz) Dorf bei
Chrudim '25.
Dworcze vid. Dvorce.
Dworzycz vid. Dvofiste.
Dya\ inCerior vid. Tajax.
Dyetynicz vid. Dctiuice.
Dywa = Diva, biihm. Mannsname.
512
E.
Eberswaeh (Ebersbach), Proba- Clsass mi. 19(',. 241. 242. 243. Ewieilblirg vid. Euleuburg.
schein. Zavis de — 458. 340. 341. 342. Eyohfelt vid. Eicbfeld.
Eblier Hermann, Stadtsehreiber iu Elter Hovart von Truchsess in EwailCZ vid. Vauec.
StralSburg 3(i7. Luxemhurg 182. 183. 243. Eybeili^tailier vid. Eibensteiner.
EibeilSteilier (Eybenstainer) 491. EllZerSllorfer 482. EywailCZ vid. Vanec.
Eichfeld (Eychfelt), Joh. de — 458. Esellll 491. EywailCZicZ vid. Ivancice.
Eigot (Elgoth, Elgota), Stange de — Ellleilblirg vid. Sovinec.
458; Jan de — 459.
F.
Ffrlczeildorf vid. Fritschowitz.
FoilS Solis, Lokaluame bei Doleiu
312.
Fraill (Freu) Johanu de — Alta-
rist in der Olmutzer Domliirche
396.
Fraiiciscaiier-Ordeu 314 ; Miuister
der )i<>hmiscli-polnischen Ordens-
prnviuic : Petrus 314.
Fraiickeiistat vid. Fraukstat.
Fraiikftirt 248.
Fraiikreich 500; Kiinig 500.
Frankstat (Frauckcnstat) bei Sch;',n-
berg 27. 415.
Freiberg (Freiburg) 10 ; Advokat :
HeniCko Girke 10. 3(i ; Nicolaus
Mraz 407.
Freiblirg vid. Freibcrg.
Freisillgeil Bertold, Bisehof von —
481. 484. 485. 487.
Freil vid. Fraiu.
Frideillailt vid. Fridl.md.
Fridlaild (Fridenlant) in Bohmen,
Xicolaus Dax de — 432.
Fridlailt Ales 311 ; Katharina vidua
ejus 311.
Fritschowitz (Ffriczendorf) bei
Braunsberg 94. 171. 457.
Fritze Hanns 201.
Fritzeiisdorfer 482. 488.
Flllleiisteill vid. Fiillstein.
Fiillsteill (Fullenstein), Heinrich
de — 9. 14. 26. 28. 35.
Flllliek 46 ; Augustinerkloster 46.
84. 357. 443. 475 ; Probst : Johauu
48. 357. 443.
Gaisterdorll" vid. Geissdorf.
Gailicz. wahrsch. .Hnanice (germ.
Gnadlersdorf) DorfbeiZnaim 11«;
Nicolaus rusticus de — 118.
Gasilicz Tleinrich de — 459.
Gathenach Petr 459.
Cieissdorf (Gaisterdoi-ff) bei Bodeu-
stadt 212.
Geczerdorf Niklas 458.
Gelabb Ilauu.s 458.
Gelcz vid. Kclc.
Gelgewicz Nikcl 458.
Gereriiycz vid. Jezemice.
Gerlacbstlorf vid. Gerlsdorf.
Gerlsdorf (Gerlachsdorf) bei Ful-
nek 84.
Gerspicz vid. Gerspitz.
Gerspitz. tJnter- (Gerspicz, Nieder-
.lcsspicz) 69. 176; Heinrich de —
75; Peter 75; Curia 69. 271.
Gewicz vid. Gewitsch.
Gewitsch vid. Jevicko.
Gewischowicz vid. Jevisovicc.
<»ewsj»icz vid. Jevisovice.
Gewyssewycz vid. Jevisovice.
Geyst yiichc\ 458.
Gblllen Johann vicarius in spiritua-
libus cpisc. 01ouu;c. 94 vid. Olmiitz :
pra'positus iu Wolframskirchen vid.
Wolframskirchcn.
Gilem. Dorf bei Studein 423.
Gilgenberg (Gilgenperg) Nikolaus
rilliiHg dc — 156. 482.
(■ilgenperg vid. Gilgenberg.
Girke Ilcuirko, .«^dvokat in Frei-
l)crg 10. 36.
Glathovia vid. Klatov.
(ilaczkova villa (?) 425.
Glasyern vid. Sklcunc.
Glokeschow vid. Klokocov.
Gliast (Gui'st) cingcgangenes Dorf
bei Joslowitz 118; Ilansliu de —
518
alias (le Sanov 118; Tieelin patruus
Hanslini 118; Nicolaus pater
Hanslini 118.
GliaiiSf^egliaw ? Petr de — 458.
Gnest vid. Gnast.
Glieziielisis archiepiscopus 4or> ;
dioecesis 459.
Gotliilg vid. Goding.
Gudilig (Goding, Hodonya) 23.
Gudiiiger 491.
Guldycz vid. Koldice.
Golssicz. Franz de — 458.
Golsseil (Golssin) Stadt in der
Liusitz 340.
Gol«»sill vid. Golssen.
Gorlicz vid. Gorlitz.
Gorlitz (Gorlicz) 194. 339. 340.
361; Herzog: Johann 194. 198.
201. 205. 213. 214. 220. 221.
233. 239. 2.50. 252. 256. 268.
339. 340. 352. 353. 355; Fridrich
233; Heinrich 233; EHsaheth,
Tochter Johanus 340.
Gostelecz vid. Kostelec.
Gozlow vid. Kozlov.
Grab. Alt- 62; Neu- 62.
Gralicz vid. Kralice.
Grciffeiidorf bei Zwittau 179.
Grelicz vid. Kralice.
Grecz Regine vid. Koniggratz.
Greiiowicz? 459.
Grillicz vid. Grillowitz.
GrillowitZ (Grillicz, bohm. Kfidhj-
vicc) Vorstadtgasse in liriiun 310.
Grolok Heinrich 459.
Grilb. dio Truchsessen von -- 491.
Grflgau(Kriegaw, Krygaw) Dorf bei
Olmutz 139. 366 ; Adam de — 458.
Grillld. Michcl, >Ierz, Mawsky,
Stefan de — 458.
Gruspail vid. Hrusovany.
Gryin Simon, Schwager des Olm.
Bischofes Nicolaus 318.
Gubeil (Gubin) Stadt in der Lausitz
340.
Gllbill vid. Guben.
Gurewicz vid. Kurovice.
Gliryil vid. Kurim.
Glisnialz. Gregor de — 458.
Guteiisteiii vid. Jokow.
Gyewyczek vid. Jevitko.
Gyillllich (Gymnych) Winnemar
v.,n 182. 183.
Gyriuni 312; monast. Carthusia-
norum 312; prior : Micliael 312.
HailgeilSteill (Haugsteyn) bci
Mahr. Schonberg 415.
Ilardeg vid. Magdeburg.
liartikovice (Hartwykowycz) Dorf
bei Namest' 130; parochus : 130.
Otik 286.
Ilartwykowycz vid. Hartikovice.
liiillg.^teyn vid. Hangenstein.
Ilas Wilhelm 162.
llaUgWitZ (Hugwicz) 37 ; Kilian
du — 37 ; Milich 459.
Ilauser Jostel 482. 491.
llaUSWald (Hawswald) Heinrich,
procurator.der Hospitaliter in Alt-
l.riinn 113. 116. 117.
llavlillllS, bohm. Mannsname =
Havel = Gallus.
Ilawswald vid. Hauswald.
Ilaz vid. Has.
Ilaze Wilhelm 459.
Ilecllt vid. Schiitzendorf und Rosice.
Ilerdegeii 356.
Ilcinriclisilorr vid. Zavofi.
H.
lielfeiistaill vid. Helfenstein.
iieireil>iteill (Helfenstain) 43 ; Lacek
dc — vid. Kravaf.
lleildrziecllOW vid. Jindfichov.
liering Ladislaus 482.
ileriliaiiec (Herzmancze, deutsch
Hcniiantsch) Dorf bei Datschitz 58.
ilerniailice (Herzmanicz) Nicolaus
de ^ 241.
Ileriliaillli villa vid. Hirmersdorf
iieriliaillisdorf vid. Hermersdorf.
ilerriliailII<4dorf vid. Hermsdorf.
iierinaiistat. Dorf inSchlesien 203.
ilerilier.sdorf (Hermannsdorf, Her-
manni villa) Dorf bci Zwittau 61.
425. 429.
Ilermsdorf (Herrmanusdorf) bei
B..dcnstadt 212.
Ilersicz vid. Hertice.
ilerstein. Johann de — 276.
Ilertice (Herspicz, jetzt Hertjtz)
I)..rf bei Troppan 316.
llerzniailCZe vid. Hchnanec.
lierziliailicz vid. Hefmanice.
iiessen 201; Landgi-af 201.
ileukewald vid. Hochwald.
iilllbcice (Lubschicz) 7; Nicolans
de — • vicar. perpet. der Olm.
Kirche 7. 108.
Illievotill (Newetain, Newetin, Nebo-
teyn, gcrm. Nebotein) Dorf bei
Olmutz 107. 109. 110.
iiliojice. Dorf bei Sternbcrg 347 ;
p>irochu8: Stefan 347.
Iloberg Hanns de — 162.
Ilochsteill, ehcm. Burg bei Holien-
stadr 436. 437; Burggraf Beran
436. 437.
Ilochsteill, jetzt Dorf, friiher StSdt-
chen (civitas sub castro Hohen-
stein) bei der Burg Hochstein
(v. d.) 439.
Ilochwald (Heukewald) 31. 270.
311. 475; capitaneus: Jodok de
Wolfsberg 31.
lloCZeiII|»laCZ vid. Hr.tzenplotz.
514
llueiisteill vid. Huheustein.
Hodice (Hodicz) Dorf bei TriescU
210; Johanii de — .S2. 210. 42.S.
480; Buzek de — 210. 211.
lllMlir/. vid. Hodice.
Iloilnaiiy (nodynan. vielleieht ideu-
ti.sch iiiit nodoL'mj l>ei Olmutz) 357.
Iloddliyil vid. Giidiug.
llo«lo«>sill vid. Hodusin.
Ilodlisjll (Hodossin) Ort iu BiihmeiL
218; p:irochus: Buzek 218.
Ilodyiiail vid. Hodi'ian3'.
Iloeiistat vid. Hoheiistadt.
Ilorkii-clier Ji<M 491.
llolieiiiher^,er Peter 4'.il.
lloheill'eld ^ou : Haun.s, Georg
flri.di, Hanus 224. 2(i3.
Iloiieiistadt (Hoeustat, Zabi-eh)
181; Advocatiis: Petrus ISl;
Burggraf: Vitek Sipik 437.
Iloheiisteill (Holntstain, Hoenstein)
188; Heinrich Herka de — 188.
I!i2. 214. 221. 2.'>(). 2.^i2. 2."j7.
27.5. 287. 322. 404.
Ilolice (Holicz) geuanut Brani'/. !>7,
lloliez vid. Holice.
Ilolleiisteill vid. Holstein.
llolllSteill vid. Holstrin.
Ihtllltstaill vid. Hohensteiu.
Ilolsteill (Holustcin, Hollcusteiu)
21; Vok de — 24. 80. 4G8.
4I(;. 157; Vok fil. ejus 457.
Iloiisrhowieie vid. Huncoviee.
Iloiisteill vid. Hohenstein.
Ilorka iHiiorka) 91; JeSek dictus
Hroniada de , — 91.
Ilorka. eingegangenes Dorf lni
WciJJkirclicn, dessen' Narae sich in
der Mahlniiihle gl. N. erhielt. 189.
ilosexieradek vid. Hostchradky.
Ilossiez vid. Hosticc.
Ilostehradky (Hos.-zieradek) 4.
Hosteradice (Hostradicz, Hostra-
ticz) Dorf bei Kromau 170. 225.
331. 332.
Ilostlce (Hossicz) Dorf bei Zdounck
181 ; Dluhomil de — 181.
Ilostradicz vid. Hostcradicc.
Ilostraticz vid. Hosteradice.
Ilotzeiiplotz (Hoczemplacz) 30(1;
ca]iit:iueus episc. Olomuc. : Paul
de Sclionewicz .30(>.
Ilrachovec (Hrachowecz, Hraclio-
wicz) Dorf bei Wall. Meseritsch
97. 308.
IlrachoWeCZ vid. llracliovec.
Ilradec vid. Neubaus.
Ilradek (Novum Castrum) bci
Ocwitsch 453. 454.
Ilradek, Piibik de — vid. Hrsidek.
Ilradisch Ilngarisch (Rcdiscb) SO.
25('> ; judei 118 ; Mauritius Johanuis
de — 403 ; L;iurentiu8 pannicida
in -- 403.
Ilradisch, Kloster- bci Oluuitz 420;
alibas: Vikei- 420. 421.
Ilradiste (Hradysczye) Smilovo
Bergname bei Plumenau 42.
Ilradistsky klastcr vid. Hradiscli-
Ivhjstcr.
Ilradysezye vid. Hradiste.
Ilraniee (Hraniczie) Dorf in Bolinicn
4 25.
Ilrailice (Hranitz gerni. Weiss-
kircliiMi) 213. 411.
Ilrailiczie %'id. Hranice.
Ilrailitz vid. Hranice.
Ili-iheci (das Marsgebirge) 41 S.
Ilroiliada bidmi. Mannsnamc vid.
Horkn.
Ilrilhcice (Hruliczicz) Dorf bei
ProCnitz 3(11. 457.
llrUSOVa (Hrussowa) Dorf bei
Chrudim 425. 42(i.
llrilSOVaiiy (Gruspan) 16; (;.'Iiliu
de — IC.
IlrilSSOWa vid. Hrusova.
Illlh-lbinus zur huudert 459.
Illl$i;*»wicz vid. Houkovice.
Illia;wicz vid. Houkovice.
Iloilkovice (Hugowicz, Hugwicz)
Dorf bei Ma.hr. Ncustadt, Kilian
(le _ 32(5; Heinrich de — 457.
Illliill (Hulyn) 7. 34G; Domauek
de — 7. 35. 50 ; Margaretha
uxor ejus ,50.
Illllkaw? Wilbelm de — 458.
Illllyn vid. HuHu.
IlllllCOVice (Honschowiez) Dorf bei
Littau, Dalibor de — canon.
( )lomucensis 497.
Illlllkovice (Unkowiez) Dorf bei
Selowitz 395. 419; parochus :
Mathias 395.
Illiorka vid. Horka.
Illissezenowicz \id. Hustenovice.
Illisteiiovice (Hussczenowicz) Litek
Illist«»|»eez vid. Hustopcr.
Illistopec (Hustopccz) (Trt bci
Weiljkircheu, Ulrich in — v;,-l.
Dubany.
Illlt Bernard 458.
Ilvezdlice (Hwyezdlicz) Jaro.s dc
— vid. Cimburk.
Ilwvezdlicz vid. Hvczdlice.
I. und J.
iKlail 2:;. 51. 7;;. - P.iirgcnucister:
Jolianii Scliilnbecher 108. —
IJichter : Johaiin von Pilgram51.
lOS. — Schreilicr: Amlrcas voii
/labings 51. 109. — (ieschwornc:
51. 52. 108. — Burger: Pertliii
iiud ririrh r.:iuari 51 ; l!i-ocihr
Fraiiz 109; Euderlciu 109; l.iir-
iiiisiihcr lOS; Hendliu ( Irtviui lOS;
515
Ilolz los; Jakob gener Gli'im .liiromerict' (Jaromyerzicz, Jor- bei Cbnidim 'i',!. oO. 4-111; paro-
lllS ; Kuudliu Ha.sek und Miclwicl ni;iric_-z, .lormericz) HiT. .'i92; chus : Jiikob 4411.
.'>1 : Kunz (Sihmid) 108; Kunz Kroup.i de — 4.')7. Jl-sthor/JfZ \ iil. Jestborice.
Pcroorrin 51; Lohoser .'jl ; Mare.s JitromyerzirZ vid. Jaromciicr. Ji-sUllorioZ vid. Jestborice.
de Humpolec .51 ; Nikokus de Jarovife (Jaruwitz) Uorf hoi Jestfebi (Jestrzebi), Vavrinec de —
Bela 109; Nicolaus Kudolfi T.] ; Miiglitz (?) 92; Marsik de 92. .373; Janek de — SIS.
Plumler Nicolaus .02 ; Rohoser")!. JariMVicZ vid. Jarovice. Jestrzebi vid. Jestrebi.
.")2; Rorwolf 51. 52; L'Iinanii Jils.Sllik, Deutsch (Jesenyk, Jessc- Jeil.spicZ vid. Jovisovice.
Rudliui 108; Sachs 51. - Pfarrer: nyk) Dorf bei Neutit.schein 30.'!. JeviciiO (Gewicz) 21. — Monasteriuui
Wenzel 23. 218. — Viceplebanus : 305. eremitarum s. Augustini 25; prior :
Ilrrinann 218. JilVorilili (Jawornik) Dorf boi Hertwig 295 ; Albert 495. Johan-
IrmMllorf' (Jermersdortf) bei Schou- Lcitomischl 420. ues de G. 100. 107; Agnes uxor
hcrg 415. Jaworilik vid. Javornik. eju.s 100. 107 ; Mathias filius ejiis
Ivaiicice (Eywanczicz, Eibensihitz) JaKerildorf (Jegerdorf, Krnovia, 100. 107. — Andreas Stoislai 303.
Stadt 298. 453. 454. Kiruaw) 38; Jakob dc — 285; 319. 345. 340. ~ Nicolaus de G.
Jackov (Jackaw) Dorf bei Budwitz Scliwenk de — 458. canon. Olouiucensis 93.
i''*'- Jejterilorf vid. Jagcrndorf. Jevisovice (Gewyssewycz,.leiisi)icz.
Jiicobau vid. Jakobau. Jom|IIlicZ vid. Jamnitz. (iewspicz, Jaispitz) bei Znaim 29(1.
JaczkilW vid. Jackov. Jeilikov 373; parochus: Hermann 435; Hynek de — vid. Kunstat.
Jakobitll (Jacobaw) 05; Ilr.ibisch Chrt 373 ; protonotarius marchionis Jezerilice (Gerernycz) Dorf hci
de — 05. Procopii 384. Leipuik 458; parochus : Petnis
Jamilitz (Jempnicz) 189 ; parochus: JeriliaricZ. Jcriuericz vid. Jaro- 458.
Henricus de Mezific 189 ; altarista : incricc. .licill (Tyczczin, XoMiticziu, jetzt
Thomas 189. 190; Johann, Sohn JerilUTsdorir vid. Iruisdorf. Xeutitscheiu) 41. 308. .'!03. 401.
des Andreas 400. Jermir vid. Jaromcr. 444; Johann de — vid. Kravaf.
JailOVice. Burkart dictus Strnad Jerspic/, vid. Gerspitz. JilldricllOV (Hendrziechow) 20 ;
de — 192. 239. 352. 3^8. Je.sek (Jesko) der do gcru bicr Miksik Liska dc — 20.
Jaiiowicz vid. Janovicr. triukt 459. Jolianiliter-Ordeu 1 33 ; Groljprior :
Jaiisdorl' bci Chrudim 425. 429. Jeseiiyk. Jcsscnyk vid. .Jassnik, Marcold 133.205.279.280.308;
Jillisdorir vid. Johnsdorf. Dcutsch-. Hcrmanii (Heres) 370.
JarcoVi) vid. Lhota. Jesk. Mannsname = Jesek = JohllsdorF (Jansdorff) bei Miilir.
JarcZOWil vid. .larcova. Johann. Schclnbcrg 415.
Jaromei' (.lcnuir) Stadt 111 BiJhiueu Je.sko vid. Jesck. JokoW aiias Giitenstcin, Burg iu
349; Augustinerklostcr .349: JesoV ( ^cssaw) Dorf bei Littau 450. Ungarn 57.
Probst: Jakob 349. Jestborice (Jestborzicz) in Bolimen
K.
kabylbrobka vid. Bobmvka. Kalail(KaIaw)Stadti.d. Lausitz31(i. kalisczye vid. Kali.stc.
kildalice vitl. Rccice. kalaW vid. Kalau. kaliste(Kalisczyc) Dorf boi ChnidiiM
Kay;eiieck. Johann Ritter von — kale Kunzcl 459. 425.
201. killeildorl*. Dorfhci Joslowitz 118. kalisieiLSis VOJVoda vid. Kaliscli.
Kaisersberg 190. 341. 151;; Pcrtlin de — 118. kameiltz (Camcncz) Stadt iu dcr
Kaktar. Syrke, Sinorre et Genczewan Killisch 404; Vojwode: Sandivoj Liiisitz .'t.'!9. .'iOI.
de — 458. KH. Kapilbobr vid. Bobrrivka.
0.5»
516
kapi>V(»bra vid. Bobrfivka.
kappcllfll, Ebcrliard von 4.S1. 484.
4S5. 4.S7.
kapylbobra vid. Bobruvka.
karelsteill vid. Karlstein.
karli»<teill vid. Karlstein.
karlsbrilllll (Karlspruu) Dorf bei
Chriidiii. 42.5.
karlsteill (Carlistein, Karelstein,
Kurlistein) in Bohmen 247. 248.
249. 481.
katherilldorr. entw. Kattendorf
bei Freiberg, oder Katherein bei
Troppau 311 ; Mares de — 311.
kartliJVuser-Orden 12.
kathowa vid. Katov.
katoV (Kathowa) Dorf bei Tiseh-
uowitz 405.
katscher (Keczer) in Pr. Schlesien
98; Hauus Zakes de — 98; Jo-
hannes Saxo de — 177. 225.
22(5; Herbord 311.
katzeiielleiibogeii (Kaczinelin-
bogen) 182; Ditrich Graf von —
Hauptmann in Lu.\emburg 182.
184. 243.
kaczilielillbogeil vid. Katzen-
ellenbogen.
kbel Johann de — officialis pra-
gensis consistorii 187. 189. 190.
206. 231. 241. 246. 296. 301.
321. 834. 338. 348. 376. 378.
382. 384. 392. 395. 415. 41G.
442. 466. 496.
keczcr vid. Katscher.
kelc (Gelcz, Kelcz) a. 268. 307.
308; plebanus51; Vogt: Andreas
8; Mixik de — 179; Evka uxor
Mix. 179; Eeyncz (Heinz?) de —
459.
kvlcz vid. Kelc.
kelcice (Ivelczicz) Dorf bei Prolinitz
456.
keloxicz \id. Keleice.
keiiieiidorf Konrad 458.
keiisperch? Heinz, 45a< ;,!,*);«,, ,>s
kerlascheiii Hanus 408.
kieilheid (Kinheid, Kynhayt, Kio-
heyt, Kynheyt, Kynheyt theotoni-
calis) ist das jetzige bei Grnlj-
Meseritsch gelegene Dorf Bory
Horui (Ober-Bory). Der deutsche
Name ist eine Ubersetzuug des
bohmischeu ; das bohm. bor bedeutet
namliehden Ki ef erb a u m, dessen
Holz, wie das der harzigen Baume
iiberhaupt, Kien genannt wird.
Da der bohm. Name Bory der
Phiral von bor ist, ist er als
Collectivum aufzufasaeu und be-
deutet daher Kiefergeholze, so dass
die Schreibung Kienheit vorzu-
ziehen ware, wenn das Wort nicht
etwa eine mit Kienbolz besetzte
Heide bezeichnen soU. Den Namcn
K. tlieotonicalis findet man 117.
126. 129. 131. 132. 133. 135.
136. 150; — vgl. Bory Horni
kirker Beruhard 459.
kirlicz vid. Chirlitz.
kiriiaw vid. Krnov.
kladrilby (Chladrup, Cladrup,
Cladrub) 8. 83; MysHk 83. —
Eln-usch 83 ; Jutka uxor cjus 83.
klatov (Glathovia), Jakes de —
consanquineus episcopi Olom. Jo-
hannisMraz 441 ; vgl. Schaumburg.
kleill Franz 458.
klenovice (Klinowicz) 64; pa-
rochus : Velica 64.
klerpach, Heinrich de - 167.
kliliowicz vid. Klenovice.
klol>Ollky (Klobuk, Kobl.uk) 64 ;
Jesik de — 64 ; Yelica frater cjus
64. — Pesik de — 457.
klobllk vid. Klobouky.
klokocov (Clokoczendorf, Gluku-
schow) Dorf bci Freiberg 8. 407 ;
J('.sck de — 8.
klllCZaw vid. Klucov.
klliCOV (Klucziiw) bei Hrottuwitz;
vgl. Ty'^'^^'*"-
klliehllicz vid. Kninice.
kliezice (Knyezicz), Hrot de —
355. 356.
kllillicc (Knichnicz) Dorf bei Dat-
schitz 210; Jesek dictus Kofias
de — 210. 211.
kiiyehnyczky vid. Kynicky.
kliyezicz vid. Knczice.
kobtrice (Copericz) Dorf bei Prolj-
nitz, Wilrich de — 344. 457.
kobluk vid. Klobouky.
kojetice (Coyaticz) in Bohmen,
Pesek (Pschech) de — 488.
koldice (Goldycz) 25 ; Vanik de —
dictus Zampach 25. 29. 30; Tomas
familiaris ejus 29. 30. — Johann
de — 180; Kolda Zampach 282. —
Kuuik Kolda de Z. 471; Elisabeth
uxor Kun. 471. 472.
kojetjil (Cogetin) 458; parochus :
Johannes 458.
kolicill, Dorf bci HoIIeschau 347.
koln (Kolle) 201.
kolowrat, Jan und Albrecht de —
Bviider 355. 356.
koiliarovice (Comarowicz) 31. 98.
155; Vicliek de — 31.
koiiesill (Chunschyn) Dorf bei
Namcst' 130; parochus : 130.
koilice (Conuicz) 2; Sulik de —
2. 3 ; (cudarius Brunensis) 24.
409. 474.
kitlliggratz (Grecz Regino), Sta-
nislaus de — 360.
koiligseck (Chunigsek) in Bohmeu
78; Hermann de — 78; Hanns
fil. ejus 78; Dorothea fil. ejus 7.S
vid. Oslavany.
kiilligsfeld (Campus regius, Nova
Villa) 34; Karthause 34; 258/
259. 297. 400; prior: Georg 312.
koiiopisst vid. Sternberg.
kopec, Huf bci Prolinitz 41.
kopschicz? P.tr de — 4,53.
korilice (Comicz) Dorf bei Chrudiiu
426.
517
Korsilioz? Cenek de — 458.
koryraiiy. Ort bei Gaja 418.
Koslioz Niklns 459.
Kosslilig (Cussle) Dorf bei Katscher
185.
Kost vid. Wartenber;;.
Kostel Cestill (Czestina Kostela)
Ort iu Bihinen; Nicolaus de —
355. 35G.
Kostelec, Burg iu Bohmen 418.
Kostelec (Gostelecz, Costelicz) 37.
42; plebanus: Nicolaus, raagister
cameraeepisc.Olom. 37. 65. 180. —
Velik clericus de — 432. — Jakob
de — 441. — Peschel 474.
Kostelec, Markt bei der Burg Pot-
stein in Bohmen 440.
Kotel Martin 457.
Koteleiisky Mikulaiek 459.
KoUllice (Kanitz) Stadt bei Eiben-
schitz 296 ; priEpositus: Venceslaus
296.
Kovnlovice (Cowalowicz), Hensrl
de — judex curiae episcopalis
Olomucensis 4. 9. 10. 31. 35. 60.
63.97. 98. 134. 157. 180.319.474.
Koverilik (Chewrnik, Jetzt Kaidling)
Dorf bei Znaim 414.
Kozisicz vid. Kozusiue.
Kozlov, Uorf bei Chrudim 425.
Kozlov (Gozlow) wahrsch. das bei
Bysti-itz gelegene Dorf gl. N. 290;
Pesik de — 290. 291;. Johanu
290. 291. 496; Nicolaus 290.
291. 496.
Koziisice (Kozisicz) 64; Ulricli
dc — 64.
Kraczicz (? vielleicht identisch mit
Krasice) Johannes Cech dc —
337. vgl. Traplice.
Krakov (Crakaw), Heinrich de —
458.
Krakovec (Krakoweez) bei NdmfiJt,
Olm. Kr., HerSik de — 458.
Krakowoze vid. Krakovee.
Kraliof (Gralicz) Dorf bei Nami^St
321; Jesek de -- 321; Hasek
459.
Kralice (Grelicz) 76 ; Vcit de — 76.
Krasikov (deutsch Budigsdorfj bei
Hohenstadt 436 ; monasterium 436.
437. 438.
Krasna (Crasno) Ort bei Wall.
Meseritsch 308; Busek de —
374.
Kravar (Crawar), Beues de — 24.
4«; Lacek 24. 48. 80. 111. 268.
269. 363. 368. 373. 375. 420.
433. — Benes cauon. Prageusis
41; alias de Krumlov: Benes 43.
80. 82. 84. 161. 309. 363; filii
ejus: Beues 84; Johann 84. 446;
alias de Helfenstein: Lacek'43.
45. 57. 84. 189. 307. 308. 309.
321. 322. 324. 337. 420. 421.
423. 448. 474; fil. ejus: Johanncs
45; alias de Kvasice: Benes 24.
420. 457; frater ejus: Budis 24.
85. 368. 420; uxorejus: Katharina
de Lomnice 85 ; alias de Plumlov :
Petrus 40. 41. 43. 64. 80. 304.
305. 347. 368. 373. 374. 375.
404. 420. 421. 423. 433. 446.
448; avus Pctri : Vok 41; Benes
pater Petri 41; Elizabeth mater
Petri 41 ; Katharina uxor Petri
41. — pati-ui Petri: Henricus 41 ;
Johannes erucifer 41; Johannes
de Jicin 41. — filius Petri : Potrus
41. 57; alias de Tycin : Vok 268.
269. 309. 363. 365. 420. 444.
446; filii ejus: Vok 444; Lacek
canon. Olomuc. 364. 444. — Lacek
309. 363. 365. 401. 446. 475;
alias de Striiznice: Petrus filiaster
Petri 42. 43. 34 7.
Kravi Ilora (Craviehora, Kiibcrk)
ehemaligc Burg bei Nilmesi; 321.
441 ; Hcinrich do — 321 ; Heinrich
Schellemberg de — 353. 354. 855. ■
356. 484.
Krasice (Crassicz) 41'. •
Krcinaiiy (Ky.rczmans, Krzczman)
Dorf bei Olmiitz 7. 456.
Kreckovlce (Krzeczkowicz) Dorf
bci Wischau 188.
KreinaCOV (Krzemusch) Dorf bei
Mirau ni; Wichek de — 31.
Kreiiietsohaii vid. Kfemacov.
Kroinsier (Chremisir) 30; Johanncs
de — 360; Juden 406. 475;
judicium vasallorum episc. Olom.
30. 36. 97. 112. 134;judex curi»
episc. : Henslin de Kovalovice 07 ;
Jenik de Dobrotic 180. 189; jiro-
curator episcopi Olomuc. Wilrich
de Kobefic 344 : ecclesias s. Mau-
ritii canonici: Rapota 231 ; Racek
279. 385. 408; Mathias 410;
vicarii perpetui : Filip 304 ; Andreas
304; Nicolaus 304; Theodorich
410; ecclesia s. Mariaj 410.
Kreil (Krzen) Johann 458.
Kreiiovice (Crenowicz) bei Kojetein
456. 457; Ales de — 458.
Kreuzdorf (Crewczdorf) ist wahr-
scheinl. dns siidlicli von Ki-izanau
gelegene Dorf Kfizinkov 114. 120.
138. 152. 160.
Kreyger (Kr,ajek?) 482. 490.
Kricail (Krzyczczau) Jan 459.
Kriegaw vid. Grfigau.
Kfilie, wahrsch. = Kfive, Dorf bei
Wall. Meseritsch 450.
KrisanS vid. Kfizanov.
Krive (Krzywe) Dorf bei Wall.
Mescritsch 97. 308.
KrizailOV (Crisans, Crilanowe, Crzy-
zalnowe, Krisans, Krzysans, Krzy-
sonowe) 114. 120. 138; ecclesia
parochialis 114. 120. 121. 122.
123. 124. 152. 154. 160; Pri-
bislaus de — - 120; Sibilla uxor'
ejus 120. — Zdenek de — 181.
Krizanovice l. 4 9. - '
Krlin Hrzek dictus Kr. 14.T; JeMk
frater fjus 143.
KrilOVia vid. jHgemdorf.
ol8
kruiiail (Crenaw, bohm. Kielov)
Dorf bei Olinutz 457.
kroilfeld (Kronweld) Hof bei Liiuds-
kron 14.0. 148.
kroteiipful (jetzt Hochstein bei
Hoheustadt?) 311.
krumveld vid. Kronfeld.
kruh Weuzel 458; Kovarr de —
456.
kruinlov (Krumpnaw, Cruinpnaw,
Chrumpnaw) Stadt in Mahren 80.
102. — Augustiuerkloster 331;
Prior: Johann 331. — Burger
331. — Benes de — vid. Kravai-.
kruilllov. Stadt iu Biihmeu 221.
krilllipach. Dorf bei Holienstadt
437; Pe.?ik de -^ 437. 438.
kruilipiiaw v!d. Krumlov.
krygaw vid. Griigau.
krZCZIIlail. vid. Krcmanj'.
krzeczkonicz vid. Kiefkovico.
krzesmuscll vid. Kremetschau.
krzizanowlcz vid. Kiizanovice.
krzyczczail vid. KfiL-an.
krzy^ailS vid. Ivi-izanov.
krzysoiione vid. Ki-izanov.
krzywe vid. Kfive.
kilberg vid. Kravi Hora.
klicharovice (Kukrawitz, gcrm.
Ivukrowitz) Dorf bei Znaim 67.
ktichmeister Johann vid. Mirov.
klichyilka. Name eines Waldes bei
Dollein 312.
kuenringen. Neycz vou — 484.
48G.
kujavu (^Kuyawa) bei Neutitschein
45 7 ; Adam de — v. Bes.
kukeiiiieiifl 491.
kllkowicz Hiuz 458.
kiikrawicz vid. Kukrowitz.
kllkrowitz vid. Kucbafovice.
kiinasch, Dieuer des Olui. Biseh.
Nikolaus 25.
klllicik Jakob vid. Prusy.
kllllicz vid. Kunovice.
kuiiino 9le.<«to vid. Kuustat.
kuiiovice (Chunicz, Kunicz) 117;
Venceslaus de — 117; Theodorich
frater ejus 118; Nicolaus filiaster
ejus 118: Marcus 334.
klinsdorf (Cunczdorf) Dorf bei
Chrudim 425.
kuiistat (Cunstat, Kuniuo Mesto)
1. 418; Jeiek Puska camerarius
Moravise 1. 6. 24. 2fl. 30. 74.
85. 92. 111. 420. 433. 446. —
Herart 419. 420. 421. 423. —
Bocek 80. 174; alias de Skal :
Erhart 24. 30. 33. 57. 66. 80.
92. 95. 111. 112. 161. 259.
280. 281. 304. 305. 368. 375.
378. 404. 419. 420. 446. 474;
alias de Lesnice : Smil 24. 80
447; Bocek 365. 381. 420. 448:
alias de Loucka : Wilhelm 24. 76.
80. 368. 435. 446; Cenek frater
W— i 76. 80; Erhart 24. 419.
446; Smil 80; alias de Bole-
hradic : Smil 457; alias de Lisic :
Procek 66. 309; alias de PodPbrad
(Wollenbraht) : Bocek 188. 192.
214. 221. 248. 250. 252. 287;
alias de Loucan: Erhart 368. 381.
446 ; alias de Jevisovic : Hynek
296. 405. 435. 457. 482; Agnes
uxor ejus 405; Heinrich 457 i
Jau 482; Petr 482; Sigraund,
Andreas fratres 435. 436 ; Jindvi. Ii
436; Ales 446.
kuil/eildorf (Cunczeudorf) 34 ;
Oucs 34; (Unschico) 180; Eli-
sabeth uxor ejus 34.
klirilll (Guryu, Gurein) 385 ; pa-
rochus : Johann 385.
kurovice (Gurewicz) Dorf bei
Holleschau, Albrtclit von — 355.
356; Mixik de — 374.
kll!^er. Bergname bei ProlJnitz 42.
kuterava. Waldname bei Plu-
menau 42.
kliyawa vid. Kujava.
klizel Jaro.^ u. Jauac vid. Bilovicr.
kvasice (Quassicz) 24; Benes u.
Budis de — vid. Kravaf.
kvetill (Quyetein) Dorf bei Hohon-
stadt 9.
kvetua (Quietna) Dorf bei Chrudim
425.
kwitteill vid. Kvetin.
kyczczer (Katscher?), Walter de —
458.
kynast 491.
kyilhayt vid. Ivienheid.
kynheyt vid. Kieuheid.
kyilicky (Knyehnyczky) Dorf bei
Drahauowitz 42.
kyrczuians vid. KrC-many.
L.
LacilOV (Lacznow) Dorf bei Chru- ejus 319. 320. 377 ; Arkleb et Ja- Landesberg vid. Landsberg.
dim 425. 429. roslaus filii ejus 319. 320. 377: Landeskammerer vid.Camerarius.
LacZIIOW vid. Lacuov. Je.^ek dictus Sokol de — 321. Lailduiar vid. Laudmer.
Lainberg (ehemalige Buvg bei Na- Lanczkrona vid. Landskrou. Lail(lrecht(coIloquium dominorum)
mest = Langenberg)319; Jaroslav LailCZperg vid. Landsljerg. iu liriinn 80.344; in Olmutz
de
319. 377; Margaretha rclicta Laildesbard Sekvi- dr
459.
24. 80. 419.
519
LiUldrifhitT vid. Cndarius.
Lnil(l><lK>r^' Lanczperg) Burg in
Bohiiien 42.i.
Landsberg (Landesberg) lli9 vgl.
Meissen.
Lailllsclireiber vid. Xotarius tenae.
Laild.skroil (Lanczkrona) 142.
144. 425. cives 144. 147. 148.
14!». 150. 327; monasterium
Carthusianorum : 142. 144. 14ij.
147. .349. 354. 357. 366. 383;
praepositus: Henricus 143. 144.
145. 146. 147.293. 224; prii.r:
Jobannes 143. 144. 145. 1411.
147 ; ecclesia paroch. s. Mariae
142. 144. 337; parochus : Jobaunes
142. 144. 337; decanus Lands-
kronensis: Nicolaus 143.
Lailllslaiil vid. Landsteiu.
Laiidsteill (Ijandstain) Wilholin
von — 188. 199. 214. 221.
252. 286.
Lnngeildorf. Marquard de — vid.
M.,dritz.
Laiigeiiheyiie Rukcl de - i:^'.).
LnpailioZ vid. Slapanice.
Lata Vallis vid. Breitenthal.
Laubnil (Luban) Stadt in dir
Lausitx 339. 361.
l^niK-znilS vid. Blufina.
Lnildilier (Laudmar, bolim. Lubo-
inii-j Dorf bei Bodenstadt 212.
Lausitz (Lu.sicy.) 194. 322. 33;i.
340. 341; Markgraf; Joliann v.
Giirlitz.
Ijaiilerbaeli. l>orf bei Chrudim
425. 426. 428.
Lazail vid. Lazany.
Lazany (La/.an) Dorf bii Clirudim
426.
Lecheticz Peter 310.
Leitersdorf (Lutersdorf, l.,utirs-
dorf. biihm. Lutultovice) IJorf bei
Troppau 311. 316; Sigmund de
— 311.
LeitllieritZ (Lutlioniericz) 338;
Smil arehidiaconus 338 vgl. Pra-
genses et Olomucenses canoniei.
Leilomy.sehel 424. 426. - epi-
seoiius 16.Albertus383,Petrus 145.
Johannes 141. 144. 146. 221.
250. 286. 327. 337. 366. 424.
428. 445. 455. 492. 501; offi-
cialis curiae episc. : Vitus 143;
Buzek 337. 424; — capituluin
425. 430. 431; custos 425; -
Nicolaus de L. canon. Pragensis
359
Leillberg (Lowenberg), Hasek de
— 214.
iieiiiluicher 486.
Le<!ich vid. Lesua.
Lesczin vid. Lestin.
Lessail vid. Lesany.
Le.saiiy (Lessan) Dorf bei Proli-
nitz, Pesik, Vitoslav de — 457.
Lesna (Leseh) Dorf bei Wall.
Mezifie .372.
Leimiice 24; Smil dc — vid. Kiin-
stat.
Lesilicz vid. Lcsnice.
Lesliii vid Lestmce.
Lestllice (Lesczin, Deutscb-Lexnitz)
bei Datschitz 44; Hermanu de —
4 4.
Lethonicz vid. Letovice.
Letnice. Ondfejek de — 433.
Letovice (Lethovice) 24 ; duo
fratres de — vid. Sternberg;
Ji.dok de — alias de Ronov 43
vgl. Sternberg.
LeubllS (Lubns) 265. 455 ; Bischof :
.loliann 265. 275. 277. 300.
364.
Leuchtenblirg vid. Lichtenburg.
LeiltCnring. Hensel von — 491.
l>evilov ^Lewnow) Ulrich von —
355. 356.
Leyilberg Seifrid 459.
Leyppen vid. Lipa.
Leysk Albrecht 459.
LeZllik. Dorf bei Chrudim 425.
l.<hota. Dorf bei Drahanowitz 42.
67. 68.
Lhota. Dorf bei Wall. Meseritseh
35. 50. 51. 6i). 450.
Lhota Drozdova, Dorf bei Wall.
Meseritsch 97. 450.
Lhota Jarcova, Dorf bei Wall.
Meseritsch 97. 308.
Lilteiiice vid. Lubr-nicc.
Libentlinl vid. Liebenthal.
LibochoV (Lybochow) Dorf bei
Gr. MeziiiC- 11.
Licllteliail (Lichtenaw) 36; Pesik
de — 36 ; Elizabeth relicta ejus
36 ; Anua tilia ejus, uxor Pctri
de L. — .■i6.
LichtennW vid. Lichteuau.
Lichteilblirg 79: Smil de — 79;
vgl. Vfittau.
Lichten.steiii, Mathes de — 368.
Liillan Ilanns 459.
Liebenthal (Libenthai) Dorf bei
Bodenstadt 212.
Liinburg (Lymperg) 47; Herzog :
Wenzil 191 : Herzogin V. Brabant.
Lilldeiiail (Lidnau; Dorf bei Boden-
stadt 212.
iiidliail vid. Lindenau.
Lipa (Lypa, Leyppen) Henricus seu.
de — 11. 43. 80. 331; Henricus
jun. 80; Ilynek 180. 192; Hine
331. 446. 483. 485. 486. 487;
Hanus 331. 352.353. 365. 356.
483. 485. 486. 487.
Lipilice (Lipuicz) Dorf bei Datschitz
44 ; Jesck Rus de — 44.
Lipilicz vid. Lipuiee.
IJpnik. Stadt 189.
Lipolecky (Lypolee/.ki) Waldname
bei Biihm. Kudolcc 55.
Lippeil vid. Lipa.
liisice (Lyssicz) 66 ; Procek de —
vid. Kunstat.
ijitnvn (Lythawa) Dorf bei Tiscb-
nowitz 267; Ctibor dc — 267;
.Jau Vojna 295.
520
Littau (Luthovia, Luthaw) 1G2.
177. 273. 4o'?; huspitale s. spi-
ritus 177; magister : Johaunes 177;
capitaneus : Pfibik de Odlochovic
452. 454; burgravius : Hasek 452.
454. 457.
Lka? Xec de — 458.
Ldbail (Lubaw) Stadt in der Lausitz
339. 361.
Lorho, Hanns de — 458. 459.
Logawlirh, Thomas de — 458.
Loillllire (Lompnicz) 85; Johann
de — 368.420. 435. 446.498;
Johanu jun. 405 ; Benes 446. 498 ;
Katliariua uxorBudi5iideKv:isic 85.
Loillllirka (Lompnicz Parva) Dorf
bei Tischnowitz 380.
Loilipilirz vid. Lomnice.
liOllipilir/. Parva vid. Lomnickn.
L(»Ilgen. Jurg de - 458.
Loiipratirze, wahrsch. das in
Bfihmen gelegene Lopretice 2G4.
Louraiiy (Luczan) Dorf bei Olmiitz
368. 448; Erhart de — vid.
Kuustat.
Lourka Dollli (Lnczka) Dorf bei
Euleuberg 361.
Lourka (Luczka) bei "Wall. Mese-
ritsch 170.
Lourka Mezeiii Dorf bei Weilj-
kircheu 189.
Loucka (Luczka) Dorf bei Hohen-
stadt 24. 457; Adam de — 134;
Wilhelm und Cen(!'k de — ■ vid.
Kunstat.
liOllka (Lucense monast., Kloster
Bruck) 22. 67. 17 8. 235. 245;
abbas: Zdenko 22. 116. 118. 119.
178. 235. 245. 298. 369.
Lovcice (Lowczicz, Lobczicz) bei
Gaja 90. 405. 46f) ; Adslraek de —
alias de Medlovice 90.
Lovesice (Lowiessicz) Dorf bei
Prcrau 409.
Lowrzirz vid. Lovcice.
Lowiessicz vid. Lovfsice.
Loze Hanus 459.
Lllhail vid. Lauban.
Lllhail Vik de — 458.
LllbaVV vid. Lobau.
Lllheilire, Dorf bei Olmiitz 420.
421.
Lllhill, Stadt in der Lausitz 340.
Lllhlia. Dorf bei Chrudim 425.
Lllhliensis silva in Bohmen 426.
427.
Lllhilicz Xikhis 459.
Liihnirzek (?) 425.
Liihsrhirz vid. Hlubtice.
LllhllS vid. Leubus.
Llireiise monasterium vid. Louka.
Llirkail (Luckaw) Stadt iu der
Lausitz 340.
Llirkaw vid. Luckau.
Liirkaw vid. Lukov.
Llirek vid. Kunstat.
Llirzan vid. Loucany.
iilirzeillhurg; vid. Luxemburg.
Llirzka Magna vid. Loucka bei
Hoheustadt.
Llirzka vid. Loucka Dolni.
Llirzka vid. Loucka.
LlllleroV (Lyderzaw) bei t)lmiitz,
fratres de — 458.
Luha (Kumrowitz bei Briiun) 176 ;
praepositura monast. Trebicensis
176; praepositus: Andreas 176;
prior: Nicolaus 176.
Lllk, Mychy de — 458.
Lllk vid. Luka.
Luka (Luk) Dorf bei Littau 457.
Luka castrum 7 7.
Lllkov (Luckaw, Lukaw) 3 ; Je.sek
vid. Sternbcrg; purgravius : Mixik
334. 335; Vitek 374; Luter de
— 401; Mikes frater ejus 401.
Llisirz vid. Lausitz.
LlltersilorfT, Lutirsdoi-f vid. Leiters-
dorf.
Lllthensky Wernik 459.
Llltill (Luthiu) Dorf bei Olnititz
456. 457.
Lutllill vid. Lutiu.
LutllOIUerir vid. Leitmeritz.
LutOVia vid. Littau.
Lutthaw vid. Littau.
Lllthovia vid. Littau.
Lutoillisl, Nicolaus de — 333.
Llltoillisl vid. Leitomyschel.
Luveillhurg (Luczemburg) 17. 182.
183. 184. 243. 340. 341. 342;
Herzog: Wenzel 191. 196. 241;
Horzogin v. Brabant; Hauptmann :
Hcinrich Graf von Katzenellen-
bogen V. d. ; Truchsefi : Hovart
von Eltcr v. d.
Luxeillhlirg (Stadt) 302; monast.
s. Mariae 302 ; abbas : Tilmanu
302. 303.
LuzilicZ vid. Luznice.
Luzilicc (Luzuicz) Fluli in Bohmen
239.
Lyhllll Ulrich 458.
Lvhyerz wahrsch. Libec in Biihmen
264.
Lyhorhow vid. Libochov.
Lyilerzaw vid. Luderov.
Lyiliperg vid. Limburg.
Lypa vid. Lipa.
lApoIerzki vid. Lipolecky.
Lyppe Mathias Schahiwa de —
459.
Lysa, Dorf in Bijhmen 425.
Lyssirz vid. Lisice.
Lythawa vid. Litava.
521
M.
Magareiisis episcopus Johannes
142.
Magdeburg (Maidburg, Meideburg)
Erzbischof: Albrecht 60. 61. 233.
242. 243. 455; Burggrafen :
Juhann der jiingere, genannt vou
Mohul, und Herr auf Jaromeritz
167; Johann der Altere, Graf zu
Hardeg 168. 481. 482. 483. 484.
485. 487.
Nahren 341; Markgrafeu: Karl
86; Johann 81; Jodok 1. 14. 15.
23. 24. 26. 27. 29. 30. 33. 34.
37. 40. 45. 46. 47. 48. 51. 53.
56. 67. 68. 73. 76. 77. 80. 85.
86. 91. 95. 101. 104. 105. 107.
110. 111. 117. 135. 156. l(;i.
162. 163. 164. 166. 167. 168.
172. 173. 174. 175. 176. 180.
182. 184. 188. 191. 192. 193.
194. 195. 196. 197. 201. 205.
211. 213. 214. 215. 218. 220.
221. 222. 224. 230. 233. 234.
238. 239. 240. 241. 242. 243.
246. 247. 248. 249. 250. 252.
255. 256. 257. 263. 264. 265.
266. 267. 273. 275. 282. 283.
291. 296. 297. 304. 305. 309.
313. 314. 316. 318. 322. 323.
324. 328. 329. 330. 339. 342.
343. 350. 351. 352. 353. 355.
360. 361. 362. 366. 367. 368.
372. 373. 374. 375. 377. 398.
400. 403. 405. 408. 410. 411.
413. 415. 418. 419. 420. 421.
423. 433. 435. 439. 449. 450.
451. 467. 472. 476. 477. 484.
493. 494. 498. 500. 501. —
Prokop 76. 95. 104. 161. 172.
173. 174. 175. 212. 222. 223.
227. 230. 246. 248. 273. 282.
323. 330. 361. 365. 368. 384.
389. 390. 392. 395. 399. 402.
404. 405. 409. 411. 418. 423.
437. 439. 440. 443. 453. 455.
457. 460. 476. 477. 493. 494.
500. 501. 502. — Anna Schwester
der Markg. Jodok und Prokop.
Gemahlin des Petr v. Sterubcrg
409. — Hofdienstmaun des Markg.
Jodok: Baldak v. d. — Proto-
uotar des Markg. Jodok : Lau-
rentius canon. Olomuc. 32.5. —
Schreiber des Markg. Jodok :
Theodorich de Praga 297. 310.
368. — Heinrich de Spilner v. d.
Kanzler des Markg. Jodok :
Andreas canon. Olomuc. vid.
Olunitz. — Relator des Markg.
Jodok : Sulek de Radkov v. d.
— Kanimerer des Markg. Jodok :
Pluzek 419. — Miinzmeister des
Markg. Jodok: Martin 82. 189.
19(1. Arnold 372.
.Maidburg vid. Magdehurg.
Maiuz (Mentze) Bischof 201.
Malesicz vid. Maleiice.
Malesice (Malesicz) Dorf in Boh-
mcn 95 ; Johann de — scolasticus
ecclesise Pragensis 95.
Maletin. Dorf bei Miiglitz 498;
judcx: Jakob 498. 499.
Malhaticz vid. Malhotice.
Malhotice (Malhaticz) 32; Vojtech
de 32. 98. 157. 308. 309;
Jaros de — 104. 157; Svrz 134.
Malkovice (Malko\vicz) 14. 15. 467.
^lalkowicz vid. Malkovice.
Malotill. Pribik de — alias de
Hradek 374.
>Ialva>«ier Wein 112.
Mailicz vid. Mouitz.
IMailOW, Ulrich, Smerlin, Stiirkow,
Molych de — 45«.
Maiisioiiitrii 110.
Alarburj^ fMarpurch) Stadt 92.
l^larkold vid. Johanniter-Orden.
Marpurch vid. Marburg.
.^larssowa vid. Marsov.
Warsov (Marssowa) Dorf bei Tiscli-
nowitz 405.
iMartillitz. Stefan de — 368.
Masaiiecz vid. Mazanec.
illaurperg 486.
MailslifZ Hanus 459.
Mazanec (Mazanecz) Gregor vid.
Bafice.
.Mazaiiecz vid. Mazanec.
Mazoviae dux: Semovit (Semi-
wiciusl dictus Semacko 457. 460.
.Iledian Petr 459.
Medlovice (Medlowicz) 90; Adamek
de — alias de Lovcice 90.
Sledlovvicz vid. Medlovice.
.Medricz vid. Miidritz.
Medwicsie vid. Nedvezi.
.>Ieidebur{i; vid. Magdeburg.
.>leisiier Petr v. Peterswald.
.Meissau die von — 483. 484.
iMeissen 163; Markgrafen: Wil-
helm 163. 169. 172. 173. 174.
175. 233. 238. 267. 342. 352.
353. 355. 411. 476. 477 ; Baltasar
340; Fridrich, Sohn Baltasars
340; Markgrafin: Elisabeth 163.
267. 340. 342. 400. 403. --
Bischof: Johann 214. — Probst:
Wcnzel 401.
Mejlice (Melicz) eingegangene Burg
Iici Wischau 16. 322. 326; Majnus
de — 16. 103. 135; Jaros 98;
Johann et Znata fil. Majn. 103;
Znata 104. 177. 225. 226 ; Vojtech
103. 104; Svat 179; burgraf:
Johann Steppek 325. 326.
.Melcaiiy (Milczan, Mylyczan) 50 ;
66
522
Mixik de — 50. 90. 374. 439.
ibS; Talafus, Lyzal, Kekes 458.
3lelicZ vid. Mejlice.
Melllik. J:ikob de - 434. 465.
Meiiays vid. Monitz.
MeiieS vid. Monitz.
iMciiowiez (?) 306.
I^leraw vid. Mirov.
Merkelim Johannes 333; vgl.
Troppan.
Rleyseil Heinrich 459.
Meyssebor Niklas 458.
Mezdwess vid. Nedvezi.
Mezerziecz vid. Mezific.
Meziric. firoB- (Mezerziecz) 10;
Jaroslaus de — 10. 11. 24. 43.
80; Johannes 10. 79. 92. 156.
161. 168. 174. 290. 298. 404;
Heinrich frater Joh. 298. 446;
Dobes 112. 435. 446. — parochus :
113. 116. 126; Wenceslaus 135.
136. 137. 138. 150. 153. 393;
Nicolaus 393.
Mezii-lc, Wallachisch- 97. 98.
112. 157. 3117. 308. 309. 321;
genannt die Schone Stadt (Schone
stat) 157.
Michalovice, Jan Michalec de —
188. 221. 250. 252. 257.
Michat Filip 458.
Michelsberg Jan de — 174. 192.
214. 257. 275. 287. vgl. Micha-
lovice.
Michelsdorf ? Sygot de — 458.
Michewicz Hanus 458.
Micolowicz vid. Mitulovice.
Miesla. Seifrid von — 489.
Miklllovice (Micolowiez) Dorf bei
Kreiwaldau 315.
MilbailS vid. Milbes.
HlilbeS (Milbans bohra. Milovany)
Dorf bei Bodenstadt 212 ; Jaroslav
de — 458.
Milczail vid. Melcany.
Milevice (Mylewicz) Ort in Hdhnipn
301; parochus: Zdech 301.
Milevsko monasterium 479 ; abbas :
Franciscus 479. vgl. Picin und
Vepice.
Millczail vid. Mclcany.
Milotice (Miloticz) Dorf bei WeiC-
kirclien 307. 308.
Miloticz vid. Milotice.
Mirkovice (Myrkowicz) iu Brihmen,
Petr de — 432.
MirOSOV (Myrasohaw, Myrosohaw)
bei Morawetz gelegenes Dorf 114.
120. 121. 122. 123. 152. 160.
Mirov (Meraw), Gerhard de — 1.
3. 4. 9. 14. 15. 25. 26. 28. 29.
31. 63. 64. 65. 76. 84. 254.
307. 312. 328. 408: Henricus
de - — 299; feuda episc. Olom.
28. 29 ; purgr. Bernhart von
Repov 28. 31. 63; Kuchmeister
Joliann 315. 316. 334. 344;
capitaneus : Nicohuis Mraz 407.
437. 438.
Missliworicz vid. Myslibofice.
Mista Venceslaus procurator consist.
Pragen. 106.
Mittelwalde 163.
Mladejovice. Ort bei Stemberg
223.
MladoilOVice (Mladonovicz) Dorf
bei Schonberg 246 ; Georg de —
246 ; Litek — 247 ; .judex : Martin
246. 406 ; Adam 406 : Johannes
clericus in MI. 247.
Modricz vid, Modritz.
Modritz (Modricz, Medricz) 15;
Pfibik 15. 104: Katharina u.xor
ejus 104. — Kunatlin 15; Mar-
quard dictus dc Langendorf 26.
98. 306. 319. 334. 409. —
Marquard Niger 309. — Mi.\ik
209. — Holub 209. — Heres
Smetana 90. 307. — Johann
Sumpfenpfennig 176. — Hainis
alias de Urbau 178; Margai-etha
uxor ejus 178.
MohelllO (Mohilno, Mohylno) Ort
bei Namest' Br. Kr. 285 ; parochus :
Nieolaus 285. 470 ; Ales de —
368.
Mohillia vid. Mohelno.
Mohul vielleicht' das bei Namest'
gelegeue Mohelno 167 vgl. Magde-
burg.
Mohyllia vid. Mohelno.
Moilitz (Manicz, Menes, Meuays,
Myenyn bohm. Menin) Markt bei
Selowitz 49. 86. 325; Ales de
— 1. 49; Stefan de — 49.
Morassice vid. Morasice.
Morasice (Morassicz) Dorf bei
Chrudim 425; Johannes de —
432.
Moravicaiiy (Morawiczan) Dorf
bei Miiglitz 334 ; Pecha de —
334; Sophia uxor ejus — 334.
Morava fluvius 107.
Morawiezail vid. Moravicauy.
MoraWSk vid. Morawska.
.MoraWSka (Morawsk) ist wahrsch.
das nordl. von Kfizanau gelegene
Morawetz 114. 120. 121. 122.
123. 138. 152. 160.
Morkovice. Johann de — 118.
Morsilicz (Mofice?) Jakes de —
458.
Mosczeilicz vid. Mostenice.
Moser 491.
Mostyez vid. MostiitP.
Mosteilice (Mosczenicz) Dorf bei
Prerau 98; Schonwald de — 98.
Mostiste, Dorf bei GroiJ-Meseritsch
129; parochus: 129. 130. 133.
Mraz Nikolaus de SkoSce, Bruder
des Olm. Bischofes Johann 407.
437. 473. 474. vgl. Mirov.
Mllglicz vid. Miiglitz.
Mi'lglitz (Muglicz) 31. 499 ; Nicolaus
dc — capellanus episcopi Olomuc.
;:19.
Mlllister vid. Miinster.
Millister (Munster) 203. 341.
MiillZllieister in Briinu vid. Briinn.
523
Miiraii vid. Mirov. Myeiiyii vid. Mimitz.
MliriilOV (Murzynaw) eiuge^angencs MvlenicZ vid. Milevice,
Dorf bci Austerlitz 4.57; Kozera. .llylyoZilll vid. Melcany
Bel. Bocek de — 457.
MlirzyiiaW vid. Mufinov.
I^illSfliail (Musschaw) Sigmund d
— 459.
Musschaw vid. Muschau.
Mutha vid. Myto.
^lylwail vid. Milbes.
Myraschaw vid. Miroiov.
Myrokowicz vid. Mirkoyice.
Myroschaw vid. Mirosov.
.Myslechowicz vid. Myslichovice.
My-Slcyowicz vid. Mysliovice.
Mysliborice (Missliworiez) 75;
Si.Kmund de — 75; Wenzcl 75.
Alyslichovice (Myslexhowicz) Dorf
bei Littau 457.
Mysliovlce, Dorf bci Phmienau 41.
Myto (Mutha) 432; parochus: Vcn-
ceslaus 432.
N.
Aacerac (Naczieracz) Ort in Bijhm.
3S4; ]>arochus: Petrus 384.
IVachod. Johannes dictus Kravi
Hora de — 441.
IVaczieracZ vid. Nacerac.
Nakalys vid. Naklo.
.\akio (Nakalys) Dorf bei Littau.
Mixik de — 457; Vanck fil.
ejus 457.
I\'a Kliseri. Name einer Ackerbreitc
bei ProISnitz 4'2.
Nassedle. Theodorich de — 333
vgl. Troppau.
Nasseillau. Unger de — 458.
IVassiliyrzicz vid. Nasimefice.
\a.simerice (Nassmyrzicz, Asch-
meritz) Dorf bei Kromau 29() ;
parochialis ecclesia 296. 415;
parochus : Joh. Westphal 296.
Naiisedlicz vid. Austerlitz.
Nawssadlicz vid. Austerlitz.
NaWSSedlicz vid. Austerlitz.
Nazarateiisis episcopus : Joliannes
6 vid. Olniiitz.
iVebelscliiclit lianus 458.
\el»ilczicz ? Niklas de — 459;
Kaspar 459.
Nehoteyil vid. Hni^-votin.
IVehovid (Nebowicz) Dorf bei
Mriinn 69.
IVeliowicz vid. Nebovid.
IVecici' - ■■ Adam de canon. f^hjniuc.
2. :i.
iXedvezi i^Medwiesie, Mezdwess)
Dorf bei Ohniitz 456. 459;
Pctrus de — 459.
\elesSOWicz vid. Nelesovice.
\elesovlce (Nelessowicz) Dorf bei
I )lmutz 457.
\eilicice (Nyemczicz) Dorf bci
Clirudim 425.
\emcice (Nympcicz) 24.
\enicice (Nyempczicz) Dorf bei
Auspitz 66.
\eiiakuilice. Dorf bei Dub 457.
\eredill (Neredin) Dorf hei Ohniitz
456.
\essecleb vid. Nesechleby.
\esechleby(Nessecleb, Nessenchleb,
jetzt Essenklee) Dorf bei Znaim
261. 297.
\esseiichleb vid. Xesechleby.
\eildeker (Neydekger) Hensel dcr
— 491.
\eudorf (Neundorf) Nicolaus de
— notarius episcopi Olomuc.
254. 319.
\euhaus (Neuuhauz, Neunhuz,
Nueuhusc bcihm. Hradec) Stadt in
Biihmen 52, — Heinrich de —
55. 58. 59. 174. 188. 190. 192.
205. 214. 221. 240. 250. 252.
255. 257. 260. 282. 324. 347.
423. 442. 446; Clricus frater
II— i. 60. 324. 446. 464. 482.
4 87. 488. 489. 490 ; Johannes
frater H— i. 60. 324. — Hcr-
mann 80. 324. 44li. 464. 481.
487. 488. 489. 490: Jan sen.
464. 477. 481. 487. 488. 489.
490; Jan jun. supremus purgrav.
Pragensis 464. 479. 481. 487.
488. 489. 490. — Kaplan : Petr
Weiss 52.
\eilhof' bci Paulitz, in der Nalu-
von Znaim 297. 298.
\cUlldorr vid. Neudorf.
\euilhaiis vid. Neuhaus.
\eilllhuz vid. Neuhaus.
\eu-Reisch (Reusch) 21«. 211;
monasterium 210; custrix: Juta
210.
\eustadt Mahrisch- (Newenstat.
Nova Civitas) 37. 162. 453. 454.
500.
\eustadtl (Nova Civitas) Stadt im
Igl. Kreise 126; parochus 126.
130; Damiau 333. 348. 349. 359.
360.
\evojice (Ncwogicz) Dorf bci
Butschowitz 457 ; Henrious niiles
dc - 457.
\eweiistat vid. Neustadt.
\ewetaill, Newetin vid. Hncvotin.
\eWoslcz vid. Nevojice.
\eyd«'kgt'r vid. Neudek.
\ezamyslice, Dorf bci Wischau
354 : ccclesia parochialis 354.
\ezdenice (Nezdyenicz) Dorf bei
Ung. Brod 382; parochus: Visek
382.
\ezdyeiiicz vid. Nezdr-nice.
66*
524
Nezetioz ? Ort bei Austerlitz 457.
INioharez. Bach bei Moletein 499.
Xieoloz vid. s. Nikolaus.
Niozkaw ? Niklas de — 459.
Mger Stefan 458.
Kiklasdorf (Nyclasdorf) Paul de
— 458.
jNiklill judex in Weikersdorf 27.
INikolailS dietus Nosopad 458.
NikolailS s. (Nicolcz) Dorf bei
Chrudim 425. 428.
IVltkovice (Nyetkowicz) 15: Pfibik
15 ; Drslaus, Mixik. Damian et
Jufata filii ejus 15.
IVitsche (Nycze) Eberhart 458.
INorilbera; vid. Nurnberg.
\otarii piiblioi: de Brodlin
Nikolaus 273. • — de Bruna : Jakob
135. 155; Nicolaus 360. — de
Budweis Dominik 401. — Chalupa
Nicolaus 20fi. 231. 247. 280. 301.
415. 467. — Duchoii Mathias
334. — Henricus 21. — Hess
Martin 259. — de Humpolec
Veuceslaus 143. — de Khidno ;
Mathias 432. -- de Kremsier:
Jakob Slavik 410: Sigmund 94.
172. 273. 303. — de Letovice
Venceslaus 360. — de Lomnice :
Vit 143. 338. 468; Andreas 231.
285. 286. 301. 376. 384. 415.
496; Nicolaus 206. 286. 301.
376. — de Lybun Johannes 247.
286. — de Osla Andreas 465. —
de Pisek 376. 384. — de Praga:
Simon 432; VenceslaTis 206. 247.
296. 379. 415. 467. — de Pra-
chatitz Aadreas 71. — de Prisenitz
Andreas 468. — de Sadek Valentin
359. — St«fan 286. — de Teltsch
Stefan 301. — - de Tescben: Konrad
304. 386. 452. 497. — de Tisch-
nowitz Joliann 302. — de Tfeboii :
Bohunek 467. 496. — Sinderamus
Joliannes 455. 463. — Wanira
286. 384.
iNotarius tabulariim terrae
i>Ioraviae: Jesek 24. 80. 135.
446; Theodoricb 368. 467; Vice-
notarius: Johann 80; Bohemiae :
Mathias de Ujezd 280.
Nova domus vid. Neuhaus.
Nova Civitas vid. Neustadtl.
INova Ves (Nova Villa) Dorf bei
Neustadtl 359. 360.
IVova Villa vid. Nova Ves.
Nova villa vid. Konigsfeld.
Novotiozill vid. Jicin.
JNovum oastrum vid. Hradek.
Nlieilhuse vid. Neuhaus.
Nfirnberg (Nornberg) 172. 500;
Burggraf : Fridrich 172. 173. 174.
175. 201. 214.
l\yolasdorf vid. Niklasdorf.
Xyoze vid. Nitsche.
IVyemozicz vid. NC-mcice.
Nyempozioz vid. Nemcice.
Nyetkowioz vid. Nitkovice.
\ympcicz vid. Nemcice.
o.
Obecz vid. Obictov.
Oberska Wrata. Bergname bei
Plumenau 42.
ObictOV (friiher Obec, L'bec) 115;
parochus: Georgius 115. 117. 119.
121. 122. 123. 124. 125. 126.
127. 129. 131. 132. 133. 135.
136. 150. 152. 160. 376.
Obirzaiiy vid. Obfany.
Obora 64 ; Vit dictus Sipil de — 64.
Obraiiy (Obirzauy, Obrzans) 258.
259. 297 ; Nemec de — 297.
Obrovvitz vid Zabrdoviee.
ObrzailS vid. Obfany.
Oderlioe (Uderlice) Dorf bii Littau
456 : Jiubes de — 457.
Odlaohowicz vid. Odiochovice.
Odlochovice (Odlochowicz, Odla-
chowicz) Ort in Bbhmeu 259 ;
Jan dictus Pfibik de — 259;
capitaneus in Littau 452. 454. 457.
OdloohowicZ vid. Odlochovice.
Odrau (Odry) StadtbeiTroppau 213.
Odry vid. Odrau.
Ofeil (Buda) 501.
Ogerius, corrector cleri Pragcnsis
dicpcesis 360.
Ogrigel Ulrich 458.
Ollllice (Wonicz) Dorf bei Ohniitz
457.
OhriieS (bohm. Javory) Dorf bei
Mirau 499.
Olessna vid. uls.
Olmfltz 27. 161. 329. 472. Vogte :
Ritler Pesek 109. 139; Weuzel
von Pressburg 107. 110. —
Biirgermeister : Pertlein Wysant
109. 139. 493. 494. — Scliciffen
und Geschworene: 109. 139. 493.
494. — Blasiusthor 107. 110. —
Spital in der Vorstadt 165. —
Juden 180. — Biirger : Ebor
Johann 109. 139; Engelusch 109.
139; Fleischhekl Nikolaus 109.
139; Hotzemplotz Fritz 109. 139;
Ordenlich Henlin 109. 139; Paul
406; Petr bei der Mauer 109.
139; Polz Micbaell09. 139.417;
Pesek von ProiJnitz 139. 366. 403 ;
Rayde Pesek 109. 139 ; Schleichen-
kauf Fridrich 107. 109; Adam
107. 109; Schlosser Nikolaus 109.
139; Stahler Johann 109. 139;
Vector Franz 107. 109. — Bi-
sch6fe:Robertl20. 121.122.123;
Petr 36. 299. 338. 354 ; Nikolaus
1. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 13.
525
li. 16. 24. 26. 28. 29. 30. 31.
32. 34. 3.5. 36. 41. 49. 50. 60.
61. 62. 63. 65. 67. 71. 72. 83.
87. 97. 98. 99. 103. 104. 106.
112. 128. 155. 157. 177. 179.
180. 185. 188. 202. 203. 206.
209. 214. 225. 226. 232. 238.
253. 254. 268. 269. 271. 280.
281. 286. 292. 299. 304. 305.
306. 307. 308. 309. 310. 311.
313. 315. 316. 318. 321. 322.
323. 325. 327. 338. 334. 344.
345. 350. 351. 363. 364. 498
(vgl. Grym). — Johann Mrdz 371.
372. 406. 407. 408. 409. 412.
416. 422. 441. 444. 447. 449.
450. 455. 471. 473. 475. 480.
498. 499 (vgl. Mraz). — Suffra-
g a n e des Olm. Bischofes : Johannes
episc. Xazaretensis 6. 142. 392.
422 ; Sicolaus episc. Abellonensis
308. 309. 310. 319. 363. 365. —
Officiales et vicarii i ii
spiritualibus: Johannes de
Ghulen 94. 106. 159. 171. 199.
271. 277. 301. 303. 319. 357;
Smil de Vicov 377. 385. 396.
408. 433. 466. 468. 471. 473.
474. 479. — Capituluin 26.
41. 70. 71. 89. 91. 93. 99. 140.
180. 181. 185. 313. 329. 452.
456. 492. — Decanus: Andreas
7. 71. 81. 108. 164. 165. 181.
314. 338. 346. 406. 419. 452.
456. — Praepositus: Johannes
de Malesice 406. 417. • — Arthi-
diacon: Johannes 7. 108;
Nicolaus de Borsice 346; Fran-
ciscus de Bencsov 108. — Cano-
nici: Adam de Necice 2. 3. 159;
Andreas de Gewitsch 21 ; Cristan 7 ;
Jakob 7 ; Nicolaus 7 ; Artleb 7.
334 ; Artleb deTurri 496 ; Laurenz
(Vavfinec) 2. 325; VliJek de Po-
doli 2. 3 ; Jaroslaus 7 ; Sander
de Rambov, archid. Pferoviensis
4. o7. 65. 95. 128. 140. 202.
203. 216. 308. 309. 312. 319.
334. 406. 466. 468; Wilhelm
Kortelangen 17. 18. 19. 20. 21.
94. 159. 171. 202. 203. 363.
365. 377. 385. 403. 496; Mathajus
de Stemberg 90 ; Nicolaus de
Gewitsch 93 ; Smil archidiac. Luto-
mericensis et cauon. Pragensis 388 ;
Fridrich de Wolframskirchen 9.5 ;
Martin (de Uteri) 171. 334; Jo-
hannes de Straznice 217. 334.
496. 497 ; Lacek de Kravaf 444 ;
Philipp 277. 339 ; Dalibor de Hun-
Lovic 477; Ulricb 301; Nicolaus
de Puthnik 286. 359. — Vicarii
128. 140. 141. 288; Vicarii per-
petui: Nicolaus 7. 108. 304. 496:
Heinrich 7; Hires 7. 357; Crux
Alberti 17. 18. 19. 20. 21. —
Q u a t u o r p r a e b e u d a e 94.171.
— Statuta ca pituli 89. 140.
— P r o c u r a t o r consistorii Olom.
Andreas Treraz 172. 397. —
Capellanus cpiscopi : Nicolaus
de Muglitz 319. — Notarius
episcopi : Nicolaus de Neudorf 254.
319.326.344. — M a r e s c h a 1 c u s
episcopi : Jost v. Wolfsberg; Nicol.
de Stikoviee 408. — Capita-
n e u s episcopatus Olom. : Jost
V. Wolfsberg. — M a g i s t e r
camerae episcopalis : Nicolaus pa-
rochus in Kostelec 37. 65. 180.
(v. Tenken) ; Racek canon. Crem-
sirensis 408. — Camerarius
episcopi : Alexander 253. 254. 326.
334. 344. — F a ni i I i a r e s epi-
scopi : Soben 29; Andreas de
Gewitsch 319. — Vasalli et
feuda episcopi : 1. 3. 4. 6. 8.
9. 10. 13. 14. 24. 25. 26. 28.
31. 32. 34. 35. 36. 49. 50. 61.
62. 63. 65. 67. 80. 97. 98. 103.
li>4. 134. 155. 157. 177. 179.
180. 181. 185. 188. 306. 307.
308. 309. 310. 311. 315. 316.
318. 325. 327. 334. 407. 408.
409. 412. 416. 441. 444. 450.
473. 498. — Ecclesiae:s. Petri
7. 496. — s. Mariae 301. 478. —
s. Mauritii 18. 20. 107. 278. 301.
302. 398. — s. Venceslai 87.
211. 396. 397. — Capellae:
s. Annae 7. 93. — ss. Felicis et
Aucti 107. — in monasterio ad
s. Michaelem 105. — s. Spiritus
prope leprosos 397. 403. — M o-
u a s t e r i a : praedicatorum 165. — -
s. Katharinae 199. — Capita-
ueus marchionis 314. — Burgra-
vius seu judex provincialis 314.
Ols (Olsen) 174; Herzog: Konrad
174. 457. 460; Bolek filius ejus
457. 460.
Olschau vid. OLsany.
Olseii vid. OIs.
Olsaiiy (Olschauj Dorf bei Prolinitz
7. 457; Wanyra de — 247.
Olsi. Ort bei Pernstein 266 ; Drtfich
de — 266; Kacna uxor ejus 266 ;
parnchus : Tomas 266.
Opathow vid. Opatov.
Opathunicz vid. Opatovice.
Opatov (Opathow) 190; plebanus :
Ulricus 190; conventor parochiae :
Wicmann 190.
Opatovice (Opatowicz) 90; Vlcek
de — 90 ;Pesik de — 98. 268. 269 ;
.•\nua uxor Pes. 268.
Opatovice (Opathow-icz) Dorf bei
Gewitsch 259 ; Vicek de — 259.
496.
Opatowlcz vid. Opatovice.
OpocilO. Stefan de — 352. 368.
Opolieiisls dllK : Holek dictus de
Strzelicz 79.
Oppacziii iV) :!2.
Oppavia vid. Troppau.
Orechov (Urhau) Dorf bei Briinn 69.
Orley Wilhelm von — 182. 183;
Johann von — 182. 183.
i26
Orlik vid. Pflug.
Orval (Orvauls) 46; Abt 4f,.
Orvaiils vid. Oival.
Osfk (Os.';yek) Dorf bei Chrudiin
425. 42fi.
Oslavany (Ossla) 75; Nonnen-
kloster 75. 478; abbatissa: Agues
0<)nahriiseiisi<« diocesis 270.
Osnicll vid. Sahn.
Ossla vid. Oslavany.
OssJerz (?) Jaroslav de — 360.
Ossyek vid. Osek.
Osterhlize. Konrad de — 45<S.
Osterlailll 16:»; vgl. Meisseu.
Osterreich. Herzoge: Albrecht 53.
56. 168. 215. 218. 222. 249.
256. 316. 328. 405. 481. 482.
483. 485. 487; Wilheliu 215.
249. 250. 255. 316. 328. 405.
481. 482. 483. 485. 487 ; Leopold
215; Ernst 57; Albrecht Jun. 215.
249. — Hofmeister: Rudolf vou
Walsee 481 ; Landmarsehall : Ulrich
von Dachsberg 481; Hauptmann :
Reinprecht von Walsee 481.
Osterschyn vid. Ustrasin.
Ostroh (Ungarisch-Ostra) 334. 453.
454; plebanus: Nicolaus 334. 335.
458; Volek presbyter 373; Ujec
373.
Ostrau Mahrisch- 310. 318; Burg-
graf: Neubeck Niklas 310; Vogt:
Simon Grym 318.
Ostrwa. Ort in Bohmen 143.
Otleil. Pilgrim von — 488.
Ottinj^en 247.
Ozdnicze (? vielleicht Hvozdnice
bei Wisowitz?) 308.
Pabyail = Fabian.
Pabste: Gregor IX. 113. 177.—
Johann XXIL 114. — Urbau V.
492. — Urban VI. 70. 492. —
lunocenz III., Honorius III., Ale-
xander IV., Urban IV., Clemens IV.
17 7. - Bonifac IX. 5. 12. 22.
70. 95. 113. 128. 141. 158. 185.
206. 211. 227. 229. 231. 235.
240. 244. 245. 257. 262. 264.
289. 333. 354. 369. 370. 372.
383. 386. 387. 452. 492.
PackoV vid. Paskov.
PacOV (Paczaw), Dorf bei Miihr.
Triibau 408; Vo.jtech de — 408.
Paczaw vid. Pacov.
Palan? Burchte de — 459.
Paloilin (Palouyn) 81.
Paloiiyn vid. Palonin.
Panovice (Panowicz), Wdlfram de
— 4. 7. 10. 28. 37. 49. 63. 65.
84. 113. 155. 170. 171. 202.
2(»3. 254. 311. 327, 413.
Paiionicz vid. Panovice.
Pardllbice vid. Richemburg.
I*arsd<»rr vid. Partschcndiuf.
Partscheildorf fParsdorf, biihm.
Barto.sovice) Dorf bei Freiberg 407.
Paskov (Packov) Markt bei Mistek
450 ; Wenzel de — alias de
Wolfsbcrg 450.
Passkowicz? 459.
Patavieiisis episeopus 455.
Pataviensis ecciesiae decauus 235.
291.
Paiisrain (Puzdran brdim. Pouz-
dfany) 105; parochus : Bohuuek
105.
Pavlov (Pawlow) Dorf bei Grol.\-
Meseritsch 496; paroch.: Nicolaus.
frater Joh. de Kozlov 496.
Paziicha. Dorf bei Chrudim 425.
Peczeil vid. Petschen.
Pegeril vid. Baiern.
Pechticz vid. Bohutice.
Pelan (PolAn = Paloum oder
Polanka bei Kromau?) 78; PH-
byslav (Pfibili) de — 7S. 332.
484.
Pelwicz vid. Bilovice.
Pelwade. Andreas de - i:.s.
Peiicice (Peuczicz) Dorf bei Prerau
45 7.
Perclitolsdorf . eingegangenes
Dorf (biihui. Novosice), das bei
Selowitz lag. ao'^.
Perganer 482. 490.
Periistein 24.; Wilhclm de —
24. 80. 85. 111. 267. 375. 419.
421. 433. 446.
Petersdorf. Dorf bei Wiesenberg
27: judex: Petr 27.
Peterswald (bei Freiberg?) 36.
Peterswald 32; Peter Meisner de
— 32. 76. 98. 155. 309.
Petil Heiuz 459.
Petleril vid. i^cbrak.
Petr s., Ort bci Marhurg 92;
parochus: Veit 92.
Petr Judex in Petersdorf 27.
PetrilS filius Stefani de Znojni.
clericus Olomuc. dioec. 385.
Petrovice (Pctrwicz), Jesek de —
459; Haiek (Passko) 459.
Petrovice bci Troppau 475.
Petrovice (Petrowicz) bei Freiberg
269. 457; Marsik de — 269;
Mathias de — 333.
Petrovice (Pctrowicz) Dorf bei
Neustadtl 359, 360.
PetrowicZ vid. Petrovice.
Petrwicz vid. Petrovice.
Petschen (Pcczcu, biihm. Pe£)
Dorf bei Datschitz 44. 92; Stefan
de ■--- 44. 92; Stibor de — 92.
PfalFeiischlas!;. Honsel von —
4 89.
527
Pfalzgraf hei Rhein vid. Baiern.
Pfejfel Hanns, Vasall des Olm.
Bistiims 6. 7.
PflllS Hinc von Orlik 2t;5.
Picill. Dorf bei Datscliitz 479;
Piibik de — 479. 480. vgl.
Milevsko und Vepiee.
Plescowa vid. Lhota.
Pillllllg 482.
Piriiili. Dorf bei Malir. NeustMflt
r.iiu.
PirpaWlll vid. Birnbauin.
PiskoVPC Pesek 373.
Piskowicz (?) Klemens de —
331 : Anna uxor ejus 331.
Pittillgen Arnold von — 182.
183.
Pivce (Pywcze), Racek et Tomik
ditti P. 410.
Pivisse Hanus 459.
Plavec (Plawcz) Dorf bei Znaim
2.59 ; Anna de — • 2.59 vid.
Radkov ; parochus : Petr de Tisnov
359 vid. Wolframskirchen.
Plawcz vid. Plavec.
Plocelisis episcopus 455.
Ploczke. Nikolaus de — 458. 459.
PluiliaU vid. Plumlov.
Pliinieiiaii vid. Plumlov.
Pllinilov (Plumnaw. Plumau) 40;
Pctrus de — vid. Kravaf.
Plumiiaw vid. Plumenau.
Plzeiiec Stary, Ort bei Pilsen 415;
p;iroclius: Blasius 415.
Plziia .■\ntiqua vid. Plzenec Stary.
Podebrad (Podyebradj vid. Kuu-
st:lt.
Podlazicz vid. Podlazice.
Podlazice (Podlazicz), ehemaligcs
Klo.ster bei Cbrudim 425.
Podole vid. Podoli.
Podoli (Podole, Podoly germ.
Kritschen) 69; Sebor de — 134;
Sigot dc — 155.
Podoli 2; Vlfek de — cauon.
Olnm. 2. 3.
Podoly vid. Podoli.
Podyehrad v. Podebrad.
Po^rew. llauns de — 458.
Polierlioz vid. Pohrlitz.
Polimeliez vid. Bohumelice.
Poiirlitz (Poherlitz) Stadt 330.
453. 454; Richter: Hauns Leykeb
330 ; Biirgermeister : Bohuuek 330 ;
(iesch-svorue : 330.
Poitiers. Bischof vou — 399.
Polak Nikolaus 459.
Polail vid. Pelan.
Piilan vid. Pehm.
PoleOlliSSa in Olmiitz 373.
Polczen Xikolaus 459.
Polen 307. 308. 314. 500.
Polen Jakes de — 459.
Policc (Policz) Dorf bei Datscliitz
283; Venek de — 283.
Police (Policz) 22 ; monast. s.
Benedicti 22.
Policeiisis silva iu Bohmeu 426.
427.
Policz vid. Police.
Policiia (Policzua) Dorf bei Wall.
Mcseritsch 308.
Policziia vid. Policuii.
Polkovice (Polkowicz) Dorf bei
Kojeteiu 456. 497.
Poloilieiisis civis Venceslaus 373.
Polsowicz llciurich 458.
Poilierswicz Hanus 459.
Poilirsdorf. Hanu.s Stam de —
45,S.
Ponetice (Pouyeticz, jetzt Puuto-
vice) Dorf boi Schlappanitz 259 ;
Martin dictns Pernstein de — 259.
Poiiyeticz vid. Poucticc.
Popice (Popicz) 76. 118; Bohu.s
de — 76; Petrus 307.
Popicz vid. Popice.
P<»picz Siiperior vid. Popitz, Ober-.
P<»pitz. Ober- (Popicz Superior)
118; Havlinns Piirstel de — 118.
Popovice (Popowicz) Dorf bei
Krcmsier 410.
Popovice (Popowicz) Dorf in BJili-
men 299.
Popowicz vid. Popovice.
Pores, Dorf bei Miihr. Triibau 499.
Porici (Porziecz) Dorf bei Leito-
myschl 426.
Porziecz vid. Poiici.
Poscllkau (Botzkau) Dorf bei
Bnaeii.stadt 212.
Fosoniensis conies: Ctibor de
Stilioi-ice 79. 404.
PostrellllOV (Postrzelmow) bei
llohenstadt 457.
Postrzelmow vid. Postfelmov.
Poteiistayn vid. Potenstein.
Potenstein (Potenstayn) Burg in
Kolimeu 30. 440. 441 ; Buben
purgr. 30 ; Drzkraj dictus Bubeu
355. 356.
Pozlovice (Pozlowicz) Dorf bei
ITng. Brod. Mikusec de — 457.
Poziioiiieiisis episcopiis 455.
Prace (FrMczeul Diirf liei Sla-
p:inic 69.
Praczeil vid. Prace.
PrajS; 172. 173. 175. 180. 191.
192. 193. 194. 195. 196. 197.—
Biirgermeister : Ortel Mika 197;
Richter: Rost Hansa 197 ; Biirger :
Engel 197; Foit Hanus 197;
Goldschraid Kristof 197 ; Heusel
197; Hcrdegen (Faltzner) 197;
Jilek (pellifcx) 384 ; Konrad (pistor)
373; Kotka Jesek 197: Kunard
von Kiilin 197; Kiissenpfennig
Fridol 197; Leitmeritzer Hansa
197; Lobel Erhard 197; Lysek
Johan 321 ; Niklas von Sagau 197 :
Niklas vou Trautenau 197; IVtr
vou Trautcnau 197 ; Puschmann
.lohan 197 ; Rokizaner Sigmund
197; Rudolf von Miihlhausen 197;
Rus Wenzel 496; Sattler Ulrich
197; Schwarz Pesek 197; Vitek
241; Zeidl Sigfrid 466. — Juden
180, — Briicke 425. — Haus des
528
Mnrkg. Jodok 238. — Burg- Pfnskoliez vid. Prasklice. Prusy (Pnis) 63; Jakob Kun6ek
graf: Heinrich von Eosenberg Prasye vid. Trzek. de — 63. 68. 98.
286: Johann jun. von Neubaus PraVCIce (^Prawczicz;) Dorf bei Prybilia villa (?) 425.
479. — Erzbiscbof: Ernst 98. Kremsier 344. Pry.Sflltlcz vid. Pfiseniee.
128. 140; Johann 99. 128. 140. Pravlov (Prawleyns, Pralitz) 23; PrZfWOS vid. Pfivoz.
141. 159. 286; Wolfram 314. parochus: Venceslaus 23. Prziia vid. Przno.
359.399.400.478. — Official Prawczlcz vid. Pravcice. Przykaz vid. Pfikazy.
desErzbisebofes: NicolausdePucb- PrawleyilS vid. Pravlov. Prziu» (Przna) Dorf bei Wsetin
uik 105. 159. 359. 401; Johann Prccaz vid. Pfikazy. 308; Jobanu de — 308. 309.
de Kbel vid. Kbel: Georg de Bora Prcchov (eingegangeu ; der Nanie Pscliech 482. vgl. Kojetice.
231. 285. 286. 288. 432. — erhielt sich wabrscb. in der bei Pucheim 482; Pilgrim 488. 489;
Kanzler des Erzbiscbofes : Jo- Bladowitz gelegeneu Einscbicbt Albrecbt 488. 489; Georg 488.
hanu de Duba 359. — Kon- Brechhof) 32. 489.
si sturium 105; Advocati : Konrad Prechaw vid. Prechov. Plichllik. NicoUius de — officialis
de Braclis 105. 231. 334. 360. Prerau 4.452.458; Archidiacon : Prag. arcliiep. 105. 218. 296.
379; Vit de Dobfan 106. 379; Sander 4. 37; vgl. Olmtitz : Ca- 474; Prag. et Olomuc. canonicus
Petr de Zderaz 106. 231. 379; uonici; capitaneus : Ad.im Bes 286.
Jakes de Olomuc 432. — Pro- dictus Adasek 452. 454: burgra- Puchseiinieister (Puchsenmaister)
euratores: Mista Venceslaus 106; vius : Bohunek 452. 454. 457. 491.
Macbuta 321; Drzek 321; Zalucec Prerovia vid. Prerau. Pukheler Mixik, Otto 458.
Andrras 106; A^^enceslaus de lato- Prespiirga vid. Pressburg. Plllltovice vid. Ponetice.
hofau 378. - Nuntius juratus PrCSSblirg (Prespurga) 107; Ven- Plircharsilorf ? 457.
consistorii : Sekyra Nicolaus 289. ceslaus de — advocatus Olomuc. Plirgerstorff vid. Biirgersdorf.
— Corrector eleri pragensis 107 vid. Sleicbenkauf. Pusca vid. Kunstat.
diocesis : Ogerius 360. — Cano- Prikazy (Precaz, Przykaz) Dorf Pustillier (Pustimier, Pustmyr,
nici: Andreas de Gewitscb 21; bei Naklo 7. 456. Pussmir, Pusczmir, Pusczmir)
Beues de Kravaf 41; Nicolaus de Priseilice (Prysentiez, Prisenicz, monasterium : 32. 33. 216. 217.
Puchnik 286. 339. 359; Smil Prisentiez) Dorf bei Briinn 304; 231. 258. 262. 289. 325. 326.
archidi.icon von Loitmeritz und Andreas Treraz de — clericus 434. 443. 465. 466. 468; abba-
canonicus in Olmiitz 338. 396; Olom. dioc. 304. 468. 47(». tissa: Jitka 32. 443. 465; con-
Filip 339; Adam 339; dechant Privoz (Przewos) Dorf bei Malir. fessor : Franciscus 218; capellani ;
235; scotasticus : Joh;inn de Male- Ostrtu 310. Petrus de Opavia 2 1 8 ; Venceslaus
sice 95. ^ Kirchen: s. Egidii Propa.stlia (?) 425. 218; Joliaun 465; Petrus de
143; s. Venceslai in castro 110; Prosec (Prossyeczye) Dorf bei Wiscbau 465 ; presbyter : Bertrand
s. Mariaj in pede pontis 280; Briinn 258; Slavek dictus Nemec 216; parocbus: Theodor 216;
ss. Philippi et Jacobi 301; s. Mi- de - 258. Bertraud 465; Burggraf des
chaelis 376; s. Apollinaris 335; Prossyeczye vid. Prosec. Olmiitzer Bistums : Steppek Jobann
s. Georgii in ca.^tro 359 ; Omnium Prostays vid. Prostejov. 325. 3l'6.
sanctoruin iu castro 359. 418; Prostcjov (Prostavs , Prostayns, Plistilllier vid. Pustimef.
s. Viti 461. — Kloster: Hospitnle Prossnitz) 41 ; Augustiuerkloster Plistlliyr vid. Pustimef.
cruciferoruiu 369; Strabov 369; 41; Pesek de — 139. 397, Plizdrail vid. Pausram
Zibraz 392. 393. 479. Prossilitz vid. Prostoijov. I»yerijyk vid. Pirnik.
PrailtllZ Kour.id 459. Prilk vid. Bruck Kloster. Pywcze vid. Pivi^e.
Prasklice (l'r.iskolicz) Dorf bei Priis vid. Prusy.
Morkowitz 457.
529
Q-
yiiassaw ? Vit de — 46S.
Qliassicz vid. Kwasice.
Rabersdnrr (Rabissendorf, bohm.
Hrabi.siii) bei Mahr. Schonberg
41.^1.
RabisseildorlT vid. Rabersdorf.
Rabsteill. Burcr bei Znaim 4r)3. 45 1.
Rabsteill. Burg, jetzt Ruine bei
Mahr. Neustadt 415.
Rafiee (Raczicz) 190 ■ parocbus:
DrslMV 190.
narlavice (Raczlawicz, Radslawicz)
Dorf bei Prerau 91. 166. 36 1.
457.
Racovice (Raczowicz) Dorf bei
Jamnitz 444; Hynek de — 444;
Buzek de — 444; Anua, Ven-
ceslaus, Dymot in — 444.
Raczicz vid. Raiiicc.
Raczlawicz vid. Raclavicc.
Raczowicz vid. Rafovice.
Radaczicz vid. Radotice.
Radaticz vid. Radoticc.
Radhor vid. Ratibor.
Radcow vid. Radkov.
Radesov (Radesschow) Petrus de
— 4 10; Vasata de — 410.
RadltOV (Radeow, Radkow) 85;
Sulck de — 85. 92. 104. 295.
310; Franek de — 259. 496;
Auna de Plawec uxor Fran. 259.
Radnovice (Radnowicz) Dorf bei
Noustadtl 359. 360.
Radtiowicz v. Radnovice.
Railostill (R idostyn) Ort bei GrolJ-
Mc,scritscli 130 ; parochus 130.
Rado.styii vid. Radostin.
Radotice (Radaticz, Radacziczi
Dorf bei .lamnitz 74; Martin <lc
— 74.
Ouietiia vi<l. Kvi-tmi
R.
Radslawicz vid. Raclavice.
Rajec (Raycz) 89; Bucek de — 79.
Rajhrad (Regrad, Reigrad) 22 ;
monast. s. Beued. 22. 168.
Rakousky (Rakussky) eingegan-
gcnes Dorf bei Kralitz im Olm.
Kreise 43. 64 : Petrus de — 64.
Rakussky vid. Rakousky.
Rakvice (Rakwicz) Dnrf bei Kostol
156.
Rakwicz vid. Rakvice.
Rambaw vid. Sander.
Rasteiiacll, Heinrieh Erbmeier in
— 182. 183.
Rataje (Rathay) Dorf lici Kremsier
4.'>7.
Rathay vid. Rataje.
Ratibor (Radbor) 174; llcrzug:
Hauns 174. 457. 460.
Ratispoiieiisis episcopus Johannes
270.
Raiiseilbriick (Rausenpruk) 7S.
S() ; Hermann de — vgl. Kiinigseck.
Raiiseiiprilk vid. Rausenbruck.
RaUSsailS Antiqua vid. Rousinov
Stary.
Raiiteiigarteii Hanus 458.
Raycz vid. Rajec.
Reczz Antiqua unbekannt; vi<lleiclit
das in Ostcrrei<-h g(!legene Riitz
118.
fiecice (Rzeczicz, deutsch Roschitz)
Dorf bei Datschitz 56 ; Ada dictus
Kadalice dc — 56. 210. 211.
423.
Rederil Hanus de — 459.
Redisch vid. Hradisch Ung.
Regrad vid. IJajhrail.
Quyeteill vid. Kwittein.
Reicheilblirg vid. Richmburk.
Reiczail vid. Kiijany.
Reigrad vid. Rajhrad.
Reiteildori' (Reypotendorf, bolim.
Rapotiu) 27 ; Wenceslaus judex 27.
Reilierstadt vid. Romerstadt.
Repow. Kunz de — 28. 29. 203 ;
nohu.i frater ejus 28. 29 ; Bernart
hurggr. in Mirov 63. 209; Hcu-
selik (= Johann) 68. S4.
Rescheil (Resschdortf) bci Mahr.
Schonbei-g 415.
Resschdorf vid. Reschen.
Reydwiir}!;. Konrad de — 45S.
Reiiscll vi<l. Xeu-Reisch.
Reycheiiwerth Rycil 459.
Reyiiowicz ? Petr, Bustide, Ha-
wr.inek, Paulik, Lubin, Pechak.
Wenzel, Sanata, Martin de —
4.". 9
Reypoteildorf vid. Rcitcndorf
Reyvol vid. RivoH.
Rcz vid. Rezo.
Reze (Rcz) Dorf bei Leitomyschl
426.
Richlllblirk (Reichenburg) Smil
Klaska (le — 222. 250. 252.
2S7. 432.
Ricaiiy (Reiczan. Rzi<'ZiMi) Je.ick
Hlaznice de — 1^1 ; Ale.s de —
373.
Rieseilblirg (Rysonburg), Bore.s
Juii. (le — 192. 276. 353 ; Boros
scn. 240. 276. 287.
Rikovice (Rzicowicz) Dorf boi
Prerau 35 ; Vl(-ek de - 35. 49.
50. 51. 60; Elisabeth iixor ejus
4.» vid. Histraz; Vichael 50. .'Sl.
530
Kik(»vire (Rzjknwicz) IJml' Ix-i
Clirudim 425.
Rillg Petr 450.
Rittir Herloradi 458.
Rivoli Weiii 112.
Rudestaw ? Jan de — 459.
Rogussicz, Tliomas de 458.
Roiiezowa vid. Bohozov.
RohoZOV (Roliezow) Ort in B 'ilimen,
Nikolaus de — 355. 35(1.
Rojetill. Dorf bei Tischuowitz 267.
Roka>V ? Genczewon de — 458.
Roketllice (Rokitnicz) wahrsch.
das bei Prerau gelegene 4.53.454;
Hfnricus miles de - 454. 457.
Roketllice (Roketnicz) Dorf bt-i
Wall. Meseritsfh 17!l; Stefan de
— 179.
Roketllicz vid. Roketnicc
Rokitllicz vid. Roketnice.
Roiiiania Wein 112.
Roilierstadt (Remerstat) Stidt ini
ncirdl. Mahi-en 415.
Ruillisclie Konige: Wcnzel v.
Bnhmen.
RoilOV 43 ; Jodok de — vid. J^c-
tovicc.
RoilOW, Burg in der Lausitz 323.
443.
Roiiaw, Stefan de — 458.
Ro|>erteil. Konrad Beyer vnn
1.S2. l.s^J.
RoseCZ vid. Rozsec.
Roseilberg (Ro.sonberk) Jindrich
(Heiurich) von — 188. 1!)2. 201.
204. 205. 214. 221. 224. 23ii.
240. 250. 252. 255. 257. 200.
2G3. 282. 280.
Roseilberk vid. Rosenberg.
Roseiisteill (jetzt Rostein) Burg
bei Teltsch 56; Burggraf: Hojek
de Ustrasin 56.
Rosice (Rossicz) 24; 'VznatM Hecht
de — 24. 80. 446 ; Ulricli Hccht
24. 446; Pctr Hecht 76.
Rosicka (Rosyczka) Dnrf bei
Triesch 210.
Rossicz vid. Rosice.
Rostaili(Rostaym) Dorf boi Wischau
139; Jesek de — 139.
Rostaym vid. Unstaui.
Rosteill vid. IJoseustein.
Rosyczka vid. Rosiiika.
Ruteiipach (= Rothw.-i.sser ?) 92;
Stcfan de — 9 2.
Ruilbailill (Rubeyu) bei Gewitsch,
.lutek de — 495; Dorothea vidun
cjus 495 ; Katharina filia e.jus 495 ;
Sniil filius cjus 495.
Roildllice (Rudnicz) 43 ; monast. 43.
RoilsillOV Stary (Raussans Antiqua)
442; parochus ; Alsik 442!
Rousko (Rusk(5, Ruskeho) Dorf bei
Kelc 35; I.ucek de — 35. 50.
157. 180. 269. 450.
Rozsec (Rosecz) Dorf bei Neureisch
210; Ijitvin dietus Hlavnico de
- 210. 211.
Rozvadovicc (Rozwadowicz) Dorf
bei Littau 45G.
Rllheyn vid. Roubauin.
Rlldelesau (Rudosau) Dorf bei
Bndenstadt 212.
Riidelryill Kunrad zum — I ".'•.
Rlldlier Nicolaus, Biirger in Eil.en-
schitz 29.S.
Rlldilicz vid. Roudnice.
Rudolcz vid. Rudolec Bohmisch.
Rlldolec Bohmisch (Rudolcz) Dovf
bei Datschitz 55.
Rlldosail vid. Rudelesau.
Rukeiidorfer Hanns 485. 486.
Rllksteill. ehem. Burg bei Trebitsch,
Jmu Strizovec de — 435.
Rliske vid. Rousko.
Ru!«keho vid. Ruskc.
Rlissaw (vielleicht Bausen bci
Hotzenplotz) 171; Nicolaus de
— 171.
RuXSteill vid. Rukstein.
RybeilStaill. Hanus de — 45S.
Rybllicky (Ribniczek) Dorf boi
Wischau 457.
Riblliczek vid. Rybnifky.
Rybllik (Rybnyk) Ort bci Kromau
401; Nicolaus de — 401.
Ry.seilblirg vid. Biesenburg.
Rzave. Chval de — 418.
Rzicowicz vid. Rikovice.
Rziczaiiy vid. liicany.
Itzvkowicz vid. Rikovice.
s.
8aarmiiiide (Sarmund) ic>3.
.Sabrdovicz vid. Zabrdovice.
Sacll Ji>liann vid. Katsclier.
Sachseil 169; Pfalzgraf: \Vilh(-
169, vgl. Meisscn.
Sak Bernhart 179.
Sallll Hciinich Graf vnn -
Osnicli 1.S2. ]«:i.
Sals vid. Zelc.
Salz vid. Zelc.
Saltzblirg. GeorgThnmcrde 15;i.
Im Salzburgeiisi.s archie|iiHcu|ius
4 55.
Sailder vid. Preran.
in Sar vid. Zifar.
SarmUIld vid. SaanmiMdc.
.Satz. magister Petrus de — 433. 434
SaVOIlia 71; Gebehard de — 71.
Sbiczka. vielleicht = z "Vicka nml
dann vielleicht identisch mit ih.m
bci Rnznau gelegenen Vice l.'il;
Jnhann (Janek) dc — 134.
.SborowicZ vid. Zbnrovice.
Sbrassaw vid. Zbrasov.
531
St'liales«l»rll' vid. SchMlleisilorf.
Sclialkfllhaim. Niklas de — 4.">8.
Kchallersilorf (Schalesdorff) Doif
bei Ziinim (i7. 224.
Schaillblirg vid. Sehauuiburg.
Schanipach vid. Zaiiipach.
^chaiiaw vid. Sauov.
S<-haiiCIIsteill (Schawenstein; 10;
liurggraf: Hensel v. Kowalovit/,
1(1.. 31. 134.
Schaiieilburg \id. Sdiaumbur^'.
Schaill (Schawl) Konrad 482. 4'.ll.
Schaillllburcll vid. Schaumburg.
Scluiuniburg(Scliauiuburch,Scliau-
fiibuig) bei Kilc 134. 170; Haupt-
iiiann : Hensel von Kowalowitz 134 ;
vgl. Schauenstein, Joliann Crepers-
dorf 306; Burggraf: Wolfram de
Fanowitz 202; Jakes 408. 441;
iiepiis (lloni. epis. Johannis 474.
Schaweilsteill vid. Schaucnstein.
ScliawillCZ, ftyke de — 4.t8.
.Schebetaw vid. Sebetov.
Schechowicz vid. Sasovice.
Schelec Nikolaus, Altadst in Kl.-
Pustimoi- 424.
Schelleillberg vid. Schellenberg.
Sclielllldorf, Met/.cl, Vincenz de —
4.'i;i.
SchelllllKTg vid. Schellenbcrg.
Scliolleilberg (Schelinberg, Schelm-
bcrg^JariisI. de - vid. Zabrdovice :
Tlciiirich vid. Kravi Hoi-a.
Sclieliiiberg vid. Schellenb-.u-g.
Scheiiaiiger Ratko dc — 7'.».
Scheiichewicx Konrad 4.58.
Sclieiic/,«'iMlorr. Georg de — 4.58.
Scheiikeiiilort' 159.
Scheiiewicz, Schenowicz (V) ])orf
:is; 1'avlik dc — !)8. 274; Agnes
uxor Riv. 274.
Sclieriiwolf Joliann, Biirgir in
.\iispit/. (ifi.
Schevall vid. Schiinwald.
Schihlberg (Silperkj Stadt 436;
Vogtci 4 3u,
Schiltekeil Martiu 247.
SchirniailkoW icz vid. (ermako-
vice.
Schisma der reimischen Kirchc ."{ii;).
Schiiiske Nikel 458.
Schlettstailt (Sleczstat) i;il.
.Schmidsail (Sinetzau) Dorf bei
Bi.denstadt 212.
Schmole vid. Zvola.
-Scliois. Hanus, Niklas 4.')!t.
Scbiillscllicz vid. Zilosicc.
S»'boillbers ^'"^- ^chouberg.
Scbomberger Wenzel 4.08.
.Scboilberg (.Schomberk) 27.
Scboiiewicz (?) Paulus de — capi-
taneus in Ilotzenplotz 306. 307.
Schoilfeld Heinrich 4.59.
Sclioiistat (V) 35 ; Jesck de — 35.
.Sclionsteill vid. Schiinstcin.
ScllOIIStein (Sehunsteiu) Dorf bci
Troppau 316.
S<-Il01ival vid. Schiiuwald.
Schonwaid (Schonval, SclievaU),
Hohuife von — 355. 356. 47.'!;
Ilriiirich dc — 373. 374; Nii'obni,s
:!73; Adam 4 73.
Schopp vid. Duba.
SchucZ JJeriiliart alias Pctr 4 5il.
Scbuczeildorir vid. Schiitzendnrf.
Schiirch Jobaiiu 373.
Schutzendorf (Schuczendorff)
llcclit dc — 1; Beruard Hecht
3. 4. il. 25. 26. 28. 31. 37. 62.
63. 64. 65. 84. 113. 180. 328.
408 473; Margaretlia filia ejus
473.
Schwambcrg. Buzck dc — 224.
240. 248. 249. 263; Bohuslav
240. 276.
ScilWarzaW'a, KbUi bci Briinn .'110.
Scbwarzblirg (Swartzcnburg) 2(ri.
Scbweidiiitzer Bier 112.
S«-liyberg llanus 15ii.
Sczechawicz vid. Sfiliovicc
Sdeilka vid. Zdounky.
Sdeilkeil vid. Zdnunky.
-Sebojany (Seboyane) eingegangenes
Dorf bei Miihr. Triibau 49il.
Seboyaiie vid. Sebojany.
Sebranice. Dorf bei Chrudim 425.
SeC (Syecz) Dorf bei Chrudim 425.
Sec vidlata. Dorf bei Chrudim 425.
Sedllcky (Scdlysczek) Dorf in Biih-
mi-ii 301 ; Filip de — .301.
Sedlikova Ilora. Dorf in Bohmcn
425.
Sedlisky vid. Sedlistky.
Scdliste (Sedlysk) Dorf liei Cliriiilim
425.
Sedlistky (Scdlisky) Durf bci Chru-
dim 425.
Sedlysczek vid. Scdlicky.
Sedlysk vid. Scdlistc.
Seefeld (Seevelde) 328.
Seevelde vid. Seefeld.
Seibersdorf (Seubersdorf) Jcsck
dc — 458.
Seifersdorf I5!i.
Seleschicz vid. Scbiillscliitz.
Seleticz vid. Seloutky.
Selheiiner Stcffel 4!il.
Seloiltky (Silcticz) Dorf bci ProiS-
iiitz .'!.
Semeczin vid. Semetyn.
Semetyn (Semeczin) ein waluscli.
cingegaugenes Dorf, das bci Brodek
(bei ProGnitz) lag 200.
Seilice (Seuycz Maguuin) bei Littau
381. 457 ; Filip dc — 457.
Seilicka (Senyczka Parva) Dorf bci
Littau 157.
.Seiiseiiseiigger llanns 224. 26."..
Seiiy«Z .MagllUIII vid. Scuice.
Seriiierzdorir ('0 >" Bohuicu 425.
Seslice. MiU.s de — 418.
Seilbersdorf vid. Scibersdorf.
Sewisch — Zavi.s (biihm. .Maniis-
iiamc).
Siclierzail (Sighartau) Dorf bei
Itiidcnstadt 212.
Sighartail vid. Sicherzau.
Sillier clicn.s Pragensis dio-cesis 410.
532
^littaw vid. Zittau.
8kal Petr 326.
Skul vid. Skah'.
Skala. Bfeuek de — 185. 192.
205. 214. 221. 224. 2.39. 24ii.
250. 252. 255. 257. 260. 263.
282. 287; Piita sen. 276; Piita
juii. 276.
Skalcze vid. Skalicka.
Skalice (Skalicz) 32. fU: Mstich
de 32 -- vid. Barchaw.
^tkalice (Skalic/e) Stadt in Ungarn
57.
Kkalicz vid. Skaliee.
.Skalic-ka (Skalcze) Dorf bei Hohen-
stadt 4.
Skalka Dorf 157.
Skaly (Skal) ehemalige Burg, jetzt
Ruine bei Ingrowitz vid. Kuustat.
Skleillie (Glasyern) Dorf bei Kri-
/anoT 138.
Skoczecz vid. Skocice.
Skocice (Skoczecz) in Biihnien.
Nikiilaus Mraz vid. Mraz.
SkricllOW vid. Skrychov.
SkrycllOV (Skrichow) Dorf in B'''h-
inen 425.
Skubeil (? vielleicht das bei Oluiutz
gelegene Skrbeii) vid. Doloplazy.
Skutecz = Skutec, Stadt iu BiJh-
men, Johauu de — capellanus
opiscopi Lutorays. 338.
Slapailicz vid. Slapanice.
Slatill vid. Slatina.
Slatilia. Porf hei Olmiitz 457.
Slatilia (Slatyn^i), Diirf bci Bniiiii
225.
Slatyiia vid. Shitina.
SleblllgS vid. Zlabing.s.
.Slecz.stat vid. Sclilcttstadt.
Sleichenkauf Fridricli civis Olomuc.
107. 1 111; Ad:im 107. 110; Vcn-
eeshius dc Presshurg fil. ,\dae
107. 110.
Slillg (?) Dorf in Bijhmen 425. 426.
Slliala vid. Schmole.
.Snialh vid. Schmole.
Sllietzail vid. Schmidsau.
Smilheilll. Smyllheym vid. Vyzc-
viee.
Snioia vid. Schmollc.
Smolh vid. Sclimole.
Smolycz Simon 458.
Siiiorre Gulo 459.
Siioyni vid. Znaim.
Sobclice (Sohielicz) Dorf bei Krcni-
sicr 65.
Sobes^chill vid. Sobesin.
Sobesill (Sobeschin, Sobiessin) Ort
in Biihmeu, Jaroslav de — 4. 7 ;
Marquard de — 373.
Sobeslav (Sobyeslaw), Frana de —
ncitnrius consist. Pragensis 231.
37!i.
SobiclicZ vid. Sobelice.
Sobiessill vid. Sobesin.
Sobotheiii vid. Sobotin.
Sol)otill (Sobothein, Zciptau) 458.
Sobotkowicz vid. Sobotovice.
Sobotovice (Sobotkowicz) Dorf bei
liaigeru 168.
Sobyeslaw vid. Sobi^-slav.
Solopisky (Solopysk), Petrus de —
44 2.
Solopysk vid. Solopisky.
Soviliec (Ewlenburg, Eulenburg)
24. 110. 418; PavHk de — 24.
8o. 110. 111. 363. 368. 41(1.
4211; Jesekfil.Pavl.110.il 1. 4.")S.
SowischicZ vid. Zavisite.
Speier (Spire) Bischof vou — 201.
Spiczka vid. Spicky.
Spillier Heinrrch de - 38. 40. 112.
118. 156. 162. 164. 405. 442.
SpitigliaW vid. Spytihuev.
Spaiiov. Dorf bei Bodenstadt 212.
Spraiiek. ehemalige Burg Ijei Litt;ui
37 S.
Spreillberg. Stadt in der Lausitz
3411.
Spytihliev (Spitignaw) Dorf hei
Napa.jcdl 157.
Srbec (Srbecz) Ort bei Kojetein 1 88 ;
Wilhelm de — 188; Johannes
filius ejus 188.
Srbecz vid. Srbec.
Srdce Jan 458.
StahlaW vid. Stahlavy.
Stahreilbers 201 ; Kaspar und ,
Gundakar Briider von — 201.
204.
Stange Dittrich 458.
Stara ves. Dovf (Altstadt bei
Troppau) 4 5.
Starvicc (Steirwlcz, Steurowitz)
Dorf bei Auspitz 66.
Stawpicz? Hynek 459.
Steinbirn 459.
Steirwicz vid. Starvice.
.Steppek Johann 325. 326 ; vgl.
Wischau, Mejlitz, Pustimcf.
Sterilberg 128; monasterium s.
Augustini 128. 223. 375. 436:
praepositus : Fridrich 140. 141.
373. 492.
Sternberg. Petr 24. 43. 57. 64.
80. 304. 305. 324. 347. 373.
374. 409. 448; Anna u.xor ejus
223. 373. 374. 409. 423. 448:
Jaroslaus 80. 373. 416. 420;
Alhrecht 192. 415. 446; Mar-
quard 347. 373. 420. 446; Zdeslav
347. — alias de Lukov: Jcsek
(Johann) 3. 4. 9. 28. 31. 80. 85.
90. 223. 368. 374. 420. 437.
438. 446. 457; Albertus fil. Jo-
hannis 437. 457 ; Albertus fratcr
Johannis 374; Zdenko 24. 80.
203. 420. 437. 438. 446 ; Albertus
fil. Zdcnkonis 437 ; Mathaeuscanon.
Olomuc. 90. 374. 437. — ali:i3
de Letoviee: Sigmund 21. .'itis.
418. 420. 426. 446; Smil frater
Sigmundi 24. 368. 420. 446 ; Jodok
446. — alia.s de S v e 1 1 o v : Al-
I)ertus79; Elisabeth sorur .Mlicrti
79. — alias de Zabi-eh: Stcfin
7 9. — alias de Konopist:
533
Albert 378. — alias de Hoch-
3tein: Sinil 436. 437.
Sterilteicll. Dorf bei Clnudim
425.
Ktetill 57. 174; Herzog: Svantibor
(Swantebur) 174. 175; Herzogiu :
Margaretha .57.
8teuruwitz vid. StJirvice.
Stewic-ie Petr de — 459.
Stihorioe (Stiborzicz) 79; Ctibor
dt; — 7!» vid. Posoniensis comes.
^»tiborzicz vid. Stibofice.
8tichllicz vid. Stignitz.
StigllitZ (Stichnicz, Trzstenye) 78:
Bohunek de — cudarius Brunensis
78. 8ii.
StiiiOVice (Tichowicz) Dorf bei
Miidritz 408; Nikolaus de — 408.
413.
StoczicZ (= Stozek "?) Kosler de —
458.
Sioliarner 482. 483; Emst 49l>;
iirtMlf 490 ; Heinricb 491.
Stollbach (eingegangenes Dorf bei
Prcrau) 35. 36 ; Jacob dictus
KuiR-ek de — 35. 49.
$»tolticZ (?) Xikolaus de — 36.;.
^»tolug Pctr de — 459.
Stovice. Zachar de — 418.
Strabalt 459.
Straeht Heinrich 458.
Strakoilice Stadt in Biihmen, Jan
dc — 347.
.StrakoV Dorf bei Clirudini 4 25.
426.
Stralek Burg, jetzt Ruine bei Alt-
titsehein 155; Drslav de — 155.
157. 202. 308. 309. 413; Jaro-
slav de — 171.
Slraillie (Strannye) 143; Vences-
laus et Petrus fratres de — 143.
Strailiiye vid. Stranne.
Straska vid. Stnizka.
Strassbur^ 248. 249.
Stra.«».SJCZ vid. Strazisko.
Stra/, Jan y. — 464.
Strazisko (Strassycz) bei Konitz
457 : Matheus de vid. Ciinburg.
Strazka (Straska) 21: plebanus:
Pliilippus 21.
Strazilice (Straznicz) 42; Petrus
de — vid. Kravaf; Johaunes dc
- cnnon. Olom. 217. 496. 497.
Strazilicz vid. Straznice.
StraZOVice. Vitek de — 433;
Tima, Pesik filii ejus 433.
Streiter Zacharias 458.
Strelice (Strzielcz) Dorf bei Rriinu
277; parochus: Petrus 277. 278.
279. 301. 302.
StrelitZ (Strzelicz) Bolek dux vid.
Opoliensis.
StrellitZ (Stmicz biJhm. Trstenice)
Dorf bei Leitomyschl 426.
Strestes vid. Stfitez.
StrigOllieilsis archiepiscopus 455.
StriteZ (Strzietes, Stryetess, Strzic-
tezik), Dorf bei Wall. Meseritsch
35. 51. 52. 97. 308; Pesik dc
355. 356.
StrizoV (Strzezow) Dorf bei Ti-e-
bitscli 435; parochus: Sulik 435.
StriUCZ vid. Strnicz.
Strinicz vid. Strenitz.
StrnicZ vid. Strenitz.
Striuner Ulmau 248.
.Strosse Hinz de — 458.
Strzelicz vid. Stfelitz.
Strzezow vid. Stfizov.
.Str/.ielcz vid. Stfelice.
Strzietezik vid. Stfitez.
Strzieztes vid. Stfftez.
Stryetess vid. Stfitez.
Strzietes vid. Stfitez.
Stlldeiia Markt bei Tcltsch 423;
Dau.oslaus de — 423. 480.
.Stiuleildol (jetzt Studenec bei Pross-
nitz) 7.
StlldeilitZ Marquard de — 459.
Stlipek (congressio bonorum) 343.
.Stvolov (Stwolowa) Dorf bei Kun-
stadt, Pctr de — 496.
Stwolowa vid. Stvolov.
Sucha Dorf in BiJhmen 439.
Suchdul (Suchdola) bei Kouitz ;
Pfiijik Lopatka de — 495.
Sudek Patron des s. Martinaltares
in der Olmiitzer Domkirclie 397.
Slimerfeld Hanus 459.
Slinnber^er. Vinianz der — 483.
Supik vid. Sipik.
Surawicz wahrsch. z= Suchonitz
bei Oliniitz 457.
SuSSChicZ vid. Susice.
Susice (Susschicz) Dorf bei Prcrau
91. 166. 361. 457.
Svatoborice (Swathoborzicz) D uf
b.i Gaya 135.
Svesedlice (Swessodlicz) Dorf bci
Olmiitz 164. 165.
Svetla (Swyetla) 206 ; ecclesia 2o6.
384.
SvetloV (Swietlow) castrUMi 79;
.\lbert de — vid. Sternberg.
Svilllia (Swynna) Dorf bei Chrudim
425.
Svujanov (Swoianow. Swoyenow).
13; Je.iek 13; Philipp 13. 85. 92.
.Svratka (Swratka) Ort bei Kadesin
130; parochus 130. 138; Johiiu-
nes 348.
Svrcbsko Tomas 458.
Swabenicz vid. Svabenice.
Swaillionberck vid. Schwamberg.
.SWiir/.aW vid. Schwarzawa.
Swatliobur/.icz vid. Svatoboficc.
Swoill Sittinund 458.
Swoiiozokker 458.
Swoiikntolt. Seifrid de — 458.
Swossodlicz vid. Svesedlici-.
Sweynycheii Jungling 458.
SwietloW vid. Svetlov.
Swill 217; paroclius Francisiiis
Bory 217.
SwoiailOW vid. Svojanov.
Swola vid. Zvola.
Swoyonow vid. Svojanov.
S\\ratka vid. Svratka.
534
Swrcz Heres 308. 309.
Swvetla vid. SvCtla.
> Swyiinil vid. Svinna.
Svecz vid. Sec.
Sjrotck Joliann 143.
s.
SjUIOV (Scliauaw, jetzt Schijnau)
Dorf bei Joslowitz 118; Hansliu,
de — alias de Gnast 118.
SrtSOVice (Schecliowicz) Dorf bei
Teltscli 92; Ebrusch de — 92.
ScUetov (Schebetaw) bei Gewitsch,
Jesik Fusek de — 496.
8ilperk vid. Schildberg.
Si|»ik Vitek 437. 438. Sfahlavy (Stahlaw) Ort in Bohmon ;
Slapailice (Lapanicz, Slapanicz), Drslav de — 35.5. 356.
M;irkt bci Austerlitz, Marquard Stechovice (Sczechawicz) bei Krem-
Niger de — 473. 474. sier, Peschel de — 474.
S<Mlvald, Heinrich de — Lehens- Svabeilice (Swabenicz) 479; pa-
luann des Petr von Sternberg 347. rochus : Nicolaus 479; Bohuuek
Spicky (Spiczkii, Speitsch) Dorf Nsikvasa 479.
bci WeiCkirchen 307. 308.
raja (Tay) FluC 261.
Pajax, Klein- (Diax Superior) Dorf
bei Joslowitz 118; Nicolaus de
— 118; parochus 118.
Pajax, Unter- (Dyax Inferior) 296;
Johann de — 296. 415. 416.
ramfeld vid. Tannfeld.
ramheil. Gi-asser von — 489.
railllfeld (Tamfeld) 50. 441; Heiii-
lich de — 50. 51. 170; Filca
uxor ejus 50. :,1 ■ Hnbart frater
ejus 170. 171. — Otto 268. 269;
Elisabeth uxor Ott. 269.
rasov (Thassow) Ort bei Grol.W
Meseritsch 130; decnnus: 130;
Stach 135. 136. 137. 138. 153.
154.
raiis (Tusta) 286.392. 395.399;
pnrcjchus: Wolfart 286. 399.
fay vid. Taja.
rempelsteill, e.hemaligc Burg bi-i
Kroniau 322; Burggraf: Mari|U;nd
de Bohutice 322.
reilkeil Petr, Peschel, Jax 65 ;
Nic-olaus parochus in Kostelcc fil.
I'i'tri vid. Kostclcc.
repeiiec 24; Heinrich de — 24;
Sbinka, desscn Frau 24 (vgl. VV:irte)-
T.
TepeilOZ vid. Tepenec.
Tergawicz Stefan 459.
Tescheu (Teschin) 174; Herzog
174; Pfemysl (Pfemyslav) 205.
457; Bolek filius ejus 457. 460. T
Teschill vid. Teschen. T
Tesice (Czesicz magna) Dorf bei 'I'
Kelc 269.
Tesov (Tyessow, Tyessaw) Dorf bei T
Ung. Brod 118; Gunling de —
458. T
Thassowieiisfs decaiiiis vid. T
Tasov. T
'■'heodrici Vnia. wahrsch. Ditter.s-
bach bei Chrudiin 426.
Thost Nikolaus, Priester der Bres- 'I
lauer Diocese 293. 'I'
ThoWacZOW vid. Tov;icov. T
Thllharhn? Nikbis Lumevic de —
459. T
'fhiirillgeil (Diiringen) 169; vgl.
Mcissen.
TiehowicZ viil. Stikovicc 'f
Tieriia vid. Tyrna. T
Tirkala Ulrich 310. 311. T
'l'ir|ieilOwicz vid. Trpenovice.
'l'isilOV (Tusnowicz), Pet.rus de •—
c;inon. in Wolfnimskirchcn 359 ;
monasterium 380. 385; abbatissa
-^gnes 380. 385; priorissa Anna
380.
ritscheill, Alt- vid. Jicin.
opelwode Nikcl 458.
'oplail vid. Topolany.
opolaiiy (Tophin) Dorf bei Wisch;iu
288. 457.
opollia (Topulne, Topolnc) Dorf
l.ei N;ip;ijedl 157.
'opollie vid. Topolna.
'opilllie vid. Topoln;l.
OVacov (Towaczow) 43; Stibor
de - vid. Cimburg; Matheus
de — vid. Cimburg.
OWac/.OW vid. Tovacov.
rajecteiisis diocesis 106.
raiissilvaiu-iisis wojwoda :
Stibor 404.
raplicz = Traplice, Dorf bei
liig. Hr;)disch, Johannes C'ech
in — 337; vgl. Ki-aczicz.
raiiiier 482.
rczeiiieze vid. Trstrnice.
rebacz (V Olom. dioc.'i 217: pa-
roclius: Fetrusi I'cst;il 217.
'rehiceiise iiioiiasleriiim vid.
Tivbic.
535
Trebic 176; monHsterium 17fi:
abbas : Henricus 176.
Trfbiii 163.
Tri'boVt'l (Trzebowel) Kunes de —
•218.
TreillOSIia (^Trzyeinossna) Dort' l).i
Cluudim 425.
Troskowitz (Dresliwicz) 75.
Tribovia vid. Trubnu, MShr.
Trier. Bischof von — 201.
Triiiitatis s. iiioiiasteriiiiii
prope Bruiiaiii vid. KJMiig.sfcUi.
TriliacOV (Trmaczow) 32; Pi^ecdi
de — 32. 33; Marquard frat.
ejus 33.
TrmacZOVV vid. Truuicov.
iVliavka, Dorf bei Leipnilc 189.
TrpiecZOWlcZ, entw. Trpenovice
oder das in Biihmen gelegene
Trpiiovicc 247 ; Smatla de — 217.
Tr<»ppail (Troppow) 26. 3117 ;
Herzoge : Nicolaus 26 ; Hanus 174;
Piemek 373. 374. 404. 423. 475;
Landtafel 46; ecclesia s. Mari;p
333.
'l"roppoW vid. Troppau.
Trpeiiovice (Tirpenowicz, jetzt ■ in
Bestandtheil der Gciiiciude W ra-
howitz bei ProCnitz); Heres de - —
64. 347.
rssitz vid. Trsice.
rsice (Trssicz, Trsycz) Markt bei
WeilJkirchen 166; Wiknan dc —
458; Unka fil. ejus 458.
rsteilice (Trczenicze) FluLv iii
Hiihmen 425. 428.
rsycz vid. Trsice.
riibail, Bohmisch- 425.
rilbail, Jlahrisch- 30.
'rzebow'el vid. Tfebovel.
rzek vid. Trzek.
rzsteiiye vid. Stiguitz.
'rzyeillOSSiia vid. Tfemosna.
rzek. Veste bei Chrudim 425.
rzck (Trzek), Vanfk Prase de —
295.
'licapy (Tuczep) iJorf bei Olmiitz
457.
'liCZep vid. Tueapy.
iHleiisis episcopiis vid. ruy.
'Ullkel Nikolaus 411. 459.
upreczan? 45s.
Iiraiiy (Turzany, Dui-as) Doif bei
Bninn 98; Jesek dc — 98;
Bohunek de — 170-; Beues de —
225. 226. •
Tlirbkaw vid. Tvorkov.
Tiirkeii 351. .■!52.
'I'lirzail vid. Tiifany.
i'lISIIOWicz vid. Tisnov.
TllSta vid. 'l'aus.
Tliy 16; episcopus : Turibius 16.
Tvorkov (Turkaw, Turbkaw) Sbisbiv
uiid Andreas de — 457. 458.
459 ; ali:is de Benesov 458.
'l'vrdkov (Twrdkaw, deutscli .jetzt
Pirkati, nacb dem bohm. Bvezova,
wie dieser Ort aucli liieC) Porf
bei Mahr. Schonberg 415.
'I"wrdkaw vid. Tvrdkov.
Tyczczill virl. .lirin.
Tyechail 'i Sokol, Petr, BeneS de -
alias de Klucov 458.
i"yessoW vid. Tesov.
'I"yiiec (Tynecz) Dorf bei Olmiitz 456.
i'yril (Tyrna, bohin. Derne) Dorf
i)('i Troppau 48.
Tyriia (Tyema,Tierna) 482; Kudolf
von - 486. 490; Ludwig 486.
19(1.
Tyriia vid. Tym.
Uberschar. Xarae eines Waldis
125.
Ubissill vid. Ubusin.
Ubusill (Ubissin) Dorf bei Ingrowitz
282; Ludwig de — 282; Sulck
de — 283.
l'derlice vid. Oderlice.
l'giesd vid. Ujezd.
Uhercicc (Aurtitz, .jetzt Anerschitz)
Ort bei Auspitz 264.
Uhricice (Uhrzyczicz) Dorf bci
Ko.jetein 456.
Ulirzyczicz vid. Uhfirice.
ijezd. Dorf in Bohinen 425. 426;
|>aroclms: Venceslaus 432.
u.
Ujezd (Ugiesd) 4. 26; paroclius :
.loliannes 187.
Ujezdec Dorf bei Leitomyschl
426.
Ujwar Burg in Ungarn 57.
l"llersdorf (Ulrichsdorf) 27; judex :
Wicker 27.
Ulrichsdorf vid. UUersdorf.
Uliczodorf, Nikel de -- 458.
Ullgaril 53.308. 351; Konig : Sig-
mund 53. 57. 168. 246. 275.
276. 281. 283. 286. 317. 318.
341. 361. 402. 404. 500. 501:
Margaretlia soror Sigm. 57.
Ullkowicz vid. Hunkoviee.
Urbail (Urbaw) Dorf bci Znaiiii
118. 156; Heinrich de — 119:
Hanus alias dc Mfidritz 178;
Margareth;i uxor ejus 178.
U'rbaw vid. Urbau.
Urhau vid. Ofechov.
Usk vid. Usti.
Usov (Aiisiiw, U38!iw) 94. 453. 454 :
Nicolaus de — 94 ; Burggr:if :
Johannes dietiis Pytfass 157.
Ussaw vid. U.SOV.
isti (Wildenschwert) Stadt bei
Biihm. Trubau 425.
Usti Sezeinino (Usk Zezeme) 143.
239. 426; Sezema dc — 222.
536
250. 252; Jan sen. 222. 250. Ustill Dorf bei Olmutz 420. 421. de — 56.80; Miirsik frater Hoj.
•>52. 464; Jan jun. 222. 250. Ustrasill (Vstrassyn, Osterscliyn), 82. 210. 211.
252; parochialis ecclesia 143. Dorf in Bohmen 56 ; Hojek (Oyka) Ustye vid. Usti.
V.
Valharher Martin 483. 484. 485. Ort bei Saar 130; parochiis 130: Vojetill (Woietziii) Dorf bei Bystiitz,
486. Smil Adam 348. Igl. Kr. 282; Mixik de — 282;
VjiIc (Walcz) Dorf bei Mahr. Kro- Vesscle vid. Veseli Nove. Zdenka de Voderad uxor ejus 282.
inau 264. Vessels vid. Veseli VOttau (Wetovia, Vethaw) 79. 219 ;
Vallis Jozaphat vid. Dohmy. Vethaw vid. Vottau. Siiiil 79. 250; Albrecht 219. 250.
Vaiiec (Eywancz, Ewancz) Dorf bei Viceilice (Wyeczenicz) Dorf bei 347. 483; Hynek 219; Hanu.s
(h: Mezefic 11; Bohus de — 11; Namest 130; parochus : 130. 353. 354. 355. 356. 445; Leutolt
paroihus: Wenceslaus 470. Vic*llotarillS tabuLarum terrae vid- 483. — • Decanus : Johannes 423.
Varhosf (Warhocz, germ. Haslicht) Xotarius. Vraiiovice (Wranowicz) Dorf bei
Dorf bei Olmiitz 203. 413. Vicheilt (wahrsch. Vidce bei Wall. Proijnitz 458; paroehus : Zbynck
Valtrilbice (Waltrubiez) Dorf bei Meseritsch) 372. 458.
Joslowitz 415; parochus : Vences- VicOV (Wiczow) Dorf bei ProCnitz Vratislavieiisis vid. Breslau.
laus 415. 377; Smil de — canon. Olomuc. Vrhatky (Wrbatka) Dorf bei Olmutz
Vazaiiy (Wazan) 90; Fabian de 377. 385. 457; Benes Cliytro 458; Drah
— 90; Mixik de — 90; Zdenko VileniOV (Willemow) in Bohmcn frater ejus 458.
de — 90. 264 ; monasterium 264. Vsechovice (Wschechowicz) 35.
Vechta Conrad 270. Vililliec (Wilhemcze) Dorf boi 441; Drskv 35. 98. 450.
Vector Franz civis Olomuc. 107; Iglau 343; Walter de — 343; Vsetill (Wssetin) Stadt bci Wall.
Martin 410. Perchta uxor ejus 343 ; Ofka filia Meseritseh 308.
Vedrovice (Bedrowicz) hei Kromau ejus 343. Vstrassyil vid. Ustrasin.
332. Hanns de — 332. VisilOVa (Wyssnowa) bci Malir. Vysehori (Wyssehorz) Dorf bei
Velehrad (Wellegrad) 335 ; mona- Kromau 466; Petrus clcvicus de Miiglitz 381; ecclesia paroch.
sterium 335. 336; abbas: Con- — 466. 381.
rad 335. 336; prior: Nicolaus Vitkovice (Witchendorft) Dorf bei Vyselirad (Wissegrad) bei Prag
335. Ostrau 318. 195; ecclesia s. Petri 231. 395;
Velesovice (Welspicz) Dorf bei Vladisiavia vid. Camin. canonicus : Fridrich 231. 334. 335.
Pozofic 69. Vladislavieiisis diocesis 21. 382 ; Franciscus protonotariusrcgis
Vepice Ort in Brihmen 479; Cldolen Vlcatill (Wlczetin) Dorf bei Grofi- Vei ceslni 266. 288 ; Adelheid mater
de — 479; vgl. Pifin u. Mi- Meseritsch, Zibfid de — 375. Franc. 288; Nicolaus de Pucliiiik
levsko. VlcilOV (Wlcznaw) Dorf bei Ung. 359.
Vesela (Wesela) Dorf hei Wall. Brod 382; parocli. ecclesia 382. Vyskov vid. Wischau.
Meseritsch 97. 308. Vlkov (Wlkow) Dorf in Bohmen 426. VytOllice (Wytonicz) Dorf l.ci
Veseli (Vessels) Stadt bci Uug. Voderady (Woydhard, Wodierad) Pmljnitz 457.
Hradisch 373; Burger : Nikolaus Dorf bei Kunstat 31. 282; Ven- Vyzovicc (Wisowicz) 372; moiia-
373. ceslaus de — 31; Vitoelav de — sterium 372. 465. 466. 468;
Veseli Nove (Wesselns, Vcsselo) 282. 496; Zdenka vid. Vojetin. abb;i8: Nicolaus 466. 468. 469.
537
w.
Waizz vid. Weiss.
Wtllcz vid. Valc.
Wallleiisteill vid. Waldstein.
Wnldsteill (Waldensteinl BeneJ
de — 25; vgl. Detinice; Hynek
dictus Nestejka 457.
Walsee. Rudolf von — 481. isn.
484. 485. 486. 487 ; Eeinprecl.t
von — 481. 485. 486. 487:
Fridrich von — 483. 485. 486;
Georg von — 486. 490.
WaitrilbicZ vid. Valtrubice.
Waiidricz Georg 459.
Warhocz vid. Varhost.
Warte (Wartlia) Pecen vou der —
24. 36; Sbinka, dessen Wittwe
24 ; vgl. Tepenec ; Kunz, Bruder
des Pecen 36 ; Elizabeth, Schwester
des Pecen und Kunz 36.
Warteilberg, Peter von — ■renauut
von Kost 192; Cenek de — 214.
Wartellberg Johann de — 79.
432; vgl. Drein.
Wartha vid. Warte.
Waysd Petr de — 459.
Wazail vid. Vazauy.
Weidiier 491.
Weia^hartsMchlag 481. 488.
Weikersdorf (Weykersdorf) 27 :
judex : Niklin 27.
Wei.SS 459; Petr 52; Johann irnU-v
ejus 52. 53; Nicolaus 53; Kata-
rina uxor Nic. 53; Dorothea uxor
Nic. 52. 53.
Weisskircheil vid. Hraniie.
Weisswasser (Weyssenwassei)
Stadt in Bilhnien 439. 441.
Weitnifll (Weytenmule) Vlaehnik
de — 261. 268. 275. 277. 30ti.
343.
Wellegrad vid. Velchrad.
Welspicz vid. Veleiovice.
Weiiceslaiis jiidex in Reiten-
dorf 27.
W erdeil Hauus de — 459.
Wesse. Hanus de — 458.
WesselllS vid. Veseli Nove.
Westphal Johann vid. Nasinierice.
W esela vid. Vesela.
^\ «'sterholt, Henricus Grunnliart
de — 333.
Wetovla vid. Votteu.
Weydner 482.
Weykarczslag vid. Weighnrt.s-
s.hlag.
Weykersdorf vid. Weikersdorf.
Weyilgelsdorf. Nikel de — 458.
Weyslawicz (?) Hanek de — 401.
Weyssenburg. Hynaiek de —
192.
Weyssenwas.ser vid. Weisswasser.
Weytenmule vid. Weitmiil.
Wicker jude.x in UUersdorf 27-
WiczoW vid. Vicov.
Widersberger(\Vyder3perger) 49 1 .
Wielowicz vid. Bilovice. '
Wiell 38; Biirger 373; Juden in
Wien 38. 45; Schottenkloster 70;
.Abt: Donald 70. 185. 206. 235.
291; Hfinrich 452. 456. 492.
Wildberg. Burg in Osterreicli 201.
2iM.
Wildberger 491.
Wildwerk (Wildwerg) Hanusde —
4 5s.
Wilhemcze vid. Vilimec.
WilleillOV vid. Vilcmov.
Wirbeil vid. Wiirbcn.
Wischau 6. 7. 322; llanns von
W., Vasall des Olm. Bistums 7 ;
Richter: Broder 189. 322; advo-
catus et thelonearius: Broder 322;
Burggraf: Johann Steppek 325.
326: Petriis de — Registrant in
der Kanzlei des K. Wenzel vid.
BiJhmen ; Jesek de — 459.
Wischauer (Wissawer) Johann,
Biirger in Brunn 66 ; Elizabeth
vidua (^jus 66.
Wiseil. Hanns von : 224. 263.
Wisowlcz vid. Vyzovice.
Wissawer vid. Wischauer.
Wissch? Schwarz de — 459.
Wissegrad vid. Vysehrad.
Witchendorf vid. Vitkovice.
WitcbeilSteill vid. Witgenstein.
Witgenstein (Witchenstein) Ber-
nard de — 315.
WlkoW vid. Vlkov.
Wlczetin vid. Vlcatin
WlcziiaW vid. Vlinuv.
Wlk? Biuko iIp — 458.
Wodierad vid. Voderady.
Woietzill vid. Vojetin.
Wolaw? Jeiek de — 458.
\\'olfraillitZ hei Miihr. Kromau 457.
Wolframskircheii 95. 96. 106;
prapositus : Johannes de Ghulen
106. 171. vid. Olmiitz ; canonicus :
Petr de Tisnov 359. — Fridrich
de — canou. Prageiisis 95.
Wolfsberg Jodok, Marschal! des
Dlm. Hischofes 10. 25. 31. 32.
35. 37. 49. 60. 61. 64. 76. 84.
97. 103. 104. 113. 155. 157.
170. 171. 177. 189. 209. 225.
226. 254. 268. 269. 307. 308.
309. 311. 312. 319. 326. 475;
Elisabeth uxor Jodoci 61. 62;
Marquard p.-iter Jodoci 14. 26.
28. 31. 62. 64. 113. 155. 157;
Johann fil. Marquardi 62; Wenzel
fil. Mari)uardi 62; alias de Packov
1511; ElSka uxor Venceslai 450.
Wollenbraht vid. Podi^brad.
WoilicZ viil. (Ilinice.
538
>\ort'ill (^bei D.itscliitz?) 44; Baita
de — 44.
Wossaw, Hami.s de — 4o8.
"Woydhard vid. Voder;idy.
>\'railOWioZ vid. Vi-anoviL-e.
>\ rbatka vid. Vibatky.
>\ sohechowicz vid. Vsechovice.
^VsSctill vid. Vsetin.
WtMlkouicZ vid. Budkovice.
Wlllczko. br.hm. Mannsnami' :=
Vlcek.
Wfirben (Wirben, bohm. Vrbno i WyilCZek? Stefan de — 4."
274; Stefan de — 274; Henik Wyillldeil. Burkart von
274; Agnes, Anna, Scbwestern dc;; W ysschkaw vid. Vyskov.
Hen. 274. Wys^ichorz vid. Vysehofi.
Wurzburg (Wii-tzeburg) 15iscli.it' WyssilOWa vid. Visnova.
von — 201. Wytoilicz vid. Vytonicc.
WyaW Jakob, Profeli des Mnrieii- Wyz Haral 459.
klosters in Bresbiu 293. WvzeilCZ vid. Bisenz.
Wydersperger vid. Wider.sberner. Wyzowicz vid. Vyzovici-.
Wyeczeilicz vid. Viceuice.
Ydiiiigspenger 4.^n.
Y.
Veque = Jedle bei Holieustadt '
Mari]uardus sen. de — 4.o7.
1 eSSaW viil. Jes.jv.
z.
Zabehlice (Zabyehlicz) Vestc in
Bi.hmen bei Prag 425.
Zabrdovice (Sabrdovicz) llo;
m.inasterium 113; abbas : Jaroslaus
de Sphellenberg 113. 114. 115.
11«. 119. 125. 129. 130. l:i.^
i:!5. 13tj. 137. 138. 150. 151.
15S. 160. 272.
Zabrdovicense nionasteriiuii
\id. Zabrdovice.
Zabreh vid. Hoheustadt.
Zabreh (Zabrzeh) Johann de —
clericii.s Litomy.s. diocesis 338.
Zabreh (Zabrzech) Dorf bei Miilir.
Ostrau 76; Nicolaus de — 7li;
Margaretha 7().
Zabrzech vid, /.abieli.
Zabrzeh vid. Zabreh.
Zab>ehlicZ vid. Zabehlice.
Zaceiisis ^in-hidiaconus: Johanu
Bestwal 41C>. 4 9(i. vgl. Na.si-
mefice.
Zagecz vid. Zajeci.
Zahaji Dorf in Biihmen 425.
Zaher vid. ZdVir.
Zahoria (/ahoi-V) Dorf iu Br.hmeu
4 2(i.
Zahradka. Hrzek dictus Krlyu de
— 432.
Zajeci (Zagecz) Diirf bei Auspitz
244.
Zak Hfeinrich 459.
Zallicec Andreas procurator cou-
sist. Pragen. 106.
Zallizeh (?). Stefan de — clcriciis
I.itomy.s. diocesis 338.
Zailipach vid. Zampach.
Zap vid. Zapy.
Zapy (Zap) Ort iu Bfihuieu. Wil-
helm de — 441.
Zar vid. Zdar.
Zavi.sice (Sowfsehicz) D.uf bei
Hoehwald 181; Willielm de
ISl.
Zavori alias neiurichsdorf eiiigc-
gaugenes I)orf bei Hncliwald iill.
Zavorzi vid. Zavofi.
Zawr 459.
Zazan wahrsch. dis liei Wall. Me-
seritsch gelegene Za.sovii 179.
Zborovice (,Borowicz, Sborowicz)
16: Soben de — 16. 33. 44.^.
ZbraSOV (Sbrassaw) Dorf bei Weiii-
kirchen 307. 308.
Zderaz Petrus do — advocatus
consistor. Pragen. 10(i.
Zdiar vid. ZdVir.
Zdislavice (Zdislawicz) Dnrf liei
Zdouuek 150.
'fdislawicz vid. Zdislavicc.
ZdoUllky (Sdenkeu, Denka, D.m-
ken, Sdenka) 83; Here.s dc -
83. 103. 104. 155. 157. 2(12;
Ofka uxor e.jus 155; Heres Svec de
— 98;Tupec de — 98;Svrz 134.
Zelan Nicek 45.S.
ZelicZ (wahrsch. = Zelovice :=
Kleiu-Selowitz bei Auspitz) 66 ;
Kunik de - 471. vgl. K.ddiie.
Zelin vid. Ziliiia.
Zelkillg, Heinrich vou — 483.
Zeratic/, vid. Zeratice.
Zhars vid. Zihir.
Zhof (Zhorz) Dorf bei Iglau 9.':
Kohovec de — 92.
539
ZhurZ vid. Zlioi-.
/idlurhonicZ vid. Ziitloihovice.
ZitlHU (Sittaw) Stadt in der I^iu-
sitz 340. 361. 443.
ZlabillgS (Czlewingz. Slebings) 4.
Petr. Johanu, Xikolaus Weiss dc
— vid. Wejss. — parochns : Blazek
5.'>. 5*1. 423. altare s. Mariae 58.
altaristii : Andreas 58. 59. Ven-
ceslaus 423. — judes : Svinka
92. 93. — Conrad civis: 58.
Zlill 24. Albert de. — vid. Sternberir.
Zlialni (Znoym, Snoyni) 5. l!7.
224. 261. 414. Biirgermeister (>.
261. Richter 6. Poch Fridliu 5.
6. 261. Biirger; Derukas Xikolaus
5. Engelbert (aurifaber) 5. Fraiiz
(panuifex) 5. GolutenschSdel Jakl
261. Grenfink Nikolaus 5. Heiurich
0. Hoffel Jesck 5. Kos Wenzel
5. Kraus Kunz 414. Kriigler
Andreas 5. Kiirschner Heinrich 414
Martin (sartor) b. Meichsner 261.
MoboH.T 261. Nikolaus de Ho-
straditz 5. Kicolaus dc Jamnitz 5.
Plumel Petr 297. Pok Henslin
5. Prowitz(er) Nikolaus 5. 261.
Raumeurak Hanns 261. Schmid
Petr uud Thoraas 261. Schneider
Georg 414. Schwarz Henslin uud
Martin 5. Starzer Ulrich 261.
Stubifh Wenzel 5. Thomas (der
Schmid) 297. Venceslaus (institor)
5. Znoymer Thomas 5. — Kirchen :
s. Xicolaus 5. 6. 414. s. Crucis
414. Uuserer lieben Frau 414.
— Kloster der h. Klara 422. —
Obermarkt 4. 14.
ZllOJemsky sturosta: Wilhelm de
Perustein 4:33.
Zliuym v. Znaim.
Zuirivr Jakob, Biirger in Briiuu
203.
Zop V. Zopy.
Zriniutuwicz Masek de — 459.
Zrnetill (Zmotyn) Dorf l..'i L.-it..-
mysehl 426.
ZrilOtvn V. Zruetiu.
Zvereticc (ZwyerzetiLZi Havlik .1.
— 457.
Zvikov Burg41f<. Burggraf Zachar
ze Stovic 418.
Zvola (Smolh, Zvola, Smala, Smalh.
Sm.ila), Dorf bei Muglitz 3. 4. 62.
Kuuz de. 3. 4. 6. 7. 9. 10. 14. 15. 24.
25. 26. 2S. 31. 32. 35. 37. 49. 60.
61. 63. 64. 65. 76. 98. Ki;!.
104. 113. 155. 157. 170. 189.
(vergl. Blansko) 268. 328. 381.
473. Elisabeth filia Kuuc. vid.
W-.lfsberg.
Zvula (Svola) Ort bei Bystritz Iglau.M-
Kreises 130. parochus 130.
Zwittau (Czwittaw) 179. 180. isl.
417. 425. 4*29. Vogte: Hanus 179.
Johann 180. 181. Vanka uxor
Johaunis ISO. 181. — provincialis
episc. Olomuc. Venceslaus 344.
417.
Zwycrzeticz v. Zvtfctif.'.
Zydyciiicz v. Zldeuice.
Zvtlia V. Zituii.
z.
Zanipach (Zampach) vid. Koldice.
Zdar i^Zhars, Zdiar, Zalier, Sir)
Stadt in Mahren 10. 358. 359.
monasterium 105. 203. 244. 290.
291. 333. 348. .-ibbas: Nikolaus
203. Johannes 290. 348. —
paroch. ecclesia : 10. 244. pam-
chus: Svatusek 10. 130. 348.
Johanues de — presbyter Olomuc.
diocesis .392.
Zdar (Zdar) Dorf in Bi.huieu bei Zidlochovicc (Zidlochowicz) 39.').
Chrudiui 425. 119. capellanus: Andreas 395.
Zebrak (Bettlem, Petlern) Biirf: in Zilina (Zcliu, jetzt SOhle) Dorf bei
Bohmen 248. Neutitscheiu 401..\mold de — 40l.
Zelc (Sals, Salz) Dorf bei Wiscliau Zllosicc (Seleschicz) 13. Jande —
103. parochus : Johanues 217. 13. Beruart 13.
Zeratice (Zeraticz), Kunesek dc Zitlia i Zytna) derdenSternbcrgenge-
— 458. liiirigeTheildes DorfesKrasikov438.
Zideilice (Zydyenicz) Dorf liei Zopy (Zop ) Dorf bei Holleschau
Briiuu 259. Leva de — 259. 9ii. ll.uricus lie — 90.
Corrigenda.
2.
Zei
le
4
von
oben
statt
Hlubcicich
lies
Hrubcieich
27.
,
8
,
,
inquirentleiii
„
inquirenduni
119.
iii
de
1- Anmerkung
.
137
.
138
156.
Zeile
11
von
oben
,
Urkaw
.
Urbaw
258.
,
6
-
-
prorupcius
-
prompcius
258.
.
r,
,
.
convcrsacionein
,
conservacionem
262.
,
18
,
,
BonifHC IV.
,
Bonifac IX.
27 7.
.
17
„
.
Stfilek
.
Stfelitz
2'J7.
.
18
.
,
Miihlfraun
.
Essenklee
301.
.
17
.
.
Strilek
,
Stfelitz
.302.
.
1
.
.
Stfilek
.
Stfelitz
365.
^
1(1
.
.
uostris
.
nostis
421.
.
4
.
.
Lideuic
.
Libenic
426.
,
7
„
.
Stnncz
.
Strnicz
46.0.
.
7
.
.
cantrix
.
custrix
47H.
.
1
.
.
da
,
ad.
-■S*i!!i2SiPB*=^^i>~
DB Codex diplomaticus et
54.3 epistolaris Moraviae
C66
Bd.l2
PLEASE DO NOT REMOVE
CARDS OR SLIPS FROM THIS POCKET
UNIVERSITY OF TORONTO LIBRARY