Skip to main content

Full text of "Die althochdeutschen glossen, gesammelt und bearbeitet"

See other formats


This  b(H)k  belongs  to 
THE  CAMPBELL  COLLECTION 

purchascd  with  the  aid  of 

The  MaL Donald-Stewart  Foundation 

and 

The  Canada  Council 


D  D  A  C^''/      '-'■ 


LI  D  P  A    J 


.a-\o 


^^^ronlo,  00^^;. 


CAMPBELL 
COLLEQTION 


DIE  ALTHOCHDEUTSCHEN  GLOSSEN 


DIE 


ALTHOCHDEUTSCHEN  GLOSSEN 


GESAMMELT  UND  BEARBEITET 


VON 


ELIAS  STEIIVMEYER  und  EDUARD  SIEVERS 


DRITTER  BAND 

SACHLICH  GEORDNETE  GLOSSARE 

BEARBEITET  VON  ELIAS  STEINMEYER 


MIT  UNTERSTÜTZUNG  DES  K.  PREUSSISCHEN  CULTUSMINISTERIUMS  UND  DER 
K.  PREUSSISCHEN  AKADEMIE  DER  WISSENSCHAFTEN 


BERLIN 
WEIDMANNSCHE  BUCHHANDLUNG 

1895 


K.  b.  Hof-  u.  Univ. -Buchdruckerei  von  Fr.  Junge  (Junge  &  Sohn),  Erlangen. 


VORWORT. 


Dreizehn  jähre  sind  verstrichen,  seit  der  zweite  band  dieser  Sammlung  zur 
ausgäbe  gelangte,  zwar  bin  ich  alsbald  an  die  bearbeitung  des  dritten  gegangen 
und  habe  bis  ostern  1884  alle  meine  freie  zeit  ihr  gewidmet;  immer  deutlicher 
erkannte  ich  aber,  dass  mit  den  verfügbaren  hilfsmitteln  eine  befriedigende  sichtung 
des  weitschichtigen  Stoffes  sich  nicht  erzielen  liefs.  denn  an  festen  anhaltspuncten 
zur  bestimmung  der  ursprünglichen  folge  und  des  wahren  sinnes  der  einzelnen 
glL,  wie  sie  für  die  beiden  ersten  bände  in  der  textgestalt  der  zu  gründe  liegenden 
autoren  gegeben  gewesen  waren ,  gebrach  es  nunmehr  völlig ;  des  öfteren  übertrafen 
die  lateinischen  stichworte  ihre  deutschen  aequivalente  noch  an  dunkelheit  und 
Verderbnis,  darum  erschien  es  angezeigt,  das  in  Vorbereitung  begriffene  Corpus  glos- 
sariorum  latinorum  abzuwarten:  auf  seiner  basis  würde,  so  hoffte  ich,  die  lösung 
mancher  Schwierigkeit  gelingen,  mittler  weile  beschäftigten  mich  neben  der  her- 
stellung  neuer  collegien  eingehende  Studien  über  mhd.  reimtechnik.  sie  waren  noch 
zu  keinem  abschluss  gediehen,  als  ich  aufgefordert  wurde,  die  dritte  aufläge  von 
Müllenhoffs  und  Scher  er  s  Denkmälern  zu  besorgen,  auch  diese  arbeit,  der 
ich  aus  pietäts gründen  mich  nicht  entziehen  zu  dürfen  glaubte,  muste  wie  über- 
haujjt  alle  wissenschaftliche  tätigkeit  während  des  Jahres  ruhen,  in  welchem  ich 
das  prorectorat  unserer  hochschule  zu  führen  hatte,  erst  vom  Spätherbst  1890  an 
und  nachdem  es  mir  endlich  geglückt  war,  das  drückende  joch  der  redaction  der 
Zeitschrift  f.  d.  altertum  abzuschütteln,  vermochte  ich  meine  volle  kraft  in  den 
dienst  der  Denkmäler  zu  stellen. 

Inzwischen  waren  mehrere  bände  des  Corpus  glossariorum  latinorum  ver- 
öffentlicht worden,  ihre  durchsieht  enttäuschte  mich  in  hohem  grade,  weniger 
deshalb,  weil  der  blick  der  herausgeber  einseitig  nach  rückwärts ,  auf  das  klassische 
altertum,  nicht  auch  nach  vorwärts,  auf  das  mittelalter,  sich  richtet,  sondern 
namentlich  darum,  iveil  das  material  ganz  roh,  ohne  jede  Verarbeitung,  ohne  alle 
besserungsversuche ,  verweise  und  erläuterungen  geboten  und  irgendwelclie  Vollständig- 
keit der  Imndschriftlichen  grundlagen  nicht  einmal  angestrebt  wird:  nur  zum 
kleinsten  teile  werden  diesen  übelständen  die  geplanten  register  abhelfen  können. 
immerhin  aber  ermöglichten  auf  der  einen  seite  die  im  dritten  Corpusband  ab- 
gedruckten   botanisch-medizinischen    vocabulare    eine    behandlung    der    deutschen 


VI  Vorwort 

kräuterverxeichnisse :  die  durchficht  der  nuten  mif  s.  4G9 — 587  de«  vorliegenden 
banden  imrd  jedermann  davon  überx^uyen ,  dass  ohne  jene  alten  ylossare,  in  wie 
unzulänglicher  yestalt  sie  auch  vorliegen,  der  ganze  Pflanzenreieh  überschriebene 
abschnitt  ein  ivirres,  unverständliches  chaos  hätte  bleiben  müssen,  auf  der  ayulern 
seile  ersah  ich,  dass  von  der  klassisclien  philologie  weitere  aufschUisse  über  pro- 
venienx  und  werdeprocess  der  meisten  sonst  in  betracht  kommenden  glossengruppen 
vorläufig  nicht  zu  erlioffen  ständen,  so  entfiel  jeder  stichhaltige  grund,  die  fort- 
setzung  meines  werkes  noch  länger  hinauszuschieben:  vh  nahm  daher  die  arbeit 
under  auf,  nachdem  der  druck  der  Denkmäler  beendet  war. 

Zunächst  erwies  eine  modification  der  früher  in  aussieht  genommenen  gli&- 
derung  des  Stoffes  sich  als  notwendig,  im  vorwort  zum  ersten  teil  s.  x  hatte  es 
yeheifsen:  'der  dritte  band  bringt  die  alphabetisclien ,  nicht  zu  yiachweisbaren  einzel- 
werken gehörigen,  und  die  nach  sachlichen  categorien  geordneten  vocabulare  sowie 
die  tier-  und  pflanzennameri .  aber  seit  1879  war  der  glossenvorrat  so  stark  ati- 
gewachsen,  dass  zu  seiner  bewältigung  ein  band  nicht  ausreichte,  falls  nicht  ein 
höchst  unhandlicher  loälxer  von  weit  über  sechszig  bogen  entstellen  sollte,  ferner 
durften  die  alphabetischen  vocabulare  ihren  platz  nicht  vor,  sondern  musten  ihn 
hinter  den  sachlichen  erlialten,  da  inancher  abschnitt  auch  von  diesen  {zb.  das 
elfte  buch  des  Summarium)  alpliabetisch  angelegt  ist.  dafier  umfasst  jetzt  der 
dritte  band  nur  die  sachlich  geordneten  glossare,  während  die  alphabetisclien  nebst 
den  Adespotis,  den  nachtragen  zu  band  1.  2  tmd  den  hssbeschreibungen  die  erste 
hälfte  des  vierten  einzunehmen  bestimmt  sind,  welche,  so  gott  will,  ende  des  jähr  es 
1896  erscJieinen  wird. 

Mit  der  geringen  ausbeute,  welche  das  Corpus  glossariorum  latinorum  für 
die  hauptmasse  der  deutschen  sachglossare  gewährt,  hängt  deren  von  mir  getroffene 
Unordnung  zusammen,  indetn  sie  dem  zufällig  erhaltenen  höchst  lückenhaften 
material  sich  anpasst,  bleibt  sie  eine  rein  äufserliche ;  den  inneren  zusamtnen- 
hängen  der  verschiedenen  samyyilungen  unter  einander  vermag  sie  nicht  gerecht  zu 
werden,  weil  mangels  reichlicJter  alter  formen  die  verbindenden  fäden  sich  zwar 
ahnen  aber  nicht  blofs  legen  lassen,  neue  furule  können  daher  das  gewählte 
ordnungsp'incip  leicht  durchbrechen  oder  doch  kreuzen.  ich  unterscheide  drei 
abteihmgen:  Oruppenglossare ,  Einzelglossare  und  Mischungen  —  die  namen  gebe 
ich  übrigens  gerne  j^f'ßis ,  wenn  jemand  sie  mit  besseren  vertauscJien  will  — ,  von 
denen  die  beiden  letzteren  eng  zusammengehören.  unter  Mischungen  verstehe  ich 
conglomerate  und  reste  verschiedener  einzelglossare ,  die  reinliche  sonderung  nicht 
mehr  gestatten,  oder  auszüge  aus  solchen,  die  in  ihrer  willkür  und  kürze  das  bild 
der  ursprünglichen  anläge  bis  zur  Unkenntlichkeit  verwischt  haben,  wie  derartige 
mischimgen  entstanden,  ist  unschwer  zu  begreifen,  wenn  man  beispielsweise  den 
Clm.  14689  (Bibl.  7.  Em.  31.  bei  Graff)  sich  vergegenwärtigt,  hinter  gll.  zu 
biblischen  und  profanen  büchern  enthält  er  eine  reihe  sachlicher  vocabulare.  neben 
ihnen  wurden  bl.AG^ — 48*  a«  den  obern,  untern  und  seitenrändern ,  zum  teil  von 
andern  händen   urul  der  gestalt,   dass  die    spätem  Schreiber  jeden  von  ihren   vor- 


Vorwort  vii 

gängern  frei  gelassenen  räum  ängstlich  ausnutzten,  analoge  glossen  in  menge  ein- 
getragen, hält  man  text-  und  marginalgll.  streng  aus  einander  und  berücksichtigt 
die  verschiedene  dinte  sowie  den  divergierenden  ducttis  der  randschriften ,  so  bereitet 
die  sonderung  der  bestandteile  keine  wesentliche  schtvierigkeit.  stellt  man  sich 
indes  vor,  die  bll.  46^ — 48*  tvüren  copiert  und  dabei  der  inhalt  der  marginalien 
in  den  text  übernoynmen  worden,  so  hätte  ein  aggregat  sich  gebildet ,  dessen  eleniente 
nur  in  dem  ausnahmefall  von  einander  zu  scheiden  wären,  dass  die  mehrzahl 
zugleich  in  einzelfassungen  vorläge. 

Aber  die  den  principien  meiner  Sammlung  gemäfse  herausschälung  der  ein- 
zelglossare  liefs  sich  ohne  schaden  dort  nicht  bewerkstelligen,  wo  die  Vereinigung 
mehrerer  nicht  sache  des  blinden  ungefährs  und  der  Schreiberwillkür  war ,  sondern 
ivo  sie  auf  die  bewuste  tätigkeit  eines  bestimmten  individuums  zurückgieng:  nicht 
also  beim  Summarium  Heinrici,  bei  den  Hildegardgll. ,  bei  den  gll.  zu  Herrads 
Hortus.  auch  für  den  Vocabularius  SOalli  und  die  Gasseier  gll.  mit  ihrem  ein- 
heitlichen sprachcharacter  einpfahl  sich  eine  trennung  wenig,  die  genannten  denk- 
mäler  brachte  ich  daher  ungeteilt  zum  abdruck  und  gab  ihnen  die  bezeichnung 
Gruppenglossare,  aufser  einigen  anderen  stücken  gesellte  ich  ihnen  die  gll.  zu 
den  hexametrischen  Verzeichnissen  der  tier- ,  bäum-  und  kräuternamen  bei:  eigent- 
lich hätten  diese  in  den  zweiten  band  gehört ,  fanden  aber  dorthinein  nicht  auf- 
nähme, weil  das  bis  1882  angesammelte  material  noch  sehr  der  erweiterung  be- 
dürftig erschien,  innerhalb  der  Gruppenglossare  ist  die  folge  eine  chronologische: 
sdarum  empfiengen  die  eben  erwähnten  gll.  ihren  platz  vor  dem  Summarium,  das 
sie  benutzt  hat.  ich  bestreite  nicht,  dass  die  gränzen  der  drei  abteilungen  dehn- 
barer natur  sind  und  dass  hin  und  wider  zweifei  darüber  bestehen  kann,  ob  ein 
text  zweckmäfsiger  unter  den  Gruppenglossaren  oder  aufgelöst  unter  den  Einzel- 
glossaren einzureihen  war.  die  individualität  oder,  richtiger  gesagt,  die  Stupidität 
des  redactors  der  Wiener  hs.  804  und  der  mit  ihr  auf  der  gleichen  fehlerhaften 
vorläge  beruhenden  Würzburger  Mp.  th.  4*^  60  ivürde  bei  aufnähme  beider  mss. 
in  die  Gruppenglossare  deutlicher  in  die  äugen  gefallen  sein;  ich  zog  einordmmg 
in  die  Einzelglossare  deshalb  vor,  weil  ihre  meisten  abschnitte  sich  als  Überarbei- 
tungen anderweitig  nachweisbarer  glossaturen  darstellen,  andererseits  schöpften 
zivar  die  mit  einander  verwandten  nrn  dccccxxxix — dccccxlii  grofsen  teils  aus 
einzelglossaren ,  die  uns  tatsächlich  vorliegen:  aber  der  inhalt  dieser  einzelglossare 
ist  so  vielfach  vertauscht  und  selbständig  verarbeitet,  dass  jede  auflösung  der  nrn 
sich  verbot,  galt  es  doch  überall,  den  individuellen  character  der  einzelnen  glossen- 
formen  tunlichst  zu  wahren. 

Trotzdem  ich  die  Altdeutschen  gespräche  ausschloss ,  welche  gleich  den  inter- 
linearversionen  besser  in  einer  Sammlung  der  kleineren  ahd.  Sprachdenkmäler  ihre 
Unterkunft  finden,  ist  der  dritte  band  sehr  umfangreich  ausgefallen,  weil,  wenn 
nicht  jede  Übersichtlichkeit  entschwinden  sollte,  die  vielen  recensionen  des  elften 
buches  des  Summarium  gesondert  vorgeführt  werden  musten.  ich  war  daher  ge- 
nötigt, mit  dem,  räum  hausMlteriseh  umzugehen,     beim  Summarium  wurde  deshalb 


vm  Vorwort 

nkht  der  volle  wortlmä  des  lateinischen  textes  mityeteilt ,  sondern  xumeist  nur  die 
glossierten  stichworte:  den  ort  der  aiislassuny  markieren  jedes  mal  drei  j/uncte. 
ich  verhehle  mir  nicht,  dass  unverkürzter  abdruck  dem  nachprüfenden  willkommener 
gewesen  wäre;  aber  ich  ersparte  mit  meinem  verfahren  mehrere  bogen,  femer 
sind  die  verweiszahlen  wesentlich  eingeschränkt  worden,  ihr  wert  ist  bei  diesem 
bände  ohnehin  ein  recht  relativer,  da  in  ermangelung  fester  citate  und  wegen  der 
differierenden  Wortfolge  das  aufsuchen  der  correspondenxgll.  zeit  und  mühe  kostet, 
systematisch  und  vollständig  habe  ich  allein  in  dem  abschnitt  Mischungen  auf 
die  einxelglossare  verwiesen;  sonst  fanden  verweise  nur  dort  statt ,  wo  die 
existenx  naher  Verwandtschaft  oder ,  wie  bei  den  kräuterglossaren  Mvni — mxxiii, 
das  Vorhandensein  einer  bestimmten  entwickelungsreihe  dargetan  werden  sollte, 
öfter  als  vordem  unterschied  ich  benachbarte  nrn  durch  exponenten:  das  liatie 
den  vorteil,  dass  statt  vielstelliger  Ziffern  mit  einfachen  buchstaben  verwiesen 
werden  konnte,  hingegen  sind  häufiger  als  in  den  früheren  bänden  worte  mit- 
geteilt,  welche  keine  oder  nur  lateinische  glossierung  erfahren  haben:  ich  meinte 
dadurch  den  vergleich  mit  andern  fassungen  oder  mit  künftigen  funden  xu 
erleichtern.  Diefenbachs  Glossarium,  ohne  das  die  bearbeitung  dieses  bandes  gar 
nicht  hätte  gewagt  iverden  können  und  dein  ich  dankbarst  verpflichtet  bin,  setze 
ich  überall  stillschweigend  voraus;  ausdrücklich  aiigeführt  habe  ich  es  nur  in  be- 
sondern fällen  oder  wenn  ich  ihm  widersprechen  muste. 

Verwertet  ivurden  folgende  153  hss.,  von  denen  36  bereits  in  den  beiden 
ersten  bänden  herangezogen  waren:  Ädmont  106.  249.  269.  476.  759;  stift 
Altenburg  in  Niederösteireich  188;  Berlin  Lat.  8**  73.  8''  93.  Phill.  1817;  Bern 
stadtbibl.  224.  722,  1;  rolle  der  grafen  vMülinen;  Bonn  183.  193.  218;  frag- 
ment  der  seininarbibl.  zu  Brixen  ;  Brüssel  S7 14: ;  Carlsi- uhe  Ang.  cxx.  cchxi ;  Cassel 
Theol.  40  24.  Phys.  et  h.  nat.  fol.  10;  GheltenMin  7087.  9303.  18908;  Cöln 
dotnb ibl.  Lxxxi;  Darmstadt  6;  Einsiedeln  171.  239.  364;  Engelberg  i  * j ^^•,  Erfurt 
0  8.  Q  128  und  unsignierte  bll. ;  Erlangen  2006.  2008;  Florenz  Latii-entiana 
XVI,  5;  SFlorian  xi,  54;  unsigniertes  bl.  der  Frankfurter  stadtbibl.;  Fulda  Cll; 
SGallen  stiftsbibl.  105.  184.  242.  292.  299.  751.  752.  877.  913;  Göttingen 
Lüneburg  2  und  SJohannis;  Graz  859.  1531;  Innsbncck  355.  711;  Kiel  47; 
Klosterneuburg  1092 ;  Leiden  191e.  Voss.  lat.  8"  78.  4**  51 ;  Leipzig  Paulin. 
106;  London  Harl.  4986;  Marburg  D  2;  Melk  K  8.  K  51;  München  staatsbibl. 
Cg.  649.  5248,  2  nr  2.  5250,28b.  Gl.  614.  615.  632.  2612.  3215.  3537.  4350. 
4583.  4622.  4660.  9607.  11481.  12658.  12665.  13057.  13090.  14584.  14689. 
14745.  14747.  14754.  15825.  17142.  17151.  17153.  17194.  17403.  18181. 
18628.  19410.  19413.  19488.  22053.  22213.  23496.  23796.  27329.  29108»; 
universitäisbibl.  4*^  914;  Nürnberg  gerni.  mus.  Acc.  42517  ;  Oxford  Jun.  88.  116  f; 
Paris  Lat.  9344.  10195;  hs.  des  sign.  LPascoli ;  SPaul  xxv  */19;  Prag 
Lobkowitzsche  bibl.  434.  435.  489;  universitätsbibl.  vii  G  25;  Born  Pal.  1259. 
Keg.  1701;  Schlettstädt  ohne  nr;  Stuttgart  öffentl.  bibl.  Theol.  et  phil.  210.  218; 
T>ier  stadtbibl.  31;  seminarbibl.   R.  in.  13;   Waller  stein  1.  2.  (Lat.)    fol.  21  und 


Vorwort  ix 

4"  3;  Wieti  10.  85.  160.  413.  650.  804.  901.  1118.  1234.  1325.  1757.  1761. 
2237.  2400.  2524.  2532.  3213.  12840;  Wiesbaden  2;  Wolfenbüttel  Aug.  10. 
3.4'';  Würzburg  Mp.  th.  f.  146.  4"  60;  Zürich  kautonalbibl.  C  164  und 'Rheinim 
67.  108;  stadtbibl.  C  58;  Zwettl  293.  von  diesen  benutzte  ich  die  Casseler  und 
Oxforder  mss.  soivie  den  Leipziger  codex  in  E Sievers' ,  Admont  249,  Qraz  1531 
und  die  hs.  des  LPascoli  in  A Schönbachs ,  die  Brixener  bruchstücke  und  den 
Oenipontanus  355  in  OvZingerles  abschriften;  SFlorian  xi,  54,  Göttingen  Lüneb.  2, 
Klosterneuburg  1092,  WienAlS  verglichen  ACzerny,  ESchröder,  CKraus,  JSeemüller; 
Brüssel  3714  und  S Gallen  752  verdanke  ich  VRose,  Cheltenham  7087  RPriebsch; 
Zürich  C  58  und  London  Haii.  4986  lagen  mir  in  A  Wagners,  Cheltenham  9303 
und  18908  in  HPatzigs  copien  vor;  letztere  wurden  stellenweise  von  RPriebsch 
revidiert,  die  übrigen  132  hss.  habe  ich  selbst  abgeschrieben,  die  wichtigeren 
darunter  mehrmals  und  zu  verschiedenen  zeiten  nachverglichen,  dazu  traten  die 
drei  verbrannten  Strafsburgcr  hss.  A  157.  B  114  tcnd  der  Herradcodex,  die  ver- 
lorene SBlasier  hs.  des  Summarium ,  endlich  verschollene  blL,  die  sich  früher  im 
besitze  der  Heidelberger  universitätsbibl. ,  dr  Noltes  und  der  privatbibl.  s.  maj.  des 
königs  zu  Stuttgart  befunden  hatten:  für  sie  war  ich  auf  die  vorhandenen  ab- 
drücke und  collationen  angewiesen,  [unmittelbar  vor  abschluss  des  druckes  machte 
mich  WMeyers  Verzeichnis  der  hss.  im  preufsischen  Staate  1,  3  (1894),  508  auf 
ein  aus  WMüllers  nachlass  in  den  besitz  des  Göttinger  deutschen  seminars  über- 
gegangenes blatt  mit  den  Versus  de  arboribus  volucribus  bestiis  aufmerksam. 
MHeynes  freundschaft  habe  ich  zu  verdanken,  dass  es  für  den  nachtrag  noch 
verwertet  werden  konnte.] 

Unter  den  hier  zum  ersten  mal  bekannt  ge^nachten  denkmälern  besitzen  be- 
sondern wert  die  rolle  der  gräflich  Mülinenschen  bibliothek  und  der  Cheltenhamer 
codex  1087.  nachdem  auf  jene  mein  ehemaliger  Strafsburgcr  College,  der  pharma- 
colog  FAFlückiger,  den  mein  dank  leider  nicht  mehr  unter  den  lebenden  trifft,  mich 
hingewiesen  hatte,  verstattete  die  gute  des  herrn  grafen  FvMülinen  ihre  freieste 
benutzung  an  meinem  wohnort.  den  Marieyifelder  gll.,  deren  identität  mit  den  von 
Graff  Tz.  genannten  zu  erkennen  nicht  schwer  fiel,  hatte  ich  seit  jähren  vergeb- 
lich nachgespürt:  eben  waren  ihre  in  Kindlingers  abschrift  geretteten  dürftigen 
av^xüge  gedruckt  (s.  421  f),  als  mich  dr  RPriebsch  mit  der  nachricht  von  der 
widerauffindung  des  Originals  überraschte,  im  februar  d.  j.  reiste  er  von  neuem 
eigens  zu  dem  zwecke  nach  CheltenMm,  um  den  codex  für  mich  auszubeuten, 
und  setzte  durch  seine  aufopfernde  gefälligkeit  mich  in  die  angenehyne  läge,  das 
umfangreichere  und  sprachlich  ivichtigere  der  beiden  glossare  der  hs.  noch  am 
schluss  des  bandes  zu  veröffentlichen ;  das  kürzere  alphabetische  wird  im  nächsten 
seine  stelle  finden. 

Doch  au^h  sonst  habe  ich  anlass  zu  freudigem  dank,  in  erster  linie  gebürt 
er  hm  geheimrat  KWeinhold,  dessen  geneigte  für  spräche  die  k.  preufsische  aka- 
demie  zu  reichlicher  subventionierung  auch  dieses  dritten  teiles  bestimmte  und 
damit  sein   erscheinen  ermöglichte,     sodann  hm  director    GvLaubmann  und   den 


X  Vorwort 

hearnten  der  k.  hof-  und  Staatsbibliothek  xu  München,  die  in  hochherziger  libe- 
ralität  und  unermüdlicher  atifmerksatnkeit  vieinen  uiinschen  jeder  zeit  nicht  sou'ol 
nach-  als  zuvorzukommen  bestrebt  waren.  J Seemidlers  bereitunllige  hilfe  versagte 
niemals,  tvie  oft  ich  sie  auch  in  ansprach  nehmen  mochte,  geheimrat  EDümmler 
und  mein  freund  WMeyer  begleiteten  das  werk  mit  reger  anteilnahme  und  steuer- 
ten wertvolle  notiz^n  bei.  endlich  hat  ESievers  von  den  meisten  bogen  eine 
revision  gelesen:  matiche  emendationsvor schlage  gehen  auf  ihn  zurück  oder  ver- 
danken seinen  zweifeln  ihren  Ursprung. 

Zahllos  ivaren  die  Schwierigkeiten ,  welche  dem  Verständnis  der  in  diesem 
bände  enthaltenen  gll.  sich  entgegenstellten,  sie  aufzufiellen  habe  ich  um  so  an- 
gelegentlicher getrachtet ,  als  selbstvergessende  wissetischaftliche  arbeit  allein  über 
tage  schwerster  trübsal  mich  hinwegzuheben  vermochte.  g^nug  der  rätsei  harren 
aber  noch  ihrer  lösung:  mögen  andere  hier  glücklicher  sein  als  ich. 

Erlangen,  ostern  1895. 

STEINMEYER. 


INHALT. 


Seite 

A.  GRUPPENGLOSSAKE 

Dccccxxxi  Vocabularius  libellus  SGalli 1 

Dccccxxxii  Glossae  Cassellanae 9 

Dccccxxxm  Aus  Codex  SGalli  242 14 

Dccccxxxiv  —  Dccccxxxvi   Veisus   de    volucribus  bestiis    arboribus  piscibu? 

vermibus  canibus  herbis  membris  humanis  (vgl.  unten  s.  713) 20 

Dccccxxxvii  Heinrici  Summarium  liber  i — x 

A.  Ursprüngliche  fassung 58 

Anhang  a.    Aus  Codex  Vindob.   2532 171 

Anhang  b.    Aus  Codex  Darmstadianus  6       * 173 

B,  Umordnung  in  sechs  bücher 176 

Anhang.  Aus  Clm.  27329 217 

DCCCCXXXViii  Heinrici  Summarium  liber  xi 

al.  Aus  Codex  Trevirensis  31  und  Graecensis  859 219 

a2.  Aus  Codex  Vindob.  2400,  Chn.  2612,  Graecensis  859,  Berolinensis  Ms. 

lat.  8"  93  und  Vindob.  160 221 

b.  Aus  Codex  Admont.  269,  Clm.  3215,  Kilianus  47 264 

c.  Aus  Codex  Erlangensis  2006 292 

d.  Aus  Codex  Florentinus  xvi,  5 293 

e.  Aus  Codex  principum  de  Lobkowitz  435  und  Angelomontanus  i  '/u   .    .  310 

f.  Aus  Clm.  12658 323 

g.  Aus  Cbn.  17151.  17153.  17194 328 

h.  Fragmentum  musei  germanici  Acc.  42517       347 

i.  Aus  Codex  Wirziburgensis  Mp.  th.  4"  60 348 

k.  Fragmentum  universitatis  Monacensis  4"  914 349 

1.  Aus  Codex  Darmstadianus  6 349 

DCCCCXXXIX  —  DCCCCXLn 

Aus  Codex  Vindob.  901       351 

Aus  Codex  Admont.  249 361 

Aus  Codex  Oxoniensis  Jun.  83  (Id.) 362 

Aus  Clm.  13090       388 

DCCCCXLiii  Glossae  Hildegardis 390 

DCCCCXLiv  Glossae  Herradinae 405 

DCCCCXLV  Marienfelder  gU.  (vgl.  unten  s.  715) 421 

B.  EINZELGLOSSARE 

I.  Der  mensch 

A.  Stand  und  Verwandtschaft  dccccxlvi  —  dcccclv 423 

B.  Körperteile  dcccclvi  —  DCCccLxni      430 


xii  Inhalt 

Seite 

II.  Die  tiere 

A.  Viorfüfsler.     aniphibicn.     insecten  DCCCCLXiv      Dccccxc 441 

B.  Fische  Dccccxci     dccccxcv 455 

C.  Vögel  DCCCCXCVI  —  Miv 457 

III.  Das  Pflanzenreich 

A.  Bäume  MV  —  MVI       46(j 

B.  Kräuter 

1 .  Alphabetische  und  unalphabetische  Verzeichnisse  MVir  —  mxxxi  (und 

zwar  MVii  —  Mxxiu  auf  antiken  quellen  beruhend,  Mxxiv  —  mxxv 

deutschen  urspi-ungs,  Mxxvi   -  mxxxi  nii.schungen) 460 

2.  Glossen  zu  botanischen  Schriften 

L.  Apuleii  De  medicarainibus  herbaruiu  über  mxxxii  —  MXXXV      .  587 

Macer  Floridus  De  viribus  herbarum  Mxxxvi  —  MXUI      ....  590 
Anonyme  mittelalterliche  compilation    über  die  kräfte  der    kräuter 

MXLin 599 

'S.  Glossen  zu  medizinischen  Schriften 

Aesculapii  Liber  mxliv 599 

Epistula  Anthimi  de  observatione  ciborum  MXLV 600 

Cassius  Felix  mxlvi 600 

Medicinalis  ars  Hippocratis  MXLvn 600 

Gargilii  Martialis  Medicinae  MXLvni 600 

Pa.ssionalis  liber  mxlix       601 

Pseudo-Plinius  ml 601 

Q.  Sereni  Sammonici  Liber  medicinalis  mli 601 

Theodori  Diaeta  mlh 601 

4.  Glossen  zu  recepten  muh  —  mlx 601 

IV.  Himmel  imd  erde 

A.  Allgemeines  mlxi  — MLXVi 606 

B.  Wind-  und  monatnamen  MLXVii  — mlxx 608 

C.  Länder-  und  städtenamen  mlxxi  — MLXxru 610 

V.  Des  Lebens  notdurft 

A.  Nahrung  mlxxiv  —  MLXXXi       613 

B.  Kleidung  mlxxxii  — Mxcn 617 

C.  Wohnung  Mxcm  — MC       627 

D.  Waffen  und  gerate  MCI  —  MCXLiv 631 

C.  MISCHUNGEN 

MCXLV  Aus  Codex  Oenipontanus  711 660 

MCXLVi.  MCXLvn  Aus  Codex  Beroliuensis  Ms.  lat.  8"  73  und  Bonnensis  218    .  681 

MCXLvni  Aus  Codex  SGalli  299 687 

MCXLix  Aus  Codex  SLamberti  Altenburgensis  188 690 

MCL  Aus  Codex  Erlangensis  2008  und  Clm.  14584 691 

MCLi  Aus  Codex  olim  Argen tor.  A  157  und  Cgm.  5250,  28^ 693 

MCLn  —  MCLXVi  Kleine  stücke  verschiedener  hss 695 

ANHANG.    Zum  Suramarium 701 

NACHTKAG.     dccccxxxiv  Versus  de  arboribus  volucribus  bestiis 713 

DCCCCXLV  Marienfelder  gU 715 

ZUSÄTZE  UND  BERICHTIGUNGEN 723 


DCCCCXXXI  VocABULAEius  LiBELLus  SGalli 
Sg.  913.  (Henning  14.  15) 


SACHLICH  GEORDNETE  GLOSSARE. 
A.  GRUPPENGLOSSARE. 

DCCCCXXXI 
VOCABULARIUS  LIBELLUS  SGALLI. 


1  (181»)  Surculus  zui 

2  Folia  laup 

3  Folius  plat 

4  Cippus  stoch 

5  AsteUus  scaide 

6  Recidere  drumon 

7  Rectus  rechti 

8  Curuus  crump 

9  Curuatus  gapogan 

10  :  ortus  ^  garidan 

11  (181^)  Uolutus  gauuntan 

12  Materia  zimpar 

13  Domus  huus 

14  Palatius  phalanze 

petonne 

15  Templus  liuus  za 
IG  Columna  sili^ 

17  Parietas  uuanti 

18  Trapi  gepretta 

19  Culmes  f'Rrst^ 

20  Laterculi  scintilun 

21  (182«)  Tectus  gadacha 

22  Tegitur  dachit 

23  Cinulus'^  dil 

24  Cellarius  puur 

^  l.  Tortua  WacJcernagel 
hervorgerufen  ^  fiR:st]  rasur  von  i         *  wol  für  Cindulus  =  Scindula         »  Thro- 

rus]  das  zweite  r  mit  dicker  dinte  aus  n  corr.    l.  Thorus  Henning  *  Sublimitare] 

re  über  ausgestrichenem  to         '  suplimitar  oder  -ta«  ^  baculus;  hs.         '  l.  derhil 

JGrimm 

Althochdeutsche  glossen  III.  \ 


Codex  SGalli  913. 

Stabulus  stal 

25 

Cupiculus  camara 

26 

Lectus  petti 

27 

Throrus^  petti 

28 

Ostium  turi 

29 

Poste  turisuli 

guni 

30 

(182^)  Sublimitare  6 

dris 

31 

turi 

Superlimita'''  ubar 

32 

Sepes  zuun 

33 

Uirge  gerte 

34 

Baculus  ^  stap 

35 

Foramen  lob 

36 

Pertusus  derba' 

37 

Integer  ganz 

38 

Pauimenta  airin 

39 

(183=^)  Astricus  plastar 

40 

Ignis  fuir 

41 

Brune  glo°t 

. 

42 

Carbones  cholon 

43 

Fafilla  falauuiscun 

44 

Cineres  asga 

45 

Scindilla  ganastra 

46 

Fenestra  augatora 

47 

*  l.  8ul  Henning;    i  wol  durch 

das  folgende 

uuanti 

Sachlich  Geordnete  Glossake.    A.  Gruppenolossabe 


1  Atrius  opasa 

2  Angulos  uuincil 

3  (183'')  Stratum  petti 

4  Pifuircus  zuisillochti 

5  Ciiiitas  pure 
G  Platea  straza 

7  Poitum  ^  portuun 

8  Turrea^  urrea 

9  Quadrus  feorha 

10  Lapis  stain 

11  Petra  stain 

12  (184*)  Saxus  stain 

13  Cimentus  calc 

14  Ortus  garto 

15  Cluasara  ^  piunto 

16  Campus  feld 

17  Ager  accar 

18  Cultura  azuuisc 

19  Genninat*  archinit 

20  Nascit  arrinit'' 

21  Semen  samo 

22  Pallea  spriu 

23  (184'>)  Festuca  halma 

24  Triticus  com 

25  Spicas  haliir 

26  Scopa  pesamo 

27  Uentilabrus  uuintscufla^ 

28  Pala  seufla 

29  Area  chasto 

30  Scorea  stadal 

31  Flaigegellus  '  driscila 

32  (185")  Montes  perga 

33  Celles  puliila 

34  Ualles  tal 

35  Plane  epani 


Sg.  913.  {Henning  15.  IG) 
Aßper  hart 


Prades  uuise 
Marc  niari 
Fluctus  unde 
Gurgus  uuag^ 
Profunditas'  diufi 
(185'')  Fundus  grünt 
Alto  hoho 
Riba  etat 
Alueus  greoz 
Arena  sant 
Lacus  seo 
Stagnus  saedo^° 
Föns  prunno 
Surgit  springit 
Fluet  ^^  fliuzit 
(ISG'')  Natat  suuimmit 
Riuos  paaehc  ^^ 
Flamen  aha 
Pontes  pnicge 
Naues  seef 
Peanius  ^^  stec 
Pisces  fisca 
Locusto  crepazun 
Uia  uuec 
Semita  stiga 
(180^0  Insola  uuarid 
Palutes  mos 
Lutus  horo 
Homo  man 

niscunt 

Himines  man 
Rex  cuninc 

gin 

Regina  cnnin 
Dax  herizoho 
Ducissa  herizohin 


36 

37 

38 

39 

40 

41 

42 

43 

44 

45 

46 

47 

48 

49 

50 
51 
52 
53 
54 
55 
56 
57 
58 
59 
60 
61 
62 
63 
64 
65 

66 
67 

68 
69 

70 


^  l.  Portam  *  Turrea  statt  Turris  wol  durch  die  deutsche  gl.  veranlasst  '  l. 
Clausura  Henning  *  Germinat]   unter  g  noch  ein  ziceites.  am  ende  des   u-ortes  das 

ahkür Zungszeichen:        *  l.  arrinnit        *  uuintscufla]   vor   f  ein  anderes  f  durchstrichen 

''  l.  FlaigeUus  :=  FlageUus  Diefenhach  *  uuag]  g  ist  sicher  •  pftmditas  und 
das  zeichen :  ^^  suebo  vermutete  KHofmann  :  umvahrscheinlich         "  Fluet]  e  aus  i 

"  paaehc]  ob  das  e  'durch  einen  leichten  schrägen  strich  getilgt  sein  solV,  ist  mir  sehr 
zweifelhaft        "  romanisiert  aus  pedÄneus,  das  dann  wol  einen  'fufssteig'  bezeichnete 


DCCCCXXXI   VOCABULARIUS  LiBELLUS   SGalli 
Sg.  913.  (Henning  16.  17) 


1  (187»)  Preses  graue 

Hamanus  ^  milter 

38 

2  Tribimus  sculthaizeo 

(189'*)  Mansuetus  mitiuuari 

39 

3  Centurius  scario 

Modestus  gaduadi 

40 

4  Uillicus  ampaht 

Pudicus  scamahaft 

41 

5  Uilla  dorf 

Sanus  hailer 

42 

6  Habitat  ^  puuuit 

Perfectus  durohgo°t 

43 

7  Seruus  scalc 

Probatus  cacostot® 

44 

8  Ancella  diu 

Stabilis  static 

45 

9  Pastor  hirti 

Malus  ubiler 

46 

10  Iudex  sonari 

Effeminatus  uncusger 

47 

11  Farisei  artailta 

Statua  luanaliho 

48 

12  (187^)  Puplicani  suntiga 

(189'')  Umbra  stato  "^ 

49 

13  Coniuntio  li'uuida 

Membra  lidi 

50 

14  Uir  uuer 

Coniunctura  galaza 

51 

15  Con  "^  quena 

Caput  haupit^ 

52 

16  Uirgo  magad 

Uertix  scaitila 

53 

17  Meretrix  huore 

Testa  ancha 

54 

18  Caita^  gahaltana 

Ceruellus  hirni 

55 

19  Repudiata  ungahaltana 

(190»)  Oculos  augun 

56 

20  Uidia  uuitua 

Nares  nasa 

57 

21  (188»)  Contaminata  farlegana 

Os  mund 

58 

22  Sapiens  uuizzo 

Gula  cela 

59 

23  Scitus  uuiser 

Mandilla  cinnipeini 

60 

24  Prudens  froter 

Maxillares  cinnizeni 

61 

25  Fidelis  holder 

Mentus  cinni 

62 

26  Firmus  fasti 

Palatus^  goomo 

63 

27  Audax  gaturstic 

Lingua  zunga 

64 

28  Ropustus  snel 

Labia  leffura 

65 

29  Fortis  Stare 

(190'')  Supercilia  opara  prauua 

66 

30  Uirtus  craft 

Popus  seha 

67 

31  (ISS*»)  Potestas  mäht 

Facies  uuanga 

68 

32  Pulcher  sconi 

Aspectus  ^^  gasiunu  ^^ 

69 

33  Albus  huuiz 

Uultus  antluzi 

70 

34  Niger  suuarz 

Capilli  fahs 

71 

35  Fustus  *  erpfer 

Pilus  har 

72 

36  Ruffus  ro°ter 

(191»)  Colins  hals 

73 

uuer 

37  Ballidus  uala 

Sanguis  plo^t 

74 

*  davor  zerkratzte  stelle  des  pergaments      *  l.  Coniunx  Henning      '  l.  Casta  Graff 

*  L  Fuscus  Henning        *  l.  Humanas  Henning        *  cacostot]  das  zweite  t  aus  s  corr. 
'  l.  scato  Henning        *  haupit]  p  aus  b        »  Palatus  sicher        *"  Aspectus]  zwischen 

a  und  8  ein  s  durchstrichen  "  l.  gasiuni 

1* 


Baculich  Geordnete  Gkobsare.     A.  Gkuppesglobsabe 


1  Uene  plot  adra 

2  Ner  ^  adra 

3  Prachia  arma 

4  Manus  haut 

5  Cumito  2  elinpogo 

6  Umerus  ahsla 

7  Scapula  hartin 

8  Polix  thunio 

9  (191*»)  Palma  preta 

10  Pugna  fust 

11  Pectus  prust^ 

12  Ubera  tilo 

13  Maniilla  tutto 

14  Babille  tut'eu  haubit 

15  Cor  herza 
IG  legor  lebara 

17  Puhuones  lungunne 

18  (192'0  Stomabus  mago 

19  Umpiculo  *  nabulo  ^ 

20  Tronu3  8to4 

21  Celus  bimil 

22  Sol  sunna 

23  Lima  mano 

24  Stellas  sterron 

25  Arcbus  pogo 

26  Gugernabes  ®  uuolcan 

27  Uulgor  uunst 

28  Uentus  uuint 

29  (192^)  Pluuia  regan 

30  Lnber  regan 

31  Pluit  reganot 

32  Nix  sneo 


Sg.  913.  {Henning  17.  18) 

Prina  hrifo 
Ros  tau 
^ra  luft 
Gutta  tropf o 


Teil 


ax 


triufit 


(193«)  Glatieä  iia 
Gelus  frost 
Nebola  nebul 
Turplnes  zui^ 
Tenebre  dinstri 
Obscuris^  din.star 
Lux  leoht^» 
Serenus  haitar 
Radia  scbno 
Clurus  11  hlutar  ^^ 
Turbuli"  trobi 
(193^)  Fugiti*  scinit 
Ascendit  stigit 
Terra  erda 
Humo3  molta 
Puluis  stuppi 
Aredia  lainio 
Uirescit  groit 
Arescit  dorret 
Erba  gras 
Arbores  pauma 
(194'»)  Ligna  uuitu 
Silua  bolz 
Ermis  ^^  uualt 
Radix  uurza 
Radices  uurzun 
Scordia^^  rinta 


33 
34 
35 
36 
37 
38 
39 
40 
41 
42 
43 
44 
45 
46 
47 
48 
49 
50 
51 
52 
53 
54 
55 
56 
57 
58 
59 
60 
61 
62 
63 
64 


*  l.  Nerui  Henning  *  l.  Cubito  ^  prust]  t  teilweise  ausradiert  *  Umpiculo] 
culo  über  ausgestrichenem  lico  '  nabulo  sicher  '  in  nabes  steckt  nubes;  aber  die 
für    guger    von    Henning    s.    80    vorgebrachten    erkläntngsversuche    befriedigen    nicht 

'  tellax  sicher,  nicht  cellax.  entstellt  aus  stillat  Henning  *  Henning  ergänzte  zu 
zuirbila;  mir  ivenig  wahrscheinlich  '  Obscuris]  r  aus  d  corr.  ^^  leoht  war  fälsch- 
lich in  die  lat.  columne  gestellt,  daher  ivurde  lux  darüber  nachgetragen  und  die  dem 
deutschen  worte  gebürende  columne  blieb  frei:  eine  rasur   nehme  ich  dort  nicht  wahr 

"  l.  Claras  Henning  "  hlutar]  1  aus  corr.  *'  ich  sehe  nur  turbuli  ohne  folgende 
abscheuerung   und  ohne   das    obere  häkchen   eines  s;    gemeint    freilich    ist    turbidua 

**  l.  Fulgit  Henning  "  =  Eremua  "  scordia,  d  durchstrichen  und  darüber 
z  hs. 


DCCCCXXXI  VocABULARius  LiBELLus  SGalli 


Sg.  913.  {Henning  18.  19) 


1  Ramos  esti 

2  Infidus  ^  urtr^ui 

3  Iniiidus  abanstinc 

4  Iniquus  nidic 

5  (IGd*»)  Uiziosus  ar^custic 

6  Auarus  arger 

7  Ciipidus  girer 

8  Contumax  uncusger 

9  Elatus  geeil^ 

10  Superbus  plooz 

11  Für  deob 

12  Raptor  notnumeo 

13  (195«)  Loü-o3  muuheo 

14  Bifarius  zuispreho 

15  Carrulus  chreho 

16  Mendax  luggeo 

17  Intentiosus  ainferi 

18  Temporaiis  huuilin 

19  Detractor  bisprebho 

20  Vesamis^  unhailer 

21  Leprosus  uzseazeo  ^ 

22  Stabia«  hruf 

23  Ucatrix '  ch"adilla 

24  (195'')  Ignominia  urslabt 

25  Plaga  uunta 

26  Uulnus  tolc 

27  Fetet  su'^ihhit 

28  Populus  liuti 

29  Plex  8  irdisc  ^ 

ra  10 

30  Deotia  phas 

31  Generatio  uueral  .  ^^ 

32  (196»)  Seculus  itgart 

33  Proles  framcunft 

34  Uicini  gapara  ^^ 


*  infidus  mit  rasur  aus  inuidus  corr.        *  entstellt  aus  gaU  MSD  2',  342        '  l.  Latro 

*  Vesanus]  ue  mir  loahrschcinlicher  als  in,  sanus  völlig  unleserlich  durch  aufgetragenes 
reagens  *  Leprosus]  p  eher  als  b.  l.  uzsazeo  *  Stabia  ganz  zweifelhaft ;  gemeint  wol 
Scabia  {Henning)  =  Scabies  ''  Ucatrix]  uca  durchaus  unsicher.  Cicatrix  vermutete 
Henning,  Uarix  Graff  *  l.  Plebs  Graff  *  irdisc]  c  aus  g  corr.  ^°  mischung  von 
diocesis  und  parochia?  l.  pharra  Henning  "  l.  uueralt  Henning  "  gapara]  p  aus 
corr.  l.  gapura  Henning,  darauf  pquinti  (^  propinqui  Henning)  pxlmi  ^'  Estas]  es 
zweifelhaft        **  l.  uuintar  Henning        "  l,  manod  Henning        "  l.  fledarmua  Henning 


Parentes  friunt 

35 

Tempus  zi't 

36 

Annus  iaar 

37 

Uer  lenzin 

38 

Estas  ^^  sumar 

39 

(196'')  Autumnus  herpist 

40 

ta  .  .  14 

Hiem's  uuin 

41 

IVIensis  mano  . .  ^^ 

42 

Ebdomata  uuebba 

43 

Bisextus  sclaltiar 

44 

Tempestas  scuur 

45 

Corruscatio  pleccazeu 

46 

(197*^)  Timor  forbta 

47 

Timor  piped 

48 

Disciplina  aigi 

49 

Possessio  heebt 

50 

Lucrus  gauuin 

51 

Mugit  bloit 

52 

Boues  ob  son 

53 

Uaege  eboi 

54 

Uitulus  calp 

55 

Taurus  far 

56 

Fera  teor 

57 

(197'')  Siluaticus  uuildi 

58 

Domesticus  baimise 

59 

Singularis  epur 

60 

Ceruus  hiruz 

61 

Ursus  pcro 

62 

Lupus  uuolf 

63 

Uulpes  foha 

64 

Lepus  haso 

65 

Mustella  uuisula 

66 

Talbus  scero 

67 

(198=^)  Fespertilia  fredarmi  ^^ 

68 

Sachlich  Geordnete  Glossare.     A.  Gruppenolossare 


Sg.  913.  {Hmniny  19.  20.  21) 


1  Rana  frosc 

2  Uolatilia  fleogaiiti 

3  Cupile  looc 

4  Apcs  pinl 

5  Aquila  aro 

6  Accipiter  hapuh 

7  Cumurf  hrani 

8  Cecus  plint 

9  Mancus  hamf 

10  (198'')  Claudus  halzer 

11  Hidpropccis  ^  lam 

12  Lippus  ainaugi 

13  Farius  feeh 

14  Diuersus    meslih 

15  Torpur  scanda 

16  Contumilia  honida 

17  Increpatio  gapulch  "^ 

18  (199«)  Rixa  secce 

19  Lites  strita 

20  Gippus  sceleher 

21  Ge-bemsus  houarehti 

22  Caluus  calauuer 

23  Uerrug^  uuarza 

24  Genitor  fater 

25  Genetrix  moter 

26  Nouerca  steofmoter 

27  Germanus  proder 

28  Germana  suester 

29  (igg'')  Coss^frenus  gatulinc 

30  Cosina  magin 

31  Sotia  gadofta 

32  Tribus  cumpurie 

33  Genelogia  cunni 

34  Ligatus  gabuta"* 


tan 

ßolutus  antbun 
Uenale.s  fali 
Emere  caufen 
Uendere  ficaufen  ' 
Dissociare  intmahon 
(200")  Uolo  uuille 
Nolo  niuiiillo 
Pecunia  scaz 
Ouiu  .  cu  .  ti ' 
.  .  .  s  ouues* 
Gregies  fihu 
Pccure  scaf 
Ouicula  au 
Aries  ram 
Agnus  lamp 
Belat  plazit 
.  .  .  re '  gaizi 

^  reret 

ch^ 

Hedi  geizi  ^^ 
(200b)  Porci  su°in 
Carrulat  ^^  cirrit 
Equus  hros 
Hinnit  huuaiiot 
Armentum  hrind 
Miluus  uuiio 
Nidus  nest 
Passer  spare 
Musca  fleoga 
Gu'^runes  ^^  bornazz* 
Uuespa  uuefsa  ^^ 
Cinoniia  .  .  cge  ^* 
(201)  Scifes^s  mizun 


35 
36 
37 
38 
39 
40 
41 
42 
43 
44 
45 
46 
47 
48 
49 
50 
51 
52 
53 
54 
55 
56 
57 
58 
59 
60 
61 
62 
63 
64 
65 
66 
67 


^  ü.  Hidropecis  IZe«?im<7  =  Hidropicus  *  gapulcht  ergänzte  Henning  '  ?.  Uerruga 
Henning  *  l.  gabuntan  Henning  *  =  fircaufen  '  Hennings  herstellungsversuch 
Ouium  curtis  ouuest  herücksichtigt  nicht  das  vor  ouues  sichtbare  .  .  .  s  oder  .  .  .  f ,  man 
müste   mindestens  curtiferus  einsetzen;   trotzdem  bleibt  er  recht  ztoeifelhaft  ''  abge- 

rissen, l.  Capre  Henning         *  gleichfalls  abgerissen.  Henning  ergänzte  Miccit  '  ab- 

gerissen, l.  Hircus  poch  Henning  i»  diese  gl.  am  rande  mit  kleinerer  schrift  nach- 

getragen "    Hennings    änderung    in    Quiritat    erscheint    nicht   unbedingt    geboten 

"  =  Cabrones  ^'  uuefsa  scheint  mir  zu  stehen,  nicht  uuafsa  "  Graff  las  noch 
mucge        "  l.  Scinifes  Henning 


DCCCCXXXI  VocABULARrus  Libellus  SGalli 


Sg.  913.  (Henning  21) 


1  Tauan  ^  premo 

2  Stercur  dost 

3  Mucca,  hroz 

4  Inmuntitia  vmhreini 

5  Uerltas  uuar 

6  Mendacium  lugin 

7  Prope  nah 

8  Longe  fer 

9  (202)  Mox  nuua 

10  Inostrui  ^  mundri 

11  Indiga  zeigo 

12  Decipere  pisuuihhan 

13  Seducere  pitreogan 

14  Eleuare  arhafen 

15  Deponere  instagen  ^ 

lü  Nauiter  .  .  .  sticlihho  ^ 

17  (203)  Nimi^rus  ström 

18  Nubus  scrauunc 

19  Obligamentum  gibuntilin 

20  Obbium  ^  haitar 

21  Colus^  uuollameit 

22  Cornicula'  caha 


Crecuculus^  gauh 

23 

Cardelle  ^  zuuistilauin'^'' 

24 

Cicer  ^^  baona 

25 

Cnxs 11 

26 

Clatica  ^^  uueual 

27 

Dedascalus  ^^  meister 

28 

(2048-)  E  uastigio  i*  an  spore 

29 

Eri  .  .  1^  egida 

30 

Tendal  .  ,    .  .  logreost  ^^ 

31 

Essox  lahs^'' 

32 

Examurs  ^^  gernliho 

33 

Fofet^ö  formot 

34 

Fulix  g 0  20 

35 

Fungus  21  suam 

36 

Fringilla  ^^  iiinco 

37 

Fibra^^  darm 

38 

.  .  1er  2*  hrusti 

39 

(204:^)  Crus25  cra'''"' 

40 

Gurgustium  ^^  celur 

41 

Gladiator  2'^  cempheo 

42 

Gibuluin28  galga 

43 

*  l.  Tauanus  Henning  ^  l.  Indostria  Henning  ^  ob  intsagen,  das  zunächst  her- 
zustellen ist,  tveiter  in  intsazen  (Graff,  Henning)  geändert  werden  muss,  bleibt  zioeifel- 
haft,  denn  unter  Deponere  braucht  kein  gegensatz  zu  Eleuare  verstanden  zu  tverden, 
ebenso  wenig  wie  Seducere  einen  solchen  zu  Decipere  enthält.  Deponere  im  sinne  von 
'ablehnen,    auf   etivas   verzichten'  ]passt  zu  intsagen  *  auch   das   st   ist  unsicher. 

wol  mit  Graff  horscliliho;  Henning  s.  83  denkt  an  chusticliMio ,  chisticlihho  ^  ^=  Ob- 
uium,  vgl.  Gll.  Salom.  bl.  145»  der  incunabel  Obuia  dilucida  *  diese  und  die  folgen- 

den gll.  bis  8,  1  sind  einem  alphabetischen  glossar  entnommen,  loelches  nahe  verwandt 
war  dem  bei  Stvcct  Oldest  english  texts  35^  {auch  bei  Wright-Wülker  1  ff)  abgedruck- 
ten Corpusglossar.  Siveet  559  Colus  wulfmod  '  Sweet  587  Comacula  crauue  *  Sweet 
618    Cucidus   gaec  '  Sweet  381    CardeUa  Jjisteltuige  "  Sircct  466  Cicer  bean 

^'  Sweet  602  Crus  scia.    Hattemer   las  noch  scena  ^^  Sweet  482  Cladica   wefl   vel 

owef  ^^  Didasculus  ohne  deutsche  gl.   in  Hesseis  ausgäbe  des  Cor ims glossar s  44,  308 

^*  Sweet  769  E  vestigio  on  lande  on  laste  *^  Sioect  761  Erpica  egde  ^*  Tendal..] 
al  zweifelhaft.  Sweet  656  Dentalia  sules  reost.  Hattemer  las  noch  fhlogreost  ^''  Sweet 

767  Essox  laex.  darauf  in  zwei  Zeilen  eli  |  mosina  di  |  donum  {Hesseis  46,  122  nur  Eli 
dei)  "  Sweet  802  Examusim    gcornlice  ^'  Sweet  899  Fovet  feormat  broedeth 

*"  Stceet  936  Funix  gonot  vel  doppaenid.  l.  ganazzo  Henning  ^'  Sweet  938  Fiingus 
suom  *^  Stveet  921  Fringclla  finc  *'  Sweet  870  Fibra  l^earm  ^*  der  wortanfang 
abgerissen.  Sweet  848  Farelas  hryste  ^*  Siveet  995  Grus  gruis  comoch  '^'^  Sweet 

1001  Gurgustium  ceosol  ^'  Sioeet  984  Gladiatores  cempan  ^*  nicht  bei  Sweet,  aber 
s.  Hesseis  59,  9  Gabulum  patibulum 


Sachlich  Geordnete  Gloöbake.     A.  Gruppenoloööabe 


Sg.  913.  {Henning  21.  22) 


1  Leciua  ^  lauga 

2  Exta  ^  tharina 

3  Bidenduin  scaffo 

4  (205»)  Diniit  ^ * 

5  Ad  congreg e  detim 

ü  Stipite"  ötocca 

7  Comebati  .  . '  hrustita 

8  Fomentat®  lahinot 

9  Non  gestat"  ni  corota 

10  Conpella^"  grooztuii 

11  Fraudauere  bitailit .  .  ^^ 

12  (205'')  Librate  gimez  ,  .  .  r  ^^ 


ingo 


Trutinat  *'  uigit 

13 

Molimina     n  .  .  ^* 

14 

*^  gifrunüta 

15 

Perpendicula  spret .  ^' 

16 

(205*=)  Petulcum  "  unstilleun 

17 

Inormen  *"  ungamez 

18 

Indegeuos  ^*  laiitpuant 

19 

.  .  le .  nun  ^°  natrun 

20 

Phepi .  i .  s    8  .  n  '•^^ 

21 

(205'')  Insontem  unsuntiK»  •  22 

22 

Papor  .  .2^ 

23 

Co .  u  . .  .  farmero  ^^ 

24 

*  Stoeet  1175  Laexiva  laeg  *  hier  beginnen  gll.  zu  Aldhelm  De  laudibus  virginutn 
(ed.  Giles).  exta  bidentum  155,  10  '  den  Inhalt  von  s.  205  gebe  ich  nach  Henning; 
vieles   vermochte   ich   nicht   mehr    zu  erkennen,    diruit  Aldhelm    155,  11    {auch    172,  9) 

*  ualta  nach  Lachmann  und  Ilattemer  "  Ad  congregationem  ze  demu  hringe  ergänzte 
Henning,  in  dieser  form,  freilich  kann  die  gl.  nicht  aus  Aldhelm  stammen        •  Aldhelm 

155,  8  {auch  141,  1.  145,  22.  148,  25.  172,  6)  stipito  ^  Aldhelm  160,  19  comebat.  im 
Vocabularitis  SGalli  liegt  tvol  falsches  passiv  Comebatur  vor  *  Aldhelm  155,  15  fo- 
mentat        *  Aldhelm  155,  32  non  gestit        *"  Aldhelm  155,  33  compellant        **  Aldhelm 

156,  2  fraudabere.  l.  bitailit  bis  **  Aldhelm  156,  9  libratse  Hattemer  las  gimezoner, 
Henning  gimezaner:  gestanden  haben  wird  gimezanes  sc.  libes  "  Aldhelm  156,11  tru- 
tinat "  Aldhelm  156,  22  molimina.  Henning  ergänzte  machiuiga  **  Aldhelm  157, 
38  patravit  **  Aldhelm  158,  4  perpendicula.  Henning  ergänzte  spreta,  aber  das  ganze 
wort  ist  mir  sehr  zweifelhaft  {Lachmann  stric)  ^^  Aldhelm  158,  5  petulcum  "  Ald- 
helm 158,  11  enorme         "  Aldhelm  158,  11  indigenas         *"  Aldhelm  158,  13  chelydrum 

*^  darnach  abgerissen.  Henning  schlug  ohne  jede  tvaJirscheinlichkeit  Propitius  sonlih 
vor.  da  Lachmann  und  Hattemer  phepis  sun  lasen,  so  vermute  ich  Phepas  smma,  das 
bei  Aldhelm  137,  6.  173,  16  begegnet  "  insontem   Aldhelm  138,  2.    162,  3.    186,  18. 

188,  3.  l.  imsuntigan  Henning  "  hier  vermutete  Henning  Proprius  aigan  Corumpo  far- 
mero. aus  Aldhelm  tveifs  ich  nichts  passendes  beizubringen,  doch  steht  165,  31  corrum- 
punt.  auf  s.  206  rechts  las  Henning  s.  23  noch  einige,  wie  es  scheint,  nur  lat.  worte 
und  Silben 


DCCCCXXXII  Glossae  Cassellanae  9 

G.  {Eckhart  F.  0.  1,853.854.  Ahhandlimgen  der  Berliner  akademie  1846,498.499) 


DCCCCXXXII 
GLOSSAE  CASSELLANAE. 

Codex  Cassellanus  theol.  4**  24. 

1  (15**^)  Homo  man 

2  Caput  haupit 

3  Uerticem  skeitila 

4  CapUIi  fahs 

5  Oculos  augun 

6  (15^^)  Aures  aorun 

7  Nares  nasa 

8  Dentes  zendi 

9  Timporibus  chinnapahhun.  hiuffiluu  ^ 

10  (15^^)  Facias  uuaiigun 

11  Mantun  ^  chinni 

■»r      Ml  1  •      P"'*  ^  • 

12  Maxillas  cninn 

13  CoUo  hals 

14  Scapulas  ahsla 

15  (15''^)  Humerus  ahsla 

16  Tondit  skirit 

17  Tundi  meo  capilli  skirmLafahs 

18  Radi  me  meo  colli  skirmiiianlials  * 

19  Radi  meo  parba  skirminanpart  * 

20  Radices  uurzun 

21  Labia  lefsa 

22  Palpebre  prauua 

nun 

23  Inter  scapulas  untarharti 

^  hiuffilun  kaum  noch  in  spuren  zu  erkennen  *  ich  widerhole  bei  den  Wörtern, 

deren  form  der  deutung  bedürftig  scheint,  Biezs  erläuterungen.  frz.  menton  '  die  gl, 
jetzt  nicht  mehr  zu  lesen  *  minan]  i  beidemal  angehängt  ^  Unosti]  o  nicht  mehr  zu 
lesen,  die  bisherigen  erklärungen  (osti  für  ossi  oder  ti  als  ansatz  von  tibia)  befriedigen 
nicht,  vielleicht  ivar  sti  nur  falscher  beginn  von  spi(nale),  also  uno  (artikel)  spinale  ge- 
meint •  Innuolu]    die   drei    ersten   buchstaben   schwer    zu    lesen,    aus    gcnuculum 

■'  altfrz.  chalemel  aus  calamus  ^  Diez  liest  taluun  =  talon  *  für  anchalo  M8D 
2',  338;  aber  vgl.  Kluge  s.v.  Gvikel  ^"  Ordigas]  iga  auf  rasur.  Diez  schreibt  ordiglas  = 
prov.  artelh  aus  articulus  "  sicher  erklärt  ist  die  gl.  bisher  nicht;  WGrimms  mei- 

nung,  altee  sc?  =  aide  'oder',  schafft  eine  für  ein  so  altes  baierisches  denkmal  unerhörte 
form  der  partikel.  erivägenswert  bleibt  die  bemerkung  JGrimms  in  Wilhelms  Kleineren 
Schriften  3,  401  anm.  und  GDS  947 


Dorsu  hrucki 

24 

Unosti  ^  spinale  einhruckipeini 
Renes  lenti 

25 
26 

Coxa  deoh 

deohea 

Os  maior  dazmaerapein 
Innuolu^  chniu 

27 

28 
29 

Tibia  pein 
Calamel'  uuidarpeini 

30 
31 

Talauun  ^  ancblao  ^ 

32 

(15^^)  Calcanea  fersna 

33 

Pedes  foozi 

34 

Ordigas  '^^  zaehun 

35 

Uncla  nagal 

36 

Membras  lidi 

37 

Pectus  prust 
Brachia  arm 

38 
39 

Manus  hant 

40 

Palma  pr&a 
Digiti  fingra 
Polix  dumo 

41 
42 
43 

Index  zeigari 

44 

Medius  mittarosto 

45 

Medicus  laahii 

46 

Articulata  altee  ^^ 

47 

10 


Sachlich  Geordnete  Glosbare.     A.  GRUPPENüLOBßARE 


C.  {Eckhart  F.  0.  i,  854.  Ahfuindlungm 

1  Miniimis  minuisto  ^ 

2  PuteP  clarm 

3  Putelli^  (lariiia 

4  (10"')  Lunibuluni  leiiti  pmto 

5  Figido  lepara 

(3  Pulmone  lungiinne 

7  Intrange  ^  iiulinta  * 

8  Stomachus  niago 

9  Latera  sitte 

10  Costis  rippi 

11  Unctura  smero 

12  Ginge  curti  ^ 

13  Lumhiis  napulo 

14  Unibilico  napulo 

15  Pccunia  '^  fihu 

16  Cauallus  hros 

17  Eqiim  hengist 

18  lumenta  marhe 

19  Equa  marhe 

20  Puledro  folo 

21  Puledra  fulihha 

22  Aninialia  hrindir 

23  (1G='2)  Boues  ohsun 

24  Uaccas  choi 

25  Armontas  hrindir 
2G  Pecora  skaaf 

27  Pirpici  uuidari 

28  Fidelli  chalpir 

29  Ouichiö  auui 

30  Agnelli  lempir 

31  Porciu  suuinir 


der  Berliner  akademie  184G,  499.  500.  501) 


Ferrat'  paerfarh 
Troia "  suu 
Sciaiua  riim 
Purcelli  farhir 
Aucas  *  cansi 
Auclun  ^^  cainsincli 
Pulli  honir 
Pulcüis  ^^  honchli 
Callus  '2  hano 
Galina  hanin 
(IC'i)  Pao  phao 
Paua  phain 

Casu  hus 
Domo  cadä 
Mansione  selidun 
Thalamus  chamara 
Stupa  stupa 
Bisle  ph»sal 
Keminada  cheminata^^ 
Furnus  ofan 
Caminus  ofan 
Furnax  furnache  ^* 
Segradas  ^^  sagarari 
Stabulu  stal 
Pridias  ^®  uuanti 
Esilos  ^^  pr&ir 
Mediran  ^^  cimpar 
Pis^ä  first 
Trapes  capr&ta 
Capriuns  ^^  raf  u"u 


32 
33 
34 
35 
36 
37 
38 
39 
40 
41 
42 
43 

44 
45 
46 
47 
48 
49 
50 
51 
52 
53 
54 
55 
56 
57 
58 
59 
60 
61 


*  mirmisto]  beide  1  angehÜ7ir/t  *  altfrz.  budel  aus  lat.  botulus,  botellus  *  =  ei- 
nem lat.  interanea,   span.    entranas,   altfrz.  entreigoe  *  Graff  vermutet  1,  298  innida 

^  auch  ich  nehme  cinge  =  prov.  cenha,  altfrz.  segne  und  zwar  im  sinne  des  kör- 
perteils,  den  der  gürtel  umschliefst,  der  taille,  aber  sehe  nicht  ein,  toarum  curti  als  impe- 
rativ gefasst  tverden  soll;   ich  halte  es  für  den  plural  des  im  mhd.  belegten  subst.  gurt 

^  =:  pecus,   s.  Zs.   9,  549  a.  101  ''  rom.  verrat  *  =  prov.  trueia,  frz.  truie, 

ital.  troja         '  aus  a\'ica  von  avis  ^^  deminutiv  zum  vorigen  "  frz.  poussin  aus 

lat.  pulhcenus        ^*  raUus  hs. ;  nach  WGrirnm  ist  der  strich  über  c  rest  eines  früheren  h 

^'  cheminata]  i  angehängt  ^*  in  furnache  sieht  WGrimm,  wenig  wahrscheinlich, 
das  lat.  fomax  mit  deutscher  endung  '°  aus  secreta  (abtritt),  übersetzt,  als  sei  sacra- 
rium  gemeint  "  entstellt  aus  parietes  "  altfrz.  aissei  aus  assicellus  "  aus  mit. 
materiamen        '*  altfrz.  pic  mit  dem  nominativzeichen         **•  frz.  chevron  von  lat.  caper 


DCCCCXXXII  Glossae  Cassellanae 


11 


G.  {Eckhart  F.  0.  i;854.  855.  Abhandlungen  der  Berliner  akademic  1846,501.502) 

1  Scandula  skintala 

2  Pannu  lahhan 

3  Tunica.  seia  ^  tunihha 

4  (16^2)  Camisa  pheit 

5  Pragas  proh 

6  Deurus  ^  deohproh 

7  Fasselas  ^  fauun 

8  Uuindicas  *  uuintinga 

9  Mufflas  hantscoh 
10  Uuanz  ^  irhiner 


11  Uuasa^  uuahsir'' 

dolea 

12  Caua®  putin 

idrias 

13  Tunne  choffa 

carisx 

14  Ticinne  ^  choffa  fodarmaziu 

15  SisireoP*^  stanta 

16  Cauuella  potega 

17  Gerala  tina  zuuipar 

18  Siccla  ^^  einpai- 

slcleola 

19  SedeUa  ^^  ampri 

20  Sestar  seh  tari 

21  Calice  stechal 

22  Hanap  ^^  hnapf 

23  Cuppa  chupf 


Caldaru  chezil 

24 

Caldarora  ^*  chezi 

25 

Cri''^mailas  ^^  hahla 

26 

(16^3)  Implenus^ß  est  fol  ist 

27 

Palas  scufla 

28 

Sappas  ^'^  hauua 

29 

Saccuras  ^^  achus 

80 

Manneiras  ^^  parta 

31 

Siciles  2"  sihhila 

32 

Falceas  segansa 

33 

Taradros  ^^  napugaera 

34 

Sealpros  scraotis''^^ 

35 

Planas  paüscapo 

36 

Liones  seh 

37 

Fomeras  uuganso  ^^ 

38 

Martel  hamar 

39 

(17^)  Mallei  slaga.  hamar 

40 

Et  forcipa  antizanga 

41 

Et  inchus  anti  anapaoz 

42 

Deapis^^  picherir 

43 

Sil^uarias^^  folliu 

44 

Puticla  flasca^* 

45 

Mandacaril  ^^  moos 

46 

Ua^^  canc 

47 

Fac  iterum  to  auar 

48 

Citius  sniumo 

49 

^  frz.  saie  aus  saga        *  erklärt  Diez  aus  tubrucus  hose        '  aus  fasciola;  vgl.  dazu 
Jahrbuch  f.   rom.  u.   engl.   litt.  8,  10  *  aus  dem  deutschen  wort  entstanden;   altfrz. 

guinche,  guiche  schildfessel  ^  frz.  gant,  mit.  wantus  "  =  Vasa  ''  bisher  unver- 
standen *  Caua  und  Cauuella  (11,  16)  fasst  Diez  als  verschrieben  für  Cuua,  Cuuella, 
Cuba,  Cubella  "  Ticinne  {Holtzmann  vermutet  Tunne)  nicht  nachiveisbar ;   liest  man 

statt  carisx  das  allenfalls  mögliche  carica,  so  tväre  dies  mit  span.  carga  zusammenzu- 
stellen "  ivol  seriola  Isidor  20,  6,  7;  Diez  vergleicht  prov.  sestairol,  frz.  sesterot 
^^  aus  lat.  situla  ^*  aus  sitella;  sicieola  deminutiv  von  sicla  ^^  altfrz.  hanap, 
mit.  hanappus  '*  l.  Caldarola  Diez  ^^  burgund.  cramaü  aus  cramacula  ^^  WGrimm 
schlägt  impletus  oder  plenus  vor  "  altfrz.  sappe  "  span.  segur,  ital.  scure,  scura 
aus  lat.  sccuris  ^'  mit.  manuaria,  ital.  mannaja  "'■"  das  deminutiv  siciUcula  lebt 
in  frz.  ciseau  fort  *i  aus  dem  capitulare  de  villis  führt  Diez  terebras  i,  taradros, 
aus  Isidor  taratrum  an  **  l.  uuaganso  Graff  '^^  am  meisten  hat  unter  den  vor- 
geschlagenen deutungen  noch  die  von  Holtzmann-Diez  für  sich:  Deapis  (=  apibus) 
Aluarias  (=  alvearia)  **  -flasca  übergeschrieben  ^^  Diez  vermutet  Manducaril :  viel- 
leicht mischung  von  manducaria  und  manducabilia        "  rom.  imperativ  von  vadere 


13 


Sachlich  Geordnete  Globsare.     A.  Gruppenolosbare 


C.  {Eckhart  F.  O.  i,  855,  Abliandlungen  der  Berliner  akademie  1846,  502.  503) 


1  Uiuaziu^  iili 

2  Argudu^  ßkeero 

3  Moi  ^  mutti 

4  Quantii  moi  intnanagemutte  * 

5  Sim  ^  halp 

6  Aiatutti "  uuela  alle 

7  UestiJ  cauuati 

8  Laniu.  uestid  uullinaz 

9  Lini.  uestid  lininaz 

10  Tramolon  sap°° 

11  Uellus  uuillus 

12  Punxisti  stahhi 

13  Punge  stih 

14  Campa  **  hamma 

15  Ponderosus  haolohter 

lü  Albios  oculus  ^  staraplLnter 

17  Gyppus  houarohter 

18  Et  lippus  phanprauuer 

19  Claudus  lamer 

20  Mutii3  tumper 

21  Tinas  zuuipar 

22  Situlas  einpar 

23  Guluium^o  noila 

24  Indica  mih  sagemir^^ 

25  Quomodo  uueo 

26  Nomen  habet  namuiihab& 

27  Homo  iste  deser  man 

28  TJnde  es   tu  uuanna  pistdu 

29  Quis  es  tu  uuerpistdu 

30  Unde  uenis  uuanna  quimis 

31  De   quäle    patria     fona    uueliheru    lant 

32  skeffi 

33  Pergite  ^^  siudos 


Transiui  foor 
Transierunt  forun 
Transiunt  farant 
Uenistis  quanmt 
Uenimus  quamum 
Ubi  fuisti.s  uuaruuarut 
Quid  quisistis  uuazsohtut 
Quesiuimus  sohtum 
Quod  nobis  daz  uns 
Necesse  fuit  diu^t  uuaa 
Quid  fuit  uuaz  uuarun 
Necessitas  durfti 
Multum  manago 
Necessitas  est  durftist 
Nobis  uns 
Tua  dina 
(17'')  Gratia  huldi 
Habere  zahapenne 
Intellexisti  f  ir  nimis 
Non  ego  niih.  firnimu 
Ego  intellego   ih  firnimu 
Intellexistis  firnamut 
Intellexistis  ^^  firnemames 
Mandasti  caputi 
Mandaui  capa  ot 
Et^*  ®go  ihauar 
Remanda  ^^  capiutu 
Tu  manda  ducapiut 
Et  ego  facio  antiihtom 
Quare  non  uuantani 
Facis  tois  ^^ 
Sic  potest  somac 
Fieri  uuesan 
Sapiens  bomo  spaher  man 


34 
35 
36 
37 
38 
39 
40 
41 
42 
43 
44 
45 
46 
47 
48 
49 
50 
51 
52 
53 
54 
55 
56 
57 
58 
59 
60 
61 
62 
63 
64 
65 
66 
67 


^  aus  lat.  uiuacius         ^  aus  lat.  argutum;  'scharf  im  sinne  von  'schnell'         '  aus 

lat.  modius        *  WGrimms  conjectur  weo  für  in  scheint  mir  gewagt;  fasst  man  quanta 

moi  nicht  als  frage,   sondern  als  ausruf,   so   lief  sc    sich  an  in  :=  inu  'ecce'   denken 

^  aus  lat.  semis  *  =  lat.  eja  toti  '  ivol  mit  lat.   trama  zusammenhängend 

*  mit.  gamba,   frz.  jambe  *  verschrieben   nach   Diez  für  albioculus  ^^  frz. 

gouge,  span.  gubia,   Isidor  gubia  und  gulbia  ^^  mir]  i  angehängt  "  l.  Pergis 


WGrimm 
WGrimm 


l.  Intellegimus   WGrimm 


Et]   t   aus  r  corr. 


"  l.  Remando 


darauf  am  zeilenschluss  sicp  {vgl.  die  nächste  gl.)  ausradiert 


DCCCCXXXII  Glossae  Cassellanae 


13 


C.  {Eckhart  F.   0.  i,  855.  Abhandlungen  der  Berliner  akademie  184G,  503) 


1  Stultus  to  ler 

2  Still  ti  sunt  tolesint 

3  Romani  uualha 

4  Sapienti  sunt  spahesint 

5  Paioari  peigira 

6  Modica  est  luzic  ist 

7  Sapienti  ^  spähe 

8  In  romana  inuualhum 

9  Plus  habent  merahapent 

10  Stultitia  tolaheiti 

11  Quam  sapientia  dennespahi 


Uolo  uuille  12 

Uoluerunt  uueltun  13 

Uoluisti  uueltos  14 

Cogita  hogazi  15 

De  temet  ipsum  pidiliselpan  16 

Ego  cogitaui  ihhogazta  17 

Semper  simplun  18 

De  me  ipsum  fona  mirselpemo  19 

Bonum  est  cotist  20 

Malas  upile  21 

Bonas  cotiu  22 


*  l.  Sapientia  Eckhart 


14  Sachlich  Geordnete  Glosbare.     A.  Gruppenglossare 

Sg.  242.  {Hau.  1,  294.  295  =  Zs.  f.  d.  ph.  11,  259.  260) 


DCCCCXXXIII 

Codex  SGalli  242. 


1  (247»)  Deus  got 

2  Dominus  trohtin 

3  Ihesus  helaiit 

4  Christus  xrust 

5  Spiritus  sanctus  heilag  geist 
G  Omnipotens  alniactic 

7  Saluator  heilant 

8  Angelus  ongil 

9  Caelum  himil 

10  Aer  luft 

11  Nöps  uuolcan 

12  Tonitruus  thonar 

13  Fulinen  plecca  zunga 

14  Ii-us  reganpogo 

15  Pluuia  regana 
IG  Imber  regan 

17  Tempestas  uunst 

18  (247^)  Grando  hagal 

19  Nix  sneo  ^ 

20  Frigus  frost 

21  Glacies  is 

22  Pruina  riffo 

23  Ros  tou 

24  Nebula  nebul 

25  Uentus  uuint 
2G  Supra  obana 
27  Subtus  nidana 


Ante  fora^ 

28 

Retro  aftar 

29 

Dextra  inzeso 

30 

Leua  inuuistar' 

31 

Aqua  uuazzar 

32 

Mare  seo 

33 

(247*^)  Oceanus  uuentilseo 

34 

Carectus  ra  * 

35 

Fretus  geozo  ^  l  stagnus 

36 

AbiiTus  abgruti^ 

37 

Gutta  troffo 

38 

Fluuius  aha 

39 

Torrens  clingo 

40 

Riuus  bah 

41 

Gurges  uuag 

42 

Uortex  uuenio 

43 

Vorago  suuelgo 

44 

Föns  prunno 

45 

Puteus  puzza 

4G 

Pons  prugca 

47 

Fundus  grünt 

48 

Salbo ''  sant 

49 

(248«)  ...  pus  8  sciluf 

50 

Palus  struot^ 

51 

Anmdo  rora  ^^ 

52 

Auis  fogal 


53 


^   es  folgt  die  lat.  gl.  Algul  gelu  *  Hattemers  bemerkung,   foru  sei  sicher,  ist 

falsch:  denn  auch  das  a  von  abgruti   (14,  37)   zeigt   offene  gestalt  '  Z.  in  uuinstar 

vdHagen  *  es  rvar  ivol  rora  {vgl.  unten)  beabsichtigt;  übrigens  scheint  ra  ausradiert 

*  geozo]  das  ziceite  o  sieht  wie  c  aus  *  l.  Abissus  abgnmti.  vgl.  15,  61  Errox 
für  Essox.  dann  die  lat.  gl.  Flatus  vnda           '  Salbo]  b  aus  u  corr.  =  Sablo,  Sabulus 

*  Cippus  Hattemer,  : : : : :  os  Fiper,  gemeint  Cirpus.  davor  drei  gll.  erloschen  *  struot 
scheint  gestanden  zu  haben  ^°  von  der  folgenden  gl.,  die  Hattemer  i  :u  a  —  a  :  n : , 
Piper  ost  :  ta  —  a  ;  ang  lasen,  vermag  ich  nichts  mehr  zu  erkennen 


Sg.  242.  {Hau.  1,  295.  29G  = 


1  Aqiüla  aro 

2  Cignus  albiz 

3  Ciconia  storah  ^ 

4  Grux  ^  granuh 

5  Coruus  hraban 

6  Pauo  phao 

7  Miluus  uuiuuo 

8  Cuculus  gouh 

9  Graculus  hruoh 

10  Cornix  chrauua 

11  Cornicula  caha 

12  Fica  agalstra 

13  Gallus  hano 

14  Gallina  henin 

15  Anser  gans 

16  Mergulus  tuchari 

17  Accipiter  habuh 

18  (248i>)  Capus  falco 

19  Tnrtur  turtulatvba^ 

20  Columba  tuba 

21  Oppoba  uuituhopfa* 

22  Passer  sparo 
28  Merulus  amfsla 

24  Turdus  stara 

25  Turdella  drosca 

26  Ficetula  snepfa 

27  Carduelus  thistilfiiico 

28  Hirundo  suualuuua 

29  Strucio  strux  ^ 

30  Luscinia  nathagala 

31  Aneta  anut 

32  Caradrius  leraha 

33  Singellus  finco 

34  Picus  hehara 

35  Parux  meisa 


DCCCCXXXIII 

15 

5.  29G  =  Zs.  f.  d.  ph.  11,  260. 

261) 

Ala  federa 

36 

Penna  slegifedera 

37 

Pluma  pflumfedera 

88 

Rostrum  suabul 

39 

Abis  bian 

40 

Costrus  uuiso          • 

41 

Fucus  treno 

42 

(248<=)  Mel  honag 

43 

Fauus  uueb'ar  ^ 

44 

Nectar  seimhonag 

45 

Crabro  hornuz 

46 

Scarabeus  uuibil 

47 

Cicendula  gleimo 

48 

Lucusta  stafol 

49 

Musca  fliuga 

50 

Culix  mugga 

51 

Scinifes  mizun 

52 

Bastaban  bremo 

53 

Piscis  fisc' 

54 

Fboca  selab^ 

55 

Crocodrillos  nihus 

56 

Timallus  urco^ 

57 

Tructo  forahana 

58 

Anguilla  aal 

59 

Capedo  cutto 

60 

Errox  lahs 

61 

Porco  sterac 

62 

Delfin  merisuun  ^^ 

63 

DE  ARBORIBVS 

64 

Arbor  bouum 

65 

(249^)  Arbustus  sal . .  . 

11 

66 

Frutex  ast 

67 

Silva  holz 

68 

Nemus  uuald 

69 

*  storah  niir  wahrscheinlicher  als  sturah  *  vielleicht  stand  doch  Grues  '  so 

am  wahrscheinlichsten  *  uuituhopfa]  f  sicher,  a  aus  o  corr.  ^  l.  struz  "  sicher 
ist  nur  uue  ar  '  darauf  folgt  eine  gl,  die  Piper  :  c  ::  tus  vai  ::  a  las ;  nicht  unmög- 
lich ist  Cetus,  das  dann  durch  uual  oder  uualera  glossiert  loüre  *  nach  selah  scheint 
noch  etwas  gestanden   zu  haben:  selaha?  »  l.    asco   Graff  *"  darauf  rasur  von 

DE  AKBORIB  "  es  ist  sehr  zweifelhaft,  o&  sal  :  :  tus,  xoie  Piper  las,  gestanden  hat. 
dann  folgt  Virectü  ohne  deutsche  gl. 


16  Sachlich  Geordnete  Glossare.     A.  Grüppenglossare 
Sg.  242.  (Hatt.  1,  29G.  297  =  Zs.  f.  d.  ph.  11,  261.  202) 


Flos  bluomon 

35 

Solitudo  einoti 

36 

Deuium  auuigci 

37 

Inuium  anouueg 

38 

Soniita  stiga 

39 

Calia  pfad 

40 

(24 O'^)  Specus  griut'' 

41 

Hiatus  erdfal 

42 

Saxum  stein  ^ 

43 

Rupis  felisa* 

44 

Cauerna  hol 

45 

Foramen  loh 

46 

Gemma  gimma 

47 

Lacus  graopa 

48 

Ciuitas  purg 

49 

Ledificium.  ^^  mo'^nia  gizimbri 

50 

Vicus  torpf 

51 

Villa  giuupffila  ^^ 

52 

Sepis  zun 

53 

Murus  mura 

54 

Turrus  turra 

55 

DE  BESTIIS  12 

56 

Lustrus  teor  uueida 

57 

Bestia  teor 

58 

Fera  uuild 

59 

Leo  lio 

60 

Catulus  uuelf 

61 

Ursus  pero 

62 

Ursa  pirin 

63 

Leena  lioin 

64 

Elefans  helfant 

65 

Bos  ohso 

66 

Thaurus  far^^ 

67 

1 1  uuaso* 

2  Radix  uurzala 

3  Tmncua  stain 

4  Cortex  rinta 

5  Virga  garta 

6  Folium  blat  • 

7  Campus  feld^ 

8  Terra  herda 

9  Insula  uucrid 

10  Mons  berc  * 

11  Albis  albun 

12  Collis  buhU 

13  Vallis  tal 

14  Puluis  melo 

15  Anium  accar^ 

16  Gleba  scorno 

17  (249»^)  M 8 

18  Seinen  samo 

19  Stipula  halm 

20  Spica  ahir 

21  Arista  agana 

22  Granus  corn 

23  Palia  stro 

24  Fnunentum  uuezi 

25  Hordeuin  gersta 

26  Annona  corn 

27  Auina  euina 

28  Zizania  turd 

29  Triticum  thincil 

30  Siclo  rogco 

31  Pratura  uuisa 

32  Gramus  gras 

33  Herba  uurz 

34  Fenus  heuui 

^  Cespes  scheint  nicht  dagestanden  zu  haben  *  darauf  zwei  unleserliche  gll.; 

die  spuren  der  ersten  gibt  Hattemer  als  C  h  uel  ?m,  Piper  als  —  — .  p : :  ino  *  es 

steht  feld  campus  *  berc  tcahrscheinlicher  als  berg  ^  dann  Ager  und  luger  un- 
glossiert  ^  M        saa^r  Hattemer,  M  : :  st.  f aza  Piper :  sollte   Mansus  hisaz  gestanden 

haben?  darauf  Sata  ohne  gl.  ''  ganz  unsicher  *  stein]  die  letzten  buchstaben  un- 
sicher ®  felisa  scheint  urspr.  gestanden  zu  haben  und  von  moderner  hand  in  flinsa 
geändert   zu  sein  "  l.  Aedificium  "   giuupffila  zweifelhaft,    sicher  aber  nicht 

Graffs  giuupida  "  am  rande  von  grober  hand  ^^  die  gl.  sieht  allerdings  wie 
ßtir  aus 


DCCCCXXXIII 


17 


Sg.  242.  {Haft.   1,  297.  298 

1  Uacca  chouuua 

2  (250«)   Vitiüa  ^  chalba 

3  Fftulus  chalp 

4  luuencns^  stior 

5  Equus  ^  hros 

G  /wdomiti  *  ungizamot  ^ 
7 « 

8  Asinus  esil 

9  Asiiia  esilin 

10  Ollis  '  scaf 

11  Agnus  Lamp 

12  Porcus  suuin 

13  PoJ'celli  farahir 

14  3/agalis  barug 

15  Uersus  be  .  .  ^ 

16  Copra  Geiz 

17  Hedus  chizi  ^ 

18  Hircns  poch 

19  Caiiis  bunt 

20  Canina  zaga 

21  Catuli  uue^fir 

22  Li^pus  uuolf 

23  Lupa     ^" 

24  Fulpis  foha 

25  Lepus    .  .  so  ^^ 

26  Castor  ^^  pipar 

27  Lustrus  ottar 

28  Cuniculus  lorichin 

29  Hih'iK^^  stengeiz 

30  Onager  uuikler  esil 

31  ^Ix  ^*  elaho 

32  Gripes  grif 


Zs.  f.  d.  ph.   11,  2G2.  2G3) 


Linx  Luhs 

Simia  affo 

(250'')  Vnicornus  enborno  ^^ 

Ericius  igil 

Capriolus  reho 

Genius  hiruz 

Cerua  uuinta 

Surex  mus 

Grulis  grello 

Talpa  mubuuerf  ^^ 

Mustela  uuisala 

Fonnica  ameiza 

Aranea  spinna 

Tinea  miluuua 

Pulix  floch 

Pediculus  luus 

Muriceps  cazza 

Tai"nus  mado 

Quadrupes  fiorfuoszi  ^^ 

Pecus  ueho  ^^ 

Pullus  fuli 

Canielus  olbenta 

Mulus  mul 

Hinnulus  hintcalb 

Rana  frosc 

Rubeta  creta 

Testudo  portapara  ^^ 

(250^^)  Serpens  natra 

Coluber  uurm 

Draco  traccho  2** 

laculus  linuurum 

Cecula  blinteslich 


33 
34 
35 
36 
37 
38 
39 
40 
41 
42 
43 
44 
45 
46 
47 
48 
49 
50 
51 
52 
53 
54 
55 
56 
57 
58 
59 
60 
61 
62 
63 
64 


*  die  anfangsbuchstdben  der  spalte  iveggeschnitten  *  Jwttencus]  ein  teil  des  ztvei- 

ten  u  noch  zu  sehen  '  Eqnus]  q  noch  zur  hälfte  vorhanden  *  Jwdomiti]  ein  teil 

des  n  noch  zu  sehen  ^  ungizamot  wahrscheinlicher  als  ungizamit  oder  -met  •  hier 
%vird  gestanden  haben ,  loas  Graff  las  Domiti  gizamit  {Piper  :  mida.  gizata  :)  '  Owis] 
u  zur  hälfte  noch    sichtbar  ^  l.  ber         '  chizi]  ich  sehe  nur  noch  ch  ^^  u  —  in 

Hattemer,  Piper ;  zu  lesen  uulpin        "  l.  haso      '^  Castor]  von  C  noch  spuren  "  ich 

vermag  nicht  zu  erkennen ,    ob  llihix  oder  Hihex   stand  "  ^Ix]  von  Ix  nichts  mehr 

zu  sehen  **  enhomo  wahrscheinlicher  als  enhurno  ^*  muhuuerf]  h  möglicher  loeise  aus 
n  corr.  "  so  wahrscheinlich        ^*  daneben  mit  and.  dinte   deus  me        "  portapara] 

das  mittlere  a  wahrscheinlicher  als  o,  po  kann  aber  auch  sce  sein  '"'  darauf  Rigulua 
oder  Regulas  Basilicus 

Althochdeutsche  glossen  III.  2 


18 


Sachlich  Geordnete  Glossare.  A.  Gruppen« lobsare 


S(/.  242.  (Halt.   1,  298.  299 

=  Zu.  f.  d.  ph.  11,  263.  264) 

1  Laccrta  arimi  * 

Pupilla  seha 

32 

2           DE  MEMBRIS  HUMANIS 

(2.'j1'')  Palpebre  slegipra* 

33 

3  Membrus  lid 

Lacrima  zabar 

34 

4  Homo  man 

Genes  hiufilo 

35 

5  Homuncio  mannil  .  .  "^ 

Auris  ora 

36 

G  Femina  uuib  ^ 

Auditus  gibomussi 

37 

7  Uiuus  quecher 

Nanis  nasa  ^ 

38 

8  Uiua  quechiu 

Me « 

39 

9  Vitalis  liblih 

Submeut  .  .     .  .  ta  .  cbinn  "^ 

40 

10  Mortalis  todlih 

Lingua  zungili 

41 

11  Inmortalis  untodl 

Palatus  bilarn 

42 

12  Semiuiuus  samiquec 

Dentes  ceni  * 

43 

13  Seminiortuus  Bamitoto 

Molm-es  cbinniceni 

44 

14  SemiiUiiini.s  uuanheli 

Collum  bals 

45 

15  Corpus  lihaino 

Gingiue  biltirna 

46 

16  Spiracio  atmüga 

Gurgulio  querca 

47 

17  Figura  gilibnussi 

Guttus  guomo 

48 

18  Cakuiria  gibilla 

Gula  kela  rabo 

49 

19  Cutis  huut 

Saliua  speibilla 

50 

20  Felis  fei 

Sputus     ^ 

51 

21  Capillus  bar 

(251^)  Vmerus  absla 

52 

22  Crispus  reider 

Armus  ala  ^^ 

53 

23  Caluus  cbalo 

Bracliius  arm 

54 

24  Vertex  nilla 

Cubitus  ebnpogo 

55 

25  Crinis  loc 

Ulna  elina 

56 

26  Cerebnun  birni 

Palma  spaiina 

57 

27  Membranus  birnifel 

Manus  baut 

58 

28  Coma  fahs 

Digitus  fingar 

59 

29  Ocepicius  anca 

Articulus  lidali 

60 

30  Frons  endi 

Unguis  nagal 

61 

31  Timpus  dunuuengi 

^^  tbuino 

62 

*  darauf  basilicus  aspis.  der  nun  folgende  abschnitt  ist  aufs  engste  verwandt  mit 
dem  lat.  teile  der  entsprechenden  partie  in  den  Rermeneumata  Monacensia  {Corpus 
gloss.  lat.  3,  174,  17—176,  68)  *  wol  mannibn  mit  Graff  '  von  dieser  und  den  drei 
nächsten  gll.  ist  nichts  mehr  zu  erkennen ;  ich  vermag  darum  auch  nicht  zu  entschei- 
den,  ob   quecher,   quechiu   oder  quecker,    queckiu   stand         *  e*  folgt  Anguli   oculorü 

*  von  den  nächsten  Zeilen ,  die  Hattemer  anführt :  flegma  |  bucca  Ä  :  s  .  mun 
I  Ma  1  te  I  Lab ,  ist  jetzt  nichts  mehr  zu  erkennen ;  es  stand  {vgl.  Corpus  175,  16—24) 
Flegma,  Bucca,  MaxiUa,  Dentes,  Labia  '  Hattemer  Memw*  .  cinni,  Piper  Memu 
c  ius:  SU  lesen  Mentus  cinni  "'  l.  Submentus  untarchinni  *  oder  zeni  •  tu- 
gulü  Hattemer,  tugulu'  Piper,  c. . .  gul .  .  .  Graff:  ist  an  eine  form  von  snegal  zu  denken  ? 

"  lat.        "  das  lat.  wort  ausradiert,    l.  Pollex 


DCCCCXXXIII 


19 


Sg.  242.  {Hau.   1,  299.  300  ==  Zs.  f.  d.  ph.   11,  264) 


1  INDEX   INPUDICUS^ 

2  Pugnus  fuust 

3  Ascella  hohasa 

4  Mainilla  tutto 

5  Lac  iniluh 

C  Scapula  harti 

7  Spina  ruggipeini 

8  Reues  lenti 

9  Ilia  hlanca 

10  Latus  Sita 

11  Uenter  uuamba 

12  Vteres  href 

13  Uiscera  innodli 

14  (251c)  Umbilicus  nabulo 

15  Clunes  hodon 
IG  Nates  arsbelli  ^ 

17  Costa  rippi 

18  Coxsa  thioh  ^ 

19  Uesica  blatra 

20  Inguis  hegedrus 

21  Genu  cneo 

22  Poples     ....  * 

23  Tibia  scinca 

24  Sura  uuado 

25  Crus  bein 

26  Talus  encli 

27  Calcaneum  fersna 

28  Vestigius  spor 

29  Gressus  canc 


Pes  fuoz  l  stapfo 
Planta  sola 
Os  bein 
Medulla  marg 
Sanguis   bluot 
Testiculi  niorun 
Umor  fuhti 
Cor  herza 
lecur  lebara 
Pulinon  lunganna  ^ 
Splenis  niilzi 
Reticulus  nezzi 
Intistina  gidermi 
Stomabus  niago 
(252)  Adeps  smero^ 
Aruina  s^put ' 
Pinguitudo  feizti 
Stercus  mist 
:olor  uel  sudor  suue::^ 
Extalis  —  dann  ^ 
Ingratus  unliu  —  ^'^ 
Eficax  scrapf  ^'■ 
Proditor  inp  —  or^^ 
Maleficus  propter  ou  ^^ 
RaptoY  ^^  notnemo 
Emeritus       uat  ^^ 
Temerarius  delictus  ^^ 
—  ribilis  ambitors  ^"^ 
Timidus  forah^al  ^^ 


30 
31 
32 
33 
34 
35 
36 
37 
38 
39 
40 
41 
42 
43 
44 
45 
46 
47 
48 
49 
50 
51 
52 
53 
54 
55 
56 
57 
58 


*  die  Worte  sind  fälschlich  als  Überschrift  gefasst ,  während  es  sich  nur  um  zivei 
fingernamen    handelt,    dann    zunächst    Anularis,    auricularis  '^  ob    darnach   femur 

folgte,    ist    mir  sehr   ziceifelhaft  '  von  dieser  gl.    sehe   ich  nichts  mehr  *  das 

deutsche  wort,  das  Hattemer  r  :h,  Piper  r  :  h  .  .  .  lasen  und  das  vermutlich  riho  loar, 
vermag  ich  nicht  mehr  zu  erTcennen  ^  lunganna,  nicht  lungimna  *  von  den  gll. 

dieser  durch  reagens  gänzlich  verdorbenen  seite  ist  nichts  mehr  zu  lesen;  ich  wider- 
hole darum  Hattemers  text  ''  gemeint  spint  ^  ein  passendes  tvort,  das  den  spuren 
von :  olor  nahe  stände,  finde  ich  nicht,  l.  suueiz  *  l.  arsdarm.  dann  nach  Hattemer 
18  Zeilen    erloschen  *"  diese  und  die  tveiteren  gll.  entsprechen  Corpus  178,  43  jf.    l, 

unliuper  "  178,  64.  =  scarpf       '*  178,  69.  179,  1  proditor.  inpostor         "  179,  2.  3 

maleficus.    proteruus  **  179,  5  *"  hierin    stecht    179,    6.  8    ciaientus.   nequam 

"  179,  10.  11  temerarius.  delicatus  "  179,  15.  16  horribilis.  ambitiosus  "  179,19. 
'man  kann  noch  einige  lat.  ivorte,  zb.  iracundus,  odiosus ,  perniciosus,  aber  keine  teutsche 
mehr  lesen'  Hattemer  {Corpus  179,  21.  25.  49) 


20  Sachlich  Geordnete  Gix)88are.  A.  GRirppENOLOB8ARE 

Alld.  hü.  2,211.  212.  213.  214.   Üerberl  13G.   Genn.  8,  47.  19,435.  43G.  3.3,  291. 

Mcynes   Anx.  4,    93.   94.   .0,  4G2.  G,    345.      Fe.  1.  2.     {Carm.    hur.   175).     3.  G. 

{Altd.  hll.   1,  348).  Zs.  9,  390.  Zs.  f.  d.  ph.  11,  289 


VERSUS  DE  VOLUCRIBUS  BESTIIS  ARBORIBUS  PISCIBUS 
VERMIBUS  CANIBUS  HERBIS  MEMBRIS  HUMANIS. 

DCCCCXXXIV 

A  =  Codex  Admont.  lOG.  B  =  Codex  Admont.  476.  C  =  Codex  Ad- 
mont.  759.  D  =  Codex  monasterii  heremitarum  239  p.  784.  E  =  foUuvi 
Francofurtense.  F  =  Codex  Gotting.  Luneb,  2  /.  181*^.  Ö  =  Codex  Grae- 
censis  1531.  H  r:=  Codex  Oenipontanus  355.  /  =  Codex  Claustroneo- 
hurgensis  1092  f.  57*^.  K  =  Codex  Lipsiensis  Paulüms  lOG.  L  =  Codex 
Mellicensis  K  51.  M  =  Cgm.  G49.  .V  =  Clm.  G14.  0  =  Clm.  632  f. 
187''.  P  =  Clm.  3537.  Q  =  Clm.  4350.  R  =  Clm.  4583  f.  78^  5  = 
C/m.  4GG0.  T  =  Clm.  11481.  U  =  Clm.  12GG5.  F  =  Clm.  14745  /".  82^ 
W  =  Clm.  17142  /:  126'*.  A'  =  Clm.  17194  f.  221'>.  T  =  C/w.  19488. 
Z  =  Clm.  22213.  a  =  CTm.  23496.  6  =  Clm.  27329.  c  =  Codex  Pra- 
gensis  pi-inoipum  de  Lohkowitx  489.  d  =■  Codex  Selestadiensis  /".  122^.  e  = 
Corfex  o/m  Argentwatensis  A  157.  /"  =  CocZea:  Stuttgart,  theol.  et  phil.  210. 
r/  =  Codex  Stuttgart,  theol.  et  phil.  218  f.  22^.  h  =z  folium  Stuttgartense. 
i  =  Codex  principum  de  Wallerstein  i.  2.  (Lat.)  fol.  21.  k  ■=  Codex  Vin- 
doh.  85.  l  —  Codex  Vindoh.  650  f.  191».  m  =  Codex  Vindoh.  804  /".  186^  n  = 
Codex  Vindoh.  1325.  o  =  Codex  Vindoh.  2237  f.  34''.  ;;  =  Coc/ex  Vindoh.  2524 
/:  2«.  ?  =  Codex  Vindoh.  3213.  r  =  Codex  Vindoh.  12840.  s  =  Codex  Tu- 
ricensis  C  58.  t  =  Codex  Zwettlensis  293.  x  nenne  ich  die  hielter  gehörigen 
gll.  der  von  W Schmitz  Zs.  f.  d.  ph.  11,  286 — 298  edierten  Kölner  dojypelhll., 
üher  deren  art  und  anoi'dnung  ich  auf  diesen  ahdruck  verweise,  unberücksich- 
tigt hliehen  die  fisch-  und  haiimnamen  der  Leipziger  papierhs.  nr  1348  {Zs.  f. 
d.ph.  11,  314—317). 

A.  VERSUS  DE  VOLUCRIBUS. 

1  1.  Accipiter^  Habahc  TF  Habich  a  10=*  Nisus  spareware  DY  118''^  sparu^are -4    9 

2  habich  .4i?7)FiI14'' /t  1«   Q  3=*  SöQ>^^  spai'ware   Y  121»^  135*  g    sparwar  10 

3  Y12\^^efl?,'i^gillö^q  116''a;hha-  J5(7  55^  Z  163«  span-ar  X  sparawer  11 

4  bich    T  82''2  habech  A^  31**  XZ  163^*  k  42'^^  Sparvver  a  10«  sparwer  Q  3«  12 

5  babch  ^^  25'-'^  . .  ch  ^  42''^  habke  /i  Wc    56»^     n    106''2    ^    25«*^    sparw  e  13 
G       HawichL  242hawichw  10G''Miabwich  sparw'    7714''  S  56«^  Sparber  L  242  14 

7  M  526''  hauch   C  55'^  hauh   Y  118'^^  sparber  q  116''  spirber  J/526''  sper-  15 

8  [DCCCCXxx^^]  were    x   spaerwer   AT  31«    spärwer    h  IG 

*  üher  dieser  und  den  beiden  nächsten  gll.  ist  das  deutsche  tvort  ausradiert   V 


DCCCCXXXIVA  Versus  De  Volucribus 


21 


AM.  blL  2,  211.  212.  213.  214.    Gerher 
292.  Mones  Am.  4,  93.  94.  5,  462.   G, 
(AM.  hll.   1,  348).     Zs.  9, 


t  136.    Germ.  8,    47.    19,  436.  33,  291. 
345.    Fe.   1.  2.    {Carm.  hur.   175).  3.  6. 
390.  Zs.  f.  d.  ph.  11,  289 


1  spw^    JE'sperw^  i  r75''spwer /f  l''  sper- 

2  bei-   jP sporbar  T  82^^  [dccccxxxvi] 

3  Capus  falcho  BDef  135»  Valcho  a  10'^ 

4  falco  Ax  valko  ^  valche   Y 121^^  b  9^ 

5  ualche   T  118'>i    valke    i  175^   falch 

6  A>  valchL  242  N  31^  Q3"  S  5(j^^ 

7  ^7  142"  Z;  42'^^  luilch   C55i>  Z  163^ 

8  valchk    7^  82'^^  f^^i^k    F  ualck    r  2» 

9  falk    31  526»^   valk   P  3301'^   h   falc 

10  <  25»^  plafuz  fi"  14^^    plafues  ^llö*^ 

11  blauuz  K  1^  [dccccxxxvi] 

12  Ciconia    Storch    a    10»    storch    BDEN 

13  31»     T   82^2     ^    i(53a    ^-i-    175b    ]^ 

14  42''^  (?116b    starch  n  106'^^  Storche 

15  C    55b   storche    il   14^   XY    118^^ 

16  storich   .5  56»^  Stai-ich  L  242  Storck 

17  M    526^    stork    e/"    135^     storc    At 

18  25»^    Store"    Y  121»^    storg    c  56^  h 

19  storke  0  3»  stroze  7f  1*^  st  Fodoberox 

20  [dccccxxxvi] 

21  Picus  1  speht2  ABL  242  JV  31»  556»^ 

22  A7  118»^^  121»!  Z  163»  /■  135»  ^i 

23  175b    X    speth    0   3»   Vh    9»  ä;  42^^ 

24  spech  n  106^2    ^  25»^  spth    U  142» 

25  spheht  e  Sphet  a  10»  specht  DEFK 

26  1«=    P  330^1    T  82'>2  /^^  116b    r  2» 

27  specth'   C  55b  spächt  il/526b  spehte 

28  //  14b  c  56b  [dccccxxxvi] 

29  2.  Pica*  agalstra  D  agilstra  ABf  135» 

30  (f  Agelstra  a  10»  agelst  E    agelstra^ 

31  k  42bi  ageleistera    x  agelust  Z  163» 

32  aglaster  P330b^  agerlast'  F  agerlusf" 


T  82b2  aglistre  L  242  aglist'  S  56»^  33 
agilst'e  aglest^  i  175b  agelstir  N?,V>  34 
agelsturr  h  algester  X  allster  G  55b  35 
agist  t  25»^  alster  JT  14b  jf  526b  n  36 
106b2  ,7  116b  alst'  Q  3»  F  121»^  37 
age   V  [dccccxxxvi]  38 

Merops  ^  grvnspeht  A  grünspeht  B  39 
grunspeth  Q  3»  gruonsphet  e  grön-  40 
speht  Ä  56»^  f  135»  f/  grönspecht  41 
D  gronsphet  k  42bi  ronsphet  a  10»  42 
grönspecht    P    330b^     grvnspecht    £"  43 

grunspecht  FM  526b  speth  T  82b2  44 
Grünspecht  /f  1°  Grünspeht  Y  45 
121»!  grünspeht  Z  163»  grüspeth  46 
U  142»  gnsphet  X  grunspet  c  56b  47 
gvnspet  ^  25»^  gnspach  n  106b2  48 
grünespeht  h  9»  grunespeht  a;  grün-  49 
nespeth  V  grün' speht  i\^  31b  Grvn'-  50 
sphet  i  175b  i  grvnerspeht  G  55b  51 
heher  h  holtzchra  '^  L  242  mawsär  ^  52 
g  116b  mauser^  i714b  mawser^  r  2»  53 
[dccccxxxvi]  54 

Larus"  musare^o  ABDY  121»^  ef  135»  55 
t  25»^  masare  F  musaere  ^^  ^  musere  56 
&  9»  X  Musar  a  10»  musar  Ä  56»^  57 
XZ  163»  c  56b  k  42bi  mdsar  n  58 
106b2  mushar  C55b  r82b2  mausar  12  59 
L  242  Q  3»  masar  M  526b  Mvs'  i  60 
175b  muser  ^/f  1*=  N  31b  p  330bi  gl 
maiser  ä  ruan  ^^  ij  14b  ^  116b  62 
[dccccxxxvi]  63 

Stalicx^^  ciermarder^'^  L  242  64 


^  bicus  r       ^  rot  L        '  otZer  spetth  C        *  Äe«7e  2    wacÄ  ^;.  15  -Hi???,  nach  z.  3  iVr 

*  unsicher  k,  aber  ^vahr scheinlicher  als  aglastra         *  metps   c  morops  n        ''  rot  L 

*  hat  urspr.  ztim  folgenden  larus  gehört  "  la :  rus  C  laurus  q  laro  /i  latus  idem  (dh. 
mawser)  r       •"  zweimal,  das  erste  mal  über  meropis,  t      "  mussere]  am  ae  corr.  g       ^"^  rot  L 

"  gehörte  urspr.  mit  dem  über  loaficus  stehenden  wacht  resp.  weht  zu  wanwecht 
zusammen  "  stelicx  (e  ans  corr.)  ist  eingeschoben  in  L,  iveil  diese  hs.  meropis  nacJt, 
merops  fortgelassen  hatte  "  rot  L 


33 


Sachlich  Geordnete  G  lösbare.  A.  Gruppeno lösbare 


Alld.  bll.  2,  211.  212.  213.  214.   Gerberl   13G.    Germ.  8,  47.   19,  430.  33,  292. 

Manes  Anx.  4,   93—95.  5,  462.  6,  345.    Fe.  1.  2.  {Carm.   Imr.  175).  3.6.  {Altd. 

bll.  1,  348).  Zs.  9,  390.  391.  Zs.  f.  d.  ph.  11,  289 


1  Loaficus  ^    wäiioweh     c    56''  wanne  wehe 

2  ABXf  135«  ff  wanewehe  D  Wanweh 

3  a  10*  wanwecht  Ä'l*'  wanweha  x  wanno- 

4  wehole  wannen wehil  i  175'' wänüwehel 

5  iV  31''  wannewehel  Q3^  wanienwechel 

6  P  330''^    wannenwecher   h    wäneweh' 

ho 

7  F  wewo  E  wehe  ä42*>^  wech®n  106''^ 

8  wech  T  82''2  wecht  q  116''  weht   H 

9  14''    wahe    r  2»  weher    t  25»^    wehel 

10  woz   V  gansar  C  55''  [dccccxxxvi] 

11  Ibis  2  weho  e  wehe    N  31^  XY  121»^ 

12  wehi  Ä56»^  Wethe  a  10»  storch  Ex 

13  storckP330t>i  storg  r2^  storke  Q  3^ 

14  storge    h  erdhvn  A  erdhün  B  pirch- 

15  hven  C  56^  stainmukk  n  106''^  cro- 

16  nich  U  142» 

17  3.  Ardea  ^    haigir   AB  haiger   Y  121«^ 

18  Z163»heigir  c  56''  heiger*  DXa  10» 

19  ef  135»  ^Ä;  42''^  t  25»^  Kaiger  H  U^ 

20  JM"  526"    w  106''2   raiger  i*Y/  242  5 

21  56»^  g  116''  raig'    Q  3»  Reiger  iT  1« 

22  iV  31»  reiger  x  reig:  ''    ^  raygar    T 

23  82''2    Regir    i  175''    regir    P  330''^ 

24  reier  C  55''  rai  V  [dccccxxxvi] 

25  Turtur^  turtiltuba  ABDf  135»  «7  turtil- 

26  tube«  C55''    X  ftiltvbe  i  175''  tui-- 

27  diltub    k  42''^  ftiltub  S  56»^  tiirtel- 

28  tuba    E  turteltübe    Y  121»^     turtel- 

29  tub«'  alO»  t~teltube  iV  31»   t~tultiibe 

30  KV  turteltub  '  h  turteltaube  If  14'' 

31  Q  3»    tiirteltaubu    q   116''    turtcltaub 


3/520''  turteltixwb  n  106''^  t'teltawb  32 
T  82'''^  gulte    V  [dccccxxxvi]  33 

Bubo  huwo  ABx  huwe  EK  V  P330»'^  34 
hvwe  i  175''  hauwe  //14''  huo  De/"  35 
135»  hvo  a  10»  huho  g  hue  N  31»  36 
hw  h  huc  b  9»  häuf  Q  3»  hufi  37 
y  121»^  vuo  C  55»»  k  42"^  wo  X  38 
t  25»!  vf  S  56»*  auffe  q  116»'  auff"  39 
n  106''2  auf  F  avf  »  L  242  äul  T  40 
82''2  eul  Jf  526''  [dccccxxxvi]  41 

Monedula»  taha  ABDef  135»  gk  42''*  42 
^  25»*  tahe  C55''  H  14"  7'82''2  XY  43 
121»*  tahn  q  116''  trahe  a  10»  ta-  44 
ch«  w  106''2  tah  FL  242  iV  31»  S  45 
56»*  Tach  Jlf  526''  tach  0  3»  T  tole  46 
KV  t\il  E  tul  vel  cach  h  dalle  i  47 
175'»  dalbe  P  330»»*  [dccccxxxvi]      48 

Uultur  *o  g^r  AB  gyR  KV  ^  ef  49 
135»  ^r  Gir  a  10»  i  175''  t  25»*  50 
gir  C  55"  DEN  SV  S  56»*  X  6  9»  51 
M  42''*  oj  Giger  T  121»*  geir  if  52 
526''  Vn  106''^  gair  Q  3»  Geier  L  53 
242  geyer  FH  14''  T  82''2  q  116»'  54 
[dccccxxxvi]  55 

4.  Aquile  **  aro  Df  135»  äre  AB  are  F  56 
121»*  X  aer  F  Ar  alO»  ar  hn  106^^  57 
arin  iVS!»»  e^■  175''  k  42''*  aren  E'PÄ  58 
56»*  arn  fl"  14''  gt  25»*  Arh  K  V  59 
adlar  L  242  adlär  j  116»'  adler  Jf  60 
526»'  adlar  T  82»'^  adiler  C  55»'  61 
adell*^    Q  3»  [dccccxxxvi]  62 

Pitrisculus  *2    chunigilin  B  chunigelin   Z  63 


^  laoaficus  (7  ioafic'  £  loafficus  N  laoficus  EFVr  laophic®  c  laficus  in  laoflcus  von 
and.  hand  corr.  X  loavatus  h  loasicus  n  laufagus  vel  leoficus  x  *  Ibis]  am  h  radiert  n 
ib  1  abgeschnitten  t.  über  dem  lat.  icort  rasur  von  stainech  oder  ähnlichem  L       '  Ardua  N 

*  die  gl.  nochmals  daneben  t  *  tiirtu  i  *  oder  turtsttube  X  ''  dasselbe  wort 
oder  tiui;eltaub  in  L  ausradiert        *  avf  ausradiert  L  *  monedela  Y  manedula  Mq 

^0   uultur]  r  aus  s  A  "  diese  zeile  nach  z.  2  HKq.  aquila  HKVhqtx         '^  pu- 

risculus  EKLMUacnq  pariscul»  T  putrisculus  t  pirisculus  jP  puristulus  H  pistiscul»  oder 
puriscid'  b  pitriseulus  X  petsculus   V  pisti'»  P  pitriscus  ir 


DCCCCXXXIVA  Versus  De  Volucribus 


23 


AUd.  bll.  2,  211.  212.  213.  214.  215.   Oerbert  136.   Germ.  8,  47.  19,  436.  33, 
291.292.  Mones  Anz.A,  93—95.  5,462.  6,345.   Fe.  1.  2.  {Carm.  bur.  175).  3.6. 
(AUd.  bll.  1,  348).  Zs.  9,  391.  Zs.  f.  d.  ph.  11,  289.  290 


1  163"    chuniglin    iV  31^    chuniclüi    K 

2  1""  Chunigil    a    10»   chunigil    S  56'''^ 

3  chunigel  L  242  n  lOO^^^   chungel    T 

4  82'^^  chingel     Y  121'^^    cuningelin  A 

5  kunigelin  b  9"  kügelin  E  kungelin  P 

6  330''^  X  küngliii   M  526^  kunglin  h 

7  kiiniglen    F  kuuigl   r  2^    kvneglin   i 

8  175^     kunegolin     Q  3*   kuniglein  H 

9  Üb  kunglein    q   116'^    c^nigil  i  25»'^ 

10  cungel    U    142"  cungeh    c   56^    chu- 

11  niiich  6  chunich    Xk  42'^^    chönic   D 

12  kuiiinc    /"  135"    5^   ruch    V  sneph   C 

13  55''  [dccccxxxvi] 

14  Herodius  ^    ^-iltfalcho  Df  135"  ^  wilt- 

15  falco  A  wiltualce    Y  121"^    wiltfalch 

16  B  wiltfalc    Z  163"   t   25"^    wiltualch 

17  -S  56"^    Aviltv^alch   k   421»^   wilwalc    r 

18  2"  wildefalco   a;  wildevalke   E  wild'^- 

19  valch.   od*^    witwal  ^  iV^  31b  ^jte  ual- 

20  cho    6  witvalch    X  witewal  P  330^*^ 

21  i  175^  herfalke  K  1"  herrenvalch  Q 

22  3»  ernalch    F  Gerualch  L  242  Val- 

23  cho    a  10"  valche    ^14^   valch«   n 

24  106i>2  valchk  7'82'j2  ^alch   Z7142"  q 

25  116'^  falk  3/526^  tercil  (755^  blaw- 

26  fus  h  [dccccxxxvi] 

27  Opimachus  odibere  i  175^ 

28  5.  Pariles  ^  Glich  a  10" 

29  Columba  *  tuba  ABDEN  31'^  f  135"  g 

30  tube  C  55^  Z  Ic  Ä  56"^  tvbe  illb^ 

31  tobe  a  10"  tobe  F  taube  H  14''  03" 

32  taub"  w  106''2  tub  k  4.2^^  taub  Jf 
83  526''  r  82''2  tavb  ^  t  25"^  tauben  L 
34  242  taubn  q   IIG''  duba  x 


Palumbes "     holztuba.    seu   hegetuba    B  35 

Jholz 

holztuba.  sev  hegitube  A  hegetuba  "^  30 
iV31'' holztuba /■  135"^  holztvbe  «175''  37 
holztube  K  1°  holztaube  Q  3"  holtz-  38 
taube  fi'  14''  holcztawbn  q  116'»  39 
holcztub  P  330''^  holcztawb  F  holcz-  40 
taub  n  106''^  r  2"  holtztaub  if  526''  41 
hagtvba  E  hegtuba  c  56''  hegetuba  42 
Dhegetube  Xhegetübse  e  heitube  C55''  43 
t  25"^  Heitobe  alO"  heitöbe  Y  121"^  44 
hagetöb  k  42'''^  hagetuben  S  56"^^  45 
holtaub  ?7142"hortaub  T  82''^  hartobe  46 
F  mostaube  L  242  [dccccxxxvi]       47 

6.  Coruus  ^  rappo  DN  31''  Rappe  JT  48 
14''  i  175''  rappe  EQ  3"  Ä  Rapp  Jf  49 
526''  rap  P  330''^  rabbo.  l  ravin  ^  50 
rabbo  /  135"  g  räbo  5  Rabe  Za  51 
10"  rabe  (7  55''  F  Rab  K  1«  i.  242  52 
T  82"^  w  106''2  rab  FS  56"^  ä;  42"^  53 
q   116"  ^  25"!  54 

Edax  frasciger  a  10"  55 

Cornix  cräia  A  craia  iV  31''  /"  135"  ^r  56 
kreia  E  crage  Z>  ki-ag  li  Chra  L  242  57 
a  10"  chra  PC  55''  H  14''  Ä  56"^  58 
T  82''2  FXÄ;  42''^  n  106''^  cra  e  Cra  59 
i  175''  cra  7^1'=  Q  3"  g  116''  ^  25"^  60 
kra  M  526''  cre  P  330''^  cro  F  61 
[dccccxxxvi]  62 

Upupe  ^  Witihophe  a  10"  witihopphe  f  63 
135"  witehopho  De  witehophe  i  175''  64 
witehopphe  g  wittehophe  c  56''  wite-  65 
hopfe  AB  witehofe  Y  121"^  wide-  66 
hoppa  X  widehoppe  ^^  b  9"    withopho  67 


*  erodius  Hq  *  od^witwal  von  and.  hand  N  '  die  zeüe  zivischen  s.  1  und 
3  HKq  *  columbe  L  ^  tavb]  av  verschlungen  t  "  palumbos  HMq  palubes  Y 
palübes]    b    aus    corr.    c   paliunbus  Qr              ''  \  holz    von    and.    hand    übergeschr.    N 

*  diese  zeile  nach  z.  4  HKq.  Coruu'  E  *  upube  E  vpube  i  pupupe  N  vpupa  Hq 
upupa  h  vppupa  V  vppuba  x  '"  widehoppe]  i  aus  corr.  b 


2i 


Haculic'u  Gkordnetk  Glübsake.    A.  GkUPPENÜL088AKK 


Allel,  bll.  2,  211.  212.  213.  215.   Gerbert 
Maries  Am.  4,  93—95.  5,  4G2.  G,  345. 
bll.   1,  348).     Zs.  9,  391. 


130.  137.  Germ.H,  47.  19,436.33,292. 
Ve.   1.  2.  {Carm.  bur.  175).  3.  G.  {Altd. 
Zs.  f.  d.  ph.  11,  289.  290 


X  withophe  C  55*»  Q  3»  S  50«^ 
widhoph''  n  lOG''^  withophfe  /.•  42''^ 
withopfe  iV31''  widhopffe  h  withopfen 
E  withoph  L  242  t  25"^  withopf  T 
82''2  widhopf  J?  14b  P  330'^^  wid- 
hopff  M52(}^  wiedhoph  </  IIG*'  wich- 
hop  Ä"  1*^  wit   V  [dccccxxxvi] 

8  Ficedula  ^  sneppha  AXef  135"  g   senp- 

9  pha  B  sneppho  t  25»^  snepha  iV31'^ 

10  c  5G''  snepho  E  .sneppa    x  sneppe  b 

11  9"  S:nephe2  a  lO''   Snephe   L  242 

12  i  175b    snephe    DP  330'>i    Q  ^^   V 

13  snephüfl'^    5  56^^  7121^1  Ä;42»>ir  2« 

14  sczph  w  lOG^ä    snepff  M  526^  snepf 

15  F  sneht  i/  U»»  snecht  <?  116^  snekk 

16  T  82^2  wasserstelz  h  zvnsluphil  C  55^ 

17  [dccccxxxvi] 

18  Perdix  ^     rephon   Dg    Rephon    M  526'' 

19  rephon    /"  135»   Rephvn   i  175*'    rep- 

20  hvn  AE  Rephun  n    106''2    rephun  * 

21  //14b  p  330bi  Q  3a  rephun   T  82^2 

22  rephven  L  242  rephun  X  rephune  x 

23  repham   q    116^    repphun   r    2^*   reb- 

24  hon  k  42''i  rebhvn  iV  31^   rebhuu  h 

25  Rebhun  a  lO'"*  rebhun  S  oQ^^  Y  121»! 

26  rebhvn  t  2b^^  rebhunt   V  rebehun  B 

27  [dccccxxxvi] 

28  7.  Noctua  ^     vwilla     ^  uwilla    k    42^1 

29  Vwila  f   135^  vwila  Ä;  56^  ^r  vuila 

30  D  vvuil   <  25»^   Vuuella    e  vwela  /7 

31  Uwele  X    avwull    L  242  Aubull    n 

32  106^2    öla  N  Sl*»  via   F  121''i   vUe 

33  i  175b    vle  S  b^^^  x   üle    /i  Nvle  ^ 


K  V  Aule  0  3«  eule  F  awl  q  116b  34 
aäl  T  82b2  ewl  P  aiid  //  14b  vü^iie  35 
C  55b  Nachtrab  a  10"  nacheil  P  36 
330bi  [dccccxxxvi]  37 

Fringellus  '  fincho  Df  135»  g  vincho  38 
e<  25"^  finco  c  56b  finko  x  vInco  39 
AB  vinko  /;  Finche  a  10"  uinche  Z  40 
163"  vinke  //  14b  ^  1<=  Y  121"^  i  41 
175b  finchL242  finch  iV^31b  vinch  42 
6'56"^  vhich  P^Jt)t42bi  n  IW'"^  vmck  43 
J/  526  b  P330bi  r  2"  vmkk  r82b2  44 
vinkch  q  116b  b&chvmke  h  buchfin  45 
ke  fc9"  buchfinck  F  pvchumch  C55b  46 
puchumch  Q  3"  [dccccxxxvi]  47 

Nocticorax^  nahtrara  Aef  135"  k  42bi  48 
nahträ  X  nahram  g  nachtram  DE  49 
nahtrabo  B  nahtrabe  F  121"^  a;  50 
Nachtrabe  K  V  nachtrabe  C  55b  52 
Nachtraba  a  10"  nahtrab  E  \^^  L  52 
242  S  56"^  nathrab  t  25»^  nachtrab  53 
FT  82b2  ^^  iQeb2  ,.  2a  natherob  Z7  54 
142"  nachrappe  Q  3"  nachtrapp  M  55 
52Gb  h  nahtrape  i  175b  nachtrap  P  56 
330bi  nahtrabbe  iV  31b  nachtcra  q  57 
116b  nahtegla  c  56b  nach  F  58 
[dccccxxxvi]  59 

Amarellus^  amirzo  De  56b  amarze  60 
ABZ  163"  emerza  E  amerinch  ^^  G  61 
55b  Q  3"  Xe^  25"^  Amerinch.  ham'e.  62 
Golt  ham^e  ^^  Ä"  1«  anirinch  U  142"  63 
aemerinch  iS56"^  k  42b^  emerinch  w  64 
106b2  Emei-inch  L  242  a  10"  aina-  65 
ringk   r  2"    ämärinkk    T    82b2    ^me-  66 


^  ficedu,ia  Y  ficedule    r  ficetula  Ic  sicedula  MP  vicedula  Fli  viscedula  Hq^  fiscedula 
EVXb   fecicedula    K  sepicedula    CT  *  S  :  nephe]    rasur   von    e  a  '  das    lat. 

und  deutsche  tcort  vertauscht  X  *  davor  einige  buchstahen  ausgestrichen  Q  ^  Noc- 

tula  q  *  Nvle]  N  durch  Noctua  veranlasst  K         ''  fringelus    a  Fringews  T  frigeUus 

FHSYq        *  noticorax  L  necticorax  k  nicticorax  EFNSactx  niticorax  Q  '  amereUus 

MQTJh,  davor  amerel  ausgestrichen  Q  amarülus  TcarduelisP        *"  ameiinch]  h  ztveifel- 
haft  C  "  Golt  ham''e  über  den  beiden  andern  deutschen  warten  K 


DCCCCXXXIVA  Versus  De  Volucribus 


25 


AUd.  ML  2,  211.  212.   213.  215.   Gcrbert  137.   Germ.  8,  47.  19,  436.  33,  292. 

Monas  Änx.  4,  93.  94.  5,  462.  6,  345.    Fe.  1.  2.  {Carm.  hur.   175).  3.  6.  {AUd. 

Ml.  1,  348).  Zs.  9,  391.  Zs.  f.  d.  ph.  11,  289.  290 


1 

2 

3 

4 

5 

6 

7 

S 

9 

10 

11 

12 

13 

14 

15 

16 

17 

18 

19 

20 

21 

22 

23 

24 

25 

26 
27 

28 
29 


rink  r  121«^  amerlinch  i\r  31''  amer- 
ling  3/  526''  enierling  F  änimerling  h 
ämare  f  135'''  amare  g  amer  i  175'' 
goltaniir  //  14''  q  116''  stiglicz  P 
330''^  [dccccxxxvi] 

8.  Miluus  ^  wigio  AB  Avige  Ex  wig  h 
wihe^  /t  1«  Ä;  42''^  wiwe  C  55''  wio^ 
Df  135«  5f  wie  i\r  31''  Ä  56^^  XY 
121''ii  a  10=1  i  175''  ^  25-'''  weye  H 
15=1  (?  116''  waie  Q  3^  wey  P  330''^ 
weir  n  106''^  aur  T  82''2  ar  L  242 
arnwei  31  526''  [dccccxxxvi] 

Parix  *  meisa  A  Meisa  a  1 0''^  meisa  C 
55»'  DEN  31^  c  56''  e/  135'*  Ä;  42''ia; 
maeisa  X  misa  <?  56''^  maiso  B  Meise 
i  175''  meise  KV  Z  163''  g  maise 
0  3»  F  121»!  mais^  w  106''^  Mayse 
H  15^  mayse  7'82''2  maysen  g  116'' 
meis    h  mais    if  526'»    mseis    t   25»^ 


maiß  P  330''^  mayz  ^  L  242 
[dccccxxxvi] 
Onocrotalus  ®  hortuhil  ^P  hortuchil  ' 
i)A;  42''!  ^  25=»^  hortuchel  T  82''2  ho- 
ranibil  a  10«  horataubil  ^  L  242  ho- 
retubel  X  heretubel  S  56«^   bortubil 

l  holtobil^ 

EY  121«!  c  56''  e/-  135«  ^    horebel 
N  31''  hortvbePo  i  175''    hortubl  K 
P  hortaubel    U  142«    horteubel  r  2« 
hortugel     Z    163«     hortragil     C   55'' 


horntaube  if  15«  horntaubn  q-  116''  30 
holtztaub  31  526''  hoclcztub  P  330''^  31 
hortdume  x  giwicz  h  warhun  n  106''^  32 
harnst"'    b  9«  [dccccxxxvi]  33 

Anser  gäns  B  Gans  K  !<=  L  242  alO«  34 
gans  ^C55''  i)£'if  526''  Q  3«  5  56«^  35 
Xf  135«  ^i  175''  Ä;  42"^  n  106''2  36 
9  116''  t  25«^  ganß  P  330''^  gancz  F  37 
ganz  /i  ganzz  T  82''2  gans'"  iZ"  15«  38 
[dccccxxxvi]  39 

Orix  1^  hehara  Je  42''^  hehera  Xa  10«  40 
c  56''  e/  135«  hera  E  hera  P>  he-  41 
her  ^  heher  ^^  ßC  55"  PL  242  AT  31''  42 
0  3«  ^7 142«  ri21«i  Z163«^*175'' 43 
t  25«^  heb'  r  2«  1  hecher  P  330''^  44 
hecher  7'82''2.i.  hech'  n  106''^  eher  45 
H  15«  g  116''  ehere  S  56«^  eherl  46 
7t  1<=  hirchhun  Ä  orhan  if  526''  or-  47 
hun  ^^  w  106''^  [dccccxxxvi]  48 

9.  Cignus  1*  elbiz  A  Elbiz  L  242  elbiz  49 
DN  31"  S  56«!  ZF  121«!  Z  163«  50 
f  135«  ^i  175"  Je  42"!  ^  25«^  el-  51 
byz  B  elbis  C  55"  P  330"^  ?7  142«  52 
elbez  T  82"^  elbz  E  elbs  Q  3«  Ä  53 
Swan  H  14"  swan  r  2«  Swane  K  1"  54 
swanj  q  116"  Swang  ilf  526"  swam  55 
n  106"^  [dccccxxxvi]  56 

Olor  15  Elbiz  w  106"^  elbiz  S  56«^  elbs  57 
0  3«  Ilbs  ilf  526"  swane  x  Swanich  ^^  53 
L  242  59 


*  rfiwc  2e?7e  nacJi  z.  6  JffZ'g',  «ac7i  s.  lA  r         *  wihe]  h  «ic/i^  sicJier  Je         ^  wio]  0 
auf  rasur  g  ♦  larix  C,  1  ai</  raswr  ^  auf  rasur  von  and.  Jiand  L         *  onocro- 

talus] das  zweite  und  dritte  0  auf  rasur  L,  am  letzten  0  radiert  N  onocrocalus  E  ono- 
trotalus  31  notrotalus  n  onocratalus  U  onacratulus  Y  onocraculus  S  onocratulus  q  anocra- 
tulus   H   onocrotulus  bor   onoctallus  T  ^  oder  hertuchil    D;    vielleicJit    horetubil  Je 

*  ausradiert  L  »  \  höltöbil  iibergescJir.  von  and.  Jiand  N  ^^  hortvbel]  r  sicJit  wie 
z  aus  i  "  ornix  EFH3IU  onix  La  oruix  n  orix  .  i .  hech''  am  ende  von  z.  13  nacJige- 
tragen  n  '^  ausradiert  L  ''  orhun]  u  aus  0  corr.  n  "  die  zeile  nacJi  z.  16 

L3In,  nacJi  z.  15  r;  neben  dieser  zeile  von  späterer  Jiand  Cygonia  storche  B.  Cingnus 
EHQ  Tignus  31  ^^  es  lourden  die  nur  dureJi  idem,  cade  {so  t),  similiter  als  mit  der 
vorJiergeJienden  identiscJi  bezeicJineten  gll.  fortgelassen,  obor  n        *«  ausradiert  L 


26 


Sachmch  Geordnete  Globsaue.    A.  Gruppenglohsare 


AU>1.  bU.   2,  211.  212.  213.  215.    Oerbert  137.   Genn.  8,  47.   19,  436.  33,  292. 

Mones  Anx.  4,  93—95.  5,  462.  6,  345.  346.     Ve.   1.  2.  {C<inn.  hur.   175).  3.  6. 

{Altd.  bll.  1,  348).  Z«.  9,  391.  Zs.  f.  d.  ph.  11,  289.  290 

bnihfogil  X  brächvogil  A  bnu-hvogil  x 


1  Sturnus  *  stdra  A  istara  Bc  56''  ef  135» 

2  (jk  42''*  sUire  Z;i?iV  Sil»  iS  56"^  Xr 
121"^  Z  163*  X  ()8tu«re  /  25«^ 
8tar  M  526*»  star  C  55»'  FE  14»> 
A'  1"  L  242  P  330''i  Q  3»  T  82i'2 
Äi  175»»  w  106»'2  9  116*'  r  2"  Btor 
f/'  142*  [dccccxxxvi] 

8  Mergus  ^  tftchil  e  töchil  J  Tuchil  r82»'2 

9  tuchil  BDXk  42''^  i  25*^  tvchi'  6'55»' 
tuhil  Z  163«  tochel  y  121*i  TvcheH 

\  tuchar  4 

L  242  tuchel  r  2*  tuhhil  N  31'' 
tuchil.  \  niorricho  f  135*  tuchil. 
l  merrich  g  tuchar  c  56''  tucha3r  S 
56*^  tucher  5  EK  V  h  tvcher  i  175'' 
thuher  C7 142*  toch'  n  106''^^  tukker 
(?  116''  Taucher  1/526''  taucher  FP 
330''^  duchera  ic  eisuogel  H  14'' 
[dccccxxxvi  Mergulus] 


10 

11 
12 
13 
14 
15 
16 
17 
18 

19  Turdela  "  Dro^killa  A  dro.'^killa  B  Droh- 

20  sila  X    drosgila  Def  135«'    droschila 

21  i  175'>    droschella  N  31''    droscel   C 

22  55''    P  330''^    droske'  Z  163*     dro- 

23  schel  FS  56*^  T  82''^  q  116"    dros- 

24  schel '  L  242  draschel  w  lOe''^  d^sil 

25  ^25*^   drosela  x  drösele  h  9*   drosel 

26  k    42''^   drösle    K  V    troscila   c  56'' 

27  trosgila    g     troschella   E     trosgel    Y 

28  121*1  troschel  H  1^^  h  troshel  Q  3* 

29  Trostel  M  526''  [dccccxxxvi] 

30  Turdus  «  brachfogil  /"  135*;?  bracfogilZ> 


b^chvogil  i  175''  brachuogil  Be  brah- 
uogil  Ä  56*1  brachuogel  A'31''  brach- 
uogl  P  330''^  brachvogel  Ä<  25»^ 
brahuogel  Z  163*  bravogel  F  121»^ 
I)*chuogel  k  42''^  prachuogel  M  526** 
prachuogj  r  2*  prachvogel  FT  82''2 
prahvogel  *  L  242  durlinc  6'  55'' 
drösle  KV  [dccccxxxvi] 

10.  Qua.squila  *"  wahtala  <  25*^  wdhtilla  ^ 
wähtila  B  Wahtila  a  10''  wahtila  N 
31''  Z  163*  c  56''  f  135*  ^i  175'' 
k  42''^  wactila  Z>  waltila  X  wahtela  ex 
wachla  E  wahtele  Y  121*^  wahtil 
H  15*  S  56*1  wahtel  L  242  n  106''^ 
wathel  0  3*  Wachtel  K  V  wachtel 
C  55''  J^P  330''i  T  82b2  /^  ^igb 
wachttel  Jf  526''  [dccccxxxvi] 

Menüa  ^^  amissila  Z)  amissilla  f  135* 
änisilla  ^  amsilla  c  56''  amsillen  i 
175''  ampsila  Be  ampsilla  g  amsila  X 
amsil  iV  31''  t  25*^  Amsela  a  10" 
amsela  E  hamsela  Z  163*  amhsla  k 
42"!  amisei  L  242  amischil  S  56*^ 
ampsel  h  ampssel  M  526''  amsel  C 
55''  Ffi"  15*  P  330''i  0  3*  r  82''2 
r  121*1  q  llßb  hamsel  iT  1"  ammux- 
sel^^  w  106''^    merla  x  [dccccxxxvi] 

Fasianus  ^^  fasihvn  g  fäsihon  e  fa.si- 
huon  X  fasihon  /"  135*    fasihovin  D 


31 
32 
33 
34 
35 
36 
37 
38 
39 

40 
41 
42 
43 
44 
45 
46 
47 
48 
49 
50 
51 
52 
53 
54 
55 
56 
57 
58 
59 
60 


*  darüber  tuchil  ausgestrichen  t         *  mergeis  X         '  ausradiert  L 
V071  and.  hand  übergeschr.  N        *  tucher]  r,  wie  es  scheint,  aus  corr.  E 


*  l  tuchar 
*  ttirtela  N 

durdela  e  crudela  n.    in   der  folgenden   seile   nach    Quascula    PQi  '  ausradiert  L 

*  tardus  M,  a  in  u  corr.  turo  T.  darüber  idem,  dh.  troschel,  droschel  Hq         •  aus- 
radiert L        "  diese  zeile  nach  s.  8  i/Zg.  in  K  daneben  am  rande  .  .  erula  menu  |  . .  . 

J   q*quora 

brachuogel.  Quasquila  N  Quasquala  a  Quisqla  c  Quisqula  t  Quiscula  EHKnx  Auiscula 
ausgestrichen  und  daneben  am  rande  mit  Verweisung  Qualea  q  Quascula  PY  Qvascula  i 
quastula  h  Quascua  Q  Squascula  M  "  menula  oder  merrula  t  merule  PQi  in  der  vor- 
hergehenden zeile  vor  mergus  "  oder  ammugsel  n  "  vasianus  FUx  phasianus  MQn 
faseanus  N  fasionus  e  falsianus  X  vasarius  h 


i 


DCCCCXXXIVA  Versus  De  Volucribus 


27 


AUd.  Ml.  2,  211.  212.  213.  215.    Gerbert  137.   Germ.  8,  47.  19,  436.   33,  292. 

Mones  Anx.  4,  93.  94.  5,  462.  6,  346.   Ve.   1.  2.    {Carm.  hur.  175.  176).   3.  6. 

{Ältd.  bll.  1,  348).  Zs.  9,  391.  Zs.  f.  d.  ph.  11,  289.  290 


1  fäsehvn  Ä  fasehün  N  31^  fasehun^ 

2  uasehun  Z  163»    Vashon   a  lO*»  fas- 

3  hon    Y  121'-'i  k  421^1    fashun  T  821^2 

4  fashun  r  2"   phashown  n  106^^   vas- 

5  hün    vasä    KV    fashan    l   haselhvn 

6  L  242  fashan  P  330^^  vashan  q  116^ 

7  fasan    C  55^^   S  56^^  «  175^  t  25-'^^ 

8  faisan  fi"  15*  vasane  h  fasant  E  va- 
sant  FQ  S^  U  142-'^  x  vasandt  M 
526^  [dccccxxxvi] 

11  Ortigometra  ^    orichhon   /"  135»  <7   orich- 

12  huon  B  orichuon  D  orechhvn  Ä  or- 
rehuon  X  orrehvn  G  55^  orrehuj^ 
25»^  OiTehun  a  10''  orrehun  Ä  56»^ 
horrehun  iT  1«=  Z  163»  orrhön  k  421^^ 
orrhiui  F  121»^  Arrhven  ^  L  242 
orehun  JV  31*'  horhun  b  9»  orhon 
c  orhun  Ä  orhvn  £"  orhon  U  142» 
orhan^  Jf  526^  T  83»^  vrhvn  »  175'' 
vrhun  x  vrhan  P  330''^  awerhan  F 
Organs  Q  3»  pirchhun  iZ"  15»  pirkhun 
^116''  pirhun  n  106''^  [dccccxxxvi] 

23  11.  Grus*    Chranich    L   242    chranich 

24  S  56»^  chraneh  n  106''^  chranch  C 
55b  ^  42bi  kranich  T  83»^  f  135» 
cränich  ^  Cranich  a  10^  «  175*^ 
cranich  BDx  cronich  CT"  142»  kra- 
nech  g  cnh  ^25»^  Cranch  X  cranch 
K  V  N  81''  Q  3»  e  kranch  i^ilf 
526''  hq  116''  kraench  iZ"  14'' 
krank  E 

32  Pellicanus  sisigom  e   sisigom  Jf  Sisigam 

33  a  10''  Sisegovm  C  55''  fisgom  i  175^ 

34  ysigom   Ä  ysigom  B  vsigum   Z  163» 


9 
10 


25 

26 
27 
28 
29 
30 
31 


hisigom  f  135»  g  hosigeme  n  106''^  35 
huosigom  D  hvsigöm  E  wisigovm  36 
t  25»^  wisegamo  x  wisegum  S  56»^  37 
wisgom  Y  121»^  Wisigo  K  1"  wise-  38 
gov  N  31''  wisgo  H  14''  pellican  39 
M  526''  h  [dccccxxxvi]  40 

Pauo  ^  Phavvo  a  10''  phavvo  D  phawo  41 
Ef  135»  g  pawo  x  Phawe  C  55''  42 
phawe  ÄBH  14"  iT  1«  Q  3»  Xi  175''  43 
phane  Ä;  42"!  phaw  iV  31''  phab  T  44 
83»^  phav  t  25»^  phan  n  106''^  45 
pha^n  S  56»^  pfaw  JJf  526''  P  330''^  46 
pfab  q  116''  pfow  /i  pfan  L  242  47 
[dccccxxxvi]  48 

Anas  ^  aneta  iV  31''  anta  t  25»^  ante  49 
G  55''  r  121»!  sente  S  56»^  ente  50 
A;  42"^  entte  if  526''  anit  DXef  135»  51 
sanit  a  10''  senit  g  änet  A  anet  P  52 
anet  Z  163»  ant  EP  330''^  »  175''  53 
anth  K  1°  ant  Ä  sent  Q  3»  n  106''^  54 
ent   U  142»  amen  '^  T  83»^^   antvogel  55 

gel  8 

F  antvo  L  242  antuogl  r  2»  ant-  56 
recha  x  habich  5'  116''  habech  P'14''  57 
[dccccxxxvi  Aneta]  58 

Alietus  ®  stocharo  Ee  stochare  C  55''  X  59 
stopchare  D  Stochar  a  10''  stochar  60 
P  330''^  Z  163»  k  42"!  n  lOO''^  r  2»  61 
t  25»^  Stokhar  L  242  stocher  Z7  142»  62 
stocäro  A  stoccare  c  56''  stockare  S  63 
56»^  Stockar  Jf  526''  stocare  Bx  sto-  64 
kare^o  Y  121»^  ö  9»  /  135»  g  sto-  65 
caren  K  1*^  stocarn  JT  14''  stokar  N  66 
31"  Q  3»  i  175"  g  116"  stok  aur  67 
T  83»^  eringrif  x  [dccccxxxvi]  68 


*  ortigomatra  g[  ortlgometcr  e  ortigon  |  t  ottigometra  L  ortogometra  NZ  ortocometra  U 

*  Arrhven]  A  aus  C  corr.  L  »  ^^^g,.  grrhan  T  *  diese  und  die  nächste  seile 
nach  z.  17  r.  Gorus  Z7  «  pauo:  a  «  anus  Hq  anäs  z  anit  D  "'  amen]  en  sehr 
ztveifelhaft  T  «  ausradiert  L  »  alietus  a  alietus  if^-«  ((^««  ^ine  mal)  alietes  T 
aüen'  n        *"  stokare]  a  aus  corr.  Y 


as 


Sa<hi,I(  H  Geordnete  Gi.o88are.     A.  Gruppenoloshake 


Altd.  bll.  2,  211.  212.   213.  215.   Gerbcrt   137.   Germ.  8,  47.  19,   436.  33,  292. 

Mories  Anx.  4,  93.  94.  5,  4G2.  6,  346.    Ve.  1.  2.    {Carm.  bur.  176).  3.  G.  (Altd. 

bll.  1,  348).  Zs.  9,  391.  Zs.  f.  d.  ph.  11,  289.  290 

1   12.  Aurificeps  1  isfogil  ef  135»  isfogil  D      Cruriculo  '     warchcngil  ABXef  135*   (j 


2  isphügil  g    y'^fogil   A    ysfogil   B  ys- 

3  fogel  X    ifsfogel  c  ÖG''    Isfogel  X  I"- 

4  fogel  Ä"  P   eisfogel    ?7  142*    Isuogil 

5  C  55»'    isuogil  t  25»^  Isvogil  i   175'' 
G  i^evogil  6'  56»^    i.suogel   iV  31''   Suo- 

7  gel   a    10''    isvogel   ^77  121»^   h    is- 

8  uoge'   Z   lG3a    Eisuogel    fl"   15"    eis- 

9  uogl  r  2«   eisvogel   Q  3"   eisvogell  i^ 

10  Eysuogel  n    lOG»»^   eysuogel  J/  526'' 

11  P  330''^  Eysvogel  '^  L  242  eysvogel 

12  T  83«!  «/   HG''  [dccccxxxvi] 

13  Cupude  ^  rotila  5  56»^  e  Rotela  A'a  10'' 

14  lotele  n  lOG'^^  rotle    7  121«^  rötil  A 

15  Rotil  i  175''  rotil  BDN  31''  Z  163" 
IG  c  56"  /•  135^  gk  42''i  i  25"^  Rotel  * 

17  L  242    rotel    T  83=^^    rötel  r  2»    ro- 

18  dilwige  x  [dccccxxxvi] 

19  Sepicecula  ^  listera  f  135*  g  Listera  X 

20  listera    ABM  526''   AT  31'>     Ä   56^^ 

21  Y  121='*    Z  163»    listeta  c    Listra  a 

22  10''  listra  DH  Ib^  K  1"  c  56''  lister 

23  /  25"*    listir   T  83»*    k   42''*    listit  « 

24  L  242  listim  n  106''2  chunigil  (7  55'' 

25  pachstelze  Q  3»  bacbstelz  h  wegstarcz 

26  U  142»     zvnslvfphel    i   175*'    zaun- 

27  schliffelin    P    330''*    holcra    q    116'' 

28  [dccccxxxvi] 


29 

warechengil  I)  warchengel  a  10''  30 
warchelgel  h  warcengil  x  warkengel  **  31 
Ec  öö*»  i  175''  wargengel  »  L  242  32 
warigel  n  106»'2  wargel  AT  1«  T  83»*  33 
U  142»  wargil  t  25»*  vvergil  C  oS*»  34 
JV  31''  wergel  k  42''*  worgel  fl^  15»  35 
7  116''  wurgelhahe  *"  Y  121»*  wur-  36 
delhahe  S  56»*  steinpruchel  F  37 
[dccccxxxvi]  38 

13.  Gractdus**  Ruoch  X  ruoch  D  Ruch  39 
M  526''  ruch  P  SSO»»*  S  56»*  ä  40 
Ruche  C  55»»  ruche  0  3»  Rvch  i  175''  41 
rvch  A  rvchs  ^  Roch  e<  25»*  roch  42 
AT  31''  k  42''*  röche  Y  121»*  ruech  *2  43 
L  242  ruch  T  83»*  rouch  /"  135»  </  44 
rüch  B  Ruch  a  10^  c  56»'  n  106''^  45 
ruch  X  ruche  Z  163»  here  ruche  Ä"  46 
1«  heher  fi"  14»'   U  142»  7  116»»  47 

Haut  *3  Nicht  a  10»'  48 

Furfarius  **  dorndragil  A  dornorahil  B  49 
dorudregil  Df  135»  gi  175''  Dorn-  50 
di'igil  a  10''  Dornendrigel  X  dorn  51 
tugel  Z  163»  dorendrahsel  Q  3»  52 
dorndrehsel  A"  Sl»*  dorndrechsel  P  53 
330''*  doriidrächssel  M  526''  dorn-  54 
drosel  //  14''  dorndroscel  *^  q  116»*  55 
dorndrosle  Kl'^  dorndroschel  F  dorn-  56 


^  diese  zeile  nach  z.  10  H.Kq,  nach  z.  17  N,  nach  z.  20  h.  z.  12.  13  fehlen  b.  Aiuiffi- 
ceps  H  Aurifices  KUr  Aurificus  S  Auriceps  E  ^  ausradiert  L  '  cupide  Hqt  cu- 
pida  X   cupule  T  cupius  D.    darüber  idem  H         *  Rotel   atisradiert  L,   R  zweifelhaft 

*  sepicedula  HLaq  sepicetula  MNPQ  sepicula  SY  septedula  U  cicenula  h  '  listit 

ausradiert  L,  das  letzte  t   unsicher  '  crurile  C  trutile  T  ciadile  h   idiode  h    cruri- 

1  c~ricule 

cula  X  cruriscule  E  cruticulus  H  cruticnlus  q  cnicicule  {das  übergeschr.  von  and.  hand)  N 
crvpicule  S  crupicule  XY  ciciifido  U  *  warkengel]  n  aus  1  corr.  i  "  wargengel  aus- 
radiert L  '"  wurgelhahe]  hahe  von  and.  hand  ausgestrichen,  u  in  e  corr.  Y,  also  = 
wergel  "  diese  zeile  nach  der  folgenden  ACMZh,  nach  z.  19  r.  Gr»culu8  Y  Craculus 
vel  (Jraccon 

fg  Gracculus  L        ^-  ruech  auf  rasur  L         "  statt  haut  deerit  scheint  h  curiculus  mit 
der  gl.  domdrachsel  geliaht  zu  haben  "  fursarius  KMPTXaehint  fusarius   HLSYq 

"  oder  doradrostel  q 


DCCCCXXXIVA  Versus  De  Volucribus 


29 


Altd.  hll.  2,   211.  212.   21.8.  215.    Qerhert  137.    Qerm.   8,  47.   19,  436.  3.3,  292. 

Mones  Anz.  4,  93.  95.  5,  462.  6,  346.    Fe.  1.  2.   {Carm.  hur.   176).  3.  6.  {Altd. 

hll.  1,  348).  Zs.  9,  391.  Zs.  f.  d.  ph.  11,  289.  290 


dravschel  L  242  dorndral  Y  121"^ 
et  25«^  dorndi-sel  S  bd^^  dorndrel  T 
83''^  k  42''^  dorndreil  U  142=^  dorn- 
drell  r  2^  dorncbell'^  n  106'^^  torn- 
adr  c  öG^  gell  /*  zunsluffil  x 
[dccccxxxvi] 

7  14.  Sparalus  ^    hasalhon    k  42"^^    hasil- 

8  huon  D  hasilhön  Af  135=*  g  hasilhvn 
t  25=1^  hasilhun  B  haselhön  Y  121''^  e 
haselhün  K  1''  hn  106''2  haselhvn  E 
Hashelhuon  A'  haselhvn  L  242  ha- 
selhün T  83^^  haselhün  F  haselhün 
N  3V^  S  56»^  U  142»  Z  163«  r  2^  x 
haselhum  ^15^  haselhain  q  116^ 
hasenhun  h  d^  Haslhun  a  10'^  ha- 
gilgäs  i  175^  hagilgans^  P  330^^ 
hagelgans  C  55^  haselgans  Q  3« 
Schnegans  Jf  526^  [dccccxxxvi] 

19  Attage  ^  birichhön  T)/"  135«  Bh-chhuon  X 

20  Birchun  e  birchön  Agk  42'^^  birkhön 
Y  121«!  bh-chun  K  l'^  birchvn  ^ 
birkhvn  i  175^  bh-chun  PZ  163«  x 
birchü  h  9«  buchhun  h  bbrckhtui  P 
330'^!  ph-hhvn  L  242  ph-chün  Ä  56«^ 
pirchun«  ?^  106''2  pirkhun  fl"  15« 
pirkchain  q  116'^  Pirchun  a  10^  i^ 
25«!  pirchun  N  SV'  pirkhun  T  83«^ 
r  2«  pirchon  U  142«  haselhün 
pirckheii  ()  l  haselgans  31  526*^ 
[dccccxxxvi] 

31  Mullis  *   hagalgans    T  83«^  k  42'^i    hä- 

32  gilgans  A    hagilgäs  7^  1*^     hagilgans 


Bef  135«  gx  hagil  Z  163«  hagel-  33 
gans  5  ^fl"  15«  L  242  b  9^  h  halgel-  34 
gans  A  agiigans  f7  142«  galgilgans  D  35 
hasilgans  P  3301*^  i  175^  t  25«^  36 
haselgäs  T  121«^  heselgans  S  56«^  37 
wetergans  q  116*^  haselhün  1  hasel-  38 
gens  n  106'^^  hasilhuon  C  55*^  ha-  39 
selhun  iV"  31^   Q  3«  [dccccxxxvi]      40 

Strutione^  Strüz  a  10^  strüz  Af  1S5^  g  il 
struz  BK  1^  N  31^  ei  175''  k  42''^  42 
t  25«^  a;  strvz  D  strvs  E  strus  /*  43 
strauz  H  15«  Strausz  M  526'^  strawß  44 
F  Stravzz  L  242  strauzz  T  83«^  45 
straus  ^  116^  struzze  Q  3«  Ä  56«^  46 
struze  XY  121«^  struse  C  55'^  47 
[dccccxxxvi]  48 

15.  Cuculus '  couch  D  Goch  X  goch  49 
^Ä  56«!  Govch  K  1°  gouch  (7  55''  50 
N  31^  f  135«  g  Gauch  T  83«^  51 
i  175''  gauch  Q  3«  C7  142«  k  42''^  52 
gavch  X  gawch  g  116''  Goch  a  10''  53 
guch  B  güch  1  gugug  E  Gavch  vel  54 
Guguch  L  242  guggug  M  526''  cu-  55 
euch  n  106^^  gugger  gouch  goch  56 
h  Gukke  H  14''  ruch  t  25«^  57 
[dccccxxxvi]  58 

Fulica  *  scarbo  ^  scarho  B  stare  Z  59 
163«  horgans  Z7  142«  organs^  Q  3«  60 
mervalch  L  242  Meruogel  M  526''  61 
mervogel  h  inuogel^**  n  106''^  Walder  62 


10''    0    vtinsvvval  t  25«^ 


63 


*  diese  ^ei7e  nach  z.  12  i/A'^,  davor  die  Überschrift  saec.  xv  d'^  alalib ;  K;  vor  z.  8  r. 
Sparulus  EMNUbcrtx  Spatulus  Hq  Sparlus  SY  Sperilus  h  Sparasus  F  ^  oder  hagal- 
gans P  '  attaggc  DENFabfgih  attragges  X,  r  von  and.  hand  übergeschr.  und  s  von 
derselben  aus  1  corr.  atagge  iYna;  aragge  31  attange  Se  acage  h  *  mulis  SYJm  moUis 
bx  multiuaga  e  muUifiga  Hq  {=  mullis  uaga)  ^  ausradiert  L  *  structone  ilf  stnic- 
cione  T  structione  QXY,  in  Q  scheint  c  ausgewischt  struc:ione  N,  rasur  von  t  strucio 
fg  strutio  hx  ''  diese  zeile  nach  z.  11  PQi,  vor  z.  9  r.  gugulus  EKt  *  folica  t  fu- 
lita  31  fulicam  L  ipidicatus  h.  darüber  idem  Hq,  Ignota  i  *  davor  ein  buchstab  aus- 
gestrichen Q        *"  vgl.  Zs.  36,  54 


30 


Sachlich  Geordnete  Glossare.     A.  Gruppenolobsare 


Altd.  bll.  2,  212. 
293.  Mones  Anx. 


213.  215.    Gerhert  137.  138.    Germ.  8,  47.  19,  43G.  33,  292. 
4,  93—95.  5,  462.  6,  34G.    Ve.  1.   2.  {Cann.  hur.  17G).   3.  C. 
{Altd.  bll.  1,  348.  349).  Zs.  9,  391 


1  Psitacus^   sitach  A   sitach  BZ  163»  bi- 

2  tich   S  56«^    r/  142"    n  106»'''*    r  2« 

3  t  25«^  sytich  9   116»'  Sittich  Jf  526'' 

4  Sitih   L  242    sitik   Y  121»^    sitech^ 

5  //  U''  sitch  Ä"  1«=    sisitich   Q  3»    sie 
G  sitich   C  o5^  psitich  iV  Sl«'  P  330''^ 

7  *    no**     pi-sitech    e     Pesitich    a    10'' 

8  sitkvst  E  Pec'hsteon  X  [dccccxxxvi] 

9  Cicadu»    grillo   Bk    42''^     Grille    K   P 

10  grille   //  14''    N  31^    Q  3^    S   56''^ 

11  arille   U  142"    giylle  q  116''  grill  T 

12  83"^   gril    Ft  25"^    heimel    griUe*    Y 

13  121'>i    heimili  e    heijno    DXa   10'»/' 

14  135a  g  heyme  P  330''^  i  175^  heme 

15  b  9*  mücliheimo  y1  mvcheuii  E  muca 

16  Z  163"    haymainoch.  hewscbrickel  M 

17  526^  haberschrech  1/242  hab"schrek 

18  w  106^^  haV  schrek  ?•  2»  [dccccxxxvi] 

19  16.  Uespertilio  ^  fledirmus  D  fledermüs  A 

20  Fleder  müs  a  10^  fledermüs  £'JV  31^ 

21  f  135''  ^fÄ;  42''i  flederinus  B  flederm^ 

22  i   175''    t   25"^     fledermuß    P  330''i 

23  fledermaus    if  526''   /m    lOO''^    fled'- 

24  maus  q  116^    fled'maus  T  83«^   fle- 

25  dormus  e   uledLrmus   C  55^  vled^mus 

26  K  1^  vledermus   Q  3"  Ä  56"^  vleder- 

27  mus    L    242       vledermaus    H    15" 

28  [dccccxxxvi] 

29  Hirundo  swalawa  k  42''^  Swaliwa  a  10^ 

30  swaliwa  f  135''  ^    suualewa  B  swa- 


lewa  JJV  31''  sualewa  De  swalwa 
EK  !•*  t  25»^  swalwe  .S'  56"'  i  175'' 
svalwe  C  55''  swalbo  //  15»  swalib 
7i  106''2  Swalb  L  242  1/526»»  swalb 
P  330''^  C  3«  T  83«»  hq  116'' 

17.  Mirle«  smirli  D  ßmirle  Jtf  526»* 
smirle  Y  121«»  c  .sinirle  n  lOB»»* 
Smirl  a  10''  sniirl  "'  S  SO'»^  ZJ  142» 
smilr  t  25"»  smierl  r  2"  smirlinc  A'  1^ 
Smierlinch  L  242  smerlin  C  55»' 
smerli  f  135''  zmerli  ^  smerle  iV31'' 
T  83"'  ^  znierle  B  Merle  *  175»» 
merle  P  330»*»  sm'lekf  fl"  15" 
[dccccxxxvi] 

Filonienam  ^  grasimugga  ^/"  135»»  Grase- 
niucca^  a  10»'  grasemucka  B  grase- 
mokun  e  Grasemuke  K  1*»  grase- 
much  »*»  Y  121"'  grasmuga  j&  gras- 
muggo  g  grasmuche  C  55»'  gra.smuc 
Z  163"  gi-asmukch  q  116»»  grasvink 
//  15"  Nahtigal  i  175»'  nahtigal 
L  242  nachtigal  T  83"'  w  lOO''^ 
nahtegal  /c  42»''  <  25"'  nahtgal  ^^31»» 
Q  3"  nachtgall  if  526»»  P  330»'' 
[dccccxxxvi] 

18.  Laudula"  lericha  A  lericha  P/"135»'  ^ 
lerich  FL  242  AT  31»»  7  83"'  Z  163" 
lerihc  Ä;  42»''  lerecha  e  Laerche  fl'15" 
Lerche  A  1^  i  175»»  lerche  C  55»' 
Y  121"'    laerch   Q  3"  lärch  M  526»» 


31 

32 

33 

34 

35 

36 

37 

38 

39 

40 

41 

42 

43 

44 

45 

46 

47 

48 

49 

50 

51 

52 

53 

54  i 

55 

56 

57 

58 

59 

60 


*  psicatus  n  psitacus]  über  p  rasttr  eines  Striches  Z  spitacus  PTJirt  phitac'  K  phacus  X 
phisacus  Y  pisi,acus  a         ^  sitech]  s  aus  z  corr.  H         '  cycadus  n  *  heimel  über-, 

grille  {von  and.  hand?)  unter geschr.  Y  ^  diese  zeile  nach  z.  14  HKq,  nach  z.  18  /«, 
vor  0.  lOr.  diese  xmd  die  weitet'en  z eilen  fehlen  b,  dafür  einige  unmetrische  vögelnamen, 
unter  denen  deutsch  anas  anatis  ente.  graculas  ruch  {im  context).  (9'')  velotena  gasemusche. 
vei-spertüio  H       '  hier  beginnt  s.  1  sj).  2  E.  diese  zeile  vor  z.  11  r.  smirle  HSq  merle  Pi 

s 
murle  n    smerie  T         '  smirl]  r  aus  1  corr.  S        *  füomelam  ae,  i  aus  e  radiert  a  filo- 

mela  Z  philomena  n  phylomena  MT  filocena  Hq  f elocenä  K  felotenam  t        "  Grasemucca] 

s  auf  rasur  a        ^^  grasemuch]  h  aus  c  corr.  Y       "  diese  zeile  vor  z.  12  r.  über  Laudula 

ist  die  gl.  unleserlich  D 


i 


DCCCCXXXIVA  Versus  De  Volucribus 


31 


Altd.  hll.  2,  213.  214.  215.   Oerhert  138.   Germ.  8,  47.  19,  43G.  33,  293.  Moncs 

Anx.  4,93—95.  5,  462.  6,  346.  Ve.  1.  2.  {Carm.  hur.  176).  3.  6.  [Altd.  hll.  1,349). 

Zs.  9,  392.  Zs.  f.  d.  ph.  11,  289.  290 


1  Lerch  a  10'^    lerch   P  330^^  S  56"^ 

2  %  116^  ^  25»^  [dccccxxxvi] 

3  Cicendula^  cleno  B  cleno  A  cleno  /'135'' 

4  t  25»^  clene  D  chlene  K  l^  chleii 
Ä;  42^^  den  g  glime  P  330*^^  i  175'' 
Glim  a  10"  gleimo  e  Glaim  T  121^1 
Glein  L  242  cleim  Z  163^  glaimel 
Ä56«2  cigiign  jyi5a  clonigel  ^7142^ 
zijs  iV  31''  czeis  T  83-'*^  cegex.i. 
zeisel  ^  L  242  czeislen  F  caiselin 
Q  3*  cisichin  x  merslin  li  wint- 
wechel  n  106''^  [dccccxxxvi] 

13  19.  Lusciniam  ^  nahtigela  D  nahtigal  L 

14  242  Ä  56''2  Nachtigal  a  lO''  nach- 
tigal  C  55''  nahtegula  B  nahtegila  f 
135''  g  nahtegala  e  nachtegale  K  1^ 
nahtegal  k  42''^  nachtegal  E  nähte- 
gela  A  nahtegel*  Y  121=^^  nahtuogel 
ÜT  15*  nachtvogel  h  vchtvogl  5'  116'' 
grasmucca  iV  31''  Gräsern vgge  *  175° 
graszmuck  M  526''  grasmukch  r  2* 
grasmuk  U  142*  graßmugg  P  330''^ 
grasmukk  nahtigal  n  106''^  wazer- 
stelz  t  25*1  wazz'stelcz  T  83*^ 
[dccccxxxvi] 

26  Lucilüs  ^  wazzu-stelza  Af  135''  g  wazir- 

27  stelza  D  wazzirstelz  B  Wazzerstelca  a 

28  lOt»  wazzerstelza  *  175"=  wazerstelza  e 

29  wass'^  stelza  E  wazzerstelze  K  l'^  waz- 

30  zerstelz    Ä   56*2    A;   42''i     wazerstelz 


15 
16 
17 
18 
19 
20 
21 
22 
23 
24 
25 


iV"  31''  wasserstelcz  F  wassersteltz  Tlf  31 
526''  P  330''!  waserstelz  C  55"  waz-  32 
z^'uogt  r  2*  pachsteltz  i?  15*  pach-  33 
stelcz  q  11&^  pach  stlcz  stercz  f  142*  84 
bechesterze  x  hardell  L  242  wazz^  -  35 
stelcz  hard'lla  n  106''^  [dccccxxxvi]  36 

20.  Passer  späro  A  sparo  BDf  135''  g  37 
Spare  i  175*'  Spar  a  10''  spar  EN  38 
31" /i  sparwa  a;  sperche  (755'»  Sperch  39 
L  242  sperch  k  42"^  w  107*^  spech  40 
t  25*1  spirch  T  83*^  sperk  g  116''  41 
spacz  Q  3*  spatz  H  15*  if  526''  42 
sperlinc  K  1^  [dccccxxxvi]  43 

Asser  ß  Kauo  a  10'=  Ra|  t  25*^  rauo  44 
k  42''!  ravo  T  83*^  räue  ^5  bret  45 
K  1^  46 

21.  Carduelus '  distilfincho  D  Distil-  47 
uincho  a  10°  distiluincho  Be  distil-  48 
vuicho  /■  135''  distiluinche  ^  F  121*^  49 
Z  163''  distiluinch  C  55"  distil vinch  50 
t  25*1  distiluinco  A  distilvinke  i  175"  51 
distiliünk  S  56*^  distilui . . .  ä;  42"i  52 
disteluincho  g  disteluinch  iV  31"  di-  53 
Stelvogel  F  tistelzwang  ^  E  distel-  54 
uinch.  stigliz  K  1^  Stiglitz  l  distel-  55 
vinch  L  242  stiglitz.  distelvinki"  H  56 
15*  stigelicz  distelvinkii  5  116"  Stig-  57 
litz  M  526"  stiglicz  P  330"i  r  2"  58 
stigliz  U  142*  stiglitz«  n  107*i  stige-  59 
licz  Q  3*  [dccccxxxvi]  60 


*  cicendula]  ei  nachgetragen  g  cicen,<Jula,  1  aus  ?  d  eoi-r.  Z   cincedula  NQS   cicedula 
KLa    cucedula  Hq  cunedula  F  smerdula  /*  auicula  n  ceyx  x  "  untei- geschrieben 

L  von    and.   hand  »  diese  zeile    nach    der   folgenden  Hq,     vor    z.   13    r.    luci- 

niam  ULSr   lucinia   a  lustiniam   H.   luszinä   M   luscinia   PTUYi,    in   lustiniä    corr.    Y 
nyctiminae  h  *  steht  von  and.  hand  über  cape  paruam  Y  ^  luscill  n  luscihis  k 

lucillis  M  lucUvs  D  luculus  F  luscinio  Kq,  das  letzte  o  aus  corr.  q  lustinio  H  lucinio  E 
luciho  X  lucinula  U  «  as8|  t  ''  diese  zeile  nach  z.  7  Pi.    carduelus  q   carduelis 

PQSY  cardueUus  EFHZaeik,  in  k  zweifelhaft  carduellvs  D  carduall'  K  «  von  and. 

hand  Y  '  tistelzwang]  i  ist  zwischen  t  und  a  aus  platzmangel  untergeschrieben,  ge- 

hört also  nicht  zu  carduell»  E  "  unter  der  gl.  noch  stellio  moltw'f  H        "  distel- 

vink  steht  über  dem  die  vorhergehende  z.  (19)  schlief  senden  pemam  (so  statt  paruam)  2 


32 


Sachlich  Geordnete  Glossare.     A.  Gruppenolossare 


AlUL  hll.  2,211.212.214.215.  Gerhert  138.  Öerwi. 8, 47. 19,436.38,293.  MonesAnx.  4, 
93—95.  5,402.  Fe.  1.  2.  {Carm.  hur.  170).  3. 6.  {Altd.bll.  1,349).  Zs.f.  d.  ph.  11,291 


B.  VERSÜß  DE  BESTIIS. 

1  1.  Leo*  lewo  D   lewe  A   lewe  BII  15» 


2  i  175*=  X    Icw  N  31"^  leb  w   107«*  q 

3  117«  Lev  A'  l«*  lev  ^<  25«*    leu  Q  3« 

4  le  L  242 

5  2.  Panthem   päntirtyer  A    pantirtyer  D 
0       pantertlir  g    pantier   Z  103''    Panthir 

7  «175'=  panthir  //  15»  </  117»  Pantir 

8  Ä"  1'*    pantir  x    Panther  a  10''    pan- 

9  ther  t  25«*  panth'    L  242   (?  3«  pä- 

10  ther  N  32«  pantoR  c  50''    panthel  w 

11  107«*  pantel  S  50«^  [dccccxxxvi] 

12  Tigris  2    Tigritir    a    10"     tigritiR    c    56*» 

13  tygirtier  A    tigiitier   Ä  50«^^    Z  103'' 

14  tigirtyer  B  tigirtiR  K  1"^  tigirtir  t  25«* 

15  tigirthir  i  IIb"   tig'tier  //  15«  tig^'ti'' 
lü       Q  3«  Tygertier  L  242  tygertier  9  117« 

17  tygertir  n   107«*  tigerdir  x  merosg  U 

18  142''  [dccccxxxvi] 

19  Leopardis  ^  lebarth  A  lebart  f  135''  g 
Lebart  K  1'*  lebart  ZT  15«  *  175«=  a: 
lebpard  q  117«  lepart  c  50''  libart  B 
Liebard  a  10<=  1,'ebart  N  32«  liebart 
S  50«2  Z  163''  liebar  t  25«*  liephart 
L  242  leibhart  w  107«*  leopar  Q  3« 
[dccccxxxvi] 

26  3.  Rinoceros  *    einhumo    A    einhurno   e 

27  einhvrne   i  175"    ainhurne   /  135''  g 

28  Einhurn  a  10"  einhvrn  P  330''*  aein- 

29  hurn  S  56«^    ainhurn    Z7  142''  t  25«* 

30  aynhveren    L    242    ainhirn    M  520'' 

31  Engehurne    w    107«*    Einhorn   A'  1<* 


Z  103''  k  42''2 
ainhorn  //  1 5« 
117«     einehorn   x 


20 
21 
22 
28 
24 
25 


einhorn  BFT  83«* 
eiuhorn  N  32* 
Q  3«  ainhorn  q 
[dccccxxxvi] 
Camelufj  ulvinda  /"  135''  huluinda  g 
ölvinda  A  olbende  *S'  50«^  oblente  Z 
103"  Olbent  a  10"  olbent  BH  15« 
K  l'^  L  242  N  32«  T  83«*  U  142'' 
Ä;  42''2  ^  25«*  ohventin  w  107«* 
cemlin  quidani  dicunt  olbente  *  i 
175"  kajmlin  Q  .3«  kaniel  q  117" 
[dccccxxxvi] 

4.  Ualidos  ®  die  .starchen  a  10" 
Elephantes  "^  Helpfant  L  242   helphant 

Z  103''  a  10"  ^  25«*  helephant  N 
32«  helphe  f  l^o^  g  Heifant  5  hel- 
fant  fi"  15'»  iT  1«*  i  175"  hajlfant« 
Q  3«  helfen  A  helfentir  c  50''  ele- 
phant  5  117«  elphant  S  50«2nl07«* 
Uros^  ürrint  A  urrint  h  8«  vrrint  c  50'' 
lU'int  B  ürrinder  f  135''  g  ürohsen 
e  vrohse  i  175"  vrhosse  Y  121«* 
urosso  X  6'rohse  a  10"  urhohs  JV  32« 
T  83«*  vroschß  P  330''*  vrhos  Q  3« 
aurogs  C/  142''  ber.  t  vros  vrhohsh 
Ä  50«2  vurin  K  l'*  vunn  S"  15"  um 
k  42''^  burm  5  117«  \t  t  25«*  awer 
L  242  puffel  A"  [dccccxxxv] 

5.  Bubalus  *"  wisant  0  3«  c  50''  rc 
wisunt  S  50«^  wisiiith  ä;  42''^  wisint  A 
Avisint    5Z).V   32«    Y  121«*    Z  103" 


32 
33 
34 
35 
36 
37 
38 
39 
40 
41 
42 
43 
44 
45 
46 
47 
48 
49 
50 
51 
52 
53 
54 
55 
56 
57 
58 
59 
60 
61 
62 


*  in  b  stehen  diese  verse  in  folgender  verderbter  gestalt:  Et  leo  sit  primus  panthera 
tigris  leopardus.  Rinoceron  seuus  elephantes  atque  camelus.  Bubalus  alx  urus  pardus  ve- 
loxque  di-omedus.  Hiunulus  vi-sus  aper  capricomus  caprea  ceruus.  Simia  spinga  lepus 
wlpecula  melos.  Linx  lupus  et  migale  luter  castor  tabelusque.  Martarus  atque  sorex  gUs 
gliris  hienaque  cumex        *  tyeris  U        '  leopardus  Nx  lepardus  Z  leonepardis  c  *  Ei- 

nec''os  H  Rinoceron  LMn  Einocerus  FNPTi  Rindcheros  U         *  mit  kleinerer  schrift  i, 
aber  kaum  von  and.  hand  *  diese   zeile  nach   der  folgenden  HEq.   uahdos]    d    aus 

corr.  a        '  elphantes  N  elephantos  Lact        *  hselfant]  1  aus  corr.  Q         *  urus  btx  ur- 
sos  S        '"  Bubalis  n  Bubiüus  q.  von  hier  ab  and.  hand  a 


DCCCCXXXIVB  Versus  De  Bestiis 


33 


Altd.  hll.    2, 
Mones  Anz. 


211.  212.   214.   215.     Gerbert  138.     Germ.   8,  47.   19,436.33,   293. 
4,  93-95.  5,  462.  463.  8,93.  Ve.  1.  2.  {üarm.bur.  176).  3.  6.  {Altd. 
bll.  1,  349).  Zs.  f.  d.  ph.  11,  291.  292 


ef  135^'  gt  25"^  wisint.  vrochse  K  1'^ 
Wisent  C  56=^  L  242  T  83^'^  r7142'' 
i  175"=  n  107»^  wisnt  H  15^»  q  11"^ 
waldochsz  31  527"  puffel  r  1^  hvch 
a  10'^  [dccccxxxv.  dccccxxxvi] 
ALx  1  elicho  B  elecho  ^1  elho  ^  C  56« 
DiV^  32a  T  83"!  F  121='^  a  10«  b  8» 
c  56i>  e/"  1351»  gk  4.2^'^  t  2b^'^  elba  x 
elich  Z  163b  eich  P  330^^  i  175*= 
eleh   5  56«2  ^^j^^  jj  151,  ^elf  n  107='^ 

Ijelfant  ^  j^d    fgjjjt  ^J  ]^],7a   [dCCCCXXXV. 
DCCCCXXXVl] 

Pardus  bärdo  A  bardo  Z  163*^  parde 
A"  l'^  pard  q  117»  part  b  8^  c  56'' 
bart  inS'^  wai-d  L  242  phar  ?:a42'^ 
pard'tier  Q  3"  pantir  a;  lebart  /  175'' 
hii-z  '^  B  [dccccxxxvi] 

Onager*  waltesel^lö^  waldesel  ry  117" 
wildesil  x  ^visent  K  1^  [dccccxxxvi] 

Dromedus  ^  dromez  t  25^^  dragel  L  242 

6.  Ursus  bero  A  bero  f  135'^  gt  25«^  x 
bere  i^  Ber  K  1^  ber  if  527*^  iV32" 
a  10«  be  .  .  k  42''2  pero  D  per  Ä^ 
15b  L  242  Q  3»  T  83»!  n  107^1 
3  117* 

Aper  Ebir  H  Ib^  ebir  /"  135''  g  ebeR 
^l«!  eher  DFN?,2^  S  56^2  ^  56b/c42b2 
<  25"^  ever  a  10«  ebero  A  eb'^swin 
Q  3*  Eberswein  L  242  eberswein  q 
117»  eberschwein  Jf  527*  wiltswein 
?i  107»^  swein  T  83*^  [dccccxxxvi] 

Ceruus  ^  hirz  A  hirz  DiT  1'^  N  32* 
5  ÖÖ^V  135''  gk  42''2  ^  25*^  Hirtz 
L  242     hi'-c    a  10«     hirczz  n  107*^ 


hirzz  r  83'*2  hirzö  H  15''  hirs  Q  3*  35 
hirchöz  3[  527*  36 

Eripes  ^  hinda  i\^  32*  37 

7.  Hinnulus  «  hintchalb  S  5  6*2  Hint-  38 
khalp  B  hintchalp  Z  163''  hintchlap  39 
(7  56*  hintechalp  7  hinchalp  n  107*^  40 
hintkalb  f  135''  (7  hintcalb  e  hint-  41 
kalp  iV^  32*  Hinthcalp  K  1^  hintclap  42 
t  25»^  hintkalph  k  42''2  hintcalph  43 
a  lO''  hinnikalb  A  hindenkalp  i  175«  44 
hindencalp  Q  3*  hindnkalb  r  1''  45 
wild  .i.  hindenchalb  L  242  hindel-  40 
kalb  P  330''!  hindelkalp  H  15''  47 
hindlkalb  5  117*  bind  i^  hindel  T  48 
83*2  i-ehcalp  x  [dccccxxxv]  49 

Caprea^  rechgaiz  AB  Rechgeiz  i  175«  50 
rechgeiz  x  rehgaiz  L  242  rehgseiz  t  51 
25*1  rehgeiz  e  rechgeyß  P  330^^  52 
regeiz  b  8*  Rech  n  107^^  g  117*  53 
rech  /  135''  g  Reh  iZ"  15''  rechizzi  54 
a  10*^  gaiz  iV  32*  gaeiz  S  5 6*2  geiz  55 
k  42''2  gayz  T  83*2  gtaingeiß  i^  56 
[dccccxxxv.  dccccxxxvi]  57 

Capricornus  1"  steinböch^i  iV32*  steha-  58 
hoch  k  42''2  X  stein  hoch  Z  163"  59 
steinbcoh  B  stainboch  S  56*2  g  sten  GO 
buch  b  8*  stainbock  Jf  527*  P  330''^  61 
stainboc  /  steinbok  A  Steinboc  i  175«  62 
stambok  f  135''  Steinpoch  C  56»  63 
stainpoch  Q  3*  n  107*^  stainpochk  64 
T  83*2  sainpoch  12  JJ  142b  stainpok  65 
q  117*  r  1''  rehpoch  L  242  e<  25*^  66 
rechpoc  a  10*^  Rehpok  H  15''  reh-  67 
pok  Fl  21*"^  [dccccxxxv.  dccccxxxvi]  68 


*  7  «S         *  von  ow(Z.  hand  Ya  ^  der  schreiber  von  B   hat  die  gll.  einer  zeile 

übersprungen  *  an  stelle  von  uelox  nimiumque  der  andern  hss.  steht  in  HKq  onager 
(onoger  H)  ueloxque  "  dromelus  L.  darüber  .1.   spado  (tat.)  n  "  ceruus]  r  aus  n 

radiert  a  ''  susatz  nach  ceruus  N,  der  den  vers  überfüllt  *  diese  und  die  folgende 
zeile  nach  z.  10  Mn.  Hinulus  Qx  Hinualus  e  »  capra  Nk  capa  St  caper  T  *"  tcap- 
com*  U       "  von  and.  hand  N         "  davor  pa  ausgestrichen  U 

Althochdeutsche  glosscn  III.  3 


34 


Bachlkh  Geordnetk  GiX)88ARK.     A,  Grlppenolo8«are 


AUd.  bll.  2,  211.  212.  214.  210.   (ierbert  188. 139.  Genn.  8,  47.   19,  436.  33,  293. 

294.  Mones  Anx.  4,  94.  95.  ö,  463.  8,  93.   Ve.  1.  2.  (C'arm.  hur.  176).  3.  6.  (Altd. 

bll.  1,  349 j.  Zs.  f.  d.  ph.  11,  291 


1  Siniia»  affinna  ADef  ISöi*  </  affiune  /) 

2  sßffinne  k  42>''^  Affiii  t  175«  affin  .V 
32"  (?  3«  Z  163''  a  10*1  affinn  T 
83«2  Effirin  L  242  öffin  P  330''i 
affa  C  56"»  t  2o'»i  Affe  ^  15»'  äffe 
9  117«  a;  äff  A'  1«»  J/  527"  w  107»^ 
aph  5  56''2 

8  Spinga  merchazza    a   10'^    Ä;  42**^    mer- 

9  cha^za  D  meirchaza  e  merchazze  6' 
56'^^  t  25"^  merchaze  Z  163''  mer- 
chaz  C  oö«  f7  142»^  merchatz  L  242 
merchachk  n  107**^  merekazza  ^  me- 
rekatzza  B  merkazza  f  ISö''  g  mer- 
ca2za  a;  Merkatze  i  175"  merkazze 
Ä"  1**  0  3"  merkaze  7  121»^  m'casse 
b  8«  merkacz  P  330"  ^  117"  r  1'^ 
meherkacz  F  merkatz  H  16^  merkaz 
AT  32'*  mirkacz  7  83"^  mergiez  c  56^ 
[dccccxxxv.  dccccxxxvi] 

20  8.  Linx2    lühs    A     Luhs   C  56"    luhs 

21  BDN  32"  0  3"  >S  56"^  Y  121"^ 
e  56^  ef  135^  ^Ä;  421^2  ^  25"^  a; 
luhes  /  luchs  FH  15^  P  330^^  T 
83"2  a  10*  «  107"^  5  117"  r  1^ 
Lachs  K  2"  Lvchs  L  242  lusch  Z 
163'>  luchsz  J/  527"  lux  U  142^ 
Ivhse  i  175''  strus  6  8"  [dccccxxxv. 
dccccxxxvi] 

29  Lupus  wolf»    <  25"^     wolf    ADH  lö^^ 

30  L  242  M  527"  iV  32"    0  3"   -S  56"2 

31  r  83"2  a  10^  /  1351»  *  175«  k  42»'2 

32  n  107"^    wolff  5  117"  wolph  g    wolp 

33  Ä"  2"  wisila  B 


22 

23 
24 
25 

2G 
27 
28 


LepuH  härio  .4</  haso  ßöe/"  135''  /.•  42''2  34 
hasi  a  10»!  Ha^se  L  242  hase  /C  2*  35 
AT  32«  «  175«  t  25"!  has  ITIS''  0  3«  36 
S  56"2  9  117"  haz  T  83"*  ha«z  if  37 
527"  hazz  n  107"^  38 

Uulpes*  fühö  A  fuhs  Be  fuchs  H  15»'  39 
L  242  9  117"  fvhse  i  175«  uuha  iV  40 
32"  vuhs  S  56"2  vuhes  Y  121«^  41 
vuchs  Ä'2"  \'\'c»'s  a  lO"^  wchs  n  107"^  42 
Nwhs  5  Q  3"  uoha  ^Ä;  42»'*  voh  t  25*^  43 
^vilp  M  527"  [dccccxxxvJ  44 

Uulpecula*  föha  A  foha  e  fohe  H  15^  AH 
foche  5  117"  favch  L  242  uoha  £46 
voha  f  135''  vohi  a  lO"^  vohe  A^  32"  47 
Ä  56"2  Y  121"^  i  175«  vöhe  P  48 
330»»^  voch«  w  107"^  voch  Q  3"  49 
[dccccxxxv]  50 

Malus'  tähs  A  tahs  BDY  121«^  Z  163^  51 
c  56»'  e/"  135»'  g  dahs«  liV  32"  0  3"  52 
S  56"2  7  IIS''^  k  42»'2  i  25"^  dah«  53 
C  56"  dachs  FH  lo^  ÜT  2"  L  242  54 
P  330»'i  r  83"2  g  117"  drachs»  n  55 
107"^  daxs  U  142»»  dax  r  1^  dahse  56 
i  175«  X  dash  6  8"  tibiz  a  10''  57 
[dccccxxxv.  dccccxxxvi]  58 

9.  Martarus  *"  MardaR.  mart  Kl^  Mar-  59 
dar  31  527"  mardar  A^  32"  märdir  A  60 
mardir  5Z)Z  163»'  a  lO-^  /"  135»'  ^rf  61 
175«  ^  25"!  marder  G  56"  FIP  330»'^  62 
5  56"2  7  121"!  c  56»»  ek  42»'2  x  63 
mard'  b  8"  Mader  L  242  mader  T  64 
83"2  ü"  142»»  n  107"^  r  1»'  mad'  Q3^  60 


^  simia]  6e^■(Ze  i  aus  corr.,  das  zweite  von  e  a  siraea  Q  symea  HMnq  *  diese  zeile 
nach  der  folgenden  HKÜq.    über  Linx    ist  mardir  durchstrichen,    luhs  steht  am  rande  t 

*  undeutlich  t  *  uulpis  Sg  "  wvhs]  w  vielleicht  ausgestrichen  Q  •  wipecula  n. 
darüber  similit,  dh.  uoha  ^  '  die  gl.  am  schluss  der  vorhergehenden  zeile  e.  melos 
Hbcqt  melos  X.  auf  diese  z.  8  folgt  in  N  eine  nicht  hexametrische  Melus  uel  lustrus 
eruicatia  uesontes   mit  den  gll.   dahs,   steingeiz,    wisint   zu   Melus,   eruicatia,    uesontes 

*  oben  am  rande  mit  vericeisung  7118^*  »  oder  chachs  n  "  Martharus  a  Mar- 
tagrus  F  Martalus  HYq  Tartalus  S.  in  p  scheint  das  wort  ausradiert 


DCCCCXXXIVB    Versus  De  Bestiis 


35 


Altd.  bll.  2,   211.  212.   214.  215.   Gerbert  139.   Germ.  8,   47.   19,  436.   33,  294. 

Mones  Anz.  4,  93—95.  5,  463.  8,  93.  Ve.  1.  2.  {Cann.  hur.  176).  3.  6.  {Altd.  bll. 

1,  349).  Zs.  f.  d.  ph.  11,  291.  292 


martharm  ^  H  15^'  q  1 1 7*  [dccccxxxv. 

DOCCCXXXVl] 

Migale^  harmo  A  harine  li  175*'  p 
Hami  L  242  härm  BC  56''  DK  1^ 
iV  32"  C/^142^  F  121=*^  Z  163^  c 
561'  e/"  135^  gk  42^'^  hasm  a  10<i  har- 
mil  5  56«2  ^  25"^  henuil  P  330''^ 
harmel  T  83^2  hemiel  «  107»^  herml 
r  1''  hermelin  a;  haermliu  Q  3'' 
hemilen  i^  harinly  M  527  h'mi- 
ken  b  8*   czobel  5  117*  [dccccxxxv. 

DCCCCXXXVl] 

Luter^  ottir  A  ottir  BDf  135^'  5-  ottü- 
i\r  32»  Otter  L  242  otteR  K  l^  otter 
C  56»  Ffl"  151^  IP  330"  Ä  56«2  T 
83»2  F  121»!  Z  163»^  c  56''  e^■  175« 
Ä;  42''2  ^  107»M  25»!  a;  Ott'  Q  3^^ 
Z7  142b  r  V  Ott"  6  8»  oth  ter  a  lO-^ 
oter  p     piber   q    117»     [dccccxxxv. 

DCCCCXXXVl] 

Castor  bibir  A  bibir  Z)/"  l^b^  g  biber 
5C  56»  ifl^  if  527»  P  330''i  i  8» 
ei  175<=  x  bib  Z  163^  bibor*^j  piber 
FH  \o^  IL  242  N  32»  Ä  56»2  Y 
121»!  a  10^  Ä;  42''2  t  25»!  pib'  w 
107»^  piw'    0  3^  pyber  T  83»^    otter 

5-117»    [dccccxxxv.    DCCCCXXXVl] 

Tebelus^  zobil  A  zobQ"  BDIP  330"/- 
135'>  ^i  175'=  zebil  F  zobel  (7  56»  // 
15''  K\^  L  242  i¥  527»  N  32»  5 
56»2  r/  142'^  6  8»  c  56''  eh  42''2  px 
zo  bei  Z  163''   cobel  t  25»^    zebel  T 


83»2      czebel    r    V     zowol    n    107»^  33 

[dccccxxxv.   DCCCCXXXVl]  34 

10.  Mus '  mvs  A  müs  i?^  Mus  /f  2»  35 
i  175''  mus  t  25"^  mvs  a  10'^  maus  36 
H  15"  L  242  Q  3'^  w  107»^  q  117»  37 
Mausz  i/  527»  38 

Mustela^  wisila  J  wisila  Bef  135''  5-  39 
vvisila  a  10''  wisil  ^  25»^  wisela  D  40 
wisel  i'Y/  15''  K  2»  L  242  M  527»  41 
P  330''^  Q  3'-  Ä  56»2  C7  142''  i  42 
175'=  w  107»^  5  117»  wysel  T  83»^  43 
wisla  iV  32»  Ä-  42''^  [dccccxxxvi]       44 

Sorex^  spizo  A  spizo  BDZ  163''  e/'135''  45 
gt  25»!  spiza  A"  32»  s^pice  Y  121»^  46 
spicimus  a  10''  spicemus  ic  spizmus  47 
S  56»2  spizmaus  Q  3''  T  83»2  spicz-  48 
maus  F  Spitzmaus  L  242  spismous  49 
w  107»^  spichmaus  U  142''  pilch-  50 
maus  r  2»  grozmus  C  56»  racz  P  51 
330''!  rath  K  2»  ratte  i  175"=  reithe  52 
fl"  15''    reiche   q  117»    [dccccxxxv.  53 

DCCCCXXXVl]  54 

Glis  ^"  zysimvs  A  zisimus  B  zisimus  f  55 
135''  g  ziscimus  c  56''  cisimus  ^^  «56 
175'=  zisemvs  D  zismus  Z  163''  bi-  57 
lech  zisemus  e  cismus.  1  pilch  k  42''^  58 
pilch.  cisinus  Y  121»^  pilih  JV  32»  59 
pilich  L  242  S  56»2  pilch  K  2»  a  GO 
10''  t  25»^  pilh  /  pilchmus  C  56»  Ol 
ratta  x  ratte  Z)  8»  5  117»  ratz  i/ 62 
527»  r  2»  raczz  T  83»^  rathe  H  15''  63 
scher  «  107»^  [dccccxxxv]  G4 


*  dee  gll.  zu  Martarus  und  Migale  sind  fälscldicli  vereinigt  '^  mig  :  ale  Q  niegalc  r 
middale  U  micgale  Y,  g  aus  a  corr.  ^  luther  at  luth'  q  lutor  jJ  lutus  U  *  bibor]  o 
unsicher  p  ^  tebellus  I  cebalus  n   thebelus  ABZ  thebahis  F  tebalus  Mp  zcbiüus  P 

tebulus  Ux    cebulus   i    trabellus  lIKq    tabellus  t    tabelus  h  "  zobil    über    rasur    g 

'  darüber  ide,  dh.  Mus  T  *  mustela]  1  aus  t  corr.  g  mustalla  U  '  sorrex  Q 

'"  dazu  am  rande  mit  vertveisung  der  vers  Glis  animal  glis  terra  tenax  {darüber 
.1,  leim)  glis  lappa  uocatur  g;  derselbe  vers  s  4»  mit  den  gll.  eisern',  letto,  latech  und 
L  243  nach  den  baumnamen  mit  der  gl.  pilich        "  cisimus]  u  sieht  wir  li  aus  i 

3* 


36 


8AUUUCH  Geordnete  Glossake.     A.  Gruppenülohhare 


Altd.  bll.  2,  211.  212.  213.  214.  215.216.  Gerbert  139.  Germ.  8,  47.  19,  436. 
33,  294.  Mones  Am.  4,  93.  94.  5, 463.  8,  93.  97  =  Genn.  26, 403.  Ve.  1.  2.  {Carrn.  bur. 
176).  3. 6.  (Attil.  hll.  1,  349).  Wn.  400.  (Diut.  3, 154  =  Sum.  39).  Zu.  5, 360.  Zs.  f.  d.  j>h. 

11,  291 


1  Hiena  ^  ilütiso  A  ilütiso  Bc  56»»  f  135*» 

2  g  illitise  Z)  illete  se  Z  163'-   Iltis  P 

3  330^^  i  175*^  ilteis  /^  eltiza  x  elinti^^ 

4  Ä  56«^  elintese   C  56«  elintes  k  42''2 

5  ellentise  JV  32»  elentis    F121»^elen- 

6  tes  7  elentese  t  25»^  elte«   T/  142'^  fy 

7  117*    elltes    T  83»2    Elteys    L  242 

8  einte  iT  2»    eint    i/  15''    heltenz«  n 

9  107»^    cismuö  ^    a    lO**    prem    r   2« 

10  [dccccxxxvi] 

11  Cimex^    wäntlüs    A     wantlüs    iV  32*  c 

12  56''  wantlus  BC  56*  IS  56*^  Z  163'' 

13  /■  135''  5-^;  42''2  wätlus  ft  8*  wantlvs 

14  D    vvaiitlv;  t  25«^    wanti»    F  121*^ 

15  »■  175«=  wand'  K  2*  wantluz  U  142'' 
IG  wantlaus  7/15''  L  242  7  83^2  ^^..^jj^. 
17  lauß  ?•  2*  vvantvvmi  a  10''  wantwrm 


C.  VERSUS  DE 

18  1.  Cedrus '    Cedirböm    B    cedirböm    0 

19  cedlrbouni  df  135''    cerdiibÖn  A    ce- 

20  d'bovm  t  25*^    Cederbovm  K  2^    ce- 

21  derböm  Rk  42''^    ced''bÖm  wj  Ceder- 

22  pavm  L  242  ced'pauin   Q  3''    cede'- 

23  päm    M    527*     cederpawm    (^     116* 

24  cederpowni    n    107*^     zederpauni    7' 

25  zed'pauni  7f  IG* 

26  Cipressus  ^  Cuphirböm  B     cuphirbon  A 


e  wanczn  9  117*  wanze  Q  S^  wancz  27 
P  330*»'  [dccccxxxv.  dccccxxxvi]    28 

11.  Ibex  *  stoinboch  e  29 
UifaiTUs  eichhorn  e  30 
Pruris  suirro  e  31 
Nitedula  hann  e  32 
Squirus  bachniard  e  33 

12.  Spariolus  ^  eichhorn  F  34 

13.  Spirioliun  *  eichhumo  f  ISO*»  g  35 
aihh"ne  7  eicherno  c  56'*  eichherne  A  3G 
eichhorn  i\r32*  k  42''^  eichorn  Z163'>  37 
e  eihcorn  C  56*  |eiehorn  B  aichhorn  38 
^7142''  aichorn  H  lo»»  .S'  56*^  t  25*^  39 
aichorn  q  117*  haichorn  a  lO**  ey-  40 
chorn  T  83*^  ayhhom  L  242  Eichort  41 
K  2*  eichurnili  D  aych  harmlin  J7  42 
527*  [dccccxxxv.  dccccxxxvi]  43 

ARBORIBUS. 

cypspaum  77  16*  cyprespawm  q  116*  44 
Cypresspavni  L  242  cipresse  R  cypres  45 
0  Cypss  K  2^  cypressz  M  527*  cip-  46 
sinholz   Q  3^    cipbom  tn  47 

Ficus  9  fichböm  7?^  42''2  m  fichbön  B  48 
fich  povm  a  lO*'  fichpÖni  D  uichbuni  49 
Z  163''  ficbön  A  figboum  df  135b  50 
figbov  t  25*^  feigpavm  L  242  51 
uicbo'"   c  57*    vicbaum  i  175*^    fign-  52 


*  hiema  n  iena  Y  hieia  c  hynea  «j»  brena  r  grena  CT"  m"mena  S.  das  in  b  8»  darüber 
stehende  icort  vermag  ich  nicht  mit  Sicherheit  zu  lesen ;  es  sieht  wie  vnro  aus  *  gehört 
zur  vorhergehenden  gl.  a  '  cinex  Hq  cumex  b         *  diese  seile  am  oberen  rande  nach- 

getragen e  ^  diese  zeile  lautet  Sic  damma  cum  talpis  sie  ericius  et  spariolus  F  '  spi- 
rialü  k  spriolum  H  spircolö  q  speriolum  LMa  aspriolü  T  speriolus  U.  darauf  folgt  in  N 
noch  die  unmetrische  zeile  Tragelafus  (darüber  eleho).  1  platocerus  .i.  lata  cornua  ha- 
bens,  in  U  desgl.  Curgulio  {darüber  grusch)  cirex  {darüber  wantluz)  tormus  {darüber 
tinkep)  edax  {darüber  daxpaü)  Rannus  {darüber  hag)  und  ein  vers  über  insecten,  s.  48, 
23^  ''  vor  den  baumnamen  d'  arbolbz  von  einer  hand  des  xv  jhs.  zweimal  K  2*.  2''. 
Cednis  nach  dem  folgenden  ivort  Q  *  cyppressus  71,  darunter  cypress'  *  nach  dem 
folgenden  wort  LMan,  dafür  pariter  hinter  launis  HKq.  ficu  |  am  rande  vom  glossator 
neben  z.  21  der  vögelnamen  t 


DCCCCXXXIVC  Versus  De  Arboribus 


37 


Altd.  bll.  2,  211.  213.  214.  216.  Gerhert  139.  Ucrm.  8,  47.  48.  19,  436.  33, 
294.  295.  Mones  Am.  4,  94.  5,  463.  8,  97  =  Germ.  26,  403.  Ve.  6.  {Altd.  bll. 
1,  349.  350).   Wn.  460.  {Diut.  3,  154  =  Sum.  39).  Zs.  5,  360.  Zs.  f.  d.ph.  11,2^4. 


boni  0  feygnbäm  ikf  527*  vigenbÖm 
n  107^^  faige   Q  3i> 

Laurus  lorbom  O  lorbom  DK  2^  Ra 
lO-i  A^-  42b-  „^  lorboum  df  l^h^  lor- 
bön  y15  lorbom  Z  163^  c  57*  lor- 
baum  i  175''  lorpowm  w  107*^  lor- 
paum  Hl(i^  lavrpavm  L  242  lavboü 
t  25*^  loiberbam  M  527*  lorberb.  P 
330'>^  lob>aü  Q  3^  larb'pavm  q 
116* 

Mirtus  ^  miitilbom  ^  POÄ;  42''2  mirtil- 
boü  d  niirtilboum  a  10*^  /  ISS**  niir- 
tiP»^  <  25*1  myrtilbön  A  Mirtilbavm 
i  175*^  mirtilboin  Z  163^^  mirtilpavm 
L  242  mirtelbÖm  R^n  mirtelbäin  M 
527*  mirtelbaimi  P  330''i  iniitelbö  fc 
10*  niirtelbov  borse  K  2^  mirtepaü  Q 
'6^  mirchpoum  fl^  16*  mirchpawm  q 
116*  mirnpaü  ?7  142*  niirochz®  n 
107*1 

2.  Populus^  albäre^  albare /)ÄZ  163^ 
df  135»»  a'bare  t  25*^  albar  P  330i'2 
r  121*1  ^  10«^  w«  albere  ek  42i>2 
Alber  i  175*1  ^Iber*  P(7  56*  PL  242 
3/  527*  Oc  57*  (7  116*  r  2^  alb'  T/ 
142*  n  107*1  alw'"  ^  S*»  papilpoiim 
//  16*  Poplboum  K  2^  belda  x 
aphalt'    T  83*^  [dccccxxxvi] 

Palma  balmbom  B  bälmbÖn  A  palmbom 
k  42^2  m  palmbovm  t  25*i  palm- 
bon  d  palmboum  K  2^  f  135''  palm- 
bom Z  163*»  palmbaü  i  11'-)^  palm- 
pavm  L  242  palmpawm  q  116* 
palmpaum  r  2^  palpomn  i7  16*  pol 
paum  U  142*  pabn  FM  527*  Q  3»' 
«  107*1  palmi  a  10''  palmaere  R 


Fusarius^  spiniiilbÖm  BDO  spintulbÖm  e  37 
spinnilbÖn  A  spimiilboum  f  135''  38 
spinnilboü  d    spinilboum   a  10''    spi-  39 

iiilboni  k  42''2  spinnelbom  Z  163»»  40 
c   57*    Spinnelbaü   i  175''     Spinne!-  41 

Spinell 

pavm  L  242  splnelpaum  F  paum  42 
r  2^  spinelböm  R  spinelbvm  C  56*  43 
spinelbaum  P  330*'^  spinelpöm  Y  4A 
121*1  spinelpaum  Q  3''  spinlboü  K2^  45 
spinlpaum  LTIO*  spindelböm  m  spin-  46 
delbäm  M  527*  spindelpaü  7"  83*^  47 
spindelpaum  Z7  142*  spindelpowm  n  48 
107*1  spindlpawm  q  116*  spinhenbov  49 
^  25*1  gpiibö  6  10*  [dccccxxxvi]      50 

Sauina  seuinböm  PO  sevinbom  F  121*1  ^j 
seuimböm  e  Seuinbö  c  57*  seuenböm  52 
Rk  42^^^  seuenboum  x  seuenbovm  t  53 
25*1  Sevenbaü  i  175^  seuenbo  h  10*  54 
sebenbom  Z  163^*  seuepaum  Q  3''  55 
seuiböm  ni  sevibön  A  seuiboum  df  56 
135''  seuibom  D  samboü  K  2^  seui-  57 
poum  H  16*  Seginboum  «10''  se-  58 
genböm  w  107*i  segnpaum  r  2^  seuel-  59 
bäum  P  330''2  Segelbäm  M  527*  60 
Segelpav  L  242  segelpawm  q  116*  61 
seisenbvm  C  56*  sauina  U  142*  62 
[dccccxxxvi]  63 

3.  Persicus^  phersichböm  BORek  42^2  64 
m  phersichbön  A  phersichbov  d  pher-  65 
sichboum  flS5^  phersichpöm  D  pher-  66 
sichpowmw  107*i  phersichp  Y  121*^  67 
phersichpavm  q  116*  phersibo  c  57*  68 
psibom  i  10*  Phirsichbaü  i  175*^  phir-  69 
sichpaü  Q  3''  psersichpoü  H  16*  70 
pferseichpavm  L  242  pfersnichpaü  T  71 


'  fast  erloschen  k  myr  t  *  nur  die  oberen  spitzen  sichtbar  k  '  diese  seile  nach 
z.  15  Pi,  nach  der  folgenden  Q.  Papulus  P  PoppuU  Q  *  alber]  e  unsicher  q  '  fur- 
sarius  Pi        '  Psecus  2'  Parsicus  x 


AS 


Sachi.k  II  (Ikordnkte  Gix)««ark.  A.  Orippknoi/)hhare 


Athl.  Ul.   2,   211.   213.   214.  21G.   Gerberl   139.   Genn.  8,  47.  19,  436.  33,  295. 

Mones  Anx.  4,  93.  94.  5,  463.  8,  97  =   Genn.  26,  403.   Ve.  G.  (Alld.  bll.  1,  350). 

Wn.  460.  (Diut.  3,  154  =  Sum.  39).  Zs.  5,  360.  Za.  f.  d.  j>h.  11,  294—296 


1  83*2    Pfirsichbaum  P  330»»''      pfirsig- 

2  pauni  F  Pirsricboü  K  2^  pirsichboin  x 

3  Ph ersieh  a  10^    phersich   ('  50'  pfir- 

4  sich  M  527*  persach   U  142*  pher^in 

5  <  25**  [dccccxxxv] 

ü  Prinuö  *  phrüböni  B  phruniböin  R)n 
7  phröbvni  C  50*  phrüp  Y  121*'^ 
phraunpaum  r  2*»  phrän  t  25** 
pfrSnibom  Ä-  42*^  pfrannpaü  //  142* 
piaimböm  ^  e  prunboni  x  pfubom  b  10* 
prunbö  c  57*  phlumboixni  f  ISo»» 
phhlboü  A'  2''  d  phlmnbo  Z  1G3'' 
Phlübaü  i  175*^  phlunbön  J  phlaum- 
paü  Q  3^  phlawpavm  g  IIG*  flÖm- 
böm  D  pfliuub  P  330»>2  pflaüpoü  // 
16*  pfiaüpaü  T  83*2  pflannipauni  F 
pflämebäm  M  527*  Speiiilinch  a  10** 
Spenclliiichpav  L  242    [dccccxxxv] 

19  Cerasus^    chersböm  BOBk  42^^    chers- 

20  boum  a  10'*  chersbowni  w  107** 
chersbaü  T  83*^  chersebÖm  m  Chers- 
pav'"    L  242   cherspaü   r  2^   chers  < 

25**  kersbÖn  A  kerszbäm  31  527* 
kerspoü  /f  IG*  kersp  1"  121*^  cerse- 
böm  e  chirsbom  b  10*  kirsboü  d 
kirsboum  f  135''  x  kirsbaü  i  175^^ 
kirsbauin  P  330^^  ki.'-scboü  K  2»> 
crisbö  c  57*  criseböm  D  waihselpaü 
Q  3b  ted'paü*  U  142* 
80  Malus  afFoltra  B  afFoltera  e  affoltir  a  10^ 

31  afpholter  k  42^2  affoltt  b  10*  apholf 

32  L  242    apholter  /f  IG*  m    107**  op- 

33  folf    ?7  142*  ophalt'  7  116*  aphalf 

34  Q  S^  affalt'    P  330^2   T  83*2  «  175« 


21 
22 

23 

24 
25 
26 
27 
28 
29 


affalt  Z  1G3»'  aflalter  Et  25**  affald' 
K  2^  äffiltra  .4  affiltra  df  135»» 
afiltra  U  atfeltra  c  57»  appheltir  0 
apfelpaum  F  aptfelbam  3/  527* 
appelbouni  x  clirichp  Y  121*2 
[dccccxxxv  [J 

Cinus  ^  chriechbÖni  11  l  ehriehbowm  n 
107**  chriechbo  Z  1G3''  chriecboni  B 
chri'V-bvm  "^  C  56*  chrichbÖm  e  chrich- 
baü  T  83*2  chriehpom  tn  chriech- 
pawin  q  IIG*  Chrj'ehpav  L  242 
crieliboü  d  criechbouni  /"  135*»  criech- 
bon  A  kriechbauin  P  330^*2  kriech- 
bav  i  175*=  kriehpoum''  /T  IG*  kriech- 
pa^vm  r  2''  cri*^chpaum  C7  142*  crich- 
bÖm  D  c'hcb  /  25**  crichpouni  o  10** 
crichnboum  A'  2''  krichepaüm  F  krebö 
c  57*  cipperbäm  J/527*  cipaum  03*" 
0  chienpom  ^  1'  121*2  chirsbom  6  10* 
[dccccxxxv.  dccccxxxvi] 

4.  Nux»  nuzbom  BDBek  42*>2  nuz- 
boum  /"  135*'  nuzboü  d  Nuzbo^""  K  2'» 
nuzbÖn  A  nfizbouin  x  nuzbö  c  57* 
iivzb  t  25**  Nvzbaü  i  175*^  nuszbäm 
31  527*  nuzpÖm  m  nuzpaü  T  83*2 
nuzp  Y  121*2  nuspowm  n  107** 
iiuspaü  Q  S^  nuspav  L  242  nuspavm 
q  IIG*  nuz  a  10**  nvz  H  IG* 

Abies*"  tanna  ABDdef  135*'  Ä;  42b2 
i  25»*  X  Tanne  AT  2»'  tanne  L  242 
0  3*>  Äw  Täne  *  175'=  täne  fl^  16* 
tanne  q  116»  tann  OP  330^2  T 
83*2  j7  142a  c  57»  n  107**  tan  31 
527*  tan  i^Z  163"  clanna  a  10** 
[dccccxxxviI 


35 
36 
37 
38 
39 
40 
41 
42 
43 
44 
45 
46 
47 
48 
49 
50 
51 
52 
53 
54 
55 
56 
57 
58 
59 
60 
61 
62 
63 
64 
65 
66 
67 
68 
69 


'  prunus  FQZx  *  pi-umböm]  r  aus  1  corr.  e  '  cerusus  Qr   cerasus]  r  aus 

corr.   m  *  oder  tod''paü    ü  '  tinus  T  cenis  U.  die  übergeschr.  gl.   unlesbar  k 

*  chriecbvm]   das   übergeschr.    e   ztceifelhaft   C  '  kriehpoum]   eh  auf  rasur  H 

*  mit  verioeisung  auf  prinus  statt  auf  cinus  oder  besser  pinus  der  folgenden  zeile  Y: 
zu  malus  war   ebenfalls  fälschlich   chrichp   gestellt  '  Nucus  mx  "  abeis   a 


DCCCCXXXIVC  Versus  De  Arboribus 


39 


Altd.  bll.  2,  211.  213.  214.  21G.   Gerbcrt  139. 140.  Qerm.  8, 47. 48.  19, 436. 33,  295. 

Mones  Anz.  4,  93—95.  5,  463.  8,  97  =  Germ.  26,  403.   Fe.  6.  {Altd.  bll.  1,  350). 

Wn.  460.  (Diut.  3,  154  =  Sunt.  39).  Zs.  5,  360.  Zs.  f.  d.  ph.  11,  294—296 


Picea  1  foraha  C  56»  ^  42»'2  foriha  rf 
forha  f  135"  nit  25»^  forsa  D  forhe 
H  16^  K  2''  forich^  L  242  0  for- 
chen  7  116*  forch  T  83*^  farch  Z7 
142»  forh  F  voraha  A  voraha  B 
uoraha  Z  163^  vorelia  i  175"  vorehe 
R  uorha  c  57»  vora  a  10''    vorich  n 


^■orich 

107»^  vorch   Q  3"   viecht  r 


2^    tann 


8 

9  M  527»  kyen  &  10» 
10  Pmus  pinbön.  1  kienbÖJi  A  kien  1  pini- 
11 
12 
13 
14 
15 
16 
17 
18 
19 
20 


boü  d  kien  t  pinibomn  ^  f  135^  pin- 
bvni  C  56»  pinbom  Z  163*^  piiipöm 
m  cbienböm  e  chienpoü  H  IG^  chien- 
paü  r  2^  chiepavm  q  116»  chven- 
bowin  n  107»^  chinbouma  10'^  chinb 
t  25»i  kyenpaü  T83»2  kinbovm  K2^ 
kynböm  B  Chien  L  242  chien  Dk 
4:2^^  kien  c  57»  i  175°  kinuorha  x 
forebe  ft  10»  viecht  U  142»  feuht  0 
viihtri21»2  ti*  P330b2  tan  if 527» 

21  Pii-us   piriboü    f  135^    piiiböm  B    piri- 

22  bon  A  piribö  d  pirbÖm  DRk  42''^  m 
pirbauin  Q  3^  pii'bav  L  242  pirbäm 
31  527»  pirbö  &  10»  pirpoü  JY  16» 
pirpaü  r  83»  pii-pawm  q  116»  pir- 
pa™  ZJ  142»  bii-eboni  e  birbovm  iT  2*^ 
birbonm  x  Birbö  c  57»  birbom  a  lO'' 
birbaü  i  175'=  pire  t  25»^ 

29  Esculus  ^  spereboü  c?  spereboum  /"  135" 

30  sperbom    BDRk   42"^    spböm   0  sp- 

31  bÖn  ^     spbom  b  10»    sperbö  c  57» 

32  sperbm  t  25»^    sperbvm   C  56»    spir- 

33  boum  X    sperpaum   r  2"    sperpaü   T 

34  83»^  sperwelbaü  i  175^^  naspelbäm  M 


527»  mispelboum  iT  2"  mispelpoum  35 
/?■  16=^  mispelpawm  ^  116^  mistel-  36 
powm  n  107»^  arlzpavm  L  242  asch  37 
F  easch  m  asche  f/"  142»  eschun  a  38 
10*^.  sc  e  [dccccxxxvi]  39 

5.  Platano  ^  ähorn  ^  Ahorn  c  57»  40 
ahorn'^  BDH  16^  JT  2"  Jf  527»  OP  41 
330*>2  Q  3"  C7142»  F121»2  Z 163"  42 
a  10«^  6  10»  def  135^  i  Hb"  k  42t>2  43 
i  25»^  a;  hahorn  P  ahorn  T  83»^  44 
aharn  5  116»  acborn  7nn  107»^  acharn  45 
L  242  abhorn  P  [dccccxxxv.  46 
dccccxxxvi]  47 

Uibex  «  Pircha  a  10^  pircha  C  56»  D  48 
pirche  ^16»  Rm  pirch''  71  107»^  49 
pirchn  g  116»  pirch  OU  142»  pyrcb  50 
L  242  pirka  AB  pirke  Q  3"  pirck  51 
P  330"2  r  2"  pirk  T  83»^  biricha  e  52 
bircba  <  25»^  birche  Z  163"  ö  10»  53 
birka  df  135"  birca  c  57»  a;  birke  54 
K  2^  Y  121»2  i  175°  puch  if  527»  55 
[dccccxxxv.  dccccxxxvi]  56 

Buxo^  buhsböm  Oe  buhsbön  A  buhs-  57 
boum  /■  135"  buhsboü  d  buhsbaü  i  58 
175°  buchsboum  K  2"  bushbom  Z  59 
163"  busböm  B  busbo  b  10»  c  57»  60 
bvsbm  ^  25»^  buhsp  Y  121»^  buchs-  61 
pÖra  tu  buchspaüm  F  buspamn  Q  3"  62 
puhsböm  k  42"^  puchsböm  Rn  107»^  63 
Pvschboü  a  10'^  puchspoü  H  16»  64 
puchspaü  T  83»2  pvchspav  L  242  65 
pugspawm  q  116»  puxpa™  ^  142»  66 
buchsz  Jf  527»  67 

Quercus  ^^  eicha  C  56»  /"  135"  ei,°ha  d  68 
aicha  a  10"^  eiche  K  2"  *  175°  aiche  69 


*  /cÄZi  e  piccca  M  pinea  io  *  forich  unsicher  0         *  oder  pimboum  /        *  icöl 

nur  ansäte  einer  gl.  *  escalus  R  *  diese  zeile  nach  z.  7  F.  platano]  0  aus  der 

abkürzung  für  us  radiert  q  Platanus  mx  pleta  :  : :  no  §        '  ahorn]  n  nur  angefangen  D 

»  Buxus  m  "  quorc9  q 


*  phibex  Man  phybex  L  fibex  Uq  uiber  < 


40 


Sachlich  Geordnete  Gix>8«are.     A.  (iRUPPE>iüix>ß8ARE 


AUd.bll.  2,211.  213.  214.  21(j.  (i erber t  UU.  Germ.  8,  48.  19,  430.33,  29.x  Mones 

Anx.  4,  93— 9.Ö.  5,  463.  8,  97  =  Oerm.  20,  403.  Ve.  0.  (Altil.  bll.  1,  3.oU).    Wn.  400. 

(Diut.  3,  154  =  Sum.  39).  Zs. 


1 


//  16»  R     eich    OßÄ;   42»'»    n    107»* 

2  /  25»*  a'ich  A  aich  *  ßO  3»»  U  142»  »» 

3  i'ych   T  S3»2     aych  L  242    M  527» 

4  P  33(i'>2    ,/   llfja    liaic  c  57»    e.-*ch  b 

5  10» 

0  Ilex  2  eiche  /T  21»  aich  0  'i^  i'-eich  C  56» 

7  vvercicheih  •'  /  25»* 

8  6.  Fraxinus  *  a;«ka  IJ  ascha  C  56»  asche 

9  Q  3*»  Rm  äsk  .1  hasc  c  57»  asch 
DM  527»  Or  83»2  Z  103»'  def  135»' 
i  25»'  äsch  r  2»*  achs  rt  107»'^  a.s- 
sach  *  /f  42»'2  asch.  e.schenbo^'"  K  2»» 
esche  bö  h  10»  aöchbaum  P  330»»2 
aschbaü  ?'  175*^  aschpoü  f7  142»  esch- 
boum  X  eschpoum  H  10»  eschpawni 
q  116»  Esscheyn  «  L  242  aspi  7121»^ 
tirnbouni  a  10"*  [Dccccxxx\aj 

ISTilia''  linda  ADc  57»  def  135^  linta 
19  BC  56»  a  lO"*  linde  H  16»  /T  2»» 
P  330»>2  Q  3»>  Z  163»»  i  10»  i  175'=  m 
liiite  R  lind  L  242  1/  527»  0^142» 
n  107»2  ^  25»*  lynd  q  110»  liiith 
k  42»'2  lintt  T  83»2  [dccccxxxvi] 

24  Fagus  ^  bÖcha  Adef  135»^   buoha  c  57» 

25  bacha  x  bucha  i?Z  103»>  bvcha  t  25»* 
boche  r  121»2  bftch  P  330»'2  i  175<= 
buch  K  2^  pöcha  k  42^^  pooha  D 
pvcha  C  56»  pvcha  a  10**  poche  R 
poche  m  p&che  ^T  16»  0  3»»  puoch  ® 
C7  142»  pfich   0  pvech  L  242   puch 


10 
11 
12 
13 
14 
15 
16 
17 


20 
21 
22 
23 


361.  Zs.  f.  d.  ph.  11,   294.  295 

T  83»2  puch  n  107»*  7  110»  pufh^z 
M  527»  [dccccxxxvi] 

Lentiscuö  *°  meliboü  d  inclibouni  /'  135»» 
nieleboiii  }'  121»^*  e  inehbön  A  nie- 
leboni  Z  103»'  b  lO»  mellebo  <■  57» 
melböni  BOk  42»'2  m„  107»»  niel- 
boum  X  nielbovm  a  10**  <  25»*  melb 
C5G»  nielbäni  M  527»  nielbaü  i  llö" 
melbauni  P  330»>2  melpavni  L  242 
inelpaü  T  83»^  nielpauni  ?•  2»»  mastig- 
hom  **  Z-'  hachl)0uni  K  2»'  hagepoü 
ß^  10»  huzpawin  *2  q  110»  vvihesel- 
bom  R  leinboü  U  142»  [dccccxxxv. 
dccccxxxvi] 

Oliua  oliboü  d  oliboum  /"  135»*  oleböm 
DRem  oTebön  ^  olbovni  a  10'»  <  25»* 
olbouni  K  2»»  Slböm  A:  42»'2  «  107»» 
olbom  c  57»  olbaü  i  Hb"  olbavm 
L  242  olpaü  T  83»^  olpauni  *^  U 
142»  olpawm  g  116»  olpaum  //  16» 
olpäm  M  527»  oelpaum   Q  y> 

7.  Uhnus  **  elenibonj  B  elenböm  e  elm- 
bÖm  Ok  42»*'^  elmbou  d  ebnboum  f 
135»»  elmbomZ163»'  elnibon  A  elbe- 

elmbaü 

boiun  X  wida  i  175^  elnboni  &  10» 
ebn  C  56»  T  83»^  <  25»*  elbi  erel*^ 
<7  116»  ilmpaw  r  2»»  Urne  K  2^  ilmin 
a  11»  ylm  L  242  ulbÖm  D  ulbö  e 
57»  vlm  ri21»2  vlmen  halcz  «  107»2 


;n 

32 

33 

34 

35 

30 

37 

38 

39 

40 

41 

42 

43 

44 

45 

46 

47 

48 

49 

50 

51 

52 

53  # 

54 

55 
56 

57 
58 
59 


*  1  ilex  fügt  m  hinzu  *  ylex]  1  aus  b  radiert  q  (ibex  H),  darüber  esc  ausgestrichen 
und  darauf  eidem  (=  idem  H).  die  darüber  stehende  gl.  unleserlich  k  '  vvercicheih] 
das  erste  c  unsicher  t  *  Fraxanus  C  Fraxim*  ü  Braxin"  c  Fracinus  t,  x  von  der  hand 
des  glossators  *  assach]  ss  durchstrichen  k  '  Esscheyn]  bis  h  auf  rasur  L  ''  ti- 
lia]  das  zweite  i   aus   corr.  a  *  fragus  M  *  oder   puech,    über    ausgestrichenem 

Fagus   U  "  lemiscus  0  lenciscus    {über   dem    s  vom  glossator  ein  t)    L  Lintiscus  x 

"  mastigböm]  die  von  Gerbert  gelesenen  buchstaben  astig  sind  jetzt  völlig  unleser- 
lich D  **  huzpawm   oder  hazpawni    undeutlich  q  **  olpaum]   I  aus  p   corr.  U 

**  diese  zeile  nach  der  folgenden  Q.  Uimus  K  Vlinus  x  Vlnus  H  "  erel  scheint 

ausgestrichen  q 


DCCCCXXXIVC  Versus  De  Arboribus 


41 


1 
2 

3 

4 

5 

ü 

7 

8 

9 

10 

11 

12 

13 

14 

15 

1(5 

17 

18 

19 

20 

21 

22 

23 

24 

25 

26 

27 

28 

29 

30 

31 


Altd.  bll.  2,211.  212.  213.  214.216.  Gerhrrt  110.  Qerm.  8,  48.  19,  436.  33,  295. 
Mones  Anx.  4,  93.  94.  5,  463.  8,  97  =  Genn.  26,  403.  Ve.  6.  {Altd.  bll.  1,  350). 
Wn.4:G0.  {Diut.  3,  154  =  Äwm.  39).  Zs.b,  361.  9,  390.  Zs.  f.  d.  ph.  11,  294—296 

Rust  ^  J/ 527*  rvst  E  erle  R  leine '^       Carpenus^  häginbocha  A    haginbÖcha  f 


Ä"  16*  [dccccxxxv.  dccccxxxvi] 
Acer  3  Mazalf  i  175''  mazalf  P  3301^2 
niazalter  R  mazalt'  q  116*  mazzalf 
n  107*2  niassalr  M  527*  masalt'  U 
142*  r  2b  niazziltra  ABdf  135»'  ma- 
zilt  Z)  mazzoltir  0  mazzolter*  1^121*^ 
nia^zolter  k  42'>2  mazzolt  C  56*  maz- 
zolt'  L  242  massolt-  E  mazolf  <  25*^ 
mazholter  T  83*^  masmolt'a  &  10* 
mazeltra  c  57*  e  mazzelder  A'  2'' 
mazekr  Zri6*  messelter  i^  mazaldei- 
bouni  X  [dccccxxxv.  dccccxxxvi] 
Cornus'  limbön  A  limböm  DOk  42^^ 
liinböm  B  linibovm  K  2^  limbouin  df 
135»>  limbom  ^163^  lim  bö  h  10* 
limb  C  56*  linbom  Y  121*^  e  lein- 
paü  if  16*  leinpaw  <^  116*  lempä  r  2^ 
arlzbavni  L  242  ailzbaü  i  175**  har- 
lezbö  c  51^  tyrn  **  U  142*  dirnbm  t 
25*^  abhorn  F  Avehorn  R  hornbovm 
«11*  hagndom  M  527*  hasel  7'  83*^ 
[dccccxxxv.  dccccxxxvi] 
Corilus '  basal  e  hasila  Ba  11*  häsil  ^ 
hasU  DOc  51''  df  135^  i  175'»  he*sil 
k  42i>2  hasi  fe  10*  hasele  Z  163^ 
hasel  8  C  56*  ^-iTf  16*  L  242  P 
330b2  f7  142»  Y  121*2  wm  107*^ 
7  116*  hasell  r  2^  hasl  K2^  t  25*^ 
haselboum  a;  peiizlboin  R  hagenpuch 
T  83*2  [dccccxxxvi] 


32 

135**  haginbvcha  d  haginbucha  B  33 
hagenböcha  e  hagenbdcha  x  hagen-  34 
bucha  e  57*  hagenbuche  Z  163»^  35 
hachenbÖche  Y  121*^  hageboche  m  36 
bagimb^che  6  10*  hagenbvch  E  ha-  37 
gebach  «■  175'^  hagöbfich  P  330^2  38 
hagenpöch  R  Hagenpvech  L  242  39 
hagenpuch  a  11*  hagiipuch  3/40 
527*  hagnpuch  r  2^  haimböch  41 
0  hambuch  K  2^  haimpuche  H  42 
16*  hahiipuch  q  116*  hagipom  ^°  43 
D  hagenböm  k  42b2  n  107*^  44 
t  25*^  hagenbvm  ^'^  G  56*  hagen-  45 
pau  U  142*  hagen  i<'  [dccccxxxv.  46 
dccccxxxvi]  47 

Ornus  ^2  ärlizbön  A  arlizböm  BD  arliz-  48 
boü  d  arlizboum  /"  135*'  arlizpöm  D  49 
arliczpaw  r  2*^  erlizbö  h  10*  arluz  50 
bomi3  Z  163»^  arlezbom  Y  121*2  c  51 
arlnezb''  t  25*^  harlzpovm  üT  2''  arl-  52 
bouni  a  11*  erle  £"  Erl  n  107*2  Limb  53 
C  56*  limböm  m  limboum  x  limbav  54 
i  11  o^  limbaü  T  83*2  jjj^q  ^  5ya  55 
LeinpÖm  L  242  Imdenbaum  P  330^2  56 
hailpoimi  -H"  16*  hailpawm  ^*  q  116*  57 
hagnbiich  M  527*...  böm  k  42^2  58 
[dccccxxxv.  dccccxxxvi]  59 

8.  Auellanei5  nespilböm  DOY  121*'^  60 
nespilboü  d  nespilboum  f  135''  nes-  61 
belböm  k  42''2  nespelböm  e  Nespelbö  62 


*  Rust]  davor  ?  r  ausgestrichen  M  ^  leine  auf  rasur  H  ^  aceriius  0  *  oder 
mazzelter  Y  *  diese  gl.  nach  der  folgenden  D  '  oder  cyrn  U  ''  corulus  HUqx 
colus  R  '  am  rande  nachgetragen  C  '  cai^penus  «  caprenus  F  capenus  Hq  car- 

pentus  It  carpaniis  Y,  das  zweite  a  aus  corr.  *"  hagipom]  p  aus  1  co/t.,  ö  aus  p  ra- 
dier* D  "  hagenb?m]  g  Mwd  n  auf  rasur  C  1*  "  orniis  A  o,''nu9  Z  Orrius  x  optus 
HKbcq.  nach  dieser  zeile  in  r  der  hexameter  Virgultum  vepres  pauinus  rubus  qnoque 
stirpes   mit  den  gll.    iarlattn,   dorTi  pusch,   bucz  X  dorn,   stawd,  stani  *'  arluz  bom]  b 

aus  ?  z  corr.  Z  **  haUpawm]  das  übergeschr.  i  nicht  ganz  sicher  q  '^  diese  zeile 
nach  z.  2  Pi,  nach  z.  11  F.  au  :  ellane  E  aucllani   Y  auollane  n,   0  aus  corr. 


42 


SaCHLKH    GeOKUNKTE    GlOBSARK.       A.    GrUPI'EX(}I,OH8A11K 


Allel,  hll.  2,  212.  213.  214.  216.  Gerbert 
Mones  Anx.  4,  93-95.  5,  463.  8,  97  = 
IVn.  46U.  {Diut.  3, 154  =  Simt.  39).  Za. 

1  c  57*  nesp  elbom  b  10»  nespelb  C50* 

2  ncöpelbaü    *    175**     nespelbauni  ^    r 

3  330^2  nesbil  ^25»^  nespel  E  nespeln 

4  n   107*^  ha.-'ilnuzzi  a  11»  Ha-sclnuzze 

5  K  2*^   haselnuzze  R  haseliiuz    //IG* 

6  ha-selnus    q    116*    haselnvzz    L   2 AS 

7  ha.selnüsß  /'  haselbäni  M  527*  hasel- 

8  paü   T  83*2   hasel  Q  3^    weskinza  A 

9  woskinza  ß  [dccccxxxv] 

10  Aniigchila  ^    inandilbom    BDOe    maiidil- 

11  bön   A    niaiKÜlboü   d    maiulilbouni    f 

12  135^  maiidilbovni  a  ll''  niandilbvm 
1:3  C  56*  niandilbom  b  10*  mandilpaum 
U  //  16*  niandelbom  EY  121*2  w 
lö  mand^lböni  k  42''"'^  niandelboü  <  25*^ 

16  nialdclbovm    K  2'*    Mandelbö  c   bl'^ 

17  Mandelbaü^■  175'*mandelpÖm  n  107*^ 

18  iiuuidolpaü  r  83*2  niaiidelpaum  Q  S^» 
10  nuuidelpavm    L    243      mädelpani    M 

20  527*     mandl'pawm    f/     IIG*     mödel 

21  paum  U  142*  [dccccxxxv] 

22  Castane(;  ^  chestinneböm  D  chestnnebö 
28  e  57*    chestinböm   0    chestinboiim  a 

24  11*  chestenbov  t  25*^  chestenböm  Rk 

25  42i>2    mn    107*2  ,.  2b    chestenpaü    T 

26  83*2  ij  ]^42a  kestbmebön  .4  kestimie- 

27  boum  /'  135^    kestineböm  B  kestine- 

28  boü  d  kestinpouni  //  1 6*  kestenböm  E 

29  kestlenboni  e    kestenbaü    i   175''    ke- 

30  stenpaum    Q   S^    kestnpawm    q  116* 

31  kSstnbäm    M  527*    Chesten    L    243 


140.  Germ.  8,  48.  19,  436.437.  33,  295. 
--  Germ.  26,  403.  Ve.  6.  (Ältd.  bll.  1,  35(J). 
5,361.  9,390.  Z8.  f.  d.  ph.  11,  294—296 


eastanieiibovm  K  2^  ka^talboni  b  10*  32 
(dccccxxxv]  33 

9.  Terebintuni  *  lerchbom  vi  lerchboum  34 
a  11*  lerch.  pavin  L  243  Lerbovm  35 
K2^  lerbovm  t  25**  lerpom  *  YllH^\  3& 
121*2  leipawm  /•  2'^  larbom  «  0  37 
lo'^pauiii  U  142*  .i.  lorpeqjaum  HlQ*  38 
lorberpawm  7  116*  wejTachbäin  M  39 
527*  40 

10.  Tremulo "  dspa  Aß  aspa  DRc  57»  cte/"  41 
136*  ^-  42'>2  rnt  25*2  ^spha  C56*aspe  42 
K  2"  r/  142*  b  lO"  ^■  175i  x  asp  43 
FOP  330b2  T  83*2  Y  121*2  r  2»'  44 
Asp  L  243  m^ph  M  527»  espa  ^  45 
espe  H  16*  w  107*2  q  116»  esbun  «  46 
a  11*  [dccccxxxv.  dccccxxxvi]         47 

Tribuluö  8  hagan  Dk  42i'2  magan  C  56»  48 
hdgin  J5  hagin  Odf  136*  Hagen  L  49 
243  hagen^o  EK  2^  P  330»'2  RT 'iO 
8.8*2  y  121*2  b  10b  c  57*  i  1751  öl 
hage  //  16*  hagn  q  116*  hage  e  52 
hagindorn  o  11*  hagendorn  U  142*  53 
hegiidorn  r  2^  hiusdorn  t  25*2  dystel  54 
Jf  527*  distel  n  107*2  jj^gei  g  3b  55 
hiephalt'  m  ( )  hivffalt  Y  121*2  56 
[dccccxxxv.  dccccxxxvi]  57 

Spina  Dorn  AB  dorn  EH  16»  Ä"  2»  58 
L  243  M  527*  OP  330^2  RT  83*2  59 
r  121*2  def  136*  i  175''  A  42b2  60 
mq  116*  <  25*2  arschicüi  a  11»  61 

Taxus  ^^    iAvinboü  d  ywinbouni   /   136»  62 


*  nespelbaum]  das  erste  e  aus  a  corr.  P  *  amigdola  H  amigdula  U  amigdale  L 
amido  {ausgestrichen)  amigdela  Q          '  castanee  q  castanie  h  castanae  K  castanea  TUmt 

*  die  seile  fehlt  F,  nach  der  folgenden  E.  therebinthum  a  therebintum  KLY  terepin- 
tum  H  Terebintus  m  *  die  gl.   am    rande   mit    Verweisung    Y  121»',   p  aus  b  corr. 

*  larbom]  b  scheint  von  jüngerer  hand  corr.  0  '  tremulo]  e  aus  corr.  h  tremula 

\», 
HKOUdkqt,  a  aus  0  corr.  d  tremulo  A  tremolo  c,  das  erste  o  aus  u  corr.  Tremulus  mx 
"  esbun  (b  aus  ch  corr.)  oder  esckun  a  *  tremiüs   U  corils  Q  ***  hagen]  g  auf 

vertvischtem  buchstaben  E        "  Tarus  x  Faxus  m 


DCCCCXXXIVC  Versus  De  Arboribus 


43 


Altd.   bll.    2,  212.  213.  214.  216.   Gerhert 
Mones  Anz.  4,  93—95.  5,  463.  8,  97  = 
Wn.  460.  {Diut.  3,  154  =  Sunt.  39).   Zs. 

1  ywibön^  winbom  Z)  winbaun  P330^^ 

2  Avinbav  i  175*^  wilböm  B  Iwin  K  2^ 

3  ivvin  «11«   ybein  r  2^   hva  ^  /.•  42^2 

4  Iva    C  56*  ivve  E  iwe   F  121*^  g„j 

5  avfe^  ^  25*2    jge  ^   giba   O   eyb   T 

6  83*2  eybinholtz  ul  buchszbam  if  527* 

7  espen   L^  142*   gays.  pav  L  243  ha- 

8  gedorn  x    [dccccxxxv.  dccccxxxvi] 

9  Alnus  ^  erilla  d    eii-la  ^   ehia  e  elera  t 

10  25*2     erla    BDEOY   121*^    c  51^  f 

11  136*   *■  175'^   ^-  42^2   a:    erle    C  56* 

12  Z  163b  m    eb-e  6  10»^    Erl  n  107*^ 

13  erl   r83*2  erel  f?   116*  erll  r  2^  erbi 

14  r  142*  erlbamn  P  330^2  erlpaüm  F 

15  erliiibäni  M  527*    erlam'"  baiuii   ()  S** 

16  vignbovm.  erl  K  2''     veigpoü  iZ"  16* 

17  elme  R  ilmahi  a  11*  [dccccxxxvi] 

18  11.  Riscus  *    holdira  B   holdiro  A    hol- 

19  linder  c  57*  holdir  Z)f//"136*  i  175«^ 

20  holender  e    holder  P  330^2   b  10^  a; 

21  holareP  holar  OF  121*2  holer ^■  421^2 

22  1)17-  2^  t  25*2  hör    7/16*  holerbovm 

23  a    11*     holdrich    K   2^    hokrorn    E 

24  Spalt  i)/527*[DCCccxxxv.DCcccxxxvi] 

25  Sanibucus  ^  walsholdira  B  vvähsholdire  A 

26  Avahsholdire   D    wahsholder   df    136* 

27  washolender  e  washoler  t  25*2  ^shol- 

28  lider  e  57*  wilthob-  Y  121*2  holnder 

29  K  2^  holder  EF  holere  C  56"  Holer 
80  L  243    holer  M  527*  Q  3b   U  142* 


140.  Öey^??.  8,  48.  19,  437.  33,  295. 
Germ.  26,  403.  Ve.  6.  {Altd.  bll.  1,  350). 
.  5,  361.  9,  390.  Zs.  f.  d.  ph.  11,  295 

n  107*2  holerpaum  fl"  16*  velare  R  31 
[dccccxxxv.  dccccxxxvi]  32 

lunipero  «  wechalf  ilf  527*  P  330^2  33 
wechalter  *  175''  wechilder  c  57*  we-  34 
chilter  A  w...ltir''  /  136*  wekiltirb  35 
d  werchelbö  t  25*2  washolter  b  10"  36 
recholdir  D  recholt'"  E  chraniwito  B  37 
Chraniwit  L  243  staniwit  a  11*  38 
chranewite  eni  cranewit  Y  121*2  39 
chranwit  0  cranwit  C  56"  A'  2"  40 
kranwitpoum  TT  16*  chranbistovden  41 
n  107*2  wachalt'  böm  ul  chranwit^  42 
R  [dccccxxxv.  dccccxxxvi]  43 

Paliurus^  hiphalder  K  2"  huphalter  e  44 
huntpfalder  iZ"  16*  hiefholdra  E  hiu-  45 
folter  Bk  42"2  höfolter.  schtaud  i"  R  46 
hivfilter  A  hiufilder  c  57*  hivffildir  47 
(Z/'136*  hiefin  P  330"2  i  175'^  schäm-  48 
holer  r  2"  hagildorn  0  Hagendorn  L  49 
243  hagendorn  Y  121*2  hagendorn  50 
F  hegendorn  t  25*2  }iagm  a  11*  51 
distel  31  527*  wechaltü  C  56"  52 
wild-olpaü  U  142*  feiwar  m  ^^53 
[dccccxxxvi]  54 

12.  Uiniinai2  ^[^^  ^Pc  57*  def  136*55 
k  42"2  Wide  Y  121*^  x  weide  L  243  56 
waide  0  3"  widen  A  widen  BE  wi-  57 
din  i  175^  t  25*2  weiden  M  527*  58 
weyden  P  330"2  weidn  r  2"  vvidahi  59 
a  11*  widabe  C  56"  weidach  0  wey-  60 


^  iwa]  w  aus  h  Tc  *  das  übergeschr.  e  undeutlich  t  '  ulnus  Y  ulmus  a  *  rf«e6c 
«nd  (Zte  iveitern  zeilen  der  baumnamen  fehlen  q.  Liscus  HK  Viscus  *  Rixus  iJ  Ris- 
culus  &x  Rusculus  E  Riscus  I  sambucus  m  riscus  nac/t  sambucus  C  ^  sambucho  ^  san- 
bucus  U  säbusc«  c.  darüber  idem  Pa*,  d/t.  ?ü«e  6e^■  Riscus         "  luniperos  m  '  rüwrc/i 

Wurmloch  zerstört  f  *  (ize  tvorte  von  einer   hand  des  XV  jhs.  E  "  palurnus  F 

pa 

palinitus  If    saliunis  P  sycoraorg   U  i»  schtaud    von    einer   hand   des   xv  jhs.    B 

"  (Ztc«e  Mwd  die  beiden  nächsten  yll.  von  m  gehören  vielmehr  zu  Uimina,  Salices, 
Uites  >*  diese  zeile  nach  der  folgenden  F,  nach  z.  10  PQi.  Vmina  M  Vimia  Y  Li- 

mina  c  Vimen  x 


44 


Sachlich  Geordnete  Glohhare.     A.  Gruppenoixwware 


212.  21H.  214.  21G.   Oerbert    140.   Germ.  8,  48.  19,  437.  33,  295. 
4,  93—95.  5,  463.  8,  97  =  Germ.  2Ö,  403.    Ve.  G.  {Altd.  bll.  1,  350). 


Allfl.   hü. 

Mones  An 

IFm.  460.  (/>tW.  3,  154.  155  =  Sum.  39).  Z».b,  361.  9,  390.  Zs.  f.  d.ph.  11,  295 

(lach    T  83»2    wiilehe    Tt    weideich    TI 


1 

2  142*  ceiiiwide   A'  2''  salhe  in    Cevel- 

■^  wer  7/16'' 

4  Salicers '  .salaha  Dk  42»'2  «aüha  df  13G* 

5  salicha  x  saliche  0  Salehe  C  56''  sa- 

6  h^he    Y  121''2  e  salha  c  57"  Salhe  * 

7  175''  salch  .1/527»  sälihen  Ä  salthin 
S  B  salhen  ERt  25*^  falb^  Q  3»>  velvar 
<»  «    11»    velwer    r   2^    velber    L    243 

10  wehver   //  1(5''    veler    JJ  142»    widen 

11  K  2^  )» 

12  Scirpus  -  piiiiiz  L  243 

13  Uites*  rebun  r//"  130»  winrebin  ^1/175'' 
11  winrehin  />  winrebe  /?y  121»^  e 
15  vvinreb  rt  11»  weiineb  /.  243  r  83»^ 
IG  vvinf*  t  25»2 

17  13.  Cotano  ^    chuttinböm    O    chutinboni 

18  Y  121»2  k  42^2    chotenboin   R    chu- 

19  tenböni    h    107»^     chvteiibin     t   25»^ 

20  chutenb   C  5G''    chiitenponi  m    Chut- 

21  tenpaum    //   IG**   chutenipaü    U  142» 

22  chütepaii   T  83»^    cütinbon    A    cutin- 

23  bÖin  Be   cvtLnbovm  a  11»  cütinbon  c 

24  57»     kutinboü  d    kutinboiun    /"  136» 

25  ködinböm   7)  kvtenböni   E   kutenbäni 

26  J/527»  Cvtenbaü  /  175''  quidinboum 

27  X  quitebovin    K  2'*    qdinbom    b    IG'' 

28  Er^l  L  243  [dccccxxxvi] 

29  Monis«  mölbom   OY  121»^    mülbön  Ä 

30  mulböm   BDek  42''2    nmlboü  d    mul- 


bouin  /■  136»  inulbovm  K  2''  mul-  31 
boni  j-  niulbo  b  10**  c  57»  niulbvm  32 
a  11»  nivlbin  t  25»"  mvlb  E  Mulbaü  33 
/  175**  nioulpauni  77  IC»  nmulppaü  34 
U  142»  nunboin  R  nmulberbäm  M  35 
527»  niaulberbaii  7'  330''2  maulb'-  3G 
paiun     /•    2''     niaulb'pavni     L     243  37 

fDCCCCXXXV]  38 

Sicoiuorus '  wilder  veigpavni  L  243  39 
wilder  feignbäm  3/527»  wildinobowm'*  40 
n   107»2  niaulpant   0  [dccccxxxvi]     41 

14.  Storax»  storn  a  11»  storr  U  142''  42 
kuttübäni    M  527»    harczpawm    r  2»'  43 

Turbisce^ö  stoch  EY  121»^  e  stehe  c  44 
57»  stok  ABdf  136»  settch  r  2»>  Slvh  45 
i  175"  c.Hxrbisc  all»  Stavden  L  243  46 
nües  K  2^  47 

Mirica  ^^  lieida  E  Heide  C  56''  Hayd  48 
L243  hayd  r83»2-''i  buchheide7r2''  49 
heidahiflll»  heidach  ^  25»^  smelehc^^  50 
1  haidah  Y  121»^  wiskehe.  vel  sme-  51 
lohe,  vel  brima  e  scimina.  1  phrlme  i  52 
175"  primnia  .1  primma  BDc  57»  53 
df  136»  phrime  P  330''  phrimmen?n  54 
massalf  M  527»  stochha  dach  6^142'»  55 
[dccccxxxv.  dccccxxxvi]  56 

15.  Sanguinarium  ^'^  härdtrugilin  Ä  ba-  57 
rittrugilin  B  hai-twigilin  R  hartrugelin  58 

V 

i  175''  hartgelein    U  142''  harttrugg-  59 


'  Salix  X         ^  stellt  über  uincire  L  '  iiires  t.  am  Schlüsse  dieser  seile  steht  in  n 

Stellio  .1.  moltwrm        *  vvint]  int  undeutlich  t         ^  diese  seile  vor  z.  2  r.  chotano  0  co- 

c 

tana  Dk  cutino  e  tutino  Y  catano  RUac  catono  L  ratono  H  Cottanus  x  Cotamiv«  m, 
nach  39,  20  *  moros  a  ''  das  in  K  darüber  stehende  siclinior  dürfte  nur  aus  si- 

comorus  entstellt  sein ;  darüber  idem  Pi  *  wildmobowm]  bowm  aus  corr.  n  '  diese 
Zeile  vor  z.  3  r,  quer  am  rande  nach  z.  16  c ;  diese  und  die  nächste  zeile  fehlt  F;  diese 
und  die  folgenden  Zeilen  fehlen  b  (dafür  erklärungen  einzelne)-  baumnamen,  meist  al- 
phabetisch, aber  ohne  deutsche  gll)  und  H  '"  turpisce  Ld  tvi-pisce  a  troiee  K  "  mi- 
rice  Km  marica  Ut.  die  gl.  darüber  erloschen  k  '-  smelehc  nebengeschr.  Y  *'  diese 
zeile  vor  z.  4  r.  saguinariü   ü  Sanguinarius  x.  die  übergesclir.  gl.  erloschen  k 


DCCCCXXXIV  CD  Versus  De  Arboribus  Et  Piscibus 


45 


^/^£^.  W/.  2,  212.  213.  21G.  DiuL  3,404.  üerbert  141.  Germ.  8,48.  19,437.430. 
83,290.  Älones  Anz.  4,  94.  95.  8,  97.  98.  Fe.  5.  (Z.v.  /:  d.  ph.  13,  459).  6.  {Altd.  hll. 
1,  350).  Wn.  460.  {DiuL  3, 155  =  Swn.  39).  Zs.  5,  301.  9,  390.  Zs.  f.  d.  ph.  11,  295 

A'  2 


lin  A'  2*=  Hui-trugleins  L  243  har- 
tragil  EOa  11--^  hartdrugil  df  13  6«^ 
harttrvgil  <  25*^  hartiiiigil  e  hai'ii- 
turgil    Z)     Harthrugel    C    50'^     har- 


trugel    Y  121^2 


2^      hartrusilbo 


9  1 

10 
11 
12 
13 


2 


c  57*  haitrugelinholz  x  [dccccxxxv 

DCCCCXXXVl] 

8  16.  Iscam^  zuntara  Z  103'^  zundira  D 

Da.  VERSUS  DE  PISCIBUS. 

Lucius  ^  hachit  e  Hechit  o  hechit  Y 
121*2  ,5  87*^  heehidi  a  11"^  hehchet 
Y  118»>2  hechet  l  Heht  L  243  hecht 
M  527«  U  142b  ^  107*2  ^  ^^ga 
hect   (?  hellte  H  13^  [dccccxxxvi] 

14  Tincus*  slio  es  87"  Slie  lo  slie  7118^2. 

15  121*2    a   11^    slye    G     sleye  Ä^  13^ 

16  sleih    F    slein    L    243     C/    142»»    ^7 

17  116*    sehen    n    107*2    [dccccxxxv. 

18  dccccxxxvi] 

19  Capedo^    alant  es  87''    allant   Y  121*2 

20  alent  /  allnt   Y  118b2   ^i^t  a  11^  0 

21  alnt   G    alnr  JT  13»>    alm  5  116*  alt 

22  L    243     U    142^      calte     «    107*2 

23  [dccccxxxvi] 

24  Tmcta®  uorhena  e  vorhmne  s  87''   for- 

25  hen  F   vafhn  ^116*    variha  a  IP 

26  vorich   n   107*2     Uorha    /     vorha    0 

27  uorhe  F  118'>2  vorhe   GH  13''   vorch 

28  t'  142''  forh  L  243  [dccccxxxvi] 

29  Timallus    asco    es    87''     ascho    a    11'' 


zundir  0  zündera  A  zuudeia  Bc  57* 
f  136*  zunderun  e  ()  zuntere  F  121*2 
Zunder  K  2«  P  330"'2  zvnder  *  175'' 
zvnd'  E  zunter  C  56''  U  142''  F 
118''2  zvnter  ;;  25*2  zundra  d  Mistel 
L  243  mistel ««-  mis  a  11'' [dccccxxxv. 
dccccxxxvi! 


Asch  0  asch^  GH  13^  Y  118''2. 
121*2  hl  107*2  ^  iißa  ahsch  L  243 
achs  f/  142''  esch  F  [dccccxxxvi] 
Allee  ^  haruich  Y  118''2  harine  a 
ll»»  es  87''  Herinch  L  243  herinch 
u  107*2  hseiinc  0  hserink  H  13''  be- 
ring q  116* 

Bailena  ^  wallera  s  87''  walera  e  waler 
7121*2  walriZ'lS"  ^7142"  ril8''2 
walj  q  116*  warl  0  vaeh  a  11'' 
walfvichs  L  243  schaid  n  107*2 
[dccccxxxvi] 

Esox  lahs  Y  118''2.  121*2  eos  87" 
laehs  fi"  13''  a  11''  g  116*  Haus.  vL 
laehs  L  243  haus  n  107*2  ^^^i^g  u 
142*5  [dccccxxxvi] 

Anguilla  äl  e  al  il  13"  L  243  if  52 7* 
U  142"  F118"2.  121*2  ^  iißa  5  87" 
sei  0  eil  n  107*2     j^li  a  11" 

Murena^*'  lantfrida  a  11"  es  87''  lan- 
fridaii    F  121*2    lantfride    F  118"2 


30 
31 
32 
38 
34 
35 
36 


37 
38 
39 
40 
41 
42 
43 
44 
45 
40 
47 
48 
49 
50 
51 
52 
53 
54 
55 
56 
57 


*  hartrugilbo]  das  erste  r  aus  ?  1  co7-r.  c         ^  die  zeile  quer  am  rande  c.  Hiscam  L 

Isca  Y  121**  m  und  davor  die  nicht  hieher  gehörigen  gll.  Sinaxis.  chora  1  celebratio,  So- 

cors  unbarmehcrzer,   Pistillum  rurschit  m.  in  F  folgen   vcrse  über  die   bäume    und  ihre 

fruchte,  deren  erster  lautet  arbor  uel  fructus  cariofalus  {interlinear  mit  negellein  glossiert) 

est  puto  dictus  '  Luceus  Lan  Luteus  M         *  tincus]  c  aus  e  7nit  rasur  corr.  a  ti- 

neus  G  ting'  0  trintrus  (das  erste  r  ausgestrichen)  und  darüber  tinccus  q  tenta  F        *  ca- 

pado  Hq  caped  U  "  trutta  Iq  trotta  F  trocta  0  trota  JI  truta  GUY  118"^   aks,   der 

erste  strich  des  u  aus  a  radiert  a  tvta  über  ausgestrichenem  trayta  L  '  asch  neben- 

r  a 

geschr.  Y  121»'*        *  Allex  n        *  balena  H        '"  murrena  s  mulena  U  inorena  Hq  mu- 

rena  Zi,  das  übergesetzte  a(?)  vom  glossator  merena  i*^        "  lanfrida  nebengeschr.  Y121a* 


4fi 


SVCIIIJCH    GkOIU>NETK    OLüHHAKK.       A.    (i kippeng L088AKE 


I>iut.  :i,  404.   Germ.  33,  290.  Mones  Am.  8,  98.  —  Zji.  9,  392 


1  lainpfricP    L  243     lampred    FH  13^ 

2  7    IKJ'»    grundel    M   527*     U   142'» 

3  chmncel   n    107*'^   (dccccxxxvi] 

4  3.  Gracius^  C're«so  /  creHllch  a  11'' 

5  Anguille  al  /  ael  o  IP  ele  G 
ü  Caiicri^  Crebez  /  crevs  «11'» 

7  Toronille  *    grumlil     G    gnindel    a    11^ 

8  Gnuulele  / 

9  4.  Ipocus  hvso   G  huse  /  hav.se  a  IP 

10  Gamaruö''  Salmo  /  salmo  G  salin  all'» 

11  Carabus  "  Carpho  /  carpho  G  chaerf  all'' 

12  Balena''   Wa:lr  /  walr  «  11''  waliT  G 

13  Roinbus  **  Sture  /  stvr   G  .stvr  n  11'' 

14  5.  Coracinu.s^  Rot   a  ll»»   rot    oq  IIG» 

15  rot  H  13»'  rott   U  142''  Rave  t  Bv'^h 

16  L  243  [dccccxxxvi] 

17  Rumbus  ^^   stur  if  13''  o  stuer  L  243 

18  U  142''   stuef  7  IIG»    rvmbe  a  11'' 

19  [dccccxxxviJ 


Allopida  "  rutte  fl"  13»»  ragte  o  ratt  22 
^7'  142»'  u  IV'  Rut  A  243  ruttel  q  23 
IKJ»  [dccccxxxvi)  24 

Scaurus ''^  huse  //  13»*  0  hause  ^  IIG»  25 
carpo  L  243  [dccccxxxviJ  20 

Echimis  »^  sahn  FII  13»'  T  142»'  oq  27 
IIG»  Remanch  L  243  [dccccxxxviJ  28 

ü.  Mullus  "  nase  o  iias  //"  13»>  L  243  29 
q  IIG"  [dccccxxxviJ  30 

Smirua  ^'  phra.se  0  priBchs  //13»'  prechs  31 
q  110»  brascli  U  142"  perb  L  243  32 
[dccccxxxviJ  33 

Clunia  1"  barbe  0  prehs  L  243  34 

Saxatilis  Gruntil  o  grundel  U  142''  35 
steinpeiß  F  stainpeiz  H  13^  stainpeis  36 
7  IIG*  c'^ap  L  243  [dccccxxxviJ      37 

Porca^'  karpha  0  charpf  [/  142»'  chap  38 
L  24:3  schrecz  q  116*  [dccccxxxviJ  39 

7.  Scorpius  Scorp  7  IIG»  schorp  £^13»»  40 

Fundula  grundel  FII  13»»  q  IIG»  41 

Suacus  .Sudan  //  13»'  q   IIG«  42 


Db.  VERSUS  DE  PISCEBUS. 

20  1.  Ypocus  hvse  ^^  £■  huse  b  9''  Tactuca  ^*  vorhenna  E  vorhe  b  9»» 


21  Rombus  sturo  E 


2.  Gamai-us^"  saLno  E  .salme  b  9»» 


43 
44 


*  daneben  piscis  in  Saxonia  L  *  diese  und  die  folgenden  gll.  (4  zeilen)  von  einer 

band  des  xrv  jhs.  auf  rasur  a  *  canc'  a         *  tronille  G         *  gramar'  a        •  ca- 

rald'  a  ''  balsene  G        "  rumb'  a.  in  G  folgen  noch  iveitere  fischnamen,  diese  gehö- 

ren aber  nicht  mehr  versen  an :  .  .  obia  (?.  Gobia).  uel  truta  vorh.  Esox  laze.  Melanurus 
slye.  Afforus  phrille.  Findiüa.  a  fundo  dicta  gruiulil.  SaxatalLs  grundil.  Dentix  walr. 
Capitones  c'apen,  Congor  hasa.  Squatu.s  salm.  Mugil  berbe.  Geruleus  chai'ph.  Phoca 
pbrase,  dann  der  bekannte  hexameter  0.scito . . .  gain.  Sternuto  ich  nivse.  Singulto  ich 
hasche.  Nauseo  ich  spie.  Sterto  ihc  .sharche  "  zioischen  den  vv.  1.  2  nebst  dem  un- 
glossierten  schlussvers  Penna  gradimi  .siste  quoniam  liber  explicit  iste  und  den  von  and. 
hand  geschriebenen  vv.  5.  6  steht  in  L  eine  zeile :  zu  lesen  ist  noch  Porcopiscus  piscis 
und  darüber  Stver  vi  porcus.  marinus,  davor  scheint  ausradiert  litiz  arpeiz  {nur  a  ganz 
sicher)  cubisare,  dahinter  ist  ausradiert  Lacuhis  Lintwurm  und  darüber  v^mis,  Scora- 
cinus  L  "  rombus  ao    rembus  Hq  "  allopido  q  "  schaurus  L    staurus  H 

''  echinnus  L  achin'  U  "  Mulus  Hq  Molnus  L  McLq'  sehr  zweifelhaft   U;  das 

darüber    stehende    wort    sieht    tvie    n.sh    aus  ^^  smirna    L    .smirma    U   spima    Hq 

^^  pluta  L  '^  chmna  U.  die  darauf  in  U  folgenden  glossierten  fischnamen  Rubus  rot, 
Fai'bo  pars,  Aspiraolis  pfrii,  Fundula  grundel  bilden  keinen  hexameter  "  hvse  wahr- 

scheinlicher als  hvso  E        '"  tractuca  E        '^°  Damarus  E 


DCCCCXXXIVD.E  Versus  De  Piscihus  Et  VEKMrnus 


47 


Zs.  9,  392.  393. 


Ve.   1.  —    üemi.  33,  294.  Mones  Anz.  4,  93.  94 


1  AnguiUa  al  E 

2  Pohls  ^  salnio  E  saline  b  9^ 

3  Gradius  grandella  E  grüdele  b  9'' 

4  3.  Gracius  cresso  E  cresse  b  9'' 

5  Redo  mvnewa  E  moyne  b  9^ 
G  Dendex  carpho  E  carpe  b  9^ 

7  Capito  alant  E 

8  4.  Sabno^  salme  E 

9  Tini:illus  escz  E 

10  5.  Lucius  hecht  E  heth  6   9'' 

11  Parca  barz  b  9'' 

12  Lolligo  bresimo  E  b^seme  b  9^> 

13  Gobio  groppo  E  nippe  b  9'^ 

14  Porca  bersich  E  b'sich  ft  9*> 

15  6.  Allee  bering  E 

16  Sen-a  steichila  E  stikelinc  b  9'' 

17  Trutta  vorna  E 

18  7.  Millago  vare  ^  E 


Mugilis  nvnögge  E  nunoge  b   9''  25 

Pectenus  balb\nsz  E  halvihc  b  9^'  26 

Zingna  dorn  E  27 

8.  Parus  *  barbo  E  28 
Melanurus  snez  E  29 
Solea  blieca  E  30 
Sarus  sal  E  31 

9.  Escaurus  erling  E  erliuc  ö  9''  32 
Zephalus  karpho  E  carpbe  b  9'^  33 
Debio  basila  E  hasele  b  9^  34 

10.  Tinnus  ^  milicba  E"  35 
Tinna  slio  E  36 

11.  Carabus  carpho  E  carphe  b  9^'  37 
Murena  lan*frida  **  E  liprede  b  9^  38 
Bai-bus  '  barbo  E  barue  b  9''  39 

12.  Esoces  lechse  E  lasche  &  9^  40 
Mutilos  rotege  b  9^  41 
Hamiones  steinbiza  E  steinibise  ^  b  9'^  42 


19  Truta  vorht  i«  N  82» 

20  Timallus  asch  N  32" 


De.  VERSUS  DE  PISCIBUS.^ 

Esoe  salin  N  32» 
Tinea  slei  i\r  32^ 


43 
44 


Ea.  VERSUS  DE  VERMIBUS. 

21  1.  Apis  ^^  bine  K  2»  peye  H  15^'  pein      Lende  niz  H  15^'  K  2^  nis  q   117^  45 

22  9  117»  Pediculuslusir2a  laus  ^"15^9  117=^       46 

23  Musca  flivge  515''  vlige  K  2«  fleugn  q      2.  Paruapulex  chlain  floch  7T15>'  g  117»  47 

24  117"  vloch  7i2»  48 


'  polerisjK      *  die  zeile  fehlt  h      ^  va.re  tcakrscheinlicher  als  varo      *  die  zeile  fehlt  b 
*  die  zeile  fehlt  b  '  über  dem  vorhergehenden  sario  E  '  barbo  b         ^  darauf 

Tenca  slige,  Vmbro  esche,  erklärungen  von  Leuiathan  und  lat.  baumnamen  b  *  iV"  32a 
stehen  am  rande  von  and.  hand  nachgetragen  die  verse  Hie  etiam  disces  sapidos 
discernere  pisces.  Lucius  et  mullus  lupus  allec  truta  timallus.  Hainio  cum  squilla.  scor- 
pio  cum  sclepia.  Congrus  esoc  unguis  lolligo  peloris.  Cum  tinca  glaucus  mit  obigen  inter- 
linear gll.  noch  andere  hexameter,  beginnend  Nomina  paucorum  lector  lege  pisciculorum. 
Delfinus  tmtta  tincus  anguillaque  scaurus ,  mit  deutschen  interlinear  gll. ,  die  aber  hier 
nicht  berücksichtigt  wurden,  enthält  r  3».  auch  dem  Trierer  Summ.  Heinrici  sind 
von  einer  der  jüngeren  hände,  die  den  ganzen  codex  durehcorrigierten,  am  unteren  rande 
des  hl.  13*  hexametrische  fischnamen  mit  deutschen  interlineargll.  beigeschrieben ,  be- 
ginnend Allec  angwilla  gobius  (kabe)  Cancer  turoniUa  (abuz,  z  ziveifelhaft).  Lucius  (hecht) 
allota  (roppe)  usw.:  doch  ist  der  text  so  abgescheuert,  dass  die  mehr  zahl  der  worte  sich 
nicht  mehr  lesen  lässt         "*  oder  vochf  "  apes  Hq 


48  Sachlich  Geordnete  Glossare.  A.  (iRUPPE.vuLOssARE 

Genn.  33,  294.  290.  Mones  Anx.  4,  93— 9r> 

1  Ciniferi  muk // 15'' luuckch  (j  117"  cldii-  Scitus  '  \m  H  15»'                                        34 

2  much   A' 2"  Cicendula  *  gleim  H  15»»  ^   117»               35 

3  Culex  ^    muk  K  2''  zw-iuiild'    // lö''  czi-  G.Tinea  milwe  7/15''  inilhe  K  2^  iiiilbm  3<; 

4  ualt'  9    in«  7  117'                                                             37 

5  Fiszula-  zwiuald^    A'  2"  Testudo  »necke  K  2"   snekke  //  lo''  q  38 
(]  Brucus  keuer  //  15''  A'  2"  7    117''  117"                                                              30 

7  3.  Eruca    Colwurin  A'  2=*  chrautwurm    //  Formica  aineiz  Ä"   2"  amaiz  7/ 15''    amay.s  4<) 

8  15**  krautburin  7  117"  7   117"                                                       41 

9  Cinoiiüa^  huntflij^e  7v' 2"  hütfleug  H  1')^  Uippeia  *  nater  A' 2»    natir //   15'*  vipp-  42 

10  huntflieign  7  117"  nat'  7  117"                                                  43 

11  Locusta  hab"^vrez.  hSusrech    A'  2"  haber-  Bufo  ^^  krote  H  15*»kfott  7  117"  erecrot  44 

12  schrekch  7   1 1 7"  habenvurm  H  15''  A' 2"                                                          45 

13  4.  Scabro  hoinz  K  2"  7.  Serpens   >slange  II  IG"  A'2"  nater  7  40 

14  Uespa*  wespe  A'  2"  wesp  ^  //  15"'  wefs^  117"                                                             47 

15  7   117"  Rana    frosch    A'   2"   7   117"    vrosch    H  48 

16  Scarabeus  wibeP  K  2"  7  117"  wibiF   //  IG"                                                             49 

17  Lo**  Lacertus  endechse   K  2"  eudechs  7/16"  50 

18  Fucus  hiunbel  A' 2"  humel  77 1 S**  7  117"  edechs  7   117"                                          51 

19  Orestes  breinme  K  2"  pei  77  15''  pein  7  Stellio  vehmol  K  2"  vaiinil  77  16"  molt-  52  J 

20  117"  wurm  7   117"                                             .53   ^ 

21  5.  Pampilio  **     zwiuakr    77    15''    7t   2"  Talpa    mulwef    K  2"    scher    II   IG"   7-54 

22  pheiualtrn  7   117"  117"                                                           55 

Eb.    VERSUS  DE  VERMIBUS. 

23  1.  Uespa^i  vvefse  H  13'>  wefs    U  142^  117"  hab  .srech  "   U  142''                     56 

24  webs  7^7  117"  2.  Atacus  i'  humel  77  IS**  7   117"           57 

25  Culex  12  mukke  77"  13'*  mück  F  muk  U  Cinifex  ^«  huutsmuk  7?  13''  hintfliegn  q  58 
20       142''  7   117"  117"                                                           59 

27  Musca^^  fliug  7713''  fliegii  7  117"hum-  Bibiones  weinmück    F  weinmuk  H  IS**  00 

28  mel   U  142'*  7   117"                                                       Ol 

29  Oester  hiurnouz   77  13'*   huinus   7    117"  Gm-guliones  chnefin  77  13''  7   117"           62 

30  hornewsel  F  3.  Cantarides  zwöfalter  7^czwifalt'  7  117»  63 

31  Scaba^*  keuer  77  13'*  7  117"  chutcheu'  ^^  zweiualter  5"  13'*                                     64 

32  Z7142'*  Fucos  wisel  H  13^  7   117"                        65 

33  Cicada  heime  7ir2"  grille  ff  IS»*  grylle  7  Brucos  keuer  77  13'*  7  117"  kefer  7?"      66 


'  pulex  Hq  *  fisicla  H  fiscicula  q  *  cynomiä  K  cycomia  q,  a  aus  corr,  *  vesta 
Hq  ^  wesp,    wefs  und  wibil,    wibel    über  Scabro  und  vesta  Hq  •  Papilio  Hq 

'  Stic'  K,  darauf  apis  und  darüber  idem  H  *  cicedula  K  cycendula  q  citendla  H, 
darauf  costrus,    darüber  idem  Hq        '  vippea  q        *"  buffo   Hq  phupho  K  "   diese 

zeile  zwischen  Ea  5.  6    K        **  culix  KU  "  dafür  atic'  K  achat «  U         "  dafür 

scabro  K  strobo   U  '*  =z  chuatcheu''  *•  darauf  folgt  noch  unmetrisch  Pamphilio 

prem  (oder  prenu)   U        "  attacus  q  '"  cynifes  q 


DCCCCXXXIVF.G  Versus  De  Canibus  Et  Herbis  49 

Germ.  33,   290.  —   Zs.   9,   393.  394 


F.  VERSUS 

1  1.  Siluius  1  laghunt  //    13'*  iaghiuit  Fq 

2  116« 

.3  Veiter  wind  Fq   IW    winde    H  13^ 

4  Molossus^  rüde  HIS^  md  F  rüd  q  116" 

5  Clancula  spurhunt  H  IS^  q  11 6» 

G.  VERSUS 

6  3.  Filix  ^  faini  E  varn  ft   ll«- 

7  Origaniun  tosta  1  dost*  E  tost  &    ll'' 

8  Blandonia  wlliuia  E  wllina  b  IV^ 

9  Canna  schernlg  E 

10  Piretnun  bercht'am  E  v  therä  h   11" 

11  4.  Musica  basilica  £■  basilie  b   ll" 

12  Nepta  siinzo  E  simeze  b   11" 

13  Maiu'a  trvswrz  E  druswi'z  b   11^ 

14  Didinia  hasenore  Eb  11" 

15  Mora  muleb^e  b   11" 

16  5.  Acorus  SAvertella  E  suerdele  b   11" 

17  Aneusa  ^  rigele  b  11" 

18  Satureia  pheff -  ki-u^  *^  E  quenele  6  11" 

19  Febrefugia  '    niatir^na  ^  E  metera  611" 

20  6.  Viscum  mistel  E 

21  7.  Potentilla  grensich  ^  E 

22  Balsamita,      menta    aquarea     .i.     bach- 

23  invnza  E 

24  8.  Cerofoliuni     ger\vella  1  giise     i  funf- 

25  blett'  10  E 

26  9. Senotion^i  Rotachelc  ^^ ^rothechal b  1 1" 

27  Piganon  ruta  E  rute  &   11" 

28  Eboliun  1^   atich  £"  atrich  b   11" 


DE  CANIBUS. 

Perper  niistpelle  if  13''   mistpel  q   116*  29 
2.  Listicus  prakke  H  14"  prack  q  116*  30 
Cisper    vogelhunt    Ä"  14"    voglhunt     q  31 
116"  32 

Catulus  weif  H  14"  wolf  q   116^  33 

DE  HERBIS. 

Narcissus  hüdiszüga  &  11"  34 

Aizon  huswurz  b   11"  haselwrz  ^^  E         35 

10.  Marmbiimi  andorn  E  andor  b  11»  36 
Coconidium    spinwrz    1    springwrz  ^^     £"37 

llthere^*'  ()  goltwrz  &  11"  38 

Celidonia  schellewurz  E  shellewurz  ft  1 1*  39 
Bollum  federn  same  ö   11"  40 

11.  Frasia^'  hvntwrz  E  hune  6  11"         41 

nus 

Tubera  ertwrz  E  ertnuz  ö  11"  42 

Saluia  salbeia  E  salnegbe  6   11"  43 

Timbra^^  phefF'' krvt  E  ertnuz  6  11"  44 
Menta  mvnza  E  miza  6   11"  45 

12.  Bvbula    Rinderzungo     E   rldeszüge  46 
6    11"  47 

Diptanniun^^  wissewrza  E  wizwrz  6  11"  48 
Aithemesia  ^^  bvgge  E  bivoz  6  11"  49 
Stringnuni  ^1  rämisad"  E  dolewrz  611"     50 

13.  Pastinaca  ^^     pastenej'  ^^     E    more  51 
6   11"  52 

Baldemonia^*  berwrz  E  b""rewrz  6  11"  53 
Baca  lorbere  6  11"  54 

14.  Enula  alant^^  E  55 


'  Silinuä  q  -  molosus  F  *  die  beiden  ersten  hexameter  lauten  Herbarum  flores 
tellus  fert  multicolores.  De  quibus  hie  edam  pro  posse  vocabula  quedam.  Filex  b  *  i  dost 
von  and.  hanä  E  '•  =  Ancusa        «  pheff'kruf  von  anderer  liand  E  '  febre- 

fugia] die  huchstaben  feb  sind  oben  verstümmelt,  ref  zerstört  E  «  matirena]  unter  ti 
scheinen  puncte  zu  stehen  E  "  von  anderer  hand  E  '"1  glise  l  fünfbletf  von  an- 
derer hand  E.  Weigands  anm.  geht  irre,  es  steht  nichts  weiter  da  als  funfblett.'"  "  Se- 
necion  b  '-  Eotachelc  eher  als  Katachelc  E  ^^  ebulü  b  "  haselwrz  von  an- 

derer   hand   über  hyswurz  E  "  beide  gll.    von  anderer  hand  E  i"  l.  cilTtbere? 

"  Pra.sia  b      ^'  tibra  {fi(r  tubura   genommen)  b        "  dictannus  h        *"  artemesia  h 

i 

-^   stguum  b  «  ^  2  sp.  1  E         23  ^.Q,j  „„^^   J^^^^l  jr^        n  haldemonia  E        -^  da- 

neben am  rande  d'  {—  dicta)  elna  und  darunter  lool  eade,    nicht  Weigands  caise 
Althochdoutscho  glosscn  III.  4 


5(r 


Sachlich  Geordnete  Gloshare.   A.  (iRL'PPEN(iix>HHARE 


Z.V.  9,  394.  395.  390 


1  Lapatium  latich  E 

2  Git  brenwrz   E 

3  Lacteiicia  .spinwrz   E 

4  Porruin  loch   E 

5  15.  Carica  ^   mandila  E  kegere  -  h   11" 
0  lusquiamuii  bilse  ^  Eb  11* 

7  Na.stiucia  cresse  E  gartcresse  /j   11" 

8  Timula  tribwrz  E  t'bwrz  i   11» 

9  Costuin  coste  E  co.st  h   11" 

10  16.  Migonus      Ma^saine     E     magesaine 

11  /;   11» 

12  Elleborum  *  g.^mer  E  nieswrz   h   IV 

13  Caloca.sia  wildemize  />  11" 

14  Anetuni  tille  E  dille  h   11" 

15  17.    Gladiolus     swertella     E     Suerdele 

16  b   11" 

17  Calta  kle  E  ole  b  11" 

18  Coloquiutida  ^    wildekvrbs    E  wildekur- 

19  bebez  b  11» 

20  Cardinis  '*  distel  Eb  1 1" 

21  Alga  rietgms  E  nr  linse  b  11" 

22  18.  Sapion  ''   wui-mwurz  b  11» 

23  Agaone  b' vike  b   11» 

24  Solopendria  ^  hiizzvga  E  hirzeszüge  b  11^ 

25  Satirion  stincha  E  stincha  b  11'' 

26  19.  Cardopana    ebirwrz    E  everswurz  b 

27  11'' 

28  20.  Boletus  •'     hirzswani    E    liirzessuani 

29  b  11'' 

30  Petrosoliuni  ^^  pef  lin  E 

31  Papauer  mag.«ame  E  magesameft  11'' 

32  21.  Eusole  brachwrz  £' brach  würz  b  11'' 

33  Crassina  velkenela   b   11'' 


Loliuni  Ivlch   E  ratino  b  IV'  M 

Centauria  eitgalla  FJ  licrtgalle  b  IV'  .iö 
Malua  papela   E  male  b   11''  36 

22.  Herbe    reuniatice   kranchisr<nabel    E  37 
cranin   snabil  h   \V'  38 

Mirice  heidestuda  E  beide  b  IV'  39 

23.  Siinphoniaca  1*  bil^a  E  bilne  b  IIb  40 
Müleboria  blvtwrz  E  criripele  b   W^        41 

24.  Brassica  Roni.schekole  E  rotniöcole  42 
b   11''  43 

Morella  nachtschato  E  44 

Saxifrica  steinbrecha  E  steinbrecha  ä  ll^  45 
Paratella  kleta  E  46 

25.  Viperina  Nat  wrz  *'^  E  47 
Quinquefoliü  kerwella  E  48 
Colubrina ^^  brachwrz^*  E brachwurz 6 1 1^  49 

26.  Sarininia  ve,'dquenela  £"  wildek' uele  50 
b   11'"  51 

Caniculata  bilsa  E  bilse  6  11^  52 

27.  Oatruf iiim  nsi.  .  .  ^'^  E  53 
Piper  ph(!fer  E  54 

28.  Ruta  rvta   E  55 

Saliunca     kmt  ^^  E  56 

Cycuta  .schemig  E  57 

29.  Valeriana  tenemarg  E  58 

30.  Plastica  mastic  E  59 
Portiolum  ^'  pukcol  E  60 
Verbena  ysinina  E  61 
Cvminum  kfml  E  62 

31.  Barba  ioiiis  hvswrz  E  63 
Lingua  bouis  ochsenzvnge  E  64 

32.  Cucumis  kvrbz  E  65 
Salomonis  [sigillo]  watwrz  ^*  E  66 


'  Garga,  wie   Weigand  las,    stand  in  E  sicher  nicht,  sondern  tvahrscJieinlich  Carica 
^  Vffl.  ahd.  gerhila      *  von  and.   hatut  E      *  elebonim  b       *  colloquindid»   b      *  car- 
dam»  b  ''  Sarpion  E         «  s.colopedria  E        *  baletus  b  *"  petsiliü  b  "  sin- 

phoniaca  b  '*  von  anderer  hand  E  "  dies  tvort  steht  in  h  v.  24,  welcher  lautet: 

brassica  saxifrica  colubrinaque  cum  paratella,  es  folgt  26  Ostricium  nita  sanninia  canicu- 
lata und  dann  sofort  41  "  da  die  von  E  unabhängige  hs.  b  gleichfalls  brachwurz 
aufweist,  so  wird  nicht  mit  Weigand  in  drachwrz  zu  ändern  sein  ''  /.  astreza  Wei- 
gand **  Weigand  ergänzte  zu  krvizekrut  ^'  portiliolü  E  "  watwrz]  a  vielleicht 
aus  u  corr.  E 


DCCCCXXXIVG  Versus  De  Herbis 


5i 


Zs.  9,  396.  397.  398 


1  33.  Milindrum  bilsa  E 

2  Libistichum  lobf*tech  E 

3  Coriaiidi'uni  coliaiitr  E 

4  34.  Pes  pulli  haufvs  E 

5  Vngula  [caballi]  roscbub  E 

6  35.  Galbana  gfllgan  E 

7  Sainsucus   tennemarg  E 

t  sc 

8  37.  Govdeo  kiiobloch^    E 

9  Cucuiner  kurbz  E 

10  Canniua  aniz  E 

11  Nigella  ratte  E 

12  38.  Zodear  zitewar  E 

13  Acaliphe,  vrtica  maior  nessela  '^  E 

14  Sauina  seuiböm  E 

15  39.  Lilia  3   güie  E 

1(3  Calcätrippa  zeisla  '^  E 

17  40.  Feniculum   venkel  E 

18  Cepe  cibel  E 

19  Rosa  rose  E 

20  Lactuce  latiche  E 

21  Viole  violu   £" 

22  41.  Ascolinum  ^     ezscheloch    E   asloch 

23  b  11'^ 

24  Lupinmn  Avichbona  E  ficbone   b   11'^ 

25  42.    Mentastrum    wizmüza    E    wizmize 

26  b  IP 

27  Zinzibero,  1  gingibero  Igüb^  E 

28  43.  Ipiricum  haitwrz  £"  hartwurz  /;  11'^ 

29  Tormentillam  vigwrz  E  ficwurz  6  11'' 

30  Tanacetam  **  rein  van  E  reinewane  ft  11'' 

31  44.  Brionia  hvndeskurbz  E 

32  46.  If^atis  weitkrat  '^  E 

33  Absinthi  w'mvt  E 

34  Synapi  seniph  E 


47.  Tnfolium  klo  E  35 

48.  Betonica  battonie  h  11''  36 
Solsequia  ^  svnnewirbel  E  ringele  b  11^  37 
Pipinella  "  bibinellu  E  biuenelle  6  11''     38 

49.  Actara^'^  Sw^  tellenblvme  i7  sverdele  39 
b  11''  40 

Septeneruia  ^^    wegebruta  E  wegbebreite  41 


b  11'^ 

42 

Biblus  binz  E  binz  b    IV' 

43 

50.     Castoriuiii     bib^  wrz     E 

biuerswrz  44 

h   11»' 

45 

Fungus  swam  E  suap  b   11'' 

46 

Apiuni  epphe  E 

47 

Flangus  swani  E 

48 

51.  AlHa  knoblöch  E 

49 

Polegium  poleige  E 

50 

Illirica  glegekrut^^   E 

51 

52.  Plantago  wegericli  E 

52 

Millefolium  garwe  E 

53 

Rinnicedo  brachlöch  E 

54 

53.  Mandragore  alruna  E 

55 

Ninphea  grensicli  E 

56 

Rapa  rvba  E 

57 

54.  Attriplex  nielta  E 

58 

Ysopus  ysopo  E 

59 

Asarum  ^^   haselwrz  ^*  E 

60 

Nardus  spec  ^^  E 

61 

55.  Bractcos  ^^  SeuibÖm  ^''  E 

62 

Abrothanuin  stabwrz  E 

63 

Sarpillo  kvnle  E 

64 

Cinaiuomum  cinnient  E 

65 

50.  Gariopholum  negelli  E 

66 

Raphanum  rethich  E 

67 

Gaules  kole  E 

68 

*  l  sc  {dh.  scordeo)  und  knobloch  von  and.  hand  E  *  von  and.  hand  E  's. 

2  sp.  2  E  *  von  anderer  hand  E         ^  ascoliniü  h  '  paPiacetam  h,  es  scheint  p 

radiert        '  von  and.  hand  E      *  sor^quia  h         *  bibinella  h  *"  Actiua  h  für  Stent 

cum  des  vorhergehenden  verses  "  die  worte  ul  septincruia  bibhis  stehen  als  sehluss  des 
folgenden  verses  nach  fungus  b  **  von  and.  hand  E.  glegekrut  {von  gloie,  gleie)  ge- 
bildet xvie  swcrtelknit  "  as^rü  E  "  von  and.  hand  E  "*  übersetzt  als  stände 
lat.  lardua         '*  Bracteäa  E        "  von  and.  hand  E 


52 


Sachlich  Geordnete  Globsare.     A.  Gruppenülossare 


Zh.  9,  398 


1  Alosantus  w'iuute  E 

2  57.   Vitica  newsela    E 

3  Boglossa  ^  ochsezvnga  E 

4  Ligut<tria  bonwiuda  •^  E 

5  Vinca  stiite  E 

6  58.   Politritimi  steinrute  E 

7  59.  Flos  ft'iTugineurf   isenblonie  E  iseu- 

8  blume  6   11'' 

9  Rafaiiuni^  iiirethio*  h   11'' 

10  Veneris[que]  eapiilus   8teiiivarn  Eh   11'' 

1 1  60.  CipeioiH  zitewar  E  cidewar  h   W' 


H.  VERSUS 

12  2.  Cerebram^  hii-ne  h  1^ 

13  3.  Occiput  nacke  h  7^ 

14  Pulmo  lue  h  7'' 

15  4.  Cirrus  cral  ^  h  7" 

16  Capillus  loc  h  1^ 

17  5.  Palpebra  ochbiä  h  1"^ 

18  Cilia  ogfel  h  1^ 

19  Pupilla  ogsehe  h  1^ 

20  7.  Bucca  müt  h  7'' 

21  Gene  wäge  h  T' 

22  Labrum  lefs  h  1^ 

23  9.  Frenatis  hirneuel  b  7^ 

24  Mandibula  bacche  b  V' 

25  12.  Struma  crop  b  1^ 
2G  13.  Cubitus  eleu  b  V> 

27  Lacertus  mus  b  7^ 

28  15.  Pugnus  wist  ^^  &  7^ 

29  Pugilluö  haut  vol  b  7^ 

30  17.  Epar  leuere  b  7^ 

31  Stomachus  mage  b  7^ 

32  18.  Vmbilicus  nabel  b  8« 


DE 


Aiiagallus  rohsehob  E  33 

02.  Artiotklan*  rekolt"  ber  /i"  wachalf  bere  34 

6   11''  3.-, 

Aeeram  gvndereba  E  güderebe  6  11''       36 

63.  Hedera  *  : :  ebeche  6  11''  3V 
Wlgago  haselwra  E  38 
Consolida  wizwrz  J  cüsele  E  39 

64.  Sanguinaria  bl^twi-z  E  40 

65.  Cirpus'  semede  6   ll''  41 

66.  Accidulla  liuswrz  6  12"  42 
Sauguimuia  wegebreide  6   12*  43 

MEMBRIS   HUMAN  IS. 

Vesica  bla.se  6  8"  44 

Sagimen  smalz  6  8*  45 

19.  Sura  wade  6  8»  46 
Pobles  knischibe  6  8«  47 
Medulla  marcch  6  8*  48 

20.  Talus  enkil  6  8«  49 
Calcaneus  wospor  6  8*  50 

21.  Extali.s  dann  6  8^  51 
Uulua  wäbe  6  8*  52 
Precordia  vorh\se  6  8*  53 

22.  Nenii  äderen  6  8«  54 
Renuuculus  nlin  6  8*  55 

23.  Fibra  halsad^  e  6  8«  56 
Cutis  hut  6  8»  57 
Collum  hals  11  6  8*  58 

25.  Calcusi2  g^  ^  8«  59 
Frenesis  ursin  6  8*  60 

26.  Ernia  warze  6  8*  61 
Pustula  quedel  b  8*  62 

27.  Fei  gallei3  6  8«  63 

28.  Letarguö  slaf  sucht  6  8*  64 


'  bfiglossa  E  *  von  and.  Iiand  E       '  anaphod  E        *  l.  merrethic         ^  arcio- 

tidas  b  *  Et  te  £^  '  dieser  und    der  nächste  vers  (Cirpus  (12»)  tornella  seu    ser- 

pentüla  bilosa.  Prasion  accidulla  post  sanguinaria  iuncta)  fehlen  E.  es  folgt  in  b  ein  alpha- 
betisches Pflanzenglossar,  dessen  ursprüngliche  Ordnung  freilich  vielfach  gestört  er- 
scheint *  der  erste  hexameter  lautet  Vmanam  formam  per  talem  conspice  noiTaam  b. 
andere  hexameter  (beginnend  Vertex  cincinuus  cerebrum  crinisque  capillus)  mit  deutschen 
gll.  enthält  hs.  r  f.  1^^  {hier  nicht  benutzt)  *  dann  cincinnus  id'  ^"  l.  wst  "  über 
dem  folgenden  iugulum  steht  id'         "  l.  Callus      ^'  über  dem  folgenden   bilis  steht  id' 


DCCCCXXXIVH.DCCCCXXXV  Versus  De  Membris  Bestiis  Arboribus  53 


1  Alopicia  grint  b  8" 

2  Pnirigo  iucchede  ^6  8" 

3  29.  Ruinex  ruf  b  8« 

4  Ruga  rücele  b  8" 

5  Ciragi"a  hant  suth  b  8'* 

6  Podagra  vuzsuth  b  8" 

7  30.  Idropis  was'suht  b  8» 


Virus  eter  b  8» 

36 

Fleiima  roz  b  8* 

37 

31.  Regius  et  morbus 

gelewesuth  b 

8»  38 

32.  Caluicium  calua  b 

8'* 

39 

Cerebruni  hirne  b  8" 

40 

Ceruella  h'nescale  b  8' 

\ 

41 

Menica  h'nevel  b  8^ 

42 

DCCCCXXXV  2 

O/w.  5250,  28^'  /:  1^ 


8  4.  Vrus  ^  hui-ohse  [dccccxxxivB] 

9  5.  Bubalus  v [dccccxxxivB. 

10  DCCCCXXXVl] 

11  Alx  eleho  [dccccxxxivB.dccccxxxviJ 

12  7.  Hinnulus  hintcalp  [dccccxxxivB] 

13  Caprea  ga .  .[dccccxxxivB.dccccxxxviJ 

14  Capricoi-nus  ....ei  poch  [dccccxxxivB. 

15  DCCCCXXXVl] 

16  Spinga         merchaza        [dccccxxxivB. 

17  DCCCCXXXVl] 

18  S.  Linx    ....  [dccccxxxivB.dccccxxxvi] 

19  Wlpes     . .  hs  [dccccxxxivB] 

20  Wlpecula   foe  [dccccxxxivB] 

21  Melus  tahs  [dccccxxxivB.dccccxxxviJ 

22  9.  Maitarus     [dccccxxxivB. 

23  DCCCCXXXVl] 

24  IVIigalus harm[Dccccxxxi vB.DCCCCXxxvi] 

25  Luter  otter  [dccccxxxivB.dccccxxxviJ 

26  Castorbiber  [dccccxxxivB.dccccxxxviJ 

27  Tebehcs  zobel[DCCCCxxxivB.DCCCCxxxviJ 

28  10.  Sorex      spicimus       [dccccxxxivB. 

29  DCCCCXXXVl] 

30  Glis  gliris  pilich  [dccccxxxivB] 

31  Cimex  wantlus  [dccccxxxivB. 

32  DCCCCXXXVl] 

33  13.  Spiriolus  eichume     [dccccxxxivB. 

34  DCCCCXXXVl] 

35  Pnina*  fluma 


3.  Persicus  fersichpoü  [dccccxxxivC]     43 
Et  piinus   fi-üpoü    [dccccxxxivC]  44 

Cinus  crichpov  [dccccxxxivC.  45 

DCCCCXXXVl]  46 

5.  Platowus        ahorn        [dccccxxxivC.  47 
DCCCCXXXVl]  48 

Fibex  pircha  [dccccxxxivC.dccccxxxvi]  49 

6.  Lentiscus      melbou      [dccccxxxivC.  50 

DCCCCXXXVl] 


51 


[dccccxxxivC.  52 

53 
[dccccxxxivC.  54 

55 
[dccccxxxivC.  56 

57 
[dccccxxxivC.  58 

59 
[dccccxxxivC.  60 

61 


7.  Yhmts         elbov 

DCCCCXXXVl] 

Acer  mazelder 

DCCCCXXXVl] 

Cornus  lintbov 

DCCCCXXXVl] 

Carpenus  .  .  gen 

DCCCCXXXVl] 

[Ornus  ^J        crechboü 

DCCCCXXXVlJ 

8.  Auellanus  nespelboü  [dccccxxxivC]  62 
Ainicdalus  . . .  delboü  [dccccxxxivC]  63 
Castaneus  chestinpoü®  [dccccxxxivC]     64 

10.  Tremulus       haspa     [dccccxxxivC.  65 

DCCCCXXXVl]  66 

Tribulus  hage[DCCCCXXXivC.DCCCCxxxvi]  67 
Taxus     ...     s    ....  [dccccxxxivC.  68 

DCCCCXXXVl]  69 

11.  Riscus       holder       [dccccxxxivC.  70 

DCCCCXXXVl]  71 


'  über  dem  den  nächsten  vers  beginnenden  Impetigo  steht  id'       *d7C  fassung  enthält 
nicht  die  verse,  sondern  nur  die  glossierten  namen  im  nomitiativ  "  vorher  geht  nach 

einer  völlig  unleserlichen  stelle  h  po.  Aleph,  icas  ich  nicht  zu  deuten  vermag  *  da- 

vor  Caerasus.  arbor.   Cera.sia    fnict'.  Olea  arbor  Oleü    huraor  Spinus    arbor  *  fehlt 

ohne  lücke        •  dann  Terebintus  (9)  ohne  gl. 


54 


SA(  MI-UH    CiKORUNKTE    GlOHHARE.       A.    GkUPPKNOLOBHARE 


(IJCCCCXXXIVC. 

ikV  |i)Ccc("xxxivC. 


1  Banibucu-     .  .  . 

2  DCWCXXXVl| 

3  Iiinipei-us     .  .  . 

4  DCCCCXXXVlJ 

5  13.  Corniis  '   chienpoü  '^ 

ö  Monis  inulpov  ^  [dccccxxxivC] 

7  14.  Mirica       siuelha         [ixcccxxxivC 

8  DCCCCXXXVl] 


15.  SanguiiuiriuK  harttrugil[DCCCcxxxivC'.  33 


i>ccccxxxvi| 
10.  I^<"a      chundt'ia 

DCCCCXXXVl  I 

2.  Tim-US       nlie* 

DCCCCXXXVl  I 


34 

[dccccxxxivC.  3.5 

3ö 

[DCcccxxxivDa.  37 
38 


DCCCCXXXVl  5 

Codex  Vindoh.   1118. 
9  (79*"^)    Laudula    Lerch    [dccccxxxivA      Parix  Mai.se  [dccccxxxivAH] 


10  18] 

11  Lvscinia  Nachtgal     [dccccxxxivA  19| 

12  Lucinus  Wasz' stelze  [dccccxxxivA  19J 

13  Merops  Gmnspocht  [dccccxxxivA  2] 

14  Monodula  tliach  | dccccxxxivA 3 1 

15  Miluus  wei  [dccccxxxivA  8] 

IG  Mergulus  thvclf    [dccccxxxivA  9  Mer- 

17  gus] 

18  Menila  anii'sil  |  dccccxxxivA lOJ 

19  Mullis  Hagilgans  [dccccxxxivA  14J 

20  Mirle  Speiiinh  [dccccxxxivA  17] 

21  Nisus  SpaiV  [dccccxxxivA  1] 

22  Noctiia  Owil  [dccccxxxivA  7] 

23  Noetlcorax  Nahtrab  [dccccxxxivA  7] 

24  Onocrotalus  hortiib  [dccccxxxivA  8] 

25  Oester 

26  Orix  Eher  [dccccxxxivA  8] 

27  Oitigometra  Orhim  [dccccxxxivA  10] 

28  Picus  Specht  [dccccxxxivA  1] 

29  Pica  Aglest''    [dccccxxxivA  2] 

30  Puriscalu.s  Chunigil  [dccccxxxivA  4] 

31  Pulunibes  haitub  [dccccxxxr'Aö] 

32  Perdix   Rebhiui  [dccccxxxivA  G] 


Pellicaims  Ni.sigo  [dccccxxxivA  1 1 1 

Pauo  Phan  [dccccxxxivAH] 

Palbo  viualr 

Passer  Spereh   [dccccxxxivA 20] 

Quiscula  waschtil  [dccccxxxivA  10] 

Sturnus  Star  [dccccxxxivA  9] 

Scabro  Hurnuch 

Sepicetula  List"  [dccccxxxivA  12] 

(79''^)  Sparulus  haselhun  [dccccxxxivA 

Strucio  Sträz  [dccccxxxivA  14] 
Psitacus   Sitich     [dccccxxxivA  15] 
Turtiu-  turtiltub  [dccccxxxivA  3] 
Tabanus  Brem 

Turdela  droscil  [dccccxxxivA  9] 
Turdus  Prachuogil  [dccccxxxivA  9] 
Vespertilio    vled^m^  [dccccxxxivA  16] 
Wltur  geir  [dccccxxxivA  3] 
Vespa  wefs 

Vpupa  widhoph  [dccccxxxivA  6] 
Accipiter  Habich  [dccccxxxivA  1] 
Ardea  Raig^   [dccccxxxivA  3] 
Aquila  Ar  [dccccxxxivA  4] 


39 
40 
41 
42 
43 
44 
45 
46 
47 
48 
49 
50 
51 
52 
53 
54 
55 
56 
57 
58 
59 
60 
61 
62 


^  sonst  Cotanus  ''■  chienpoü]     i  ziveifelhaft  '  darauf  Sicomoius.  soror   ei" 

*  hiermit  endet  die  obere  hälfte  des  hl.  *  diese  gll.  enthalten  eine  alphabetische  um- 
ordnung  der  in  den  Versus  vorkommenden  vögel-,  tier-  und  baumnamen,  nur  die  der 
fische  haben  die  folge  behalten,  tvelche  sie  dort  einnehmen,  dass  54,60 — 55,34  voran- 
stehen ynüssen ,  versteht  sich,  eingestreut  sind  insectennamen ,  die  kaum  den  ent- 
sprechenden Versus  entlehnt  sein  können,  sotvie  einige  den  Versus  fremde  tiernamen  :  sie 
waren  wol  dem  original  am  rande  beigeschrieben,  einer  anzahl  von  warten  fehlen  die 
deutschen  glossierungen;  ich  habe  sie  indes  abdrucken  lassen,  um  das  princip  der  um- 
ordnung  deutlich  zu  zeigen 


DCCCCXXXVI  Versus  De  Volucribus  Et  Bestiis 


55 


1 
2 
8 
■4 
5 
G 
7 
8 
9 

10 
11 
12 
13 
U 
15 
16 
17 
18 
19 
20 
21 
22 
23 
24 
25 
26 
27 
28 
29 
30 
31 
32 
33 
34 
35 
36 
37 
38 
39 
40 


Amarellus  enierinch  [dccccxxxivA  7] 
Anser  Gans  [dccccxxxivA  8] 
Aneta  Eilt  [DCCccxxxrv'All  Anas] 
Alietus  Stochar  [dccccxxxivA  11] 
Aurificeps  Isuogil  [dccccxxxivA  12] 
Auago  Pii-chhun  [dccccxxxivA  14] 
Bubo  Owo  [dccccxxxivA  3] 
Capus  walch  [üccccxxxn'A  1] 
Cyconia  Storch  [dccccxxxivA  1] 
Columba 
Coruus 

Cornix  Chra  [dccccxxxivA  6] 
Cignus  elbiz  [dccccxxxivA  9] 
Cupide  Ruul  [Dccccxxxn'Al2] 
Cruricule  w^gil  [dccccxxxivA  12] 
Cycada  Gril  [dccccxxxivA  1 5] 
Cynenula  Ch'en  [dccccxxxivA  18] 
(7  9*>^)  Carduelus  Mistiünke  [dccccxxxiv 

A21] 
Culex  Mukke 
Cynomia  hutvlivg  ^ 
Herodius^  h' ua'ch  [dccccxxxivA  4] 
Ficedula  Sncph  [dccccxxxivA  6] 
Fringellus  vinch  [dccccxxxivA  7] 
Fasianus  fashan  [dccccxxxivA  10] 
Fursanus  dorndi-enl  [dccccxxxr^AIS] 
Fucus  ti-en 

Felotena  Grasnmk  [dccccxxxivA  17] 
Gnis 

Cuculus  Govch  [dccccxxxivA  15] 
Giu'gulio  wupil 
Hinmdo 

Laoficus  wiiitwel  [dccccxxxivA  2] 
Larus  mau^ar  [dccccxxxivA  2] 

Nomina  fenirum. 
Leo 

Alx  elh  [üccccxxxivB5.  dccccxxxv] 
Aper  eb'   [dccccxxxivB6] 
Bubalus         wisint         [dccccxxxivB  5. 

dccccxxxv] 


Bubucula^  Chdb  41 

Camelus  Olbent  [occccxxxrvBS]  42 

Genius  43 

Capricornus  Staibock  [dccccxxxiv  B  7.  44 

dccccxxxv]  45 

Caprea     Rehgaiz     [dccccxxxiv    B    7.  46 

dccccxxxv]  47 

Capella  Cig  48 

Castor  Piber.  *  Pib''    [dccccxxxiv  B  9.  49 


[dccccxxxiv     B 


50 

10.  51 

52 


dccccxxxv] 
Cymex      wanze 

dccccxxxv] 
Cai'nus  mard^  53 

(80«^)  Uromedus  «  54 

Foca  m^chalb  55 

Eruca  Gra^w°rm  56 

Elephans  57 

Ericius  ygil  58 

Hinnulus  59 

Hyena  elentes  [dccccxxxivBIO]  60 

Edus  61 

luuencus  Stir  62 

Leopardus  Libart  [dccccxxxivB  2]  63 

Linx  Luhs  [dccccxxxivB  8.  dccccxxxv]  64 
Lupus  65 

Lepus  66 

Lumbricus  Regenwrm  67 

Lacerta  egdes  68 

Luter  Ott  "[dccccxxxivB  9.  dccccxxxv]  69 
Melos  dahs  [dccccxxxivB  8. dccccxxxv]  70 
Martarus  '^       Mard^'     [dccccxxxivB  9.  71 

dccccxxxv]  72 

Migale  harm[DCCCCXxxivB9.DCCCcxxxv]  73 
Mustela  wisil  [dccccxxxivBIO]  74 

Onager  waltesil  [dccccxxxivBö]  75 

Pantera  Pantel  [dccccxxxivB2]  76 

Pardus  ^  fard  [dccccxxxivBS]  77 

Rinoceros  ainhurn  [dccccxxxivBS]  78 

Simea  79 

Sanguissuga  80 


*  l.  hutvlivg  -  herodi'.  Hcrodi'  hs.  '  l.  Bucula  *  Piber]  b  aus  g  corr. 

*  gemeint  Tanmis  mad         °  /jemeint  Dromodus         ''  Martar'  /«v.         "  Pard'  hs. 


56 


Bachlkii  Gkorünete  Globsare.    A.  Orlfpenolohsare 


[dccccxxxivBIU. 
IdccccxxxivB  13. 


1  Spinga         1 11  gär/  [dccccxxxivB7. 

2  DCCCCXXXV) 

3  Stellio  Miiltw»riii 

4  Sorex         Spizm'' 
.5         DCCCCXXXV  J 

6  AsperioliLs     eichorn 

7  DCCCCXXXV] 

8  Testudo 

9  Trigri.s  tigritir  [dccccxxxivB2] 

10  Visus 

11  \Vlpi3 

12  Wlpecula 

13  Zabelus         zobel  [dccccxxxivBO. 

14  dccccxxxvJ 

15  Nomina  piscium. 

16  (80"2)  Lucius  hechit  [DccccxxxivDalJ 

17  Tincu.sSlei[DCC(('xxxivDal.DCCCCxxxv] 

18  Capedo  aint  [occccxxxivDal] 

19  Trocka  vorlie  [occccxxxivDal] 

20  Timallus  asche  [DCCCCXxxivDal] 

21  Allee 

22  Bailena  walrn  [DCCCCXxxivDa2] 

23  Esox  Lax  [DCCccxxxivDa2] 

24  Anguilla 

25  Murena  Lanipraid  ^  [DccccxxxivDa2] 

26  Coracinus  Rot  [DccccxxxivDa5] 

27  Rumbus  Stur  [DCCCcxxxivDaö] 

28  Allipodo^  Rut  [DccccxxxivDaö] 

29  Scaiu-us  Huse  [DCCCCXXXivDaö] 

30  Echinus  Salm  [DCCCCXxxivDaö] 

31  Mullus  Nas  [occccxxxivDaG] 

32  Smima  Perb  [occccxxxivDaG] 

33  Saxsatilis  Gruntil  [DCCCCXxxivDaG] 

34  Porca  Cherph  [DCCCCXxxivDa6] 

35  Nomina  arboruni. 

36  Abies  tan  [dccccxxxivC4J 

37  Azer  mazolf  [dccccxxxivCT.dccccxxxv] 

38  Aueliane 

39  Amigdalus 


[dccccxxxivC3. 

fDCCCCXXXIvCT. 


Alnurt  Ernl  (dccücxxxivCKJ 

BUXUM 

Cedrurt 

Cyprcrtrtus 

Ceran'UH 

Cinu.s         Cyb  poim 

DCCCCXXXVJ 

Cornus         Lerpoiin 

DCCCCXXXV] 

Corilu.s  ha.sil  [dccccxxxivCT] 
Carpenuö   hagenpoün  "*   [dccccxxxivCT. 

DCCCCXXXV] 

Ca.stanea  * 

(80"^)  Cutanus  Chuttenbaim  foccccxxxiv 

C13] 
Esculus  Spbaim  fDccccxxxivC4| 
Fusarius  Spinnilpoim  [dccccxxxivC2] 
Fraxsinus  a.sch  [dccccxxxivCG] 
Fagus  ^  Puch  [dccccxxxivC6] 
Cardus  distil 
Ficus 
Laurus 
Lentiscus        eboim  •       [dccccxxxivC6. 

dccccxxxv] 
Mirtus 

Malus  appbolt'  [dccccxxxivC3] 
Moi-us 
Mirica      haidech  [dccccxxxivC14. 

dccccxxxv] 
Nucus 
Oliua 
Optus       arlzpoim  ^ 

dccccxxxv] 
Poppulus  alber  [dccccxxxivC2] 
Palma 
Persicus 
Prinus 
Pirus 

Paluims  hifolt'  [dccccxxxivCII] 
Quercus 


[dccccxxxivCT. 


40 
41 
42 
43 
44 
45 
46 
47 
48 
49 
50 
51 
52 
53 
54 
55 
56 
57 
58 
59 
60 
61 
62 
63 
64 
65 
66 
67 
68 
69 
70 
71 
72 
73 
74 
75 
76 
77 
78 
79 


^  Lampraid  in  eigener  zeile,  als  wäre  es  ein  lat.  wort  *  neben  dieser  und  der  fol- 
genden gl.  links  ein  zeichen  '  hagenpoira  in  eigener  seile  *  Castanea]  das  zweite 
a  aus  corr.        *  darnach  asch  ausgestrichen        *  arlzpoim]  1  aus  r  corr. 


DCCCCXXXVI    Versus  De  Arboribus 


57 


1  Ilex      Um.       vlnuis       [dccccxxxivC?. 

2  DCCCCXXXV] 

3  Vibex^Pirch[DCCCCxxxivC5.DCCCCXxxv] 

4  Iimiperus^   Crauwith    [üCCCCxxxivCll. 

5  DCCCCXXXV] 

6  Ischa  zunt'[DccccxxxivCl6.DccccxxxvJ 

7  Riscus  holer.  Saiiibucus  [dccccxxxivCII. 

8  DCCCCXXXV] 

9  Sauina  Seginpoim  [dccccxxxivC2] 

10  Platanus       ahorn  [dccccxxxivCö. 

1 1  DCCCCXXXV] 


Salix  12 

Sicomorus    wild'moilpoim    [dccccxxxiv  13 

C13]  14 

Sanguinaria    hart^'gil     [dccccxxxivC15.  15 

DCCCCXXXV]  IG 

Tilia  Lind  [dccccxxxivCG]  17 

Tremulus       Asp  [dccccxxxivCIO.  18 

DCCCCXXXV]  19 

Taxus  Iwin[DCCCCxxxivCl  0 .dccccxxxv]  20 
Tribulus       hagen         [dccccxxxivCIO.  21 

DCCCCXXXV]  22 


vib^ex  hs. 


-  lunip  hs. 


58 


8ACHLIC1I  Geordnete  Globhare.     A.  GRUPrENüL08«ARE 


DCCCCXXXVII 
HEINRICI  SUMMARIUM  LIBER  I— X. 

A.  ursprünglichp:  Fassung. 

A  =  Codex  Vindoh.  2400.  B  =  Clm.  2G12.  C  —  Codex  Trerirensis  31. 
E  =  Codex  inonasterii  heremitarum  171.  F  ^  Clm.  2.379G.  G  =  Codex  jnin- 
cipum  de  Lobkowitz  434.  //  =  Codex  Darmstadianus  G.  /  =  Codex  monasterii 
heremitarum  3G4.  K  =  folia  olim  Heidelbergensia.  L  =  fragvienta  Amploniana. 
O  =  Codex  Bonnensis  183.  P  =  Codex  Beriiensis  722,  1.  Q  =  Codex  Grae- 
censis  859.     S  =  Codex  Turicensis  C  58. 


Inhaltsübersicht.  ^ 


Liber  priinus  de  gramnuitica. 
De  voce. 
De  littera. 
De  ?einivocalibvs. 
De  syllaba. 
De  dictione. 
De  oratione. 
De  nomine. 
De  patrononiicis. 
De  posse?<sivis. 
De  comparativo. 
De  svperlativo. 
De  diminvlivis. 
De  [dejnominativis. 
De  generibu«  noniiiivni. 
De  declinationibus  noniinvm. 
De  nvmero. 
De  fig\Ta. 
De  casibvs. 
De  prima  declinatione. 
De  secunda. 
De  tercia. 
De  quarta  declinatione. 


De  quinta  declinatione. 

De  dvbiis  generibvs. 

De  conivgationibvs. 

De  specit;  verborvni. 

De  piima  conivgatione. 

De  secunda  coniugatione. 

De  tertia  conivgatione. 

De  quarta  coniugatione. 

De  nvmero. 

De  fig^Ta. 

De  temporibvtj. 

De  persona. 

De  accentv. 

De  piima  coniugatione. 

De  secunda  coniugatione. 

De  tertia  coniugatione. 

De  quarta  coniugatione. 

De  participio. 

De  casibvs. 

De  pronomine. 

Item  de  pronomine. 

De  prepositione. 

Vtrivsque. 


nach  B,  dessen  Orthographie  für  die  lat.  tvorte  der  ganzen  nr  befolgt  wurde 


DCCCCXXXVIIA  Heinrici  Summarium  i— x 


59 


De  adverbio. 
De  interiectione. 
De  coniuiictione. 
Item. 

Liber  secundius  de  variis  dogmatibus. 

1.  De  disciplina. 

2.  De  positvris. 

3.  Quid  sit  analogia. 
Quid  sit  ethiniologia. 
Quid  sit  glosa. 
Quid  sit  barbarismvs. 

Quid  sit  metaciainvs  1  iotacismvs. 
De  solecismo. 

4.  Item  de  barbarismo. 

5.  De  metaplasmo. 

6.  De    sceniatibus    1  figvre    de    divinis 

libris  svmpte  quedani  et  de   secu- 
laribvs. 

7.  De  tropis. 

8.  De  opuscvlis  librorvm. 

9.  De  metris. 
Item  de  metris. 

10.  De  pedibvs. 

11.  De  primis  sLllabis. 

12.  De  cognoscendis    primis  sillabis  per 

exemplum. 

13.  De  vltimis  sillabis  cognoscendis. 

14.  Figvre    de   diviiiis    l    de    autenticis 

libris  sumpte. 

15.  De  temporibus  et  mensibus  et  anuis. 
[16.  De  kalendis  et  nonis  et  idibus.] 

17.  [De  anniö.] 

18.  De  mvsicoiTm  vasis. 

19.  De  officiorum  nominibvs. 

20.  De  festivitatibvs. 

21.  De    signis     quid    valeant    in  divinis 

libris. 

Liber  tercius  de  omni   quod  vivit  senil t 
atque  discernit. 

1.  De  decem  nominibvs  dei. 

2.  De  angelis. 


3.  De  homine    et   de    partibus  eius  et 

de  cognatione. 

4.  De  affinitatibus  et  gradibus. 

5.  De  anima  et  eius  ,v.  sensibvs. 

6.  De  menbris  hominis. 

7.  De  interioribus  hominis. 

8.  De  etate  hominis. 

9.  De  portentis. 
Vnde  svpra. 

10.  De  animalibvs  et  ivmentis. 

11.  De  bestiis. 

12.  Vt    sine    visv    colorem   l  sexvm    in 

agnis  scias. 

13.  De  minvtis  animantibus. 

14.  De  serpentibvs. 

15.  De  vermibvs. 

16.  De  piscibvs. 

De  piscibus  marinis. 

17.  De  avibvs. 

18.  De  minvtis  volatilibvs. 

19.  De  vocibus  animalivm. 

20.  De  vocibus  avivm. 

Liber    quartus    de   his   que    viuunt    per 
uiriditatem. 

1.  De  vitibus. 

2.  De  arboribvs. 

3.  De  propriis  nominibvs  arborum. 

4.  De  arboribus  aromatvm. 

5.  De  lignis. 

6.  De  frvctibvs  arborvm. 

7.  De  herbis  et  earum  nominibvs. 

8.  Item  de  herbis. 

Item  hec  sunt  nomina  herbarvm. 

9.  De  oleribvs. 

10.  De  odoratis  oleribus. 

11.  De  frvmentis. 

12.  De  legvmin[i]bvs. 

Liber    quintus    de    omni   quod    movetvr 
sed  non  vivificatur. 

1.  De  mvndo. 

2.  De  celis. 


Vi. 


Sachlich  Geordnete  Glossare.  A.  Gruppen« lossare 


De  varÜK  genmiirt. 

De  cristalliniH. 

Item  de  noniinibu«  lapidvni. 

De  avTeih  lapidihvs  I  gemmin. 

7.  De  inetallis. 
De  ferro. 

8.  De  ponderibus  antiqixis. 

9.  De  niensvrit!. 

10.  De  in.str\^nentiß  fabrilibus. 
Itein. 

11.  De  fen-ainentis. 

Liber  .septinuis  de  receptacvlis  honiinuin. 

1.  De  conditoribvs  urbivin. 
Item  de  nomiiiibus  vrbivm. 

2.  De  edificiis  pvbllcis. 

8.   De  nominibui«  .v.  civitatvm  in  quibus 

sunt  patriarche. 
Nomina    ciuitatvm    nobilivm    regni 

Franconim. 
De  civitatibvs  Saxonvm. 
De  civitatibus  Anglorum. 
De  civitatibus  Francorvm. 

4.  De  .sacris  edibvs. 
De  repositVTis. 

5.  De  habitacvli.«. 

6.  De  aditibvs. 

7.  De  partibvs  edificioruni. 

8.  De  m\'nitiombus. 

9.  De  habitacvlis  r\'sticis. 
De  calcatorio. 

10.  De  sepvlchris. 

11.  De  .VII.  miraculis  mvTidi  1  edificiis. 

Liber  octauus  in  quo  est  de  varils  offi- 
ciis  hominvm. 

1.  De  uationibus  gentivm. 

Item  de  vocabulis  l  nomiiubvs  gen- 
tivm. 

2.  De  clericis  et  aliis  sacris  ordinibus. 
De  episcopis. 

De  acolitis. 

3.  De  vaiiis  officiis. 

4.  De  ceteris  fidelibus. 


60 

H.  De  zonis  celi. 

4.  De  sole  et  Ivna  et  stellis. 

5.  De  aere. 

6.  De  nominibus    stellarum    quibus  ex 

causifi  nomina  accepcnuit. 

7.  De  ventis. 

S.  De  maris  nomine. 
9.  De  sinibus  mari?^. 

10.  De  flvminibvs. 

11.  De  propriis  nominibus  aqvarvm. 

12.  De  terra. 

13.  De  Asia. 

Item  hec  .sunt  nomina  regionvm. 

14.  De  Evropa. 

15.  De  Libia. 
De  insvlis. 

Item  hec  sunt  nomina  insularum. 
De  promvnctorüp. 

16.  De  montibv.s. 

17.  De  colÜbus. 

18.  De  inferioribus  terre. 
Flvmina  inferni. 

19.  De  ortis  et  agris. 

20.  De  finibvs  agronmi. 

21.  De  divisionibvs  agromm. 

22.  De  cvltvra. 

23.  De  itineribvs. 

24.  De  glebis  et  pvlveribvs. 

25.  De  glebis  et  aquis. 


i 


Liber    sextus    de    bis    que    invenivntur 
sub  terra  l  in  terra. 

1.  De  vulgaribvs  lapidibvs. 

2.  De  lapidibus  insignibus. 

Item  hec  sunt   nomina   lapidvm  in- 
signivm. 

3.  De  marmoribus. 

Item  hec  sunt  nomina  marmomm. 

4.  De  genunis  xTridioribus. 
De  rvbris  gemmis. 

De  pvrpvreis  gemmis. 
De  candidis  gemmis. 
De  nigris  genmiis. 


DCCCCXXXVIIA  HEiNRicr  Summarium  i— x 


61 


5.  De  piincipatibus    et  iniliciis  et   aliis 

personis. 
Item  vnde  svpra. 
De  niilitvni   vocabvlis. 

6.  De  uiilicie  vocabvlo. 

7.  De  civibvs. 

8.  De  variis  officiorum  vocabulis  l  ope- 

rariis. 

9.  De  notis  1  viciis  in  homine. 

10.  De  patriarchis. 

11.  De  prophetis. 

Item  de  propriis  nominibvs. 

De  mvlierv'm  propriis  nominibus. 

De  sybillis. 

12.  De  apostolis. 

13.  De  Ivdeis  et  heresi  eormii. 

14.  De  philosophis. 

15.  De  poetis  liricis  tragedis  comicis  sa- 

tyricis. 

16.  De  magis. 

Liber  nonus. 

1.  De  vestimentis  sacerdotalibus. 
De  veste  sacerdotali  in  lege. 

2.  De  diversitate  uestimentorum. 

3.  De     proprio     qvarumdam     gentivm 

habitv. 

4.  De  palliis  virorvm. 

5.  De  palliis  feminarvm. 

6.  De  stratv  et  de  reliquis  que  in  vsv 

habent\T. 

7.  De  laneis  vestimentis. 

8.  De  instrvmentis  vestivm. 

9.  De  coloribus  vestivm. 

10.  De  hi.s  que  in  vsv  habentvr. 

11.  De  omamentis  et  de  vestibvs. 

12.  De  anvlis. 

13.  De  cingvli.s. 

14.  De  calciamentis. 

15.  De  mensis  et  escis. 

IG.  De  potv  et  coloribus  vini. 

17.  De  vasis  escariis. 

18.  De  vasis  potatoriis. 


19.  De  vasis  coqvinariis. 

20.  De  vasis  aq variis. 

21.  De  vasis  repositoriis. 

22.  De  vasis  Ivrainariorum. 

Liber  decimus. 

1.  De  bellis. 

2.  De  trivmphis. 

3.  De  signis. 

4.  De  bvcinis. 

5.  De  armis. 
De  astis. 

6.  De  sagittis. 

7.  De  clipeis. 

8.  De  loricis. 

9.  De  instrvmentis  eqvorum. 

10.  De  alea. 

Nvmeri  thesserorvm. 

11.  De  legibvs  divinis  et  hvmanis. 

12.  De  rebvs. 

13.  De  criminibus. 

14.  De  penis  in  lege. 

15.  De  foro. 

16.  De  navibvs. 

17.  De  partibus  navivm  et  armamentis. 

18.  De  velis. 

19.  De  fvnibvs. 

20.  De  retibvs. 

21.  De  instrvmentis  cementariorum. 

22.  De  insti'vmentis  pictorum. 

23.  De  instrvmentis  scriptorum. 

24.  De  aratro. 
De  plavstro. 
De  vehiculis. 

25.  De  molendino. 
De  pistrino. 

26.  De    lectis    et    sellis    et    aliis    vten- 

silibvs. 

27.  De   libris    et    instrvmentis    medico- 

rum. 
De  odoramentis  et  vnguentis. 
Item  de  aliis  vtensilibvs. 
De  quatuor  humoribus  corporis. 


62  Sachlich  Geori>nktk  Gloshark.  A.  CiKUPPKNCii.oMsAHK 

H<    11^.   •>.    Tr.  (Hüffmann   1) 


1 

2 

3 

4 

5 

6 

7 

8 

9 

10 

11 

12 

13 

14 

15 

16 

17 

18 

19 

20 

21 


De  acutis  moibis. 
De  cronicis  inorbis. 


De  inorbiH  qui  in  «uperficle  Munt. 
De  medicaiiieiitii?. 


HE  c  Jiobis  cjiut 
I    nstar  odorifer 
N  obile  cui  grame 
R  ep})erit  umle  data 
I    ndico  suninia  tib 
C   ompta^  parte  sub  h; 
I   nde^  fuit  studi 
S  ermo^  de  cuncti 
V  bere'  de  part 
M  undum  uel  uentu 
M  unera  tum  lapidu 
A  pta  straens  templ 
R   eges  naiTantv 
I    nduuias  popul 
U  tile  ^  quod  cult 
M  unia  uerboru 
I   d  peto  quique  bon 
D  espiciant  ^^  istu 
E  xcipiant  equ 
S    ic  faciat  sapien 
T  otis  compense 


Fk(JL(>{JU8.  * 

e     u(;l    amicin    non    siinulat 

i  decerpsimus    undique    seil  i. 

11  scriptura    iiiiet    releuame  n, 

r  (juo    mens    inibuta    rigatu  r. 

i  que    sit    sententia    libr  i. 

i  c  primuin  dabo  gramniaticis^  la  c. 

i  uariomm  dogniata  cud  i. 

s  sequitur    ratione    perusi  s. 

V  terre  loquor  et  famulat  v. 
m  inare  censeo  post  roferendu  m. 
m  sed  et  auri  prodo  metallu  m. 

a  reserabo  menia  cels  a. 

r,  comites    gentes    sociantu  r. 

i  sumus  escas  inde  lociit  i. ' 

V  cano^*' uel  retinentui"^^  in  us  v. 
m  tibi    fine  lito    uarioru  m. 

i  quo    respondendo    labor  i 

d  ne    dedignando    sed    illu  d 

e,  bona  temptent  et  mala  quequ  e. 

s  iusto   libramine  gauden  s, 

t  fieri    sibi    quomodo    cense  l. 


e2 

2 


Item  Alius  Prologus.  ^^ 

22  Qvamuis,  vt  quidam  sapiens  ait,    uiro   captare    flosculos    turpe    sit  et    fulcii*e    se 

23  notissimis    uocibus^*,    tarnen    salua    pace    eorum,     qui   perfectos    habent    sensus, 

24  illis^^   qui  pueri  sunt  sensibus,    eo    quod  minus  aliquid  certi  capiant,    istos    lata 

25  coUectos    redolendos    sententianiin   flosculos  et  ^^  ediscendos  offerimvs.     Derideant 

26  me  licet  quique  proceiaun  utpote  circa  flosculos  occupatimi:  non  dubito  quin   hec 

27  adbuc  rudibus  multum  utilitatis  conferant,    si    tenaci   memorie   condant.     Preterea 


'  dieser  prolog  nur  in  ^  l^  JS  Ib  unter  den  roten  Überschriften  Summarium  heinrici 

resp.  Incip.  plog".  in  librv.  s\Tnmariv        ^  diese  beiden  buchstaben  durch  loch  zerstört  B 

'  Compta]  a  rot  corr.  aus  schtvarzem  e  A        *  gramaticis  A        "  nde  A        ^  ermo  A 

'  hVbere,  hV  rot,  V  aus  schivarzem  v  corr.  A.  am  rande   rot  Aue  A        *  locuti  i  A 

"  VvtUe  A        ^°  :cano  A         "  /.  retinetur?         '^  Respiciant  A,  am  roten  R  radiert 

'*  in  A  1^.2*  J5  Ib.  2»*  C  {auf  einem  ungezählten  vorsatzblatte  mit  der  roten  Überschrift : 

Incipit.  prologvs.  in  librum.  qvi.   intitvlatvr.  svmmarivm,    über   letzterem    worte   schicarz 

.i.  glosär)         •*  Seneca  ad  Luciliutn  ep.  33  Viro  captare  flosculos  turpe  est,  et  fulcire  se 

notissimis  et  paucissimis  vocibus        '"  illos  AB        **  et  fehlt  C 


DCCCCXXXVIIA  Heinrici  Summarium  Prologi.  ii,  12  63 

IIs.  Hs.  2.    {Diut.  3,  235).   Tr.  {Hoffmann  1) 

1  breuitati  studero  omiiimodis  censuiiims,    quo  etiani  inerti  uel  ^  labili  memorie  con- 

2  suluimus.  ^       Si    quis    uero    aliter    sapiens    in    ethiinologia    uarioriini    uocabulorum 

3  dubitat,  librum  ethiinologiaruni  ^    ysidori  peiiegat;    et    si    in   nostro  summario  am- 

4  bigit,  illius  testinionio  üdeiu  adhibebit.    Svmmarivm  autem  nonien  hoc  opusculum 

5  forte*  non  inconuenienter  habebit,    eo    quod  multaruni    rerum  summani    tangit    et 

6  nomina  perstringit.     Porro  librum  primuni  de  granimatica  posuimus,  quia,  qui   lit- 

7  teras  uel  forinas  dictionuni  ignorauerit,    aut  idx    aut  nullo    modo  aliam  artem  as- 

8  sequi  ualebit.        Sic    etiani    ceteris  ^    libellis    aliquam   congruentem    formulam  nisi 

9  siunus  ^  dare,    ut   in    seqvtentibus  titulis   lector   poterit '  considerare.     Nam  primus 

10  über,  ut  diximus,  continet   de   grammatica  .i.  De  voce,  De  littera   et    de  partibus 

11  orationis.  ^    Secundus  ^  de  uariis  dogmatibus  .i.  de  disciplina.  De  metris,  De  com- 

12  poto  et  de  musica.  ^^  Tercius  ^^  de  omni  quod  uiuit,  sentit  et  discernit.  Quartus  ^^ 

13  de  omni  quod  uiuit  per  uiriditatem,  ut  est   de  arboribus,  de  herbis.    Quintus  ^^  de 

14  omni   quod  mouetur,    sed  non  uiuificatur,  hoc   est  de  mundo,  de  vientis,  de   fluini- 

15  nibus.    Sextus  ^*  habet  de  his  que  inueniuntur  sub  teiTa  .i.  de  lapidibus,  de  metal- 

16  lis.    Septimus  ^^  de  receptaculis  hominum,  in  quo  est  de  urbibus,  de  edificiis.    Oc- 

17  tauus  ^®  texitiu-  de  uai'iis  officiis  et  nationibus  hominum,  uti  est  de  clericis  et  sa- 

18  cris  ordinibus.     Nonus  ^^  de  uestimentis  et  alimentis   et    potibus   et  uasis  escariis. 

19  Decimus  ^^  de  instrumentis  artificum,  de  bellis,    de  ^^  morbis  et   remediis.    Vndeci- 

20  mus  ^^  de    interpretatione   quorundam  uerborum   in  scripturis  repertorum,    qui   per 

21  alfabetiun  dispositus  est.     Sane  in  interpretatione  nominum    quem    certum    testem 

22  adhibeam,    non  inuenio,    sieut    in   ethimologia  ysidorum^^,    nisi    uaria    exemplaria, 

23  que  licet  non^^    usquequaque    approbata,    tarnen    non    omni    modo    etiam   impro- 

24  banda;  unde  peto,  ut,  si  quid  in  hoc  est  erratum,  a  diligentioribus  fiat  correctum. 

II,   12  De  cognoscendis  primis  sillabis  per  exemplum.  ^^ 

25  Farne  hvng'  B  24^2  Latus  site  B  24^2  31 

26  Fame  meare  2*  5  24»^  Apis  bine  B  24*2  32 

27  Liber  bvch  B  24.^"^  Uenire   chofun  B  24*2  33 

28  Liber  friger  B  24*2  Uenire  chvmvn  B  24*2  34 

29  Mole  taphere  B  24*2  p^^^^  vianet  B  24*2  35 

30  Mole  mvla  B  24*2  p^^^^^  stinket  B  24*2  30 


*  7  C  -  consuluimus]  1  aus  i  corr.  B  «  von  ethimologia  ist  sogleich   auf  ysi- 
dori  übergesprungen    C             *  forte    fehlt  C  «  Pon'o— ceteris]    Singulis  autem     C 

•  darüber  von  and.  hand  studuimvs  AB  ''  potuerit  AB  "  der  ganze  satz  fehlt  C 
"  Secundus]  Nam  prinms  liber  contmet  C  "  De  compoto  et  de  musica  fehlt  C 
"  Secundus  C  '^  Tercius  C  "  Qvartus  C  "*  Quintus  C  "  Sextus  C 
"  Septimus  C          "  Octaw»  C        >»  Nonus  C         "  7  C        2»  Decimus  C         "  ysi- 

dori  A         "  non  fehlt  AB         "  dies  capitel  besteht  aus  nach  dem  aiphabet  geordneten 
hexametern,   und  der  letzte  abschnitt  desselben,  beginnend  A  paribus  paria  libet  hie  dis- 
cemore  uerba,  enthält  in  B  lateinische  und  deutsche  gll.  mit  roter  dinte  übergeschrieben 
**  meare]  a  mit  schwarzer  dinte  unterstrichen  B 


64 


Sachlich  Oeordnetk  Glossare.  A.  Gkcppexoloki^ark 


Ih.   Hs.   2.  (Diut.  3,  235.  236) 


1  Securi.s  akkes  B  24»* 

2  DoniUH  hvs  B  24»''« 

3  Palus  pfui  B  24»2 

4  Piüu.s  titecko  B  24*'^ 

5  Plaga  slac  ß  24*'' 
0  Duco  leiton  B  24»^ 

7  Placet  gelichet  B  24''^ 

8  Placet  gehvldeg&  B  24»>^ 
Ü  Colo  vbo  B  24''i 

10  Colo  sihon  B  24''i 


Queror  klage  B  24''' 
Queror  sucho  i?  24'"' 
Equurf  lo.s  5  24»'' 
Leue  liht     B  24'»' 
Leuein  siebter  B  24''' 
Acer  rnazalt*  5  24*»' 
Maliuu  apfel  B  24'»' 
Seris  speter  B  24''' 
Uerum  spiz  5  24''' 


3ü 
37 
38 
39 
40 
41 
42 
43 
44 


II,   15  De  temporibus  et  niensibus  et  aniiiä  [Isidor  v,  30.  33J. 


11  Hesternuni  est   pridie  .i.  gestren  .4  28'' 

12  ide  gestren  B  26»''  [iv,  4]  ' 

13  Perendie  .i.  pro  ante  die  .i.  ubermorgene. 

14  t  (ubermogene.  uel  Ä)  egesteren  A  28'' 

15  B  26"'  [IV,  4] 

IG  Aiu'ora  quasi  aurea  hora  .i.  morgenroth 

17  Ä  28''  B  26'''  [IV,  4] 

18  lanuarius  ^  quod  ianua  sit  anni  .i.  ^  iar- 

19  manet.    (iärmanet    B)    \    wintermanet 

20  (wiuf  numot  B)  A  28''  B  26''^  [iv,  5] 

21  Febmaiius  .i.  a  februo  .i.  a  plutone  cui 

22  eo  mense  sacrificabatur.  hornung  (hor- 

23  nvng  B)  A  28"  B  26'''  [iv,  5] 

24  Martins  *  propter  martern  roniaue  gentis 

25  auctorem   .i.   merze,   uel    (merce    1  B) 

26  lenzimanot  (lenzemanoth  B)  A  2Q^  B 

27  26"^   [IV,  5] 

28  Aprilis  quia  eo  mense  omnia  aperiuntui' 

29  in  florem.  Ostermanot  (ost-manoth  B) 

30  A  28"  B  26"^  [iv,  5] 

31  Maius  a  mala  matre  mercvrii.  1  a  maio- 

32  ribus    natu    qui    erant    prineipes    rei 


publice  .i.  wnnemanot  (Wunnemanoth 
B)  A  28"  B  26"^-2  [iv,  5] 
lunius   quem  minoribus  romani  sacraue- 

runt.  Bracbmanot  (behmanot  B)  A  28" 

B  26"2  [iv,  5] 
lulius  et  Augustus   de  honoribus   homi- 

num    lulii    et    Augusti.      Nam    prius 

quintilis    et    sextilis  dicebatur.  ^    quia 

quintus    erat    a    martio.    quem  princi- 

pem   anni    testantur    esse    romani    .i. 

howemanot.    Augustus    ernemanot    A 

28"  B  26"2  [IV,  5] 
September    nomen    habet    a    numero   et 

ymbre  .i.    herbestmanot   (-manoth    B) 

A  28"  5  26"2  [IV,  5] 

October    wintmanot   A   28"   wint''manot 
JS26"2 

Nouember  similiter  ^28"    winfman  B 

26"2  [IV,  5] 
December  h''timanot  B  26"^^  hertimanot 

^28"  [IV,  5] 


11,  16  De  kalendis  et  nonis  et  idibus  ®  [Isidw  v,  35]. 

33  Ver    Lenzo    A     29»      lenzo    B    27^^      Cauma  kehei  A  29»  B  27*^^  [iv,  2] 

34  [iv,  6]  Autmnpnus  . .  .    .i.  herbest  ^29»  527»^ 

35  Estas  sumer  A  29»  5  27»^  [iv,  6]  [iv,  6J 

'  die  vertveisungen  beziehen  sich  auf  buch  und  capitel  der  fassung  B  ^  lanu.arius 
A  '  .1.  fehlt  B  *  Marcius,  M  vor  der  zeile  mit  bräunlicher  {nicht  wie  sonst  roter) 
dinte  nachgetragen  B  ^  dieebät'  B,    doch  scheint  der  strich  jünger  '  die  Über- 

schrift fehlt  B 


45 
46 

47 

48 
49 
50 
51 
52 
53 
54 
55 
56 
57 
58 
59 

60 
61 
62 
63 
64 
65 


DCCCCXXXVIIA  Heinrici  Summarium  ii,  12.  15.  IG.  18.  19.  iii,  3       65 

AUd.  hU.  2,  196.   Genn.  9,  26.  Hs.  Hs.  2.  {Diut.  3,  236.  237).  Tr.  {Hoffmann  19.  2) 
II,   18  De^  nivsicorvm  vasis  [Isidor  iii,   21.   22]. 


Cythm-;i  liarplia  A  30»  harpha  B  27''^ 
harfa  E  1  härpf  F  167«^  [vi,   10] 

Lira  rödda  A  30«  rodda  B  21^^  E  1 
F  Ul^^  [vi,   10] 

Organa^  orgeluii  ul  phifun  B  27'^^    or- 


Plectruin  ziterphiii  A  30''  B  27''2  zi-  28 
terspsin  E  1  tziterpfin  F  167'i*  29 
[vi,   10]  30 

Pliroma^  werbil  A  30»^  B  27'^^  ^  i  31 
wirbil  7^  167«^  [vr,  10]  32 


gano.  1  pfisun  E  1   orgeln  ul  pfeyffn  F      Chorda*  seita  A  30''  B   27'^2  3^1^^  ^  1  33 
107"i  orglun.  uelpliifen^30=i[vi,  10]  sayt  i^'  167'^^  34 

II,    19  De  officiorum    nominibvs  ^  [Isidor  vi,   19]. 


14 
15 
16 
17 
18 
19 
20 
21 
22 
23 
24 
25 
2G 
27 


Osanna  in  alterius  lingue  significatione 
transire  in  toto  non  potest.  Osi 
enim  ^  saluifica  interpretatur.  '^  Anna 
interiectio  ^  est.  Quasi  dicas.  ^  Heilo. 
aut  (&  F).  Williconio  (willicomo  B 
willichomon  E  wilichoni  F  willechonio 

III,  3  De  homine  et  de  partibus  eins 

Aws  ano  A  32'''  äno   C  1^  ano  B  28b2 

E  4:    G  2^  HS^^    ane   Q  21''  En  F 

167''2  [I,  1] 
Proauus  ^^  aldräno  ^  32^  aldräno  B  28''2 

äldrano   C  7^   aldräno  E  4    alderano 

H  84^  aldiran   G  2^   alt\an  i^  167''^ 

anderane   Q  21'» 
Abauus^^  vrano  A  32^    urano   B  2&>^ 

ürano   C  7»  urano  E  4  uran   G  2^^  vr 

an  F  167'^''^  uuerano  H  84'» 
Auia^*    äna   ^  32''    äna   C  7«    ana  B 

28''2  E  ö    G  2=^  H  84«    ane    0  21'' 

an:  15  i*^  167''2  [r,   1] 

Vitricus  "...  stiefaf  A  32'-«  stiefat  5  28'^^ 


C).  quasi  barbarus  dicat.  Wole  (vvole  B  35 
Avola  (E  wolo  i^)  herro.  heile  gna-  36 
digo^o  A  31^  B  28»!  C  78"  E  2  F  37 
167"^  haile  aut  wilchome  ....  wol  38 
h^'re  haile  gnsediger   Q  21«  39 

et  de  cognatione  ^^  [Isidor  ix,  5.  6]. 

.i.  stiefat  C  7«  .i.  stiefat'  G  2«  .i.  40 
stie  fater  E  5  stiefader  H  84«  .i.  41 
stiefvat  0  211»  stiefvat'  i^  167''2  [r,  1]  42 
Nouerca  stiefiiiut  A  32«  stie,fmut  C  7«  43 
stiefmvter  Q  21^  stiefmuet'  F  1G7^^  44 
Stiefmut  B  28^^  E  5  stiefmut'  G  2«  45 
stiefmuder  H  84«''  [i,   1]  46 

Concubina  kebiswib  A  32«  kebiswib  i'  ^^ 
B  28''2  G  2«  kebeswib  (7  7«  chebis-  ^^ 
wib  £"  5  chebswip  Q  21''  keueswif  49 
77  84''  [i,   1]  50 

Pelex^«  .  .  .  gella  A  32«  gellai»  5  28''^  51 
0  7«  7/  84''  .i.  gella  E  5  G  2^  .1  52 
gelle   Q  21"  Gell  J^  167"^  [i,  1]         53 


^  T>-v  E  -  Organe  E  '  Blironia  £^  *  ,  orda  E  Corda  F  ^  uocabuhs  A 
Do  officys  F  '  Osienf-  J.  Osienl  B,  das  letzte  i  auf  rasur  von  ?  t  Osy.  n.  2^  '  in- 
terpretatur saluifica  durch  zeichen  umgestellt  C  *  itMeccio  depcät,  F    contraicctio  C 

»  dicat  F        '»  vgl.  Gll.  2,  326,  54/  "  De  homine  et  partibus  eius.  t  de  cogna- 

tione   et    affinitate  CG     De    homine  et   partibus   eius   EQ     De   cognatione  hominis  FII 

'^  pauus  AB  '"  Abauus  AB  "  A:ua  A  Auia  J5  ""'  an:]  rasur  von  a  i*' 

'*  Vitricv^  C:   ferner    toerden    solche  abiveichungen  nicht  notiert  '^  darüber  von 

einer  hand  des  xv  jhs.  slafweib  \'neHch  B  '*  Pelix  C  "  darüher  von  einer  hand 
des  XV  jhs.  gail  B 

Althochdeutsche  glosscn  III.  5 


Sachlich  Gkordnete  Glossare.     A.  Gkuppenglossare 


Germ.  9,  20.  IIa.  IIs.  2.  {Ditit.  3,  237).   Tr.  (Ilo/fmann  2) 


1  Parentes  ...  .i.  vordmn  ^32"  vordem  Q 

2  21'«  .i.  foidrun  li  28''2  F  lül^^   for- 

3  drun    f  7"  .i.  fordrin  E  5   .i.   fordiin 

4  G  2"  fordreu  //  84''  [i,   IJ 

5  Filii  süni,  uel  kint  A  32»  suni  (suni.  (') 
G       l  kint   B  28'>2    C  7"   .i.    suni.  l    kint 

7  6'  2"    .suue.   1 1   kint  //  84''    .sun,«  .^ 

8  l  kit    ^  5     Süll   ul    kmd    i'^    16 7^2 

9  [i,   1] 

10  Filia  doht   ^32«  doht    C  7»    dotht  B 

11  28^2     do.^'tter^*    E   5     dohter    O    2« 

12  dochter  H  84"  tocht'    i^  161^^  [i,   1] 
18  Priviguus.  *    1    filiaster     stiefsuu  ^    32'' 

14  stiefsuu  B  28^2   stiefsuu  ^   C  7«  £"  5 

15  stiefsvu   Q  21^    stifsuii  H  84''    stuf- 
lü       suu   G  2«  Stefsuu  ii^  168»^  [i,   1] 

17  Priuigua"  stiefdoht  .1  32»  stiefdoht"  6-' 2» 

18  stiefdotht   B    28"^.  29^^     stiuf:doht' 

19  E  o    stifdocter    if  84''    stieftocht   Q 

20  21''  stieftocht'    F  168«!  [i,   1] 

21  Vnigenitus  eiuborner  Ä  32'-^  ein  boruer 

22  B  29=^^  ehiboruer  C  7»  ainboruer  G  2» 

23  einborn    E    5    eingeborener    H   84'' 

24  aingeporu'    F  108^1  [i,  1] 

25  Priniogenitus    eristeborn   A    32^*    eriste- 

26  bonf    B  29^^  eristborner  C  7»   erist- 

27  borner   G  2'»    eristborneu    E  5    erst- 

28  geborner  /f  84''  Erstgeporn'    F  168«^ 

29  [r,   1] 

30  Nouissimus    der    iungesto    ^  32^*    der- 

31  iungesto   B    29»^     derivng,'sto    C   7* 

32  deriiungisto  E  5  der    iungiste  H  84" 

33  diriungist   G  2»  der  Jüngeste  ^"108»* 

34  [I,   1] 

35  Adoptiuus  zvgwnsget  J  32*  zugwnsget"" 
30       B  29»^    zvgwnsgiter  E  5    zogewnseit 


C  7*  zugowiisgeder  //  84''  zwge-  37 
wünscht'  F  108»*  zvgewnster  0  21'' 38 
zwgiwöt'    G  2»  [i,   1]  39 

Geiuini  ^  gezwinelinge  A  32»  gezuine-  40 
linge  E  5  gizvinlinge  G  2»  gezewi-  41 
nelinge  B  29»*  Zwillinge  H  84"  42 
Czwiling  F  108»*  [r,   1]  43 

Fratres  ...  1  gerinani . . .  brudere  ^  32"  44 
brvdere  i^  29»*  brudere  H  85»    brä-  45 

der  E  5  bräd.'e  C  7"  bn-d^  Q  21"  4G 
brPicUr   G  2"  brüed''    F  108»*  [i,   1]     47 

Vterinus  buhcbrader  A  32"  buch  brv-  48 
der  B  29»*  bvchbrvd'  Q  21"  buch  49 
broder  C  7"  buchbruod'  E  5  bvch-  50 
brod'  G  2"  buchbrudere  H  85»  51 
pauchbrued'   F  108»*  [i,   1]  52 

Soror^  .  .  .  que  et  germana  swester  A  53 
32"  G  2"  swest'  B  29»*  Q  21«  54 
Swest'  F  108»*  swest  6'  7"  suster  ZT  55 
85»  Suuesti/  E  5  [i,  1]  5ü 

Sororius  swestersun  A  32"  swesfsvn  57 
Q  21'=  svester  sun  E  5  swest"  sun  B  58 
29»*  suestsvn  C  7"  sustersun  H  85»  59 
swest'  man*"  7^108»*  [i,   IJ  60 

Patruus    üet'o    A    32"     vef  o    B    29»*  Gl 

r 

vet'o   G  2''  uetero   C  7''    vetero  E  5  62 

uedero  fi"  85»  vett'    F  108»*  [i,  1]  63 

Patruelis  **  ueterinsvn  AS2^  veterinsun  64 

B  29»*  veterinsun  E  5    vetirnsun   G  65 

2"  uef  ensun   C  7"  uet'ensvn   Q  21"=  66 

uedrensun   H  85»    vett'sun  F  168»*  67 

[i,  1]  68 

w 

Amita*2  pasa  A  32"  basa  G  2"  basa*^  69 

p 
C  7"   wasa*3    B    29»*     wasa    E  5  70 


^  l  vor  der  zeile   von  and.  hand   nachgetragen  H  -  suii,e   corr.  von  2   hand   E 

'  dOj^tter  corr.  von  2  hand  E  *  privingn"  G  Priuingus  Q  *  «acÄ   dem  worte 

rasur  E        '  Priuingna  Q   Prigna  H  '  stiuf:doht]    rasur   von   iE  *  GemT  F 

*  Soror]  das  erste  r  atis  1  corr.  A        ^°  man]  m  aw/  rasur  von  ?  s  J''        "  Patruelis] 

i  scheint  in  e  corr.  (7        '^  Amita  B        "  rf/e  correcturen  von  and.  hand  BC 


DCCCCXXXVIIA  Heinrici  Summarium  rii,  3.  4 


67 


Germ.  9,  26.  27.  Hs.  Hs.  2.  {Diut.  3,  237.  238).   TV.  {Hoffmann  2) 


9 

10 
11 
12 
13 
14 

15 
IG 
17 
18 
19 
20 
21 
22 
23 
24 
25 
26 
27 
28 
29 
30 
31 
32 
33 
34 
35 


H8o^    pase    Q    2V  pasz    F   168»^ 

[h   1] 
Amitinus  ^    pasinsvn    A    32^    pasenf^un 
F  168^^  pasensvn   0  21*=  basunsun^ 

C  7^    G    2^    wasensvn^  B  29^^   wa- 
sensun  H  Sb^  wasinsun  ^  5  [i,   1] 
Auunculus  . . .  öheim  ^32^  oheiin  B  29-''^ 
oheuii  E  b  Q  21"    ohel   C  7^   öheim 
F  168=^^  .i.  ohein   G  2>^  hoeme  H  85^ 

[I-  1] 
Matertera  mvma  ^32'^    mvma  B  2^^^ 

E  5    G2^  mfima   C  V'  H  85^  mvine 

Q  2V  muem  F  168^^  [i,   1] 

Consobrini  *  , . .  mvmensune.  uel  ohßimes- 


süne  (t  oheunessune  £')  ^  32''  ^  5  3G 
mvfflsvne.  ul  oheimessunne  Q  21''  37 
mvmensune.  l  oheimessuni  B  29*^  38 
mumen  sune  l  hoemes  sune  H  8.5''  39 
mömunsuni.  t  hoheime,®suni  C  7^  40 
mvmmensune.  1  ohemissune  G  2^  41 
mueme  suu  ul  öheim  sun  F  168^^  42 
[I,    1]  43 

Abortiuus  ^  virworfener  -4  32''  virworfe-  44 
ner  C  7''  virworfen''  B  29^^  uirwor-  45 
fener  E  5  H  85''  v  worfen'  Q  21'=  46 
verworfner  G  2''  tod  geporn  F  1Q8^^  47 
[I,    1]  48 

Nepos  neuo  Ä  32''  neuo  C  7''  ß  5  49 
H  85''  nevo  B  29^^  nevo  G  2''  50 


III,  4  De  affinitatibus  ^  et  gradibus  [Isidor  ix,   5.   G.   7]. 


Heres'  herbo  ^32''  herb:  B  29»^  erbo 
E  b  G  2^  erbo  C  7''  e'uo  iT  85'' 
erbe  Q  21'^  erb  F  168-i^  [i,  1] 

Coheres  *  ebinherbo  ^4  32''  ebinherbo  B 
29=^1  ebinerbo  C  7''  j5;  5  G  2''  euin- 
erue  JT  85''  ebenerbe   Q  21'=  [i,   1] 


Mas  man  ^32''  man  C  7''  man  B2%^^  51 
^  6  i^  168''i  G  2^  H  86^  Q  21'=  52 
[I,  1]  53 

Femina. .  .  wib  ^  32''  J5  29a^  ^6  ö  2''  54 
ul  wip  Q  21"  wif  H  80^  weyb  i^  55 
168=^^  [i,   1]  56 


Froheres    aftererbo  A  32''    afdererbo   B  Sponsus  a  spondendo.  l  Nimphus  ^^  pfu-  57 

29"^  afdirherbo   C  7''   afdire,»-bo  E  5  tegöm  A  32''  prvtegom  B  29»^    bru-  58 

affdirerbo    G    2''     ahtererua    H   85''  tegöm    C  7''    G  2''    brutegoum   E'  6  59 

aft'erbe     Q    21«     afft^erb    F    IGS'-^i  brudegoum,    brudegovm    H  86^    brv-  60 

[i,  1]  tegon   Q  21"=  preytgan  7^168=^^  [i,  1]  61 

Exheres    erbelöser    A   32''    erbeloser    B  Sponsa    l    nimpha^°    brüt    A  32''    £"6  62 

29^^  iJ  5  Q  21'=  erbiloser   G  1^   0  2"  brvt  B  2%^^    brvt   G  2"    brvt  Q  21'=  63 


eruelospr  fl"  85''  erbloser  i^  16  S'-^^  [i,  1] 

Froxunus  nähester  J.  32"  nahest'  B  29»^ 

nahister  E  5    nahisf  G  2''   nahist    C 

7''  nesterir86»  nahnf  ^168^*^  [r,  1] 


bruth,    bruth    H  86-i    braut  F  168^^  64 

[r,   1]  65 

Fronuba  uurbruth  H  SG"  66 

Coniugivm  gehileich   C  7"  67 


Consanguineus  9  gesibbo  yl  32''   gesibbo  Innuba  .i.  ^^  innupta  ^^  ungehita  ß  29^^^  68 

B  2%^^   C  V>  E  b  giöibbo   G  2''  ge-  ungehita    C  V'  E  G     ungihita    G  2''  69 

sibb  F  108"^  gesipper // 86*  gesiber  ungehida  H  86''  vngehit   Q  21<=    vn-  70 

Q  21<=  [i,   1]  geheirett  F  108^2  [i,   1]                         71 

*  Amitin'  B         ^  darüber  von  jüngerer  Jiand  was  in  sun  C  ^  die  corr.  von  and, 

hand  B         *  Consub'ni  A        "  Abortiw»  B         "  affinitate  AEQ.  et  gradibus  fehlt  FHQ 

'  Ere.s,  initiale  fehlt  F        "  Coheres  B        »  Cösang^inevs  C  '»  Sponsus ,    Sposa, 

Nimphus,  Nimpha  als  vier  auf  einander  folgende  gll.  11  "  hoc  est  (innupta  fehlt  H) 
CGH  et    F        '^  darauf  ungihita  ausradiert  A 

5* 


6d 


Sachlich  Geordnete  Glossare.  A.  Gruppenolossare 


Altd.  blt.   2,    1«J(J.    Genn.  9,   27.   IIs.   IIs.  2.  (Dmt.    3,  238).   Tr.  {Hoffmann  2) 

lol  n  29"=*   C  7''  i^  108»3  fillon  E^ 


1  Nubilin  1  hibariu  ^29*^  hibaiiu  A'  0   l»i- 

2  bariv  0  21«  hibari  G  2^  hibärwi  .4  32'' 

3  lul)ajigv  C  1^  biberich  // 80'-  hiibarg  /' 

4  IGS"''*  [i,   1| 

5  Vidiui  witiui  .1  32''  witua  Ji  29"'''   ('  7'' 
(i       E  ij  witvva  G  2''  widua  JI  80*'  witwe 

7  0  21«=  witib  F  1G8«2  [i,   IJ 

8  Socer    s weher    A  S'i^    G    3"    öweh6r   B 

9  29''2    sweh^    F   168»2     sueher    C   V> 

10  .sueger  E  G  suir  //  87»  [i,   1] 

11  Gener  dohtirman  eideni  ^    A  33"    eidem 

12  t  dohternian  //  87"  dohtman  B  29''2 

13  doht''  imui    G  3»     dothter  man    E    G 

14  Tochrnian    F    168»'-^     eiduni    C    7'* 

15  [I,   1] 

IG  Socrus   swiger  A   33»     swiger    B   29"* 

17  swig^  F  1G8«2   6'  3«    suiger  E  6  H 

18  87»  sivger  C  7^  [i,  IJ 

19  Nm-us^  snvr  B  29«2  sniu-  £"  6  i^  168«* 

20  i7  87»  snor  C  1^  swr  A  33»  [i,  1] 

21  Sororius    s  wager  ^33»   swager  B  29»* 

22  swag'  F  168»2  suager  C  1^  E  G   II 

23  87»  [i,   1] 

24  Compater*   geuätero    ^33»    gevat'o  B 

25  29»2    geuaf  0    C  7^    gevathtero   E  G 
2G      geuadre  if  87»  guatt'   F  168»^  [i,  1] 

27  Commater^    geüat'^a    J  33»    geuaf  a  B 

28  29»^    geuatera    0   21<=    gauat'a   C  V> 

29  gevathera  E  G  geuacka  fl"  87»  guatt' 

30  F  1G8»2  [i,   1] 

31  Adpater*'  1  patrinus  tote  A  33»  tot:''  B 

32  29»2  toto   C  7''  i7  G  i.  toto  G  3»  toto 

33  i*'  1G8»2  thoto  i7  87»  [vgl.  i,   1] 

34  Admater^    tota  A  33»  tota    C  7^   E  G 

35  tota  B  29»2  i^  1G8«2   (;  3»    thota  // 
30       87»  [vgl.  I,   1] 

37  Filiolus»  villol  A  33»  villol  Q  21^  ül- 

^  Nübilis  B,  das  erste  i  auf  rasur 


38 
uille  //  87»  li,   IJ  39 

Filiühi^°  vilbMin  A  33»  villoline  Q  21'*  40 
fillolin  B  29»''*  .&  G  fillolein  F  1G8«2  41 
uilla  //  87»  (i,   1]  42 

Nouercarius  stiefl)f8der  A  33»  stiefbrv-  43 
der  B  29«*  stiefbrvd'  Q  21''  stieff-  44 
bi-ud'  F  1G8»2  Btiefbroder  C  1^  stief-  45 
brodir  ö  3»  stifbruder  //  87»  stiBs-  46 
bnider  ^  6  [i,  1]  47 

Genurt  cliünue  ^33»  chvnne  0  21"»  48 
chunni  B  29«*  F  168»*  kunni  J57  6  49 
kvnni  0  V  kunne  G  3»  //  87»'  50 
[I,    1]  51 

Generatio . . .  geslähte  J  33»  geslahte  B  52 
29»*  gesdathe  C  V'  gislate  .E  6  53 
giselahti  G  3»  ge.slaehte  0  21^  ge-  54 
siebte  H  8V'  geslacht  F  1G8»*  55 
[I,  1]  5Ü 

Familia  hiwisca  A  33»  hiwit^ca  B  29»*  57 
C  1^  hiuuisca  E  G  hivvisce  H  87»>  58 
boffgesind  F  1G8»*  gesinde  Q  21''  59 
[I,   1]  60 

Coniugiuni  ^^  gihileibc  A  33»  gihileich  61 
B  29»*  E  G  G  3^  gebilich  Q  21''  62 
bileich  H  81^  ein  ewikleigs  lebn  F  63 
1G8»*  [i,   1]  64 

Repudium  widerünga  A  33»  widerunga  65 
C  8»  fi"  87b  widervnga  B  29»*  wi-  66 
der'unga  E  G  widerunge  Q  21^  Wi-  67 
dei-üg  F  1G8»*  widirunga   G  3»  [i,  1]  68 

Diuortiuni  '*  schidüga  A  33»  schidunge  69 
B  29»*  einschaidüg  uö  der  Ee  F  70 
IG 8»*  widervnga  sunderunga  £"  G  71 
suuderunga  C  8»  sundii-unga  G  3»  72 
sundeningo  i?87''  svnderunge  Q  21''  73 
[I,   1]  74 

*  eidem   von    and.    hand   übergeschr.  A 


'  daneben    am    rande   von    and.   hand   nurus   suniswip  und  darunter   nur'  sunisvj  G 

*  Computer  AB          ^  Commäter  AB          *  Adpat  AB  ''  tot:]  rasur  von  e  oder 

o  B            8  Admäter  AB            »  Fi:üolus  E  FUiol  F  '<>  Filliola  B           "  s.  67,67 
"  zweimal  E,  daher  zwei  deutsche  gll. 


DCCCCXXXVIIA  Heinrici  Summarium  iii,  4.  5.  6 


69 


Altd.  bll.  2,  196.  Germ.  9,  27.   Es.  Hs.  2.  (DiuL  3,  238).   Tr.  {Iloffmann  2) 
III,   .5  De  anima  et  eins  ^  quinque  sensibvs  [Isidor  xi,    IJ. 


1 
2 

3 

4 
5 
6 
7 
8 
9 
10 
11 

12 
13 
14 
15 
16 
17 
18 
19 
20 
21 
22 
23 
24 
25 
26 
27 
28 
29 
30 
31 
32 
33 
34 
35 


Vigor  a  uigendo  chraft   Q  21'^  kraft  A 

33»  kraft  B  29^^  El  7^168''^  kraft 

C  8"  krapht   G  3«  [i,  2] 
Fortitudo  1   robur  sterchin  C  8^  [i,  2] 
Visus  gesüni  A  33»  5  29'^^  gisuni  E  7 

gisune   G  3»  gesune   C  8»  gesvne   Q 

21''  gesiebt  F  168''^  [i,  2] 
Auditus  gehorde  A  33»  gehorde  B  29''^ 

El    Q  21^  gehörd  F  168^^  gihorda 

C  8»  [i,  2] 
Odoratus    stänhc    A    33»    stänc    C    8» 


stanc  B  2d^^  El  Q  21'»  gestanck  36 
F  168'^i  [i,  2]  37 

Gustus  smahc^  A  33»  sinäc  B  29*'^  38 
E  7  sinäc  C  8»  smac  Q  21^  smack  39 
F  168bi  [i,   2]  40 

Tactus  berürde  A  33»  bervrde  B  29'^^  41 
bervrde  0  21'i  berürd  F  168'^^  bi-  42 
rfirda  E  7  birörda   C  8»   [i,  2]  43 

Caro  a  creando  fleisc  ^33»  fleisc  C  8»  44 
fleisc  B  29^1  Q  21'^  fleisch  ^  7  45 
F  168''i  [i,  2]  46 


III,  6  De  menbris  hominis  [Isidor  xi,   1,   25  /f]. 


Capvt»    höebet    B  29^^    hoebet    ^  33» 

hovbet  E  7  höbit   C  8»  hovpt  Q  21'» 

haupt  F  168»'^  [i,  2] 
Vertex  scheitela  A  33»  scheitela  5  29^^ 

scheiltel    Q    21'»      schaitel    F   168'*^ 

sc^^eidela  H  88»  seeitila  £"  7     scetela 

C  8»  [i,  2] 
Calvaria  gebel  ^  33»  gebil  B  29''^   ge- 

bil    F  168'^i     gebilla    Q  21*»    gibilla 

C  8^  E  1    G  3^  giuela  /f  88»  [i,  2] 
Caluicium  calüwe  vi  33'^  caluwa  B  29^^ 

cahva  ff  88»    chaluwa  E  7  chalewa 

C  8»  [i,  2] 
Cerebnun*  hierne  A  33''  5  29^^   hirne 

H  88»  hirn  i*'  168b^  hirni  C  8^  E  1 

[i,  2] 
Cerevella^    hirneschäla    A    33''    hirne- 

schala    B   29»'i     himschal    i^   168''i 

himsal    Q    21^     himescala''    ff   88» 

himiscala   0  8^  E  1  [i,  2] 
Menica  hirheuel  A  33^  hirneuel  ff  88» 

him«uel    i^   168''^    hirnevel    B  29''^ 

hirnvel    Ö  3*^    Q   21"»   hirniuel   E   7 

hi,'-niuel   C  8»  [i,  2] 


Extrex  '  nach  ^  33''  näc  <7  8»  ff  7  .i.  47 
näc  (?  3''  nac  B  29i'i  ff  88»  Q  21«»  48 
nack  F  168''^  [i,  2]  49 

Capilli  lochi  A  33''  lochi  E  1  lochi  ff  50 
29''!   (7  8»  loche   0  21i  lock  fflBS''^  51 

Cincinni «...  lochi  ^33''  lochi  ff  29''^  52 
(7  8»  ff  7  G  3''  loche  Q  22»  lock  53 
F  168''^  cirreloke^  ff  88»  [i,  2]  54 

Timpora  tunnewanga  A  33''  tvnnewanga  55 
ff  29''^  tunewanga  ff  7  Q  22»  dünne  56 
wange  ff  168''^  tinewenga  C  8»  tinne-  57 
Wangen    G  3''  [i,   2]  58 

Facies  antliizze  A  33''  antlvzzi  B  29''^  59 
antluzzi  C  8»  antluze  Q  22»  antlizzi  60 
ff  7  antlicz  ff  168''^  [r,  2]  61 

Vvltus  Wille   C  8»  62 

Frons  stifna  A  33''  stirna  ff  29''^  stirn  63 
ff  168''^  tinna  (7  8»  tinna  ff  7  [i,  2]  64 

Oculii*»  ovgen  A  33''  ögen  ff  29''^  65 
augn  ff  168''^  ogun  (7  8»  ogon  ff  7  66 
ovge   (?  22»  [i,  2]  67 

Ocellus  ogelin  ^33''  ogeün  ff  29^^  68 
ff  7  ovgelin  Q  22»  augellein  ff  168''^  69 
ogüin   C  8»  [i,  2]  70 


*  eius  /e/iii  FQ  *  (iai;o>-  stän  teilweise  ausradiert  A  '  apud  {initiale  fehlt) 

F,  das  d  m  ?t  corr.  Capud  E  *  Cerebrum]   das  erste  r  aus  corr.  B  ^  Cere- 

nella  ff  Ceruella  C  '  himescala]  das  letzte  a  auf  rasur  von  and.  hand  H         '  Ex- 

trex] r  über  undeutlichem  buchstaben  F  *  Cicinni,  daneben  von  and.,  jüngerer  hand 

w'beloch  C         "  cirre  sicher  nur  aus  der  gegengl.  cirri  entstellt  ^^  Oculus  Q 


70 


Saculk  H  Geordnete  Globhake.  A.  Gruppeng  loshake 


Gerw.  9,  27.   lls.  IIs.   2.  (Diut 

1  PupUla  ögapphel  Ä  33»>  ögapphel  B  29»»^ 

2  ogaphel   C  8"   ögap,^ol  E  7    ovaphcl 

3  G  3''    aug    apfel   /'    1G8''^    ovp"  ul 

4  ovgafel  0  22»  [i,  2] 

5  Acies   seha  A  33»'    seha   B  29»'^    C  8» 

6  ^7    sehe    0  22»    ge.spicz    F   168»>2 

7  [I,  2] 

8  Palpebra  ^   ögbräwa    ^  33''    Ögbrawa  B 

9  29»'2   C  S''  E  1  ovgep»   (?  22»  augn- 

10  pra  F  lG8b2  [i,  2] 

11  Lacrime  drähiiie  A  33»'  drähine  B  29^^ 

12  cb-ahino  J?  7     trahene    C  8«    zäh'    F 

13  lü8''2  [i,  2J 

14  Supercilia  uberbräwa  A  33*'    vberbrawa 

15  B  29»''  uberbräwa  C  8»  öbbrawa  ^7  8 
IG      ubprawe  Q  22»  vbpra  F  IGS^"^  [i,  2] 

17  Intercilivin  wetenbra  ^   C  8» 

18  Gene  hüfeli  A  33»^  5  29''2  hufeli  C  8» 

19  huofeli  ^  8     hvfell  Q  22»    hawfl  F 

20  168»'2  [i,  2] 

21  Male    wänge    A    33»'    wange    B    29»'^ 

22  wange  E8  Q  22»  wa"ge  C  8»  wangen 

23  G  3»'  wangn  i^  168»'2  [i,  2] 

24  Maxiila  ^  kinnebäccho  tI  33''  kinnebacho 

25  E  8    kmibaccho   C  8»'  kinnebacco  B 

26  29»'2    chynnebacce   Q  22»    kinnepack 

27  i^l68»'2  [i,  2] 

28  Mandibula  bäccho  A  33»'  baccho    C  8»' 

29  E  8  bacco  5  29''2   GS^  bacce  Q  22» 

30  ein  kew  i^  IGS''^  [i,  2] 

31  Barba  bärth  A  33»'  barth  B  29''^  hart 

32  0  8"  Q  22»  part  ^8  i?'  168»'2  [i,  2] 

33  Granones*  gräni^33»'  grani   C8»'  £"8 

34  G   3"   g*m    B  29»'2    Gran    F   168»'2 

35  granen  H  88»»  [i,  2] 

36  Auris  ora  A  33»'  B  29»'^  6ra  C  8»>  ora 

37  E  8  OT  F  168»>2  [i,  2] 

38  Austiria  ^  orsmero  ^33»'  orsmero   C  8^ 


3,  23H).    Tr.  (Iloffmann  2) 

oremere  ES  H  8S^  oremer  F  IGSb'  30 
ö  3''  0  22»   orismcro  i?  29»'^  [i,  2]  40 

Na.suH  l  naris  nasa  A  33»'  nasa  B  29»'^  41 
r;  8»'  E  8  nase  0  22»  na«z  F  IGS»»*  42 
[I,  2]  43 

Interfinivm  nasa  cruütala  A  33»'  i^  29»'^  44 
naöacru.stala  E  8  nasa  crustvla  C  8»'  45 
nasa  crustela  F  168»'^  nasa  chrustel  46 
G  3»'  nasechuvstele  0  22»  [i,  2]         47 

Os«  münt  ^  33»'  müt  E  8  münt  C  8»«  48 
mvnt  5  2 9»»^  0  22»  mund  F  168»''  49 
[i,  2]  50 

Labnim  .  .  .  I6fse  A  34»  lefse  B  29»'^  51 
C  &>  E  8  G3^  Q  22»  leffs  F  168»'2  52 
[I,  2]  53 

Lingua .  .  .  zünga  A  34»  zunga  B  29»»^  54 
C  8''  E  8  zunge    Q  22»  [i,  2]  55 

Dentes  ceni  A  34»  C  8»»  c6ni  ^  8  c^ne  56 
B  29''2  czend  F  168»'^  [i,  2]  57 

Precisores  dicuntur  anteriores  vordirceni  58 
^34*  uordirceni  G  3^  vorderceni  B  59 
29»'2  E  8  uord'ec^ni  C  8»»  voderzend  60 
F  1G8»'2  vordemcende  Q  22»  [i,  2]     61 

Canini  scharpceni   C  8^  62 

Molares  .  .  .  bachoceni  A  34»  baccho-  63 
ceni  C8^  E8  baccoceni  B  29''^  G  3»>  64 
baccenzende  0  22»  vahnczend  F168»''^  65 
[i,  2]  66 

Gingive''  pilorni  E  8  pilorne  H  89»  67 
pilren  C  8»'  pilaere  Q  22»  bolorni  A  68 
34»  bolorni  B  29»»2  zendfleisch  i^  69 
168»'2  70 

Fauces  ^  .  .  .  gvmen  ^34»  gvmen  B  71 
29»»^  gvm  Q  22»  gom  C  8»'  güm  F  72 
168»'2  guomun  ^  8  [i,  2]  73 

Palatus.  »  1  baratrvm  slünt  ^  34»  £  8  74 
slvnt  B  29''2  slvnt  Q  22»  slunt  (7  8»'  75 
F  1G8»'2  fl-  89»  [i,  2]  76 


^  Palpebra  B  Palbrebra  E  *  wetenbra  wol  ' emgejochte'  braue  '  Maxiila:  C 

Maxille  A  *  Gtanones  B  Grenones  CG  *  Austhia]  u    corr.  aus  ansatz  von  s  F 

*  Ob  B  Ob  G        '  Gingiu  Q        «  Gu  .  .  .  s  ^        »  Palät»  B 


DCCCCXXXVIIA  Heinrici  Summarium  iii,  6 


71 


Germ.  9,  27.  Hs.  Hs.  2.   {Diut.  3,  238.  239).   Tr.  (Iloffmann  2) 


1  Mentum   chiiine     Q   22**    kinne    A  34'"» 

2  kinne   5  30«^    kinni    C  8^  kin    E  8 

3  khidpain  F  169»^  [i,  2] 

4  Gurgulio  . . .  gurgela  H  8d^ 

5  Sublingiiium  ^  rächo  yl  34''  racho  i?30''^ 
(3       E  8   GS^  H  89^  racbo^2   q  gb  räche 

7  0  22»>  räch  i^  169"^  [i,  2] 

8  Submentum  ^     untkinne     ^1  34'i    vnte/- 

9  kinne*    B   30'^^    under    kmne    E  8 

10  imderkinne  if  89^  undei'chinne   C  8^ 

11  \Tid^chinne    Q    22^    Vnd""   kinpain  F 

12  169'*i  [i,  2] 

13  Rvmen    a  ruminando  slünt  bein  J.  34^^ 

14  sluntbein    C  8^   E  8    H  89^    Q  22^ 

15  slvntbein     B  30^^    sluntbain     G   3^ 
l(i       [r,  2] 

17  CoUum  ^  .  .  hals   C  8^  H  89^  [i,  2] 

18  Ceruix  ®    halsadara    C  8^  halsaddera  H 
10       891*  [i,  2] 

20  Gvla    l  guttnr    chela    ^34«    chela    B 

21  30«^    chelle   Q  22^  kela     C  8^   E  8 

22  kel  i^  169=^1  [i,  2] 

23  Vua  blät  Ä  34»  blat  i?  30'^'^   C8^E8 

24  i^  169*1   G  3^  H  89'*   Q  22"  [i,  2] 

25  Struma  ''  chroph  «^34*  croph  B  30*^^ 

26  C  8^  G3b  crobc  ^  8  chropf  7^^169*1 

27  chropf e  0  221*  krop  i7  89^  [i,   2] 

28  Spondile  »  halsbein  ff  89** 

29  Humerus    ah'sla    A  34'*    ähsla   B  30»^ 

30  haslai?'lG9<''i  ahsela  E  9  a'sela^"  C 

31  8^    ahssela     H   89^    achsel    Q    22^» 

32  [i,  2] 

33  Brachium  arm    A  34«'   B  30*1  E  9  sirm 

34  C  8^  arm  i^  169''i   Q  22'*  [i,    2] 


Tori  musi  A  34''  musi  5  30''^  ^  9  ö  85 
31*   Q  22'*  muse   G  8^  F  109«^  [i,  2]  36 

Cubitus  elin  A  34'''  6lin  i?  30''^  elin  £•  37 
9  0  3»*  ell,in  ^^  <7  8^  eile  ()  22'*  38 
helne  F  IGQ^'^  [i,   2]  39 

Alenus^^  elmbogo  A  34^^  elinbogo  5  40 
SC^i  Ö3'*  elinbogo"  C8^  ellinpogo  41 
E  9  elenbogo  ff  89**  ellenboge  Q  22**  42 
elnpogü  7^  109^1  [i,   2]  43 

Ale  1  ascelle  i*  öch^se  A  34''  öchese  B  44 
30»^  ochesin  C  8^  ovchesin  Q  22'^  45 
öchsin  G  3'*  vchsin  E  9  vchsn  i^  46 
109^1  [i,   2]  47 

Manus  hänt  ^  34*  hänt  G  8**  hant  B  48 
30"^  i^  169"^  [i,  2]  49 

Dextra^^ zesuwa J^ 3 4* zesuwa B30^^ zeswa  50 
(7  81*  ff  9  ceswe  Q  22^  zesennaff  169*^  51 
[i,  2]  52 

Sinistra  winstra  A  34^  winstra  ff  9  53 
wmst"  B  30"^  winstera  C  8'*  winst  54 
022'*  ein  tenkew  hant  ff  169"^  [i,  2]  55 

Pugnus  a  pugillo  füst  ^34*  füst  C8^  56 
fust  5  30*1  ff  9  faust  ff  169*^  uust  57 
ff  89»*  w«st  Q  22^  [i,  2]  58 

Vola  bäl.  Ir.  uel  clessal  A  34*  bal.  If .  1  59 
clessal  5  30*1  ]^g^[    j^.  |  ^^j  ^   (.jgg.  gQ 

sal  ff  169*1  G  3^  bal.  ir  1  clessal  C  61 
8^  bal  ff  9   Q22b  ballo  ff  891*  [i,  2]  62 

Digiti  1"^  vingere  ^34*  vingere  B  30*i  63 
vingere  C  8»*  ff  9  Q  22**  ving^  ff  64 
169*1  [i,  2]  65 

Pollex  dümo  A  34*  B  30*i  dümo  C  8^  66 
dvmo  ff  9  dvme  022»*  daum  ff  169*i  67 
[r,  2]  68 


*  Sublingufl  G  Subli,ngiü  C  ^  die  corr.  von  jüngerer  hand  C  '  Submtü  1  meri 
(dies  wort  —  *.    Diefenbach  —    ist  fälschlich  mit  Submentum   zu   einer   gl.  vereint)  H 

*  die  corr.  mit    blasserer  dinte  B  *  diese   und    die   folgende  gl.  nach  71,  27  H 

*  nach   der  folg.   gl.  C.    Ceruix]    x   auf  rasur  von  and.   hand  H  "  Strum»  H 

*  chfoph]  p  aws  f  corr.  J.  's.  73  a.  1  ^^  a"  sela]  ■"  von  jüngerer  hand  C  "  ell,in] 
das  zweite  1  aus  i  corr.  und  i  über geschr.  von  jüngerer  hand  C  ^*  Allen' i?  *' elen- 
bogo] das  zweite  1  aus  i  corr.  und  i  übergeschr.  von  jüngerer  hand  C  "  Ala  uel  ascella 
ÄBF        "•  Dextera  CEF        >«  Digaiti  C 


72 


Sachlich  Gkouünktü  Glohmakk.   A.  Grupi*engloh8ARE 


Genn.  9,  27.  Ih.  Hs.  2.  (/>«//.  3,  239).   TV.  {Uoffmann  2.  3) 


1  Index  ...    .i.   zeigere    A  34*    .i.    zei- 

2  g^re    iy  30»*  .i.  zeigere    i;  9   zeig    F 

3  169»^     zeigme    C  ti\   9"    zeigaere     0 

4  22" 

5  Impudicurt*  ...  Lancnuir  A  34"  lanomar 
ü       /y3()«i  C  9«  £•  9  /*'  109*^   hingamer 

7  g  22»'  [i,  2] 

8  Anularis  ^  .  .  .    goltvinger  J  34*  golt- 

9  vinger  B  30*^   C  9*  goltving    0  22»^ 

10  Goltving    F  169»^  golt  winger^  9  i. 

11  goltwing    G  3^  [i,  2] 

12  Auricularis  oninger   A  34*    orvinger  B 

13  30»^   C  9*  orving    Q  22''  Orving    F 

14  169**  ominger  £"  9  [i,  2J 

15  Vngula  nägel  A  34»»  nagel  5  30**  E  9 

16  i^  169**    Q  22b    nagil    C  9*    G  3^ 

17  [I,  2] 

18  Articulus^  lidelin  A  34»'  lidelin  J5  30"* 

19  ^  9   0  22b  litiiiin  (7  9*  HdÜin   G  3^ 

20  klidlein  F  169'**  [i,  2] 

21  Pectus  bf  ust  ^  34^  brüst  B  30^2  C  9» 

22  E  9  F  leg''*  brvst  0  22^  [i,  2] 

23  Cartilago  *     brustlefil    A  34^    brustlefil 

24  B  30*2  brustefil    F  169**    brvstlefel 

25  Q  22b  bmstleffel  G  3b  brustleffin  J579 

26  brustlefel  1  crostila  C  9*  k^oschela  H 

27  89*  [i,  2] 

28  Vbera  t  mamme  dütten    A  34b  dvttvn 

29  B  30*2  duttim   £'  9    du,Hon  ^    C  9* 

30  duttn  F  169*2  tvtten    Q  22b  dutilin 

31  G  4* 

32  Mamille  djttelin  ^   C  9* 

33  Cutis  .  .  .    hüth    A  34b    ^vth    B  30*2 

34  hüt  E  9    Q  22b   hüt    C  9*    haut  F 

35  169*2  [i,  2] 

36  Corium  leder  J.  34b  i^^gr  B  30*2  ig^igj. 

37  C  9*  £•  9  led'    F  169*2  [r,  2] 


8udor  . .  .  8vve,'z   C  9*  [i,  2]  li's 

Fori  K\veizl6chir  A  34"  Kweizlocher  B  30"^  39 
C^22bHveiz  locher  £"9  8ve,'zlocher  C  40 
9*  sueiz  locher  //  90*  Kwainlöch'  F  41 
169*2  bvezlochir   G  4*  [i,   2J  42 

Aruina  "  >^inero  A  34b  B  30*2  ßniero  C  43 
9*  E  9  Kiner  F  169*2    G  4*  [i,  2]     44 

Pulpa  goleiche  A  34b  gleiche  B  30*2  45 
geleich  F  169*^  gieleiche  i?  9  gi-  46 
leiche  //  90*  geliche   Q  22b  47 

Menbra  lide  A  34b  ß  9  jjde  ^  30.2  4g 
C'9*  lider  Q  22«^  gUd  F  169*2  [i,  2]  49 

ArtuB  . . .  geleiche  A  34b  gdeiche  B  50 
30*2  gelaich  F  169*2  gileichi  i;  9  51 
Q  22*=  gilaichi  G  4*  gelichi  C  9*  52 
[I,  2]  53 

Vene  '  adrün  A  34b  adrun  C  9*  £"  9  54 
adrvn  5  30*2  ädern  F  169*2  Q  22«  55 
[I,  2]  56 

Lanugo  ^  stuphar  C  9*  57 

Pili  pubertatis  l  famis  hunge/har^  C  9*  58 

0.<sa  **^  bein  .1  34b  bein  B  30*^  C  9»  59 
E  10  pain  F  169*2  60 

Medulla  marc  A  34b  ß  3932  q  22"=  61 
marck  F  169*2  marg  C  9*  maRg  E  62 
10  [i,  2]  63 

Costa  ribbi  ^  34b  ribbi  B  30*2  q  ga  (34 
rippi  ^10  rippe  Q  22'^Ripp  i^  169*2  65 
[I,   2]  66 

Latus  Sita  A  34"  sita  B  30*2  ^  ^q  57 
sitta  C  9*  Site  022"  seitt  i^  169*2  [r,  2]  68 

Dorsum.  terguni  **  ruggo  A  34b  niggo  B  69 
30*2  j.u(.co  C  9*  £■  10  rucke  Q  22«  70 
Rugk  i^  169*2  [i,  2]  71 

Scapula  scültra  A  34b  sculti-a  C  9»  72 
scvltra  5  30*2  gcultera  ^10  schult'  73 
F  169*2  svlter   0  22«  [i,  2]  74 


»  Impudic«  B  -  Annularis  F  '  Articl'  C  *  Cartilago  A  Cai-tilägo  B  Cartil- 
lago  G.  die  gl.  mit  übergeschriebener  deutscher  Übersetzung  am  rande  H  *  die  corr. 
mit  blasserer  dinte  C  *  Aruina  B  Aruina  C  ''  darauf  am  rande  von  and.  hand 
Costaneü  und  darüber  ribbrade  C        ^  s.  73,  46        *  darauf  Ossa   bein  ausgestrichen  C 

^^  hinter  der  folgenden  gl.  C         "  tgum  A   l  tgv  C 


DCCCCXXXVIIA  Heinrici  Summarium  iii,  6 


73 


Germ.  9,  27.  Hs.  Hs.  2.  [Diut.  3,  239).   TV.  {Hoffmann  3) 


1  Pale  ^  .  . .  raggebrätvn  Ä  34^  rvggebratvn 

2  i?  30*^2  ruggebratun  C  9*  £"  10  ruge- 

3  bratun  G  4!^  rukkebraden // 90*racke- 

4  braten  0  22«=  Ruckpratn  i^  169*^ 

5  Spina    niggebein     ^    34^     C  9*    JE"  10 

6  rvggebein     B   30*^^    ruggebain     G  4* 

7  rukkebein     //  90^     rvekebein    Q  22^= 

8  Ruckpein  F  169^^  ^i,  2] 

9  Reneslenten  ^  34»^   lenten  5  30^^  lendä 

10  F  169^2  lendenen  71  9  0=^  lendi   C  9* 

11  £"  10   G  4*  lente   Q  22«=  [i,  2] 

12  Ren.  t  rien  lentebräto   A  34^'  lentebrato 

13  5  30''2  lentibrato   (r  4*  lendibrato   C 

14  9*    lentibraton    £'    10  lendenenbrado 

15  H  90^  lentpratt  i^  109^2  ^j^   2] 

16  Lvmbi  läncha  A  34*>  lancha  B  30^^   (7 

17  9»    ^  10     (?  4a  lanch  i^  169^2  lan- 

18  eben   Q  22<^  lumben^  H  90»  [i,  2] 

19  Vmbilicus^  näbolo  ^4  341»  nabolo  5  30«'2 

20  nabulo   E   1^    nabilo    C  9^   nauil  H 

21  90*  nabel  Q  22'=  napl  i^  169^2  |-j  2] 

22  Clunes    goffun     A   34''    goffun     C    9» 

23  goffvn    B  30^2    gaffen    G  4-^   Q  22*= 

24  gofin  F  169^2   gofphen    if  90*  glof- 

25  funt  ^  10  [r,  2] 

26  Posteriora  hinderteil  A  34'^  hinderteil  i? 

27  30*2     hindertail     0  22=    hind'tail    F 

28  169*2  hmdirtail  G  4*  hindir  deil  E'  10 

29  hinderdaeil  C  9*  [i,  2] 

30  Culus.  1  podex  ärs  A  34^  ärs   C  9*  ars 

31  B  30*2  E  \^  F  169*2    Q  22«= 

32  Podiscusärswisc^34'>arswisc  530*2  g»  4» 

33  Q  22°  arswis:c  ^10  arswischi^l09*2 


Anus  ärslohc  A  34b  arsloch  B  30*2  E 
10  F  169*2  ö  4*  0  22° 

Nates  ärsbelle  A  34^  arsbelle  *  B  30*2 
(7  9*  ö  4*  arsbell  i^  169*2  arspella 
()  22°  arspelle  ^10 

Vhilia  5  gemähte  ^34''  gemahti  B  30*2 
geniathi  E  1 0  gimahti  G  4*  gimathi  ^ 
C  9*  gemsechete  Q  22°  gmächt  F 
169*2  [i,  2] 

Testiculi  höden  A  34'^  hoden  Q  22° 
hodin  E  10  hödn  i^  169*2  öden 
B  30'>^ 

Lanugo  '^  strüpha  ^  y1  35*  strvpha  B 
30bi  struph  F  169^1  stroupha  E  10 
ströpha   G  4*   Q  22°  stoufa  H  90* 

Femora  hüffi  ^35*  huffi  B^O'^^EIO 
huffe  (7  9*  Q  22°  hüif  F  169''^ 
huphi   G  4*  [r,   2] 

Ingues  ^  heigdriise  ^4  35*  heigdrvse  B 
30^^  heigdrasz  i^  169'^^  heidruose  E 
10  haidrvse  0  22°  hegidrvse  G  4* 
hegedrfise  10  (O  gb  hageldi-use  ^^  i2"90* 
[I,  2] 

Glans  l  tolis  ^2  drüs  A  35*  drvs  B 
30''i  drus  G  %^  Ö  4*  drvs  ^  10 
0  22°  drüs  F  1%%"^^  [i,  2] 

Glandula  l  tosilla  di-üsili  J.  35*  drvsili 
B  30"!  E  10  (?  4*  tbvselin  Q  22° 
drfiselin  C  9^  drüslein  i^  169^^  Q 
Tunsilla  baccezät  if  89*  [i,  2] 

Coxe  quasi  coniuncte  axes.  ^^  1  gösse  ^* 
(grosse  0)  diehc  (di,°ch  B  diech  6'i^(?Ö) 
A  35*   5  30^^   (7  9''  F  169^1   ö  4* 


34 
35 
36 
37 
38 
39 
40 
41 
42 
43 
44 
45 
46 
47 
48 
49 
50 
51 
52 
53 
54 
55 
56 
57 
58 
59 
60 
61 
62 
63 
64 
65 
66 


*  danehen  am  rande  von  jüngerer  hand  Spödiliü  rucknoche  C,  vgl.  71,  28  ^  lum- 

ben  auf  freiem  räume   von  derselben    hand  nachgetragen  H  ^  Vbilic"  H  *  ars- 

belle] s  auf  rasur  C  *  Virilia]  das  mittlere  i  auf  rasier  C  *  darüber  von  jüngerer 
hand  gemechte  C  ''  Lunugo  A  Lvnugo  jB  Lumigo  F  Laguno  G ;  vgl.  72,  57  *  vgl. 

Schmeller   3,  688,    wo    eine  folgende    gl.    fälschlich  einbezogen   ist  '  Ingweis   F 

Inguen  CH,  das  ziceite  n  aus  s  von  jüngerer  hand  corr.  ü  ^^  darüber  von  jüngerer 

hand,  undeutlich  und  ziveifelhaft,  harsdrws  C.  unten  auf  bl.  9*  steht  noch  von  jün- 
gerer hand  Imodiü    {statt   Internodium)    knoche  C  "  hageldrBse]  a   auf  rasur  H 

>*  tollis  CG        >»  axe  Q        "  l.  goffe 


74 


Hachijch  Geordnete  (iix)88AKK.     A.  GRUPPENOi/OftSARE 


Germ.  9,  27.  Ih:  IIs.  i.  (IHut.  3,  239).   Tr.  (Uoffmann  3) 


1        Q  22*=  J    gos^c  1     //  9(J"  (li:he   A'  10 
•2        [l,   21 

3  SuflragiiU'H  haiiien    (J  22" 

4  Genu  ^   ohnie    J   35»    /^  3(J''*    chnie  F 

5  109''i  knio     E  10  knie    (^  22"=  knie 
ö       6'  4»  knie   C  9''  [v<//.  r,  2] 

7  Pobles  ^  knierädo  .1  35*  knierado   6'  9'' 

8  ^  10    6'  4»  knierad  i^  IGO''^  knierat 

9  ()22'=  knirath  H  90''  knirado  Z^30''^ 

10  Cnira  bein    A  35*    bein  B  30»'^     C  9^ 

11  E  10    H  90»'     Q  22«=  pain    F  lüO''^ 

12  ti,  2J 

13  Thibie  schinkun  ^1  35«  .schinkun  iy30''^ 

14  schinckn    F  1G9''^    schenken    H  90*' 

15  scinchun   £"10   scincun     C  9'*  seinen 

16  Q  22«=  [I,  2] 

17  Sure  wädun  ^35*  wadun   C  9^  E  10 


wadvn  B  30''^  waden  H  90^  Q  22«  33 

warin  F  109'-^  [i,  2]  34 

Talus  tnkli  A  35»  B  30''*  enkili  E  10  35 
G4«  cnkil  7/90''  enchel  Q  22*=  enckl  3ö 
/''  lG9''i  enchilin   T  9'*  [i,  2J  37 

Locu.s  corrigie*  riho  ^3.5»  530''*  £"10  38 
F  lG9^'i  riho  C  9'»  G  4*  rihe  0  22«  39 
Rio  //  90"  [i,  2]  40 

Pedes  ffize  A  35*  fvze  B  30''^  füssz  F  41 
lG9''i  uozi  r  9'«  w»zi  £"10  w«zze  0  42 
22°  [i,  2]  43 

Planta  svlä  A  35»  svla  B  30»'^  sola  C  44 
9^  E  10  sole  0  22=  Soln  i^lGg''^  45 
[I,  2]  46 

Calx  5  v6rsina  A  35«  vßrsina  B  SO''^  47 
uersina  JE"  10  uersina  C  9^  uersene  48 
Q  22"  uersna  //  90»'  versn  £'169''^  [i,  2]  49 


III,  7  De  interioribus  ®    hominis''    [Isidor  xi,   1,   116  ff]. 


18  Vlscera  ^  in^di-e    vi  35"    B  30''^  inedre 

19  F  169»'^  inedjdre   H  91«   ide    inädre 

20  £  10    inadre    Q  22^    inädere    C  9^> 

21  inad  adera   G  4:^  [r,  2] 

22  Cor  . . .    herza  A    35«    herza   B  30''i   C 

23  9"'  herzzi  £  10  h~  ze   Q  22*^  hcrcz  F 

24  16  91»^  [i,  2] 

25  Precordium  wrhßrza    A  35«  fvrherza  B 

26  30''^  furherza  C  9^^  fürhcrcz  £'169»'^ 

27  furiherzza    £'10.   11    furiherz     G  4« 

28  [I,  2] 

29  Sanguis  »  blät  A  35«  blvt  B  30^^    G  4« 

30  Q  22«»  blut  F  169''i  blöt  C  9^  blPith 

31  £7  11  [i,  2] 

32  Pulmo  Lünga  A  35«  lunga  C  9^  Ell 


Ivnga  B  30'>^  lung  F  1G9''^  lungel  50 
0  22"  [i,   2]  51 

lecur  lö  Löbra  ^35*  lebra  B  30bi  le-  52 
bera  09^  Ell  leuera  7/90''  lebere"  53 
Q  22'J  leber  F  169'>^  [i,  2]  .54 

Splen^^milze  A  35«  milze  Q22'^  milce  55 
7/  91«  milzi  B  30''^  (7  9b  £  11  milz  56 
G  4«  mücz  F  169»'i  [i,  2]  57 

Stomachus  ^^  mägo  Ji  35«  B  30''^  mägo  58 
(7  9b  mago  £"11  77  90'»  mage  Q  22<^  59 
mag  £  ICgbi  [i,  2]  60 

Lieni*  kra^s  ^  35a  5  30i'i  £"11  (?  4«  61 
H  90''  cra  C  9^  [i,  2]  62 

Renunculus  ^^  niero  A  35«  niero  ^'  j5  63 
30''^   C  9^    mero   £7  11    niero    G  4«  64 


*  /.  goffe  *  Genua  C  ^  claneben  am  rande  von  and.  hand  Cödicls  kn&chel  C 

*  corrig'e  C.  die  lat.  yl.  nach  der  deutschen  H.  die  gl.  nach  74,  49  §  *  Cal :  x  1 
caicanevs  C  '  interiobus  A  '  die  Überschrift  fehlt  HQ  *  Iscca,  initiale  fehlt  F 
Viscera  H  nach  75,  36  *  Sangiis  C  "  lecur]  r  aus  s  corr.  H ,  die  gl.  nach 
75,  47  "  davor  led  unterstrichen  Q  '-  die  gl.  nach  75,  41  H  "  Chusis  (aus 
xvaiig  entstellt?  es  folgt  6o/ort  Vesica)  \  stomac"  H,  nach  75,  13  "  Lien  J.  "  v^?. 
BWB  5,  1962  ^*  K«nunclvs  C  "  niero]  0  «n  e  radiert  und  darüber  von  jüngerer 
hand  e  C 


DCCCCXXXVIIA  Heinrici  Summarium  in,  6.  7.  8 


75 


Germ.  9,  27.     IIs.  Hs.  2.  {Diut.  3,  239).   Tr.  {Hoffmann  3) 


1  niere    Q  22*^   nier    F  IGOi^^    iiire    H 

2  go»»  [i,  2] 

3  Reticuluni  nezzismero  A  35''*  B  30''^  E 

4  11   nezzismero^  C  9^  nezzesmer  Q  22^ 

smere 

5  netzsmer  F  1G9^^  nezze  H  90^  snier- 
G       neze    G  4^*  [i,  2] 

7  Fei  .  .  .  cuius  humor  bilis  dicitur  ^  galla 

8  ^  35'*   5  30'>2    (?  4«  .i.    galla    G  9'' 

9  gal,'a  E  11  galle  Q  22-^  Gall  F  169'^^ 

10  [I,  2] 

11  Intestina  3    dann  ^  35^*  F  169^1   G  4» 

12  H  90"    Q  22'^     därm  B  30''2   ^  11 

13  darma   C  9'*  [i,  2] 

14  Extalis  *  grozdann    A  35^*    grozdarm  B 

15  301^2    c  gh    E  11  F  169^^    G  A^   H 

16  90b    Q  22^  [i,  2] 

17  Longaon  ^    endilsterdarm  ^    J?  90^  91=* 

18  Omentum  bvdeminc  A  35^  bvdeminc  Q 

19  22'!    budeminc    B  30'^^    (^  gb    bufi|. 


deminc  //  91^*  büdeminch  F  169''^  31 
budiminc   G  4*  budimicn  E  11  [i,  2]  32 

Ventriculus  wämpa  A  35=*bamp  F  IGd^^  33 
wämba  J?  11  waniba  B  W'"^  G  4*  34 
wäba  C  9**  1  dua  framma  '  wäba  H  35 
91^  wambe   Q  22^  [i,   2]  36 

Fren  est  menbranum ^.i.  vellelin  A  35*  37 
.i.  vellelin  i?  3 0''2  .1.  velelein  F  169^1  .i.  38 
uellelin  G9^  Ell  .i.  uellilin  G  A^.l  39 
fellelin  Q  22^  .i.  uellichen  H  91*  40 
[vgl.  I,  2]  41 

Uenter^  .  .  .  bfihc  A  35*  bvch  Q  22'^  42 
bvch  B  30^2  buch  G  9^  Ell  bauch  43 
F  16  9*^2  [-j^  2]  44 

Vesica  ^^  bläsa  ^  35"  blasa  B  30"^  C  45 
9"  if  90"  blas  E  11  blat'  F  169b2  46 
blad'    Q  22'!  47 

Vrina  harn  ^35"  harn  5  30"^  C  9"  48 
^  11  Q  22*  härm  F  169"^  [i,  2]      49 


III,  8  De  etate  hominis  ^^    [Isidor  xi,  2]. 
20  Lifans    dictus    qui    adhuc   fari    redin  ^^2      Senior  aldherro   C  10* 


50 


21  nequitkind'^lini^    (7  10* 

22  Puer  1  pusio  knappo  ^^    (7  10*  [i,  3] 

23  Puella  dirna  C  10*   [i,  3] 

24  Pupilli...  wesen  C  10*  [vgl.  i,  3] 

25  luuenis...  ivngelinc  C  10*  [i,  3] 

26  Uirgo  magid  C  10*  [i,  3] 

27  Virago  männin   A  35"   mannm   B  31*^ 

28  C  10*  £■  12    mannin   G  4"  männyn 

29  F  169"2  menninne   Q  23*  [i,  3] 

30  Senex  1  geronta  alder  G  10*  [i,  3] 


Veteranus^*  vfalto  ^35"  vralto  531*^  51 
uralto  C  10*  ^12  ö  4"  uralt'  Q  23*  52 
uuera'der  7191"  ein  alt'man  F  169"^  53 

Silicernius^^  altrisq  A  35"  altriso  C  10*  54 
E  12  G  4"  altso  B  31*^  altrise  Q  55 
23*  alt'nis  i^  169"^  [i,  3]  56 

Canicies  ^^  . . .  gräwi  A  35"  grawi  531*^  57 
(7  10*  F  12  i.  Graw  F  169"^  [i,  3]  58 

Veternosus  altciergerner   C  10*  [i,  3]        59 

Auitus    1    uetulus  ^^     älter   ^35"  ält^  60 


*  nezzismero]  s  aus  corr.  C  '  humor  fehlt  C.  dicitur  7iach  galla  C  "  Intestina  G 
Intestina   l  Isophag'    (=   olnocfdyo?)  H  *  ExtäHs  B  Extalis  A         ^  Longaon]    das 

zweite  o  scheint  aus  r  radiert,  über  a  eiti  kleiner  senkrechter  strich  H  *   vgl.  Mnd. 

wb.  1,  660b  '  =_diafragma  *  Frene  membranü  E  Frenum  Q  Fren.  membranü  G 
mbrana  C        »  Uent]  U  auf  rasur  B         i"  die  gl.  zioischen  74,  60  und  52  H.  Visica  F 

*^  Überschrift  fehlt  H  "  redin    durchstrichen ,   darüber  von  jüngerer  hand  kin- 

delin  C  "  J  pusio  knappo  von  jüngerer   hand    übergeschr.  C  **  Vet'an*  l  Silic''- 

nius  H  "  Silicernus   EF  '"  diese  gl.    nach  der  folgenden  C  "  vor  75, 

51  H 


79  8a(  IHK  H  (lEouuNETE  Glohsare.     A.  GkUPPENOL088ARE 

Germ.  9,  27.   18.   19.   //.v.  //.s.  2.  {IHut.   3,  239).   Tr.  (Iloffmann  3) 


i 


1  D  31«»  All  a  10»    alt  i?    12  alt^  F 

2  1Ü9''2   Q  23«  aldor'  //  91»»  [i,  3] 

3  Auitu  l  anurt  1  uetula  altvi  C  10»  [i,  3] 

4  Mors    tot  .1   3;")''   £f  31»»    E  12   tod  F 

5  1G9''2  dot  C  10»  |i,  3] 
0  Cadauer  botec  C  10» 

7  Funu«  le  CIO» 


DefunctUH    viruarner    A  35''    virvärner 

B    31»»     uimarner     E    12     firuarner 

6"  10» 
Sepultus  ...   bigräbener    A  35''  /i  31»' 

bigrabener  £■  12  bigiabiuer  C'lO»  be- 

grabii'  F  109'^^ 


.14 
35 
36 
37 
38 
39 


III,  9  De  portentiö''  [Isidor  xi,  3J. 
8  Gygas  ri*^o^  .1  3G"  7?31»»  r'iso  7/91''  nso  C     Cenoeephali  ^  hunthobite  J36«  hunthobite  40 


9       10»  1-1^0^12  (7  4'>  ry8i^l70»»  [r,10] 

10  Poinilio  *  . . .  gedverch  A  3G»  gedverc  B 

11  31»'   gidüere    ^12    giduerch    C  10» 

12  gizwerch   G  d"*  Getuerch  /f  92»  geA- 

13  werck  F  170"'  [i,  10] 


B  31»»  hiinthobiti  C  10»  hunthobiti  41 
^12  hvnthopit  G  4»»  hunthouet  // 42 
92»  hunthaivetn  F  170*»  [i,  10]  43 

Satiri    1    pilosi    . . .     walt^cherekken    //  44 
92''  45 


III,  10  De  animalibvs  et  ivmentis  ^  [Isidor  xii,  1]. 


14  Ollis  scäf   .4  36»'    5  Sl»»»    scaf    C  10'' 

15  E  14     Scaf     H  1»    schaff  F  170»"^ 
lü       [in,   1] 

17  Berbix''  1  multo**  .  .  .    wider  A  BC'   wi- 

18  der  i?  31''»  Eli  miV    FllO^^  wider 

19  C  10''  widir   G  5*  wider.  haiiieP    H 

20  P  [III,   1] 

21  Aries  ...  .i.  räm  A  36''  B  31''»  E  14 

22  .i.  rani   C  10''  .i.  ram  H  1''  .i.  Rani  F 

23  170»2  [m,  1] 

24  Agnus  läpb   C  10''  [iii,   1] 

25  Agna  kilbra  A  36''  kilbra  531''»  E  lA 

26  kilb'  F  170»2   kylbira    C  10"  keluera 

27  II  1''  [III,   1] 

28  Agniculus    länibelin  A  36''    lanibelin  B 

29  31''»  lämblein    F  170^^  ij^i^m,^  ^  14 
80       lembelen  H  V>  [iii,  1] 

31  Edi  ...  zikkin   .1   36''    zikkin    B   31''» 

32  zizzin  £"14  kizzi   C  11»  zigelchin   // 

33  1''  kiczlein  i?'  170»^  [m,  1] 


Hvrcus  boch  A  36''  B  31''»  boch  Cll*  46 
boch  G  5»  poch  i7  14  pock  i^  170»^  47 
buc  H  1»»  [iii,  1]  48 

Hircelli»"  bökeli  A  30"  bokell  B  31''»  49 
bokkeli  ^14  bochili  G  5»  pöcklein  .50 
F  170»2  bukelen  //  1''  [iii,  1]  51 

Capra  geiz  A  36''  geiz  B  31»»»  C  11»  52 
E  14:  ge'z  H  2»  gaisf  F  170»^  53 
[iii,  1]  54 

Capella^»  geizilin  A  36''  geizilin  B  31''^  55 
C  11»  E  14  geizslein  F  170»^  Gei-  56 
zelen  H  2»  57 

Caprea  .  .  .  steingeiz  ^36''  steingeiz  B  58 
31''»  eil»  i?  14  steingaiz  G  5»  59 
Staingais  F170»2  regeiz  ff  2»  [iii,  1]  60 

Dorcas.  l  ibix  »^  Steinbue  H  2»  61 

Caper  steinbok  ^36''  steinbok  5  31''»  62 
stainpock  F  170»^^  steinböch  C  11»  63 
steinboch  E  14:  stainboch  G  5»  re-  64 
buc  H  2'*  [in,  1]  65 


*  alder]  davor  c,  ivol  ansatz  von  a   H 
ausradiert  A  *   Pumilio  CEG 


De  ptentis  ^  mosts  G        '  rtso]  o  teilweise 
Cenoeephali    AB  Grenocephali   F  Cinocepha  H 
V 
*  et  ivmentis  fehlt  FH.  capitelbezeichimng  xi  E      '  Berbix  C  Verfex  F  *  muto  F 

"  hamel   über  miüto  -H  '"  HirceUus  i^öif       "  Caprella  AF       "  «/eÄört   m  (Zc» 

andern  hss.  zur  vorhergehenden  gl.    Dorcas]  D  auf  rasur  H 


DCCCCXXXVIIA  Heinrici  SuMMARroM  iii,  8.  9.  10 


77 


Germ.  9,   19.  Äv.  Hs.  2.  {Dlut.  3,  239).  Tr.  {Hoffmmm  3) 


Ceruus    hirz    Ä  36''  hirz    C  \\^    EU 

H  2'»    hirsz    F   ITO"^    hyrz    Z?  31"i 

[III,   1] 
Cema^  hiiula  .4  30"  hinda  ß  31''^  hinda 

£"14  /Z'2»  hindi^  ITO"^  G  5=^.i.hin- 

dun   C  11"  [in,   1] 
Tragelafus^     scelo  A  SG''  scelo    B  'il^^ 

0  11=^    i7  14     G  ö^    H  2^  schel    F 

17  0=^2  ["in,  1] 
Hinnulus  hintkalb  A  36".  S?''  hiiitkalb 

£  31"^   E  14    bind  kalb    F    170*2 

hintcalb  C  11  •'^    hintcalp    G  b^   bent- 

calf  H  2"  [III,   1] 
Lepus  .  .  .   häso  ^37=*  baso  5  31"^  C 

11»  J5;  14  fl"  2"  [III,   1] 
Campokis.  ^  t  cambolus*  recb  JL37'''  recb 

B  31"^    ^14    ö  5«   Kecb    F  170"^ 

recb  5   C  11«  rebukelen  H  2"  [iii,  1] 
Capreokis    recbbocb   A  37*  recbbocb  B 

31"^    recbbocb  "^     C  ll»'    recbpocb  E 

14  recbpock  F  170"^  [iii,  1] 
Dammula''   daniiltier  ^37»  damiltier  i? 

31bi  ^  14  (?  5a  damilcier  H  2"  da- 
miltier Clli^  dämltier  i^l70"^  [iii,  1] 
Cuniculus*    loricbin    A  37*'*  loricbin    B 

31"^    C  11»    ^  14     (?  ö'-*   iI2''    lor- 

chynn  F  170"^ 
Sus®  swin  A  37»  swin    5  31"^-2    swein 

F  170''i  suin  £"  14  sv'  Cll»  su  H 

2b  [m,  1] 
Porcus^o    uarebc    A  37»  varcb    B  31"^ 

i'^  170"*    uärcb    (7  11»  iZ^  2"    uarcb 

E  14 
Verris   ber   vi  37»    B  31''2   ber    C  11» 

G  5»  ber  E"  14    //  2"    per  F  170"^ 

[III,   1] 


Magalis  bärch  A  37»  barch  (7  11»  i?  37 
14  (?  5»  1^2"  parcbk  F170"i  bare  38 
£  31"2  [iii,   1]  39 

Scrofa  sü  ^37»  su  C  11»  7?  14  su  7/40 
2"  SV  B  31  "2  saw  F  170"*  [iii,   1]      41 

Sucula  gelza  .4  37»  gelza  B  31"2  Gelza  42 
//  2"  galza  C  11»  galz  ^  14  (?  5»  43 
galcz  i/'  170"*  [iii,   1]  44 

Porculus.  1  porcellus  värbelin  A  37»  45 
varbelin  B  31"2  värblein  F  170"*  46 
varhilin  ^14  uekelen  H  2".3»  [iii,  1]  47 

Nefrendes  spüneuarbili  J.  37»  spünefar-  48 
bili  531"2  spunnipbarbili  G  5"  spun-  49 
niuarilin  £"14  spunneuarcbelin  C  11»  50 
spunneuerkelen  H  3»  [in,  1]  51 

Aper  ebir  ^37»  eber  B  31"2  ebir  G  5"  52 
eber  C  W  E  14.  Eber  F  170"*  euer  53 
H  3»  [iii,  1]  54 

Singularis  vztrib  v4  37»  vztrib  531"2uz-  55 
trib  (7  11»  ^14  G5"  7^3»  austrib  i^  56 
170"*  [m,  1]  57 

luuencus  stier  yl  37»  i?31"2  stier  £"  14  58 
F  170"*  stir  H  3»  steir  (711»  [iii,l]  59 

Taums  **  pbär  ^37»  B  31"2  pbar  E  60 
14  G  5"  pbarr  F  170"*  uarro  **  (7  61 
11»  stir  H  3»  [iii,  1]  62 

Coriiupeta  *2  stozare  ^37»  stozare  B  31"2  63 
(7  11»  E  15  (7  5"  stozere  iZ'3»stözär  64 
F  170"*  [iii,   1]  65 

Bos  .  . .  cuius  , . .  palearia  *^  dicuntur  66 
prustlappa  vi  37»  prustlappa  B  31"2  67 
E  16  H  3»"  prustlapa  G  5"  prüst-  68 
läpp  F  170"*  brustläppa  (7  11»  69 

Uacca  kv  vi  37»  kv  ß31"2  C  11»  ^  15  70 
ku  H  3"  kue  F  170"*  [iii,  1]  71 

Vitulus  et  **  fetellus  ki'ilb  vi  37»  531"2  72 


'  Ceniua  F  ceniain  C  *  Tragelasus  E  Tragelaff  F  '  Capolus  H  *  cäbulos  C 
*  re  übergeschrieben  von  jüngerer  hand  C  "  rechböch]  das  erste    c  aus    corr.  C 

'  Damula  li        "  Ccuniculus  G        "  Süs  Ji^         *"  diese  und  die    beiden  nächsten  gll. 

nach  11,  54  F.  Porccll'  11  "  das    lat.  und  deutsche  ivort  auf  rasur  C        '^  Cornü- 

peta  C  Comupeta  //        ''  pellaearia  H  **  ul  F  t  C 


78 


Sachlich  Geordnete  Glossare.     A.  Gruppesjolossare 


Genn.  9,   lü.  lls.  lU.  2.   (DiuL  6,  239).   Tr.   (Hoffmann  3) 


1  kfilb   eil«  kalb  Fllii^^  kalp  ^15 

2  calf  //  3»^  [in,  1] 

3  Vitula  ...  kalba  ^37*    kalba  i?  31''2 

4  C  W    E  \'ö    (J  5''    kalb    F  ITO^-^ 

5  calua  //  3''  [in,   1  ] 

G  Conternans  ^    b^sindiv   B  'i\^^  besindiu 

7  A  37"  befindiu  E  \'i  bisindiu   C  11» 

8  bisindiv    (J  5''  bisende   H  3''    wisend 

9  F  170bi 

10  Vaccarieia  . . .  sveiga  B  31''^  sveiga  G  5'* 

11  .sueigai7  15  7/3''  sueiga  C  11»  sweig 

12  F  170''i  öweinge  A  37«  [lll,  1] 

13  Bubali . . .  wisende  A  37"^  wisinde  B  31^2 

14  wisinde  C  11"  wi.sande  //  3*^   wisend 

15  F   170**^  .i.   wisindun    G  5^   uulnsin- 
1(J       dun  £"15  [in,   IJ 

17  Vii  vrohsen    B  31''^    vrohsen  £'15    F 

18  170''^  uroseu   6' 11"  vrossen  7/3'' ur- 

19  hosen    G  5^  fröhsin  A  37*  [in,  1] 

20  Camelus  .  .  .  olbento    vi  37"   olbento  B 

21  311-2  £•  15  olbende    (7  11"  olbend  F 

22  170^1  i.  olbent   Gb^  oluant  TT  3K  4" 

23  [in,   1] 

24  Baltus.    1  camela^    olbenda   A  37"    ol- 

25  benda   5  31i>2  (7  11"  £■  15    oluenda 

26  H  4»  olbend  7^  170''^  [ni,   1] 

27  Asinus    esil  vi  37"    esil    B  31'^2   ^  15 

28  esil  C  11"  esel  F  170»'i  77  4"  [in,  1] 

29  Asina    esiline    A    37"     esilin    B    3P^2 

30  eslin  77  15    7^   170*^^    eselen    H    4" 

31  [in,  1] 

32  Asellvs    es^Uin   ^37"    esellin    B  ^1^"^ 

33  esellin  C  11*  esellein  7'170i'^  esillin 

34  E  15  eselin  77  4"  [in,   1] 

35  Onager  .  ..  wildesil   C  11" 


Caballu«^  ...  rö«  A  37«  J?  15  rö«  C  30 
11»  roH  B  31»'2  H  4«  .1.  res  G  h^  Roh  37 

p  170bi  3ö 

Alipedes*  .  .  .  gezälros  A  37*  gezalroH  39 
B  31''2  H  4"»'  gezelro«  7'  170''^  gi-  40 
zalros  77  15  .i.  gizalros  G  5''  gizal-  41 
ros    C  11*  [iii,  1]  42 

Anibulator  celt'e  A  37"  celt'e  B  31^''''  43 
celdere  774"^  celtar  G  b^  celter  77 15  44 
cell   r  11«  czelt  7^  170»'^  [ni,   1]        45 

Sellarius  satilros  J  37"  satilros  Ö  ö**  46 
satelrös  B  31''*  .satelros  C  11«  sa-  47 
delros  77  4''  satlros  7"  170''^  satalros  48 
77  15  [in,   1]  49 

Saugmaiius  ^  souniai-e  A  37"  sovmare  50 
G  5^  sömare  B  31''^  C  11"  soumar  51 
JE"  15  .souinere«  774''  sämer  F  \10^^  52 
[in,  1]  53 

Badius  equus.  l  fenicatus ''  rotros  ^37**  54 
rötros  B  32"^  rot.  rös  C  11''  rotros  55 
77  15  roth  ros  H  5"  röttros  7"  170''2  50 
.i.  rod  ros    G  5^  [ill,   1]  57 

Glaucus  equus  ^  .  .  .  aphelgraros  ^  ^  58 
37''  aphelgraro^  B  32"^  aphelgraros  59 
C  11''  apfelgraros  77  15  apfelgra''"«  00 
F  llQi^^  :apelgraros  77  5''  i.  aphilgra  Ol 
ros  G  o^  [in,  1]  62 

Giluus . . .  gelo  A  37»^  gelo  B  32"^  E  15  63 
gelo  C  11'»  gele  77  5*»  .i.  gel  G  b^  64 
Gel  7^  170'^2  |-jjj^   ij  g5 

Candidus  . . .  wizros  ^37''  wizros  .832*^  66 
77  IG  G  b^  H  b^  weisros  F  170''2  67 
blancrös   C  11''  [in,   1]  68 

Albidus  i<>  .  .  .  blän'^ros  ^  37^^  bläncros  69 
7"    170''2    blancrös    B  32"^    blancrös  70 


*  Constnans  C  Confnanans  G.  das  lat.  und  deutsche  ivort  über  und  unter  dem  vor- 
hergehenden kalb  F  '1  fehlt  CH.  camela]  la  am  zeilenschluss  auf  rasur  H  '  davor 
die  Überschrift  De  equis  7  mulis  G.  GabaU"  B  *  alipides  B  alipes  E  °  Savginari* 
B  Sagmaris  F  '  daneben  am  rande  von  anderer  hand  Cancer*  hengist  H  ''  davor 
die  Überschrift   De  colorib*.    equoB  G.    equus  fehlt  G.    sodann    beginnt   andere   hand  H 

*  equs  G        *  aphelgra]  r  rot  nachgetragen  A        *"  Albus  E  Abid,  F  Pallidv»  C 


DCCCCXXXVIIA  Heinrici  Summarium  in,  10.  11 


79 


Es.  Genn.  9,  19.  Hs.  Hs.  2.  {Diut. 


1  E  IG    H  F)^    blanc    G   5^    bleichros 

2  C  11''  [III,  1] 

3  Petili  ^  .  .  .  vizziluecliros  £"10     :  vizzil- 

4  uethros  ('  11''    wizzelvechro^  B  32»^ 

^ros 

5  weyzlvech..   F  170''^    wizzeuechros  A 
G       37b  wizziluech  ros  II  C^  .i.    Filzueh- 

7  ros  G  5''  [iii,   1] 

8  Calidi    dicuntur    qui    calidain  ^    frontem 

9  habent  blas  A  37^  B  32^^  blas  ^  IG 

10  fi"  6»   blas  3    F  170'^'-  i.    blas   G  5" 

11  blas  ros   C  11'^  [in,  1] 

12  Aeran  *  Wetir  war   G  5'' 

13  Niger  1  maui'on^  swärzros^  37^  swarcz- 

14  ros  i^  170^^  svarzros  5  32"^  suarzros 

15  £"    IG    jff  6*    svarzros    C    11'^    svarz 

16  G  5^  [III,  1] 

17  Equi  feri...  stvWs  ^  37^  stvr6s532ai 

18  stutros  eil''  stuetros 7^170^2  .i.  stut- 

19  ros  G  5b  stutros  H  6""^  stutiros  £'16 

20  [in,  1] 

21  Mannus  ...   .i.   brvn  ^37''    B  32^^  .i. 

22  brün  H  G^   brüii  E  IG    brun   C  ll^ 

23  brün  F  110^^  i.  bruniz   G  5^  [iii,  1] 

24  Arpagarius«  egidare  A  37^  5  32»^  G  5^ 

25  e,%lare   C  ll'^  eggidare  jE' 16  egidere 

26  H  6b  Egdär  F  170''2  [m,  1] 

III,   11  De  bestiis 

27  Bestie  .  .  .  dier  C  11'' 

28  Leo  lewo  A  37"  levo  B  32*1  ig^^  q  nh 

29  leuä    £'16    lewo    H  7*    lowe  /  45 

30  leb  F  nO^^  [in,  2] 

31  Leatleenai^  lewiu  j5  32*^  lewin  ^37'' 

32  levvin /f  7^»»  leuin  £  16  lebini^l71a^ 

33  lowin  I  45  [in,  2] 


3,  239.  240).   Tr.  {Hoffmann  3.  4) 

Paledrus'  .  .  .  pherfrid  ^37"  pherfrid  34 
F  170''2  pherfrit  5  32*1  G  5"  per-  35 
u'rit  H  6"  phariurit  E  IG  pfariurit  36 
G  11"  [in,   1]  37 

Equa  merha  ^37''  nierha  5  32*^  merha  38 
G  1\^  G  5''  mera  //  G^  in  ira  E  IG  39 
merhn  F  11 0^"^  [ni,   1]  40 

Poledrus  volo  A  31^  volo  B  32*1  uolo  41 
C  11"  uolo  E  IG  H  G^  vol  i^l70"2  42 
pholo  G  5"  [in,  1]  43 

Pultrinus^  wlin  ^37"  wlin  B  32*^44 
vöHn  F  170"^  vulhin  H  6"  uulhin  45 
C  11"  uullinS  £  16  fulhin  G  5"  46 
[ni,  1]  47 

Equariciai"  stvot  ^37"  stvt  B  32*^  48 
stPit  (7  11"  ö  5".  6*  H  6''  stüet  £49 
170"2  stuotb  £  16  [in,   1]  50 

Mulus  11  mvl  A  37"  B  32*1  „-,^^1  (7  11"  51 
mul  £  16  maul  £  170"^  [in,   1]         52 

Mula  mvlin  ^37"  mvlin  B  32*^  niulin  53 
£  16  i?  6"  maülynn  £  170"^  [m,  1]  54 

Liciscus  12  wolfbizo  ex  lupo  et  cane  ma-  55 
tre   C  ll''  56 

Caba"  heingest  J.  37"  heingest  5  32*i  57 
heingist  (7  11"  £  16  £  170"^  G  6*  58 
H  7*  hengst  /  45  [in,  1]  59 

1*  [Isidor  XII,  2]. 

Levncvlus  lewelin  ^37"  levelin  B  32»!  60 
leülin  C'll"  lowelin/45  leuilin£16  61 
levvilin  II  7"  leblein  £  171*^  [in,  2]  62 

Pardus"  pärdo  A  38*  pardo  B  32*^  63 
G  6*  pai'd  £  171*^  bardo  £  16  ^  7"  64 
/  45  bra.'-d  (7  11"  [in,  2]  65 

Leopardus  .  .  .  lebärde    A  38*    lebarde  66 


^  Petuli  F         ^  calidä]  d  aus  corr.  B.  albam  C  mit  Isidor  *  blas]  davor  etwas 

ausgestrichen  F  *  Aeranem    Isidor  "  Maurüon  G  *  Ai-pagarius]    g,    ivie  es 

scheint,    aus    corr.    C    Erpicari*    G    Aruigarius   E   Erpagari'    H  ''  Paredrus    CGH 

i 

*  Pultd*  H  Pultridvs  C  »  uullin]  das  siveite  1  aus  h  radiert  E  *»  Equaricia] 

das  letzte  a  auf  rasur  E  Equaricia  //  "  davor   die    Überschrift   De  Mis  aialib'.   q 

diu'"80  genere  nascuntur  G        "  Liiciscus  C,  vgl.  80,  46         "  Capa  E  Spado  vi  caba  / 

**  De  diu'sitate  bcstiaruin  G        "  leöna  A        •*  Pardus]  u  auf  rasur  B 


80 


Sachlich  Geordnete  Glossare.     A.  Gruppen« los« are 


Es.  Genn.  9,   19.  Us.   Ih.  2.  (IMut.  3,  240).   Tr.  {Hoffmann  4) 


1  B  32*2  lebard   C  \V>  F  ll\*^  i.  le- 

2  hart  (1  0»  lipardo  //  1^  lebartho  E  IG 

3  le-chpait  /  45  (in,   2] 

4  Elefaii«  1   .  .  .  elcfaMt    .4    38»    olcphant 

5  5  32»2  i.M71*i    helphänt  E  \ü    .1. 
G       helfant   G  G»    helfant    /  45    he.'fant 

7  6'  11»'  alpant  //  8»  [iii,  2J 

8  Grifes  .  .  .  güfo    ^38*    grifo    B   32»2 

9  C  n^  E  \1  H  ^^  griffb  /  45    griff 

10  F  171«!  gripho    G  G"  [in,  2| 

11  ALx.  \  flanx-  elho  A  38«  elaho  7?  32"'^ 

12  J?  17  C/  6»  elaho  C  W^  eUich  ^171"^ 

13  eleho  H  S'^  [iir,  2] 

14  Vrsvs  hero  yl  38»  B  32»2    bero   E"   17 

15  //  8»'    /  45   bero   C  11»>    her    G  G» 
10       per  F  171»^  [iir,  2] 

17  Vrsa  biriu  Ä  38»    birin   B  32»2    E  17 

18  berin  //8»>  7  45  perin  i^l71«^  [iii,  2J 

19  Lupus   .    .   .   wölf  ^38»    wolf  B  32»2 

20  C  12»  £■  17  7  45   vvolf  H  %^  wolff 

21  7"  171»^  [iii,  2] 

22  Lvpa  wlvin  A  38-^  wlvin  L"32«2  uulfiu 

23  77  17  wülfynn  F  171»^  wulpa  7  45 

24  wlpa  77  8^  [iii,  2J 

25  Linx  lühs  ^38»  Ivhs  B  32»^  lu}is  G  G=' 
2G       luhs»   G    12»    luchs    77  17    F  171"^ 

27  H  9»  luchz  7  45  [iii,  2] 

28  Castor  .  .  .   biber  ^38»    biber  B  32»^ 

29  (7  12»  745  .i.  biber   Q  6»  bib'  77  17 

30  biuer  77  9»  piber  7"  171»^  [iii,  2] 

31  Lustrus  uel  luter*    ödder  Ä  38»   odder 

32  5  32»2  77  17  odder  C  12»  odtir  G  G» 

33  Otter  77  9»  7  45  Otter  7^71»^  [iii,  2] 

34  Wlpis  ^   fühs  A  38»  fvhs  B  32»^    fulis 

35  C   12»   77  17    fuchs    F  171»i-    7  45 
3G       Föhs   G  6»  uuhs  H  9»  [iii,  2] 


Vulpecvla  .  .  .  föha  A  38'  foha  B  32»2  37 
G  12"  A'  17  föch  7']71»i  uoha  6-'  G*  38 
II  9»  fvchnin  7  45  fiil,   2)  39 

Caiii.s  .  .  .  hüllt  A  38»  B  32»'''  hiint  4(J 
6'  12»  huiit  77  17  6*  G»  77  9»»'  7  45  41 
[III,   2]  42 

Catuli  .  .  .  weif  er  A  38»  weif  er  B  32»^  43 
7  45  weif'  F  171»^  uuelfer  77  17  44 
vvelfer77  9''  welpher  •=   G  12»  [iii,  2]  45 

Licisci  "^  .  .  .  .i.  wolfbizen  ^38»  .i.  wolf-  4G 
bizon  B  32»^  7^  171»^  .i.  wolfbiziii  «  47 
77  {)^  .i.  wolfbizziii  77  1 7  wolfbiza  48 
7  45  wolphpiz  G  G»  [iii,  2]  49 

Licisca  ^  niistpella.  uel  bräckeii  A  38»  50 
mispella.  1  bracken  B  32»^^  mispel  ul  51 
brachn  F  171»^  niistbella.  1  brakin  52 
(braken  77  bracehin  77  vi  brekiii  7)  53 
77  17  6'  G»  77  9''  7  45  luistebella  1  54 
brechin   C  12»  [iii,  2]  55 

Simia  ^^  äfo.  uel  affin  A  38»  affo.  l  56 
affin  (affin  CE)  B  32»^  G  12»  7717  57 
G  G»  äff  ul  äffynn  F  171»^  affo  58 
vi  effin  7  45  affo  t  effen  77  9»>  59 
[iii,   2]  60 

Suses  ^1  .  .  .  süsen  A  38»  .svsen  B  32»^  61 
süsen  7"  171»^  susin  C  12»  77  17  62 
77  9»»  susun  7  45  .i.  susuii  G  G»  63 
[iii,   2]  64 

Spartus  .  .  .  wint  A  38»  wint  B  32»^  65 
wint  C  12»  77  17  G  G»  77  gi^  7  45  66 
wind  F  171»!  [in,  2]  67 

Sparta  wintzoha  A  38»  wintzoha  77  17  68 
(7  G»  7f  9^  wüizoha  C  12»  winzoa  B  69 
32*2  wintzoa7  45  windzöchin  7^171»'  70 
[m,  2]  71 

Molossvs  12  rvdo  A  38»  rvdo£32»2  7  45  72 


*  Elefas  CG  Elephas  7""  ^  Alx]  x  aw«  corr.  F.  \  fehlt  C  '  Mhs]  am  zweiten  strich 
des  u  rad.  C  *  Lvstrvs.  1  Ivter  B.  luter  A  liddex  I  »  Vulpes  C  Wlpes  G  "  wel- 
pher]  1  seheint  mit  rasur  aus  r  corr.  C  ''  vgl.  79,  55.  Licise'  G  *  wolfbizin]  in 

auf  rasur  H  '  Lieifica  F  "  Simia  A  Siinia  (?.   (^<e   </Z.   nach  81,39  J,    «ac7t 

81,5  C         »'  Sudes  J        i*  Molosus  EFGHI  Molosv^  C 


DCCCCXXXVIIA  Heinrici  Summarium  rii,  11.  13.  14 


81 


Es.   Germ.   9,   19.  Hs.   Hs.  2.  {DiuL  3,  240).   Tr.  {Hoffmann  4) 


1 
2 
3 
4 
5 

6 

7 

8 

9 

10 

11 

12 

13 

14 

15 

16 

17 

18 
19 
20 
21 
22 
23 
24 
25 
26 
27 
28 
29 

30 


rödo   C  12»  rudo  ^17    Ö  6»  JET  9" 

riul  F  ITl'ii  [m,  2] 
Canicvla  zulia  A  38"  zoha   C  12^  Ell 

G  G^  H  d^  I  45    zoa  B  32^^  zöchin 

F  171»^  [III,   2] 
Melus.  i  taxvs  dähs  A  38«^  daJis  B  32«2.bi 

dähs   (7  12»    dahs  7  45    da^^s    H  9^ 

dax  i^  171»^    thäs  E  17   thas   G  6'* 

[iii,  2] 
Martarus  inärdero  ^38»    £  321»^   niar- 

daro  ^17   niarder  (7  12«  i?  9^  /  45 

mard^    J"  171=^^  mai-dar   G  G^  [in,  2] 
Tebelus^  zöbel   A  38»    zobel  ^   B  32^^ 

C  12»  E  n  7  46  zöbel  F  171«^  zo- 

bil   ö  G»  zabel  iT  10^  [in,  2] 
Hiena^  .  .  .  illintiso  ^3  8»  7/17  7710» 


32bi  illitiso  C  12»  illitis  G  G»  illtise  31 
7  4G   [iii,   2]  32 

Migale  härmo  B  32'>^  härmo  "^  C  12»  33 
harmo  (?  G»  7  4G  härm  77 17  7^  17 1»^  34 
harein  A  38»  harmelen  7f  10»  [iii,  2]  35 

Spiriolus.  1  squirius  ^  eichvi'no  B  32^^  36 
eichurno  7717  eihcurno  6' G»  eichurn  ^  37 
C  12»  eihiu-ne  7  4G  eichörne  A  38»  38 
eichorn  H  10»  aichorn  7^171»^  [in,  2]  39 

Murio  .  .  .  chäzza  ^38^  cazza  B  32^^  40 
kazza^  C  12»  77  17  7  4G  kacz  41 
7^  171»2  katta7710»  [iii,  2] 

Centaurus  «  halfhunt  H  10^ 

Corcodrillus  iiihhus  ^  7r  lOb 

Capricornus    Rebuch  ^'^  77  10*^ 

Foca  Mercalf  7?  10^ 

Spinta^^  Mercaza  H  10^ 


grabebart    iUintis    F  171»^    illitiso  B 

III,    13  De  minvtis   animantibus  ^^    [Isidor   xii,   3]. 


42 
43 
44 
45 
46 
47 


Ericivs  .  .  .  .i.  Igel  ^38»'  .i.  Igel  7'171»2 

igel  7  46  i.  igil  B  32>^i  .i.  igil  77  18 

H  11»  igil  C  12»  [iii,  3] 
Muscida  nivslin  7  4G   [iii,   3] 
Sorex^^   spiceia  A  38'^    spicera  B  32^^ 

77  18  7r  Hb  spicer   G  G^    spicerin  1 

mvcerin  746  spizo  C12»  spicz  7"  171»^ 

[ni,  3] 
Mvstelai*  wisela  A  38^»  B  32^1  wisela 

C12»7718  7?llb  Wisla  7  46  wisel  F 

171»2  [m,  3] 
Talpa  muwerf  ^381»  muwerf  B 32^^  012" 


mulwerf  77  11^  mulwers  77  18  mulwerf  48 
vel  schero  7  46  scher  7^171»^  [in,  3]  49 

Cecula^^  spiz::musi'^  77  ll^^  50 

Glis  1'  rädda  ^  38»^  radda  B  32^1  C  12»  51 
77  18  Ö  G*»  7  46  ratta  H  ll"^  racz  52 
7^  171»2  [m,  3]  53 

Grillusi«  heimo  ^  38^'  heimo  B  32^1  54 
7718  G  Q^  HU^  heimo  G  12»  rheimo  55 
7  46  heim  F  171»^  [in,  3]  56 

Formica  ^^  .  .  .  ameiza  ^38''  ämeiza  57 
B    321^1     ameiza    C    12»    77  18     7Z"  58 


IP  ameize  746  ameizz  7"  171»^  [in,  3]  59 
III,   14    De  serpentibvs  [Isidor  xii,  4]. 
Sei-pens.  coluber  slango  7  46   [in,  4]  Draconta  .  .  ,  draco^"  dracho  A  38^    B  GO 


'  Tebellus  AB  Tabella  F  ^  zobel]  o  von  jüngerer  hand  in  a  corr.  C  '  Hi^na  B 
hien»  G  *  härmo]  o  von   jüngerer   hand  unterpunctiert  und  ele  übergeschrieben  C 

*  Speriolus  A.  squ,'ri'  B  squirio  F         "  öichurn]  u  von  jüngerer  hand  in  o  corr.  C 

'  kazza]  das  erste  a  nachgetragen  C  '  von  hier  ab  andere  hand  H  *  nihhus 

von  and.  hand  übergeschrieben  H  '"  Rebuch  von  and.  hand  auf  freigelassenem  räume 
nachgetragen  H  "  l.  Spinga  ^^  mutis  G  aiahbus  F  De  Ericio  H  "  von  hier  ab 
andere  hand  H  '*  Mustella  F  ''  am  rande  neben  der  vorigen  gl.  und  durch  sie 
veranlasst  H ;  vgl.  82,35  "  spiz  : :  |mus]  rasur  von  mvs  H  "  Glis  E  '*  Ghllus 
E,  das  erste  1  in  r  corr.        "  Formica]  i  aus  rasur  C        ^^  dräco  ü 

Althochdeutsche  glossen  III.  6 


82 


SA(  III. 1(11    CiKORDNKTE    Gl088ARE.       A.    GrUPPENOLOHHAKK 


Es.    Germ.   9,   19.   lls.   llx.   2.  {IHut.  'A,  240j.   Tr.  (llofl'nia,in  4) 

F   171f2       Cccula^...    blintriliehe    A    39»    l)l,'nt- 


1  32^   E   18    7/12"    (Irack 

2  ilr,"ii,^co   ('  \2^   »Iniggo   /  -KJ   |iii,   4| 

3  Draceiia^  diachin  Ä  38''  drachin  B  32'''- 

4  £"18  (Irakin  /  4G  dmckyiin  7<'171"2 

5  drechin  //  12*  [in,  4) 

6  Vipera^  .  .  .  natra  xl  39»  i?  321-2  „^1,.^ 

7  £"  18  FlTl"  7  4G  mit   C  12»'    na- 

8  lU-a  77  12»  [in,  4] 

9  laculus  linthwrin  Ä  39»  B  33^^'  i.  linth- 

10  wrin  7?  19    lintwrni  77  Vi^    lin.'vvnii 

11  C12^  lintwni  (!  7»  liiitwunn  7' 171''^ 

12  [in,  4J 


35 
-liclia  B  33»>  biinsk'ich  F  ni»-*  3rj 
hliiuL'slicho  r  12''  blindor^clicho  (/'  7»  37 
|jliiide.slichi,'19  blindcsleichc- *  7714»  3S 
[in,  4|  39 

Lacerta  ^  .  .  .  egidehse  A  39»''  egi- 40 
dehsa  B  33»^  .ß'19  egide8,''a  C  12''  41 
cgidesse  77  14»  egide,**»  *  G  7»  42 
[in,  4J  43 

Stellio  ...  .i.  mol  A  39''  .i.  mol  B  33»'  4-1 
£•  19  77  14''  mol  (J  13»  7^71''*  G  7»  4.^ 
[in,  4]  40 

III,    15  De  vermibvs''   [Isidor  xn,   5]. 
.«piniie^l39'' .spynn7'171''''^      Terudo  ^^  .  .  .  holzwrm  .1  39''  holzwrm '^  47J 


13  Aranea  ** 

14  spinna  B  33»^   C  13»     spinu^   £"19 

15  G  7»  spenna  77  15»  [in,  5] 

16  Ca.sses  spiiineweppe  A  39''  spiimewepbe 

17  B  33»'-2    spmnewepe  C  13»  Spenne- 

18  vvcppe     77  15»     spiniiiweppe    E    19 

19  spinmvep  7*^  17^^  ypiniumwep   G  7» 

20  [in,  5] 

21  Sanguisuga  ^  .  .  .  ßgela  A  39''    egela  B 

22  33»2  egila  C  13»   77"  15»    egil    G  7» 

23  egel  F  l?!''^  heigila  j^  19  [iii,  5] 

24  Kvbicel  ^"  rfizwi-m  A  39''  rvzwrm  B  33»^ 

25  C  13»  ruozwnn  £"20  rozAvorn    G  7» 

26  niz  wurm  77  15»  Rueswmm  7^171''2 

27  [in,  5] 

28  Limax  snegco  ^39''  sneggo  7?33»2  ^  20 

29  sn,«ggo    C  13»    .snegk  7^  171''^  suog 

30  G  7»  slecco  77  15»  [in,  5] 

31  Eruca  .  .  .    gräsewrm    ^39''    grasewrm 

32  B  33»2  gsewrm    C  13»  grasevurm  77 

33  15»    Gra.szwurm    7^   171''^    grasiwrm 

34  E  20  gsiworm   G  7»  [in,  5] 


B  33»2   C  13»  E  20  G  7»  holzwunn 
77  15''  holczwurm  7^  171''2  [in,  5] 

Tinea  .  .  .  mihve  A  39»»  milvwa  B  33»^ 
milu^a  E  20  .1.  milw   G  7»  milbn  7^51 
171''2  müia  (713»  mila  7/15''  [in,  5]  .52 

Serpedo  dowrm  A  39''  j5  33»"  C  13»  53 
dowrni  G  7»  döuvrm  E  20  douwunn  54 
H  15''  dörwurm  7*'  171''2  [ni,  5]  55 

Sm-igo  svirra^l  39''  svirra  ß  33»"  C  13»  56 
siurra  E  20  sura  77  15''  sivln  G  7»  57 
sewär  F  171''2  [m,  5]  58 

Lumbricus  ^^  rcgenwrm  ^  39''  regenwTiii  59 
B  33»2  r  13»  Rcgmvunn  F  Hl^^  60 
rcgeuvvurm  77  15''  reginwnn  G  7»  Gl 
regniuurm   J^"  20   [in,   5]  62 

Pediculi  livse  A  39''  livsi  B  33»^  liusi  63 
E  20  Ivisi  C  13»  lv.se  fi"  15''  laus  64 
7"  171"^  [m,  5]  65 

Pulix  flöch  A  39"  floch  B  33»^  E  20  66 
F  171''2  floch  C  13»  flo^*  H  15"  67 
[ni,  5]  68 


^  dracena  B  *  Vippe»"a  F         '  Ceculus  C         *  H  12^   am  rantle  neben  Cerastes 

stellt  blendslich  '"'  Lacert»  G  *  daneben  am  rande  egidehs  G  '  davor  ausge- 

strichen araneis  F         *  ranea,  initiale  fehlt   F         *  Sanguissuga  G         '"   Kubiczel  F 
Rubicen  F  ßubicer  CG  "  Teredo]  ed  auf  rasur  H  *^  holzwrm]  z  auf  rasur  E, 

aus  corr.  von  jüngerer    hand  C  ^'  Lümbric*  B  ^*  flo  auf  grofser    rasur   H 


DCCCCXXXVIIA  Heinrici  Summarium  iii,  14.  15.  IG 


83 


Germ.  9,   19.  20.  IIs.  Hs.  2.  {Diut.  3,  240).   Tr.  {Hoffmann  4) 


1 
2 

4 
5 

G 

7 

8 

9 

10 

11 

12 

13 

14 

15 

IG 

17 

18 

in 

20 
21 
22 
23 
24 
2.Ö 
26 

27 
28 
29 
30 


Lens  leiidis^  niz  Ä  39^  niz  B  33'i2 
C13»  ^20  7^172*1  //15b  „{^  q  7a 
[ni,   5] 

Tixrmus  .  .  .  niado  Ä  ?,^^  liiado  B 
33*-    nuulo     r'    IS"^   i?  20   .i.    lua.lo 


G  7^   mäd  F  172»^^     madde  H    15^^ 
[iir,  5J 
Ciinex2  Avantlus  A  39''  wantlvs  5  33«2 
wantlus   6'  13^^    ^  20     G   1^    II  Vo^ 
wantläuz  /'172''^^   [iir,  5] 


III,  IG  Do  piscibvs. 


Ipocus  huso  A  40*  hvso   B  33^^    hüso 

Cl?,^  huso  ^20    ff  7^  /TIG*  hausn 

/'^  172^1  [iii,  G] 
Rombus  sturo  A  40*  stvro  B  33*^  stüro 

(7  13*  sturo  ^20    Ö  7*  //IG*  Stur 

/^  172*1  [^iij^  6] 
Esox  lahse  A  40*  läbs  5  33*2  i^^^   (j 

1.3*   £"  20   /^  172*1    G    1^    H   IG* 

[ni,  G] 
Gauiarus  ^  srünio   .4  40*  5  33*^  sabno  * 

C13*  ^20    ff  7*  /TIG*  Salm  F172*i 

[III,   G] 
Capito.    1     capedo     älnt.  ^     uel     mvnva 

(1  mvnvä  B)  A  40*  B  33*^    alnt.   1 

munua  £"20    alnt  1  munu*  •*  H  IG* 

Alant.  1  munua   ff  7''    al,*nt "'   1  mu- 

newa  C  13*  Alt  F  172*^  [iii,  G] 
Clama  äg  ^40*  J5  33*2  ^,,  ff  1.3* /7  20 

F  172*1  G  1^  H  IG* 
Lucius  8    buchet  A   40*  5  33*2    hecbet 

ff  7b  becbt  F  172*1    x^qq^ii    q  13* 

ch 

beicbit  /T  IG*  beibt »  £"20   [in,  G] 
Porca  '"  ber.sicb  A  40*  bersicb  n  B  33*2 
ff  13*  £■  20   ff  71»   persecb  /^  172*i 
bersa  //  IG*  [iii,    G] 


Timallus  12  aScbo  A  40*  ascbo  B  33*2 
ff  13*  E  20  ascb  /^  172*i  ff  71*  //IG* 
[ni,  G] 

Tactuca.  1^  \  trutta  1*  vorbe  A  40*  vörb 
/^  172*1  forbana  /?  33*2  förhana  ff  13* 
forbinna  ff  7^  uorna  //  IG*''  foraba 
^20  [iii,  G] 

Angvilla  1^  aal  A  40*  aal  B  33*2  gj^gi 
/;20  al  ff  13*  /^  172*1  (^  7b  ^ißb 
[ni,   CJ 

Ysmerena.  i"  grece  mvrena  1 -^  latine.  t  lam- 
preda  1^  Lamphrida  A  40*  läphrida  1^ 
B  33*2  lanipfrid  F  172*i  lamfrida 
ff  7"  lamp'da  //IG''  lantfrida  ff  13* 
lantfrida  ^20  [in,   G] 

Gracius^o  cbresso  A  40*  cbresso  ff  13* 
chresse  B  33*2  eresso  ff  7''  cbri.sso 
J?  20  crisso  //  IG'^  kresling  /^  I72*i 
[ni,  G] 

Turonina2i  gründela  ^4  40*  grundela  // 
IG''  Gr'vd'^la  B  33*2  grundele  E  20 
Grundl  F  172*i  grundila  ff  13* 
grundil   ff   7*^  [in,   G] 

Squama2'^  scbupe  A  40*  scvpa  ff  13* 
scfipa    7?  20    ff    7''    sc'upa    B    33*2 


31 
32 
33 
34 
35 

30 

37 
38 
39 
40 
41 
42 
43 
44 
45 
4G 
47 
48 
49 
50 
51 
52 
53 
54 
55 
56 
57 
58 
59 
60 


'  Leus,  dis  B  Lens,  di^  A'  Len,s,.dis  C,  corr.  von  jüngerer  hancl        ^  Cimex  B        ^  Ga- 
marus  H         *  salmo  zweimal,  das  ziceite  mal  durchstrichen  C  "  älnt]  über  a  roter 

und  schwarzer  circumflex  A  *  munua]    ^las  zweite  u  auf   rasur  H  ''  al,ant]  die 

ch 

corr.  von  jüngerer  hand  C  *  Lupus  A  Lun"  B,  n  aus  p  radiert  "  heiht]  die  corr. 
von  and.  hand  E  •"  Perca  C         "  bersich]  s  aus  f  radiert  E  '^  TimalP]"  üher 

durchstrichenem  is  G  ''  Tactua  G  Lactuca  AB  lac,tuta  E.  tactuca  als  nanie  der  fo- 
relle  oben  46,43.  Zs.  f.  d.  ph.  11,288  1*  truita  H  truta  G  "^  Anguwilla  G  '«  Ys- 
merina //.  =: o/n'pana  *'  murena^  mutenaC  latle  murenaJ^  "*  lampredaJ.  "  lil- 
phrida  am  rande  von  jüngerer  hand  mit  vertveisung  B  ^^  diese  und  die  beiden  fol- 

genden gll.  am  rande  von  jüngerer  hand  mit  Verweisung  B  ^'  Turonilla  1  g*div*  C 

"  Svama  G  Suama  C 

G* 


u 


Sachlich  Geordnkte  Globhark.  A.  Gruppexglossare 


Oirm.  9,  20.  JIs.  lls.  2.  (IHut.   A,  240).    Monets  Am.  4,96  =  Germ.  19,210.  7V. 

{Ho/f'mann   4) 


1  öcupa     //     IG»'      8chüp     F     172** 

2  [III,  G] 

3  Pennvle^  flozzvii  ß  "dd"'^  flozzuii  C  13" 
1  E  20  O  ?»•  floszn  F  172*1  vlözzen 
5       A  40»  ulozzun  H  IG^  [in,  GJ 

G  Poligiaimm  -    rogvji    B    3r5»^     rogiin    E 

De  pihicibus  miuiui.s 

7  Balene  .  .  .  waliiiui  A  40»  walirun  O  7^ 

8  wiilirvn  B  3S^^  waltrun  E  20  baiern 

9  /' 172"^  walrin    T  13»  welren  7/ 17» 

10  [lll,   7J 

11  Cete  .  .  .  wal  ^  ^  40»  ß  33»'*  E  20  wal 

12  C  13»  F  172»!    G   7"  [m,    7] 

13  Tinni  milecha  C  13'> 

14  Cocodrillus  ^   .  .  .     .1.    nichis    A   40»    .i. 

15  nichis  B  33^^  .1  niches   C  13"   Ö  7" 
IG       nie.  hes    E    21     niche^  "^    //   17M8» 

17  [iii,  7J 

18  Lupuni  hechit   C  13»' 

19  C'arabus  cherpho  A  40»  charpfo   0  Vd^ 

20  charpo  i?  21    carpho  B  33''i  iT  18'' 

21  cärph  F  172»^  carfo  0  1^ 

22  Mugilis  nunoga    C  13'' 

23  Marini  canes  merihunda  B  33»»^   C  13»' 

24  E  21    G  1^    merbunda    iT  19»    mer- 

25  hunde  A  40''  merhund  7^172»^  [m,  7] 

26  Allee  herineh  A  40"   beriue  B  '63^^  H 

27  19''    bäring    F  172»^    barine    C  13'' 

28  barine  £"  21  [iii,  7] 

29  Anguille  al   (7  13" 

30  Cancer    cbrebze  A    40''    krebiz  B  33''^ 

31  (7  13''  krebs  F  172''i    crebiz    £"21 

32  cruiz  H  IQ^  [iii,  7] 

33  Conce  ^    unde    dLininvtiuuin    coclee  niu- 


20    rogan    C    13»  rogiii    ''/'    7''  rögeii  34 

A   40»     Rogü   F  172»!    loge  //  IG»- 35 

|ill,  GJ  36 

Silurus    :  :  baruo  //  IG''  37 

Honena  wsdre  //IG''  38 

CetUB  1  balena  \valui.sch  ^  //  IG''  39 

*  [Isidor  XII,  6]. 

schelin  A  40'»  musculun   C  13»'  E  22  40 

F  172»'^  mvscvlim  5  33''^  .i.  musclun  41 

G  8»  musealen  H  19''  [iii,  7]  42 

Lulligo  bres:ma   C  13'»  43 

Rane  ^  .  .  .   vrosh  A  41»  frosc  B  33^^  44 

G  8»    fioseb   C  14"»  frosch    F  172»>i  45 

//    20^21»       frochs     £    22    /T    1»  46 

[in,  7]  47 

Ranunculus  vro.sehelin  ^41»  froscbelin  48 

B   33''2.34»i    E  22    iT  1»    frosclelen  49 

H  21»  froscbüin   C  14»  [m,  7]  50 

Tbinna  i"  selio  C  14»  51 

Clebia  basela  C  14»  52 

Amio  steinbiza  C  14»  53 

Gobio  Culböbit  C  14»  54 

Solea  bleieba   C  14»  55 

Serra  stecbela  C  14»  56 

Suilla  pbafendumo   C  14»  57 

Parus  barbo   C  14»  58 

Millago  bylare^i  C  14»  59 

Glaueus  eofna^^  q  14a  qq 

IVIitilus  rodSga"   C  14»  61 

Eseaurus  erline  1*   C  14»  62 

Trutda  rupba  C  14»  63 

Cepbalus  earpfo   C  14»  64 

Pectenus  balpfise   C  14«  65 

Tinnus  ^^  milcha  C  14»  66 


i 


^  Penniüe  A  *  Poligranium  GEH  Pilograniu  G  *  darnach  eine   halbe   seite 

leerH  *  dabei  in  A  fälschlich  die  capitelbezeichnung'KV'n..  De  reptiübus  FH  *  wal] 
über  w  ein  schwarzer  und  ein  roter  circumflex  A :  solche  fälle  führe  ich  ferner  nicht  an 

*  CorcodrilP  H  '  niches  auf  rasur  H  «  Conc-e  C  '  Ean»  G  •"  davor  Ite 
hec  noTa  pisciü.  Sepi°.  Lif^us.  Srotus.  Zigena,  icelche  sämmtlieh  lat.  sind  C  *^  vgl.  Zs. 
f.d.jih.  11,288  millago  dicitui-  piscis  ylaere  *-  ib.  glaueus  dicitur  piscis  cosna  ^'  ib. 
mutilus  rorauge  und  oben  47,41        "  ib.  estaurus  erliza  und  oben  47,32        *^  s.  oben  84,13 


DCCCCXXXVIIA  Heinrici  Summarium  in,  16.  17 


85 


Germ.  9,  20.  Hs.  IIs.   2.  {Diiit.  3,  241).  Mones   Auz.  4,   9G  =   Germ.  19,  2 IG. 

7V.  {Hoffmann  4) 


1  Saras  isal   C  14« 


2  Ale'^  .  .  .  .i.  vettäche  .1  41"  .i.  feddäch 

3  B  34-''^  .i.  feddach  E  22  feddach  K  l^ 

4  .i.  feddahc  (7  14«  .i.  vetdach  F  172^^^ 

5  .i.  fedac  H  21^  [in,  8] 

6  Rostrvm^  snäbel  Ä  41''  snabel  i?  34^1^ 

7  C  14«  F  1721*2  snauel  H  21^    snabil 

8  ^  22    G  8«  JTl«  [III,  8] 

9  Vngues  chläwen  J.  41«  chlaen  F  112^'^ 

10  clawen  B  34ai    klaAvn   C  14''^    clawn 

11  G  8«    clavvin  i7  21^    klauun    ^22 

12  K  1«  [iii,  8] 

13  Aquila  .  .  .  äre  A  41»  äro  B  34»^    aro 

14  E  22  H  21»'  K  1«  Aro*    C  14»   .i. 

15  ar.  t  arin  G  8«  [iii,  8] 

16  Porfirio  isäre  A  41«  isäro  i?34»^   isaro  * 

17  C  14«  isaro  E  22  H  21^  /f  1«  Isar 

18  i<^  172''2  igar  (?  8«  [iii,  8] 

19  Vultur  .  .  .  giger  ^41«    gir  5  34«^   C 

20  14«  gii-  E  22   H  22«  K  1«  Geier  F 

21  172^2  [iji,S] 

22  Gradipes  .  .  .   stochäre    J.  41«    stocharo 

23  E  22  K  1«    stocäro  5  34«^     stocäro 

24  C  14«  stocäro  5  iI22«  .i.  stocar  G  8« 

25  stx)ckar  i^  172''2  [in,  8] 

26  Grus  .  .  .  .i.  khraniclie  ^41«  .i.  kr anech 

27  5  34«^   .i.  kranich  C  14«  kranich  E 

28  22  ÜT  1«    .i.  cranich  J?  22«    granich 

29  G  8«  .i.  kreniclil  F  172*^2  [m,  8] 

30  Esternulus'^  kreia  A  41«   kreia  B  34«^ 

31  E  22    G  8^  H  22«   K  1«   kereia    C 

32  14«  kren  i^  17  2^2  [m,  8] 


Melanurus  snazo  ^    C  14« 
III,   17   De  avibvs  [Isidor  xii,   7]. 

Ciconia''  . . .  storche  A  41«  storch  i?34«^ 
storch  ^22.  23  A'l«  .i.  starch  F172>>2 
Store  C  14«  storc.  1  odebore  //  22« 
[ni,  8] 

Cignus  .  .  .  elbiz  A  41«  elbiz  B  34«^ 
elbiz  C  14«  ^  23  AT  1«  .i.  elbis  F 
172i'2  suano.  l  elbiz  i7  22«  [iii,  8] 

Stnitio  ^  strüz  ^41«  strvz  B  34«^  struz 
(7  14«  ö  8«  ff  22«  strucz  K  1« 
struez  ^23  Straus  F  172^2   [-„j^  g] 

Ardea^  .  .  .  reiger  ^41«  reigero  B  34«^ 


reier  ^^  H  22«  heigero  C  14«  E  23 
K  1«  heig^  F  172i>2  hagir  G^  8« 
[in,  8] 

Alietum^^  eringriez  A  41«  eringriez  B 
34«i  eringriez  i'' 172^2  eringriez  C  14« 
G  8«  ff  22«  heringriez  E  23  A  1« 
[ni,  8] 

Pellicanus  ^2  _  _  ^  h&segom  A  41«  Hvse- 
göni  B  34«^-2  Hausegaum  i^  172i'2 
sisegöm  C  14«  sisesisegoü  A"  23  si- 
segomo  G  8»'  sisegeuomo  ^'^  ff  22'' 
[III,  8] 

Erodius  välche  ^41«  valcho  A"  23 
ualcho  C  14''  ualco  ff  23«  falcö  B 
34«2  faick  A  172''2  wiltwalch  G  8'' 
[vgl.  m,  8] 

Onocrotalus  ^*  hortümil  A  41''  hortvmil 
B  34«2  hortümil  C  14''  E  23  ortu- 
mil  F  172''2  hordumil  ff  23»  chortu- 
bil^s   (?  8"  [iii,  8] 


33 

34 
35 
36 
37 
38 
39 
40 
41 
42 
43 
44 
45 
46 
47 
48 
49 
50 
51 
52 
53 
54 
55 
56 
57 
58 
59 
60 
61 
62 
63 
64 


*  Melanur*.  Animaliü  öiü  i  aquis  uiuentiü  noTa.  c.  XL.  ini.  plini"  alt.  diuisa  snazo.  T 
gen''ib''  usw.  ü.  vgl.  oben  4:7,29,  Zs.  f.  d.  ph.  11,287  melonurus  snaz  ^  Ales  H  '  Ro- 
strü]  u  aus  a  radiert  A  *  die  corr.  von  jüngerer  hand  C  ^  stocäro]  über  a  rasur 
von  0  H  "  Esfmulus  F  '  Cicönia  B  *  die  ganze  gl.  am  rande  von  and.  hand 
H  *  Ardua  F  *"  reier]  das  ziveite  r  aus  n  corr.  H  "  AliStü  B  Aliet'.  1  aliet 
G  Aliet'  H  *^  Peliican'  H  "  sisegeuomo]  g  aus  corr.  H  '*  Onocrotulo  F 

"  chortubil]  c  kann  auch  i  sein  G 


86 


Sa(  IILKII    GeoKDNKTE    GlOS«AKK.    A.    GrUFPENüIX)88ARE 


Ger  tu.  1),  20.    JIs.  IIs 


2.  {Wut.  3,  241).   Monen  An^ 
(Ilüffmann  4.  6) 


4,  90  =  (Jenn.  19,  21  ü.  7V. 


1 
•) 

8 

4 

ö 

ü 

7 

8 

9 

10 

11 

12 

13 

14 

15 

lü 

17 

18 

19 

20 

21 

22 

23 

24 
25 
26 
27 

28 
29 

30 
31 
32 
33 
34 


Moneauhi  .  .  .  tähe  A  41»»  täha  B  34"^ 
E  23  tahn  F  U2^^  daha  G  8''  thä 
C  14'«  ca  //  23''  [iii,  8J 

Ve.spertiliü  .  .  .  Hcdenuus  .4  41''  fleder- 
mvs  B  34"-  Hedenn»  C  14'*  flederin» 
//  23''  fltHrniaus  F  172''2  fledimm.s 
E  23  K  1''  [III,  8J 

Lvscinia^  nähtegal  A  41''  nalitigal  G 
8"  nachtigail  F  172''2  nahtogala  B 
34a2  7^  23  7/  23''  K  1''  imthegala 
C  14''  [III,  8| 

Vlula  "^  .  .  .  vwila  B  34«^  ^mu^a  ^  23 
K  1''  vvila  C  U»*  ^vila  Ö  8'' 
via  //  23''  vwel  A  41''  awl  F  172"2 
[ni,  8] 

Bubo^  .  .  .  vve  ^  41"  awf  F  172''2  hvo 
B  34'^»  hüo  C  14"  huo  ^  23  K  1" 
hvwo   (7  8''  huc  77  25"  [iii,  8] 

Nicticorax  *  .  .  .  nahtrabe  A  41''  nacht 
rab  F  172"^  nahtrauo  H  23"  naht- 
raben B  34^2  „athiaben  ^23  TT  1" 
nahträ  C  14'-  ö  8"  [iii,  8] 

Istrix  herbistram  ^4  41"  herbisträ  C  14'' 

G  8"  77  23''.24«  hcrbista  ^  23  TTl" 
herbisram  5  34*^  ^erbstrabn  7^173»^ 
[in,  8] 
Cornix  khrä  A  41"  chi-a  F  173*^  kra 
B  34*2  E  23  K  1"  cra  77  24^*  kraia 
C  14"  kreia  G  8"  [iii,  8] 

Graculus  ^  .  .  .  rvhc  A  41''  rvch  B  34''2 
räch  C  14"  E  23  TT  1"  roch  G 
8'»  ruech  7^  173»^  krichel  H  24» 
[in,  8] 

Pica    agelstre  A  41"    agelestra    B  34*^ 


agel,*8t»  C  14"  algerist*  TT  1"  algerist  35 
7?  23  alstra  77  24»  alst^  F  173«^  36 
[lll,   8]  37 

Orix.  }  glandare  "^  höhere  A  41"  hehera  38 
B  34»2  hehera  C  14"  E  23  K  1"  39 
hera  77  24*  hehir  G  8"  heher  7''173»i  40 
[iii,  8J  41 

Picus  .  .  .  speht  A  41"  speht  B  34*2  42 
speht  (7  14"  G  8"  77  24"  specht  7^43 
173»^  spet  E  23  K  1"  [in,  8]  44 

Laoficus '  grvenspeht  ^41"  grvenspeht  45 
B  34*'^  gron>ipeht  C  14"  grunspeht  46 
G  8"  Grüiispc'ch  7»'  173»^  gr^nspet  47 
i7  23  7i  1"  grune.sphet  H  24*  48 
[m,  8]  49 

Picus.  1  merops  ^  .  .  .  bvhßspehte  A  41"  50 
böchspeht  C  14"  G  8"  buch.speht  Tf  51 
24»  bvchspeth  B  34»^  prüespet »  ^  23  52 
K  1"  [iii,  8]  53 

Pauo  phäwe  A  41"  phawo  534*2  ^24  54 
phavvo  C  14"  phawo  A'  1"  pawo  77  55 
24"  phab  F  173»^  [iii,  8]  56 

Fasianuö  .  .  .  fesant  H  24"  57 

Gallus  häno  5  34»*  häno  C  14"  hano  58 
E  24:  H  24"  K  1"  häne  i»  A  41"  59 
han  7^  173»^  [iii,  8]  60 

Gallinatius  ^^  khäppe  ^41"  käppo  B  61 
34"!  kappo  C  14"  E  24  F  173»^  02 
H  24"  7t  1"  cappo   G  8"  [iii,  8]  63 

Gallina  henne  A  41"  henna  B  34"^  64 
henna  Ä'24"  henno  £"24  KV>  henn  65 
F  173»!  [m,  8]  66 

Pidhis.  1  pulcinus  ^^  hvnecklin  ^^  ^41"  67 
hvneclin  B  34"^  hunechlin  (7  14"  68 
hiiniklin  ^  24  Ä'  1"   hunkilin   G  8"  69 


1 


*  Luscina  EK  ^  vhiia  i;  ^  ^^g  ^^^  „^^^  87,52  J?  *  N:  cticorax  .B,  rasMr  t'o/i  i 
Nocticorax  CEFK  *  Grac  a  garnüitate  uocis  krichel  nw  rande  H  *  glanda  £■£■ 

'  Loafic*,  die  ^?.  aw  rande  H  *  pic*  1  merch''  buchspeht  am  rande  H.  metrops  C 
1  fehlt  G  ^  so  K  nach  Mone;  nach  Bartsch  pruespet  ^^  häne]  e    aus  ?  o   ra- 

diert A  "  gaUinatus  K  nach  Bartsch  "  nur  pulcinus  G  "  h?n§cklin] 

k  aus  h  corr.  A 


DCCCCXXXVIIA  Heinrici  Summarium  ih,  17 


87 


Germ.  9,  20.  IIs.  IIs.  2.  (DiuL  3,  241).  3Iones  Anx.  4,  90 

[Iloffmann  5) 


Germ.  19,  21ü.  Tr. 


1 
2 

8 
4 
5 
6 
7 
8 
9 

10 
11 
12 
13 
14 
15 
16 
17 
18 
19 
20 
21 
22 
23 
24 
25 
2ö 
27 
28 
29 
30 
31 
32 
33 
34 
35 


Inmcleii    II  24»^    hüiulleiii     F    173»^ 
[III,  8J 
Anas  .  .  .  ante  A  41*^  anet  B  34^^  anit 

-27  24    K  1'^   äntt    F  ll'i^^    änith   C 

14''  enta  i7  24^  [in,  8] 
Anetus  äntreche  Ä  ^V>  antrecho  B  34''^ 

anetrecho     G   141^  Antrech   F    173'-^^ 

authi-ech  G '6'^  antroch   7724'' aiiHrech 

£■  24  K  V  [in,  8] 
Auca^  gäns  Ä  4.V'  B  34^  gans    C  14'> 

£•  24  F  173^1  iI24i'  A'  1''  [in,  8J 
Fulica  horgans  A  41''    liorgans    B  34'''- 

(7  14"  £"  24  G  8^  fl"  24"  A'  1"  höre- 

gans  F  113^^  [in,  8] 
Mergiis  merrich  ^-1  41**  nierrich  B  34''^^ 

C  14"  E  24.    F  173^1   G  8^  H  24" 

Ä'  1''  [ni,  8] 
Mergulus^    tiichai-e  A  41"  tüchare  ^     B 

34"^  tuchm-e   (714"  £"24  A  1"  tucker 

F  173»^  duchere  H  25^  ducher   Ö  8" 

[in,  8] 
Merga  scärba  .4  41"    i?  34"^  scarba  *   C 

14"  ^  24  Ö  8"  K  1"  ^cai-b'-is  jj  25=^ 

schärb  i^  173«^  [ni,  8J 
Accipiter  häbech  A  41''  häbecb  B  34"^ 

habich   C  14"  i^l73<''i  hauich«  7/25^ 

habic  E  24  A  1"  [ni,  8] 
Nisus  spärware   A  41"    sparware   C 14" 

spanvcre  £"24  K  1"  spervvere  i?34"^ 

spei-were  H25^  Sperb''  F  173-''^  [ni,  8] 
Mirlvs  '  smirl  ^41"  smirl  Z?  34"^  C14" 

E  24   i^  173''^    G  8"    if  25''    A^  1" 

[ni,  8] 
Capus  .  . .  quem   nostri  falconem  uocant 

välcho  B  34''^  valcho   C  14"    ualcho 


E  24  //  20^'  A'  1"  valcho  ^i  41"  36 
[in,   8J  37 

Miluus  vviwo  B  34"^  wiAve  A  41"  wio  38 
0  14"  wio  E  24  //  25'^  K  1"  einar  39 
F  ns^^  [m,  8J  40 

Larus  ^  mftsäre  ^41"  mvsäre  B  34"^  41 
niusari  C  14"  niusar  G  8"  mäu.sar  42 
A"  173^^  musere  //  25=^  muser  E  2A  i3 
K  1"  [in,  8]  44 

Turtur  .  .  .  türteltube  A  41"  turteltuba  45 
B  34"^  t~tiltuba  G  14"  turtiltuba  E  46 
24  A'  1"  turtelduua  H  25^  Türtel-  47 
täubl  F  173=»^  [ni,  8]  48 

Palumbes  "  holztüben  A  41"  holztuben  49 
5  34"!  holztubin  E  24  holztuba  C  50 
14"  holcztaub  A'  173^^  holduua  // 51 
25^  holzduuEeu  ü  25"  [in,   8]  52 

Perdix  "^^  .  .  .  rebhvn  A  41"  rebhvn  53 
B  34"!  rebhun  G  8"  rebhun :  ^^  A  54 
24  rebhun  F  173^^  rephön  C  14"  55 
rephun  1  uelthun  H  2.5"  [in,   8]  56 

Ortigometra^^  .  .  .  orrehün  ^^  A  42^  or-  57 
hvn  534"^  orhun  C  14"  A24  orhun  58 
G  8"  örhün  F  173»^  lu-hun  fi"  25"  59 
[ni,  8]  60 

Vpupa  ^^  witehopho  B  34"^  witeho-  61 
pho  C  14''  withophe  A  42^  wiet-  62 
hopf  F  173^1  witehoppo  A  24  witti-  63 
hoph   G  8"  widehoppa  iT  25"  [in,  8]  64 

Tueus.  1  cuculus  ^^  gÖch  A  A2^  göch  C  65 
14"  G  8"  govch  B  34"^  guoch  A  24  66 
Gauch  A173^^  gouch.  l  cucuc//26'i  67 
[in,  8]  68 

Passer  .  .  .    sperche  A  A2^    Sperchk  F  69 


*  A^ca  F,  V  über  undeutlichem  buehstahen  ^  Merchulus  EK  '  tuchare]  über  a 
ein  haken  B        *  scarba  aus  scraba  K        ^  scaib»]  b  auf  rasur  von  2  a  H  "  hauich] 

h  auf  rasur  H  '  Mirlus  A  *  Zar*  C  *  zweimal  H,  vor  und  nach  Colübe,  das 
zweite  mal  Palübass  geschrieben         i"  pdix  auf  rasur  B        "  rebhun:]  rasur  von  o  E 

'*  Ortogomcta  F       ^^  orrefiun    oder   vrrehiin  A        "  Vpapa  A  Vppuba  II  Vpuba  ü 

"  Tucus]  s    aus   corr.  B  Cucus  IL    .i.    gugulus  G 


88 


Sachlich  Geordnete  Gix)88Are.  A.  Gruppenglobsare 


(Jervt.  9,   20.   lls.  IIs.   2.  (IHut. 


1  173«»  8päro  B  34»>i    sparo  C  14»»  E 

2  24  [ni,  8] 

3  Pas8er  agri    ähasparo    C  14''    äba-sparo 

4  B  34i'i    E  24    abasparo    Ä  42*    ai-- 

5  baisperck  F173*»  aggermuscha //2G'' 

6  [lll,  8] 

7  Merula  . .  .    arnsala    B  34''^    aiusala   C 

8  14b    E  24    ämsele    ^  42'    anisel  F 

9  173*2  j^jj^^Ij^   j  ^j^.pj.^  ^  2G»  [iii,  8] 

10  Quaquaria^  .  .  .    wähtala  Z/34'*^  wäthala 

11  (7ir)*wahtela£'24i/26'wähtelevl42» 

12  Wachtel  F  173»^  wahtü  0  8»»  [iii,  8] 

13  Hirundo  swaliwa  B  34''^  svalwa    E  24 

14  sualwa    /f  26»  süalüä    C  15»  swalva 

15  G  8'>.  9*    swälwe    A  42*    swalb     F 

16  173»2  [III,  8] 

17  Furfario  ^  .  .  .   dorndrägel  ^    42*  dorn- 

18  dragel   B  34^^    dorndragil   C  15*    ^ 

19  24  //  26*''    dornodragil    G  9*    dorn- 

20  cb-a^P  i^  173*2  ^„j^  g] 

21  Ficedula  .  .  .  snßpphe  ^42*  sftepho  B 

22  34»»i  snepho  C  15*  snepho  G  9* 
28       sneph  F  173*^  snepfo  £"  24  sneppo 

24  fl-  26b  [iii,  8] 

25  Turdus  .  .  .    brähcuogel    A   42*    brach- 

26  vogel  B  34^1  F  173^2  brachuugel  // 

27  26"  brachuogil  C  15*  brahuogil  G  9* 

28  brachuohelo  E  24  [iii,  8] 

29  Ydrox  wazerstelza  B  34^^  waze, ''stelze  * 
80       A   42*    wazzerstelza    C   15*    vv*zzer- 

31  stelza  H2&>  wazzerstella  E  24wass,- 

32  stelczi^  173*2  ^^azirstelz  ö  9*  [m,  8] 
38  Turdela  ^  . . .  drossele  ^42*  dröschela 
84  B  34bi  ^iroschl  F  173*2  drorcha  (7 
35       15*  ^  24  i?  26b  cborka  G  9*  [m,  8] 


3,   241).    Tr.  (Iloffmann  5) 

Cardvelis  •  .  . .  distilvinche  A  42*  di-  3« 
stiluincho  A' 24  distilvinco  C  15*  di-  37 
•stilueuco  //26b  di«tiluinc  G  9*  di«tel-  38 
Vinco  B  34bi  [rii,  8J  39 

Stumus'  .  .  .  stära  ß34bi  stära  C  15*  40 
stara  £"  24  G  9*  Stä're  A  42«  Star  41 
/J"  173*2  spraS  ^  26b  [i„^  gj  42 

Ameiellus  *  anierinch  A  42*  ärnring  /*"  43 
173*2  äinero  B  M^^  ämero  C  15*  44 
amero  ^24  //26b  am,'rz  G  9»  45 
[m,  8]  46 

Fringellus  vinche  A  42*  uincho  E  24  47 
Vinco  /?  34b*  uinco  C  15"  uenco  H  48 
26b  uinc  G  9*  vinck  F  173**  [in,  8]  49 

Lavdvla . .  .  le riebe  A  42*  Lericha  B  34bi  ^q 
lericha  £"  24  lerichia  ^"(7  15*  lerich  51 
G  9*  lerch  /-^  173*2  ig^ca  ff  26b  52 
[iii,  8]  53 

Aurificeps  hisuögel  A  42*  hisvogel  B  54 
34b2  isuogel  £"24  ^27*  eysvogel  55 
F  173*2  isfogel  G  9*  isfogü  C  15*  56 
[iii,  8]  57 

Cupuda  rotilo  B  34b2  C  15*  rStilo  E  58 
24  /y27*  r6tele^42*  Rotel  /^  173*2  59 
roitü   Ö  9*  [iii,  8]  60 

Sepicedula^^  begistarz  A  42*  begistarz  61 
£34b2  begistraz  £■  24  begisterz  C15*  62 
beg,'sterz  G  9*bechsterz/?'27*begester  63 
/^  173*2  i^iji^  8]  64 

Cruricula^2  wärchengel  J^42*  warchengel  65 
F  173*2  wärcbrengil  B  34b2  warch-  66 
engil  C  15*  warkengil  G  9*  warg-  67 
engil  ^24  //  27*  [ni,  8]  68 

Sparalus'^^  hagelgans  ^42*  hägelgans  B  69 
34^2  hagelgans  H    27*   baglgans   F  70 


*  Quacaria  /iT  Quarquara  A  Qiiiqquaria  F  Quisquaria  E,   das  erste  i   aus   a  radiert 

*  Furfario]  0  ^>^  v^  corr.  E  '  rfaror  derd  ausgestrichen  F  *  wazei^stelze]  die 
corr.  rot  A  *  Turdiüa  G  Turd'  H,  vor  der  vorhergehenden  gl.  die  ganze  gl.  auf 
rasur  B  *  Carduellys  C  Carduelus  E  ''  Stj^mus  C  *  spra  auf  rasur  H  *  A 
(dann  flecTc)  Amerellus  G  ^°  lerichia]  ichia  von  jüngerer  hand  unterpunctiert  und 
darüber    w''ke  C           "  Sepicetula  G   Sepicecula  C  ^*  Cruricul    AFH   Cruricvl  B 

1»  Sporuls  F 


DCCCCXXXVIIA    Heinrici  Summarium  iii,  17.  18 


89 


Genn.  9,  20.  21.  Hs.  IIs.  2.  {Diut.  3,  241).   Tr.  {Hoffmann  5) 


1  173»2  hagilgans^   C  15^  ^24   ö  9* 

2  [m,  8] 

3  MuUis  birchvii  Ä  42»  bii'chvn    i?    3 4^2 

4  birchun   C  15«^  birchuon  E  24     birc- 

5  hun  i/  27*    birkhän    G  9*   pirckhün 

6  F  173=^2  [iir,  8] 

7  Attage^  hasilhun  6'15''  (?  9»  hasilhuon  ^ 

8  ^24  hasilhun  H  27»  haselhün  7^173*2 

9  häsehvn.142''  hasehun  5  34^2  [m,  8] 
10  Parix  riieisa  ^42*^  nieisa  B  34^^  meisa 


(715»  ^  24  ^"27»  maisa  G^  9»  maisn  31 

i^  173*2  ^jjj^  8]  32 

Pitriscus  *  .  .  .  chünegel  ^  42'"^  kunicli  B  33 

34^2   kunigli  C  15»   küngl    F  173»2  34 

kvnigilin     G    9*     cuniglichen     H  27»  35 

kunieh  ^  24.  25  [in,  8]  36 

Aliens  ^  wildehauich  ^  27^  37 

Epops  ß     widehoppa  H  21^  38 

Filomena  nahtegala  i7  27''  39 

Noctua  Vla^  H  21^  40 


III,  18  De  minvtis  volatilibvs  ^  [Isidor  xii,  8]. 


11  Apes  9  bini  B  34i>2    ^jj^j   ^  ]^5a  |,ini  E 

12  25  ß"  28»    bin  G  9»    pein  i^  173»^ 

13  bigen  ^42»  [in,   9] 

14  Examen^  swärem  Ä  42»  svärm  B  34''2 

15  swarm    G  9»    Swarm  F  173»^  suarm 

16  C  15»  E  25  H  28»  [ra,  9] 

17  Castros  ^^  wisel  ^  42»  wiselJ^  173»^  wi- 

18  sele  B  34^2  wisun  C  15»  JE"  2  5  wisin  H 

19  28»  .i.  wisin  G  9»  [in,  9] 

20  Fugus  11  .  .  .    threno    B     34^^     threne 

21  ^     42»      thren   i^"     173»^     dreno    C 

22  15»  £■  25  IT  28»  eben    (?  9»  [in,   9] 

23  Scabro  ^^  h6rn,^z  A  42»  homuz    C  15» 

24  ^  25   G  9»  hürnez  F  173a2  hornezech 

25  5  34^2  homeza  i?  28»  [in,  9] 

26  Vespawefse^  42»  wefsa  C15»  E  25  G 

27  9»  wefs  F  173»2  wefsich  534^2  [iii,9J 

28  Bastaban  i»  bremo  B  34^2  C  15»  //"  28i> 

29  bremo    A  42»   brem  F  173»2     G  9» 

30  premo  £"25  [in,  9] 


Brvcus  1*  cheuer  ^42»  kevero  5  34''2  41 
keuero  C  15»  E  25  keuera  fl"  281»  42 
keuir   G  9»  keuer  i^  173^1  [in,  9]        43 

A,'gilia  bonwibil   C  15»  44 

Scarabei  ^^  wibela  B  3A^^  wibele  ^42»  45 
wiuela  H  28^  wibili  C  15»  E  25  wi-  46 
bil   G  9»  wibel  i^  173^1  [in,  9]  47 

Bubestris  ^^  .  . .  rebestichil  A  42»  re-  48 
bestichil  B  34b2  q  15a  p  1731,1  ^49 
28''  rebesticbili  E  25  rebestichel  G  9»  50 
[ni,  9]  51 

Cicendula.i'  1  cleno  (kleno  GEG)^^  glimo  52 
B  34^2  C  15»  £  25  G  ^^  H  28"  53 
glim  i^  173''i  gleime  A  42»  [in,  9]       54 

Cicada  heimo  B  34''2  heime  A  42»  heim  55 
i^  173''i  56 

Grillus  heimo  5  34b2  C  15»  £"25  i'^  57 
173''i  G  9^  H  29»  heime  A  42^  58 
[in,  9]  59 

Pampilio  ^^  uivalter  A  42^ :  uiualtra  E  25  60 


^  hagilgans]  das  erste  g  m  s  corr.  E        *  Attagge    CG^IZ"  Attagge»  E        ^  hasilhuon] 

das.  Ziveite  h  aus  h  radiert  E  *  Patriscus   A  Patscvs  B   Patrisco    F    PitriscuP  G 

*  =  Alietus         •  Epop''  H        ''  darnach,  je  mit  freiem  räume  hinter  sich,  Bucio.  Ernia. 

Florula  H  (vgl  Wright-Wüllcer  131,  38  buteo,  10,8.  287,7.  358,  35  butio,  196,  3  butium; 

260, 35.  405, 19  florulus)         »  uolatib»  C  alalibD   F  Deapib»  7  musc  IL  dabei  die  cajntel- 

zahl  .  m.  B        '  pes,  initiale  fehlt  F.  Examen  AB        *"  Crastros  5  Crastos  F        "  Fu- 

CU8  CG         "  Scrabro  A    Scabrones  H  ^^  Westaban   F    Bestaban  II   Brestaban  E 

"  Bruch»  H  1«  Scarabe»  G  "  Bvbestris  B  "  Cincendula  H  Cicedula  F 

"  cl§no  A.    l  kleno  CEG,  J  cleno  H  nach  glimo  **  Papilio  F 


90 


Sachi.k  11  CJkürdnktk  Gi,o«hakk.     A.  Gruppenglohsare 


denn.  9,   2U.  21.    Us.  Il.s.    >.    (Dmt.   \\,   241.   242).   l'ß.   5.  {Diut.  2,   278   =  Z^.  /'. 
(l.  jih.   l;{,   457).    Ti:   {lloffmunn   .0).  Zs.  f.  <l.  ph.  12,  305,    306.  307 

1       viualtiii  ('  ir,"  vifaltra    G  9*  pifoltra       E.-ster  bisewrm  .1  42''  bisewrrn  B  34»''''  C  33 

15»  hiseworm  A  1»*  l)ihiwnn  E2Ti  G  M 
9*  hisiiuuni  7/29'»  wi.swurni  /'  nS**^  35 
(iii,   9)  3Ü 


2  //   29'    zvifaltia    li  84''''*    zwiualf    /' 

3  178''i  |iii,   9| 

4  Ha.stago  *  grece,    locusta  latine   hovscri- 

5  chel  /y  84i'2   hu.-^crichil  2    // 29*    huo- 
«i       serokil  E  25  hosrcche  A  42»*  hovscrek 

7  0  9"  häschieck     F  \l'i^^     hosirecho 

8  C  15»  [iii,  9] 

9  CVnornia  .  .  .    uliege  A  42''  uliga  E  25 

10  uigla  //  29"  ulega  C  15»  fliega  G  9» 

11  flieg  F  178''i  fliga  B  34»'2  [in,  9J 

12  Ciiiomia  . .  .   huntcsulk'ge  A  42'*  hundes- 

13  uliga  //  29"  hunte.sfliga  B  84''2    huii- 

14  desflega  6'  15»  himdi.sfliiga  £"  25|di«- 

15  fliga  L  1»!  fliega    G  9»  [in,  9] 


Culix  iiivgga  B  84''^  '""gg«  ^'  1'^"  -^7 
E  25  L  1»^  inukka  //  29«  mügke  38 
A  42'«  imu-k  F178'''  mug  G  9»  39 
[rn,  9]  40 

Gurgulio  ^  engerliiic  i?   35»^  engriing  F  41 

173''^  ögeilinch  ^1  42''  engering  L  1»^  42 

engeric  7/29''  engirinc  C  15»  ongirich  43 

G  9»  hengirinch  E  2o  [in,  9J  44 

Locuste  *  yprencen  fl^  28''  45 

Ve^pe  Wespen  77  28''  46 


III,  20  De  vocibus  avivin. 
1(3  Gallus  canit  krewit  L  1»^  krasit  C  15'' 


IV,  1   De  vitibus^ 

17  Uiti-s  ^ .  .  .   rebestoch  .1  43»  rebestoch  C 

18  15''  Ä'  94»  rebestockch  F  173''2  rebe- 

19  stoc   G  9''  L  l»i  reuestoc   77  29''  rc- 

20  bistoch     B    35»^     rebist'och     i?    26 

21  [ii,   10] 

22  Labrvsca  wiltfebe  A  43»  wiltreba  7?35»2 

23  wikkeba   C  15''  winltreba  E  2()  wil- 

24  doreba  L  1"^  wildereua  77  29''  wilde- 

25  reb  7^  173''2  wildivreba   G  9"    wildv 

26  rebe  *S'  94»  [ii,   10] 

27  Palmes  .  .  .  scbüzzelinch    A  43»    scbusz- 

28  kng     F  173''2     scvzzeknc     B    35»^ 

29  scuzzeknc''      C  15"   H    30»    L     1»- 

30  suzzeknck     E    26     scuzzilinc     G     9'' 

31  [ii,  10] 

32  Pampinus  **  rebeiiblat  A  43»    rebenblat 


[Isidor  XVII,  5]. 
B  85»''*  re])iiiblat  L  1»^    rebunblat  G  47 
9''    rebvu    blat    S    94»    rebenplat    7^48 
173''2   rebllöb    C  15"    rebilob    E  26  49 
reuelouf  77"  30»  [n,  10]  50 

Caprioli  kräpfiliv  ,1  48»  B  35»^  kräp-  51 
film  C15''  krapfiliu»  7?  26  krapfiliu  52 
H  30»''  craphilin  7'^  173''^  krepfelin  53 
ö  9''  L  1»2  krephekn  S  94»  [u,  10]  54 

Acmus  i"*  divbo  B  35»^  drübo  C  15'»  55 
drubo  £■  26  (?  9''  L  1»^  ckuuo  //  30"  56 
drvbe  A  43»  traub  7^  173"2  [n,  10]  57 

Racemus  drappo  5  35»^  G  9"7y  1»^  ckäppe  58 

chap 

A  43»  (kapp  T?'  173"2  drappo  ^26  59 
drappo.  1  c'^abp"  ^^  77  30''  chäp  C15"  60 
[ii,  10]  61 


*  Hastägo  C         ^  huscrichil]  1  aitf  rasur  H  '  Gurgiilto  AB  Curgulio  F  Gurgu- 

r\o  L  *  diese    und   die  folyende    gl.  nach  89,  25  iZ  '"  Incipit  über,  .secvndvs. 

de  vitibvs   G  Überschrift  fehlt  EFLS  deuineis  H  '  Itis,  initiale  fehlt  F  '  dar- 

nach freier  räum  für  7  buchstaben  H  *  Pämpin"  C  *  krapfiliu]  u  auf  rasur  E 

^"  Botrus  C  "  crahpo]  die  corr.  von  anderer  hand  H 


DCCCCXXXVIIA  Heixrici  Summarium  iii,  18.  20.  iv,  1.  2 


91 


Germ.  9,  21.  IIs.  Hs.  2.    {Dkit.  3,  242) 
13,  457).  Tr.  {Hoffmann 


.  Ffl.  5.   {Diut.  2,  273  =    Zs.  f.  d.  ph. 
5).    Zs.  f.  d.  ph.  12,  307 


1  Vua  di-Pibe.  uel  bere  Ä  43*^  bere.  1  drvbo 

2  B  35^2  per  ul  traub  F  1 73''2  berokcron. 

3  1  drubo  L  1*^  berkorn.  1  drubo  G  9^ 

4  bercorn.  1  dmuo  //30^  berikorn.  1  dru- 

5  bo    £"  26  beiichorn   C  15^>  berechorn 

6  S  94«  [ii,  lü] 

7  Seiietia  herlinch    A  43=^  herlinc  B  35^^ 

8  E  26     G    d^>    H  30b   l   1^^  g    94a 

9  herlinc     C     15^     herling     i^    173^^2 

10  [11,   10] 

11  Precoqiie  frvdi-uben  A  43*  frvwedrvben 

12  B  35*2  fi-uvvedi'ubin  L  1*^  froigetru- 

13  ben    C  15''   frvge    trubin   S   94=^   fro- 

14  gie  drubin  £'26    frii,'''' drüben    G  9'' 

15  früedraubn  F  173''''^    uurie  tbuben  H 

16  30'^  [II,  10] 

17  Dactili   botri  langedfvben  A  43^*    lange 

18  drvben    S    94*    langedi-vbin  B    35*^ 

19  langedrubin  L  1*^  langedruben    G  9^ 

20  Langedniben    i7  26    langedruuen   H 

IV,  2  De  arboribvs 

21  Arbusta  ^   risehe  ^  43«  B  35^^  reysäch 

22  F  I73b2    risabi    E  27  risäch    C  16* 

23  riser  H  3V>  ribischehe  L  1*^  ribeschehe 

24  G  9b  [11,  11] 

25  Frvtex  .  ,  .    bvsc    B  SS^i   busc    E   27 

26  bvsc    S  94*  bosc   G  9"    böse   L  1*^ 

27  bosc"     C  16*    busche    A  43*    büsch 

28  F  173b2  gestude  i7  311» 

29  Frvtecta''     spreideche  ^43*    spreidehe 

30  G  9^  spreidebe  // 1*^  spreidahi  E  27 

31  spreidachi    C  16*  spreidäch  F  173^2 

32  spredehe  B  35^1  spredehage  F  31^ 

33  Silua  walt  A  43*  walt  6M6*  £  27   ö 

34  9b    H  31b    L    ia2    ^  94b    walth    5 

35  35bi  wald  F  174*^  [11,  11] 


30b  langetraben  C  15b  langtraubn  F  36 
I73b2  [^„^  10]  37 

Aminium  ^  wizdfvbe  A  43*  wizdrvbo  38 
/?  35*2  ^vizdrubo  L  1*2  wizzdrubo  G  39 
9b  wizdi-Liuo  //  30b  wizedrubo  C  15b  49 
wizze  trvbin  S  94*  wizdruben  E"  20  41 
weistraubn  F  173b2  [-jj^  49]  42 

Kvbilia  2  rotdräben  Jt  43*  rottraubn  F  43 
I73b2  rotdrvbo  B  35*2  rotdi'ubo  G'15b  44 
E  2Q  (r  9b  rothcbubo  L  1*2  rotdruuo  45 
if  30b  rote  drvbin  S  94*  [11,  10]         46 

Balatine  .  .  .  hvnischedrvben  A  43*  bv-  47 
neschedrvben  B  35*2  hvnesche  drv-  48 
bin  S  94*  hunischedruben  G  9^  hau-  49 
nischtraub  F  173b2  huniscidrubin  E  50 
26  hunskedruuen  H  30b.  34a  hunis-  51 
drüben  L  1*2  huniscdrubo  C  15b  52 
[II,  10]  53 

Passe  siccate  sunt  gebaccen  cb-unen  iJ  31*  54 

Ligatura  ^  hengela  ü  31*  [11,  10]  55 

*  [Isidor  XVII,  6]. 

Nemvs  uorst  ^43*  uorst  i?31b  forst  B  56 
35bl  ^  4ßa  p  474al  Q  ^h  L  1*2  S  57 
94b  forsti  E  27   [11,   11]  58 

Lvcus  loch  A  43*  E  27  loch  C  16*  59 
loch  B  35bi  G'  9b  i731b  Ä  94b  loch  60 
F  174*1  15  j^  4a2  [11^  44]  ßi 

Saltus  walt  yl  43*  walt  5  35bi  wald  i?' 62 
174*1  dobil  6' 16*  E  27  dobel  G  9b  63 
L  1*2  tobel  Ä94b  roht  JT  31b  [„^44]  64 

Insertio  ^  imptunga  B  35bi  E  27  iinp-  65 
tunge  A  43*  ymptung  i''  174*^  Ipi-  66 
tunga  C  16*  imbitvnga  S  94b  i^.  57 
pfunga  G  10*  L  1*2  pozunga  i7  33*  68 
[II,   11]  69 

Plante^  phlänzen  ^  43*  phlanczi^l74*i  70 


*  Aminum  GS  *  Rubilianum  GL8  '   Ligatura  H  *  dearb  7  hek  /f 

*  Arb'ta]  an  b't  radiert  H        '  bosc  ü&er  tangat,  wie  es  scheint  von  jüngerer  hand  C 
'  fruetecta  C        *InseroZ.  nach  Insertio  an  dieser  stelle  {32»-)  freier  räum  für!  buch- 

staben,  Insertio  pozunga  nach  92,  68  JEf  *  plantes  G 


92 


Sachlich   Geordnete  Gi.088ark.  A.  Gkuppenglobäare 


3 
4 

ü 
7 
8 
ü 
10 
11 
12 
13 
1-1 
15 
16 
17 
18 
19 
20 
21 
22 
23 
24 
25 
26 
27 
28 
29 
30 
31 
32 
33 
34 
35 


Germ.   9,  21.   IIs.  JLs.   2.    {Diut.  3,  242). 
13,  457).   TV.  {Hoffmann  5). 

pfliinza  B  30»»^  0  10*  planza  C  10» 
//  32»  i)»lanza  iö*  27  splaiiza  L  W 
[II,  111 

Uirgultum^  Kumerlätte  A  43''  ^^umer- 
lata  B  35i'i  C  IG»  it:  27  L  l»^  hu- 
nierlat  F  174»^  .sumirlate  G  10*  .V 
94''  iarlata  //32»  [ii,  11 1 

Radix  wi-z  A  43*'  wra  f/  10»  wurcz  /' 
174»^  wrzela  B  35bi  (j  lo»  i;  27 
wrcela  L 1»^  .S'  94^  wurzela  7/32» [ii,  1 1  ] 

Frondes  lö>  A  43»»  löber  j5  35»>i  C 
16»  lober  f/'  IC»  L  1»^  löbir  ,S'  94b 
lab  E  27  luub»  \x\  esst  i^  174»^  zuiga 
77  32»  [II,  11] 

Tnincu«2  stohc  A  43»'  stöc  i7  27  stöc 
C  16»  stoc  i?3o''^  (^  10»  L  1»2  *S94b 
Stack   F  174»^  trunc  IT  32»  [ii,  11] 


Cespes 


waso 


*    B  35"    C  16»    i7  27 


H   ^2^    S   94»»    waso    L    1»^    wasi 

G    10»    wäse    A  43»»    was  i^  174»^ 

[II,  11] 
Rami  esti  B  351'^  esti  C  16»  £"27  este 

A  43»'  este  7732»'  L  1»^   S  94»»  esst 

7^174''»  [II,  11] 
Ramuscvli '"    riser  ^  43»'    B  35»'^   riser 

(7  16»    L  1»2    riseR  T;  27    reiser  F 

174»'-  risehe    G  10»    riser  1    estichen 

77  32»'  [II,   11] 
Folia  bletter  A  43»»  blett*  7^174»^  biet 

B  35»'^    bleter    C    16»    bletir    E  27 

blader  77  32»'    löber   G  10»    lober  L 

1»2  löbir  5  94»'  [ii,  11] 
Flores  blvmen  A  43''  blvm  jB35»'^  blunie 

F  174»!  blSmen  77  32»»  blüme  E  21 

blöt  (716»  [ii,  11] 


1%  5.    (7>ü/<.  2,    273   =  2ä.  /".  J.  ph. 
Zs.  f.  d.  ph.  12,  307.  308 

Gemien  •  chinu-  A  43»»  kiino  B  Söt»^  36 
kiino  7;  27  G  10»  77  33»  L  \^'^  kirne  37 
.S"  94''  kirn  C  16»  kini  F  174»^  38 
[ii,   11]  39 

Fructus  Äeher  A  43''  weher  TV  35»»*  40 
wöcher  C  16»  wocher  77  27  G  10»  L  41 
1»2  fi-ueht  F  174»!  yu^ht  77  33*  42 
[II,   11]  43 

Poma  obiz  B  35»'i  C  16»  77  27  ^  174»^  44 
G  10»L  1»2  öbz.-l  43»'  eppele  77  33»  45 
[II,  11]  46 

Matura'  rif  B  Sry^^  ni  E  21  77  33»  47 
Riff  F174»i  rife  A  43»*  rife  C  16»    48 

Ligna «  holz  A  43»«  holz  B  35»>^  C  16»  49 
E  27  fl"  33»  holcz  F  174»^  [t?«;/.  50 
II,   11]  51 

Astula  9  spän  A  43»»  ß  35»'i  spän  C  52 
16»  span  E  21  F  174»^  77  33»  53 
durast  (?  10»  7.  1»^  dvrchast  S  94»»  54 
[n,  11]  55 

Fomes.  1  isca  »•*  zönter  A  43»»  zunder  G  56 
10»  zvntra  7?  35»'^  zuntra  C  16»  57 
zuntr:  ^^  T'  174»^  zunteR  jE"  27  zun-  58 
dera  L  l»2bi  zyndera  S  94»»  uunco.  59 
Zunder  77  33»  [ii,  11]  60 

Ticio.  1  torris  ^^  bfant  A  43»'  brät  B  61 
35»'!  braut  C  16»  ^  27  T?'  174»^  G  62 
10»  H  33»  L  l''i   .S  94»»  [ii,  11]  63 

Quisquilie  ^'^  geraspehe  A  43»*  gir^hs-  64 
pehe  B  35»'^  girechetpech  ^*  F  174»^  65 
giraspahe  E  27  giraspe  C  16»  ge-  66 
raspe  77  33'''  sprochehe.  t  geresbe  G  67 
10»  L   1»'^  [ii,  11]  68 

Caries  wrm^lo  B  35»»^  wrmelo  j&  27  69 
wunnelo  C  16»  wrmmelo  L  1»»^  wurm  70 


i 


*  Uirgu,»tum  C,  1  von  anderer  hancl  ühergeschr.  *  strunc*  G  '  Cespis  ABF 

*  waso]  daran  von  jüngerer  hand  eorr.  C  *  ramiiscuP  G  *  Germo  GS.  von  hl. 
33a  an  andere  hand  H  '  Matura  A  *  h.  Ligna  H  Lignü  C  '  da*  ia<. 
worf  fehlt  HS              *"  1  isca  fehlt    H,      Isca    j«/<   de;-    deutschen  gl.    nach  93,  3    GLS 

"  zuntr :]  raswr  von  &F        "  Torris  I  ticio  H        ^*  Qisqil,ie  £".  die  gl.  nach  93,  40  H 
^*  girechetpech]  fZa*  ersie  c  ausgestrichen  F 


DCCCCXXXVIIA  Heinrici  Summarium  iv,  2.  3 


93 


Qerm.  9,  21.    Hs.  IIs.  2.  {Diut.  3,  242).   PfL  5.    {DiuL  2,  273  :=  Zs.   f.  d.  ph. 
13,  457).  TV.  {Hoffmann  5).  Zs.  f.  d.  ph.  12,  308 


1  nielo  H  33*    wurmmel    G   10*    wrm- 

2  mel  S  94*»  wreniniel    A  43'^   wnimel 

3  i?^  174»!   [II,   llj 

4  Tuscus.  t  uiscus  ^    mistel    ^  43*»  mistel 

5  C?  10»  //  33»    L  Ibi   mistil  B  35^^ 

6  mistil   C   16*    E  27   S   M^  mistl  F 

7  174*1  [„  „^   llj  2 

IV,  3  De  piopriis  nominibvs 

8  Palma  ^    palmbom  B  35^^    pabnboü  £" 

9  27    JY  33*    palmpawm    F  174*^    pa- 

10  lenbom  Ä  43^  palböm  Ö  10*  ^  94^^ 

11  balbÖm  C  16*  bambom  L   1''^  [ii,12] 

12  Laurus«  lorböm  .4  43"'   B  35'^2  lorböm 

13  C  16*  L  Ibi   6'  94»^  lorboü  E  27  H 

14  33*  lorpawm  i^  174*^  lorböm   (?  10* 

15  [ii,  12] 

16  Malus    affältra  B  35^2     affaltra    E  27 

17  affoltra   C  16*    i?  33i>  affiltra  ^  94^ 

18  affeltra    G  10*    affeldera   L    1^^    ap- 

19  phölter    A     43^    apfalt'      F     174*^ 

20  [n,  12] 

21  Persicus     phersichböm    A   43*^  pfersicb- 

22  pamn    F   174*^    pfersicböm     C    lO'' 

23  pfirsi'poü    £"28  phirsicbbov    B  35^2 

24  pirsichboü  fl"  33^  [ii,   12] 

25  Pirus  '  bireböm  A  43^  birebom  B  35^^ 

26  1/  1"^  birboum   E  28  ^34*  birböm 

27  C  16*'  G  10*  5  95*  pirpawm  i<^  174*^ 

28  [ii,  12] 

29  Pirum  bira«   C  le*» 

.30  Cerasus  chersbom    A  43*^  cberspaum  F 

31  174*2  kirsbÖm  B  35b2   6'  16^   G  10* 

32  kirsboü  H  34*  kirsiboü  E  28  kirseböm 
83       L  1^^  kriseböm   S  95*  [ii,  12] 


Silber  rinda  B  35^1  L  1''^  S  94»'  rinde  34 
.4  43b  rind«  G  10*  Rind  F  174*^  35 
renda  Ä' 33*  rmta  C  16*  rinta  j^  27  36 
[II,   12]  37 

Librmn  ^  saf  B  35^^  (7  16*  ^  27  H  S8 
33*  L  iw  S  94»'  säf  (?  10*  saff  F  39 
174*1  schäf  A  43»^  40 

arborum'*  [Isidor  xvii,  7]. 

Ficus  uifchböm  J.  44*  uichboü  H  34*  41 
uichpoü  E  28  vicböm  (7  16^  fichböm  42 
Ö  10*  L  Ibi  ficböm  B  35^^  feign-  43 
paum  F  174*2  [-jj^   5^2]  44 

Monis  mülböm  A  44*  mvlböm  B  35^2  ^5 
L  1^^  S  95*  mulböm  (7  16»'  i.  mul-  46 
böm  G  10*  mulboü  E  28  H  34i>  47 
maulpawm  i''  174*2  [-jj^  ;[2]  48 

Sycomonis  wildemvlbom  B  35*^2  ^  95a  ^g 
wildemulbom  C  16**  wildemulbov  -27  50 
28  wildemulbou  if  34**  wüdemül-  51 
bawm  F  174*2  j_  wildemmvlbom  L  52 
1*^1  .1.  wildimulböm  G  10*  ^vi,lder-  53 
müwelböm  A  44*  54 

Nvx  ^  nüzböm  ^  44*  nvzböm  B  35*^2  55 
nuzbÖm  C  16'^  G  10*  L  l^i  S  95*  56 
nuzboü  E  28  H  34**  nuzpawm  i^  57 
174*2  ^„^  12]  58 

Amigdala  i**  mandala  B  36*^  C  16*>  ^59 
28  G  10b  X  l"!  6-  95b  mändele  ^  GO 
44*  mandl  F  174*2  Amigdalus  man-  61 
delbov  . . .  amigdala  mandela  i^  35*  62 
[11,   12]  03 

Pontica  grece  latine  auellana  ^^  nespil-  04 
b6m^44*nespilböm£36*i  ölObLlbi  65 


'  Lusco  F.  fi  viscus  G  *  das  a  der  venveise  bezieht  sich  auf  codex  Vindoh.  2532 

im    anhang  a  '  Labrum  ACF  Labrv  B  *  de  aKboB  R  «  Alma,  initiale 

fehlt  F  «  Larus  S  '  die  gl  quer  am  rande  von  and.  hand  H.  Pirus  G  »  bira] 
die  corr.  von  jüngerer   hand  C  »  die  gl.   vor   der  vorhergehenden  F.    Nuxciuus  H 

*"  Agmigdala  F,  das  erste  g  ausgestrichen  "  abellaua  CEGHL 


94 


Sachlich  Geordnete  Globöare.    A.  Gruppenolo88are 


Genn.  9,  21.  JIs.  Ih.  2.  {Diut.  ii,  242).   J 
457).   TV.  (lloffvtann  h.  G). 


'IL  :,.(l>iut.  2,  273.  274  =  Zs.f.  d.  ph.  \-\, 
Zh.  f.  d.  ph.   12,  308.  309 


8 
9 
10 
11 
12 
13 
14 
15 
IG 
17 
18 
19 
20 
21 
22 
2.S 
24 
25 
2G 
27 
28 
29 
30 
31 
32 
33 
34 
35 
3G 


S  9:')''  iie.spilboü  K  28  //  35«  ne«piliui 
C'IG«'  |n,  12 1 
Esculurt  spercbom  .1  44"  Kperebom  B 
8G*i  C  IC»  L  l''i-2  spercboü  E  28 
spcrbom  (i  H)^  spboiii  .S'  951»  spel- 
biuun  F  174''2  eschboQ  *  //  35'' 
|ii,   12| 

FugU,s2  l)5^.hji  (;  ißb   (•    iQb  J^   lb2  ^'  95b 

bucha  £-28  bvcho  A  44»  bucha  B 
3G«^  H  35»>  püech  F  174''2  [n,  12] 
Cii-staiiea  chestejiböin  A  44»  chestenbön 
ib'  95^  kestenböm  L  1*»^  kestnpawni 
F  174»^  cestliibom  O  lü^  certtine- 
böin  ^  B  30»^  kestenneböm  C  IG** 
kestcneboü    H  35**    kestiniboü  E  28 

[n,  12] 

Primis  *  grecc  latine  lenti.scus  iiielböin 
^1  44»  melbom  S  95''  .i.  nielbon  G 
10**  nielpawm  F  174»^  meleböni  B 
3G»^  C  1G»>  L  1^^  meleboü  7?  28 
Piinus  pruinboü.  Cinus  krichboü.  Leii- 
tiscus  melboü  //  So*»  [ri,   12] 

Cotanus  l  ciclonia  ^  chuttenbom  ^1  44» 
chüttnpaum  7^' 174»'^  cutinböm  i?36»^ 
kutinböm  C  16''  kotenbom  G  10^ 
S  95^  kuttiniboü  E  28  Qvitenbom  L 
l''!  quideuboü  H  35b   [«  „^  12] 

Olea...  olebÖm  A  44»  oleböm  B  3G»^ 
L  l»'^  olibom  (7  IC  -E"  28  oleiboü 
//  35''  olbon«  Ö  10''  ölpawm  i^  174»^ 
[II,   12] 

Oliua . . .  oliberi  C 1 6»^  ^  28  olibere  B  36»^ 
olebere  6^  10''  L  1"^  oleibere  H  Sö^ 
olbere  A  44»  ölper  F  174»^  [11,  12] 

Oleum  .  .  .  olei  A  44»  B  36»^  E  28  F 
174»2  L  1"'-  olei   C  IG"  [n,   12] 


Oleaster  wilder  ol6böin  A  44»  wilder  37 
olebom  B  3G»^  C  IG**  wilder  olil>ou  38 
E  28  wilder  oleiboü  //  35'«  wild'-  39 
ölpauin  /'  174»^  wilde  oleboin  .S'  95''  40 
wildolebo  L  1'''^  wil/'olboii  G  lO»»  41 
|ii,   12]  42 

CediiiH  ''  eedirboin  .1  44"  cerdibÖm  "  C  43 
IGi»  cedirboü  E  29  cedirbon  .S  95''  44 
cedirbon  G  10''  cederböm  B  3G»^  45 
L  1^^  ced^pauni  F  174''^  codreboü  4G 
//  3G»  [II,    12]  47 

Cypres.sus  cypbom  .1  44»  cypboin  /?3G»^  48 
cipboin    C  IG''   ,S'  95'' ciperbom  L   1''^  49 
ciperpoü  £"29   cipspauni  F  174''^  ci-  50  i 
pirboü  fl"  3G»  cipirbon   G  10''  [11, 12]  51 

Quercu.s  .  .  .  eicha  B  3G»*  eicha  £"  29  52 
iT  3G»  eiche  A  44»  eich  C  IG''  eich  53 
L  Ib^  S  95''  aich  F  174"^  G  10''  54 
[II,  12]  55 

Cai-penus  hagenbÖcha  C  17»  S  95''  ha-  5G 
genbucha  B  36»^  H  SC  hageubuche  57 
A  44»  hagnpüch  F174''^  hagiiibucha  58 
L  1''^  haginbocha  G  10''  haginbuoca  59 
E  29  [II,  12]  CO 

Abies^  tamia  B  3G»^  C  17»  L  l''^  6' 61 
95''  tänne  ^44»  tann  F  174''^  danna  62 
G  10"  H  3G"  [II,   12]  63 

Picea  vorha  B  36»^  uorha  C  17»^  29  64 
iT"  3G"  uörhe  A  44»  vörch  F  174"^  65 
forha  G  10"  5  95"  forcha  L  1"^  [n,  12]  66 

Platanus  ^^  ahoru  A  44»  ahorn  B  3G»^  G7 
C  17»  i^l74"i  G  10"  i?3G"  L  1"^  68 
S  95"  ah^nr  ^29  [11,   12]  69 

Ahivs  erla  B  36»^  C  17»  £■  29  S  95"  70 
erle  A  44»  erl  F  174"^  (?  10"  erUa  71 
L  1"2  erlboum  // 3G"  [a  11,  12]  72 


•  eschboü  auf  rasur  H  *  nach  93,  37  P  *  cestineböm]  die  corr.  von  jün- 
gerer hand  B        *  Vnm^B  Pin»  F         *  nacÄ  94,42  6'.  CetanusX  Cottan«  F.  cidouiaJ? 

*  oder  olbom  G  '  Cedrus  1]  *  cerdiböm]    cerdi    von  jüngerer  hand  corr.    in 
cerd'i  C         '  Abies]  s  aus  corr.  G          *"  Plata|tanus  B 


DCCCCXXXVIIA  Heinrici  Summarium  iv,  3 


95 


Germ.   9,  21.  Ih.  Ih.  2.    {Diut.  3,  24:i 
13,  457).   Tr.  {Hoffmann 


).    PfJ.  5.   {DiuL    2,  274 
G).  Zs.  f.  d.  ph.   12,  309 


Zs.  f.  d.  i^h. 


9 
10 
11 
12 
13 
14 
1.5 
IG 
17 
18 
19 
20 
21 
22 
23 
24 
25 
26 
27 
28 
29 
30 
31 
32 


Fraxinusi  asc  B  30=^^  G  lO^  S  95'' 
asch  C17^  £"29  HM^  L  P2  äsclie 
A  44=^  Esch  F  174^1  [ir,  12] 

Tremulus^  aspa  B  36'^^  G  10''  L  1^'^ 
S  95''  aspa  3  C  17=*  aspe  A  44''  asp 
E  29  Asp  F  174'>i  espa  H  36" 
[a  II,  12] 

Pinus  ^  pinböni.  uel  viechtech.  uel  chien 
A  44''  piiibom.  1  fieta.  1  kieu  B 
36^^  piiiböm  1  fieth  1  kien  C  17"^ 
pinboü.  1  fietha.  •''  1  kien  £'29  pin- 
böm.  1  kien  (kin  S)  L  1^^  S  95" 
pinnbaimi  ut  kyen  7^174"^  bimbon.  t 
kien    G  10''  pinboü  H  3G''  [ii,   12] 

Sanguinarius  ^  harti'ügelin  A  44''  har- 
trugel  ^174"!  G  10''  S  95''  hartru- 
gil  C  17-'^  ^29  iy3G''.37^  harttrv- 
gelin  B  3G=^^  harttrugelin  L  l''^ 
[a  II,  12] 

Fnsarius ''  spinnelbom  A  44''  spinnel- 
böm  C  17^  *S'  95"  splnelbom  L  1"^ 
spinnilboü  £'29  spinelböni  B  30^^ 
spinelbon  G  10"  spindelbaum  i^l74"^ 
.spilboü  H  37""  [ii,  12] 

Sorbarius  svelcbovm  A  44"  svelcbom 
B  36*^  suelcböm  S  95"  swel,''bon  G 
10"  suelchom  1/  1"^  sue,^geboü  E  29 
suelchböm  C  17*^  suelchbaum  £174"^ 
sperboü«  H  31^  [ii,  12] 

Acer  .  . .  mazalü-a^  5  36-^^  6'  17''  ma- 
zeltra  G  10"  L  1"^  maziltra  E  29 
mazzoltra    //    37^     mazölter    A    44" 


mazalt^  F  174''i  innzelter  S  95"  33 
[ii,  12]  34 

Vibex  bii-cha  B3G^^  birdia  C  17^  E  29  85 
//  37=^  «S  95"  birche  A  44"  birch  G  3G 
10"  pirchk  F  174"^  birca  L  1"^  37 
[ii,  12]  38' 

Tilia  linda  B  36^^  C  11^  E  29  H  37^  .39 
L  1"2  S  95"  linde  A  44"  lind  £40 
174"!    G  10"  [II,  12]  41 

Pixos  grece  buxus  latine  ^^  buchsbÖni  42 
A  44"  bvhsböm  B  36'^^  buhsbon  G  43 
10"  bvshböm  S  95"  buchsboü  ^^  ^37=^  44 
buchsbaum  F  174"^  buxböm  L  1"^  45 
busböm   C  17^  busboü  £  29  [ii,  12]  4G 

Vbnusi2   eijj^  ß  3ßa2    ^^r  -^^r^^  ^  ^9    G  AI 

10"  fi^  37'^  L  1"2  üme  ^  44"  erlin  48 
F  174"!  elmböm   S  95"  [ii,   12]  49 

Ornus  linböm  A  44"  linböm  B  36^^  50 
C  17=^  linboü  E  29  i?  37=^  limböm  51 
S  96^  liinbom  L  1"^  limbon  G  10"  52 
lindbaum  F  174"^  [ii,   12]  53 

Mirtece  grece  latine  inirtus  ^^  nnrtelbÖm  54 
A  44"  mirtelböm  j5  36^^  c  11^  L  bb 
1"2  mirtelboü  £7  29  i?  37^  mirtl-  5G 
bäum  £  174"^  mii-tilbom  S  96'"^  mir-  57 
tilbon    ö   10"  [II,  12]  58 

Terebintus  .  .  .  ler:hböm^*  A  44"  59 

Sauina  ^^  seuinböm  A  44"  seuinbom  60 
C  17^  seuinboü  E  29  H  37^  sevin-  61 
bom  S  9%^  seuibon  G  10"  sevenbom  62 
B  SG'^^  sebenbaum  £  174"^  sabinbom  63 
L  1"2  [an,  12]  64 


^  Frixinu.s,  a  rot  ühergeschriehen  L  Frafc"inus  E 


TremuP]  "  auf  rasur  von  zioei- 


ter   hand    E  '  aspa]    die  corr.   von  jüngerer  hand  C  *  inus,  initiale  fehlt  L 

*  oder  fiecha  E  *  Sanignari"  H  ''  Fuso'io  F  *  .sperboü  auf  rasur  H 

'  corr.  von  jüngerer  hand  in  mazzvlder  C  "  Piox  ABCEFH.    latine  buxus  FG. 

buxus  auf  rasur  H  "  buchsboü  auf  rasur  H  *^  Vlinus,  der  erste  zug  des  m  aus- 
gestrichen F  "  mirtus  latine  CllL  ^^  ler:h.bom]  rasur  von  c  A  "  Sauina  AC 
Sauia  G  Sabina  L 


96 


Sachlich  Geordnete  Globöaue.  A.  GRUPPENOLOßftARE 


Germ.  9,  21.  22.  IIs.  Ih.  2.  (/>/«/.  3,242 
13,  457).  Tr.  {Iloffmann  G). 


.  243).  Pfl  5.  {LHut.  2,  274  =  Z>i.  f.  d.  ph. 
Zs.  f.   d.  ph.    12,  309.  310 


1  Taxus    iwa.    l  iwinbÖni    B  30"^    ivva  1 
\1       ivvinbÖni  S  90"  iwa.  1  iwinboii   (/  10^ 

3  iwe.  uel  iwinboni  A  44**  iwia.  l  iwen- 

4  boü    //   37"    iuua.    \   ibinboü    E  2\) 

5  iwinbÖm.  l  iwa  L  \^'^  iwa  C  17"  win- 
ü       bamn  F  174»^^   [ii,  12] 

7  Populus    albere    A  44b    ^Ibore   B  3G«2 

8  albaie   C  17»  ^29  .i.  albor  F114.^^ 

9  belit.    1  albare    G    lU»^    belit   t  allere 

10  S  90"  albere.  I  belit  L  1^^  pupelboü 

11  H37»  [II,   12] 

12  Salix  ^    .salalm.  l    üelüd  i?  Sd^"^    salaha. 

13  1   ueliui    (uelua     G    velua    6')    £"29 
1-1       G  10^  S  9G»  salacha.  1  uelua  L  1^'^ 

15  sälba.  1  üeliiä  (7  17*  salbe,  uel  lielwe 

16  A  44»'    siüa.  1  wida.    1   uelua  7/  37'' 

17  salach  F  11 A^^  [ii,   12] 

18  Ivnipems  wacbalt  .144^  wachalt  ^536»^^ 

19  wachalt*  F  174»^^  wecbalder^    C  17* 

20  E  29    wechiltir    S  9G*    wecholder  L 

21  1"^  wecholt*   G  10^  wecholter  7/37'' 

22  [a  II,   12] 

23  Sambucus^  holrebÖm    A  44''    hoPbaum 

24  F  174i>i   holenderböm  B  SG''^  holen- 

25  dirboü    77   37'»    holndirboum    E    29 

26  holdirboni    L    l^^^    S    90»     holdirbon 

27  G  10i>  holdir  6'  17*  [ii,  12] 

28  Riscvs  hülre  A  44^  holb'   F  174"!  hol- 

29  der   5  3G*2     G  lO''  L   li^^    holender 

30  H  31^  holndir  E  29  [a  ii,   12] 

er 

31  Cornus  arlizböm  L  2*^    arlizbÖm  S  9G* 

32  arlizböm   G  11*  arlezböm   C  17*    er- 
38       lizböm  B  3G"2  pi-üzboü  iJ  29  77  38* 

34  erlezbawm   F  174*^^    erleböm    .1  44^* 

35  [a  ir,  12] 


Vinien  wida  A  44»»  wida  B  30**  C  17*  3Ö 
E  29  77  38*  wid'  ^'  174»'2  widen  37 
G   11»  L  2*1  viden  S  96»  |ii,   12)      38 

Mirica  briuima.  quam  latini  tramariciani*  39 
uocant  .  .  .  mazolter  -1  44''  brimma  40 
—  mazaltra  B  36*''  brimma  —  ma-  41 
zaltra  7;;  2  9  brimma  —  mazalt*  7i'174'»''  42 
heida  —  mazoltra  77  38»  brima  C17»  43 
mazaltra  L  2»^  [ii,  12]  44 

Corilus  5  häsel  A  U^  ha«el  B  3G»2  F  45 
174''2  L  2»!  hasU  C  17»  ^30  Ö  46 
11»  5  9G*  ha.silboü  77  38*  [ii,   12]     47 

Herbitvm  «  erbi.sib  B  30*^  C  17*  7*'  174»'2  48 
77  38"  erbesib  6'  96*  erbesip  A  44»»  49 
herbir^ib  E  30    hersib    G   11»   L  2»^  50 

Tribulu:^  hiefaltra  B  30*2  E  30  hiefel-  51 
tra  C  17*  hifiltra  G  11*  huffiltra  52 
S  9G*  heifaldra  L  2*^  eiffaltra'  71 53 
38b  hiefalt*  F  174^2  hägen  A  44»»  54 
[u,  12]  55 

Sentix  .  .  .  dumi  .i.  dören  A  44»»  .i.  56 
dorn  7^  174^2  .i.  dorna  7^36*2  ^30  57 
H  38»»  id  dorna  L  2*^  dörna  C  17*  58 
dorne  S  90*  [ii,  12]  59 

Ramnuä  hagen  A  44»»  hagin  B  3G"2  60 
(7  17"  i7  30  7^^  174»>2  ,S'  90»»  hagan  61 
G  11»  L  2*1  holzboü  HS8^  [n,  12]  62 

Uepres  ^  brämen  A  44»»  bramen  G  11*  63 
bramin  £"30  bramin^  C  17*  bre-  64 
mun  L  2*1  bremen  fl^  38»»  breme  S  65 
96»»  brama  B  3G*2  bram  F  174»»2  66 
[n,  12]  67 

Arandoi".  .  .  roiTa  £"30  rörra  C  17»  68 
rora  B  3G*2  L  2*^  rore  A  44»»  r6r  69 
S9G»»  ror  G  11*  7/38»»  Ror7^174»>2  70 
[ii,  12]  71 


^  Silix  F        *  wechalder  coir.  von  jüngerer  hand  in  wachvlder  C        '  Sambuchus  G 
Sambucus  1  riscus  C         *  trämariciä  E        *  Conüus  F        *  Herbicum  G        ''  eiffaltra 

r 

auf  freigelassenem  räume   von  anderer  hand  H  *  Vepes  C,  r  von  jüngerer  hand 

*  bramin]  die  corr.  von  jüngerer  hand  C        •*  Harundo  GS 


BCCCCXXXVIIA  Heinrici  Summarium   iv,  3.  4.  5 


97 


Germ.  9,  22.  Hs.  Hs.  2.  {DiuL  3,  243).  Pfl.  5.  {Diut.  2,  274  =  Zs.  /".  d.  ph.   13, 
457).   T/-.  {Hoff mann  G).   Zs.  /'.  rf.  ph.  12,  310.  311 


1  Tirsus    tutelcholbo    A    44'>     tvtelcholbo 

2  5  36«2  tutilcholbo  C  17'»  tutilkolbo 
E  30  tutilkoluo  //  38''  tittelkolb 
F  174''2  dutilcolbo  L  2^^  duto- 
kolbo^  G  ll-i  tutocholbo  Ä  90'' 
[II,   12] 


G  11^  i7  38''  L  2-'^i  scherllnc  *S'  96''  29 


7  Cicuta  bucholt  ^  44''    bucholt'  B  30^'^ 

8  bücholt^  F    174''2      bucholter    £"    30 

9  hucbolt   1  sc,''erlmc  ^    C  17^    scerlinc 


[II,  12] 
Dumuö  dornboü   //  39^ 
Dactilus  dahtilboü^  //  39^ 
Edera  euecb  il  39^ 
Genesta  genster  i7  39^ 
Lentiscus  wida  //  39* 
Clandes  eicha*  H  39* 
Saliunca  saluida  ^  if  39* 


30 
31 
32 
33 
34 
85 
36 
37 


IV,  4  De  arboribus  aroniatvm  ^  [Isidor  xvii,  8]. 


10  Thus  "^  .  .  .    wiröcbbÖm    A   4.5*    wiroch- 

11  boni  B  3G''^  wirochböm   C  17''  L  2*^ 

12  wirochbon   G'  11*  wii-ochboü    H  39'^'' 

13  wirobboiini  ^  .27  30     wü-öcböm    S  9G'' 

14  weirichbamn  F  174''2  [ii,   13] 

15  Tus»  .  .  .  wiröch  A  45*  wu-öch  B  30''^ 


16 

17 
18 


S  9G''  wiroch  (7  17"  ^  30  G  11* 
L  2*^  weh-ocb  F  174''^  wiroucb  H 
39"  [II,  13] 


Piper  .  .  .  pheferböm  y1  45*  pheferbÖm  ^*'  38 
5  3G"^  pheferboum^30  pheffirbom ^^  39 
L  2^1  pfeferböm  (7  17"  peferboü  i?  40 
39"  pfeff^baum  F  174"^   [ii,  13]  41 

Cassia  .  .  .  wicbböm  A  45*  wichbom  B  42 
36bi  c-  17b  wichbom  L  2*i-2  wich-  43 
pawin  F  175*^  wihböm  5  97*  wih-  44 
bon  G  11*  wihboü^^  ^39.  31  ^ic-  45 
boü  IT  40*"  [11,  13]  46 


IV,  5  De  lignis. 


19  Pabnicevm  ^*  lignuin  palmbömholz  A  45" 

20  palmbömholcz  F  175*'-  balmböm.holz 

21  ^31   palmbömin  holz  B  36"^   S  97* 

22  palmbominholz   ö  11"  palbomin  holz 

23  C    17"    L    2*2      palmholz     H    41* 

24  [II,  13] 

25  Citre\Tn.    1   cedrinum  ^^     lignum     ceder- 

26  bÖininholz    A   45"     cederbÖmin    holz 

27  B  36"2   C  17"  cedirboniin  holz  (hohz 

28  L)  ^  31  L  2*2  Ä  97*  cedirbominholz 


ö  11"  ced^pawmholcz  F  175*^  ce-  47 
dirboumin  ^^  H  41*  [11,   13]  48 

Cipressinum  cipbömin  B  3G"2  G  17"  49 
^31  ciperbömiii  L  2^^  cipbömin  G  50 
11"  cypbÖmin  >S'  97*  cipbom  A  45"  51 
ciperpaum  F  175*^  [11,   13]  52 

Abiegiuim  ^'^  tamiiii  Ä  97*  tenni  A  45''  53 
tennin  B  3G''2  C  17"  ^  31  tennen  54 
F  175*1  dennin  G  11"  L  2*^  den-  55 
nen  i?  41*  [11,  13]  56 


^  davor  tutilkolbo  durchstrichen  G  '^  die  corr.  von  jüngerer  hand  übergeschrie- 

ben C  '  darauf  CitSLnus,  dann  freier  räum  für  5  buchstaben  H  *  darauf  Qiler,  dann 
freier  räum  H  ^  darauf  Spinter,  dann  freier  räum  H  "  DaEomatib®  H  aromaticis 
GLS  '  T^us  Alis  Tus  BL  ^  wirohboum]  h  aus  b  radiert  E  »  Thv^  B  Thus  E. 
das  dann  von  Hoff  mann  aus  C  angeführte  mirra  ist  lat.  "  pheferboüa]  f  corr.  und 

radiert  aus  ?b  B  "  phcffirböm]  das  erste  f  aus  r  corr.  L  '^  wihboü]  h  aus  b 

radiert  E  *'  De  geneS  lignoB   H  **  Cahniceum  A    Almiceü  F,   initiale  fehlt 

"  1  utinum  vor  \  cedrinum  L,  darnach  G   {aus   dvivov^)  "  dazu  am  rande   mit 

verw.  von  and.  hand  holz  //        "  Abegnü  E  Abigenü  F 

Althochdeutsche  glosseu  III.  '  7 


68 


Sachlich  Geordnete  Glossare.  A.  Gruppenolobsare 


Eh.   Germ.  9,  22.  //.>.  II.s.  2.   {Diut.  3,  243).    /yZ.  T).  (Z>m/.  2,  274  =   Z.s.   /'.  </. 
ph.  13,  457).    TV.  {Hoffmann  6).  Z».  /:  rf.  /)ä.  12,  311 

iliceutn  * 


1  Quernvm     l    iliceum  *     eicliin     A    45'' 

2  eichin  2  J?  SG''^   C  17"   G  11"  L  2»2 

3  .S'  97»  einchiii  £"31  aichein  F  17o»^ 

4  eichen  JI  41»  [ii,   13] 

5  Colurnum  ^  h^silin  A  45"  hesilin  6'17" 

6  £•  31   L  2»2  heslein  F  175»^  heselen 

7  i/  41»  hesilinez  5  97»  hesilinz  G  11" 

8  hej^eliner  B  30"^  [ii,  13] 

9  Faginvm  *  bvchin  A  45"  bochin  L  2»^* 

10  S  97»  bvchhi  B  36"^  bSchin  ^  E  31 

11  //  41»    bochin    C    17"    Ö    11"    pü- 


chein  /'  175»»  bhchin  hulz  /  47  31 
fir,  13]  32 

Oleaginvm  *  olebömin  A  45"  oleboinin  33 
jy  3G"2  6'  17"  /.  2»2  oleboumin '  E  34 
31  olcbonün  /  47  oleiboumin  //  41»  35 
olböniin  .S'  97»  olboniin  G  11"  Öl-  36 
pawm  F  175»»  [ir,  13]  37 

Alninviu  erlin  A  45"  erlin  B  36"^  C  38 
17"  E  31  7  47  L2»2  Erlein  F175»»  39 
erlen  //  41»"  erlinez  S  97»  erlinz  40 
G  11"  [ri,  13]  41 


IV,  G  De  frvctibvs  arborvm  ^  [Isidor  xvii,  7]. 


12  Malvm »    äphel    A    45"    aphel   B   30"^ 

13  Ö    11"  /  47    Aphel    F  175»»    apel 

14  H  41"  apfel  L  2»^  S  97»  aphil  i?31 

15  apfil  C  17"  [II,  14] 

16  Malum  matianum»''nialccpfili  C17"malc- 

17  6pfile  i?  3G"^  malcephile  ^  45"  malz- 
ephili  -E"  31  malz  ...  Ii  /  47  malz 
aphel  F  175»»  Malziphil  G  11" 
melzichapel  H  41"  malceha »»  L  2»^ 
S  97»  [II,  14] 

22  Malum  punic\nxi.  »^  1   malum    granatum 


18 
19 
20 
21 


khoraphel  A  45"  korapfel  B  30"^ 
^31  kor  apel  £f  41"  kor,'»apfil  C 
17"  kern  apfel  F  175»»  rodaphil  G 
11"  r  .  .  .  .  il  7  47  rotepfil  5  97» 
rotepfele  L  2»^  [n,  14] 


23 
24 
25 
26 
27 

28  Cittvm     dicitur     granum  mali    punici  »^ 

29  ehern   A   45"    kerno   B  36"^    C  17" 

30  E   31    H  41"   I   4:7  L   2»^    S  97» 


.i.  kerno»*  G  11"  kerne  7"  175»»  42 
[II,  14]  43 

Malomellum  svzephel  A  45"  svzepfele  44 
5  3G"2  L  2»2  svzepfili  5  97»  sueze-  45 
pfili  (7  17"  T:  31  suzepfil  G  11"  46 
suzepil  H  41"  svzeepfel  7  47  süzz-  47 
apfel  7^  175»»  [n,  14]  48 

Persicum  phßrsich  A  45"  phersich  G  11"  49 
7  47  -S  97»"  pfersich  C  17"  E  31  50 
F  175»»  pferchich  L  2»^  persich  ^51 
41"  phirsich  B  36"2  [ii,  14]  52 

Pirum  »5  bira  7  47  [ii,  14]  53 

Volema »«  winigifta  B  36"^  77  41"  wi-  54 
nigista  ^7  31  G  11"  7/  2»»  winegifta  55 
C  17"  Ä  97"  wingifta  A  45"  wingift  56 
F  175»»  \nngista  7  47  [n,  14]  57 

Cidonia  »'^  chütte  A  45"  evtena  B  36"^  58 
küttn  7"  175»»  kvtinna  S  97"  kutina  59 
C  17"  E31  G  11"  Quitena  L  2»^  60 
quidena  H  41"  [ii,  14]  Gl 


*  liceum   L  *  eichin]  n  am   zeüenschluss   abgeschnitten    L  '  Colomü  E. 
diese    und    die    folgende   gl.    nach    98,37    S               *    das   lat.   fehlt   I.     Fagineü  S 

*  darnach  rasur  H        '  Oliuanü  F       "'  oleboumin  con:  aus  olelioemin  E        *  fnic- 
tus  E,  darüber  schwarz  ib.  De  fnvctu  lig.  H        ^  Alü  J^,  initiale  fehlt        *"  nacianü  F 

^*  malceha]  das  erste  a  aws  ?e  corr.  L        ^^  pimiceü  C        "  Citum  CEHI  Cutum  L. 
dicitur  fehlt  G.   gcü  d~  gne  J'"'  ^*  daneben    am  rande   Cittü  kern  (?  ^^  vgl.  oben 

93,  29         "  Voloma  ^^i;//  i'  rfte  gl.  erloschen  I 


DCCCCXXXVIIA  Heinrici  Summarium  iv,  5.  G 


99 


Es.    Germ.  9,  22.  Hs.  Hs.  2.  {I}iut.  3,  243).  Pfl.  5.  {Dnit.  2,  274.  275  =  Zs.  f. 
d.  ph.  13,  457).   Tt:  {Hoffmann  G).  Zs.  f.  d.  ph.  12,  311 


9 

10 
11 
12 
13 
14 
15 
16 
17 
18 
19 
20 
21 
22 
23 
24 
25 
26 
27 
28 
29 
30 
31 
32 
33 
34 
35 
36 


Cerasivm^  kirsich  B  SG^^  E  31  L  2^^ 
kirsa  G  ll''  H  41"  I  47  kii-ssa  C 
17'»  krisa  S  97^  chersen  AA5^  ker.sn 
F  175^1  [II,  14] 

Nvx  nüz  Ä  451'  nvz  B3G^^  nuz  C  11^ 
E  31  G  IIb  ff  41b  /,  2^2  ^  97b 
nusz  F  175*^  nus  I  47  [ii,  14] 

Nvclei^  nvzekerno  B  36^^  nuzcherne 
A  45^»  .  .  .  kerne  /  47  nuzkern  G  11^ 
nuszkern  i'^175''-'^  nuzzekernun  018''^ 
nuzzekernen  *S97''  nuzzikernon  ^31 
nuzkernin  L  2^^  nuzkernen  H  41'' 
[II,  14] 

Nucifraga  ^  nvzbrecha  B  3Q^'^  niiz- 
brecha  C  18*  E  31  H  41b  nuz- 
breche  Ä  45^  nuzbrech  G^  11^  uusz- 
brech  F  175'''^  nuzprecha  L  2^^  nus- 
precha  /  47  nuzpche  S  97''  [ii,  14] 

Svber  löft  A  45"  Lvft  B  36"^  louft 
H  41"  h,nft*  E  31  past  F  175^^ 
Suber  5  l  auella  lÖft  (7  18^  L  2=^2 
5  97"  loft  (7  11"  haselnus  /  47 
[II,  14] 

Castanea«  kestina  C  18^  E  31  L  2^^ 
6'  97"  kestine  B  3G"2  kestin  G  11" 
kestena  fi"  41"  kestenna  /  47  kestn 
F  I75''i  cbßste  ^  45"  [ii,  14] 

AbeUane''  nespelun  C  18*^  E  31  ne- 
spelin  5  36"2  L  2*2  nespelen  ü  41" 
7  47  nespilen  ^45"  nespillun  öll" 
S  97"  nespöl  F  175*^  [n,  14] 

Amigdale  ^  mandulvn  B  36"^  mandilun 
C  18*  i7  31  L  2*2  mandelun  G  11" 
mandelen  iJ41"  madßln  A  45"  man- 
del/47  mandl  F  175*2  mand*<S97" 
[II,  14] 


Escvle  ^  sperewn  C  18*  sperwn  G  11"  37 
speruun  /  47  spvvn  S  97"  speruuin  38 
L  2*2  speruunt  £"31  spervnt  A  45"  39 
spewnt  B  3G"2  speren  i?41"  Spirling  40 
F  175*2  ^„^   14J  41 

Pinee  pinepfili  C  18*  pinepfile  £"  31  42 
S  97"  pinespfile  /  47  pinepfele  B  43 
3G"2  L  2*2  piiiepole  H  41"  pinephil  44 
A  45"  pinephil  ö  11"  pinapfel  F  45 
175*2  [„^   14J  4ß 

Glans  glandis  ^^  eichela  B  36"2  Jf  41"  47 
/  47  eichel  A  45"  Aichel  F  175*2  43 
eichila  C  18^  E  31  L  2*2  eichile  *S'  49 
97"  achila  G  11"  [11,   14]  50 

Carice  vigen  A  45"  vigen  H  42*  figen  51 
L  2*2  figvn  53G"2  figun  C18*  J5;31  52 
/  47   5  97"  figü  G  11"  [II,  14]  53 

Piper  phefir  A  45"  pheffir  Ä  97"  phef-  54 
fer  G  11"  peffer  H  42*  L  2*2  pfef-  55 
fer  11  C  18*  /  47  pfeff^  F  175*2  pf^.  gg 
fer  B  3G"2  j^  31  [11,   14]  57 

Arciotida^2  wachalt^bere  B  3G"2  wacbält-  58 
ber  A  45"  wachalt^per  F  175*2  we-  59 
chalterberi  ^31  wechelterberi  C  18*  60 
wechelt^ber  »S  97"  wercholterbere  /  47  61 
wecholtebereL  2*2  wecholderber  G'  11"  62 
weccolterbere  7f  42*  [11,  14]  63 

Prvnelle  ^^  slehin  A  45"  slehun  E  31  Qi 
G  11"  sieben  B  3G"2  sieben  L  2*2  65 
Slelm  F  175*2  ^jg^jj^  ^  42a  gieha  C  66 
18*  siebe  S  97"  flumen  /  47  [11,  14]  67 

Fragvmi*  eftbere  A  45"  ertbere  5  3G"2  68 
ertbere  C  18*  F  31  /  47  Z.  2*2  69 
erobere  //  42*  erthbere  S  97"  erber  70 
G  11"  Erdpcr  F  175*2  [n,  14]  71 

Mora  mvlbere    B  3G"2   mulbere    C  18*  72 


'  Geras :u]  rasur  von  i  E  Cerasu  F        ^  Nucleus  FG         '  Nuzifraga  B         *  h,Ift] 
die  corr.  auf  rasur  E         "  Sup  G        '  Castatanca  C        ''  Auellana  F        *  Agmigdala 

F,  das  erste  g  ausgestrichen        *  es,ule  G  Sorbe  7/        '"  Glans.  di.s  EFHL  Glandis  CG 
"  pfeffer  unsicher  I        '*  Artiotida  G        "  Prugna  J  prunclla  ü        '*  Fraragum  i 

7* 


100 


Bachlich  Geordnete  Globsark.  A.  Gruppenolossare 


Es.   Genn.  9,  22.   II.s.   lis.   2.  {hkU.  3, 
13,  457.  458).  Tr.  (Iloffmann 


243).  /'//.  5.  {Diut.  2,  275=  Zu.  f.  d.  ph. 
G).  Zs.  f.  d.  ph.  12,  311.  312 


1  E  dl    JI   42»    7   47    iiinlbtr    A   45»' 

2  Maulper  F  175»''*  niulbere.   I   dubbere 

3  (dvbere  S)    L    2"^    S   97''    inulber.   l 

4  dubbcr  G'  IP  [ii,  14 1 

5  Pix  ^    p6cb  ^1  451»    pech  i?  SG^-^  i;  31 
G       F  nS''^  //  42»  bech   C  18»   Ö    ll»* 

7  /  47  L  2»2   i-  97''  [ii,   14J 

8  Re.siim2  harz  A  45''  harz  B  SÜ^'^  C  18« 

9  i;   31    Ö  11"    ß"  42»    I   AI    L  2»2 

10  -S'  97''  harcz  F  175»^  [ri,  14J 

11  Gummi  ^    kazzengolt.    uel    fliet    A    45'' 

12  kazzengolt.  l  fliet  B  37*^  kazzengolt. 

13  1  flens  H  42"  kazziii  golt.  1  fliet  £"31 

14  L  2»2  kaztzingolt.  t  fliet   Ö   11"  fliet 

15  C1S»6'97''   das    weisz.  das  aus  de 
IG       pawm  fleust  F  175»^  [n,  14J 

17  Gluten  *  liem.    uel    cfiti   A  45"    liem  l 


cvti  B  37»^  Um.  1  kuti  L  2»*  lim.  l  31 
kuti  a  11"  //  42»  Um  l  kvte  ,9  97"  32 
lüm  ul  kütti  F  175»^  gUm  l  kuti  33 
E  31  Imi  C  18»  /  47  [ii,  14J  34 

Bitvmen  hertUm  A  45"  ertUm  B  37»^  35 
L  2»=»  erüim  C  18»  £"31  II  42»  36 
erdleim  F  175»^  erdun  0  11"  erde  37 
6'  97"  nie.a»  /  47  [ll,   14]  38 

Aguosperma  salbeiunbletter  A  45"  sal-  39 
beivnbleteR  B  37»^  .i.  salbeiunbleter  40 
^31.31"  salbaienbletir  G  11"  sal- 41 
beimuplett*  F  175»^  salbiuubletir  S  42 
97"  .i.  seluienbladir  H  42»"  .salbei-  43 
unblat  C  18»  .i.  salbunbleter  L  2»^  44 
salhunbleter  /  47    [ii,   14]  45 

Carica  uia  II  42"  46 

Vacinia  walbere  ZT  42"  47 


IV,   7  De  herbis  et  earum  nominibvs  ^  [vgl.  Isidor  xvii,  9]. 


18  Mandragora  "^  .i.  alrvna  B  3  7»^  .i.  alruna 

19  E  31"  L  2»2    alruna    G  11"  //  42" 

20  /  47    .i.  alrun    A  45"    alrun    C  18» 

21  S  97"  Alraun  F  175»^  [n,  15] 

22  Vetonica  1  serrata.  \  pandonia^  bettonia 

23  A  45"  bettonia  B  37"!  £"31"  G  11" 

24  fZ"  42"  L  2"^  bethonia   /  47  betonia 

25  C  18»  F  175»2  [a  ii,  15] 

26  Plantago.  1  lata,  t  eptaplevros  *  wegerich 

27  A  45"  Wegerich  B  37«^  (7  18»  £7  31" 

28  H  42"  /  47    Ä  97"    vvegerichich    L 

29  2"^^  wegirich    G  11"  wegrich  F  175a2 

30  [a  II,   15] 


Plantago  minor  1  arnoglossa  ^^  minner  48 
Wegerich  A  45"  minner  wegerich  B  49 
37»^  C  18»  £7  31"  L  2"^  minner-  50 
wegirich  G  11"  min'wegrich  i^  175»^  51 
minre  wegerich  S  97"  Arnoglossa  52 
scafeszunga  //  42"  [a  ii,  15]  53 

Septinerdia.  1  centinodia  ^^  wegebreita  C  54 
18»  E  31"  /  47  L  2"!  S  97"  wege-  55 
breite  A  45"  wegebreit  F  175»^  we-  56 
gebreida  /f42"  wechebreita  ^^  53781  57 
wegibreita   (?  11"  [a  11,  15]  58 

Sanguinaria  .  .  .  vnibetreta  B  37»^  vm-  59 
betreta  *5  97"  umbetfete  A  45"    vm-  60 


*  ix  L,  initiale  nicht  ausgeführt  ^  Resina  t  bitumen  H  '  Cummi  L  *  Glu- 
ten n  H,  tveil  das  erste  n  fast  ganz  auf  ein  loch  fiel  Gluten  vi  fiscus  I  *  ganz  un- 
deutlich I  '  nur  De  herbis  FS  De  herbis  7  radicibus  J  degen  herb  H.  von  hier  an 
bis  zum  Schlüsse  dieses  huches  fehlen  die  capitdzahlen  C  ''  Andrago'a,  initiale  fehlt  F 
Mandragora]  das  erste  r  aus  a  radiert  L  *  Vetonica]   ica  auf  rasur  B  Wetonica  F 

Veronica  E.  nur  I  donia  erhalten  L  *  Paltago  S.  eptaplevros]  das  ziveite  e  mit  rasur 
aus  a  corr.  B.  die  gl.  nach  der  folgenden  GS.  nur  Lata  1  eptapleuros  H  ^°  Plantago 
C.  araloglossa  L  "1  plantago  fügt  H  hier  hinzu,  icelches  der  unmittelbar  folgenden 

gl.  100,  26  fehlt        ^"^  wechebreita]  c  aus  ansatz  eines  anderen  buchstaben  B 


^W^  of  Meo/ae;:^ 


\rs  r>  r*.  r\\f 


CAMPBELL 
COLLECTIOM 


DCCCCXXXVIIA  Heinrici  Summarium  iv,  6.  7 


101 


Es.    Germ.  9,  22.  Hs.  Hs.  2.  {Dkd.  3,  243).  Pfl.  5.  {Dint.  2,  275 
13,  458).  Tr.  {Iloffmarm  6).   Zs.  f.  d.  ph.    12,   312 


Zs.  f.  d.  ph. 


1  betxet  i^l75''2  umbetreda  H  4:2^  uni- 

2  bitreta    C  18»    E  31^    G    \l^    I  47 

3  L  2^^  [a  II,  15] 

4  Crocus  ^  .  .  .  krvgo  B  37=*^  krögo  (7  18=^ 

5  6"    97b    krßgo    7(7    31b    kr?ige    /   47 
0       krugo    G  11^     krog   F  175^^    kröco 

7  L    2»^^    cfoke   A   45*»    safran    //  42'» 

8  [11,  15] 

9  Verbenaca  ^  .  .  .    .i.  uerbena  A  45''    .i. 

10  verbena    B  37*^   .i.  v^bena   F  llo^"^ 

11  .i.  uerbena  £'31''   G  1V>  .i.  uerbena 

12  isema    H  42k    43*    uerbena    C    18* 

13  verbena    I  47.  48    .i.  verbina  L  2''^ 

14  [a  II,  15] 

15  Insana.  1  faba  lupina  ...  1  iusquiamvm  ^ 

16  bilsa    A   45''    B   37-'^^    bUsa    G    11'' 

17  H  43*   S  97"  .i.  bils  F  175*^    bilisa 

18  C  18*  bilisa  /48  bisela  £'31''  L  2"^ 

19  [a  II,  15] 

20  Tormentilla*  .  .  .  f  riguurz  '"  E  31''  fig- 

21  wrtz    /  48   feigwurcz   F  175*^    uich- 

22  würz    H  43*    frigwrz  A  45''    B  37*^ 

23  L  2^1  frigvvTz  S  97''  frigwurz   G^  11'' 

24  frigwiz   C  18*   [a  11,   15] 

25  Lvpinvin  figbona  L  2''^  figbona  B  37*^ 

26  C  18*    £  31"    G  12*    /  48    5"   97" 

27  figlon  F  175*2  uichbona  iJ  43*  vig- 

28  bona  A  45"   [a  11,  15] 

29  Lvpinvm   montanum  ^  .  .  .    .i.  pfrimma 

30  B  37*^  £  31"  L  2"!  .i.    pfrimma  G^ 

31  12*   .i.    pfrlma    5  97"    pfrlma    7  48 

32  pfrimina    C  18*    .i.    pfrimme    A  45" 


.i.  phrinnna  i743*  .i.  phrlnia  £175*^  83 
[11,  15]  34 

Herba '  scelerata  .  .  .  .i.  brennewrz.  X  35 
hanefiwz  A  45"  .i.  brenniwrz.  l  ha"  36 
newzi?37*^  .i.  brennwurcz.  ul  hanen-  37 
wurcz  £175*2  .i.  brennichrut.  1.  bann-  38 
uiuz  £31"  brennechrut  1  haniuoz  C  39 
1 8*  brennecrut.  1  hanef uz  (hanenf öz  S)  40 
Ö  12*  Ä  98*  brennekrut  vt  hanefüz  41 
/  48  brennucrut.  1  hanifuz  L  2"^  42 
berncrut.  1  hannenuuzi? 43*  [an,  15]  43 

Artemesia  ^  .  .  .  biboz  vi  46*  biboz  B  44 
37«!  c  18*  £  31''  £  175*2  G  12*  45 
L  2"!  S  98*  biuuz  H  43*  [a  11,  15]  46 

Dracontea^  .  .  .  drächwrz  A  46*  drach-  47 
wrz  5  37*1  £  2"!  drachwiu'z  il  43"  48 
drachwurcz£175*2'"i  drahuurz  £31"  49 
ckahwrz  G  12*  dranhvvrz  S  98*  50 
drachenwrz   C  18*  [a  11,   15]  51 

Satirion  ^^  .  .  .  stinka  £  3  7*^  (718*  G  52 
12*  /  48  *S98*  .i.  stinka  £  2"^  stinke  53 
A  46*  stinck  £  175"^  stinca  £"  43"  54 
stincha  £  31"  [11,   15]  55 

Gentiana  .  .  .  hemera  B  37*^  G  12*  56 
H  43"  S  98*  Hemera  £  31"  £  2"^  57 
hemera  C  18*  hem^  F  175"^  hemir  58 
^  46*  [a  II,   15]  59 

Dictamnum  ^^  albvm  wizwrz  ^  46*  £  60 
37*1  G  12*  wizwrz  L  2"^  wizwrz  61 
Ä  98*  wizwurz  7f43"  wizzurz  £31"  62 
wizwrtz  /  48  wizwrzt  C  18*  weiz-  63 
wurcz  £  175"!  [a  11,  15]  64 


'  darüber  von  einer  hand  des  xiv  jhs.    safran  A  *  Verbeneca  A    Verbenaca]  das 

erste  a  über  ausgestrichenem  e  L  '  Insana   l  fehlt    H  {nur  Faba  l  lupina):   wahr- 

scheinlich ist  daraus  das  isema  der  vorigen  gl.    entstanden,  iusquianum  GL    visqanü  F 

*  Tormentumla  L  *  fäguurz]  rasur  von  r,   z  aus  b  corr.  E  "  diese  und  die 

folgende  gl.  (4*/j  zeilcn)  von  anderer  hand  L        '  V'ba  G  Verba  5'         «  Ai'temisia  CE 

'  Dracontea  B  (h  von  jüngerer  hand)  Drachontea  F  Dragontea  H  "  Vatirion  L 

Satirion  corr.  aus  ?  Saurion  E        "  Dictannum  FG  dictara,°um  L 


loa 


Hachlich  Geordnete  Glosöake.    A.  Gruppenolobsare 


Eh.   Germ,  t),  22.  JIs.  lls.  2.  {I>iut.  3,  243).  P/l.  5.  (Diut.  2,  275  =  Zs.  f.  d.  ph. 
13,  458).   Tr.   {Iloffmann  G).  Zs.  f.  d.  ph.   12,   312 


1  Dictaiiuivm  ^    uigioim     gihtwrz    B   37*^ 

2  /;31''  gihtw''z2   c  18»  gihtwz  yl  46» 

3  glthwrz  L  2^^    gihtwrtz   /  48  gicht- 

4  wiircz  F  \lh^^  gitwrz    G  12»  git\r\'rz 

5  S  98»  gehtwurz   //  43»'  [a  li,   läj 

U  Ellebomm  ^    albvni     nie.swrz    J  4G»    D 

7  37»2  (7  18''£'31'»  niezwurcz  F\lö^^ 

8  niswrz    ö  12"  nisvvrz   .S'  98»  nirtwurz 

9  L  2^^  nisewmz  //  44"  nvswrtz  /  48 

10  [a  II,  15] 

11  Elk'boruiu  *    nigrvni    sittiwrz    Ä  4G»    B 

12  37"^  öitiwurcz  ^'175»'^  snitiwrz  ^731^ 

13  sitirwrz   (7  18^»    sittirwurz  H  44»    sit- 

14  tenvrz   G  12»  /  48  sittervvrz  Ä  98» 

15  sutervvrz  L  2*'^  [a  ii,  15] 

16  Lappa^  .  .  .  chlette^46»  kletta  2?37''2 

17  G  12^   L  2bi    S  98»    kle,Ha  C  18" 

18  cletta  7/44»  kleta  E  31'^  kletto  748 

19  klett  F  175^1  j-jj^  15J 

20  Lapativm^  .  .  .   Idtecha  B  37»^^  latecha 

21  L  2^1  latche  ^46»    latech  F  175»>^ 

22  Letacha    C   18''    letacha   77    3 1^    le- 

23  techa''   G  12»  7  48  Ä  98»  [a  11,  15] 

24  Lapacium  acutum  .  .  .   ebolum  ^    athech 

25  B   37»2    athec  7r  44»   attech    C  18'^ 

26  77   31b    atech    G   12»    7  48    L   2^^ 

27  atich    7"  175^^    ätche    ^46»    ateche 

28  S  98»  [a  11,  15] 

29  Centauria  maior^  .  .  .  ertgalla''   B  37''^ 

30  C  181»  77  31b    G  12»  H  44»  L  2bi 

31  *S  98"    ergalla   7  48    ertgalle   A  46» 

32  erdgall  7"  175^1  [a  n,  15] 

33  Genta vi'ia  ^^  minor  .  .  .  .i.  matrana  ^46» 


.i.    nmtraiia    B    37»^    0    18^    77  31»»  34 

a 

G  12»  7  48  .i.  matna  L  2^^  matrana  35 
.S'  98»  .i.  mat^na  7'  175»»^  .i,  metrena  36 
77  44»  [II,  15]  37 

Ibiscvm  .  .  .  ibiscä  ^46»  ibiscä  ß  37»^  38 
ibisca  C  18»»  77  31»>  7  48  .i.  ibiscä  39 
L  2^^  ibischa  Ö  12»  S  98»  Ibisch  40 
F  175»'i  Iwische  H  44»  [a  11,  15]       41 

BvgloHsa  .  .  .  ohsenzunga  ^^  A  46»  6h-  42 
senzvnga  B  37»^  .i.  ochsenzung  F  43 
175»'i  rindiszunga  7731»»  J3'44»  L  2»»i  44 
rindiszvnga  5  98»  rindiszunga  ^^  C  18»»  45 
rindis  zunge  G'  12»  rinderszunga  748  46 
[a  II,  15]  47 

Cinoglossa  ^^  .  .  .  hunte*zvnga  ß  37»^  48 
hunteszunge  A  46»  hundeszvnga  7  48  49 
hundiszunga"  C  IS^  77  44»»  L  2bi  50 
himdiszvnga  S  98»  hinttis  zunga^*  51 
77  31b  hundeszung   G  12»  [a  11,  15]  52 

Solopendria  ^^  hirzeszvnga.  I  hirzwrz  B  53 
37»^  hirzeszvnga  vi  hirzeswrz  7  48  54 
hirzeszunga.  1  hirzeswrz  L  2^^  hirzes-  55 
züg  ul  hirzwurcz  T' 175b^  hirziszunga.  56 
1  hirzwurz  77  44^  hirziszunga.  l  hir-  57 
ziswrz  C  18b  hirzis  zunga.  1  hirziwrz  58 
77  31b  hirseszunge.  t  hirzwrz  (hirzes-  59 
würz  G)  A  46»  G  12»  hirzeszvnga  60 
5  98»  [a  II,  15]  61 

Revmatica  ^^  kranichesnabel  J.  46»  kra-  62 
nichesnabeP'  B  S"^^  F  175bi  kra-  63 
niSchesnabU  C  18b  ki-anechesnabel  L  64 

ch 

2b  ^    kranchesnabel    S    98»    granichi-  65 


*  Dictämü  C  Dictänü  E  Dictannum  FG         ^  gihtwz]  r   scheint  von  jüngerer  hand 
ühergeschr.  C  ^  Cellebor  F  *  Cellebor  F  Eleborum  C  '  Lippa  S        •  Lap- 

patium  ACF  '  davor  letecha  rot  ausgestrichen  I  *  ebulum  CEGHL8  '  maior 
und  ertgalla  nachgetragen  C         ^^  Centauria  nachgetragen  C  "  ohsenzunga]  über  0 

ein  punct  A  ^*  auf  rasur  C  "  hundiszunga]  unter  s  scheint  ein  punct  zu  stehen 
H  "  hinttis  corr.  in  hvndis  und  am  rande  himdis  E  *^  die  gl.  vor  der  vorher- 
gehenden G        "  Eumatica  G  Reumtica  E        "  kranichesnabel]  c  aus  s  radiert  B 


DCCCCXXXVIIA  Heinrici  Summarium  iv,  7 


103 


Es.   Germ.  9,  22.  Hs.  Hs.  2.  (Diut.  3,  243).  Pfl.  5.  {Diut.  2,  21b  —  Zs.  f.  d.  ph. 
13,  458).   Tr.  {Hoffmann  6).  Zs.  f.  d.  ph.   12,  312.  313 


1  snabel  £"  Sl''   kranichessuabel  G  12^ 

2  kranichis  snauel  //  44**  [a  ii,   15] 

3  Man'vbivm  ^    aiuloni   ^  46*^    andof  n  B 

4  37'^^  .i.  andoni  G  12a  andorn  ^"44^' 

5  andron  /  48  andor   C  18^   E  ^V  S 

6  OS'"^  anthdorn  F  175'»^  [a  ii,   15] 

7  Eliotiopium  2  .  .  .  ringila  B  37»2  S  98=^^ 

8  riugila   C  18^    ringula  £"32    ringela 

9  L    2^1      ringel   A    46^^    .i.    Riagl    F 

10  175''^    rengila    G    12^  rengla  iZ"  44^ 

11  [a  II,  15] 

12  Nimphea  ^  .  .  .  grensinc  ^1  46^  grensinc 

13  B  37<''2   (7  18b   G'  12*   JEf  44^  L  2^^ 

14  »S    98^    grensinch    F  175''^    grensich 

15  E  32  [a  II,  15] 

16  Celidonia  maior  .  .  .  schellewrz.  1  gntwrz 

17  B  37*2  schellewrz.  1  grintvvrz   S  98^ 

18  schehy-cz  ul  grmiwurcz  F  115^^  scel- 

19  liwrz.    1    grintwrz    £"32    sceliAVurz.  t 

20  grintwurz  H  45^   scelllwrz  1  grintwrz 

21  C  18''    scellewrz.   t   grintwrz    L  2^"^ 

22  scellewurz.  t  giintwurz  G  12*  schelhe- 

23  wrz.  uel  grintwrz  A  4G*  [a  ii,   15] 

24  Celidonia  minor  .  .  .  .i.  rietachel.  l  bein- 

25  Avrz    ^46*    ide    rietachel.  l    beinwrz 

26  B    37*2       j      Rietachl   ul   weinwurcz 

27  F  175''^  id  rietachel.  beinwrz    C  18^ 

28  id.  rietachel.  1.  benniwrz  £"  32  id  rie- 

29  tachel.  X  bennurz  L  2^^   .i.    rietachel. 

30  1  brennewurz    G    12*    id    rietachel.   1 

31  be^'nwurz  H  45*  [a  u,  15] 

32  Edera  .  .  .  ephö    A   46*    ephö  B  37*^ 

33  E  32    .i.  epho    G  18»^    ephov  H  45* 

34  ephoii    F  175'^^    ebowe    7  48    abech 

35  <^  12*  S  98*>  ebech  L  2^^  [ii,  15] 

36  Edera  nigra  .  .  .  ebhowi  A  46*  B  37*^ 


E  32  G  12'^  H  45*  L  2'^2  ebhowi  37 
,S  98b  ephwi  C  18»>  ebechech  7^175^1  38 
[a  II,   15]  39 

Filix  uänn  A  4G*  varn  /  48  farm  B  37*^  40 
F  I75bi  faj.n4  c-  18b  E  32  G  12*  41 
//  45*  L  2^^  S  98b  [(^  „^  15]  42 

Polipodium  stein  varm  J.  46*  stein  varn  43 
C  18b  steinvarn  /  48  L  2b2  stein  44 
uarn  if  45*  stein wa'm  F  175^^  sten-  45 
uarn  77  32  steinfarm  i?  37*^  stein-  46 
farn  G  12*  steinpharn  S  98b  ^au,  15]  47 

Peonia  ^  .  .  .  .i.  beonia  A  46*  ide  beo-  48 
nia  B  37*^  .i.  beonia  77  32  G  12*  49 
H  45*b  beonia  6  (7  18b  /  48  L  2b2  50 
.i.  beöm  7"  175bi  [a  11,  15]  51 

Satvreia  '  .  .  .  .i.  quenela  jB  37*^  i.  52 
quenela  ^  G  12*b  quenela  (7  18b  Ä  ggb  53 
.i.  quenel  F  175^^  quenvla  L  2^^  54 
.i.  quenila  77  32  .i.  qüenil  A  46*  55 
.i.  qunnela  77  45b  ^^t,  11,   15]  56 

Crassinela®  ...  .i.  veltquenela  7?  37*^  57 
veltquenela  C  18b  1  quenela  L  2^^  58 
wel,Venela  G  12b  ueltqnela  S  98b  59 
.i.  ueltquenl  A  46*  .i.  veltquenel  ^"^  60 
F  I75bi  _i_  ueltkenila  77  32  .i.  uelt-  61 
qunnela  H  45b  {a  11,  15]  62 

Absintivm.  1  alosantus  wermvta  B  37*^  63 
wennvta  7  48  wermota  H  45b  yver-  64 
muta  L  2b2  wermötha  (7  18b  ^er-  65 
mutha  77  32  wermöt  S  98b  Wermut  66 
^46*  wermvt  G  12b  ^hnüt  7'175bi  67 
.[a  II,  15]  68 

Acero  1  acer^^  gvndreba  537*2gundreba  69 
7  48  gundfebe^46*  gundreb  7'175bi  70 
guntreb  G  12^'  gundereba  C  18b  gun-  71 
derebo    L    2b2       gunderebe     S    98b  72 


*  Maxubiü  C  ^  El.iotropium  E  »  Niphea  G  Limphea  L  *  das  deutsehe  wort 
zweimal  G        ^  Beonia  L        '  davor  boen  rot  ausgestrichen  I        '  Saturegia  CEHLS 

«  darüber  i.  kenl  G  »  Crassinela  AB  Grassinola  L  Casfinecla  E  '"  veltquenel] 
das  letzte  e  über  verschmiertem  buchstaben  F         "  Äser  G 


104 


ÖACHLUH    GeoKL»NKTK    GLObHAKi;.    A.    (iUUi'hEfiüLOtkbAitK 


Es.   Genn.  9,  22.  23.  IIs.  Ih.  2.  {Diut.  3,  243.  244).  Mones  Am.  4,  95  =  Gemi. 

19,  2 IG.  P/l.  5.  (Diut.  2,  275  =  Zs.  f.  d.  ph.  13,  458).  Tr.  (Ilüffmann   0).   Zs.  f. 

d.  ph.  12,  313 


1  gundereua  H  45'*     gundirebha  E  32 

2  [a  H,  15] 

3  Cerifolivrn  .   .  .    kcnila   D  ST^^    ('  18»» 

4  keiuihi  E  32  7/45''  L  2^"^  .i.  keruila 

5  G  12»'  kmiil  /-'175''^  kemela  S  98'' 
()       cherwle  ^140"''  Gorwla/ 48  fa  ii,  15) 

7  Sarmiuia  ^   wildekervila    B  37"^    wildvi- 

8  keruila  C  18»»  uuilde"' keruila  i;  32 
vvilidilkeruila '^  L  2^"^  wildvkeruil  G 
12»>  wildekeniil  F  175''^  vvildiv  ker- 
uela  S  98b  wildekimila  //  45^  wil- 
decherwla  ^  4G''  wildvgenvla  /  48 
[a  II,   15] 

14  Origanvm^  .  .  .  dosto  B  37'>2  dosto   C 

15  18b    L  2b2    S  98"    .i.  dosto    G    12b 
lü       dosco  i?"  175b2  dost  ^  46b  dost  £"32 

17  H  45b  [^  „^  15] 

18  Semperviua*  .  .  .  huswrz  vi  4  Gb    huswrz 

19  C  18b  £  32   ö  12b  hvswrz   S  98b 

20  hvswrz  B  ^1^"^  huswurz  Zf  45b  i,  2b2 

21  huswurcz  F  175b2  [-„  „^   ]^5j 
22Basilica5    .    .    .    madelger«     B    37^2bi 

23  C  18b    E  32   H  45b    L  2b2    <S  98b 

24  Madelger    G  12b    madelg*    F   175b2 

25  niädilger  A  4Gb  [a  u,   15] 

26  Coliandrum  '  .  .  .  holinder  1  krollo  B  37bi 

27  £■  32  holinder.  uel  ki-olle  A  46b  ho- 
lind*  ul  kroll  F  175b2  kolinder.  l 
croUo  (7  18b  kolinder.  1  krollo  G  12b 
L  2b2  5  98b  holender  1  croUo  // 
45b.46'i  [a  II,  15] 


28 
29 
30 
31 


32  Lactaridia  ^ 


sprinch^vrz     A    46b 


sprinchwurcz  Fl75b2  spnc  wrz  /i37b^ 
ßprincwrz^  C  18b  E  32  (/  12b 
sprincvvrz  .S'  98b  .sprincwurz  L  2^^ 
sprciicwurz  //  46*  [a   ii,    15] 

Strigiiujn "...  ramßsdra  A  46b  rames- 
dra^«  BSV>^  C  W'  E  32  G  12b 
//46''  K2  L  2b2  Ramesdra  ii^l75b2 
raniestra  S  98b  [a  n,  15] 

MiUefolium  ^^  gaiTwa  B  37b^  garnwa 
F  175b2  garewai2  L  2b2  gär^a  ^32 
gdrvva"  K2  garwa  C  18b  G  12b 
F  46"  garwa  S  98b  g^rwe  A  46b 
[a  II,   15] 

Lvpisticium  i*  .  .  .  lubistichel  5  37bi 
lubistikel  G  12b  lubstichl  F  175b2 
lubistechel  // 46''  lubistechil  C  18»». 
19'^  lubistekil  L  2^2  lupistechQ  i;32 
K  2  lubestekil  S  98b  lupst^che  A  46b 
[a  II,  15] 

Psilatnim  ^^  sl^ifa  A  46b  sleifa  5  37bi 
C  19»  £"32  fi"  46»  ÜT  2  steifa  G 
12b  steipha  *S  98b  sieiff  f  175b2 
scleifa  L  2b2  [a  ii,   15] 

Nebeta  ^®  simiza  A  46b  süniza  B  37^^ 
C  19"  E  32  H  46»  A"  2  L  2b2  si- 
miza ö  12b  giiniz  i?"  I75b2  simeza 
S  98b  [a  II,  15] 

Milleborbia  ^''  drSswrz  ^*  ^  46b  drvswrz 
B  37bi  drvswrz  Ä98b  drSswrz  E32 
G  12b  7^'  2  dröswrz  C  19»  druswurz 
jff  46»  L  2b2  drüswurcz  F  175b2 
[a  II,  15] 


33 
34 
35 
36 
37 
38 
39 
40 
41 
42 

43 

44 
45 
46 
47 
48 
49 
50 
51 
52 
53 
54 
55 
56 
57 
58 
59 
60 
61 
62 
63 
64 


^  Sanninia]  S  auf  rasur  L  Sarmina  I         ^  vvilidilkeruila]  Ii   scheint  aus  n  corr.  L 

'  die  gl.   vor  der  vorhergehenden  H  *  Semper  uiua  ü  *  Basilisca    CGHLS 

*  madelger]  r  aus  1  corr.  U         '  Choliandrü  AB         *  Lactaridia]  ridia  auf  rasur  C 

Lataridia  G  Latarida  S  Lactiridia  H  '  auf  rasur   C         "  ramesdra]  über  m  kleine 

rasur  B  "  diese  und  die  folgende  gl.  auf  rasur  H  ^*  garewa]  w   aus  corr.  L 

^'  so  K  nach   Mone  "  Lubisticium  FHS   Libisticmn   L  ^^  Spilatrum    L 

^*  Hebeta  L  Habeta  F  Nebeta  S         "  Melleborbia  1  maura  S         "  druswrz]  s  aus 

corr.  A 


DCCCCXXXVIIA  Heinrici  Summarium  iv,  7 


105 


Germ.  9,  23.  Äs.  Hs.  2.  {Diut.  3,  244).  Mones  Anx.  4,  95.  96  =  Germ.   19,  216. 
Pfl  5.  {Diiit.  2,  276  =  Zs.  f.  d.  ph.    13,  458).   Tr.  {Hoffmann  7).  Zs.  f.  d.  ph. 

12,  313 


Blaiidonia  .  .  .  wüllina  A  46*^  wuUina 
B  37bi  F  175b2  wvUina  C  19=^  vvl- 
lina  S  98^.  99"'*  wlliiia  A'  2  uullina 
L  2b2  wUin  G  12b  willina  i;  32 
wulena  H  46''*   [a  ii,  15] 

Calcatiippa  1  zeisala  5  37^1  (719^^' 32 
K  2  zeisale  ^461»  zeisal  7^  175^2 
Zeisela  G  12»'  zeisela  H  46'^'^  L  2^2 
Ä  99^  [a  II,  15] 

Livendula  2  j.  lauendla  ^  46^  .i.  la- 
uendla  5  37^1  £^32  lauencUa  G  19'i 
G  12b  A  2  ,5  99a  lavendla  L  2^2 
lauendl  F  175^2  Lauendsela  Ä  46'' 
[a  II,  15] 

Abrotanmn  stäbwrz  ^  46^  stabuwrz  B 
37''i  £"32  A"  2  stabvvrz  S  99'-^ 
stabnT^vurcz  F  175^2  stabiwrz  6^12^ 
stabe^vrz  C  19*  stabewurz  A  2^2 
staue wui'z  H  46^  [a  11,  15] 

Melones  ^  bebenun  ^4  46^  bebenvn  B 
37^1  bebenun  F  175^2  bebennun  * 
i:  32  A'  2  pebenun  H  46^  A  2^2 
pebenün  C  19^  pedemun  G  12^  phe- 
deme  S  99*  [a  11,  15] 

Ypiricvm  ^  .  .  .  haf.thö  A  46'^  harthö  5 
37bi  c  19*  A32  JT46b  A^2  härtho 
i^  175^2  harthöwe  G  12^  harthowe 
5^  99*  harthÖue  L  2^2  [a  11,  15] 

Cinis  ^  prionei  .i.  liola  A  46^  .i.  liola 
537W  i^l75b2ß46b  .i.  leola  A  32 
leola  K  2  liola  C  19*  G  12b  ^  99a 
liona  A  2^2  [n,  15] 

Evsole '  brächwrz  ^  46^  brachwrz  B 
37^1   C  19*  G  12b    brachvvrz  S  99* 


brachwurz  Ä  46b  A  2b2  brach wurcz  35 
A  175b2  bracwrz  A  32  A  2   [11,  15]  36 

Gelisia^  nessiwrz  A  46b  nessiwrz  B  37b^  37 
(7  19*  G  12b  nessiuurz  A  32  A  2  38 
nasiwurz  A  2b2  nesnwurcz  A  175b2  39 
nisevvurz  H  46b  niesvvrz  S  99*  40 
[II,  15]  41 

Emicedo^  brächlöch  vi  46b  brachloch  42 
C  19*  E  32  G  12b  K  2  L  2b2  48 
brac^loch  A  37bi  brächlöch  A  175b2  44 
brachlouch  Ä  46b  brachrud  5"  99*  45 
[11,  15]  46 

Cardopana  ebef  wrz  A  46b  eberwrz  B  47 
37bi  G'  12b  eberwurz  A  2b2  eher-  48 
wurcz  A  175b2  ebersvvrz  6^  99*  ebir-  49 
wrz  C  19*  hebirwrz  A  32  iT  2  euir-  50 
würz  Ä  46b  [a  11,  15]  51 

Vulgago  .  .  .  haselwrz  A  46b  haselwrz  52 
B  37bi  G  12b  haselwrz  S  99*  ha-  53 
sei  würz  A  2b2  haselwurcz  F  175b2  54 
hasilwrz  C  19*  hasilwurz  H  46b  ha-  55 
siluum-z  A  32  A"  2  [a  11,  15]  56 

Carciola  witesa  A  46b  witesa  B  37b^  57 
C  19*  A  32  G  12b  ^  46b  R  2  58 
vvitesa  5  99*  uuutesa  A  2b2  wittel  59 
A  175b2  [a  II,  15]  60 

Nirmendactila  ^"  heilhöbito  A  46b  heil-  61 
höbitoii  B  37bi  C  19*  E  32  L  2b2  62 
Ä  99*  heilhöbito  A  46b  heilhöbito  63 
(?  12b  heilhubito  K  2  heilhaupt  A  64 
175b2  [II,  15]  65 

Didinio  hänora  A  46b  hänora  B  31^^  66 
ha'wr    A    175b2    hauen    ora    H   46b  67 


*  Calcaprippa  E,  das  erste  p  auf  rasur  Calcatripa  H  *  Luuendula  F  '  Me- 
lones C  *  so  K  nach  Mone;  Bartsch  bebenum  *  Ypiriciö  F  *  Ca- 
sus oder  Cisus  F  ''  Emsole  F  '  Gelisia  G  gelisia  K  nach  Mone,  gelidia  nach 
Bartsch  Gelifia  HL  '  Errucedo  S  "  Nirmdactilia  G  Rlirmendactilia  LS  Hirm- 
dactila  F        "  heilhöbito]  e  aus  corr.  L 


lOG 


Sachlich  Geordnete  Glossare.  A.  Gruppenolossare 


Genn.  9,  23.     Hs.  Hs.  2.  (Diul.  3,  244).   Mones  Anx.  4,  90  =   Germ.   10,  2 IG. 
I'fl.  5.  (I>iut.  2,  27G   =   Zs.  f.  d.  ph.   13,   458).  7V.    (Hoff mann  1).  Zs.  f.  d.  ph. 

12,  313 


1  haniöora  E   32  K  2  hasinora  C  19» 

2  L  2^^  hasinhora   ö  12'»  hasenhore  S 

3  99»  [a  II,   15] 

4  Colofonia    härzuch    A  4G''    harzvch    B 

5  37"  hirzuch  C  19»  i;  32  //  4^  K 

6  2  harczug  F  ITo''^    harzoch     (y  rii^ 

7  .S'  99»  harlzoch  L  2»>2  [a  ii,   15] 

8  Emorrois^  blfttfiuzzida  B  37''^  blutfluz- 

9  zida  H  46"   blStfluzzida   C  19»  blot- 

10  fluzzida    S  99»     blätsluzzida    G  12" 

11  blutflüzzide    A    40"    blRthiluzzida   E 

12  32    A'  2    blutfluzda   L  2^2  blütfluzid 

13  i<M75»'2  [a  II,  15] 

14  Tublira  2    ertnvz    B  37»>i  ertnuz    C  19» 

15  £•  32    G  12»  H  4.&>  K    2  ertnoz  L 

16  2''2  6'  99»    ertnusz  i^  llb^'^  erthuuz 

17  A  46b  [a  II,  15] 

18  Acitvra^  ampfra5  37bi  J5'32  TT 2  am,P- 

19  fra  C  19"  anipf'r  i?^  175»'2   ampra  H 

20  46»»  amphera  G   12^    S  99»    ampora 

21  L  2»'2  hanphir  ^  46'>  [a  ii,   15] 

22  Trifolium  .  .  ,    chle    A  46"  cle    B  37"! 

23  cleeF  175i'2  p^e  /f  46^47^  kle  L  2^"^ 

24  kle  £•  32  G  12»>  K2S  99»  kle  (719» 

25  [ii,  15] 

26  Apiacum  . .  .   binsoga  B  37''^  binsöge  A 

27  46i>  binsoge  Fllb^'^  bmsuga*  G  12'' 

28  binesuga  H  Al^    6^  99»    binesvga    L 

29  2i'2   binisuga    C  19«   £"  32    A"  2    [a 
80  II,  15] 

31  Gladioluni  .  .  .  svertala  B  37"^  svertela 

32  L  2i>2  S  99».i.  suertella   G  12»>  suer- 

33  tilla  fl"  47*    swßrtil  A  iQ^    suertil   C 


19»  /;;  32.  33  AT  2  swertl  F  175»"  34 
[a  II,   15|  35 

Carix  *  rißt  ^  46»  riet  B  37»^  riet  6'  36 
19»  £•  33  AT  2  L  2»2  Riet  F  175»2  37 
rioth   G  12»  7/47«  S  99»  [ii,  15]      38 

Carectuin  rietahe  A"  33  AT  2  r,'etahe  C  39 
19»  rietehe  B  37»^  ri6t|tehe  A  46»  40 
rietehe  F  175»^  riethe  G  12»  7/  47»  41 
L  2»2  S  99»  [II,  15]  42 

Alga  '^ ...  rietgras  ^46»  rietgras  i?  37»^  43 
rietgrits  C19»  rietgras  AJ  33  7^175»"  44 
G  12»  H  ^'^  K  2  L  2»2  S  99»  [a  45 
II,  15]  46 

Papims  biniz  A  4G»  biniz  B  37»^  biniz  47 
G  19*  A:  33  A^  175»2  G  12»  AT  2  L  48 
2»2  biniz  bi.sin  77  47»  binez  S  99»  49 
[ii,   15]  50 

Papii'iiun  binezahe  B  37»^  binizahe''  C  51 
19»  A7  33  AT  47»  AT  2  .i.  binizahe  52 
L  2»2  binisach^  F  175»^  binizhehe  53 
G  12»  binizehe  A  46»  pinezzahe  54 
S  99»  '   55 

Gramen  gras  B  37»^  S  99*  gras  E  33  56 
G  12»  AT  47»  A:  2  L  2»^  Gras  F  57 
175»2  gras   C19»  graz^  46»  [ii,  15]  58 

Fenvm  howe »  B  37»^  L  2»^  Lowe  AT  59 
47»  S  99»  hö  C  19»  huo  A;  33  A:2  60 
häw  A'  175»2    [II,  15]  61 

Gremivm  i»  äihad  A  46»  ämad  "  B  37»^  62 
AZ'47»  ajiiad  C19»  A;  33  Ar2  Amäd  63 
A'  176»^  spach.  1  amath  G  12»  S"  64 
99»  [II,    15]  65 

AcalifFa.  1  ^Ttical2  nezzila  j587b^  Ä99»  66 
nezzili  A;  33  A"2  nessel  A'  176»^  ne-  67 


*  Emorroris  S  Amorreis  L  Emorois  ABF  -  Tubüra  A  Tub^ra  B  '  Azitura  L 

*  binsuga]  b  aus  p  corr.  G        *  nach  der  folgenden  gl.  H       *  Alga]  1  aus  ?  g  corr.  F 
''  davor  rasur  C         *  binisach]  s  aus  ?  z  corr.  F         '  howe]   w   aus  corr.  L.    die 

deutsche  gl.  fehlt  A  '"  Gremium  CGHKLS  "  ämad]  d  aus  t  corr.  B  "  ult*- 

ica  C 


DCCCCXXXVIIA  Heinrici  Summarium  iv,  7.  8 


107 


Germ.    9,  23.  IIs.  Hs.  2.  {Diut.  3,  244), 
Pfl.  5.  {Diut.  2,  276  =   Zs.  f. 


Mones  Am.  4,   96  =   Oerm.  19,  216. 
d.  ph.   13,  458).   T):    {Hoffmann  7) 


1  zUa  C  19»  nezil  A  46»^    G  12»^    nc- 

2  zela  fi"  47b  [ii,   15] 

3  Vrtica  grenanica'^    heitemezzela  B  31^^ 

4  heitnezzehwS  99»  heitt'nessel  i^l76a^ 

5  beiteniezel  A  46''    heit^nezzil    ö  12'' 

6  heitii-uezila  C   19»  heittirnezzili  E  33 

7  A'  2  heklii-nezela  iZ"  47''  [n,  15] 

8  Pali\Tus  . . .  agfüeia  B  31^^   C 19»  £'33 

9  H  4:7^  K  2  ageleia  ^  46''  ageleia  S 

10  99»   agelay    F  170»^    agileia   Ö    12'' 
LI       [a  II,  15] 

L2  Cardone  ^  kärta  ^  46''  karta  B  37''i 
[3  C  19»  E  3S  G  12"  IT  47"  K  2  5 
[4  99»  kärt  F  176»^  [ii,  15] 
LSArinca^  wolviszeisila  B  37"^  woluis. 
16  zeisila  £"33  woluis  zeisila  K  2  wol- 
!?  uiszeisile  A  46"  woluiszeisl  jP  176»^ 
.8       wolueszeisala     C     19»     wolueszeisela 


IV,  8  Item 

Quipparvm  schafthö  J[  47»   schafthÖ  B 

37'>2    schaffthaw    i^  176»^    scaftho   C 

19»  scatha  E  33    K  2  scahthowe  H 

48»    scaftho vve    S   99"     scasthövve 

Ö  12" 

Quinquefolium  .  .  .  wufblat  A  4^7^  vünf- 

blat  B  37"'-*  vinfblat  (?  13»  S  99"  vin,^- 

blat^o   C19»  uinfblat^  33  K  2  finf- 

plat  F 1 76»^  vumfblader  H  48»  [ii,  1 5] 

Papauer . . .  .i.    mago    B  37"^    E  33    G 

13»  mago   C  19"  i:2  .i.  mage  ^47» 


i?  47"  vvoLfzeisa  Ä  99»  wolfzeisa   G  30 

12"  [II,    15]  31 

Italica*  .  .  .  chazzenzagel  ^  vi  46"  kazzvn-  32 

zagel    S    99»    kazzenzagel  ^    B    37"^  33 

kazenza|Gel    H  47"    kacznczagl    7^34 

176»!  kazzinzagil   C19»  £7  33  G*  12"  35 

K  2  [II,  15]  36 

Cardus    distel   A  46"    distel    B  37"^  F  37 

176»!   G  12"    distil    C  19»   £7  33  H  38 

47"  K  2   S  99»  [II,   15]  39 

Cardvs    siluaticus®   .  .  .    woluismilch    A  40 

46"  woluismilch  jÖ'47"  uuoluismilinch  41 

£7  33  ÜT  2  woluesmilich   C19»   ö  12"  42 

vviuesmilich    ß*  99»     wolfesmilech    B  43 

37"^  Wolfsmilch  £  176»^  [ii,  15]  44 

ApiateUum  ha  "^  1  birnnecrut  if  47"         45 

Pinastellum  ^  birnwrz  J?  47"  46 

Viti^cella«  hoppo  ß'  47"  47 

de  herbis.  ^ 

.i.  mag  F  176»^  .i.  magesamo  HAS^  48 
[ii,  16]  49 

Aristolocia  longa  astrenza^^  C  19"  S  50 
99"  [a  II,  15]  51 

Camemelon  ^^  . . .  J  thobari  ^^  ^  47a  52 
t  thobari  B  37^2_  38»i  C  19"  £7  34  53 
G  13»  fl"  49"  ul  thobari  F  176»2  54 
thobari   S  100»  [11,  15]  55 

Malva  pappala  B  38»^  pappilä  ^*  C 1 9"  pä-  56 
pel  A  47»bappila  £7  34  Ä"  49".  50»  ir2  57 
bappilla  G  13»  bapella  F  176»^  [11, 15]  58 


'  greoanica]    das  erste   n   aus  ?  ansatz  von   a   B   germanica  S  ^  Cardones  F 

»  Arlnca  C  Amica  F         *  Itali,ca   E.    die  gl.  nach  der   folgenden  S  ^  chazzen- 

zagel]  über   dem    ziveiten   a  ansatz   zu    rotem    accent  A.    kazzenzagel]    k  auf  rasur   B 

*  Carduus  AF.     saluaticus  AB,    das   erste  a   scheint  aber  zu  i  radiert  A  "'  dh. 

hanecrut  ?  «  vgl.  108,  4.  1  »  deherbis   am  rande  H,   im  texte  freier  räum,   die 

Überschrift  fehlt  S        "  vin,fblat]  die  corr.  von  jüngerer  hand  C        "  astreficia  A  47», 

me 

astrentia  B  37b2  K  2  ist  lat,  ebenso  astricia  H  48"        1*  Cameleon  E  Cameleon  GS.  von 


bl.  49»  an  andere  hand  H 
von  jüngerer  hand  C 


der  deutsche  Ursprung  des  Wortes  ziveifelhaft        **  corr. 


108 


Sachlich  Geordnete  Globsare.     A.  Gruppeso  los«  are 


Genn.  9,  23.  Ih.  Hs.  2.  (Diut.  3,  244).  1%  5.  (IHnt.  2,  27G  =   Z^.  f.  d.  j>h.  13, 

458).   Tr.  {Ilüffmann  1) 

1  Vitiscella  ^    hopfo  B  3«»»   C  20»  E  35      Pipinella  ^    bibinella   ß  38«*    C  20»'  .S"  20 

2  hopfti  /MTO'-»   hophe    J  48*    hoppo  10 1"    bibinellt-     A    48»    bibonella    F  30 

3  H  52''  [o  II,  15]  170''^  bipenella  E  35  [a  ii,   15J  31 

Item  hec  sunt  noniina  herbarviii.  ^ 

4  Pinastellum  * .  . .     beieuwrz    .1  48»    bo-  berinwrz    C  20''    beniiwrz    E   35    [a  32 

5  remvrz  B  38»=^  herenwui-cz  ^  ^i^  170''!  '  •"   J  ^-^ 

IV,  9  De  oleribvri« 

6  Olus''...  chrut  A  48=»    chriit    F   17G''^ 

7  crhvt  5  38''^  crhut  E  35  crüt  C  20^ 

8  S  101»  crut   G  13b  H  53»  |ii,   IG] 

9  Caulis  8 .  .  .  kol  vi  48»  B  38''^  kol  6' 20'' 

10  E  35  (?  13"  //53»  köl  F\l%^'^  köle 

11  .S'  101»  [II,  16] 

12  Rapa  »  rvba  C  20"  rSba  H  53»  rvb :  2? 
18       38"^  .i.  rvbo  G  13"  röba  S  101»  rfibo 

14  i;35  rSbe  A  48»  nieb  F  170''^  [11, 16] 

15  Rapacavlis  ^'^    ri\bgras^48»  niebgraz  F 

16  176"2   rv'begras    B  38"^    räbegras   // 

17  53»   rvbigiäs    C  20"  rvbigras    G  13" 

18  rftbigras  ^35  [11,  IG] 

19  Colandrvni^'^  cholgras  A  48»  kolgras  C 

20  20"  kolgrat^  B  38"^  G  13"  kölgraz  F 

21  176"2    colgras  .S  101»  golkras  E  35 

22  gras  H  53»"  [11,  16] 

23  Pastinaca^^  ggrhilla^  48»  gerhilla  ZT  53" 

24  ge,billa  B  38"^  gerbilla  E  35  gerhyll 

25  F  176''2  gerhüa    (7  20"  gergU  G  18" 

26  -S  101»  [II,  16] 

27  Pastinaca  siluatica^^  . . .  morhela  B  88"^ 

28  morhel  A    48»  morhell  i^  176"^  mor- 


[lüidor  XVII,  10]. 

hila   C  20"    J57  35    7/53"  morha   G  34 
13"  S  101»  [II,  16]  35 

Sinapis  ^*  senef  B  88"^  C  21»  ^  36  F  36 
176"2  G  13"  senf  A  48»  //  53"  37 
[11,  16]  38 

Raphanum  .  .  .  merratich  A  48»  C  21»  39 
G  13"  merraetich  .S'  101»  merretich  40 
B  38"^  E  3Q  F  176"^  mirredich  H  41 
53"  [II,  16]  42 

Lactvca  ^^  laddech£38''^  ^176"^  lad-  43 
dich  C  21»  E  36  6'  101"  ladtich  G  44 
14»  ladica  II  54»  ladche  A  48»  45 
[II,   16]  46 

Cepa  zviboUa  5  38"^  zwibolle  ^  48»  47 
czwisal  F  176''2  cibolla  C  21»  ^  36  48 
.i.  cibolla   G  14»  cibola  H  54"  49 

Ascolinvm  ^^  . . .  .1.  af=clÖch  A  48»  B  38"^  50 
ascloch  C21»  .i.  aslochi^"  176"2asche-  51 
loch  S  101"  .i.  ascheloch  G  14»  .i.  52 
aschelouch  £"36  esc"eloc  ^"^  H  54"  53 
[II,  16]  54 

Intiibus  ^^  süre  ^48"  svre  B  38"^  sure  55 
ESQ  süre  J^176"2  surre  fl'54"  surgi  56 


*  Vi :  tisgcella  E  Vitiscel'a  H 
nella)  H  53»  «  De  ole'ib»  F 


*  Pibinella  S  Pipenella  EF  Pipenella.  ita  (dh.  Pipe- 
*  Valerical  C,  PinasteUü  folgt  ohne  deutsche  gl. 


^  herenwurcz]  das  tmtere   r  undeutlich  F        'De   odoratis  oleribus  F  deorto  &  oleR 

H          '  lus,  initiale  fehlt  F  Olu»  H            «  Calis  H         »  Eappa  F  '"  Rappacaul  F 

Rapacalis  G  Eaparaiüis  E            "  kolan|diii]    drü    von  and.    hand  H  '"  Pastiii»ca  H 
a 

Pastinacia  F  *'  PastLnca  siluatic»  E         '*  Sinapis  e  C  Sin»pis  H         ^^  Lactuc»  H 

"  Aschloniü  F  "  esc"eloc  von  and.   hand  auf  freigelassenem  räume  H        ^*  Iri- 

tubus  AB  bitub»  C 


DCCCCXXXVIIA  Heineici  Summarium  iv,  8.  9 


109 


Germ.  9,23.  Hs.  Hs.  2.  [Diut.  3,  244).  Pfl.  5.  {Dkä.  2,  27 G  =  Zs.  f.  d.  ph.  13, 

459).   Tr.  {Hoffmann  7) 


C  21''  ^uruu  S  lOl*^  8unin.  t  sorio 
G  14^ 

Allium  clobelöch  A  48*'  clobelÖch  i? 
SSbi  klobilÖch  C  21'^  klobillöch  ^  36 
cloueloch  H  54*'  clobeloc  S  101*^ 
chnofelläch  i^l76"2  [ii,  16J 

Pom-m  loch  A  48>'  loch  BSS^^  S  101^ 
loch  C  21-''  louchi  ^  86  if  54*' 
lauch  F  IIG^^  [II,  16] 

Pretula  ^  snitelÖch  5  38*'^  snitelöch  G 
21»  £'36  ÄlOl*'  snitelauch  FllG^^ 
snideloch  fi"  54**  suitiloch  G  14»  snit- 
lÖch  A  48*'  [a  ii,  16] 

Porrus  chil  ^48*'  chü  C  21»  kil  5  38*'^ 
kil  E  3ß  G  14»  fl"  54*'  S  101*'  kill 
F  176*>2  [II,  16] 

Exoporium^  phoiTesainen  ^48**  phor- 
ras^amo  jE"  36  phorsame  S  101*"  por- 
samo  H  54*'  pforresamo  B  38**^  pfor- 
resam  F  176*^^  pforrisamo  C  21» 
forsäm   G  14»  [a  n,  16] 

Dipsane  *  löchesüasen  J.  48*"  loc^esvasen 
B  ZS^^  lauchesvasn  F  177»^  löches- 
üasen H  54*^  loches  vahsun  S  101*' 
löchisvasun  C  21»  löchin'^uasm  ^36 
lochisfasüi   G  14»  [a  ii,   16] 

Ptisana^  linsame^  48*'  linsame  *S  101*» 
linsamo  ^38*'^  (7  21»  liiisamo  ^36 
linsäm  G  14»  Imsam  F  177»^  len- 
samo  H  54*>  [ii,   16] 

Beta  malta  C  21»  E  36  H5i^  S  101*» 
malt  G  14»  mülta  ^48*'  Mvlta  B 
38*'^  mült  i^  177»^  [II,  16] 

Cucurbita  ^ .  .  .  chürbiz  ^48**  kvrbiz  B 
38*'^    kurbiz  6' 21»    E  36  kürbisz  F 


177»^  cui-biz  G  14» 


.S'lOl*'  kuruiziysO 
DO»  [ii,   16]  37 

Colocintida  "^  wildchurbiz  ^  48*'  wildvkvr-  38 
biz  5  38*'^  wihliukurbiz  ^36  wilde-  39 
kSruiz  /Z"  55»  wildecurbiz  G  14»  S  40 
101*'  wildvicurbiz   (7  21»  [a  ii,  16]      41 

Pepo^  phedemo  A  A8^  phedemo  B  38*'i-2  42 
phedema  G  14»  S  101**  pehdemo  IT  43 
55»  phedem  F  177»^  pfedemo  C21»  44 
E  Sa  [ii,   16]  45 

Nasturcium^  chfesso  ^  48*^  cr^sso  j5  38*'^  46 
cress  F  177»^  kresso  (7  21»  ö  14»  47 
Ä  101*»  krisso  ^36  crisso  IT  55»  48 
[a  II,  10]  49 

Cardamus  wildechresse  ^48*'  wildecresso  50 
B  38*'2  G  14»  wild^cressz  F  177»^  51 
wilde  kresso  Ä  101*'  wildekirso  J3'55»  52 
w,Utkresso  C  21»  wiltkrisso  £"36  [a  53 
II,  16]  54 

Porcilaca^"  . .  .  bvrcela  B  38*'^  bürcele  55 
A  4:8^  burzel  H  55»  bürsl  i''  177»^  56 
burzala  C  21»  £"  86  .i.  burci  G  14»  57 
burci  Ä  101*»  [II,  16]  58 

Ervca^'^  wildesßnef  A  48*'  Avoldesenef  B  59 
38*'2  Ö  14»  S  101^  wildesenes  F  60 
177»^  wiltsenef  C  21»  E  36  wildsenf  61 
H  55»  [a  II,  16]  62 

Papauer  siluaticus  ^^  .  .  .  veltmago  B  38''^  63 
Ä  101**  ueltmago  £"36  uelmäge  A  64 
48''.i.veldmagi*'l77»^  weltmago  Ö14»  65 
w,*ltmago   C  21»  [ii,  16]  66 

Fungus  swäm  A  48*^  swamb  F  177»^  67 
svamb  B  38*'^  suäm  H  55*»  suäm  C  68 
21»  suä  £'36  suani  ö  14»  svam  S  69 
101"  [a  II,  16]  70 


*  louch]  0  aus  u  radiert  E        '  PretuI»  H,  a  von   and.  hand  ptula  S        '  ExoporHt 
H,  1  tjon  aH(/.  7ia«d  ühergeschr.  Exoporriü  S  Ertporiü  F  Exoboriü  C  *  Dipsa|:ne  B 

Dispane  F  "  Ptisana  B  Ptisana  A  ptipsana  GS  Psitane  E  » Cucubirta  A  Cucur- 

bita B  '  Colocindida  A  »  Pedo  E  »  :Nast:u:rciu  E  '»  Porcada  CF 

Porcacla  E  Porcacl»   II   Portacia  G  "  Cruca   oder  Cruta  F  ^^  siluaticü  C 


HO 


Sachlich  Geordnete  Globbare.    A.  Gruppenolosbare 


30 


177»^    salfteie  A  48'^   salwaia   ü  14*  31 

32 
33 
34 
35 
30 


saluia  //  50»  [ii,   17] 


Slsimbrium 


sisimra  A  48**    .i. 


Germ.  9,  23.    Hs.  Hs.  2.  (Diut.  3,  244).  Pfl.  5.  {Wut.  2,  270.  277  =   Zs.  f.  d. 
ph.   13,  459).    TV.  {Ilo/fmann  1) 

1  Poletus  büliz  A  48»>  bvliz  B  SSb«  buliz  30  bültz  F  177**  [a  ii,  16] 

2  C  21"  6'  14"  H  55»'  S"  lOP  bul'z  E 

IV,  10  De  odoratds  oleribus  ^  [Isidor  xvii,  11]. 

3  Apivin  . . .  ephlch  A  48''  .1.  epfe  B  SS''^ 

4  epfe  C  21"    .i.  epfe  £"30  eppe//55'' 

5  ephe//   177"^  G  14"  .S'lOl»'  [an,  17] 

6  Maratron  ^    phenchil  A  48**  fenichel   B 

7  SSi-^  F177"i    fenechel    r?  21"  £"30 

8  Fene&hel  ^     G     14"    uinchel    //  50" 

9  [ii,   17  Feniculum] 

10  Anetiini  thÜle  A  48»'  thilli  B  38»'2  thill 

11  /'  1 7  7"^  tilli  6'  21"  E  30  tillh  *  Ö  1 4" 

12  tille  S  102"  dille  H  50"  [ii,   17] 

13  Ciniinvm  chüme     A   48»>   kuine   H  50" 

14  kvmi  S  102"  chumil   C  21"  kumil  E 

15  30    cuinel    B  38»'2    kumel    7^   177"^ 

16  kumich   G  14"  [ii,  17] 

17  Cireo  veltchümel     A   48»'    veltk\nnil   B 

18  38»'2    veltkumil    C  21"    veldküinel  P 

19  177"^  uelth:  kumil    E  30   veltcuniich 

20  G  14"  ueltcume  J^SO"  [ii,  17] 

21  Tanacetum  ^  reineuäno  A  48»*  reinevano 

22  B  38»'2   C  21"  reineuane  S  102»  rei- 

23  neuan  P  177"^  raineuan  G  14"  rei- 

24  niuano    E    30    reinuano  H    50"    [a 

25  II,   17] 

26  Saluia  6  ...  .1.  salbeia  B  S8^^  E  SG   sal- 

27  beia  C21"  salbeeia  5  102"  .i.  salbey  P 


si- 
simra B  38»'^  sisimra  C  21"»'  H  50' 
.i.  .sisiiira  P  177"^  sisimbra  G  14» 
si:simin8  E  36  [ii,  17] 

Rvta  ...  .i.  rvta  B  38»'^  rata  C  21»' .i. 
ruta  E  3G  H  50"»»  rüte  ^  48»'  Raul 
P  177"!  [n,   17]  3.' 

Hinnvla  ^  .  .  .  .i.  älant  ^48»»  .i.  alant  4(j 
B  38»'2  J5;  37  -F  177"^  H  50»»  .i.  41 
Alant  G  14»>  alant  C  21»»  S  102"  42 
[a  II,   17]  43 

Menta  minza  B  38»'2  G  21»»  E  37  S  44 
102"  minze  A  48»'  minz  G  14»»  Mincz  45 
i^  177"^  menza  H  56»»  [a  n,  17]  40 

Mentastmm^o  vnscminza  "  5 38^*2  S  102*  47 
uiscminza£'37  uiscminze  A  48»'  visc-  48 
minz  G  14»'  uischminza  C  21»>  ui.sch-  49 
menza  H  50''  vischmincz  i^  177"^  50 
[a  u,  17]  51 

Colocasia  ^^  wildeminza  5  38»>2  ^  37  52 
wildemincz  P  1 7  7"^  wildemenza  H  53 
50»'  wildimninza  G  21»»  wildiv  minza  54 
S  102"  Avildivminz  G  14»»  wildminze  55 
A  48»'  [a  II,  17]  50 


IV,  1 1  De  frvmentis  ^^  [Isidor  xvii,  3], 

28  Frvges  1*  fruht   ^    48»'   frvht   B    38»'^  102"     frucbt    i^  177"^    frvt    C  21»»  57 

29  fruht   G  14»'   IT  57"    fruth   E  37   *S'  [ii,   17]  58 


'  d«    geneR   heRbaS  H  die   Überschrift  fehlt   F  ^  maratron   E  maratru    U 

'  Feneohel]    das    letzte    e  aus  ?  o    corr.    G  *  o<?e?-    tilUi    G  ^  Tanecetv  B 

Tanecetum  EF        *  Saluia  CG        '  Sissimbriü  F        *  si :  simin]  n  auf  rasur  E        *  Hi- 

nula  S  "  Men,t"strü  C,  die  corr.  von  jüngerer  hand  Men:|tastrv  B        "  viscminza] 

sc   auf  rasur   B  "  Colocassia  C  "  De   leguminibus.  xn.  E   de  fructibus  H 

"  Euges  F,  initiale  fehlt 


DCCCCXXXVIIA  Heinrici  Summarium  iv,  9.  10.  11.  12 


111 


Germ.  9,  23.  24.    IIs.  lls.  2.  {Diut.  3,  244.  245).    Pfl.  5.  {Diut.  2,  277  =  Zs. 
f.  d.  ph.   13,  459).  Tr.  {Hoffmann  7) 


1  Ti-iticiun  ^ .  .  .  weize  Ä  48^.  49*^  B  38''2 

2  H  bl^  weizze  £"37  wize   C  21*»  weiz 

3  G    14=^     S    102*    Waicz     F    177^^ 

4  [II,    17] 

5  Ador...  eherne  Ä  49»  kerno  B  38*^^  C 

6  21i>  E  2,1   H  57»  *S  102»  .i.  kern  ö 

7  14^  kern  F  177»^  [ii,   17] 

8  Spelta^  Spelze  ^49»  spelzo  5  38^^  gpglza 

9  C21''  splezzai;  37   spelz  G  14^  Spelz 

10  F  177»!  [II,  17] 

11  Siligo3  ...dinchel  A  49»  dinkil  5  38^2. 

12  39»^  G  21i>  E31  H  57»  .i.  dinkel  G 

13  14b  dinkel  S  102»  .i.  dinkl  i^l77»2 

14  [II,  17] 

15  Siligus  roko  ^"57»  [ii,   17  Sigale] 

16  Aliga*  .  .  .  ämari    C  21»'   aniari    A  49» 

17  B  39»!  E  Sl  H  57b  ama'i  F  177»^ 

18  amero  G  14^  [a  ii,  17] 

19  Halicastrvm  .  .  .  einkorn  F  177»^  H 57^ 

20  einkrom  C  21^  einkorn  014^  em.korn 

21  i7  87  einkorn  Ä  102»  einchor  ^49» 

22  einchor  B  39»^  [a  n,  17] 

23  Hordevm^  gerste  A  49»  gersta^  39»^  C 


21"    E   m    G   14"    H   57"    Ä  102»  32 
Gerst  F  177»^  33 

Milium  hirse  A  49»  5  39»^  hirse  6'21b  34 
E  37  G  14"  S  102"  herse  H  58»  35 
hh-z  i^-^  177»2  [II,  17]  36 

Fenicium  uenich  iZ  58»  [ii,   17]  37 

Spica  1  arista  eher  A  49»  eher  B  38 
39ai  F  i77a2  äher  C  21"  ahir  39 
G  14"  ahir  S  102"  iher  ^  37  40 
Spica  l  ach.  arista  agena  H  58»  41 
[II,   17]  42 

Culmus  hälm^49»  5  39»^  halm  C21"  43 
E  37  F  177»2  Ö  14"  ^"58»  S  102"  44 
[n,   17]  45 

Stipule  '^  stuphele  ^49»  stuphel  F  46 
177»2  stvpfele  5  39»^  stupela  iT  58»  47 
Stupf ulun  '  C  21"  ^37  stophelun  G  48 
14"  stophelvn  Ä  102"  [ii,   17]  49 

Palea  sprv  A  49»  B  39»^  spruur  7^177»^  50 
Palee  heluun  ^37  helwn  C  21"  51 
helewn  S  102^  helewn  G  14"  heli-  52 
win,  1  spra.  l  ^    H  58^  [ii,  17]  53 


IV,  12  De  leguminibus  ^    [Isidor  xvii,  4]. 


24  Faba  bona^o    B  39»^     C  21"    E  37  H 

25  58»    pon     F    177»^    pönen    A    49» 

26  [ii,  17] 

27  Lens  .  .  .    linsen    A  49»    linsin    B  39»^ 

28  linsi  £'37   linsi   G  14"   linsa  H  58" 

29  lins  F  177»2  [ii,  17] 

30  Fasellum  ^^  et  cicer  chichcre  ^49»  chi- 

31  chera  C21"  kichera  ^B  39»^  ^  37  ö 


14"  kich^  F  177»2  kechera  H  58^  [a  54 
n,   17]  55 

Vicia  wickvn  B  39»^  wickun  A  49»  56 
wikkun  G  14"  wikin  H  58"  wikn  F  57 
177»2  wichun   C  22»  £  37  [ii,   17]    58 

Zizania.  1  lolium  ^^  räto  ^  49»  i?  39»^  59 
ratho  G  14"  Ratn  i'^  177»^  ratin  C  60 
22»  ratini  £37  Zizania  durt.  Lolium  61 
rade  H  58"  [ii,  17]  62 


'  Tritticu  F         2  speita  q  3  sjUno  q     ^-g^^  ^„^  ^^-^  y^/^e^^g  ^;_  auf  freigelas- 

senem räume  von  and.  hand  nachgetragen  H         *  Aliga]  ga  auf  rasur  ü        *  Ordeü  F 
"  Stipula^JT  ■'  stupfulun]    am  zweiten  u  radiert  C  «  darauf  freier  räum  H 

»  delegumi  TZ  De  legv-minbvs  B        »« das  folgende  Faba  freisa.  a  frangendo  AB  ist  nicht 
deutsch:  C  hat  fresia  "  Fasellü  C         '«  Zisania  G.  die  gl.  vor  111,  56  H 


112 


Sachlich  Geordnete  Globsare.     A.  Gruppenglobbare 


Germ.  9,  24.  Hu.  Ih.   2.  (Diiä.   3,  245).   Tr.  (Iloffmann  7.  8) 


1  GI088U0  ^  8cöb  A  49"  8cob   ö  14''  »cAb 

2  B  39"!  8cob  C  22»  anb  E  37  schaub 

3  F  177*2  ^couf  //  nH»»  [11,   17] 

4  Strainen  .stfo  ^49»  strö  G'  14''  «tro  C'22» 


^37  8tRo  ß  39"^  Hlro»  /'  177»'   H 

58''  fii,   17] 
Mergen  gar"*^  //  58'' 
Maiiipulus  glenna  H  58'' 


V,  1   De  nivndo  *  [hidor  xiii,  1]. 


5  Oriens   .  .  .  hosterriche  J  49''  hostirrich 

6  i^   177«2    osterriche    B    39'>2  //  59* 

7  ostin-iche   C  22»   Q  23«  Ostirriche   G 

8  14''  ostirriche  E  38  [iv,   1] 

9  Occidens  .  .  .  westirriche   A  49''   C  22» 

10  G   14''.  15»  westerriche  B  39''2  //öQ» 

11  0  23»    westerricho    £'38     we.stcrricli 

12  J^  177»2  [iv,   1] 


Septentrio  .  .  .  nordret  A  49''  ß  39»^ 
E  38  H  59»  nordireth  F  177''^  nor- 
dert  C  22»  nordrot   G   15«  [iv,   1] 

Meridies  .  .  .  svndret  ^  B  39»^  sun- 
deret  F  177''^  .sunckit  E  38  // 
59»  sundirt  C  22»  sundrot  G  15» 
l'v,   IJ 


V,  2  De  celis  [Isidor  xiii,  4.  5]. 


13  Ether 


luht  if  59" 


V,  5  De  aere^  [Isidor  xiii,  7 — 10]. 


14  Aer'  luft  A  50»   C  22"  F  177"^   lüft 

15  E   39    Lvft   B   39"^     Löft    G   15» 
lü       [IV,  2] 

17  Nvbes    solchen   A  50»   B  39''^    wolkö 

18  F  177"^  wolchun  C  22"  ^39  [iv,  2] 

19  Tonitrvum  dongr  B  39"^    donre  ^  50» 

20  döner  F  177"^    donir    C  22"  £"   39 

21  [iv,   2] 

22  Fulgur  blich    A  50«    ^177"^    blic »  B 

23  39"!  E  39  blic  C  22"   G  15»  [iv,  2] 

24  Catapulta  dönerstrala  B  39"^  Donerstral 

25  F  177"^  donrestral  J^  50»  dÖurestral 

26  ff    15»     donirstrala    C    22"    E    39 

27  [iv,  2] 

28  Yris  regenbogo  B  39"^  regenboge  ^50'' 

29  regnpogn  i*"  177"^  reginbogo  C  22"  ^ 

30  39  reginbogi   ö  15»  [iv,  2] 

31  Pliuiie  regine  A  50»   reg,''in:»   B   39"^ 


regine    C  22"    E  39    regn   F  177"^ 

[IV,  2] 
Grando  hägel   B  39"^  hagel  A  50»    F 

177''2    hagil    C  22"    i;   39    Ö    15" 

[IV,  2] 
Nix   sne  A  50»    B  39"^    sne    E  39  F 

11  V>^  sne  (7  22"  [iv,  2] 
Glaties^»  is  A  50»  is  5  39"^   G  15"  is 

^  39  eysz  F  177"^  bis  C22"  [iv,  2] 
Pruina^^    rifo  B  39"'   rifo    (?  15"  rifo 

C  22"    £•   39    rife    A  50»    Reyff  i?' 

177"2  [iv,  2] 
Ros^2  to^  5  391,2  tov  ^  50»  to   C  22" 

E  39    thaw    i^   177"^    dow    G    15" 

[IV,  2] 
Nebula  nebil  A  50»  5  39"^  C  22"  Ne- 

bil  £"39  Nebel  i^  177"^  [iv,  2] 


43 
44 
45 
46 
47 
48 
49 
50 
51 
52 
53 
54 

55 
56 
57 
58 
59 


*  :Glossus]  rasur  von  SC  ^  stro  auf  rasur  H         *  die  ganze  gl.  auf  rasur  H 

*  Incipit  über,  tercius.  De  mvndo.  de  celis  et  cetera  G  Liber  quartus  i  De  mundo  E 

*  das  deutsche  wort  fehlt  A  *  dies  capitel  fehlt  U  '  Er  F,  initiale  fehlt 

*  blic]  b  aus  p  corr.  und  radiert  B  *  reg,'iin:]  rasur  von  e  B  '"  glacies  A, 
ci  auf  rasur         "  Pruina  A         "  Rös  B 


DCCCCXXXVIIA  Heinrici  Summariüm  iv,  12.  v,  1.  2.  5.  6.  1      113 


Germ.  9,  24.  Hs.  IIs.  2.  {Diut  3,  245).   Tr.  {Hoffmann  8) 
V,  G  De  noiuinibus  stellariim  quibus  ex  causis  nomina  acceperunt  "■  [Isidor  ni,  71]. 


1  Lvcifer    tagesterro  ^    B  40''^   C  23«    ta- 

2  gestern  ^40    F  177^^   Q   23*=    tag- 

3  Sterne  A  50''  dagesterro  H  G2^  dagi- 

4  Stern    0   15^  [iv,  2] 

5  Vesper  .  .   .   abentsterro  B   AO'^^    aben- 


sterro  F  177"^  auentsterro  H  02^  34 
abintesten-o  3  C  23^  abint  sterno  JE' 40  35 
abintstern  G  15^  abentsterno  A  50^  36 
abentstern    Q  23"  [iv,   2]  37 


V,  7  De  ventis  [Isidor  xiii,  11]. 


6  Subsolanus    osterwint    Q   23"    osterwint 

7  A  öO^  B  40«^^  C23^  ostirwint  HG2^ 

8  ostriwint    E  40    ostronowint    G    15*^ 

9  [IV,  3] 

10  Auster    svnderwint    Q    23^'     svnderwint 

11  A    SO*»    sundervv-int    B    40*^     sundir- 

12  wmt*    C   23»    E   4.0    H   62i»    sund- 

13  ronowlt  G  15^  [iv,  3] 

14  Fauonius    west'wint    Q  23'=    westerwint 

15  B  40"^   C  23»    Westerwint   i^  178»^ 

16  westerwent  H  63»    westirwint    A  501* 

17  westiruuint  i?  40    westnordinewint   G 

18  IS''  [iv,  3  Zephiras] 

19  Septenti-io    noilwint   Q   23*=    nortwint  A 

20  50"    C   23»   ^  40    i^  178»^   H   G3» 

21  nortwint    B  40»^    nordronwit    G^    IS*» 

22  [IV,  3] 

23  Evrvs  ostersvnd^wint  Q  23°  ostersvnder- 

24  wint  B  40»^    ostersunderwint  A    SO** 

25  E  4,0  ostersunderwind  F  178»^  ostir- 

26  sundirvvint  H  63»    oster|wint  G  23» 

27  ostsundronewit   G  16»  [iv,  3] 

28  Vultunivs   osternortwint    Q   23*=     oster- 

29  nortwint  A  50"  B  40»^   C  23»  j^  40 

30  F  178»^   ostimortvvint    //  63»''    ost- 

31  nordrowlt   ö   16»  [iv,   3] 

32  Euroauster  sunterosterwint  A  50''  svnt^- 

33  osterwint  B  40»^  svnd^osterwint  Q  23" 


sunderosterwint  ^  C  23''  sunderost^-  38 
wind  F  178»^  sundirostirwint  H  63"  39 
sundirhostii-wint  E  4:0  suntostonewit  40 
G  16»  [iv,   3]  41 

AustroaiFricus  svnderwesterwint  B  40»^  42 
sund^westhvint  F  178»^  sunderwest-  43 
wint  C  23''  svndVestirwint  Q  23°  44 
sunderwestirwint  vi  50''  sundirwester-  45 
wint  E  40  sundirwestirwint  H  03''  46 
suntwestronewit  G  16»  [iv,  3]  47 

Affricus  Westes vnderwint  B  40»^  westei'-  48 
svnd%It  Q  23°  west^sund^wind  i^  1 78»^  49 
westirsunderwint  ^50''  C  23''  wes-  50 
tersundirwint  E  4,1  vvestirsundiiwlt  51 
//  G4a  westsundroniwit   ö  16»  [iv,  3]  52 

Chorus  ^  westernorderwint  B  40»^  wes-  53 
ternordirwint  E  4:1  westirnorderwint  54 
J.  50''  westtrnordirwint  H  64»  westir-  55 
nortwint  C  23''  west'nortwint  Q  23°  56 
west^nortwint  F  178»^  westnordroni-  57 
wit   ö  16»  [iv  3]  58 

Circius  nortwest^vint  Q  23°  nortwester-  59 
wint  B  40»^  C  23''  nortwesthvind  F  60 
178»^  nortwestirwint  A  ^0^  nord-  61 
westirwint  fl"  64»  nordostirwint  E  4:1  62 
nortwestoniwit   ö   16»  [iv,  3]  63 

Aquilo  '  noi'dosterwint  B  40»^  nordostir-  64 
wIt    ^41  nortostirwint  ^     C    23^  H  m 


*  quibus  usw.  fehlt  CEFGQ.  dabei  fälschlich  die  capitelzahl  .V.  A.  de  signis  &  si- 
derib"  H  *  tagesterro]  das  erste  t  in  d,  das  zweite  r  in  n  corr.  und  ne  über  ro  ge- 
schrieben, alles  von  jüngerer  hand  C  *  abintesterro]  das  zweite  r  in  n  co7-r.  von  jünge- 
rer hand  C  *  sundirwint]  das  erste  n  ausradiert  C  ^  sunderosterwint]  das  erste  n 
ausradiert  C  '  Chorus  G  Cor*  H  ''  Aquilo]  bis  1  auf  rasur  C  *  nortostirwint] 
das  erste  n  und  ir  auf  rasur  C 

Althochdeutsche  glossen  III.  8 


114 


Ha(  iiijcii  Gkobdnete  Globsare.  A.  GRUPPENGix>ß8ARE 


9 
10 
11 
12 
13 
14 
15 
16 
17 
18 
19 
20 
21 

22 
23 

24 
25 
26 

27 
28 
29 
30 
31 


Genn.   9,  24.  ILs.  Jh.  2.  (biut.  ü,  24ö).   Tr.  (Iloffmann  8) 

G4»nortor8twint  OSS^nortolweHtins-mt  oetonfwlt  ö  16»  [iv,  3] 

A  50''    iiordweHt*wint  F  ITS"*^     nort- 

V,  8  De  niaris  nomine  \Mdor  xiii,   15.  17]. 
Oceaniun  ^    wilcleniere  B  40»^    wildeuKtr       Maie  rubrum    rotmere    D  40"-    rotmere 
A  51«  i*^  178«!  wüdimeri  ^41   wen-  ^51«  rotmer»   C23»'  F178»*  G  IG* 

(]elnieri2    C   23»»     windilmer    G    IG"  rotimeri  ^41   [iv,  7] 

[IV,  7] 

V,  9  De  riiniburi  maris  *  [Isidor  xiii,   17 — 20J. 


32 


33 
34 
351 


Mare  mortvum  libcrmere   A  51*    leber- 

meri  *  B  40«^  C  24»   leblrmeri   E  41 

lobir    merc    //  04"^    lebirmer    G    IG* 

lebermer  F  178«^   [iv,   7] 
Vadum  wrt  A  51*    uurt   B  40''^   i?  42 

vvrt   G  24"    uurtb«*    //  65"    fürt    F 

178''2  Furta'   G  IG»»  [iv,  7] 
Lacus  uuäch  i?  42  wach  ^51"  7/65'» 

wäc    B  40^1     G    IG"    wäc    C  24* 

[IV,  7] 
Fluctus  flvt  A  51^  B  dO»!    flot  C  24" 

flfit  ^  42  Fiat   G  IGi»  flütt  F  178*2 

uuluht  //  GG*  [IV,  7] 
Vnda    .i.   iinde  A  51"  .i.    ^^^de  B  40"^ 

.i.   Vnd  F  178"2   unde    C  24"    vndiv 

V,   10  De  flvminibvä 
Riuus  rvnst  B  40"^  runst  ^151"   C  24" 

E  42  rünst   i^    178>>i    nins    G  W' 

runst.  1  bach  ff  GG"  [iv,  8] 
Gurges  ...  .i.  dich  B  40"^  ^42  dich 

C  24"  dich   G  IG"  .i.  Dich  i^  178"^ 


G   IG"  .i.  un  £•  42  [iv,  7] 
Gutta  trähen  ^  51"  5  40"^  trahin  C  24* 

traliin  7t7  42    drahin    G   10"  trän    H 

GG"  tniff  F  178"^  [iv,  7J 
Stilla  .  .  .  tropphe  A  51"  tropho  jB  40"^ 

troph  F  178*2     tropfo    C  24"   ^  42 

(hoph   G  IG"  dropo  7/  GG"  [rv,  7] 
Stiria»  .  .  .  hichela  ^51"  hichela  540"^ 

hichel  7''  178"^    icbila  G  IG"    ihsiUa 

(7  24"  E  A2  H  66*  [iv,  7] 
Spvina  .  .  .  .i.  schüm  A   51"    .i.  schvm 

B  40"^    .1.   schüm  7*"  178"^    scüm   C 

24*  .i.  scum  £"42  77  66*  scum  Ö  IG" 

[IV,  7] 

9  [Isidor  XIII,  21]. 

.i.  diche  A  51"  .i.  dich  }  struni  77  66" 

[IV,  8] 
Putheus  .  . .  phüzze  A  51^  phvzzi  5  40"^ 

puze  H  GG"  pfuzzi  J?  42  pfuzi  C  24* 

[IV,   7] 


V,   11   De  propriis  nomiuibus  aqvarvm  ^"  [Isidor  xiil,  21]. 


Padus  1^^  eridanus  phat  A  52"  G  17" 
phat  E  43  7^  178"i  TT  67"  pfät  B 
40"2  C  24"  [IV,  8] 

Ister  1  danubius  ...  .1.  tvnowa  7?  40"^ 
timowa  C  24"  E  43    tunowe  A  52* 


.i.    dunowa    H  67"    dunowa    G    17" 
.i.  twnaw  F  178"^  [iv,  8] 
Anasis  12  ensa  B  40"^   C  24"  E  43    F 
178"^    G    17*    H  67^   ense  A    52" 
[IV,  8] 


36 
37 
38 
39 1 

40| 
41' 

42  J 

43: 

44] 

45 

46 

47 

48 

49 


50 
5ll 
52 
53] 

54 


^  Occanü  E  Occeanü  F  *  wendelmeri]  das  eiste  e  mis  i  corr.  C  '  rotmer]  am 
zweiten  r   corr.    und  radiert    C  *  mir  Sinus  G  ®  lebermeri]  das  erste  e  aus  i 

corr.  C  "  von  hl.  65"    a«  andere   hand  H        ''  Furta]    davor    fe    durchstrichen    G 

8  St,iria  G         »  dediu'sis  cursib»  acf  B        1«  deflum  jtnfZ  nachher  Ite  if         '^  i  FG 

"  anas9  JF^ 


DCCCCXXXVIIA  Heinrici  Summarium   v,  7.  8.  9.  10.  11.  12.  14.  15      115 

Germ.  9,  24.  II.s.  Ih.  2.  {Diut.  3,  245.  24G).  Tr.   {Hoffmann  8) 

1  Lichvs  1  lech  A  52'^  lech  B  iO^"-   (7  24"  E  43  i^  ITS^^  //  08*^  [iv,  8|  31 

2  F  ITS"!   G  17«  //  G7i>  Lelic2  i5;43       Alba  elba  A  52^     clba  B  40'^2   (j  24=^  32 

3  [IV,  8]  E  43  (9  17«  elbe  7/08'^  elbi^l78'>2  33 

4  Rodanus  3  Röten  5  40»^'-  Röten  i^  178»!  [iv,   8]  34 

5  rutin  i7  43   rötin   C  2^^  rotan  G  17=^      Nectar  ■'^    nechir    A    52«    nekir    B  AO^^  35 
G       roden  II  61^  rote  A  52--'  [iv,  8]  (7  24>^  E  43   // G8«    neckir  F  1 781-2  gg 

7  Renvs   rin  A  52"  rin    5  40'-"^    rein    G  ncker   6'  17«  [iv,  8]  37 

8  24"    rin   E  AS    G  17«   II  G7'^    Rein      Atasis  ^^  etisa  A  52«  ^tisa  B  40^2  etisa  38 

9  F  178'>i  [IV,  8]  0  24"^  E  A3  H  G8«  etisa  ö  17«  etis  39 
lOMogus.  *    l   nienus    moin    y1    52«    moIn           i^  1781-2  [ly,  8]  40 

11  i?  401-2     j^ojn   c  24"-    (7   17«   i7  G8«       Liger    lier    A    52«    Her  B   40'-l41«i    C  41 

12  monin  E  43  mein  F  1781-2  [iv,  8j  24^-  E   43    i^  1781-2     (7  17«    II  G8«  42 

13  ^losella  mvsila  B  401-2  mvsela  ^  52«  [iv,  8]  43 
U       musila   C  2A^    E  43    musela  II  GS«       Sigona. ''  l  secona  sigena  A  52«    sigena  44 

15  müsl  F  1781-2  mosela   G  17«  [iv,  8j  B  41«^   6'  24i-   E  AS    G  17«  JT  G8«  45 

16  Mosa  masa  A  52«  masa  B  40'-2   (7  241-  sign  F  1781-2  [iv,  8]  46 

V,  12  De  terra  [Isidor  xiv,   1.   2]. 

17  Orbis  cbreiz  A  52"  kreiz  5  41«^  (?  17«  25«  [iv,   10]  47 

18  kreysz  F  178'-2  kr^iz  E  44    creiz    (7 

V,   14  De  Evropa  [Isidor  xiv,  4]. 

19  Due  sunt  germanie  .  .  .  inferior  circa  ^153«  i^l79«^  ungerlant  C25^  E  Ao  48 
?0  renum  francriche  A  53«  B  41i-i^  franc-  Italia  lancbärten  A  5S^  Lancbarten  B  49 
II  rieh  C  251-  franchrich  £"  45  frank-  411-"'  lancbarthin  G^  18«  lancbartun  50 
22  reich  F  179«^  [iv,  12]  E  45  lanchbartun  C  20«  lampartn  51 
>3  Pannonia  vngerlant    B    Al^^    vngerlant  F  179«'                                                      52 

V,  15  De  Libia  [Isidor  xiv,  5]. 
24  Ethiopia  morhuit  A  5S^    B  Al^^  E  4G       Patria  uaterlant  ^  54«  vat'land  i^  179^  53 
?5       morlant    C  2G«     niörnlant    F    179«2  faterhant    B  42«^    fater  heima    E  4G  54 

26       [iv,  13]  uaterheimin   C  201-  55 

De  insvlis^  [Isidor  xiv,  G]. 
n  Brittannia*'     engellant  A  54«   engellant  C  2G^  E  AG  eingihxnt   G   I8I-  56 

>8       B  42»i    cngUand  F  179"    engillant 

Item  hec  sunt  ^^  nomina  insularum. 
>9  Venetia^i  Vencdiun  6' 27«  Uenedum  B  1791-2  Venedia    (7  19«  [iv,   14]  57 

JO       42«2  Venedü  A  54i^  E  47  vened,  F 

:  c 

^  Li :  us]  rasur  von  g  E  Licus  «nd  ow  rande  Lic*  loc|  6r         '^  Lchc]  L  «m/  ras?<r  jB 

e 

'  Rödanus  ylß  Eotan*  C         *  Megus  F  '''  Nictar  C.  die  (jl.  vor  der  vorhercjchen- 

den  F  *  Etasis  G  A:thesi.s  ü,  rasur  von,  t  ''  Sigonia  C  *  dabei  die  caintel- 

hezeichnung  xvi  A  "  Brittania  A  "-  hec  sunt  fehlt  C  "  Veneia  F 

8* 


IIU 


Sachlich  Geordnete  Globhare.     A.  GRUPPENüix)ß8ARE 


Germ.  9,  24.  IIs.  Hs.  2.  (Diut.  3,  240).   Tr.  (Iloffmann  8) 


V,  16  De  montibvä  ^  [Isidor  xiv,  8]. 


1  Alpes  albun  B  42''^   C  27»  Jilbü  E  47 

2  albün  F  179^^  album  ^  //  70"  albvn 

3  6'   19"  älbene  A  54"  [iv,   15] 

4  Mons    iouis    monti    iob   A  54"    B  42"^ 

5  C  27»  ^  48  möti  lob  F  179"2  mun- 


tiiob  G  19»  niunt  iob  //  70"  [iv,  15]  35 
Septem  monteH  ^  .septiniönt  A  54"  Hep-  30 
timont  ß  42"^  -&  48  //  70"  sepUuont  37 
F  179"2  septmuiit  C  27»  sestemont  38 
G  19»  [ly,  15]  39 


V,   17  De  collibuö*  [Ml&r  xiv,  8]. 


hvfo  B  42''i  hüfo  0  27» 

£■48  hufe   A  54"  höf  i?  71»    hawf!" 
i?'  179"2  [IV,   15] 


6  Colles  5  .  .   .   buhele  A  54"  buhele  ^    C 

7  27»    bv'hele    B  42"^    buchele  ^71» 

8  bSele    E  48    bvhel   Ö  19"    bühel  F 

9  179"2  [IV,   15] 
10  Tiunulus  "^  .  . 

11 
12 

13  Valles  .  .  .  tal  A  54"  B  42"^  täl   (7  27» 

14  tal   E  4:8   i^  179"2    //  71»    dal»    G 

15  19"  [IV,  15] 

16  Uallicula    grvbelin    A  54^    grvbelin    B 

17  42"^  gröbelin   C27»  .i.  grubilin  7?48 

18  gmbilin     G     19"    cgmuelen    //    71» 

19  gräblein  i^  179"^ 

20  Uallum    grabe    B  42"^    C  27»    G    19" 

21  giauo    fl"  71»    grabe  A   54"  grab   F 

22  179"2  grabin  E  48  [iv,  15] 

23  VaUuö    stekko    B  42"^    C  27»    G  19" 

24  stekke  ^54"  steck  F  179"^  steccho 

25  E  48  stech  fl"  71»  [iv,   15] 

26  Cliuus  9    hälda    A   54^    heida    B  42^^ 

27  halda  C  27"  jE7  48  i7  71»    halde   G 

28  19"  bald  i^  179i'2  [n-,  15] 

29  Campus  velt   A  54"   velt  B  42"^    veld 

30  F  179"2    uelt    C  27"    E  A8    H  71» 
81       weit  (?  19"  [iv,   15] 

32  Solvm  ...erda   (7  27" 

33  Lustnim    tierweida.   1    tierwarta  B  42"^ 

34  C  27"  £■  48    tierweide,  uel  tierwarta 


A  55»    merweid  ul  nerwart   F  180»^  40 
dienveida.  1  dierwarto   6r  19"  [iv,  15]  41' 

Anachoresis  .  .  .  heremus  .i.  wste  A  55»  42  j 
.i.  ^vste  E  48  .i.  wste  B  42"^  .i.  wo-  43] 
stin   C  27"  wöstin   G  19"    [iv,   15] 

Deuia^"  awiki  B  42"^  C  27"  hawichi  45 
E  48  awike  A  55»  awiek  G  19"  4fl 
abeg  F  180»^  [iv,  15]  47 

Amena  loca  lüssame  stete  A  55»  lus- 
samestete  C  27"  £"  48  liussame  stete  4S 
B  42"2  lustsam  stet  F  180»^  lussam  5C 
G  19"  [IV,  15]  51] 

Opaca  loca  scätelÖmi  A  55»     scatelömi  52 
B  42"2  scatelSmi  JE"  48  scatelömi   G  53l 
19"    scatelÖmin    C  27"    schatlüm   i^  5^ 
180»^  [IV,  15]  oa 

Estiua  loca  .  .  .  sumerlichi  vi  55»    su-  öt 
merlichi  5  42"^  ^  48  sumerlichin   C  57j 
27"  sumirlichG19"  süm 'lieh  Fl 80»^  5g 
[IV,  15]  591 

Lvbricvm  häli  A  55»  hali  B  42"^  E  48  üol 
haiin  C  27"  hal  F  180»^  slif  G  19"  61  j 
[IV,  15]  62 

Litus  stät  B  42"2    stdt    C  27»»   G   19"  63l 
stat    E  4:8    F  180»^     stad    ^    55»  6^ 
[iv,   15]  651 

Viuai-ium  ^^  .  .  .  wiwere  ^55»  wiwßre  B  66| 
42"2  wiari£'48  wieri  G  19^  wiere^^  ß?] 
(7  27"  weyer  F  180»^  [iv,  15]  Ös! 


^  <:Za&et  (Zte  capitelzahl  xvin  J.  *  album  ühergesclir.  H  '  Septem  montes  J. 

Septimötes  F         *  die  Überschrift  fehlt  A        ^  OUes  i^,  initiale  fehlt        *  darüber  von 

jüngerer  hand  chele  C  ''  Ttmulus  E    Cumuls  F  *  davor  dal.  durchstrichen  G 

*  Cliuus  J.  '"  Deiüa  (r         "  Vi:arium  E         ^*  wiere]    das  letzte   e  /as<  er- 

loschen  C 


DCCCCXXXVIIA  Heinrici  Summarium  v,  IG.  17.  18.  19.  22 


117 


IIs.  Hs.  2.  {Diut.  3,  246).   Tr.  {Hoffmann  8).    Zs.  f.  d.  ph.  12,  314 

V,   1 8  De  inferioribus  terre  ^  [Isidor  xiv,  9]. 

Biiratrum    slunt    A   55^    slvnt    B  42'>2  Gehenna  hella  A  55»  hella  B   42^2    C  30 

slimt  C  27^   ^  48    i^  18(>^   (?  ig''  27''    ^  49     ö    19''     hell    F   180^1  31 

[IV,   16]  [IV,  16]                                                     32 

V,   19  De  ortis  et  agris  ^  [Isidor  xv,   13]. 
Ortvs  3  gärto  B  43^^  gar'to  C  28^  garto      Fundus  .  .  .  eigen  A  55»  eigen  5  43»^  33 


^49  gärte  ^55»  gart  i^  180»^  G 
20»  [vi,  1] 

Ciicumerarius  *  churbizgärte  ^55»  kvr- 
bizgarto  B  43»^  kurbizgarto  £"49 
kürbisz  gart  F  180»^  curbizgarto  C 
28»  curbizgart   ö  20»  [vi,   1] 

Pomarium  ^  .  .  .  obezgädem  ^55»  obez- 
gadem  B  43»^  obszgadm  F  180»^ 
obizgadim  E  49  obizgadin  C  28» 
[VI,  1] 

Ager^  .  .  .  ächer  A  55»  aker  B  43»^ 
C28»  E  49  .i.  akkar  F  180»^  [vi,  1] 

Possessio  getregede  ^55»  getr'egede  B 

43»^  getregd  i^  180»^  getgide'  (7  28» 
gitragide    E    49      gidragide     ff   20» 

[VI,  1] 
Patrimonium  vat  eigen  B  43»^  vat^aign 

F  180»2  uatereinjgen  ^55»    uatere'- 

gin    £"49    vat^eigin    G    20»    uater- 

heimin  ^   C  28»  [vi,   1] 
Prestatio   leben   A    55»    leben    B   43»^ 

lehn  F  180»^  lehin  C  28»    Lehm   G 

20»  lehin  E  49  [vi,  1] 


aign  F  180»^  eigin  £  49  eigin  C  28»  34 
hobestat   (?  20»  [vi,   1]  35 

Kvs  gelende  ^55''  gelende  ^  B  43»^  36 
ff  20»  gelend^o  F  180»^  gilende  ^  ff  37 
28»  E  49  [vi,  1]  38 

Nouale  nivlende  ^55''  nivlende  B  43»^  39 
niulend  F  180»^  Nvilende  ff  20»  40 
nulend«^  ff  28»  :  nulende  £  49  [vi,  1]  41 

Compascuus  espan^"-  ff  20»  42 

Mansus  .  .  .  hvbe  A  55''  hvba  B  43»^  43 
hfiba  £49  hoba  ^^  (7  28»  hoba  ff  20»  44 
hueb  F  180»2  [vi,   1]  45 

lugus  l  iurnalis  iüchart  Ji  55''  iuchart  46 
£  49  iuchart  ff  28»  ivchart  ff  20»  47 
iugahrt  B  43»^  .i.  iugart  F  180»^  48 
[vi,  1]  49 

Area  tenni  B  43»^  £  49  tenne  A  55''  50 
tenne  ff  28»  tenn  F  180»^  denni  51 
ff  20»  52 

Pratum  .  .  .  wisa  B  43»^  wisa  ff  28»  53 
£  49  wise  A  55''  wisz  F  180»^  54 

Palus  .  .  .  brvch  B  43»^  brSch  ff  28»  55 
F  180»2  bruoch  £  49  brocha  ff  20»  56 
möse  ^55''  57 


V,  22  De  cvltvra  [Isidor  xvii,  2]. 
Cvltvra^^     vbiuiga  B  43»^    übunga    ff  20»    vbung  F  180''^    vbinge   A   55'' 58 

28''  £  50    vbunge  L  3»^  vbunge    ff  [vi,  2]  59 


'  De.  spe.  cv.  bvs  G  *  et  agris  fehlt  E,  von  anderer  hand  zugesetzt  G  ^  Ortus] 
O  aus  H.  radiert  E  oBXusF  B.ort\sA        *  Cucum'aririus  G        ^  Pomirium  i^        *Ager]g 

e 

von  Jüngerer  hand  corr.  aus  ?  c  C  ''  getgide]    das  übergeschriebene    e    scheint   von 

jüngerer  hand  in  a  corr.  C        *  uaterheimin]  heimin  von  jüngerer  hand  corr.  in  hegin  C 

'  gelende  und  gilende]  das  letzte  e  angehängt  GC  '"  gelend]  n  über  verschmier- 
tem buchstaben  F  "  DWB  3,  1157  '^  höba]  a  in  e  corr.  von  jüngerer  hand  C 

"  cVltura  F  Cvltura]  rotes  C  in  rotes  V  eingeschrieben  A 


118 


Sachlich  Geordnete  Globsahe.  A.  Gruppenolosbare 


lls.   lls.  2.  (Diut.  3,  240).   7V.  (Hoff, nanu  K).   Zs.  f.  d.  jjIi.   12,  314 


1  Cini-s  est  infondium  hiKenguuga  ^  C  28'' 

2  E  50   G  20"   bisengunge   A  o5^  be- 
:{       seiigviiga  B  43"^    besengiinga   L  3*^ 

4  bL'sc'iigung  F  IHO^^  [vi,  2| 

5  Aratio  ärt   A  55''  iy  43-^  E  50   ärt   C 
ü       28''  arti^'lBO''^  erunga  G  20"  L  3»^ 

7  [VI,  2] 

8  Stercoratio    tungiuige    A  55''    Tunguiig 

9  i^  180^»^  tugvnga  B  43=»'^  tunga  £"50 

10  tungiii   C  28''    miötuuge    L  3"^    mk- 

11  tung   G  20''  [vi,  2J 

12  Occatio  ...  .i.  egvnga  ß  43»'^  .i.  egunga 

13  £"50    .i.  egüiige  ^55''   .i.  egung   F 

14  180''i    egunga  2    C  28''    .i.  egunga.  1 

15  brachung    G  20^    .i.    egunge.    1    bra- 


ch vnge  L  3^1  [vi,  2]  36 

Bulcun  wfch  A  55''  uurch  E  50  uurh  37 
r;  28''  fvrech  B  43»='  furch  L  3"*  :J8 
fiirch  ii'  180''*  furh   G  20''  (vi,   IJ       :;;) 

Prosciööio^  .  .  .  .i.  brachu  Ji  43^^^  .i.  ,•> 
bracha  E  50  .i.  brache  A  50*  .i.  41 
brach  F  180''*  bracha*  C  28''  bra-  42 
chunge  L  3»*  .i.  brachung  O  20''  43 
[vi,  2]  44 

Satio  sät  A  56"  B  43''2  sät  C  28''  sat  4.0 
E  50  Sath  i^  180''i  sevnge  L  3«*  46 
sagiung  G  20''  [vi,  2]  47 

Seges  sät  A  56"  sat  L  3»*  säth  ß  43«-  tS 
säth  C  28''  sath  ^50  i?'180''*  G  20''  li» 
[vi,  2]  50 


V,  23  De  itineribvs  ^  [Mrfor  xv,   16]. 
mila  i?43''*  mile  ^  56*  scheide    A   56»    wegschaid    F   180''^  51 

wegisceida  G  20''  wegisc;  edia  *"  C  28''  52 
[v,  13]  53 

Ambitus  .  .  .  umbegänch  ^56*   vmbe-  54 
ganc  5  43''*  umbeganc   G  20^  vmb-  55 
gangk    F    180''^     umbiganch    ^   51  56 
umbiganc:   C  29*  umbewech  L  3"*     57 
Orbita  .  .  .  .i.  wagenleisa  B  43''*  wagen-  58 

n 

leisa  C  29^*  .i.  wageleisa  £"51  .i.  wa-  59 
genleise  ^56''  wagnlaisz  F  180''^  60 
vvageleise  L  3^^*  waglnleisa  G  20''  61 
[V,  13]  62 

Vestigium  wzspor  B  43''*  wzspor  L  3**  63 
iiuzspor  £"51  uozspor  C  29"  wspor  64 
A  56"  fvzspor**  G  20''  fuezsper  F  (iö 
180''2  [v,   13]  66 

Passus  schrit  A  56"  sc-^hit  B  43''*  67 
schritt  F  180^^  gc^t  C  29"  scrit  £68 
51  scritniali  L  3"*  sciitinali  G  20''  69 
[v,  13]  70 


16  Miliarivm '' 

17  .i.    mila    £7  50    niila    C   28''    med  F 

18  180''*  [v,  13] 

19  Via  wech  ^56»  wech  (7  28''  wechE'SO 

20  L    3"*    wec    B  43''*    weg    F    180''* 

21  [v,  13] 

22  Priuata  burcsträza  A  56*  i5  43''*  burc- 

23  straza''  E  50   burctraza  C  28''   burc- 

24  straz     G    20''     burchstrasz   F    180''* 

25  biu-cwech  L  3"*  [v,  13] 

26  Publica  ^  uia  h^rstraza  B  43''*  herstraze 

27  ^  56"    L  3"*    herstraz     G   20"    her- 

28  strasz£'180''*  heristraza  C  28'' J?  50 

29  [v,  13] 

30  Semita  .  .   .  callis  .  .  .  .i.  phät  ^56" 

31  phät  B  43"*  £7  50.  51  .i.  phat  Ö20" 

32  phat  L  3"*  pfat  C  28"  pfath  £180''* 

33  [v,  13] 

34  Competum  ^    wegesceida    E   51      wege- 

35  scheida  B  43"*  wegeseide  L  3"*  weg- 


*  bisengunga]  über  a   von  jüngerer  hand  e  C  ^  egmiga]    die  corr.  von  jüngerer 

hand  C  ^  Procissio  L  *  brach|]  die  corr.  von  jüngerer  hand  C         *  itineri- 

bus]  r  auf  rasur  E  ®  Oiliariü  E  Ilia'iü  F,   initiale  fehlt  '  burcsträza]  c  aus  e 

radiert  E         ^  Publica  1  regia  C         '  Competa  FG  "  wegisc,''edia]   die  corr.  von 

jüngerer  hand  G        ^^  davor  ausgestrichen   vo'spor  G 


DCCCCXXXVIIA  Heinkici  Summarium  v,  22.  23.  24.  vi,  1.  2.  3         119 


1 
2 

3 

4 

5 

ü 

7 

8 

9 

10 

11 

12 

13 

14 

15 

16 
17 
18 
19 
20 
21 
22 
23 
24 
25 

26 
27 

28 
29 


Hs.  Hs.  2.  {Diut.  3,  247).   Tr.  {Hoffmann  8.   9).   Zs.  f  d.  ph.  12,  315.  3 IG 

V,  24  De  glebis  et  pvlveribvs  ^    {Isidor  xvi,   1]. 
,  stuppiZ?43''^   C  29''*  ^51       Labina  .sleifa'  B  43'^^   C  29=^    sleife  A  30 


Pvlvis  ^  . 

.i.  stuppi  C  20^  stuppe  L  3**^  stüppe 
i?'  1801^2  st5p  ^  56a 

Limvs  leinio  B  43^^  leuno  L  3*^  leime 

^    oC^    leim    C  29''    £"   51   leym   i'^ 

180''2 
Cenum^  höro  B  43*^^    horo  £"51  böro 

C  29*  hör  ^  56*  bor  i^lSG'^^  q  2{)^ 
Ciniö . . .  asca  ^  C  29*  £'  51  ascha  B  431-^ 

äsche  A  56«  ascb  F  180'^2 
Fauilla  .  .  .  valuwisca  B  43'*'^  valewisca 

C  29*   :ualisca^  £"51    ualwische   A 

56*  .i.  valwisch  F  180^2 
Gleba  scollo    A  56*    scollo   B   43i>i    C 

29*  i7  51    L  3*2  schrolle^   F  1801^2 


56*  sleifFa  ^51   scleifa  L  3*2  j.  slaif  31 

O  20''  sleyff  i^  180''2  32 

Vohitabrum  *^  söl  ^56*  sol   C  29*    sol  33 

B  43''2  ^  51    i^  1801*2    pfui.  1  suol  34 

L  3'''2  phul.  1  svl   (?  21*  35 

Vligo...  ateP   ö  21*  i.  3*2  36 

Sabulum  sänt  A  56*  saiit  B  43'^^  sänt  37 

C  29*  sant  ^  51  ö  21*  L  3*^  Sant  38 

F  180b2  39 

Ai'gilla  däba  l  leddo  B  43*^2  (j^ha.  1  40 
leddo  E  51  daha.  1  leddo  i«  (7  29*  41 
däbe.  uel  lette  ^56*  dacb  ul  letb  42 
i^  180b2  daherda  X  leddo  (lebdo  L)  43 
G  21*  iv  3*2  ,  44 


VI,  1  De  vulgaribvs  lapidibvs  ^^  [Isidor  xvi,  3]. 


Silex  phlins  ^  56^  flins  5  431*2  fli^s 
(7  29*  £■  51  i^  180b2  L  3*2  fllns 
ö  26^ 

Calculus  chisilincb  £'52  chislmcb  ^56*^ 
kisilinc  L  3*2  kiselinc  B  43^2  C  29" 
ö  26"  kyslinchk  F  181*^  [v,   14] 

Cos  wezzistein  A  56'*  wezzesteiu  B  44*^ 
C  291*  E  52  wezestein  L  3*2  wecz- 
stain  F  181*^  vvezistain  G  26'* 
[V,  14] 


Pumex  pümiz  B  44*^  pumiz  C  29'^  45 
-E7  52  pvmiz  L  3*2  pumez  F  181*^  46 
pümze  ^56"  [v,   14]  47 

Gipsum  gips  A  b%^  gips  B  44*^  E  52  48 
L  3*2  Gips  G'  26"  gip^  C  29''  gyps  49 
i^  181*1  [v,   14]  50 

Arena  gfiez  ^56"  griez  B  44*^  £"  52  51 
F  181*1  gr,'ezi2  C  29'*  griz  L  3*2  52 
grient  G  26'*  [v,   14]  53 


VI,  2  De  lapidibus  insignibus  ^'^  [Isidor  xvi,  4]. 
Magnes  1*  agestem  A  56'*  agesteinL  3*2  Agstain  F  181  *i  agitstein  JS"  52   [vgl.  54 

agcstain  Ö  26'^  agistein  5  44*^   C29'>  v,   14]  55 

VI,  3  De  marmoribus  [Isidor  xvi,  5]. 
Marmor  ^'^  .  .  .  marmelstein  A  57*  mär-  marmilstein   C  30*  ^53  L  3'*i  mar-  56 

meistein  B  44*2  marmclstain  jP  181*2  milstain   G  27*  [v,   14]  57 

*  De  i)vl.  ve.  ri.  bvs.  &  glebis  G  nur  De  glebis  L  ^  pVluis  F         ^  Cenü]  e  ühcr 

undeutlichem  e  G.  die  deutsche  gl.  fortgeschnitten  L  *  asca  corr.  von  jüngerer  hand 
in  esche  C  ^  :  ualisca]  rasur  von  u  E         *  schroUe]  r  über  verschmiertem  huchsta- 

hen  F  '  sleifa]    über  a  von  jüngerer  hand  e  C  *  Volutabrum]  b   auf  rasur  E 

^  Schmeller  V,  34  '"  leddo]   über  o  von  jüngerer  hand  e  Ü  "  In.  ei.  pit.  li. 

bor.  im.  piimü  capitulum  d°  uulgaribus  lapidibvs  G  ^^  gi'j'ez]  ez  auf  rasur,  die  corr. 
von  jüngerer  hand  C  "  Tsignioribs  F  "  mAgnes  F    Magnes  C  "   Armer 

F,  initiale  fehlt 


120 


Sachlich  Geordnete  Globhakk.  A.  Gruppenolobbarb 


//*•.  Ih.  2.  (JHut.  3,  247).   Tr.  (Iloffrnann  9).    Z.s.  f.  d.  ph.   12,  319.  320 


VI,  6  De  avreis  lapidibvs  I  gemnÜB*  [Isidor  xvi,  16]. 
1  Vitrum»  glas  B45»2  glas  ^58»^  C  31^  E  5G  L  4»»  [ir,  7] 

VI,  7  De  metalliß  [Isid(yr  xvi,   17—20]. 


28 


2  Metallvin '    gesniide    B  45»^  gesmide  A 

3  58«>  C  Sil»  ö  28»  L  4''2  gismide  E  56 

4  Aunim  golt  A  58"  ü  45'«2  golt    C  31»» 

5  L  4»2  golt  ^  50  [II,  7] 

6  Obrizvm  *  wi§ra  A  58*>  iJ?  45»^  wiera  E 

7  56  uuiera  L  4»'*  w,'era  CSl"*  wira  G 

8  28»  [II,  7] 

9  Bratea  *  1  lamina  bißch  ^58*»  blech  B 

10  45a2   C  31"  ^  56   G  28"  L  4''^ 

11  Peculium  sunterscaz  B  45»^  sunterschaz 

12  A  58"    sunderscaz    C  31"    .i.    sundir- 

13  scaz   G  28»  suntizar  E  56 

14  Thesaurus^  . , .  schäz  A  58"  txiso  545»^^ 

15  E  56  treso'   C  31"  drese  L  4»2 

16  Tributa  »    eins  B  45*2  eins  C  31"  eins 

17  A  58"  eins  ^  56   ö  28"  L  4"2 

18  Vectigal  ...  zol  (7  31" 

19  Stipendiuni   Ion    A  58"    C  31"   Lon  B 


45«*  lon  E  56  ö  28"  L  4*2  29 

NumiHma  ®  pheninch  A  58"  phennic  5  30 
45»'^  phonninc  L  4»^  Pfenninc  E  56  31 
pfe,°nine  ^"  C  31"  bisindinc.  1  phen-  32 
ninc   Ö  28"  33 

Solidus  schilline  A  58"  B  45"^  G  28"  34 
.sedlinc  i=:  56  scillinc  C  31"  skillinc  35 
L  4''2  [II,  7J  36 

Argentum  uiuum  ^^  queksilb*  A  58"  B  37 
45"^  quelcsilber  L  4''2  keksilber  "  38 
G  28"  queksilbir  ^^  ^  56  q^ksUVir  39 
C  31"  40 

Cvpruni  chupher  vi  58"  C  31"  cupher  41 
L  4»2  cuphir  G  28"  cupfer  B  45"^  42 
E  56  [II,  7]  43 

Auricalcum  messinc  B  45"^  messinc  A  44 
58"  C  31"  E  oQ  G  28"  L  4»^  45 
[II,  7]  46 


De  ferro  [Isidor 

20  Ferrvm  hisin  5  45"^  hisln   C  32»  hisin 

21  ^  56  L  4»2  isin  A  59»  IsIN   G  28" 

22  [II,  7] 

23  Calibs  i*  stahel  B  45"^    stabil  ^  56  (? 

24  28"  L  4»2  st"a,l  ^^  C  32»  staP«  ^  59» 

25  [ii,  7] 

26  Purganienta    fern,      rubigo     et   scoria  ^' 

27  sint'  B  45"^  siut*  A  59»  .i.  sinder  G 


XVI,  21—24]. 

28"  sinder  ^56  sindir  C  32»  L  4»^  47 

[n,  7]  48 

Rvbigo  röst    B  45"^  rost   A  59»  £^56  49 

L  4^2  .i.  rost  G  28"  rost  C  32»  50 
Plumbuni  18  bli^59»  545"^   C  32»  bli  51 

G  28"  bli  i;  57  L  4»^  [ii,  7]  52 

Stagnum  ^^    ein   ^  59»  5  45"^    ein  G  53 

28"  cin^  57  L  4*^  zin  (7  32»  [ii,  7]  54 


'  «nfer  der  besonderen  Überschrift  De  vitro  Ci^X  '^  die  gl.  halb  abgeschnitten  L. 

Mvitrü  E  '  ohne  Überschrift  ,e"tallü  E  *  Obrismn  G  *  Bratea]  r  aus  1  corr.  L 
Brattea  G  *  Thesaurus  von  jüngerer  hand  corr.  aus  Thesaurü  C  ''  treso  corr.  von 
jüngerer  hand  in  tris,wo  C  *  Tributa]  am  t  radiert  B  Tributü  C        *  Nvmisma  B 

Nomisma  CEGL,  N  aus  M  radiert  E  *"  die  corr.  von  jüngerer  hand  C         "  uiuum 

fehlt  C  *-  davor  ein  {undeutliches)  q  (?  "  queksilbir]  das  zweite  i  auf  rasur  E 

**  Calips  EG  "  die  corr.  von  jüngerer  hand  G  "  stal]  über  a  circumflex  ra- 
diert A         "  scoriaque  L  "  Plubü  C        "  Stangnü  G 


DCCCCXXXVIIA  Heinrici  Summaeium  vi,  6.  7.  8.  9.  10 


121 


Cr.  Germ.  9,  25.  Hs.  Hs.  2.  {Diut.  3,  247).  Tr.  {Hoffmann  9).  Zs.  f.  d.ph.  12,  320.  321. 

322 


smelzi  jE"  57  [ir,  7] 


1  Elcctruni  gesmelze  A  h^^  B  451»^   G  28'' 

2  gesmelzi  L  4«^    ge^melzi  ^   C  32*    gi- 

VI,  8  De  ponderibus  antiquis  ^   [Isidor  xvi,  25] 

3  Talentvni  pfvnt  B  45^2  pfimt  A  59^  E  74«  L  ^^^  scerph  ^  58   [ii,   7] 

4  57  phünt  ö  29»  phunt  C  ^2^  L  4^1 

5  punt  ii"  74»  [ii,  7] 

6  Marca»    march  ^1  59''   (732''  £■  57.58 

7  iZ"  74»  March    G  29»   märe    B  45''^ 

8  niarc  L  4''^  [ii,  7] 

9  Minutvm  *    scörpf    B   45''^    seerpf  *     C 
10       32^  scterpf  ^    ^  59''  scerf    (?  29»  il 


27 


28 


Vncia  vnee  B  45''^  vnce  A  59''  unze  ^  29 
C  32''  vnz  G  29»  unza  E  5S  H  74»  30 
uncza  1/  4''^  [ii,  7]  31 

Ferto.  l  quadrans  uierdunch  ^59''  vir-  32 
dvneh  E  58  virdunc  B  45''^  uir-  33 
dune  H  74»  wirduiie  ö  29»  u,'er-  34 
dune  ''   (7  32"  virdinc  L  4''^  [ii,  7]     35 


VI,  9  De  mensvris  ^  [Isidor  xvi,  26]. 

11  Metrum  inde  metreta  maze  ^  £"  58  Cadus  eimer  if  75''  36 

VI,  10  De  instrvmentis  fabrilibus  ^^  [Isidor  xix,  6]. 

12  Faber  ...smit  A  60»  B  46»^  0  y»  smit     Pruna^^  glvot  A  60»    gluot  E  59  glot   37 

13  C  33»  ^  58  L  4''2  [vgl.  i,  8] 

14  Fabrica    smidda  B  46»^     smida     0    y» 

15  smida    JE"  58     L  4''^    smitta     C  33» 

16  smitte  ^60»  [n,  8] 

17  Fomax  oven  A  60»  B  46»^  öuen  0  7»  own 

18  L4''2  6uin  (733»ouin  Ö29'' ovini7  58 


C  33»  L  4''2  glvt  B  46»2  glüt   0  7»  38 
[II,  8]  39 

Carbo  ^^  chol  A  60»  kolo  5  46»^  kolo  40 
C  33»  0  7»  colo  L  4''2  golo  E  59  41 
[II,  8]  42 


Item^^   [Isidor  xix,   7]. 


19  Incvs"  aneboz  B  46»^  (7  33»  !>  4''2   0 

20  7»  anboz  ^  60»  fl^  75''   aniboz  ^^  (5 

21  29''  anepoz  ^59  [n,  8] 

22  Malleu.s  l  tudis  ^«  ham«  ^60»  hamer  5 

23  46»2  L  4''2   0  7»  hamir  C  33»  ^  59 

24  fi"  76»  hamir  (?  29''  [n,  8] 

25  Forceps  .  . .  zanga  B  46»^   C  33»  E  59 

26  //76»  1/  4''2  0  7»  zänge  ^  60»  zange  ^^ 


(?  29''  [II,  8.   9]  43 

Forfices  ^^  schera  B  46»^  0  7»  schera  44 
^^76»  schüre  A  60»  cera  L  4''^  scära  45 
^59  scara  C  33»  G  29''  [vgl.  11,  9]  46 
Forcipula  chlüppa  ^60»  klvppa546»2  47 
kluppa  C  33»  0  7»  klupa.  l  clufta  48 
^76»  cluppa  (7  29''  gluppa  £"  59  49 
kluf  L  4''2  [II,  8]  50 


*  gesmelzi]  I  aus  ?  i  corr.    C  *  antqt'  G  antiquis  fehlt  L,    die  ganze  Überschrift 

fehlt  H  '  Marcha  B  *  diese   und    die    beiden  nächsten    gll.    in    umgekehrter 

folge  C.  seerpf]  an  rpf  von  jüngerer  hand  corr.  C        *  darüber  von  späterer  hand  scherf  A 

'  imze]  an  ze  radiert  C  '  u,'erdunc]  die  corr.  von  jüngerer  hand  C  '  d©  pon- 

derib*  liquid  H  '  nachtrug  saec.  xiv  E  *"  fabrorimi  L  "  Prvna  B  **  Carbo] 
am  b  radiert  C  ^^  fehlt  GL  Item  de  instrumentis  eorum  E  De  instrvmentis  eorum  C 

dearmis  fabroF  H  '*  I :  NCVS  B  "   daneben  am  rande  von  and.  hand  Ine'  ane- 

boz G  '*  raaleus  0.    :  tudis  H  "  zange]  e  verivischt,    dazu  am  rande  von  and. 

hand  zanga    und   etwas    höher    desgl.    forceps    zange  G  "   forficeps  C  forfex  GH 


122  Sachlich  Gkorunete  Glossare.     A.  Okuppenüix)88Are 

Cr.  Germ.  9,  25.  JIs.  Ils.  2.  {Dmt.  :i,  247).   Tr.  {Iluffmann  9j.  Z.s.  f.  d.  ph.  12,  :J22 

1  Lima  fila  A  00»   üla  B  46»*  L  4^  0      Celiuni . . .  tigil  J  60»  O  y»  tigil  B  46«^  32 

tiegil  //  76"  tegil  «    C  33»  J57  59  ce-  33 
gil  0  30»  tegol  L  4'»*  34 

Alla  HÜfi'r^tein  B  40»^  ^ifif'tein  J  60»  35 
.slifstein  C  33»  //  70"  0  y»  «lif-stain  36 
G  30»  slifteiü  £"  59  ölifhten  L  4''2  37 
[II,   8J  38 


2  >'^    uila    /;  59    //  76»    ui,la    C  33» 

3  Villa   G  29''  [ii,   8] 

4  ConHatoriiim  ^  .  .  .     esse  J  60»  /i  46»^ 

5  esse   0  y»  es.sa  C  33»  £*  59    G  30» 

6  II  Id'^  L  4>'2   [ii,  8] 


VI,   11  De  ferrainentis  ^  [Isidor  xix,   19.  xx,   14.   13.   10]. 


7  Secvris  ächcs  A  00»  ukes  0  7»  iikes  i? 

8  4G»2  akis    C  33'^    akis   6'  30»   akkis 
Ü       L  4''2    ackis  *     11    70-^    achis    £"59 

10  [11,   9J 

11  Bipennis  helniaches    A  Üi)^  helniakes  B 

12  4G»2   0    7»  helmakis    C  33»  helma«- 

13  kiö  jE"  59  halniaxis    //  70^  helmakes. 

14  1  tuerhakes   G  30»  [11,  9] 

15  Bibeliis  ^    bihel    B  46»^    0  7»    bihil    E 

16  59  bihil   G  30»  bigil     C  33»  pile  .4 

17  00»  bielen  //  70''  [ii,   9] 

18  Dolabrum^  ..  .  barta   0  7»  bärte  A  00» 

19  bai-ta  C  33»   E  59  G  30»    barda  // 

20  701»  bartha  B  40»^  [11,  9] 

21  Ascia  dehsa  5  46»^   0  7»  dehse  A  60» 

22  dehsila     E  od  II  7-6^  t,*'esela  Cr  30» 

23  tuerakis :  '   (7  33»''  [11,  9] 

24  Rvncina  . . .   nvwel   B  40»^  iiüwel  0  7» 

25  n°ivl  A  00»  nögil   E  59  /f  70'^  nv- 

26  gil  G  30»  nögil   C  33»^  [11,  9] 

27  Plana     schaba    B  40»^   schabe    A    00» 

28  scäba   0  }'»  sCj^'aba  ^  C  33''    scaua  H 

29  76b  scabo  ^59  scabi  Ö  30»    [11,  9] 

30  Manubriiun  ^    helbe.    uel    hefte    A   60» 

31  helbe.  1   hefte   B  46»-    G  30»    0  7» 


helbe.  1  hesto  £"59  helbe  l  hoft  //  39 
76»'  hefte  1  halbe   ^^   C  33»»  [u,  9]       40 

Circinus  rizza  ^^  B  46»^  (7  SS»*  J5;59  fi"  41 
76''   O  7»  rizze  A  60»  [11,   9]  42 

Terebrvni  nabeg*  B  46»^  näbeg*  0  y»  43 
nebeg*e^l60»  nabiger  i7  59  nabiger  ^'^  44 
C33''  neuiger  //  76'^  nagiber  G  30»  45 
[11,  9]  46 

i 

Scalprum  scrotisin  ß46'^^  C38'>  scrotisen  47 
O7»  scrotisin  G  30»  scrotisinJE'59  sfot-  48 
isen  A  60''  scrodisen  fl'  76''  [11,  9]     40 

Scalpellum  schäblsin.  1  scribnißzer  ^60''  50 
scabisin.  1  scribmezer  546''^  Oy^  scrib-  51 
mezer  C  33''  scribmezir  E  59  scrip-  52 
mezer  G  30»  scrifmezer  //  77»  [n,  9]  53 

Fanga  ^^  ^cora  ^60''  B  46''^  scora  C  54 
33"   E  59  G  30»  7/77»  0  7"  [n,  9]  55 

Scudiciimi  *^  howa  B  46''^  0  y^  howe  A  56 
60''  howa  G  30»  7f  77»  howa  C  33^  .57 
hfia  ^  59  [11,  9]  58 

Rastrvni  ^^  .  .  .  rechö  A  60''  reche  0  y^  59 
recho  ^46''^  H  77»reoho  G  30»  [n,  9]  60 

Tridens  mistgabala  B  46''^  mistga-  61 
bala    0    y^    mistgäbele   A    60''    mis-  62 


*  Comflatoriii  A         *  tegil]  über  te  von  jüngerer  hand  ze  C        ^  Degenerib'  armoBjff. 
die  Überschrift  fehlt  G  *  ackis]  k  auf  rasur  H  ^  Bipellis  E  *  Dolabra  G. 

die  gl.  am  rande  von  and.  hand  H  ''  die  gl.  von  jüngerer  hand  C?  *  die  corr. 

e 

von  jüngerer  hand  C           *  Manubj'ium  E  "  halbe]  die  corr.  von  jüngerer  hand  C 

"  rizza]  darüber  zze  von  jüngerer  hand  C  ^-  nabiger]  die  corr.    von  jüngerer 

hand  ü         ^'  Vanga  G          ^*  . .  . .  cium  0  ^^  daneben  am  rande  von  and.  hand  \ 
howa  H 


DCCCCXXXVIIA  Helnrici  Summarium  vi,  K).  11 


123 


Cr.  Genn.  9,  25.  Hs.  IIs.  2.  {Diut.  3,  247.  248).   7V.  {Hoffmann  9) 


1  gabala^  C33»'  mistgaffela^  T?»  mist- 

2  gabila  £"59  misgabil  G  80='  [ii,   9] 

3  Vonier  kars  H  11^ 

4  Ligo  sech  H  11^ 

5  Falx^  .  .  .  sichc4a   B  4G''^    0  /'»  sichela 

6  C  33b  ^  59   77  77a  Eichel  A  60^  si- 

7  chil  (?  30^  [11,  9] 

8  Falcastruni   .  .  .  habba   0   7''    habba   B 

9  46'^^    häbbe    A     GO^    happa    £"59 

pe 

10  happa  3  C33''hep«  ^77»heippa.  1  hap 

11  G  m^  [II,  9] 

12  Sarculura  t  ietiseen  B  4G'^^  t  ietiseeu    0 

13  y^     ietisen*     iJ  77»     getisen    A   GO'^ 

14  t  iectifan.  hua  £"59  ietisan  ^  l  hoa  C 

15  33*^  howa.  1  getisin  G  30»  [11,  9] 

16  Trulla^    chella  A  60^  cliella  B  4.^^^    0 

17  y^  chellä  "^    (7  33b  kella   G  30»  kello 

18  -27  59  drufla  iZ"  77»  [11,  9] 

19  Biduvivm  rebeniezzer.  I  snitesahs  B  4G^^ 

20  0  y^  reuemezer.    1  sinites  achs  Hll^ 

21  rebmezer.    uel   snites  has  ^60''  rebi- 

22  mezzer.  1  snitisahs  £"  59  rebimezzer.  \ 
28  snitesha,'^s  ^   C  SS**  rebimezer.     l  seh- 

24  selin  G  30»  [11,  9] 

25  Capulum  hilze  i?  77» 

26  Dentilium  pluge.shoeuet  H  11^ 

27  Nouacula.   1  rasorium  ^   scarsahs  B  46'^'^ 

28  C  33b  0  y^  scarsah  G  30»  scarsas  H 

29  77b    sarsahs   £'59    schärsahs   y1  GO^* 

30  [n,  9] 

31  Subula  äla  B  46*'^  ala    0  y»'  äle  ^  60^ 

32  suilla  £  59  suila  //  77''  suüa  ö  30» 


sfiila  10  G  33b  [ir,  9]  33 

Grafium.    t   stilus    grifel  B  4G''i     0    7''  34 

gfele  A  60"  grifil  -27  59  H77''  griV  35 
fil  10   (7  33b  griphil   ö  30»  [11,  9]        36 

Hamus  äiigel  ^  GO''  augel  B  W>^  Of'  37 
angil  G  33^  E  5d  G  30»  H  IV'  38 
[11,  9]  39 

Acus  nadela  B  4G''^  0  y^  nadele  A  60'^  40 
nadila  i"  (7  33i>  nadil  J^  59  G^  30»  41 
naldaii  ü  77"  [il,  9]  42 

Fleotomum  ^^  fliedema  i?  46"^  0  7"  43 
fliedeme  A  60"  Fledim  G  30»  fl,'ed-  44 
ma  ^3  C  33"  flidma  H  77"  flednm  45 
j5J  59  [II,  9]  46 

Propunctorium  ^*  stozisen  ^60"  stozi-  47 
sin  B  46"^  0  7"  stopisin  C  33"  stop-  48 
isen  i?  77"  stophisin  jE7  59  (?  30»  49 
[II,  9]  50 

Propugnatorium  stozisin  C  33"  stozisin  51 
E  59.  60  G  30»  stozisen  H  77"  52 
[II,   9]  53 

Cauterium  brennisin  C  33"  brenisin  E  54 
60  G  30»  brenisen  ^  60"  brinisen  55 
B  46"^  brünisen  0  7"  birnisen  iJ77"  56 
[II,   9]  57 

Andela  bräntreita  B  46"^  bräntreita  0  58 
7"  brant  reite  ^  GO"  bräntreita  jE"  60  59 
bran,treita  1^  <7  33"  brantreida  iT  77"  60 
brantreida.|brantraida   Cr  30»  [11,  9]     61 

Crinalis  acus.  l  spinter  Spennela  H  11^  62 

Serra  sega  /Z"  77"  63 


^  corr.  von  jüngerer  hand  in  mistgabele  C        ^  Fax  G  '  die  corr.  von  jüngerer 

hand  C  *  ietisen]  das  ztoeite  i  vor  der  zeile  nachgetragen  II  "^  ietisan]  unter  n 

zwei  puncte  von  jüngerer  hand  C  •  die  gl,  nach  123,  26  i?  '  chella]  corr.  von 

jüngerer  hand  ü  *  die  corr.  von  jüngerer  hand  C        "  Rasorium  1  nouacula  CEGH 

"  die  corr.   von  jüngerer  hand  C  ^*  nalda  auf  rasur  H        ^*  Fleotonlü  C,  das 

erste  0  aus  corr.  Fleo,toraiun    E  Flecmü  H  *'  die   corr.  von  jüngerer    hand   C 

'*  Promunctorium  ABEHO  '*  die  corr.  von  jüngerer   hand  C 


124 


Sachlich  Gkokdnkte  Gixjbsare.     A.  GitL'PPEjtoLOßSARE 


(ierm.  9,  25.  IIs.   Jh.  2.  {Dnit.  3,  248).   TV.  {Iloffmann  9) 
1  Biriucuta  twerackis  ^  7/77*»  Cutrum  *  schar  H  11^ 


:5.j 


VII,  2   De  edificiis  pvbliciri  ^  [Isidor  xv,   2J, 


2 
3 
4 

5 
C 
7 
8 
Ü 
10 

11 

12 
13 
14 
15 
16 
17 
18 
19 
20 
21 
22 
23 
24 
25 
26 
27 
28 
29 
30 
31 
32 
33 
34 


Uicv8  dörf  .1  (il^   dort"    ß  47*2    C  'U^ 

E  62   wilar   O  31"»  [v,  G] 
Uiculus  döi-felin  ^  Gl*»  dorfolia  U  47'''- 

C  34b  doi-film  E  G2  [v,  G] 
Villa  wilere    A  Gl*'   wilere  B  47»''^    wi- 

lare   C  34»'  E  G2  dorf  G'  31*  [v,  G] 
Uillula  wilerlin  ^1   Gl»'  wilarlin   B  47*2 

(734»»  wilarini  E  62  dorflin  6'  31*[v,  6] 
Suburbia*    ...  wriburge     B    47*^    uiiri- 

burgi   C  34»^  E   G2    vriburge   yl  Gl'' 

Furburgi  ö  31*  [v,  6] 
Monia  .  .  .   gecimb'e    ^  Gl^    geclnibere 

B  47*^   G  34''  gicimbre  E  G2  gicini- 

mer   ö  31*  |v,  G| 
Mine  cinnvn  B  47i2  cinnun    C  34''   E 

62  cinnen  .1  Gl''  cinna  (?  31*  [v,  G 

Pinne] 
Turre.s   turne   A  Gl''  t  ne    C   34''    tvrn 

i?   47*2    turn     £"62     thurn     (/    Sl'' 

[V,  6] 
Propugnacula  ...   .i.   brustwßre    A  Gl'' 

.i.  brustwere  B  47*^  brustwere  C34'' 

£•  62  G  31*  [v,  G] 
Promvrale  '"   .  .  .  vormure    A  Gl**    vor- 

mvra  B   47*^    uormura   C  34''   uuor- 

iniu-a  ^  G2  Formur   G  Sl«"^  [v,  G] 
Porta  burgetor  .1  Gl''  burgitor  "^  Bil^^ 

C  34"  ^  62    Ö  31"  [v,  G] 
Piatee  strazzvn  B  47*^  strazzün  C  35''' 

strazzin  E*  62   strazin    G  31*  sträzen 

yl  Gl"  [v,  6] 
Cloace  gesuasg^nge  A  61^  gesvasgenge 

B  47*2  gisuasi  £"62    gisvasi    C  35* 


Forum'  .  .  .  marchet  A  Gl''  marchat  36 
G  35*  E  62  marchit  G  31*  market  37 
B  47*2  [v,  6]  38 

Put«al.  .  .  harpha  B  47*2  G  35*  E  62  39 
(7  31*  hefphe  ^  Öl»*  [v,  G]  40 

Mallum  dinc  A  (dV>  dinc  C  35*  dinc  41 
li  47"2  E  ß2   G  31*  [v,  6]  42 

Cvria  ^  .  .  .  dinch^.  uel  8pch*  A  61^  43 
dinchl  t  sprach»  B  47*2  dinchu«  1  44 
sprac  huri  £"62  dinchüs.  I  sprachüs  45 
C  35*  dinchus.  1  sprachus  G  31"  46 
[v,   G]  47 

Prostibulum  .  .  .  hvrhvs  B  47''^  hÖrhus  48 
A  62*  hö/hus»  C35*  huorhus  ^63  49 
[v,   G]  50 

Balnei.s  badvn  B  47''^  badun  E  63  51 
bad'un   C  35*  baden  A  62»  52 

Taberna  tau^ne  A  62*  ta\ärna  B  47''^  53 
tauirna  ^63  täuirna  C  35*  winhus.  54 
1  chrä   G  31''  [v,  6]  55 

Macellum  fleischniarchet  A  62*  flaiz-  56 
marchet  G  31''  fleismarchat  G  35*  57 
fle's  :  ma-'ceht  ^^  E  GS  fleisc  market  B  58 
47''^  [v,  6]  59 

Mercatiun  marchet  ^62*  Marchet  G  60 
31^  marchat  G  35*  market  B  47''^  61 
markit  E  68  [v,  6]  62 

Carcer  charchere  ^62*  karcari  C  85*  63 
kerkeri  E  63  kerkere  B  47''^  [v,  6]  64 

Cvrtis^i  hof  ^62*  hof  ^^  5  47"^  C35*  65 
^63    (?  31"  [v,  6]  66 

Curtile  hoüistat^^^  62*  hovestat547''i  67 


*  davor  rasur  von  t^'uer  //  -  /.  Cultrum.  dann  3  Zeilen  freier  räum  H  '  dies 
buch  alsx  bezeichnet  G.  De  publicis  edifieiis  C  *  Su:burbia£'  Suburbana  G  ^  Mu- 
rale G             •  burgitor]  or  Ityicrt  mit  -um-ntrich ,  dieser  ausradiert  E              ''  Forus  G 

*  Curiale  E  '  die  corr.  von  jüngerer  hand  C  "  fle's :  ma^ceht]  c  aus  r  corr.  E 
"  Curta.  1  curtis  G  Ciu-tis]  ti  aus  u  corr.  E  **  nach  hof  ist  stat  durchstrichen  G 
"  hoüistat]  0  aus  corr.  A 


DCCCCXXXVIIA  Heinrici  Summarium  vi,  11.  vii,  2.  3  125 

Hs.  Hs.  2.  {Diut.  3,  248).   Tr.  {Iloffmann  9.  10) 


C  35»  houestat  E  63  hofstat  G  31^ 


Firtcvs  ^  uronehof  ^  62^  fronehof  5  47**^  35 
C  So--^  £"  03  fronihof   Ö  31^  [v,  G|    30 


VII,  3  De  nomiiiibus  .v.  ^   civitatvm  in  quibus  sunt  patriarche. 


3  Aquileia    agileia    £"03    ageleia  J5  47^^ 

4  C  35»'  äglei  Ä  (j2^ 

5  Metropolis    est    ciuitas    que    niater   est  ^ 

6  aliaruin  ciuitatuin.  ut    niogontia.  *  uel 


niegdeburch  (I  niegdeburc  B  |  macdi-  37 
buit  E  1  megedeburch  G  1  salzburch  38 
C)   Ä  0,2^   B  47"!    G  351'  £  63  G  39 

31^  40 


Nomina  ■''  ciuitatvm  nobilivm  regni  Francoruni. 

7  Aqve  grani    äche    A  62^    acha  B  47^^      Tvngris  tvngra    B  47''^    tungra   A  62^  41 

8  E  63  achä  C  35"  [v,  2]  £  63    ö  31"  tung'^  C  35"  [v,  2]        42 

9  Mogontia  ^  magenze    A  62^  maginza  E     Leodivm . . .  Lvticha   B  47"^    luticha   C  43 


10  63  magenz   C  35"  magiz    G  31"  me- 

11  .     genza  B  47"^ 

12  Colouia  ...  kolna   G  31"  coln  G  35" 

13  Treveris    krin    A    62''i     trierin    J5    47"^ 

14  trierin  E  03  trieren    G  31"    trieri   C 

15  35" 

16  Metis  . .  .  mezza  A    62»    meza    C   35" 

17  metza  B  47"^  mezi  G    31"    metila  E 

18  63  [v,  2] 

19  Tolosa...  tvl'    B  47"^    tul  £  03    tül 

20  G  35"  dol   G  31"  [v,  2] 

21  Verdvnvm  wirtina    ^  62^    5  47"^   wir- 

22  tina    C  35"    E    63    verdin     G    81" 

23  [v,  2] 

24  Basilea  bäsila   B  47"^  basila    G  35"  £ 

25  63  basil   G31"  basilen  ^  62^  [v,  2J 

26  Spira  \  nemetum  spire  ^    C  35"  [v,  2] 

27  Argentina'    stzbftrch  A    62»    Strazbvrc 

28  B  47"2  strazburc   G  35"  J5;  63  strazt» 

29  Ö  31"  [v,  2] 

30  Wormatia  .  .  .  wormiza  G  35"  ^63  woR- 
81       mize  B  47"^  wormez  A  62*"  [v,  2] 

32  Wormatienses.  1  wangiones  Ivtmdin  A  62" 

33  Lvtrvdin  B  47"2  LBtrudin  E  63  la- 

34  trudin  C35"  .i.Lvtruden  G  31"  [v,  2] 


35"  Ifithica  £  63  Lutiche  ^62"  Lv-  44 
tich  G  31"  [v,  2]  45 

Traiectum  vztriet  B  47"^  uztet  A  62"  46 
uztneht  G31"  uztr,*eht  ^^  C  35"  uzi-  47 
reth  E  63  [v,  2]  48 

Dauentria  dauent^    G  31"  49 

Cameraca  kamercha  B  4:1^^  E  63  ka-  50 
mertba  C  35"  kam^ca  A  62"  camerca  51 
G  31"  [V,  2]  52 

Turonis  turs  A  62"  tvrns  B  47"^  turn'  53 
E  63  tru,'-n  10  (7  35b  durnis  G  31"  54 
[v,  2]  55 

Herbipolis  wirzeburch  ^62"  wirzit)  G  56 
32'''  wizziburc  C  35"  wirzbvrc  5  47"^  57 
wirzburc  £"63  [v,  2]  58 

Mons  pavonis  babinbercb  C  35"  £  63  59 
babinbc  G  32''  babenberch  A  62"  60 
babenberc  B  47"^  [v,  2]  Gl 

Avgusta  ögestburc  B  47"^  ögisburc  G  62 
35"  ogisb  Ö  32^1  ovgustbur«  E  64  63 
ostburch  ^62"  [v,  2]  64 

Constantia  chostinze  A  62"  costinze  B  65 
47"2  costinz  Ö  32i  costinza  £'  64  66 
kostanza  G  35"  [v,  2]  67 


^  Friscus  £•            >*  v  fehlt  G           ^  e  mat  C            *  mit  rasur  in  moguntia  corr.  C 

*  Noia  G        «  Moguntia  C,   u  aus  rasur  ''  das  deutsche  wort  fehlt  A           «  über 

der  zeile  von  jüngerer  hund  nachgetragen  C  *  diese  gl.    vor    der   vorhergehenden  G 
'*  die  corr.  von  jüngerer  hand  C 


12G 


Sachlich  Geordnete  Globsare.     A.  GRUPPENfjix)8flARE 


lls.  Jh.  2.   (IHut.  3,   248).   Tr.   (Iloffmnnn   10) 


1  Cvriu  (hur  A  02»»  köra  C  35»»  kura  E 

2  G4  kvre  B  47^''*  kur   Ö  32'«  [v,  2] 

3  Ratispona  ^  regonsburch  A  G2''  Regeus- 

4  bvrc  ßA7^^  reginsburch  E  G4  regin- 
f)  biirc  G  32*  reginiiisburc  CSo*»  [v,  2J 
G  Salipolis  ^    salzpurch    (salzbvrc  B   salz- 

7  burc   CEG)  . . .  dicta  ab  ^  aqua    que  * 

8  salza  (salzha  Ü)  tlicitur  ^  A  02^  B 
U  47''2  C  35''  E  G4   0'  32"  [v,  2] 

De  civitatibvs 

10  Prema  . . .  breme  A    62^  B  47^^^   breina 

11  0    32«    brema    E   G4  prema    C  35^ 

12  [V,  3J 

13  Paitinopolis  .  .  .  magdeburch  ^  62**  mag- 

14  debure  B  47^^  magdiburc   C  35''  ma- 

15  giburc  E  G4  magedeburc  G  32»  [v,  3] 
IG  Martipoliö  marsiburch  A  G2'*    niersibvrc 

17  i?  47''^  mersiburc    C  35^  mersiburhc 

18  E  G4  merseburc   G  32»  [v,  3] 

19  Allebarestvdivm  halb*stat  A  G2b  halber- 

20  stat    B   47'>2   halbstat    0   35''  E  G4 

21  halbstad   G  32»^  [v,  3] 

22  Cisa  eiza  B  47''2   C  35"    E  G4:    G  32» 

23  cize  A  G2''  [v,  3J 

24  Moiiasterivm  . . .  invnster  B  Al^"^  munster 

25  ^G2''munst*  0  32»  muiistiri''   6'35'' 
2G       E  G4  [v,  3] 


Frisingia«  fri.singin  B  47''*  C  SS*»  0  32 
32»  frisingen  .1  G2''  fri«inga  E  G4  33 
[V,  2J  u 

Egif<tudium  '  eisteten  A  G2''  U  47''^  ei-  35 
statin  C  Su*»  egifitetin  E  G4  egisteden  36 
G  32»  [v,  2]  37 

Patavivin  •*  . .  .  bazowa  B  47''^  G  32»  .38 
bazÖwa  /?  G4  bazö  A  02^  pazöwa  C  39 
35''  [v,  2|  40 

*  Saxonvm. 

Föns  **  pondoli  podelbrvnnen  B  47'»'  41 
podclbrannen  A  G2''  podilbmiiuin  ^^  40 
C  35''  podilbrunnun  £"  G4  podirbrun  43 
G  32»  [v,  3]  44 

Mindina  A  02"  B  47''^  <7  35»'  £"  G4  G  45 
32»  [v,  3]  4G 

Misna  ^1  G2''  ^  G4  ö  32»  mi.sna  B  47 
47»'2  miesna   C  35''  [v,  3]  48 

Hildenesheim  ^^  B  47''^  liildenisheim  "  49 
C35''  hildeii^heiin  A  G2''  hildinisheim  50 
E  64  hilt'n'.sheim  G  32»  [v,  3]  51 

Osinbrvgga  B  47''^  Osinbrugga  ^1  02*»  52 
C  35"  ^  G4  Ö  32»  [v,  3]  53 

Braiidoiibvrc  B  Al^^  Brandenburc  G  32»  54 
brandenbrurc  C  35''  Brandenburch  55 
E  64  b»iidenbm-ch  ^  G2"  [v,  3]  56 


De  civitatibus  Anglorum.  ^^ 

27  Cantvaria  kantelbiria  A  62''  kantilbiria  ne^  E  64  [v,  4] 

28  B  47"^  ^64  cantilbiirga  G  32»  kab- 

29  xilbii-ia  C  35"  [v,  4] 

30  Lvndvna  lundunes  ^62"  Lvndvnes  B 

31  47"2    liuidines   C  35"   G  32»  Lundi- 


57 

Eboracus  ^^    eb^vic    y1   62"  Ebcrwic    B  58 

47"2  ebirwic  E  64  ebir.swic  i'    C  35"  59 

ebirwch   G  32»  [v,  4]  60 


ab 

*  Eatisbona  C,  das  erste  a  aus  corr.  ^  Sali :  polis  E         '  Dicitur  autem,  C         *  quc 

fehlt  E  ^  uocatur  C  «  Frisinga  E  '  Agistudiü  G  «  Patawv  C  »  Ci- 

uitate  G  '°  munstir]  mun  auf  rasur  C  "  Fons;  E  *^  podilbrunniri]  unter  di 

^rzüc?   puncte    von  jüngerer    hancl  C  *'  Hildenesheim]  das    erste    e   aus    i  corr.  J5 

**  hildenisheim]  das  ziceite  i  fo«  jüngerer  hand  unterpunctiert  C  ^^  Ite  ciuitates 

angloB  G  '*  Phorac'  G         "  ebirslwic]  s  von  jüngerer  hand  zugesetzt  C 


DCCCCXXXVIIA  Heinrici  Sümmarium  vii,  3.  4.  5 


127 


Hs.  Hs.  2.   {Dmt.  3,  248.  249).   T):  {Hoffmann  10) 


De  civitatibus   Francorvni.  ^ 
paris   A  62b  ß  47b2  ^  ß4  peiteiz  B  48«'^  pictez   C  36*^  poitiz   G  35 

32*^  3G 

Uerona  berna  i?  48<'i^  C3G^  b^na  ^02''  37 

bna  £"04  berna  G  32«  [v,  .5]  38 


1  Parisivs  . 

2  pans2   C  35b  p^ris   (?  32^  [v,  5] 

3  Aiirelianis  orlenis^  62»»  B  48»^  C  SB*» 

4  36«^  J7  64  G^  32''  [v,  5] 

5  Pictauis  ^    peitez    ^  62^   pettez     E  64 

VII,  4  De  sacris  eclibvs  [xum   teil  Isidor    xv,  4]. 


6  Matricvla    ...  .i.    tum    ^  62^    .i.    dvm 

7  B  48'^^   G  32^  .i.  dum    C  36*  E  64 

8  Coclea  ^   wentelstein  B  48'*^^  wentilstcin  ^ 
0       yl  62^  -wendilsteiu  £"  64  wendi/stein  ''' 

10  C  36»  wendilstain    G  32»  [i,  5] 

11  Campanar  glochvs  B  48^^  glochus  A  62'' 

12  ^  64   G  32»  glochus   C  36»  [i,  5] 

13  Oratorium    betehvs    B   48='^    betehus   E 


64  betehus   C  36»  bethus   vi  62^    G  39 
32»  [i,  5]  40 

Fanum  abgothüs  A  63»  abgothus  £'64  41 
abgoth^  B  48»^  äbgothv^  (7  36»  ab-  42 
godhus  ö  32»  43 

Pulpitum  lectir  A  63»  B  48»^  C  36»  E  44 

65  leddar  (?  32^  [i,  5]  45 


VII,  5  De  habitacvlis  [Isidor  xv,  3.  6]. 
bvvnga    B  48»^   buunga       Hospicium     herberga    (?  32^   herbga  B  40 


14  Habitatio  ' 

15  0  36»  £  65    G   32b  buvnge  A  63» 

16  [V,  7] 

17  Edes  herberga 5 48»2  G  32^  herbga  (736» 

18  herberge  .4  63»  heribga  E  65   [v,  7] 

19  Edificium  gecimbere5   48»^   gecimb^e  A 
10       63»  giclb^e  C  36»  giclb  £'  65  [v,  7] 

21  Aula  phalinza  B  48»"^  E  Gö  phallinz  G 

22  32b  phalenze  A  63»  Pfalanza  (7  36b 

23  [V,  7] 

24  Atrium  frithof   B  48»^  frithof    ^  63»  C 

25  36b  ^  G5  Frithof   G  32b 

26  Triclinium    sedilstvl   B  48»^  sedilstul  A 

27  63»  E  65  sedilstöl  C  36b  sedalstol  G 

28  32b 

29  Cubicvlum  . . .  betcham'e  A    63»    betti- 

30  kamera  B  48»^^  £'65   betekamera  G 
n       36b  [v,  7] 

32  Diuersorium  .  .  .    gasthvs    A    63»   gast- 

33  hvs  B  48»2   gasthv"    C  36b  gasthus 

34  £  65  ö  32b  [v,  7J 


48»2  h^berge  ^63»  heribga  C  36b  £  47 
65  [v,  7]  48 

Meniana  ^  . . .  säl.  l  ufhvsi  B  48»^  säl.  1  49 
ufhusi  E  65  sal.  1  ufhusi  ^63»  säl  50 
1  ufhüs  9  C  36b  vfhusi.  1  säl  (?  32b  51 
[v,  7]  52 

Ypogeum  hertvnc  (hertunc  A  herthtüc  E).  53 
edificium  sub  terris  hol  (hol  A  holo  E)  54 
A  63»  B  48»2  E  65  hertunc.  1  holo  55 
C  36b  holo   G  32b  56 

Senodochivm  almvsenhvs  B  48»^  abuo-  57 
senhvs  A  63»  almusinhus  C  36b  £  58 
65  almvsinhus    G  32^  [v,   7]  59 

Nosochomivm  ^^  .  . .  siechus  ^63»  (7  36b  60 
(?  32b    sihhvs    5  48»2  sihhu«     £  65  61 

Secessus  ^^  gesuasheit.  1  ganc  A  63»  62 
gesüasheit.  l  ganc  B  48»^  gisuasi.  t  63 
ganc  E  65  gisvasi  1  ganc  G  36b  ge-  64 
süese.  l  ganc  (?  33»  [v,   7]  65 

Latrina  . . .  ueltganc   vi  63»  £  65  uelt-  66 


*  francie  C        *  paris]  der  accent  rot  C        ^  Pictauis  B         *  Cocle^  C  *  wentilstein] 

das  erste  t  von  späterer  hand  in  d  corr.  A  *  die  corr.  von  jüngerer  hand  C  ''  •ha- 
bitatio i7  *  Menia  AB  "  ufhüs]  h  aus  corr.  von  jünf/erer  hand  C  *"  Nosoco- 
miü  G          "  Recessua  G 


128 


Sachlich  Geordnete  Glossare.  A,  Gruppenglossare 


7/.S-.  Hs.   2.  {Diut.   3,   249).   Tr.  (IJo/fmann   10) 


1  gänc  C  36*»  .i.  ue.'tganc  G  33»  velt- 

2  ganc  1  B  48»2  [v,   7] 

3  Ve.stiarivrn    wiithAö    A    G3»''    wäthvH    B 

4  48"*^'    wathus   C  3G''   ^  G5    G  33" 

5  [V.  7] 

6  Genecevni   .  ,  .  tunc  A  03»»  tüiic  E  00 

7  tvnc  i?  48»'^  dune  G  33»  [v,  7] 

8  Textrina^  webeh»  i?  48'^^  webehus  6'3G»» 

9  E  00  webihus   G  33»  webhus  ^  03'' 

10  [V,   7J 

11  Pistrinvm  phistrin  B  48»'^  £"00   O  33» 


pfistrin  C  36»»  phißtir  ^  63*»  35 

Clibanus  6u6n  ^  03»*  ouin  E  CG  ovin  3« 
C  30»'  üvin   iy  48»»»  oven    G  33"  37 

Fuinariu8  röchus  A  G3»>  6'  30»»  rochh*  38 
B  48»»»  rochus  G  33"  rucLus  ^  CG  39 
[v,  7]  40 

Pena.s  *  wihsilstein  £"00  wibsUstaüi  G  41 
33»  \vi:hilstein  C  30»»  wibsilstein  A  42 
03"  wiböilstein  B  48»'»  [v,  7J  43 

Peiiu  sj)ichar   C/  33»  44 


VII,  0  De  aditibv.s  [Isidor  xv,  7]. 
scöpf  A   03»»    scopf  B      Superliminare   vbertvre  B  48»'»    obirture  45 

C  37»  ubtiri  ^  G6  ubHur  A  03»'  vb-  46 
dur   G  33»  [i,  5.  v,  7]  47 

Cardo  ango  B  48»»»  £"00  {^"go    C  37»  48 
ange   G  33»  dngel  ^03»'  [i,  5]  49 

Sera   slöz    A    03»»    sloz    B  48»»^    C  37»  50 
E  Gß  G  33"  [i,  5]  51 


12  Vestibuluiu  . 

13  48»'^    E    00     s,'=ocpf*    C    30»'     scof 

14  G  33» 

15  Porticus  .  .  .    phorzich    A  03»'   B   48»»^ 
IG       Ö  33»    pforzich  £"00    pforz,«ich*   0 

17  30»»  [i,  5] 

18  lanua  tvra  B  48»*»  türa  i?  00    tura  A 

19  03»»  C  30»'  dur   G  33"  [i,  5] 

20  Valve  .  .  ,  valtitvre    B   48»'^    ualtiture 

21  A    03»>    valthitura    C   3G^    ualtiltui-a 

22  ^00  walsedur  Ö  33"  [i,  5] 

23  Postes  et  antes  .    .  .  turstvdile   A    03»> 

24  turstudile   B   48»»^    tiu-stodili    C   30»' 

25  turstolide    J?    00     durstvdel     G    33» 

26  [I,  5.  V,  7] 

27  Liniina  driscuuile  C37»  driscusile  £"00 

28  drischubele  .4   OS»»   trisc,»'uvel   G  33» 

29  drvscufele  B  A8^^  [i,  5.  v,   7] 


Vectis     gntel    A    03»»     grintel    B   48»»»  52 

i 

grindil   C  37"  i?  00   gndil.  l  rigil   G  53 

33"  [i,   5]  54 

Clavis  slüzel  ^63»»   sluzil   C  37»  sluz-  55 

zil  E  00  slvzzil  B  48»'i  [i,  5]  56 

Circulus  .  .  .   rinc  B  48»»^    rinc   A  63»»  57 

E    60     rinc    C    37"      ring    G    33"  58 

[i,   5]  59 

Fenestre  ^  uenster  A  03»»  venst  B  48»»^  60 

venstir  E  Gß  uenstir  C  37»  61 


VII,  7  De  partibvs  edificiorum  *'  [Isidor  xv,  8.  xix,  19]. 


30  Fvndamentvm  '^  .  .   .   gnmtuesti   J.  03»* 

31  £*  00  gruntfesti   Ö  33»»    grvntfesti  B 

32  481'^  gruntfestin    C  37"  [i,  5] 

33  Paries  want  A  03»»  want  B  48»-^   C37" 

34  E  00  [i,  5] 


Angulus  winchel  A  03»»  winchel  B  A8^^  62  i 
winkü   C  37»  ^  00    G  33»'  [i,  5]        63 

Angularis  lapis  eggestein  A  03»'  egge-  64, 
stein  B  48»'^  E  00  eggistein  C  37»  65, 
winkilstain  G  33»'  [i,  5] 


*  veltganc]  c  scheint  aus  t  corr.  B  *  Dexstna  C,    die   corr.   von  jüngerer    hand 

*  Penäs  C  *  die  corr.  von  jüngerer  hand  G  ^  fenestrae]  fen  auf  rasur  von 


jüngerer  hand  C 


«  edifici:OE  B  ''  Funda"tü  G 


DCCCCXXXVIIA  Heinrici  Summarium  vii,  5.  G.  7 


129 


Hs.   Hs.  2.  {Diut.  3,  249).   Tr.  {Iloffmann  10.  11) 


9 
10 
11 

13 

15 
16 
17 
18 
19 
20 
21 
22 
23 
24 
25 
26 
27 
28 
29 
30 
31 
32 
33 
34 
35 
36 


Culmen    virst.  \    obnente    A  63''    virst. 

I  obnente  B  ^&>^   virst.  1  obuenti  E 

GG    uirst.    l    obnethi     C   37»    fir^t.    1 

obinendi  Ö  33^  [i,   öj 
Laquearia  .  .  .  himeUizi  A  G3''   hinielizzi 

B  48^^    gihimilizzi  £"60     gihiniilzi  ^ 

C  37»  gihhnilz    G  331^  [i,   5j 
Absis  absite  .1  GS"^  absite  5  48'^2 
Testudo  gewelbe.   uel   dwerchsite  A  03^ 

gewelbi.  1  dvverchsita  B  48''^  giwelbi. 

1  duerhsita  E  Q)Q>  giwelbi.  1  tuerhsita 

0  33^'  giwelbi.  1  düersita  C  37-'^  [i,  5] 
Arcus  swibogen  A  G3'*  svibogen  B  48^'^ 

swibogin    G    33^    suibogun  ^     jE"   GG 

suibogo   C  37^  [i,  5] 
Pauimentum  ^  esterich  A  G3'*  estirich    G 

33b    estrich    5  48'^^    .  egt^ich    ^   GG 

estric   C  37"^   [i,  5] 
Statuai-iuin  philari  E  Ql     philar  G  33^ 

philere  £  48''2  phüler  ^4  G3>^    pfilari* 

C  37»  [i,  5] 
Colunien  ^  .  .  .  rama  B  48"^^  rama  C  37« 

rama  G  33''  ranie  yl  <o'i^  trama  i?G7 

[I,  5] 
Conpluuivin  .  .  .  dachtroph  ^1  G3''.   G4''' 

dachtröph    B   48^2     dactröf     C    37» 

dachtrouf   ^  G7    .i.    dahdrof    G  33^ 

[i,  5] 
Deanibulacra   .   .    .    unibegenge    A    G4» 

vmbegenge  B  48*^^  umbegengi    G  34'^ 

lunbigengi    E   G7     umbiganc     C   37" 

Canalis  känel  yl  64»  kanel  5  48''2  ka- 
nil   C  37»  £"67   canal   G  34»  [r,  5] 

Tectum  .  .  .  gedeche  A  64»  gedeke  B 
48»'2  gideki  C  37»  J5;G7    Ö  34»  [i,  .5] 


Trabes 


balkvn  B  48^2    balkun    G  37 


37»  balkin  G  34»  balgun  ^  G7  tmen  38 
A   G4»  [i,   5]  39 

Tigna  spärrun  ^  G4»  sparrvn  B  48''2  40 
sparrun  6'  37»  E  G7  sparrin  G  34»  41 
[i,  5]  42 

Incastratura  nPith  A  G4»  nvth  B  481^2  43 
not  (7  37»  44 

Conus  chilopf  .4G4»  cnopf  B  ^^'^  E  G7  45 

vf 

knöpf«   C  37»  knof    ö  34»  [r,  5]         46 

Cumera'^  darra  A  G4»  darra  B  AS^'"^  47 
C  37»  E  Q7  G  34»  [v,  7]  48 

Ptisanarinm  ^  spich^e  ^4  64»  spichere  B  49 
48^2  spichare  6'  37»  spichar  i;  67  50 
G  34»  [v,  7]  51 

Torevina  scafreita  B  48^2  (7  37»  £"  67  52 
scafraida  G  34»  scbaürete  A  64»  53 
[v,  7]  54 

Proces  .  .  .  .i.  wintfanc  A  64»  .i.  wint-  55 
fanc  B  48''2  wintfanc  E  Gl  wintfanc  56 
C  37»  wintfanc  G  34»  [i,   5]  57 

Cuple  ^  .  .  .  hengelbom  A  64»  hengel-  58 
böni  5  48''2  henchilbön  C  37^  ben-  59 
kilboü  E  67  henkilbon   G  34»  [i,  5]  60 

Asseres  laddvn  B  48^2  laddun  G  34»  61 
lad,<iun:i"  G  37^  ladin  ^67  lädene  62 
A  64»  [i,   5]  63 

Clavi  isinnägele  .1  64»  isinnagele  i?48b2  (34 
C  37b  isinnagili  E  67  isinnagil  G  65 
34»  [i,  5]  66 

Pluteus  dilo  i?  48>'2   c  37^  ^  67  G  34»  67 

dUle  A  64»  [i,  5]  68 

Tabule  .  .  .  bretter  A  64»  breter  B  48^2  69 

bretir^i   ('  37"  E  67   tabillin  l  britir  70 

G  34»  [i,   5]  71 


*  giMmilzi]  über  zi  von  jüngerer  hand  ze  C  *  suibogun]  ui  «tw  corv,  E  '  Paui- 
mentu  jK  *  pfilari]  (Ze/-  ^9Mrtc<  M«<e>-  f  von  jüngerer  hand  C  *  Cölum  AB  '  dte 
corr.  von  jüngerer  hand  C        '  Cunia  E        *  Tisanarium  CG  Tysinarium  E        *  Culp,if 

C,  die  corr.  von  jüngerer  hand        "*  die  corr.  von  jüngerer  hand  C         "  bretir]  ti  aus 
u  corr.  E 


Althochdeutsche  glossen  TIT. 


9 


130 


Sachlich  Geordnete  Glossare.   A.  Gruppenolossare 


IIs.  Hs.  2.  {Diiä.  3,  249).  7V.  (Hoffmann  11) 


1  Tegula  .  .   .  scindula   A  G4"  scindila  li 

2  48»'2  E  G7  8c"in(lila  C  31^  [i,  5] 

3  Pinna  wintpga^  B  48»^    E  Gl     G  34« 


48»''^    C  37''   E  Gl    osdirdeil    0  34*  34 
fi,   .-)l  35 


4  wintpge    A     G4'     wiii,'t)ga^     C    37'' 

5  [I,   5) 

6  Piiinaculum  spizza  B  48''2  C  37''  £"  07 

7  Ö  34»  spizzo  A  G4"  [i,  .'j] 

8  Antica  ^  .  .  .  ostHdil  ^1  64*    o-sterteil  B 


Po.stica  ^  .  .  .  weßtirteil  ^  G4*  weftirteil  30 
;?G7  westerteil  B  48''2  westteil  C37''  37 
west'dail    G  34*  [i,  5]  38 

Dextera*  .  .  .  sunderteil  A  04*  siinder-  .39 
teil  B  48''2  C  3 7''  sundirteil  /?  07  40 
sundMail  6' 34«  [i,  5]  41 

VII,  8  De  mvnitionibus  [Isidar  xv,  9]. 
vdstisal  A  04*    vestisal  B      Sepes  .  .  .   zvne  A  G4*  B  49*^  ziini   C  42 

37''  zuni  £"07  [v,  7]  43 

Sudes  steccho  £"07  steche  ^  G4*  st6ko  44 

B  49*1  steko   C  37''  G  34*  [v,  7]      45 
Retorta    rahsilsteche   A  04*    rahsilsteko  40 

B  49*1   G  37''    rasilstecko  £"07    ra-  47 

stekko   Ö  34*  [v,  7]  48 

Palus   phäl  A   04*  phal   E  Ol    G  34*  49 

pfal  B  49*1   C  37''  [v,  7]  50 


9  Mvnitvm 

10  49*1    Q   34«    uestisal    C  37"    E  (jl 

11  [V,  7] 

a 

12  Valium  grabo  B  49*i  E  07    G  34*  gbo 

13  C  37"  grabe  A  04* 

14  Macerie   heckemvre   B  49*i    heckemure 

15  A  04*  dui-remura  C  37" 

16  Forinatuni .  .  .  tüuil  A  04*  tvnil  5  49"! 

17  tunil     G    37"    E  07     duncl    G    34* 

18  [V,  7] 


VII,  9  De  habitacvlis  rvstlcis  ^  [Isidar  xv,  10.  12]. 
scafstige  5  49*1  safstige  ^  04*  37"   E   08    gizeld    Ö  34*    gezelt  5  51 


19  Ovile 

20  scafstiga  £"67    scafstia   Cr  34*   oche 

21  (7  37"  [v,  7] 

22  Caula  safstal  C  37" 

23  Bosta  phßnich  A  64»    pherrich   G    34* 

24  pferrich  B  49*i   C  37"  [v,  7] 

25  Presepe  cbrippa  B  49*i   ebrippe  A  04* 

26  crippa  C  37"  E  07  [v,  7] 

27  Vmbraculum  löba  5  49*i   {?  34*  Lobe 

28  A    04*    lobe  «     C   37"    luba    E    08 

29  [v,  7] 

30  Casa  h^rb^ga  A  04*    herberga'  B  49*i 

31  berbga   G  34*  heribga  E  QS  hutta« 

32  C  37"  [v,  7] 

33  Tabemaciüa    gizelt    A    04*     gizelt^    C 


49*1  52 

Ära  1"  uerherstiia  A  04"  verherstiia  B  53 
49*1  uerirstigä  E  G8  werherstia  G  54 
34*  uerhirstal   G  37"  55 

Papilio  11  tentorium  .  .  .  a  similitudine  ani-  56 
nialis  zviualtre  A  64"  :viualtrai^  B  57 
49*1  viualträ  C  37"  uiualtrin  E  68  58 
viwalt*  (r  34*  59 

Tugurivm  .  .  .  bütte  ^64"  hvdda  B  60 
49*1  iiudda  E  ß8  G  34*"  hudte  C  61 
37"  [y,  7]  02 

Tescua  i^    scopf  A   64"  B  49*i    C  37"  03 j 
scof  E  GS  G  34"  [v,  7] 

Magaliai*  .    .   .   cborbe   A  04"     C  37"  6S 


^  wintpga]  p  a«5  b  corr,  G  *  (Zie  corr.  von  jüngerer  hand  C  '  Ant'ica,  Post'ica 
B,  das  zeichen  '  jünger  *  Dex'ta  -E  ^  d/e  capitelbezeicknung  vnn  aits  vm  schwarz 
corr.  B  "  lobe]  /«r  e  i'a»»  ursprünglich  a  gestanden  haben  G  ''  berberga]  b  aus 
corr.  B        *  hutta  kaum  zu  erkennen  und  unsicher  C        '  gizelt]  t  aus  corr.  E        *"  Arä  G 

"  Papiliumi;        i*  :viualtra]  rasur  von  zB        "  Tes,cua  G  Testua  C        i*  MigaliaJ? 


DCCCCXXXVIIA    Heinrici  Summarium  vii,  7.  8.  9.  10.  viii,  1         131 


Hs.  Hs.  2.  {DiuL  3,  249.  250).   Tr.  {Hoffmann  11) 


1  chorbe  E  G8  corbe  B  49^^  corbe   G 

2  34b  [v,  7] 

De  calcatorio  ^ 

3  Cnlcatorivm    calcturh»    A    G4''    B   49=^^ 

4  calcterhus2    E   GS    calterhus    G  34^ 

5  kelterhüs  C  37^  [v,  8] 

6  Torcvlar  .   .  .   calcture  B  49^^^  calcture 


Colunibar  tvbhvs  B  49*^  tubhus  A  G4»»  33 
C  31^  E  G8  duphu:^  G  34i>  [v,   7]     34 

[Isidor  xy,  G]. 

A  G4''    calct^   G  37^  35 

Preluni  presse  A  64^»  pfressere  B  i^^^-"^  36 
phressere  G  34*^  pfresseboü  £"  G8  37 
kelt^böm   C  37»^  [v,   8]  38 


VII,   10  De  sepvlchris^  [Isidor  xv,   11]. 
7  Sarcofagus  sarc^   B  49=^2    (j  sga  e  Q,S  G  M^ 

VIII,  1  De  nationibus  gentivm  ^  [v(jl.  Isidor  ix,  2]. 


39 


8  Romani'^  .  .  .  Aväleha  BiQ^'^  walcha  £"70 

9  walea   C  38"^  wälhe  .4   Gö^  .i.  romari 

10  (?  35«  [IV,   9] 

11  Rutuli  walha   G  35«'  [iv,  9] 

12  Greci  .  .   .  chriechen  A  05^   krieclim    G 

13  35»  kriecha  (7  38^.39^  E  70  k,>-iecha 

14  B  49''2  [lY,  9] 

15  Hebrei  .  .  .  ivden  A  05^  B  49*^^   iudin 

16  C  39=*  £"  70  iudm   G  35=»  [iv,  9] 

17  Ismahelite  .  .   .  nunc  sarraceni  dicuntur 

18  .i.  sarracln   ö  35* 

19  Longobardi    .  .    .     langbartun    B    50^^ 

20  lancbartun   C   39^   lancbartin   E    70 

21  G  35*    lagbärten  ^05^  [iv,  9J 

22  Tusci    tusculari    B  50*^    C  '6%^   E   10 

23  tusculare    A     05^      tuscular    G     35* 

24  [iv,   9] 

25  Bvrgundiones  ''  burguntare  B  50*^  bur- 

26  gunthare  C  39*  burgitare  jE"  70  bur- 

27  güntere    A    Gö''    burgunder    G    35* 

28  [iv,  9] 

29  Franci  feroces    ...   1  merouingi  ^    kar- 
.30       lingi  A  05^    karlingi  B  50*^    G  39-i 

31  ^70  .i.  karlinga   G  35*  [iv,  9] 

32  Franci  nobiles  fränchen  A  G5'^  franchun 


^70  frankun  6' 39*  Franeun  ö  35M0 
frankvn  B  50*^  [iv,   9]  41 

Sueui  svabi  B  50*^  suabi  C  39*  ^  71  42 
svabin    G  35^  sweben  A  05^    [iv,   9]  43 

Orientales  franci  ost%änchen  A  65^  44 
ostirfranchin  £"71  osterfrancvn  550*^  45 
osterf rankun  C  3  9*  ostirfrancin  ö  35'' 46 
[iv,   9]  47 

Alsaui.  1  alsacii  elisazere  B  50*'  elisa-  48 
zeri  E  11  elisazari  C  39*  elseziren  49 
A  G5b  elsazin    (7  35^  [iv,   9]  50 

Lotharii  lutringa  E  11  lütringa  G  35''  51 
lutringi  G  39*  Ivtringe  B  50*^  lu-  52 
tringen  A  05^.  GG*  [iv,   9]  53 

Tvringii^  düringa  5  50*'^  duringa  C39*  54 
^71    G  35''  turingen  ^  G6*  [iv,  9]  55 

Saxones  sahsvn  B  50*^^  sahsun  C  39*  56 
^71  sahöin  G  35''  sähsen  A  GG*  57 
[iv,   9]  58 

Liutici^o  lutizin  A  GG*  B  50*^  G  39*  59 
7?  71   lutinzara   (r  35''  [iv,   9]  60 

Boemi  11  Beheima  B  50*^  beheima  '^  C  61 
39*  £"71  beheime  A  GG*  behaim  62 
G  35"  [iv,  9]  63 

Bolani   bolänin  B  50*^   bolanin    jE"    71  64 


^  De  Calcalcatorio.  vini.  A  die  Überschrift  fehlt  G  ^  calcterhus]  h  aus  b  corr.  E 
'  sepulcris  CG        *  das  deutsche  wort  fehlt  A        ^  Inci.  pit.  IIb.  vi.  De.  wo.  cab.  v.  Us. 

gen,  civm  G  *  Komani  A  '  Bungurdioncs  E  •*  merouingi  AB  merotungi  E 

*  Turingi  G         '"  Luttici  CE        ^'  Bocmii  E  '-  beheima]  m  aus  n  durch  unten 

angesetzten  strich  corr.,  sodass  es  toie  ni  aussieht  0 

9* 


132 


ßACHMCH  Geordnete  Globsare.  A.  Gruppenoix)b«abe 


y/.s.   Ils.   2.  (IHut.  3,250).    Tr.  {Iloflmann  11) 


1  bolänen  A  CG*  bolana   C  39»    bulan 

2  0  35^  |iv,  9| 

3  Rosci  ^  loizin   .1  CG"    rvzin    B   50*^    ru- 

4  zin  C  39*  ruzen    G  35"^  ruzzin  Ell 

5  [iv,  9J 

G  Bawaiii^  .  .  .  beiere  B  50**  Ell  baiiera 

7  G  35''  beiara   C  39»   begcreii   .-1   CG» 

8  [IV,  9J 

9  Carantaiii  ^  charintnere  yl  GG»    karntare 

10  £50»*  cai-n,'>an*  C  39»  karnan£'71 

11  kerndera   G  35»'  [iv,   9J 

12  Vngarii  ^    .  .  .  vngere    B    50»*    uiigere 

13  £"71   ungure   C  39»   uugeren  A  GG» 

14  vnger   G  35»»  [iv,  9] 

15  Bvlgarii  '^  bulgare  A  G6»  bulgare  B  50»* 
IG       bulgari   C  39»    £"71    bulgai-    G  35^ 

17  [IV,   9] 

18  Flavi  ■^    valvvvu   B  50»*    ualwn   C  39» 

19  walwn  E  71    wahvin    G  35'^    valweii 

20  A  GG»  [IV,  9] 

21  Sclavi»    winida   B  50»^    C  39»    £'71 

22  wiiieda  G  35'*  winde  ^  GG»  [iv,  9] 

23  Alamanni^  alanmn  i?50»*£'71  al,»man 


G  3o»'   almän    A  6G»    alnian   C  39* 

[IV,  9J 
We.stuali  *"  westvale  **   B  50»*   wcfstfiale 

.4  00"  Westiual  £71  westfala  G' 35'' 

westfalun  *'*   C  39»   [iv,    9J 
Ripuarii  rijjhcra    G  35^ 
Fre.soiie.s  In.svii   B  50»*    friesun    C  39* 

Frieöin   6r  35''    fri*öin   £"71    friesen 

A  GG»  [iv,  9J 
Brittones  *^  britdanare  B  50»*  britdan*e 

^    GG»    brittlandari  **   C  39»   britlan- 

dari*^  £  71  britlender  G  35'>  [iv,  9] 
Nüitinaniii  *''    nortinanne    A    GG»     Nort- 

nianni  B  50»'   nortniä   G  35''  nornian 

C  39»  E  71   [IV,  9J 
Angli  engelsahsen  i?  50»*   engelsa.schen 

A  66»  engilsahsun  £"71  engilshasun 

C  39»  engilland»   G  35''  [iv,  9] 
Scotti*'   scottvu  B  50»*  ecottun   C  39» 

£    71    scotin    G   35''    scoten    ^  GG» 

[IV,   9] 
Dani  *^    denemarchere  B  50»*    denimar- 

kera   C  39»  £"  71  denemerker   G  35'' 

deunemärchen  ^  GG»  [rv,  9] 


32 
33 
34 
30 
30 
37 

:38 

39 
40 
41 
42 
43 
44 
45 
40 
47 
48 
49 
50 
51 
52 
53 
54 
55 


VIII,  2  De  clericis  et  aliis  saciis  ordinibus  **  [Isidw  vii,   12J. 


24  Papa  .  .  .  bäbest  ^66»  babest  B  öO»^ 

25  babist  C  39''  £  71    G  36»  [i,  4] 

26  Arcbiepiscopus  .  .   .    erzibiscof    B    50»^ 

27  C39''   £;  71    ercibiscof    G  36»  ei-zi- 

28  bischof  .4  GG»  [i,  4] 

29  Episcopvs^o  .  .  .  biscof  B  50»^   C  39'' 

30  £7  72    (?  36»  bischof  A  66«  [i,  4] 

31  Corepiscopus    corbiscof    A   66"    B   50»^ 


E  12   G  36»  50 

Presulatvs    .  .  .    i    episcopatus     bistvni  57 

^66»  bistvm  B  50'»*  bisctom   (7  39''  58 

bis:cop^tü  £7  72  [i,  4]  59 

Sacerdos  .  .  .  ewaito  B  50''*  C39''£772  00 

G  36»  ewart  A  66»  [i,  4]  Ol 

Matricolarius  2*  tvmpfafo    B   ÖO*»*    tviii-  02 


*  Roszi  AB  Rozi  C  -  Bauuaii:  E  Bawari:  C  *  Carinthiani  A  Carantaui  C 

*  die    corr.   von  jüngerer   hand  C  ^  Vngari    E    Vngari:    C  *  Bulbarii   E 

'  Flaui:  C  »  S,«lauj  J.  »  Alamannii  E  i»  Westiual.  westfalini  £"  Westfali  CG 
"  westvale]  v  aus  rasur  B  ^-  westfa|lim]  fa   von   jüngerer   hand    zugesetzt  C 

*'  Britonnes  AB    Brittones]  it  aus  u  corr,  E    Prittones  G  **  oder  britdandari  C 

"  britlandari]  it  «ms  u  corr.  E  "  Normanni  E  "  Sco :  ti  E,  rasur  von  t  Scoti  G 
"  Danai  G  **  die  Überschrift  fehlt  G  -"  davor  die  Überschrift  De  episcopis  J.B 
*i  Matricularius  CG 


DCCCCXXXVIIA  Heinrici  Summarium  viii,  1.  2.  3 


133 


Hs.  Hs.   2.  {Diut.  3,  250).   Tr.  {Hoffmann  11) 


1  phäfe  A   661-    tamphaio    C   39»>    tü- 

2  phaffo  E  12  d&niphaf  G  36*  [i,  4] 

3  Clericus  ^    pfafo   B  b^^^    phafo    C   391» 

4  ö    36»    phäfe    A    öü»^    p%fFo    ^72 

5  [r,  4] 

6  Clerus  phafheit  A  %Q^  phafhait    G   36« 

7  pfafhcit  B  50''^   C  39"^  pfaffeit  ^  72 

8  [r,  4] 

i 

9  Prespiter  .   .  .  pester    A  66^    bliest^  B 

10  öO»»^   G  Se-'^   briester   ^72    brist    C 

11  39"  [i,  4] 

12  Exorciste  .  .  .  bisverere   B  50*^^    bisue- 

13  rere  E  12  bisuerare  C  40*  beswefere 

14  ^66"  [i,  4] 


Cantor  .  .  .    sängere   B  50"'-    sänger   A  36 
66"^    sanger    ö   36*    sangare    C   40*  37 


sangire^  E  72  [i,  4] 


38 


VIII,  3  De  variis  officiis 
.  .   1    cancellarii    chanze- 
kancelare  B  bO^^  kanzi- 
caiicelar    G   36* 


15  Commentarii  . 

16  läre  A  66" 

17  lari    C    40*    E   72 

18  [r,  4] 

19  Cartiilarius  brieuari  E  12  brieuare  C40* 

20  brievare  B  50"^  briuer  G^  36*  breüere 

21  ^66»^  [i,  4] 

22  Prepositus^  pbest  A  66^  B  50^1  pbist « 

23  C  40*  E  72  [i,  4] 

24  Decanus  dechant  Ai^Q^  dechant  B  50"^ 

25  dechan   C  40*  decchan  E  12   [i,  4] 

26  Sacrista  .  .  .  cüster.4  66»^  kvster  B  50^1 

27  kuster  C  40*  J5;  72   [i,  4] 

28  Mansionarius  ■'   mesinari     C   40*    E    72 

29  mesinare  B  50''^  mesinar  G  36*  mes- 

30  nere  A  66*' 

31  Scolasticus  scvbneist^  B  SO**^  scubiieister 

32  E12  schubneister  A  Q&>  scÖImagister 

33  C  40*  [i,  4] 

34  Scolaris »  scälari    ^72    Scolari     C  40* 

35  scvlare  B  50''^  Scolare  A  66''  [i,  4] 


Prccentor  .  .  .  vorsängere    B  50''^    uor-  39 

sangari  E  12  uorsangare   C  40*  uor-  40 

Sänger  A  66'^  [i,  4]  41 

Acoliti-^  .  .  .    ceroferarii  *   liehträgere  A  42 

66^    liethtragere    B  bO^^    liethtragare  43 

a 

E  12  liethtgare  G  40*  liethtragar   G  44 
36*  [i,  4]  45 

lanitores  .  .  .  torwartvn  B  50^^  tor-  46 
wartun  C  40*  E  72  torwaften  ^  66^  47 
dorwartin   G  36*  [i,  4]  48 

[zuin  teil  Isidor  vii,   13]. 

Catagita  lerari  C  4.0^  E  72  lerare  ^  66"  49 
lerare  B  50"^  lerrarin    G^  36*  [i,  4]     50 

Canonicus  ...  .i.  chanvnich  B  50"^  51 
.i.  canimich  C  40*  canuninch  G  36*  52 
.i.  canunch  E  72  .i.  canonike  A  66"  53 
[i,  4]  54 

Abbas  .  .  .  äbbet  ^66"  abbet  B  50"^  55 
abbat   (7  40*  £"  72  [i,  4]  56 

Abbatissa  abbatissa  B  50"^  E  72  aba-  57 
tissa   C  40*  abbetesse  ^66"  [i,  4]     58 

Abbatia"  abbateia  B  50"^  E  72  abteia  59 
C40*  abteie  A  66"  [r,  4]  60 

Monachus  .  .  .  mvnich  B  50"^"^  munich  61 
C  40*  rnSnich  ^72  müneche  J  66"  62 
[i,  4]  63 

Anachorete  ^'^  .  .  .  einsidele  J:  66"  ein-  64 
sidele  C  40*  ensidele  B  50"^  ensidele  65 
E  72  [i,  4]  66 

Cucullarius  .  .  .  munich  A  66"  mvnich  67 

B  50"2  munich  C  40*  E  72  munich  68 

G  36*  69 


*  Cleric' :  E         ^  sangire]  i  auf  rasur  E  *  davor  die  Überschrift  De  acolitis  AB. 

Accoliti  E        *  c'ofer|rarij  A        ^  Prepon,8it'  B,  die  corr.  von  jüngerer  hand        *  pbist: 

E         ''  von  späterer  hand  unterstrichen  J. j  *  Scolaris  C        <^  Abbana  E         ^^  Ana- 
choreth^  B  Anachorite  E 


134  Bachlich  Geordnete  Globbark.  A.  Gruppenglobbare 

IIs.  Hs.  2.  (Ditd.   3,  250.  2.51).   T>:  (Hoffmann    11.   12) 


1  Circiuncellio  '  lofare  B  50^'^  lofari  C'40» 

2  IRfari    E  72   löfere  A  66''    lovfar   G 

3  3G»  [i,  4] 

4  Inclu.suö    klosaumc  B  50'''*   klosinari   C 


40*  kloHinnari  E  72  clösenare  yl  GÖ**  2ü 

|i,   4|  ^  27 

Sanctiinoniali.s  nvnna  B  'A)^'^    iiuniia   C  28 

40«  ^  72  nömie  A  66»»  [i,  4]  29 


VIII,  4  De  ceteris'*  fidelibu.s  [Isidor  vii,  14]. 
5  Catholicus  .  .  .  allicher  B  oO^^    C  40«  E  73   G  36»  allich»e  A  66»'  [i,  4]        30 

VIII,  5  De  priücipatibus  et  milicii.s  et  aliis  personi.s  ^  [Isidor  ix,  3]. 


6  Augiiöta  .   .  .   keiserin  vi  67*   keii^eriii  * 

7  B  50»'2   C  40»»  kieserm  i;  73  [i,  8J 

8  Palatinus  ^    phalenzgf  auo    A    67=*    pha- 

a 

9  linzigrauo    E   l'd    pfallenzguo    C  40** 

10  pfalzgrauo  B  51"^  [i,  8] 

a 

11  Palatina  phalanzgvin    B    Sl''^    phalenz- 

12  gräuin  A  67*  pfalmzgrauin  E  73  [i,  8] 

13  Dux  .  .  .  herzogo  J5  51»^   C  40b  e  73 

14  herzöge  A  67*  herzoch   G  3G^  [i,  8] 

15  Dvctrix  Herzogin  B  51"^    C  40''    £"  73 

16  herzogine  A  Gl^  [i,  8] 

a 

17  Prefecti  .  .  .   burchgüen  ®    A  67"    bvrg- 

a  a 

18  gven  B  51"^  .i.  burguin   ö  36''  bur- 

a 

19  giiin   C  40''  burgrauin  E  73  [i,  8] 

a 

20  Presides  .  .   .  grauen  ^67*  guen  B  51*^ 

21  guin  C  40'^  EIS.  74  guin  G  36"  [i,  8] 

a 

22  Comes  guo'  B  51»^  grauo  £"74 

23  Coniitissa  gräuin  A  67^  grauin  B  51"^ 

24  guin   (7  40"  £  74  [i,  8] 


Marchio  margguo  ß  51"^  marchguo^74  31 

a 

marcguo    C  40"     margrauo     G    36"  32 

marcgüe  A  67"  [i,  8]  33 

Patronus^   uoget    A  67*    wogid   G  36"  34 

fögot    B   51*^    fogid    C   40"    E   74  35 

[i,  8J  36 

Centurio  .  .  .  .i.    centinar   G  36"  [i,  8]  37 

Curiales^    .    .    .    dienestmanne    B    51*^38 

dinenstmanni    E    74     dienstmänne  ^"  39 

A  67"    dienestman   C  41*   dienisman  40 

G  37«  [r,  8]  41 

Aulicus  houetf  ut.  ^'^  l  houelinch   A  67"  42 

hovetrvt.  1    hovelinc  B    51"^*     houe-  43 

trüth   1  houelinc    C  41*    houetruth  1  44 

houelinc     E    74      houilich      G    37*  45 

[I,  8]  ^  ^46 

Vicedomnvs^^    uizt&m    A  67"     vizdvm  47 

B  51"2  vizddoni  C  41*    uizethuom  E  48 

74  vicedvm   (r  37«  [i,  8]  49 

Scabinius  ^^    seeffeno  ^^   ^67"    sceffeno  50 

B  51*2  sceffino  E  74  sceffino  G  37*  51 

scefino   C  41*  [i,  8]  52 


25  Miles 


De  militvin  vocabvlis  ^*  [Isidor  ix,  3]. 
riter    ^67"    riter    C   41*  Rieter  B  51*^  ritbii-  E  74  [i,  8]         53 


^  CircumceUio]    über  m  rasur   B,   von  m   rt?^   von    jüngerer  hand  unterstrichen    A 

*  cetis  E  '  miliciis  7  ceF  G  *  keiserin]  am  k  radiert  B  *  das  lat.  und 

deutsche  wort  von  jüngerer  hatid  unterstrichen  A.  Palatian'  C,   der  punct  von  jüngerer 

a  a 

hand,   oben   am  a  radiert  *  burchgüen]  chg    von  jüngerer   hand    unterstrichen  A 

'  das  deutsche  loort  fehlt   A  *  Patron']  on*   von   späterer  hand  unterstrichen  A 

'  davor  die  Überschrift    Item   vnde    svpra   ABCE         ^^  unterstrichen  von  jüngerer 

hand  A  "  Vicedominus  G  "  Scabinus  E  ^'  von  jüngerer  hand  unterstrichen  A 
"  De.  mili.  cie.  noie  G 


DCCCCXXXVIIA  Heinrici  Summarium  vm,  3.  4.  5.  6.  7 

Cr.  Hs.  Hs.  2.  {Diut.  3,  251).  Tt:  {Hoffmann  12) 


135 


1  Ordinarius.    1    gregarius    niiles  .  .  .     ein- 

2  seilt  riter   C  41^  enschiltrit*  ^    A  67" 

3  einscilterit  B  51«^    einscilterithir  ^    E 

4  74  .i.  aiiifjcilt  ritir.  1  scoldinar  G  37^ 

5  [I,  S\ 

6  Desertores    herflühtige    B  51"^   herfluh- 


tigi  G'  37^  herisluhtigi  E  74  here-  30 
flutgi  C  418'  herfliltige^  A  67'' 81 
[i,   8J  32 

Excubitores  wähtere  A  67*^  wahtere  ^  33 
5  51a2  0  ^b  wahtari  C7  41^  ^  75  34 
G  37^  [i,  8]  35 


VIII,  6  De  milicie  vocabvlo  ^    [Isidor  ix,  3]. 


7  Milicia  .  .  .    hereschaft    B  öl^^-^^    O  C** 

8  h^rschaft  .4  68»  henscaft«   C  4.1^   Q 

9  37*  heriscaf  £"75 

10  Acies  scära  B  öl^^   scara   C  41'^   £"  75 

11  0    C"    scar    G    37=1    schära'^    A  68* 

12  [I,  8] 

13  Pedites    vendun    B   51"^    0  t}"  uendun 

14  C  41*»  uenbun  ^75  u^nden  «  ^  68* 

15  fuzuendin   G  37*  [i,  8] 

16  Vulgus     baichere  ^    ^68*    balchere  B 

17  51''i  C  41"  0  C"  balchare  ^  75  balg- 

18  heri   G  37*  [i,   8] 

19  Liticen  ^^    1  tubicen  horenblaso    B  51"'- 

20  0  f'  horenbläse  ^68*  hornblaso   G 

21  41"  E  75    G  37"  [i,  8] 

22  Conmilito  .  .  .    heregesello  B  51"^  0  C^ 

23  herigesello     C   41"    herigisello    £"75 

24  hergisello   ö  37"  hergeselle  ^^  ^  68* 

25  [i,  8] 


Contubernalis  gnoz  ^68*  gnoz  B  51"^  36 
C  41"  E  15    G  37"   0  C^  [i,  8]         37 

Satelles  .  .  .  swertdegen  ^^  ^68*  svert-  38 
degen  5  51""^  suertdegen  0  C"  svert-  39 
degiii  ö  37"  suertegen  E  75  suerte-  40 
gin   (7  41"  [r,   8]  41 

Apparitor  ^^  .  .  .  dienestman  B  51"^  G  42 
41"  0  C^  dienistman  £"75  dinestman  43 
G37"  dienstman^  68*  [i,  8]  44 

Scutarius  .  .  .  sciltkneth  B  51"^  i?  75  45 
sciltknet  C  41"  0  ^^  schiltcbnet  A  46 
68*  sciltketh  ö  37"  [i,  8]  47 

Pabulator  Avterer  A  68*  wt'ere  B  51"^  48 
0  C^  uutherere  ^75  uoterare  C41"  49 
fvtrar  (7  37"  [i,  8]  50 

Agaso^*  . . .  marscalc  B  5V>'^  C  41"Ö  37"  51 
0  C^  marschalch  "  A  68*  marscal  E  52 
75  [i,  8]  53 


VIII,   7  De  civibvs  ^^  [Isidor  ix,  4]. 


26  Mercennarii  mietman^68*  Z?51"^    0  C^ 

27  mietman   C  41"  mietman  ö  37"  mie- 

28  timan  ^75  [i,  8] 

29  Publicani  geltmeistra    £51"^    E  75    0 


^"    geltmeist*    C   41"   geltmaistra    G  54 

37"  geltmeist^  ^68*  [i,  8]  55 

Villicus meier  A  6 8*meier  5  5 1"^  0  ^" meier  56 

E  75  mei,er  C41"  maier  G  37"  [1,8]  57 


*  von  jüngerer  hand  unterstrichen  A  ^  rithir]  t  aus  c  corr.  E         ^  von  jüngerer 

hand  unterstrichen  A  *  wahtere]  h  auf  rasur  B  ^  uocabulis  A  ^  heriscaft]  f 

von  jüngerer  hand  auf  rasur  C  ''  von  jüngerer  hand  unterstriehen  A  *  von 

jüngerer  hand  unterstrichen  A  "  von  jüngerer  hand  unterstrichen  A  •"  Titicen 

AB  Tuiccn  CE  Tibicen  0  "  hergeselle]  das  letzte  e  aus  0  radiert  A  "  von  jün- 

gerer hand  unterstrichen  A         "  Apparitor  A  Aparitor  G  ^*  Agäso  BC         '^  teil- 

weise unterstrichen  von  jüngerer  hand  A  ^'  die  capitelzahl  vn  aus  vm  radiert  B, 

De.  ci.  vium.  nöibvs  G 


i3t> 


Sachlich  Geokünktk  Glohhahk.    A.  Gkuppknülohmakk 


Attd.  bll.  2,  196.  CV.  Hs.  Ib.    2.  [Diut.  3,  251).   Tr.  {Hoffmann  12) 


1  Dediticius  ^ .  .  .  ergebener  ^  08»»  B  ol''^ 

2  0  C*"    ergebener    ^76    ergebiner     ö 

3  37''  erbegeber  ^  C  41b  [j^  yj 

4  Manu  missus  .  .  .   qui  et   libertus  urila- 

5  zener  .4   08»»  frielazen'  B  'yV'"^    0  C'^ 

6  frigilazener   C  42"  frigilaziner   G  37'' 

7  frigilazenir  £"  76  [i,  8  Libeitii.s) 

8  Vernaculus  . . .  knet  Ä  68»^  ß  Sl''^   0  C» 

9  knet  E  76  kriet  C  42»  kneth   G  37*> 
10       [vgl  I,  8] 


Enipticiu«  ^  chöfscalc  B  51'»'''  ch6f8alc  32 
C  42»  choufscalc  O  C*  ebouffcalc  ^  33 
76  chofrtchalc  A  68^  covfscalc  <^  37''  34 
fi,  8]  35 

Dulia  .  .  .  ilierna  B  ol''^  dierna  0  C  36 
dierna  C'  42»  /?  76  ry  37'»  dierne  A  37 
68'»  [i,  8]  38 

Pedis.sequa  chaiuirwip  A  68''  cainen\ib  39 
i?  51''2  cam^vib  0  C*  kanierwib  C  40 
42»  E  76  kam*wib   G  S?*»  [i,  8]  41 


VIII,   8  De  variiö  officiorum  vocabuli.s  1  operarüs.  * 


11  Discoforvs  .  .  .  truhsäze  ^  vl68''  trvchsaze 

12  019'=  trusazo  C42»  tmhtzsazo  £"76 

13  drvhsazo  B  51''^^   druhsazo   G  37''   0 

14  C^  [i,  8] 

15  Pincerna  scencho    B  51''2   CJ  4.2''  E  IQ 

16  ö  37''  scenco    0  C*  schenche  J  68'' 

17  [i,  8] 

18  Conuiua  gemazzo  B  51''^^   0  C*  gemazze 

19  0  19°    gimazo   C  42''    ^76    G  37'' 

20  gimäze^  A  68''  [i,  8] 

21  Architriclinus  .  .  .  stvlsazzo  B  hl^"^  stSl- 

22  sazzo   0  C*  stulsazzo  ^76  stolsazo  C 

23  42»  stuisaze'  A  68''  stvlzaze  Q    19<= 

24  .i.  stvlsezzo   G  37"  [i,  8] 

25  Cellerarius  *  . . .  chelnere  ^68''  kelnere 

26  B  51''2  kelnere   0  C^   kelnari   C  42» 

27  £"76  [i,  8] 

28  Zetarius  ®  .  .  .     kamerarius    kameraere   B 

29  51''2    kamerere   0  C*    käm'er    A  68'' 

30  kamerari  C  42»  ^  76  [i,    8] 

31  Cubicularius     betcham^er    A    68''  bette- 


kanierere  B  Sl"^  bettekam^are  0  C*  42 
betekanierari  C  42»  betkamerari  £"76  43 
betkamerare  019"  beddecani'ar  Ö37''  44 
[r,  8]  45 

Erarius  dresekam*are  ^*'  i?  51''^  0  C»  46 
dresekamerer  ^^  A  68''  dresikamerare  47 
C  42»  drisikamerari  Eid  drisekain  48 
ö  37''  [i,  8]  49 

Pistor  phister  A  68''  phistir  E  76  50 
pfist^  B51^^  0  C"  pfister  C  42»  brot-  51 
peche   0  19*=  [i,  8]  52 

Pistrix  knetarin  J5  51''^  0  C^  knetarin  53 
C  42»  E  7ß  knet^in  ^68'»  ebene-  54 
tarin   0  19"=  [i,  8]  55 

Panificus  brotbeche  A  68''  brothbecco  B  56 
51''2  ^  76  0  f »  brotbeko  G  37"  57 
bro/beckoi2   (742a  [i,  8]  58 

Cocus  ^3  cöhc  ^68'»  cohc  G  37''  coch  59 
5  51b2  Q  ^a  coch  ^76  chöc  C  42»  60 
[I,  8]  61 


^  Deditiusi^,  das  fehlende  ci  über  dem  folgenden  dv'  -erbegeber]  beg  von  jüngerer 
hand  mit  rasur  aus  geb,  das  ziceiteh  aus  n  corr.  C  ^  Emptici:us  E.  das  lat.  und 

deutsche  ivort  von  jüngerer  hand  unterstrichen  A        *  efficiorum  E.  l  operariis  fehlt  GOQ 

*  von  jüngerer  hand  unterstrichen  A  *  von  jüngerer  hand  unterstrichen  A  ''  von 
jüngerer  hand  unterstrichen  A  *  Celerarius  E  '  Zetari*]  am  t  radiert  C,  das  wort 
von  jüngerer  hand  unterstrichen  A  *"  dresekam'are]  da  das  erste  r  (aus  ansatz  von 

e)  undeutlich  tvar  ,  wurde  es  tmterstrichen  und  ein  anderes  mit  einschaltezeichen  über- 
geschrieben  B  ^^  von  jüngerer  hand  unterstrichen  A  ^*  die  corr.    von  jüngerer 

hand  C        "  Cochus  E 


DCCCCXXXVIIA  Heinrici  Summarium  viii,  7.  8 


137 


AltcL  hll.  2,  196.  Cr.  IIs.  IIs.  2.  {DiuL  3,  251).     Tr.  {Hoffmann  12) 


1  Iiinitor    torwarto    B  51^^    C  42»    0  C^ 

2  tonvat  £7  70  torwartel  A  68^  [i,  8] 

3  Actor  ^  .  .  .  ambetniau  ^  .4  68^  ambet- 

4  niaii    (3  19'^   ambethinan     £  Sl'*^    0 

5  C  ambitman    C   42''    ^776    G    38«^ 

6  [r,  8] 

7  Niinimerarii  ^   .  .  .    cinsmeistra    i?    51''^ 

8  £"76    cinsnieist»'    C  42-'i     0  C''  cins- 

9  meist'  ^68*^  cinsmeister  ()  19*^  cins- 

10  maist*  ö  38»  [r,  8] 

11  Preco   b\'til    B  51^2    butil  *   ^    68''  (7 

12  42»  £-76  0  C*  [r,  8] 

i  ^      i 

13  Fenestella  gütscbare  ^    ^    öS**  gvtscbare 

14  B  51^2.   52*1    gütscribare    0  f^   g^t- 

i 

15  scribari  £"76    gätscbari    C  42»    gvt- 

i 

16  scribar  G  38»  gvtscbaere   Q  19*'  [i,8] 

17  luridicus  .  .  .   esägo  B  52»^  esago  C  42» 

18  0  C*  esago  E  76    G  38»  esäge  ^68*' 

19  esage   Q  19"  [i,  8] 

20  Rachinburgius  ^  lantrehtäre  ^4  68''  lanth- 

21  rehtare     0  C'^    lanthrehtare '^   B  52»^ 

22  lantrehtari    £"76    lantrehtar    G    38» 

23  lantrechtaere    Q  19'=  lanttehari   C  42» 

24  [I,  8] 

25  Vades  .  .  .  bürgen  A  68'>  B  52»^  bur- 

26  gen   0  C*   0  19<=  burgun  £"76  burgo 

27  C  42»  [i,  8] 

28  Rvsticus  ,  .  .    gßbur  ^     ^68''    gebür   0 

29  C*  gebvr  B  52»^   gibur  (7  42»  ^  76 

30  [i,  8] 

31  Colonus  büman   A  68^   0  t»  bvman  B 

32  52»^  bvman  0  19"=   buman    C  42»  E 

33  76  G  38»  [i,  8] 


Clebo  ^  .  .  .  acherman  A  68''  äkerman  34 
5  52»!  0  C'"'  akerman  (742»  ^76  G'  35 
38»  [i,  8]  36 

Messor  snitare  B  52»^  snitärae  0  f»  37 
siiitari  £"76  snitäri  C  42»  Snittere  38 
A  68"  [i,  8]  39 

Spicarius  eheräre  B  52»^^  eheräre  0  C»  40 
eherare  A  68^'  eherari  C  42»  ehera  41 
£'76  ebnere  Q  IQ''  ehirar  G  38»  42 
[I,  8]  43 

Congerra  stüphelai'e  A  68''  stupfelare  0  44 
C»  stvpfelare  5  52»^  stupfilari  C  42»  45 
stuphilere  Q  19'^  stophfilari  £"76  sto-  46 
philar  G  88»  [i,  8]  47 

Fenicena  ^^  madare  B  52»^  mädare  C42»  48 
madare  0  i^»  madari  E  76  madar  G  49 
38»  mädere  ^68''  [i,  8]  50 

Agricola  wingart'e.  l  akerman  A  öS*»  51 
wingeartere  l  akerman  B  52»^^  0  C""  52 
wingartari  l  akerman  C  42»  winigar-  53 
thenari.  1  akermani  £"76   [i,  8]  54 

Vinitor  winzürel  ^68''  winzvrl  B  52»^  55 
Q  19*=  winzurl  C  42»  0  C*  winzurl-  56 
zin  £  76  uinzurn  G  38»  [i,   8]  57 

Vindemiator  lesare  B  52»^  lesäre  0  C*  58 
lesare  C  42»  E  77  lesar  G  38»  le-  59 
saere  Q  19'=  lesere  ^68''  [i,  8]  60 

Hortulanus  gartnäre  5  52»^^  0  C*  gärt-  61 
nere  A  68''  gartinari  C  42»  E  77  62 
gartinar   G  38»  [i,  8]  63 

Subulcus  svinhirte  B  52»^  suinhirte  0  64 
^»  swinhirte  ^68''  suein  G  38»  suen  65 
£77  swin  QIQ"  sueinari  C42»[i,  8]  66 

Bubulcus  .  .  ,  ohsnere  J.  68''  ohsnere  B  67 
52»^    ohsnere    0    C^    ohsinari    E   77  68 


•  agtor  Q  *  von  jüngerer  hand  unterstrichen  A  '  numerarius  Q  *  von 

jüngerer   hand  unterstrichen  A.  in   0  könnte  auch  bittil  gelesen  werden  *  von  jün- 

gerer hand  unterstrichen  A  *  das  lat.  und  deutsche  wort  von  jüngßrer  hand  unter- 
strichen ,     am    rande    von    einer    hand    saec.    xvil  Kachiburgius  A.     Rachinburius  EG 

''  lanthrehtare]  th  auf  rasurB  «  von  jüngerer  hand  unterstrichen  A        '  Glebo  C 

'"  Feniceda  E 


138 


Sachlich  Geokdnete  Glosbare.  A.  Gruppengloshabe 


Altd.  hü.   2,  19(5.    Cr.   Us.  Hs.   2.  {/>m/.  3,  251.   252).   Tr.   {Uoffmann   12) 


1  Oöinari  ^   6' 42»  oh^iniuir  (i  38»  hohs- 

2  najre  Q  19«  [i,  8] 

3  Bootes  §nko  .1  08''   OC*  enko^  B  52»* 

4  C  42»  /;  77  oinko   6?  38»  fi,  8J 

5  Sageta.  1    .'tagittarius  ^    schvzzo  B  52»* 

6  schuzze    .1  GS"»  scuzzo  ^77    6^  38» 

7  0  C*    suzzo     (7    42»    scvzze    P    19° 

8  [I.  8] 

9  Armentarius   sveigare    B    52»*    sueigare 

10  0  ^»  sueigari    C  42»  i?  77    sweigare 

11  0  19"=  Hueigar  6' 38»  swöngare  .4  GS»» 

12  [I,  8] 

13  Mulio  8tvtare  B  52»*   Q  19«    stötare   O 

14  C*  t<totare  C  42»  stättari  £"77  stfitar 

15  G  38»  stfitere  Ä  68i>  [i,  8] 

16  Opilio  *    scafhirte    B  52»*    0    C*  scaf- 

17  hirti    ^77    scafhirt    C  42»     G    38» 

18  schäfhirte    Ä    CS»»  scaphaire     Q    19« 

19  [I,  8] 

20  Caprarius  geizzare  J5  52»*    0  ^»  geizzari 

i 

21  ii;  77    ga,zzan    (7  42»    gazar    G  38» 

22  geisare  ^  G8''  [i,  8] 

28  Sutor  svtare  (sütare  0  ssutari  E  .suttari  ^ 

24  C  suter  A).  quasi  f^etor  a  setis  borsten 

25  (.i.  burstill  ri?)  ^1  68^  B  52»*   (^42» 

26  E  77    0  C"  -i.  biu-stin   ö  38»  [i,  8j 

27  Calciarius.  '^    t  caligarius  '     scvclibvzere 

28  5  52»*  scuchbuzare   0  C"  svchbvzare 

29  ö   19«    scöchbozzari     C  42»    scuchtiz- 

30  zari  ^77  schuhbv-sere  ^  G9"  scubuzo 

31  G  38»  [i,  8] 

32  Coriarius    ledergärwere    A   G9»    led^gar- 

33  waere   Q  19«  ledergorwere   i?  52=**   0 

34  t*  ledergarwo  C  42»  £"77  lederar   G 

35  38»  [i,  8] 


Sartor  nätäre  B  52»*  iiatare  C  42»  0  3»; 
C''  imtari  £"77   nätere  A  G9»  [i,  8]      37 

Fuilo.  1  lauontariuri  "  ladentäre  B  52»*  ::{H 
0  C  iadentere  ^  09»  lauiudrar  G  38»  3!i 
wa-scari.  1  lauendare  (lauaudrari  i7)  C  40 
42»  ^  77  m-lk'e  ul  lauandrari  Q  19«  41 
[I,   8]  42 

Coagitator  ®  .  .  .  wälchare  /?  52»*  wal-  4;^ 
chare  0  ^-^  walchasre  0  19«  wälchcre  44 
A  09»  walkari  C  42»'  E  77  walkcr  45 
G  38»  [i,  8]  46 

LanariuH  woUcniuäng^e  A  09»  wollen-  47 
mangaere  Q  1 9«  wollennidngere  i?  52»*  4S 
wollenmangere  0  C»  wollemangari  40 
^77  wolmangeri  *"  C  42'»  wolmenger  50 
G  38»  [i,  8J  51 

Textor  weber  ^4  G9»  weber  £"77  wßbre  52 
B  52»*  O  C"  weberi  C  42"  [i,  8]  53 

Textrix  Weberin  ^09»  Weberin  C  42''  54 
webrin  B  52»*  0  C*  webarin  £"77  55 
[I,  8]  56 

Piscator  fiscari  C  42*»  £"77  fiscäre  A  57 
09»  fiscere  5  52»*   0  C"  [h  8]  58 

Pictor  ...  nialari  C  42'»  £"77  nialare  59 
£  52«*  mälare  0  C'  "lalar  G  38»  60 
malere  A  G9»  [i,  8]  61 

Malleator  tangelari  l  kaltsmit  C  42'>  £"  62 
77  tangeläre.  1  kaltsmit  B  52»*  tan-  63 
geläre.  1  kaltsmit  0  t*  tangiläre.  **  1  64 
chaltsmit  A  G9»  dengilar  l  kaltsmit  65 
G  38»  [i,  8J  66 

Aiu-ifex  goltsmit  ^69»  göltsmit  0  C*  67 
göltsmit  B  52»*  goltsmit  (742*»  £77  68 
goltsmit  G  38»  [i,  8]  69 

Argentarius  silb^smit  A  09»  silbersmit  B  70 


^  die  corr.  von  jüngerer  hand  C  *  enko]  k  aus  o  corr.  B  '  Sageta  1  sage^ra- 

rius  (e  in    i  corr.)  E  Segeta   1  segetari*  G  *  Opile  Q  '  suttari]  am  u  radiert  C 

•  Calciaris  E  calcari*  G  ''  calagarius  0         *  lauantari*  C  lauantorius  G         "  Co- 

gitator  C        '"  wolmangeri]  o  von  jüngerer  hand  über  anderem  huchstahen  C         "  tan- 
giläre von  jüngerer  hand  unterstrichen  A 


DCCCCXXXVIIA  Heinrici  Summarium  viii,  8 


139 


Altd.  bll.  2,  196.  Cr.  Hs.  JIs.  2.    {Diiit.  3,  252).   Tr.  {Hoffmann  12) 
l       52*^  silbersmit  0  C""  silbirsinit   C  42" 


2  EUG  38»  [i,  8] 

3  Calipso    .  .  .    stahelcöfo    5  52»^    0  C'"" 

4  stelcöfe    ^   G9»   stahilchouf o  ^     £"77 

5  stahilchöfo^   C  42"   stahüsmit   G  38» 

6  [I,  8] 

7  Ferrarius    isencöfo    B  52"^     0  C"'    isen- 

8  chöfe    ^69*    isinchoufo    £"  77    ism- 

9  chöfo   C42i> 

10  Trapezeta  ^  . . .  mvnzäre  B  52*^  mfmzare  0 

11  ^*  munsaere  Q 19"^  münsere  ^69*  muni- 

12  zari  r  42"  £"  7  7  munsmaist*  (?  38»  [i,  8] 

13  Nummvlarius  *.  .  .  wehsilare  JE"  77  we- 

14  silare  C  42**  wihsilar   G^  38»   wehese- 

15  Ure   Ä    69»  wehslare    B    52»^    0  C^ 

16  wehslsere   Q  19*=  [i,  8] 

17  Fenerator  wcherare  B  52^^  wcherare    0 

18  C*  wchrere    ^69»    wochirari    C  42" 

19  ^77  wohcirar  G  38»  [i,  8] 

20  Negociator   werbare   5  52»^    C42"    E 

21  77    0  C*  werbar  ö  38»  wabere  ^69» 

22  [i,  8] 

23  Lathomus    steinmeizo   J.  69»   stenmezzo 

24  £"77  stainmezze   Q  19*^  steiiuiiizzo  B 

25  52»^    stainmezilo    G    38»   stainbrukil 

26  C  42"  [i,  8] 

27  Lapidicine  staingr&bun  C  42" 

28  Cementarius  murari  £"77  mvrari  J552»^ 

29  mürare  A    69»    murar    ff  38»    stain- 

30  mezzo.  l  murari   C  42"  [i,   8] 

31  Lignarius  ,  .  .    cimb^man  ^69»  cimber- 

32  man  B  52»^  cimbirman   C42"  einbir- 

33  man  £"77  zlmbirman   G  38»  [i,  8] 

34  Sartitector  dechari  C  42" 

35  Tignarius  gantinare.  l  tubilare  C  42" 

36  ArchitectuB    Av'chmeist*    A     69»    werch- 


nieister  ^77  wcrchmaist'  ff  38»  werc-  37 
ineist^  B  52»^  wercmaist  C  42"  [i,  8]  38 

Carpentarius  .  .  .  waganare  C  42"  wagi-  39 
nare  Ell  Avagenere  B  52»^  wägende  40 
A  69»  waginar.  1  holzwerj^man  ff  41 
38»  [i,  8]  42 

Artifex  listwerchman  E  77  listw^cman  43 
A  69»  listwercman  £52»^^  listwercmä  44 
ff  38»  listmachere   ff  42"    [vgl  i,  8]  45 

Opifex  werchman  ^77  w^chman  J.  69»  46 
wercman  i?52»^  wercmä  ff  38»  wer,*^-  47 
man  5   ff  42"  [i,  8]  48 

Tornator^  drehsil  ^69»  drahsil  ff  38»  49 
drhasil  ff  42"  cbäsil  E  77  drachsel  Q  50 
19«^  trahsel  B  52»^  [i,  8]  51 

Nauclerus  seif  meist'  B  52»^  scifmeist  ff  52 
42"  scismeister  E  77  scifmaist'  ff  38»  53 
schifmeister  A  69»  [i,  8]  54 

Nauta  scifman  A  69»  i?  52»^  seif  man  55 
C  42"  E  77    G  38»  [i,  8]  56 

Remex  '  Verio  B  52»^  uerio  ^  ff  42"  57 
E  77  verge  J  69»  verge  Q  19°  ve-  58 
rigi   ff  38»  [i,  8]  59 

Gvbernio  ...  stvro  B  52»^-2  sturo  E77  QO 
stüro  ff  42"  stüre  A  69»  stvr  Q  19"  61 
stiermaist'   ff  38»  [i,  8]  62 

Mereator  chöfman  yl  69»  choufman  E  63 
77  eofman  B  52»2  kofman  ff  42"  64 
[r,  8]  65 

Lietor  .  .  .  fleiscsleeht'e  B  52»^  fleisc-  66 
häker  A  69»  wizinari  E  77  0  19"=  67 
wizinar  ff  38»  wizzinari  ff  42"  [i,  8]  68 

Caupo.  1   tabernio  wineigo  B  52»^   win-  69 

eb 

eigo    E  77    wineige   A    69»  wineg,o^  70 

ff  42"  [r,  8]  71 


*  stahilchoufo]  das  erste  o  aus  corr.  E  ^  stahilchöfo]  hl  auf  rasur  C  ^  Tra- 
pezita (JGQ  Trapezeta]  das  ziveüe  e  aus  t  corr.  E  *  Nüraari"  G  *  die  corr. 
von  jüngerer  hand  C  «  Tom»tor  G  '  die  gl.  vor  139,  49  Q  *  uerio]  i 
auf  rasur  E  uerio  unterpunctiert ,  darüber  vere  von  jüngerer  hand  G  '  die  corr, 
von  jüngerer  hand  C 


l-io 


Sachlich  Gkokdnktk  Globsark.  A.  GRUPrENOLOHöARE 


.1//'/.   hü.  2,   10(J.   Ils.    Us.    2.   (IHut.   3,    2')->).    Tr.    {Jh/fmamt   12.    13) 


1  Mango  niangaie  B  52'"'*  niängere  A  09" 

2  ineiigari  C  42''  E  11  mengere   Q  19'= 

a     |i,  8J 

4  Thelonearius    zulncri     ('  42''    '/oliiere   /y 

5  52*^     z6ln*e    Ä    09**     zozuari    J?    77 
ö       [i,   S) 

7  Tabernarius  ^  chramaere   Q    19*^    kiainari 

8  C  42»'  ii;  77  krämere  B  52*2  krampe 

9  Ä  G9»  (i,  8J 

10  Minivs^  .  .  .  spilenian  ^  B  52"**  spilinian 

11  C  A2^  E  n  spilman  .4   69'»  .i.  spil- 

12  man  G  38»  spilman   Q  19"=  [i,  8] 

13  Fidicen  *  .  .  .    seitspilari  £"77    saitispi- 

14  lari'^   C  42*'    seitspilere  A   G9*    seit- 

15  spilere  B  o2"2  saitspilmä   G  38»  [r,  8] 

16  Cythareda  roddari  0  42»»  £"77  roddare« 

17  A  G9a  roddare  i?  52*2  rodtare   Q  19" 

18  roddar   G  38^  fr,  8] 

19  Histrio  .  .  .  spiliman  £"77   spilcman    B 

20  o2»2   spilman  A  09»    spilman   C  42»» 

21  G  38» 

22  Saltator  Springer^  69»  sprengere552»2 

23  sprangari.  t  trettare   C  42'»    springar. 

24  1  tRetai-i  77  78  [i,  8] 

25  Coraula    tan/ari    C  42''    7<7  78    lanzäre 

26  B  r)2''i2  täzsere   ^  19"=  tänzere  A  09» 

27  denzar  G  88»  [i,  8] 

28  Sellarius  '  satihiri  ^  C  A2^  E  78  satelare 

29  B  52»2  sateliare^  A  09»    satelaere  Q 

30  19'=  saddilar  Ö  38»   [i,  8] 

31  Stratores  ^^  wogari  C  42»'  £"  78   wogare 

32  A  69»  wogare  B  52a2  ^^-ggaere  9  19"= 

33  fuogar  Ö  38»  [i,  8] 

34  Fisulus  .  .  .  hauinari  £"78  hauinare  C 


42''  hauenäie  B  02»^  häuen*e  A  6,9»  35 
hauinnar  G  3n»  [i,  H\  36 

Plastes  1^  Hnizzare  B  ')2^'^  snizere  .1  69*  37 
»n*izari  E  IH  snizar  G  38»  «nizzor  38 
C  42»»  [r,  8]  39 

Venator  ^'^  iägere  A  09»  /i  52»'^  icgari  40 
E  78  iagir  C  42''  icgir   G  38«  [i,  8j  41 

Uestigator  spurari  0  42»»  ^78  epörare  42 
A  09»  spvrare  B  52"^  «purare  019»  43 
spurrar   G  38»  [i,  8]  44 

Indagatores  '^  weideman  B  52»^  C  42''  45 
weidiman  .ß"  78  waidiman  G  38»  46 
weidman  A  09»  waidman  0  19*=  47 
[i,  8]  48 

Pressores  vahare  i?  52»^  0  19^  uahare  49 
C  42»>  nähere  A  09»  uahir  E  78  50 
uehera   G  38»  [i,  8J  51 

Auceps  fogelare  ^09»  fogelare  B  52»^  52 
fogilari  (7  42»"  fogilare^*£' 78  uogillar  53 
G  38»  [i,  8]  54 

Fundibularius  ^^  slingari  JS"  78  slingar  55 
Ö  38»  slingere  ^09»  slingere  5  52»^  56 
slengari   C  42»'  [i,  8]  57 

Sicarius  muchilari  0  42''  £'78  muchilar  58 
G  38»  mvgilere  B  52»'^  mügelare  A  59 
69»  mvchelare   Q  19'^  [i,  8]  60 

Argutus  dein*  A  69''  deiner  B  52»^       61 

Agoniöta  .  .  .  chemphe  A  09''  chempfe  62 
Q  19*»  kempfo  B  52»^  C  43»  E  18  63 
kempho   G  38''  [i,  8]  64 

Agonitheta  .  .  .  griezwarto  B  52»^  C  65 
43»  griezwartho  »''  £"  78  griezwarte  Q  66 

19^  griezwart  G  38''  gezwärtile  yl  09''  67 

[i,   8]  68 


'  Tubnari®  C  ^  Mitnus]  das  zweite  m  aus  n  corr.  von  jüngerer  hand  C  '  spile- 
man]  11    scheint  aus  u  corr.  B  *  Fi:dicen  E  ^  die   corr.  von  jüngerer   hand  C 

*  von  jüngerer  hand  unterstrichen  A  ''  Sellolarius  G  *  von  jüngerer  hand  corr. 
in  satler  C  '  unterstrichen  von  jüngerer  hand  A  *"  das  lat.  und  deutsche  wort 

von  jüngerer  hand  unterstrichen  A  "  das  lat.  und  deutsche  icort  von  jüngerer  hand 
über  älterer  schrift  C  "  venator  G  Venatores  E  *'  Indagator  C  ^*  daneben 
am  rande  von  einer  hand  des  xiv  jhs.  aucipula  klobo  E  ^^  Fundibalari*  C  Fundila- 

brius  E        ^*  daneben  am  rande  von  einer  hand  des  xiv  jhs.  phand'  E 


DCCCCXXXVIIA  Heinrici  Summarium  viii,  8 


141 


Hs.  Hs.  2.  {Diut.  3,  252).    Tr.  {Hoffmann  13) 


1  Sequester    .    .   .    plulutdrägcre    B    52"^ 

a 

2  phanträgere  Ä  G9^    phantgai-    Q  38'' 

3  pfanttragaere  Q  lO*^"  pfaudmgari  C43'* 

4  E  -^  [i,  8] 

,-)  Predo  .  .  .  röbare  B  52''2    robari   C  43«' 

6  rubari  £"78    rvbar  G  38»^    robere  .1 

7  GQb  rovbere  0  19*^  [i,  8] 

8  Kaptor  gripfere  B  52^^    gripher  A  69'' 

9  zuchari  C  43»  £  78  [i,  8] 

10  Latro  scachare   B  h2^^    C  43''    scachar 

11  G  38»>  shächer  A  09''  sachari  £"78 

12  [I,  8] 

13  Pirate    .   ,   .   meridiba  B  52^''-    merideba 

14  JE"  7 8  merdeba  C  43-'^  nierdiebi  0  38'^ 

15  m^rdiöbe  A  G9''  [i,  8] 

16  Cursor  löfäre  B  52^^  löfare   C  43^  lou- 

17  fari  ^  78  löfai-   G  38''  löfere  ^69'' 

18  [I,  8] 


19  Baiolus 


tgari  £'78    tgare   C  A^^ 


20  tgere  ^69''  trägere  B  o2^^  [i,   8] 

21  Suimis^  svnniböto  B  52''^  sunniboto  E 

22  78  sunnibote  ^69"  sunnibot   G  38'' 

23  sunneboto   C  43^  [i,  8] 

24  Veridicus  warsägo  552'''^  wärsage  ^G9'' 

25  warsege   G  38''  warsecco  C  43»  £7  78 

26  [i,  8] 

27  Explorator  spehare   C  43*  E  78  spehar 

28  G  38^  spehdre  B  52"^  speher  A  G9'' 

29  [i,  8] 

30  Speculator  wartare  B  52''^  E  78    war- 

31  thare    G  43*   wartar    G  38''    wärtere 

32  ^69''  [i,  8] 

38  Brvtus  .  .  .  tfimber  ^1  G9''  tvmber  5  52''^ 

84  tüber  C  43"  £  79  duniber  G  38''  [i,  8] 

<a 

85  Celator  sculptor  irgbari   C  43^ 

36  Mechus  .  .  .   hPirari  E  79  hÖrari   G  43* 


h?irere  ^69"  hvrere  •'  B  52i'i   [r,  8]  37 

Leiio  hurmachare  £"79  hvrmachaere  Q  38 
19''  hvrinachere  J5  52''^  hunnach^e  A  39 
G9''  horniachere  G  43"  hurmacho  G  40 
38"  [i,  8]  41 

Adulter  .  .  .  ubhiirari  £  79  ubhörare  C  42 
43"  vberhvrere  B  52''^  ub^hürer  A  43 
09"^  44 

Ganeo*  fräz  A  09"  fraz  B  52"^  C  43"  45 
£  79   (?  38"  vraz   Q  19''  [i,   8]  40 

Lupa  .  .  .  hÖrra  C  43"  [i,  8]  47 

Edax  .  .  .  uilifraz^  C  43''  £  79  vile-  48 
vraz  B  52^^  uilüraz  ^70"  filfraz  G  49 
38"  [i,  8]  50 

Glutto «...  Slich  A  70"  slich  C  43'»  51 
G  38''  Slic  B  52''i  sliic  £7  79  [i,  8]  52 

Gulosv.s  .  .  .  trünchener  ^70"  trvnchen*  53 
B  52''^  drunkeiier  £  79  drukuner  54 
G  A3^  [i,  8]  55 

Potator  trankari  £7  79  trankere  B  52''^  50 

i 

traiichere  ^70"    tncari   G  43'»  [i,   8]  57 

Lacessitor.  1  licitator  reizzari  £7  79  reiz-  58 
zare  B  52''^  reizari  G  43''  raizar  G  59 
38''  reizte  ^70"  [i,  8]  00 

Rixosus  stritari  G  43''  strittari  £  79  61 
stritare  B  52''^  stritar  G  38"  stritte  62 
^70*  [i,  8]  63 

Vindex  rachere  B  52"^-^  rächer  A  70"  04 
rechare  C  43"  £7  79  [i,  8]  05 

Honiicida  .  .  .  mansleche  A  70"  man-  06 
slecgo  B  52"2  maiisleggo  (7  43"  £7  79  07 
[i,  8]  68 

Pollinctor'  .  .  .  bi:grabari  £7  79  bigbari  69 

G  43"  .i.  bigbar   G  38"   bigrabaere   Q  70 

19*^  begrabere  i?  52"^  begraber  ^  70"  71 

[I,   8]  72 

Ortographus  rehtscribari  7(7  79  rethscbari  73 


*  Baiulus  J'J  Baiulv  C  *  das  lat.  und   deutsche  wort  von  jüngerer  hand  unter- 

strichen A        »  h^rcre]  das  erste  e  auf  rasur  B        *  Ganca  G        ''  uilifraz]  z  auf  ra- 
sur  E        •  Gluto  CE        '  Polinctor  EGQ    Polincttor  C 


142 


.Sachlich  Geordnete  Glosbare.    A.  Gruppenglobsare 


.1/^/.  bll.  2,   190.    Oenn.  stud.  2,  285.  28G.   Ih:    if.s.   2.  (I)iut.    :{,  2n2.  2r,:{).   7V. 

{Iloffmann  13) 


1  C  43'»  rethrtcbar  C/  38'»  reht8cbere  li 

2  52»'2  lehtöfibtT  .1  70" 

3  Pseudographus  ^  luckeHcribari  ^79   lii- 

i  i 

4  gescbare    C   43''    Ivggescb'e    B    ')2^'^ 

5  liigesriber  ^  A  70» 

(]  Pigineiitarius »  arzat   B    52''2    C  43»>  E 

7  79    ö  38b.  39a   Q  19.1    ärzet  .-1    70^^ 

8  fi,   8J 

9  Proditor   nieldari   C  43''    melderi    7?  79 

10  nieidere  Ä   70»  maldere  B  ')2^'^  [l,  8] 

11  Conipilator  zisaniiniblezzare   C  43''  zisa- 

12  miiiibleczare    E    79    zisaininblezar    G 

13  39*   zesainneblezere  B  b2^^   zisamne- 

14  lezer  A  70»  [r,  8] 

15  Contumax  .  .  .  frauiler   C  43'' 

IG  Siisurro  .  .  .  runer  A  70»  rviuere  B  ö2^^ 

17  rüinire  P  3»  runizar   G  39»   nuKzari 

18  E  80  nmzare  C  43''  [i,  8] 

19  Obtrectator  *  bisprechare   C  43''  brspre- 

20  chare^    E  80    bisprahar    G  39»    bi- 

21  sprechere  .1  70»  bispchere  B  52''^  \n- 

22  sprechere  P  3»  [i,   8] 

23  Adulator  ^  snieichare  C  43''  sineichere  B 

24  52''^  smeichere  P  3»  smeicher  ^1  70* 

25  sleichilare    £"   80      slechüar     G    39» 
20       [r,  8] 

27  Rvinigerulus '   marisagare  £"  80    niarsa- 

28  gare    6*  43''    marsagar    ö  39»    mere- 

29  .sagßre«  B  52^^  P  3-'i  mersäger  A  70» 

30  [i,  8] 

31  Nugigerulv^  lugetragere   C  43''  [rrjl.  i,  8] 

32  Futilis  sagari   C  43''  £"80  sagai-e  ()  19^' 

33  sagar   G  39»    sagaere  B  52''2    sägere 

34  ^  70»  P  3»  [i,  8] 


Miücator  .  .  .  lintlochare  B  53«'  P  3« 
lintlochsBre  Q  20»  lintlftchere  J  70'' 
liiitlokari  C  44»  lint  lockari  E  80 
lintlokar   6?  39»  [i,  8] 

Iin|X)!5tor  truginari  C  44»  E  80  trügin*e 
P  3»  trvginere  B  53»'  trCigeii*  A  70'' 
druginar  G  39»  |i,  8] 

Ypocrila "...  gdichi.sare  C  44»  gilich- 
nare  £"  80  gligcr-ere  B  53»'  gUge- 
sehre  P  3»  glichesiiaere  <3  20»  glichs- 
ner  A  70^  [i,  8J 

Siucellita '"  gisello  C  44»  G  39»  giselle 
£■  80  ge.s6llo  B  53«'  P  3»  geseÜe 
A  70''  ge.-=elle   Q  20»  [i,  8J 

Indolis  ana  nwan  "   C  44» 

Demoniosus   tvfelsvhteg*    B  53»^    töfel- 

suhteg*  P  3»  tufelsühtig*  yl  70''  tui 
uilsuhtiger  E  80  tuuul^utiger  6'  44» 
dufilsuhtig*  G  39»  tobövchtiger  Q  20» 
[I,  8] 

Uersipellis  .  .  .  wanchiler  ^70''  wan- 
cheler  Q  20»  wanchiliger  C  44»  wan- 
ehUigir  E  80  weiichilig^  G  39»  wanc- 
licher  P  53»'  P  3»  [i,  8] 

Versutus  ungetrvwer  vi  70''  vngetruwer 
P  3»  vngetrvwer  B  53»*^  vngetriwer 
Q  20»  ungetruer  E"  80  ungetwer  C44* 
vngidruuer   G^  39»  [i,  8] 

Vei-bosus  .  .  .  chalPe  vi  70''  kallari  0 
44»    E   80    kallere    B    53»^    P   3» 

[I,  8] 
Bucco  .  .  .  kronari  E  80  kronare   C  44» 
kronere   B  53»'   P  3»   Q  20»    croii^e 
A  70''  cronere   G  39»  [i,  8] 


4» 
41 
4-2 
43 
44 
4.') 
4(j 

47 
48 
49 
50 

51 

52 
53 
54 
55 
50 
57 
58 
59 
00 
Ol 
02 
03 
04 
05 
00 
07 
08 


^  Pseudograpbus  E  *  lugescfiber]  s  aus  corr.  A  '  pictmentarius  G.  die  gl.  vor 
141,09  J.  *  Obtrectator]  das  letzte  r  radiert  aus  ligatur  für  rum  E  Obt/ectator  G 
Optrectator  BP  "  bisprechare]  rasiir  von  v  E  *  Adulator]  r  aus  ligatur  für  rum 
radiert  E  '  Riunigerilvs  C  '  meresagere]  das  zweite  r  aus  s  corr.  P        *  Ypo- 

chrita  BP        10  SiceUita  C        'M.  anawan 


DCCCCXXXVIIA  Heineici  Summarium  viii,  8  143 

Germ.  stud.  2,  28G.  287.  288.  289.  Hs.  Hs.  2.  {Diut.  3,253).   Tr.  {Hoffmanu  13) 


1 

2 

3 

4 

5 

G 

7 

8 

9 

10 

11 

12 

13 

14 

15 

16 

17 

18 

19 

20 

21 

22 

23 

24 

25 

26 

27 

28 

29 

30 

31 

32 

33 

34 

35 

36 

37 


As.<ertor  testi.s  vrkuiulo  E  SO  urcundo 
G  Sg**  VTchvnde  B  53^^  urchünde 
A  10^  iirchunde  P  3^  uestinare.  Te- 
stis  urcundo   C  44=^  [i,   8] 

Arrogans  .  .  .  rfimari  C  44»  E  80  rv- 
mere  B  53*'-  rümere  ^70^  rüni^e 
P  8»  [i,  8] 

Cadvceator^  sunari  C  44*  £"81  svnare 
Q  20*  sfmar  G  39*  svnere  B  53"^ 
sünere  P  3*  sün^e  Ä  70"  [i,  8] 

Concionator    allocutor    redinare     C   44* 

[I,  8] 
Discolus  .  .  .  ungezogener   C  44*  [i,  8] 
Agrestis  wilder   C  44* 
Delirus  tobint   C  44*  tobintir  £"81  tö- 

bent^   Ä  70"  B  53*^  P  3*    dobinder 

G  39*  [i,  8] 
Exspes^    .  .  .    verzvivelt^  B    53*^    ver- 

zwiuelt^    A    70"     uezuivelent^    P    3* 

uirziüuilit  E  81  uirziuelt  C  44*  [i,  8] 
Fastus  .  .  .  stolzer  A  11^  P  3^  stolzer 

B  53*2    stulzir   E  81    stolzil   C   44" 

[I,  8] 
Gnarus  wizig*  A  71*  wziger  C  44"   G 

39"    wizzigir   £"81    wizzeger  B  53*^ 

wizzeg^  P  3"  [i,    8] 
Inuisus^  häzlicb*  ^  71*  P  3"  hazlicher 

B  53*2   C  44"  E  81    G  39"  [i,  8] 
Infaniis  .  ,  .  lunmärer  J.  71*  P  3"  vm- 

marer  B  53"^    ümmarer   G  39"    uin- 

inarer   C  44"  ummarir  £"82   [i,  8] 
Impensus  flizzig^  A  71*  flizziger  C  44". 

45*  fliziger  £"82  G  39"  flizzeg^  P  3" 

flizzeg'^  B  53"!  [i,  8] 
Scurra  spotare  l  nascare   C  45*  spottari 

i7  82    spottar   G  39"    spottere  P  3" 

spottere  B  53"^    spotaere   Q  20*  spo- 


tere  .1  71"  ...  1  scvrra  nascari  £  82  38 
nuschereP53"i  p  3b  naschere  ^71"  .39 
[I,   8]  40 

Litator  opfirari  C  45*  opferari  E  82  41 
opferere  B  53"^  P  3"  ophirar  G  39"  42 
opherere  ^71"  [i,  8]  43 

Eliinatus  .i.  politus  gisslltiter  *   C  45*      44 

Longanimus  ^  .  .  .  starcmotiger  G  45*  45 
starmifitigir  E  82  stracmvtig^  Q  20*  46 
starcmvteger  P  53"^  starcmüteg^  P  3"  47 
starchmut^  ^71"  lancmutig^  G  39"  48 
[I,   8]  _    49 

Pusillanimis '^  luzzilmutig^  G  39"  luzil  50 
mfitiger  P  82  luzzilmötiger '  C  45*  51 
Ivzzelmvteger  B  53"^  luzzelmuteger  52 
P  3"  luzelmüteg^  A  71"  luzegmvteg^  53 
Q  20"  [i,   8]  54 

Munificus  gebelicb«  B  53"^  P  3"  geb-  55 
lieh*  A  71"  gebegerner  P  82  ge-  56 
bigern  G  39"  gebigerniger  0  45*  57 
[i,   8]  58 

Rogatorius  ^  betelari  C  45*  betlari  E  82  59 
betülar  G  40*  betelere  P  53"^  bet-  60 
lere  ^71"  [i,  8]  61 

Querulus  klagari  P  82  ciagare  C  45*  62 
klagar  ö  40*  clegere  P  53"^  cleg^e  63 
A  71"  [i,  8]  64 

Ratiocinator  ^  redinari  C  45*  E  82  re-  65 
dinar  G  40*  redinere  P  53"^  rednere  66 
A  71"  [i,   8]  67 

Malus  aphel^'^  ^71"  68 

Hospes.  ^^  ostio  patens  wirt  ^71"  wirt  69 
P  53"2  C  45*  E  83  G  40*  Q  20*  70 
[I,  8]  71 

Hospes  gast  A  71"  gast  P  53"^  C45*  72 
E  83  .i.  gast   G  40*  [r,  8]  73 

Pedagogus  ^^    magezogo    P    83     (?  40*  74 


•  Cadu,ccator  G         ^  Expes  CE        '  Inuid*  (7        *  von  jüngerer  Jtand  auf  rasur  C 

*  Longanimis  CEQ  *  PusiUanim"  AG.  die  gl.  nach  144,  5  Q  '  luzzibnötiger]  ö 
mit  rasur  aus  g  corr.  C  "  Rogatarius  CEG  "  Rationator  ^2^  Rethor  G  *"  ««- 
ter strichen  und   darüber   die  lat.   gl.   a  feile  A  ^'  (Zj'ese  ^/.  nach  der  folgenden  G 

'*  Pedagodus  G 


144 


Sachlich  Geordnetk  Gix)h«ake.  A.  Gruppenoix)8«are 


Altd.  hlL  2,   190.   Hs.  Hu.   2.  (Ditit.  3,  2o3),  TV.  {Hoffmann  13) 


1  inaizoge     Q    20'*    magedzogo     6'   45'' 

2  inagotzogo  B  '))\^'^    inagßtzoge  ^72" 

3  [i.   «J 

4  Petukusi  geiler''«  A   12*-  B  53''2   0  4.0'' 

5  gailer   G  40»   Q  20»>  geilir  ^  83  [i,  Hj 
C  Sollerti  ^    sorchsänior    ^-l  72*     Horcsäiuer 

7  B  03'»^  sorcsaniir  C  45»»  E  ^^    G  40» 

8  [I,   H] 

9  Au8tenis  *  .  .  .   scarfer   Q  20'*    scarpfer 

10  B  54»^   C  45''  scarp''er  £"  83    scher- 

11  pher  A  72»  [i,  8] 

12  Trutiuator   wagari    6'  45''    E  84    wagar 

13  G  40»   wag*e  .1  72»    wagere  B  54»^ 

14  [I,  8J 

15  Tergiuersator  .  .  .  virkerar   G  40'' 

16  Uiolentus  ^    notwingare    C  4G»    Q    20'' 

17  nothwingari  E  84  nottwingar   6'  40'' 

18  nottwing^e   B   54»*^    nötwing*    A   72'' 

19  [I,  8J 

20  Zelotipus  archwaniger  E  84    arcwaniger 

21  r  4G»  arcwanig*   ö  40"   Q  20''  arc:- 

22  wßnig*"    A    72''      ärcwßneg*   2?    54''^ 

23  [i,  8J 

24  Geta  .  .  .    uriunt    C   4G»  E  84    vriwent 

25  0  20''  fmint    C/  40''  |i,   8] 

26  Patriota  läiitnian  ^1  72''  i?  54a''*  lantman 

27  C  4G»  £■  84   Ö  40''   Q  20''  [i,  8J 

28  Lepidus '  ,  .  .  suzkosi  £"84    svzkost  Q 

29  20<=  svzchüse  B  54»^  suzchose  ^72'» 

30  sozko.^ar  C  4G»  zuscosar  G  40''  [i,  8] 

31  Eripes  gizaler   C  4G»  gizazer  E  84  ge- 

32  zäler  B  54=*^  gezaler   G  40''    gezeler 

33  .4  72"  [i,  8] 

34  Expastus  frezzit'   G  40''  [i,  8] 


Fagolidorort. "  manducaiiri  nenecia** "  \.  35 
heilinga  B  54«^  .i.  herlinga  ('  40»  36 
E  84  ,i.  hörlinge  .1  72''  .i.  herünge  37 
Q  20''  herlinge  (}  40''  38 

Artofilax  ^^  b^rri  J  72''  berri  B  54»*  ^;  39 
4G»  E  84  (7  40''  [i,  8J  40 

Horridulus  bihininter  E  85  bibinint  (■  41 
40»  bibenent'  B  54»^  bibßnten»  A  72''  42 
bibeneiul«   0  20'=  [i,   8J  43 

Illex  spanare  C  40''  E  85  spanaere  Q  44 
20*=  spän»e  J  72''  spänere  i?  54»*  45 
spanere    G  40''  [i,  8]  46 

Laciuiosuri  zihadilohtir  ^^  6'  40''  zirbadil-  47 
ter   G  40''  zehadelt*   Q  20"  [i,  8J        48 

Luteus  ...  de  abluta.  que  est  rubra  49 
pellis  .i.  lösche  B  54»*  .i.  löch.se  A  50 
72''  .i.  loi==chi  G  40''  .i.  loscä  C  4G''  51 
.i.  losca  E  85  52 

Mvrcus  12  .  .  .  bi.«tumblit  C  4G''  bistum-  53 
liter  E  85  bistumilt*  ^^  q  4(jb  bestü-  54 
melet^  B  54»*  bestümelt*  ^  72''  55 
[i,   8]  56 

Peripateticus  uinbigangizari  E  85  um-  57 
bigaginzari  C  4G''  uiiibegegizar  G  40''  .58 
umbegangezere^*^  73»  vmbegangezere  59 
B  54--»2  [i,  8]  60 

Palestrita '^  ringari  C  46''  E  85  ringäre  61 
B  54»*  ringeri  G  40"  ringer  ^  73»  62 
[i,   8]  63 

Uiaticus  wiso  B  54''^  C  46"  ^  85  G  40''  64 
wisel  A  73»  wiser  Q  20"  [i,  8]  65 

Sti-ennvus  1"  fiimiiger  A  73»  frvmiger  66 
B  54''i  fruniiger  C4G''  frumigir  JS"  85  67 
[I,  8]  68 


^  petaulc'  (der  unterstrichene  buchstab  undeutlich)  G  *  schwerlich  ist  in  C  gei- 

leri  zu  lesen;  das  scheinbare  i  dürfte,  ähnlich  tvie  bei  zihadilolitir  (144,47),  ein  mit  dem 
schluss-T  zusammengeflossener  punct  sein  ^  Solers  A  *  Auster  C    Austeris  Q 

*  Vi:olentus  E  *  arc:  wenig']  rasur  von  h  A         '  Tepidus  Q         *  Fagolidor'  C 

Falogidoros  ^  *  senebiclas  G'.  t-^Z.  G'Z^.  1,  641,41  "  Arctofilos  C  ''  zihadilolitir]  rfas 
erste  h  aus  corr.  von  jüngerer  hand  C  ^^  Miu-ev'  E.  in  AB  ist  das  Mvrcus  erklärende 
Truncat*  als  lemma  gefasst  **  am  rande  mit  Verweisung  G  '*  umbegangezöre]  das 
erste  g  teilweise  ausradiert  A        ^^  Palestrita  C        "  Streim,vus  E  Streimuu*  A 


DCCCCXXXVIIA  Heinrici  Summarium  viii,  8.  9 


145 


Hs.  Hs.  2.  {Diut  3,  253).   Tr.  {Iloffmann  13.   14) 


VIII,  9  De  notis  \ 

1  Calws  chalewer  '^    ('  40*^  chalwer  E  85 

2  caKver  Ä  73''   calver  B  54**^    kalwer 

3  G  41«^  [r,  2] 

4  Kecaluaster  vchalewer    C   4G''   vchalwer 

5  -£7  85   vcahv^  A  73»  vcalCier  B  54»^i 

6  vcalwer  Ö  41'^  [i,  2] 

7  Glabrio  griiit  Ä  73*  5  54^1  grint  C  40»^ 

8  ^85  gruit   G  41*   [i,  2] 

9  Yrurcus  ^   grintoht  C  46^    grintohter   G 

10  41»  grintobt*  5  54^1    gtohter  ^73'' 

11  grinthohter  £"85  [r,   2] 

12  Rvga  imicila  C  4G''  E  85  ruiizil  6r  41* 

13  runcela  A  73*  rvncela  B  54'^^  [i,  2] 

14  Rvgosus  runcilot  C4G''  runcilotht  E  85 

15  ruiizeloht^  A  73*  rvncezeloht*  B  54''^ 

16  [I,  2] 

17  Albus  .  .   .  wizer  B  54**^  wizer  G  46*^ 

18  E  85  wiser  ^  73*  [i,  2] 

19  Maui'vs  .  .  .  swafzer  ^73*  swarzer  C  46'' 

20  svarzer  5  54''^  sua'^zer  JS'  85  [i,  2] 

21  Flavvs    välw'   A    73*     valuer    B  54'^^ 

22  ualwer   C  46'^  ^  85  falwer   G  41* 

23  Crispus*   reider   A    73*    reider  B  541^^ 

24  C  46b  ^  85  raider   G  41*  [i,  2J 

25  Luscus  ^  .  .  .  einoger  ^1  73*  einog^  B  54''^ 

26  einoger  £"85  einÖger   C  46^    ainogir 

27  G  41*  [i,  2] 

28  Lincus  .   .  .  scilihint    C  46*^    scHihinter 

29  E  85    scilhiiuP^    G    41*    schilehent* 

30  B  54^1  schilhent'  A  73*  [i,   2] 

31  Lippus  svrÖger  B  54'^^    surÖger    C  46'' 

32  E  85  surogir   G  41*  suerövg*  A  73* 

33  [I,  2] 

34  Gippu.s  '  houer    C  46*'   E  85    howir   G 

35  41*  bog*  A  73*  hoger  B  54^1  [i,  2] 


viciis  hl  hoinine.  ^ 

Gypper.  t  gypperosus  ^  houeroht   C  46^  30 

E  85    houirobt^    G   41*   hogerobt^  5  37 

54^1  hogßrobter  ^73*  [i,  2J  38 

Baibus  nesilint   E  85  nesilinder    G  41*  39 

nehselent^    B    54''^    iiisilinter    C  46''  40 

iiiselet^  A  73*  [i,   2]  41 

Onasus  uaseloser  J.  73*  naseloser  B  54''^  42 

nasilo,<er  C  46"  JS"  86  nasilosir  G  41*  43 

[I,  2]  44 

Simivs  ^  crvmbnaser  B  54''^  crumbnaser  45 

ö  41*    crübnaser    £"86    crünaser    C  46 

46''  chruninäs^  A   73*  [l,   2]  47 

Blesus  lispint    C  46''  £"  86    lispind^    G  48 

41*  lispent^  A  73*   lispenter  B  54"^  49 

[i,   2]  50 

Edentvlus  zandlöser  J.  73*    zanlöser  i?  51 

54''i  zanlöser    C  46''    E  m    G   41*  52 

[i,   2]  53 

Elinguis  ^"^  zungiloser  C46'' £'86  zvnge-  54 

luser  B  54''^  zunglöser  A  73*  [i,  2]  55 

Mvtus  stunibo    G  41*    stvmmo   B  54''^  56 

stümo  G  46''.47*  £  86  stumme  ^73*  57 

[I,   2]  58 

Mancus    einhent'    A    78*    B  54''^    ein-  59 

henter   E  86    einbender    C  47*    ain-  60 

hend^  G  41*  [i,  2]  61 

Clavdus    halzer^i    A    73*    5    54''^    ö  62 

41*    baldezeri2   G  47*    balzir  E  86  63 

[I,  2]  64 

Evnvcbus  .   .  .  hengest  y1  73*    beugest  65 

(7  47*  beingest  B  54bi  ^  86  66 

Leprosus  misilsuhtiger   C  47*    misilsuh-  07 

tigir  £   86    miselsvbteg^  B  54''^    mi-  68 

selsuliteg'  A  73*  [i,  2]  69 

Cardiacus   herzisubtig^    A  73*    berzisub-  70 


'  notis  1  uiciis  hominum  E  7  uiciis  C.  die  Überschrift  nach  145, 13  G  ^  chalewer] 
das  erste  e  an  1  angehängt  C  ^  Yrvrchvs  C  *  Crisp"  C  "  Lvsch"  B  *  rfa«or 
scilh  durchstrichen  G  '  Gippus]  i  scheint  in  y  cor/-.  -B  "  Gigg:  1  gyperosys  C,  nMr 
GibberoBUSÖ  '  Simi'  C  '"  Elingus  AB  '*  halzcr]  Iz  a!<Ä  corr.  A  '*  haldezer] 
der   strich  von  jüngerer  hand  C 

Althochdeutsche  glossen  III.  10 


146 


ftAfiiLicH  Geordnete  Globöare.  A.  Gruppengloswark 


JIs.  Ih.  2.   {Dhit.  3,  253.  254).    TV.  (Hoffmann  14) 


1  tigcr  £"86  hencesuhtiger    C  47"  her- 

2  zesvhteg»   B  54''* 

3  Ydropic'us    wazirsuhtigor    C   47"   E   8G 

4  wazersvhtig' /i  54^*  wa.«ei-suhtig*^73* 

5  wazir.suhtic   G  41*  [i,  2] 

0  Panüiticus  ^  uirgihtig*  A  78*  uirgihtiger 

7  C   47*    firgihtig*    G    41*    uirgithtigir 

8  i7  86  vergihteget*  B  54''i  [i,  2J 

9  Crassus  ueiz:ter  E  86    ue,'zil  ^    C  47* 


fi.  2] 
Lacer^    örloser   B  54''^    orir)8er   yl  73» 

orloser   C  47*    £  86    orlosir   G    41* 

[1.2] 
TenelluH  mvrvwer  B  54''^  iiiünv'  A  73* 

zart  C  47*  E  S6   G  41* 
Maiicer   .  .    .    hSrchint  ^73*  huorkint 

E  86  horkint  C  47*  hvrkint  B  54»»2 

hurkint   G  41*  [i,  2] 


42« 


(i>' 


VIII,   15  De  poetis  liricis  tragedis  coniicis  satyricis*  [Isülor  viii,  7]. 
lOPoeta^  bftchnuU'h^e  ^  75*  bvchniachere  chari    C    48'*      uersmachar    G 

11  B  55'*2    uer.sinachari    J?  89    ue/snia-  [i,  9] 

VIII,   16  De  magis  [Isidoi-  viii,   9], 

12  Magi  .  .  .  gökilare   C  49*  gogilar   O  42*  G  42*  zPibrare  E  90  zob'ßre  A 

13  gögelere    B    55^'^    govgelere    A    75*  zoberere  5  56**  [i,  9] 

14  [i,  9]  Prestigium «  gökil   C  49*    gogll   G    42»» 

15  Incaiitatores  .  .  .  zöbirare  C  49*  zobirrar  gögel  A  75''  gögel  B  56"*  käcul  £  90 

IX,  1  De  vestimentis  sacerdotalibus. ' 
IG  Svbvcvla  ^  .  .  .  scürliz  A  75»'  scvrliz  2?  subtil  B  56*^  i;  91    Ö  42b    guptU   C 


17  56*2    scurliz    C   49»'    i7   91     Ö    42b 

18  [I,  6] 

19  Poderis  .  .  .  ide  alba  A  7  5''.  7  6«  .1.  alba^ 

20  B  56*2   C  49"  E  91  [i,  G] 

21  Cingulum  gurtil  C  49b  E  91    giirtel  A 

22  76*  gurtel  B  56*^  [i,  6] 

23  Mantile.    l  fano.  1  mappula  *''   hantfano 

24  ^76*  hrmtfano  B   56*^   hantfano    C 

25  49b  ^  91  hantfan   Ö  42b   [^.gi  j^  q 

26  Planeta] 

27  Colobimn  ...  1  subtile**    subtil  ^76* 


49b  [i,  6] 
Casula  .    .   .  jnissihachel    C  49b    missi- 

ha'^hU    iJ  91     messehächel  ^  76*  5 

56*2  [i,  6] 
Scandalia  *2  romscöha  *^   C  49b  röscuha 

G  42b  rQ,ji   scoha  ^91  romeschvha 

B  56^2  romisshuhe  ^76*  [i,  6] 
Peiiscelides  .  .  .  Klenzun   G  42b  ^j^  (jj 
Cidaris  .  .  .  hötilin   (7  49b  hStilin   G  42b 

hätulin  E  91  bütelin  ^76*    hvtelin 

B  56"2  [i,  6J 


IX,  2  De  diversitate  uestiinentorum  [Isidor  xix,  22]. 

28  Tunica  **  roc  B  56b*   C  50*  roc  G  43*       Manucleata  *^  tunica  .  .  .  gistuchotroch 

29  roch  ^  76*  ^  91  [n,  1]  E  91  gistuchot  roc   G  43*  gistu:chet- 


30 
31 
32 
33 
34 
35 
36 
37 
38 

39 
40 

41 
42 
43 
44 

45 
46 
47 
48 
49 
50 
51 
52 
53 
54 
55 
56 

57 
58 


'  Pai-alitic']  r  aus  1  corr.  A  -  die  corr.  von  jüngerer  Jtand  C  '  Tacer  ABE 

*  satirijCis  C    De  Poetis  G,  nach   der  nächsten  gl.  ^  Boeta  E  *  Prestiü  E 

Presti,eiü  C,  die  corr.  von  jüngerer  hand  ''  Lib*.  vn.   Deiestimetis.  sacerd  G.    von 

hier  ab  hört  die  capitelzählung  auf  C  *  Svbuccula  A  '  alba]  über  dem  ziceiten  a 
von  jüngerer  hand  e  C  *"  manipula  C  "  suptile  C  ^^  Sandalia  AC  ^'  das 
übergeschriebene  e  von  jüngerer  hand  C  '*  Xenical,  a  aus  corr.  "  Manucle,*ta  C, 
die  corr.  von  jüngerer  hand 


DCCCCXXXVIIA  Heinrici  Summarium  viii,  9.  15.  IG.  ix,  1.  2.  .3        147 


Germ,  stiid.  2,  289.  290.  291.  Hs.  Hs.  2.  {Diut  3,  254).   Tr.  {Hoffmann  14) 


gifiiüroch  E  92 
.i.  gronroc  C  oO'*^ 
oTUBirroch    G    43* 


1  roc^   C  50»    gistukoth'oc  ^  Ä  1Q>^  ge- 

2  stukot'roc  B  5Gi>^  [ii,   1] 

3  Rossata  ^  .  .  .  rotroch  A  76'''  rotrocli  G 
\  43^^  rotroc  B  5G''^  röü-oc  C  50*  rot- 
.-)       roc  J5;  91   [ii,  1] 

G  lacinctina  *     tuiiica 

7  giTiiiroc  B    50'"'^ 

8  grvnroch    A    70=' 

9  [II,    1] 

10  Saiidicea  ^  .  .  .  weitiiirooli  A  70-''  weitin- 

11  roch    G  43*  weitinroc  B  50**^  weitin- 

12  roc   C  50*  wetinirroch  £"92   [ii,   1] 

13  Serica*'  .   .  .  sidinroch    G  43*  sidenröch 

14  ^70*^  sidinruc  B  5G''^  sidiaröc  P  4* 

15  sindinirroch  "^    E    92       skiin     C    50* 

16  [II,   1] 

17  Bissina  .  ..  zvilich  A  7C^^  zvilich  B  5Gi»^ 

18  C  50*    zuilich  E  ^2    P  4*    zvilih  G 

19  43*  [II,  1] 

20  Polimita  .  .  .    giggihiehcroch   C  50*  gig- 

21  gilueroch    £"92    giggilvehroch   G  43* 

22  giggelvechroc    B    5G''^    giggelüechroc 

23  P  4*  gigelvechröc  A  7G''  [ii,   1] 

24  GUbea    tunica^  geleroch  A  1&^    geleroc 

25  B  öG**^  P  4*  gelweroch  E  92  gelroch 
20       G  43*  gelroc   C  50*  [ii,   1] 

27  Purpurea®  pvrpurvnroc    B  5G'*^    pürpe- 

28  rün   roc    P   4*     piirprunroch    C   50* 

29  £"  92   burb runroch   G  43*    purpurin- 

30  roch  A  lij^  [ii,   1] 


Ferrvginea  .  .  .  suarzroch  E  92  suarc-  33 
roch  G  43*  swazroch  ^  7G^  swarz-  34 
roc  B  5G^^-^  suarzroc  G  50*  suuarz-  35 
roc  P  4*  [ii,   1]  3G 

Trilcx  1"  drilich  C  50*  drilih  G  43*  37 
drilech  A  7G''  P  4*  drilech  B  50^2  38 
trilich  ^92  [ir,   1]  39 

Bilex  zvilich  B  5G''2  zuilich  (7  50*  E  AO 
92  P  4*  zvilih  G  43*  zvilech  A  IG^  41 
[II,  1]  42 

Simplex  einlich  ^  70^  einlich  B  50^^  43 
P  4*  eiiüich  C  50*  E  92  ainlih  G  44 
43*  [II,  1]  45 

Ralla  .  .  .  scarlächen  P  öG^^^  p  4a  ^car-  46 
lachen  C  öOi»  G  43*  scharlächen  A  47 
7G''  scorlachin  E  92  [11,   1]  48 

Stupeum  colobium  ^^  auurchinroch  G  43*  49 

awirchiuroc  ^^     C  50^  awir'^kin   roc  E  50 

92    aAvirkinroc  A   7G^    awirkinroc    P  51 
5(51,2  p  4a  [11^  i]  52 

Camisia  hemide  E  92  hemede  B  bG^^  53 
P  4*  hemede  ^   70^'   (7  SO^^  [11,  1]       54 

Camisile  ^^  hemidilachin  P"  92  G^  43*  55 
hemidelachen  P  4*  hemidelachen  P  56 
50"^^  hemedlachen  C  ÖO'^  hemdlächen  57 
A7G^  [II,  1]  58 

Armelausa  ^*  .  .  .  gislizzitroch  P  92  .i.  gi-  59 
slizzitroch  G  43*  gislizetroc  A  7G''  60 
gi.slizetroc  r*  50*'  geslizzetröc  (roc  B)  61 
P  56*^2  p  4a  [ij^   1]  62 


IX,   3  De  proprio  quarumdam  ^^  gentivm  hahitv  [Mdor  xix,   23]. 

31  Mastruga  chvrsinna    G  50^*    chursen   A  57*^  P  4*  [11,  3] 

32  77*  kursina  P  93    G  43*  kürsena  P 


63 


^  gistutchet]  c  auf  rasur  C  '  gistukot*]  k  aus  corr.  A  ^  Rvssata  G  *  la- 
cinctina] I  auf  rasur  von  jüngerer  hand  C  lacinctina  A  ''  Scandicea  E  *  Serica] 
c  aus  n  radiert  B  ''  sindinirroch]  das  erste  n  von  jüngerer  hand  unterstrichen,    oc 

aus  corr.  E  *  die  gl.  nach  147,  36  CEG  *  Purpur,ea  C,  die  corr.  von  jüngerer 

hand         "  drilex  C        '^  S,tupeü  G.  Stupeum  l  colobium  ABP         *^  roc]  c  auf  rasur 
von  jüngerer  hand  C  '•''  Camisile  AP  Camisile  B    Camisile  E  '*  Armelausa]  e 

scheint  zu  c  radiert  B        ""'  quarüdü  P  quorumdam  ABEG 

10* 


148 


Sachlich  Geordnete  Glossare.  A.  Gruppenolossare 


Genn.  stud.  2,  201.  292.     Jh.  Ib.  2.  {TMut.  3,  254).   TV.  {Hoffmann  14) 
IX,  4  De  palliis  ^  virorvm  [hidor  xix,  24]. 


1  Pallium  lachen    B  57**  P  4»  lachen  A 

2  77»  C  50''  lachin  S  93  [ii,  3] 

3  Clamis   mäntel    .1    77*   niantel    B  57»* 

4  C  50''    P   4*    nmntil    E  QS     G  43* 

5  [II,  3] 

6  Fibula  nüf^chil  B  bl^^  P  4''  nuschil  Ä 

7  77»  nurichel   C  50''  nuxil  £"  93  nuscil 

8  G  43*  [II,  3] 

9  Laccrna    közzo    P  4''  kozzo    B  57*^  E 

10  93    G  43''  cozzo   C  51*  choze  ^77* 

11  [II,  3] 

12  Birius  ^    greci.  nos  ^    birrum  *    kappa.  1 

13  kozzo  B  57»*  P  4''  chappe.  l  chozze 

14  ^77»    kappa    C  51*    ^  93     G  43»» 

15  [ii,  3] 

16  Crista  camb  ^77*  camb  P  57»*  P  4'' 


kainb  C  51»  G  43»'  kaiup  E  93  33 
[II,   3]  34 

Fimbrie  zötvn  B  57*^^  zotun  P  4''  zo-  35 
ten  ^77»  zatun  E  93  zaten  C  51»  36 
zadin   G  43»»  [u,  3]  37 

Capitium  hobetloch  557»=^  P  4''  höbet-  38 
loch  C  51«  höbitloch  G  431»  hübe-  39 
loc  J5;  93  höblöch  ^77»  [ii,   1]  40 

CJollariuni^  hal.stuoch  C  51*  halstSch  41 
E  93  halstüch  J  77*  halstuch  P  4'»  42 
halstvch  B  57*^  halsduch  ö  43*'  43 
[ii,  1]  44 

Lisinne  lesvn  B  57*^  lesun  P  4'»  lesun  45 
C  51*  i;  93  ö  43"  lesin  A  77*  46 
[ii,  1]  47 


IX,  5  De  palliis  feminarvm  ®  [Isidor  xix,  25]. 


17  Peplum   höbi'lachin    E  93    hobetlachen 

18  B  57»2p4i'  hobethlachen  C51»h6b- 

19  lachen  A  77»  [ii,  6] 

20  Riciniuni    dicitur '    rühela    P  A^  rvhela 

21  B  57*2  ruhela  ^77"  ruhelin   C  51» 

IX,  6  De  stratv  et  de  reliquis  que 

22  Stragvlvm*". ..   vehlächen  B  57»^^  ueh- 

23  lachen  ^  77''  P  4"  uehlachen  G  43'' 

24  uechlachen    G   51»    uehlachin    E  94 

25  [ii,  3] 

26  Culcitrum  **  . .  .  uederbetti  E  94    ueder- 

27  bette   C  51''  vederbette   ^77''  feder- 

28  bette    P  4''  federbette   B  57»^   feder- 

29  betti   G  43"  [ii,  4] 

30  Ceiaiical  cüssin  P4''  cvssin  P  57»^  kus- 

31  sin  E  94  kösin*^  C  51''  kussi  G43'' 

32  chüsse  ^77"  [ii,  4] 


ruhelin    G  43''  ruchilinc  E  93  48 

Theristra  «  . . .  risa    B  57*^   Risa    P  4"  49 

rise  ^77"  .i.  linz   C51»  ^  94  G  43"  50 

[n,  G]  51 

in  vsv  habentvr^  [Isidor  xix,  26]. 

Tapeta*3  teppit  ^77"  t^ppit  B  57"^  52 
P  4"  tebbid  C  51"  ^  94  debbib  G  53 
43"  [i,  6.  n,  4]  54 

Capitale  pfulve  B  57*^  pfulue  P  4"  55 
phulwo  C  51"  phului  G  43"  pfulica  56 
^94  wanchüsse.  pfulve  ^77"  [n,  4]  57 

Plumacium  *■*  wanchä,^sin*^  C  51"  wän-  58 
kussin  P4"  wanchüssen  A  11^  wan-  59 
kvssen  B  57a2-bi  wankussi  E  94  60 
wancussi  G  43"  [ii,  4]  61 

Mantelia  . . .    hänttvch    P  57"*  hantuch  62 


*  palli,is  B  ^  Birt*.  1  birnis.  gel  usw.  G         '  non  P         *  birrus  C        *  Collurium 

P,  o    in  a  corr.  "  De   femi.   nai-y.    palliis   G.    die   Überschrift    vor    der  vorigen 

gl.  P  ■'  reciniü  G.    dicitur  feJdt    C  '  Therista  E  '  die    capitelzaJd  vi 

sdnvarz  B.  das   ztveite  de  feJdt  CG.  sta.  tv  G  *"  Stagvlum  G  "  Cülcitrv  C 

Fulcitrum  ABEGP  *^  corr.   von  jüngerer    hand    in  oerköjS'in  C  "  TappSta 

BP  Tapetjia  C  "  pliunatiü  G  "  die  corr.  von  jüngerer  hand  C 


DCCCCXXXVIIA  Heinrici  Summarium  ix,  4.  5.  G.  7.  8 


149 


Hs.  Hs.  2.  (DiuL  3,  254).   7):  {Ho/fmann  14) 


1  A  11^   C  51''    hantuoch    E  94  han- 

2  duch  1   G  43b 

3  Mappula  2    hautilla  i?  57''^    E  94  han- 

4  tile  A  11^    hantella    C  öl''  handella 

5  G  43"  [II,  4] 

6  Mensale    tiesclachin    E  94  tisclachen   B 

7  57"^   C  51»»  tislachen  ^1  77'»  discala- 

8  chen   G  43"  [u,  4] 

9  Facetergiuni  et  manutergium  ^    tusehella 

10  C  51"  tuehela  E  94  tvehela  5  57^1 

11  tvehü  ^77"  tuahil   G  431»  [ii,  4] 

12  Toralia*  .  .  .    lilachen    ^77''    lilachen 

13  C  51b    lilachen   B   57"^    Imlachin  E 

14  94  [ii,  4] 

15  Zomentum^  ziecha  B  57^1  ziecha  (7  51^ 

16  EMG  43b  zische  ^77"  [n,  4] 

17  Lena  züssa  ^  77"    zvssa  B  57"^  zussa 


C  51b  ^  94  zössa   G  43"  [ii,  4]         33 

Coopertorium  dechlächen  ^77"  dechi-  84 
lachen  (?  43"  dechelachen  C  51"  dek-  35 
kilachin  E  94  dekelachen  B  57"^  36 
[II,  4]  37 

Cilicia^  häria  y1  77"  harra  5  57"^  C  38 
51"  ^  94    ö  43"  [II,  4]  39 

Vela  .  .  .  umbihange  E  94  umbehänge  40 
^77"  vmbehange  B  57"^  vmbehanc  41 
G  43"  umbehanc  G  51"  [i,  6.  ii,  4]  42 

Aulee  gimalotübihange  £"94  gimalot-  43 
übehange  B  57"^  gimalothumhänge  44 
A  71^  gemalet:  übehange  C  51"  gi-  45 
malet  umhihanc  G  43"  [i,   6.  ii,  4]      46 

Cortine  umbihange  E  94  umbehänge  A  47 
77"  vmbehange  B  57"^  vmbih  G  43"  48 
ruggelachen   C   51"  [i,  6]  49 


IX,  7  De  laneis  vestimentis '  [Isidor  xix,  27]. 


18  Lana  .  . .    woUa   5  57"^    -E7  94    G  43" 

19  wolle  ^77"  wol  C  51" 

20  Uellus    scäppere    A    77"    scap     G   43" 

21  scaepaere     C    51"    scebbere    B    57"^ 

22  E  94 

IX,  8  De  instrvmentis 

23  Tela  .  .  .  telaria  weppiboü  £'95  weppi- 

24  bo°m  G  43"  weppeböm  B  57"^  wep- 

25  peböm  J.  78*  weppe  .  .  .    weppebon 

26  C  51" 

27  Insubuli  ^    weppig'ta  £"  95    weppegerta 

28  B    57"^   weppegerta    G    43"    weppe- 

29  gerte  ^78*  weppegerte   C  51" 

30  Radii  ^   räden  ^78*  raden  B  57"^  ra- 

31  gin   C  51"  E  9o  G  43" 

32  Pectines  ^"  kämbe  ^78«  kambe  B  57"^ 


Linvm  fläh«  B  57"^  flahs  (7  51"  ö  43"  50 
fläsh  ^77"  flas  E  94  51 

Stuppa  awirchi  ^77"  awirchi  557"^  sewir-  52 
che  C51"  awurchi  G43"  hawirgi  E  94  53 

vestivm  [Isidoi'     xix,  29]. 

kambe  E  95  ö  43".  44^  käbe  (751"  54 
Colum  ^1  rocho  ^^  557"^  röche  ^78'»  kun-  55 

chela  C51".  52*  kunkula  E  95  ain-  56 

kil  G  44*  57 

Fusum  ^^  spinn ilaE"  95  spinnil  G'44*spin-  58 

nela  C  52*  spinela  5  57"^  spinl  ^  78*  59 
Alibrum   wirtin  ^*  C  52*    E  95    G  44*  60 

Wirten  B  57"^  hPispel  ^78*  61 

Chalatus  ^^    ceinna    E  95    G  44*  ceina  62 

5  57"^  ceme  A  78*  zainna   C  52*      63 


*  zum  folgenden  Mappe  gestellt  G  *  mapula  BC  ^  Facitergivm  C.   Manut'- 

ium  G  *  Torale  C  ^  Lointü  G  "  Ciliciv  C  Psiatiü  ...  .1.  ciliciü  G  ''  ve- 

stimentis  fehlt  G  *  Insubili  E    Insubili   G  *  Eodii  E  "  Pectines]  ti  corr. 

aus  u  E  pectine  G         "  Colü]  ü  von  späterer  fiand  in  u^  cori\  E  kolü  (r  "  rocho] 

h  scheint  mit  rasur  in  k  corr.  iB  "  Fusü]  ü  tJOW  späterer  hand  in  u^  corr.  JE^  Fusv» 

C         "  Wirtin]  ti  aus  u  corr.  i'  "  Cälat'  C  Calatxun  EG 


150 


Sac'hi.uii  (jIkordnete  Glo88ark.     A.  Gruppeng L088ARE 


IIs.  JIs.  2.  {DiuL  3,  254.  255).  Tr.  {Iloffmann  14) 


1  PüiiHum  wiclielin  A  78"  wichelin  C  52* 

2  /?    95      wkkelin     B    bl^"^    wicgelin 

3  ü  44» 

4  Netum.  1  \  nctula  haspil  B  fil^"^  hsiripil  E 

5  95  ö  44»  haspcl  .1  78*  haspel   C  52* 
ü  Fila  fad^ma  B  51^^  fädenie  ^78*  ua- 

7  diina  E  95  uadeii    C  52* 

8  Mataxa  meidiinsporo  Bö7^^  E  9b  me,'- 

9  dimsporo^    C  52*   meidinspor   G  44* 
lÜ       nieidenispore  A  78* 

11  Globellum     chluwelin    A    78"    clöwelin 

12  C  52*  klövilin  G44*  clvwelin£57b2 

13  kliulin  3  £■  95 

U  Paiivlie  *    spaiun   E  95   spuolen    C  52* 


Hpvlin  B  bl^'^  spülen  A  78*  .i.  npvli  32 
(j  44a  33 

Stamcn  warf  A  78*  B  bV'^  wsirf  C  52*  34 
E  95  G  44*  35 

Tranm  spuliu  A  78*  spvlin  ^  Z?  57'''  36 
weuili795  weuel  G  44*  wefel  C  52*  37 

Subtemon  «   wefel  J   78*  wefel  B  bl^^  38 

Licia  uizza  C  52*  J57  95  vizza  B  57**^  39 
ö  44*  wizza  ^78*  40 

Liciatorium  '  mittel  A  78*  mittel  B  57'''  41 
mittil   C  51''   G  44*  mitil  E  95  42 

Lienvenis  hsirleua  C  52*  harliua  G  44*  43 
haruila  E  95  heluia  B  57'''  heluia  44 
^  78*  45 


IX,  9  De  coloribus  vestivm  [Isidor  xix,  28]. 


15  Coceum  . . .  rothphellol   B  57'''  rothpfel- 
lü       Ion  E  95  rotphelloP    (7  52*    G  44* 

17  rotphelle  ^78*  [i,  6] 

18  Purpura  9     bninpfellol     B   57'''    E  95 

19  brunphcllol^<>    C   52«     G   44*    brun- 

20  phelle  xl  78*  [i,  6] 

21  Ferrvgo  .  .  .  svaizpfellol  B  57'''  svarz- 

22  phellol^o   C  52*  svarcphellol  G    44« 

IX,   10  De  bis  quo 

23  Conopevm  ^^    mugginezzi  E  9b  muggp°- 

24  nezze^®    C  52*   mugkunnezzi    G  44« 

25  mvggennezze557'''  mukennez  J[  78* 

26  [II,  4] 

27  Limbus   lista  ^^    A  78*  B  57''^    C  52« 

28  lista  E  9b   G  44«  [11,  4] 

29  Lacinia  .  .  .   söm    ^78«    som     C  52* 

30  sovm  B  57'''  soiim  E  95  svm  G  44* 

31  Cirotheca  hant^'chvch    B  57'''  bantscueh 


swarzphelle  ^78*  [i,  6]  46 

lacinctus  grvnepfellol  B  57'''  grvriipb  47 
G  44*  gnmilpfellol  E  95  gr&iiphel-  48 
lol  ^^  (7  52*  grünpbelle  ^78*  [i,  6]  49 
Sandicium  ^'  .  .  .  waeitinphellol  ^^  C  52*  50 
weitinpfellon  ^*  5  57'''  wietinpfellol  £*  51 
95  weitinpbel  A  78*  waitin  G  44*  52 
[i,  G]  53 

in  vsv  babentvr. 

6^  44*  bantscuth   ^95    hanscucb  C  54 
52*    bantsvcb  A  78*  [11,  4]  55 

Wanti  uustilinga  C  52*  E  95  wstilinga  56 
B  5  7 ''2  wstelinge  ^78«  fustilinga  G  57 
44«  [11,  4]  58 

Marsupium^^  secbel  A  78«  sekkil  G  44*  59 
sekkel  ^95  seckel  B  57'''  pboso  C  60 
52*  [II,  4]  61 

Fascialis  ^^    windinc  C  52*   G  44«  mn-  62 


*  Necü  G  ^  rf/e  corr.  von  jüngerer  hand  C         '  küiüin]  das  erste  li  aw*  corr.  E 

*  Panule  C  *  spvlin  ühergeschr.  B  *  SöbteiS  ^        '  die  ^^i.  zioischen  149,  26 
«md  27   C             *  rotphellol]  rfas  Zei^fe  1  auf  rasur  von  jüngerer  hand  C  '  Pup~a  E 

*"  phellol]  das  letzte  1  ait/  rasur  von  jüngerer  hand  C  "  grunphellol]  das  üher- 

geschr. o  und  das  letzte  1  {dieses  auf  rasur)  von  jüngerer  hand  C  "  SandictumiJ 

Sandiceü  G  ^'  phellol]  (Za*  letzte  1  von  jüngerer  hand  zugesetzt  C  "  weitinpfel- 

lon]  ti  aus  n  corr.  B        ^^  Conopoeü  E        *'  die  corr.  von  jüngerer  hand  C        "  lista] 
lis   auf   rasur  C  "  Mai'suppiü  B         "  Fascia  windinc.    Ite  fascial    1  fasciola    C 


DCCCCXXXVIIA  Heinrici  Summarium  ix,  8.  9.  10.  11 


151 


Hs.  Hs.  2.  {Diut.  3,  255).   Tr.  {Hoffmann   14.  15) 


1  tinc    E   95     wintin    Ä     78»    D  ö?*'^ 

2  [II,  4] 

3  Orarivm  1    siidjirium  ogfano   B  57^^  E 

4  95  ögfane   A  IS^  Ögfan    G  44"    Öc- 

5  fano.  1  suaizduch   C  52"  [ii,  4] 

6  Sudarium  sweiztiich  ^   78=*  sueiztuoch  £" 

7  95sveztvchj557b2  svazduch  G  44a[ii,4] 

IX,   11  De  ornamentis   et  de 

8  Svppara  witede  (witede.  A)  1  lesa  (lesa 

9  A)  A  1&  B  bQ^^  witide  (witidi.  E)  \ 

10  lesa  (7  52b  ^  96  ^vitti.    l  lesa.  l  af- 

11  dirhemidi    G^  44»  [ii,  5] 

12  Diadema  .  .  .  cranz   C  52"  £"  96    Cr  44«' 

13  [ii,  5] 

14  Nimbus  ^  .   .   .    goltbant    B    58»^    golt- 

15  bant    ^  78"    G  44»    .i.    goltbant    C 

16  52"  E  96   [ii,  5] 

17  PiUeus  *  hat  A  78"  hvt  B  58»^  höt   C 

18  52"  huot  E  96  [ii,  4] 

19  Kedimiculum  5     hutilsiiFir   A    78"    hötil- 

20  snur    G  44»    hötelsndr    C  52"   hülti- 

21  snor  £"96  hvtelinessnvr  5  58»^  [ii,  5] 

22  Decernicvlum  härsnvr  B  58»^  harsnür  A 

23  78"  harsnur  «   (7  52"  liars,°ur   G  44» 

24  harsnor  '  £"  96  [ii,   5] 

25  Vitta  binta  B  58"^  binte  yl   78"  binda 

26  J5;  96     ^"'■bmda  »     (7  52"  bind  G  44» 

27  [ii,  5] 

28  Reticulum  .  .  .  härsnvr  B  58»^  harsnvr 

29  ^78"  harsnur  ^    C  52"    G  44»  har- 

30  snor  ^96 

31  Discriminale  ^^  vnterbant  B  58»^  unter- 

32  bant  A  78"  undirbant  C  52"   G  44» 

33  undirbät  JE"  96  [ii,  5] 


Spacus  ^  drät  ^1  78"  5  5 7"^  C  52»  34 
drat  ^  96    ö  44»  [ii,  4]  35 

Pitacivm  blezzo  1  clebetuoch  C  52»  30 
blez.  1  klebetoch  (klebitfich  E)  E  96  37 
G  44»  blezc  (bleze  .1).  1  kebitvch  (ke-  38 
betuch  A)  A  78"  B  57"^  [ii,  4J  39 


vestibvs  2  [Isidor  xix,  31]. 

Ancie  ...  zophe  A  78"  G  52"  G  44»  40 
zopfe  B  58»!  zopfe  ^96  [ii,  5]         41 

Bvlle  ^^  nusculin  ^78"  musculun  G  42 
44»  nvschilin  B  58»^  nuschiliu  £"  96  43 
nöscheliv   (7  52"  [n,  5]  44 

Inaures  orringe  (oRringe  B  orringe  C  45 
origin  E  oring  G).  1  orgolt  A  78"  5  46 
58»^   C  52"  E  ^Q    G  44»  [ii,  5]  47 

Torques  . . .  halsbÖga    B  58»^  halsbouga  48 

E  96  halsboga^2  (j  52b  ha,isboga  G  49 
44»  halsböge  ^78"  [11,  5]  50 

Mendel^  .  .  .  halsgolt  A  78"  558»^  (7  51 
52"   G  44»  halsgolth  E  96  [11,  5]        52 

Catelle  .  .  .  ketinlin  B  58»^  ketinlin  A  53 
78"  ketinlin  jE  96  chetenneliv  C  52"  54 
[11,   5]  55 

Lvnvle  .  .  .  insigile  B  SS»*^  insigile  A  56 
78"  Isigili    C  52"  insigili  ^96  [11,  5]  57 

Dextralia  .  . .  armboga  B  58»^  E  96  58 
armboga  G  44»  armböge  y1  78"  (752"  59 
[11,   5]  60 

Armille  .  .  .  bÖga  5  58»^  G  44»  buga  61 
J5/  96  boga  C  52"  bovge  A  78"  62 
[11,  5]  63 

Speculum  spiegil  A  78"  E  ^Q  spiegel  64 
ß  58»^   G  52"  [II,  5]  65 


*  Spartus  ABE  Spart'  C,  der  punct  und  die  corr.  des  t  in  c  von  jüngerer  hand 
Sparus  G  ^  Itc  de  ustv.  C  nur  De  ornamentis  E  De.  or.  na.  mtis  G  '  Nimbus]  N 
aufrasurE  *■  Pilleum  E  *  Ridimiculü  G  *  harsnur]  das  erster  aus  corr.  von 
jüngerer  hand  C  ''  harsnor]  das  erste  r  viit  rasur  corr.  E  *  die  corr.  von  jüngerer 
hand  C  ®  harsnur]    über  a    ein    senkrechter   strich ,    teil    eines   circumflexes  ?    C 

*"  Discriminale  E         "  Bvlle]  am  e  radiert  B  **  die  corr.  von  jüngerer  hand  C 

"  Monile  E 


152 


Saciii.i»  11  Gkokunete  Glohmare.     A.  Gkuppenoujhhake 


Hs.  lls.  2.  (LHut.  3,  255).   7V.  (Ho/fniann  15) 


1  Spinter  sp^iieln   li  58»^  Bpeiu'la    O  44* 

2  Spenola  E  9G  »^penule   6'  H'i*»  Hpenil 

3  ^  TH*»  [II,  5J 

4  Ventrale  bvchgvrtel  B  58»*    buchgiirtel 

5  A  78''  l)iK-hj,niitel   C  52''  buchg-til  i; 

6  9G  brvchguitil   (/   44»  |ii,   5J 

7  Aeus  nädela  i?   58"*  nadela  C  52'*  na- 

8  del  A  78*>  nadila  E  96  [ii,  5] 

9  Aurifrigium  *   goltporto   /i    58»*    C  52*» 

10  goltporte  ^  78'>.  79''  golthorto  E  96 

11  goltbort   G  44»  [ii,    5] 

12  Cirostringa  hantwiiich   ^  79**    haiitwiuc 


E  9(i    G  44»    hantwic   C  52''    heute-  32 

winc  /i  58«*  [ii,  5]  33 

Huccinctoriuni  ^  .  .  ,  halftra  Zy58»2   C  52*»  34 

r 

G  44»  halfta  ii:  96  halftere  A  79»  35 
[II,  5]  36 

Pupa  .  .  .  toccha  B  58»*  tocca  E  96  to-  37 
cha  6'  52''  loche  ^79»  dochka  ö44»»»  38 
[ii,  5J  39 

PUa^  bäl  A  10^  B  58»2  ^96  bal  C  40 
52»'  stoz.  1  ballo   G  44»»  [ii,  5]  41 


IX,  12  De  anvlis  [Isidor  xix,  32]. 
13  Anvli  fingerlin  B  58»^^  fiiigerlin    A  79»  fingirliu  E  96  uingeriv   C  52''  [ii,  5]  42 


IX,  13  De  cingvlis   [Isidor  xix,  33]. 
14  Baltcuni  .  .  .  balderich  A  79»  B  58»*   C  53»  E  97  G  44" 

IX,  14  De  calciamentis  [Isidor  xix,  34]. 


43 


15  Calciamenta   gisc&he    E  97    gesc&he    C 

16  53»  gischvhe  A  79»  geschvhe  B  58»* 

17  [n,  2] 

18  Ocree  .  .  .  ledirhosin.  1  beinbga  £"97  le- 

19  dirhosun.  1  bainberga  C  53»  lederho. 


sen.  ul  beinberga  B  58»^^  lederhosen.  44 
1  beinberge  -4  79»  ledirhos  G  44**  45 
[ii,  2]  46 

Calige  hosvn  B  58»»^  hosvn  *   C  53»  ho-  47 
sun  £"  97    G  44''  hösin  A  79»  [ii,  1]  48 


IX,  15  De  mensis  et^  escis  [Isidoi-  xx,  2]. 


20  Mensa   tise  B   58"^    tisc    C  53»  E  97 

21  tisch  ^79»»  [vi,  7] 

22  Alimonia  .  .  .  libnara  ^97    libnare   B 

23  58"i    libnare   ^79"    libnar    C   53'' 

24  [vi,  7] 

25  Alimentum  «    fdrsal  ^97  fÖrsal   C  53'' 

26  fursal   B  58"*     G  44"  wrsal    ^79" 

27  [vi,  7] 

f 

28  Annona    pfrvnta    B  58"*  pninta  £"97. 

29  98    frönda    C   53"    phränte   A    79" 
80       [vi,  7] 

31  Affluentia'  gilvht  B  58"*  gnuht  ^79" 


C  53"  gnuth  E  98  ginöge  G  44"  49 
[vi,  7]  50 

Pulmentum  zömuse  C  53"  zuomuse  E  51 
98  zvmvse  B  58"*  zumvse  A  79"  52 
[vi,  7]  53 

Sacietas  ...  .i.  seti  ^  79"  5  58"*  .i.  54 
seti  C  53"  E  98  [vi,  7]  55 

Crapida  ^  ubazzi  E  98  vbef aze  B  58"*  56 
ub^az  A  79"  öberaeze  C  53"  fibirezin  57 
G  44"  [vi,  7]  58 

lanticidum  »  ...  bolz  A  79"  B  58"*  C  59 
53"  E  98   G  44"  [vi,  7]  60 


*  Aurifigium  AB  *  Sucinctorium  E  '  Pila  E  *  darüber    von  jüngerer 

hand  se  C         *  et  fehlt  E  '  Alimomtü  G  '  Opulentia  C  Oppulentia  E  opulen- 

cia  G  {dh.    das  deutsche  tvort  steht   hei   der  gegengl.  von  Affluentia)  *  Cj^apula  G 

Crappula  E         '  Lanticvlü  B  Lanticlm  A  lanticulü  C  lantaculum  G 


DCCCCXXXVIIA  Heinrici  Summarium  ix,  11.  12.  13.  14.  15       153 


Hs.  Hs.  2.  (Diut.  3,  255).  Tr.  {Hoffmann  15) 


Pnmdium   imbiz   A  7d^  B  58^1   C  53^ 

E  98    [^^,  7] 
Merenda  .  .  .  undirinibiz  £"98  vnderini- 

biz  Ä  79b  B  58''i  [vr,  7] 
Cena  inerot  E  98  mert  .4  79^  5  58^1-2 

mert  C  53^  [vi,   7] 
Paximasi  leib  B  b^^"^  leib  £- 98    0  44^ 

laib   C  58b  leibe  ^  79^  [vi,  7] 
Fermentatius  ^  ,  .  .    hirhabinbrot    £"98 

hirhabinbrot  0  44^  irhabenbrot  ^  79^ 

erhäbenbrot    B  58^^    erhabenbrot^  G 

58"   [vi,  7] 
Azimus  *  .  .  .    derbibrot    Q    44^    derbe- 

brot  ^  79b  derb  brot   (7  53b  derbrot 

B  58b2  deribbrot  ^  E  98  [vi,  7] 
Zima .  .  .  d^isemo  ^  79b  i?  5gb2    j  deismo 

G  44b  deismo  «   C  53b  deismo  E  98 
Siligineus  panis  dinchelinbrot  C  53b  (jjn. 

kilinbrot  B  58b2    E  98    dinkill  brot 

G  44b.  46»  dinkinlbrot  Ä  79b  [yi,  7] 
Clibanicus  panis  . .  .    canstella  '   ^  79b 

B  58b2   C  58b  E  98  [vi,  7] 
Liba  8 .  .  .  flädo    B  58b2  flado  ^    C  53b 

i7  98   G  46*  fläde  ^  79b  [vi,  7] 
Torta  ^^  chocho.  ^^  1  ringüa.  I  stechilinc  ^^ 

C  53b  chvche.  1  ringele.   1  stekkilingi 

^  79b  kvcho   1  ringila.    1  stekkelingi 

B  58b2  kuocho  (kocho  G).  l  ringila.  1 

Stekkelinga  (stekilin  E)  E  98  G  46» 

[VI,  7] 
Crvstula  .  .  .  brezita  B  58b2  brezta  C  58b 

brezin  A  79b  brezitella  E  98  .i.  bret- 

zinta  G  46*  [vi,  7] 
Artocree  kräpfvn  B  58*2  ki-apfun  £"98 


kraphun  C  58b  chraphen  A  79b  kre-  35 
philin  ö  46*  [vi,  7]  36 

Frixille  chuchelin  ^  79b  cuchiliu  E  98  37 
kÖcheliv  C  53b  kvchelin  B  58b2  kö-  38 
chelin  G  46*  [vi,   7]  39 

Farina  mele  B  58b2  mele  C  54*  E  98  40 
mel  vi  80*  [vi,  7]  41 

Furfures  .  .  .  cliuun.  1  grvzze  B  58b2  42 
cliun  l  gnizzi  E  98  cHwen.  1  gruze  43 
A  80*  cliwe  1  gräze  C  54*  cliga.  1  44 
cliwa   G  46*  [vi,  7]  45 

Alfita    girstimnele   E   98    girstinmel    G  46 

mel 

46*  girstin,  ^^  C  54*  gerstin  melo  47 
B  58b2  g^stenmel  A  80*  [vi,  7]  48 

Bvccella  snita  B  58b2  snita  E  98  snite  49 
A  80*  sni,'5da  ^^   (7  54*  [vi,  7]  50 

Mica  brosma  B  58b2  brosüna  E  98  bro-  51 
sema  C  54*  brosem  A  80*  [vi,  7]        52 

Fermentum  theisemo  i?  58b2  teismo  E  53 
98  deismo  C  54*  ö  46*  urbab  J[  54 
80*  [vi,  7]  55 

Crudum  rov  C  54*  roü  E  98  roo  5  56 
58b2  röob  A  80*  rowez  G  46*  [vi,  7]  57 

Frixum  .  .  .  girostit  ö  46*  giro^tit  £  99  58 
geröstet  C54*  gerostet  £58^2  gerostet  59 
A  80*  [vi,  7]  60 

Assum  gibratin  E  99  G  46*  gibraten  61 
yl  80*  gebraten  B  58b2  gebraten  1*  C54*  62 
[vi,  7]  63 

Coctum  gesöten  B  58b2  gesoten  A  80*  64 
gechochet  C  54*  gikothit  E  99  gik,«-  65 
chitez  {?  46*  [vi,   7]  66 

Elixvm  gisothin  E  99  gisoten  G  46*  67 
gesotin   C  54*  [vi,  7]  68 


>  Paximas :  A        ^  Fermtari»  A  Fermtat»  C        ^  erhaben]  r  auf  rasur  C        *  Azimus]  z 
auf  rasur  E  "  deribbrot]  das   ztveite  h  aus  z  radiert  E  '  deismo]  über  o  von 

jüngerer  hand  e  Ü  ''  canstella]  das  letzte  a  aus  corr.  von  jüngerer  hand  C  *  Li- 

bia  E  "  flado]  über  o  von  jüngerer  hand  e  C         ^^  TortV,  v^  aus  a  riiit  rasur  corr. 

C  "  chöcho]  über  dem  zioeiten  0  von  jüngerer  hand  e  C  "  stechilinc]  das  letzte 

c  aus  corr.  von  jüngerer  hand  C  "  die  corr.  von  jüngerer  hand  C  **  gebraten] 

braten  auf  rasur  C 


154 


Sachuch  Georünetk  Gloshark.     A.  Gruppenolobsare 


lls.  Hs.  2.  {IHut.   3,  255.  250).   TV.  (Hoffmann   15) 


1  Hulsiun  gisalzin  E  99  gesalzen  *    A  80" 

2  D  59»i  C  54*  [vi,  7J 

3  Lardus  .  .  .   spöc  Ä   80"    B  59»^   spec 

4  C  54»  i;  99   Ö  40»  |vi,  7] 

5  Perna  bächo  D  59»^  bacho  C   54»  £"99 
0   bache  .1  80»  bach  G   40»  [vi,  7] 

7  Spatula  '^  .  .  .  scultira   £"99  sculterra   C 

8  54»  scültra  2^59»^  scülter  Ä  80»  bcuI- 
Ü       ter  G  40»  [vi,  7] 

10  Armus  buch   E  99   bäc    G  40»  böc   C 

11  54»  bvc  B  59»^  buc    A  80»   [vi,  7] 

12  Suffrago  ^  hamma  *  5  59»^  ^  99  Ö  40» 

13  hänia  C  54»  hamme  A  80»  [vi,  7] 

14  Assatura  spizbräto    B  59»^    spizbrato  £" 

15  99  G^  40»    spizb*to    C  54»  spizbrate 

16  .1  80»  [vi,  7J 

17  Decallo^     chelebrato    B  59»^    cMebto 

18  i7  99  chelebrate  A  80»  kelebrato   G 

de 

19  40^  kelbratn  «   (7  54»  [vi,  7] 

20  Aniina  "^     smero    B   59»^   smero    E"  99 

21  sm^e   ^    80»    smer     C   54»    G    40» 

22  [vi,  7] 

23  Saginien  . , .  smalz  i?  59»'  smalz  C  54» 

24  £■  99    Ö  40»  smalze  A  80« 

25  Anxungia^  . .  .  ancsmero  B  59"'  aucsniero 

26  £"99    anxsmero    C  54»    ancsm'e    A 

27  80»   ansmer   G  40»  [vi,   7] 

28  Offa  bizzo  B  59»^  bize  ^180»  biz   C'54» 

29  i:  99   G  40»  [vi,  7] 

30  Frvstum^    dentium    .i.    stükke    B    59»' 

31  stukki  £"99  .i.  stuche  C54»  .i.  stüch 

32  .4  80»  .i.  stukilin  G  40»  [vi,  7] 

33  Pulpa  .  .  .  vnde    et  pulmentum  bolzi.  1 

34  mos  G  40» 


Balrticia  wr«t  B  59»'  wr«t  A  80»  E  99 

G  40»  \?THt  C  54»  [vi,  7J 
Farcinien  '"  wäuHt  B  59»^  wanst  E  99 

G  40»    wenirtt   A  80»    wenst    C  54» 

[VI,  7J 
ludvtili.s  "    ßlÖcbrato    \    scubillc   E   99 

slöcbrato.  l  tscvbelinc  ß  59»'  slocbrato  '^ 

1  scöbelinc   C  54»  elovbrate.  X   scube- 

linc    A  80»    slvbbrat.    I    scvbilinc   G 

40»  [vi,  7] 
Ivtta  broth   B  59»'  E  99  bröht  A  80» 

brot  C  54»  G  40»  [v^/.  vi,  7] 
Casevs   casi  E  99    cäse  A  80»  i/  59»' 

caese   C  54»  [vi,  7] 
Sero  '^  . . .  chasiwazer  £"99  ca«iwazirs  G 

40»  casewazzer    5  59»'    casewaser  A 

80»  caesewazer  C  54»  [vi,  7] 
Colustrvm  '*  bißst  B  59»'  biest  ^  80»  C 

54»  £7  99  [vi,  7] 
Qvactvin  .  .  ,    rennisal    A  80»    B  59»' 

C  54»    £7  99    girunnen  G    40»    [vgl. 

VI,   7] 
Bvt>Tvin    butira    £"  99    bvtra    B  59»' 

butire  A  80»  biitere   C  54»  [vi,  7] 
Mel  hoiienc  B  59»'  honic    G  54»  honic 

£;  99  lionch  A  80»  [vi,  7] 
Fauus  wäbo  B  59»'  wabo  (7  54b  ^99 

seim  ^80»  [vi,  7] 
Owm  ^i  A  80»  B  59»'   C  54'^  ei  E  99 

[VI,  7] 
Vitellus  '5    totoro    C  54''  £7  99  totro  B 

59»'  totir  ^  80»  [vi,  7] 
Suppa  '^  merata  B  59»'  meräta  ^80» 

merata    C  54»»    E  99    merat    G  40» 

[VI,  7] 


^  gesalzen]  z  auf  rasur  C  ^  Spacula  G  '  Suffrago  B  *  davor  hamm  aus- 

gestrichen G  *  Dechallo    EG  Dec,iiallo  C  '  die    corr.    von   jüngerer    hand  C 

''  Aruina  A  Aruina  B  *  Anxugia  A  Axungia  CG  Anungia  E  "  Frvstum  ist 

ausgelassen  A  ^^  raj^cim  C,  die  corr.  von  jüngerer  hand  Farcim  A  "  Inductilis  E 

'*  slocbrato]  1  auf  rasur  C  "  serv  C  seru  G  "  Colustrü]   das  erste  u  aus 

0  corr.  E  "  Vitelli»   C  ''  Stuppa  C 


DCCCCXXXVIIA  Heinrici  Summarium  ix,  15.  16 


155 


Germ.  9,  26.  IIs.  IIs.  2.  [Diut.  3,  256).   Tr.  {Hoffmann  15) 

1  Lapastes  ^    kvnibost  B  59*^  kumbost   C  Sorbiciviicula  svfin  i?59"^  siifin   C  54''  34 

54''  E  99  köpost  G  46»  cümbest  A  fusin  E  99  sufen  J  80«                       35 

;       80»  [vr,   7]  Episumen  zamusi  E  99  zvmvse  B  59»^  36 

4  Repurgivm  .  .  .  feini /?  59«'^  veim  A  80=^  ziimvse  A  80^  zumuse   (?  46»  suu/P  37 

:.       veini  £"99  vaim   C  54''  [vi,  7J  6^  54''            ,                                           38 

IX,  16  De  potv  et  coloribus  vini  ^    [Isidor  xx,  3]. 

cleinewin  A  80''  Kle'newin  E  100  39 
kleinewin  G  46''  clainenwin  C  54''  40 
kleinwin  if  81''  [vi,  8]  41 

Crudum  uinvm  svrwin  B  59»^  surwin  A  42 
80''  surwüi  ö  46''  surwin  C  54''  ^  43 
100  H  82»  [vi,  8]  44 

Acinum  ^**  .  .  .  .i.  Ivira  B  59»^  .i.  lurra  45 
G  46''  .i.  lürra  C  54''  .i.  Iure  ^  80^  46 
.i.  liurra  H  82^  Iturra  ^100  [vi,  8]  47 

Acetiini  .  .  .  ezzich  ^80''  ezzich  B  59»^  48 
ezich  C  54''  ZZ"  82»  hezzieb  E  100  49 
[vi,  8]  50 

Mvlsum  .  .  .  lutirtranc  G  46''  lutertränc  51 
A  80''    lutertränc  C  54"    IvtHranc  B  52 

a 

59»2    luturtrne    ^100   luterdranc  ^"53 

82»  [vi,  8]  54 

a 

Ydi-omellum  .  .  .  apheltnc  yl  80''  apfel-  55 
tranc  B  59»^  ephildranc  G  46''  epil-  56 
dranc  i?"  82»    ephiltranc   G  54''  epsil-  57 

tnc  E  100  [vi,  8]  58 

Sucatum  ...  sacwin  A  80"    5  59»^  sac-  59 

win    ^  100     G  46''    H  82»  saicwin  60 

C  54"  61 

Medus  "    meto  B  59»^  meto   C  54"  E  62 

100  met  A  80"  met    G  46"  mido  H  63 

82"  [vi,    8]  64 

Fex    drosina  ^^   C  54"    drvsina   5  59»^  65 


i;  Potio  tranc  5  59»^  tranc*   A  80»  C54" 
7       E   99    cbanc    iZ^  81"    dran<=    G    46» 
s       [VI,  8] 
'1  Aqua    wazzer  £  59»^    E"  99    wazer    G 

10  54"  fl"  81"  waser  ^  80»  [vi,  8] 

11  Vinvm   win    B  59»2   win  A  80»  C  54" 

12  £"  99  ZT  81"  [vi,  8] 

13  Mvstvm    most    A  80»   5  59»^    most   C 

14  54"     G    46"    IT    81"     must    E   99 

15  [vi,  8] 

16  Rosevni    vinvm...  rotwm    B  59»^    rot- 

17  win  A  80"   C  54"  £"  99    ö  46"  rot- 

18  wl  fi"  81"  [vi,  8] 

19  Sucinatium  ^     vinvm  .  .  .  göltfarewin  B 

20  59»2  goltfarowin  £"99.100  goltfarwin 

21  C  54"  i781"  goltuarwin  A  80''  golt- 

22  varwin   G  46"  [vi,  8] 

23  Aminivm  .  .  .  wizwin  B  59^  wizwin  A 

24  80"  wizuuin  £"  100  wizenwin  ^  C54" 

25  wizzwn  //  81"  wizzin    G  46"  [vi,  8] 

26  Limpidum   vinvm  lutiRwin  £"100  lutir- 

27  win  //  81"  luttirwin    G  46"  luterwin 

28  A  80"  Ivterwin  "^  5  59»^  luterwin   C 

29  54"  [vi,  8] 

30  Infertvm   ^      uinvm     ophirwin     G    46" 

31  opherwin   A  80"    C  54"    opferwin   B 

32  59»2  £•  100    offewin  Ä  81"  [vi,  8] 

33  Honorarium  ^  vinvm  . . .  cleinewin  £59»^ 


•  Lapastis  C  *  die    corr.    von  jüngerer    hand  C  ^  de    potuü    Generib*    H 

*  tranc]  t  von  jüngerer  hand  in  d  corr.  C;  auch  am  c  ist  corr.  *  Svcinaciü 
G,  V  üher  undeutlichem  buchstaben  *  die  puncte  von  jüngerer  hand  C  '  Ivterwin 
auf  rasur  B  *  Insertü  G  '  Honorarivm]  das  ztveite  o  von  jüngerer  hand  mit  rasur 
aus  e  corr.  C          '"  Acidü  H          "  Medo  C,  an  de  o6e«  radiert         "  cor;-,  von  a?i(Z. 


Äand  iu  drösinä  C 


löü 


Sachlich  Geordnete  Glossare.  A.  Gruppenglobhare 


Ger7H.  9,  2Ü.  Jh.  IIs.  2,  (Diut.  3,  256).   TV.  (Iloffmann   15) 


1  drvHine  A  SU**  drvHim  6*  40''  dräsnui 

2  £•  100  heffa  l  iMma.  ^  H  S2^' 

3  Ceruisa.     l    cervisia  '■*    bißr  vi  80''   hier 

4  B  59*2  hier  C  54^.  55»  i?  100  bier 

5  II  83»  bir  G  46»»  [vi,  8] 

(J  Celia  .  .  .    grvzzinc    B  59'''   gruzziuc    £" 


100    gruziiic   A    80''  grunzic    C  55»  31 
gruz   //  83»  32 

Garvm  '  .  .  .  fincbrot  B  59'''  C  55»  6'  33 
46''  fl^  83»  fisebrot  ^'100  fisbrod  34 
A  80''  [vi,  8]  35 


IX,  17  De  vasis  escariis*  [Isidor  xx,  4]. 


7  Gauata*    gebita    B  59'''  gebita  £'  101 

8  gebite   A  81"    gebeta    C  55»    G  46*' 
Ü       geueta  /f  83'' 

10  Salinum  t    sulzica  ^  salzuaz  ^81»  salz- 

11 

12 

13 


uaz 


Acetabulum®  ezzichuaz  £"101  czichuaz  36 
A  81»  C  55»  ezichvaz  B  59'''  ezzih-  37 
waz   G  47»  [vi,  9]  38 

Coclear  .  .  .  lefil  B  o9^^  lefil  J5;  101  39 
G  47"  lefel  vi  81»  lefel  G  55»  40 
[vi,  9]  41 


■^    G  4:7^  H  83\  84«   salluaz  E 
101  salzvaz  B  59'''  salzwaz  ^   C  55» 

[vi,  9j 

IX,  18  De  vasis  potatoriis  ^^  [Isidoi-  xx,  5.  6]. 
näpf  B  59"'  napf  A  81»  E  C55»  kSfa  E-lOl  chopf  ^81»  [vi,  9]  42 


14  Patera 

15  101  naph   C  55»   G  47»  [vi,  9J 

16  Ciatus  1'  stof  ^81»    stöf  B  59''^    be- 

17  eher  G  47»  pecher   C  55»  beckari  E 

18  101  [vi,  9] 

19  Bacia  ^^    beckin    B  59''^    bechin   C  55» 

20  becki^lOl  beki  G  47»  beche  ^81» 

21  [II,  9] 

22  Ampulla^^  ...  ampoUa  B  59''^  ampüUe 

23  A  81»  ampiUa  G  55»  E  101  .i.  ain- 

24  bil    G  47»  [vi,  9J 

25  Vrceus  ^*  . . .  urceolvs  ürzil  A  Sl-"*   urzil 

26  JE-  101    G  47»    u,'-zil   G  55»    vrzü  B 

27  59^2  [VI,  9] 

28  Labrvm^s  i^bil  ^81»  labil  5  59''2   G 

29  55»  E  101    G  47»  [vi,  9] 

30  Cvpus.  1  cvpa  ^^  ...  chvfa  B  59''2  cöfa 


Fvndus  bodem  .181»  B  59''^  boden  C  43 
55»  bodim  £  101  bodm  G  47»  44 
[vi,  9]  45 

Spiraculuin  spvntloch  B  59''2  spüntloch  46 
^81»  phuntloch  G  47»  pbuntloch  47 
E  101  phundloch   G  55»  [vi,  9]  48 

Serraculum .  .  .  zäpfo  B  59''2  zapho  G  49 
55»''  zäphe  ^81»  zaph  G  47»  zappo  50 
E  101   [vi,  9]  51 

Lagena  i'  lägela  B  59''^  lägel  A  81»  52 
lagella  G  55"  lagilla  £  101  lagil  1  53 
krvg  G47»  [vi,  9]  54 

Cantarius.  1  tractarius  ^^  trahtare  J^  101  55 

a  a^ 

thtsere    G  55"    tht*   ^81»  trahter  G  56 

47»  trihtere  B  59"^  [vi,  9]  57 

Dolivm  19   bvtin   B  59''2   bStin    G  55"  58 


'  heffa  1  drusna]    fa  1   vor  der  zeile  nachgetragen  H  *  Ceruisia  1   ceruisa  CB 

'  Garvm  fehlt  C  {leere  stelle)         *  uasis]  a  aus  o  corr.  C.  nur  d^  vasis  H         «  Ga- 

uata]  u  von  jüngerer  hancl  mit  rasur  aus?  b  corr.  C  '  sulsica  A  salzica  G  sulzica] 

Iz  auf  rasur  H  ''  :  salzuaz]  rasur  von  a  H  *  die  puncte  von  jüngerer  hand  C 

*  Acetabulü]  b  aus  corr.  A        *"  davor  rot  Poculu.  A.  potajtTiis  C  "  Sciatus  B, 

Scia  auf  rasur  '*  Batia  C  pacia  G  Bacina  AB  "  AmbuUa  E  **  unceus  G 

"  Labiil  G        "  cuppa  E         "  langena  E         "  7iur  Tractari»  G  "  Doli?   C, 

der  strich  über  v  von  jüngerer  hand 


jl  DCCCCXXXVIIA  Heinrici  Summarium  ix,  IG.  17.  18.  19 

Hs.  lls.  2.  {Diut.  3,  256).  Tr.  {Hoffmann  16) 


157 


butin   G  47«'  butto  £"101    bogke  Ä 
81"  [vi,  9] 

3  Tina  zub'   ^81»    zvber  B  59''2   zuber 

4  C55»>  zub  ^101   zvbir  G  47»  [vi,  9] 

5  Alveus  1  trog  .4  81''  trog  5  59^^  J5;  101 

6  troch   C  55^  drocb  (r  47*  [vi,   9] 

7  Alueolus  trügelin  Ä  81*  trvgeliii  B 
59^2  trÖgelin  (7  55^  trugili  E  101 
[VI,  9] 

LO  Ydria  ...  1  vrna.  1  botoma^   ember   A 
LI       81*  ecmb;  £"  101  eimir  G  47*  eimer 

12  B  b%^^  aimer  C  55»»  [vi,  9] 

13  Mortarivm  morsere    B  59^^   mörsere    A 

14  81*    morsaere   C  55''    morsari  £'101 

15  morsar   (?  47*  [vi,  9] 

16  Mvlgarivm  melchuaz  A  81*  melcvaz  B 

17  59^2  meleuaz  £  101    melcfaz   C  55^ 

18  milhvas   G  47*  [vi,  9] 

19  Colum  3  siha  B  59^2  siha  G^  47*  siba  * 

20  E  101  sihe  ^81*  sihe  C  55i>  [vi,  9] 

21  Capita.  l  catinvm  gebita  B  ^^^"^  gebita 

22  £"  101    ö  47*   gebite  A   81*    gebeta 

23  C  55b  [vi,  9] 

24  Flascones  ^  flaskun  ö  47*  flasgun  C  55*» 


flascun  £  101  flaschvn  B  59'^2  fl^h-  34 

sen  ^81*  [vi,  9]  35 

Vter  .  .  .  flasca.  1  bvtrich  559''^  flähsca.  3G 

i 

t  bvtch  A  81*  butirich  E  101  böte-  37 

rieh   C  551»  buterich  G  47*  [vi,   9J      38 

Gallida   gellita    B  59^^    ^q[y^x,^    e  101  39 

t 

gellifja    C   55''   gellida    G  47*    gelte  40 

A  81*  41 

CvTiica  chrugula  jE"  101  crvgvla  B  59''2  42 
k'ugila  ö  47*  crugela  C  55''  crügele  43 
^81*  [vi,  9]  44 

Scifvs  ®  copf  ^81*  copf  B  59^2  coph  45 
G  55"  E  101  cof   G  47*  [vi,  9]        46 

Opercvlum  vblit  B  59''2  ube,'"lit  ^  81*  47 
lit   C  55"  E  101    (?  47*  [vi,  9]  48 

Calix  ehelich  B  59'>2  chelech  C  55''  49 
chelch  ^81*  kelich  £  101  kelich  50 
.i.  becher  G  47*  [vi,  9]  51 

Cimbia  ...  sciffilin  0  47*  scisilin  £'101.  52 
102  scifelin  B  59''2  sehifelin  A  81*  53 
schifelin   C  55''  [vi,  9]  54 

Botolicvla'  stof  A  81*    stöf  B  59''^  £55 


102   G  47*  stöph  C  55"  [vi,  9]  56 

IX,  1 9  De  vasis  coqvinariis  ^  [Isidor  xx,  8]. 


25  011a  häven  B  59''^  hauen  ^81*  hauin 

26  £  102  havin  ^   C  55''  phanna  0  47* 

27  [n,  9] 

28  Patella  1"  phanna  5  59^2  C  55"  phänne 

29  A  81*  pfanna  E  102  [ii,  9] 

30  Cacabus  .  .  .  häven  B  59''^  hauen  ^81* 

31  hauen   C   55"   G  47*    hauin    E  102 

32  [ii,  9.  VI,  9] 

33  Lebetes"  .  .  .  hevene  B  59"^  heuen  A 


81''  hauini  E  102  hauen  G  47*  57 
erinhaven    C  55"  [ii,  9]  58 

Sartago^^brvpfanna559"^  bra  phanna  ^^  59 
G^  47*  brüphanne  ^81"  bruipfanna  60 
£  102  brivphanne   G  55"  [ii,  9]  61 

Frixorium  r6stphanna5  59"2  rostphanna  62 
G47*  rostphänne  ^  81"  rostphanne^^  63 
C  55"  rostpfanna  £  102  [ii,  9]  64 

Arvla  glütphanna    £    102    glvtphanna  65 


*  Alucus  E  *  botoraa|  am  a  radiert  A  ^  Colvm]  C  aus  rasur  C  *  siba]  b 
in  h  corr.  E        "  Flasgones  C        '  Cifvs  C        ''  Potolicula  C  Bocilicula  E  Botilicula  O 

'  loquinariis  E  *  havin  von  jüngerer  hand  über  der  zeile  nachgetragen  G  "  die 
gl.  vor  der  vorhergehenden  C         "  Leb^tes  A  '*  Sartago]  r  von  jüngerer  hand  aus 

rasur  C  "  bra  phanna]  das  erste  a  zweifelhaft  G  '*  der  punct  unter  h  von  jünge- 
rer hand  C 


läö 


Hachlkii  Geordnete  Globhare.     A.  Gruppenoloöbare 


tis.   IIs.   2.  {Diul.  'S,  250.   257).   TV.  (Jloffmann   IG) 
1       fi59''2  giatphänne^  Sl»-  glotpbanne  »  C  55»>  [n,  9] 


2  (7  55>'  glfttphan   C/  47»  [ii,  9] 

3  Craticula   loätiseii   A  81^   B  59'''*    roHt- 

4  hisen   C  55*'   rostisin  E  102    ror^tisin 

5  Ö  47»  [II,  9] 

6  Rogv*  harwt  C  55^ 

7  Fv«cinvla  .  .  .   chfovvel    A   SP   J3  59>'''* 

8  ki-Övvil  i7   102    krovil    G    47»   crowel 

LX,  20  De  va.sis  aqvariis. 

9  Amphora*    chrvg    A  81i>  crvg   B  59'>2      Gitula  salzlaegolla  (7  55 

10  cruoc  CSS»»  krRg^l02  krvg   ö  47» 

11  [VI,  9] 

12  Manile  huntfaz  A  81'»  B  59''2    hantfaz 

13  C  55''  E  102  bantuas  (/  47«  [vi,  9J 

IX,  21  De  vasis  repositorüs  ^  [Isidor  xx,  9]. 


Cramacvla^  hahela  Z^  59''"^  hähele  ^  81'' 
hahol  C  55''  habila  E  102  habil  0 
47"  [II,  9J 

PatinuB  ^  phannun.stil  C  55''  pbänunstil 
ö  47"  phaiuiilstil  E  102  phannen- 
Ktil  B  59''2    phannehtU  ^  Sl*»  [ii,  9J 


Pi.xi.s  .  .  .  bvhsa  B  GO"^  bfthse  A  8\^ 
böhse  C  55"  buhsi  J?  102  buhsi.  1 
truhi    G  47''  [vi,   9] 


35 
30 

37 


4i) 
41 


4L' 

4;; 

44 

4.'. 


14  Cista  chista  ^102   chiste  A  81^   kista 

15  B  GO«i   C  55"  kist   G  47"  [vi,  9] 

IG  Cistella  cliistilin  £"102  cbistelin  yl  81'' 

17  kistelm  B  GO"^  kistelin   C  55''  [vi,  9] 

18  Saccus  ß  säe  A  81''  B  GO"^  sac   C  55'' 

19  G  47''  saxjh  E  102  [vi,  9] 

20  Marsupium  sßchil  A  81''    sechil    C  5G" 

21  seckil   B    GO"^    sekkil    E    102    sekil 

22  Ö  47"  [vi,  9] 

23  Pera  tasca  C  56"  E  102  tascha  i?  00»^ 

24  tasche  A  81^  dasca   G  47''  [vi,  9] 

25  Fiscella  chvrblliii  B  GO"^  cliurbili  i;  102 

26  chorbllin  .4  81''  ciirbilin   G  47''  cui-- 

27  beli   C  56"  [vi,  9] 

28  Canistrvm  seta.  1  svmbriu  B  60"^   sota. 

29  1  sumber  .4  81''  seta.  1  sübirl   Ö47'' 

30  saita.   1  sübrin  £'102    sätta.   1   som- 

31  berin  C  56"  [vi,  9j 

32  Cophinus   chörb  ^81''    chorb    B    00"^ 

33  mistkorb    E    102      mistcorb    C   56* 

mist 

34  ,corp  (r  47''  [vi,  9] 


Sporta  korb  £  102  corb  C  56*  corp  4t ; 
G  47'»  .  .  .  quod  ab  sparto  fiat. '  47 
hoc  est  (.i.  C)  hast  (hast  CEG)  J  81''  4-^ 
B  00"!   C  56"  E  102   G  47"  [vi,  9]  4'j 

Motlivs  nivtte  B  60"^  mutte  A  81''  50 
(7  56"  £  102    mudd«   Ö  47"  [vi,  9]  51 

Sextai-ius  ^   sehstere    B   60»^    sehtare  E  52 
102  sehtaere   (7  56"  seht*  tI  81"  seh-  .7 
ter   Ö  47"  [vi,  9]  54 

Sportula  chorbelin  yl  81"  curbiliii  G  47"  5.7» 
cvrbelin  £  60"^  körbelin  C  56»  kor-  50 
bili  £  102  [vi,   9]  57 

CliteUa  meisichar  C56»  meisikar  £102  58 
G  47"  meisekar  ^81"  meisekar  B  59 
60"!  [vi,  9]  GO 

Calathus^  .  .  .  zema.  1  crezzo  B  60"^  61 
zeine.  1  crezzo  A  81"  zeina.  1  chretto  02 
£  102  zeinna.  l  cretto  C  56"  zeina.  03 
1  crato  ö  47"  [vi,  9]  04 

Aluear  bigenchar  A  81''  binikar  £102  05 
biiiekar  B  00"^  binekar  C  56"  binkar  06 


*  der  punct  unter  h  von  jüngerer  Jiand  C  ^  Gramacula  C  Crumacula  jE^?  ^  patin' 
mit  kleinerer  schrift  nachgetragen  B  pann*  G  Baxin*  C  *  Anphora  C  *  de.  posi- 
toriis  G  E,eposit,vr,iis  B,  die  correcturen  schivarz  *  Sacc°]  c'  am  zeilenschluss  nach- 

getragen B        ''  sporto  A.  fiat  nach  hast  C        *  Sectari'  C         "  Cälath"  A  Kalathus  C. 
die  gl.  vor  158,52  G 


DCCCCXXXVIIA  Heinrici  Summarium  ix,  19.  20.  21.  22.  x,  1.  2.  3.  4.  5     159 

Hs.  Hs.  2.  {Dmt  3,  257).  T):  {Hoffmann  16) 

1        G  47»^  [vi,  9] 

■2  Cauea  kebia   B  GO"*^   i<7  102   kC^ba   A 

IX,  22  De  vasis  Ivminariorum  ^  [Istdor  xx,  10]. 
:5  Licinius2  charz  £"  102    O  Al^    chajrz  ^  £■  103  daht  C  5G*  daht.  t  wicha   G  29 

4       C  56=^  harz  B  GC^^  [i,  5]  471^  [i,  5]  30 

.')  C'andelabrvin  chercestal  C  öG"  kercistal       Lvcvbrum    wich   Ä    81^'    wich    B   GO"^  31 


81''    keuiu 

G    4=V> 

cheuia 

0   5G*  27 

[VI,  9] 

28 

c       E  102  kerce.«tal  ^  Sl^^  B  GO«i  [i,  5]  C  5ß^  E  103    Ö  47^                             32 

7  Cereus  .  ,  .  wahsinkerza  B  GO^i    wasin-  Pka  härst  A  81i'  B  GO--^^    jj^rst  C  56^  33 

8  kerza    E  103    wsehsin  kerza    C    5G»  -E"  103  arst  G  47''                                  34 
0       wahskerze  ^81''  [vgl.  i,  5]  Pira  .  .  .  rogus  .  .  .  .i.  rost  A  '&V^  B  GO-'^^  35 

10  Licinus*  täht  A  81"  taht  B  60*^^    that  .i.  rost  C  56»  E  103  rost  (?  47''        36 

X,   1  De  bellis '"  [Isidor  xviii,  1]. 

n  Bellum    urlugi    E  103     vrlfigi    ö    47'^  56''  wineschaft  B  60^^  wineschaft  A  37 

!_'       örlöge  (7  56''    vrlunge  ^82»    vrloge  82--^  fröwitscaft   G  48^  [vi,   12]            38 

1:!       B  60^2  [-yj^   12]  Pugua  .  .  .  volcwic  B  60^2  C  56''  volwic  39 

14  Seditio«  strit  A  82''*    B  G0'>-^   geraize   C  A  82-'»    wolcwic   (?  48^    uolehwich  ^40 

15  56"   greizzide    E  103   giriste   G   47"  1^3.  104  [vi,   12]  41 
IG       [vi,   12]                                                         Duellum  einwlge  A  82^  einwige  B  60"^  42 

17  Tumultus'  cradime  B  GO^^    cradime  E  einwich  ^  104    ainwic    G  56''    kanf.  43 

18  103   crademe  A  82^  craedeme  C  56'^  ^  ainwic   G  48^  [vi,   12]         "  44 

19  Pax  fi-ide   C  56''  [vi,  12]  Controuersia »  .  .   .   strit  A  82^   B  60"!  45 

20  Fedus  wiiiiscafeth  £"103    winescaft    C  (7  56''  strit  E  lOi   G  48»  [vi,   12]      46 

X,  2  De  trivmphis  ^  [Jsfrfor  xviii,  2]. 

21  Spolia  röb  A   82^    C  56'^   Ö   48*    rovb       Manubie  ^^  reröb  A  82*   C  56''   G  48*  47 

22  B  60"!  rueb  ^  104  reräb  E  104  rerovb  ß  60''^  [vi,  12]  48 

X,  8  De  signis  [Isidor  xvni,  3]. 
_•;  Vexillum    vano    B    60''^    vano     C   56''  uano  E  104  uäne  ^  82''  [vi,  11]       49 

X,  4  De  bvcinis  [Isidor  xviii,  4]. 
-M  C'lassicvm "  herihorn  C57*  herehorn  B  E  104  [vi,  11]  50 

OO'''-  herhorn  A  82''    G  48*  hernorni 

X,  5  De  armis  [Isidor  xviii,  5.  6.  9]. 

w 

Jt;  Arma*^  ...   gvefene  A  82"  gvefene  B  60**^    guiafeni.    l    giscriri    E  104    gi-  51 

*  luminv  C  *  Lichinius  J.B,  das  deutsche  wort  fehlt  A  ^  die  corr.  von  jüngerer 
hand  C  *  Lienus  CG  Lichnus  E  "  Incipit.  liber.  vin.  De  bellis  G.  auf  das  ca- 
pitelverzeichnis  folgt  C  5G*  Expliciunt  capitula  libri  noni.  Incipit  liber  :  :  :  :  :  {rasur 
von    Decim')   de  uariis  officiis.    die   Überschrift  fehlt  E        *  Sediuo  E        '  Tumaltus  E 

*  Contov'sio  G  "  triüpbis  E  triumpis  C  '"  Marubie  E  "  Clasficin  E 
'»  Prma  E 


1(JU 


Sachlich  Geordnete  Glossare.  A.  Gruppenolossare 


Hs.  Ha.  2.  {Diut.  3,  257).  TV.  {Hoffmann  IG) 


1  wafiii.  1  gistrini   G   48*    gewsefene.  X 

2  gersajrewe   C  o7»  [vi,   11] 

3  Acies  wesHa  C  57»  i7  104  wessi   ö  48» 

4  wahsa  B  60''^  wShse  ^  82»  [vi,  11] 

5  Capulus    helza    B  G0»>^    C  57«    £"  104 
G       hßlze  J  82''  heize   G  48"  [vi,   11] 

7  Semispacium  ^  sahs  ^82»'  sahs  B  GO''^ 

8  i7  104   Ö  48«  sach»  C  57" 

9  Fagidilus^  suertuezil    G  48''    Svertuezil 


^104    HVÖrtveHzil   B  GO**'    8weru6zil 

yl  82»»  Hvcrtvezel   C  57*  [vi,  11] 
Sica  .  .  .  niüchil.swßrt  A  82''  invchilrtvert 

B  G0»'2   nmchilHuert   i:   104    G  48* 

mjchelöwert   C  57*  [vi,  11] 
Teca  .  .  .  scheida  B  GO''^  scheide  A  82»» 

f'uertsceida  £"104  svertscaida  C  57* 

[vi,  11] 


De  astls^  [Isidor  xvm,  7,  10]. 
spfirhvt  ^1   82''  »^perhat  7?  heberspiez   (7  57*  [vi,  11] 


10  Radix  *  . 

11  105    sphöt    <J  57*   sperhvt^  B  GO''^ 

12  sperhut   G  48''  [vi,  11] 

13  Asta  sp6r  ^  82''   5  GO''^    sper   C  57* 

14  E  105  ö  48"  [vi,  11] 


Venabuluin  **  weidispiez  E  105  wiedi- 
spiez  G  48''  weidcspiez  A  82''  weide- 
spiez  B  GO''^  waidenpiez  C  57* 
[VI,    11] 


15  Contus  spiezstanga   B  GO''^    spiezstacha      Falarica  .  .  .  ger  (ger  CEG).  l  balster 

(balst*  AG)  A  82"  B  GO''^  C  57* 
E  105   G  48"  [vi,  11] 

Vinea  b^rfrit  B  GO''^  berfrit  A  82"  ber- 
frit  C  57*  E  105  bercfreit  Ö  48'' 
[VI,   11] 

Machina»  .  .  .  mango  B  GO''^  C  57»  E 
105    G  48"  mänge  A  82"  [vi,   11] 

Balea  annbrvst  B  GO"^  armbrüst  A  82" 
armbrupt  £"  105  G  48"  arubrust  C 
57*  [vi,   11] 

Balista  phederare  C  57*  phed^rere  ^  82" 
pfederari  £105  pfeiderare  ö48"  pfe- 
derere  B  GO"^  [vi,  11] 


16  £"105  spiezötänge  A  82"  spiezstanga 

17  (7  57*  spiez  G  48"  [vi,  11] 

18  Astile  scaft  B  GO"^   C  57*   G  48"   saft 

19  A  82"  [vi,  11] 

20  Trvdes  ^  .  .  scheftcrapfo  i?  GO"^  schefte- 

a 

21  crapho    C   57*     scehptktpfo    E  105 

22  sceftkenpho   G  48''  seftcräpfe  ^  82" 

23  [vi,  11] 

24  Cvspis  spiez  A  82"  spiez  B  GO"^   (7  57» 

25  £;  105  G  48"  [vi,  11] 

26  Excipium '     ebirspiez    £   105     G    48" 


27  eberspiez    A    82"     eberspiez    B  GO"^ 

X,  G  De  sagittis^"  [Isidor  xvm,  7.  8.  9.   10]. 

28  Fvnda  .  .  .  slinga  B  GO"^  slinga  C57*       Amentum  fiderinc  ^82"  fiderinc  B  GO^^ 

29  E    105    slinl    G  48"   slinge    A  82"  ^  ^8"    fiderinch    E  105    uiderin,«  ^^ 

30  [vi,  11] 


C  57"  [vi,  11] 


39 
40 
41 
42 
43 
4! 
45 
48 
47 
48 
49 
50 
51 
52 
53 
54 
55 
56 
57 


59 
60 


*  Semispatiü,  darauf  spatiü  unter-  und  durchstrichen  G  *  Figidus  E  Vagidil*  C. 
die  gl.  nach  160,  38  CEG        '  hastis  CG.  am  runde  E.  dabei  fälschlich  die  zahl  .vi.  A 

*  adix,  das  dazugehörige  rote  R  stand  urspr.  vor  dem  darunter  befindlichen  Asta, 
ist  aber  dann  in  h  radiert  A  ^  sperhvt]  e  auf  rasur  für  ?h  J5  *  Asti  ferro  E 
(dh.  lool  eine  zeile  übersprungen:  in  A  steht  Astile  säft.  Trudes  quod  trudunt.  sunt  aste 
cum  lunato  ferro,  seftcräpfe)           '  Excipitur  E          *  Venabulvm]  oben  am  b  radiert  C 

*  Manchina  E  "  die  überscJtrift  nach  der  folgenden  gl.  G  "  die  corr.  von 
jüngerer  hand  C 


DCCCCXXXVIIA  Heinrici  Summarium  x,  5.  G.  7.  8.  9 


IGl 


Hs.  Hs.  2.  {Diut.  3,  257).   Tr.  {Iloffmann  IG) 


1  Lancea  sp^r  A  82*'  B  GO''^  sper  C  57« 

2  E  \0b   G  48i> 

3  Arcus  bögo  Ä  82'>  l)ogo  B  G0>'^  i?  105 

4  böge  (7  57b  [vi,  11] 

5  Corda  seita.  1  senva  B  GO^^    seite.    ucl 
G       senwe   Ä   82''    senewa    C  57**    seiiua 

7  J57  105    Ö  48»'  [vi,  11] 

8  Coritus  ^  bogefuter  C  57»'    bogofPiter  E 

9  105  bogeh-t^  J5  GO^'^  bogefüt   Ä  Q^^ 

10  bogi  snor  f fiter   G  48»'  [vi,   11] 

11  Sagitta    strala    B    GO»'^     strala     C    57'' 

12  E  im    G  48''  stml  ^  83^  [vi,  11] 

13  Spiciilum    sceifti    E  105    scefti    C  57'' 


scefte    B  GO''^    (?  48''    sefte    A  83»  31 

[vi,   11]  32 

Scorpio  .  .  .  giluppit  strala    G  48''    ge-  33 

a 

lupet  stla  C  57''  gilupputu  strala  34 
S  105  gilüppitv  strala  B  GO''^  ge-  35 
liippete  stral  A  83»  [vi,   11]  36 

Pilus  phil^SSä^  pbil  C57''  phiz  ^  105  37 
pfil  B  G0''2  pMl   G  48''  [vi,   11]         38 

Faretra^  chocher  A  83*1  cliocher  C  57''  39 
kochari  ^105  kodiere  B  GO''^  ko-  40 
eher   G  48"  [vi,   11]  41 

Pulcio  bolz  A  83^^  bolz  B  0,1^^  C  57''  42 
G  48''  bozz  E  105   [vi,   11]  43 


X,   7  De  clipeis  ^  [Isidor  xviii,  1 2]. 


14Clipevs*    seilt    A    83^    jF  105    G    48'' 

15       schilt  5  Gl'i^   C  57''  [vi,  11] 

IG  Ancile  ^    scirnnscilt    G   48''     scinuschilt 

17  E    105     schirm  schilt    C  57''    schirm- 

18  schilt    A    83*     schirmschilt    J5    Gl'^^ 


[vi,   11]  44 

Ancia  .  .  .  häuthaba   B  Gl^^    haiithaba  45 

G    57''    E    105    hanthabi«^     G    48'' 46 


hänthäbe  A  83»  [vi,  11] 


47 


X,  8  De  loricis  '^  [Isidor  xviii,  13.  14]. 


19  Lorica  halspga  B  Gl-"^^  i?  105  halspge 

20  A  83»  halsbga    G  48''    halsberga    C 

21  57"  [vi,  11] 

22  Cassis  .  .  .   heim   A  83»    heim    B  Gl*^ 

23  heim  C  57"  £"  105    G  48"  [vi,  11] 


Galeros  ^  corium  clicitur.  itt  cistrel  B  Gl^^  48 
.i.  cistrel  A  83^  .i.  cistrel  C  57"  ci-  49 
sterel  £"105  .i.  cisterella  G  48"  50 
[vi,  11]  51 

Apex  .  .  .  crista  chamb   C  57"  52 


X,  9  De  instrvmentis  eqvorum  ^   [Isidor  xx,   1 G]. 
gereite  A  83-'^  B  Gl»^  ge-       Salivares  ^^    gi^j^,    ^  83*    gibiz    C   57"  53 

E  IOC    gebiz    B  Gl*^    geibiz    G    48"  54 
[vi,   13]  55 

Habena  ^^  .  .  .  zvgil  i?Gl*i  zügil  ^  83»  56 
zugil  G  48''  zuhil  E  lOG  zöhel  C  57 
57"  [vi,   13]  58 

Lvpati  frena  .  .  .  orginü  ^83*   orginv  59 


24  Falera  ^^ 

25  reita  C  57"  E  lOG  [vi,  13] 

26  Capistrvm  .  .  .  halftra   £  Gl»^    E  \{)Q 

27  Ö  48"  Halftra   C  57"  halfter  ^  83» 

28  [vi,   13] 

29  Freiivm  ^^  . .  brittil  73  Gl»'  brutil  E  lOG 

30  britel  A  83»  britel   C  57"  [vi,  13] 


'  Corit'  C  ^  Fharetra  C,  davor  die  Überschrift  De  vaginis  *  clippeis  2(7  Über- 

schrift fehlt  G         *  Clippeus  E        *  Ancile  B         "  dazu  am  raiide  von  and.  hand  qd 
hanthabi  G  '  die  Überschrift  fehlt  G  *  galej^os  C,  die  corr.  von  jüngerer  hand 

"  dabei  die  falsche   capitelzahl    xvi  E.   die   Überschrift  fehlt    G  *°  Galera    E 

"  Freitura  E        *^  Saltuares  E        *'  Habeiaa  oder  Haberna  C 
Althochdeutsche  glossen  III.  11 


1G2 


Sachlich  Geordnete  Globhare.     A.  Gruppengloshare 


Hs.  IIs.  2.  (Diut.  3,  257.  258).   TV.  (Hoff mann   IG) 


1  B  61»^    orginv,"^   C  bl^    orginun  E 

2  106  [vi,  13] 

3  Canms^    karnbiitel    B    61*^      katfibritol 

4  A  83«  kanbritel   C  hl^   kauihritil    K 

5  100  kanibrutil  G  48^  [vi,  13] 

6  Sella  .  .  .  satel  Ä  83»  B  Gl*^    satel   C 

7  57»»  satil  E  lOG  [vi,  13] 

8  Arces   satilbogun    G    49*    satilbogon    E 

9  lOG    satelbogon    B    Gl*^    satelbogen 

10  A  83»  satelbogen   0  57»*  [vi,  13] 

11  Antela  förboge   C  57»*    furbvge    G  49» 

12  furbfige  A  83»  furbvge  B  Gl"^  fuii- 

13  bogo  £"100  [vi,  13] 

14  Postela^  aftirraif  C  57»»  G  49"  aftereif 

15  A  83»    afterreife  B  61»^    afiurreis  E 

16  lOG  [vi,  13] 

17  Cingula    därgurtila   E  lOG   dafmgurtela 

18  B  Gl»^  danngurtel  A  83»  danigurdel 

19  C  58»  [vi,  13] 


Vlcia  .  .  .  hftlft  A  83*  h^lft  B  61»»  33 
hulft  C  58»  E  lOG  hulfli  G  49»  34 
[VI,  13]  ^      35 

Bagina*  söni  ^1  83»  söin  C  58*  svm  30 
G  49»  sövni  /i  Gl»^  hoü  /?  lOG  37 
[VI,  13]  38 

Calcar^  spOro  B  Gl»^  sporo  C  58»  i;:  30 
lOG  spore"  A  83»  [vi,  13]  40 

Calcarivm  spörleder  A  83»  B  Gl»^  spor-  41 
leder  C  58»  ^  lOG  .«porledir  G  49»  42 
[VI,  13]  43 

Strepa  «tegereif  B  Gl»^  stegeröif  A  83»  44 
stegereif  6' 58»  E  lOG  steigiraf  G  49»  45 
[vi,  13]  40 

Strigilis'  sch^rra  B  01»^  ncherra  C  58»  47 
scerra  ^  lOG  O  49»  strigel  ^  83»  48 
[VI,  13]  49 

Columbar»  knebil  A  83»  B  Gl»^  knebil  50 
^  106   G  49»  knebel  C  58»  [vi,  13]  51 


X,  10  De  alea«  [Isidor  xvm,  60—69], 


20  Alea  scabzabil  J57  lOG  scabzabel   C  58-'* 

21  ö   49»    schahzabel  A   83"    schazabel 

22  B  Gl"»-2  [vi,  14] 

23  Pirgus  .  .  .  .i.  zabilbret  £"106  .i.  zabel- 

24  bret   C  58»    zabelbret  B  Gl--^^    ^r^\^^\. 

25  bret  A  SS»*  [vi,  14] 

26  Calcvli   steina    B   Gl»^    C   58»    G  49» 


27  Vnio  .  .  .  essi  C  58»  E  lOG  G  49»  esse 

28  A  83b  B  Gl»2  [vi,  14] 

29  Binio    dvs   B   Gl»^    düs   C  58»  dus  E 

30  106  ö  49»  tvs  A  83»»  [vi,  14] 

31  Trio.  }  suppvs  ^^  tria  5  Gl»^    C  58»  ^ 

32  106  ta  G  49«  drige  A  83''  [vi,  14] 


stein»  ^  lOG  steine  A  SS»*  [vi,  14]  52 
Inciti  .  .  .  zabilstein»  £"106  zabilstaini  53 
ö  49»  zabelstema  B  61»*  zabelsteine  54 
A  83»>  zabelstaine  C  58»  [vi,  14]  55 
Thessere  ^'^  wi-filsteina  B  61»^  wrfilstaini  56 
ö  49»  wrfilstein  E  106  wrfelsteine  57 
^  83b  ^^rfel   (7  58»  [vi,  14]  58 

Nvmeri  thesserorvm.  ^^ 

Quatrio  .  .  .  quatt^  i?  Gl»^  quatter  £7 106  59 


qtter  C  58»  qua,H^   G  49»  qt^  A  83''  6( 
[vi,  14]  6] 

Quinio    zinco    B    61»^     zinke     A    83''  62 
zingo    C  58»    E   lOG    zingi    G    49» 
[VI,  14] 


^  d^■e  corr.  von  jüngerer  hand  C  ^  Cham'  G  '  PosteUa  C  *  Saugma  C,  die 
puncte  von  jüngerer  hand  Sagina  E  ^  Calcear  E.  die  gl.  unten  am  rande  mit  Ver- 

weisung nachgetragen  A        *  spore]  o  aus  e  corr.  A        ''  Strigiles  E  Strauile.  strigilis  C 

*  Cohlbor  E  *  nur  Alca  E  i"  Teffere  E  "  thesteroR.  xx.  E.  die  Über- 


schrift fehlt  G 


Supp».  1  to  A 


DCCCCXXXVIIA  Heinrici  Summarium  x,  9.  10.  11.  14.  IG 


163 


Germ.  9,  2G.  Äv.  Hs.  2.  {Dmt.  3,  258).   Tr.  {Hoffmann  IG.   17) 


1  Senio  1    i^es    Ä  SS^»  5   Gl*^    ses     C  bS^ 

2  E  lOG  G  49«  [vi,   14] 


Pila2  .  .  .  brü  .1  83"  jS  G1"2  ^al   C  bS^  32 
^  lOG    G  49'^  33 


X,   11  De  legibvs  divinis  el  hvmanis  ^  [Isklor  v,  2.   18.   24]. 

3  Priiiilegia  suntfiga   G  49*  Cirographum  haiitfesti    C  58^    hantfeste  34 

4  Placituin   tagedinc   E   107    taegedinc    C  B    (jl'^'^    hantfest   E    107     hantüeste  35 

5  58b  t^gedmc  B  0,1'^^  teidinch  A  84^  A  84'^  36 

6  dagidinc   G  i%^ 

X,   14  De  penis  in  lege*  [Isidor  v,  27]. 


7  Pedices    tfvhe    B    Gl''^     truhe    ^108 

8  drühe  A  84''  drohe   C  59*  druh  (?  49'' 

9  [V,  12] 

10  Anguilla  .  .  .    quo    et    scotica    dicitur^ 

11  geiöila  E   108    gaisil    G   50*   geisela 

X,  IG  De  navibvs 

12  Nauis  schef  A  85*    schef    B  G2*^    seif 

13  C  59"  B  109  H  78*  [vi,  15] 

14  Trieris  .  .   .  kiel  A  85*    .i.  kiel   C  59" 

15  G  50*  kiel  B  62*^  E  109  kil  iZ'78« 
IG       [vi,  15] 

17  Dromones  .  .  .    scaltün   C   59"    sealtun 

18  ^109  scaldun  Ö  50*  schaldin  JT78* 

19  schaltich  A  85*  schaltich  B  G2*^ 

20  Rostrate    naues    .   .    .    snacgun     G    50* 

21  snaegin  H  78*  snagguin  E  109   sna- 

22  gun   C59''  snegchun  A  85*  snegchvn 

23  B  62*1  [v^^  15 j 

24  Calones  .  .  .  karradin.  uel  u^näwn  A  85* 

25  karradin.  \  vernawn  B  62*^-^    karra- 

26  din.  t  uemawn   C  59"  ß"  78*   karra- 

27  din.    1  uernauü    E   109     karraden    1 

28  uerenewn    G  50*  [vi,  15] 

29  Mvsculus  .  .  .  kogcho  A  85*  kogcho  B 

30  62*2   kocho    C  59"    ^    109    G    50* 

31  /?  78*  [vi,  15] 


B  Gl"2   geisela    C  59*  geisel   A  84"  37 
[v,   12   Scutica]  38 

Cathonms  besimo  B  61"^  besimo  C  59*  39 
G  50*  besuno  E'  108  beseme  A  84"  40 
[V,  12]  41 

"  [Isidor  XIX,   1]. 

Parcha'^  flozseif  (?  50*  7/78"  flozscil  42 
77 109  flosscif  (7  59"  flozchif  B  62*^  43 
flozshef  ^85*  [vi,  15]  44 

Paro^  .  .  .  büzo  A  85*  bvzo  B  62*^  45 
buzo  C  59"  7;  109  (?  50*  H  78"  46 
[vi,  15]  47 

Mioparo  ^  .  .  .  gnarrun  J.  85*  gnarrvn  48 
B  G2*2  gnarrun  (75  9"  guarrun  77  109.  49 
110  gnarrum  G  50*  gnaiTen  TZ"  78"  50 
[vi,   15]  51 

Celecra  ^^  .  .  .  herichöhun  ^^  A  85*  heri-  52 
cochvn  B  G2*2  bericochun  E  110  53 
herikochun  C  59".  60*  her'cochin  TT  54 
78"  herkochun    ö  50"  [vi,  15]  55 

Actuarie  naues  .  .  .  holchun  A  85*  C  56 
60*  G  50"  H  78"  holchvn  B  62*2  57 
holcbun  7;  110  [vi,   15]  53 

Ypogaubus  1^  .  .  .  ueriscif  77  110  uere-  59 
seif  ö  50"  uerscif  C  60*  7f  78".  79*  60 


*  Senios  C  ^  davor  die  Überschrift  De  pila  CEG  ^  die  Überschrift  fehlt  E 

*  in  lege  fehlt  E         ^  dicitur  fehlt  C         'De  Kcmis.  {dies   ivort  rot  durchstrichen) 
navibus  A  d^  Tstrumtis  nauiil  JI        ''  Parc"a  H  Parc~a  E  Parca  C  Barcha  G        *  Caro  E 

*  Mieparo  E  '"  Celctra  GH  "  herichöhun]    das   mittlere    h   aus   corr.   A 
"  Ypogaub*]  unten  am  Y  rechts  radiert  H 

11* 


1G4 


Sac  ui.icH  Geordnete  Glossare.  A.  Gruppenolossare 


Gemi.   9,  2G.  Ih.  Ih.  2.  {Diut.  3,  258).  Tr.  {Iloffmann   17) 
vereschif    B    62»''    verschif    A    85«  [vi,  15] 


34 


2  [vi,  15] 

3  Pontoiiium  ^  .  .  .  Bcaltsclf  C  CO«  //  79» 

4  scaltschif  A    85«    scaltschif   B    C2»2 

5  scaltilscif  E     110      .sceklel     G    50»^ 

X,   17   De  partibus  iiavivm.  et 

6  Prora  .  .  .   plihta  J  85"   B  G2»2    plehta 

7  //  79"  pflihtha  C  GO»  p'flilmi  E  110 

8  philhta  0  50''  [vi,  IG] 

9  Puppis  ^   stierbrücca  A   85*    stierbrvcca 

10  B  G2a2  stierburc    T  GO"   .i.  stierburc 

11  G    50^    steirburc    if   79»     stierbureh 

12  ^110  [vi,  IG] 

13  Carina  seif   G  50^  [vi,   IG] 

14  Fori*  .  .  .  hütefaz   G  50''  [vi,  IG] 

15  Columbaria  .    .   .    .i.  riemlöcber    A    85* 

16  ide  rienilocher   B  G2*^    .i.   riemlöcber 

17  £"110  reiemlocher   G  50**  riemlöcber 

18  C  GO«  .i  riemilocbir  //  79*  [vi,  IG] 

19  Agiauia  K.. bolcbin  H 7 9''  bolckvn  B G2*2 

20  bolcun  A  85*  bolkun  J?  110    Ö  50»» 

21  balkun   C  GO*  [vi,  IG] 

22  Transtra  .  .  .    döstun  ^85*   dostvn  B 

23  G2a2    Jostun    J?  79"    doftun    (7   GO* 

24  G  50b  dofiun  ^110  [vi,  IG] 

25  Kemvs  rüdir  ^110  rödir   G  50^  rSder 

26  H  79b   r^^der    B  G2*2   rüder    C   GO* 

27  f oder  6  ^85*  [vi,  IG] 

28  Palmula  .  .  .  lappo  yISS'»  B  (i2^^  (7  60* 

29  G  50b  //  79"  Lappo  £"110  [vi,  IG] 

30  Antemne    segilrotin    G    50"     felgilruun 

31  E  110  segilruden''  H  79^  segelrvten 

X,  18  De  velisi3 

32  Uela  .  .  .  segila    G   50"    segü    E    111 

33  H  80*    segel    A  85"    segel    B    62"^ 


Amnice  .  .  .  nachun  i?  G2»2  /?  110  35 
G  50''  //  79»  nachon  C  GO»  nachen  36 
A   85*   [vi,    15]  37 

amiamentiö  ^  [Isidor  xix,  2]. 

B   62''^    .segelruten    A    85"    segilröte  38 
C  GO*  [vi,  IG]  39 

Midus  .  .  .  mäst»  B  62''^  mast  C  60»  40 
i?  110   G  50"  F79"  [vi,  16]  41 

Modius^  .  .  .  .i.  masthafta  ^110  7/79"  42 
mastbafta  C  60»  .i.  niasta«ta  A  85"  43 
B  62"!  .i.  masthaft  G  50"  [vi,  IG]     44 

Cbervca  lina  A  85"  B  62"^  lina  7^:  110  45 
H  79"  weterhano  C  60*  wetirhano  46 
G  50"  [vi,  IG]  47 

Troclea  .  .  .  wintaZ?G2"^  .i.  vinta  C  GO*  48 
white  A  85"  winiti  £"  110  .i.  winda  49 
G  50"  weda  fl"  79"  [vi,  IG]  50 

Gvbernaculmn  stierrodir  E  111  stier-  51 
roder  G  50"  stierriider  A  85"  stier-  52 
rvder  B  62"^  stierruder  C  GO"  stur-  53 
rSder  H  80*  [vi,  16]  54 

Clauusi**  stiernagil  iJ  111  G  50"  stier-  5S 
nägel  ^^  A  85"  stiernagel  C  60"  stiur-  o« 
nagelJ5G2"i  sturnagel  7780*  [vi,  16]  oi 

Tonsilla  .  .  .  marstekko  £  62"^  ^111  58] 
G  50"  H  80*  Marsteebo  C  60"  mär-  59] 
steke  A  85"  [vi,   16]  60; 

Anchora^^  äncher  A  85"  ancher  C  60"  61; 
anchir  £"111  ö  50"  ankir  B  62"^  62 
H  80*  [vi,  16]  631 

[Isidor  XIX,  3]. 
G  60"  [vi,  17] 


*  Pontononium  E  ^  die  zahl  .xvn.  schicarz  zugefügt  B.  et  armamentis  fehlt  E, 

die  ganze   Überschrift  G  de  eode  H  *  poppis  G  *  pori   G  *  Augiauia  C 

•  foder]  das  e  von  jüngerer  hand  übergeschrieben  A  '  segilruden]  en    auf  rasur 

i^on  anderer  hand  H         *  das  deutsche  wort  fehlt  A  '  Med'  C         •"  Clauis  ABH 

Clauis  E        "  stiernagel]  n  aus  rasur  A        ^^  Anckora  B        *^  de  uelis  nauium  H 


DCCCCXXXVIIA  Heinrici  Summarium  x,  16.  17.  18.  19.  20.  21.  22.  23     165 

Oerm.  9,  26.  Hs.  Hs.   2.  {Diut.  3,  258).  Tr.  {Hoffmann  17) 

1  Artemo  stierruder     C   60^    stierrodir   G  50*^  [vr,   17]  30 

X,   19  De  fvnibvs  [Isidor  xix,  4]. 

2  Fvnis  seil    .1  Sö^    B  Q2^^    seil  J5;  111  ^  111  //  80''  notgoz   C  00>^  [vi,  17]  31 

3  H   SO"^     sail^    C   W     sail     G    45^      Kemulcum  ^  .  .  .  .i.  lina  A  85"^  B  02''2  32 

4  [vi,   17]     '  .i.  lina  £-  111    (?  45»  //  81=^  lina  (7  33 

5  Tonnentum  .  .  .  notzog   Ä   'Sh^    B  62^1  60^  [vi,   17]  84 

X,  20  De  retibvs  ^  {Isidor  xix,  5]. 

6  Sagena    segina    B  62^2    segina    ^111  senkel  B  621^2   [-^j^   ;^gj  35 

7  G  45*  //  81*  segenna   C  60''  segene       Traga  ^  .  .  .  zuggegarn.  1  aschamo  C  60^  36 

8  A  85'>  [vi,   18]  ^  111   //   81*    zevgegarn.  uel  (1   B)  37 

9  Rate  .  .  .    nezzi    E    111    nezze    A    85'^  aschamo  A  85'^.  86*  i?  62^^  zugegarn.  38 

10  nezze   B    Q>2^'^    H  81*    neze    C    60'^  l  asc,'^amo.  l  lanna   (r  45*  [vi,   18]     39 

11  [vi,   18]  Cassis  hämo  A  86*  hämo  B  62''^  (7  60''  40 

12  Barsa  nezzi  ^111  ^  111    ö  45*  i?  81*  [vi,  18]  41 

13  Retiaculimi  .  .  .  nezzilin  A  85''  nezzilin       Implagium  ^  .  .  .  klebinezzi  E"  111   kle-  42 

14  £'111     nezzilen    JT   81*    nezilin    G  binezi    G  45*  klebenezze  J[   86*   kle-  43 

15  45*    nezzelin  B  62''2    necelin   (7  60''  benezze   B   62''^    keluenezze    H  81*  44 

16  [vi,  18]  klebeneze   C  61*  [vi,  18]  45 

17  Funda   .  .  .   senchil  iT  81*    senkil  *    G      Plage  .  .  .  arch  J[   86*  arch  B  62''2   (7  46 

18  eOb    E  111    G    45*    senkel    A    85''  61*  E  111.  112    G  45*  [vi,  18]         47 

X,  21  De  instrvmentis  cementariomm '^  [Isidor  xix,   18]. 

19  Cementvm  mörtere  A  86*  B  62''2  pfla-  waga   G  45*  murwaga  E  112  [i,  5]    48 

20  ster^    (7  61*    E  112    plüast^   G  45*      Scala  leitira  J5;  112  laitera  (7  61*  leitra  49 

21  [i,  5]  B  62''2  leit^  ^86*  50 

22  Perpendiculum   murwaga    C    61*     mur-      Norma  .  .  .  spreta  y1  86*  i?  62''^  sprseta  51 

23  wäga  A   86*  mvrwaga  B  62''^    mür-  C  61*  sprata  E  112  52 

X,  22  De  instrvmentis  pictorum  ^  [Isidor  xix,  16.  17]. 

:  Pictvra  gimalzi  E  112  gemselze    C  61*  B  63*^  .i.  brunroth  G  45*  .i.  prunrot  53 

gemelze    B  62''^    gemele    ^   86*    gi-  E  112   .i.  prmirot  (7  61*  54 

■ih       mald«    G  45*  [i,  5]  Penicellumii    pensil    A  86*    B  63*^   (7  55 

_■:  Rvbricai"   .  .  .    brünrot  A  86*   brvnrot  61*  E  112  ben  ...  ö  45*  [11,  4]       56 

X,   23  De  instrvmentis  scriptorum. 
JS  Cautio  scribgizuge   G  45''    scribgizug  E  63*^  sribgezug^^  A  86*  57 

_".)       112  scribgezivg    (7  61**     scbgezvg  B 

*  die  corr.  von  jüngerer  hand  C  ^  Remiüacum  G  'de  gen  reciü  H  *  corr. 
von  jüngerer  hand  in  s,Penkil  C  ^  Traha  H  *  lamplagiv  C,  die  puncte  von  jünge- 
rer hand  '  De.  inst,rvmentis.  cemtarj  G  cementariorum]  Murariorum  schtvarz  von 
einer  hand  des  xiv  jJis.  E  *  pflaster]  f  auf  rasur  von  jüngerer  hand  C  *  Pictor. 
xn.  E  Pictor I  G  '"  Rubica  E.  davor  die  Überschrift  Noia  colorv  C  "  PenicelP  G. 
die  gl.  nach  der  folgenden  Überschrift  E        ^^  sribgezug]  das  letzte  g  aus  b  corr.  A 


lüG 


HA(  lll.K  H    CiEORDNETE    Gl088ARE.    A.    GrUPPENGL088ARE 


Gertn.  9,  24.  25.   IIs.   IIs.  2.  {I>mt.  3,  258).   7V.  (Iloffnuinn  17) 


X,  24  De  aratro  [I»idor  xx,   14]. 


1  Stiva  Ht^rz  A  80"  st/'rz  /y  03"^    geizza 

2  £"112    gaiza    C    01^    gaiz    G    45'' 

3  [vi,  3J 

4  Ligo  sßch  ^   86»  iy  63»^    sech    C  Ol*' 

5  E  112  6?  451»  [vi,  3J 

6  Vomer  scar  A    86»''   i?  63*^    C  61''    E 

7  112  sca,''r   G  45''  [vi,  3] 

8  Dcntilia  ^    liest*    J  86''    riester   Z?  63»^ 

De  pluvötro  ^    [iv// 

9  Plavstrvni  wagin  J5;  113    G  45"  H  71» 

10  wägen  A   86''  B  63*^    wagen    C  61'' 

11  [vi,  4] 

12  Themo    dihsila   £'113    dihsela  B  63»^ 

13  clihsel  A  86''  clihsel     C  61''  disla  H 

14  71»  dinsil  ö  45''  [vi,  4] 

15  Rota  räth  B  63»^  rät  A  86''  rat   CGl^ 

16  E  113  G  45'^  rad  //  71«  [vi,  4] 

17  Canti*  v%un  i?  63«^  uelgun  £113  G 

18  45''  iT  71''    neigen    A  86''    uelga  C 

19  61''  [vi,  4] 

20  Radii  spaichun    C  61''   s^pechun  £  113 

21  speighun    A    86''    speighvn    B    63"^ 

22  speichin  Ä^71''  spachin   G  45'' [vi,  4] 

23  Modiolus    naba   B  63»^  £  113     G  45'' 

24  jy    71''    näbe    A   86''    nahe    G    61'' 

25  [vi,  4] 

26  Axis  ähsa  B  63»^  ahsa  £  113    G  45'' 


riost»  C61''  riostra  E  \12  G  45''  [vi,3J  30 
Burirf   p'flugiri  houbit  E  112  phlugisho-  31 

bet   C  61'»   pflöge-shobet  A    86"   pflu-  32 

gorthobetß  63"*  pflughobit  G  45"[vi,3J  33 
Erpica  ...  ogida  B  63»*   C  61''  E  112.  34 

113    G  45»'  eide  A  86»'  [vi,  3]  35 

Traheria^  .  . .  silo  B  63»*  silo   C  61»'  £  30 

113    G  45»'  sile  ^86"  [vi,  3]  37 

,  Iaido)-  XX,  12]. 

II  71"  ahse  A  86"  ahse  C  61»' 38 
[vi,  4]  39 

Opex  lüna  A  86»^  B  63»*  Ivna  G  45"  40 
lono  E  113  ^"71"  Ion   C  61"  [vi,  4]  41 

Hiiniervli^  kipfen  A  86"  kippen  ß63»*  42 
chipfa  G  45"  chiphe  G  61"  kipfa  43 
£  113  kipsa  H  71"   [vi,  4]  44 

Dentale  «  spannagil  £  113  G  45"  F  45 
71"  spännagel  A  86"  B  63»*  span-  46 
nagel   C  61''  [vi,  4]  47 

lugum  iohe  A  86"  iohc  G  61"  G  45"  48 
ioch  B  63^*   E  113  ^71"  [vi,  4]      49 

Lora  '^  iochhalm  B  63»*  iuchhalm  G  50 
45''  iochalm  £  113  iohcabn  Ä  86"  51 
giechaln  G  61"  iochelen  fl'71"  [vi,  4]  52 

Clinia  letira  £  113  leitra  B  63»^  leitir  53 
G  45"  leit*  A  86"  laiter  G  61"  le-  54 
dera  H  71"    [vi,  4]  55 


De  vehiculis.  ^ 

27  Cvrrvs  reitwagin  £113  raitwagin  G45"  raitwagen    G  61"    reithwagen    H  71"  56 

28  reitwagen    ^86"   reitwagen    B    63»^  [^^,  4]  57 

X,   25  De  molendino.  ^ 

29  Molendinvm  mvlin  563»^  mulin  £113  Mulin   G  45"  mölin  G  61"  mdlen  fl"  58 


*  Dentile  AB  ^  Traberia  E        '  dabei  fälschlich  die  zahl  .xxv.  B.    devehic,  am 

T> 

rande  quer  aber  de  plaustrls  H  *  Vsanti  H  Canta  E        *  Hum'tiU  E         *  pentale 

G  dentale]  den  auf  rasur  C        ''  Tola  ABCEH,  auf  rasur  E  Lola  G         *  zivischen  der 
zeile  nachgetragen  H.  dabei  fälschlich  die  zahl  .xxvi.  B.  vehuidis  E  '  zivischen  der 

Zeile  nachgetragen  H 


DCCCCXXXVIIA  Heinrici  Summarium   x,  24.  25.  26 


1G7 


Germ.  9,  25.  Hs.  Ih.  2.  {Dkä.  3,  258.  259).    Tr.   {Hoffmann  17) 


1       72»  Mvlc  A  SC'  [vi,  5J 

■2  Mola  .  . .  kvrn  B  GS"^  kurn   G  45''  kü- 

:;       ren  A  SC  cfinicCGl'^  kurua  E  113 

1       kueriui  II  72^^  [vi,   5] 

:")  Molaris     mülsteiii     A    8G^    mvlstein    B 

(i       63""'^  mulstain  Ö  45''  iimlistein  E  113 


mulestain  CGI''  mulenstehi  iy72'''[vi,5]  30 
Scu.s.sorium  ^  reinivla  A  8G''  i?  03»^  reu-  31 

nila  i7  72*  renniza  ^113   reunil   G  32 

45''  reimela  G  61''  [vi,   5]  33 

Seclusa^  wer  B  GS'^^  ^^r  ^  gßb  q  GV>  34 

//  72^^  weR  J^113  ver  G  45''  [vi,  5]  35 


De  pistrino. 


7  Pistrinvm    pfistrin    B    G3^^    psistrin   E 

8  113  phistrin    G  4.5^  phistrine   C  61'' 

9  pistria  //  72^  phist*  A  86''  [vi,  G] 

10  Clibanus  * . . .  Oven  A  86'^  B  63'^^  ouen 

11  C  61''  ouin  E  113  iJ  72=^  [vi,  6] 

12  Cerlalia  ^   . . .  baehgiscirre   ^86^    bach- 

13  gescirre5  63''^"^  pa,°hgeschirre  ^   C  öl'' 

14  bachscirri    E  113    bachscirre   G  45'' 

15  bachisen  H  72^  [vi,  6] 

16  Capisterium  mvltra  B  63^^  mvlt^  A  86^ 

17  miüter  (7  61''  mPilta    ^113  mPilt   G 

18  451*  mulda  Ä  72»  [vi,  6] 

19  Ascia  .  .  .  teigetroch   ^86^  teigetroc  B 

20  BS^^  tet^ric    E"  113    daictroc''   C  61'' 

21  deichtroch    iZ"   72^^    daichbuta    G  45'' 

22  [vi,  6] 

23  Ustularius  '    ouinstab    E    113    ouinstaf 

24  If  72»  ovenstab    B  63»^  ouenstab   G 

25  61b   ö  45b  ouestab  ^86''  [vi,  6] 

26  Tractula  kissa    ^86''  kissa    5  63^2  E 


113  G  45''  H  72*  chissa«  C  61"  36 
[vi,  6]  37 

Furnitergius  "  ouinwisc  £"  113  ouinvvisc  38 
H  72=^  ouin  vis  G  45''  ouenwisc  ^  86''  39 
ouenwisc  ^'^  C  61"  ovenwisc  B  63*^  40 
[vi,  6]  41 

Exes.  l  misellius  ^^  ouinscuzil  E  113  (?  42 
45"  ouenscuzile  //  72*  ovenscvzzil  B  43 
63*2  ouenscfizeP^  C61"  ouenscMshel  44 
A  86"  [vi,  6]  45 

Cribrvm"  ...  ritera  C  61"  H  72*"  ritra  46 
B  63*2  ritra  G  45"  rita  jE"  113  rie-  47 
tre  ^86"  [vi,  6|  48 

Cribellum  sib  J  86"  5  63*^  C  Gl"  J57  49 
113    ö  45"  sif  H  72"  [vi,  6]  50 

Sedacium  härsib  ^86"  5  63*^  harsib  51 
^113   harsef    i7    72"   hasib   G  45"  52 

hlisib  1*   CGI"  [vi,  6]  53 

Rotabulum^^  redistab  E"  113  redestäb  A  54 

86"  redestäb  5  63*2  q  g^b  q  45b  rg-  55 

destastaf  if  72"  [vi,  6]  56 


X,  26  De  lectis    et  sellis    et  aliis  vtensilibvs  ^^   [Isidor  xx,  11.  14]. 

27  Lectica  .  .  .  späinbette  B  63*^  spämbete  45"  [v,  12]                                               57 

28  Ä  86"    spambetti    £"113    spambette  Stratus  .  .  .   bette   B  63*^    bette   C  Gl"  58 

29  H  72"   spanbette   C  Gl"   spanbete   G  .1  bette  i7  72"  betti  G  45"  bete  ^86"  59 


'  Sufforium  7*;  *  sec,iusa,  C  '  dabei  fälsclilich  die  zahl  .xxvi.  A.    Et  Pistimo 

E.  et  arinis    pistorum    (corum   ü)  fiigen  CG   hinzu  *  Elibanus  E  *  Ceralia  AB 

*  die  corr.  von  jüngerer  hand  C  '  Vstuari"  G  *  durchstrichen  von  jüngerer 

hand  und  darüber  kisse  C  *  Furgitcrnius  E  *"  ouenwisc]  s  von  jüngerer  hand 

in  S3  corr.  C  "  miselP  C  missellius  H         '^  ouenscuzel]   z    von  jüngerer   hand  in 

zz   corr,  C  ^^  Crilrü  H  **  die  corr.   von  jüngerer    hand  C  "  Rotabu  E 

^*  7vtesilib|   G.  nur  de  lecto  U  die  Überschrift  fehlt  E 


lü.s 


8ai;iiliiu  üKunuNtxi::  üLOrthAia:.  A.  (jULi'i'i::MiLo»«Aiit 


Gemt.  9,  25.  Hu.  Hs.  2.  (Diut. 


1       beta   K  113  [v,   12J 

•J  Baiamtlii  * . . .  uartbette    C   02"  uarbette 

3  //  72''  waftbftte  B  03«''  wartbette  A 

4  80''  wartbeit  .i.  E  113  fartbet  0  45»» 

5  [V,  12] 

G  Cuna  wiega    /i  03"^^  wiege    ^1  80''  wiga 

7  i/  73»  waga  ^   C  02*   waga    ^113 

8  [v,  12  Ciinabuluin] 

9  Feretrvni  .  .  .  bära  B  (j3^^   C  02"  bdra 

10  //  73=»  bara  i7  113  bar  vi  8G''  [v,  12] 

11  Scamiia  ^   benche  A  80*»  benke  B  OS»*^ 

12  banc  H  73«  scranna   f  02"  E  113  G 

13  45»'  [v,  12] 

14  Scanmellum  baiikilin  E  114  beiikilin  G 

15  45"^  baenkelin   C  02«  benkelen  //  73» 

16  [v,  12] 

17  Sedile  *    sidela   B    03''^   sidela    //  73« 

18  sidella  ^   (7  02«  fidili   ^114  sidil  G 

19  45b  sidele  A  80»»  [v,  12] 

20  Sella  «    stvl  A  80"  stvl  B  G3»'i  G  451» 

21  stai  i;  114  ir73«  stuol  C  02«  [v,  12] 

22  Axidonivm  '  .  .  .  stüol  A  80".  87«  stuol 

23  E  114  ^  73«  stvl  B  03"^  G  45"  stai 

24  G  02«  [v,  12] 

25  Gestatoria  tragist&l  E    114  tragestul  .4 

a 

26  87«  tragestvl  B  03"^  tgestuol   G  02« 

27  dragestuol    JT  73«    dragestvl    ö   45" 

28  [v,  12] 

29  Sagma  stäl  A   87«  stvl   5  03"^  stul   G 

30  45".  51«  stuol  C  02«  E  114.  H  73« 

31  Cambutta  uirga  episcopalis  ucrla  C  02« 

32  Capsa«   kafsa    C  02«  cafsa»    Ö  51«  // 

33  73«  cäphs  B  03"^  chah^  £"114  chefse 

34  ^87«  [i,  5] 


3,  259).   7V.  (Iloffmarm  17.  18) 

C.'alix  chelch  A  87«  kelich  B  03"*  C  35 
02«  E  114  //  73»  celihc  G  51«  36 

Pateiia  *<>  pfatßnai?  03"*  phateiia  J57  114  37 
H  73«  phat^n  A  87«  phaten  C  02«  38 
patoni    G  51«  [i,  5]  39 

Oblata  obläta  A  87«  oblata  E  114  ob-  40 
late  B  03"*  ouelata  //  73«  ouelati  C  41 
02"  ouilat  G  51«  [i,  5]  42 

Eveharistia**  wiz/.ot  £"114  G  51»  wiz-  43 
zoth  B  03"*  wizot  C  02«  wizit  fi  73*  44 
wi,<z6de  *2  .1  87«  [l,  5]  45 

Thuribulum  .  .  .  röchuaz  A  87«  rÖchuaz  46 
C  02«  G  51«  rähuaz  £7114  röchvaz  47 
B  03"*  rouchuaz  F  73*  [i,  5]  48 

Acerra  wiröchuaz  .-1  87«  wiröchuaz  G  51«  49 
wirochuaz  C  02«wirochvaz  B  03"*  wi-  50 
rouchuaz  //  73"  wirohfaz  J5?  114  [i,  5]  51 

Plumbate  *^  bligesilun.  l  blicholbon  B  52 
03"*  bligeselun.  uel  blicholbeii  A  87*  53 
bligesilun.  1  plikolbin  £^114  bligen-  54 
lun.  1  blikoluen  //  73"  bligaiselun  l  55 
blicolben  C  02«  bligeislun  1  blicolbe  56 
ö  51«  [v,  12]  57 

Plaiiatorium  **  lichestein  A  87«  lichestein  58 
B  G3"*lichestain  (7  02«  likistein^ll4  59 
likistaln  G  51"  lichsteiii  H  73"  [ii,  9]  60 

Fustis  stecho  1  cholbo  C  02«  steche,  uel  61 
chölbo  ^87«  stekko.  1  cholbo  (golbo  62 
E)  B  03"*  £'114  stecco  1  coluo  Hm 
73"  steko.  1  colbo   G  51*  [v,  12]        64 

Bacvlus  Stab  A  81^  B  03"*  stab  (702*  65 
E  114   G  51«  staf  fl"  73"  [v,  12]       66 

Scipio  Stab  A  87«  B  03"*  stab  C  02«  67 
E  114   G  51«  Staf  H  73"  [v,  12]       68 

Rvterum  .  .  .    kiiuttil    H  73"  knutil   G  69 


^  Baianulo  E  *  die  corr.  von  jüngerer    hand  C         '   Scänü  H         *  Sedile  B 

^  die  puncte  und  ein  strich  durch  la  von  jüngerer  hand  G  *  SteUa  E  '  Axi- 

donivm] X  aus  corr.  von  jüngerer  hand  C  *  Kapsa  G  '  cafsa]  f  tiicht  ganz  sicher, 
vor  dem  worte  ist  calba  unterstrichen  G  *"  Patina  B  "  Eucaristia  H  Eucharist,'a 
C,  die  corr.  von  jüngerer  hand  ^^  wiszöde]  o  aus  e  corr.  A  *'  blübate  C  **  Pla- 
natoriü  H 


DCCCCXXXVIIA  Heinrici  Summarium  x,  26 


169 


Hs.  Hs.  2.  {Diut.  3,  259).   Tr.  {Iloffmann  18) 


1  51-'  kutinil  i7  114  .i.  knvtel  B  Q'i^^ 

2  knötel  C  G2»  .i.  kiiütele  Ä  87»  [v,  12] 

3  Contus  stäiiga  Ä  Sl""  D  63'*^  stanga  E 

4  114   G  51»  Stange   C  %2^  [v,  12] 

5  Haustra  .  .  .    wazzerwinta    5  63^^^  wat'- 

6  zirvvinta     E    114    wazerwinte    Ä   87'"' 

7  wazerwinda    C  G2''  .i.    wazirwindi    G 

8  51»  [V,   12] 

9  Telon  .  .  .  brünnekräpho  ^87»  bruuni 

10  crapho    ö  51*   bruni.  kfapho  i?  114 

11  brvnnekrapfo   B  63^'^  brunnekrafo   C 

12  62«  [v,  12] 

13  Simphonia^  sprizza  Ä  87''  sprizza  B  63'^^ 

14  (7  62»  E  114  G  51»  [v,  12] 

15  Pila  .  .  .  staniph  C  62»  [v,   12] 

16  Pilum  . . .  stampf  A  87»  563'^^  .i.  stamph 

17  (r  51»  stozil.  1  stephil  C  62» 

18  Subtel  scvbel.  1  ligirinc  B  63'3i   scubel. 

19  uel  ligerinc  ^87»  scubel.    1  ligering 

20  ö  51»  subil.    1  ligerinc   C  62»  scubil 

21  \  rigirinch  E  114  [v,  12] 

22  Tortus2   wit  Ä  87»  B  63''^  wit  E  114 

23  G  51»  Wirt  3   C  62»  [v,  12] 

24  Pertica  mezrvta  B  63^^  mezräta  £"114 

25  merzräta  C  62»  mezruti    G  51»  niez- 

26  fäte  Ä  87»  [v,  12] 

27  Aspidiscos  *  .  .  .  kräpho  ^  B  63''^   C62» 

28  crapho   G  51»  ki-äpfo    ^87»  krapfo 

29  £"114  [v,  12] 

30  Callipodivm  leist  A  87»  B  Q>'S^^  Icist  E 

31  114  laist  C  62»   G  51»  [v,  12] 

32  Tribula  .  .  .   flegil  C  62»  slegd «  ^  87» 

33  slegil«  B  63'>^  pflegil  ^114  ph,iegil 

34  G  51»  [v,   12] 

35  Tribulaculum    flegelbant    B  63'^^  slegel- 


bant  '  A  87»  flogilbant  C  62»  Fle-  36 
gilbant  G  51»  pflegilbant  E  114  37 
[V,   12]  38 

Palauannus  wann a  5  63^1  C62»^114  39 
waiine  A  87»  wanga  G^  51»  [v,   12]    40 

Furca  zvisela  B  631^^  zvisila  G  51»  zi-  41 
wisila  E"  114  zvisella  C  62»  zvisel  A  42 
87»  [v,   12]  43 

Furcilla  ^  gdbela  B  63^1  gabele  A  87»  44 
gabila  E  114  gabil   G  51»  [v,   12]      45 

Rastellum  .  .  .  recho  B  63^^^  recho  ^  C  46 
62»  G  51»  reccho£'114  reche  ^87»  47 
[v,  12]  48 

Pala  scufela  B  63»^^  scusila  E  114  49 
schuvela  C  62*  schüvele  ^87»  scu-  50 
uil   G  51»  [v,   12]  51 

Ventilabrvm  wo,'fscvfela.  l  winta563^^  52 
worfschvfel.  uel  winte  ^87»  wint-  53 
scuvela.  l  winda  C  62*^  wintscusila.  54 
l  winta  ^114  wintscuuil.  l  winda  G  55 
51»  [v,  12]  56 

Mvscipvla  ^^  mvsvalla  ^^ B  63^^  musualla  57 
C  62^  E  114  musvälle  A  87»  58 
[v,  12]  59 

Decipula  valla.  l  clobo  B  63^^^  välle.  60 
uel  chlöbe  ^87»  klobo  ^114  ö  61 
51»  Globo  C  62b  [v^   12]  62 

Laqueus  strich  ^87»  stric  B  63^^  stric  63 
(7  621^  E  114   Ö51»  64 

Horologiuni  ^^  Orlei  ^87»  orlei  B  63^^  (35 
G  62^  ^114  orlai  G  51»  66 

Sabona  13  g^jf^  b  63b2  geifa  ^  114  G  67 

51»  saifa  C  62^  seife  A  87»  [v,  12]  68 

Traha  slit :  o  1*  5  63^2  slito  C62b  G  51»  69 

futo  E  114  slite  A  87»  [v,  12]  70 


*  Simphonua  C  Siraphonia  E  Simphonula  G  ^  Tort"  l  flexa  C  ^  die  corr.  von 
jüngerer  hand  C  *  Aspisdiscos  A  *  kräpho]    über  ph   von  jüngerer  Jiand  pe  C 

*  slögil  und  slegil]  s  aus  f  radiert  AB  ''  slegelbant]  s  scheint  aus  f  radiert  A  *  f, 
dann  loch,  dann  furcilla  G  »  davor  rehco  durch-  und  unterstrichen  G  ^^  Mu- 
scipula]  M  rot  C  "  mvsvalla]  das  letzte  a  aus  corr.  B  '*  Horologiü  A,  r  aus  1 
corr.  Horolegium  E              *»  nach  170.  32  AB              **  slit:o]  rasur  von  t  B 


1«"  Sachlich  GKoKUNtriE  Giajühahk.     A.  Gkupfknulumhakk 

AlUt.  hü.  2,   190.   Fb.  Hs.  2.  (IHtU.  3,  259).   7V.  (Hoffmann   18) 


1  Trociis"  topf  U{j-i^'i  t<5pfe  ^  87*  tohpf 

2  /!;il4  toph  ('Q2^  doph  Ö51»  [v,12J 

3  Atnunentarivni  '^     tiuctenhorn     B     03''- 

X,   27   Item  de 

4  Volotetm^  ualtilstuol  i?   115    valtelstvl 

5  B  03''2  ualtestvl    A    87''    valtstai  G 

6  62''  [v,   12] 

7  Scabelluin    scäniel    ^I  87''   B  04»^  sca- 

8  mil  ^115  scaemel   C  62''  [v,   12] 

9  Siibpedaneviu   wzscainel  ^1  87''  vzscainel 

10  B  04*^  uözöcamil  E    115   vÖzscaeinel 

11  C  63»  [v,  12] 

12  Trlpetia«    stelza  B  64»^   C  63*  £'115 

13  stelze  ^87''  [v,  12] 

14  Ticio.   l    torris'    bränt  Ä   87*'     B  04»^ 

15  braiit  (7  63»  ^  115  [v,  12] 

16  Ignis  .  .  .  fivr    B  64»^   fivr    G  63»  fiur 

17  ^115  wre  Ä  87''  [v,   12] 

18  Fvmvs  rovch  B  64»^    rohe  ^87''  roch 

19  C  63''  rSch  £"115  [v,  12] 


tin/tihorn  3  C  62''  tintihorn  E  114  30 
tintehorn  Ä  87"  dinctuhoru  G  51»  31 
[vi,   9]  32 

}dÜ8  *  vtenHilibvs. 

Scintilla'*  gäni.stra  ß64»'  ganist»  £"  115,  33 
116  ganehaista  G  63»  genst*  A  87''  34 
[V,  12]  35 

Fvligo  rvz  A  87''  rßz»  £  116  roz  C  3G 
63»  rvh  B  64»'  [v,   12]  37 

Verv  ^^  spiz  A  87''  spiz  Zf  64»^  G  63»  38 
^116  [v,  12]  39 

Percussoriuin  slegel  B  64»^  snögel  A  40 
87"  slegil.  1  Cilinder  (scilinder  E)  G  41 
63»  E  116  [v,   12]  42 

Verriculuni  kerebeserao  B  64»^  keribe''mo  43 
£"116  kerbesinio  C  63»  cherbezem  A  44 
87"  [v,   12]  45 

Verris  ber  A  87''  B  64»^  G  63»  ber  E  4(j 
116  47 


De  acutis  morbis  [Isidar  iv,  6J. 


20  Cardia    .1.  herzisuht  G  63»  herzi.sfith  E 

21  116    herzesüht    ^   88»    herzesvth    B 

22  64»2  h^cesvcht   Q  23^ 

23  Telum  "  stechedo  5  64=»2  d.  ytechedö  ^^ 

24  (7  63=^  stcech'do  E    116    stechede   Q 

25  23^  steche  ^  88» 


Spasmus  .  .  .  krampfo  *'  B  64»^  kräpfo  48 
£"116  crampho  (763''  chramme  Q  23*^  49 

Pestilentia  **  .  .  .  .i.  scelmo  B  64»^  .i.  50 
scelmo  E  116.  117  schelmo  C  63''  51 
.i.  Schelme   Q  23<^    .i.  schelni  A  88»    52 


De  cronicis^^  morbis  [Isidor  iv,  7]. 

26  Scotomia^®  . .  .  suintiloda    B  64»^    suin-  uallendivsuht    G  63''  vallendivsvth  B  53 

27  tiloda  £7  117  swindilode   Q  23''  svin-  64»^     valendivsvcht    Q  23'*    valente-  54 

28  delod  G  63''  swiiitlvnge  A  88»  suht  ^^  .4  88»  55 

29  Epilemsia  ^'.  .  .    uallindiu    suth    £  1 1 7       Rcuma  . . .  Item  vomex.  1  mvcco  ^®  snegel  56 


•  Troch*  A  *  Atramtoriü  G  ^  die  corr.  von  jüngerer  hand  C  *  altis  E 

^  Volohtera  E  Uolhoctecra  C  *  Trepetia  ('  ''  Toms,  uel  ticio  durch  zeichen 

umgestellt  A  *  ScinuUa  E  Cintilla  C  *  ruz]  z  undeutlich  E        '"  Verti  E,  über 

ti  von  einer  hand  des  xiv  jhs.  v  "  Telu  dolo  steche  A  **  stechedo]    der   strich 

über  0  von  jüngerer    hand  C;    das  d  (=  dictum),    das    in  AB  folgt,    geht  hier  voran 
"  die  deutsche  gl.  fehlt  A,  joeil  der  schreiher  von  einem  contractio  zum  anderri  über- 
sprang       "  Pestilenti  C       **  coracis  E        ^*  Schotomia  C        "  Epilephia  E  "  valen- 
t^suht]  das  erste  e  aus  corr.  A            ^*  mulco  E 


DCCCCXXXVIIA  Heinkici  Summarium  x,  26.  27.    Anhang  a       171 


Altd.  bll.    2,  19G.  Hs.   IIs.  2.   {Diut.  3,  259).  T>:  {Hoffmann  18).—   Zs.  f.  d.  ph. 

13,  477.  478 


^88«  snegel  B  64''2  Q  24»  sncgil  C 

63'>  E  117 
Cartagus  .i.  snvderata  B    64''^  sfiiuPate 

^88«    snuderate    C  03*^  .i.    suucPati 

E  117 
Raucedo  heiseri  B   04''^  heisere  A    88=^ 

haisere    Q  24«    liaiser     C  (j^^    basiri 

8  E  117 

9  Suspiria  ^    sfiftunga    C  63'*  suftunga  E 

10  117   suftunge  Q  24*^  sufgunga  5  04^1 

11  süftungünge^  A  88«^ 


Tussis  3  hvsto  5  G4bi  ^fiste  A  88»^  31 
hvstc  Q  24»  huo.sta  ^117  hosta  32 
C  03'-  33 

Panilisis  gegiht  B  04^1  gcgicht  ()  24»  34 
gegihte   C  G4»  gihitli  A  m^  35 

Stranguinaria  *  getuwanc  £  64''^  getwanc  36 
A  88»»  Q  24-'^  getuanc  (7  64»  gitua  e  37 
E  117  38 

Diarria  .  .  .  lizganch  A  88*^  vzganch  Q  39 
24»  vzganc  B  64''^  uzganc  C64»  uz-  40 
gäc  E  118  41 


De  moibis  qui  ^  in  superficie  sunt  [Isidor  iv,   8]. 


12  Lentigo  .  . .  a  specie  lenticule.  d.  .i.  rös- 

13  mvn  A  88**  .i.  rosmvn  B  64**^  .i.  ros- 

14  mun  E  118   .i.  rosmin    Q  24^  rosen- 

15  nun  C  64» 

16  Erisipila  ...  .i.   flehtentezfivr ''  .488^  B 

17  64''2  flehtindezfiur  C  64»  .i.   flechtin- 

18  d  .zfivr^    Q  24^  flehtin  dizfiiir  ^118 

19  Prurigo  .  .  .  iuckedo    ^88^    iuckedo  B 

20  64''2  .i.  iukido  ^118  iukede   Q  24b 

21  iu,«keda^«'  '^   C  64» 

22  Regius  morbus  gelewesvth  B  64^^  gele- 

23  suht  (7  64^  gelesuth    ^118    gelsüht 

24  A  89»  gelsvcht  Q  24" 

25  Vlcus  geswer  ^89»  geswer  B  64^2 


Pustula  blätra.  t  ancweiz  B  64^''^  bläter.  42 
uelancweiz  ^  89»  ancweiz  Q24''  ane-  43 
vveiz  £'119  anquaiz   C  64^  44 

Callus  svil  B  Gi^^  suil  ^89»  svil  (7  45 
64^  suil  £  119  swil  Q  24^  46 

Rvmex»  rvf  B  64^2  rvf  Q  24^  ruf  C  47 
64"  E  119  rufe  ^89»  48 

Albugo  hösäl  A  89»  hosal  (7  64^  £119  49 
hvsal  B  64^2   Q  24^  50 

Sanies  sver  B  64^2  sver  G  64"  suer  E  51 
119  swer  A  89»  swer   Q  24^  52 

Cicatrix  mäsa.  l  närwa  B  64''2  masa.  uel  53 
narwa  A  89»  masa  i*'  C  64^  E  119  54 
mase   Q  24'^  55 


26  (132'')Betonica.  ^^  1  pandonia  .i  betania 

27  [IV,   7] 

28  Plantago    l  amoglossa  .i.    minner  wege- 

29  rieh  [IV,  7] 

30  Maior  plantago    .i.  Merrewegerich  [iv,  7] 


ANHANG  a. 

Codex   Vindoh.  2532. 

Septinerdia.  lCentinodia^2  j  "\yeg(3i3i.eitte  56 

[iv,   7]  57 

Sanguinaria.  1  proserpinaca .i.  Vmbe  (133»)  58 

treta^3  [iv,   7]  59 

Verbena  .i.  Iseni  [iv,  7]  60 


'  Suspiriv  C  *  davor  fuf  am  seitenschlusse  teütveise  ausradiert  A  '  Tuffis  E 

*  Stanguinaria  C  «  que  AB  que  E.    die  üherscUrift  fehlt  Q  «  flehtentezfivr] 

zf  aus  corr.  A  ^  flechtind .  z]  an  der  stelle  des  piinctes  ein  loch  Q  *  die  corr. 

von  jüngerer    hand  ü  »  Rumea  E  '"  masa]  über  dem  ziveiten  a  von  jüngerer 

hand  e  C         "  unter  der  roten  Überschrift  Nomina  herbarü.    mir    die    lat.    stichivörter 
beginnen,  wenn  nichts  anderes  bemerkt  ist,  mit  roten  initialen  **  Centinodia]  C  rot 

verziert  "  Vmbetreta]  V  rot  verziert 


17J 


ÖACHLiCH   GkoUDNETK    GlAJHtiAHE.    A.    GuUFfKNULOHHAKK 


Zs.  f.   (1.  ph.  13,  478 


1  Hinphotiiiicu.     \     iu^(|uial^uln     .1.     ßilsu 

2  (iv,  7J 

3  Tormcntilla.  *     l     tuiiK-llii      .i.     Friewiz 

4  [IV,  7] 

5  Lupiiiiiin  .i.   Ficboiia  fiv,   7] 

(i  Herba  scelerata.   1  apiiun  Ru.^ticiun  ^  .i, 

7  hauefüz  [iv,  7] 

8  Arteinesia. '  \  valentina  .i.  biboz  [iv,  7] 

9  Dracontca  .i.  Dracwrz  [iv,   7] 

10  Satirion.     t  leporiiia.     1  gentiana  .i.  He- 
ll      niera  [iv,   7] 

12  Dictamnum  albuin   .i.   Wizwrz  [iv,   7J 

13  Dictainmun   iiigruin   .i.   Gitwrz  [iv,   7J 

14  Ellebonim  album  .1.  Niswrz  [iv,  7] 

15  EUeboruni  iiigruin  .i.  Sirwrz  *  [iv,   7] 
l(i  Lapatiuiu  .i.  letccha^  [iv,  7] 

17  Ebulum  Atech  [iv,  7] 

18  Centaiiria  maior  .i.  Ertgalla  [iv,  7] 

19  Altea.     l  Malua     siluatica     .i.    Luuisca 

20  [IV,  7] 

21  Buglossa  .i.  Rin(133'')deszunga  [iv,   7] 

22  Cinoglos«i  .i.  Hundescunga  [iv,  7] 

23  Solopendria  .i.  hirzescunga  ®  [iv,  7] 

24  Reuniatica  .i.  Granescesnabel  [iv,  7] 

25  Marrubiuni  .i.    Andor.    Hec   et  prasium 
20       dicitur  [iv,  7] 

27  Eliotropia.    1    solsequiuni  "^     .i.    Rengela 

28  [IV,  7] 

29  Ninphea  .i.  grensic  ^  [iv,   7] 

30  Celidonia.  l  Hirundina  Schcllewrz  [iv,  7] 

31  Celidonia  minor    1  Senction    .i.  Brenne- 

32  wrz  9  [iv,  7] 

33  Edera  nigra  .i.  Ebhöe  [iv,   7] 

34  Filix  .i.  fani  [iv,  7] 

35  Polipodium  .i.  Steinfarn  [iv,   7] 


Peonia  .1.   beonie   [iv,  7J  3ü 

Satiireia.  \  scrpilluK  .i.  Quenela  [iv,  7]  37 
Gni.-sinula  .i.    Vflupienela  [iv,   7J  38 

Alosaiitv*  .i.  wennöt  [iv,  7J  39 

Acero.  t  acer(134'»)  .i.  Gundereb  [iv,  7J  40 
Cerifoliuni  .i.   keruilla  [iv,   7]  41 

Samiinia  .i.  Wildoceruilla  ^^  [iv,  7]  42 

Origanum   .i.  Dof<to  [iv,  7]  43 

Semperviua.  1  ayzon  .i.  huswrz  **  [iv,  7]  44 
BiLsiiia.  \  perforata  .i.  Madelger  [iv,  7]  45 
Coliandruni  .i.  kolinder.  i  Crollo  [iv,  7]  46 
Lataridia.     1     citocatia     .i.   Springwrz  ^^  47 

[IV,    7]  48 

Strignuin   .i.  Ramesdra  [iv,   7]  49 

Millefolium  .i.  garwa  [iv,   7]  50 

Lupi.sticuni  lubestichel  [iv,   7]  51 

Psilatrum  .i.  Steipha  [iv,  7]  52 

Nebeta  .i.  Simiza  [iv,   7]  53 

Millebordia  .i.  Druswrz  [iv,  7]  54 

Blandonia  .i.  wlliua  [iv,  7]  55 

Calcatrippa  .i.  zeisela  [iv,  7]  56 

Liuendida  .i.  lauendel  [iv,  7]  57 

Abrotaiium  .i.  .stabewrz  [iv,  7]  58 

Melones  (134'>)  .i.  pbedemen  [iv,  7]  59 
Yipiricum  Harthö  ^^  [iv,  7]  60 

Cardopana  .i.  Ebwrz  [iv,  7]  61 

Vulgago.  1  asarum  .i.  Halselwrz  [iv,  7]  62 
Carciola  ,i.  Witesa  [iv,  7]  63 

Gliconus.  l  puleium  ^^  .i.  Polaia  64 

Didimo    1  auricula    leporis    .i.   Hasinore  65 

[iv,   7]  66 

Colofonia  .i.  Harzöc  [iv,  7]  67 

Emorroys  .i.  Blutfluzitla  [iv,   7]  68 

Tumbuta  .i.  Ertnuz  [iv,  7]  69 

Acitura  .i.  Amphera  [iv,   7]  70 


*  Tormentilla]  T  schivarz,  rot  verziert  *  Rusticü]  R   rot  verziert  '  Artemesia] 
A  schtvarz,  rot  verziert           *  darauf  Veratrü  ide         *  letecha]  das  zweite  e  aus  i  eorr. 

*  hirzescunga]  über  r  radierte  stelle         '  solsequium]  das  erste  s  rot  verziert        *  darauf 
Centauria   minor.    1  Febresugia  (F    rot  verziert)  *  Brennewrz]  B    sieht    ivie  D    aus 

^^  ceruilla]  r  aus  1  corr.  **     dann  Ide.  Ambrosia  "  Springwrz]  S  rot  verziert 

•'  Harthö]  H  rot  verziert  '*  auch  im  Summarium  iv,  7  steht  Ghconus  puleivm, 

aber  ohne  deutsche  gl. 


DCCCCXXXVIIA  Anhang  a.  b  Heinrici  Summarium  i — x 


173 


Zs.  f.  d.  ph.   13,  478.  479.  —   Germ.  9,  27 


1  Apiacuni  .i.  Binesuga  [iv,   7] 

2  Gladiolus.  t  Hirreus  Suertellun    [iv,   7] 

3  Saliimca  .i.  Rietgras  ^  [iv,   7   Alga] 

4  Paliurus  .i.  agaleia  [iv,   7] 

5  Aristoljcia  longa  .i.  Astrenza  [iv,   8] 

6  Vitescella  .i.  Nopho  [iv,  8] 

7  Pipinella  .i.  bibenella  ^  [iv,   8] 

8  (135«)  PinasteUuin  .i.   Bernvvrz    [iv,  8] 

9  Pretula  .i.  Snitelöc  [iv,   9] 

10  Exoporium  .i.  Phorsame  [iv,   9] 

11  Dipsane  .i.  Löcfas  [iv,  9] 

12  Colocintida  .i.  Wildukurbez  [iv,   9] 

13  Nastiu'ciuni.  \  Crescentio  .i.  Cresso  [iv,  9] 

14  Cardamus  .i.  Wiltcresso  [iv,  9] 

15  Eruca  Wiltsneph  [iv,  9] 

16  Fungiis  .i.  Swam  [iv,   9] 

17  Poletus  .i.  Buliz  [iv,  9] 

18  Apium  .i.  epho  [iv,   10] 

19  Petrosilinum  .i.  Petsiler  ^ 

20  Tanacetum*  Rainefano  ^  [iv,   10] 

21  Enula  .i.  alant.  Idem  Latui-cium  ^  [iv,  10] 


Menta  .i.  minza  [rv,   10]  2G 

Mentastrum  .i.  Vis'^munza  [iv,   10]  27 
Colocasia.    1    Menta    agresti^.    1    Nepita  28 

.i.  WildÖminza  [iv,   10]  29 

Aliga  .i.  amaro'   [iv,   11]  30 

Halicastrum  ^  .i.  Einkurne  [iv,   11]  31 

Falesmn  .i.  kicherre.  idem  cicer  [iv,  12]  32 

Cotanus  (135^)  .i.  Cuttenbön '^   [iv,  3]      33 

Alnus  .i.  Erlunbön   [iv,  3]  84 

luniperus  .i.  Wechelt  [iv,  3]  35 

Sambucus.  l  Riscus  ^^  Holder  [iv,  3]  36 

Cornus  arlzbön   fiv,   3]  37 

Samsucus  ^^  Maiolan  38 

Laureola  cilant  39 

Brionia  hundescurbez  ^^  40 

Sanguinarius  Hardentrugelin  [iv,  3]  41 

Tremulus  Aspa  [iv,  3]  42 

Tuscus  13  Mistel  [iv,  2]  43 

Amaracus  lauendula  44 

Sauia  seuenbön  [iv,  3]  45 

Mirica  Haida  i*  46 


ANHANG  b.  ^^ 


22  (93b)  De  vestibvs. 

23  Coccinea  uestis  rot  cleit 

24  Purpurea  purperen  [ix,  2] 

25  lacinctina  blauar  [ix,  2] 


Codex  Darmstadianus  G. 
Viride  grün 

rot 

Vermiculata  wormuar 
Stragulata  stramelehte 
Quadraplone  uiruar 


47 

48 
49 
50 


'  darauf  Achalipha  .1.  Urtica  ^  darauf  Gamandrea.  ide  Camepite(135a)os.  minor 

(C  rot  verziert)  *  auch  im  Summ,  iv,  10  Petrosilenon,  aber  ohne  deutsche  gl.  *  Ta- 
nacetü]  T  rot  verziert  ^  Eainefano]  im  R  ein  roter  punct  «  Ide  Laturciü]  I  und  L 
rot  verziert  ''  araaro]  das  erste  a  rot  verziert  *  Halicastrü]  H  rot  verziert  *  dar- 
auf Amurca  fcx    olci  ">  Riscus]  R  rot  verziert  "  Summ,  iv,  8  Samsucus  latine 

dicitur  amaracus  >«  darauf  Ide  vitis  alba.  Cui»  folia  aq  calida  madefacta.  sang.  1  hu- 
more  ex  pcussionc  corpis   aspgit.    auch  Summ,  iv,  8    Brionia.  1   uitis  alba  "  Tuscus] 

das  rote  T  auf  rasur  '*  Haida]  H  rot  verziert  *^  das  folgende  ersetzt  in  H  die 

abschnitte  ix,  1—14  des  Summarium.  Verwandtschaft  mit  diesen  wage  ich  weder  be- 
stimmt zu  behaupten  noch  zu  läugnen,  begnüge  mich  daher,  wo  das  gleiche  lat.  Stich- 
wort auftritt,  mit  angäbe  der  entsprechenden  capitelzahl,  unter  berücksichtigung  der 
redaction  B  U7id  des  Isidor 


171 


.Sachlich  Geordnete  Gloösare,    A.  Gruppenolossare 


Germ.  9,  27.  28 


1  Diploide  zuwt'iuarwe  [Mdar  xix,  24] 

2  Poliinita  manch  uar  [ix,  2] 

3  Perriica  tunica  vvt'(94»)ldenroch  fix,  2] 

4  Bisiiui  tut  *  ziiwilroch  [ix,   2J 

5  Gilbea  t  gelroch  [ix,  2| 

C  Stupeuin  colobiuin  weikeiuokolin   [ix,  2] 

7  Bombicina  tun  bowclemoch  [B  ii,  Ij 

8  Capicium  houftloch   [ix,  4] 

9  Mastruga  chursna^  [ix,  3J 

10  Palliiun  lachen  |ix,   4] 

11  Suppai'um  rokelin 

12  Lumbare  1  fenioral:'  biucli  "^  [ix,   2] 

13  Semicintium  :alfgur(lel  ^  [Isidor  xix,  33] 

14  Cinctorium  gurdel 

15  Podoris  alua  [ix,   1] 
10  Orarium  stola  [ix,   10] 

17  Manipulus  hant  uano 

18  Hiuneralis  amit  ^ 

19  Sandalia  schun  '  [ix,  1] 

20  Perpendiculum  ^  uuoibengel 

21  (94*^)  Que  in  caniera  svnt.  ® 

22  Basterna  huticha 
28  Scrinei  schrina 

24  Marsupiuni  budel  [ix,   10] 

25  Curtina  \Tnbehanc  [ix,  G] 

26  Aurum  golt 

27  Argentum  siluir 

28  Tentoritim  gezelt  [B  ii,  4] 

29  Dor.salia  Ruckelachen 

30  Bancalia  bäclachen 

31  Tapezia  teppeda  [ix,  G] 

32  Camisile  hemelacben   [ix,  2] 

33  Sai-ciles  1  Ralla  scharlachen  [ix,  2] 


Stragulum  uehelathen  (ix,   G)  34 

Saga  herenedueha  35 

Grisos  grawe  31; 

Linea  lincn  [B  11,    1]  37 

Lajiea  wuUena  [B  11,   1]  3- 

Consutsi  goneda  3<) 

Inconsuta  ungeneda  4<J 

Lacerna    koz  l   melot:  1    drachanellus  **  41 

[ix,   4]  42 

(95«)  Pellicium   pelz  [B  li,  1]  43 

Zabiline  zebcden  44 

Vjiria  uelie  45 

Toga  kurzebolt  [ix,  4]  40 

Bambacis  bäbas  47 

Bracile  l  uenti-ale  bruchgurdel  [ix,   11]  4S 

Suppai-um  ^^  hafterhemede  [ix,  11]           49 

Calige  hosen  ^^  [ix,  14]  50 

Pedules  sockin  [B  11,   1]  51 

Pedida  wuzduch  52 

Scintones  wuzlinge  53 

Calcei  1  Calciarii  schu  [B  11,  2]  54 

Subtulares  vnderschu  55 

Cirotece  henschen  [ix,  10]  56 

Musule  uustellge  57 

Capitellus  wankussen  [ix,  G]  58 

Linteamen  lilachen  59 

Coopertorium  dekelachen  [rx,  6]  60 

Zomentuin  zicha  [ix,   G]  Ol 

Mantdlia  1  clamide  mentele  :  :  :  :  ^^  (95'')  62 

ambelachen  l  farcitergium  [ix,  4.  G]    63 

Manutergium  hanttuela  [ix,  G]  64, 

Mapula  tuela  [ix,  G]  65 

Mensale  dischelachen  [ix,  G] 

Pecten  kamp 


•  statt  tun  =  tunica  '  darauf  rasur  von  fast  einer  zeile  '  femoral:]  rasur  von  e, 
1  aus  corr.  *  darauf  rasur  einer  halben  zeile,  dann  Dalmatices  dalraatica  mit  roter 
initiale  {denn  es  folgt  geistliche  getcandung),  Manice  subtile        ^  :alfgurdel]  rasur  von  h 

•  dh.  amitlachen  '  schim  am  zeilenschluss  nachgetragen  *  l.  Prependiculum 

•  beginnt  Theca  1  arcka  (r  auf  rasur)  '"  l  drachaneU*  auf  rasur,  die  sich  noch 
auf  95*  erstreckt,  tvo  na  getilgt  ist.  das  wort  ist  mir  unbekannt  "  Supparü]  ü  aus 
is  corr,  **  dann  Fassiole  und  rasur  einer  halben  zeile  "  hier  könnte  Mappa  ge- 
standen haben 


DCCCCXXXVIIA  Anhang  b  Heinrici  Summarium  i — x 


Germ.  9,  28 


1  Crepundia  liuleni 

2  Vasciola  windela  [ix,  lOJ 

3  Pixls  t  acerra  buhssa  [ix,  20] 

4  De  feminalibus  vestimentis. 

5  Ciclades  vezstuchelen  t  ciclat 

6  Speculum  spigel  [ix,   11] 

7  Vitte  walken  1  benda^   [ix,  11] 

8  Discriininale  vnderbende  [ix,   11] 

9  Redimiculum  huuesnur  [ix,   11] 

10  Decerniculuin  hai'siiur  [ix,   11] 

11  Spa(9Ga)gus  drat  [ix,   10] 

12  Retinaculum  harbant  [ix,   11] 

13  Bulle  l  monilia  iiuscbelen  [ix,   11] 

14  Inaures  borgolt  [ix,   11] 

15  Fascia  burstbenda  [B  ii,  5] 

16  Perscelide^  ornamenta   cruriun.  \  socken 


[IX,    1]  17 

Constringa  hanttwenk   [ix,  11]  18 

Cidaris  1   niitra   huua    1  resciola    [Isidor  19 

XIX,   30]  20 

Tyara  l  pilleus  l  diadema  but  [ix,   11]  21 

Baen  halsboga  1  torques^   [ix,   11]  22 

Linteoli  bÖuetlacheii  23 

Lunule     manen      ornamenta     mulieruni  24 

mischen  [ix,   11]  25 

Murenule  kettenen  [ix,   11]  26 

Armilla  armböga  [ix,   11]  27 

Manice  stuchen  l  klanken  28 

{9G^)  Anulus  uingeren  [ix,  12]  29 

Sabanum  badlachen  [Isidor  xix,   2G]  30 

Dextralia  armböga^  [ix,  11]  31 


*  l  benda  auf  rasier,  dann  l'/a  Zeilen  radiert 

•  darauf  Vj^  seilen  leergelassen 


mit  l  torques  beginnt  andere  dinte 


170  Sachlich  Geordnete  Globsare.  A.  Gruppenglobsare 

(jl.  hl.   17.   18 


B.  UMORDNUNG  IN  SECHS  BÜCHER. 

/)  ^   =    Codex    olim    Sanblasianus.     M  =    Codex   olim   Argentoratensis    B    114. 
N  =  Fragnienta  seminarii  Brixiensis.     R  z=    Codex   Vindoh.  413. 

I,   1   Do  cognatione  et  affinitate. 


1  Aviis  ano  [iii,  3]  ^ 

2  Avia  ana  [in,  3] 

3  Pater  vel  genitor  fater 

4  Vitricus  stiofater  [iii,   3] 

5  Mater  vel  genitrix  uiuotcr 

6  Noverca  stiefmuoter  [in,  3] 

7  Concubina  kebe.swib  [in,  3] 

8  Pelex  geilla  [in,  3] 

9  Parentes  vel   creatores  forderun    [in,  3] 

10  Filii  vel  nati    vel  liberi    sune    vel    kint 

11  [in,  3] 

12  Filia  dohter  [in,  3] 

13  Priuignus  vel  filiaster  stiefsun  [in,  3] 

14  Priuigna  vel  filiastra  stiefdohter   [ni,  3] 

15  Unigenitus  eiiiborner  [in,  3] 

16  Primogeuitus  ersboner  [iii,  3] 

17  Novissimus  der  iungisto  [in,   3] 

18  Adoptivus  zuogwiiiir^eter  [in,  3] 

19  Naturales    dicuutur    concubinaruni    filii 

20  kebessuni 

21  Gemini  ^    zwinelinga  D    zu\'inlich  N  1* 

22  [in,  3] 

23  Frater   vel  gerniaiius  bruder  [in,  3] 

24  Uterinus  buchbruder  [in,  3] 

25  Collactaneus  gisougvt  vel  spunnebruder 

26  Soror  vel  germaiia  suester  [in,  3] 

27  Sororius  suestersun  [in,  3] 

28  Patruus  fetero  [in,  3] 


Patruelis  feteren.>!un  [in,  3]  29 

Aniiüi  ba.sa  [in,  3|  30 

Amitlnuö  basensuii  [in,  3]  31 

Avunculus  oheni  [in,  3]  32 

Matertera  mfiiiia  [in,  3]  33 

Con.sobriiii    .    .    .    mSineiisune    vel  ohe-  34 

messune  [in,  3]  3.") 

Abortivus  .  .  ,  firworfiner  [in,  3]  36 

Here.s  erbo  [in,  4]  37 

Coheres  ebinerherbo  [in,  4]  38 

Froheres  afdererbo  [in,  4]  39 

Exheres  erbeloser  [in,  4]  40 

Proximus  nahisto  [ili,  4]  41 

Consanguineus  gesibbo   [in,  4]  42 

Mas    vel    masculus    latine    graece  ernia  43 

mann  dicitur  [in,  4]  44 
Afrodi  graece  latine  foemina  wib  [in,  4]  45 
Sponisus  vel  nimphus  brutegvmo  [in,  4]  46 

Sponsa  vel  nimpha  brfit  [in,  4J  47 

Vir  vel  maritus  mann  48 

Nupta  gehita  49 

Innupta  vel  innuba  ungebita  [in,  4]        50 

Nubilis  bibarigiu  [iil,  4]  51 

Uxor  wib  52 

Vidua  witua  [in,  4]  53 

Socer  sueher  [in,  4]  54 

Socrus  suiger  [in,  4]  55 

Nurus  snui'a  [in,  4]  56 


•  diese  sirße  lourde  nur  venrendet,  tvo  gleichzeitig  eine  der  andern  hss.  vorlag,  von 
Gerberts  abdriick  weiche  ich  blofs  im  gebrauch  kleiner  anfangsbuchstaben  und  ersatz 
seines  tz  durch  z  ab  *  die  vertceisungen  beziehen  sich  auf  buch  und  capitel  der  fas- 
sung  A        '  didimus  gemminus  N :  über  die  Stellung  der  gl.  in  N  s.  s.  183  anm.  15 


DCCCCXXXVIIB  Heinrici  Summarium  i,  1.  2 


177 


gl.  hl.  18.  19.  20.  21 


1  Gener  eidem  [in,  4] 

2  Sororius  suager  [in,  4] 

3  Compater  gevatro  [in,  4] 

4  Coinmater  gevattera  [in,  4] 

5  Adpater  vel  patriims  pheterin  [vgl.iw,^] 

6  Adinater  gota  [vgl.  in,  4] 

7  Filiolus  fillol  [in,  4] 

8  Filiola  fUlela  [in,  4] 

I,   2  De  homine 

9  Anbna  vel  afla  sela 

10  Spiritus  geist 

11  Sensus  sin 

12  Animus  mfit 

13  Vigor  kraft  [in,  5] 

14  Fortitudo  vel  robur  sterchin   [in,   5] 

15  Visus  gesune  [ni,   5] 

16  Auditus  gehorida  [in,  5] 

17  Odoratus  vel  olfactus  stanc  [in,  5] 

18  Gustus  smac  [m,  5] 

19  Tactus  berurida  [in,  5] 

20  Homo  menisco 

21  Caro  fleisc  [in,  5] 

22  Ossa  gebene 

23  Caput  höbit  [in,  G] 

24  Vertex  scetela  [in,  G] 

25  Calvaria  gibilla  [in,  G] 

26  Calvitium  calwa  [in,  G] 

27  Cerebrum  hirne  [ni,  G] 

28  Cerevellum  hirniscala  [in,  G] 

29  Menica  himeuel  ^  [ni,  G] 

30  Extrex  nac  [ni,  G] 

31  Cincinni  locche  [in,   G] 

32  Timpora  tunewende  [in,   G] 

33  Facies  antlute  [in,  G] 

34  Frons  stirna  vel  dinna  [in,  Gj 

35  Oculi  ogun  [in,  G] 

36  OceUus  ogelin  [in,  G] 

37  PupiUa  ögephel  [iii,  G] 


Novercarius  Stiefbrüder  [in,  4]  38 

Genus  kunne  [in,  4]  39 

Generatio  geslahte  [in,  4]  40 

Tribus  ^  geslahte  iV  1*  41 
Familia  hiwisci  D  hivvish  N  1»  [in,  4]  42 

Coniugiuin  gehilecb  [in,  4]  43 

Repudium  widerunga  [in,  4]  44 

Divortiuin  sunderunga  [in,  4]  45 

et  eius  membris.  ^ 

Acies  seha  [in,  G]  46 

Palpebra  ogbrawa  [in,  G]  47 

Lacrime  drabene  [in,  G]  48 

Supercilia  uberbrawn  [in,  G]  49 

Gene  bufelun  [in,  G]  50 

Male  .  .  .  wangun  [in,  G]  51 

Maxiila   kinnebacbo  [in,   G]  52 

Mandibula  bacco  [in,  G]  53 

Barba  bart  [in,  6]  54 

Grenones  granun  [in,  G]  55 

Aures  orun  [in,  6]  56 

Austiria  orsmero  [in,   G]  57 

Nasus  vel  nas  naris  nasa  [in,  G]  58 

Interfinium  nasecrostela  [in,  G]  59 

Os  vel  bucca  munt  [in,  G]  60 

Labrum  lefse  [in,  6]  61 

Lingua  zunga  [in,  6]  62 

Dentes  cene  [iii,  G]  63 

Precisores  uarzene  [in,  6]  64 
Molares  vel  genuini  baccbezene    [in,  G]  65 

Fauces  gaumun  [in,  G]  66 

Palatus  vel  baratrum  slunt  [in,  G]  67 

Sublingimn  racbo  [in,  G]  68 

Mentum  kinne  [iii^   G]  69 

Submentum  unterkinne  [in,  G]  70 

Rumen  sluntbein  [in,  G]  71 

Collum  bals  [in,  6]  72 

Cervix  halsadra  [in,  G]  73 

Gula  vel  guttur  kela  [in,  G]  74 


*  über  die  Stellung  dieser  und  der  folgenden  gl.  in  N  s.  s.  183  anm.  15 
tibus  in  der  inhaltsüber sieht  D        M.  e.  hirnfell  wol  znsatz  Gerberts 

Altbxihdeutsche  glosscn  III.  12 


par- 


178 


Sa(  HLicH  Geordnete  Grx)8SARE.    A.  Gruppenolossare 


gl.  bi  21.  22.  23 


1  Uva  blat  (iii,  G] 

2  Struma  croph  [in,  G] 

3  HunieruH  ahscla  |iir,  GJ 

4  Brachiuin   anu   |ni,  GJ 

5  Tori  vel  lacerti  vel  inusculi  inuse  [iir,  G] 
G  Cubitu.s  olin   [iii,   GJ 

7  Alienus  elinbogo  [in,  Gj 

8  Alse  vel  ascelle  ochisun  [iii,  GJ 

9  Manus  haut  [in,  GJ 

10  Dextera  zeswa  [in,  GJ 

11  Leva  vel  sinistra  winstra  [in,  GJ 

12  Puj^mis  fust  [in,  GJ 

13  Vola  bal.  Ir  vel  clessal  [in,  GJ 

14  Digitus  finget-  [in,  GJ 

15  Pollex  dumo  [in,   GJ 

IG  Index  vel  salutaris    vel   denion.stratorius 

17  mätfinger 

18  Impudicus  vel  medius  lanemar  [ni,  GJ 

19  Anularis  vel  niedicinalis  goltfinger  [in,  GJ 

20  Auricularis  orfijiger  [in,  GJ 

21  Ungula  nagel  [ni,  GJ 

22  Articulus  lidelin  [in,  GJ 

23  Pectus  brüst    [in,  GJ 

24  Cartilago  brustteifet  vel  crostila  [in,    GJ 

25  Cutis  hut  [in,  GJ 

26  Corium  leder  [in,  GJ 

27  Pori  suezlocher  [in,  GJ 

28  Sudor  suez  [ni,  GJ 

29  Aruina  smero  [in,  GJ 

30  Membra  Hede  [in,  GJ 

31  Artus  geleiche  [in,  GJ 

32  Vene  aderun  [in,  GJ 

33  Medulla  marg  [in,  GJ 

34  Costa  ribbe  [ni,  GJ 

35  Latus  Sita  [in,  GJ 

3G  Dorsum  vel  tergum  rugge  [in,  GJ 

37  Scapula  scultra  [in,  GJ 

38  Spina  ruggebeiu  [in,  GJ 

39  Kenes  lenden  [in,   GJ 

40  Ren  vel  rien  lendebrato  [in,  GJ 


Lunibi  vel  ilia  laiicha  [lll,   CJ 

41 

UnibilifUH  nabele  [in,   GJ 

42 

Ciunes  goftun  [in,  G] 

43 

Posteriora  hindirdeil  [in,  G] 

44 

Culus  vel  podex  afdero 

45 

Virilia  gemehu  [in,  GJ 

40 

Feniora  huffe  [in,  GJ 

47 

Ingues  hegedruse  [in,   GJ 

48 

Glans  vel  toUis  drfis  [ni,  GJ 

4!» 

Glandula  vel  tosilla  druselin  [ni, 

C]        50 

Coxe  vel  gösse  diech  [in,  6] 

51 

Genu  knierad  [vgl.  in,   GJ 

52 

Crura  bein  [in,  GJ 

53 

Tibiai  scineun  [in,  G] 

54 

Sures  wadun  [in,  GJ 

55 

Talus  enkil  [in,  GJ 

5(i 

Locus  corrigie  rihe  ^  [in,  GJ 

57 

Pedes  fuze  [iil,  GJ 

58 

Planta  sola  [ni,  GJ 

59 

Calx  vel  calcaneus  versna  [in,  GJ 

(iO 

Viscera  innedre  [in,   7J 

Gl 

Cor  herza  [in,   7j 

G2 

Precordium  furherzi  [in,  7J 

63 

Sanguis  blut  [in,  7J 

64 

Pulmo  lunga  [in,  7J 

05 

lecur  lebera  [in,   7J 

66 

Stomacbus  maga  [m,  7J 

67 

Spien  milze  [in,  7J 

68 

Lien  kra  [in,  7J 

69 

Renunculus  niero  [ni,  7J 

70 

sinero 

Reticulum  nezzi  [in,  7J 

71 

Fei  .  .  .  cuius  humor  bilis  dicitur 

gaUa  72 

[ni,  7J 

73 

Litestina  darma  [in,  7J 

74 

Extalis  grozdarm  [in,  7J 

75 

Omentmn  budeminc  [in,   7J 

76 

Ventriculus  wamba  [in,  7J 
Venter  vel  omasus  buch  [in,  7J 
Locium  vel  urina  harn  [in,  7J 


79 


'  Locus,  rihe.  Locus  corrigie  Gerbert 


DCCCCXXXVIIB  Heinrici  Summarium  r,  2.  3.  4 


179 


gl.  hl.  23.  24.  25 


1 

2 

3 

4 

5 

6 

7 

8 

9 

10 

11 

12 

13 

14 

15 

16 

17 

18 

19 
20 
21 
22 
23 
24 
25 
2G 
27 
28 
29 

30 
31 
32 
33 
34 
35 
36 
37 
38 


Membraimla    vel    menbranum     vellelin 

[vgl.  III,  7J 
Calvus  vel  glaber  calwer  [viii,  9] 
Recalvaster  calwer  [vin,  9] 
Glabrio  griut  [vin,   9] 
Yrm-cus  grintohter  [viii,   9] 
Ruga  runeila  [viii,   9] 
Rugosus  nincilohter  [viii,   9] 
Candidas  albus  wizer  [viii,   9] 
Mamus  suarzer  [viii,  9] 
Crispu.s  reider  [viii,   9] 
Surdus  douber 
Lacer  orloser  [viii,  9] 
Palpo  vel  cecus  blindo 
Luscus  vel  monoptalinus  einögger  [viii,  9] 
Lincus  vel  strabus  scilint  [viii,  9] 
Lippus  siirÖgger  [vni,  9] 
Gyppus  houer  [viii,   9] 


Gypperosus  bouerohter  [viil,   9]  39 

Baibus  neselenter  [viii,   9]  40 

Anasus  naseloher  [viii,  9]  41 

Simius  crum  naser  [viii,  9]  42 

Blesus  lisbinder  [viii,   9]  43 

Edendidus  zanloser  [viii,   9]  44 

Elinguis  zungiloser   [viil,   9]  45 

Mutus  stummo  [viii,   9]  46 

Mancus  einhender  [viii,   9]  47 

Claudus  halzel   [viii,   9]  48 

Leprosus  misilsuhtiger  [viii,   9]  49 

Ydropicus  wazersuhtiger  [viil,   9]  50 

Paxalyticus  firgihtiger  [viii,   9]  51 

Macer  macilentus  magerer  52 
Crassus  .  .  .  pinguis  uehtter  [viii,   9]        53 

Delicatus  zärtlicher  54 

Manzer  hui'kiut  [viii,   9]  55 


I,   3  De  aetate  hominis. 

Veteranus  uraldo  [iii,   8]  56 

Silicernius  ^  altriso  D  altrist  N  1^  [iii,  8]  57 

Veternosus  altziergerner  [iii,  8]  58 

Avitus  alter  [iii,   8]  59 

Avita  vel  anus  vel  vetula  altdiu  [iii,  8]  00 


Senectus  vel  senium  alter 
Infantulus  vel  puenilus  kindelin 
Puer  vel  pusio  knabo  [iii,  8] 
Puella  dirna  [ni,   8] 
Adole.scens    vel     iuvenis     vel    ephebus 

iungelinc  [ni,  8] 
Orpbanus    grece     pupillus    latine    weiso 

[vgl.  III,  8] 
Virgo  magid  [iii,   8] 
Uirago  ^  mannine  N  1*  [iii,  8] 
Senex  vel  geronta  alter  vel  altherro  [iii,  8] 

I,  4  De  clericis  et  aliis  ordinibus  ecclesiastlcis.  ^ 
Papa  vel  apostolicus  babist  [viii,  2]  Clericus  phaffo  [viii,  2] 

Archiepiscopus  vel   metropolitanus    erci- 

biscof  [viii,  2] 
Prajsul    vel    pontifex     vel    antistes    vel 

epi.scopus  piscof  [viii,  2] 
Presulatus    vel    pontificium    vel    episco- 

patus  biscofdum  [viii,  2] 
Cardinales  cardinale 
Sacerdotes  vel  sacrificus  ewarto  [viii,  2] 


Anilitas  altin 
Canus  grawer 
Canities  grawin  [iil,   8] 
Mors  dot  [in,  8] 
Mortuus  doter 


Matricularius  dumphaifo  [viii,   2] 
Clerus  phafheit  [viii,   2] 
Presbiter   briester  [viii,  2] 
Archipresbyter    ercibriester 
Presbytera  phaffenwib 
Exorcistae  bisuerare  [viii,   2] 
Lectores  vel  psalmistae  lesere 


61 
62 
63 
64 
65 


66 

07 
68 
69 
70 
71 
72 
73 


lanitores  vel  ostiarii  dorwartun  [viii,   2]  74 


'  über  die  stelle  dieser  gl.  in  N  s.  s.  183  anm.  15  *  silicernus  N.  diese  gl.  stellt 

in  N  unter  den  zu  cap.  1, 8,  s.  daselbst        "  ecclesiasticis  fehlt  in  der  inhaltsübersicht  D 

12^'= 


180 


Sachlich  Geordnete  Gix)88are.  A.  Gruppenolossare 


<jl.  hl.  25.  2G,  27 


1  Acoliti   lifhtclrageie  (vill,  2J 

2  Conunentarii     vt-l    cancellai'ii    kancelai-e 

3  [viii,  3J 

4  Prepositus  brobist  [vin,  3] 

5  Decaiius  dechaii  [viir,  3] 
G  Sacrista  kuster  [viii,  3] 

7  Edituus  vel  mansioiuirius  sigersto 

8  Scolasticus  sc&lmeister  [viii,  3] 

9  Scolaris  scSlare  fviir,  3] 

10  Rabbi  .  .  .  preceptor  vel  magieter  latliie 

1 1  meister 

12  Catagitta  doctrix  lerarin  [viii,  3] 

13  Caiitor    vel   coraula  vel    psalta  sangere 

14  [viii,  2J 

15  Precentor  forsengere  [viii,  2] 


Abbas  abbet  [vill,  3)  41 

Abba  abetissa  [viil,   3J  42 

Abbatia  abeteia  [viii,  3]  43 

Monachuri  .  .  .  munich  [vni,  3)  44 

Circunicellio     monachus    vagajis  lofere  45 

[ viii,  3J  4G 

Sanctinionialin  nuniia  [vm,  3]  47 

Inclusus  klosinare  [vm,  3]  48 
Heremita    vel    solitarius  vel    anachorita  49 

einsidilo  [vill,  3]  50 

Canonicus  canunich  [vm,  3]  51 

Cartularius  brieuere  [vm,  3]  52 

Christiaiius  kristener  53 
Catholicus  univeröalis  allicher  [vm,  4]    54 


I,  5  De 

IG  Mitricula  ...    vel  basilica  kilcha 

17  Templuin  gotesbus 

18  Oratorium  betehus  [vii,  4] 

19  Martyriuni  . . .  kapella 

20  Porticus  phorzihe  [vii,  G] 

21  Ostiiun  vel  ianua  däri  [vii,  G] 

22  Ualvae  .  .  .  ualdSri  [vii,  G] 

23  Postes  et  antes  durstädele  [vn,  6] 

24  Limen  druoscufel  [vir,  G] 

25  Superliminare  uberdäri  [vii,  C] 

26  Cardo  ango  [vu,  6] 

27  Claustra  bisperide 

28  Sera  sloz  [vii,  G] 

29  Vectis  grendil  [vu,  G] 

30  Clavis  sluzzel  [vii,  G] 

31  Circulus  vel  orbis  ring  [vu,  G] 

32  Fundamentum  gi-untfeste  [vii,  7] 

33  Cementiun  plaster  [x,  21] 

34  Perpendiculum  müruuaga  [x,  21] 

35  Pavimentum  esterihc  [vu,   7] 

36  Columiia  sul 

37  Arcus  vel  fornix  suibogo  [vn,  7] 

38  Statuarium  pbilare  [vu,  7] 

39  Columen  vel  sustentaculum  rama  [vu, 

40  Paries  uuant  [vii,  7] 


sacris  sedificiis. 

Dearabulacra    vel    peribolus    umbegengl  55 

[vu,  7]  56 

Angulus  uuinkil  [vu,  7]  57 

Angularis  lapis  uuinkilstein  [vii,  7]          58 

Culmen  first  vel  obenendi  [vn,  7]  59 

Sculptura  vel  celatura  graft  60 

Anaglifa  manleicho  61 

Exedrae  absitun  G2 

Testudo  giwelbe  vel  turhsita  [vn,  7]        63 

Corus  kor  64 

Subsellia  gesideli  65 

Pulpitum  .  .  .  legderi  [vn,  4]  66 

Tribunal  dincstul  67 

Altare  vel  ara  altere  68 

Gradus  gradi  69 

Cripta  krufta  70 

Coclea  Wendelstein  [vu,  4]  71 

Cainpanarium  glochus  [vu,  4]  72 

CJonus  knöpf  [vu,  7]  73 

Campana  glogga  74 

Nola  scella  75 

Tintinnabulum  drenkila  76 

Laquearia  bimilhe  [vn,  7]  77 

7]      Pictui-a  gimalzi  [x,  22]  78 

Tectum  vel  contignatio  gedecbe  [vn,  7]  79 


DCCCCXXXVIIB  Heinrici  Summarium  i,  4.  5.  6 


181 


gl.  bl  2,1.   28 


1 
2 

3 
4 
5 
6 
7 
8 
9 

10 
11 
12 
13 
14 
15 
16 
17 
18 
19 
20 
21 
22 
23 
24 


Trabes  balchim  [vii,  7] 

Tigna  sparrun  [vir,  7] 

Tolus  wintfanc  [vii,  7  Proces] 

Copulse  henkilboma  [vii,   7] 

Asseres  laddun  [vii,   7] 

Clavi  isinnagela  a  calibe  [vii,   7] 

Pluteus  dilo  [vn,  7] 

Tabulae  vel  laterculi   tabulum  vel  briter 

[VII,  7] 
Tessere  ehselinga 
Lateres  ziegelun 

Tegula  vel  imbrex  scindela  [vii,  7] 
Fistula  phiffa 
Canalis  kanel  [vn,  7] 
Compluvium  da  [vir,  7] 
Pinna  wintperga  [vii,   7] 
Pinnaculum  spizza  [vn,  7] 
Antica  .  .  .  osderdeil  [vii,  7] 
Postica  .  .  .  westerdeil  [vn,  7] 
Dextera  .  .  .  sunderdeil  [vn,  7] 
Scenophegia  zelwahta 
Encenia  kilwiha 
Oblata  ouelata  [x,  26] 
Eucharistia  wizzot  [x,  26] 


Capsa  caphsa  [x,  26]  35 

Patena  phatena  [x,  26]  36 

Thus  ^  wirouh  D  uuirog  JV  4*  37 

Turibulum.   1.  timiamaterium  ^  röhfaz  D  38 

rauch  uaz  N  4»  [x,  26]  39 

Acerra  ^    wilirofaz    D  vviroguas    N  4*  40 

[x,  26]  41 

Lucerna.  *    \.  laminare  liehtfaz  D  lieht-  42 

uas  N  4*  43 

Licinius  carz  D  hars  iV  4*  [ix,  22]  44 

Licnus  vel  funale  ^  daht  D  dahte  N  4*  45 

[IX,  22]  46 

Oleum.  1.  oliuum  olei  D  ole  iV4*  47 

Cereus.  l.  ®    candela  kerza   D  cherce  N  48 

4^  [vgl.   IX,  22]  49 

Candelabrum    kerzistal  D  chercestal   JV50 

4^  [ix,  22]  51 

Ascile  '  selpöm  N  4*  52 

Emunctorium  ^    vel    forceps   zuanga  D  53 

swengele  ^    JV  4*  54 

Sperulse  scibelin  D  55 

Corona   krona    vel    bladda    D   chrona  56 

N  4*  57 


I,  6  De  sacratis  ^"  vestibus. 


25  Subucula  scurliz  D  schurlis  ^^4^  [ix,  1] 

26  Superhumerale  ^^     humeral   D  humerale 

27  iV4a 

28  Poderis  alba  D  [ix,  1] 

29  Cingulum  gurtil  DN  4»  [ix,  1] 

30  Planeta  vel  mappula  ^^  hantfano  D  han- 

31  fane  N  4»  [vgl.  ix,  1  Mantile] 

32  Colobium    vel  subtile    subtil    D  subtile 

33  N  4>  [ix,  1] 

34  Dalmatica  dalmadia  D  dalmadie  N  4^ 


Casula  ^^  misach  D  <=assul  N  4»  [ix,  1]  58 

Scandalia  ^*     romscäha    D    romschühe  59 

N  4^  [ix,  1]  60 

Periscelides    ...    t   caligule    episcopo-  61 

rum  1^     klenzun    D    clensen    N  4*  62 

[IX,  1]  63 

Pilleus  huote  iV4=i  64 

Cidaris  hutelin  D  [ix,  1]  65 

Vexillum  ^^    fano  D  uane  N  4^  66 

Tapeta  ^^  deppit  D  tebich  N  4^  [ix,  6]  67 


*  tiius  N  nach  181,  41  *  timiaterium  D  timamaterium  N  '  aterra  N  *  Lu- 
cema]  c  aus  e  corr.  N         *  funalia.  1.  lumbus  N  nach  181,  49  *  Cereus.  L  fehlt  D 

''  =.  Hastile  *  emunctoria  N  •  swengele]  das  letzte  e  aus  I  corr.  N  ^^  sa- 
cratis  in  der   Inhaltsübersicht,   sacris  im  text  D   sacratib  N  "  super   mnerale  N 

"  plancta.  l.  napula  N       "  cassula  N        ^*  sandalia  N      "  pericelides  —  eperorum  N 

"  uecsilum  N       "  Tapete  D 


182 


Sachlich  Geordnete  Globsare.  A.  Gruppenülobsare 


gl.  bl.  28.  29.  30 


1  Veluni  *   umhchjuic  l)  |ix,  »J) 

2  Cortina  uiibehanch  N  4*  [ix,  üj 

3  Aulea  gemtilitumbehanc  D  [ix,  6] 

4  Dorsale  ruggelachen  D 

5  Pariales  stiUlachen   vel  spernlachen  D 
ü  Alisa  haiithaba  D 

7  Pallia  phellola  D  pfellole  N  4» 

8  Purpura  brunphellol  D  purp  uanphellel  '^ 

9  iV  4''  [IX,  9J 

10  Ferrugo  suarzphellol  color  purpurse  sub. 


nigrse  I)  subnigra  Hvvarcepfellet  N  4"  31 

[IX,  9J  32 

lacinetus '     grSnphcllol    D     gränpfellel  33 

iV  4"  [ix,  9J  34 

Samlicinuni.    \.    persicum  woitphellol  1)  35 

vvc'tilii  .V  4"  [ix,  9]  3ü 

Coccus  *  .  .  .  rothphellol    D  rotpfellel  N  37 

4»  [IX,   9]  38 

Byssus  '  est  species  . .  .    lini    rctorta  ge-  39 

zuirnit  D  gezuirnet  ®  iV  4*  40 


I,  7  De  dei  noniüiibus  et  sacris  ordinibus. ' 


11  Christus  .  .  .  krist  D 

12  Soter  ^      grece    saluator    latine    heilant 

13  DN  4» 

14  Angeli  engila  D  eng^le  iV4» 

15  Archangeli  ^     fui-stiuengila  D  uursteigel 

16  N  4" 

17  Propheta    vel    vates  ^^     wisago    D  vvis 

18  sage  N  4» 

19  Baptista  ^^  döfere  D  toufer  N  4* 

I,  8  De  principatibus  et 

20  Cesar  vel    augustus  ^^  keiser  D  cheiser 

21  JV4» 

22  Augusta  ^®    keiserin   D  cheiserine    N  4* 

23  [vni,  5] 

24  Rex  ^'  kuning  D  cunich  N  4* 

25  Regina  kuningin  D  chunegine  N  4* 

26  Palatinus   phalinz   grauo  D   pfaz  graue 

27  N  4»  [viii,  5] 

28  Palatina  phalinz  greuin  D  pfalz  grauine 

29  N  4»  [vra,  5] 

30  Dux  ^^  herzogo  D  herzöge  iV"4*  [viii,  5] 


Apostoli  botun  I)    boten  iV  4*  41 

Discipuli  ^^    iungerun    D  iungere    N  4*  42 

Martyres  martilere  D  marterere  N  4*  43 

Confessores  ^^  bihtere  DN  4*  44 

Virgines  niegede  D  magde  N  4*  45 

Vidua3  wituun  D  vvitevven  N  4*  46 

Diabolus  dufel  D  47 

Satanas  widerwardo  D  48 

Antichristus  endikrist  D  49 

miliciis  aliisque  personis.  ^* 

Ducissa.  1.  ductrix  ^^  herzogin  D  herzo-  50 

gina  N  4^  [viii,  5]  51 

Preses.   1.    comes    grauo  D  graue   N  4*  52 

[vni,  5]  53 

Ducenna  ^^    centegraue  iV  4*  54 

G)metissa^^    greuin   D  grauinne   N  4*  55 

[vin,  5]  56 

Marchio  ^^  marggrauo  D  marcgraue  N  4*  57 

[vui,  5]  58 

Praetor    vel   praefectus  ^'    burcgrauo    D  59 

porchgraue  N  4«  [vni,  5]  60 


*  vgl.  zu  dieser  gl.  n,  4  *  phellel]  das  zweite  e  unsicher  N  ^  Lacinctus  D 

iacintus  N  *  cocus  N  ^  bisus  N  *  gezuirnet]  das  zweite  e    unleserlich  N 

'  de  sacro  ordinibus  N  *  Sator  D  '  archangeli  N  ^^  uates.  profeta  N 

"  babtista  N,  die  gl.  vor  der  vorhergehenden  B  "  disipuli  N  "  confesores 

N,  das  zweite  o  aus  e  corr.  ^*  de  principatibus  et  alüs  personis  JV         "  Cesar.  agu- 

stus  N         "  agusta  N         "  recs  N  "  ducs  N  "  ductris  N.  nur  Ductrix  D 

^^  item  ducennarius  D  ohne  gl,  '*  cometisa  iV,  i  und  a  aus  corr.  ^^  marchio 

N         *'  pretor.  prefectus  N 


DCCCCXXXVIIB  Heinrici  Summarium  i,  G.  7.  8 


183 


gl.  hl.  30.  31 


1  Questor  .  .  .     iudex  ^     rithare   D   rc'ter 

2  N  4" 

3  Princeps  ^  fursto  D  fürst  N  4« 

4  Advocatus  ^  vel  patronus  foget  D  uoget 

5  i\^4''  [viii,  5] 

(i  Centuiio  .  .  .  vel  centinari  D  [viii,   5] 

7  Proceres  hermn  Z>  herreii  N  4^ 

8  Aulicus  houedmt  vel   houeling  D  houe- 

9  linch.  1.  houertrut  i\^  4^»  [viir,  5] 

10  Ciiriales  .  .  .  dinestman     D  [viii,   5J 

1 1  Vicedomnus  *  uicedfim  D  uicetüm  N  4'' 

12  [viir,  5] 

13  Scabinius  sceffino  D  [viii,  5] 

14  Millites.  L  equites  ritere   N  4''  [viii,   5] 

15  Ordinarius    vel    gregarius     einscildicriter 

16  vel  scoldiner  D  [viii,  5] 

17  Excubitores  ^    wahtere  D  vvahter  N  4*^ 

18  [viii,  5] 

19  Uigil  ^   vvachtere  N  P 

20  Desertores  heriflungiui  D  [viii,  5] 

21  Expeditio  heriuart  D  ereuart  N  4^ 

22  Exercitus  heri  D  here  N  4** 

23  Acies   scara    D   schare  N    4^    [viii,  6] 


Pedites  '^    vu/Aiendcn  N  4'^    fuzgengil  D  24 

[viii,   6]  25 

Vulgus     balghcri     D     palchere    N    4^  2G 

[viii,  G]  27 

Vexillifer    vel  signifer  ^   uenri  D  uaner  28 

N  4»^  29 

Liticen    vel    tubicen  ^    hornbleso   D  orn  30 

blaser  N  4^  [viii,   C]  31 

Commilito  vel  commanipularis  ^^    borge-  32 

sello  D  hergeselle  N  4^  [viii,  G]  33 

Contubernalis  ^^    gnoz  D    gnoze    N  4^  34 

[viii,   6]  35 

Satelles  vel   spiculator  ^^  suertdegon  DN  36 

4b  [viii,  6]  37 

Apparitor  vel  minister  ^^    dienisman    D  38 

dienestnian  N  4''  [viii,   6]  39 

Auriga  ^*  vel  agitator  reitwaginari  Zureite-  40 

vvagener  N  4'^  41 

Scutarius  scilknet  item  armiger  vel  spa-  42 

tarius  D  armiger    schiltchneht    N  4''  43 

spatarius  ^^  sper  tragele  N  4*'  [viii,  G]  44 
Consiliarius  vel  auricularius    radgebo  D  45 

rategebe  N  4''  46 


*  lud'  vor  183,  IN  "  peeps  N  '  auocatus  N  *  uicedominus  N,  die.  gl. 

nach   185,  23  ®  diese   gl.   und  183,  20  wac/j  183,  29  D  *  üier   cZi'e  Stellung 

dieiser  gl.  in  N  s.   unten  anm.  15  '  die  gl.   nach  183,  14  iV  *  signifer,  1.  ue- 

xillif  iV  '  die    gl.    nach     186,  19  N  "  conmamanipularis.    1.    conmilito  iV 

"  rfte    gl.    nach    183,  43  -ZV.    Contubemialis  D  *^  satelles.     item    spiculatorum  N 

"  aparitoF.  minister  iV  **  amiga  zioischen  183,  12    «ntZ  186,  6  iV  "  spata- 

rius vor  183,  14  N.  die  iveiteren  gll.  dieses  capitels  und  der  beidoi  nächsten  liegen  so 
völlig  umgeordnet  in  N  vor,  dass  ich  ihre  reihenfolge  hier  ein  für  alle  mal  an- 
gebe: 183,  34.  184,  27.  16.  69.  183,  45.  184,  4.  1.  3.  56.  57.  59.  63.  61.  65.  67. 
185,  3.  1.  184,  36.  34.  32.  46.  48.  50.  38.  40.  42.  44.  54.  51.  53.  55.  185,  22. 
183,  11.  40.  186,  6.  185,  6.  8.  9.  11.  15.  17.  19.  21.  24.  29.  28.  31.  32. 
37.  36.  39.  40.  41.  186,  41.  185,  44.  50.  51.  52.  53.  55.  57.  58.  62.  60.  64. 
67.  69.  186,  10.  12.  13.  185,  71.  186,  1.  3.  20.  21.  24.  23.  15.  27.  29.  38. 
32.  28.  31.  34.  36.  187,  3.9.  188,  37.  187,64.  7.  188,  2.  187,  72.  186, 
17.  19.  183,  30.  186,  47.  43.  61.  59.  64.  62.  (la)  183,  19.  189,2.  186,71. 
69.  67.  187,  36.  38.  39.  186,  73.  187,1.  186,  50.  48.  189,  6.  5.  187, 
42.  40.  44.  50.  46.  53.  188,  51.  187,  28.  .56.  14.  19.  186,  53.  187,  55.  186, 
57.  179,  57.  187,  58.  20.  22.  23.  24.  71.  188,  11.  187,  69.  60.  62.  176,  21. 
187,48.  189,  34.  4.  184,  29.  185,  46.  47.  49.  184,  9.  10.  7.  11.  12.  14. 
19.  22.  21.  24.  179,  28.  177,  41.  42.  188,  55.  54.  49.  50.  52.  184,  28. 
187,  33 


IHI 


.Sachlich  (jKuiajNtit;  LiLo«.sAUi-.  A.  CiuuiTENULOhbAiu; 


(jl.  bl.  31.  32 


1  PüilrtgoguB    vel    nutritor     vel     nutricius 

2  magozogo  D  niagezoge  N  4''  [viii,  8J 

3  Nutrix  aninm  N  A^ 

4  Obses  gisel  DN  A^ 

5  Obsedatus  firgi.slter  D 

t)  Pabulatoros  fuoteivrc  D  [viii,   GJ 

7  Ingenui    vel    nobiles  ^    edelo    D    edeler 

8  edel  ^  N  1» 

9  Heros  ^  .  .  .  herro  D  hc're  N  1* 

10  Matrona  ueroavve  iV  1* 

1 1  Liber  frier  D  uereiere  N  1* 

12  Libertus  frigclazener    D    frilanter  N  1* 

13  [viii,  7  Manu  missus] 

14  Libertinus  frigelazenis  sun  D  frila  sens- 

15  sun  iV  1» 

16  Vernaculus   houek    D   houeehnet    N  4** 

17  [vgl.  VIII,  7] 

18  Dedititius  ergebener  D  [viii,  7] 

19  Dulos  .  .  .    kneht  D  schalch  N  1* 

20  Clientela  knetheit  D 

21  Famulus     haglstolt    D     chneht     N  1» 

22  Empticius  *  chöf schalch    iV  1*  koufscale 

23  D  [viii,  7] 

24  Dulia  .  .  .  ancilla  vel  famula  dierna  D 

25  dierne  N  1»  [viii,  7] 

26  Abra  kamerwib  D 

27  Pedissequa  camerwip  N  A^  [viii,   7] 

28  Mercennarius  ^  mietman  DiVl*  [viii,  7J 

29  Molendinarius  *     midnere     D     mulnere 

30  N  1» 

31  Pincemca  scenco  D  [viii,  8] 

32  Discoforus,   }.  dapifer    truh   saser    iV  4^ 

33  [viii,  8] 

34  Conviva     gemazzo     D    gemasse    N  4^ 

35  [vm,  8] 


Architriclinurt  '  Kt&lsezo  D  ütuoal  tiaaerti  3ü 

N  4''  [viii,  8j  37 

ProuioconduH  .  .  .    cellerariu8  *    kelnero  38 

DN  4}>  [viii,  8|  30 

HetrariuH  '    ...  camerariu«  ^^  kamerere  40 

I)  caiuerere  N  A^  [viii,  8J  41 

Cubiculariuö  ^^    beddikamerere    IJ  bete-  42 

cmnerer  N  4''  [viil,  8]  43 

Erariuö  vel  archarius  *^   diiöe    kamerere  44 

N  4''  sekamerere  D  [vin,  8J  45 

Pistor  phistre  D  fister  N  4'»  [viii,  8]  46 
Pistrix  knoterin  I)  [viii,  8]  47 

Panificurf  ^^  brotbekko  D  prot  bache  N  48 

4»'  [viii,  8]  49 

Cocus  koch  I)  cohch  N  4*^  [vni,  8]  50 
lanitor     dorwarto     D    torvvartil    N  4'»  51 

[vm,  8]  52 

Portarius  ^*  portinare  D  portener  N  4''  53 
Edilis  sigindir  D  husuoater  N  A^  54 

Focarius  viurere  N  4^  55 

Villicus  ^5  meier  DN  4^  [vm,  7]  56 

Actor  ,  .  .  procurator  ambitman  D  äman  57 

N  4^  [viii,  8]  58 

Numerarii  zinsmeistra    D  cinsmaister  N  59 

4b  [viii,  8]  60 

Publicani  geltmeistra  D   geltemaister  N  61 

4»^  [vm,  7]  62 

Preco  butil  DN  4^  [vm,  8]  63 

Burgarii  burgun  D  64 

Scriba    vel    scriptor    scriberi   D    sreiber  65 

N  4b  66 

Fenestella  ^*'  gutscribare  D  guotscribare  67 

A^4b  [vm,  8]  68 

luridicus  vel  lelex   esago  D  esage  N  4^  69 

[vm,  8]  70 


1  mgenuus.  nobilis  N        *  edel   von  einer  hand  des  XIV  jhs.  N        '  eres  N        *  emp- 
ticius N         ^  mercenarius  N  *  molindinarius  N  '  ar=hitriclinas  N        *  celera- 

m 

rius  N  Cellarius  D  '  cetacratus  N  ^°  canerarius  N  ^'  Cubicularius]  b  aus 

corr.  N         ^*  item  marcarius  iV         ^'  Paneficus  D  "  Poitinarius  D       ^^  ylicus  N 

"  fehesteUa  N 


DCCCCXXXVIIB  Heinrici  Summarium  i, 


185 


gl  hl  32.  33 


1  Rachinbiu'giii.s  ^    lantrehtere    D   laiitrih- 

2  tere  N  V"  [viii,  S] 

3  Uacles.  1.    fideiussoreö  ^    burgun    D  biir- 

4  gen  i\^  4'»  [viii,  8] 

5  Mandrita  hirte  D 

6  Rusticus  vel  rusticulu "'  gebur  D  gebure 

7  iV  4b  [vm,  8] 

8  Colonus  bumau  N  4^^  [viii,  8] 

9  Glebo.  *    1.   arator    acherman    N  4'^    a 

10  kermen  D  [viii,  8] 

11  Messor  ^      snitare     N   ^^     sniterc     D 

12  [viii,  8] 

13  Spicarius  ehircre  D  [viii,  8] 

14  Congerra  stophilare  D  [viii,  8] 

15  Feniseca     madere     iV    4^      niedere    D 

16  [viii,  8] 

17  Agricola  wingartere  vel  akerman  D  win- 

18  garter  N  4*'  [vm,  8] 

19  Vinitor    winzoril    D    vvincelere    N  4'' 

20  [vni,  8] 

21  Vindemiator  lesere  DN  4^^  [vm,  8] 

22  Ortulanus  ®    gartinere  D  garteiier  N  4^ 

23  [vm,  8] 

24  Bubulcus '  .  .  .    ohsinere  D  hosinere  N 

25  4b  [vm,  8] 

26  Bootes  enko  D  [vm,  8] 

27  Segeta  scuzzo  D  [vni,  8] 

28  Subulcus  suein  D  sueiner  JV  4^  [vm,  8] 

29  Armentarius    suegare  D    sueigere  N  4^ 

30  [vm,  8] 

31  Miüio  stStere  D  stSter  N  4^  [vm,  8] 

32  Opilio  scafhirte  D  saf  irte  iV"  4^  [vm,  8] 

33  Caprarius  gezere  D  [vm,  8] 

34  Agaso.  custos  equorum  marscal  vel  stu- 

35  tere  D  [vm,  6] 

36  Sutor  sutere  D  sutaro  N  4*^  [vm,  8] 


Caligarius  scuhbuzo  D  suoa  puose  iV"4b  37 

[vm,  8]  38 

Coriarius  lederere  I)N  4''  [vm,  8]  39 

Sartor  natere  DN  4^  [vm,  8]  40 

Fullo    vel    laventarius    ^   lauandere    D  41 

vvesche  N  4^  [vm,  8]  42 

Coagitator  walkeri  D  [vm,  8]  43 

Lanarius  woUemengeri  D  vvollemanger  "  44 

N  4b  [vm,  8]  45 

Textor  ^^  webere  D  vvebere  N 1^  [vm,  8]  4ö 
Textrix  ^^  weberissa   D  vveberina  N  1^  47 

[vm,  8]  48 

Teges.  tegetis  dechare  N  1*  49 

Piscator  fiscare  D  uischere  N  4^  [vm,  8]  50 
Pictor  malere  D  maier  N  4^  [vm,  8]  51 
Faber  smit  DN  4''  [vgl  vi,  10]  52 

Malleator   dengeleri   vel  kaltsmit   D  ha-  53 

merere  l  caltsmit  ^^  N  4'^  [vm,  8]  54 
Aurifex  ^^    koltsmit    D  goltsmit     N  4^  55 

[vm,  8]  56 

Ai'gentarius^*silbersmit^5Z)iV4b[vni,  8]  57 
Calipso    stahilcoufo    D   stalchofe    N  4^  58 

[vm,  8]  59 

Trapezita  ^^  .  .  .   munizere    D   munesere  60 

N  4b  [vm,  8]  61 

Numularius  ^' .  .  .   wezselere  D  vvecbs-  62 

lere  N  4b  [vm,  8]  63 

Fenerator  wäheherere    D   vv&cherere  N  64 

4b  [vm,  8]  65 

Negociator  werbere  D  [vm,  8]  66 

Latomus  steinmezo  D  stainemeselere  N  67 

4b  [vm,  8]  68 

Cementarius    mürere    D    morere    JV   4b  69 

[vm,  8]  70 

Lignarius  vel  tignarius^^   cimberman  D  1\ 

N  4b  [vm,  8]  72 


^  racbanburgius  N  *  fidinssores  N         ^  ruricula.  1.  rusticus  N  *  glebonis 

JD,  dh.  glcbo.  nis  "*  mesor  N  *  Hortüanus  D  ''  bubuculus  N  Bubulus  D 

*  fulo.  lauantarius  JV  "  vvollemanger]  man  aus  corr.  N         ^^  tecstor  N        "  tec- 

stris  JV  "  caltsmit]  der  obere  halkcn  des  ersten  t  fehlt  N  "  aurifecs  JV  ^*  arien- 
tearius  JV  ^^  davor  sibb  durchstrichen  JV  **  trapecita  JV  "  Nummelarius  D 

"  tingnarius.  1.  lignarius  JV 


lili 


bAClll.U  11    (il.uKliM.lL;    (jhO.S.SAUL.    A.  (jll:i;i'i'tA't^LOJi.SAUL 


gl.  hl.  33.  34 


1  Arcliitccturi  ^     wi-rchineirft»;!-    1)     vverch- 

2  umistfr  N  4''  |viii,  8| 

3  CarjH'Utarius  .  .  .    wugiiiaie  holzwiTcinan 

4  IJ   vvangnerc    olcevverchinan    N   4'' 

5  (vin,  8| 

G  Artifex  ^  listwerchere  D  listwerchere  N 

7  4'>  [v(jl.  VIII,  8| 

8  Opifex  wercmari  IJ  [viil,  8] 
Ü  Toriuitor  drer^il  1)  [viii,   8J 

10  Naiicleiais  .  .  .  scifmeister   D  sefemaistcr 

11  iV  4b  [viii,  8J 

12  Nauta  scifman  D  sefenian  N  4*^  [viii,  8] 

13  Reiiiex  ^  fero  D  verge  N  4'»  [viii,  8] 

14  Gubernio  .  .  .  stiemieister  D  [viii,  8] 

15  Mercator     kÖfman     D    cohfnian    N  4*> 
lü       [viii,  8] 

17  Lictor  .  .  .    wizenero  D  vvzenerc    N  4'' 

18  [viii,  8] 

19  Carnifecs  uelaisachl  *  N  4** 

20  Laiiiones  iiiezilai'e  D  mertelor  N  4** 

21  Caupo  vel  tabernio  ^  wineigo  D  vvineige 

22  t  tauerner  N  4'^  [viii,  8J 

23  Mango  meiigere  D  maiger  jV4'^  [vhi,  8j 

24  Telonearius   zolnere    D  solnere  ^    N  ^^ 

25  [viii,  8] 

26  Tabernarius  krainere  D  [viii,  8J 

27  Mimus  spibiian  DN  A^  [viii,  8] 

28  Scurro  scherner  N  4*> 

29  Fidicen    seitspilare   D     saitspiler    iX"   4^ 

30  [vm,  8] 

31  Citareda  roddare  D  rotare  N  4'^  [viii,  8] 

32  Histrio   vel  ioculator  scüiiphai'e  D  schl- 

33  fare  N  4^ 

34  Saltator  sprengere  vel  (.hetere  B  tau.sare 

35  iV  4b  [viii,  8] 

3(i  Saltatrics  tretarinne  N  4^ 
37  Coraula  deuzere  D  [viii,  8] 


Timpanif-tria  fpilvvip  N  4^  3s 

SellulariuH  Heddilere  I)  (vill,  8j  31) 

Scutarius  sciltere  IJ  40 

Figulus  hauinere  D  hauene'  N  4^  [vm,  8j  41 
Plastes  forniator  snizere  D  [vm,  8]  4_' 
Venator ''  ic-gere  D  iager  N  4^  [vm,  8]  4:i 
Vestigatores  npurere  D  [vm,  8]  U 

Indagatore.s  weidenian  I)  [vm,  8J  45 

Pre.s.sore.s  uehera  IJ  [vm,   8]  Hi 

Auceps  fogiliue  IJ  uogeler  N  4'*  [vm,  8]  47 
Sagittarius  •*     seuzo     D     suhzhe     A^  1»  48 

[vm,  8]  49 

Fundil)nlariu.s  *  .slengirai'e  D  slincare  N  50 

1*  [vm,  8]  51 

Sicarius  nißchilare  D  [vm,  8]  52 

Agonista  vel  adletha  kenipho  D  chenifere  53 

N  1»  [vm,  8]  öl 

Agonitheta    vel    Sequester    griezwaito  D  55 

[vm,  8]  5fj 

Sequester  ^^    phantidregere    D    pfanitra-  57 

gere  iV  1*  [viii,  8]  58 

Predo  .  .  .   robere  D^^  [vm,  8]  59 

Raptor  z  liebere  D  [vm,  8J  60 

Latro  scabere  D  sacher  ^^  JV  4^  [vm,  8]  61 
Piratae     meredieba     D     merdieb    N  4*»  62 

[vm,  8]  6:j 

Für  dieb  DN  4^  04 

Nunciuö  boto  D  65 

Cursor  löfere  D  [vm,  8]  66 

Baiulus  portator    vel    gerulus  ^^  dregere  67 

D  trägere  N  1»  [vm,  8]  68 

Sunnis  ^^   suniboto  D  sunnibote.  i-  böte  69 

N  1»  [vm,  8]  70 

Veridicus  warsago    D  vvarsagere    A^  1*  71 

[vm,  8]  72 

Explorator    spehare    D    spehere     A''   1=*  73 

[vm,  8]  74 


^  ar<=hitectus  N  *  artifecs  N  '  remec  N         *  =  vlaischhackel  ®  caupo  (o 

aus  corr.).    1.  tabernaius  N  "  solnere]  das  erste  c    ans  corr.  N         ''  davor  die  Über- 

schrift Venatorum  officia  D  *  sagitarius  N  ^  fondibularius  JV  "  sequster  N 

*•  die  gl.  von  N  4^  ist  völlig  eingebunden  und  nicht  zti  lesen  ^^  oder  sachere  N 

"  portator.  l.  baiolus  N         "  sonmis  nuncius  N 


DCCCCXXXVIIB  Heinrici  Summarium  i,  8 


187 


gl.  hl.  34.  35.  36 


1 
2 

3 

4 
5 
ö 
7 
8 
9 
10 
11 
12 
13 
14 
15 
16 
17 
18 
19 
20 
21 
22 
23 
24 
25 
26 
27 
28 
29 
30 
31 
32 
33 
34 
35 
36 


Speculator^    wartere   D    vvarter  |  N  1^ 

[VIII,  8] 
Mechus.  2    fornicator    hSrare    D    hurere 

N  4b  [viii,  8J 
Leno  .  .  .  luirmacho  D  [viii,  8] 
Agagiila  uberhurare  D 
Ganeo  ^  fraz  D  fräs  N  4»'  [viii,  8] 
Libidinof^Uf!  .  .  .  hfirgilustiger  D 
Lupa  meretrix    foniicatrix    vel    scortuni 

vel  nottaria  vel  conciliatiix  *  hiura  D 

hSn-e  N  ^^  [viii,  8j 
Edax  coinmessor  filfraz  D  [viii,  8] 
Gluto  .  .  .  slich  D  [viir,  8] 
Gulosus   .  .  .    temulentus    drunkiner    D 

trancheiiere  N  1"  [viii,  8] 
Potator  drenkere  D  [viil,  8] 
Lacessitor  .  .  .  retzare  D  [viii,  8] 
Rixosus  stritare  D  [viii,   8] 
Vindex  ^  recbare  D  rechere  N  1^  [viii,  8] 
Homicida  manslecgo  D  man  sieche  N  1^ 

[VIII,  8] 
Patricida  ®  uatersleche  iV  1^ 
Matricida  mfitersleche  N  1^ 
Fratricida  broadersleche  N  1^ 
Indempnis  unschuldiger  D 
Polinctor  begrabere  D  [viii,   8] 
Stratores  fägera  D  [viii,  8] 
Medicus    arzat    item    pigmentarius  '^    D 

arzate  iY  1»  [vin,  8] 
Proditor  meldere  D  [vin,  8] 
Accusator  rugare  D 
Intercessor  wegere  D 
Congerra**    seminare    vel    phusilare    D 

samenare  N  1" 
Infrunitus  vel  insipiens  scameloser  D 
Conpilator  ^  zi.samineblezere  D  cesamen- 


blezcare  N  l^  [viii,  8] 
Translator  antfrist  N  1* 
Intcrpres  tutere  N  1'^ 
Susurro  ^**     runizare    D     runere    N   1^ 

[viii,  8] 
Obtrectator  ^^  bisprechere   N  \^    hispra- 

here  D  [viii,  8] 
Adulator  slechilare  D  slechelare    N  l'^ 

[viii,  8] 
Rumigerulus  mersegere  D    marsagere  N 

1»  [viii,  8] 
Nugigerulus  ^^    lugesagere     N   1^    [vgl. 

viii,  8] 
Futilis  sagere  DN  1^  [viii,  8] 
Mulcator  liutlochare  D  [viii,  8] 
Impostor  druginare  D  [viii,   8] 
Ipocrita  ^^    gelichisare  D   geleich^nere  N 

1^  [viii,   8] 
Smcellita  ^*  gesello  D  geselle  NV>-  [viii,  8] 
Demoniosus  duffilsuhtiger  D  tiuuelsoch- 

teger  N  1^  [viii,  8] 
Versipellis    versiculor  ^^    wenchiliger     D 

hindersrencheliger  N  1^  [viii,   8] 
Versutus  ^^  ungedruer  D  ungetriuvere  N 

1^  [viii,   8] 
Astutus  calidus  cleinlistegere.  1.  kargere 

N  1^ 
Verbosus  loquax  ^'^  kallere  D  kaller  N  4'^ 

[viii,  8] 
Bucco  gronare  D  [viii,  8] 
Assertor  urkundo  D  [viii,   8] 
AiTOgans  ruomare  D  [viii,  8] 
Brutus,  stultus  tumber    N   1^    duomber 

D  [viii,  8J 
Furcifer  brantischurere  N  1^ 
Caduceator    sunere    D    xuanere    N  4^ 


37 
38 
39 

40 
41 
42 
43 
44 
45 
46 
47 
48 
49 
50 
51 
52 
53 
54 
55 
56 
57 
58 
59 
60 
61 
62 
63 
64 
65 
66 
67 
68 
69 
70 
71 
72 


^  spectator  N  "^  mecus  N  '  edacs.  ganco.  ghito.  comedo.  uorator  N  *  hipa. 
nonaria.  scrotum.  merctris  N  *  uindecx  N  «  parcicida  iV  ^  medicus.  \.  pigmen- 
tarius N  *  congregra  N  »  corapillator  B  »«  susuro  N  "  o^^trcctator  N  Mu- 
sitor  Obtrector  D  "  nugerulus  iV  >'  Hipochrita  i)  '*  sincclita  N  ^^  uersico- 
lor.  uersipellis  iV        '«  pcrfidus.  uersutus  N        "  uerbosus.  1.  loquacs  N 


188 


Sachlich  Gkokunkte  Glohsake.  A.  GRUPrENOLOßSARE 


'jl.  hl.  3G.  37.  38.  39.  40 


1  [viii,  8J 

2  Concionator  rodenere  N  4''  [viir,   8j 

3  Di'lim.s  (lobimlcr  1)  [viir,  8J 

4  Distoliis  iiugezoginer  D  [viii,  8] 

5  Expes  sine  spe  firzwiuilter  D  fviir,   8] 
(5  Expeditus  gewefinter  D 

7  Fautor  helfeic  D 

8  Faötus  stulzer  D  [viii,  8] 

9  Frtustus  fi'lix  seliger  Ü 

10  Infaustiis  infelix  un.seliger  D 

11  Miser*^  ärmere  N  1^ 

12  Gnarus  wiziger  D  [viir,  8] 

13  Hirsutus  ruher  D 

14  Iguarus  vel  ignavus  unwiziger  D 

15  Invisus  hazlicher  D  [viii,  8] 

16  Infaniis  unnierer  D  [vill,   8] 

17  Discinctus  ingurtiter  D 

18  Incinctus  umbegurtiter  D 

19  Cinctus  bigurtiter  D 

20  Impensus  fliziger  D  [viii,  8] 

21  ScuiTa  spottere  D  [viir,  8] 

22  Scurra  nascare  D  [viii,  8] 

23  Litutor  ophirere  D  [viii,    8] 

24  Longaniinis  staremutiger  D  [viii,   8] 

25  Pusillanimis  luzzilmuttiger  i)  [viii,  8] 

26  Munificus  gebegerner  D  [viir,  8] 

27  Querulus  klegere  D  [viii,  8] 

28  Kationator  redinere  D  [viii,  8] 

29  Rogatarius  betelere  D  [viii,  8] 

30  Sapiens  wiser  D 

31  Insipiens  unwiser  D 

32  Prudeus  wiziger  D 

33  Sollers  sorcsamer  D  [viii,  8] 

34  Sincerus  luterer  D 

35  Austerus  scarpher  D  [viii,  8] 

36  Segnis  dreger  D 

I,  9  De  magis  et 

37  Magi  .  .  .  careoli  ^  gogilare  D  caucheler 


Stupidus  fruhtiger   I)  38 

Stipulator  gclicizcn;  iJ  30 

Trutinator  examiiuitor  wagere  IJ  [vill,  8]  40 

Tutor   l)i8cirmere   D 

Truculcntus  egislicher  D 

Venustus  sconer  D 

Violentus  nottwenger  D  [viii,  8] 

Zelotipus  arcweniger  D  fviii,  8] 

Geta  frunt  I)  fviri,  8] 

Hospe.s  wirt  vel  gast  D  [viii,    8J 

Hospitalis  gastlicher  D 

Peregrinus  ellinder  D  eilender  N  1» 

Aduena  c&chomeline  ^  iV  1* 

Nouicius  ^  niuchomenr  *  iV  1* 

Inquilini.  ^'  incole  anebuere  N  1* 

Extermiiiator  uztribare  D 

Patriota  hintman  Z>  lantemanJVl»[vin,8]  54 

Cives  gebura  D  gebure  N  1*  55 

Lepidus  vel  facetus  scuozcusi  D  [vni,  8]  56 

Eripes  gezaler  D  [vui,  8] 

Expastus  firezziter  D  [viii,  8] 

Equevus  ebinalter  D 

Arctofilax  berri  D  [viii,  8] 

Horridulus  bibininter  D  [vin,  8] 

Illex  spanere  D  [viii,  8] 

Laciniosus  zehadiliter  D  [viii,  8] 

Murcus  vel  mutilus  vel  tnincatus  bestu 

militer  D  [viii,  8] 
Petiücus  geiler  D  [vm,  8] 
Peripatheticus  umbigengizeri  D  [viii,  8]  67 
Palestrita  ringare  D  [vin,  8]  68 

Viaticus  wiso  D  [vin,  8]  69 

Strenuus  frumiger  D  [viii,  8]  70 

Scevus  ubiler  D  71 

Mediastinus  urkundo  D  72 


paganis  et  poetis. 
N  4b  [viii,  16] 


73 


^  oh  die  gl.  an  diese  stelle  gehört,  ist  ganz  unsicher 
*  niuchomenr]  o  aus  corr.  N        ^  careolus  magus  N 


l.  cuchomelinc 


hieher? 


DCCCCXXXVIIB  Heinrici  Summarium  i,  8.  9.  10.  ii,  1 


189 


gl.  bl.  40.  41.  42.  43.  44 


1  Inciintatores  zobireio  1)  [vill,  IG] 

2  Sortilogi^  lozzeni  I)  loaseie  N  1* 

3  Ethnici  heidena  D 

4  Poeta^  fersiuachere  D  uersmachere  Nl^ 


|VHI,    laj 
A"ctor  ortab(!ro  N  1" 
Laniiae  hozmuun  ^  D 


I, 


5  Gigas  riso  D  nse  N  1^  [iii,  9] 

6  Puniilio  vcl  nanus  homuntio  ^  . 


10  De  portentis. 

tuerch  D  gedvverch  iV  1*  [rii,  9] 
.  .   .    ge-       Cenoscephali  hunthöbitun  D  [iii,   9] 

II,   1  De  vestimentis. 


7  Vestimentuin  ^  gewate  D  gevvant  N  1^ 

8  Indiunentum  Inergevvant  iV  1* 

9  Tegmen  ^  gedekki  D  gedech  N  1* 

10  Caniiöia  hemide  D  hemede  N  l""  [ix,  2] 

11  Capitiuni    hobetloch   D    höbtuche    N  1^ 

12  [IX,  4] 

13  Collariuni  halsdfich  D  [ix,  4] 

14  Lisinne  lesun  D  [ix,  4] 

15  Camisile '  hemitdlachen  D  emedachu  iV" 

16  1*  [ix,  2] 

17  Mutatoria*    badegiiaiit  D   badegevvante 

18  N  1» 

19  Pellicium  belliz  D 

20  Tunica  vel  froccus  roch  D  röche  iV  1* 

21  [ix,  2] 

22  Manicleata*    tunica     vel    manicata   ge- 

23  stuchetroch   D    gestocheteroche    iV"  1=* 

24  [ix,  2] 

25  Armelausa  ^^    geslizzitroch  D   gesslizhe- 

26  teroch  ^^  iV  1»  [ix,  2] 

27  Russata  ^^  .  .  .  rothroch  D  rotroch  JV  1^ 

28  [ix,  2] 

J9  lacinctina  ^^  tunica  gi'uneroch  D  gruane- 
\0      roch  N  1»  [ix,  2] 
Jl  Sandicea  ^*  vel  persica  wetinroch  D  vvei- 
\2      tinroch  N  1»  [ix,  2] 


D 


Bissina  ^^  zuilehu  D  vvisepfellinroch  N  1* 

[IX,  2] 
Polimita   vel   multicolor    gigiluehroch  D 

gicgelveherroch  N  1'"^  [ix,  2] 
Purpurea    burburnroch    D    piu'prunroch 

N  1«^  [IX,  2] 
Ferruginea  ^^    vel    nigra    suarzroch 

swarspfellinroch  iV^  1*  [ix,  2] 
Serica  sidenroch  D  [ix,   2] 
Tunica  gilbea  geleroch  D  [ix,  2] 
Stupeum      colobium      awirchinroch 

[IX,  2] 
Bombicina  bomwollin  D 
Linea  lininu  D 
Lanea  lollinii  ^'  D 
Trilex  (bilih  D  [ix,  2] 
Bilex  zuilih  D  [ix,  2] 
Simplex  enilih  D  [ix,  2] 
Ralla  scorlachen  D  [ix,  2] 
Femorale   .  .  .  bracse  ^^    briich  D  buch 

N  1* 
Liunbare  ^^  diehb'uch  N  1^ 
Balteus    zona  grece,   cingulum    latine^** 

gurtil  N  1^ 
Bracile  bruchguilil  D 
Gange  ^^  hosun  D  hosen  N  1^  [ix,  14] 


33 
34 
35 


30 
37 

38 
39 
40 
41 
42 
43 
44 
45 
40 
47 
D  48 
49 
50 
51 
52 
53 
54 
55 
56 
57 
58 
59 
60 
Ol 
62 
03 


*  sortilegus  N        ''■  davor  die  Überschrift  De  poetis  D         ^  l.  holzmüun         *  omun- 
cius  pumilio  N  ^  Uestimcntum]  u  aus  corr,  N         "    Tegimeni  D  ''  camixillc  iV 

*  Muttatoria  D        '  maniclea  N        "  armilausa  N        "  gesslizheteroch]  i  aus  o  oder 
e  corr.  N         **  rusata  N  ''  Lacinctina  D  iancintina  N         '*  sandincina  tunica  N 

**  bisina  t,  N  "  feruginea  t.  N  "  daneben  wulHnu  D  (conjectur  Gerberts  ?) 

"  braca.  l.  femorale  N  "  lumbis  N  *<>  die  gl.  unmittelbar  nach  189,  45  A' 

*^  clangie  N 


HM) 


Sac'hlkh  Geokdnetk  Glo88Ark.   A.  Gruppekolobaare 


(jl.  hl.  44.  45.  40 


1  Ciüige  uazsoch  ^   X  1"  FaKcia  bondil   /.> 

2  Caligulae^  sokkelin   D  .sochelen  N  1»  Pedules  vel  socci  »^occba  D 

II,  2  De  calcei«  et  clnguli«.  ^ 

3  Cakuuuentuin  ge.scFihe  D  fix,   14J  Ocrete  lederhosun  IJ  [ix,   14] 

4  Calcei*  scSba  D  nuoe  N  1»  Pitacium  vleh'elan  **  AM» 

5  Coriga  rieme  JV^  1»  Sandalia  kurdmina  N  1» 

6  Penta.suin  scrcischfich  ^  iV  1" 

II,  8  De  palliis  "^  viiorum. 


29 


32 


7  ClaiiiLs  niantil  1)N  1^  [ix,  4j 

8  Ptülium«  lachen  /)  lache  N  1^   [ix,  4J 

9  Fibula  nuscilin  D  nuschel  iV  1*^  fix,  4J 

10  Lacerna  kozzo  Z>  kozze  J\^  1^  fix,  4] 

11  Penula  kugilkozzo  D  kugilkozze  N  1^ 

12  Birrus  kappa  D  cappe  N  1^  fix,  4] 

13  Crista  »  kamb  /)  kamp  N  1^  fix,  4] 


Mastruga  ^**    kursna   D    kursine    N    P 

[IX,  3] 
Cufulla  cugila  D  kugile  N  l^ 
Straguluni  veblacben  DN  !•>  fix,  G] 
Finibriae  ^^  tradun  D  zaden.  J.  vasen  Nl^ 

fix,  4] 


3S 


II,  4  De  stramentis  ^^  et  reliqui.s  ^^  quae  in  usu  habentur.  ^* 


14  Culcitrum  ^^  fediibete  D  uederbete  N  1^ 

15  fix,  C] 

16  Capitale    pbuhvo  D    liobtfuluvve    N  V> 

17  [ix,  6] 

18  Cervical    vel  pulvillus   kuszin  D    küsse 

19  N  1^  fix,  GJ 

20  Pulmatium  wankus.-in  D  vvancusse  lYl'' 

21  fix,  G] 

22  Zonientum  ^^  ziecha  D  zieche  N  1^  fix,  G] 

23  Lena  zussa  D  zusse  N  1^  fix,  G] 

24  Toralia  vel  linteaniina  ^^    lilachen  N  1^ 

25  ulachen  D  fix,  G] 

26  Uuilolus  ^^  vvilbes  iY  l^ 

27  Coopertorium  ^^  dekilachen  D  dechelacben 

28  N  If  fix,  G] 


Ciliciuni  harre  N  1^  herra   D  [ix,   G] 
Tapeta^o  tepich:  N  1^  debbit  Z)  fix,  GJ 
Mensale  disclachen  D    tisselachn  N  1^ 

[IX,  G] 
Manutergiuni  vel  fascitergium  tuchela  D 

tochele  21  X  V>  [ix,  G] 
Uela22  vmbc  banch  N  1^  fix,  G] 
Aulea  dicuntiir  uela  picta  gemalte  uin- 

beanch  Ä"  1"^  fix,  G] 
Tentorium    vel   tabernaculum     gizelt    D 

gezelte  N  1^ 
Conopeum    niuggnezze    D     muggenezze 

N  1^  fix,  10] 
Limbus23  li^da  D   liste  N  1*  fix,   10] 
Ciioteca^*    hantscuch  D     hanschuhe    a 


4m 
41 
42 

4:; 

41 
4.-) 
40 
47 
48 
49 
50 
51 
52 
53 
54 


^  uuzsoch]  soch  nicht  sicher  zu  lesen,  loeil  vom  buchbincler  durchstochen        *  caligola 

N        *  Überschrift  fehlt  N        *  calcii  N         '^  l.  Petasum  scritischüch  *  ivol  =  vle- 

chelain        ''  paliis  N        *  paliutQ  N         '  kiista  N         "  Manstnaga  D         "  fribrie  N 

**  feramentis  N  ^'  reliquiis    in   der  inhaltsübersicht   D  '*  usum   abetur   N 

^^  culcidrum  N        "  Homentum  D        "  linteamina   (davor  lintumina  oder  lincumina 

tmterpunctiert).  l.  toralia  N        "  Uuilolus]  am  i  scheint  radiert  N        ^''  copeitorium  N 

-"  Psiacium  tapetum  2>  *'  tochele]    das   erste  e    aus    1  corr.   N  "  s.   l,   6 

^*  diese  gl.   nach  191,  C  N  **  diese   und    die  folgende    gl.    vor  189, 57  N.  cira- 

tece  -ZV 


DCCCCXXXVIIB  Heinrioi  Summarium  ir,  1.  2.  3.  4.  5 


191 


gl.  hl.  4G.  47 


1  greco  ciros  .i.  haut  N  1^  |i-\,   10 1 

2  Mappula  ^  hantcrella  D  hantdelle  N  1^ 

3  [IX,   G] 

4  Wanti  fustelinga  D  [ix,   10] 

5  Marsupium^     sekkil    D     sccliel     JV    1-"^ 

6  [IX,  10] 

7  Fascialis  windino  item  fas^ciola  ^  D  vvin- 

8  Clinch  jV  1^  [ix,   10] 

9  Pilleus*  hut  D  hfit  N  V"  [ix,  11] 

10  Sudarium.  1.  orariiun  '"  ögfaniVl^  [ix,  10] 

11  Sudarium  suezduch  Z)  suuaissetuoch  iYl^> 

12  [IX,  10] 

13  Saccus  sach  DN  1^ 


Spagus  drat  D  [ix,   10] 

Pitacium.  1.  pitaciolum  ^  blez  vel  klebe- 

duch  D    blezze.    1.    clebetuche    N  V" 

[IX,   10] 
Cliza  et  fauones  .  .  anen  '^  N  V^ 
Lena  lilachen  N  1'' 
Flabrum  winda  D  vvadel  N  1^ 
Flabellum  wadil  D  winda  N  V" 
Peniculum  penicellum  bensil  D  [x,   22] 
Corda  saite  N  1'^ 
Funda.  1.  fundibula   slengira  D    slinche 


II,  5  De  ornamentis  foeminarum. 


14  Infula  ruhelin  N  V" 

15  Suppara  ^  witi  vel  lesa  vel  afdii-herme  D 
IG       afterhemed«  N  1^  [ix,   11] 

17  Diadema  ornatus  capitis  cranz  D[ix,  11] 

18  Nimbus  goltbant  DN  V°  [ix,  11] 

19  Mitra  hfitelin  D  hubehutelin  N  1^ 

20  Redimiculum  ^    hutelsnur    D    hütesnure 

21  Nl^  [IX,   11] 

22  Decerniculum  ^'^  harsnuri)  harsnur  N  V^ 

23  [IX,  11] 

24  Vitta^i  binda  D  bind"^  N  V^  [ix,   11] 

25  Discriminale^^  underbanti^unterbantiVl'' 

26  Anciae  zophe  D  [ix,   11]  [ix^  11] 

27  Bulle  nuscun  D  [ix,  11] 

28  Inaures  orringa  D  orringe  N  1^  [ix,  11] 

29  Torques  halsbÖga  D  [ix,  11] 

30  Monile  **  .  .  .  halsgolt  D  alzegolt  N  V' 

31  [IX,   11] 

32  Catellae  vel  catenidae^*  ketinlin   D    ke- 


in sigile    iV    1'' 


tenle  N  V^  [ix,   11] 
Lunuloe     ingisigüe     D 

[IX,    11] 
Dextralia  armbÖga  D  [ix,   11] 
Armille  ^^  boga  D  hoch  N  1^  [ix,   1 1] 
Speculum^"  spiegel  DN  V'  [ix,  11] 
Spinter  ^'^  spenelaD  splnele  NV^  [ix,  11] 
Fascia  brustbinda  D  brustbinde  N  1^ 
Ventrale  buchgurtila  D  [ix,  11] 
Acus^^  nadala  D  nadel  N  1''  [ix,  11] 
Aurifrigium  ^^  goltborto  D  golteborte  N2^ 

[IX,    11] 
Cyrostringa  hantwinga  D  [ix,  11] 
Succinctorium  vel  brachiale  ^°  halftra  D 

halftre  N  2^  [ix,  11] 
Puppa  dokka  D  [ix,  11] 
Pila  stoz  vel  ballo  D  pal  N  2=^  [ix,  11] 
Annulus  ^^    fingirlin    D    uingerle  N   1^ 

[IX,  12] 


33 
34 
35 
3G 
37 
38 
39 
40 
41 
42 
43 
44 


45 
46 
47 
48 
49 
50 
51 
52 
53 
54 
55 
56 
57 
58 
59 
60 
61 
G2 
63 


*  mapa.  \.  mapila  N  ^  diese  gl.  nach  189,  Gl  N  ^  fasciola.  L  fasilis  N  nach 

190,  2        *  pileus  iV        "  diese  und  die  folgende  gl.  nach  191,  42  N        "  inde  pitatiolum 
D.  die  gl.  nach  190,  52  iV  ''  der  anfangshuehstab  erloschen,  l.  fanen 

rest  abgerissen  "  redimicula  N  "  die  gl.  nach  der  folgenden  N 

"  discminalia  N         "  Monile]  o  aus  corr.  N        ^*  catelle  catenule  N 
N  zicischen  190,  53  und  54        '«  hinter  191,  52  N        "  vor  191,  28  N 


'  sup|  N, 
"  utita  N 

'•'•  arm  i  IIa 
^*  zioischen 


191,  25  und  51  N 
191,  47  und  52 


"  nach  192,  3  N 


nach  191,  Gl  N       '^^  anulus  JV  zwischen 


192 


ßACHLicii  Geordnete  Globsare.  A.  Gruppenolossare 


yl.  bl.  47.  48 


II,  0  De  palliis  *  foeiuinaruni. 

1  Pc'pluni  höl)etlachc'M  D  höbclacLeii  N  2»       ThcHntra  linz  D  [ix,   fj] 

2  [ix,  5J  Liinburt  ^  li.sie  N  2» 


3  Aurum  ^  golt  DN  2»  fvr,  7] 

4  Obrizum  *    wiera  I)  v viere  N  2*  [vi,   7J 

5  Argentuin  silber  DN  2» 

6  Electnun  ^  gesmelze  Z)   gesmelse  ^  AT  2» 

7  [VI,  7] 

8  Auricalcuni '  nicszinc  /)  mo-^sinche  N  2* 

9  [vi,   7] 

10  Cupruni  cupher  D  [vi,  7] 

11  Stagmmi  ^  zin  D  ein  N'  2*  [vi,  7] 

12  Plunibum  bli  D  [vi,  7] 

13  Aes  er  D  ar  A^  2" 

14  Ferrum  *  isen  D  isin  N  2*  [vi,  7] 

15  Calips  stahel  D  stas  N  2»  [vi,  7] 
IG  Scorium  ^"  sinder  D  sinter  N  2»  [vi,  7J 

II,  8  De  fabris  ^*  ferrariis. 


II,  7  De  nietallis. 

Vitrum  glas  DN  2»  [vi,  G] 

Cri.stalluin  ^^  kri.stalla  D  cristal  A^  2* 

Geinma  ^'^  giinma  D  gininie  *'  A'^  2* 

Nununus  pbonninc  D 

Denariu.s  pfenninge  N  2* 

Obolus  lic'lbeling  D  helbelinge  N  2" 

Minutuni  scei-f  D  [vi,  8] 

Talentuni  phunt  D  pfunt  AT  2»   [vi,  8] 

Marca  niarc  D  [vi,  8] 

Solidus  scillinc  D  [vi,  7] 

Uneia  unza  D  [vi,  8] 

Ferto  uierdung  D  [vi,  8] 

Nauluin  verscaz   N  2" 

Moneta  munese  N  2* 


17  Fabrica  smitta  D  smite  N  2»  [vi,  10] 

18  Incus^^  aneboz  D  anepos  A^  2»  [vi,  10] 

19  Follis  blasbalc  D  blasbalch  A^  2^ 

20  Malleus  ^^  vel  tudis  bamer  D  amer  N  2* 

21  [vi,   10] 

22  Marcus  slaga  D 

23  Martellus  ^'^  anierlin  A"  2^ 

24  Forceps  zanga  D  zange  A^  2*  [vi,   1 0] 


Lima  fila  D  ueile  A^  2*  [vi,  10] 

Serra  sega  D   sage  A^  2* 

Conflatorium   vel  sufflatorium  ^^  essa   D 

esse  AT  2*  [vi,   10] 
Caminus  eitouan  D  eitouen  N  2* 
Alla  slif stein  DN  2«  [vi,  10] 
Pruna  glut  D  gloat  A^  2»  [\%  10] 
Carbo  19  kolo  Z»  kol  A^  2»  [vi,  10] 


29 
30 

31 
32 
33 
31 

3n 

30 
37 
38 
30 
40 
41 
42 
4:] 
41 

45 
40 
47 
48 
49 
50 
51 
52 


25  Forcipula  kluf  D  clufe  A^  2»  [vi,   10] 

II,  9  De  ferramentis. 

26  Secm-is  akes  D  achis  A'  2=*  [vi,  11]  Bibellis^i  bikel  D  bil  A^  2*  [vi,  11] 

27  Bipennis^'^tuerhakes  Dbelmach  .  .  .  A'2''  Dolabra   vel  dolatura^^    barta  D   barte 

28  [vi,  11]  A^  2*^  [vi,  11] 


^  paliis  N  *  vor  191,  Gl  iV  '  Aaurum  N  *  obres!  unterstrichen,  das  tveitere 
fortgescJmitten  N  nach  192,  21  ^  electurum  A  "  gesmelse]  el  und  das  letzte  e  aus 
corr.  N         '  oricalcmn  N         *  stangnum  N  *  ferum  iV^  ^*'  nach  der  folgenden 

gl.  N  **  cristalum  N  *-  Gemina  i)  "  gimme]  i  o?(s  corr.  N  "  fabri  A 

**  Incus]  c  aus  corr.  N  ^''  maleus  N  ^'  Martellus]  das  ziueite  1  m/i  schwärze- 
rer dinte  N  '*  1  suflato|  N,  o  «ms  co)-r.  c?<e  gl.  nach  192,  50  A  "  car|  N  *•*  Bi- 
penius  D  bipenis  N.  die  gl.  nach  193, 1  A  ^'  die  gl.  nach  der  folgenden  N  ^-  do- 
latura  (das  erste  a  aus  o  corr.).  dolabra  N 


DCCCCXXXVIIB  Heinrici  Summarium  ii,  6.  7.  8.  9 


1§3 


gl.  bl.  48.  49 


1  Asciii  1  thesela  D  desel  ^  N  2^  [vi,  1 1  ] 
■_'  Runcina  •*  vel  roscinum  vel  sulcatoriuiii  * 
:!       nuvvel  D  nuil  N  2»  [vi,  11] 
t  Plana '^  scaba  D  scabe  N  2^  [vi,  11] 
.")  Manubriuin  ^    helbe    vel    heiste     D    alb 
t;      iV2»  [vi,  11] 

7  Circinus''  rize  iV  2"  [vi,   11] 

8  Terebi-ura    nageber    D     nabeger    N    2* 

9  [VI,   11] 

10  Terebellum  ^    nageberlin    D    nabegerlin 

11  N  2» 

12  Scalpram     scrotisan     vel     scablsan     D 

13  sroatexin  N  2^  [vi,   11] 

14  Scalpellum  scribmezer  D  srebmeser  N  2* 

15  [VI,  11] 

16  Pala  *  scuuela  D  sc|  N  2* 

17  Uanga^°  scora  D  [vi,  11] 

18  Fossoriiun     vel     scudicium  ^^     howa     D 

19  hö\'\'e  N  2-1  [vi,  11] 

20  Ra-stnmi  recho  D  [vi,  11] 

21  Falx^2  sichela  Z)  xegense  N'  2«  [vi,  11] 

22  Falx  fenaria  segisna  D 

23  Falcula  sichele  iV"  2^ 

24  Falcastrum    heppa    D     seinsen    N    2^ 

25  [vi,  11] 

26  Sarculum  ietisau  D  getixen  N  2^*  [vi,  11] 

27  Trulla  kella  D  kelle  N  2=^  [vi,  11] 

28  Culter  vel  cultellus  ^^  mezzer   D    meser 

29  N  2» 

30  Biduvium  ^*   rebimezzer  vel    sehselin   D 

31  rebemeser  N  2*»  [vi,  11] 


Rasorium  vel  novacula  scarsahs  D  ssar-  32 

sach  N  2^  [vi,   11]  33 

Forjjex.   forpicis  ^^    scara  D  ssare  N  2^  34 

[vgl.  VI,  10]  35 

Forceps,  forcipis  ^^  zanga  D  zange  N  2^  36 

[vi,   10]  37 

Forvex.  forvicis  ^'    zuacisan    D    zuausin  38 

N  2^  39 

Subula  suilla  D  ale  N  2^  [vi,  11]  40 

Grafium.  l  stilus  grifil  N  2^  [vi,  11]  41 
Amus  angil  DN  2^  [vi,  11]  42 

Acus  nadele  N  2«^  [vi,   11]  43 

Fleotomum  ^^    flitema    D  fliedem   N  2^  44 

[vi,  11]  45 

Andela  ^^  brantreita  D  brantrai]  ^o  N  2^  46 

[vi,   11]  47 

Cramacula^i  hahila  D  hale  N2^[i7.,  19]  48 
Caldarium  kezzel  D  kesil  iV"  2*^  49 

Caldariolum  kezzelin  D  kesselin  N  2*  50 
Patula.  1.    patella'^^    phanna    D     pfäne  51 

N  2^  [ix,  19]  52 

Patinus  ^^  phanninstil  D  pfanestil  ^^  N  2^  53 

[IX,   19]  54 

Sartago  bruiphanna  D  brivpfanne  TV  2^  55 

[ix,   19]  56 

Frixorium  ^^  rostphanna  D   rest|    N    2^  57 

[ix,   19]  58 

Arula  gluthauen  ^e  JV  2»  goltphanna  D  59 

[ix,  19]  60 

Craticula  ^^   rostisan   vel    scarusan  ^^    Z)  61 

rostisen  N  2a  [ix,   19]  62 


*  asia  N        *  desel]  dcse  aus  corr.  N;  an  stelle  des  zivelten  e  stand  urspr.  i        '  Ru- 
cina  D  *  fulcatorium  I)    sulcatorum  N  "  d«e  gl.  nach  193,  7  iV"  *  die  gl. 

zwiscJien  192,  26   und  54  iV  '  Cirinum  circinum  D  circin|  i\^  «  terebelum  N 

'  p|  iV  *"  Ilanga  D  "  foxorium.  1.  seudiciura  N.  diese  und  die  folgende  gl. 

zwischen  193,  3  und  7  N  i^  falcs  N         ^^  cultel]   iV         '*  pidubium  iV"         "  for- 

pecs.  picis  N  "  cipis  N.  die  gl.  nach  der  folgenden  N  '^  forfecs  (rf  aus  corr.). 

ficis  N  "  fleotonium  (m  unsicher)  N  Fleotomo  D  "  andena  N         ^°  brantraij, 

das  ziveite  r  aus  ?  a  corr.  N  "  Crumacula  De.,  macula  N  "  1.  /e/iZ«  Z).  patella] 
e  aus  i  corr.  iV  "  patenus  (e  aus  i  corr.)  N,  die  gl.  nach  193,  60  ^*  pfanestil]  a  aus 
corr.  N         "  frigsor]  N         2«  gläthauen]  1  aus  t  corr.  N         "  Graticula  D  "  l 

scartisan  Graff  1,  490  mit  Gerbert 

Althochdeutsche  glossen  III,  ^3 


194 


Bachlicii  Geordnete  Gix)B8are.     A.  Oruppenolobsare 


ijl.  hl.  49.  50 


1  OUu  ula  /)  auun  N  2»-  (ix,   19J 

2  Cacabus  *  hauiii  D  aue  ^  N  2*  [ix,  19J 

3  Fu.sciiui  vfl   furicinula  ^  vel  arpago   cro- 

4  wil  Z>  kr  .  .  vvil  N  2*  [ix,  19J 

5  Tritleiis  crowil  vel  mistgabala  I)  krowil. 

6  1.  niiste^mbeh!  iV  2»  [vi,   11] 

7  Artocrea  *  krapho  I)  krapfo  N  2* 

8  Propunctoriiun  .stopfi:*an  D  stofinen  A^  2* 

9  [VI,  11] 

10  Bacillus  bechiii  D  be  .stiii  N  2*  [ix,  18] 

11  Cauterium  brennisan  D  prennisen  N  2^ 


12  Vitis  rebestoch  DN  2»  [iv,  1] 

e 
wildu        roba 

13  Labrusca '    wildui    reba   D    vvildereben 

14  N  2»  [iv,  1] 

15  Palmes  scuzzelinc  D  fiv,   1] 
lö  Panipinus  **  rebiniblat  D  rebenblat  N  2« 

17  [iv,   1] 

18  Caprioli    krepfelin    D    chrepflin    N   2" 

19  [IV,  1] 

20  Acinus  drubo  D  [iv,  1] 

21  Racenius  drappo  D  [iv,   1] 

22  Uva  berekorn  vel  (boibo  D  [iv,  1] 


IV, 


23  Arbor  bom  D 

24  Arbusta  ^*  ribiseehe  D   'e  iY  2' 

25  Virecta  wideze  D  vvidach  iV  2'' 

26  Rubus  busc  D  busoh  \N  2^ 

27  Fmtex  gispraidahe  D 

28  Silva  walt  D  bos  N  2''  [iv,  2] 

29  Nemus  forst  D  vvaso  N  2^  [iv,  2] 

30  Lucus  ^5  loch  DN  2^  [iv,  2] 

31  Saltus  dobel  D  vorst  N  2^  [iv,  2] 


[vi.  11] 
Nervum  bolz  D  bort  N  2» 
Viiiculuni  vel   conipede.s  ^    isanhilta    vel 

fezzera  vel  druh  D  bellte   A^  2* 
Manica;  haiitdruehe  D   hantdruhe  A^  2" 
Boia  ö  boia  D  boie  N  2' 
Cippuri  .stoch  I) 
Planetoriuiu  lichiistein  D  likestein  N  2» 

[X,  20] 
Propuguatoriuni  stozisan  D  .stosesen  A''2* 

[VI,    11] 

II,   10  De  vitibus. 

Senetia  vel  uva  acerba**  herlinc  D  her- 

ling  N  2"  [iv,  1] 
Precoqua;  uvae  frühe  drubun  D   vrubere 

N  2*  [iv,  1] 
Dactili  ^^   botri  lange  drubun  D    lange- 

truben  A^  2*  [rv^  1] 
Aminiuni  ^^  wizdrubo  D  \\   N  2»  [iv,  1] 
Rubiliaiuuu  ^^  rotdrubo  D  [iv,  1] 
Balatinai  ^^  hunisc  drubun  D  |ben  N  2^ 

Jiv,  1] 
Ligatura     hengela    D     bengile     A^    2^ 

[IV,   1] 

II,  11  De  arboribus. 

Lignum  holzer  D  [vgl.  iv,  2] 
Insertio  inpfimga  D  Ipfunge  N  2'»  [iv,  2] 
Planta  pflanza  D  [iv,  2] 
Virgultuin  sumerlata  D  [iv,  2] 
Cespes  ^^  waso  D  vvasen  N  2^  [iv,  2] 
Radix  ^'  ^vrzela  D  vvurc  N  2'^    [iv,  2] 
Frondes  lober  B  löber  A^  2»'  [iv,  2] 
Rami  ^^  este  DN  2^  [rv,  2] 
Truncus  stoc  D  stam  N  2^  [iv,  2] 


2] 


32 
33 
34 
35 
30 
37 
38 
30 
40 
41 
42 

43 

44 
45 
4Ü 
47 
48 
40 
50 
51 
52 
53 
54 


55 
56 
57 
58 
59 
60 
61 
02 
63 


fa 
*  Lebes.  Cacabus  D        *  davor  zicei,  wie  es  scheint,  getilgte  buchstaben  N        '  susin  .  . 

la  JV  *  Arctocrea  D  artocria  N  "  nur  cumpedes  N  *  Boa  D.  die  gl.  nach 

194,  33  iV       '  Rabusca  D  lambrusca  N        *  panpinus  N       *  mir  senecies  nach  194,  48 

N         ••*  datili  N  "  aminia  iV  '*  rub|  N  *»  abgeschnitten  N         ^*  |sta  N 

"  nach  der  folgenden  gl.  N  *'  cespides  N  "  die  gl.  nach  der  folgenden  N 

"  die  gl.  nach  der  folgenden  N 


DCCCCXXXVIIB  Heinrici  Summarium  ii,  9.  10.  11.  12 


195 


gl.  hl.  50.  51.  52 


1  Stipes  stani  vel  stift   D 

2  Virga  gerta  /;  gerte  X  2^ 

3  Creniiuni  vel  aiiiatl  vel  spaclio  D  spach 

4  iV  2b 

5  Flores  bluniun  D  bluamen  N  2^  [iv,  2] 

6  Folia  bleter  D  blet^  N  2^  [iv,  2J 

7  Ranmsculi  riser  D  [iv,  2] 

8  Gennen  ^  kimo  D  kirn  N  2^  [iv,   2] 

9  Fructu.s  weher  D  vvucher  N  2''   [iv,  2] 

II,   12  De  propriis  nominibus  arborum.  ^ 

10  Palma  *  palbom  iV  2»^  planum  I)  [iv,  3]  [iv,   3] 

11  Lauras^  lorbom  D  |orc6m  i\"  2''  [iv,  3] 

12  Malus  «  affaltra  D    afolter  X  2»'  [iv,  3] 

13  Pii-us  bireböm  D  pirbaom  iY  2^^  [iv,  3] 

14  Cerasus  kirsebÖni  D  kersenbaom  '^  N  2^ 

15  [IV,  3] 

16  Ficus  ficböm  D  ficbaom  N  2^  [iv,  3] 

17  Malum  punicum  rotepfili  D 

18  Morus  mulböm  D  murbaom  X  2^  [iv,  3] 

19  Nucus  nuzböm  D 

20  Nux  nusbaom  iY  2^^  niiz  D  [iv,   3] 

21  Amigdala  mandala  D  mandelbaom  X  2^ 

22  [IV,  8J 

23  Amigdalus  mandilböm  D  [iv,   3] 

24  Pontica    grece    abellana   latinc  ^    nespil- 

25  böm  D  nespelbaoni  X  2^  [iv,   3] 

26  Esculus    sperebÖm    D    sperbaom   X   2^' 

27  [IV,  3] 

28  Castanea  castilböm  D  chestenbaom  X  2^ 

29  [iv,  3] 

30  Persiciis  pferseichbaom   iY  2^^  pfresibom 

31  D  [IV,  3] 
.  lentiscus  ^  meleböm  D  Übaom 


Poiiia  obez  DX  2>'  [iv,  2|  85 

Astula  span  vel  sceida  1)   durast  X  2''  3G 

[IV,   2]  37 

Ticio  vel  torris  braut  DX  2>'  [iv,  2]  38 
Quisquiliai    sprochelie    D    gcsprö    X  2^  39 

[iv,  2]  40 

Caries  ^  wrmelo  D  vvurmelo  X  2''  [iv,  2]  41 
Isca  zuudera  D  zundre  X  2^  [iv,  2]  42 
Tuscus   vel  viscus  mistil  DX  2^>  [iv,  2]  43 


44 

45 
46 
47 
48 


32  Prinus  . 

33  '  iY  2b  [IV,  3] 

34  Cotanus  ^^  kutiiiboin  D  cutenböm  X  2'» 


Olea  oleböm  D  olbaom  X  2^  [iv,   3] 
Oliva  olebere  D  olbere  X  2^  [iv,  3] 
Oleum  olei  D  ole  i\^  2^   [iv,  3] 
Oleaster  wildoleböm  D  [iv,   3] 
Cecbus  cedirbömi)  cedrebaom  iV2''[iv,3]  49 
Cipressus  ciperbom   D   ciperbaom  X  2^  50 

[iv,   3]  51 

Quercus  eich  D  eiche  X  2^  [iv,   3]  52 

Suber  rinda  D  [iv,  2]  53 

Fagus  bucha  D  poche  X  2^>  [iv,  3]         54 
Carpenus  haginböcha  D  aginbuche  X  2^  55 

[iv,  3]  56 

Abies  danna  D  tanne  X  2^  [iv,  3]  57 

Picea  forha  D  vorhe  X  2^  [iv,  3]  58 

Platanus  ahorn  D  baom  X  2^>  [iv,  3]       59 
Alnus  erila  D  alze  iY  2^'  [iv,  3]  60 

Fraxinus  asc  D  asche  X  2^  [iv,  3]         61 
Tremulus  ^^  aspa  D  aspe  X  2^  [iv,  3]    62 
Pinus  ^^    pinböm    vel    kien  D    binbaom  63 
■  X  2b  [IV,   3]  64 

Sanguinarius  ^^  harttrugil  iY  2^    kartru-  65 

gil  D  [iv,   3]  66 

Fusarius  ^'^    spinilbom   D    [pinnebaom  ^^  67 

X2^'  [IV,  3]  68 


'  die  gl.  ziveimal  B,  das  erste  mal  als  Geremen  vor  195,  6        '  die  gl.  nach  195,  43 

iV        '  arborum  noTis  N        *  die  gl.  nach  der  folgenden  N        *  |ru.s  N        "  Malum  JJ 

'  kersenbaom]  en  nicht  sicher  N        *  abellana  grece  pontica  dicitur  iY        "  |tiscus  N 

•"  malum  cidonia  iY,  nach  195,  12  "  tremula  iY,  7iach  196,  2         "  die  gl.  nach 

195,  60  iV         "  die  gl.  nach  der  folgenden  N        ^*  |u.sariu3  N        ""'  |pinnebaom]  b  aus 

8  corr.  N 

13* 


l'JÜ 


Haciilich  Geordnete  Glohhakk.     A.  (iri'I'I'knglohhare 


gl.  hl.  52.  53.  54 


1  HorbariuH  »uelebÖm   1)  [iv,   :j|  Kihcuh  older  b.   N  2''  [iv,  3| 

2  Acer  iimzhnltni  I)  maceolter  iV  2''  (iv,:!)       Coriiurs  '  arlizboin  I)  |leb.  N  '!"  [iv,  6\ 

3  Vibex  biika  D  birgho  A' 2*»  [iv,  :^|  Salix  .-alalia   1)  naluhe  A^  2»  (iv,  3J 

4  Ubmis  eliii  DA' 2''  [iv,  3|  Vimina  **  widuii  D  vviden  »  A^2''[iv,3J 

5  Pixos  ^    grcce  buxus   latiiie  buh.sböm  D      Miriea  niazaldra  I)  [iv,  3J 

ü       buhsbaoiu  A^  2''  fiv,  :5|  Corilus  i«  hast-l  />  asel  N  2^  [iv,  3] 

7  Ornurt  ^     lünbÖni     />»     limbaoni     A^  2''      Coluinus  ^^  cseliner  N  2'» 


8  [IV,  3] 

9  Tilia  liiula  I)  linde  A^  2»>  fiv,  3J 

10  Mirtece  .  .  .    inirtus^    miitilböni    D  inii- 

11  telb.  A'  2''  [iv,  3J 

12  Savina  *     seuiiibÖm     D    seuinb,    A''   2'^ 

13  [IV,  3] 

14  Taxus  ••     ivviiib.   A'  2*^  uva  vel  ivinbom 

15  D  [iv,  3] 

lü  Populus  alber  .  .  .    altera  nigra  bebt  N 

17  2''  [IV,  3] 

18  lunipems  "^    web: alter  A"  2^^  wecholunt 

19  D  [IV,  3] 

20  Sambueus    boldirböm    D    olderb.    N  2^ 

21  [iv,  3] 


Paliuru.s  bagen  N  3* 

Tribulus    hiefaltra     D     hiufolter    A^  3« 

[IV,  3] 
Spinaj  vel  dumi   vel  sentes  ^*    dorna  D 

dorne  A^  3^  [iv,  3J 
RaninuH  hagan  D  [iv,  3] 
Vebres  braniun  D  prainen  N  3»  [iv,  3] 
Arundo  vel  canna  rora  I)  [iv,   3] 
Torta  1^  vvid'e  A^  3« 
Tirsus    dittilkolbo    D  dudilkolbe    A"  3" 

[IV,  3] 
Cicuta     scerlinc     D    8cbe''lüich     N    3* 

[IV,  3] 


.v> 

33 

34 

35 

3G 

37 

38 

39 

40 

41 

42 

43 

44 

45     J 

46 

47 

48 

49 

50 

51 


II,   13  De  arboribus   aromaticis.  ^* 

22  Thus    wirrochböni    D    vvirÖbböm    A''  3*  nünholz  D  [iv,  5j 

23  [iv,  4]  CipretJsinum  cipirbomin  D  [iv,  5] 

24  Tbus  wii-öb  D  vvirobcb  A^  3*^  [iv,  4]  Abiegnum  dennin  D  [iv,  5] 

25  Piper  pfefferbÖm  D  fefer  b.  A"  3*  [iv,  4]  Quernuni  vel  iliceum  eichin  D  [i\,  5] 

26  Cassia  uichböm  D  [iv,  4]  Colurnuni  heselmiz  B  [rv,  5] 

27  Palmiceum  ^■'    lignuni    palboniinbolz    D  Faginuni  buchin  D  [iv,  5] 

28  [iv,  5]  Oleagijium  olebömin  D  [iv,  5] 

29  Citrevuii   vel    cedi-inuni    lignuni    cedirbo-       Alninuni  erliniz  D  [iv,   5] 

II,  14  De  fructibus  arborum. 

30  Maluni  apfel  D  [iv,  6]  Malum  punicum  rotepfili  D  [iv,  G] 

31  Malum  matianum  maceoha  D  [iv,  6]  Cittum  kerno  D  [iv,  G] 


5S 
53] 

54 
55 
56 
57 
58 
59 


CO 
61 1 


*  procs  N  '  Orcnus  Z).  diese  und  die  nächste  gl.  in  umgekehrter  folge  vor  196,  5 

c 
N        '  mirtus  grece  mirtete  dicitur  N,  nach  196, 17         *  die  gl.  nach  196,  19  iV        '  ta- 

sus  N         *  iunperis  N,  nnmittclbar  nach  196,  15         ^  Comus  D        *  wimina  N        •  wi- 

den]  das  erste  v  aus  corr.  N  *"  diese  und  die  folgende  gl.  unmittelbar  nach  196,  4  N 

"  colmi  N  ^*  spine.    1.  sentes.  1.  oliumi  N         "  diese  und  die  folgende  gl.  vor 

196,  45  N  "  de  arbo  aroma  N         ^^  davor  die  Überschrift  De  lignis  D 


DCCCCXXXVIIB  Heinrici  Summakium  n,  12.  13.  14.  15 


197 


gl.  hl.  54.  55 


1  Malonu'llum  suzepfili  D  [ix,  U] 

2  Persicum    pfersich     D    pfersech     JSI    3" 

3  [IV,  G] 

4  Pirum  ^  bii-a  D  piie  N  3'''  [iv,  G] 

5  Volenia    wiuigifta    IJ    vvimgestc   N   3* 

6  [IV,  GJ 

7  Cidonia  kutina  D  cuten  i\"  3-''  [iv,   GJ 

8  Cerasiimi  ^  kirsa  D  kcr(   N  S-""  [iv,  GJ 

9  Nux  3  nuz  D  nuss^e    N  3»   [iv,  GJ 

10  Nuclei    uuzzekernun     D   nussecherne  N 

11  3»  [iv,  GJ 

12  Nucifraga  *  uuzprecha  D  nu^se  preche  N 

13  3''  [IV,  GJ 

louft 

14  Suber  vel  avella  liift  töft  D  loft  ^  bast 

15  N  3»  [iv,  GJ 

16  Castanea^  kestina  Z'kesten  iVS^  [iv,  GJ 

17  Avellaiie  "^   nespelun     D    nesplen    N  3^ 

18  [iv,   GJ 

19  Amigdale  ^  madilu  D  |  deine  NS""  [iv,  GJ 


Escubc  speruun   D  [iv,   G]  33 

Pinoe  pinepfill   I)  [iv,   GJ  34 

Glans  3  eichila  D  eichein  N  S--^  [iv,  GJ  35 

CaricEc  figun  D  [iv,  Gj  3ü 

Piper  pfeffer  I)  pfefer  N  3=^  [iv,   GJ  37 

Arciotida  wecholterbere  D  vvechalterbere  38 

N  S^  [iv,  GJ  89 

Prunelle  slehun  D  [iv,  GJ  40 

Fragum  ertbere  D  erbere  N  3^  [iv,  GJ  41 

Mora  mulbere  vel  dubbere  D  mulber  N  42 

3»  [iv,  GJ  43 

Pix  bech  D  pech  N  3«  [iv,  GJ  44 

Resina  ^^  harz  N  3^  karz  D  [iv,   GJ  45 

Gummi  ^^  harz  vel  fliet  Dfliet.  1  kazin-  46 

golt  N  3»  [iv,   GJ  47 

Gluten  lim  vel  kuti  D  lim  N  3^  [iv,  GJ  48 

Agnosperma  '^     salhunbleter    D     salhe-  49 

bleter  N  2^  [iv,  GJ  50 

Bitumen  ^^  ertlim  DN  3^  [iv,   6J  51 


II,   15  De  herbarum  nominibus.  ^* 


20  Mandragora  alruna  D  alrun  N  3^  [iv,  7J 

21  Vetonia  ^^  .  .  .  bettonia  D  betonie  N  3=* 

22  [iv,  7J 

23  Plantago  maior  ^'*  .  . .  wagerich  D  vveg- 

24  reich  N  3«  [iv,  7J 

25  Plantago  maior  vel  arnoglossa  minor  we- 
20       gerich  D  [iv,   7J 

27  Septinerdia  vel  centinodia  wegebreita  D 

28  vvegebrete  ^'  N  3*  [iv,  7J 

29  Sanguinaria  ^^  .  .  .     umbitreta  D    vmbi- 

30  drete  N  3»  [iv,  7J 

31  Crocus  krugo  B  cruogo  N  S^  [rv,   7J 

32  Verbenaca  ...    vel  verbena  D  [iv,  7J 


Insana  .  .  .  bilisa     D  [iv,  7  J  52 

Tormentilla    turnella    vel  figwrz    D  fig-  53 

würz  N  3^1  [iv,  7J  54 

Lupinum  ^^    figbona    D    vichbona  N  3^  55 

[IV,   7J  56 

Lupinum  montanum  . . .  pfrimma  D  [iv,  7J  57 
Herba  scelerata  .  . .  brennekrut  vel  ha-  58 

nenffiz  D  [iv,   7J  59 

Artemesia^^. . .  biboz  Dbipoz  N3^  [iv,  7J  60 
Dracontea  .  .  .  (bahwrz  D  drahwiu'z  N  61 

3'>  [IV,   7J  62 

Satyrion  ^i  ,  .  .  stincka  D  \e  N  3^  [iv,  7J  63 
Gentiana  . , .  hemera  D  hemere  N'^^  [iv,  7J  64 


'  Pirun  D         ^  cer|  iV        »  nuces  N         *  die  gl.  nach  der  folgenden  N  ^  loft] 

lo  aus  ba  con:  N        "  castane  N,  nach  der  folgenden  gl.        "^  abellane  N        ^  \  gdale  iV 

»  glandeus  N  »»  resi|  N  "  gumum  N;  darauf  über  mastix  dicitur  giuta  len- 

tisci  von  einer  hand  des  xn  jhs.  Terpentinum  dicitur  löriat :  vgl.  Lexer  1,  1955.  Nach- 
träge 303  1^  angnospcrma  N,  nach  196,  35  "  Bittumen  D  i*  de  herbis  N 

"  uccanica  N  '"  plantago  lata.  1.  maior  N  "  vvcgebrctej  der  punct  über  t 

mit  dunklerer  dinte  N  '*  sanguinaria  N         "  lupini  N  ^°  arte|  N  "  satu- 

rion  N 


198 


kSACHLlCll    GeüKDNETK    Gl.Oh.SAKE.       A.    GuL'l'I'üNÜ LOHWARE 


gl.  hl.  55.  50.  57 


1  DIctaiiumiu    allmn»  ^    wizuurz    I)    vvise- 

2  würz  N  'i^  [iv,  7] 

3  Dictaninum  nigrum  githwrz   D  |iv,   7| 

4  Elh'boruin   album    niswrz   l)  nies   würz 

5  N  3''  [IV,  7J 

6  EUeborum^   nigruni     sitterwrz   D    sictcg 

7  würz  N  3^'  [iv,  7] 

8  Lappa  .  ,  .    kletta  D    chlete    t    chlelte- 

9  würz  N  3'-  (iv,  7] 

10  Lapaciuni  .  .  .    latecha  D  lettech  N  3"^ 

11  (IV,  7j 

12  Ebuliun  atcch  DN  3'^  (iv,  7] 

13  Centauria  niaior  .  .  .  ertgalla  D  artgalle 

14  N  3»»  [IV,  7] 

15  Centaiu'ia    minor  ^  .  .  .  niatrana    DN  3*' 

16  [iv,  7] 

17  Ibiscum  *  .  .  .  ibisca  ^  D  ibischa  N  'i^ 

18  [IV,  7] 

19  Buglossa  ^  . .  .  rindiszunga  D  hocsenzonge 

20  N  3b  [IV,   7] 

21  Cinoglossa  .  .  .  hundiszunga  D  [iv,  7] 

22  Solopendria    hirzeszunga    D    irzezonge  ' 

23  N  31'  [iv,  7] 

24  Reumatica  kranchessnabel  D  [iv,  7] 

25  Marmbium  .  .  .  andorn  D  [iv,  7] 

26  Elotropiimi  .  .  .  ringila  D  [iv,   7] 

27  Niniphea  .  .  .  grensinc  D  [iv,  7] 

28  Celidonia  niaior  .  .  .  scelle\vrz  vel  grind- 

29  wrz  D  seile  würz  N  ^^  [iv,  7] 

30  Celidonia  minor .  .  .  senetion  venwrz  .  .  . 

31  rietachel  D  [iv,  7] 

32  Edera  abech  D  [iv,  7] 

33  Edera  nigra  .  .  .  ebohe  D  [iv,   7] 

34  Filix  farn  D  [iv,  7] 

35  Polipodium    steinuarn  D  stainevviu'z    N 

36  3b  [IV,  7] 


beonia  I)  [iv,  7) 
.    colna  I)  quonelle  N  3^ 


Pconia  .   , 
iSaturcia  ** 

hv,  7] 
Cra.sriinela  vel  cicigios  *  ueltcolna  D  velt- 

quonele  N  3^  [iv,  7J 
Absintium  .  .  .    wermota  I)   wennoat  N 

3b  [IV,  7] 
Acero  vel  azer  ^^  gumlereba  I)  gu . .  de- 

rebe  N  3**  [iv,   7] 
Cerifolium  .  .  .   keruila  D  keruele  N  3^ 

[IV,  7] 
Sarminia  ^^  Avildiukeruila  I)  wildekeruele 

N  3b  [IV,  7] 
Origaiumi  .   .   .  dosto  D  [iv,  7] 
Semperuiuam   .  .  .  huswrz  D  [iv,  7] 
Ba.silica  .  .  .  maddger  D  [iv,   7] 
Coriandrum . . .  kolinder  vel  krollo  Z)[iv,7] 
Lactaridia   .   .   .  «princwrz  D  [iv,  7] 
Strignum  .  .  .  ramesadra  D  [iv,  7] 
Aconita  ^^  vvergistwurz  N  3b 
Millefolium     garwa     D    garewe    N  3b 

[IV,  7J 
Lupisticium  .   .   .  lubistekil  D  [iv, 
Psilatrum  sleifa  D  [iv,   7] 
Nebeta  simiza  D  [iv,  7] 
Müleborbia  dmswui-z  D  [iv,  7] 
Blaudonia  .  .  .  wllina  D  [iv,  7] 
Calcatrippa  zesela  D  [iv,  7] 
Livendula  lauendula  D  [iv,  7] 
Abrotanum  stabwiirz  D  [iv,  7] 
Melones  pebenuu  D  [iv,  7] 
Ypiricimi  .  .  .  harthowe  D  [iv,  7] 
Cinis  prionei  Liola  D  [iv,  7] 
Eusole  brachwrz  D  [iv,  7] 
Emieedo  brachloch  D  [iv,   7] 
Cardopana  eberwrz  D  [iv,  7] 


r\ 


37 
38 
39 
40 
41 
42 
43 
44 
45 
46 
47 
48 
49 
50 
51 
52 
53 
54 
55 
56 
57 
58 
59 
60 
61 
62 
63 
64 
65 
66 
67 
68 
69 
70 
71 
72 


^  pictamnum  iV,  album /eÄZi  *  elebonim  .A''  '(noriV  *abiscumiV  *  ibisca  vor 
dem  lat.,  unmittelbar  nach  matrana  D  *  buglosa  N  '  irzezonge]  zonge  über  durch- 
strichenem  würz  N.  darauf  folgt  in  N  ein  recept .  .  .  quisquiUas  {darüber  sprö)  accipies 
Spelte  et  coques  bene  in  aqua  ...  *  Saturgeia  D  (aturia  N  '  ecigias.  1.  crassinella 
N  *°  ace  .  .  0  lazer  N         "  Sarmina  D  arminia  N         "  Jiieher  ?  l.  vergiftwurz 


DCCCCXXXVIIB  Heinrici  Summarium   ir,  15.  16 


199 


gl.  hl.  57.  58.  60.  61 


1 

5 

6 

7 

8 

9 

10 

11 

12 

13 

14 

15 
16 
17 

18 

19 
20 
21 
22 
23 
24 
25 
26 
27 
28 
29 
30 
31 
32 
33 
34 
35 


Gelinia  nesziwrz  D  [iv,   7] 
Vulgago  .  .  .  hasehvrz  D  [iv,  7J 
Carciola  witesa  D  [iv,  7] 
Nirmendactilia  helhubito  D  \\x, 
Pidinio  ha.sinora  D  [iv,  7] 
Colofonia  harzoch  I)  [i\,  7] 
Emoroiö  blutfluzzida  D  [iv,  7] 
Tubura  ertnuz  I)  [iv,   7] 
Acitura  aniphera  D  [iv,  7] 
Trifolium  .  .  .  kle  D  [iv,  7] 
Apiacu  binesuga  D  [iv,  7] 
Gladioluin  .  .  .  suertella  D  [iv, 
Carix  riet  D  [iv,   7] 
Carectum  rietahe  D  [iv,  7] 


Alga  .  .  .  rietgras  D  [iv,   7]  36 

Papiruni  vel  iuiicus  vel  scirpus  biiicz  vel  37 

seinida  D  [iv,  7J  38 

Gramen  gras  D  [iv,   7]  39 

Feiium  howe  D  [iv,   7]  40 

Gremium  amad  D  [iv,   7]  41 
Acalitfa  vel  Urtica  maior  nezila  D  [iv,  7]  42 

Urtica  granatica  heitenezzila  D  [iv,  7]    43 

Paliurus  .  .  .  agaleia  D  [iv,   7]  44 

Cardone  karta  D  [iv,   7]  45 

Arinca  wolfeszesila  D  [iv,  7]  46 

Italica  .  .  .  kazzinzagel  D  [iv,  7]  47 

Cardus  distil  D  [iv,   7]  48 


Quinquefolium  .  .  .  winfblat  D 

Aristolica  longa  ^   astrenze  ^   N  ^^  [iv,  8] 

Aristolica  rotonda  ^  .  .  .  \.  apiana  vel  tho- 

bari  D  l  tobari  ^  N  3'^  [iv,  8  Camemelon] 


Cardus  silvaticus 
Item  de  herbis. 
IV,  8]        Malua  papla  [iv,  8] 


woluesmilch  D  [iv,  7]  49 


Pipinella  bibinella  [iv,   8] 
Pinastellum  .  .  .  berenwrz  *  [iv,   8] 
Viticella  hopfo  [iv,   8] 


Holera  cruter  [iv,  9] 

Caulis  .  .  .  kol  [iv,  9] 

Rabacaulis  rubegras  [iv,  9] 

Colandrum  kolgras  [iv,  9] 

Pastinaca    silvatica    vel     rustica    morha 

[n^  9] 
Panastica  girol  [iv,  9] 
Rapa  räba  [rv,  9] 
Radix  ratich 

Rafanum  merraatich  [iv,  9] 
Sinapis  senef  [iv,   9] 
Lactuca  laddich  [iv,  9] 
Capudaris  capuz 
Allium  klobelöch  [iv,   9] 
Ascollium  .  .  .  asceloch  [iv,  9] 
Porrum  loch  [rv,  9] 
Pretula  snitelöch  [iv,  9] 


II,  16  De  holeribus. 
Porrus  kil 


IV,  9] 
Exoporium  phorsamo  [iv,  9] 
Dispsane  lochesuesun  [iv,   9] 
Ptisana  linsamo  [iv,   9] 
Beta  malta  [iv,  9] 
Cucurbita  vel  cucumer  curbiz 


Coloquintida  wildiukiu-biz  [iv,  9] 
Pepo  fedema  [iv,  9] 
Nasturcium  kresso  [iv,  9] 
Cai'damus  wildekresso  [iv,  9] 
Porcacla  .  .  .  burzol  [iv,  9] 
Eruca  wildesenef   [iv,   9] 
Papaver  . . .  mago  [iv,  8] 
Papaver  silvaticum  . 
Fungus  suam  [iv,  9] 
Boletus  buliz  [iv,  9] 


50 
51' 
52 
53 

54 
55 
56 

57 
58 
59 

60 
61 
62 
63 
64 
65 
66 
wiltmago  [iv,  9]  67 
68 
69 


[IV,  9] 


•  diese  und  die  folgende  gl.  vor  198,  IN  *  astrenze]  s  aus  r  corr.  N         '  Ari- 

stolocia  rotunda  1).    damit  enden  die   gll.  von  N  *  in   dem  folgenden  Batrachion. 

Heterbulbum    steckt    keine    deutsche  gl.:    an  der  entsprechenden  stelle  hat    hs.  B  38^2 
Patrachion.  Heiribvlbü  {vgl.  ierobulbo  Corpus  gloss.  lat.  3,  540,  3,  ierubulbum  565,  58) 


2UÜ 


.Sachlich  Gkordnete  Glosmakk.     A.  Gruppenolobsaue 


(jl.  bl.  Gl.   G2.   G.i 


1  Apium  .  .  .  ephe  [iv,   lOJ 

2  PetrOfiilinuin  .  .  .   betirlin 

3  Feniculum  .  .  .  fenechcl  [iv,  lU  Maratron 

4  Anetum  dille  [iv,  10 1 

5  Ciniinum  kuniiii  [iv,  10] 
G  Cicero  ueltkuniin  [iv,  lOJ 
7  Tanacetuni  reiiiuano  [iv,  10] 


8  Fruges  fiaith  [iv,  11] 

9  Triticum  weze  [iv,   1 1 J 

10  Ador  kerno  [iv,   1 1 1 

11  Spelta  spelza  [iv,   11] 

12  Siligo  dinkil  [iv,  11] 

13  öigale  roggo  [iv,   11  Siligus] 

14  Halica  ainero  [iv,   11] 

15  Halica.strum  enkorn  [iv,   11] 
IG  Hordeumdistitumvelcantituni  ^kerngersta 
17  Avena  habere 


II,   17  De  odoratiri  holeribuH. 

Salvia  .  .  .  salbeia  [iv,  10]  36 

Sisimbriuni  . . .  8i;-imra  [iv,   10]  37 

Kuta  .  .  .  ruta  [iv,  10]  38 

Hiiinula  campana  .  .  .  alant  [iv,    10]       39 
MenUi  minza  fiv,    10] 
Menta-struni  fi.sniinza  [iv,   10] 
Colocaaia  wildeminza  [iv,  10] 
De  frumentis. 

Panicium  vel  fenicium  fenich'^  [iv,  11]    43 


18  Faba  bona  [iv,  12] 

19  Cicer  kichera  [iv,  12] 

20  Pisa  erwiz 


Milium  hirse  [iv,  11] 
Spica  vel  arista  aber  [iv,   11] 
Culmus  halm  [iv,  11] 
Stipulae  stophelun  [rv,   11] 
Paleae  helwii  [iv,   11] 
Zizania  vel  lolium  rathen  [iv, 
Manipulus  garba  vel  sicheling 
Glosöus  scöb  [iv,  12] 
Stramen  stro  [iv,  12] 
De  legumenis.  ^ 

Uitia  wikkun  [iv,   12] 
Lens  .  .  .  liiisin  [iv,  12] 


12] 


21  Ovis  scaf  [m,  10] 

22  Berbix  .  .  .  wder  [iii,  10] 

23  Vervex  .  .  .  aries  .  ,  .  ram  [iii,   10] 

24  Agna  kilbirra  [iii,   10] 

25  Agnus  lamb  [in,  10] 

26  Agniculus  lembelin  [iii,  10] 

27  Hircus  boch  [in,  10] 

28  Hircellus  bochelin  [iii,  10] 

29  Capra  geiz  [in,   10] 

30  Capeila  ziga 

31  Hcdus  kizzin  [in,  10] 

32  Caprea  .  .  .  steingeiz  [in,   10] 

33  Caper  steinboch  [in,   10] 

34  Cervus  hirz  [in,  10] 

35  Cerva  hinda  [in,  10] 


49 

50] 

51 


III,  1  De  peccoribus  et  iumentis. 

Tragelasus  schel  [in,  10] 

Hinnulus  hintkalb  [in,  10] 

Campolus  vel  cambolus  reh  [ni,   10] 

Capreolus  rehboch  [in,   10] 

Dammula  danieldir  [ni,   10] 

Lepus  haso  [in,  10] 

Sus  swin  [in,  10] 

Porcus  sa  * 

Verris  ber  [in,   10] 

Magalis  barch  [in,  10] 

Scrofa  SU  [in,  10] 

Sugula  gelza  [in,  10]  66^ 

Porculus  vel  porcellus  ferkelin  [ni,   10]  67 

Nefrendes  spunif erlin  [in,   10]  68 

Taurus  far  [iii,  10]  69 


^  distichon  und  cantherinum  Isidor  xvu,  3, 10        *  Scindula  fenich  panicium  vel  fenicium 
D        '  leguminibus  inhaltsühersicht  D      *  darnach  scheint  w  radiert  getcesen  zu  seinD 


DCCCCXXXVIIB  Heinrici  Summarium  ii,  17.  iii,  1.  2.  3 


201 


gl.  bl.  63.  64.  65.  66.  67 


1  Aper  eher  [in,  10] 

2  Singularis  uzckib  [in,  10] 

3  luvencLis  stier  [in,  10] 

4  Bos  ohso 

5  Cornupeta  stozare  [in,  10] 

6  Vacca  kuo  [in,   10] 

7  Vitula  .  .  .  kalba  [in,  10] 

8  Vitulus  .  .  .    kalb  [in,   10] 

9  Vacaritia  sueiga  [in,   10] 

10  Bubali  .  .  .   wistndun   [ni,   10] 

11  Uri  urohsim  [iii,  10] 

12  Camelus  olbendo  [iii,   10] 

13  Camela  olbendin   [in,   10] 

14  Asinus  esel  [iii,   10] 

15  Asina  eselin  [in,  10] 

16  Asellus  eselin  [iii,  10] 

17  Equus  rosz 

18  Alipedes  gezalrosz  [iii,   10] 

19  Ambulator  celtare  [iii,  10] 

20  Sellarius  satekosz  [iii,  10] 

21  Saugmarius  saumare  [iii,  10] 

22  Leo  lewo  [iii,  11] 

23  Leena  lewin  [iii,   11] 

24  Leunculus  lewelin  [in,   11] 

25  Pardus  bardo  [in,  11] 

26  Leopardus  leparcho  [in,   11] 

27  Elefas  .  .  .  helfant  [in,   11] 

28  Grifes    .  .  .  grifo  [in,  11] 

29  Alx  vel  flanx  elaho  [in,  11] 

30  Ursus  bero  [in,  11] 

31  Ursa  birin   [iii,  11] 

32  Lupus  .  ,  .  wolf  [iii,  11] 

33  Lupa  wlpa  [iii,  11] 

34  Linx  luhs  [iii,  11] 

35  Castor,  .  .  biber  [in,  11] 

36  Lustrus  .  .  .  odder  [in,   11] 

37  Vulpes  fohs  [ni,   11] 

38  Vulpecula  .  .  .  foha  [in,   11] 


Badius  equus  .  .  ,  rodrosz  [in,   10] 

Glaucus  equus  apfelgrnrosz  [in,  10] 

Giluus  gelo  [in,  10] 

Candidus  equus  .  .  .  wizrosz  [in,   10] 

Albidus  .  .  .  blanc  [in,  10] 

Petili  fizziluehrosz  [in,  10] 


Pallidi  .  .  .   albam  frontem  habent  blasz  46 

[ni,   10]  47 

Niger  et  mauron   suarz  [in,   10]  48 

Equi  feri  stutrosz   [in,   10]  49 

Mannus  bruz  [in,   10]  50 

Erpicarius  egidare  [in,   10]  51 

Paredrus  ferfrit  [in,  10]  52 

Equa  merha  [ni,  10]  53 

Poledrus  folo  [in,  10]  54 

Pultrinus  fulhin  [in,  10]  55 

Equaricia  stfit    [in,   10]  56 

Mulus  mul  [in,  10]  57 

Mula  mulin   [in,   10]  58 

Caba  .  .  .  heingist  [in,   10]  59 

III,  2  De  bestiis. 

Cynos  vel  canis  hunt  [in,  11]  60 

Catuli  weif  er  [in,   11]  61 

Licisci  wolbiza  [in,   11]  62 
Licisca  mistbella  vel  brekkin  [in,  11]     63 

Suses  susun  [in,  11]  64 

Spartus  .  .  .  wint  [in,  11]  65 

Sparta  winzoha  [in,   11]  66 

Molosus  riido  [iii,   11]  67 

Canicula  zoha  [in,   11]  68 

Melus  vel  taxus  daz  [in,  11]  69 

Martarus  marder  [in,  11]  70 

Tebelus  zobel  [in,   11]  71 

Hiena  .  .  .  illttiso   [in,   11]  72 

Migale  harmo   [in,  11]  73 

Spiriolus  .  .  .  eiburno  [in,   11]  74 

Simia  aifo  [in,  11]  75 

Murio  .  .  .  kazza  [in,   11]  76 


39  Ericius 


III,  3  De  minutis  animantibus. 
igil  [in,   13]  Mus  inde  niuscula  musilin   [in,   13]  77 


J02 


Sacuuch  Geordnkte  Glo88Ake.  A.  Gruppenüu>bhark 


(jl.  bl.  G7.  G8.  09.  70.  71 


1  Sorex  spicüra  [iii,  13] 

2  Mustela  wisela  [m,  lüj 

3  Tulpii   nmwerf  [iii,  13 1 


Gli«.  ri«  radda  [iii,   13] 
Glilluri  henno  [in,   13J 
Formica  .  .  .  ameza  [iir,   13] 
III,  4  De  serixntihuH. 

4  Serpens  .  .  .  slango  [in,   MJ  Laciilus  liiitwnn  [in,   14] 

5  Draconta  .  .  .  draco  draho  [in,  14]  Cecula  bliiideslicho  [in,  14] 
ö  Draceiia   dicchiii  [in,    14]                                Lacerta  egide.-ha  [in,    14] 

7  Vipera  iiatia  [in,   14]  Stellio  inol  [in,   14] 


8 
9 

10 
11 
12 
13 
14 
15 
16 

17 
18 
19 
20 
21 
22 
23 
24 
25 

26 
27 
28 
29 
30 
31 
32 

33 


III,  5  De  vermibus. 
Sanguisuga  vel  hirudo  egila  [in,   15]  Serpedo  douwrin  [in,   15] 


Scorpius  scorpo 

Aranea  spinna  [in,   15] 

Cassel  spinuewopc  [in,   15] 

Rubicer  rSzwrm  [in,   15] 

Limax  sneggo  [in,   15] 

Dolivia  eruca  .  .  .  grasewrm  [in,   15] 

Teredo  .  .  .  holzwnn  [in,   15] 

Tinea  mile  [in,   15] 


Surigo  suira  [iii,  15] 

Lumbricus  .  .  .  regenwnn  [in,  15] 

Pediculus  lus  [in,  15] 

Pulix  floch  [in,  15] 

Lens.  di.s  niz   [in,   15] 

Turmus  inado  [in,   15] 

Cimex  wautlus  [in,  15] 


34 
35 
36 

37 
38 
39 
40 


41 
42 
43 
44 

45 
46 
47 
48 


Ypocus  huso  [in,   16] 

Rombus  stfiro  [in,   16] 

Esox  lahs  [in,  16] 

Ganianis  salmo  [in,  16] 

Capito  vel  capedo  alant  vel  munuwa  [in,  1 6] 

Calnia  ^  olant 

Lucius  hechet  [in,  16] 

Porca  bersich  [in,   16] 

Timallus  asch  [in,  16] 


III,  6  De  piscibus. 

Lactuca  vel  tructa  sorhana  [in,   16] 

Anguilla  al  [in,   16] 

Ysinerena    grece.  murena    vel    lamperda 

lamfrida  [ni,   16] 
Giacius  cresso  [in,  16] 
Turonilla  grundda  [in,   16] 
Squama  scapa  [in,  16] 
Pennulae  flozzun  [in,   16] 
Poligadum  rogo  [in,  16] 


III,  7  De  piscibus  inarinis  seu  fluvialibus. 


Balenae  walirini  [in,   16] 

Caetae  wal  [in,   16] 

Bocas  merohsun  .  .  ,  item  phocas 

Porci  marliii  suUli  meresuiu 

Corcodrillus  nikes  [in,  16] 

Sepius  sepa 

Marini  canes  merhunda  [in,   16] 

III,  8  De  avibus. 
Aves  .  .  .  fogela  Pulli  iungide 


Allee  herinc  [in,   16] 

LuUigo  Cancer  crebez  [iii,   16] 

Concae  et  concleae  musclun   [in,  16] 

Rubcta  vel  bufo  krota 

Rana  frosch  [in,   16] 

Ranunculus  froschelin  [ni,  16] 


49 
50 
51 
52 
53 
54 
55 
56 
57 

58 
59 
60 
61 
62 
63 


64 


1  =  Clama 


DCCCCXXXVIIB  Heinrici  Summarium  iii,  3.  4.  5.  ü.  7.  8 


203 


gl  hl  71.  72.  73 


1  Ala  feddich  [iii,  17] 

2  Pcnna  federa 

3  Pluma  fluinfedera 

4  Rostmm  snabol   [in,   17] 

5  Unguos  klawn   [rii,   17] 

6  Aquila  aro  vcl  arin   [iii,   17] 

7  Poriirio  isaro  [in,   17] 

8  Vultiu"  gir  [ni,   17] 

9  Gradipes  stocaro  [in,   17] 

10  Gnis  kranich  [in,   17] 

11  Esternulus  ki'eia  [in,   17] 

12  Ciconia  storc  vel  otiuaro  [in,  17] 

13  Cignus  elbiz  [ni,   17] 

14  Strutio  struz  [ni,  17] 

15  Favus  fawa  [in,   17] 

16  Ardea  heigir  [in,  17] 

17  Alietum  eringriez   [in,   17] 

18  Psitacus  sitach 

19  Pellicanus  .  .  .  sisegomo  [in,  17] 

20  Erodius    eriualcho    vel    waltvialco    [vgl 

21  m,  17] 

22  Onocrotalus  hortumil  [in,   17] 

23  Monedula  vel  cariola  dacha  [in,  17] 

24  Vespertilio  fledennus  [in,  17] 

25  Luscinia  .  .  .  nahtegala  [in,   17] 

26  Ulula  wila  [iii,  17] 

27  Bubo  hmvo  [ni,  17] 

28  Nicticorax  vel  noctua  nahtram  [in,   17] 

29  Corvus  vel  corax  rapbo 

30  Istrix  hebistram  [in,  17] 

31  Cornix  krewa  [in,  17] 

32  Graculus  räch  [in,  17] 

33  Pica  ageleistra  [in,  17] 

34  Orix  .   .  .  hehera  [in,   17] 

35  Piciis  speth   [in,   17] 

36  Laoficu.s  grunspcth  [in,  17] 

37  Picus  martius  buchspeth   [in,   17] 

38  Gallus  hano  [in,  17] 

39  GallinatiuH  kappo  [in,  17] 

40  Gallina  heinna  [in,   17] 

41  Pullus  hun  [in,  17] 

42  Pulcinus  huneklin  [in,   17] 


Anas     anetus     anetrecho      vel     aneth  43 

[in,  17]  44 

Auca  gans  [in,  17]  45 

Auser  ganizo  46 

Fulica  horgans  [in,  17]  47 

Mergiis  nierrich  [in,  17]  48 

Mcrgidus  duchere  [in,   17]  49 

Merga  scarba  [in,  17]  50 

Accipiter  habech  [in,  17]  51 

Nisus  sperewere  [in,   17]  52 

Mirlus  smirl  [in,  17]  53 
Capus  hunc  nostri  f alconem  vocant  f alcho  54 

[III,   17]  55 

Miluus  wio    [in,   17]  56 

Larus  musare  [in,   17]  57 

Columba  duba  58 

Columbinus  dubere  59 

Turtur  turtelduba  [iii,   17]  60 

Palunibes  holzduba  [in,   17]  61 

Perdix  .  .  .    rebhun  [in,   17]  62 

Ortigometra  orhiiii  [in,   17]  63 

Upupa  witehopfo  [in,  17]  64 
Tucus     ipse    et     cuculus    dicitur     goch  65 

[III,  17]  66 

Passer  sparo  [in,  17]  67 

Passer  agri  ahasparo  [in,   17]  68 

Merula  amsela  [in,  17]  69 

Quaquaria  .  .  .   wahtela  [in,  17]  70 

Furfario  dorndregil   [in,   17]  71 

Ficedula  snepho   [iii,   17]  72 

Ydi-ox  wazersteiza  [iil,  17]  73 

Turdus  brachfogil  [in,  17]  74 

Turdela  drosca  [in,  17]  75 

Sturnus  vel  sternulus  stara  [in,   17]  76 

Amerellus  amero  [in,  17]  77 

Fringollus  uinco   [in,  17]  78 

Carduelus  .   .  .    distiluinco  [in,   17]  79 

Laudula  lericha  [in,  17]  80 

Hirundo  sualwa  [in,   17]  81 

Aurificops  isfogel   [in,   17]  82 

Cupuda  rottila  [in,  17]  83 

Sepicecula  begister  [in,  17]  84 


JU4 


Sachlich  Geordnete  Gix>ßHAKE.  A.  Gruppknulohhake 


ijl.  hl.  i:\.  74.  75.   7G 


1  CVuricula  waicviigil  (iii,   17J 

2  kSparalu.s  hagilgima  |ni,    1  7J 
\i  MiiUis   hirchun   |iii,   17| 

III,  9    Du 

4  Apis  bin  [in,   18J 

5  Examen  siiarni   [in,  18] 
G  Castros  vvisun  [in,   18] 

7  Fucus  (Ireno  [in,  18] 

8  Vespa  wefsa  [in,  18] 

9  Scabro  hurniz  [iii,  18] 

10  Bastaban  brenio  [in,   18] 

11  Brucus  keuer  [in,   18] 

12  Scaiabeus  wibil  [in,  18] 

13  Buprestis  rebestichel  [in,  18] 


Atagge  hawilun  [in,  17]  M 

Pai-ix  niei«a  [in,   1  7]  afj 

Pitrincus  .  .  .  kuninglin  [in,   17]  M 

niinuti8  volatilibus.  ^ 

Cicenduhi  glinio    vel  klcno  [in,    18]  37 

Grillus   heinio  (in,    18]  38 

Pampilio  fifaltra  [in,   18]  39 
Hastago  .  .  .  locusta  creko  [in,    18]         40 

Cenonüa  fliega  [in,  18]  41 

Cynoniia  hunöltfliga  [in,   18]  42 

Ester  bisewrm  [in,  18]  43 

Culix  nuigga  [in,  18]  44 

Gurgulio  eugering  [ni,  18]  45 


IV, 

1   De  mundo. 

14  Mundus  werlt 

Septentrio  .  .  .  nordrot  [ 

V,  1] 

46 

15  Orions  ,  .  .  o.sterriche  [v,   1] 

Meridies  .  .  .   sundi-ot  [v, 

.   1] 

47 

16  Occidens  .  .  .  westeiTiche  [v,  1 

1 

IV,  2 

De  coelo 

et  eius  partibus. 

17  Coelum  himel 

Serenitas  heitterin 

48 

18  Sol  et  elios  sunno 

Tenipestas  ungcwitere 

49 

19  Lima  vel  ciuthia  mano 

Grando  liagel  [v,  5] 

50 

20  Stella  sterno 

PruLna  rifo  [v,  5] 

51 

21  Lucifcr  dagesterno  [v,   6] 

Nix  sne  [v,  5] 

52 

22  Vesper   vel    vesperus  abintsterno  [v 

.   «] 

Glacies  is  [v,  5] 

53 

23  Aer  luft  [v,  5] 

Frigus  frost 

54 

24  Nubes  wölken  [v,  5] 

Gelu  keltin 

55 

25  Nubecula  wolkinlin 

Ros  dou   [v,  5] 

56 

26  Tonitruum  doner  [v,   5] 

Ncbula  nebel  [v,  5] 

57 

27  Fulgur  blich  [v,  5] 

Caligo  dunekilin 

58 

28  Catapulta  dunrestrala  [v,  5] 

Cauma  gehei  [ii,  16] 

59 

29  Iris  reginbogo  [v,   5] 

Estus  hizzena 

60 

30  Pluvia  regen  [v,  5] 

IV,  3 

De 

nomiiiibus  ventorum.  ^ 

31  Subsolanus  ostronowint  [v,   7] 

Auster  sundronovvint  [v, 

7] 

61 

32  Eurus  ostsundroniwint  [v,   7] 

Austroafricus  sundwestronowint  [v,   7 

]      62 

33  Euroauster  sundostronowiut  [v. 

7] 

Africus  westsundi'oniwLnt 

[V,  7] 

63 

^  volatilibusque    in   der  inhaltsühersicht  D  *  die  veränderte  Ordnung  der  toind- 

namen  in  dieser  recension  beruht  auf  Einhard  c.  29 


DCCCCXXXVIIB  Heinrici  Summarium  iii,  8.  9.  iv,  1.  2.  3.  4.  5.  G.  7         205 


gl.  hl.  7G.  77.  78.   Wackernagel  Lesebuch  1*,  177 


1  Zephirus  westroniwint  [v,  7   Fuuoniut.] 

2  Chorus  westnordi-onhvint  [v,   7] 

3  Circius  nordwpsti'oniwint  [v,   7] 


Septeiitrio  uordroniwint  [v,  7] 
Aquilo  nordostroniwint  [v,  7] 
Vulturnus  ostnordroniwint  [v,   7] 


B4 
35 
3G 


IV,  4  De  nominibus  dierum. 


4  Die.<  soliri  .  .  .  sunmiiulach 

5  Dies  lunae  .  .  .  niendach 

6  Dies  Maitis  .  .  .  ciesdach 

7  Dies  Mercurii  .  .  .  mittwocha 

8  Dies  lovis  .  .  .  donrestag  ^ 

9  Dies  Saturni  .  .  .  samizdach 

10  Mane  morgen 

11  Meridies  iiiittidach  vel  undorn 

12  Suprenia  abent 

13  Sero  spete 


Hodie  hutto  37 

Cras  morgene  38 

Hcstemum  gestere  [n,  15]  39 
Perendie     ubermorgene      vel     egesteren  40 

[II,  15]  41 

Nox  naht  42 

Umbra  scato  43 

Tenebrae  finsternisse  44 

Aurora  morginroto  [ii,  15]  45 


IV,  5  De  mensibus.  ^ 


14  lanuarius  Avinternianoth  [ii,   15] 

15  Febniarius  hornung  [ii,   15] 

16  Marcius  merzo  vel  lenzimanoth  [ii,   15] 

17  Apiilis  ostermanoth  vel  aprelle  [ii,   15] 

18  Maius  meio  .  .  .  winemanoth  [ii,   15] 

19  lunius  bracmanoth  [ii,   15] 


lulius  howemanoth   [ii,   15]  4G 

Augustus  ögest  vel  arnomanoth  [ii,  15]  47 
September  herbistmanoth  [ii,   15]  48 

October  winderaanoth  49 

November  wintermanoth  [ii,   15]  50 

December  hertimanoth  [ii,  15]  51 


IV,  6  De  temporibus. 

20  Annus  iar  Ver  lenzo  [ii,  IG] 

21  Mensis  manoth  Estas  sumer  [ii,   IG] 

22  Ebbdomeda  vel  septimana  wocha  Messis  arnoth 

23  Dies  dac  Autumnus  herbist  [ii,  IG] 

24  Hiemps  vel  bruma  winter 

IV,   7    De  maris  nomine  et  aquarum  diversitate. 


52 
53 
54 
55 


25  Mare  mere  DM  20*= 

26  Oceanum  wendilmere  M  20°  wendelmere 

27  D  [v,  8] 

28  Mare  rubrum  rotmere  D  rötmer  ilf  20*^ 

29  [v,  8] 

30  Mare  mortuum  libirmere  D  lebenner  M 

31  20«  [v,  9] 

32  Pelagus  s6  M  20«=  se  D 

33  Proceilae  wellun  DM  20« 


UndjB  undun  D  vndun  M  20«  [v,  9]  56 
Fluctus  fluot  M  20«  flut  D  [v,  9]  57 

Diluvium     vel     cataclismus     sintflut    D  58 

sintfluot  ilf  20«  59 

Lacus  vel  ^  stagnum  a  stando  wac  DM  60 

20«  [V,  9]  61 

Abyssus  abgrunde  DM  20«  62 

Puteus    ,  .  .    phütze    M   20«     putho   D  63 

[v,   10]  64 


*  'extincta  quidem  vox  in  cod.  maxima  ex  parte   Gerhert 
in  der  inhaltsübersicht  I)        '  Lacus  vel  fehlt  M 


*  De  vocabulis  mensium 


206 


fiACHLiCH  Geordnete  Glossare.  A.  Guuppenoix)88abe 


(ß.  hl.  78.  79.    Wackemagel  Lesebuch  1*,  177.  178.  179 

1  Fon.s  quecbriimio  M  2U"  quecbroniio   l)  Spuiiia  «cum  I)  Hchiini  M  20**  [v,   9] 

•1  Gutta  dnihen  DM  20*=  [v,  9|  Va.luin  fürt  I)  fftrch  M  20*»  [v,  9] 

H  Stilla  (Irofpho  D  dropho  M  20"    [v,  9J  NaUitorlu '  ur-jirinc   D  ursprunc  M  20'' 
4  Stiria  ihsilla  DM  20^'  [v,  9] 

IV,  8  De  fluminibuf^. 


5  Rivu.s  lunst  D  iftst  M  20''  [v,  10] 
«  Gurges  dich  DM  20''  [v,  10] 

7  Araris  ai-o  DM  20*> 

8  Tyberi.s  vel  Tibiis  diura  DM  20'^ 

9  lordaiiis  iordan  DM  20^^ 

10  Padus  vel  Heridtuius  pfat  D  phät  M  20'' 

11  [V,  11] 

12  Hister    vel    Danuvius    dfinowa   D    duo- 

13  novvai/  20'»  [v,   11] 

14  Anisis  ensa  DM  20^  [v,  11] 

15  Licus  lech  DM  20^  [v,  11] 


Renus  lin  DM  20'»  [v,  11] 
Mogus  vel  Moenu«  moin  DM2(i^  [v,  11] 
Mosella  musela /;  niuoselaiV20''[v,  11] 
Mosa  masa  DM  20^  [v,   11] 
Alba  elba  DM  20''  [v,   11] 
Nectar  neker  D  necker  if  20^  [v,   11] 
Rodanus  rotan  DM  20''  [v,  11] 
AttesLs  ctisa  M  20''  en^^a  D  [v,  11] 
Liger '2  Her  DM  20«'  [v,  11] 
Sigona-    vel    Secona    h^igena    DM    20'' 
[V,  11] 


IV,   9  De  gentium  vocabulis.  ^ 


IG  Romani    vel    quirites    romcra    DM  20^ 

17  Romaer  R  197»i  [viii,   1] 

18  Rutuli  *  waleha  DM  20''  walecha  7?  1  OT'^i 

19  [viii,  1] 

20  Greci  .  .  .  criechun  M  21*    griechun  D 

21  krichen  R  197'''  [viii,   1] 

22  Hebrei  .  .  .   iudun   DM   21^    Ivden    R 

23  197»!  [viii,  1] 

24  Longobardi   vel   Ligmi    lancbartun  ^    D 

25  langbardvn /?  197«^  lanbartun  il/21» 

26  [viii,  1] 

27  Tusci   tusculare  D    tuscani    M  21*    tv- 

28  schan  R  197»^  [viii,  1] 

29  Burgundiones  ^  burguudera  D  biu-guudcr 

30  M  21*^  bvrgunder  R  197^^    [viii,  1] 

31  Franci  feroces '^   .   .  .   kerlinga  DM  2\^ 

32  franevn    .    .    .    kherlingaer    7?    197*' 

33  [viii,  1] 

34  Franci       nobiles      frankun     DM     21''' 

35  [viii,    1] 


Orientales  Franci  osterfrankun  DM  21* 

osterfranchen  R  197*'  [viii,   1] 
Alsacii  elsazera  D   elsazer  M  21*    Ele- 

sezzer  R  197*'  [viii,  1] 
Lothai-ii  ^    luttringa  D    lutringin  M  21* 

Ivtringer  R  197*^  [viii,   1] 
Turingii   turingera   D   d\Tinger  R  197*' 

duringen  M  21*  [viii,  1] 
Saxones  sahsun  DJ/ 21*  sahson  i?197*' 

[VIII,    1] 
Liutici  ^  lutizera  D  lutmzera  M  21*  Iv- 

tinzer  R  197*'  [viii,  1] 
Boemi   beheima  D    beheimi  M  21*    be- 

heim  R  197*'  [viii,  1] 
Bolani^"    bolan  D  bulan  M  21*   polan 

R  197«'  [viii,  1] 
Rosci    ruza    DM   21*    rvzzi     R    197*' 

[VIII,    1] 
Bawari  "  vel  Norici  beiera  D  beieni  M 

21*  beiren  R  197*'  [viii,   1] 


39 
40 
■II 
42 
43 
44 
45 

47 
48 
4S 

5C 

5S 

5< 

5( 
57 
58 
59 
ÜO 
61 
62 
63 
64 
65 
06 
G7 
68 
69 


^  Natatorium  D  -  Sigoga  Z)  ^  De  Portentis.  {dies  ivort  ausgestrichen  und  dafür 
von  and.  hand  zugefügt  Nomiuibus  Gentium)  B  *  Rutili  D  '  die  gl.  bei  dem  vor- 
hergehenden Ismahelite  D        •  Bvrdvndiones  vor  der  vorhergehenden  gl.  B        '  fronces  B 

«  Lottorii  D        »  Lvuici  B        '°  Polani  B        "  Bowarii  B       >*  Lier  M 


DCCCCXXXVIIB  Heinrici  Summarium  iv,  7.8.  9.  10.  12.  13.  14.  15 


207 


(jl.  hl.  79.  80.  81.  82.   Wackernagel  Lesebuch  1*,  179 


1  Carentani^  kerendia  IJ  kerdeni  M  21^ 

2  khemder  R  197»^  [viii,  1] 

3  Ungarii  ^  vel  Pannonii  ungera  D  vngara 

4  i?  197^^  ungern  M  21'^  [viii,   1] 

5  Bulgai'ii    bulgera    D    bvlgcra   R   197*^ 

6  bulgern  M  21»  [viir,   1] 

7  Flavi  fallwn  D    ualwen  M  21*  valwen 

8  R  197"^  [viii,  1] 

9Sclaui^    winida    D     winden    R    197*^ 

10  windist  iLT  21*  [viii,  1] 

11  Alainanni    alamanna    DM   21*    alanian 

12  R  197*^  [viii,  1] 

13  Suevi*  suaba  DM  21"  swabn  R  197-'^^ 

14  [vin,  1] 


We.stfali^  uuwestfala  D  westualn  il/21'i  31 

[viii,  1]  32 

Fresones«    friesun    DM    21*    frisen    7^33 

197*1   ["vjji^   Ij  34 

Brittones  britlender  J/  21*  bridendra  D  35 

[viii,  1]  36 

Nornianni    nortnianna    D    norwander  M  37 

21*  [vm,  1]  38 

Angli    engeilender    M  21*    engellen   D  39 

[VIII,  1]  40 

Scotti     scottun    D     schottun     M     21*  41 

42 

RA3, 

44 


[VIII,    1] 
Danai'    denemerkera   D    denmarche 
197*1  denemarg  M  21*  [vm,  1] 

IV,  10  De  terra  et  orbe. 

15  Terra  erda  Orbis  kreiz  [v,  12] 

IV,  12  De  partibus  Europse.  ^ 

16  Germania  inferior  francrich  [v,  14] 

IV,  13  De  Libia  seu  AfFrica.  ^ 


45 


17  Ethyopia  morlant  [v,   15] 

18  Patria  heimote 

19  Provincia  lantscatf  i" 


Regio  riebe 

Insula  isula  vel  wertt  ^^ 


46 

47 


IV,  14  De  insulis. 


20  Venetia  Venedia  [v,  15] 

IV,  15  De  montibus  et  cseteris  terrae  vocabulis. 


21  Mons  iouis  montiiob  M  21'=  [v,  16] 

22  Septem  montes  sestimont  M  21'^  [v,  16] 

23  Alpes  albun  M  21<=  [v,  16] 

24  Solurius    mons    est  Hispaniae    altissimus 

25  burcisara  ^^  DM  21«^ 

26  Mons  bere  DM  21"= 

27  Collis"  buhil  D  bühel  M  21=  [v,  17] 

28  Tumulus  .  .  .  hufo  D  hüfo  M  21-=  [v,  17] 

29  Vallis  dal  D  dal  M  21°  [v,  17] 

30  Valium  grabo  D  gräbo  1/21*=  [v,  17] 


Vallus  stecco  D  steko  M  21«  [v,  17]  48 
Clivus  halda  D  haldo  M  21°  [v,  17]  49 
Campus  velt  D  uelt  M  21°  [v,  17]  50 
Rupes  uelsz  D  uels  ilf  21c  51 

Lustrum  dierwega  vel  diergarto  D  dier-  52 

wege  uel  diergarto  1/21°  [v,  17]  53 
Antrum  hol  D  hol  1/21°  54 

Anachoresis  .  .  .  heremus  wöste  D  wuost  55 

1/21<J  [v,  17]  56 

Desertum  wuost  1/  21^  57 


*  Carentarij  und  darüber  von  jüngerer  hand  mit  blasser  dinte  karinthij  R        ^  Vngari 
M  '  Sla\-i  D         *  Svveui  jR         »  Westuali  M        '  die  gl.  nach  206,  61  R ;  an  un- 

serer stelle  ist  fcsones  ausgestrichen  '  Danai  uel  dani  R  vor  207,  31  *  Entropie 

in  der  inhaltsüher sieht  I)        •  so  in  der  vorangeschickten  inholtsühcrsicht ;  im  text  von 
D  steht  De  partibus  Affrica;  '"  l.  lantscaft  "  l.  werft  **  =  porta  Caesaris 

Wackernagel        "  Colis  M 


208  Sachlich  Geordnete  Glosbake,  A.  Gruppenglobbare 

cjL  iL  82.  83.  84.  85.   Wackenuujel  Lesebuch  1*,  179.  180.  181 


1  Dovia  awichi  I)  awicki  M  21**    [v,   17] 

2  Anienu    loca     lusMaincritAite    D     lilHsame 

3  .stete  M  21*»  [v,  17] 

4  Opaca    loca    scatcluiiii  D    .scateluomi   .1/ 

5  211  ^y^  i7| 

6  Eötiva  loca   .  .  .    .suinerliche    D    siinier- 


liche  M  21'»  [v,  17]  33 

LubricuiM  slif  lUf  21''  [v,  17]  :J4 

LitUH  Ktat  DM  21'*  [v,  17]  35 

Vivariiuii    vel    pi.scina    wiero  D  wier  31 30 


21'»  [V,  17] 


IV,   IG  De  inferioribus  terra?  et  de  septein  fluviis  inferni.  ^ 

7  Profunduin  diifiii  Gehcnna  liella  [v,   18] 

8  Vorago  .  .  .  vel  baratnun  slunt  [v,  18] 

V,  2  De  vocabulis  civitatum  regni  iiol)iliuin  Francoruin.  ^ 


37 


3« 


9  Aque  grani^  .  .  .  Acha  DM  22^  RIQG^^ 

10  [vn,  3] 

11  Metis  .  .  .  nietza    DM  22"^    Metzan    B 

12  19G''2    [VII,  3] 

13  Dolosa  .  .  .  Dol    R   lOC^^    ^i^i    /)  (|,-^,i 

14  M  22'^  [vii,  3] 

15  Verduiiuni  wirthena  D    wirtena   3/  22* 

16  Wirdena  li  19Gb2  [vii,  3] 

17  Basilea  basila    DM  22^    basil   E  19G^^ 

18  [vii,  3] 

19  Argentina  strazburc  D  .strazburg  M  22* 

20  [vii,  3] 

21  Spira  .  .  .  spira  D3I  22*  [vir,  3] 

22  Worniatia  .  .  .  wormiza  D  vvormasza  M 

23  22*  [vii,  3] 

24  Wormatienses  *  .  .  .  Wangiones  ^    ludru- 

25  dun    D    luotmduu    M  22*    Lvtroden 

26  R  1961^2  ["vu^  3-] 

27  Tungris  tungra  Dilf  22*  tvngern  R  19(j^^ 

28  [VIT,  3] 

29  Leodium  vel  Batheca  lutich  3/  22*  lit- 

30  tich  D  Lvtich  R  IQG^'^  [vn,  3] 

31  Traiectuin    uzüiht    D    vztriht   7?    igG*'^ 


32  Prema 


uztriht.  Mastrieht  3f  22*  [vii,  3]  39 
CamoraUi  kamercha  DM  22*  [vii,  3]  40 
Turonis  durni.sz  D  durnis  M  22*  [vii,  3]  41 
Herbipolis  wrzeburc  D  wirzeburg  3/22*  42 

[vii,  3j  43 

Mons    pavoniri    babinberc    D    l)abinberg  44 

M  22'»  babenb^ch  Ä  Idd^^  [vii,  3]  45 
Augusta  Ögistburc  D  ovgustburg  3/22*  46 

[vii,  3]  47 

Constantia  constanza  D  costintza  3/22*  48 

[vii,  3]  49 

Curia  kura  D  khvra  7?  IQG''^  kür  3/22«  50 

[vii,  3]  51 

Ratispona  reginesburc  D   reginsburg    3/  52 

22*  [vii,  3]  53 

Salipolis  .  .  .  dicta  ab  aqua  qua?  salzaha  54 

(salzhaha  3/)    dicitur   salzburc    (salz-  55 

bui-g  3/)  DM  22*  [VII,  3]  56 

Frisingia®  frisingun  DM  22*  [vn,  3]  57 
Agiötudimn '  eistetin  D    eisterin   3/  22*  58 

Elsteten  R  19G"2  [vn,  3]  59 

Bata\'ium    bazowa   D  bazavT\'a    3/   22*  CO 

[vii,  3]  Ol 

V,  3  De  civitatibus  ^  Saxonum. 
prenia  D    brema  3/  22^  R  197*^  [vn,  3]  62 


*  et  de  Septem  fluviis  inferni  nur  in  der  Inhaltsübersicht  D  "^  so  die  Überschrift 

in  der  inhaltsübersicht  D,  tvährend  im  texte  regum  steht,  nobilium  Regni  Francie  B  De 
urbibusikf  '  Aqujegranis  Z)  *  Wormazienses  D  wortienses  31,  fehlt  R  ^  Wangione 
M  *  Frinsigia  D  FrinzTgia  M  '  Aigistudium  R  *  civitatibus  D  in  der  inhalts- 
übersicJtt,  civitate  itn  text  ciuitate  M 


DCCCCXXXVIIB  Heinrici  Sümmarium  iv,  15.  IG.  v,  2.  3.  4.  5.  G 


209 


(jl.  hl.  H5.   8G.  87.    Waekernagel  Lesebuch  1\   181.   182 


1  Partliinopolis  ^  .  .  .    inagedeburc  D    ma- 

2  gedeburg  3/ 22**  Mandburch  R  197^^ 

3  [VII,  3] 

4  Maitipolis    meie^cbiuc    D    mer^ebürg    M 
.-)       22»'  Merspvrch  R  197»^  [vir,  3] 

6  Allebarejitudiuni  ^    halberstad  D    halber- 

7  stat  J/22b  R  191^^  [vii,  3] 

8  Cisa   citza  D  citha   31   22'>     cithtza    Ä 

9  197'^^   [vii,   3] 

10  Monasteriuni  vel  Miniigardeforda  ^  mun- 


Fons    podoli  podelbrunno    D3I  22'»    po-  32 

derbrvnue  A*  197»^   [vii,  3]  33 

Mindiiia  DM  22"  R  197=1^   [vii,  3]  34 

Mi^na*  DM  22^  R  197^^  [vii,  3]  35 

Hiltinisheiin    DM  22^    Hiltinensheim  R  36 

197=^1  [VIT,  3]  37 

Osinbmgga  DM  22^  Osinbvrga  R  197«^  38 

[vii,   3]  39 

Brandenburc    D     brandenburg    31   22*^  40 

braudenbvrch  R  197-'^   [vii,   3] 
Losaniia  D3f  22'> 


11  sterD3r22^  mvnster  7?  197»^   [vii,  3] 

V,  4  De  civitatibus  Anglorum. 

12  Caiituai-ia   kautilbiria    D3I   22''    kantel-  |  vii,  3] 

13  biria  R  197^^  [vii,  3]  Eboracus  ebinvih  31  221^  [vir,  3] 

14  Lunduiia  lundunes  D    liuidines    31  22'' 


15 
16 

17 
18 
19 
20 
21 
22 
23 
24 
25 
20 
27 
28 
29 
30 
31 


V,  5  De  civitatibus  ferocium  Francorum.  ^ 
Pai-isiu^  paii,-^  D3I  22''  [vii,  8]  ]vii,  3] 

Aiirelianis;    orlenii^    D     oileiiis     31    22''      Verona  berna  D3I  22''  [vii,   3] 

V,   6  De  edificiis  publici.s.  ^ 

Platese  strazzun  [vii,   2] 


Castrum  caf^tel 
Castelluin  castelin 
Vicus  dorf  [vii,   2] 
Viculus  dorfelin  [vii,   2] 
Villa  wilare  [vii,  2] 
Villula  wilai'chin  [vn,  2] 
Suburbana  furibiirgi  [vii,   2] 
MLnia  gicimbere  [\ai,  2] 
Murus  mura 

Pinne  cinnun  [vii,  2  Mine] 
Turris  dum   [vii,  2] 
Propugnacula  brustweri  [vii,   2] 
Proniurale  fonnure  [vii,  2] 
Porta  burgedor  [vii,  2] 
Arx  arcis  festin 


Forum  marchet  [vii,   2| 

Puteal  harpha  [vii,  2| 

Malluni  dinc  [vii,   2] 

Curia  dinchus  vel  sprahus  [vii,   2] 

Theatrum  . .  .  prostibulum  hiirshus  [vii^ 

Colossus  irminsul 

Taberna  winhus  vel  cram  [vii,  2] 

Macelluni  fleiscranna  [vii,   2] 

Mercatuni  marchet  [vn,   2] 

Theloneum   zol 

Carcer  kerkeri   [vii,   2] 

Curta  hof  [vii,  2] 

Curtile '     houestat  [vir,  2] 

Fiscus  ^  fronehof  [vii,   2] 


41 
42 

43 

44 


45 
4G 

47 
48 
49 
50 
51 
2]  52 
53 
54 
55 
5G 
57 
58 
59 
GO 
Gl 


'  Barthinopolis  31  -  Allabarestudium  M.  die  gl.  nach  der  folgenden  R  ^  Mi- 

rairgofoda  uel  Monasterium  R  *  die  gl.  nach  der  folgenden  I).  davor  minsna  durch- 

.itrichen  B         *  diese  Überschrift  fehlt  B;  doch  ist  unter  Anglorum  der  vorhergehenden 

Überschrift   von    and.  hand  Francie  geschrieben,    sodass  dies   gerade  über  Parisius  steht 

'  Überschrift  nur  in  der  inhaltsüher sieht  D        '  Curtill  1)        "  Ficus  D 

Althochdeutsche  glosscii  III.  14 


310 


HAfHLKH  Geordnete  Globsare.  A.  Gruppenolossare 


gl.  hl.  87.  88.  89.  91 


V,  7    De  habitac'uÜH  et  alii«  edificii«. 


1  EdiHciutn  g»*cunbeit  [vii,   .">] 

2  Edes  vel  lares  ht-rberga   (vii,   öj 

3  Habitatio  buwnga  |vii,   ">] 

4  Doinus  hus 

5  Donmncula  huselin 

6  Funiariu«  rohiis  [vir,  5] 

7  Pena.<   wibselstein  [vii,   5] 

8  Posticiuni   vel  o.stioluiii  durlin 

9  Postica  hinderdiiii 

10  Postes  Oötii  dftrst&dili   [vri,   6] 

11  Pestis  phosto 

12  Linien  drftscuuel  [vii,   ü| 

13  Superliniinare  uberduri  [vii,  G] 

14  Repaguluni   giendel  vel  sceldel 

15  Aula  pbalinza  [vir,  5] 

16  Thalamus  brutestul  vel  brutbedde 

17  Domata    .  .  .    nieniana    sal    vel    ufhusi 

18  [vu,  5] 

19  Ferculum  mushus  vel  draht 

20  Cubic'uluni  bettekainera  [vii,  5] 

21  Secessus  gesuase  vel  gang  [vri,  5] 

22  Latrina  ueltgang  [vii,  5] 

23  Diversorium  gastbus  [v^I,  5] 

24  Hospicium  berberga  [vrr,  5] 

25  Recliiiatoriuni  leneberga 

26  Cancelli  kancelun 

27  Pisale  pfiosel 

28  Refectoriuin  reuniore  ^ 

29  Repausatoriuin  vel   dormitorium    slafhus 

30  vel  donnindre 

31  Claustiiim  kloster 

32  Xenodochiuin  abnSsenhus  [vir,  5] 

33  Erariiun  vel  gazophilaciuni  dresekamera 


Arnianientariuni  wafenhu»  37 

Biblioü'ca  buchkaniera  '.V6 

Promptuariujn  keUer  39 

Tisanaiium  spichare   [vir,   7 1  4<J 

Poniaiiuni  obizgadfiii   [v,    19]  41 

Caniera  kainera  42 

Vestiariiuii  wathus   [vrr,  .0]  43 
Toreunia  scaficida  vel  scanc  [vri,   7]        44 

Camera  darra   |vii,   7|  45 

Ardaria  stat'^  40 

Genezeum  dune   [vrr,  5J  47 

Textrina  webehus  [vii,  5]  48 

Scola  sc81a  49 
Munitum      vel      munimentum      vestisal  50 

[vir,  8]  51 

Sudes  stecko  [vrr,  8]  52 

Rotoita  ranstecko  [vir,  8]  53 

Palus  pfal  [vir,  8]  54 

Agger  hufo  55 
Formatum  vel  formatium  dunel  [vii,  8]  5G 

Sepes  zuni  [vri,  8]  57 

Stabulmn  stal  58 

Ovile  scafstigia  [vii,  9]  59 

Bosta  pbenich  [vrr,   9]  00 

Presepe  kripfa  [vir,  9]  Ol 

Cippus  vel  farnaicus  stoch  02 

Umbraculum  lÖba  [vn,  9]  03 

Casa  berberga  [vrr,  9]  64 

Tuguiium  hudda  [vir,  9]  05 

Tescua  scopf  [vn,  9]  60 

Magalia  korbe  [vir,  9]  67 
Columbar  dubhus  [vn,  9] 
Columbria  dublocher 


V,  8  De  calcatorio. 

34  Calcatorlum  ettlcbetirbus  [vii,  9]  Torcia  winda 

35  Pi'elum  pfressere  [vn,  9] 

V,  12  De  lectis  et  sedilibus  et  aliis  utensilibus. 

36  Stratus  vel  lectus  bette  [x,  26]  Baionvda  f artbette  [x,  20] 


entstellt  aus  reuindre 


*  l.  slat 


DCCCCXXXVIIB  Heinrici  Summarium  v,  7.  8.  12.  13.  14 


211 


gl.  bl.  91.  92.   93 


1  Lectica  spanbette  [x,   2G] 

2  Cunabuluin  waga  [x,  26  Cuiia] 

3  Ferretiuni  bara  [x,  20] 

4  Sedile  sidilla  [x,  26] 

5  SeUa  satel  [x,  26] 

6  Scaiiinum  scranna  [x,  26] 

7  Scanuiellum  benkelin  [x,  26] 

8  Axidonuiii  stfd  |x,  26] 

9  Gestatoria  dragostfd   |x,  26] 

10  Volochtetra  ualtstul  [x,   27] 

11  Scabellum  scemel  [x,   27] 

12  Suppedaiieum  fäzscemel  |x,   27] 

13  Sedes  sez  vel  stfd 

14  Thornus  ^  kfmigstfd 

15  Triplecia  stelza  [x,  27] 

16  Ignii;  vel  focus  vel  pyr  fuir  [x,  27] 

17  Ticio  vel  torris  brant  [x,   27] 

18  Flamma  flanuna 

19  Fumus  roch  [x,  27] 

20  Scintilla  ganeistra  [x,   27] 

21  Favilla  falewi.sca 

22  Gnis  asca 

23  Fuligo  ruz  [x,  27] 

24  Veru  spiez  [x,  27] 

25  Percussorium  slegel  [x,  27] 

26  Cathomur;  vel  scopa  besemo  [x,   14] 

27  Verris  vel  verriculum  kerebesemo  [x,  27] 

28  Scutica    vel  scotica    geiszla  [x,  14   An- 

29  guilla] 

30  Plumba  bligei.<luii  vel  blikolbo    [x,   26] 

31  Vectis  grendil 


Fustis  stekko  [x,  26] 
Baculus  vel  scipio  stab  (x,  26] 
Rutenun  knuttel  [x,  26] 
Colunieu  vel  sustentaculum  rama 
Haustra  wazerwinda  [x,  26] 
Telon  bninnekrapfo  [x,  26] 
Simphonua  sprizza  [x,   26] 
Pila  stampf  [x,   26] 
Subtel  undirscubü  [x,  26] 
Tortus  wit  [x,  26] 
Pertica  mezruta  [x,   26] 
Aspidiscos  krapso  [x,  26] 
Callipodium  leist  [x,  26] 
Tribula  pflegil  [x,  26] 
Tribulaculum  pflegilbant  [x,   26] 
Palavannus  waima  [x,  26] 
Fui'ca  zuwisela  [x,  26] 
Furcilla  gabela  [x,   26] 
RasteUum  recho  [x,  26] 
Pala  scufela  [x,  26] 
Ventilabrum  wintscufela  [x,   26] 
Pedica  druha  [x,   14] 
Muscipula  muszfalla  [x,  26] 
Decipiüa  clobo  [x,  26] 
Barga  bera 

Sabona  seipha  [x,  26] 
Pabulum  phuater 
Trocus  dopf  [x,  26] 
Traha  slito  [x,   26] 
Fistula  suegela 
Tibiaj  scinkim 


32  Contus  stanga  [x,  26] 

V,  13  De  itineribus. 

33  Via  wech  [v,  23]  Competum  wegesceida  [v,  23] 

34  Privata  bure.straza  [v,  23]  Orbita  wagenleisa  [v,  23] 

35  Publica  via  heristraza  [v,  23]  Vestigiiun  fäzspor  [v,  23] 

36  Semita  .  .  .  calli.s  phat  [v,  23]  Passus  scritemele  [v,  23] 

37  Miliarium  mila  [v,  23] 

V,   14  De  niarmoribus  et  aliis  lapidibus. 

38  Mannor  marmilstein  [vi,  3]  Magnes  nadilstein  [vgl.  vi,  2] 


39 
40 
41 
42 
43 
44 
4.5 
46 
47 
48 
49 
50 
51 
52 
53 
54 
55 
56 
57 
58 
59 
60 
61 
62 
63 
64 
65 
66 
67 
68 
69 


70 
71 
72 
73 


74 


l.  ThroQus 


14* 


•212 


.SAIHLK  11    (]i:üRUXI:TK    (Ji^OSHAKK.    A.    (jKlPPKNfiLOSHARK 


1 

2 
3 
4 

5 
6 

7 

8 
9 
10 
11 
12 
13 
U 
15 

16 
17 
18 
19 
20 

21 
22 
23 
24 

25 
26 
27 
28 
29 
30 
31 
32 


Petra    stein 

Bilt'X  waggo 

Bpeleuni   .  .  .  spclunca  hol 

('ivpido  stekkiliii 

Calculus  kiselin  |vi,    1) 

Glarii  giüezsteina 

Cos  wezesteiii   |vr,   1| 


ifl.  hl.   93.   94.   9.'. 

Puiiiex    hiiiuiz  [vi,    IJ 

Gipsuiu   gipf^  |vi,    IJ 

Creta  critla 

Harena  griez  [vi,    1 1 

Sulphur  siu'uel 

Sal  salz 

8al  terra;  ertsalz 


34 
35 
3G 
31 


Hoilus  garto  [v,    19] 
Cucumerarius  kurbizgrato  |v,  19J 
Pomeriuin  boiiigarto 
Ponietuni  obezgartuii 
Pomariuni  obizgade  [v,   19| 
Ager  ager  [v,   19( 
Poss(!s.sio  gidregido  [v,    19| 
Patriinoiiiuin  uatereigen  [v,   19J 


VI,   1   De  hoitis  et  agris.  ^ 

Prestatio  lehin   |v,   19J 

Prediuin  .  .  .  fuudu.s  eigen   [v,   19] 

Rura  gelen  [v,    19] 

Novale  nuilende  [v,   19] 

Sulcus  furh  [v,  22] 

Man.sus  vel  ariola  hPiba  [v,  19] 


41 
42 
43 
44 
45 
40 


lurnalis    vel    iiigus    iuchail    vel   morgen  47 


Cultura  fd)unga  [v,  22] 
Cinis  bisengunga  [v,   22] 
Aratio  eranga  [v,  22] 
Stercoratio  iiiistunga  [v,  22] 
Occatio  egunga  vel  brachunga 

Stiua  geiza  [x,  24] 
Ligo  sech  [x,  24] 
Vomer  scar  [x,  24J 
Dentilia  riestra  [x,  24] 

Plausti-uin  wagen  {x,  24] 
Themo  dis^la  [x,  24] 
Rota  rath  [x,  24] 
Canti  uelgun  [x,  24] 
Radii  speichun   [x,  24] 
Mediolus  naba  [x,  24] 
Axis  ahsa  [x,  24] 
Opex  löna  [x,  24] 


[V,  19] 
VI,  2  De  agricultuia. 

Proscissio  brachunga  [v,  22) 
Satio  seiiinga  [v,   22) 
Messis  arnot 
Seges  sath  [v,  22] 
Sanientuin  ^  vel  sementis  samo 


[V,  22 1 
VI,  3 


48J 
49 

5ä 

53 


33  Molendinum  malin  [x,  25] 


De  aratro. 

Buris  pflSghobit  [x,   24] 

Erpica  egila  [x,   24] 

Traheria  vel  epitedia  .«elo  [x,  24] 


VI,  4  De  plaustro. 

Hiuneruli  chipfa  [x,  24] 
Dentale  spannagel  [x,  24] 
lugvim  ioch  [x,  24] 
Lora  iuchabnun  [x,  24] 
Scala  vel  clima  leittera  [x,  24] 
Currus  reitwagen  [x,  24] 
Reda  carrich 

VI,  5  De  molendino. 

Mola  kurn  [x,  25] 


^  in  der    inhaltsübersicht  wird   dies  und  das  nächste    capitel  noch  zu  buch    v  geso- 
gen D        ^  1.  Sementnm 


DCCCCXXXVIIB  Heinrici  Summarium   v,  U.  vi,  1.  2.  3.  4.  5.  6.  7       213 


gl.  bl.  95.  96.  97 


Sclusa  wac  vel  wer  [x,  25] 


Molaris  inulinstein   |x,   25 1 
Scu^soriuni  rennila  [x,  25 1 

VI,  G  Dp  pistrino  et  arniis  pistorum. 


3 
4 
5 
ü 
7 
8 
9 

10 
11 
12 
13 
U 
15 
16 
17 
18 
19 
20 
21 
22 
23 
24 
25 
26 
27 
28 
29 
30 
31 
32 
33 
34 
35 
36 
37 


Pistriiium  pfistreia  fx,   25] 
Clibaiius  vi4  foniax  ouau   [x,   25] 
Cerialia  bachscirrc  [x,   25] 
Capistenuni  luPilta  |x,   25] 
Ascia  vel  niina  dexbiuida  [x,   25] 
Ustulai'ius  ouenstab  [x,  25] 
Tractula  kissa  Ix,  25] 


Furnitergius  oucnwisc  [x,   25] 
Exe.s  vel  niisellius  ouensculzzil  [x, 
Cibruiu  ritra  [x,   25] 
Cribellum  sib  [x,  25 1 
Sedacium  hesib  [x,   25] 
Rotabuluin  redestab  [x,  25] 


Mensa  disc  [ix,   15] 

Conviväum  wirtscaft 

Cibus  ezzin 

Alimoiiia  vel  victus  libiiara  [ix,   15] 

Aliinentum  fursal  [ix,   15] 

Annona  pfriinda  [ix,   15] 

Opulentia  giiiotb  [ix,   15] 

Deliciae  zartluste 

Pulmentum  vel  episumeii  zumuse  [ix,  15] 

EduHum  vel  ferciiliuii  drahta 

Sacietas  setiii  [ix,   15] 

Crapula  uberezin  [ix,   1 5 1 

Lataeulum  bolz  [ix,   15] 

Prandium  imbiz  [ix,   15] 

Merenda  undirinibiz  [ix,  15] 

Cena  merot  [ix,   15] 

Panis  vel  paxinias  brot  bleib  [ix,  15] 

Feniientaeius  panis  irhabenbrot  [ix,  15] 

Azimus  paiiis  derbebrot  [ix,   15] 

Siligineus  panis  dinkilinbrot  [ix,   15] 

Clibanicus  caiistella  [ix,  15] 

Liba     vel     placenta    vel    fertus     flado 

[IX,   15] 
Torta  kScho  vel  flekkelin  [ix 
Crustula  brezitella  [ix,   15] 
ArtocresB  krepheliii   [ix,   15 1 
Frixillaj  kuchelin    |ix,    15 1 
Farina  melo  [ix,   15 1 


VI,   7  De  rnensis  ^  et  escis. 

Alfita^  girstinmelo  [ix,   15] 
Buccella  snita  [ix,  15] 
Mica  brosma  [ix,  15] 
Furfui'es  kliun  [ix,   15] 
Fermentuni  deismo  [ix,  15] 
Puls  bri 

Feces  befun  vel  drusnun 
Cantabrum  huntaz 
Caro  fleisc 

Crudum  rowiz  [ix,   15] 
Coctum  gikochitez  |ix,  15] 
Assuin  gibraten  [ix,   15] 
Elixum   gisoten  [ix,  15] 
Frixum  girostet  [ix,   15] 
Salsum  gisalzen  [ix,   15] 
Perna  bacho  [ix,   15] 
Lardus  vel  taxea  spec  [ix,   15] 
Spatula  scultera  [ix,   15] 
Armus  buch  [ix,   15] 
SufFrago  hamma  [ix,   15] 
Assatura  .spizbrato  [ix,   15] 
Decallo  kelebrato  [ix,   15] 
Aruina  smero  [ix,  15] 
Anxugia  ancsniero  [ix,   15] 
Frustuni  stukki  [ix,   15] 
Offa  biz  [IX,  15] 
Salsicia  wrst  [ix,  15] 
Farcimen  wanst  [ix,   15] 


151 


38 


89 
25]  40 
41 
42 
43 
44 


45 
46 

47 
48 
49 
50 
51 
52 
53 
54 
55 
56 
57 
58 
59 
60 
61 
62 
63 
64 
65 
66 
67 
68 
69 
70 
71 
72 


'  mensibue  in  der  inhaltsübersicht  D        *  Aisita  D 


214 


Sachlich  Gkokdnkte  Glosbare.  A.  Okiitengi/^hhare 


(jl.  bl.  97.  98.  99.  100 


1 
2 
3 

4 
5 
6 

7 
8 
9 

10 
11 
12 
13 
14 
15 
16 
17 
18 
19 
20 

21 
22 
23 
24 
25 
26 
27 
28 
29 
30 
31 
32 
33 
34 
35 
36 
37 


Intlutilis  slobmto  vel  scubelinc  [ix,   15 1 

Sfera  clozeliii 

luH  broth  [cgi.  ix,  \')\ 

luttH  mäs 

Ca^eus  kese  [ix,  \')\ 

Sern  kesewazer  [ix,  15J 

Columstmiu  biest  |ix,   15] 

Lac  niilich 

Quactuni  girunst  \yyl.  ix,  15] 


Butyrum  buttra  |ix,   15) 
Mel  bonic   |ix,    15) 
Favus  wabo  (ix,   15) 
Ovum  t'i  [ix,   15) 
Vitelliu.s  dotero  [ix,  15] 
Huppa  inerata  fix,   15] 
Lapastes  gonibost  [ix,   15] 
Repurgiuiii  fc'ini  fix,   15] 


Potio  dranc  fix,  IG] 
Aqua  wazer  jix,    IG) 
Vinuin  vel  licum   win   [ix,   IG] 
Mustum  most  fix,   IG] 
Roseuni   vinum  rotwin  fix,  IG] 
Sucinatum  goltfarowin  fix,  IG) 
Aiiiiniuni   wizwin  fix,    IGJ 
Linipiduni  luterwin  |ix,   IG] 
Turbidum  vinuin  dmbewin 
Infertum   vinuin  opfcrwin  fix,   IG) 
Honorariuni   vinuni  klenewin   fix,   16] 


VI,  8  De  potu. 

Cruduni  vinuin  .surwin  fix,  IG) 
Acinuin   luira  )ix,   IG) 
Mulr^uni  luttcrdranc  fix,   IG) 
Ydromelluni  apfildranc  fix,  IG] 
Medus  meto  fix,  16] 
Acetum  ezzich  fix,  IG] 
Cervisa  vel  cervisia  bier  fix,  IG) 
Gaioun  fiöcbroth  fix,   IG) 
Salsugo  sulza 
Sucus  saf 


VI,  9  De  vasis.  ^ 


Cupu?  vel  cupa  vel  tunna  kftfa  fix,  18] 

Fimdus  bodim  fix,    18] 

Spiraculum  pfuntlocb  fix,   18] 

Serraculum  vel  duciculum  zapfofix,  18] 

Tractarius  di-ehtere  fix,  18] 

Dolium  butin  fix,   18] 

Tina  zuber  fix,   18] 

Alveus  drocb  fix,   18] 

Alveolus  di-ugelin  fix,  18] 

Ydria  vel  situla  .  .  .  eimer  fix,  18] 

Mortarium  mortere  fix,   18] 

Acitabulum  ezzichuaz  fix,  17] 

Salinum  vel  siüceca  salzuaz  fix,   17] 

Mulgarium  vel  mulctra  milcfaz  fix,  18] 

Colum  siha  fix,   18] 

ScuteUa  scuzzila 

Coclear  leffil  fix,  17] 


Capita  vel  catinum  gebita  fix,   18] 

Cresentida  ul)irgulditfaz 

Cantarus  kanna 

Lagen a  lagila  fix,  18] 

Flascones  flaskun  fix,  18] 

Uter  vel  ascopa  huterich  fix,  18] 

Urceus  urcil  fix,  18] 

Curuca  krogola  fix,  18] 

Fiala  glasekopf 

Patera  napf  fix,  18] 

Sciphus  copf  fix,  18] 

Ciatus  becber  fix,  18] 

Operculuin  lit  fix,  18] 

Caüx  kelich  fix,  18] 

Ansa  hanthaba 

Cünbia  scifilin  fix,   18] 

Botolicula  stouf  fix,    18] 


38 
3'J 
40 
41 
42 
43 
44 
45 


4« 
47 
48 
4'J 
50 
51 
52 
53 
54 
55 


56 
57 
58 
59 
60 
61 
62 
63 
64 
65 
66 
67 
68 
69 
70 
71 
72 


'  diese  Überschrift  fehlt  in  der  inhaltsübersicht  D 


DCCCCXXXVIIB   Heinrici  Summarium  vi,  7.  8.  9.  10.  11 


215 


gl.  hl.  100.   101.  102 


1   xVnipulla  anibilla  [ix,  18 1 

-  Labrum  labil  [ix,  18] 

1  Cacabus  vel  cucuma  hauan  |ix,  19] 

1  Fictilia  vel  fiebula  irdinfaz 

5  Amphora  krSg  [ix,   20 1 

6  Pelvis  lauil 

7  Mauile  hantfaz  fix,   20] 

8  Aquamanile  hantfaz 

9  Pixides  buhsun  [ix,  20] 

10  Ci.sta  chista  [ix,  21] 

11  Cistella  kistilin  [ix,  21] 

12  Saccus  sac  [ix,   21] 

13  Marsupium  sakil  [ix,   21] 

14  Pera  dasca  [ix,   21] 

15  Modius  m&dde  [ix,  21] 

16  Cythera  harpfa  |ir,  18] 

17  Lira  rodda   [ii,  18] 

18  Organa  orgelum  vel  pflfuu  [it,   18] 


Sextai-ius  sehtere  [ix,  21]  37 

Sporta  korb  [ix,  21]  38 

Sportula  kurbelin  [ix,  21]  39 

Corbis  korb  40 

Fiscella  korbelin  [ix,  21]  41 

Canistrum  seta  vel  sumberin  [ix,   21]       42 

Clitella  meisa  [ix,   21]  43 

Cophinus  mistkorb  [ix,   21]  44 
Calathus    vel  cratallum  zeina  vel  cretto  45 

[IX,  21]  46 

Gurgustium  rusa  47 

Alvear  binikar  [ix,   21]  48 

Cavea  keutsa  [ix,  21]  49 

Statera  vel  trutina  waga  50 

Attramentarium  dictihorn  [x,  26]              51 


VI,  10.^ 

Plectrum  ziterpfin  [ii,   18] 
Plyroma  wirbil  [ii,  18] 


VI,   11 

19  Arma  gewefine  vel  gescirre  |x,  5] 

20  Mucro  vel  gladiu.'*  suert 

21  Sica  mulchilsuert  [x,   5] 

22  Acies  wassa  [x,  5] 

23  Capulus  helza  [x,  5] 

24  Teca  vel  vagina  seeida  [x,   5] 

25  Fagidilus  .suertuezzil  [x,   5] 

26  Radix  sperhhut  [x,  5] 

27  Asta  vel  lancea  sper  [x,  5] 

28  Astile  scaft  [x,  5] 

29  Trades  seifkrapho  [x,  5] 

30  Cuspis  spiez   [x,   5] 

31  Contus  spiezstanga  [x,  5] 

32  Excipium  eberspiez  [x,  5] 

33  Venabulum  weidispiez  [x,   5] 

34  Falarica  ger  vel  balster  [x,   5] 

35  Vinea  bercfreit  [x,  5] 

36  Machina  vel  tormentuni  mango  [x,  5] 


De  armis.  ^ 

Balista  pfedirere  [x,  5] 

Funda  slengira  [x,   6] 

Clavi  vel  cateia  vel  teutanus  kolbo 

Balea  armbrust  [x,  5] 

Arcus  bogo  [x,  6] 

Corda  senua  [x,  6] 

Coritus  bogefSter  [x,  6] 

Pharetra  kocher  [x,   6] 

Telum  scoz 

Sagitta  strala  [x,  6] 

Spiculum  scefte  [x,   6] 

Scorpio  giluppitstrala  [x,   6] 

Hilus  item  piliun  pfil  [x,   6] 

Pulcio  polz  [x,  6] 

Amentum  fidering  [x,  6] 

Clipeus  vel  scutum  seilt  [x,  7] 

Ancia  hanthaba  [x,  7] 

Ancile  scirmscilt  [x,  7] 


52 
53 


54 
55 
56 
57 
58 
59 
60 
61 
62 
63 
64 
65 
66 
67 
68 
69 
70 
71 


•  Überschrift  fehlt  D        *  Überschrift  fehlt  in  der  Inhaltsübersicht  D 


2  IG 


Sachlich  Geordnetk  Globsark.  A.  Gruppenqloshare 


(jl.  hl.    102.  103.  104 


1  Lorica  halsberga  [x,   H\ 

Bucina   vel  lituun  honi 

34 

2  Cati!*iti  vel  galea   lieln»   [x,   Hj 

Tuba   vel  coniu  l)la>*zhorn 

35 

;{  GaliTus  cisttTt'lla  [x,  8] 

Claf'Hicum  herhorn   [x,   4| 

m 

4  Vexilluin   fano  [x,   H| 

VI,  12  D( 

.'   belli: 

■<  et  triumphis.  ^ 

5  Bellum  iirlfige  [x,  1] 

Fuga  fluth 

3V 

tj  Pugna  folvvic   |x,  1| 

Prella;'''   vel   manubiae  hertröbe  [x. 

2]      38 

7  Seditio  gos^tiito   [x,   1  ] 

Pax  fride  |x,  1) 

39 

8  Duelluin  kämpf  vel  einwigc    [x,    1 

1 

Fedus   winiscaft  [x,    1] 

40 

9  Controversia  vel  altercatio  strit  [x, 

1| 

Discordia  vel  dinsensio  luiH.sehelida 

11 

VI,    13  De 

instmmeutis  equomni. 

10  Falera  ^  gereite  [x,  9J 

Sagma  .<oum  [x,  9] 

42 

11  Capi.stnim  halftra  [x,   9] 

Mantica  malaza* 

43 

12  Frenum  brittil   [x,   9] 

Oibis  ringa 

44 

13  Salivares  gebiz  [x,  9] 

Bambitium  bambist 

45 

14  Habena  vel   retiiiaculum  zuhil   [x,   ! 

^1 

Ba.sterna  vel  essedum  samb&ch 

46 

15  Liipati  orgemm  [x,   9| 

Calcar  sporo   [x,  9] 

47 

16  Camus  kambrittil  [x,  9| 

Calcarium  sporleder  [x,  9] 

48 

17  Sella  satel  [x,  9] 

Strepa  ntegereif  [x,   9] 

49 

18  Arces  satelbogun  [x,   9| 

Ocreae  lederho-sun 

50 

19  Antela  färbPige  [x,  9] 

Stemipes  hufi.sin 

51 

20  Postela  aftiireide  [x,  9] 

Strigilis  seerra  [x,  9] 

52 

21  Cingula  darmgurtila  [x,  9] 

Colunibar  knebil  [x,  9] 

53 

22  Ulcia  vel  hulcitum  hulft  [x,   9J 

VI,  14 

De  lii 

isu  ^  alearum. 

23  Alea  scazzabel  [x,  10] 

Uuio  vel  canis  essi  [x,   10] 

54 

24  Pirgus  zabelbret  [x,   10] 

Binio^  düs  [x,   10] 

55 

25  Calculi  steina  [x,   10] 

Trio  vel  .suppus  tris  [x,   10] 

56 

26  Inciti  vel  ordinarii  zabilsteiiia  [x,   1 

0] 

Quatrio  .  .  .  quater  [x,  10] 

57 

27  Tesserae    vel  lepusculi    wurfilsteina 

[X, 

Quinio  zingo  [x,   10] 

58 

28       10] 

Senio  ses  [x,  10] 

59 

VI, 

15   De  na\H[bus. 

29  Navis  .seif  [x,  16] 

Rostratae  snaggun  [x,  16] 

60 

30  Rates  kiel 

Anchoromacus  snacgun 

61 

31  Trieris  kiel  [x,   16] 

Barca  flozseif  [x,  16] 

62 

32  Celones  karraden  vel  uerenewun  [x, 

16] 

Paro  buzo  [x,   16] 

63 

33  Musculus  kocho  [x,  16] 

Chioparo  vel  carabus   gnairum    [x. 

16]  64 

p 
^  trimnphis  in  der  inhaltsühersicht,  strumentis  im  text  D         "^  l.  Predse         '  Valera 

D        *  l.  malaha        ^  lusu  in  der  inhaltsühersicht,  usu  im  text  D        *  Bimo  D 


DCCCCXXXVIIB  Heinrici SuMMARiuM  vi,ll. 12.13. 14.15.16.17. IS.Anhang  217 

gl.  hl.  104  105.   106.   107 


1  Celox  .  .  .  c(4ecm  heikochun   [x,  16] 
-  Actuarite  holchim   [x,   16] 
!  Ypogavus  uerescif  [x,  16] 


Pontonium  sceldel  [x,  16]  26 

Trabarise   .   .   .    naves    amnices    nachun  27 

[x,  16]  28 


17] 


4  Proia  pfilhta  [x,   17] 

5  Puppis  stierbiirt  [x,  17] 

6  Carina  seif  [x,   17] 

7  Fori  hittefaz  [x,   17] 

8  Pretoriola  rfibe 

9  Columbria  rienilocher  [x, 

10  Agia\'ia  bolkun  [x,  17] 

11  Transtra  doftun  [x,   17  j 

12  Remus  riider  [x,   17] 

13  Remex  verio 


14  Vela  segila  [x,   18] 

15  Artemo  stierrüder  [x,  18] 
l(i  Funis  vel  restis  seil  [x,  19] 


IT  Sagena^  seg.^ne  N  V'  [x,  20] 

18  Rate  neze  DN  1''  [x,  20] 

19  l*yeticulum  nezelin  [x,   20] 

20  Fvnda  vel  iaculimi  senkil  [x, 


VI,   16  De  paitibus  navium. 

Palmula  lappo  [x,  17] 
Antemna  segilr&ta  [x,  17] 
Malus  mast  [x,  17] 
Modius  masthafta  [x,  17] 
Cheruca  wetirhano  [x,  17] 
Troclea  winda  [x,   17] 
Gubernaculum  stierruder  [x,   17] 
Clavus  sturnagil  [x,   17] 
Tonsilla  mai'stekko  [x,   17] 
Anchora  ankero   [x,   17] 

VI,   1 7   De  velis  et  f unibus.  ^ 

Rudens  segilseil 
Tormentum  notgoz  [x,  19] 
Remulcum  lina  [x,   19] 

VI,   18  De  retibus. 

ascatno  vel  lanna  [x,  20] 
Cassis  bamo  [x,  20] 
Implagiimi  klebeneze  [x,  20] 


?0] 


Plagse  arbe  [x,  20] 


21  Trara     vel     verriculiun     zugegaru     vel 


29 
30 
31 
32 
33 
34 
35 
36 
37 
38 

39 
40 
41 

42 
43 
44 
45 


ANHANG.  ^ 

Clm.  27329. 

22  (le"^)  Neium    uel   netiüa    haspil  —   19,  2,  17  46 

23  29,  4  '^x,  8]  Gruellum  gui-ze  *  —  20,  2,  19  Furfures  47 

24  Panuli  spu'e  —   19,  29,   7   [ix,   8]  Trutina  waga  —   16,  25,  4  48 

25  Lagana    paaes    lati  pane   koche  —   20,       Lanx  wagenzüga  —  ib.  49 


1  diese  iibetschnft  nur   in  der  inhaltsübersicht  D  ''  diese   und   die  nächste  (ß. 

stehen  in  umgScehrter  ordnuufj  unter  der  Überschrift  De  retibus  zioischen  cap.  u,  4 
und  5  N  '  es  liegen  ungeordnete,  sehr  knappe  auszüge  aus  Isidors  Etymologien  vor ; 
aber  mehrfach  begegnen  worte,  die  nicht  bei  Isidor,  wol  aber  im  Summ.  Heinrici  stehen, 
namentlich  die  et/mologie  von  Hermaphroditus  218,  26,  die  nur  in  der  recension  B  des 
Summ,  sich  findet;  ich  habe  daher  den  gll.  diesen  platz  angeioiescn  und  die  überein- 
stimmenden   stellen    beider    recensionen    des   Summ,    in    eckigen  klammern    angemerkt 

*  =  gruzc 


218 


Hachluh  (jJkükünete  Globhark.  A.  Gruppenolohhare 


1  (17'')    CanJHtruni    tJclHwi»    caiuiiri    toxitur 

2  chena^  —  20,  9,  8 

3  Tribuhi  viule    terimtur    fruinenta   vlegel 

4  —  20,   14,  10  Ix,  26  =  V,   12J 

5  Uanuß  wan    [x,   26  =  v,  12  Palauan- 

6  nus] 

7  Tnilla  clicta  trufele^—  19,  18, :{  [vi,  1 1] 

8  Rt'chi    gonll^^    uehiciili    quatuor    rotarum 

9  hangende  wage  —   20,  12,   2 

10  Cratera.  calix  est  dua.s  Habens  ansas  .i. 

11  zoten  —  20,  5,  3 

12  (18»»)  Multa  niulde  —    20,  6,    7  Mulc- 

13  tiiuii 

14  Cantanis  dryt^re.  teut*  —  20,  6,  3  [ix, 

15  18  =  VI,  9] 

lö  Suffragines  hänien  •'  —  11, 1,  107  [in,  6 1 

17  (19»)  Serra  soga  —   19,  19,  9 

18  Ascia  bihel  —  19,   19,   12 

19  (19'')    Sabuluin   leuissimum    terra   genus 

20  sant    -    16,   1,  5  [v,  24] 

21  Argilla  leine,  vel  inergel  —   16,   1,   6 

22  Solea  soyle  teuton'  —  19,  34,   11 


(2tJ*)    Trudes     est    pertica    ferrata.    qua  23 

nauis    inpellitur.    s.   clont  *    teutonico  24 

—   18,  7,  3  25 

Mas    u[   niasculus     latine.    grece    (20*»)  2G 

ornui  dicitur  man.  affrodi  grwe  latine  27 

feinina  dicitur  [in,  4   =   i,   1]  28 

Nubilis  hy  beru   (in,   4=1,   1)  29 

Heros,  proheres  h*bo.  aft'herbe  —  9,  5,  30 

1.  2  [in,  4  =:  I,  1]  31 

Coheres  ebin  erbo  [in,  4  =  i,   1 1  32 

Exeres  erbeloso  [in,  4  =:   i,   IJ  33 

(21»)  Consobini  *  mümens&ne —  9,  6,  14  34 

[in,  3  =1,   IJ  m 

Socer  sueher  —   9,  6,  18  [in,  4  =  i,  1]  3<3 

G„ner  eiden  —  9,  6,  19  [in, 4=:i,  1]  37 
Soerus  suiher  —  ib.  [in,  4  =  i,  1]  38 
Nurus  snurge  —  ih.  [in,  4  =  i,  1]  39 
Vitricus  stiphat"  —    9,  6,  20  [in,  3  =  40 

I,  11  11 

Priuignus    stefsvn  —   9,    6,   21    [in,    3  42 

=   I,  1]  43 


'  =  zeina         '^  trufele  übergeschr. 
*  l.  Consobrini 


übergescJir.  "       *  vfjl.  klonz  DWB  5,  1222 


DCCCCXXXVIIIal  Heinrici  Summarium  xi 
Altd.  bll.  2,  195.     Tr.  {Hoffmann  18) 


219 


DCCCCXXXVIII 

HEINRICI  SUMMARIUM  LIBER  XI. 

al. 
C  =   Codex  Trevirensis  31.    Q  :^   Codex  Graecensis  859. 


1  Anathenia.  abominatio.   1  perditio.  l   ma- 

2  ledictio  ^  fnmazunge   C  65^ 

3  Ancomiscos.  ^  mcastratura  nvt   G  65*^  .i. 

4  nvt   Q  \ö^  [a2deg] 

5  Areola,  lectulus  in  orto   .i.  bette  Q  15^ 

6  [a2e] 

7  Ailuta  cordvaN  C  65'' 

8  Balputio  blapizon   C  ßC'  [de] 

9  Brauium  Ion  ^   C  66*  .i.  Ion   Q  16» 

10  Bitalassiun.     bünaiitinvm     zuimelichan  * 

11  C  66»  [a2] 

12  Circus  I  ciclus  i-inc   0  66*»  [a2bd6g] 

13  Cassidile  niuhsina    l     tasca    C  66*^    [a2 

14  %] 

15  Controuersia  uel  altercatio  .i.  .strit^()16'' 

16  [a2bdeg] 

17  Colossus    altissima  columna    irminsul   C 

18  66»>  irminsvl   0  16*^  [a2deg] 

19  Crepundia  nutrimenta  infantium  certisal  ^ 

20  C  66»' 

21  Clepo  stilo    C  66"'  stil  Q  16'=  [a2deg] 

22  Coacuo  irsurin   C  66*^  [deg.  vgl.  a2b] 


Consultatio    ratfragüga''    C  66''    ratfra-  23 

gunge  Q  IQ"  [vgl.  a2hde]  24 

Causape  ^  amilachen  Q  16''  [a2de]  25 

Copadium    Avildiuaso     C  67*    wildivahse  26 

0  16=  [a2]  27 

Deuotatio     sceltat    C  67»    Q   16«    [a2.  28 

vgl.  bd\  29 

Dumus  dorn  C  67^  Q  W  [a2bdeg]  30 
Digero  ordino  1  dove  ^  C  67»  [a2eg]  31 
Ductile  metallvm  geslaginez    C  67»   ge-  32 

slagenez  Q  16"  [a2bde]  33 

Dolo,      las     snide    i«      (7    67«      (?    16«  34 

[a2de]  35 

Depasco    frizzo     C  67»    frizze     Q    16<=  36 

[a2M]  37 

Desipio  ichtumben  C  67»  [vgl.d]  38 

Deliramentvm  tobizunga  C  67»tobezunge  39 

Q  16'i  40 

Emissarius  1  putil  (putel  Q)  qui  semper  41 
equabus  interest.  l  apparitor  qui  san-  42 
guinem  emittit  et  admissarius.  qui  ad  4^ 
tempus  inter  equas  admittitur  rainesc-  44 


*  Überschrift  Explicit  liber  x*.    Incipit  liber  x' :  .   De    interpretatione  quorundam  uer- 
borum  superius  pretermissorum  C  ^  Ancomiscos]  das  ztveite  o   auf  rasur  C  '  Ion 

übergeschr.  C  *  /,  zuimerelichan  *  die  ganze  gl.  fehlt  C  '  corr.  von  jüngerer 

Hand  in  zartiesal  C  ''  über  dem  letzten  a  von  jüngerer  hand  e  C  *  die  ganze 


gl.  fehlt  C 
zu  snideen  ü 


corr.  von  jüngerer  hand  zu   dö,ve  C 


corr.  von  jüngerer  hand 


■--<J  SAriii  l»H    (iKOKIiXKTE    Gl088AUK.    A.   GKL'I"ri:X(JL08«AKK 

Altfl.  IM.   2,   195.   TV.  {Ilo/fviaun   18.   19) 
ros  (raiiiisro.s    Q)   C  (j?"''   Q  IG''    {a2       Larue  ncreiz  r*  70«  [a2he\ 


(leg.  vgl.  b\ 
Exentero  wcurpho   ('  68"  \a2b(lef\ 
Extubero  ina.seron  ('  (58*  \a2hil.  cyl.  r\ 


Lanugo'      mie^     (■    70»    iiileH    Q    H**  33 

[hde(j\  34 

Lcuigatus  litnpidatu.<  r-lchdcr  ('  70»  \a2\  35 


5 
Ö 

7 
8 
i) 
10 
11 
12 
13 
14 
1.") 
II) 
17 
18 

lü 
20 
21 
22 

23 
24 
25 
26 
27 
28 
29 

30 
31 


Fissiira  spalt   ('  68»  \f\ 

Frico    roöto.    horto.    ribo.   gnito     f  68'' 


Ma«i?a    congestio    cuiu.-^que   lei    .i.    spisa  36 
C  70'>  37 


roste.    hHc.    gnito.    ribe    ()    n*"*    |r/2       Mijigo.  1  nieio  i-t-icho   ('  70''  \a2de\ 


hdeij] 


38' 

Melanteria  qua  dcnigi-atur  corivni  «verza  39 
.i.  cina  ("  70»»  40 


Fascinvni  l  fascinatio  zöbir  C'68''  zovb* 

Q  17''  \a2hde(j\ 

Fenus  quostus  usiu-a  iehin  wochcr  ("68»»  Nudius    toitius  ^    nunc    die    tercio    .i.  e  41 

leben   Q   \1^  [a2bdefy]  gester  C  71»    .i.  egestern  Q  18*    [a2  42 

Fascino  zobron    r  GS^   zovbrini    Q  17''  bdg]  43 

[a2bdeg\  Neo.  filo  fadinion   r'  71»  [a2bd]  44 

Filacteria    brieuili  ^    C  68''    brieuelin    Q  No.  nato  Hwinnno   6' 71»  swimme   (;)18»45 

17''  [a2\  [a2bdeg]  46 

Ficones  soes?dia   C  68''  [a2bdeg] 

Furniterius  '^  ouenwisch    ('  68''  \a2\  Oitogonivni     lectviu     angulvm     haben.s  47 

wnchelmez   r"  71»  43 

Gesticulatio    niotus    musicus  wichunga  ■'  Ob.«onivni   zumuse   ('  11^  49 

C  69»  .i.  \\'ichunge   Q  11^  [a2bde\ 

Gannio  grino   C  69»  grine   Q  17''     [a2  Pc4i(atus  chebesoth    C  71»  kebisocht  Q  50 

bdefgi]  18''  \ryl.  a2b]  5 

Peripsinia  quisquilie  quod  de   farre   pur-  5; 
Inuolucrvni    conuolutio    uestivni  \yo11Öc1  gatur   spriur    C   71»  .1.  sprivT    Q   18''  5; 

C  69''  [defg]  [a2bdg]  5. 

Insolentia.  inquietvdo  hertilosi  C  69^  Passvs.  v.  pede.-;  .-^critmale  C71'^    [a2bd]  0. 

In  presentiaruni    zantwart.   (zantwrte    .i.  Pitnita  caligo  1    flegnia  oculorum  1  mor-  51 

Q)    et    est  una    pars   (parciü  Q)   ora-  bus  capitis.  1  morbus    in  ore  gallina-  5 

tionis  *   C  69''  Q  17«^  runi  .i.  phiphiz   (7  71''  [a2bde] 

Inspicat  facihlit  ^    T  69''  Pinso  cnito   C  71"  [a2bcd]  a 

Placor  niaminda  1    hulda    C  11^    mani- 
Lamia  holzmvia  ^    C  70"    holzvrowe    Q  mta  ul  hulde  0  18'' 

17''  [a2bdeg] 


'  corr.    von   jüngerer   hand   in  brieiuli   C  ^  Fumiterius]  über  dem   zweiten  r  von 

jüngerer  hand  ein  g  C  '  über  a  von  jüngerer  hand  e  C  *  vgl.  Gll.  1,  310,  41 

*  die  gl.  von  späterer  hand  unterstrichen  C.  ivol  auf  inspicat  faces  Verg.  Georg.  1,  292 
bezüglich :  also  fachilit  oder  fachilü  ?  ^  darüber  von  jüngerer   hand    mermine  minie 

C  '  darüber  von  jüngerer  hand    kleyherchin  C        *  tertius  fehlt  Q 


DCCCCXXXVIILil.  2  Heinrici  Summarium  xi 


221 


Altd.  bll.   2,  195.     Tr.  [Hoffmann   19).    —     Em.   32.    Hs.  Hs.  2.     {Diut.  3,  260 
=  Sum.  1).   Wn.  232.  {Hoffmann  61  =  Oenn.  26,  404) 

1   Recliiiatorivm  ^    lena    C  72^  [«2/".      ff//.       Scabm  ruhi   C  73=^   rvhe   C   18''  [dg]       29 
j       />r%J  Sternutatio  niesu,"ga   C  1?,^  \n'2\  .30 

3  Riiigo  nieroo.  tristor.   1  os  aperio  gewom       Sabrateria    nauis    pyratica     .i.    ga :  lina  31 

4  r  72»  C  73«  32 

Stipteria  beiza    C  73»  33 
ö  Stigma    öigiivm    1   figura    in   corpore    .i. 

6  aninimale    C  72^    .i.  auimale   Q    18''       Torax  facies  1   militare  munimentvm  .i.  34 

7  [a2rf]                                                                     brunia  *   C  73^  \hd]  35 

8  Sario  howo '^  1  g^bo  ^"72^  howe.  ul  g='l)e 

9  Q  18"=  [a2]  Vadimoniuni  ^  phant   C  74»  Q  l^^  36 

10  Sequestra  su"tpara.  aduerbium  C  72''  Vestis  mutatoria  badegii,vant  C  74»  bade-  37 

11  Sarcio   iiaio-'  C'72i'  newo  ()  18*=  [a 2^/6/^]  gwaut  O  19"  [a2hg]  38 

12  Subiieruo  hasiiio    C  73»  hahsine   Q  IS''       Umens.  umerosv'*.  uniidv^.   umectus  naz-  39 

13  \a2dg]  zer   C  74»   0  19"  [a2]  40 

14  Scalpo  g»bo.  1  iucho  r'73»  iucho  Q  18''       Vredo  durri    G  74»  [a2]  41 

15  [a2dg\  Vortex    uorago    aque    werbo    C  74»  .i.  42 

16  Scitxmi  ban   C  73»  (?  18''  [a2bdg\  werbe   0  19'»  [M]  43 


a2. 

Codex  Vindoh.   2400.  5  =   Glm.  2612.  Q  =   Codex    Graecensis  859.  a  = 
Codex  Berolinensis  Ms.  lat.  93  8".     h  =   Codex  Vindoh.  160. 


17  Arrabo  ®  .  .    .      phänt  ^89''  phant  B 

18  65»2   Q  la   .i.    phant  ^^  42»    pfant  a 

19  2»  [öd] 

20  Acüiax  '  .  .  .  .i.  azger  a  2»  h  42»  arger 

21  Q  1»  [6r/] 

22  Alnvs  örila  B  65»^  eiila  a  2»  erle  ^89'^ 

23  erlyn  «    Q  1»  [&(^f] 

24  Abies  »  tanna  i?  65»^  a  2»  tänne  Ä9,%^ 

25  tanne   Q  1»  [fe] 

26  Algeo  cvloii  .4  89'»  cvlon  B  65»^  colon 

27  Q  1» 

28  Arnoglossa  Wegerich.  1  alga  .i.  rietgras. 


l  brunneg^sso  B  65»^"'^^  wegrich.  1  44 
alga.  .i.  rietgras.  1  brunnechresse  A  45 
89"  Alga  .i.  rietgras,  ulbronne  chresse  46 
Q  1»  [d]  47 

Amigdaluin  .  .  .  .i.  nuz  a  2»  48 

Affaltum  l^  .  .  harz  A  90»  harz  B  Otb"^^  49 
Q  1*»  a  2»  .i.  haz  b  42»  50 

i 

Alopicia  grint     B     65'»^     gnt    A    90»  51 

[bde]  52 

Auellana  häselnvz     B   65''^     haselnftz  53 

^  90"  54 


*  gll.    aus   dem  buchstaben  R  fehlen   Q  gämlich  *  howo]    darüber  von  jüngerer 

hand  vbel  C        '  naio]   über  o  von  jüngerer  hand  en  C         *  über  a  von  jüngerer  hand 
eC  ^  Vadimomoniv  G  *  Überschrift  Incipit  über.  xi.  de  interpretatione  quorun- 

dam  uerborura  superius  pretermissorum  AB.  bei   den  lat.  Worten   lourde  der  Orthographie 
von  B  gefolgt.    Arfabo  A  rrab»  b  Arrobo  a  '  acina:  x  b  Aciuax  Q         *  erlyn]  y  auf 

rasur  Q  '  die  gl.  vor  der  vorhergehenden  a  "  alfaltü  b 


222  SaCIII-KII    (iKOUnNKlK    GlohhAKE.       A.    GKUPPESGIX>8flARE 

AUd.  bll.  2,   195.   Km.  32.  //-*.  Ib.  2.  {IHut.  3,  260  =  Sum.   1).   Wn.  232.  (//o/f- 

mann   01   =  Germ.  20,  404) 

1  Antidotum  ^    .   .   .    .1.     t»nch     ^     90'»  AUivn»  chlobelovch  Q  V  clobolöch  a  S^  30 

2  ti-aiK'h  a  2»»  .i.  traue  B  65^2  [b(le(j\  clobolöch   A  91*  clobeloch   />'  fJG»^    ;    ■^- 
i  Ainvrca  ...     .i.     drusina    a   3"    .i.  dru-  clobelouc  b  42'"  \bdey\                             '.in 

4  t^eim    J   90''  .i.    drv.sena    B     GG»^   .i.  Ascloniuin  *•    aschloch    yl    91»    a.^lovch  39 

5  (Irusna  Q  V  [bd\  a  '^^  a.^lovch    Q  P    a>-clöc     B    GG»*  40 

6  Aqualicus  ...   .i.  aniina  smero  n  3"  \h\  \.    aniselouc    b    42''  [bde(j\                       41 

7  Ala.    ascella^     öchese     B    GG*^    vchoso  Alapa  urslach  a   'i^^  orslach  B  GG*''*  or-  4_' 

8  Q  V  .i.  ahcöhi  a  3«  vhschene  ^  90''  slach   Q  P  orslac  A  91«  orslac  fc  42''  43 

9  [6rfc/>/]  [6%]                                                           44 

10  Ansa    hanthaba    a  3*   hantaba    B  GG*^  Aulicus  houelinch.    1  houetruth  a  3''  .i.  4.") 

11  hanthabe   Q  1<=  anthabe  A  ^0^  [bdeg]  houelinc    1  houetmt    b   42''  houelinc.  4(; 

12  Arula  ^  .  .  .  glvtphanna  B  GC*^  .i.   gliit-  uel  houetrut  A  91*  hovelinc.  ut  houe-  47 

13  phanna    a  3"    .i.     glutphanna    b   42''  ti-vt  Q  \^  hovelinc.  1  hovetrvt  5GG»^  4S 

14  glvtphruine    A  90''    glutphäne    Q   P  [bde(j\                                                        4'.) 

15  [bdeg]  Aspidiscos  .  .  .  .i.  crapho   b  42''  crapho  50 
IG  Atticus    hübal    Q  1*=  hübil    a  3*     hvni-  B  GG"^    crapso    Q  1^    chrape   A  91»  51 

17  bei  B  6G»^  humbel  ^1  90''  [bdeg]  chröwil.  l  hacco  a  3''  [bdeg\                   52 

18  Attacus  *  hehera  B  GG^^   (^   P  a  3=^  .i.  Auca.  1  anser»  gansBGG''^  gans  yl  91»  5:5 

19  hehera  ft  42''  hebere  A  gO"»  [6%]  Q  \^  a  4»  .i.  gans  b  42''  [6e]                54 

20  Andela  bräntreita  B  G6»^  branthreita  a  Aueta  anita    a  4»    .i.  anith    b  42''  änet  5") 

21  3»  brant^eyta   Q  1^   brantreite   ^1  90''  B    GG''^    ante     ^    91^    ajnte     Q    l'^  5ii 

22  [bdefg]  [bdeg]                                                      57 

23  Ariola  hvba  J5C6^^  huba  a  3»  .i.  hoba  Auena  babiro  a  4»  .i.  habero  b  42'»  ha-  5s 

24  b  42''  hvbe  A  ^^  hübe    0  !•=  [6(^e/7]  bero  i?  GG''^  hab^e   Q  l'^  hab*  ^1  91«  5iJ 

25  Absinthium  ^  wermvta  J5GG»^  «3''  wer-  [bde\                                                          CO 
2G       mvt  Q  V  w*mvt    A  91»    .i.    wermut  Aruina  smero    B  GG''^    .i.  smero   b  42''  61 

27  b  42"  [bdeg]  smer  a  4»    smer    Q   1''    sm*    .4   91»  G2 

28  Anetum    tille    A  91«    B    GG»^    a  3''  .i.  [bd]                                                            63 

29  tille  b  42''  [ic/e/^r]  Allicio  .  .  .   spänvn    A  91''    spanun    B  64 

30  Apium  «    .i.    epfi   fe  42''    epfe    B    GG»^  66''^   Q  1^  spenon  a  4»  [6<:?e]                65 

31  a    3''   epfich     Q  1*=     ephich     A    91»  Auiarium  ^°  vogilweida  a  4«    uogelveida  66 

32  \bdeg]  &  42"  uogelwieda  Q  1"^  uogelweide  A  67 

33  Acies''  .  .  .   wähsa   B  66»^    wahsi   a  3''  91''  fogelweida  B  GG''^  [fccZ]                    68 

34  vvassa  b  42''  wässe    A  91«  waesfe   Q  Adolatura    .i.  barta    b    42''   barta   a  4»  69 

35  1"  [bd]  bartha  5  66''^   0  1^  harte  A  91"  [ferf]  70 


*  (?as  cZrtH«  t'on  Hoffmann  aus  A  angeführte,  auch  in  B  (vana  söm)  stehende  Alucinare 
uanasöra  ist  lat.  vana  soraniare,  vgl.  Fulgentius  ^  asella  Q  ^  rula  b  *  At- 
tactus  ABQ           ^  bsintiü  b           *  d/e  f/Z.  for  222,  25  a            ''  die  gl.   nach  222,  41  a 

*  Ascolonium  a  scoliniuni  b  Ascolinum  Q  '  Anser  auca  Q  '**  uiariu  b.  davor 
steht  in  Q  manica  stuch 


DCCCCXXXVIIIa2  Heinrioi  Summarium  xi 


223 


Altd.  hll.  2,   195.  Em.  32.  Hs.  Hs.  2.  {Diut.  3,  260.  2G1  =  Smn.  1.  2).   Wn.  232. 
{Hoff mann  Gl  =   Germ.  26,  404) 


1  Allobrox  ^  .i.  hano  b  42'"  hano  a  4»  han 

J        Q  l^  [b] 

i  Adulator  .i.    loser  6  42^  losochare  a  4=^ 

l       glichsinsere   Q  V^  [hd\ 

"i  AUido     ...    .i.    ihc  zecnuse  b  42^  ich 

(i       cerchnusi  a  4^  ich  ceciiusin  Q  1^   [fe] 

7  Aiirifrigimn  goltporto  i?  60'*^  a  4''  golt- 

8  porte  Ä  91^'  .i.  goltbort    6  42^*   golt- 

9  borten   Q  V^  [bcdf] 

10  Abrotanum  gartvvrz  Q  2^ 

11  Arpago  ...    .1.  chrewil  a  4''  [h(l\ 

12  Aui-ugo  ...  1  mlletou.  l  gelewesvth  B 

13  66^1  1  miitö.  uel  gelsüht  .4  911^  gel- 

14  suht  a  4''  gelsvcht  Q  2°-  .i.  gelosocth 

15  b  42b  [icrf] 

16  Acer  gund^ebol  mazaltra  A  dV^  guncPe- 

17  bol  mazalta  B  %&>^  gunderebo   Q  2^ 

18  gundirebe  a  4^  [bdeg] 

19  Arundo  .  .  .  rora  B  QQ^^  rora  Q2^  ^4^ 

20  ror  A  91^  [bd] 

21  Areola  ...    .i.   böte  5  Öö''^  .i.   bete  A 

22  91"  [ale] 

23  Ancomiscos.  incastratura  .i.  nvth   ^91*^ 

24  .i.  nvth  B  66^2  [aldeg] 

25  Alietum.     auis    erengriz   ^91'^   erengriz 

26  B  66^2  [de] 

27  Alx   ...    elaho   B    66^^     elhe     A    91" 

28  [deg] 

29  Aquamanile  hantchar  A  91^  hantcar  B 

30  66b2  [Me] 

31  Amiculum  .  .  .   höbettvch  yl  91*'  höbet- 

32  tvch  B  66»>2  [defg] 

33  Axidonum  2   .  .  .   stvl  ^92»  stvl  ^GG''^. 

34  67*1  |-^g^j 

35  Anus  alt*  A  92»  5  67»i 


Ascia  dehsa.  l  bärta  i?  G?'^^  dichsel.  uel  36 

barta  ^  92*  [bde]  37 

Anius  angel  '^  A  92*  B  07*^   [e]  38 

Angulus  winchil  i?  67*^  winchgl  ^92*  39 
Absis  absita  B  GT"^  absite  A  92*  40 

Accidia  t*cheit  A  92*  thracheit  B  67*^  41 
Edicula  gadeni  A  92"  ß  67*^  42 

Edc8  gecimb^e  J  92*  gecijnbere  B  67*^  43 
Alea  zabel  A  92*  zabel  5  67*^  [bd]  44 
Alimonia  libnare  ^   92*  5  67*^  45 

Abundantia  *    gnuhsämede  A  92*  gnvs-  46 

säniede  B  67*^  47 

Affluentia  gnuht  .4  92*  gnvth  B  67*^  48 
Ambrosia    et    arthemesia    biboz    A  92*  49 

biboz  B  67*1  5Q 

Annona  pfrvnta  B  67*^  phrunte  ^92*  51 
Ansa  hiena  ^  i?  67*i  hiene  ^  ^  92*  52 

Ansula  slofa  B  67*^   slofe  A  92*  53 

Absa  hüba  A  92*  hvba  B  67*^  54 

Antemna  ^    segelböm    A  92*    segelböm  55 

B  67*1  _i_  segelröta  ö  42i>  56 

Appetentia  girde  A  92*  B  67*i  57 

Armilla  armböch  ^92*  armboc  B  67*i  58 
Aula  pfalanza  B  67*i  phalanze  A  92*  59 
Aurora  morgenrota     B   G7*i    morgefirot  60 

A  92*  61 

Aura  wet^  A  92*  wet*  5  67*^  62 

Aceruus  hvfo  B  67*^  hüfe  A  92^  63 

Aculeus  afigel  A  92*  angel  5  67*i  64 

Alueus  '^  dröc  ^  92*  B  67*^  65 

Alueolus     drvgelin      B     67*i     trügelin  66 

A  92*  67 

Alacer  gezaler  ^92*  gezaler  5  G7*i  68 
Aper  eber  7I  92*  eher  B  67*^  69 

Articulus  gelit  A  92*  J5  67*i  70 


*  Allebrox  a  Uabroz  h 
d  n»?i  rasur  aus  corr.  A 
von  'edelsteingriff'  ? 
genua  B).  floris  ^4 


-  Aridoniö  A  =•  angel  übergeschr.  B         *  Abundantia] 

'*  aus  lat.  hyaenia  (vgl.  Isidor  Etym.   16,  15,  25)  im  sinn 

ntempna  h,  nach  222,  24  '  davor  Amarac»   droe   {statt 


224 


SaCIII.KH     (iKOKUNKTt     (ihOHWAKK.    A.     (jKLPi'KNCiLOHHAKK 


Km.   H2.   JJs.  JIs.   2.  (Diut.  :i,  201  =  Snm.2).   Wh.  282.  (Hoffmann  Ol  =  (Jpnn. 

20,  404) 

Aries  Bt6ro  A  92'»  B  67»* 

Anger  engerliiic  A  92*»  engerlinc  B  07** 


li 


1  Aßiliu«  breino  .1  92»  Ji  07*^ 

2  Autuninus    herbest     A    Ü2''    iKrbe.sl 
■^       07»^ 

4  Auster    .sunderwint    A     92»     svnthvint 

ö       B  07"! 

0  Abruptus  .sU^kelor  ,4  92"  .stekeler  ß  07"^ 

7  Abortiuus  fivwer  A   92»  frvwer  i^  07»^ 

8  AbsonvK  tober  A   92»  tober  B  07»' 

9  Adoptiuu.s    ervvnsget*   A    92»    erwnsget* 

10  B  07«' 

11  Algor  chvle  A  92»  chvle  i^  07»' 

12  Algidus  kalt*  A  92»  B  67»' 

13  Aiiuxrus  bittrer  A  92»  bitt'er  /?  07»' 

14  Anbelabundus  fneschezeiit*  B  67»'  pfeh- 

15  senter  A  92» 

10  Argiitus  deiner  B  67»'  clenner  A  92» 

17  Aiidus  turrer  A  92»  tvrrer  J5  07»' 

18  Asper  serpfer   B  67»'  scherpher  A  92» 

19  Astutus  listeg«  A  92»  listeg*  B  07»' 

20  Aconiuni  eitKvrz  A  92»    eit'wi-z  ß  07"' 

21  Alimentnni    libiiara    B    67»'*^     libnäre 

22  A  92» 

23  Amphiteatruni     spilstat  A    92»    spilstat 

24  B  67»2 

25  Aruum  laut  A  92»  5  67»^ 

26  Arbitrium     selbecure     A     92»    selbcure 

27  B  67»2 

28  Astrum  stirne  B  67»^  stirne  ^92» 

29  Augmentum    gem^säle  A    92»    gem^sale 

30  B  67»2 

31  Augurium  heilscowede  B  67»^  heigelsco- 

32  wede  ^92» 

33  Auium     awike  A  92»  awicke  B  67»^ 

34  Auricalcum    messinc     B    67»^     messinc 

35  A  92» 

36  Accipiter  '     habech    ^92^     habech    ^ 

37  B  67»2 


Asser  bret  A  92''  breth  B  07»^ 
Auceps  uogel^re  A  92'"  fogelcre  Z/  07»'' 
Axi«   ahsa   B  07»-    ah^a  A   92^ 
Abolitio  fertilgunga    B  07»^    uertilgftnge 

.4   92'- 
Actio  getat  B  07»-  getat  A  92^ 
Ammini:4tratio  ambet.4  92**  ambeth  Z?67»^ 
Anxietas  angebt  A  92^  B  67»^ 
Ademptio    abenemunge     A    92''   abene- 

mvnge  B  67»- 
Angaria  .  .  .    geuotunge    A    92''    geno- 

tunge  B  67»2 
Ascia^    chiietetroc     B  67»^     chnetroch 

A  92^ 
Ardea  reiger  A  92'>  ^  67»^  \bd\ 
Ardalio  slät  J  92»^  i^  67»^ 

Bii-sa  *    pellis    hvt    B  67»»'    büt  A  92'' 

hvt    Q   2»    hvt  a   ö^    .i.   hfit    6  43» 

\bde] 
Bothoma.  ^  urna  .i.  eimb*  B  67'''  .i.  em- 

ber    A  92"»    .i.  eimbir  a  ö^    .i.  eimer 

0  2»  [bde\ 
Botholicula  stof  A  92"  5  67'»'  stovf  a 

5''  .i.  stouf  b  43»  stoph  Q  2»  [bdeg] 
Balafium  .  .  .  .i.  biiidi  a  b^  bilde  Q  2» 

[bcdeg] 
Boreas   uentus  sinister  septentrionis.  uel 

northalben  .4  93»  1  nortbalben  5  67''' 
Bootes    sidus.    1    ohsenare    B    67^'   uel 

ohsnere  ^93»  [bde] 
Barga"^  bera  B  67^"^  bere  A  93» 
Bubalus  '    wisant    a  5^    wuisant  b    43» 

wisint    A  93»    ^visent   5  67^2    Q  2^ 

[bdef] 


39 
40 
41 

42 
43 
44 

45 
46 
47 

48 

■1!» 


*  es  «iawd  Accipit.   stero,   darüber  sind  von  anderer  hand  geschrieben  habech  Aries  J. 
"-  habech]   e  scheint   zu  i   radiert  B  *  Ascia  A  ■*  irsa  h  ^  Bothom  Q 

•  Z.  Barsa?  doch  vgl.  211,  63  '  ubaP  b 


DCCCCXXXVIIIa2  Heinrici  Summarium  xi 


225 


AUd.  hll.  2,  195.  Em.  32.  Hs.  Hs.  2.  {Diiä.  3,  261  =  Sum.  2.  3).    Wn.  232.  {Hoff- 

mann  Gl  =   Germ.  26,  404) 

geleri  ^^  6  43 


Bubo  .  .  .  hvo  B  67''2    a  5^  huo  Q  2^ 

vwel  ^  93«  [bdefy] 
Bruma  rifo  a  5''  .i.  ricffo  b  43«  [ic?] 
Braga  ^  .  .  .  .i.  brftch  a  b^.  6«  .i.  brouch 

h  43»  brvch  Q  2^  [örfp] 
Bailena  ^  ...  walira  ^  ö  43«  walira   Q  2" 

a  6*  [bcdeg] 
Brancia  .  .  .  chela  B    67''^    .i.  chela  a 

6«    b  43«    chelle    Q  2^    chel    ^1    93« 

\bdeg] 
Bastaban  *    bremo    5  67^^  brgmo   Q  2^ 

a  6«    .1.  brenio  b  43«    breme  A  93« 

Bubulcus  °  .  .  .  .i.  ohsiiiare    a  6«  .i.  oh- 

senare  b  43«    ohsen^e  B  67''^  ohsnere 

^  93«  sweinero  Q  2^  [bde] 
Botrus   Avindrvbo    B  67^^    wuindrubo  b 

43«  windnibe    Ä  93«  wintrubo    a  6« 

winber  0  2^  [^f^e^^] 
Bucca  ^  .  .  .  mvnt  a  6«  mimt  Q  2^  .i. 

munt  b  43«  [^(^c/] 
Balbutiens  '  stameluiider  A  93«  a  6«  stä- 

melender  B  67^^  stamelend'   Q  2^  .i. 

stamender  6  43«  \b.  vgl.  deg] 
Basterna  ^.  .  .  sambüch  A  93«  sambuch 

B  67^2   Q  2b  a  6«  .i.  samböch  b  43« 

[bdeg] 
Bulla    blätra    B  67^^     ;    bladra    ö  43« 

bradra  a   6«  blät«  ^93«   blat^   Q  2^ 

[bdeg] 
Baibus  .i.  neselender  ^  b  43«  neselender 

a  6«  nehselender  B  67''2    niselnd*   Q 

2»»  nisledere  A  93«  [&(^e/>/] 
Baca^o  b^rla  tI  93b  ^  671,2    ;    begeleri 

a  6«  begeleri  Q  2^  .i.  lorber^^  1  be- 


[bdf]  36 

Blatero     .  .  .  blebbezen  i?  68«^  blebzen  37 

A  93b  38 

Bithalassum.  bimariticum  zvimelichan  ^^39 

B  68«^  zvimelechan  ^^  A  93^  [al]  40 
Bipennis  bihel  A  93^  B  68«^  [fe%]  41 
Battvdo  slegemelo    B   68«''-    slegemel   Ji  42 

93b  [%]  43 

Basis  simez  B  68«^  simez  yl  93^  44 

Blesus  lispent^  5   68«^  lispetent*  A  93^  45 

[defg]  46 

Pasta  teic  5  68«^  teic  A  93^  47 

Barbita    svögela     B    68«^     svegela    A  48 

93b  [(/]  49 

Beta  multa  1*  yl  93^  B  68«^  50 

Bracium  malz  B  68«^  malz  ^  93^  [öcT]  51 
Bvcina  hörn  ß  68«^  hörn  ^  93^  52 

Blasphemia  last^  A  93^  lahst^  £  68«^  53 
Baculus  Stab  A  93^  5  68«^  54 

Brvcus  keuera  B  68«^  keu^e  A  93"  [b]  55 
Birrus  kozzo  ^  93^  B  68«^  [(Ze/"]  56 

Balneum  bath  A  93^  5  68«^  57 

Beneficium  lehen  B  68«^  lehen  A  93^  58 
Bellum  wich  B  68«^  wich  A  93^  59 

Blandimentum  ^^  .  .  .  logchunga  B  68«^  60 

lochege  A  93^  61 

Brachimii  arm  B  68«^  arm  ^  93^  62 

Blaiidus  gelinder  B  68«^  gilind^  A  93^  63 
Baiolus  tregerc  B  68«^  tregere  ^  93^  64 
Bibvlus  tranchere  A  93^  t«nch^e  B  G8«i  65 
Balbosus  stamelenter    A  93^  stamelent*  66 

B  68«^  67 

Bvfo  frosc  A  93^  J5  68«^  68 

Brasium  wirz  A  93^  B  68«^  [t'^^^.  MJ       69 


^  Brace  ft  -  allena  b         '  m  cowierci  6  *  astaban  b    Bastalian  a  ^  nach 

der  folgenden  gl.  h  "  ucca  b  '  Babuciens  Q  *  astcrna  h  ®  im  context  b 

'**  aca  b  ''  lorber]  c/a«  erste  r  aws  1  fc         ^'^  1  begeleri  im  context  b  *^  /.  zvi- 

merilichan  '*  Z.  maita?  "  das  darauf  von  Hoff  mann   aus  Ä  angeführte,   ebenso 

in  B  stehende  Bocctü  atabulü  böm  ist  natürlich  lat. 


Althochdeutsche  glosseu  III. 


15 


22G 


Sachlich  Geordkete  Glossare.    A.  Gruppenolobsare 


Em.  32.  Ih:  ILs.  2.  (Dmt.  3,  2(J1  =  Sum.  3).   Wn.  232.  (Iloffmann  Gl.  G2  =  Germ. 

26,  404.  40Ü) 


1  Cydariin  ^  .   .  .     hvtiliii  a  G**  hvtelin   B 

2  G8»2  hatelin  ^  93'>  .i.  huotelin  b  4.3^ 

3  hubelin    Q  2"  [We^/i) 

4  Castriniargia  .  .  .  bvchwllo  B  G8*^  buch- 

5  wlle  A  94* 

G  CatharuB^  .  .  .   reiner  B  68»^  a  7"  rei- 

7  ner  A  94'*  6  43 >>  [bder/\ 

8  Ccnocephalvs  ^     .i.     huuthöbcto     b   43^^ 

9  hvnthÖbcto    B  G8*^   hunthobeto  a  7» 

10  huuthöbtü    A   94»    hvnthovbet    Q  2'' 

11  [%J 

12  Cai'diacus  *     herzesuhtig*    A    94»   herze- 

13  suhteg*  B  68*2  herzsuhtiger    Q  2"    a 

14  7*  .i.  herzisutiger  b  43'^  [rfe.  t'^/.  b] 

15  Contubernalis  ^  .  .  .    heregisello  a  7*  .i. 
IG       hergesello    b  43^    h'gesello     ß    GS^^ 

17  hergeselle  A  94»  0  2"  [bdeg] 

18  Caupo  .  .  .  winzugil  a  7» 

19  Colandruni  cölgras  B  G8''^  colgras  A  94'' 

20  Q  2«^  a  7»  [b] 

21  Circus.  t  ciclus  ^   riiic   5  68''^    rinc    A 

22  94b  Q  2<*    .i.  rinch  6  43"  rinch  a  8» 

23  [alfe%] 

24  Cassidile  helmfut^  1  tasca  B  GS^^  hebii- 

25  fät^  uel  tasche  A  94"  [al%J 

26  Controuersia  '   .  .  .  strit  J5  68"^  strit  a 

27  8"  strit    A  94"    0  3»   .i.  strit    b  43" 

28  [albdeg] 

29  Colossus.  altissima  columna  irmensul  B 

30  68"2  irmensul  A  94"  [ol%] 

31  Crepundia  ^   eune.    1  nutrimenta    infan- 

32  tium  wagele  6  44» 

33  Clepo  stelon  568"^  stelon  A  94"  [aldeg] 


ConnulUitio  *♦  iatfräga    B  68"^   rdtfräga 

a  9»  rathfraga  b  44*  ratfrage  A  94*» 

Q  3"  [6rfe.  ty.  al] 
Cauea  .  .  .    hol  B    68"^     uogelhuK     ^ 

94" 
Causape  ambehtlachen  B  68"^  anibetht- 

lachen  A  94"  |alf/e] 
Copadiuni    weltewahso   A    94"    5   68"^ 

[al] 
Caprea  ^^     .siluatica     .steiugeiz    B   68"^ 

steingeiz  ^  94"  a  7*"  .i.  steingeiz  b  43" 

steingaiz  0  2^  [bdeg] 
Capra  domestica  geiz  ^1 94"  £  GS"'^  a  7" 

ft  43"  geniz   Q  2^  [bde] 
Conca  . . .  .i.  muscla  ^^  b  43"  muscla  a  7" 

mv.sela   5  68"^  muschel  A  95»  [Ärfe^-] 
Cancer     .i.    crebiz    b  43"    crebiz    a    7" 

crebrez  B  68"^    chrebz    Q  2^  chrebze 

A  95»  [bdegh] 
Capus  12    falcho  5  68"^    falcho  a  7"  .i. 

salcho  b  43"  falche  ^  95»  valc  Q  2^ 

[bdeg] 
Cucvlus  göch    ^95»    5  68"^   govch    Q 

2'^  .i.  gouch  b  43"  covch  a  7"  [bdeg] 
Caradrion  ^^  lericha  B  68"^  lericha  a  7" 

.i.  lericha  b  43"  lerche  ^  95»    Q  2^ 

[bdeg] 
Carduelis  ^*    distilvinco    B  68"^     distil- 

uinche  A  95»    distilvinch  a  7"  .i.  di- 

steluinco  b  43"  tisteluinc  Q  2*  [öcfe^'] 
Coturnix  ^^  .  .  .    rebhvn    ^    95»    a  7" 

rebhvn  B  68"^  Q  2^  .i.  rephön  &  43" 

[bdeg] 


34 


37 
38 
3'.i 
40 
41 
42 

4;'. 

41 

Ar, 

40 
47 
4  s 
4ii 
50 
.51 
.52 
53 
54 
55 
5(J 
57 
5S 
59 
60 
Ol 
G2 
63 
64 
65 
66 


^  Cidaiin  ö  ^  athar"  &  *  Cenoc^phalus  a  *  Cardiacus  a    ardiacus  h, 

nach  231,11  ^  Contbernalis  5  Contubnialis  J.  Contubernialis  a  ontubnial  b  *  die 

gl.  zioischen  228,  7    z*«d    227,  17    ö,   vor  228,  8  $a  ''  ontrouersia  h   Controuersio 

a.  die   gl.   nach   229,  27    resp.    25    Qdb  *  zwischen    230,  5    Mwti  6  &  '  d«e 

gl.  nach  230,  32  ^a&  "  aprea  &  Campa  B,    die  corr.  von  anderer  hand  "  itn 

context  h  ^'  Cap':  A,  rasur  von  o  "  aradrion  &  Caladrion  ^  "  Oarduelus 

Qa  "  Cottumix  AB  Cont'nix  h 


DCCCCXXXVIIIa2   Heinrici  Summarium  xi 


227 


AUd.  bll.  2,   195.  Em.  32.  Hs.  Hs.  2.  {Diut.  3,  261  =  Sunt.  3).   Wn.  232.  {Hoff- 
mann 61  =   Germ.  26,  404) 


1  Castor  biber    A  95»  bib    B  68^^    otter 
a  7'>    Otter     Q  2^     .i.    odder    h  43^» 
'       \defg] 
Cornix  ^   chra  a  1^  chra  J  95''   Q  2^  .i. 
cra  h  43b  ciawa  i?  ÖSi'l  69^^  [hdeg\ 
•  i  Capreolu8'2    ...    rech     A  95''    B    69*^ 
7       rech  a  7''  .i.  rech  6  43''   \bdegh] 
s  Cornupeta  .  .  .  ochso  a  1^ 
.1  Calculus  ^    chisilinch  «  7*^  chyselinc  Q 
IM       2'^  ki.^elinc  yl  95-''  B  69«^  .i.  kieselinc 
1 1       b  43''  [6c/] 

i 

!  _'  Caucio    scribkezivge   a  1^    scbgezuge  A 

i 

95*  scbgezvg  B   69^*^  .i.  scribgezovva 

b  43'»    scribezowa  0  2'^  [bdefg] 
Cauterivni    breniseii  A    95*  brenisen    B 

69'*^  .i.  bolz  6  43''  .i.  polz  a  7''  [Me] 
Coliimbar  *  chenebil  a  1^  chnebel   Q  2^ 

knebil  B  69*^  knebel  A  %b^  .i.  koebil 

b  43''  [ftj 
Colludium    spil    B  69^^    spil    ^  95='   Q 


-fj 


9(1 


a  7 


7b 


spil  b  43"  [fe] 


Caluaria  '-'...    .i.    gibilla   a  1^    b  43'' 

gebel  ß  69*1  gebel  J[  95*  [hegh] 
Caluitium    käluwa    B  69*^  .i.    calava  b 

43''    chalw'a    a  7''    chalwe  **    yl  95* 

calwe  Q  2^  [bdeh] 
Cilia    .  .  .  brawa  B  69*^  brä  ^95* 
Ceruix  halsadra  B  69*^  halsader  ^95* 

.i.  hals    a  1^  b  431»  hals   Q  2^  [bde] 
Cubitus   elina  5  69*^    e  linna  a  1^  .i. 

elin  b  43"  eile  A  95"   Q  2^  [bdeg] 
Co.sta'^    ribba    a    7"     .i.    ribbi    b    43'' 

rippe    ^   95*    rippe    B   69*^    Q    2^ 

[bdeg] 


Cautis  stein  ^95*  stein  ß  69*^  Q  2^    35 

Claua  cholbo  B  69*^  cholbe  A  95*  Q  36 
2"^  [deg]  37 

Coxa  .  .  .  diöch  ^95*  diech  B  69*^  38 
Q  2'^  a  7"  .i.  laich  b  43''  [bdeg]  89 

Calx  .  .  .  fßrsina  B  69*^  .i.  fersina  b  40 
43''  fersna  a  1^  fersn  Q  2''  ferse  ^  41 
95*  [bdegh]  42 

Crvs  ^  .  .  .  .i.  scinca  6  43"  sincha  a  7"  43 
schinca  B  69*^  schinche  A  95*  scm-  44 
ken  Q  2^  [bdeg]  45 

Cliens  »  .  .  .  gnoz  A  95*  5  69*^  (?  2"^  46 
a  7"  .i.  gnoz  b  43"  [6e]  47 

Coclea  ^^  .  .  .  .i.  wendilstein  a  7"  .i.  48 
wuendelsten  b  43"  [öc/c^']  49 

Camera .  .  .  giwelbe  ^4  95*  .i.  gievvelbe  50 
b  43"  giwilibe  a  7"  gewelbe  B  69*^  51 
Q  2^  [bdegh]  52 

Cementum  ^^  mort^e.  uel  plaster  A  95*  53 
mortere.  l  plast*  B  69*^  .i.  plaster  54 
b  43"  phlaster  ^^  «  7b  pfelaster  Q  2^  55 
[6c?e^]  56 

Cementarius  mvrare  B  69*^  murare  A  57 
95*  a  7"  .i.  murare  b  43"  mörare  Q  58 
2'!  [6c?e]  59 

Curia  .  .  .  höf  5  69"i  hof  ^  95*  60 

Curialis  houilinch  a  7"  hovelinc  B  69*^  61 
houelinc  A  95*  Q  2''  .i.  houelinc  b  62 
43"  [b]  63 

Calibs  stahal  ^^  a  7"  6  43"  stabil  Q  64 
21  stahel  B  69*^  stäle  ^  95*  [bdeg]  65 

Clauus  nagal.  vel  ziwech  a  7".  8*  nagel.  l  66 
zwech  ^  95*  nagel.  J  zvec  5  69*^  .i.  na-  67 
gel.  l  zuuec  b  43"  nagel.  zwec  Q  2''  [c?e]  68 

Clauis  ^*   sluzil  a  8*    sluzel    ^95*    .i.  69 


'  die  gl.  vor  226,  64  a  ^  apolus  &  '  alcul"  &,  (ite  grZ.  vor  226,  50  im  context 

*  olubar  b.  diese  und  die  folg.    gl.  vor  228,  8  &  *  aluaria  h  *  chalwe  vow 

and.  hand  über  unterstrichenem  gebel  A        '  osta  6        "  rus  b        ®  liensö        "  oclea  b 


"  ementii  6,  das  deutsche  wort  im  context 
context  b  '*  lauis  b 


phlaster]  1  aus  a  corr.  a 

15* 


228 


Bachlich  Geordnete  Glossare.    A.  Grcppenglossare 


Ein.  32.  7/6.  IIs.  2.  (I)int.  3,  201  =  Am.  3.  4).  Wn.  232.  (Hoff'mann   Gl  =  Germ. 

20,  404) 


1  sluzel  h  43»»  Hlvzel   B  09»^  blvzzel  (^ 

2  2«»  [rfe] 

3  Cimiuuni  ^    cumil   ß  09*^    .i.    chvnii     a 

4  8*  .i.  cumin  h  43**  cyinin  Q  2^  zhlim  ^ 

5  ^  95»  [bdefg] 

6  Circinu-s  ^    .i.  rizza  a  8»  6  43*»    rise   Q 

7  21  [6rfe/^J 

8  CaiTa  ...    .i.  wagen  o   8*  wagen  Q  2*^ 

9  h  43b  [fcf^e] 

10  Caqientarius  *   waginäri.    \  holzwerhnian 

11  a  8"  wagenere.  1  holzwercmaii  B  09''^ 

12  wagner.  uel  holzw^chman  A   95*    wa- 

13  geuaer    ul  holzwerchinan   Q  2''   wage- 
U       nere  643''  [hde\ 

15  Cicuta  ^    scerlinc    (3  2*^   a  8*    scherliiic 

16  £  69*^  scherlinch  A  95^   .i.  scerninc 

17  h  43»^  [6rf(7] 

18  Calatus. . .  zeina  B  09**^  zeina  a  S''  .i.  zeina 

19  h  43b  zeine  A  95»  cein  Q  2'^  [hdefgh] 

20  Cratera  ^    naph.     uel     coph    A  95"    .i. 

21  naph    t    coph    6  43^    napf.    t    chopf 

22  a  8»   napf.    ul   chopf    Q  2^    napf.    1 

23  copf  B  09'»!  [bdefg] 

24  Cerifoliiun  "^    chervela  .ß  69»^  cheruuUe 

25  A  95»  cherwlle    Q  2<>    keruela  ö  43^ 

26  kerfela  a  %^  [hdeg] 

27  Coclear »    Ißffil    j5  69«!  lefil    a  8=^    lefil 

28  A  95»    lefel     0  2"^    .i.    leifel    h  43»» 

29  [hdeg'] 

30  Caldarium     .  .  .    chezze  a  8»  [6(/e(7A] 
81  Cantai'us. }  caneta  chänna  £  69^^^  chaiina 

32  ^  95»  a  8=^  channe    Q  2^  .i.  canna  ^ 

33  6  43^  [h.  vgl.  g] 

34  Cucumis  ^"  .  .  .   chui'biz  Q  2^  .i.  cui'biz  6 

35  43b  corbiz  a  8»  [hdefg] 


Cucuinerarius  churbizgarte  A  95*  Q  2^  36 
chvibizgarto  a  8»  curbizgärto  B  09»^  37 
curbizgarto  6  43»»  [hde]  3S 

Capedo^^  ...  .i.  alänt  B  09**  .i.  ahmt  3',i 
a8*  6  43''  .i.  alente  A  95*  [6%J       40 

Carectum  ^^  j-iet  /y  09**  riet  A  95»  0  41 
3*  ried  a  8»  reid  b  43"  [M«^]  42 

Cepa  *3   .1.  zibolla  **    6  43^    zvibolla    B  4:5 
09**    zvibolle   A   95*    zwibollo    a  8* 
zwiuol   Q  3*  [Ä] 


44; 

45| 
Cepe  *^     pflauza.     1    .snitelöch    B   09«*  46 1 

47  j 
481 
49  j 
50l 


phlanze    uel    snitlöch    ^95*    pflanz 

ul  snitk)vch  Q  3*  flanz.  \  snltilöch  a 

8*  phlanza  b  43^  [bdeg] 
Carduus  distil  a  8*  distal  *•'   A  95»  B 

09*1   i   jigtel  J  43b  tiste  Q  3*  [M«^] 
Canniva*"  hanef  B 09**  hanef  ^ 95*  hanof 

a  8"  .i.  hanof  b  43b  hanf  Q  3»  [bdefgh] 
Celidonia  scelliwrz  a  8»   scellewrz   Q  3* 

.i.  fellev\Tz    h  43b  schellewrz   yl  95» 

B  09**  [6rfe/i/] 
Colocasia  wildeminza  509**  a  8*  wilde- 

minze  A  95*   0  3*  6  43b  [6%] 
Caulis  *^    .i.    chole  6    43b    qq^\    ^  95a 

koel  B  09**-2  hol    Q  3»  col.  .i.  gras 

a  8*  [hdefg] 
Cardamus  wild^chresso  a  8*  wildechrcsse 

A  95*  Q  3*  wildecresso  5  09*^  fe  43b 

[6%] 
Crocus    crögo    B    09*^    crSgo    a   8*    .i. 

crugo  fe  43b  sintvarwe  A  95*  sitvai^sve 

Q  3*  [feJe] 
Coliandrvin  *9     sint^    B    09*^    smt*    ^ 

95*  sind^  Q  3*  sindar  a  8*  6  43b 
Cerasus  chirsbom  JS  09*^  kir|bÖm  a  8* 


65 
66 
67 
68 
69 
70 


^  CimTniü  b  *  zhlim   undeutlich   von  and.   hand  über   unterstrichenem   sluzel  A 

'  Corcinus  b  *  arpentarius  &  *  Cicvta  B  ^  Cratera  a  '  die  gl.  nach 

228,  49  b.  Cerefoliü  Aab         *  oclear  b  *  ««  context  b        ^^  ucumis  ö        "  Capddo 

a  apedo  &  *^  Carrectü  A  ^'  Cepe  a  **  im  context  b         "  epe  b   Cepa  a 

"  di:stel  A,  rasur  voni  t  ^^Cannina  A  Cantiniua  a  "  aulia  ö  ^*  Co- 

liandrü  a 


DCCCCXXXVIIIa2  Heinrici  Summarium  xi 


229 


E77L   32.  Hs.  Hs.  2.    {Dnit.  3,   262  = 

Germ.  26, 


Sum.  4).  Wn.  232.  {Iloffmann  61.  62  = 
404.   405) 


1  chersböin  A  95*    Q  3»    .i.  cersebou^ 

2  b  43"  [beg] 

3  Cinus  chriecliböm  a  S''  chriehbÖni  Q  3*'* 
■4       chrieboü    b  A^^    khi-iehcböm    A  95»^ 

5  kriechbom  ^5  69*2  [bdefg] 

6  Carpenus  hagiiibvcha  a  8*    hagenbvcha 

7  i?    69«2     hagenbiicha    fc    43>>    hagen- 

8  bvche  ^  95'^  hageiibom  Q  3«'  [Äc^e//;] 

9  Corihis  hasil  a  8«    häsel  B  69*^2    hasel 

10  A  ^ö^  Q  3^  b  43b  [^^/f^,] 

11  Coliiraus  ^  hesiliner  a  8^  hesilin*  A  95^ 

12  heseliner   Q  3^  b  43^  heselin«  5  69=^2 

13  [ft%*l 

14  Coccus  rötphellol  a  8*  routphellol  b  43^ 

15  rotpfellol    B    69^^    rotphelle    ^    95»> 

16  rotpfelle   Q  3»  [öc?e] 

17  Caliga  *  hösa  i?  69«^^  hose  A  95''  hosun 

18  a  8»  hosiii  Z>  43*»  hosen  Q  3^  [bg] 

19  Caligula  linsoc  B  69'*2    ünsoc  '    A  95^ 

20  ö  43^  linsocb  a  8"  hosenestel  Q  3^  [b] 

21  Culix '"'    mügga    B    09*2     mugga    Z)  43'' 

22  mucca  a  8*  luuke  A  95''  0  3*  [bdefgi] 

23  Columen  ^  .  .  .  .i.  räma  jB  69'''2  .i.  räma 

24  a   8«    .i.    rama   A  95'»    Q  3^    b    43'' 

25  [6^] 

26  Carica«    figa   i?  6  9^*2    figa  Q   3*    a  8« 

27  .i.  figa  b  43''  fige  A  95''  [fe] 

28  Cardo^  ängo  A  95"  i?  69^^  ^ngo  Q  3^ 

29  a  8"  6  43"  [bdefg] 

30  Callis  ^^  phat.  uel  wech  A  95"  pfat  l  wech 

31  ß  8"  pfät.  t  wec  5  69*2  pf^t  ^  ^y^c 

32  P  3*  .i.  phat  ^^  1  wec  b  43"  [&<^e/;9] 

33  CapiiluH  i"'^    helza    B  69*^    beize  A  95" 

34  holza  1  hanthaba  /;  43"  heiz.  1  hant- 


baba  a  8''  hilz.  ul  hanthabe  Q  3*  35 
[bdefg]  36 

Cainiteö "...  felga  i*  B  69*^  «  8"  37 
b  43"  feige  ^  95"  uelge  Q  3*  [ö%Ä]  38 

Callus^s  svil  B  69*^  svü  A  95"  gisuil"  39 
a  8"  .i.  giesuil  ö  43"  geswil  Q  3*  40 
[bdefg]  41 

Colostram^''  biest  ^  95"  B  69^^  ^  gb  42 
ft  43"  piest  Q  3^  [bdefg]  43 

Constellatio  ^^  gisthie  A  95"  gestü-ne  5  44 
69*2  giestime  b  43"  gistüri  a  8"  ge-  45 
stirre   Q  3*  [ftf/e^r]  46 

Conpluuium  ^^  dachtröph  ^  95"  dach-  47 
trof  B  69^2  Q  3*  dachdrouf  fe  44»  48 
tachtröph  a  8"  [&c?e(7]  49 

Carbasus  segil  a  8"  segal  b  44^  segel  50 
5  69*2  gegei  ^  95b   q  3a  [bdefg]       51 

Ciconia  storch  A  95''  Q  3*  a  8"  storech  52 
B  69*2  ptoj.g  ^  44a  [-je^j  53 

Colus  20  röcho  a  8"  röche  ^95"  Q  3*  54 
rocko  B  69*2  j-q^co  b  44«  [&c?e/^]        55 

Colum2i  siha  B  69^2  siha  Q  3*  a  8"  56 
ö  44*  sihe  ^95"  [bdei]  57 

Contus  stanga  B  69*2  gtange  7I  95"       58 

Cui-ti3  22  hof  B  69*2  Ijöf  ^  gb  hof  ^  95b  59 

b  44*  hofe   Q  3*  [&(^e^]  60 

Curtile23  houestat  5  69*2   q  3a   j  44a  qi 

hovestat  a  8"  hofestat  A  95"  [&%]  62 
Crispus    reider    B    69*2   beider    ^    95"  63 

crisper  a  8"  &  44*  esper  Q  3*  [fefie]  64 
Conubium  2*  gibileich  a  8"    gehileich    b  65 

44*    gehilich   Q  3*    gihileiche  ^  95"  66 

gehileiche  B  69*2  [-^-j  g^ 

Conmanipulaiis  .  .  .  herig^ello  a  8"  her-  68 


'  cerseboü]  er  aus  re  corr.  ?  h        *  kriechbom]  i  auf  rasur  B        '  olumus  h        *  Ca- 
lige  §i  Calige  a  *  linsoc]  1  aus  corr,  A  *  ulix  b  ''  CoIiDum  Q.  die  gl.  nach 

der  folgenden  a         "  Carica  B  Cärica  a         "  ardo  b  ^"  Cardis  a  "  .i.  phat  im 

context  b  **  Capalus  b         •'  Cämites  a  Camitcs  A  '*  im  context  b        **  allus  b 

'  '•  gisuil]  8  nachträglich  eingefügt  a  "  Colöstrü  B  Colustrum  Q  **  Contellatio  Q 
Constematio  a  *°  Conphinin  h  *"  olvis  b  '^'  Colüs  a  *^  urtis  b  "'  Curtile  a 
Currile  Q        "  onubiü  i 


230 


SaCHMCII    OeoKDM.TK    (il.OMHAKK.     A.    ( JKl'ri'KNtil/WHAKK 


Altd.   bli.  2,195.  Ein.  32.  Ih.  ILs.  2.  {Diiit.  3,  2G2   =  tkim.  4).    Wn.  232.  (//o/f- 

maiiH  02  r=  Genn.  20,  405) 


1  gebello  /?  09»'^  hcigeselle  J  95»'  Q  3« 

2  [fcrf«</«J 

3  Conclauiri  .  .  .  gädcni  Ä  %Ti^  gade  B  09»^ 

4  Cripta  .  .  .    cnifda  *   b  44'»    crüft   a  8'' 

5  crvft  i^GOa^  gruft  ^1  95''  0  3«  [hdeg] 

6  CalceuB  ^  8c8ch   a  9*    .i.  souch  ■*  h  44* 

7  svch   Q  ^^    schvch  ^1  95»»   schöch  D 
S       G9»2  [fc(iej 

9  Contignatio  .    .   .    uel    gosperre    A    95*' 

10  i  gespre  ß  09«^ 

11  Clitella*  .  .  .  meisa  B  69^2  meisa  A^o^ 

12  luaise  Q  3»  meissa  ^  o  9»  6  44»  [6rf«^) 

13  Capsella«  tascha  B  09*2  »»i   tashe  A  95'' 

14  tase   Q  3*«  dasca  a  9»  fe  44»  [beleg] 


15  Corrodo'' 


benagon  i?  09''^    i.  big- 


10   nagnun  a   9"  .i.  benagen  Q  3'*  benage 

17  A  95''  [bdeg] 

18  Conplodo  ^  .  .  .  .i.  ichcesameslahvn  a  9* 

19  .i.  ihczesanieneslahe  ^    h   44»    ichsani- 

20  neslahe  Q  3^  [6] 

21  Catillo  .  .  .  nascon  6  44»  inäscon  5  09**^ 

22  mäscon   ^95''    ihcenascon  a   9»    ich 

23  nascim   Q  3''  [bde] 

24  Cauillum  ^^ . . .  hvch.  1  spoth  B  09''^  hübe. 

25  i  spot  A  95'^  hvch.    J  spoth  a  9»  .i. 
20       huec,  J  spot  b  44»  hose,  ul  spot  Q  Z^ 

27  [bde] 

28  Coacuo  ^^   gesuran    Q  3''    gesüran   a  9» 

29  gesuren  i  44»  \b.  vgl.  aldeg] 

80  Cixostringa  ^^    hantwinch    .4  95''    a    9» 

31  hantwinc    Q    y>    b    44»    hentwinc   B 

32  69^1  [6] 

33  Compilator  zesamneblezzere  B  09''^   ze- 

34  samneblesere   A   95''    zesaminbizaii  a 


9*  zc-^ainnevlechtare  0  3''  [bde]  35 

Calta  ...  .i.  cl6  A  95»».  90»  B  09''^  30 
.i.  cle  a    9»  .i.  chle    Q  3»»   [bdefg]         37 

CLnomia  *^  hundit^fliega  a  9»  hundei-  flega  38 
//  44»  hunte^ifliga  Z^  09'»^  huntoHfluge  39 
A  90»  hvntflivge   Q  3''  [fcj  40 

Capi.strvni  halfcba  a  9''  6  44»  halftra  '*  41 
B  09''^  halfter  J  90»   Q  3'-  [6(/e/"^J       42 

Capiciiun  ^^  houbetloch  i  44»  hobetloch  43 
B  09''^  höbeloch  A  90»  hobetvch  a  44 
gb  hovbtvch   0  3''  [Wt/^J  45 

Collarium  •''  halsduc  6  44»  hobitvch  a  %^  46 
[6rfe(/<J  47 

Ceruical  .  .  .  chvssi  a  ^^  cussin  b  44»  48 
wanscvos   Q  Z^  [bdeg]  49 

Consistoriuni  ^'  dinchus  A  90»  B  69*»^  50 
a  9''  6  44»  dinchvs  Q  3''  [hdegi]         51 

Concionator  .-?onare  fc  44»  svenere  B  69''^  52 
süenere  ^90»  svnere  a  %^  svnaer  Q  53 
3''  [b]  54 

Corbis  .  .  .  chorp  a  9*»  chrob  Q  3''  corb  55 
b  44»  [bde]  56 

Comedo  ^^  .  .  .  ffaz  B  e9»»i  fraz  ^  96»  57 
.i.  filifraz  a  ^^  filefraz  b  44»  .i.  vil-  58 
vraz  Q  3''  [bdegi]  59 

Conflo  .i.  cesaminebläso  a  9''  zesanvne-  00 
blase  Q  3^  zamnebla^e  J  90»  ihcze-  Ol 
sameneplase  b  44»  izesamneblasen  B  02 
69"!  [b]  63 

Corimbus  ^^  drvbo  5  69''^  drubo  a  %^  64 
6  44»  drube  ^96»  drum   Q  3''  [bdei]  65 

Chilindrum  ^o  welliblech  a  9''  welleblech  66 
^  96»  5  69''i  Q  3''  .i.  welleblech  67 
b  44»  [bdegh]  68 


*  m  conißxi  h  *  Calocus  Q  '  im  context  b  *  Clitella  a  CuteUa  b  *  im 
context  b        '  apsella  b        '  Corrodere  Qa         *  Cöplödo  a  öplodo  6         *  im  context  b 

^"  auillü  b  '*  Coacure  Qa  Coacuare  b  '■-  irostringa  b  "  inomia  h  "  half- 
tra] tr  auf  rasur  B  *^  apitium  b  "  ollaiium  a  '''  Consisteriü  B,  die  corr.  von 
and.  hand  "  omedo  b  "  Coiimb*  A  Corübus  a  Coribus  Q  ^"^  Cilindrü  b  Cylin- 
drum  Qa 


DCCCCXXXVIIIa2  HEmRici  Summarium  xi 


231 


Em.  32.  Hs.  Hs.  2.  {Diut.  3,  262  =  Sunt.  4.  5).    Wn.  232.  {Hoffmann  61.  62  = 

Genn.  26,  404.  405) 


1  Compciuliuin    .    .    .  t     gemach     B    69''^ 

2  1  gemach  .1  96" 

:}  Compencliose    gemahlich  A    96"    gemeh- 

4  lieh  B  69»'^ 

5  Caiitabrum  ...    .i.  chliwe    a  9'*    chliwe 

6  A  96«  .i.  chlien   Q   3"    cliwa  5  691»^ 

7  .i.  clia  &  44»  [h\ 

8  Cippus  stoch.  1  bloc  A  96"  stöc.  1  bloch 

9  5  69i>i  [^^^g^j 

10  Cliuus^  heida  B  69*»^    helde  A   %Q^    .i. 

11  halda  h  431»  [Me/*^] 

12  Castor"-  ötter  B  69''^  [ferf] 

13  Ceculus  blintsleicho    B  69'^^    blintsliche 

14  A  96»  [rfer;] 

15  Ciceudula.  1   cleno  glimo  B  69'^^   glimo 

16  ^   96»  [deg] 

17  Colaphvs  hälslac  5  69^^  haMach  ^96» 

18  [efi] 

19  Cartilago  brvstlefel  B  69^2  brustlefel  A 

20  96»  [6] 

21  Cereuella  hirneschala  B  69*^2  hirneschal 

22  ^96» 

23  Colonus  bu^yeIinc  ^  96»  i?  69'^^ 

24  ConivDx  chvena  B  69''^  chone  ^4  96» 

25  Cenaculum     mvshvs     B     69''^     mushus 

26  ^96»  [(j] 

27  Cythara  harpfa  B  69^2  herphe  ^96» 

28  Collirium  .i.  Öchluppe  h  44» 

1\)  Cedras  cederböm  .4   96»  5  69^^  j-^^gj 
.30  Crustula-^  .  .  .  rinta  B  69''2  rinte  ^96» 

31  Collirida  pfanchvchoi?69^*2  phanchvehe 

32  A  96» 

.53  Cetramentiim   blacha  B  69''2    bläche  A 

34  96»  [deg] 

35  Colliniito*     anemßrchon    B    69''^     ane- 

36  merche  ^96»  \degi\ 


Confrico    gerosten.    \    geherten    B   69'^^  37 

geroste.  1  geherte  ^96»  [de]  38 

Copadium  ^  weltewahsa  B  69^^  39 

CoUega  genoz  vi  96^  gnoz  B  69^^^  40 

Casses  .  .  .    spinneweppe    A    96^    spin-  41 

weppe  B  691^2  ^g 

Cautela  gewarheit  5  69^2  gvarheit^  96^  43 
Carmvla  urgvle  ^  i?  691^2  i^n-gfiie  6  ^  gßb  44 
Camena  ^engerin  ^96*^  sengerin  B  69''2  45 
Cantilena  liet  ^  96"  5  69^2  46 

Cauerna  hol  A  96"  B  69"^  47 

Caterua  uolch  ^96"  wolc  B  69"2  43 

Ciöterna  phüzze  ^  96"  B  69"2  49 

Cicada  hehno  B  69"2  glle  ^  96"  50 

dementia  gnada  B  69"2  giiade  A  96"  51 
Concordia  ebenhellunga  B  70»^    heben-  52 

höllunge  ^96"  53 

Copia  gnüht  A  96"  gnvth  B  70»^  54 

Contumelia  scMtata  £  70»^    sheltat    A  55 

96"  56 

Canilla'^  brecha  A  96"  bfehcha  570»^  57 
Columna  svl  B  70»^  sül  J  96"  58 

Colocintula  ^  smirvwa    B  70»^    smkuwa  59 

A  96"  60 

Concubina  kebes  B  70»^  kebswip  ^  96"  61 
Ciliada  zäla  B  70»^  zäle  A  96"  62 

Cura  sorga  B  70»^  sorge  yl  96"  63 

Cupa  cofa  ^96"  cvfa  B  70»^  64 

Cetauca  täha  5  70»^  tähe  ^96"  65 

Cvltura  vbida  B  70»^  wbide  A  96"  66 
Cimba.  coninissura  fleccho  B  70»^    flech  67 

A  96"  68 

Carca»  mist  A  96"  B  70»^  69 

Crusta  ^^  stvcke  5  70»^  stüch  ^96"  70 
Caper  boc  A  96"  B  70»^  71 

Cignvs  elbiz  A  96"  elbiz  j5  70»^  72 


>  d«e  ///.   zwischen    226,   17    Mwrf   12  h.    Cliuus   ^  *   s.    oben    227,  1,    /e/i/i   y1 

'  CruBltula  B          *  Colimito  A          •'  s.  oben  226,  41  "  /.  urWge  '  Canilla  A 

»  Z.  Colocintida         '  vgl.  Corpus  gloss.  lat.  3,  200,  19  scybala  carfa?  '"  Crista  B, 
i  au«  u  radiert 


232 


Sachlich  Geordnete  Glohhare.  A.  Gruppenolohhare 


IIs.  IIs.  ■>.  {Ihut.  3,  262  =  Sunt.  5) 


1  Cithirtis  '  ze[)fo.  I  gehroz  B  TO»^    cöpft;. 

2  l  gt'brAz  A  96»' 

3  Cretobolus   hortftbel  A    90''    hortiihcl   ii 

4  70»i 

5  Clvcicvlus^  zapfo  B  70»^   zapfe   /l   90'' 
tJ  Chornus  ahorn  vi   90''  B  70«' 

7  Conun»  hore^  A  90''  ß  70"^ 

8  Come.ssariuni  mvshvs  B  70"'  niSshvri  A 
it       90'' 

10  Custocliarium   werehvs   B  70"^    üuerhus 

11  A  90'' 

12  Classes*    wichöni    B    70*^    wichora    J 

13  96'' 

14  Colludium  ^  spil  A  9^  -ü  70'^^ 

15  Caputlauivni  höbetvvahel    A  90''    bobet- 
10       tvwahel  B  70»^ 

17  Coniuiuni  •*  govma   B  70*^   gome  A  90'' 

18  Commentiuin  scböf  A  90''  scbof  Z>'  70*^^ 

19  Commentarium  vrdäht  vi  90''  vrdaht   B 

20  70«^ 

21  Commentum    gcdäht   A    90''    gedabt    /? 

22  70«^ 

23  Conuitiuni''  scbeltata  i?  70**  scbeltat  A 

24  96'' 

25  Commodum  gefSre  vi  90''  gefure  B  70"* 

26  Commertium  Wechsel  A  90''   webssel  B 

27  70=^* 

28  Confinivm    gemache   vi  90''    gemercbede 

29  B  70=1* 

30  Constitutum  gesezede  ^  9^*  gesezede  B 

31  70=** 

32  Conuenticvlum     samenchumft     A     9Q^ 

33  samentcbvnft  B  70»* 

34  Conchilium  schilt   vi  90''  schilt  B  70»* 

35  Concambium  wehsei    ^90''    wehssel   B 

36  70»* 

37  Cremen  tum  wehsede  vi  96''  wehssede  B 

38  70»* 


Culcitruin    fedorbetto    B  70"^    vcderbete  :i'.) 

.1    OVj^  40 

('una  .  .  .    wiga    B    TM"'    wiege    A  90''  41 

{defy\  f.' 

Candidurt  wizer  vi  90''  wizzcr  B  70'*  .  ; 
Corvlevs  blaw*  A  90''  bläwer  B  70=**  1 1 
Citus  HnöUer  .1  90''  «nelkr  B  70»*  40 

Claius  Hcön*  A  90''  scon»  B  70**  46 

Conspicuus  schowßlich*  A  96''  schowelich*  47 

B  70»*  48 

Compositus  gefvg^r  A  96''  gefuger  i/ 70»*  49 
Consonus  eben  lutent  B  70»*  ebenlufend=  *  50 

vi  90'^  51 

Conductus  gemiett^u^l  96''  gemitetif  70«*  52 
Contentus  geuäger^l  96''  gevager  B  70»*  53 
Corneus  hurnin*  A  9G^  hvrnin*  B  70»*  54 
Consentaneus   gefolcsam*  A  90''   gefolc-  55 

sam^  i?  70»*  56 

Continuus  emzig*  ^90''  emezeg*  B  70»*  57 
Contiguus  naher  vi  96'»  naher  B  70»*  58 
Crvdus  frischer  vi  90''  frisg*  B  70»*  59 
Crvor    blfit  A  90"   blvt  B  70»*  60 

Cianeus  blavaruwer  B  70»*  blauälw*  vi  61 

90''  62 

Ciniex »   wäntP  vi  90"   wäntlvs  B  70»*  63 

[bef]  64 

Convicen  hornblasere  vi  96''  hornblesere  65 

B  70»*  66 

CoUis  buhel  vi  96"  bvhel  B  70»*  67 

Cera  wähs  ^  96''  5  70»*  68 

Cornv  hörn  A  96'^  B  70»*  69 

Carex  säher  B  70»*  saher  vi  96''  70 

Corda  seita  A  96^  B  70^'^  71 

Cordex  seitere  A  90''  seiter  j5  70»*  72 

Caligo  tunchele  B  70»*  tuiichel  vi  90''  73 

Ceres  chorn  vi  96''  5  70»*  74 

Ceruisia  hier  vi  96''  B  70»*  75 


^  l.  Cithisus  *  entstellt  aus  Duciculus  '  höre]  e  aus  corr.  ?  A  *  gemeint 

Classiciun        *  s.  oben  227,  20        '  l.  Conuiuiimi        '  Conuiciü  A        *  ebenlutend:]  ra- 


sur  von  * 


US  A        •  Cimex  A 


DCCCCXXXVIIIa2  Heinrici  Summarium  xr 


233 


Em.  32.  Hs.  Hs.   2.  {Diut.  3,   262  = 

Oerm. 


Sum.  5.    G).    Wn.    232.  {Iloffmann  62 
26,  405) 


1  Clades  ual  Ä  ^&>  väl  B  70^^ 

-'  Cuspis  spiez  Ä  96^'  i?  70«^ 

,;  Coeniptio  chof  B  70«^  chöfe  A  96^ 

1  Contio  geseiiine  A  96*^  gesemue  5  70**^ 

-.  Centon  filz  B  70«^  filze  A  96'» 

'.  Cicer  chichera  B  70*^  chichßra  ^  96'^ 

7  Cognoniinalis    gnanno    B    70*^    gnanne 

f>       A  96" 

9  Cubicvlum  slafcaniera   B   70-'^^    slafchä- 

10  mere  A  96" 

11  Culmen  virst  J5  70^^  virste  ^96" 

12  Celium  tigel  B  70»^  tigele  ^96" 

13  Callipodiiim  leist  B  70»^  leiste  ^96"  [d] 

14  Cithareda  röddai-e  ^  ^  96" 


15 
16 
17 
18 
19 
20 
21 
12 
123 

4 
25 
26 
27 
28 
29 
JO 
Jl 
}2 

3 
)4 
J5 


Discoiis  .  .  .   vnsiteg^    B  70^^    vnsitegir 

A  97» 
Didimus  .  .  .    zvinelinch    A    97»    zAvini- 

linch  a  10"  zviiielinc   B   70"^   ziüne- 

linc  b  44"  zwinlinc   Q  3'='^  [be] 
Deuotatio    scheltat    A   97"    scheltata  B 

70"!  [al.vgl.bd] 
Digero    dowe    A    97"     dewon    B    70"^ 

[ale^r] 
Dolo  .  .  .  snide  A  97"    snidon  B   70"^ 

\a\de\ 
Depasco^   .  .  .   frizze    A  97"    frizzon  B 

70"^    .i.    ichfi-izze    a     11"    ich    vrizin 

Q  4»  [alörf] 
Deliramentum    urslnnecheit    vi  97"    vr- 

simiecheit  B  70"^ 
Dentilia^    riester  B  70"^    liest'    A  97" 

riestra  a  10"  6  44"  riest»  Q  3<J  [bdefrj] 
Discofonis  drochsazo  a  10"   drvsezzo  B 

70"2  druhseze  ^97"  truchsasze  Q  ?,^ 

[hde] 


Deambulacra  *  .  .  .  .i.  gange  b  44"  genge  36 
A  97"  B  70"2  a  11»  [bd]  37 

Dextralia  .  .  .  böga  B  70"^  böge  ^  ^  38 
97"   Q  ?,'^  a  11»  [&(^j  39 

Danima  hintchalp  ^97"  hintenchalp  40 
Q  3'^  hintcalp  b  44"  hintkalp  a  11»  41 
hintcalb  5  70"^  [bd]  42 

Delphin  ^  mersvin  B  70"^  mersuuin  &  43 
44"  merswtn  Q  3*^  merswm  a  11»  44 
m'swin  ^97"  [bdeg]  45 

Dumus  dorn  B  70"^  dorn  ^97"  all»  46 
[albdeg]  47 

Decipula'^  .  .  .  ualla.  l  drvch  B  70"^  48 
valla.  l  cbüch  a  11»  uälle.  1  druhe  49 
^98*  ualla «  b  44"  ualle  Q  3'i  50 
[bdefgi]  51 

Dolabra  barta  5  71»^  a  11»  bärte  ^  52 
98»  parte  Q  3«^  [fe(/e^]  53 

Decerniculum  unt'bant  ^98»  vnt'bant  54 
B  71»^  .i.  underbant  a  11»  [bdei.  55 
vgl.  f]  56 

Ductile  metalliun  gislagenez  a  11"  ge-  57 
slagenez  A  98»  B  71»^  geslagenz  ()  58 
3^^  [albde]  59 

Dehisco  .  .  .  ichgeino  a  11"  ichgin|ne  60 
A  98»  ich  gin  Q  4»  ichchinon  ü?  71»^  61 
[bdeg]  62 

Dedo  .  .  .  irgibon  B  71»^  irgibon  A  98»  63 
ichergiebo  a  11"  ich  u-gib  Q  4»  [/x/e]  64 

Danvbius  tvnöwa  B  71»^  tvnowe  ^4  65 
98»  [dg]  66 

Dolo^  .  .  .  ichcimbero  a  11"  ich  ey-  67 
mere   Q  4»  ihecimberon  b  44"  [b]         68 

Deprauor^''  .  .  .  ihferboson  a  11"  ich-  69 
ferboson  5  71»^  ihc  f erbose  A  98»  70 
ich  u'bSse   Q  4»  [&(Z]  71 


^  die  gl.  fehlt  B        *  die  gl.  nach  233,  59  Qa        »  entilia  fc  Dentile  AB        *  Deam- 
bulacra a         s  böge]  g  a?«6-  cor;-.  «  «  De,iphyn  (^  '  ecipula  h  *  im  context  h 
•  8.  oben  233,  24.  olo  b        ">  Depuor  AB 


ja4 


»SaIHLH  H   GfcUKJiNKTE    GluHMAKK.    A.  GkUPI'ENULOSHABE 


Em.  32.  IJs.  Jh.  2.  (Ditit.  3,  202  =  tkim.  6).   fFn.  232.  {Hoffvmnn  02  =   rVm«. 

20,  40.0) 


1  De.-^idia  tratheit  /i  71»^  tchcit  A  98* 
•_'  Deini'iitia  luisiniiL'ciu'it  A  98»  vrsiiiiiecheit 

3  L'  71"»- 

4  Diflerentia  vut'^^c•hitlullgH    li  71*''*  uiitor- 

5  t^ohidunge  .1  98" 

0  Difflclentia    mis.setrvwa     B    71*-    iiiisse- 

7  truwe  J  98» 

8  Dolus  vnchust  A  98»  vnchvst  B  71*^ 
0  Deuium^  awicke  B  71«^  awike  J  98» 

10  Detrinientiun    breste.    1   ungefure  (vng\'- 

11  füre  2  B)  A  98»  B  71»^ 

12  Defonsaculuni  biscirnninge  A  98"  besir- 
i;i       mvnge  B  71"'^ 

14  Dispendivia  zef&rede  A  98»  zefvrede  B 

15  71»- 

10  Diluuium^  sinflüt  571«^  sintflvt  ^  98«'^ 

17  Deiictum  missetat  Ä  ^^^  B  1\^^ 

18  Dominium  hertvm  A  %&>  B  71"^ 

1!)  Diarium     tagewerch      A     98''     tagewerc 

20  B  71»2 

21  Delator  meldcre  A  98''  B  71»^ 

22  Dispensator    speut^e     A     98''    spentere 

23  B  71»2 

24  Duitas  zvischenunge  A  98''  zuischenvnge 

25  i?  71»2 

26  Deuotio  fiiz  A  98''  B  71»^ 

27  Delatio    meldvnga     B    71»^     meldunge 

28  .4  98'' 

29  Distinctio    uut^schiduuge     A    98''    vnt^- 

30  schid  B  71^2 

31  Decliuus      stekeleR      A     98''      stekeler 

32  B  71»2 

33  Ecclesiastes  .  .  .   sprechare  B  71''^  ?pre- 

34  obere  A  98''  [hdeg] 


hvrhuH  .1  98''  0  71'''   0  35 


Ephebeia  * 

4''  [bile] 
Electruni  .  .  .  gewnelze  A  98''  ge*nielzo  B 

71''^  gesmide  Q  4''  [bde\ 
Enigma  .  .  .   retelnisse    A  99»    B  71''^-* 

[vcjl.  hde\ 
Eucharistia  5  ...    wizzot  A  99»  B  11^"^ 

Q  4''  h  4o»  [hde] 
Erugo    milchdv  ^99"   niilichdov    Q  4* 

milcdö  B  71''2  [y\ 
Exentero''    f^cluirjibon   B   72»^    .schurphe 

A  99''  ichftcurpbo  a  13»  [aUdef] 
Emajicipo   bemenon    B    72»^    beniiu   A 

99" 
Extubero  "  Lmaseron  A  99''  ima.seroron  If 

72»-    .i.   maseron   a  13»    nodosus    fio 

.i.  masich   Q  5»  [a\bd.  vgl.  e] 
Extalis  grozdarm  A  99"  04=  a  12"  6  45» 

groztärm  B  72»^  [i(/e(/.  t'«//.  /] 
Emissus.    emissarius    reinescros   B  72»^ 

reinisch  ros  A  99"  [aldeg.    vgl.  h] 
Empticius  chöfschalch  ^99"  chöfscalch 

a  12»  chöfsalc  0  4«  cofscalc  B  72»^ 

couffetsalc  i  45»  [Me.  v^/.  i] 
Emunctorium  . . .  zanga  A  99"  B72^^  a 

12"  zauge   Q  4'^  [b] 
Erodius   wiltvalco  ^    5  72»^    wiltualche 

^1  100»  wiltfalco  6  45»  wiltfalc   Q  4«' 

waltfalcho  o  12»  [fte/^^] 
Eruca^  .  .  .   grasewTm  A  100»  B  72»^ 

.i.    gras?vi"m    a    12»     graswrm     Q  4'' 

Erugo  1"  .  .  .  rost    5  72"^    rost    A    100» 

0  4''  .i.  rot  a  12"  [bde] 
Ebur  ^^  belphenbein  b  45»   hephenbein 


*  Däuiü  A  '^  vng^'fure]  cZas  zivcite  v  aits  ansatz  eines  anderen  buchstaben  B, 
es  scheint  ^  Diluulvm  A  *  Ephebya  Q  *  Eucharia  b  *  Exentero] 
mittlere  e  ans  ansatz  von  i  B.  die  gl.  nach  235,  26  a               '  die   gl.   nach  235,  29 

*  wiltvalco]  Ic  aus  corr.  B  •  Eruca  a  '"  Erügo  a  "  Ebor  ?*,  nach 
folgenden  gl. 


DCCCCXXXVIIIa2  Heinrici  Suäimarium  xi 


235 


Em.  32.    Hs.  IIs.  2.    {Diut.  3,  262.  263  =  Sunt.  6.  7).»   Wn.  232.   (Hoffmann 

62  =  Germ.  26,  405) 


^100»  helfenbein  Q  4"*  elfenbein  B 

2  72^2  elph*  a  12*  [bde] 

3  Elefans  ^  .  .  .  elfant  .1   100=^  i?  72«^    .1. 

4  helfaut   Q  4'*  .i.  helphent  a  12=^  hel- 

5  phant  b  45»  [bde] 

6  Edera  ebhov  B  12^^   Q  4«^  ebhÖ  A  100" 

7  obowe  «12''  .i.  eboch  ^   b  45»  [bdef] 

8  Ebitudo  *  slawecheit  B  72*^    slauecheit 

9  ^100»  slafheit    a  12»  slafheit  Q  4'^ 

10  6  45»  [b] 

11  Esox  ...     .i.   lahs    B  72»^    .i.    lahs  A 

12  100»  «12»  lahs   Q  4^  fe  45»  [Mer/] 

13  Ericius  .  .  .  igil  B  72»2-^^   .i.  igü  a  12» 

14  igel  ^  100»  ygel  Q41  [&(^/^] 

15  Epiredia  .i.  sielo  ö  45» 

16  Expeditio  herivart  «12"  herevart  B12^^ 

17  hei-uart   ^100»    b  45»    h^^art    Q  4'' 

18  [bdeg] 

19  Eques  ,  .  .    reitman   b  45»  ritnian   Q  4*^ 

20  [bdeg] 

21  Essedum  .  .  .  sailibuch  B  72*>^  sambuch 

22  ^  100»  .i.  säbvch   a  12'^  sambvch  Q 

23  4"  [bdeg] 

24  Episumen  *    zvmvse   B  72*'^  zvmüse  ^ 
2.")       100»  zSm&.se  a  12^^  zÖmose  b  45*^  zo- 

26  mvse  Q  5»  [bdefg] 

27  Excorio  .  .  .  ihcschinde  A  100»  ich  sinde 

28  Q  5»    .i.  scindon    a  13»  ischindon  i? 

29  72''2  [bde] 

30  Exploro  .  .  .    spehe    Q  5»    ichspehe    A 

31  100^  ich  spehonal3»  ispeheni572''2 

32  [bdeg] 

33  Efflagito  .  .  .   ihflege  ^100^    iflehon  B 

34  72f2 

35  Extundo  ...  .i.  plwon  a  13»  iblvon  B 

36  72''2    iblvwe    A    100»»    blnve     Q  5» 

37  [bdefg] 


Eluo  .  .  .  icharnon    B  72^^    ichartiun  a  38 

13^  ich  arne  Q  5»  ichere  A  100"  39 
Examen.  .  .  uel  swarm  J  100*'  1  sua,'ni  40 

B  721^2  [-^e]  41 

Eculeus  galgo  i?  72^2  galge  A  100"  42 
Efficatia   gefrumide    B  12^"^    gefi'umede  43 

A  lOO*'  44 

Erumna^     freisa     B    12'^^.    73»^    fre,'se  45 

A  100"  46 

Esseda  ^  silo  A  lOO^*  £  73»^  47 

Erpica  ^gida  B  73»^  eide  A  lOO"  [i]  48 
Extollen tia  vbmvt  B   73»^    ubermvt   A  49 

100"  50 

Erebus  helleuvarto '  A  100''  B  73»^  51 
Echinus  .  .  .  huso  B  73»^  huse  A  100''  52 
Euripus   merlicher  B   73»^   niellicher    yl  53 

lOO''  54 

Elefantia  helahesuth^  ^llOO**  elaheshüt^  55 

B  73»^  56 

Edictum  gebot  A  100"  5  73»^  57 

Ebolum  ätech  5  73»^  athche  ^  100''[/"]  58 
Embanum  nezila  i?  73»^  nezele  A  100''  59 
Erarium    scazhus    A    100"   schazhüs    B  60 

73»^  61 

Emplastrum  gretetvch  A  100"  gretetvch  62 

B  73»i  63 

Exiliuni  ellente  B  73»^  ellente  ^  100"  64 
Exicium  freisa  B  73»^  freise  A  100"  65 
Experimentum    irfuntnisse    A   100"    er-  66 

funtnisse  B  73»^  67 

Efferatus  irgrimezet^    A  100"  ergremezc-  68 

ter  B  73»!  69 

Exhaustus  erschafenerS73»^  ersaphener  70 

A  100"  71 

Exoletus  giwahssen^  A  100"  gewahssen*  72 

B  73»^  73 

Elax.    endix.  ^    conca   inuschel    A  100"  74 


>  lephans  b.  die  gl.  nach  der  folgenden  a         ^  im  context  h  "  bitudo  b  Ebetudo  Q 

*  pisumen  b         ^  Erfipna  A  «  Essecia  B.  vgl.  235,  15  '  helleuvarto]  he  auf 

rasur  B ;  der  erste  strich  des  u  geht  höher,  sodass  es  tvie  11  aussieht  AB  «  verderbt 

aus  chelasuht?  »  verderbt  aus  Claxendix 


'SMi 


Sachlich  Geordnete  Glohhare.     A.  Gruppejjgloshare 


Altd.  bll.  2,   195.  Em.  52.   Hs.  Jh.  2.  {Diut.  3,  263  =  ^mi.  7).    Wn.  232.  {Hoff- 
mann 02  =  Germ.  2G,  405) 


1  invscJ  li  73»^ 

2  ElinguLs  stamolont*  A  100"^  .staminelent* 
•{       B  73"! 

4  Explicabilii«   irrachlihor    A    100*'   irracli- 

5  eher  B  73»^ 

6  Exilis  deiner  B  73»^  deiner  .1  lUO'' 

7  Fleotomvm  fliedema  />'  73»^  fli^deme   A 

8  IUP  [y\ 

9  Felis,  capreolu.^  ^    rech  B  73*^  rech  .4 

10  101"   C  5b  rechkeizilin  a   U^  [ogl.h] 

11  Feodiuii     .    .    .     lehen     B    73»-     liehen 

12  A   101" 

13  Fistula  suegela  B  1'6^^  :?wegela  ^  b  45*' 

14  swjgela  a  \^^  svegde  A  101*  swegel 

15  0  5'>  [hde] 

16  Fascia  ^  .  .  .    lisda  /?  73»^  lisda  Q  5^ 

17  .i.  lista  a  14»>  li.^te  ^101»  [6] 

18  Fascialis  windinch  a  14'»  windinc  yl  101» 
li)       B  73«2   Q    h^  [hde] 

20  Fiirca  hacc^o.    t  zui.sela  ß  73''^    liaggo. 

21  1  ziwisdle    a  14*'    hagge.    ul    zwisele 

22  Q  5''  hake.  1  zwisele  A  101*  zwisela 

23  />  45»'  [hdeg\ 

24  Fiircilla   gäbela  B  73»^   gabele  vi  101» 

25  Q  o^  cabela  a  14*'  [bdefgi] 

26  Fuluum  *  .i.  rotaz.  elwaz.  Ibrunazal4*' 

27  rodaz  1  elewaz  1  brunaz  ^  b  45*'  rodaz 

28  elewez  ul  b^naz   Q  5^  rotez.  1  eluwez 

29  (ehvez  .4).  l  brvnaz  (brunez^)  ^  101* 

30  B  73*2  [^j^g^] 

31  Feminale.     femorale    .i.    brvch    B  73''*2 

32  brvch  Q    5*»  .i.  brfich  A  101*  bruoch 

33  a  14*»  brouch  6  45"  [bdeg] 

34  Femen  ...    .i.    diech   «14"    diech    A 
Bö       101*    B  73*2   Q  5b  [bdegi] 


FiöceUa  ...  .i.  chorbilin  «14"  chor-  :ni 
bdin  A  101*  Q  5'-  cvrbdin  B  73»'*  37 
lÄ(/^/>/J  38 

Fascirt.  l  fasciculus  gibundelin  a  14"  3'J 
gebundeliii  0  5"  gebuntelin  .1  101*  Ah 
B  73*2  yfj^l^g^  4, 

Fibula  ...  .i.  nu^^kil  a  14''  nuskil  A  42 
101*  /?  73*2  ^^  ,-.,  i^^/g^j  43 

Forceps  zanga.  \  cräpho  B  73*^  zange.  44 
\  chraphe  A  101»  zange  ul  crapf  Q  45 
5"  zanga  a  14"  [bdc]  4<i 

Fuscina.^  .  .  .  chrowel  A  101*  Q  5"  47 
croweli?  73*2  chrowil.  lchräccoal4"  4S 
[bdefy\  V.s 

Falx  .«ichila  a  14"  sichela  B  73*2  si-  .00 
chele  A  101*  sichel  0  5"  \bdefg]        .51 

Falx  fenaria'  segense  A  101*  fegensa  .ö:^ 
a  14"  sezn  Q  5"  siesna  J5  73*2  [bdefg]  'y] 

Feniseca  *  niadere  B  73*^  madere  A  04 
101*  a  14"  madaer  Q   5"  [örfe/*^]  5.^ 

Falca.strum^  geti.san  «14"  getisan  Q5"  .50 
b  45"  getisen  J5  73*^  ietisen  A  101*  .57 

Fornix  .swibogo  «14"  svibogo  B  73*2  gg 
svvtubogo  6  45"  swiboge  A  101*  60 
swiboch    Q  5"   [Me^^]  61 

Fumarium  ^'^  röchhus  B  73*^  röchus  A  62 
101*  rouchus  b  45"- .i.  rovchus  a  14"  63 
.i.  rovch   Q  5"  [bdef]  64 

Flauus  faluwer  J5  73*2  falewer  Q  5"  65 
falwer  A  101*  a  14"  blavver  b  45"  66 
[focZe/(7]  67 

Ferio  fii-a  a  14"  fiere  B  73*2  viere  ^  68 
101*  uire   Q  5"  [bde]  09 

Funda  slinga  £  73*2  ^  ;[4b  glinge  ^  70 
101*  Q  5"  slegera^i  6  45"  [bdegi]        71 


*  campolus  Q  *  m  context  b  *  d/e  «yZ.  nacÄ  der  folgenden  a  *  uluü  6 
^  1  elewaz  i  brunaz  im  context  b           *  d/c  (/i.  «ac/i  der  folgenden  a          ''  senaria  Q 

*  Fenisca  J.L'  *  Falcastrum]  das  zweite  a  aus  o  corr.  A         *"  umarium  6  Fumarius 
^           "  im  context  b 


DCCCCXXXVIIIa2  Heinrici  SuMMARroin  xi 


237 


Em.  32.  Hs.  Tis.  2.  [Diut.  3,  2G3 


-.  Sum.  7).   Wn.  232.  (Hoffmann  G2  =   Germ. 
26,  405) 


1    Fenu.s  ...  .i.  lehan   a  14»^  lelien  .1  101" 

i?  73»2  Q  5b  [aUdeffj] 

:;  Famelicus  .   .  .    hungoilinc    A   101"^   B 
1        73''2 

I  Fuudibularius  ^  slingeie  Bl'^^'^  slhigere 
a  14^  sling^e  A  101*  slingasre   Q  5*^ 

7  dengare  ^  ä  45''  [hdc{ii\ 

8  Fiala  ...  .i.  clasechoph  a  14'^  glaschopf 

9  Q  5'=    glasecoph    Z?  73"^    glascoph  Ä 

10  101»  [6] 

11  Fissura  .  .  .  sleizunga    B  78*^    sleizvnge 

12  ^101*    scrunda    a    14''    scrvnde    Q 

13  h"  [b] 

14  Ficedula  ^    siiepha  &  45''    snepfa  «14'' 

15  snepfo  B  73''2    snepfe  A  101=^  snepf 

16  Q  5«  [k/e/z^J 

17  Fiingellus  uüicho  a  14''  vinche  A  101'^ 

18  uinco  5  73''^2  uinco  ö  45''  umc  Q  5° 

19  [örfe/"^] 

20  Fucus    .i.    treno    a    14"    treno    B  73''i 

21  treno  ^  lOl''  tren   Q  5°  [ferfe/*?] 

22  Ficones*  soccha.  Ischvha^  73''^  soche. 

23  I  schvhe    A    101«    sochscäha   a   14'' 

24  .i.    socscuha  ^    6  45''    scozcuch    Q  5*= 

25  {a\hdeg\ 

26  Fagus    bvcha    B  73''i    a  14''  buocha  h 

27  45''    bvche     A    101«     bvch     0    ö-^ 

28  [bdefg] 

29  Fraxinus  ^  asc  h  45''  asch   Q  5''  a  14'' 

30  ascha  B  73''^  a.sche  ^  101«  [bdefg] 

31  Fusarius  '    spinelböm  ^    5    73''^   &  45'' 

32  spinnelbÖn    A   101*    spinnelbovm    a 

33  14''  spindelböm   Q  h"  [bdefg] 

34  Fusus    .i.    spinela  '    b   45''    spinela    a 

35  14''  spinnela  BIZ^^  spinnel  ^   101« 

36  Q  5«  [Me/^r] 


Fariiaicus.  ^  cippus  stoch   Q  ^f  b  45''  .i.  37 

stoch  a  14.^  stoc  B  73''^  stoc  ^101«  38 

[bdeg]  39 

Feiiiculum  fenich  A  101«  B  73''i  fene-  40 

chel    b  45''  feniehel    a  14''    fenichen  41 

Q  b"  [bdeg]  42 

Fenicium   .i.    fenech  *    b  45''    fenich     a  43 

14''  [defg]  44 

Fragum^"  ertberi  b  45''  ertbere  ß  73''^  45 

ertbere  ^101«  ertber  Q  b"  [bdefg]  46 
Fungus    svämb    B  73''^    swaben     Q  5''  47 

swämme    A  101«    .i.  svvam  ^^  &  45''  48 

[bdefg]  49 

Ferculum  rihte  J5  73''^  rihte  ^101«  50 
Fascinum  ^^  .  .  .    zöbar    b  45''  zÖber  J.  51 

101«  B  73''^  [al&%]  52 

Fideiussor  burgo  i?  73''^  bürge  ^101«''  53 

bürge   Q  5*^  [bdefg]  54 

Fertus  ^^  .  .  .    j.    flado    b  45''    flädo  5  55 

73"!     .i.    flade    Q  5=    flade     A  101"  56 

[örfe/(7]  57 

Flabrvm  .  .  .  wadel  B  73''^  wadel^  lOl"  58 

winde   Q  5°  [bdeg]  59 

Falera.  .  .  satelgereite  A  l^V  B  73''^  60 
Fecinium  i*  .  .  .  rezze  ^^  ^  101''  £73''^  61 

Q  5«  6  46«  [bd]  62 

Fimbria  fason  t  tradon  B  73''^  vasen.  J  63 

tdon  vi  101''    .i.  fason    b  46«   uasen  64 

Q  5°  [öc?e]  65 

Ferula  gefta  B  73''^  gerte  ^101''  66 

Feretrum  bära  B  73''^  bare  A  101''   0  67 

b"   [bi]  68 

Fidis  .  .  .  seita  B  73''^  seite  A  101''  seite  69 

Q  5°  [%*■]  70 

Fex  ...    .i.   drvsena  B  73''^  .i.  drvsene  71 

A    101"  di-vsna  Q  5«  [öj  72 


*  undibularius  h  *  t»i  context  b  '  Ficetula  «6 

text  h  *  raxinua  6  ''  usarius  h  "  amalc*  h 

gum  6  "  m  context  h  "*  fasciniü  ö  "  ertus  6 

ciam  "  im  context  b 


*  Ficönes  b 

'  im  context  b  '"  ra- 

"  Fetiniiun  $.  l.  Feni- 


e>w  con- 

10 


238 


Sachlich  Geordnetk  Glosbare.  A.  Gruppenolosbare 


AUtl.  hll.  J,    \U->.   IIs.  Ils.  2.   {Diut.  3,   263   =    Sum.   7.  8).    Wn.  232.   (Iloffmann 

02  =   Oerm.  26,  405) 


1  Fuiidus  .  .  .  eigen  A   Kj!**  B  Ti^^     bo- 

2  (leiii    Q  b"  [de<j\ 

;{  Factio    Aiit  B  l'i^^  strit  Ä  101»» 

4  Forum  nuuchet  B  73'*'  marchet  ^101'' 

5  Flagitiuni  .  .  .  iiKintat  Ä  lOl*»  B  73''2 

G  Fasciolus  ^     bendel     Q    .5*=     .i.    bendil  '' 

7  6  40«  [b] 

8  Fomentum    brvtesal     A    101''     brute.'^al 

9  Z?  73''2 

10  Flagruni.  flagellum  fillata  B  l'i^'^  villat 

11  A  101b 

12  Fiinus.    letamen    deisc    A   101^    B  73'>2 

13  Q  5"  [We] 

14  Fax    facchela  B  78b2    vachele   ^1  101»> 

15  [efg] 

16  Funale  ^  .  .  .    .i.  daht  *    ö    46*    daht  A 

17  lOlb  .i.  dacht  Q  b^   .i.  dath    5  73''2 

18  [hdefg] 

19  Frixorium    pfanna    B    73'>2    pfanne    ^ 

20  lOlb   Q  5*^    .i.  morsere    1  phanna  *  h 

21  40»  [vgl.  h] 

22  Flacceo  .  .  .  .i.  sivnnvn  B  73^2  \.  swine 

23  ^  lOlb  swinte   0  5"^  [hg] 

24  Findo  .  .  .    spaldvn   i?   73^2    ^spalde  A 

25  101b  spalle  Q  b^  [bdeg] 

26  Fascino^  izöberon  573b2zöberon  h  46* 

27  izöbere     Ä  101'^     zöber    (?    5*^     [al 

28  Äcfe^'] 

29  Frico  herdon.  l  ii-ibvn.  1  iröeston.    igni- 

30  tvn  B  73b2  herdon.    1  iribe.   i  iroste. 

31  1  ignitvn  A  101b    {^    gniden  ^  h  40» 

32  [alhdeg] 

33  Fatum  uiiäga  B  73b2  urlage  ^  101b 

34  Füacteria    brieuOi   A  102*  B  73b2   [al] 

35  Feniculum  "  fenichel  B  73b2 

36  Faber  smit  A  102^  5  73b2  ^g] 

37  Fascinum.  1  fascinatio  ^  zÖber  5  73b2 


Fauilhi    faluwiftca    B  73b2   valwisch    yl  :; 

1 02*  :]0 

Farina  mc-lo  B  73b2  niel  J   102»  40 

Fallatio»  Ivgena  B  73b2  lugene  A  102*  4) 
Fera  tier  B  73b2  tiere  ^102»  i 

Fcrus  grirner  B  73b2  grim*  A   102*         i 
Fibula  ***    nuschil  B    l'i^^     nuschile    A  i 

102*  4.-, 

Fhunen  udem  A   102*  5  73b2  !■ 

Formiceutria^^    zöberere  A  102»  zobrere   1 

B  73b2  -is 

Fiscus    frönehof    B  73b2    frone    hof    A  4'.» 

102*  r,(i 

Fiber  biber  B  73b2  bib*  ^  102»  :>\ 

Fluuius  bach  5  73b2  bach  A  102«  5.' 
Fatidicus    wärsago    B   73b^   warsäge   A  :>.) 

102*  51 

Figulus    hauen ere  B  l'i^'^    hau*enere  A  '>:< 

102*  [d]  no 

Filum  fadem  B  73b-  uademe  J  102»  57 
Fauum  abgothus  A  102*  abgoteshüs  B  5s 

73b2  3,, 

Falcastrum   häppa    B    73b2    happa    ^1  fi'» 

102*  [/]  Ol 

Fenvm  höwe  B  73b2  howe  ^102»  62 
Fenvlum    anelehen    B    73b2.    74*^    an-  63 

lehen  ^102*  64 

Figmentum     bilede     B    74*^     bilde    A  65 

102*  66 

Fluentum   flvzzetal  B  74*^    fluzesal    A  67 

102*  68 

Frutecta  spreidahe  A  102*   spreidehe  B  69 

74ai  70 

Fundamentum  gruntueste  -4  102*  grünt-  71 
feste  B  74*1  72 

Frustum  ^^  stvcke  B  74*^  stukch  ^  73 
102*  74 


*  Fasces  J.J5§  ^  «m  context  h  ^  Pönale  Qh  *  «w  cowiex^  h        ^  ascino  h 

*  im  context  b  ^  /eÄZ«  A.  s.  oben  237,  40  '  /e/tZi  ^.  *.  o&ew  237,  51  »  7. 
FaUatia          ^°  s.  oben  236,  42          "  :=  Fai'maceutria          **  Frust :  n  A,    rasur   von  r 


DCCCCXXXVIIIa2  Heinrici  SuMMARroM  xi 


239 


Etn.32.  Hs.Hs.  2.  {Diut.  3,  2G3  =  Suvi. 

26, 


8.  9).  Wn.  232.  {Hoffmann  62  =  Germ. 
405) 


1  Faciiiulus  grs])rechig^  A   102*^  gcspi-egcr 

2  B  74"'i 

3  Falsidicus    Ivgger    B  74'"^^    lugenere    Ä 

4  102''* 

5  Fastitliosus    niSlicher    A  102'"^    mvligher 

6  B  74»^ 

7  Faiiies  hünger  5  74=*^  hung^  ^102» 

8  Faciiius  mein  B  74*^  mein  J.  102* 

9  Fetor  stanch  A  102»  stanc  B  74^1 

10  Fatigatus  gimvter    A    102''    gemvet^    i? 

11  74^1 

12  Festinus  gaher  A  102-'i  B  74»'^ 

13  Fedus  gedinge  A  102*  5  74«'i 

14  Fedus  vnsvfeunge    i?  74»^    unsuberunge 

15  A  102* 

16  Fecuiidus    berhafter    A    102*     berafter 

17  B  74*1 

18  Femor  fliz  5  74*^  flix  ^102* 

19  Fonnidolosus  blöder  A  102*  B  74*^ 

20  Frondes  ris  ^  102*  j5  74*1 

21  Fiüuus  rot^  A  102*  B  74*^ 

22  Flaws  1   faluwer  B  74*^  falwer  tI  102* 

23  Fuscus  saluwer  5  74*^  salw*  A  102* 

24  Fulgur  blic  B  74*^  blic  ^  102* 

25  Fulgor  schimo  5  74*^  schme  ^102* 

26  Furor  tobehaimo  A  102*  B  74*^ 

27  Fei  galla  B  74*^  galle  A  102* 

28  Fauor  lob  A  102*  5  74*^ 

29  Flatus  blas  A  102*  5  74*^ 

30  Flosculus  bluma  B  74*^  blvme  A  102* 

31  Folli.s  bälc  B  74*1  i-^^i^  ^  102* 

32  Fülle  ladentere  A  102*  ß  74*^ 

33  Funus  ^  re  ^  102*  B  74*^ 

34  Fustis  steccho  B  74*^  steche  tI  102* 

35  Facultas  stata  B  74*^  stäte  A  102* 

36  Falanga  stanga  B  74*^  stange  ^102*  [6] 


Filix  farm  B  74*^  uarnie  A  102*  [/"]  37 
Festus  dfilt  jy  74*1  (i^^it  ^102*  38 

Fubiien  blich  A   102*  blic  B  74*^  39 

Fragmen  stucke  B  74*i  stuch  ^  102*  40 
Flenien  masala  B  74*^  masela  A  102*  41 
Focular  fivrstat  A  102*  5  74*^  42 

Fatalis  urlacliher  A  102*  vrlaclicher  B  43 

74*1  44 

Fertilis  berhaftig*  ^102*  berhafteg^  B  45 

74*1  4Q 

Fumitergius     ouenwisch    ^   102*  oven-  47 

wisch  B  74*1  [-^ij  43 

Gazophilatium  ^  .  .  .  scazhvs  a  1 5*  saz-  49 
hvs   Q  G*    [ö%]  50 

Glis  *  gliris  ^  mus  (mvs  B).  \  potius  gur-  51 
gulio  .i.  engerlinc  ^  A  102'^  B  74*^  52 
cismüs.  1  potius  gurgulio  engrmca  15*  53 
cisimüs  "^  &  46*  .  .  .  gurgulio  enge-  54 
rinc  ^   Q  6*  [bdefg]  55 

Gummi  9  ,  .  .  fliet  a  Ib^  fliet  A  102^  56 
B  74*2  fl^2  Q  6*  [hde\  57 

Gene  .  .  .  hivfila  a  Ih^  ,i.  hvfelin  0  6*  58 
bufelen574*2  buhelin  ^  102^  [bdeg]  59 

Gingiue  i"  .  .  .  bilorne  B  74*^  .i.  bi-  60 
Iseren  a  15^  bilere  A  1021»  bilsere  Q  61 
6*  [hdeg]  62 

GuUlaii  givnt  B  74*^  slunt  ^  102^'  a  63 
IS"  6  46*  sbont  0  6*  [hdefg]  64 

Gula  chela  a  15''  chele  Q  6*  khel  A  65 
102^  kela  12  5  74*2  ^  46a  [^^ß^]         gß 

Gesticulatio  ...  .i.  winchunga  B  74'>i  67 
.i.  winchunge  ^102''  .i.  wichvnge  Q  68 
6*  .i.  winsunga  a  15'»  [alMe]  69 

Graticula  röst.  l  hürt  B  74''i  rost.  1  70 
hurt    A  102»^  rost  l  hvrt    Q  6*  rost.   7] 


*  s.  ohen  236,  65  *  die  gl.  nach  der  folgenden  A        ^  Gapzophilativm  a        *  lis  & 
Glis  a             ^  glicis  ^  eis  J5  '  engerlinc]   r  aus  1   radiert  B  '    im  context  h 

•  engerinc]  r  aus  \Q        "  ::  Gummi]  mswr  von  um«  ''Gutta.  '•  gummi  J.         "  Gin- 
giue] Gi  von  späterer  hand  A  "  Gwilla  Q  '^  im  context  b 


240 


Sachlich  Geordnete  Glosmahk.    A.  Gruppenglobsake 


Attil.  Ul.    >,  10r>.    Km.  32.    IIs.  Hs.  2.     {Dixit.  3,  203   =  Sum.  9).       Wn.  232. 
(Ifoffmann  62  =  Gervt.  20,  40.';.  400) 


1  l  hSrt    a   1.0''    .i.    ro.st    \  hurt    />   40" 

2  [bdeg\ 

3  Gippus^  .i.  houerohter  ^   b  46*    houeroh- 

4  ter  ^  a  1  o*»  liouoroht*  Q  0"  hogerohter 

5  B  74''^  hogeroht*  ^1  102''  [bde(j\ 

0  Globuluri  *    chluulin    ,1    102''  chlvwclin 

7  Q  0"    cl Velin    Z^  74''^    .i.   clungeliu  ^ 

8  6  40»  glungUin  a   15^  [bdepj] 

9  Gluten*^  .i.  liiu  b  40»  lim  a  151»  lim  J 

10  1021'  B  74i>i  0  0"  [bdeßj] 

11  Gremiuni  '  .  .  .  .scoz   Q    0"  alö*»  schöz 

12  B  74''i  shoz  A  102"  soze  b  40»  [6] 

13  Glarea«  griez  B  74"^    griez    A  102"  6 

14  46»  grioz   Q  0»  grix  a  15''  [Me/i] 

15  Graculus  .i.    r&ch  a  15"  .1.   roch    Q   0» 

16  roch  B  74"^  rvche  A  102"    rouch    b 

17  40»  [bdefy] 

18  Grillus  "  heirao    B  74"^  heimo  vi  102" 

19  Q  0»  a  15"  6  40»  [bdg] 

20  Gladioluö  swertela  7?  74"^  swertel^l02" 

21  swertella  al5"  swerdella  6  46»  swer- 

22  delin   Q  6»  [bdefg] 

23  Genuinus  dens  chiimezan  A  102"  chynne 

24  zant  Q  6»  kinnezan  B  74"^    kinezan 

25  a  15"  [rfe/5'] 

26  Gutta  .  .  .  tropf 0  B  74"^  tropf  ^102" 

27  di-ahan  a  15"  draihen   Q  6»  [b] 

28  Gleba  .  .  .    scollo  B  74''i   a  15"  scolle 

29  Q  6»  schölle  ^102"  [bdg] 

30  Gallus  ^o    gallmatius  hano  5  74"^  häuo 

31  a  15"  .i.  hauo  ^^  6  46^^  haue  A  102" 

32  hau   0  6»  [b] 

33  Gallina    .i.   heirma  ^^    6  46»    henna    B 

34  74"^    henne  ^  102"    Q  6»  henin    a 

35  15"  [b] 


Gallicinium   .   .  .    hanechrat    .1   102"    a  3<j 

15"    hanoch/at    B  74"*    hanchrat    Q  37 

0"  [6J  3s 

Glabrio  .i.  grindor^'  b  46»  [bd]  3!i 

Ganeo  ^^  .  .  .  .i.  filefraz  **   6  46"  filefraz  40 

a  15''.  16»    vilfraz    Q  6"    [rft.  vgl.  h  41 

Glutto.  e  GnatoJ  4l' 

Guiges  .  .  .  sintgvege  A  103»  ß  74"^       4:5 

Grus*-^  chranech  A   103»  chranch   Q  0"  41 

chi-anich     a  10»   .i.  cranieh  **    b  40"  4'» 

cranech  B  74''*  [Meg]  4ii 

Gurgulio  "...  engerlinc  yl  103»  B  74'-*  47 

engerinc    Q  6"  4h 

Glans  *"^  eichela.  1  drüs  ß  74"*  eichele,  4» 

1  drvs  ^  103»  eichila   ul  drüs  Q  6"  .50 

echila.  l  drüs*«  (dräs  a)  a  16»  6  46"  51 

[bdefgi]  52 

Glandula    drvselin   B  74"*    dr&selin   A  53 

103»  Q  6"  .i.  druselin  *'    6  46"  drd-  54 

Silin  a  16»  [bde]  55 

Gannio .  .  .  grinon  A  103»  B  74"^  grino  *'^  56 

6  46"    grine    Q  6"   ich    crino    a  16»  57 

[albdefgi]  58 

Gargarizo  ***  .i.  gurgelon  ^^  b  46"  59 

Graciosus^"   ensteg*.    1  gnedig*  (gnedeg*  60 

B)  vi  103»  5  74"2  .i.  enstiger  b  46»  61 

enstiger  a  15"  [bde]  62 

Gramen  gras  B  74"^  gras  A  103»  63 

Germen  chimo  B  74"^  chimo  A  103»     64 

Galea  heim  A  103»  £  74"^  65 

Galleola  geUita    B  74"^  geUite  A  103»  66 

[vgl.  bd]  67 

Gluma  tiech  A  103»  J5  74"^  68 

Gener    eidem    A    103»    eidem    B  74"^  69 

[bd]  70 


^  ippus  b  Gibbus  a.  die  gl.  vor  239,  65  a  ^  *wi  context  h  ^  houerohter]  das 

zweite  o  aus  h  corr. ,  das  zweite  h  aw*  ?  b  radiert  a  *  lobulus  b  G :  lobulus  a  Glo- 
bolus  §  *  im  context  b  •'  luten  a  "^  remium  b  Gremi*  Q  *  Glarea]  das 

letzte  a  auf  rasur  a        *  rillus  b        "  aUus  ö        "  im  context  h        ^^  aneo  b  ^^  rus  & 

'*  s.  o6e/i  239,  51  *^  lans  ft  "  im  context  b         "  im  confex^    b         "  Gar- 

gariz  &  "  im  cojfexi  &  *"  die  gl.  nach  240,  8  ab 


DCCCCXXXVIIIa2  Heinrici  Summarium  xi 


241 


Etn.  32.  Hs.  Hs.  2.  (DiuL  3,  263  =  Sum.  9).    11  n.  232.  {Hoffmann  62  =  Germ. 

26,  406) 


1  Gyrui*  vmberinci?  74''^  umberiiic  A  \0'M 

2  Genitiuin  genez  /i  74^2  genez  .1 103«  [M] 

3  Gymnasium  .  .  .  spilhus  A  103»  B  74'»2 

4  Giirgustium  rvisa  5  74^2  riüsa  .1  103a[/"] 

5  Granum  churn  B  74'^^  chorn  A  103» 

6  Granarium    chöriih^    B  74*^^    chornh^  ^ 

7  103» 

8  Gelu  cheltene  A  103»  keiltene  5  74^2 

9  Gelidus  ehalt*  A  103»  kalt«  B  Ti^^ 

10  Grauidus  sverer  B  74^^  gyerere  ^  103» 

11  Grex   chortöre    B  7A^'^  chorter  A  108» 

12  Grassator  tobent'  A  103»  B  74^^ 

13  Gens  diet  A  103»  died  B  74^^ 

14  Gentilis  beiden  B  74^2  beiden   A  103» 

15  Glis.  ridis.  animal    .i.  radda    B  74,^'^  .i. 

16  pilche  A  103«  [ej 

17  Glis.  sis.  terra  tenax  .i.  lette  A  103»  .i. 

18  liete  B  74''2 

19  Glis.  tis.  lappa  .i.  clete  A  103»  .i.  clete 

20  B  74»'2  [g] 

21  Gausape    tisclachen     B  74^^    tisclahen 

22  A  103» 

23  Herodion^.  .  .  .i.  wiltfalcbo  a  16^  wilt- 

24  falco£  74^2  b  46''  wiltfalc  Q  6"  wilt- 

25  valche  A  103»  [bde] 

26  Hidropicus  wazzersuhteg*  B  74^2  wazer- 

27  svhtiger    «16^'   wasersubtig'    ^103» 

28  wasersvchtig  Q  6*»  [bde] 

29  Hannaue  banef    A  103b  ß  75ai  ^^  j^ßu 

30  banif   Q  G^  [b] 

31  Heliotropium  .  .  .  solsequia    .i.  ringela^ 

32  b  46'' 

33  Humei-us  scvltra.  l  ahsela  B  75»^  scult'a. 

34  1  absela2  6  46''  Schulter.  1  absei  AlOS^ 

35  scvlter  ul  ahsel  Q  6°   ahsla.  t  scult'a 

36  a  17»[6%J 


Humeruli  cbippben  B  75»'  cbippen  A  37 
lOSb  chyppen  0  O''  .i.  cippha^  b  46»'  38 
cbipfa  a  17»  [bdeg]  39 

Habena  .i.  zugil  ^  b  46''  zugil  a  17»  40 
zvgel  5  75»!    Q  6*=  zugel  A  lOSi»  [Jc^e^r]  41 

Hinnulus  . . .  hintcbalp  A  103''  hyntchalp  42 
Q  G'  hütkalb  B  75»^  43 

Hinnit  ^  weiot  5  75»^  weiotb  ^  b  46'' 44 
waiet  Q  6^^  weiget  *  A  103**  wiot  a  45 
17»  [/;(/e]  46 

Hulcitum  .i.  hulft  ^  J  46''  bulft  A  103''  47 
i?75»i  a  17»  bvlft   ö  6^=  [Me]  48 

Hirundo  ^  swalevva '  b  46''  swalüa  i?  49 
75ai.2  swalwa  a  17»  swalwe  tI  103''  50 
Q  6«=  [öfie]  51 

Hinnula  alant  A  1031»  5  75»2  0  O''  a  52 
17»  [b]  53 

Hirudo  ^  .  .  .  .i.  egela  ^  b  46''  egela  J[  54 
103''  B  75»2  egel  Q  6«  [fe%]  55 

Hibix  steingeiz,  t  steinboc  5  75»^  stein-  56 
geiz.  1  steinboc  A  103''  steingeiz  Q  57 
6<=  a  17»  steingeiz  &  46''  [bdefg]  58 

Hirniosvsi*'  holeht*  A  103''  holent«  5  59 
75»2  .i.  bolobt  a  17»  [de]  60 

Hio  ...  .i.  ginon  Q  6'"  a  17''  iginon  B  61 
75»2  igin  .4104»  .i.  ginon.  1  hesco  ^^  62 
b  46"  [bdef]  63 

Hasta  Schaft  A  104»  5  75»2  64 

Heremus  wald.  1  einode  A  104»  wät.  65 
1  enote  5  75»^  66 

Hai-ena  sänt  B  75»^  sant  A  104»  67 

Hora  stünta  B  75»^  stunde  ^  104»        68 

Hostia  Opfer  B  75»^  opfer  ^104»  69 

Hamus  angel  B  75»^    angel  A  104»       70 

Hausorium  schepfevaz  B  75»2  schephe-  71 
uaz  A  104»  72 

Horror  eigesa  B  75*^  heise  A  104»        73 


•  erodion  b  *  im  context  b  »  innit  6  *  weiget]  g  aus  corr.  A  *  im 

context  b         «  irundo  b  ^  m  context  b        *  irudo  &  »  im   cow^ex«  ft         '"  Hir- 

nlos»] das  erste  i  auf  rasur  A  "  hesco  entstellt  aus  dem  lat.  hieco  der  anderen  hss. 

Althochdeutsche  glosaeu  III.  \Q 


242 


Sachlich  Geordnetk  Glossark.  A,  Gkuppenoloshakk 


Em.  :}2.   IIs.   IJs.  2.  (Dmt.  3,  203   =    .Jyuwi.    9.    10).    Wn.  232.  {Hoffmanu  02  = 

Germ.  26,  406) 


1  Hiunor  fiiht«  A   104»  fvite  B  75»- 

2  Hunuis  enlrt  D  75"'^  erde   A   104» 

3  Habitudo    gehabede    A    104»    gehebede 

4  ß  75»^ 

5  Ichooö^  .   .   .  .i.  gdm  A  104"    £  75'»^ 

6  Q  Q^  a  18»>  .i.  glam  2  h  47»  [if%] 

7  Infrunitus  .  .  .  vnschamelich'  B  75'»^  iin- 

8  schanielicher  A   104'' 

9leciu-2    lebera*    B    Ih^^    a  X?,^   h  47» 

10  lebere  A   104''  leber  Q  Q,^  [bdeg] 

11  Inguinal  .  .  .  .i.  hegedrusi  ®   A  104*»    B 

12  75''^  .i.  flegedi-vse   Q  ü«^    .i.   egedrusa 

13  a  IS»*  \bdefy] 

14  Inaures  '    .i.  o/riiiga^  h  47»    orringe  B 

15  75''^    Q    6^    horringe    yl  104''  oringe 

16  a  18"  [We/"1 

17  Interrasilis^  .  .  .  .i.  vnt^filot  B  75''^    .i. 

18  unt^filot*^  104''  .i.  undei-filider  a  18" 

19  [bdefg] 

20  Inpetigo^"    rvdo  B  lö^^    rwde   A  104'' 

21  .i.    citlüs.   1    i-udo  ^^    h    47»    citerlus. 

22  .i.    rudo   a    IS*»     citerP    rvdo    Q    6"^ 

23  [hdefg] 

24  luniperus  ^^  wechalt^böm  A  104''  5  75'>2 

25  wechelterbÖm  a  18''    wachalt^bom    Q 

26  7»  .i.  wecholder^^  h  47«  [hde] 

27  Impostor   trvgenere  ^*  B   75*'^    trügende 

28  ^  104'' 

29  Ignominia  . .  .  schanda  A  104''  B  75''^ 

30  Lnbrex   .  .  .  schindela  A  104''  B  75''^ 

31  sindela  a  19^  schidel   Q  7»  [hde] 

32  Iricius    igel   B  75"^    igel  A  104'»    ygel 

33  0  7»  igil  a  19»  [he] 


laculuö  .i,    linthwrm  ^*    a   19»    liathwmi  34 

B  l'>^'^    .1.    liiitwrni    0    7»    lintwrenie  35 

A   104"   [bdefg]  3(J 

Incaustuni  ^^  .  .  .   dincta  i^  70»^  dincta  37 

b  47"  .i.   tincUi   a  19»    tinte   /l   104"  38 

\bdei]  3!» 

Ivgenun^^  morgen  A  105»  5  76»^  mor-  40 

gen   Q  7"    .i.  «norgan  ^*    i  47»   mor-  41 

gan  a  19"  [h]  42 

luridieurt  ...    .i.  esägo  B  76»*  .i.  esago  43 

a  19"    .i.  esäge  A  105»   esage   ()  7»  44 

[hde]  45 

Incus  aneboz  a   19"  aneboz  i?  76»^    .i.  46 

aneboz  "  i  47»  amboz  A  105»  Q  7"  47 

[bdefg]  48 

Infula  hvtelin  A   105»  hvtelin  £  76»*     49 

Ilia   lancha    B   76»*     länchen    A    105»  50 

[deg]  51 

Incastratui-a  nvth  /?  76»*  nvoth  A  105»  52 

[deg]  53 

Inclusus  *^   cholosonari   a  18"    .i.  close-  54 

nare^°   b  47»    closen^e   A  105»    clü-  55 

•   senere  B  76»*  [bdeg]  .56 

Indulgentia  äntlaz  i?  76»*  antlaz  ^  105»  .57 

Inertia  tracheit  A  105»  B  76»*  58 

Itia  wit  J   105»  B  76»*  59 

Inopia  ermüte  B  76»*  ermute  A  105»    60 

Inpudentia  vnchvsche  B  76»*  unchusche  61 

A  105»  62 

lunctiira  fiigeda  B  76»*  fugede  A  105»  63 

Inducia    tegedinc   B    76»*     teidinch  J.  64 

105»  65 

Imperium  2*    gewalt.  l  gebot  A  105»  J5  66 

76»*  67 


*  choos  h  *  m  context  b  '  lecor  §a  lecora  &  *  im  context  b  ^  Inguina 
a,  nach  der  folgenden  gl.  *  hegedrusi]  g  aus  d  corr.  A  '  naures  b  "  im  con- 
text b  *  Int'asilis  a  ^^  Impetigo  a  npetigo  b  "  im  context  b  "  unipus  b 
"  im  context  b  "  trvgenere]  g  aus  n  corr.  B  ^*  linthwrm  0(^er  lintb^rm  a 
"  ncaustü  &  ^''  ugerfl  &  ^*  im  context  b  "  die  ^rZ.  nach  242,  26  a&.  nclusus  & 
*"  im  context  b        '*  Irape|riü]  pe  von  anderer  Hand  nachgetragen  B 


DCCCCXXXVIIIa2  Heinrici  Summarium  xi 


243 


Em.  32.  Hs.  FIs.  2.  {Diut.  3,  263.  264 

Oerm. 


=  Siim.  10).  Wn.  232.  {Hoffmann  62 
26,   406) 


I  Iinj)ropotiuiii    itewiz    B   76^^    itewize    A 
■2       10;> 

'■'>  Impedimentum   geniirre    B    76"^^     geirre 

4       A  105'^ 

r>  Indicium  urchunde   A   105*  Urkunde   B 

II  76*^ 

7  Interluniuin  ^  vnt'mane  B  IG^^  unt^niaiie 

^       A  105» 

!•  Ingenium  gewizze  ^1  105"^  B  IG^^ 

10  Instrunientum    lera    (lere    A).    1   geruste 

11  A  lOS«!  5  76^1 

12  Incendium    cuntesal    B   76^*^    chuntesal 

13  A  105'' 

14  Indumentum    ge^Yant    B    76^^     gwant^ 

15  A  105» 

16  Increraentum    gemersal  A    lOS'^    gemer- 

17  sale  B  76»^ 

18  lurgiuin  strit  B  76^^  strit  ^  105» 

19  luramentum  ...    eit    A  lOS'»    B  76"^ 

20  lusquiamuin  bilsa  J5  76«^  bilse  vi  105« 

21  [bf] 

22  Ivmentuin  ^  fiho  B  76»^  fihe  vi  105» 

23  Ignarus    unge^vizzener    A    105»     vnge- 

24  wizzeg^*  B  76*^ 

25  Inprouisus   lunbewanter    tI   105»    vmbe- 

26  want^  B  76»^ 

27  Imvs  tiefer  ^  105»  tifer  B  76»^ 

28  Improbus  vngestvmer  B  76»^  umgestvm^ 

29  A  105» 

30  Inbecillis  weicher.  1  miu-wer  (mvrwer  B) 

31  A  105»  5  76»^ 

32  Inglorius    honlicher    A   105»    honlicher 

33  B  76«^ 

34  Infulatus  garewer  A  105»  5  76»^ 


Insimulatus  gebildet^  A  105»  5  76»i-2  35 
Inuitus  genotet^.  1  ungerner  (vngern'  B)  36 

.4  105»  B  76»2  37 

Incestus  vnchuscber  B  76»'^  unchusscher  38 

A  105»  39 

Infinius  smaler  (smallr  A).    1  niderer  ^  40 

105»  B  76»2  41 

Integer  aleng^  1  ganzer  A  105»  B  76»^  42 
Irriguu.s^  fulit^e  A  105»  füiter  5  76»^  43 
Indago  **  .  .  .  iforschun  B  76»^    iforsche  44 

^  105*^  forschon  a  20»  forsch  Q  1^  [b]  45 
Inputo  '  .  .  .  ichuerwize  ^  ft  47»  firwizan  46 

a  20»  [b]  47 

Indulco  ^  .  .  .    ichsmecchun  B  76»^    ich  48 

smeche    Q   7''    ismeche    A    105*^    ich  49 

smachun     a    20»    .i.    ichsmacon  ^'^    b  50 

471»  [b]  51 

Insector^^  .  .  .    ichehtun  ß   76»^    Q  7^  52 

.i.  ich  ehdun  a  19^  ichetun  A  105^  [&]  53 

Libra  .  .  .  pfünt.  l  waga  B  76^^  pfunt.  54 
l  waga  a  20^  pfunt.  1  wage  A  105^.  55 
106»  t  waga  ^2  ^  47b  ^1  wage  Q  T  56 
[bde\  57 

Librum  ^^  .  .  .  .1.  saf  1*  A  106»  5  76^1  58 
h  47b  .i.  säf  a  20b  [fc%]  59 

Larus  ^^  .  .  .  .1.  musare  ^  106»  B  76'^^  60 
müsare  ^^  b  47''  .i.  mösaere  Q  7*=  61 
[ötZc/'^]  62 

Loaficus  ^''  grunspeht  ^^  ö  47''  grunspehte  63 
A  106»  grovn  speht  B  1&^^  grünt-  64 
speit   Q  7«=  [&f/^]  65 

Lvstrvs  ...  .i.  Otter  A  100»  i?  76"^  66 
.i.  Ott   Q  1"  [bdefg]  67 


*   IntMimiv  A  *  gwant   von  jüngerer   liand   übergeschr.  und   rot   eingezäunt  A 

'  Ivmentum]  Iv  auf  rasur  B         *  vngewizzeg']  das  ziveite  g  aus  n  corr.  B        «  Jr- 
riguus]  das  ziveite  i  aus  u  radiert  A  "  Indago  a  ^  Imputarc  a,  nach  der  fol- 

genden gl.        *  im  context  b        »  ndulco  b        *"  im  context  b         "  rf/e  gl.  vor  243, 44  ^a 


"  im  context  b  "  ibru  b  •*  im  confext  & 

"  Laofie*  B        '*  im  context  b 


tm  context  b 


W 


244  Sachlich  Geordnktk  Globsake.  A.  Grui'PEN(»ujh8ark 

Atta.   bll.   2,   11).",.  y/*.  y/s.  2.   {IMut.  H,  204   =  Sum.  lU.  11).    U'n.  232.  {Uuff'mnnu 

02  =  6'en«.  20,  400) 

1  Lunibrifiis  ^    it-genwini   A   lUO»  /^  TO**^  dile    b   47'*    whindela.   I  <lil    B    TO'-* 

2  f,>  7'=  .i.  ivgenvvrni  b  47''  [bde(j\  schindel.   1  dille  ^   100»  [bdg\ 

A  Laudula^    leiicha  B  70'*^  b  47^    lerche  LiiieoluH  ...    .i.    envr    ß   70''-    .i.   snur 

4  ^100«   Q  7"  \bdeij\  A  106»  Knvr  Q  7'»  l  stnftor"  b  47»' 

5  LocuHta  ...   .i.    howeschrichel    B    70''*  ['"('/l 

6  .1.  hovvesreche   A   100*    .i.  hab*screke  Lupatis.**   freiiis.  l  clianiis  *^  ^1  100"  b 

7  QV  [bcj]  47"  camis  B  7C''2  Q  7<*  |ä%] 

8  Licisca  ^  niistbella  .i.  zoha  Z^  70''*  minst-  Lacinia  ...    .i.    söni.    \    ort    A   100*  ß 

9  bella    .i.    zobe    A    100*    niiötbell    .i.  70''^  .i.  m\i\\.   ul  ort   Q  7''  [Ärfc</] 

10  zohe  Q  T  .i.  zoha*  b  47''  [We^/J  Liciurn  *'^    harliua  ut  fizze   Q  7"*   halifa. 

11  Linter.  5    canis  .i.   wint  B  70"*    .i.  wint  1  fizza  ^1  lOO"  y^  70''^  barlufa  *' fe  47'' 

12  Q  V  wint«  A   106*  6  47"  [We/</]  \bde(j\ 

13  Linx  .  .  .  Ivhs  B  76"*    luhs  A  100*    .i.  Liciatorium    fizzeboin    A    100*    ß   70'''^ 

14  Ivchs   Q  T  [bdefg]  fizzebovin  Q  7"  fizzeboum  *'  b  47"  [b] 

15  Lumbi'^  .i.  lendiü  **  6  47"  lende  ^  106«  Lumbart'*^  ...    .i.  diechbrPich    A    100" 

16  i?  76"*   Q  T  [bdef]  .i.  diechbrvch   Q  7"    .i.   diechbrvcb  B 

17  Lacertus  .  .  .  mvs  B  76"*  mus  ^  106*  76"2    .i.  diechbröc*»  b  47"  [6</e^] 

18  Q  T  [bde\  Lena  iilachen   ^  106"  ß  76"^  linlacheii 

19  Lamia^  .  .  .  .i.  holzniowa  Z?  76"*"^  holz-  q  7<i  \bdg\ 

20  mowe  A  100*  holznnivva  b  47"  holz-  Lacerna  ■'^<>  ...   .i.  kozzo  B   70''2  b  47'' 

21  vrowe   Q  7^  [alir%]  .i.    kozze   A    106*     .i.    chozze   0    7'' 

22  Lame***  .  .  .  screzza.  1  scrato  B  70"'^  .i.  \hd<i\ 

23  screzzolscratto  6  47"  screzze  ul  scratc  Lainina  .  .  .  .i.  blech  ^^  A  100*  B  70"^ 

24  Q 1"^   srezze.  uel  sräte  A  106*  [alfee]  q  yd  rfcrf^/W] 

25  Lanugo  .  .  .  möes  A  106*  B  76"^  mos  Lagena  ...    .i.  crvg.  1   lagella   A  106* 

26  Q  1^  [b]  B   70"2    .i.    chrvg    uel   lagella    Q  1^ 

27  Lathomus   ...   .i.   stein    niizzo    B   76"^  \bdefi\ 

28  .i.  steinmezze  Q  7*^  steinmöize  ^106*  Lechitus  22  .  .  .    .i.  anipolla  A  106*  B 

29  [bdeg]  76b2    ampulla   Q   7^    .1.   ambulla^a  6 

30  Lapidicines   .   .   .    steinmizzvn    i?    76"^  47b  \bdg^ 

31  stemmozze  Q  1^  steinmeizen  A  106*  Lebes  .i.  chezel  Q  7^  [b] 

32  Laquear**  himellizze  A  106*    himelizze  Lentiscus  .i.  llnda^a  b  47"  linda  5  76"^ 

33  Q  1^    himelezze  B  76"^    himilze  *2  ft  j    XmAe   Q  7-*  linde  ^  106»  [b] 

34  47"  [6%]  Licuta.2*  cicvta  scherlinc  A  106*  B  76"^ 

35  Latercula*^    scindila   Q  T^    .i.  scindela,  scerlinc  Q  7^  [b] 


m 

37 
38 
39 
40 
41 
42 
43 
44 
4.-) 
46 
■17 
iH 
49 

'iK 
.j1 

.02 
.").'! 
54 
55 
56 
57 
58 
59 
60 
61 
62 
63 
64 
65 
G6 
67 
68 
69 
70 


^  Lubric'  b        *  Laudila  b        ^  Lincisca  AB        *  im  context  b         *  inter  b        *  im 
context  b         ''  umbi  b  *  im  context  b  ®  amia  b  "  La,rue  B  "  aquear  ft 

^*  im  context  b  ^'  Laterculus  b  "  upatis  &  *°  im  context  b  "  iciü  h 

"  im  context  b  ^*  umbare  b  *'  m  context  h  -"  acerna  b    La,c»na  A 

**  blech]  1  aus  r  corr.  B        **  Lecit*  b         -'  im  context  b  ^*  Licüta  B 


DCCCCXXXVIIIa2  Heinrici  Summarium  xi 


245 


Etil.  :52.    //*•.  Hs.  2.  {Dhd.  3,  264  = 

Germ. 


Siim.    11).    Wn.    232.    {Hoffmann   62   = 
26,  406) 


i'i 


U 
15 
IG 
17 
18 
1!) 
20 
21 
22 
23 
24 
25 
26 
27 
28 
29 
30 
31 


Lacerta'^  egedohsa    B    76'*-   />  47^    eg- 

(lehse  A  106*  egdechse   Q  7^  [bdf] 
Linibus  lisda  ^  b  47''  [f] 
Leiiigo  ^  .  .  .    irlihtvn    B    77*^    ich  her- 

lichtvn  Q  7''  ilihte.llOO*  ihlkleion  * 

b  47"  [bd] 
Lippus  ^    svröger   Q  T^    .i.  surcuger "    b 

47''  siiröger  B  77'"*^  suroker  ^  lOö''  [ft] 
Litura   tunecbunga  B  77-'^     tunechunge 

.1   lOO''  .i.  tvnechvnge   Q  7^  [b] 
Lubrum.     l    hibium    l    labiuin "    leh.    l 

snabel  A  106''    ß  77*1    lefse.  ul  la- 
.    bil   Q  7^  .1  labiP  b  47"  [bdeg] 
Labiu-sca  .  .  .  huiitef;pore  A  106"    hun- 

tespe  B  77*^  [g\ 
Lappa^   .  .  .   lettecba.  t    cletto    B  IT'^ 

letteche.    1    clette    A    106"    bletecha. 

1  cletto  /)  47''  ul  chlete  Q  8*  [bdefg] 
Loliuin    raten    B    77*^    raten    A    106" 

ratin    Q  8"  .i.  rate  ^"^  b  47"  \bdefg] 
Lvbisticum^^    lubi^tichil    B    71^^    lubi- 

stukel   0  S^    lubestecil  ^'-^    b  47"    lup- 

.steche  A  100"  [?)(/e/^] 
Lens.  tis^'*    linsen    A  106"   i  linsen    B 

77*'-  linsin  '^  b  47"  linse  Q  8^  [bdeg] 
Lens.  disi'^   niz    yl   106"   Q  8*  .i.    niz  ^*^ 

B  77»^  /^  47"  [Mef/] 
Lvscinia  .  .  .  .i.  nabtegala  B  77*'  nah- 

tegala  Q  8*  natbdegal  b  47"  .i.  nab- 

tegalle  A  106"  [ftrfe/;r/] 
Lepus^'  . . .  häso  B  77*^  .i.  haso  '•'*  b  47" 


hase  A  106"  ()  8*  [bdeg]  32 

Lineas  ^^   .   .  .  scbilebent«  B  77*^  schin-  33 

bent^   A  106"    silhend^   Q  8*    .i.   sei-  34 

bnt  «21»  .i.  sciliunt^o  /;  47"  [bde]  35 
Ivicitator    raizzare    Q    8*   [vgl.   f  Laces-  36 

sltor]  37 

Lateris^i  ziegel   B    77-^^  ziegel  A  106"  38 

Q  8*  a  21*  zigela  b  47"  [bdeg]  39 

Leno  ^^    wibgerner.   l    bvrmacbere    (hur-  40 

machere    a    bvrmacbere    B)    A    106"  41 

B  77*^   «21*    huormachare  23  b  47"  42 

bvrmacbaere   Q  8*  [bdefg]  43 

Ligo  sech  B  77*^   sech   A  106"    Q  8*  44 

a  21*  .i.  sech  23  h  48a  [Mef^]  45 

Lexiua^^  löga  B  77*^  a21*  .i.  louga^s  46 

b    47"     lovgo    Q    8*    löge    ^     106"  47 

[bdeg]  48 

Levigatus  .  .  .    sieht'  B  77*^    siebt'  A  49 

106"  [al]  50 

Litura 26  deb  A  106"  B  77*^  51 

Lima 2"  fila^«  B  77*^    />   47"    pbile   ^52 

106"  [bdg]  53 

Lapastes    chumbost    A    107*    cbumpost  54 

B  77*-  55 

Lvcivs    hecb:t2'->    B    77*^    hehchide    ^56 

107*  57 

Marsupius  .i.  secbiH''  b  48*  [b]  58 

Malagma  "^  ...  .i.  fasce  yl  107*  577"'-  .59 

.i.   fasche  ^^    ft   48»    .i.    fascbe  a  22*  60 

[bdeg]  61 


'  Laterta  h        ^  rm  context  h        '  euigo  &        *  «m  context  b        '  d«e  51?.  nach  245,  32  & 
'  iin  context  b         '  labrü  h.  darauf  folgt  Lut'  (u  aus  a  corr.).  conca.  1  labrn  .i.  labii 
B  (dh.  labil  vrl.  df),   JaxI  (u  aus  a  corr.).  concha.  1  labru  .i.  labij  A  *  im  context  b 

'  appa  b         '^  /j«  context  b         *'  ubisticiu  &         "  m  context  h  '^  ens.  lentis  b 

'*  /m  context  h        '^  Lens.  lendis  ft        "  im  context  b        "  ep*  b        **  m  con^exi  & 
'*  Lintus  ah,  von  hier  an  andere  hand  a  '"  im  context  h  -'  l.  Later.  is.  La- 

tcr  Q  -^  Lenor  a  *^  im  context  b  -*  Lexiua  a  exiua  b,  die  gl.  nach  245,  6 

*■'  m  context  b         ■'  Litvra  B         *'  Lima  A.  die  gl.  nach  244,  34  b        **  m  con- 
text b        -'  hech:t]  ranur  von  ?o  B        '"'  im  context  h  "  Maligraa  B         '^  m  coh- 


24G  Sa(  iiLicu  Oeordnetk  Glohsare.  A.  Gruppenüloh«abe 

Em.  32.  Ih.  /As.  2.  (l>iut.  3,  2ü4  =  Sion.  11).   U'n.  232.  {Hof}mann  (}2  =  Genn. 

20,  40G) 

1  Miaparo  .  .  .  .i.  rtcafii  ^   yl   107''  B  11^'  78"^  inie.s   Q  8*»  möos  a  23»  \bilef<jk\  33 

2  .i.  scafa  *  a  22*  .i.  scifunge   Q  8»>  [fc]  Malus  ...    .i.   affaldru    B  78»'    att'altlra  34 

3  Manicha^  stftcha  =*   b  48»  a  23*    .i.    affbldera^''  b  4S»    aftblder  35 

4  Mine  .  .  .  .i.  cinnen  Ä  1U7''  Z/  77»*^  Q  8"»  .i.  apfolt<;ro  A  108»  [M/J  Aj 
f)  .i.  cinna  a  22''  .i.  ciime  Q  8"  [Me/</]  Menta  nnnza  A  108»  ininza  B  78»^  37 
(i  Macies    mageres.*    exilitas    .4    107''    B  a  23»  .i.   iiiinza^''/>  48»  minze   0  8*^  38 

7  77''2  [bdef\                                                        39 

8  Macilentus  .  .   .  .i.  magerer  a  22''  ffcf/ci]  Malua    papilla   a  23»    päpila  ^^    fc    48»  40 

9  Murena^   .i.  laiiti'rida  »^    6  48»    laiitfrida  päpla  B    78»^    papeln    Q  8**    papptl  41 

10  a    22»'     lampfrida    B    11^^    lamfride  A   108"  [bdef]                                         42 

11  Q  8*=  lemfnde  A   107''  (6(%/t]  Millefolium    .i.  garuwa "    6  48»    garwa  43 

12  Mitra'  .  .  .  .i.   hvbe    B    11^^    hübe   A  A  108»   Q   8"*    gärva  ß  78»'    gäruä  44 

13  107''    .i.  hübe    Q  8«    .i.   hvot    a  22''  a  23»  [bdef]                                            4.0 

14  [6%]  Malleuö    hamer    B    78»^    0   a«*    a   23»  4G 

15  Mala  .  .  .  bacc,'>o  5  77''-  bache  A  107''  6  48''  hamm^  A   108»  [6rfc^J                 47 

16  [vgl.  g\  Malleator  hamerare  a  23»  h  48'»  haxiie-  48 

17  Mentum  chinne  A  107''  kinue   B   IV'-  raere  Q  8^*   hamerere  i^  78»^  hain*ere  40 

18  .1.  chinnebein  ^  b  48»  chinebein  a  22''  A  108=»  [k/e]                                            50 

19  chynbein   Q  8"=  [6rfe<7]  Moneta^'  mvniza  jB  78»^  muneza  fc  48*'  51 

20  MeduUa^  march  A  107''   Q  8*=   marg^"  münza  a  23"  münze  .1    108»  nmize  52 

21  B  11^^  a  22''   .i.  marc   b  48»  [bdeg]  Q  8"^  [bdeg]                                             53 

22  Mamma  .  .  .  tutteu  A  107''  tuten   Q  8*^  Monetaiius    mvnizare  B  78»^    munezare  54 
28       düdden  B  11^"^  deddi  a  22''  [örfe^]  6  48''  nmuzäre  a  23»  munzai-e  ^  108«  oS 

24  Matrona  ^^  fröwa  B  78»^  .i.  frouvva  ^^  ft  mvnzaere   Q  8''  [ft]                                   561 

25  48"  frÖa  a  22''  frowe  A  107''  vrowe  Modiolus  i**  näba  B  78»^  naba  a  23»  57| 
2G       Q  8"  \bdeg\  b  48"  nahe  ^1  108»  Q  ^^  [bdefg]        58J 

27  Membranuin  .  .  .  .i.  fei  B  78»^  .i.  feP^  Molosus  ^^  .  .  .   rvdoß  78»^  rvde  Q  8''  59J 

28  a  22''  b  48»  .i.  flech  A  107''  [ö]  rüde  ^  108»                                            601 

29  Manipulus  .  .  .  .i.  garba  ^^  B  78»^  a  22''  Mansus    hvba    B  78»^     hvoba    a    23»  6lj 

30  &  48"  .i.  garbe  A  108»  garbe  Q  8«=  huoba  6  48''  hvbe  A  108»  0  8"^  62I 
81  [bdeg]  ^  [bdefg]  63] 
32  Muscvm^*  .  .  .  Mies    A  108»  m ms  ^^  B  Muscvun^»  mos^^  b  48''  mies  a  23»        64 


^  der  deutsche  Ursprung  dieser  gl.   ist  zweifelhaft,  da  A  117^  B  85»' •'   das   lemma 
Scafa,  parua  1  lenis  nauicula  sich  findet  -  anicha  h  "  im  conte.xt  b  *  l.  ma- 

a 

gere         ®  urena  6         *  im  context  b  "  Mit  von  and.  liand  ühergeschr.  und  rot  um- 

zäunt A        *  im  context  b        '  eduUa  b        "  marg]  r  auf  rasur  {von  ansatz  eines  g?) 
B        "  atrona  h         **  im  context  b  "  im  context  b  "  die  gl.  nach  der  folgen- 

den a         **  m'is]  1  ans  rasur  B,  es  stand  lool  möes  '*  im  context  b  "  oneta  b 

Moteta  Q  Moneta  a         '*  Mediolus  a  ediolus  b         '*  Molossus  AQ        *"  uscü  b.  s.  oben 
246,  82  ^'  im  context  b 


DCCCCXXXVIIIa2  Heinrici  Summakium  xi 


247 


AUd.  blL  2,  195.  Em.  32.  Hs.  Hs.  2.  {Diut.  3,  264  =  Sum.  11).  Wn.  232.  {Hoff- 
mann 62.  63  =  Oerm.  26,  406.  407) 


■l\ 

23 
24 
25 
2(3 
27 
28 
29 
30 
31 
32 
33 


Megalis  .  .  .  barch  A  108»  a  23«  bare 
B  78«^  parc  Q  8'^  [hde\ 

^       a 

Mulsum  *  .  .  .  Ivtertnc  B  78"^  lutertranc 
^  108«  .i.  lutertranc  2  b  48»^  lut'- 
traiich  Q  %^  luttertranch  a  23»  [bdgl:] 

Mensale  disclachen  B  78"^  .i.  dislachen  ■^ 
b  48^  tisclachen  Q  8'^  a  23«  tisch- 
lachen .4  108'^  [hdeg] 

Mappa  ^  .  .  .  hantfano  B  78'"^^  häntfano 
a  23'"'  .i.  hantfano'^  b  48'*  hantfane 
A  108"  hantfan   Q  8''  [öf/e/"^] 

Mergiis.  1  niergulus  ^  .  .  .  .i.  duchere  Ä 
108^»  B  78'-'i  «  23»   .i.  dvcher  Q  8«^ 

m 

Merulus.  1  merula "  amgila  i?  78»^  a  23» 
.i.  amsela''  b  48''  amsel  .4  lOS'i  Q 
8"  [6rfe/(/] 

Merops  ^  grunspeht  a  23»  grvnspeht  (> 
gd  gi-vnspecht  J^  108»  grunspeht  B 
78»^  .i.  grönspeith''  b  48'*  \bdeg] 

Murio  chazza  a  23»  chazze  A  108» 
Q  8*'  cazza   B  78»^  .i.  cazza^  b  48'* 

Mvs  .  .  .  mvs  B  78»^  mus  A  108»  mvs 

0  S''  müs "  i  48''  [bd\ 
Muriceps  ^"^    chazze    Ä    108»    cazza     B 

78»^  [A:] 
Mustela  .  .  .  wsila  a  23»  wisela  B  78»^ 

wisele  .4  108»  wisel  Q  8"^  [&%ä;] 
Migale  *^  .  .  .  harmo  5  78»^  .i.  harmo^^ 

h  48''  härme  A  108»  .i.  härm  a  23» 

härm   Q  8<*  [fcrfe/'^] 
Muscipula   mvsfalla    B    78»^    musualle 


A  108»  .i.  falla  a  23»  .i.   falle  Q  8^  34 
\bdgk]  35 

Municipale  congestum  gibm'lichgedinge  3ö 
A  108»  geburlichgedinge  B  78»^  ge-  37 
bvrlichgedinge  Q  8*^  giburlincgedhige  38 
a  23»  [bdek]  39 

Matricula  .i.  tvm   Q  8"  [c^]  40 

Matricularius  13  damphaffo  B  78»^  dvm-  41 
pfafe  ^108»  tuömpfafe  «23»  tvm-  42 
pfaphe  Q  8<i  .i.  phafFo  i*  b  ^&>  [bdecj]  43 

Matta.  '•^  1  mattula  .  .  .  .i.  matta  B  78»^  44 
Q  8«^  .1.  matte  A  108»  .i.  matda  ö  45 
48"  .i.  madda  a  23''  [bdeg]  46 

Mantica  .  .  .  tasca.  1  maleha  B  78»^  47 
tasca  t  malha  a  23**  tasche.  1  malhe  48 
A  108»  .i.  dasca  i"  maleha  b  48"  ul  49 
malhe   Q  Q^  [bdeg]  50 

Monstrum  trugnisse  A  108»  trvgnisse  51 
B  78»2  52 

Marceo^'  .  .  .  welchvn  B  78»^  welche  53 
A  108"  serwen  a  23"  serwe  Q  8<^  54 
[fef/]  55 

Metior  .  .  .  imizzvn  B  78»^  hnizze  A  56 
108"  .i.  ich  mizzo  a  23"  ich  mizze  57 
Q  9»  [b]  58 

Mingo  ihc  seiche  b  48"  [alc^e]  59 

Mastico  .  .  .  ichvwen  B  78»^  ichvwe  A  60 
108"  .i.  chiwe  Q  9»  .i.  ih  chiwe  a  61 
23"  [bdef]  62 

Mulgeo^^  .  .  .  imilchvn  B  78»^  imüche  63 
yl  108"  .i.  milche  Q  9»  ih,  milcho  a  64 
23"  ihc  milechei9  h  48b  [bdegk]         65 


'  ulsü  b  *  <»i  coutext  b  '  appa  ft  Mappula  o  *  im  context  b  *  vi  meni- 
lus  a  *  nur  Merula  b  ''  im  context  b  *  erops  b,  vor  der  vorhergehenden  gl.  Me- 
trops  Q         '  im  context  b  *"  muriceps  {nach  Murio)  similiter  a,  {nach  Mus)  simil  Q 

^'  igale  b  Megalc  AB,   über  dem  ersten  e  von   and.  hand   i  B  ^*  im  context  b 

"  atricularius  0  **  n»  context  b  "  atta  &  "  .i.  dasca  im  context  b  "  das 
dann  von  Hoffmann  und  Piper  aus  b  angeführte  Medeor  1  curo  1  fano  ist  natürlich 
verschrieben  für  sano        '*  ulgeo  b        "  im  context  b 


24« 


Hachlich  Georünetk  Glomhark.     A.  Gruppenglo8«ake 


Em.  i52.  Hs.  IIa.  2.  {Diut.  3,  204  =  Sum. 

20. 


11.  12).  lVn.232.  {Hoffniann  03  =  Genn. 

407) 


1  Nominnia    soliduH.    \   «ertcle    (seKch;.  Aa) 

2  r   sextula    A    1U8»>     B    IH'^^    a    24» 

3  [hdgk\ 

4  Nanvö  ...  .i.  gedewerc  D  78''^-2   Q  9»»> 

5  .i.  gedwerc  A  lOS"*  .i.  gedvereh  n  24* 
G       [bdefgk\ 

7  Nouacula   .scai't>ach  a  24''    scharsach  ^ 

8  109»  scharsas  B  78^2  scarsah«   Q  9'' 

9  [fe%] 

10  Nouerca  stiefmvter  a  24''  stiefmvt  Q  9'' 

11  .i.  stiefmvt^  b  48''   stiefmvt*  ^  109" 

12  .'Stiefmvter  B  78''2  [b\ 

13  Nouitricus    stiefat*   ^    109»    stiefat    B 

14  78''2  stiefTat  a  24»>  stiefuat  0  9"  [b] 

15  Nvcifraga    nuzprecha    B   78''^    imzpcha 

16  a   24''    nuzpreche    A    109»    nuzprech 

17  Q  9''  nuzbrecha  ^  b  48''  [irfe/ö'] 

18  Nvcleus  ^  nvzzecherno  j5  78'>2  nuzchem 

19  A  109»  nvzchern  0   9''   nuzchema  a 

20  24''  nuzeerno^  b  48''  [We^] 

21  Noctua  .  .  .  vwela    B  78''^    .i.  uwila   a 

22  24''     vwlle    Q    9'»      vwel     A     109" 

23  [fcrfe/5^] 

24  Nasturcium  *  chresso  a  24''  chresse  Q  9'' 

25  cresso  B  78''^  cresse  ^109»  creisso  ° 

26  6  48''  [bdek] 

27  Naulum  .  .  .   fereschaz    B  78''^    ferscaz 

28  a  24''  verscaz  A  109»  versazze  Q  9** 

29  [fcrfe^-Ä;] 

30  Nauclerus  .  .  .   schifmeist*  ^  A    109»   5 

31  78''^  .i.  scifmeister  a  24''  [b] 

32  Nauticus'^  scheflich*  A  109»  schef lieber 

33  ß  78''2  sceflicher  Q  9''  a  24''  .i.  seef- 

34  lieber»  b  48''  [bdegk] 


Nudiuri"  .  .  .  .i.  ege^teren  A  109»  .i.  .;:> 
egestcreut  B  78'*''  .i.  egestreu  a  24''  iJtj 
.i.  egesterii   Q  9''  [alW^]  37 

Neo  .  .  .  spinnen  B  78'>''  splne  A  109"  W 
.i.  nagen  '**  i  48''  fademon  a  24''  39 
vadem   Q  9''  («lM<f/i;J  40 

Nates  »1  arspelle  ^109»  Zf  78''^  .1.  41 
arsbille  ^2  i  48b  arsbelli  a  24''  beUe  42 
Q  9"  [fc(%Ä:J  43 

Nudius  tercius  .  .  .  .i.  egesterent  B  78''^  44 
.i.  egerst*  A  109»  45 

Nitrum  lut*salz  A  109»  Ivetersalz  B  46 
78b2  47 

Naufragus  scbtfbmstige  ^1  109»  scbif-  48 
prvgede  B  78»'^.  79»^  49 

No.  ^^  nato  iswimnion  B  79»^  ismime  A  50 
109»  .i.  swimme  Q  9''  .i.  swimnio  ^*  51 
b  48''  .i.  svfmo  a  24''  [albdeg]  52 

Napta  ^5  .i.  barz  ^^  b  48''  53 

Opbiomacbuö  .  .  .  quidaju  ciconiam  pu-  54 
tant  vdebero  B  79»^  udebero  A  109''  55 
quidam  vdebero   Q  9''  [bd]  56 

Optalmo  ^'  .  .  .  X.  ocswero  B  79»^  .i.  57 
öcbswero  a  25''.  26»  .i.  ovesw^e  A  58 
109''  .1.  ovcswer   Q  %"  [b]  59 

Oriza  ...  .i.  simula  a  26»  .i.  semela  ^*  60 
Ä  49»  [beg]  61 

Onocrotalus  ^»  .  .  .  .i.  bortubel  B  79»^  62 
bortubel  A  109''  bortdubil  ^o  b  49»  63 
.i.  bortduuul   Q  9''  [bdeg]  64 

Obolus  helbelinc  5  79»^  belblinc  A  65 
109''  66 

Orarium^i  .  .  .  bäntf ano  5  7  9»^  .i.  hant-  67 


'  im  context  b         ^  ucleus  h         '  im  context  b         *  Nausturciü  AB  Nansturtivm  a 

*  im  context  i        •  schifmeist']  if  auf  rasur  B         '  Nauctic'  B  autic'  h  Nauncus  Q 

*  im  context  h  *  vgl.  248,  44  "  im  context  h  *'  rf/e  yl.  vor  248,  35  $a,  vor 
248,  38  ft  ^^  im  context  h  *'  o  &  **  .i.  svvimmo  im  context  b,  i  aus  a  m/f  raiwr 
corr.        ^"  apta  &         **  «w  context  b         "  Ophalmo  ^  Ophalm'o  a         "  «n  context  b 

"  OnocrotoP  B  nocrotolus  b  *"  iw  context  b  -'  rariü  & 


DCCCCXXXVIIIa2  Heikrici  Summarium   xi 


240 


AlUl.  hU.  2,  195.  Em.  32.  H.s.  Hs.  2.  {Dkä.  3, 

=   Germ. 


264  =  Sum.  12).  Wn.  232.  {Hoffmann  63 
26,  407) 


1        fano  1  a  26"  ft  49'^  hantfane  A  1091» 
-'       hantfan   Q  9«^  [ftf%] 
:!  Ora^  .   .   .   sÖm.  t    ort  .4    109''   yoni  al 
[       ort    Q    9"^    sovm.    1   ort    B    79»^    .i. 
:>       sovin.    t  ort  a  26*    .i.    soum    1  ort  ^ 

6  i  49»  [if%| 

7  Ornus*  linböm  A  109''  -B  79»^  hagen- 

8  böm    «26*     .i.    hagenbouni  '^    ft    49» 

9  hagendorn  Q  ^^  [^defg] 

10  Orbita  .  .  .    wagenleisa   B  79»'^     .i.  wa- 
ll      genleisa  a  26»  wageleise  A  109''  wa- 

12  genleis   Q  9^  [bfg] 

13  Oleaster    wild'oleböm  .1  110»    wildeole- 

14  bov  B  79''^  oleböm  a  26» 

15  Olor  .  .  .    elbiz  A   110»    B  79''^    Q  9<^ 

16  a  26»  [bdeg] 

17  Obses  ...    .i.   gisel   B  79''^     .i.  gisel  A 

18  110»  .i.  gysel   Q  9^  .i.  giesel  ^  b  49» 

19  [bdefg] 

20  Ocree    ...    .i.    beinberga    B    79''^     .i. 

21  beinb^ge    A   110"    .i.  beinberge   Q  9'' 

22  ff   26''   [6r%] 

23  Omentum  ...    .1.    budimink   a    26''    .i. 

24  budeminc  B  79^^  .1  budemic  yl  110» 

25  .i.  bvdeminc   Q  9"^  [bdg] 

26  Operculum    .  .   .  .i.    ub^it   A    110»    .i. 

27  vberlit  B  79''^    .i.    lit   Q  9''  id   y  lith 

28  a  26''  [bdeg] 

29  Oriza  snix  carnis  a  26''  [öc] 

30  Ostnxm«  .   .  .   rotphellol    B  Id^^    roth- 

31  phellol  a  26''    .i.    routphellol  '    b  49» 

32  rotfellel     Q    9''      rophelle     A     110» 

33  [fcrfe] 


Orifiuin»  gesprinc  A  110»  i^79''2  ()10»  34 
.i.  gesprinc  ^  b  49»  gesprinch  a  26''  3.") 
[ic'(/_(7]  36 

Ornusio  limbom  A   110»  i?  79''^  f/;j        37 

OfFoco  ^^  .  .  .  iwrgon  B  79''^  iwrge  .1  38 
110»   .i.  wrge   Q  10»  wrgo  a  26''  [h\  39 

Oscito^2  _  _  _  igewon  B  79^^  .i.  ge-  40 
vvon  ^^  b  49»  igine  yl  110»  .i.  ich  41 
geino  a  26''.  27»  .i.  gainne  Q  10»  42 
[bdg]  43 

Obstipeo"  ...  ich  ferstabun  a  27»  ich-  44 
ferstaben  B  79^'^  iferstaben  A  110»  45 
ich  verstabe   Q  10»  [be]  46 

Parcherdum.  ^^  prestigium  zöber  ^1  llO''  47 

B  79''2.  80»^    .i.  zÖbrunga  «27"  zÖ-  48 

bervnge   0  10»  [b]  49 

Perizoma  ...  est  questa.  teut.  B  80»^  50 
Peripsima    .    .  .    .i.    sprvwer   B  80»^    .i.  51 

spruwer    ^4   110''    .i.  sprvwir     Q    10''  52 

.i.  spruwir  «28»  [albdg]  53 

Petasii  ^^  scriteschuä  B  80»^  scriteschüa  54 

A  110''  scritescovsa  «28»  [bdg]  55 
Pilax  .  .  .  cahazza  «28»    chazze  Q  10''  56 

cazza  B  80»^  kazze  A  HO''  [bg]  57 
Porfirio"  ...    .i.  isare  ^1  111»  B  80»^  58 

.i.  isaro  «  28"  [M^r]  59 

Problema   .  .  .  .i.   retilnisse   A    111»    .i.  60 

retelnisse  B  80''^  .i.  ratilsge  Q  W  [bdg]  61 
Platanus  ^^    .  .  .    .i.  ahorn  B    80''^    ide  62 

ahorn  A  111''  ahorn  Q  10*=  [bdefg]  63 
Ptisana  .  .  .  .i.  fesa  A  111''  5  SO''^  Q  ü4 

10<^  [bdefg]  65 


'  m  context  h 


ra  6        '  m  context  h 


Ortift 


^  n«  context  h 


*  stni  ft 


■'  im  context  b  »  Orifigiü  A  «  rm  cowiex*  h  '"  .s.  o6ew  249,  7  "  Offoco  .4 
Offöco  Ba  '*  Obscito  a  '»  im  context  h  "  Opstipeo  -B,  (/;e  corr.  w«  and.  hand 
Obstipio  a  "  Parcherdus  Q.    welches  griech.  tcort  darunter  verborgen  ist,    kann  ich 

nicht   enträtseln;    ßuny.äviov  scheint   zu    toeit  abzuliegen,    sicher  fehl  geht   Diefenbachs 
identtfication  mit  (pnoiia^or  '«  Petasum  a  '^  die  gl.  nach  251,  3  o         '*  Platan* 

auf  rasur  A 


fi>U 


Hachlicu  Geordnete  Gloühare.  A.  Grupfenolohhabe 


Mld.bll.  2,  195.  Em.  82.  Jh.  Ih:  2.  (Üiut.  8, 

=  üenn. 


264  =  Sunt.  12).  Wn.  232.  (Hoffmann  G8 
26,  407) 


1  Paxillus  .  .  .    nagf'l     .1    111''    b   W)^^ 

(J  10"^  \cleij\ 
;{  Palatus    guino    B  8U''2    gvnit-    A   \\\^ 
4       Q  10'^  \bdij\ 

f)  Palus  ^  .  .  .  stocke.  1  pfal  B  Hi)^'^  steke. 
U       1  (ul  6)  phal'i   A  111''  t  49»*  stechke 

7  ^^  10''  [6(/e/^| 

8  Pala  schvMa  Z^  80'>-   richufcl(!  A   IIT' 
J)       scvuel   Q  lU''  [/«/p/i/J 

10  Pampilio  ...    .1.    zvifallra   B  80''-    zwi- 

11  waltom    Q   lO«»    .i.    viualt^e    .1    IIP 

12  \bdg] 

13  Pensationes^  ciiise    ^   111''    B    80*»^  ^^ 

14  10''  [b\ 

If)  Parix-^    nieitsa    B   80»^^    inei.se    .1    111'' 
1()       meise^  b  49''  maise  Q  10*'  [Wc/^| 

17  Patruiis  .  .  .  vet^o  B  80''2  vet^e  A  111'' 

18  Paliums  "^  .  .  .  .i.  hagen.   \  ageleia.  1  ha- 
ll)      genbutta.  ■  \  wechalt«  .1  111''  jö  80''^ 

20  hagen.  ul  wista.  ul  agelya.  ul  hagen- 

21  butte.  ut  wecolter   Q   10''  .i.  agen.  ul 

22  wechair«  6  49''  [bdefij] 

23  Papauer^  niago  a  28'»   mage  ^"^  A   111'' 

24  Q  101  b  19"  niahe  B  SO^^  [bdefg] 

25  Paledrvs  1'   ...   .i.    pferfrit    A   IIP    B 

26  80^2  phserfrit  Q  \{)^  .i.  pherit^^  ^  49b 

27  \bdefg\ 

28  Pardus  ^'^  .  .  .  .i.  lebartho  B  80''2   .i.  le- 

29  bart^*  h    49"    .i.  liebart    A  111"    .i. 
80       Uebhart  Q  10^  [bdefg] 

31  Peniculum    .i.    wadel    A    111''    B    80''2 

32  pheudel   Q  10*'  [öcrfj 

33  Pabulum  fvter  B  80"2    Q  10^    ^ter  A 


111»'  (i| 
Patina  .  .  .   pfanua    B    80"^    pfanne    Q 

lO*»  phanne   .1    111".   112*  \bdeg\ 
Palunibes  hegetuba  B  80"^  hegetube  ^1 

112»  hagctvbe   Q  lO*»  \bdeg] 
Pajuis  .  .  .  .i.  spülo   B  80'''''  .i.  spvle   A 

112»  .i.  spvePs  ^  49b  |^,(/^^] 

Palla  .  .  .  .i.  fezetraga  .1   112*  B  80"'^ 

.i.  fezetrage   Q  lU**  [bdg\ 
Pauo^«  pfawa    J5  SOi^^    pf^^g    ^j   112« 

phowe   0  10*1  [We] 
Panicium  fenich  A  112»  J^  81*i   Q  10'^ 

[bdefg] 
Passus  ^"^  .  .  .  .1.  scrithenial  B  81**^  scrint- 

nml    Q    lO**     .i.    schritenial    A    112» 

schrid-'maP"  b  49"  [«IMJ 
Pepo  ^^  pfedenia.  I  eitapfel  5  81»^  phe- 

denia.  1  erdajjfel  A  112»  phademe  ut 

erdeaphel  Q  10''  [^f/€/>/] 
Perdix^o  robhvn  ^112»  rebhvn  5  81»^ 

[bdg] 
Persicus    pfirsichböm    A   112»    pfii-sech- 

böni     B    81»^     phersichböm    QU» 

[bdeg] 
Petrosiliiuun    pfitersele     B    81»^     petir- 

siUe2i  A  112»  petsil   0   11»  [bdg] 
Patera  napf    A  112»   B  81»^  nafe^a  () 

11»  [b] 
Pedica  stric  ^  112»  ß  81»^   Q  11«  [5^] 

Pe-ssuluni  sloz.  1  (uel  A)  grindel  (gndel 
A)  A  112»  B  81»^  cedel.  ul  sloz  ul 
beuge  QU»  [bdeg] 


U 
35 


*  nach  250,  22  b;  die  gll.  des  bl.  49"  von  and.  hand:  sie  scheinen  nach  dem  dritten 
buchstaben  geordnet  ^  im  context  h  *  Pensatio  A  *  die  gl.  nach   254,  39  b 

*  im  content  b        *  Palvir'  A  Paliurius  Q        '  eher  hagenbinta  A        *  im  context  b 

*  nach  250,  30  b        *"  im  context  b        "  vor  250, 18  b.  Parodrus  Q        ^-  im  context  b 
"  nach  250, 16  b  "  ihj  context  b         ^^  im  context  b  **  Papho  Q  ^'  nach 

251,  54  &  "  im  context  b  "  Pepo]  an  P  «»d  p  radiert  A  *"  «ac/t  de»»  folgen- 
den perpendiculum  ist  rebh  unterstrichen  Q  "^  petirsUle]  r  a?(«  1  corr.  A  "  oder 
naft 


DCCCCXXXVIIIa2  Heinrici  Summarium  xi 


251 


.IM  hll  2,  195.  Em.  32.  Hs.  Hs.  2.  (Diut.  3,  264  =  Sum.  12.  13).  Wn.  282.  {Hoff- 
mann 63  =  Germ.  26,  407) 


■1\ 


24 
25 
26 
27 
28 
29 
30 
31 
32 
33 
34 
35 
36 


Piistiuaca  ^     nioreha    B  81*^^    moraha   a 

28^    morha    Q    11»    morhe    Ä    112» 

morheP    6   49''    [hdefg] 
Peta  nuilta  ^  ^1  112»  B  81»^    melde  Q 

11»  \bg] 
Peduculus*    Ivs    B    81»^    lüs    yl    112» 

Ivs  0  11»  [hcleg] 
Pellicanus^  hvsegomo  B  81»^  husegunio 

A  112»  hisgvme  QU»  [Me«?] 
Pelicatus*^    .  .  .   kebeselinc    A    112»    i? 

81»^  cheflinc  Q  11»  [v*;/.  alh] 
Petigo  .  .  .  .i.  ivchedo  B  81»^^  .i.  ivchede 

^112»  iuehede   QU»  [hde] 
Pedissequa  .  .  .  kamenvib  "^5  81»^  cham^- 

wip  QU»  [dg] 
Peplum  .  .  .  höbetlachen  ^112»  i?  81»^ 

höbttvch  ul  hobtlachen  QU»  [b] 
Perna  .  .  .  .i.  baclio  B  81»^    .i,  bache  A 

112»   QU»  [hdefg] 
Pecten**  chanip   Q  11»  chambe  A  112» 

camb  B  81»^  [hdefg] 
Pituita»  .  .  .  .i.  i)fiphiz  A  112»  £81»^ 

[aUde] 
Pilleus  ...    hvt    B  81»^    hat    .1    112» 

hübe  Q  11»  [hdefg] 
Pila.  offa  bizzo   B  81»^    bizze    .4  112» 

Q  11»  [6] 
Pilum  .  .  .    pfil    5   81»!    phil   ^112» 

.i.  phil   Q  11»  [fe] 
Piliim  t  pila   stampf    ^    112»    B   81»^ 

stamph  QU»  [örfe/^] 
Pincerna  schencho  B  81»^    scheuche  A 

112»  senke  QU»  [6] 
Piza  arweiz  Q  11»  [ic^e^] 
Pitacium    ...    .i.    scedula.    I    clebitvch 

(clebituch^)  ^  112»  £  81»2  .i.  sceda. 


ul  clebctvch   Q  11»  [6] 
Pitacium  epistola  brief  A  112»  B  81»'-^ 
Q  11»  [b] 

Pixis^o  buhsa.  t  trvha  B  81»^   bvchse. 

ul  trvge  QU»  puhse.  1  truhe  ^112» 

[bdeg] 
Picus    Specht    Q    11»     spehte    A    112» 

spheht  5  81»2  [deg] 
Pica  agelstere  ^^  A  112»  agelster  QU» 

egelestra  B  81»^  [^^^^5'] 
Pinus  pinbom    .1  112»    5  81»^   Q    11» 

[bdeg] 
Picea  forehai>'  81»^  forhe  Q  11»  uorhe 

^112»  [bdeg] 
Pirus  pu-ebÖm    B  81»^   pirbÖm  .4  112» 

Q  11»  [ftcZe^] 
Papu-us  1-  .  .  .  binez  A  112»  5  81»^  .i. 

biniz   QU»  piiüz  ^^  j  495 

Pisalis  phisal    QU»    phinsel  .4    11 2»^ 

pfisel  B  81»2  [öf%] 
Pistor  .  .  .  pfister  ^112''  pfist'  B  81»^ 

phist^  QU»  [hd] 
Pistrinum   .  .  .    bachvs    A    112''    bach^ 

QU»  baghv^  B  81»^  [6j 
Pons    brvgga    B  81»^    brugke    A  112'' 

brücke  QU»  [ic^e^-] 
Populus  ...    .i.  wida    B   81»"^    .i.  wide 

A  112''  .i.  vviday   Q  11» 
Pornmi  pfono  B  81»^    pforre    ^    112'' 

phorre   QU»  [d] 
Poledrus  folo  5   81»^  folc   QU»    uole 

^112"  [bdefg] 
Puls    bri    ^    112''   B    81»2    bri   Q    U" 

[bdefg] 
Pupilla  ögäpfel  .4  112''  ögapfel  B  81»^ 

seha  Q  U"  [6j 


37 
38 
39 

40 
41 
42 
43 
44 
45 
46 
47 
48 
49 
50 
51 
52 
53 
54 
55 
56 
57 
58 
59 
60 
61 
62 
63 
64 
65 
66 
67 
68 
69 
70 
71 
72 


'  nach  250,  49  h.    Pastonacha  a         *  im  context  b  '  l.  malta?  *  Pediculus  Q 

•'  Pelican»  A             «  Pellicatus  Q           ■<  das  deutsche  ivort   fehlt   A  «  Pecton  Q 

'  Pitöita  A         '"  Pixidis  B  Pixidis  A  Pix  pixidis  Q  "  agelstere]  g  aus  con:  Ä 
"  zwischen  250,  24  tttid  47  b        >»  im  context  b 


252 


RacHLK-II    GeORDNETK    GlOSHAKK.    A.    GrI'PFENü1/)H8ARK 


lls.    U.S.    ■>.  [Diut.  \\,  2«)4  =  Sum.  Vä. 

20, 


15).    Wit.   232.    (Iloffnianu  d'^  =    (ierm. 
407) 


1  Pupillus    weiso    li   Hl''^    wt-i-o   A    112'' 

2  (J   11'' 

.]  Punu'ii  ^  ...    .i.    .^luiitbc'iii    ,1    11  fi"    .i. 

4  Hluntbein    li    81"'-*     slvnhcin     0    H'' 

5  \bdeg\ 

ü  Pulmo    lunga    B    81»-    liingc    A    112'' 

7  luugel  Q  1V>  [bde\ 

8  Pohlos  knierado  B  81*'''  knierad  A  IR^»» 

9  kinerat   Q  11'»  [bdeg] 

10  Piu^tula  blsltra.  l  ancwciz  Jl  81»2  blat*. 

11  l  ancweiz    A   112''    bulla   ul    augwiz 

12  ^^11"  \bdpfy\ 

13  Piilix=^    Hoch    B  81"-    fioch  A  112''    0 

14  11''  [bdtj] 

15  Pulpitum  lectar  B  Sl''^  lectere  J  112'> 

16  ledder  Q  11''  [/;%| 

17  Pultiinus    ffdin    B  HV>^    fuliu   A    112'' 

18  fulhin   0  ll"  [6r///] 

19  Puba  .  .  .  .i.  toccha  j9  81''^  .i.  tocho  A 

20  112"  \bdefy] 

21  Pulnillus  chvssin  i^Sl''!  clui8sin  J  112'' 

22  chvsselin   Q   11''  \bdefy] 

23  Puinex  pumiz^    ß  81''^    pumz  J   112'' 

24  pvmz  Q  11^  \bdeff] 

25  Puluinar.  lectus  deorum  chv.-^sin   B  81''^ 
2ü       chussin  A  112''  [e] 

27  Placenta   flado    B   81"^    flade    A  112'' 

28  fladen   Q  11^  [bdg] 

29  Plaustrum  wagen  A  112'-  jSSl''^    0  11" 

30  [bdeg] 

31  Planta  fersina  B  Sl''^  u^sen:*^  112'' 

32  Plantatio  pflanzvnga  B  81"^  pflanzunge 

33  A  112" 

34  Plantago  Wegerich  581"^    Q  11"    weg- 

35  rieh  A  112"  [Me^r] 

36  Plana  schaba  B    81"^  schabe  A   112" 

37  sabe  QU"  [ftf/ß/(^] 

38  Pluteus  dil  i5-81"^  dil  A  112'-  .i.  dele 


(^  11"  \bdefg\  ; 

Plunibatu  .i.  blicholbe   Q  11^  lu 

Pliiinbun.    bli  .1  112"  blis  //81''i   .i.  Mi  41 

Q  11"  [Mr^l  IJ 

Priiius   pfluniboni  /y  81"^  prh&niboni   A  4;i 

113*  bivnböm    0  H''  \bdefy]  44 

Priuignufi  .  .  .  stiefsuii   .4   113"   stieffivn  45 

Q  IV  .i.  >tifsvn   B  81"!  \bdefg]  l 

Prediuin  .  .  .  eigen  .1  113*  eigen   ß81''- 

Q  IV  [d] 
Prestatio  .  .  .  I6hen  A  113«  lehenZfSl''^  4 

Q  \V  [bdg]  üU 

Pre.<tigi\uii  .  .  .   .i.  gochel  B  81'''^  .i.  go-  51 

kel   A   113''  .i.  zober   Q  W  [b] 
Pelex   gclla  B  81"^  gelle  ^113*  [befg]  53 
Pectinatus  .  .  .  gestralt*  A  113"  i?8l"^  54 

[dg]  55 

Pagina  blat  B  82"i  blat  A   113"  5(5 

Palea  .spfv  B  82»^  spru   A  113*  57 

Palma  hant  yl  113*  B  82*^  58 

Palmula  münt  B  82*^  munt  A  113*  59 
Palpebra  brawa  B  82*^  bfa  .1  113*  60 
Policia  s^coni  A  113*  .schoni  B  82*^  61 
Piupura  pfellel  B  82*^  pfelle  A  113*  62 
Persona    benede    .1    113"    benenede    B  63 

82*1  (j4 

Petulantia    getelose   B    82*^    getlose    A  65 

113"  66 

Pastura''  me.stunga    B  82*^    mestunge  ®  67 

A  113"  b  49"  68 

Pilus  '^  loch  J    113"  5  82*1  gg 

Pretor  burcgue^  113"  burcgreuo582*i  70 
Pausia  re.stunga  B  82*^  restunge  ^  113''  71 
Plecta   geflehtvnga  B  82*^    geflehtunge  72 

A  113"  73 

Podagra    fvzsuht    B    82*^    f&zsucbt    A  74 

113"  75 

Postella  tvrlin  B  82*^  turlin  A   113"     76 


'  Rvmen  -IjB,  rf'C  /;/.  nach  255,  50  4        -  Pulex  Q        ^  pumiz]  z  aw*  corr.  B        *  u'sen :] 
rasur  von  e  Ä        ^  bli]  b  aus  p  radiert  B        *  nach  251,  3  m  context  b        '  Pilluß  5 


DCCCCXXXVIIIn2  Heinrici  Summarium  xi 


53 


Hs.  Hs.  2.  {Dint.  H,  2G4. 


2G5    =    S7i.m.   13.    14). 
Germ.  26,  407) 


Wn.  282.    (Hoffmann   68   =: 


1   ProttTuus  1  frobelcr  A   113''  B  82«' 
J  Prouinciti    l.viitöcliaft   A  113'*     lantj^chaf 
:;       B  82«! 

4  Phitonissa    zöbereriii    B   82'^^    zobererin 

5  A   113" 

6  Preda  röb  A  113''  J5  82«' 

7  Pinna  virst  (virst   A).    1  wipfel  J    113'> 

8  B  82«! 

9  Pocio  tranc  A  llSi*  5  82^^ 

10  Propola  trancbus  B  82=^^  t«ncb^  A  HS'' 

11  Panucula^     spinela     B    82«^     spinele  ^ 

12  fe  49»*  spinnele  A   113'' 

13  Periscelida    nestila    B    82«^     nestele    ^ 

14  113" 

15  Pituita  spiunga  B  82«'-  r^piunge  A  113'' 

16  Palatium  pfälanza    B    82*^    pfalinze  A 

17  113" 

18  Pastillus  *  chvcbelin  A  113''    chvcbelin 

19  5  82«^  chuelincb  1   phanzelt  ^  h  49'' 

20  Pabnes  snitelinc  5  823'^  suitelinc  AllS^ 

21  Pampinus    rebenblät  B    82«^    rebenblat 

22  A  113" 

23  Pugnus  fust  ^113"  fvst  B  82«^ 

24  Pugillus  gofe  A  113"  gvosena  B  82*^ 

25  Puteus.   fons.    t    pfvzze    (pfuzze    A)   A 

26  113"  B  82^1 

27  Punctus  stopfo  B  82«^  stopfe  ^  113" 

28  Puluis  stuppe  A  113"  stvppe  B  82«^ 

29  Protus  «  bitel  ^  113"  B  82«^ 

30  Patrocinium  wegunga  B  82«^     wegunge 

31  vi   11.3" 

32  Pa.stoforiuni  gadem  A  113"  gade  B  82*^^ 

33  Participium  teil  A  113"  J5  82«^ 

34  Podium  rinc  A  113"  ß  82«^ 

35  Pauimentuin  esterich  Ä  113"  5  82«^  [f\ 

36  Polentium  ^    sambuch  A  113"  sambvch 

37  B  82«^ 


Pennissuni  iirlob  .1  113"  vrlob  B  82^^  38 
Pensum  wicbebn  .4113"  wickelin  5  82« '^  39 
Piretum    piregarto    B  82'^^     piregailc  A  40 

113"  41 

Phmiacium  federbette  A  113"  B  82«^  42 
Plectmm  wirbil  A  113"  wirbel  B  82*^  43 
Pomarium  obez  garto    B  82«^    obzgarte  44 

A  113"  45 

Ptisanaiium  spichere  B  82«'    spich^e  A  46 

113"  47 

Presidium  folieist  i?  82«^  uolleist  vi  113"  48 
Propugnacukun  wichhüs  A  113"  wichus  49 

B  82«!  50 

Promissum  geheiz  A  113"  B  82«^  51 

Premium«  Ion  A   113"  5  82«^  52 

Precium  werd  A  113"  B  82«^  53 

Preconium  livnmnt  A    113"    Ivimvnt  i?  54 

82«'  55 

Probrum  itewiz  A  113"  B  82«^  56 

Propiciatorium  gnada  B   82«'-   gnade   ^  57 

113"  58 

Precipuus  hebeger  ^   113"  i?  82^^  59 

Pulmentvm  mvs  A  113"  B  82«^  60 

Pedum  furz  ^113"  fvrz  5  82«^  61 

Patrimonivm  ^    erbe    B    82«^    herbe    A  62 

113"  63 

Paraliticus  ^*'  .  .  .  beteriso  B  82«^   bete-  64 

rise  A  113"  .i.  peterise^^  h  49"  65 

Perfectus  turnochtiger  A   113"    tvrneh-  66 

teger  B  82«^  67 

Peruersus  widerwerteger  B  82«'^-^  wider-  68 

wertig^  ^113"  69 

Perspicuus  tvrehscowelicher  B  82«^  turli-  70 

scowelich^  ^1  113"  71 

Periurus  meineideg^  A  113"  B  82«^  72 
Placidus  senft^  B  82«^  shenift^  A  113"  73 
Planus  slebt^  A  113"  5  82«^  74 


*  Pt'uu»  A        ^  die  gl.  nach  250,  40  b         ^  im  context  b        *  die  gl.  nach  252,  68  6 

*  im  context  b        "  l.  Procus         ■>  Pollentiü  B.  —  Pilentum        *  Pmiü  A         »  Pat- 
monlü  A        »"  die  gl.  nach  253,  12  h        ''  im  context  b 


>ö4 


.S.\(  iii.Kii  (Geordnete  GLoe«ARE.     A,  GRUPPExcJuoaHABE 


.1//^/.  hll.  2,  195.   Ils.  IJs.  2.  {Diut.  3,  2G5 

=  Germ. 


==  Sum.   14).    Wn.  232.  {Hoffmann  03 
2G,  407) 


1  Prouiilus  giwarer  yl  113'»  ge warer  5  82"^ 

2  Probrosus  leider  A  113»>  ß  82«* 

3  Prodigus    spildeger    B   82»^    spildeg*   A 

4  IK^b 

5  Proficuus  fruineger    B  82''^    frumeg*    ^1 

6  113b 

7  Profanus  ferwazener  B  82*^  verwazener 

8  ^  113b 

9  Publicus  Ivetparer  A  113^  B  %2^ 

10  Proditor  nieldere  A   113»»  i?  82»2 

11  Precoru.s  ^  frvmeger  B  82*^^    fiiuneg*  A 

12  113b 

13  Pollex  dumo  B  82*^  duine  A  113b 

14  Postis  tvrstadele  A  113b  tverstvdele  £ 

15  82*2 

16  Bubo  hvwo  B  82''2  t^^e  ^  113b 

17  Propinquus   nawentig^    A   113b    nawen- 

18  teger  B  82*^ 

19  Pestis  svht  B  82a2  ^.^jjt  ^^  113b 

20  Phalanx   gesamne    A    113b   gesenuie  Z/ 

21  82*2 

22  Peluis  beckin  B  82»^  bechi  A  113b 

23  Presumptio    erbaltnisse    (erbeltnisse    B). 

24  1  geturst  A  113b  5  82^2 

25  Puls.  tis.    pulmentum  sufen    A  113b  £ 

26  82*2 

27  Preparatio  g^we  A  113b    gerwe  B  82*^ 

28  Pignus  pfant  ^  113b  5  32*2 

29  Porisma  mieta  B  82»2  miete  A  113b 

30  Pinso  ...   .i.   kniton    1   cnvson  B  82*^2 

31  .i.  knite.  J  cnuse  ^  113b  cnito  Q  W^ 

32  [alhcd] 

33  Propino  .  .  .  ische'^lcho  B  82^2   ischen- 

34  cbe  A  113b 

35  Pabulator    fvterere  B    82*2    fäterere   A 

36  114* 

37  Palestrita  ringle  ^114*  rengere  B  82*2 

38  PercipoUex.  2     trabellum.      schuchzugel  ^ 


h  47b 


3!i 


Quisquilia  .  .  .  .i.  spr\'w*  A  114*  .i.  40 
sprvwer    B    82bi     .i.    spvrwir    Q  11'^  41 

Qualus  .  .  .  chorb  A  114«  BH2^^  chorp  43 

C>  11''  [dfg]  44 

Quaquaria  *    wahdala    B    82b^    wahtele  45 

A  114*  wahtel  0  11'»  [irf^]  48 

Quercus  eich  B  82bi  aich   Q  \\^  eiche  47 

.4   114«  [hdefy]  48 

Quernus  eichin*  A  114*  eichiner  5  82b^  4 

ainchin    Q  W^  [bdefg] 

Reimiatica  .  .  .  .i.  cranechesnabel  5  82b2  51 
Q  12*  .i.  cranchesnabel  5  A  114b  52 
[bcdef]  53 

Racemus  drvbo  0  12*  [bde]  54 

Rana  frosc.  t  creta  B  83*^  frosc.  1  55 
chrote  yl  114b  ^^(y^f,  u]  chrotte  Q  12*  56 
[bdef]  57 

Ranimculus  .  .  .  frosc  ^  114b  5  83*^  [^r]  58 

Rainnus  ...  .i.  agleia  A  114b  ß  g^ai  59 
.i.  ageleia   Q  12*  [bdefg]  60 

Radii  speicha  B  83*^  speich  Q  12*  61 
Speichen  A  114b  [bdefg]  62 

Radix  ...  1  retich.  l  gerta  (gHa  ^)  -4  63 
114b  J5  83*1  ratich  ul  gerte  Q  12*  64 
[bdef]  65 

Raphanvin  mh'etich  A  114b  merretich  66 
5  83*1  merrätich  0  12*  [örfe/*]  67 

Rastrum  et  rastellum  ^  höwa.  1  reche  68 
B  83*1  ii5^ye  j  recj^e  ^   n^b   j^^^g  gg 

reche   0  12*  [bdeg]  70 

Resina  harz  ^  114b  5  83*i    0  12*  [b]  71 

Renunculus   .    .    .    .i.    niero.    lentebrato  72 

B  83*1     i    niere.    lentebrate  J    114b  73 

niere  ul  lendebraten   0  12*  [bdeg]        74 


*  seheint  irrtümlich  statt  Precox         -  zwischen  253,  65  und  250,  15  & 
<e.r<  6        *  Quasqualia  Q        *  cranchesnabel]  h  aus  cnrr.  A        '  ^i/)et  </??.  Q 


im  con- 


DCCCCXXXVIIIa'i  Heinrici  Summarium  xi 


255 


AUd.  Ml.  2,  195.  Hs.  Hs.  2.  {Dnit.  3,  265  =  Sum.   14.  15) 


58 


Ivote  nezze  Ä  114»'  B  SS--^^ 

Keticiüuiu    nezzilin    ^4   114**  nezzelin  B 

83^1  nezelin   Q  12»  [hdeg] 
Kecaluaster  ^    .  .  .     vchahver     A   lldi* 

uor  chalwer  Q  12''  vcalvwer  B  83*^ 

{hd\ 
Regius  morbus^  gelewesuth  583''^^  gel- 

suht  A  114^.   115«^    Q  12>'  [hdy] 
Remus    rvder  .4    115^    B  83"'^^    ()  12" 

Reclinatorium  lena  B  83*^^  lene  A  115* 

leuebyi-ge   Q  12''  [f/lör/e/^-] 
Repagulum  ...     .i.     spruzil.     1    griiitel 

^115*  ^83=^1  .i.sprvzzel   Q  121*  \bd] 
Repuriuni  ^ .  .  .  f eim  A  115^  feim  583''^^ 

vaim   Q  12''  [h\ 
Rima  schrvnda  7?  83^^  schrunde  A  115» 

scrvnde   ()  12''  [bcdefg] 
Ricinivm  *  .  .  .    spenela   B  83*^    1    spi- 

nele     A   llö^^     ut     spindel     Q    12'' 

[hedefg] 
Rviiciiia  ...     .i.  nvwel  A  115^   .i.  nv- 

wel  B  83'»2  _i_  nuwel   Q  12^  [bdefg] 
Rvbigo    rost    A    115-''    B  83*2    Q   I2b 

Rvbus  ^  .  .  .    spreidehe  jB  83'>'^    spreide 

A  115» 
Rv-mex    ruf  ^  115*    rvf  B  83*2    j-^f  q 

12"  [Me/-^] 
Rvbricata   peius    losge  B  83*^  losge  ^ 

115*  loshvt  Q  12''  [kZ] 
Rostrum  snabel  A  115*  5  83*^   Q  12'' 

Ros  marinuin  .  .  .  .i.  grensinc  ^115*  B 

83*2    i^  gensinc   Q  12''  [bcd] 
Rvs  ...  1  gelente  vi  115*  B  83*^ 
Rvsticus   .  .  .    gebvr    B  83*^    gebür  A 
115* 


Raucedo  .  .   .     heisuuga    B  83*^   heise-  39 

runge  A  115*  [vgl.  bdefg]  40 

Rvga    rvncela    B  83"^    runcele  A   115*  41 

runze   Q  12^  [bfg]  42 

Resupinus  ufchapfender  J^  115*  ufcafen-  43 

der  B  83*^  uberrugge  Q  12^  44 

Racemus  ^    drube     .4    115"'^    drvbelo    B  45 

83*2  ^^4nb^   ()  12''  46 

Rasa,  species  uestis  slusa  A   115^  slvsa  47 

5  83«2  [f%]  48 

Remiges  ferigen  A  115*  i?  83<'^2  j-^er/]  49 
Riscvs  holent'  A  115*  5  83^2  [bdg]  50 
Radius  schimo  B  83*2  gchin  yl  115*  51 
Regula  i-ihti  5  83*2  rihte  A  115*  52 

Rubrica''  spreta  B  83*^  sprete  A  115*  53 
Reda  reitwagen  ^   115*  5  83*2  54 

Ripa  städo  B  83^2  stad  A  115*  55 

Rixa  strit  B  83^2  j^^rit  A  115*  56 

Remes  ^  rvdere  A  115*  rvder  5  83*2  57 
Rarvs  selten^  A  115*   5  83'^^  58 

Rapidus  sneller  A  115*  5  83"^  59 

Reprobus   u'chorenn*  A  115*  fernchom*  60 

B  83"^  61 

Rvtilus  roeter  B  83''^  roet^e  ^115*  62 
Ridiculosus  honsam^    A  115*    hoensam^  63 

B  83''^  64 

Residuus    ferleibeter    B  83''^    f erleibet*  65 

A  115*  66 

Rotundus    sinvweller  B  83''^    sinwelr  A  67 

115*  68 

Roseus.  et  rvber  roet*  B  83''^  roet^e   A  69 

115*  70 

Ren  .  .  .  milzi  A  115*  B  83''i  71 

Rumor  mer  ^  J^  115*  72 

Rvbor  schama  B  83''^  schäme  ^115*  73 
Rvdentes    mwente    A  115*    rvwente  B  74 

83''i  75 

Rvpis  fels  A  115*  feils  B  83"!  76 


»  Recaluester  ^        *  Regi».  (115*)  gclsuht.  röorb»  A        «  Repurgium  ^       *  Recinium  § 
*  die  gl.  vor  der  vorhergehenden  A         '  s.  oben  254,  54        '  Rvbrica  B         *  =  Re- 
mus oder  Reraex  ?  »  «mcA  rfa.?   Zaf.  «»or«  /eÄ?«  B 


;ö6 


Sachlich  Geokünktk  Gujhhare.  A.  Gruppkxulo««are 


Alld.  bU.   2,   195.   Ib.   IIs.  2.  (Diitt.  3,   2G5  =  Sum.  lö) 


1  Kapiix  giipfig*  A  11 5«  gripfere  B  8'i^^ 

2  R«'focilo  .  .  .     ipachflüM  ^     //  S'6^^   igilab 
:{       .4   115» 

4  Refrico.  itero.   1   ril)ü.   1   crowo   IJ  83'''   l 

f)       ribe.  l  chrowe  A   1 1  o*  [dg] 

G  Ringo  .  .  .  hinc  rictus  ginczvnga  B  83^^ 

7  ginezunge  A   115'' 

8  Kvmino  .  .  .  ihidrvcho  BS3^^  .i.  idrvche 

9  Q  12^-  kb-uche  ^  115'>  [bdefy] 

10  Retundo  .  .  .  iferwerton  B  HH^^  ifenv'te 

11  ^1  115''  finvcrto   (J  12<= 

12  Resipio.  retraho.   recogito.  l  itumbon  ^  A 

13  115''  1  itvmbon  2  B  83''^ 

14  Rachiiibuigius    laiitreht\^   A   115''  laxit- 

15  rehtere  B  83''^ 

16  Rotabulum  redestab  A   115"  B  83"' 

17  Synodus  .  .  .  t  senetb.  t.    B  84»^   seneth 

18  A  116'' 

19  Stigma  ...    .i.  anomal    A  IIG*»  B  84»' 

20  .i.  lilewe   Q  Ti''  {ald] 

21  Sycomorus  .  .  .    wiblir    vicböm    A    1 1  G* 

22  wildei-ficbom  B  84»' 

23  Stiria  ...  1  bichela.  t.  B  84'''^  hichela.  t. 

24  ^  IIG''  [bcdef] 

25  Scalenos  gradatim.  ^    hinc  scale  l^iteren 

26  .4  116»  leitren  B  84''^ 

27  Sarcofagu;?  . . .  .i.  sarch    A  116»  .i.  särc 

28  B  84»' 

29  Scia.  coxa  diech  A  116»  B  84»^  [b] 

30  Stilon  longum.  hinc  stilus  grifel  B  84''' 

31  gi-ifele  ^  llGt» 

32  Stelaba.     ofFa.     ballo.    l    bizzo    B  84"^ 

33  balle.  1  bizze  ^  116''  [deg] 

34  Spinga*^  merecazza  B  84'''  m^chazze  A 

35  116b  [d] 

36  Synapis  senef  B  84^^  senef  ^116'' 


8iuiguiMiga  ogela  B  84''*    egele  A   117»  37 

egel    C   13"  \befy\  :« 

Sacellum '^    beteburJllT»   B  84'''   bet-  39 

hiira  Q   13»  [dg\  40 

Sareina.     1   «arcinula "...    .i.    luciHa.    1  41 

bürden  B  84'''  .i.  meise    .i.  bu|  bürde  42 

A   117»    .i.  meiria   Q  13»  \de\  43 

Saitor  '    natere  A   117»    B  84''^    naetar  44 

Q  13»  [irfc^]  4.) 

Sacerdorf  . .  .    ewaito    B  84'»'    ewarte  ,4  46 

117»  [d]  47 

Scandalia  **.  . .  romeschuha  B  84''^"^  rome-  48 

schvhe  .4   117»  [b]  49 

Sandiceus   weitiner    B  84''^  Q  13»'»  wei-  50 

ten*  ^117»  [bdeg]  51 

Sarculum  getisen  .4  117»  B  SA^^  Q  13''  52 

\bdefg]  53 

Saumanus  somai-e  0  IS^  sÖm'e  ^  117»  54 

sovmere  B  84*»^  [irfe^']  5r< 

Salix    salaha.    1   wida  B  84''2    salehe  ul  5(i 

wide    0    IS**    salihe.    1  wide    A  117»  57 

[bdg\  58 

Sanguinarius  *  . . .  hartrvgelinholz  i?  84''"^  59 

hartrugelinhoz    A  117»    hartrvgelböm  60 

Q  13''  [6f%]  61 

Sambucus  holent*  B  84=^^  holre  ^117»  62 

holler  0  13''  [bdefg]  63 

Saccus  sach  A  117»  säe  5  84''2  sac   Q  64 

13"  [6(f)  65 

Sacculus    secchelin    B  84''^   sechelin  A  66 

117»  sachelin   Q  13"  [bd]  67 

Sabana    seifa    B  84"^  seife  ^117»    0  68 

13"  [bdg]  69 

Salsvcia'o    wurst    B  84"^  wrst  .4   117»  70 

0  13"  [bdeg]  71 

Satureia  quenela  5  84"^  quenel  A  117»  72 

[bcdef]  73 


*  bächeln  Dl^JS  1,  1062  *  dtwe  «/Z.  passt  nur  zu  Desipio,  wo  sie  (219,38)  C  hat 

'  ebenso  Salom.  gll.  bl.  193»   der  incunäbel.  gradati  A  *  Spinga  A  ^  Sarcel- 

lum  Q        *  Sarcinal  Q        ~  Sator  A        *  S:andalia  B,  rasur  von  c        *  Sangninari*  A 
1«  Salsicia  Q 


DCCCCXXXVIIIa2  Heinrici  Summarium  xi 


257 


Altd.  bll.  2,  195.  Hs.   Hs.  2.  {Diut.  3,  265  =  Sunt.   15.  16) 


1   Saliuuca    rietgra?;    A    117«    B   M^"^    Q 

I3i>  [bdeg\ 
:!  Semita  ^  .  .  .  phat  ^117^  pfat  B  841^2 

1  Seclicio  .  .  .   strit  B  Si^'^  strit  ^117» 
.1  Spiculum  ^  spiez.  \  gischoz  A  117*  spiez. 
(j       i  geschoz  ■'  B  84t>2  spiez   ()   IS^  [/>] 

7  Sellarius  satelros  ^  1 1 7-' satelro«  j5  84*^2 

8  [6c?.  i'5'/.  e^^] 

ar 

9  Sedacium    hesib  A  117"    hesib  B  M^"^ 

10  harsib   Q  13''  [Me/*^] 

11  Serpillum  ...    .i.    veltqueiiela    B  84^^ 

12  .i.  ueltquenele  ^4   117*  weltquenle    Q 

13  13»>  [hdef] 

14  Simia  affo  £  84^2  äffe  ^117*  affin  Q 

15  13b      ]J)^lg^ 

16  Simius     chrumpnase    A    117*     chrvmb- 

17  nase    Q  13'^    crvmpnäse    5  84i'2  [^^ 

18  t;5r;.  ^r] 

19  Sistarcium  malaha  584^^  nialhe  A  117=^ 

20  mostasca  Q  13'>  [h] 

21  Siligo  roggo  584^2   Q  1^^  roke  ^117* 

22  [Mr7] 

23  Spelta  dinchel    Q  13''    dinkel    A    117* 

24  5  841^2  f^^j 

25  Similago  semela  B  84^^  semele  vi  117* 

26  semele  Q  IZ^  [hdg] 

27  Seta  borsta  B  84i>2  börste  ^117*  [h'\ 

28  Siliqua    treber.    1   spruwer    (sprvwer    B) 

29  J    \\1^  B  85*1  treber   Q  13"  \d] 

30  Sorex  mus.  radda(radde  A)A  1 1 7^ 5 85*i[ö] 

31  Solarium  ...    .i.   solere  B  85^^   .i.  solre 

32  ^  in^   [bg] 

33  Supercilium  uberbrawa  ß85*iuberbrawe 
84       ^117''  [bdg] 

35  Stellio.  .  .  .i.  mol  A  117^  B  85»^    mol 

36  0  13«  [bdg.  vgl.  f\ 

37  Sublinguium  *    racho    B  85*^    räche  A 

38  117>'   0  13«=  [dg] 


Submentum  unt^chinne  A  117''  vnter-  39 
kinne  B  85*^  vnderkinne  Q  IS*'  40 
[bdg]  41 

Sus  svin  B  85*1  swin  A   117''  [fti^-]        42 

Subtemen  ^  wefel  vi  117''  5  85*^  weuel  43 
0  13«  [bdfg]  44 

Sudes  stecko  5  85*i  stecche  A  117''  45 
[bdg]  46 

Susurro  rvnezare  B  85*^  runöre  A  117''  47 
[^oJ^r]  48 

Subulcus  .  .  .  swinhirte  J.  117''  svinhirte  49 
B  85*1  5Q 

Suses  .  .  .  susen  A  117''  B  85*^  susin  51 
Q  13«  [bdg]  52 

Supparum.    camisia    t  lesa   vi    117''    -B  53 


85= 


54 


Suber  .  .  .  loft.  }  maser  ^117''  B  85*i  55 
[bdg]  56 

Sceda.  1  scedula  aschrota.  1  blecza  B  85*i  57 

aschiote.   l  blezze   A  117''   plezzen  Q  58 

13«  [b]  59 

Scai-abeus  wibel  vi  117''  5  85*i  wibil  Q  60 

13«  [bdg]  61 

Scabro  hornezech  5  85*i  hornezecbe  A  62 

117"  hornvz  Q  13«  [bdg]  63 

Scirpus  ...    .i.   binez   vi  117''   .i.  binez  64 

B  85*1  pin2  Q  13«  [bdg]  65 

Scitum    .  .  .  .i.  bän  B  85*2  ^^„  ^  117b  66 

[albdg]  67 

Scoria  .  .  .  sinter  vi  117''  sinter  B  85*2  gg 

sind^   Q  13«  [bdg]  69 

Scrofa  sü  A  111^  sv  5  85*2  [^^^j  70 

Scabies  rvdo  5  85*2  pf^^jg  ^117"  rvden  71 

Q  13«  [^(Z^r]  72 

Scvtica  1  scotica  .  .  .  geisla  B  85*2  ggj.  73 

sele  vi  117''  [bd]  74 

Scrops   .  .  .   \   scollo  5  85*2    j  g^oHe  ^  75 

117^  76 


•  Semita]  m  auf  rasur  B  *  Spicvlü]  cv  auf  rasur  B 

diert  B  *  Subligniv  A  Sublingium  Q  "  Sübtem  vi 

Althochdeutsche  gloHseu  111. 


geschoz]  c  aus  o  ra- 

17 


258 


Rachlich  Geordnetk  Gloshare.  A.  Gruppeso  lösbare 


Altd.  ML  2,  190.  Hs.  Hs.  2.  {Diut.  3,  265  =  Sum.   IG) 


1  Spien  milze  A  111^  // 85»2  Q  13'=  \bfl'j\ 

2  Sputa  swert  AUl^  B  85»'*  Q  13"^(6(iJ 

3  Sparurf  spßr  ^  117'»  5  85»2  aper  Q  13« 

4  [bd] 

5  Spatariuö  spertrager  0  13*^ 

G  Spmtus  .  .  .    wint  B  85»*  wint  ^  ll?»^ 

7  [W^J 

8  Spaous  1    (Irät    Q  13"=    drat  .1    117'^  B 

9  8o»2  [M^l 

10  Speculum  spiegel.   1  vvarta   i^  85»^  spie- 

11  gel.  I  warte  A  111^  [bdg\ 

12  Spera   .  .  .  t   schiba  ^   Z^  Sö«'^   i   ^^chibe 

13  ^  117" 

14  Statera    waga     B  85»^    wage    A    UV' 

15  [fe<i/5r] 

16  Stmtio    struz   A    118»  strvz  B  85»^   ^ 

17  13«  [M/-) 

18  Stenuilus  .  .  .  .stara  B  85»^  stare  A  118« 

19  Stare   0  13«  [bdfg] 

20  Sturio^  .  .  .  sturo  B  85''2  stüre  ^118» 

21  .stvr  Q  13«  [MJ 

22  Stameu   warf    A    118»   B   85»*     Q  13« 

23  [bdg] 

24  Stuppa   awiichi    A  118»  awirki  i?  85»2 

25  [ft^.  v*//.  /'l 

26  Stern vtacio  ...    .i.  rvzzvnga   585»^    .i. 

27  ruzunge  ^118» 

28  Stagnum  zin.  1  wäc  B  8ö^^  ein.  t  wach 

29  A  118»  [bdg] 

30  Stadium  zil  ^  118»  zil  5  85»^ 

31  Struma  chelch.    1  chropf  A  118»   chelc. 

32  chropf  B  85»2  [bdfg] 

33  Sterquilinium   *  .  .  .    .i.   mist    vi  118»  t 

34  mista  B  85»^ 

35  Stipes  ...    stäm    B  85»^   stam   vi  118» 

36  Q  13«»  [bd] 

37  Stirps  stam  Q  IS'^  [bd] 

38  Stupeum     colobium    vspunne     A    118» 


Vfpunne     Ä    85»^    urspujiuin     0    13'* 

Stabulum  stäl  A   118»  ß  85«^  [dy] 
Sabulum    «änt    B  H5^^    «ant    .1    118» 

Q  131 
Satisfactio  .  .  .  l  folbveza  B  ao*»*  l  fol- 

boze  vi  118»  [rfj 
Sagma.    filtrum  l  stSl.   l  söm    ^1  118»  1 

8tvl.   1  soni   B  Hb^^  [deg] 
Sagum   filz,   l   hemedelachen  vi  118»   B 

85"  [defg] 
Sandix  weit  A   118»  B  85^^  [bdefg] 
Sace    isinschvuela    B  85'»^   isinschuvele 

vi  118»  [d] 
Septentrio  northalben  vi  118»  B8o^^[dg] 
Sistrum  harpfa  B  85*»^  harpfe  vi  118» 
Socus.  ligo  sech  A  118»  B  85«>i  [dg] 
Sura  wado  B  86^^  wade  ^  118»  [dg] 
Siüphvr  svebel   vi   118»   ßvebel  B  85^^ 

m 

Sucula  geilza  B  85''^  geilze  vi  118» 
Scol  schurpfisen  vi  118»  5  85'>i 
Seif  US  napf  vi  118»   B  85^1 
Scino  schina  vi  118»  schma  B  8o^^  [dg] 
Sponsale  ^   brvtgaba  B  85^^  brutgabe  A 

118»  [d] 
Stiua  Sterz  ^  118»  5  SS^i 
Simphoniaca  «  bilsa  5  85"!  büse  v4  118» 
Solopendria  hirzeszvnga  B  85^^    hirzes- 

zunge  vi   118» 
Sarmma  .  .  .    kemela     A  118»    kervela 

5  85''i 
Sylynon.  apium  epfe    B  SS*»^   epfich  vi 

118» 
Stern vtatio    niesunga    5  85**^   niesunge 

vi  118»  [al] 
Sterticio  '    rvzvnga    B  85^^    ruzunge  A 

118» 


3'j 
4(J 
41 
42 
43 
44 
45 
46 
47 
48 
49 

no 

51 


r.4 

ö'j 
57 
58 
59 
()') 
•il 
02 
63 
64 
65 
66 
67 
68 
69 
70 
71 
72 
73 
74 
75 
76 


»  Spagus  Q  -  schiba]  c   auf  rasur   von   ?  ansatz   eines  h  B  '  Sturnio  vi 

♦  Sterquili^niü  vi,  die  corr.  rot  "  Sponsalia  vi  *  Simphonica  B  '  Ster- 

ticio vi 


DCCCCXXXVIIIa2  Heinrici  Summarium  xi 


259 


Hs.  Hs.  2.  {Diut.   3,  265  =  Sum.  16.  17) 


1  Salina  ^  .svlza.   \  salzvaz  B  85''^  sulze  ^ 

2  \  salzuaz  ^118»  svlze   Q  12'' 

3  Saliva  ^    speichela    B   85*^^   speichel    -<4 

4  118'' 

5  Subula  äla  B  85i>2  -il  ^118»  [vf^/.  d] 

6  Sapo  seifa*  i?  Sö»»'^  seife  ^118« 

7  Spai-ta  wintzohe  A  118»  winzoa  jB  85''2 

8  Sculptura   grabunga    B  85^^     grabunge 

9  A  118" 

10  Sententia  recla  B  So^"^  rede  A  118'' 

11  Serra  sega  B  Qb^"^  sege  ^118"  [ftc] 

12  Statura  stantnissede  A  118'>  5  85^2 

13  Stipula  halm  A  118"  B  85"2 

14  Substantia  getregede  A  118''  5  85"^ 

15  Sufficientia  gnuhsamede  ^  llS"  gnussa- 

16  mede  B  85''2 

17  Sagimen  smalz    ^   118"  5  85"^ 

18  Somnus  ^  slaf  ^  118"    B  85"^ 

19  Somnivm  tröm  ^118"  d''ovm  B  85"^ 

20  Spinn  via  ^  spizza  A  118"  B  85"^ 

21  Spelunca  ...   hol  ^  118"  5  8  5"^ 

22  Sponda  sezzel  A  118"  B  85"^ 

23  Spuma  feim  y1  118"  feim  B  85"^ 

24  Solea  sola  B  85"^  sol  ^118"  [vcß.  hc\ 

25  Sorbiciuncula    suffen    B  85"^    sufen    A 

26  118" 

27  Stillicidivm  tröf  B  85"^  trÖf:  ^118" 

28  Strabo  schilehent'    ß  85"^  schilhent*  A 

29  118" 

30  Spurcicia    vnsuberunga  ß  85"^    unsube- 

31  mnge  ^  118" 

32  Sagana  saga  j5  85"^  sage  ^118" 

33  Scrupulus    vnsenftede    B  85"^    unsenf- 

34  tunge  J   118" 

35  Stomachus  mago  B  85"^^  mäge  A  118" 

36  Suppa  merda  B  85"^  inMa  A  118" 

37  Synochus    lancsuth    B  85"^   lantsuht  A 

38  118" 


Saxvm  stein  B  85"^  stein  ^118"  39 

Sero  späte  B  85"2  spate  ^118"  40 

Seriiun.  1  serum  ernest  A  118"  B  85"2  41 
Serlcus  pfellel.    J  syida    B  85"^    pfelle.  42 

1  siden  .4  118"  [d]  43 

Scrinium  schrin  A   118"  ß  85"^  44 

Sceptrum  gewalt  A  118"  5  85"^  45 

Scalprvm  schrotisen  A  118"  ß  85"^  [h]  46 
Scalpellum    scabisen    B  85"^    scbabisen  47 

A  118"  48 

Seniitium  dienest  B  85"^  diest  ^  118"  49 
Sepuni  unslit  Jl  118"  vnslit  B  85"^  [bc\  50 
Solum  ertriche  B  85"^  ertriche  ^  118"  51 
Spolium  röb  ^  118"  ß  85'^2  52 

Subsidium  helfa  B  85"^  helfe  A  118"  53 
Suauis  svzer  B  85"^  zvzer  ^  ^  118"  54 
Supplicium  wize  ß  85"^  wize  ^118"  55 
Suspirium  ademzvc.  1  suffezvnga  B  85"^  56 

ademzuch.  \  suftunge  J.  118"  57 

Sustentaculum    stvzzevnga    ß  85"^   stv-  58 

werunge  Ji  118"  59 

Svdarium  sveizdvch.    \  vberdono  B  85"^  60 

sweiztvch.  1  ubMon  ^118"  61 

Scaber  waser  »  A  118"  5  85"^  62 

Scelus  mein  5  85"^  mein  ^118"  63 

vScelerosus    fertan^     B    85"^     uHan*    A  64 

118"  65 

Sceleratus  meintetig'  J.  1 1 8"  nieinteteger  66 

ß  85"2  67 

Scrvpulosus  gruntforsgent^  .1118"  grvnt-  68 

forsgent^  B  85"2  69 

Seras  .  .  .  speter  A  118"  B  85"^  70 

Setiger  ruher  ^118"  rvher  B  85"^  71 
Serenus  heiterer  ß  85"^  heitrer  A  118"  72 
Sollicitus  sorcsam^  A  118"  B  85"^  73 

Sonorus  lutreister  ^  118"  5  85"^  74 

Solidus  fester.    1    ganzer    B  85"^   fest«.  75 

1  ganc«  ^118"  76 


'  die  gl.   zwischen    256,  20    und    37  §  *  sulze]  z  aus  con\  A 

*  seifa]  a  ans  corr.  mit  rasur  B  *  Sömn*  B  *  =  Pinnula 

erste  z,  wie  es  scheint,  aus  corr.    A  *  ■=  wasser 


'  Saliua  A 
'  z^zer]  das 


u 


260 


Sachlich  Geordnetk  Glohsakk.   A.  Gruppenolobsare 


Ils.   lls.  2.  (Diut.  3,  265  =  Äi*w.   17.   18) 


1  Spacioeus  wit»  A   118''  wiet»   B  Ho''* 

2  Squama  seupa  B  So*»*  schvpe  Ä  llS*» 

3  Strietus    gintrichet*    A    118'*    gestrict»  B 

4  Sö''^ 

5  SuffultUH  .  .  .  t  vnterstuzet»  B  85»»2  un- 

6  terstuzet*  ^118'» 

7  Scabiniuö  schefno  ^1  HS**  B  85^2 

8  Supinuö  ^  vfcafender  £  aö'*^  ufcafender 

9  A  118»* 

10  Sopor  slaf  ^118^  B  85'>2 

11  Suputatio  zala  B  ^ö^"^  zäl  ^    118'»  [bc\ 

12  Sartago    pfanna    B  85»'2.    86*^    phanne 

13  A  118»* 

14  Salus  heil  A   11 S^  5  8G»^ 

15  Saiictimonialis    nvuna     B    86*^     nunne 

16  A   118'' 

17  Seges  flür  B  SG''^  fliir  ^   HS»» 

18  Strigilis  scherra  i?  86''^  scherre  ^   H8'> 

19  Süex  flins  B  86»^  pflins  ^  118'> 

20  Strages  slahta  B  86^1  slaht  vi  118»* 

21  Strvges    gecimbere     A     118''    gezimbre 

22  B  86''i 

23  Subtilis^  clein^  A  118"  deiner  B  86»^ 

24  SufFocatio  erdempfunga    B  86*^    erdem- 

25  pfunge  A  118'' 

26  Suspicio    arcwan    A    118''     arcwenuiiga 

27  B  86*1 

28  Siiido  .  .  .  badelacheii   ^  118'»  5  86»^ 

29  Sii-ene  mereminne  ^  118''  J5  Sö*"^ 

30  Sentix  dorn,  spreidehe   A  118"  B  86»^ 

31  Suppellex  getregede  A  118''  B  86''i 

32  Soboles  geburt  A  118''  B  86'''i 

33  Sagax  listiger  ^118''  liesteg«  B  86^^ 

34  Söllers    gelower.    1  listig*  (listeger  B)  A 

35  118"  B  86*1 

36  Spado  hengist  A  118"  heingest   B  86^1 

37  Spondealis    s wegelere   A  118"  svegelere 

38  B  86»^ 

39  Sarcio  . . .  ibvzzon.  t  newon.  t  siwon  B  86*^ 

40  ibvze.  t  n^ge.  1  süwe  ^118"  ich  bv- 


zin    Q  13<*  [a\bdefg\  41 

Subneruo  .  . .  ich  hai?non  /]f  86»'  ih  hah-  42 

seu  A  119»  \a\dy\  43 

Susurro  .  .  .    iohrvnon   B  86"'   irvne  A  44 

119*  [^1  45 

Sario  howon,    l  grabon  B  86"^  howe.   1  46 

grabe  A  119«  [a\\  47 

Scalpo  iivcho.    I  irgrabo   B  86»'  iivche.  48 

\  irgrabo  J  119»  [a\dg\  49 

SufFrago  ^    hamnia    £  86»'    hamme    A  50 

119»  öl 

Sinphonua     sprizza    B   86»*     spizza    A  :yl 

119»  [6c]  53 

Surculus  fropfris  ß86»*  fropfris  J119»  54 

Tuguriuin  .  .  .    h\'tda.    l  gezelt   5  86»^  55 

hütte.  \  gezelt  A  119»  [/]  56 

Tabernarius   .  .  .    kreni'e.   I    wineigo   B  57 

86»2  krampe.  \  litgebe  ^119»  [6crfj  58 
Talpa  sfihere,  l  muw*fe  ^119»  mvwerfo  59 

B  86»2  mulwerf  Q  13"^  \bcdrj]  60 

Tapetiini    teped  B  86»^    tepich  A  119»  61 

[fecrf/'^]  62 

Taberna   chrame    ^119«  chram   Q  IS''  63 

cräm  B  86»^  [fecrf]  64 

Taxus...  dahs  ^119»  thas  B%ß»^[fg]  65 
Tenax    .  .  .  chärg*    A   119"    charger  B  66 

86»2  67 

Tendicule  .  .  .    striche    ^119"    Q  14»  68 

stricke  B  86»^  69 

Terebiiun  .  .  .    nabeg«  vi  119"    B  86»^  70 

nabger  Q  14^  [hdg\  71 

Terribilis  .  .  .  eislicher  ^119"  egeslihg*  72 

B  86"*  73 

Terror  .  .  .  forhta  B  86"*  forhte  ^119"  74 
Tramaratia  mazaltra    B  86"*  mazalt*  A  75 

119"  [bd]  76 

Thelonevm  zol  ^  119"  5  86"*  [/"]  77 

Thiara  .  .  .  hÜt  ^  119"  hvt  5  86"*  78 
Thibie.  calami.    1  crvra    .i.  schinchen.  1  79 


»  SupiD»  B        *  Subtilis  B 


Sufrago  B 


DCCCCXXXVIIIa2  Heinrici  Summarium  xi  261 

Altd.  bll.  2,  195.  Hs.  Hs.  2.  {Diut.  3,  265.  266  =  Sum.  18) 


1  svegela  (swegele  .4)  A  119»»  B  m^^ 

2  Tremula  aspa  586'»^  haspa   Q  14*  äspe 

3  ^119"  [bd] 

4  Ticio  .  .  .  biänt  Q  14»  brant  A  119''  B 

5  86^1  [bdg] 

6  Torcular  .  .  .  calcture  A  lig»»  B  SG''* 

7  Trifolium  cle  A  119^  cle  B  86i»2  [bd\ 

8  Traha  ...    .i.    slito    B  86''-    .i.   slite  A 

9  120»  .i.  slitte    Q  14''   [bdfg] 

10  Tranies  .  .  .    pfät  B  86''2  pfat  A  120» 

11  Transtra...  \  rvder  .4  120«'  B  86''2 
.  gesiebte  ^4  120*  geslehtede 


bieffaldi-a     A    120*     B  86''2 


12  Tribus  .  . 

13  B  86''2 

14  Tribulus 

15  [hdy] 

16  Tribula  flegela    B  86''^   flegele  ^1  120* 

17  Q  14"  [^] 

18  Tribunal  .  .  .    dincstvl  A  120*  dincstvl 

19  B  86"^ 

20  Tribunus  . 

21  heize  A 

22  Truncus  .  .  . 

23  TrvUa    kella 

24  [bdfg] 

25  Tugurium  ^   . 

26  A  120* 

27  Tuiuor    .   .  . 

28  120* 

29  Tumvltus    credeme    B  87*^    cremede  A 

30  120« 

31  Turbo.  .  .  wiwihnti^  A  120''  wiwinhti  ^ 

32  B  87*^ 

33  Thuribulum.  .  .  röchvaz  A  120''  5  87*^ 

34  Tyrannus  wStrich  5  87*^  wtrich  A  120" 

35  Torevma    scafreida    B  87*^   scafreide  A 

36  120"  [bd] 

37  Tortur?  wit  B  87*2  Q  14"^   wit  A  120''  [bd] 

38  Tela    webbi    A  120"  Z?  87*^    webba  Q 

39  14'=  [6(^1 


.  .  Iscvltheizo  580"2  schult- 
120* 

.  stocb  A  120*  .stoc  i?87*i 
5  87*^     chelle     A  120* 

.  .    hvtda     B  87*^    hutte 

svwlst    i?    87*^    swlst   A 


Testudo  ...  1  siieccho  ß  87*^  1  sueche  40 
A  120"  41 

Tuber  maser  A  121*  B  87"* 

Themo  dihsela   B  87"i  dihsela  ^ 
[bd] 

Tede  kien  £  87"*    kien  A  121* 


42 
121*  43 
44 
45 
Tempestas   .    .   .     vngewitere     A    121*  46 

B  87"*  47 

Tempus  .  .  .  t  zit  B  87"*  1  zit  A  121*  48 
Teuer  ,  .  .     murewer  A  121*    m  vre  wer  49 

B  87"*  50 

Testa  taha  ^  121*   5  87"*  51 

Testaceus  dahiner  A  121*  B  87"*  [g]  52 
Teristrum  risa  B  87"*  risa  ^121*  53 

Trocus  topf  B  87"*  topf  A  121*  54 

Tilia  linda  A  121*  B  87"*  [M]  55 

Talus  aencle  B  87"*  aincle  vi  121*  56 
Tolus  ...   1  Wipfel  A  121*  5  87"*  57 

Torques  halsbvc  ^  121*  5  87"*  58 

Trabs  balco  yl  121«  £  87"*  59 

Tricolanum-^    garthago    A   121*  5  87"^  60 

garthagin   Q  14"  [bd]  61 

Toxa  l^na*  A  121*  B  87"^  62 

Turdus  .  .  .  stära  B  87"^  stäre  ^121*  63 
Turtur  turteltuba  5  87"^    turtultube    A  64 

121*  65 

Tarmus  mädo  i>'87"2  mäde  A121'>■[bd^^  66 
Tabanus  .  .  .  .i.  bremo  B  87"^  .i.  breme  67 

^121*  [bd]  68 

Tinea  miluwa  B  87"^  milwe  ^121*  69 
Tetrarcha     fierdilinc    A    121"     firdelinc  70 

B  87"2  71 

Taberna  camera^  A  121"  B  87"^  72 

Tegula  scbintela  587"^  schindelt  121"  73 
Tenia  nestila  B  87"^  nestil  A  121"  74 
Thibia  svegela  B  87"^  swegel  A  121"  75 
Tina  zuber  A  121"  zvber  B  87"^  \bd]  76 
Toga  rog  .1  121"  i^  87"^  77 

Tonstrina  schera  B  87"^  schere  A  121"  78 


*  v(jl.    oben  260,  55  -  /.  wiwinthi  '  Tricolagu  A.    die    rjl.   nach   261,  17  Q 

*  ipol  tat.  laena  nach  Diefenhach  '  vielleicht  lat. 


2«: 


Sachlich  Geordnete  Glosware.  A.  Gruppenolohsare 


Ils.  IIs.  2.  {Diut.  3,  266  =  tium.  18.  19) 


1  Trica     iöiiigelta    A    121''     isengalta    B 

2  87»»» 

3  Tunna  chvfa  5  87'»''  chvfe  A   12 1»» 

4  Tenucula  chesewazzer  B  ^1^"^  cheswazer 

5  ^1  121»» 

6  Testula  schirbeii  B  Hl^^  «chirbe  AVll^ 

7  Tiiiba^  cresso  B  ^^^  creHse  A  121'' 

8  Tribrucna  diechbruch  A  121**  diechbrvch 

9  B  87''2 

10  Teda  facchela  B  ST"'''  fachel  A  \2\^ 

11  Telonearius    zoln'e    A   121'»    zolnere    B 

12  87»»2 

13  Thii'sus  Stengel.  \  tutelcholbo  (-cholbe  A) 

14  A    121"  B  87''2 

15  Tofus  tubstein  A  121'»  i?  87''2  [hdf] 

16  Tornariuö    trehsel    B    87'»^    drehsele    ^ 

17  121" 

18  Thallvs    opferuaz    A   121''    opferfaz    B 

19  87''2 

20  Tribvnus  heimburgo  B  87"'^   heimbui'ge 

21  A  121" 

22  Tergum  rugge  B  87"^  rucke  A  121" 

23  Temptamentum    choiiinga   B  87"^    cho- 

24  runge  ^121" 

25  Theatrum  .  .  .  spilh«  ^  121"  5  87"^ 

26  Tignum    .   .  .    gesperre  A  121"    ge.spre 

27  B  87"2 

28  Tapetum  2  teped  A  121"  5  87"^ 

29  Tacitus  svift^  ^121"  suifter  B  88^^ 

30  Tabes  suht  vi  121"  svht  B  88»^ 

31  Tepor  tracheit  A  121"  B  88"^ 

32  Tepidus     slaueg^     A    121"    slaweg*    B 

33  88*1 

34  Tumor  suvlst  B  88»^  swlst  ^121" 

35  Toruus  twereher  5  88*^  dwerher  yll21" 

36  Tmnvlus  clingent*  ^  121"  £  88»^ 

37  Torrens  bach  A  121"  5  88*^ 

38  Tremor    bibenvnga    B   88*^    bibenunge 

39  A  121" 


Tributariu.s   cinsgelto    B  88**    cinHgelte  40 

A   121"  41 

Truculentu.s  grimmer  B  88"^    grinmi*  A  42 

121"  43 

Tborus  halsadra  A  121"  ß  88*^  44 

Tribunal 3  dincstSl  A  121"dincHtvl  ß88*i  45 
Torpor    ^4lauL'cheit     A    121"     .slewecheit  46 

B  88»^  47 

Tome  *  .  .  .   ihtraion    B  88**  idrage  A  48 

121"  drewe   Q  14"  [bdfg\  40 

Turgeo  iswillon  B  88'^  iswille  A  122»  50 
Turdela  ^  .  .  .  droHchela  ß  88»*  droshel  51 

A   122»  52 

Talea  enitelinc  A   122»  B  88»*  53 

Taxus  iwinböm  A   122"  ß  88»*  54 

Vades  ...  1  gisel  A  122»  i?  88»2  55 

Uallus    steeko    B  88»*    stecke   A  122»  56 

steche   (?  14*^  [g]  57 

UaUis  .  .  .  täl    ^122»  tal   Q  14''  dal  58 

B  88»2  [i(/]  59 

Uallum    grabo    B  88»^    grabe    ^  122»  60 

Q  14'!  [W^]  61 

Vectigal  .  .  .  zöl  5  88"*  zol  A  122"  62 
Vellus  schepere  B  88"*  scheper  A  122"  63 
Uentilabiiim  .  .  .    wanna.   l    schufela  B  64 

88"*  wanne.   1  schufele  A   122"  wan.  65 

wintscuvel  0  15»  \bdg]  66 

Ventriculus  .  .  .    nabolo  B  88"*  nabele  67 

A  122"  nabel  0  15»  [bdg]  68 

Vepres  bräma    B  88"*  .i.  brama  Q  15»  69 

brame  A  122"  [ferf^]  70 

Ueruex  .  .  .  wider  A  122"  5  88"^  71 

Uernaculus  ...    .i.    ebnet    A    122"  .i.  72 

kneth  B  88"^  .i.  kenecht  0  15»  [h]  73 
Uertex  scheitelaß 8 8"^  scheitele  ^122"  74 

[bdg]  75 

Uesica  blat^    A  122"  blat  Ö  15"  blasa  76 

ß88"2  [bg]  77 


1  =  Tinb»,  Timbra 
zwischen  261,  5  «wtZ    8 


^  v^Z.  ofccH  260,  61 
'  Turdela  B 


vgl.  oben  261,  18  *  Temo  Q, 


DCCCCXXXVIIIa2  Heinrici  Summaeium  xi 


263 


Md.  bll.  2,  195.  Hs.  Hs.  2.  {Diut.  3,  266  =  Sum.   19.  20) 


1  Ve^^pcitilio    fledernuis    Ä    122»^     Q    15»» 

■:       flederm^  £  88^2  [hg] 

;{  Vespa  wefsi    A  122*»  wefse  Q  15^  wef- 

4       sich  B  88^2  [5^] 

.')  Uestigia  .  .  .  fuzstapfen  BSS^"^  fvstapfen 

(j       Ä  123» 

7  Vcstis  niutatoria  badewaiit  .1 123»  BQ9^'^ 

s       badegwaiit   0  15''  [a\bg] 

\)  Viaticus  wegewiso   B  88*'^  wegewise    Q 

10  15''  wegewise  A  123*  [MJ 

11  Vexilluni  fano  iy88''"^  fane  A  1233'  uane 

12  Q  15" 

13  Vitta.  .  .  \  bentel  ^  123'-'  i/  89«^ 

U  Uitricus   .   .   .    stiefat'     A  123»    stiefat 

15       B  89»!  [g] 

Hi  Vlcus  ...   1  geswer  A   123»  B  89»^ 

17  Vlna  ...  1  elna  A  123»i>  5  89»^ 

IS  Ulula  VAvela  B  89»^   vwel  A    123''    wa- 

111       mvnge^    Q  lö""  [bdf] 

20  Ulua  .  .  .  rietgras  A   123''  B  89a2 

21  Vmbraculum  löba.  1  hvdda  5  89»^  lobe. 

22  1  hutte  A  123*»  lovbe  ut  hutte  015"^ 

23  [bdg] 

24  Uomer  schar  A  123"  B  89^2  [ftrf^] 

25  Uolema  .  .  .  .i.  winegifta  i?  89»^  .i.  win- 

26  giste-^     .1    123''    .i.    winegift    Q  15« 

27  [hdg] 

28  Vrina  ...     .i.    harn    .1    123''   B  89»^ 

29  [bdg] 

30  Vrtica  heit'nescela  B  89*^    heit^nescele 

31  ^123"  [d.  vgl.  bg] 

32  Uredo   dürre   A    123"   dürrene    B  89»^ 

33  [alj 

.34  Uirgultum  ...     .i.  sumerlata  B  89''2  .i. 

35       sumHate  J  123"  [f] 

.36  Virie  ^  dona  uiri  .i.  swencheln  Q\b''[d] 


Viscvs  mistil  A  123"   ß  89»^  mistel   Q 

15«  [6(^] 
Uhnus   ulmboni   A  123"  vhnbom  589»^ 
[bd] 

.  .  nazzer  ^  123"  B  89»^  [al] 
vaz  A  123"  ß  89"^ 
biirgo  A  123"  ß  89"^  [/J 
.  .  fürt  A  123"  wart  B  89"^ 
.    grabo  5    89"^    grabe  A 


Vmens 
Uas  .  . 
Vas.. 
Vadum  . 
Valium  * 
123" 


Uter  butch  A  123"  bvtrich  B  89"^ 
Varix^    warza    B  89"^    warze    A  123" 

[vgl.  bd^^ 
Vectis  ...  1    giintil    J  123"    \  grintel 

B  89"! 
Uisonta   .  .  .   wisint   A    123".   124^    wi- 

sent  B  89"^ 
Uappa  wiülido  B  89"^  wllido  A  124» 
Ver  lenzo  B  89"^  lenze  A  124»  [/] 
Veru  .  .  .  spiz  A  12A^  B  89"^  [bd] 
Upupa''    witehopfo   B  89"^   withopfe  A 

124» 
Vexillvni  ^    .  .  .   fano    5  89"^    fäne    A 

124» 
Vinetvm  winwahs   5  89''^     winwahs   A 

124» 
üinatimii    wintrester.      1  Ivra     5    89"^ 

wintrest^  1  Iure  ^1  124»  [vgl  g] 
Vicia  .  .  .  wicka  ^  124»  5  89"^  [6^^] 
Unda.  fluctus  unde  B  89"^  unde  A  124» 
Uultur  gir  A  124"  5  90»^ 
Vomex  roz  B  90»^  roz  ^   124"  [g] 
Vrtica    grenanica    heiternescila    B  90»^ 

heiterneschel  A   124" 
Ven-vca  warza  B   90»^    werze  A    124" 


37 
38 
39 
40 
41 
42 
43 
44 
45 
46 

47 
48 
49 
50 
51 
52 
53 
54 
55 
56 
57 
58 
59 
60 
61 
62 
63 
64 
65 
66 
67 
68 
69 
70 
71 
72 


'  der  ijlnsJiator  dachte  wol  an  Ululatus  wainvnge  *  ao  muhrtiche/nlicher  als  win- 

gifte  '  ninä  damit  die  hoden  gemeint  ?  *  *.  oben  262,  60  ^  dan  darauf  fol- 

gende Vasa  fictilia.    fribula   AB   iat    lateinisch 
radiert  B 


Upüpa  B  '  Vexillv]  v  aun  a 


264 


Hachlich  Geordnete  ülo««ark.  A.  Gruppenolobbare 


lls.  lls.   >.  (Üittt.  3,  266  =   Sum.  20).  - 

Zs.  3, 


-  L.  (Zu.  5,  566).  Mon.  1.  {Diut.  3,  260). 
368 


1  Uerrvctiria     ringela    li  90»*    ringele     A 

2  124'' 

3  Uena  adm   Ji  90»*   ädere  A  124'' 

4  Vaccaricia  sveiga  BQO^^  Hweige   A  124'* 

5  Vuliia  wäina  IJ  90»^  vvambe  ^  124'' 

6  Wanga  höwa  *  ,1  124''  B  90"^ 

7  Uerecundia  schama  ß90»^  schäm  A  124'' 

8  Vespcra  abent  A   124''  habßnt  B  90a2 

9  Uenalis  veiler  ^  124''  J5  90»2 

10  Uicium  .  .  .  last*  A  124''  laster  B  90«2 

11  Vua2  bere  A  124''  ß  90"^ 

12  Uereda  reitvvagen  A  124''  B  90»^ 

13  Uncinus  hacko  B  90*2  hake  J  124'> 

14  Uentriculu.s     iiiago     B    90*^     niage     A 

15  124" 

16  Uatillum  glutpfamia  B  90»'-  glvtpfanne 

17  A  124" 

18  Vestibuluni  sportich  A  1241»  5  90«^ 

19  Vaccinum  heitpere  A  124''  B  90»'- 

20  Venabulum  weidespiez  A   124'»  i^  90*^^ 

21  Verres  baich  A  124'»  bare  B  90»^ 

22  Uiuarium  wiwere  A  124''  B  90»^  [/J 

23  Ven-icvium   becherunge   A   124'»    beche- 

24  rvnge  B  90»^ 

25  Villicvs  ambetman  A  124''  ambethman 

26  B  90»2 

27  Uocabulum^     genennede    B  90*^   gene- 

28  nede  A  124'' 

29  Vacuus  iteler  A  124"  ß  90«^ 

30  Vanvs  ubbeg*  A  124"  vbbeger  B  90»^ 


UetUHtus  alter  B  90»*  ält*e  A  124''        .^4 
VenuHtUrt    erhaft'    A    1 24"    erhufter    B  35 


90»2 


Vicus  wilere  A  124"  wilere  L*  90»=* 
Uelter  .  .  .  wint  B  90»*  wint  A   124" 
Uenator  legere  A  124"  legere  B  90»'' 
Vastitas  wstede  J  124"  if  90»* 
Vber  gnuht.<sani*   A   124"  gnvssanier  B  41 

90»^  42 

Uerax   warhaft*    A    124"     warhafter    B  43 

90»^*  44 

Vaporo  *    idönion.  1   bradenio  (uel.  bra-  45 

deme  A)  A  124".  125»  B  90^  4G 

Veuor  .  .  .    iagoii.  t.  B  90"*    .i.  nage  A  47 

125»  48 

Ustularius    ouenstab    A    125"  ovenstab  49 

B  90"2  50 

Wangi  ^  fustelinge  J  125"  B  90"^  51 

Ydolum  abgot  A  125"  abgot  B  91»*        52 

Ysopus  ispa  B  91»*  ispe  A  125"  53 

Ypogavbus     fereschif  A  125"    fereschif  54 

B  91»*  00 

Zizania  rato  B  91»*  rate  A  125".  126»  56 
Zaberna  tascha  B  91»*  tasche  A  126»  57 , 
Zomentum  ^     ziecha    B   91»*    zieche   ^  58J 

126»  5S 

Cippus'  stoc  ut  bloch  Q  15''  60^ 


a  =■   Codex  Admont.  269.  b  =  Clm.  3215.  c 


Codex  Küiamcs  47. 


31  Arrabo.  ^  nis  pfant  a  47»^  fe  1^^  ^  ^aZ  47a3  |^ß2cr]  61  j 

32  [a2d]  Alnus  Erila    a  47»^  erila    h  1»^    c  Ibi  ^2) 

33  Acinax.  nacis    ferrea   hasta    .i.   azger  a  [a2de]  ggj 


*  höwa]  h  aus  corr.   A  "^  Vua  B  ^  Vocabulum]  der  obere  teil  des  1  aus- 

radiert A  *  Vaporo  B  ^  l.  Wanti  '  am  Schlüsse  des  Z  in  A  126»  die  Unter- 

schrift Explicit  summarium  heinrici,  in  B  91»i  Explicit.  Liber.  Heinrici.  S\Tnmarii         '  s. 
oben  231,  8         *  Arabo  a 


DCCCCXXXVIIIb  Heinrici  Summarium   xi 


265 


L.  (Zs.  5,  5G6).  Mon. 

Xa2 


1.  {Diut.  3,  260).  Zs.  3,  368.  369 


pi  [a2] 


1  Abies  ^  tanna  a  47*^   h 

2  Alueolus  tiöc  c   1^^ 

:')  Alueola  mültera  c  1^"^ 

\  Antidotum  2  contra  datum  .i.  t^nca47''^ 

:>       .1.   tranc  h   V>'^  \a2dcg\ 

(i  Alliphanum  stoc  c  2*^ 

7  Amurca.  olei  fex    ]  trusna  h   1^'^  .i.  olei 

s       fex  drusna  a  47^^  \a2d] 

II  Aqualicus.  1  aqualiculus  pinguedo  uentris 
hl       .i.  aruina  smero  a  47'^^  [a2] 
1 1  Ala.  ascella  öche^a  c  2*^  ochsay  a  47^^ 
l_'       oscesa  b  l*»^  [a2defg] 
1."  An?a  hanthaba  a  ^1^^  hV'-  c2^'^[a2deg] 

14  Anila.  vas   pmnarum  .i.   glöthphanna  a 

15  47*^^  .i.  glotp^anna  c  2^^  [a2deg] 

16  Atticus  *    humbel    a    47*>^    hübel  c  2»^ 

17  hümel  h  1^2     [a2c%] 

18  Attacus*  hehera  a  A7^^  b  l''^  hebera  e 

19  2»^  [a2deg] 

20  Adulterina  clauis  afdersluzel  b  2^^  [c?] 

21  Andela  brantraita    a  47^^    branttraita  b 

22  2"!  brantrayda  p  2*^  [a2f/e/;(7] 

23  Ariola  ^  hoba  a  47^=*  c  2"^  hvba  b  2*1 

24  [a2%] 

25  Absinthiuni  weRmoth  c  2^^  w'mvt  b  2»^ 

26  [a2deg] 

27  Anetum  tilli    b  2»^  dilli  a  48^^    dille  c 

28  2»'i  [a2(/e/'^] 

29  Apivm   Epfi  a    48»^  epfi  6  2^^    ^pfg  ^ 

30  2^1  [a2deg] 

31  AUium  clobelovch  c  2^^  clobeloch  b  2^^ 

32  [a2deg] 

33  Ascolinium^    aschlovch  a  48*^    aslovch 

34  b  2»2  [a2deg] 


'^  wessi  a  48*^  c  2^^  wessi  35 


Acies.  acumen 

b  2^2  [rt2rf| 
Alapa  orslach  b  2^'^  orsläch  a  48*^  or- 

sLIc  f  2bi  {a2deg] 
Aulicus     houelinch.     1  houetrüt    a   48='^ 

hovelich  hovch*  b  2*^  hovelich  c  2^^ 

[a2deg] 
Aspidiscos  ^  uncinus  cräpho  a  48^^  cra- 

pho  c  2^^  crafpe  b    2»^  [«2^651] 
Avca  1  anser  gans  fe  2''^  [a2e] 
Aneta  auis  aquatica    anit  b  2^^  [a2deg] 
Auena  habero  a  48^^  b  2^^  [a2de] 
Axiigium.  ®    aruina  smero   e   2^^  .srner  ö 

2b  1  [a2rfj 
Auricalcum  orcalc  c  2^'^  orcalo  b  2^^  [d] 
Artocrea  crapho  a  48*^  crapfo  b  2^^  [d] 
Argilla^o  mergil  ^1   b  2^^    c  2^^   melgil 

a  48^3  [d] 
Aquarius  ächari    c  2^'^  achari   a  48*^  b 

2''i  [d] 
Aquamanilis  ^^  hantkar^^    a  48^*^   b  2^^ 

c  2^2  [a2de] 
x\selle    sc^eidun  c   2*^^  scheiduni    b    2^^ 

scheiden  a  48*^  [d] 
Aulea  ^*    vmbehanc  b  2''^  c  2'*2  umbe- 

hanc  a  48*^  [cc?] 
Anuabile  halbisen  a  48^^  6   2''^  [cd] 
Agum  ^^  lachin  &   2^^  lachen  a  48^^ 
Amphibulum  ^^   mandal   c  2^^  mandil  a 

48^3  madil  6  2^1  [d] 
Acer  ^'^  gundreba    a  48^^  grundereba  b 

2^^  guudereba  c  2^^  [a2deg] 
Alea  1«  zabul  a  48^^   zabel  &  2^1   c  2^'^ 

[a2d] 


35 
36 
37 
38 
39 
40 
41 
42 
43 
44 
45 
46 
47 
48 
49 
50 
51 
52 
53 
54 
55 
56 
57 
58 
59 
60 
61 
62 
63 
64 
65 
66 
67 
68 


'  die  gl.  vor  der  vorhergehenden  c  ^  oben    am  rande  von    h  Ib  steht    von   einer 

hand  des  XV  jhs.  Astula  schalt  «  Atic'  6.  die  gl.  seitlich  c  {so  bezeichne  ich  die  zahl- 

reichen gll.  in  c,  welche  avi  ende  von  Zeilen,  tvo  noch  freier  räum  tvar,  nachgetragen 
sind)  *  Attäcus  a  Attacis  c  *  Adriola  a.  die  gl.  seitlich  c  *  ascolonium  a  ''  acum 
acies  a  *  Aspidiscus  c  »  Axugium]  xu  auf  rasur  c  '"  Argillum  c  ''  mer- 

gil]  r  aus  1  corr.  c  '-  die  gl.  von  and.   hand   nachgetragen  h  *'  hantkar]    tkar 

auf  rasur  c  '*  die  gl.  seitlich  c  "  =  Sagum  **  Amphibolum  h  "  die 

gl.  seitlich  c  "  die  gl.  vor  265,  47  c 


•JiMi 


Kachlk'h  Geordnete  Glohsare.  A.  Gruppenolosbare 


L.  (Zx.  5,  56G.  OÖ7).  Mon.  1.  (Diut.  H,   2G0.  2G1).    Zs.  3,  369 


1  Atriplex     inolta    a    48«^    Molta    b  2^^ 

2  inoita  c  2^'''  [(l\ 

3  Abrotanuiii  stabeuurz  a  48"^  c  3»^  stubo- 

4  wrz  b  2'»^ 

5  Anorasaxa  *     scnchilHtein    n   48»^     «cn- 
ö       cholsten  r  3»^   sckinstain  b  2^^    \c(l\ 

7  Allicio  inuito  spanun  a  48"^  [V/2(/eJ 

8  Auiariuni  vogelweida   b  2^^    volgelweido 

9  a  48»^  vogelvveda  c  3»^   (rti2rZ] 

10  Adolatuia    parta    b  2^'^    partha   a   48»^ 

11  barta  c  3«^  [a2d] 

12  Ascia  (lehnala  c  3*^  deshasala  6  2'**  deh- 

13  sela  a  48»^  [a2de] 

14  AUobrox.  gallus  hano  c  3*^  [a2| 

15  Adulator  "^     losari    a   48*''    losen    b  2^'^ 

16  [a2rfj 

17  AUido.  elido    .i.  ich  zerchiiuso  *   a   48*^ 

18  [a2] 

19  Aurifrigiuni  Goltpoito   a  48*»^   goltporto 

20  b  2''-  goltbordo  c  3»^  [a2crf/"] 

21  Arpago.  tridens.  l  fuscinula  *  [i  b\  cröwel 

22  a   48»!  b  2''2  c  3»^  [a2rf] 

23  Aurugo  .  .  .    gelesuht    a    A8^^    .i.    gele- 

24  söth  e  3^»    i.  gelesonht  b  2'>2  [a2cd] 

25  Alopicia^"*    i.  grint  b  2^'^  grint  a  48^^  c 

26  3»!   [fl2*] 

27  Ardea  regera  a  48''^  i  2b2  e  3«^   [a2d] 

28  Anstra  «    nustil    a    A8^^     c   3^^    nustil 

29  b   2»'2  [crf] 

30  Aseruni    haselwrz    b  2^'^  c  3"*^  ba^elwiz 

31  a  48^1  [d] 

32  Anaglifa     nmnliha     a     48^1     6    2b2    (• 

33  3"^   [d] 


Acer  ■'    mazeldera    a   48*»*    6  2»*^   c  3»''  34 

fa2'/<'</|  35 

Arinca    wolfzaisiia    b   '>}''•    wolfzuHila    a  36 

48"  {d\  3V 

Acomnientariuri  "    chanzilari  a  48''*  can-  38 

zilaiin   b  2''2  \d\  39 

Apparitores    dieneHtman    a    48''*    dinen-  40 

man  b  3»*   \d\  41 

Arpago  "  crowil  a  48''*  42 

AttenuatUö    gamiet    a  48''*    garment   6  43 

3»*  \d\  44 

Auricularius  *"     ratgebo    a    48*»*    6   3"*  45 

Ratgobo  c  3»2   \d\  4<j 

Assatura  **    «pizprat»  a  48''*    spisbrato  47 

6  3"*   \d\  48 

Asserum  *-    laddo    b  3»*  c  3"*  Lado  a  49 

48*^*  [(/J  50 

Albugo  ögsal  b  3**  \d\  51 

Arundo.  [1  6]  canna  roiTa  c  3*^  rora  b  3'*  52 

|a2rf]  53 

Arista  ebir  *^  /^  3^^  54 

Bir.-^a.  pelli.s  hüt  o  49»*  hvt  b  S»»*  [a2rfe]  55 
Bothonia.  *•*  vnia  .i.  eim'  ft  3''*  [a2(iej  56 
Botholicula    stovf   c    S''^    stovf    a  49»*  57 

stouf  *5  b  3"*  [a2%]  58 

Balafium.  iniago  *"  bilidi   6  3''*    bilide  c  59 

4»*  [a2c<:?e^]  60 

Bubalus    msant    a    49»-    b  S''^   e    4»*  61 

\a2def\  62 

Bubo.   auis  nocturna    huo  a  49»^  6  S*»^  63 

hüo  c  4»*  [a2rZe/5r]  64 

Bninia  rifFo  a  49«^  ^  3b2  ripho  c  4»*  [a2rf]  65 


•  A"crasaxa  6         ^  Adolator  ?^  '  zerchnuso]  n  aus  u    cor;-,  a  *  fuscinula]  das 

zweite  u  aus  a  co/v.  !^  fiscinula  a  '  (//e  ^Z.  seitlich  c  *  d2e  ^Z.  seitlich  c  ''  da- 
vor Äser,  durchstrichen  h  *  acointarius  a.  diese  f/l.  und  die  nächsten  entstammen 
yröstenteih  der  Vulp.,  *.  n  Eer/.  8,  16.  I  Reg.  19, 14.  Lev.  25,  25.  n  Reg.  23,  23.  6,  19. 
Eccli.  29,  27.  Lev.  21,  20  o(Ze>-  To6.  11,  14  und  Gll.  1,  418,  16.  402,  18.  352,  41.  422, 
13.  417,  17.  577,  61.  351,  46  oder  479,  39  «  s.ohen  266,  21  ">  die  gl.  seitlich  c,  Rat- 
gebo nhergeschr.  Amifularius  h  "  Assitura  a  *^  Asserom  b  '*  ebir]  e  aus 
CO/T.  h.  l.  ehir          '*  Bothoma  h          '^  stouf]  ou  oic/  rasur  h          "  ymago  c 


DCCCCXXXVIIIb  Heinrici  Summarium  xi 


267 


L.  {Zs.  5,  567).  Mon.  1.  {Diut.  3,  261).  Zs.  3,  369 


1 

2 

3 

4 

5 

6 

7 

8 

9 

10 

11 

12 

13 

14 

15 

16 

17 

18 

19 

20 

21 

22 

23 

24 

25 

26 

27 

28 

29 

30 

31 

32 

33 

34 

35 


Bracha.  femorale  brach  b  3''^  [a2de\ 
Bailena,     species    piscis     wallira   b    S**^ 

[a2cdeg] 
Brancia  guttur  chela  b  S"*^  {a2deg\ 
Bastaban  ^  bremo  a  49»'^  b  3^^  c  4*^  {a2deg\ 
Bubulcus.  1    bubulariuö    ohsenare   b  4**^ 

[a2de] 
Bacvda.  ^  uacca   iuuencula  chalba  b  4*^ 

[d] 
Botrus  uuindrubo  b  4'*^  [a'2deg\ 
Bucca  .i.  OS  munt  b  4^^  {o,2dg\ 
Balbutiens  ^    stainelunder   b  4*^    stanie- 

lender   c    4»^     stammelonder   a    49*^ 

[a2.  vgl.  deg] 
Basterna  *   sambuch  a   49*^  /)  4«^  sain- 

buc  c  4»^  [a2deg] 
Bulla  platera  b  A^^     blatera  c  4»^  bla- 

tere  a  49^^  [a2deg] 
Baibus  niselender  b  4=^'  niseleiid  ^  a  49**^ 

[a2rfe/5r] 
Bajicale  ^  banchlacben  6  4*^  banchachan 

a  49=^3  ^^j 

Baccinum  **   bechin  b  4**^  bechin  e  4''^  [d] 
Bipennis  bigil  b  4^^  bigil  c  4*^^    pigil  a 

49»3  [a2Je^] 
Bulcio«  bolz  b  4=^1  c4''^  polz  «49^3  [rfj 
Bachones.  perna  bacho    b  4^^   abacho  c 

4^1  [ri] 
Bracivra**  malz  a  49^^  Malz  6  4^^  maltz 

c  4bi  [a2rf] 
Brinna^"  hundaz  a  49*^  6  4»^  c  4''^  [rfj 
Bacina    wegewahta  a  49"^    wegewaht    6 

4»!  [c<^ 
Baca  uua  hegelari  b  4*^  heGelari  ^^  a  49^^ 

[a2rf.  vgl.  f] 


Brasicia^^  wirz  b  4»^  wirz  c  4'»^  wrz  a  36 

49»^  [(i.  v^/.  a2]  37 

Brucus  lä  keuer  a  49»=*  ö  4"^  c  4"^  [a2J  38 

Boletus  buliz  a  49*^   huliz  c  4''^    bulis  39 

/;  4»!  [(//■]  40 

Brattea^*  blech  a  49*^  b   ^^'^    Blech   c  41 

4^1  [d\  42 

Cydarim    mitra   1   pilleus    .i.   hotelin    a  43 

49bi  {a2degK\  44 

Catharus.  mundus  reiner  b  4''^  reiner  c  45 

4b2  [a2(^e9]  46 

Cenocefalus    hunthoubet    a   49^^    hvnt-  47 

höbet  b  4*»^  hunthovbse  c  41*2  [a2e5r]  48 
Cardiacus  herzsiech^  b  4''^  herhsiecher  a  49 

49^2  [vgl.  a2de\  50 

Coutubernialis    .  .  .    hergesello    a    49**^  51 

h  4^1  [a2deg]  52 

Colandrum  colg^s  a  49^^  b  4^1  |a2]  53 
Coliandrum  abrotanum  stabewi'z  ^^  a  49''^  54 

b  4^2  55 

Coriandrum  ^*^    aticho  (anticho  a)    herba  56 

quedam  a  49'^^  b  A^^  57 

Cläre tmii    luttranc   a  A9^'^   lutertrach   b  58 
4b2  59 

Cocodrillus  mala  bestia    nili  fluminis  id  60 

nichv'  a  49^2  .i.  nich»  b  A^^  [g]  61 

Caprea  siluatica  steingeiz  a  49^^  stsein-  62 

gaiz  b  4''2  [a2deg]  63 

Capra  domestica  Geiz  a  49'''^  gseiz  h  A^'^  64 

[a2t?6]  65 

Concha  ^'^    1  concula    musculla    a    49''*  66 

mvschule  b  A^"^  [a2deg\  67 

Cancer  crebez  a  A9^^  b  4^^  [a2dcgh\  68 
Capus  falco  a  49^-^  b  4'^^  [^2^%]  (59 


'  Brastaban  b  *  /.  Bucula  '  Balbutiens  c  Balbucus  a  *  darnach  uehiculum  c, 
species  vehiculi  b        *  niselend]  das  erste  n  aw«  u  corr.  a  *  Banchale  «        '  Bacinum 

c,  d/e  ^^  seitlich  *  Bulcio.:]  ras«/-  t;o/t  p  h  Bultio  c,  t/ic  gl.  seitlich  *  rfje  <//.  seit- 
lich c.  Bracui  /j         ">  Brina   c         ''  heGelariJ   G   aus  b  cor»-,  a        "  die   gl.   seitlich   c 

"  Bruchus  a  '*  Brathea  c,  di'e  ///.  seitlich  ^^  stabewrz]  z  ajfsb  corr.  r/  '*  dir 
gl.  nach  der  folgenden  b         '''  Conca  b 


26rt 


Sachlich  Gkordnete  Glossare.  A.  Gruppenolohsare 


Motu  1.  (Diul.  3,  261).  Zfi.  3,  369.  370 


1 
•> 

3 
4 
5 
6 

7 
8 
9 
10 
11 
12 
13 
14 

15 
KJ 
17 
18 
19 
20 
21 
22 
23 
24 
25 
26 
27 
28 
29 
30 
31 
32 
33 
34 
35 
36 


Cuculuö    gouch    a    49''*     govch    h    4''* 

[a2defj\ 
Caradrion  lericha  a  49'*^    loncha    h  4''* 

[a2(leg\ 
Carduelus  ^  distiluinco  a  49*»'  distiliiinch 

b  4b«  [a2dejj\ 
Coturnix  perdix  robhvn  h  4''^  rebohunh 

a  49''3  [a2deg] 
Castor  Otter  b  4'»«  [a2(l\ 
Coriiix  clira  a  49^^  cra  b  4*»^  [a2dey\ 
Capreolus  l  campolus  rech  a  49''^  reche 

b  4b2  [a2def,h] 
Calculus  *    kiselinch    a  49'''    kii^enlinch 

6  4b2  [«2p/"J 

Cautio  scripgeziuge  a  49''^  schrigezivge  ^ 

h  4»'2  [ö2r/^/^| 
Cauterium    fornuii    quo    aninialia    umn- 

tur*  .i.  bolz  a  49»"»  6  4i'2  [a2de] 
Columbar^  kiiebil  a  49^3  h  4''2  [a2] 
Colludium  spil  a  A9^'^  b  4b2  [o2] 
Caluaria. "    rotunditas    capitis    gibilla    a 

49b3  .i.  gebil  6  4''2  [a2e^/<] 
Caluicium  chaluva  6  4''2    calua  a    49''^ 

[a2f/cÄ] 
Ceruix.  colluin  hals  a  49"'^  b  4^2  [fl2c/ej 
Cubitus  elna  a  49''^  6  4»'2  [a2(Ze^] 
Costa  rippi  a  49''^  rippa  b  4*'^  [«2^%] 
Coxa    1    clunis     diech    a    49^'     t    4''2 

[a2c?e(/] 
Calx  1  calcaneus  fersiiia  a  49*'^    versne 

6  4b2  [a2%Ä] 
Crus  1  tybia'  scinca  o  49''^    sklncha  6 

4»'2  [a2%] 
Cliens.    clientulur^.    contubernialis   genoz 

a  50*^  gnoz  ö  5*^  [öf2e] 
Coclea     turris     in    qua     per    circiütuni 


ascenditur  wentelBUein  h    5»^  [a2rfc<jrj 
Camera.  1  arcuis   gewelbe   a  50*^    b  5"^ 

[a2de(jh\ 
Cementuni    phla^ter    a    50*^   phalster  b 


'.al 


\a2deg] 


Ci'inentarius  iiiurare  n  50*^  />  .0"^  (a2r/«] 
Curiali.s  hovelinch  />  5»'  houelinc  a  .00'^ 

[a2J 
Calip.s  stabil  a  HO"^  .staihil  b  5»^  [o2f%J 
Ciminuni  chüiiiich  a  50'^  cumich  ä  .ö*^ 

[a2defy\ 
Circinum  riza  a  50*^  rizza  b  5**^  \a2defg\ 
Circus  \   circulus    1  clicu?^    ring    a  oO»* 

rinch  />  5*^  [a\.2deg\ 

CaiTa.  canuca.  carpentum  ^  [t  plaustrvm 

a\  wagan  a  50*^   wagen  b  5"^  [a2rfe] 
Carpentarius  ^    weginare  1    bÖzwerchman 

a   5U*^  wagen*  holzinan  ft  5*^  [a2rfe] 
Cicuta  scerhlinc  a  50*^  scherlinc  b  .5*^ 

[«2rf^] 
Calathus    !   canistrum  ^^     zeinna    b    o»^ 

zainna  a  50**  [a2defgh\ 
CVatera  uapf  a  50*^    naps.  1  copf  i  5*^ 

\a2defg] 
Coliandrum  1  cerifolium  ^^  cheruilla  b  ö'^^ 

koruilla  a  50**  [a2deg] 
Coclear     lepbil    a    50**      lefel     b    5** 

[a2%] 
Caldaiiuni   [1  caldariolum  a]  kezil  a  50** 

chezlin  ö  5**  [a2degh] 
Cantarus    1     caneta    (cancta    a)    canna 

(kanna  a)  a  50**  b  5**  [a2.  •y^^^.  deg] 
Cucumis  [1    a]    cuciubita    curbiz   b   5** 

gurbiz  a  50**  [a2dfifg] 
Cucumerarius  curbizgarto  b  5**    kurbiz- 

garto  a  50**  [a2de] 


37 
38 
39 
40 
41 
42 
43 
44 
45 
4f) 
47 
4« 
49 
50 


66] 
67] 
68J 

69] 
7C 
71] 
72I 


*  Carduelis  b         *  Calculus  a  '  schrigezivge]  das  übergeachr.  h  rot  b         *  ferun- 

tur  a        ^  Columbar  a        *  Caluaria  a        '  tibi  a        *  Cärra  a.  t  caruca  b.  carpentum  a 

r 
'  Capentarius]  die  corr.  von  and.  hand  h         '"  cänistrum  a        "  cerefolium  h 


DCCCCXXXVIIIb  Heinrici  Summarium  xi 


269 


L.  (Zs.  5,  567).  Mon.  1.  {DiuL  3,  261).   Zs.  3,  370.  371 
1  Capedo  species  piscis  .i.  alant  a  äO^^  b  [a2g] 


r.ai 


[n2deg] 


3 
4 
5 
6 
7 
8 
9 
10 
11 
12 
13 
14 
15 
16 
17 
18 
19 
20 
21 
22 
23 
24 
25 
26 
27 
28 
29 
30 
31 
32 
33 
34 
35 


Cai'ectuni  rieth  a  50*^  [a2deg] 

Cep'a  Cibulli  a  50=^2  [-^2] 

Cepe  phlanze  I  snitelovch  a  50*^  planza 

1  sniteöch  h  5"^  [a2deg] 
Carduus  distil  a  50*^  b  5*^  [a2deg] 
Cannabus  l  canniua  ^  hanif  b  5"^   haipf 

a  50*2  [a2defgh] 
Celidonia  scelle^\TZ    a  öO''»^    scerlinch   b 

5«2  [a2rfe/'^] 


36 

Carica»  figa  a  50^2  figa  b  5^^  [«2]  37 
Coutrouer.sia.  altercatio  strit  a  50*'^  6  5*^  38 

[alMeg]  39 

Cardo  ango  a,  50»2  ft  5«^  [a2defg]  40 

Callis  phat  a  SO'*^  phat  1  wech  ^  b  5^2  41 

[a2(Ze/'5f]  42 

Capulus  helza  a  50^^   helza  l  hanthabe  43 

b  5«2  [a2defg]  44 

Camites.  t  canti  felga  a  SO-'^^  ^  532  ^  5ai  45 

[a2degh]  46 


Colocasia^    wildiummza   a   50«-     wildev       Callus  cutis    spissata   gisuuil    b  5^^    gi-  47 


minz  b  5'^^  [a2deg] 


p;a2 


Caulis    cölgras    a  50*^    cholgras    b 

[a2defg] 
Cardamus   wildercresso    a  50«^    willder- 

resse^  b  S"^  [a2deg] 
Crocus  cröge  a  50*^  cruog  b  o'^^  [a2de] 
Cypressus   cipsboü    a  50*^    cipsboum  b 

5a2 

Cerasus  kersboü  a  öO'^^  [a2eg] 

Cinus  *  chriechboum  a  50*^    chriecboum 

b  5»2  [a2defg] 
Carpenus  hägebocha  a  50*^  hagenbuocha 

b  5*2  [a2d6fg] 
Corilus  hasil  a  50^2  ft  5''2  [a2deg] 
Columus  ^  heseliner  a    50*2     l^eselin^  b 


^a2 


[a2£?e5ri] 


Coccus  ®    rothphello    a    50''2    rot  b    5^2 

[o2<fe] 
Cortina  uelum  umbehanc  b  5»2  [</] 
Caüge  hosun  a  50*2  [o2^] 
Calicula  llnsoch  a  50*^  6  5*2  [a2] 
Culix  mucca  a  50*2  6  542  [a2defgi] 
Culumen  sustentaculum   .i.  rama^  b  5*2 


swil  a  50*2  gesüil  c  5*^  [«2(^6/^']  48 

Colustrum  ^^  biest  a  50*^  b  5*2  biest    c  49 

5*1  [a2c?e/^]  50 

Constellatio  ^^  gistirni  fc  5*^  gisth-ni  c  5*^  51 

gistirri  a  50*^  [a2deg]  52 

Conpluuivm  dachtröf   a  50*^    dath   ff  c  53 

5*1  tachtrof  ft  5*2  [a2deg]  54 

Carbasus     segil    ft    50*^     segel    b    5*2  55 

[a2defg]  56 

Ciconiai2  [auis  a]  .i.  storch  0.  50*^  storch  57 

b  o^^  störe  c  5*1  [a2e9]  58 

Colus  roccho  a  50*^  c  5*^  röche  &  5''i  59 

[a2defg]  60 

Colum     siha    a    50*^     seenafe    b     5^i  61 

[a2dei]  62 

Curtis  hof  a  50*^  hof  b  5^1  [a2%]  63 
Curtile  houestat  a   50*^  howestat  c  5*i  64 

hofstat  b  5^^  [a2deg]  65 

Cnspus"  reider  a  50*^  ö  5^1  la2de]  66 
Connubium  1*  gihilaichi  a  50*^  gehileich  67 

fc  5''!  gehilech  c  5*^  [a2]  68 

Conmanipularis.  conmilito  1^   heregesello  69 

c  5*1  hergesello  a  50*^  b  5^1  [a2degi]  70 


'  Canabus  5.  caniua  h  caiiniua  a  *  Celöcasia  a  '  Ä;ßWH  aitc/j  zu  willdecresse 

corrigiert  sein  b  *  Cynus  6  ^  olumus  a  Coruhius  b      ^    «  die  gl.  vor  269,  24  & 

'  .i.  rama    mehrere   zeilen  höher   mit  Verweisung   von   and.   hand   b  *  Corica  b 

»  wech]  e  nachgetragen  h        '»  Colostrü  c        "  Constellatio]  e  aus  rasur  b        >*  diese 

und  die  nächste  gl.  in  umgekehrter  folge  seitlich  c        "  Crispus  a  Chrispus  b        **  Co- 


nubium  ac 


Conmanpularis  c.  comilito  o 


270 


Sachlich  (ieordnete  (jix)S9are.     A.  Gruppenoix)««are 


L.  {Zs.  5,  567.  568).  Man.   1.  (Diut.  3,  262).   Zs.  3,  371 


1  Cripta  spelunca  *  cruft  b  5^^  crvft  c  o"^ 

2  gruf  a  50«3  [a2(/ß</] 

3  Calceus  '■»  scach  6  5»»^  achöch  c  5*^  [a2rf<!] 

4  Clitellrt  meUa  a  SO*-*  meisa  b  5^^[a2deg] 

5  Capsella  ^    daticha  a   50*^    däscha  c  5"^ 

6  tasca  fc  S''^  [a2dey] 

7  Capite  scensus  cinsare  h  S**^ 

8  Corrodo.  dilacero  giiago  c  5*^  [a2cfe^] 

9  Complodo.  dis  *    ichsameneslaho  ^   c  5»^ 

10  ih  zesame.slahe   b  5^^    ich   zesameren 

11  a  50»>i  [a2] 

12  Catillo.  las  ich  (ih  b)  nascon  (naschon  c) 

13  a  501»^  b  5^2  c  5^2  [a2rfe] 

14  Cauilluni  l  cauiUatio    spöt   c  5^^    has  l 

15  spot  b  5^'^  [a2de] 

16  Coacuare.   acitare  gisuren  a  50*^^    c  5*^ 

17  gisueni  6  5^^  [a2.  vgl.   aldeg] 

18  Cyxostringua  ^  hantwinc  b  5^^   hantwiiic 

19  c  5*2  [rt2] 

20  Consultatio  ratfraga  b  5^'^  ^  5a2  rafraga 

21  a  öQbi  [a2r7e.  i^.  al] 

22  Compilator  zesanieneblezare  a  50^^  c  5^^ 

23  zesainleger  b  ö''^  [a2cfe] 

24  Culta "  species  floris  cle  c  5*^   [a2defg\ 

25  Cinoniia    hunt"'«'«"    a    50^^    hutfliega    /; 

26  5'>2  huntfliga  c  5«^  [a2] 

27  Capistrum  halfdera  a  50»>2  halfder  6  5^2 

28  halftera^  c  5^^^  [a2rfe/5r] 

29  Capicium  hovpetlovch  a  50*>2  hovberdec 

30  b  5»>2  höbeloch  c  5^^  [a2defg] 

31  CoUaiiuni  halsduch  c  ö'^^  halstuoch  ft  ö''^ 

32  [a2degi] 

33  Ceruical.    puluillus  c^sin    c    5**^   schvsle 

34  b  5b2  [a2%] 

35  Consistoriuni  dinchvs  b  o^^  dinchus  e  5^^ 


driiichuri  a  50''''  [a2degi\ 
Coacionator  "  «Önare  a  50'**  Honere  c  rM 

suener  b  6»^  [a2] 
Corbis  l  ^^  cophinu.s  chorp  b  6'*  c6rp  a 

50'''^  corp  c  ö*»*   [a2(/e] 
Comedo.  glutto  ^^  fraz  c  5**^  i.  wluas  b  6»^ 

[rt2^/e//t] 
Conflo  ich  zesamene  bla.so  c  5'"'   ih  ze- 

samlaze  6  6'^  [o2] 
Corimbus  drübo  c  'j^^    drubo  a   50*»^  ft 

6»^  [«2f/e<J 
Cilindmni  ^^    welleblech  a  oO''^  b  6*^  c 

5»>i  [a2rfc^/i] 
Cantabrum.  furfur  i.  clia  ft  G**^  clia  c  S'»^ 

[«2| 
Cippus^^  stoc  ft    6*^    stöc.   bloch  c  5''^ 

[a2rfe^] 
Cliuus  habda  a  öO^^  Uta  i  6»^  [a2defg] 
Cicladis  ^*   hemade  h  6»^    hema  a  50*»* 

c  ö^^ 
Catapultum.  t  uenabuliuii  spiez  c  5^^ 
Creiniiuii  griebo  ^^  a   öi)^"^  c  ö^^    grebo 

/;   G»^ 
Cos    wezstain   a  50^^    wezestain    b   6*^ 

Cerasus  ^^  ke^'sbou  b  6*^ 

Cerasxim  ^^   kersa  a  50^^  />  ßai  kirsa  ^* 

c  5^2 
Castanea  kestinboum  ft  6*^ 
Carpenta "  bircha  a  50^^  b  G»^  c  5^2 
Carea  -^  gartcumel  c  o'*^  garthumil  a  50''^ 

grat  cumil  b  6^^ 
Cerebella    hirnireba    b   G^^    hirnereba    c 

5*^2  hinereba  a  öC»^  [t^^^] 
Craticula2i  harsda  b  6»^  e  5'»2 


36 

37 

38 

39 

40 

41 

42 

43 

44 

45 

46 

47 

48 

49 

50 

51 

52 

53 

54 

55 

56 

57 

58 

59 

ÜO 

61 

62 

63 

64 

65 

66 

67 

68 

69 

70  i 


*  spelunca  feJilt  c 


-  die  gl.  seitlich  c         ^  die  gl.  seitlich  c,  vor  270,  3        *  com- 
plodis  a  *  slaho]  1  aw«  c  corr.  c         *  Cerostringa  b  ''  l.  Calta  *  halftera]  t 

auf  rasur  c  *  die  gl.  nach  der  folgenden  a  *"  i  fehlt  c  "  Comedo  glutio  h 

'*  Cilidrum  c        *'  die  gl.  seitlich  c        '*  Cyoladis  a        ^*  griebo]  i  aus  ?  ansatz  von 
e  radiert  c  "  Cerlasus  b.  s.  269,  21  "  die  gl,  seitlich  c  "  kirsa]    über  a 

rasur  von  sc        "  Carpentum  c         **  Carcum  ab         •*  die  gl.  seitlich  c 


DCCCCXXXVIIIb  Heinrici  Summarium  xi 


271 


L.  (Zs.  5,  568).  3Ion.   1.  Zs.  3,  371 


s 
ü 

lU 

11 

12 
13 
U 

1.') 

k; 

17 

]S 

lit 

20 
21 
22 
23 
24 
2.") 


Cluni?  ^  gofia  a   oO'^''  b  6«^  c  5'^- 
Carriola  ^  daha  a  50''^  b  6*^  däha  c  ö^^ 
Coturnix  •'  watala  c   ')^'^  wathtila.  rephur 

b  6"^ 
Ciuex  *  wantlus  b  ü"^   c  5**^     wanlus  a 

50b3  [a2ef] 
Cobia  truta  '^  forhimia  b  6^^    forinna  a 


iObS 


rib2 


zpha, 


Canicula   zoha    a  o» 

Cassia  whboum  a  50'''^  6  6*^  [c/e/'J 
Colobium  "^    gotowebbi    c    5^^    gottwebbi 

a  50^^  goteuu^bbi  ft  6=^^ 
Canipana  glocca  b  6*^  Gloca  a  50^^ 
Colatoriuni  ^  siha  a  öO*»^  6  G"^  c  o^^ 
Curtis  9  Seiehof  c  5^2  selehof  /^  6*^    g^- 

lehof  a  öO^^ 
Cicer  ^^  kichera  a  50''^  c  5^^    kichira  b 

6«2  [a2] 
Cucuma  kachma  ^^  a  50''^  b  6*^ 
Cramacula   hahala  c   5^^    hahila   b    6*^ 

habila  a  50''^ 
Gratis  ^^  harsta  b  6»^  harstda  c  5^2 
Cartilago  ^^  bnistlefel  ft  6^^  c  5^^  prust- 

leifel  a  50^3  [a2] 
Cantarus  ^*  wibel  a  50^^  wibil  ö  6^^ 
Gremium  spahha  a  50''^  ö  6^^  j^gß^j 
Gontribules  ^^  cunelinge  c  5^^  cumelinge 

a  50''*  chvnelinge  b  6*^^ 
Golocintias    wildiucurbiz    b    6^'^    wildiu- 

churbez  a  50''*    wildecurbez  ^'^    c  Q^^ 
Crustulum  ^'  brecita  a  50''*  brecita  c  Q^^ 


pcita  6  G''^  3^ 

Gollirium  ovcsalba  /;  G^^  oiicsalba  c  G*^  34 

Gonpendium  churzi  a  50''*  35 

Geruicatus    uuidirbruhtir    b    G"^^     wider-  30 

brüsthiger  c  6^^  37 

Gartilago  ^^   crustila  a  50''*  c  6*^    chru-  38 

stila  b  6^'^  [defg]  39 

Golobista    vuehseleri    c  6'^^    wecsilari   b  40 

G''^  41 

Gollirida  bergida   a  50''*    c  G^^    hergida  42 

?^  G'»^  [/•]  43 

Gali  formale  ad  faciendum  calcios  leiste  44 

b  6^^  [cd]  45 

Gapital.  census  capitis  zins  c  G^^  46 

Gardamum.  ^^  nasturcivm  ^°  cresso  a  51*^  47 

b  G^^  c^sso  c  6*2  48 

Gicatrix  2^  obductio  uulneris  masaa51''2  49 

b  6''2  [f]  50 

Gis  renum   ennent   rines  c  Q^^    enuntri-  51 

nes  a  51^^  52 

Didimus  geminus  zvinilinc  b  7*^  [a2e]  53 
Dentilium  riester  b  1^^  riester  c  7*^  riest  54 

a  51''^  [a2defg]  55 

Discoforus  druhsazo    c  7*^    druchzazo  b  56 

7*2  [a2^6]  57 

Deambulacra.  ubi  itirr    sub    tecto  genge  58 

c  7*2  [a2d]  59 

Dextralia22  bövgun  c  7*^  bougun  a  51^2  go 

bougum  b  7*2  [a26?]  61 

Damma  2^  hint  calp  2*  c  7*^  hintcha'b  2^  62 

/j  7*2  hinchalb  a  51''2  [a2t^]  63 


*  die  gl.  nach  270, 65  a 


die  gl.  seitlich  c,  nach  270,  67  a 


s.  oben  268,  7        *  Cy- 


nex  h         "  tnta  a        *  zpha  mt<  verweisungszeichen  hinter  der  nächsten  gl.  h  ~'  die 

gl.  nach  271,  33  von  and.  hand  nachgetragen  b         *  Calatorium  ab        '  die  gl.   seitlich 
neben  270,  68  c  '"  die  gl.  seitlich  neben  270,  54  c        "  oder  kochma  b  "  die  gl. 

seitlich  neben  271,  9   c  "  Cartilago]  das  zweite  a  aus  0  corr.  c  **  Cantervs  a 

"  Contribule»  c  Contrubules  a  *'  wildecurbez  übergeschr.  c  "  Crustolum  a 

i  i 

"  Cartalago  c        '*  Cardantura  c        *"  nastarcium  a         ^^  Cacatx  b         **  dazu  lat^ 
anniUe  ai>  ^'  Damula  b  ^*  hint  calp]  t  aus  c  corr.  c         **  hintchaib]  darunter 

von  and.  hand  chalb  6 


272 


Sachlich  Geordnete  Globhake.  A.  GRUPPENOix)8äARE 


L.  (Zu.  5,  5G8.  569).  Mun.   1.  Z».  3,  371.  372 


1  Do8  preciuin  quod  sjjoiit«-*  datiir  wideino 

2  b  7^^ 

3  Delphin  ^  inerrfuiii  b  1^^    inersvin  c  7»* 

4  inerHwin  a  51''*  [a2de(j\ 

5  Dumu.s  spina  dorn  b  7''^  [al.'ideg] 

6  Decipula  [laqueus  afe]  ualla  a  51*»*  ualla 

7  (.Iruch  6  7»'^  c  7''^  [a2<ie/'^i] 

8  Dolabra.  ^  iiöcia  barta  a  öl*»^  i  7**^  bärta 

9  c  7»>i  [a2rfc5r] 

10  Deeeruiculuiii.  ornanientuni  uirginalis  ca- 
ll      pitiö  *  ex  auro    .i.   underpant    a  51''^ 

12  .1.  und^ebant  b  1^^  .i.  enderbant  c  1^^ 

13  [a2dei.  vgl  f\ 

14  Deliramenta  acosunge  a  51''^  Z>  7''^  ha- 

15  coöunge  c.  1^^ 

16  Ductile.  ^  uietalluni  geslagenez  c  1^^  ge- 
ll      slagencha  51''^  geslagc  b  7*»'^  [al.2f/e] 

18  Depasco.  eis.  conäumo   ichfrizzo    a  bV'^ 

19  ich  frezo  c  7^^  [al.2d] 

20  Dehisco.  patesco  ich  gineN  c  1^"^  ihginen 

21  b  7^^  ich  geinen  a  bV''^  [«2f%] 

22  Dedo.   dis.  subdo.  trado ''    ich  irgiben  c 

23  7 ''2  ihirgibun  a  52»^    ihergibun  /;  8*^ 

24  [a2de\ 

25  Dolo,  las  ich  zimbron  c  S''^  ih  zimberon 

26  b  8'*^  ichimbore  a  52»^  [a2] 

27  Deprauor.  ris  ich  f erbosen  c  8*^  ih  fer- 

28  boson  b  8*^  ichuerboson  a  52*^  [a2d\ 

29  Duciolus'  zapfo  a  52»^  b  8*1  e  7^^  [d\ 

30  Dictannum  ^  wizwrz  a  52»^  i  8*^  c  8»^  [rf| 

31  Deuocatio  sceltimga    c  8*^    scheltuga  a 

32  52»^  schelwrz  i  8-''^  [d.  vgl.  al.2] 

33  Dipsane  lovchesuesun  (-uesum  b)  a  52*^ 

34  b  8"!  [(/] 

35  Demolitus^  zestorta6  8*^zostorta  a52ä^[c?] 

36  Detentio  andachtfeS»^  andanta  52«^  [rf] 


EcclesiaKteK  concionator  sprechareo  52''  3; 

«precheRe  c  8»*  «prech'  6  b»'-*  \a2deg\  3« 
Euphebia  ^"    lupanar     huorhu»<    a    52*'  :i 

hvrhu:^  b  H^^  \a2de\  Au 

Electrurn.  ''   nietalluni    geßinelze  c  8*»^   i.  41 

gimelze    a    52**      i.    gesmide    b    S*»^  4J 

[a2rfej  43 

Enignia.  obscura  »ententia   ratisca  b  8*'^  44 

retisca  c  8*»^  [rfe.  v^r/.  o2]  45 

Eucharista  bonuni  donum  .i.  wizzot  6  S**^  4i 

[a2rfe]  47 

Extalis  ^2  grozdarm  6  9*^  grozdarm  a  52**'  48 

[a2deg.  vgl.  i]  40 

Empticius  ^^  coufscalk    b  9»*    chofscalc  50 

a  b2^'^  [a2de.  vgl.  1]  51 

Exactor  qui   aliquid   exigit    .i.  fridemari  52 

(i.  fredenmri  b)  a  b2^^  b  9»^  53 

Emunctoriuni.  forceps  ^*  quo  ^^  adustum  54 

laminare    purgatur      zwanga     b    9*^  55   J 

zvanga  c  9*^  i.  zanga  a  52'"'  [a2]        56    j 
Erodius  wiltfalco  a  52*^^  walt  falco  b  9*^  57 

[a2e/5r]  58 

Enica  [uermis  a]  grasewrm  a  52'*'  c  9*^  59 

graswrm  b  9"^  [a2def]  60 

Erugo.  rubigo  Rost  c   9»^    i.  rost  b  9"^  61 

[a2de]  62 

Ebor  helfinbein  a  b2^^  helfinbein  b  9»^  63 

[a2de]  64 

Elephans    beluaruni    maximus    helphant  65 

b  9*^  [a2(Ze]  66j 

Edera  ebohov  c  9*^    ebhav  b  9*^    ebov  6? 
a  52b3  [a2rf€/'] 

Ebitudo  slafheit    b  9*^    slafzeit    a  52''3  68 
[a2]  7C 

Exsox^®  piscis  lahs  a  52^*  b  9*^  c  9*^  7l| 
[a2%]  72 


1  Z.  sponse  -  Delphin  b  '  Dolabrum  c  *  capitis  c  ^  Ductiles  & 

'  subdo.  trado  fehlt  c        '  <Z«e  gl.  seitlich  neben  272, 10  c        *  Dictammum  c        •  tJ^rZ. 
Gll.  1,  398,  7^  ^^  Eufebia  6  "  Electrun  b.  das  davor  aus  c  von   Waitz  ange- 

führte Ethis  mos  ist  lat.  "  Etalis  a    Edalis  h  ^'  Emptic'  &  "  forceps    c 

t8  qa  i)        1«  Exox  a   Exsax  b 


DCCCCXXXVIIIb  Heinrici  Summarium  xi 


273 


L.  {Zu.  5,  569).  Mmi.   1.  {Diut.  3,  2ü2.  263).   Zs.  3,  372 


1   Elricius  bestiola  .«pinosa  [.i.  a]  igil  a  52^^ 

■2       b  9»2  [a2dfg] 

8  Expeditio  lieifiuut  b  O-'^-  hereuairt  a  b'i^^ 

4  [a2deg\ 

5  Eques  equester  reitnian  /;  9*-  [a2deg\ 

6  Esseduin.  ^  species    uehiculi    sambuch  a 

7  53«^     säböch  c    9^^     sambuc    /;    9*^ 

8  [a2deg] 

9  Episumen  zomose    h  9''^    e  9''-    zeniöse 

10  a  53»2  [a2defg] 

11  Exentero.  euiscero  surpheN  c  9*^'^  ihscurt'o 

chic 

12  b  9^1  ich  8cui-fe  a  ÖS^'^   [ai:2def] 

13  Excorio    as    coriuni    facio    1   aufero    ich 

14  schindo  b  9'^^  [a2de\ 

15  Extubero.  as.  ^   uodosus  fio    .i.  ichniase- 

16  ren  a  53»3  {  ichmasere  b  9*^^  [a\.2d. 

17  v^^Z.  e] 

18  Extundo.  ^    excuto.    uerbero    .i.    pluwoN 

19  c  10*1  i.  plwuon  b  g^^^  [a2defg] 

20  Exploro  *  ich  spehon  c  10^^    ijiquiro  .1. 

21  ich  spehon  a  58*^  [a2ö?efir] 

22  Esculus    eschilbov    a    53''^    eschel    boü 

23  c  10»^  esculiboum  &  lO^i 

24  Emissarius  reino  a  53''^  c  10^^  reino  6 

25  10»!   [jt;/.  al.2r%] 

26  Erpicarius  egidare  ab^^^  b  10^^  egedere 

27  c  10"! 

28  Erpica  egida  a  53^1  c  10*^  egida  b  10^1 

29  [a2] 

30  E.SOX  5  pi.scis  ^    salmo    a    53*>^    6    lO^^i 

31  c  IQai 

32  Elleborum''  hemera  ö  10»^  c  lO^i  hem'a 

33  a  53^1  [%] 

34  Ester  bisewnn  a  53"^^  &  10»^ 

35  Encenia^   kirichwaht  a  53*»^    kirwata  c 


IC^^  chirwahta  b  10»!  36 

Echo»  galm  a  53^^  />   10*^  e  10»!  37 

Eniula   [pelex  /;]    gella    a   53''^    h  10»!  38 

c   10^^  39 

Epistelia,  supermissa    bolster    a  53^^    fe  40 

Fullo  walchare  b  IG^i  42 

Fauni.  siluestre^  ^^   homines  waltscaze  ^^  43 

b  10^2  .i.  walt  screchel  c  10»^  44 

Fusus  ^^    spTnela  e  10»^    spinela  a  53^^  45 

spinala^^  b  10^2  [a2^e/'^]  46 

Frondator  lopfro^  c  10»^  47 

Fiola  ^*  glasecoph  a  53''2  glasecopf  c  10**^  48 

glasechof  /;   10*^  ^^2]  49 

FUix  lisca  a  53^^  b  10^^  c  lO^i  50 

Felis    campolus  ^^  rech    cigelinc    a  53^^  51 

rech  cigelini  b  10^^  j^^,^^_  ^^2]  52 

Fistula  suegula  a  53^^  1  swegela  b  lO-^-  53 

[a2c?e]  54 

Fascia.  ^^  cii'cumligatui-a.  1  limbus  lisda  a  55 

53''3  .i.  lisda  c  10^1    .1.  lista   b  lO^i  56 

[a2]  57 

Fascialis   windinch  a  53^^  b  10^^    win-  58 

dinc  c  ICj^  [a2Je]  59 

Furca  haggo  l  zuisella  (hiusella  b)  a  53''^  60 

b   IQbi  [a2%]  61 

Fenerator    wocherare  a  53*^^    wolchereri  62 

b  lObi  63 

Furcilla^'^   gabela  a  53^^  c  10^^  gabila  64 

b  10"  [«2^6/^^]  65 

Fuluum^^  rotez  1  eluez.  1  brunez  a  53^^  66 

rotiz  l  alewiz  l  brvnis  6  10^^    rothez  67 

eluez  c  10^2  [a2def]  68 

Feniorale.  feminale  ^»  broch  a  53^^  <?  10^^  ^9 

brvch  b   IQbi  [a2%]  70 


'  Esfedum  a  «  ras.  b  «  Etundo  c  ♦  die  gl.  seitlich  c  »  diese  und  die  fol- 
gende gl.  seitlich  c.  Elex  ab  Elex  c.  «.  o6e»  272,  71  «  piscis  c  '  Elloborv  c  »  En- 
tenia  6  »  die  gl.  seitlich  c  >»  siluestri  &  "  l.  waltscraze  "  d«e  gl.  seitlich  c. 
Fusum  a  Fusa  b  "  spinala]  das  erste  a  zweifelhaft  h  >*  die  pi.  »ac/t  der  /oZ^en- 
campeolis  a        »«  Fasci  a        "  die  gl.  seitlich  c        '«  die  gl.  nach  274,  24  c 


de«  c 

'•  feminalia  c 
AlthochdeutBcbe  gloasen  III. 


19 


274 


Sachlich  Gkokdnktk  Cilossauk.  A.  Oruitenoloshare 


L.  {Zs.  5,  509).  Man.  1.  {LHut.  3,  2G3).  Zs.  3,  372.  373 


1  Femen,  coxa  *  diech  a  'ui^-^  b  W'^  c  10»'^ 

2  [a2deyi\ 

3  Fiscella     sportula-     chiirbeliii     a     .')3''^ 

4  \a2defy] 

5  Fascis  I  fasciculus  ^  gebundelin    a  53''^ 
ü       6-  10''2  gebundeil  b  lO»*^  [a2%] 

7  Fibula  concatenatio  nuschil  a  .'>3''^   nu- 

8  seil  b   10^1  [a2deg] 

9  Fuscina.  I  fuseinula*  cröwel  clO'*^  crö- 

10  wil  a  b'i^^  cröuuiP  b  lO^i  [a2defg] 

11  Falx.  1  ftilcinula"  sichela  a.öB''^  r  lü*>* 

12  Sichel  b   10»^  [a2rfß/r/J 

13  Falx  fenjiria  segensa  a  öS**''    seginsa  c 

14  10^2  seinz  b  lO^i  [a2ric/;^J 

15  Feniseca.  fenum  secan^ '  madari  a  53'»^ 

16  mtdere  c  10^2  mader  b  10^^  [a2defy] 

17  Falcastruni  g^tisen  c  10''^  getisin  b  10''^ 

18  getesin  a  öS^»  [02%] 

19  Fornix  suibogo  a  53'''^    swißogo  c  10''2 

20  swiboge  b  10^^  \a2degi] 

21  Fumarium  ^  röchus  a  53*'^  Rochus  c  IC^* 

22  rvchvs  b  10^1  [a2rfe/'] 

23  Flauus  »    fäluuer  c  10^2   faluer  a  53"* 

24  falber  b  10^^  [a2defg] 

25  Ferie  uacationes  ^^  firrun  a  53''^  firun  b 

26  lObi  [■^2rfe] 

27  Funda    slinga    c    10^>2    slinge    b     10''^ 

28  slengerra  a  53^^  [a2degi] 

29  Fenus  questus  usiira  lehan  a  SS**^  b  10*^^ 

30  [al.2c^e/</] 

31  Fundibularius    slingare   a  53*»^    fe    10^^ 

32  e  10b2  [a2%*] 

38  Fissura.  scissura  scrunda  a  5B^^  b  10''^ 

34  [a2] 

35  Ficetula.  ^^  auis  snepha  a  54*^  snefa  fi 

36  10'^^  snepha  c  IQi'^  [a2rfe/5r] 


Fringellu.s   uiiicho  a  54»*   6   lO***  c;  10''*  :',: 

Fucu8.  ^^  api  öimilis  treno  a  .04»^  /*  10''*  ;f.i 

c   lO''^   [«2(/^/y]  40 

Ficones   söchschova  fi  .')4»^  socschÖha  ^^  41 

i  10b2  [al.2%j  42 

Fagus  bocha   a  54*^  c    11»*    buocha  h  43 

10b2  [a2</e/)/J  44 

Fraxinus  asc  c  11»*  a(<e  ft  10''2  asch  a  4.j 

54»*  [o2rfe/>y|  40 

Fu.sarius    spinnelbov  a  54»*     i*pInelbov  47 

c  11»*  spilinbovm  6  10»'2  [a2defg\  4- 
Farnaicus.  cippus  .i.  stoch  a  54**  i.  .stoc  4' 

h   10b2  p  llai  [a2deg]  50 

Feniculuni    venichil   c    11»*     uenichil   a  51 

54»*  uenichel  b  10»>2  [a2rfe^]  52 

Fragum  ertbere  h  lO*»*   erthbere  a  54»*  53 

erbere  (^  11»*  [a2defg^  .54 

Fungus    SU  am    a    54»*    suani    6     10''2  55 

|a2rfe/5r]  56 

Ferculum.  cibu.«.  I  domus  esce  mvs  hus  57 

b  10^2  mövshv"  c  11»*  .58 

Fascinum.  t  **    fascinatio    zöber  a  54»*  5!' 

zouber  e  11»*  zvber  b  lOb*  [al.2fi?ß5r]  60 
Fideiussor   cuius   fidei    aliquid   commen-  61 

datur    burigo    a   54»*    bürgo   b    10'*2  (j2 

[a2defg]  63 

Fertus.  *^  panis  .i.  (i  b  a.  c)  flado  a  54»*  64 

fc  10^2  c  11»*  [a2rfe/i7]  65 

Flabrum.    1    flabellum    winda  *^  a    54»*  66 

c  11»*  winda  b  10*'2  [a2]  67 

Fecinium  coccinium  retze  b  IC»^    reche  68 

a  54»2  [a2c?]  69 

Fimbria*'  fason  a  54»2  c  H»*  fasan  b  70 

10^2  [a2e]  71 

Feretrum*8  bara  b  11»^  c  11»*  [a2i]       72 


^  cZ/e  gl,  seitlich  c.  Fenf  doxa  b        '  nwr  Fiscella  sportalla  b        '  Fasci^.  I  fasciculus  c 

*  Fascina  1  fascinula  a  ^  cröuuil]  r  aus  corr.  b         •  fascinula  ac         ''  secans  fe- 

num a,  fehlt  b  *  die  gl.  seitlich  c  *  Faluus  c  Flauens  a  ^°  undaciones  a 

"  Ficeula  c         '-  Fucus]  das  erste  u  wu'<  »-asur  corr.  b  *'  socschöha  fo«  and. 

hand  nachgetragen  b        ^*  1  fehlt  b        '*  dte  <jrZ.  seitlich  c        "  davor  er  durchstrichen  c 

"  <i«e  ^f/.  seitlich  c        **  d«'e  </Z.  seitlich  c 


DCCCCXXXVIIIb  Heinrici  Summarium  xi 


275 


L.  {Zs.  5,  569.  570).  Mo7i.  1.  (Diut.  3,  263).   Zs.  3,  373 


1   Fex  sordes  liquor  i.  drusana  b  1 1*^  [a2] 
J  Fascioliö  bendil  b   llai  [«2] 
.',  Finms.    letanien    deisc    c    11*^    deiso   l 
i       !r*tercus  bouin  b  11''^  [a2rfej 
.)  Fonale.  stuppa  lucernaruni  .i.  däht  c  11*^ 
ü       .i.  dacht  1  b  11»!  [a2defg] 
7  Frixorium  ^  rostphanna  b  11^^  rostphäna 
,s        c  11»2   [i-^/.   «2] 
<)  Falanga  .stanga  Z>   ll^i  e   ll^^^   |^^2] 
lu  Flacceo.  arefio.    marceo    .i.    ich  svhion  ^ 

11  c  11»2  i.  ih  siuno  b  11»^  [a2(7] 

12  Fmdo  diuido  ich  (ih  h)  spalto  a  54*^ 
i:;       b  11*1  [-„2%] 

14  Fascino  ich  zöberon  a  54^^  ich  zovberon 
i:,  c  ll^'i  ih  zovberon  b  11*^  [al.2f/er7] 
k;  Frico.  cas.  cui  *  ich  ribon  a  54*^  c  11 '^^ 
17       ih  ripon  b  11»^  [al.2r;?e] 

15  Fiscina  kasechar  ^  a  54^^  c  11^^  kescar 

I!)         6    11*2 

.'11  Fossorium  [l  b].  rastrum  ^  howa  a  54*^ 
.1       howa  e  11^*^  howe  b  11*^ 
.'2  Farcinien  wrst  a  54*^  6  11*^  c  11^^  [e] 
]:>,  Fridarium  sidza  a  54»^  b  ll^^  c  11^^ 
.'4  Fusgar"^    gruzi    b    11*^    grutze    e    11^^ 
25       gurlät^  a  54*2 
n;  Frondator»  speht  a  54*^  fo  11*2 
-  Filiolus^«  fillol  c  11"!  fillob  b  11*^  fil- 

lon  a  54*2 
.'11  Filiaster  11  stiefsunft  11»^  stiefsun  e  ll''i 
)( I       stiephsuii  a  54*^ 
;i  Forceps  12  zanga  c  ll'^i  [a2c?e] 


Grillus  1^  heimo  c    11^2    grillo    t    heimo  32 

(heimo  i)  a  5^^^  b  11^2  [a2J^]  33 

Geronta.  senex  ualde  uralt  c  12*i  34 

Gazophilatium.  erarivm  i*  scazhus  b  11*^2  35 

c  12*1  [a2deg]  36 

Gith.    quoddam  1^  infirmum  semen  velt-  37 

cumih  lö    c    12*1    ueltcumich    b  11''2  33 

Gueltchumich  a  54'»i  [v/7/.  5^]  39 

GUs    cisimus    a    54^i     cisimus    b    11'^^  4Q 

[a2deg]  41 

Gurgulio  i''    engerinc  c    12*i    engerinch  42 

Z)     111*2     uermis     engerinch    a    54**^  43 

[a2c?e/-^]  44 

Gummi,  gutta    de  arboribus  fluens   fliet  45 

c  12*1  [-a2ö?e]  46 

Gene  partes  sub  oculis  .i.  humichfc  111*2  ^r^ 

[a2deg]  48 

Gingiue  partes  circa   dentibus    .i.  bilare  49 

a  54'>i  [a2deg]  50 

Guilla  slunt  a  54i>i  b  lli>2  [a2defg]  51 
Gippus  1^    höuer   e  12*i    houer   a  54^1  52 

houerother  &  ll'>2  [a2deg]  53 

Gula  kela  l  commessatio  a  54^i  6  11*^2  54 

[a2deg]  55 

Gesticulatio.    motus    musicus   wisungai^  56 

c  12*2  i  wisunge  b  1V>^  [al.2de]  57 
Graticula   rost    a    54i'2    ^    ^^2*2    rost.   1  58 

hvrt20  b  llb2  [a2^e^]  59 

Globulus2i    cluwelin  c  12*2     cluelin    b  60 

ll''^  cliuelin  a  54^2  [;^2(ie/;9]  61 

Graciosus22    enstiger  c  12*2   enstiger  a  62 

54b2  ^  iib2  [-^2rfe]  63 


*  ,i.  dacht  von  anderer  hand  nachgetragen  b  "■  diese  und  die  folgende  gl.  seit' 
lieh  c        '  ich  svinon  übergeschr.  c        *  ca«.  c.  fricui  b        "  kasechar]  c  aus  k  radiert  c 

*  nacÄ  der  folgenden  gl.  b  ''  Frussar  a  *  hängt  das  ivort  zusammen  mit  mit. 
gruelluin(o6e«217,47),  frz.  gruaul  »  darauf  folgt  Fiscella  suimma  a,  Festella  summa  &; 
steckt  darin  ein  verderbtes  summ'  =  sumbir?  ^^  Filcolus  ac,  in  c  seitlich  '*  Fi- 
laat*  b,  die  gl.  seitlich  c  '^  die  gl.  seitlich  c  '^  die  gl.  nach  276,  7  ab  '*  Gaso- 
philatiü  errariü  b  '^  Git  qdd  b  **  veltcumih]  h  aus  1  corr.  c  "  die  gl.  nach 
276,  19  a  "  Gybbus  c  Gupios  a  '*  wisunga]  sunga  oben  am  rande  zum  teil  abge- 
schnitten c  *<•  1  hvrt  nachgetragen  b  **  GloboP  b  Globosus  a  **  Gratiosv  a 
Gronaus  c,  diese  und  die  nächste  gl.  seitlich  in  umgekehrter  folge 

18* 


276 


Sachlich  Geordnktk  Glohhark.  A.  Gruppenolobsare 


L.  (Zs.  5,  570).  Man.   1.  (LHut.  3,  2G3).   Z«.  3,  373 


1  Gluten    lim  b   11»'*  c   \2^'^    lim   a  54''» 

2  [a2defy\ 

3  Gremium  sinus  scoze  b  11'»'''  [a2] 

4  Glaber  1  glabellus  caluer  a  i)^^ 

5  Ghirea  giris  b   11''^  [a2rfe/ij 

6  Graculuö.  ^  auis  roch  a  54'»*  c  12»^  roh 

7  6  llb2  [a2rfe/"^] 

8  Gladiolus    swertella  c    12*^    suertella  a 

9  54^2  suerdilla  b  11^^  [a2defg\ 

10  Gutta  stilla  drahan  b  12*i  [a2] 

11  Gleba  cespes  durus  scoUo  6  12»^[a2c?^] 

12  Gallus  gallinatius '^  hano  a  54'»^  b  12*^ 

13  [o2] 

14  Gallina  henna  a  bi^"^  b  12»^  [a2] 

15  Gallicinium  hanichrat  b  12*^  [a2] 

16  Glutto  gulosus  fraz  a  54»>3  6  12»^  [vgl. 

17  a2rfi  Ganeo.  e  Gnato] 

18  Grus  ^  granich  a  oi^^   chranich   b  12*^ 

19  [a2deg] 

20  Glans   eichilla.  1  drös    a  54''''    aichel  b 

21  12*1  [a2defgi] 

22  Glandula  droselin  o  54''3  [a2de] 

23  Gannio.   nis  *    ich  grino  a  54'»^    c  1 2^"^ 

24  ih  grino  b  12»^  [al.2rfe/5ri] 

25  Garrior.  multum  fabulor  ih  gron  b  12*^ 

26  Grassor.  pugno.  bacho.  seuio  .i.  ich  do- 

27  bon  a  öd*»*  [dg] 

28  Granarium  spichare  &  12*^  c  12^^    spi- 

29  care  a  54''^  [d] 

30  Glarea  reddo  '"  a  54''3  b  12*^ 

31  Galleola^  gebita  c   12'>i    gebita  a  54'>3 

32  &  12*1  [-^  ^.^/   ^2] 

33  Galerus  [pilleus  ft]  höth  a  öi^^  hvt  b  12»^ 

34  Gener    eidum    a    54''^    eideim    c    12'>i 

35  aidem  6  12*^  [a2d] 

36  Gilisia  widisca  fe  12*^  [d] 

37  Glabrio  ^    grint  a  54''^   c   12''i    grint  b 


12«»  (a2(/l  :^8 

Genecc'um  geneztc  b  12**  [a2(/J  :j!» 

Herodion.    auis  [ignota  6]    wiltfalcho    a  4<) 

55»'    will    falco  c    12''''    i.   phulho   b  41 

12*2  [a2^ej  42 

Hidropicuö   wazzersuhtigir  a  55*^  wazer-  43 

sÖiger  b  12*=*  waze'-.soch  c  12^^  [a2de]  44 
Hannave  hanif  a  55*i  c   12''*  hamfe  b  4.'> 

12*»  [a2]  1. 

Humeruli^  kipfa  a   55*^    b  12'>i  c  13*'  47 

[a2deg\  48 

Humerus  scul terra  c  13*i  scultera  a  55*' 4!» 

b  12"!  [a2%]  50 

Habena  ^    zuhil   c    13*i    zugil    a    55*'  51 

zugel  fe  12''i  [ö2(/e5']  ö2 

Hinnit  cum  uocememittit  i.  waiot  b  12'»i  53 

[a2de]  54 

Hulcitum  satilhulft  a  55*'    satelhuft  fc  55 

12"'  satelhals'"  c  13*'  [a2rfe]  56 

Hirundo  svalewa  c  13*'  sualwa  a  55*'  57 

Ä  12"'  [a2de]  58 

Hinnula  alant  a  55*'  fc  12'''  [a2]  59 

Hirudo  [sanguisuga  5]  ßgela  a  55*'  egel  60 

^  12''2  [a2deg]  ü1 

Hibix  steugez  c  13*'    staexngaiz  6  12''*  ß2 

steinboc  a  55*'  [a2defg]  (,3 

Hio.  as  11  ihginen  (ginen  6)  a  55*'  b  12''*  (34 

[02^6/"]  65 

Ihesu  saluator  He,'lant  '*  a  SS*»!  66 

Ichoos.  1'  sonus  galm  b  13**   .i.  galni  a  67 

55''*  c  ISb^  [a2rfe5r]  68 

lecor  lebera  a  55"'  b  13**  [a2%]  69 

Inguina.  pudenda  hegedrÖse  b  13**    he-  70 

gedrvse  c   13"*    .i.   heidröse    a    55"'  71 

[a2(fo/"^]  72 


*  Gragculus  c        '  gallinarius  b        '  Gniz  &        *  ni«.  c,  d/«  g'Z.  seitlich        •  Z.  leddo 

•  Gallicola  a  ''  die  gl.  seitlich  c,  grint  übergeschi:  *  Humeroli  c  *  Habene  e, 
die  gl.  seitlich  *"  satelhals.]  der  punct  auf  rasur  c  "  las  &  "  He,Uant  van  and. 
hand  übergeschr.  a         "  Ichoos  a  Ichcoos  b.  die  gl.  seitlich  c 


DCCCCXXXVIIIb  HEENRicr  Summariüm  xi 


277 


L.  {Zs.  5,  570).  3Iou.   1.   Zs.  3,  373.  374 


oriiige  n  55^'^  [a2def] 


undor  fileter 


1  Inaures  ^  orringe  b  13"^  omnge   c  13^^ 
2 

3 
4 
5 
6 

7 


i.r.bs 


.1. 


und^- 


Interrasilis.   interliniatus    .i, 
c  IS''^  .i.   undersiliter  a  oo"- 
silet^  b  W^  [a2defg] 

Inpetigo    cöterlus.    rödo    c  13"^^   cuterlo 
rödo  b   13»2  [a2defg] 

8  lunipei-us^  wechelder  bov  e  13^^  weckel« 

9  derboü  a    55^'^    wekelterbouin   b  13''* 

10  [o2de] 

11  Inclusus    chlosanare    a  55**''  closenai'e  b 

12  13»2  [a2deg] 

13  Imbrex  tegula  skintel  b  13^^  [a2de] 

14  Illecebra.  inmundicia  gispensta  a  56*^ 

15  Iricius^    Igil  c   14*^  igil   a  56^^    igel  b 

16  LSbi  [a2e] 

17  laculus.    anguis    qui  animalia   transiacit 

18  lint   wrm    c  14*^    .i.  lintwrm  a    56*^^ 

19  [a2defg] 

20  Incaustum     atramentum    dincta   b  18^^ 

21  [a.2dei] 

22  luridicus.  legis  peritus    .i.  esago    a  56*^ 

23  [a2de] 

24  Incus.  *  incudis  ^    aneboz  a  .56^^  ft  13''^ 

25  c  14^2  [«2^6/^] 

26  Insector.  taris  ®  ich  athon  c  14*''^  ihaton 

27  b  14»^  ihanton  a  56^^  [a2] 

28  Indago.  inuestigo   ibforsca  a  56*'^  [a2] 

29  Indulco    [cas  a]    ih^meccho    b    14^^   ih- 

30  .smecche  a  56^^  [a2] 

31  Inputare  ihfirwiza  a  Sö**^  [a2] 

32  Imbus  "  bortdo  a  öQ^^  b  14»^ 

33  Inductiles    scubelinc   a  oß^^   sübelinc   c 

34  U*»^  subelinc  b  14*2 

35  luvencu.s  stier  a  56'''^  stir  6  14*^ 

36  Inprecatio  flÖchunga  c  14**^    flohunga  a 


5ßbl    ft    14a2  37 

Inula  alant  a  56^^  b  14«*  38 

Illuuies  unsubri  a  ^Q^^  unsubrin  b  14**  39 
Iniposuisti  ^     bitruge    a    56''^    bitrigi   b  40 

14»2  41 

In    conpetis    indengeuvin    a  56^'^    ingu-  42 

uiunen  b   14**  43 

Indulcoro   ich  gesozoN  c  14"^^  ihgesözen  44 

b   14**  ihgesuozi  a  56^^  45 

Isquiamus  ^    bilisa  c  14^*  bilisa  a  56^^  46 

b  14*2  [-^2/^  47 

luger.  agellus  morgen  b  14**  mergen  a  48 

Sei'i  [a2]  49 


Brantia  kinnebacho  a  56''*  50 

Brancus  morbus  .i.  däpho  a  5Q^^  51 

Eresipila  ...  .i.  flethind*^  a  56*»*  52 


Libra.    xii.    vncie.   1  waga  c   15*^  sunt  53 

XII  vntie    1  waga  b  14^*  xii.  pfunt.  54 

aintie  l  wag=^  a  57*^  [a2de]  55 

Librum.  humor  ^^   sub  cortice  saf  a57*^  56 

c  15*1  i_  gaf  ö  141-*  [a2%]  57 

Larus.  auis  müsere  c  15*^  .i.  musare  a  58 

57*'  1.  mirusa  &  14^*  [a2c?6/5^]  59 

Loaficus  grontspeth    e    15*^  grounspeht  60 

a  57*1  gronspechto  b  14''*  [a2£?5']  61 
Lustrus.  11  aquatica  bestia  otter  c  15*i  .i.  62 

Otter  a  57*i  .i.  ottor  6  14i>2  [a2defg]  63 
Lumbricus  regln  wrm    a  57*i  regewrm  c  64 

15*1  regenre  b  14*»*  [a2deg]  65 

Laudula  i*  lericha  6  14^2  c  15»!  lerocha  66 

a  57*1  [a2deg]  67 

Locusta.  non  plenum    uolatile  i^  .i.   ho-  68 

screcchil  a  57*i  .i.  hvscrechel  b  14''*  69 

hosrechil  c  15*i  [«2^']  70 


'  naures  a  *  d/e  ^r/!.  seitlich  c.  lunipervs  a  '  diese  und  die  folgende  gl.  seit- 

lich c  *  die  gl.  seitlich  c  °  incullis  a  *  tans  a  insectaris  c  ''  ^  Limbus 

*  diese  und  die  folgende  gl.  dürften  aus  Reg.  l,  28,  12.  n,  1,  20  stammen,  vgl.  Gll.  1, 
405,  12.  415,  19  "  Ivsquiam*  b  '"  humoB  b  "  Lirstrus  h  ''  Laudila  ac 

"  Locusta  hosrechil  seitlich  c.  non  fehlt  h 


27H 


Hachlicii  Geordnete  Globsare.  A.  Gruppenolobhare 


L.  {Zs.  5,  570.  571).  Mm.  1.  {Diut.  3,  264).  Zu.  3,  374 


zoha 

1  Licirtca  ^  nustbella  c  1 5»^  iiÜHtbella.  (mirf- 

2  pella  b)  zoha  a   57*^    b  U''"  [a2(/e</] 

3  Linter  *     wint    a    57"'     wint     h    14''^ 

4  [o2rfe/i/] 

5  Linx.  bestia  quedam  ^  Ivhs  c   15"'  luh>» 
ö       a  57*'  luchs  b  14b2  [a2rfe/(/J 

7  Lunibi    lente     a    57*'     lende     b    \i^'^ 

8  [a2rfe/"J 

9  Lacertus.  musculus  brachii  .i.  mvs  (mv*  a) 

10  a  57»'  b  Ubä  [a2rfe] 

11  Laniia.  *    monstioim   quoddam.  ^   niulieri 

12  öimilo  holzmuwo    c   15*'-^  holzmoia  b 

13  14^2  holniuhwa  a  57*'  [al.2%J 

14  Lame,    lai'es  "    mali.    quedam    monstra 

15  screza    a  57*^  sc''eza    c  15*^  serez  6 

16  14''2  [a\.2e\ 

17  Lanugo.  '    fructus  niatmois    carduuni.    t 

18  lana  terre  mos  c  15"'^   .i.  mos  b  14'>2 

19  ,i.  mis  a  57*^  [al.2deg] 

20  Lathomus.  lapidiun  cesor  ^    .i.  ste'nmezo 

21  c  15*2     ötaeimneize    b    14''2    .i.   stein- 

22  mazzil  a  57*^  [a2deg] 

23  Laquear '     himelze    b  1^^'^    c  15*^    hi- 

24  müce  a  57*^  [a26fep] 

25  Lima  viila    c  15*^    wla    a  57*^  veile  i 

26  14b2  [a2rf^] 

27  Later  '°  ziegil  a  57*^  ziegel   b  14''2  zi- 

28  gel  c  15*2 

29  Laterculus.    diminutiuum    a   latere  "  .i. 

30  ziegili  a  57*^  [a2dcj\ 

31  Liiieolus.  filimi    .i.  snÖr  a  57*^    c  15*^ 

32  1.  sonvr  b  14i'2  [a2rf5r] 

33  Lupatis,  frenis.  1  chamis  (camis  i)  a  57*^ 

34  b  14^2  c  15*2  {a2deg] 


Lacinia.     ora    uestinienti    «Avm    c  15*^ 

.savm    6    14'»^     .sovm.  \    ort    a    57** 

[a2deg\ 
Liciun»  harlifa.    1  fiza  (fize  b)  b  14''*  c 

15**  harlupha.   1  fitzza  a  57**  [a2deg\ 
LiciatorivT«    vizebovm  c    15**    fizeboum 

b   14^2  fitzebom  a  57**  fa2| 
Lunibare  '*  l  renale  .  .  .  niodica  bracha  '"^ 

i.  dieehbrÖch  b  15*'  dihbrvc  '*  c  15**''>' 

.i.  diechrÖc  a  57**  \a2deg\ 
Lena,  quedam  uestis  '^  lilachen    a  57** 

A   15*'  c  Lo»»'  [o2r/</] 
Lacerna.  uestis  '"  finibriata  "  eozo  c  15'»' 

cotzo  b  15*'  chozzo  a  57*^  [a2c/^] 
Lamina.    teiuiatum  '**  metallum    blech  c 

15'»'    .i.  blech    a  57**    plech  b  15*' 

[a2(/e/'^] 
Lagena.  '^  vas  fictile.   l  la])ideum  .i.  crvc. 

1  lageUa    c  15**'    .i.  chröc.    1    lagella 

a  57**  1.  trvch  b  15*'  [a2deg] 
Lecitus.^"    uitreum  uas  ampuUa   a  57*' 

b  15*'  [a2c?.(/] 
Lebes.  cakUirium  magnum  kezzel  a57*' 

b  15*'  [a2] 
Lentiscus  linda  615*'  lindac  15**' linde 


a  o  ( 


'3  [a2] 


Licuta  2'  scerlinc  ö  15*'  scerline  a  57*' 

[a2j 
Lacerta  egidehsa  a  57*'  c  IS*»'  egedehsa 

b  15*'  [02^/"] 
Leuigo.  22    gas     ich    erlithderon  c    15''' 

iherlihteron  a  57*'  iherlichteron  fe  15*' 

[a2d\ 
Ligurrio.2'  summatim  gustoichcoronc  IS*»' 

ihchoren  a  57*' 


35 
36 
37 

38 
30 

4<) 
41 
42 
43 
44 
4,-^ 
4t> 
47 
48 
4!J 
.50 
51 
52 
53 
54 
55 
56 
57 
58 
59 
60 
61 
62 
63 
64 
65 
66 
67 
68 
69 


1  darüber   rasitr  von  zo  c  '  Linta  b  '  bestia  quedam   fehlt  h,  quedam  fehlt  c 

*  Lania  b        ®  quoddam  monstrum  ah         *  lare^  a         ''  Lanugo  c        *  ceser  a        *  die 

gl.  seitlich  c        ***  die  gl.  seitlich  c  "  alt'e  a        "  Limbare  b         "  bracbia  h  bacha 

o  modice  brace  c        **  dihbrvc  übergeschr.  c        *°  uestis  a  uesti»  quedam  c        "  uestis  a 


"  fimbriaca  c         "  Laenuatu  lamina  b 
deutlich  '^^  =  Cicuta  '^'^  Leugo  b 


^'  die  gl.  seitlich  c 
Ligurio  a 


*"  Lectit»  b  un- 


DCCCCXXXVIIIb  Heinrici  Summarium  xi 


279 


L.  {Zs.   5,  571).  Mmi.   1.  {Dkit.   3,  264).  Zv.  3,  374.  375 


3 

4 
5 
6 
7 
8 
9 
10 
11 
12 
13 
14 
15 
16 
17 
18 
19 
20 
21 
22 
23 
24 
25 
26 
27 
28 
29 
30 
31 
32 
33 


Lippus  ^  Svröger  c  15''^  sfiroger  a  57*^ 

siuroger  h   lö'^^   [a2j 
Luctor  ris  ih  ringe  h   15=''^ 
Litura  -  (luiichunga  /;   15=*^  c  15*^^  dun- 

chungo  a   57'''  [«2] 
Lubrum.  1  labruni.  ^  1  lahium  lefsr;  15^^^ 

lefz  h  15*2  jgf^g  ^  5Yn3  ]^a2deg\ 
Lappa*    latecha    h  15*^   leticha  e  lö''^ 

pleticha  a  57^^  \a2defg\ 
Lappacium  '"  cleddo  c\'^^'^  cleddo  h  15^^ 

chledda  a  57''^  \g\ 
Lolium  ratin  a  57''^  ratin  b  15*-  raddo 

r  15^2   {a2cUf(i\ 
Lubisticuni  ^    Lubestecco     c  15**^    lube- 


h   15bi 
Lardum  ^*  spec    a    57'^^    c    16*^    spech 

h  15bi 
Lauras  lorbom  r/  57''-   lorbov  c  16*^ 
Lactuca  Ladduch  c  16*^2  laddoch  «57'^^ 

laticho  h  15'^^ 
Lactarida  ^^  springa  a  bl^'^  c  16*^  springa 

/;  15"!  [cd] 
Licisca^^    b"cco   c  IG-''-    brache    a  f)l^^ 

pracho  h  \ö^^ 
Lichusi^    hechit    b   \o^^  hecbid  c   16*2 

hechil  a  bl^'^ 
Lodix  weppe  «57''^  woppe  clG*^  wepi 

b  15hl  [-f.^j 


steche  a  öl^^  lubistic  b  15*^  [a2defg'\       Lapatus  ^^    flado  ß  57^^    b  lö^i  c   16*^ 


Leus,  lentis  linsi  n   57^^  linsin    c    15^^ 

linsin  b  15*^  [a2r/e^] 
Lens  lendis''     niz  a  57^^    c   15^2  niz    /; 

15*2  \a2deg] 
Luscinia.  ^  aiiis  nathegala  c  15^2  nahte- 

gela  a  57^1   b  lö*^  [a2f/e/;9] 


Lvcus  loch  b   lö^^ 

eMenda^'-'  wandel  b  16*^ 
Migma.  ^'^  commixtum.    1  niixtura  .i.  self- 
salba  c  IG^^  seifsalba  a  58*^  b  16*^ 


Lepus    [l^poris    c]  häso    c  15''^   haso  ft      Mai-suppium  ~'^     secchil  «58*^  b  16*^  c 


57^1  ha?  ft  15*2   ^a2de(j] 
Lintus.    strabus  ^    .i.    scilihinder    a  57^^ 

silhinder    c    15^2    scichunder    6    15'''2 

[a2de] 
Lateris  i**  ziegil  a  57*^^  [a2deg\ 
Leno  11  wibgerner  fe  15*^  c  16*^  vvibger- 

nes  a  öl^^  [a2defy] 


16''2  [a2] 
Malagnia.  ^^  confectio  medicorum  .i.  fasche 

c  1G''2  .i.  fasche  a  58*^  [a2deg] 
Miaparo.   parua  nauigatio  .i.  scafa  a  58*^ 

i.  safe  b   16*^   [a2\ 
Mine.  2'*  iiiuroruni  summitates  ciunacl7*2 

cinna  b  16*^  cinne  a  öS*»!   [a2defg] 


Ligo  12  seh  cl6*2  sech  a  57^2  seche  }>  Macilentus  macer  mager   b   16*2  .i.   ma- 

lö'^i  [a2defg]  gerer  a  58''i  [a2dei] 

Lexiua  löga  a  51^^  c  16*2  [a2deg\  Murenule.  catenule  teretes  snÖrlin  a  58^1 
Liuia  1''    harlifa  a  57^2    c  16*2  harlipfa  snovrliu  b   16*2 


34 
35 
36 
37 
38 
39 
40 
41 
42 
43 
44 
45 
46 
47 
48 
49 
50 

51 

52 
53 
54 
55 
56 
57 
58 
59 
60 
61 
62 
63 
64 
65 


*  die  gl.  seitlich  c  *  Littira  c,  die  gl.  seitlich  '  Labrii  l  lub^m  b         *  diese 

und  die  nächste  gl.  seitlich  c.  Lavpa  h  ^  Lapativ  a  *  die  gl.  seitlich  c.  Lubisti- 

cium  ab  '  die  a  *  Liscinia  b  "  strabo  h  '"  .s.  oben  278,  27  "  Leo  h 

'*  die  gl.  sfitlich  c  '''  =:  Licia         '*  Lard°  b.    diese  und  die  nächste  gl.  seitlich  c 

"  Lactiarida  a  Lactaria  //  '"  Licisca  c,  die  gl.    seitlich.  Lichis.  cabrache  a  Lich- 

tisca  b  "  Lichus  c,  die  gl.  seitlich  Lichvs  a.  =  h'-^o;  "*  die  gl.  seitlich  c  ^'  die 
gl.  von  find,  hand  nnchgctragen,  darüber  craenda  h  ^''  Migina  h  -*  Marsupius  ab 

^^  die  gl.  seitliche,  das  deutscht  vort  in  a  nach  detn  vorhergehenden  MelancoUa.  nigrum 
fei  "  die  gl.  seitlich  c 


{«() 


Hachlich  Geordnete  (ilobhare.  A.  Oruppenolohhare 


L.  (Zs.  5,  571.  572).  Man.  1.  Zs.  3,  375 


1  Murena.  piscis  lantfrida  b  IC*»^  .i.  lant- 

2  fiida    (•     17»'^    .i.     lantfnida     a    oS*»^ 

3  [a2degk\ 

4  Mitra  .  .  .  hovt  a  öB*»^  [a2deg\ 

5  Montuni  kirmebachi  a  58''^   [a2r/f//] 

6  Muccuri  ^    qui  "-^    de    naribus    fluit    roz   c 

7  17»2  rotz  a  58^1  rosze  b  16»»i  [c/"] 

8  Medulla  nmrch  a  58^^  [a2%] 

m 

9  Mamma.      1      niaxilla      tuddi      a     58''^ 

10  [a2dey] 

11  Matrona    fröwa     a   58''^    frowa    b   16^^ 

12  [a2rfe^] 

13  Membranum.    l   membranula  fei   a  58''^ 

14  h   16"^  c   17'2  [a2] 

15  Manipulus.  ^    coUigatura    garba    a  58''^ 

16  c  n^^  i.  garba  6   16''^  [a2d€g] 

17  Museum*  mos  b  1G">^  c  17»^  mus  aftS^^ 

18  [a2rfe/Y7Ä] 

19  Malus  ...  .i.  apfolter  a  58^^  [a2df\ 

20  Menta  minza  a  5S^^  minza  b  16^^  menza 

21  c  17'>i  [a2rfe/'] 

22  Malua    papila   a    58^"^    papilla    h   IG''^ 

23  [a2def] 

24  Millefolivm  ^     garuua     a    58^^     b  IG^^ 

25  garwa  c  11^^  [a2def] 

26  Marrubium     andorn    a    58^^    6    16^^    c 

27  171'^ 

28  Malleus    hamer    a  öB*'^  6  16^^    e  17"^ 

29  [a2%] 

30  Malleator  hamerare  a  öB*"^  cl7*>^[a2c?e] 

31  Moneta  muniza    a  58^^^   c  17**^  muniza 

32  6  Ißbi  [a2%] 

33  Monetarius  munizare  a  58^^  \a2] 

34  Mediolus    naba   a  58^^    c  17*»^  nabe  6 

35  16»'i  [a2rfe/'^] 


MaiiHUö  höba  a  58»»'  cl?*»*  huba  i  IG»'*  36 

\a2d^fy]  37 

Megalif'.   [)or{-Uh  f-a-tralup    parcli  (t    ')H^''^  38 

[a2de\  M 

Matertcra.  ^oror  iiiatrin  inonia  o  üH^^  40 
Mulöum  *    lötertranc  c  ll**^    lutertranch  41 

a  58''*  luttertrach  b  Hi^^  \o2dgk]  42 
Mappa     l   niapula  '    haiitfaiio    a  öB***  c  43 

17'^^   hantfiui  h   16^^  \a2defg]  44 

Mergus  *  1    nicrguluf^.    nigra "    auis    du-  45 

chare  c  17^^  dÖchare  a  SB'^^  tuchere  46 

b  lGb2  \a2g]  47 

Merulus    1  merula   ämsilla    c   11^^  äsila  48 

a  oS»'  amsella  b  W>^  [a2defg\  4'J 

Merops     grounspeth    a    58^^    grvnspech  50 

b  16'>''  gmntspeth  c  IV'^  [a2d€g]  51 
Murio   cazo  c  11^^  catza  a  58^^  b  16*»^  52 

[a2degk]  53 

Mus.  muris^"  mus  «58''^  c  11^^  [a2d]  54 
Mustela  .  .  .  wisela  c  17''^  wisela  a  58^^  55 

wisel  b  IG»»"  [a2degk]  56 

Migale.    quasi     gulosus    harmo    b  IG**^  57 

c  17'>2  barm  a  ÖB^-^  [a2rfe/5']  58 

Muscipula.  laqueus  ^^  ualla  a  58^^  b  IG*»^  59 

valla  c  171-2  [a2dgk]  60 

Melos  quedam  bestiola  dahs  b  IG^^  fc/]  61 
Municipale     congestum     geburlihgedinge  62 

b  Iß^^  geburlichgedlg  a  öS^^  [a2dek]  63 
Matricularius  '^    döm     p'^affo     c     17''^  64 

doumpfaffo  a  58^^  dumpf affo  b  16^^  65 

[a2deg]  66 

Matta.  1  mattula  madda  a  59»^  [a2deg]  67 
Mantica.  pera  malha.  dasca  a  59*^  ma-  68 

licha  b  16^^  [a2deg]  69 

Marceo.    langueo  serwen    c    17*'^   ihser-  70 

wen  a  59*^  [a2d]  71 


laris  ft 


*  Muces  a  *  quod  c  '  Maniplus  c 

*  die  <;?.    seitlich  c  *  rf/e    </Z.  seitlich  c 

»  nig*  ft  "  muris  a  "  laqueus  fehlt  c 


*  d?e  <;/.    vor  279,  60  c.    Museum  b 
'  mappula  a6  *  die   gl.    seit- 

i 

^*  Matriculari«  a   Matcu- 


DCCCCXXXVIIIb  Heinrici  Summarium  xi 


281 


L.  (Zs.  5,  572).  Mon.  1.  {Diut  3,  264).  Zs.  3,  375.  376 


1 

2 

3 

4 

5 

6 

7 

8 

9 

10 

11 

12 

13 

14 

15 

16 

17 

18 

19 

20 

21 

22 

23 

24 

25 

26 

27 

28 

29 

30 

31 
32 


Miitio^    [ti«    c]  winsoN    c  18=^^  winsln  ^       Noxticorax  .  .  .  .i.  nahtram  a  fi%^^ 


a  59«'^ 
Multor.   taii^.    percutio.    1  punio  ihniordi 

a  59»^ 
Metior.  '^  nietiris  ich  nüzo  c  18^^   ihniizze 

a  Sg^'i   [a21 
Mastico.     cas.  *      dentibus     comniinuo  ^ 

cöon    c    18*^  cuon    a  59^^    ihcuen  /; 

17»^  [a2def] 


Nanus  paruus  homulus  getwe'"ch  h  \1^^ 

getuvj'es  a  59^^  {a2defgk] 
Nouacula  scarsachs  aög''^  sarsahs  clS*^^ 

scarchahi«  h  \1^^  [a2deg\ 
Nouerca  st^ufmöter   a  59^^  stifmüeter  h 

17bi  [o2] 
Nouitricus    stiufater    a  59^^    stieffater  h 

17^1  [«2] 


Mulgeo    milcho    c  18^^    miliche   b  17*'       Nurus  snvra  h  17^^  snui'a  a  59^'^ 


ihmilcho  a  59*^  \a2degk] 
Mensale  disclachen  a  59*^  \a2defj] 
Manile  ^    hantfaz   a  59*^    c  18=^^    hant- 

fanh  h  17^^ 
Milivm  hirse  a  59*'   c   18*^ 
Malteum  ''    balz   a  59*^    c  18*'   balh  b 

17*1  [c\ 
Manciis  *    einhender   a  59*'-    fc    17*'   c 

18*1 
Melantium®  moicxiit  «59*1  6  17*^  niort- 

crvt  c  18*1  [^^g^j 
Melones   ^^    biboz   f- 18*'    piboz    a  59*i 

pibos   fe  17*1   j-^jj 
Manubius  n  roibare  6  17*i  c  18*i  rou- 

bare  a  59*^  [crf] 
Mortarium   mörsare   c  18*i  uasculum   in 

quo  semina  in  puluerem  redacta  '^  con- 

diuntur  morsare  a  59*^  b  17*i  [/"j 
Manstrugai^  lachin  «  5 9*^  «?  18*Machin       Nudius  nunc  tertio  .i.  egesteren  a  h^^"^ 

b  17»!  [ed]  i.  gest^n  b  11^^  [al.2dg] 


Nucifraga    nuzbrecha    a   59^^  b   11^^    c 

18'>2  [a2defg] 
Nucleus  "    nuzkerno  c  18»>^   nuzkern  b 

17''i  nuzzikerno  a  59^^  [a2deg] 
Noctua     .i.    uvo    a    59''^    ewla    b    11^^ 

[a2defg] 
Nasturcium  cresso  aög'^^  c  18^^  chresso 

b  11^^  [a2dek] 
Navüum.  precium  nauigü  verscaz  c  IS'^^ 

uert  a  59^^  [a2deg}c] 
Nauclerus  l  nauta  scifmester  c  ISi^^  sceif- 

maist  a  59^^  [a2] 
Nauticus  1*^  sceff lieber  &  17'»^  sclef lieber 

a  59^2  [a2degk] 
Nausia  vnwillo  b   17'^^  c  19*i  unwillo  a 

59^2   [d] 
Nates  "  arsbelli  a  59^2  arsbelle  c  19*i 


Neo. 


20 


nes. 


21 


Noniisma.  i*  syclus.  i^  l  sescle  (sescle  b) 
6  17*2  c  18^1  [a2rf^Ä;] 


las  2^      fademon 
[al.2<^] 


neui.       [i.     c]      filo. 
«     591-^     c      19*1 


33 

34 
35 
36 
37 
38 
39 
40 
41 
42 
43 
44 
45 
46 
47 
48 
49 
50 
51 
52 
53 
54 
55 
56 
57 
58 
59 
60 
61 
62 
63 
64 
65 


'  die  gl.  seitlich  c  *  tvas  Hoffmann  davor  anführt,  ist  modicum  murmuro  ^  Me- 
ter c  *  cas.  ac  '  dentibus  comminuo  fehlt  c  *  die  gl.  seitlich  c  '  =  Balteum. 
die  gl.  seitlich  c           *  Mac*  a            *  Malamium  c  Melamium  b,  nach  der  folgenden  gl. 

'"  Melone«  c,  die  gl.  seitlich  "  diese  und  die  nächste  gl.  seitlicli  c  *^  retadti  h. 
=  Gll.  Salom.  hl.  135*>  der  incunahd  Mortorium  dictum  quod  ibi  iam  semina  in  puluerem 
redacta  et  mortua  condiuntur  "  Manstrugga  c ,    die  gl.  seitlich  ^*  Nomisma  c 

"  6ichu8  b  '*  scarchah]  das  letzte  h  aust  s  corr.b  '■''  Nudeus  a  '*  Nau- 

ticü  b        "  die  gl.  seitlich  c        *"  Nenos  a  **  ne».  c  ^^  filas  a 


'2h: 


Sachijch  (ieordnetk  Glo8makk.     A.  Grupfknulohhake 


L.  (Zs.  5,  .0  72).  Mon.   1.   Zh.  \\  370 


1 
2 

3 
4 

5 
ü 

7 
8 

10 
11 
12 
13 
14 
If) 
IG 

17 
18 
19 
20 
21 
22 
23 
24 
25 
26 
27 
28 
29 
30 
31 
32 
33 
34 


No.  imto  .i.  svinimo  c  1 9"^  .i.  ih«uimmo 

a  59»>^  [a\.2de(j\ 
Nola  scella  a  59''^  c  19»^ 
Napiun  '  mba  a  59''*  b  ll^""-  c  19»*  |t) 
Nuccinus  '■*    nuzbov   c    19»*    nuzbouni  a 

.59''*  nllzbouiii  b  17 ''2 
Nepulus  -     lu'spilbou    c   19»'   jii^rspilboni 

<7   59''*  m'spelbouni  b  \1^^ 
Nectar*  .^eim  «59''*  c  19"*  seini  b  W''^ 
Nutriciu.s  inagezoge  a  59''* 
NeniM  lait.<aiic  «  59*»*  laeitsanc  b  IV>'^ 
Natatoria  '   urspriiic  u  59''*    c  19»*    vi- 

sprlch  b   n*»^ 
Nimbus  [est  a\  fa-sciola  "    transuersa  ex 

auro  assutii  in  liiiteo  .  .  .  borto  a  59''* 

i.   broddo  b   17''- 

Ophioinachus "  auis  contra  .^erpente.s  pu- 

gnans  quklam  ciconiam  putant  ödebero 

b  18»'   \a2d] 
Opbthalnio.  **  dolor  oculonuii   uvc^^vcro  c 

19''*  .i.    ocswere    a  GU»-    i.    ov-swer  b 

18»*  [r/2| 
Orphanuö  .i.  weiso  a   GO»^ 
Oriza.  subtilis.^ima  fariiia  .i.  .><iniila  a  GO»- 

c  19''*  1.  simila  b  18»^  [a'^eg] 
Onocrotolus.  auis   delectans  ®    ptagni.-;  et 

paliidibus    .i.  horoduchil  c  19''*  i.  ho- 

roduchil    b   18»^    .i.  horduchil   n   60»* 

[a2deg\ 
Orarivm.  *'^  linteuni  **  quod  ora  mortuo- 

rum  tegit.  l  stola.  I  mappula*^  hant- 

fano  a    60»*  c  19''2    hantfäc  b  18»- 

[a2deg] 
Ora.  finis  .söni.  1  ort  a  60»*  säum  1  hört 


b  18*s«  frt2</«^]  35 

OrnuH  **  hägiiiboin  a  60»*  hangl)ouni  b  30 

18»2  hägin  c  19'»''»  [a2J  37 

Orbita    ue.<tigiuin  rot«'  wagileisa    c   19'''''  38 

waginlaisa  «   GO»*    wagenlaize  b    18»*  3!i 

[«2/irJ  4(j 

Olea.  1  oliua  Olebov   <■   1 9' -     oleboni  '<  41 

60»*  [f\  42 

Olor.  '*  cigiuis  '^elbiz  a  GO»*  elbiz  b  18»"  43 

elbez  c  19'>'^  \a2deg\  44 

Obses.  qui  pro  pace  datur  *"  giöil  a  60*»*  45 

gisel  6-  19'''  gaeiöel  b  \^^^  [a2defg\  40 
Ocrce  belberga  a   60*»*  [ft2deg\  47 

Omentum.  *"  quod  tegit  inte.-tina  budemig  48 

c  20»*  .i.  budmic  a  60''*  [a2dg]  40 

Operculum.    coopertorivm  [uasis  d\  lit    a  50 

60'-*  lid  c  20»*  [a2(/€^]  51 

Oriza  '^    siii.'z  carni*  a  öO*"^  sniz  carni«  52 

b  18''*  [rt2(|  53 

O.strum.  coccus  rotphellol  a  60''^  b  18''*  54 

rötphellol  c  20"*  [ö2(/e)  55 

Orifium*'*  geusprinc  a  60''^    gevsprinc  I)  56 

18''2  [«2rY///|  57 

Off'oco.  ^"^  extinguo  vui'gon  c  20»*  ihwrge  58 

n  60''2  [a2]  59 

Oscito.  ta-s.  OS  aperio  .i.  geuuon  b  18''^  60 

gewon     c    20»-      .1.    ihgene     a    60'»2  61 

{a2dg]  62 

Obstipio.  ''*  obrigeo  ich  ferstabon  c  20*^  63 

ihfirstabon  i  18''^  iherstabort  %0^'^  [a2c]  64 
Ocünuö.    herba   girgila    a  60''*  girgila  b  65 

ISbä   [c]  66 

Ofites  uogel  a  60"*  vogel  b  18"^  67 

Ornus  22  linboun  6  IS''^   [02^6/5-]  68 

Opinatissünus  2*  naniahafdeste  2*  c  20»^  69 


*  rfi'e  (ß.  fieitlich  c        '^  Nuncin*  b  ^  Nespulus  b  *  die  gl.  seitlich  c         *  vgl. 

Gll.  1,  739,  27?        *  uasciola  h  '  Ophiotriach*  scheint  zu  stehen  b  *  Ophalmo  a 

Ophalma  h         '  delectans  c  '"  Oratium  h        "  linthemn  c        ^-  mapula  h  .i.  mappula  c 

''  die  gl.  seitlich  c         **  die  yl.  seitlich  c         '^  cignus]  g  aus  n  con:  b  *'  qui  — 

datur    fehlt  c  '^  Omtum  c  "  Oniz  b  "  Orisifl  h  '-»  Offöco  a  "  Ob- 

stipeo  a  -^  a-.  oben  282,  36  -^  Opimatissim'  b  ^^  namahafdeste]  ma  «?//   ra- 

sur  c.  vijl.  Gll.  1,  482,  40? 


DCCCCXXXVIIIb  Heinrici  Summarium  xi 


283 


L.  {Zs.  5,  572.  573).  Mon.  1.  [Diut.  3,  264).   Zs.  3,  376.  377 


1        namehaf teste  a    GO''^    namchafdest^  h 
18b2 

.;  Parcherdum.      prestigiuni  ^     zot)unga    c 

4  20''^  zaub^unga  i  19''^  zöbunte  a  Gl'^^ 

5  [a2] 

6  Peripsima.      quisquile  ^     quod    de    farre 

7  purgatur    .i.  spriur  ^     a  61*^    c  20''^ 

8  .i.  sp""!!!!-  h  19''^  [al.2rf5r] 

9  Petasum    latum   calciamentum   .i.    t^crit- 

10  scöhe  a  61*^  scrit  scovhe  ft  19^^  yrit- 

11  suhe  c  20^2  [a2dg] 

12  Pilax.  *  rauriceps  ^   caza  c  20*»^  catza  a 

13  ei"'^  i  19»2  [^2^1 

14  Papauer    niago    a  61"^   f-  20''^  mage  5 

15  19«2  [fl2f/e/'^] 

16  Pastonacha  ^    moraha    e  20^^^  moraha  a 

17  61»3  moralia  ^j  19=^2 

18  Porfirio  auis  quedam  ys^aro  a  61^^  6  19^^ 

19  [a2c?</] 

20  Problema.    propositio  rätisca   c  21^^  ra- 

21  ti'ca  a  61'^^  \a2d(j] 

22  Psitachus.  auis  indie  loquen^.  totus  uiri- 

23  dis.    sed   gutture    puniceus    hincust  a 

24  61^2 

25  Platanus  abhorn  a  61^^  [a2defg] 

26  Ptisana.   far  1    ordeum   noiidum     cortice 

27  exutum    uesa  b   1%^^    .i.  fesa   a  61''^ 

28  [a2defg] 

29  Palatus'   gvimo    c  21*^     giumo  h  20^^^ 

30  gömo  a  ^V>^  [a2dg\ 

31  Palus  . . .  bröc  c  21''2  brÖhc  a  61''=»  \g] 

32  Palus.  pali  ^  stecco  c  21^2  gtecco.  \.  phal. 

33  n  61»>3  steche  t  fäl  h  20»^  [«2^0/^] 

34  Pala  scüuela  6  21^2  scuuela  h  20^^  scÖ- 


uela  a  61^3  [a2defg'\  35 

Panipilio  ®  eruca  uiueldera  b  20^^  l  ui-  36 

valdcra  a  61»''»  [a2dg\  37 

Pensationes  cinsi  a  OtV"^  eins  6  20»^  [a2J  38 
Parix    auis  meisa   ff  61^^  meisa  b  20*^  39 

[a^defg]  40 

Paliurus.   herba    spiuosa    .i.    hagen    (hu-  41 

gan  ff).  1  ageleia  a  61''^  c  21''^  .i.  ha-  42 

Gen  10    b  20*1  [a2defg]  43 

Paredrus  ^    pharefrit    a  62*^    farefrit  fc  44 

20^1   [a2defg]  45 

Pardus.  bestia  uaria  et  multicolor  .i.  le-  46 

barto  c  21^2  .i.  leibart  a  62^^  leobart  47 

b  20'»!  [a2defg]  48 

Peniculum  12  wadel  a  62^1  6  20^1  c21''i  49 

[a2cd]  50 

Pabulum  föt^  a  62*1  |-qj2]  51 

Patina  t  patella  phanna  a  62*i  [a2deg\  52 
Palumbes  i'»  addubun.  l.  heitubin  a  62*i  53 

addubim  b  20*i  [a2f?e/i/J  54 

Panus  1*    spöle    ff    62*1    spido    /;  20*i  55 

[a2dfg]  56 

a 

Palla.  fascitergiuni  1^  fesetga  b  20*i  se-  57 

a 

setga  ff  62*1  \a2dg\  58 

Pauo  pfauuo  c  21''i  phawo  a  62*i  phano  59 

b  20*1  [ffl2r/e]  60 

Panicivm"    fenich  h  20*2    ^  21^1  phe-  61 

nihc  ff  62*1  [a2defg]  62 

Pepo    pfedema  i'    (phedema   a).    l    erd-  63 

aphel    (erdepfel  1^   c)  a  62*i    b    20*^  64 

c21bi  [a2defg]  65 

Passus  .V.  pedes  scritniale  ff62*i  [ffl.2^/]  66 
Perdix    rebehon  a  62*i   rebhvn   b   20*2  67 

[a2dg]  68 


1  a 

^  pstigiü  ff        ^  qsqlie  6           '  orZer  spruir  c  spriur]  ur  vcririscht  a  *  d/e  /y^  6v.v7- 

lich  c.    Pilax  6           °  muriceps  ac           «  Pastonäca  «.  *•.  unten  284,  10             '  die  gl. 

seitlich  c             ^  U   b.   die  gl.    seitlich  c              »  Pamplio  b  '«  haGen]    G    aus    b 

corr.  b           "  ParMrus  a        '*  Peniculon  c           '^  Pabübes  ^  '*  Phian»  b          "*  fa- 

sciterium  «          "  Paucium  a          "  pfedema]  a  angehängt  c  '«  erdepfel]  m6c/-  p  /yj- 
sur  c 


284 


Sachlich  Georünete  Globsark.     A.  Gruppenüu>h«are 


L.  [Zu.  5,  573).    Mon.  1. 


1  PerHicus  phereichbom   a    62**    phersich- 

2  bouin  h  20*3  {a2dey\ 

3  Petiosilimim  -     herba     petir?-il     h    2"^-' 

4  ptirnil  ^/   (J2*=*   [a2</^J 

ö  Patera  ^     iiapf    a    Ü2»2    r    21»>*    iiaf.-  /> 
«       2()''a  |a2) 

7  Patibuliun  galgo  a   G2»'*  /;  21''^   \e\ 

8  Pessulum  grindel  (grindel  a).  1  dieinel  « 

9  Ü2«2  i  20*2  [a2r%] 

10  Pestinaca  ^      nioniha      rr    02»=*     />    2U'»''* 

11  \a2defij\ 

12  Peta  nielda  a  62»^  [a2^J 

18  Pediculus  lös  a  G2«2  [a2r/fY/l 

14  Pellicanuö     sisegoino     a     62"-      b    20*'' 

15  [o2rfe^] 

l(j  Pelicatus.  *  concubiiiatus  kebesot  a  02"^ 

17  kebePOter  c  21*>i  \vgl.  ol.2] 

18  Petigo.  ^  prurigo  ^   uredo    cutis  ivkedo  c 

19  21»'^  iukedo  o  C2''2  {.  iuchedo  fc  20»^ 

20  [a2(/cj 

21  Peruicax  .  .  .  elstritigw  a  02"^ 

22  Peplum.  amiculuni  .  .  .  hÖbelacheii  c21''^ 

23  havplachen      h    20"^     höbetdecha     a 

24  62»2  [a2] 

25  Perna.  '^    tergiis  suis  **    .i.  bacho  n  02"- 

26  b  20«2  e  2V'^  [a2defg] 

27  Pecten    camp     b    20"^^    chanip     a    62*^ 

28  [a2defg\ 

29  Papirus.  ^  1.  papirio  lisc  a  62»^  6  20«^ 
SO  Petuita.  ^^    caligo.   t  flegnia  ^^  oculoruni. 

31  1  morbus  ^^     gallinai-um    in    lingua  .i. 

32  pfipfis    c  21^2    pfiphis    b  20^^  .i.  cip- 

33  phic  a  62»^  [a\.2de\ 

34  Pilleus  ...  bot  a  62''=^  [a^defg] 

35  Pala.    offa    baiza    a    62»3    ft    20''^    [o2 

36  Pila] 


{Diut.  3,  204).   Zu.  3,  377 

Pilum  phil  fl  62»»  pfil  6  20»»»  [a2] 
Pihi  ritäpf  c  21*»^  Htäinph  a  02*^  stÄinpfe 

/>   20''i   [ft2defg\ 
Pincerna  Hceincho  b  20*»^  scenche  a  62*'' 

|«2J 
Pi.sa  arwezzi  a  62"^  [a2rfe^] 
Pitaciuiii  ...  .i.   sceda  debetoh.   1.  bletzo 

a  02*3  [a2(//'] 
Petacium    epistola  brief   n    02»^  6  20'»* 

0  21»^^  \a2\ 
Picus  hehera  c  21''2  heheta  a  62»3  [rf^] 
Pix.    pixidis  ^^    buhsa.     trucha    a  62*' 

trucha  c  21''2  [a2deg] 
Pica  aglestera  a  62*^  [a2deg] 
Pinus   pLiiböm  a  62»'  pinboum    b  20'** 

[rt2r%] 
Picea  '*    forha    a    62»'    vorha    b   20''* 

[a2%J 
Pims  *-^  birböni  a  62»'  pirboum  6  20''* 

[n2deg\ 
Pirum  bira  a  62"'  piia  b  20''* 
Pisale    phiesel    a    62»'    pfiesel    6   20»'* 

[a2deg] 
Pistor  pbister  a  62»'  [a2d] 
Piötrinum  *•*...    bachus  b  20*^*  pachus 

a   62»'  [fl2] 
Pons  uia  bmcca  «  62»'  brucka*''  b  20''* 

[a2Jß^] 
Populus.  ai'bor  albis    foliis   \vih    a  62''* 

i.  wih  b  20"* 
Papulus  albare  a  62''*  alber  b  20''* 
Porrum  louhc   a  62''*  lavch  ö  20''*  [eg] 
Polecü-us  *8    folo  a  62"*    c  21"«  uole  6 

80"*  [a2defg] 
Puls,  uilis  cibus  '»  bri  c  21"^  brii  a  62"* 

[a2defg] 


Patrosilinü  h  *  Patera  c 

prorigo  «,  /e/j/<  c        '  P^rna  « 

'-  }    morbus    anf   rasur  c 


'  Pestinaca  «  *  Pellicatus  o         '  Petigo  c 

*  suis  c        '  Papiru'  a        "  Petuita  c        "  flecma 
"  die    gl.  seitlich  c  '*  die  gl.    vor  284,  48  a 


'°  Pirtis  ff 
aeitlich  c 


*'  Pistna  6  "  brucka]  k  aus  h  cor/-,  b  "  Polets  i        *•  die  gl. 


DCCCCXXXVIIIb  Heinrici  Summarium   xi 


285 


L.  {Zs.  5,  573).  Mon.   1.  {Diut.    3,  2G4).  Zs.  3,  377.  378 


1  Pupilla  seha  c  21»>2  seha  a  G2bi  ^  gO^'^ 

2  [a2J 

3  Pumen  os  guttuiis    quo  cibu^  deuonitur 

4  sluntbain  b   20»>2  [a2deg] 

5  Pulmo  luiigulii  a  G2bi  j„2&] 

6  Pobles    kniiada    c  22»^    knerat    6  20»'- 

7  ch,°ierade  a  621'^  [a2deg\ 

8  Pustula  bulla.  ancwez  c  22*^  buUa.  anp- 

9  uvez  a  62^1  bulla  ancweiz h  2()^'^\a2dpfg] 

10  Pulix  flöhe  a  62^2  [^2^^] 

11  Pulpitum  lector  a  62*^^  |a2c?^] 

12  Pultrinus  fiilichiu   h  20''2  uvlebin  a  62^2 

13  [o2(^^] 

14  Puteal.  locus  1  statua  ^    in  foio  härfa  c 

15  22«!  haifa  a  62*'2  ö  20^2 

16  Puba.  simiilacrum  doccha  c  22"^  i.  doch 

17  h  201^2  _i_  toccha  a  Q2^^  [a2defg] 

18  Puluillus    chussi    a  62^'^    ^^usl    /?   20b2 

19  [a2defg] 

20  Puniex  pumiz  a  62''2  [«2f%] 

21  Placenta  flado  a  62^2  6  20^-  [a2dg] 

22  Plaustrum  wagen  a  62^^    bagen    fe  20''2 

23  [a2deg] 

24  Plautago  ^  wegerich  a  G2^^  ö  21»^  c  22*^ 

25  [a2(ie^] 

26  Plana.  ^  ferrum  quo   planatur  lignum  .i. 

27  scaba  a  62^^  i.  scoba  b  21''*  .i.  scabe 

28  e  22''i  [a2defg] 

29  Pluteus.  *    tabula  parietis    .i.  dil    (dil  b) 

30  a  62»'H  21=11  [a2rfe/(7J 

31  Plumbum.  metallum  de  argen to  .i.  bli  a 

32  62''3  [a2deg] 

33  Prinus^  pflobov  c  22'»*  flumboum  b  21^1 

34  proumböm«  a  62^^  [a2defg] 

35  Prelum. '  lignum  quo  uue  premuntur  j. 


baloo  e  22^*1  balco  a  02'^^  3Ü 

Priuignus.    na  stiufchint    c  22**    Priuig-  37 

nu.s  filiaster   .i.   t^tiufsun  a  62**^  stiuf-  38 

sun     b    21^^*    Priuigna     stiuf tohter    a  39 

62^3  stivftocht^  b  21'^*  [a2J^/r/|  40 

Proauus.  ^    pater  aui    .i.  alt^  ane  b  21'^*  41 

a'ter  ane  a  62^^  42 

Prestigivni.  ^  incantatio    magica   guggeiia  43 

e  22=12  gugerla  a  GS-"^  [a2]  44 

Pretlium.  possessio  Ißhan  e  22=^^  lehan  a  45 

63*1  b  21''*  46 

Prestacio  lehan  a  63**  L^2t?5']  47 

Pinso.  *"  sas    [.i.  ferio.  premo  a]  cniton  48 

c  22*1  i.  cniton  fe  21«^  .i.  ontirton  a  49 

63''2  [al.2«^J  50 

Propunctorium    stozisiN    c   22*^*    stozisin  51 

a  63*2  gtosisin  6   21^*   [cf^]  52 

Pulcita  **    uederbete    a    63*^    federbette  53 

b  21^1  54 

Plumatium  waneussi   a  63*^  wantcussiu  55 

b  21b*  [^]  56 

Pista  *2  deich  ft  21''*  diech  a  63*2  [c]  57 
Pacha  *^  ertbere  a  63*2  ^  21^*  [c]  58 

Paro  goumo  a  63*2  g^inio  6  21''*  59 

Panaceta  **  reineuano  *^  c  22''*  reinivano  60 

&  21''*  reniuano  a  63*^  61 

Pulcina  honinchil  a  63*^  hvnlncli  *^   ö  62 

21"*  63 

PuiTO.  piscis    sturo    c  22''*  sturl  a  63^^  64 

strudo  b  21''*  65 

Pectilimatica  *''   slifsten    c  22''*  slif stein  66 

a  63*3  siifstsein  6  21''*  [cd]  67 


Parix  *^  maisa  ö  21''* 


Polipodium 
stainvarn 


Steinfarn     a 
b  21"*  [crf] 


63*3 


68 

22''*  69 

70 


»  t  statua  fehlt  c         *  dte  gl.  seitlieh  c  '  Pia  na  b  *  Plutes  a  *  Prignus  a 

•  proumböm]  r  seheint  aus  ätcorr.  a       '  Plerum  c        *  Pau'  ö        '  nocÄ  285,50  c.  gugerla 

(1  aus  e  corr.)  s<eÄ<  in  a  zu  Prosapia.  progenies,  tvelehes  in  e  unmittelbar  am  Schlüsse  der 

vorangehenden  spalte  seitlich  sich  findet         "  Pinno  a  "  =  Culcitra  "  l.  Pasta 

"  Pascha  a  '*  =  Tanaceta  '*  reineuano]  u  aus  f  radiert  c  "  hvnlncU] 


es  fehlt  der  ziveite  strich  des  h  b 
283,  39 


"  Plectalimätica  a  Plecta  limatica  b 


**  s.  oben 


28ü  Haciilich  Geürdnetk  Glosbakk.   A.  (jKL'ppe.v(;ix)hhake 

L.  {Zs.  Ti,  573.  574).  Man.   1.  [Üiut.   3,  205).  Zs.  3,  378 


1  Penus  '  splchan.'  <■  22*'^  spich'an-  a  OB»'' 

2  spiclmr  h  21''^ 

3  Pulte8  bönbri  a  ü3*^  bonbri  6  21''* 

4  Ptisanas  linsaiuo  «   G3»^  b  21^*  [c] 

5  Popo  uvrstelinc  a  63"'  wrstelinch  /;  21'** 

6  [cd\ 

7  Patlnus   phtuiiiinstil    a  63*'    phanunstil 

8  Ä  21»>2 

9Pile2    balbi    r<   63»'    v*bim-h '    h    21''* 

10  [(%! 

11  Propugnaculum  *  brurftweri  c  22''*  priist- 

12  were  a  63»' 

13  Parafrasten  luginare  n  63»'    lugunare  b 

14  21»>2  \cd\ 

15  Percrebuit  niareuvait  a  63»'    marewart  ^ 

16  i>  21'»'^ 

17  Pelex  geUa  a  63»'  [a2efg] 

18  Palataruni  "  figon  a  63»'  figon  6  21''2 

19  Quisquila    sprv   c    22''*     spirn    b    21''^ 

20  spirti  a  631**  [o2f/5'] 

21  Quacaria.   auis    wahtala    a  63***  b   21''^ 

22  [a2f/^] 

23  Queicus  eicha  <7  63*'*  aich  b2V^^[(i2dpfg\ 

24  Quernus  heichlner  a  63''*  heic  hin^b  21''^ 

25  [a2defg] 

26  Qualus  "^    spölo    ft    22»*    spola    a    63''* 

27  spvolo  c  22''2  [c] 

28  Quasquila  wahtila  b  22»*  wahtela  a  63''* 

29  [e] 

30  Reumatica   herba   craniche^nabel  c  23»* 

31  c»nichesnabel  b  22»^    chranicbesnabil 

32  a  63"'  [a2cdef] 


Racenms  .  .  .  .i.  drubo  a  64**  [a2</c]  33 
Kiuia  frosc.  (fron  b)  l  creta  a  64**  fc  22»*  34 

[a2de/\  35 

Ranima.  *  .^piiia  albi  coloris  agelei  a  64»*  36 

agc'k-i  b  22»"'*  ["2defy\  37 

Radii.  ^  ligna  in  rotis  .i,  speichin  o  64»*  38 

i  spaichen  b  22»*  \a2defij]  39 

Radix   herba   .i.    ratich.   1  gerta    a    64»*  40 

i.  radich  b  22»»*  [a2def\  41 

Rafariuin  *"  morratich  a  64»*  i  22'»*  c  23*2  42 

la2rfc/-]  43 

Rastruin  **    howa  c   23»*    howa    b  22''*  44 

höuwa  a  64»*  [a2rff^]  45 

Rastelluni    rdchö  a   64»*    recho  c   23»*  46 

reccho  b  22''*  [a2(^ß/i^J  47 

Resina  *-    hiu-z    a    64»*   b  22''*   c    23»*  48 

[fl2]  49 

Reiiunculus  ...    .i.  niero.  \    lendebrado  50 

c  23"^  .i.  niero.  lendibrato  a  64»^    .i.  51 

niero  lendinel  b  22'»*  [a2deg\  52 

Reticulum    .i.  nezelin  *'  c  23»^    .i.  nezce  53 

a  64^2  [a2deg]  54 

Recaluaster  .  .  .  .i.  chaluer  a  64»*  \a2d\  55 
Reditus  .  .  .  .i.  nuz  c  23»^  nutz  a  64»*  50 
Remus    röder    a    64»*     r&eder    6    22''*  57 

[a2defg]  58 

Regius  **  gelesöth  c  23»*    .i.  gelesuht  a  59 

64»*  [a2f/^]  60 

Reclinatoriiun  Imeberga    a  64»*   [a2deg.  61 

!;<//.  al/']  62 

Repagulum.    obiectio    spruzil   b  22''*    .i.  63 

sprizile  a  64»^  [a2d]  64 

Repurium.  *^   repurgatio  .i.  v6im  c  23»*  65 

•i.  ueim  a  64»*  [a2]  66 


^  die  </Z.  seitlich  c.  diese  und  die  nächste  gl.  vor  285,69  h  *  Pilo  h,  vor  der  vor- 

hergehenden gl.  '  verstehe  ich  nicht  *  diese  und  die  nächsten  gll.  aufser   Pelex 

scheinen  der  Vulg.  entnommen:  Jud.  9,  51.  prolog  zu  JRegum  l.  JRuth  1,  19.  n  JReg.  16, 
1,  vgl.  Gll.  1,  385,   42.  419,  61  ^  wart]  r  aus  u  radiert  b  *  das  dann  von  Soff- 

mann aus  a  mitgeteilte  Pus  indeclinabile  i.  sanguis  corruptus.  inde  bustiüe  quidam  uolatil 
dicitur  gaha  halte  ich  für  lat.  =  gaia         ''  die  gl.  seitlich  c         *  Eanna  h         *  Bado  b 

"  Baphanum  b         "  die  gl.  seitlich  c        "  die  gl.  seitlich  c         ^'  nezelin]  z  aus  s 


Wrr.  c 


die  gl.  seitlich  c        "  Bepürium  a 


DCCCCXXXVIIIb  Heinrici  Summarium  xi 


287 


1 

2 

3 

4 

5 

6 

7 

8 

9 

10 

11 

12 

13 

14 

15 

16 

17 

18 

19 

20 

21 

22 

23 

24 

25 

26 

27 

28 

29 

30 

31 

32 

33 

34 

35 


L.  {Zs.  f),  574).  Mon.   1.  {Diut.  3,  265).  Zs.  3,  378.  379 

Rinia    scrunta    a    G4»^    ^runda    h    22*'' 
[(t2c(Iefy\ 


Recmium.  ^  acus  ^  1  spenvla   (^penula  a 


22bi 


23"2 


specula  b)    a    64*^    b 

[a2cdefg] 
Runciiia.  ferranientuni    architectorum    .i. 

nvil  c  23"^  .i.  miil  a  G4"^    .i.  nole  b 

22b2  [a2defg\ 
Rubigo»    rost    a    Gi'^'^    b   22^2    p  23^^ 

[a2defg] 
Rumex  *    ruf    a    04^^    ^    22i>2    c    23=^2 

[a2defg] 
Rubiicata  pellis    losgishfit  b  22''^     loiisc 

a  04^2  [a2d] 
Rostrum  snabil  a  64^^  [a2defg] 
Rotula  ^    [est  6j    conuoluta    cartula ''    .i. 

(i.  b)  rodel  o  64<''3  i  22t'2 
Ros  marinuni  "  herba  uimphea    .i.  gren- 

sinc  fe  22''^  .1.  gensinc  a  64'''^  [a2cd] 
Raucedo  ^  heisi  c  23'^^  heisir  a  64*''  he- 

ser  &  22^2  [^^^^^  ^.^/  ^2] 
Ruga   runciiia  a  64"^    runciiia    b  22^^ 

[a2/-^] 
Rugosus   runzohter   a   Gi^^    runcillot'  b 

22i>2  [eg] 
Rumino.    cibum   in    os    retrudo   comedo 

iddruchon  a  64^^  ich  idrocho   b  22^^ 

[a2defg] 
Riscus»  holder   a  64^1    b  23^^    c  23^1 

[a2fl?5r] 
Runex  "  brama  a  641*1  ^  23»^  c  23*^^ 
Ratinum "  salzfaz  a  64^1  6  23=^^ 
Retorta^^    ^vj^  ^  23i>i    wit  a    G4.^^    wit 

fc  23*1 
Ralices  "  stof  a  64i>i  g^^^f  ^  23»^ 


Radium  i*  Räia  c  23bi  raia  a  64"!  b  23»i 
Rasia^^  wirz  a  64*^1 
Redimiculum    hobethant   «   64*»^    häbet- 
bant  b  23«^ 


Scena  loba  b  23^^  louba^«  a  65*^  [(^] 
Stigma.    Signum  [1  figura  n]    in  corpore 

.i.  lichmal  c  24*^   _;_  üchmale  a  65*^ 
Struma  ^'^    cropf  c  24'''2    chelc  L  chroph 

a  65*2  [o26^/(7] 
Scia.  coxa  diech  a  65*2  ^jg^j^  ^  23^2  [^^^2] 
Salsugo  sulza  a  Q5^^  b  24*^  c  24''2 
Sanguisuga  egela  a  65''i  [^2e/^] 
Sarcinula  ^^    in   qua  portantur    cibi    go- 

söme  a  G5^^  gysovmil  b  24*^ 
Sartor    natäre   c    24^2    natare    a    65^^^ 

[a2deg] 
Scandalia.     calciamenta    desuper  corium 

non  habentia  Jjronscoha  a  65''2  ^^2] 
Sandix^^  weit  c  24b2  weit  a  65^^  beid 

b  24*2  i^ci2defg] 
Sandiceus^"  weidiner  c  24^^  uvidiner  a 

65i'2  beiden*  b  24*2  [-ß2(^e^] 
Sarculum  getisina  65^^  kertheisin  ft  24*2 

[a2defg] 
Suamarius    soumare    a    65^^    suamm*  b 

24''2  [a2deg] 
Salix  saliha.  1.  wida  a  65^2  beida  fc  24*2 

[a2dg] 
Sanguinarius.  arbor  härtrugilboü    c  24^2 

harttrugQböm   a  65^2     hartrugelboum 

b  24*2  [a2%] 
Sambucus  holder  c  24^2    holare  a  65*'2 

[a2defg] 
Saccus  sach  a  65''^  [a2d] 


3U 
37 
38 
39 

40 
41 
42 
43 
44 
45 
46 
47 
48 
49 
50 
51 
52 
53 
54 
55 
56 
57 
58 
59 
60 
61 
62 
63 
64 
65 
66 
67 
68 
69 


'  Eedinimn  6         *  acus]  a  auf  rasur  c         '  die  gl.  seitlich  e         *  die  gl.  seitlich  c 
*  Ritula  b        '  cratula  b  cantula  a        '  die  gl.  vor  286,  57  &        *  Raucedä  c        *  die 
gl.  seitlich  c        "*  =  Rumex         "  =  Catinum        **  Eecorta  b.  die  gl.   nach  287,  36  a 
'ä  =r  Calices  •*  die  gl.  vor  287,  31  c  ^^  =  Brasia  "  louba  übergeschr.  a 

"  Sstruma  a.  die  gl.  seitlich  c  "  Sarcina  a  "  Scandix  a.  die  gl.  seitlich  c 

*•  Scandiceus  a 


2HH 


S.\(  iii.K  II  Geoki>nktk  Globhai:k.  A.  Gruppkngixjhhakk 


L.  (Zs.  5,  574).  Mon.   1.  {LHut.  3,  2ßr>).   Zs.  3,  379.  380 


1  SacculuH  Hechil  a  Qb^^  {a2d\ 

2  Sabona  ^  neiffa   a  G5»>2    c  24''2    Haifta  /j 
:{       24»*  [a2dg\ 

4  SalHitia.    saturcia    wrst    b    24»2   r-    24'»^ 

;')       uvnst  a  Gö''^  [a2detj] 

(>  8aliunca  netg"s  (;  24'»2    rietgras  a  (ib^^ 

7  riegi-as  b  24"'''  |a2^%] 

8  Spiculum    scoz.    l.    .spiez  a    (j')^'^    soz    l 

9  spez  b  2402  ^^2] 

10  Sellai-ius  satelro"  c  24^^   ^alteros  Z>  24"^ 

11  sätilros  o  65'^''^  \a2d.  vgl.  ey] 

12  Sidacium    häsip    c   24''^    hasip    a    05''^ 

13  hasib  b  24«2  \a2defg\ 

14  SerpUlum  ^    polegium    agre.ste   i.    ueltte- 

15  nela  b    24"^    .i.    ueltchonela    «   65**^ 

16  [a2def\ 

17  Simia  affin  a  65»>3    affin  fc  24bi  [„2^/^/] 

18  Simus-*    crüpfnasi   a   (Sf)^^    crüpfanse    b 

19  24^1  [a2d.  vgl.  g] 

20  Sistarcitun  ua.sculum  nautarum  consutmn 

21  .i.  mösdatica  b    24''^    .i.  mostasche   a 

22  65b3  [-„2] 

23  Siligo*  roggo  c  24'»^  roggo  b  24^'^  rocco 

24  a  66''^  [a2f/r/| 

25  Spelta  dinchil  ^  «  6G^^    diucilla  h  24''^ 

26  [a2c?5r] 

27  Siniilago  siniila  a  66*^  6  2A^^  [a2dg] 

28  Seta  «  porst  a  6G»^  brusda  fe  2^^^  [a2] 

29  Si^<imbria.  herba  siseniera  a  6ß^^  [d] 

30  Sorex  grozmus  e  25*^  groznu'  (grozin^  a) 

31  .i.  radda  a  66"^  fe  24^1  [a2rf] 

32  Solarium    altuni    edificium    .i.    solare    a 

33  66»^  b  24^1  [a2g] 

34  Supercilium  oberbra  a  66^^   vrberbrawe 

35  i  24bi  [a2dg] 


Suggellatio  houh.  l  H|X)t '  a  OG»^   (f/J 
Stellio  **  .  .  .  .i.  möl  c  25'i  i.  niol  b  24»'* 

MTin 

.1.  uiolt  »  a   GG»*   [a2dg.   cgi.  f\ 

Submentuni  underkinne   a  GG»*     under- 

chinne  b  24''*  [a2dg] 
Surt  Huin  a  GG**  [a2dg] 
Subtenien  *''  wevel  c  25»*  uuc-uel  />  24''* 

weuil  a  GG»*  [a2<//"(/] 
Sudes  stecc,''o  a  GG*^  [ö2^/</] 
Surturro  **  runare  c  25**  runzare  a  66"^ 

i  24"*  [a2rf</J 
Scurro  .  .  .  .i.  naschare  a  6G*^  naschare 

b  24''*   .i.  nasehere  e  25*2 
Subulcus  ...    .i.  suinare  a  GG**    i.  sui- 

nare  Ä  24''2  [d] 
Suses.  magni  canes  .susin  a  66»^    susin 

b  24''2  [a2dg] 
Spinter  *^  spinela  b  24''^    roc  Spinnela. 


hendi 


13 


66»2 


Subparuin.  caniisia.  1.  fui-hendi  a  6G*^ 
Sunien.  pinguedo  .  .  .    .spunruns    c  25*^ 

sjpurüs  b  24t^^  spunrunst  a  66»*  [dg] 
Suber.  cortex   rinda.    loft    a  GG»^    rinta 

b  24''2  [a2dg] 
Scun-a  .  .  .  .i.  nascare.  t  sce/nare  a  66»^ 
Sceda  1  scedula    plezzo    a  66»^    blezzo 

b  24b2  [a2] 
Scarabeus  **  wibil  a  66»^  b  24''2  kheph* 

b  25*1*  [a2dg] 
Scabro   ho,''nuz    a  66*^    honius    b   24**^ 

[a2dg] 
Scrofa  SU  a  GG^^  [a2c?] 
Scirpus  *^  herba  rotunda  i.  piniz  a  66»^ 

biniz  b  24^2  [a2(Z<7] 


.Jtj 
37 

:« 

39 

4i> 
41 
42 
43 

4) 
4" 

4' 

47 

■l- 

4' 

"ji.i 

51 

52 

ry.'j 

54 
55 
5ij 
57 
58 
59 
60 
61 
62 
63 
64 
65 
66 
67 
68 
69 


*  die  gl.  seitlich  c        *  Serpellum  a        '  Simi*  b        *  die  gl.  seitlich  c        *  dieselbe 
gl.   schon  auf  bl.  65''3   nachgetragen  a  *  Sera  b  '  beide   loorte   übergeschr.  a 

wrm 

*  Stelio  b  •  molt  ]  t  aus  i,  wrm  mit  schicärzerer  dinte  übergeschr.  a        "  Subtä- 

roc 

men  c,  die  gl.  seitlich        ^*  Surorro  a        '*  Spint  a        *'  roc  soZi^e  dem  folgenden  Sub- 
parum    übergeschrieben    werden;    hendi    is^     au*    dem    nächsten    furhendi    entstanden 
•*  Scharlabeus  kheph*  nachgetragen  nach  289, 17  b        '*  Scippus  & 


DCCCCXXXVIIIb  Heineici  Summarium  xr 


289 


L.  (Zs.  5,  574).  Mon.   1.  (Diut.  3,  265).  Zs.  3,  380 


4 
5 
6 
7 
8 
9 
10 
11 
12 
13 
14 
15 
16 
17 
18 
19 
iO 
21 
22 
23 
24 
25 
26 
27 
28 
29 
30 
31 
32 
33 
34 
35 


Scituni.    inandatuin.    decretum  ^    ban    n 

66"^^  b  241*2   [ai.2dg] 
Sc'oria.    })uio:aineiitiiin    forri     .i.    siintir   a 

GG'>^  .i.   sincP  /;   2i^'^  [a2(lg\ 
Scuria  .  .  .  scura  a  66'^^  c  25»^ 

Scussoriuni    rennila.  1  qrn   a  Gö''^     ren- 

nula.  curn  b  24'»^  \dg] 
Scabies  rudo  a  G6^^  l'^'-dff] 
Scutica  l  scotica.  flagelluin  gesila  c  25«^ 

geisili  a  66»^  [a2d] 
Spien  milz  a  66»^  [a2rff7] 


Spata 


sw 


ert    e    25»^     suert    o'    GG^^ 


[a2d] 


Sparus  sper  c  25«^    j^per  a  GG'i^  />  25»^ 

[«2rf] 
Spatarius    swertdrago    c   25''^    sueiti'ago 

a  66*1^  swerthtrago  b  25=^^  [c?] 
Spaitus.  canis  uelox  -svint  b  25^^  e  25**^ 

wint  a  BG''^  [o'2rf^] 
Spaitus.  herba  scafthöwe  c  25^^  scafhev 

b  25*^  scaftinhou  «  G6»^ 
Spacus^  dfat  c  25^^  drat  a  QQ^^  b  25=>i 

[a2dg] 
Speculum  Spiegel.  1.  warta  a  66*^  spigel 

\  wart  b  25=^1  [«2%] 
Statera*  waga  a  66^^  c  25^^  [a2c?/5'] 
Stater  inanchus  a  66^^  6  25*^  [d] 
Strucio.  5  auis  strüz  c  25^^  struz  f/  GG'*^ 

travz  b  25«'^  [a2(^/'] 
Sternus   1  sternulus    staro  a  G6^^    stare 

b  25''i  [a2rf/'^J 
Sturio  piscis  sturo  b  25*^     sturi  a  GG**^ 

[a2rfj 
Stanien  warf  a  GG^^  fc  25»^  [a2dg] 
Stuppa  auvirche    a  GG**^    awirk    b   25*^ 


[a2rf.  ?'r/^.  /•]  36 

Stagnum  ein  «  GG''^  \'^'^dg~\  37 

Stipes.  pitis«  stam  n  GG»*^  c  25''^  [a2d]  38 

Stipes.    ötipitis.    Stimulus   brant   b  25^^  39 

[/■J  40 

Stirps.  genealogia'  stam  a  GG**^  b  25*^  41 

[a2c?]  42 

Stupeum  colobium  uzspunne  ff  GG**^  uz-  43 

punne  b   25»^   [^2c?^]  44 

Sarcio.    eis    ihbozo    a    GG**^    hie   bözo  b  45 

25*^2  [a'2def]  46 

Susurro  runzon  a  GG''^  6  2h^^   [a2\  47 

Sucinus  **  sueizige  a  GG'*'-'  Suaizige  &  25*^  48 
Stragulum  .i.  fethlachen  ^  a  GG*»^  49 

Solee  sohui  a  GC^^^  /,  25^^  \e.  vgl.  a2]  50 
Salinuni  salzfaz  a  GG**-  fc  25^^  ^  25"^  [c]  51 
Saline  salzgrubin  a  CG''^  salzgrovbun  ö  52 

25=^2  salzgöbeN  ^^  c  251»^   [c]  53 

Sifonua  spiizza    a   GG**^    sprizza  i  25^^  54 

[ff2c]  55 

Scalprum^^    scrotisin  ^^   a  GG^^    b   25*^56 

scrotisen  c25'*^[ff2]  57 

Scalpellum  scribmezzer  a  GG''^  scpmezer  58 
c  25"  [cd]  59 

Supara^^  lesa  c  25^^  lesa  a  GG'*^  ^  ^q 
25*2    j^g]  ßi 

Subticula^*  scurliz  a  GG''^  [c]  62 

Scatere  ^^  wallen  «  GG^^  b  2f)^'^  e  2h'^^[c\  63 
Supputacio  ^«  zala  a  GG''^  b  25*^  [^^2c]  64 
Stiria^'    ihsella    fe    25*^    jhgelle   ff    60^2  65 

[a2cdef]  66 

Sarectum   sahar    a   GG»'^    b   25*^    saher  67 

c  25''i  68 

Smigma  seiffa  c  25**^  seipha  a  GG**^  sei-  69 

pha  b  25*2  70 


•  decretü  mandatü    h  *  diese  und  die  nächste  gl.  seitlich  c  '  die  gl.   nach 

289, 17  a  *  Stat^ra  c  "  die  gl.  seitlich  c  *  Stips.  ti»  c  '  genalogia  a  genea- 
loia  b  '  Succin*  6.  (Z«e  gl.  ist  nicht  klar  °  l.  fechlachen  '"  salzgöbeN]  z  aus 

eorr.  c  "  Scalprü  b  '*  darnach  rasur  mehrerer  huchstaben  b  "  Süpara  a.  die 
gl.  seitlich  c  **  =  Subucula  '^  Satere  a   Scatire  h   Scatere  c,  die  ^Z.  seitlich 

'•  Supputacio]  t  au,9  corr.  h  ''  Stirilla  6 

Althochdeutsche  glossen  III.  \^ 


290 


Sachlich  Geoki>n'etk  Glüshakk.     A.  Gruppenoujsöark 


L.  (Zs.  5,  574.  575).  Mon.   1.  (Dhit.  3,  205).  Zs.  H,  3H(J.  3«1 


1  Hngiu'u  ^  strähl   c  25^^    strala  o   iHi^''  l> 

2  25»-   [c\ 

3  Subtulares.  '•'  ficones  scoha  a  00''^  Scovha 

4  h  25»2 

5  Serra  sega  I  scerra  h  25»^  W'^f] 

6  Seuuin  ^  unslit  a  Q(i^^  [a2c\ 

7  Sorbius  spibom  n   06''^  [f] 

8  Spinus  sceleböin  a  GG'*- 

9  Surculus*  zvic   c  25'''    zuic  b    25*^  zui 

10  a  66ba  [c] 

11  Serciilu.s  staro  a  Q(i^'^  b  25»- 

12  Saturcia  quonila  a  GG*^^  ueltquula  b  25*^ 

13  [a2cdef] 

14  Subtellus  5  barbo  a  GG»'^  b  25*2  ^  25^^ 

15  [c\ 

16  Solsequia    sunnowirbel     c    25^^     sunne- 

17  werbil  a  GG**^   suuiii  uuerbil  ft  25''-  [ej 

18  Tabcrne  edicule  plebeiorum  •*  parue  crä- 

19  imm  a  G7=*^  cfamu"  />  25»'^  [a2cd] 

20  Tabonmrius.  caupo  c*mare  a  GT»^  [a2<?rf] 

21  Tabeniio  tauernare  a  G7»'  [f-r/] 

22  Talpa  mü.  worfo  a  67*^  [a2cdg] 

23  Tapetuni  '  tepich  a  67»^  /;  25'»^  [o'2cdfg] 

24  Terebelluni    nabiger   «    G7»^    nägcber  c 

25  25''2  [a2dg] 

26  Tramaracia  mazaldara  c  26"^  inazald'|ra 

27  b  25*^2  nrnzhald^ra  a  Gl''^  [a2d] 

28  Thorax,    niilitare    raunünentvni.    lorica  ® 

29  brunia  b  25'''-  brunia  c  2G»^  brunna 

30  a  G7»3  [olr/J 

31  Tibias.  crui-a  scinkin  a  G7'''^  [o?] 

32  Tremula  aspa  a  67«^  6  25»>2  [a2d] 

33  Ticio  .  .  .  .i.  bränt  a  67''^  brant  i  20^"^ 

34  [a2(/5'j 


TrifoUvn»  clö  c  20"'  chle  ^  25»»*  \u2d\  X, 
Torno.  "  na.s  draio  a  67''*  draio  b  25'''^  30 

[n2dfy\  37 

Traha.  .-pecieH  uehiculi    .-^liddo  '°   c   20»*  '^H 

sHtdo  />  20»*  .i.  Aiw  n  07''^  ["'^^rf/i/j  39 
Tribulus  ^*  fgenus  spinaruin  b]  hiffa  c  2G»*  40 

haeffa  b  20»*  hufolder  a  67''*  [a2dy]  41 
Tridcns  .  .  .  crol  a  07*»^  {dg\  42 

Tncolanum  garthago  '/  07''^  g*rthago  b  43 

26»*  [a2d\  44 

Tiiilla.  ferrum  ad  niuruni  chelhi  c  20»*  45 

chelhi  n  08''*  chelle  />  20»-  [a2df(j]  4G 
Tehi  woppi  a  08»*  [a2rfj  47 

Tort'uma  scafraida  a  68»^  /^  20»^  e  26'»*  48 

[a2rf]  49 

Tortus  wit  n  GS"-^  6  26»»*  [a2d]  ÖO 

Tignus   sparro    b  26''*    c  26'**    spara  a  51 

G8»3  [rf]  .52 

Tauanius   brenio   b   26'»*    premi  a  08»^  53 

f^2(/]  54 

Tumba  ^-  cöffa  a  08»»  c  20''*  [</]  55 

Tina  zuber  a  68»^  fc  20'»*  c  20''*  [a2rfj  50 
Tributa  diecbbrato    a   08»'^    diehbrato  //  57 

20"*  [rf]  ÖK 

Tilivm  liuda  a  68»'^  [a2cri  59 

Tinso  ihsnitin  a  68»^  [rf]  60 

Tussis  hÖsta  a  68»^  [d]  61 

Tipsanarium  *^  stampf  a  08»^  stamps  b  02 

20'-*  [d\  03 

Tofus  **  duchistein  a  08»^  ducstam  6  20''*  64 

{a2df]  65 

Tarmus  made  a  08»^  mod^  6  26''*  [a2d]  66 
Trama  weppegerti  *5  a  68»^  b  20''*  [c?]  67 
Timalus*«  asc  a  08»^  asch  6  20''*  \d]  68 
Tymallus  ase  b  26''*  69 


*  die  gl.  vor  der  vorangehenden  a,  seitlich  (Stagnea)  c,  davor  Sag^ea  unterpunctiert  b. 
ist  mit  Diefenhach  entstellung  aus  Sagitta  anzunehmen?  oder  aus  Ignea  sc.  tela  des 
Epheserhricfes  ?  -  =  Subtalares  ^  :=  Sepum  *  Sortulus  c,  die  gl.  seitlich  ■*  die 
gl.  nach  der  folgenden  ab         '  plepeoB  b  ''  Tabetü  b  *  lorica  c  '  Tono  b 

'^  sliddo]  1  aus  corr.  c  "  die  gl.  seitlich  c  "  die  gl.  seitlich  c         "  Tipsi- 

mariü  b  '*  Tofos  b  ''  weppegerti]  egert  auf  rasur  b  '•  die  gl.  vor  der  vorher- 
gellenden  a 


DCCCCXXXVIIIb  Heinrici  SuMMARroM  xi 


291 


L.  {Zs.  5,  575).  Mon.  1.  {Diut.  3,  266).  Zs.  3,  381 


I  Tomo  1  diessella  c    2Q^^    dicsila  a  GS^^ 

■1       dichzl  h  26''^  [a2d] 

.'.  Turdu.-^  droscala  <7   68*^  [>/] 

!  Torrere  bachiii  n  68''^  i  26»^^  [(/J 

:.  Valli.s  .i.  tal  a  fiS^^  [a2d] 

(i  Valium,  muuitio.  subsidium  gräbo  c  26^*- 

:       g»bo  a  eSi'i  [a2dg] 

8  Violen tia    notnuft    c    26^'^      notnüft    n 

9  68^2  [f/] 

10  Uentilabriuii  wanne  a  69*^  [a2t?J 

11  Ventriculus.    umbilicus    nabelo^    c  27'''^ 

12  nabel  a   69*^^  \a2dg\ 

13  Vepres.  spinosa  herba  brama  c  21^'^    .i. 

14  brama  a  69"^  [fl2rf^] 

15  Vernaculus  .  .  .  kneth  c  27*^    kneth  a 

16  69»2  chneht  ö  26i'2  [a2] 

17  Vertex,    cacumen    capitis    .i.    sceitila    a 

18  69*2  h  26b2  [a2dg] 

19  Vesica  ^  blat^  c  27*^  bi^t'  j  ^-apf  jj  26b2 

20  plat^  1.  croft  a  69»^  [a2.5r] 

21  Vespertilio  *  [auis  quadrupes  h\  flederm^ 

22  e  27»2   .i.  fledermös  a  69"^    i.  fleder- 

23  maus  h  2&>^  [a-2g] 

24  Vespa^  wefsa  a  69'^2  ^  27»^  Avefz  6  26''2 

25  [a2f] 

26  Vestis  mutatoria  badegewant  b  27*^  pa- 

27  diguät  a  69»^  [«1.2^] 

28  Viaticus    wegewiso    a  69*^    w^gweise    b 

29  27»^  [a2rf] 

30  Violentia.  ^  uis  ualida  notnumft  a   69*^^ 

31  Virago  .  .  .  .i.  fried^la  a  69''2  ide  friedil 

32  b   27"2   [r/J 

33  Vligo.  sordes  linii  1  aque  huliwa  c  27*^ 

34  huliwe  b  27»^  [d\ 


Vlula"  .  .  .   wla  e  27^^    idest  aiuwüa  b 

27^1  .i,  uvvil  a  69''^  \a2df] 
Vmbo  ...    .i.  rant   c  21'^^    rant  a  Q,^^^ 

b  27^1  [(l\ 
Vmbraculum  hütta.  1  loba  c  27*^  hetta. 

1.  lÖba  a  69''^    hutt  1  Lovba  b  27^1 

[a2(Zi^J 
Vnco  morsus  ab  unco  et  dente  incuruo  * 

ub^zan  b  27^^  eberzant  a  69''^  [(/] 
Vomer  waginso.  1  scaro  a  69^^    wagen- 

sun.  1  scaro  b  27'^^^  ['"'2%] 
Volema.  species  pomi  .i.  winegifta  c  27^^ 

.i.  winigift  b  21^^  [n2dg] 
Vorax.     nmltuiu     edax.     glutto     vraz  b 

27W    [d] 
Vortex  werbe  /;  27''^  [ald] 
Vrina  harin  b  27^^  [a2dg] 
Vrtica  nezzil  ft  27''2  [g.  vgl  a2d] 
Vredo  derrma  h  21^"^  derrina  c  271"^  [d] 
Viscus  mistil  c  27^^  mistil  b  21^-  {a2d] 
Vlmus  vlmbovm  b  21^'^    [a2d] 
Vicetula.9    auis   [.i.    b]    snepfa    b    27»>2 

c  27^  [d] 
Varix  werr  b  21^^   [d.  vgl.  a2] 
Vatillum  Rella  b  27>'2  [d] 
Variola  ^°  meisa  c  27*'^  meisa  b  27^^  [d] 
Verriculum  scoup  b  27''^  [d] 
Vuango  schora  /;  28*^  [d] 
Viltrum  uilz  b  28^^  [d] 
Vibex  birca  b  28^^  [dfg] 
Vera  spiz  b  28^^  [a2ri] 
Vitia  wiccha  b  28»^  [a2f/(/] 
Vncinus^i  c=*fo  c  27^^  crapfo  ?;   28^^!  [fZ] 
Verruca  ^^  warza  e  27*»^  warchzun  6  28^^ 

[a2c?(7] 


35 
36 
37 
38 
39 
40 
41 
42 
43 
44 
45 
46 
47 
48 
49 
50 
51 
52 
53 
54 
55 
56 
57 
58 
59 
60 
61 
62 
63 
64 
65 
66 
67 
68 
69 


'  die  gl.  seitlich  c        *  nabele  auf  rasur  c         '  die  gl.  seitlich  c  *  Vespertilio  c 

*  die  gl.  seitlich  c         *  s.  oben  291,  8  ''  die  gl.  seitlich  c         *  ist  eine   Vergilgl, 

{zu  Aen.  1,  169):  s.  Corpus  gloss.  lat.  4,  470,  20.  auch  Gll.  Salom.  bl.  233»  der  incu- 
ndbel  *  Vatillo  iecula  b  '"  die  gl.  seitlich  c.  vielleicht  ist  eher  entstellung  aus  Va- 
tiola  =:  vasculum  anzunehmen,  als  mit  Graff  in  meisa  eine  nebenform  von  mäsa  zu 
sehen         "  Vicin*  h.  die  gl.  seitlich  c        '*  Verruce  b 

19* 


292 


Sachlich  Geokunete  Globsare.   A.  Gruppenolohbark 
L.  {Zs.  5,  575).  M<yn.  1. 


1  Vsia.  *    ueriiiif*     porci    «ftinisluH    c    21^^       XnAn  kaiiip  c  27'*'  \d] 

•J       riuiuislurt  b  28»'  [d] 

3  Veredarius  boto  b  28"'  IkmIo  i-  27'''  (</]       Zizauhi   viiciot   e    28»'    vnehrfit   t   28** 


27 

28 
•29 


Codex   Erlangerms   2006. 
4  (1»)    Angina'^    (P)    chelwarch.     morbus       Orrcimu.s.   herba  girgila  [/;J 


5  porcoruiu 

6  Aulea  vmbehauc  [bd] 

7  Ancrasaxa  rienchilstein   [bd\ 

8  Bacina  wegowata  [bd\ 

9  Aurago  gelesuhth  [a26rf] 

10  Anstra  mistil  [bd] 

11  Aurifrigivtn  goltporto  [n2bdf\ 

12  Bailena  species  piscis  walera^  [a2bdeg] 

13  Cremivm  spaha*  [bd] 

14  Calli.    formule   ad    faciendos   calceos  .i. 

15  leist^  [bd] 

16  Lactaria  springa  [bd] 

17  Lodix  lodo.  1  weppi  [bd] 

18  (1"=)  Maltevm  balz  [b] 

19  Melamivm  morcrut  [bd] 

20  Melones  biboz  [bd] 

21  Manubius  röbare  [bd] 

22  Manstruga  lachin  [bd] 

23  Napum  raba  [b] 

24  Oriz^  snitcharins  [a2b] 

25  Orisium  geusprinc  [a2bdg] 

26  Obstipeo.  obrigeo  ihferstabon  [a2b] 


Peniculum  wadil  [a26rfj 
Pinso.  sas  .i.  cnito  [u\.2bd] 
Propunctorium  ,stozi.siu  [bd] 
Pisca  diech  [b] 
Pacha  ertbere  [b] 
Pecta  limatica  wlifstein  [bd] 
Polipodivm  steinfam  [bd] 
Ptysanas  linsanio  [b] 
Popo  wrstrelinc  [bd] 
Paiafra-sten  lugvnare  [bd] 

Qualu.s  spvlo  [b] 

Reumatica  herba  chranihisnabil  [a2bdef] 
Ros  marinuni.    herba  nimphea    .i.   gren- 

ginch  [a26(Z] 
Rinia  scrunda  [a2bdefg] 
Reciniuni.  acus.  1  spinnila  [a2bdefg] 

{V)  Salmum  ''  salzfaz  [b] 
Solee  solvn  [b.  vgl.  a2] 
Saline  salzgrüben  [b] 
Sifonia  sprizza  [a2b] 
Scalpellum    scbimezzer  [bd] 
Subucula  surliz  [b] 
Suppara  lesa  [b] 
Scatere  wallen  [b] 


30 

31 
32 
33 
34 
35 
36 
37 
38 
39 
40 


»  Vssa  b  *  unter  der  das  glossar  eröffnenden  gl.  Affectare.  appetere  steht  anuabil 
.  .  halb  .  .  .  {dh.  halbisen  s.  bd)    von  and.  hand  '  walera  tnehr  erraten  als  gelesen 

♦  spaha  nicht  sicher  »  über  das  zwischen  Epitasis.  irreprehensibihs  und  Epimenia 

xenia  donum  stehende  Balafium  .i.  imago  ist  von  der  anderen  hand,  die  oben  anuabil  .  . 
scJirieb,  bUidi  («.  a2bdeg)  gesetzt        *  davor  Ozir,  unterstrichen        '  nach  8a  abgeschnitten 


DCCCCXXXVIIIc.d  Heinrici  Summarium  xi 


293 


F.  {Zs.  15,  332) 


I  Ruppiitatio  zala  \a2b] 

•2  Stiria  isiUa   \a2hdcf\ 

'.]  Sagiiea  strala  \h\ 

4  Serra  >->oga.   l  ,<crerni  \a,2b\ 

')  Surculus  zinc  [b] 

I)  Sepum  vnslit  [a2h] 

7  Sorbius  spirbov  [b] 

8  Satureia  veltquula  [a2bdeß 

9  Solsequia  sunniwerbil  [b] 


Subtellus  barbo  [b] 


30 


Taberne  edieule   paruc  plebeiorum  cra-  31 

rnun  [a2hd]  32 

Tabernarius.  caupo  cramare  [a2bd]  33 

Tabernio.    qui     uinvm  l    aliud    uendit  34 

tav'nare  [bd]  35 

Talpa  muwerfo  [a2bdg]  36 

Tapetuni  depit  [a2bdfg]  37 


10  (87*)  Arrabo  arrabonis  .i.  phant  [a2b] 

11  Acinax  ferrea  asta  .i.  azger  [a2b] 

12  Alnus  erla  [a2be] 

13  (8 7'')    Antidotum    .i.    contra    dranc  ^  :  : 

14  datum  [a2beg] 

15  Amurca  (88^)  fex  olei.  l  drusina  [a2b] 

16  Aucipula  clobo^ 

17  Ascella  ochesa  ^  [a2befg] 

18  Acitabulum  aceti  phanna  uas  *  ciatus 

19  An:sa  hautaba  1  liasta  [a2beg] 

20  Arula.  uas  pranai'um  glötphäna  ^  [a2beg] 

21  Alietum  auis  ^  eringre'z  [a2e] 

auis 

22  Attacus     hera    l     ut    quidani ''     hunbel 

23  [a2beg] 

24  Arctolur*  ?atelboge  ^ 

25  Argilla  limus  l  testa  mergil  [b] 
'^6  Afforus  phirllo  ® 

27  Andeda  brantreita  [a2befg] 

28  Alx  genur*  bef^tie  .i.  elaho  [a2eg] 

29  Ariola  höba  [a2beg] 


d. 

Codex  Florentinus  xvi,  5. 

Aquamanile  hantcar  {a2be\  38 

Alcerto  ^  haiger  39 

Alenos  ellenbogo  40 

Amiculum    peplvm  ^^     fascia    pectoralis  41 

42 
43 
44 
45 


höbetöhc  i»  [a2efg] 
Auripigmentum  ^^  orgement 
Acer  agffia 
(88^)  Apsintiuni  wormiti  ^^  [a2beg'\ 


Acer    gundereba    1    niazziltira    arbor  ^^  46 

[a2beg]  47 

Anetum   tille  [a2befg'\  48 

Apium  ephe  [a2beg^  49 

AUiuni  clobelöch  [a2ie^J  50 

Ascolinium  ^^  asclÖch  [a2i65']  51 

Acies.  acumen  wessin  [a2h]  52 

Alapa  orsdac  [a2beg'\  53 

Aurugo  species  coloris  .i.  gelivi  [e]  54 

Aulicus  houetrut  \a2beg']  55 
Ancomismos  incastratura  .i.  not  [al.2eg]  56 

Aspidiscus  vncinus  craphio  [a2beg]  57 

Allee  allecis  .i.  harinhc^*  58 


>  cont»  dranc  durch  zeichen  umgestellt  *  die  gl.  von  and.  hand  '  Öchesa]  ö 

auf  rasur  von  and.  hand  *  aceti  phanna  uas  durch  buchstaben,  welche  eine  jüngere 

hand   übergesetzt   hat,  umgestellt  zu   aceti    uas    phanna  *  glotphäna]  ö    auf  rasur 

•  auis  übergeschr.  ''  quidam]  oben  am  q  radiert  *  die  gl.  auf  rasur  von  jünge- 
rer hand.    l.  Arccolus  •  diese  und  die  folgende  gl.  auf  rasur  von  jüngerer  hand 

'"  peplvm  und  höbetöhc  übergeschr.  "  diese    und  die   folg.    gl.    auf  rasur  von 

jüngerer  hand  ''  wormiti  und  arbor  übergeschr.  *'  Ascoh'nium]  u  aus  ra  radiert 

'*  die  gl.  auf  rasur  von  jüngerer  hand 


294 


BaCHI.KH    GeORDNKTK    Gl.OHHARK.    A.    fiHrri'KN(!U)HHARE 


F.  {Zu.  15,  332.  333) 


1  Aruina.   p'mguedo  .i.  unslit  [e\ 

2  Axidoimin  stol  [a2e^J 

3  Albugo  hÖcsal  *  [b] 

4  Andromona  .i.  gazza^ 

5  (89»)  Anus  uetula.  1  alibi  ars  [e\ 
ö  Ascia  desehla.  l  barta  [a2be\ 

7  Aneta  anit.  auis  aquatica  [a2beg] 

8  Auena  habo.  l  wilthabo  [a2fee] 

9  A.^'xugia  rtiiieio  ^  [a2b\ 

10  Allicito  inuito  spaiiö  [a2feej 

11  Auriealcuni  .i.  mosc  *  orcal  [b] 

12  Artocrea  crapho  [6] 

13  Ära  stabuluni  po/coruiu  «tig:a 

14  Aquarius  achari  [b] 

15  Ascelle  sceidun  [b] 

16  Aulea  übehäc  [bc] 

17  An:nuabile  ^  halbisiii.  lachin  [bc\ 

18  Aniphibalum  man   [b] 

19  Alea  zapb,U  [a2b] 

20  Atriplex  mölhta  [b] 

21  Ancra  saxa  senkeisten  [be] 

22  Apparitor  satelles  diensman  [b] 

23  Auiai'ium  fogelw,''ida  [a2b] 

24  Adolatura  parta  [a2b] 

25  Allobrox  gallus  burgendare 

26  Adulator  losare  [a2b] 

27  AUido.  elido  hie  ceristozon 

28  Aurifrigiuni  golt:borto|to  [a2bcf] 

29  Arpago  tridens  1  fuscinula  craoal  [a2h] 

30  Aurugo  ^  color  in  auro  1  geleshut  [a26c] 

31  Alopicia  grint  [a2&e] 

32  Ardea  beiger  [a2b] 

33  An/tra  mistil  [bc] 


Ak.situiii  laddo   [b]  31 

Aferuin  *  hani-lorz   [b\  3.') 

Anaglipha  uianlicha  [b]  3i; 

Arnica  wolf izeihila  '  [b]  37 

Annontarius  cancilari   [/>]  3H 

Attenuatus  (H9'')  garniet  [b]  3'J 

Auricularius  ratgebo  [6]  40 

Assatura  spizprat»  [b]  41 

Amndo  canna  .i.  ror  *  [a2b]  42 

Adulterina  dauis  affrtersluzel  [b]  43 

i 

Apfusuö  h  ®  washolant  44 

Arnoglossa  Wegerich  [a2]  45 

Agaone  subtilla^*^  h  wornm:r::z  '^  46 

a, 

Agre  l  can :  pe  h  hanif  47 
Alunien  1  ca^'altro  1  spiptiria^^  h  bisten  4h 

Alosantus  h  vvormiota  4ii 

Apiorisu  1  butraoion  heininfuoz  50 
Agatia  fnictus  arboris  spinos^i  .i.  fi[e,^a     51 

Ansora  ringila  52 

Amatilla  actex  b  holantar  53 

Alba  menta  rosaruin  ^^  h   wiznmüza  54 
Auellane  nespila  fructus  1    arbor   ipsius  55 

Amarellus  ainirzo  56 

Artagge  birchun  57 

Auellana  slea  58 

(90»)  Bursa  pellis  .i.  hut  [a2be]  59 

Bothoma.  urna  .i.  embir  [a2be]  60 

Botholicula  stovf  [a2beg]  61 

Balasiuni.  imago  .i.  bilde  ^*  [a2bceg]  62 
Bootes,  sidus  ^^  bubulcus    .i.  :o,''sinare  ^*  63 

[a2be]  64 


*  höcsal  von  and.  hand  übergeschr.         -  die  gl.  auf  rasur  von  and.  hand         '  sme- 
ro  übergeschr.  *  .i.   mosc   übergeschr.  '"  ä:nuabile]    über   u    rasur    eines   acu- 

tes •  Äser"]  an  se  radiert  '  woLf:zeis:la]  rasuren  von  ?e  und  a  •  i.  ror  auf 

rasur  von  jüngerer  hand        *  die  abbreviatur  bedeutet  herba        '"  vgl.  Corpus  gloss.  lat. 
3,  577,  25  sutdilla  .1.  uermicaria  "  wormu:r : :  z] : :  =  rasur  von  or  '*  =  stipteria 

"  losarus  mentastrum    Corpus  gloss.   lat.   3,  592,    22.    60.    614,  13.    625,  68.    626,  37 
**  bilde]  11  aus  li  corr.        **  sidus  übergeschr.        '*  :o,cs)nare]  rasur  von  ?h,  e  aus  i 
corr. 


DCCCCXXXVIIId  Heinrici  Summarium  xi 


295 


F.    {Zs.   15,  333.  334) 


9 
10 
11 
12 
13 
14 
15 
16 
17 
18 
19 
20 
21 
22 
23 
24 
25 
26 
27 
28 
29 
30 
31 
32 
33 


(90")  Bubaliis  .i.  wisät  [a'Zhef] 

Bubo  auis  iioctuniii  .i.  hvo  \a2hefg\ 

Braca;^  feinoralo  .i.  bröch   [fl:26e] 

Bulla  sperula  aurea  .i.   riiich  [cfy'\ 

Bostar  rinder,^**'  ^ 

Ballena.  species  piscis  .i.  walira  [a2bceg\ 

Bvancia  giittur  1  maxilla  .i.  chela  \a2heg] 

Bai^taban  breino  [a'lbeg] 

Bitumen  ertlim  •*    gluten    terre  tenacissi- 

inum  \eg^ 
Bucula  uacca  iuuencula  .i.  kalba  *  [b\ 
Buculare  labiuni   .i.  labil  [p\ 
Bipennis  parta  bial  [a2beg\ 
Botrus  wintrubo  [a2beg\ 
Butirum  pinguedo  lactis  .i.  anco  [e\ 
Birrus  cottus  finibriatus  cozzo  ""  [a2ef\ 
Battudo  slegimeli  [n2eg] 
Baratruni;  uorago  .i.  holb  loch  " 
Basis  staphalin  "    quicquid  fundamento  ^ 

subicitur  [eg\ 
Bucca.  OS  luunt  [a2bg\ 
Balbutio  bla.^'bizo  stanbilou::   [aleg.  vgl. 

a2b] 
Botinus  lacha  " 
Bombix  gote.  weppewrm   [e\ 

Bast:rna;    ypecies    uehiculi    .i.     samböch 

[a2heg] 
Baibus;  blesus  neselent  [a2befg'] 
(91*)  Beluis;  concauum  label  [g'\ 
Barbita  suegila  ^*'  [a2] 
Bulla  blatera  \a2beg\ 
Blesus  lisbint  \a2efg\ 
Bracia  malz  [a2h] 


Bancale  .i.  banclachi   [b\  34 

Bacinum   .i.  becchl  |6J  35 

Bulcio  bolz  [b]  36 

Bachones;  penia  .i.  bacho  [6]  37 

Bacina  .i.  wegwitha  [fte]  38 

Brinna  .i.  hüdaz  \b^^  39 

Bacha  wahegelari   [a2b.  vgl.  /]  40 

Brasicia  .i.  wirz  \b.  vgl.  «2]  41 

Boletus  b:"liz   [bß  42 

Bratea  .i.  plech  \h\  43 

Brancus  dempho  [b  s.   277,   51?]  44 

Bruma  .i.  rifo  [a2/;]  45 

Brionia.  herba  .i.  schitworz  46 

Brucia  ^^  bechela  47 

Batus  b  brenbrama  48 

Butracion  1  apiorisu  heininfuoz  ^^  49 
Basilica  1  basilicon.  1  regia  madilger         50 

Bicus:lingua  spechtes.  zunga  51 

Buris  ^^  fluggishöbit  52 

Biduuiuni  kertare.  ut  rebemezer  53 

(91^)    Cidarim;  pilleus  mitra  höbe    [vgl.  54 


ar^oegii] 

00 

Cataplasmo;    medicamiua    iiiiigo     .i. 

i'a-  56 

schon  [e^] 

57 

Catbarus;  mundus  .i.  reiner  \a2beg~\ 

58 

C'Ontubernialis  hergesello  "^^  [a2beg] 

59 

Cornus  erlizbov 

60 

Cotanus  chutimbov 

61 

Calpodia  last  [a2] 

th 

62 

Curicule  wor:  eingil  ^^ 

63 

Culucalus  wazirstelce  auis 

64 

Gremium  spaha  ^^  [bc] 

65 

'  Braca]  c  fa.at  ganz  amradiert  ^  dk  gl.  auf  rasur  von  and.  haml  '  ertlim 

ühergeschr.        *  .i.  kalba  übcrge.'ichr.         «  cozzo  ühergeschr.  *  l.  hol  \  loch        '  sta- 

phalin übergeschr.  «  fundamento]  o  aus  u  corr.  »  die  gl.  von  and.  hand  auf  ra- 

sur        '"  die  gl.  auf  rasur  von  jüngerer  hand         "   Corpus  gloss.  lat.  3,  536,  41  bru- 
tia.  idest  pirula  cupressi,  617,  37  bricia  idest  piriola  cupressi  "  heininfuoz]  oben  am 

linken  schenkel  des  u  Verlängerung  von  and.  hand  "  diese  und  die  foh/ende  gl.  von 

th 
and.  hand  "  hergesello  übergeschr.  >^  wor:eingil]  th  ron  jängt-rtr  band  über  ra- 

sur von  g  '•  die  gl.  von  and.  hand  auf  rasur 


296 


Sachlich  Geordnete  Glossare.     A.  Gruppen« lösbare 


F.  (Zu.  15,  335.  336) 


1  (92'')Carcliacus  hfrzesuhtiger  [n2e.  Vf/l.b] 

2  Caprea  siluatica  steingez  \a2bge\ 

3  Capra;  domestica  geiz  [a26e) 

4  Catitor;  fibur  .i.  biber  [a2efy\ 

5  Cuniculus  lorichi   [e] 

6  Capreolus  }  caiiipolu.s  rech  [a2be(jh\ 

7  Ceculus  blindo«licho  ^  [a2eg\ 

8  Gapedo;  species  piscis  .i.  alant  [rt2beg\ 

9  Conca  l  concula  muscula.  1  labil  \a2beg\ 

10  Cancer^  crebizo  [a2begh\ 

11  Capus  falco  [a2beg] 

12  Cuculus  gouhc  ^  [a2beg] 

13  Carduelus      distiluinco       \     distilvvizo  * 

14  [a2beg] 

15  Caradrion  lericha  [a2beg] 

16  Coturnix  ;  perdix    .i.  rephön  la2beg] 

17  Cicendula  cleno  [a2e^] 

18  Cornix  craia  [a2beg] 

19  (92»>)  Castor  ottir  [a2b] 

20  Caucia  scribizuz  [a2befg] 

21  Cauterium ;  1  cauterioluni  cantari   [e] 

22  Caluitium  cal :  wa  ^  [a2beh] 

23  Ceruix  l  Collum  hals : :  [a2be] 

24  Cubitus  elin  [a2beg] 

25  Cartillago.   molle  os    et   sine  meduUa  .i. 

26  crostilla  [befg] 

27  Coste  rippe  [a2beg] 

28  Cox''  •*  et  clunes  deich    1  hufFe  [a2beg] 

29  Cerebella  hirnereba  [beg] 

30  Celiffal  tenar  [eg] 

31  Calx  calcaneum  fersi :  na  [a2begh] 

32  Grus;  tibia  sc^inca  [a2beg] 

33  Coclea.    turris   in    qua    per    circuitum  "^ 

34  ascenditur  Wendilisten  [a2beg] 

35  Camera  gewelbe.  absida;!  aicus  [a2begh] 

36  Crypta  cruft  [a2beg] 


Cejiientum    pflast   quo  niururi   compingi-  37 

tur*  [a2heg]  SH 

Calcu«  calc  [eh]  ;j!j 

Cementariuri  murare    ['^<26e|  -U) 

Curia  dinchu.s  1  Hp:rachu.s  [eg\  41 

Curialis  esago  [e\  42 

Calips;  ferrum  .i.  stal  1  isan  [a2bfig\  43 
Cauterium.    ferrum     cum     quo    animalia  44 

uruntur  .i.  bolz   [a2be]  45 

Clauus  stu,'niagel.  1  zucc  [a2e\  46 

Clauis  sluzzil  [a2e]  47 

Creagra;  fuscinula  crewel  [eg]  48 

Circinus  rizza  [a2befg]  40 

Circus      ul     circulus.  1  ciclus     .i.     rinc  50 

[a.l.2beg]  51 

Carra.  l  canaica.  1  carpentum  ;  plaustrum  52 

.i.  wagen  [a2&e]  53 

Carpentarius  holzwercmä  [fl26e]  54 

Cuna  1  cunula.  1  cunacubulum    waga.  1  5ij 

i 

lageride  [a2efg]  56 

Cenaculum  mösgadem  [e|  57 

(93*)  Cartallum ;  canistrum  .i.  cratto  [ef]  58 

Calathus  zeinna  [a2befgh]  59 

Ciatus;  calix  modicus  ,i.  stouf  [e]  60 

Cratera  napf.  1  copf  [a2befg]  61 

Coclear  leffil  ^  [a2beg]  62 

Caldarium;  1     ca/dariulum  ^^  chezze.    in  63 

quo  calefit  aqua  [a2begh]  64 

Celatura  heui  l  graft.  scul,Ptura  ^^  [e]  65 

Cant^arus  napf  l  canneta  [begh]  66 

Cyminiun  cumi  [a2befg]  67 

Cucumis  l  Cucurbita  curbiz  [a2befg]  68 

Cucumerarium  curbizgarto  [a2ie]  69 

Carectum  ried  ;  1  saer  : : :  ^^  [a2beg]  70 

Cicuta  scherelinc.  1  potius  herba  quedam  71 


^  blindoslicho]  das  zweite  li  aus  u  co7-r.  *  :ancer]  rasur  von  s  *  gouhc]  c 

von  jüngerer  hand  *  l  distilwizo  übergeschr.  ^  cal:wa]  rasier  von  o  '  Cox*] 

a  von  and.  hand   übergeschr.  ''  crcuitmn  hs.  *  compingitur]  n    aus  m    radiert 

*  leffil]  e  aus  i  corr.  "  ca,'dariuluin]  die  corr.  von  jüngerer  hand  "  ecul^Ptura] 
die  corr.  von  jüngerer  hand        '*  saer:::]  rasur  von  ach 


DCCCCXXXVIIId  Heinrici  Summarium  xi 


297 


F.  {Zs.  15,  336.  337) 


1  uenenatn  \a2h(j\ 

2  Cepa  louch  [c] 

3  Cepe  phlaiiza  [a2heg\ 

4  Cerefoliuni  cheruilla  \a2heg] 

5  Cariluus  distil  \a2hc(j] 

6  Caiiniua  anif  [a2befgh] 

7  Celidonia  schelliwrz  [a2befy] 

8  Colocasia  wildunmnza  [a2beg] 

9  Casia ;    uirga    corticis    robusti    puipurei? 

10  foliis  wihbouin  [bef] 

11  Coliandrum  coUindir  [eg] 

12  Caulis  choli  [a2befg] 

13  Cardamus  wildecresso  [a2beg] 

14  Crocus  species  floris  .i.  crugo  [a26e] 

t 

15  Consitus  planta:us  ^    ginbitotir  [ej 

16  Citta;  cortex  .i.  rinda  [e] 

17  Cippus  stöc.  l  bloc  [a2beg] 

18  Cedi'us  cedirboum  [a2e] 

19  Cinus  criehboum  [a2befg] 

20  Carapenus  hagiubucha  [a2befg] 

21  Coriluä  ha.'^il  [a2beg] 

22  Colurnus  hesil,'ner  [a2begi] 

23  Coccus  rotphellil  ^  [a2be] 

24  Coccinum  reizza.  color  rubeu.s  [g] 

25  Cortina  uelum  .i.  umbihanc  [b] 

26  Caliga  scoch  l  soc  [eg] 

27  Caligula  sochili  [eg] 

28  Ciaiige  hosun  [e] 

29  Culix  mugga  [a2befgi] 

30  Capulus  helza.  l  anthaba  [a2befg] 

31  Cassidi :  le  ;  petra  muhsina  ca.sta[al.2e^] 

32  Cos  uuezzesten  ^  [beg] 

33  Culter.  l  cultellus  mezzer:   [e] 

34  Camites.     l    canti     felga     circa     rotas 

35  [a2begh] 


Cliuus  halda  [a2befg]  36 

cch 

Crepido  sti :  ili  *  1  hali  [eg]  37 

Coiitrouersia ;  altercatio  .i.  strit  [nl.2beg]  38 

Cardo  ango  [n2bcfg\  39 

Callis  phat.  l  wec  [a2befg\  40 

Callus  suil.  cutis  spisyata  [a2befg]  41 

Cetrsunentum  blacha  [a2e^]  42 

Colustrum    biest.    lac    nouum  post  par-  43 

tum  [a2befg]  44 

(GBl»)  Constellatio  ^  gistirne  [n2beg]  45 

Calcatorium ;    torcular  .i.  trata  [eh]  46 

Conpluuiiim  dachtrouf  [a2beg]  47 

Carbasus  segil  [a2befg]  48 

o 

Colus    r  :  ccho.  1  cunila  [a2befg]  49 

Colum  siha  [a2bei]  50 

Claua  colbo  [a2eg]  51 

Curtiy  hof  [a2beg]  52 

Ciu-tile  hofestat  [a2beg]  53 

Crispus  reider  [a2fee]  54 

Conmanipularis  hergesello  [a2begi]  55 

Colossus  .i.  irminsvl  "^    altissima  columna  56 

[al.2eg]  57 

Calceus;  l  caliga  scöch  [a2Z)eJ  58 

Cistella ;  capsella  .i.  tasca  [a2beg]  59 

(94*)      Clitella;      ciistella     J    meissa  '^  60 

[a2beg]  61 

Conteman^  uitula   bisentium  kalba  [g]  62 

Corrodo;  dilacero  .i.  bignago  [a2beg]  63 

Clepo.  furor  .i.  stilo  [al.2eg]  64 

Catillo ;    alienas  domos  more    catiloruni.  65 

giro  .1.  nascon  *  [a2be]  66 

Cauillum ;  cauillatio  hu  l  spot  [a2be]  67 

Coacuo;  iu  acetuni  uertor^  isuren  [aleg.  68 

vgl.  a2b]  6i) 


*■  planta:u8]  rasur  von  g  «  die  gl  ühergeschr.  '  uuezzesten]   uu  besteht  aus  3 

cch 

strichen           *  sti: ili]  rasur  von  g,  das  erste  i  aus  e  radiert  ^  Constellatio]  e  aus  i 

CO''''-             '  -i.  inninsvl  von  and.  hand  ühergeschr.               ^  die  ganze  gl.    unterpunctiert 

'  das  dann  früher  angeführte  Clisco  creso  ist  lat.  —  cresco  »  so  wahrscheinlicher 
als  uertoi. 


29H 


SACHLit'H    GkORÜNETE    GiX)8«.VK1;.       A.    (JKL'l'l'KNOU>«WAUt 


/'.  (Zä.  V),  H-il.  338) 


1 
2 

3 
4 

5 
ü 
7 
8 
9 
lü 
11 
12 
13 
14 
15 
1(5 
17 
18 
19 
20 
21 
22 
23 
24 
25 
26 
27 
28 
29 
30 
31 
32 
33 
34 
35 


Conhiiltatio  rsitfiaga  [a2he.  vijl.  a\\ 
Colliiiii :  to  aiiHinarchu  \n'leiji\ 
Confuto  gt'hono   \r\ 
Confrigo  geroido.  1  gelierto  [(i2e\ 
Conpilator  aliena    dicta   üiiis  miscens  .i. 

zesanieneplezzare  [fl2ic] 
Congor  hasola  ^ 
Capistruni    lialt'tra    (luo     i'(|vii    ciipiuiitur 

\a2hefo\ 
Capitiuiii  hobitloch  [u2bcf(j\ 
CoUarium    halstoch     ul     ciiculus      colli 

[ci2he(ji\ 
Cenücal  cussi.  puluillus  \a2l>C(j\ 
Consi.storium  dinchhu.s  \a2be(ji\ 
Cauea;    doimmcula;    ubi    auicule  iiiclu- 

(luntur  .i.  k  :  '^'uia  - 
Crista  caiiip.  1  galea  [(j\ 
Ceruleus  caifo  ^ 
Castoriuni ;     inedicamentiun     de    caritore 

bibhvvrz  [c] 
Causape  iiiensale  .i.  and)etla('hin  *  (al.2ej 
Calta ;  species  floris  .i.  cle  \a2bef(j] 
(94'')  Concionator  sprachari  \e\ 
Corbi.s  1  cophinus  corb  [a2ie] 
Comedo ;  glutto  vilifraz  \a2begi\ 
Corinbus  trubo.  botrus  [a26ci] 
Cylindiuiii  wellibloc  {a2begh\ 
Cribellimi  sibelin  ^ 
Cinobatus  \x  hundisberi 
Citania  b  chotan ''  1  mala  cedonia 
Coropodion  1  chutina.  ^    1  mala  cedonia 
Coconidio  .i.  cilantesbere 
Ceruisai-ia "'   domus  pruhus 
Calli.  formale    ad   faciendi °s   calceos  .i. 

leist  [bc\ 


(95'')  I)is<;oforuis ;  dir-ciiiii   ft-reiiH  .i.   triit-  Mi 

saz  |rt2/>f]  :;7 

üi.scrinjinalia ;     nmliebiin    capitii^    orna-  38 

ntenta ;    qu<'  crines  discernuiit  .i.  fits-  3'J 

vvit|:ta  [^^J  4U 

Damma;  1  danunula  .i.  hintehalb  [a2b\  41 
Dextralia ;  late  ariiiiilo  bougun  |a2A]  42 
Deaiiibulacni;    ubi  <leainbulari    potest  .i.  43 

genge  \a2b\  44 

Delicatus ;    deliciose    nutritus    .i.    zartili-  45 

eher  [e\  4<) 

Delfin  inerr^uin  \a2bey\  47 

Dumus ;  .i.  spina  .i.  dorn  [al/iheg]  48 

Dedi : :  tio  zurgist  **  [eg\  4'J 

Danubius ;  proprium  nomen  fiuuii  .i.  to-  59 

nouua  [ft2g\  51 

Decipula ;    laqueu^^.    1    iialla  ;      1   dm  :  h  52 

[a2b€fgi\  53 

Dolabra;  ascia  .i.  barta  [a26e5r]  54 

Decerniculum ;     ornamenturn     uirginalis  55 

capitis  ex    auro    .i.  uiiderbant    [a2bei.  5<j 

vgl.  f\  57 

(96*)     Ductile ;       metallum     geslagenez  58 

[a\.2be.\  59 

Dolo  snido.  1  houuo  [al.2e]  (50 

Desipio  ;  male  sapio  .i.  tübizo  [vgl.  al\  Ol 
Depasco  cüsumo  .i.  frizzo  [al.2i]  62 

Dehisco     scrindo.     1  chino.     pates :  ''o  ^  63 

[a2heg]  64 

Diffido  ;  despero  .i.  fercan  65 

Detrudo  ;  depello  uzstozzo  66 

Decedo ;  discedo.  locum :  do  i.  rumo  67 
Deriuo ;  detraho.  1  deduco.  1  rüso  68 

Dedo  ;  subdo.  trado  irgibo  [a2fte]  69 

Dentilia  restera.  dentes  aratri  \a2hefg]  70 
Deprauor.  ins  ihferboson  \a2b\  71 


^  die  gl    von  and.  Inuid  auf  rasur,  hasela  iibergesdir.         -  k :  ^uia]  e  von  and.  hand 
nuargeöchr.  '  die  gl.  von  and.  hand  auf  rasur  *  ambetlachin]  1  aus  d  radiert,  n 

auf  rasur         *  die  gl.  auf  rasur  von  anderer  hand  *  ti  chotan  und  l  chutina.  über- 

geschr.         ''  diese  und  die  nächste  gl.  von  and.  hand  '  oder  zurgift         *  pates  :*'o]  c 

von  and.  hand  übergeschr. 


DCCCCXXXVIIIcl  Heinrici  Summarium  xi 
F.  (Zs.   15,  338.  339) 


299 


1  Duciolus  zapfo  [b\ 

w 

2  Dictanumni  wiz  :  r  :  z  ^  [b] 

3  Deuocatio  sceltuga  [b.  vgl.  «1.2] 

4  Dipsane  lochesuesini  ^  [b] 

5  Demolitus  zos^t :  °rta  ^  [b] 

6  Deteiitio  anda^t.  hunsabida ''  [b] 

7  Dorniitilla  fichuurz 

8  (96'')  Dorsale  ruclacchen 

9  Dentix  walera 

10  Ecclesiastes  ;  cuncion  :  ator  ^  .i.  .sprahh^re 

11  [a2beg] 

12  Ephoebia ;  lupanar  hovrus  [a2be] 

13  Electrum.  jiietalluiii  auro  clarius  fulgens 

14  .i.  gesmelze  [a2be] 

15  Elleboron ;  ueratnim  .i.  lienieia.  gerniära 

16  [beg] 

17  (97")  Enigma;    obsj'^ura  sentencia  .i.  ra- 

18  tisca  [be.  vgl.  a2] 

19  Euchanstia ;    bonuni    donuni    .1.   vvizzot 

20  [a2be\ 

21  (98*)  Extalis  grozdarni ;  1  grozinago  [a2beg. 

22  vgl.  i] 

fri  a 

23  Editio    tran.slatio    .i.     an  : :  ptung;^  ^    [eg] 

24  Emissus;  l  emissarius  reniscara  [al.2eg. 

25  vgl.  b] 

26  Empticius  chufscalch  "  [a2be.  vgl.  i] 

27  Emunctoria;  forcipe:s  quibus   adusta  lu- 

28  minaria  purgantuf  cluft 

29  Examen  .-^uarni  t  ursöch  [a2e] 
•SO  Erugo;  rubigo  .i.  rost  [a2be] 


Eruca;  uennis  in  holere  .i.  grasev/nn  31 
[a2bef]  32 

Ebor  helfentben:  \a2be]  33 

Elephans  ;  beluarum  niaximus  .i.  helfant''  34 
[a2be]  35 

Edera  ebah  1  ebe,i'eue  [a2bef]  36 

s 

Exox.  species  piscis  .i.  lahs  [a2beg]  37 
Ericius ;  bestiola  spinosa  .i.  igil  [a2bfg]     38 

Exttre :  ;  ^     pof^terior     pars      capitis    .i.  39 

noue  [eg]  40 

Eburneus  helfe'ntbeininer  [eg]  41 

Epeditio     beiiuart.     t     pre,Paratio     belli  42 

[a2beg]  43 

Eques  ut  equester  reitman  [a2beg]  44 

Essedum;    species   uehiculi    .i.  samböch  45 

[a2beg]  46 

(98'')  Escarus  genus  piscis  .i.  huso  "  47 
Episumen  zÖniose  [a2befg]  48 

Emungo  ;  nares  purgo  .i.  snuzo  [eg]  49 
Exentero ;     uentrem    aperio    .i.     scurffo  50 

[al.2bef]  51 

Ex,*'orio.     corimn  aufero  .i.    fillo.  skindo  52 

[a2be]  53 

Exto^bero;  nodiosusfio  .i.  maseren  [a\.2b.  54 

vgl.  e]  55 

Exploro  inquiro  .i.  spehon  [a2beg]  56 

Excut,'o.  uerbero  bluio  [a2befg]  57 

Enula  alant  58 

Ere^clea  b  reitachaltir  ^^  59 

Exungilogia.  1  sintice  ■'^  b  smeruua  60 

Exedontiton.  '^  l  cicer  b  chicberra  61 


'  wiz:r:z]   rasuren  von  ?  e  und  o  ^  oder  lochesuesun  ^  zost :  "rta]  ra.sur  von 

?  a        *  darauf  folgt  Deppo    und  darüber    von  and.  hand    .sicio,  also   keine    deutsche  </l. 
.  fri  a 

*  cuncion :  ator]   rasur   von    unterpunctiertem  \  «an::stunge]    rasur    von  ?    st 

'  chufscalch]  s  aus  f  radiert  «  Exttre:]  rasur  von  s         »  die  gl.  von  and.  hand 

'"  scheint  mischung  von  rietachil  und  uuechaltir  "  vrjl.  Corpus  gloss.  lat.  3,  590, 

16  exungiola  sentice;  577,  24  simpitu  .i.  sintice;  .586,  11  simfido  .i.  exungiola,  595,23  sin- 
fito  exsungiola;  29  sentice  .i.  exungiola,  37  sungiola  .i.  sentice,  611,  40  exungiola  idest 
sencie,  629,  38    sungiola  idest  sentices  '*  verderbt  aus    FQtßin'livov  (eredinten    Corpus 

590,  26) 


300 


Sachlich  Geordnete  Gix)88akk.   A.  Grui'fenulomhake 


/'.  (Zs.    U>,  330.  340) 


1  Er[)illuin  ^  puleio 
•-'  EhcuIus  spbovM 

;{  (99»)  Fi.stuhi ;    calamus.  1  rtuegc-la  \a2h€\ 

4  Fascialis  vviiidinch  (a2/7ej 

5  Furg^a  haggo.  l  zuisilla  [a2beg] 
ü  Furcilla  gabala  \a2hrfyi\ 

7  Fuluuiu  rotez.  t'luucz.   pmncz  \a2bef\ 

8  Feminale.    t    fenioralc    brache     .i.    bröh 
y       [a2beg] 

10  Femen  ;  coz^a  .i.  diech  \a2hegi] 

11  Fiscella.  sportula  .i.  curbele  \a2hefy\ 

12  Fasci^  \  fasciculus  gebundeli  [a2beg] 

13  Fibula      concautenatio  ^       .i.     nuskil  ^ 

14  [n2heg\ 

15  Forceps      zanga ;      quia     fortiter     capit 

16  [a2be] 

17  Fuscina.     I    futicinula     creul.    1    crapho 

18  [a2befg] 

19  Falx  sihc,''ila*   [a2befg] 

20  Falx:  fenaria  segensa  \a2befg\ 

21  Feniseca  ^  nmdare.  fenuni  secans  [a2befg] 

22  Falcastruni   riutsoginsa.    1  getisin  \a2beg\ 

23  Fomix      suibogo.       t     signuin      uictorie 

24  [a2begi] 

25  Furnus;      1     t'ornax     ouan 

26  nus  [e] 

27  Fumarium  rovchh^  [a2bef] 

28  Figulus  hauenare  [a2] 

29  Flauus  faluer  [a2befg] 

30  Ferie  fira.  uacationes  [a2b6] 

31  Fenus ;     questus.     ul     usura. 

32  [al.2befg] 

33  Funda  slinga  [a2hegi] 

34  Fundibu,'arius  slingare  [a2begi] 

35  Fissilis  duftiger 

36  Ficetula  sneppha  [a2befg] 

37  Friiigellus  fiiigo  [n2befg] 


cliba(99'')- 


1    le,J^an 


FucuK ;  api  Himilis  .1.  treno  \(i2befg\  :^^^ 

Ficones  Hocscöha  [n\.2beg\  :;■ 

Faguri  bocha  \a2be.fg\  i(j 

Fraxinurt  a.sc  \a2befg\  \\ 

Funariuri  Hpinnclbovin  [a2hef'g\  »_' 

Fusus  spinnela  [a2befg\  43 

Farnaicus ;  cippu.s  .i.  ntoc  [a26c5r]  44 

Fciiiculuiii   fenechil  \a2beg]  4."> 

Feniciuni  fenich  \a2efg]  ii 

Fraguin  erdbere  [a2hefg]  17 

Fungus  Huani  [u2befg\  4h 

Fascinum ;  \  fascinatio  zoub  \al.2beg\  49 

FideiuKSor    cuius    aliquid    fidei  comnien-  .")' 

datur  .i.  burgo  [a2hefg]  51 

Fertus.   paniö    .i.  flado  [a2befg]  52 

Flab,'uiii    1  flabclluni    uentus.    l  uuadel  53 

[a2eg\  54 

Feniciuni.  coccinum    .i.  rezze  [a2b\  h') 

Finibria  traro  \a2e\  56 

Fidis  corda  .i.  seito  [a2egi\  57 

Fundus,     prediuni.    I    gjrunt.    t    boidini  58 

[a2pg]  59 

(100")Fidicen:  fidibus  canens  seitspüare  60 

[efgi]  61 

Finius  deisc.  stercu.s  boum  [a26e]  62 

h 

Fonalia  ^tuppe  lucernarum  .i.  daite[a2fce/5r]  63 

Flacceo.  arefio.  inarceo  .i.  wesinen  [e]  64 

Findo.  diuido  .i.  spalto  [a2beg]  65 

Fascino  zovberon  [al.2beg]  66 

Frico  rosto.  herto.  ribo.  gnito  [al.2beg]  67 

Fetellu.^  calp  68 

Formellum  was  leip  69 

Faux  guomo  70 

Furfarius  dorendral  71 

Faidius  *  fezel "  72 

Fenaun  consertorium  dehsihisen  73 

Fulcrum  linebcrga  1  spriuzzida  "^  74 


'  Erpillum]  davor  S  von  jüngere)-  hand.  puleio  ist  wol.  lat.        -  cöcautenatio]  ö  aus  u 
corr.  '  nuskil]  n  mis  m    radiert  *  sihc,i>ila]  h  von  jüngerer  hand  übergeschr, 

*  Feniseca]  i  aus  corr.  '  =  Faidilus  ''  die  z  aus  h  corr. 


DCCCCXXXVIIId  Heinrici  Summarium  xr 


301 


F.  {Zs.  15,  340.  341) 


1  Facitrecula  feztregcla  ^ 
-  Flascones  flascöii 

:l  (lOO'»)  Gazofilacium ;  eiarium  .i.  scaz,''us 
I       [a2be(ji] 

.'i  Git ;  quoddain  infinnum  seinen  .i.  proth- 
(i       mirz 

7  Glis  cisimus.   t  potius   gurgulio  engiriiig 

8  [a2hefy\ 

9  Guinmi ;  gutta  de  ai'boribus  fluens  fliet[a2feej 

10  Gene ;  partes  sub  oculis  hufila  [a2beg] 

11  Gingiue ;    caro    circa    dentos     .i.   bilarna 

12  [a2beg] 

13  Giulla^  slunt  [a2befg\ 

14  Gula  kela.  l  connnessatio  [a2beg\ 

15  Gesticulatio  ;     niotus  inusicus  wichunga  •* 

16  [al.2be] 

17  Graticula  rost.  1  hurt  ['''2^69] 

18  Gippus  houerochter  [a2beg] 

19  Globulu.s  clueli  [a2befg] 

20  Gratiosus  henstiger  [a2be] 

21  Gluten  Ihn  [a2befg] 

22  Gremium;     siccamen    lignorum.     1    gra- 

23  men  nouum  post  sectionem  .i.  amat  [eg] 

24  Glarea  griez  [a2befi] 

25  Graculus  roch  [a2befg] 

26  Grillus  heimo  [a2bg] 

27  Giluo  musfaruuemo  * 

28  Gladioluä  seuertella  [a2befg] 

29  Genuinus  dens  kinnizan  [a2efg\ 

30  Gleba;  cespes  dui-us.  I  scoUo  [ci2bg] 

31  Galli ;     sacerdotes.    dee.   Galli    castrati 

32  hain  [eg] 

33  (101»)  Ganeo.    gulosus    .i.  filefraz    [a2i. 

34  vgl.  b  Glutto.  e  Gnato] 

35  Grus  cranich  [a2beg] 

36  Glans  eichüla  i  drös  [a2befgi] 


(ihiuduhi  drosili  [«2/^^)  -^^ 

Ganmio  grino  [al.2befgi\  38 
Grassor;     pugno.    bachor   seuio    .i.    dÖ-  39 

hon   [bg\  40 

Granarium  spichare  [b]  41 

Galleola  gebitta  [b.  vgl.  a2\  42 

Gener  eidem  [a2b]  43 

Glabrio  grint  [a2b]  44 

Gilisia  windisca  \b]  45 

Geneceum  geneztunc  [a2b]  46 

Herodion ;  auis  ignota  .i.  uu,'ltfalco[«2öe]  47 

(101^)  Hydropicus  wazzirsuhtiger  [a2be]  48 

Hunierus  sculterra.  l  haj^'sila  [a2beg]  49 

Humeruli  chipp'^a  [a2beg]  50 

Habena   zuhil  [a2beg]  51 

Hinnit  .i.  weiot  [a2fcej  52 

Hulcitum  hülst  ^    [a2be]  58 

Hyrundo  sualewa  [a2be]  54 

Hyrundo ;    sanguisuga  .i.    egila  [a2beg]  55 

Hibix  steingez  [a2befg]  56 

Haurifer  scaffo  ^  57 

H^niosus ;  ponderosus  .i.   holoht  [a2e]  58 

(102a)  Hio  ghien:  [a2bef]  59 

Hiena  illitise  60 

Ichoyos ;  sonus.  l  galm  [a2beg]  61 

(102^)  Inuoluculum  ;  conüolutio  uestium  62 

•i.  uuoUoch  [alefg]  63 

lecor  lebera  [a2beg]  64 

Ilia  lancha  [a2eg]  65 

Inguina;  pudenda  corporis,    l  hegedrösa  66 

[a2b6fg]  67 

Inaures  orringa  [a2bef]  68 

luteiTasilis ;      interlunatus    .i.    underfigi-  69 

lont    [a2befg]  70 

Incastratura ;     coniunetio    tabularum    .i.  71 


*  feztregela]  z  aus  h  corr. 
und  sieht  daher  wie  s  aus 
gl.  von  and.  hand  auf  rasur 


"  ode7-  Guilla        ■'  wichunga]  c  ist  nach  unten  verlängert 
*  die  gh  von   and.  hand        ^  hülst]  s    aus  corr.        '  die 


3ol; 


Saciimc  II  GkorDxVete  Glohsake.  A.  Gruppe.voi/^bbare 


F.  {Zs.  15,  341.  M2) 


1  not  \<i'le<j\ 

2  Inpetigo  citterlluri;  ruda  [a2bef'y\ 

3  luniperus  uueccheltbov  [a2be\ 

4  Inclusu«  closinaio  [fli26c</] 

5  Iinbrex.  tegula  .sch,*ii(lela  [a2^e| 

G  lac'ulus ;   anguirt    (jui    aniiiudia  traii«iacit 

7  .i.   rmtwrni  [n2h('f(j\ 

8  Imiista ;  ianitor  .i.  turuuart  [/"] 

9  Incaustuni ;  atraincntuin   .i.  tincta  [a2bei] 

10  (103*)    luridicuri;    legisperitu«    .i.    esago 

11  [n2he] 

12  Incus  aiieboz   [a2bef(/] 

13  Intenila.  interior  tiuiica  .i.  heinede  \e] 

14  Lsca  zundira  ^ 


uncie.     1    wajra 


af 


ottar 


.XII. 

15  (103»^)    Libra     riccem 
10       [a2hp] 

17  Librum;     bumor     sub     cortice 

18  [a2beg] 

19  Larus;  auis  .i.  musare  [a2befg] 

20  Loaficus  grunsphet  [a2bg] 

21  Lustrus;      aquatica     bestiobi      .1 

22  [a2befg] 

23  Lumbricus  reginuiirm  [n2beg] 

24  Laudala  leric^a  [aGie^'] 

25  Locusta    non    plenum    uolatile    .i.  heu- 
2{j       stafel  [e] 

27  Licisca  mistbella.  l'brechin  [a2beg] 

28  Linter ;  canis  .i.  uu,'nt  [a2befg] 

29  Linx ;  bestia  quedam  .i.  lubs  [a2befg] 

30  Lacerta  i.  egidebsa  [a2bf] 

31  Lacertus;     musculus     bracbii      .i.     mur; 

32  [a2be] 

33  Lunbi  lendi  [a2bef] 

34  Lamia;    quoddam    monstrum   mulieri  si- 

35  uiile  .i.  bolzmüa  [al.2beg] 


Lanugo;  fructui*  nmturuH  carduuni.  l  lana  36 

Un-m  A.  niie«  [alfe«^]  37 

Lathoniuts ;    lapiduni  ce«or  .i.  steinnieizil  3« 

\a2beg\  :vj 

Laquear  bimilezi' :  \n2beg]  Hj 
(104»)      Later.'ulus      »chindtda.     l    dilo  41 

[a2bg]  42 

Linm  figila  [a2bg\  43 

Lineolus;  lihun.  l  m\6r  [a2bg]  44 

Lupatiri;  frenirt.  1  chamis  [a2beg]  4.j 

Lacinia ;  ora  ucstinienti  .i.  r^uom  [a2beg]  4ti 

Liinbus  ;   fa.scia  in  fine  uestiinenti  .i.  suoni  47 

1  borto  4S 

Liciuni  ''arlefa  1  fizza  [a2beg]  49 

Lodix  weppe^  \hc]  50 

Luinbarc;     niodica    braga    .i.    diehbröch  51 

[a2beg]  52 

Lena ;    quedam  uestis.  l  lilachin  [«26^]  5.'i 

Lacerna;     uestis     finibriata     .i.     chozzo  54 

[a2bg]  55 

Laniina.     tenuatuni     nietalluiu      .i.    bleh  56 

[a2befg]  57 

Lagena;  uas  fictile.  t  lapideuni  .i.  cruog.  58 

l  lagella  [a2beg]  59 

Lecitus ;  uitieuni  uas  .i.  ampulla  [02^5']  60 

Lubruni.  1  labruin  1  labium   leff  l  labil  61 

[a2beg]  62 

Luter;  conca  labrum  .i.  labil  [a2  s.  245  63 

anm.   7]  64 

Lappa ;   1  lapatum  ^    l  lecicha.    1  cletto  65 

[a2befg]                                 '  66 

Lolium  ratin  [a2befg]  67 

Lubisticum  lubistechel  \a2befg]  68 

Lens;  lenti^   genus  quoddam  leguminis*  69 

.i.  linsi  [a2beg]  70 

itiv 

Lens;  gen,us  ^  lendis  niz  [a2beg]  71 


i  h 

^  das  folgende  Leuatan;  additamentum    eoram  interpretatur   dracho;    serpens  enthält 
nur  das  tat.  draco        "^  die  gl.  auf  rasur  '  lapatü :]  ursprünglich  stand  wöl  lapatiü 

itiv 

*  leguminis]  inis  auf  rasur  '"  gen,us]  die   corr.  voti  and.  hand 


DCCCCXXXVIIId  Heinrici  Summarium  xr 


303 


F.  {Zs.   IT),   342.   343) 


1  Lusfinhi ;  aui.s  .i.   iialitegila   [n2l>cf(/] 

Ken 

2  Lepuä.  leporis  haso  la'Iheij] 

3  Liiuus;  strabus  .i.  scilhint.   1  leim  |^2/^r] 

4  Lanipendium  Avolleroc''o  ^ 

5  Lateris   zegil   [n2br(j] 

6  Lene  iiuibgorner  ^   1   li6niiarc-li   \a2befy] 

7  Leuir  coichir  \eg] 

8  (104'')    Ligo;    feiTuni    niimijj.    ii\    aratro 

9  .i.  sech  \a2hefy] 

10  Lexiua    aqua    ciiieiv     niixta    .i.    lo :  iga "' 

11  [a2beci] 

12  Lentiscus  nielböm 

13  Lardare  *  flei^hus 

14  Lisiuna  letzen 

15  Leuigatoriuni  lich.^tein 
l(i  Lcuigo  ich  lichon   [n2b] 

17  Leuir  gesuio 

18  Linistipula  pozzo 

19  Lien  milze 

20  Lactaria  springa  [bc] 

21  Loculus  1  feretrum  licc,^ar 

22  Lacune  hiüuue 

23  (105*)  Malagma;     coiifectio    medicomni 

24  .i.  fasce  [a2beg] 

25  (lOS**)  Micillus  ^  hasilhoun 

26  Mirle  smirle.  aui.s 

27  Miuola  ^  molta.  ^  uas  pistorum 

28  Mirica  in  deserto  .i.  phrina  ** 

29  Matardus.  bestia  mardir'' 

30  Melones  ^^  piboz  [hc] 

31  Melamium  morcrut  [be] 

32  Manstruga  lachin  [bc] 

33  Malachma.   tis  lachendem 


Mufidus  panis  scinielgez  proth 

Mutiulus  niarchstein 

Mori  nudbere 

Min    ;     inuroruni      sunnnitatc.-;    .i.    cinna 

[a2befg] 
Macilentus;  nuicor  .i.  magerer  \a2bpi] 

Mnruna.     specics      piseis      .i.     lantfrida 

[a2befjk] 
Mitra.  capitis  ornamentuni  .i.  bot  \n2beg] 
Mentum  chinnebä   [a^brf/l 
Medulla  ma/g  [a2brg] 
Mamma  1  mamilla  .i.  tutti   [a2herj] 
Matrona  frua  [a2beg] 
Menbranimi   l  membranule  ueüleli  |e] 

Malus  affelt  1  afel  [a2bf] 
Museum  bisemo  1  mies   [a2befgk] 
Menta  munza  [a2bef] 
Malua  papilla  \a2beß 
Millefolium  garua  [a2bef] 
Malleus  hamer  [a2beg] 
Malleator  hamerare  [a2&e] 
Moneta  ^^  muniza  [a2beg] 
Modiolus  naba  [a2befg] 
Mansus  hÖba.  1  bisaz  [a2befg] 
Magalis     porcus    castratus      .i.     par 

[a2fte] 
Mulsum  dulce  lutertranc  [a2bgk] 
Manibius  rÖbere  ^-^  [bc] 
(106")  Mensale  tisclachen  [a2beg\ 
Mappa ;  1  mappula  hantfano  1  hantilla  ^* 

[a2befg] 
Merga  scarba  [eg] 
Merulus  1  merula  amsilla  [a2befg] 
Merops  gi'unspecht  ^^  [a2beg] 


c  12    ,- 


34 
35 
3(5 

37 
38 
39 

40 
41 
42 
43 

44 
45 
4() 

47 

48 
49 
50 
51 
52 
53 
54 
55 
5ö 
57 
58 
59 
60 
61 
62 
63 
64 
65 
66 
67 


'  die   gl.  auf  rasur  von  and.  hand  -  uuibgemer]  uui  auf  rasur        '  lo:iga]  auch 

über  ig    rasur  *  diese  und  die  weiteren   gll.  des  L    von  and.   hand   nachgetragen 

*  entstellt  aus  Mullis,  MuUus  ?  •  l.  Minola,  deminutiv  zu  Mina  'teigtrog'  '  molta] 
0  auf  rasur  *  /.  phrima  '  mardirj  ir  aus  corr.,  darüber  rasur  **  diese  und 

die  folgenden  gll.  bis  303,36  von  and.  hand  "  Moneta  corr.  aus  Mimita  ^^  par^]  c 
von  and.  hand  zugesetzt  "  die  gl.  von  and.  hand,  rÖbere  übergeschr.  '*  hantilla] 

das  zweite  1  aus  rasur  "  grunspecht]  pecht  von  and.  hand 


:U)4 


Sa(  IHK  H    (»KORDNKTE    Gl088AKE.    A.    GrUPPKXULOHHAKK 


F.  (Zs.   15,  343.  344) 


3 

4 

ö 

Vi 

7 

H 

9 

lÜ 

11 

12 

13 

U 

15 

16 

17 

18 

19 

20 

21 

22 

23 

24 

25 

26 

27 


Murio  cbazza  [a'lbeyk] 

Muh  ;  himiliter  iiuih  \n2b\ 

Mu''tt'la;     (juia.-<i      iiius    longa    .i.    winila 

[,vlbecjk] 
Migale  ;  qiiaai  gulosuK  .i.  Hanno  \a2hef(j^ 
Muscipula;  laqueus.   l  falla  \n2b()k\ 
Manipulus.  colligatura  .i.  gurha  \(i'2}>e(j\ 
Municipale    ^     gestuin      geburlichgedige 

[a2bek\ 
Matricula;  publica  1  episcopalis  ecclesia 

.i.  täm  [a2] 
Matriculariu.s  tuoniphaffb  [a26c5'] 
Matta  1  niatula   tacha  {n'Zbeg] 
Mantica;  pera'^  '^*'-*   1  nialaha  \n2bp(j\ 
Marceo.  langueo  .i.  seruen  \(t'lb\ 
Mingo;  uriniun  facio  .i.  seicho  [al.2<'] 


Mastico ;    dentibus    connninuo 

[a2bef] 
Mulgeo  milcho  [a2begk'\ 
Manticulor  ;     fraudem  -  facio. 

stilo  [ej 
(106'')  Mauni^  drös  wrz 
Molosum  *  rüden 
MuUus  sturo 
Melanurus  slio 
Mugil  barbo 
Meditulliuiu  schuolh^ 


.1.    c 


furor 


huuo 


28  Mino  tbo  1  monno 

c 

29  Noniisma  ;     solidus.    1  ses, :  le    1  sextula 

30  [a2bgk\ 

31  Nanus ;  panius   homicjUus  (107")  i.  ge- 

32  tuerc :  \a2befgU\ 

33  Neuus;  macula  1  lebeto  [e^] 

34  Nouacida;    cultellus  acutissinius   .i.  sca- 

35  resahs  [a2beg] 


Nucifraga  nuzbrehca  [a2befy]  36 

Nucleui^  nuzzecherno  [a2bey\  37 

Noctua.  nocturna  aui«  .i.  wvila  [a2befg]  'iS 
NaKturcium.     herba    qucdani     .i.     cres.so  39 

[a2bek\  40 

Nauluni ;     prociuiii      nauigi      .i.      feriwaz  41 

[a2begk\  42 

Naiifraugus ;    fracta  Jiaui   bona  nua  per-  43 

denti.  Nautlcu.H  ^  sceflicher  [a2begk\  44 
Nausia;  uomitus  unwiledo  [b]  45 

Nates  arsbelli  [a2begk]  46 

Nudius  ;  nunc  die  .in.  egesteren  [al.26//]  47 
Neo.  filo  .i.  fadinio  [al.2b]  48 

Neo ;  nato  .i.  suinuno  [a2fc<'^]  49 

Nerua  senua  50 

Niu  ^  Nuebov  51 

Ni,*^^  "  spariuare  52 

(107'')  Opimachus    storich  *    auis  contra  53 

serpentes  pugnans  54 

Ortigometra  horhun  ^  coturnix  de  ortigia  55 

insula  56 

(108*)  Onocrotalus ;  auis  delectans  stagnis  57 

et  paludibu.s  ^  .i.  hortubel  [a2beg]  58 

Oi"ai-iura    linteuni   quod     ora   mortuorum  59 

tegit    1  Stola,   l  niappula  .i.  hantfano  60 

[a2beg]  61 

Ora  finis  .i.  souin.  1  ort  [a2beg]  62 

Ornus  limboü  [a2befg]  63 

Olor;  cignus  .i.  elbez  [a2beg]  64 

Obses ;     qui   pro     pace    datur   .i.    gisel  65 

[a2befg]  66 

Oecree;     arma.     cnuium     .i.     benberga  67 

[a2beg]  68 

OfFa  balla  [eg\  69 

Omentum;    membranum.    quod   continet  70 

intestina  .i.  budeming  [a2bg]  71 


*  Municipale  von  and.  hand  übergeschr.        -  pera]  p  aus  h  eorr.        '  l.  Maura        *  diese 
und  die   weiteren  gll.  des  M  von  and.  hand  ^  Nauticus  von  and.  hand.  übergeschr. 

•  wol  aus  Nuc»  entstellt        '  Ni,sv»]  die  corr.  von  and.  hand        »storich  und  horhun 
übergeschr.        *  et  paludibus  von  and.  hand  übergeschr. 


DCCCCXXXVIIId  Heinrici  Summarium  xi 


305 


F.  {Zs.  15,  344.  345) 


1  (108'')    Operculuin;    coopcrtoriuni.    uasis 

2  .i.  lit  [a2heg] 

3  Oi'ifiuiu  ^  gesprinc   [a2l)C(/\ 

4  Ostnini;  coccus  .i.  rotj)  hollol  \a2bc] 

5  Oscito.  OS  apcrio  .i.  geuon  [a2b(/\ 
0  Oiix  he:birzan  ^ 

7  Opiinachus;  auis  otibero  [n2h] 

8  (109*)    Peripsnia;    quisquilie.     quocl    de 

9  farre  purgatur.  et  proicitiu'  .i.  f<]):riur^ 

10  [al.2bg] 

11  Petasum.  alatum  calcianientum   .i.  scrite 

12  scöha  [a2hg] 

13  (109'»)    Porfirio;     auis    quedam    .1.    isaro 

14  [a2bg] 

15  Phocas;  bos  mariiia  .i.  selaha 

16  Penum  chanaba  ^ 

17  Problenia;  propositio  .i.  ratisca  [a2bg] 

18  (110«)    Platanus;    arbor.    latis  foliis    .i. 

19  ahorn  [a2befg] 

20  Ptisana.  ^   far.  lü  hordeum  nonduin  cor- 

21  tice  exutum  .i.  fesa  [a2befg] 

22  Precor  bitil 

23  Palatus  guimo  I  hura  [a2beg'] 

24  Palus  pali  stecho  1  phal  [a2befg] 

25  Paxillus  clauv^  •'  .i.  nagd  [a2eg] 

26  Pala  scuueÜa  [a2befg] 

27  Papilio  eruca.  l  uermis    uolans    .i.  fiual- 

28  tera  [a2bg] 

29  Parix  meisa  [a2befg] 

30  Paliurus.     herba     spinosa     .i.     hagin.    I 

31  ageUaeia  [a2befg] 

32  Papauer  iiiago  [a2befg] 

33  Paredrus  uilis  equus  .1.  parefiet  [a2befg] 

34  Pardus    bestia    uaria.  et    uelocissiina    .i. 


leobart  [n2be/'g\  35 

Pabula  builla  [g]  36 

Patina  l  patella  phanna  [a2beg]  37 

Palunibes  hegituba  [a2beg]  38 

Panus.  lignuni    quo    fila    in  telam    por-  39 

tantur.  (110^)  .i.  spölo  [a2bfg]  40 

Palla;  facitergium  .i.  fezcetragela ''  [a2bg]  41 
Pauo  ^    auis   pulchre    uariatus   .i.  phauo  42 

[a2be]  43 

Palile.  fenale  .i.  heustadel  [efg]  44 

Panitiuni  fenih  [a2befg]  45 

Passus  V.  pedes  .i.  scritmale  [al.2&]         4(3 

creseens  9 

Pepo.   poniuni.    in    terra  cadeiis     .i.  erd-  47 

aphel.  1  pedinia  [a2befg]  48 

Perdix.  auis  .i.  rebhon   [a2bg]  49 

Pessulum  sloz  ^°  [a2beg]  50 

Persticus  pluel  ^^  51 

Persisicus  phersichboum  [a2beg]  52 

Petrosilinum.  herba  petirsil  [a2bg]  53 

Pe^stinaca  moraha  [a2befg]  54 

Pera.  ^^  herba  bieza   [eg]  55 

Pediculus  lüs  [a2beg]  56 

Pellicanus  hisigomo  [a2beg]  57 

Petigo.  prurigo  iuchido  [a2be]  58 

Penula.    lacerne   in    nioduni    cuculle     .i.  59 

cugilchozzo  [g]  60 

Pedisequa.  pedes  matrone  sequens  .i.  ka-  61 

meruuib   [ci2g]  62 

Perna.  tergus  suis  .i.  bacho  [a2befg]  63 
Pecten.    quo   capilli    reguntur    .i.    kanip  64 

[a2befg]  65 

:1 

Pectinatus.  1  pexus  gilstra,t  [a2g]  66 

Pituita.    caligo.    l    flegnia     oculorum.    J  67 

morbus  capitis  l  morbus  '^  gallinarum  68 

in  lingua   '•  fiffiz   [al.2b6]  69 


•  Orifium]  oben  am  u  radiert  "^  he:birzan]  rasur  von  ?r;  entstellt  aus  hehir  und 

birchuD  ^  sp:riur]  rasur  von  i  *  die  gl.  auf  rasur  von  and.  hand.  liegt  vertvechs- 
lung  mit  Frenura  vor?         *  diese  und  die  folgende   gl.   von  and.  hand  *  clauv«]  v» 

auf  rasur  von  ?i8  '  fczcetragcla]  z  auf  rasur  von  and.  hand         *  Pauo]  0  auf  ra- 

sur »  creseens    von    and.    hand    ühergeschr.  *"  sloz]  1  aus  corr.  "  die  gl.  von 

and.  hand  auf  rasur  '*  Pera]  die  corr.  von  and.  hand        '*  I  morbus  ühergeschr. 

Althochdeutsche  glosseii  III.  20 


30G 


Rachlich  Geordnete  Gujbhaue.     A.  Gkuppenolobsare 


F.  {Zs.  15,  345.  346) 


1  Pilleus.  initm  hol  [a2befy\ 

2  Pila.  ofiU  .i.  balla  [heg] 

3  Piluni.  l  pila  lignum,  in   (juo  inilium  et 

4  frumentuiu  exuitur  .i.  stanphf  [a2befg^ 

5  Pitaceuni.    modiciuii    coiiolum    .i.  seeda- 

G       plozzo  [hf\ 

7  Pixis  pixidis  ^  buhsa  1  truha  [ii2heg^ 

8  Picus  speht     hehera  \a2heg\ 

9  Pica  agaltitera  [a2heg^ 

10  Pinus  binboü  \a2heg'\ 

11  Picea  foreha  [a2heg^ 

12  Pirus  bire,^mov  [a2beg] 

13  Pisa  aieuuiz  [a2beg] 

14  Pisalis    doinus    que    calefieri.    potest    .i. 

15  phiesal  [a2beg] 

IG  Pinso  ferio  l  premo  t  cnito  [al.2Äc] 

17  Pistor.  panificus  .i.  phistar  [a2b] 

18  (111")  Pon*  uia    super  aquam  .i.  bröcca 

19  [a2beg] 

20  Ponderosus.  cui  bunior  uiscerum  in  uiri- 

21  lia  labitur  .i.  holoht 

22  Poledi'us  iuuenis  equus    .i.  folo  [a2befg] 

23  Pomim  f,^orro  [a2] 

24  Puls  uilis  cibus  .i.  bri  [a2befg] 

25  Pumen.    os.  gutturis.    quo  cibus  deuora- 
2G       tur  .i.  sluntbein  [a2beg] 

27  Pulmo  lunginna  [rt26e] 

28  Pobles  knierada  [a2beg] 

29  Pustula  buj'lla.  1  ancuue,'z  [a2befg] 

30  Pulpitum  lectar  [a2/^5r] 

31  Pultrinus  fulihi  [a2bg] 

32  Pulix  floch  [a2bg] 

33  Pupa    simulacrum    puellamm    .i.    tocha 

34  [a2befg] 

35  Pumex.  petra.  cauernosa  et  leuis  .i.  pu- 

36  m,'z  [a2beg] 

37  Puluillus  chussi  [a2befg] 


Placenta.   pani.s  tt-nuin  cum  oleo  l  adipe 

et  melle  .i.  Hado   l  bergita  [^i2bg\ 
Plaustrum.  uehiculum  cum  roti«   .i.  uua- 

gan  [a2beg] 
Planlago  wegerich  la2beg] 
Plana    ferrum    quo    planatur    lignum  .i. 

scabo  [a2befg\ 
Platoma  '*pi8  j)olitUH  .i.  platta  [e] 
Pluteus.  tabula  parietis    .i.  dilo  [a2befg] 
(IIP)  Plumbum.  metallum.   de   argento 

excocto  .i.  bli  [a2beg] 
Prostibulum.  lupanar  horhus 
Prinus  phluniboü  [a2bffg\ 
Priuignus  stiufsun  [a2befg] 
Predium.  posscsr-io  eigan  [a2] 
Prestatio  tributum  1  lehin  [a2bg] 
Prurigo,  uredo  cutis  .i.  iucbido  [eg] 
Plodapis  ^  redestap 
Propunctorium  stozisen  ^  [bc] 
Palaster  slec  * 
Pensum  wiebel  ^ 
Pedalis  weppegert 
Prefectus  purcrauo 
Präses  graue 
Praturarius  wiseheio 
Phoca  brahsj'^ma  * 
Plumatium  wantcussi  [b] 
Pet/a  limatica  slifistein  [be] 
Polipodium  stei,"farn  [bc] 
Parafrasten  lugeuare  [bc] 
Popo  wurstrelinc  [bc] 
Panariolum  chrettili 
Peniculum  wadil  [a26c] 
(112^)  Pendines  binti  quod  in  tela  mu- 

lieiiun  pendet 
Piscina  wiare 
Poi-firio  isaro  ' 


38 
39 
40 

41 
42 
43 
14 

45 
4(j 
47 
48 
49 
50 
51 
52 
53 
54 
55 
56 
57 
58 
59 
GO 
Gl 
62 
63 
64 
65 
66 
67 
68 
69 
70 
71 
72 
73 
74 


^  pixidis]  das  erste  i  aus  a  radiert  *  diese  und  die  folgenden  gll.   bis  306,  70 

von  and.  Iiand  *  stozisen]  z  aus  h  corr.  *  l.  flec         '  l.  wichel         *  bralis,ema] 

die  corr.  von  and.  hand        '  die  ganze  gl.  unterpunctiert,  vgl.  oben  305,  13 


DCCCCXXXVIIId  Heinrici  Summarium  xi 


307 


F.  {Zs.  15,  34G.  347) 


1  Quisquilia.  frunienti  purganioiitii  .i.  ^\)v\i- 

2  uir  ['i2bg\ 

3  Qualus.  cophinus  .i.  corp  \a2fy] 

4  Quacara.     aiiis    in    segete     .i.     iui,''atila 

5  [a2bg] 

6  Quercus  eich  [a2hefg] 

7  Quernus  eichiner  [a2befg] 


(112^)  Reumatica.  heiba  qucdani  .i.  cni- 

nichessnabel  [a2bcef] 
Racemus.  conglobatio  uuaruiu.    ut  diubo 

[a2be] 
Rana  frosc  1  crota  [a2bef] 
Rainnus.    Spina    albi    coloris    .i.    ageleia 

[a2befg] 
Raclii.  ligna  in  rotis  .i,  speicha  [a2befg] 
Rasorium  sarsahs  [eg] 
Radix,  species  herbe  .i.  ratihc  [a2bcf] 
Raphanum  nierratich  [a2bef] 
(113*)  Rasa,  species  uestis.  I\vslösa[a2e(7] 
Rastrum  houua  [a2beg] 
Rastellum  recho  [a2befg] 
Renunculus.    a    renibus    diminutiuiun    .i. 

neiro  l  leindebrato  [a2beg] 
Reticulum    a  rete    diiiiinutiuum    nezzili. 

1  hotili  [a2beg] 

o 

Reualuester,  paruni  caluus   .i.  decaliuuer 

[a2h] 
Regius.  morbus  gelesuth   [a2bg] 
Remus  rö :  dar  ^  [a2befg] 
Remiges  ferien  [a2eg] 
Reclinatorium  liniberga  [a2beg.  vgl.  alf] 
Refrico  ad  frigus  redeo.    l  itero.    1  ribo. 

l  gnito  i  rosto  [a2g] 
Repagulum  Oj^'iectio  qua  hostium  claudi- 

tur  .i.  spruzil  [a2b] 

Riscus  holandir  I  sübir  [a2befg] 


Rima  scrunt/^a.  1  foi'anien  inter  compagi-  37 

nes  [a2beefg]  38 

Ricinium.  acus.  l  spinu''^  [a2bcefg]  39 

Rvneina.  ferramentum    architectorum    .i.  40 

noil  [a2befg]  41 

Rumex  ruf  [a2befg]  42 

Rubricata.  pellis  losglsut  [a2b]  43 

Rostrum  snabel  [a2befg]  44 

Rosmarinum.    herba    nymphea    .i.    gren-  45 

sine  [a2bc]  46 

Rubeta.    rana.  terrestris  nociua    .i.  crota  47 

m  _    48 

Rubigo    rost.    1    quod    in    segete    spicas  49 

inanes.     et    rubeas     facit     .i.     militov  50 

[a2bpfg]  51 

Ruga  zucha  [ef]  52 

Rumino.  cibum  in  os  de  uentre  reducens  53 

comedo  .i.  itrucho  [a2befg]  54 

Raucedo.  obscuritas  uocis  .i.  heisee  [befg.  55 

vgl.  «2]  50 

Rugosus  zuchot  57 

Rugelanda  terra    nigorum  58 

Rotabulum^  ouinuuisc  59 

Roscinuni  nöliil  60 

Ren  lendebrato  61 

(114^)  Scena  lovba^  mnbracul,'*'m  ubi  62 
turpes  ludi  fiebant  [b]  63 

Stigma  Signum  uel  figura  in  corpore  .i.  64 
anemale  [al.2] 

Stiria  gutta  1  stilla  isillu^  [a2bcef] 

Stelaba  offa  (115*)  .i.  balla  [a2eg] 

Stellabia  *  hepho  ^ 

Spaga  drat  ^ 

(115'')  Saxatilis  grüdela '' 

Satisfacio  gedancuuerchon.  1  folbÖzzo  71 
[a2g]  72 

Sagma.  filtrum.  l  stöl.  l  soum**  [a2eg]      73 


65 
66 
07 
68 
09 
70 


*  rö:|dar]  rasur  von  di  '  diese  und  die  beiden  folgenden  gll.    von   and.   liand 

'  lovba  und  isilla  übergcschr.  *  diese  und  die  folgende  gl.  von  and.  hand  auf  ra- 
sur '^  l.  hopho  '  drat  übergeschr.  '  grüdcla]  dela  auf  rasur  *  vor  souni  ist 
filtrii  durchstrichen 

20* 


308 


ßxcHLiCH  Geordnete  Gix)ß8ARE.  A,  GRUPPENOLongARE 


F.  (Zu.  15,  347.  348) 


1  Haf^uni  filz.  *  l  heinetlacheii  \n2efy\ 

2  Sacfllum  betibum  ['i2tj\ 

3  ßarcina    l    sarcinula.    m    qua    portantur 

4  cibi.  I  alia  .i.  meisa  l  ref  [a2e\ 

5  Sarcio  naio.  be.sto.  bözzo  \a\.2befi/\ 
G  Sartor  natare  [a2beij\ 

7  Sacerdoö  euuarto  [a2\ 

8  Saiulix  uueit  [a2bef(/\ 

9  Sandiceu.s  uueitiner  [n2beg\ 

10  Sarculum    getisen    (11 G*)    l    gertaro.    1 

11  ^oua  [a2befy] 

12  Sace  isinscuuela  [rt2] 

13  Sauma  Soum 

14  Saumarios  soumari  [a2beg] 

15  Salix  .sidili  1  ^  üida  [a2b(/\ 

10  Sanguinarius;  arbor  hartrugil   [a2beg] 

17  Sambucus  holätir  [a2befy] 

18  Sabina  seuLna 

19  Saccus  sac  [a2b] 

20  Saculus  sechil  [a2b] 

21  Sabona  ^  seifa  [a2bg] 

22  Sagellum  crisj'^um  lachiii  grauu,''z  [g] 

23  Sarcile  tuiiihlachen  [eg] 

24  Salsicia  uu/st  [a2beg] 

25  Satureia  chenila  [a2beef] 

26  Saliunca  reitgras  [a2beg] 

27  Sellarius  satilros  [a2b.  vgl.  eg] 

28  Sedatium  hasib  [a2befg] 

29  Semispaciam  quasi  semispata  .i.  sahs  [eg] 

30  Sei-pillum.  pulegium  agreste.  ul  u,^lt  che- 

31  nila  [a2bef] 

32  Septentrio  no/thalba  t  nomu/nt  [a2g] 

33  Simia  affin  [a2bg] 

34  Simius  crüpnase  [a2b.  vgl.  g] 

35  Sistarcium  cuilla  1  nieissa  [g] 

36  Siligo  dinchil 

37  Sigale  roggo  [a2bg  Siligo] 

38  Sisimbria  berba  sisimbra  [b] 

39  Similago  (11 G**)  simila  [a2bg] 


Siliqua.    KjxjcieH     frugin.    t    leguininiH.  }  40 

cheua.   t  Hpruir  [«2]  41 

Sorex  grozziumuH  [b]  A2 

Socus.   ligo  ,i.  See  [a2g]  4.'. 

Supcrciliun»  ubcrbrauue  1  suporbia  {fi2bg]  41 

Sublinguiuuj  racho   ['i2g]  45 

Sure  uuadin  [a2g]  4»; 

Subnientum  undarchinne  [a2fc5f]  47 

u 

S,igillatio.  derisio.    reprehensio    suffocatio  48 

.i.  hoch.   1  hoHC  [b]  49 

Sulphur  suebil.  1  erdfiur  *  [a2g]  50 

Subneruo.      nemos     abscido     .i.    häsino  51 

[al.2^]  52 

Subtenien  uueuel  [a2bfg]  53 

Susurro.  susur'"onis  runizare  [a26^]  54 

Sudes  steichin  [a2bg]  55 

Superhumeralis  humerare  [g]  56 

Sus  suin  [a2bg]  57 

Sucula  siuli  [g]  58 

Subulcus.  pastor  suuni  .i.  suena'*  *  [b]  59 
Suses.  magni  canes  .i.  susin  [a26^]  60 

Subula  siula  l  alnsa  [vgl.  a2]  61 

Subtalares  sustilare  ®  [g]  62 

(117*)    Sumen:    pinguedo     in    mammis.  63 

scrofe  .i.  spuniruns  [bg]  64 

Suber.  cortex  .i.  loft  l  rinnda  [a2bg]  65 
Scalpo  iucho  [al.25r]  66 

Scalpellum  scribmezer  [bc]  67 

Scurra  ioculator  uerbosus  .i.  skirno  68 

Scapula  scultirra.  hasilla  [g]  69 

Scarabeus  uuibil  [a2ö^]  70 

Scabro  hornuz  [a2bg]  71 

Scateo  vvumo.  l  crewelon  72 

Scinifes  mugga  [g]  73 

Scii-pus.  herba  rotunda  .i.  biniz  [a265']  74 
Scitum.    decretum.    mandatum     .i.    ban  75 

[al.26^]  76 

Scoria.     purgamentum     ferri     .i.    sindir  77 

[a2bg]  78 


*  filz]  z  aus  s  gemacht         '  l  auf  rasu)-         '  Sabona]  b  aus  p  radiert 
fi  aus  corr.        *  suenare  corr.  aus  suein         ^  sustilare]  oben  am  r  radiert 


*  erdfiur] 


DCCCCXXXVIIId  Heinrici  Summarium  xi 


309 


F.  {Zs.  15,  348.  349) 


1  Scrofa  SU   [ci2h\ 
"_'  Scino  skina  \ß2g\ 
5     3  Scussorium  reiinila.  churni   \hg^ 

4  Scabies  iuchido.  \  ruda  [a2bg'\ 

5  Scabra  aspera  ^  ruhu  ^  uuessin  [a\g\ 

6  Scutica  1   fcotia.   flagellum.    quoddam  .i. 

7  geisila  [a2b] 

8  Scobs.    lignum   quod  terebrum    de   fora- 

9  niine.  eicit  .i.  urbora 

10  Scope  besimin 

11  Spien:  milzi  [a2hg'\ 

12  Spata  suert  \a2b] 

13  Spatarius  suerttregil  \b\ 

14  Sparis  sp  ^ 

15  Sparus  sper  \a2h\ 

16  Sponsale  bnitgeba  [(72] 

17  Spartus.  canis  uelox  .i.  uu'nt  [a265'] 

18  Spacus  di-at  [a2hg] 

19  Spelta  dinchil.  1  fesa  [a2hg] 

20  Sp,'*culum  uuarta  J  sp,'egil  [«26*7] 

21  Statera  uuäga  \a2bfg'\ 

22  Stater  mankus  [6] 

23  Strucio.    auis   magna    plumata    sed  non 

24  uolans  .i.  ^trux  [a2hf] 

25  Stemulus.  t  stiu'uus  stara  [a2bfg] 

26  Stellio.  anguis  uenenosus.  similis  lacerte 

27  .i.  mol  [a2bg.  vgl.  f\ 

28  Sturio  species  piscis  .i.  sturo  [a2b] 

29  Sthamen  warf  [a'lbg] 

30  Stuppa  auuurchi  \a2b.  vgl.  /"] 

31  Stagnum  ein  [a2&5'] 

32  Struma  chelch  croph  \a2bfg'\ 

33  (117'>)  Stipes  stipitis  stam  [a2&] 

34  Stirps  genealogia  l  stam  \a2b'\ 

35  Stupeum  colobium  uspunninroc  [a2%] 

36  Stiua  geyza 

37  Stabulum  stal  \a2g] 

38  Serices  side  [a2] 


Spinga  *  m^caza  [a2\ 
Stilaphus  ^  willidi 


39 
40 


Tabeme.   edicule  plebeiorum  parue    cra-  41 

mun  [a2fec]  42 

Tabcrnarius  caupo  cramare  [a2&c]  43 

Tabern,'o.    qui     uinum    l     aliud    uendit  44 

tauernare  [bc\  45 

Talpa  muuuerfo  \a2bcg^  46 

Tapetum  depid  [a2bcfg'\  47 

(11 S'"*)    Terebrum.    \  terebellum    nabiger  48 

[a2bg]  49 

Tramaratia  malzaldra®  \a2b]  50 

Thorax,     militare      munimentum.     lorica  51 

brunia  [alö]  52 

Tibias.  crura  ^cinkun  \h\  53 

Tremula  aspa  [a2Z>]  54 

r 

Ticio    tortjis.     lignum    perustum     brant  55 
[a2bg]  56 

Trifolium  cle  [a2b]  57 

Torno.  nas  di-aio  [a2hfg'\  58 

(118*^)    Traha     species      uehiculi    sli,'do  59 
[a2bfg]  60 

Tribulus.  genus  spinarum  hieffa  \a2bg~\     61 
Tridens  creagra.  fuscina.    fuscinula    cro-  62 
wil  [bg]  63 

Tricolanum  gartago  [a2h\  64 

Trulla  ferrum   ad  murum  chella  [a2bfg]  65 
(119^)  Tela  weppi  [a2b'\  66 

Toreuma  scafraida  \a2b\  67 

Tortus  wit  [a2b]  68 

Tignus  sparro  \h\  69 

Tauanius  bremo  [a2&]  70 

Tumba  hofa  [b]  71 

Tina  zub'  [a2b]  72 

Tributa  diehbto  [b]  73 

Tinso  ihsin'ton  [6]  74 


'  aspera  übergeschr.  *  ruhu]  h  aus  b  radiert  '  die   gl.   über  der  folgenden 

*  diese  und  die  folgende  gl.  von  and.  hand        *  Diefenbach  s.  v.  scolpus        *  malzal- 
dra]  z  aus  h  corr. 


31U 


Saiulicu  Geokünkte  G1XJ88AH1:.  A.  Gkuppenulossake 


/:  {Zu.  15,  349.  350). 

1  Tussis  hösto  [h] 

2  Tiliii  linda  {a2b] 

3  Typsinariiun  staiipf  [b] 

4  Tophu.s  ductiuii  [(i2hf\ 

5  Tarmuö  luado  |rt2/^J 

6  Tiinalu.s  asc  [b\ 

7  Tnima  weppigeiti   [b] 

8  Teino  dihsilla  [a2b\ 

9  Turdus  auis  tr,°hscela  ^   [^J 
10  Torrere  bachin  ^  [b] 


11  (119*>)  Vallis.  locus  humilis  dal  [«2^] 

12  Valium,  munitio.  subsidiura  grabo  [a2bg] 

13  Violontia  uotnunf  ^  [h] 

14  Ventilabruni.  uelabruni   wtuina  [a2^f/] 

15  Ventriculus.  uinbilicus  uabilo  [a26^J 

16  Vepres  spinosa  herba  brama  [a2bg] 

17  (120")  Vertex   cacumen    capitis   sceidela 

18  [a2bg] 

19  Viaticus  wegewiso  [«2/;] 

20  Virago.  mulier  que  uirile  implet  officium 

21  .i.  friedila  [b] 

22  (1201')     Vliguo.     sordes     limi.     l     aque 

23  hulwa  [b] 

24  Vlula.  auis  nocturna  a  planctu  dicta  .i. 

25  uuila  [a2bf] 

26  Vmbo.    media    pars     scutorum    .i.    cu- 

27  pula.  *  1  Lora  clipei  rant  [b] 

28  Vmbraculum  hRtta:  ^  l  louba  [a2bi/] 

29  Vnco.  morsus.  ab  unco  et  dente  incuruo 


Emj.  (Zu.  3,  125  =   (Jerm.  18,  48).  Zs.  3,  468 


uber/an   [b] 

33 

Vomer  waginso.  l  hcaro  [rt2fe5r] 

34 

Volema.     ßp,"c,'e8     ponii     .i.     \viiiig(*'tf  • 

'35 

[a2brj] 

3'J 

Vorax.  multum  edax  fraz  \b\ 

37 

Vortex  .i.  werbo  l'il^] 

38 

Vrina.  locium   harn    ['i2bfj\ 

3'J 

(121")    Vrtica  heidernizila ''   \a2.  vgl.  b(j] 

4U 

Vrie*>^"  derrina  [6] 

41 

Vrie.  dona  uiri  .i.  sunechlim  [a2] 

42 

Viscus  mistil  [a2ft] 

4:j 

Vlmus  ulniboü   [a2b\ 

44 

Vicetula.  auis  .i.  snepfa  [6] 

4ö 

Varix   werra  [b.  vgl.  a2] 

4(j 

Vatillum  keUa  \b\ 

47 

Variola  meisa  \b\ 

48 

Verriculum  scoip  \b\ 

4'J 

Vuanga  scora  \b'\ 

50 

Viltrum   uilz   [6] 

51 

Vibex  birca  \bfg^ 

52 

Veru  spiz  [o2i] 

53 

Vicia  wicca  {a2bg'\ 

54 

Vncinus  crapho  \b\ 

55 

Verruce  warza  ®  [a2fe^] 

50 

Vsia.  uermis  porci  suinislus  [6] 

57 

Veredarius  boto  \h\ 

58 

Xrista  kanip  \h] 

59 

(121b)  Zizania  uncrhüt  [6] 

60 

a  ^=  Codex  principum  de  Lobkowitz  435 

30  Analogiiun.  lectorium  lectar  a  2*   b  69*^ 

31  [9] 

32  Antidotum.  ^  contra  datum  .i.  tranc  a  2^ 


.     b  =   Codex  Angelomontanus  i  */^i. 

.i.  tranch  b  10"  \a2bdg]  61 

Ala.  ascella  ochesa  a  2^    ouchsa  b  70"^  62 

{a2bdfg'\  63 


^  tr,ohscela]  die  corr.  von  and.  hand 
?t  radiert         *  eher  ist  pucula  gemeint 
zweite  i  in  e  corr.,  an  f  corr.  {zu  ?t) 
h  corr.        '  Anfidotum  h 


*  die  gl.  von  and.  hand 
^  hütta:|]  rasur  von  l 
''  heidemizila]  z  aus  h  corr. 


'  notnunf]  i  zu 
*  winigeJtf]  das 
*  warza]  z  aus 


DCCCCXXXVIIIe  Heinrici  SuMMARroM  xi 


311 


Eng.  {Zs.  3,  125  =   Germ.   18,  48).  Zs.  3,  468.  469 


1  Ansa^  hanthaba  a  2^  b  70=  [a2bdg] 

2  Arula.   uas  pmnaruin    glötjPhanna  a  2^ 
:!       .i.  gloutphamia  b  7U''  [n'lbchj] 

!  Alietuni.    auis    eringriez  b  10'^    erlgriz  ^ 

,-)       a  2^  [a2d\ 

ü  Attacus  lieliera.  t.  1  (uel  a)    ut    quklam 

7  [uoluiit  o]  hunibel  (hiumbel  a)  ^  a  2'' 

8  b  10^  [a2bdg] 

9  Areola,  lectulvs  in   horto  .i.  bette   a  2^ 

10  i.  beitte  M   70'^  [al.2] 

11  Alx.   genus    bestie    [.i.    b]    claho    a    2^ 

12  b  70'^  [«2^.9] 

13  Aquamanile  hantcar  b   70'^    hätcar  a  2^ 

14  {a2bd] 

15  Andela  brantreita  a  2'^  b  70"  [a2bdfg] 

16  Ariola  höba  a  2^  houba  6    70''  [a2bdg'\ 

17  Amiculum.  peplum.  fascia  pectoralis  ho- 

18  bettÖch  b  11''  hovbetöch  a  2^  {a2dfg'\ 

19  A,**sinthium  herba  amara  wannÖta  a  3^ 

20  [a2bdg'\ 

21  Acer    herba    gundereba   1    (.ul  er)    arbor 

22  mazziltra  a  ^^  b  71*^  [a2bdg] 

23  Anetum  tille  a  3*  b  11"  [a2bdfg] 

24  Apium  ephi  a  3^  ephe  &  71°  [a2bdg] 

25  Allium  cnobelovhc  a  3''  [a2bdg] 

26  Ascolinum  ^  asclovch  a  3*  asclÖh  &  71*^ 

27  [a2bdg] 

28  Anguilla  aal  a  3^  &  71*=  [g] 

29  Alapa  orslac  i  71°  orsclac  a  3*  [a2öri5r] 

30  Aunigo.  .species    coloris  i.   gelivvi  &   71*^ 

31  .i.  geliu  a  3»  [d] 

32  Aulicus  houelinc  ul  (.1  b)  houetrut  a  3^ 

33  6  71''  [a2bdg] 


Ancomiscos.  "  incastratura  .i.  not  (nout  b)  34 

a  3'^  b  71"  [al.2f/^]  35 

Aspidiscos.'^  uncinus  .i.  cräpho  (crapho  6)  36 

a  3=^  i  71"  [n2bdg]  37 

Axidonum.    sessorium    ,i.    stöl    a   3^   .i.  38 

stuol  b  72'''  [a2dg]  39 

Aloi^itioöus  ^  intcrcaluus  Grindohte  a  S^  40 
Anus,  uetula.  t  alibi  ars  b  12"  [d]  41 

Ascia    dehsela  t    (.ul  a)    barta '^   a  3^  ft  42 

72°  [a2bd]  48 

Auca.  1  anser  gans  a  3^  b  72°  [a25]  44 
Anetai<>  anit  a  3^  b  72°  [a2bdg]  45 

Auena  vvilthabero  ö  72"  [a2bd]  46 

Aruina.  pinguedo  .i.  unslit  «3''  bl2^[d]  47 
Alliceo.  inuito  spano  b  72"    speno.  ^^  t.  48 

a  4»  [a2bd]  49 

Assentior.  adulor   .i.  slithelon  a  4*  slih-  50 

telon  &   72"  51 

Amvs  .i.  angel  ö  73=^  agil  a  4»  [a2]  52 
Achalantus    carduelis  l  cardellus    distil-  53 

vico  a  4*  54 

Alibrum  haspil  a  4'''  [f]  55 

Alnus  erle  a  4»  [a2bd]  56 

Alopicia  Scabies  capitis  grint  a  4*  [a2bd]  57 
Alopitiosus  grindochte  a  4*^  58 

Birsa.  ^^  pellis  .i.  hut  [.t.  a]a5^b  73°  [a2bd]  59 
Bothoma.    urna    .i.    eimber.    t    a    5^    .i.  60 

eimer  t.  b  73°  [a2M]  61 

Botholicula  ^^  stouf.  t.  b  73°  stovf  a  5^  62 

[a2&c?5']  63 

Balafium.    imago   .i.    bilide    a  5*   b  73"  64 

[a2bcdg]  65 


*  Arisa  a  *  erlgriz  auf  rasur  a  '  t  uel  ut  qdä  uol  ausradiert  a  *  i.  beitte 
übergeschr.  b        *  Ascolium  h        *  davor  ist  nach  Amasius  amori  electus  getilgt  blido  (?)  b 

'  Aspisdiscos  b.  das  dann  von  Wacker nagel  und  Bartsch  aus  b  angeführte  Acunei  ulntiine 
res^.uintune  ist  verschrieben  für  uictime  *  Alopitiosus]  das  erste  oundt  auf  rasur  a. 
vgl.  311,  58  '  barta]  b  aus  p  corr.  b  *"  ^vas  dann  Bartsch  anführt:  ammeQtum  11- 
gantium  inmessili   ist  klürlich  Jat. :  ligamentum    in  missili  *'  speno]   e  aus  a  corr.  a 

"  davor  Bartsch  bcrith   {l.  borith).  qu^dam   herba.    lauandis:  es  fehlt   sordibus    apta 


"  BothoUca  b 


312 


Ba('hlich  Geordnete  Glossare.  A.  Gruppenglobbare 


Eng.  [Zs.  3,  V>i>.  12G   =    Germ.   18,  48).   Zv.  8,  469 


1  Bubulcurt    .i.   ohäinare  a  b^    ohuinare.  L 

2  b  73''  [a2bd\ 

3  Bucertys.  ^    bubalvs    .i.    vvit^ant    h   74" 

4  .1.  wiesent  a  5''  [</] 

.^)  BubaluH    vvisant    b    74*     wiesent  a    T)^ 
ü       [rt2W/'J 

7  Bubo.    auis    nocturna  ^    .i.  huo.  t.    a  5*' 

8  .i.  huo^  b  74»  [«2M/</J 

9  Braga,  *    feniorale    t.    broch     b    74'^    .i. 

10  bröch.  t  a  5''  [a2bd] 

11  Bulla,  t^perula  aurea  .i.  rincb  a  5''  6  74'* 

12  [rf/-^] 

13  Baliöta.    sagitta.  1  genus    iaculi   .i.    phe- 

14  derare  a  o^  .i.  federari  ^  6  74*»  [^J 

15  Ballena,    species    piscis  i.   walira  b    74'» 

16  .i.  vvalare  a  b^  \a2bcdg] 

17  Brancia  guttur.  X  maxilla  .i.   chela  a  ö^ 

18  [a2bdg] 

19  Bastaban  bremo.  t.  a  b^  t.  brenio  i  74'' 

20  [a2bdg] 

21  Bitumen,  gluten  terre  [tenacissimvni  ®  a] 

22  -i.  ertlim'  a  5*»  .i.  erdlim  b  74'»  [dg] 

23  Buculare.  labium  .i.  labil  6  74''  .i.  laui- 

24  troc^  a  b^  [d] 

25  Bracile  bröchc  b  74''  bruc''aho.  t.  a  b^ 

26  Bipennis  barta.  1  pial  a  5''  b  74''  [a2bdg} 

27  Botrvs  vvintrubo   a  b^    wintrubo  b  74*^ 

28  [a2bdg^ 

29  Butirum  hancho  b  74*=  [f/] 

30  Birrus    cottus    finibriatus    i.    chozo.    t.  ^ 

31  a  6»  [a2df] 

32  Battudo  flegileimo  6   74*^  {ci'2dg'\ 

33  Basis,  quicquid  fundamento  subponitur  ^^ 


.i.  «tafel  a  6»  .i.  Htaffil  ^'  b  74°  [rf^]  34 
Buccella  pani«  .  .  .  .i.  pizzo  a  6*  35 

Ball)uti()  '2  blabpizon.    t.   a  G»    t.    balp-  36 

zonte  b  74*=  [al</.  v^/.  a2bg\  37 

Bonibix    gotevveppevvrm.    t.    a   6*   got-  38 

vveppe  vvrm  i  74°  [rfj  39 

Bastorna.    species    uehiculi     .i.    samboch  40 

a  6*  .i.  >anil)ucli  b  74°   [n2bdg\  41 

Baibus  neselente.  t.    a  G*    t.   nesilent  b  42 

74°  [a2k//(/]  43 

Blatta  .species  purpure  blatera  a  G*  44 

Bulla  "  blatera  a  6»  t.  platera  ^*  6  74*  45 

[a2bdg'\  46 

Blesvs  lis:binter.   t.  o  G*   t.   lisbenter  6  47 

74"  [a2dfg\  48 

Cidarini.  mitra.  1  pilleus  ^^  .i.  hötili  a  6*"  49 

i  75»  [a2M^/i]  50 

Cataplasmo  ^^  t.  gafascon  b  75''   foschö  51 

a  G*»  [rf(7]  52| 

Catarus  mundus  .i.  reine,  t.  a  G**  \a,2bdg^  531 
Cyclade  gottevvppe.  t.   a  6''    gOjVveppe  54] 

t.  6  75°  [ghA,  55 j 

Cinifes  huntflivga  ^'  a  7"  56 j 

Cenocephalvs  bunthoboto.  t.  b  Ib^  hun-  57] 

hovbeto.  t.  a  7»  [a2%] 
Cardiacus    herzesuhtiger    b    76''     herze-  59] 

.suhtige  ^^  a  7»  \a2d.  vgl.  6]  60I 

Contubemalis   ...    .i.    hergeselle  a    7''  61I 

[a2bdg'\  62 

Caprea.  siluatica  ^^  steingeiz  a  7''  .i.  stein-  63 

gez2o  i  76°  [a2bdg]  64 

Capra  domestica  .i.  geiz  6  76°  [a2icr|       65 j 


*  Bucerus  a,  das  letzte  u  auf  rasur  *  nocturna]  a  aus  0  corr.  a  *  i.  huo  über- 
geschr.  b  *  Braca  b  *  i.  federari  übcrgeschr.  b  *  tenacissimv]  a  aus  e  corr.  a 

'  ertlim]  von  t  an  auf  rasur  a  *  lauitroc]  uitr  auf  rasur  a  '  i.  chozo.  t.  über- 
geschr.  a        '"  super  ponitur  b        "  i.  staffU  übergeschr.  b        *-  Balbutto  a  Balbutiens  b 

"  Bulla]  u  auf  rasur  a  **  platera  übergeschr.  h         '*  pelleus  b        "  Cataplasma 

{das  letzte  a  aus  0  corr.)  medicina  inligni  a.  die  dann  von  WacJcernagel  angeführte  gl. 
lautet    Catasta.   equuleus.  in  quo  rei  ligantiu'  et  puniendi.  1  scala  und  ist  lat.  "  die 

ganze    gl,    nachgetragen  a  ^*  herzesuhtige]  u   auf  rasur  a  ^'  das  davor  von 

Bartsch  angeführte  chiUon.  lahion  (?)  ist  {y^eTlog)  labium        *°  i.  steingez  übergeschr.  b 


DCCCCXXXVIIIe  Heinrici  Summarium   xi 


313 


Eng.  {Zs.  3,  126  =  Germ. 

1  Cartillago  .i.  crustila^  a  1^  {bdfg] 

■1  Csistor...  .1.  bibor2  a  1^  h  1%"  {a2dfg\ 

i  Cuniculus  ^     lorichi  b  76*^    lepus  *  sub- 

4  terranev®  .i.  cönol  ^  a  1^  \d] 

5  Caprcolvs  t  cambolvs   rech  a  1^  b    76" 

6  [a2bdgh] 

7  Ceculvs  cecus  anguis  blindeslicho  ft  76° 

8  [a2dg] 

9  Capedo.  species  piscis  .i.  alant  (alant  b) 

10  a  7b  ö  76«  [a2bdg] 

11  Coiica.  1  concula  muscula.  1  label  b  76^ 

12  .i.  liiulta.  t.  5  a  1^  [a2bdg] 

13  Cancer    chrebiz    b    76*^     crebizo    a    7^ 

14  [a2bdgh] 

15  Capus  falcho  b  7Q^  falco  a  7^  [a2bdg] 

16  Cuculvs   t.    göch    b    76"^    govch    a    7^ 

17  [a2bdg] 

18  Caradrion  lericha  a  7^  b  7Q'^  [a2bdg] 

19  Cornix  chra  b  76"^  [a2bdg] 

20  Carduellvs  6    distilfincho    b     76'^     distil- 

21  Vinco,  t.  a  7^  [a2bdg] 

22  Cotumix.  '  perdix   .i.  rebhön  a  7^    reb- 

23  hon  b  76^  [a2bdg] 

24  Cicendula  cleno  a  7^  [(^'^dg] 

25  Cautio    scripgezuch  ^   a   7^     scribgezuch 

26  6  76^  [a2bdfg] 

27  Cauterium.  l   cauteriolum    t.   cantare   b 

28  76^*  cätare  a  7^  [d] 

29  Caluaria  rotunditas  capitis  .i.  gebel  a  7^ 

30  [a2bgh] 

31  Caluitium  chalvva  b  7Q^   calua.  t.  a  7'' 

32  [a2bdh] 

33  Ceruix.  l  collum  .i.  hals  b  77-''  hals  a  7^' 

34  [a2bd] 

35  Colaphv*    halslac   a    7^    halslag    b  77* 


18,  48.  49).  Zs.  3,  469 


[a2fi]  36 

Cartilago.  molle   os    .i.  chrostilla    b  77'*  37 

[bdfg]  38 

Cubitus  olnie  a  7^  [a2bdg]  39 

Coste  rippe  a  7^  [a2bdg]  40 

Coxe.    1    clunes     [t.    b]     diech    1    goffe  41 

(gösse  b)  a  7^  b  77^  [a2bdg]  42 

Cerebella^  hirnereba  b  77^    hirnecreba^"  43 

a  7^  [bdg]  44 

Cleffal  1^  tenar  a  7^  &  77*  [dg]  45 

Calx.  ^2    1  calcaneum   t.  fersenna  b  77*  46 

uorsena  a  7''  [a2bdgK\  47 

Crus.  t  tibia  t.  scincha  6  77*  sincha.  t.  48 

a  8*  [a26öf5']  49 

Cliens    l    clientulus    gnoz    a   8*   b    77*  50 

[a2ft]  51 

Coclea.    tiirris     in     qua     per    circuitum  52 

ascenditur    .i.    vvedilstein  ^^     b     77''  53 

{a2bdg\  54 

Camera  absida  1  arcus  .i.  gevvelbe  a  8*  55 


u 


56 

77b  57 
58 

77''  59 
60 
61 


[a2bdgh] 
Cripta    cnift    a    8*     .i.    churt 

[a2bdg] 
Cementum    pflaster    a   8*  phlast  b 

[a2bdg] 
Calx  15  chalh  ö  77"  calch  a  8*  [c^/i] 
Cementarius  murare  a  8*  murare  &  77''  62 

[a2bd]  63 

Curia  dinchus.  J    sprachv^   ö   77''    dinc-  64 

hvs.  1  sprahus  a  8*  [dg]  65 

Curialis  esago  a  8*  &  77''  [d]  66 

Calips  [ferrumff]   .i.  stal  1  ishi  a  8*  stal  67 

Z)  77"  [a2Z^c^r7]  68 

Cauterium.  ferrum.  quo  animalia  uruntur  69 

.i.  bolz  1«  b  77"'  [a2bd]  70 


*  alles  auf  rasur,  .i.  crustila  ühergescJir.  a        *  ii  biber  ühergeschr.  b        '  Cuniculus] 
im  aM6-  corr.  a  Cüculvs  h  *  lepus  und  cönol  ar</  raswr  a  *  .i.  Ihulta.  t.  auf  ra- 

sur a  *  Carduvellus  a        ''  Cottumix  o        »  scripgezuch]  ch  aw/  »-«iMr  a        "  Cere- 

bella]  b  aus  u  cor/-,  a  *«"  oder  himetreba  a  "  rite  gl.  vor  313,  41  a  "  Calx,  x  aw/ 
rasttr  ft  Cal:x,  rc«2tr  von  i  a  "  .1.  vvedilstein  ühergeschr.,  e  teilweise  durch  tvurmloch 
zerstört  b      '*  churt]  t  vielleicht  aus  f  corr.  6         '^  Calces  a        '"  i.  bolz  übergeschr.  b 


314 


Sachlich  Geokdnete  Gixjssark.  A.  Gruppengloshare 


Eng.  {Zs.  3,  12G  =   Germ.  18,  49).   Zs.  3,  469.  470 


1  Cluuvs  tuuirnaf^il.  l  zvvech  fe  77''  tvvir- 

2  imgel  l  zvec  a  8»  [a2(l\ 

3  (,'hiiiis  filu/zil  a  8»  sluzil  6  77*'  [a2U\ 

4  C'reagra  ^  .  .  .  .i.  crovvil  a  8"    chrevvil 

5  i  77''  [d(j] 

ü  Circiiivs  rizza  ^  a  8*  fc  77''  {a2hdf(j\ 

7  Circus  1  ^  circulv.s,  l  ciclv.'s  .1.  rinc  a  8* 

8  .i.  rink  b  11^  [al.2b(l(j\ 

ü  Carra.  *  I  canuca  .  .  .  .i.    wagen  a   8* 

10  V Vagant  /;  77''  \a2hd\ 

11  Caipentariiis  vvagenare.  1  liolzvvercinan 

12  a  8*  vvagenare  b  77''  [a2MJ 

13  Ciina  \  cunula  t  cunabuluni  wage  a  8* 

14  [a2r//}/] 

15  Cenaculiun    inuosgade    b    77''    niusgade 
1(3       «   8»  [r/] 

17  Cartalluni.    canistruni    .i.    cratto  ^    a   8* 

18  6  77«  [rf/J 

19  Calatus  zeina  a  8*  [a2bdfh.  vgl.  g] 

20  Ciatvs.    calix    modicus  .i.  stovf.  t.  a  8* 

21  .i.  stof  6  77'^  [d\ 

22  Cratera  napf.  \  copf  a  8^^    naph  b  11^ 

23  [a2ft(//r?] 

24  Coclear  lephel  a  S-^  leffil  b  11^  [(i2bdg] 

25  Caldariuni    \   caldariolum  chezzilin  a  8* 

26  [vgl.  a2bdgh] 

27  Celatura  erhevei.  t.  "^  a  8«  [rf] 

28  Cantarvs    naph    1    canneta    (kanneta  b) 

29  a  8^*  ö  77''  [M^/Zi] 

30  Ciniinum  chomihc  a  8*  [a2k//>/] 

31  Cucumis    1    Cucurbita     .i.    curbiz    a    8* 

32  [a2bdfy] 

33  Cucumerarius  curbizgarto  a  8*  [a26(/] 

34  Carcctuni  riet  l  saherah  a  8*  \a2bdg] 

35  Cicuta  wotich  "^  a  8'*  [/"] 

36  Cepa  lovch  a  8*  [d] 


C(;pe  phlanza  a  8*  {a2bdg\  37 

Cerofolium  cheruilla  a  8''  {a2hdg]  38 

Corilu.s  ha.sel  a  8''  [a2M(/]  39 

Carduus  distel  a  8''  (rt2M^]  40 

Caniua  hanlf  a  8"*  [a2bdfgli]  41 

Celidonia  Bcellewrz  a  S**  [a2bd/'g]  42 

Colocasia  wiltniinza  a  S*»  fa2M^J  43 
Ca:.sia  '  uirgula  corticis  robusti.    purpu-  44 

reis  foliis  .i.  vvih  bouni  a  H^  [bdf]  i') 

Coriandruin  coUindir  a  8''  [dg]  46 

Caulis  choli  a  8''  [a2bdfg]  47 

Cardamus  vvildecre.s.so  o  8''  [a2bdg]  48 

Crocus     specie.s    flori.s     .i,    cfugo    a  8'*  49 

[a2bd]  50 

Consitus  l  plantatus  ginibetote  a  8^  [d]  51 

Citta  .i.  cortex  .i.  rinda  a  8''  [d]  52 

Cippus  stoc.  t  bloc  a  8^  [a2bdg\  53 

Cedrus  cederbov  a  8^  [a2d]  54 

Cera.sus  cri^^eboü  a  8'»  [a2ft^]  55 

Cinus  crihbouni  '^  a  8'»  [a2bdfg]  56 

Carpenus  hagenböch^  a  8''  [a2bdfg]  57 

Colurnus  hesebrier  a  8''  [a26rf^t]  58 
Calculus    numerus    l    sententia    1    lapi'  59 

rotundus  .i.  chiselinc  a  S*»  [a2bß  60 

Coccus  rotphellol  a  8^  [a2bd]  61 

Coccinum  rotez  ^^  a  8^  62 

Culix  mugga  a  8"  [a2bdfgi]  63 

Caliga  scob.  l  sog  a  8^  [dg]  64 

Calicula  sochili  a  8^  [dg]  65 

Ciange  hosvN  a  8^  [d]  66 

Capulus  ^^     heize.     J    hanthaba    a  8'»  67 

[a2W/'^]  68 

Cassida  ^^  pera  muhsina  l  tascha  ^^  a  8^  69 

[al.2dg]  70 

Choö  vvezzein  a  8^  [bdg]  71 

Culter  1  cultellus  mezzer   a  8''  [d]  72 


^  Ceagra  a,  die  gl.  nach  der  folgenden  -  rizza  übergeschr.  b  '  Circus  t  /cÄ?i  & 

*  Carra]  das  ziceite  a  azt*  o  corr.  a  ^  cratto]  das  zweite  t  auf  rasnr  a  *  er- 

hevei. t.  und  wotich  attf  rasur  a  '  Ca:sia]    rasur  von  so  *  crihboum]  i  aus 

corr.  a        *  hagenboch]  g  aus  rasur  a        ^"  rotez]  otez  auf  rasur  a  "  Capulus]  pu 

auf  rasur  a        "  Cassida]  das  zweite  a  aus  e  coir.  a        *'  tascha  auf  rasur  a 


DCCCCXXXVIIIe  Heinrici  Summarium  xi 


315 


Zs.  3,  470.  471 


1  Camites  1  canti  felga  a  8"  \a2h(.][)]i\ 

2  Cliiiu''   halda  a  8^  \a2hdfrj\ 

3  Crepido  stecchili  1  liali  ^  a  8'*  \dtj\ 

4  Controuersia  ^    altercatio     .i.    t^trit    a    8*^ 

5  {a\2hdij\ 

6  Cardus  äuge  ^  a  8*^  [^2ir//(7] 

7  Callis  phat  1  vvec  a  8'^  \a^2.hdfg\ 

8  Callus  svvil  a  8"  [«2ftf//;7] 

9  Cetramentuin  blacha  a  8''  [«2rf^] 

10  Colostniin  biest  a  8^  [rt2ftf//^J 

11  Carbasus  segel  a  8'^  [a2&rf/5r] 

12  Constellatio  ger^tirne  a  8^  \a2hdg\ 

13  Cola  siba-*  a  S''  [/(/] 

14  Calcatorium  torcular  trota  a  S**  [rf/i] 

15  Conpluiiium  dachtrovf  a  8'^  [«26^/^'] 

16  Colus  rocco.  1  cbiuicula  a  9*  [ct2ftt?//7j 

17  Colum  siba  a  9=*  [a26rfi] 

18  Claua  kolbo  a  9^  [a2c?^] 

19  Crispus  reid«  a  9*  [a2ic?] 

20  Cm-tis  bof  a  9»  [a2ft(Z5'] 

21  Curtile  bouestat  a  9*  [a2bdg] 

22  Conmanipularis  conmilito  bergescllo  a  9^* 

23  [a2bdgi] 

24  Colossus    altissima    colum  na     .i.    irmsvl 

25  a  9^  [al.2drj] 

26  Calceus  1  cabga  scub  a  9^  [a2ö(/] 

27  Cistella  capsella  .i.  tasca  a  9^  [a2bdg] 

28  Clitella  cistella  meissa.  t.  a  9^  [a2bdg] 

29  Corrodo     dilacero     .i.     biguago  ^    a    d^ 

30  [a2bdg] 

31  Clepo  furor  .i.  stilo  a  9^  [al.2dg] 

32  Catillo   alienas    domus    more    catulorum 

33  giro  .i.  nasco  ^  a  9^  [a2bd] 

34  Cauillum  1  cauillatio    bocb   1  spot  a  9^ 

35  [a2bd] 

36  Coacuo  in  acetum  uertor  .i.  irsvreN  a  d^ 


[aldg.  vgl.  a2b\  37 

Cousultatio  ratfraga  a  9^  [a2bd.  vgl.  al]  38 
Colliniito  auaiu'cbo  a  9^  [a2dgi\  39 

Coufuto  gebono  a  9^  [d]  40 

Confrico  gerosto  1  gebci-to  a  9*»  [a2d]  41 
Compilator     aliena     dicta    suis    miscens  42 

zesaminiplezzare.  t.  a  d^  [a2bd]  43 

Capistruni  balftere  a  9^  [a2bdfg]  44 

Capitium  bobetlovcb  a  9''  [a2bdfg]  45 

Collariuni  bastvvcb  a  9^  [a2bdgi]  46 

Ceruical  cbussi  a  9^  [a2bdg]  47 

Consistorium  dincbus  a  9^  [a2bdgi]  48 

Castoriuni  bibervviz  a  10^  [d]  49 

Causape     mensale.     l    äbetlacb    a     10^  50 

[al.2^]  51 

Calta  species  floris  .i.  cle  a  10^  [a2bdfg]  52 
Concionator  spracbare  a  10*  [d]  53 

Corbis  t  copbinv^  corp  a  lO''  [a2bd]  54 
Comedo  glutto  uilepbraz  a  10^  [a2bdgi]  55 
Corimbus  trubo  a  lO^^  [a2bdi]  56 

Cylindrum  welleblec  a  10*  [a2bdgh]  57 
Cribmm  sib  a  10*  58 

Cortine    aurea     uelaniina    .i.    rugelacben  59 

a  10*  60 

Cinoglossa  berba  buntzunge  a  10*  [f]  61 
Cymex  vvantlüs  "^  a  10*  [a2ft/'|  62 

Ciconia  auis  storcb  a  10*  [a2&^]  63 

Coniuni  berba  letalis  et  perniciosa  ^  bac  64 

sturni    stara^  uescuntur  sine  periculo  65 

a  10*  66 

Cloaca^«'  pbül  «10*  [f]  67 

Colus  ^^  arsdarm  a  10*  68 

Didimus  geminus  gezvvinele  a  1 1*  [a2b]  69 

Doliuia    eruca    .i.    grasevvrm  ^^    a    11*  70 

[gi]  71 


•  häli]  h  könnte  auch  b  sein  a  ^  Controuersia]  a  aus  o  corr.  a         '  ange]  e  auf 

rasur  a  *  siha  ühergeschr.  a  ^  bignago]  das  erste  g  aus  n  corr.  a         *  i.  nasco 

auf  rasur  a  '  dieselbe  gl.  am  untern  ende  der  spalte  ausradiert  a  *  Gll.  Salom. 
W.36c  der  i ncunabel  Cornnm  hcrba  letalis  et  perniciosa  que  cü  tritico  generatur  *  stara 
übergeschr.  a         '"  Cloaca]  loac  auf  rasur  a  "  =r  Culus  "  das  folgende  Discus 

magna  scuteUa  scutra  «11*  ist  lateinisch 


31G 


Sachlich  Geordnete  Globsark,  A.  GRUPPENOLOsaARE 


Zh.  3,  471.  472 


1  Discoforu"   (liscuin    fi-reiiK    .i.  tröhsaz    a 

2  11»  [a2bd\ 

3  Discriiiiiimliii  niulierirt  ^  capitis  ornamonta 

4  (jue  criiies  di.scermmt  .i.  härscaidu.  t.  * 

5  rt    11* 

6  Dainnia    1    damniula     .i.    daina.  ^    t.    a 

7  11»  [g] 

8  Delicatus    delitiose  nutritus  ,i.  zarliche  * 
Ü  all''  [d\ 

10  Delphin  merisvin  ^  a   11«  [a2bdg] 

11  Duinus  spina  .i.  dorn  a  ll*»  [al.2bdg] 

12  Deditio  zurgist  all''  [dg] 

13  Decipuhi    ualhi.   laqueus  lü  druh  oll'» 

14  [a2bdfgi\ 

15  Dohibra  ascia  .i.  barta  a  ll**  [a2bdg] 

16  Docemiculum  ornanientuni   uirginalis  ca- 

17  pitis    ex    auro     .1.    underbant    a    11^ 

18  [a2bdi.  vgl.  f] 

19  Ductile    mettüluni     geslagenez     a    ll*» 

20  [al.2bd\ 

21  Digero  ordino  I  deuito.  *  t.  frizzo    all** 

22  [al.25r] 

23  Dolo  snido  all''  [al.2d] 

24  Dehisco  scrido  '^  a   12»  [a2hdg] 

25  Dedo.    subdo.    trado  ^    .i.    irgibo    a  12» 

26  [a2bd] 

27  Dentilia  riestere  a  12'»  [a2bdfg] 

28  Eclesiastes  concionator  .i.  sprahare  a  12'* 

29  [a2bdg] 

30  Ephebia  lupanar  horhus  a  12''  [a2Mj 

31  Electnim  metalluni  auro  clarius  fulgens 

32  gesmez|ze  a  12''  [a2bd] 

33  Elleborum  ueratrum  hemera  a  12''  [bdg] 

34  Enignia    obscura    sententia    .i.    ratsca   a 

35  12''  [bd.  vgl.  a2] 


Eucharihitia    boniuu  donuni    .i.   vvizzot  a  36 

12"  [a2bd\  37 

Extiilis    grozdarin.    l    grozniag  *    a    1 B*"  38 

[a2bdg.  vgl.  i\  39 

Editio     translatio    .i.    antfrii^tü«»    a    13''  40 

[dg]  41 

Emissus  emis-sarius    .i.  reinescare   a  IB'»  42 

[al.2rf^.  vgl.  b]  43 

Empticius  coufscalch  a  IS*»  [a2bd.  vgl.  i]  44 
Erodius  wil.^alco  a   13''  [a2bfg]  45 

Examen  svvarni.  l  vrsoh  a   13''  [a2f/]      46 
Eruca  uermirf   in  holere.    •■  gra^evvrm  o  47 

13"  [a2bdf]  48 

Erugo  rubigo  .i.  ro.st  a   13''  [a26rf]  49 

Ebur  helfenbein  »<>  a  13''  [a2bd]  50 

Elephans  beluanim  maximus    .i.  helfen-  51 

tier  a  13"  [a2bd]  52 

Edera  ebah  l  hebe,"vvoi  a  13"  [a2bdß     53 
Exsox    species  piscis  : : : :    lahs  ^^  a  13"  54 

[a2bdg]  55 

Extrex  posterior  pars    capiti*    .i.  nöo    a  56 

13"  [dg]  57 

Ebumeus  helfenbeininer  a  14»  [dg]  58 

Expeditio  hervart  a   14»  [a2bdg]  59, 

Eques.  equester  reitnian  a  14»  [a2bdg]    60 
Essedum  species  uehiculi    .i.  saniböch  a  61 

14»  [a2bdg]  62 1 

Episumen  zömÖse  a  14»  [a2bdfg]  63] 

Enmnco  nares  purgo  snuzo  a  14»  [dg]    64! 
Ex  rentero  uentrem  aperio  .i.  sc'pfo  a  14"  65 

[al.2bdf]  66 

Excorio    corium   aufFero    fillo    1  scido  a  67 

14"  [a2bd]  68 1 

Extubero  nodosus  fio  .i.  maseloht  ^^  a  14"  69 

[vgl.  al.2bd]  70 

Exploro   inquiro  .i.  spehon  a  14"  [a2bdg]  71 


*  l.  muliebris  *  härscaida.  t,  auf  rasur  a  '  dama]  das  zweite  a  auf  rasur  a 

*  zarliche]  a  aus  o  corr.  a  *  merisv'in]  v   auf  rasur  a  *  entstellt  aus  deuuo 

a 
''  scrldo  auf  rasur  a         *  subdo]  do  auf  rasur;  tdo]  d  aus  rasur  a  °  wie  Hoff- 

mann zu  seinem  grozmagga  kam,    erhellt  aus  der  folgenden  gl.  "  helfenbein]  f   aus 

corr.  a        "  lahs  über  piscis  a         "  maseloht]  1  aus  corr.  a 


DCCCCXXXVIIIe  Heinrici  Summarium  xi 


317 


Zs.  3,  472.  473 


1  Extundo  excuto.  ueibero  .i.  blöe  a  14^ 

\a2hdf(j] 
:\  Einon-oide  ficblatera  a  14'' 

4  Ephialtes  scrate  a  14^ 

5  Ergiisterium  vverchus  «14*^  [/"] 

6  Furcilla  gabela  a  lö^  [a2hdfgi\ 

7  Fistula  calamus  1  svvegela  a  15»  [a2hd\ 

8  Fascialis  vvindinc  a  15*  [a26rf] 

9  Furga  ha,*=ge.  ^  t  zlvselle  a   15«'  [a2hdg] 

10  Fuluum     rotez.     elevvez.     pnez    a    15"^ 

11  [a2bdf] 

12  Feminale   1  femoralia    biage    .i,  biöch  a 

13  15^  {a2hdg\ 

14  Femur  coxa  .i.  dieh  a  Ib^  {a2hdgi] 

15  Fiscella    sportula     .i.     corbilie    a    15* 

16  [a2bdfg] 

17  Fascis     \    fasciculus     gebundili     a    15* 

18  [a2hdg'] 

19  Fibula     concatenatica     muskil     a    15* 

20  [a2hdg] 

21  Forceps  zanga  «15*  [a2&crj 

22  Fuscina  1  fuscinula   crovvel    1  crapho  a 

23  15*  [a2hdfg] 

24  Falx  sichela  a  15*  [a'Zbdfg'] 

25  Falx  feiiaria  segese  a  15*  [a2hdfg] 

26  Feniseca  madare  a  15*  [a2bdfg] 

27  Falcastrum  rutsegensa   l    getisen  a  15* 

28  [a2bdg] 

29  Fornix  svvibelo  a  15*  [a2bdgi\ 

30  Fumus  I  fornax  ouen  a  15*  [d\ 

31  Fumarium  rovhchus  a  15*  [a^bdf] 

32  Flauus  falvve  a  15*  [a2bdfg] 

33  Ferie  firra  a  15*  {a2bd] 

34  Funda  slinga  a  15*  [a2bdgi] 

35  Fenus   questus.   1  usura.    1  leben    a   15* 

36  [a\.2bdfg] 

37  Fundibularius  slingare  a  15*  [a2bdgi\ 


Fi''cedula  snepha  a   15*  \a2bdt]i\  38 

Fringellv.s  uinco  a  15*  [a2hdfg\  39 

Fucus  api  öiniilis  treno  a  15*  [a2bdfg\  40 
Ficones  soc  scuha  a  15*  \a\.2bdg\  41 

Fagus  bÖcha  a  15*  [a'2bdfg'\  42 

Fraxinus  asce  a   15*  [a2bdfg]  43 

Fusus  spinnela  a   15*  [a2bdfg]  44 

Fusarius  spinnelbovm  a  15*  [a2bdfg]  45 
Farnaicus  cippus  .i.  stoc  a  15*  [a2bdg]  46 
Feniculum  fenichil  a  15'^  [«26^^]  47 

Fenicivm  fenich  a  15^  [a2dfg]  48 

Fragum  ertbere  «15*^  [a2bdfg]  49 

Fungus  svvam  «15''  [a2bdfg]  50 

Fascinum     I    l'ascinatio     zovber    a    15''  51 

[al.2bdg]  52 

Fideiiussor    cuius    fidei  aliquid  commen-  53 

datur  .i.  bm'go   a  15''  [a2bdfg]  54 

Fertus  flado  «15''  [a2bdfg]  55 

F,'abriuii  uJ  flabelluin  uentus    .1.    vvale  5g 

«15''  [vgl.  a2dg]  57 

Fenicium  coccinum  .i.  rotez  ^  «  15''  5g 
Fimbria  fase  ul  ^  treimo  «15''  [a2&t?]  59 
Fidis  corda  seito  «15''  [a2dgi]  qq 

Fundus  predium.  t  grünt,  l  bodim  «15''  gj 

[«2t?^]  g2 

Fidicen   fidibus    canens   .1.    seitspilare  «  g3 

15"  [dfgi]  64 

Fimus     taisch,      stercus     boum     «    15''  g5 

[a2bd]  ßß 

Fax  faccula  a  16*  [a2/}7]  gr» 

Fonalia    stupe    lucernarum    .i.  dabte   a  gg 

IG*     [«2^^/^]  gg 

Flaceto  arefio.  marceo  .i.  vveseNe  *  «  1 G*  79 
[d  Flacceo]  ^-j^ 

Findo  diuido  .i.  spalto  «IG*  [a2bdg]  72 
Fa^cino  zovb^ö  «IG*  [al.2bdg]  73 

Frico   tosto.    herto.    ribo.    gnito     «   IG*  74 
[«1.2^^5']  75 


*  ha,cge  scheint  auf  rasur  zu  stehen  a        *  rotez]  otez  auf  rasur  a.  ursprünglich  toird 
hier  wie  oben  314,  62  (vgl.  a2bd  und  dg)  rezze  gestanden  haben        ^  fase  ul  auf  rasur  a 

*  weseNe]  Ne  verschlungen  a 


318 


Bachlich  Geordnkte  Globsare.  A.  ORi'i>pEyou>H8ARE 


Zs.  3,  473 


1  Fiirciinen   vvivt   a  IG*  \b\ 

2  Gazophilatiuiu  frarium  .i.  scazhv*  a  IC* 

3  \a2ihdy\ 

4  Glis  cLsiinus.    \  potius    gurgid'o  ongerich 

5  a   IG''  \a1hdf{j\ 

G  Gummi   gutta     de     arboribus    flueiis    .i. 

7  fliet  a   IG''  \a'lhd\ 

8  Gene  partes  suh  oculLs  .i.  hufelen  alG'' 

9  \a2hdg\ 

10  Gingiue    caro    circa  dentos    .i.  bilare    n 

11  lG'»[rt26(/^] 

12  Glivla  slunt  a  IC»  {a2hdf(j\ 

13  Gippus  hovcr::::  a   IC»  \a2hdij\ 

14  Gula  kcla  «  IC*  [«2W//] 

15  Gcfiticulatio  motus  musicus  .i.  vvigunga^ 

16  a  IG"  \a\2hd\ 

17  Graticula  rost  \  hurt  a  1G'>  [rt2W^] 

18  Globulus  glueli  a  IG''  [«2Z;r//f/] 

19  Gratiosus  ongcstigeR  a   IG''  [«2^^/] 

20  Gluten:  lim  a  IG"  \a2hdfg\ 

21  Gremium  siccamen  lignorum  ul  gramen 

22  nouum  post  sectionem  .i,  ämat  a  IG'' 
28       \dij\ 

24  Grillus  mucho-  a  IG'' 

25  Glarea  griez  a  IG''  [o2irf/"/] 

26  Graculus  r^'cho  a  IG''  \a2hdf(j\ 

27  Gladiola  svvertella  a  IGi*  [a2/>f//)/] 

28  Genuinus  dens  kinnezan  a  IG**  [a2<//'<7] 

29  Galli  castrati.  1  haniN  a  IG"  \dg\ 

30  Gurgulio  engerich  ^  a  IG"  [a2ö/"] 

31  Gnato  guloBus  .i.  uilefraz  a  17'' [v^r/.  a2c?« 

32  Ganeo.  h  Glutto] 

33  Grus  cranich  a  17*  [a2W</] 

34  Glans  eicbilla.  \  dros  a  17*  \a'lhdf(ji\ 

35  Glandula  drösili  «17*  \ci2hd\ 


Gannio  grino  a   17*  \ii\.1bdf<ji\  36 

Glis  gliridi.s  bilich  *  a   1 7»  [a2]  37 

Glis  glisfiis  est  lappa  .i.  zaisila  *  a  17"    38 

Herodion  auis  iguota    .i.   vviltfac  a  17"  39 

{a2hd\  40 
Hydropicus  vvazcrsuhtiger  a  17"  [a2fc</]  41 

Habcna  scvhel  n   17"  \(i'lhd(j\  42 

Humerus  :ahselie  ^  o  17"  \n1hdg\  43 

Humeruli  chipphen  a   17"  [a2bd(j]  44 

Hiniut  vveioth  a  17"  [fi2bd]  45 

Hulcitum  hulft  a  17"  [a2bd]  46 

Himndo  svvalvva  a  17"  [a2bd]  47 

Heruca  grasevvrm  o   17"  48 

Hirudo     sanguisuga     .i.     egela     a  17"  49 

[a2bdg]  50 

Hibix      steinboc.      1     steingeiz     a  17"  51 

[a2bdfg]  52 

Herniosus  ponderosus    .i.  hulolt "  a  18'  53 

[a2d]  54 

Hio  giiien  a   18*   [a2bdf]  55 

Ichoos  sonus  t  galm  a  18"  [a2bdg]  56 

Inuolucrum  eonuolutio  uestiuin  .i.  vvel  a  57 

18"  [aldfy]  58 

lecur  lebera  a  18"  [a2bdg]  59 

Ilia  lancha  o  18"  [a2dg]  60 

Inguina    pudenda      1    hegedrÖs    a    18"  61 

[a2bdfg]  62 

Inaures  oninge  a  18"  [a2bdf]  63 

Interrasilis    interlimatus    .i.  underfigelote  64 

a  18"  [a2bef(j]  65 

Incastratura     coniunetio     tabulai'um     .i.  66 

sitöfa  18"  [a2dg]  67 

Inpetigo  grintlus.  ruda  a  18"  [a2befg\  68 
luniperus  rechelterbom  a  18"  [a26f/]  69 
Inclusus  closenai'e  a  18"  [a2bdg]  70 


'  wigunga]  das  erste  g  in  oder  aus  h  corr.  a  ^  mucho  auf  rasur  a  *  die 

ganze  gl.  uaterhalh  der  spalte  von  and.  hand  a  *  bilich  und  i.  zaisila  übergeschr.  a 

*  :ahselie]  rasur  von  h  a  °  hölolt]  das  erste  I  aus  rasur  a  '  sitöt]  s  scheint 

aus  corr.  a.  entstellt  aus  not 


DCCCCXXXVIIIe  Heinrici  Summarium  xi 


319 


Zs.  3,  473.  474 


1    Inibivx  tegula  .i.  ychiiulela  «18^[rt2/;(/] 

■J  Iritius  igil.  : :  a  18'>  [«2/;] 

:;  Iciculus  unguis  qui  animalia  transsiacit  .i. 

1       lintvvrm  a  \Q^  [a2hdfg'\ 

:>  luniperv^  vvechelter  a  18**  \fg] 

i;  Incaustiun    atrameiituin  .i.  tincta  a   19*^ 

7        [rt2M/] 

s  lugerum  iuch  «19"   [fg\ 

[)  luridicus  legisperitus    .i.  esagäre    «19* 
in        [o2W] 
11  Incus  aneboz  a   19*  [alhdfg^ 

I  _'  InteriUa  ^    interior    tunica    .i.  hemede    a 
V.\       19*  [d] 

II  Libra  .xii.  phunt.  untle  ul  wage  al9^ 
1.-,       [a2hcr] 

lii  Libnim  humor  sab  cortice    saph  a    19*^ 

1 7        \a2bdg'\ 

Is  Larus  auis  musare.   t.  a  19*^  {a2hdfg'\ 

10  Luter^     aquatica^    bestia    .i.  Ott  «19*^ 

•ju       {a2hdfg'\ 

Lumbricus  rogenvvrm.  t.  a  19^  \a2hdg'] 
Laudula  lericha  «19^  [a2hdg'\ 
Locusta  non  plenum  uolatile  .i.  hovsta- 

phel.  t  a  19^  [d] 
Licisca*    mistbella.    1    brechinne  «19'' 

\a2hdg'\ 
Linter  canis  .i.  v\nnt.  t.  a  19i*   [«2^/^] 
Linx     quedani     bestia     luhs.   t.  a    19** 

_.i       \a2hdfg-\ 

30  Lumbi  lendiv.  t.  a  ig''  \a2bdf\ 

31  Lacertus  musculus  brachii  .i.  mus  a  19'' 

32  {a2bd\ 

33  Lamia    quoddam    monstrum    mulieri    si- 

34  mile  .i.  holzniua  a   19''  [al.2bdg] 

35  Large    lares    mali.    quedam   monstra    .i. 


scrate  a  \d^  [al.2b\  3(5 

Lanigo  fructus  maturus  carduuiii.   I  laiiu  '57 

terre  .i.  niicis  a  19''  [albdg]  38 

Lathonius  ^  lapidum  cesor  .i.  steinmeizel  39 

a  19^  [a2bdg]  40 

Laqueare  himelze  a  20"  [a2bdg]  41 

Libisticvin  «      lubeste  : :  |  chel      a     20*  42 

[a2bdfg]  43 

Lupati:    freni  aculeati''  .i.  chami  «  20*  44 

[a2bdg]  45 

Lorum  zohel  «20*   [f]  46 

Laciiiia  ora  uestimenti   .i.   sov.  1  höre  a  47 

20*  [a2bdg]  48 

Licium  harlvfe  «  20*  [a2bdg]  49 

Lumbare    niodica   braca    .i.    diehbröh    a  50 

20*  [a2bdg]  51 

Lolium  raten  «20*   [a2bdfg]  52 

Lacerna  uestis  fiinbriata  scec''o  «20*      53 
Laniina  tenuatum  nietallum  blech  «  20*  54 

[a2bdfg]  55 

Lagena    uas    fictile    ul    lapideum    .i.  la-  56 

gella  «20*  [a2bdg]  57 

Lubrum.  l  labrum    l  labium  lefs.    labe-  58 

troch  «  20*  [a2bdg]  59 

Leuter  ^    conca.    labrum.    1  labil    «  20*  60 

[«2  s.  245  anni.  7]  61 

Lapates  .i.  fladin  ^  fructus  fici  inter  duas  62 

turtas^"   pressi  «20*  [bf]  63 

Lappa  lapatium  bleticha  1  zaisla  ^^  «20*  64 

[a2bdfg]  65 

Lens  genitiuus  lentis  quoddam  legumen  ^^  66 

liensi  «  20*  [a2bdg]  67 

Lens  lendis  animal  niz  «20*  [a2bdg]      68 
Luscinia      auis      .i.     nahtegel      «     20*  69 

[a2bdfg]  70 

Lepus  leporis  hase  «20*  [a2bdg]  71 


*  Intrula  a.  unter  der  ersten  spalte  von  hl.  19»  rasur  der  gl.  Istrio  spilman  a  "^  Lu- 
ter]  uter  auf  rasur  a  '  aquatica]  das  erste  a  aus  i  corr.  a        *  Licssca  a  *  La- 

thom»]  thom*  auf  rasur  a  '  Libisticvm]  das  erste  i  aus  u  radiert  a  ''  aculeati 

auf  rasur  a  ^  l.  Lutcr  "  .i.  fladin  ühergeschr.  a  '"  turtas]  tur  aw/  rasur  a 

"  \  zaisla  am  rande  von  and.  liand  mit  Verweisung  a  '^  g'n"  lentis  qddä  legiim  a 


320 


8achuch  Geordnete  Glossare.     A.  Gruppenülossabe 


Zs.  3,  474.   475 


1  Lincu8     Btrnbus     .1.    HchilhiiiUi     a    20* 

2  [a2bd] 

3  Lateriri  ziegel  a  20»   [(t2bdtj] 

4  Leno    vvibgenier    l    hüriiuifhan-    n   20'» 

5  [a2bdf(j] 

6  Leui/  zeichir  a  20»  [%] 

7  Ligo  ferruin  minus   in  aratro    .i.  sech  a 

8  20''  [a2bdfy] 

9  Lexiua    aqua    cinero    mixta  .i.     lovga  a 

10  20>'  [a2bd(/] 

11  Larua  scenia  a  20''  [/'J 

12  Malagnia  '^    confectio   medicorum    .1.  ge- 

13  IVce  a  21»  [a2bdg] 

14  Mine    inuroruin   sununitates    .i.  cinna  a 

15  21»  [a2bdfg] 

16  Macilentus     niacer    .i.     magere     a    21'' 

17  [a2bdi] 

18  Maurus  niger  .i.  svvarce  a  21'' 

19  Mentum  chinnebeiN  a  21''  [a2^f/^] 

i 

20  Murena  species  piscis   .i.  lantpda  a  21'' 

21  [a2bdgk] 

22  Mitra  oriiamentum    capitis    höba   a  21'' 

23  [a2bdy] 

24  Muccus  roz  a  21''  [bß 

25  Medulla  marg  a  21''  [a2bdg] 

26  Mamma    t     maxilla  '^     1    tutti     a    21'' 

27  [a2bdg] 

28  Matrona  frovva  a  21''  [a2bdg] 

29  Menbranum     l     menbranula     uellili     a 

30  21"  [d] 

31  Manipulus    coUigatura    .i.   garba  a    21'' 

32  [a2bdg] 

33  Museum  bisemo  1  mies  a  22»  [«2fcfZ/5fÄ:] 

34  Menta  minza  a  22»  [a2bdf] 

35  Malua  papilla  a  22»  [a2bdf] 


Millefolium  garua  a  22*  [a2bdf\  Mi 

MalleuH  hanier  a   22»  [a2bdg]  37 

Mall.-ator  hamerare  a   22*  [a2bd]  38 

Moneta  mu,'"'za  a  22»  [a2bdg\  39 

Mcdiolus  naba  a  22»  [a2bdfy]  40 

Mansuö  höba.  1  hibaz  a  22»  [a2bdfg]  41 
Magalis    porcus  castratus  ^    V)arc    a  22»  42 

[a2M]  43 

Mensale  tislacben  a  22»  [a2bdy]  44 

Mappalis  *    mappula    liantfan.  l     bütilla  45 

a  22='  [a2bdfg]  46 

Merga  scarba  a  22»  [dg]  47 

Merulus  t  merula  amissel  a  22»  [02^/"^]  48 
Merops  gronspeht  a  22»   [a2bdg]  49 

Muiio  cazza  a  22»  [a2bdgk]  50 

Mustella  quasi  mus    longa    .i.  vvisela  a  51 

22»  [a2bdgk]  52 

Migjile    quasi    gulosus   harnia  :  ^    a  22»  53 

[a2i<//(7]  54 

Melos    quedam    bestia    .i.    dahs    a    22»  55 

[bf]  5G 

Municipiale    gestum    geburlicher    dige  a  57 

22»  [a2bdk]  58 

Matricularius  comphaflo  ^  a  22»  [a2bdg]  59 
Mattalis  ■*  niatta  l  tucha  a  22»  [a2bdg]  60 
Mulgeo  milcho  "^    a  22»  [a2ö</^Ä;]  61 

Mantica.    pera    tasca.  l  *  malaha  a  22»  62 

[a2bdg]  63 

Mingo    urinam    facio     .i.  seicho    a    22»  64 

[al.2d]  65 

Mastico  dentibus    comminuo  .i.    chiuo  a  66 

22"  [a2bdß  67 

Manticor     fraudem      facio       .i.    stilo    a  68 

22"  [d]  69 

Nanus  paruus.  honmllus  getuverc  a  22''  70 
[a2bdfgk]  71 


^  da«  a  21»  vorangehende  Mirice  infructuosum  {hs.  insruetuosü)  lignum  in  siccis  et  ha- 
renosis  locis  (hs.  iocis)  nascitur  .1.  geneste  ist  lateinisch  *  l.  mamiUa  '  castratus]  c 
auf  rasur  a  *  entstanden  aus  Mappa  1,  Matta  1  ^  harma:]  rasur  von  o,  das  zweite 
a  an  m  angehängt  a  *  compfaffo]  avi  zweiten  o  corr.  a  ''  milcho]  o  aus  corr.  a 

*.  1  auf  rasur  a 


DCCCCXXXVIIIe  Heinrici  Summarium  xi 


321 


Zs.  3,  475.  476 


1  Xiuus   inacula   1   Icbeto  a   22''  [dg'] 

2  Nouaoula  cultellus    acutissimus     i.  scai- 

3  sach  rt  23"   [a2hd(j\ 

4  Nucifraga  nuzbrecha  n  2'i^  [a2bdfg\ 

5  Nucleus  nuzzecherne  a  23*  [a'ihdg] 

6  Noctua    nocturna    auis    .i.  vvele    a  23* 

7  {a2bdfrj] 

8  Nasturtiuni    herba    quedam    .i.  cressa  a 

9  23«  [a2hdk\ 

10  Naulum    pretium    nauigii    .i.    feriscaz  a 

11  23»  [a2k/9Ä;] 

12  Nauticus  schefFlicher  '    «  23*  [a^bdgk] 

13  Nates  ai-spelli  ^  «  23*  {a2.hdgk\ 

14  Neo.  filo  .i.  spinne  a  23*  [02/;^] 

15  No.  nato  .i.  svviinme  a  23*  \al.2hdg'\ 

16  Oriza    subtilis   fariua     .i.    simila  a    23** 

17  {a2bg] 

18  Onocrotulus    auis    delectans    in    stagnis 

19  et   paludibus    .i.   hortobel  a  23'^.  24* 

20  \a2bdg] 

21  Orariuni    linteum   quod    ora    mortuorum 

22  tegit.  i  Stola  1  mapula    .i.  hantfano  a 

23  24*  {a2bdg] 

24  Ora  finis  .i.  sovm  a  24*  \a.2bdg'] 

25  Ornus  llbov  a  24*  [a2feo?/5?] 

26  Olor  cignus  .i.  helbez  a  24*  [a2bdg'\ 

27  Obses   qui    pro    pace    datur    .i.    gisel  a 

28  24*  {a2bdfg] 

29  Ocree  arma  crarium   .i.  beinberge  a  24* 

30  [a2bdg] 

31  Offa  balla  a  24*  [dg] 

32  Omasus  uilevart  ^  a  24* 

33  Operculum   coopertorium    uasis    .i.   lit  a 

34  24*  [a2bdg] 

35  Ostrum    coccua     .i.    rotephellel    a    24** 


[a2hd\  30 

Opium  thvvahn  a  24''  37 

Offa  pai-s  frusti  ainbiz  a  24''  [g]  38 

Platanus    arbor    latis    foliis  .i.  ahorn   a  39 

25*  [a2M/^]  40 

Ptisana  far  1  hordeum  nondum  exvtum  41 

cortice  .i.  fesa  a  25*    \a2bdfg]  42 

Palatus  hör  a  25*  [d:\  43 

Palus     paludis     aquosa     terra     .i.    mos  44 

a  25*  45 

Palus  pali  stecco.  1  phal  a  25*  [a2bdfg]  46 

Pala  scuuela  a    25*  [a2bdfg]  47 

Paxillus  clauus  .i.  nagil  a  25*  [a2dg]      48 

Parix  meisa  a  25*  [a2bdfg]  49 

Papauer  mago  a  25*  [a2bdfg]  50 

Phalanga  pertica  gerta*  «25*  51 

Paliurus  Lagen  1  hagelia  a  25*  [a2bdfg]  52 

Paredrus  uilis  equus    .i.  parefrit    a  25*  53 

[a2bdfg]  54 

Pardus    bestia  parua  uelocissima    .i.  le-  55 

barte  a  25*  [a2bdfg]  56 

Patina  1  patella  phanna  a  25*   [a2bdg]  57 

58 
59 
60 
61 
62 
63 
phe-  64 
65 
66 
67 
68 
69 
70 


Palumbes  hagetvba   a  25*  [a2bdg] 
Pauo  phavvo  «25*  [a2fec?] 
Palile  hovstadil  a  25*  [dfg] 
Panitium  fenich  a  25*  [a2bdfg] 
Patibulum  galgo^  a  25*  [b] 
Pessulum  rigel  ^  a  25*   [/"] 
Pepo  pomum  in  terra  crescens    .i. 

dema  a  25*  [a2bdfg] 
Pessulum  ''  flöz  «25*  [a2bdg] 
Persicus  phersichiböm  a  25*^  [a2bdg] 
Pastinaca  morha  a  25'»  [a2bdfg] 
Peta  herba  bieza  «25''  [dg] 
Peduculus  Iv«  «25''  [a2bdg] 


'  schefflicher]  1  aus  corr.  a  *  arspelli]  p  aus  b  radiert  a  '  uilevart  auf  rasur  a. 
ist  etwa,  der  von  Diefenbach  beigebrachten  gl.  mannigfalt  entsprechend,  uilevalt  zu  lesen  ? 

*  die  ganze  gl.  über  der  ziveiten  spalte  des  Mattes  nachgetragen  a  •'  galgo]  go  atif 
rasur  a  *  die  ganze  gl.  von  and.  hand  nachgetragen  a         '  Peffulum  a 

Althochdeutsche  glosseii  III.  21 


322 


S.\<  MI.K  M     GeüRI>NKTE    Gl088ARK.    A.    GrUFPKNÜU>8HARE 


Zs.  3,  476 


1  Pellicanus  huHegome  '  (i  25''  |a2M</] 

2  Pelex  gella  a  201»  \a2bf(j\ 

3  Petigo.   pioirigo  .i.  iuchede  a  25''  [a2fc(/J 

4  Perna     tergus     suis     .i.     bacho    a    25'' 

5  LoSM/^] 

G  Pecten  käbe  a  25''  {a'lhdfgX 

7  Pituita  caligo  J  Hegina  oculoruiii.  t  inor- 

8  bus  capitis.  \  morbus  gallinaruni  phi- 

9  phiz  a  25''  [al.2fcrf] 

10  Pilleus  mitra  .i.  bot  a  25''  \a1bdfg\ 

11  Pila  offa  .1.  balla  a  25''  \hdij\ 

12  Pila  stamph  2  a  25»»  [a^W/"^] 

13  Picus  spehte  a  25''  [«2«/^] 

14  Pisa  aiixiz  a  25'»  \a1bd()\ 

15  Pixis  pixidis  bohsse  ^  a  25''  [a26rf^] 

16  Pica  agelstra  a  25''  [026%] 

17  PLnus  binbovni  a  25'»  \a1hdg\ 

18  Picea  foraha  a  25''  \a2hdg\ 

19  Pirus  birböm  a  25''  \a2hdg\ 

20  Pisälis    domus     que   calefieri    potest    .i. 

21  fiesel  a  25"  [a2%] 

22  Pons  uia  super  aquam   .i.  brugga  a  25'' 

23  {a2hdg\ 

24  Pormni  lovch  a  25''  \bg\ 

25  Poledrus     iuuenis   equus    .1.  folo   a  25*^ 

26  \a2Mfg\ 

27  Pultrina  fulicha  a  25''  [/"] 

28  Puls  uilis  cibus  .i.  pri  a  26*    \a2hdfg\ 

29  Plumen  os  gutturis.  quo  cibus  deuoratur 

30  .i.  sluntbein  a  26*  [a2M^] 

31  Pulmo  lungenne  a  26«  \a.2hd\ 

32  Poples*  knirade  a  26*  \a2hdg\ 

33  Pustula  püUe  langvveiz:  a  26''  \a2hdfg\ 

34  Pus  saiiies   wai-c  a  26*  [/"] 

35  Pupa    simulacrum  puerorum  .i,   tocha  a 

36  26*  \aflhdfg\ 


Puluillus  cu><hie  a  26»  \a^bdfg\  37 

Punifcx  pt'tra  caueriiof-a.  et  leuis    .i.  pu-  38 

miz  o  26»  [a26(/</J  39 

Puluiuar  cvssi  a  26»  |a2]  40 

Plaustruiii   ut'hiculuiii   .i.   wagen  *  a  26»  41 

{a'lbdij\  42 

Plantago  vvegerich  ^  a  26*  {nlbdyX  43 

Plana  ferrum  .i.  scabe  a  26*  [a2bdfg]  4 1 
Platona  lapis  politus  .i.  platta  a  26»  [d]  45 
Pluteus     tabula    parietis    .i.    dile   a  26»  46 

[a2bdfy]  47 

Plumbum  metallum  de  argento    excocto  1 

.i.  bli  a  26*  [a2bdg\  4.< 

Prinus  p,'>lumbovm  «26''  [a2bdfg]  50 

Priuignus  stiufsvn  a  26**  [a2bdfg]  öl 

Prurigo   uredo  cutis    .1.    iuchede    a   26''  52 

[dg]  53 

Qua^quila '  aui^  vvahtela  a  26'»  [b]  54 

Quercus  eich  a  27»  [a2irf/'^]  55 

Quer:nus  eichine  a  27*  [a2bdfg]  56 

Reumatica   herba   quedam   c*niche^  sna-  57 
bei  a  27''  [a2bcdf]  58 

Racemus  trvbe  a  27''  [a2bd]  59 

Rasorium  scarsach  *  «27''  [rf^f]  60 

Rana  fros»  a  27"^  [a2bdß  61 

Ranmus    spina  albi  coloris  .i,  agaleia  a  62 
27"  [a2bdfg]  63 

Radii  Speichen  a  27"  [026^/"^]  64 

Radix  ratih  a  27''  [a2bdf]  65 

Rafanum  ^^  merrathich  ^^  a  27''  [a2bdf]  66 
Rasa  ^2  uestis  .i.  flosa  a  27"  [a2dg]  67 
Rastrum  hova  a  27"  [a26<i'5']  68 

Rastellum  reche  a  27"  [a2bdfg]  69 

Renunculus  niero  l  lendibrato a 27^[a2bdg]  70 


*  husegome]  o  aus  corr.  a        -  stamph  übergesehr.  a        '  pixidis  bohsse  auf  rasur  a 

*  Poples]  das  ztceite  p  aus  b  radiert  a        ^  wagen]  oben  am  n  radiert  a        *  vvegerich] 

i 

g  aus  corr.  a        '  Qua^quila]  a^qla  auf  rasur  a        *  Rasorium  scarsach]  von  dem  ersten 
s  an    auf  rasur   a  *  die  ganze  gl.  auf  rasur  a  *"  Bafanum]  fa  aus   corr.  a 

"  merrathich]  a  aus  corr.  a  '*  Rasa]  sa  auf  rasur  a 


DCCCCXXXVIIIe.f  Heinrici  Sümmarium   xi 


323 


Zs.  3,  476.  477 


1  Reticuluni  a  rete  diininutiuum  nezzili   a 

2  27»'  [a2hdg] 

:  :  laue 

3  Regius  morbus  .i.  suht  «27''  \f] 

4  Remus  rÖder  rt  27**  [a2bdfg\ 

5  Remiges  ferigen  a  27''  [a2dg\ 

6  Reclinatoriuni    lineberga  a    27''    [a2hdg. 

7  vgl.  alf] 

8  Repagulum  obiectio  qua  ostiuin  clavditur 

9  .i.  dremel^  a  27'' 

10  Riscus  sumbir  a  28»  [df\ 

11  Rima  scrvta  a  28*  [a2bcdfg] 

12  Reniciiun  acus  l  spenula  a  28*  [a2hcdfg] 

13  Runcina  nöl  a  28^  [a2bdfg] 

14  Rumex  ruf  a  28''  [a2hdfg] 

15  Rostrum  snabil  «28»  [a2ftö'/5r] 

16  Rubigo  rost  l  milva  «28»  [a2hdfg] 

17  Rus  govve  «28» 

18  Ruga  zöcha  «  28»  [df] 

19  Rmnino  cibum  de  uentre  in  os  reduco  .i. 

20  itmche  «28»  [a2bdfg] 

21  Raucedo  obscuritas  uocis    .i.  heisi  «  28» 

22  [bdfg.  vgl.  «2] 

23  Rugosus  runzellote  «28»  [bg] 

24  Rapa  rÖbe  «28» 


Stina^     gutta   l     stilla    .i.  issilla    a  29''  34 

[a2bcdf\  35 

Stelaba  ofFa  balla  «  29''  \a2dg]  36 

Sanguisuga  egela  a  30''  |a2ft/5']  37 

Sagma  stöl  ul  sovm  «  30''  [a2dg]  38 

Sagum  filz  «  30"  [a2df]  39 

Sarcüia   in    qua    portantur    .i.    meissa  a  40 

30"  [a2d]  41 

Sarcio  naige.  besto.  böze  «  30"  [al.2bdfg]  42 

Sartor  nätare  «80"  [a2bdg]  43 

Solum  erde  «30"  44 

Sandix  weithin  «  30"  [a2bdfg]  45 

Sandiceus  waitine  «  30"  [«2^5-]  46 

Sarculum  getisen  1  ho'^ve  a30^[a2bdfg]  47 

Sacmarios  söman  «  30"  \a2bdg]  48 

Sambucus  holder  «80"  [a2bdfg]  49 

Sanguinarius  harttrugelin  «30"  [a2bdg]  50 

Satureia  chenela  «  30"  [a2bcdf]  51 

Sarcile  tuniolachen  «30"  [rf^^J  52 

Salsities  wrst  «30"  [a2bdg]  53 

Saliunca  rietgras  «  30"  [«2fec^5']  54 

Sellarius  satelare  «30"  [vgl.  a2bdg]         55 

Sedatium  häsib  «  30"  [a2bdfg]  56 

Semispatium  quasi  semispata  .i.  sahsa  a  57 

30"  [dg]  58 

Serpillum  vviltkenele  «30"  [a2bdf]  59 


(7/w.  12658. 


25  (225»^)  Artimesia  biboz 

26  Ambrosia  pheUecrut 

27  Abrotanum  stabecrut 

28  Ascia  scwethakel  ^ 

29  Architectus  w^chmaist* 

30  Auxiga  agitator  menaer 

31  Aurifrigium  borte  [a2bcd\ 

32  Aluearium  pinchar 
83  Ader  weizz 


Adulterinus  ches|chebessvn  60 

(225»2)  Ancille  bukkellaer  61 

Ala  ascella  vhsen  [a2bdeg]  62 

Andela  brajtaride  [a2bdeg]  63 
Amiculum  ul  fascia  pectoralis  hovbetvch  64 

[a2deg]  65 

Anetum  tille  [a2bdeg]  66 

Alibrum  haspel  [e]  67 

Ascia  twerhacs  [g]  68 


'  dremel  auf  ra.mr  a        *  Z.  Stiria 


'  l.  ficwcrthakcl 


21 


324 


Sachlich  Geokdnetk  Olobhark.  A.  GKüpPENuu>tiHARE 


1  (225''')  Apiuin  ru«tieuin  hamiefvz 

2  Aeitum '  ajinphire 

3  Blandonia  vvullin 

4  Birruß  chötze  [a2</e] 

5  Baclm  lorber  [a2.  vf/l.  b<I\ 

6  Bubalu.s  vviöint  [a2bUc\ 

7  Bubo  huwe  [a2bde(;] 

8  Bulla  sperula  rinc  [cleg] 

9  Balbutio  ue.sele  ^  iiule  balbu.s  \rt2bde(j\ 

10  (225''-)  Blesus  li.spende  [a2dey] 

11  Boletus  bvlz  [bd] 

12  Centauria  maior  ertgalle 

13  Centauria  minor  matia 

14  Celidonia  schellchrvt  [vgl.  a2bdeg] 

15  Cyminum  ■*  cvmich  [a2bdeg] 

16  Castratura    nvth 

17  Circinnus  rizza  \a2bdeg] 

18  Cautio  scribzevg  [a2bdeg] 

19  Cathomus  beseme 

20  Cerialia  bachgeschirre 

21  Cerdo  ut  parmitarius  lederaer 

22  Cicatrix  mase  [b] 

23  Conflatorium  ess 

24  Calculus  chiselinch  [a2be] 

25  (226*1)  Carex  eis  riet 

26  Cardo  aiige  [a2bdeg] 

27  Cartillago  crostelle  [bdeg] 

28  Cathaclismus  wolchenbrust 

29  Culex  mvke  [a2bdegi] 

30  Collirida  panis  tenuis  .1.  berite  [b] 

31  Cliuus  lohalde  [a2bdeg] 

32  Cola  sihe  [eg] 

33  Castor  fibur  biber  [a2deg] 

34  Caries  putredo  1  wrmel 

35  Colaphus  halslach  [a2ei] 

36  Cuna  1  bulum  wiga  [a2rleg] 

37  CartaUum  canistrum  cratte  [de] 

38  Calatus  he|zenne  [a2bdegh] 

39  Cratera  naph  [a2bdeg] 


CWuiniHindecurbita  chvrbizbovmfrt26</c^] 

40 

(22G»2)  Citorea  herba  win<le 

41 

Cieuta     wtich    ul    (Xjtiu-s     heilja     ueiie- 

42 

nata  [e\ 

43 

Canina  haniph  [a2b<legh] 

44 

('asiauirgultunipurpureiijfolÜHgihbonf/Wc) 

4:". 

Caulis  chol  [a2bdeg\ 

4t; 

CinuK  chrichbom  [a2bdeg\ 

47 

Carponus  *  hagenbvch  [a2bdeg\ 

4- 

Capulus  .swHheltze  [vgl.  a2bdeg] 

4:i 

Callis  phat  [(i2bdeg\ 

">(> 

Callus  swil  [a2bdeg\ 

51 

Coloüti-uin  bierft  [a2bdeg] 

52 

Carbasus  segel  [a2bdeg] 

53 

Colus  reche  [a2bdeg] 

54 

Capistrvni  halft*  [a2bdeg] 

55 

Capitium  hovbtloch  [a2bdeg] 

56 

Calta  trifolium  chle  [a2bdeg] 

57 

Cinoglossa  hundeszvge  [e] 

58 

Cimex  wantlovs  [a26e] 

59 

Cloaca  phvl  [e] 

(JO 

Curculio  wibel 

61 

(226>'i)  Dolabrum  ul  tura  barta  62 

Dentilia  riest*  [a2bdeg]  63 

(226»'2)  Decipula  drvch  [a2bdegi]  64 
Decerniculum  virg.  harbant  [vgl.  a2bdei]  65 

Exentero  euiscero  schurphe  [al.26rfß]        66 

Ebulum  atiche  [a2]  67 

Ergasterium  w^khus  [e]  68 

Exedra  Abside  ul  sedes  exterior  69 

Eruca  graswrm  [a2bde]  70 

(227*1)  Erodius  wiltvalch  [a2beg]  71 

Edera  ephov  [a2bde]  •  72 

Esox  haus  73 

Ericius  igil  [a2bdg]  74 

Episjcumen  zvmvse  [a2bdeg]  75 

(227*2)  Extundo  bliw^  [a2bdeg]  76 

Fomes  ul  isca  zvndel  77 


*  davor  Act  ausgestrichen 
radiert 


*  /.  nesele 


Cymin  Jts.        *  oder  Carpenus,  e  aus  o 


DCCCCXXXVIIIf  Heinrici  Summarium  xi 


325 


I   Faligo  ^  rvz 
■2  Filix  varii   [«2] 

3  Funuiriuiu  impluuium  rovchov«  [a2bde\ 

4  Facetus  lepidus   svzchose 

5  Fascia  windeln 

6  Hec  fax  facis  fächele  [a2e5'] 

7  Hec  falx  eis  sichel  [a2bdeg] 

8  Fiingus  waltsain  ^  [a2bdeg] 

9  Furcilla  gabel  [a'2bclegi] 

10  Fascia  uitta  circumligatuia  biiula 

11  Fuluum  rot  1  brovn  [a2bde] 

12  Far  ris  triticum  Optimum  waitze 
13  Fiscilla  ^  k\Tbelin  [a2bdeg] 

14  Fascina  ul  luila  crÖwel  [a2bdeg] 

15  Falx  fenai'ia  segense  [a2bdeg] 

16  (221^^)  Fenisca  mad'  [a2bdeg] 

17  Flauus  fal  [a2bdeg] 

18  Fenus  questus  usura  leben  [al.2bdeg] 

19  Fissura  spalt  [al] 

20  Fisdedula  snephe  [a2bdeg] 

21  Fringellus  vincbe  [a2bdeg] 

22  Facus  tren  [a2bdeg] 

23  Fagus  buche  [a2bdeg] 

24  Fraxinus  asche  [a2bdeg] 

25  Fusariu?  spinlebovm   [a2bdeg] 

26  Fusus  spinle  [a2bdeg] 

27  Fenicium  fenich  [a2deg] 

28  Fragum  erbper  [a2bdeg] 

29  Fideiussor  bvrgel  [a2bdeg] 

30  Fertus  flade  [a2bdeg] 

31  Fidicen  saitspil  [degi] 

32  Fonalia  daht  [a2bdeg] 

33  Falcastrum  hape  [a2] 

34  Gurgustium  rusa  [a2] 

35  (227b2)  Gluila  slunt  [a2bdeg] 

36  Globulus  klvdin  [a2bdeg] 

37  Gluten  bitumen  ertlim  [a2bdeg\ 

38  Glarea  griez  [a2bdei] 

39  Gentimus  kinnelstoch  [a2deg  Genuinus] 


Graculus  räch  [a2hdeg]  40 

Gladiola  swertelle  [a2bdcg]  41 

Gurgulio  engerich  [a2bdeg]  42 

Glans  aichelle  ul  drvs  [a2bdegi]  43 

Gemmen  g'no  44 

Grunnio  giiue  [al.2bdegi  Gannio]  45 

(228»^)  Himiulus  chitze  46 

Hinnio  wihun  47 

Hibix  eis  Stainboch  [a2bdeg]  48 

Hio  hisco  patesco  ginet  [a2bde]  49 

Hiena  .  .  .  illetis  [d]  50 

lusquiamus  bilsa  [a2b]  51 

luncus  Cyprus  *  papiram  binse  ^  52 

Incus  dis  anboz    [a2bdeg]  53 

Internuncius  vnd^tragser  54 
(228^^)  laculus  serpens  lintwurm  [a2Me7]  55 
Inuolucrvm    conuolutio    uestium    veltilü  56 

villi  eben   [aldeg]  57 

Inguina  pudenda  heydrfs  [a2bdeg]  58 

Inauris  orinch  .i.  morena  [a2bde]  59 
Inten-asilis        interlimatus       vndersigilt,  60 

[a2bdeg]  61 

Incastratura   coniunctio  tabularum  wöge  62 

Inpetigo    Scabies    sicca    1    prurigo  cutis  63 

rvd  [a2bdeg]  64 

luniperus  wechalter  [eg]  65 

Infusorium  gizuaz  66 

lanista  tor^  [d]  67 

lugerum  ievchart  [eg]  68 

(228*'^)  Lacessitor  reiss^  [a2  Licitator]       69 

Limbus  lieste  [a2]  70 

Lolium  uel  zisania  ratto  '^  [a2bdeg]  71 

Lamina  blech  [a2bdeg]  72 

Leno  hurmachaer  [a2bdeg]  73 

Lassinia  ger  74 

Labrusca  herlinc  75 

Lappa  lactuca  latech  [a2bdeg]  76 


'  /.  Fuligo         -  /.  waltswam        '  davor  Ficis  ausgestrichen        *  =::  cyrpus        »  binse]  der 
circumflex  durchstrichen  •  l.  torwarto  '  ratto]  o  aus  corr. 


326 


Sachlich  Geordnetk  Glokhakk.  A.  Gruppenglohhare 


1  liUtor  luteris  aluous  troch 

2  Luter  trifi  aiiinuil  Ott'  [ey\ 

3  Lacertii  te  serpen«  eidechcH  [a2bd\ 

4  (228»>^)  Lijnes  ün  tille 

5  Larus  nitvs'  ^  [a2bdeg] 

6  Linter  veiter  wiint  [a2bdeg] 

7  Linx   Ivhs   [a2bde(/] 

8  Lunbi  lende  [a2bde] 

9  Libisticum  lubsteche  [a2bdeg] 

10  Lorum  c&gil  [ej 

11  Lapates  vladen  de  ficis  [be\ 

12  Luscinla  nabtigal  [a2bdeg] 

13  (229*1)  Lingo  sech  [a2bdeg] 

14  Larua  schem  [e] 

15  Mandragora  alrun  [g] 

16  Mansus  hübe  [a2bdeg] 

17  Minuta  scherph 

18  Melota  schvirzevel 

19  Mantica  watsac 

20  Malus  affalt*  [a2bd] 

21  Minne  cinna  [a2bdeg] 

22  Mucus  roz  [be] 

23  (229*2)  Mortarium  Mörser  [b] 

24  Museum  bisem.  ut  mies  [a2bdegk] 

25  Menta  mintze  [a2bde] 

26  Malua  papel  [a2bde] 

27  Millefolium  garwe  [a2ide] 

28  Modiolus  nabe  [a2bdeg] 

29  Mappalis  ul  mappula  hantvan  [a2bdeg] 

30  Merulus  ul  merula  amsel  [a2bdeg] 

31  Murio  onis  ul  muriceps  catus  wiltw^e  ^ 

32  Migale  barme  [a2bdeg] 

33  Melos  dahs  ul  dulcis  cantus  [be] 

34  Mastico  cbiwe  [a2bde] 

35  Nimphea  grensich 

36  Nitrum  saphe 


(229'*')  Nauta  nauita  uirge 

Nanus  getw'ch  [a2bdegk\ 
üewn  niacula  ul  wairtze 
Nucifraga  iivzprech  \a2hdeg] 
Noctua  i'll  ^  [a2bdeg\ 
Neo  philo  t^pinne  *  |^2<'^J 


:i7 
38 
3'J 
40 
41 
42 


(229*»^)  Ornus  linbon  [a2bdeg]  43 

Orbita  uertigiuni  rote    \vagenlei»e  [a2fc5f]  44 

Oliua  olbovm  {b\  45 

Obses  gisel  [a2bdeg]  4<J 

Offa  m*at  47 


Pollex  gelle  [a2beg] 
Papauer  ol.  mage  ^  [a2bdeg] 
Passus  schrit  [g] 
Pauimentum  estrich  [a2] 
Pafota  ®  lantman 
Pitacius  blech  [bd\ 
Pustula  aueweh  [a2bdeg] 
(23ܻi)  Paxillus  cwek 
Paliurus  genus  spinarum  hagen  [a2bdeg] 
Palus  dis  huhve 

Palus  li  sudes  fustis  phal  [a2bdeg] 
Pessulum    obex     vectis     repagulum     ri- 
gol [e] 
Pedica  drovch  [g] 
Peniculum  bensil 

(230*2)  piatanus   latine    ahorn  [a2bdeg] 
Ptisana  phar  ul  uesen  [a2bd£g] 
Pala  schuvel  [a2bdeg] 
Parix  mase  [a2bdeg] 
Pastina  morha  [a2bd€g] 
Pai-edi-us  b^t  [a2bdeg] 
Pardus  libhart  [a2bdeg] 
Palmides  atHube  [b  Palumbes] 
Panicium  venich  [a2bdeg] 
Palile  houstadil  [deg] 


4S 
4'' 
50 
51 
52 
53 
54 
55 
5IJ 
57 
58 
50 
60 
61 
62 
63 
64 
65 
66 
67 
68 
69 
70 
71 
72 


^  entstellt  aus  mvs'  '  entstellt  aus  ul  tore  in  der  andern  bedeutung  von  murio  = 

morio?  '  es  folgt  Nerws  fidra  =  lat.  fibra        *  darauf  Nausio  wmo,    wol  lat.  vomo 

»  Lexer  2,  155        "  l.  Patota 


DCCCCXXXVIIIf  Heinrici  Summarium  xi 


327 


1   Pope  phedeme   [a'lbdeg] 
j  Peru  bache  [a'Zbdcr/] 
.;  Pecten  chainbe  [a2hdeg] 
I  Pilleius  hat  [a2bdeg] 
.1  Pila  staiiiph   [a2bdeg] 
I  i  Piiius  taruie  ^ 

7  Poledrus  vole  [a2bdeg] 

8  Pultriiia  wiche  [e] 

9  (230^1)  Plus  bri   [a2bdeg] 

10  Pus.  sanies  wartz   [e] 

11  Pupa  tocke  [a2bdeg] 

12  Puluillus  curisi*  [a2bdeg] 

13  Placencia  phanchvch 

14  Plana  .schab   [a2hdeg] 

15  Pluteus  dile  [a2bdeg] 

16  Prinus  phlvnböni  [a2bdeg] 

17  Priuignus  stifsun  [a26rfe^] 

18  Panus  spfil  [a2bdg] 

19  (230*'2)  Qualurt  ^  cophinus  chorb    [a2dg] 

20  Quercus  aich  [«2fef/e^J 

21  Quernus  aichel  [a2bdeg] 

22  Reclinatoriuni  line  [al.2.  vgl.  bdeg] 

23  Riibigo  erago  rost  [a2bdeg] 

24  Remus  rüder  [a2bdeg] 

25  Reumatica  herba  c^niches  snabel  [a2bcde] 

26  Racemus  botrus  herliiic 

27  Rana  vrosch  [a2bde] 

28  Rudera  crote  [dg  Rubeta] 

29  Raiiinus  spina  alba  folia  ageleia  [a2bdeg] 

30  Radius  spaiche  [a2bdeg] 

31  Radix  (231»^)  retich  [a2bde] 

32  Raphanuni  inirretich  [a2bde] 

33  Ra:<tellum  reche  [a2bdeg] 

34  Regiu.s  morbus  lanteuht  [e] 

35  Riscu."  fumb*  [de] 

36  Rinia   schrund.  l  ris.  1  foramon  \a2bcdeg] 

37  Reniciuin  acus  t  spenula  [a2bcdeg] 


Runcina  uügel  [a2bdeg]  38 

Rumex  ruph  [a2bdeg\  39 

Roötrum  snabel  [a2bdeg]  40 

Ruga  runcille.  zSke  [a2bdeg]  41 

Rumino  itruche  [a2bdeg]  42 

Raucedo  haserin  [bdeg.  vgl.  a2]  48 

(23 1*^2)  stipy  tis  torris  ticio  brant  [b]  44 

Sarmentuni  grezenach  ^  45 

Solopendria  hirzwä*  46 

Solsequia  ringele  47 

Serpillum  quenla  [a2bde]  48 

Semperuiua  houswrtz  49 

Sulcatorium  runcina  nvgil  50 

Statuarium   philser  51 

Solatrum  nahtschat  52 

Speculator  wartaer  53 

Supellex  tilis  hovsgeschirre  54 

Sarculum  getisen.  ul  hovwe   [a2bdeg]  55 

Singultus  hesch  56 

Situla  cubil  57 

Sannies  sanguis  putridus  .i.  wartz  ^  58 

Spongia  m^swan  ^  59 

Stipendium  donatiuum  donarium  solt  60 

Sagum  gi  viltz  [a2de]  61 

(23 li»!)  Suber  hast  [g]  62 

Scindule  candele  '  63 

Spalmus  cräph  ^  64 

Stina  stilla  issella  [a2bcd  Stiria.  e|  65 

Sanguisuga  Irudo  egel  [a2beg]  66 

Sartio  nege  bus.se  beste  [al.2bdeg]  67 

Sandix  weite  [a2bdeg]  68 

Sambueus  holser  [a2bdeg\  69 

Satureia  serpillum  quenla  [a2bcde]  70 

Statera  wage   [a2bdg]  71 

Strucio  struz  [a2fe(^]  72 

Sternulus  ul  stumus  star  [a2bdg]  73 

Stellio  moltw^f  [vgl.  a2bdg]  74 

Stuppa  w^ch  [vgl.  a2bd]  75 


'  das  folgende  Pinso  ferio  pinno  ifit  lat.  premo,  vgl.  zb.  285,  48  *  darauf  cophus  durch- 
striche)!, '  Sclimeller  2,  118  *  l.  hirzswä  '  aus  wäre,  vgl.  oben  ^21,  10  *  l. 
m'swam        '  wol  lat.,  entstellt  aus  acandole        "  /.  Spasmus  cräph 


a2H 


Sachuch  Georijnkte  Gu>88Are.  A.  Gruppenglowjare 


Man.  2. 


1  Hfibretuni   weuel  \a2bdy  Subtemeu] 

2  Sediitiuni   haivil)  ^  \a'lh(le(j] 

3  (231''^)  Struma  chroph.  ul  gippus  [a26</j/J 

4  Screo  as  rechsen 

5  Scapha  barcha 

6  Titamallus  spncbvvrtz 

7  Tigna  latten 

8  Tuguriuni  hätte  \a2] 

U  Trapezita  niunnuilarius  wehselaer 

10  Thophus  (lagstel  [a2b(l\ 

11  (232*^)  Tornum  n&gil  quo  tornatur 
\2  Tapetum  ti  Tebich  [a2bcdg\ 

13  Taxus  melus  dahs  \a2g] 

14  Teloneuni  zol  [a2] 

15  (232»2)  Tolus  biege  ^ 
IG  Torno  drae  [a2hdg] 

17  Traha  he  slite  [a2bdg] 

18  TruUa  '  chvl  [a2bdg] 


Viriariuni  winwer  («2   UiuariumJ  28 

Vitellus  totter  \g\  2M 

Uer  uerls  Laentz  [a2j  30 

Uirgultum  sumHate  fa2]  31 

Uibex  birch   [bdg]  32 

Hoc  uirur-  indeclinabile  alter  33 

Uertigo  swindel  34 

Violen tus  nottwing*  35 

(23 2^1)  Volutabmni  phutze  3C 

Uapor  taniph  37 

Ueneficium  uergift  38 

Vibex  eis  ren.  dotblute  *  •^'•^ 

Vas  dis  bürge  [a2]  ^ 

Uenabula  spiz  ^1 

(232''2)  Ve.spa  webs  ^  {a2b]  42 

Uimen  •"  ^vide  43 
Ulula  auis  nocturna  vll  uoctua  [a2bd\     44 

Ydum  '  laenhe  ^  45 


a  =   Clm.   17151.  b  =z   Chn.   17153.  c  =   Clm.  17194. 


19  Analogium  lector  a  2^  b  2'^  c  173''  [e] 

20  Ala  ascella  öchesa  a2<^  b  3» cll^^[a2bdef] 

21  Ansa  hanthaba   (hant  haba  b).   \    hasta 

22  a  2«  6  S''  c  173^  [a2bde\ 

23  Arula  uas  prunarum   .i.  gluthauen  a  2^ 

24  b  3»  c  173b.  174a  \a2bde\ 

25  Alietus  auis  falco  a  2°  i  3»  c  174» 

26  Attacus  ^    hehera   (hehera    c).    J    hümel 

27  a  2"  b  %^  c  174^  [a2bde\ 


Argilla    limus   1  testa.  1  letdo   (letdo  a)  40 

a  2«  fc  3»  c  174»  47 

Alx    genus    bestie    .i.   elaho    a  2''  6  3*  48 

c  174»  [a2de\  49 

Aquamanile  hantfaz  a  2*=  fc  3»  c  174»  50 
A'ndela^"   brantreita  a  2"  b   3»  c  174»  51 

[a2ft(^e/']  52 

Ai-iola  hüba  a  2<=  hvba  c  174»   huba  ^^  53 

b  3»  [a2Me]  54 


*  harsib]  r  unsicher  *  biege  ^■s<  sawm,  schleppe  {DWB  2,  88.    Gombert,  Weitere 

beitrage  zur  altersbestimmung  nhd.  icortformen  1893  s.  12);  «cA  verstehe  aber  nicht, 
wie  es  zu  Tolus  passt,  das  im  Cod.  Vindöb.  2400  durch  eminens  rotunditas  erklärt 
wird  '  Trulla]  11  aus  corr.  *  nach  vielen  erioägungen  weifs  ich  nichts  besseres 

vorzuschlagen  als  ren  (strieme)  der  hiute  *  webs]  b  aus  corr.  *  Uime  hs.  '  «ie/jf 
zivischen  den  griech.  tvorten  Ypatia.  Yperbole.  Ypapanti.  Yade.  Ydolum.  Ydris.  Ydros 
einerseits,  Ypab  grece  ieeur  latine.  Ypaticus  andrerseits  und  geht  darum  eher  auf  alÖoTov 
als  auf  ilium  zurück  *  davor  laudat  ausgestrichen,  laenhe]  he  sehr  unsicher,  h  sieht 
tvie  b  mit  einem  oberen  ansatzstrich   links   aus  und    könnte    auch   z    sein.    =    lanche? 

'  A'ttacus  a  '"  Andela  a,  der  circumflex  von  and.  hand  ^*  huba]  über  u  rasur 
eines  circumflexes  b 


DCCCCXXXVIIIg  Heinrici  Summarium  xi 


329 


Mon.   2. 


1  Alapa  oislac  a  2'=  ft  3»  c  174»  [a2bde\ 

2  Aniiculvuii  ^    peplum    fascia    pectoralis  ^ 

3  hobetduch  a  2<=  i  3»  hobetäch  c  174a 

4  [a2def] 

5  Anguilla  piscis  iil  «  2=  6  3^  c  174«  [e] 

6  Aulicus  ^  houetr'ut  6  3''  houetrüt  c  174» 

7  houetrüt  a  2^  [a2hde\ 

8  Agaso.  nis*  marscalc  a  2^  b  ^^  e  174» 

9  Ancomiscos '"  incastratura   .i.    nöth    a  2^ 

10  noth  h  4»  .i.  nuth  c  174«'^  [a\.2de] 

11  Aspidiscus  uncinus  ^  .i.  crapho  «2*^  ^  4* 

12  c  174b  [fl2MeJ 

13  Axidonum    sella    stol    a   2^    h    4"    stfd 

14  c  174b  [a2rfe] 

15  A'cinum    uua   inmatura.  "^   l   trestü*  a  2^ 

16  fe  4b  e  174b 

17  Ascia  tuerchakkas  a  2^  i  4b  tuerchackas 

18  C    174b   [yrj 

19  Anas   1  aneta    auis   aquatica    anit   a  2^ 

20  6  4b  c  174b  [a2hde] 

21  Assentior  smeichen  ^  a  3«  ö  4b  c  174b 

22  Absinthiuni    wennöthe    a  3*    vvermothe 

23  h  4b  wermuth  c  174b  Ya2hde\ 

24  Acer   axbor   mazeltboim  (mazelt^boim    h 

25  mazeltbÖm  c).  l  herba  gundereba  a  3« 

26  6  4b  c  174b  [a2Me] 

27  Anetum  tille  a  3*  6  4b  c  174b  [a2hd€f] 

28  Apium  epfe  a  3«  6  4b  c  174b  [a2bde] 

29  AUium  clobeloch  a   3*  6  4b     clobeloch 

30  c  174b  [a2örfe] 

31  Ascolium    asclöch    ot   3»    &   4b    c    174b 

32  [a2bde] 

33  Abigo.  gis  ich  stöbe  ^  a  ßb  ihstöbe  ^  b  5b 


Abdomen,    nis  .i.    anibäna    porci   a   3''  34 

b  7b  35 

Antidotum.    ti  .i.     tranch    a    3'^    b    7'*  3(3 

[a2&rf6]  37 

Botholicula  stöf  a  4b  6  Si^  c  ni''[a2bde\  38 
Bucertis  ^°  }  bubalus   wisent  a  4b  6  gb  39 

c  111'^  [e\  40 

Bubo  auis  nocturna    .i.  huo    a  4b  6  9b  41 

c  177«  [a2bdef]  42 

Bulla  sperula  ^^  aurea  .i.  rinch  a  4b  b  9b  43 

c  177»  [def]  44 

Balista  sagitta  \  genus  iaculi  ^^  .i.  phete-  45 

rare  ^^  a  4t^  b  Qb  [e]  4ö 

Balena  '^^  species  piscis  .i.  walra  a  4b  b  Qb  47 

c  177»  [a2fte</e]  48 

Bastaban    bremo    «   4b    b    9b    ß    177»  49 

[ff2Me]  50 

Brantia  guttur  1  maxilla  ^^  1  chela  a  4b  51 

6  9b  e  177»  [a2bde\  52 

Bitumen  gluten  [.i.  lim  ab^^  terre  tena-  53 

cissimus  .i.  erdleim  a  4b  b  9b  c  177»  54 

[de]  55 

Botrus    windrubo   a  4b   6  9b    Avind/ubo  56 

c  177»  \a2bde]  57 

Bipennis  ^'  bial  6  9b  c  177»  bil  ^^  a  4b  58 

[a2bde\  59 

Battudo^^  slegemelo  a   4b  6  9b   c  177b  60 

[a2de\  61 

Basis    quidquid    fundamento   subponitur  62 

.i.  stafel  a  4b  fe  9b.  10»  c  177b  [de\  63 
Bucca.  OS  .i.  mÖnt  a  4b  b  10»   .i.  munt  64 

c  177b  [a2bd\  65 


'  Amiculü  b  ^  pectoralis]  a  aus  1  radiert  b  '  A'ulic'  ft  *  nis  (genetivbezeich- 
nimg)  fehlt  c  *  Ancomiscos  c  «  Aspidisc'  a.  unein'  c  '  imat~a]  am  zioeiten  a 

radiert  b        "  smeichen  iibercjeschr.  ac        '  übergeschr.  ab        *"  Bucertis]  am  c  radiert  b 

"  sperula]  «m  a  o/^eu  radiert  b  ^"^  \&c\x\\  fehlt  b  "  .i.  pharetra  (/a^.)  c  **  Ba- 
lelena  c  Balel^^na  h  Ba::lena]  rasur  von  le  a  **  maxilla]  oien  am  ersten  a  radiert  b 

'•  .1.  lim  iibergeschr.  ab  "  Bi,Pennis  c   .        '"  bil]  1   und  der  circumflex  von  and. 

Hand,  1  auf  rasur  a  "  Battulo  a,    dazu  am  rande    mit  veriveisung   von    and.  hand 

Battudo 


A60  SArULK  H    (iKORONKTK    GlohHAIO..     A.    ( iltLPPKNOLOH8ARE 

Mou.  2. 


1  Balhufio    istamolo    a  4''    h    10»    c   177'* 

2  \d.  njl.  n2be\ 

3  Bulla    platt-m   b    10"  <■    177''    plutera  ' 

4  a  4»>  [a2bde\ 

5  Ba»<terna  «ambuch  a   4^'  h    10»    r    177** 

6  [a2MeJ 

7  Balbu.s^    nesek'iuler  0  4*»^   10"   c  177'" 

8  \a2bdef\ 

9  Blesus    lispender    a    4''    A    10»   c    177*^ 

10  |a2(/p/"J 

11  Beluis    concha    .i.    labiP    a    ^^    b   10* 

12  c  177b  [f/J 

13  Balasiuni  iniago  bilide  a^"  b  10»  c  177'' 

14  [o2fcc«te] 

If)  Cy<laris  •*  mitm    1    pilleus    .i.   hötelin  ^  a 

16  4^  fc   11»   .i.  hatdin  c  178»   [a2We/i] 

17  Cataplasnia     .i.    medicamlna    inligo  ^    .i. 

18  faszon  a  4''  6  11»»  c  178»  [de] 

19  Cätharus    nuindus   ''.i.  reiner  a  4''  6  11'' 

20  c  178b  [a2bde\ 

21  Cyclades  ^  goteppe  n  h^  b  12»  g&teppe 

22  c  178"  [eh] 

23  Cenocephaluö  ä  hunthobeto  612»  c  178'' 

24  hunthöbet:  a  5»  [a2be] 

25  Contubernalis  quasi  contubernacularis  .i. 

26  hergesello  a  5»  b   12»  c  178''  [a2Wc| 

27  Caprea  siluatica  steingeiz  b  13»  c  179» 

28  stein gaiz  a  b^  [a26rfe] 

29  Castor,  fiber  biber  a  b^   h    13»  c    179» 

30  [a2def] 

31  Capreolus  1  cämbolus  ^**  rech  o  5''  b  13" 

32  c  179»  [a2We/«] 


CeculuH  blindHUicho  a  o*»  6  13»  c  179»  33 

[a2de\  34 

Capedo  specieH  pincis  .i.  alnt  n  '>^  h  1  ;5»  30 

6-  179»  [a2bde]  36 

Cancer     crebez    o  b^     b    13»    '•     179»  37 

[a2bdeh]  38 

Concula  ^*   1    conca  niu-scJa  (muscla    ab)  39 

t  laber  a  b^  b  13»  c  179»  [a2M«J  4(J 
Capus  falco  a  5''  b  13»  c  179»  [a26rf€)  41 
Carduus  distel  a  5''  b  13»  f  179»  [a2M«]  42 
Cuculus    l  fols  ^2   goch    b    13»   c    179»  43 

govh  13  «   ob  [a2Wc]  44 

Cai-adrion  1*  lericha  a  5''  6   13»  c  179»  45 

[a2fcrfe]  46 

Carduelus  distiluinco  a  b^  h  13»    distil-  47 

uinco   c  179»  [a2bde]  48 

Coturnix  perdix  rebhun  a  o*»  i  13»  reb-  49 

hün  c  179»  [a2bde\  50 

Cicendula  ^^  cleno  b  13»  c  179»  cleno  ^^  51 

a  5''  [a2rfe]  52 

Cornix  cra   b  13»    c  179»    crä^'    o    ö"»  53 

[a2bde\  54 

Costrux  dux  apum  .i.  wisel  a  b^  b  13*  55 

c  179»  56 

Cocodrillus   mala    bestia  niü  fluminis  .i.  57 

nichis  a  5''  b   13»  c  179»  [b]  58 

Cautio    scribgezoge   a    5^    6   13»    scrib-  59 

gezäge  c  11%^  [a2bdef]  60 

Caluaria  rotunditas  capitis  .i.  gebel  b  18»  61 

c  179»  .i.  gebellt  a  b^  \a2beh]  62 

Cubitus  "  eile  a  5»>  6  13b  c  179»  [a2bd€]  63 
Costa  20    rippe    a   b^     b    13»    c    179»  64 

[a2bde]  65 


'  plätera]  circumflex  von    and.   hand  a  ^  Ballus  a  ^  labil]  il    auf   rasur  von 

lotemB^b        *  Cydaris  a         *  hötelin]  der  kf^ie  strich  des  n  von  and.  hand  auf  rasur  a 

•  inligo  b  '  Cathar*  mund':  b  *  Cyclades]  C  blau  a  *  Cenoc^phalus  c ;  in  h  rasur 
über  dem  zweiten  e.  davor  Cleuei  sclutroa  i)i  allen  drei  hss.,  verschrieben  für  sculptm-a 
{so  B  68''i),    der  ansatz  Solution  GrafI'  6,  565   ist  also  zu  streichen  *°  Capreol*  a.   l 

auf  rasur  h.  camboP  b  "  Cöncula  c  ^^  göch.  l  fols  c  flos  a.  fols  =  foUis  =:  frz. 
fou  ''  govh]  ovh  von  and.   hand  auf  rasur  a  **  Caradrion  c  *^  Cicendula  c 

*'  cl6no|  acut  von  and.  hand  a  *'  cra]  circumflex   von  and.  hand  a  **  g^bel] 

acut  von  and.  hand  a  '*  Cubut'  ac  Cubit*]  i  aus  u  radiert  b  ***  Costa]  sta  scheint 
auf  rasur  zu  stehen  b 


DCCCCXXXVIIIg  Heinrici  Summarium  xi 
Mon.  2. 


331 


4 
5 
6 
7 
8 
9 
10 
11 
12 
13 
14 
15 
16 
17 
18 
19 
20 
21 
22 
23 
24 
25 
26 
27 
28 
29 
30 
31 
32 
33 
34 
35 


Cartilago     molle    o?  ^     crostela     b    13^  la2dcf] 

c  179-''  crostela  2  a  5^  [bdef]  Cenaculum  moshus  a  5"  b   14''    mäshus 

Coxa  3  clunes  diech  a  5"  ft   ISi»  c  179''  c  179i>  [ff 2] 

[a2bcle\  Calatus  ^^    ceinuaz    a  h"    6  14*  c  ITOb 

Cereuella  hirnereba   a  5^  b   13^^  c  179*  [vgl.  a2bdefh] 

[bde]  Cratera  naph  a  5*=  6  14»  c  n9^[a2bdeß 

Clessal  tenar  b  13"  c  179»  tener*  a  5"  Coclear    lephil    o    ö'^    ö    14*    c    179*' 

[de]  [a2bde] 

Cale  t  calcaneus  •'    posterior    pars    pedis  Caldariiim  l  caldariolum  kezel  a  5''  b  14*'' 

.i.  uerseno  c    179"   .i.    üerseno    b   IS''  kezzel  c  179*»  [a2bdeh] 

.i.  uersen:  ^  a  5''  [a2bdeh]  Cäntarus  ^*    uas    canneta  b  14*  c  179*» 

Crus  l  tibia  scincha  a  5^  b  IS^  scbinca  c^annele  ^^  a  ö'^  [a2Me] 

c  179*  [a2bde]  Ciminum    cömin    a    5"    b    14*    c    179" 

Classicum'    heriborn    a    5"  /)    13"    her-  [a2bdef] 

hom  c  179*  Cucumis  1  Cucurbita  ^^  corbiz  a  5'^  b  14* 

Coclea    turris    in   quani  *    per  circuituni  curbiz  c  179"  [a2bdef] 

scanditur  .i.    Wendelstein  a  5"    fe   13"  Cepe  ^'^  planza«  5"  1 14*  pblanza  c  179" 

.i.  wendelstain  c  179*  [a2bde]  [a2bde] 

Camera  absita  (absita  b)  1  arcuatum  ge-  Cerifolium  keruila   a   o'^    b  14*    c  179" 

welbe  a  5"  b  13"  c  179*  [a2bdeh]  [a2bde] 

Calips  stabel  b  13"  c  179*  sta:el  a  5"  Canua     banif    a     5*=     fc     14*    c    179" 

[a2Me]  [a2bdejh] 

Cripta  gi-uft  a  5"  i  18"  c  179*  [a2ö(^?]  Cicüta    berba    uenenata     scerlinc    a    5*^ 

Cementum     quo    murus    conpingitur    .i.  b  14*  e  179"  [a2M] 


phlaster  a  5"  6  13"  c  179*  \a2bde\ 
Curia  *^  regalis  domus.  ul  dincbüs  a  5" 

ut  (i  c)  dinchus  b  13"  c  179*"  [c?e] 
Circinus  *    cirkil    .i.    rizza    a    5''    />    13" 

6'  179"  [a2bdef] 
Creagra  ^^  fuscinula  cröwel  a  b'^  c  179" 

crÖ\rvel  6   13"  [de\ 
Circus    1    circulus.    ciclus  ^^    rinc  a    5*^ 

h  13"  c  179"  [al.2i(^e] 


Carectum  rieth.  gramen    palustre  ^^  a  5*^ 

ft  14*  c  179"  [a2bde\ 
Celidonia  scellewrc  a  b'^  &  14*  scellewrz 

c  179"  [a2bdef] 
Collocasia    wildeminza    a  b^  b    14*    wil- 

divminza  c  179"  [a2bde] 
Coliandrum  colinder  a  b'^  b  14*  c  179" 

[de] 
Caulis  cöle  a  5«  ft  14*  c  179"  [a2bdef] 


Cuna  t    cunula.  [1  c]    cunabulum   wiga      Cardamus    wildecresse  a  b^  b    14*    wil- 
h  13".  14*  vvi,«ga  ^^  ab"  wiegaß  179"  dercresse  c  179"  [a2bde] 


3(5 
37 
38 

39 
40 
41 
42 
43 
44 
45 
46 
47 
48 
49 
50 
51 
52 
53 
54 
55 
56 
57 
58 
59 
60 
61 
62 
63 
64 
65 
66 
67 
68 
69 
70 


'  ÖS  a,  acut  von  and.  hand  *  crostela]  v  von  and.  Jiand  a  ^  Coixa,  b  *  te- 
ner]  das  ziiieite  e  voyi  and.  hand,  mit  rasur  aus  a  «  ^  calcanevs  h,  das  zweite  ca  auf 
rasur  •  uersen:]  rasur  von  o  a  ''  Classicü  b  *  qua  a  "  Circin*  a  "  Cre- 
agra b  '•  ciolus  abc  '*  vvi,ega]  die  corr.  von  and.  hand  a  "  Cälat'  a,  umt  von 
and.  hand  **  Cantar*  c  '"  c"annele]   h   von   and.  hand   ühcrtjesdir.,   le   von   and. 

hand  corr.  auf  rasur  von  ?ta  a         "  Cucumis  b.  Cucurbita  a         "  Cepe  h         '*  palu- 
stre  h        "  curia  a,  c  schicarz 


332  8achi,i(  II  Gkoriinetk  Ou)8hark.  A.  Grl'ppknoi»8hakk 

Man.  2. 


1  CippuH  rttoc   b    14»    f   179»»   «toc-h    a  5" 

1'       \n2hde\ 

;>  CorasiH  ^   korsboiii   h    14"  r    17!)''    keiis- 

4  boin  a    '>"   [a2be\ 

5  Cinus  chriehböni  a  5"  criechbouin  r  ITD*» 
(i       criehboni  /^   14»  [fl2Mß/J 

7  Capulu.-^-     h.-lzii    ^<    .')'■    h    U"    r    179'' 

8  [n2b(lef\ 

Ü  Cdrpeniis  ■*  hageiiboclm  a  ü''   h   14"    ha- 

10  genbficha  c  11 Q^  [n2bdef\ 

11  Coriluö  *    hasel    a    5"  6     14»    c    179'' 

12  \a2hde\ 

13  Colui-nus  heseliner  n   5=  ^  14»'»  e  179'' 

14  [a26rfet"] 

15  Coriletum  ^  haseiah''  n  ry^   h   14''    hase- 
Hi       hich  c  179'' 

17  Coccinum    rezza.    1   zarea  "^    a  o^    b  14'' 

18  c  179"  [d] 

19  Caliga  soch  a  5'  b  U»»  c  179»»  [rfe] 

20  Caligula  sockelin  a  S''  &  14''  c  179*»  [de\ 

21  Calige^  hosen  «  o<=  6  14"   e  179''  [a26J 

22  Cassls  heim  a  b'^  b  14''  c  179" 

23  CulLx     nuigga     a     5<=     ft    14''     r    179'' 

24  [a2bdefi\ 

25  Casidile  *    pera    .i.    tasca    a    f)''    b    14'' 

26  c  179"  [al.2rye] 

27  Cos  ^^    wezestein  a  b'^    6  14"  wezestain 

28  c  179"  {bdc\ 

29  Cola  siha  a  5^^  b  14"  c  179"  [e/"] 

30  Columen  ^^  rama  (nunc  ^^  o)  textorale  in- 
81       strumentum  a  5'=  ft  14"  c  179"  [a2b\ 

32  Camites  1  canti  felga  a  b"  b  14"  r;  179" 

33  [a2bde}i\ 


Cliuurt"    halda    a    5«=    6    14"    r    179"  :i4 

[a2bdef\  aS 

Crepido    stekel.    \   hak-  (liälc  ^*  d)    a  5'=  3«J 

b  14"  r-   179"  \de\  37 

Controuersia  *^    altercatio   strit  b  14"    c  38 

179"  stiit  "  a  o"  [a\.2bde\  39 

Cardo  aiige  ab"  fe  14"  6-  179"  [a2bde/\  40 
Callisi'  pliat  /,  14"  flBO»  phät"  a  5=  41 

[a2bdef\  \2 

Cetrainentuni  balco  a  b^  b   14"   c  180»  43 

[a2de\  44 

Colustruni    biest    a  b^    b     14"    c    180»  45 

[a2kkf\  4Ö 

Callus  suilo  a  ö^  />  14"  c  180»  {a2bdef\  47 
Constellatio  gestiriie  a  b*^  b  14"  c  180»  48 

[a2bde]  49 

Conpluiiiuni  .stillicidiuni  daotrof  ^^    a  5^  50 

b  15»  c  180»  [a2fcc?ej|  51 

Carbasus    segel    b    15»  c    180»    s^geF»  52 

a  S*"  [a2bdef\  53 

Cyconia  ^^    storch  a  b*^    b  15»    c   180»  54 

[a2be]  55 

Colus  rocko  1  cunlcula  a  b^b  15»  c  180»  56 

[a2bdef]  57 

Claua  colbo  a  5''  5  15»  c  180»  [a2rfe]  58 
Curtis  hof  a  5"^  6  15»  c  180»  [a2bde]  59 
Curtile  22    houestat  a  ö''  i   15»  c   180»  60 

[a2bde]  61 

Commanipulares    comnülitones   hergesel-  62 

len  fl  5*^  ö  15»  c  180»  [a2bdei]  63 

Colossus  altissinia  coluinna  .i.  ^^  irminsul  64 

a    b*^     mirmin    sul    b    15"    c    180»  65 


[al.2de] 


66 


'  Cerasus:6         -  CApul*  a,  accent  jünger        ^  Carpen' a         *  Cörilus  ab,  acut  jünger  a 

*  Coriletü  a        *  haseiah]  das  zweite  a  auf  rasur  b        ''  = /om.  sargia  ?        *  Calige  b 

*  Casilide  abc,  dazu  am  rande  von  and.  hand  Casidile  a  '"  Cos  b  "  Coldmen  c 
"  räme]  e  auf  rasur  von  and.  hand,  acut  von  and.  hand  a  "  Cljuus  b  Cüuvs  a 
**  häle]  circumflex  von  and.  hand  a         •*  Controuersla  h  Controuersia]  ro  auf  rasur 

von  and.  hand,  über  i  rasur  a        **  strit]    circumflex  von  and.   hand  a  "  CaUis]  s 

von  and.  hand  auf  rasur  a  "  phät]  acut  von  and.  hand  a         ^"  dactrof]  r  auf  ra- 

sur b  -"  s^gel]    acut   von   and.    hand  a  **  Cyconia]    das    ziveite  c    auf   rasur   a 

--  Curtile  a,  circumflex  von  and.  hand        '^'  .i.  auf  rasur  von  and.  hand  a 


DCCCCXXXVIIIg  Heinrici  Summarium  xt 
Mon.  2. 


333 


1  Cistella    capsella    tascha    a   6*  ft  15*»  c 

2  ISO»'  [a2bde\ 

3  Clitella    1    cistella    nieise    a    G»    ^     lo'^ 

4  c  180b  [a2bdc] 

5  Conternans  ^    iiitula    b:isentiv    Cj^^alba"'^ 

6  a  G^    bii^entia    calba    h    \b^   c.  ISü^ 
1       [d] 

8  Corrodo  ighnago    a  G*  b    15^    ich  iiago 

9  c  180^  [a2bde\ 

10  Clepo  furor   stile    b   15''    c  18  Ol*    stile  ^ 

11  a  6»  [al.2de\ 

12  Coaceo  in  acetum  uertor  ichersore   a  Q>^ 

13  b  16*    ich  ersure    e  180''    [aide.  vgl. 

14  a2b] 

15  Collimito  terminuni  facio  .i.  marco  b  IG* 

16  c  180''  .i.  merch"*  a  6*  [a2rfei] 

17  Condueo  conuoeo  ''  conuenio  mieten  a  G" 

18  b  16*  c  180'' 

19  Capistrum    halfter    a  <d^  b    16^    c  180'' 

20  [a2ÄG?€/'] 

21  Capisterium  möltera  a  G*  ft  16*  mültera 

22  c  180" 


learum^^  ^  (j''  ^  16''  r-   180''  [d] 
Calta  herba   trifoliuni   cle    a  0»''  />    16'' 

^  180''  [a2bdef\ 
Coniodo^-'  nrazi*  a  6''  h   IG''  [«2Me«] 
Cilinch-um  welleblech  n  6''  />  16''  e  180'' 

[a2/;rfe/^J 
Comedo  ^^  comedinis  .i.  uraz  ^^  al^  b  20* 

uraz^«  c  182'' 

Doluua    ernca    grasewunn    a   7^    b   22* 

c  183''  [e?] 
Discriniinalia  ^^    niuliebris    capitis    orna- 

menta.    que  ^^      crines    discernunt    .i. 

vahswinta    a  7'^    .i.  uahswinta  b  22*'' 

.i.  wahswinta  c  184*  [d] 
Dainma  l  dammula  .i.  damo  a  1^  b  22^ 

c  184*  [e] 
Dumus  Spina  dorn  a  1'^    b  22''  c  184* 

[al.2Me] 
Delphin  mereswin  6  22''   c   184*    mere- 

swin  1»  a  T^  [a2öc?e] 
Deditio  zurgist  a  1^  b  22''  c   184*  [de\ 


23  Capitium  hobetloch    b    16*    höbetloch  ^      Danubius^*^  tunoweö  22'^  c  184*  tvnowe 


24  a  6*  houbedüch  c  ISO*»  [a26c?e/'] 

25  Collariiim    halstÖch    a  6*    ö    16*    hals- 

26  tuch  c  180''  [a2bdei\ 

27  Ceruical'  cussin  6  16*  c  180''  c'^ussin  * 

28  a  6*  [a2bde\ 

29  Consistorium    dmchus    6     16*    c     180'' 

30  dinchüs^  a  6*  [a2fe(/ej] 

31  Crista  camp  (c'^amp  ^^  a)  summitas  ^^  ga- 


a  1^  [a2d\ 
Decipula  pedica  ualla.  J^^    druch  a  1^ 

b  22''  c  184*  [a2ö(Z6/'iJ 
Dolabra    bartha    a    1^   h    28*    c    184* 

[a2bde\ 
Digero  dewo  a  8*  ö  28*  c  184*  [al.2e] 
Dehisco  disiungor  patesco  scrindo   a   8* 

b  28*  c  184"  [a2Me] 


32 
33 
34 
35 
30 
37 
38 
39 

40 
41 
42 
43 
44 
45 
46 
47 
48 
49 
50 
51 
52 
53 
54 
55 
56 
57 
58 
59 
60 
61 


'  Constnansa,  s  von  and.  hand  überije.schr.  ^  b:isentiv  c,^alha]y  auf  rasurvon2a,h. 
und  der  eorrectur strich  von  and.  hand  a  '  stile]  acut  von  and.  hand  a  *  merch^] 
e  und  he    von  and.  hand   auf   rasur  a  '"  ouoco  b  °  höbetlöch]  die    beiden  v  von, 

and.  hand  übergeschr.  a  ''  Ceruical  c,  über  e  rasur  eines  accentes  *  ci^ussin]  h  von 
and.  hand  übergeschr.  a         *  dinchüs]  circumflex  von  and.  hand  a  '"  c''amp]  h  von 

and.  hand  übergeschr.  a  "  sumitas  b  ^-  galeaB    von    and.    hand   übergeschr.  ab 

"  Comödo    a  **  uraz   übergeschr.    ab;    in  c   nur   lat.    glutto  *^  comedo    c 

*•  übergeschr.  abc  "  Disciiminaha  c  "  ,q  a,   das  übergeschr.  e  atis  corr.  von 

and.  hand  "  mereswin]  circumflex  von  and.  hand  a        -"  Danubius]  D    auf   rasur 

von  and.  hand  a  ,  anubius  b,  D  schwarz  nachgetragen  *'  1.  b,  der  punct  am  zeilen- 
schlusa  auf  rasur  von  dru 


M34 


SAciiLif»    Geordnkte   Gl088ARK.      A.    (tRUPPEXOLOSSARE 


M(yn.  2. 


1  Diticriinino    discerno     .i.    riceidon    a    8" 

2  b  23''  c  184'' 

3  Deiitilia    dentos    niatri    liestcr.    I    egeda 

4  a  8»  b  23''  (■  184''  [a2bdef] 

5  Ecclesiast6.s  '  concionator  sprechere  b  25'' 

6  c  ISo"  sprechaie^  a  8"=  [o26^] 

7  EUeborurn   ueretniin    t    heniera    a  S**    b 

8  25''  r;  185'»  [bde\ 

9  Exta  grozdarm.  X  grozmago  ^  a  9*  /;  27' 

10  ^;  18G''  |a2We.  lhjI.  i\ 

1 1  Editio    translatio   t    antfristunga  *   a  9" 

12  b  27»  6-  ISÖb  [rf«] 

13  Emissus    emissaiius    .i.    reinesker    a    9'' 

14  b  27»  c  ISC  [al.2^/e.  r^r/.  6] 

15  Exactor  qui    aliquid    exigit    .i.  notegare 
IG       b  27''  c  186''  .i.  notegare  ^  a  9'' 

17  Erodius  wi,'tfalco  **  a  9'»  6  27''  witfalco 

18  c  186"  [a2bef] 

19  Erugo    miltowe   b    27''    c    186''    miltow 

20  a  9"  [a2] 

21  Esox'   piscis    lahs  a   9'»  6  27''   c  186'' 

22  [a2bde] 

23  Ericius  igil  a  9"  i  27"  c  186»»  [a2M/'] 

24  Extrex  nowe  a  9''  b  27"  c  186''  [rfe] 

25  Eburneus    elfenbeinin   a  9''  b  27''    hel- 

26  fenbeinin  c  186''  [rfe] 

27  Expeditio  hereuart   a    9''  t  27''  c  186'' 

28  [a2bde\ 

29  Eques   reitman    a  9''    6-186''    reitma"*  ^ 

30  ö  27"  [o2M€] 

31  Essedum  species  uehiculi  .i.  säbuch  (san- 

32  buch  c)  a  9"  6  28»  c  186"  [a2bde\ 


Epit^uinen  zuniowe  b  28»  zShioko  e,  187»  3 ; 

zäniOKe  »  a  9"  [a2bdef\  3i 

Eniungo  snuce.  nare«  purgo  a  9''  A  28*  35 

f  187»  [(/e]  3»; 

Exploro  inquiro  speho  a  9'-'  A28"cl87»37 

{a2bde\  38 

Extundo  excutio  uerbero  blivwo  c  187»  39 

blowo  fe  28"  blöwo  ^»  a  9«=  \a2bdef\    40 

Fleotomum   quo    sanguis    minuitur    flie-  41 

dem  a  ^^  b  30"  c  188»  [a2]  42 

Furca  hakko.  \  ^*  zlnssella  (finsöella  c)  43 

i  30»  c  188»  [a2MßJ  44 

Furcilla  gabela  b  30»  c  188»    [a2fc(fe/VJ  45 
Falx    sichela    c    188»    s:ichela    fc    30»  4(j 

[a2Me/"]  47 

Femur  coxa  diech  b  30»  c  188»  [a2bdei]  48 
Ferninale  1  femorale  brach  c  188»  bfuch  49 

b  30»  [a26(/6]  50 

Fiscella  sportula  cvu-belin  6  30»  c  188»  51 

[a2bdef]  52 

Fascis  ^^   l  fasciculus  gebundelin    b  30»  53 

c  188»  [a2bde]  54 

Falx    fenaria    segensa   b    30»    c    188»  55 

[a2ftrfe/"]  56 

Fibula  nuskel  b  30»  c  188»  [a26cfe]        57 
Fuscina  1   fuscinula  ^^  crowil,    1   crapho  58 

c  188»  croü.  1  crap:o"&  30»  [a2bdeß  59  ; 
Feniseca  madare  b  30»  c  188»  [a2bdef]  60  : 
Falcastrum    rut    segensa   (rütsegensa  c).  61    ; 

getisen  b  30»  c  188»  [a26«fe]  62 

Fornix  süibogo    6  30»    suibogo    c  188»  63 

[a2bdei]  64 


•  Ecclastes  c  -  sprechare]  a  ««<«  e  von  and.  hand  mit  rasur  a  ^  grozmago]  das 
eiste  0  von  and.  hand  auf  rasur  a  *  antfristunga]  s    auf  rasur  am  zeilenschluss  b 

^  nötegare]  circumflex  von  and.  hand  a  ®  wi,itfalco]    die   corr.  von   and.  hand  ab 

■'  Esox]  sox  auf  rasur  von  and.  hand  a,    blau   auf   rasur  b  Exsos  c  *  reitma°] 

reitma  7nit  roten  strichen   aus  reitina  corr.,  n  rot  übergeschr.   b  *  zömose]  das  üher- 

yeschr.  o  und  v   von    and.   hand  a  '"  blöwo]    das  übergeschr.  v    von    and.  hand  a 

"  hakko.  1  auf  rasur  b.  nach  a  9  fehlt  ein  blatt,  das  erste  der  ztceiten  läge  "  Fas- 
cis] das  erstes  aus  1  corr.  b  '*  fuscinvla  b,  via  (a  angehängt)  auf  rasur  **  crap:o] 
rasur  von  h  oder  p  b 


DCCCCXXXVIIIg  Heinrici  Summarium  xi 


335 


3Ion.  2. 


Flauus  falewer  b  30»  e  188''  [a2bdcf] 
Funda  slinge  h  30"  r  188»  [o2bdei] 
Feims  questus  usura  lehen  b  !>0»  r  ]  88" 

[«1.26rfe/"] 
Fundibularius  slingaere   c  188'''    slingere 

&  30»  [a2bdei] 
Ficetula  finiefta  b  30»  c  188"  [a2/;</^/'] 
Fringellus  uinco  W;  30»  c  188»  [a2bdef\ 
Fucus  api  siniili.«2  treno  b  30«'»  c  188" 

Fagus    bacha    c   188»     bvcha     /;    30»» 

[a2bdef] 
Ficoiies  socsoia  b  30^  c  188"    [nl.2bde] 
Fraxinus  asc  i  30^  c  188"  [a26r^e/'] 
Fusaiius  spinnelboiun   e  188»     spinnel- 

bom  b  30b  [rt2if/e/] 
Fusus  spinnela   b  30''    c  188»  [ft2feJe/"J 
Farcaicius    cippiis    stoc    b    30*»    c   188» 

[a2örfe] 
Feniculum  fenechel  b  30^  e  188"  [a2öfZe] 
Feniciuni  uenicb  b  30**   c   188»  [a2def] 
Fragum   erdbero    b  30^    erdber   c  188» 

[a2&rf€/'] 
Fungus  suam  c  188"  süä  b  30^  [a2Me/'] 
Frafolium  erdberslöb  b  80^  c  188" 
Faber  smit  6  30^  c  188»  [a2] 
Fascinum  1  fascinatio  zöber  b  30^  zuber 

c  188»  [al.26rfe] 
Fideiussor.  cuius    fidei    aliquid  cominen- 

datur  .i.  burgo  b  30''  c  188»  [a2bdef] 
Fertus  flado  b  30''  c  188»  [a2&(fe/] 
Flabrum  l  flabellum  wedel  6  30"  cl88'' 

[a2de] 
Fiinbria^  lista  b  30'>  c  188'' 
Fidirt    corda    seita   6  SO**    serta    c  188'' 


|o2c/ei"|  3G 

Fax  facula  b  30^  c  188''  [a2ef'\  37 

Fundus  predium.  1  grünt.  *  bodom  />31»  38 

c  188''  [«2^ej  39 

Fidicen  ^     fidibus    canens     seit     spilare  40 

b  31"  e  188''  [^e/Z]  41 

Funale  stuppa   dath    lucernaruin    b  31»  42 

r?  188"  [a2bdef]  43 

Flacceo  arefio  marceo  suine  /;  31"  swine  44 

c   188''  [a2b]  45 

Findo     diuido     spalto     b    31"     e    188''  46 

[a2öc;e]  47 

Fascino  ihc  [ich  e]  zöbero  /)  31»  c  188''  48 

lal.2bde]  49 

Frico  roesto  ^  31"  c  188''  [al.2rfe]  50 

Gith*^     cumich    a    10^     i  35»    c    190''  51 

[v^/.  &]  52 

Gazophilacium  erarium  scazhus  a  W  b  53 

35"  c  190''  [a26(^e]  54 

Gene  '    hufila   a    10«=    ö    35»    e    191»  55 

[a2bde]  56 

Glis  cisim^.  1  potius  gurgulio  ^  engerinc  57 

a  lO''  6  35»''  e  191»  [«20^6/"]  58 

Guila^     slunt    a    10°     i   35''    c    191»  59 

[a2bdef]  60 

Gula  kela   1  conunessatio    a  lO*'  b  35''  61 

c  191»  [a2bde]  62 

Gingiue  ^"  bilera  ^^  a  W  b  35''  hilera  c  63 

191"  [a26c?e]  64 

Graticula  1  craticula   röst.    1   h&rt.  ^^    1  65 

harist  (harrst  a  harst  c)  a  W^  b  35''  66 

a  191»  [a2öc?e]  67 

Gluten  lim  b  35"   c  191»  lim  ^^    ^  ^o«  68 

[a26c?6/']  69 


'  uinco]  inco  auf  rasur  b         ^  similis:  b,  rasur  von  s  '^  darauf  Feniciil  coccinü 

.1.  zara  bc,  kaum  deutsch,  vgl.  oben  332,  17  *  grünt]  n  auf  rasur  b         *  Fidicen :  b 

*  Gith  a,  acut  von  and.  hand         ''  Gene  a         "  gurgulio]    das  erste  g  auf  rasur  b 

•  Güilac  Guila]  über  und  unter  il  ein  wagerechter  roter  strich  radiert  b  Giulaa,  der 
zweite  strich  des  u  auf  rasur  von  and.  hand  '"  Gingiue  ab,   der  circumflex  rot   b 

"  bilera]  b  aus  h  rot  corr.  b  '*  hurt]  oben  am  h  radiert  b         '•''  lim]  circumflex 

von  and.  hand  a 


33G 


Sachlich  Geordnetk  Globsaki;.  A.  Gruppenglomjake 


Mm.  2. 


1  Gippuri    houer    a    10«    6    35''    c    191* 

2  [a2bde\ 

3  Gipposuti  houerohter  rt  10*=  c  191*  houe- 

4  lOther  b  '^')*> 

5  Globuluri  '   eluelin  b    35''    c   191»    clöe- 
G       lin»  rt   10«=  [rt26</e/J 

7  Gremium  *  siccamen  lignorum  l  germen 

8  nouum  posst  .sectioMem  prinmm  .i.  amat 

9  (ämat  c)  a  10*=  b  35''  c  191»  [de] 

10  Graculus   rftch*    «    10*=    b    35''    c   191" 

11  [a2bdef\ 

12  Grillus    heimo    a    10*^    b    35''    c    191'' 

13  [a2bd] 

14  Gladiola  suertela  n  10*=  ft  351-    c    191» 

15  [a2bdef] 

16  Genuinus*    dens  maior  kinnezan  n  10*^ 

17  b  35b  c  191»  [o2(/e/"] 

18  Gleba    cespes"    durus    .i.  scoila    a    10*= 

19  6  35b  c  191»  [a2bd\ 

20  Galli    castrati '    hanon    b   35*»    c    191» 

21  hdnon«  «10«  [de] 

22  Grus  auis  longo  collo  ^    cranech  a    W 

23  i  36»  c  191"  [a2bde] 

24  Glans  fructus  quercus  ^'^  cibus  porcorum 

25  .i.    eichela    a    10*=     b    3G»     c    191» 

26  [a2bdefi] 

27  Glans  1  glandula  di-Ss    a   10«^    i  36»    c 

28  191»  [a2bdefi] 

29  Gannio    grino    a    lO'^     fc    36»    c    191» 

30  [al.2i£/e/?] 

31  Grassor.  luctor.    pugno.    insanio  ihtoben 

32  a  10^  b  36»  ich  toben  c  191»  [bd] 


Gli«.  t«rram  tenaceni  .i.  arizillam  (ari-  33 
ziuä  a).  ^^  glis.  etiam  herbam  lappam.  '*  34 
alii  chk'tto  ^^  |ne  (glete  rone  bc)  35 
uooant  a   11»  b  37»  c  192»  fa2]  30 

Humerus  "  ascala  c  192»  ah'sele ''  a  37 
11''  ahsele"  b  38»  [a2bde]  3^ 

Humeruli  texentium  ini^trumentum  kip-  3.' 
pha^«  a  11''  b  38»  clippba  i''  c  192»  4<J 
[«2MfJ  41 

Habena  z&gel  0  11''  6  38»  c  192»  42 
[a2bd£]  43 

Himdo  *•*  sanguisuga  egela  a  11^  b  38»  44 
c   192»  [a2fcrfe]  45 

Hibix  steingeiz  all''  ft  38»  c  192»  4<; 
[a2Me/"]  47 

Ichoos  ^^    sonus.    l    galm    a    ll"*   ö  39''  4S 

c  193»  [a2ftcfe]  4ii 

Inuolucrum    conuolutio  uestium    .i.    wol-  50 

lochl  a  ll'^  6  40»  c  193»  [aldef]  51 
lecur     lebera    a    11^     6   40»    c    193»  52 

[a2bde]  53 

Ilia  lanco  a  11^  &  40»  c  193»  [a2de]  54 
Inguina  pudenda.  1  hegedrös  a  11^  6  40»  55 

1  hegedi-us  c  193»  [a2bdef]  nc 

Interrasilis.    interlimatus    underfigelot    a  57 

11«!  fe  40»  c  193»  [«256^/"]  58 

Incastratura  coniunctio   tiibularum   nfith  59 

a  ll'i  fe  40»  c  193»  [a2de]  60 

Impetigo  20   cutell^    l  ruda  a  11«*  6  40»  61 

c  193»  [a2ö(fe/']  62 


*  Globul*]  G  blau  nachgetragen  b  ■  clüelin]  circumflex  von  and.  hand  a  '  Cre- 
miü  c  *  ruch]  0  urspr.  rot,  von  and.  hand  schwarz  nachgezogen  a  *  Grenuin*] 
uin*  auf  rasur  b  '  ce^pes  h  ''  castiftati  h,  die  corr.  rot  *  hanon]  acut  von  and. 
hand  a  *  collo  fehlt  h,  über  der  zeile  nachgetragen  von  and.  hand  a        *"*  qrc*]  das 

iibergeschr.   e  von  and.  hand  auf   rasur  a         "  vgl.  dazu  Germ.  18,  66  aricia   argilla 
terra;  die  vorliegende  form  scheint  aus  aricia  und  argilla  gemischt  ^-  darnach  rasur 

zweier  buchstaben  a         *'  chletto  von  and.  hand   auf   rasur  a         ^*  H:umerus  a  Hu- 
merus]  das  eiste  u  aus  a   radiert  bc  "  ah'sele]  h'sele  auf  rasur  von  and.  hand  a 

ahsele]  hsele  auf  rasur  blau  b        *•  kippha]  k  auf  rasur  von  and.  hand  ab        "  clippha] 
am  1  unten  radiert  c        '*  Hirödo  a  Hirfido  c        "  Ichöos  ab  "  Impetigo  c 


DCCCCXXXVIIIg  Heinrici  Summarum  xi 
Mon.  2. 


337 


1  luiiipeius  wachalt  b  40«  c  193*^  wachal- 

2  ter  '  a   \1^  \ef\ 

3  Inclusus  closenare  a   IT'  /;  40»  c  1W6^ 

4  [a2bde\ 

5  laculus    lintwini    a  11''    h  40»    e  193*> 

6  [n2bdef\ 

7  lugemm    iuchart  b  40''    uichart  r   193'' 

8  iuchart  -  a   12»  \cf\ 

9  lurualis    niorgon    a    12»  &   40''    c  1931* 

10  Incus    anaboz   a   12»    ö  40''    anaboz   c 

11  193"  [a2bdef\ 

12  Librum    saph.  ■'    huinor  *    «üb    cortice  o 

13  12<=  6  43»  c  195»  [a2bde\ 

14  Ligo  sech  a  12"=  b  43»  (t  195»  {a2hdef] 

15  Laras  auis  ^  musare  a  12°  fe  43»  c  195» 

16  [a2bdef] 

17  Laoficus  gnmspech  c  195»   grunspeth  6 

18  43»  granispeth«*  a  12''-  [a2M] 

19  Luter  otter  a  12*=  ^>  43»  c  195»  [a2bdef] 
iO  Lvunbricus '    regenwrm    c     195»    regen- 

21  wiirin  a  12^^  regniwvrm  b  43»  [a2Z)6?e] 

22  Laudula«  lericha  a   12°    fo  43»  c    195» 

23  [a2Me] 

24  Locusta    höwesrikel    «12'^    b  43»    hö- 

25  wescrikel  c  195»  \a2b] 

26  Licisca  breckin  1  (ul  c)  mistbella  a   12*^ 

27  b  43»  c  195»  [a2bde\ 

28  Linter  wint  a  12"=  &43»  c  195»  [«2^6/"] 

29  Linx  luhs  a  12"=  ö  43»  c  195»  [a2bdef] 

30  Lammia  holzwib    a  12"=    6  43»    c  195» 

31  [a\:2bde\ 

32  Lanugo  "  fructus  cardui.  1  lana  terre  ^^ 

33  .i.  mies  a  12«^  fe  43»  c  195»  [aUde] 


Liithonuis    lapidum    cc^sor  ^teimneizel   a  34 

12''  b  43»  c  195»  \n2bde\  35 

Laquear  himelize  /;  43»  c  195»  himel:ze  36 

a  12^  [a2bde\  37 

Lacunar  ^^     etiam    himelize    (humelize  b  38 

hi:mel:ze  a)  a  12''  fe  43»  c  195»  39 
Lima  figila  c  195»  fi:ila  a  12^  feychel  ^^  40 

ö  43»  \a2bd]  41 

Laterculus   scindila    .i.  dil  a  12^  b    43»  42 

c  195»  [a2W]  43 

Lineolus  filum  snur  a  12''  c  195»  snur  44 

b  43»  [a2hd]  45 

Lupatis    frenis    1    chamis    a    12^  b  43»  46 

c  195»  [a2bde\  47 

Lacinia    ora    uestimenti    .i.    soum.    i  ort  48 

a  12''  b  43»  c  195»  [a2ftie]  49 

Licium  haiioph.  ^^   1  uicze  a  12*^  fe  43»  50 

c  195»  [a26c?6]  51 

Lumbare  modica    braca  ^*  diechbruch   a  52 

12'!  /?  43»  c  195»  [a2Me]  53 

Lecsiua  louga  b  43»  c  195»  lovga  a  12'^  54 

\a2bde\  55 

Lena    lilachan    a    12'^    b    43»    f    195»  56 

[a2bd\  57 

Lacerna  cozzo    />  43''  c  195»    c,''ozzo^^  58 

a  12'i  [a2k/]  59 

Lamina    blech    a    12''    />    43''    c    195»  60 

[a2öt^e/']  61 

Lagena  ^^  cruh  (cr&ch    r-  ch  cruh  b).  l  ^'  62 

lagella  a  12''  ft  43''  c  195»  [a2Me]  63 
Lechitus  uitreum  uas    .i.  ampuUa  a  12"^  64 

b  43''  c  195»  \a2bd\  65 

Loculus  ^^  uas  mortuorum  .i.  baro  b  43''  66 

c  195»  .i.  bare  ^»  a  12"^  67 


'  wachalter]  er  auf  rastir  von  and.  hand,  über  t  rasur  a  *  iuchart]  r  auf  rasur 
und  wie  der  circumflex  von  and.  hand  a  '  saph]  über  a  /janz  fein  von  and.  hand 
acut  a  *  hnmoF  c  huinor]  r  aus  b  radiert  ab  '  Larus  aui^  ft  *  grun:speth]  rasur 
von  t  a  '  Liunbric"  a,  circumflex  rot  Lumbricus]  u  aus  rasur  c  *  Laudula]  am 

zweiten  u  corr.  c,   das  zweite  u  aus  a  radiert  b  "  Lanugo  c         '"  tre  a        "  Lacu- 

nar c        "  feychel]  eychel  {y  unsicher)  auf  rasur  von  einer  hand  desxvjhs.  b        ''  har- 
loph]   oben   am  a  radiert  a  ^*  bracha  c  "*  Cji^ozzo]   die  corr.    von  and.  hand   a 

"  Lagöna  c        ^''  l:  ab        '*  Loculvs  b        "  bare]  e  aus  rasur  von  and.  hand  a 
Althochdeutsche  glossen  III.  22 


338  Sachlich  Geordnete  Gix)huauk.     A.  GKUPPENULütMARE 

Mon.  2. 

1  Labrum  ^  lefs.    1   labiP />  43*»    c   19')»  Mandragora^"   herba  honiini  ^*  radice  «i- 30 

2  lefs.  h»  labiP  a  12"  [a26(/ej  milis     .i.    alruna '-    a    14»    h  47''    c  31 

3  Lapatuö*  ainpher  a  12*1  b  43»»  c  19o»  197»  [/"j                                                      32 

4  Labnirfca  mala  uua  .i.  huntcsluT»!  a  12''  Mine  ciiwia  '^    o    14»    /<    47''    c    197''  3'^ 

5  6  43''  c  195«  [a2]  [a2Me/"|                                                     31 

6  Lappa  blechteca  i  43'' c  19r>''  bleticha  ^  Murena  ^*  pi.sci.s   lamphrit  a   14*   h  47''  30 

7  a  12^  [a2Me/'l  c   1971»  {a2bdek\                                      30 

8  Lappatmn  detto  a  12''  hiS^  c  195*  [b\  Mitra    ornamentuin    capitis     .i.    hüba  a  37 

9  Lolimu     ratin     n    12*^     6    43*-    c    195"»  14*  />  47''  .i.  huba  c  197''  [a2irfe]      38 

10  [a2bdef\  Mala  l  maxilla    ...     .i.    kinnebracco    a  3!) 

11  Lubiöticmn    lubiritikel ''    n   12*^    b  43'' c  14*    ^-    197''    .i.     kinneb:acco    b  47''  40 

12  195*  [a2bdef]  [vgl.  a2\                                                    41 

13  Lens    lentis  linsin  a   12«'  A  43''  n  195»  Mentum     kinne    a    14»     b  47*»    c   197''  42 

14  [a2i(/ej  [a2bde\                                                      43 

15  Lens    lendis    niz    a    12''  fe  43''   r;  195»  Medulla  maic  ^47'' c  197'' marc*""  al4»  44 

16  [a2bd6\  [a2bde\                                                      45 

17  Lepus  leporis'  haso  a  12''  b  43'' c  195*  Mamma  ^^1  mammilla  tutten  a  14*  6  47''  46 

18  [a2bde]  c  197"  \a2bde]                                         47, 

19  Luscinia  nachtegela  6  43''  c  195*  nach-  Matrona    urowa    a  14*    6  48*   frÖwa   c  48 

20  tegal«  a  12''  [«26^6/"]  197''  [ö26r/e)                                             49 

21  Later     ciegel    a    12''    b    43''    c     195*  Menbraimm    ueP^  menbranula     liste  a  50 

22  [a2bde]  14*  6  48*  c  197'»                                   51 

23  Leno    wibgernere.    1    hSrmachere    (hur-  Mansus  hoba  ^^  a  14*    c    197''  hob:  ^^  52 

24  machere   b)     a    12''     b    43*»    c    195*  b  48*  [a2bdef]                                        53 

25  [a2hdef]  Manipulus    garba   a  14*  b  48*  c    197'»  54 

26  Lenir  leuir  ^  zeicher  a  12''  b  43''  cl95''  [a2bde]                                                      55 

27  [de]  Modiolus  1»  naba    a  14*    b  48*  c  197'»  56 

[a2bdef]  57 

28  Malagma   fascon  confectio  mediconnn  a  Museum    1  muscatum  bisemo    (bisemo  a  58 

29  13"  b  47*  c  197*  [a2bde]  bisem  :  ^o  6),  odoramentum.  ^i  I  mies  a  59 


^  Lubrü  c,  ü  aw/  rosMi-  Labrü]  a  aus  u  radiert  a,  am  a  radiert  h  -  lefs.  1  labil] 
ft?s  b  auf  rasur  c?        ^  h*  aj</  rasur  a        *  Lapatus  c         ''  bleticha]  ticha  auf  rasur  a 

*  Lubisticü  lubistikelj  das  erste  ist  und  1  om/  rasur  b  '  leporis  c         *  nachtegal] 

al  auf  rasur  a  *  lemr  fehlt  c  levir  ro<  übergeschr.  h  **»  davar  Miaparo  [:i]  parua 
scafa  .i.  nauigatio  a  13^  b  47»  c  197*,  vgl.  a2b  "  hol]  h  auf  rasur  a  noib,  n  von  einer 
hand  des  xvjhs.  in  h  corr.  "-  alruna]  schluss-&  angehängt  a        *'  Inline  c.  :cinna  a. 

Mine  cinna  von  einer  hand  des  XVj/ts.  mit  rasur  corr.  in  Menee  zinna  b        '*  Murena  c 

"  marci»]  h  von  and,  hand  übergeschr.  a  '*  Mamijna  a  "  ul  6  1  c  ^*  hÖba]  b 
scheint  aus  u  corr.  a  hub:]  rasur  von  a;  an  dem  %corte  ist  corr.  von  einer  hand  des 
x\  jhs.  b         **  Madiolus  c  MadioP  b,  das  übergeschr.  o  rot        ^°  bisem:]  rasur  von  o  b 

-*  odoramtü]  d  aus  rasur  a 


DCCCCXXXVIIIg  Heinrici  Summarium  xi 
Mon.  2, 


839 


I  Wh  48»  c  IQTb  [a2bdefk] 

J  Malleu«  1    hamer    a   14*^    b  48»   c  \%1^ 
:i       [n2hde] 

!  Mdleator    faber    siiiit     o   14"   />  48«    c 

.       197b 

(i  Moneta^    muneza  a    14"  &  48*    c  197^ 
7        [rt2ft</ej 
^  Mulöuin  dulcis  ■'    potus  lutertranc  a  14» 

II  c  197^  lutetranc  b    48»  [a2if7/r] 

1(1  Mensale*    tislachin  b  48»  c  197''    tis,'=- 

1 1       lachin  ^  a  14»  [a2i(Ze] 

VI  ^lappa  1  niappula  ''     hantfano    a  14»  fe 

i:;       48»  c  197'-  {a2bdef] 

1  \  Mergus  1    mergulus  .  .  .    tuchere  a   14» 

ir.       b  48»  tuchaere  c   197''  [a2&] 

l>i  Merga''    scarbo    a  14»    b   48»    c    1971^ 

17  [de] 

18  Merula    amphsela  a    li^   b  48»  c   197^ 

19  [a2bdef\ 

20  Merops  grunspeth  a  14''  b   48»  c  197'' 

21  [a26rfe] 

22  Murio    cazza    a     14''     i     48»    r   197'' 

23  [a2bdeli\ 

24  Mustela  ^  quasi  mus  longa  wisela  a  14'' 

25  h  48»  .i.  wisela  c  197''  [a2We/c] 

26  Migale  quasi  ®    gulosus  harmo  a  14''  Z) 

27  48»  c  197"  [a2bdeß 

28  Muscipula  musualla  a  14''  6  48»  c  197'' 

29  [a2bdk] 

30  Matricularius  canonicus  tSmphapho  a  14'' 

31  c  197''  tomphaph:"  6  48''  [a2fe^e] 

32  Matta  1    mattula    tacha  a  14''  6  48''  c 

33  197"  [a2hde\ 


Mantica"  malelm  a  14''  b  48"  c  197"  34 

[a2bde\  35 

Marceo  suelcho  a  14"  6  48"  c  197"         36 

Mulgeo   milcho  b  48"  c  198»    milche  ^^  37 

a  14"  [a26c?eA;]  38 

Nomisma  ^^  solidus.   }  sescle  a  15"  6  52"  39 

c  200»  \a2bdk]  40 

Nanus  paruus  ^*  liomunculus  getewerc  a  41 

15"  6  52"  c  200»  [a2Me/"/<;]  42 

Neuus  ^^  macula  1  lebeto  (lebetoc)  a  15"  43 

b  52"  e  200»  [c?c]  44 

Nouacula  scarsas    a  15'^  6   52"   c  200»  45 

[a2&^e]  46 

Nucifraga  nuzbrecha  a  15*=  c  200»  nuz-  47 

brech  :  ^^  b  53»  [a26(7e/"]  48 

Nucleus  "  nuzcherno  a  15°  b  53»  c  200»  49 

[a2hde\  50 

Noctua  owela  a  IS*'  6  53»  Piwela  c  200»  51 

[a2hdef]  52 

Naulum    precium    nauigii  ferscaz   a  15'^  53 

b  53»  c  200»  [a26&^]  54 

Nauticus  sceflicher  a  IS'^  b  53»  c  200»  55 

[a2bdek]  56 

Nates    arspelle    a    15*=    h    53»    c  200»  57 

[a26(ZeÄ;]  58 

Nudius.    nunc    die  tercio  egestern  a  15°  59 

b  53»  c  200»  [al.26f7]  60 

Neo.    filo  spinno    a  Vö"  b  53»  c    200»  61 

[a2ef\  62 

No.  nato   swimmo  a  15°  6  53»    c  200»  63 

[al.2bde]  64 

Nummularius    wesselare  (wehselare  c).    1  65 


'  Mallcvs  ft  *  Moneta  c  '  dulcis :  b,  rasur  von  s  *  Mensale]  das  erste  e 

auf  rasur  von   einer   hand  des  XV  jhs.  b  ^  tis,claehin]  die  corr.  von  and.  Jtand  a 

•  vor  \  niappula  steht  \  mappa  ah,  in  a  von  and.  hand  durchstrichen  '  Mergo  c 

"  Mustela]  e  auf  rasur  h  '  darnach  mus  von  and.  hand  ubergeschr.  a  '"  töm- 
phaph :]  rasur  von  ob        "  Mäntica  c  •*  milche]  e  aus  o  radiert  von  and.  hand  a 

''  vorher  steht  neben  Mombrfi.  bri.  in  inbrat'  von  einer  hand  des  x\  jhs.  ncnt  spinent 
a  "  Nanvs  paiuv''  b        ""'  Ncuu» :   b,  rasur  von  s        *®  nuzbrcch  :j    rasur  von  ?  a  6 

"  Nuclevs  h 

22* 


M40  S\(  mit  II  ( ;i;<iKi)M  11.  (ii.oww.vHK.   A    <^;im  imm  vi.i.omhahi-: 

Man.  2. 


1  nioiietarius  a    ITA  10»  ^  54''    c  201» 

2  Oriza  tiubtilis  farina    .i.  siinila    a  IG»  /> 

3  551»  c  201»  [rt2/.»e| 

4  Onocrotalus. '     auii^  delecUuiö   .stagnis  et 

5  paludibus  hortubel  h  fj.')*»  f  201»  hor- 

6  tubel  a   10»  [a26(/f) 

7  Orariuni  ^    iiuteum  .  .  .    l  mappula  hant- 

8  fano  a  10''  b  öo^  c  201''  [a2bde\ 

9  Ora  finis^    souin.    t  ort  n  l(j^    b  55''  c 

10  201»»  [a26(/ej 

11  Ornuö  linboü    a    10''  liiiboü    b  55''  lin- 

12  boum  c  201'»  [a2örfe/J 

13  Orbita*  waginleisa  a  IG''  6  55''  6-201'' 

14  [a2bf] 

15  Olor  cignus  elbiz  c  201'»  ezbil  a  IG''  6 

16  SS»»  [a2ferfe] 

17  Obses  qui  pro  pace  datur  .i.  gisel  fc  55'' 

18  c  201"  .i.  gisel  a  IC  \a2bdef\ 

19  Ocree  arma  crurium  beinberga  a   IG''  ft 

20  56»  c  201''  [a2bde\ 

21  Offa  balla  \  bezza'^  b  56*  c201''  balle. 

22  1  bizze«  a  16''  [de] 

23  Omentum  membranum  quod  continet  in- 

24  testina  bödeminc    a  16**    bÖdemiNc  b 

25  56»  bädemüic  c  201"  [a26</] 

26  Operculum  öberlit  «16''    b  56»    uberlit 

27  c  2011'  \a2bde\ 

28  Orisium  ge^^prino  a  16" 6  56»  c  201"[a2ftcf/] 

29  Oscito'  OS  aperio  gewon    b  56»  c  201" 

30  gewon  «  a  16"  [a2ftrf] 

31  Peripsima    quisquilie  ^  quod  de   farre  ^^ 


[)urgatur    spro.    1   uinbertniteii    (uiiibe-  32 

«niten  a)  de  jK)ino  l  piro  o    10*^  Z/57"  33 

c  202"  [al.2W]  34 

Petasuin  ^*  alatuin  ^^  calciaiiiciiluni  scrit-  35 

scboch  a  IG**  />  58»  scnt-cftcb  c  202"  30 

|a2W)  37 

Pilax  muriceps  chazza  <i  16**  6  58»  cazza  38 

c  202"  [a2b\  39 

Porfirio  ^^  auis    quedam     isaro     c    202"  40 

Isaro  b  58»  iusaro  a  16*^  [a2bd\  41 

Problenm  propositio  radinsa  c  203»  rat-  42 

dissa  b  58"  ratdisce  **  a   17»  [o26rf]     43 
Platanus  ^»    ahorn  a   1 7»  6  58"  c  203*  44 

[a2W^/"]  45 

Parix     meisa    a    17"     6    59»    c    203»  46 

[a2bdef]  47 

Pala  ^^  schuuela  a  17"  b  59»  scuuela  c  48 

203»  [a2bdcf\  49 

Ptipsana"  fesa    a    17"    fe  59»    c    203»  50, 

[a2ftr/e/"]  51] 

Palatus^^  gÖmo    a  17"    ft  59»    gämo    c  52. 

203»  [a2bd\  53 

Palus  palüdis  ^'    aquosa  ^"^   et  lutulenta  54 

aqua    .i.    brocheha    a  17"    b   59»    .i.  55| 

brächeha  r,  203»  [b]  ot 

Palus  pali^i  steccho.  1  pfal  a  17"  ä  59»  57| 

stecco.  t  pfäl  c  203»  [a2bdef]  ot 

Paxillus  clauus^^  nagil    a  17"  &  59»   cos 

203«  [a2de] 
Pampilio  fiualter  a  17"  c  203»  fiualt  h 

59»  [a2bd\ 
Paliurus  herba  spinosa  hagen  l  hageleia 

a  17"  fe  59»  c  203»  [a2bdef] 


*  Onocrotalus  c  -   ,  rariu  b  '  fini»  b  *  Orbta  c  '  bezza]  am  e  ra- 

diert b        "  balle    1  bizze]  a,  i  icnd  die  beiden  e  auf  rasur  von  and.  hand,  auch  der  acut 

/  i    i  i 

von  and.  hand  a  '  Oscito  a  *  gewon]  circumflex  rot  a  *  qsqlie  a  quisqle  c 

•*•  fare  c  "  Petasü  c         '-  latü  a  latum  b        ''  Porfirio  c  '*  ratdisce]  ce  auf 

rasur  von  and.  hand  a  "  Plätanus  c  *®  Päla  c  "  Ptipsama  bc  Ptipsarna  a 

o 

'*  Palätus  c        '"  paludis  a        *"  aqsa]  rfa«  ziveite  a  aws  e  corr.  b        ^'  .li.  c        "  cla- 
uis  c 


DCCCCXXXVIIIg  Heinrici  Summarium  xi 
Mon.  2. 


341 


3 
4 
5 
6 
7 
8 
9 
10 
11 
12 
13 
14 
15 
16 
17 
18 
19 
20 
21 
22 
23 
24 
25 
26 
27 
28 
29 
30 
31 
32 
33 
34 


Papäuer     niago  ^     a  17^   b  59^  c  203» 

[a2bdef\ 
Pai'edrus  ^    uilis    equus    parfrit  a  17^  b 

59»  c  203''  [n2bdef] 
Pardus    bestia    uaria  et    iielocissima  lie- 

bart    a    17''     h    59»    lebart    r-    203» 

[a2bdef] 
Papula  3    builla    r   203»    bivlla    b  59» 

bvvUa  *  rt  17b  [d] 
Patina^  1  patella  pfanna  h  59»  c  203» 

phanna  a  17''  [a2bde\ 
Paliunbes  hegetuba  a  11^  h  59»  c  203» 

[a2bde\ 
Paxiniationi   .im».  ''    pars  panis.  l  bizzo 

ß  171'  i  59»  c  208» 
Pamis  spölo  (spöl :  '    b  spulo  c)  quo  fila 

in   telam  **    portantur    a    l?**  6  59»  c 

203"  \a2bdf] 
Palla    fasciteriuni  .i.  fescetraga  a  17''  6 

59»  c  203"  [a2bd] 
Palile»  houestadel  a  17''  ft  59''  c  203'' 

[def] 
Panichium    feiiich    a   17'*  b  59''   e  203'' 

[a2bdef] 
Pa.ssu.s    .y.   pedes    scrit  b  59''    scrit**'  a 

17"  schrit  c  203"  [/"] 
Perdix     rebhuii   a     11^   b    59''    e  203'' 

[a2MJ 
Pepo    pomum     quod    in    terra     nascitur 

erdapphel  .i.   pfedeme  ^^  «  17''    b  59'' 

c  203"  [a2bdef\ 
Pedica  ^^  qua  pedes  capiuntur  .i.  druch. 

1  .stric  a   17"  b  59"  c  203"  [a2/j 
Pessubun  sloz  1   dremel   a  17"  h  59"  c 


203"  [a2Me]  35 

Penula     lacerna     in      nioduni  cuculle  ^^  36 

.i.  chugilchozza  a  17"  b  59"  .i.  cugil-  37 

cozza  c  203"  [JJ  38 

Persicus  ^*  pfersichboum  c  203"  pfersic-  39 

böm  i59"  phersicböm  a  17"  fa2&ie]  40 
Petrosilinum  ^^  petersil    al7"    Ö59"c41 

203"  [a2bd]  42 

Pastinaca^"   moreha  a  17"  &  59"  c  203"  43 

[a2bdef]  44 

Peta  malta  t  biez  a   17"  ö  59"  c  203"  45 

[a2bde]  46 

Pediculus    lüs     a    17''    6   59"     c  203"  47 

[a2bde]  48 

Pellicanus  hisigöm  a  17"  ft  59"  c  203"  49 

\a2bde]  50 

Pelex^'  gella     concubina    a  17"  i  59"  51 

c  203"  [a2bef]  52 

Pedissequa  ^^    kamerwib    a  IT^  b  59"  c  53 

203"  [a2d]  54 

Perna^^    bacho  b  59"    c  203"  bäcbo  a  55 

17'=  [a2Me/"]  56 

Pecten     camp    a    17''     b    59"    e    203"  57 

[a2&f/e/"]  58 

Pectinatus  pexus  gistralter   a  17*^  b  59"  59 

gestralter  c  203"  [a2d]  60 

Pilleus^o  mitra  bot  a  17''    6  59"  bat  c  61 

203"  [a2k/e/'J  62 

Pila    offa    balla    a  IT"    b  59"    c  203"  63 

[öf/e]  64 

Pilum  l  pila  lignuin  .i.  stanipb  a  IT^  b  65 

59".  60»  c  203"  [a2/;f/e/']  66 

Pitacium  niodicum  coriolum  ulec  /;  60»  c  67 

203"   ulec  21  a  17'=  68 


'  inago]  daran  N  gefäyt  von  einer  hand  des  xv  jhs.  b  -  daneben  am  rande  von 
and.  hand  Parafred"  a  *  Pabula  c  *  bvvlla]  ^  von  and.  hand  auf  rasur  a  "  Pa- 
tina c  *  .mi.  b  '  spöl:]  rasur  von  ob  *  darunter  trag  von  etiler  hand  des 
XV  jhs.  b  '  Paulo  a  '"  scrit]  circumjlex  rot  a  '^  pfodome]  das  zioeite  e  oben  an 
f\  gehünrjt  h  '-  Podica  a  *'  Ponula  c.  cuculle  b  '*  Pi'n-sicus  c  '''  Petrosalinü  h 
Potrosa  linü  c  Pctrosilinn]  si   mit  rasur  von  und.  hand  corr.,i  aus  a  a  '"  Pastinäca  c 

'■'  Pellex  c  "  Pedissequa  c        "  Perno  c        ^"  Pillevs  i)        '-'   ulec]  acut  rot  a 


342 


Sachlich  Geordnkte  Glomhare.  A.  Gruppenglüböare    ^ 


Mon.  2. 


1  PiHii  anvolz  a   17=  b  GO«  c  203»»  la2bde] 

2  Pixif.  xidis  bohsa   l  trÖha  b  60»  buhsa. 

3  l  ti-aha  c  203^  b-hs:  t  ti:hai  a  17' 

4  [a2bde] 

5  Picus  *  speht  (speth  c)  1  hehera  a  17"  b 
ü       60''  c  203'>  [a2bde] 

7  Pica  agelestra  b  60»  c  203»*  agelestr:  ^ 

8  a   n''  [a2We] 

9  Pinuö  pinböm  a  17''    b  60»    pinbouni  c 

10  203"  [a2MeJ 

11  Picea     forha     a    17«=     b   60»     c    203'> 

12  [a2bde\ 

13  Pididanea  bircha  a   H''  fe  60»  c  203» 

14  Pirus   bireböm*    «17''   birchhöii  b  60» 

15  birchun  c  203"  [a2We] 

16  Pisäliri^    phie.sol  a  17*=  ft  60»  phiesal  c 

17  203»  [a2bde] 

18  Pons  brocca  a  17"  b  60»  brucca  c203'' 

19  [a2bde] 

20  Porrum  loch  a  17<=  b  60»  c  2031»  [fee] 

21  Polödrus  ^    fole.   iuuenis   equus  a  ll*^  b 

22  60»  c  203»  [a2bdef] 

23  Puls    brie    b   60»    c    204»   brie    «17'= 

24  [a2bdef] 

25  Pumen    os  gutturis  quo  cibuä  deuoratur 

26  .i.  slunt  «17"  b  60"  c  204»  [a2bde] 

27  Pobles  knierat    a  17"    6  60»  knirada  c 

28  204»  [a2bde\ 

29  Pustula  biuUa   (bivlla  b  builla  c)  1  anc- 

30  weiz  a  17"  ft  60»»'  c  204»  [a2bdef] 

31  Pulpitum   lecter    a    17"  i    60»  c    204» 

32  [a2bd] 

33  Pulix  floch  a  17"  6  60''  c  204»  [a2bd] 

34  Pultiinus  ^  föli  a  17"  &  60»  fSli  c  204» 

35  [a2&i] 


Puppa  toccha  «  17*  &  60''  toc<a  r  204»  3ü 

[a2M«/"J  37 

PuluilluH  chuHsin  a   11'^  b   60''  cuH^in  c  38 

204»  [02^6/"]  30 

Puniex  puniez  a  17»»  b  60'' c204»  [a2W«|  40 
Plantiigo»    Wegerich  a  17*'  6  GO"*  c  204»  41 

[a2bde]  42 

Placenta  pani.s    tenuis  cum  oleo  I  adipe  43 

et   melle   fiado.    l   bergita   (bergita   a)  4-1 

a  n^  b  (ji)^  c  204»  [a2bd]  45 

Plaustrum  wagen    a  17''  b  60''  c  204»  An 

[a2bde]  47 

Plana  ferrum   quo  planatur  .i.  bömscabo  48 

a  11^  b  60''    .i.    boumsoabo    c  204»  4't 

[a2bdef]  50 

Pluteus  dil  a  1 7''  6  60'»  c  204»  [a2bdef]  51 
Plumbum  ^     metallum    ex     argento    ex-  52 

coctum  bli    a  17'^    b  60''  bli   c  204»  5:i 

[a2bde]  54 

Prinus   pflumbom    a   17''    6  61»    pflum-  55 

boum  c  204»  [a2bdef]  50 

Priuignus  stiefsun  a   17''  ^  61»  e  204»  57 

[a2bdef\  58 

Prestatio  tributum  i  lehen^«  a  17"  6  61»  59 

c  204"  [a2hd]  üO 

Prurigo    iöcchido  a  17'^    />  61»    r;  204''  oi 

[rfe]  CJ 

Prora  anterior  ^^  pars  nauis  grans  (gräns  63 

c)  a  18»  b  61»  c  204''  64 

Quisquilia^^  frumenti  ^^  purgatio  spruer  ^*  65 
a  19"  &  65»  c  207»  [a2fe(/]  66 

Qualus  corb  cophinus  a  19"  6  65»  c  67 
207»  [a2df]  68 

Quacaria  auis  in  segete  wahtela  al9"  &  69 


^  b  :  hs  :]  rasuren  von  o  und  a  a.  tr  :  ha]  rasur  von  o  a         *  Picv*  h        ^  agelestr :] 

rasur   von  a  a  *  birebom]  r    und  böm  von   and.  hand  auf   rasur  a  ''  Pisalis  a 

'  Poledrus  a         '  Pultrin"  c  *  Plantago  c         *  Plubü  h  Plübü  a,  der  strich  über 

dem   ersten  u    von    and.    hand  ^"  \   :  lehen  a  ^*  antiorü  c  '*  Quisquila  c 

"  frumti :  a        ^*  spruer]  am  ersten  r  radiert  a 


DCCCCXXXVIIIg  Heinrici  Summarium  xi 
Mm.  2. 


343 


1  65»  c  207'-'  [a2bd] 

2  Queren^     eich    a     19'^     b  65^     c,    207» 
:;       [a2bdef] 

4  Quernus    eichiner  a  19*^   /;  65'*   c  207^ 

5  [a2bdef] 

6  Raiiusculus  diininutiuuni    a   rana  frosch 

7  a  20»  6  66b  ^  gOS«''  [a2] 

8  Ramnus  spina  albi  colori?  ^  bagaleia  « 

9  20«  b  66'\  67=^  c  208'-^  [a2bdef] 

10  Radii     speicha    ß    20»     b  07»    c   208» 

11  [a2bdef\ 

12  Rasoriiini  schai'sas    a  20»  6  67»  scarsas 

13  c  208»  [c?e] 

14  Rasa  species  uesti.s.   1  rosa  «  20»  i  67» 

15  1  rusa  c  208»  [a2de] 

16  Rastelluiii    recho    a   20»  i  67»    c  208» 

17  [a2Me/] 

18  Rastrum  hÖwa  rt  20»  fe  67»  houwac  208» 

19  [a2bde] 

20  Renunculus  climinutiuuin  a  renibus  niere 

21  fniere*  a)  I  lendbrato  a  20»  b  67»  e 

22  208»  [a2bde\ 

23  Reticulum    diminutiuum  a  rete    nezze.  1 

24  hinteli  ^  a  20»  ö  07»  c  208»  [a2&(/e] 

25  Remus  röder  a  20»  6  67»  rüder  c  208» 

26  [a2bdef] 

27  Remiges  ^   ferien   a    20»    b    67»   c  208» 

28  [a2de] 

29  Regius  morbus  .i.  gelesuth  b  67»  c  208» 

30  .i.  gelesuth*  a  20»  [a2Z>(/] 

31  Reclinatorium  linebga  ^  a  20»  leinbga  b 

32  67»  leinberga  c  208»  [a2ic?e.  v^'/.  alf] 

33  Refrico  ®   ad  frigus  redeo    1  itero  \  ribo 


(ribe  '  a)  t  rösto  (roste  ^  o)    a  20»  6  84 

67»  e  208»  [a2d]  35 

Repagulum  ^    obieetio    qua  ostium  clau-  36 

ditur  rigil  (rigil  ^<>  a)   a  20»    b  67»  r;  37 

208»  38 

Riscus  sambucus    holder  ^^  a  20»  b  67»  39 

c  208»  [a2&rf]  40 

Rima  scrunda  b  67»  c  208»  sc''rund:^2  41 

a  20»  [a26crfe/']  42 

Ricinium  ^^  acus  1  spenela  a  20»  ft  67»  43 

c  208»  [a26crfe/']  44 

Runcma^*  nugil    a  20»    /;  67»  c  208»  45 

[a2bdef]  46 

Rumex    ruf    a     20»    ö    67»i'     c    208»  47 

[a^öf/e/"]  48 

Rostrum    snabel    a  20»    6  67''   snabil  c  49 

208»  [a2ferfe/']  50 

Rubeta  ^^  chrota    a  20»    b  67''    crota  c  51 

208»  [^//■]  52 

Rubigo    rost.    I    quod    in    segete   spicas  53 

inanes    et  rubeas  facit    .i.   miltö  (mil-  54 

tow  c)  a  20»  &  67''  c  208»  [a2bdef]  55 
Ruga  ^'''  l  runcila  (rüncila  c).  lesa  (lesä  c)  56 

a  20»  b  67''  c  208»  [ff2ö/"]  57 

Rumino  cibum  iu  os  de  uentre  reducens  58 

comedo   itrucho   a  20''  b  67''  c  208»  59 

[a2bdef]  60 

Raucedo  obscuritas  uocis  .i.  heiso  a  20**  61 

b  67"  c  208"  [fec^e/.  v^/.  a2]  62 

Rugosus     runcilohter    a    20"    b    67"    c63 

208"  [6e]  64 

Silam  1^  latus  sitta  (sitae)  a  20"^  6  69"  65 
c  209"  66 


'  color:is]    1  mit  rasur  corr.  von  and.  hand  a        •  l.  hiuteii,  umgelautet  aus  huoteli 
*  Remigies  c  *  die  acute  von  and.  hand  a         ^  linebga]  ine  auf  rasur  a  *  Re- 

frico c  '  ribe]  e  aus  0  radiert  a        "  roste]  e  aus  0  radiert,  über  0  rasur  von  v  a 

'  Repaguhi]  a  aus  rasur  a  •"  rigil]  acut  von  and.  hand  a  "  holder]  e  ange- 

hängt  b         "*  sci'rund:]  rasur  von  a,  das  übergeschr.  h  von  and.  hand  a  "  Ricimü 

bc  '*  Rüncina  c        ^"  Rubeta  a  '"  uga  b,  das  R  «ic/?<  ausgemalt         "  v</Z.  »Sa- 

/om.  gll.  hl.  197»  (/er  incunabel  Selam  latus 


:Ut  Ka(  lil.K  II    (lEORUNETK    GlOWHAKK.    A.    GrI'PPKNCJLOHHARE 

Man.  2. 


1  ßtelaba.  ^  offu  halla  a  21''  6  70»»  c  210» 

2  [a2de\ 

3  Saiiguirtuga ""^   eg<-la    a  2V  b  Tl".  72"  c 

4  210''  [a2bef\ 

5  Sagma.    uiltruni  l  soüin  ^  a2V  b  72"  l 

6  scum  f  210b  [a2de\ 

7  Sagum  henitHlelachen    b  72"  c  210''  he- 

8  med: lachen  *  a  21"=  [a2d\ 

9  Satisfactio  gedanwercon   a  21''    b  72»  c 

10  210"  [(/) 

11  Sacelliun  betebuia  6  72"    c  210»»  bete- 

12  bura  a  21*=  [a2d] 

13  Sarcior     nato     a   21"     b    72»    c    210*» 

14  [a\.2def\ 

15  Sartor  5    natare  c  210"  nätare  "^    6  72" 

16  nätare''  0  21*=  [a2bde\ 

17  Sandix  weit  a  21*=  b  72"  c  210"  [a2bdef] 

18  Sandiceus  weitiiier  fc  72"  c  210"  weitiner 

19  a  21"  [a2bde\ 

20  Sarculum  getlsin    a  2P  6  72"    c  211" 

21  [a2bdef] 

22  Saumarius  *    sömare    a    21"  ft    72"    s6- 

23  maere  c  211"  [a2bde\ 

24  Sanguinarius  arbor  harttrögelin  *  a  21"  6 

25  72»  hartraglin  c  211"  [a2fcc?e] 

26  Salix  ^"  saleha     t  wida    a  21"  6  72"  c 

27  211"  [a2bd] 

28  Sambucus^i  holder  a  21"  6  72"  c  211" 

29  [a26rfe/'] 

30  Sabona   seifa  ^^  fe  72»   e  211"    seife  " 

31  a  21"  {a2bd] 


Salsiciiun  wnit  a  21"  b  72»  wur^t  c  211»  32 

[a2bde\  -x; 

Sacelluni  erisiuiii  lach  ingiau   wer  «21"  34 

t   72"  lach,    ijigrawcr  r;  211»  [d\  35 

Särcile^*    tunica  lachen    a  21"  b  72»  r- 36 

211"  [</ß]  37 

Saliunca    rietgra^5    a    21"  6  72"    c  211»  38 

[a2bde\  39 

Semispacium  ^^    qua.si  «pata  nahs  a  21'*  4(J 

/>  72»  c  211»  [de\  41 

Sellarius   rosr^atel  a  21''    b  72"    c  211"  42 

[vgl.  a2bde]  43 

Sedaciuni    hasib    a   21'*    />   72"    ^,'  211»  44 

[a2bdef]  45 

Septentrio  plaga  northalba  6  72"  r-211»  46 

jiorthalbe  i**  a  21'*  [a2rf]  47 

Simia  *'  affin  a21'*  i  72"  c  211"  (a26rf)  48 
Simius  mitgeflecternasen  (-nase:^*afc)    a  49 

21''  b  72"  c  211»  [27^^.  a2bd]  50 

Sistarciuni  cliwlla  1  (ul  c)  messa  a  21''  b  51 

72"  c  211"  [//]  52 

Spelta^»    dinchil    a  21"  />  72"   dichil  c  53 

211"  [a2bd]  54 

Siligo  1    sigale   rocco  2**     b   72"    c  211"  55 

rocce  21  a  21'*  [a26rf]  56 

Sijnilago22    simila  a  21«*    b  72"  c  211"  57 

\a2bd]  58 

Solarium  solare  c  211"  solare  *^  a  21**  59 

solere    ft  72"  [a26]  60 

Socus.  1  ligo  2*    .i.  sech  a  21«^    6  72"  e  61 

211"  [a2d]  62 


^  St^laba  e  *  Sangiiisuga  c  Sanguis:uga  «  '^  soüm  von  and.  hand  aus  scum  oder  scilm 
corr.  ft ;  circumflex  von  and.  hand  a  *  hemed:lachen]  rasur  von  e  a  *  Sator  c  *  na- 
tare] circumflex  von  and.  hand  h  '  natare]  acut  von  and.  hand  a  *  Saumari'J  u  von 
and.  hand  in  g  corr.  ah  *  harttrögelin]  trögelin  auf  rasur  h  ^°  diese  und  die  bei- 
den nächsten  gll.  auf  rasur  b  "  Sambücus  c  *-  seifa]  a  von  jüngerer  hand  in  ae 
corr.  b          "  seife]  das  zweite  e  mit  rasur  von  and.  hand  aus  a  corr.  a        **  Sarcile  a 

**  Semispaciü]  s  von  and.  hand  übergeschr.  resp.  hineincorr.  ab  ^*  northalbe]  e  mit 
rasur  von  and.  hand  aus  a  corr.  a  •'  Simia]  a  aus  i  corr.  h  Simia  c  ^^  nase :]  ra- 
sur von  nb  *'  Spelta]  S  von  and.  hand  nachgetragen  ab  ^"  rocco]  das  zweite  0  in 
e  radiert  b  ^^  rocce]   e  aus  0  mit  rasur  von'  and.  hand  corr.  a  **  Similägo  c 

*'  solare]  a  aw/  raswr  von  and.  hand  a        ^*  Söcus.   1  ligo  c 


DCCCCXXXVIIIg  Heinrici  Summarium   xi 
Mon.  2. 


345 


4 

5 

G 

7 

8 

9 

10 

11 

12 

13 

14 

15 

16 

17 

18 

19 

20 

21 

22 

23 

24 

25 

26 

27 

28 


Supercilium     uberbrawi    c   211^     über-  a  22»  [a2bd]                                           29 

brawei  a  21'^  b  73»  [a2bd]  Scabro.  nis  hornuz  a  22-^  b  73^  f   211b  30 

Sublinguiiuii  racho  a  21^^  b  73«  c  211'»  [rt2M]                                                          31 

[a2d]  Scirpus  biniz  a  22^  b  7^^  c  211^  \a2bd]  32 

Submentuni    imterkinni    c    211''    unter-  Salpo     wicho     c    21 1'^     wiche  ^    b     73«  33 

chiniii    b    73''     unterchinne  ^     a     21*^  wiche  ^  a  22^*                                              34 


[«2/;f/] 
Sub tarnen    wefel    c   211'^    weuol    6   73=^ 

weuel  3  a  21'^  [a2bdf] 
Sulphur    swebel    a   21'^    b   73'^    c    211^^ 

[a2(^] 
Subneruo  neruos  abscido  ha.seno  c  211'' 

hdhsene  *    a    21*^    hähsene '^     ft    73« 

[al.2f/] 
Sudes  steke  c  211"  .steche  a  21^*  />  73« 

[a2&rf] 
Susun-o.  nis  runare  n  21'^'  b  73«  r»  211'' 

[a26(^] 
Sus  swin  a  22«  6  73«  c  211''  [a2M] 
Sure  5  waden  c  211"  [a2rf] 
Superhumeralis  hiuneral  c  211''  [J] 


Scalpo  iöcho  6  211"  ioche^*»  a  22»  b  73«  35 

[al.2(^]  36 

Suber  cortex  l  loft  &  73«   c  211"    cor-  37 

tex  past^i  l  10fti2  ^  22«  [a2bdf]  38 
Sumen    pinguedo   ...    .i.    spönneruns    c  39 

211''     .i.    spunneruns    a    22«    b    73«  40 

[ftri]  41 

Scapula    scultera    l    assela    (ahsela^^    b  42 

a,>»sselei*  ^)  ^  22«  b  78"  c  211"  [d]  43 
Scinifes.  ^^  culix  mugga  c  211"  nmgg:  ^^  44 

6   73"  mugge^''  a22«  [d]  45 

Specula    warta    a  22«    c  211"    wartr^MB 

b  73"  [a2bd  unter  Speculum]  47 

Scitum    decretum  mandatuni  ban  a  22«  48 

b  78"  c  211"  [al.2M]  49 


22  Suses  magni  caues  susin  b  73«   c   211"       Scoria    sintere  c  211"    smter:^^    a  22«  50 


susin  "  a 


9Cia 


[«2k/] 


&  73"  [a2bd] 


51 


Subtalares  fustilare  a  22«  b  73«  c  211''  Scino  skina  b  73"  c  211"  skine  ^o  a  22«  52 

[d]  [a2d]                                                         53 

Suciila  swili  c  21 1'^  swil:''  ?)  73«  swil:  "^  Scusorium    rennila  churin    (churne^^    a)  54 

a  22«  [öTJ  rt  22«  c  211"  rennila;  churne  ^2  fe  73b  55 

Scarabeus   wibil   b  73«    e  211''     wibiP  [fc^f]                                                            56 


'  uberbrawe]  das  letzte  e  aus  i  row  a?ic/.  /tanrf  ab        -  nnterchinne]  das  Zei^fe  e  aus  i 

fon  a>j(Z.  hand  a         ^  weuel]    acut   von   and.   hand    a         *  hähsene  und  hähsene]  das 

zweite  h  und  der  accent  von  and.  hand,  welche  auch  das  letzte  e  aus  0  mit  rasur  corr. 

hat  ah        *  die  zeile  Sure  wadcn.  Superhumeralis  humeral.  Subulcus  pastor  suum  fehlt  ah 

*  süsin]  circumflex  rot  a        '  swil:  und  swäl:]  rasur  von  i  äh;  acut  von  and.  hand  a 

**  wibil]  acut  von  and.  hand  a        "  wiche  und  wiche]    e  aus  o    corr.   von  and.  hand 

ab;  circumflex  von  and.  hand  h        '"  iöche]  e  aus  o  von  and.  hand  mit  rasur  corr.  ah 

"  pa8t  übergeschr.  von  einer  hand  des  xiv  jhs.  a        *-  löft]  das  ühergeschr.  v  rot  a 

*'  ahsela]  h  von  jüngerer  hand  mit  rasur  corr.  aus  s  &  '*  a,"ssele]  die  corr.  von 

jüngerer  hand;   das  letzte  e  mit  rasur   aus  a  von   and.  hand  corr.  a  "  Sciuifes]  S 

von  jüngerer  hand  h  '«  m"gg:]  rasur  von  se  6  ''  raugge]  e  mit   rasur  von  and. 

hand  aus  a  corr.  a  '-  wart:]  rasur  von  ab         i'  sinter:]  rasur  von  e  b;   acut  von 

and.  hand  a         *"  skine]    actit    von   and.  hand,   e  aus  a  von    and.    hand   mit   rasur  a 

'*  chume]  ne  mit  rasur  von  and.' hand  corr.  aus  in  a  '^'^  rennil«]  a;  aus  a  von 

jüngerer  hand  b.  chume]  ne  aus  in  corr.  und  radiert  b 


340 


Hachlich  Geordnete  Glohhare.  A.  Gruppenülomhare 
Mon.   2. 


1  Scabie«    iuchiilo.  iiula   (rftila '  a)    a  22' 

2  b  73»>  c  211«>  [a2bd\ 

3  Scabra    aspera     hispida     ruha     /;    211'' 

4  rfthe^  a  22«  b  73»»  [a\d] 

5  Spien  milza  c  211''  milz:  ^  a  22«  b  73»> 

6  [a2M] 

7  Spatus  drat  a  22*    i  73''   dart    <■  211'' 

8  [«2M] 

9  Spaitus  *  cajiis  uelox  wint  a  22*  ä  73'' 

10  «211"  [a2b(l\ 

11  Speculuin  spiegel   n   22»   i  73''    c  211'' 

12  [a2Ärf] 

13  Statera  waga  a  22''  i  73''  c  211''.  212* 

14  \a2bdf] 

15  Stabulum    «tal    a    22''    b    73''    c    212" 

16  [a2d] 

17  Stemulus    1  sturnufi    star   «  22''   i  73'' 

18  c  212*  [a2bdf] 

19  Stellio  mol^  b  73''  c  212*  iiiol "  a  22'' 

20  [c2ft(Z.  t'^;.  /■] 

21  Stamen    warf    a    22''     b    73''    c    212^ 

22  [n2bd] 

23  Stagnum  ein  n  22''  6  74*  c  212*  {a2bd\ 

24  Struma    guttur    tumidum    cropf    a    22'' 

25  ft  74*  c  212*  [a2bdf] 

26  Stupeuni    colobium    uspunninroc    b    74* 

27  uspinninroc   c   212*     uzpunninroc "   a 

28  22''  [a2b(r\ 

29  Tabernarius  caupo  .1.  tauernare  ^  a   23'* 

30  c  214''  .i.  tauernere  b  78'' 

81  Talpa    muwerf    a    2^^   b    78''    c    215* 
32       [a2bcd] 


Tap6tuni   tepieh    u  23'*    /;    78'»    '■    215»  :w 

[a26erf/'J  m 

TaxuH  dahs  a  23'  6  79*  c  215*  la2/^  35 
Tegfs    tcgula    scindela    o    23**     h    79*  3ü 

schindela  c  215*  37 

Terebruni  *  nabeger  a  24"  ^  79''  ß  215''  38 

[a2bd]  39 

Ter^i^era    1    tesserex    wrfil    a    24*    b  79''  40 

wrfil  r-  215'»  41 

Te.staceuK  ex  testa  factum  dahiner  a  24*  42 

b  79''  6-  215''  [a2]  43 

Titiones    pali    sudes     bi.sanctestecken.    l  44 

breinte  c  215'»    besancte  ^°  stechen,  l  45 

brente  a  24''  &  80*  46 

Torris  1  ticius  brant  a  24''  6  80»  c  215''  47 

[a2bd]  48 

Torno  (h-eio  b  80''  c  21G*  dreie  "  c  24''  49 

[a2bdf]  50 

Traha  slito  b  80''  c  2 IG»  sb'te^^  ^  24»»  51 

[r72W/]  52 

Trapezita  muaezare  a  24''  h  80''  niune-  53 

zere  ß  2 IG*  54 

Tribulus  genuö  spinai'um  hivfalter  a  24'»  55 

b  80»'  hiefalt  c  21G*  [a2ferf]  56 

Tribula"  flegel  c  2 IG*    slegel  i*  a  24'»  57 

6  80"  [a2]  58 

Tridens  fuscinula  '^^  cum  tribus  dentibus  59 

cToil  a  24^-  b  80*»  crowil  c  21G*  [hd\  60 
Trulla  ferrum  cum   quo    parietes  liniun-  61 

tur  chella  a  24^  b  81*  c  216*  [a2M/]  62 
Tui'bo.  nis  .  .  .  wintweige  a   24*^  ft   81*  63 

c  216'»  64 


'  rüda]  circumflex  von  and.  hand  a  ^  ruhe]  circumflex  von  and.  hand,  dgl.  e  aus 
a  radiert  ab  '  milz:]  rasiir  von  &   h         *  partus  a  *  darüber  twurm  {also  molt- 

wurm)  von  einer  hand  des  XV  jhs.  h  *  möl]  acut  von  and.  hand  a  ''  uzpunnin]  z 
von  and.  hand    mit    rasur   atts  s  corr.  a  *  tauernare]    das   ziceite  a    von  and.  hand 

corr.  aus  e  a         *  Terebrü  b    T^rebrü,  acut  jünger  a  '"  besancte]  das  erste  e  aus  i 

von  and.  hand  corr.  ab        "  dreie]  das  letzte  e  mit  rasur  von  and.  hand  aus  o  corr.  a 

'^  sKte]  e  aus  o  mit  rasur  corr.  von  and.  hand,  von  welcher  auch  der  acut  a  '•''  Trif- 
bula  c  Tri:bula  ab,  rasur  von  f   b         "  slegel]  s  aus  i  radiert  ab  **  fuscinula]  das 

zweite  u  aus  a  mit  rasur  corr.  a 


DCCCCXXXVIIIg.h  Heinrici  Summarium  xi 
3[on.  2.  —   Z.V.  f.  d.  ph.  11,  428 


347 


1 
2 

3 

4 

5 

6 

7 

8 

9 

10 

11 

12 

13 

14 

15 

16 

17 

18 

19 

20 

21 

22 

23 

24 

25 

26 

27 

28 


Vallus^    fustis    stecko  c  217^    stecho  a 

25^  b  831»  [fl2] 
Valium  ^  fossatum  munitio  grabo  b  83'» 

c  217'>  grabe  2  n  25i'  [a2bd] 
Veliun  ^    pannus    iiauis   .i.   segel   «25"^ 

b  84»  c  218» 
Ventilabrum  *  wintscuvela  a  25''   b  84» 

wintschuvela  c  218»  [a2] 
Ventriculus  ^  nabelo  i  84»   c   218»    na- 

bel:  a  25<=  [a2i(^] 
Vepres    bramo    a    25*=    6    84»    c    218» 

[a26rf] 


[r^/.  «2] 
Vicia.  e.  ^*  genus  leguminis  wicca  (vvicca 

b  wicca  1^  «)  dietaa  25-^  &  85»  c  218^ 

[ö2M| 
Vitta.    sacordotalis    infula.  ^^  1    binda   a 

25'!  6  85"  c  218'' 
Vitricus^'»  .  .   .   stiepbat  b  85»'  c   218»> 

stiephäter^^  a  2h^  {a2] 
Viber^s  ^iber  b  851»    r-  218"  biber^^  a 

25'» 
Vibex  bircha  a  25'»  ö  85"  c  218"  [ic?/] 
Vlcus  ancweiz  a  25*^  &  85"  c  218" 


Vemica«    warza  a    20"   h   84"   c  218»      Vmbraculum  ^o  loba^i   (loba  b)   l  hutta 


[a2bd\ 
Verrus'    porcus    .i.  ber    ö  84"    c  218» 

.i.  ber^  a  2b"  ^ 

Vertex^    sceitela    a  25°    h   84"    sceitila 

e  218»  [a2&rf] 
Vesica  ^^    blata    (blatera   a6)    i    struma 

croph  a  20"  b  84"  c  218»  [«26] 
Vespertilio  uledermus  c  218"    ulederm^ 

ft  84"  ulederm»  ^^  «  25*=  [a2b] 
Vestis  mutatoria  badegewant  ^^  a  25'^  b 

84"  c  218"  [al.2ft] 


a  2G»  ft  85"  c  218"  [a2bd] 
Vncus^^  fuscinula  crowil.  1  ciu'uusa  26" 

b  85"  c  218" 
Vomex  2:>  roz  a  26»  b  85"  c  219»  [a2] 
Volema^*  wegenist  a  26»  b  85"  c  219» 

[a2M] 
Vomer^'^  scar6  85"  c219»  scär2Ga26» 

[a2bd] 
Vriua^''  harn  a  26»  b  86»  c  219»  [a2öfi] 
Vrtica^s  nescila   a  26»    b  86»   c   219» 

[b.  vgl.  a2d] 


VigiP^  qui  excubias  agit  watharec  218"  Vitrum^a  glas  a  26"  b  86«  c  219» 

wathere  «  25'^  b  85»  Vitellum  3«    doter   a  26"  6  86"    c  219» 

Vinacium.    amurca     uuaruni.     uiiio     ex-  [f] 

presso  .i.  trestir  a  25^  b  85»  e  218"  Veredarius  ^^  pharefrid  b  89»  c  220" 


30 

31 

32 

33 

34 

35 

36 

37 

38 

39 

40 

41 

42 

43 

44 

45 

46 

47 

48 

49 

50 

51 

52 

53 

54 

55 

56 

57 


Fragmentum  musei  germanici  acc.   42517. 
29  (l"')  Achanthis^^  auis  .i.  distilzuui  ^e/ians^^  sine  gratia.  lingratus  .i.  gmmech 

•  Uallus,   Ualln  a        -  grabe]  e  aus  o  von  and.  hand  mit  rasur  corr.  a         ^  Uelü  h 

*  VentUabrü  c  ^  UentcuP  «  *  Uerrüca  &  Uenlica  a,  U  fcZa«  '  Uerrus  «  *  ber] 
circumflex  von  and.  hand  a  *  Uertex  a  "  Uesica  h  "  ul^derm"]  acut  von  and. 
hand  a  '-  badcgewant]    das   erste  e   angehängt   a         *'  Uigil    b  ^*  Uicia.    e.    a 

"  wicca]  acut  von  and.  hand  a  '*  infula  c  infula]  am  I  radiert  ab  ''  stiephä- 
ter]  acut  von  and.  hand,  das  letzte  e  aus  i  und  am  r  corr.  von  and.  hand  a        '*  Uiber  h 

"  biber]  acut  von  and.  hand  a  *"  Umbraclm  a  *•  loba]  v  voti  and.  hand  über- 
geschr.  a         *^  Unc'  b  *'  Uomex  a  -*  Uolema  a,   der  circumflex   von  and.  hand 

"  darüber  von  and.  hand  wagens  a  '-"  scär]  acut  von  and.  hand  a         ^'  Vriua  c 

**  Urtica  h  ^"  Uitni  h  '"'  itellii  6  '•  Ueredari"  b.  das  letzte  hl.  des  glossars  {hinter 
hl.  26)  bis  auf  einen  schmalen  streifen  ausgeschnitten  a        '^^  abgeschnitten        '•''  Uitricus  a 


58 


348 


Sa(  iiiji  11  Gkokunktk  Glohmaki:.   A.  Gkuppenülossare 


Zs.  f.  <L  ph.   1 1,  -128 


1  (2»)    Ciilariin.    iiiitni   1  {h-IIcus    .i.   hotili 

2  \a2bdetj\ 

i  Cilinclriun   vuelleblech  [a2bde<j\ 

4  Cj'clade  .i.  goU-uueppe  \eij\ 

5  (2'»)  Cotibula  ^  waiina 

ü  (2")  Caoabus.  aas  lapideum  .i.  ki'zzil 

7  Calathus  .i.  zain  [a2bdefij\ 

8  Calcaiieuni.  l  calx  .i.  uersina  \a2bde(j\ 

9  Calces  .i.  chalch  \de\ 

lü  Cakhiiiiiiii.   \  (•aldarioliiiu    kczil  [a2bde(j\ 

11  (2'')  Caluaria.    rotiuulitas    capitis    .i.    ge- 

12  bal  ^  [(i2be<j\ 


Caliiitiutii  .i.  chalvua  \a2bde\  Sl 

Calcatoriuiii  .i.   iruta  \de\  33 

Camera,     ab^ida    1    arcu8     .i.     gewelbe  34 

[n2bde(j\  3r> 

Cambolu:?.  1  capreolus  .i.  rech  \a2bde(j\  3ü 
Caniites.  J  canti  uelgaii.  l  speichuu.  circa  37 

rotas  [a2bde(j\  38 

('antai-us  naph  \de\  30 

Cancer  chrebzo  \a2bdeg\  40 

Caiiniua  .i.  hanif  [a2bdefg\  4) 

Candimeu«.  •*  pocuhun  l  sciphus  .i.  coph  *  4 J 


fudex  lVirxiburgen6"is  Mn.  th.  4" 


GO. 


13  (112»)  Colaphus  halslach  \a2ef] 

14  Colla(112'')nuin  halstuche  [a2bdey] 

15  Colimito  annamercho  la2deg] 
IG  Coluni  siha  \a2bdfi\ 

17  ColurniiP  heseliiier  ^  [a2bdeg\ 

18  Conmaiiipularis.         Conmilito       hergello 

19  [a2hde(/] 

20  Coniedo.  glutto  vilefraz  [a2bde(j\ 

21  Comicia  teagedinch  *' 

22  Consistoriiim  dinchus   [a2bdeg] 

23  Corinibui?  tiubo  \a2bde] 

24  Culix  inucca  [a2bdefg\ 

2.")  Desinteria  huzganc 

26  Doliuia.  Eruga  crasewuini  [eg\ 

27  Deceruaculum  ornamentuin  uirginalis  ca- 

28  pitis  ex  auro  unterbaut  [a2bde.  vgl.  /'] 

29  Decipula     .i.     laqueus     strich.     1.    ualla 

30  [a2bdefg] 

31  Enipticius  chöt'man  [vgl.  a2bde] 


Extali.s  .i.  ari.staruui   [rgl.  a2bdeg] 


43 


Feiimr  diech  [a2bdeg]  44 

Feretruni.     scandipiila.    Libitiiia  pära  '  45 

\a2b]  40 

Corda  saito  \a2deg  Fidi.s]  47 

Fidiceii  .-;aitspilnian   [defg]  48 

Fornix.  l.  testudo  sitibogo  [a2bdeg]  49 

Furcilla  gabele  [n2bdefg]  50 


Ganea.  gulosutf  vilfraz  [a2d.  vgl.  b  Glutto.  51 

e  Gnato] 
Gannio  ich  crino  [al.2bdefg'\ 
Glarea  griez  [a2bdef] 
Glans  aichela.  1.  drös  [a2bdefg\ 


Macilentus  magerer  [a2bde] 

Funda  silinga  [a2bdeg\ 
Fundibalarius  slingaere  [a2bdeg] 


52 
53 
54 
55 

5() 

57 

58 


^  miüchuay  aus  cotyla  uitd  mit.  caudibulum  "  .i.  gebal  iihcrgenchr.  ^  vgl.  condus 
becher;  dm.  17151/.  5^.  17153 /.  14*.  17194/.  179b  haben  auch  Condimeus  poculum  (po- 
cul'  17194)   I   scipbus  *  .1.  coph  übergcschr.  ''  heseliner]   das  letzte  e  aus  o  corr, 

*  l.  tegediuch        '  pära]  der  circumflex  rot 


DCCCCXXXVIIIi.k.l  Heinrici  Summa kium   xi 
Oerm.  9,  28 


349 


1  Inoaustuni.  atranieiituin  tincta  \a'2bde\ 


Hie  et  hec  conies  huius  comitis  geuerte.  25 
l.  grave  26 


k. 
Fragmentum  universitatis  Monacensis  4°  914. 


2  (1*)  Multones  \'nideri 

3  Mulgeo  milcho  [a2bdeg] 

4  Malagma  .i.  phlaster 

5  Mulsum.  dulce  lutertranch  [a2bd(/] 

digne 

6  Municipale  gestuni  giburlich.  digne  [a2Z*f/e] 

7  Murenule.  catenule  teretes  .i.  chunuuit  ^ 

8  Muiena.      species     pisci®      .i.     lantfrida 

9  [a2bdeg] 

10  Muriceps.  1  niurio  .i.  chazza   [a2bdeg] 

11  Muscipula  laqueus<  musvalla^  [a2bdg] 

12  (1'')  Museum  pisenio  .i.  mies  [a2bdefg] 


Mustela  wisela  quasi  longa  mus  [a2bdeg]  27 

(1^)    Nomisma.    solidus.   1    siscle.    1  sex-  28 
tula.  quatuor  scripuli  \a2bdg]  29 

ei-ch 

(1'^)    Nanus.    paruus    homullus     .i.   gidu  30 

[a2hdefg]  31 

Nasturcium.  herba  .i.  ehresso  [a2bde]  32 

Nates  arsbelli  [a2bdeg]  33 

Naulum  precium  nauigii  verscaz  [a2bdeg]  34 

Nauticus  scef lieber  [a2bdeg]  35 


1. 


Codex  Darmstadianus  6. 


13  (96'>)  Acer  ignis  *  wiVle  uuvr 

14  Aceruus  hovf  [a2] 

15  Acide  anxie  1  Surlicbe 

16  (97»)  Adeps  unsled  1  Smero 

17  Agonia  uuliz  1  strit 

18  (g?*»)  Aluta  leder  1  bukkes  hut 

19  Albus  1  candidus  wizer 

20  Alueus  kumpel  l  troch  [a2] 

21  Alueolum  trogelen  [a2] 

22  Alopicia  scurf 

23  Alea  zauel  [a2bd] 

24  Alapa^  orslach  [a2bdeg] 


Alcedro  ^  reier  [d] 
Amphiteatrum  quelhus 
(98*)  Amula  fila  ' 
Amphora   cruch 
Ambana  pinguedo  porci  amme 
Antela  furburge  ^ 
Ansa  hanthaua  [a2bdeg] 
Antrum  hol 
Anachorita  einsidel 
Animula  sela  ^^ 
(98*»)  Aporia  armode 
(99*)  Armilline  rldere  ^^ 


36 

37 
38 
39 
40 
41 
42 
43 
44 
45 
46 
47 


'  neuer  beleg  für  MSD  iv,  1,  3  -  rnusvalla  übergeschr.  '  diese  den  scJüuss  der 
Darmstädter  lis.  des  Summ,  bildenden  gll.  [anfang  Abuuo  nego)  sind  im  A  nach  den 
beiden  ersten  buchstaben  geordnet,  während  bei  dem  kürzeren  B  und  C  kein  princip  der 
folge  sichtbar  ivird.  die  parallelen  der  andern  fassiingen  von  buch  xi  sind  angegeben, 
aber  ihre  beweiskraft  fiir  ursprüngliche  Verwandtschaft  scheint  gering  *  =  Sacer 
ignis        ^  Alapa]  das  mittlere  a  aus  corr.  *  l.  Alcedo         '  tvol  lat.  fiala         *  amme 

von  and.  hand,  dann  P/«  Zeilen  leer         "  l.  furbuge  Rieger         '"  das  dann  von  Rieger 
angeführte  Anger  uermis  enthält   nichts  deutsches  "  indem  Armilla    mit  Arraentura 

verwechselt  wurde,  scheint  aus  riugelen  entstellt  zu  sein  rinderen 


350 


Sachlich  Geordnete  Globhark.  A.  G 


H\' 


'KX(;i.(»HMAHi: 


(terrn.  9,   28.   *J9 


1  Apocree  *  krupjK'hüi 

2  Ardiilio  lekkere 

3  Argentiii*  .strazburch 

4  Arula  glutpanna  [n2bdey\ 

5  Arcetj  sacUlbogo 

6  Argumentum  uurdanca^ 

7  Area  denne 

8  Arcus  bogo 

9  Armus  bSch 

10  Argilla  mergelage 

11  Arpago  Haspel 

12  Ara(99'')le.    t  casale.    1    mansur*    houe- 

13  stat  3 

14  Ascopa  uuPecha  * 

15  Asser  bret  l  scendela  [a2] 

16  Assatura  spizbrado  [bd\ 

17  Ascella  osna  [a2bdef(/] 

18  As  assiss  obolus  .i.  heluelinc  t  vvaga 

19  Atrium  urithof 

20  Atomus  einundeilinclicheden 

21  Attramentum  deutenhorn  ■* 

22  (100*)  Auripigmentum  orgeint  [d\ 

23  Aula  pellen  za  [a2] 

24  Auceps  uuugelere  [a2] 

25  Aurifex  goltsmet 

26  Austerus  scharfer 

27  Aurifrigiiun  goltbordo  [a2bcdf] 

28  Auerta  '^  malha 

29  Auricep^  isuogel ' 

30  (lOO*»)  Bipennis  hepa  1  hdmax  1   barda 

31  [vgl.  de] 

32  Berbicarius  scafhirde 

33  Bitricus  ^   cunigelen 

34  Balista  1  funda  slengera 


Bedica.   1  sagitta  Belfschoz 

Bufo  creda 

Bruehus  keuera  [a2b\ 

Bifco  t  Scarabfus  wiuel 

Biixus  buhs  bouni 

Barus.  l  elefans  alpant 

Batiims  1  bacclnum  bekken  [bd\ 

Braziuni  malz  [a2bd] 

Brnbita  Suegela  [a2d] 

Bibar  1  prestigium  '  1    fascinum    zovuer 

Butlrum  ang  smero'  butter  \dp] 

Blatero  1  balbucio  lispen 

Bulla  bladera  [a2bdeg] 

Beta  1  bastern*  sambuch  [a2bdeg] 

Braca  bruch  [a2bde\ 

Baibus  ^^  neslendir  [a2bdefg] 

(101»)  Blesus  lispendir^i  [a2defg] 


37 


4(1 
41 
4-.' 
4:1 
41 

4:> 

40 
47 

48 
4!l 

51 


Collirida  panis  triangulus  derfbrot  ^^  ^- 

Claua  colua  [a2deg]  '"^3 

Caluicium  calwa  [a2bdeh]  54 

(101*^)  Cauma  duft.  t  estus  55 
Colossus    altissima  columpna  inninsul  ^^  •"*(; 

[al.2deg]  57 

Causape  ambelachen  [al.2rfe]  58 

(102*)  CallipocUimi  leist  [a2d]  59 

Contus  stango  [a2]  60 

Claudus  halzer  61 

Caseus    kese    quod    careat   seru  id   est  62 

kesev^azer  63 

Colustrum  bist^*  [a2bdefg]  C4 


Delfin  mersuin  [a2bdeg] 
Destrmn  ^^  bemo  ^^ 


65 
66 


^  l.  Artocree  -  =    urdanca  '  die   ganze   gl.    von   and.    hand  *  l.  ulescha 

*  darauf  2^/4  Zeilen  freier  räum,    dann  Aquatilis  auis  coleus  aquas.  Aquatio,  endlich 

der   rest   der   seite  und  die   zwei  ersten  zeilen  von  100*  leer  *  Ducange   1,   488^ 

'  die  ganze  gl.  von  and.  hand,  der  rest  der  seite  leer.   l.  Aurificeps  *  l.  Bitriscus 

'  pstigiu  hs.  ^^  Balbu"  hs.  "  am  ende  des  B   vier  zeilen  leer  *-  derfbrot 

übergeschr.  *'  von   hier  ab  and.   hand  "  am  Schlüsse   von  C  zwei  zeilen   leer 

"  =  Oestrum        ^*  l.  bremo 


DCCCCXXXIX 

Siwi.   44 


351 


DCCCCXXXIX 

Codex  Vindohonensis  901. 


1  (23^)  Aer  ^  et  ether  Ivft  [dccccxli] 

2  Nubes  et  uubila  wölken  [dccccxli] 

3  Sidus  gestime 

4  Imber  pluuia  nimbus  regen  [dccccxli] 

5  Nebula  nebl 

6  Fulgur  plik  [dccccxli] 

7  Tempestas  ungwint  ^  [dccccxli] 

8  Grando  sgur 

9  Frigus  frost  [dccccxli] 

10  Gelu  chelte 

11  Glacies  is  [dccccxli] 

12  Pruina  rife  [dccccxli] 

13  Estas  sumer  [dccccxli] 

14  Estus  (24*)  hizze  [dccccxli] 

15  Cauma  hebei 

16  Ignis  focus  fvr 

17  Ver  lence  [dccccxli] 

18  Autumpnus  herbist  [dccccxli] 

19  Pliades  sibenstern  [dccccxli] 

20  Lucifer  morgenstern 

21  Vesper  abuntstem  ^  [dccccxli] 

22  CoUi«  hvuel 

23  Vallis  tal  [dccccxli] 

24  Campus  velt  [dccccxli] 

25  Rupis  fils  [dccccxli] 

26  Silex  petra  saxum  lapis  steyn 

27  Aruum  rus  gelend^  [dccccxli] 

28  Ager  akr  [dccccxli] 

29  Agger  lewar 

30  Mansus  et  absa  meyrhof 

31  Predium  et  allodium  eigen  [dccccxli] 


Beneficium  leben   [dccccxli] 

32 

Ai-ea  denne 

33 

Bunta*  ern 

34 

Areola  bet 

35 

lugera  et  iornales  morgen  [dccccxli]      36 

Sulcus  fvrch 

37 

Cespis  wase  [dccccxli] 

38 

Gleba  sgol  [dccccxli] 

39 

Pratum  wise  [dccccxli] 

40 

Olus  gartcrut 

41 

Caule^  chöle 

42 

Caulistrum  cumpost 

43 

Semen     sementum  ^     seminarium 

sam  44 

[dccccxli] 

45 

Triticum  vveice 

46 

Siligo  rokke                              ' 

47 

Ordeum  gerste 

48 

Avena  häber 

49 

Sata  sät  [dccccxli] 

50 

Messis  snit 

51 

Platea  strata  straze  [dccccxli] 

52 

Spelunca     speleum      et     specus 

fouea  53 

grvbe  ^  [dccccxli] 

54 

Lacus  putze 

55 

Cirstema''  santpn 

56 

Sentina  bvlwe 

57 

Foramen  loch  [dccccxli] 

58 

Tunis  turn  [dccccxli] 

59 

Iter  vart  [dccccxli] 

60 

Semita  stich 

61 

Callis  pat  ^  {vgl.  dccccxli] 

62 

'  Aer]  A  rot 
nia  =  bühne? 
rasur         '  l.  Cistema 


*  aus  ungwTt  für  vmgwit         '  es  steht  Vcspa  buntstem         *  l.  Bu- 
semtü]  zwischen  e  und  m  rasur  eines  Striches  •  grvbe]  «6er  g 


pat]  über  t  rasur 


liö-J 


Sa» ULK  H    GeoKDNKTK    GiX)88ARE.    A.    GKUPPENOUläHAUE 


Surn.  44.  4.0 


1  Sc'piri  zvn  (üccccxLiI 

2  Ciuitarf  vrhrt   bvrh   |uc(.'C('XLi| 

3  Munis  iiivH'  [dccccxliI 

4  Maceriii  öteinnivie 

5  Edeö  et  niapalia  herberh 

ü  Edificium  et  meiiia  geziinb* 

7  Vicu.s  et  opidvm  dorf  [dccccxli] 

8  (24b)  Villa    vvilare  ' 

9  Tuguriuin  hvtte  ^ 

10  Arale    curale    curti«    eolonia    hovestat  '^ 

1 1  [dccccxli] 

12  Atrlvm  et  curia  hof 

13  Corculio  anger 

14  Palus  stech  [dccccxli] 

15  Saltus^  silva  walt  [dccccxli] 
IG  Nenuiri  forst  [dccccxli] 

17  Lucus  loch 

18  Frutex  stude 

19  Frondis  lovb  [dccccxli] 

20  Rainus  ast 

21  Stip^  stam  [dccccxli] 

22  Cortex  rinte  [dccccxli] 

23  Sucus  saph  [dccccxli] 

24  Truncus  stok 

25  Tuber  masir 

26  Pertica  rahe 

27  Vü-gultuin  sumeiiate  [dccccxli] 

28  Spatula  tolde 

29  Viiiien  viphil 

30  Frasca  *  rU 

31  Sui'culus  ötingil 

32  Arbuscula  phi-is  ^ 

33  Arbustum  gesprinode  ^ 

34  Folium  blat  [dccccxli] 

35  Quercus  eich   [dccccxli] 

36  Ilex  iseiche 

37  Fagus  buoche  [dccccxli] 


Tilia  lind*  [dccccxli]  :;^ 

Fraxinus  aj-che  [dccccxli]  :i'.i 

Alnus  crle  [dccccxli]  40 

Vliiius  ehnbovin  [dccccxli]  41 

Salix  wide  [dccccxli]  42 

Populus  albai-  43 

Plataiius  ahoni   (im((cxli]  44 

Coiilu.s  haselbom  [vyl.  dccccxli]  45 

Fusarium  spinlbÖm  [dccccxli]  4»; 

Ainigdalus  inandelb  [dccccxli]  47 
Smnbulcus  '   holinder  [vyl.  dccccxli]        48 

Cardus  distil  [dccccxli]  4:i 

Palivms  hageii  50 

Tribulu«  hiiifolder  [dccccxli]  51 

Ivniperus  craiiwid''  52 

Buxu!«  buschböni  [dccccxli]  5:i 

Picea  vorhe  54 

Pinus  pinbÖm  55 

Abies  taane  [dccccxli]  56 

Cipressus  cipresb  [dccccxli]  57 

Laui-us  lorböm  [dccccxli]  öS 

Acer  mazolt  [vgl.  dccccxli]  59 
Acernus  aiiizbovm    [vgl.  dccccxli   Cor-  60 

nus]  61 

Taxus  iwe  [dccccxli]  62 
Sanguinarius  haritugil  [vgl.  dccccxli]       63 

Olea  olber  [vgl.  dccccxli]  64 

Oruus  limbovra  65 
(25^)  Castaneus  kestenböm  *  [dccccxli]  60 

Nucleus  kern  ^  67 

Pirus  berb  ^  [dccccxli]  Os 

Malus  aiFelt  ^  [dccccxli]  üi) 

Cerasus  kersb^  [dccccxli]  70 

Persicus  pschb  ^  [dccccxli]  71 

Prinus  prumbov  [dccccxx,i]  72 
Esculus  spirbov  [vgl.  dccccxli  Sorbus]    73 

Vitis  reba  [vgl.  dccccxli]  74 

Pampinus  rebenblat  [dccccxli]  75 


*  übergeschr.         -  hovestat  über  cm-ale  {l.  curtile)  '  Saltus]  rotes  S  *  s.  Du- 

cange  s.  v.        ^  l.  ^phris  Hoff  mann        "  zu  sprinz  '  schössling'  Schmeller  2*,  705        '  l. 
Sambueus        *  übergeschr.  {z.  1  der  seite) 


DCCCCXXXIX 


35d 


Sum.  45.  46 


1  Racemus  herlink 

2  Botrus  trübe  [vgl.  dccccxli  anm.\ 
'6  Piilines  scvzliiik 

4  Vua  wiaib^  [dccccxli] 

5  Acbius  chainp 

6  Labrusca  wiiiterlinch 

7  Pomvm  obez  ^  [dccccxli] 

8  Pomserium  bovmgart^ 

9  Carica  figa 

10  Peripsima  vmbsnit 

11  Monis  et  sicomorus  niulbov 

12  Tremvlus  aspa  [dccccxli] 

13  Lentiscus  melb  [dccccxli] 

14  Penosa  birkn  [dccccxli] 

15  Vibix  velware  [dccccxli] 

16  Carpenus    hagiiibovch     [vgl.     dccccxli 

17  amn^ 

18  Cinus  krichb 

19  Isca  zunter  [dccccxli] 

20  Anstrmn  mistil 

21  Dunius  dorn  [dccccxli] 

22  Amarellus  wichselb 

23  Cotanus  cotenbovm  ^ 

24  Sauina  seuinböm 

25  Älirice  heidache 

26  Ficus  figb  ^  [dccccxli] 

27  Laris  lerbÖm 

28  Spina  acacia  siehe 

29  Vespelus  vespelb  * 

30  Homo  ^  menske 

31  Honnmtio  menskil 

32  Vir  mas  masculus  man   [dccccxli] 

33  Vertex  sceitel 

34  Coma  vash  [dccccxli] 

35  Cesaries  har 


Capillus  lok  36 

Collum  hals  [dccccxli]  37 

Ceruix  halsadir  [dccccxli]  38 

Greno  grane  [dccccxli]  39 

Ruma  kelbrat  40 

Cincinnus  wirvillok  41 

Caluaria  gebil  [dccccxli]  42 

Cerebrum  hirn  [dccccxli]  43 

(25^)  Cerebella  hirnscal  [dccccxli]  44 

Bria^  hirnhut  45 

Sinciput  forhoibt  [dccccxli]  46 

Occiput  nak  [dccccxli]  47 

Frons  stirne  [dccccxli]  48 

Timpus  slafbein  [vgl.  dccccxli]  49 

Cilium  bra  [dccccxli]  50 

Supercilium  ögebra  51 

Albugo  daz  wize  [vgl.  dccccxli]  52 

Acies  seha'  [dccccxli]  53 

Gene  hfifel  [dccccxli]  54 
Labium  et  labrum  lef  r  ^  [dccccxli]         55 

Mentum  kinne  [dccccxli]  56 
Mandibulum  kinnebach  [vgl.  dccccxli]    57 

Genuinvis  bakzant  58 

Arterie  weisant  59 

Faux  räch  60 

Guttur  droz  61 

Cartilago  brustlophel  62 

Gurgulio   slunthehn  ^  [dccccxli]  63 

Ascella  vochsin  [dccccxli]  64 

Vlna  eile  [dccccxli]  65 

Cubitus  ellenboge  [dccccxli]  66 
Brachium  et  lacertus  arm  [dccccxli]        67 

Musculus  mvs  68 

Armus  buch  69 

Manus  et  palma  hant  [dccccxli]  70 

Ir  tener  71 


•  übergeschr.         ^  darauf  Malu  punicü  malü  gnatü        ^  übergeschr.         *  übergeschr. 
l.  Nespelus  nespelb?  ^  Homo]    H    rot         *  darüber   mazd^c  (d  scheint    aus   corr.): 

poln.  mozdzek  'gehirnchen  '  darauf  pinnula  süma  pars  naris        *  darauf  Gingiue 

caro  cca  dentes.  subllguiv  pximü  gulc        '  l.  sluntbein  Hoffmann 

Althochdeutsche  glosHcn  III.  23 


354 


Sachlich  Geükunete  Glossake.  A.  Okuppeno lösbare 


Sum.  40.  47 


1  Vola  inheiide 

2  Pugnus  fuöt  [dccccxli] 

3  Vngiiis  inx^l  [uccccxLi] 

4  Ungula  cla 

5  Spina  rägbeiii  l  grat  [vgl.  DCCCCXLI  anw.] 

6  Dorsum  et  tergum  rvcke  [dccccxli] 

7  Pectus  prust  [dccccxli] 

8  Precordiuin  forherte 

9  Spien  et  lien  milce  [dccccxli] 

10  lecur  leber  [dccccxli] 

11  VmbilicuH  nubl  [dccccxli] 

12  Fei  galle  [dccccxli] 

13  Fetnur  et  fernen  huf  [dccccxli] 

14  Ilia  fibra  adir  [vgl.  dccccxli   anm.] 

15  Medulla  march  [dccccxli] 

16  Cutis  hut  [dccccxli] 

17  Pellis  fei  [dccccxli] 

18  Coriuiu  leder  [dccccxli] 

19  Genu  knie  [dccccxli] 

20  Pobles  knisgib  [dccccxli] 

21  (26'^)  Crus  bein  ^  [dccccxli] 

22  Sura  wade  [dccccxli] 

23  Talus  enkl  [dccccxli] 

24  Calx  et  calcaneum  vers  ^  [dccccxli] 

25  Solea  soP 

26  Tibia  sginben 

27  Tribus  *  gesiebte 

28  Fratruelis  bruderktat  [dccccxli] 

29  Consanguineus  et  congnatus  kvnlink 

30  Socer  sveher  [dccccxli] 

31  Socrus  sviger  [dccccxli] 

32  Gener  eidem  [dccccxli  anm.] 

33  Nurus  snvi-  [dccccxli] 

34  Vitricus  stifvater  [dccccxli] 

35  Nouerca  stifmuter  [dccccxli] 

36  Priuignus  stifsvn  [dccccxli] 


Parens  forder  [dccccxli  Partiitt-ti] 

Profus  pitil 

Paraniinphurt  tnichtink 

Clieuri  Hgilknet 

Pedagogus   niagzoge   [dccccxli] 

Nutrix  anime  [dccccxli] 

Concubina  chebse  [dccccxli] 

Pelix  gelle 

Poniilio  l  nanus  gedverk^  [dccccxli] 

Gemini  zvillinge   [dccccxli] 

Aquila  ^  är  [dccccxli] 

Vultur  gir  [dccccxli] 

Cigiius  et  olor  elbiz 

Ciconia  storch 

Grus  cranih'  [dccccxli] 

Strucio  strvz  [dccccxli] 

Capus  valk  [dccccxli] 

Nisus  sparwar  [dccccxli] 

Miluus  wige  [dccccxli] 

Monedula  tage 

Pica  ailster  [dccccxli] 

Cuculus  goik 

Vpupa  witehophe  [dccccxli] 

Perdix  rephun 

Attagge  birkhvn 

Coturnix  birkhvn 

Mullis  hasilhun 

Fasianus  phasehvn  [dccccxli] 

Merula^  amsil  [dccccxli] 

Turdela  droskl  [dccccxli] 

Sturdus  ^  Stare  [dccccxli] 

Picus  speht  [dccccxli] 

Merops  grvn  speht  [dccccxli] 

Carduellus  distilvinke  [dccccxli] 

Parix  meise  [dccccxli  anm.] 

Lucilia  wazzerj   [dccccxli] 


37 
38 
3!» 

40 
41 
42 
i.i 
44 
4'. 

4(; 

47 

4N 

4(1 

fji 

öl 

5-J 

53 

54 

55 

50 

57 

58 

59 

CO 

61 

62 

63 

64 

65 

66 

67 

68 

69 

70 

71 

79 


^  oben  auf  hl.  26»  ist  ausradiert  MisteUiü  oueschussel.  sangugiü  (?)  ouewisch  *  dar- 
auf Planta  und  darüber  pes  '  übergeschr.  *  Trib'j  T  rot  *  gedverk]  r  aus  dem 
ersten  striche  eines  k  corr.  *  Aquila]  A  rot 
über  Mer  steht  coz:  cechisch,  polnisch  kos  'amseV 


darauf  grife^  ohtie  gl.        *  Merula] 
•  Turdus  und  Stumus  gemischt 


DCCCCXXXIX 


355 


Sum.  47.  48 


1  (26'')  Anser  ganz  [dccccxli] 

2  Auca  gans  [i-gl.  dccccxli] 

3  Anas  end**  [dccccxli] 

4  Ardea  reigir  [dccccxli] 

5  Hirundo  svalwe  [dccccxli] 

6  Onocrotalus  horredubil  [dccccxli] 

7  Gallinacius  et  cappus  cappe  [dccccxli] 

8  Vespertilio  fledermvs  [dccccxli] 

9  Pitrisculus  kvningil  [dccccxli  Pitriscus] 

10  Atticus  hunibil  [dccccxli] 

11  Scabro  liornuz  [dccccxli] 

12  Culex  mvke  [dccccxli] 

13  Cimex  wantlvs  [dccccxli  ^] 

14  Cinomia  huntesflihe  [dccccxli] 

15  Papilio  viualt  [dccccxli] 

16  Cicendula  gleime 

17  Vespa  wesph 

18  Maspica^  biuthenne 

19  Canis  ^  hunt  [dccccxli] 

20  Vestor  ^  1  linter  wint  [dccccxli] 

21  Lintisca  1  sparta  winthohe  ^    [dccccxli] 

22  Molossus  rvder  [dccccxli] 

23  Catulus  et  catellus  weif  [dccccxli] 

24  Canicula  zohe  [dccccxli] 

25  Licisca  bracke 

26  Cattus  cazze  [dccccxli] 

27  Sorex  spicem^  [vgl.  dccccxli] 

28  Mustela  wisle  [dccccxli] 

29  Migale  barm  [dccccxli] 

30  Talpa  stiere  ^ 

31  Tebelus  zobl  [dccccxli] 

32  Martallus  mardir  [dccccxli] 

33  Hiena  elintesel 

34  Locusta  hovsrek :  "^ 

35  Brucus  kever  [dccccxli] 

36  Scarabeus  \vibl  [dccccxli] 


Vipera  natr  [dccccxli]  37 

Luiiibricus  regenwrm  [dccccxli]  38 

Tarmus  niade  [dccccxli]  39 

Testudo  suekke  40 

Tinea  milwe  [dccccxli]  41 

Eruca  graswrm  [dccccxli]  42 

Teredo  holzwrm  [dccccxli]  43 

Bombex   sidwrm  [dccccxli]  44 

Lacerta  ogdisse  [dccccxli]  45 

Sanguisuga  egel  ^  46 

(27-'')  Bestia^  tir  [dccccxli]  47 

Fera  wiltdii-  [vgl.  dccccxli]  48 

Vrsus  ber  [dccccxli]  49 

Vrus  vre  ^"  50 

Camelus  olbent  [dccccxli]  51 

Leopadus  levpart  [dccccxli]  52 

Onager  walt  esel  [dccccxli]  53 

Bubalus  wisint  [dccccxli]  54 

Burdo  kele  ^^  [dccccxli]  55 

Ceruus  hirz  [dccccxli]  56 

Cerua  binde   [dccccxli]  57 

Hinnulus  hintcalp  ^^  [dccccxli]  58 

Caprea  rebkeiz  [vgl.  dccccxli]  59 

Castor  bib^  [dccccxli]  60 
Vulpis  voh  [vgl.  dccccxli  Uulpecula]  61 
Vulpecula  fush  ^^  [vgl.  dccccxli  Wlpes]  62 

Linx  luhs  [dccccxli]  63 

Ericius  igil  [dccccxli]  64 

Vnicomis  einhorn  65 

Lepus  häse  [dccccxli]  66 
Spiriolus  eichorn  [dccccxli  Squirius]       67 

Simia  afi'e  [vgl.  dccccxli]  68 

Spinga  mercazce  69 


Equus  ^*  ros  [dccccxli] 
Equa  merbe  [dccccxli] 


70 
71 


'  dccccxli    im  folgenden    capitel         *  unhelegt  '  Canis]    C   rot  *  l.    Volter 

*  Z.  wintzohc  Hoffmann  *  l.  scere  '  hovsrek:]  rasur  eines  stridics  (12)  *  dar- 
auf cicada  |  '  Bestia]  B  rot  '"  übergeschr.  ''  l.  skele  ^-  hintcalp]  1  aus  p 
7nit  rasur  corr.        "  fush]  u  aus  corr.  und  undeutlich         '*  Equus]  E  rot 


356 


Sachlich  Geori>nete  Glossare.     A.  Gruppenolobsabe 


&/m.  48.  49 


1  Cubidluri  lu'Ugist 

2  Eraissarius  reiniskeros  ^  [dccccxli] 

3  Equaricia  stiul  [dccccxli] 

4  Anibulator  celter  [dccccxli] 

5  Polednis  völ  [dccccxli] 

6  Mulus  invle  [dccccxli] 

7  Phoca  ^  »lersvin 

8  MuHo  stutare  [dccccxli] 

9  Selhu-ius  satelrös  [dccccxli] 

10  Vacca  chve  [dccccxli] 

11  Uacaricia  sveige  [dccccxli] 

12  Bucula  calba  [dccccxli] 

13  Vitulus  calp  [dccccxli] 

14  Ivuencus  stier  [dccccxli] 

15  Veruex  rammo  [dccccxli] 

16  Ircus  bok  [dccccxli] 

17  Aries  wider  [dccccxli] 

18  Capra  geiz  [dccccxli] 

19  Edus  kizze 

20  Thaurus  phar  [dccccxli] 

21  Porcellus  verle  [vgl.  dccccxli] 

22  Bubulcus  hertare 

23  Subulcus  svinar 

24  Aper  ebr 

25  Verres  per 

26  Magalis  parch  [dccccxli] 

27  Opilio  sgafer 

28  Grunnus  ^  grans  [vgl.  dccccxli] 

29  Suffrago  hamma  [dccccxli] 

30  Decallo  kelebrat 

31  Salsucivin  wrst  [dccccxli] 

32  Mordella  *  ptvurst 

33  (27'')  Adeps  spint 

34  Sepum  vnslit  [dccccxli  anm.] 

35  Assatura  brat  ^ 

36  Perna  bach  [dccccxli] 


PetaKunculuH  Hpcchbach 


37 


Aqva  ^  wazzer  [dccccxli]  38 

Mare  mar  '  [dccccxli]  30 

Occeanuö  vendhn*  [vgl.  dccccxli]  40 

In.sula  ward  [dccccxli]  41 

Aby.ssus  abgmnt  [dccccxli]  42 
Flu(;tus    et    vnda    amnis    et    torrens    et  43 

riuus  bach  [dccccxli]  44  4 

Gurges  singwah  [vgl.  dccccxli]  45 

Fundus  grünt  [dccccxli]  40 

Stagnvm  wah  47 

Dilvuivm  flvt  48 

Ripa  1  litus  stad  [dccccxli]  49 

Palus  mos  50 

Arena  et  glarea  griz  [dccccxli]  51 

Föns  quecb^n  52 

Navis  ^    puppis.     prora     carina     skef  '  53 

[dccccxli]  54 

Velvm  segil  [dccccxli  anm.]  55 

Restis  seil  56 

Remus  rieme  [dccccxli  anm.]  57 

Rudentes  med*  58 
Anchora  senchelsteyn  [vgl.  DCCCCXLl]       59 

Transtrvm  rudir  60 

Gmba  nauicula  scifel  61 

Celox  chiel  62 

Heros  ^^  herre  63 

Consul  et  comes  gräve  [dccccxli]  64 

Ducatus  herztvm  65 

Considatus  grafscaft  66 

Palatinus  palenzgve  [dccccxli]  67 

Regionalis  lantgve  68 

Aduocatus  voit^^  [dccccxli]  69 


^  reiniske  undeutlich  *  daneben  am  rande  von  späterer  hand  delfin*  '  vgl.  Du- 
cange  s.  v.  grugnufla,  grunum  *  vgl.  frz.  mortadelle  *  brat]  t  ins  a  hineingeschrie- 
ben •  Aqva]    A    rot         '  mar    übergeschr.,    e   sieht  wie   o    aus         *  Navis]  N   rot 

"  darauf  limbvs   parua  navis.  trieris  magna  "  Heros]  H  rof         "  darauf  aduo- 

catissa 


DCCCCXXXIX 


357 


Sum.  49.  50 


1  PaiTOchianus  plebajius  pharrare 

2  Signifer  vanre  [dccccxli] 

3  Prefectus  burhcve  [dccccxli] 

4  Tributai'ius   ciiismeist 

5  Telonearius  zobifir  [dccccxli] 

6  Custos  et   sacrista  cvstr 

7  (28*)  Artifex  listerchare  ^ 

8  Architectus  cimb^mä 

9  Cemtai-ius  ^  miu-are 

10  Pellifex  chvrsnar 

11  Cerdo  lederare 

12  Calcifex  sguster 

13  Coriarius  huttare 

14  Textor  weber 

15  Pistor  pist 

16  Panifex  protpekker 

17  Caupo  brower 

18  Tabernarius  litgebe 

19  Vinitor  winzvrl 

20  Venator  iagir  [dccccxli] 

21  Faber  smit  [dccccxli] 

22  Carpentarivs  wahenser 

23  Figulus   havener 

24  Tornator  tsil 

25  Contractus  cruppel  [vgl.  dccccxli] 

26  Ariolus  magus  cöhlare  [dccccxli] 

27  Mimus  spilman   [dccccxli  anm.] 

28  Sutor  sutare  [dccccxli  a?mi.] 

29  Faba^  bone  [dccccxli] 

30  Panicivm  penih 

31  Pulsonum  brie 

32  Mansur  gnize 

33  Bracivm  malz 

34  Brasicivm  wirz 


Sapo  seife  [dccccxli  anm.]  35 

Vicia  *  wikke  3G 
Pura  ^  ehern  [dccccxli.  dccccxlii]         37 

Zizania  raten  [dccccxli]  38 

Lolium  tvrd  39 

Stipula  spge  40 

Palea  caf  [dccccxli]  41 

Furfur  clie  42 

Calamus  ror  43 

Arista  eher  44 

Culinus  halm  [dccccxli]  45 

Manipulus  garbe  [dccccxli]  46 

Granum  ehern  [dccccxli]  47 

Mica  brosni  [dccccxli]  48 

Frustiim  stvkke  49 

Crusta  rinde  50 

Placenta  flade  [dccccxli]  51 

Pultes  varuelen  ^  52 

Serum  keswazzer  53 

Frigdola  ''  phancelte  54 

Causape  ^  ehasechar  55 

(28^)  Manuterivm^   hantwel  [dccccxli]  56 

Manica  ermel  57 

Manigo  stinch  ^^  58 

Limbus  sovm  [dccccxli  anm.]  59 

Ora  ort  60 
Pedules  söclin  [vgl.  dccccxli.  dccccxlii]  61 
Pedile  fuztvh  [dccccxli.  dccccxlii]        62 

Gremivm  sgoz  63 

Sinus  busm  64 

Eigula  hutil  65 

Tenia  nestil  66 

Ansula  sloif  67 

Fascia  binte  68 


»  h   listwerchare    Hoffmann  ^  l.    Cemtarius  »  Faba]    F   rot  *  übergeschr. 

«  =    TivQfk    Diefenbach  «  Sclimeller  V,  753  '  vgl.    Ducange    s.   v.    Crispellae 

*  hier   scheint  falsch   abgeteilt:    Causape  als  synonymum  von  Manuterivm  sollte  zur 

nächsten    gruppe  gehören;  jetzt    hat   es    eine    ganz    unpassende  Verdeutschung  erhalten. 

DCCCCXLI  steht  Gausape  zivischen  Lisinne  und  Mensale.  Mantile.  Manutergium        "  Ma- 

nuteriv]  M  rot        '"  l.  stuich  =  stuch 


358 


Sachlich  Gkori>nete  Glohhare.   A.  Gruppengloswake 


Sum.  50 


1  Filtrvin  filz  ^ 

2  Sagum  vbhäc  "^ 

3  Peru  turik 

4  Alota  losch  ^ 

5  Birruö  cozze 

6  Ocrea  lederhos  [uccccxLi] 

7  Rete  nezce  [dccccxli) 

8  Laqueus  strik  [dccccxli] 

9  Moclercula  niiuler  [dccccxli] 

10  Balteus  gfirtil  [dccccxlii] 

11  Mappula  pentil 

12  Arniilla  amibÖh 

13  Torques  halsgolt  [dccccxli.   dccccxlii] 

14  Papilio  1  tentorivm  gecelte  [dccccxli] 

15  Cortina  vmbhank  [dccccxli.  dccccxlu] 

16  Dorsale  i-vklachen  [dccccxli] 

17  Pancale  *  banklachen 

18  Ostrum  et  purpura  ^  phelle  [dccccxli] 

19  Bissus  sidintvh 

20  Linum  här 

21  Vellus  scapar 

22  Canopis  hanf  [dccccxli.  dccccxlii] 

23  Stvppa  wirk  [vgl.  dccccxli] 

24  Lacena  hechle  [dccccxli.  dccccxlu] 

25  Soga  bvrste  [dccccxli  SetaJ 

26  Muffula  fvstlink 


PuIuilluH  chvHsil  34 

Lena  lilachen                     «,  35 

Zomentuin  zieh  [dccccxll  dccccxlh)     36 

Opertorivin         deklachen  [dccccxli.  37 

dccccxlii]  38 


(29«) 

Pannus '    sandicialis 

1    persicus 

39 

weitindvh  *•  [dccccxli] 

40 

Rvbeus 

rot"  [dccccxli] 

41 

Venniculatus  gewi::  ^'^ 

«1» 

42 

Varius 

misvär 

43 

Griseus 

gi-a 

44 

Ceruleus  bleib 

45 

Croceus 

gelev 
gr&n                       ^ 

46 

Viridis 

47 

Ceraseu 

s  prvn 

48 

Stamen^^  warf  [dccccxli.  Dccccxm]  49 
Subtemen  wefel  [dccccxll  dccccxlii]  50 
Tela  webbe  [dccccxli.  dccccxlii]  51 

Clauus  nagel  [dccccxli  Claui] 
Clauis  slozil 
Claua  cholb 
Crainula  ^^  preche 
Protula  ^^  riste 
Liciatorivm  garnbÖm 


27  Stramen  ^  stro  [dccccxli  anm.] 

28  Stramentum  bedstro 

29  Lectisternia  betgewant  [dccccxli] 

30  Culciti-um  vede'"bed®  [dccccxli] 

31  Puluinar  polstr 

32  Plumatum  chvsse 

33  Ceruical  et  capitale  wankvsse  [dccccxli] 


Ecclesia  ^^  et  basilica  kirche  [dccccxli]  58 
Palacivm  et  avla  palinze  ^*  [dccccxli]  59 
Solai'ium  solr  [dccccxli]  60 

Granarivm  choriihvs  [dccccxli]  61 

Promtuarivm  et  cellarivm  ^^  kelre  ^*  [ib.]  62 
Asiluni  fluchthvs  63 

Tegula  sgintel   [dccccxli]  64 


'  es  steht  "filz,  "filtrv         ^  vbhäc]  über  v  kleine  rasur         ^  damuf  clamis  et  man- 
tellv  {üher  n  radiert)         *  dann  bancile  ausgestrichen  ^  piu'pura]  über  dem  ersten  p 

kleine   rasur  *  Stram]    S   rot         ''  Pann*]   P   rot         *  weitindvh   über    sandicialis 

*  übergeschr.         '"  es  stand  interlinear  gewrht  und  sollte  gewiert  geschrieben  werden 
"  Stamen]  S  rot        ^*  diese  beiden  worte  für  flachsbreche  und  flachsbündel  sind  an- 
deriveitig  nicht  zu  belegen         ^'  Ecclia]  E  rot         ^*  palinze]  n  aus  z  radiert         **  cel- 
laiiv]  riv  auf  rasur  "  es  folgt  Ergastulv  carc'  (r  aus  corr.) 


DCCCCXXXIX 


359 


Sum.  50.  51 


1  Pinna  wintpge  ^ 

2  Asser  pret  [dccccxli] 

3  Asserula  bretel 

4  Laquear  hiniilce  [vc/l.  dccccxli] 

.')  Tectum  dach  t 

I)  Tignum  gesperre 
7  Pauimentum   estrih 
^  Tigilhnn  rave 
,t  Planca  dille 

1 0  Limen  driskinvil  ^ 

1 1  Supcrliminare  vbe'^tvr  [dccccxli] 

12  Postis  turstudil  [dccccxli] 

13  Cardo  angel  [vgl.  dccccxli] 

14  lanua  tvr 

15  Fornax.  clibanus.   caminus.  furnus  oven 

16  [dccccxli] 

17  Horreum  stadil 

18  Area  tenne 

19  Ptisanarivm  spichär 

20  Stabulvm  stal  [dccccxli] 

21  Presepe  parn 

22  Ära  svinstie 

23  Agosa  Grippe 

24  Caule  sgafstie 

25  Ouile  sgafstal 

26  Metallum  gesraide  [dccccxli] 

27  Auricalcvm  (29^)  messiuk  [dccccxli] 

28  Obrizvm  gebrantgolt 

29  Topazion  goltstein.  cuphr 

30  Es  ere 

31  Caleps  stal  [dccccxli] 

32  Electruin  et  piropus  gesmelce  [dccccxli] 

33  Assis  h§lm  [dccccxli  Cassis] 

34  Lorica  halspch  [dccccxli] 

35  Torax  brüne  [dccccxli] 

36  Mucro.     ensis.     spata.     romphea     swert 


[dccccxli  anm.\  37 

Capulus  heize  [dccccxli]  38 

Hasta  scaft  39 

Lancea  sp6r  [dccccxli]  40 

Calcar  spor  [dccccxli]  41 

Tcliim  gescoz  42 

Cuspis  spiez  43 

Arcus  böge  44 

Balista  selpsgoz  45 

Funda  slenge  46 

Decipula  valle  47 

Muscipula  ni  US  valle  [dccccxli]  48 

Pilus  lok^  49 

Pila  stamph  50 

Hamus  angel  [dccccxli]  51 
Rasoriuui      et      nouacula       scharsach  *  52 

[dccccxli]  53 

Bipennis  dverhahs  54 

Securis  ahs  [dccccxli.  dccccxlii]  55 
Dolabrum      harte       [dccccxli      Ascia.  56 

dccccxlii]  57 

Terebrum  nabger  [dccccxli]  58 

Falx  sichil  [dccccxli]  59 

Stimulus  gart  [dccccxli]  60 

Furca  gabil  [dccccxli]  61 

Tridens  mistgabil  [dccccxli]  62 
Fossorium    l    vanga    howe    [dccccxli.  63 

dccccxlii]  64 

Saca  rutil  65 

Lima  file  [dccccxli  anm.]  66 

Trica  isinhalt  67 

Arula  glvtphanne  68 

Forceps  zange  [dccccxli]  69 

Malleus  hamer  [dccccxli]  70 

Ligo  sech  71 

Lorum  zovm  72 


*  die  ganze  gl.   auf  rasur  *  l.  driskuwil  Hoffmann  '  diese  dem  Zusammen- 

hang nach  falsche  Übersetzung  ist  wol  erst  spater  eingefügt;    ursprünglich  sollte  als  gl. 
sowol  für  Pilus  ivie  für  Pila  stamph  dienen  *  scharsach  von  junger  hand  auf  frei- 

gelassenem räum 


3G0  Sachlich  Gkorünete  Globsare.     A.  Gkuppenglosbabe 

Sum.  51.  02 


Fartor  wretare  *  [dccccxl] 


1  Bedile  ^  i-idle  [dccccxliJ 

2  SubHellivin  Kezl 

3  Philocteta  valdelstvlfuccccxLi.DCCCCXLn] 

4  Putera  et  crater  luiph 

5  Picarium  et  fiala  pecher  [dccccxli   Ba- 

6  charius] 

7  Vter     but(30«)rih  ^      [dccccxli     anm. 

8  DCCCCXLIi] 

9  Salinum  salzvaz  [dccccxli] 

10  Lechitus  ölvaz 

11  Operculum      vbUit       [vgl.        DCCCCXLI. 

12  DCCCCXLIi] 

13  Vectis  grindil 

14  lugum  ioh  [dccccxli] 

15  Vectigal  zol  [dccccxli] 

16  Census  et  tributum  ciiis  [dccccxli] 

17  Cune  et  cunabulvm  wige  [vgl.  dccccxli] 

18  Funis  et  restis  seil  [dccccxli] 

19  Kastrum  rech 

20  Erpiea  egde  [dccccxli] 

21  Themo  dichsil  [dccccxli.  dccccxlii] 

22  Lacmia  g^re  [dccccxlh] 

23  Collirida  phancvhe 

24  Traha  slite 

25  Lvcius^    et    lupus    hecht*     [dccccxl. 

26  dccccxli] 

27  Trocta  vorhe  [dccccxl.  dccccxli  anm.] 

28  Dentix  walre  [dccccxl] 

29  Murena  lantfrid®  [dccccxl.  dccccxli] 

30  MuUus  et  escarus  sture  [dccccxl] 

31  Allee  herink  [dccccxl,  dccccxli] 

32  AnguUla  äl  [dccccxl.  dccccxli] 

33  Frigidaria  visksvlce  [dccccxl] 

34  Salsamentum  vleisksvlce  [dccccxl] 

35  Salsugo  svlce  [dccccxl] 

36  Farcimen  wrst  [dccccxl] 

*  Sedile]  S  rot  *  darauf  diso*  et  scutella  vnv         '  Lvci']  L  rot         *  darauf  Ge- 

rule'  et  carpo         *  darauf  Du  sartit  sartor.  farcit  fareimina  fartor         *  Agonia]  A  rot. 
die  Ordnung  der  worte  nach  declinationen,    öbwöl  kleine  irrtümer  unterlaufen  ''  so- 


37 


Agonia  '  et  angUHtia  angist 

38 

Agonista  et  adletha  kemphe 

39 

Apo=tata    abenrunnen 

40 

Accidia  traciieit 

41 

Anachoreta  eiiisidil 

42 

Amentia  vnsin 

43 

Alopicia  grint  ' 

44 

Ahibastriun  salbvaz 

45 

Amphiteatrum  spilötat  ** 

46 

Ambages  vmberede 

47 

Altercatio  strit 

48 

(30**)  Cautela  gewarheit 

49 

Creagra  crvvel 

50 

Canua  rore 

51 

Censura  vrteil 

^      52 
^      53 

Controuersia  widerwende 

Cripta  grust^ 

54 

Cloaca  et  latrina  swascamere 

55 

Ciliada  zale 

56 

Cetauca  tahe 

57 

Calculus  kislink 

58 

Cataclismus  sintflvt 

59 

Cos   wezsteyn 

60 

Clipeus  sgUt 

61 

Cretobolus  hortubil 

62 

Cestus  blicolbe 

63 

Cenum  hör 

64 

Colonus  buman 

65 

Crassus   veizt 

66 

Cauma  hizze 

67 

Desidia  ^**  tracheit 

68 

Dissenteria  blutsuht 

69 

Diuorcivm  gesgeidunge 

70 

dann  Apocrif*  dubi* 
F  in  FauiUa  361,  13 


übergeschr. 


l.  gruft        ^"  Desidia]  D  rot  angemalt,  ebenso 


DCCCCXXXIX.  DCCCCXL 


361 


Sum.  52 


1  Dolus  höncvnst 

•2  Deliramentiun  vnsincheit 

:;  Delubnim  grab 

\  Diuerticulum  Herberge 

j  Exvxiie  geroibe 

ij  Erebus  helle 

7  Economus  sgafere  i.  dispensator 

S  Erarium  sgazcamere 

9  Exicivm  verwerd'^ 

10  Edictum  gebot 

11  Erebus  helle 

12  Echo  chalm 


Fascis  bvrd" 
Fasciculus  gebundel 
Fascia  bind® 
Fibra  adir 
Fiinbria  sovm 
Falanga  stange 

Gimnasivm  spilhus 
Glans  eichil 

Mna  phunt 
Morbidus  suhtih 

Orbus  plint^ 


13  Fauilla  valewiske 


14  Hechinus  hvso 

15  Esox  lahs  [dccccxli] 

16  Timus  2  roto 

17  Lucius    et   lupus  hecheit  [dccccxxxix. 

18  dccccxli] 

19  Geruleus  carpho  carphe 

20  Mullus  et  esarus  sture  [dccccxxxix] 

21  Trutta    vorhi    [dccccxxxix.    dccccxli 

22  awm.] 

23  Timallus  asch  [dccccxli] 

24  Muren  a  lat^rida  [dccccxxxix.  dccccxli] 

25  Clauculus  schiet.  ^  1  wihuisch  * 

26  Tincus  et  melaininis  ^  slie 

27  Squatus  salmo 

28  Millago  nivnovge 

29  Conger  hasala 

30  Mugil  berbe 

31  Brarisina  ^  bressicsi 


32 
33 
34 
35 
36 
37 

38 
39 

40 
41 

42 


DCCCCXL 

Codex  Admont.  249  /".  1*. 

Dentix  walre  [dccccxxxix]  43 

Rupa  Rutte  44 
Allee  harinc  [dccccxxxix.  dccccxli]  45 
Anguilla  al  [dccccxxxix.  dccccxli]      46 

Capedo  alant  47 

Talcedo  '  agapuz  48 

Capito  capo  ^  49 

Aphorus  phfrille  50 

Saxttilis  ^  stainpiz  ^^  51 

Frigidaria  visksulze  [dccccxxxix]  52 

Garum  viskagoz  53 
Calsamentum  fleiksiJze    [dccccxxxix]     54 

Salsugo  sulze  [dccccxxxix]  55 

Farcimeii     et      farcinamenaum  ^^  wrst  56 

[dccccxxxix]  57 

Fartor  wrstaere  [dccccxxxix]  58 

Sartor  natsere  59 

Sartrix  naterine  ^^  60 


•  plint]  p  nicht  mehr  zu  erkennen,  darnach  am  unteren  runde  der  scitc  zwei  zeilen 
ausradiert         *  l.   Tinnus  '  Schmeller  2^,  485  *  l.   wizuisch  ^  l.   melanurus 

'  =:    Brasma.    davor    Sepia   ohne   gl.  ''  talcedo    vermag  ich   nicht    nachzuweisen 

*  es  folgen  die  mir  zum  teil  unverständlichen  gll.  Phoce  Nalto.  Vanolus  aurada 
(=  Variolus  aurata?).  Rübus  pascera.  Ceppa  (=  Sepia?)  Eeiana  et  matta  {vgl.  matilla, 
matula  Zs.  f.   d.  ph.   11,  289?)    porcellus  »  l.  Saxatilis  ^^  dann  Balena  dclphin 

"  l.  farcinamentum        "  es  folgt  der  vers  Dum  sartor  sartit  fartor  facimina  (sj'c)  farcit 


362  Sachlich  Geordnete  Gix)88are.  A.  Grup: 

Id.  2G0.  20 1.  202 


£diw/)68ARE 


1  (1)  Coiiia  uash  |i)ccccxxxix] 

2  CapiUu.s  har 

3  Cesaries  jungenniannes 

4  Crincs   wiuoshar 

5  Barba  hart 

6  Cincinni  crispelocke 

7  Collum  hals  [üccccxxxix] 

8  Ceriiix  halsadra  [dccccxxxix] 

9  Nasus  nasc 

10  Nares  naselocher 

11  Grononcs  granen  [dccccxxxix] 

12  Caluaria  gleiiila    pars    capitis  inter   lim 

13  pora  [dccccxxxix] 

14  Cerebrum  hirne  [dccccxxxix] 

15  Cerebella  hirnescala  [dccccxxxix] 
10  Timpus  slaph  [o(jl.  dccccxxxix] 

17  Sinciput  uorehouuet  [dccccxxxix] 

18  Occiput  nacco  [dccccxxxix] 

19  Froiis  stirua   [dccccxxxix] 

20  Oculus  ouga 

21  Superciliuni  ouerbrawa 

22  Ciliuni  brawa  [dccccxxxix] 

23  Palpebrae  ougebrawa 

24  Pupilla  ougappel 

25  Acies  sieh  [dccccxxxix] 
20  Uisus  sieh 

27  Albugo  witouga  [vgl.  dccccxxxix] 

28  Nigredo.  Nigritudo  suar^  ouga 

29  Gurgulio  elentboem  ^  [dccccxxxix] 

30  Maxilla  waiiga^^ 

31  Wultus  antluzze  ^ 

32  Gene  hufelon  [dccccxxxix] 


DCCCCXLI 
Codex  Ooumiensis  Jun.  83. 

Aiu-is  ora  ^  33 

Austiria  orsniere  *  34 

Labia  ieflen  *  [dccccxxxix]  35 
Mandibula  bacco  \vgl.  dccccxxxix]         36 

Os  munt  37 

Dentes   zent  38 

Saliua  speicholira  *  39 

Meutum  kinno  [dccccxxxix]  40 

Lingua  zunga  41 

Palatium  raccho  42 

Gula  gurgutta'  43 

Faux  guino  44 

Gingiue  zantfleisc  ^  45 

Guttur  kela  46 

Kartilago  crosel  47 

Spiramen  adom  48 

Humems  assela  49 

Ascelle  ocsen  [dccccxxxix]  50 

Vlna  ele  [dccccxxxix]  51 

Cubitus  ellenboge  [dccccxxxix]  52 

Brachium  arm  [dccccxxxix]  53 

Manus  hant^   [dccccxxxix]  54 

Digitus  uinger  55 

Pollex  dume  56 

Index  zougere  57 

Impudicus  middelere  58 

Medicus  golduinger  ^^  59 

Auriculaiis  oruinger  60 

Pugnus  vust  [dccccxxxix]  61 

Pugillus  gel  greffe  ^^  62 

Dracca  gosne  ^^  63 

Vnguis  nagel  [dccccxxxix]  64 


*  ich  sehe  hierin  nur  eine  entstellung  des  DCCCCXXXIX  überlieferten  sluntbein  ^  dar- 
auf Facies  idem  '  ora  übergeschr.  *  darauf  Cazica  idem  ^  ieflen]  i  aus  1  ra- 
diert: es  unirde  das  erste  I  statt  des  ziveiten  geändert,  sodann  Labra  idem  •  l.  spei- 
choltra  ''  l.  gurguUa  *  darauf  Arterie  idem  *  darauf  Palma  idem  '"  darauf 
Anularis  idem  ^'  greffe  =  ml.  grepe  'grifft;  gel  =  gehöl?  *^  vgl.  DWB  4,  1,  1, 
1542  ff       "  darauf  Mala  idem 


DCCCCXLI 


3G3 


Id.  2G2.  263.  264.  265 


1  Articulus  knouel 

2  Scapula  sculdera 

3  Dorstun  rugge  [dccccxxxix] 

4  Tergiiiu  rugge  [dccccxxxix] 

5  Intemocliiuii  niggebein  ^ 

6  (2)  Precordiuin  abroste 

7  Cor  herze 

8  Pectus  brost  [dccccxxxix] 

9  Umbilicus  nauel  [dccccxxxix] 

10  Ilia  lancon 

11  Reticiüum  neze 

12  Spien  milze  [dccccxxxix] 

13  Feniur  hofib  [dccccxxxix] 

14  Renes  lancon 

15  Lumbus  lendenbrado 

16  Costa  rebbe 

17  Costaneum  ribbenbrado 

18  Uenter  b&ch 

19  Omus  ^  wambo 

20  Uterus  buch  sed  proprie  mulierum 

21  Viscera  inedere  ^ 

22  Renunculus  niero 

23  Omentum  budemunc  * 

24  Latus  sida 

25  Stomachus  mago 

26  Pulmo  longo 

27  lecur  leuera  '"  [dccccxxxix] 

28  Pudellus  dann 

29  Fei  galla  [dccccxxxix] 

30  Uesica   blasa 

31  Varus  crumbein 

32  Caro  uleisc 

33  Genu  knie  [dccccxxxix] 

34  Uarix  kniadra 

35  Poples  kniesciua  [dccccxxxix] 

36  Crus  bein  scinkel  [dccccxxxix] 


Nates  arsbillen^  37 

Coxa  dich  38 

Sura  wado  brado  [dccccxxxix]  39 

Talus  inkel  [dccccxxxix]  40 

Cals  uersana'^  [dccccxxxix]  41 

Pes  uuz  42 

Callus  gosuil  43 

Uena  adra  ^  44 

Neruus  done  45 

Sucus  sach  46 

Sanguis  blut^  47 

Vrina  harn  48 

Medulla  mar'^h  [dccccxxxix]  49 

Tibia  sciena  50 

Torus  halsbein  51 

Corium  leder^**  [dccccxxxix]  52 

Cutis  hut  [dccccxxxix]  53 

Pellis  uel  [dccccxxxix]  54 

Ueretrum  gfmfchtf  ^^  55 
Digiti  quoque  uocantur  zen  sed  qui  po-  56 

nit  signanter  ponere  debet  ^^  57 

Lien  melze  [dccccxxxix]  58 

Nomina  cognationum.  59 

Mater  müder  60 

Frater  brSder  61 

Soster  Soror  soster  62 

Patnius    ueder  63 

(3)  Auunculus  oem  64 

Amita  wasa  65 

Matertera  mäma  66 

Nepos  neue  67 

Neptis  niftele  68 

Nepos  dicitur  etiam  eneclen  69 

Fratnielis  bruderkint  [dccccxxxix]  70 

Patruelis  uedc renkint  71 

Sobrinus  wasenkint  72 


'  darauf  Spina  idem  [«^Z. dccccxxxix]        ^  =Oraasus.  rZaror  Aluus  idem        ^  darauf 
Entera  idcm  *  darauf  Omasium  idem  ^  darauf  Ficatura  idem  ^  arsbillen]  i 

ausradiert,  es  folgt  Pige  idem  '  darauf  Calcaneus  idem  *  darauf  Fibra  idem  {vgl. 
dccccxxxix]  *  cZrt/ait/ Cruor  idcm  '"  daraM/Tergus  idem  "  d/i.  gemachte ;  dar- 
auf  Genitab'a  idem.  Verenda  idem         "  e*  folgt  Eien  uisus  {Nyerup  uisurn):  l.  uiscus 


304 


Sachlich  Geordnete  Gix)8bare.  A.  Gruppengloshare 


Id.  265.  266.  267 


1  Coiisobrinurt  ludinenkint 

2  Sororius  sosterson 

3  TribuUs  coiiliuc 

4  Cognatus  mag  *• 

5  Amitinus   wasensun 

6  PedS^gus  inage  zogo  [dccccxxxix] 

7  Nutrix  anima  [dccccxxxix] 

8  Auus   ano 

9  Proauuö  alderano 

10  Abauus  vuerano 

11  Mas  man  [dccccxxxix] 

12  Masculus  menlen 

13  Fraterculus  brSderkin 

14  Sororcula  so.sterken 

15  Nepotulus  neuenken 

16  Neptula  niftelen 

17  Socer  suer  [dccccxxxix] 

18  Socrus  suiger^  [dccccxxxix] 

19  Nurus  snore  [dccccxxxix] 

20  Uitricus  stiefuader  [dccccxxxix] 

21  Noucrca  stiefmilder  [dccccxxxix] 

22  Priuignus  stiefsun  [dccccxxxix] 

23  Filia.'^tra  stiefdochter 

24  Compater  geuadero 

25  Commater  geuadero 

26  Filiolus  uillel 

27  Filiola  uillela 

28  Patrinus  pat 

29  Matrina  te  ^ 

30  Fratris  uxor  suegerinne 

31  Spousus  briidegomo 

32  Gemini   zuinlinge  [dccccxxxix] 

33  Progenitor  uader 

34  Progenitrix  müder 


Patronurt  nuintboro  35 

Concubina  keuese  *  [dccccxxxix]  36 

Bastardus  keuesBun  37 

Poiiiilio  dworch  *  [dccccxxxix]  38 

Vetulus  karl  39 

Anus  quena  40 

Clientela  ingesinda  41 
Parentes       etiam      dlcuntur       uorderin  42 

[dccccxxxix  Parens]  43 

(4)  Nomina  uolucrum.  44 

Aquila  *  aro  [dccccxxxix]  45 

Uultur  gir  [dccccxxxix]  46 

Ciconia  odebore  47 

Cignus    öuane '  48 

Grus  crano  [dccccxxxix]  49 

Pauo  pau  50 

Griphes  griph  51 

Strutio  struz  [dccccxxxix]  52 

Uisus  ^  sperewere  [dccccxxxix]  53 

Accipiter  hauech  54 

Capus  ualco  ^  [dccccxxxix]  55 

Miluus  wiio  [dccccxxxix]  56 

Bubo  buch  57 

Gracculus  ruch  58 

Coruus  raueii  ^^  59 

Columba  duue  60 

Palumbes  boleduue   Ringelduue  61 

Turtur  turdelduue  62 

Noctua  ula  ^^  63 

Cornix  cranp  64 

Nocticorax    nachtrauen  65 

Pica  egelstere  [dccccxxxix]  66 

Cuculus  cuccuc  67 

Monedula  k  68 


*  darauf  Propinquus  idem.  Consanguineus  idem  *  darauf  Grener  idem,  dies  aber 
doch  lool  aus  eidem  entstellt,  vgl.  dccccxxxix  *  Patrinus  soiool  wie  Matrina  werden 
mit  patte  verdeutscht,  das  dann  folgende  Sororis  maritus  entbehrt  der  deutschen  gl. 
(Nyerup  sueger)  *  es  folgt  Concuba  corruptor.  Pelex  me.  Popina  ret.  Ganea  ri.  Lupa 
X  =r  meretrix  *  darauf  Nanus  idem.  Comicus  idem  *  Aquila]  A  rot.  die  deutschen 
Worte   bis  crano  übergeschr.  '  darauf  Olor  idem        *  l.  Nisus  Nyerup  *  darauf 

Falco  idem         '*  darauf  Corax  idem         "  darauf  Vlula  idem 


DCCCCXLI 


365 


Id.  268.  269 


1  Acredula  u  ^ 

2  Filoineiia  graseniugge 

3  Vpupa  widehoppa  [dccccxxxix] 

4  Pellicanus  sisegftmo 

5  Perdix  uelthun 

6  Coturnix   reph°iu 

7  Ficedu:la  sneppe 

8  Turdus  brachuSgel 

9  Sturnus  stara  spra  [dccccxxxix] 

10  Uespertilio  uledermus  [dccccxxxix] 

11  Merula  ansela  [dccccxxxix] 

12  Picus  Specht  [dccccxxxix] 

13  Merops  grunespecht  [dccccxxxix] 

14  Turdela  drossela  [dccccxxxix] 

15  Orix  heera  ^ 

16  Frigellus  uinco 

17  Aurificeps  hisuogel 

18  Carduellus  disteluinco  [dccccxxxix] 

19  Tapula  meisa  ^ 

20  Lucilia  warestelza  *  [dccccxxxix] 

21  Laudula  lewerca 

22  Pitonius  riideline 

23  Cruricula  waigingel 

24  Fardiola  ^  amere 

25  Sepitecula  listra 

26  Ortigometra  urhän 

27  Anser  gans  [dccccxxxix] 

28  Auca  wildegans  \ygl.  dccccxxxix] 

29  Ardea  reiger  [dccccxxxix] 

30  Anas  enede  [dccccxxxix] 

31  Aneta  anetfogel 

32  Onocrotalus  horodumel  [dccccxxxix] 

33  Merulus  duchere  ^ 

34  Passer  musche 

35  Opimachus    nore  ' 


Pitriscus     cfmenglen     [dccccxxxix 

Pi-  36 

trisculus] 

87 

Loaficus  waneweho 

38 

Hyrundo  sualewa  [dccccxxxix] 

39 

Apis  bie 

40 

Gallus  hane 

41 

Gallinacius  kappo  [dccccxxxix] 

42 

PuUus  hSn 

43 

Larus  musere 

44 

Cretopolus  wespe 

45 

Merga  scaruo 

46 

Quaquara  quattele 

47 

Poi-firio  Stochar  ^ 

48 

Crabro  horneiz   [dccccxxxix] 

49 

Musca  uliega 

50 

Culex  mugge^  [dccccxxxix] 

51 

Cinomia  hundefliega  [dccccxxxix] 

52 

Fucus  treno 

53 

Cicendula  cleno 

54 

Oestrum  bremo 

55 

Uespa  et    crabro  horneiz  ^^ 

56 

Atticus  hunihel  ^^  [dccccxxxix] 

57 

Papilio  pifoldre  [dccccxxxix] 

58 

Luscinia  nachtegala 

59 

Mirlus  smerle 

60 

Fasianus  ^^  fasan  ^^  [dccccxxxix] 

61 

Icter  wedewal  ^^ 

62 

Terrestria  animalia. 

63 

Canis  ^^  hunt  [dccccxxxix] 

64 

Uelter  wint  [dccccxxxix] 

65 

Molosus  räde  [dccccxxxix] 

66 

Canicula  zoh  ^^  [dccccxxxix] 

67 

Sparca    wintzoh  [dccccxxxix] 

68 

(5)  Catulus  welf^'  [dccccxxxix] 

69 

Suses   suso 

70 

•  dh.  sowol  Monedula  wie  Acredula  sollen  durch  ka  erJdärt  locrden         '^  darauf  Ka- 
riola  idem        '  darauf  Parix  idem  [dccccxxxix]        *  l.  wazerstelza        ^  JDiefenbach  s.  v. 


Fraudula         '  darauf  Mergus  idem         ''  entstellt  aus  storc? 
charistrix        *  darauf  Cinifes  idem        *"  darauf  Alietus  idem 
sianus]   das   erste   a  aus  t  corr.  ^'  darauf  Psitacus  idem 

"  Canis]  C  rot.  die  deutschen  gll.  bis  wintzoh  übergeschr. 

"  darauf  Catellus  idem 


*  es  steht  Porfirio  Sto- 

"  l.  humbel        ^^  Fa- 

'*  darauf  Filix  idem 

^'  darauf  Licisca  idem 


3CG 


Sachlich  Geordnkte  Globsare.  A,  Gruppenglobhake 


Id.  2G9.  270.  271 


1  Katturt  katzo  ^  [dccccxxxixJ 

2  Glis  glidis  griez 

3  Murilfgulus    catzii 

4  Gli.s  gliris  ratta 

5  Glis  glitis  eletha  * 

6  Gli.s  glissi.s  hxrrf  •* 

7  Sorex  mus  \v(jl.  Dccccxxxix] 

8  Cecula  spiznius 

9  Mustela  wesele  [dccccxxxixJ 

10  Migale  hann  [dccccxxxix] 

11  Talpa  moltwerf 

12  Tebellus  zebel  [dccccxxxix] 

13  Martalus  nierder  [dccccxxxix] 

14  Locusta  howespraiica 

15  Bmcus  keuere  [dccccxxxix] 
IG  Scarabeus  wieuel  [dccccxxxix] 

17  Basiliscus  *  lint 

18  Latulus  wor 

19  Regulus  m 

20  Vipera  nadore  ^  [dccccxxxix] 

21  Serpens  slango 

22  Anguis  hunc 

23  Draco  diache 

24  Dracena  drachiiine 

25  Lacerta  egeclcssa  [dccccxxxix] 

26  Lumbricus  regenworm  [dccccxxxix] 

27  Ciniex  wantlus  [dccccxxxix  ^] 

28  PulLx   uloh 

29  Lens  lendis  niz 

30  Pediculus  lus 

31  Serpedo  doworm 

32  Eruca  graseworm    [dccccxxxix] 

33  Tai-mus  niado  [dccccxxxix] 

34  Stellio  mol 

35  Teredo  holzworni  "^  [dccccxxxix] 


Bonibix   Hiden worin  [dccccxxxix) 

'5', 

Tinea  milewo  [dccccxxxix] 

37 

Aranea   «piiine 

38 

Cicada  lieinie 

3<^ 

Gurgulio  hamelstre* 

4n 

Bufo  uroHch 

41 

Rana   creda.    Sed   uulgo    contraria    sen 

•  A> 

tiunt 

43 

Cocodrillu.s  niches 

44 

Rubicel  ruzworm 

45 

Liinax  .-inecco 

40 

Surigo  suirra 

47 

Ricinus   huntwrin 

48 

Grillu.s  heimo 

49 

Glos  glossis  fit  idem  quod  Glossus  Stra- 

50 

mine  factu.s  *  .i.  stouf  *** 

51 

Nomina  bcstiarum. 

52 

Bestia  ^^  dier  [dccccxxxix] 

53 

Fera  wilt  \vgl.  dccccxxxix] 

54 

Belua  grem 

55 

Lustruni  hol  '^ 

5f; 

Leo  leu 

57 

Lea  lewene 

58 

Elephas  elephant 

59 

Camelus  oluunt  [dccccxxxix] 

CO 

Leopardus  liebart  [dccccxxxix] 

Gl 

ürsus  bero  [dccccxxxix] 

02 

Vrsa  berene 

G3 

Bubalus  wiesent  [dccccxxxix] 

G4 

Onager  wilte.sel  [dccccxxxix] 

05 

Burdo  skelo  [dccccxxxix] 

GG 

Alx  urosse 

G7 

Ceruus  hirz  [dccccxxxix] 

G8 

Cerua  hinda   [dccccxxxix] 

69 

Hinnulus  hindrcalph  [dccccxxxix] 

70 

^  darauf  Muriceps  idem  *  l.  cletha  *  dh.  hurre  =  huore,  vgl.  die  vv.  am  schluss 
des  abschnitts  Glis  gliris  [est]  animal  Glis  glitis  lappa  uocatur  Glis  glissis  meretrix  Glis 
glidis  glarea  constat  *  Basiliscus]  B  rot.  dieses  und  die  beiden  nächsten  worte  (Latu- 
lus =  laculus)  sollen  sämmtlich  mit  lintworm  verdeutscht  werden  *  darauf  Natrix 
idem.  Aspis  idem         ^  dccccxxxix  im  vorhergehenden  capitel          ''  darauf  Caries  idem 

*  l.  hamestre  "  hexameter  ^°  l.  scouf  "  Bestia]  B  rot  **  darauf  Antnun 
idem 


DCCCCXLI 


367 


Id.  271.  272.  273.  274.  275 


1  Hex  ^^   steinboc 

-'  Caprea  roh  ^    [i-gl.  dccccxxxix] 

.!  Castor  bieuer  [dccccxxxix] 

1  Wlpes   Ulis    [vgl.    dccccxxxix    Vulpe- 

5  cula] 

6  Uulpecula  uoh    [vgl.  dccccxxxix    Vul- 

7  pis] 

8  Simia  effin  [vgl.  dccccxxxix] 

9  Linx  luhs  [dccccxxxix] 

10  Ericius  iegel  ^  [dccccxxxix] 

11  Taxus  das  ^ 

12  Squirius  eichorn  [dccccxxxix  Spiriolus] 

13  Luter  otter 

14  Lepus  hase  [dccccxxxix] 

15  Lepusculus   hesckeu  * 

16  Lupus  wolf 

17  Lupellus  wolueken 

18  Lupa  wölbe 

19  (6)  Cinocephalos  hunthouet 

20  Doinestica    animalia.  ^ 

21  Aquaritia^  stut  [dccccxxxix] 

22  Equus  ros  [dccccxxxix] 

23  Equa  inere  '^  [dccccxxxix] 

24  Alipes  gezalros 

25  Caballus  pe 

26  Parefridus  re 

27  Condulus  th  ^ 

28  Canterius  hin 

29  Mannus  gist  ® 

30  Ambulator  zeldere  [dccccxxxix] 

31  Poledrus  uole  [dccccxxxix] 

32  Pultrinus  uvlin 

33  Badius     equus     rothros    uel    fenicatus. 


Item  spadix  34 
Giluus     est    melinus     color    subalbidus  35 

gelo  3G 

Caudidus  ucl  niueus  equus  uuizros  37 
Pctili  dicuutur    qui    pedes  albos  habent  38 

wizzilueth  ros  39 

(7)  Niger  uel  mauron  suarz  ros  40 
Equi    feri    de    agresti    genere    sunt   orti  41 

stutros  42 
Mannus  equus  breuior  quem  uulgo  bru-  43 

nicum  uel  brunicium  uocant    .i.   brun  44 

Mulus  mul  [dccccxxxix]  45 

Mula  mulin  40 

Erpicarius  egedere  47 

Sellaris   sadelros  [dccccxxxix]  48 

Emissarius  wrenisros  [dccccxxxix]  49 

Mulio  studere  [dccccxxxix]  50 

Sagmarius  somere  51 

Sagma  soum  ^^  52 

Asinus  esel  53 

Asina  eselin  54 

Asellus:  eselekin  55 

Onager  wiltesel  56 
IjAceaRitia^^  juriga  ^^  [dccccxxxix]        57 

Uacca  oft  ^^  [dccccxxxix]  58 

Bucula  calua  [dccccxxxix]  59 

Bos  osse  60 

Uitulus  calc  ^*  [dccccxxxix]  61 

luuencus  stier  [dccccxxxix]  62 

Taurus  uarre  [dccccxxxix]  63 

Vitula  iungecu  ^^  64 

Ueruex  ram  [dccccxxxix]  65 

Aries  weder  [dccccxxxix]  66 


*  darauf  Capreolus  idem  *  darauf  Erinacius  idem  '  darauf  Melus  idem  *  l. 
heseken  Nyenip  "  dieser  abschnitt  scheint,  mit  dem  entsprechenden  von  dccccxxxix 
verglichen,   aus  Summ.  Heinrici  ni,  10  interpoliert  *  Aquaritia]  A  rot  mit  überge- 

.r  0 

schrtebenem  E  ''es  folgt  Sonipes.  Comipes :  die  übergeschr.  buchstaben  sollen  wol  an- 
deuten, dass  beide  worte  mit  ro(8)  zu  verdeutschen  seien  *  Caballus,  Parefridus,  Con- 
dulus =:  pereth;  re  und  th  übergeschr.  "  Canterius,  Mannus  ^=  hingist.  darauf  Caba 
idem  '"  darauf  Clitella  idem  "  ÜAccaRitia]  U  rot  "*  juriga  übergeschr.  l. 
sueiga        *'  darauf  Bos  idem        '*  l.  calf        "  darauf  Bucula  idem        **  l.  Ibex  Nyerup 


368 


Sachlich  Geordnete  Globhake.  A.  ORUPPEUOLOßäARE 


Id.  275.  27G.  277 


1  Multo  haiiiel  * 

2  Bidens  scaph  ^ 

3  Agnus  lanib 

4  AgiiiculuH  leinbeken  ^ 

5  Hircus  boc  *  [dccccxxxix] 
0  HirccUus  bockelen 

7  Capra    geiz  [dccccxxxix] 

8  Capeila  ziega 

9  Edus  ziegelin  * 

10  Maiidrita  scaph 

11  Pastor  hirdc"^ 

12  Pedum  hirdencolueken 

13  Sacciperiiun  hirteiitesce 

14  Porcus  suin  ' 

15  Sus  SU 

16  Porcelus  uar  [vgl.  dccccxxxix] 

17  Scropha  aldesu 

18  Porca  su 

19  Sucula  gelza  iungesu 

20  Magalis  barch  [dccccxxxix] 

21  Perna  bacho  [dccccxxxix] 

22  Armus  bäch 

23  Secamina  ingesinde  ^ 

24  Grunnuus  wraus  [vgl.  dccccxxxix] 

25  Suffrago  hamme  [dccccxxxix] 

26  Aruina  smerleis  ^ 

27  Flexura  (8)  hämo 

28  Salsitium  worst^"  [dccccxxxix] 

29  Inductiles  scSbih'nga 

30  Farcimen  ingeweide 

31  Farcilio  sloiprade 

32  Intestinum  inedre 

33  Adeps  unslith^^ 


As.-^atura   harnt 

Apriiia  eueren 

Vrsina  beren 

Ceruina  herzen 

Bubalina  wiesenden 

Subula  ri  ^^ 

Ouina  scephen 

Capolina  *•*    reen 

Recens  caro   urisculesc 

Elixa  caro  gesoden  uleisc 

Assa  caro  gebraden  uleisc 

Cruda  caro  rouleisc 

Tosta  caro  gerost  uleisc 

Vstulata  caro  besenget  uleisc 

Cocta  caro  dicitur   etiam  gesoden  uleisc 

De  diuersitatibus  aquarum. 
Aqua  ^*  uuazzer  ^^    [dccccxxxix] 
Mare  mere  [dccccxxxix] 
Fretum    se  ^* 
Occeanum    mare     weldel     se  ^'      \ygl. 

dccccxxxix] 
Amnis  ulout  ^^ 

Abyssus    af  gründe  [dccccxxxix] 
Insula  werde  [dccccxxxix] 
Riuus  bach  [dccccxxxix] 
Riuulus  bechelen 
Uorago  weiTie  ^® 
Uiuarium  wiere  ^^ 
Torrens  rennenden  warzzer^^ 
Stagnum  stände  warzze  ^^ 
Gurges  wach  [vgl.  dccccxxxix] 
Fundus  grünt  bodem  [dccccxxxix] 
Kataclismus  sinkewege  ^^ 


i 


^  darauf  Multonus  idem  *  darauf  Ouis  idem  '  darauf  Agnellus  idem  *  dar- 
auf Caper  idem  *  darauf  Edulus  idem  •  dh.  soicol  Mandrita  wie  Pastor  sollen 
durch  scaphhirde    verdeutscht   xverden.    darauf   Opilio   idem  '  darauf  üerres    idem 

*  l.  ingesnide  Nyerup  *  l.  smerleif  ^^  darauf  Lucanica  idem  "  darauf  Ab- 
domen idem.  Sebum  idem  [dccccxxxix]        '*  l.  Bubula  rind[r]en  Junius        ^'  l.  Capolina 

**  Aqua]  A  rot.  das  hier  zu  gründe  liegende  glossar  scheint  verwandt  mit  dem  oben 
s.  14,  32 — 49  abgedruckten         "  darauf  Limpha  idem  **  darauf  Equor  idem.  Pela- 

gus  idem        "  l.  wendeise  "  darauf  Flamen  idem.  Fluuius  idem         "  darauf  Uor- 

tex  idem  ""  darauf  Piscina  idem  **  l.  rennende  wazzer  **  l.  wazzer  *'  dar- 
auf Diluuium  idem 


DCCCCXLI 


369 


Id.  211.  278.  279 


1  Fon.s  bnimie  ^ 

2  Puteus  puzze 

3  Ptüus  brach 

4  Arena  sant 

5  Sabulum  sant 

6  Arida  terra  hunius  erde 

7  Solum  erde  ^ 

8  Glarea  griez    [dccccxxxix] 

9  Ripa  stat  [dccccxxxix] 

10  Litus  uuer 

11  Uaduni    uurt 

12  Pons  brugge 

13  Scrupulus   griezsteneken 

14  Nomina  pisciuni. 

15  Cetus  waluisc  ^ 

16  Foca  mercalf 

17  Delfiii  niersuin 

18  Rombus  *  stüre 

19  Esox  las  [dccccxl] 

20  Ipocus  huse  ^ 

21  Gamarus   salmo 

22  Lupus  heket  ^  [dccccxxxix.  dccccxl] 

23  Silurus  lurue  ' 

24  Murena  lampde  [dccccxxxix.  dccccxl] 

25  Horrena  walre 

26  Allee  herinc   [dccccxxxix.  dccccxl] 

27  Anguilla  al  [dccccxxxix.  dccccxl] 

28  Capitenus  rinno 

29  Ostrea  moscele 

30  Timallus   asc   [dccccxl] 

31  Porca  berse 

32  Capedo  culbouuet  ^ 


Turonilla  grundele 
Congrus  heselinc 
Gratius  crasse  ^ 
Rubicula  rotouga 
Hisperius  hirsetb 
(9)  Cancer  creuez 
Saxatilis  grundele 
Lodalgia  lugena 
Ledia  vrou  ^° 
Coruus   carpe 
Tinea  sliza 
Polio-ranium    rogin  ^^ 
Salea   bressemo 
Cauena  riene 
Vranoscopus  halfuisc 
Spinacius  stichiliter 
Umber  asch 
Bobio  grailin 
Gobia  guue 

Res  nauales. 
NAuis  ^^  sceph    [dccccxxxix] 
Prora  plechra  ^^ 
Carina  bodem 
Gurgustium  ^^  rfif 
Ceruca  line 
Malus  mast 
Antemna  segel  ^* 
Tonsil  marstet 
Rudis  feminini  generis  räda 
Linea  line  ^^ 
Lus  re  ^^ 
Clauus  rüder  '■'^ 


33 
34 
35 
36 
37 
38 
39 
40 
41 
42 
43 
44 
45 
46 
47 
48 
49 
50 
51 
52 
53 
54 
55 
56 
57 
58 
59 
60 
61 
62 
63 
64 


'  daraufL&l&x  idem  "^  tZaraw/ Tellus  idem  '  darauf  Balena  idem  *  Eombus] 
o  aus  u  corr.        *  darauf  Crinus  idem        '  darauf  Lucius  idem        '  l.  baine  Nyerup 

*  darauf  Orbis   idem  '  crasse]   unten  am  c  radiert  "  darauf   Uarius  idem. 

Tructa  idem  [dccccxxxix.  dccccxl].  l.  vron  =  vorn  =  vorhana  "  NAuis]  N  rot.  auch 
dieser  und  namentlich  der  nächste  abschnitt  verrät  hcnutzung  des  Summ.  Heinr.  X,  16. 17 

"  l.  plechta  '*  gurgustium  hier  im  sinne  von  pretoriolmn  "  darauf  Uelum  idem 
[dccccxxxix]  '*  darauf  Funis  idem         "  wie  reh  die  gabelförmige  pßugsterze,   so 

könnte  es  auch  die  ' gaffeV  im  seeioesen  bezeichnen,  aber  das  lat.  wort  muss  verderbt 
sein  "  darauf  Gubematulum  idem  '*  darauf  nach  Sepia  nicht  cudele,  sondern 

freier  räum 

Althochdeutsche  gloasen  III.  24 


370 


Sachlich  Geordnete  Globsare.     A.  Gruppenglosbare 


lä.  279.  280.  281 


1  Troclea  winde  * 

2  ToüöUö  rieino  ^ 

3  Iiiplagium  clebeuezze 

4  Rt'inex  lägeinan 

5  Gubernator  sturo  ^ 
0  Nautc  scephm 

7  Contuö  ytJinge 

8  Ancora  seiichil  anker  [v^/.  dccccxxxix] 

9  Sabbiura  ankerstein 

10  Casisis  haiiio 

11  Armamen te  geuzouwe  * 

12  Colunibai'ia  rimelochere 

13  Pronmnctorium  ^  sciphisen 

14  Nomina  nauium. 

15  TRieris  ^  dulcol ' 

16  Dieris    kil 

17  Dromones  diagmunt 

18  Rostrate  naues  snarcken  ^ 

19  Classes  carradin 

20  Faselus  et  Baselus  sturescif 

21  Amnica  nackun 

22  Musculus  kocho 

23  Liburna  mercescif 

24  Scabnus  scalde 

25  Barcha  flozzscif 

26  Paro  buzo 

27  Miaparo  luzelebuzo 

28  Cai-abus  gnarrun  ^ 

29  Scapba  wahtscif 

30  Celoces  benkochen  ^"  naues  ueloces 

31  Actuarie  naues  bolechen 

32  Ypogaubus  verseif 

33  Pantonium  ^^  scalt  seif 

34  Lembus  spisescife  ^^ 

35  Oria  uiscbescif 


Medius  mast  hafte 

De  rebus  pistrini  et  horrei. 
Pistor  ^^  beckere 
Pistrinum  bachus 
Molendinum  malen 
Canalis  canel 

Fornax  ouen  [dccccxxxix] 
Furnus  ouen  ^*  [dccccxxxix] 
(10)  Capisterium  harseph 
Alueu8   troch    [vgl.    dccccxlii    Capiste-  45 

rium]  46 

Pistillum  deich  47 

Ci-ibrum  sef  [dccccxlii]  48 

Cribelluin  rider  49 

Mina  deich  50 

Sedacium  mSlde  51 

Tractula  kissel  52 

Ascia  trohc  53 

Exes  ouenscSzel  ^^  54 
Astuarius  ouenstaf    [dccccxlii    Vstula-  55 

rius]  56 

Furni  ouen  ^^  57 

Tergi  wisg  ^®  58 

Fex  heffe  59 

Fermentum  delsme  60 

Simila  scemile  ^^  61 

Pollis  polle  62 

Far  mele^^  63 

Horreum  ^^  scure 
Frumentum  com 
Siligo  rogge 
Spelta  spelze 
Sicala  tinkel 
Auena  euena 


*  darauf  Kemigium  idem  *  darauf  Eemus  idem  [dccccxxxix]  '  darauf  Nau- 
clerus   idem         *  l.   Annamenta   gezouwe  *  =:  Propunctorium  '  Tideris]    T   rot 

'  nicJit  deutsch,  vgl.  Summ.  Heinrici  x,  16  Trieris  latine  greee  dulcol  dicitur  {Isidor 
durco)  *  l.  snacken  «  darauf  Lintis  idem  '*"  l.  herikochen  Nyerup  "  =  Pon- 
tonium  ^^  ^'amw/ Gaupolus  idem.  Cimba  idem  i'  Pistor]  P  rof  i*  daratt/Clibanus 
idem  ^*  darauf  llisellius  idem  [DCCCCXLn]  "  =  Fumitergius  ouenwisg  "  l.  se- 
mile.  darauf  Simüago  idem        ^*  darauf  Farina  idem        ^^  Horreum]  H  rot 


DCCCCXLI 


371 


Id.  281.  282.  283 


1  Pura  kerne  [dccccxxxix.  dccccxlh] 

2  Ptisjum   uesa 

3  Ordeuin  gerste 

4  Zizaniuin  rada  ^    [dccccxxxix] 

5  Triticuin  Aveiste  ^ 

6  Maiiipulus  garue  [dccccxxxix] 

7  Geliina  sänge 

8  Spica  ar  [dccccxlii] 

9  Culmus  halm  [dccccxxxix] 

10  Granum  körn  [dccccxxxix] 

11  Festuca  agena  ^ 

12  Palea  caf  [dccccxxxix] 

13  Stipula  stoppele 

14  Aunona  corn  est  quando  inueniatur  uice 

15  prebende 

16  Arator  *  akkerman  ^ 

17  Collectarius  laz  ^ 

18  Aratram  pluch 

19  Stiua  plugeszagel 

20  Ventiles  "^  spannagil  quasi  dentes 

21  Buris  pl8geshouuet 

22  lugum  ioch  [dccccxxxix] 

23  Tribula  ulegel  ^ 

24  Furca  gauele  ^  [dccccxxxix] 

25  Tridens  mistgauele.    Sed  uerius    quidam 

26  asserunt    quod   bidens    uocatur  karst. 

27  hoc  etenini  ferramentmn  cum   duobus 

28  dentibus     alteixtm     cum      tiibus     fit 

29  [dccccxxxix] 

30  Merges  scozgauele  ^^ 

31  Stimulus  gart  [dccccxxxix] 

32  Uomer  scar^^  [dccccxlii] 

33  Clima  wagenleid'a 

34  Torta  with 

35  Ventüabrum  wan  [dccccxlh] 


Scussorimn  rinnele  30 
Fossorium       houwe  ^^        [dccccxxxix.  37 

dccccxlii]  38 

Scopa   besme  39 

Rastrum  spade  40 

Sarculum  gede  41 

Seclusa  wer  42 

UeiTiculum  reche  43 

Falx  sichele  [dccccxxxix]  44 

Tribunaculum  ^^  vlegelbant  ^*  45 

Erpica  egede   [dccccxxxix]  46 

Ptila  scufcle  [dccccxlii]  47 

Planatorium  lickestein  48 

Carpentum  wagen  ^^  49 

Carrum  karre  50 
Temo   disele   [dccccxxxix.  dccccxlii]     51 

Opex  lun  [dccccxlii]  52 

Rota  rad  53 

Axis  asse  [dccccxlh]  54 

Modioli  nabon  55 

Manile  hantfaz  56 

Traheria  sele  ^*'  57 

Cantrus  uelga  58 

Radii  Speichen  59 

Hiuneri  scemele  ^'^    [dccccxlii]  60 

Humeruli  luninge  61 

Pannaida  mitil  62 

Scale  leideren  63 

Funis  sele  [dccccxxxix]  64 
Terebrum  (11)  neueger  [dccccxxxix]       65 

Dolabrum  bile  [dccccxlh  Ascia]  66 
Ascia    barde     [dccccxxxix.    dccccxlh  67 

Dolabrum]  68 
Securiö  ackes  [dccccxxxix.   dccccxlii]  69 

Auriga  wagonreide  ^^  70 


*  darauf  Lolium  idem  "  l.  wciscc  ?         '  darauf  Arista  idem  *  Arator]  A  rot 

*  darauf  Glebo  idem.  Agricola  idem.  Colonus  idem  *  darauf  Conductor  agri  idem 
■*  l.  DentUes  Nyerup        "  darauf  Flagellum  idem        "  darauf  Bidens  idem        "  Mnd. 

tob.  4,  125b  s.  V.  schotforke        "  darauf  Uomes  idem,  Lunguli  idem        '*  c/araw/ Vango 
idem  '•''  =  Tribulaculum  '*  darauf   Serra   idem  *'"'  darauf  Plaustrum    idem 

"  darauf  Piredia    idem   (=  epircdia)  "  DWJD  8,  2535  '"  darauf  Ciliudriun 

idem 

24* 


372 


ßAciiLiCH  Geordnete  Globsare.  A.  Gruppenolobsahe 


Id.  283.  284.  285.  286 


1  De  rebus  coquiiie. 

2  Coquina  coohene 

3  Cocus  coch 

4  Mensa  disc 

5  Tripoda  dristichÜBtSl 

6  Scutella  sc&zele  ^ 

7  Cola  sige 

8  Pathera  scala 

9  Sciphus  nap 

10  Ciatus  neppeken 

11  Fiala  glase  cop  proprio  fialin  eniin 

12  latine  dlcitur  uiti-um  ^ 

13  Parapsis  geueze  ^ 

14  Salinum  salzuaz  [dccccxxxix] 

15  Sal  salz 

16  Acetabulum  ezechuaz 

17  Coclear  lephel 

18  Cupella  stände 

19  Cremacula  hal 

20  Caldm-ia  kezel 

21  011a  vle 

22  Seria  cräch 

23  Lebes  cophernule 

24  Craticula  rostere 

25  Sartago  panne  * 

26  Fuscina  crowel  ^ 

27  Ueru  spez  "  [dccccxlii] 

28  Luter  lauel 

29  Mortarium  morsere  ' 

30  Ignitabuluni  uurstat 

31  Andena  brantride 

32  Pilum  Stempel 

33  Sagimen  smero 


»Sagina  snialz  34 

Legunien  snialsat  35 

Pirta  erwez  3ß 

J^aba  hone  [dccccxxxix]  37 

Lens  lense  "  38 

Lupinum  lusma  '  39 

Panice  sclurich  '**  40 

Oua    eiger  41 

Caseus   kese  ^^  42 

Formella  kesekar  43 

grece      Lac  milch  44 
Puls  pan  mfis  bri  [dccccxlii  Pultes]       45 

Sorbellum  suphen  ^^  46 

Lusselluin  uissel  *^  47 

Uitellus  dodoro  48 

Tucceta  dentascen  ^*  49 

Ferculum  gerichte  50 

Artocrex  ^*  creppelen  ^®  51 

Martisium  martis  52 

Sorbile  ouum  weich  ei  53 

Iota  feminini  generis  warmSs  54 

Crispelle  cuchelen  ^^  55 
Caseus  (12)    dicitur    quasi    carens   seru.  56 
Sern  autem  est  weszech   quod  de  ca-  57 

seo  exit  diun  cogulatur  58 

Lisca  sniede  59 

Crusta  croste  60 

Mica  brosme  [dccccxxxix]  61 

Pastillus  castel  ^^  62 

Placenta  ulade  ^^  [dccccxxxix]  63 

Qualus  corph^*^  64 

Canistrum  ceina  ^^  65 

Roseum^^  uinum  rotwin  66 


^  darauf  Discus  idem  *  vgl.  Isidor  Etym.  20,  5,  1  '  darauf  Katinum  idem 
*  Jomz// Patina  idem.  Patella  idem  *  (Zaraw/ Fuscinula  idem  [DCCCCXLn]  *  dar- 
auf Reustus  idem  '  darauf  Mortariolum  idem  *  darauf  Lentis  idem  '  l.  lufina 
*•*  aus  fennich  entstellt?  vgl.  DCCCCXXXIX  Panicivm  penih.  ähnlich  schon  Biefenhach 
"  darauf  Formaticus  idem  *^  darauf  Sorbitiunciüa  idem  *'  l.  lussellum  iussel 

^*  verstehe  ich  nicht  {Diefenbaehs  deutung  dicimt  esce  scheint  verfehlt)  **  /.  Arto- 
cree  ^*  darauf   Eufelle  idem.    Rufeole  idem  "  darauf  Pistes  idem.  PisteUe  idem 

lä  =  gastel,  wastel  "  darauf  Cauona  idem  *"  darauf  Sporta  idem  ^^  darauf 
Kartallum  idem.  Calathus  idem  --  Roseum]  R  rot.  auch  diese  loeinnamen  mit  ihren 
Verdeutschungen  stammen  tvol  aus  Summ.  IX,  16 


DCCCCXLI 


373 


Id.  285.  286.  287 


1  Sucinatiuin  goltfarwin 

2  Aminium     uinuni     ^visuuitl     quasi     sine 

3  minio 

4  Lirapiduni  uinum  lutcrwiii 

5  Infertuin  offerwin 

6  Honorarium    kelewin    .u.    quod    regibus 

7  honoris  gratia  defertur 

8  De  rebus  cellarii. 

9  CEllarium  kebe  ^  [dccccxxxix] 

10  Cellarius  kelnere  ^ 

11  Pincerna  scLnko 

12  Pinatium  ^  scinkeuaz 

13  Colustrum  biest  * 

14  Bacharius     bicher     [dccccxxxix    Pica- 

15  rium] 

16  Uinum  wln 

17  Merum  uinum  luter  win 

18  Defecatum  gemuzet 

19  Feculentum  driiue  win 

20  Acidum  sur  win 

21  Medo  mede 

22  Mulsum  melsc  [dccccxlii] 

23  Moretum  morat 

24  Claretum  luterdranc  [dccccxlii] 

25  Eluatum  uinum  alant  win  ^ 

26  Uillum  seiger  win  quasi  uile   uinum 

27  Spurcum  uinum  vnrenwin 

28  Malomellum  suzappel 

29  Torcular  kelcterre 

30  Calcatorium  kelter  hus 

31  Crateres  bechere  ^   [dccccxlii  Crater] 

32  Vrna  eimer 


Quartarius  urerdeil  "^  33 

Sextarius  sester  34 

Carrata  v&der  35 

Modius  mudde  36 

Tunna    cfiphe  *^  37 

Doliuni  budden  38 

Tunniles  c&felen  39 

Gumpha  dugen  (13)  neutri  generis  40 

Circulus  reif  ^  [vgl.  dccccxlii]  41 

Tina  ziiuer  42 

Ama  ame    et  pro    ama  ponitur  sicut  et  43 

cratera  pro  tunna  44 

Tractarius  trechtere  ^^  45 

Duciculum  zappe '^^  46 

Parriculus  legein  ^^  47 

Bucies  ^^  butrich  ^*  48 

Obba   bulge^^  49 

Amphora  kanne  50 

Aquaria  eger  ^^               .  51 

Haustorium  eimer  ^'  52 

Galeta  gelete  53 

Cantarus  canna   [dccccxlii]  54 

Staupus  stouph  ^^  55 
Operculum      lith        [dccccxlii.       vgl.  56 

dccccxxxix]  57 

Buculare  lauel  ^^  58 

Baccinum  becken  "^^  59 

Sapona  seiphe  ^^  60 
Incitetta  ^^    scapreida.    Est   autem   quasi  61 
tabulatum      quoddam      superponendis  62 

utensibus  ^^     aptatmn    quod  quidam  63 

scaph  appellant  64 


*  darauf  Apoteka  idem.  Promptuarium  similiter  *  darauf  Apotekarius  idem  '  m- 
vdxiov  mit  propinare  gemischt  *  darauf  Poculum  idem.  Caucus  similiter  ^  Enula- 
tum  alätwl  steJd  oben  auf  bl.  16*  der  hs.  C  des  Summarium  Heinrici  von  einer  jünge- 
ren hand          '  darauf  Cratere   idem          '  l.  uierdeü  Nyerup          *  darauf  Cupa  idem 

•  reif  übergeschr.  ">  darauf  Infundibulum  idem  [DCCCCXLn]  "  darauf  Serracu- 
lum  idem.  Clepsydra  similiter  [occccxLn].  Spina  idem  ^^  darauf  Lagena  idem  "  ge- 
hört  zur  sippe  der  bei  Diez  V,  79  s.  v.  botte  verzeichneten  tvörter  ^*  darauf  Vter 
idem  [dccccxxxix.  DCCCCXLn].  Ascopa  idem  "  darauf  Bucus  idem  "  vgl.  Schmeller 
1*,  51          "  darauf  Ydria  idem          "  darauf  Batolica  idem          ^*  darauf  Conca  idem 

*"  darauf  Peluis  idem        *'  darauf  Sapo  idem  [dccccxxxix]        "  /.  Incitella  Nyerup 
*'  l.  utensilibus  Nyerup 


374 


Hachlicii  Gkordxetk  Glohbakk.  A.  Gruppenolohbare 


Id.  287.  288.  289.  290 


1  Df  stahulo. 

2  ßtabuluiii '  still   [dccccxxxixJ 

3  Mamliuin  cribbe  ^ 

4  Pabuliiin  u&clcr 

5  Obex  grenden  "* 

6  Sella  sadtil  * 

7  Arces  sadelbogcn 

8  Pectolina  v&reb&ge  ^  [dccccxlii] 

9  Poötella  afterreif 

10  Filtrum  vilz 

11  Cingulum  gurdel.    YsidoruB  mauult  dici 

12  femini  ®  generis  cingula 

13  Hiilcia  zuzele 

14  Falera  alkefer  "^ 

15  Strega  *  stiegereif  ^ 
IG  Fronum  biddel  ^" 

17  Chtimus  cam  briddel 

18  Saliuare  beiz  ^^ 

19  Habene   zSgele  ^^ 

20  Torax  brftnla  [dccccxxxix] 

21  Gladius  suert  ^^ 

22  Capulus  hilze  [dccccxxxix] 

23  Vagina   sceida 

24  Calcar  spore  [dccccxxxix] 

25  Calcarium  sporleder 

26  Scutum  seilt 

27  Pelta  bukelere  i* 

28  Umbo  raut  b&chele 

29  Capistruin  half  tre 

80  Ocrea  lederhose  [dccccxxxix] 

31  Lorica  halsberg  [dccccxxxix] 

32  Lancea  spere  [dccccxxxix] 


Pharetm  cocher 

33 

ßagitta  Bceichta 

•i  t 

E.ssedus  Kambiich 

30 

CurruH  reidewagen  ^* 

3<J 

Loctica    sledda  ** 

37 

(14)  Cassis  heim  '''  [dccccxxxix 

Assis]  :!- 

Kalib.s  .stal  [dccccxxxix] 

Ü'' 

De  fabrilibus  rebus. 

4<> 

Faber  ^*  snieth  ^'  [dccccxxxix] 

41 

Fabraternus  smiedes  kneht 

-l'J 

Fabrateria  smitte 

•1-, 

Utensilia  gezouwe 

44 

Circinus  circel 

45 

Incus  aiieualz 

40 

Matellus  bdwePO 

47 

Malleus  hanier  [dccccxxxix] 

4S 

Carpentarius  ^^  zemberman 

4!» 

Forceps  zange  ^2  [dccccxxxix] 

50 

Forpex  uasscire  ^^ 

51 

Forfex  seere 

52 

Runcina  uile^* 

53 

Forcicula  clufta 

54 

Munetoria^^  colezanga 

55 

Cos  wetstein 

56 

Garbo  erloscencole 

57 

Pruna    brinnende  cole 

58 

FoUis  blasbalch  26 

59 

Libra  wage  ^'^ 

60 

Examen  wagenzunga^® 

61 

Nunimularius    monzere 

62 

Metallum  gesmide  [dccccxxxix] 

63 

Moneta  monze 

64 

*  Stabulum]  S  rot  ^  darauf  Presepium  idem.  Prescpe  idcm  '  l.  grendel.  darauf 
Pessuhim  idem  *  darauf  Sellare  idem  ^  darauf  Aatella  idem  *  l.  feminini;  vgl. 
Etym.  20,  16,  4  ''  mir  unbekannt  *  l.  Strepa  *  darauf  Striuarimn  idem  *"  l. 
briddel  "  darauf  Morsus  idem  '^  darauf  Lora  idem         "  darauf  Mucro  idem. 

Ensis  idem  [dccccxxxix]  '*  darauf  Parma  idem  **  darauf  Carruea  idem.  Eeda 

idem        **  darauf  Curiüis  idem        ^'  darauf  Calco  (c  unsiclier)  idem        ^*  Faber]  F  rot 
^'  darauf   Malleator   idem.    Cudo   idem  ^°  l.   blüwel  ^^  Carpentarius]    C   rot 

**  cZaraM/ Tenacia  idem        ^'  uasscire]  c  unsicher        "*  darauf  lAm^a,  idem  [dccccxxxix] 
**  ^=  Emunctoria        -*  (7a ;au/ Suff latorium  idem        "  c?a/-rti</Trutina  idem        ^*  dar- 
auf Momentana  idem 


DCCCCXLI 


375 


Id.  290.  291.  292 


0 
7 
8 
9 
10 
11 
12 
13 
14 
15 
16 
17 
18 
19 
20 
21 
22 
23 
24 
25 
26 
27 
28 
29 
30 
31 
32 
33 
34 


Denarius  peniiinc  ^ 

Binio  bisclinc  ^ 

Aiiriun  golt 

Argentum  seluer 

FeriTiin   iser 

Stagiium  zin 

Plumbum  bli 

Oblitauruin  ouergulde 

Cupruni  copher 

Es  erezi 

Uitniin  glas 

Auricalcum  messinc^  [dccccxxxix] 

Humectum  quecseluer  quod    uulgo    uo- 

cant  uiuum  argentum 
Spata  helmackes  * 
Mucro  uon  gladius  sed  acumen  est  gla- 

dü    sicut    et    cuspis    est    cuiuscunque 

teli  ort 
Sparus  netger  ^ 
Uenabulum  spiez 

ter    uenantium 

sparus 
Amus  angel  [dccccxxxix] 
Framea  suert 
Circulus  rinc 
(15)  Semispatium  sash 
Falcastrum  sesene 
Graphium  greffel  ^ 
Subula  sule 
Planetorium   lichisan 
Plana  scaue  ' 
Propugnatorium  stoziser 
Talinga  ^    sule 
Acus  nalde 


Uenabulum   speciali- 
est   sicut    militantium 


Rasorium  scai-sez  ^    [dccccxxxix]  35 

Uerbum     conducere     diuerse     accipitur.  36 

significat    enim   strichen    unde  dicitur  37 

nouacula   conducta  id  est  gestriechen.  38 

significat  et  bedingen    unde    dicuntur  39 

operarii    conducti    hoc     est    bedinget.  40 

ponitur  et  pro  prodesse  41 

Culter  mezzer  42 

Cultatorium  ^°    worwel.    significat    etiam  43 

aliquando  cultum  ^^  bilhovwe  44 

Scalprum    scrodiser  45 

Electrum  gesmilze  [dccccxxxix]  46 

De  muliebri  artificio.  47 

Genecium  dune  ^^  48 

Sericum  side  49 

Lana  wolle  50 

Linum    ulas  51 

Instite  bendelen  ^^  52 

Canops  hanef  [dccccxxxix.  dccccxlii]  53 

Stuppa  awerk  [vgl.  dccccxxxix]  54 

Lacena  hechele  [dccccxxxix.  dccccxlii]  55 

Seta  bürste    [dccccxxxix  Soga]  56 

Colus  rocke  57 

Fusus  spille  58 

Pensum  wirden  59 

Tradulus  haspel  60 

Testadulus  garnewinde  61 

Clomus  cloue   [dccccxlii]  62 

Glomus  clungen  ^*  63 

Panus  sp&le  64 

Pecten  camf  65 

Trama  snade  66 

Spacus  drad  67 

Stamen  warf    [dccccxxxix.  dccccxlii]  68 


*  darauf  Niunmus  idem.   Nummisma  idem  *  wol  biselinc,  mischung  aus  bisendinc 

und  münzbezeiehnungen  auf  -linc,  xvie  scillinc         *  darauf  Oricalcum  idem         *  darauf 
Francisca  idem  "  lässt  sich  nattager  in  der  hs.  C    des  Wigalois  272,  10  statt  atiger 

vergleichen?  '  darauf  Stilus  idem  '  darauf   Asperella    idem  *   =   Tarinca, 

Taringa        •  darauf  Nouacula  idem        ^^  gemeint   ist   Sulcatorium  {durch  Culter  becin- 
flusst)   und  vielleicht   nuwel,    nuowel  "  l.   cultrum    Graff  '^  darauf  Textrinum 

idem    [Dccccxua].    Piupura   idem  ''  darauf   Hastiles  idem         '*  darauf    Glomes 

idem 


37Ü 


Sachlich  Gkokunktk  Gluhbauk.  A.  GRurPENOLOHSARE 


Id.  292.  293.  294.  295 


1  Suptemen  weuel[DCcccxxxix.DccccxLii] 

2  Tela  webbe  [dccccxxxix.  dccccxlii] 

3  Laniine  lannen  [dccccxliiJ 

4  Claui   nagele  [dccccxxxix    ClauuH] 

5  Virge  goiden 

ü  Liciatoriuin  webbouni  ^ 

7  Licia  webbesnBre 

8  Texile  webiser  [dccccxlii] 

9  Liceim  ceine  [dccccxlii] 

10  Panarius  pinnere  [dccccxlii] 

11  De   lectualibus. 

12  Lectisternia  beddegewant   [dccccxxxix] 

13  Lectus  bedde 

14  Baianula  uarthbedde 

15  Cubile    beddekamere.    Cubiculum   idem. 

16  Camera  pro   cubiculo  poni   solet    sed 

17  honestiori   loquendi    usu  transuolutio- 

18  nem    siue   testudinem   sonat    hoc    est 

19  gewelue.  Cubile  quoque  bestiarum  est 

20  Culcitrum  uederbedde  [dccccxxxix] 

21  Culcitra  (16)  beddeziecha 

22  Plumacium  pfile 

23  Puluinar  cussen  ^ 

24  Ceruical  wancussen  [dccccxxxix] 

25  Zomentum         ziecha  [dccccxxxix. 

26  DCCCCXLn] 

27  Lena  bedduch 

28  Linteamen  linlachen 

29  Coopertorium  deckelachen  [dccccxxxix. 

30  dccccxlii] 

31  Cuna  wiege  [vgl.  dccccxxxix] 

32  Tapetium  teppet  ^ 

33  Dorsale  ruckelachen  *   [dccccxxxix] 

34  Alueum  ^  umbehanc.  Cortina  idem.    Pe- 

35  ripetasma  idem  sed  expressius  dicitur 


umbelachen  [dccccxxxix.  dccccxlii] 

36 

Bancalis  .stälachen 

37 

Voloctena        ualL^töl         [dccccxxxix. 

38 

dccccxlii] 

30 

Bambacl.s  bambari 

40 

Farago  htro  * 

41 

De  sacerdotalibuH. 

42 

Papa  paues  dicitur  admirabüis 

43 

Pontifex  biscoph  ' 

44 

Canibota  bi-scouestaf 

45 

Cirotece  hantec&n 

46 

Anulu.s  uingerlen 

47 

Planeta  ka.sele  ^ 

48 

Mitra  h&delen' 

49 

Tenee  bendelcn 

50 

Poderis  albe  ^^ 

51 

Cingulum  gurdel^^ 

52 

Orarium  stala 

53 

Mappula  hantfane  ^^ 

54 

Cambage  biscoueshosen 

55 

Scandalia  cordewane 

56 

Altare  eitere  ^* 

57 

Crux  cru'ce  ^* 

58 

Capsa  kapse 

59 

PaUa  alt^düch 

60 

Calix  kelich 

61 

(17)  Thuribulum  cinsel 

62 

Batillmn  roichfaz 

63 

Acerra   wiroichfacz 

64 

Pixis    busse 

65 

Oblata  oulate 

66 

AmpuUa    ample 

67 

Corporale  corporal 

68 

Sacrificimn  ofFer 

69 

Offereud'a  ^^  offrende 

70 

*  darauf  Kadii  idem         *  darauf  Capitale  idem.  Puluinum  idem         '  darauf  Tapete 

r 

idem  *  darauf   Parialis    idem  *  l.   Auleum    Nyerup         *   darauf  St.amen  idem 

[dccccxxxix]         '  f/ara«/Antistes  idem.  Presul  idem        *  daraw/ Casula  idem        '  dar- 
auf Tyara  idem  i"  darauf  Subucula  idem  "  darauf  Cinctorium  item  zona  idem 
{letzteres  übergeschr.)         **  darauf  Mappella  idem.   Fano  idem  "  darauf  Ära  idem 
^*  cruice]  1  nicht  sicher        *'  l.  Offerenda 


DCCCCXLI 


377 


Id.  295.  296.  297.  298 


1  Candclabruni  luclitere  *■ 

2  Lainpas  lichtfaz  ^ 

3  Caudela  kerze  ^ 

4  Cmcibulum   cr&siil  * 

5  Sacrarium  alt^hus 

6  Ecclesia  kiricha  [dccccxxxix] 

7  Basilica  regia  domus.   Grece  quippe  ba- 

8  sileon  rex  dicitur.   sed  quod  usitatum 

9  est  pro  kiiicha  ponitui-  [dccccxxxix] 

10  De  aliis  uestibus. 

11  Cappa  cappe 

12  Birrus  corcappe 

13  Tunica  paffenroc 

14  Froccus   leichmanesroc 

15  Camisia  hemede  ^ 

16  Camisiale  hemedelachen 

17  Palludamen  tum  scorlez 

18  Femorale  niedergewede  ^ 

19  Caliga  hose 

20  Pedules  linnesockelen  [vgl.  dccccxxxix. 

21  DCCCCXLn] 

22  Socci  socken 
28  Calceus  scS  ' 

24  PiUeus  hut 

25  Ptdile  uuzduch  [dccccxxxix.  dccccxlii] 

26  Redimitula  houesce  bendelen 

27  Muffule  knäuelinge 

28  Uanti  vustilinge 

29  Pellicia  uuzdiephpelez 

30  Pellicium  mazelich  pell 

31  Sirma  sovun  ® 

32  Mudercula    müder.     Cum    legis     müd' 

33  non      matrem     cogites      sed     uesteni 

34  [dccccxxxix] 

35  Tentorium  gezelt  [dccccxxxix] 


Papilio  cram  36 

Ostrum  pelleP  [dccccxxxix]  37 

Cotumi  cotzinge  38 

Scamies  vilzelinge  ^^  39 
Torques  hassgolt[Dccccxxxix.DCCCCXLii]  40 
(18)    Armille    bougen    [dccccxlii    Ar-  41 

milla]  42 

Lunule  nuscelen.  in  modum  lune  43 

Balteus  beldrich  44 

Particum  lose  45 

Frua  ^^  erch  46 

Sigillum  insiegil  47 

Capitium  houuet  loch  48 

De  tinctis  pannis.  49 

Albus  pannus  wizduch  50 

Niger   suarz  51 

Ruber  rot  '^  [dccccxxxix]  52 

Flauus   ualeduch  53 

Persicus  weiden  ^^  [dccccxxxix]  54 

Uermiculatus  misuareduch  55 

Griseus  grisd&ch  56 

Stragulatus  stramelecht  duch  57 

Ceruleus   blauaredüch  58 

Castaneus  grunedüch  59 

Lineus  linendfich  60 

Laneus    vullenduch  61 

Discolor  misuaredäch  62 

Multicolor   manechuaredSch  63 

Sarcile  dunnedüch  64 

Sagum  dickeduch  65 

Flammeum    rise  66 

Linteum  duele  ^*  67 

Lisinne  lesen  ^^  68 

Mensale  disclachen  ^®  69 
Manutergium  hanttuele  [dccccxxxix]       70 


^  darauf  Cereostatum  idem        *  darauf  Lampada  idem.  Lucema  idem.    Cicendile   si- 

militer          '  darauf  Cereus    idem          *  DWB    5,    2096  ^  darauf  Suppar    similiter 

'  darauf  Feminale   idem          ''  darauf  Suptularis    idem  *  darauf   Limbus    idem 

[dccccxxxix].    Ora   idem          *  darauf  Stragulum    idem  *°  darauf  Filtrones    idem 

"  l.  Erua        '*  darauf  Kubeus  idem.  Eubicundus  item  ''  darauf  Sandicialis  item 

"  darauf  Linteolum  Mappa  item  "  darauf  Gausape  idem  "  darauf  Mantile 
idem 


378 


Sachlich  Geordnete  Globsare.    A.  Gruppenglosbare 


Id.  298.  299.  300.  301.  302 


1  IVpluin  huUiken 

2  Flabruni    suiedel 

3  Linum  umbohichen  foccccxLil] 

4  Sudarium  sueizdRch 

5  Nomina  dignitatum. 

6  Polens    geweldich 

7  Magnas  vurste  * 

8  Proceres  vursten 

9  (19)  Imperator  giebiedere 

10  Augustus  gemerre 

11  Cesai*  keiser 

12  Rex  cSninc 

13  Dux  herzöge 

14  Palatinus  comes  palenzgreue 

15  [dccccxxxix] 

16  Marchio  marcgreue 

17  Comes  greue  [dccccxxxix] 

18  Vicecomes  aftergreue 

19  Prefectus  urbis  bärchgreue  [dccccxxxix] 

20  Exactor  walbodo 

21  Aduocatus  uogeth  [dccccxxxix] 

22  Subaduocatus  afteruogeth 

r 

23  Primicerius    pincenere 

24  Vicedominus  uizdom 

25  Ekonomus  sceffere  ^ 

26  Uillicus  meier 

27  Officialis  amman 

28  Mariscalcus  marscal 

29  Signifer  uenre  [dccccxxxix] 
80  Uexilluni  sperzeichen 

31  Cibarius    miles     brotriddere     qui    causa 

32  stipis  sequitur 

33  Sagittarii  sfitzen 

34  Scoltetus  scoltheize 

35  Preco  budel 

36  Comes  utriusque  militie  equestris  et  pe- 


derttriH.     Legitur    et     patricius    dictus  37 

quem  hodie  lantgreue  dicimuä  38 

Scabinus  secffno  ^'^  39 

Thelonctirius  tolnero  [dccccxxxix]  40 

Grutarius  gruzere.    Sunt    qui    (20)    pig-  41 

mentarium  eum  appellent  eo  quod  et  42 

ipse   species  arte  componat.    alii   uero  43 

catiuH   eum  magimai-ium   uocant  quo-  44 

niam  quidem  gruz  magaria  nominatur  45 

[dccccxlii]  46 

Cubicularius  kemerlinc  47 

Consiliarius  ratgeue  48 

Episcopus  ^  biscoph  49 

Chorepiscopus  corbiscoph  50 

Archidiaconus     id     archipresbiter    quem  51 

uulgo  guuwedechen  nominant  52 

Decanus  dechen  53 

Archidecanus  uronedechen  54 

Presbiter  prister  *  55 

Parrochianus  kirchkerro  *  56 

Parrochitanus  kirchman  ^  57 

Campanarius  clocludere  offerman  58 

Abbas'  abbet  59 

Prepositus  prouest  60 

Monachus  m&nich  61 

Clericus  paffe  62 

Cantor  sengere  ^  63 

Edituus  coster^  64 

Custos  hadere  65 

Scolasticus  scolemeister.  Hoc   laxe  non-  66 

nuiiquam  accipitur  pro  Scolari  uideli-  67 

cet  Scolaris  scolare  68 

Discipulus  ungere  ^^  69 

Scolasticulus  scolmeist'kin  70 

Magister  meist*  71 

Doctor  lerere  72 

Poeta  uersemekere  ^^  73 


*  darmif  Optimas  idem.  Primas  idem  '^  darauf  Dispensator  idem  *  Episcopus]  E 
bunt:  es  folgen  zunächst  geistliche  ivürdenträger  *  darauf  Sacerdos  idem  *  l. 
kirchherro        *  darauf  Plebesanus  idem        ''  Abbas]  A  hunt        *  darauf  Choraiüa  idem 

*  darauf   Secretarius   idem  *"  l.    iungere.     darauf  Auditor    uel    Alumnus    idem 
"  darauf  Uersificator  idem        "  l.  sceffno  Nyerup 


DCCCCXLI 


379 


Id.  301.  302.  303.  304 


1  Archicancellariiis   iiionecancelere  *■ 

Comitatus  gscaf^^ 

35 

2  Dapifer  drohseize 

Uillicatio    meierambt  ^^ 

36 

3  Capellanus    caplan 

Abbatia  ^^  ebedie 

87 

4  Kartulariiis  brieuere 

Prepositura  prouestie 

38 

5  Notarius  scriuer^ 

Archidiaconatus  corbiscophd&me 

39 

6  Abbatulus.  Prepositiculus  prouosteken 

Decania  dechenie 

40 

7  Monachellus  monechien  '^ 

P:arrochia  kirspil 

41 

8  Clericellus  paflinc 

Episcopatus  besdäme^* 

42 

9  iMperati-ix  *  keiserinne  ^ 

Dyocesis  geriete.  Dum  hie  uides  geriete 

43 

10  Regina  cuuengiune 

spiritualeni  potius  quam  camalem  po- 

44 

11  Palatina  pälenzgreü 

testatem    intellige.     quoniam    hoc    in 

45 

12  Comitissa  greuinne 

loco     gubernationem    latine     dichnus 

46 

13  Ducissa  herzoginne 

hoc  etenim    dyocesis    in  nostro  sonat  47 

14  (21)  Aduocata  uogedinne  ^ 

eloquio 

48 

15  Thelonearia  toluerse 

Superua  et  infima. 

49 

16  Monetaria  munzerse 

Dens  ^^  god 

50 

17  Uülica  meierse 

Conditor   scepere  ^^ 

51 

18  Abbatissa'  ebedisse 

(22)  Angelus   ingel 

52 

19  Preposita  prouestmne 

Celum  hemel 

58 

20  Decanissa  dechine 

Eden  garde 

54 

21  Presbitera  paffenesse 

Paradisus  der  wolloste 

55 

22  Monialis  nonne 

Sol  sonne  ^'' 

56 

23  Inclusa  clusenerse 

Luna  mane 

57 

24  Molendinaria    ind^lenerse  ^ 

Stelle  sterren  ^^ 

58 

25  iMperium  ^  keiserambt 

Dies  dach 

59 

26  Regnum  riebe 

Nox  nacht 

60 

27  Papatus  pauesambt 

Oriens  ostent 

61 

28  Palatium  pelenze  [dccccxxxix] 

Occidens    westeit  ^^ 

62 

29  Pjdatium  etiam  dicitur  palas.  sed  Fran- 

Septentrio   nordent 

63 

30       coruin    lingua    eodem  uerbo  significa- 

Meridies  sudent 

64 

31       tur  et  edificium    et    officimn  cmn   di- 

Lucifer    dachsterre 

65 

32       citur  pelenze 

Uesper  auentsterre  [dccccxxxix] 

66 

33  Aduocatia  uogedie 

Maris  Stella   leidesterre 

67 

34  Ductura  herzogliche  ^^ 

Ursa  wagen 

68 

1  darauf  Cancellarius  idem  ^  darauf  Scriba  idem.  Scribo  idem.  Graphio  idem  ^  l. 
monechiken  Nycrup  *  iMperatrix]  I  bunt  ^  darauf  Augusta  idem  *  darauf  Pa- 
trona  idem  ''  Abbatissa]  A  hunt  *  l.  molenerse  *  iMperium]  I  bunt  "  darauf 
Ducatus  idem  "  <^a/ffl?(/Coraitatura  idem  ^^  (iaraM/Villicatura  idem  ^'  Abbatia] 
A  hunt        '*  darauf  Episcopium  idem  "  Deus]  D  bunt,  das  hier  zu  gründe  liegende 

lat.  glossar  bis  380, 28  war  identisch  mit  dem  oben  s.  14, 1 — 25  abgedruckten  ^'  darauf 
Creator  idem.  Plasmator  idem.  Plastes  idem  "  darauf  Phebus  idem  "  darauf  Astra 
idem.  Sydera  idem         '°  /.  westent  Nyerup 


380 


Sachlich  Geordnete  Glossare.    A.  Gruppenglosbare 


Id.  304.   305.  30G.  307 


1  Pliadi'H   derseueiiHterro   [uccccxxxixj 

2  Cometa   ureisaine  HteiTe  ^ 

3  Lux    liecht^ 

4  Tenebre  ucnstern  ^ 

5  Aer  lupht  [dccccxxxix] 

6  Nubes  wölke  [dccccxxxix] 

7  Nubila  wölken  [dccccxxxix] 

8  Tonitruum  donre  * 

9  Fulgur  blic  [dccccxxxix] 

10  Iris  regen  böge 

11  Pluuia  regen  ^  [dccccxxxix] 

12  Hyemps  wint* 

13  Estas  sumer  [dccccxxxix] 

14  Autuninus  bemest  [dccccxxxix] 

15  Uer  lenten  [dccccxxxix] 

16  Mensis  maneth 

17  Annus  iar 

18  Tempestas  ungewedere  ^  [dccccxxxix] 

19  Serenitas  heidere  '^ 

20  Grando  hagel 

21  Frigus  vrust  ^  [dccccxxxix] 

22  Estus  hitze  ^  [dccccxxxix] 

23  Glacies  is  [dccccxxxix] 

24  Nix  sne 

25  Pruina  rife  ^^  [dccccxxxix] 

26  Uentus  wint 

27  Fragor  gebracht 

28  Kos  dou 

29  Mons  ^^  berg 

30  CoUis  büchol 

31  Uallis  dal  [dccccxxxix] 

32  Campus  uelt  [dccccxxxix] 

33  Rupis  uels  [dccccxxxix] 

34  Aruum  gelende  [dccccxxxix] 


Ager  acker  [dccccxxxix] 
l'n-diuni  eigen  ^'^  [dccccxxxix] 
Beneticiuin  len  [dccccxxxix] 
Beneficiatus  gelenet 

Feodum  len  ?,'.\ 

Feodalis  lenman  40 

Mausus  h&ue  41 

Trassilicus  ^^  sellant  \1 

lugor  morgen  [i>ccccxxxix]  43 

Bonuarium  ^^  bunre  44 

(23)  Absa  legerh&ue  4.'> 

Puluis  stubbe  46 

Cespis  wiese  [dccccxxxix]  47 

Gleba  scolle  [dccccxxxix]  48 
Pratum         paschwiese.  ^^         bameth  ^^  4!» 

[dccccxxxix]  50 

Erba  crut  51 

Fenum  hou  52 

Semen  same  [dccccxxxix]  53 

Gramen  gras  54 

Sata  sede  [dccccxxxix]  55 

Messis  arn  56 

Flos  blumei'  57 

Solitudo  einode  58 

Heremus  wste  ^^  59 

Deuium  awcch  60 

Inuium  anewech  61 

Quadriuium  vierwegech  62 

Triuimii  driewegcch  63 

Biuium  wegesceidele  64 

Via  wech  (35 

Semita  path  ^^  gg 

Iter   ^yarth  [dccccxxxix] 


^  darauf   Cometes  idem.    lubar  idem  *  darauf  Lumen  idem  ^  darauf  Caligo 

idem  *  darauf  Tonitrus  idem.    Tonitru  idem  ^  darauf  Imber  idem.   Nimbus  idem 

*  darauf  Turbela    idem  '  darauf  Tranquillitas    idem  *  darauf  Algor   idem 

'  «Zaraw/ Calor  idem        "  (Zarazt/Gelu  idem        "  es  folgen  bis  381,15  gU.,  die  den  oben 
s.  16,  7 — 55  abgedruckten   nahe  verwandt  sind         ^*  darauf   Allodium  idem  ^'  aus 

Terra  salica  entstellt         ^*  =;  Bonarium  ^^  Teuthontsta  ed.  Clignett  22»  bend.  wese. 

weyde.    wijsche.   mate.  pasch  ^*  nnl.  beemd  *'  darauf  Timus  idem  ^*  darauf 

Desertum  idem        ^'  darauf  Callis  idem  [vgl.  dccccxxxix] 


DCCCCXLI 


381 


Id.  307.  308.  309.  310 


1  Platea  straze  ^  [dccccxxxix] 

2  Publica  uia  herstraze 
"  Regia  uia  recte  wech 
1  Lapis  stein  ^ 

.")  Specus  gluoue  ^  [dccccxxxix] 

f )  Autrum  hol  * 

7  Foramen  loch  ^  [dccccxxxix] 

^  Hiatus  erdewal 

'.»  Sepis  zun  [dccccxxxix] 
Iti  Suclis  zunstecco 
11  Palus  pali  stecko  [dccccxxxix] 
VI  ]\rurus  mure  [dccccxxxix] 
1.;  Tunis  turn  [dccccxxxix] 
14  Urbs  biirch  [dccccxxxix] 
l.)  Uilla   dorph.    Vicus    idem.    inde    dicitur 
Iti       Uillanus     dorphere.      Vicanus      idem 
1 7       [dccccxxxix] 

Oppidum  coufstat 
i     Castrum  burch 
_'|  I  Fenestra  uenstre 
21  Arale  houestat^  [dccccxxxix] 
■.'•_>  Curtis  hof 

■}:]  (24)  Cmliles  id  est  houeiungere  sicut  a 
24       manso  mansioniles  id  est  hdueneren 

r 

j:,  Fouea  g.uue'  [dccccxxxix] 

26  Laqueus  :  stric  ^  [dccccxxxix] 

27  Loculus  budel  ^ 

28  Kalepodia  Icist  i"  [dccccxlii] 

29  Decipula  stric 

30  Muscipula  proprie  musualle  [dccccxxxix] 

31  Rete  netze.    Retiaculum    diminut.    Reti- 

32  culum  idem  uidetnr    sed  ponitur  pro 

33  pellicula     uitalium    id     est    smercuel 


uocant  34 
35 
3G 
37 
38 
39 
40 
41 
42 
43 
44 
45 
46 
47 


quam         phisici         zirbum 

[dccccxxxix] 
Stiloteca  greffeluuder 
Fotrum  uSder 
Kalotibia  stelze  ^^ 
Platona  taphle 
Uectigal  toi  [dccccxxxix] 
Census  cens  ^^  [dccccxxxix] 
Fenus  praseme  ^^ 
Lucrmn  gewin 
Negotiator  coufman  ^* 
Mercator  merzeman 
Aution  ator  coufman 
Fenerator  prasemere  ^^ 
Obolus  hellinc    quem    teutonici    quidam  48 

scerphum  uocant  49 

Libra  pond  50 

Marca  marc  51 

Untia  unze  52 

Firto  uierdunc  53 

Talentum  pond  54 

Solidus  scellinc  55 

(25)  Pecunia  scaz  56 

Thesaurus  tresere  57 

Thesaurarium   tresekemere  58 

Scrinium  scrine  59 

Scista  kiste  60 

Mantica   male  ^^  61 

Für  dieph  ^'^  62 

Diues  reche  ^^  63 

Magus  guchelere  ^^  [dccccxxxix]  64 

Astrologus.  Matheniaticus   iegere  '^^  65 

Uenator  iegere  [dccccxxxix]  66 


*  darauf  Strata  idem  *  darauf  Petra  idem  '  darauf  Speleum  idem.  Spelunca 
idem        *  darauf  Cauema  idem  ^  darauf  Pertusum  idem  *  darauf  Curtile  idem. 

Fimdus  idem  ''  darauf  Scrobs  idem  *  darauf  Pedica  idem  "  darauf  Marsubium 
idem  *"  es  foUjt  Crumene  frusta  cuius  rei.  Minutie  idem;    das  lat.  crumena  und  das 

deutsche  krume    scheint    ziisammengeiuorfen  "  darauf  Triplena  oder   Tripletia  idem 

'*  darauf  Pensio  idem.  Pensum  idem         "  darauf  Usura  idem  ^*  darauf  Nundi- 

nator  idem  *"  darauf  Usurarius  idem  **  darauf  Tripedita  idem  "  darauf  Cleps 
idem  "  l.  richc.   darauf   Opuleutus  idem.    Locuples  idem  "  darauf  Incantator 

idem.  Marsus  idem        *"  zweifellos  fälschlich  hieher  gesetzt  aus  der  nächstfolgenden  gl. 


382 


Sachlich  Geordnete  Globsare.  A.  Grüppenolobsare 


Id.  310.  311.  312.  313.  314.  315 


1  Auceps  vougc'lero 

2  In«titor  coupnmn 

3  Latro  scechere 

4  Predo  rouuere  ^ 

5  Detruncator  strunzere 

6  Furcifer   dieph 

7  Ephebus  iungelinc  ^ 

8  Inberbis  id  anebart  ' 

9  Regio  lant  * 

10  Territorium  giegenodo 

11  Pugil    kempe  * 

12  Duellum  kamp 

13  Pertinax  eiiicrigelch 

14  Miles   riddere  ^ 

15  (26)  Scriptor  scriuere 

16  Cornu  hörn 

17  Penna  uedere 

18  Musa  pifa'' 

19  Poinex  pumeze 

20  Cds    cale  » 

21  Incaustum  inet' 

22  Ala  uiederich 

23  Atramentuni  aterment 

24  Pix  pec 

25  Mirra  mirre  ^® 

26  Sulphur  sueuel 

27  Gummi  clether 

28  Gluten  limen  ^^ 

29  Resina  harz 

30  Odor  suze  stanc  ^^ 

31  Fetor  unsuzestanc 

32  Cadauer  podech 


Funurt  liehe  33 

MortuuH  dode  ^'  34 

Monumentum  graf  ^*  35 

Bu.<tum  graf  30 

Fax  uacle  37 

Epytomen  commonitorium  maninge  38 

Epi.stohi  supermi.s.sa  brief  39 

(27)  Aporia  ördroz  40 

Sartor  suttre  ^^  41 

Seulptor  snetzere  42 

Emolumentimi  molchtere  ^*  43 

Mucor  Hcenibel  44 

Uligo  höre  ^^  45 

Culina  cochine  46 

Cuniculus  agedocht  ^^  47 

Gabulum  galge  43 

Bratea  pedele  49 
Lamina    tabula    cuiuslibet    metalli.    Pe-  50 
talluin  idem.    uulgo  etiam  lamina  lä-  51 

mile  cultelli  dicitur  52 

Acies  ferri   waze  53 

Acies  militum  scare  54 

Sandapila  bare  ^®  55 

Sarcophagum  searc  ^^  56 

Textor  wieuere  57 

Coagitator  walkere  58 

Plumai-us  ^^  plumere  59 

Locus  2^  spei  60 

Ludicre    degelde  61 

locundus  urolech  ^^  .                62 
Hylaris.  Risibilis.  Ridiculus  gemelech       63 

loculator  spieleman  ^^  64 


^  darauf  Abactor  idem         ^  darauf  Adolescens  idem.    Adultus  idem.    Ivuenis  idem 
'  darauf   Inucstis    idem  *  darauf  Terra   idem  ^  darauf   Pancraciarius    idem 

•  darauf  Eques  idem  ''  darauf  Fistula  idem  *  l.  calc  Nyerup.  aber  da  es  sich 
hier  um  Schreibgeräte  handelt,  so  wird  das  unter  DCCCCXLm  besprochene  wort  Cals  ge- 
meint sein  *  l.  inet  Nyerup.  nnl.  inkt  "  darauf  Smima  idem.  Stactes  idem 
*'  l.  lim.  darauf  Glutinum  idem  *^  darauf  Fraglantia  idem  *'  darauf  De- 
functus  idem  "  darauf  Tiunulus  idem.  Mausoleum  idem  **  darauf  Sutor  idem 
[dccccxxxix]  "  das  folgende  Eumis  mamma  ist  lat.  ^^  darauf  Lutum  idem 
"  s.  Pf  äff  zu  Eeinolt  von  Montelban  15377  s.  676  /  "  darauf  Libicia  (=  Li- 
bitina  Nyerup)  idem  -•>  darauf  Arcarismum  idem  '^'^  l.  Plumarius  *^  l.  locus 
Nyerup        *'  darauf  locosus  idem        -*  darauf  (28)  Mimus  idem  [dcgccxxxix] 


DCCCCXLI 


Id.  315.  316.  317.  318.  319 


383 


1  (28)  Hystrio  tmnere 

2  Pantomiiiius  vronespieleinan 

3  Sjniiphoniacus  (lenzere 

4  Cythara  harfe 

5  Lyra  rotte  ^ 

6  Tibia  uiedele 

7  Plectrum  uiedelstaf 

8  Fidis  snare 

9  Corda  seide 

10  Fistula  pife  ^ 

11  Cytharedus  harfere^ 

12  Tibicen  uiedelere 

13  Patrimonium  erue 

14  Commessator  vraz 

15  Uorax  vrezecb 

16  Potator  drinkere 

17  Crapula    üuerasz  * 

18  Ebrius  drunken 

19  Sobrius  cSsc 

20  Edentulus  kancezech  ^ 

21  Esuries    hunger® 

22  Cementum  mortere 

23  Amussis  uuinkelmez 

24  De  edifieiis. 

25  Edificium  "^  gestif  te  gecembere 

26  Autor  o'tfremere 

27  Artifex  wer'^man 

28  Astutus  listich 

29  Industrius  bahandech 

30  Eruditus  geleret 

31  Disciplinatus  gezogen 

32  Callidus  los 

33  Arti(29)ficiosus   carch 

34  Ingeniosus  cleinlistich 

35  Cautus  geware 

36  Sapiens  wis  ^ 


Teniplum  sal 
Monasterium  monster 
Cenobium  monech  sameninge 
Domus  hus 
Doma  gedacb 
Domicilium  zeuallenhus  ^ 
Campanarivmi  clochus 
Pinna  verst  ^^ 
Tigna  Sparren 
Contignatio  gesperre 


37 
38 
39 

40 
41 
42 
43 
44 
45 
46 


Laquear  gehemelze  ^^  [vgl.  Dccccxxxix]  47 

Trabes  balken  48 

Paries  want  49 

Pilarium  pLlre  50 

Campana  clocke  51 

Tubulus   clepel  52 

Nola  cilla  ^^  53 

Solarium  solre  [dccccxxxix]  54 

Cenaculum  müshus  ^^  55 

Triclinium  müshus  56 

Clinicus  bedderiese  57 

Ostium  d&re  58 

lanua  porza  ^*  59 

Posticinum  gader  60 

Postes  d&rstule  [dccccxxxix]  61 

Limen  durpel  62 

Stipadium  louue  63 
Superliminare  iiuerd&re  [dccccxxxix]      64 

Cardo  ange  [vgl.  dccccxxxix]  65 

Sera   losz  ^^  66 

Clauis  slSzel  67 
Seracula    diminut.     Clauicula    diin.    Se-  68 

racula    ponitur    et  pro  spange  69 

Tegula  scindele  [dccccxxxix]  70 

Asser  bret  [dccccxxxix]  71 

Fumarium  roich  hus  72 


*  darauf  Rotta  idem  *  darauf  Musa  idem  '  darauf  Cytharista  idem  *  dar- 
auf Indigeries  idem  ^  l.  canlezech  oder  canlokech.  darauf  Famelicus  idem  "  dar- 
auf Fames  idem  ''  Edificium]  E  hunt  *  darauf  Catus  idem  "  darauf  Pa- 
rietina  idem  ^^  darauf  Pinnaculum  idem.  Chorhaustus  idem  "  darauf  Lacunar 
idem          '*  l.  scilla  Nyerup          "  darauf  Refectorium  idem          '*  darauf  Porta  idem 

"  l.  sloz 


384 


Sachlich  Geordnete  Globsare.  A.  Gruppenolossare 


Id.  319.  320.  321.  322 


1  Argillii  dah 

2  Cucunie  (30)  cachern  ^ 

3  Caminuä  Hcoreiistein 

4  Tempil  kenieiiade 

5  Emborium  slafkamere 
()  Cathedra  sezel 

7  Subselliuni  stäl  ^ 

8  Sedile  siedele  [dccccxxxix] 

9  Tripode  boffet 

10  Fultrum  stSl.    Quidain   dicunt   hoc  esse 

11  ualstul  neutri  generis 

12  Limes    gemerch 

13  Graiiariuin  corhus  ^  [dccccxxxix] 

14  Lardarium  spechus 

15  Caruificina  vleischus 
IG  Hospitale  gasthus 

17  Bifores  valdure 

18  Ualluö  dam 

19  De  qualitate  l  quantitate  hominum. 

20  Magnus  *  grozer 

21  Paruus  Ifizeler  ^ 

22  Modicus  weneger 

23  Altus  hoer 

24  Longus  langer 

25  Infimus  curter  * 

26  Latus  breider 

27  Strictus  smaler 

28  Crassus  veizeder  ' 

29  Macer  magerer 

30  Macillentus  (31)  goreger 

31  Albus  wizer  ^ 

32  Rufus  roder 

33  Cesius  spruzer 

34  Crispus  struuer 

35  Cirratus  slechtherich 


IngeijH  micheler  :jg 

Comatus  geheret*  37 

Detonsus    bescoren  *"  38 

Caluus  caler  39 

Flauus  valewer  40 

Acilus  nasecrumber  41 

Fuscus    vuele   gedaner  "  42 

Nigellus  bruner  43 

Tener  märewer  44 

Durus  harder  45 

Mollis    weicher  46 

Angularis  einger  47 

Spissus  dicker  ^2  48 

Grossus  grouer  49 

Artus  einger.  Angustus   idem.    Contrac-  50 

tus   etiam    quando  epyteton    est    hoc  51 

est    adiectiuum.    ut   contractus   locus  52 

contractus  fluuius    significat  smal  aut  53 

enge.  Quando  autem  absolute  profer-  54 

tur  contractus  dicitur  geharscart    siue  55 

gecrupelt  [vgl.  dccccxxxix]  56 

Curuus   crumber  57 

Claudus  halzer  5s 

Podium  neutro  genere  crucke    siue  leue  5ü 

lignum    unde    appodiare    senem    dici-  CO 

mus.     Quando    autem    masculino    ge-  61 

nere  declinatur  podius  crupel  souat      62 

Rectus  rechter  63 

Debilis  cranker  64 

Anxius  anclamer  ^^  65 

Mestus  sermüdeger  ^*  66 

Languidus  siecher  ^^  67 

Piger  treger  ^®  68 

Putridus  vuler  69 

Putidus  stinkender  70 


*  u-ol  cachein        *  darauf  Sella  idem         '  l.  cornhus  Nyenip         *  Magnus]  M  bunt 

*  öfaraw/ Pusillus  idem        *  fZara?</Breuis  idem        '  rfa/at</Pingvis  idem.  Obesus  idem 
'  darauf  Candidas  idem  '  darauf  Crinitus  idem.    CapiUatus  idem  "  darauf 

Decaluatus  idem  "  darauf  Ferrugineus  idem  *-  darauf  Densus  idem  "  compo- 
sition  mit  an  kann  ich  sonst  nicht  belegen,  oder  anclumer  (y*;?.  gastluomer)  ?  **  darauf 
Tristis  idem  *^  darauf  Egrotus  idem.  Eger  idem.  Infirmus  idem  "  darauf  segnis 
idem 


DCCCCXLI 


385 


Id.  322.  323.  324.  325 


de    quo- 
illo    uel 

dicimus    he    is    ein    vernunstiger 
i.s    ein    (32)    duniher.    Simpliciter 


Humilis  otniSdeger 

Bonus  g°ider 

Malus   vueler 

Subiectus  underdaneger 

Superbus  stolzer 

Tumidus  homudeger  ^ 

Beatus  seleger 

Hoc  quideni    modo  notabiliter 

libet    loquimur    ut    cum    de 

illo 

he 

uero  hoc  modo.    Ne  es  u^nunstich  ne 

es    intelligens 
Stultus  dumb 
Obediens  gehorsam  ^ 
Rebeliis  wederuuchteger 
Mansuetus  miedewere 
-Modestus  siegesiedich  ^^ 
Ciiidelis  grimmich 
Discolus    wrede  '^ 
Truculentus    wudrich  * 
Benignus  gudwillich  ^ 
Maliuolus  vuehvillich  " 
Pudicus  cusc 
Procliuis  geneigich 
Supplex  diegender '' 
Lubrica  uia  glat  wech 
Lanista  uleiscmengere  ^ 
Darra  cumera  ® 
Bubulus  ^'  rintherde 
Subulcus  suein 
Asinarius  eselere 
Tintinnabulum    drinkilken 
Columbar  haslbant  ^° 


Compes  vezzere 
Vigetus  aldelich   i.   senilis 
Uegetus  crefstech 
Veteranuö  uräde  ^^ 
Uetulus  aide 
Inueteratus  verslezzen 
Senior   altherro 
Senipecta  wisalt    herro 
Decrepitus  crachender 


35 

36 

37 

38* 

39 

40 

41 

42 

43 


Nomina  arborum  feracium   et  ste-  44 
rilium.  45 

Arbor  ^^  boum  46 

Pomum  ovez  [dccccxxxix]  47 

Frutex  ast  48 

Frondis  louf  [dccccxxxix]  49 

Radix    wrtele  50 

Ramus  ris  51 

Stipes  stam  [dccccxxxix]  52 

Cortex  (33)  rinde  ^^  [dccccxxxix]  53 

Sucus  saf  [dccccxxxix]  54 

Truncus  trunc  55 

Uirgultum   sumerlatte  [dccccxxxix]        56 
Uirga  gerde  57 

Folium  blat  [dccccxxxix]  58 

Lignum  holz  59 

Silua  walt   [dccccxxxix]  60 

Saltus  communiter  quidem  walt  dicitur  61 
sed  proprio  saltus  ubi  recentia  ligna  62 
sucerescunt  a  saliendo  uidelicet  uoca-  63 
tur  [dccccxxxix]  64 

Nemus  vurst  ^*  [dccccxxxix]  65 

Cednis  ^^  cederboum  66 

Poma  cedii  pomcedern  67 

Cypressus  cipressenboü  [dccccxxxix]       68 


'  darauf  Elatus  idem  *  (Zarow/ Obaudiens  idcm.  Parcns  ideni        '  da/aw/ Austeris 

idem         *  darauf  Atrox  idem.  Funcstus  idem  ^  darauf  Bemuolus  similiter        ^  vuel- 

willich]    das   erste  i  auf  rasur.    darauf  MaUgnus   idem  ^  diegender    von   jüngerer 

hand  überzogen,    da    der   ursprüngl.   text  durch  einen  fleck    undeutlich   geworden    war 

»  darauf   Lanio   idem    (o  idem  überzogen).  Mango  idem  '  cumera]  ra  überzogen; 

cumera  i.st   das  lat.,    darra  das  deutsche  wort         *"  l.  halsbant  Nyerup         "  =   fruote 

"  Arbor]  A  bunt,  bis  385,  65  vielleicht  verwandt  mit  15,  64—16,  6  ''  darauf  Li- 
ber  idem         >*  darauf  Lucus  idem         >»  Cedrus]  C  blau  *'  urspr.  sollte  siedich  ge- 

aehrieben  werden  "  l.  Bubulcus 

Althochdeutsche  glossen  III.  25 


380 


Sachlich  Gkürdnetk  Gixmssake.  A.  GRi'HPKN<iLO«HARi-: 


Jd.  325.  326.  327.  328 


1  AbieK  danne  [dccccxxxix] 

2  Hex  sealdeiche 

3  Quercus  eiche  [dccccxxxix] 
.  4  Claus  eichile 

5  Tilia  linde  [dccccxxxix] 

6  Fagus  b&che  [dccccxxxix] 

7  Arbutus  hagenb&che  ^ 

8  Fraxinus  asc  [dccccxxxix] 

9  Alnuö  eile  [dccccxxxix] 

10  Ulinus  ulinboü  [dccccxxxix] 

11  Salix  \vide2    [dccccxxxix) 

12  Populus  salewide 

13  Platanus  ahorn  ^  [dccccxxxix] 

14  Coriluö  hasel   [vgl.  dccccxxxix] 

15  luglaiidis  iiozboum 

16  Fusarius  spinleboum  [dccccxxxix] 

17  Riscus  holender 

18  luniperuö  quecholder 

19  Buxus  bosboum  [dccccxxxix] 

20  Tremulus  aspe  [dccccxxxix] 

21  Uibix  ueluo  [dccccxxxix] 

22  Tribiüus  iefoldre  [dccccxxxix] 

23  Penosa  birke  [dccccxxxix] 

24  Uepris  breme 

25  Dumus  dorn  *  [dccccxxxix] 

26  Paliurus  dudisteP 

27  Carduus  distal  ^  [dccccxxxix] 

28  Lentiscus  meleboum  [dccccxxxix] 

29  Acer        aceris       mazolderbouni        [vgl. 

30  dccccxxxix] 

31  Sanguinarius        hardrugelinboum       [vgl. 

32  dccccxxxix] 

33  Olea  olibouni  [vgl.  dccccxxxix] 

34  Cornus    ariezboum '    [vgl.    dccccxxxix 

35  Acernus] 

36  Ficus  vigboum  ^  [dccccxxxix] 


(34)  C'a«tanea  k(;fttenttbouni[uccc<  xxxix)  37 
TaxuH  iwin  [dccccxxxix]  38 

SorbuH    spierebouni'    [vgl.    dccccxxxix  39 
EhcuIus]  40 

Esculus  fructurf  inespilboum  1 1 

Pirus   biereboum  [dccccxxxix]  l 

Malus  aöbldre  [dccccxxxix] 
C'erasus  kirsbouni  [dccccxxxix] 
Prunus  pnmibouni  [dccccxxxix] 
Persicus  persichboum  [dccccxxxix] 
Sambucus  washolder  [vgl.  dccccxxxix]    47 
Amigdaluni  niandelboum    [dccccxxxix]  48 


4:1 
44 
4'. 
46 


Palma  palmboum 

49 

Oleaster  uMoruenoleiboü 

',() 

Laui-us  lorbouin  [dccccxxxix] 

',1 

Uitis  wiiu-eua  [vgl.  dccccxxxix] 

.'1-' 

Uinea  wingard 

03 

Panipinus  reuenblat  [dccccxxxix] 

r>4 

Racemus  druue  ^" 

. ). ) 

Uua  winbere  [dccccxxxix] 

56 

Palmites  scuzelinge 

57 

Isca  zundere  ^^  [dccccxxxix] 

58 

Poma  cedri^^  pomcedern 

" 

luglandes  hasnozze^^ 

i)ü 

Cottane  quidden 

Ol 

Carice  uigen 

H'J 

Sorba  spieren 

63 

Castanee  castanien 

64 

Pira  bieren 

65 

Mala  appele 

66 

Pruna  prunien 

67 

Persica  psiken 

68 

Amigdala  mandelen 

69 

Bace  lauri  lorberen 

70 

Cerasa  kirsen.    Male  quidam  legunt  CC' 

-  71 

rasea  cum  sit  ^*  a  piro  pira   a    malo 

1  72 

*  darauf   Carpenus  idem    [vgl.  dccccxxxix]  *  darauf  Uimen  idem  '  darauf 

Omus  idem  *  darauf  Spina  idem  *  Pritzel-Jessen  383»  *  darauf  Lappa  idem. 
Viscus    idem  ''  /.  ariezboum  *  darauf   Carix   idem  *  darauf   Sorbarius   idem 

*"  darauf  Botrus  idem  [vgl.  DCCCCXXXIX].  Botrio  etiam  inuenitur  "  darauf  Fomes 
idem        "  s.  oben  385,  67        "  l.  haselnozze        ^*  l.  sie  =  sicut 


DCCCCXLI 


;587 


Id.  328.  329.  330.  331.  332 


1  mala    sie    a  ceraso    cerasa  ueniant  et 

2  iccirco  legi  debeant.     Nonnulli    etiam 

3  cinum  et  prinum  que    in  Daniele  le- 

4  guntur  kir,*boü  et  pruniboü  ei^s^e  con- 

5  tendunt 

6  (35)  Nomina  erbamm. 

7  Ualetudinariu8  erzetere  ^ 

8  (36)  Potio  dranc  ^ 

9  Mandragora  ^  mandi'agore 

10  Beronica  beton  ie  ^ 

11  Saluia  selue 

12  Ruta  rute  ^ 

13  Ysopus  ®  isepe 

14  Plantago  wegebreide 

15  Serpilium  bies  loich 

16  Satureia  quenele 

17  Anetiun  dille 

18  Nasturciuin  crasse 

19  Cucurbita  curueiz 

20  Cumerarius "  curuezgarde 

21  Lubisticum  luhestechel  ^ 

22  Marubium  andorn 

23  Feniculum  uenechil 

24  Cerifolium  keruel 

25  Pepones  pedemen 

26  Sinape  senef 

27  Abrotanus  stabewrz 

28  Artemisia  biuäz 

29  Holus  gartcrut 

30  Gaules  colen 

31  Absinthium  wenn^ode 

32  Poleium  poleia 
38  Simphoniaca  bilse 

34  Strignus  nachtscade 

35  öpica  celtica  steiiiuani 


Urtica  nezele 
Apium  eppe 
Petrosilinum  petersilie 
Sisimbrium  sniedoloich  ^ 
Cepe    unloich 
Alliiun  cleueloich 
Ascolinum  ascloich 
Cunimum  ^*^  cumel 
Tanacetum  reineuane 
Menta  nienze 
Calocasia  wilde  menze 
Millefoliuni  gare 
Boletus  bulz 
Fungus  suam 
Rafanum  redich 
Calta  binesuge 
Cicer  kechere 
Uicia  wicka 
Milium  herse 
Fenicium  venich 
Cicuta  scerlinc 
Dictamnum  wizwrz 
Consolida  suarzwrz 
Peretrum  bertram 
Ziziber  gingebere 
Cetuariuin  cedewere 
Crocus  croc 
Cinnamomum  cinamom 
Timalus  ^^   hoppe 
Costuni  cost  ^2 
Gladiolus  suerdelen 
(37)  Benedicta  benedicte 
Ambrosia  ambrosie 
Kariofilum  carioffer 
Galganum  galgan 


36 
37 
38 
39 
40 
41 
42 
43 
44 
45 
46 
47 
48 
49 
50 
51 
52 
53 
54 
55 
56 
57 
58 
59 
60 
61 
62 
63 
64 
65 
66 
67 
68 
69 
70 


'  darauf  Medicus    idcm  *  darauf   Potirium    idem  ''  Mandragora]    M    bunt, 

dies  glosnar  ist  in  seiner  vorderen  hälfte  verwandt  mit  einem  der  unter  den  Einzel- 
glossaren abgedruckten  krauterverzeichnisse  *  darauf  Betonica  idem  **  darauf 
Corna  idem  «  Ysope«  hs.  ''  l.  Cucumerarius  Nyerup  *  l.  lubestechel  *  dar- 
auf Porrus  idem  i»  l.  Cuminura  "  l.  Umulus  '*  das  darauf  folgende  Hedera 
Uolvula  ist  lat.,   s.    Wright-Wülker  54,  20 

25* 


388 


Sa(  HLICH    GkoK1>NETK    (iL08«ARK.    A.   GrI'PPENÜLOBHARE 


Id.  332.  335.  336.  337 


1  Aruiido  ron«  * 

2  Papaver^  inago 

3  Lactuca  ladeehe 

4  Portulaca  poreello 

5  Acer  guudrt'ue 

6  Centauria  centoria 

7  Liliiiin  lilie 

8  Celidoniuiii  goltwrz 

9  Scirpus  lese  * 

10  luncus  bies  * 

1 1  Rapa  rSmbe  ^ 

12  Nadus  •*  redich 

13  Rosa  rose 

14  Peoniuni  pionie 

15  Lacteria  spriuwrz  " 

16  (38)  Sex  genera  metallomin. 

17  Anrum  golt 

18  Argentum  seluer 

19  Es  cöfpher  ^ 

20  Plumbum  bli 

21  Stiignum  zin 

22  FeiTum  iser 

23  üidentes    ergo    uasa    metallina  dicünus 

24  de  illo  uel  illo  uase  AvTeuni  est  bot 

25  is  guldin 

26  Argenteum  selueiin 

27  Eneum  cvffem  ® 

28  Ex  auricalco  uan  mesinge  ^^ 

29  Plumbeuni  blien 

30  Stagneum  zinneii 

31  Ferreum  iser  in 


Ex  calibe  stelin 

34 

De  alterius  autem  inaUriei  uanif* 

ita  so-  3.J 

Icinus   lo(iui.      Marmoreuin  e«t 

het    irt  3<J 

inermerii 

37 

Lapidfiuii   steinen 

3S 

Cristallinum  cristallen 

3!» 

Electrinuni  uangesniilze 

4(J 

Uitreum  glesen 

41 

Holouitreum  alglesen 

4> 

Gypseuni  est  gipsen 

4:5 

Ossium  beinen 

44 

Corneuni  hörn 

4:, 

Latericium  (39)  uan  zielen 

4<i 

Fusile  gegozzen 

47 

Ductile  geslagen 

48 

Ligneum  holzen 

49 

Tornatile  gedret 

50 

Cedrinum  cedern 

öl 

Cypressinum  cipressen 

Ö2 

Amigdalinum  mandelboum  ^^ 

53 

Populeum  salewiden 

54 

Quernuni  eichen 

55 

Fagineum  blichen 

50 

Piraceuni  biereboum 

57 

Malinum  affoltren 

58 

Coliirnum  beseln 

59 

Salicnuni  widen 

60 

Abiegniun  dannen 

61 

Nuceum  nozboiun 

62 

Taxinum  iwen 

63 

Laureum  lorbouin 

64 

DCCCCXLn 

Cbn.  13090  f.  1W\ 

32  Cremacula  ketebake  Veru  spet  [dccccxli] 

33  Fusctnula  crovwel  [dccccxli  anm.]  Formella  kese  vat 


65 
66 


^  darauf  Fricanum  (/.  Ericanum)  idem  -  Papa : :  ]  rasur  von  go         '  darauf  Pa- 

pirus  idem        *  darauf  Carectum  idem        *  l.  ruhe        *  l.  Napus  Nyerup        '  l.  sprinc- 
wrz        *  darauf  Cuprum  idem  *  darauf  Ereum  idem.   Cupreum  idem  ^^  darauf 

oricalco  idem         "  hier  und  mehrfach  im  folgenden  ist  der  abküreungsstrich  über  dem 
m  von  boum  vergessen 


DCCCCXLII 


389 


I   Pulte?  bri  [dccccxli  Puls] 

_'  Canale  roniio 

:;  Vstiilarius  ouenstaph  [dccccxli    Astiui- 

4  rius] 

5  Tractula  crvc 

6  Capisteriviu  trot-h  |  r^/.  dccccxli  AlueufiJ 

7  Cribruni.   1  cribellum  seue  [dccccxli] 

8  ]Misellus  ouenscvzel  [dccccxli  anm.] 

9  Fermentuni  heve 

10  Fex  beriue 

11  Mulsum  niiliche  [dccccxli] 

12  Claretuni  lottertb-äc  [dccccxli] 

13  Crater  beker  [dccccxli  Crateres] 

14  Circulup  hvop  ^   [vgl.  dccccxli] 

15  Flasco  fleske 

16  Vter    bvteric     [dccccxxxix.    dccccxli 

17  anm.] 

18  Infunclibuluni        trechterc«         [dccccxli 
10       anm.] 

20  Cantarus  caniie  [dccccxli] 

21  Incitecta.  1  pulpitum  lectre 

22  Cooperculuin       let        [dccccxli.       vgl. 

23  dccccxxxix] 

24  Clepsidra  tappe  [dccccxli  annt.\ 

25  Magaria  gi-vt  [dccccxli] 

26  Tritticurn.    pura    kerne  ^     [dccccxxxix. 

27  dccccxli] 

28  Öpica  er  [dccccxli] 

20  Ventilabmin  wan  [dccccxli] 

30  Ligo.   I  fo«sorivm  böwe^    [dccccxxxix. 

31  dccccxli] 

32  Rastruni.  1  stuua  -^  harke  ^ 

33  Pala  scvuele^  [dccccxli] 

34  Vomer  schar  [dccccxli] 

35  Opex  luiies  [dccccxli] 

36  Temo  disle  [dccccxxxix.  dccccxli] 

37  Axis  os.se  [dccccxli] 

38  Humeri  scamele  [dccccxli] 

39  Dolabrum  barde  [dccccxxxix.  dccccxli 


Ascia]  40 

Ascia  bil  [dccccxli  Dolabrum]  41 

Bipennis  helembarde  42 

Securis  exe  [dccccxxxix.  dccccxli]  43 
Textrinum  dune  [dccccxli  antn.]  44 

Canops  hanef  *  [dccccxxxix.  dccccxli]  45 
Lacena  hekele  [dccccxxxix.  dccccxli]  46 
Pen.sum  werve  47 

Tradulus  ragel  ^  48 

Testadulus  garbret  49 

Glomus  cloven  [dccccxli]  50 

Stamen  warp  [dccccxxxix.  dccccxli]  51 
Subtemeu  wevel  [dccccxxxix.  dccccxli]  52 
Lamine  laniin  [dccccxli]  53 

Tela  weppe  [dccccxxxix.  dccccxli]  54 
Liciatorium  weppegerden  55 

Texile  weppesam  [dccccxli]  56 

Licena  ceine  [dccccxli]  57 

Pennarius  pinnere  [dccccxli]  58 

Callapodia  leist  [dccccxli]  59 

Lascinia  iere  ^  [dccccxxxix]  60 

Pedules     socken  ''     [vgl.     dccccxxxix.  61 

dccccxli]  62 

Pedile  vozdvc  [dccccxxxix.  dccccxli]  63 
Liniuin  vmbelaken  [dccccxli]  64 

Cortina         vmbehanc         [dccccxxxix.  65 

dccccxli]  66 

Armilla  böig  [dccccxli  Armillej  67 

Fibula  nusehe  **  68 

Auricalcuni.  1  inaures  orgolt  69 

Torques  hals^golt [dccccxxxix.  dccccxli]  70 
Balteus  gvrdel  [dccccxxxix]  71 

Voloctetra        waltstol         [dccccxxxix.  72 

dccccxli]  73 

Zomentum  eiche  [dccccxxxix.  dccccxli]  74 
Lena  cvssin  75 

Coopertorivni    dekelaken    [dccccxxxix.  76 

dccccxli]  77 

Pectolina  vorbvge  [dccccxli]  78 


*  engl,  hoop,  nnl.  hoep  'reif^         *  im  context         ^  l.  stiua         *  hancf]  f  nicht  ganz 
sicher        *  =  raffel        "  -:    Lacinia  gere        '  oder  socken        '  l.  mischen 


390  Hachlu;h  Geordnktk  Olohsark.  A.  Okuppknoi>ohhark 

liuth   (JeschichtsqueUen  aus  NasHau  3,  457.  4o8 


DCCCCXLIII 
GLOSSAE  HILDEGARDIS. 


a  z=   Codex    Wiesbadens Ls  2.     b 

1  Aigonz  ^  deus  ab  goth  b 

2  Aieganz  *  angelus  ab  engel  b 

3  Ziuienz  *  .sanctus  ab  heilich  b 

4  Liiiionz  ^  sjuluator  ab  heilere  b 

5  Diuueliz  "  diabolus  ab  duivel  b 
0  Ispariz  spiiitus  ab  geist  b 

7  Inhnois  honio  ab  ineinscho  b 

8  lur  uir  ab  man   6 

9  Vanix  t'eiiiina  ab  wib  b 

10  Peueanez  patriarcha  «6  ercevather  b 

11  Korziiithio  propheta  ab  wissage  b 

12  Falrtchiu  uates  ab  wart^age  b 

13  Soiiziz  apostolus  **  ai  botho  b 

14  Inischiol  martir  flfc  niartdelere  b 

15  Zanziuer  confessor  ab  bihtdere  b 
IG  Vrrzoil  ^  uirgo  ab  magcth  b 

17  lugiza  uidua  ab  witdewa  b 

18  Pangizo  penitens  ab  niwesere  b 

19  Kulzphazur  attauus  ab  alderano  b 

20  Phazur  auus  ab  ano  ft 

21  Peueriz  pater  ab  fatder  b 

22  Maiz  mater  ab  möder  b 

23  Nilzpeueriz  uitricus  ab  stieffatder  b 

24  Nilzmaiz  nouerca  ab  stiefmöder  b 

25  Scirizin  filius  ab  sun  b 


=   Codex   Cheltenhamensis  9303. 

Nilzsciriz  priiügnus  (d)  stifsun  b  2U 

Liinzkil  infan»  ab  kindeliii   b  27 

Zainz  puer  ab  cnappo  b  28 

Ziiiizial  iuueni.s  ab  iungelinch  b  29 

Bischiniz  adolescens  ab  iuncnian  b  30 

Malkuirz  *  senex  ab  altnian  b  31 

Fronix  frater  ab  l)mder  b  32 

Mir^kila  ^^    soror  ab  suestder  b  33 

Peuor.s  j)atixius  ab  fethdero  b  34 

Fanschol  auiinculu8  ab  hoheini  b  35 

Pieniza  ^^  aniita  ab  wasa  b  3ü 

Maizfia  matertera  «i  mönia  b  37 

Funschiol  gener  ab  suager  b  38 

Liaziz  nuniö  ab  snurha  b  39 

Zinibia  socrus  ab  sueger  b  40 

Scair  socer  ab  sueher  b  41 

Ncniz  nepos  ah  nefo  b  42 

Forinz  niaritus  ab  gehitman  b  43 

Kaueia  uxor  ab  gehitwib  b  44 

LoifFol  populu:*  ah  livt  i  45 

Hochziz  ^'^  cecuö  aö  blint  b  46 

Nosinz  surdus  ab  dovber  b  47 

Hiszin  strabo  ^^  ah  seilender  b  48 

Sciniz  balbus  ab  stamelender  b  49 

Keliz  blesus  ab  lisbender  b  50 


*  aufgenommen  sind  auch  die  nicht  zahlreichen,  in  beiden  hss.  nur  lateinisch  oder 
gar  nicht  glossierten  ivorte  der  lingua  ignota  *  bl.  458^-  a,  bl.  58»  b.  die  ersten  glos- 
sen  bis  890,  12  teilt  MDenis  Codd.  mss.  u,  3,  1727  auch  aus  der  Wiener  hs.  asc.  721 
(die  jetzt  verloren  ist :  s.  Pitra  Analecta  sacra  spicilegio  Solesmensi  parata  vm  (Paris 
1882)  praef.  p.  rv.  v.  xx)  /.  499  mit         ^  Aleganz  h         *  Zuuenz  Denis         ^  luuonz 

apls.l::: 

Denis        *  Diuueltz  Denis        ''  Son|ziz  a        *  Vrizoil  h        *  Malkunz  b        "  Mis:kilao 
"  Pieniza  b        "  diese  gl.  nochmals  nach  391,  1  a        ^'  Srabo  a 


DCCCCXLIII  Glossae  Hildegardis 


391 


Roth   Geschichtsqudlcn  aus  Nassau  3,  458.  459.    Zs.  0,  321 


8 
9 

10 
11 
12 
13 
14 
15 
IG 
17 
18 
19 
20 
21 
22 
23 
24 
25 
26 
27 
28 
29 
30 
31 


Scarpinz  iiuitus  ab  stummer  b 
Kolianz  claudus  ab  halzer  b 
Pivriziz  cumichus  ab  geheingestman  b 
Phanizchiu  idropicus  '  ab  wazeisutcliger  b 
Siliziz  caidiacus  ab  herzesiecho  b 
Sti'agulz  paraliticus  ab  behtderieso  b 
Pasizio  lep^osu^^  ab  niiselsuthdiger  b 

Hoil  ^  Caput  ab  lioibeth  b 
Forischial  f^inciput  ab  uorhoibeth  J) 
Ambila  ■'  occiput  ab  hinderhobeth  b 
Frens  uertex  ab  wü-bel  b 
Fasinz  cduaria  ab  gibila  b 
Faraliz  Ciüuicium  ab  calewa  b 
Ceril  cerebrum  ab  hirne  b 
Zirinschol  ceriuella  ab  hiiiiescala  b 
Scaia  *  sceidela  a   scetdela  b 
Sterauuizia  frons  ab  stirna  b 
Amzil  extrex  ab  nach  b 
Guia  iiulla  ab 
Ornalz  ciinis  ab  har  b 
MUischa  coma  ab  uasch  /; 
Ornalziriz  cincinnus  ^  ab  crisphar  b 
Lasinz  capillus  ab  lothe  ^  h 
Criberanz  cesaries    ab  i^cara  /; 
Luzeia  oculus  ab  ovga  b 
Fonix  pupilla  ab  .seho  b 
Luzpoinphia  ougappel  ab 
Luzcrealz  ougrinch  ab 
Luziliel  "^  cilium  ah  ovglith  b 
Luzimiuispier  palpebra  ah  ovgbrawa   h 
PiLsemia  supercilium  ab  vbebrawa  b 


Vguvviz  lacriiTia  ab  diahun   6  32 

Oir  auris  ah  ora  b  33 

Oiruiiguizol  orsmero  ab  34 

Oh'clamisil  orcrosla  ^  ab  35 

Nascutil  nasus  ab  nasa  6  36 

Naseuzirz  naselöch  ab  37 

Nascumisil  nasecrosla  ^  ab  38 

Pusinzia  catarrus  snuz  ab  39 

Wisanza  gene  ab  hufelun   b  40 

Maiaz  inaxilla  ah  wanga  b  41 
Scamilin  ^'^  timpus  ab  dunnewenge  b        42 

Moniz  OS  ab  munt  b  43 

Talzim  labium  ab  lespho  b  44 

Osinz  mandibula  ab  bachko  b  45 
Maletinosiuz  ^^     kinnebacko     a     kinne-  46 

bachko  b  47 

Uimzial  giugiue  ab  bilrun  b  48 

Malskir^^  dens  ah  zan  b  49 
Osinzmalskir    molaris    dens   ab    bachke-  50 

zan  b  51 

Gulzia  faux  ab  gumo  b  52 

Franix  h^ubo  a  yuula  ^^  hubo  ^"^  b  53 

Gruzia  guttur  ab  kela  b  54 

Kolezia  collum  ab   hals  b  55 

Ranzgia^''  lingua  ab  zunga  b  56 

Firanz  saliua  ab  speichaldra  b  57 

Kolecruziz  ^"^  halsbein  ab  58 

Koletabeiaz  ceruix  ah  halsadra  b  59 

Maletin  mentum  ab  kinne  b  60 

Viriscal  barba  ab  hart  h  61 

Zizia  greno  ab  granun  b  62 

Dulsielz  facies  ab  antluzze  b  63 


•  ydropicus  b        *  /;/.  459»*  a        '  Ambila]  IIa  auf  rasur  a        *  Scaia]  über  i  rasur  a 

*  cinninnus  a  *  oemeint  ist  wol  der  plural  loche  '  Luziliel]  das  letzte  1  aus 

orcroslla 

corr.  a         *  orcrof3la]   ororosla  h,  1  sieht   icie  i  aus  a  :  in  dieser  hs.   steht   Oircla|misil, 

nasecroslla 

tooherWGrrimms falsche  lesung  sich  erklärt        "  Nascumi|sil  a:  daher   WGrimms  misver- 

kinnelbacko 

ständnis  *"  oder  Scamilm  a  **  Maletino|sinz    a:    misverstanden    von    WGrimm 

"  hl.  58b  h  13  --  Uvula  >«  Hildegardis  Physica  {Migne  197)  4,  20  sed  et  cui 

hubo  in   gutturc  crescit    seu   intumescit  ...  ad   guttur  super  hubin.    gctcis  =  mhd.  öve 
Lexer  2,  2018  aus  lat.  uva        "  die  gl.  vor  391,  8  a  458''^        *'  Kolecruiiz  h 


39: 


Sachlich  Oeordnkte  Olobhauk.  A.  Gbuppkncjujhhark 


lioth   UeachifhtsqueUen  aus  Nassau  3,  459.  Zs.  6,  321 


1  Scalzio  hiuncruri  ab  ahla  h 

2  Scaiiitila  scapula  ab  scuMora  b 
;^  lunix  ascella  ab  höchiHa  b 

4  Branizel  bnichiiim  nb  arm  b 
f)  Dit<col  iiiu:<culus  ab  iiius  b 

6  Luguriz  elenbogo  *  ab  alenus  b 

7  lurstaniz  cubltua  ab  elin  b 

8  Nilzial  rist  ab 

9  Vrzial  nianus  ab  haut  /> 

10  Zinns  tligitus  ab  finger  fe 

1 1  Pixel  *  poUex  ai  dunio  b 

12  Conix  cnugel  ab 

13  Salziox  unguis  oft  nagel  6 

14  Pidago  ^  ab 

15  Magux  pugnus  a6  fast  b 

IG  Benizscia  dextra  ab  zeswa  b 

17  Silisza*  sinistra  ab  winstxa  b 

18  Warinz  inpetigo  ab  warza  b 

19  Galich  menbruni  ab  gelith  b 

20  Burbeiscal  pectus  ab  brüst  b 

21  Burbefcleiz  bmstlefel  a  brustlefFel  b 

22  LaniöCiU  ubera  ab  manmun  b 

23  Veriszoil  uenter  ab  buch  i 

24  Stranguliz  umbilicus  ab  nabele  b 

25  Tirziel  renes  ab  landen  b 

26  luncxoil  ^  femur  ab  huf  6 

27  Spirizan  ilia  ab  lankin  b 

28  Tilzia  ^  uentriculus  vvaniba  ab 

29  Schicial  latus ''  ab  sihda  6 

30  Kosinzia  costa  ab  ribbe  6 

31  Rimziol  dorsum  ab  rugge  6 

32  Scorinz  cor  ab  herza  b 

33  levuiz  iecur  afc  lebera  b 

34  MoUiz  pulmo  ab  lunga  6 

35  Scauril  stomachus  ab  mago  fe 

36  IJiperiz  spien  ab  milze  i 


Idi«'Z  fcl  fl/;  galla  6  37 

Gloiz  renunculus  ab   niero  b  38 

Vnguizol  aruina  </i  sniero  b  ^59 

Virziia  **  uiscera  ab  iufdre  b  4(J 

Dariz  intestina  ab  dariiia  b  41 

Biuanz  uesica  ab  blasa  b  i- 

Fluanz  lociuin  hm-n  ab  43| 

Rubianz  sanguis*  a&  bluth  b 

Suinz  sudor  ab  sweiz  b 

Dorniel  culus  ab  hers  b 

Duoliz  nates  ab 

Zirzor  aiuis  ab 

Menguiz  ^'^  stercus   ab  horo  b 

Creueniz  ^^     uirile     nienibruni  ^^      uere- 

trum  a 
Uirlaiz    testiculi  ^^   a 
Lizia  glandula  ab  drSs  b 
Amzglizia  ^*  hegedruse  a  hegedrfise  6 
Fragizlaiiz  ^■'  locus  uerecundie  mulierisa  55 j 
Croich  dich  a  dieho  b 
Boil  genu  ab  kni  b 
Cliuanz  ^"^  os  bein  ab 
Ci'uniz    crus  ab    menschenbein   a    mein-  59j 

schenbein  b 
Sciacruniz  tibie  scinkun  ab 
Moueniz  sures  ^^  ab    wado  b 
Milisch  medulla  ab  march  b 
Tabeializ  uena  ab  adra  b 
Crouiz  talus  ab  enkil  b 
Vrzoia  calcan^us  ab  versna  b 
Funiz  ^^  planta  pedis  ab  fäzsola  b 
Misaiiz  arcula  ceha  ab 
Fuscal  pes  ab  fäz  b 

Ranzil  räf  ab  76 

Nosinz  grint  ab  71 

Minscol  ulcus  ab  svero  a  swero  b  72 


^  elenbogo :  {rasur  von  1  z)  a         *  Pizel  b  '  darüber  keine  gl.   ab         *  Silisza]  s 

aus  z  corr.  a  *  Iimcxoril  h  *  Lilzia  b  '  larus  b  *  hl.  459»*  «  *  darnach 
rasur   a  *"  Menguiz,     ng    aus   m    corr.    a    Meginz    b  "   lücke   gelassen    b 

**  mbrü  «        ^*  »iwr  Virlaiz  o/me  gl.  h        **  oder  Ainzglizia  ah        '^  ZwcAe  gelassen  h 

^'  oder  Cuuanz  a        '''  l.  sure        "  Funix  & 


DCCCCXLIII  Glossae  Hildegardis 


393 


Roth   Geschichtsqnelten  o.us  Nassau  3,  459.  Zs.  6,  321 


1  Abiliz  bladera  ab  fesica  b 

2  Razil  uenenum  ab  eithder  b 

3  Sciriuz  tabo  ab  tror  b 

4  Pasiz  lepra  ab  miselsut  b 
ö  Bozelun  iiellim  ^  ab 

ü  Ruschila  ruga  ab  runzela  b 

7  Monzil  Scabies  ab  rudo  b 

8  Keliouz  ^*  papa  ab  babest  b 

9  Karinz  cardinalis  ab  cardinal  b 

10  Peuearzet  ^  patriarcha  ab  erzefatdor  b 

11  AiTezenpholianz  archiepiscopus  ab    erze- 

12  biscofh  b 

13  Enpholianz  episcopus  ab  biscofh  b 

14  Scailo  clericus  ab  paffo  b 

15  Scalzido  sacerdos  ab  ewartdo  b 

16  Kolscanz  prespiter  ^  a6  prister  b 

17  Zeviinoz  diaconus  ab 

18  Tilzeuinoz  subdiaconus  aft 

19  Zintol  acolitus  ab  h'etdi'egere  b 

20  Scurinz  exorcista  ab  beswerere  b 

21  Niscalnoiz  lector  ab  lesere  b 

22  Oriezio  ianitor  ab  dorwartdo  b 

23  Gasinz  *  cancelarius  ^  a6  cancelere  b 

24  Proueiz  prepositus  ab  probeist  b 

25  Telzion  decanus  ab  dechan  b 

26  Kanesilis  ^  cantor  a6  sengere  b 

27  Luschil  sacrista  afc  kuster  b 

28  Agiziniz  '  magister  ah  meister  b 

29  Agilarchiniz  ^     magister      scolarum 

30  schulmester  b 

31  Silzimian  Scolaris  ^  aö 

32  lunchkal  discipulus  ab  iungero  h 

33  Larchizin  scriptor  ah  scribere  b 


ab 


Abiol  abbas  ab  abbeth  b  34 

Spariz  prior  ah  35 

Moriziiiz  ^°  monachus  rufe   niunich  b  3(5 

Reimonz  monialis  a6  nunna  b  37 

Phalischer  inclusus  ab  closenere  h  38 

Orinschiel  heretnita  ah  einsidelo  h  39 

Ophalin  ^^  templum  «6  gotheshus  h  40 
Monzchia  monasterium  a6  munster  h        41 

Crizia  ecclesia  ab    kircha  b  42 

Clainzo  claustrum  ab  closter  b  43 

Miziabiza  Oratorium  ab  betdehus  b  44 

Praiz  chorus  nb  kor  b  45 

Kaido  delubrum  aö  abgotheshus  h  46 

Zirinzil  porticus  ab  porzech  b  47 

Oneziz  ianua  ab  dura  fc  48 

Hilziol  ualue  ab  ualledure  b  49 

Tirix  limen  ab  druschubele  h  50 
Scolioz  superlimiiiare  ^^  ab  oberdure  b     51 

Poimiz  postes  ah  durstudele  h  52 

Gulioz  cardo  ab  ango  fe  53 

Sparinzia  sera  ab  sloz  h  54 

Galantiz  henga  «6  55 

Pioranz  clauis  ab  sluzil  b  56 

Pezimil  pessulum  aö  grindel  b  57 
Bizimonz  fuiidamentum  ab  fundemunde  h  58 

Staurinz  lapis  ab  stein  ?>  59 

Kalmnz  quadrus  ab  quaderstein  b  60 

Michzio  cementum  ab  mortdei'e  b  61 

Kolezin  sabulum  ab  sant  b  62 

Branzin  calx  ab  calch  ft  63 
Ronzis  perpendiculum  ah  murwaga  b       64 

Gunzschula  ^^  nuu'us    aft  mura  b  65 
Stirpheniz  paumientum  afe  hesderich  h      66 


'  dieses  vom  grint  verschiedenen  kopfausschlags  (lool  Ji  aar  schuppen)  tut  auch  Hilde- 
gardis Physica  1,  122  erwähnung :  et  homo  cui  caput  vellecht,  abscidat  illud  quod  molle 
in  lardo  est  .  .  .  et  tunc  isto  caput  suum  saepe  ungat,  et  vollen  cadent,  et  caput  ILlius 
pulchrum  erit,  das  adjectiv  scheint  auch  3,  7  gemeint:  si  caput  tuum  aut  atuphetc 
est  aut  wellcht        *  Peuearrez  6  richtiger,  s.  oben  390,  10        '  prcsbitor  b        *  Casiiiz  b 

^  cancellariu.H  a  *  Kanesilis  b         '  Agizioix  a         *  oder  Agilarchiniz  a        »  Sco- 

laris zweimal   übergeschr.  b  "  hl.  59»  Morizin  b  "  Ophalin]   O  rot  verziert  b 

re 

"  suplünina  a        "  Gunschula  a        '*  verzierter  anfangsbuchstab  ab 


391 


Sa(  iii.Kn  Geordnetk  Gloshark.     A.  Gkuppenulohhare 


lioth   (ienckichtsqiiellen  aus  Nassau  3,  459.  4<J().   Zs.   0,  321 


1  Kolinzia  ^  colunipna  ab  sul  b 

Milizaiiüz  imago  •  ab  bilede  6 

:^8 

'1  Fuschalioz  base.s  ah  siiiiiz  h 

Tinizaloz  turibuluin  ab  rochfaz  b 

39 

:J  Pillix  capitellum  ab  capitel  b 

Doiux   acerra  ab  wirochfaz  b 

¥) 

4  Dioranz  fornix  ab  suibogo  b 

Phainkil  cera  ab  wa«  b 

41 

')  Sinziol  testudo  ab  gevvolbe  b 

DilLsch  sepum  ab  uUf^lith  b 

42 

ü  Bilidio  celatura  ab  graft  b 

Ziziniina  oleum  ab  olei  b 

43 

7  Phalidiz  absiduii  a  exedn;  ab-itduii  l> 

Pluiiuziolaz  '  ceieurs  ab  kerza  b 

44 

8  Lanschil    analogiuin  ab  letdere  b 

Kinchzia  candela  ab  lith  b 

4r> 

9  Diuloz   tribunal  ah  dincstul  b 

Kinchscali.s  candelabruiii  ab    kerzestal  b  4<j 

10  Tioiiischia  cathedra  ab   bischouesstul   b 

Liuizanz   lucerna  ah  lithfaz  b 

47 

11  Ziuntoriz  sanctuariuiii  ab 

Spinzia  laiiipa.s  ab  fakelun  h 

48 

12  Stalticholz  altarc  ab  eltden;  b 

Scurinz  äainnia  ab 

49 

13  Gramizol  giatlu.-^    ab   grethdo  b 

Buliziii  pixis  ab  bu^ha  b 

50 

14  Blanzio  ciboriuni  ab 

Moleziz  oblata  ab 

öl 

15  Sancciuia  cripta  ah  cniftda  b 

Amozia  euchari.stia  ab  gothdeslichamo  b 

52 

lÜ  Zinzniiz  cocloa  ab  wiiidelsteiii  )> 

Ua.^chiro  **  calix  ab  kelich  b 

53 

17  Phariscli  ^  conus  ah  ciiofh  h 

Panisiz  patena  ab 

54 

18  Tonizina  ^  nola  ab  schcdla  b  scella  a 

Phirzianz  ^  fistula  ab  lora  b 

55 

19  Cloniischol  cainpana  ab  glochga  b 

Phinziol  urna  ab  einier  b 

56 

20  Zeia  rostis  ab  seil  6 

Spaiizin   wedel  ab 

57 

21  Diriz  rinch  ab 

Phazia  ainpulla  ab  anipela  b 

58 

22  Coliiizko  laquearia  ah  himelza  b 

Libizanianz  liber  ah  böch  b 

59 

23  Plializ  pictura  ob  gemelze  b 

Kirzanzlibiz     missalis     liber    ah    messe- 

60 

24  Vmbrizio  tectuiu  ab  tlach  /> 

bfich  b 

61 

25  Goriiiz  trabs  balko  r//; 

Gonzio  lectionarius  ab  leczenere  b 

62 

26  Sciloz  dil  ab 

Iziniziolibiz  euangelioruni  liber  ab  ewan- 

63 

27  Pizinianz  *  asser  flfc  breht  b 

ieliere    b 

()4 

28  Zilozioii  ^  pluteuiii  gedile   ab 

Mu.sgal  graduale  ab  gradal  b 

65 

29  Lamisch  lateres  ab  ciegeliui  b 

Bugeziol     anthifonariu.s  ^^    ab     antiphe- 

66 

30  Tonzion  tegula  ab  ycindela  h 

nere  b 

67 

31  Faririchoinil   pinnaculum  ab  wintberga  h 

lamischiz  ymnai-ius  ab  ymnere  b 

68 

32  Mizirzeis  impluuium  rocblog  a  rochloch  h 

Zarianz  cursere  ab 

69 

33  Abiza  donius  ah  hus  h 

Guziniinz  coUecteiiere  a  collectere  b 

70 

34  Talizhna  paries  a&  want  6 

Schimischonz  p.salterium  ab   seldere  b 

71 

Amziliz  omelia  ab 

72 

3.5  Philxima  capsa  ab   kaspa  h 

Muniizalibiz  matutinalis   liber  ab    meth- 

73 

3Ü  Spancriz  dedicatio  ecclesie  ab  kinviha  b 

denbuch  b 

74 

87  Limzikol  crux  ab  cruce  h 

Titilaiz  breuiarium  ab 

75 

1  i?.  459'>»  o          2  Phänisch  n   Pharicsh 

h           '  oder  Tonizma  ab             *  Pizimanz] 

zi  a«/  rasur  a        ^  Zilozion.  on.  a        '  ymago  b         ''  Pliamph==iolaz  a         *  Valschiro  b 

»  Phirz,ianz  a        "  antiphonarius  i 

DCCCCXLIII  Glossae  Hildegardis 


395 


Roth   Geschichtsquellen  aus  Nassau  3,  460.  Zs.  6,  321 


10 
11 
12 
13 
14 
15 
16 
17 
18 
19 
20 
21 
22 
23 
24 
25 


Buenz  ^  antiphona  nb 

Dunaz  responsorium  ab  respons  b 

Braiz  uersus  ab  uers  b 

Onez  canticiun  ab  cantpsal  ^  b 

Guzinz  collecta    ab 

Mimischonz  ^  capitulmn  ab 

Scarinz  *  scurliz  ab  subucula  /; 

Ainlizima  unibral  ab  superhumerale  h 

Tizzia  alba  ab 

Zizzion  ciiiguliuii  ab  gurdeil  b 

Olzimia  mapula  ab  hantifano  b 

Timchzial  stola  ab 

Scolmiz  subtile  ab  subtil  b 

Zimiza  ^  casula  ab  mishachel  b 

Pazidol  episcopale  palliuni  ^  ab 

Zinfrozia  scandalia  ab  romschua  b 

Paiox  iufula  ab  biscofeshubelin  b 

Kolgira    pastoralis     baculus    ab      bisco- 

festab  b 
Minscal  "   uexillum  ab    phauo  b 
Tilifzia  tapete  ab  depeth  b 
Squimiel  ^  cortiua  ab  uuibebanch  b 
Zinkia  ansa  ab  uestela  b 
Korischol  pfellel  ab 
Lichscola  manutergium  ab  hantwela  b 


26  Perezilinz  ^  Imperator  ab  keiser  b 

27  Rischol  rex  ab  kunich  b 

28  Perauz  princeps  ab   fursto  b 

29  Scaltizio  palatinus  ab   palzgrefo  b 

30  Malzienz  marchio  ab  marchgrefo   b 

31  Scarduz  dux  ab  herzogo  b 

32  Zienz  comes  ab  grcfo  b 

33  Zichzienz  pretor  ab  burgrefo  b 

34  Kinchziol  aduocatus  ab  vogeth  b 


Tronziol    patronus   ab    fethderlicher    be-  35 

scirmere  b  36 

Crinuziol  uicedonnius  ab  uicedum  b  37 

Gazio  caterua  ab  gesemene  b  38 

Sarziz  legio  ab  sameuunga  b  39 

Glosinz  acies  ab  scara  b  40 

luriz  iudex  ab  rithere  b  41 

Filisch  aulicus  ab  houedrud  b  42 

Zimzitama  exercitus  ab  here  b  43 

Viliscal  uulgus   ab    uuolc  b  44 

Dulschiliz  turba  ab  men'^ge  b  45 

Kanchziol  ^^  expeditio  ab  hereuart  b  46 

Kanzil  conmilito  ab  heregesello  b  47 

Zilix  socius  ah  gesello  b  48 

Durziol  juiles  ab  ritdere  b  49 

Pereziiii  obses  ab  gisel  b  50 

Culiginz  uillicus  ab  sultheizo  /;  51 

Doziz  exactor  ab  clegere  b  52 

Clizio  uades  ab  bui'go  b  53 

Fraizola  ^^  conuiua  ab  gemazzo  b  54 

Milzonziz  ^^  pincerna  ab  schenko  b  55 
Gospilianz    discoforus    druschezo    h    da-  56 

pifer  a  57 

Spaninz  pistor  ab  pister  b  58 

Buscbibol  paneficus  ab  beckere  b  59 

Lifiziol  ^^  cocus  ab  cohc  b  60 

Birscheiz  esca  ab  ezzin  b  61 

Dirischil   potus  ab  dranc  b  62 

Scotilzio  cellerarius  ab  kelnere  b  63 
Schiraizon  camerarius  ab  kamerere  b        64 

Garginz  hortulanus  ab  gardenere  b  65 
Larginchziz  ^'^  artifex  ab  listinechere  ^^'  b  66 

Sporinzio  rusticus  ab  gebur  ^^  b  67 

Anziur  agricola  ab  acberman  b  68 

Gogglizil  ^"  messor  ab  suidere  b  69 


*  Buenz  a         ^  gewts    nicht  deutsch,   eher  abgekürzt  für  cantus  psalmi  ^  Mimi- 

schanz  b  *  hl.  59b  Scarinz  h,  S  rot  ausgezeichnet  ^  Zimza  a  *  palium  episco- 

pale  b  '  hl.  459^^  a         *  oder  Squamel    a  *  Perezilinz]  P    rot  ausgezeichnet  h 

'"  Kanchtziol  h  "  Fraizola]  grofses  Yh  "  Milzonzit  a  *«  Lifiziol  oder  Lisi- 
ziol  a  Lifziol  h  '*  Larginchzint  a         i'  l.  listmcchorc         "  diese  und  die  5  näcliftcn 

gll.  auf  rasur  von  anderen  worten  b        ^^  Glogglizil  a 


:vjh 


Sa<  niJ<  II     (lEOKDNETE    GL088ARE.    A.    GRUPPENUL088ARE 


Ruth   Geschichtsquelleti  aus  Nassau  3,  4 CO.  4G1.   Z».  Ü,  321 


1  Diliinischol  feiÜHeca  ab  niedere  h 

2  Plaiizinior  uinitor  ab   winpirtniaii   h 
:{  Bosiiiz   hubulcus  ab  hot^sciicrc  b 

4  Garaziii    subulcurt  ab  swc'ui  b 
.")  Virzunz  inulio  ab  stutderc  b 
tj  Scaliziz  opilio  ab  schefere  b 

7  Sunchzil  siitor  ab  sudtler  b 

8  Larinzin  coriarius  ^  ab  loiwcre^  b 

9  Gulzianz  figiiliis  ab  viere  ^  b 

10  Loin.seho  huiarius  *  <(b   woUemciigere  b 

11  Scabiriz  piscator  ab  fischere  b 

12  Figirez  pictor  ab  niedere  /; 

13  Snialetis  faber  ab  sinitli  b 

14  Zaueriz  aurifex  ^  ab  goltsinith  b 
1.J  Bisianz  argen tariurf  ab  silberere  b 

1()  Munehzidol   numnmlarius  ab  niunezere 

17  Fronzios  fenerator  /ib  wucherere  b 

18  Folicio  niereator  ab  kout'iiuiii   b 

19  Firmaniz  lajjieidn  ab  steininezzo  b 

20  Bauiriz  textor ''  ab  wobeie  b 

21  Auiriz   iiauclerus  ab  scifmeister  b 

22  ficilniiol  nauta  ah  schifnian   h 

23  Doinzio  (;arpentarius  ab  boiinwereman 

24  Moruzio  carnifex  ab  mezeiere  /; 

25  Dalscil  caupo  ^  ab  winouga  *  b 

26  Borschil  telonearius  '•*  ab  zolnere  b 

27  Gaurizio  fidicen  ab  «eithspilere  b 

28  Scaniizio  mimus  ab  spileman  b 

29  Baleuinz  ioculator  ab  spotdere  h 

30  Lizo  saltator  ab  sprengere  b 

31  Uirueniz  fornicator  ab  h&rere  b 

32  Maliuzia^"  meretrix  ab 

33  Cliuinx  niagu.s  ab  goigelere  /; 

34  Ranschil  loquax  ab  cleffere  /; 

35  Malzispianz  ^^  obtrectator  ab  besprecbere 


Seorinzin  HUHurro  ab  runechere  **  b 
Sobdulaniiz   adulatorrt//  winehaldenere '^/> 

Fugizlo  cdoacariu.-s  ab  lengeuekere  h  3^ 

Doleniiz  ganeo  ab  uraz  b  '.\U 

Bizioliz  potator  ab  drenkere  b  iu 

Siccioniz  latro  ab  schachere  b  41 

RabJniz  predo  ab  roibere  b  4l' 

Uirtinianz  für  ab  dieb  b  4  . 

Deiezio  nauus  '*  ab  getwerch  b  41 

Lügizkal  ^•'  gyga<  *^  ab  riso  b  4j 
Durziiuuiz  Sequester  ab  griezvvartdo  h       4») 

Oirschal   tubicen  ab  hornblesere  b  47 

Fiilscaioliz  auceps  ab  fogelere  b  48 

Beluaiz  uenator  ab  iegero  b  49 

Kolsinzio   uerewere  ab  '»o 

b       Ui?*is(;oliiiz  ^'   translator  ab   antfriBtere  h  51 

Razinthia  interj)re.<  ab  dutdere  b  52 

Sparfoliz  ^^  explorator  ab  spihere  h  53 

Vrizeltin  speculator  ah   wartdere  b  54 
Babonzio  .sagittariu?!  ^^  ab  .selpscuzzo  h     55 

Eioliz  dominu.s  ab  herro  b  50 

Salziz  doinina  ab  frowa  b  57 

b       iSubizo  seruus  ab  cneth  h  5.S 

Scahniza  ancilla  ab  dinia  b  59 

Perzimzio  aduena  ab  zukumeliuch  /;  60 

Pazuz  ^^  indigena  ah  inbuwelinch  h  61 

Primischol  über  honio  ab  friman  b  62 

Baischur  proprius  ab  eigen  b  63 

Scalgonzus  cliens  ab  dienestman  h  64 

Dilzio^^  dies  ab  dac  b  65 

Scaurin  nox  ab  nath  b  66 

Dizol  dominica  dies  ab  sunnendac  b  67 

Discula  feria  ir  ah  mendac  b  fj8 

b      Munizza^^  feria  in  ah  diestdac  h  69 


'  coriariarius  h         -  vi/id.  löwer  ^  zu  üle  topf         *  lanarius  fiber  ausgestrichenem 

nümulari'  «,  *•.  396, 16        *  aurifer  b        *  testor  6        ''  capo  b        *  entstellt  aus  wineigo  ? 

"  telonari'  a  ■"  oder  Maluizia  a  "  Malzipiauz  b  *-  =  runezere  ''  l.  wine- 
hiüdesere  zu  einem  unbeleytt.i  huldison  ?    bekannt  ist  wineholdo  ^*  1.  nanus  "  bl. 

460*^  a  "  gigas  b  "  Uisiscolinz,  si  aus  n  corr.  a  bl.  60»  Viuscolinz  h  "  Spar- 
foliz,  f  aus  t  corr.  a  Spartoliz  b  "  sagitarius  b  -"  Pazue  b  **  DilzioJ  roter  an- 
fangsbuchstab  nach  absatz  ab        ^*  IVIimizza  b 


DCCCCXLIII  Glossae  Hildegardis 


397 


Roth   Geschichtsquellen  aus  Nassau  3,  461.  Zs.  6,  321.  322 
Aleziz  feria  im  ab  mitdewocba   b 


_  Mirzi^il  feria  v  ah  dunresdac  b 

3  Haurizpia  feria  vi  ah  vriedac  b 

4  Hoizka  sabatuni  ^  ah  saniezdac  h 

5  Limix  lux  ab  lieth  h 

G  Conchsis  tenebre  ab  vinstere  b 

7  Tonziz  unibra  ah  seethdo  b 

8  Vacciiuiz  ebdoniada  ab  wecba  b 

9  Loizo  meusiö  ah  manoit  h 

10  Azil  annuö  ab  iar  /) 

11  Scalo  mane  ab  fru  b 

12  Pinchz  sero  ab  .spade  b 

13  Muiiiizanz  niatutiiium  ab 

14  Ziuariz  ^  ianuarius  ab 

15  Scantido  februarius  ab 

16  Ornischo  '^  marcius  ab 

17  Amnizo  aprilis  ab 

18  ZiriszLuthio  *  maius  ab 

19  Arcbindolis  iunius  ah 

20  Zigionz  iulius  ab 

21  Gargischol  augustus  ab 

22  Scandidoz  ^  September  ab 

23  O.scüanz  october  ab 

24  Holiöcha  nouember  ah 

25  Denizimo  december  ab 

26  Ginschiz  ^  prima  ab 

27  Scoinz  tercia  ah 

28  Anischiz  sexta  ab 

29  loinz  nona  ab 

30  Kalizinz  uespera  ab 

31  Nuschanz ''  completorium  ab 

32  Duneziz  ^  camisia  ab  bemede  b 

33  Obirischa  hermel  ab  manica  b 

34  Fugeuiz  brace®  ab  brSch  6 

35  laschua  ^^  beinnich  a 


Ziziuel  ntu'ua  ^^  ab  ^acbela  ^^  b  36 

Fuziz  bracile  ah  brucbgiu'del  h  37 

Diuueia  caliga  ab  hosa  />  38 

Bizeris  callicvda  ab  39 

Inpelziaz  subtalares  ah  40 

Zischioii  calear  ab  41 

Zazinioz  corrigia  «/?  riemo  h  42 

Morschis  corium  ab  leder  /*  43 

Scatil  tunica  ab  roc  ö  44 

Rogazin  pellicium  ab    belliz  6  45 

Scilia  cuculla  ah  46 
Marezia  cilicium  ab  berin  gewanth  h        47 

Cunzio   mautelliun  aö  jnantel   h  48 

Ganguzia  cappa  ab  49 

Curchozia  hüba  a  huba  mitra  b  50 

Kanscbo  pilleus  ab  huth  6  51 

Scolzia  marca  ah  marc  ö  52 

Linchz  talentuiu  ah  phunt  h  53 

Pligizil  digel  ab  54 

Mazanz  cultellus  ab  mezzer  h  55 

Blanschil  scoria  aö  sinder  b  56 

Spanzol  malleus  ab  hamer  h  57 

Miska  forceps  ah  zanga  h  58 

Zabla  liraa  ab  figela  ft  59 

Zimiscbil  serra  ab  60 

Scaun  essa  ah  61 

Cloiscb  cluft  ab  62 

Scbirzima  foruex  ^^  a&  63 

Guzim  ^*  meizel  ab  64 

Scanipla  slistein  ^^  ab  65 

Biminzsta  ^®  cos  ab  wezestein  b  66 

Sciria  securis  ab  hachges  b  67 

Blinchzia  dolabrum  ah  barda  Ä  68 

Zichzimil  ^'  bibelin  aö  bipennis  h  69 

Kalziga  hepa  ah  70 

Ranchmaz  ^*  snitdesahs  ab  71 


*  sabbm  &  *  rf«e  monatnamen  auch  bei  Denis  aao.  '  Omischo  Denis  *  Tiris- 
zinthio  Denis  ''  Scaudidos  Denis  *  Ginschinz  &  '  Duschanz  6  *  Duneziz]  D 
rot  ab,   davor   absatz         •  brache  a  *"  o/jne  gl.  b         "  darnach  ist  narua  ein  lat., 

kein  deutsches  ivort  '*  hängt  wol  mit  bruochseckel  (vgl.  ASchultz  Höfisches  leben  V, 
292)  zusammen        '^  foruez  b        '*  Girzim  b        *^  i.  slifstein  WGrimm        **  W.  460»*  a 

"  oder  Ziehzirail  a        '"  Ranchmanz  b 


:{98 


Baciilich  Geordnete  Gix)88are.  A.  GRUPPENoix)eftAKE 


Jiuth   Geschichtsquellen  mts  Xansau  H,  401.   4Ü2.   Zs.  G,  322 


1  Bculiz  siibula  ab 

Ziginz "  uouier  ab    «are  6 

30 

2  Zanziol  hüIub  ab 

Zinz  ligo  ab  sech  6 

37 

3  Kanfur  hanuis  ah 

(iaiiizida**  egeda  ab 

:^8 

4  Brazcliia    aiuleiia  ah 

Golziol  «ilo  ah 

39 

5  Zizani  ^   j)atella  ah  phaiina  h 

Harzitna  ^"  ager  ab  achger  b 

4(J 

0  Zisch  sulcatoriuiii  ah 

Lauziiiiiniza  terra  ah  herda  b 

41 

7  Ziunta  ^  plana  ah  .saba  b 

Vnibleziz  ^^  egerda  ah 

42 

8  Zizim  circmum  ab  c-irzel  h 

Sealeis  bracha  ah 

43 

9  Hogiz  terebnun  ad  negober  b 

Creiza  lanth  ab 

44 

10  Ziginz  uomer  ab  sare  i 

Zamzia  eigen  ab  allodiuin  b 

45 

11  Zonz  ligo  ab  sech  6 

Gigunz  beneficium  ab 

46 

12  Milzimzia  craticula  ah 

Gauschin  seriptorium  ah  kendre  b 

47 

13  Kazinz  ^  lebes  ad 

Hauschiaz  cornu  ah  hörn  h 

48 

14  Nochzido  caccabus  ah  cachgela  h 

Bili?chiz  incaustuni  ^^  ah  dinda  b 

49 

15  Lachzim  fuscinula  ab  crowel  h 

Banziaz  penna  ab  uedera  b 

50 

16  Ochzia  rastrum  ah 

Arziaz  cals  ^-^  ab 

51 

17  Spiiiizim  falx  ah 

Schumz  ^*  pumex  ah  pumez  b 

52 

18  Ziuzia  *  falcula  ai 

Strauimiz  ^^  rigelstab  ab  linea  b 

53 

19  Galschiriz  bipennis  ab 

Bulscharz  plumbuni  ab  bli  b 

54 

20  Sconz  incus  ab  aneboz  b 

Braniöchiaz      pergamenuni  ^®     ab 

piri-  55 

21  Grogezin  carbo  ah  colo  & 

mente  b 

56 

22  Banchzenuz  follis  ab  blasbalc  b 

Gruschiaz  ^'  presdela  ^^  ah 

57 

23  Burnberiz  plaustnim  ab  wagen  b 

Luschanz  minium  ab 

58 

24  Zimiz  disla  ah  temo  b 

Kilniindiaz  crocus  ab 

59 

25  Gugiziz  assa  ab  axis  & 

Schamiz  tabula  ab 

60 

26  Stigienz^  rath  ab 

Brizimaz  stilus  ab 

61 

27  Buchziz  naba  ab 

Gauimiz  circinus  ab 

62 

28  Reldiaz  nmga  aö 

Ruszianz  Rama  a  tama  b 

63 

29  Cauenel  cadevize ''  a  cateuizze  "^  b 

Zischel  spula  ab 

64 

30  Kichsis  lanchwith  ab 

Zubeiaz  herleua  ah 

65 

31  Ischiazin  speicha  ab 

Guchiz  vizza  a  uizza  b 

66 

32  Furanz  stoiTun   a& 

Gozionz  goltbracha  ab 

67 

33  Suzemel  spannagel  ab 

Ziziniz  weuel  ab 

68 

34  Ranchil  aratrum   ab 

Blanschinz  bligam  ab 

69 

35  Scolmiz  stiua''  ab 

Limizin  scinun  ab 

70 

*  Zizain  b  *  oder  Zuinta  a  '  Karinz  b  *  oder  Zuizia  a  *  bl.  60^  b  ®  un- 
belegt '  stina  a;  lateinisch  *  absatz  und  rotes  Zi  in  Ziginz  ah,  diese  und  die  fol- 
gende «/Z.  5CÄ0»  398, 10. 11  ah  '  Ganzida  a  ^°  Haizima  h  ^^  Vmb,ieziz  a  ^*  en- 
caustrum  &        ^^  scheint  entstellt  aus  lat.  scalpellum  resp.  scalpellus;  s.  auch  oöe»  382,  20 

**  Schunz  ?*  '*  o(/er  Strauimiz  a  "  pergamentum  &  "  Guschiaz  &  **  i=  pres- 
sel  Lexer  2,  293? 


DCCCCXLIII  Glossae  Hildegardis 


399 


Roth   Gesehiehtsquellen  aus  Nassau  3,  462.  Zs.  6,  322.  323 


1  Foriz  (Iriiin  ^  ab 

2  Ploniz  stielt  ah 
8  Buuinz  truha  ab 

4  Alegrinz  scriniuni  ah  .<crin   b 
f)  Guziiniz  '^  cista  ab  chista  b 
()  Gumz  flahs  ab  Imuiu  b 

7  Biriz  werch  ab 

8  Ruziminz  colus  ab 

9  Lizchaz  fusus  ab  spilla  /^ 

10  Ordeiz  wirJen  ab 

11  Vazimanz  ^  gam  aö 

12  Almiz  hasbel  ah 

go 

13  Vazilelz  garnescrago  h  ganiescra  a 

14  Glaniz  *  clunge''"  a  clugelin  b 

15  Nulsiz  acus  ab  nalcla  b 

16  Ziriskaii*  uingerhuth  a  uingerbut   b 

17  Diuz  mai"suppium  ^  ai 

18  Wizianz  ^ 

19  Baiz  pannus  ab  duch  /) 

20  Schagur  ''   roclin  ab 

21  Schii-izim  *  stucha  «fe 

22  Tenziz  witede  ab 

23  Zamiziz  ^  gerun  ab 

24  Nasuiiz  nethde  a    netde  & 

25  Glinziz  ^^  soiun  aö 

26  Hoilzirier  houbetlovc  ab 

27  Naschiz  linede  a  linde  6 

28  Rasinz  risa  ab 

29  Hoilbaiz  hoibetduch  a  hoibetdovch  b 

30  Omalzanzia  hai-snur  ab 

31  Kanulzial  ^^  wil  ab 

32  Oiralbriun  ^^  inaures  ab 

33  Naczuon  monile  ab  spengelm  b 

34  Gragischoii  armilla  ab 

35  Haurizin  anulus  ab  vingerlin  b 


Curizan  bortduii  ab  36 

Moruueia  lederhotia  ab  occroa  b  37 

Galiziuia  galea  ab  heim  /)  38 

Scurilz  cllpeu.s  ab  silt  b  39 

Dilizanz  gladius  ab  swi-rt  />  40 

Zaiichur  uezzel  ab  41 

Zichiz  capulum  ab  42 

Guuniz  Conus  ab  43 

Schaniz  scheida  a  vagina  seida   /;  44 

Bichzin  buckela  a  buchgela  b  45 

Ruiz  ranth  ab  46 

Zuzianz  wafun  ab  47 

Squair  arcus  ab  bogo  h  48 

Grizianz  senewa  ab  49 

Braliz  bolz  ab  50 

Bluschanz  schefde  a  .scheftde  b  51 

Ploschinanz  strala  ab  52 

Buzion  phil  ab  53 

Curschin  craphfo  ff  crapfo  b  54 

Spaluii  shaft  ab  55 

Cauz  sella  aö  56 

Bursicli  scandipola  ab  57 

Cumeriz  suzel  ^^    ab  58 

Ganzian  sugir  ^  *  aö  59 

Amizdel  bambest  ab  60 

Fronich  frenuin  ab  britdel  b  61 

Zuzian  furbuge  ab  62 

Spuiz  ^^  leist  ab  forma  b  63 

Brascha  subula  ab  64 

Zineuel  drath  ab  65 

Giunix  ^®  bursta  ab  66 

Lucza  scuba  ^'^  aö  67 

Bolis  lo  ab  68 

Murscha  suerca  a  swertza  b  69 

Schuuarz  slif  ^^  b  flif  a  70 


*  =  mhd.  dnhen  -  Gizimiz  6  ^  Uazinianz  a  *  Gianiz  b  ''  marsupiü  a  *  ohne 
gl.  ab  '  SCjbagur  a  '  W.  460b*  a  »  Zamiiiz  6  '"  darüber  marsuppium  ausge- 
strichen h,  s.  399,  17  "  Kanuzial  !>  '^  Oiralbriil  a  **  <t?oi  =  altfrz.  soussele, 
decke  unter  dem  sattel.  vgl.  374,  13  Hulcia  zuzele  '*  auch  hier  scheint  ein  roma- 
nisches wort  zu  gründe  zu  liegen  "^  Spurz  b  "  Guraix,  dh.  Gurax  in  Gurux 
corr.  a         "  l.  sci-uba  oder  sr&ba  'schrubbe'        "  Mnd.  wb.  4,  242» 


400 


Sachlich  Geokunkte  Glosbare.  A.  Gruppeno lobbare 


Itüth   Geschichtsquellen  aus  Nassau  3,  462.  463.    Zs.  6,  323 


1  Laigaiiz  acldennince  a  aderminze  *  b 

2  Bizhio  pin  ^  ab 

3  Kailamaiiz  tonjuular  n  torcular  «Iroda  h 

4  Zazilliaz  suut-lla  a  ?iwella  b 

5  Zabuz  prossere  ah 

ü  Glucziniiniz  •*  gehutde  ab 

7  Gulsich  zubeda  ab 

8  Zanziniiauz  *  ingebutdeii  ^  n  inchebutdeii  b 
y  Suzgulaz  sruba  ''  ab 

10  Flanischlanz  bersiba "  ab 

1 1  Burskaldiz  Hcckere  *•  ab 

12  Gacniz  gelleta  a  gelleda  b 

13  Coriziii  vierdel  a  uirdel  b 

14  Aschuanz  hania  ab 

15  Famlgol  cairadu  ab 
IG  Schuldemiz  zober  ab 

17  Marsic  sestere  ab 

18  Husic  kaiina  «6 

19  Gugurez  stovf  a  stof  b 

20  Gulginz  trehdere  ab 

21  Omezin  reif  ab 

22  Laminic  duga  ^  ab 

23  Plucz^"^  bodun  ab 

24  Bubenez  käfa  b  kufa  a 

25  Zuchzizer  punthloch  b  puiithlöch  a 

26  Scilanz  zapf o  ab  broca  ^  ^  i 

27  Buschinz  mustuin  ab  niost  i 

28  Vischoreiz  uinum  ab  ynn  b 

29  Briczinz  ceruisia  ab  bier  b 

30  Cherin  gruz  afe 

31  Anic  hopfo  ab 

32  Baczanz  malz  ab 

33  Gunguliz  schufa  ^^  a/> 

34  Uischamil  uiuea  ab  wiiigart  b 

35  Stogin  ^^  uitis  a6 

36  Ranziaz  palmes  ab 


Alischol  uua  ab  drubel  b  37 

Brisiaiiz  bercorn  ab  38 

Cur.scbul  rappo  ab  39 

»Splinz  pfid    ab  40 

Scruiz  sepe«  «^  41 

Staniziz  ^*  stccco  ab  42 

Planizunz  curtis  ab  43 

Comziinaz  domu«  ab  hus  6  44 

Coindanz  ^^  canienata  oA  45 

Stoinz  ^"  stupa  oft  8tuba  b  46 

Kalchizinz  cellariuni  oA  chelre  b  47 

Gauschuliz  camera  ab  48 

Stariz  stabuluiu  oA  stal  b  49 

Pre.schaz  presepium  ab  cripha  b  50 

Duliric    necessarium  ah  51 

Zamzia  dunch  ab  52 

Oirinschiaiiz  horreuin  a6  sura  h  53 

Danis  denne  ab  area  6  54 

Planus  flegel  ab  55 

Susilina  vvaniia  ab  uentilabrum  h  56 

Sculiz  scob  ah  scopus  b  57 

Spauiz  sichelinch  ab  58 

Ralzoiz  stro  ab  stramen  b  59 

Guguniz  spriu  ab  palea  &  60 

Vralischiz  fenum  ab  howe  b  61 
Bauzimiz  futder  a  pabulum  fStder  b        62 

Aniziz  erin  ab  63 

Bonizimz  herth  ab  64 

Burizindiz  ignis  a&    für  i  65 

Flagur  flamma  ab  66 

Buinz  lignuni  ab  holz  ft  67 

Lischianz  branth  a  brant  stips  b  68 

Zinzia  cinis  ai  escha  fc  69 

Ajnolic  dupfen  a  olla  duphen  i  70 

Cranischil  cruselin  ah  71 

Pruiuanz  amphora  ab  72 


^  aus  ati-amentum  im  sinne  von  ' schusterschtcärze'  -  pin  =:  schusterzweck   Mnd. 

tvb.  3,  327»  '  bl.  61»  &  *  ZaQ,ziinianz  a  ^  inhalt  einer  hätte?  *  =  schraube 
(an  der  weinpresse  s.  Frisch  2,  223''.  Diefenbach  s.  v.  voluella)        '  =  cola  acimorum  ? 

»  Schmeller  2S  221  »  iexe>-  1,  474  1»  Plu,cz  a  "  Diefenbach  82»  1*  da* 
wort  ist  unbekannt,  dem  zusammenhange  nach  können  treber  gemeint  sein  "  Stogin] 
Scilanz  b,  s.  400,  26        '*  oder  Staiuziz  a        '■'  Coindaz  b        '^  bl.  460"*  a 


DCCCCXLIII  Glossae  Hildegardis 


401 


Roth   Geschichtsquellen  aus  Nassnit   3,  4G8.   Zs.  0,  323 


1  Giiuschaz  harsta  ah 

2  Schoil  scutella  ah 

3  Feknz  coclear  ab 

4  Beoril  becher  a  becchaiiuin  h 

5  Nanzoiz  cipluis  ah 

6  Bizbin  ^  niensa  ab 

7  Bibibaiz  meii.sale  ab 

8  Buziz  baccinum  ab 

9  Auizel  ^  aqua  ah 

10  Marchildulz  moretum  ((b 

11  Melzunaz  meddo  a  metdo  /; 

12  Melzita   huiiecwirz  ab 

13  Agruiz  senif  ab 

14  Parreiz  panis  ab 

15  Pufeia  flado  ah 

16  Cauizeil  kucheiiu   ah 

17  Scraphinz  krepfelin  ab 

18  Lamischiz  "*  abies  ab 

19  Pazimbu  nespelboin  a  ne.sbilböiu  b 

20  Schahnindibuz  *  amigdalus  ab 

21  Bauschuz  acer  ab 

22  Hamischa  alnus  ab 

23  Laizäcia  ^  tilia  ab 

24  Scoibuz  buxus  ai 

25  Gramzibuz  castaiiea  iift 

26  Scoica  carpenus  ah 

27  Bunibirich  corilus  ab 

28  Zaimzabuz  "  cutinbÖm  ab 

29  Gruzimbuz  cerasus  ab 

30  Culmondiabuz  cornus  «ft 

31  GiLskaibiiz  esculus  ab 

32  Gigunzibuz  '  ficus  aö 

33  Bizaniiol  fraxinus  ab 

34  Zainzila  fagus  ah 

35  Scoimchia  ^  picea  ab 


Scongilbuz  fusarius  ab  Mi 

Clainizibuz  laurus  ab  37 

Gonizla  stiida  ah  38 

Zascliibuz  lentiscus  ab  39 

Schaiiiihilbuz  ^   iuniperus  ab  40 

Poniziaz  malus  ab  41 

Mizanuibuz  morus  «ö  42 

Burschiabuz  ^^  murica  ab  43 

Laschiabuz  ornus  ab  44 

Golinzia  platanus  ab  45 

Sparinichibuz  ^^  persicus  «6  46 

Zirumzibuz  pirus  ab  47 

Burziniibuz  prinus  ab  48 

Gimeldia  pinus  aö  49 

Noinz  paliurus  ^^   ai  50 

Lamschiz  riscus  ab  51 

Scinzibuz  Sauiua  a  sauina  h  52 

Kisanzibuz  chinu.s  ab  53 

Ornalzibuz  sanguinarius  ah  54 

Vischobuz  taxus   ah  55 

Gulizbaz  uibex  ^^  «&  56 

Scoiaz  iiimina  ah  57 

Wagiziaz  salix  aö  58 

Scuanibuz  mirtus  ah  59 
Schirobuz  ^*  ahornenböm  a  ahornenboin  h  60 

Orschibuz  ^^'  quercus  ab  Ol 

Muzimibuz  ^^  nuzbÖm  a  nucus  b  62 

Gisgiaz  tribulus  ah  63 

Zizanz  dumi  ab  64 

Izziros  uepres  a6  65 

Gluuiz  arundo  ab  66 

Ausiz  cicuta  ab  67 

Florisca  ^^  carpobalsamum  aö  68 

Zizria  cinnamonmm  ^^  a&  69 

Crichzial  cardomoinuin  ^^  aft  70 


'  Bizbin]  das  erste  i  ?'«  u  corr.  a  '^  Auizel]  A  rot  ausgezeichnet  h  ^  Lamischiz] 
L  rot  ausgezeichtiet  h  *  Schalniindibiz  a  '  Lai^scia  a,  "  Laimzabuz  b  '  Gi- 
guucibuz  h  "  Schoinchia  !>  "  Scalnibilbuz  a  '"  Bur,8chiabuz  a  "  Sparinichi- 
buz h  »^  paliu''ius  a  '•'  lubex  a  iubex  ö  '*  iZ.  461»'  a  '^  hl.  61b  (j  i«  Mir- 
zimibuz  6  ''  Fiorisca]    roter    anfangsbuchstab  b  '*  cinomoniü  a  '•  cardorao- 

nium  b 

Althochdeutsche  glossen  III.  26 


402 


S.\(  HLUII    CiKOKDNKTK    Ox.ÜKHARE.    A.    CiKl'l'I'KNHJLOHSAKK 


Roth   Geschielitsqupllen  mis  Nassau  8,  4G3.  404.   Zs.  0,  323.  324 


1  Cischlnzariz  spicaiiardiis  ah 

2  Di/huim  luiuaricia '  ab 

3  Bagiziz  piretrum  a  bertrain  h 

4  Laiu>C'ha  cristiaiia  ^  o  cristina  h 

5  Rluziniia  miz  inuscata  ah 

6  Gulgia  galgaii  ah 

7  Gareiza  gariofel  ab 

8  Kunx  zitdewar  ab 

9  Barsfrhin  gingebern  o  gingeber  b 

10  Cririschia  lorbere  ah 

11  Zusguel  piper  ah 

12  Galigiz  ciniiimni  a  cumiimm  b 

13  Ginzia  bibinella  ab 

14  Culgeia  ineigolaiia  ^  a/v 

15  Gurizama  niillefolium  ab 

1 6  Magizuna  •*  sitfloruurz  a  sitdervvurz  b 

17  Bruschia  centauria  ab 

18  Kirischia  ^  entiana  ab 

19  Fauz  enula  «  enola  b 

20  Gausia  ''  nienewa  ab 

21  Bisclüa  ugera  ^  r//? 

22  Saxia  zucker  a  zucgor  h 

23  Scukuriz  ®  celidonia  ai!/ 

24  Zichio  plantago  ab 

25  Giscbiz  grensich  ab 

26  Pluschia  poleia  a/; 

27  Pigizia  kuuenela  a  kwenela  b 

28  Dugrul  ®  biuewrz  a  binewurz  h 

29  Bouizia  boberella  ^°  a6 

30  Sizia  melda  ab 

31  Cuz  papauer  ab 

32  Cauzia  sisimbria  a& 

33  Grauiko  reumatica  ab 


Bitriaiiz  tnarrubiiun  ah  34 

Baieziiizia  abroüinuiu  ab  35 

Pabruz  pht-ftcicrut  a  pfoffercrut   h  36 

Ruzia  rosa  ab  37 

Chorischia  liliuin  «/;  38 

Moniscbia  agrimonia  ab  39 

8cabziz  .salbeia  ab  40 

Raiz  rata  ab  41 

Garoz  Isopo  a  ysopo  b  42 

Liniz  lauendtla  ab  43 

Guris  venechil  a  ueaechel  b  44 

Fulzia  riiigela   ah  45 

Flauzia  bathenia  ab  40 

Dizia  dictaiTinia  «?>  47 

Onus  vvllena  ah  48 

Gauriz  gundereba  ah  49 

Nischil  nebeta  a  nebetda  b  50 

Luschia  lubisticum  a  lubestichel   b  51 

Gri.scbol  satiireia  ah  52 

Agouzia  aquileia  a  acoleia  h  53 

Maschin  denmarka  a  deniniarka  b  54 

Framiz  stcinuai'n  h  steivvarn  a  55 

Dagezia  ^^  douvvrz  a  dowurz  ^^  b  50 

Griniizia  brionia  a  scbitwurz  ^^  b  57 

Spiriz  sprincwrz  a  sprincwiirz  b  58 

gena  14 

Daschia  wolfesgele  a  wolfegelegena  b      59 

Kai'inz  ininnewrz  a  minnewurz  b  üO 

Pursiaz  bisanzia  ^^  ah  61 

Biuniz  berewrz  a  berewurz  h  02 

Perschil  berewinka  ah  03 

Firniizima  consolida  ab  04 

Sanscbul  sanikela^^  oä  05 


^  likaricia  Z>  -  Hildegardis  Physica  1,  28.  Zs.    9,  396,  80.  Sinonoma  Bartholomei 

ed.  JLGMoicat  (1882)  p.  24»  herba  christiana  siinilis  est  amaruscse.  mhd.  cristiäne  als 
arzneimittel  Sibote   Vrouivenzulit  529  '  Hildegardis  Physica  1,  159;   dass  damit  der 

majoran  gemeint  sei,  sage  ich  nur  wegen  vFischer-Benzon  Altd.  gartenflora  207  *  Ma- 
giziiua  h  ■'  Kirischia]  is  scheint  aus  u  corr.  a  ^  Galsia  b  ''  ugera  Hildegardis  Phy- 
sica 1,  137;  nach  Pritzel-Jessen  =  Colchicum  auctumnale  *  Scu:kuriz  a  Scukuniz  b 

*  Dugrus  h  *"  nicht  identisch  mit  der  schon  402,  13  genannten  bibinella,  s.  Hilde- 
gardis Physica  1, 131  und  58.  vFischer-Benzon  198.  Nd.  jb.  17,  83,  63  Labrusca  bouerella 

"  Dagezeia  b        *^  Hildegardis  Physica  1,  53         ''  stichwiirtz  Hildegardis  Physica  1,43 

"  Hildegardis  Physica  1, 156         ^^  unbelegt        '"  sanicula  Hildegardis  Physica  1,  45 


DCCCCXLIII  Glossae  Hii.degardis 


403 


RotJi   Geschichtsquellen  aus  Nassau  ',],  464.  Zs.  G,  324 


1  Fenisgronz  luls^\•l■z  a  guthwurz  h 

2  Clanzga  tenaoetum  ah 

3  Karisclia  werimula  a    wermuta  b 

4  Guska  smergela  ab 

5  Nasciul  nat^cado  a  uahtscato  b 

6  Laufrica  huflatdecha  a  huflatecha  b 

7  Bulchzia  girol  ^  ab 

8  Gluziaz  romesseminza  ab 

9  Marizima  matra  ^  ab 

10  Gurizlailiz  hircescunga  a  hirzoszunga 

11  Pulicha  lunchwrz  ^  a  lunchwurz  h 

12  Gaxiuirinz  iiessewrz  a  nessewurz  b 

13  Flichziz  cepe  ff  unelovch  *  b 

14  Duziliuz  snitdelÖch  a  snitdelouch  b 

15  Clarischil  allium  ^  ab 

16  Prurziz  surio  ab 

17  Philzia  priseloch  ^  a  pfriselovch  b 

18  Dizia  planza  ab 

19  Pazia  bilsa  ab 

20  Fluischa  "^  bachminza  ab 

21  luziz  loch  a  lovch  ft 

22  Basin  pepo  ab 

23  Gragiz  rathdich  a  radich  b 

24  Mixaziz  ^  raphanmn  a  rafanum  b 

25  Lozuiiz  ascolonium  a  ascelovch  b 

26  Kirinz  Cucurbita  a  curbeiz  b 

27  Grugiziz    rapa  ^  ab 

28  Dunschia  lapacium  a  latdacha  b 

29  Grachia  cresso  ah 

30  Scrurithil  niorcruth  ah 

31  Felischa  kirvela  a  keraela  b 

32  Zugezia  dille  ab 

83  Kauschin  caulis  ab 
34  Cursez  milium  ^'^  a6 


Piscliir  apium  ab  35 

Pransiz  petrosiliiuun  a  petersilia  b  36 

Gruizia  ^^  haselwrz  a  haselwurz  b  37 

Brumsil  biuei-wrz  a  biuerwurz  /;  38 

Graxia  uiola  ab  39 

Galschia  gamandria  ab  40 

ocha 

Zischia  frideles  oga  ^^  h  frideles  a  41 

Gliaz  gladiolus  ob  42 

Duniz  13  distel  «7;  43 

Guriz  kartdo  a  kardo  b  44 

Riaz  ritgras  ab  45 

Scorzia  urtica  ab  46 

Vrschianz  olus  ab  47 

Giza  simeza  ^*  b  sinza  a  48 

Aseruz  hanif  ab  49 

Inbiz  cletdo  ab  50 

Flusez  cle  a&  51 

Rischai  wildemin^^    a  wildeminza  b  52 

Cachxis  triticuni  ah  53 

Ruizio  siligo  ab  54 

Glachxa  spelza  ab  55 

Diuxia  ordeum  ab  56 

Zamza  ^^  auena  ab  57 

Sparzun  dorth  ab  58 

Zingia  uersbotdo  «&  59 

Frazinz  cazenzagel  a  cacenzagel  h  CG 

Mazma^^  faba  ab  61 

Pixiz  pisa  ab  62 

Gullox  kichern  ah  63 

Zuzil  lenis  ^^  ab  64 

Circhza  wichun  ab  65 

Kachzia  uiselun  ^^  a&  66 

Argumzio  ^^  grife  a  grifo  /^  67 


'  gerla  Hildegardis  Physica  1, 199  -  metra  Hüdcfjardis  Physica  1,  116  '  lunck- 
wurtz  tiilde(jardis  Physica  1,  29  *  unlauch  Hildegardis  Physica  1,  83.  unloich  oben 
387,  40.  unelouh  MVili  "  albium  b  "  prieslauch,  prieselaiich  Hildegardis  Physica  1, 
82.104  '  oder  Fliuscha  a;  Magriz  Fluischa  b  «  bl.  461*^  «  »  vi  rapa  &  i»  mil- 
liü  a  "  oder  Griuzia  ab  '-  frideles  auga  Hildegardis  Physica  1,  134  "  oder  Di- 
miz  ah         "  Hildegardis  Physica  1,  157         '^  oder  Zaniza   ah  '*  6Z.   62»   h         "  Z. 

lens        "  wiscla  Hildegardis  Physica  1,  191         "  ahsatz  und  roter  anfangsbuchstah  ah 


404 


RacHI.HH    (JjiOKDNETK    Gl.OSHAUK.    A.    0KlJPPKN(iIX>88ARK 


Ruth   CleschichtsqueUen  auH  Nassau 

1  Lanchiz  aro  ab  aquila  b 

2  Riuschiz   uultur  ab 

3  St-aruz    clbiz  ah 

4  Balbunz  bubo  ah 

f)  Flauriz  pellieanus  ab 
(i  Bozibo  heiodiuü  ah 

7  Balseiz  ^  piciiri  ab 

8  Hauscuz  accipiter  ab 

9  Zininz  nisu«  ab 

10  Mof^iiz  larus  fl/< 

11  Sculez  weho  ab 

12  Warnaz  arclea  ah 
Vi  Nozia  ulula  ah 

14  Glamzia  hehera  ab 

15  Noizbiz  ^  noctieorax  r//; 

16  Aschia  stara  ah 

17  Doriiischiz  clonuli-ewe  ab 

18  Droziiiia  drosla  ah 

19  Asgriz  isfogil  ai 

20  Brauz  turdujs   ah 

21  Bachiz  räch  b  ruch  o 

22  Bauscha  snepfa    ab 

23  Wilischio  ^  upiipa  «i 

24  Gabia  quahtila  ah 

25  Scalia  nierula  ab 

26  Duschio  mergus  ah 

27  Wiuia  *  paris  '  ah 

28  Waschiz  roudil  ab 

29  Zanczia  laudula  «i 

30  Noisca  nathdegala  a  nahtegala  b 

31  Agrizia  wazerstelza  a  wazzerstelza  b 

32  Mosiz  iiinco  ab 

33  Ermosiz  disteluinco  ah 

34  Birischa  graseiiiug^*    a  grasemugga  h 

35  Gllsgia  ^  aniai'ellus  a  amerellus  b 

36  Roischo '  cunigelen  «6 

37  Viperiz  warcgen^'''  a  waregeiigel  b 

38  Loginx  gmo  **  ab 


3,  464.   465.    Zv.   6,   324.   325 

Ninxia  cornix  ah 

3M 

Urcbio  "  ciconia  ab 

4t» 

Giigumiiz   Ktrucio  ab 

41 

Bilzimi.<   psitaciis  ab 

42 

Zaiuzit  ^"  pauo  ab 

43 

Calueria  uespertilio  ab 

4-1 

Alxia  pica  ab 

\:, 

Ak'chiz  .stocliaro  ab 

4t> 

Schuwil  onocrotalu.s   ab 

47 

Puriziino    lebestuchil  ab 

4.^ 

Nazischo  gallus  ah 

4!» 

Nazia  galliiia  ah 

50 

Birizo  gallinacius  ah 

51 

(Jazuu  puUurt  ab 

52 

Luscbia  aneta  ab 

53 

Gagria  aiii^er  ab 

54 

Halgia  liagelgans  ab 

55 

Baziiiia  birchun    ab 

5(i 

Raiza^^  rephua  ab 

57 

Prin^fho  niiluus  ah 

58 

Galschia  columba  ah 

59 

Lige.-ichia  ^''^  holzduba  h  hozduba  a 

m 

Haischa  turtur  ah 

Gl 

Vizzia  hirundo  ab 

62 

Uoxiiiza  cuculus  ab 

63 

Sapiduz  apis  ab 

04 

Amzia  uespa  ab 

65 

Cruza  wibel  ^*  ab 

66 

Ai"iz  papilio  ab 

67 

Luxzia  locusta  ab 

68 

Viren  z  musca  ah 

69 

Arschia  culix  ab 

70 

Mizia  cinomia  ab 

71 

Kanzia  glimo  ab 

72 

Boiz  bruchus  a  brucus  b 

73 

Diezo  hurniz  ab 

74 

Cauiz  cicado  ab 

75 

*  Balsciz  a,  s  aus  c  con\,  Balschiz  b  -  Noizbir  b  '  Wilizchio  b         *  Wiwia  h 

^  l.  parix        *  Gusgia  h         '  Raischo  b  *  /.  gms         *  Vnschio  b  *"  Zamziz  h 

"  bl.  461^*  a        *-  Ligelschia  6        "  über  Cruza  steht  brucus  statt  über  Boiz  h :  da- 
her sind  die  (jll.  wibel — glimo  immer  um  eine  stelle  nach  rechts  verschoben  b 


DCCCCXLIV  Glossae  Herradinae 
Hd.   {Engelhardt  178.   179) 


405 


DCCCCXLIV 
GLOSSAE  HERRADINAE. 


17 
18 
19 
20 
21 
22 
23 
24 
25 
26 


Codex  olim 

Culices  nmggen 

Cinifes  fliegen 

Offensione  stozunge 

Casus  val 

Fictuin  gebildet 

Confusionis  geiiiischunge 

Pugnus  fust  [Heinrici  Suvdii.  in,  0]  ^ 

Aar  luft  [v,  5] 

Nubes  wolchen  [ib.] 

Tonitru  donre  [ib.] 

Fulgiu-  blic  [ib.] 

Catapulta  donrestrale  [ib.] 

Yi'is  regenboge  [ib.] 

Pluviae  regine  [ib.] 

Ninibu?;  regen 

Grando  hagel  [ib.] 

Nix  sne  [ib.] 

Glacies  is  [ib.] 

Pruina  rife  [ib.\ 

Ros  tov  [ib.] 

Nebula  nebil  [ib.] 

Auster  sunderwint  [v,   7 1 

Subsolanuri  osterwint  \ih.\ 

Favonius  \vester\vint  [ib.] 

Septentrio  nortwint  [ib.] 

Eurus    osterwesterwint    [ib.    o>ter.sunder- 


Argentoratensis. 

wint]  27 

Vulturnus  osternortwint  [ib.]  28 

Euroauster  sunderosterwint  [ib.]  29 

Austroaffricus  sunderwesterwint  [ib.]  30 

Affricus  westersunderwint  [ib.]  81 

Chorus   westernortwint  [ib.]  82 

Circius  nortwesterwint  [ib.]  83 

Aquilo  nortosterwint  [ib.]  84 

Turbo  wiwint  [xi  a2]  85 

Aqua  wazzer  [ix,   16]  36 

Aequor  mere  37 

Oceanum  wendelmere  [v,  8]  38 

Rivus  runst  [v,   10]  39 

Gurges  dich    [ib.]  40 

Puteus  pfuze  [ib.]  41 

Fluctus  fluot  [v,   9]  42 

Unda  unde  [ib.]  43 

Gutta  traben   [ib.]  4A 

Stilla  tropfe  [ib.]  45 

Stiria  ihsille  [ib.]  46 

Spuma  schum   [ib.]  47 

Sol  sunne  ^  [B  iv,  2]  48 

Luna  mane  [ib.]  49 

Stella  sterna  [ib.]  50 

Sidera  gestirne  51 

Lueifer  tagesterne  [v,  6]  52 


'  mit  diesen  verweisen  auf  Heinrici  Summarium  {sie  umrden  nur  bei  Übereinstim- 
mung des  lat.  Stichwortes  in  casus  und  numerus  gegeben)  soll  nicht  behauptet  iverden, 
dass  Herrad  jedesmal  den  betr.  abschnitt  des  Summarium  ausgeschrieben  {dies  ist  nur 
dort  mit  Sicherheit  anzunehmen,  loo  längere  reihen  von  parallelen  vorliegen),  wol  aber, 
dass  sie  ihre  Weisheit  grofsenteils  aus  einem  exemplar  jenes  wcrkes  geschöpft  habe,  dass 
sie  auch  das  xi  buch  vor  sich  hatte,  machen  am  meisten  die  verbalformen  in  der  I  p.  sg. 
praes.  wahrscheinlich        '  /.  13*,  bei  Straub  s.  5 


40Ü 


Sachlich  Geordnete  Glokwake.   A.  Gruppenulobbare 


Hd.  {Enyethardt  179.   180) 


1  VcHperus  abontHterne  [ib.\ 

2  CoiiHtfllatio  gestirne  ^  [xi  a2bdeg\ 

3  Oriens  o^terriche  [v,   IJ 

4  Occidens  westerriche  [ib.] 

5  Septentrio  nordert  [ib.] 

6  Meridies  .-wundert  [ib.] 

7  Luco  loch 

8  Obliquo  twerheme 

9  Yris  regenboge  [v,  5] 

10  Yris  regenboge  [ib.] 

11  Alipedes  gezalro.s  [iii,  10] 

12  Nundiniö  iarniarket 

13  Feriae  vire  [xi  a2bde] 

14  Ianuariu.s^  iärmaiiot  1  wintermanot  ( 

15  Februariuri  hornunc  [ib.  B  iv,  5] 

16  Martins  merze  1  lenzemanot  [ib.] 

17  Aprilis  ustennanot  l  abrelle  [ib.] 

18  Mains  nieie  [ib.] 

19  lunius  brachmanot  [ib.] 

20  lulius  hounianot  [ib.] 

21  Augustus  aemimanot  [ib.] 

22  September  herbistmanot  [ib.] 

23  October  vvindemanot  [ib.] 

24  Nouember  wintermanot  [ib.] 

25  Deceniber  hertemanot  [ib.] 

26  Nundinis  iarmarchet 

27  Ver  lenze  [ii,  IGJ 

28  Aestas  sumer  [ib.] 

29  Cauma  gihei  [ib.] 

30  Autumnus  herbist  [ib.] 

31  Hiemem  winter 

32  Agone  strit 

33  Orbis  creiz  [v,   12] 

34  Trifariam  trivaltecliche 

35  Elefans  helfant  [iii,   11] 

36  Elephantes  helfande 

37  Monoceron  einhurne 

38  Uniones  berle 

39  Grifes  grife  [ib.] 


Pannonia  uiigerlant  [v,  14]  4<J 

Italia  lancbarten  [ib.]  41 

Linx  hihs   |in,   11 1  42 

Fulic"  horgaiiri  43 

Ci«  alpina  di.sehalb  der  berge  44 

Trans  alpina  vber  die  berge  45 

Ethiopia  morlant  [v,   15]  46 

Khinoceron  einhm-ne  47 

Patria  vaterheim  [ib.]  48 

Britaiinia  engillant  [ib.]  49 

Ahiearia  binekar  50 

Examina  swarme  51 

Vasa  fictilia  hauene  52 

II,  15]       Venetia  venedien  [ib.]  53 

Ultra  eos  über  sie  54 

Alpes  alben  [v,  1G|  55 

Septem  niontes  septimunt  [ib.]  56 

Colles  buhele  [v,   17]  57 

luga  spize  58 

Tumulus  hufe  [ib.]  59 

Uulsa  abegesniten  60 

Vallicula  grubelin  [ib.]  61 

Valium  grabe  [ib.]  02 

Clivus  halde  [ib.]  63 

Campus  velt  [ib.]  64 

Solum  erde    [ib.]  65 

Lustrum  tierweide  I  tienvarte  [ib.]  66 

Anachoresis  wäste  [ib.]  67 

Deuia  awikhe  [ib.]  68 

Amoena  loca  lussame  stete  [ib.]  69 

Praestant  vorstant  70 

Opaea  loca  schatelÖme  [ib.]  71 

Estiua  loca  sumerliche  [ib.]  72 

Lubricum  hsele  [ib.]  73 

Litus  stat  [ib.]  74 

Alluitur  gewaschen  wirt  75 

Vivarium  wiere  [ib.]  76 

Baratrum  slunt  helle  [v,   18]  77 

Gehenna  helle  [ib.]  78 


*  diese  gl.  (/.  10*)  einem  bilde  beigeschrieben,  Straub  pl.  v 
(/.  14.  15)  fehlerhaft  bei  Straub  s.  6 


^  diese  monatnamen 


DCCCCXLIV  Glossae  Hekradinae 


407 


Ild    {Engelhardt  180.  181.   182) 


1  Hortus  garte  [v,  19 1 

Semita  stig  pfat  [ib.] 

41 

2  Cucuniorariu.s  kurbizgarte  [ib.] 

Callus  swil  [x,  27] 

42 

:}  Pometuin  bounigarte 

Trama  extrenia  pars  vestimenti  traben^ 

L  43 

4  Pomariuni  obizgadein  1  bönigarte  [ib.] 

\  vasen 

44 

5  Ager  aker  [ib.] 

Competum  wegescheide  [v, 

23] 

45 

6  Villa  dorf  [vir,  2] 

Ambitus  umbeganc  [ib.] 

46 

7  Vallo  graben 

Orbita  wagenleise  [ib.] 

47 

8  Possessio  getragide  1  eigen   [v,   19] 

Vestigiiun  uvzspor    [ib.] 

48 

9  Pati-imonium  vatereigen  [//;.] 

Passus  schrit  [ib^^ 

49 

10  Prestatio  lehin  [ib.] 

Pulvis  stuppe  [v,  24 1 

50 

11  Fundus  eigen  1  giamt  [ib.] 

Limus  leim  [ib.] 

51 

12  Paterfamilias  husherre 

Cenum  hör  [ib.] 

52 

13  Rus  gelende  [ib.] 

Lutum  hör 

53 

14  Novale  nuwelende  [ib.] 

Cinis  asche  [ib.] 

54 

15  Conipascuus  ager  alnieinde 

Favilla  falewische  [ib.] 

55 

16  Mansus  1  areola  hübe  [ib.] 

Gleba  schölle  1  wase  [ib.] 

56 

17  lugus  iuchart  [ib.] 

Labina  a  labe  sleife  Stichel 

[ib.] 

57 

18  Area  tenne  1  gebreite  [ib.] 

Volutabrum  sol  [ib.] 

58 

19  Pratum  wise  [ib.] 

Sabulum  sant  [ib.] 

59 

20  Palus  brach   [ib.] 

Argilla  dahe  \  leim  l   ledde 

quod    qui- 

•  60 

21  Transversa  thwerhe 

dam  nominant  liet  [ib.] 

61 

22,  Formafti  bilede 

Sulphur  swebil  [B  v,  14] 

62 

23  Perticas  rSte 

Bitumen  ertlim  [iv,   6] 

63 

24  Cultiira  vbunge  [v,  22 j 

Gluten  lim  [ib.] 

64 

25  Cinis  est  incendium  bisengunge  [ib.] 

Tenacissimum  zeheste 

65 

26  Aratio  art  [/&.] 

Alumen  alune    1  beize 

66 

27  Interniissio  brachuelt 

Sal  salz  [B  V,  14] 

67 

28  Stercoratio  tunga  [ib.] 

Tributaria  cinshaft 

68 

29  Occatio  egunge  [ib.] 

Spurcicie  unsuvercheite 

69 

30  Sulcus  vurch  [i&.] 

Laterina  ziegelin 

70 

31  Procissio  brache  [ib.] 

Coiisitae  geimpft 

71 

32  Satio  sat  [ib.] 

Vermiculandas  gewieret 

72 

33  Satorum  der  saete 

Clauicularius  chameraere 

73 

34  Seges  sat  ezzisch  t  wase  [ib.] 

Redoleat  trase 

74 

35  Miliariuni  niile  [v,  23] 

Tortuosus  gewundener 

75 

36  Leuga  raste 

Lubricus  unstaete  l  hsele 

76 

37  Uno  spiritu  mit  einem  ätemen 

Lubricum  hale  [v,   17] 

77 

38  Via  wec    [ib.] 

Afficit  missemachet 

78 

39  Via  privata  burcstraze  [ib.] 

Verbi  gratia  zewortzeichen 

79 

40  Via  publica  \  n^gia  lieristraze   [ib.] 

Tridens  crowol  1  niistgabele  [B  ii,   9] 

80 

'  l.  tratlcn 

4U8 


HaCHUCH    GeoRUNKTE    GloHbAKE.     A.    GkL'I'I'ENULOHHAKE 


Ild.  {Engelhardt  182.   183) 


1  Tu^ionibuH  siegen 

2  Mediator  mediaere  *  1  g&nserc 

3  Uerines  tnadeii 

4  Bufones  eroten 

5  Arioli  zouberaere 

6  Exteriiiinabitur  wirt  vertiibeii 

7  Zeloten  andic  I  richelic 

8  Generare  genren 

9  Massa  spise  \  cloz  [xi  «1] 

10  Forma  bilede 

11  Cachinno  chachizunge 

12  Cahunitatem  harn.^ehare 

13  Publica  1  regia  via  heristrazc  |v,   23] 

14  Pedagogiun  magezoge 

15  Palus  bröch  [v,  19] 

16  Pedagogus  magezoge  [viii,  8| 

17  Siliqua  cheva  l  sprivr  \  hülse  [xi  d\ 

18  Mola  mulin 

19  Calearibus  sporen 

20  Eft'renis  1  efFrenatus  ungebrittelet 

21  Ducatu  geleite 

22  Ex  impro\nso  unuerwaenet 

23  Machint;   mange 

24  Nudius  tercius  anderes  tages 

25  Genitura  geburt 

26  Perspicax  dursihtigez 

27  Siliquas  hülse 

28  Brutus  tumber  [viii,  8] 

29  Strennue  frumecliche 

30  Respublica  kunicriche  1  fronereht 

31  Comitatu  gesinde 

32  Tritui-a  treschunge 

33  Aree  tenne 

34  Sennocinationem  spräche 

35  Deorsum  nider 

36  Federat  gefriintschaftet 

37  Commenta  urdanc 

38  Vemaculus    est    servus    1    domigen  a 

39  inkneht 


Peculium  8under»chaz  |vi,   7]  4<J 

Repagulo  grindele  41 

Titillatio  <'huz«'lunge  42 

Menta  minze    fiv,   10]  43 

Ciniino  chumin  44 

Leporc'S   hasen  45 

Capreolos  rechboke  1»» 

Apros  ebere  47 

Cervos  hirze  48 

Setis  borsten  [vni,  8  Butor]  49 

Vepres  bramen  [iv,  3]  50 
Rubus  hurst  1  spreidaech   1  strubechaech  51 

[vgl.  XI  a2J  52 

Nerui  maiores  vene  senewe  53 

lUudentes  schimpfende  54 

Lateris  ziegel  [xi  a'lhdeg]  55 

Obstetrices  heuannnen  56 

Vinien  wide  [tv,  3]  57 

Adoptivum  erwunschet  58 

Alveus  trog  |ix,   18J  59 

Alveolus  ti-&gelin  [ib.]  60 
Augurium  heilschowunge  [vgl.   xi  o2]       61 

Ibis  stork  62 

Ibices  Sterke  63 

Rana  frosch  l  crote  fxi  a2bdef]  64 

Fossatis  graben  65 

Recompensatione  uergeltunge  66 

Sanies  et  tabes  swer  [x,  27]  67 
Ibex  caprea  1  oryx  steingeiz  [irr,  10]      68 

Depascens  ezender  69 

Garrulus  croner  70 

Garrio  cronen  [xr  fe?]  71 

Garriunt  krönen  72 

Terebrantes  borende  73 

Pestilentia  schelme  [x,  27 J  74 

Uesice  blatere  75 

Ulcera  eisce  76 

Brucus  keuer-  [iir,   18J  77 

Locusta  hoschiic  [ib.]  78 


^  l.  medilaere 
codex' 


hier  bemerkt  Graff:  'die  Ordnung  der  gll.  stimmt  nicht  mit  dem 


DCCCCXLIV  Glossae  Herradinae 


409 


Hd.  {Engelfmrdt  184.  185) 

1  Exterminant  vertribent 

caprilatia  geizzin  quandoque  vocantur  41 

2  Corrodunt  nagent 

.  .  .   pannos    asperos   sagias  saiat   di-  42 

3  Sexcentos    sehshundert 

cimus                                                           43 

4  Oceanum  wendelniere  [v,  8J 

Cilicinus  haerin                                               44 

5  Mare  rubrum  ^  rotmere  [ib.] 

Uncinis  crsepfelin                                          45 

6  Mare  mortuum  leber  mere  [v,  9] 

Anulis  ringen                                                 46 

7  Vaduiii  vuit  [ib.] 

Pars  extrinseca  daz  üzzere  teil                  47 

8  Lacus  wac  [ib.] 

Cubitos  elen                                                 48 

9  Padus  pfat  [v,   11] 

Labii  des  bortes                                            49 

10  Ister  tunowe  [ib.] 

Scacariis  schazabel                                        50 

11  Anasis  ense    [ib.] 

Vectes  Stangen                                             51 

12  Licus  lech  [ib.] 

Perductiles  geslagen                                      52 

13  Rodanus  roten  [ib.] 

Fusiles  gegozzen                                            53 

14  Renus  rin  [ib.] 

Cubitos  elen                                                    54 

15  Mogus  l  menus  mein  [ib.] 

Anulus  rinc                                                    55 

16  Mosella  musela  [ib.] 

Labium  bort                                                 56 

17  Mosa   mase  [ib.] 

Corona  ranft  1  bort                                      57 

18  Alba  elbe  [ib.] 

Interrasilis  undergraben                                58 

19  Nectar  nekir  [ib.] 

Cuppam  napf                                               59 

20  Athesis  etise   [ib.] 

Emunctoria  shrötisen                                     60 

21  Liger  lier  [//;.] 

Licinia  wieche                                                 61 

22  Sigonia  1  secona  eigene  [ib.] 

Institofum  chÖfmaniie                                   62 

23  Edere  ezzen 

Incensum  rouch                                              63 

24  Dicata  bemeinet 

Subucula  1  supparus  schurliz  [ix,   1]        64 

25  Cubitorum  ellin 

Cingulum  gurtil  [ib.]                                    65 

26  Incastrate  genuiet 

Subtile  subtil  [ib.]                                         66 

27  Rimula  schrundelin 

Mantile  hantfane  [ib.]                                  67 

28  Cardines  angel 

Casula  missihachil  [ib.]                                68 

29  Anulos  ringe 

Sandalia  romschShe  [ib.]                             69 

30  Vectes  stange 

Cydaris  hutelin  [ib.]                                      70 

31  Protendebat  wart  gespannen 

Manachasin  quod  constrictorium  etgraece  71 

32  Protensi  gespannen 

braccae    latine    femoralia    dici    potest  72 

33  Retorta  gezwirnet  [B  i,  6] 

br&ch                                                            73 

34  lacinctini  gräne 

Retorta  gezwirnet  [B  i,  6]                         74 

35  Purpurei  brün 

Byssina  sabenino                                          75 

36  Coccinei  rot 

Subuculam  schurliz                                      76 

37  Polimitum  gikkeluech 

Subucula  schurliz   [ix,   IJ                            77 

38  Cortine  ruclachen  fxi  e] 

Talos  enchel                                                   78 

39  Ansulis  haeftelin 

Nastulis  haeftelin  1  nestelen  l  chnopfelin  79 

40  Saga  cilicina  filze  1  tepit    quae    et  vela 

lacinctinis  gruenen                                        go 

diese  und  die  folgenden  fjll.  auf  hl.  100^  nach  Straub  s.  22  und  pl.  XXIX 


110 


SA(  Jll.lCU    GeORDNETK    GiX)B8A1{K.       A.    GkL'PPENÜL08HARE 


////.  (EwjelhanU 

185.   186.   187) 

1  Tibiaö  .schinche 

lacinctinum  grßne 

i ; 

•>  Thyaram  hftbe 

Thuribula  rovchiiaz 

44 

3  Uittas  binden 

Cyathos  becher 

1' 

4  lacinctiiia  f^iüne 

Crateras  napfe 

-1. 

5  Ore  ende 

Mortarium  morser  [ix,   18j 

47 

ü  Uncini.s  cmphelin 

Ductiles  geslagine 

•J- 

7  Conununiuri  <,'eineinlic'her 

Clangent  scha;llent 

■J'.' 

8  Plantagini  Wegerich 

Gyi)perosu8  houerohte  [viii,  9J 

5" 

1»  lusquianio.s  bilsen 

Lippus  surouger  [ib.\ 

51 

10  Batilla  pfannen 

Scabiem  rüden 

5_' 

11  Arula  heit 

Vecte  grindel 

b'.'i 

12  Pilo  stampfe 

Fantasticum  trugelichez 

54 

13  Batillum  pfanne 

Cuneos  geseinine 

55 

14  E  ivgionc  engegen 

Mandibula  bakke  [iii,   G] 

50 

15  Sinus  ann 

Torrente  bache 

57 

lÖ  Nausiani   wullunge 

Probk-nia  raetische  [xi  a2hdg\ 

5>^ 

17  Ve!«tibula  \  introitus  schöpf  [vir,  G| 

Problema  ra;tlsche  [ib.] 

5!i 

18  Lateres  ziegel 

Propositionem  raetische 

00 

19  Cedo  ich  snide 

Molesta  unsenfte 

61 

20  Dolo  ich  holre 

Hedum  kizzin 

62 

21  Caiupcstribus  geuilden 

Trecentas  driv  hundert 

63 

22  lacinctinas  grüne 

Segetes  sat 

64 

23  Vectes  stangen 

Triticiun  weize  |iv,   11] 

65 

24  Perductiles  geslagene 

Faces  vacule 

m 

25  Phyalas  nepfe 

Suram  waden 

67 

26  Rubicans  rubricatus  gerötet 

Femori  huffe 

68 

27  Aroniata  biniente 

Mandibula  bakken  [rix,  G] 

69 

28  Thuribula  rochuaz 

Silex  flins  [vi,   1] 

70 

29  Cyathos  becher 

Maxilla  kinnebakke  [iii,  6] 

71 

30  Phiala  napf 

Molarem  dentem  bakezan 

72 

31  Cyatus  stouf   [ix,   18] 

Molares  bakkezene  [ib.] 

73 

32  Ciatus  becher 

Fores  ture 

74 

33  Hasta  sper  [x,  5] 

Postibus  turstudel 

75 

34  Hastile  schaft  [ib.] 

Ualue  duplices  ualtilture  [vii,  G] 

76 

35  Retorta  gezwirnet  [B  r,  6] 

Postes  et  antes  tiirstudil  [ib.] 

77 

36  Saga  cilicina  hoerin  vilze 

Sera  sloz  [ib.] 

78 

37  Lebes  erinhauen  1  kezzel 

Nerviceis  senewinen 

79 

38  Forceps  zauge  [vi,  10] 

Stuppe  werch 

80 

39  Tentoriuni  gezelt  [B  ii,  4] 

Staminis  warf 

81 

40  Tintinnabula  schelle 

Putamine  awirch 

82 

41  Cesaries  vahs 

Telaruni  weppe 

83 

42  Pedagoguni  magezogen 

Licia  vizze  [ix,  8] 

84 

DCCCCXLIV  Glossae  Herradinae 


411 


Ed.  (Engelhardt  187.  188) 


1  Plexueris  vlihtest 

■_'  Glavum  nagel 

'■)  Molere  malen 

4  Paulus  paululum  luziler 

')  Solarium    1  coenaculum    sal    l   vfhuse  t 

0       solre  [vgl.  xi  a2bg] 

7  Acinum  Ivixe  [ix,   16] 

8  Acinus  berekorn 

9  Novacula  scharsach  [vi,   11] 

10  Azimorum  derbe 

11  Conspersi  geruret  1  getworen 

12  Fermento  urhab 

13  Canistrum  satte  aut  sumberin   [ix,   21] 

14  Aniium  buog 

15  Tortam  chuchen  1  vochezen 

16  luniperus  wechalter  [iv,   3] 

17  Sterquiliuio  horlachen 

18  Testa  schirbe 

19  Aqueductum  wazzerrunst 

20  Conopeum  muggenezze  [ix,  10] 

21  Traditi  uerraten 

22  Liris  liren 

23  Artifex  listmachaere  [viii,   8] 

24  Eunuchos  kamersere 

25  Ortum  garten 

26  Turnus  ouen 

27  Allicio  invito  spene  [xi  a2bde] 

28  Postes  turstudile  [vii,  6] 

29  Trecentos  trvhundert 

30  Sulphur  swebil  [B  v,   14] 

31  Clibanus  ouen  [vii,  5.  x,  25] 

32  Vepres  bramen  [iv,  3] 

33  Scandalum  wirserunge 

34  Puteus  pfuze  [v,   10] 

35  Proposito  geheiz 

36  Limine  trischuuil 

37  Superliminari  uberture 

38  Poste  pfoste 

39  Testa  schale 

40  Nucleari  nuzcherne 

41  Hiatu  ginunge 

42  Vitulus  kalb  [in,  10] 


43 
44 
45 
46 

47 


Vitula  kalbe  [ib.] 

Torrificata   gederret 

Vellus  schaper  [ix,   7] 

Area  tenne  [v,  19] 

Lagen  is  lagellin 

Lagena  crüg  l  lagel  [ix,  18.  xi  a2bdeg]  48 

49 
50 
51 
52 
53 
54 
55 
56 
57 
58 
59 
60 
61 
62 
63 
64 
65 
66 
67 
68 
69 
70 
71 
72 
73 
74 
75 
76 
77 


Testa  tahe  1  schirbe 
Problema  rsetische  [xi  «2^^'] 
Mandibula  bakke  [in,   6] 
Enervo  emollio  hsesine  1  verbose 
Decalvari  beschom  werden 
Creditor  bevelher 
Exactor  tribsere 
Cauterium  brennisen  [vi,   11] 
Cauterio  brennisen 
Lens  linsin  [iv,   12] 
Salix  salhe  1  velwe  [iv,  3] 
Eunuchus  1  spado  hengist  [viii,  9] 
Aggeres  hohin 
Loculum  lichkar 

Reipublice  fronedinc  1  kunicriche 
Praefecti  burcgraveii  [viii,   5] 
Latere  ciegel 
Pinnarum  zinnen 
Pinna  wintberge  [vii,   7] 
Pinnaeulum  spizze  [ib.] 
Mimus  spileman  [viii,   8] 
Serio  ernist 
Professio  veriehunge 
Feritas  serpfin 
Rabies  rsezzin 
Ducatu  herzogentum 
Tribuni  schultheizen 
Palus  brach  [v,   19] 
Limus  leim  [v,   24] 
Ducenties  centena  millia  zwirent  hunder  78 
stunt  hundert  tusent  79 

Lauream  lorbovmin  80 

Procinctu    geserwe  81 

Latericiam  ziegelin  82 

Aeiem  sehe  83 

Cedi  entwichen  werden  84 


112 


Sachlich  Geordnetk  Glossare.  A.  GRUPPESOLOfiSARE 


//</.  {Engelhardt  188.   189) 


1  Reipublicc  kunicriche 

Cloace  gesuese 

42 

2  ErucH  grasewunu 

Aboniinatur  wideret 

43 

3  LofUHta  hovschric  (ru,  18] 

Exeeratur  leidet 

44 

4  Bruc'us  clu'iicr  \ih.\ 

Uiatico  wegewit^t 

45 

ö  Rubigo  rOf-t  |vi,  7| 

Uentilabro  wintnchuuele 

46 

()  Armilla  boiig 

Zizania  ratin   [iv,   12] 

47 

7  Cunis  wagen 

Conmiercio  chof  l  wehKel 

48 

8  Aculeo  Stichel 

Lima  vlle  [vi,  10] 

49 

9  Armilla  arnibovg  [xi  «2| 

Magi  sterenwartele 

50 

10  Cedrus  codirboin  [iv,   3] 

lacinctina  grüne 

51 

11  Cribruni  rititre  [x,   25 1 

Polimito   vech 

52 

12  Cribelluiu  r<ib  [ib.l 

Sericea  sidin 

53 

i:]  Violciitus  iiotwinger  [viii,  8| 

Zona  gurtel 

54 

14  Perciispii.s  getrofienen 

Ferramentmn  i.sengeschirre 

55 

15  Opifex  wercnum  [ib.] 

Manubrio  heft 

56 

1(3  Hospitaii  Herbergen 

Fibula  nusche  [ix,  4] 

57 

17  Cespes  wase  |iv,   2| 

Artilione  steft 

58 

18  Utdlo  graben 

Cydaris  hutelin   [ix,   1] 

59 

19  Assultu  clingunge 

Incensum  rouch 

60 

20  Liinbus  liste  1  sovm  [ix,    10 1 

Sacrario  sagersere 

61 

21  Pngnus  fuät  fiii,  6] 

Rubrieavit  gerötete 

(j2 

22  Cautio    scriptio    schribgeziuc  1  hantfeste 

Theca  1  vagina  swertscheide  [x,  5] 

63 

23       [X,   23] 

Phalerae  gereite  [x,  9] 

64 

24  Prediuni  eigen   |xi  a2d\ 

ALanubiae  reroub  fx,  2] 

65 

25  Sepserant  zuniton 

Chlamys  mantel  [ix,  4] 

66 

26  Cithareduni  harpfaere 

Tunica  rok  [ix,  2] 

67 

27  Enormem  ungefügen 

Polymita     varia     1     nudticolor     gikkel- 

■  f  J8 

28  Poblite  knierade 

vechrok  [ib.\ 

69 

29  Merore  trurunge 

Magis  sterwaertelen 

70 

30  Minuta  medile  scherpf 

EbuUit  wallet 

71 

31  Strangulatus  gewiu-get 

Fremit  grisgrammet 

72 

32  Nascens  gebor n  werdender 

Incantationem  zouber 

73 

33  Prelo   trote 

Incantatores  zouberaere  [viii,   16] 

74 

34  Favo.s  waben 

Persicus  pfirsichbom   [iv,  3] 

75 

35  Privilegium  sunderunge 

Cohors  gediiische 

76 

36  Larva  schsemc  t  hagebart 

Stridet  suset 

77 

37  Obses  gisel  [B  i,  8.  xi  a2bdefg\ 

Pharetra  kocher  [x,  6] 

78 

38  Emungo  nares  purgo  snuze  [xi  deg\ 

Paranyniphus  brutebote 

79 

39  Racenui.*      conglobatio     uvarum      trübe 

Camelorum  olbenden 

80 

40       [xr  a2bde\ 

Calefieri  erwarmen 

81 

41  Eliquatur  uzgeflozet 

Trans  iordanem  über  den  iordan 

82 

DCCCCXLIV  GL08SAE  Hkrkadinae 


413 


Hd.  {Engelhardt  180.   189.   1 9().   191) 


1  (yVn'us  ^  cherze 

2  Catliocuniinos  Imlbgeloubig 
:5  Perspicuas  (lurhsilitigo 

4  FicleüiLssor  bürge  [xi  a2hdefg\ 

5  Devia    a^-ikke   [v,   17] 

6  Alveus  aherunst 

7  Agonista  pugil  keiiiptV  |viir,   8] 

8  Itinerari  varen 

9  Sterquiliiiio  hoiiachen 

10  Abiuratio  verswenmge 

11  Mercinionio  choiife 

12  Predium  eigen  [xi  a2d] 

13  Possessio  getraegide  [v,   19J 

14  Pinnaculuiii    spizze  [vii,   7] 

15  Pinna  wintberge  [//;.] 

16  Traditus  verraten 

17  Socrus  ?\viger  [iii,   4J 

18  Secessum  hineganc 

19  Supererogaverit  verbruehte 

20  Calli.s  weg  1  phat  [xi  a2bdefy\ 

21  Semita  pfat  [v,  23] 

22  Callus  swil  [x,  27] 

23  Stabulantiu'  gestellet  werdent 

24  Patcrfamiliaö  husherre 

25  Trutinat  wiget 

26  Orarium  seu  sudarimn  i.  linteiun  ouefane 

27  1  sweiztuch  [ix,   10] 

28  Aedificat  gebezeret 

29  Austerus  serpfer  [viir,  8] 

30  Rationen!  ponere  rechenen 

31  Sarcophagus  sarc  [vii,  10] 

32  Stiva  rift^ 

33  Fossorium  howe  [xi  h] 
84  Ligo  .sech  [vi,   11] 

35  Vallabunt  umbehagent 

36  Calce  uersene 

37  Sarcina  sarcinuliun  meise  [xi  a2de\ 

38  Gyppi  houer 

39  Exonerabantur  wurden  entladet 

40  Geniculando  kniende 


Seditio  concitatio  goreize   |x,    1|  41 

Designavit  inarf'ht(>  42 

Theloneo   zolle  43 

Mucro  swert  |  B  vi,   1 1  |  44 

Mucrone  sweite  45 

Pinna  wintperge  [vii,   7]  46 

Pinnaculuni   spizze    [ib.]  47 

Privilegio  sunderunge  48 

Athlete  kempfe  49 

Athleta  kempfe  50 

Excoriatus  geschindet  51 
Contus     stekke    stange    spiezstange    [x,  52 

5.  26]  53 

Natalem  burttac  54 

Amena  loca  lussame  stete  [v,  17]            55 

Extenta  [manu]  geracter  56 

Folliculis  baelgelin  57 

Diadema  cranz  1  corona  [ix,   11]  58 

Sacramentis  getougen  59 

Vimen  wide  [iv,  3]  60 

Dominicis   sacramentis    fronen  getougen  61 

Turmati  herehafte  62 

Stipendium  Ion  t  pfioinde  [vi,   7]  63 

Naufragium  schefsufte  64 

Dehisco      patesco      schrinde  1      chine  65 

[xi  a2hdeg\  66 

Sporta  chorb    [ix,  21]  67 

Sparto  bast  [ib.]  68 

Pater  familias  huswiit  69 

Zizania  ratin  1  uogelcrut  [iv,  12]              70 

Confabulantur  sprachen  71 

Diadema  corona  cranz  [ix,  11]  72 

Eradicetis  uzgetent  73 

Fasciculis  gebundelLn  74 

Stratum  bette  [x,  26]  75 

Fecis  drusine  76 

Volutabmm  sol  [v,   24]  "  77 

Prostibulum  härhus  [vii,   2]  78 

Scandalizatur  gewirseret  79 

Basis  stafel  [xi  deg\  80 


Ccrcus  Engelhardt ;  Graff  bemerkt  nichts        ^  l.  rist? 


11-1 


Sa(  lll.iril    (JKOKL»NKTE    tilXiHHAKK.    A.    (jRUFPENOIX>8BAKE 


lld.  (Enyelhanlt   188.    189.   191.    l'J2) 


1  Fiinhiiue  zoten  l  vaj*eii  [ix,  4  =  B  ii,  3] 

Olea  olibouni  [iv,  3] 

2  Graint'ii  gras  [iv,  7J 

Oliva  olibere  [ib.\ 

3  Praosidatus  giaschaft 

Oleum  olei  [ih.] 

4  l'iaesuli's  gravfii   [viii,  oj 

Omnis  aller 

5  Publicari   vroneii 

Omnis  allez 

6  Inducia.s  tegediiic 

Habena  zugcl  |x,   9] 

7  Iiulucie   taegedinc 

luga  ioch 

8  Inedia  zadel 

Vite  reben 

9  Comparatus  gechoufet 

Ijabrusca  wildv  rebe  [iv,   1] 

10  Muniinentuin  iminitio  vestisal  |  tyy/.  vii,  8 ) 

Racenmin  trübe 

11  Angustia  eiigin 

Vitae  lebennes 

12  Infernus  helle 

Proditionirt  verratnisse 

13  Gehenna  helle  [v,   18] 

Enigma  raitische  |xi  bde.  vgl.  «2] 

14  Rigor  sterehin 

Discrimine  underschidunge 

15  Ascia  dehsile  [vi,   11] 

Fuligine  r&z 

16  Carpeutario  zinibennaii 

Thymiama  rouch 

17  Catholicuö  universalis  aiUicher  |vril,  4| 

Placet  gehuldige 

18  Puteus  pfuze  [v,   10) 

Massa  congestio  cloz 

19  Castellum  castel  [B  v,  6] 

Crates  rost 

20  Propugnacula  brustwere  [vii,  2| 

Mundii^  reinen 

21  Fasciis  windelen 

Maceria  durremäre  [vii,   8] 

22  Abiectitium  verworfenen 

Compuuxerunt  stächen 

23  Externiiniiun  vertilegunge 

Anterium^  brennisen  [vi,   11] 

24  Pugiilus  füst 

Massa  spise  [xi  al] 

25  Propugnacula  brustvvere  [ib.] 

Consputat  bespiet 

26  Sagena  saegene  [x,  20] 

Tornatiles  gedreiet 

27  Isca  Zunder  [xi  d\ 

Capris  geizzen 

28  Postern  turstudile 

Tribulus  hieffalter  [iv,  3] 

29  Superlhninaribus  uberture 

Salix  salhe  1  velwe  [ib.] 

30  Lactucis  ^  laticheu 

Institis  iiestilen 

31  Litestina  darnie  [iii,   7] 

Comitatus  mitesindender 

32  Limani  die  vile 

Osanna  mteriectio  quasi  dicas  heilo  aut 

33  Limem  ich  vile 

w^llecome    quasi    barbarus  dicat  wola 

34  Normas  bildest 

heiTe  heile  gnade  [ll,   19] 

35  Satur  sater 

Arbustum  risach  [rv,  2] 

36  Velum  saegile  [xi  g] 

Moris  mülberen 

37  Palea  helwe 

Libra  pfünt  wäge  [xi  a2bdc] 

38  Pactum  wette 

Generatio  gesiebte  [iii,  4] 

39  Tornat  draeiet 

Chirographum  hantfeste  [x,   11] 

40  Testas  tahe 

Efferbuit  üzwiel 

•  lactucis  Graff        -  l.  Cauteriuin 

. 

DCCCCXLIV  Glossae  Herradinak 


41! 


IM.  (Engelhardt   183.   189.  192.   193) 


Hedera  eboi  [iv,   7| 

Viati<'uin  wegewist 

Porticui^  pforzich  [vii,   GJ 

Preconantur  uorsageiit 

Cruentuni  rohes 

Agit  wirbet 

Perorat  flehet 

Repeudit  widerwiget 

Malus  luastbouni 

Velum  segel  [xi  g\ 

Rudentibus  seilen 

Pyratis  iiierdiebeii 

Veprium  branien 

Prodidit  uerriet 

Subnervare  verbosen 

Stüebra  stek 

Mutuatur  lehenet 

Tibia  swegel  [xi  «2] 

Tibiae  swegeln 

Hiiniani  iuris  lantrehtcs 

Proditus  uerratener 

Trausigi  uberuaren  werden 

Respublica  kunicriche  1  froniz  reht 

Tribuloruiu  hieffiilter 

Tybiarum  swegel 

Maleficii  zouberes 

Excutiatur  uzgeschutit  werde 

Azinius  derbe  brot  [rx,   1.5] 

Zima  deiseme  [lö.] 

Stratas  geestrichet 

Sabbatizant  virent 

Conspersio  rurunge 

Massam  cloz 

Diversorium  gasthus  [vii,  5J 

Arrabone  mehelschaz 

Cautionem  hantfeste 

Cautio  schribgezüg  t  hantfeste  [x,  23] 

Pinna  wintberge  [vii,  7] 

Pinnaculum  spizze  [ib^ 

Cubitis  ellenbogen 


Gcniinus  gezwinelin  41 

Sagena  sa^gene  [x,   20 1  42 

Magi  goukela3re  43 

Feriaretur  geviret  wurde  44 

Legatam  geseiet  40 

Ingrati  undancnaiine  40 

Alveuin  ^  alierunsi  47 

Ambulatorium  unibeganc  48 

Pessulum  grindel  49 

Fasciculum  gebundelin  .50 

Bitumen  ertlim  [iv,  G]  51 

Trullam  kellen  52 

Utres  buterich  53 

Matutinum  fi-uien  54 

Serotinum   spaeten  55 

Exa:^peratur  erzürnet  wirt  56 

Examinationem  ersuchunge  57 

Vicarius  vurfrit  58 

Sandiceus  weitiner  [xi  a2bdeg]  59 

Filiastra  stieftohter  60 

Serico  siden  Gl 

Auri  obryzi  des  gewiereten  goldes  62 

Tugurium  hutte  [vii,  9]  63 

Pedicas  truhe  [x,   14]  64 

Pedica  truhe  65 

Histrio  1  ioculator  spilman  [vrir,  8]  66 

Garriaut  cronen  67 

Dolium  buten  [ix,  18]  68 

Fidem  truwe  69 

Torrens  bach  70 

Lubricus  haele  71 

Vecte  Stangen  72 
Fullo  1  lavantarius   wasch  aere    l    lauen-  73 

taere  [viii,  8]  74 

Commentum  urdanc  75 

Piratis  merdieben  76 

Praestigium  goukel  [viii,   IG]  77 

Divini  warsegge  78 

Incantatorem  zouberaere  79 

Superstitio  vana  religio  ungeloube  80 


'  alverum  Graff.   ohcn  413,  6  ahorun.st 


41U 


Saciii.k  H  GEOKDNtrTK  Glosmare.  A.  Gruppexolohsabe 


Hd.  (Enyelhardt   184.   193.   194.   195) 


1  Maj^i  sterwaiti'lf 

2  lufidilitaUMu  uiigeloubo 

3  Pung«'iitis  sU'chcndes 

4  Coiisl»;llatio  gehtiriie  |xi  (i'2.bdetj\ 

5  Trapezetas  numizaire 

G  Trapezt'ta   wa'hst^ifie  |xi  l\ 

7  Loculos  lichkar 

8  Fana    abgothus 

9  Vota  antheize 

10  Ganniturani  griimnge 

11  Scaturieiis  ^  vt'iinibu^  iiuuleweLliger 

12  Areas  tenue 

13  Sedicio  gereize  [x,    1] 

14  Tribunali  zegerihte 

15  Sumtu  gezuge 

10  Scita  iura  decreta  mandata  bau 

17  Presidatum  graschaft 

18  Publicai'i  gefronet  werden 

19  Fimbrie  vasen 

20  Gnaruö  wizziger  [viii,  8] 

21  Sacranionta  getougeiiunge 

22  Succinctum  kurzlichen 

23  Purpurantis)  rottenden 

24  Euro  osterwint 

25  Strages  wale 

26  Signifer  venre 

27  Extemiiniuni   vertilegunge 

28  Vigiles  wahtaere 

29  Geminus  gezwinelin 

30  Procinctu  geserwe 

31  Consobrini   nnunensüne  1    oheimes    siuie 

32  [lli,   3] 

33  Rhaetia  riez 

34  Taberna  tauerne  [vii,  2] 

35  Linius  leim   [v,   24] 

36  Thorax  brüuie  [xi  a\bd] 

37  Decibilem  zimelichen 

38  Caulas  schafstige 

39  Caulis  schafstigen 

40  Fana  abgothus 


Luxuria  hßruunge  1  geil.iunge  goilunge 

41 

Hupputari  geahtet  werden 

42 

Concionator  r»-dena;re  (vill,  8J 

43 

Propugiiacula  bru^twere  |vii,  2| 

44 

Tribuni   schultheizen 

45 

Coccino  rotpfflh'l 

4« 

lacincto  grtine  pfellel 

47 

Armatura  wafenheit 

4« 

Cedrus  eiderbovm  [iv,  3] 

49 

PinuH  pinbom  chinbom  \ili.\ 

.")<J 

Abies  tanne  \ib.\ 

51 

Abiegnis  tennin 

52 

Obrizum  wiere  [vi,    7| 

53 

Lamini.s  blechen 

54 

Trabes  balken  [vii,   7] 

55 

Pontes  turstudele  [vil,   G] 

56 

Malum     punicum     1     malum      granatum 

57 

komapfel  fiv,   G] 

58 

Vestibulum  schöpf  [vii,  G] 

59 

Astus  kergin 

60 

Ferculum  mushus  [B  v,  7J 

61 

Con.stravit  gestrowet 

62 

Strata  gespreitet 

63 

Consiötorium  sprachus    dinchus 

[cgi.  XI 

64 

a2bdegi] 

65 

Curia  sprächhus  \  dinchus  [\n, 

2] 

66 

Constrata  gespreitet 

67 

Purpurantium  rötender 

68 

Specula  warte 

69 

Versutus     callidus     astutus     unj 

getruwer 

■  70 

[VIII,  8] 

71 

Argumentum  cleinlist 

72 

Consitus  plantatus  geimpfiter  [xi  de\ 

73 

Predium  eigen  [xi  a2d] 

74 

Leno  wibgerner  hurmache  [viii, 

8] 

75 

Apex  apices  litterae  titele 

76 

Radios  Speiche 

77 

Divaricatus  geschienchet 

78 

Enervo  haesine 

79 

Rubigo    rost    1    quod    in    segete    spicaa 

;  80 

'  Scaturicus  Engelhardt;  Graff  bemerkt  nichts 


DCCCCXLIV  Glossae  Herrad  in  ae 


417 


Hd.  {Engelhardt  194.   195.   196) 


1  rubeas    et    inanes    facit   iniltö    uiiltov 

2  [VI,  7] 

3  Contumax  fraeveler  [viii,  8] 

4  Procinctu  gesenve 

5  Resarcire  widerneien 

6  Inconsiderationis  umbedehticheit 

7  Edax  vilefraz   [ih.'\ 

8  Ceuo  hör 

9  Stercore  mist 

10  Sanguisuge  egile 

11  Seutina  soune  ^ 

12  Fastu  herschaft 

13  Erugo  rost  \  militov  [xi  a2bdeg\ 

14  Eruca  grasewurin  [iii,   15] 

15  Locusta  hovscrich  [ni,  18] 

16  Bi-uco  keuer 

17  Supplantare  imdergrabin 

18  Pestilentia  schelui  [x,  27] 

19  Culices  mukken  fliegen 

20  Cesaries  uahs 

21  Putet  stinchet 

22  Putret  vület 

23  Gula  chelgite 

24  Esse  daz  wesen  waesen 

25  Valium  grabe  [v,   17.  vii,  8] 

26  Vivere  daz  leben 

27  Marceo  langueo  ^  sene  [xi  a2bd\ 

28  Manet  bestat 

29  Aget  wirbet 

30  Regula  daz  gerihte 

31  Syreiio   inerwib 

32  Malus  mastbovm 

33  Obdurare  bestopfen 

34  Illiceo  spene 

35  niecebrae  gespenste 

36  Gazophilacium    aerarium     schazhus    [xi 

37  a2bdeg] 

38  Turbo  wiwint  [xi  «2] 

39  Deliberatione  erchisunge 


Zelotypus  archwaeniger  [viii,   8] 

Propositionibus  rsetischen 

Intestina  gederme 

Secessus  gesuese  l  ganc  [vii,   5] 

Cuniculus  foramen  l  canalis  noch 

Synodus  conventus  coetus  sent    [xi 

Illustris  famosus  maguificus  urm£Br 

Placitator  tsegedinger 

Venetiam  venedien 

Consanguineus  sibben  [vgl.  lii,  4] 

Politus  geslihtet 

Cupressus  ciperbÖm  [iv,  3] 

Sapere  smechen 

Lamina  blech  [xi  a2bdefg] 

Fidem  truwe 

Fidem  die  truwe 

Irreverberato  unwidergeslagen 

Ecclesia  kiricha 

Fidelium  der  geloubegen 

Fidem  geloube 

Cryptae  crufte 

Pallae  et  vestes  altaris  alterlachen 

Laquearis  himelzes 

Ecclesia  div  kiriche 

Ecclesia  cristenheit 

In  ecclesia  kirichen 

Pulpitum  lecter  [vii,  4] 

Reciproca  wideruahige 

Campanas  glokken 

Ecclesie  der  cristenheit 

Plectrum  clepfel 

Velatae  verholn 

Decipula  valle    [x,  26] 

Porticu  pforzich 

Monasterium  munster 

Vectibus  grindelen 

Repagulis  grindelen 

Ecclesie    der  cristenheit 

Ecclesie  der  cristenheit 


40 
41 
42 
43 
44 
a2]  45 
46 
47 
48 
49 
50 
51 
52 
53 
54 
55 
56 
57 
58 
59 
60 
61 
62 
63 
64 
65 
66 
67 


70 
71 
72 
73 
74 
75 
76 
77 
78 


'  Zusammenhang  mit  Sentina  soffuna  GU.  2,  240,  56  ? 
bemerkt  nichts 

Althochdeutsche  glossen  III. 


langueo  Engelhardt;  Graff 

27 


41K 


Sachlkh  Geordnete  Globaare.     A.  Gruppenü lobhabe 


IM.  (Engelhardt   184,   185.   187.   188.   191.   196.   197) 

1  Ecclesie  der  cristenheit 

2  Coiiftecratione  wlhte 

3  Ecclesiain  die  cristenheit 

4  Sapidi  gesmag 

5  Bajsis  .stafel  [xi  de(j\ 

6  Incensum  roch 

7  Acoluthus   liehtragere  fviil,   2] 

8  Eccle.siain  kirichen 

9  Ecclesie   der  cristenheit 

10  Sterquilinio  horiachen 

11  lanitores  t  aeditui  niesenaere 

12  Ceroferarii  liehtragere  \ib.\ 

13  Urceus  eimer 

14  Ampulla  ampelle  [ix,  18) 

15  Peras  tasche 

16  Ducatum  geleite 

17  Ad  consultuni  zerate 

18  Velare  wilen 

19  Confirmare  firmen 

20  Confirmatio  firmunge 

21  Minet  tribe 

22  Torque  halsringe 

23  Privilegium  snnderunge 

24  Aquilegiam  ageleie 

25  Privilegii  hantfeste 

26  Paranimphus  brutebote 

27  Calvitium  chalewe  [iii,   6] 

28  Decalvabant  bescharen 

29  Vitte  nestilen 

30  Taloö  enkelin 

31  Labrum  label  1  twuhel  ^  [rx,   18] 

32  Balteus  balderich  [ix,   13] 

33  Casa  herberge  [vn,  9] 

34  Limbus  sovm  [xi  d] 

35  Labes  schade 

36  Cyrothecis  hantschuhen 

37  Solea  sole  [xi  a2.  vgl.  hc\ 

38  Corio  ledere 

39  Tapetia  tepit  [ix,  6J 

40  Inconsutili  gelisemet 

»  l.  twahel  '  /.  traden,  desgl.  418,  61 

notate  zu  s.  197*» 


Colobium  rokkeliu  t  rok 

41  ' 

Coccinea«  röte  t  sidin 

42 

Lineis  strifelen 

43 

Fimbria.s  traben  '^   l   uasen 

"Ü 

lacinctü  grunpfellel 

^ 

Purpura  rotbrunpfellen 

46j 

Bii^^-uni  sabe 

« 

Sphaerula  .schibelin 

48 

Resignet  demonstret  widerantwurt** 

49 

Tornatur  gedreiet 

50 

Polita  geslihtet 

51' 

Retusum  widergeslagen 

52 

Propendentes  vurhangende 

"1 

Spenule  tipenele 

^ 

Lamina  blech  [xi  a2bdefg] 

55  , 

Stuppa  awirc  [ix,  7] 

56 

lacinctina  gr°ine 

sd 

Conversatio  leben  1   wonunge 

4 

Mutuata  gewaehselt 

4 

Tintinnabulis  schellen 

60 

Fimbrias  traben  1  uasen 

61 

Capitium  hobetloch  [ix,  4] 

62 

Laneis  wuUinen 

63  , 

Expediant  lidigen 

64 

Expediti  gelideget 

« 

Testamente  hantfeste 

6( 

Clamidem  rnantel 

6! 

Goccineam  sidin 

6i 

Coronam  blatten 

6S 

Serico  siden 

7C 

Sella  satel  [x,   9] 

71 

Auriphrygium  borte  [vgl.  ix,    11] 

72 

Caminus  eitouen  [B  n,  8] 

73 

FoUes  blasbelge 

74 

Serrae  segen 

71 

Deliciantur  werden  gezertet 

7( 

Absinthium  wermut  [rv,  7] 

71 

Reverberat  widerslehet 

7J 

Compedes  truhe 

71 

Alapizant  ^  örslegen 

80 

Alapizunt  Engelhardt ;  bei  Graff  fehlen 


DCCCCXLIV  Glossae  Herradinae 


419 


Hd.  {Engelhardt  184.  185.   187.   189.   191.   192.  197.   198.  199) 


10 
11 
12 
13 
14 
15 
16 
17 
18 
19 
20 
31 
22 
23 
24 
25 
26 
27 
28 
29 
30 
31 
32 
33 
34 
35 
36 
37 
38 
39 
40 


Colaphizare  halslegen 

Ti-ibunal  düichstäl  [B  i,  5.  xi  a2] 

Vestes  nuitatoriae  badegewant 

Depositiun  pignus  ad  tempiis  conuneu- 
datiiii)  quasi  diu  posituni  daz  hinge- 
legte daz  gehaltene  1  daz  bevolhenne 

In  conventione  in  dem  gedinge 

Creditor  bevelhser 

Scoria  sordes  ferri  sinder  [vi,   7] 

Veneficus  zouberaere 

Satisfactio  willeuagunge  1  folbuze  [t-gl. 
XI  a2c?] 

Aculeus  Stichel 

Peremtorium  erslahunge 

Divinos  warsekke 

Incaiitatores  zovberaere  [viii,   IG] 

Francoruni  franchen 

Propugnacula  brustwere  [vir,  2] 

Recensere  zalen 

Excubitores  wahtere  [viii,  5] 

Incommoditates  ungefüre 

Tribulis  hiefen 

Verbi  gratia  ze  worzeichen  ^ 

Oninimoda  "^  allerslahte 

Figulus  havenaere  [vin,   8] 

Ansa  hanthabe  [B  i,  6.  vi,  9.  xia2k%] 

Abortiuis  verworfenen 

Confunderetur  zesamine  gemischet 

Massam  cloz 

Zizaiiia  uncriit  [xi  hd] 

Umbraculum  loube  [vir,  9] 

Tuguriimi  hutte  [ib.] 

Cucumerario  curbizgaite 

Tributum  eins  [vi,  7] 

Lacus  wac  [v,  9] 

Publica  res  chunicriche  1  fröne  reht 

Bravium  Ion  1  wette  [vgl.  xi  a\] 

Arietibus  pfederaere 

Spectaculis  warten 

Purpura  purper 

'  l.  Wortzeichen         *  omninoda  Graff,  C 


Coccus  rotpfellol  [ix,   9]  41 

Coccinimi  rezze  [xi  dg]  42 

Coccineus  sidin  43 

Mandibula  bakken  [iii,   GJ  44 

Politi  geslihtet  45 

Dedecor  honden  46 

Ceniento  morter  47 

Bissum  sabe  48 

Bissinuni  zwilich  [ix,   2]  49 

Fricatu  ribunge  50 

Paleas  helewe  51 

Manuati  gehandet  52 

Scintillas  gsenester  53 

Vota  willen  54 

Criseus  grawer  55 
Conca  concula  muschele  [xi  a2bdeg]  56 
Uirore  medioximus  pene  viridis  halb  grfine  57 

Discolores  missevarwe  58 

Translucidae  durchluhtlge  59 

Concreta  ebengewahsen  60 

Luxuriam  •''  hursunge  l  geilsunge  61 

Muscipulam  valle  62 

Confirmatio  firmunge  63 

Exterminatore  vertribsere  64 

Acinus  berechorn  65 

Acinum  liirre  [ix,  16]  J36 
Eucharistia  bouum  donum  wizzot  [x,  26]  67 

Imputat  wizet  68 

Surrepunt  undercriechent  69 
Consulo  consilium  do  1  interrogo  rate  J  70 


ratfrage 

71 

Consulunt  rätent 

72 

Examen  swarm  1  ursdeh  [xi  a2de] 

73 

Morticinum  schelmigez 

74 

Lamina  blech  [xi  a2bdefg] 

75 

Imponatur  werde  ingeleitet 

76 

Parrochianum  parrechaere 

77 

Confusione  gemissunge 

78 

Cathecumenos  halbgelovbege 

79 

Cathecmnenos  halbgelovbege 

80 

nimodus,  a  Engelhardt         '  buxuriam 

97  * 

Graff 

420 


Sachlich  Geordnete  Globsare.    A.  GRUPPENüL08äARE 


Hd.  (Enyelhardt   183.   187.   199.  200) 


1  Acoliti  lihtrajgere  [VHI,   2J 

2  Kucluirirttia  wizzot  [x,   2üJ 

3  Lucenui.s  glast-vaz 

4  Aqumnanile  Imiitvaz  (B  vi,  9.  xi  (j\ 

5  Metropolite  eraebischof 

6  Sacrilcgi  ineinta?tige 

7  Usiu-pare  uiulerwinilen 

8  Conducere  dingen 

9  Desipere  tunibicen 

10  Traductionem  heimleitunge 

11  Anathema  verwazungc;  [xi  al] 

12  Aurichalcum  niessinc  [vi,   7] 

13  Condicioni  gedinge 

14  Divoilium  schidunge  [in,  4] 

15  Conubium  hirat 

16  Piiorperiiun  geburt 

17  Peculium  sunderschaz  [vi,   7] 

18  Divortium  sunderunge  [m,  4] 

19  Sortiarias  liezerin 

20  Maleficas  zouberserin 

21  Allicere  ^  speneu 

22  Truncantur  behamelt 

23  Superstitio  ungelöbe 

24  Leno  wibgerner  h&rmache  [viii,  8] 

25  Facinorosum  suntlichez 

26  Flagitiosuin  meintaetigez 

27  Quotus  wiemaniger 

28  Filiolam  villol  t  gotele 

29  Notescunt  kuntsint 

30  Consulendo  rat  fragende 

31  Tortores   wizengere 

32  Pupugerunt  stachen 

33  Paterfamilias  husherre 

34  Afficientui-  misseniachet 

35  Pedagogos  niagezoge 

36  Usque  adeo  so  harte 

37  Aurifices  goltsniide 

38  Pistores  pfistere 

39  Fabros  smide 


Agricola«  akerniaa 

40 

Piscatoren  firtchserc 

41 

Sarciat  bfize 

42 

Sarcio  neie  beste  [xi  def\ 

43 

Stuppe  awirke 

44 

Pize   beche 

■1 

Oblite  bestrichen 

i<j 

Ob.stinatione  strebunge 

47 

Maleficos  zouberaere 

48 

Sacrilegos  meintaetige 

49 

SacriiegiLs  nieintjetiger 

50 

Constellatio  gestime  [xi  a2bdeg] 

51 

Coniecturam  ratische 

52 

Feriae  vire  [xi  a2bde] 

53 

Tibias  swegele 

54 

Fistulas  pfiffen 

55 

Pythones    warsekke 

56 

Crapula  uberezze  [ix,  15j 

57 

Praefectd  burcgraven  [vin,  5] 

58 

Tribunus  schultheize  [xi  a2] 

59 

Lues  Schelm 

60 

Vindemiis  \vindemunge 

Gl 

Sentitis  enpfindent 

62 

Gleba  cespes  durus  schölle  wase 

[v,  24]  63 

Passim  witen 

64 

Conimentum  urdanc 

65 

Testam  schale 

60 

Seorsiim  nider 

67 

Cantharus     napf    l     kannite    1 

trsehter  68 

[xi  bdegh.  vgl.  ix,   18] 

69 

Trusit  stiez 

70 

Anilis  alte 

71 

Satyrum  waltschrate 

72 

Bulla  sphaerula  rinc  blätere  [xi 

defg]     73 

Coniectui-is  raetischen 

74 

Lubricum  hale  [v,  17] 

75 

Labes  schade 

76 

Expiscari  ervischelen 

77 

AHicire  EngeUiardt ;  Graff  bemerkt  nichts 


DCCCCXLV  421 

AUg.litt.anx.  1800s.645.646.  IIo/f'mannAhd. gll.xxix.  Zs.f.vaterl.  (j-cscfe. 43,174.  175 


DCCCCXLV 
Codex  olim  monasterii  Marienfeldensis.  ^ 

1  Nomina  temporum.  Fratruelis  ^  brothersune  19 

2  Hesperus  avensten-e  ^  Anus  vel  vetus  ^  quene  20 

3  Crepusculum  seinieringe  Decrepitus  overalt  21 

4  Gallicinium  ^  hauecrat  Maritus  '  vel  coniunx  karl  22 

5  Mane  morgenstunde  Coniux  vel  uxor  quene  23 

6  Procella  wella  Compater  petere  24 

7  Rivus   bike  Vitricus  steffader  25 

8  Palus  bruch  Noverca  stefmoder  26 

9  Lacus  erthgrove  Privignus  stefsim  27 

10  Gleba  wase  Privigna  stefdohter  ^  28 

11  Limus  lerne  Collactaneus  spunnebrother  29 

12  Gubernaculum  sturrother  Gemini  zvilingi  30 

13  Malus  mast  Pelignus  ^  kevessun  31 

14  Restis  reif  Pelex  ^^  eile  32 

15  Rüden  s  hovetreif  Adulterium  o verhör  33 

16  Attavus  vel  proavus  *  overancha                   Meretrix  gemene  \vif  34 

17  Avus  ancho  De  conditionibus  ^^  hominuni.          35 

18  Avia  ancha  Strabus  scele  36 

*  die  hs.  ist  verschollen,  wir  sind  auf  die  auszüge  angeiviesen,  ivelche  VNKindlinger 
im  Allg.  litt.  anz.  von  1800  s.  645/  {Ä)  gab  und  die  nach  seinem  autograph  in  der  Zs. 
f.  vaterländische  gesch.  und  altertumskunde.  herausgegeben  von  dem  verein  f.  gesch.  und 
altertumskunde  Westfalens  43  (1885),  173 — 176  (Z)  loider  abgedrucJd  stehen,  fünf  dieser 
gll.,  nämlich  Auia  ancha,  Auus  ancho  (1,  282.  344),  Balista  süscot  (6,  562),  Crepusculum 
scüneringe  (6,  512)  und  Strabus  scele  (6,  461)  führt  aber  Graff  unter  der  sigle  Tz.  {'Nie- 
derdeutsche glossen,  von  herrn  Tross  in  Hamm  dem  herrnJGrimm  und  von  diesem  mir 
mitgeteilt'  1,  LXX)  an.  darnach  steht  fest,  dass  die  Marienfelder  hs.  um  das  jähr  1830  in 
Trossens  händen  sich  befand,  aber  später  nicht,  toie  viele  andere  seiner  mss.,  durch  kauf 
oder  geschenk  nach  Bonn  oder  Berlin  gelangte.  Graffs  citate  vermehren  den  bestand 
dieses  glossars  noch  um  folgende  worte :  Capitellum  simizstein  (6,  689),  Crucibolum 
smerecrosel  (4,  616),  Demon  egisgrimolt  (1,  104.  4,  325.  JGrimm  Myth.  218),  Eruca  rupa 
(2,  360;  dagegen  6,  273  und  Gramm.  3*,  365  rupe),  Fauus  bibrot  (3,  292),  Filiaster  pillo, 
Filiastra  pilla  (3,  332),  Gargara  surin  (6,  273,  v)0  aufserdem,  ohne  lat.  stichivort,  platlus 
und  mathe  erwähnt  icerden),  Gurgustium  kudel  (4,  366),  Loripes  steltzere  (6,  678),  Mone- 
dula  ka   (4,   359),   Ruscus  hüls   (4,  881),   Trabea  dremil   (5,  531)  ^  Aventsterre   A 

'  Galhcimum  A  *  paravus  Z  ^  fratuelis  Z  *  vel  vetus]  vetula  A  '  martius 
hs.  nach  Z  *  Stefdochter  A  °  peligna  Z  *"  Pellex  A  "  conditionibus  Ver- 
mutung von  Philipp  i,  vielleicht  communibus  Z 


•4'JJ  SACilUCil    CitOKUNETK    ÜLO8.SAKI;.    A.    (JULl'i'JiNüUJ.'JüAUK    DCCCCXi^V 


All</.  litt.  am.  IHUO  s.  045.  GIG 


Iloffmann   jUuJ.   ijU.   xxix.    Zu.  f.  vaterl.  gesch. 
43,   175.  17G 


1  Centurio  scoltheizo  ^ 

2  Legisperitus  scepene 

3  lurisperitus  asage^ 

4  Placituni  thinc  ' 

5  Pedi.ssequa  camerwyf  * 

6  Empticius  cophtscalc  * 

7  Conductitius  seinetHcalc  ® 

8  Villicus  vel  procurator  meier 

9  Signifer  feuere 

10  Stabularius  vel  strator  marscalc' 

11  Canipiductor  kempe 

12  Pedagogus  niageroge  * 

13  Coriarius  lethermakere 

14  Argentarius  silversmith 

15  Dapifer  druszete 

16  Dieta  dagewethe 

17  Coclea  windeisten 

18  Cimbalum  scellikin 

19  De  rebus  equitis. 

20  Strigil  roscamp 


lumentum  veltpereth 
Puluö  vel  niannus  fulin 
Spado  hengist 
Frenuni  tom 
Camus  bredel 
Capirftrum  haltere  • 
Scutica    geirila 
Stribariuni  stigereb 
Scutum  bukelere 
Clipeus  vel  panna  seilt 
Capulus  helte 
Thorax   burstroc  ^^ 
Galea  vel   cassis  heim 
Franiea  .stafswert 
Sica  morthnier  ^^ 
Funda  slengere 
Balista  silscot  ^^ 

De  rebus  signiferi. 
Dominicus  census  fronescat  ^' 


21 
22 
23 
24 
25 
20 
27 
28 
29 
30 
31 
32 
33 
34 
35 
36 
37 
38 
39 


'  Scoltheiza  A  *  Asaga  A  *  Thine  A  *  Camerwif  A  *  Cophtscale  A 

'  Conducticius  Zemetscale  A:  l.  gemetscalc  ''  marscale  A  ^  so  hs.  nach  Z:  l. 

magetoge   Hoffmann  *  l.  halftere  "*  Burstroe  A  "  l.  morthmes  Hoffmann 

"  Scüscat  J.;  dh.  selfscot        "  Tronescat  A 


B.  Einzelglossare.     I.  Der  Mensch  DCCCCXLVI  423 

Marburger  j)rogramm  1841  p.  23.  Zs.  2,  204.  205 


B.  EINZELGLOSSARE. 

I.    DER  MENSCH. 

A.   STAND  UND  VEE WANDTSCHAFT. 

[vgl.  1,  7—11.  2,  65 /f.    5,  2ff.    6,  8—14.  20—35.12,  15—20.    19,  50^.  C5, 

Uff.    132,  24—146,  38.  176,  1  ff.  179,  3—180,  54.   182,  20  ff.  354,  27-40. 

356,  63—357,  28.    363,  59—364,  43.    378,  5  ff.  384,  19/f.  390,  7  ff.  393,  8 ff. 

395,  26  ff.  421,  16  ff  und  unten  Mischungen] 

DCCCCXLVI 

a  =  Codex  Amplonianus  O  8  /.   125*.     h  =z   Codex  Marhurgensis  D  2. 


1  Coloni  ^    locatum    agrum    colunt    [.i.  d\ 

2  anderes    lant     sezan    ah    [Isidor    ix, 

3  4,  36] 

4  InquilLnus^  inbvirthich  a  inlendig  b  [37] 

5  Indigena  Inlendig  a  [39] 

6  Vrbanus  bürgere  ab  [42] 

7  Oppidanus  ^    burgsezo  *   a  burchsezan  & 

8  [ib.] 

9  Libertus  uriglazin  ^  a  frigelazan    5  [47] 

Tsun 

10  Libertinus     urigelazinssun    a    frigelaten 

11  b  [ib.] 

12  Manumissus    geuriethat    a  gefrie'that   b 

13  [48] 

14  Dediticius  *    ein   hantgengo  a    inhantge- 

15  gan  b  [49] 


Agnati  ...  .i.  fadermaga  a  .i.  uader  16 
mage  b  [ix,  6,   1]  17 

Cognati  .  .  .  .i.  m&der  maga  a  .i.  mvder-  18 
mage  b  [2]  19 

Proximus  magh  a  maihc  '^  h  [3]  20 

Fratres  de  patre  nati.  aliquando  ge-  21 
landan  (gelanden  '  b).  quos  latini  22 
paternitates  appellant  (interpretantur  23 
b)  ab  [5]  24 

Fratrueles  .  .  .  hoc  est  muidirsvna  ^  a  25 
hoc  mudrensun  h  [15]  26 

Pronuba.  et  paranimpha  huuelspcepersa  27 
a  huuel  scopse  ^  b  [ix,  7,  8]  28 

Matrona  heimurouua  a  heimfrouua  ^°  b  29 
[13]  30 


*  nach  der  Überschrift  De  noTb;   cognationvm  a  *  Inquil'inus  b  *  Opidanus  h 

*  bui'gsezo]  r  aus  ansatz  von  g  a  *  uriglazin]  über  u  rasur  a  *  dedicicius  h  ''  im 
context  b.  vgl.  Wright-Wiilker  410,  34 jf  Fratres  .  .  .  aliquando  gelondan  quas  Latini 
paternitates    interpretantur  *  muidirsvna  über  unter imnctiertem  ex  duab;    sororib;  a 

*  Dietrichs  deutung  Zs.  3,  lld  f  geht  irre:    wahrscheinlich  liegt  nur  entstellung  von 

ags.  hadswape  (geschrieben  haadswape)  vor.  darauf  nach  Obstetrix  freier  räum  a        ^°  im 
context   b 


424  Sachlich  Geordnete  Glossare.  B.  Eiszelolossare 

Wn.  460.  {Dint.  3,  148  =  Sum.  31).  —  Wn.  863.  {Hoffmann  Md.  glt.  .07).  —  Em.  31. 
Melanyes  d'archeoloyie  et  d'histoire  8,  627.  628  =  Memoires  G,  306.  Sg.  299.  {Hatt. 

1,  303).  Zs.  r,,  354.  3oo 

DCCCCXLVII  ^ 

a=Cbrfea;  P'iWot.  804   /".  ISO*».   6=  Codex  Wirxiburgensis  Mp.  th.  4°  60  /".  118«. 

1  Leuir  zelehir '^  ab  [7,  17]  Prochus  dicitur  pltel  a  pitel  t  [7,  7]       18 

DCCCCXLVIII  3 

Codex  Oenipontanus  711. 

2  (Nepos  autem  utrlusque  sexus  e^t)  enich-      (Leuir)  leuir  suagir  86*  [7,   17]  ,19 

3  lin  85"  [5,  26]  (Glos)  glos  gisuige  86"  [ib.\  20 

4  (Progenies)  sippe  85"  [5,  27] 

DCCCCXLIX* 

a  =   Codex  Vindoh.  1761.     h  =  Clm.  19413  /".  117*. 

5  Uitricus  stiuffsiter  a  115"  h  Leuir  [.i.  b]  zeihhor  a   115"  6  21 

6  Postumus.     uel     priuignus     stiufsun     a       Conlactaneus      Spunnipruoder     a    115''  22 

7  115"  5  spunniprucder  b  23 

8  Priuigna  stiuftohter  a  115"  b 

DCCCCL" 5 

a  =  Codex  SGalli  299.     b  =   Clm.  14689  /".    46^    c  =  Codex   Vaticanus  Reg. 
1701  f.  3"*.    d  =   Codex  Selestadiensis. 

9  Parens  fordsero  ®  a  33  fordiro  d  105"  [b]      Auunculus  ^^  oheim  bc  hohel  d  105"       24 

10  Auus'  ano  bd  105"  [b]  Amita^^  p^sa  a  84  bc  Pasa  c?  105»  [b]  25 

11  Auia  ana  a  33  6(Z  105"  [6]  Matertera    muoma   c  muma   h  m&ma   1  26 

12  Proauus®   altano  a  34  c?  105"  alterano  muatii-ra  ^^  d  105"  [b]  27 

13  b  [b]  Nouerca  i*  stiufmöter  d  105"  stiufmoter  28 

14  Nepos  neuo  rf  105"  b  [b]  29 

15  Gemini  9     kizvinin     d    105"    gizuinilun      Leuir  i^  zeichii-  a  34.  d  105"  zei<^ohr  c     30 

16  b  [b]  Patruelis  fetirnsun  d  105"  [h]  31 

17  Patruus  ^'^  uetiro  b  fetirro  c?  105"  Consobrinus  muamunsun  a  34  m&mun-  32 

^  auszüge  aus  Isidors  Etym.  rx,  6  und  7  m  veränderter  Ordnung  '  w&er  freiem 

räume  übergeschr.  b        ^  auszüge  aus  Isidors  Etym.  ix,  5  und  7,  beginnend  mit  ix,  5,  23 

*  si/mm*  w   der  reihenfolge  nicht  völlig  zu  Isidor  ix,  6  *  Mw^er    der    Überschrift 

De  parentibv«  6  Item  de  parentibvs  a  De  diuersis  nominibus  nature  d.  die  vericandtschafts- 
namen  der  nrn  DCCCCLa  und  DCCCCLb  stimmen  in  der  reihenfolge  wesentlich  mit  den  Her- 
meneumata  Montepesstdana  (Corpus  gloss.  lat.  3,  303,  88 — 805,  8)  *  die  ganze  gl.  auf 
rasur  a        '  Anus  h        *  Atauvs  1  proauvs  d        *  nach  424,  27  b        "  Patruus  1  ziv^  d 

*^  die  gl.  vor  424,12  hd  ^*  Tbia.  et  amita  aAmita  t  thia  d.  diese  und  die  folgende 
gl.  nach  425,  5  6c  "1  muatirra  übergeschr,  d         **  die  gl.  nach  425,  2  fe         "  die 

gl,  nach  425,  15  c 


I.  Der  Mensch  DCCCCXLVII  —  DCCCJCL» 


425 


Em.  31.  Melanges  d'archeologie  et  d'histoire  8,  628  =  Memoires  6,366.367.  Sg. 
299.  {Hatt.  1,  303.  304).  Zs.  5,  355 


1  sun  d  105*    oheimissun  ^"^   b  ohelme- 

2  sun  c 

3  Postumus  ^  stiufsun  ^  a  S-i  d  105* 

4  Uitricus  stuuffater    a  34   stiuffater  ^  fcf/ 

5  lOS^«  stiusfat  c  [6] 

6  Priuignv^*  .stiufsun  hd  105*  [6] 

7  Priuigna  ^  nifta  (/  105*  nlft  «33 

8  Nepta  niftila  d   105* 

9  Maritus  charl :  ^  d  105*  [ö] 

10  Vir  man  ''  d  105* 

11  Vxor  chena  d  105* 

12  Coniugales   gihitiu    a  34  kihitiu  d  105* 

13  kehitiu  c  [vgl.  b] 

14  Socer  suehir  b  sueher  d  105*  [b] 

15  Socrus  svigur  d  105*  suiger  c  [6] 

16  Gener  eidam  b  eidum  c?  105*  [b] 

17  Nurus  snora  d  105*  snur  b  [b] 

18  Glo«  üna  M  105* 

19  Lenv^  l  mechv^  hvirer  c?  105* 

20  Lena  ^  1  mecha^*^  hüirra  d  105* 

21  Conlactaneus  ^^  spunipruadir  a  34  spim- 

22  niprodir  d  lOSt»  [ö] 

23  Nutrix  fuotrida  l  amma  ^^  d  105^  [fe] 

24  Pedagogv®  ^^    magazogo   c    magizogo  5fZ 

25  105"  [fe] 

26  Impostor  truginare  c 

27  Cognatio  ^*     gilengida   a  84  kilegida  d 

28  105'' 

29  Concubina  Ctiebis  d  105*^  chebis  bc  [b] 

30  Cliens  canoz.  l  slacah  ^^    «33  CUens  1 

31  contubemalis    kitauerno  ^^    gnoz.  1  ki- 


selli  Scale  ^^  fZ  105'>  32 

Sodalis  Uuini    «34  vuinc    a  33  Wino  33 

d  105^  gnoz  b  34 

Contubemalis  ganoz    a  34    canoz  ^^    «  35 

33   [vgl.  b]  36 

Conseruv^  kiliebo  d  105^  [b]  37 

Familia  hiwischi  d  105'^  [ö]  38 

Patronus  muntporo  «33    f/105''  munt-  39 

purto  ^^  b  [vgl.  b]  40 

Buculariv^  ohsinari  b  41 

Baibus  ^^  stamlont  e  stamer  b  42 

Blessv®  ^^    lisbint  c    lisp   rat  ( )   lispan-  43 

ter  ^^  b  4A 

Imbubes  ^^     kranasprungi    «33   krana-  45 


sprungila  d  105"  [b] 
Coniicv^  leodslekko  d  105" 
Nanus  1     pomillo  ^*     kituerg 

duuerc  ^^  c 
Institutor  choufman  d  105" 
Deformis     vnsconer    d    105" 

33  [b] 
Informis  missesconer  d  105" 
Versutus  Abacher  d  105" 
Flauvs  falawer  d  105" 
Sclauvs  winit  d  105" 
Lividv^  blavuer  d  105" 
Hirsutus  ru"er  c?  105" 
Crudus  rouer  ^^  d  105" 
Saginatus  gimaster  d  105" 
Opilio  scafbirto  d  105" 
Secretarius  sigiristo  d  105" 


(Z 


46 
47 
105"  48 
49 
50 
vnsani  a  51 
52 
53 
54 
55 
56 
57 
58 
59 
60 
61 
62 


*  Postuno  a         *  oder  stuifsun  a         *  stiuffater]  zivischen  den  beiden  f  ansats  eines 
huchstaben  h  *  die  gl.  vor  der  vorangehenden  h  ®  diese  und  die  weiteren  gll.  von 

a  33  vor  den  andern  der  nr  unter  der  Überschrift  De  parentibus  *  charl :]  rasur  von 

?  a  d  ''  man  ühergeschr.  d  '  l.  suia  *  Lena]  a  auf  rasur  d  ^^  l  mecha  üher- 
geschr.  d  "  CoUactanevs  d  ^*  l  amma  ühergeschr.  d  ^^  Nutritor  d         ^*  Co- 

gnotia  a  ^*  1  slacah  von  and.  hand  zugesetzt  a  '*  kitauerno  und  \  kiselU  scalc  üher- 
geschr. d  *''  oheimissun]  das  erste  i  aus  corr.  h  ^^  canoz]  o  von  zweiter  hand  üher- 
geschr. a  "  oder  muntpurio  h  ^^  Palpus  c  ^'  Plesv^  h  '^  lispanter  und  die 
Verweisungszeichen  von  ziveiter  hand  h  ''  Inpubes  d  ^*  nur  Pomilio  c  ^^  duuerc]  c 
aus  corr.  c        ^*  rouer]  o  scheint  in  a  corr.  d 


42ü 


Bachlich  Geokdnetb  Glohhare.  B.  Einzelglobsare 


Zu.  0,  355.  —  F.  {Zs.  15,  359.  300) 


1  Mansionarius    1  edituv*  niesiner  d 

2  Buhulcuri  hohsinari  d  105'' 

3  Subulcv"  Hua'nari  d  105'' 

4  Caupo  Taueniari  d  lOö** 

5  Consul  ratgebo  d  105'' 

}  toraator 

0  Tornarius  trahisil  d  105'' 
7  Parasituö  spileman  d  105'' 


105**       Paraiiiinphv*  hiniachare  d   105'' 
VaftT  uiicuHtige  d  105'' 
Lippv"   flizoge  d   105'' 
Vetemosv*  rosenohte  d  lOS*» 
Armentariv*  suageri  d  105'' 
Mango  menger  d  105'' 
Sicofanta  trukinere  rf  105'' 


31 
32 
33 
34 
35 
36 
37 


Codex 

8  (140")  Parens  ^  fordiro  [a] 

9  Auus  ano  [a] 

10  Auia  ana  [a] 

11  Proauus  altirano  [a] 

12  Geniini  gezuuilini  ^  [a] 

13  Amita  basa  [a] 

14  Matertera  mounia  [a] 

15  Vitricus  stuphat  [a] 

16  Priu,gnus  stuphsun  [a] 

17  Nouerca  stuphmuot  [a] 

18  Patruelis  fettirriu  sun  [a] 

19  Priuing°a  stuphthot 

20  Maritus  charl  [a] 

21  Coniugalis  gettin  [vgl.  a] 

22  Concubina  1  pelex  chebisa    [a] 

23  Emula  chella 

h 

24  Socer  sue:ir  ^  [a] 

i 

25  Socrus  su:gir  *  [a] 
2ö  Gener  eidim  [a] 

27  Nurus  snora  [a] 

28  Conlactaneus  spunnibrÖdir  [a] 

29  Nutritor  t  pedagogus  magazogo  ^ 

30  Nutrix  äma  [a] 


DCCCCL'' 
Florentinus  xvi,  5. 


[a] 


Fanillia  hfische  [a] 
Colonus  hurinch  ® 
AnclUa  diu 
Libertini  frilaza  ' 
Contubernius  genoz  '  [vgl.  a] 
Patronus  muntherro  [vgl.  a] 
Conseruus  geleibo  [d] 
Dos  uuidimo 
Cubicularius  chamare 

e 

Cesarios  lancfahs 

Inbubes  granisprungir  [a] 

Longeuus  alto 

Decrepita  uraltir 

Centurio.  1  tribunus  hunno 

Decurio  tincman 

Informis.  l  deformis  unscone  [a] 

Gallinarius  poUenar  ^ 

(141*)  Thelonearius  zolnar,*' ^ 

Binus.  na.  num  zuuischer  ^ 

Obses  kisal 

Super^tes  ubirlippo 

Polimentarius  lichare  ^'^ 

Polimitor  lichstein  ^*^ 


38 
39 
40 
41 
42 
43 
44 
45 
46 

47 
48 
49 
50 
51 
52 
53 
54 
55 
56 
57 
58 
59 
60 


^  der  mit  Genitor  pater  anhebende  abschnitt  hat  blaue  initiale  nach  absatz 

b  i 


ge- 


zuuilini] z  «MS  h  corr.  '  sue:ir]  rasur  von  g  *  su:gir]  rasur  von  a  *  magazogo]  z 
aus  h  corr.  *  l.  burinch  Graff.  diese  und  die  beiden  nächsten  gll.  gehören  urspr.  einem 
andern  glossar  an,  das  mit  Terra  salica  beginnt  und  später  zum  abdruck  gelangt  ''  frilaza 
und  genoz]  die  z  aus  h  corr.  *  verdeutscht  aus  einem  lat.  puUinarius  '  zolQar,e  und 
zuuischer]   die  z  aus  h   corr.  *"  hier  liegt  falsche  glossierung  vor:  der  Übersetzer 

dachte  an  polire 


I.  Der  Mensch  DCCCCL»  —  DCCCCLIb 


427 


F.  {Zs.  15,  360).  —  Le.  2.  —   Wn.  4G0.  {Biut  3,   156  =  Sum.  41) 


1  Scutarius  schiltare 

Cementum  flaster 

80 

n 

2  Creditor   lehiherro 

Marchio  marcguo 

31 

3  Fideiussor  pur:go  ^ 

Comes.  1  preses   guo 

32 

4  Cementarius  murare 

DCCCCLI'* 
Clm.  14689  /•.45a.  2 

5  Vitricus  stivphater  \h] 

Socrv^  svvigir*  [&] 

33 

6  Nouerca  stiufmuter  [i] 

Nurus  snür  [h] 

34 

7  Priuignus  stivfbrvder  [i] 

Aduena  cbvmelinc 

35 

8  Cognatus  swestercharl  ^ 

Empticius  chöfmanahöb&  {vgl.  h\ 

36 

9  Leuir  sv\'eher 

Conducticius  hagestalt 

37 

10  Gener  eidä  [b] 

Vernula  heimchneht 

38 

11  Socer  svveher  \b\ 

DCCCCLIb 

Codex  Vindobonensis  804. 

12  (187'')  Pater  5  vater 

Priuinga  stiefswest* 

39 

13  Mater  moter 

Supinus  ^  ufartis 

40 

14  Infans  chint 

Cognatus  neve 

41 

15  Filius  sun 

Cogna  ^  nieftele 

42 

16  FUia  tochter 

Coniux  charl 

43 

17  Puer   chabe* 

Vxor  cbone 

44 

18  Frater  brud* 

Socer  sweher  [a] 

45 

19  Soror  swest* 

Socrus  swiger  [a] 

46 

20  Amita  base 

Gener  aidem  [a] 

47 

21  Auunculus  ohaiin 

Nurus  snur  [a] 

48 

22  Auus  ene 

Pelex  gelle  ^^ 

49 

23  Aua  ane 

Leuir  gellof 

50 

24  Atauv^  altane  ' 

Patruvs  fetere 

51 

25  Martertera  mvme 

Patruelis  fetern  sun 

52 

26  Consobrinus  swest*sun 

Conpater  gevatere 

53 

27  Vitricus  stiefater  [a] 

Comater  gevatera 

54 

28  Nouerca  stiefmÖter  [a] 

Collactaneus  spunnebrvder 

55 

29  Priuingus  stiefbrvd*   [a] 

Aduena  ^^  herchomener 

56 

*  pur:go]  rasur  von  i        *  von  and.  hand  am  rande,  die  deutschen  worte  nebengeschr. 

*  swestercharl]  das  zweite  v  aus  corr.  *  iiberriesc.hr.  ^  nach  der  Überschrift  De 
propinquis  '  l.  chnabe  Hoffmann  "'  es  folgt  Proauvs  patris  attavi  *  woraus  Supi- 
nus, das  in  den  Zusammenhang  nicht  passt,  verderbt  ist,  errate  ich  nicht,  es  folgt  Spu- 
rius.  de  nobili  patrc  et  ignobili  matre.  Notus  de  nobili  matre  et  ignobili  patre  '  1. 
Cognata  Hoffmann  '"  es  folgt  Posthumus.  post  mortem  patris  natus  "  davor  die 
Überschrift  De  condicione 


428 


Sachlich  Geordnete  Glossare.   B.  ErNZEUJix>88ARE 


ir«.  4GU.  (Diut.  ;{,  \r)6  =  Sum.U.  42).—  Em.  :ii. 


1  Aligenigena  elender  ^ 

2  Rugiena*  lantbvwere 

3  EiupticiuB  chöfinan  \i'(/l.  a] 

4  Conducticius  niietnmii 

5  Vernaculus  cheneth 
G  Vernula  chuehtelin 

7  Familia  hiwen 

8  Seruv*  schalch 

9  Ancilla  shelchin 

10  Populuö  livt 

11  Plebs  volch 

12  Exercitus  here 

13  Legio  schar 

14  Dux  herzöge 

15  Ducissa  herzogin.  1  ductrix 

16  Rex  chunieh 

17  Regina  chvnegiii 

18  Cesar  chaiser.  1  Imperator 

19  Iniperatrix  chaiserin 

20  Marchio  niargraue 

21  Marchionissa  niarchguin 

22  Conies  graue 

23  Coinetissa  grevin 

24  Palantinus  phallezgue 

25  Palantissa  phallezgreuin 

26  Iudex  rihctere 

27  Aduocatus  voget 

28  Miles  degen 

29  Eques  riter 


30  Mutilatus  pehamaloter 

31  Strumosus  chelchohter 

32  Luscus  einoger  [b] 

33  Scabrosv*  schuf  oh  ter 

34  Scabiosus  rudiger 


Pedissequa    chäinerwip 
Ruriticus  dorfman 
Rustica  dorfwlp 
Vulgus  sniahelivt 
Ciuis  gebur 
Vrbs  purch 
Suburbivni  forburge 
Vrbanus  burgaere 
Suburbanus  vnd*burgere 
Mapalia.  l  tugurivm  hivte 
Casa  1  doinus  hus 
Hospicivm  herb*ge 
Hospes  wirt  1  gast 
Domesticus  haimelicher 
Inquilinus  chuchenchnebt 
Parasitus  ^chuzelspöler 
Ardalio  pratere 
(187'')  Gnato  naschere 
Lichsa  lechespiz 
Scurra  snurrinch 
Lecator  lechere 
Cursor  löf^re 
Victus  lipnare 
Cibus  ezzen 
Mensa  tiesch  ' 
Manuterivni  hantwehel 
Toalia  dwehel  * 
Brandiuni  imbiz 


DCCCCLII" 
Clm.  14689  f.  48^  ^ 

Rotulentus  ^  fiuhter 
Kariosus  fuler 
Mancus  einhanter  [b] 
Cinirgica  hantsuht  [b] 
Podagra  fuozsuht  [b] 


35 
36 
37 
38 
39 
40 
41 
42 
43 
44 
45 
46 
47 
48 
49 
50 
51 
52 
53 
54 
55 
56 
57 
58 
59 
60 
61 
62 


63 
64 
65 
66 

67 


•  es  folgt  Acola  incola  indigena.  Colonus        *  =:  Rurigena        '  es  folgt  Causape  l  msale 

*  darauf  rasur  am  zeilenschluss  '"  am  randc  von  anderer  hand,  die  deutschen 
tvorte  nebengeschr.        *  l.  Rorulentus 


I.  Der  Mensch  DCCCCLIi'  —  DCCCCLIV 


429 


Em.  31.  —  TT'/i.  4G0.  {Diut.S,  157  =  Sum.  42).  —  Melanges  d'areheologie  et  d'hi- 
stoire  8,  627.  G28  =  Memoires  6,  36G.  3G7.   —    F.  {Zs.  15,  3G0) 


1  Gipperosu!?  houerohter 

2  S'mma  chelh 

3  Freneticus  wotiger 


4  Mutilatus  bestumelt 

5  Luscus  aiuoker  [a] 

6  Maiicus  ainheiiit  [a] 

7  Ciragra  hantsucht  ^  [«] 

8  Podagra  fuzsucht  [a] 


Hirnio^^us  holohter 
Octofarkis  ^  faltclstuol 


DCCCCLIIb 

Codex  Vindohonensis  804  f.  187''. 

Maurus  swarzer 
Etyops  mor 
Sclauus  wient 
Slauicus  windischer 


22 
23 


24 
25 
26 
27 


9  (3*3)  Gippus  houer 

10  Basis  Sola 

11  (3**)  Lingeus  ^  hegidrose 

12  Tussis  housta 

13  Pustula  angueiz 

14  Ferunculv^  angesezo  [dccccliv] 

15  Uarix  ui-slath  [dccccliv] 

16  Struma  croph  [dccccliv] 

17  Impetigo  zitiroch 

18  Alopicia  crint 

19  Aporia  vsintlunga* 


DCCCCLIII 

Codex  Vaticanus  Reg.  1701. 

Tuber  masar  28 

Lania  ^  holzmouua  ^  29 

Vuarencibla    et     uarix  et     coccinum  "^  30 

vuarca  31 


Aurinosv^  ^  gelasuhtiger 
Palafium  ^  pilidi 
Cephalo  hunthobito 
(3=^5)  Uruca^o  lihtorhnii 
Orcus  thuris  [dccccliv] 
Sirena  meremii  ^^ 


32 
33 
34 
35 
36 
37 


20  Orcus  thuris  [dccccliii] 

21  Alea  Avrzabil  ^^ 


DCCCCLIV 

Codex  Florentinus  xvi,  5  f.  141*. 

Pomilio  gittwerc 
Glandis  eichilla 


38 
39 


*  gehört  nicht  in  diesen  Zusammenhang  ^  hantsucht]  c  aus  corr.  ^  entstellt 

aus  Inguen   resp.  Ingues  *  l.  svintlunga  «  l.  Lamia  «  holzmouua]  mo  nicht 

sicher  ^  dem  coccinum  entspricht  Uarentia  (.i.  rubia  Corpus  gloss.  lat.  3,  579, 30),  frz. 
garance,  wovon  hier  wol  ein  deminutiv  Uarentilla  vorliegt,  unbelegt  ist  aber  die  Über- 
tragung beider  tcorte  auf  rote  pusteln  «  l.  Auriginosva  »  zwischen  dieser  und 
der  vorhergehenden  gl.  stehen  ua.  die  oben  DCCCCLa  abgedruckten  »<>  uruca  begegnet 
in  den  scholien  zu  Juvenal  6,  276  ed.  Gramer  mit  der  erklärung :  genus  est  animahs  foedi, 
spinosi,   ut  ericius.  Vruca  autem  est  proprie  illud,    quod  in   faba  nascitur,    ut   gurgulio 

"  l.  lihthom        "  l.  meremeni        "  wrzabil]  z  aus  h.  l.  wrfzabil 


430  Sachlich  Geordnete  Globsare.  B,  Einzelglosbare 

F.  iZs.  15,  3G0.   3G1).  —   Em.  31.—  Marburyer  jtro'jramm   1841  p.  24.  25.  Zs. 

2,  205.  200 

1  Glaiiö.  \  glaiiilalum   truos  ^iorbu^^  «uht  2\ 

2  FemiK'lus  anguueiza  ^  [dccccliiiJ  Febris  ritto  22 

3  TuIk'I-  1  Struma  ehelich,  l  crof  [dccccliii]  Sinteria  zu'^suht  ^  23 

4  Varix  urslath.  X  werna  [dcccclhiJ 

DCCCCLV 
C/m.  14G89  f.  47»».  ' 

5  Tuber  1  nanus  kidvvorc  Ilenes  lenti  24 

6  Strvina  chelihc  Renuncvli  nlorin  25 

7  Ren  lentiprato  Ernia  hola  26 

B.  KÖRPERTEILE. 

[v(jl.  .3,  50 /f.  9,   1  ff.  18,  2 /f.  52,  12  ff.    09,   12 /f.   177,9/7:  353,30//:  3G2,  \  ff. 
391,  8^  ?<«rf  unten  Mischungen] 

DCCCCLVI 
a  =  Codex  Amplonianus  0  8.     b  =  Codex  Marhurgensis  D  2. 

8  Capilli  *    .  .  .    houethai-  1  v-as  a    125*      Conas^^  ovgan  a  125*  ougan  h  27 

9  höiuedhar  h  [hidor  xi,  1,  28]  Maxille  kinnebein  ^^  a  125*  kinneben  6  28 

10  Pili  a  pelle  .i.  lichhar  a  125»  [ib.}                    [45]  29 

11  Cesai-ies  ein  schorenlath  '"  a   125*  [29]  Pinnula  orlappa  a  125*  h  [4G]  30 

12  Conia  .  .  .  hoc  est  lanc  a  125*  b  [30]  Caniiii  ^^    thesmannesgethunc*  e  a  125*  31 

13  Cirri  .i.  lebdaeloccas  ^  a   \2ö^    .i.  lebde-           theniaunesgethunge  ^*  h  [52]  32 

14  lo*^cas  ^  b  [ib.]  Arterie   vuin'hatren  a  1251»  uintathren  ^^  33 

15  Crines  wifphas  '^  «  125*  wiffas  ^  b  [31]  i  [5G]  34 

16  Timpora  thuinnebein  a   125*    thenebe'n       Runien  ^^  uuasend  b  [59]  35 

17  6  [32]  Lingua"     z-unga    a  125^^     thungan    6  36 

18  Vultus  *     gedena    a  125^    gedana  ^     6  [ib.\  37 

19  [34]  Cubitus  ^^  elenbogo.  t  elen  a  125^  eilen-  38 

20  Tautonibus  euer  ^"  a   125*  h  bogo  1  elen  b  [64]  39 

*  anguueiza]  z   aws  h        ^  zu,suht]  fce/(Ze  z  aw*  h         '  am  runde,  die  deutschen  gll. 
aufser  der  ersten  iibergtschr.         *  neue  zeile  mit  rotem  anfangshiichstahen  a  *  scho- 

renlath] t  in  c  corr.  a  ?  lath  icol  entstellt  aus  loch  '  unsichere  vermtitunyen  Dietrichs 
Zs.  3,  120  '  =  wiffahs  *  Uuultus  ft        '  im  context  h ;  vgl.  Dietrich  Zs.  3,  121 

*"  im  context  b,  darnach   lücke  a,  also  lool  zu  ouerbrauua  zu  ergänzen,   über  tautones 
{bei  Isidor  fehlend)  s.  Ducange    6,  518  "  wahrscheinlich    aus    Coronas  (Wright- 

Wülker  157,  1)  entstellt  ^*  übergeschr.  a  ^'  Canni  ab  '*  die.se  und  die  weiteren 
gll.  im  context  b.  gethunc"  e  {dh.  getunthe)  collectiv  zu  tunjjus,  zant  ?  oder  the  mannesge 
tunthe  {vgl  Wright-Widker  157,  31)?  ^^   Wright-Wülker  157,  40.    vgl.  quod  per  eas 

aer  fertur  Isidor  '*  darnach  leerer  räum  a,  ebenso  nach  dem  folgenden  Subhnguiü. 
Wright-Wülker  157,  45         '''  hganä  b        "  Concubitus  b 


I.  Der  Mensch  DCCCCLIV 


DCCCCLVII 


431 


Marburger  programm  1841  p.   25.   26.  Zs.   2,   20G.   207. 


Tg.   1, 


1  Vlnus    secundum   quosdam    fatheni.   se- 

2  cundum  quosdam  elen  a   125''  h  \ib.\ 

3  Taliasi  lenden  a  125«'  h 

4  Ale"^  oselen  a  125'»  oslen  b  [65] 

e 

5  Vngulas  nagala  b  nagala  ^  a  125'»  [72] 

6  Torax  grecum  nomen  [  -:  ■  d\  hoc  [est  d\ 

7  brüst  lappa  (burstlappa  b)  a  125**  b  [73] 

8  Pectus  brustbein  a  125'»  burstbein  &  [74] 

9  Papille  vuarza  a  125'»  warza  6  [75] 

10  Aruina  *    spunua.     7    liquaiido   nece    a 

11  125'»    spune    et    liquamen  nezethe  et 

12  aliquaudo  nece  ^  b  [81] 

13  Pulpa  •*    orspinna  et  est  illud  dui'um  in 

14  aure.  Lira'^  a  125*»  ft  [ib.] 

15  Artus   lithe   (lidera    b)  et   aliquando    ü- 

16  mus  »  a  125'»  b  [84] 

17  Vertibula  "  vuerfbein  «125''  uuirfbein  b 

18  [87] 

19  Scapula  scoldra  a  125'' gescolderaö  [93] 

20  Pale   scoldrin  a  125''  scolderen  b  [94] 

21  Spondilia  rukebein  b  rugbein  a  125''  [95] 

ru 

22  Spina    gelenda  a  \2b^  rukelende  b  [ib.] 

23  Sacra  spina  lendenbein    b  lendeinhein  n 

24  125"  [96] 


Renes  lenden  a  125"  b  [97]  28 

Lumbi  hufbein  a  125''  b  [98]  29 

Ilium  lanca  b  lanco  a  125''  [100]  30 

Clunes  gofen  a  125''  6  [101]  31 

Vertebra  vuersban^"«  125''  uuerfbran  b  32 

33 
34 
35 
36 
37 
38 


[107] 
Suffragines  hämen  a  125''  häm  b  [ib.\ 
Tibie  scinkan  a  125"  b  [110] 
Crura  sc"ina  a   125"  scina  b  [ib.] 
Bathina  ^^   thioch  b  thioth  a  125" 
Talusin  cnkel  a   125"  b  [111] 
Viscora  beuillet  flesc.  ^'^  dictum  ^*  propter  39 

uiscum  quod  est  rinblood  (rind  blood  40 

a).  siue  gillistr  ^^  (billistr  a)  a  125"  b  41 

[116]  42 

Uiscera  intestina  sunt  .i.  tharma  a  125"  43 

b  [ib:]  44 

Uiscera   uitalia    hoc    :      hart|lnethere  ^^  45 

(hart  Inethre  b)  a  125"  b  [ib.]  46 

Uiscera    capita    neruorum    ex    sanguine  47 

et   neruis    copulata     quod    est    scood  48 

liran  a  125"  b  [117]  49 

Tori    .i.     (ide  a)  lacerti    .i.    senu    lyran  50 

(senuliran  b)  a  125"  b  [ib.]  51 

Fibre  leuerinlappan  a  125"  leuerin  lapa  52 

b  [126]  53 


DCCt^CLVII 

am.  19410  p.  58. 

25  Mandile     chinnipeni    [Isidor    xi,    1,  45       Gengiue  pilarn  [54]  54 

26  Mandibulae]  Palatum  coamo  ^"^  [55]  55 

27  Mentum  chinni    [57]  Gurgulio  slunta  [58]  56 

'  fehlt  Isidor  *  Alen  b  ^  nagala]  das  letzte  a  aus  e  corr.  a         *  Arpina  ab 

*  et  aliquando  nece   über  spune  et  b;   durch  diese    richtige   glossierung  soll    meines 

erachtens  et  liquamen  nczcthe  getilgt  werden  "  Pulla  b  ''  tigl.  Älfrics  glossar  ed. 

Zupitza2Q9,2,    Wright-Wülker  159,8  nebst  ömmw.  3,  405  und  unten  431,48.50         *  li- 

mus  (geschrieben  iim'a)  geht  jedesfalls  auf  ags.  limu  zurück;  ein  masc.  limas  {Zs.  3, 122) 
existiert  nicht  *  darauf  nach  C&riW&^ue»  freier  räum  a  *"  l.  \'uerfban,  vgl.  vorher 
431,    17,   Wright-Wülker  159,  21,  Ettm.  513  "  fehlt   Isidor.   Wright-Wülker  193,  8 

Bathma    i.    femora    J)eoh  "  Thalus  b  "  vgl.  quicquid   aub    corio    est    Isidor 

'*  dict*  h  "^  s.  Bosworth-Toller  s.  v.  '•  vgl.  circumfusa  cordis   loca  Isidor 

"  coamo]  a  aus  u  corr. 


432  Sa(  HI.KII    rjKOUONtrrE    CiLOSSARK.    B.    ElNZELOI/)88ARE 

Tg.  1.  —  Droiike  20.  Em.  27.  31.  Rone   Lat.  Meermannhss.   397 

1  Palma  foliim  (091  UIhcus  HÜhino  (104)  2.i 

2  Puli»a  iiiagar   Heiski  [81 1  Taliin  unchla.   \  (.-heorada  ^   IUI]  24 

3  8p'iia  nikkipeni   [95]  Callo  »^uuil  [114J  25 

DCCCCLVIII 

Codex  seminarii   Trevirensis  f.     111''.* 

4  Cartillago  ciozla  [Isidor  xi,  1,  88]  De  fiiiialz  therme  *  [100]  26 

DCCCCLIX*  * 

o    =   C/w.  147Ö4.  b  =   Clm.   14G89.    c  =   Codex  Fuldensns  C  11.     d  —  Codex 
Berolinensis  Phillipp.   1817  /".ig»». 

5  Uertex    sceitila.    iiuila     n    80''    Hcoitila.  tatione  ^^    dlct"     ougbraa  a  80**  aug-  27 
(j       Nuilla  d    schcitila   nuilla    c  96*»  sce-  brauua  c  90**  oucpra  b  47^'  [be]  28 

7  tila  6  47*  \b.  Apoiia  e]  Supercilia    .i.  uuintbrauua    a  80'»  id  est  29 

8  Occipitiuni  ^    hahil.    ancha   a  80"^  liahil.  uuiiidbrauua  c  96*'  {be\  30 

9  Ancha  d  hau  ancha  6  47"  f  90'' [''///J       Gcni*   inferiores    partes    oculorum    hiufi-  31 

10  Capilli  «   locha.    fahs  «  80»'  lochafahs  d  Ion    a    80''     c    OG*-     huifilon     ft  47»»  32 

11  loccha  fahs  c  96''  locha  6  47«  [^J  |/jre/]  33 

12  Ceyaries    goscoranfahs    a  80'^    gi^coran-      Male  id  est  brac  chon  ^*  c  gC»  braccon  W  '< 

13  fahs  '  r.  90''  rf  giscorinisuahs  6  47*  [/^ej  />  47''  i.   braon  a  80*»  [h]  :v 

14  Conie  *  unge  scoran    fahs    a  80»»  vngi-      Nares  nasa  a  80''  h  47''  c  gO»»  [6]  36 

15  scoin  fahs  ^  c  90»*    Ungiscoranfahs  rf      Os  .i.  niund   a  80''    id  est  mund    c  96»»  37 

16  ungiscorinis  b  47''  [fec]  [6]  38 

17  Tempora^"     dun     uuenge   a    80''     tuni-      Dentes  zeni  a  81*  ceni  6  47''  c  96»»  [6]  39 

18  uuenga   b   47''    thunuuengiu  ^"^  c   90''      Molares    chinnizeui    a    81*     chianiceni  40 

19  Thuuuengui  d  [bcdf]  b  47»»  c  90"  [be]  41 

20  Frons  endi  a  80»»  c  9G''  [6]  Gingiue  ^^bilorna  a  81»  id  bilorna  c  %Q^  42 

21  Pupilla   seha  a  80''  b  47''   c  OC  [6e]  bilarna  b  47'>  [fecrfe/"]  43 

22  Palpebre  sunt   sinus  oculorum    a  palpi-      Palatus^^    giumo.    siue  huri  uua  a  81*  44 


'  l.  chneorada  ^  in  einem  abschnitt  über  die  mennchlichen  glieder,  icelcher  bis  Ma- 
trix dicitur.  quia  foetus  in  ea  generatur  uentris  {Isidor  xi,  1,  136)  reicht        *  im  context 

*  diese  gll.  unter  der  iiexametrischen  Überschrift  {MG  Poetae  lat.  U,  417)  Sic  homo 
consistit,  sie  coi"poris  iilius  artus  (artis  «)  Expositos  Mauro  Strabus  monstrante  tenebo  abc ; 
sie  sind  mit  geringen  änderungen  und  Umstellungen  verkürzt  aus  Isidors  Etym.  XI,  1. 
der  bei  MGoldast  Alamann.  rervm  scriptores  n,  89/  {Francofvrti  1606)  vollständig  ab- 
gedruckte text  {daraus  iciderholt  in  Colvenerius  Hrabanausgabe  von  1617  tom.  6  und 
in  Mignes  Patrol.  lat.  cxii)  scheint  der  umnittelharcn  vorläge  der  Fulder  hs.,  dh.  dem 
damals  noch,  unverstümmelten  Sangallensis  899  entnommen:  ich  bezeichne  seine  wesent- 
licheren abiceichungen  mit  G  *  Oecipium  ab.  nach  432,  19  d  *  Capilli]  das 
letzte  i  aus  o  corr.  d,  die  gl.  nach  432,  16  '  gischoraufahs  G  *  Coma  a.  nach  432, 9 
d        °  vngischoranfalis  G        ^^  Timpora  h         ''  oder  thunuuengin  c          "  palpatione  G 

"  /.  bacehon         "  Giginue  oder  Gigniuc  c        '''  Palatv»  b  Balatus  a 


I.  Der  Mensch  DCCCCLVII 


DCCCCLIX» 


433 


Dronke  20.  21.  Em.  27.  31. 


gl  vnio    siue   huiuua  ^    c  OC^    guonio 

b  11^  [bcdef] 
Arterie  uueisiint    a  81"    id  uuei    puut  c 

96''  luieisoiit  6  iT"»  [be] 
(iurgulio-    quuereehela    a    81*     querca 

chela    c    OC''    chela    1    querca    b  -il^ 

[be] 
Sublinguum  ^  est    id  hracho  c  OG''   bra- 

chio  b  ^1^  .i.  racho  *  a  81^  [bcdcf] 
Mentum    chinni    a    81»    b    ^1^    c    96*' 

\bcde\ 
Collum  hals,  cuius  anterior  pars  chela  * 

(gula  a)  dicitur  a  81*  b  47"  c  96'' [ö] 
Humeri  sculterra  a  81*  scultyrra  c  96'' 

scultirun  h  47^  [i] 
Cubitum  helina  a  81*  c  96''  [be] 
Brachium  arm  a  81*   b  47''  c  96''  [ie] 
Lacerti  musi   a  81*  ö  47''  c  96''  [öce/"] 
Ascella^  ochasa  a  81*  oah  chasa  r  gG** 

uohsina  6  47''  [fte/*] 
Ir  tenar  '  b  47''  [e] 

Ungula  nagal  *^    a  81*  ö  47''  c  97*  [b] 
Mamille  8  prusti  a  81*  c  97*  [ftf] 
Coste  rippi  a  81''  fe  47''  ribbi  c  97*  [b] 
Latus  Sita  a  81''  b  47''  ^  97*  [6] 
Scapula  ahsala   b  47''   achsala '^'^  c    97* 

hassala  a  81'' 
Uiscera  innouili  a  81''  hinuo  vili  r-  97* 

inuueli  b  47'' 
Puluion  ^^  lungun  a  81''  c  97*  lungina 

6  47''  [bcef] 
Iecor^2     lebera    a    Sl*»     b    48*     r    97* 

Spien  milzi    a   81''    fe    48*    id     milzi  ^^ 
0  97*  [bef] 


Fei  galla   r<   81''  b  48*    id  galla  c  97*  36^ 

[be]  37 

Stomachus  ^3   mago  a  Sl"»  i  48*  id  est  38 

mago  c  97*  [bcf]  39 

Intestina  tharama  a  SP    id  est  tharma  40 

c  97*  darma  b  48*  [bcef]  41 

Uenter  uuäba  «81''  uuaniba  6  48*  est  42 

huuamba  '*  c  97*  [&]  43 

Uesica  blatra  '-^  a  9,V  c  97*  [be]  44 

Renes  lentibratun    a  81''    lendibraton  c  45 

97*  lentipratun  b  48*  [e]  46 

Lumbi  lendin  a  81''  r  97*    lenti  b  48*  47 

[ft^e]  48 

Umbilicus^^    nabulo    a  81''    c  97*    na-  49 

bola  fe  48*  [c]  50 

Ilia  lancha  «81''  c  97*  lanchi  ö  48*  [i]  51 
Clunes  1  coxe    huffi    a  ^l^    b  48*    hu-  52 

phi^^  c  97*  dihci«  6  48*  [be]  53 

Anus  arsloch  i  48*  c  97*  54 

Nates  arsbelii  a    81''    n  97*    arspelli   b  55 

48*  [&e]  56 

Extales  grozdarä  a  81''  crozdarm  e  97*  57 

grozdarmi  ^^  fe  48*  [bce]  58 

Testiculi  hodun  a  82*  hodou  c  97*  [b]  59 
Foemora^*'    theoch    a  82*    deoh    ^■,97*60 

dih  b  48*  [b]  61 

Genvia  chniu  a82*  b  48*  chuni  c  97*  [ö]  62 
Crura^i  bein  a  82*  b  48*  c  97*  [b]  63 
Sure  uuadun  a  82*  uuadon  e  97*  uua-  64 

diji  ö  48*  [ö&Z"]  65 

MeduUa^^    marg    a  82*    marc  b  48*    c  66 

97*  [be]  67 

Tali  anchala   er  82*    anachla  b  48*    id  68 

ancli  c  97*  [bde]  69 

Pes  fuoz  a  82*  &  48*  phuoz  e  97*  [/j]  70 


»  huruuua  Cr         ^  Gurgula  a  '  subhguium  c  sublinguiu  G  *  ro«  /»/er  ah  an- 

dere hand  a        ''  chela  im  context  b        '  Ascilla  cG         ''  von  ziceiter  hand  b        *  da- 


vor rasur  b         "  Mamille  a         '"  ahsala  G 
'*  huuäba  G        '"  blatra]  1  aus  r  co?t.  a 

«weiter  hand  b         '"  grozdarmi]  d  «ms  t  coir. 
dull^  a        *'  Stomachus  6  Sthomachus  c 
Althochdeutsche  glossen  III. 


"  Pulmo  b         '*  Iccur  h         "  miltzi  ö 
'"  Umbilicv»  />         "  hufphi  G        '*  vom 


'"  Femora  a        "  Crua  a 


Me- 


29 


in  Svcm.irii   ( ii;uiu)M:rr.   (ri.osM.vKK.      B.   Ei.N/,r".i,<.i.ort.-AKi. 

Zs.  5,  35G 

DCCCCLIX»» 
f'fjdex  Helesladiensis.  • 


1  (105'')  Caput  hSbit"'* 

2  Vertex  sceitila.   niula  \u.   Aporia  e\ 

3  Occipiiim  hohilancha  [afg\ 

4  Capilli  locca.  fah.s  [aj 

5  Cesaries   ki.scorin   fah.s  \ap.\ 
Ü  Occipitium  nol 

7  Frons  endi  [a\ 

8  Timpora  thonewengl  [acdf} 

9  Oculi  ougin  '■* 

10  Papilla  seha  apphoP  \ae\ 

11  Palpebre  ougiraha  [ae\ 

12  Supercilia  .i.  wiiitpraa  obirbrawa  *  \ae\ 

13  Collum  hals  \a\ 

14  Gene  hiuffiluii  {acef\ 

15  Male  .i.  praon  [a] 

16  Aures   orin 

17  Nasv'  1  uares  naso  [a\ 

18  Os  mund  [o] 

19  Labia  lefsi  * 

20  Lingua  zunga  * 

21  Dentes  zeni  \a] 

22  (106*)  Molares  chinnicen  [ae] 

23  Gingiue  pilama  [acdef] 

24  Palatv*  giuino  [aef] 

25  Arterie  weisunt  [ae] 

26  Gurgula  querechela  [ae] 

27  Sublinguium  racho  [acdef] 

28  Mentuni  kinni  [acde] 

29  Submentum   vndirkinni 

30  Collum  5  hals  [a] 

31  Humeri  scultirrun  ^  .i.  hominum.  1  ashla 

32  [ae] 

33  Cubitus  elna  [ae] 

34  Brachium  arm  [ae] 


Subbnw;hia  isunt    awcelle    vchf»iim 

Lacerti   rii'usi   [öff/] 

Pugnus  fust 

Pectv*  prurtt  \e] 

Vngiila  nagal  [n\ 

Mamille  prur^ti  [ae\ 

Cutis  hut 

Saliua  speichilla 

Kartilago  crosela.  l  prustlesil   [c] 

Baibus  '  stammolonder 

Blesv*  lis.  pinder 

Monoptolmv*  einouger 

Inguina  hegidrvsi  [cef] 

Glandvla  drSs 

Vesica  blatra  [ae] 

Latv*  sita  [a] 

Ilia  lancha  [a] 

Lumbi  lendin  [ade] 

Costa  rippe  [a] 

Cadauer  ref 

Pubno  lunga  [acef] 

lecur.  i  epar  lebera  [ace] 

Reniculum  .i.  niero 

Reticulvm  .i.  nezzi 

Hernia  hola^  [f] 

Genua  chniu  [a] 

Plante  solun 

Spien  milzi  [aef] 

Clunes  huffi  [ae] 

Spina  niggibain 

Femora  diech  [a] 

Nates  arsbebelli  [ae] 

Crura  bein  [a] 

Testiculi  hodon  [a] 


[aef] 


'  untei-  dir  Überschrift  Nomina  raenbrorum  univscuivsque  hominis  *  übergeschrie- 

ben       '  apphol  und  obirbrawa  übergeschrieben        *  übergeschrieben        *  s.  oben  434,  13 

*  übergeschrieben  '  dies  wort  und   die  beiden  folgenden   sind   aus   einem  glossar 

der  gattung  lA  hieher  verschlagen  '  darauf  Viscv»,  die  dazu  gehörige  gl.  aber  aus- 

radiert 


I.  Der  Mensch  DCCCCLIX' 


DCCCCLIX« 


435 


Zs.  5,  356.  357.  -     S(j.  184.  {Hatt.  1,  2 
1,  290).  —  Melanges  darcheologie 


93  =  Zs.  f.  d.ph.  13,  449).  —  Sg.  299.  {Hatt. 
et  d'histoire  8,  G25  =  Memoires  G,  365 


1  Medulle  marg  ^  [ae] 

Pes  fuoz  [a] 

29 

2  Cartilagines  ^  crustuluii  [ef] 

Calcaneum  fersana  [de] 

30 

3  Fei  siue  melan  galla  [ae] 

Testa  kebil 

31 

4  Stomachus  niago  [acf] 

Cerebrum  Hirni 

32 

5  (lOG**)  Intestina  darama  [acef] 

Cereuella  hirnireua 

33 

6  Venter.  est  waniba  [a] 

Pilv«  har 

34 

7  Clunes  1  coxe  huffi  ^  [ae] 

Gula  slunt  * 

35 

8  Extales  grozdarama  [ace] 

Allux  meistaceha 

36 

9  Testiculi  hodun   [a] 

Cels|far5  tenar 

37 

10  Femora  theoch  [a\ 

Maxiila  chinnibraccho   [d] 

38 

11  Tybie  schiuchvn  [de] 

Extrex  nol  [d] 

39 

12  Sure  wadun  [adef] 

Hibrida  widel 

40 

13  Tali  senchila  [ar/e] 

Cora  vnkiscorinfahs  [ae  Come] 
DCCCCLIX« 

41 

Codex 
14  Cesaria  ^  scara  [f] 
5  Come  nutrite  ungiscoran  [ab\ 

16  Sublinguuni  racho  [abdef] 

17  lecor  lebara  [abe] 

18  Pulmon  lungun  [abef] 
9  Stomachus  mago  [abf] 
;0  Intestina  tharama  [abef] 

11  Extalis  crozmago.  throzthara  [abe] 


SGalli  184  x>-  262. 

Inguies  hegadrosi  \bef] 
Gingines  pilarna  [abdef] 
Gene  biufilun  [abef] 
Palatus  hurua  [ad] 
Tempora  thunuuengi  [abdf] 
Mentum  chinni  [abde] 
Lacerta  musi  [abef] 
Cartilago  prustlefil  [b] 


I2  Maxiila  ®  chinnibacho  ''  [b] 
"6  Tempora  dunuvengi  [abef] 
'4  Gingiue  pilarna  [abcef] 

5  Mentum  chinni  [abce] 

6  Extrex  nol  [b] 

7  Lvmbe  lentin   [abe] 


DCCCCLIX"^ 
Codex  SOalli  299  p.  33. 

Tibia  schingun   [be] 
Svres  vuadun  [abef] 
Calcanti  fersana  [be] 
Palatus  huriua  [ac] 
Tali  encla  [abe] 
Svblinguium  racho  [abcef] 


42 
43 
44 
45 
46 
47 
48 
49 


50 
51 
52 
53 
54 
55 


DCCCCLIX« 
Codex  Vaticanus  Reg.  1701.  * 
8  (3*^)  Aporia^  sceitela  [ab  Uertex]  Cesaries  gescoranfash  [ab]  56 

^  übergeschrieben  *  s.  o6en  434,  43  *  dann  Anv-^  :::  *  slunt]  nt  ligiert.  dann 
Ehrreus  ::::  *  Z.  Celifal  Wack.  •  unter  der  Überschrift  De  membris  '  chinnibacho] 
das  ziceite  i  angehängt         *  beginnt  3»'  mit  Glossae  (G  verziert)  *  scheint  dadurch 

entstanden,  dass  Uertex  mit  Uertigo  zusammengebracht  wurde 

2§* 


436 


feACHLICH    GEORDNETn    GlOSRARE.        B.    ElVZEI.GI.OßflARE 


Melanies  d'archeologie  et  d'histoire  8, 625.  626.  627  =  Memoires  6, 365.  366.  —  Bibl.  8. 


1  Pupilla  seha   [ab] 

2  Pulpobre  ougbra  [ab\ 

3  Supercilia  vuiutbra  [ab] 

4  Geni>  hufolun  [abcf] 

5  Liglila  Luzzilzunga 

6  Molares  chinuizeni  [ab] 

7  Canini  huntesceni 

8  Gingiufi   bilarni    [abcdf] 

9  Balatv'  guomo  [abf] 

10  Aceria  ^  Uue'sant  [ab] 

11  Gurgula  querkula  [ab] 

12  Sublinguuiu  racho  [abcdf] 

13  Mentum  chinni  [abcd] 

14  Gula=*  chela 

l.ö  Humera  ahsla  [b] 

16  Scapula  scultra 

17  Cubitum  ellina  [ab] 

18  Lacerti  musi  [abcf] 

19  Brachium  arm  [ab] 

20  Ascella  wohsana  [abf] 

21  Palma  extensa  hantpreita 

22  Ir  tenar  [a] 

23  Condili  qunbili ' 

24  Pectus  uiri  prust  [b] 

25  Mamilla  mulieris  prust  [ab] 

26  Papilla  höbit  brusti 

27  Adeps  unslit 

28  (3*^)  Aruina  smero  1  speie 

29  Menbra  anhan 

30  Artus  lidi 


31  Anima  sei 

32  Molar  piler  ^ 

33  Cesaries  bare  [c] 


Ueitibula  vbirif*da  * 
Kartilago  Cru.-tulun   [bf] 
Amms  buoch 
Spina  Ruke 
lecur  lebera  [abc] 
Pulmo  lungina  [abcf] 
Fibra  adra 
Spien  milzi  [abf] 
Fei  galla  [ab] 
Intestina  darma  [abcf] 
Extalis  grozdann  [abc] 
Omentum  innersmero 
Aluus  buch  ^ 
Uesica  blatra  [ab] 
Reticulum  nezissmero 
Renes  lentipratvn  [a] 
Lumbi  lenti  [abd] 
Umbilicus  nabulo  [a] 
Inguines  hegidrose  [bcf] 
Clunes  huffi  [ab] 
Nates  aspelle  ^  [ab] 
Genitalia  hodon 
Uetretrum '  ceers 
Coxe  Deoh  [f] 
Sure  Vuadon  [abdf] 
Tibia  scin''bun    [bd] 
Medulla  marg  [ab] 
Talia  anchila  [abd] 
Calcaneum  uersina  \bd] 

DCCCCLIX^ 

am.  14584  f  119»». 

Facies  antluze 

Fax.  facies.  I  scara' 

Sublinguium  ragh  [abcde] 


34 

35 

36 

37 

38 

39 

40 

41 

42 

43 

44 

45 

4Ö 

47 

48 

49 

50 

51 

52 

53 

54 

55 

56 

57 

58 

59 

60 

61 

62 


63 
64 
65 


•  die  deutsche  gl.   im  context,    das   lat.   wort  übergeschrieben  "  Gula]  G  verziert 

•  l.  gnubili  *  Superlativ:  Isidor    erklärt    vertibula  sunt  summae    ossium    partes 

•  es  folgt  Aqualicvlv»  und  dann  Matrix  {auf  rasur  mit  verziertem  M)  "  aspelle] 
8  aus  corr.  '  l.  Ueretnun  '  diese  falsche  Übersetzung  von  Molares  rührt  wol  da- 
her, dass  ursprünglich  Gingiue  sofort  folgte  *  Fax  l  scara  war  ursprünglich  deutsch 
und  gehörte  zu  Cesaries.  s.  auch  unten  Oenipont.  711  /.  25''  unter  Mischungen 


I.  Der  Mensch  DCCCCLIX«  —  DCCCCLXI 


437 


Bihl  8. 


Bhn.  31. 


1  Lacertus  mus    [aber] 
1  Coxa  diech  [e] 

3  Lien  inilze.  J  splcn  [ahe\ 

4  Pulmo  lunge   \abce\ 

')  Stoiiiachus  mage  [abc] 
()  Intestina  darme  ^   [abce] 
7  Mamma  tutel 
s  Sura  wade  \abde\ 
it  O'cella  hust  [abe\ 
10  Auuä  altzmp 


Inguines  heidruse  \bce\ 
Gene  hevfel  \abce\ 
Palatus  gvme  \abe\ 
Ernia  hole   \b] 
Muccus  roz 
Mentum  kinpam 
Cartilago  crustel  \be\ 
Occiput  hehel  [abg] 
Ingines  pilare  [abcde\ 
Timpora  tuniwang  \abcd] 


11  Occipium  hohlancba 


12  Lingua'  zu  .  .  * 

13  Manus  .  .  an  * 

14  Digiti  Fingri 

15  Polix  duma 

16  Unges  Nagale 

17  Latus     a* 

18  Costa  rippi 

19  Ubera    .  .  a  .  .  .  . 

20  Venter  uuamba 


DCCCCLIX^ 
Codex   Oenipontanus  711  f.  50*. 
[abf] 

DCCCCLX 
Codex  Cheltenhamensis  18908  f.  1*'. 
Cor  herza 
Pulmo  lungun 
lecora  lebera 
Adeps  Spint 
Renunculi  *  Nearun  ' 

^**  Mago 

Spien  milci  ^^ 
....  12  caUa 


21  (4G»)  Occiput "  aftirnel 

22  Cesaries  fahs 

23  Timpora  tuniuuenga 

24  Supercilia  oparun  prä 


DCCCCLXI 

Clm.  14689. 

Mali  chinnipeini 
Palatus  guoma 
Guttur  chela 
Cartilago  prustlephil 


25 
26 
27 
28 
29 
30 
31 
32 
33 
34 


35 
36 
37 
38 
39 
40 
41 
42 


43 
44 
45 
46 


'  darauf  Extalis  und  freier  räum  '  ich  merke  hier  an,  dass  in  dem  Verzeichnis 

der  menschlichen  körperteile,  welches  die  hss.  Admont  3.  Clm.  13002.  17403.  22201.  Frag 
und  Zwettl  1  der  Salomon.  (ßl.  enthalten  und  das  mit  Anima  est  dicta  a  uento  beginnt, 
zwischen  Sublinguum  resp.  Sublinguium  und  Guttur  ein  ivort  Struchel  begegnet:  sollte 
darin  eine  entstellung  aus  Stru(ma)  chel(ch)  zu  suchen  sein?  '  davor  iubas,  das  aber 
tool  keine  deutsche  gl.  besafs,  und  vor  diesem  drei  völlig  unleserliche  Zeilen  *  l. 
zunga        *  ?.hant        *  die  ergänzung  zu  sita  ist  nach  den  spuren  zweifelhaft        ''  mög' 

Hoher  weise   uuarza        '  ganz  unsicher         *  darauf  scheint   etwas  wie  Femur za 

gestanden  zu  haben  *"  l.  Stomachus  ^'  railci]  ci  zweifelliaft  '*  l.  Fei  '*  da' 
vor  die  Überschrift  Adnotatio  Mcmbrorum 


488 


Sachlich  Geordnete  Globsare.    B.  Einzelolomare 


Em.  31.  —   Wn.  460.  {IXut.  3,   147.   148  =  Sum.  29.  30) 


1  Spien  mihi 

2  lecur  lepara 

3  Stonmchuö  inago 

4  Scapula  scultra 

5  Spina  i-ucchipeini 

6  Ascella  uohsini 

7  Pulmo  lungina 

8  Uterus  rifilo 

9  Vngues  nigili 

10  Pollex  dumo  ^ 

11  Index  zeigari 

12  Palpebre^  slegiprah 


13  (179»>)   Caput  höbet,    dicitui- 

14  sensus 

15  Anima  sele.  a  uento  dicta 

16  Homo  ab  humo  menesche 

17  Vir  a  uiribus  man 

18  Femina  wip 

19  Vultus  a  uoluntate  antluze 

20  Facies,  a  factura  getat 

21  Sinciput  gilse.  anterior  pars 

22  Occiput  nach,  posterior  pars 

23  Frons  tinne 

24  Vertex  schaitele 

25  Caluicivm  chalwe 

26  Caluärivm  gebelle 

27  Crinis  har 

28  Capillus  loch 

29  Trage  widis  * 

30  Cesaries  vachs 

31  Cincinnus  wirbiloch 

32  Cerebrum  hime 

33  Ceruella  hirnscale 

34  Supercilium  öpra 

35  Palpebra  ögebra 


(46'')  Vesica  plattra' 
Ilium  lancha 
Umbilicv*  nabolo 
Lumbos  lenti 
Nates  arspelli 
Femora  dich 
Crura  pein 
Tibie  scinchun 
Sure  uuadin 
Tali  enchila 
Calcaneus  uersana 
Planta  sola 

DCCCCLXII 

Codex  Vitidobonensis  804. 

a  capieudo      Pupilla  ögeaphel 

Oculi  ogen 

Intercilium  cilre  ^ 

Acies  sehe 

Gene  hufelin 

Nasus  nase 

Nares  naslocher 

Maxilla  wange 
capitis  Labia  lepse 

capitis  Os  mvnt 

Dens  zant 

Molaris  winchelzant 

(180^)  Mentum  kinne 

Palatus  gume 

Gingiue  pilern 

Lingua  zunge 

Timpora  tvwenge 

Collum  hals 

Arterie  haladern.  *  1  ceruices 

Vene  adem.  1  uiscera 

Mandibilia  '  chewe 

Guttur  chele 

Struma  chelch 


*  dumo]  der  erste   strich   des  m   aus  o  corr. 

•  oder  platera         *  vielleicht  Trice  wibis  sc.  har 
adem  Hoffmann        '  =  Mandibula 


-  die  gl.  am    rande   von   and.  hand 
^  cilre]  r  aus  corr.  *  1.  hals- 


I.  Der  Mensch  DCC 

CCLXl  —  DCCCCLXII                         4 

39 

Wn.  460.  (Dnä.  3, 

148  =  Sum.  30.  31) 

I  Glutia  ^  clrozze 

Membrum  lid 

40 

J  Barba  hart 

Intestina  gewaide 

41 

;  Gurgilio  atedroze 

Extalis  arstarm 

42 

1  Humenis  achsele  '^ 

Inductilis  subelinch 

43 

1  Vlua  ebie 

Antarticus  ustragel 

44 

'i  Manns  hant 

Vesica  Platere 

45 

7  Yr  tenre 

Fei  galle 

46 

s  Plana  braithant 

Crus  chniebain 

47 

'  Pngnus  fust 

Vbera  tuten 

48 

Palma  hant 

Mamma  wibes  brüst 

49 

1 1   Vngula  nagel 

Papilla  tute  werze 

50 

IJ  Vngwe'  chlawen 

Venter  buch 

51 

1!  Digitus  finger 

Aluus  wambe.  ul  uterus.  ul  uulua 

52 

Pollex  dume 

Matrix  geburt  mvter 

53 

1  1  Index  zaigel 

Umbilicus  nabele 

54 

iii  Medius  metenoste 

Pedes  fivze 

55 

i:  Anularis  vingerlaere 

Penta ''  sole 

56 

Auricularis  orv'ing* 

Calcanev^  uerse 

57 

.     Anulus  vingerlin  ^ 

Calces  scishaken  * 

58 

J'i  Brachium  arm 

Digita  zehe 

59 

•JI  Alenus  elleboge 

Gippus  ^  houer 

60 

22  Dorsum  ruke 

Gipposus  houerocht* 

61 

23  Costa  rippe 

Tuber  maser 

62 

24  Pectus  brüst 

Tuberosus  maserochter 

63 

25  Femnr  hufe 

Freneticus  hirnwtig' 

64 

26  Renes  niern  * 

Arepticius  behafter 

65 

27  Corpus  lichnä 

Demoniacus  tiuelsuchtig* 

66 

28  Cor  herze 

r 

Insanus  unsinnig* 

67 

29  Stomachus  mage 

Exta  gebuzze 

68 

30  Puhno  lunge 

Artus  lider 

69 

31  lecur  lebere.  ul  epar 

Ai-ticulus  lidelin 

70 

32  Spien  milze 

Scaprosus  scöpochter 

71 

33  Coxa  °  diech 

Scabiosus  rivdiger 

72 

34  Genu  chnie  " 

Alopicia  grint 

73 

35  Pobles  chnischibe 

Callus  svil 

74 

36  Sures  waden 

Cartella  ul  cai-tilago  chrustele 

75 

37  Tibia  schinebain 

Ernia  gil 

76 

38  Talus  enchel 

Emiosus  gilochter 

77 

39  Medulla  march 

'  Glutia]!  aus  corr.        ^  achsele]  s  aus  corr.        ^  vingerlin]  r  aus  1  corr,        *  darauf 
Liuubi.  ide        '  Coxa]  über  x  kl'.ine  rasur         *  scheint  aus  chine  corr.         ''  =.  Planta 
*  (//*.  Calces.  scis  haken         *  vrß.  zum  folgenden  lA,  namentlich  dcccclii» 


440  Sachlich  Geordnete  Glosäare.     B.  Einzelolossare 

F.  (Za.   15,  357) 


1  Capiicium  houbitsul  ^ 

2  CoUicium  halspeiu 


DCCCCLXIII 

Codex  Florentinus  xvi,   5  f.    140*. 

Culiciuin   iripein 
Caudistrum  zagi.'bein  * 


*  voran  ytitt   die    mir  unrtratündliche  gl.  Simpho  nadirna  dicitur.  houbitnul]  ob':ii  am 
b  raäitrt        *  zagi'beiu]  z  atia  h  corr. 


II.  Die  Tiere  DCCCCLXIV  441 

Bibl.  8.    Em.  31.   Sg.   184.   {Haft.   1,  293   =   Zs.  f.  d.  ph.    13,   448).    Wn.  863. 

{Hoffmann  Ahd.  gll.  58) 


II.  DIE  TIERE. 

A.  VIERFÜSSLER.    AMPHIBIEN.    INSECTEN.  i 
[vgl.  5,  52  ff.  6,  43  ff.  10,  15—35.  15,  40  ff.  16,  56  /f.  32,   1  ff.  47,  21  ff.  48, 
23  /f.   49,  1  ff.  53,  8  ;f.   55,  35  ff.   76,  14  ff.   81,  18—83,  35.  89,  11  ff.  200, 
21—202,  48.  2U4,  4—45.  355,  10—356,  26.   365,  63—368,  20.  422,  21—23 

und  unten  Mischungen] 

DCCCCLXIV 

a  =    Codex   Vindob.   1761.      b  =  Clm.  14689  f  47»».      c  =   Codex  SGalli  184 
p.  261.      d  =  CTm.  14584  /.  119». 

1  Admissarius^  scelo  ^  a  121»  b  Poledrus  ^"^  folo  a  121»  6c  fol  rf  13 

2  Emissarius  *  reinno  ^  a  121»  Äc  reine  d      Pultrinus  ^^  fuli  a  121»  cd  fvlhi  ^*  b       14 

3  Ambulator  celtari  a  121»  fcc  geltari  d        Mulus  m&l  d  15 

4  Sellarius®    satalros    a    121»    saltub'os  c      Sagmarius  saumar  d  16 

5  satilros  ft  satelros  d  Equus.  sonipes  ros  a  121»  17 

6  Falere  '  satalkiscirri  a  121»  satilkscirri  6       Tiro  ^^  stir  d  18 

7  Equa^  meriha  a  121»  bc  merih  d  Taurus  ^*  far  a  121«  c  varre  d  19 

8  Equaritia     stuat    a    121»     6      stuot    c      Bos  rint  a  121»  hose  d  20 

9  stuoth  rf  Fetellus.  ^^    J    uitulus    chalb   a  121«   rf  21 

10  Mulio  stuotari  a  121»  stvotari  fc  chalp  bc  22 

11  Erpicarius®  egidari  a  121»  c  egiddari  b      luuenca  rint  d  23 

12  egeder  d  Uacca  chuoa  a  121»  k&e  d  24 

'  die  reihenfolge  schreitet  vom  allgemeinen  zum  speciellen  fort,  da  verweise  von  der 
einen  nr  auf  die  andere  ihrer  massenhaftigkeit  halber  die  Übersicht  eher  erschwert  als 
gefördert  und  aufserordentlich  viel  räum  in  anspruch  genommen  haben  würden,  da  fer- 
ner in  vielen  fallen  sich  gar  nicht  entscheiden  liefs,  ob  ursprüngliche  Verwandtschaft 
{deren  erkennt nis  eben  durch  die  veriveise  angebahnt  werden  sollte)  oder  blofs  zufälliges 
zusammentreffen  in  den  gleichen,  zumeist  selbstverständlichen  deutschen  ausdrücken  vor- 
lag, so  habe  ich  für  abteilung  ll  in  der  regel  auf  angäbe  der  parallelgll.  verzichtet, 
einige    insectennamen    auch   unter  nc  '  unter   der   Überschrift   De    aniraalibu3    abc 

*  im  context  b  *  die  gl.  im  vorhergehenden  baumverzeichnis  d  '  reinno  aus  re- 
hino  corr.  b  *  sallarius  d  ''  Fallere  a  «  die  gl.  nach  der  folgenden  cd  *  er- 
bicarius  d  Epicariv»  b,  nach  442,  20  »«  die  gl.  nach  442,86  b  "  die  gl.  nach  441,2 
h.  putrinus  d  "  fvlhi]  h  undeutlich  b  "  l.  Trio,  vgl.  Isidor  12,  1,  30  "  tha- 

Tus  d,  nach  441,  24  "  vitulus  chalb.  l  viteUus  d,  vor  der  vorhergehenden  gl.    nur  fe- 

tellus c.  die  gl.  nach  441,  3  6 


UJ 


Sachlich  Geordnete  Glowsare.     B.  Eiszelulohmark 


Ihbt.   H.    Em.  M.   Sy.    184.  {JJuU.    1,    293 
(Ho  ff  mann  Ahd.  (jU.  58). 


=    Zs.  /'.  d.  ph.   13,  448).    \Vn.    8G3. 
—  /.  {Zh.   15,  357) 


1  Aniientariuö.    l    bubulcuri  ^      Hucigari    a 

2  121*  sveigari  h 

'■^  Uaccarlcia  '^  i^iieico  n    121"  /'    ^luiciga  c 

4  sweig  rf 

5  Biclentes  [1  b\  oues  scaf  n   121*  scäf  /j 
(3  Aries  ^  ram  «   121*  b 

7  Agnus  lamp  n   121* 

8  Agna  *  chilpimi  a  121"  />  chilbrin  ^  ^/ 

9  Multone.s  »^    iiuidiri    a     121*    haiual    1" 

10  widiri  b  wider  l  frischin  d 

11  Hircus  ^  poch  a   121*  ^  pohc  b 

12  Hircelluö»   puchili  »<>  r/    121»>  c  pächil  </ 

13  pochili  b 

14  Capra  keiz  a  121'*  6 

15  Capeila  kizzella  «121''  chizzila  b  gaiz  d 

16  Uerres  peri  a   121^    peri  bc    per.  1  ur- 

17  sus  d 

18  Sues  Silin  »   121''  o  »vin  ^'   />  swin  f/ 

19  Porcelli  12    farihir  a   121''    ^    ferihir"  c 

20  vechti  </ 

21  Magalis'*    parch  a   12^  (/  parc  /;    pa- 

22  ruc  c 

23  Scrofa'^  su  a   121**  c  svv  if)  sue  d 


Bvcvla"  suuiij  a   121''  Hvili  b  29 

M0I0SU8  *'  rudo.  aino.  rudo  a  121''  rvdi^  30 
Subuleu«»  *"  suein  a  121'»  r  «uenin  "*  b  31 
Allex.  [1  b\  flanx'^"  elaho  a  121''  /W  .32 
Grellus'"     muchheinio    a    121*»     muhe- 33 

heimo  b  niuhhehno  c  34 

Bvbalv""   vvisunt  a   121''  /y  35 

Uelter  uuint  a  121''  vuind  b  36 

Canicula  zorha'^''  a   121''  37 

Muriceps.    l    musio.    \    pilax    chazza   a  38 

121'»  b  39 

Lepus  ha^o  a  121''  40 

Castor.  }  fiber^*  pipar  a  121''  pibir  6  41 
Lu.strus.  1  luter  ottar  a  121''  ottir  b  42 
Onager  Wilder  esil  a   121''  43 

Banus.  l   elefas    helfant    a    121''    Hei-  44 

phant    b  45 

Crifes^s  crifo  a   121''  grif  fc  46 

Linx  luhs  a  121''  6  47 

Simio  affo  a  121''  48 

Cenozefali  '^^  bunthopiton  a   121''   hvnt-  49 

hovpitin  ^'  b  50 


24  (140*)  Vacarica  suueiga 

25  Aries  ram 

26  Multo  uuidir 

27  Agnes  chilbirra.  1  euue 

28  Magalis  parch 


DCCCCLXV 
Cod&E  Fhrentinus  xvi,  5. 

Mulio  stuotare 
Gaballus  ros 
Saumarius  soumare 
Ambulator  zeltir 
Sellarius  satilros 


51 
52 
53 
54 
55 


'  die  gl.  nach  441,  Q  h  -  Uaearitia  a   vacariti  äcia  d,  nach  441,  16.  die  gl.   nach 

441,  14  c,  nach  441,  Oft  *  diese  gl.  und  442,  8  nach  441,  12  b  *  agua  über  der 
zeile  nachgetragen  a.  die  gl.  nach  der  folgenden  d  *  könnte  auch  chilbriti  gelesen 
werden  d        *  Multones  1  ferveces  h.  die  gl.  nach  442, 15  d        '  hamal  1  von  and.  hand  h 

*  ircus  (■        »  ircellus  c        '"  puchili]  das  letzte  i  aus  0  radiert  c        "  im  context  b 
^*  Porcellus  a        "  ferihir]  das  letzte  r  aus  1  corr.  c        ^*  migalis  d        "  die  gl.  vor 

442,  19  d  ^*  Suculi  a  "  Molossv«  I>.  amo  in  a  verstehe  ich  nicht  "  die  gl.  nach 
441,  19   c  '"  sueoin]  e  aus  ?i   corr.  h  -"  nur  alles  c,   alex  d  ^^  Grellus.  :|  a 

"  bubulvs  mit  übcrgeschr.  \Tisunt  am  rande  a  *^  zo:ha]  rasur  von  c  a  **  fi- 
ber  b  **  Grifes  b  *'  Cenozefali]  das  erste  e  im  xvi  jh.  in  y  corr.  b  "  i»>  con- 
text b 


II.  Die  Tieke  DCCCCLXIV  —  DCCCCLXVI 


443 


F.  {Zs.  15,  357.  359.  360).  —  Wn.  460.  {Diut.  3,  153  =  Sunt.  37) 


1  Emissarius  reinO' 

2  Poledrus  folo 

3  Pultrinus  fuli 

4  Pulvini  ^  huonchelu 

5  Palumbes^  heigituba 

6  (140^)  Mulio  ^  stoctar 

7  luba  manha 

8  Caballi  domiti  zamiros* 

9  Erpicarius  egidare 

10  Sonipes  equus  ros 

11  Equaritia  stuot 

12  Cauallarius  in.lriscalh 

13  (141»)  Lustnim  tiruuaida 

14  Castor,  i  fibur  bibir 

15  Luter   ottir 

16  Alx  1  falx  eleho 


Capreolus  rech  poc 

Caper  steingeiz  ^  1  ibix 

Grillus  l  grello  much,<'imo 

Dainma.  l  dainmula  daiiio 

Linx  luchs 

Corcodirillus   nies 

Bubulus    wisät 

Gurgulio  hamistro 

Gripes  grifin 

Ruca  hundissatil 

Scarabeus  wibil 

Sanguisuga  egela 

Vipera  natra 

Tinea  miluua 

Musio  muriceps.  1  murigerulus 

a 

Papilio    fifolt 

Zeno.  zefano  hunthoubito 


31 
32 
33 
34 
35 
36 
37 
38 
39 
40 
41 
42 
43 
44 
.i.  cazza  •*  45 
46 
47 


DCCCCLXVI 


a  —  Codex  Vindoh.  804  /".  185*.  h  - 

17  Admissarius  schele  ab    118* 

18  Gaballus  1  equus  ros  ab  118^ 

19  Equa  merhe  ab  118* 

20  Auriga  reitwagen''  ab  118^ 

21  Sellarius  satelros  ab  118* 

22  Saumarius  sömros  a  somros  b  118* 

23  Agauso  marscalh  a   marschalch    b  118* 

24  Agausarium  marstal  ab  118* 

25  Mulus  mvl  a  mul  b  118* 

26  Mula  mvlin  a  mulin  b  118* 

27  Asinus  esel  ab  118* 

28  Asina  eselinne  ab  118* 

29  Asellus  eselin  a  esellin*  b  118* 

30  Falera  govertivre  ^  ab  118'' 


Codex  Wirxiburgensis  Mp.  th.  4''  60. 

Antella    vordersatelboge   &  118^  vord'-  48 

satelboge  a  49 

Postella  hintersatelboge  ab  118''  50 

Hulcia  hulft  ab  118"  51 

Pelta^»  palster  ab  118''  52 

Recoptilia  ^^  darngurtel  ab  118'*  53 

Fisceltura  ^^  bintriein  ab  118''  54 

Stutos  ^^  stegereif  ab  118''  55 

Bos  ochse  ab  118''  56 

Vacca  chö  ab  118''  57 

Taurus  stier  ab  118''  58 

Ludellus   stierlin^*  a    stierchlin  b   118'' 59 

Ludella  15  c^albe  ab  118"  60 

Aries  wid*  a  wider  6  118''  61 


'  diese  und  die  nächste  gl.  sind,  durch  die  formelle  ähnlichkeit  von  Pultrinus  veran- 
lasst, aus  einem  röijehjlossar  loie  DCCCCXCVn"  hereingekommen  '  Palurab  hs.  *  da- 
vor absatzzeichen.  s.  oben  442,  51         *  zami]  z  aus  h  corr.         "  Pteingeiz]  z  aus  h  corr. 

"  cazza]  zz  aus  hh  corr.  '  l.  reitwagen*  *  es  folgt  Alipedes.  Dromedarius 

(Dromeri'  ä)  ab  "  govertivre]  tivre  übergeschr.  b  '"  wol  verderbt,  gemeint  ist  das 

Sattelpolster,  sonst  panellus  '^  /.  Recopertilia  '^  Fiscepfa  o.  das  wort  hängt  viel- 

leicht mit  frz.  ficellc  'bindfaden    zusammen         "  auch  hier  liegt  wol  ein  Verderbnis  vor 

"  stierlin]  1  aus  c  corr.  a        "  Lunilla  b 


444 


Sachlich  Geordnete  Glosäare.     B.  Einzelglossare 


»'//.  400.  (Diut.  3,  ins  =  Sum.  37.  38) 


1  Veniex  fruschinch  ab   IIH*» 

2  Bubiilua  *  rinderajre  fc  118''    ridderere  a 

3  Ouirt  schaf  ab  118'' 

4  AgnuH  lamp  ab  118'' 

f)  Agna  ehilbere  ab   llS** 

Ö  Agnellus  I  agniculus  läbelin   n  lainbelin 

7  fc   118» 

8  Biden.s  l  balans  schaf  ab  118'' 

9  Hircus  poch  ab  HS"» 

10  Capm  gaiz  a  geiz  i  118'' 

11  Hircellus  pochelin  ab   118*» 

12  Hedus  chizze  ab  IIB'' 

13  Caper  poch  ab  118** 

14  Ainientuni  swaige  a  sweige  b   118'' 

15  Armentarius  hirtere  a  Hirtaere  b  118'' 

16  Porcus  ^  parch  ab  118'' 

17  Scrofa  sv  a  sft  *  b   IIB»» 

18  Porcellus  varchelin  ab  118" 

19  Subulcus  sweinere  a  swaiusere  6  118'' 

20  Canis  bunt  ab  118'' 

21  Canicula  hundinne  ab   118'' 

22  (.'atulu.s  weif  ab  HS" 

23  Seudo  nide  ab  llSb 

24  Molosüus  hessebuiit  ^  ab   118'» 

25  Molones  hessezohe  ab  118'' 

26  Veiter  \vint  «ft  118'» 

27  Spasta  wintzohe  ab  118'' 

28  Liciscus  brache  ab  118'' 

29  Canal  hunthus  a  hunthus  b  118'' 

30  Venator  ieger  a  leager  b  IIB*» 

31  Alx  eich  ab  118" 

32  Leo  lewe  ab   118'' 

33  Lena  lewin  ab  118*^ 

34  Leunculus  leuvelin  a  lewelin  b   118" 

35  Leobardus  lebard  a  lebarde  b   118'' 

36  Ceruus  hirz  ab  118" 

37  Cerua  binde  a  binde  b   118*^ 


Hinnulus  hintchalp  oA   118"  38 

VniH  vrochse  ab   118"  39 

Bubalus  wii^ent  ab  HB*»  40 

Aper  ebor  ab  118"  41 

Vrsuri  pere  ab   118''  42 

Vrsa  pirin  ab   118"  43 

Lupus  wolf  ai   118"  44 

Lupa  wulpin  ab  118**  45 

C'aprea  rech  ab   118"  48 

Capreolus  rechchalp  ab  118"  47 

Capricoruus  stainbocb  a  stau  hoch  6  118"  48 

Vuicornis  ainhurn  (ainhurue  b).  l    rino-  49 

ceros  oA  118"  50 
Camelus  olbende  a  vlbende  fc  118"         51 

Damula  taniil  ab  118"  52 

Ibex  ganiz  a  gamez  i  118"  53 

Onager  wild*esel  a  wildereisel  b  118"     54 

Cat^tor  biber«  ab  118'»  55 

Wlpis  vobe  a  fohe  6  118"  56 

Lustrus.  l  luter  J  lundria '  oter  ab  118"  57 

Linx  luchs  ab  118"  58 

Migalus  barm  ab   llS*»  59 

Mustela  wisele  a6  llS*»  tO 

Speriolus  aichorne  oi   118"  61 

Lepus«  base  ab  118"  62 

Glis  pilch  ab  118"  63 

Mus  mos  a  mus  &  118"  64 

Sorex  veltmos  a  veltmus  6  118"  65 

Lumbricus  pubwrm  a  pucbwurm  b  118"  66 

Iiubricus  regenwurm  ab   118"  67 

Taraus  made  afe  118"  68 
Pediculus  lus  ab  118" 
Cimex   wantlus  ab   118" 
Pulex  floch  ab  118" 
Vicendula®  gleim  ab   118" 
Apis  pigen  a  pine  b  118" 
Aluearia  pivaz  b  118"  peivas  a 


69 
70 
71 
72 
73 
74 


'  /.  Bubulcus  '  es  folgt  Opilio    .i.  pastor  ouium   {letzteres   wort  in  b  über  Hircus, 

in  a  über  poch)  nh  *  Porcus]    o  aus  a  corr.  a  *  es  folgt  Sus    utrumque    ab 

"  hessehuut]  esse  auf  rasnr  h  *  \  fiber  fügt  b  hinzu  "  lundraa  a  *  Lepus]  e 
aus  i  corr.  b        *  Virendula  a,  doch  scheint  r  in  c  corr.  l.  Cicendula 


II.  Die  TiF.nr  DCCCCLXVI  —  DCCCCLXVIII 

Wn.  4G0.  {Diut.  3,   153  =   Sum.  38).  —   T>.  1. 


445 


1  Mel  honich  ab  ]  18" 

2  Fauus  flade  ab  HS»» 

3  Nectar  saim  a  saiin  b  118'' 

4  Vespa  wefse  '  ab   \\S^ 

5  Aticus  hinubel  a 


6  Liücis  locha 

7  Castor  beueR 

8  lena  ellediso 

9  Luter  odeR 

10  Lamia  ^  afFo 

11  Migalus  harmo 

12  Mustus  ^  spizm* 

13  Molossus  wint 

14  Suiro*  marth 

15  Spiriolus  eichor 

16  Seusis  wisant 

17  Scrofa  su 

18  Wulpis  uoha 

19  Veiter  wint 

20  Ambulator  zeldere 

21  Naccus  ^  blanczeldere 

22  Curterius  •*  hengest 

23  Poledrus  uolo 

24  Pultrina  uulecha 


25  Canis  hunt 


]5rucus  clieu*  a 
Scarabev'  chwatchever  a 
Locusta  hab*schreche  a 
Scabro  hornuz  a 
Teredo  holzwurm  o 


DCCCCLXVII 
Codex  Bannensis  193. 


Sellarius  sadelros 

Sumarius  somere 

Erpicarius  egedsRe 

Emissarius  stadren 

Burbo '  somere.  siue  spanesel 

Equaritia  ^  studh 

Capolus  ^  rehboc 

Caprea  rehziga 

Yluccus  ^"  eichor 

Veruex  stero 

Multo  wider 

Bidens  scaf 

Vacaritia  sueiga 

Magalis  bouz  ^^ 

Muriceps  kazza 

Talpa  multwelf 

Glires  lirun  '^ 

Ericius  igel 


DCCCCLXVIII 
Clm.    614    f.    32*. 

Molosus  rode 


26 
27 
28 
20 
30 


31 
32 
33 
34 
35 
36 
37 
38 
39 
40 
41 
42 
43 
44 
45 
46 
47 
48 


49 


*  hier  schliefst  b  118":  rot  steht  von  einer  hand  saec.xiv  hie  est  defectus  *  l.  Si- 
mia         '  Mustela  und  Mus  zusammengeworfen  resp.  ein  Mustelus  mit  Mus  verwechselt? 

*  entstMt  aus  Squirio  =  dem  folgenden  Spiriolus.  aus  so  unpassenden  Übersetzungen 
wie  Seusis  wisant  {oyl.  auch  unten  Yluccus  eichor)  ersieht  man,  dass  die  deutschen  glL 
einer  fertig  vorliegenden  lat.  liste  zugefugt  wurden,  die  vielleicht  in  ihrer  vorderen 
partie  alphabetisch  war         *  das  misverständnis  erklärt  sich  aus  Ducange  s.  v.  nactum 

*  l.  Canterius  '  /.  Burdo  '  Eqritia]  das  letzte  a  aus  o  corr.  "  l.  Capolus 
"*  das  eichhorn  icar  schon  Aiö, 15  genannt,  in  den  Zusammenhang  würde  Hircus,  Hir- 

cellua  oder,  der  form  naher,  Buccus  passen;  vielleicht  aber  liegt  entstellung  aus  Ilurus 
=  atÄovQO(  'kater  vor  '*  ivol  entstellt  aus  bore  oder  boruc  ;=  barh  **  s.  Diez  1', 
210/ 


U() 


SArill.Tril     (iEORDSETE     G1.O88ARK.       B.     EiN'ZELOIXJSBARE 


Ve.  1.         £V«.  24.  (414).  Genn.  2ü,  150.  .S^.  299.  (Halt.  1,  290).  Zs.   15,  49 


1  MuricepH.   l  umso  chatza 

2  Taxufi  dahs 

3  Unicornis  einhoni 

4  Hcrofrt  SV 

5  Porcu.s  swin 

6  Ibris  ^  zvitharms villi 

7  Porciculus  verhlin 

8  Bo.s  ohse 

9  Uacca  kv 

10  Taurus  phaire 

11  Uitulus  kalp 

12  Ibcx  steingeiz 

13  Hyrcus  pok 

14  Ferpex  per  ^ 

15  Protealum  ^  luhs 

16  Aries  wider 

17  Agna  hou 


Agnus  lanip 
Hedus  chizin 
Canicula  zoha 
Caniculus   hundlin 
Catulus   Weif 
Liciscus  mirfpel 
SpinuÖlus  *  aichhorn 
Miolus  härm 
Cattuh  chatza 
Taipa  moltwerf 
Cica(Ui  grille 
Brucus  keuer 
Locusta  heuschreche 
Ericius  igil 
Scarabeus  wibil 
Priiuia  huntdaz 


.30 
31 
32 
33 
34 
3", 
3^ 
37 
38 
39 
40 
41 
42 
43 
44 
45 


DCCCCLXIX 


Codex  Parisinus  9344  /".  42».     h  =  folium  Noltii.     c  =  Clm.  14747  f.  62« 
d  =   Codex  SGalli  299  p.  32. 


18  Lepvs  haso  a  hazo  b 

19  Castor  ^  bivor  a  biuor  b  pipar  c 

20  Dammula  tamin  e 

21  Lustrus  Otter  a  ottar  bc 

22  Capreolus  ^  rech  a  reho  d  rehoc  b 

23  üerris'  Her  a  be'r  b 

24  Caper^  bvc  a  hoc  b 

25  Ibix  *    Steinboc    a     stemboc    b     stein- 

26  keiz  c 

27  Onager  ^^  Seele  a  scelo  b  schelo  d 

28  Alx  elo  a  heloho  b  elah  cd 

29  Rinoceros  ^^  elsunt  d 


4Ü 
47 
48 

hunt-  49 
50 


Griphes  Griph  a  griph  b 

Linx  luhs  abcd 

Simia  aphin  a  aphpho  b  affo  d 

Cenocephalus  ^^     hunthobido    ab 

houbito  d  hunthoubto  c 

Iricius  igil^^  abcd  51 

Ceculus  plintoslih  d  52 

Cecula  plintislich  c  plintosicho  ^*  d          53 

Mustela  wisela  ab  54 

Sorix  mus  a  müs  b  55 

Grillio  ^^    heimelo    a    heirao  ^®    fe  muhe  56 

heimo  ^'  c?  57 


*  v(jl.  Diefenhach  *.  v.  Hibrida.  7*«do?- xu.  1,61  *  fZ/e  ^an^re  gl.  über  der  vorigen  mit 
verioeisung  nachgetragen  '  aus  Probaten  misver standen?  *  =  Spiriolus  *  üher- 
*cÄn/t  De  bestiis.  et  vermibvs  c        *  Crapeolus  (a  a?**  ecorr.)  d,  nach  441,4:        '  Veris  b 

*  daneben  auf  serhalb  der  columne  cap  a  "  :  Ibix  c  '•  dovor  die  Überschrift 
De  bestiolis  d  "  dafür  Rinocerotes  (-tos  b)  vnicomis  resp.  unicornis  ab  **  Ceno- 
phalys  o  Cenophalus  b  Zenozephalvs  d  Zenozephali  c  ''  Ericius  c.  e*  folgt  Istris  oÄne 
^i.  a,  Istris  ramus  b,    Istria  herbistra  d,    das  unter  die  vögelnamen  DCCCCXCVnd  gehört 

"  hinter   der  folgenden  gl.    (Talpa  447,   2),    aber  durch   zeichen    hieher    gewiesen    d 
"  Grillo  b  Grellvs  d,  nach  447,  29  '*  heimo]  e  aus  a  corr.  b  "  muhe  heimo 

ühergeschr.  d 


II.  Die  Tierk   DCCCCLXVIII  —  DCCCCLXXl  447 

Em.  24.  (414).    Germ.  20,   150.    Sg.  299.    (Uatt.   1,  290).    Zs.   15,  49.  —    Me- 
langes  d'archeologie  et  d'histoire  8,  628  =:  Memoires  G,  367.  —   Zu.  5,  360 


1  ScaraUeus  ^   wibil  n  vuibil  bd  iiuibil  c 

■1  Talpa  nnihverp  a  imiluiu>rp  h  imi  imeri' 

:i       iiiuurf  d 

t  Tarnus  ^  modo  c  iiiado  d 

'<  Eruca  ^  huntessatul  n  huntossatol  d 

()  Pulix  floh  c  floch  d 

7  Peduculus  lüs  c  lus  r^/ 

-^  Feltrices  uuinda  c 


Vuarannio  leinno  c 

Musio  *  et  muriceps  chazza  cd 

laculufj  lintvurm  d 

Aenum  ^  Kezel  a 

Iris,  iridis  Rechen :  bocho  "  a 

Chilindrus.  I.  Tophus  Duehestein  a 

Sciniphes  Mucca  a 

Ventibriini.  "^   1   Vanniis   wan  a 


DCCCCLXX 

Codex  Faticanus  Reg.  1701  /:  3*1 

9  Darmiia  hiiita  Damniula  Damin 

10  Pubulus  et  pubali  uuisont  Ibix  steinboch 

11  Tragelaphus  elaho  Alx  et  flax  Eleho 

12  Elax  elchin  Rinoceros  ein  hurno 

13  Luter  otter  Ericius  ^  igil 

14  Castor  et  fiber  piper  Lacerta  ^  egidessa  ^ 


DCCCCLXXl 

Codex  Selestadiensis  f.  112^'. 


10 


15  Leo  lev  [2,  3] 

16  Leena  levinna  [ib.] 

17  Leopard v^  lebardo  [2,   11] 

18  Rinoceros  1  monoceros  t  uniconiis 

19  hurno  [2,  12] 

20  Elephans  helphin  [2,   14] 

21  Grifes  grif  [2,   17] 

22  Linx  luhs  [2,  20] 

23  Ca.stor  qui  et  fiber  bibir  [2,  21] 

24  Luster  siue  luter  otdir 

25  Vrsv«  bero  [2,  22] 

26  Aper  ebir  [1,  27] 

27  Ceruv»  hiriz  [1,   18] 


ein- 


Cerua  hinna 

Kapreolv^  rechpok 

Ibix  et  ^^  caprea  steingeiz  [1,   16] 

Dammula  dam  [1,  22] 

Lepv^  haso  [1,  23] 

Cuniculi  lorichin  [1,   24] 

Bubalus  Wisant  [1,  33] 

Vri  viTint  [1,   34] 

Camelv^  ulvinda  [1,  35] 

Onager  taiiesil  [1,  39] 

Lupv^  wolf  [2,  23] 

Canis  hunt  [2,  25] 

Canicula  zoha  ^^ 


28 
29 
30 
31 
32 
33 
34 
35 


36 
37 
38 
39 
40 
41 


42 
43 
44 
45 
46 
47 
48 
49 
50 
51 
52 
53 
54 


'  Scarabevs  a  Scarebeus  d  Scaraueus  c.  die  gl.  nach  447,  7  cd  ^  die  gl.  nochmals 
p.  33  unten  d  '  Heruca  d  *  Mursio  d  *  von  hier  ab  andere  hand  a  «  Re- 
chen: bocho]  rasur  von  c  a.  dann  Iris,  ins,  dee  nom.  Hins,  "iris,  thron'  dT  a  '  ü. 
Ventilabnim          «  unter  Ericius.    Lacerta    strich          "  egidessa]    das   erste  s    aus   corr. 

'<•  diese  unter  der  Überschrift  De  feris  stellenden  gll.  sind  in  der  hauptsache  Isidor 
xn,  1 — 3  entnommen,  aber  aus  anderen  glossaren  vermehrt  "  l  monoceros  1  unicornia 
übergeschr.         '^  &  &  hs.         ■'  übergeschr. 


U6 


Sachlich  Geordnete  GLOfi«.\Ri:.     B.  EixzEUiroRftARE 


Zu.  5,   360.   —   Meichelbeck  Jlmt.   Frisiny.   ii,  xiv.   xv 


1  Licisca  bracco  ^  [2,  28) 

2  Moloäv*  rudo  * 

3  Veiter  wint  ' 

4  Vulpes   voha  l   viihis  |2,   29 1 

5  Siinia  affo  [2,  3Uj 

6  Eritius  1  erinativ' *  igil  (3,   7J 

7  Taxus  tahs  ^  sine  melota  [vgl.  2,  40 j 


Muriceps  cazza*  1  pilax  \vyl.  2,  38]       6* 

Cinocefalv*  hunthobito  [2,  32J  83 

Sorex   nuiH  ^  [3,   2]  34 

Mustelrt  wisila  [3,   3J  35 

Talpa  1  scero  **  rnuwerfo  [3,  5]  36 

Grellv' '   muchehno  *  [3,   8]  37 

Formica  amaez  "  [3,   9]  38 


Cgm. 

a 

8  Camelus  olpenta 

9  Caballus.  t  sonipes  ros 

10  Sella  satel 

11  Emissarius  reino 

12  Castanus.  '^^  \  spado  heiligest 

13  Poleth-us   folo 

14  Pultrinus  fuli 

15  Frenus  ^^    brittil 

16  Erpicariv"  egedari 

17  Equa.  1  iumenta  meriha 

18  Mulio  stuotari 

19  Equaricia  stuot 

20  Asinus  esil 

21  Onager  vuilderesil 

22  Tropv«  ^2  mul 

23  Sellarius  satelros 

24  Soumarius  soumari 

25  Parbredum  barefed  ^^ 

26  Esseda  sila 

27  Ambulator  celtari 

28  Bubulcus  ohsinari 

29  Boues  ohsen 

30  Bas  **  rindir 

31  Vacaria.  \  bucema.  I  armentum 


DCCCCLXXII 

5248,  2  nr  2  f.  2»». 

Loruin  leiehalmo  ^^  39 

Plaustruni   vuagen  40 

Scala  leitra  41 

Orbita  vuagenleisina  42 

Repaguluni  spruzil  43 

Fuiiis.   1  restis  seil  44 

Rota  rad  45 

Radius  speicho  46 

Caiitus  felga  47 

Modiolus  naba  48 

Humerulup  khipha  49 

Aratruni  flöhe  50 

Buris  flogeshoupit  51 

Licus  sech  52 

Vomer.  1  bidens  vuaganso  53 

Erpica  egida  54 

Probatoii.  1  ouis.  1  perbices  scaf  55 

Ouile.   1  cula.  ^^  1  mandra  o^vist  ^'  56 

Aries  ram  57 

Multones  viiidir  58 

Capra.  l  Cabella  keiz  ziga  59 

Hedus  kizzin  60 

Hircellus  buchili  61 

sueiga        Porcarius  sueinari  62 


'  übergeschr.        *  I  erinativ»  Uhergeschr.         '  tahs  übergeschr.         *  cazza  übergesehr. 

*  mu8  übergeschr.  •  l  scero  übergeschr.  '  oder  Grillv«         *  mucheimo  überge- 

schr. "  amaez  übergeschr.  '"  Castanus]  n  zweifelhaft,  vielleicht  ri.  Castalarius  Mei- 
chelbeck; gemeint  Cantarius         "  hier  und  im  weiteren  sind  gerätschaftsglL  eingemengt 

**  Tropys]  T  könnte  auch  7t  sein,  hängt  damit  troppus  'heerde'  {Diez  1',  429)  zusam- 
men?        "  l.  barefred         "  =  Vaccas?  Buculas?         '^  =  lochalmo  **  =:   caula 

*'  o^vist]  o^v  zweifelhaft 


II.  Die  Tiere  DCCCCLXXI  —  DCCCCLXXIV 


449 


Meichelbeck  Hist.  Frising.  ir,  xv. 
=  Memoires  6,   3G2.   3G3.   — 


—    Melanges  d'archeologie  et  d'histoire  8,  Gl 7 
Wn.  4G0.  (Diut  3,   150.   151   =  Sicvi.  34) 


1  Porcus.  l  süs  suuin 

2  Verris  ber 

3  Scroua  sü 

4  Porcelliis  farheli 

5  Migalis  ^  barhc 

6  Auca  l  anser  ^  gans 

7  Aneta  an& 

8  Pullus  huon 

9  Pullicinus  huonnichili 

10  Cornix  t  ^  gallina  heinna 

11  Crista  kamp 

12  Ouum  ei 

13  Oua  eigir 


14  Erpicarius  egidari 

15  Mannus  prüz 

16  Poledrus  volo 

17  Poledi-a  fulicha 

18  Pultrini  fuli 

19  Equaricia  stuot' 

20  Colostrum  ^  biost 

21  Uaccaria®  sueiga 


22  Equaricia  stot 

23  Mulio  stotere 

24  Ambulator  zeiter 

25  Poledrus  vole 

26  Pultrinus  vivle 

27  Saumainus  sÖmere 


Veiter  viünt 

Molosus  rudo 

Catellus  vuelfer 

Suslum  *  susiu 

Catulus  vuelf 

Braccus  l  liciscus  braccho 

Licisca  rudizoha  ^ 

Canis  haut 

Canicula  zoha 

Sparta  vuiiit  zoha 

Muriceps.  1  natrix  "  chazza 

Cattus  chatero 

Muscipula.  1  decipula  valla 


DCCCCLXXIII 

Codex   Vaticanus  Keg.  1701  f.  2''^ 

Multones  vvidari 
Berbices  steron 
Hircellus  chice 
Uerres  per 
Porcellus  farac 
Migalis  ^  barg 
Scrofa  SU 
Sucula  ^  galza 


28 
29 
30 
31 
32 
33 
34 
35 
36 
37 
38 
39 
40 


41 
42 
43 
44 
45 
46 
47 
48 


DCCCCLXXIV 

Codex   Vindohonensis  804  /.  182^. 

Erpicarius  egdere  49 
Emissarius  ul  admissarius  schelo.  ut  rei-  50 

nischer  51 

Verres  per  52 

Porcaria  ^^  svvin^tige  53 


*  =z  Magalis         *  zu  diesen  vögelnamen  hinter  denen  der  schweine  vgl.  dcccclxxix 
mit  anm.  '  1  scheint  nachgetragen  *  Susium]  der  erste  strich  des  ersten  u  nicht 

ganz  deutlich  ^  rudizoha]  i  zweifelhaft  *  ivol  nur  entstellt  aus  murix  =  murio 

stuot  stuot 

'  es  steht  Equarma.  Equaricia        *  das  lat.  wort  unterstrichen        *  Uaccaria]  U  ver- 
ziert       •"  es  steht  Pcaria 


Althochdeutsche  glossen  III. 


29 


450  Sachlich  Geordnete  Gix)88are.    B.  Einzelolomabe 

Zs.  5,  358.  —  Melanyes  d'archeoloijie  et  d'hisloire  8,  629  =  Menioirea  6,  367. 
Ji(j.  8.  (Munes  Anx.  4,  92).  —   Zs.  5,  358 


1  Caballus  rös 

2  Glunes  gofi'a 

3  Eniissariv'  reino 

4  Equa  nieraha 

5  Poledrv*  uolo 

6  Pultrina  uulicha 

7  Epifcariv*  egidari 

8  Equaricia  st&t 

9  Asinv'   esil 

10  Mulv'  mul 

11  Spado  hengist 


12  Buccularius  oh:smare 

13  Asturco  zeltare 

14  Sellarius  satalroa 


15  Caballi  *  Rohs 

16  Emissarius  Reinno 

17  Poledrus  Fo  lo 

18  ERpicarius  ^  Egi  dari 

19  Equa  MEria 


20  Boues  ohsan 

21  Vacce  cvgi 

22  Bubulcv^  hohsinari  ^ 

23  Vitulvs  kalp  I  Stier  ^ 


24  Agni  Lambir  ^^ 


DCCCCLXXV 
Codex  Selestadieiisis  f.   109*.  ^ 
Strigilis  scerra 
Sellariv*  satalros 
Saumariv*  sovmari 
Ambulator  celtari 
Mannv'  burdichin 
Visitat  ^  giwisot 
Renunculv'  lendibrato 
Lima  therfh  ^ 

Fastidium.  X  tedium  \Tdruzzisami 
Citbareda  harphari 

DCCCCLXXVI 
Codex  Vaticanus  Reg,  1701  f.  S»'. 

Saumarius  soumari 
Emissarius  reino 

DCCCCLXXVII 

Codex  Carolsruh.  Aug.  ccLXi. 
Pultrinus  Fuli 
Equaricia  Sto  at* 
Asinus  Esil 
Mulus  Mul 
Sillarius  Satil  ros 

DCCCCLXXVm 

Codex  Selestadiensis  f.  109*.  '' 
Taiu"i  pharri 

Vaccaria  et  armenta  Svaiga 
Bucula  kalba 
luuenci  Stieri 

DCCCCLXXIX  1» 
Codex  Cheltenhamensis  18908  f.  1^^. 
Hirci  pobcha 


25 
26 
27 
28 
29 
30 
31 
32 
33 
34 


35 
36 


41 


*  unter  der  Überschrift  De  eqvis  *  von  hier  ab  folgt  fremdes  *  entstellt  aus 

Azima  therf         *  in  folge   eines  loches  ist  nur  C.lJi  zu  lesen  *  Eßpicarius]  das 

ziveite  i  zerstört  '  Sto  at]  o  unsicher,  kann  auch  u  sein  '  unter  der  Überschrift 

De  bvbvs        *  hohsinari  übergeschr.        '  1  Stier  übergeschr.        ^°  die  lat.  warte  bis  auf 
eine  spur  vor  pucchil  ( . . .  cella) /or<^e*cÄ«t«en        "  davor  sechs  Zeilen  völlig  unleserlich 


II.  Die  Tiere   DCCCCLXXV  —  DCCCCLXXXIII 


451 


Zs.  5,  358.  —  Zs.  5,  358.  359.  —  Bihl.  8.  Em.  31.  F.  {Zs.  15,  362.  363). 
Melanges  d'archeologie  ei  d'histoire  8,  629  =  Memoires  6,  367 


1  Agne   k  . . . 1 . a  ^ 

2  Capre  Cigun 

3  Hircelli  pucchil 

4  Sus  Suuin 

5  Uerres  peri 

6  Porca  Suv 


Porcelli  Farahir"* 

Pulli  Honir 
Gallus  Hano 
Gallina  Henna 
Pulcini  Honicchili 


DCCCCLXXX 

Codex  Selestadiensis  f.  109^  * 

7  Arietes  Rammi  Hirci  Bokki 

8  Multones  et  uerueces  Wideri  Anneiitarius  suaiseri 


9  Ollis  scäf 

10  Agne  owi  l  kilbur 

11  Agni  lembir 


12  Magalis  barik 

13  Verres  ber 

14  Subulcv'  suainari 

15  Cuniculv^  lorichin 

16  PorceUv^  uarehli 


Capre  Geizi 
Capeila  kicilli 
Hircellus  bokkili 

DCCCCLXXXI 

Codex  Selestadiensis  f.  109*.  ^ 
Porci  swin 
Scrofa  SV 
Angina  worunga 
Abdomv^  amban 


23 

24 
25 
26 
27 


28 
29 
30 
31 
32 


33 
34 
35 
36 


DCCCCLXXXII6 

a  =   Codex  Erlangensis    2008  p.  1.      b  =    Clm.   14584  f.  118^.      c  =  Clm. 
14689  f.  47*.     d  =   Codex  Florent.  xvi,  5  f.  141^. 


17  Canes  hunta  c 

18  Molosus '    ruido  a    ruide  h    rödo  d    ra- 

19  din  c 

20  Uelter  *  uuind  a  uuint  d  wint  h  nuint  c 

21  Canicula  ^  zoha  ^"  acd  zoh  h 

DCCCCLXXXIII 

Codex  Vaticanus  Reg.  1701  f.  3*^ 

22  Molosus  ^*  rudo  Hilas  bracho 


Licisca  pracho  a  prak  b 
Muriceps  l  catta^^  cazza  a  kazze  b 
Seusium  ^^  suisse  suiso  a  sviso  b 
Prinna  l  canale  hundaz  ^^  d 


37 

38 
39 
40 


41 


'  loahrscheinlich  kilbra  *  dann  strich  '  dann  strich  und  eine  unleserliche  seile. 
die  folgenden  vier  namen  von  hausvögeln,  die  am  nächsten  mit  nr  Dccccxcvilb  sich  be- 
rühren, wollte  ich  hei  dem  geringen  umfang  des  fragments  nicht  trennen  *  unter 
der  Überschrift  De  ovibvs  «  unter  der  Überschrift  De  porcis  «  unter  der  Über- 
schrift De  canibus  abc,  in  c  am  rande  von  zweiter  hand           ''  Molossi  c          *  v,elter  d 

»  canina  d  '»  zoha]  z  aus  h  d  '^  cattus  b  '^  Svesium  b  ''  hundaz]  z  aus 
h  d        '*  Molosus]  M  verziert 

29* 


463  Haculich  Geordnete  Globsare.    B.  Einzelolossare 

F.  {Zs.  15,  3G1).    —    Zs.  5,  359.  3G0 


DCCCCLXXXIV* 
Cgm.  5248,  2  nr  2  f.  2K 


1  Piaculus  Lmtvurm  ^  [b] 

2  Ceculus  Blinteslicho  ^  [b] 

3  Ciniex  Vuantlus  ^  [b] 

4  Leus  lendis  iiiz  * 

5  Lumbricus  Reganuurni  ^  [/>J 

6  Culix  floh  6 

7  Peduculus  lüs  "^ 

8  Rubeta  chreta  ^ 


Lacerta  egedehsa*  [fc] 
Danius  mado  ^^  fi] 
Testudo  snecco  ^^  [b] 
Stellio  niol  [6] 
Serpens  iiatra 
Tinea  miliuua 
Eruca   graseuunn 
TereduH  lignouurm  ^* 


DCCCCLXXXIV»» 


Codex  Florentinus  xvi,  5. 
9  (141*)  Costxux  uuiso  [c.  vgl.  d]  Cimex  uuantlus  ^*  [a] 


10  Pastaban.  l  oester  bremo  [c] 

11  Scrabro  hornuz  ^^  [cd] 

12  Nectar  seim 

13  Cicendula  glimo 

14  (141'')  Vespis.  1  cretobolus  uu^sfa  [c] 

15  Atticus  ^uinbil  [cd] 

16  Vlula.  t  lucifuga  üuuila 

17  Cceculus  blindoslicho  [a] 


Rubeta  pretta 

Bufo  8ta 

Lumbricus  regunuuf  [a] 

Tarnus  mado   [a] 

Testudo  scartefedo.  I  snecco  [o] 

Biaculus  lintuurm  [a] 

Stelio  mol  [a] 

Lacerta  egidehsa  [a] 


18  Apes  pini  ^^  [d] 

19  Costrus  Wiso  [b.  vgl.  d] 

20  Fucv^  dreno 

21  Scrabo  hornuz    [bd] 


DCCCCLXXXIV^ 

Codex  Selestadiensis  f.  110*. 

Cenomia  huntflivga  *® 
Culix  mukka 
Cicada  heimo 
Musca  flivga  ^^ 


22  Vespa  et  cretabolv^  wefsa  [b] 

23  Atticv^  humbala  [bd] 


24 
25 
26 
27 
28 
29 
30 
31 


32 
33 
34 
35 
36 
37 
38 
39 
40 


41 
42 
43 
44 

Scinifes  snebilazir  45 

Oestrv^  qui  et  tauenus  1  tabanv^  ^'  bremo[fe]  46 


^  darüber  apocrifa  *  darnach  am  zeilenschluss  AIIOKPI^A  '  darauf  parafra- 
sten  *  darnach  am  zeilenschluss  UAPA^PACTHN  *  darauf  frasin  •  l.  Pulix. 
darnach  am  zeilenschluss  <PPACIN  '  darauf  ag:iografa  *  darnach  am  zeilen- 
schluss AFIOPA^A  (sie)        •  darauf  Sintagma        ^^  darnach  am  zeilenschluss  cintagma 

*^  darauf  iperaspistes.  y.  nePACIIICGEC  (sie),  alle  angeführten  griech.  worte  stam- 
men aus  den  vorreden  des  Hieronymus  zu  Genesis  und  Regum  l  ^*  sonder- 
bare mischung  von  ligni  vermis  und  holzuurm  ^*  hornuz]  z  aus  h  **  uuant- 
lus] 1  aus  h  corr.  "  pini]  p  aus  b  corr.  '*  übergeschr.  "  1  tabanvs  über  ta- 
uenus 


4 

i 


II.  Die  Tiere  DCCCCLXXXIV'^  —  DCCCCLXXXVI  453 

Melanges    d'archeologie    et   d'histoire    8,  619  =  Memoires  6,  363.  —  Bibl.  7.  — 
Melanges  d'archeologie  et  d'histoire  8,  628.  629  =  Memoires  6,  367 

DCCCCLXXXIV^ 
Codex  Vatieanus  Keg.  1701  f.  2^^. 

1  Celox  svvarm  ^  Sc'^abro  hornuz  [bc]  27 

2  Apis  pia  [c]  Rubigo  cheuero  28 

3  Costrux  uuisil  [vgl.  bc]  Scaraues  Wibil  29 

4  Atticus  humbla    [bc]  Sciniphes  mizzun  30 

5  Oestrum  primisa  Murex  ^  snecho  31 

DCCCCLXXXV 

Clm.  14689  f.  42^^ 

6  Rana  frosch  Cinomia  huntesfliega*  32 

7  Aranea  spini|  Gurgulio  mado  33 

8  Musca  fliega  Formica  ameizza  34 

9  Culex  mucc|  Sanguisuga  egala  35 

10  Cimex  uvantlv^  Scurio  siuro  36 

11  Peducula  lüs  Sublinguium  uvo  ^  37 

12  Pulix  phloah  Glis  gliris  cleimo  38 

13  Brucus  cheue|  Glis  glittis  crillo  39 

14  Talpo  schero  Pernio  toumado  40 

15  Palbo  vivaltra  Pufo  hert  ®  creta  ^  41 

16  Locusta  hovscrichel 

DCCCCLXXXVI 

Codex  Vatieanus  Reg.  1701  f.  3*^ 

17  Rupeta'^  creta  Cicuta  ^"  heimon  42 

18  Rana.  Et  pupho   vcha  Grillv^  griUi  43 

19  Migalus  haremo  Sanguisuga  egela  44 

20  Sorix  spicemus  Cecicula.  l  ceculus  plintslicho  45 

21  Musio  chathero  Tinea  miluua  46 

22  Talpa  scero  Pulix  floch  47 

23  AfFalaga  munfer^  Cimex  lantlus^^  48 

24  lactdar  lintuurm  Lens  lendis  niz  49 

25  Imbrcv^  ^  reginuurm  Glis  gliris  radda  50 

26  Tamus  mado  Glis  glittis  holmo  51 

'  entstanden  aus  Celox  uarm  {Gll.  2,  364,  20)?  *  darunter  ein  strich        *  die 

gll.  am  rande  von  and.  hand  *  darauf  Cinifes  simil  *  übergcschr.  *  hert  über- 
geschr.  darunter  von  einer  hand  des   xvi  jhs.  bufo  erdcrota  ''  Kupeta]  verziertes  K 

»  verderbt  aus  muuerf         *  l.  Imbricvs  =  Lumbricus  *"  =  Cicada         "  lantlus] 

das  zweite  1  aus  s  corr.  l.  uuantlus 


454 


Sachlich  Geordnete  Glossare.     B.  Einzelolossare 


Melanges  d'archeologie  ei  d'histoire  8,    629   =   Mimoires   6,   3G7. 

Bibl  7. 


Ve.  1.  — 


1  Glis  gittis  ^  cletho  l  cheleimo 

2  Conculio  angar 

3  Stelio  mol 


Ter(;do  ho:zuurm 
Spalangu.s  *   ung 


4  Scabro  hurnuz 

5  Vespa  wefs 

6  Papilio  viualt 

7  Destrum  *  prem 


8  Formica  ameizza 

9  Sangtmnga  ^  cgula 

10  Eruca  huntessatul 

11  Tinea  Milua 

12  Locusto  euisrechil 

13  Vvdix  floch 

14  Peduculus  Luus 


15  Sanguisuga  egala 

16  Rubeta  preita'' 


17  Serpens  natara 

18  Anguis  uurm 

19  Coluber  slango 

20  Draco  dracch| 


DCCCCLXXXVTP 

Clm.  614  f.  31i>. 

Scarabies  wibel 
Apes  pin 
Tallinade  hübel 

DCCCCLXXXVIII 

Codex  Cheltenhamensis  18908  f.  1»^. 

Scaraueus  uuibil 

Miluo  ^  et  muriceps  chazzo 

Tarnus  Mado 

Uipera  natara 

Rubeto  pretta 

laculus  lint  uurm 

Ceculus  plintschlec 

DCCCCLXXXIX 

am.  14747  f.  63». 

Crocodrillus  nichus  ^ 

DCCCCXC 

Clm.  14689  f.  420.» 

Ydrus  uuazzarnatara 
Lacerta  Egidehsa 
Petai"  vch| 


21 
22 


23 

24 
25 


26 
27 
28 
29 
30 
31 
32 


33 


34 
35 
36 


^  l.  glittis  *  darunter  strich  '  diese  insectennamen  stehen  in  einer  zeile,  un- 

mittelbar ansehliefsend  an  die  hexameter  de  volucribus        *  l.  Oestrum         *  das  kursiv 
gedruckte  erloschen  '  l.  Murio  ''  die  gl.  ziveifelhaft  *  dann  noch  Vespertilio 

ohne  deutsche  gl.  •  am  rande  unter  der  Überschrift  De  vermibv^    von  einer  sonst  in 

dem  codex  nicht  begegnenden  hand        '"  =  Kubeta 


IL  Die  Tiere  DCCCCLXXXVI  —  DCCCCXCII  455 

F.  {Zs.  15,  361).    Sg.  299.    {Halt.  1,  290).    —    Bibl.  8.    Em.  31.    —    Melanges 
d'archeologie  et  d'histoire  8,  G19.  620  =  Memoires  6,  363 


B.  FISCHE. 

[vgl  15,  54  ff.    45,  9—47,  44.  54,  37.  56,  15—34.  83,  6  ff.    202,  17  ff.  360, 
2Q  ff.  361,  14  ff.  369,  14/7"  wwc?  unten  Mischungen] 


a  =   Cb(?ea;  SGalli  299  ^j.  33. 


00000X01»^ 

h  =   Codex  Florentinus  xvi,  5  f.  141''. 


CTm.  14747  /.  63« 


1  Timallus  ^  asco  c  ascho  o5  [i] 

2  Capedo  alant.  t  muiiu,^ia  h  [ö] 

3  Troita  ^    forhana    c    forana   a    forina.  i 

4  chamanch  h  \h\ 

5  Anguilla  ^  al  aic  [h] 


he 

Lutius  bachid  &  [6] 
Tinea  slio  6  [ö] 
Murenula  lantfrida  b 
Esox  salmo  h  [5] 
Allee  harineh*  &  [&] 


[^] 


DCCCCXCIb 
a  =   am.  14689  /.  47*.      &  =   Clm.  14584  /:  118^ 


6  Lueius  *  haenit  ®  a  heehede  &  [a] 

7  Troca  forhan  a  forhe  h  \a\ 

8  Anguilla  al  ab  [a] 

9  Esox '  salmo  a  laste  ft  [a] 

10  Tincus  slio  a  [a] 

11  Rombus  stiu"!  a 


Delfin  merisuin  a 
Murenula  lantfrida  a  [a] 
Capedo  alant  a  \a\ 
Allee  harinc  a  [a] 
Timallus  asco  a  [a] 
Congruus  charpho  a 


12  (2''3)  Riuarea «  Wata 

13  Echiuus  ®  huso 

14  Esox  salmo 

15  Porro  sturo 

16  Luciv'  haehit 

17  Uibix  uualera 

18  Phoca  prasma 


DCCCCXCII 

Codex  Vaticanus  Reg.  1701. 

Timallv^  aseo 
Tructa  phorhana 
Tinea  slio 
Capita  alunt 
Anguilla  al 
Saxatilis  cruntlacha 
(2'»*)  Murenula  Lantfrida 


19 
20 
21 
22 
23 


24 
25 
26 
27 
28 
29 


30 
31 
32 
33 
34 
35 
36 


*  unter  der  Überschrift  De  piscibvs  ac,  nach  einem  ahsatz  b  ^  Trotta  c,  unsicher 

trusta  b  '  angu.Ula  b,   vor  der  vorhergehenden  gl.  *  in  a  noch  Concis.  musculosi: 

deutsch  =  musculon?        *  unter  der  Überschrift  De  piscibus  &,  De  piscibvs  a.  ::::ucius& 

Inzus  a         '  haenit]  das  übergeschr.  h  von  zweiter  hand  a  ''  Eesox  b,   die  gl.  vor 

der  vorangehenden  a        *  Riuarea]  R  verziert        '  l.  Echinus 


45ü 


Sachlich  Geordnete  Gloshake,    B.  Einzelolohäare 
IVn.  4G0.  (Diut.   3,   154  =  .Suw.  38.  39).  —    Ve.  1. 


DCCCCXCIIIi 

Codex   Vindohonensis  804. 


1  (185'>)  Esox  huse 

2  Squatus  salme 

3  EscoruHi.  \  sumurus  8tiire 

4  Murena  lantfrit 

5  Lucius  heched 

6  Tincus  tmke 

7  Capedo  caudin 

8  Trita  vorhe 

9  Timallus  asche 

10  Allech  herinch 

11  Balena  slige 

12  Clauculus  wize  vische 


13  Echinus  huso 

14  Ballena  walr  ^ 

15  Esox  lahs 

16  Rubus  röto 

17  Lucius  hechit 

18  Trimallus  ascho 

19  Pardo  barb 

20  Capedo  almt 

21  Tinea*  slige 


22  Phom  ®  Selahe 

23  Corcodrillus  Nichus 

24  Kwallus  asco 


(18G»)  Rubeta.  l  tinnus  rote 

Trutta  vorhe 

Mugil  barbe 

Anguilla  äl 

Millago  nivnÖge 

Capito  chape 

Afibrus  phrille 

Saxatilis  grundele 

Gerulev'  charphe 

Dentix  \.  vibex  waler 

Phoca  prachse  ^ 


DCCCCXCIV 

Clm.  614  f.  32». 

Truta  vorhe 
Ruppa  rupita 
Aspiratilis  phrille 
Angudla  äl 
Lampreda  lantfrit^ 
AUec  harinc 
Praxina  prehsin 
Sturio  Sture 
Pecten  halpvisch 

DCCCCXCV 

Codex  Ckeltenhamensis  18908  f.  1*^. 

Troc/ae  Forahhana 
Manila    


25 
26 
27 
28 
29 
30 
31 
32 
33 
34 
35 


36 
37 
38 
39 
40 
41 
42 
43 
44 


45 
46 


*  diese  nr,  vielleicht  auch  die  folgende,  scheint  mit  DCCCCXL  verioandt.  die  folge  der 
ßschnamen  von  Lucius  —  Balena ,  dessen  glossierung  durch  slige  sonderbar  berührt, 
stimmt  mit   den    Versus  de   piscibus  Da  1.    2,    oben  s.  45,  9^  *  darauf  Echinus 

ohne  gl.  "  walr]  r  undeutlich,  darauf  l  horrena  ohne  gl.  *  Tinea]  Ti  auf  rasur 

'  lantfrit]  a7n  letzten  t  radiert  *  die  folge  der  vier  fischnamen  =  oben  15,  55 — 58. 
das  kursiv  gedruckte  erloschen 


n.  Die  Tiere  DCCCCXCIII  —  DCCCCXCVI  457 

Wo.  (Hoff mann  AM.  aus   Wolfenhüttel  xxvi.  xxvii).  Zs.  15,  48 


C.  VÖGEL. 

[vgl  6,  5—7.  60—62.  10,  36—43.  14,  53  ff.  20,  1  ff.  54,  9  ff.  85,  2  ff.   202, 
33  ff.  354,  47  ff.  364,  44  ff.  403,  67  ff  und  unten  Mischungen] 

DCCCCXCVI 

a  =  Codex  Parisinus  9344  f.  42'».     h  =  Codex  Berolinensis  Ms.  lat.  8°  73.     c  = 
Codex  seminarii  Trevirensis  f.  112\      d  =  Codex   Quelpherhytanus  Aug.  10.  3. 

4<>  f.  89^ 


1  Olor  ^  Eleuiz  a  Eluiz  6  123^^  ejuj^  e^^ 

2  Parix  Meisa  h  123*>^  meisa  ocrf 

3  Peringellus  2    Vinco   ab    123''^    uinco  d 

4  ÜBCO   c 

SVultur^    Giro   a    Gir  6    123i'2    gj^   ^ 

6      gir  rf 

7Merops*    Gruonspet    h    123^^^     gi'uon- 

8  speht  a  ghronspetit  c  speht  c? 

9  Cuculus^  Koch  h  123^^  gok  ad  ghoche 

10  Psitachus  ^  kaa  c  Cäa  c? 

11  Cornicula    crecula    a     Kraia    h    123''^ 

12  craia  c  cra  d 

13  Pica'    Agalstra    h     123"^^      agalstra   a 

14  agaistra  c  agestxa  c? 

15  Picus  Vespet«  h  123»'2 

16  Cignus  Suanin  h  123''^  suan  cd  Eleuiz  a 

17  Grus  Crano  h  123^^^  crano  ac  kranno  d 

18  Hupupa^  Vuiduhoppo  h  123*^^  Wideopa 


a  uuidehopa  d  uuindehoppa  c  19 

Ciconia^"     Odeboro    h    12^^"^     Hork"20 

odoboro  c  stork  d  strok  a  21 

Hirundo  ^^    Suala    uua   a     sualuuua  c  22 

Suala  h  123^2  suala  c?  23 

Passer    muscha  ^'   a    Sperilig   h    123^^24 


sparo  d 

25 

Columba  ^* 

Duua    h    123b2 

du    ua 

d  26 

dufa  c 

27 

Turtur    tur 

tul    duba  a     turtulduua 

<i  28 

rtila  c 

29 

Caradrion  ^^ 

Leuuerca  ^^    h 

124*1 

le-  30 

uuerka  d 

Natgala  a 

31 

Mergus^''  Ducheri  h  124*^ 

duchere  a     32 

Pauo  ^^  Pao 

b  124»!  Po  a 

33 

Pbicecula  Sneppa  a  Senppa 

b  124-^1 

34 

Larus  Musara  h  124»^ 

35 

Strucio  1*  Struua  b  124*^  strudc  struz  d  36 


^  davor  dte  Überschrift  De  nominibus  avivm  c.  «ite  reihenfolge  der  gll.  in  d  ist  diese: 

457,  1.  3.  5.  13.  17.  18."  458,  18.  54.  23.  27.  459,  1.  457,  9.  22.  458,  30.  457, 
11.   26.    30.    16.    28.      458,  1    {von   hier   ab  beginnt   eine    zweite   hand).      457,  20.  36. 

458,  7.  457,  24.  458,  3.  8.  457,  2.  458,  5.  12.  457,  7.  458,  10.  17.  457,  10.  458, 
14.  19.  20.  22.  459,  5.  458,  26.  459,  4.  33.  458,  28.  459,  31.  35.  458,  32.  35.  34. 
40.  38.  43.  41.  45.  47.  50.  49.  51.  459,  3,  458,  52.  56  »  Fringellus  d.  davor  die 
Überschrift  Nomina  auimn  b  '  Wltiu-  c  *  Merops.  I  Loaficus  a  *  Cuculus.  I  Psi- 
tacus  a        *  Phsitachus  c,  an  si  radiert  Ciptacus  d  Psitacus.  Loquens  auis  b        '  Pika  d 

»  =  vel  speht?  '  Hupopa  a  Vpupa  b  '"  Ciconia]  n  aus  o  corr.  c  Cithonia  & 

'•  Hork  im  context  c        **  Hirondo  a        *'  Mnd.  ivb.  3, 139        "  Colüba,  der  strich 

mit  blasserer  dinte  b  "  Caradion.   {darüber  rasur)   l  Laudula.   et  Lucinula   {darüber 

Natgala)  a         "  dann  similit  luciani  {aus  lucinia).  quia  luce  canit  6         "  Merchus  b 

"  Pauus  &        "  Strutio  c 


458 


Sachuch  Geordnete  Globsare.    B.  Einzelolobsare 


Wo.  (Iloffmann  Ähd.  aus   WolfenbüUel  xxvi.  xxvii).   Zs.  15,  48 


1  Philoniela '     Natigahi  ^    b    124»^     imht- 

2  gala  c  naht  gala  d 

3  Bubo  Huk  b  124»^  huk  cd  huc  a 

4  Liuifiiga  huchela  a  Hula  b  124»^ 

5  Onocrotalus^  Watharhiun  b  124»^  Waz- 

6  zerhunt  a  uuazarhuon  c  vuazarhuon  d 

7  Honocratulus  horo  düpil  d 

8  Nycticorax*  Nathrauan  b  124»^     naht- 

9  rauan  c  naht  rauan  d  nat  ram  a 

10  Passerarius '  Wigo  a    Kiuino  ®  b    124*^ 

11  kyuino  ^  rf 

12  Erodium ''    doni    diu  ^    a     DonicHri  ^    6 

13  124«^  bom  ualko  d 

14  Erodiou  Roder  kiuino  ^  fe   124»^    rodel- 

15  kiuino  ^  d  kuuno  ^  c 

16  Erodius  fal  ko  c 

17  Aquila  Hera  b  124»^  Aro  d 

18  Miluus  Vuiho  6  124»^  uuio  d 

19  Capis»  Valco  b  124»^  Ualko  rf  falco  a 

20  Accipiter    Hauog    b    124*^      hauohc    d 

21  hauok  a  hauuk  c 

22  Coraus  rauan  d 

23  Vespertilio    Fletharm'    b    124*2     flether 

24  nius  a  radani'  c  rodamus  ^^  d 

25  Blattis  fletharmus  c 

26  Castor^^  Biuer  b  124»^  biuer  a  biuor  rf 

27  Castorium  ^"^  Biuerzzi  b  124*^  biuerizzi  d 

28  Merula    Merla    b    124»^     ansia    a    get- 


fugla  "  c  getfugile  "  </  29 

Ibex  **    Steinbuc    b    124'"    ßteinbuc  o  30 

steinbuk  c  8t«u  hoc  rf  31 

Betriscuö  ^*     uurendo    a       uureudilo  c  32 

vurendelo  rf  Vuertlo  b  124*"  33 

Coturnix  Watala  ab  124*"  Quatala  </  34 
Ortigometra  ^^    Feldhon    b    124»"     feit- 35 

huon  c  veltihuon  ^^  (/  36 

Aneta  Anath  b  124*"  37 

Rinocerus  ^^    einhurnio    c     Henonnio  b  38 

124*^  einhurni  d  vrhunt  a  39 

Ericius"  Igil  b  124»"  rf  igü  ac  40 

Gallinacius "°  Cappo    b  124*"    cappo  a  41 

kappo  cd  42 

Ardea  "^    Hegero    fe    124*"      hegero  c  43 

heiro  a  regro  d  44 

Scarabeus""  Vuiuil   6   124*"    uui  uil  d  45 

wiuel  a  46 

Papilio    Viuildra    b    124*"     viuoldra  rf  47 

pifultra  a  48 

Fucus"-*  Drenoi  124*"  drenod  drano  a  49 

Apis  bia  d  50 

Vespa  Wespa  b  124*"  wespa  a  uuespa  d  51 

Crabro  "*  Hornizo  b  124*"   hör  neiza  a  52 

horneza  d  53 

Turdus    Brat    uogel    b    124*»^     stara  a  54 

spra  d  55 

Gripes  "^  Gripho  a  griph  d  56 


•  Philomela]  über  e  rasur  von  übergeschr.  1  &  Filomela  c  Filomena  d  -  Natigala] 
das  mittlere  a  aw*  corr.  b        '  Onocratilus  fc  Onacratulus  d        *  Necticorax  a  Noctua  cd 

*  Paserarius  d  '  ist  hiemit  isl.  kj6i  {Thorkelsson,  Suppl.,  anden  samling  2501>. 
Cleashy-Vigfusson  340)  zm  vergleichen?  Roder  ^ags.  rodor  oder  'ruber'?  '  Frodiiun  a 
Herodium  d          *  mir  unbekannt         *  Cappus  d         '"  a^/s.  hreädemüs         "  Caster  d 

"  Castoriö]  der  strich  mit  blasserer  dinte  b  ^'  Nemnich  hat  geüsvogel  =:  scolopax 
arquata  {schnepfe,  brachvogeV)  und  tringa  vaneUus  (Z;j&/^^),  D/e/ew&ac/t  geytelinck  =  merula 

"  Hibex  a    Ibix  d  "  Bestrictus  b    Bitriscus  d  *'  Oetigometra  b    Ortigo  und 

darüber  meira,  als  wäre  dies  deutseh  a,  während  das  ganze  nur  Ortigometra  bedeutet  und 
die  nächste  gl.  vrhunt   (fälchlich   über    Rinocerus)    hieher  gehört,    dann  Perdix    (r  aus 

corr.).  Similit  b,  s.  unten  459,  4  "  veltihuon]  i  angehängt  d  ^'  Rinoceris  6    Re- 

na 
nocerus  d         "  Hericius  c         *"  Gallicius  c  Gallinatius  b.  die  gl.  nach  der  folgenden  a  ] 

'*  Ardea.]  unten  am  d  radiert  c  "  die  gl.  »lacÄ  458,  49  b  "  F:icus  d  "  Scra- 
bro  b,  c  aus  i  corr.,  r  mit  blasserer  dinte  übergeschr.  Grabo  d  **  Grepes  d  Grippes. 
Simiht  b 


IL  Die  Tiere  DCCCCXCVI  —  DCCCCXCVII» 


459 


Wo.  {Hoff mann  AM.  aus  Wolfenbüttel  xx\i.  xxvii).  Zs.  15,48.  — Bibl.8.  Em.  31. 


1  Palunibus^  Holt    duua  b  124*^^    ho  le 

2  duba  o  rin  gil  du  ua  d 

3  Pullus^  Hon  b  124'>i    huou  d   hunt  a 

4  Perdix  ^  Rephount  a  reph  huon  d 

5  Pellicanus    J    acedo  *     Regero    b    124'»^ 

6  heigro  d 


Frondator  Speth  b  124''^  sphet  a  gruon  31 
speht  b  32 

Graculus  ^  Hurhon  b  124'»^  hruok  a  33 
hrok  c  ruok  d  34 

Cappedo  ®  Quappiia  6  124^^  Quappa  d  35 
cappa  a  36 


DCCCCXCVII»' 
a  =   C7/W.  14584  f.  118».     6  =   Clm.  14689  /:  47». 


7  Columba^  tvba  b  taube  a  [b] 

8  Turtur  turdeltavbe  a  [b] 

9  Capus  '  falcho  b  valche  a  [bcde] 

10  Accipiter  habech  ab  [bc] 

11  Nisus  spariuuari  b  sparwer  a 

12  Uultur  gir  b  geir  a  [be.  Dccccxcix] 

13  Olor  et  cignus  ^'^  elbiz  ab  [bd.  dccccxcix] 

14  Bubo  Huo  ^^  b  hovfe  a  [bcd.  dccccxcix] 

15  Picus     speht     a       [bcd.     Dccccxcviii. 

16  dccccxcix] 

17  Turdus  trvzsce  ^^  a  [b] 

18  Palumbes  holz  taube  a   heketuba   hole- 

19  tvba  13  b  [b] 

20  Hirundo  suualuua  b  swalbe  a  [b] 

21  Herodius  vvilderualcho  b  ervalch  a 

22  Mergus  serabatuc.  1  scarina  i*  a 

23  Mergulus  tuker^^  a  [bd.  dccccxcix] 

24  Gras  granch  a  [b.  dccccxcix] 

25  Strucio  ^^  struz  b  straze  a  [b.  dccccxcix] 

26  Nocticorax  ^"^     nathram     b     nahtrab     a 

27  [bd.  dccccxcviii] 

28  Pauo  phabe  a  [b.  dccccxcix] 

29  Pellicanv'  i'    sisigoiuno    b      bisagome    a 

30  [bd.  dccccxcix] 


37 
[bcd.  38 
39 
40 
41 


Fassa^'  stara  b  star  a  [b] 
Laudula     lerch.     1     sturnus 

Dccccxcvni.  dccccxcix] 
Miluus  wie  a  [b] 
Ciconia  storch  a  [b] 
Vespertilio  ^^  fledarmvs  b  uled'mus  a  [b]  42 
Cornix  chra  a  [bcd.  dccccxcviii]  43 

Merula     amsel     a      [bd.     Dccccxcvin.  44 

dccccxcix]  45 

Cuculus  gouch  a  [bd.  dccccxcviii]  46 

Vpupa  withoffe  a  [b]  47 

Cariola^^    taha  b    Cariola    l    monedula  48 

tahe  a  [b]  49 

Coturnix  rephun  a  [dccccxcix]  50 

Quaquara      l     quasquaila       wahtel      a  51 

[dccccxcviii]  52 

Luscinia    nahtegal.    1  filomena   a    [bcd.  53 

Dccccxcvni.  dccccxcix]  54 

Acredula  distilvinch.    1    carduelis  a    [b.  55 

dccccxcix]  56 

Anser  gans.  et  auca  a  [b.  dccccxcviii]  57 
Aneta  ent  a  [b.  Dccccxcvin]  58 

Noctua  :  :  :  :  owel  a  59 

Regulus  gunigel  a  60 


*  Palumbis  d         *  Pullus]    der  ziveite  strich  des  zweiten   u  aus  t  oder   ti    radiert  h 

'  Perd'x  a  *  1  acedo  {dh.  alcedo)  fehlt  d  ^  die  gl.  nach  der  folgenden  a  •  Ca- 
pedo  a  ''  unter  der  Überschrift  De  avibus  a,  Item  de  avibvs  h  *  die  gl.  von  zwei- 
ter hand  nach  459,  19    6  •  Capvs.   I  captor  b  capis  a  '"  t  cignus  nach  elbiz  a 

"  Huo]  H  aus  u  corr.  h  "*  trvzsce]  s  aus  e  corr.  a  "  holetvba  von  zweiter 

hand  unter  heketuba  b  '*  serabatuc  entstellt  (aus  scarba.  tuchari  ?).  l.  scariua  *'  tu- 
ker]  k  aus  corr.  a  '•  Structio  h  "  diese  gll.    von  derselben   hand   am   rande  b 

"  am   rande  von  derselben  hand  nach  460,   38  b  "  am  rande  von  derselben 

hand  b 


460 


Bachlich  Geordnete  Glossahe.    B.  Einzelglossabe 


Bibl.  8.  Etn.  31.  —  Zs.  5,  359 


1  Loaficuö  cruoiispeht  b  grunespech,  l  me- 

2  robs  a  [b.  Dccccxcvni.  dccccxcix] 

3  AnacrotaluB  horetvbil  a  [bc.  Dccccxcviii. 

4  dccccxcix] 

5  Pica     agelust*     a      [bc.     dccccxcviii. 

6  dccccxcix] 

7  Picus  heher  a  [b] 

8  Fringellus     finch     a      [b.     dccccxcviii. 

9  dccccxcix] 


Caradrius  lerich  a  [b.  dccccxcix]  35 

Ficetula    Bnepfe    a      [b.    Dccccxcvm.  36 

dccccxcix]  37 

Parix  ^  meina  b  Meise  a  [b.  dccccxcix]  38 
Fulica  anetchunne  a  [dccccxcix]  39 

Graculus     ruoch     a      [b.     dccccxcviil  40 

dccccxcix]  41 

Porfirius*  hisvogel  a  isanuogal  b  42 


10  (109»>)     Auce    I 

11  dccccxcviii] 

12  Anete  anite  [a.  dccccxcviii] 

13  Pulli '  hvnir 

14  Gallv'  hano 

15  Gallina   heiirna 

16  Pullini  *  hvnicliv 

17  Grellv*   mucheimo 

18  Columba  tuba  [a] 

19  Turtur  turtiltuba  [a] 

20  Palumbes  heigituba  l  holotuba*  [a] 

21  Capv"  falko  [acde] 

22  Accipiter  habuch  [ac] 

23  Herodiv^  boumfalco  [dccccxcix] 

24  Vultur  Gir  [ae.  dccccxcix] 

25  Cygnv*  et  olor  elbiz  [ad.  dccccxcix] 

26  Auceps  fogileri 

27  Bubo  huwo  [acd.  dccccxcix] 

28  Picv»  Hehera  [o] 

29  Pica  agilstra[ac.  dccccxcviii.  dccccxcix] 

30  Turdella  tutella  [vgl.  dccccxcix] 

31  Turdus  trosca  [a] 

32  Irundo  swalawa  [a] 

33  Strucio  struz  [a.  dccccxcix] 

34  Nicticorax  nahtrami  [ad.  DCCCCXCvm] 


DCCCCXCVII» 
Codex  Selestadiensis. 
anseres     Gensi      [a.      Pellicanv'  sisagomo  [ad.  dccccxcix] 


Grus  cranich  [a.  dccccxcix] 
Pauo  phau  [a.  dccccxcix] 
Passer  sparo 

J  stemulv* 

Sturnv^  et  fassa  stara  [acd.  DCCCCXCvm.  47 

dccccxcix]  48 

Laudula    et    caradriv*    et    philomela  le-  49 

richa  [acd.  Dccccxcvin.  dccccxcix]  50 
Miluv*  Wio  [a]  51 

Histrix  herbistramu  [cd]  52 

Ciconia  odoboro.  storch  [a]  53 

Vespertilio  fledermv^  [a]  54 

Cornix  crä  [acd.  DCCCCXCvm]  55 

(11  Qa)  Picv^   speht^    [acd.   dccccxcviii.  56 

dccccxcix]  57 

Merops.      et     loaficus      grvnispeht     [a.  58 

Dccccxc\aii.  dccccxcix]  59 

Mergulv^      tuchari      1      Scarbo''      [ad.  60 

dccccxcix]  61 

Merula     amslala  ^      [ad.     DCCCCXCvm.  62 

dccccxcix]  63 

Vpuba  Witihopfa  [a]  64 

Cuculv*  kovhc  [ad.  Dccccxcvni]  65 

Gariola  et  monedula  täha  [a]  66 


*  am   rande  von    derselben    hand   b             '  Porfirio   b,   vor  460,  1            '  vgl.   oben 
DCCCCLXXix          *  Pullini]  das  zweite  1  aus   corr.  von  ?  b  *  1  holotuba  übergeschr. 

*  diese  gl.    über  der  ersten   zeile  der  seite  nachgetragen  '  l  Scarbo  übergeschr. 

*  amslala]  das  mittlere  a  aus  corr. 


II.  Die  Tiere  DCCCCXCVII»  —  DCCCCXCVH«* 


461 


Zs.  5,  359.  —  Sg.  299.  {HatL  1,  290) 


1  Coturnix  wahtilla 

2  Perclix  rephvn 

3  Luscinia    nahtegula    \acd.    Dccccxcviii. 

4  DCCCCXCIX] 

5  Vlula  vüla 

6  Gcendula  cleno 

7  Gracculv'rvch  [a.DCCCCXCViii.DCCCCXCix] 

8  Ficetula      sneppha      \a.      Dccccxcvm. 

9  DCCCCXCIX] 


Carduelv^  distiluincho  [a.  DCCCCXCix]  30 
Aquila  äro  31 

Coruv^  rappo  32 

Onocrotolv^  horttrvgil    [ac.  Dccccxcviii.  33 

DCCCCXCix]  34 

Ardea.  quam  quidara  dicunt  haigir  35 

Fringellv^       vinco        \a.     Dccccxcvni.  36 

DCCCCXCix]  37 

Parix  meisa  [a.  DCCCCXCix]  38 


DCCCCXCVIP  1 
Clm.    14747    f.    63». 


10  Capus  falco  \ahde\ 

11  Accipiter  hapuch  \ah~\ 

12  Pupo  hüuuo  \ahd.  Dccccxcix] 

L3  Cornix  chraia  \ahd.  Dccccxcvni] 

14  Picus  speht  [a6d  Dccccxcvni.  DCCCCXCix] 

15  Pica  agalstra[a&.DCCCCXCvm.DCCCCXcix] 
.6  Istxix  herbistram  \bd\ 

7  Stemulus     stara        \bd.     Dccccxcvni. 


DCCCCXCIX] 

Laudeola     lericha 

DCCCCXCix] 


\ahd. 


39 

DCCCCXCVIII.  40 
41 


Luscia     \    filomela     naht     egala     \ahd.  42 

DCCCCXCVIII.    DCCCCXCix]  43 

Onacratulus  horatubil   \ah.  dccccxcviii.  44 
DCCCCXCix]  45 


DCCCCXCVIP  2 

Codtx  SQalli  299  jp.  33. 

Stemulus      stara       \bc.       Dccccxcvin.  46 
DCCCCXCix]  47 

Picus  speli  [ofec.DCCCCxcvni.  dccccxcix]  48 
Chuvueta^  cha  49 

Merga    scarua  50 

Mergulus  tuchari  [ab.  dccccxcix]  51 

Laudula     lericha*     \abc.     dccccxcviii.  52 


8  Cappus  falcho  \abce\ 

9  Olor  albiz  [ab.  dccccxcix] 

0  Nycticorax  nachträ  [ah.  Dccccxcvin] 

1  CJomix  chraa  [ahc.  Dccccxcvin] 

2  Tvrdella  throsga  [Dccccxcvni] 

3  Merula     amfsla        [ab.       dccccxcviii, 

4  dccccxcix] 

5  Palumbe  tubun 

6  PeUicanus  hisigomo  [ab.  dccccxcix] 

7  Cvculus  gouh  [ab.  Dccccxcvin] 
3  Alias  e.ringreoz 
9  Bvbo  huo  [ahc.  dccccxcix] 


*  unter  der  Überschrift  De  volatilibvs.  die  gll.  der  seite  sind  ganz  erloschen;  nur 
obige  sind  in  folge  von  {durch  Docen  angewandter?)  gallustinctur  noch  lesbar  *  un- 
ter der  Überschrift  De  uolatibus  '  Chu  vu&a  hs.  s.  Biez  2',  256  /,  wo  die  gl.  fälsch 
abgeteilt  wird  *  lericha]  e  von  zweiter  hand  aus  i  corr.         '  die  gl.  auf  p.  32,  *. 

oben  8.  446  anm.  13 


dccccxcix] 

53 

Lvscinia    nahtagala 

[abc. 

Dccccxcvin. 

54 

dccccxcix] 

55 

Istria  herbistra  ^ 

[hc] 

56 

462  Sachlich  Geordnete  Globsare.    B.  Einzelolob8ARe 

Em.  31.  —  F.  {Zs.  15,  3G1) 


DCCCCXCVII« 
Codex  Cheltenhamensis  18908  f.  1*'. 


1  Capus  ^  Falcho  [abcd] 


2  Auce  gensi  [dccccxcvii*''] 

3  Aucer  ^  uuildiugans 

4  Aneti  anituu  [dccccxcvii«'»] 

5  Picv*  speht  [dccccxcvii*'"''*.  Dccccxcix] 

6  Merops       gruonspeht        [dccccxcvii*''. 

7  DCCCCXCIX] 

8  Pica  hehera    agalastra*   [dccccxcvii*''*. 

9  DCCCCXCIx] 

10  Turdella  ^  droscha  [üccccxcvn^] 

11  Carduelv*  distilziu 

12  Mergv*  tuchil 

13  Ibin  scariua 

14  Craculus  ruohc  l  garrvlv*  *  [Dccccxc\ni*''. 

15  DCCCCXCIx] 

16  Morula  amsla  [dccccxcvii*''^.dccccxcix] 

17  Nocticorax  nahtram  [dccccxcvii*'"*] 

18  Ficecula         sneppha         [dccccxcvii*'». 

19  DCCCCXCIX] 

20  Onocrotalv*    horituchil     [Dccccxcvn*''*'. 


Uultur  giir  [ab.  dccccxcix] 

DCCCCXCVIII 

Clm.  14G89  f.  47». » 

DCCCCXCIX] 

Strunius  stara  [dccccxcth***^.  dccccxcix] 
Laudula       leracha  [Dccccxcvn*'"^'*. 


27 


28 
29 
30 
31 


DCCCCXCIx] 

Fringellv"         uincho  [dccccxcvii*'».  32 

DCCCCXCIX]  33 

Quaquadra  uuahtala  [dccccxcvu*] 
Cornix  chra  [dccccxcvu*''***] 
Furuariv"  dorndrail 
Cuculus  gouhc'  [dccccxcvu*''^] 
Luscinia      l        philomela  ^       nathegala  38 

[dccccxcvu*^'^''.  dccccxcix]  39 

Ganea  ®  tabna  40 

Caupo  tabiiari  41 

Tussis  huosta  ^°  42 

Palafilium  ^1  pilidi  43 

Valua  katero  44 

Gabalus  galgo  45 

Uitellus  tutarei  46 


DCCCCXCIX 
Codex  Florentinus  xv^i,  5. 
21  (141*)    Craculus    ruocb     [Dccccxcvn**>.      Fulica  anitchunach  [occccxcvn*] 


22  DCCCCXCVIII] 

23  Bubo  huuo  ^^  [dccccxcvii*'"'^] 

24  Fulix  pelic^'a 

25  Mergus  scarba 

26  Mergulus  tucbare  [dccccxcvh^^'^] 


47 
48 
49 
50 
51 
Ortigometra.      et     contumix       rephuon  52 


Herodius  poumfalcbo  [Dccccxcvn^] 
Cignus.  1  olor  elbiz  ^^  [dccccxcvii*^''] 
Onocrotalus    horitubil      [dccccxcvu*^". 
Dccccxcvin] 


*  davor  die  Überschrift  De  Volatilibus  *  unter  der  Überschrift  De  Avibv«  '  Auce 
und  Anser  gemischt  *  agalastra  von  zweiter  hand  unter  hehera  *  Turdella]  über  u 
steht  1  o        '1  garrvlvs  zusatz  zweiter  hand        ''  darunter  von  zweiter  hand  l  vlvlacv* 

*  philomela]  das  erste  1  aus  ?c  corr.  •  von  hier  ab  fremdes  '"  huosta  im  con- 
text,  aber  so  klein  wie  sonst  die  übergeschr.  gll.  "  l.  Palafium  "  huuo]  h  am 
Zeilenanfang  nachgetragen         "  elbiz]  z  aus  h  corr. 


II.  Die  Tiere  DCCCCXCVIP  —  M 


463 


F.   (Zs.  15,  3 Gl).   —   Melanges  d'archeologie   et   d'histoire    8,   618.  619   =   Me- 

moires  6,   363 


1  [dccccxcvii*] 

2  Merola        amissalla         [Dccccxcvn*''^. 

3  DCCCCXCVIIl] 

4  Strutio  stniz  ^  [dccccxcvii''''] 

5  Grus  granich  [dccccxcvii"^] 

6  Turdus     &    sturisque     sternula     stara  ^ 

7  [dCCCCXCVIi'"''^.    DCCCCXCVIIl] 

8  Pellicanus   husigomo  [dccccxctii^*"^] 

9  Turdella  drosilla  [vgl.  dccccxcvii^] 

10  Luscinia        et        filomela         nahtegila 

11  [dCCCCXCVII*^'=^.    DCCCCXCVIIl] 

12  Vultiir  kir  [dccccxcvii*''«] 

13  Fice:tula^        snepfa         [Dccccxcvna^ 

14  Dccccxcvni] 


Friügellus        fincho  [dccccxcvii*''.  28 

DCCCCXCVIIl]  29 

Carduelus  disliluincho  [dccccxcvii*^]       30 
Pauo  fauuo  [dccccxcvii**^]  31 

Cai-adiius. llaudulalericha[DCCCCXCVii*'"=^.  32 
DCCCCXCVIIl]  33 

Loaficus.       i       merops         cruonspheto  34 

[dCCCCXCVU^^    DCCCCXCVIIl]  35 

Opimacus.  contrarius  serpentibus  .i.  sto-  36 

rieh.  1  ciconia  37 

Picus  spelit[DCCCCXcvn^'"='^.DCCCCXCvni]  38 

a 

Piea.    }  agaza*    agilst    [Dccccxavii*^*^.  39 

DCCCCXCVIIl]  40 

Parix  meisa  [Dccccxcvn*'']  41 


15  (2»>i)  Alies  «  arin 

16  Sir  l  spar  Sparauuari 

17  Herodius  falcho  "^ 

18  Ulula  Vuuila 

19  Pellicanus  husigov 

20  Bitunv^  renzilo 

21  Larus  musari 

22  Nocticorax  nahtraban 

23  (2^2)  strucio  struz 

24  Ibtn  scariuo 

J5  Ciconia  storah 

J6  Fuluo  et  .P.ielico  ^  antit  chunni  ^ 

J7  Caladrion  leuuerca 


Codex   Vaticanus  Reg.  1701. 

Cicendula  glimo 


Coturnix  rephün  ^^ 

Fringellv^  fincho 

Cardellv^  distilfincho 

Carduelv®  distilzuui 

Ficetula.  ^^  et  onocratula  snefpha 

Graculv^    ruoh 

Graia^^  aga,^^stra 

Hirundo  sualuua 

Loaphicus  et  merops  g^'uonsp&h 

Merula  amsla 

Onocrotalv^  horotuchil 

Opimachv^  contra  serpent  pugfl  storah    54 


42 
43 
44 
45 
46 
47 
48 
49 
50 
51 
52 
53 


»  struz]  z  aus  h  corr.  *  l.  Turdus  stumusque  et?   das  folgende   Cuculus  concuo 

dürfte  aus  cuc'  entstanden  sein:  die  abbreviatur  für  us  geriet  in  den  wortanfang  und 
wurde  zu  con  aufgelöst  *  Fice :  tula]  rasur  von  p  *  agaza]  z  aus  h  corr,  '  diese 
und  die  beiden  nächsten  nrn  stimmen  in  dem  sonderbaren  namen  des  sperbers  Sir  über- 
ein, sollte  Sir  l  spar  auf  rp^g,  xpdg  zurückgehen  und  die  Übersetzung  sparauuari  nur 
durch  spar  veranlasst  sein  ?  und  da  nr  Ml  in  der  Ordnung  fast  ganz  mit  364,  44  ff 
übereinkommt,  so  ist  mir  die  verioandtschaft  dieser  nrn  mit  den  vorhergehenden  zweifel- 
haft: ich  setze  darum  die  verweise  nicht  fort  *  Alies]  wr^i'er^e«  A.  =  Alites  "'  dann 
Capis  similit  »  aus  Fulica  resp.  dem  deutschen  pelicha  verderbt  *  l.  anitchunni;  das 
UUte  i  angehängt  '°  dann  Et  ortigometra  Simil  '*  Ficetula]  F  verziert  "  l. 
Gaia 


404 


Sachlich  Geordnete  Glossare.  B.  Einzelolobsare 


Melangen  d'archeologie  et   d'histoire  8,  619  =    Memoires  6,  363.  —  Em.  31. 
Wn.  460.  (Dixä.  3,  154  =  Sum.  38) 


1  Pulcini  honicli  * 

2  Gagis  hehera 

3  Parix  meiöa 

4  Turdv*  stara 

5  Turdella  droshia 


6  Aquila  aro 

7  Cicouia  storhc 

8  Grvs  chraiüh 

9  Pauo  phav  * 

10  Gripes  grif 

11  Sir  sparvvari 

12  Milw*  wiwo 


(2''')  Quaquara  Uua:htala 
Laudula  h'racha 
FuruanUft  ^  dorndra:! 
Passer  sparo 

MI 

Clin.  14689  f.  47'.  ^ 

Corvv'  1  cavannus  rabo 

Tvrtvr  tvrtiltvba 

Noctva  l  cornix  crha 

Cornicvla  taha 

Vpvpa  witehopha 

Filex  huchila 

Perdix  et  cotvrnix  velhvn  I  rebhvn 


13  Aquila  aro 

14  Capus   fa'cho 

15  Accipiter  habuch 

.re 

16  Sir  spareuua. 


MII 
Codex  Turicensis  Rhenov.  108  p.  153. 

Miluus  uuiho 

Vultur  gir 

Merops  grunspeht 

Cruus  granuh  ' 

Fulica  auis  marina  anitchunni  • 

Min 


17  Aquila  adelare 

18  Grifes  grife 

19  Strucio  struz 

20  Grus  1  grues  chranch 

21  Pauo  phawe 

22  Cignus  elbel  1  olor 

23  Ciconia  storch 

24  Ardea  raiger 


Codex  Vindobonensis  804  f.  185^ 

Vultur  gir 
Abetus '  stochar 
Mdvus  wie 
Columba  tube 
Turtur  turteltube 
Palumbes  baitube 
Palumber  tubhaie 
Noctua  vle 


*  dann  Picvs  ohne  gl.  *  l.  Furuarius  '  die  gll.  sämmtlich  von  zweiter  hand  am 
rande  und  den  lat.  worten  ubergeschr.  *  oder  phao  *  darauf  Opimachus  contraruo 
Q.  contrarius)  serpentibus.  opi  dicitur  serpens  Machus  pugnans  quasi  cvun  serpente  pu- 
gnans  •  im  context.  darauf  noch  von  anderer  hand  picus  pauo.  Laudula.  merula  pica. 
R  Regulvs  Car  : : : :  (C  aus  corr.)        '  l.  Alietus  Hoffmann 


II.  Die  Tiere  M  —  MIV 


465 


Wn.  460.  (Diut.  3,  154  =  Sum.  38).  —  Zs.  5,  198.   14,  192 


1  Pube  ^  vfe.  vue 

2  Coruv'  rabe 

3  Nicticorax  nachtrabe 

4  Capus  ualcbe 

5  Herodius  tercel 

6  Accipiter  habech 

7  Nisus  sperwere 

8  Nisula  sprinze 

9  Anas  l  anete  ant 

10  Gallus  hane 

11  Gallina  henne 


PuUus  hun 
Pulcinus  hunichlin 
Auca  gans  iil  anser 
Graculus  roch 
Pica  agelster 
Picus  speht 
Merop^  gröner   speht  ^ 
Caradrius  lewerch 
Turdus  prachvogel 
Coturnix  orrehvn 
Perdix  rephvn 


MIV 


12  Colustrum  bieost 

13  Aneta  anit  ^ 

14  Palpo  viualtera 

15  Tappus  .  .  azzersteUia 


Codex  Lugdunensis  Voss.  lat.  4''  51  f.  162 **. 

Merops  grunspeht 

Petrix  meisa 

Tal ...  a  hum  . . .  1  ^ 


16 
17 
18 
19 
20 
21 
22 
23 
24 
25 
26 


27 
28 
29 


'  l.  Pubo         *  darauf  Loaficus  mit  folgendem  leerem  räum         '  darauf  Anetella  di- 
minutiuü.  Maidalis  castrat'  porcus  *  sonst   ist  nur  das  deminutiv  Tappula  belegt,   l. 

uuazzersteUia        ^  l.  Tallina  humbil.  es  folgt  Basilion  rex  grecor  erat  |  Hinc  &  basilica  re- 

galis  qa  in  pmis  teporib;  reges  tantü   sepeliebant'  ]  in  ea.  ideo  hoc  noin  sortita  e.   Nä  tc 
teporis  ceteri  homines  ]    siue  igni  cöbusti  siue  circa  la  .  .  .  s  sunt  sepulti.  Basihca  [  .  . .  re- 

galis  aula  Nä  Basileos  gf .    rex  lat.  Basis  e  pes  colüne.  | basileos  quasi  basia  | 

uasculö  in  quo  seruaf  thus  j {letzte  vorgeritzte  zeile  der  seite)  \ 


Althochdeutsche  glossen  III. 


30 


466 


Sachuch  Geordnete  Glosüjare.    B.  Einzelolobsare 


Em.  22.  (414).  31.  F.  {Zs.  15,  362).    Germ.  20,  149.  150.  Sy.  184.  (Hatt.  1,  29ß 
=  Zs.  f.  d.  ph.  13,  447).  299.  {Hall.  1,  289).    Ve.  1.  Zs.  15,  49 


III.  DAS  PFLANZENREICH. 

A.    BÄUME. 

[vgl.  36,  18  ff.  53,  35  ff.  56,  35  ff.    91,  21  ff.    194,  23  ff.  352,  15  ff.  385,  44  ff. 

401,    18  /f  i</wi   Wn^ew    MISCHUNGEN] 

MV« 

a  =  Codex  Parisinus  9344  f.  42».  fc  =  folhim  Noltii.  c  =  Clin.  14747  /". 
61b.  ^  _  Codex  SGalli  184  ^.  261.  e  =  Corfea;  ÄöaW«  299  p.  31.  /"  = 
Clm.  14689  /".  47».     ^  =   Codex  Flarentinus  xvi,  5  f.  141K      /i  =   C/tw.  614 

f.   32b 


1  Tila  ^  linta  aZe/"  linda  ^  lind  h  [r] 

2  Fagus^  puocha  cf  puacha  de  buocha  g 

3  poch  h  [c] 

4  Robur  et  quercus  ^  eich  abcegh  eih  (//"  [c] 

5  Hex  eihc  h 

6  Fraxinus  *  asc  abdfg  asch  ce  asche  /i  [c] 

7  Alnus  ^  erila  rfe/"  elira  c    erla  a6^    eril 

8  h  [c] 

9  Salix  wida  ab    viiida  e    uuida  c/"  uuida 

10  i  salaha  d  salaha  g  salha  h 

11  Populus  ^  belzbov  a  belzboum  b   albari 

12  df  albare  h  sidnien.  blich.  '^  albare  g 

13  salaha  ^  uel  arbar  e  [c] 

14  Platanus  ^  aorii  a  ahorn  ^'^  cdefh  achorn 

15  h  hahoru  g  [c] 

16  Corilus  ^^    basal  abcef  hasul  (Z    hasil    g 


Hasil  Ä  [c.  r^/.  b]  17 

Coriletvm  hasalahi  /*  18 

Paliurus  ^^  hagan  nbcdef  hagin  5»  19 

Uepres  ^^  brenion  a  bremin  b  pranmn  f  20 

brania  g  praina  h  \c\  21 

Malus  ^*  afaldra  ab  affaltra  d  affiltra  h  22 

affilt  g  apholtra  f  affultra  e   asphal-  23 

tra  c  [c]  24 

Pinus  pinpoum  d  pinpoum  e  25 

Pirus  ^^    birebovm    a    pireboum    b    piri-  26 

boum  c    piripoum  f  pirapoum  d    pir-  27 

boum  h  [c]  28 

Esculus  ^^   Nespilboü   ^  29 

Abies  ^'  danna  «6    tanna  crfe/Zi  [c]  30 

Viscus  ^^  Mistil  h  mistil  abcdefg  [c  Tus-  31 

cusl  32 


•  «nier  der  Überschrift  De    arboribus  cc?e/,    nach  absatz  g.    Tiha  /^rÄ.    die  gl.  nach 

466,  6  d,  diese  und  die  folgende  gl.  nach  466,  4  e         *  Facus  e  Fagv«/         *  quercv«  a. 
Kobor  1  quercus  51  nur  Robur  e  Rubor  c  Robur.  eih.  1  quercus  d  Robus.  Quercus  et  the- 

1 
rebiuthvs    {darüber  eih)   unum    simt  /  nur  Quere'  h  *  Fraxinv»  af  *  Anvs   e 

•  Populvs  a  ''  hier  ist  Fulmen  blich,  das  zu  einem  vorhergehenden  abschnitt  gehört 
{s.'na.^n),  ungehörig  eingemischt  *  %Si^iih&]  das  letzte  &  angehängte  *  Platanus  e  Plan- 
tanus  d  Plantanus  g  ^'  ahorn  auf  rasur  e  "  Corilv»  a  Corillus  d  "  PaUurvs  a. 
unglossiert  h         "  Vepris  gh.    Vepres  über  dem  vorhergehenden  hagan  e  ^*  Malvs  a 

"  Pirvs  a  Phirus  d,  nach  467,  39         "  s.  unten  467,  44        "  als  anfangsgl.  d,  vor 

467,  16        "  Viscvs  a  Visicv»  /  Tuscus  cdgh  Tvscvs  e 


III.  Das  Pflanzenreich  MV* 


467 


Em.  22.  (414).  31.  F.  {Zs.   15,   362).  Germ.  20,  150.   Sg.   184.  {Ilatt.  1,  292  = 
Zs.  f.  d.  ph.  13,  447).  299.  {Halt.  1,  289).    Ve.  1.   Zs.  15,  49 


1  Carpenus  ^  hagan  ah    haganpuocha  ^    ce 

2  hagaupuaha  d    hagaiibuocha  '^   f    ha- 

3  gin    b,"ocha     y       haginbÖch     //      \b. 

4  vgl.  c\ 

5  Cvpressus  *  cip^boum  h 

C  Tremulus  ^  haspa  ah  aspa  cdefgh  [cd] 

7  Dumus  ^    dorn    «f//"/«     thorn    ce,     aboru 

8  b  [c\ 

9  Sentes '   thorna  c    ahoriia   a    dornna    b 

10  dorna  dfg  dorn  h 

11  Spina  dorn  h 

12  Rannum  ^  adildorn  <//i 

13  Ornv^  hör  ^   a 

14  Nux  ^^    Nuzboü    ^     nuzboum    b      nuz- 

15  poum^^  crfe/"  \bc\ 

16  Picea  ^2    foraha   abcdef  forha  _y    forcha 

17  A  [c] 

18  Ulmus  ^-^   melm  ^*    a&    elm  rZe/"    eli .  .    c 

19  erle  A  [c] 

20  Cerasus  ^^  kirsbov  a  kirsboum  h  chriesi- 

21  boiun   c    chi'eriipovm    e    cherspoum    f 

22  chersboum  h  chi-iehpouni  ^'*  d  [e] 

23  Tramasca^'   Mazaldraa  mazaldraö  maz- 

24  zaltra  ce  mazzoltra  f  mazzeltra  h  ma- 

25  zultra  d   \bcd^ 

26  Sambucus  ^^  holender  a  holend  b  holan- 


tar  cde  holara  f  holder  h  [bcd]  27 

Fusarius  ^^    spinilibov    a     spinilibouni   b  28 

spinniliboum   c    spinnilibov   c    spinni-  29 

lipoum  f   spinnilapoü  d  Spinnilboü  h  30 

[bc]  31 

Sanguinarius  ^^    hartrugulin   a    hartrugi-  32 

lin  b  hartrugilinc  f  harttrugili  c    har-  33 

trugelin  h  harttrugnla  e  \bd^  34 

Persicus    Persihcbov    a     persichboum    b  35 

fersihpoum    de    phersihpoum  f    pher-  30 

sichboü  h  ^^  pher.siboum  c  [bcd]  37 

N 

Sauina  ^^    Seuina    c    seuina   df   sevia  e  38 
Seuin  h  [bd.  vgl.  c]  39 

Vitis  reba  h  40 

luglandis  Nuzboü  a  41 

Genimina  et  gemmula.  1  gemma^^  pba  g  42 

43 
44 
45 
46 
47 
48 


proba  h 
Esculv^  ^*  uuildiueih  f 
Uuinus^'^  felarn  f 
Cipro  lärbuom  g  lorböm  h 
Cii'is  et  laris  leracha  ^^  / 
Cedrus  cedirboü  g  cedirböm  h 
Farnaicus.  ^'^    cippus    stoch  e    l   tribulus  49 

hiuffilt  g  wechhaltra  h  \d]  50 

Cassia  wichboü  h  uuichpo"m  g  51 


*  Carpenvs  a  Carapenus  g  Carpan'  h  Carpenv^  vor  466,  20,  das  übergeschr.  l  i  von 
zweiter  hand  f         ^  haganpuocha]   das  letzte   a  angehängt  e         *  von  zweiter  hand  f 

*  Cvpressus]  v  scheint  aus  u  radiert  h  ^  Tremulvs  a  Cupresus  l  tremulus  c  Tre- 
mula  defgh,  vor  467,  1  d  «  Turnus  cd,  vor  466,  31  d  '  Sentis  b  Dumus  et  sen- 
tes g  *  RaramQ  h  *  das  lat.  und  deutsche  wort  {letzteres  auf  rasur)  von  ziveiter 
hand  a  '"  das  lat.  wort  erloschen,  die  gl.  nach  der  folgenden  c  Nix  cinus  d,  nach 
466,  17  "  nuzpoum]  poum  von  ziveiter  hand,  o  aus  r  corr.  f  "  Pitea  a  Bicea  c 
Fix  /.  die  gl.  vor  466,  2  d          "  Vhnus  acf.  die  gl.  nach  466,  6  /  "  oder  melin  a 

"  Cerasvs  /  Carasus  cd  "  chriehpoum]  o  aus  u  corr.  d         "  Tramarga  deh  Tra- 

margra  /  Traraerga  c.  darauf  l  acema  idem  h  "  Sambucvs  a  Salbuccus  d  "  Fu- 
sariv»  /.   die  gl.  nach  466,  28  d         '"'  Sanguinarivs  a  ^i  darauf  Amedalü  ohne  gl.  h 

"  die  gl.  vor  467,  26    h.   Sabina    c.   darauf  Amictalum  ohne  gl.    d  "  Gentmana 

proba.  1  Gemmula  idem  A  2*  Esculvs  o/tne  ^r^.  e  ^^  Diefenhach  s.  v.  vincus  2«  d/e 
^Z.  am  ra?tf/e  /.  Cipro,  dann  freier  räum,  darauf  lares  (=  larix)  ohne  gl.  e  "  For- 
naicvs  wechhaltra  1  Tribulus  ide,  sodann  Casia  o/me  i//.  ä;  rfes^Z.  Casia  herba  g 

30* 


468 


Sachlich  Geordnete  Glossare.     B.  Einzelolossare 


Bibl.  8.   —  Metanges  d'archeoloy^ie  et  d'histaire  8,  620  :=:  Memoirea  6,  363,  364 

MVb 

Codex  Cheltenhamensis  18908  /".   1»^ 

1  Carpeniis  agan  puacha  ^  \a.  vyl.  c]  Fiisarius  spinnilipaü  [ae\ 

2  Nux  ww^pouni  ^  [ac]  Sanguinarius  harttrugila  [ad] 


3  Corilus  hasilboü  [vgl.  ac] 

4  Tramasca  wazzaltra  [acd] 

5  Sambucus  holuntar  [acd] 


Persicus  Feri-icpoü  [acd] 
Sauina  ßeuina  [ad.  vgl.  c] 
Prunus  Fruin  poum  [c] 


28 
29 
30 
31 
32 


Chn. 


6  Persicum  phersicpaum  [abd] 

7  Sabina  sevinelbaum  [vgl.  abd] 

8  Fiisarius  spinnelpaü  ^  [ab] 

9  Abies  tanne  [a] 

10  Picea  foraha  [a] 

11  Fagus  puoch  [d] 

12  Robur  \  quercus  aeiche.  7  ilex  [a] 

13  Tilia  linde  [a] 

14  Alnus  erile  \  salix  [«] 

15  Vimina  wideii  [d] 

16  Populus  alber  [d\ 

17  Platanus  ahorn  [a] 

18  Corilus  hasil  [a.  vgl.  h] 

19  Nux   nuzbaiuii.  l  amigdalus  [ab] 


14584  f.   119». 

Malus  affalter  [a] 

Dumus  l  Ramnus  dorn  [a] 

Prunus  pfrucpaum  [b] 

Tuscus  mistil  [a  Viscus] 

Vepris  prem  [a] 

Tremula  aspa  [ad] 

Carpenus  hagenpaum  [vgl.  ah] 

Pirus  pirpaum  [a] 

Vlmus  elm  [a] 

Cerasus  kerspaum  [a] 

Tramarga  mazzalter*  [abd] 

Sainbucus  holer  [abd] 

Fraxinus  asche  [a] 

Petula  pirche 


33 
34 
35 
36 
37 
38 
39 
40 
41 
42 
43 
44 
45 
46 


20  Aueliane  hasilnuzi 

21  Agatia  sleha 

22  Ruscus  hulis 

23  Uiinina  Vuida  [c] 

24  Tremulv^  aspa  [ac] 

25  Tramarga  mazoltra  [abc] 

26  Sambucv^  holani  [abc] 

27  Sanguinarius  hartrugil  [ab] 


Codex  Vaticanus  Reg.  1701  f.  2^^. 

Persicus  uersiboü  [abc] 
Euferbimn  phersibov 
Sauina  seuina  [ab.  vgl.  c] 
Mirica  cigilinda  ^ 
Ficus  Vichboü  ^ 
Castaneus  kestinoboü  ® 
Tribulus  huifoltra'  [a] 
Muscus  mos 


47 
48 
49 
50 
51 
52 
53 
54 


*  die  lat.   warte  abgeschnitten,  vor  agan  puacha  zwei,    darnach  drei  gll.    völlig  er- 
loschen  *  darnach   zwei   gll.    erloschen  *  hier  folgt   Emissarius    reine,    s.    oben 

DCCCCLxrv  *  mazzalter]   das  zweite  a  aus  corr.  *  höher  davor  rasur         '  Vich- 

boü und  kestinoboü]  o  von  boü  beidemal  aus  u  corr.         ''  oder  hiufoltra 


III,  Das  Pflanzenreich  MV^  —  MVII  469 

Melanges  d'areheologie et  d'histoire  S, 620  =  Memoires  6,364.  — Eni.Sl. —  Hatt.l, dl4: 


1  Fuligo  ruoz 

2  Frutex  studa 


3  Cipro  frumboiun 

4  Picea  foraha 

5  luniperus  wechalter 


Pdcllium  ^  niurbov 

MVI 

Clm.  14689  f.  47«.  ^ 

Paliurv^  Hagan 
Tvscvs  mistll 
Piiivs  pinpovin 


18 


19 
20 
21 


B.  KEÄUTEE. 

1.    ALPHABETISCHE    UND    UN  ALPHABETISCHE    VERZEICHNISSE.^ 

[vgl  49,  6  ff.   100,  18  ff.  171,  26  ff  197,  20  ff  387,  6  ff  401,  68  ff] 

MVII 

[Corpus  glossariorum  latinorum  iii,  549  ff] 

Codex  SGalli  751. 


6  (2)    Adragnis.  *     id     portulaca   :  urcilla  ^ 

7  —   549,   7 

8  Amaracos     id    artemissia    buggela     — 

9  549,  14 

10  Arundo  id  canna  rora  —  549,  15 

11  Anetoii   id  anetum  tille  ^  —  549,  21 

12  Artiotidon '    id     baca    ieniperi     rechiltir 

13  —  549,   29 

14  Altea  id  euiscos  luuisce  —  549,  30 


549,  34  22 

Amolu  ^  id  flos    farinae    melestupe   —  23 

549,  39  24 
(3)  Antiron  ^'^   id    sauina    seuiboum    —  25 

549,  54  26 
Ambrosia,  id    millefolium     garuue     —  27 

550,  8  28 

Asbestus.  id    calceuiua  ^^    calc     unge-  29 

bructei2  _  550,   17                               80 


15  Amoglosa    id    plantagine    uuegereic   —       (4)    Aleptafilos    id    artemisia    bufgüa  ^^  31 

16  549,  31  —  550,  55  32 

17  Anemones.  ^  id    papauer    magesame    —      Arcettcs  id  iuniperi  ^*  recolter — 551,27  33 


*  unterstrichen  *  die  gll.  am  rande  und  den  lat.  worten  übergeschrieben,  zum 
anfang  vgl.  467,  46  '  eine  sonderung  der  alphabetischen  Verzeichnisse  von  den  un- 
alphabetischen, wie  ich  sie  anfänglich  plante,  liefs  sich  ohne  das  zusammengehörige  aus 
einander  zu  reifsen  nicht  durchführen  *  adragnis  Ed.  °  :m'cilla]  rasur  von   ?1. 

Piper  Zs.   f.  d.  ph.   13,  450    liest  burcilla  *  das  sodann  von  Hattcmer  aufgeführte 

Artemissia  id  zimber  (context)  ist  nicht  deutsch:  s.  549,  26  "'  arciotidos  Ed.  "  ane- 
mone  Ed.  *  amolus  Ed.  "  artiron  Ed.  "  abestus.  calceuniia  Ed.  '*  dh.  un- 
zerbröckelter,  zu  mhd.  brücken  ^'  diese  und  die  folgende   deutsche  gl.   von  einer  an- 

dern hand  übergeschr.  '*  argentes  .i.  iuniperus  Ed.  die  tveiteren  von  Eattemer  ange- 

führten contextgü.:  «.13  Carax  id  canna  agrest^  q'  ineripis  nascitur  (q' — nascitur  unten 
nachgetragen);  s.  20  larent  id  iu;  Isius  id  ueia;  Liiisfa:gum  {rasur  von  r).  id.  sclareda 
hoc  est  saluia;  Lactuca  agreste.  id.  sarrada  sind  nicht  deutsch:  s.  558,  51.  566,  29,  566, 
41.  567,  5.  567,  16 


470  Sachlich  Geordnete  Globsare.    B.  Einzelolohaare 

Iloffmann  Ahd.  (jll.  20  ff 

MVIII  1 
Codex  Bonnensis   218. 

1  (49**)  Furfures,  .i.  clion  Lardi  elixi,  .i.  gesoden  ^^  .spec  15 

2  Git^  .i.  brotwrz  [mix]  Alunien, '*  .i.  niergil  16 

3  Boalca   i.  hosenzunga  ^    [mxi]  Fa.<sara,  ^^  .i.   vieuerwrt  17 

4  Raclicula,  .i.  pipera  *  Saratvla,  ^^  .i.  Betonia  18 

5  Sarminia,  ^  .i.  Wildekeruela  [mx]  Brasice,  .i.  Colgras  19 

6  Millemorbia,  ®  .i.  druswrz  [mix]  Anagoluni,  ^'  .i.  rosseshuf  [mxi]                20 

7  Anatundis,  .i.  Euenonuwes ''  Codoniuin,  ^^  Cudina  [mx]  21 

^  ^  „  ^  o  r        1  Muöica  niaior,  '^  medewrz  22 

8  Dracontea,  *  Scancwrz  ^  [mxi]  r.     .  •  ,      o«  ^-i  , 

_,  ,.  .  ,1  bquinolu.«, ''"  Euihorno    MXi  23 

9  Gelisia,  nessewrt  [mix]  *  21  oa 

10  Tnfolia,  ^^  Goiesamphera  [mx]  ^    .  .       '  ,      ,„  . 

_^    .  .       .    ,    ,  1    11  r       1       Fiiiicia  herba, ''^  1.  wienwrz  25 

11  Vrtica  grenaüca  .1.  hedernezzela  ^^  [mxiJ  ,     ,      o,  ,  ,    , 

^  ,    ,  .  .    „       ,  Paiiacus   herba,  ^^  luuestecnel  26 

12  Euforbium,  .1.  Ceruela 

13  Polpedum/2  x.  Cranuoz  Milium  centron,^*  herse  27 

14  Terebintus,  .i.  harz  [vgl.  mxi]  Sandix,  weit^^  [vgl.  mxi]  28 

1  der  deutlichkeit  halber  sind  alle  übergeschriebenen  gll.  durch  ein  davor  gesetztes 
Tiomma  gekennzeichnet,  ein  teil  dieser  kräuternamen  schöpft  sicher  («.  u.)  aus  einem  der 
alten  botanischen  glossare,  von  denen  verschiedene  formen  im  Corpus  glossariorum  lati- 
norum  in,  535^  abgedruckt  stehen;  ich  habe  auch  für  den  rest,  dessen  entlehmmg 
dorther  nicht  sicher  ist,  die  parallelen  des  CGL  citiert,  zumal  die  deutschen  gll.  Jiüchste 
Verwandtschaft  mit  denen  der  nrn  Mix — Mxvn  bekunden,  den  beiveis  hiefür  geben  die 
verweiszahlen:  doch  tourde  aus  raumgründen  immer  nur  die  erste  derjenigen  nrn  ci- 
tiert, ivelche  parallelgll.  enthalten.  MVm  habe  ich  darum  vorangestellt,  tceil  ihr  alphabeti- 
scher abschnitt  genauer  als  die  folgenden  stücke  mit  den  texten  des  CGL  übereinstimmt 

*  CGL  564,  3  *  die  ganze  gl.  über  der  vorigen.  CGL  587,  53.  589,  7         *  =  hd. 

pfifera  (pilz) ;  freilich  passt  die  sonstige  bedeutung  von  radicula  (=  elleborum  nigrum) 
dazu  wenig  *  s.  471,  1  '  CGL  592,  78  '  entstcllung   aus   Anacardis   (CGL 

58ß,3)tväre  nicht  unmöglich:  die  deutsche  gl.  führt  indes  eher  darauf,  ana(id  est  aequa- 
lis  mensura  CGL  608,  12)  tundis,  eueno  nüwes  zu  trennen,  solche  recepten  entnommene 
angaben  begegnen  auch  in  andern  glossaren  *  CGL  589,  38  '  sodann  Restolitia,  .i. 
zincläma   oder  zuicläma,    vgl.    CGL    586,  0.    588,    7    Aristolozia   rotunda    .1.   ciclaminus 

^^  CGL  591,  7  "  darauf  Politricum  mit  rasier,  loie  es  scheint,  von  i.  petrosilina 
darüber.  CGL  588,  64.  593,  52.  594,  9.  weiter  Peledium,  .1.  mazzuiza,  mir  unverständ- 
lich "  Polipodius  CGL  593,  46  ^*  gesoden]  d  aus  s   corr.         >*  CGL  587,  18 

"  schioerlich  Farfara  CGL  590,  44  *«  —  Serratula  "  AnegaUs  CGL  586,  29. 
darauf  Eruca  {CGL  590,  12),  .  .  abba  sioapi»  {vor  dem  ersten  a  scheinen  ein  oder  zwei 
buchstaben  fast  völlig  erloschen:  vielleicht  tvar  aber  nur  .i.  alba  gemeint);  Milium  griu- 
num  (dann  ein  s  ausgewischt.  CGL  592,  55.  594,  71),  saxifrica  "  CGL  588,  20.  592, 
54        1»  s.  unten  472,  10  *"  quiriolus  CGL  592,  59  "  s.  oben  anm.  11.  /.  Eihfarn 

«  CGL  546,  30  »  CGL  592,  75.  es  folgt  Melantivm,  Git  {CGL  593, 1)  "  CGL 
589,  14.  darauf  Sanguinaria,  Centenodia  {CGL  594,  68)  ^^  darauf  Sapa  passa  {CGL 
594,  25.  595,  53),  uinvm  coctvm 


III.  Das  Pflanzenreich  MVIII  471 

Hoffynann  Ahd.  gll.  20  ff 

1  Sarininia,  *  keruela  Bulbu?,  ^^  buiigo.    Bulbus    est  etiam  ra-  IG 

2  Timbre,  ^  conela                                                      dix  herbarvm  rotundu*    ut  uniones  "  17 

3  Alumen,  ^  Clar                                                        .i.  unelouh  ^'  18 

4  Senecion,  *  selbeza  Gliganum,  ^^  Pulei  19 

5  Nigella,  radin  ^    [mix]  Brionia,  ^^  Wildecuruiz^"  20 

6  Acitvla,    Gohesamphera  [vgl.  Mx]  Cardo  rotunda,  ^  ^  Eberworz  21 

7  Hortulana,  ^  melda  Amanacus,  ^^    lauendela    [mix  Maracus]  22 

8  Pinguainen,  sniero  Caricas,  ^3  figas  [mxi]  23 

9  Agarieum,  '  hederih  ^  Caprifolium,  2*  Wideuuinda  24 

10  Prassiou,  ^  andorn  [mxi]  Sulfur  uiuus,  ^^  quecsiluer  ^^  25 

11  Ermodactilus  .i.  Allium  agreste,  ^^    heil-       Ciminv^  Cumin  ^'^  26 

12  hoibedo  [mix  Hermodactilica]  Colofonia.i.rasinafrixa,  ^^gesodan  harz  ^^  27 

13  Ambrosia,  ^^  hintloipa  ^^  Consolda  mediana,  ^^  Singruone  28 

14  Eekentella,  ^^  biwrz  Turpisci     semen     l    lauriole,    zugelindes  29 

15  Eraclia,  ^*  sisibra  bere^^  [mxv  Coconidium]  30 

*  CGL  595,  18  ^  CGL  596,  1.  darauf  Diacridivm   (c  aus  g  radiert),  Scamania 

(CGL  589,  49.  595,  35)  '  Z.  Albumen,  s.  D  WB  5, 997  *  CGL  591, 13.  595, 19  ">  so- 
(ZawM  Solago  maior,  Irivs  {nicht  deutsch  Irws:  CGL  595,  30);  Salago  (sic)  minor,  Glan- 
diolus  {CGL  590,   67);    Agaone,  herba  uermicvlaris  {CGL  586,  18)  «  CG^L  586,  15 

'  C'(ri  535,  20  *  hederih]  d/e  /iter  gehrauchte  sonderbare  form  des  d  scheint  an- 
satz  von  D  »  Cöi  594,8  '"  CGL  589,66  "  «^Z.  OG'i  536, 13.  550,  8  i^  j^jut. 
loipa]  p  aus  u  co>-?-.  darauf  Yrius  (so  ivahrscheinlicher  als  Yritis),  ius  gladioU  {vgl. 
CGL  591,  25) ;  Amevs,  pipenelle  semen  {vgl.  CGL  586,  6) ;  Vitis  alba,  hranca  {nicht  deutsch  : 
CGL  596,  29.    vgl.  591,   31)  ^^  CGL  587,   20.  590,  20.    dann    Astula  regia,    peolnia 

{am  zeilenschluss  ni  ausgewischt:  CGL  587,  38.  594,  18)  i*  CGi  590,  18.    594,  48. 

darauf  Benedicta  maior,  alasantis  {CGL  586,  13);  Borit,  erba  fullonvm;  Brateus,  sauina 
{CGL  587,64)  '^  CGL  587,  43.  593,  11  ^'  uniones]  wa  nicht  sicher,  über  das  wort 
s.vFischer-BenzonlBdf  "  vgl.  oben 4:03 anmA  '^  CGLb90,75  ^^  vgl.  CGL  536, 
49.  553,  20.  608,  34.  von  hier  oder  schon  vorher  von  Benedicta  ab  liegt  eine  ursprüng- 
lich alphabetische  Ordnung  der  gll.  vor  '^°  es  folgt  Carpasia,  artemisia;  Careium,  cu- 
minvm  simulat  {CGL  588,  10) ;  Castorium  testiculi  de  fibro  {CGL  588,  16  und  der  form 
noch  näher  609,  9);  Cardamomvm,  Nasturtii  semen  {CGL  588,  18,  besonders  538,  14. 
556,  60)  "  CGL  588,  9.  es  folgt  Calamentis,  Nepita  {CGL  589,  5)  und  Camitrius,  Ga- 
mandre  {auch  die  gl.  dürfte  lat.  sein:  CGL  588,  36)  "  vgl.  CGL5i9,  14  "  CGL 
591,  58.  vgl.  595,  52         «*  CGL  592,    5.  es  folgt  Centenodia,  Proserpina   {CGL  593,  56) 

"  CGL  588,  19    Centiuaperus  sulphur  uiuus  '^^  quecsiluer]  il   scheint  aus  u  corr. 

sodann  Celsa  .i.  mora  domestica  {CGL  588,43);  Cerosa,  Semicivm  {vgl.  CGL  581,  25); 
Cifarium,  ros  marinvm  {CGL  588,  50);  Ciparum  {darüber  Radix),  iimci  triangvli  {CGL 
588,  25.  vgl.  555,  57);  Ciclaminus,  Aristolotia  rotvnda  {CGL  586,  9.  588,  7);  Cidoar  .1, 
est  herba  quod  bisraon  comedit  {CGL  589,  27)  "  vgL  CGL  609,  56.    es  folgt  Colo- 

quentidas.  pumellus  cum  interionis  {CGL  588,    6)  "  CGL  588,  28  ^'  gesodan]  a 

nicht  zweifellos,  sodann  Consolda,  Oricula  ueneris  {CGL  593,  28);  Consolda  minor,  Au- 
ricula  muris  {CGL  593,  32)  '»  CGL  593,  51  ''  Coconidio  tui-pisci  semen  CGL  588, 
41.  vgl.  595,  60.  darauf  Cromella  {CGL  588,  24.  60),  Centauria;  Corimbus,  Bacas  hedere 
{CGL  588,  47);  Columbaria.  ver  {ausgestrichen)  \  peristerion.  l  verminacia,  verbena  {CGL 
588,  74.  594,  1.  596,  30) 


472                Haciii.kh  Geordnetk  Glohhakk.  B.  Kinzelglobsare 

Ho  ff  mann  Ahd.  gll.   2i)  ff 

1  Colloc'a,sia,   wildeininzii '    [mx]  RamnvH,  ^*  hagt-dorn  15 

2  Titiinalu.s,  wisewrz  *  Reumatica.    1.  Scolai?tica,  '^    Storkesena-  16 

3  Mercurialiö, '  heimuurz  [mix]  bul  17 

4  Ercautilla,  *  bienwrz  Uada,  dolo  ^^  18 

5  Vicia,  ^  wicca  *  Valentina,  biuoz  "  19 

6  ApoUonaris  "'  .i.  Viuenwrcz  (50»)  Awparga  -'"   .i.  ho^enuabvlo  [mxii]  20 

7  Frisgone,  hules  ^  [vgl.  mxii  Briscone]  .        .     .        ==  oi 
„  ,r      I     •       0      Vi.       1  SpereiitUla  .i.  lidewrt^^  ^1 

8  Vua  lupina,  *  nahtscado  *  ^ 

9  Lanciolada,  ^o  ribba  [mix]  Calcatrippa,  distil  ^^  [mxii]  22 

,„,-..           .      11         1      _^  Nasturtivni   .i.  bruigcresso ^^  [vql.  Mix]     ^3 

10  Musica  maior,  ^^  medewrt  *=                ■-  -^  oa 
,,  T,     .         .    V).         ,           ,  Rumix  .i.  Brema  [mx]  ^^ 

11  Papiniö  .1.  Binoz  [mxvi]  ^      ■• 

12  Medewrz,  Greinsing  '^  FromiUa  .i.  Suinuurz  [mxi]  25 

13  Peruica,  ^'  berewinca  ^*  Vitis  alba  2*  .i.  liela  [mxi]  26 

14  Quinqueneruia,  ribba  ^^  Sprintilla  .i.  nessiuurz  [mx] 


27 


»  dann  Cardamomum,  Nasturtivm  (CGL  588,  18)  *  Croconticis  titimalua  CGL  588, 
40.  darauf  Dauco  cretico,  Pastinace  semen  {CGL  589,  41) ;  Dragantus  quod  in  atramento 
nascitur  (C6rL  589,  40).  l  Vitriola  {vgl  CGL58Q,  30);  Duo  genera  sunt.  Millefolü.  Crispa 
efficax  est  {CGL  592,  37)  '  Ecidenen  raercurialis  CGL  590,  11.    sodann   Ediosmus, 

menta   nigra   {CGL  590,  8);    Epaturium,  Agrimonia  {CGL  589,  58)  *  s.  oben  471,   14 

»  Erontrontobus  uicia  inmesse  CGL  589,  67  *  darauf  Figaria    {darüber  Maurella) 

1  Salutaris:  CGL  590,  5  Erba  ficaria  .i.  maura,  592,  78  Maurella  milmoria  erba  ficaria, 
595,  1  Salutaris;    Ermodactilvs,   Allius  agrestis  {CGL  589,  66)  ''  darüber  viuuanwrcz 

ausgestrichen.  CGL  586,  27  ApoUonaris  .i.  finitia.  vgl.  oben  470,  25  *  Brisconis  hulsi 
minuti  CGL  587,  41.  rgl.  608,  36.  628,  43  »  Solata  .i.  uualupina  CGL  577,  21.  Uua 
lupina  .i.  strignus  579,  14.  dann  Fisagria.  •>  quinque  digitorum  {CGL  590,  49);  Maritima, 
Ysopum  {CGL  591,  51);  Acrobotana,  plantago:  CGL  591,  42  lerobotanis  plantago;  Inter- 
rusco,  Cortex  mediana  {CGL  591,  41);  louis  barba,  semperuiuum  {CGL  591,  45);  Irius  .i. 
gladiolus  hortulan  {CGL  591,  25.  vgl.  36.  613,  2);  Iscius,  veiga  (Iscius  ueta  CGL  591, 
64.  Isius  .i.  ueia  566,  41.  Icius  idest  ueia  613,  24);  lus  de  panaco,  Oppopanacvm  {CGL 
593,  25);  Cicer  erraticvm,  Cardamomvm  {vgl.  CGL  545,  34.  51.  582,  23.  45.  538,  14); 
Ladanus,  Rasina  de  hedera  facta  {CGL  591,  70/);  Larice.  resina  pinea  {CGL  592,  19); 
Laureolus,  edera  terrestris  {vgl.  CGL  592,  24.  589,  18)  *"  darauf  Lentiscus,   schimvs 

{CGL  595,  45)  "  CGL  592,  48.  614,  8.  626,  24.  632,  37.  sodann  Narcissus,  bulbus 
agrestis  {CGL  593,  11);  Nitrum,  sal  alexandrinvm  {CGL  593,  9)  "  tvol  gl.  zu  Poten- 
tiUa  {vgl.  mix)  ^'  Prouinca  CGL  593,  51         **  berewinca]  w  nicht  sicher,    seine  vor- 

dere hälfte  veriLHscht  ^'  darauf  Rasina  optima,    Terebintina   {CGL  595,  57);    Rasina 

pinea,  Pittouuina  {CGL  594,  11  Promuina  rasina  pinia,  627,  61  Pituina  idest  rasina  pima) 

1»  Ramnvs]  v   nicht  sicher.    CGL  594,  29         "  CGL  594,  39  "  Uada,   sehr  un- 

deutlich {könnte  auch  Alada  gelesen  toerden),  ist  mir  unbekannt;  dolo,  dol  führen 
Pritzel-Jessen  s.  51*  aus  Hildegard   als  namen   der   tollkirsche    an  *•  die   folgende 

zeile,  die  letzte  der  seite,  ist  vorn  und  hinten  ganz  abgegriffen  und  unleserlich ;  nur  in 
der  mitte  lässt  sich  noch  erkennen:  .i.  naderawrz  (n  und  ra  zweifelhaft;  dann  gieng  wol 
Viperina  vorher,  was  sich  auch  mit  den  schattenhaften  spuren  der  hs.  vereinigen  lässt). 
Veneria  .1.  *"  die  gll.  dieser  seite  zeigen  nicht  mehr  alphabetische  folge  **  darauf 
Oximel  .1.  acetum  melle  mixtvm  {vgl.  CGL  603,  34)  "  vgl.  CGL  586,  11        "  diese 

gl.  seitlich  in  5  Zeilen  nachgetragen        "  CGL  587,  7.  591,  31.  592,  10 


III.  Das  Pflanzenreich  MVIII  —  MIX 


473 


Ho  ff  mann  Ahd.  gll.  20  ff 


1  Intiba  ^  aut  SHir  aut  quecca  [mxi] 

2  Scortia^  .i.  Aspunrinda 

3  SimLrcia,  i.  keruela 

4  Simicia,  ^  .i.  uebeta  * 

5  Mora,  ^  .i.  dufbere  [mxJ 

6  Acorv'  ^  .i.  S"erdela  [mx] 

7  Didimo'^  .i.  hasenora  [mx] 

8  Angina,  gelehust^  [mxii] 

9  Frasia  niaior  et  minor  .i.  Seiheila  [mix] 
10  Evoporiuin,  porro  [mxi] 


Piganon  ^  .i.  Ruta  burce  .  .  ^"  [mix]         18 

Seliuon,^^    eppe  [mxii]  19 

Cardopana,  ^^  Euerwrz  [mx]  20 

Lupino,  ^^  hoppo  21 

Astrologia^*  .i.  Troswrz  22 

Capillv^  ueneris  ^^  weltquenela  23 

Oppopanice.    1.    michones  ^^  .i.    mage-  24 


sam  .  .  ^'^  [mix] 
Cardamomvm,  ^^  cresso  [vgl.  mxi] 


25 
26 


MIX  19 

Clm.  17403. 


11  (243*)  Basilisa^o  madelger  [mxh] 


12  Feniculvun  ^^    fenchel  [mx.    mxi.    mxii. 

13  mxiv] 

14  Frasia  selpbeila  wntwrz  [mviii] 

15  Frixorium  patella  phann* 

16  Flumi^^    semid    quod  in    aqua    nascitur 

17  [vgl.  mx] 


Fraxinus  asch  [mxii] 
Fagus  pucha  [Mxn] 
Ficus  ^^  fichpoum  [vgl.  mxii] 
Fistula  uruüni  ^* 
Fenicium  phench 
Fasciculus  gipuntila  [mxii] 
Furunculus  angveiz 
Filantronos  ^^  lappa  chletto 


27 
28 
29 
30 
31 
32 
33 
34 


*  CGL  590,  23.  591,  28  *  CGL  591,  41  '  davor  zwei  ausgewischte  buchstaben: 
Tu?  *  u'ol  lat.,  6'.  476, 17  ^  zh.  CGL  587,45  »  CGL  586,21  '  CGL  589,55. 
592,  14.  593,  62        *  l.  gelesuht        »  Pigan  lis.  CGL  594,  17  "  burce  .   .    {xveiteres 

unleserlich ;  wol  burcela)  steht  mit  dem  zeichen  ^  davor  interlinear  unter  Euta  und  über 
arboris         "  Silinus  CGL  595,  48.  vgl.  590,  63         "  CGL  588,  9.  590,  15         '^  CGL 

592,  15.  596,  11  **  =  Aristolocia,  zb.  CGL  592,  39.  darauf  Masticum.  Gumen  est 
cuiuscunque  arboris;  Nitrum  est  herba  crescens  in  egipto  *^  Capilli  ueneris  CGL  588, 
73.  darauf  Apozima  {vgl.  CGL  597,  4)  .1.  aqua  qua  {der  vordere  teil  der  folgenden,  letz- 
ten zeile  der  selte  ist  halb  abgeschnitten  und  unleserlich)        ^^  vgl.  CGL  589,21.  592,68. 

593,  22/  ^''  l.  magesamo  '*  CGL  588,  18.  cresso  ganz  unsicher  '*  auch  die 
nrn  mix  —  MXXin  beruhen  mehr  oder  minder  direct  auf  den  alten  medizinisch-botani- 
schen glossaren  des  CGL  m.  die  belege  dafür  geben  die  anm.,  ivelche  bei  nr  Mix  fast  alle 
stichwortparallelen  des  CGL  bringen,  für  die  weitern  nrn,  um  jüatz  zu  sparen,  immer 
nur  je  eine,  herangezogen  wurde  auch  der  mit  jenen  glossaren  in  nächster  Verbindung 
stehende  pseudo-Apulejus.  mix  —  Mxvn  sind  vollständig  unter  einander  verglichen;  von 
MXVm  an  fanden  nur  rückverweise  statt,  um  den  Zusammenhang  dieser  nrn  mit  den 
vorangehenden  darzutun,  vgl.  die  erste  anm.  zu  Mxvrn  *"  CGL  536,  51.  553,  35. 
617,  51.  631,  33  «'  CGL  563,  57  "  nicht  identisch  ist  CGL  624,  20  Flumi  idest 
bladona.  590,  55  Flummi  bladonna.  612,  14  Flümi  idest  pladonna,  vgl.  630,  46  Ueruasco 
idest  flumi:    dies  entspricht   vielmehr   dem   <p}M/iog   Diosc.   4,   102           '*  CGL   555,   62 

**  diese  gl.,  tvelche  auch  urtiuni  gelesen  werden  könnte,  ist  mir  unverständlich,  fistula 
meint  hier  vielleicht  '  thränenfisteV  loie  CGL  600,  40.  49  oder  allgemeiner  'geschwür  wie 
CGL  598,  21.  605,  5        "  CGL  539,  23.  563,  14  Flantropos  idest  lappa 


474 


Sachlich  Geordnete  Glossare.    B.  Einzelolobsare 


1  Furfuga  i.  gundercha  ^ 

2  Fiösalidou^  i.  phenclinga 

3  Gingiue  '  dentium  carnes  pilarn  *  [mxii] 

4  Gallipe.s  ^    haninwz  [mx] 

5  GallicruH  hanriiwz   [mx] 

6  Gentiana    inaior    i.   wiz    wrz    quam    nos 

7  dicimuä    belegnaru   .i.  alia    minor  que 

8  dicitiir    cauda   porci    quam    nos  mag- 

9  nam  bibinellam  dicinms 

10  Geliöia  nesdiwrz  [mviii.  mxi.  mxii.  mxvi] 

11  Gumen  *  fliedeni '  [mxii] 

12  (243**)  Garganica "  habnezzila  [Mxni] 

13  Git  ®  protwrz   [mviii.  mxvii.  vgl.    mxii] 

14  Gramen  durriplata  ^^ 

15  Gurgulio  bestiola  hamastra 

i 

16  Galla^^  eizzala.  ^^  ul  ecliil  haphel[MXii] 


gidruBtal  23 

louih  barba  ^'  huHwrz  [mx.  mxii.  mxvi.  24 

MXVii]  25 

Italica  wolueseipha  [mxii.  mxv.  vgl.  mx]  26 

lusquianius  *®  caniculata  pilis  [»ix.  mxl  27 
MXII.  mxv]  28 

Ictericus  ^*  auruginosus  gelisuhti  Ke""  *"  29 
quod  est  etfunio  fellis  30 

h 

luniperuni  chranawito  spurca  31 

Ipiricum  ^^  hartinhowi  ut  herba  s.  Marie  32 

[mxi.  mxv]  33 

lerobotana  "■^^  himilheta  ^^  34 

(243*^)  Irisiliricis  2*  .i.  watwrz  [mx]  35 

Inula  alant  [mx.  mxiu]  36 

Ibisca  malua  asinina  altea  ^^  \ygl.  mxi.  37 

mxii]  38 

lua^^  maior  dicitur  Grensink  39 


17  Heraclea  haninchamp  ^^  [mx  Eraclea] 

18  Hermodactilica  ^*  heilopitro  [mviii.  mxi. 

19  MXII.  Mxiv.  mxvii] 

20  Hitonicon  ^^  chutina 

21  lecur^®  lebera  [mxii] 

22  Inguen  pars  corporis  iuxta  pudenda  he- 


Kartiola  witisa  [mxi] 
Kitonicon  chutina 


40 
41 


.  Leprosus  ^'^  miselsuhtiger  42 

Lippitudo  zarruk®""  ^^  est  dolor  l  uitium  43 

oculorum  quod  humore  defluente  fit    44 

Lien  milz  45 


*  l.  gundereba.  das  passt  aber  seiner  bedeutung  nach  nicht  gut  zu  farjfugium  =  far- 
fara  '  CGL  546,  28  Fisalida  iscaria.  546,  34  Fisalida  leporis  auricula.  563,  54  Fisali- 
dus  .i.  serola.  590,  53.  612, 13.  624,  19  Fisalidus  idest  fistolidia  »  CGL  571, 19  *  pi- 
larn übergeschr.  "  pseudo-Apulejus  c.  45  *  CGL  590,  69.  591,  16.  601,  34.  612,  21. 
36.  624,  57  '  l.  fUed         »  CGL  632,56  Stica  ortica  graganica         »  CGL  539,  24. 

564,  3        ^°  bisher  unbelegt  "  CGL  555,  5  *'  venvandt  ist  nord.  eitill  glandula 

"  pseudo-Äpulejus  c.  65  crista  gallinacia  3=  ferraria  =  herculania  "  hermodacty- 
lon:=pentaphyllon  2Js««(^o-^/;MZ«jfw*  c.  3.  Ermodactvdus  alius  agrestis  Cöi  589,  66  "  *. 

474,41  i«(7Gi  602,10  "  C'Gi  566,  46.  591,  45.  613, 1.  625, 16  "CÖi  539, 50. 
566,  44.  591,  50.  613,  5.  625,  22  '»  CGL  601,  35  *»  übergeschr.  "  CGL  565, 
57.  591,  55.  613, 8.  625,  27  «-  CGL  539, 44.  540,  4.  591,  42.  612,  67.  625, 13  "  wol 
zu  eit  gehörig,  so  dass  =  himilbrant  -*  CGL  539,  66.  540,  5.  546,  68.  547,  9.  566,  42. 
583,  36.  591,  36.  612,  63.  625,  7.  632,  26  "  Ibisca  ursjn:  nicht  deutseh,  vgl.  CGL  549, 
30  Altea  euiscus  uel  ibiscus  und  pseudo-Apulejus  c.  41.    Lupia   .i.  malua  asinina  CGL 

e 

568,  25.  592,  11.  613,  40.  es  folgt  Isparagas  nostir'  (letzteres  tmterstrichen)  lactuca  agstis: 
nicht  deutsch,  s.  CGL  565,  73  *'  schwerlich  das  bei  Diefenbach  und  Alphlta  p.  46*> 
spärlich  belegte  iua,  herba  yue;  mir  scheint  die  musica  maior  gemeint,  ivelcheMYia  durch 
medewrt  glossiert  wird,  während  medewrz  seinerseits  durch  greinsing  erklärung  empfängt 
"  CGL  567,  61.  602,  32         "  übergeschr.  l.  zaherouker  zu  Lippus 


in.  Das  Pflanzenreich  MIX 


475 


1  Lethargia  lantsuht^ 

2  (243"^)  Lens  lentis  linsi  [mxii] 

3  Lens  lendis  niz  [vgl.  MXii] 

4  Lapatiiun  1  lapathuni  ^  pletaha  [vgl.  Mxi. 

5  MXII.    MXV.    MXVI.    MXVIl] 

6  Lupinus  ^  ficpona  [mx.  mxii.  mxv] 

7  Libisticum  lubistechil  *  [mx.  mxii.  mxvi] 

8  Liuendiliun  ^  lauendila 

9  Lactarida  ^  sprinchwrz  [mxi.  Mxn.  mxv] 

10  Loliuni '  zizania  ratan  [mxii] 

11  Lappa    conuersa  ^    clhetto     [mx.    mxi. 

12  mxvi] 

13  Lupopettina    magnus    Carduus    distil    i 

14  ceisala 

15  Leontepodios  **  .i.  pes  leonis  i.  astriza^" 

16  Lanecolata^^  i.  ribba  [MVin] 

17  Lupinicuni  ^^  meiilinsi 

18  Lardum  spech  [mxii] 

19  Laxiua  ^^  louga  [mxii.  mxv.  Mxvn] 

20  Liqua  cola  ^*  cirenni  sih 

21  Limpis  ^'  säf 

22  Lactuca  ^^  lattich  [mxi] 
J3  Liinax  snecco  [mxii] 

14:  Morbus  ^'   suht 

*5  Mortarium  morsari  [mxii] 

16  (243"^)  Medicina  arcintum  i  lachintÜM 


Millefolium  ^^  garvvva  [mx.  mxi.   mxii.  27 

MXV.  mxvi]  28 

Mandragora  ^*  alarun   [mxvi]  29 

Marubium  ^o    andern    [mx.   mxi.    mxii.  30 

mxv]  31 

Maura^^  drÖswrz  [mx.  mxi.  mxii.  mxv]  32 

Mora  agrestis  swarzpere  [vgl.  mx]  33 

Mirice^^  heidahi  [mx.   vgl.    mxi.    mxii.  34 

mxv]  35 

Malua^^  papel  [mx.  mxi.  mxvi]  36 

Mater  herbarum  ^^  biboz  [mxi]  37 

Millemorbia  2^  druswrz.  J  ponwrz  l  mau-  38 

rella  [mviii.    mx.    mxi.    mxvii.    vgl.  39 

mxi.  mxii  Morella]  40 

Mentastrum  alba    menta  ^^  rosseminz.  1  41 

fiscmin^  [mx.  mxii.  mxiv.  mxvi]  42 

Malum  matianvm  ^'  erdap^^'  43 

Malus  ^^  apfoltra  [mxii]  44 

Malum  apfal  45 

Medica  ^^  poncidrapoum  ^^  46 

Michones  ^^  magosamo  [mviii.  mx.  mxii]  47 

a 

Maurella    herba     ficaria  ^^     himilpnt  ^^  48 

[mx]  49 

Musina  similis  ciceri  foga'*=^  ^*  [mx]  50 

Mercurialis  ^^  heimwrz.  ul  heimgs  [mviii.  51 
mxii]  52 


»  vgl.  CGL  602,  27  Litargicus.  lantsuht  übergeschr.  «  CGL  547,  45.  567,  11.  584, 
7.  27.  592,  31.  613,  63.  626,  9  '  CGL  592, 15  *  darauf  Lilifagus  saluia,  sicher  lat.: 
CGL  567,25  »  CGL  592,27.  613,58.  626,4  «  CGL  567,20.  568,20.  592,2.20.613, 
46.  625,46        '  CGL  568,21.  592,29.  602,42.  626,6        »  sonst  inuersa,  2?>.  CGi  586,20 

»  CGL  540,  33.  547,  37.  567,  14.  584, 15.  592, 17.  613,  43.  625,  63  '"  astriza  unter- 
strichen, darauf  Lingua  agnina  (CGL  540,  49.  567,  28)  und  unterstrichenes  plant':  dies 
abbreviatur  von  plantago  "  =  Lanceolata  {Alphita  p.  93^)  ^^  anderiveitig  nicht 

belegt        *'  CGL  575,  54         **  CGL  602,  48  Liquabis  colabis        "  mir  unverständlich 

"  CGL  568, 15.  16  "  CGL  603,  14  "  CGL  569,  65.  592,  37.  613,  67.  614,  34. 
626,  13  '»  CGL  569,  57.  60.  585,  1.  592,  42.  614,  4.  626,  17  ^o  CGL  569,  62 

"  CGL  569,  40  "  CGL  540,  65.  547,  59.  568,  46.  592,  72  "  CGL  568,  35. 
569,  43.  63        "  CGL  569,  48.  614,  30        "  CGL  547,  56.  569,  64.  584, 50.  626,  54.  59 

"  569,  67.  592,  60.  614,  7.  13.  626,  23.  37  "  CGL  569,  68.  592,  51.  626,  28.  über 
matianv  steht  gnatv  "  CGL  569,  10  "  CGL  568,   56  '«  Fr itzel- Jessen  103 

»1  CGL  540,  67.    548,  2.  568,  37.   592,  68.    614,  25.  41.   626,  45        "  CGL  569,  64. 

692,  52.  78.  614,  11.  52.  626,  29  "  himilpnt]  nt  ligiert  »*  nach  MX  ist  Musica  zu 
lesen;  fogaich  scheint  aus  fogaicii  [rot]  entstanden  "  CGL  568,  54.  569,  61.  592,  62. 
614,38 


476 


Sachlich  Geordnete  GLoesARE.    B.  EnfzELCLOgsARE 


1  Mt-atix  *  atih  [mx.  mxiv] 

2  M<;ron '^    huntixlarin  [mx] 

3  Malannu^ -^  ahlulmo  [mx] 

4  Marisce    ficus    iiatiuiii    grozdami      [mx. 

5  MXI.    MXIl| 

6  Macer*  mager  [mxii] 

7  Macerare  magern  daiTen  erslaweii 

8  Massa  trieb  ^  ehnoUo 

9  Musica    mu.scala     aniniata  "^      lebentigiv 

10  [mx] 

11  Milium  "  hirsi  [mxii.  mxvi] 

12  (243*)  Mesico  ^  chaswazzer 

13  Maracus  ®  lauendila  [iMViii  Amanacus] 

14  Mus.  Mures  *"  muse 

15  Mustela  uuisela  [mxii] 

16  Melo  taxus  ^^  dahs 

17  Nepeta^^    .siminza    [mxii.    mxiv.    mxv. 

18  vgl.  mxi] 

19  Nepeta  perforata  madalger 

20  Nimphea  ^^  gren«inc  solsequia  [mx.  mxi. 

21  mxii.  mxvi.  mxvii] 

22  Nasturciiuii  ^*    chresse    [mx.   mxi.   mxii. 

23  MXiii.  MXV.  vgl.  MVIIlJ 

24  Napus  ^*  rSpa  [mxii  Napa] 

25  Nigella  git '^'*  .i.  ratan  ptwrz  [mvui.  mx. 

26  mxi.  mxii] 

27  Nodora^''  chunil 


Nicticorax  nahtaab  ** 
Nocopretirt  ^'  laiifrida 


29 


OrdioIuB  est  paruissbna  et  piirulcnta  30 
collectlo  in  pilirt  palpebrarum  conHti-  31 
tut*  in  medio  lata,  ex  ex  utroque  32 
conducta.    ordei    granum    .simulans  ''^  33 


bertprat *^ 
Origanum'^  totsto  [mx.  .mxii.  mxv] 
Orbiculari.s  ^"*  coclanuna 
Ocimum  ■^*  morah 
(243^)  Oriza  ^^  eincborn,  tisana 
Oleum  oli  [mxii] 
Ouis  scaf  [mxii] 
Ouinus  scafiner 
Opilio^^  saphare 
Ouile  o|uste.  1  .scafostal 
Onocrotaluä  snepfa 

Puleium  maius  conela*' 

(243^)  Pumilio  giduerch 

Prasciuni  ^^  malz 

Porrigo  ^^  porcorum  uitium  guUo 

Plantago  ^°    uuegerich    [mx.  mxi.  mxii.  49 

mxv]  50 

Potentilla    gren.sinc     [mx.    Mxn.     MXV.  51 

mxvi]  52 

Pastinaca    moraba.     l    cbalberscbeme  ^^  53 


34 

35 
36 
37 
38 
39 
40 
41 
42 
43 
44 

45 
4« 

47 
48 


*  entstanden  aus  (ca)meactis  =  /a/naiuy.r/]  *  =  frz.  mouron.  Moron  .i.  mandragora 
CGL  569,  57  hat  tcol  hiemit  nichts  zu  tun  '  dass  hier  malannus  eine  pflanze  be- 
zeichnen müsse,  loieJ Grimm  Myth}  1113  annimmt,  ergibt  sich  aus  der  Umgebung  nicht 

*  CGL  567,  58  *  /.  teich  *  muscicas  animatas  in  den  recepten  der  Mülinenschen 
rolle  {s.  Mxn.  MLiv)  z.  471  '  CGL  559,  26  *  mit.  mesga,  altfrz.  mesgue,  vgl.  Diez 
1',  374  s.   V.  megue        *  =:  Amaracus        *"  Mures]   r  aus  s  radiert        '*  CGL   569,  73 

"  CGL  541,  8.  570,  3  ''  CGL  570,  34.  598,  7.  614,  55.  626,  65.  632,  38  >*  CGL 
570,37.  593,8.  614,  56.  626,66         "  vFischer-Benzon  112.  CGL  575,  33  Eapus  .1.  napus 

*'  Melantiu  .1.  nigella  CGL  541,  5,  Git  .1.  melantium  564,  3  "  wol  =  modera,  das 
hei  Wright- Walker  136,  22.  323,  5.  544,  42  durch  cicena  mete  übersetzt  wird  "  l. 
uahtrab  '»  CGL  570,  36.  603,  27        *"  aus  Isidors  Etym.  4,  8,  16,  ico  richtig  et  ex 

statt  ex  ex  steht  **  bisher  unbekannter  name   des  gerstenkorns  ''*  CGL  541,  14. 

570,  41.  615,  3.  627,  16  "  CGL  570,  51.  593,  33.  627, 18.  l.  ciclamma  "  CGL  548, 
32.  593, 43.  615,  28.  627,  30.  632,  39        «  CGL  571,  64.  593,  38.  603,  42.  615,  25.  627,  27 

**  Opilio]  pi  aus  u  corr.        "  wol  lat.,  vgl.  pseudo-Äpulejus  c.  58         **  =  Bracium 

^»  CGL  569,  24?  ="»  CGL  572,  5.  574,  8.  34.  616,  9.  628,  9  "  vgl.  Pritzel-Jes- 
sen  33»  kälberkemer,  kälberscheere 


III.  Das  Pflanzenreich  MIX  —  MX 

Pfl.  1.  2.  {Diut.  3,  353  =  Sum.  21) 


477 


1  [MX,    MXV] 

2  Piper  ^  pheffer  [mxiv] 

3  Polipodium  ^  steiiivarn  [mx.  mxv.  mxvi] 

4  Pigamon  ^    ruta  [mviii.    mx.    mxiv  Be- 

5  ganon] 


(244»)    Yreus  *  glacliolus  \  watvvi-z  [mx  21 
Irevs]  22 


Zizania  lolium  ^  ratan  [mxh] 
Zion  semperuiua  ^  huswr^ 

Zizisa^   rosa    canma  hiv, 


23 
24 

25 


MX» 
A  =  Codex  Vindoh.  2400.     B  =  Clm.  2612.     C  =  Codex  Bernensis  722,  1. 


6  Agonoe.  ^  1  agaone  wormwrz  ^12^  B 

7  91»^   [mxii.  mxiii] 

8  Apoxixna^<*  piza  A  12ü*  B  91^^ 

9  Alopicia  ...    .i.  criiit    B  91^^    .i.    grint 

10  ^  12G»  [mxii] 

11  Agatia^i    sleha   B  91^^    gj^he    A  126» 

12  [mxiii] 

13  Asoro  bulganica^^   haselwrz   A  126»  B 

14  91«^  [mxi.  mxii.  mxv] 

15  Agra"  hanef  A  126'^  J5  91»^ 
leActix^*     holant*    A    126»     holant     B 

7  91»2 

8  Artemesia.    ambrosia^^     biboz    A    126» 

9  5  91»^  [mxii.  mxv.  mxvii] 

0  Aristolocia  ciclamma  ^^  A  126»  B  91»^ 


[mxiv]  26 

Actureda^'^  sprincwrz    A  126»    B  91»^  27 

[mxiv.  vgl.  mxiii]  28 

Assanim  nebelwrz  ^^  A  126»  £  9 1»^  29 
Acere^^  haselwrz  A  126»  B  91»^  30 

Abrotanvm^*'  sabwrz  B  91»^  sabvvrz  A  31 

126»  [mxi.  mxv.  mxvii]  32 

Altea^i  ibischa    A  126»  B  91»^  [mxu.  33 

mxiii.  mxv.  mxvi,  mxvii]  34 

Acro    gvndereba    B  91»^    gunderebe  A  35 

126»  [mxi.  mxii.  mxv.  mxvii]  36 

Acitvla  ampfro   ^126»    j5  91»^    [mxi.  37 

mxii.  mxv.  mxvii.  vgl.  mviii]  38 

Accorus^^  swertela    B  91»^^    swertile   A  39 

126»  [mviii.  mxi.  mxii.  mxv]  40 


1  CGL  541,  56  *  CGL  542,  9.  574,  27.  593,  46.  615,  30  »  CGL  541,  34.  548, 
42.  572,  7.  594,  17.  615,  48:  darnach  ist  ruta  sicher  lat.  zwischen  hl.  243  und  244  fehlt 
ein  blatt        *  CGL  546,  65.  565,  46.  583,  32.  613,  2.  625, 19.  632,  23        «  CGL  630,  60 

•  CGL  579,  51  '  zizypha  bei  pseudo-Plinius  48  ed.  Böse;  Zizifu  resp.  Zizisu  ci- 
nobatus  in  den  hss.  von  mx  *  einem  ühnlichen  Verzeichnis  wurden  oben  Dccccxxxvnid 
am  schluss  der  buchstaben  kräuternnmen  entlehnt,  einige  der  deutschen  worte  lassen 
sich  bisher  andericeitig  nicht  belegen  und  zum  teil  nicht  sicher  deuten :  dahin  gehören 
heirbeswurz  (483,  51),  leissup  (480, 1),  nebelwurz  (477,29.479,34),  pozwurz  (479, 44),  tofwurz 
(478,35.  dies  =  stofwui'z  solati-um  mortale  Mxxn?)  '  die  Orthographie  der  lat.  worte 
nach  B.  rote  Überschrift  Incipiunt  expositiones  quarumdam  herbarum  A.  Agaone  .i.  uer- 
micaria  CGL  552,  45,  .i.  uermicularis  586,  18  *"  Apocima  aqua  ciun  surcubs  uel  radi- 
cibus  cocta  CGL  597,4  "  Agacia  .i.  sucus  de  prunellis  nigris  CGL  580,33  *^  Asaru 
.i.  bacca.  siue  uulgagine  CGL  549,  2         "  Agre  .i.  canape  CGL  552,  44  **  Actis  .i. 

sambucus  CGL  549,  8  "  Ambrosia  .i.  artemisia  CGL  552,  40  '*  Aristolozia  ro- 

ttmda  .i.  ciclaminus  CGL  586,  9,  vgl.  607,  8  "  entstanden   aus  lathyrida,  lactarida 

{CGL  568,  20)  "  vgl.  Pritzel- Jessen  47b  i»  g.  477, 13  ^^  CGL  535,  40  "  Al- 
tea  euiscus.  uel  ibiscus  CGL  549,  30  **  Aconis  .i.  spartiUa  radix  que  in  aqua  nascitui* 
CGL  550,  11,  Agoro  gladiolus  paludensis  586,  21 


478 


Sachlich  Geordnete  GLoeeARE.  B.  Einzelolossare 


1%  1.  2.  {Diut.  3,  353.   354  =  Äwm.  21) 


1  Abbintliium  ^    wernivtu    U   'Jl*'^    wemivt 

2  A   120"  [mxi.  MXir.  Mxvij 

3  Anetiun^    tille    Ä   12G»    B  91"^    [mxi. 

4  MXIl] 

5  Atriplex  melda  D  Ol«^  ni6lde  ^  ,1  12G» 
G       [mxi.  mxvi] 

7  Apium*    cpfe    B  91*2    epfich    Ä    12G» 

8  [mxi.  mxii.  mxviJ 

9  Arnioiatia  ^    nienva   A  120"    menva    B 

10  91«*  [mxi.  mxii] 

11  Ari.stolocia  •*  biverwrz  A  120=^  B  91»^ 

12  Aprifulsus  '   holent   A  120*^    holent*   B 

13  91''2 

14  Acera  *  gvndereba  5  91*'^  guiiderebe  ^1 

15  120*^ 

16  Abrotanus»  garthagen  A  120»  B  91«^ 

17  Alumen  i"  spät  5  91»^  spat  A  126* 

18  Arnoglossa  ^^  wegerich  A  126*   i?  91*^ 

19  [mxii.  mxiv] 

20  Ancusa  ^^  ringela  B  91»'^  ringel  ^  12G* 

21  [mxi.  mxii] 

22  Anagloxena.  ^^  sucvs  radicvm  holentres 

23  vut   atheches  saf  (holetres  vnt.  athe- 

24  ches  saf  A)  conniixta  .1  12G*  B  91*2 

25  [mxii] 

26  Argemonis  ^^   leticha    A    120*    .ß  91*^ 


[vijl.  mxi.  mxii]  27 

Alba  inenta   wizmiiiza  B  91"-   wizininze  28 

A   120*  29 

Agrimonia  '^  bilsa  B  91*''  bike  J  126»  30 

Bra.sia  ^'   selbheila   B  91*2    gelbheile  J  31 


120»' 


32 
33 
34 
35 
36 
37 
0  38 
39 


Brasicai'  collo  A  120''  coUo  B  91^2 
Bulgaiiica'»  hasthvrz  A  120''  B  91^^ 
Ba.sili.sca  1»  tofwrz  ^  126''  B  91''^ 
Blitus^o  stvr  B  91b^  stvr  .4  120'' 
Blandona  coli  21  A  120''  B  91»'i 
Balsamita  22    kueiidula  "    A    126'' 

91''^ 
Beta  2*  bioza.  1  multa  "  J  12G''  i?91''i  40 

[mxi.  mxii]  41 

Bratens     suama  ^^    B    91''^     swanie   A  42 

120''  43 

Blandonica  27  y^Wmo.  A   12G''   uüUina  5  44 

91''^  [mxi.  mxii.  mxv.  mxvii]  45 

Cidonia28  .  .  .  evthina  B  91''^  chuten  46 
A  120''  [mviii.  mxii.  mxiii.  mxvi]      47 

Careo29  veltchvmel  B  91''^  veltchumel  48 
A  120''  [mxii.  mxiii.  mxiv  Sarto.  49 
mxvi]  50 


1  CGL  587,  24         *  CGL  535,  11  '  CGL  553,  9.   daneben  am   runde  von  einer 

hand  des  xv  jhs.  maltn  A        *  CGi  629,  47        *  CGi  575,  44  Radistria  .i.  armoracia 

•  CGL   550,   4  '  rfa*   «ort  kommt  nur  noch  294,  44  aZ*  Apfusus  vor;   da  fusus 

agrestis  ei)i,e  distelart  bezeichnete,  so  wäre  apri  fusus  =  apri  radix  =  eberwurz  *  Acera 
B.  *.477,  35  »  5.  o6e«477,31  ">  Alumen  .1.  stipteria  CGL  587,  18  "  Araoglosa 
.i.  plantago  CGL  580,  4  '*  Ancusa  .i.  flos  calcatrippe  CGL  553,  18  "  ?n  diesem 
nur  hier,  Mxn  Mwd  Mxvm  belegten  tvorte  scheint  als  zweiter  bestandteil  zema  {CGL 
579,  55  .i.  succus)  =  C«'««  ^m  stecken;  als  ersten  vermute  ich  anag(al)lo.  der  saft  von 
anagallis  diente  als  heilmittel  für  verschiedene  übel,  s.  Matth.  Silv.  s.  v.        •*  CGL  586, 

20  Argimonis  lappa  inuersa         ^^  Agmonia  A        ^'  =  Frasia,  Eufrasia         "  B^asica  A 
**  s.    oben  477,  13  "  Basilisca]    das    ziveite    s   von    jüngerer    hand    eingefügt   A 

"  CGL   553,  33  -^  diese  Übersetzung  passt  zu  Blandon(i)a  schlecht  **  Bal- 

samita B.  CGL  632,  53        "  fraglich,  ob  deutsch  ^-*  CGL  587,  71  »  Z.  malta? 

^*  ivol  lat.,  entstellt  aus  Brateus  sauina  {CGL  553,  37)  *'  vgl.  die  oben  473  awm.  22  an- 
geführten stellen  "  CGL  620,  8.  555,  50  "  CGL  588,  10  Careo.  erba  que  simu- 
lat  cumino 


III.  Das  Pflanzenreich  MX 


479 


Pfl.  1.  2.  {Diut.  3,  354  =  Sum.  21.  22) 


1  Cimoba  ^    bol     Ä    1201»     bol    B    91»^^ 

2  [mxiii] 

3  Clavcum2  uiola  A  126»'  viola  B  9P1 

4  Canabus  labal  ^  Ä  120"  i?  91''^ 

5  Caniclada.  *    simpboniaca   bilsa    B  91'^^ 

6  bilse  A  126''  [mxl  mxii.  mxvii] 

7  Centeiiodia^   sporigras   A  126^   B   91*»^ 

8  Cocconidium «    cilant    A  126^    5    91^1 

9  {vgl.  MViii  Turpisci  seinen,  mxv] 

10  Cenebubula''  veltquenela    B   gi*»^   uelt- 

11  quenel  ^126'^ 

12  Coriandrvm  8    holent^    A    126"  B    91»^^ 

13  {vgl.  MXII  Coliandrum] 

14  Castorevm^  biberes  geile  B  91''^  biber- 

15  geile  ^126" 

16  Cerefolium  ^<*   keruela    A    126"    kervela 

17  B  91"^  [mxi.  mxii.  mxv.  mxvi] 

18  Celidonia^^  schellewrz  A  126"    B  91"^ 

19  [mxi.  mxii.  mxv] 

20  Colocasia  wildeminza  B  91"^  wildeminze 

21  ^126"  [Mvm.  mxi.  mxv] 

22  Canna  scherlinc  A  126"  5  91"^ 

23  Canniua  banol  ^^  A  126"  B  91"^  [mxv. 

24  mxvi] 

25  Calcadippa^3  c^rto  ^126"  carto  B  91"^ 

26  [mxv] 

27  Castoreo^*    biberwrz    A   126"    B   91"^ 


[mxii]  28 

Castvi-cium  ^^  cresso  A  126"  B  91"^  29 
Capillus    ueneris  ^^    steiiifärm     B    91"^  30 

Steinfarm  A  126"  [mxi.  mxii]  31 

Canabus  i"'  hanef  A  126"  5  91"^  [mxi.  32 

mxii]  33 

Caramvlais  nebelwrz  A  126"  B  91"^  34 
Centavria  ^^  ertgalla  B  91"^   ertgalle  A  35 

126"  [mxii.  mxv]  36 

Cardopana^*^  ebereswrz  B  91"^  eberwrz  37 

J.  126"  [mviii.  mxii]  38 

Caustica  zvntra  5  91"^  zunt*  vi  126"  39 
Cicuta^^  hvnteschervela  B  91"^  buntes-  40 

cheruela  ^126"  41 

Dracontea'^^  .  .  .  drachwrz   A    126"  5  42 

91"2  [mxii]  43 

Diagredio23  pozwrz  A  126"  B  91"^  44 

Diptainnvm^*   wizwrz    A  126"    B  91"^  45 

[mxi.  mxiv.  mxv.  mxvii]  46 

Didimo^^  häsenora  5  91"^  hasenora  A  47 

126"  [mviii.  mxi.  mxii]  48 

Elna26  älant  B  91"^  alant  A  126"  49 
[mxi.  mxii.  mxv.  mxvii]  50 

Ermodactilus  2''  citilosa  B  91"^  citlose  51 
A  127^  [mxiii.  Mxrv.  mxvi]  52 


^  vgl.  CGL  589,  23  Cimola  serpuUus,  609,  54  Cimolia  idest  serpullus  *  Glaucum 

uiola  ebenso  im  Clin.  17403:  es  handelt  sich  um  keine  deutsche  gl.,  s.  CGL  546,  51. 
583, 10.  591,  24.  612,  55  Glaucia  uiola,  632,  22  Gaucia  uiola,  544,  46.  581,  31  Claucia 
uiola  '  die  deutsche  gl.  scheint  dadurch  entstanden  zu  sein,  dass  hanaf  als  rom. 
mit.  hanap  'cratcr  aufgefasst  ivurde  *  CGL  610,  7  «  CGL  559,  6  «  CGL  610, 
15  '  scheint  auf  cunela  zurückzugehen,   zur  erklärung  können  vielleicht  dienen  cor- 

ruptelen  wie  CGL  570,  41  Origano  .i.  colonena  siue  coronabuli,  540,  48  Lingua  canina 
idest  binebuli,  567,  26  Lingua  canina  .i.  uenebula  ^  pseicdo-Apulejus  c.  102  '  CGL 
609,  9  "  CGL  609,  11  "  CGL  609,  37  "  l.  hanof  >^  calcatrippa  kommt  im 
CGL   nur  in   Verbindung   mit  ancusa  vor:   553,  18.  586,   11.  616,  12  ^*  s.  479,  14 

"   =   Nastvrcium  *'  CGL    588,  73   CapUliueneris  erba  quae    nascitur   in   petris 

*'  pseudo-Apulejus  c.  114  ^*  ist  Camimula  (s.  diese  form  mxii  Beneolentia)  =: 
chamaemelon  gemeint?  "  CGL  555,  31  ^»  CGL  609,  5  "  CGL  620,  65.  Cicvta 
B  "  CGL  623, 1  "  CGL  623, 13  **  CGL  623,  19  "  CGL  613,  53  »  CGL 
561,  33  Elena  .i.  enula  *'  s.  zu  mix  und  Alphita  p.  82».  darnach  Eliniu  (Elimü  A) 

.1.  invla  (uivla  A).  siue  ueia  (veia  Ä)  AB:  lat.,  s.  CGL  560,  71  Elenium  .i.  enula  siue 
als;  566,  40  folgt  aber  auf  Ipnu  .i,  eleniu  sofort  Isius  .i.  ueia 


480 


Bachlich  Geordnete  Globsake.    B.  EiNZEixiLOBSARE 


Oerm.  stud.  2,  281.  Pfl.  1.  2.  {Diut.  3,  354  =  Sum.  22) 


1  Eupopectiim*  leksup  A  127*  B  91''* 

2  Emoroida*    warza.   \  morrinta '    B  91''* 

3  werza.  \  morruita  ■*  ^1   127* 

4  Euoli  *  atach  .1   127«»  B  91''*'» 

5  Eradea  bihinella  ^    B  91''2    pibinelle  ^ 
G       127*  [mxiii] 

7  Eupatorium*  scareleia  A  127*  ii  91'>2 

8  Ervca  wizsenef '  A  127*  Z?  91''2  [mxl 

9  MXVl] 

10  Edera  «    ebechhee    £  91''2    ebechhee   A 

11  127*  [mxl  mxii] 

12  Eusule    spnvchwrz"    A    127«     /?    91''2 

13  [mxi.  mxii] 

14  Eraclea    hanenchaiiip    A    127*    haneii- 

15  kanip  B  91''^  [mix  Heraclea] 

16  Elleborum  albuin  ^^  nieswrz   A    121''  B 

17  91*'2 

18  Elleborum   nigruni  ^^     .sut*wrz    A     127* 

19  suterwrz  B  91*'^  [Mxn.  Mxv] 

20  Eboluni^^  ^^^f,:^   ß  9ib2    ^tche    atich " 

21  A  127*  [mxi.  mxil  mxiii.  mxv] 

22  Fei  draconis  cigelinta  .-1   127^    zigelinta 

23  B  92*1 

24  Fungus  23  swain  A  127«  svamb  B  92*^ 

25  [mxi.  mxii.  mxiv.  mxv] 

26  Filix^*  farni  A  127*  farin  5  92«^  [mxi. 

27  MXII.  mxv] 

28  Feniculum  fenichel  B  92*^    phenchil  A 

29  127*  [mix.  mxi.  mxii.   mxiv] 

i 

30  Febrefugia  ^^  metriua  B  92«^   nietna   A 


127»  [mxii.  mxv]  31 

Filcicula  1«  faraii   A  127»  /?  92»^  32 

Flumi  neniedehe   A   127»  B    92»^  [vgl.  33 

mix]  34 

Ficaiiai'  ficwrz  A   127»  B  92»»  35 

Glans  eichela  B  92*^  eichele  yl  127»  36 
[vgl.  mxii]  37 

Gentiniana  »*  hömera  i?  92»^  hemera  38 
C  1»  hemer  .4   127*  [mxv]  39 

Gladiola  svertela  B  92*^  suertela  C  1»  40 
swcrtele  A  127*  [mxi.  mxii]  41 

Gallipes.  \  gallicrvs  hanefvz  B  92»^  42 
haneiifuz  C  1*  hanenwz  A  127»  43 
[mix]  44 

Git.  lolium  raten  A   127«  B  92*^   C  1»  45 

Gregauega  ^^  heiternezila  C  1*  heiter-  46 
nescela  B  92»»  heit^nescel  A  127»  47 
[mxl  mxii]  48 

Girada  ^o  niageräteu  B  92*»  C  1*  ma-  49 
geraten  A  127«  50 

Hvnivlvs  hopfo  B  92*»  C  1«  hopfe  A  51 
127*  [mxii.  mxvi]  52 

Irificilis  ^^  uvatwrz  A  127'*  vuatwrz  5  53 
92«2  vuat  uurz22   C  1*  [mix]  54 

Irevs  watwrz  A  121^  B  92»*  C  1*  55 
[mix  Yreus]  56 

Inola  älant  C  1*  alant  B  92«*  alant  57 
A  121^  [mix.  mxiii]  58 


*  =  Lupopectina,  das  MIX  überliefert  ist  und  auch  in  den  hss.  unserer  nr  als  Lu- 
pipectina  magnus  Carduus  widerkehrt:  zu  lupi  pecten  =  virga  pastoris        *  CGL  600,  4 

^  umgedeutet  aus  emoroida  *  a\  iDiten  480,  20  ^  CGi  576,  67  Siderites  pipenella, 
pseudo-Apulej US  c.  72  heracleae  siue  sideritidis  *  pseudo-Apulejus  c.  46.  daneben  quer 
am  rande  von  später  hand  Chumgntkraut  (dh.  Kunigundkraut)  A  '  Eruga  idest  sina- 
pis  albisCGi  623,47  »  C<?i  545, 59. 62  »  Z.prachwrz  "CG^i  582, 41  '^  CGL 
582,40        '^  C^X  562,67        '^  atich  über  atche  A        '*  C<?i563,46        "  Cöi563,56 

1*  Filcicula  filix  parua  Clm.  17403  /.  243*  »''  CGL  626,  54  Mihnoria  idest  ficaria, 
626,  29  Morella  idest  erba  ficaria  *»  das  lat.  wort  fehlt  C.  l  Gentiana.  CGL  590,  74 

**  Greganega]    das   mittlere  g  aus    ?u    corr.  A  *"  nicÄ*  nachweisbar         *'  e«t- 

sieHt  aMS  Iris  illyrica        '^  vuat  uurz]  r  aus  e  corr.  (7        "  CGL  563,  60 


III.  Das  Pflanzenreich  MX 


481 


Oemi.  Skid.  2,  281.  282.  Pfl.  1.  2.  (Diut.  3,  354.  355  =  Sum.  22) 


1  Intiba  ^    härstrenga    C  1*   harstrenga    B 

2  92«2  harstrenge  A  127*^ 

3  Iringus  ^  distel  i?  92*2   (7  1«^  distel »  A 

4  127^ 

5  lusquiamum    bilsa    B   92"^    C  1»    bilse 

6  -4  127''  [mix.  mxi.  mxii.  mxv] 

7  louis  barba  huswrz  B  92»^    <7  1»    hus- 

8  wrz*    J    127''     [mix.     mxii.    mxvi. 

9  MXVIl] 

10  Italica  wolueszeisala  C  1*   wolueszeifala 

11  B  92«2    wolfeszeifala    A    127»'    [vgl. 

12  MIX.    MXII.    MXV] 

13  Isca  zvntra  B  92*"^-  zuiitra  C  1*  zunter 

14  A  127»' 

15  Lupinuin  ficbona  B  92''^    C  1*    ficbone 

16  -.4  127»'  [mix.  MXII.  mxv] 

17  Lacteiidia  ^     spiwrz    ^    127»'    B    92»»^ 

18  Cl^ 

19  Lvbisticum  lubestikel  B  92^^   C  1^  lub- 

20  steche  A  127»»  [mix.  mxii.  mxvi] 

21  Lapacium «  hufleticha   J^  127"    5  92^^ 

22  husleticha   C  1* 

23  Leonpodion'^  lewenwrz  A  127"  B  92"^ 

24  C  1^ 

25Laiiaria*    wllina    C  1^    wUina  ^127" 

26  wllina  B  92"^  [mxi.  mxii] 

27  Lappa  cletta   C  1^  cletta  5  92"»^  chlette 

28  ^127"  [mix.  mxi.  mxvi] 

29  Lingua    agnina^    schafeszvnga    B    92»'^ 

30  schafe:^  zunga     C   1*   schafe?zunge  A 
.31        127" 


Ligustra   hungoblunia  ^^    B   92"^    G    1*  32 
hungeblunie  .4   127"  33 

Miricvs  tarn  mirice  ^^   eheidehe    A  128*  34 

B  92"^  eheidehe  G  1"  [mix.  vgl.  mxi.  35 

mxii.  mxv]  36 

Maurella  hilmibranda  ^^  ^  128»  5  92"^  37 

G  1"  [mix]  38 

Morbus  regius^^  .  .  .  gelewesvth  B  92"^  39 

gelewesuth  C  1"  gelsuht  ^  128«' [mxii]  40 
Meatix  athaeh  B  92"^  atach   G  1"  atche  41 

A  128*  [mix.  mxiv]  42 

Mentastrum  fiscminza  B  92"^   Cl"  fisci-  43 

minze  A  128*  [mix.  mxii.  mxiv]  44 
Macedonicvm     gires    ^128*     B    92"^  45 

G  1"  46 

Millefolium  garvwa  B  92"^  garuwa  G  1»>  47 

garwe  A  128*  [mix.  mxi.  mxii.  mxv.  48 

mxvi]  49 

Menta  niinza  G  1"  niinza  B  92"*^  minze  50 

A  128*  [mxi.  mxii]  51 

Mora  tvpbere    B    92"^     tüpbere     G  1"  52 

tupbere  A  128*  [mviii]  53 

Mavra  drvswrz^  92"^-2  druswrz  ^1  128*  54 

G  1"  [mix.  mxi.  mxii.  mxv]  55 

Milleniorbida  drvswrz  B  92"-   druswrz  ^*  56 

A    128*    G    1"     [mviii.    mix.    mxi.  57 

MXVIl]  58 

Miganvs  ^^  bilsa   B  92"^   G  1"    bilse  A  59 

128*  [mxii]  60 

Mavrella  bonwrz  ^»^  A   128*    G  1"    bon-  61 

wrz  B  92"2  [mix]  62 


•  CGL  576,  38  *  CGL  565,  12  Hiringium  .i.  centucapita  und  MXI  zu  Eringi.  =r 
i^ovyyiov  '  distel]  I  aus  ?t  radiert  A  *  huswrz]  wrz  auf  rasiir  von  and.  hand,  von 
der  auch  das  übergeschr.  o  herrührt  A  ''•  CGL  592,  2  ^  CGL  592,  31.  Lapatiü  -4, 
das  erste  a  aws  corr.  '  CGX  567,  14.    Leonpodion  C         *  herba  lanaria  ic«  Flinius 

NH  24,  168  '  CGL  567,  28.  angnina  J.        '"  der  erste  bestandtell  des  70ortes   wird 

zu  honec  gehören  "  mirice  BC.  Mitam  mirice.  eheidehe  im  text,  dazu  am  rande  mit 
Verweisung  Miric'  tä  mirice  eheidehe  A.  Miricos  .i.  tamaricc  CGL  569,  78  ^'^  l.  hi- 
milbranda  Diefenhach  '*  CGL  603,  6        **  druswrz]  d  aus  corr.  C  "  =  Micho- 

nus.  pseudo-Apulejus  sagt  c.  5  vom  hyoscyamus:  eius   succus  similis  est  meconii  herbae 

'•  bönwrz]  n  aus  v  corr.  A 

Althochdeutsche  glossen  III.  31 


482 


Sachlich  Geordnete  Gujksare.     B.  Einzklülohhake 


Genn.  stud.  2,  282.  283.  1%  1.  2.  {Diut.  3,  355  =  Snm.  22.  23) 


1  Michomes  ^    magesamo    B   92''*    nmgen- 

2  saino   C  l*»  luagent^aiue  ^1  128»  (mvui. 

3  MIX.    MXIl| 

4  Musica    vogelchrut  2    A   128»     vogelcrvt 

5  B  02^^  vogelcrut  C  V'  [mixJ 

ü  Malanuv«  ahhalin  A  128*  B  92^2  C  1»> 

7  [mix] 

8  Moron    hviierdäiin   B    d2^'^    huiienlann 

9  ^  128«  C  Ib  [mix] 

10  Mvsica  animata  lebente   muschela    (mv- 

11  schela  B  muschele  A)  A  128»  B  92»»^ 

12  C  1^  [mix] 

13  Malva  papela  B   92»''^    C  1^    pap»!    A 

14  128»  [mix.  mxi.  mxvi] 

15  Marn-biuni  anthorn  A    128»  5  92'>2    C 
IG       l''  [mix.  mxi.  mxii.  mxv] 

17  Mora    agrestis    s^varzwrz    B  92''^    C  l** 

18  .swazwrz  A  128»  [vgl.  mix] 

19  Maiisca  grozclai-ni  A  128»  ß  92^2  C  V> 

20  [mix.  mxi.  mxii] 

21  Menta    nigra  ^    rosminza    B  92^'^    0  1** 

22  rosminze  A  128»  [vgl.  mix  Mentastrum] 

23  Nigella    raten    A    128»    B   92i'2    C   1»> 

24  [mviii.  mix.  mxi.  mxii] 

25  Nitrvni  *  Ivtersalz  B  92^^  Ifitersalz   0  1^ 

26  lut^salz  A  128»  [mxvi] 

27  Nimphea  grßnsinc  B  92'*^    C  1^    gren- 

28  sine  A  128*  [mix.  mxi.  mxii.  mxvi. 

29  Mxvii] 

30  Napeos  »  senef  A  128»  B  92»>2  siuef  Cl^ 

31  Nastureium    chresso    A   128»    cresso    B 

32  92^2   Q  l'>   [mix.    mxi,    mxii.   mxiii. 


mxv.  igt.  mviii) 


:r. 


Origanvni  •  toeto  B  92^^  C  l*»  dost  A  34 
128»  [mix.  mxii.  mxv]  35 

Ociaivui'  girgila  A  128»  B  92»»*   C  P  30 

Orbicidari«  «  ertaffel  B  92»'*  C  V  hert-  37 
apfel  .1   128»  38 

Origanvm  colenela*  B  92^"^  C  l^  che-  39 
nel  J  128»  40 

Piganon   rvta    B  92»''^    ruta    C  l*»    röte  41 

A  128»  [mviii.  mix.  mxiv  Beganon]  42 

Ptuieafro  sigUiiio  i»  ^128»  B  92»»2  C  1»»  43 

Proserpiuaca.    centenodia^^   .i.  wegetreta  44 

B    92''2    r   Ib    .i,    wegetHe    A    128»  45 

[vgl.  mxvi]  4G 

Pollipodiai2  farm  A  128»  5  93»^   C  1»>  47 

Portüaca  *^  purcelen  B  93»^   6'  l*»  bur-  48 

cel  A  128*'  [mxi]  49 

Petroöilinvm  ^*    pfitersele   5  93»^    C  V  .')0 

pet^sille  A  128''  [mxii]  51 

Plantago  Wegerich  B  93»^  C  1*»  wegch  32 
J  128''  [mix.  mxi.  mxii.  mxv]  53 

Potentilla  grensinc  C  2»  grensic  B  93»^  54 
gnsinc  A  128''  [mix.  Mxn.  mxv.  55 
mxvi]  56 

Pertinaea  morhela  B  93»^  C  2»  morhel  57 
A  128*»  [mix.  mxv]  .08 

Papauer  ueltmago  C  2»  veltmago  B  93»^  59 
veltmage  ^128''  60 

Pastinaca  siluatica^^  ueltmorehela  C  2»  61 
veltinorehela  B  93»^  veltmorhel  A  62 
1281*  63 


•  vgl.  CGL  540,  67  Meconos  maiore.  idest  semen  papaueris  *  darnach  steht  similis 
ciceri.  CGL  592,  48  Molotsa  musica  maior,  626,  24  Mellota  idest  musica  maior  *  CGL 
569,  66  *  CGL  626,  67  *  CGL  627,  7   Napius   idest   sinapis         •  OBigananü  A 

^  CGL  627,  30  »  CGL  570,  51  Orbicularis  .i.  ciclaminus,  555,  30  Ciclaminum  .i. 
terre  malum  *  urspr.  nicht  deutsch,  erst  von  A  misverstanden,  s.  CGL  570,  41  Ori- 

gano  .i.  colonena  "  lat.:  CGL  572,  3  Paneafro  .i.  siligiae  "  CGL  572,  11  Proser- 
pinaca  .1.  centenotica  "  CGL  574,  27  Polipodia  filix  arborea  "  Portulaca  C.  CGL 
574,  30  "  CGL  572,  6  "  siluatica  über  der  zeüe  mit  einschaltezeichen  nachge- 
tragen A.  Pastinaca  agrestis  CGL  574,  26 


III.  Das  Pflanzenreich  MX 


483 


Germ.  stud.  2,  283.  284.  Pfl.   1.  2.  {Diut  3,  355  =  Sum.  28) 


1  Proserpina    rithacht'!    A    128»'     B    93*^ 
o        (7  2* 

3  Polipodium    steinfaim    A  128'^    1?  93»^ 

4  C  2*  [mix.  mxv.  MX  vi] 

5  Pancrista  rvta  ^    5   93«^    ruta    A    1 28^ 

6  C  2^ 

7  Piadonna  2  wllina  5  93«^  wllina  .4  128'' 

8  C  2« 

9  Paniciuni  ^  fenich  vi  128"  B  93''^   C  2^ 
10       [mxiJ 

llPulpedo*    hanenwrz    A    128''    B   93«^ 

12  C  2»  [mxii] 

13  Pepo  5  pfedema  B  93*^^   C  2»    pfedeine 

14  A  128»'  [mxii.  mxvi] 

15  Riuula    clina«    A   128''    B  93^^    C  2^^ 

16  [mxi.  mxii.  Mxvn] 
ITRvmicedo''    bramlÖb   A    128''    B  93»^ 

18  C  2« 

19  Reumatica  ^  chranehesnabel  B  9i'i^^  C  2=* 

20  chranehesnabel  A  128''  [mxi.  mxii] 

21  Ratilia  tumella»  A  128''   G  2»  tvrnella 

22  B  93*^  [mxi.  mxii.  mxiii] 

23  Ramumulum  ^0    huntestille    A    128''     ß 

24  93"^    C  2"  [mxii  Ramnum] 
25Raphanvm^i    merretech    B  93-"^^    0  2^ 

26  m^retich  .4  128"  [mxii.  mxv] 

27  Rvmex   brania    B  93*^    C  2»    branie  ^^ 

28  yl  128''  [mviii.  mxii.  mxvii] 


Radix  retech  B  93»^  G  2»  [mxii.  mxvi]  29 
Radegutliuni    merretech    B  93'*^      C    2»  30 

[mxiii.  mxiv]  31 

Ramica  "  brania  ^  93«^^  G  2«  [mxii]  32 
Rvta  ^*  rvta  ß  93«^    ruta    C  2'^  rut  J  33 

128''  34 

Rapa  15  Rvba  B  93''i  ruba    C  2»  rvbe  35 

.1   128''   [vgl  mxii]  36 

Sidiritis  pibinellai^   ß  93»2    C  2»  pibi-  37 

nelle  A  128"  38 

Scumaria  morhela  ^'  B  93»^    G  2«  mor-  39 

hei  A  128"  40 

Sinonvs^«  wihunt  A  128"   C  2»  wihvnt  41 

B  93^2  [mxiii]  42 

Sanguinaria  ^^     spuregras.     t    wegetreta  43 

(wegetrete  A)  A   128''  B  93^^    ^j  2»^  44 

[mxiv]  45 

Scortia  rinta  B  Wd^^  C  2"  rinte  A  128"  46 
Sinterea    nuzsuht^"   A  128"    nvzsuth  ^o  47 

B  93"2  nuzsuth^o   G  2»  48 

Sprintilla  nieswrz  A  128"  5  93^^  (;  2»  49 

[mviii.  mxiii.  mxiv.  mxvi.  mxvii]  50 
Sparga^i  heirbeswrz  B  93'*2   G  2^   heir-  51 

besuvrz  A  128"  52 

Singeuona^^  pewinca  A  128"    pevyinca  53 

B  98*2  perewinca   C  2»  54 

Satureia^J    quenela    5   93«^    (j  2»   quü  55 

A  128"  [mxv.  ?;^/.  mxii]  56 


'  CG'i  572,  2  Pancrista  .i.  semen  rutae  ^  s.  oöe/i  478,44  '  Z>«osc.  2,  120  *  t^. 
CGL  574,  31  Pulpodis  .i.  oriafamis  (?)  und  Mvm  Polpedum.  das  u-ort  scheint  aus  poli- 
podium zu  puUi  pedem  umgedeutet        ^  CGL  Ml,  36        "  /.  cliua        ''  iJt/Z.  mxi  Emicedo 

*  CGL  594,  39  Reoraatica  scolastica  »  die  (jl.  vielleicht  lat.,  s.  CGL  594,  45.  628, 
32  Rartilia  .i.  tornella  *"  CGL  574,  69  Ramnus  idest  spina  alba?  Dicfenbach  vermu- 
tete entstellung  aus  Kamemelum  "  CGL  575,  8  Eafanus  .1.  radix  ortulana  *-  in 
A  ist  von  einem  brame  zum  andern  üherrjesprungen  '*  CGL  575,  34  Rubo  .i.  rumice, 
vgl.  575,  13  **  CGL  575,  36  Ruta  .i.  picanon  **  CGL  575,  33  Rapus  .i.  napus.  Ra- 
pa] p  von  spaterer  band  aus  b  corr.  A  ^*  Siderites  pipenella  CGL  576,  67  ^'  Scu- 
maria maurella  CGL  595,  36  "  Sinonus  pipercli  CGL  575,  53,  Sinonus  siriacus  nigella 
595,  5,  Sinonus  ideSt  siriacus  uel  raeUa  628,  65  "  Sanguiilnaria] :  =  erloschener  buch- 

stab  A.    CGL   628,   56  "  entstellt   aus  huzsuht  =  uzsuht         "  =  Aspar(a)ga.  vgl. 

CGL  629, 12        **  ist  das  deutsche  Singruona,  wie  schon  Graff  sah.  prouinca  CGL  627, 
39        »  CGL  596,  1 

31* 


484  HacHLICH     GkOHDNETE     GloHHAKK.      li.     KlSlElXiLOHhAHE 

Oerm.  shtd.  2,  284.  285.  Pfl.  1.  2.  {Diut.  3,  355.  356  =  Sum.  23.  24) 


1  Serpillum  ^    ueltqueuela    C    2»    veltque- 

2  nela  D  93»*   veltqnel  A  128''  [mxii. 

3  MXVI.    V(jl.    MXlJ 

4  Solsequia  *  ringela  B  93*"   C  2*    ringel 

5  A  r28*'  [mxii.  mxv] 

6  Simphoniaca^  bilsa  i^  93*^    C  2»    bilse 

7  ^  128*'  [mxii.  mxiv.  mxviiJ 

8  Scolopendrivni  *  hii-zeszvnga  B  93*^  hir- 

9  zea     zunga     C   2*    hirszüge    A    1 28'' 

10  [mxi.  mxii] 

11  Septiueruia^    wegebieita    B  93»'^    C  2» 

12  wegebfeite  .1  129*  [mxi.  mxii] 

13  Saiiguinaria  *    wegetreta    B   93»''^     C   2« 

14  wegetfete  A  129*  [mxii] 

15  Sigillum   salomonis "    niagerato    B  93"^ 

16  C  2*  mageräte  ^129* 

17  Sarminia  ®  wiltkeruela  C  2*    wiltkervela 

18  B  93*2    wiltkervele    ^1    129*  [mviii. 

19  mxi.  mxii.  vgl.  mxvii] 

20  Sauina  seuebom    B  93^^   C  2''    >-eve  A 

21  129»  [mxii] 

22  Sambucus»  holent»   B  93"!   holenter    C 

23  2''  holre  ^129*  [mxii.  mxiv] 

24  SUiqua  ^^  sprachila  ß  93»'i  (7  2"  spcliila 

25  A  129* 

26  Salatnimii  hunt^spe  B  ^^^    0  2^ 

27  hüte'pe   ^129« 

28  Solarega  ^^     scberlinc     B    93^^      C    2b 

29  scheine  ^129* 

30  Senecion'^^  beiuwiz  A  129'*    beinwrz  B 


93''i   C  2*>  [mxiiiJ 
Semen    amnieos  '*     wildeinorachBanio    B 
93^^    C  2''  wildemorachr^ame  A  129* 

Tanaceta  ^^  reinevano  Z?  93''^  reineuano 

C  2'»    reinuane    ^   129*    [mxi.  mxii. 

mxv.  mxvii] 
Tubura^«    ertiivz    B  93»''    ertnuz    C  2»» 

ertnuz   A   129*    [mxi.    mxii    Timbra. 

mxv] 
Tormentilla ''  ficwrz    .4  129*    ficwrz   B 

93'''   C  2''  [mxii.  mxvii] 
Trifolia  gvchesanipfro  "*   B  93'»'  gSches- 

anipfro   C  2''    gochesampfere  A  129* 

[mviii.  mxii] 
Talpiiiola  1»     ncherewrz    B   93''i     C    2»' 

sch*wrz  ^129* 
Temivs  lupi  ^o  Avolfeswrz  B  93'»^   C  2»' 

wolfwrz  A   129* 
Timvs^i  binsoga  B  9Z^^    C  2'»   binsoge 

A  129* 
Titimalluin22    brachwrz    5   9Z^^     C  2'' 

b*chwrz  ^129*  [mxii] 
TitimaUa  gallatite  23  ß  93''^    C  2^  gal- 

latite  J  129* 
Trifolium  2*  chle    A    129*     cle    B    93'»^ 

C  2''  [mxii] 

Uennicvlus   wormo   B  93''^    C  2^  vvrm 
,1   129*  [mxii   Uerniiculosa] 


31 
32 
33 

.34 
35 
36 
37 
38 
39 
40 
41 
42 
43 
41 
45 
46 
47 
48 
49 
50 
51 
52 
53 
54 
55 
56 

57 
58 


»  CGL  595,  10    *  CGL  629,  22    »  CGL  594,  69    *  CGL  595,  8   *  CGL 

576,  42        «  5.  o&f«  483,43        '  s.  Alphita  p.  169*        «  Sarminia]  r  aus  n  corr.  C.  CGL 

577,  13  »  CGL  629,  43  "  CGL  576,  5  "  l.  Solati-um  "  Zs.  f.  d.  ph.  9, 
208,  686  Solaregia  scherlinch,  in  der  später  zu  ertvähnenden  Wolfenbnttler  hs.  Aug,  60. 
15.  8"  bl.  Sl^   Sola  regia  scerligc,    tmten  Mxxn   Soloraga  scerlinch  "  CGL  629,  11 

**  über  ami  gen.  ameos  s.  VBoses  index  zu  Theodorus  Priscianus  s.  v.  Alphita  p.  8*. 
vFischer-Benzon  66.  zur  gl.  vgl.  DWB  5,  1598  **  Tanaceta]  das  ziceite  a  aus  corr. 
A  »•  CGL  630,  5  "  CGL  629,  67  "  ampfro]  p  auf  rasur  B  »»  CGL  578, 
72  *"  Terimus  .i.  lupinus  CGL  577,  44,  Tennusorinus  .i.  lupinomundano  578,  42,  Ter- 
nus  .i.  lupinus  586,  21,  Termus  lupinus  596, 11,  Termus  idest  lupinus  630,  13,  Termos  lu- 
pinos  682,  62  *»  CGL  all,  53  "  CGL  630,  1  "  lat. :  CGL  577,  41  Titimalos 
.1.  galatita        "  CGL  567,  1 


III.  Das  Pflanzenreich   MX  — MXI  485 

Crerm.  sind.  2,  285.  Pß.  1.  2.  {Diut.  3,  356  =  Sum.  24).  —  Pfl.  3.  {Sum.   60) 


1  Uermiualis  berewhike  .4  129*  berewinke 

2  5  93»^^   C  2i>  [mxii  Vermicularis] 

3  Wlgago    haselwrz    A    129*    haselwrz  B 

4  93''i   6"  2b  [mxii] 

5  Vulganie^  haselwrz  A  129*  haselwrz  5 

6  93"!  C  2^ 

7  Viscvs  2    mistille  5  93''^   misteile   C  2^ 


niistel  yl    129*  [mxi.  mxii.  MXV]  26 

Uerbena '   isincletta   B  93^»^   isiNcletta  *  27 

C  2"  isiiichlete  ^129*  28 

Zvzvr   zitvaR   i>'  93^2   zituar    C  2'>   zit-  29 
vare  A  129*  [mxiv]  30 


MXI 

Codex   Vindohonensis  10 
?vrmutta  ^     [mx. 


8  (336*)    Absinthium 

9  mxii.  mxvi] 

10  Abrotanuin     .i.    stabeuurz     [mx.     mxv. 

11  Mxvn] 

12  Artemesia  **  .i.  bucca  [mxii] 

13  Accorus  swertella  [mviii.  mx.  mxii.  mxv] 

14  Acidula  amphera  [mx.  mxii.  mxv.  mxvii. 

15  vgl.  mviii] 

16  Achyllea'  garuua 

17  Acer  gundereba  [mx.  mxii.  mxv.  mxvii] 

18  Acconitum  ^  luppewurz 

19  Aberdiosus  ^  .i.  bai"ba  iouis  buswurz 

20  Agaricum  ^"^  habechesswiun  ^^ 

21  Allium  ^2  clobelovich  [mxii] 

22  Alga  ^^  rietgras 

23  Alumen^*  beizsteiu 

24  Ammonium  ^^     1    ammoniacum    lutersalz 

25  Amistrum     i.     uiscum  ^^     mistel    [mxii. 


mxvi]  31 

Anthemnis  ^''   crotuntille  32 

Anetum  tille  [mx.  mxii]  33 

Anagolus  ^^  rossehub  ^^  [mviii.  mxii]        34 
Andianton  ^^  steinfaren  ^^   [mxii]  35 

(336^)  Ancusa  i.   lacca^^   l    solsequium  36 

37 
38 
39 
40 
41 
42 
43 
44 
45 


lingela  [mx.   mxii] 
Antiria^^  seuina  [mxii  Antirinon] 
Apium  effi  [mx.  mxii.  mxvi] 
Apozima  tranc  ^^ 
Apri  radix  eberwurz  [mxii] 
Arthemesia^*  bucca 
Arsenicon  ^^  orgemint  [mxii] 
Artemideon  ^*'  wizwui-z 
Armoratia  manua   [mx.  mxii] 

te 

Arginouis  blecha^''  [mxii.  vgl.  mx] 
Asarum  haselwrz  [mx.  mxii.  mxv] 


46 

47 


*  icol  aus  Vulgagine  entstanden        -  CGL  596,  22        ^  CGL  586,  28        *  islNcletta] 

N  aus  corr.    C         ^  im  context         ®  CGL  585,  17  '  pseudo- Apulejus  c.  88.    CGL 

552,  63        «  Diosc.  4,  77         »  vgl.  CGL  542,  13  Abdius.  barba  iouis,  vgl.  536,  30  Abs- 

dios        ">  CGL  607,  34         "  l.  habeches  swam         ^^  CGL  551,  45         »^  qqj^  543^  37 

**  CGL  587,  18   Alumen   .i.    stipteria  '^  CGL  553,  19   Amoniaco  gutta  amoniace 

"  CGL  596,  22    Uiscus  anstrus   inarbore,    552,  47   Amostro  pomula  deuisco,  630,  29 

Uiscus  idest    austrus  inarbore         *'  CGL  536,  29  Antemis.  idest  camemela        '*  auagal- 

lis  ist  simphitum,  consolida,   s.  pseudo- Apulejus  c.  60,    aber  auch   lolium,  CGL  580,  16 

**  im    context  "'-"  CGL    536,  4   Adiantos.    idest    poUtricos.    idest    capillo    ueneris 

"   CGL  547,  49  Lacca  ancusa        "^"^  CGL  549,  54  Artiron  .i.  sauina        ^'  im  context. 

8.  477,  8        **  s.  485,  12.   hier  steht  die  gl.   an   der  der  Ordnung  dieses  vocahulars  ge- 

mäfsen  stelle,  vorher  an  der  durch  die  vorläge  bestimmten        **  CGL  549,  23  **  ar- 

teraedeion  der  griech.  name  des  dictamnura  hei  pseudo- Apulejus  c.  63.  vgl.  CGL  550,  42 

Artemediuncra  diptamnus         *''  im  context 


486 


Bachlk  H  Geordnete  Glossare.    B.  Einzelglossare 


Ptl  3.  {Sum.  00.  Gl) 


1  Anpedeion  ^  wild   leticha  '^ 

2  Astricuin  a-strenza^  [mxii] 

3  Aspartuni  '  schafthowe  '' 

4  Atticum  mel  hiinibelhonig  (mxh.  mxvii] 

5  Atriplex  malta  [mx.  mxviJ 

6  (336')  Bettonica  *  battunia  [mxhJ 

7  Balsamita  seuiboni  ^  binesuga 

8  Batus  ^  studa 

9  Barba  iouis  huswurz  "^  \vyl.  MXVi] 

10  Bilis  galla  *  [mxii] 

11  Bera®  beiza  [mx.  mxuJ 

12  Bedullacia  hunisca  ^^ 

13  Blandonia    wllina^^    [mx.    mxii.    mxv. 

14  mxvii] 

15  Boletus  ^2  phifera 

16  Boluni  radix  1  caput    da  beidu    .sament 

17  sint 

18  Bolbo  ^3  bol  [mxii] 

19  Bolum  wurda^*  [mxii] 

20  Botracius  ephe  ^^ 

21  Boaice  ohsenzunga  ^^  [mviii.  mxii] 

22  Bobulus  siua^' 

23  Bromus^^  habero 


Brittula  hiiitelovch  ^^  [mxii] 
Hra.-,iiun  aiidorn  '•'"  [mxh.   mxvii] 
Briöica^'  wirz^*  [mxii] 
Buglün.sa  rindehzunga  *' 
Buptalmon  ^*  husuiirz 


24 

2() 

27 
28 


(336'')   Cassia    lignea*^    wihboum    [vgl.  29 
MXIlJ  30 

Cannapis  hanef'^"  [mx.  mxii]  31 

Cardamus  cresöo  ^^  32 

Cai-ica28  figa  [mviii]  33 

Castoriuin  .i.  testiculi,  ^'  des  biberes         34 
Caniculata  bilisa  [mx.  mxii.  mxvii]  35 

Capillus  ueneris  steinfarin  [mx.  mxii]       36 
Crassina  iieltquenela  ^°  37 

Cataplasma  ^^  pla-ster^"  [mxii]  38 

Cardamomum  brunnecresso  ''  \ygl-  mviii]  39 

40 
41 
42 
43 
44 
45 
46 


Cassaltrum  beizstein  ^^  [mxii] 
Cai-bunculus  ubil  blatera  ^^  [mxii] 
Camephitis  harhowe  ^* 
Caprificum  ^^  sprincwrz 
Cameactis  ^^  latich  ^^ 
Capnos  ^^  hanenuoz 
Carui 


39 


cumi 


*  CGL  551,  73  Aspedelon  .i.  lactuca  siluatica  *  im  context  '  vgl.  oben  289,  20 
spartus  wnrf  477anw.  22  spartüla  *  pseudo- Apulejus  c.  1  *  seuiböm  im  context.  CGL 
608,  49/  stehen  Baisemita  und  Brateus  idest  sauina  unmittelbar  hinter  einander,  543,  51. 
53.  587,  62.  64  in  nächster  nähe:  leicht  kann  daher  seuiböm  zu  dem  falschen  worte  ge- 
raten sein  '  CGL  543,  52  '  CGL  617,  68.  darauf  Bisata  rata  (im  context),  wol 
lat.,  da  bald  folgt  Bisacis  .i.  rata  agrestis ;  vgl.  CGL  554,  28  Basasa,  580,  41  Bisa,  587, 
72  Bissasa,  619,  25  Bisassas,  631,  32  Bisasa  .i.  rata  *  im  context  °  l.  Beta  "  die 
gl.  ist  mir  unklar  "  darauf  Blassana  elifago  lat.  (=  lilifagus)  **  CGL  563,  60 

"  CGL  553,  42  Buluus,  587, 43  Bulbus,  narcissus  agrestis  **  hier  scheint  Mxn  das 
richtige  erhalten  zu  haben  "  CGL  536,  39  Botracion.  idest  apio  rastico  **  im  con- 
text. C'GjL  554,  68  ^^  eine  wahrscheinliche  deutung  dieser  gl.  tveifs  ich  nicht  **  CGL 
553,  21  Bromu  .i.  auena  "  CGL  587,  49  Brittola  .i.  cipa  minuta  *«  CGL  541,  37 
Prassion.   idest  marrubio  -^  =  Brasicia  "  im  context  *'  CGL   553,  28  Bu- 

glosa  .i.  lingua  bubula  -*  CGi  536,64  *^  Alphita  p.S5^  ^'  im  context  "  CGL 
544,  60  Cardomo  nasturcio  "  CGL  566,  50  "  vgl.  CGL  609,  9  uö.  Castorio  idest 
testicul  debebro  *»  im  context  »^  CGL  599,  25  "  CGL  537,  54  Cardamomu.  idest 
nasturtio  "  CGL  599,  4  Carbunculus  mala  pustella  "  CGL  558,  63.  622,  50  Game' 
pitron  .i.  ippericus  '*  wol  verderbt  aus  Caprifolium  ^°  CGL  555,  6  *''  im  context 
auf  rasur  und  fälschlich  für  atich        **  Alphita  p.  33'>        *'  =  Careo  MX 


III.  Das  Pflanzenreich  MXI 


487 


Pfl.  3.  {Sum.  61) 


1  Caroö  ^  harthowe 

2  Cetison  facis  galla^  [mxii] 

3  Cenisa  ^  bliuanie  * 

4  Cerifolium    cheriiella    |mx.     mxii.     mxv. 

5  MXVl] 

6  Celidonia  sellewrz  [mx.  mxii.  mxv] 

7  Cepe  '"  zubullo 

8  (337*)  Cicer  chcerra  ^' 

9  Cynamoniiun  "  cinimin  [mxii] 

10  Citainus**  citelosa 

11  Cicuta  serlinc  [mxii.  mxv.  mxvi] 

12  Ciconia^  wotich 

13  Circircla  ^"  arewui-z 

14  Citi'i  semen  ^^  röbesame 

15  Ciprus  piper  boum  ^^  [mxii] 

16  Cyatus  mez  [mxii] 

17  Cidus  ^^  sucus  di-ieide  ^^ 

18  Cium  ^5  tille 

19  Colocassia  wildminza    [mviii.  mx.  mxv] 

20  Collocintida  ^^  wildcurbez 

21  (337'')  Coagulum  spinrust^'^  [mxii  Cassa] 

22  Costum  ^^  costo  [mxii] 

23  Crassina  ueltcenula  ^^ 


Cromella^"  wihsela  [mxii]  24 

Cuculo  panis  ^*  gouches  amphere  25 

Dampno  ^^  lorbere  26 

Dafnis  lorbouin  ^^  27 

Derisipila  wiltuurz^'  [mxii]  28 

Dorcadion  ^*  wizwurz  29 

Dracuntea^^  slangwrz  [mviii]  30 

Dragagantum  ^^  flit  31 

Driorteris  ^'  polipodium  insuce  32 

Diptamus     wizwrz     [mx.     mxiv.  mxv.  33 

mxvii]  34 
Didimo  hasenora^^  [mviii.  mx.  mxii]       35 

Dipsacos  ^^  wizuurz  36 

Ebolum  atich  [mx.  mxii.  mxiii.  mxv]    37 

Edera  ebehowe  [mx.  mxii]  38 

EUeborum  *"  hemera  39 

EUenius  ^^  alant  40 

Elixa  usgezmelzet  ^^  [mxii]  41 

(337<=)  Emina  mez  [mxii]  42 

Emorroide^^  blutsuht  43 
Enula  alaut  [mx.  mxii.  mxv.  mxvii]       44 


'  vgl.  CGL  558,  58  Corion  .i.  ippericus,  621,  48  Corion  idest  ippericu?  *  nicht 
deutsch :  CGL  555,  9  Cicesonfagos  galla  asiana  '  CGL  581,  25  Cerossa  .i.  simicium 
siue  puluer  plumbi  *  im  context  ^  CGL  556,  42  «  CGL  589,  35.   /.  chichera 

Hoffmami  '  CGL  610,  44  *  das  wort  ist  unklar  *  scheint  mischung  von  cicuta 
und  conium  '"  xvol  Cicercula  ai'eweiz  (Diefenbach)  "  hier  wird  nicht  an  citrium 
{CGL  588,  31)  'citrone'  zu  denken  sein,  sondern  an  citria,  welches  CGL  581,  12.  589,10. 
610,  34.  42.  622,  70  camelion  =  yaiiaiUuiv   {Biosc.  3,  8)  widergibt  »*  CGL  559,  27. 

piper  boum  (Z.  ciperboum) « jw  context  **  zzz  l^vd'ogl  ^*  drieide  im  context,  doch  scheint 
mir  das  wort  verderbt  {aus  einer  ableitung  von  xQi-&ri  ?)  und  nicht  deutsch ;  jedesfalls  hin- 
dert es,  an  Cilus  (.i.  sucos  CGL  555, 25)  =  ;^f /oV  zu  denken  ^*  oTov,  sium  =  äviaov  Biosc. 
3,  58;rf^e*  aber  wurde  häufig  mit  urrj&ov,  anetum  vertvechselt,  s.  VUose  Plinius  Secundus 
118i>        '*  CG'L  631,57  Coloquintide  cocurbita  saluatica        *'  im  context        '*  Biosc. 1,15 

'»  s.  oben  486,  37  '">  CGL  586,  29  Uostalinus  .i.  cromella,  588,  60.  609,  34  Corco- 
drillo  .i.  cromella,  588,  24.  609,  15  Cromella  qui  pisso  simulat  "  CGL  559,  36  Dapno- 
cocca  .i.  lauribacca  ^*  im  context.    CGL  559,  83    Dapnis  .i.  laurus         *'  l.  Erisipila 

wiltuur,    vgl.  (GL  600,  33  Ersipela  ignisacer  "^^  CGL  560,  2   Dorchadion  dragontea; 

ebenso  pseudo-Apulejus  c.  15,  aber  auch  c.  63  =  dictamnus,  dgl.  CGL  559,  65  "^  CGL 
559,  41         "  Alphita  p.  48^         "  gr.  ögvonregig  Diosc.  4,  185.  186         *'  im  context 

*•  gr.  önpaxog;  bei  pseudo-Apulejus  c.  63  als  ägyptischer  name  des  dictamnus  be- 
zeichnet, vgl.  CGL  559,  66         '"  CGL  538,  59         "  CGL  .582,  13         "  im  context 

"  s.  480,  2        "  Alphita  p.  134^ 


488 


8achucu  Geordnete  Gujuhark.  B.  EmzELOLoaeABE 


Pfl.  3.  {Sum.  (j  1 .  02) 


1  Enoöton  ^   niilze 

2  Emicedo  brachloch  [mxii] 

3  Epatoriiuii   wizuininza 

4  Epitinms '''  blurno  dcribine  ernte« 

5  Eptafilon  sibenblat  ^ 

6  Epherneron  *  wizwrz 

7  Eptafilou  Wegerich  ** 

8  Eraclia  garwa 

9  Eris  swertella 

10  Ercantilla^  lendewrz  [mxii] 

H  Eringi  *  .i.  semen,  deöfechdisteleö 

12  Eruca   wiz  senaph  [mx.  mxvi] 

13  Eresirica '  swertella  [mxii] 

14  Erision  ruta^ 

15  Eria  »  wolla  i» 

16  Exuporium  phorro  [mviii.  mxii] 

17  Eufrasia  selbheila  [mxii] 

18  Exöcelerata*^^  hanenwoz  [mxii] 

19  Eusole  brachwrz  [mx.  mxii] 

20  Ennadactili  huntlÖch  ^^ 

21  Fauata^^  pungo  [mxu] 

22  Fasiolus  ^*   anviz  [mxii] 

23  Fenicuhun    fenichil     [mix.     mx.    mxii. 

24  MXiv] 

25  Fenum  grecum  ^'  criechesz  howe 

26  Filix  faran  [mx.  mxii.  mxv] 


Filluni  indicuin  pibendia  ^*  27 

Felibon  gesta  ^^  28 
(337'')  Fomiilla    swintwrz    (mviii.  mxii.  29 

Mxviij  30 

Folu  ^^  Btinca  31 

Fragefolium  *'  ertbersblat  [mxii]  32 

Fraxini  senien   asloches  eaino  33 


Fuiigiiri 

MXV 


.swn» 


MX. 


MXII. 


MXIV.  34 

35 


Gelisia    nessewrz     [mviii.     mix.    mxii.  36 

mxvi]  37 

Geninia  ögelin  [mxii]  38 

Gladiolus  swertella  ^^  [mx.  mxii]  39 

Glandula  **  druse  [mxii]  40 

Grecanica  heiternezela  [mx.  mxii]  41 


Hlmiendactilica  heilhöbeto    [mviii.  mix.  42 

mxii.   MXIV.    MXVIl] 

Hedio^mus^^  minza  [mxii] 
Herniosus  holecter    [mxii] 
Hermiou  ^*  hirzeszunga  *'  [mxii] 
Hesculus  spbÖm^^  [mxii] 
Himila^*  brachlÖch 
Hirin  ^'  veherdistil 


(338»)  Idalia  bonina^s  [mxii] 


43 

44 
45 
46 
47 
48 
49 

50 


*  eneston,  enoston  steht  Alphita  p.  213»  mit  foenum  glossiert,  milze  entspricht  also 
tvahrscheinlich  dem  kd.  militz,  engl,  millet  aus  (gramen)  inili(a)ceum  *  Alphita  p.  bl^ 
Epithimum  flos  est  thimi.  vgl.  mxii  '  CGL  538,  47  *  Epherneron]  r  unsicher.  CGL 
561,52  Epimeron  .i.  diptamnus  »  CGL  590,20  Ercentilla  .i.  appiata  •  CGi  590,15 
Eringio   cardopan  '  CGL  591,  36   Irisilirica  gladiolus  hortensis         '  im  context,   wol 

lat. :  vgl.  CGL  561,  28  Elifilon  .i.  ruta.  Alphita  p.  213*  Erifilon  .  .  .  uel  ruta  (eriphion 
pseudo-Apulejus  c.  89.  125)  '  C'GZ  560,54  Eria  .i.  lana  ^^  im  context  "  pseudo- 
Apulejus  c.  9  "  CGL  589,  66  Ermodactulus  alius  agrestis  "  anderweitig  nicht  zu 
belegen  "  CGL  563,  1  "  CGL  586,  23.27  >*  nicht  deutsch:  Füa  iudica  i.  pim- 
pinella  Alphita  p.  215*,  Filio  indico  .i.  pimpinella  Matth.  Silv.  "  nicht  deutsch:  Fili- 
bon i.  genista  Alphita  p.  215*  "  dies  synonymum  von  satyrion  kann  ich  nicht  bele- 
gen >»  CGL  563,  49  ^''  CGL  590,  48.  im  context,  l.  swam  "  zur  hälfte  im 
context  "  CGL  598,  9  *^  CGL  546,  61  "  CGL  561,  50  wird  Ermion  durch 
lingua  canina  übersetzt,  s.  aber  pseudo-Apulejus  c.  57.  96  **  im  context  **  =  Hi- 
nula  *^  s.  oben  481,  3.  488,  11  **  ich  verstehe  die  gl.  nicht.  Scordion  idalius  CGL 
575,  46  muss  aus  dem  spiel  bleiben,  denn  es  steht  für  iä  alius  (vgl.  576,  34)  **  Al- 
phita p.  212b  Eptafilo  i.  Septem  folia  uel  plantago 


III.  Das  Pflanzekreich  MXI 


489 


Pfl.  3.  {Sum.  62.  63) 


1  lacusticus  ^  win 

2  Ibiscus  ibisca  [mxii.  vgl.  mix] 

3  Ipiricum  hardenliowe  [mix.  mxv] 

4  Incubus  slezo^  [mxii] 

5  Insana  ^   bilisa  [mxii] 

6  Intiba  *  stur  [mviii.  mxii.  mxvii] 

7  Inguines  hegedruse  [mxii] 

8  Iris  swertella 

9  lusquiamus  bilipa  [mix.  mx.  mxii.  mxv] 

10  luniperus  ^    recolter    [mxiii.    mxv.    vgl. 

11  mxii] 

12  luncus  ®  binz  [mxii] 

13  Kareola  witesa  [mix] 

14  Kanna '  rorra  [mxii] 

15  Karadrion  lericha  [mxii] 

16  Katarrus  ^  tampho  [mxii] 

17  Lactuca  latuch  [mix] 

18  Lacterida  sprincwre^   [mix.  mxii.  mxv] 

19  Lappa  cletto  [mix.  mx.  mxvi] 

20  Lapatimn    lericha    [mxii.    mxv.    mxvii. 

21  vgl.  mix.  mxvi] 

22  Lanugo  cutina  ^^  [mxii] 

23  Lana  sucida^^  geize woUa^^  [mxii] 

24  Lanaria  wlliiia  ^^  [mx.  mxii] 

25  Leoperina  leberstein  ^^    [mxii] 

26  (338^)  Ligusticiun  i*  winda  [vgl.  mxii] 

27  Lingua  canis  hundezunga 

28  Litnmas  orgemint  ^^ 

29  Litargirum  silberascha  ^^ 

30  Liuiduni  bla  [mxii] 


Lomentum  ^'  vvasga  [mxii]  31 

MaiTubiuni    andorn     [mix.    mx.     mxii.  32 

mxv]  33 

Malua  bappella  [mix.   mx.  mxvi]  34 

Maura    druswrz  ^^      [mix.     mx.    mxii.  35 

mxv]  36 

Mater  herbarum  biboz  [mix]  37 

Macedonium  cheruelle  [mxii.  mxvi]  38 

Mala  acida  sui-ephela^^  [mxii]  39 

Malannum  übel  blatera  ^^  40 

Marsica  grozdarm  ^*  [mix.  mx.  mxii]  41 
Menta  minza  [mx.  mxii]  42 

Mercm-ialis  malta  ^^  43 

Mellilota  binisuga^"  [mxii]  44 

Merum  win  45 

Melampodium  hemera^^  46 

Melena  thasin   [mxii]  47 

Melon  22  bibenna  ^3  48 

Melisse  bini^*  49 

(338'^)  Morella  druswrz  [mxii.    vgl.  mix  50 

Millemorbia]  51 

Morus  mulbovm  [mxii]  52 

Moratum  moraz  ^3  [mxii]  53 

Mora  siluatica  brambere  [mxii]  54 

Millefolium  garua  [mix.  mx.  mxii.  mxv.  55 

mxvi]  56 

Mirice  heidun  ^3    [mxii.    mxv.  vgl.   mix.  57 

mx]  58 

Millemorbia   druswrz    [mviii.    mix.    mx.  59 

mxvii]  60 

Millindrum  ^^  bilisa  [mxii]  61 


*  entstellt   aus    lacus   Heus  ^  im   context  '  ÜGL  565,  61  *  ÜGL  547,  15 

»  CGL  551,  27  «  CGL  576,  32         ^  CGL  556,  37  »  CGL  598,  41  «  im 

context;  e  scheint  ausradiert,  l.  sprincwrz  Hoff  mann  ^"  diese  Übersetzung  verstehe  ich 
nicht  "  CGL  559,  19  **  im  context  '*  im  context.  aus  mxii  ergibt  sich,  dass 
die  deutsche  gl.  hier  zu  einem  falschen  lat.  ivorte  gesetzt  ist  "  vgl.  CGL  613,  35. 
625,  49  '*  CGL  566,  65   Lemnias  .1.  auripigraento  ^*  CGL  567,  4    Litargirum  .i. 

spuma  argenti  *''  CGL  613,  31  **  im  context  "  mercurialis  kommt  oft  im  CGL 
vor,  nicht  aber  mit  einer  zur  deutschen  gl.  passenden  Übersetzung  *°  CGL  547,  69. 

584,  57  "  CGL  569,  41  Melampodion  eleborus  niger  "  CGL  592,  74.  626,  51  Me- 
lonis  .1.  pepenus  "  im  context  "  CGZ  569,  32  '•  CGIj  539,  50.  über  das  wort 
8.  Isidor  Etym.  17,  9,  41 


490 


Sachlich  Georunkte  Gixjssare.     B.  EiNZEUiLOfWAKE 


Pfl.  3.  {i^m.  03) 


1  Miliciuni  ^   siMiiph 

2  Mul.suin  hoiu'f;  uikIc   wazer  ^ 

3  Nasturciuiii  cresso  [mix.  mx.  mxii.  mxiii. 

4  MXV.    vgl.    MVHl] 

5  Nepeta  niinza^  [<7//.mix.  mxii.mxiv.mxvJ 

6  Nemon  ^  widc  inacesamo  * 

7  Nemio-sa  wcgerich  ^  [mxvi] 

8  Niiuphea  greiising  [mix.  mx.  mxii.  mxvi. 

9  MXVIl| 

10  Nigella  raten  [mviii.  mix.  mx.  mxiiJ 

11  Nisene  •*  ringela 

12  Nux    auellana''    haselnuz     [mxii.    vgl. 

13  mxvii  Auellana] 

14  Neruum  *  vvaltowahso  [mxii] 

15  Nux  böm  "  [r(jl.   mxii  NucesJ 

16  Nux   pinca  ^"^  phinaphel    [mxii| 

17  Olea  olebom  ^^ 

18  Oppopanace  lubestechelsauio  '^ 

19  Origanum  ^^  rosseminza 

20  Ordioluin  derflecco  ^ 


(338'*)  Papam-r  **  nmgeHamo  [mxi!|  21 

Pastinaca  **  hohtina  22 

Paiiiciujn   venich  [mxJ  23 

Plectorinus  *'  Ögflecco  24 

Plataiuis  ahorin  "  [mxii]  25 

Piganuin   wiMrutta  ^**  26 

Pituita  fifiz  ^^  [mxii]  27 

Pilax  zaza^**  [mxii]  28 

Picris  wildiu  latecha '^^  29 

Picea  forha^^  [mxii]  30 

Piloi^a  ^^  uiusora  31 
Plantago    wegerich     |mix.     mx.     mxii.  32 

Mxvj  33 

Polipodium  2*  insuza  34 

Portulaca  burcella  [mx]  .3.5 

Pra.siuiu  autoin  ^^  [mviii]  36 

Prasson  lovch^®  37 

(339»)  Pelediu.s  rossehuf^"  38 

Quiatio  zenitu  ***  39 

Quinquefolium  sibinblat^'  40 

Rafanuin^*^  ratich  [Mxm]  41 


*  MilJtum  i.  sinapis  AlpJdta  p.  222^.  dasselbe  wort  ist  wol  auch  Mulzium  .i.  sinapis 
(GL  568,  53         *  im  context  '  entstellt  (ebenso  Mxn  anm.)  aus  anemon  (pseudo-A- 

pulejus  c.  54  auemooen),  vgl.  Anomon  Alphita  p.  10*»        *  im  context.  l.  wilde  Hoffmann 

'  CGL  574,  84  Plantago  .i.  neruosa  *  Nisine  führt  als  a<jyptischen  namen  des  he- 
liotropium  pneudo-Apulvjus  c.  50  au  ''  CGL  587,  2  Auellana  nux  minor  *  CGL 

570,  10  »  im  context  >"  (GL   581,  24  '»  CGL  541,  18   Olea.  idest  oliba 

**  CGL  593,  25  Opopanacus  ius  depanaco,  vgl.  573,  73.  593,  49.  615,  33  Panacus 
regius  liuesticc  radix        "  CGL  541,  14.  593,  27        »  CGL  574,  36        "  CGL  556,  74 

'*  ist  Plectoricus  =  .-rÄi/dcjoDiö;  (sc.  i'orjoc),  vollblüttgkeit,  bluterguss  ins  äuge,  zu  le- 
sen? vgl.  CGL  596,  11  Abile  pletoricum  *'  im  context.  vgl.  CGL  .585,  37  Platanus 
herba  multo  frigida  "  CGL  585,  24  Pycanon  .i.  i-uta  agrestis  *'  im  context.  vgl.  CGL 
574,  23  Pituita  .i.  reumata?  -"  l.  caza.  im  context  -'  im  context.  CGL  574,  24  Pi- 
gri  (=  Tiiy.oi?)  lactuca  siluatica  '^'^  im  context.  vgl.  CGL  572, 19  Pitis  .i.  pinum  -'  Al- 
phita p.  144a  *♦  CGL  593,  46  *"  im  context.  CGL  541,  37  Prassion.  idest  marru- 
bio  *«  CGIj  541,  35.  548,  58.  572,  8.  585,  38.  628,  3  "  peledius  scheint  aus  pede- 
lius  —  pedelion  (CGL  594,  3.  615,  40.  616,  7.  628,  7)  =  pedeleonis  =  leontopodium  ent- 
standen, dies  ist  freilich  mit  ungula  caballina  nicht  identisch,  vgl.  auch  oben  470 
anm.  11  '*  Quiatio  kann  xial^oi,  xvavoQ,  xl'af^io;  sein,  aber  seine  erklärung  durch 
das  (schwerlich  deutsche)  zenitu  bleibt  dunkel  *•  im  context.  CGL  574,  61.  pseudo- 
Apulejus  c.  3.  die  falsche  Übersetzung  entstand  durch  Verwechslung  von  (P)entafillon  mit 
(H)eptafmon        ">  CGL  628,  21 


III.  Das  Pflanzenreich  MXI 

Pfl.  3.  {Stirn.  63.  64) 


491 


1  Ratilla  tuniella  [mx.  mxii.  mxiii] 

2  Raia  ^  fieberwurz  ^ 

3  Reuniatica  cranechesnabl  [mx.  mxii] 

4  Resma  ^  fliet  [mxiv] 

5  Repula  kilbe  *  [mx.   mxii.  mxviiJ 

6  Sai-minia  wildcheruella  [mviii.  mx.  mxii. 

7  vgl.  Mxvii] 

8  Saxifrica  ^  steinbrecha  [mxii] 

9  Sandix  weitwurz  ^  [mxii.  vgl.   mviii] 

10  Sarculus  '^  wiphel  ^  [mxii  Surculus] 

11  Scapestan  diu  mina''   [mxii] 

12  (339b)  Scoriimi  sinder  ^  [mxii] 

13  Sacralis  ^°  isenina  ^  [mxii] 

14  Scirpus  biniz® 

15  Scureolus  einhurno  ^^  [mviii.   mxii] 

16  Serpillum  kenela  [vgl.  mx.  mxu.  mxvi] 

i 

17  Senetion  ^^  ezbresta  [mxii] 

18  Seniperuiua  ^^  singi-una 

19  Septinaria  wegebreita  ^*  [mx.  mxii] 

20  Sinapis  ^^  senif  i*  [mxii] 


Solopendria  hirzeszunga  [mx.  mxii]  21 

Spatula  scbina^*  [mxii]  22 

Strignuni  ^^  nahtsate  23 

Storace  ungesoten  suebel  *'  24 

Stantinus  ^^  grozdarm  ^®  [mxii,  mxv]  25 

Tanancetum  reinfano    [mx.    mxii.   mxv.  26 

mxvii]  27 

Tacantes'^^  bucca  28 

Tantes  ^i  biboz  29 

(339<=)  Terebintina  harz  22  \vgi  mviii]  30 

Tentaticon  ^^  stinca  [mxii]  31 

Timbra^*  ertnuz^^   [mx  Tubura,    mxii.  32 

mxv]  33 

Titanus  26  calc  34 

Tricomanes  2'  steipham  2*  [mxii]  35 

Thus  29  wirouch  36 


Verruca  warza^^  [mxii.  mxv] 
Vernu  ^^  singrun  ^2 
Vertipedium  ^^  isinina  ^* 
Vertigo  swindel  ^*  [vgl.  mxii] 


37 
38 
39 
40 


*  CGL  536,  7  Aristolocia  idest  raia,  550,  4  .1.  raga,  vgl.  Graff  2,  352        "^  im  context 
'  CGL  628,  40         *  l  klibe         *  CGL  628,  59         «  im  context         '  CGL  628,  54 

*  im  context.  aus  der  form  Sarculus  geht  hervor,  dass  die  Ordnung  dieses  glossars 
nach  den  beiden  ersten  buchstaben  secundär  ist  *  im  context.  diu  mina  ist  mir 
unverständlich  *"  nur  Herba  Sacra  .i.  berbena  bei  Matth.  Silv.  ^^  im  context. 
l.  eihhumo.     CGL  569,  76          ^^  CGL  595,  19           "  CGL   629,  8  '*  im    context 

"  CGL  627,  7  ^^  vgl.  CGL  576,  54.  595,  2  "  im  context.  auch  liier  wird,  wie 
oben  489,  25,  die  gl.  einem  unrichtigen  lat.  Stichwort  beigefügt  tvorden  sein :  ungesoten 
suebel  sollte  Sulphur  uiuum  ividergeben ;  Sulphur  sueual  steht  Mxn,  CGL  628,  69  hat 
Storace  idest  isauria  idest    costum,   594,   70    Sulfumiuus   sulfur   crudus  **  vgl.  CGL 

605,  38  Stentinis  intestinis.  350,  5  Stentinae  sitfo«  "  m  context  *"  CGL  586,  22. 
595,  68.  629,  63.  632,  63  Tagantes  artemisia  "  Tantes  .i.  arthemisia  finde  ich  nur  bei 
Matth.  Silv.  **  CGL  595,  57.  ivi  context  ^*  entstellt  zunächst  aus  centaticon  (CGL 
588,  52.  610,  17)  und  dies  aus  ivraxiy.öv  bei  Diosc.  3,  134,  entaticos  bei  jyseudo-Apulejus 
c.  16  =   satirion ;    Matth.   Silv.    Entaticum    .i.   medicamen   libidinis  coitus  prouocatiuum 

**  Mxn  ist  das  richtige  Tubera  übergesetzt.  CGL  629,  70  Timbra  idest  satureia,  630,  5 
Tufera  idest  fungis  "  im  context  -»  =:  rhavoc.  CGL  578,  45  Titanim  .i.  flos  calcis, 
579,  5  Tetanin  .i.  flos  calcis  ''^  pseudo-Apulejus  c.  48.  52.    CGL  578,  38    Tricomam- 

neus  capilloucneris  **  im  context.  l.  steinpharn  Hoffmann  "  CGL  630,  18  '"  vgl. 
VGL  597,  22.  im  context  '•  entstellt  aus  Vermicularis  oder  Verrainaca,  vgl.  CGL  596, 
16.  630,  23  Uerminaca  seraperuiridis  '^  im  context  ^^  CGL  618, 17  Bertipedium  .i. 
berbena,  579,  19  Uertipedium  .i.  uerbena        '*  im  context 


492  Hachlkh  Oeordnktk  Globhake.  B.  Einzelolossark 

1%  3.  {Sunt.  G4) 

1  Vt'rrirt  barch  ^  Vipcrina  '  nateruurz  18 

■J.   V'irtaiiumm '^   ringelo  *  Viscuin  "   riii>U-P   [mx.   MXll.  Mxvj  10 

3  ViHca  blasa^  |mxii  VeöicaJ  Vitellus  totolro '  [mxiiJ  Ju 

4  Vitis  alba*  lüla  [mviii.  mxii.  Mxvn|  Vrtica  grecanica *  heiteruezela  [mviii]  Jl 

MXII 
Rotuhis  comitum  de  Mülinen   Bernens^is. 

5  (a)  Apiuni '  epphe  [mx.  mxi.  mxvi]  Argilla  ouenleimo  ^'  22 
ü  Absinthiuni     werliunouda^*'     [mx.      mxi.       Adeps  smalz  23 

7  Mxvij  Alga  mereli'Jsin  ***  24 

8  AUium  clobelouh  ^*  [mxi]  Aedem  ebach^^  25 

9  Alunien  ca.s.salder  ^'^  Anser  ganizo  '''^  26 

10  Agrimonia,     agrinionia    reumatica     foliis       Auca  gaiis  ^^  27 

11  similis  bethonie.  Cranihes  snabel  Altea  ibi.sca '''*   [mx.  mxiii.  mxv.  mxvi.  28 

12  Anioglossa  Wegerich "  [mx.  mxiv]  mxvii]                                                       29 

13  Abrotamun  ^*  scoz^vl•z  ^*  Aper  eber'^^                                                  30 

14  Acetuin  ezzich  ^^  Aiietuin  dille  ^*'  [mx.  mxiJ                           81 

15  Atticum    mel     hunibel    hunac  *'     [mxi.  Artemesla  bucca  biboz^' [mx.  mxi.  mxv.  32 

16  mxvii]  mxvii]  33 

17  Atramentutn  ^**  attermiiize  Arssinnicuju  orgiment  ^^  [mxi]  34 

'  ivi  context  *  CGL  554,  41  Bertamnuni  .i.  eliotropium,  618,  71  Bertannum  idest 
eliotropia,  562,  27  Eliotropion  .i.  bertaminum ;  die  form  vertumnura  hei  pseudo-Apulejus 
c.  50  '  im  content.  CGL  620,  72  *  CGL  596,  29  *  CGL  579,  20.  pseudo-Apu- 
lejus c.  6  «  CGL  630, 29  '  l.  totero  »  s.  oben  474, 12  »  die  (jU.  in  zwei  spal- 
ten (a  und  b)  unter  der  roten  Überschrift  Incipiunt  nomina  Herbarü  specierO.  arboF. 
pisciü.  uolucrn.  aolmantiü.  serpentiii.  reptantiü.  7  diuersarö  renim.  ich  setze  auch  die 
nicht  mit  deutschen  interlineargll.  versehenen  warte  her,  teils  2veä  darunter  manche 
selten  oder  gar  nicht  belegte  sich  befinden,  teils  toeil  die  hs.  im  Privatbesitz  und  deshalb 
nicht  jedermann  zugänglich  ist.  in  klammern  sind  parallelen  und  erlmiterungen  aus 
CGL  m,  pseudo-Apulejus  und  Dioscorides,  event.  auch  aus  Alphita  und  Matthaeus  Sil- 
vaticus  beigefügt,  soweit  ich  solche  zu  geben  vermochte,  vor  Apium  steht  Agrimonia,  si- 
milit  lappa  inuersa  (586,  20).  Amom«  (587,  33),  darnach  Anagallis  (586,  29)  '"  darauf 
Anünonis  (586,  26)  "  darauf  Anithon  (549,  21)  '^  587,  18.  darauf  Aron  {Biosc. 

2,  197)  "  darauf  Arspalatinos  (549,  10)  **  Abrotanum]  r  scheint  auf  rasur  von  0 
zu  stehen  (535,  40)  *'*  darauf  splenus  ohne  rote  initiale  {Diosc.  3,  141)  *•  571,  8. 

darauf  Astafasifemeros,  uua   domestica    (=   umacpk   f.<pr)usooi)  "  darauf   Afronitros 

(Diosc.  5,  130).  Aloe,  simil.  (Diosc.  3,  22).  Atrafaxis,  atriplex  (550,  20).  Ampelo,  nagias 
(536,  31)         **  544,  39  *'  564,  74.   darauf  Ampelonprason,  siluaticus  porrus  (535,  27) 

-"  darauf  Amilum  (631,20)  -^  darauf  Asbestus,  calix  (sie)  iiiua  (550,17)  **  vgl. 
608,  25  Ansera  .i.  auca.    darauf  Aerugo,   iu  (539,  38)  "-'  darauf  Asiaos,  ammoniac* 

(Matth.  Silv.   s.  V.  Asios).  Anisus   (607,  1)  **  darauf  Afronitrum  (6-.  o.)         **  darauf 

Alcionium  (:=  d/.xv6rtov  Diosc.  5,  135)  ^*  darauf  Aflosilinon  (=  acpnoaehp'ov  Diosc.  5, 
158)  *'  darauf  Aconitum  [Diosc.  4,  77).   Anadarcis,  simil   (=  udüoy.ijg  Diosc.  5,  136. 

580,  28)  -*  darauf  Anninium  (Diosc.  5,  105) 


III.  Das  Pflanzenreich  MXI  —  MXII 


493 


1  Aueua  abero  ^ 

2  Aristo logia  wilcli  astrinza 

3  Aries  wider  ^ 

4  Albugo  wizadeseies 

5  Argentiun  uiuum  ^  quecsilbal  * 

6  Aruina    smero 

7  Anguilla  äl  ^ 

8  Acera    gundereba  ®     [mx.     mxi.     mxv. 

9  MXVIl] 

10  Agnus  lamb ' 

11  Anulus  uingirlin 

12  Apri  radix  eber  Avrz  [mxi] 

13  Alba  radix  wiz  wrz 

14  Aconun    sciemaccal  **    suertila  ^     [mviii. 

15  MX.    MXI.    mxv] 

16  Asstricium  astrinza^'^  [mxi] 

17  Aurum  pigmentum  ^^  orgiment 

18  Anxuia  smero '^^ 

19  Apis  bin  ^^ 

20  Asar  hasalwrz  ^*  [mx.  mxi.  mxv] 

21  Aes  15  er 

22  Acus  nalda^** 

23  Ascalonium  asclouh 


Acitula     amphero  i'     [mx.     mxi, 

Mxvii.  vyl.  mviii] 
Arnioratia  maniwa  [mx.  mxi] 
Asparaga  ^^  retinabula  ^^  [mviii. 
Amstrum  mistil  ^^  [mxi.  mxvi] 
Aranea  ^^  spinna 
Ampulla  ampela^^ 
Azon  ^^  huswrz 

Acini  sambuci  holenderbere  ^* 
{b)  Acaliffa  nezzila^* 
Ancusa  ringila  [mx.  mxi] 
Alosautus  ^^  weremota 
Angia^''  chelesuth  [mviii] 
Anagloxena  holender  ^^  [mx] 
Agaone  wormwrz  ^^  [mx.  mxiii] 
Argmonis  blatecha  ^^  [mxi.  vgl. 
Anagalus  roshuof  ^^  [mviii.  mxi] 
Aqua  wazzer 
Acer  hander  ^^ 
Arteria  gurgila  slunt 
Aries  wider  ^^ 
Austemm  handach  ^* 
Assum  balneum  suezbad  ^^ 


mxv.  24 
25 
26 
mxvii]  27 
28 
29 
30 
31 
32 
38 
34 
35 
36 
37 
38 
39 
40 
41 
42 
43 
44 
45 
46 


MX 


*  darauf  Alosacine  (=  älog  äp'^j  Diosc.  5,  126).  Anissu.  Alicacauum  (=  uhxdxaßov 
Diosc.  4,  72).  Ameü  (535,  38).  Ammoniacü,  gutta  minacii  (607,  17.  612,  23.  616,  25. 
624,  37    gutta  minaci    resp.  manaci,   manacia  =  amoniacus)  \  sagimma   (=   sal  gamma) 

'  rfa/-cr«/Albumen,  album  oui  (v^Z.  Di'osc.  2, 55)  '  uiü  7<s.  *  ?.  quecsilbar  ^  dar- 
auf AJexandrina  {Alphita  p.  6»)  *  darauf  Ametistus,  lapis  ''  551,  41.  darauf  Am- 
brosiana, similil;  (552,  40  ambrosia)  *  dies  noch  496,  10  begegnende  ivort  gehört  zu 
schiemen  Vibnar  Idioticon  von  Kurhessen  348,  gebildet  ivie  rietachal  '  darauf  Au- 
tors, marrubiü  {vgl.  Alphita  p.  10^)  '"  darauf  Anesi  "  s.  oben  492,  34  ^^  dar- 
auf Axunguia.  Agamon,  uermicularis  (=  aganoe).  Aspaltum,  sem  lentisci  **  569,  32. 
darauf  Aristolocia  {pseudo-Apulcjus  c.  20)  '*  darauf  Arcumen,  illisirica  {Matth.  Silv. 
Argumen  .1.  Iris).  Aromata,  picmta.  Amaracum,  sucus  (Diosc.  3,  41).  Achantus,  spina  alba 
{vgl.  Diosc.  3,  16).  Antropomoreos  {unter  dem  ziceiten  o  ein  punct),  mandragora  (=  dv- 
äocojtofioncfog    Diosc.  4,  76).    Adiscus           '®  562,    76           "  darauf    Allehxia,    sarpinon 

"  darauf  Andragnis,  porcagla  (549,  7).   Antimis,  camimula  (536,  29)  ^*  vgl.  unten 

Sparga  "  l.  retinabula.  darauf  Anastadia  *"  darauf  Asarus,  radix.  Agamo,  uermi- 
cularis {s.  o.)         "  600,  23        "  darauf  Azaroriboira         ^^  552,  42  "  darauf  Aluta 

»»  549,  13.   darauf  Arciotidas  (535,  21)         ^«  608,  19  -''  /.  Angina  ^8  darauf 

Agno,  Ligus  (=  ayvog,  ).vyog  Diosc.  1, 134)         ^'  darauf  Arsenicon,  aurfi  pigmtQ  (535, 14) 

*"  darauf  Amatilla,  fu  Valeriana  {Alphita  p.  8».  189».  vgl.  630,  52).  Apollonaris  (536, 
10)  •*  darauf  Anafod.  Alox  '^  l.  handager.  darauf  Ainnis  "  r/arow/ Androgene, 
nee  ma.scul"  nee  femina(=  äv^ooyi'vo?)  **  darauf  Apocima,  potio(=«.TdC£/'a)  ">  dar- 
auf Agramen 


494 


Sachlich  Geordnete  Globsare.  B.  Einzelglosware 


1  Alopicia  grillt    ruf'    |mxJ 

2  Acituhiihuu  ezzihfuz  '^ 

3  Ainigdalu.s  auuidelboü  ' 

4  Adiaiiton  titeiimurn  *  [mxi] 

5  Autirinon  sauinou  ^  [mxi  Antiria] 

6  Auricula  leporina  hafsenora  " 

7  Amigdala  ^  aiiiara  bidder  iiiandulun 

8  Auricula  luuris  rosses  huof  * 

9  Afrodiöia  suortila  ® 

10  Amurca  olei  drurionoii  ^^ 

11  Balsamiten  welehesc  ininza 

12  Bitumen  ^'^  cleiber 

13  Balrianium  ^^  balsmo 

14  Bata  13  bere 

15  Betii  bizza  [mx.  mxi] 

16  Boaice  ohsenzunga  [mviii.  mxi] 

17  Butyrum  ancho  i* 


Balneum  ^^  bad 

18 

Bar-tillurt  balkdin 

19 

Burciala  burzol  [mxviJ 

20 

Bili«  galla^«  [mxi] 

21 

Bubalus  urohso 

22 

Baldenionia  berenwonc 

23 

Britida  nnidilouh  [mxi] 

24 

Bladonna    wlgina  i'     [mx.    mxi.     mxv, 

,  2.5 

MXVIl] 

26 

Bolo  bol  [mxi] 

27 

Briscone  **  hulis  boü  i'  \vgl.  mviii] 

28 

Bufo  creta 

29 

Bra8sia  cole  crispe  ^° 

30 

Bratens  ^^  seueneboü 

31 

Binula'^^  bilisa  [mxvi] 

32 

Beneficivm   leben  ^' 

33 

Brasiuni  andron  2*  [mxi.  mxvii] 

34 

Bisane  dror^e  ^^ 

35 

'  beide  (jU.  durch  komma  geschieden,  darauf  Anus,  uetula  *  darauf  Anthimon,  or- 
bicularis  (Antimon  .i.  ciclaminum  551,  55.  Orbicularis  .i.  ciclaminus  570,  51).  Asphei. 
Aspaltion,  peerpinaca  (Aspalcion  .i.  polliganus  551,  61.  Policono  .i.  proscrpinaca  571,  70). 
Absinthiü  rusticü,  aristolocia.  AnaIentidiüQ>sewdo-4^MZe/«s  c.  20. 26).  Aspedeion,  lactuca  sil- 
uat  (551,  73).  Asfadillum,  astula  regia  (549,  49).  Albutium  (587,  21).  Asfodilos.  Astula  re- 
gia. Asfodulum  '  darauf  Amaratha,  centauria  minor  {mit  strich  durch  r,  also  eigent- 
lich minorum.  amarat  resp.  amaranthum  bei  pseudo-Apulejiis  c.  36).  AcopoN,  malua  (550, 
32).  Asteritam,  marrubiü  {pseudo-Apulejus  c.  46)  *  darauf  Astula  regia  (*.  o.).  Any- 
dros,  narcissus  (535,  46.  pseudo-Apulejus  c.  56).  Autonees  (550,  40).  Alfl  gallicum,  sim- 
phitü  (t  mit  senkrechtem  strich  aus  c  gemacht,  vgl.  zb.  575,  .50).  Asterion  (535,  47). 
Artemedeon.  creticon,  diptamnü  {s.  oben  485,  44)  *  sauinon]  on  durch  ausfüllung  der 

buchstaben  getilgt;  darauf  Atriplex  (553,  9).  Antidota.  Aristolia  (sie),  astriciü.  Acacia 
(535,  7).  Aleos  cacauos  {s.  o.)  *  Leporis  auricula  idest  didimus  625,  60.  darauf  Ampe- 
lus  acrius,  uitis  agrestis  (536,  23).  Amilea,  cadobolotiü  (dob  aus  riof  corr.  586,  30).  Ar- 
raoniaca  '  am  schluss  scheint  s  vom   glossator  zugesetzt,   vgl.  586,  24  Amigdola   .i. 

amandola  *  Anagallis  idest  aimcla  muris  607,  39.    darauf  Agrosteus,  gram   (549,  32). 

Agarecus  (585,  20).  Aegilops  {Alphita  p.  52»).  Aizon,  iouis  barba  (552,  42).  Aegirus,  po- 
pulus  (=  af/eigoi.  560,  58).  Agalifi,  enidion  (l.  cnidion  oder  cnidin  tote  unten).  Agantis. 
leucis,  Spina  alba  (553,  4)  '  Afrodesia  acoro  550,  53.  darauf  Actis  (sie),  sambuc*  (542, 
27).  Ales,  sales  (549,  6).  Amorgia,  amiu-ca  (535,  28)  *"  Amurca  .i.  fex  olei  549,  9.  dar- 
auf Ampelo  leucis,  brionia  (536,  6).  Alterariza,  ibiscus  (552,  50).  Aequiseia  (=  Equiseta, 
jiseudo-Ajnilejus  c.  40)  »  549,  16        »-  564,  12         "  l.  Baca        >*  darauf  Betonia, 

simil :  :  :  :  (554,  61).  Benedicta  *'  554,  5  '*  g^H^]  H  f'"*'  corr.  darauf  Basilisca,  pfo- 
rata  "  l.  wlUna.  s.  auch  A95, 2.6  "  587,41  uö.  Brisconis  hulsi  minuti  *"  darauf 
Bugolosa,  bouis   lingua  (536,  40)         *"  Brasica.  i.  caulis  crispus  580,  35  "  543,   51 

**  diesen  namen   des   bilsenkrautes  kann    ich  anderweitig  nicht  belegen  *'  darauf 

Borith,  herba  fullonö  **  darauf  Bimum,  uinö   duoB  armoK  *'  Bisane  glandolas 

598,9 


ITI.  Das  Pflanzenreich  MXII 


495 


1  Brionia  liela  \  scitvvrz  ^ 

2  Bledona  wllina- 

3  Bracium  malz  ^ 

4  Berbix  scaf  * 

5  Bibli  biniz 

6  Blamlouia  ^  wllina 

7  Bolbuni  wrzza  *'  [mxi] 

8  Briseoa  wiiz  [mxi] 

9  Basiliscus  madelger '  [mix] 

10  Boletuiii  ^  suani  [mxvh] 

11  Bullio  wallio^ 

12  (flf)  Buccella  snida  muntuol  ^^ 

13  Brasica  anclron  ^^ 

14  Berbicbia  liugua  scafe??  zunga  ^^ 

15  Bullule  blates|sm  ^^ 

16  Costum  cost  ^*  [mxi] 

17  Cynainomum  ciniiii  ^^  [mxi] 

18  C  :  epe  surio  ^^ 

19  Gera  wahs  ^'' 


Clera  ^^  ebehoiuie  20 

Coliandrum    colender    [vgl.  mx    Corian-  21 


divm] 

22 

Celedonia    scellewrz  *'  [mx.   mxi.    mxv] 

23 

Cauli^o  ^3oie 

24 

Camarion  ^^  distil 

25 

Columba  duba*^ 

2G 

Centauria    niaior,    fei  terra     erdgalla^^ 

27 

[mx.  mxv] 

28 

Canauus  hanaf^*  [mx.  mxi] 

29 

Calamiten  nebita^^ 

30 

Caper  boc  ^^ 

31 

Capra  geiz  2' 

32 

Cycuta  scerninc  [mxi.  mxv.  mxvi] 

33 

Centifoliiun  ^^  garewa 

34 

Cortex  rinda  ^^  [mxiv] 

35 

Ceruisa  bier 

36 

Cepa  canina  hundes  clobelouh 

37 

Cucurbita  curbiz  ^" 

38 

Cucumerus  curbizbus  ^^ 

39 

^  Bite  alba  .i.  brionia  553,62.  darauf  Boglosa,  bouis  lingua  *  s.obenA94:,25. darauf 
Bouis  lingua  "  darauf  Bnica  (=  brutia  536,  41  ?  oder  =  eruca  ?)  *  darauf  Bachus, 
uinum  *  s.o&en  494, 25. 495,2  *  daraw/ Buelon  ''  daraw/ Bubala,  lingua  boü  (536, 
42?)  '  563,60  *  darnach  ein  rotes  dreieck,  das  auf  zioei  gleiche  zeichen  in  spalte 
a  verweist         "  572,  68.   davor  busca,  acetü  mixtö  aqua  (604,  29);    darnach  bucca,  os 

al 

"  *.  494,  34.  darauf  Britanica.  Beta  plantagin,e  {vgl.  536,  61).  Bacchion  (618,  5).  Bul- 
bus scyUites,  lampa  iotius  (617,  58).  Bubulcos,  biptamnü  {sie.  554,  42).  Bathossidia,  rub* 
(553,  49).  Blitus  (553,  33).  Balaustion,  centifoUü  (536,  53).  Balandor.  glandes  (572,  23. 
Alphita  p.  227a)  12  j^erbosa  lingua  berbicina  593,  10.  darauf  Botracion,  apiü  agreste 
(536,  39).    Bene  olentia,  camimula  (555,  40).   Baccicla,  asar  (Bacca  .i.  assarus.    Bacicla  .i. 

uiola  587,  68/).  Balaustia,  flores  malignati  (543,  54).  Baustus.  Batus,  rub°  (619,  14). 
Bdellium,   lapis.    Bustabnus   (536,   64).    Bromvs,  auena   (553,  21).    Barbaricum.    Butraciü 

^'  in  der  überlieferten  gcstalt  verstehe  ich  das  toort  nicht;  Vermutungen  aber  wie 
blaterbn  oder  blates  chim    {s.  Dtefenbach  s.  v.  pullula)   haben  geringe  tvahrscheinlichkeit 

'*  Jo?-aM/ Calamentis,  mtastrü  (581,  47)  "  (laraw/ Cnidin,  urtica(=:>iw'^)/)  *"  556, 
42.  darauf  Camasete,  ebolü  (557,  19).    Cicer.  Cameacte  (619,  34)  "  559,  25.  darauf 

Cicer  erraticfl,    scerpillü   (544,  23)  '*  entstellt  aus  Edera         "  darauf  Crinon,  liliü 

(620,  4)         "  cauli  537,  6.   555,  23  "  588,  27         «^  darauf  Coccus  nidus,  lacterida 

(621,  45)  *'  darauf  Citocatia,  lacterida  (621,  68)  "*  darauf  Cisos  crisocanto,  hereda 
Q.  hedera)  aurea  (=:  y.iooo?  yoraöy.av-dog)  "^^  Calamites.  idest  nepita  537,  10.  darauf 
Cyliacus  (599,  29)  -*  darauf  Corallus  (r  aus  1  corr.  Alphita  p.  42'')  ''  darauf  Ci- 
cidos  {s.  unten  496,  14).  Chrino,  libi  flos  (Crinus  lilius  hortensis  588,  67)  **  vgl.  oben 
anm.  11  und  .587,61  '"'  darauf  Cromion  agrion,  cepa  canina  (556,73)  '°  darauf  Cri- 
nos  leucos,  libü  albü  (556, 75)  '*  darauf  Cicer  agreste,  serpillü  (cicer  rusticum  pseudo- 
Apulejus  c.  99).  Cypenim  (588,  25).  Calmina.  Coconidius  («.  o.) 


490 


Sachlich  Geordnete  Glohsare.  B.  Eiszelolobsare 


1  Clitoii  cle  *  [mxvi] 

2  Carmen  galster''* 

3  Corona  rinc  * 

4  Craina  *  rounia  lactis  * 

5  Clune«  cuftun  * 

6  Capisteriuni  inuoltera " 

7  Cocleare  lefel  ** 

8  Cocila  lefel » 

9  Caniculata  bilisa '"  |mx.  mxf.  Mxvri] 

10  Carecta  «ciemachal  ^  ^ 

11  Cyatus  mez^^  [mxi] 

12  Crotes  beneduoh  " 

13  Cinuni  **  ascha 

14  Cicidus  cihaffel  ^* 

15  Citoniten  ^^  cudina 

16  Cancer  krebiz 

17  Cancrum  crancre  ^^ 

18  Cmstula  crusta 

19  Carbunculu«  ^^  übel  bladera^'  [mxi] 

20  Calcatrippa  distil  '^^  |  MViii.   Mxvii] 

21  Cjirduus  ^•iluaticuö  dLstil  ^^ 

22  Caprifolia  hurddrugel  ^^ 


Cuculo  panis  *'  guggulun 

23 

Consulta  gahheila** 

24 

Ciconia  *^  Storch 

25 

{b)  Cerebrum  ''"'  hirnno  -^ 

26 

Calx  calc  *** 

27 

Cribra   ridera 

28 

Calatnuri  rora^* 

-29 

Cataplasnia  plaster  ^"^  [mxi] 

30 

Ceraseus  krisboü  ^^ 

31 

Cyprus  cipriboQ  ^^  [mxi] 

32 

Castanea  ^'^  keotina 

33 

Castoreum  biberwiz  ^*  [mx] 

34 

Caliculari.s  ^^  bilisa  3* 

3j 

Cerui  lingua  ^"  hirzes  zunga 

3Ü 

Cornu  hörn 

37 

Cunela  0!*to  ^^ 

38 

Citonia    cudina^*     [mviii.     mx.    mxiii 

.  39 

mxvi] 

40 

Coagulum  *°  roiun  *'  1  spiuina 

41 

Cassa  *^  spunerun^t  [mxi  Coagulum] 

42 

Ciminum  eumin  *^ 

43 

Calculus  stemilin** 

44 

*  darauf  Cantaredas  (559,  12)  *  darauf  Crisocalla  (581,  41).  Camimolum,  flos  al- 
bü.    Cominum   (609,  56)          *  darauf  Camileon  (610,  42)  *  Diez  V,  144  s.  v.  crema 

*  darauf  Calamus  |  Caromaticus  (C  fälschlich  vom  rubricator  vorgesetzt.  Diosc.  1,  17) 
"  =  goffun.  darauf  Cametrius  (588,  36).  Crappa  (=  krapp?).  Cassia,  fistula  (610,  44). 

Cifi  (Diosc.  1,  24)  '  darauf  Coniza  (619,  33)  *  darauf  Colciconi  »  =  y.ozC'Xt], 

darauf  Climatis,  alba  iiitis  ">  darauf  Cnicum  {y.vixog  Diosc.  4,  187)  "  darauf  CJo- 
rallium        '^  darauf  Croconon,  cucul'  strign*  (vgl.  557,  8  CocuUus'  .i.  strignos)  **  die 

gl.  ist  mir  unverständlich,  darauf  Clanum  "  cinis  556,  28  '*  609,  61.   l.  eihaffel 

'•  vgl.  mix  Kitonicon         ''  l.  cancre  '*  Carbimcu|lulus  hs.  *•  darauf  Citewar, 

simil  (589,  27)  »«  darauf  Cardopan  (588,  9)  "  pseudo-Apulejus  c.  109  "  /.  hard- 
drugel  *'  Cuculo  panis]  1  aus  corr.  '*  =  consolida  pseudo-Apulejus  c.  60.  darauf 
Calista  ^*  daneben   ein   rotes  dreiecJc         "  diese   und   die  folgenden,  unmittelbar  an 

Bullio  495,11  sich  anschliefsenden  7  zeileu  bis  Cerui  lingua  haben  vom  rubricator  fälsch- 
lich   die    initialen  B    statt  C   (Berebrum  usu\)  erhalten  -'  darauf  Butilias,   felicitas 

**  darauf  Balamos.  agrios,  calam*  ag'stis  (537,  71)  *•  619,  64.  darauf  Berosa,  simil 
(544,  69).  Boloquiutis  agria,  Cucurbita  siluat  (559,  2)  ''"  darauf  Bamerion.  cardo  siluat 
(559,  10)  ^^  darauf  Bardo  foloniciü,  amilea  (586,  30).  Bardamomum,  marubiü  {fehler- 
haft statt  nasturcium:  537,  54)  "  darauf  Bappareos,  lappa  herculi  (544,  42).  Bolian- 
drum  *'  567,  21  ''*  l.  biberwrz  '*  pseudo-Apulejus  c.  5  '*  darauf  Bypressa, 
simil  {vgl.  581,  7)  "  559,  1  '*  Conela  .i.  origano  555,  36.  l.  dosto  '•  darauf 
Costros,  betonica  (555,  33)  *^  572,  58  *'  roum]  r  aus  corr.  "  doch  tvol  =  rom. 
casso  aus  capsus  'brüst,  thorax'  Diez  V,  116  **  555,  32.  darauf  Cardamo,  nasturci 
(544,  60)        **  l.  steinilin.  darauf  Cagrion,  ü  agreste  {wol  gemeint  Agrion  uel  agreste) 


III.  Das  Pflanzenreich  MXII  497 

1  Cassaltrum  beizstein  ^  [mxi]  Cromella  wihsla^''  [mxi]  21 

2  Ceruus  hirz  ^  Calcitis  cleba  ^^  22 

3  Canis  bunt  ^  Centimorbia  5caphe[geba  ^*  23 

4  Carica  niaiidala  *  Casia  winboü  ^'^  [vgl.  mxi]  24 

5  Crocus  ^  cmogo  Calicolaiis '"^^  bilisa^^  25 

6  Cedms  c  derboü  ^  Coma  vahs  26 

7  Cicisum  galla  [mxi]  Crista  kamb  27 

8  Cotus  xvezestein"^  Cardopana  eberwrz  [mviii.  mx]  28 

9  CauaUus  ros  ^  Coruus  ^^  ram  29 

10  Cattus  katbero  *  Corimbus  ebebere  2*  30 

11  Careuni     uelt     chumin  ^^     [mx.  mxiii.       Catulus  weif  ^''  31 

12  MXiv  Sarto.  mxvi]  Cauli  crispi  crispi  coli  "^^  32 
18  Capillus  ueneris  steinuarn  ^^    [mx.  mxi]       Canna  rora  ^^  33 

14  Cerefolia    keruila^^     [mx.     mxi.  mxv.      Coxa^^  huf  34 

15  mxvi]  Canus^^  grawer  35 

16  Consolida,  siiniliter  consulta  gahheila^^        Caipo  bricho  36 

17  Catapodias  bellilin  ^*  Colo  sibo  37 

18  Caidonen  carta  ^^  Cerno  rido  38 

19  Cime  chime  cugelin  ^^  Carmino  ceiso  ^^  39 

20  Gummen  fliet  Collus  bals  ^i  40 


*  darauf  Capneus  *  556,  40.  darauf  Cameactis,  ebulus  (555,  6)  '  darauf  Cala- 
mus  fragmeotis  (580,  52.  =  (/oayuiTrjg   Diosc.  1,  114)  *  560,  68.  darauf  Carie,  nuces 

(555,  20)  ®  555,  51  *  l.  cederboü.  darauf  Cultellus  '  darauf  Cessa,  bedera  (555, 
15)  *  565,  32.  darauf  Comi,  gummi  '  565,  33.  darauf  Corion,  coliandrü  (537,  9) 

^^  darauf  Copri,  stercora  (544,  5).  Correiola.  Carambria,  brassica  {pseudo-Apulejus 
c.  127)  ^^  darauf  Centenodia,  sanguinaria  (559,  6).  CiNcinni,  capüli.  Creti,  bordeü  (556, 
25).  Centummedia,  simil  l  didimo.  Cinoglossa,  canis  lingua  (555,  44).  Coloquintida,  Cu- 
curbita {Diosc.  4,  175).  Chromeon,  cepa  {Diosc.  2,  180)  "  darauf  Cyamus,  faba  (555, 
70)  "  pseudo-Apulejus  c.  60.  darauf  Cytisus  {Diosc.  4,  111)  ^*  Catapodias  pilosas 
purgaturies  599,  10,  vgl.  604,  26  {■=  catapotia  Isidor  4,  9,  9).    darauf  Conocarpus,  pini- 

nuces  (581,  24).  Cerbella,  calciariü.  Cattiraata.  Catartica  (599,  8).  Cla,  alba  tra.  Catmia, 
scoriü  {Diosc.  5,  84)  "*  darauf  Carpus  ''  cyma  Isidor  17,  10,  4.   cimas  565,  39. 

Theodorus  Priscianus  ed.  Rose  p  506.  l.  ougeUn,  vgl.  unten  500,  30.  darauf  Cicer  do- 
minicum.  Clauellata.  Cyparmam,  ferraria.  Canis  lingua  ^''  darunter  wi:::  "  Calci- 

ten  .i.  calcantus  588,  66.    cleba  nicht  deutsch:  Matth.   Silv.    Calcitis  est  gleba  naturalis 
**  es  ist  zweifelhaft,   ob  hinter  scaphe  noch  ein  buchstah  gestanden  hat.    beabsichtigt 
ipar  wol  scaphes  cunga;   geba  tcurde    unter  einfl,uss  des  vorangegangenen  cleba  geschrie- 

m 

ben.  darauf  Calcantura  (558,  29)  '  *"  darauf  Crocoraagna  {Diosc.  1,  26).  Cinis,  glandi- 
fera.  Cetnun  (537,  36)  **  s.  oben  496,  35  ^^  darauf  Cennabar  (=  xiwüßaoi  Diosc.  5, 
109)         "  556,  41  ^*  Corimbus  .i.  bacca   heder^  581,  19.    darauf  Caparis    (581,  30). 

Corcu        "  darauf  Calamina  (573,  30)        "'  s.  oben  494,  30.  darauf  Coconidium  (622,  66) 
"  556,  37.  darauf  Centeramia,  dalica.  Carciola.  Conculpan  {oder  Conculpati).  Corcolv». 
Cedoniua        "  556,  7        »«  572,  53        '»  darauf  Confectio,  factura  (598,  26).  Calasticura 
(=r  xidaoTiy.öv).   Colera,   simil   {vgl.  598,  11   colericus)  '^  578,  9.    darauf  Commastica, 

tunde.  Claumasticus,  q  oculo»  ht  apto»  &  n  uid«fe  {Sinonoma  Barth,  p.  22^) 
Althochdeutsche  glossen  III.  32 


498  Rachlich  Geordnkti:  Oloshare.    B.  EiNZKLOLOfWARE 

1  Caducus  morbus  uallende  nuht  DHuh  eihc  *^  18 

2  Cailiua  passio    uallen<la  ' 

3  Canieelea  cylant'^  Ebuliun  athac  [mx.  mxi.  mxiii.  mxvJ     19 

4  Coriarulruni  agreste  .steimiarfn  '  Exscelerata  hanin  uuoz  [Mxr]  20 

5  Capillus   terrti   stenuarn  *  Exunguia  ^*  .sinero  21 

Euforbivni  ouenleibo  ^*  22 

6  Dlptamnuni,    sim    Ephiwrz.     l  poleiuni      Elna  alant  [mx.  mxi.  mxv.  mxvii]  23 

7  niartis  ^  Ericius  igil  ^®  24 

8  Dracantum  clrachan  wrz  Elleboruni  sitterwurz  [mx.  mxv]  25 

9  Draco  clraccho  •  Eniplantrum  plaster  26 

10  Dracontea''  drachanwtz  [mx]  Elefans  helf  phant  "  27 

11  Difficultas  imsenfte  ^  Emiiia  mez  [mxi]  28 

12  Dulcor  suozi  Ericius  ^^  igil  29 

13  Depasto  •  weidino  Erinaciu.s  igil  30 

14  Deuasto  wusto  Elichantillu.s  lendinwrz  ^^  [mxi]  31 

15  Didimo  hasenora  ^^  [mviii.   mx.  mxi]            Epar  ^^  lebera  32 

16  Deri«/pila  wildiwurz  ^^  [mxi]  Eufra.^ia  selbhelia  [mxi]  33 

17  (a)  Dissintericus  uz  auht  ^^  Epitimus  dodoro  34 


*  cadiuiis  598,  16.  darauf  Caulicula  passio,  crispi  cauli  folia.  Comon.  Colus.  Cyclami- 
nos,  orbicolaris  {pseudo-Apulejus  c.  18).  Cryseron,  orbiculari«  (ib.).  Cassophilon,  orbicul 
(ib.).  Chelonion,  orbic  {ib.).  Chyllcna,  orbicul  (ib.).  Carchineton,  pserpinaca  (pseudo-Apu- 
lejus c.  19).  Camemelos,  aristolocia  (pseudo-Apulejus  c.  20).  Camedris  (pseudo-Apulejus 
c.   25).  Camedrops  (■/atmiSoonj'  Diosc.  3,  102)  *  Camelea  .  .  .  latine  vero  cocognidium 

Matth.  Silv.  Camelea.  idest  turbisco  537,  66  und  unten  Gamellea.  darauf  Cicer  rusticum 
(557,  75).  Camepytim,  cucurbitiüaris  (537,  20).  Camedafne  (588,  44).  Centauria  min.,  fei 
terre  (588,  61).  CoUiris,  malua  errat  (pseudo-Aptdejiis  c.  41).  Corrago,  boui»  ling  (557,  31). 
Cotiüedon  (557,  30.  32)  '  vgl.  pseudo-Apulejus  c.  48.  l.  steinuam  *  pseudo-Apulejus 
c.  52.  darauf  Confirma,  simphitü  (557,  36).  Conserua,  simphitü  (557,  37).  ColumbLna,  siin 
(557,  40).    Crision  (pseudo-Apulejus  c.  68).    Canis  caput,   antirinon  (Matth.  Silv.).    Canis 


■'  pseudo-Apulejus  c.  15  '  darauf  Diepentia  •  l.  Depasco  **  darauf  Dalica 
"  darauf  Diacridia  (623,  13).  darauf  ein  rot  verziertes  dreieck,  welches  auf  ein  rotes 
am  rande  von  sp.  a  verweist  ^*  desenteria  599, 41.  davor  Dulciamen,  dulce.  Dardano.»!, 
arostolotia  (560,  4) ;  darnach  Drys  (560,  8).  Drisites  (560,  9).  Docdila  (=  dochela  pseudo- 
Apidejus  c.  27?).  Dafinites,  lauri  baca  (623,  12).  Dafnoides,  uictoriola  (559,61).  Diglosson, 
uictoriola  (pseudo-Apulejus  c.  59).  Dorcadion,  diptammü  (559,  65).  Dypsacos,  diptänion 
(559, 66).  Digitus  ueneris  (559, 53).  Diacalamentis,  antidotü.  Dyacodion  (Matth.  Silv.).  Dya- 
macer,  antidotü.  Dapoca,  cardo  (c  sieht  wie  t  aus)  niger  (589,  46).  Dactili,  sim  (dactilis 
563,  4).  Daucus,  pastinace  (545,  18).  Dafnis,  laurvs  (559,  33).  Dermata,  palea  cornu  (582, 
11?).  Defrigis  (559,  40)  "  623,  11.  darauf  Driorteris,  polipodiü  (=  <5oi'o.TT£p(V  Diosc. 

4,  186).  Dorignium,   alicacauü  (559,  37)  "  =  Axunguia  '*  Diosc.  3,  86.    s.  oben 

492,  22.   darauf  Echytes,   lapis    (Lapis    echites  .i.  lapis    aquile    Matth.   Silv.).   Eringium 
(561,    10)  *'  562,   23.    darauf  Evuscus,    malua  silü   (vgl.   611,  51.   pseudo-Apulejus 

c.  41).  Epitimum,  flos  thimi  (Diosc.  4,  176)         ^^  darauf  Ebur.  Eimuchus,  spado        "  s. 
oben  498,  24        "  darauf  Elephantosis  (561,  40.  562,  37).  Eminum        "  600,  9 


k 


III.  Das  Pflanzenreich  MXII 


499 


1  Enula  ^  alant 

2  Eruca  ^  hederich 

3  Elixa  uzgelijuelzech  ^    [mxi] 

4  Eructo  refFezo  ^ 

5  Emicedo  brachleub  [mxi] 

6  Exoporrium   pherro  [myiii.  mxi] 

7  Eusole  brachwrz  [mx.  mxi] 

8  Epitimo  biniblummo 

9  Eresirica  suertila  *  [mxi] 

10  Emorroida  bloutfluzida  ^ 

11  Edera  ebehowe^  [mx.  mxi] 

12  (6)  Finiculum  venechal  [mix.  mx.  mxi. 

13  MXIV] 

14  Fei '  galla 

15  Fimus  deisc 

16  Furfur*  clia 

17  Filix  uarn  [mx.  mxi.  mxv] 

18  Formica*  ameiza 

19  Filtrum  uilz 

20  Fex^"  druosna 

21  Farina  ^^  melo 

22  Faba  ^^  bona 

23  Fungus      suam      [mx.       mxi.      mxiv. 


mxv] 

24 

Ficus  figa  [vgl.  mix] 

25 

Fafaro  ^^  Wegerich 

26 

Fenum  houue^* 

27 

Febrefugia  metreiia  [mx.  mxv] 

28 

Fraxinus  asc  [mix] 

29 

Frafolium  hertheresblat  ^^  [mxi] 

30 

Fagus  boucha  [mix] 

31 

Fascicukun  gubundiliu  [mix] 

32 

Frons  stirna 

33 

Furnus  ouan 

34 

Fistula'^^  phifa 

35 

Fimbria  traro  ^' 

36 

Folia^s  blat 

37 

Fiiido  spaldo 

38 

Frica  strich 

39 

Fiala  glasefaz  ^^ 

40 

Fauata  pungo  [mxi] 

41 

Fraga  ertbere^** 

42 

Flangus  suam 

43 

Fromula  swimwrz  ^^  [mviii.  mxi. 

MXVIl]  44 

Femur^^  diech 

45 

Foueo  beuuo 

46 

*  8.  oben  498,  23        *  560,  59        *  diese  beiden  gll.  und  das  folgende  Electrum  (562, 

nzgelil      uelzecli        reffezo 

35)  stehen   so  in  der  hs.:    Elixa.|  Eructo.  Electrum  *  darauf   Eliotropium,  solsequla 

(560,  62)  *  600,  4.  darauf  Eliotrophus,  solsequia.  Eliogeron  (561,  19).  Ematites  (561,  46). 
Emptone,  narcissus  (561,  48).  Eeupetalo.s,  uictoriola  {pseudo-Apulejus  c.  59).  Ephemeron, 
diptamnü  (561,  52).  Elioscorpion,  solago  maior  (=  t)Xiooy.6.iior).  Erifion,  ruta  hortensis 
{pseudo-Apulejus  c.  89).  EptafiloN,  septifoliü  (560,  66).  Eruum.  Epsilion,  pohcaria  (=  i/^uA- 
hov).  Elenion,  enula  (560,  71).  Eleas,  oliua  (560,  49).  Eleon,  oleil  deoliua  (590,  39).  Eli- 
xene  (562,  59).  Elinus.  Erebintus,  cicer  (560,  53).  Erpelion,  cicer  erraticü  (545,  52).  Ena, 
lana  (560,  54).  Eupatorius.  Ecidenis,  caro  serpentis  (623,  54).  Eupaturium,  radix  argimo- 
nie  (589,  58).  Elidrum  (Elidrus  idest  serpens  magnus  Matth.  Sili\).  Euforbium,  lacrimum 
arboris  (vgl.  Matth.  Silv.).  Euenum,  gen'  e  ligni  {Alphita  p.  51'').  Elaterium,  suc'  erra- 
tice  (.562,68).  Erisicium  {Alphita  /j.59b)  •  darauf  Elilis  facus,  saluia  (560,65)  und  sp. 
h  nac/j  Diacridia  (oftew 498  «nm.  11)  und  dem  t'eripe(6Mrt^s2e?cAe«  Erpillü  (561,3).  Eritrodanü 
(560,  46).  Elatine  (=  elaxhn^).  Erice  (561,  4).  Egithia  '  555,  65  «  572,67  »  569, 
.28        1«  566,  14        "  551,  13        i*  574,  51  '»  590,  44         »  556,  33.  darauf  Filci- 

cula  {s.  MX).   Fil  (/.  Fu),  Valeriana  (624,  29).    Fenogrecü,  f  similit  (630,  8)  ^^  darauf 

Ferula  (624,  17).  Fei  Fre,  centauria  (624,  24)        "  537,  44  ''  =  trado         "  563,  34 


"  darauf  Fraxia,  eufra.sia         *»  darauf  Focus,  ignis 
dinte  übergesehr.         **  Femur]  e  aus  o   corr.  569,  14 


swimwrz]  n  mit  dunklerer 


32 


500 


8ACHLICH  Geordnete  Glossare.    B.  Ei>'zelglo8«ar£ 


1  Foliotropia  '  ringilo  '  [mxvii] 

2  Fa«iolus  eriwiz  *  |mxi] 

3  Facus  merelynsin  * 

4  Fernientuin  deiHino  * 

5  Gladiola  suertila  [mx.  mxi] 

6  Gentiana  ferza  * 

7  Grecanica    Urtica,    heiderjurtica '      [mx. 

8  mxi] 

9  Gniua  corn 

10  Gallus  hane 

11  Gallina*  hene 

12  Gumen  fliet®  [mix] 

13  Gennna  gininia 

14  Guinini  ^^  fliet 

15  Gelisia   widisa  nessiwrz  ^^    [mviii.    mix. 

16  mxi,  mxvi] 

17  Grus  kranach  ^* 

18  Gingiue  bilerne  ^^  [mix] 

19  Gagatis  lapis  agant 


Glande»  eichelun  [vgl.  mx] 

Git  bret|  ^*    [vgl.  mviii.  mix.  mxvii] 

GalluH  galligatiurt  ^*  kappo 

Gutta  dropho  ^* 

Gargarizo  gorgizo 

Glutio  slindo 

Glutino  linio 

Gulix  mucca  ^' 

Glandole  druose  [mxi] 

Gippasa,  ^**  terra  est  gyps 

Gemine  ougeliu  '®  [mxi] 

Geuu  chiu*** 

Globus  balleliu 

Guttui-21  kela 

Gula  kela  22 

(a)  Gallicrus  hanenbein  2^ 

Glaucus  glesinouger  2* 

Galla  eich  effela  25  [mix] 

Gessamia,  alba  orida** 

Gleba  scolla  2' 


•JO 
21 
22 
23 
24 
25 
2Ö 
27 
28 
29 
30 
31 
32 
33 
34 
35 
36 
37 
38 
39 


*  aus  Eliotropia  (s.  o.)  entstellt  '  darauf  Febrifugia,  centauria  mi  (612,  2).  Fasca- 
nion  (pseudo-Apulejus  c.  47).  Flommus,  uerbascura  (539,  12).  Filicina,  radiolum  (Filichi- 
num   .1.  polipodium.   Radiolum   .1.   polipodium  Matth.   Silv.)  '  darauf  Felicitas,   sella 

(590,  54).    Facus,   lenticula  (546,  23)  *  darauf  Finicos,  dactili    (546,  24)  »  564,  5. 

darauf  Ferraria  (563,  25).  Fecula  (c  aus  1  corr.),  fex  vini  {vgl.  624,  27  und  Matth.  Silv.). 
Gingiber,  simil  {Diosc.  2,  189).    Grano  mastice,  simil   {Ist'dor  17,  8,  7)  '  unbekannter 

name  ''  darauf  Glicon,  puleiü  (564,  9).  Gligaml  (564,  2)  *  571,  1  "  darauf  Ga- 
mandrea,  simil  (588,  36)  *"  Gummi]  G  sc/jwar^  "  darauf  Ga.iet\s,l&pi3  {dethTjg  Diosc. 
5,  160?)  '-  kranach]  r  aus  ansatz  von  a  corr.  grues  564,  64  '*  darauf  Galangan, 
simit   {Alphita  p.  70^).    Galbanü,    sagapiuü   {vgl.    578,  47).    Gera   (G  schwarz.   539,  33) 

"  l.    brot[wurz]  "*  /.    gallinatius  **  darauf  Gagatü,    lapis    {Alphita   p.  70^) 

"  darauf  Glosantus  (=  Alosantus,  zh.  616,  14),  benedicta  **  =  yrj  :räaa  Diosc.  5, 
169  "  darauf  Genitolel  (564,  61)  "  564, 46  genua.  l.  chniu  "  554,  10  «  567, 
51.  darauf  sp.  a  Gersaste  (=  gerbaste  pseudo-Apulejus  c.  26?)  *'  darauf  GaUitrica 
{y.aklhoiyov  Diosc.  4,  134).  Gryas  {pseudo-Apulejus  c.  51).  Geruntea,  senetion  (591,  13). 
Gramen.  Galla,  Cucurbita.  Gamellea,  turbiscü  (587,  66).  Gleucis,  peonia  {pseudo-Apulejus 
c.  64).  Galinia.  Guldubbal  (612,  35).  Gibber,  artemesia  (591,  12).  Geseros,  lac.  Gepasa,  tra 
oTs  (583,  29).  Ge,  tra.  Gessanea,  gen*  tre  {vgl.  564,  1.  Alphita  p.  77»).  Gigarta,  sein  uue 
(563,  71).  Gleucon,  mustü  (563,  70).  Glygyrici  {Alphita  p.  76»).  GonnUidus,  rapa  {yoyyv- 
Uöa  Diosc.  2,  184).  Gypsus,  simil  {Alphita  p.  76*»).  Gemi,  fermtü  (564,  5)  **  darauf 
Glaucium,  suc'  glauci  {Diosc.  3,  90)  *'  darauf  Gliquiriza  (538,  18.  Diosc.  3,  5)  ''  = 
yf)  aaui'a,  s.  soeben,  l.  crida.  darauf  Glampilonis  (n  unsicher,  iveil  durch  loch  zerstört, 
aus  Gi  ampUitis  Diosc.  5,  180),    nigra  creta.    Gieretrias,    gleba  rubicunda  {Diosc.  5,  170) 

*''  darauf  Gichia,  gleba  alba  {Diosc.  5,  178).  Girelinosa  (=  yrj  oeXivovala  Diosc.  5,174). 
Grecofeno,  fene  grecü.  Gimilia  {Diosc.  5,  179).  Gichimolia  {Diosc.  5,  175) 


III.  Das  Pflanzenreich  MXII 


501 


lusquiamum  bilisa  [mix.  mx.  mxi.  mxv]  22 


1  Hordeum  ^  gersda 

2  Hinindo^  svalewa 

3  Hirudo  '  egila 

4  Hediosmus  minza  [mxi] 

5  Herba  sauina  ert  |  sauina  * 

6  Hircus  boc 

7  Heliotropimn  ringila  [mxiv] 

8  Hedum  *  cikkin 

9  Harena  griez 

10  Hermodactilus  heilhoibido    [mviii.    mix. 

11  MXI.  mxiv.  mxvii] 

12  Herba  ficaria  ^  ficwrz 

13  Humulus  hopfo  [mx.  mxvi] 

14  Hinula  alant' 

15  Hibix  steinboc 

16  Hirniosus  holender^  [mxi] 

17  Hermion  hirzescunga'  [mxi] 

18  Hedera  ebehouue  ^** 

19  Holus  agreste  gildigrasun^'- 

20  Hesculus  ^^  spereuueboü  ^^  [mxi] 

21  (b)  Jus  saf  seu  brud 


*  566,  61  *  556,  34  '  565,  19  *  ein  compositum  ertsauina  ist  schwerlich  an- 
zunehmen; ert  seheint  vielmehr  anfang  einer  anderen  urspr.  beabsichtigten  gl.  '  551, 
39  hedus  *  s.  oben  475,  48         '  darauf  Himmolü  *  l.  holehder.   darauf  Hephe- 

sia,  aristolocia  {pseudo-Apulejus  c.  20).  Hieracion,  lactuca  siluat  {pseiido-Apulejus  c.  31). 
Helleborites,  centauria  (560,  61).  Heraclia,  solseqma  (pseudo-Apulejus  c.  50)        '  darauf 

Hirundinina,  celidonia  (611,  3)  ^"  552,  55.  darauf  Hedera  crysocantos,  gna  ei'  coloris 

uu 
aurei  (pseudo-Apulejus  c.  119)        "  aus  gildigras?  darauf  Heliodoron,  rosa  agrestis  (Hi- 

lorodon  .i.  rosa  agrestis  565,  13,  aber  Eliodoron  idest  rosa  buttunaria  623,  31).  Helelis  fa- 
gus,  saluia  (560,  65).  Herbascü  (=  Verbascmn).  Hirigerontus,  senecion  (583,  31).  Hi- 
ruDgius  (583,  30).  Hera,  loliom  (565,  4).  Herba  mtrum,  isatis  **  Hesculus]  das  erste  s 
aus  corr.  "  darauf  Herbü  (Alphita  p.  81'>)  **  darauf  lerobotanim,  plantago  (591, 
42)  "  darauf  Inipul  "  slezzo]  o  wahrscheinlicher  als  a;    dies  ist  natürlich  kein 

pflanzenname,  sondern  intubus  und  incubus  sind  in  einem  ansatz  vereinigt  "  s.  oben 
498, 24. 29  "  darauf  locineris,  pulmo  ^^  lidalia  hs.  "  darauf  lachus  (a  aus  corr.), 
uinü  "  darauf  Iliacus,  q;  ilia  dolent.  Ictus.  Intercutaneus  (das  zweite  t  auf  rasur), 
sanguis  erratic*.  Icteria,  raorb;  regius  (603,  6).  Ibonstis  (oder  Ibonsos,  das  zweite  o  aus 
u  corr.  566,  28).  Ippirum,  calua  (l.  cauda)  cauallina  (pseudo-Apulejus  c.  40).  Imolum.  In- 
cubum  sUuaticum,  solsequia  (pseudo-Apulejus  c.  50).  Intiba  **  s.  pseudo-Apulejus  c.  57. 
darauf  Isatis,  herba  uitrü  ''  Ingar  =  gingan,  dem  punischen  namen  des  bilsenkrau- 

tes  bei  pseudo-Apulejus  c.  5?  vgl.  aber  auch  Gingiralis  iusquiami  591,  6.  darauf  Istafi- 
linvs,  pastinace  (pseudo-Apulejus  c.  80).  Ixos,  euiscus  (546,  72).  lu,  niola  (Diosc.  4,  120). 
luscalcum,  suama  eris  (vgl.  583,  53).  Iteas,  salix  arbor  (547,  6) 


Intibia  stur  ^*  [mviii.  mxi.  mxvii] 

23 

lecur  lebere  [mix] 

24 

Ibiscus  ibisca  [mxi.  vgl.  mix] 

25 

luniperus  wecholderboü  [vgl.  mxi.  mxiii. 

26 

mxv] 

27 

luncus  binez  ^^  [mxi] 

28 

Ibix  steinboc 

29 

Incubus     siluaticus     slezzo  ^®    t    ringila 

30 

[mxi] 

31 

Insana  bilisa  [mxi] 

32 

louis   barba   huswrz    [mix.    mx.    mxvi. 

33 

Mxvn] 

34 

Iricius  ^'  igil 

35 

Impar  unebeno  ^^ 

36 

Idalia  ^^  bonina  ^^  [mxi] 

37 

Italica    wolfesseipha    [mix.    mxv.    vgl. 

38 

mx] 

39 

Inguines  hegedruose  [mxi] 

40 

Inpetigo  citterlüs  ^^ 

41 

Imagales  birzescunga  ^^ 

42 

Ingar  bilisa  ^^ 

43 

502 


Sachlich  Geordnete  Globhare.    B.  EiNZELOLOftSARE 


1  Indicum  indich  ^ 

2  Kacabufi  hauan 

3  Karta  brif 

4  Kanna'  rora  [mxi] 

5  Krista'  camb 

6  Karadrion  lericla  [mxi] 

7  Katarrus  damppho  ^  [mxiJ 

8  Kardone  carta* 

9  (a)  Libisticum  lubi8tichil*[Mix.MX.MXVi] 

10  Linteum  duoch 

11  Lepus  haso 

12  Laurus  lorbeü  • 

13  Lach  ''  milch 

14  Lana  ^  wolla 

15  Lixiua  louga  [mix.  mxv.  mxvii] 

16  Licium  harleduadü  ^** 

17  Limax  snecco  [mix] 

18  Linum  flahs 

19  Lardus  spec  [mix] 

20  Lentes  linsin  [mix] 

21  Lenticula^  linsiniclin 

22  Lotium  ^^  harn 

23  Lima  uila 

24  Lupus  wolf 

25  Lauindula  winda  ^^ 


Lactuca  hortulana,  latecha  ^'  26 
Lapatium  leitecha    [mxi.    mxv.    mxvii.  27 

rtjl.  MIX.  MX  vi]  28 

Liliurn   lilia  ^^  29 

LigUHtra  winda  [vgl.  mxi]  30 

Lidia  lilia^*  31 

Lana  leoperina  **  bou  wolla  [mxi]  32 

Lapis  saxatilis  leberstein  "  [mxi]  33 

Laganum  flado  34 

Lomentum  wesga  l  brod   [mxi]  35 

Lacerta  egidessa  36 

Lintheolum  duochelin  37 

Libra  waga  38 

Lepra  miselsuth  39 

Lendines  nizzi  ^'  [vgl.  Mix]  40 

Lassus  mouder  ^^  41 

Lauachrum  bath  42 

Lactarada  ^'  springa  ^^  [mxvu]  43 

Lanugo  cutina  [mxi]  44 

Lanaria  wilina^^  [mx.  mxi]  45 

Lolium  ritan  ^^   [mix]  46 

Lana  succida'^^  gizeisÄ  wolla  [mxi]  47 

Lupinum  ficbona  [mix.  mx.  mxv]  48 
Lactericida  sprincwrz  ^*  [mix.  mxi.  mxv]  49 

Liunbrici  uolwrmi^^  50 

Liuidum  bla  [mxi]  51 

Linio  stricho  52 


*  Biosc.  5,  107.  darauf  luscollix  (:=  log  axcölt]^  Diosc.  5, 92).  Irius,  iris  gladiola.  Irius 
illy  {dann  eine  zeile  am  schluss  des  pergamentstückes  freigelassen)  ricus,  illisirica.  Igio- 
colla  (=  ly&voxöXXa  Diosc.  8,  92).  Inantes,  flores  siluatici  uitis  (546,  77).  Kariophilum, 
simü  (622,  61)  *  s.  oben  497, 83.  27  »  darauf  Katartica  (599,  8)  *  darauf  Kame- 
pitis  {pseudo-Äpulejus  c.  27).  Kamidapne  {pseudo-Apulejus  c.  28).  Kamimilla  '  dar- 

auf Lympha,    aqua  «  559,  38.    l.  lorboü  '  563,   67  «  560,  54  »  563,  7 

"  571,  22  "  darauf  Lelisfeum,  salina  {l.  saluia.  567,  25)  "  darauf  Litargiri, 

spimia  argenti  (567,  4)  "  darauf  Lasar  {Alphita  p.  92i>).  Lentiscus  (556,  21).  Läbanus, 
thus  (567,  22)  **  Lidia  =  liclia  Isidor  17,  9,  18?  darauf  Limnisios,  centauria  (547, 
33.  pseudo-Apulejus  c.  35).  Lactülago  (567,  47.  pseudo-Äpulejus  c.  28)  "  /.  leporina 

"  =  Lapis  azatilis  mxx:  sollte  beides  aus  dem  hepatitis  des  Plinius  NH  36,  147. 
37,  186    hervorgegangen  sein?    darauf  Ladanum   (547,  31)  "  s.  namentlich   606,  30 

lendenis.  darauf  Licum  (l.  Lieum),  uinü  "  darauf  Labrum,  labium  "  Lactarada] 
das  zweite  a  vielleicht  zu  i  radiert  '"  darauf  Leporis  pes,  benedicta  {pseudo-Äpulejus 
c.  62)  **  wilina]   das  erste  i  vielleicht   nur   zu   klein  geratenes  1.  darauf  Lanciolata, 

plantago  minor   {Älphita  p.  93^)  **  l.  ratin.   darauf  Lupo  pectine,    in   pratis  nasci- 

tur  "  609,  27  "  darauf  Lelisfagus,  saluia  (567,  25).  Lopetanus  *"  vgl.  551,  34. 
^=  spuolwrmi  ?  darauf  Lectuarium,  lectuariü  df  a  colügendo        **  =  harlefuadü 


III.  Das  Pflanzenreich  MXII 


503 


1  Lappa  blaticha  * 

2  Lactuca  siluatica  wildilateche  ^ 

3  Lonchites  hirzeszunga^ 

4  Lacterida  *  springa 

5  Lactuca  leporiiia  hasen  latecha^ 

6  Lini  senien  linsamo  ^ 

7  Lactosa  springa  ^ 

8  (b)  Maiatrum,  feniculum  uenechal  [mxv. 

9  MXVl] 

10  Menta  minza^  [mx.  mxi] 

11  Mel  honach 

12  Medulla  march  ^ 

13  Monis  muolboü  [mxi] 

14  Migraueus  zanewrm 

15  Marubiiun,  sim  andorn   [mix.   mx.  mxi. 

16  mxv] 

17  Malagma  salba  ^^ 


Magnitis,  ^^  magnes  nadeisten  18 

Mellilota  bini  suga  [mxi]  19 

Mica  brosma  ^^  20 

Malua  horten  sis,  bappela  21 

Millefolium  garewa  [mix.  mx.  mxi.  mxv.  22 

23 
24 
25 
26 
27 
28 
29 
30 


MXVIJ 

Mercurialis  heimwrz  ^^  [mviii.  mix] 
Mustela  wisela  [mix] 
Multo  wider 
Medum  meto 
Manticum  hefite  ^* 
Macedonia  keruila  ^^  [mxi.  mxvi] 
Minium  minio  ^^ 
Mentastrum   fic|minza   [mix.   mx.   mxiv.  31 
mxvi]  32 

Morella  druoswrz  ^'  [mxi]  33 

Malus  affoldera  [mix]  34 

Milindrum  bilisa  ^^  [mxi]  35 


*  549,57.  darauf  lisppa  Jnuersa,  agrimonia  (586, 20).  Labrü  ueneris,  di-ptänmn  (pseudo- 
Apulejus  c.  63)  *  551,73.  latechejaaw*  cor/-.  (Zaraw/Lingua  bubula,bouisliiigua  '^  pseu- 
do-Äpulejus  c.  57.  darauf  Lauros  alexandrinos,  uictoriola  (567, 37).  Libanotitus,  ros  marinü 
(567,18).  Linozostis  agria,  mercurialis  (567, 19)  **.  o&e«  502,43  *  568,18.  pseudo- Apu- 
lejus c.  112.  darauf  Lysopon,  antidotü.  Lyentericus  '  560,  52.  darauf  Leutia,  uiola. 
Lactarida,  titimulus  (613,  46).  Liblace  (542,  30?).  Lappa  herculina,  cappareos  (568,  17). 
Leptafillus,  artemesia  {yseudo- Apulejus  c.  13).  Lampaionus,  bulbus  (553,  42).  Liptocarion, 
nux  auellana  (567,13.  =ke.-TcoHdQvov).  Lemnia,  gen'  tre  (Diosc.  5, 113).  Leucus,  uiola  alba 
(566,  66).  Litos  ematites  (568,  4).  Litron,  nitrum  (566,  69).  Licen,  qd  i  petris  {Isixrjv  6  im 
Tö)v  .lETQfdi'  Diosc.  4,  53).  Lothus,  trifolium  (567,  1).  Lothus,  ros  marinü  (547,  30).  Lician. 
Lamma,  aurü  pigmentü  {—  lemnias  566,  65).  Lepida.  Licium  (547,  29.  618,  34).  Lenticola, 
herba  {s.  oben  502,  21).   Ladanum  (s.  oben  502  anm.  16).  Loncitis  {s.  oben  503,  3).  Lauar 

'  darauf  Linozotis  (567,  41).  Lapis  ematitis  (Plinius  NH  37,  169).  Lapis  scistus  {Pli- 
ntus  36,  144).  Lapis  asius  {Mattli.  Silv.  äaaiog  Diosc.  5,  141).  Lapis  piritis  {Plinius  36, 
137).  Lapis  magnis  {Plinius  36,  126).  Lapis  gagatis  {Plinius  36,  141).  Lapis  trachius 
{Matth.  Silv.  Ooay.la?  Diosc.  5,  146).  Lapis  quadratus  {Matth.  Silv).  Lapis  firgius  (frigius 
Matth.  Silv.  (povyiog  Diosc.  5,  140).  Lapis  galactitis  {Plinius  37,  162).  Lapis  militini  (mi- 
litaris  Matth.  Silv.).  Lapis  morothus  {Plinius  37,  173).  Lapis  foliginus  (pbloginos  Plinius 
37,  179).  Lapis  cristallus  {Plinius  37,  23).  Lapis  uilapis  (zmilampis  Plinius  37,  185?). 
Lapis  batrachitis  {Plinius  37,149).  Lapis  zimeritis  (siderites  Plinius  37,  58?)  *  darauf 
Myrra,  simil         »  568,  47.  darauf  Mulsum,  mel  cü  aq  mixtü  ^"  603,  13.  darauf  Mi- 

seus  {Diosc.  5,  116.  vgl.  548,  1.  581,  35)        "  552,70        '*  darauf  Mastice,  simil  (585, 2) 

'*  darauf  Merum,  uinü  clarü  ^*  in  den  recepten  derselben  rolle,  welche  diese  gll. 
enthält,  steht  z.  125  /  Scribe  in  mantico  cultelli.  ad  ferrum  incipiens,  z.  323  scribe  in 
mantico.  incipiens  a   ferro:    hefite    ist   also   =    hefte,    das  heft,    der  griff  des    messers 

"  darauf  Millemorbia,  omT  morbia  (Meliborbia  .i.  maurella  569,  64.  vgl.  584, 50.  626, 
54.  59.  PoUon  .i.  omnimorbia  541,  43).  Meu  (568,  55)  *"  MSD  2»,  190         "  darauf 

Mandragora,  sim.  1  malü  Ire  (mala  terrestria  Diosc.  4,  76)        "  darauf  Minuta 


rj04 


Sachlich  Geordnkte  Glossare.    B.  Einzelolomabe 


1  Megituni  Quat 

2  Megio  clrizo  ^ 

3  Migale  harmo 

4  Mi;h)ua   tuhhin*   [mxi] 

5  Moratuni  nioraz  [mxi] 

6  Mortariuni  laorsere  [mix] 

7  Mortarioluin  inorseclin^ 

8  Maxiila  kinibacco  * 

9  Matui-um  cidich 

10  Morsuö  biz  ^ 

11  Mirice    heidun     [mxi.    mxv.     vijl.    mix. 

12  Mx] 

13  Miroballanuni  *  veh  distil 

1-4  Mora  siluatica  bräbere '  [mxi] 

15  Murix  riza  ^ 

16  Mulus  mül 

17  Mula  mulin 

18  Maura  druoswrz  [mix.  mx.  mxi.  mxv] 

19  Marisca  grozdarm  [mix.  mx.  mxi] 

20  Munera  geba 

21  Michones  magasaino  [mviii.  mix.  mx] 


MichonoM  bilina  [mx]  23 

Morburt  regiu«  gelesath*  [mx]  23 

Muhtuiii  ^^  niuHt  24 

Mercuriana  heimwrz  [mxvii]  25 

Mu^<ca  fliega  26 

Maiiipulurt  garba^^  27 

Mausoleum  grab  *^  28 

Malua  agiestri«  '^  wilde  bapp«la  ^*  29 

Macer  magerer  [mix]  30 

Milium  hirse  *^   [mix.  mxvi]  31 

Maela  acida  sur  ephele  [mxi]  32 

Maela  agrestia  hole,  ephele  33 

Mespila  nispila  ^^  34 

Mala  granata  ^'  gicumit  ephele  35 

Magicinon  stinca^^  36 

Nitrum  wesga  ^'  37 

Nux  gallica^''  boum  nuz  38 
Nepita    simiza    [mix.    mxiv.    mxv.    vgl.  39 

mxi]  40 
Nigella  radan  [mviii.  mix.  mx.  mxi]       41 


*  nd.  driten,  Mnd.  wh,  1,  574.  darauf  Mingo  *  darauf  Monoglossa  (lo  aus  corr.), 
artemesia  *  l.  morserclin  *  576,  25.  darauf  Mandibiüa  '  darauf  Mus,  sim.  Ma- 
lannum,  mala  uesica.  Musica,  sim.  Murratü,  myrra  mixtv  '  548,  5  Merobalano  ueruina. 
592,  49  Miripsicon  mirobalano,  dcjl.  614,  9.  626,  25.  592,  64  Miroballano  idest  arua,  dgl. 
553,  13.  587,  23.  608,  18.  614,  16.  626,  41.  616,  35  Amarola  idest  miroballano  {dieselbe 
607,  25  =  camitrius).   myrobalanum   genus  est   caryotae  pseudo-PUtiius  ed.  Rose  p.  125 

^  darauf  Matricalis,  artemesia  {Alphita  p.  13b)        *  l.  reiza.  darauf  Monocionos,  arte- 

mesia  (570,  57).    Melan,  nigru  feUis.     Melania,  nig  colera.   Melancolia  *  l.  gelesuth 

'"  563,  70  "  559,  39.  darauf  Melocarpon,  aristolocia  {pseudo-Apulejus  c.  20).  Ma- 
ronion,  centaiu-ia  m  (568,  61).  Murraria.  MusteUago  {pseudo-Apulejus  c.  28.  59).  Matrona, 
centauria  mi.  (centauria  minor  =  febrifugia  pseudo-Apulejus  c.  36  und  letzteres  =  ma- 
trona 614,  12).  Multi  radix,  centauria  ma.  {pseudo-Apulejus  c.  36  als  name  der  centau- 
ria minor).  MaUfolium  (=  manifolium  2isetido-Apulejus  c.  37)  '*  darauf  Molocinagria, 
malua  erratica  (569,  44.  pseudo-Apulejus  c.  41).  Malua  rustica  "  l.  agrestis  '*  dar- 
auf Moe  coryas,  papauer  agreste  (568,  42).  Muralis,  pdicalis  (548,  10).  Miacanta,  sparaga 
agrestis  (540,  62).  Mirion  fillon,  miUe  fobü  (569,  65).  Hurra,  mirra        "  darauf  Merifilon, 

_  a 

centifoliu  (626,  33)  '*  551,  17.  darauf  Mixorus.  Mala  punica,  mala  gnata  "  575,  6 
^*  vermutlich  steckt  dasselbe  wort  in  Magisnon  .i.  contaticon  resp.  centaticon  (=:  en- 
taticon  =  satirion)  569,  75.  588,  52.  610,  17.  darauf  Miacantinus,  asparaga.  Meleni.  Ma- 
laci,  malua  siluat  (568,  35).  Maxtix,  mastice  (585,  2).  Melantion,  git  (632,  36).  Melias, 
psicos  (614,  20).  Mela.  Melipdus,  plumbü  (547,  54).  Myrsina,  mirtü  (614,  19).  Mirtus.  Me- 
lanteria  (614,  24).  Meriosillas,  ferraria.  Molipdena  (547,  71).  Mirta,  herba  lignosa.  Malaba- 

trum  {Diosc.  1,  11).  Marrubiastrum  {Alphita  p.  109»)         "  553,  25.    darauf  Nymfa,  aq 
'"  nux  gallica  erwähnt  Matth.  Silv. 


III.  Das  Pflanzenreich  MXII 


505 


1  Niniphea,  collo  grensinc  [mix.  mx.  mxi. 

2  MXVI.    MXVIl] 

3  Noctua  üla 

4  Napa  nioba  [mix  Napus] 

5  Nasturcium    crisso^       [mix.    mx.    mxi. 

6  MXIII.    MXV.    vgl.    MVIIl] 

7  Nux  piuea  pfin  affel  [mxi] 

8  Nux  auellana  haselnuz  [mxi.  vgl.  Mxvii 

9  Auellana] 

10  Nucleum  kerno 

11  Nausium  wlluot^ 

12  Naris  nasa 

13  Nasus  nasa 

14  Neraus  weldeuuahso  [mxi] 

15  Nodus  chodo  ^ 

16  Nulserida  balester  * 

17  Nirmen  dactilica  heil  hobedo 

18  Nessia  nessa  ^ 

19  Nuces  rotunde    boü    nuzze  ®    [vgl.    mxi 

20  Nux] 


Oleum  olei  [mix] 

21 

Ouum  "^  ei 

22 

Ouis  scaf  ^  [mix] 

23 

OUa  hauen  ^ 

24 

Origanum  osto  ^^  [mix.  mx.  mxv' 

25 

Oleastrum  ^^  Wildioleiboü 

26 

Oliua  oleiboü  ^^ 

27 

Omnimorbia  ^^  druoswrz 

28 

Olfactum  stanc 

29 

Ordea  gersta  ^* 

30 

Oscito  genuo  ^^ 

31 

Oleum  roseum  ^^  rosolei 

32 

Os  munt 

33 

Os  bein^' 

34 

Ormentum  brod^^ 

35 

(a)  Pipinella^^  bibinella 

36 

Puleium  ^^  poleia 

37 

Piper  nigrum^^  pfeffer 

38 

Porrum  2^  phorro 

39 

Papauer  ortulanum  mage  samo  [mxi]      40 


*  darauf  Nardus,  sim  *  l.  wullot  '  l.  chnodo  *  diese  gl.  steht  sicher  in  he- 
Ziehung  zu  Mxvm  Vlserida  hefwrtz  und  Hussorida  wachalt',  ferner  zu  Hulsida  camedris 
{dh.  ya^iaidov;.  pseudo-Apulejus  c.  25)  bei  Mone  Quellen  und  forschungen  323,  552  =: 
Wright-Wülker  303,  1  und  Eamne  idest  ulsida  ^  frisgone  CGL  628,  43  {vgl.  594,  57 
Ramne  olsia  und  587,  41.  608,  36  Brisconis  hulsi  minuti)  »  nescia  602,  12.  603,  22. 
vgl.  Marcellus  ed.  Helmreich  p.  400,  MSD  2',  51,  Böse  Lat.  Meermannhss.  p.  323», 
Hildegardis  Physica  4,  20  p.  1264  Migne.    darauf  Nardi  pistici,  nardü  spicatü.  Nession, 

centauria  ma.  {pseudo-Apulejus  c.  35).  Nisene,  solseqa  {s.  MXi).  Nomon,  papauer  agreste 
(s.  mxi).  Narcissus,  canis  lingua  (cynoglossa  pseudo-Apulejus  c.  56).  Nossa,  brionia.  Nar- 
ticus,  ferula  (541,  11).  Noctulacia,  peonia  '  darauf  Neruiosa,  plantago  {s.  MXi).    Nar- 

distatius,  spica  nardi  (548,  17).  Nascatimum         ^  571,  31  *  darauf  Opopanice,  resina 

de  pinu.  Opium,  suc'  papaueris  °  556,  27.  darauf  Oximen,  acetü  7  mel  (603,  34,  vgl. 
oben  Mvni).  Opobalsamum,  optima  balsamü  *"  s.  oben  496,  38  "  549,  55  "  oliuas 
560,  49.  darauf  Opion,  sucus  papaueris  {pseudo-Apulejus  c.  54)        ''  s.  oben  503  anm.  15 


•*  ordeum   556,  25.   darauf  Ordiolum,  macula 


l.  geuuo.  darauf  Omopoycus,  q 


sangne  spuit  (emotoicus  600,  18)  ^*  oleoroseto  562,  42  "  ossus  571,  15.  darauf  Or- 
bicularis,  ciclaminos  (570,  51).  Ostanes,  orbicularis  (Hostanis  .i.  ciclamimun  565,  15).  Oxy- 
lapatium,  lapatiö  acutü  (541,  16).  Olocyron.  Ostriago  (541,  15).  Oxitonon,  papauer  agreste 
(570,  65).  Oenantis  {Diosc.  3,  125).  Olisatrum  {pseudo-Apulejus  c.  106).  Ocimus  (593,  43) 
'*  scheint   irrig  hieher   gesetzt  für   (L)omentum,    s.   oben  502,  35.    darauf   Orobum, 

eruum  (541,  23).  Orion,  sangnaria  (Orion  centenodia  593,  36).  Oxos,  acetü  (571,  8).  Oxia- 
cantus,  carp*  {Matth.  Silv.  s.  v.  oxicantos).  Opopanax,  suc^  panacis  {vgl.  593,  25).  Ostrea 
cirinoQ.  Oon,  oua  (571,  31).  Omfacium,  suc*  mori  siluat  l  inmature  uue  {vgl.54S,S7  und 
Alphita  p.  129«)        >»  576,  67        "  562,  31        "  572,  37        "  594,  19 


506 


6ACHLICH  Geordnete  Glossare.  B.  Einzelolossare 


1  Pix  i  bech 

2  Persicus  pfirsicboü 

3  Perticus  *  bersich 

4  Porcus  '  8uin 

5  Porca  su* 

6  Porcellum  uerchelin 

7  Plaiitago     Wegerich*     [mix.     mx.    mxi. 

8  MXV] 

9  Pinus*  pinboü 

10  Polipodium  eihfarn 

11  PoUa  bolla  uesa 

12  Pulmo''  lunga 

13  Peretrum  berethram  *  [mxiv] 

14  Pomex  puniix' 

15  Peonia  bionia  ^^ 

16  Pestinaca  siluatica,  simil  moreha 

17  Polenta  pfanne  cuocho 

18  Plumbum  bli  ^^ 

19  Pretrosilinum  *^  petrisil  ^'  [mx] 

20  Pruna  pfluma  ^* 

21  Patella  pfaniia 

22  Pici  lingua  scebteszunga  ^^ 

23  Pugillv«  uust 

24  Prateus  *®  seuinboü 

25  Populus  beled^'' 

26  Pepones  phederaun  [mx.  mxvi] 

27  Pillule  billilin  i» 


Pistellum  ribil  *'  28 
Potentilla    grensinc     [mix.    mx.     mxv.  29 

mxvi]  30 

Plaga  bleiza  31 

Puluis''°  stuppe  32 

Pilus  Io"':h  "  33 

Pila  stampf  34 

PuUus  huneclin  35 

Panis^*  brot  36 

Pollex  dumo^'  37 

Prurigo  '''*  rudo  38 

Precordia  wreherza  39 

Peducula^s  lös  40 

Pulix  floch  41 

Pipipita  fiffiz"  [mxi]  42 

Pulpedo  hanenwoz  [mx]  43 

Pencidaiiuni  ^''  himilinc  44 

Pasta  deic  45 

Piscina  wiwire  46 
Psilatrum^^  sleipha  [mxv] 
Palester  blaster^^ 
PQax  catta  [mxi] 
Politricum  steinuarn  ^* 
Pampanus  ^^  rebeblat 
Podagra  uuozsuth 
Potio  dranc  *^ 
Perdix  rebhuon  ^^  [mxvii] 


*  572,  28  *  l.  Persicus  '  579,  39  *  darauf  Pegamon  agrion,  ruta  siluat 
(632,  46).   Prassium,  antora  marrubiü  (632,  44)  *  darauf  Passum,  uinü         •  572,  19 

'  572, 54.  Riümo  hs.  «  560,  73.  darauf  Panacos  '  558,  35.  l  pumiz  *o  564,  8. 
darauf  entafilon    (die  initiale  ist   vergessen),    quinq;   folia  (572,  13.  573,  52).  Phalstrum 

"  darauf  Pusca,  acetü  mixtü  aq  (604,  29)         **  /.  Petrosilinum  "  darauf  Picula, 

pix  liqda   (594,  15)  **  darauf  Prinus,    arbor  (aber  r   mit   albreviaturstrich  für  -um) 

^*  l.  spehteszimga         ^*  Bratheos    .1.    sauina   553,  37  "  560,  58.  beled]  d  könnte 

auch  als  a  gelesen  werden  "  darauf  Paritaria  (573,  19)  *'  darauf  Pistilio  {in  den 
recepten  der  rolle  steht  z.  461  /  ita  ut  pistiliones  de  predictis  speciebus  facere  possis.  mit- 
tasque  in  nares,  also  pfropfen,  tampon).  Pipentea.  Peroponion  '"  565,  17  "^^  loc:h] 

verschmierter    buchstab,    ivol    getilgtes   u  "  551,  12  *'  darauf  Pissata,    tunsa 

**  569,  24  **  peduculus  563,  39  ^*  darauf  Paliurus,  carta  nascit'.  Pinella.  Petro- 
niola  *''  569,  40.    l.  Peucidanum.   sollte  himiliac   durch  den  namen  äya{>6g  Salficov  bei 

pseudo-Apulejus  c.  94  (vgl.  552,  30)  veranlasst  sein?  "*  s.  unten  508,50  "*  darauf 
Perforata,  basilisca  (sonst  :=  ypericum,  Alphita  p,  78»;  doch  s.  oben  476,  19)  '"  pseudo- 
Apulejus  c.  52.  darauf  Peledius  (oben  490,  38)  "  572,  32  "  572,  70.  darauf  Pras- 
sica,  cauli  crispi  (*.oi;en  494, 30).  Pituita,  saliua        "  rebhuon]  o  aus  n,  wie  es  scheint,  c<yrr. 


III.  Das  Pflanzenreich  MXII 


507 


1  Piscis  ^  uisc 

2  Pelina  uedera  ^ 

3  (b)  Papauer  agreste  '  wildiniago 

4  Prygia  hirzescunga  * 

5  Porro  sectilis  ^  ubirsnit 

6  Panis  cretinus  ®  gigrozzaii  broth 

7  Pisum  eriwiz 

8  Pirus  biriboü 

9  Prnnum  pfluma 

10  Pinorum  nuclei  pinboumes  nuzze  ' 

11  Picea  uoreha  [mxi] 

12  Platanus  ahorn  [mxi] 

13  Pilule  clozelin 

14  Quinquefolium  ^  finfblata 

15  Quercus  eih  ® 

16  Quisquilium  ^^  mulli  ^^ 

17  Rana  ^^  urosc 

18  Raphanum  merireteh  [mx.  mxv] 

19  Resina  ^^  harz 

20  Reumatica,   foliis  simit  kraneches  snabil 

21  [mx.  mxi] 

22  Ros  marinum  ^*  lauindula 


Radix  ^^  redich  wrcela  [mx.  mxvi] 

Rubus  ^^  hiefa 

Rapa^'  raba  [vgl.  mx] 

Racemus  ^*  drubil 

Ranusculus  uroskelln 

Ratilia  turnella  [mx.  mxi,  mxiii] 

Ros  ^^  dou 

Rumino  idrucco 

Rado  scirro  ^^ 

Rabies  suth 

Resta  boum^^  wisla 

Rumica  brama  [mx] 

Repula  küba  [mx.  mxi.  mxvii] 

Ruscus  hulesboü 

Ramnum     heidkil  ^^        [mx     Ramumu- 

lum] 
Rictus  gintlit  ^^ 
Riuula  ^*  cliba 

Rumax  brama  [mviii.  mx.  mxvii] 
Renes  lancha 
Recens  frisc 
Ructo  ropfizo^* 
Rosaceum  rosolei 
Rosa  agrestis  wildirosa^® 


23 

24 
25 
26 
27 
28 
29 
30 
31 
32 
33 
34 
35 
36 
37 
38 
39 
40 
41 
42 
43 
44 
45 
46 


*  565,  35  *  darauf  Priapiscus  (572,  14),  Paladia,  orbicularis  (palalia  pseudo-Apule- 
jus  c.  18).  Proserpinaca,  sanguinaria  (pseudo-Ajmlejus  c.  19)  *  davor  auf  sp.  b  Poli- 
gonos,  pserpinaea  (573,  31).  Polygonatus,  p  (573,  32).  Polycarpon,  p  (573,  33).  Plectronia, 
centauria  ma.  (573,  39).  Polyidos,  centaur  ma.  (573,  40).  Pycris,  lactu^a  (pseudo-Äptdejus 
c.  31).  Philophes,  marrubiü  {pseudo-Apulejus  c.  46)  *  573,25  Pirigia  .i.  lingua  canina, 
563,  23  Frugia  lingua  ceruina:  vgl.  pseudo-Apulejus  c.  57.  96.  darauf  Peruica,  uictoriola 
{pseudo-Apulejus  c.  59).  Peristerion,  columbina  {pseudo-Apulejus  c.  65).  Perigeon,  filix 
(perigonon  541, 46).  Paritariam,  pdicalis  (573,  19).   Pastinaca  hortulana,  simil        *  573,  14 

"  z=  xoidivog  ''  vgl.  nucleus  pini  574,  46.  darauf  Poleium  martis,  diptanü  {vgl.  593, 
62).  Pteleonis,  ulm'  (573,  1).  Peros,  apiiun  (535,  30  Apien.  idest  pera).  Perdiciadon,  pdi- 
calis. Prasson,  poiTUs  (572,  8).  Ptereus,  filix  {jttsqiov  Biosc.  4,  183).  Pessa,  pix  sicca 
{moaa  Biosc.  1,  97).  Pyrus,  triticü  (585,  20).  Pitius  flius,  pini  cortex  {:=  jihvos  cpkowg). 
Pythia,  coagulü  (572,73)  «  574,  61  »  darauf  Quiparum  (574,  56)  i"  über  Q  drei 
buchstaben  radiert  "  darauf  Quinq;  digitorum,  v.  folia  (Pentadactalin  .i.  quinque  fo- 
lia  573,  57).  Reoponticiim,  simil  (628,  38).  Ruta  hortensis,  simil  {pseudo-Apulejus  c.  89). 
Eosa,  simil         "  551,  38         "  559,  46  "  565,  70.  pseudo-Apulejus  c.  79         '«  574, 

66  Riza  .i.  radix  »•  561,  24  "  564,  56  "  562,  14  '<>  560,  20  "  darauf 
Rudum,  nouum  (=  Crudum)  -'  Alphita  p.  156^  **  ich  fasse  heidkil  als  entstellung 
von  hüdtil         "  l.  ginoht         "  s.  oben  507,  35  "  darauf  Radiolum,  ficilina  {l.  fili- 

cina  574,  67).  Ruscus,  rub;.  Ruta  siluatica,  i.  agrestis.  Ruta  montana,  i.  siluatica  {pseudo- 
Apulejus  c.  115)  "  561,  1.  darauf  Rododafnidin,  liblace  {vgl.  542,  30).  Raia,  aristolo- 
tia  (536,  7).  Rubi  batus,  rubus  {vgl.  553,  36) 


Ö08 


Bachlich  Geobunete  Glossare.    B,  EiNZELGLoesARB 


1  Rübur  *  eih 

2  (a)  Ringo  gino 

3  Runco  ruzo^ 

4  (6)  Saluia  •*  salbeia 

5  Sauina  seuenbov  *  [mx] 

6  Spicum  ^  spih 

7  Sinapis  senaf  ^  [mxij 

8  Sal  salz ' 

9  Sulphur*  sueual 

10  Sucus  saf  ' 

11  Syinphoniaca  bilisa   [mx.    mxiv.  mxvii] 

12  Sanguisuga  ^^  egila 

13  Saluina  ^^  salbeia 

14  Seuetion  eizbresta  [mxi] 

15  Sapo  seifa 

16  Sandaraca  ^^  rotachal 

17  Salix  ^3  wida 

18  Sigila  rocco 

19  Saturcia  gart  quenula  [vgl.  MX.  Mxv] 

20  Spuma  ^*  scilm 

21  Seuum  unsclit 

22  Surculus  wipfil  [mxi  Sarculus] 

23  Srignus  ^^  dolewrz 

24  Splenios  ^®  hirzescunga 

25  Saxifrica  steinbrecha  [mxi] 

26  Sartago  ^"  phanna 

27  Seniperuiua  ^^  berenwinca 

28  Sanguinaria  wegedraga  ^^  [mx] 

29  Spongia^"  suam 

30  Sacralis  herba,  i?inina  [mxi] 


Scirpuw  seniida 

31 

Bpinalirt  ruckcebeiue 

32 

Scopulus  velis 

33 

Sudis  Hteccho 

34 

Spicula  scoz 

35 

Scorium  sinder''  [mxi] 

36 

Seq)Qlum    uelt    quenela"     [mx. 

Mxvi.  37 

vgl.  mxi] 

38 

Samiinia    wildikeruila    [mviii.  mx, 

.  MXI.  39 

vgl.  mxvii] 

40 

Sanibuca  holender  [mx.  mxiv] 

41 

Si.sinibrium  *^  sisimera 

42 

Scammonia  **  niesworz 

43 

Sicera  milsca  ^* 

44 

Solsequia  ringila  [mx.  MXV] 

45 

Sarmenta  sarmeiza 

46 

Spina  dorn  ^* 

47 

Staupus  stx)uf 

48 

Spelta^"'  spelza 

49 

Silotrum  ^^  sleifa 

50 

Spatula  scina  [mxi] 

51 

Spica  halm 

52 

Sclareia  skerleia 

53 

Sanguis  bluot'^ 

54 

Senecia  uuo  blat  ^^ 

55 

Serpo  slicho 

56 

Supercilium  terre  '^  steinuarn 

57 

Serpens  natera  ^^ 

58 

Singultum  gesocht^' 

59 

Sternutatio  nicsoht  ^* 

60 

Sterte  ruzo 

61 

*  559,  34  *  6'.  Ducange.  darauf  Eestolocia,  ziclamna  {s.'-oben  477,  20)  *  560,  65. 
davor  Sipiis,  sordes  (=  ^i'.-iog)        *  darauf  Stear,  adeps  (595,  50)         *  570,  1  *  dar- 

auf Smyma,  mirra  (a  undeutlich.  575,  68)  ''  salis  549,  6.  darauf  Siderites,  ferraria 
(pseudo-Aptdejus  c.  72)  *  577,  47  »  555,  25.  darauf  Sica  xira,  fic'  sicca  (575,  48. 
605,  41)  ^^  553,  38  "  s.  oben  508, 4  ^*  Sandaraca  .i.  auripigmentum  rubeum  Al- 
phita  p.  161i>.  Sandaraga  pigm  auri  in  robore  577,  28  "  565,  2  "  551,  21  "  l. 
Strignus         ^*  vgl.  pseudo-Apulejus  c.  57  "  577,  64  "  561,  59        "  wegedraga] 

das  erste  g  aus  d  corr.  l.  wegedrada.  darauf  Salina,  saluia  ***  572,  48  *'  darauf 

Spat,  lapis.  Sapis,  passa  (595,  53)  **  darauf   Saga  ]  Spinum    {das  zweite  S  fälschlich 

vom  rubricator),  resina  de  pinu  *'  558,  55  **  559,  44  **  darauf  Sucus,  amaracü 
{oben  493  anm.  14)  '•  darauf  Spado,    eunuchus  *''  579,  8.   Spelta]    e  «ms  1  corr. 

"  597,5  "  551,23.  bluot]  b  auf  rasur  ^^  Z.  uua,  vgl.  unten  d\Q,^1  ''  pseudo- 
Apulejus  c.  52         "  560,  57.  darauf  Scorpio  simil         •*  602,  29.  l.  gescoht  =  gescoth 

'*  l.  niesoht  =  niesoth 


III.  Das  Pflanzenreich  MXII 


509 


1  Solium  suezbad 

2  Sigaliun  rocco 

3  Scapies  nido 

4  Spissuni  dikke 

5  Sagina  smalz 

6  Scropha  su  1  morbus 

7  Sorix  müs 

8  Scureolus  eihhorna  [mviii.  mxi] 

9  Splangio  sclango  ^ 

10  Sangulnarius  hartdi-ugil 

11  Sparaga  agrestis  ^  rotinabula 

12  Sandix  weihtwrz  [mxi.  vgl.  MVin] 

13  Spintilla  ^  druoswi'z 

14  Septmeruia  wegibreida  [mx.  mxi] 

15  Stantinus  grozdarm  *  [mxi.  mxv] 

16  Sperma  ^  saluhunbletir 

17  Satirion,  herba  stinca 

18  Scapestan  mimera  [mxi] 

19  Solopendria  hirzescunga  [mx.  mxi] 

20  Silifon  effe  ^  [mviii] 

21  Stomachus '  mago 

22  Stagno  stredo 

23  Suie  wadun 

24  Suspirio  ^  sufdech 


Semen  feni  houueb  luomo 
(a)  Strangulus  strengila  ' 
Surdus  douber  ^** 
Suame  scuopun  ^^ 
Strigma  dolewrz  ^^  [mxvii] 
Solata  dolewrz  ^^ 
Septifolium  ^*  sibin  blada 
Siseleus  sili  ^^ 
Septegrania  springa^® 

Trifolium  cle  [mx] 

TauiTis  far 

Testula  scala 

Triticum  weizze 

Tremula  aspa  ^' 

Tuber  maser 

Taxus  ^^  tahs 

Tortula  crusta 

Testudo  snecco  ^^ 

Tormentilla  ficwrz^"  [mx.  Mxvn] 


25 
26 

27 
28 
29 
30 
31 
32 
33 

34 
35 
36 
37 
38 
39 
40 
41 
42 
43 

Tanaceta    reinefano     [mx.     mxi.     mxv.  44 

mxvii]  45 

Thimus  heida  46 

Titimula  maior^^  wolfsmilech  47 


*  darauf   Sigillum  salemonis,    sigillata  *  s.   oben  493,  27.    pseudo-Apulejus  c.  84 

*  Spintilla  ist  unbekannt,  es  wird  aiis  Spintilla  oder  Sprintilla  verderbt  sein  *  dar- 
auf Septemplicia,  uitriola  ^  =  Agnosperma  (550,  22)  •  l.  Siünon  (629,  47).  darauf 
Sarpinon,  allel  (s.o&ert493anm.l6).  Sigilata,  sigillü.  Spien  ^  605,  4  «  l.  Suspiriosus. 
vgl.  605,  26  *  liegt  dargäyakog  {Diosc.  4, 62)  ZU  gründe  ?  davor  Saluia  {oder  Saliua),  sor- 
des.  Stirsozila,  centanria  ma  {pseudo-Apulejus  c.  86  unter  centauria  minor);  darnach 
Siccofilon,  ibiscus   {pseudo-Apulejus  c.  89).    Stranguinaria,  difficultas  urine    {vgl.  605,  6). 

Saliua,  pituita        *"  556,  11.  darauf  Sunaticus,  q  gulä  inflatä  hab  {—awayxiy.ög)        ^^  squa- 

ma  551,  43.  darauf  Scorpion,  solseqa  {pseudo-Apulejus  c.  50)        "^  darauf  Solago  ma, 

solseqa.    Solago  min.    Scordion,  alliü  (595,  48)  "  darauf  Sintix,  rub;  (576,  58).  Sup- 

cilium  ueneris,  millefobü  {pseudo-Apnäejus  c.  88).  Smemion,  olisatru  (576,  35)  '*  vgl. 
560,  66  "  628,  68.  darauf  Sella,  felicitas  (595,  42)  >*  625,  62  Lateria  idest  septem 
grana,  592,  16  Laterico  septegrania.   darauf  Stafidosa,  herba.  v.  digito».  Scolimbus,  cardo 

niger  {vgl.  575,58).  Samsucus,  cassa  (595,40).  Sunsur,  sangnaria.  Salsamentum,  condimtü. 
Samia,  gen*  tr9  {Diosc.  5,  171).  Suama  eris,  iuscalcum  {vgl.  547,  2).  Saccus  palearis,  pa- 
liurus.  Selenon,  apium  (595,  48).  Seris,  intiba  {Diosc.  2,  159).  Sicis,  cucumeris  (=  aixvg). 
Siciagrium,  cucum  silualt  (586,  17)  ''  darauf  Terebintina,  resina  optima  (578,  73).  Ty- 
leos,   feno  gi-ecü  (577,  37)  »»  569,  73         "  darauf  Toduuar,    simil.  Tubera,  timbra 

"  darauf  Tumella,  simil  (630,  32)        »'  maioB  hs. 


510 


Kachlich  Geordnete  Glob8are.    B.  EmzEixiLOMARE 


1  Titimula  minor  *   brahwrz 

2  Tortelluni  crustelin 

3  Tinibra,  tubera  eit '''  [mx.  mxi.  mxv] 

4  Timpüia  ^  douewanga 

5  Testa  *  scala 
G  Tinea  *  niile 

7  Tumor  giswlt  * 

8  Tibia  scinca 

9  Tegula  ciegela  ' 

10  Tragina  lenclinwrz  ® 

11  Tussis*  huosto 

12  Trifolia  guoches  amphera  ^**  [mviii.  mx] 

13  Tepidum  ^^  leuue 

14  Tela  scoz 

15  Timpla  donewanga 

16  Tribidus   hagin  ^^ 

17  Tricomanes  steinuarn  ^^  [mxi] 

18  Tajpa  muuuerf  ^* 

19  Tentatycon  stinca  ^^  [mxi] 

20  Titimalus  brachwrz  ^*  [mx] 

21  Turbo  1''  cholbo 

22  Vetonica  bethonia  [mxi  Bettonica] 

23  Vultur  gir 

24  Verbena  isinina  [vgl.  mxiv] 

25  Verminacia  isinina  *^ 

26  Vrtica  niaior  nezzüa 

27  Vrtica  minor  heider  iiezzila 


Vrina  ^'  harn 

Verri«  her 

Vitis  alba  liella  [mviii.  mxi.  mxvii| 


rsufci 


20 


bero 


Vulua  ^^   wamba 

Vuluula  winda 

Vei«pertilio  uledermus 

Vitrum  glas  ^^ 

Viscus  miHtil  [mx.  mxi.  mxv] 

Viti-s  winreba 

Vulgago  haselwrz  [mx] 

Vlmus  ^^  elmbou 

Vpupa  wide  hopfo 

Vua  blat" 

Virgultum  geispreide** 

Velatrum  ^*  .sitterwrz 

Verruca  warza  [mxi.  mxv] 

Vuormaticum  wermo  ^^ 

Vungia  ^^  smalz 

Ungula  nagil 

Uipera  ^^  natera 

Uentriculus  crof 

Uinum  ^^  win 

Unguentum  ^^  salba 

Unctum  smero 

Uenniculosa  wormo  [mx  Uermicvlus] 

Vesica  blasa  [mxi  Visca] 

Vissica  ^"^  blatera 


28 
29 
30 
31 
32 
33 
34 
35 
36 
37 
38 
39 
40 
41 
42 
43 
44 
45 
46 
47 
48 
49 
50 

51 

« 

52 
53 
54 
55 


*  min.  hs.  *  eit]    über   i    ein   punct.    gemeint   ert[nuz]  '  556,  1  *  571,  32 

*  569,  9  '  l.  giswlst  '  darauf  Tapsia,  ferula  min  (579,  1)  *  der  deutschen 
Übersetzung  wegen,  die  sonst  ercantilla  %cidergiht,  nicht  identisch  mit  rgayavos  Diosc.  4, 
51  »  598,  5  'o  darauf  Troscolana,  ypiricü  (596,  4)  "  tepidus  562,  17  '*  dar- 
auf  Tribula,  cfringe.    Tephin,  pserpinaca  (578,  31).    Trydaxagria,  lactuca  siluat  (578,  57) 

''  darauf  Terre  capillus  {pseudo-Apulejus  c.  52).  Tussela  rustica,  diptänum  (ustilago 
rustica  pseudo-Apulejus  c.  63  und  Diosc.  3,  34).  Tyriaca,  simil  {Isidor  4,  9,  8).  Thermus, 
lupinü    agrestis    (630,  13)  '*  darauf  Tytana,    saxifrica.    Tacantes,  artemesia    (629,  63) 

^*  darauf  Triduca  agria,  lactuca  silual  {s.  o.).  Thiu,  sulphur  (577,  45).  Tridax,  lactuca 
(577,  39).  Thimbra,  satureia  (596,  1).  Theuthon,  beta  (—  revz).ov  Diosc.  2,  149).  Tilis, 
fenogrecü  (=  rfjXig   Diosc.  2,  124)  '*  darauf  Titanus,  cal:x    (verschmierter   buchstab, 

wol  getilgtes  i)  lüua  {s.  MXl)  "  Turbo    scheint    unter  dem  einfluss  von  (chol)bo  für 

Tirsus    verschrieben  "  darauf   Vertipedium   {s.   mxi)  **  602,   41  *"  551,  40 

"  606,  50  "  darauf  Valeriana,  simil  (630,  52)  "  572,  20  "  576,  12.  darauf 
Viola,  uaccinia         **  l.  gespreide         *•  =  Veratrum  (596,  19)        "  l.  wormo,  s.  510,  53 

»  =  Exungia,  Axungia         "  560,  57         '»  564,  50         ^'  569,  26         «  vgl.  607,  2 


III.  Das  Pflanzenreich  MXII  —  MXIII 


511 


Em.  31. 


1  Vmbilicus  ^  nabel 

2  Vstula  *  brenno 

3  Vlula  huela 

4  Vitellium  dodoro  ^  [mxi] 

5  Vermicularis   berenwincha     [mx    Uermi- 

6  nalis] 

7  Varentia*  retza  [mxvii] 

8  Vaccinia  heidebere  ^ 

9  Vomitus  spioth 

10  Ventosa  uintusa 

11  Vertigo  suindelot  [vgl.  mxi] 

12  Vitulus  «  chalb 

13  Viuarium  wiware' 

14  Vitis  agrestis  *  wildi  reba 


Veneria  suertila' 

Xrista  hanencamb 

Yrium  svertila 
Yllisirica  suertila  ^^ 
Ypyricon  hartenhouue  ^^ 
Yrysilica  suertila  ^^ 
Yris  regunbogo  ^^ 
Yusquiamum  ^*  bilisa 

Zingiber  gingib 
Zizania  ratan  ^^  [mix] 
Zephyrus  nortwint  ^® 


MXIII 

Clni.  14689  f.  48». 


15  Radegudium  ^^  merratich  [mx.  mxiv] 

16  Actureda  springa  [vgl.  mx.  mxiv] 

17  Erniodactilia     zisatolo  ^^      [mx.      mxiv. 

18  mxvi] 

19  Eraclea  pibenella  [mx] 

20  Centenodia  uuegetrat  [mxvi.  mxvii] 

21  Sprintilla  neseuurz    [mviii.    mx.    mxiv. 

22  MXVI.  mxvii] 

23  Altea  ibisca     [mx.    mxii.    mxv.    mxvi. 

24  mxvii] 

25  Ebulum  atach  [mx.  mxi.  mxii.  mxv] 

26  Hinnola  ^*  alant  [mix.  mx] 


27 

28 

29 
30 
31 
32 
33 
34 

35 
36 
37 


Timo  feltquenela  38 

Aganoe  uuormuurz  [mx.  mxii]  39 

Cimalia  bol  [mx]  40 

Scoliasmos  zeisila^*^  41 

Rafanus  ratich  [mxi]  42 

Senecion  peinuurz  [mx]  43 

Surrones  snebeliz  ^^  44 

luniperus    rechinlter     [mxi.    vgl.  mxii.  45 

mxv]  46 

Agacia  sleha  [mx]  47 

Ratilia  turnella  [mx.  mxi.  mxii]  48 

Citonia  chutina  [mviii.  mx.  mxii.  mxvi]  49 


'  571,  10.  11  *  l.  Vsttilo         '  darauf  Veia,  simil  (566,  41).  Vietoriola,  herba  op- 

timi   odoris  *  vgl.  oben  429  anm.  7         *  darauf    Vitriola,    septeplicia  "  569,  29 

■'  darauf  Vertamnum,    solseqa    {jiseudo-Apulejus  c.  50).     Victorie    folion,    uictoriola 

{pseudo-Apulejus  c.  59)  *  550,  18  '  Ueneria  .i.  acorum  579,  22.    darauf   Vistile, 

isatis  '"  darauf  Yrin,  gladiola.    Ydromelitiun,  aq  7  mel  "  darauf  Ysopum,  sim't 

"  darauf   Yropicus    [l.    Ydropicus),     aqtic*   {vgl.   600,  6).    Yreus,    gladiola    (565,  46) 

**  darauf   Ypoquistidos   (565,   50).    Yrysillirica,    yreum  '*  pseudo-Axrulejus    c.   5 

"  darauf  Zinzale,  gulices  minores         •*  darauf  Zilophas,  scropha.  Zaclya,  pserpinaca 

{pseudo-Apulejus  c.  19).    Zodiacum,  i.  cixrs'  lun^         "  Kadegudium]    das  erste  d   corr. 

sa 

aus  ansatz  von  g        '*  entstanden  aus  zitolo        '"  Hinnola]  i  und  o  aus  corr.  saec.  xvi 
"  CGL  577, 18  Scoliesmes  ,i.  cardo  agrestis,  595, 17  Scoliesmua  cardoniger,  629, 9  Sco- 
liesinus  idest  cardo  niger  **  hier  handelt  es   sich  sicher  um  den  irrtümlich  einge- 

mischten namen  eines  insects,  vgl.  452,  44  Scinifes  snebilazir  und  453,  36  Scurio  ßiuro 


512  Sachlich  Geordnete  Glossare.  B.  Einzelglobbare 

Km.  31.         Em.  31.  —  liibl.  8.  Iloffmann  Akd.  cjll.  20  ff.  Pfl.  G.  (Ilatl.  1,  201) 


1  Garganica  haberuescila  |mixJ 

2  Careo  felchumi  [mx.    mxm.  mxiv  Sarto. 

3  MXVl] 

4  Sinonuö  uuiche  [mx] 


Na>'turciujii  ^   chrcKBO     (mix.    mx.    mxi.  27 

MXII.    MXV.    Vt/l.    MVIIl]  28 

Centauria  ^  benedicta  '  '29 


5  Aristolocia  ciclänia    [mx] 

6  Verbena  is^arna  ^  [vgl.  Mxn] 

7  Beganon  ruta  [mviii.  mix.  mx  Piganon] 

8  Cleucon  "  Poleia  "^ 

9  Coliandriun  chol  gras 

10  Arroglossa  vegerih  [mx.  mxii] 

11  Samsucus  lauendel  ^ 

12  Fungiis  suvam  [mx.  mxi.  mxii.  mxv] 

13  Cortex  rinta  [mxii] 

14  Resina  fliedä  [mxi] 

15  Mufa  mie.s 

16  Abrotanum  ^  kartvvrz ' 

17  Feniculuin    fenecheP    [mix.    mx.    mxl 

18  mxii] 

19  Actureda   sprincii\Tc  '     [mx.  vgl.  Jixiii] 

20  Piper  phefer  ^^  [mix] 

21  Peretriuu  Perhtram  [mxii] 

22  Zuzur  citavvar  [mx] 

23  Pacca  ^^  lorperi 

24  Sarto    ueldchuini  ^^    [^x.    mxii.    mxiii. 


MXIV 

Cl»i.  14689  f.  48».  ♦ 

Mxvi  Careo] 
Heliotropia  ringila  [mxil  mxvi] 
Sanguinaria  spoligras  [mx] 


30 
31 
32 

Sprintilla   iiiesvvrc     [mviii.     mx.    mxhl  33 
MXVI.  MXVIl]  34 

Yrmindactila  helhobeta  [mviu.  mix.  mxi.  35 

MXII.  mxvii]  36 

Ermodactila  zitelo.sa    [mx.  mxiii.  mxvi]  37 

Radigudium  ^'  merratih  [mx.  mxiii]         38 

Carduus  niger  zeisala^*  39 

Dictamnum  vvizvvrz     [mx.    mxi.    mxv.  40 

mxvii]  41 

Nepita  simiza  [mix.  mxii.  mxv.  vgl.  mxi]  42 

Simphoniaca  Pilisa  [mx.  mxii.  mxvii]     43 

Sainbucus  holenter  [mx.  Mxn]  44 

Meatix  atah  ^^  [mix.  mx]  45 

Mentastrvm  fiscminza    [mix.  mx.    mxii.  4G 

mxvi]  47 

Tanaceta  chirpizvvrz  48 


MXV 

a=  Clm.  14584.  b=  Codex  SGalli 292  p.ldG.  e=  Codex  Bonnensis  218  f.  84^1. 

25  Ypericum  ^®  hardheiuui  ft  hartuwi  a  111^      Plantago  vuegebreida  h  wegerich  a  117''  49 

26  .i.  hardenhouue  c  [mix.  mxi]  .i.  wegerich  ^'  c  [mix.  mx.  mxi.  mxii]  50 


'  Nasturcium]  i  aus  rasur         -  Centauria]  das  erste  a  aus  u  corr.  '  darauf  Ste- 

labia  offa.  benedicta  glossiert  sonst  fu,   Valeriana  tmd  caryophylliun  *  am  runde  von 

zweiter  hand;  die  deutschen  glL,  tcenn  nichts  anderes  bemerkt  ist,  hinter  den  lat.  Wor- 
ten *  isama]  n  scheint   ausradiert  •  i=  yl^/cov.    VGL  564,  9    Glicon  .i.  puleium 

''  übergeschr.  *  CGL  577,  22  Samsuco  .i.  leundola  *  s.  oben  ^11,  31  *"  davor 
De  pigmentis  "  Pacca]  P  von  einer  hand  saec.  x.\i  in  B  corr.  bacca  laiui  CGL  560, 
40        *'  ueldchumi]  c  corr.  aus  ansatz  von  h        *'  Radigudium]  das  erste  d  aus  g  corr. 

**  s.  oben  511,  41  ^'  übergeschr.  '*  Ypiricum  c  "  wegerich]  g  aws  corr.  von 
?r  c 


III.  Das  Pflanzenreich  MXIII  —  MXV 


513 


Bibl.  8.  Hoffniann  Ahd.  gll.  20  ff.  Pfl.  G.  {Hau.  1,  291) 


-'^ 


Tanaceta  ^   Reiniuano  b   .i.   reiiieuaiio  c 
reinvanc    «117^    [mx.     mxi.     mxii. 

MXVIl] 

Febrifugia  ^   materana  ^  b   .i.    niatirna  c 

[mx.  mxii] 
Abrotanum     stabeuurz  ^    b     [mx.    mxi. 

MXVIl] 

Satiiregia.  *    1    serpillum    Conela    b    .i.  ^ 

conela  c  [mx.  vgl.  mxii] 
Altea  iuisca.  ivisca^  b  .i.  Ibisca  c  [mx. 

MXII.    MXIII.    MXVI.    MXVIl] 

Senecion  ^     rietaccher.    t    Rotlacha '     b 

rotlacba  c 

Millefolium  Gareuua  b    [mix.  mx.  mxi. 

Mxn.  MXVl] 

nc. 

PotentiUa  grensing  ^   c  gi-ensich  b  cren- 

slch  a  117^    [mix.  mx.  mxii.  mxvi] 
Acero  ®  gundreba  c    Gundereba  b   guu- 

dereba    a     117''      [mx.    mxi.     mxii. 

mxvii] 
Balsamita  ^'^  sisimbra  c  sisübra  b  [mxvii] 
Origanum  ^^  tosto  c  Thosto  b  [mix.  mx. 

Mxn] 
Cerifolium  '^   kerueUa  b  keriuel  a  117'' 

[mx.  mxi.  mxii.  mxvi] 
MaiTubium  ^^  Audor  b    an  dorn  a    117'' 

[mix.  MX.  mxi.  mxii] 
Rafanum    men-atih  b    mirredich  c    [mx. 

Mxn] 
Lexiua^*  longa  b    lauge    a  117''    [mix. 


MXII.  mxvii]  31 

Psyllatrum  sleifa  ^^  b  [mxii]  32 

Celidonia  ^^    Scelliuurc    b    scelleuurz     c  33 

schelle\vi-ze  a  117''  [mx.  mxi.  mxii]  34 
Artemesia  ^'  Biboz    b    biboz    a  117''    c  35 

[mx.  mxii.  mxvii]  36 

Lupinum  figbona  b  ficbona  c    ficpone  a  37 

117''  [mix.  MX.  mxii]  38 

rc 

Lacteridia  ^*  sprincuurc  ^'  b  sprincwrz  c  39 
spincwrze  a  117''  [mix.  mxi.  mxii]      40 

n 

Coconidiuni  ^^  cuilintberi  c  ziuliberi  b  41 
[mviii  Turpisci  seinen,   vgl.  mx]  42 

Genciana^'^  hemera  bc  hemer  a  117''  43 
[mx]  44 

Colocasia  ^^  vuildi  mmzi  b  wildeminza  c  45 
[mviii.  MX.  mxi]  46 

Coniua  hanuf  b  hanof  c  [mx.  mxvi]       47 

Pestinaca^^  maracha  c  morah  ^*  b  mÖ-  48 
rihe  a  117''  [mix.  mx]  49 

Lapacium  letaha  b  letacba  c  pleteche  50 
a  117''  [mix.  mxi.  Mxn.  mxvii.  vgl.  51 
mxvi]  52 

Cicuta^s  Scoreling  b  pucbil  a  117''  53 
[mxi.  mxii.  mxvi]  54 

d 

Tubura^^  herdnuz  c  hermiz,  enna^'  b  55 
erdwrze  a  117''  [mx.  mxi,  mxii]  56 

Fungiis^*  suam  bc  swam  a  117''  [mx.  57 
MXI.   MXII.   Mxiv]  58 


'  Tanaceto  c         *  Febrefugia  c  '  übergeschr.  b  *  Satu:  regia  c,   rasur  von  g 

Sta'uregia  b  '  .i.  vor  der  zeile  nachgetragen  c  *  s.  oben  484,  30  '  beide  gll.  über- 
'/eschr.  b.  l.  rietacchel  *  grensing]  s  aus  corr.  c  *  Aceso  uel  balsamita  a  *"  CGL 
387,  62  Baisemita  .i.  sisimbrius  "  Origanum]  a  aus  corr.  c  ^"^  Ceräfollium.  1  sar- 

minia  b,  nur  l  sarminia  c        "  Manibium  a         '*  die  gl.  nach  514,  34  a         i*  überge- 


schr, b        **  Celedonia  c        "  Artemisia  ac        "  Lacteredia  a 


sprincuurc]  rc  un- 


deutlich,  daher  nochmals  übergeschr.  b        "  Coconidiun  b        "  Genciana  o,  e  aus  a  mit 
rasur  corr.  Gentiana  c  »*  Colocasium  b  "  Pertinaca  b   ^tinaca  c  "  überge- 

schr. b        "  Cituita  l  kanna  i         *«  Tubaura  6        "  enna  von  zweiter  hand  b  {—  Benna 

fnn 

idest  tufera  CGL  608,  63?)        "  Flangus  c  flangus  b.  die  gl.  vor  513,  43  a 


Althochdeutsche  glossen  III. 


33 


SU 


Sachlich  Geordnete  Globsare.   B.  Einzelolohsare 


Bibl.  8.  Hoffmann  Ahd.  gll.  20  ff.   Pfl.  6.  (Ilatt.  1,  291) 


1  Corcodrilluö  nixe8  *  b 

2  Cakatrippa  *  canlo  c  karte  a  117''  [mx] 

3  Bladonia    uulliiiu    c     [mx.    mxi.    MXir. 

4  MXVIl] 

5  Acitula  "*    amphora    c    ampher    a    11 7** 

6  [mx.    MXI.    MXIL    MXVII.   Vffl.    MVUl] 

7  Asero    ha.sel\vrze     a    11 7''     [mx.     mxi. 

8  MXIl] 

9  lusquiamum   bili.sa*  c    [mix.   mx.    mxi. 

10  MXIl] 

11  Nepeta  simiza  c   siniinze  a  117'*    [mix. 

12  MXIl.  Mxrv.  vgl.  mxi] 

13  Diptannum  ^  uuizuurz  c  wizwrze  a  118« 

14  [mx.  mxi.  MX IV.  mxvii] 

15  Sangiiinaiia  ®  umbitreda  c 

16  Ebia   alant    a    118*    [mx.    mxi.    mxii. 

17  mxvii  Elna,  Emila] 
ISEbulum''  atoch   c   adoch   a    118'^    [mx. 

19  mxi.  mxii.  mxiii] 

20  Filix  farn  a  117'*  c  [mx.  mxi.  mxiiJ 

21  Polpodium  steinuani  c  [mix.  mx.  mxvi] 


Maratrum  fiiu'chal  c  [mxii.  mxvi]  30 

luniperus  wechalder  a  117''  [mxi.  mxiii.  31 

vgl.   mxii] 
Solsoquia  riogele  ^  a  111^  [mx.  mxii]      ^.> 
WeiTuca  wäre  a  11 7''  [mxl  mxii]  34 

Stantiuu.s  grozdarm  a  117''  [mxl  mxii]  35 
Leliiiagus  saluia»  a  117'».    118»  ,36 

Nasturogium  kresse  a  1 1 8»  [mix.  mx.  mxi.  37 

mxii.  mxiii.  vgl.  mviii  NasturciumJ     .iS 
Elleborum  sittewrze  ^*>  a  118*  [mx.  mxii) 
Viscuiu  mistel  a  118»  [mx.  mxi.  mxiiJ  .. 
Acorus    swerdele    a    118*    [mviii.    mx.  41 

mxi.  mxii]  42 

Maura    arus\\Tze^^    a    118»    [mix.    mx.  43 

MXI.  mxii]  44 

Italica  wofesseife  ^^  a  118*  [mix.  mxii.  45 

vgl.  mx]  46 

Centauria  ergalle  ^^  a  118*  [mx.  mxii]  47 
Angina  kelesuht  a  118*  [Mvni.  mxii]  48 
Mirice  haeidon  a  118*    [mxi.  mxii.  vgl.  49 

mix.  mx]  50 


Clm.  27329. 


22  (12*)    Absin thium    w^muda    [mx.    mxi. 

23  mxii] 

24  Apium  eppe  [mx.  mxl  mxii] 

25  Altea   ibisca    [mx.    mxii.    mxiii.    mxv. 

26  mxvii] 

27  Ajnistrum  mistil  [mxl  mxii] 

28  Atriplex  melda  [mx.  mxi] 

29  Agrimania  ^^  clebecruth  ^^ 


Auripigmentum  ^^  winsten  ^* 

Binula  bilsa  [Mxn] 
Burciala  burcilla  [Mxn] 
Barba  iouis  husloch  [vgl.  mxi] 


51 

52 
53 
54 


Cironia  ^®    .i.    mala    matiana    chutina^*' 55 
[MVin.  MX.  MXIL  Mxin]  56 


*  von  zweiter  hand  b,  das  damit  endet,  veranlasst  kann  die  gl.  sein  durch  Corcodrillo 
cromeUa  CGL  588,  60        *  Calcatrirpa  a         '  Acero  a        *  darauf  Musica!  basüisca  c 

*  Dipotanniun  a.    diese  gl.   und  514,  16.  18   nach   514,  39  a  *  «.   oben  484,  13 
'  Bulum  a        *  l.  Solsequia  ringele         •  vielleicht  lat.,  s.  CGL  584,  12         '"  l.  sit- 

terwrze  "  l.   druswrze        '*  l.  wolfesseife  ^'  l.  ertgalle  **  es  ist  nicht  unmög- 

lich,  dass  vorliegende  form  einfluss  seitens  der   kräuternamen  des  Summ.  Heinrici  er- 
fahren hat:    auf   dies   wurde  daher   einige   mal  verwiesen  ^^  pseudo-Apulejus  c.  32 
"  DWB  5,  1043        "  CGL  549,  23        "  Mnd.  wb.  5,  733*        '»  l.  Cidonia        "  im 
context 


III.  Das  Pflanzenreich  MXV  —  MXVI  515 

1  Camamiila  ^  kamilla  Lappa  (12'^)  clette  "  [mix.  mx.  mxi]      29 

2  Carix  ^  rith  ^  vi  carectum                                 Labrusca  hanebere  ^^  30 

3  Centenodia  wegetrede  ^  [mxiii.  mxvii] 

4  Cerifolium  keruele  [mx.  mxi.  mxii.  mxv]      Mentastruni  fismize  ^^    [mix.  mx.  mxii.  31 

5  Cliton  ole*  [mxii]                                                mxiv]  32 

6  Cicuta  scherliiic  [mxi.  mxii.  mxv]                Macedonia  kabele  ^^  [mxi.  mxii]  33 

7  Caniua  hamph  [mx.  mxv] 

8  Cariu  velkeme    [mx.  mxii.  mxiii.  mxiv      Libisticum  lubestuchel   [mix.  mx.  mxii]  34 

9  Sai-to] 

10  Ciconion  ^  scarleie                                            Malua  päppele  [mix.  mx.  mxi]  35 

Melta^*  melde  36 

11  Dragantum  benit®                                           Maguder  koltrunc  37 

Mellelotuin  ^^  clewe  38 

12  Serpilliim.  Agreste '  pulegium  veltkunele       Ma'^ftrum  i.  fenic  [mxii.  mxv]  39 

13  [mx.  mxii.  vgl.  mxi]                                    Mandi-agora  alrani  [mix]  40 

Mellefolium  garwe  [mix.  mx.  mxi.  mxii.  41 

14  Verbena  *  ysenhard  ®                                           mxv]  42 

15  Valeriana  ^^  denemarch  * 

Neruiosa  wegerich  [mxi]  43 

16  Quidam  dicunt   sanguinariam    esse   bur-       Nimphea     gresincb  ^^    [mix.    mx.  mxi.  44 

17  sam  crispele  pastoris  ^^   vi  hederich  ®           mxii.  mxvii]  45 

Napus  retich  ^^  4ö 

18  Eruca  wisz  seniph  [mx.  mxi] 

19  Eliotropium  Kingele  ^  [mxii.  mxiv   He-      Milium  hyrse.  teuter  ^'  [mix.  mxii]  47 

20  liotropium,   Heliotropia] 

21  Ennodactilica  titolose  ^  [mx.  Mxin.  mxiv]       Nitrum  lutd^salz  ^^  [mx]  48 

22  Gremimn  ^^  ameth  ^^                                       louis  barba  hus  wrz  ^^  [mix.  mx.  mxii.  49 

23  Gelisia  nessilwrz  ^^    [Mvni.    mix.    mxi.           mxvii]  50 

24  mxii] 

Polipodium     stenvarn.     holw^z  ^^  [mix.  51 

25  Humulus  hoppe  [mx.  mxii]                                mx.  mxv]  52 

Papirum  binz  ^^  [mviii]  53 

26  Lapacium  lathege.    cum    latis    foliis    et      Paliurus  ^^  agaleia  ^^  54 

27  clethe  ^^    {vgl.  mix.  mxi.  mxii.  mxv.      Pepo  phedeme^^  [mx.  mxii]  55 

28  mxvii]                                                           Pretula  ^^  snidelauch^^  56 


»  CGL  619,  65        *  CGL  558,  51,  aber  auch  Summ.  106,  36        '  im  context        *  l. 

cle  "  gemeint    Cicorion    (idest    intubo    CGL  537,   11).    vgl.    Mxxn   Endiuia   scarleige 

«  CGL  589,  40.  Mhd.  tob.  s.  v.         '  Agre|te  hs.         «  CGL  586,  28         »  im  context 

>«  CGL   630,  52  '^  vgl.    Alphita  p.  34»  »'^  Summ.   106,  62  "  im    context 

"  aus  dem  deutschen  entlehnt        "   CGL  547,  69  Maliloto  trifolio  pratense  "  im 

context  "  die   ganze   gl.  zwischenzeilig  nachgetragen,    teuter    aus  teuf  =:  teutonice 

entstellt        "  Summ.  107,  8        '»  s.  486,  24,  aber  auch  Summ.  109,  10 

33* 


516  Sachlich  Geordnete  Glossare.  B.  EiNZEiXiLOSHAiiE 

Germ,  sttid.   2,  292.  293 


1  Potentilla  grenrtinc.   vi  niedewnc  ^    [mix. 

2  MX.  MXii.  Mxv.  vgl.  472,  12] 

3  Prunella  wntcruth  vi  gaheile  * 

4  Radix  radich  ^  [mx.  mxii] 

5  Sprintilla   iiiswrz  ^     [Mvni.     MX.    Mxni. 

6  Mxiv.  Mxvnj 


Triatha^  dia(13«)kelH  * 
Tinana  '  linsame  ^ 

Proserplna  wegebrode  *  [vgl.  mx] 
Per.sicaria  *  Redine  ' 


29 

30 

31 
32 


Solatrum  '  nathf-ade::  33 

»Sinapis  eist  seinen  .sinapiiun  quod  fit  inde  34 

.8.  m&start  *  35 


MXVII 

Codex  Bernensis  224  f.  73^. 
7  Lanugo®    .i.  Elephantinus    morbius    ge-      Boletum  suam  [Mxn] 


30 


8  leuuasuht 

9  Lapatium  ledecha  [mxi.  mxii.  mxv.  vgl. 

10  mix.  mxvi] 

11  Colona^  Haganbuocha 

12  Nucarium  Nuzbaum 

13  Mercui-iana  Heimuiirz  [mxii] 

14  Caniculata  Bilisa  [mx.  mxi.  mxii] 

15  Sai-niinia  feld  keniilla    [vgl.  mviii.  mx. 

16  mxi.  mxu] 

17  Baisemita  Sisimbra  ^'^  [mxv] 

18  Acer  Gundereba  [mx.   mxi.  mxii.  mxv] 

19  Diptamnus  ^^  vuizuurz  [mx.  mxi,  mxiv. 

20  mxv] 

21  Centenodia  vuegetr&a  [mxiii.  mxvi] 

22  Tanaceta    reiniuano     [mx.     mxi.    Mxn. 

23  mxv] 

24  Nymphea  grensing  [mix.  mx.  mxi.  mxii. 

25  mxvi] 

26  Millemorbia  truosuurz  [mviii.  mix.  mx. 

27  mxi] 

28  Git  brotuurz  [Mvni.  mix.  vgl.  mxii] 


Aprotanum  stabeuurz    [mx.    mxi.  mxv]  37 
Auellana  ha.«al   [mxi.   mxii   Nux    auel-  38 

lana]  39 

Asparga  hossenabulo  ^"^  [mviii.  Mxn]       40 
Ermindactile     heilhoubito    [mviii.    mix.  41 

MXI.  Mxn.  mxiv] 
Riuola  cliba  [mx.  mxi.  mxii] 
Buccularis  becchin 
Brasia  ^^  an  dorn  [mxi.  Mxn] 
Tormentilla  fig  uurz  [mx.  mxii] 
Glandona^*  vullina^^    [mx.  mxi. 

mxv] 
Acitula  antferra  ^*  [mx.  mxi.  mxii.  mxv.  49 

vgl.  MvniJ 
Talo  Achelmo  ^^ 
Neruus  cranipho 

Elna  Alant  [mx.  mxi.  Mxn.  mxv] 
Strigma  doleuurz  [Mxn] 
Symphoniaca  Bilisa  [mx.  mxii.  mxiv] 
Calcatrippa  distil  [mviii.  Mxn] 
Rumix  braina  [mviii.  mx.  mxii] 


42 
43 
44 
45 
46 
mxii.  47 
48 


50 
51 
52 
53 
54 
55 
56 
57 


*  im  context         *  =  tiriaca,  ^rjQiaxi]    dakels  '  Summ.  109,  27  *  im  context 

*  Alphita  ^.46*.  143^        •  die  gl.  zwischenzeilig  über  der  vorigen        '  s.  o6e»484,26 

*  entstellt  aus  Aurugo;  vgl.  oben  474,  29  •  Colena  (=  origanum  s.  Älphita  p.  44». 
CGL  555,  36.  619,  61.  vgl.  Conola  .i.  originis  uel  alarais  581,  15)  ist  mit  Coma  ver- 
wechselt  "  Sisimbra]  s  aus  corr.  "  Diptamnus]  s  aus  corr.  ^*  so  ivahrschein- 
licher  als  hassenabulo  '*  ^=  Prasia  "  :=  Blandonia  *^  dann  Sperentella  und 
darauf  eine  seile  erloschen  "  l.  amferra.  darauf  Typas.  febris.  Typus,  figura.  Typus 
superbia   und  dann  zwei  Zeilen  erloschen        "  l.  Malo  sc.  malanno  (s.  mix.  mx)? 


III.  Das  Pflanzenreich  MXVI 


MXVIII 


517 


Germ.  stud.  2,  293 


1  louis  barba  hus  uiuz    [mix.  mx.    mxii. 

2  MXVl] 

3  Foliotropia  ^  ringila  [mxii] 

4  Atticum     mel     humbeles     honeg    [mxi. 

5  mxii] 

6  Balbutium  husaluuiz  ^ 

7  Cromilla    suinuurz     [mviii.     mxi.     mxii 

8  Forinilla,  Fromilla,  Froniula] 

9  Sprintilla  Nessiuurz    [M\aii.  MX.  Mxm. 

10  MXiv.  MX  vi] 

11  Uitis  alba  Liela  [mvui.  mxi.  mxii] 


Colofonia"^  harz 
Simitia  sollilacha  * 
Altea  ibisca    [mx. 

IMXVl] 


MXII.      MXIII. 


27 

28 

Mxv.  29 

30 


Lixa  Longa  [mix.  mxii.  mxv  Lexiua]    31 

Lactrica  ^  spriiiga  [mxii]  32 

Malagma  ^  vaschi  33 

Arteniisia  biboz  [mx.  mxii.  mxv]  34 

Uuarantia  rezza  [mxii]  35 

Perdix  rebhuon  [mxii]  36 

Intiba  stur  [Mvni.  mxi.  mxii]  37 


MXVIII ' 

Clm.  9607.« 


12  (184'')    Artemesia    Biboz     [mx.     mxii. 

13  mxv.      MXVn.      MXIX.      mxx.      mxxi. 

14  MXXIl] 

15  Abrotanuni   Stabwrtz    [mx.    mxi.    mxv. 

16  MXVIl] 

17  Ainigdala^  mandel 

18  Absintium    w^m&t     [mx.      mxi.     Mxn. 

19  MXVI.  mxix.  mxx.  mxxi.  Mxxn] 


Acidula  amphir    [mx.  mxi.  mxii.  mxv.  38 

Mxvii.  vgl.  mviii]  39 

Arnoglossa^"  wegtrete  40 

Asero  ^^    Guncbeb  ^^    [mx.    mxi.  mxii.  41 

MXV.  mxvii]  42 

Agones    wormwrtz     [mx.    mxii.  mxiii.  43 

vgl.  MXX.  MXXI.  mxxii]  44 

Acera  Gundreb  ^^  45 


20  Althea  ybisch    [mx.  mxii.  Mxni.  mxv.       Aspargo  Ohsenab  ^*  [Mxvn.  mxx.  Mxxii.  46 


21  mxvi.    mxvii.    mxix.    mxx.    mxxi. 

22  mxxii] 

23  Angula  Ringel    [mx.    mxi,   mxii.  mxx. 

24  MXXI  Ancusa] 

25  Ayhon  huswrtz  [mxii   Azon] 

26  Argemonis  blatich  [mxi.  mxii.  vgl.  mx] 


vgl.  mviii.  mxii.  mxxi]  47 

Ancira  rigel  ^^  48 

Asarum  haselwrtz  [mx.  mxi.  mxii.  mxv.  49 

vgl.  MXX.  MXXI.  mxxii]  50 

Alumen  Chassallter  [mxii]  51 

Apium    Epfe    [mx.    mxi.    mxii.    mxvi.  52 


*  =  Eliotropia  ^  husaluurz  führt  auf  hasaluurz,  Balbutium  könnte  aus  Albucium 
=  Asfodelus  (CGL  535,  18  tiö.  pseudo-Äptilejus  c.  33)  entstellt  sein,  falls  es  nicht 
mit  Balbugine  hasilwrz  mxxx   zusammenzustellen  ist  '  CGL  555,  22         *  ich  ver- 

mute Verderbnis  aus  Sinition  ^=  Senecion  selblacha  {so  Mxxxi.  MLiv)  *  =  Lactrida, 

Latirida         *  CGL  603,  13  ''  die  nrn  Mxvm — MXxn  heginnen  sämmtlich  mit  Arte- 

mesia. sie  wurden  unter  einander  verglichen,  mit  den  vorangehenden  nrn  aber  nur  so 
weit,  dass  die  parallelen  aus  MVin — MXvn  bei  Mxvrn — MXxn  vermerkt  sind,  nicht  um- 
gekehrt auch  die  aus  MXvm — MXxn  teiMix — MXvn  *  diese  von  einer  hand  des  aus- 
gehenden xrv  jhs.  unsauber  eingetragenen  gll.  sind  zuiveilen  recht  schiver  lesbar,  weil 
c  und  t,  e  und  unaccentuiertes  i  sich  kaum  unterscheiden  '  s.  494, 7  "  Amoglossa] 
das  erste  o  verschmiert,  s.  478,  18  "  Asero]  s  scheint  aus  r  corr.         ^*  Gundreb]  b 

verschmiert        "  Gundreb]  e  verschmiert,  s.  517,  41  "  Ohsenab]  h  scheint  aus  corr. 

**  rlgel]  die  gestalt  des  r  ist  nicht  die  gewöhnliche,  ancira  wurde  mit  ancusa  verwechselt 


>18 


Sachucu  Geordnete  Glo88are.  B.  EiNZELGixxifiARE 


1  MXX.    MXXI.   MXXIlJ 

2  Anetum  Tille    [mx.    mxi.    mxii.    mxix. 

3  MXX.    MXXI.    MXXIl) 

4  AUiuni    knoblauch     [mxi.    mxii.    mxx. 

5  MXXI.    MXXIlJ 

6  Anagloxena  hold*  [mx.  mxii] 

7  Acalifa  Nezzel  [mxii.  v(jl  Mxxi.  mxxiiJ 

8  Anotides  ^     wechalt*ber     [mxx.      mxxi. 

9  MXXIl] 

10  Achorus  swertel  [mviii.  mx.  mxi.  mxii. 

11  mxv.  mxx.  vgl.  mxxi] 

12  Adolantus  w'mut  [mxii  AlosantusJ 

13  Agrimonia^  lappa  clette 

14  Angina  Chelsuht  [mviii.  mxii.  mxvJ 

15  Agnospernia  Salhenblet*    [mxii  Sperma] 

16  Aquilegia  Strorchesnabel  ^ 

17  Aniaracus  lauendula    [Mvin.    mix    Ma- 

18  racus] 

19  Astritia  astritz  [mxi.  mxii] 

20  Aristologia  longa  vngrisch\vrtz  * 

21  Aristologia  rotunda  cicläma  [mx.  mxiv] 

22  Ascolonium  aschlauch  [Mxn.  mxx.  mxxi. 

23  Mxxii] 

24  Anxugia  smer  [mxii] 

25  Astula  Regia  Beonia^ 


Agnen  •  holtzniorheln 


2Ö 


(185»)  Balnamita  '  niintz  [mxxi.  v^/.  MXii]  27 
BraM.-^ica  wetiingras  "  28 

Blandona  wUina  [mx.  mxi.  mxii.  mxv.  29 

Mxvii.  MXX.  mxxi.  mxxii]  30 

Buglossa    1    Bubula    ohsenzüg     [mxix.  31 

MXX.  mxxi.  mxxii]  32 

Bracteus    sauina   sebebaü    [mxii.    mxx.  33 

MXXI.  mxxii]  34 

Beta  beizgra.s  [vgl.  mxx.  mxxi.  mxxii]  35 
Bersica  basica*  Magdelwrtz  [vgl.  mxxi.  36 

mxxii  Basilica]  37 

Bethonica     batonie    [mxi.    mxii.    mxx.  38 

MXXI.  mxxii]  39 

Basilicrus    magdelg*  ^^    [mix.    mxii  Ba-  40 

siliscus,  Basilisca]  41 

Batica  hüszüg  ^^  42 

Cerifolia  ^^  kerbel  [mx.  mxi.  mxii.  mxv.  43 
Mxvi.  mxix.  mxx.  mxxi.  mxxii]        44 

Colocasia  wildmitz  [mvui.  mx.  mxi.  45 
mxv.  mxx.  mxxi.  Mxxn]  46 

Cicuta  ^^  scherlinc  [mxi.  mxii.  mxv.  47 
mxvi.  mxix]  48 


*  CGL  549,  29  *  CGL  586,  20  '  kann  auch  Strerchesnabel  gelesen  werden,  die 
namen  'Storchschnabel'  und  ' TcranichschnaheV  werden  promiscue  gebraucht,  s.  Pritzel- 
Jessen  s.  163  /  und  schon  MVin  Eeumatica  Storkessnabel  für  üblicheres  cranihessnabel. 
auf  aquileja  übertragen  dürfte  der  name  sein  wegen  der  krumm  gebogenen  spitzen  ihrer 
blumen  {Nemnich  s.  v.  aquilegia)  *  vngrisch]  s  scheint  nachgetragen  resp.  hineincorr. 
CGL  543,  13  *  s.  oben  494  anm.  2.  darauf  Alga  herba  palustris  {CGL  543,  37.  alga 
palustris  =  nymphea  pseudo-Apulejiis  c.  67)  '  CGL  535,  49  Agrio  idest  pastinaca  sil- 
uatica,  549,  53  Acrio  pastenaca  siluatica  usio.  ''  Balsamita]  für  B  freier  räum,  davor 
Achillion  i.  millefoliü  (pseudo-Apulejus  c.  88).  Allongallicon  Gentiana  (pseudo-Äpulejus  c. 
17).  Acalica  vrtica  maior  (vgl.  CGL  549,  13).  Appollinaris  herba  fenicea  (CGL  586,  27). 
Alosant'  absintiü  {CGL  608,  19)  *  CGL  553,  41.  ist  weydenkol  bei  der  hl.  Hildegard 
{vFischer-Benzon  111)  zu  vergleichen?  *  da  am  innern  rande  nebengeschrieben  steht 
reg  h'ba»,  so  ist  Basilica  gemeint         '"  darauf  Brionio  Cucurbita   agstis   {CGL   608,  34) 

"  CGL  587,  48  Battica  lingua  canina.  darauf  Bugidulon  (d  aus  t  corr.)  9Sohda  me- 
diana {vgl.  Mxxrn  Bugilon  und  CGL  593,  51  Proiiinca  consolda  mediana).  Bucration  apiü 
agreste  {vgl.  CGL  617,  46).  Bibinella  ide.  Basara  ermula  {vgl.  Alphita  p.  b&>  s.  v.  eri- 
mola)  rata  agstis  {CGL  618,  56).  Bulbus  {CGL  587,  43)  britola  cepa  minuta  {CGL  587, 
49)  "  Cerifolia]   für   C  freier  räum,   am   rande  absatzzeichen         "  Cicuta]  a  auf 

rasur ? 


ni.  Das  Pflanzenreich  MXVIII 


519 


1  Centaurea    Ertgall     [mx.    mxii.    mxv. 

2  MXXl] 

3  Ciniiiiiun  kiunel  [mxii.  mxxi.  mxxii] 

4  Cardopana  Eb^vTtz    [mviii.    mx.    mxii. 

5  mxxii] 

6  Cureo     veltkiunel     [mx.     mxii.     mxiii. 

7  Mxrv.  MXYI  Csireo,  Careuni,  Sarto.  mxxi 

8  Canü.  Mxx.  mxxi.  mxxii  Circe] 

9  Cassina  Saturcia  queiiel  [vgl.  Mxi  Cras- 

10  sina] 

11  Capillus    veneris    steinvarm    [mx.    mxi. 

12  MXII.  MXX.  mxxii] 

13  Coniua  hanif  [mx.  mxv.  mxvi] 

14  Cardamoniuin    Brücresse  ^      [mxi.     vgl. 

15  MVin] 

16  Canilata    bils    [mx.   mxi.    mxii.    mxvii 

17  Caniculata] 

18  Centegnodia  wegtret  [mxiii.  mxvi.  mxvii. 

19  MXXI.  mxxii] 

20  Calcatrippa  distel  [mviii.  mxii.  mxvii] 

21  Carica  figa  [mviii.    mxi.   mxxi.   mxxii] 

22  Choconidium    zwilintb^e     [mxv.    mxxii. 

23  vgl.  Mvni.  mx] 

24  Canna  scherlink  [mx] 

25  Calcus  ^  sinter 

26  Circa  ^  hertzblat  [mxxi.  mxxii] 

27  (185^)     Consolida      maior  *      Beinwelle 

28  [mxx.  mxxi.  mxxii] 

29  Carduus  kart  [mxii.  Mxxn] 

30  Consulta  gleia  ^ 

31  Cucurbita  schibwrtz  1  Creb  ^ 

32  Consolida  minor  wntwrtz  "^ 

33  Costum  cost^   [mxi.  mxii.  mxx.  mxxi. 


mxxii] 
Callitritum  "  Steinbrech 
Citocation  ^^  Sprincwrtz 


34 
35 
36 


Diptannum  ^^  wizwrtz  [mx.  mxi.  mxiv.  37 
MXV.  mxvii]  38 

Didbno  hasnore  [mviii.  mx.  mxi.  mxii.  39 
MXX.  MXXI.  mxxii]  40 

Dorniitilla  *^  wichwrtz  41 

Eneaceta  reinuan  [mx.  mxii.  mxv.  mxvii  42 

Tanaceta.     mxi.    mxx.    mxxi.  mxxii  43 

Tanacetum.  mxix  Palacetum]  44 

Ebolum  atich    [mx.    mxi.    mxii.   mxiii.  45 

MXV.  mxix.  mxx.  mxxi.  mxxii]  46 
Eptinio  binblum  [mxii]  47 

Elna    alant     [mx.     mxi.     mxii.     mxv.  48 

MXVII.  mxix]  49 

EUeborum  G^maren  50 

Eliotropium  Ringel   [mxvi.    mxxii.  vgl.  51 

MXII.  mxiv  Heliotropium,  Heliotropia]  52 
Erba    dactila   heilhaubet     [mviii.    mix.  53 

MXI.  mxii.  mxiv.   mxvii    Hermodac-  54 

tilica  usw.]  55 

Edera    Ebech     [vgl.     mx.     mxi.     mxii.  56 

mxxii]  57 

Enula  alant  [mxi.  mxii.    mxxi.  mxxii.  58 

vgl.  mxx]  59 

EUeborum  album    Niswrtz    [mx.    mxix.  60 

MXX.  mxxi.  mxxii]  61 

EUeborum  nigrvm  switwrtz    [mx.    mxii.  62 

MXV.  mxxii]  63 

Emicedon  brachlaup  [mxi.  mxii.  mxxii]  64 


'  Brücresse]  re  ganz  verschmiert  und  unsicher  *  wol  für  Calcantus  '  Circa]  die 
huchstaben  irc  oder  irt  sind  recht  undeutlich  *  CGL  559,  7  ^  entstellt  aus  dem 

Mxn  überlieferten  gahheila?  *  Creb]  das  untere  e  verschmiert,  daher  nochmals  über- 

geschr.  chräb  bei  Tritzel- Jessen  s.  303  =  potamogeton  natans;  für  schibwrtz  ist  sicher 
schitwrtz   zu    lesen         ''  darauf   Camitrium   Gamädrea   (rc   verschmiert.    CGL   609,  21) 

*  darauf  Centeramia  artimesia.    Camilenta  capilli  porri  {CGL  559,  16).    Camipitis  cu- 

e  e  *  _         ' 

curbita  agstis  {vgl.  CGL  537,  20).  Cucurbita  nepita  agsts.  Calamite  nepita  capests  {vgl. 
CGL  537,  10)  '  pseudo-Apulejus  c.  48   =  saxifraga  *"  pseudo-Apulejus   c.  111 

=  lathyris  "  iptännü,  für  D  freier  räum,    p  aus  d    corr,  ^"^  =  Tormentilla, 

oben  484,  40 


52U 


8ACUL1CU    GEOHDSElk:    ÜLOHhAKE.      U.    ElNZEUiL08HAK£ 


1  ErmodactiluH  zltlo»  ^  [mx.  mxiii.  mxiv. 

2  MXVI.    MXX.    MXXlJ 

3  Eupatoriuni  ^  amlorii 

4  Erpilliim  *  Garquenel 

5  Febrifuga  meter*  [mx.  mxii.  mxv.  mxx. 

6  MXXI.    MXXIl] 

7  Filix  vann  [mx.  mxi.  mxii.  mxv.  mxix. 

8  MXX.    MXXI.    MXXIl] 

9  Fungus  8wäp    [mx.    mxi.    mxii.    mxiv. 

10  MXV.    MXXI.    MXXIl] 

11  Fraxia  wnUvrtz   [mix  Frasia.  vgl.  mxx. 

12  MXXI.    MXXIl] 

13  Fragefolium  Erb*blat  [mxi.  mxii] 

14  Fenicium  fenich  [mix] 

15  Fagus  buchia  [mix.  mxii.  mxxi.  mxxii] 

16  Gladiolum  swirtü  [mx.  mxi.  mxii.  mxx. 

17  MXXI.  mxxii] 

18  Gentiana  hemer  [mx.  mxv] 

19  Gelisia  niswrtz  [mviu.  mix.  mxi.  mxii. 

20  MXVI.  mxxii] 

21  Glicon  polei^  [mxiv  Cleucon.  MViii  Gli- 

22  ganum] 

23  Hussorida  wachalt*  * 

24  (185*=)  lusquiamum  bils  [mix.  mx.  mxi. 

25  Mxn.  mxv.  mxix.  mxxi.  Mxxn] 

26  Itelica    wolfspfife      [mix.    mxii.    mxv. 

27  mxxii.  vgl.  mx] 

28  Ipericum  ®  erthopfe 

29  Illisirica  Cristeswrtz  ' 

30  Lapatium  latich  maior  [mxvi.  mxx.  vgl. 

31  mix.  mxi.  Mxn.  mxv.  mxvii] 


Lupinum  vichbona  [mix.  mx.  mxii.  32 
mxv.  mxxi.  mxxii]  :i3 

Lacteridia  npncwrtz  "  [mix.  MXI.  Mxn.  34 
MXV.  .MXX.  mxxi]  35 

Marubiuni  andern   [mix.  mx.  mxi.  mxii.  36 

.mxv.  mxix.  mxxii]  37 

Maratrvm  fenichel    [mxii.   mxv.   mxvi.  38 

MXX.  MXXI.  mxxii]  39 

Millebrorbia  dr&z-ATtz   [mviii.  mix.   mx.  40 

MXI.  mxvii.  .mxx.  mxxii]  41 

Michones   magel    [vgl.  mviii.    mix.   mx.  42 

mxii]  43 

Mercuria  heimwrtz    [mviii.    mix.    mxii.  44 

vgl.  mxx]  45 

Menta-strvm  vischmitz    [mix.  mx.  mxii.  46 

mxiv.  mxvi.  mxxii]  47 

Nebeta   mitz  *     [mxi.    vgl.    mix.  mxii.  48 

mxiv.  mxv.  mxx]  49 

Niniphea    Grensink     [mix.     mx.  mxi.  50 

mxii.  mxvi.  mxvii.  mxxii]  51 

Narstutium  Cress  [mix.  mx.  mxi.  mxii.  52 

Mxin.     mxv.     mxix.     mxx.  mxxi.  53 

MXxn.  vgl.  Mvm]  54 

Nimphus    Celle    [mxii    Nimphea  collo.  55 

mxxii  Nimphora]  56 

Plantago  wegrich  [mix.  mx.  mxi.  mxii.  57 
MXV.  mxxii]  58 

Pestinaca  morheln  [mix.  mx.  mxv.  mxx.  59 
mxxi.  mxxii]  60 

Potentilla  greslc  [mix.  mx.  mxii.  mxv.  61 
MX^^.  MXX.  mxxi.  mxxii]  62 

Purgatoria  ^^  Spncwrt  63 


^  darauf  Elle  alba  menta  {CGL  590,  14  Erre  alba  menta)  *  pseudo-Apulejus  c.  46 
=  marrubium  '  pseudo-Äpulejus  c.  99  *  oder  Febrefuga  *  s.  505,  16.  darauf 
Heracleotite  origanü  (pseudo-Apulejus  c.  122)  •  CGL  625,  27  '  CGL  625,  7.  dar- 
auf Italica  artimesia  »  darauf  Lduedula  ydem  {CGL  626,  4)  •  mitz]  m  besteht 
aus  4  strichen  "  CGL  592,  2  Lactarida  semen  purgaturie.  573,  35  Purgaturia  s  lacte- 
ridas 


III.  Das  Pflanzenreich  MXVIII  —  MXIX 


521 


1  Phasphara  ^  hufletich 

2  Portiüaca  purcebi  [mx.  mxi.   mxxii] 

3  Proserpina  wegtret  [mx  Proserpinaca] 

4  Proiiinca^  Berwic  [mviii.  mxxii] 

e 

5  Polligoniuni  Sagwinaria  ^  vmbete  [mxxii. 

6  Sanguinaria  mxv] 

7  Reumaticha  Cranchesnabel  *    [mx.    mxi. 

8  MXii.  mxxii] 

9  Ramica  bram  [mx.  mxii.  mxx] 

10  Sinipboiiiaca    bils      [mx.     mxii.    mxiv. 

11  MX VII.  MXX.  mxxii] 

12  Solopendria  hirzeszüg    [mx.    mxi,    mxii. 

13  MXX.  mxxii] 

14  Sinsimbria^   bachmitz    [mxxii    Sinpbin- 

15  dria] 

16  Sperentilla  lidwrtz  ®  [mviii] 

17  Solsequia    Ringel      [mx.      mxii.     mxv. 

18  MXIX.  mxxii] 

19  Saliunca  Riet 

20  (186*)  Septineruia  wegebreit    [mx.  mxi. 


mxii]  27 

Stantinus    grozdann    [mxi.    mxii.    mxv.  28 

mxx]  29 

Strumus  nahtschat  [mxi  Strignum]  30 

Tumulus  wolfesmilich  "^  [mxii  Titimula]  31 

Timbria  ertnuz    [mx.    mxi.   mxii.    mxv.  32 

vgl.  MXX.  mxxu]  33 

Tirsus  Stengel  34 

Wlgago     haselwrtz     [mx.     mxii.    mxx.  35 

36 
37 
38 


mxxii] 

Verruca  wartz  [mxi.  Mxn.  mxv] 

Vepres  brame  [mxxi.  mxxii] 

Viscum    mistil    [mx.    mxi.    mxii.    mxv.  39 

40 
41 


mxxii] 
Vlserida  ^  hefwrtz 
Vrtica  grenatica  Eit'nezel    [mvui.    mxi]  42 


Sangwinaria  sporgras  ^  [mx.  mxiv]  43 

Camomillum  ^^  büdesdistel  44 

Perpereon  ^^  pfefPcrarut  ^"^  45 


MXIX 

Fragmentum  eeclesiae  SJohannis  Gottingensis. 


21  Artemisia  ^^    Biboz     [mx.     mxii.    mxv. 

22  MXVII.    MXVIII.    MXX.    MXXI.    MXXIl] 

23  Abrotanum  Ebereze  [mxx.  mxxi.  mxxii] 

24  Atriplex  Melde  [mx.  mxi.  mxvi.  mxx. 

25  MXXI.  mxxii] 

26  Altea  ybeche    [mx.    mxii.    mxiii.  mxv. 


mxvi.     MXVII.      MXVIII.      MXX.    MXXI.   46 

mxxii]  ■  47 

bere  14 

Acer  heiige  48 

Arnoglossa  ^^  Scaphestzüge  49 

Anetum  dil  ^®  [mx.  mxi.  mxii.  mxviii.  50 

mxx.  MXXI.  mxxii]  51 


CGL  593,  51  Prouinca  consolda  mediana 
*  Crancliesnabel]  das  ziveite  n  verschmiert, 


'  CGL  590, 44  Farfara  ungnla  caballina 

*  es  steht  SagwTaria.  pseudo-Apulejus  c.  19 
vielleicht  aus  a  corr.  ^  CGL  558,  55  und  Alphita  p.  174^  »  vgl.  Mone  Quellen 
und  forschungen  291,  513  ''  wolfesmilich]  f  aus  corr.  *  s.  505, 16  *  darauf  Cen- 
tenodia  ide  (s.  oben 619, 18)  '°  = /a/«a<7<>;2or  (7>iosc.3,144)  "  es  steht  deutlich  :Ppe- 
reon ;  die  form  geht  zurück  auf  den  gen.  jisnsQewg        ^'^  mischung  von  -craut  und  -crut 

"  hinter  oder  über  den  kräuternamen  sind  meist  ihre  eigenschaften  (caMda  et  sicca, 
frigida  et  sicca,  calida  et  humida)  vermerkt  **  heiige  im  context,  bere  übergeschrieben, 
das  wort  gibt  sonst  brionia  wider:  ist  bei  acer  an  sacer  gedacht?  über  dem  folgenden 
Agrimonia  ist  eine  gl.  erloschen        "  s.  oben  478,  18        ^*  im  context 


632 


6ACHLICH  Geordnete  Glomabe.     B.  Einzeloix>b8ake 


1  Acidula  nuräphe  [mxx.  mxxi.  mxxii] 

2  Arifttolotia  Ger«  (»ixxiij 

3  Ab.sinthium    warmod«    (mx.  mxi.    mxii. 

4  MXVIII.   MXX.    MXXI.    MXXIlJ 

5  Apium  merch  [mxxii] 

6  Balseraite  sisimb®  [mxv.  mxvii) 

7  Buglossa  ossenzüge  [mxviii,  mxx.  mxxi. 

8  mxxii] 

9  Bulbi  hüdesbere 

10  Borit  alwort  vi  west  ^  ( )  weschwrt 

1 1  Barba  iouis  husloch  [mx vi.  mxxi.  mxxii. 

12  vgl.  mxi] 


EbaluH  ailich     [mx.    mxi.    mxii.    mxiii.  30 

mxv,  mxviii.  mxx.  mxxi.  mxxii]       31 

Eliia     alaiit     (mx.     mxi.     .mxii.     mxv.  32 

-MXVII.   mxviii]  33 

Elleborum  Meawortz*  [mx.  mxviii.  mxx.  34 

MXXI.  mxxii]  35 

Elleborum  nigrvin  *  Scäponie  36 

Evforbivm  adic  37 

Encontilla  ^**  wiltsenip  38 

Fleotropia  ^^  Golde  39 

Felix  varn  [mx.  mxi.  mxii.  mxv.  mxvhl  40 
mxx.  mxxi.  mxxii]  41 


13  Cepe  cipolle  [mxi.  mxxi.  mxxu] 

14  Celidonia     scelwrtz     [mx.     mxi,     mxii. 

15  MXV.  MXX.  mxxi.  mxxii] 

16  Cardus  distil  [mxii.  mxxi.  mxxii] 

17  Cucurbita    curbiz    [mxii,     mxx.    mxxi. 

18  mxxii] 

19  Carpillum  ^  veltcunele 

20  Cinamomvni  ^  veltinize 

21  Crocus  *  sitvaiwe 

22  Cerfolium  kH'ele  [mx.  mxi.  mxii.  mxv. 

23  mxvi.  mxviii.  mxx.  mxxi.  mxxii] 

24  Calainin  ouchstein  '' 

25  Centaurea  ^  avrine  [mxx.  mxxi.  mxxii] 

26  Cicuta  scerlinc  [mxi.  mxii.  mxv.  mxvi. 

27  mxviii] 

28  Diagridion '  Scäponie 

29  Blitum  stur  [mx.  mxxi.  mxxii] 


Gretanica  heidernezele    [mx.  mxi.  mxii.  42 
MXX.  Mxxn]  43 

Solsequiimi    Rigele     [mx.    mxii.  mxv.  44 

MXVIII.  mxxii]  45 

Satureia  saterie  [mxxi]  46 

Saxifriga    steiiibreke    [mxi,   mxii.  mxx.  47 

mxxi,  MXxn]  48 

Solatrum  nathscede  [mxvi.  mxx.  mxxi.  49 

mxxii]  50 

Sapolus  sepe  [mxii.  mxxii  Sapo]  51 

lusquiamum  bilse  [mix.  mx.  mxi.  mxii.  52 
MXV.  Mxvin.  mxxi.  Mxxn]  53 


üTo/oquintida  ^^  Sprlcwrzt 


54 


Lacca^^  Gunderä  55 

Lactuca  Latic  [mix.  mxi.  mxx.  mxxii]  56 
Bam  lauri  Lorbe?-e   [mxxi.  mxxii.    vgl.  57 


*  alwort  vi  im  context,  west  übergeschrieben;  wescli|wrt  in  zwei  Zeilen  neben  der  fol- 
genden zeile,  aber  durch  striche  auf  Borit  bezogen,  alwort  =  aalkraut,  west  =  weet, 
weit?  *  entstellt  aus   Serpillum  *  s.  487,  9  *  s.   497,  5  *  ouchstein  wie 

nhd.  augstein  volksetyviologische  nebenform  zu  agstein;  CGL  559,  13  Catmian  lapis  cali- 
minaris  *  CGL  555,  81  "'  CGL  538,  29.    über  Dictan'    sodann   eine  gl.  erloschen 

«  l.  Nieswortz  »  CGL  582,  40  *"  =  Ercantüla?  "  CGL  582, 16.  =  Eleotro- 
pia  '*  das  kursiv  gedruckte  ist  ergänzt,   denn  in  folge  eines  hier  beginnenden,  von 

rechts  oben  nach  links  unten  reichenden  Schnittes  fehlt  der  gröfsere  teil  der  unteren 
blatthälfte.     vgl.   CGL  567,  6.   15    Litridos,   Latridus   {■=   lathyris)    .i.   cucumer   amarus 

''  Lacca  ancusa  CGL  547,  48 


III.  Das  Pflanzenreich  MXIX  —  MXX 


523 


1  MXiv  Pacca] 

'Polejwdium  steinuarw    [mix.   mx.   mxv.  21 

2  Mirra   droswort    [mix.    mx.   mxi.    mxii.  mxvi.  mxx.  mxxi]                                 22 

3  MXV  Maura] 

4  Marrubium  andorn  [mix.  mx.  mxi.  mxii.  Rosmai-invs  Lauendele  [mxii]                    23 

5  MXV.    MXVIII.    MXXIl] 

6  MilMolium  ^  binsoge  .  .  .  .  la  c&nele  ^                                          24 

7  Narstucium  kerse  [mix.  mx.  mxi.  mxii.  Palacetum  ^  reynevane  [mx.  mxii.  mxv.  25 

8  Mxni.    MXV.    Mxviii.    MXX.    MXXI.  Mxvii    Tanaceta.     mxviii    Eneaceta.  26 

9  Mxxii.  vgl.  MViii]  MXI.     MXX.    mxxi.     mxxii    Tanace-  27 

tum]  28 

10  Origanum  toste    [mix.    mx.  mxii.  mxv. 

11  MXX.  MXXI.  vgl.  mxxii]  Citisus*^  cepe                                               29 


MXX  5 

am.  615.« 

12  (68'''^)    Artemesia  ui  matricaria  est  ma-  [mxxi. 

13  ter  herbarum.    que    uocatur   biwz.    in 

14  polonico    biliza'     [mx.     mxii.    mxv. 

15  Mxvn.  MXVIII.  MXIX.  mxxi.  mxxii] 

16  Abrotanuni    ebreyze.    böse    dreuno  ^  ( ) 

17  eberwrc  [mxix.  mxxi.  mxxii] 

18  Absintiiim  wennut.    polyn  ^     [mx.    mxi. 

19  MXII.    MXVIII.    MXIX.    mxxi.    MXXIi] 

20  Azara    bacara  ^"^     haselwrc.     copitnik  ^^ 


Mxxn.    vgl.   MX.  mxi.  mxii.  80 

MXV.  mxviii]  31 

Arnoglossa.  plantago.  centeneruia.  ^^  vo-  32 

catur    wegebreit.     Scorocel  ^^    (  )    ve-  33 

mxxi.  mxxii]  34 

polschy    copr  ^^     [mx.  35 

mxviii.    mxix.    mxxi.  36 


gede  ^* 

Anetum    tille 

MXI.    mxii 


mxxii]  37 

Agrimonia.  bibona^«  Odermenie.  brach-  38 


^  nach  der  Übersetzung  zu  schlief sen,  scheint  Millefolium  mit  Mellilotum  {zh.  CGL 
547,  69)  verwechselt  *  da  mit  S  anlautende  kräuternamen  schon  oben  zwischen  G 
und  I  stehen,  ist  es  nicht  sicher,  ob  hier  Serpilla  ergänzt  werden  darf,  cnnele  im  con- 
text  '  l.  Tanacetum.  von  der  folgenden  zeile  nur  dria.  Ev  vorhanden  *  s.  oben 
497aww.  13  *  die  nrwMXX — MXxn  repräsentieren  verschiedene  nahe  verivandte  formen 
jüngerer  kräuterglossare :  sie  sind  nur  aufgenommen,  um  ihren  Zusammenhang  mit  den 
alten  fassungen  darzutun  und  weil  je  eine  hs.  von  MXXl  und  MXXn  bereits  veröffent- 
licht war.  das  weit  verbreitete  material  (s.  auch  zu  MXXll)  zu  erschöpfen  lag  daher 
nicht  in  der  absieht,  ericähnen  will  ich  indes  noch  die  Wolfenbüttler  miseellanhs.  saec. 
xnr — XV  Aug.  60.  15.  8°  aus  Minden,  welche  bl.  29» — 31i>  ein  ganz  ähnliches  glossar 
mit  der  Unterschrift  Expüciunt  Synonima  Ricardi  enthält  "  Überschrift  Incipiunt  no- 
mina  herbarum.  quarum  sunt  latina.  quedam.  barbara  uero  alia.  ut  patet.  berücksichtigt 
wurden  von  den  marginalien  nur  die  rot  geschriebenen,  nicht  die  zahlreichen  Zusätze 
späterer  hände,    ebenso  wenig   die  rein  lat.  gll.  ''  bylica  Nemnich  1,  473  *  bo'ze 

drzwkko  Nemnich  1,  466  »  piolun  Nemnich  1,  468  "  vgl.    CGL  570,  20   Nardo- 

rustico  .i.  baccara,  608,  64  Bacca  idest  asurus         "  kopytnik  Nemnich  1,  492         **  Al- 
phita  p.  202»         "  poln.  nicht  nachzuweisen         **  ivol  =  wegebrede  '*  kopr  Nem- 

nich 1,  302        1«  CGL  553,  73.  618,  23  Bibone  .i.  britanica.  pseudo-Apulejus  c.  30 


524 


8achlicii  Geordnete  Glosbare.     B.  EiNZEUiLOBBARE 


1  w'rc  *  [mxxi.  mxxiiJ 

2  ( )    Ancus  ^     ringele     [mx.     mxi.    mxu. 

3  Mxvni.  mxxi] 

4  Alti-a.     bismalua^    ybesche    |mx.    mxu. 

5  MXIII.      MXV.      MXVI.     MXVII.     MXVIII. 

6  MXIX.    MXXI.    MXXIlJ 

7  Atriplex.    exato  *    Crisele.    atrafaris  *  () 

8  melde  [mx.  mxi.  mxvi.  mxix.  mxxi. 

9  MXXIl] 

10  Armonica.    rapistrum  ®    heclruch    [mxxi. 

11  MXXIlj 

12  Adracius.     portulaca''     Burgle      [mxxi. 

13  MXXIl] 

14  Acer   herba,    edera    terrestris    Gundram 

15  [mxxi.  mxxii] 

16  Alleum.    scordium     knobloch,    zosnek  ® 

17  [mxi.    MXII.    MXVIII.   MXXI.    MXXIl] 

18  Acantum.      igrida  *     nesle.      copriui  ^'^ 

19  [mxxi.  mxxii] 

20  Alcamia^^  Erdappel  [mxxi,  mxxii] 

21  Anacardi  ^^  helfin  lus  [mxxi.  mxxii] 

22  Aristoloia  longa  lange  holwrz  [mxxi] 
28  Azesperma  ^^  Lesen  ber  [mxxi.  mxxii] 

24  Atrapassa  ^*    holimder.    Bezoue  ^^    [vgl. 

25  mxxi.  mxxii] 


Atropahta^'  instil  ber  ^^  [mxxi.  mxxii]  26 
Arrtenicurn.  auripigmentuni  orpmet[Mxi.  27 

MXII.  mxxi.   mxxii)  28 

A.^pergo    och.sen    nabe    [mxvii.  .mxviii.  29 

MXXII.  vgl.  Mviii.  mxii.  mxxi]  30 

Alga  ro niesgras  [vgl.  mxxi.  mxxii]  31 

Arciotide  wachalderber    [mxviii.    mxxi.  32 

mxxii]  33 

Amala  wilderuch  ^*  [mxxi.  Mxxn]  34 

Ancira  ^'  woluesmilich  [mxxi.  mxxii]  35 
Artinca^*  woluesdistel  [mxxi.  mxxii]  36 
Agaones  \volue.swTZ    [m^xi.   mxxii.  vgl.  37 

MX.  MXII.  MXIII.  mxviii]  .38 

Aron  2**  Ruthe  [mxxi.  mxxii]  39 

(68^^)  Acedula  Sueramph.  eure  '^  [mxix.  40 

MXXI.  mxxii]  41 

Alipiados   hasensuramph.     Item    uocatur  42 

laureola.  ^^  In  teutonico  ^^  Gele  suer-  43 

tele  2*  44 

Acharus.  Gladiolus  suertele  "^^  [mviii.  mx.  45 

MXI.  MXII.  MXV.  Mxvin.  Vgl.  mxxi]  46 
Anancia  pes  ^''  hasenwrz  [mxxi.  MXxn]  47 
Aristoloia  rotunda  holewurz  [MXxn.  vgl.  48 

mxxi]  49 

Anemo^'  Roteman  [mxxi.  MXxn]  50 


*  brachw'rc  rot         *  Ancus,  A  zur  hälfte  abgeschnitten.  =  Ancusa         *  CGL  580, 
2  Altea  .1.  euiscus  uel  uis  malba.  Älphita  p.  4».  vFischer-Benzon  63  /  *  wol    iden- 

tisch mit  dem  Alphita  p.4t]y>  s.  v.  crisolocanna  (iüom/^  Crisele  zusammenhängt)  genannten 
cato  *  atrafaris  rot.  vgl.  CGL  585,  36  Astraprasis.  idest  adriplice,  536,  25  Andrafixin 
idest  atriplice,  549,  44  Artaprasis  adriplicis,  atraphaxis  bei  Diefenbach  s.  v.  atriplex  und 
Alphita  p.  203»  '  CGL  575,  44  Eadistria  .i.  armoracia.  Isidor  17,  10,  20  armoracia 
hoc  est  lapsana  {vgl.  CGL  536,  18).  Alphita  p.  14*»  ''  andrachne  =  portulaca  pseudo- 
Apulejus  c.  108,  vgl.  CGL  585,  8  Andracimen  idest  portulaci,  542,  6  Adragne  portolaca, 
542,  25  Adragnis.  Idem  portulaca  '  czosnek  Nemnich  1,  176  *  Acant  hs.  Alphita 
p.  1».  201*         ^^  russ.  krapiwa,  poln.  pokrzywa  Nemnich  2,  1585  "  alcanna  Alphita 

p.  7»  1«  Alphita  jj.  9b.  201i>  ''  geht  zurück  auf  Agnosperma  (s.  509,16)  **  CGL 
586,  8.  607,  6.  616,  9  Astra  passa  .1.  flores  de  sauco  sicca,  629,  48  Sambucus  idest  sau- 
cus         "  poln.  bez,  slav.  bazowina  Nemnich  2,  1219  "  geht  vielleicht  in  seinem  er- 

stell teil  auf  das  485,  25  belegte  amistrum  zurück  "  =  mistilber  "  CGL  551,  51 
Armala  .i.  ruta  agrestis  *•  beide  worte  lassen  sich  in  den  älteren  glossaren  nicht  mit 
Sicherheit  nachweisen        *"  Diosc.  2,  197.  Matth.  Silv.        *'  sure  rot        "  Alphita  p.  4» 

*'  teutonico]    das   erste   o  aus  rasur  **  Gele  suertele    gehörte    urspr.   zu   dem  un- 

mittelbar folgenden  Acharus :  vgl.  auch  Alphita  p.  2»  Yris  purpiu-evun  florem  gerit  .  .  . 
Gladiolus  crocium  *^  suertele  rot  *•  Alphita  p.  17^  Avencia  pes  leporis  ^''  CGL 
549,  84  Anemone  .i.  papauer,  vgl.  631,  24  Amimanis  habit  semen  rubio,  Alphita  p.  1(P 


III.  Das  Pflanzenreich  MXX 


525 


1  Autera  ^  roniessanie  [mxxi.  mxxii] 

2  Ancusa.    areola^    Ringele     [mxxi     Ar- 

3  cola.  MXXII  Aureola] 

4  Agaricus  bucbsuame  wegesuäme  ^  [mxxi. 

5  vgl.  Mxi] 

6  Acusinata  *  k'anchisnabel  [mxxi.  Mxxn] 

7  Asconium  Aslouch  [mxii.  mxviii.  mxxi. 

8  mxxii] 

9  Apiiim  Epich    [mx.    mxi.    mxii.  mxvi. 

10  mxviii.  mxxi.  mxxii] 

11  Anisium  ^  Anis  [mxxi.  mxxii] 

12  Attramentum    attramizt     [mxii.     mxxi. 

13  mxxii] 

14  Aloe  epaticum  ^  citrinum   alene    [mxxi. 

15  mxxii] 

16  Alumen  "^  alune  [mxxi.  MXxn] 

17  Anagallicum  ^  bimgel  [mxxi.  mxxii] 

18  Arimorana®    bibnel     [mxxi    Armoracia. 

19  mxxii  Annorata] 

20  ApiasteUum  ^^  bremcrute  [mxxh] 

21  Alipiados  ^^  ingelinde  [mxxi.  MXxn] 

22  Agramen  ^2  Eberwrz  [mxxi.  mxxii] 

23  Affodillus  ^^    Goldewrz    [vgl.    mxxi   A1- 

24  scotilus.  mxxii] 

25  Amarusca  ^*     hundesrip      [MXxn.     vgl. 

26  mxxi] 


Arconcilla  ^^  Orientes   leteche  27 

Amigdala  ^^  niandelkerne    [mxxii.  vgl.  28 

mxxi]  29 

Ardeuia  ^'^  nezelram  [mxxi]  30 

Amurca  ^^  Olehuin  [mxxi.  mxxii]  81 

Aquileia.  Achorus  Suertele  ^^  32 

AnabuUa^"  woluesmilich  33 

Amilum^^  holwurz  34 

Athanasia^^  reynewan  35 
(69*'^)  Archangelica  "^^  Grozenezele  [mxxi.  36 

mxxu]  37 

Anudum  macht  man  ^*  38 

Ambrosiana  liber  blume  ^^  39 

Asplenus  ^^  stabewurz  40 

Alga  merlinsen  [mxii]  41 

Astracium^'^  huneswurz  42 

Asar^^  alwurz  43 
Anagalus  rossesbüf  [mviii.    mxi.   mxii.  44 

mxxii]  45 

(69^^)  Betonica  Betonie  [mxi.  mxii.  46 
Mxvni.  MXXI.  mxxii]  47 

Borrago^^  porraye  [mxxi.  mxxii]  48 

Bleta  beyscol  [mxxi.  mxxii.  vgl.  49 
Mxvm]  50 

Brunata^"  brun^^urz  [mxxii  Brunella]      51 


*  Alphita  p.  9a  Antera  id  est  semen  rose  *  s.  oben  524,  2  *  wegesuäme   rot 

*  Alphita  p.  2i>  acus  muscata  ^  qqj^  giß^  1  6  qqj^  553^  lg  Aloepatide  .1.  alon- 
bonmn,  587,  9  Aloepatine  aloenbonmn,  607,  29  Aloen  epatite  idest  alon  bonus.  Alphita 
p.  6i>  '  CGL  587,  18  »  CGL  586,  14.  607,  10.  617,  11.  Alphita  p.  9a  »  iden- 
tisch mit  dem  oben  524=  anm. 6  besprochenen  armoracia?  ^^  apiastellmn  :=  herba  scelerata, 
apimn  rusticmn  Summ.  Heinr.  101,35  ^'  s.  oben 524, 42  ^^  in  den  älteren  glossaren 
nur Mxn (o6en 493 anm. 35)  nachzuweisen,  vielleicht  mischung  von  agrostis  und  gramen  (CGL 
536,  28)  "  CGL  580,  32  "  Alphita  p.  8\  64».  bei  pseudo-Apiclejus  c.  24  ist  ama- 
lusta  der  dacische  name  des  chamaemelon  "  ich  bin  nicht  sicher,  ob  dies  tvort  mit 
dem  altern  ercantilla  (oben  471,  14)  identisch  ist.  auch  Orientes  erregt,  als  deutscher  gen. 
gefasst,  bedenken  '*  s.  oben  494,  7  "  Acdiuis,  Acdiffis,  Acdefis  ortice  semen  CGL 
587,  19.  608,  17.  617,  9  *«  s.  oben  494,  10.  l  Oleheuin  "  s.  oben  524,  45.  Aquileia 
ist  ein  gesondertes,    nicht  glossiertes  wort         '"'  Anabulla  species  titimalli  Alphita  p.  9^ 

"  ist    CGL   631,  20    Amilo  edera  terrestra   zu    vergleichen?  ^"^  Alphita   p.   IQ^ 

"  CGL  553,  10  Archangelica  .i.   simihs  orticf .  Alphita  p.  14»  **  die  gl.  ist  mir 

unverständlich        ^^  =:  leberbluome ;  ambrosiana  ist  sonst  nur  493  anm.  7  belegt        ^^  Asple- 
nis  Alphita  p.  15^         "  =  sturcium,  strucium  Alphita  p.  180i>,  s.  Macer  XXVI  varr. 
**  Asar  i.  uirga  pastoris  Alphita  p.  15^         *'  Alphita  p.  23b         «»  ijgi^  burneta  Al- 
phita p.  25 ab 


526 


Sachlich  Geordnete  Glossare.  B.  Einzelglobsare 


1  Branca  urtsin'^  bernclawo  [mxxi.  mxxii] 

2  Brateos.  Hauina  Kanibouin  [mxii.  mxviii. 

3  mxxi.  mxxii) 

4  Brandana  2    Groze    letich     [mxxi     Bar- 

5  dana.  mxxii] 

6  Basilicus  serpentaria '  naterwrz  [mxxiJ 

7  Baldemouia  *   berwurz.    olesnik  '    [mxii. 

8  mxxi.  mxxii] 

9  Britula  snitelouch  [mxi.  mxii] 

10  Buglossa  ochsen   zuiige    [mxviii.  mxix. 

11  mxxi.  mxxii] 

12  Basilica"  basilie  [mxxi.  mxxii] 

13  Barsantera'     gaitmince    [mxxii    Barsa- 

14  meta] 

15  Bugilla*  hundeszunge  [mxxii.  Buglossa 

16  mxxi] 

17  Brionia^  heiligeber  [mxxii] 

18  Boletus  ^°     huses    suam      [mxxii.     vgl. 

19  mxxi] 

20  Bosrago.  ^^  scariola  sarley  [mxxi] 

21  Bas.sara^'^  wilderute  [mxxi.  mxxii] 

22  Baucia.     pastinaca  ^'     morhen      [mxxi. 

23  mxxii] 

24  Baurademaricon  Colsaf  ^*  [mxxi] 

25  Blandonia  willina  [mx.  mxi.  mxii.  mxv. 

26  Mxvii.  mxviii.  mxxi.  mxxii] 

27  Buga^^  bugin  [mxxi] 

28  Benedicta.  ^^  gariofilata  bndiete    [mxxi. 

29  mxxii] 


Balsanuca  Crusmince.  balsemie  *'  30 

Bugula  wuncrut^"  [mxxi.  mxxii]  31 

Borania  yser.  yser "  [mxxi.  mxxii  Bo-  32 

tauica)  33 

Bruscus.  saxifraga^"  Steinbrech    [mxxi.  34 

mxxii]  35 

Buhnago'^^  wibe  crik  [mxxi]  .36 

Bedagar^^  wibe  dorn  [mxxi.  mxxii]        37 

(69^*)  Centamia  Aurine    [mxix.    mxxi.  38 

mxxii]  39 

Centauria  minor,    fei    terre   bitt*galle  ^^  40 

( )  mage^rz  41 

Calamentuni.  2*    Mentastrum    steinmicez  42 

[mxxii]  43 

Coliandrum   Colender     [mxii.   vgl.    MX.  44 

mxxi.  mxxii]  45 

Celidonia    Seile  würz     [mx.    mxi.    mxii.  46 

mxv.  mxix.  mxxi.  mxxii]  47 

Camalion  distel  [mxii.  mxxi.  mxxii]  48 
Castorium  bibergeile  [mx.  mxxi.  mxxii]  49 
Consolida  beinwelle.  Centrix  ^^   [MXV^II.  50 

mxxi.  Mxxn]  51 

Calcatrepa  ^'^  ageleye  [mxxi.  mxxii]  .j2 
Cliton     Cle.     trifoliuni      [Mxn.     MX  vi.  53 

MXXI.  mxxii]  54 

Crux  christi^'  Einher  [mxxi.  mxxii]  55 
Cotula  fetida^^  hundedistel  56 

Circe  weltkuinel    [mxxi.    MXxn.    Careo  57 


"  Alphita  p.  25b        *  bardana  Alphita  p.  21a         »  Alphita  p.  W>        *  Älphita  p.  20* 

*  Pritzel-Jessen  270         '  pseudo- Apulejus  c.  128  '  =  Balsamita  {Alphita  p.  19*) 

*  vgl.  CGL  536,  42  Boiolas.  idest  linguabobis,  618,  31  Boilis  idest  lingua  bobis  und 
Alphita  p.  25'»  Bugla  *  pseudo-Apulejus  c.  66  "  CGL  612,  11  "  die  durch 
Diefenhach  angenommene  Identität  von  Bosrago  resp.  Bofrago  und  Borrago  ist  mir  sehr 
zweifelhaft  ^*  CGL  618,  56  Basasa  idest  rute  agreste  **  vielleicht  steht  pasterinaca. 
Alphita  p.  21*  ^*  Alphita  p.  107*  Mabatematicon  i.  succus  caulis  agrestis.  Sinonoma 
Bartholomei  p.  29*        "  wol  deutsches  Bunga  latinisiert        '*  Alphita  p.  17b  und  anm. 

"  s.  oben  526,  13.  balsemie  rot  "  Alphita  p.  24b?  das  dann  folgende  Barba  iouis 

bolgla  ist  lat.:  bolgla  gehört  indes  nicht  mit  bullaquilon  zusammen,    sondern    mit  dem 
bis anm.ll erwähnten  bugilon        *'  CGL  618, 16  Botani  idest  berbena.  das  zweite  yser  rot 
*'  CGL  553,  51  Bnicus  .i.  saxifragia,    618,  67  Brocos  sasifragia         *^  Alphita  p.  25* 
**  Alphita  p.  22*         "  bitt'gaUe  rot.  pseudo-Apulejus  c.  35  als  centauria  maior,  s. 
aber  Alphita  p.  207*  **  Alphita  p.  27*        "  s.  Alphita  p.  45*.  207*         "  s.  oben 

479  anm.  13        *'  nur  hei  Diefenbach  belegt        ^*  Matth.  Silv.  s.  v.,  vgl.  Alphita  p.  28* 


III.  Das  Pflanzenreich  MXX 


527 


1  MX.        MXII.      MXIII.       MXVI.       MXVIII. 

2  Sarto  mxiv] 

3  Cinoglossa  ^  hundescunge  [mxxi.  mxxii] 

4  Cerifolium  kirbel  [mx.  mxi.  mxii.  mxv. 

5  MXVI.    MXVIII.    MXIX.     MXXI.    MXXIl] 

6  Cicorea^  hmclefre  [mxxi.  mxxu] 

7  Camomilla^  meydeblum    [mxxi.  mxxii] 

8  Concordia*  Oderminte  [mxxi.  mxxii] 

9  Calendula^  ringele  [mxxi.  mxxii] 

10  Catapucia  ®  spgwurz  [mxxi.  mxxii] 

11  Colocasia  wildeminc    [mviii.    mx.    mxi. 

12  MXV.  Mxvni.  MXXI.  mxxii] 

13  Crocus '  safFran  [mxxi,  mxxii] 

14  Cuscuta  *  totir  [mxxi.  Mxxn] 

15  Camedreos.     quercula     gsse     gainädre  ® 

16  [mxxi] 

17  Caniepiteos  claiu  gamandre  ^  [mxxi] 

18  Cimax  ^^  Holunder  knoth 

19  Cicuta  ^^  cardus  trazewrc 

20  Citula  fetida^^  h'bestblume 

21  (69^^)  Ciclamen.  cassamus.  malum  terra. 

22  Panis  porcinus  ^^  erdphil  [mxxi] 

23  Centum  grana  ^*  Crebezwurz  [mxxii] 

24  Capillus    ueneris     widertan.     steinvar  ^^ 


[mx.     mxi.      mxii.     MXVIII.     mxxi.  25 

mxxii]  26 

Cassia  fistula  ^®  bochshorn  [mxxi]  27 

Cinamomiun  CinannN  [mxi.  mxii.  mxxi.  28 

mxxii]  29 

Cardomomum  ^^  cardomö  [mxxi]  30 

Cubebe  ^^  kubeb  [mxxi.  mxxii]  31 

Canfora  ^*  cafer  [mxxi.  mxxii]  32 

Costus  cost   [mxi.  mxii.  MXVIII.  mxxi.  33 

mxxii]  34 

Castanea  castanie  [mxxi.  mxxii]  35 

Cerusa^"    bliybeyse.    bly^rc^^     [mxxi.  36 

mxxii]  37 

Cucurbita  kurbez    [mxii.    mxix.   mxxi,  38 

mxxii]  39 

Cardus    benedictus  ^^     crucemince     [vgl.  40 

MXXI.  mxxii]  41 

Crassula       maior^^     druzwrz       [mxxi.  42 

mxxii]  43 

Crassula  minor  ^^  Erdapel  44 

Calamus     aromaticus  ^*    hensatel      [vgl.  45 

mxxi.  MXxn]  46 

Centrum    galli^^    hanminz    [vgl.   mxxi.  47 

mxxii]  48 

Cerisolocanna  ^®  melde  [vgl.  mxxii]  49 


1  pseudo-Äpulejus  c.  96         *  CGL  555,  1  '  Alphita  p.  28»  *  CGL  557,  27. 

621,  46    Concordialis  agrimonia,    dagegen  577,  19   Solago   .i.  concordia  ^  Sinonoma 

Bartholomei  p.  14b  «  Alphita  p.  35b.  54»  ''  CGL   555,  51  «  Alphita   p.  46i> 

•  Alphita  p.  28».  Sinonoma  Bartholomei  p.  14».  Revue  celtique  9,  229  wird  umge- 
kehrt Camedreos  als  quercula  minor,  Camepiteos  als  quercula  maior  erklärt  *"  iden- 
tisch ist  ziveifellos  Cimariun  mxxi  (Cimarum  rubi  hagendonier[k]nopli  und  Cimariun 
sambuci  holundemknoph).  da  auch  Zs.  f.  d.  ph.  9,  201,  226  und  Meyers  glossar  (s. 
MXxn  anm.  1)  *.  12b  Cinarum  rubeum  (rubene  Meyer)  dat  scarpe  (van  eyn  brämberen- 
strüke  setzt  Zs.  f.  d.  ph.  hinzu)  bieten,  so  wird  Cimax  aus  Cimac  entstanden  sein  und 
keine  stütze  an  Comax  cacumen  berbarum  CGL  559,  21  finden,  welches  vielmehr  aus 
Comas  CGL  588,  23.  609,  14  verderbt  scheint,  ivar  Cimarum  urspr.  gen.  pl.  von  cima 
{oben  497,  19)  oder  besteht  Zusammenhang  mit  Cinario  resp.  Cinaris  .i.  cardus  CGL  556, 
48.  51.  581,  1.  588,  30.  620,  19.  37.  631,  43?  "  l.  Citula  =  Cotula.  auffällig  ist  aber 
die  deutsche  gl.  (=  tracewrc?).  diese  und  die  folgende  gl.  rot  am  untern  rande  >*  = 
Cotula  fetida  oben  526,  56  "  Alphita  p.  39^  ^*  Alphita  p.  38»  centum  grana  .  .  , 
nomine  uulgari  dicitur  herba  cancri  ^^  steinvar  rot  "  Alphita  p.  35»  *'  Diosc. 
1,  5  "  in  der  von  deBenzi  Coli.  Salem.  3,  286  herausgegebenen  fassung  der  Alphita 
steht  Cubebe  fructus  est  "  Alphita  p.  33»  *»  CGL  544,  69.  631,  47  "  bly^rc 
rot         "  Alphita  p.  34»          "  Alphita  p.  34i>         "  Alphita  p.  32».    Isidor   17,  8,  13 

**  Alphita  p.  38».  centrum  =  xevzqov         *•  Alphita  p.  41b 


528 


Bachlich  Geordnete  Globhare.    B.  Einzelolobaare 


1  Culuuibmiu '     iiüt'wiirz     [mxxi.     mxxii 

2  Colubricia  ] 

3  Coctanum  ul  Citonie  quiten  [mviii.  MX. 

4  MXII.    MXIII.    MXVI.    MXXI.    MXXIl] 

5  Cicuta  wuderlink  [mxxi.  mxxii] 

G  Cronica^  traiicworz  [mxxi.  mxxii] 

7  Cardamus     wildecresse     [mxxi.     mxxii. 

8  vgl.  mxi] 

9  Caud*  equina  ^  pherdisatel  [mxxi] 

10  Cortex  niandragore  alruiie  rinde  [mxxi] 

11  Centicerbia  *    egilgras      [mxxi.      mxxii 

12  Ceiitimorbia] 

13  Crassula  vermicularis  ^  stempheffer[MXXi] 

14  Cardopia  ertwurz.  Cardopa  cmcewrc  ® 

15  Centoiiica  wermute '' 

16  Ciperis  galgan  ^ 

17  Centiniorbia  gachheil  ® 

18  Cardus  siluaticus  ^^  woluesmilich  ^ 

19  (70*^)  Calx  viua  anical  ^^ 

20  Cepula  Cibolle 

21  Caricus  vicboum 

22  Caprifolium  cit*  ^^ 

23  Cantarides  ^^  wurme  [vgl.  mxxi] 


DiptannuH  ronieökel.  pev*e  ^* 
Dragantiun  ^^  dragant  [mxxi.  mxxii] 
Dioliteri  ^'  uteinuar  [mxxi] 
Dap8us  barbaistUK  woHtene  ^^ 
Dardana  ***  hu«lethte 
Dactüi  *'  hartinore 
Danipnidom '''**  lorboum  [mxxi] 
Dampnileon  ^*  loroel 
Didimo  hasenhore  [mviii.  mx.  mxi.  mxii.  32 
Mxviii.  MXXI.  mxxii]  33 

DionLsia  ''^'^  hinolosti  blume  34 


24 
25 
26 
27 
28 
29 
30 
31 


mxii.  35 
38 


Enula    caiupana     alant     [mxi. 

mxviii.  mxxi.  Mxxn  Enula] 
Elleboru.s  nizwurz    [mx.   mxviii.   mxix.  37 

MXXI.  mxxii]  38 

Ebulus   atich     [mx.    mxi.   mxii.    mxid.  39 

Mxv.  Mxviu.  mxix.  mxxi.  mxxii]  40 
Edera  terrestris^^  Gundram  [mxxii]  41 
Ematites  bludstein^*  [mxxi.  mxxii]  42 
Esula^^  woluesmilich.  rurwrc'^*  [mxxi]  43 
Endiuia^''  sudistel  [mxxii.  vgl.  mxxi]  44 
Elenelon  galgan  ^^  [mxxi]  45 

Eupatoriuni  wildesalbei  ^^  [mxxi.  MXxn]  46 


»  Columbaria  {Alphüa  p.  43»)  irrig  für  Colubrina,  Colubricia  (44«)  *  CGL  557,  61. 
621,  67  Cronice  idest  dragontea  '  Alpliita  p.  37«;  cuda  caballina  =  farfara  CGL  582, 
62,  vgl.  625,  8  *  centimorbia  gebildet   zu    millemorbia    ^cie  centifolium  zu  millefolium 

"  Alphita  p.  190*  *  Cardopa  crucewrc  rot.    s.  oben  479,  37.    vielleicht  ist   ertwurz 

entstellt  ans  eberwrz  (so  auch  MXxn)  ''  Alphita  p.  38*  Centonica  secundum  quosdam 

abscincium  ponticum  idem  *  Alphita  p.  1(P  Galanga  ciperus  babilonicus  idem  •  diese 
beiden  gll.   rot  am  unteren  rande  *"  pseudo-Apulejus  c.  109  "  das  wort  ist  un- 

klar;  denn  an  Verderbnis  aus  alcani,  alcanni  ivird  nicht  zu  denken  sein,  da  dies  nach 
Alphita  p.  7^  caLx  extincta  bedeutet  *-  Alphita  p.  29*>.   cit'  wol  ■=■  zitwer,  das  auch 

bryonia  alba  bezeichnet         "  CGL  559,  12  '*  pev'e  (=  pfeffer)   rot  auf  rasur.  vgl. 

zu  den  deutschen  namen  Diefenbach  s.  v.  und  vFischer-Benzon  69.  neben  dieser  und 
den    beiden  nächsten  gll.   quer   am   linlcen    rande  rot    Dragütea  **  Alphita  p.   48*> 

^*  Matth.  Silv.  Diocheri  idest  polipodium  "  s.  unten  532,  28  Tapsus  "  CGL 
559,  58  Dardana  .i.  personatia,  627,  58  Persenatia  idest  drauoea,  626,  7  Lappa  idest 
drauoca  "  il/owes  J.n2. 4,  243,  237  Dactili  fnictus  palmarum:  das  ist  hier  mit  falscher, 
nur  zu  Didimo  528,  32   passender  glossierung  versehen  ^°  Alphita  p.  211*  Diaphni- 

dos  i.  laurus  ^'  =  öacpvilaiov,  vgl.  Alphita  p.  47*)  "  Alpihita  p.  50*  Dionisia  flos 
cicorie  idem.  zum  deutschen  tvort  vgl.  unten  529,  9  -'  Alphita  p.  52*  '**  es  steht 

Edera  nigra.  Ematites.  |  Edera  süuestris.  bludstein.  Alphita  p.  55^  ^^  daneben  am  lin- 
ken rande  rot  maior.  Alpjhita  p.  60*  ""  lauwrc  rot  "  Alphita  p.  57*  **  Alphita 
p.  212*  Elenella  .i.  galanga        ^»  Alphita  p.  212* 


Iir.  Das  Pflanzenreich  MXX 


529 


1  Epatica  ^  lebercrut  [mxxi.  mxxii] 

2  Ermodactilus  Citelose  [mx.  mxiii.  »ixiv. 

3  MXVI.    MXVIII.    MXXlJ 

4  Eostura  ^  widerwinde 

5  Eufrasia  Luchte  [mxxi.  mxxii] 

6  Erucha   Hederich  ^  [mxii] 

7  Ermodactili  *  citelose  ■^ 

8  (70*-)  Erobiiim  ^  vogelwicke 

9  Elitropia    hindouste  '^     [mxxii     Eleutro- 

10  piumj 

11  Feniculum  fenich  [mix.  mx.  mxi.  mxii. 

12  Mxiv.  mxxii] 

13  Fenugrecum  Criches  howe    [mxi.  mxxi. 

14  mxxii] 

15  Fumus    teiTe  "^     Erderouch.    bocssbarth  ^ 

16  [mxxi.  mxxii] 

17  Filix     vane     [mx.     mxi.     mxii.     mxv. 

18  MXVIII.    MXIX.    MXXI.    mxxii] 

19  Filipendula  ^    steinbrehe       [mxxii.    vgl. 

20  mxxi] 

21  Febrif  Liga  Meter  [mx.  mxii.  mxv.  mxviii. 

22  MXXI.  mxxii] 

28  Flos  siricus  ^"  papelblume  [mxxi.  mxxii] 

24  Flammula  ^  ^  waserseim 

25  Fracia     wizeworz     [mxxi.     mxxii.    vgl. 

26  mix.  mxviii] 

27  Fimbria  fasen  zele  ^^ 

28  Fafare  wegerich  [mxii] 

29  Fromilla  swinw'urz    [mviii.     mxi.    mxii. 

30  Mxvii.  vgl.  mxxii] 


Fu  1^   Baldrian   [mxxii] 


31 


Galanga  ^*  Galgan  [mxxi.  mxxii]  32 

Gariofili  ^^  nagelkin  [mxxi]  33 

Genesca  beide  ^^  34 

Galla     echaphel     [mix.     mxii.     mxxi.  35 

mxxii]  36 

Gipsus  ^'^   spargast   [mxxi.  mxxii]  37 

Gladiolus  suertel  [mx.  mxi.  mxii.  mxvui.  38 

MXXI.  mxxii]  39 

Gumma     cedri  ^*^     wachalderdorn      [vgl.  40 

mxxi]  41 

Gytli.  nigella  raten  [mx]  42 

Genciana  ^^  encian  [mxxi.  mxxii]  43 

Grana  solis  ^^    sunnenhorn    [mxxi.    vgl.  44 

mxxii]  45 

Gamandrea  gund*  ^^    [mxxii]  46 

(70^^)   Greganica  heiternezel     [mx.  mxi.  47 

mxii.  mxix.  mxxii]  48 

Glutina  linie  [mxii  Glutino]  49 

Herba  thuris  ^2    Olesnik  [mxxi,  mxxii]  50 
Herba  perforata.  Opericon.  Herba  sancti  51 
iohannis^^  hartabem  [mxxii.  vgl.  mix  52 
Ipiricum]  53 

Hediosmus  muza  ^*   [mxi.  mxii]  54 

Hermion  hirsezcunge  [mxi.  mxii]  55 

lusquiamus  pilssame  56 

louis  barba  huseslouch  [mxxii.  vgl.  Mix.  57 

MX.    MXII.    MXVI.    MXVIl]  58 


*  Alphita  p.  212»        ^  irol  =  Coscuta,  vr;!.  MXXi  Cuscuta  ^  diese  beiden  gll.  un- 

ten am  runde  rot,  ebenso  darauf  der  vers  Esula  laccescit  lacdaria  lac  dare  neseit  (Al- 
phita p.  60*)  *  s.  529,  2  *  =  onößiov,  vielleicht  beeinflusst  von  ioeßcv&o;  *  /. 
hintloufte  "  Alphita  p.  69^  *  bocssbarth  rot  '  Alphita  p.  66»  *"  Alphita 
p.  68''.    Sinonoma  Bartholomei   j).  21^    Flos  syriacus  flos  malvse  "  Alphita  p.   63» 

»'»  l.  zete  =  zate,  zote?  "  CGL  582,  52.  624,  29  '*  Alphita  p.  70i>  '"  CGL 
543,  6  Adarciscippel  gariofoli  ''  Alphita  p.  117'>    Mirica  genesta  idem  ^'  Alphita 

p.  76''.  der  erste  teil  des  deutschen  wortes  liegt  in  ags.  spaeren,  spaerstän  Bosworth- Tol- 
ler 898  vor  '*  Alphita  p.  215»  Gummi  cedri  i.  gurami  iuniperi  '*  pseudo-Apulejus 
c.  17  *°  Alphita p.  72^.  221»  -'  entstellung  von  gsanandTa, oder  gundram^  ^^  herba 
iuris  =  peucedanum,  cauda  porcina  Matth.  Silv.  *'  Alp)hita  p.  78».  217''  "  /.  minza 
oder  munza 


Althochdeutsche  glossen  III. 


34 


530 


Sachlich  Geordnete  Gix)8hare.     B.  Einzelgi/msare 


1  löopuri  yriop  (mxxi.   mxxhJ 

2  luiiiiKii  wachaldercom  *   f.MXXi.   Mxxnj 

3  Iris*  rote  siu'rteU'.  Gladiola  [mxxi| 

4  Iv  '  wize  Hol  [mxxi] 

5  larus  kalbes  wäz  *  [mxxi  Iliaros) 
ü  Iringus  oriiigel  * 

7  lacca  Cigeubeiu  " 

8  Lauendula  winclaii.  wisam ' 

9  Lapaciuiii     letich     [mxvi.    mxviii.    vyl. 

10  mix.  mxi.  mxii.  mxv.  mxviiJ 

11  Ligustnini  winde  [mxii,  vgl.  MXi] 

12  Lapis  azatilis  leberstein   [mxii] 

13  Lactericia  .sprincwurz    [mix.    mxi.  mxii. 

14  mxv.  mxviii.  mxxi] 

15  (70'''^)  Laquiricia'^  lacricie 

16  Lubisticiun     lubstuk     [mix.     mx.     mxii. 

17  mxvi.    mxxii] 

18  Lactuca    latche       [mix.      mxi.      mxix. 

19  mxxii] 

20  Laureola  miure  ^ 

21  Lingua  ceruina  ^'^  hirsezcunge  [mxxii] 

22  Lolium  raten  [mix.  mxii.  mxxii] 

23  Menta  mince  [mx.  mxi.  mxii.  mxxi] 

24  Maratnun    venich    [mxii.    mxv.    mxvi. 

25  mxviii.  mxxi.  mxxii] 

26  Mora  bati  bräber  [mxxi.   mxxii] 

27  Malua   papel    [mix.    mx.     mxi.    mxvi. 


MXXI.    mxxii] 

Mandragora  Alrune  [mix.   mxvi.   mxxi. 

mxxii] 
Marrubiuin  gotvirgeze  [.mxxi.   mxxii] 
Memita  wiltscehliuz  ^^   [mxxi] 
Mi.s.si^^.si  ^'^  biiif-uge 
Mentastruin  '^  rorieniince 
Muöcus  "  pisnie  [mxxi.  mxxii] 
>ra.sticuin  ^*  mestik   [cf/l.  mxxii] 
Matranuni  ponium  holcap  ^"^  |i;^/.  mxxii] 
Mucha  athinbluine  ^"^  [mxxii] 
Milium  .«olis  *^  sunnehirse  [mxxi] 
Morela.    .solatruni  ^*  nachnate  [mxxi] 
Mereuriali.s   hainwrc    [mviii.    mix.  mxii. 

vgl.  mxviii] 
Mellilotum  ^°  roinescle 
(71*^)    Migraneus    harwurz.     et    Corona 

regis  ^^  roter  geile 
Milleniorbia  druswiirz    [mviii.  mix.  mx. 

MXI.  MX\ai.  MXVIII.  mxxii] 


» 

29 
30 
31 
32 
33 
34 
35 
30 
37 
38 
39 
40 
41 
42 
43 
44 
45 
46 
47 


Nasturcium  Cresse  [mix.  mx.  mxi.  mxii.  48 

MXIII.      MXV.      mxviii.      mxix.      MXXI.   49 

MXXII.  vgl.  mviii]  50 

Nimfea  vngula  caballina  ^^  seblat  [mxxi.  51 

vgl.  mxxii]  52 

Nenufar^^  wazerblume  53 

Nepta  simize    [mix.   Mxn.   Mxrv.  mxv.  54 

vgl.  MXI.  mxviii]  55 


*  wachaldercorn]  das  zweite  c  ans  d  radiert  *  Alphita  p.  196»  Yris  purpureum 
florem  gerit          '  Alphita   p.  86»    lu  uiola  alba  *  Alphita   p.  84»  larus   pes  uituli 

*  orengel  Pritzel-Jessen  145^  •  Alphita  p.  83''.  Pritzel- Jessen  87^  '  entweder 
sind   die   deutschen    gll.    zu    einem   falschen    stichivort   gesetzt   oder   gänzlich   verderbt 

*  Alphita  p.  99»  •  Alphita  p.  95».  miure  verstehe  ich  nicht:  an  minre  'minor  sc. 
laurus  ist  kaum  zu  denken  "  CGL  620,  68.  621,  34  "  verderbt  aus  wiltscelwurz, 
t;^Z.  J.i[p/i/^a/).  114b  Memitha  i.  celidoniaagrestis  ^^  ^^meHissa  Alphita p.llo^  "  CGL 
569,  67  1*  Alphita  p.  122»  "  mastix  Alphita  p.  1\V>  "  l.  Matianum  und 
holcaphel  "  das  lat.  sticluvort  (Macis)  fehlt:  das  überlieferte  ist  nur  entstellung  der 
deutschen  gl.  muschatliinblume  "  Alphita  p.  117»  ^*  Alphita  p.  119b  20  CGL 
584,  57  Älililoto  trifolio  protensus  **  nach  Alphita  p.  115»  gehört  Corona  regis  noch  zu 
Mellilotmn.  geile  bringe  ich  zusammen  mit  Iris  illirica  cheiol  MXX%TI  und  sehe  darin 
(vgl.  CGL  539,  66  Iris  illirica  idest  lilium  purpmevmi)  ei)ien  namen  der  lilie,  entstanden 
vielleicht    durch    combination    von    ital.    giglio,    mhd.    gilge    mit  frz.    glaie,   mhd.   gleie 

**  Alphita  p.  103»  mit  anm.        ^'  Nenufa'  hs.  Alphita  p.  124» 


III.  Das  Pflanzenreich  MXX  531 

1  Nitruin  1   spath   [mxxiiJ  Qiünquefoliuni  fünf  bleter[MXii.  Mxxii]  29 


2  Origanum  Coste  [mix.  mx.   mxii.    ]Mxv. 

3  MXix.  Mxxi.  vgl.  mxxii] 

4  Olibamim  ^  wiroch 

5  Orobus  ^  wckin  [mxxi.   vgl.  mxxii] 

fi  Pulegiuiii      poley.     Celiconus  *      [mxii. 

7  MXXI.  mxxii] 

8  Piretruni  berttnini    [mxii.    3IXIv.   mxxi. 

9  mxxii] 

10  Pipinella  bibenele   [mxii.  mxxi.  mxxii] 

11  Pastiuaca     morhen      [mix.     mx.    isixv. 

12  Mxviii.  mxxi.  mxxii] 

13  Papirus  bisen   [vgl.  MViii.  imxyi] 

14  Pentafoliiim  ^  funfbleter  [mxxii] 

15  Polipodiiun    steinwar     [mix.    mx.    mxv. 

16  Mxvi.  MXix.  mxxi] 

17  Petrosiliniim  petersilie  [mx.  mxii] 

18  Pencedanum  •"•  olsnik  [mxxii] 

19  Potentilla  Greusin  [mix.  mx.  mxii.  mxv. 

20  MXVI.  Mxvni.  mxxi.  mxxii] 

21  (Tl*'^)  PsiUium  "^  Ageleie 

22  Preuinca  singline  *  [mxxi.  mxxii] 

23  Persicaria  rotich  [mxxii.  vgl.  mxvi] 

24  Policaria  ^  brunwiu'z 

25  Pilosa  musere  [mxi.  mxxii] 

26  Primula  ueris  himelwiz  ^^ 

27  Quercula.     maior     camepiteos      Grosga- 

28  mandie  ^^ 


Raphanus  retich  [mxi.  MXin.  mxxi]         30 
Resta     boiiis      viberck  ^^      [vgl.      mxxi.  31 
mxxii]  32 

Rostrum  porcinuni  ^^  sulstelle  ^* 
Rapistriini  ^^  bederich  [mxxi.  mxxii] 
Ruta  Rute  [mx] 
Rosa 


10 


rose 


Rubus  biefa  [mxii] 
Racemus  drub'  [vgl.  mxii] 
Rumica  brama  [mx.  mxii.  mxviii 
Raninus     heidkeil       [mx 
MXII  Ramnum] 


33 
34 
35 
36 
37 
38 
39 
Ramumulum.  40 
41 


Saluia  salbey  [mxii.  mxxii]  42 

Serpilknu  vetlkumel    [mx.    Mxn.    mxvi.  43 

mxxi.  mxxii.  vgl.  mxi] 
Sanguinaria  babersame  ^^ 
Spica  celtica  ^*  hirsezgewege 
Sticados  ^^   winterbliune  [mxxi.  mxxii] 
Spina  dumi  sente  marie  dorn 
Spergula  ceruina  ^^  hirscunge 
Spnia  maris  ^^  mer.sume 
Satirion  ^^  stendelwurc  [mxxi.  mxxii] 
(71^'-)  Sene  ^^  sene 

Siler  montanuni  ^*  siremontan  [mxxii] 
Serapinum  guniic  ^^ 
Spina  alba  hagdorn  ^^  [mxxi.  mxxii] 
Saniculum  ^"^  sanekel  [mxxii] 
Saxifraga    Steinbrech  [mxi.  mxii.  mxix.  57 


44 

45 
46 
47 
48 
49 
50 
51 
52 
53 
54 
55 
56 


*  Sinonoma  Bartliolomei  p.  31''  Nitrum  lapis  est  albus  et  salsus        *  Alphita  p.  128» 

»  Alphita  p.  131a  *  Celiconus   (=  Ghconus)  rot         «  CUL  585,  38   Pentefilon  .1. 

quiquefolia  *  peucedanum    pseudo-Apulejus  c.  94  ''  ii'vlXiov  Diosc.  4,  70.    GGL 

541,  40.  Alphita  p.  227*         «  s.  oben  521,  4.    /.  singrune         *  GGL  594,  22.  Sinonoma 

Bartholomei  p.  S'i^         '"  Sinonoma  Bartholomei  p.  35^.  gemeint  ivol  himelwrz         "  Gros- 

gamandre  rof .  s.oben  527, 15  ff  *^  l.  viberck  =  wibercrik  ^'  Alphita  p.  155''  "  l. 
sudistelle        '"  *.  oben  524,  10        '"  Alphita  p.  154''        "  sonst  unhelegt  **  Alphita 

p.  174»        '*  Alphita  p.  175»         *"  hier  scheint  ein  abirren  von  Spergula  auf  (Splenion 

lingua)  ceruina  stattgefunden  zu  haben  **  Spma]  u  vo)i  anderer  hand  übergeschr.  Sin- 
onoma Bartholomei  p.  40''  **  pseudo-Apulejus  e.  16  ^'  Alphita  p.  \Q&>  ^*  COL 
595, 7  Sisilius  .silus  montanus.  Alphita  p.  171»  *^  CGL  577,31  Sarapinon  .i.  sagapinus. 
Alphita  p.\^&>  Serapinum  gumi  cuiu.sdem  arboris  est  in  Grecia  *'  Sinonoma  Bartholo- 
mei p.  40''  Spina  alba  i.  rampnus        *'  Sinonoma  Bartholomei  p.  38» 

34* 


532 


8achuch  Geordnete  Glossare.  B.  Einzelolossare 


1  MXXI.    MXXIlJ 

2  Squillu  '   wildknoblouch  [mxxiJ 

3  Saturcia  ft-fircrut  [mxxii] 

4  Seniperuiua  hu.swurc.  Ayzon"^  [v(ßl.  mxxi. 

5  MXXU] 

6  Sigillum  sancte  niarie'  vinent  [mxxiiJ 

7  Sizimbrium.    bal«amica  *     sante     iiiarien 

8  niince  [vgl.  mxxii] 

9  Spodium  helfenbein  ^ 

10  Solatmm     nachtsate.     dolewrc      [mxvi. 

11  Mxix.  mxxi.  mxxii.  Solata  mxii] 

12  Sinfeontaca*  bilisa    [mx.    mxii.     mxiv. 

13  MXVII.    MXVIII.    MXXIIJ 

14  SpsUtnim.  '  sartago  phanno  [mxii] 

15  Solium  suezbath  [mxii] 

16  Scurreolus  aichorn  [mviii.  mxi.  mxii] 

17  Stantinus  Grozdarm    [mxi.    mxii.  mxv. 

18  mxviii] 

19  Scolopendria  hirszuuge   [mx.  mxi.  mxii. 

20  mxviii.  mxxii] 

21  Strignuö  holevrnrz  [mxii.  mxvii  Strigina. 

22  MXII  Srignus] 

23  (7  !•»'-)     Tanaretum    relnuan     [mx.    jixi. 

24  mxii.     mxv.     mxvii.     mxix.     mxxi. 

25  mxxii  Tauaceta,   Tanacetuni,  Palace- 

26  tum.  Mxvin  Eneaceta] 

27  Tartarus  *  winstein  [mxxi.  mxxii] 

28  Tapsus  barbatus  ^  vullede  [mxxi] 

29  Terebintina  visarez  resina^*' 


Trifolium  Cle  [mx.  mxii.  mxxii]  30 

Tuber  ma-ser  [mxii]  31 

Tubera.  titnbra  ertwui-z  [mxxii.  njl.  mx.  32 
MXI.  MXII.  mxv.  mxviii]  33 

TrocirtcuH  turnella  ^'  34 

Tanaceta  ^^  reint*ug*ne  35 

TimuK  heid'.  biiie.suge  [mx.  mxii.  mxxii]  36 
Tribula  vlegel  37 

Tribulus  di(<tel  [mxxii]  38 

Uerbena  ysene  [vgl.  mxii.  mxiv.  mxxi]  39 
Vrtica  nezel  [mxii.  mxxi.  mxxii]  40 

Vermicularis  ^^  blatelose  41 

i 
Valeriana  baldan.  amantilla^*  42 

Vitis     alba    liella     [mviii.     mxi.     mxii.  43 

mxvii]  44 

Vulgago  haselwurz   [mx.    mxii.    mxviii.  45 

mxxii]  46 

Veritrvm  sitirwrz.  elleborum  [mxu]  47 

Veretrum  ^^  arsdarm  48 

Vaccina  heidber  [mxii]  49 

Vermiculosa  wilrm  [Mxn.   vgl.  mx  Uer-  50 

micvlus]  51 


(72*'^)  Yris.  ylirica  suextele  [mxii] 

Zinziber  Igeber  [mxii.  Mxxn] 
Zeduar  ^^  citwar  [mxxii] 
Zuccara  ^'^  CucceR  [mxxii] 
Zizaiiia  Raten  [mix.  mxh.  mxxii] 


52 

53 

54 
55 
5C 


^  Sinonoma  BartJiolomei  p.  40^  Squilla  cepa  marina  idem        *  pseudo-Apulejus  c.  123 
^  Alphita  p.  230^        *  Alphita  p.  231»        *  Alphita  p.  178»  Spodium  dicunt  quidam 
esse  ebur  combustum  •  =  Sinfoniaca  "  selbständiges  tvort  =  bitumen  iudaicum, 

s.  ÜGL    608,  56.    628,  53  *  Sinonoma   Bartholomei   p.  SS*»    Petra    vini    i.    tartanun 

*  Alphita  p.  182»         ^°  CGL  629,  54  Terebintina  idest  rasina  obtima.  visarez  =:  wiz 
harz?  "  trociscus  (pille)    wird  CGL  606,  31    wörtlich  mit  rotulus  widergegeben;    ist 

auch  turnella '(/<e  gedrehte'  zu  tm-nare,  tourner  ?  denn  den  pflanzennamen  turnella  (483,21 
usic.  509  anm.  20)  wüste  icli  nicht  mt7  trociscus  zu  vereinigen  ^*  s.  oben  532,23  '*  Al- 
phita p.  190»  '*  Alphita  p.  189»  ^^  CGL  606,  51  Ueretrum  pranton,  hier  falsch 
übersetzt        '«  Alphita  p.  198»        "  Alphita  p.  199^ 


III.  Das  Pflanzenreich  MXX  —  MXXI 

Pfl.  4.  {Stirn..  53) 


533 


MXXIi 

a  =   Codex   Vindohonensis  2524.     6  =   Codex  Vaticaniis  Pal.   1259. 


1  Artiinei«icV  ^  biboz  a  7^  bibez  i   9"  [mx. 

2  MXII.      MXV.      MXVII.      MXVIir.      MXIX. 

3  MXX.    MXXIl] 

4  Asara    baccara^    hasehvorz  n  7^    hasil- 

5  würz    b   9*    [mxx.   mxxii.    vgl.    mx. 

6  MXI.    MXII.    MXV.   MXVIIl] 

7  Arnoglossa  plantago  centeneruia  *  lingua 

8  agni  weigebreite  a  7^  wegebreite  b  9^ 

9  [mxx.  Mxxn] 

10  Abrotanum  ebereize  a  7^  ebreizze  b  9* 

11  [mxix.  mxx.  Mxxn] 

12  Anetum  tille  a   7^  tille  b  9^  [mx.  mxi. 

13  MXII.  Mxvin.  mxix.  mxx.  Mxxn] 

14  Atriplex   melde    a  7^   b  d^    [mx.    mxi. 

15  MXVI.   MXIX.    MXX.    mxxii] 

16  Armoriaca     rapistruin     hederich      a     7^ 

17  had^rich  b  9*  [mxx.  mxxii] 

18  Aruca  ^  hederich  .i.  wiz  senif  a  7'' 

19  Agrimonia  archangelica  ^  odermenie  a  7^ 

20  odermele  b  9*  [mxx.  mxxii] 

21  Altea  bismalua'^    ybesche   a  7^    ybesce 

22  b    9*      [mx.    MXII.    MXIII.     MXV.    mxvi. 

23  MXVII.    MX VIII.    MXIX.    MXX.    MXXIl] 

24  Adragnis  portulaca  burgein  ^  a  7^  b  9^ 

25  [mxx.  mxxii] 

26  Acalife   vrtica    greca  ^    heiznezele    a  7^ 

27  aitemezzel    b    9*    [mxxii.    vgl.    mxii. 

28  mxviii] 

29  Acedula^^  surampfe  a  7^  b  9^    [mxix. 


MXX.  mxxii]  30 

Amaiitilla   potentilla    fu    niarcata    vale-  31 

i 

riana  ^^  baldrian  a  7^  baldan  b  9*  32 
[mxxii]  33 

Alipiades  herba  angelica  laureola  cato-  34 
lica  ^^  cigelinde  a  7^  cigelinde  b  9*  35 
[mxx.  mxxii]  36 

Acorus  gladiolus  ^^  rote  swertele  a  7''  37 
rot  swHel  b  9^  [vgl.  mviii.  mx.  mxi.  38 
MXII.  MXV.  mxviii.  mxx]  39 

AUeluia  ^*  panis  cuculi  ^^  bisen.  suram-  40 
phe  a  7^  wiz  suraphe  b  9*  [vgl.  41 
mxxii]  42 

Auancia  ^^  pes  leporis  haselworz  a  7''  43 
hasilwrz  b  9*  [mxx.  mxxii]  44 

Aristoloia  longa  ^'^  lange  holworz  a  7^  4=5 
lanc  holwrz  b  9*  [mxx]  46 

Aristoloia  rotunda  ^*  sinewel  holworz  47 
(holwrz  b)  a  7^  b  9^^  [vgl.  mxx.  48 
mxxii]  49 

Anemo  ^^  rotman  a  7^  b  9^  [mxx.  50 
mxxii]  51 

Antera  semen  rosarum  rosensame  a  7^  52 
b  9*  [mxx.  Mxxn]  53 

Ancusa^^  ringele  a  7^  ringele  b  9*  54 
[mx.  mxi.  MXII.  mxviii.  mxx]  55 

dan 

Agaricus  buchswam  a  7^  buch  swam  ^^  56 
b  9*  [mxx.  vgl.  mxi]  57 


*  innerhalb  der  huchstaben  a,  b,  c  folgen  sich  zwei  verwandte  glossenreihen,  deren 
zweite  MXxn  nahe  steht:  daher  das' doppelte  vorkommen  verschiedener  gll.  der  beginn 
der  zweiten  reihe  wurde  durch  einen  dbsatz  gekennzeichnet  *  Artemesia  mater  herba- 
rum  b  '  battara  b  *  centineruia  h  *  =  Eruca  '  archägelca  a  '  pis  raalua 
euisci  h         *  burgein  übergeschr.  b         *  greia  a  ^°  Ascedula  a  "  Alphita  p.  8» 

**  Alipiades.  angelica  auriola.  herba  cathoca  a  '•'  gladialus  a         '*  Allemia  h.  Al- 

phita p.  5b  '*  caculi  a  ^*  Anantia  a  *'  nur  Aristol  h  '*  nach  der  folgenden 
gl.  h  "  Anomo  &  "  Ancus  Calendula  acora  (r  aus  corr.)  b  '*  dan  von  and. 
band  übergeschr,  b 


534 


iSaCHLKU    GEOKDNETE    GlOB8ARE.    ß.    KlNZELO LOSHAKE 


/'//.  4.  {Suni.  53) 


1  Acurt  niUHcata  cninichiHwiiabel  h  9»  cra- 

2  nichsruibil  a  7''  |mxx.  mxxii) 

3  Absinthiiiin  *   werinutf  a  1*"  w*muU'  b  9* 

4  [mx.  mxi.  mxm.   mxviu.  mxix.  mxx. 

5  mxxii  j 

6  Asconium'''  aschloch  u  1*^    />  9*    [mxii. 

7  MXVail.    MXX.    MXXIlJ 

8  Appium    epphe    l>  9*    eppe    a  7*^    [mx. 

9  mxi.     mxii.     mxvi.     mxviii.    mxx. 

10  mxxii] 

11  Anisum    anis    b    9*    aniz    a   7*-'    [mxx. 

12  mxxii] 

13  Ainigdale  ^    dulces  suzeniädelkerii    a  T^ 

14  suzz    mandelkeren    b  9*    [vgl.    mxx. 

15  mxxii] 

16  Amigdale  *  amare  bittereniandelkern  a  T' 

17  bitermädelkere  b  9* 

18  Adeps    ursini  ^    berensmalz    a  T^    berl-, 

19  swalz  b  9* 

20  Acer  herba  terre  edera  terrestris  ®  gund- 

21  ram    a    7*^      gunteram    b    9"    [mxx. 

22  mxxii] 

23  Allium    scordium '    wldeclobeloch  a  T^ 

24  wilde    clobelauch    b  9*     [mxi.    mxii. 

25  mxviii.  mxx.  Mxxn] 

26  Acantum  ciminum  ^    ul  ygriola  ^    .i.   ur- 

27  tica  nezele  a  7'^    nezzele  b  9*  [mxx. 

28  MXxn] 

29  Acacia  sucus  pruuellarum  agrestium  in- 

30  maturarum^*'  slensaph  b  9*   phumen- 

31  saf  a  7*^  [mxxii] 

32  Alnus  irle  a  7*^  elre  b  9* 


Apellena  '^  ininpilboim  a   7' 


33 


Asceiiium  ^'^  asloich  a   7"  JMXii.  mxviii.  34 

mxx.  .mxxii]  :; 

Atramoutuni  atriinent  a   V  [mxii.  mxx.  36 

mxxii]  37 

Aloe   epaticuni  ^^    aloe    u   7*^    olf>e  b  9'  '.'y 

[mxx.  mxxii]  39 

Alunicn  alun  rt  7"  6  9»   [mxx.  mxxii]  40 
Adiantos  nesehvrz  b  9"  baconie  '*  a  7*^  41 

[mxxii]  42 

Anagallicon  ^^  piingil  a  7*  i  9*    [mxx.  43 

mxxii]  44 

Adracius^^  burgein  a  T^   [mxx.  mxxii]  45 
Aniantilla^"  baklriä  a  T^  [mxxii]  46 

Amioracia  bibenelle  a  7"^  pipennel  b  9'  47 

[mxx.  mxxii]  48 

Alcanna  erdeepfele  b  9"   [mxx.  mxxii]  49 
Agaricus  ^*  buch.swani   a  7"  [mxx.    vgl.  50 

mxi]  51 

Alipiades  ^^  cigelinde  a  1"  [mxx.  mxxii]  52 
Allium  ■•^'^   clobeloich    a  T^     [mxi.    mxii.  53 

MXVIII.  MXX.  Mxxn]  54 

Acalife^^    heiznezele  a  T^    [MXxn.   vgl.  55 

MXII.    MXVUl]  56 

Agramen    eberworz    a    7*^    herwiz    b   9*  57 

[mxx.  mxxii]  58- 

Anacardi    helfenlus    a    T^    b    9^    [mxx.  59 

mxxii]  60 

Acorus  2^  gelwe  sw*tel  b  9*  geilswertele  61 

a  T  [mxxii]  62 

Alscotilus23   gokle    a    7^    &  9»    [mxxii  63 

AfFodillus.   vgl.  mxx]  64 


*  Absintiu  h         '  Astonium   a         '  Amigdole  h         *  Amidale  h         *  CGL  536,  9 

i 

Adarces  idest  adipe  ursinu         •  terests  h        '  scordiö  h         *  cuminü  h         *  agriola  o; 
gemeint  ygrida  {dh.  ignida..  ascalife  .i.  vrtica.  grece  gnidion  Matth.  Silv.)         "  agrestixun 

e         _ 
inmaturarum /e/tZ#  a;  ags|stiu  b.  Älphüa  p.  1»  "  vgl.   CGL  607,  24.   616,  34   Auel- 

iane "  =  Asconium,  Ascolonicum.  s.  oben  584,  6  "  epaticon  a  "  adianton  = 
hetomca.  2)seudo-A2}ulej US  c.  1  '^  Anagallicio  b  *'  i'.  o&e«533,24  ^^  ä.  oie«  533, 31 
"  Ä.o6en533,  56  '»  s.  oben  533,34:  '»  s.  ofce«534,23  "  «.oten  533, 26  ^'-Äl- 
phüa p.  2*  Acorus  i.  radix  gladioli  .  .  .  cuius  flos  crocius  est.  s.  oben  533,  37  *'  Al- 
stotilus  b 


III.  Das  PrLANZENREicH  MXXI 


535 


P//.  4.  {Sicm.  54) 


1  x\ue^spel•nla  ^    hiisübere  b  9*    haselbir  a 

2  T^  [mxx.  mxxii] 

3  Auajicia  ^  hasenvorz  a  7''  [mxx.  mxxii] 

4  Arnioriaca  ^     heid^erub     a     7''      [mxx. 

5  mxxii] 

6  Amarusca    hundestille  a  7'^    hundestille 

7  &  9*  [vgl.  MXX.  mxxii] 

8  Adraniasca  holundern  blunien  a  7'^    ho- 

blume 

9  lüdern  b  9"^  [mxx.  mxxii  Atrapas.sa] 

10  Alleluia  ^  cranichsnabel  a   T^ 

11  Arcontilla  *  katzenzagil  a  7'^  cazzinzagel 

12  b  9^  [mxxii] 

13  Altea^  Ibesche  a  7^ 

14  Amgenes  "    leteche    a    7'*    letiche    b  9* 

15  [mxxii] 

16  Ambustum  '      ledirkalc  *      a    7''     6     9* 

17  [mxxii] 

18  Astposta  ^    mispelnbere   a  7*^    niistelbon 

19  b  9*  [mxx.  mxxii] 

20  Ardenia  ^^    nezelsame  a    7^    nezzesame 

21  b  9»  [mxx] 

22  Addiantos  ^^  nezehvorz  n  7^  [mxxii] 

23  Arsenicum  opirment  a  7*^  opriment  b  d^ 

24  [mxi.  mxii.  mxx.  mxxii] 

25  Amorca.  i  ^^  fex   olei  heuen  a  7'^    hevl 

26  b  9*  [mxx.  mxxii] 

27  Aspargo  ochsinabil  b  9*    ochsinsnabil  a 

28  7"^  [vgl.  mviii.  mxii.    mxvii.   mxviii. 

29  MXX.  mxxii] 

30  Agrimonia  ^^    odermenie    a    7^      [mxx. 


mxxii]  31 

Argentuni  uiuun»  quecsilb(;r  a  7'^  [mxii.  32 

mxxii]  33 

Areola  ringele  a  7''  [mxx  Areola,  mxxii  34 

Aui'eola]  35 

Alga    remegras    a    7'^    rain    gras    b    9*  36 

[mxxii.  vgl.  mxx]  [mxxii]  37 

Assedula'^*  suramphe  a  7^  [mxix.  mxx.  38 
Acatiam  nenifaf^*  a  7^  39 

Auguma  ^^    senewiz  a  7*'    [mxxii    An-  40 

ginna]  41 

Affrodina  ^^  suertele  a  7^    swHele   h  9»  42 

[mxii.  mxxii  Affrodisia]  43 

Acira  ^'^  swertelblumen  a  7^  [mxxii]  44 
Apatilla  ^'^  saphtowe   a  7^    schapt  howe  45 

b  9^  [mxxii  Aparilla]  46 

Agaricus  cänenswam  ^^  a  7*^  [mxxii]  47 
Arciotide  ^®    wachaldernbere    a    7^    wa-  48 

chalt^en    ber    b    9*      [mxviii.     mxx.  49 

mxxii]  50 

Annala^'^    wilderute    a  7''   ö  9*    [mxx.  51 

mxxii]  52 

Aiitira^^    woluesmilch  a  8^    wofesmiclh  53 

b  9a  [mxx.  mxxii]  54 

Arcinca     wolues     tistele     a     8*     [mxx.  55 

mxxii]  56 

Agornes  wolues  würz  a  8*  [mxx.  mxxii.  57 

vgl.  MX.  MXII.  MXiii.  mxviii]  58 

Aaron  ruche  ^^  a  8^  [mxx.  mxxii]  59 

Antiron^^  samboim  a  8*    sevebon  b  9*  60 


*  Auesperina  a  *  s.  o?)e«533,43. 16  '  AUeuia  ohne  (jl.h.  s.  oben  533,40  *  oder 
Arconilla  h.  s.  525,  27  *  s.  oben  533,  21  "  Arringenes  h.  CGL  616,  20  Ariginionis 

idest  lappa  inuersa,  vgl.  586,20.  607,36  '  Ambutü  b.  entstellt  aus  äaßeavo?  *  DWB 
6,  494  »  Apoasta  b  »«  Ardema  b  "  s.  oben  534,  41  ^*  i  fehlt  b  "  s.  oben 
533,  19  **  l.  nemsaf  Hoffmnnn.  es  lierjt  entstellung  aus  (phlu)inensaf  oder  aus  slensaf 
(.?.  0. 534, 30)  vor  *'  orfer  Augunia.  rfj'e  urspr.  tjestalt  des  lat.'ioortes  vermag  ich  aus  den 
formen  Angimma,  Anginna,  Angimia,  Angman,  Agnina  nicht  zu  ermitteln,  die  deutsche 
gl.  war  scellewurz        '*  Aquileia.  affrodiua  a  ^^  CGL  550,  11  Acorus  .i.  spartüla  ra- 

dix  que  in  aqua  nascitur;    ein  femininum  Agora   gladiola  paludis   in  den   hss.  von  MX 

"  l.  tänenswam.  s.  oben  534, 50.  Alphita  p.  3*  Agaricus  fungus  abietis  *•  Amotice  a 
Aciotide  b  *"  Aruiala  a  "  Ancira  a  **  Aaron  iarus  ide  b  "  Anciron  a  Ati- 
ron b.  CGL  535,  51  Atiron.  idest  sabina        '^*  s.  oben  533,  29 


530  Sachlich  Georünkte  Glohhark.    B.  Einzelglosbare 

Pfl.  4.  (Sunt.  54) 


1  AUeluia  *    gotis    nmpher    (äph*  h)    a  8" 

2  b   9» 

3  Asclepia  ^    trachenwurz    a  8*    rchinw'rz 

4  b  9^  [mxxii] 

5  Abollena  alrun  ^  a  8* 

6  Aspaltea  fumus  *  bleter  a  8* 

7  Alloganicon  ^    genciane    a    8*    geiiciana 

8  encian  b  9*  [mxxii] 

9  Archangelica    groznezele    a    8*     [mxx. 

10  mxxii] 

1 1  Ardisia  ^  nezelsaine  a  8* 

12  Ancusa  ageleie  a  8^  [mxxii] 

13  Aquileia  agelia  b  9*  [mxxii] 

14  Aquirica  ^  huzwurz  a  8* 

15  Ambrosiana  ^  holwurz  a  8*  holwrz  b  9* 

16  Atila®  druseblumen  a  8* 

17  Arnotide  ^*  wachaldernbere  a  8*  [mxviii. 

18  MXX.  mxxii] 

19  Adorn^"  golde  a  8» 

20  Agnus  castus  ^^  artenhewe  a  8* 

21  Blicus    stur    a    8*    6    9*     [mx.     mxix. 

22  mxxii] 

23  Beta^'^   beizcol    a    8»     mänegolt    b    9» 

24  [mxx.  mxxii.  vgl.  Mxvia]  • 

25  Bamadomaricon    sucus    caulis  ^^    kolsaf 

26  a  8*  colsaph  b  9*  [mxx] 

27  Baucia  bastinace  ^*  moren  a  8*  monihen 

28  b  9»  [mxx.  mxxii] 

29  Baccus^^  brambere  struch  a  8*  [mxxu] 


Bunceta  ^"  bniberewoi-z  a  8»  30 

Buga  bunghen  a  8"  [mxx]  31 

Bcrula  *''  berenzunge  a  8'  32 

Buglo.ssa lingua  bouifj  ochHenzungea8*och-  33 

sizunge  b  9"  [mx viii. mxix.  mxx .  mxxii]  34 
Branca    ursina    berenclawe    «    8*    b    9»  35 

[mxx.  mxxii]  36 

Benedicta    gariofilata  ^'*    benediete    a   H^  37 

bndicte  b  9*  [mxx.  mxxii]  38 

Balsamita     nimce    a     8^      mlze     b     9*  39 

[mxviii.  vgl.  mxii]  40 

Bracteos  sauina  samboim  aS'»  seuenbon  41 

b  9»  [mxii.  mxviii.  mxx.  mxxii]  42 
Bulbi  cepe  ^^  zwippoln  a  8^  zwipl  fe  9*  43 
Bardana  .1.  lappa    maior    groz    letheche  44 

a  8*»    .i.  lappa  inversa    mitelkleten  ^^  45 

b  9*  [mxx.  mxxii  Brandana]  46 

Borrago  borrage  a  8^  borrag  b  9*  [mxx.  47 

mxxii]  48 

BasQisca    serpentiaria    vipperina    coluni-  49 

brina   dragonthea  ^^    naternworz  a  8^  50 

natirwrz  b  9^  [mxx]  51 

Bacce  lauri  lorbere  a  8^  [mxix.  mxxii.  52 

vgl.   MXiv  Pacca]  53 

Bugula  wntcrut  a  8^  6  9*  [mxx.  Mxxn]  54 
Bethonica  ^^  bathonie  a  8^  betonien  b  9*  55 

[mxi.  mxii.  mxviii.  mxx.  Mxxn]  56 
Biu-ba  iouis  semperuiua  ^^  husloich  a  8^  57 

huswrz     b    9*     [mxi.     mxvi.    mxix.  58 

MXxn]  59 


*  s.oben  535,10  "^  Alphita  p.  16»  *  CGL  550,  1  Apollea  mandragora  *  Die- 
fenbach  vermutet  richtig  fumf,  s.  CGL  551,  54  Aspalcios  .1.  quinque  folium  *  Allega- 

nicon  a.  Jjseudo-Äpulejus  c.  17  gentiana  =  aloe  gallica  *  s.  oben  585,  20  ''  =:  Ara- 
raza  aristolocia  rotunda  CGL  552,  71,  Arariza  holworth  Zs.  f.  d.  ph.  9,  199,  72  (adra- 
rhyza  pseudo-Äpulejus  c.  20)?  *  s.  oben  525,  39  "  mir  unverständlich  "  Zs.  f. 
d.  ph.  9,  198,  15  und  die  Wolfenbüttler  hs.  Aug.  60.  15.  8"  haben  Adera,  das  altern 
quellen  gleichfalls  fehlt  "  Alphita  p.  8b.  Sinonoma  Bartholomei  p.  9^  **  Bleta  b; 
a  hat  diese  gl.   mit  der  vorigen  vereint:    Blicus.  stiu^beta.  beizcol  "  Bamatomaricon. 

mabatematicö  .i.  sucus  caul  h  "  pastinaca  a  ^^  ^  Batus  ^*  =  Runceta  zu  run- 
ci&,  frz.  ronce?  "  s.  unten  537,17  **  gariofilata /e/(/i  a  "  cepi  b.  s.  unten  537, 
51        ^^  (Za/a2</ Bardana  ma.  b        -^  Basilica  serpentaria  viperina  colunbrina  dragontea  b 

*^  Betonica  b        '^  semperuiua  fehlt  a         **  s.  oben  535,  48 


III.  Das  Pflanzenreich  MXXI 


537 


Pfl.  4.  {Siim.  54.  55) 


1  Brassica  ^    caulis    uou    plantatus   vnge- 

kol 

2  phlanzit  col  a  8*^  vugephal'zit  h  9* 

3  BoUuga^  bangen  a  8^ 

4  Brunella  phlunien  a  S''  h  9* 

5  Bombax  ^  boiinwolle  a  8^  banwoUe  b  9* 

6  Balsainita  i    zinibrium  *    aquatica    capil- 

7  laria  ininze  a  8** 

8  Bedegar  ^  wizdorn   a  8''     wizdorn   h  9* 

9  [mxx.  Mxxn] 

10  Baharius  surpelboim  ^  o;  S"* 

11  Baleta  ^  andorn  «  8^  &  9*  [mxxii] 

12  Balsamus  ^    baisame  a  8*»   balsam   6  9* 

13  [mxii] 

14  Baltamonia^  bninworz  a  S*» 

15  Bolus  ^^    blutstein  a  ^^    plutstain   h  9» 

16  [Mxxn] 

17  Berule^^  berinbunge  a  &^  [mxxii] 

18  Bombax  ^^  boimwollenkern  a  &>  [mxxii] 

19  Balsamita  balseme  a  &^ 

20  Basilisca  basilie  a  8^  basilien  h  9^  [mxx] 

21  mxxii] 

22  Buglossa  hundeszunge  a  8'»  [mxx.  mxxii. 

23  Bugilla] 

24  Bardana  ^^  breitleche  a  8'' 

25  Boletus  hirswam  a  8°   &  9*   [vgl.  mxx. 

26  mxxii] 

27  Bismalua^*  ibesche  a  8°  [mxxii] 

28  Botanica  isirn  a  8*=  [mxx.  mxxii] 

29  Baucia  ^^  moren  a  8*^  [mxx.  mxxii] 


Basilica    metworz    a    8*=     [mxxii.     vgl.  30 

MX VIII  Bersica]  31 

Basilicus  metcrut  a  8*^  [mxxii]  32 

Baldimonia     olsnic    a    8"     olslich    h  9*  33 

[mxx.  mxxii]  34 

Bibona  ^*'  odermenie  a  8''  [mxxii]  35 

Brassica  romis  kol  a  8"  [mxxii]  3G 

Bofrago  ^'  scaiieige  a   8°    scharlai   h  9^  37 

[mxx]  38 

Bracteos  ^^  samboim  a  8''  [mxii.  mxviii.  39 

mxx.  mxxii]  40 

Bruscus   saxsifraga  ^^    steinbreche    a  8''  41 

steibreche  h  9^  [mxx.  MXxn]  42 

Balsamica^**  wizminze  a  8°  [mxxii]  43 

Bugula  2^  wnt  crut  a  8°  [mxx.  mxxii]  44 
Bassara  wilde  rute  a  8"  [mxx.  mxxii]  45 
Bulmago  wibis  crik  a  8*^  [mxx]  46 

Betagar  22  wizdorn  a  8°  [mxx.  mxxu]  47 
Blandonia  willene  a  8°  &  9*  [mx.  mxi.  48 

mxii.     MXV.      MXVII.      MXVin,      MXX.  49 

mxxii]  50 

Bulbus  zwippoln  a  8°  [mxxii]  51 

Botrassion  ^^  selbiszunge  a  8"  52 

Borania  2*  isirnwurz  a  8°  53 

Centiraorbia  igelgras  a  8"^  [mxx.  mxxii]  54 

Centrum    galli    hancamp    a  8°    [mxxii.  55 

vgl.  mxx]  56 

Gtonia  quiten  a  8*^  cutin    h  9^    [mviii.  57 

MX.  MXII.    MXIII.  MXVI.    mxx.    MXXII]   58 

Cauda    equina^^     pherdes     zail     a     8^^  59 


*  Brasica  h.  Alphita  p.  25^  Brassica  i.  caulus  non  transplantatus  *  mir  unverständ- 
lich '  Boinbax  a  Bonbax  b.  CGL  617,  41  *  s.  oben  536,  39.  zimbrium  =  sisim- 
brium,  CGL  618,  68  "  Betegar  a  *  aus  sorbellus  von  sorbus  gebildet?  das  lat. 
wort  ist  unbekannt  '  Biosc.  3,  107  ßaUcorn),  vgl.  CGL  554,  47  Balotes  .1.  marrubium, 
619,  2  Bailote  idest  marrubiu  »  Basam»  b  »  Alphita  p.  20».  vgl.  494,  23  *»  Al- 
phita p.  24»  "  Alphita  p.  21b  12  g.  oben  537,  5  *'  s.  oben  536,  44  "  s.  oben 
524,  4  ^'  s.  oftew  536,  27  '•  ä.  often  523,  38  ^'  Busraga  scariola  6  "  s.  oben 
536,  41  "  saxsifraga  fehlt  a  **  Sinonoma  Bartholomei  p.  12b  Balsamita  i.  menta 
aquatica  "  s.  o6ert536,54  "  s.  o&en537,8  "  CÖL  580,43.  die  deutsche  bczcich- 
nung  begegnet  nur  hier;  ihr  erster  compositionsteil  erregt  bedenken,  vgl.  Pritzel- Jessen 
326  /       "  s.  oben  537,  28        "  equina  b 


>38 


Saculich  Gkorünete  Glossare.    B.  Einzelulohhare 


/'//.   4.   {Sunt.   55) 


1  phMirt  zagfc'l  b  9»  [mxxJ 

2  Ctüendula  ringele  a  8"  [mxx.  mxxiiJ 

3  Ciunacion     distt'le     a    H"    [mxii.     mxx. 

4  MXXIl) 

5  Cajitertum  ^  lotich  a  8'' 

G  Cliconuin   .i.   poleiuin  pok-i  a  8''    [mviii 

7  Gliganuni) 

8  Cinaniomuni    zineiiii    a    8**    ciiuin    A   9» 

9  [mxi.  mxii.  mxx.  mxxiiJ 

10  Cornu  cerui  hüzhoni  a  8''  hiri.shoru  b  9* 

11  Camadreos  grozegamandre  ^  a  S^  [mxxJ 

12  Caiupiteoö  deine  ganiädre^   a  8''  [mxx] 

13  Consolida   maior  *    boiiwelle  b  9"    bein- 

14  welle  a  8**  [mxviii.  mxx,  mxxii] 

15  Consolida  minor  deine  beinwelle  a  8^ 

16  Castoreuni  bib^geile  a  8*^    bibergel  b  9* 

17  [mx.  mxx.  mxxiiJ 

18  Camphera  *  campher  a  S^    gaufor  b  9^ 

19  [mxx.  mxxii] 

20  Cardomomi ''    cardemume    a    8"^     garde- 

21  müme  b  9'»  [mxx] 

22  Crocus  sapherä  a  8*'  safnin  b  9''  [mxx. 

23  mxxii] 

24  Cortex    mandragore    alrun    rinde    b   9'' 

25  ahn  rinde  a  8^  [mxx] 

26  Cortex  bunne  ^  bungenrinde  a  8*^  bügin 

27  rld«  b  9^ 

28  Colophonia    pix    greca  ^    crisbech    a   8^ 

29  [mxxii] 

30  Cinoglossa    hundeszunge    a    8^    hundis- 


züge  b  9''  [mxx.  mxxii] 
Celidonia  Boelworz  a  8**  «chdlew'z  //  'J^ 

(mx.    mxi.    mxii.    5IXV.  mxix.   mxx. 

mxxii] 
Centaurea  "  pioiiercnit  b  U^ 
Canialcuca  distde  a  8*^  [vyl.  mxxii    Ca- 

meliunta] 
Capillu.s  uenerirt  ''•  luncfrowen   har  b  9** 

luncurewenhar.  ul  wedertä  a  S*'  [mxx. 

mxxii] 
Criton    trifolium     mellilotum     de     a    S^ 

[mxii.  mxvi.  mxx.  mxxii  Cliton] 
Cicuta    wid\*wispde  ^^    a  8**    wusc*linch 

b  9^  [mxx.  mxxii] 
Centinodia*^    corriola^'^    poligonia    pro- 

serpinaria  wegerute  a  8^  [mxiii.  mxvi. 

Mxvii.  Mxviii.  mxxii] 
Cardus  benedictus  senecion  ^*  cruceworz 

a  8^  ctewrz  b  9^  [mxxii.  vgl.  mxx] 
Cerusa  bliwiz  a  8*^    bliwiz  b  9^    [mxx. 

mxxii] 
Cuscuta  ^^    podagra    wengewide  winde  ^® 

a  8'^.  9» 
Crassula  ^'  uermicularis  steiiiphefi'er  a  9^ 

[mxx] 
Cimarum  ^^    rubi  ^^    hagendornernoph  a 

9*  haydorn  knop  b  9^ 
Cidanien  herdephele  ^"^  a  9*   [mxx] 
Catapucia  ^^   sprincworz  a  9*    sprincw'z 

b  9^  [mxx.  Mxxn] 


31 
32 

33 
34 
35 
36 
37 
38 
39 
40 
41 
42 
43 
44 
45 
46 
47 
48 
49 
50 
51 
52 
53 
54 
55 
56 
57 
58 
59 
60 


'  vermutlich  =  CGL  558,  68  Canterinon  .i.  lappacius ;  das  deutsche  wort  ist  dann  na- 
türlich letich  *  darnach  .1.  k'cula  maior  a;  Camedreos  .1.  quercula  maior  b         '  Ca- 
mipitheos  .1.  quercula  minor  b  *  nach  538, 49  a  *  Canphera  b  *  Cardamomi  b 
^  biuie  b.  das  führt  eher  auf  bucie,  auch  ist  mxxtt  überliefert  Cortex  buzie  (buxie  b) 
Erbesip.  ferner  stellt   sich   dazu  CGL  617,  84  Anagallida  ide.st  semen  buxse,  denn  ana- 
(jallis  aquatica    und  veronica  beccabunga    sind  nächst  verwandt   {Xemnich  2,  1554).  be- 
denken erregt  aber  die  widergahe  mit  erbesip  =:  berberis  vulgaris         *  Alphita  p.  206» 
'  centaurea  =  febrifugia  pseudo-Apulejus  c.  36        *"  =  caUitrichum  pseudo-Äpulejus 
c.  48        "  vgl.  Mxxvm.  MXXIX        "  Cerainodia  a        '*  oder  corciola  a        '*  senetion  b 
'^  oder  Cuscura  a.    Alphita  p.  46*»           '*  dh.   wenge   widewinde  {Mnd.    wb.   5,  648») 
*''  Crassula  von  jüngerer  hand  corr.  aus   ?  Crenila  a           ^*  Cunarü  a.  s.  527  anm.  10 
'•  rub*  a  rubri  b        *"  darüber  erdaphel  von  jüngerer  hand  a        *'  Cacapucia  a 


III.  Das  Pflanzenreich  MXXI 


539 


Pfl.  4.  {Sum.  55.  56) 


1  Cainoiuilla  ^    meideblunie  a  9^    camillin 

2  h  9"^  [mxx.  mxxii] 

3  Coliaiuli-um     coliander     a     9*     coriand* 

4  b  9''  [Mxxn.  vgl.  mx.  mxii.  mxx] 

5  Cepe    i.    bulbus    zwippoln    a  9*    [mxi. 

6  MXix.  mxxii] 

7  Cenisa  ^  kirse  a  9* 

8  Calamentiim  wiztoste  ^  «  9*  ö  9'' 

9  Cancarides  *  güldene  wrme  a  9^  [r»^^.  mxx] 

10  Cai-ice  .i.  ficus  vigen  a  9*   [mviii.  mxi. 

11  Mxviii.  mxxii] 

12  Cicorea  hintloifte  a  9*  [mxx.  mxxii] 

13  Cotiila  fetida^  hundesblume  a  9=*  [mxxii] 

14  Cimarum  sambuci  ^  holunderuknoph  a  9^ 

15  Ciminum  kumil  b  9^  [mxii.  Mxvin.  mxxii] 

16  Carui  '^    carne  ^    a  9*    vetl    kumil    b  '^^ 

17  [mx.  Mxn.    Mxiii.    Mxiv.    Mxvi  Ca- 

18  reo,  Careum,  Sarto.  mxviii  Cureo] 

19  Cuciu-bite    kiirbeze^  a  9^    curbize    b  9'' 

20  [mxii.  MXIX.  MXX.  mxxii] 

21  Cantabrmn  ^^    clien    a   9^    waitzin    clin 

22  b  91»  [mxxii] 

23  Carpenus  viginboim  a  9* 

24  Caltantum  atii-ment^^  a  9*  [mxxii] 

25  Calcatrippa  agleie  a  9*  [mxx.  mxxii] 

26  Crominum  ^^    amacht    a  9*    [mxvi  Gre- 

27  mitmi] 

28  Calca^^  biiisuge  a  9*  [mxxii] 

29  Cassilago  ^*  bilse  a  9^  fe  9'^  [mxxii] 


Cerusa  bluuz  ^^  a  9=^  30 

Cassia  fistula  bokishorn  a  9''  [mxx]  31 
Cubebe    kubebin    a    9^      cubebe    b    9''  32 

[mxx.  mxxii]  33 

Costus    tost   a  9t  [mxi.    mxii.    mxviii.  34 

MXX.  mxxii]  35 

Camphera  ^^  camphir  a  9''  [mxx.  mxxii]  36 
Castanea    castenien    a    9''     keste    b  9^  37 

[mxx.  mxxii]  38 

Cinum^'^  cigenbart  a  9*»  [mxxii]  39 

Cliton.  18  l  calca  kle  a  9^  40 

Celifonia  krisbeth  ^^  a  9^  41 

Cardo    distele.    l    cardus    a    9^     [mxii.  42 

MXIX.  mxxii]  43 

Ciparus  ^^   driekesemede  a  9**    driechket  44 

b  9»'  45 

Crassula  -^  denswurz  a  9"^  [mxx.  mxxii]  46 
Coiidisum  2^  dictaii  a  9^  [mxxii]  47 

Comocion^^    distele    a   9^   [mxii.    mxx.  48 

mxxii]  49 

Cessula  ^*  distele  a  9^  50 

Crassula  maior^^  erdpheffer  a  9^  [mxxii]  51 
Crassula  minor  ^^  cartenworz  a  9^  52 

Cucumer    erdaphil   a  9*^    erdapleh   b  9*^  53 

[mxxii]  54 

Crux    christi    ember   a  %^    amber    b    9^  55 

[mxx.  mxxii]  56 

Canapus  hanif  a  9^  hanif  b  9^  [mxxii]  57 
Caput  galli  hanhoibt  a  9^  [mxxii]  58 

Coliandrum  eberworz  a  9^  [mxxii]  59 


*  Cacamilla  a         ^  daneben  von  jüngerer  hand  Cerasa  a  ^  Alphita  p.  27^   Cala- 

mentum    folia  habet  ad   modum   origani  sed  albiora  et  florem  album  *  Cantarides  h 

^  Cotula  fetida  similis  camomille  Matth.  Silv.  *  s.  527  amn.  10  ''  Cariü  b  '  came 
int  Tat.  carue  '  das  dann  in  a  folgende  Cassia  fistula.  cassie  fistule  ist  lat.  {Alphita 
p.  35»)  "  Cancabru.  furfures.  tristici  (sie)  a.  Alphita  p.  33»  Cantabrum  i.  furfur  tri- 
tici  *'  CGL  558,  29  Calcantum  adramentum  sotoricium  **  y.o6/ivov  scheint  mit  dem 
nicht  durchsichtigen  CTemi\xai{ohenl06, AQ) zitsamtnengeivorfen  "  =:  Caltha  '*  Cassi- 
loga  a.  Alphita  p.  35i>  '^  =  bhwiz,  s.oben  538,50  ^*  s.  o&e«538, 18  '''  nicht  mit 
Sicherheit  nachzuweisen        "  s.  oben  538,  41         '*  l.  krisbech  Hoffmann,  s,  oben  538,  28 

*"  Cipus  b.  CGL  588,  25  Ciparus   iuncus    triangulus  ^'  neben  dieser  und  der  fol- 

a  a 

genden  gl.  am  rande   von  jüngerer   hand  Cssulaa.  dr&swortz,   Cssula  mlor  ertpheffir  a 
**  CGL  558,  17  Condrisus  .i.  diptaraus  *'  s.  oben  538,  3  '*  unbekanntes  wart 

"  Alphita  p.  84b 


540 


Sachlich  Geordnete  Globoare.    B.  Einzelglobsark 


/'//.  4.  (Siim.  56) 


1  Calamus    aroiimticus    heinelzitwar    a    9*» 

2  heidenis    zitewar    h    9''    [mxxii.    v(/l. 

3  MXX] 

4  Circe  hercoblat  a  9*»  [mxviii.  mxxii] 

5  Ceplecomiuni  ^  holloich  a  9**  [mxxii] 
ü  Cicorea  hintlophte  a  9^  [mxx.  mxxii] 

7  Corulus  haselo  a  d^  [mxxii] 

8  Calcatrippa  karte  a  9^  [mxxii] 

9  Cerfolium  ceruele  a  9^  [mx.  mxi.  mxii. 

10  Mxv.     Mxvi.     mxviii.    mxix.     mxx. 

1 1  mxxii] 

12  Coclion  2  mancoph  a  9''  inah*e  habt  b  9^ 

13  [mxxii] 

14  Columbaria    Draguntea    nat'worz    a   9^ 

15  [mxx.  mxxii  Colubricia] 

16  Concordia  od'inenie    a  9^    od'nieg  h  9^ 

17  [mxx.  xAIxxii] 

18  Coctanuin  ^  qiiiten  a  9^  cuten  b  9^  [mxx. 

19  mxxii] 

20  Crispula*  erbesib  a  9*^ 

21  Calendula  ^  ringele  a  9'^    [mxx.  mxxii] 

22  Canna*  ror  a  9"  b  9^  [mxii.  mxxii] 

23  Cicuta'  ^vutscerlinc  a  9*^  [mxx.  Mxxn] 

24  Cronica  trachenworz  a  9'^  [mxx.  mxxii] 

25  Cuscuta  tother  a  9"^  [mxx.  mxxii] 

26  Cardamus  wilde  cresse  a  9'^  [mxx.  mxxii. 

27  vgl.  MViii.  mxi] 

28  Circe    ueltkumel    a  9*^     [mxx.     mxxii. 

29  Careo,  Sarto  mx.  mxii.  mxxii.  mxiv. 

30  mxvi.  mxviii] 

31  Colocasia    wildeminze  a  9°  [mviii.    mx. 

32  mxi.  mxv,  mxviii.  mxx.  mxxii] 


Centauria  niaior  .i.  aurine  fibercrut  *  a  33 
9"  [mxix.  mxx.  mxxii]  34 

Centauria  minor  ^  .i.  ertgalle.  fei  terre  35 
.i.  febrifuga  nietere  a  9*  erdgalle  b  9**  3(5 
[mx.  mxii.  mxv.  mxviii.  mxxii]        37 

Draguntea  »^erpentaria  colubrina  ***  Idem  38 
8unt  nat*worz  a  9'^  [mxxii]  3<j 

Diptamus^^  diptam  a  9*^  tiptä  b  9^  iO 
[mxxii]  41 

Daucus  ^2  hundistille  a  9"  hundeßtfll  b  9*»  42 

Ditimus  hasenore  a  9"  [mvui.  mx.  mxi.  43 
MXII.  mxviii.  mxx.  mxxii]  44 

Dragagantum    dragant  a  9'^    dgät  b  9^  45 

[mxx.  mxxii]  46 

Danphinicen     laureola     lorbom     a  9"  47 

[mxx]  48 

Dioliteri    .i.    polipodium    steinvar    a  9"  49 

[mxx]  50 

Dematan  l  mlcradatü  est  ^'  sanguis  dra-  51 

a 

conis  tchenblut  a  9°  52 

Dracontum  ^*  trachinviz  a  9*^  [mx.  mxii.  53 

mxxii]  54 

Ebulus  atich  a  9^  atich  b  9''  [mx.  mxi.  55 
mxii.  mxiii.  mxv.  mxviii.  mxix.  mxx.  56 
MXxn]  57 

Enula^^  alant  a  9^  b  9^  [mxi.  mxii.  58 
MX\Tii.  MXXII.  Enula  campana  mxx]  59 

Eleborus  nizv\Tz  b  9^  [mx.  MXTin.  60 
mxix.  mxx.  mxxii]  61 


^  entstanden  aus  Cepe  xoS/nvor.  vgl.  Mxxm  *  CGL  538,  19  Codion  idest  papaber, 
544,  19  Codion  ca(put)  papaueris  ^  s.  oben  537,  57         *  daneben   von   späterer   hand 

Crispele  a.    Alphita    p.  41^  *  s.  oben    538,    2  '  Cauma  a  "'s.  oben    538,  43 

*  centauria    =   febrifugia    pscudo-Apulejus    c.   36  '  Centarea    minor    nach    539, 

56    b  '"  Alphita  p.  48b  "  Alphita  p.  51»  '"-  Dancus  a.    CGL   545,  18    Dau- 

i 

cus    pastenaca,    vgl.    aber   Alphita  p.  206»  "  Demetä   vi   met  .i.    b    {Clm.    615  /. 

70**  hat  Demata.  mellicrat.  sangs  dacols):  vgl.  Alphita  p.  211».  es  folgt  Diamerri 
»busty  blitastur  a,  worin  höchstens  stur  (s.  oben  536,  21)  deutsch  sein  kann,  im  übrigen 
vgl.  Alphita  p.  211»  Diamerozi  combustum  id  est  beta  "  Dracont  a  "  Enula  cä- 
pan  b,  dh.  campana 


IIL  Das  Pflanzenreich  MXXI 


PfJ.  4.  {Sum.  56.  57) 


541 


1  Ellebora  alba  wiznizworz  a  9*^ 

2  Eruca    wizseiiich    a    9*^    wizsenife    h  9'^ 

3  [mx.  mxi.  mxvi] 

4  Esula  woluesmilch  a  9*^  -wolfemilch  b  9'' 

5  [mxx] 

6  Epatica  ^    lebercrut  a  9^^    leb'crat    b  9'^ 

7  [mxx.  mxxii] 

8  Ermodactili  ^   citelose  a   9*^    ziteloz  b  9** 

9  [mx.    mxiii.     mxiv.    mxvi.    mxviii. 

10  mxx] 

11  Ematites '    blut  stein  b   9'^    blutstant  a 

12  9^  [mxx.  mxxii] 

13  Endiuia  *    megedistele    a  9'^    gensetistel 

14  b  9**  [vgl.  mxx.  mxxii] 

15  Eufrasia  ^    luchte    a    9*^     &    9*^     [mxx. 

16  mxxii] 

17  Esprium  flos  lilifagi  \  saluie  ®    salbeien- 

18  blunien  a  9"^  [mxxii  Esorium] 

19  Erba    uenti '    miUefolium    garwe    a    9"^ 

20  [mxxii] 

21  Elenenoli  galanga  ^  galgä  a  9*^  [mxx] 

22  Eupatorium  ^  .i.  saluia  ^^    agrestis   wilde 

23  salbeie  a  %^  [mxx.  mxxii] 

24  Fumus  terre  ertroich  a  9*^  ertrach  b  9^ 

25  [mxx.  mxxii] 

26  Filix  ^^  barm  ^^  q^  gd  varme  b  9^    [mx. 

27  MXI.        MXII.       MXV.       mxviii.      MXIX. 

28  MXX.  Mxxn] 

29  Fungus    swam    a  9*^     swä    b  9^     [mx. 

30  MXI.      MXII.        MXIV.       MXV.      MXVIII. 

31  MXXIl] 

32  Fraga  ertbere    a   9'^  erber  b    9''    [mxii. 

33  mxxii] 


Fragularia  1  fragaria  ^^  bnib'e  a  9''  34 

Frazia  vvizuoz  a  9*^    [mxx.    mxxii.    vgl.  35 

MIX.  mxviii]  36 

e 

Filipendula    grozsteinbche    a    9''      groz  37 

steinbreche  b  9^*  {vgl.  mxx.  mxxii]  38 
Fenugrecum  ^*     crischowe     a     9*^     criez  39 

hawe  b  9*^  [mxi.  mxx.  mxxii]  40 

Ferrugo  ^^  vilspene  a  9*^  [mxxii]  41 

Febiifuga  metere  a  ^^  b  %^  [mx.  mxii.  42 

MXV.  mxviii.  mxx.  mxxii]  43 

Fulphu  ^^    .i.    piper    album    wizphephir  44 

a  9*^  [vgl.  mxxii]  45 

Fulfulesiat  ^"^  swuzpeff^  ^^  a  %^  [mxxii]  46 
Flos  siliaci  i.  flos  malue  ^^  bapilnblumen  47 

a  %^  papelsame  b  9''  [mxx.  mxxii]  48 
Fisalidos  .i.  filipendula  ^°  dropworz  a  10*  49 
Folia  lauri  lorbereloip  a  10^  lorpleter  &  9*^  50 
Flores  sambuci^^  holüdernblumen  a  10*  51 

haland^  plut  b  9»^  52 

Fraxinus  asche  a  10*   aich  b  9*»    [mix.  53 

Mxn]  54 

Fagus    buche  a   10*    buch  b  9^    [mix.  55 

mxii.  mxviii.  mxxii]  56 

Fusarius  spinelboim  a   10*  57 

Galles  eichenepele  a  10*  aicheephel  b  9^  58 
[mix.  mxii.  mxx.  mxxii]  59 

Gipsus  spartele  a  10*  [mxx.  MXxn]        60 

Genciana  encian  a  10*  encian  b  9'*  61 
[mxx.  mxxii]  62 

Gladiolus  swHel  b  9*^  [mx.  mxi.  mxii.  63 
mxviii.  mxx.  mxxii]  64 

Grana  solis  .i.  milium  solis  sunnenkorn  65 


*  Ebatica  h  *  Ennodactoli  a.  es  folgt  Esca.  ebat  a,  das  ich  nicht  mit  Diefenbach 
für  ebah  ansehen  kann         ^  Ematices  a         *  Enduuia  a         ^  Eufrosia  a  '  Alphita 

p.  212*  Esbrium  i.  flos  saluise  ''  Alphita  p.  79*b  *  Enendan  .1.  galäga  h  '  Eu- 
pautorium  a  *"  saluea  a  "  Felix  a  '*  danchen  von  jüngerer  hand   varn  a 

1'  Fragaria  Alphita  p.  63*         '*  Fenogrecü  a         *'  Alphita  p.   6i^  **  Fulful  b 

"  Fulfullebet  i  piper  nignim  b  {Alphita  p.  69^)        ^*  l.  swarzpeff        "  Flos  siriaci  b 

*"  Alphita  p.  641»        »»  sanbuci  b 


542 


Sachlich  Geordnete  Glossare.  B.  Elvzelolossare 
Pfl.  4.  (Sum.  57) 


1       «10*  [mxx.  vyl.  MXXii]  Irin  roteHwertele  «   10''    rot  bwVI  h  S\^  27 

'1  Golena  .i.  origuiiuin  ^  toste  a   10"  Imxx]                                                         »8 

3  Ghuliola^  swertflc  «   10»  Ireo.s    ilirico '''*    hluMuit.!.-    n     hr-     wiz  20 

4  Giunnii    cedri    wizliolüdern    u    10*   f/v//.  «w*tel  b  O**                                                 30 

5  mxx]  luiiipcriirs  wachalderndorn  a    10''    w(H.'h-  31 

6  Gummi  arabicum  ^  phlumezar*  a  10"  ein  lalt'  b  9''  (mxx.   mxxii]                          32 

7  gum  vo  arabie  b  \)^  IliaroH  pos  vituli  cab<-wz»*  ^/  lo'-  [mxx  33 

8  Greeolocamia  .i.  atriplcx  ^  melde  a   10"  larusj                                                           34 

9  Gariofili«  neilichin  a    10*  nagelliu   h  9''  Ipia  mori^u.s  galliue '*  huuerdiu-me   b  9'' 35 

10  [mxxJ 

11  Galanga  galgan  n   lO*»  [mxx.  mxxii|  Kuminum  kumel  a  10*'                              30 


12  Herba  venti   1  mellefoliü  garwe '  ft  9*^ 

13  Herba     thnris      olsnik     a     10»      [mxx. 

14  mxxii] 

15  Herba  saiicti  petri  ^    .i.  premorsa  vorbi- 

16  zene  n  10»  [mxxii] 

17  Hemus'  vorst  «10* 

18  Ipericon    hathiowe    a   10*     [mix.    mxi. 

19  MXV.    MXXIlJ 

20  Imei^**  mordiste  a  10*  [mxxii] 

21  lu  uisse  uiole  a  10*  [mxx] 

22  lusquiamus  bilse  a   10*  b  9**  [mix.  mx. 

23  MXI.  Mxn.  MXV.  Mxviu.  MXix.  mxxii] 

24  louis  barba  *^  holloich  a  10* 

25  Isopus    iöope    a  10*   yspe    b  9''    [mxx. 

26  mxxii] 


Labruiii   ut'iieriö  breitdi-stele  ^^  a  lO*"        37 
Lupini    amari  ^^    vicbou   a    lO*»    vicbon  38 

b    9'>     [mix.    MX.    MXII.      MXV.    MXVIII.   39 

mxxii]  40 

Lactorizia    spinwrz  ^'^    a  10''    [mix.  mxi.  41 

MXII.    MXV.    MXVIII.    MXX]  42 

Lauendula  laueiidele  a  10''  lauedel  b  9''  43 

[mix.   vgl.  mxxii]  44 

Laureola  eigenlind  ^*  b  9''  45 

Lappa  inuersa  breitleteche  ^'^  a  10''  mi-  46 

telcletten  b  'd^  47 

Lappacium    acutum  ^**    slizletege    a  1 O*»  48 

stecbede  b  9''  49 

Lunax^^  starkeletechin  a   lO"*  50 

Lingua    auis '^^    voilzunge  a  10^    vogel- 51 

züg  b  9''  [mxxu]  52 


•  Sinonoma  Bartholomei  jj. 23*        *  s.oben  541,  63        '  Gumi  arabici  h.  Alphita  p.ll^ 

*  phlumezar  ist  genau  'gnmmi  {Schmeller  2^,  1100)  prunonim' :   über    dies  als  heil- 
mittel  s.  Mattli.  Silv.  s.  v.  guas  *  s.  oben  527,  49  •  Garofoli  a,  r  aus  n  radiert 

'  s.  oben  541,  19         *  Alphita  p.  78t»         »  s.  unten  543,  54  '"  icol  aus  eryngium, 

iriiigi  entstellt         "  Alphita  p.  20''  *-  nur  Ireos  und  nach  der  folgenden  gl.  b.    vgl. 

die  memorialverse  Sinonoma  Bartholomei  p.  25''  "  /.  calbeswz  Hoffmann  "  Al- 

phita p.  120  nnm.  Morsus  galline  vocatur  a  quibusdam  anagallis  qua;  et  ypia  vocatur. 
Sinonoma  Bartholomei  p.  25*  '^    Alphita  p.  89*''    Labrum  ueneris  cardo  idem,   folia 

habet   lata  '*  amari  fehlt  b.    neben   dieser  und  den  beiden  folgenden  gll.  von  anderer 

hand  Lolium  hederich  a  "  so  wahrscheinlicher  als  spinwiz.  s.  unten  543,  2  "  l. 

eigenlind.  Alphita  p.  95*         **  Alphita  p.  94'»  Lappa  inuersa  lata  habet  folia  *"  Al- 

phita p.  94*  *'  vermutlich  liegt   entstellung   aus   Rumex  vor:  vgl.  Alphita  p.  229'» 

Rumex  i.  lappacium  acutum  und  pseudo-Apulejus  c.  14  lapathon  Romani  dicunt  nimicem 

«  Alphita  p).    103'' 


III.  Das  Pflanzenreich  MXXI 


543 


Pfl.  4.  [Stirn.  57.  58) 


1  Lingua  passerina  ^  wegetreto  a  10^ 

2  Lactericia^  sprincworz  «10*^ 

3  Liniaces  ^  slinccol  a  10** 

4  MaiTubium  album  gotiswrgeszene  a  10^ 

5  [mxx.  mxxii] 

6  Marrubium    nigruni  *    anderbrunc  a   10^ 

a 

7  Mora  bacci  bmb^e  a   lO*»  [mxx.  mxxii] 

8  Mora  celsi  ^  mulber  b  lO-"^  [mxxii] 

9  Mirtus  ^    borse   «10''     mirtelbon  b   10* 

10  [Mxxn] 

11  Memita  wiltstilph  "^  a  10"^  [mxx] 

12  Morsus    galli  ^    hanvuz    a    10''    hanefuz 

13  b   10" 

14  Milium  solis '^  sünen  hirse  a   10^  sunne 

15  hii'z  6   10*  [mxx] 

16  Mauclragora  alrun   a  10''    ft  10*    [mix. 

17  Mxvi.  mxx.  MXxn] 

18  Melissa^"  metere  a  10^  b   lO-^    [mxxii] 

19  Millefolium  .i.  minor  ambrosia  ^^    garwe 

20  a  10<=  tusetblet^  b  10*  [mix.  mx.  mxi. 

21  MXII.    MXV.    MXVI.    mxxii] 

22  Morella   1    stricnos    .i.     solatrum    nacht- 

23  scathe  a  W^  nathazath  6   10*  [mxx] 

24  Mercurialis  ^'^  vridelis  oge  a   lO''  fridels- 

25  ug  b  10* 

26  Maratrum    .i.   feniculum    fenchil    a    W^ 

27  [Mxn.    MXV.     mxvi.    mxviii.    mxx. 


mxxii]  28 

Meta  *^^  mince  a  10"     [mx.    mxi.    mxii.  29 

mxx]  30 

Mabacomaton  **    sucus    caulis    colsaf    a  31 

10*=  32 

Malua   ul    siccidorum  ^^     wengebapele  a  33 

10*=    papel    b    10*     [mix.    mx.    mxi.  34 

mxvi.   mxx.  mxxii]  35 

Mentastrum  ^^  wildeminze  a  10*=  wilmize  36 

b  10*  [mxxii]  37 

Mirica^'^  beide  a  10*=  haide  b  10*  [mxxii.  38 

vgl.    MIX.    MX.    MXI.    MXII.    mxv]  39 

Muscus    biseme    a    10*=    b    10*     [mxx.  40 

mxxii]  41 

Morus    mulboim  ^^  a    10*=    [mxi.     mxii.  42 

mxxii]  43 

Nepta  ^^  Steinminze  a  10°  44 

Ninidiphea   .i.    neuphar  ^^    seblat   a  10'=  45 

sebleter  &  10*  [mxx.  vgl.  mxxii]  46 
Napcum  senapis  senif  a  10"    [mx    Na-  47 

peos]  48 

Nigelle^^   .i.  git  sporgras  a  10"  49 

Niaculon22  alrun  a  10"  50 

Narstucia  kirse  a   10"    [mix.   mx.    mxi.  51 

mxii.     mxiii.     mxv.    mxviii.    mxix.  52 

mxx.  mxxii.  vgl.  mviii]  53 

Nemus  vost^^  &   10*  54 


'  Alphita  p.l04:'>:  Sinonoma  Bartliolomei  p.27^  '  s.  o&cn  542,  41  '  entstellt  aus 
y.}.rjiiaii;  *  Alpliita  p.  111».    ZU  ander  (=  ander)  brune  vcjl.  brunader  hei  Diefenhach 

s.  V.  Marrubium  ^  CGL  538,  17  Celsa.  idest  mora  domestica.  Alphita  p.  37»  *  Al- 
phita  p.  119*  ^  wiltstilph]  das  zioeite  1  auf  rasur  a  *  sonst  nur  morsus  galline 

{Alphita  p.  11915)  "  Miliü  Id  h  *"  MeUissa  h.  Alphita  p.  115*  "  .1.  minor  am- 
brosia {v()l.  pseudo- Apulejus  c.  88)  fehlt  b.  dann  von  and.  hand  Malua  uisc'.  ybe^che 
{Alphita   p.   110'')    mhengeschr.  a         ^^  Mercurrial  h.     CGL   592,    62.    Alphita  p.   116* 

"  l.  Menta  '*  s.  oben  536,  25         "  ul  siccidorum  fehlt  b;    anderweitig  kann  ich 

das  wort  nicht  beleyen,  falls  nicht  sycophyllon  darin  steckt,  der  name  von  ibiscus,  mal- 
uauiscus    bei    pseudo- Apulejus  c.  39  '*  Sinonoma    Bartliolomei   p.  29''    Mentastrum 

menta  agrestis  idem  "  Merica  h  '*  mulboim]    an  mu  radiert  a         '*  dazu   am 

rande  nepita  a.    Nepita  h.    CGL  570,  3  Nepita  .i.  mentastnis  *"  Nenusar  b.    Alphita 

^.223*  Ncnuphar  id  est  flos  nymphese,  iv/ü.  103*  '-'  Nigella  b.  s.obenA76,25        ^*  ver- 

derbt aus  (B)ulaculon  =:  Bulaquilon  '^  s.  oben  542,  17 


544 


Hachlicu  Geordnete  Glomiare.  B.  Einzelolobbare 


P//.  4.  {Siim.  58) 


1  Napis  ratich  6  10*  [mxvi] 

2  Origauum  toste  a   HY  b   lU"  [mix.  mx. 

3  MXII.    MXV.    MXIX.    MXX.    V(jl.     MXXIlJ 

4  Orobus    vvildewikea  a   llj*'     wike    b   10" 

5  [mxx.  vgl.  Mxxii] 

6  Ornuri  aoniboiii»  a   10" 

7  Oppium  *  mähe  saph  i  10*  [t?^/.  Mxxii] 

8  Pipinella  bibenelle  a  10*=    [mxii.    mxx. 

9  mxxii] 

10  Periunca  snitgne^  a  IG*'    [mxx.  mxxii] 

11  Peonia  bononie  a  10''  [mxii.  mxxii] 

12  Poleium  polei  a  IC  [mxii.  mxx.  mxxii] 

13  Pastiiiaca  moren  a  IG''  [mix.  mx.  mxv. 

14  Mxviii.  MXX.  mxxii] 

15  Pireti"um  bertram  a    IG"    berterä   6  10* 

16  [mxu.  Mxrv\  MXX.  mxxii] 

17  Paritaria  ^     tak      unde      nacht     a     W^ 

18  [mxxii] 

19  Percula  snltloich  *  a  IG*"  [mxvi  Pretulaj 

20  Porressilhi   grensinc    a    10*^    [mix.    mx. 

21  MXII.     MXV.     mxvi.     mxviii.    mxx. 

22  MXXII  Potentilla] 

23  Papirus  semden  a   10''  papir  i  10* 

24  Peucedanum  ^  harstrüc  a  10''  hartri  10* 

25  [mxxii] 

26  Pollitricuni  ®   steinwiz "  a   1 0''  stein  miz 

27  h  10* 

28  Platanus  aorn  a  10"^  [mxi.  mxii.  mxxii] 

29  Pinus  kinboim  a  IG''  [mxxii] 

30  Poantum  boimvist  ^  ß  lO** 


PraüMium    .i.    marrubiuin  •    gotuorgessin  31 

a  IG'*  [mxxii]  32 

Propoleum  '°  .i.  cera  alba  w'vi  wath«   a  33 

10''  [mxxii]  34 

Piganiu.s    .i.    ruta    agrestis    wildenjte    a  3' 

IG**  [mxi]  3' 

Papauer  man  a   10''  :;, 

Phuton  rauinus  "  hagedorn  a   10''  :j 

Plantago  Ihigua   agni    arnoglo.sna    wege-  39 

brote  0  10''  [mxv.  mxxii]  40 

Prassica  romis  col  a  IG**  41 

Polipodiuni    steinuare  a   IG''    [mi.x.  mx.  4: 

MXV.  mxvi.  mxix.  mxx]  4.; 

Premorsa  vorbizene  ^^  a  IG^  44 

Quercus  eiche  a  10''  aich  b  10*  [mxii.  4' 
mxxii]  4t. 

Resta  bouiö  ^^  wrowencrik  a  IG**  [mxxii.  47 
vgl.  mxx]  4^ 

Raphanus  merretich  a  10''  raticli  b  10*  4ii 
[mx.  mxi.  mxii.  mxiii.  mxv.  mxx.  50 
mxxii]  51 

Rubus  pusch  a  10''  busz  6  10*  52 

Rapistruin  hederich  a  IG^  hed*rich  610*  53 
[mxx.  mxxii]  54 

Ramnus^*  denswurz  a  IG''  toren  b  10*55 
Radix  felicis  varin  a  10^  56 

Rostrum  porcinum  ^"^  pungil  a  IG**  pügil  57 
b  IG*  58 

Spina  alba  handorn  o  11*  [mxx.  mxxii]  59 


*  opium    succus  papaveris  silvatiei   pseudo-Apulejus  c.  54  *  l.  Perninca  sintgrvne 

*  Paricaria  a.  VGL  616,  10.  628,  10  *  unten  am  runde  von  10<=  von  s^jüter  hand 
polipodiü  steinwortz,    desgl.  oben    am   runde  von  10<i  politana  wyzwurtz  ul  nat*  wurtz  a 

^  Pencedanü  a.  pseudo-Apulejus  c.  94  *  PoUitritü  a.  VGL  632,  47  ^  l.  stein- 

wrz  *  das  lat.   tcort  vermag    ich  nicht   zu  erklären,   das  deutsche  ist   wol  =  bofist 

DWB  2,  218  »  CGL  541,  37  ">  Propoleen  h.  CGL  593,45.  627,  32  Propolius  cera 
unde  apes  se  includunt  deforis,    Sinonoma  Bartholomei   p.  35^    Propoleos   est  cera  alba 

"  l.  ramnus.  Phuton  kann  kaum  etwas  anderes  sein  als  qwiov,  zur  Unterscheidung 
von  dem  unten  544,  55  folgenden  Kamnus  ^^  die  gl.  seitwärts  von  anderer  hand  a,  s. 
oben  542,  15        '*  nach  der  folgenden  gl.  b        '*  Rauinus  a        '*  Alphita  p.  155^ 


III.  Das  Pflanzenreich  MXXI 


545 


P/Z.  4.  {Sum.  58.  59) 


1  Sanguinaria^  gensecresse  a  11^  [mxxii] 

2  Serpillum     veltkumel    a    11*      conel     b 

3  10*      [MX.     MXII.    MXVI.    MXX.    MXXII. 

4  vgl.  MXi] 

5  Stafisagria^    huzworz  ^    a  ll''    luswrz  b 

6  10»  [mxxii] 

7  Solsequiuni  kalendula'*  hitloiph  a   11** 

8  Sponsa  solis  ^  ringele  a  11* 

9  Saliunca  .i.    spica  celtica  ^    crucewurz  a 

10  11» 

11  Spica''  iiardispic  a  11*  sp'ik  &  10*  [vgl. 

12  MXII    Spicum] 

13  Spodium  ^  nachtscate  a  11* 

14  Sticados  ^    windeblumen    a  11*     winter- 

15  blume  b  10*  [mxx.  mxxii] 

16  Sauina  .i.  bracteos  samboim  all*  [mx. 

17  Mxn.  Mxxn] 

18  Saxifraga  steinbreche  all*  [mxi.  mxii. 

19  mxix.  mxx.  mxxii] 

20  Squilla  .i.  cepa  ^^    marina  wilde    clobe- 

21  loich  a  11*  [mxx] 

22  Satirion  stendelwurz  ^^  a  11*  stendelwrz 

23  6  10*  [mxx.  mxxii] 

24  Satureia  sat~e  6  10*  [mxix] 

25  Semper  uiua^^  husloicb  a  11*    [mxxii. 

26  vgl.  mxx] 


Solatrum    nachtscate    a    11*     nathscath  27 
ft  10*  [mxvi.  mxix.  mxx.  mxxii]       28 
Salix  Avide  a  11*  [mxii.  mxxii]  29 

Solatrum  sunnenwerbil  a  11*  30 

Soponphera  ^^  tüminc  all*  31 

Tanacetum  ^*    reinevane  a  11*    raiuvan  32 

&  10*  [mx.  mxi.   mxii.  mxv.  mxvii.  33 

MXX.  MXXII.  Eneaceta  mxviii.  Pala-  34 

cetum   mxix]  35 

Tartarus  winstein  i   10*    [mxx.    mxxii]  36 

Tetrahit  15  idecle  a  11*  37 

Tapsus  barbatus  wolecle  ^^  a  11*  kunges  38 

kerze  &  10*  [mxx]  39 

Tremulus    aspe    a  11*    b  10*     [mxxii.  40 

Tremula  mxii]  41 

Taxus  iwenboini  a  11*  42 

Verbena  isere  a  11*  ysern  b  10*[mxiv.  43 
vgl.  Mxn.  mxx]  44 

Virga  pastoris  wildekartin  ^'^  all*  wilde  45 
karten  &  10*  [vgl.  mxxii]  46 

Vrtica  nezele  a  11*  [mxii.  mxx.  47 
mxxii]  48 

Viole  uioln  a  11^  viol  &  10*  49 

Vua  winbere  a  11^  50 


*  in  b  steht  dabei  bi,   wol  nur  ansatz  einer  lat.  erklärung,    etica  bursa  pastoris.   Al- 

i 

phita  p.  162b   Sanguinaria  pastus  anserinus  idem  "^  Staphisegria  a  Sstafifaga  (fag  un- 

deutlich) b.  CGL  577,  16.  Alphita  p.  230*  Staphisagria  herba  pedicularis  i.  caputpur- 
gium        '  huzworz]  h  scheint  von  späterer  hand   in  1  corr.  a  *  Sinonoma  Bartholo- 

mei  p.  141^    Calendula  i.   solsequium  ^  Alphita  p.  231*         °  Sinonoma  Bartholomei 

p.  371»,  vgl.  CGL  556,  58  Celtica  .1.  saliunca,  621,  24  Celtica  idest  saliuncula  ''  vor 
545,  1  6.  daneben  von  anderer  hand  Satuxeia  scarlei  a  *  Alphita  p.  178*;  aber  die 
deutsche  gl.  gehörte  urspr.  zu  Solatrum,  das  545,  30  mit  dem  nur  zu  Solsequiiun  passen- 
den sunnenwerbil   übersetzt   ist  '  Sticada    oder   Sticador    undeutlich  b  *"  capa  a 

"  stendelwurz]  Iw  aus  nv  corr.  a         '*  s.  oben    536,  57  *'  Diefenbach  vermutete 

richtig  Soporiphera;  dies  ist  nach  pseudo-Apulejus  c.  74  ein  name  des  strignum.  die 
deutsche  Übersetzung  ist  anderweitig  Glicht  zu  belegen  "  Tenaceü  a  ^^  Matth.  Silv. 
Tetraith  herba  iudaica  suprasanans  idem,  Alphita  p.  184*  {vgl.  83'^)  Tetrahith  uel  tetrahi- 
cus  i.  herba  iudaica.  derselbe  Matth.  Silv.  erklärt  herba  iudaica  durch  herbum  =  eiwum: 
deshalb  kann  idecle  schiverlich  als  ide  cle  genommen  iverden         *'  so  eher  als  wolede  a 

*'  Sinonoma  Bartholomei  p.  43*  Virga  pastoris  i.  Carduus  agrestis 

Althochdeutsche  glossen  III.  35 


546  Sachuch  Geordnete  Glossare.  B.  Einzelolx>bmare 

Pfl.  4.  {Sum.  59).  —  Genn.  33,  299 


1  Vua  pasHU  ^  waze  wiber*  i  10* 

2  Vincella^  hunuilus  hophe  a  11''[mxxiiJ 

3  Vinca  prowinca*  ciiniko  *  a   11'' 

4  Vliauö  ®  ilineue  a  IP  [mxxii] 


Vipex  birke  a  11''  6   10»  23 

Vepre»  branien  a  IP  [mxviii.  mxxii]    24 


Zimbriuiu  "^   biniince  **  a   11'' 


2S 


a  =  Clm.  615. 


MXXII» 

h  =  Codex  Oenipantanus  355.    c  =  Clm.  13057  f.  105». 


5  Arteniesia  ^^  biboz  c  byboz  a  1 19''^  Byboz 

6  od*  bukel.  od*  Schoöinalte  od*  hiniel- 

7  ker  h  80''^    [M  1.    mx.   mxi.    mxii. 

8  MXV.     MXVII.      MXVIII.      MXIX.     MXX. 

9  MXXl] 

10  Asconiuin    tislovch    c    a.slouch    a   119''^ 

11  [Mb.   MXII.    MXVIII.    MXX.    MXXl] 

12  Anisum"  auis  a  W^^"^  b  SC^  c  [31  2. 

13  N  68.  MXX.  MXXl] 

14  Atramentum  atemünt  a  119''^    at*mit  c 

15  atinent  scriptorum  b  86*»^  [M  A.  iV69. 

16  MXII.  MXX.    MXXl] 

17  Aloes   aloe   a  119''2    b  SÖ^^  c    [N  CO. 

18  MXX.  MXXl] 

19  Alumen  alune    a  119''2  c    alun   b  86''^ 

20  [M  3.  N  72.  MXX.  mxxi] 

21  Adyanthos^^    Nezzilwrz    c    nezelwTz    a 

22  119b*    nesselwrze    b    SC^     [iV    73. 


MxxiJ  26 

Anagallicum  ^^  bungen  a  119''^  c  punge  27 

b  86''*  [JW  6.  JV  74.  MXX.  mxxi]  28 
Adragnis  **  burgele  a  119'»^  c  Burgelle  29 

b  86''*  [.V  75.  MXX.  MXXl]  30 

Amantilla*^  baldrian  a  119'''^c  Baldrian  31 

b  86"*  [M  7.  N  106.  mxxi]  32 

Armorata  bibenelle  a  119''^  c    Bibnelle  33 

b  8Q^^  [M  8.  N  71.  mxx.  mxxi]        34 

a 

Apiastelluin  bniecrwt  c  bremencrut  a  35 
llO^^  Bramelchrut  b  80^^  [M  9.  JV36 
108.  mxx]  37 

Agaricus  *''  täneswä  c  Tannenswan  b  38 
86''2  tanneswam  a  119''2  [y^/.  J/10.  39 
iV  78.  mxxi]  40 

Allipiades  *'  cigelmge  a  119'»*  c  zige- 41 
linge  b  86^2  [iV  110.  mxx.  mxxi]      42 


*  CGL  552,  60   Astapis  .i.   uua  passa  *  ?.   wlber.   waze  verschrieben  für  raze, 

Mnier  einfluss  des  w  von   wiber  '  Älphita  p.  lOO*»    Viticella.   CGL  536,  11  Alapia. 

idest  uiteceUa  *  pvica  b.  CGL  553,  61  Bica  peruica  .i.  uictoriola,  vgl.  618,  10  und 
pseudo-Apidejus  c.  59  '  scheint  nur  entstellt  aus  b'uinke  '  CGL  546, 70  ''  Zim- 
brium  =  sisimbrium    {Alphita  p.  174»)  *  wol  simince  *  nahe   verwandt  sind  die 

von  Mone  Anz.  8,  402 — 405  aus  der  Karlsruher  hs.  SGeorgen  61  saec.  xiv  und  Quellen 
und  forschungen  284,  64  ff  aus  einer  hs.  der  Stadtbibliothek  zu  Maestricht  saec.  XV 
ineuntis  mitgeteilten  gll. :  auf  sie  veriveise  ich  durch  M  resp.  N  mit  zahl,  nach  den  zwei 
ersten  buchstaben  geordnete  fassungen  dieses  glossars  liegen  vor  in  der  Kolmarer  von 
MKleemann  Zs.  f.  d.  ph.  9,  198  ff,  in  der  Königsberger  von  EMeyer  Ziceiter  bericht 
über  das  naturwissenschaftliche  seminar  bei  der  Universität  zu  Königsberg  (1837)  abge- 
druckten hs.  (leider  ist,  wie  s.  2  besagt,  die  Ordnung  vom  herausgeber  willkürlich 
verändert),  ferner  in  dem  Karlsruher  codex  aus  SPeter,  den  FJMone  in  seinem  Anz. 
4  (1835),  239^  bekannt  machte,  und  im  Codex  Vaticanus  4847,  dessen  anfang  KFrom- 
mann  Anz.  des  germ.  museums  2  (1854),  209^  mitteilte  ^"^  Artemesia]  A  rot  b  rtime- 
ßia  c         "  Anisium  b         *-  Adyantea  b         "  auagaUicü  c         '*  Adragma  b  adragus  c 

"  Amantisia  b        '*  Agai-us  b        "  albppiades  c   Aliopiades  b 


III.  Das  Pflanzenreich  MXXI  —  MXXII 


547 


aer7n.  33,  299.  300 


1  AUiuni  ^      cnobeloucli     a    119'^^    cnob- 

2  lowch    c    chnobloch    b    8G^^     [M  13. 

3  iV  111.    Mxr.    Mxii.    Mxvni.    mxx. 

4  MXXl] 

5  Abrotanum  Eberezze  a  119''^  eberiche  c 

6  abruten  ocP  gertel  b  8G^^  [M  55.  mxix. 

7  mxx.  mxxi] 

8  Acaliphe^  helternezzele  a   119^^     heit'- 

9  nezzil  c    ait'nezzel  ^    b  86''2    [M  38. 

10  iV  112.  MXXI.  vgl.  MXII.  Mxviii] 

11  Apium  Eppe  ul   merk    a   119^-    eppe  l 

12  merk  c  [M  15.    iV  113.    mx.    mxi. 

13  mxii.    mxvi.     mxviii.    mxix.    mxx. 

14  mxxi] 

15  Alcaima*    Ertapel    a    119^^    ertapel    c 

16  erdophel  b  8G^^  [31  IG.  iV114.  mxx. 

17  mxxi] 

18  Agramen    Eberwrz    a    119*^^    eb^wrz    c 

19  eberwrze  b  Sß^"^  [31  17.  iA^llS.  mxx. 

20  mxxi] 

21  Anacardi  ^    elepbädis      c    Elphendeslus 

22  a  119^2  [i\r  116.  MXX.  mxxi] 

23  Acorus  ^    geleswHele    a  1 1 9^^^  c    swHel 

24  b  8ö^^  [mxxi] 

25AffodiUus^    golde «  a   lig''^    c    [3119. 

26  MXXI  Alscotilus.  vgl.  mxx] 

27  Acer  ul  azarum  ^  gundram  a  119''^  gü- 

28  deram  c    Gundrebe    6   86^2    [if  21. 

29  iY  67.  MXX.  mxxi] 

30  Aristologia    longa  ^^    gers    a    119^^    ^ 

31  Ringelwrze.     od^     Bicv^vrze    b    SG'*^ 

32  [31  22.  N  G5.  mxix] 

33  Aristologia^^  rotunda   holwvrz  a   11 9^^ 

34  holw'"^  c  bohvrze  b  SG»'^  [A^G5.  mxx. 


vgl.  mxxi]  35 

Asarabaccai'a  ^^  hasilwrz  c  haselwrz  a  30 
119'>2  haselwrze  6  SG''^  [if  Gl.  i\^70.  37 
MXX.  mxxi.  vgl.  MX.  MXI.  mxii.  38 
mxv.  mxviii]  39 

Auesperma  ^^  hasinbere  c  hasenbere  a  40 
119^2  hasenber  b  80^"^  [31  2S.  N71.  AI 
MXX.  mxxi]  42 

Auancia  ^*  hasilwrz  c  hasenwrz  a  119'»^  43 
hasenwrze  b  8ö^'^  [3f  24.  N  103.  44 
MXX.  mxxi]  45 

Armoriaca  ^^  hederich  a  119^^  ^  bord-  46 
rieh  b  80^2  [if  25.  N 104.  mxx.  47 
mxxi]  48 

Amai'usta^"  hunderip  a  119^^  hüderip  c  49 
hundes  plfime  b  80^2  [if  2G.  J\ri05.  50 
mxx.  vgl.  mxxi]  51 

Atrapassa  holüdSvrz  c  holund'blumen  52 
a  119^2     hoi^iej.  pifimen   b  8G^2    [-3/53 

27.  JV  7G.  MXXI  Adramasca.  vgl.  54 
mxx]  55 

Alleluia  ^'^  hasinsuräpP  1  bocsuramph  c  56 
hasensuräp  l  bocsuräp  a  119^"^  [31  28.  57 
N  107.  vgl.  mxxi]  58 

Altea  ibische  b  86^^  ybische  a  1191^2  59 
ybich  c     [mx.     mxii.     mxiii.      mxv.  60 

MXVI.      MXVII.     mxviii.     MXIX.     MXX.   61 

mxxi]  62 

Acus  muscata'^  cranchissnabil  a  119^2  53 

crächisna^"    c    kranichsnabel  b   86*^2  (34 

[N  79.  MXX.  mxxi]  65 

Arontilla    Catzenzagel   a    119''2  cazzei-  66 

snabil  c  zagenszagel    b  87^^  [if  30.  67 

N  109.  mxxi]  68 


'  alium  c  AUeum  b        *  Acalipha  h        '  darauf  Agaricum  idem  [est  «]  ac  Agarucum 
idem  &  *  alcania  c         ^  anatardi  c    Anatard*    ohne   deutsche    Übersetzung    nach   der 

nächsten  gl.  b         "  aearus  c        ''  ohne  gl.  b        *  darauf  Adcra  Idem  ac    Edera  idem  b 

za 

*  1  adec  c,  doch  ist  das  übergeschr.  a  zweifelhaft.    Asa  l  asarü  h         ^^  longa  fehlt  c 
"  aristologia  c        '^  Aarabaccara  a  arabatrata  oder  arabacrata  c  Arabactara  b        "  a- 
uespiua  c  Auesptemia  h         '*  Anaucia  b  aliantia  c         ^^  Armonaca  b         **  Amaripta  & 
"  ohne  deutsche  erklärung  h        "  Acusmusmacata  b 

35* 


548 


Sachlich  Geordnete  Glohhark.    B.  EiNZ£u>L08eAR£ 


Genn.  33,  300 


1  Arnugenes  ^    Letiche    a  120»^    letiche  c 

2  [iV^80.  Mxxi] 

3  Aiiibustuni  ^  Lederchalch   a  120»'  led*- 

4  kalc  c  [M  31.   N  81.  mxxiJ 

5  Atriplex  melde  a  120»^  c  malte  h  87*^ 
G       [3/32.  A^82.  mx.  mxi.  mxvi.  mxix. 

7  Mxx.  mxxi] 

8  Amigdole  ^    mädilk'ne  c    mandelk*ne    a 

9  120*^    mandelchern   b    87»^   [M  63. 

10  iV  83.  MXX.  vyl.  mxxi] 

11  Astropasta*  Mistelbere  a  120*^    mistel- 

12  beie  c  mistelber  6  87*^  [iV84.  mxx. 

13  mxxi] 

14  Acantum    Nezzelsame    a  120"^    i  87*' 

15  Nezilsome^  c  [vgl.  N  85.  mxx.  mxxi] 

16  Arsenicum    russes    gel    a    120*'     ruch 

17  sgeie  c  Büschel  h  87*1  [A"  88] 

18  Auripigmentum  Orpnient  a  120*'    orpi- 

19  ment    c    kupherment    b    87^*'     [mxi. 

20  mxii.  mxx.  mxxi] 

e 

21  Amurca  Olhephen  b   87*^    Olcheuen  a 

22  120*1     olchenin    c      [N   89.     mxx. 
28       mxxi] 

24  Aspargo '    ochsmnabe  c   Ochsym  : : : 

25  a    120«!     Ochsen    b    87*'     \N  90. 

26  Mviii.    Mxvn.    mxviii.     mxx.     vgl. 

27  mxii.  mxxi] 

28  Agrimonia  Od^menie  a  120'''  od^minie  c 

29  brachkraut    b    87»!     [J/  34.    N  91. 

30  MXX.  mxxi] 

31  Argentimi    viuum    quecsilber     a    120*'- 

32  quecsilb*  c  queksilb*   b  87*'    [M  G2. 

33  MXII.  mxxi] 


Aureola "  I  angelica  *  ringele  a  1 20''i  ;U 
rlgele  c  engelwrze  b  87»'  [Jf  36.  A''  35 
118.  MXX  Areola,  mxxi  Areola]  36 

Anenio  '"  rotman  a  120»'  b  87»'  c  37 
[N  119.  mxx.  mxxi)  38 

Aritem  rosensame  o  120»'  rosensome  c  39 
ro8en.sam  6  87«'  [M  37.  A^  92.  mxx.  40 
mxxi]  41 

Alga  reingras  c  raingras  b  87»'  reyne-  42 
gras  a  120*'  [.V  120.  mxxi.  vgl  43 
mxx]  44 

Acedula  "  Svramph  a  120*'  suramph  c  45 
auipher  b  87*'  [A^  93.  mxix.  mxx.  46 
mxxi]  47 

Acacia '^  slesaph  a  120»'  slephaz  c  48 
[M  39.  A^  121.  mxxi]  49 

Anginna'^  schellewrz  a  120*'  schelwrz  50 
c  [M  40.  N  94.  MXXI  Augunia]         51 

Aquileya  accoleye  c  accelcie  a  120»^  52 
[mxxi]  53 

Affrodisia  Swertele  a  120»'  8w*czele  c  54 
[if  41.  Mxn.  mxxi]  55 

Acira  swHilblume  c  swHelblume  a  120»'  56 
[.¥42.  .Y95.  mxxi]  57 

Aparilla  scafthen  a  120*'  schaften  c  58 
[J/43.  iV123.  mxxi  Apatilla]  59 

Anetimi  tille  a  120*'  c  [M  44.  N  96.  60 
MX.  mxi.  mxii.  mxvui.  mxix.  mxx.  61 
mxxi]  62 

Agaras  tanneswamp  a  120*'  i.  tä-  63 
neswäi*  c  [i/ 45.  A^  124.  mxxi]        64 

Arciotidosi^  wachalderbere  a  120*'  wa-  65 
chad^bere  c  cranwitber  b  87*'  [i/46.  66 
A^  125.  MXVIII.  MXX.  mxxi]  67 


*  Amugecies  a  Aruügenes  c  Armigecies  h  ohne  deutsche  erkläruyig  *  ohne  deutsche 
erklärung  h  *  amidole  c,  d  aus  1  corr.  Amigdala  h  *  Atropasta  6  *  darauf  Ar- 
deuia  Idem  est  a  Ardeuia  idem  b  ardeiüa  Ide  c  *  zwischen  ruch  und  sgel  ein  loch  c. 
nhd.  rauschgelb  ''  aspgo  c  Aspago  h  *  Areola  a  artola  c  '  angeUa  b  angUcia  a 
aghtia  c.  vgl.  Alphita  p.  95*         ^°  Auenio  6  "  accedula  c         '^  rf/e*e  und  die  fol- 

genden gll.  bis  M8,Q4:  fehlen  b        ^'  angimma  oder  angimina  c        ^*  hiemit  endet  sj).  1  c 

"  Archicötidos  b 


III.  Das  Pflanzenreich  MXXII 


549 


Germ.  33,  300.  301 


1  Absintium  ^  wermute  a  120*^    w^inute  c 

2  w'mut   h   87»^    [M  47.    N  97.    mx. 

3  MXI.  MXII.   MXVIII.  MXIX.  MXX.  MXXl] 

4  Arnoglossa*   wegebreite    a  120*'^  c    [M 

5  48.  MXX.  Mxxi] 

6  Armala  wildenite  a  120»^  c  [M  49.   N 

7  98.  MXX.  mxxi] 

8  Antira '    wolvisniilch    c    woluesniilch    a 

9  120^^^  [M  50.  N  126.  mxx.  mxxi] 

10  Artinca*  woluesdistele  a  120'»^  c  stein- 

11  distel  h  87*^  [J/  51.  mxx.  mxxi] 

12  Agaone    vothwrz   a    120*'^    vochwrze   h 

13  87*^  bochzwrz  c  [iV  99.  mxx.  mxxi. 

14  vgl.    MX.   MXII.     MXIII.    MXVIIl] 

15  Aaron    zuthe    a    120*^    zukke    h    87*^ 

16  suche  c  [N  100.  mxx.  mxxi] 

17  Asclepia^  tranchen wi-z  a  120*^  träken- 

18  wrz  c    cranichswrze  6  87*^    [iV  101. 

19  mxxi] 

20  Allogallicum  ^  Enciane   a  120*^    encian 

21  5  87^2  c  [J/  14.  mxxi] 

22  Archangelica    groznezzele  a  120^^    gse- 

23  nezzU   c    Ait'nezzel   h    87^^    j-jf  ^g. 

24  mxx.  mxxi] 

25  Aneusa'  acceleye  a  120^^^  c    Agleye  h 

26  87»2  [if  12.  iV^  102.  mxxi] 

27  Asimna*  papele  a  120*^  c  papel  &  87*^ 

28  [M  35] 

29  Amatitus^  blStstain  h  87»^  blutsteyn  i*> 


a  120^2  blutsteyne  c  30 

Albuga^^  .i.  vngiila  caballicia  huflatiche  31 

a  120^2  hufletche  c  32 

Alchikingp2    gluthber   a    120«^     sluch-  33 

tere^^   c  34 

Alna  ahint^*  h  87»^  35 

Anagasus.  ^^  t  vngula  caballi  Rossesh&f  36 

h  87^^  [mviii.  MXI.   MXII.  mxx]  37 

Apium"  Ephfe  h  87^^  gg 

Asarum.  1  Baccara.    l  wlgago.    l    vvul-  39 
gama^^  Hasel wrze  &  87^^  40 

Ballicia  i'  Huflatich  h  87^^  41 

Bulaquilon  ^^    alrune    a    120*^     Alrune  42 

h  87^2  aku^^e  c  [Jf  100.  AT  152]  43 
Balota  19  andorn  a  120»^  ^   Hagdorn  20  44 

h  87^2  [1/112.  AT  153.  mxxi]  45 

Borax  21  boras  a  120*2  c  Boras  fe  87*2  45 

[A^  154]  47 

Borago22  borraze  a  120*2  borase  e  Bo-  48 

ratsche  b  87*2  [jv^  128.  mxx.  mxxi]  49 
Beta  23  beyzcol  a  120*2  beiskol  c  Biezze  50 

od^  mangolt  h  87*2  [j/  92.    ^  155.  51 

MXX.  MXXI.  vgl.  MXVIIl]  52 

Batus  2*    bramenstruch    a    120*2    b*me- 53 

struch  c  bramelstok  h  87*2    [M  103.  54 

AT  129.  mxxi]  55 

Betonica  patonie  a  120^  batonie  h  87*2  ^  gg 


^  Absynthiu  a  Absinthiii  h        -  diese  und  die  folgende  gl.  fehlt  h        '  autira  c.  ohne 

r  _ 

deutsche  Übersetzung  b         *  antinca  c  *  aslepta  c         ^  Alogallicii  a         ''  Antusa  b 

accissa  c  *  Asinima  b.  ^=  Asinina  (malva)  *  Amatistus  b,  =  ui/.iaTirr]g  Diosc.  5, 143. 
*.  unten  Ematites  ^°  blutsteyn]   das   ers^e    t  undeutlich  a,    wie  es  scheint  aus  corr. 

"  Albuga  ohne  weitere  glossierung  b;  das  tvort  ist  sonst  unbelegt  ^'^  Alkekengi  i. 
species  solatri   Sinonoma  Bartholomei  p.  10*  ^'  ist   schlutten    bei  Pritzel-Jessen  2741» 

zu  vergleichen?  **  ^=  Elna,  Enula.    darauf  Asa.  st'cus  dyaboli  b  ^*  l.  Anagalus 

"  s.  oben  547,  11  und   547,  36  ^''  BaUicia]  B   rot   b.    aus  (ca)ballicia;    ebenso  ist 

das  von  Diefenbach  angeführte  ballina  aus  (ca)ballina  hervorgegangen  ^*  Bulaquilon] 
B  rot  a  vlaquilon  c.  CGL  554,  48.  619,  3  Bulloquilon  idest  mandragora  (aus  ßo/^ßoxvXoy 
Diosc.  4,  76)  ^*  balosa  c  *">  darauf  Balsamus  arbor.  Balsamum  gmnma  (Guma  b) 
ab  bassam'  arbor.  balsciniü  gümi  c :  Alphita  p.  19''        ^*  Älphita  p.  23*»        "  Barrago  a 

"  Bleta  a  Bleca  &        "  Bacus  b 


550 


Sachlich  Geordnete  Glossakk.    B.  Einzelglob8ake 


Oerm.  33,  301 


1  [M  64.  N  15G.  MXi.   MXii.  Mxvni. 

2  MXX.    MXXl] 

3  Bnuiella  *  bruiiwrz  a   120*^     brimwrz  c 

4  brunwrze    b    87»^    [M  G5.    N   130. 

5  MXX  Brunata] 

6  Baldemonia  olsnic  a  120*^  c    vlsenitz  b 

7  87"^  [iV  143.  MXX.  Mxxi] 

8  Benedicta    benedicte    o    120»^    b    87»* 

9  bndte  c  [M  G7.  iV  158.  mxx.  mxxi] 
10  Braiica  ^  vrsina  berenclawe  a  120"'^  be- 
ll      reclawe  c  B»ncla    b  87''i    [3/  97.    iV 

12  131.  MXX.  mxxi] 

13  Bolus    blutötein    a    120»^      blutstey    c 

14  Bruchstein  b  87''i    [M  70.    JV  132. 

15  mxxi] 

16  Berula  berenbuge  a  120*^  c    Bieu^blfun 

17  b  81^^  [31  99.  N  159.  mxxi] 

18  Bombace  ^     bovmwollenker  : :    a    120*^ 

19  bouvrvvolken  e    bomwolle  b  87^^    [31 

20  68.  iV^  133.  mxxi] 

21  Balsamita*    wismince   a    120'»^  e    visch- 

22  minze  b  87^1  [Jf  69.  N  147.  mxxi] 

23  Basilica  basilie  «120»^  c  Basilie  6  87^^ 

24  [N  134.  mxx.  mxxi] 

25  Boras  brandestoc^  a  120*^    brädestoc  e 

26  brantstain  b  87^^  [31  89.  iV  135] 

27  Brandana*    grozlatiche    a    120*^    gsela- 

28  tiche  c  Graslöche  b  81^^  [vgl  if  102. 

29  N  162.  MXX.  Bardana  mxxi] 

30  Barsameta  gartmince  a  120^^  gartmincze 

31  c  grasmitze  b  87^1    [if  101.  N  136. 

32  MXX  Barsantera] 

33  Bugilla'  ul  batica*  hundeszunge  a  120*^^ 

34  6  87^1  hüdisc  züge  c  [M  71.  N  137. 


MXX.  Buglossa  MXXI.  Batica  Mxviii]  35 

Banliina"  huflatiche  a  120»'*  huflatich  c  36 
IluiVlttte  b  81^^  [M  102]  37 

Brionia  heileglbere  c  heiigen bere  a  120**  38 
Hailigber  b  81^^  [N  164.  mxx]  39 

Broma  ^'^  hauere  l  nortmä  a  120*''  hau*e  40 
1  nortinaniii  c  [31  113.  N  138.  Mxi  41 
Bromus]  42 

Barba  ^^  iouirt  huslouch  a  120»^  hus-  43 
lowch  c  Hauswrze  b  81^^  [31  73.  iV' 44 
165.  MXI.  Mxvi.  MXix.  mxxi]  45 

Boletus  hvsswan  c  huzswam  a  120'^  46 
Hausswam  b  87^^  [M  74.  N  139.  47 
MXX.  vgl.  mxxi]  48 

Botania^^  ysern  a  120**  b  87'»^  yserin  c  49 
[31  75.  N  163.  MXX.   mxxi]  50 

Bismalua  ^*  ybische  a  120*^  c  Ibisch  51 
b  87«'i  [31  76.  N  166.  mxxi]  52 

Boletus  ^^  crebis^vrz  c  crebeswrz  a  120*^  53 
crebeswrtze  b  81^^  [M  108.  114.  A^  54 
140]  55 

Bacca  lauri  ^®  lorbere  a  120*^  lorb*  c  56 
lorber  6  87''^  [31  78.  iV^  141.  mxix.  57 
MXXI.  vgl.  Mxiv    Pacca]  58 

Baucia  ^^  Moren  a  120*'^  moren  c  59 
Morhen  b  81^^  [31  79.  iV168.  mxx.  60 
mxxi]  61 

Basilia  Metewrz  a  120''^  metewrz  c  62 
Met^vrze  b  87»»^  [31  105.  iV  142.  63 
mxxi.  vgl.  Mxvni  Bersica]  64 

Basilicus^^  Metecrut  a  120'»^  meteerwt  c  65 
[iV  169.  mxxi]  66 

Buglossa  l  basilicon  ^^  Ossenzunge  a  67 
120^^  hossinzcüge  c  Ochsenzüg  b  81^^  68 


'  brimeUa  c  '  brane  c  '  Bombaca  h  *  Balsamata  b  *  -y^/Z.  rumex  brand- 
struck   Pritzel-Jessen   348*  •  bardana  c  '  Blugilla   ö  *  banca   c    blanca   fe 

'  Brandana  b  *"  Beonia  &,  ohne  deutsche  Übersetzung  "  nortman  Pritzel-Jessen 
430*         "  barbo   c  ^*  Botamia  &    batoi*  c  ^*  Bismalua  aws   Bismaluia  corr.   h 

**  Bolot*  &  ^*  bauca  c.  (Zai'or  Barbatyron  a  {aus  barba  aron  Alphita  p.  21*.  em 
Barbaricum  o&e«  495  anm.  12)  babatiron  c,  oÄwe  deutsche  Übersetzung ;  b  hat  Barbaricon 
1  bacca  lauri  i'  bancia  c  **  da^«*   idem   &  "  basilicon  :=  ozimum  Alphita 

p.l8b 


III.  Das  Pflanzenreich  MXXII 


551 


Germ.  33,  301.  302 


1  [M  80.  MX\^II.  Mxix.  Mxx.  mxxi] 

2  Bibona^  Odermenie  a  120^^  ocPmenie  c 

3  [M  109.  iV  144.  mxxi] 

4  Brasica  ^  romeschol  a  120''^  ronietscol  c 

5  Romisch  chole  &  STi^^  [J/ 81.  iV  170. 

6  mxxi] 

7  Bosrago  ^   borrat  a   120'''^  borot  c    Bor- 

8  ratsche  h  Ql^^ 

9  Blitus*  stur  a  120^1  stör  c  [Jf   98.   N 

10  171.  MX.  MXIX.  mxxi] 

11  Bracteos  ^  sabinbovma  120*^^  sabinbov  c 

12  Seuenböm    h    87"!    [Jf   82.  N   146. 

13  Mxii.  mxviii.  mxx.  mxxi] 

14  Bruscus  ^     steynbreche    a    120^^     stey- 

15  birche  c  [M  83.    106.   N  172.  mxx. 

16  mxxi] 

17Bogula'^    wntcrut    a    120^^     wntcrwt  c 

18  wutkraut    b   87b2    [M  110.    N  173. 

19  MXX.  mxxi] 

20  Bassara  wilderute    a  120^^    wild^rute  c 

21  wildraut^    &   87i>2    j-j^  84.    i\r  148. 

22  MXX.  mxxi] 

23  Bedegar*  wepdorn  a  120^^  wepedorn  c 

24  wisdorn^o    h   87^2     [if  86.    N  149. 

25  MXX.  mxxi] 

26  Bulbus  ^^  zwipoUe  a    120'»^     zwippole  c 

27  zwiboUe  h  87*^2  ["tv  150.  mxxi] 

28  Brunella  ^^  bibenellac  bybyrmelle  a  120^1 

29  brunelle  5  87>'2 

30  Bubilia  ^^  Syngrune  a   120^^     Singrune 

31  h  87b2  [^jj  m.  ^  151J 

32  Bistorta  ^*     nabihvrz     ul    rotenat'wrz    a 

33  120*'^  nat'wrze.  od*  rotnat^vrze  h^l^^ 


Brasa  Selhail  b  87»'2  [mx  Brasia]  84 

Blandonica  whne  b   87^2    [iV  175.    MX.  35 

MXI.      MXII.       MXV.       MXVII.      MXVIII.  36 

MXX.  mxxi]  37 

Calcantum  ^^  at^mint  a  120^^  Atrament  38 

b  87i'2  [N  185.  mxxi]  39 

Centauria  minor  aurine  a  120^^^    Aurin  40 

b  87''2  [M  115.  N  177.  mxix.  mxx.  41 

mxxi]  42 

Calcatrepa  agabere  a  120''^  Agen  b  87^2  43 

[M  116.  N  186.  MXX.  mxxi]  44 

Gremium  ^^  lyncnotte  a  120^^   leinvloke  45 

b  87^2  46 

Consolida     maior     beynwelle     a    120^^  47 

bain welle  b   87^2     j-^jj  ij^7_    i\r  188.  48 

MXVIII.  MXX.  mxxi]  49 

Calta^'  binsuge  a  IIQ^^  Binsoge  &  87^2  50 

[M  118.  N  180.  mxxi]  51 

Cassilago    pilse    a    120^^    Pilie  b    87^2  52 

[JV  189.  mxxi]  53 

Castoreum   bibergeile   a   120''^    Bib'gail  54 

b  87^2  [M  171.    i\r  181.   MX.  MXX.  55 

mxxi]  56 

Cerusa    bliwrz  a    120^^    Bliwiz    b   87^2  57 

[i\r  190.  mxx.  mxxi]  58 

Cinamomum  Cynemyn  ^®  a  120^^  zimin  59 

b    87''2    [-j//   ii9_    MXi.    MXII.   MXX.  60 

mxxi]  61 

Cubebe   Cobeben    a   120''i    Cubeben   b  62 

87b2  [Jif  121.  MXX.  mxxi]  63 

Cedowarium  ^*   Cedwar  a  120''^    Citwar  64 

b  87^2  [if  122]  65 


^  /eAZ^  &        *  barsica  c        '  verwechselt  mit  Borago    549,  48  *  fehlt  h         *  brac- 

theos  c  Brancheos  h  '  oÄne  deutsche  Übersetzung  b.  brucus  c  '  Begula  b  *  £?ar- 
aw/  Bulmago  a  Bulmago  idem  b  [3/85.  iV174]  "  bedagar  c  *"  darauf  Blandonia  a 
Blanconia  idem  b  "  Eilbus  b  '^  bimella  c,  das  hiemit  schliefst,  vgl.  bumeta  Al- 
phita  p.25^^:  engl,  burnete  ist  pirnpernell        "  Bubalia  b.  vgl.  oben  518  anm.  11        ^*  Bi- 

storia  b.  Alphita  p.  23».  darauf  Bursa  pastoris.  sagnaria  idem  b  (s.  oben  545,  1)  '^  Cal- 
cantü]  C  rot  ab  "  Crenium  a  "  Calca  &  **  darauf  Cardamomü  Cardamomü  a 
[M  120]        "  Cedoariü  b.  Sinonoma  Bartholomei  p.  44b  Zodoarium 


552 


ßACiiLicH  Geordnete  Glossare.  B.  Einzelulobhare 


Gemi.  33,  302 


1  Camphora^     cainpher    a    120''^      Caffer 

2  h  88*^  [M  123.  N  182.  mxx.  mxxi] 

3  Costuni    Co8t    a    120''^     Coate    b    88*^ 

4  [mxi.  mxii.  mxviii.  mxx.  mxxi] 

5  Cyminum  *    Cvmel    a    120''^    kümel    h 
ö       88»^  [M  125.  MXII.  mxviii.  mxxi] 

7  Castanee    Castanien    a    120'^^     Chesten 

8  h  88*^  [M  126.  mxx.  mxxi] 

9  Carica   vigen    a    120''^    truken    veige  b 

10  88»^    [iV   191.    Mvm.    mxi.  mxviii. 

11  mxxi] 

12  Cortex  buzie-*   Erbesip  a  120'*'^    Erisip 

13  b  88'»i 

14  Cynum   Cigenbart  a    120''2    Cigebart  b 

15  88»^  [ifl27.  i\M83.  mxxi] 

16  Cucurbita   Curbiz    a   120^2  b  88^1    [M 

17  173.  N  192.  mxii.  mxix.  mxx.  mxxi] 

18  Clyroii  *   cle  a    120^2    Cle    b  88»i    [M 

19  128.  JV184.  mxii.  mxvi.  mxx.  mxxi] 

20  CepeS  Cypolle  a   1 201^2  CipoUe  b  88»^ 

21  [if  129.  iV  176.  mxi.  mxix.  mxxi] 

22  Coliandrum  ^  coliandera  120''2  Coriand* 

23  b  88»^    [M  130.   N  193.  mxxi.  vgl. 

24  MX.  mxii.  mxx] 

25  Cantabrum  '    Clie   a  12^^^    [M  170.  N 

26  194.  mxxi] 

27  Colophonia  Crispech  a  120''2  Criechiscb- 

28  pech  b  88»^  [N  206.  mxxi] 

29  Cardones    Garten    a   120^2    Garten,  od* 

30  distel  b  88»^  [M  131.  iY  195.   mxii. 

31  Mxvin.  mxix.  mxxi] 

32  Gardus    benedictus     Grutewrz    a    120^^ 

33  Grvzewrze  b  88^1    [M  132.    N  222. 

34  mxxi.    vgl.  mxx] 

35  Gocognidium  ^  Gigelyngesbere  ^  a  120^* 

36  zilant  b  88^^  [mxv.  Mxvin.  t'r//.  mx. 


Turpisci  Hemen  MVlii]  37 

Grasßula^'^   druswrz   a   120»'2    [M  133.38 

N  196.  MXX.  mxxi]  39 

Gondi>-ia  dicdam  a  120''2  Ditäme  h  88*^  40 

[ilf  147.  N  223.  mxxi]  41 

Gamacian  *^    distele  a    120''2    Distel    b  42 

88»*  [iV  197.  MXII.  MXX.  mxxi]  43 
Grassula     minor  *2     blatelose    a    120''*  44 

Blatlüz  b  88**  45 

Grassula  maior  Ertpheffer  a  120***  Stain-  46 

pheffer  b  88»*  [N  224.  mxxi]  47 

Gucumer   Ertapel  *3  a   120'>2    Ertappfei  48 

b  88»*  [3/  134.  N  229.  mxxi]  49 

CVux  christi  Einbere  a  120'*2  Ainber  b  50 

88»*  [M  135.  iV  202.  mxx.  mxxi]  51 
Gentauria  maior  metere   a  120'''    Mate-  52 

rey  b  88»*  [mxxi]  53 

Gentimorbida  Egelgras  a   120'>2  b  88»*  54 

[M  137.  MXX.  mxxi]  55 

Gardopacia   Eberwrz    a   120''^    Eb*wrze  56 

b  88»*  [3/  138.  N  199.    Mvm.    mx.  57 

MXII.  Mxvin]  58 

Ganapum  **  hanif  a  120'>2  Hanif  b  88»*  59 

[M  139.  N  226.  mxxi]  60 

Gaput*5  gaiii  haneshoubet  a  120'>2  Ha-  61 

nen  chopfe  b  88»2  [M  140.  mxxi]  62 
Gottula  *^  fetida    hundesblmne    a  120''2  63 

Hundespläme  b  88»2  [Jf  141.  iV200.  64 

mxxi]  65 

Goriandrum  hederwrz  a  120^*2  Hed*wrze  66 

b  88»2  [M  142.  N  227.  mxxi]  67 

Galamus      aromaticus     heimescidwar    a  68 

120^2     Henenzitwar    b    88^2    [mxxi.  69 

vgl.  mxx]  70 

Girce  herceblat  a  120b2  HHzblat  ö  88»^  71 

[iV201.  mxviii.  mxxi]  72 


*  Cäfora  h        *  Ciminülcariü  h        '  buxie  6.  s.  o&ew  538  a«m.  7        *  Clyn  h        '  Cepa 
h         •  Coriandrü  5  '  fehlt  b         *  Coconidiü   1  Laureola  b         '  darauf  Caparus  a 

Carparus  b,  ohne  deutsche  Übersetzung        ***  fehlt  b        "  Camasian  b         "  «^Z.  Alphita 
p.  341»   Mnci  Pritzel- Jessen  369  /  **  daneben  von  jüngerer  Hand  cucum'  asinm'  (l. 

asininus)  a        "  Canapus  b        "  Capud  a        **  Cortula  ö 


III.  Das  Pflanzenreich  MXXII 


553 


Germ.  33,  302.  303 


1  Cinoglossa  hundeszunge  a  120^^    Hun- 

2  deszunge  b  88*^  [mxx.  mxxi] 

3  Cepreconium^  hoUouch  a  120*'^  Hollöch 

4  6  88»2  [iV  228.  Mxxij 

5  Gcorea   hintloufte    a   120''^    Himellöch 

6  ft  88»2  [A^  231.  MXX.  mxxi] 

7  Centrum    galli    hanenkamp    l    scaiiei   a 

8  120^2    Hanenkamp.    od^    Scharley    b 

9  88»2  [N  203.  MXXI.  vgl.  mxx] 

10  Corulus   hasele    a   120i'2    hasel    b  8S^ 

11  [M  145.  N  232.  mxxi] 

12  Calcatrippa^   karte  a  120^2  6  88^2    [N 

13  204.  mxxi] 

14  Cerifoliimi  kerbele  a   120^^    keruelen  b 

15  88»2    [J/  146.    N  233.    MX.    mxi. 

16  MXII.      MXV.      MXVI.      MXVin.      MXIX. 

17  MXX.  mxxi] 

18  CrispUa^  CrispUe  a  120''2  Crispil  b  8 8=^2 

19  [31  148.  N  205] 

20  Calx  viua*  ledercalc  a  120i'2    Led'chal 

21  b  88*2  [-j^  234] 

22Coagulum5    lap    a  121^1    Lap    &  88'^2 

23  [N  235] 

24  Crisolocamia  ^  Mistmelde  a  121^^  mistel- 

25  melde  b  88«2    [if  149.  N  207.    v^/. 

26  mxx] 

27  Capillus  veneris   widertat   a  1213''^    ml- 

28  nelob^    od'    Stainfarn    b    88«^    [-^x. 

29  MXI.  Mxn.  Mxvm.  mxx.  mxxi] 

30  Camomilla'  Meideblumen  a  121*^  maid- 

31  bläme  b  88^^  [3/151.  ivr  2O8.  mxx. 

32  mxxi] 

33  Codion  Mankop  a  121^^    magenkopf  b 

34  88^2  ^^  152.  jv  236.  mxxi] 


Cameliimta  Mistele  a  121»^  Mistel  b  35 
88^2  [i;^/_  MXXI  Camaleuca]  36 

Colubricia^  nat'wrz  a  121a'i  natVrze  37 
b  88'»2  [ü/  153.  N  209.  mxx.  mxxi  38 
Columbaria]  39 

Concordia  Odermenie  a  121*^^  od'manie  40 
b  88^2  |-j\r  238.  MXX.  mxxi]  41 

Cottanum^  quitten  ^^^  a  121a>-  kutten  b  42 
88^2  [Jf  155.  N  210.  MXX.  mxxi]     43 

Capparis  ^^  pypawe  a  121'^'-  Pipawe  b  44 
88^  [31  154.  i\r  239]  45 

Cocodia  ^2  pedeme  a  121*^  Phedeme  b  46 
88^^  [i\^  178]  47 

Calendula  ringele  ul  herba  plane^  ^^  a  48 
121^1  Kingel  b  88^1  [Jf  156.  iV187.  49 
MXX.  mxxi]  50 

Canna  ror  a  121^^  Kor  &  88^^  [üf  158.  51 
MXII.  mxxi]  52 

Celidonia  scellewrz  a  121^^  Scbellewrze.  53 
od'  Grintwrze  b  88^1  [if  157.  JV240.  54 
mx.  mxi.  mxii.  mxv.  mxix.  mxx.  55 
mxxi]  56 

Calamentum  ^*  steynmynce  a  121^^  57 
Stainmintze  b  88^1  [31  159.  N  212.  58 
mxx]  59 

Crocus  sapharan  «121»^  Saffran  b  881*1  gO 
[3f  160.  N  241.  mxx.  mxxi]  61 

Gcuta  wutscherlinc  a  121^^  wtschar-  62 
linch.  od'  Scharlinch.  od'  kelb'scraut  63 
b  88^1  [3f  144.  N  247.  mxx.  64 
mxxi]  65 

Catapucia^^  sprincwrz  a  121*^  Sprink-  66 
wrtze.  od'  Scheiswrtze  b  88''i  [if  161.  67 
N  242.  MXX.  mxxi]  68 


*  Ceptoniü  b        ^  Cartarupa  b        '  Älphüa  p.  41b        *  Caheuma  b        ^  CGL  572,  58 
'  Cisolocamia  6.^(7^.542,8        '  C::amomilIa  «,  raswr  ?70«  ?am        *  Colopricia  &        '  Coc- 
tanü  b  ^"  darauf  Celicon*  a  Celitonus  b  (dh.  Gliconus  =  pulegium)  "   CGL  544, 

42  Caparis  lappa  herculi,  568,  17  Lappa  erculeina  .1.  cappareos.  Alphita  p.  33^  '*  ist 
Cocodia (Cecodia  N)  aus  aiKvöia  (CGL  576,20  Sicidia  .i.  cucumera)  entstellt?  *'  herba 
plane»  kann  ich  nicht  belegen        "  Calcamentü  b        ^^  Cathapucia  a 


554 


Sachlich  Geordnete  Globsark.     B,  Einzelüloh8Are 


Qerm.  33,  303 


1  Cathmia*    Hilberchuin    a    121"^      Hilh*- 

2  .schäume  b  HH^^  [M  162.   N  24:{) 

3  Cathmia  ferri^   «ynthcr  a  121*^    Siuder 

4  b  88"  [N  215] 

5  Cronica  trachenwrt  a  121*^^  Trakenwrze 

6  b  SS»»!  [M  1G4.   1G5.  N  21G.    mxx. 

7  MXXl] 

SCoscute^   toter    a  121*^    Toter  b   88'-^ 
9       [N  244.  MXX.  Mxxi] 

10  Cai-daiiius  wiltkresse  a  121*^  wild'cresse 

11  b  881»^  [J/  165.   164.  N  245.   mxx. 

12  MXXI.    vgl.  MVIII.   MXl) 

13  Circo*  veltkvniel  a  \2W    wildkumel  b 

14  88^1    [if  166.    N  217.   mxx.  mxxi. 

15  vgl.  MX.  mxii,    mxiii.   mxiv.    mxvi. 

16  Mxviii  Careo] 

17  Colocasia  ^  wiltmynce  a  121*^  wildmintze 

18  b  88»^^  [M  167.   N  218.  mviii.  mx. 

19  MXI.    MXV.    MXVIII.    MXX.    MXXl] 

20  Centonica^  l  pilosella  wunncrut  a  121*^ 

21  wrmkrut  b  88bi  [N  246] 

22  Centinodia   wegetrete    a  121*^     wegtret 

23  b  88^^  [iV  219.  mxiii.  mxvi.  mxvii. 

24  mxviii.  mxxi] 

25  Cyna'    wepen    a  121*^    weppe    b  88''^ 

26  [N  248] 

27  Camilenta^    lochvasen    a    121*'^    Löch- 

28  blasen  b  88bi  [M  168.  N  220] 

29  Capparus^  genciane  a  121*^    Encian  & 


88''^  [M  169.  TVr  249]  30 

Chimolea^**    Cride    \    steynKÜf    a   121**  31 

Creide.  oderStainschleif  6  88''^  [iV221]  32 
Corriola    uolubiii.s '^    hoppho    a    121*^33 

Hoppfe  b  88''"  34 

Centum  grana.  [\  b\  herba  cancri  Crebe^-  3' 

wrzta  121»^  Creb.sen\vrtzei88'''''[MXx]  3'. 
Calcadippa  kart  ^^  b  88'»*  [mx.  mxv]       37 

Diptannus^^    dicdani  a  121*^    Ditamne  3" 

od*  wiswrtze  b  88»»2  [N  250.  mxxi]  3! 
Dragantum    dragant    a    121*^    Dragant  4<j 

b  88''^  [M  186.  JV^251.  mxx.  mxxi]  4! 
Dracontum  trachenwrz  a  121*^  Draken-  4. 

wrtze  b  88'>2   [M  197.   iV  252.    mx.  43 

Mxn.  mxxi]  44 

Dictannum  githwz  ^*   a  121*2  [M  198.  45 

iV  258]  4t; 

Daucus^*  pastirinach  a  121**  Pastenak  47 

b  88»>2  48 

Didomo  ^^  hesenhore  a  121*"    Hasenore  49 

b  88'>2  [M  189.  N  254.   Mvm.   mx.  .ö' 

MXI.   MXII.    MXVni.    MXX.    MXXl]  51 

Demetria  ^"^  Bernhart  b  88»»"  hernhart  52 
a  121*2  [M  190.  N  261]  53 

Damasonium '^^  krasse,  kerse  a  121*"  54 
wass^cresse  b  88^^"  [i\r  262]  55 

Daffinida^^  lorberen  a  121*"  Lorber  b  .">• 
88^2  [il/  191.  N  257]  57 


*  Cathimia  h.  Sinonoma  Bartholomei  p.  14i>  Aliqui  dicunt  quod  cathima  argenti  est 
litargirum  argenti  {s.  unten  560,  15)         *  nur  Cathinia  b         '  Costuce  a         *  Carthe  b 

*  Colocassia  a  '  Centonita  a.  Alphita  p.  38*  Centonica .  .  .  interficit  uermes  in  uen- 
tre.  über  pilosella  Alphita  p.  144*b  '  Cina  h.  N,  Zs.  f.  d.  ph.  9  und  Mones  Am.  4 
haben  cima,  cyma,  letzterer  übersetzt  indes  mit  scherlinc.  daher  bleibt  der  Zusammen- 
hang mit  dem  497  anm.  16  besprochenen  cyma  zweifelhaft  *  Canulenta  b.  CGL  609,  8 
Camilenta  idest  capilli  deporros  •  CGL  588,  49  {vgl.  610,  16)  Capparus  erba  mon- 
tana,  590,  74  Gentiana  erba  montana  *'  Chymolea  b.  CGL  587,  65  "  Coriola  a. 
Sinonoma  Bartholomei  p.  17»  Corrigiola  volubilis  minor  "  *.  oben  553,  12.  es  folgt 
Colübina  .i.  Dracontea.  Clibanü  (=  Olibanum  Alphita  p.  128*)  .i.  thus  b  "  Dip- 
tann'  o,  D  rot  Ditamnus  b,  D  rot  ^*  fehlt  b.  vgl.  zur  deutschen  Übersetzung  oben 
102,  1.  es  folgt  Diodela  a  Dyodela  b  (CGL  559,54.)  »  Daucos  b.  CGL  632,49  Paste- 
naca  dauco  '"  Dydomo  b  "  CGL  560,  1  Demetria  .i.  uerbena  "  CGL  589,  37 
Damosonius  nasturgius        "  Daffunda  b.  CGL  589,  48  Daffinadon  baccalauri 


III.  Das  Pflanzenreich  MXXII 

Germ.  33,  303.  304 


555 


1  Diadema^  papele  a  121«2  Papel  b  881*2 

2  [M  192.  N  263] 

3  Discopella^  sciltwrz  a  121»^   Schutwrze 

4  b  88^2  [iV  264] 

5Dionisia^  wegewartblume  a  121*^   weg- 

6  wartbiame  b  SS^^  [il/  196] 

7  Draguntea*  trachenwrz  a  121^^  draken- 

8  wrtze  b  88^2  ^jy  193,  ^  265] 

9  Dragantea  natVrtze  b  88''2  [mxxi] 

10  Drosezloto  ^  polonice  mesekewrt  a  121^^ 


11  Enula®    alant    a    121^2    ^i^nt    ?, 

12  [i¥  200.  N  266.    mxi.  mxii.  mxviii. 

13  MXXI.  Enula   canipana  mxx] 

14  Ebolus  atich  a  121^^  ^tich  b  88^2  [J/ 

15  216.  iV  281.   MX,    MXI.  MXII.  mxiii. 

16  Mxv.  Mxvni.  MXix.  MXX.  mxxi] 

17  Eusola'  brach wrz   a  121^^    Brachwrtze 

18  b  88'»2  [N  267.  mx.  mxi.  mxii] 

19  Emicedo    brachlouch    a  121*^    Blatlöch 

20  6  89^1   [31  201.    N  268.    282.  mxi. 

21  Mxn.  Mxvin] 

22  Ematites*  blutsteyn  a  121*2    Blutstain 

23  b  89*^  [31  225.   N  268.  282.    mxx. 

24  mxxi] 

25  Elleborica^  Centaurie   a    121*2    centau- 

26  ria  b  89»^ 

27  Endiuia^"  scarleige  a  121*2  gcharlei    b 

28  89*1 

29  Edera  Ebichlop  a  121*2  gphowe  b  89*^ 

30  [31  203.    N  283.    mx.    mxi.    mxii. 

31  Mxvni] 


Elba  venti  ^^  garwe  a  121*2  5  89*^  32 
[31  204.  i\^  270.  mxxi]  33 

Endiuia  sudistele  a  121*2  zaundistcl  b  34 
89*1  j-jy  202.  i\r  269.  mxx.  vgl.  35 
mxxi]  36 

Edera  terrestris  gundram  a  121*2  gQnd-  37 
reb  6  89*^  [31  207.  JV  271.  mxx]      38 

Ercularisi2    giensinc    a  121*2    grensich  39 

b  89*1  [-J/  206.  i\^  284]  40 

Euforbium    huneswrz   a    121*2    Hunes-  41 

wrtze  b  89*^  [if  208.  N  285]  42 

Epatica  Lebercrut  a  121*2  lebVrtzcraut  43 

b  89*1  [-jf  209.  i\r  272.  mxx.  mxxi]  44 
Eufrasia   Lucbte  a  121*2  L^^f^    ö  89*i  45 

[i\r286.  MXX.  mxxi]  46 

Ekosmon  1^    mynze    a    121*2    mintze    b  47 

89*1  ^^  273]  48 

Escule  1*  mispelen    a    121*2    mispeln  b  49 

89*1  ^M210.  N287]  50 

Eleborusi^  albus  nisewrtz  a  121*2  nies-  51 

wrtze   b  89*i    [N  27 A.    mx.   mxviii.  52 

MXIX.  mxx.  mxxi]  53 

Equimentai^    rosmynce    a    121*2     j.Qg.  54 

mintze  6  89*i  [31  212.  i\r  288]  55 

Elitropiai''    ringele    a    121*2    xinkel   b  56 

89*1  [iif  213.  iV^  275.  mxvi.  mxviii]  57 
Erundine  1^    scelwrz    a    121*2    Schelle- 58 

wrtze  b  89*i  [if  214.  iV  289]  59 

Elycopiai^  sprinchwrz  a  121*2  gprinch-  60 

wrtze  b  89*i  [i\^  276]  61 

Esorium    salbynblumen  a  121*2    g^lbei-  62 

blüm  b  89*1  [-^  290.  mxxi  Esprium]  63 


»  CGL  559,  68  Discopela  .1.  brio- 
CGL  610,  48  Dragontea  idest  erba 


*  Dyadema  &.  CGL  559,  59  Diadema  .1.  malua 
nia:  gemeint  also  schitwurz        '  s.  oben  528,  34 
uaria  ut  serpens,   vgl.  Alphita  p.  48*  ^  dieser    sonst  unbekannte  poln.  kräutername 

fehlt  h.  das  deutsche  wort  =  meesske  Pritzel- Jessen  AI  f?        '  Enula]  E  rot  ab        '  En- 
fola  b        '  Emantes  b         *  EUeubonca  6.  elleborites  =  centauria  pseudo-Apulejus  c.  36 

*'  Alphita   p.  57*    Endiuia    alio    nomine    scariola  "  Ebauenti  a  ^^  heracleon 

=  nymphea   pseudo  -  Apulcjus   c.   67  "  Ekesmon  b.    =    cdiosmon   (CGL  560,  60) 

^*  Estube  a        *"  Elleboru"  b         "  dieser  name  scheint  aus  dem  deutschen  übersetzt 

"  Eliotropie  b         "  Erunche  b.  CGL  555,  34  Celedonia  .i.  erundina        "  Elitopia  a. 
CGL  561,  31  Eliocopion  .1.  titimali  und  592,  20  Lacterida  titimalus 


55G 


8 ACHLICH  Geordnete  Glossare.     B.  Einzelulohsabe 


Germ.  33,  304 


1  Esula '     Hchutewrz    a    121*^    wolfcraut. 

2  od'  Bcheiöwrtz  h  89«^  [N  277] 

3  Elcborurt    albus  ^    hemeren.    ni.sewrz     a 

4  121"2  [M  220] 

5  EUeborus    niger  '^     heiligen    cristwrtz    b 

6  89»^ 

7  Eruca   wizsenif   a    121''*  weiss*    senif  h 

8  89*^  [N  291.  MX.  MXL   mxvi] 

9  Eufrasina*    vvntwrzt    a    121'»*    wntcraut 

10  h  89»!  [M  217] 

11  Eupatorium  wildesalbei    a   121***    wild'- 

12  Salbei  b  89»*  [iV'  279.  mxx.  mxxi] 

13  Eupatorium^  scharleie  *  a  121*>*  Schar- 

14  ley  b  89**  [M  218.  JV  292.  Mx] 

15  Erafolium'  Ertb'nblat  a  121»>*  ertbern- 

16  blat  b  89*2  [3/  219.  iV  293] 

17  Eleutropium    hillepe   a  121'»*    hilber    b 

18  89»2  [if  224.  iV^280.  mxx  Elitropia] 

19  Eleborus  niger  SutSvrtze  ft  89*^  [iV  278. 

20  MX.    MXII.    MXV.   MXVIIl] 

21  Ennodactilis  Hailhopfe  *  b  89*^   [mviil 

22  mix.  mxi.  mxii,  mxiv.  Mxvn.  mxviii] 

23  Elitropia  Ringelbiame  b  89«2 

24  Finix  alant"  a  121»*   b  89*2    [N  294] 

25  Flammula*"    bvrnecrut   a  121i>*    Burd- 

26  craut  b  89*2  ^j/  226.  N  301] 

27  Fulsa^^  benedicte  a  121''*    Benedicte  b 


89''2  [,V  295] 
Faba    boncn    u    121''* 


28 
B('>ne    b    89*»  a» 

[mxii]  30 

Fu  l)aldenan  a    121''*   Baldrian  b  89»2  31 

[iV302?  mxx] 
Ficedula*2  Chyvam  a   121''*  [N  29G]    33 
Funius  terre  Ertroucb  a  121*»*   ertroch.  34 

bochespart,    od*  Taubencropf    b  89*^  :; 

[M  228.  254.  N  303.  mxx.  mxxi]    :; 
Fragula**  Ertb*ncrut  a  121'**   Ertcraut  :; 

b  89*2  ^j/  229.  .V  297]  :; 

Fraga  Ertbere   a  121''*    Ertber  b   89*2  - 

[M  230.  N  304.  mxii.  mxxi]  1 

Fructus    quercinus    Eichelen**  a  121''*  1 
Aicheln  fc  89»2  ; 

Frauulum  *^  Eiterbramen  a  121''*    Ait'-  1 
birne  b  89*^  [N  298]  ! 

Filix  varm  a  121»»*  varn  b  89»^  [iV305.  L, 
MX.  MXI.  Mxn.  MXV.   mxviii.  mxix.  46 

MXX.    MXXl]  47 

Fenum  grecum  *®  Chrichishouh  a  121''*  48 
Criechisch  how  b  89*^  [mxi.  mxx.  49 
mxxi]  50 

Fenum  heov  a  121''*  How«  b  89»^  [if  51 
231.  mxii]  52 

Fabaria  *^  lomeke  a  121"*  [M  232.  5^ 
N  306] 


'  Esusa  h.  Alphita  p.  60*  *  s.  oben  555,  51  ^  EUobor'  nig*  Idem  a,  vgl.  unten 
556, 19  *  *.  oben  555, 45  *  Epatoriü  a.  die  gl.  vor  der  vorhergehenden  b  *  schar- 
leie]  r  aus  1  corr.  a  ''  z=  Frafolium  [mxi.  Mxn.  Mxvm]  *  darauf  Ellifagus  .i.  sal- 
iiia  b  '  Finix  a,   F  rot  Fnux  b,  F  rot;  auf  serhalb  unserer  sippe  begegnet  das  wort, 

das  mit  filix  (so  N)  nicht  identisch  sein  kann,  sondern  tool  (poTvi^  Diosc.  4,  43  meint 
{Meyer  vermutete    panax),    noch  bei   Diefenbach   203''    als  flinx  ^"  flamla  b.  Alphita 

p.  63*  "  CGL  582,  52  Fu  .1.  herba  benedicta:  daraus  oder  aus  ähnlichem  scheint 
das  rätselhafte  Fulsa  hervorgegangen  "  ohne  deutsche  Übersetzung  b.  auch  in  Mones 
Anz.  4,  245,  300  die  Schreibung  chiwam:  sie  ist  entstanden  aus  eJhvam,  das  lat.  wort 
aus  FiHcula  {vgl  CGL  542,^.9  PoHpodia.  idest  felicla)  "  Fragula.  l  Ragta  b  "  Ei- 
chelen] der  unterpunctierte  buchstab  undeutlich,  daher  nochmals  übergeschr.  a  "  Fla- 
nulü  b.  dies  unklare  wort  ist  schwerlich  mit  Flammula  {oben  556, 25)  identisch,  wie  Jeit- 
teles  will,  da  N  framula,  Mones  Anz.  4,  245,  321   frawium  aufweist         "  Fenugrecü  b 

^^  ohne  deutsche  Übersetzung  b.  Alphita  p.  197".  Pritzel-Jessen  432.  Mnd.  wb.  2,  719 


III.  Das  Pflanzenreich  MXXII 


557 


Germ.  33,  304.  305 


1  Fulfules^    lantpheffer    a    lOl^^^     Lain- 

2  pheffer  b  SQ''^ 

3  Folium  ^  Mussatynloup  a  121>^  musca. 

4  fileme  b  89^^  [M  233.  N  300] 

5  Febrifuga  metere  a  121''^  stabwrtze  od' 

6  g'twrze   fc  89»^    [JV  307.    MX.    mxii. 

7  MXV.    MXVIII.    MXX.    MXXl] 

8  Farina  mel  a  121^1  mal  b  89^1 

9  Filipendula  steynbreche  a  121'^^    stain- 

10  prech  b  89^^  [31  235.  N  308.  mxx. 

11  vgl.  Mxxi] 

12  Fulfel  swartpheffer  a  121''^    Swaizpfef- 

13  fer  b  89"!  [iV  317.  mxxi] 

14  Ferrugo  rost  a  121''^  Rost  b  89^^ 

15  Fungus  swamp  a  121''^  Swäme  b  89^^ 

16  [M  237.    N   318.    mx.    mxi.    mxii. 

17  Mxrv.  MXV.  mxviii.  mxxi] 
Fornella    sithwrcz    a  121''^    Siechwrtze 

19       b  89^1  [M  288.   N  310.   vgl.  Mvm. 

JO      mxi.  mxii.  mxvii.  mxx] 

>1  Frutex    stude    a    121'^^    Stude    b    891*1 

12       [31  239] 

!3  Flaura^    ritterspom   a  121^^    ritt^sporn 

54       b  89bi 

;5  Feniculus    venichel  a  121'*'^    fenichel  b 

!6      89^^  [Jf  240.  i\"311.  mix.  mx.  mxi. 

!7        Mxn.   MXIV.   MXX] 

Flos    campi    vridelesovge  a  121'*i    frie- 
!9      delsöge  b  89^1  [31  241.  N  312] 
IG  Flamen*  wollen  a  121''i    wolle  i  89^^ 
11       [31  242.  iV  820] 
;2  Fargia^  wizwrz  a  121^^  [iV321.  mxx. 

MXXI.    vgl.    MIX.    MXVIIl] 


Fracia«  wurmwrz  a  121»'2    [if  243.  j¥  34 

322]  .35 

Fulfulabia    wizphcffer    a    121''^    weiss*-  3G 

pfeffer  b  89^^  [iV  313.  vgl.  mxxi]  37 
Fenugenes'    vilspene    a    1211^^    fc  89'*i  38 

[N  314.  mxxi]  39 

Festuca  agene  a  121*52  ^\ge  j  89''i  [iV  40 

323]  41 

me 

Flos  siriacus  ^  papelblu  a  121'52  pfaf- 42 
fenblSmen  b  89^^  [31  244.  iV^  315.  43 
MXX.  mxxi]  44 

Fraxinus '  Eschinholcz  a  121^^  Eschi-  45 
böm  b  89^1  [i\r324]  46 

Fatues  i*'  merlyuse  a  121^^  merlinsen  47 
b  89bi  [1/245.  N31G.  mxii  Facus]  48 

Fagus  buche  a  121^2  bache  b  891*1  49 
[mix.  mxii.  mxviii.  mxxi]  50 

Far^i  tinkel  a  121^2  b  89^1  [31  249.  51 
N  325]  52 

Fibex  birke  a  121^2  pirke^ä  5  89^^       53 

Gariofilatai^  benediete  a  121'*2  bndcä  54 
b  89'*i  55 

Geron  1*  Cbranwrz  a  12P^  kranwrtze  56 
&  89^2  |-j\r  326]  57 

Genciana  Encian  a  121^2  Gencian  6  58 
89^2  |-^  327.  MXX.  mxxi]  59 

Galla  Eichappel  a  121'*2  Aichappfel  60 
b  89b2  [N  333.  mix.  Mxn.  mxx.  61 
mxxi]  62 

Glandes  Eicheln  a  121^2  Aichel  b  89»'2  63 
[N  334.  MXII.  vgl.  mx]  64 


*  Sinonoma  Bartholomei  p.  22»  Fulfel  i.  piper  usuale  ^  Alphita  p.  68^  Folium 
quando  simpliciter  ponitur  de  folio  gariofilorum  intelligitur  ^  Sinonoma  Bartholomei 
p.  21^  Flaura  planta  leonis,    vgl.  Alphita  p.  63*          *  hervorgegangen  aus  cplöfiog,  flumi 

*  o/me  deutsche  Übersetzung  h  •  /e/j?<  &,  urspr.  identisch  mit  der  vorhergehenden 
gl.  '  Fenugenea  b  *  syriac'  6  ®  Alphita  p.  62^  "  Faruos  &  "  Alphita 
p.  62»  '*  66-  /oZ(7«  Foel.  Cardamomü  mai*.  Foil.  Cardamomü  min*  (s.  558  anm.  16).  Fei 
t're.  Centaurea  idem  h  *'  Gariofilata]  G  rot  ab.  Alphita  p.  70»  **  scheint  entstellt 
aus  Gerontea  {CGL  564,  24)  =:  Erigeron:  wenigstens  hat  die  Wolfenhüttier  hs.  Gerentea, 
allerdings  übersetzt  mit  suerdele.  das  wort  noch  MXXXI 


558 


Rachlich  Geordnete  Globsare.    B.  Einzeloloshare 


Oerm.  33,  305.  306 


1  Ganiandrt'Ort  gainainlre   a  121''^  h   89''''' 

2  [N  335.  Mxxj 

3  Galanga  galgan  a  \2\^  i  89''*  [A^328. 

4  MXX.    MXXl] 

5  Germen  kymen  a  121'»*    kemin  h  89''* 
C  Gelisia  ^   iiczzelwrz  a   121''*  Nesselwrtze 

7  b  89'»*  [N  33G.  mviii.  mix.  mxi.  mxii. 

8  MXVI.    MXVIIl] 

9  Gith*  tresp  a  121''* 

10  Gladiolus    swertele    a    121''*    swertel   h 

11  89''*     [N    330.      MX.     MXI.     MXII. 

12  MXVIII.    MXX.    MXXl] 

13  Grana  solis   svnnehirse    a   121''*    süne- 

14  hirs^    h   89''*    [N   331.    t;^'/.    mxx. 

15  mxxi] 

16  Gira  solis*  svnnenwerbel  a  121''*  Sun- 

17  nenkreis  b  89"*   [N  339] 

18  Gipsus  sparkalc  a  121'»*    Sperchalch  b 

19  89''*  [iV  340.  mxx.  mxxi] 

20  Granonica  ^   heit^nezzele    a    121''*    ait*- 

21  nezzel    b    89''*     [A"   332.    mx.    mxi. 

22  mxii.  mxix.  mxx] 

23  Granum    kom    a    121''*    chorn    b  89''* 

24  [mxii  Grana] 

25  Graciosa  ^  vrowenflas  a  121''*  vns*  fra- 

26  wen  flahse  b  89"* 

27  Gallitriciun '  scarley  a  121''*  Scharley^ 

28  b  89''* 


Herinodactiluri  *  Citeloüe  a  121'»*  zeit- 
lose b  89''* 

Herba  britanica '"  heniewrz  a  121"* 
Heni»wrtze  6  89''* 

Herba    thuris    okuic    a    121''*    olsnit  b 


89''' 


mxx.  mxxi 


40i 

41 

4J 

4 

4 

4 


Herba  ruberti  ^^  Orual  '*  a  121»»»  6  89''* 

[N  346] 
Erba ''  perforata  hsirthoil  a  122*^  brach- 

hail  b  89''*  [mxx] 
Herba  .sancti   petri    verbizzene    a  122»' 

V*biscene  b  89''*  [mxxi] 
Herba  violaria  violencrut  a  122»'    viol- 

craut  b  89''* 
Hedera    widewynde  a    122*^    wiltweide 

fe  90''i  [A^  342] 
Herba  canicularis '*  bilse  a  122»^  Bilse 

6  90»^  [AT  349] 
Herba  bona  '^  .i.  feniculus   fenichil  '■^  a 

122»^  fenichel  fc  90»^ 
Humulus    hopfe    b    90»^      [mx.    Mxn. 

MXVl] 


Ivsquiamus^'  bilse  a  122*^  b  90»^    [A"  51 
350.    MIX.    MX.    MXI.     mxii.     mxv.  f 

MXVIII.    MXIX.  MXXl]  5.; 

Ipericium  '^    harthowe    a    122»^    Hart-  54 
Lowe  6  90»^  [AT  358.  mix.  mxi.  mxv,  r 

MXXl] 


*  Gesilia  &  *  fehlt  b.  CGL  539,  24  '  sünehirs]  e  auf  rasur  b  *  Mira  solia 
Alphita  p.  117»         «  Granocinita  fe  •  Zs.  f.  d.  ph.  9,  203,  370  und  Mones  Am.  4, 

245,  338  richtiger  Gratia  dei  {Alphita  p.  72")  '  Galütricura  =  centrum  galli  Alphita 
p.  71'',  vgl.  unten  Scarea  567,  11.  unter  Gallitricum  rasur  a  ^  es  folgt  Genesta  .i. 
mlor  galgana.  7  bö  redolj.  Galbanü  e  qdä  Gümi  [Alphita  p.  71^)  h  *  Hermodactili  o, 
H  rot  Hermodactil*  h,  H  rot.  s.  oben  479,  51  *"  betanica  b.  britannica  auch  syno- 
nym von  betonica  pseudo-Apiulejus  c.  1.  Mones  Anz.  4,  245,  346  hat  hymelwort  "  ru- 
brici  h.  Alphita  p.  81»  "  DWB  3,  767  ivird  dieser  name  aus  dem  deutschen  erklärt, 
geivis  irrig :  bei  Diefenhach  s.  v.  gallitrichum  begegnet  ein  mit.  orvala,  welchem  frz.  or- 
vale  'scharlei'  entlehnt  ist.  ertfal,  das  auch  vorkommt,  scheint  nur  volksetymologische 
umdeutung  von   orval  *'  davor  dünne   stelle  des  pergaments  a.    H'ba  b  **  die 

gl.  vor  der   vorigen  b.   calicularis  pseudo-  Apulejus  c.  5         '"  bo»  o.    sonst  nicht  belegt 

*•  darauf  hcel.  cardamomum  mai*.  heil  mi'  a,  s.  oben  557  anm.  12  und  Matth.  Silv. 
s.  v.  heil  und  cacoUa        "  Ivsquiamus]  I  rot  ab        "  die  gl.  nach  der  folgenden  b 


III.  Das  Pflanzenreich  MXXII 


559 


Germ.  33,  305.  306 


Ipericon    veltrute   a    122*^    ueltcraut    b 

90»^  [N  351] 
Iiituba  ^  wegewarthe    a  122!^^    wegwart 

b  90"^! 
louis  barba^  hvslouch  a  122=^^  [iV352. 

MXX.      vgl.     MIX.      MX.      MXII.      MXVI. 
MXVIl] 

Isopus^    Isope    a    122«'^    ysop     b    90^*^ 

[mxx.  mxxi] 
Ivnii*    Mordistel   a    122^1     mordistel   b 

90'»^  [N  360.  mxxi] 
Iris  Swertele    a   122*^   swertel  ^  b  90^^ 

[N  353.  MXi] 
Ivncus*  semede  a  122»^  Sainede  b  90^^ 

[N  354] 
lacea  nigra''  swarzkvmela  122^^  swartz. 

kumel  b  90*^  [N  361] 
Ivnipems    wachalderu    a    122^^^     wech- 

kalter  ^  b  90*^  [iV  355.  mxx.  mxxi] 
Italica^  woluessaph  a  122*»^  wolfsschopf 

b    90*^    [A^  362.    mix.    mxii.    mxv. 

Mxvni.  vgl.  mx] 
larus^"    zv-the   a    122^1    zukch    b  90^^ 

[N  356] 
Ipoquistidos  ^^  bockesbart  a  122^*^   bog- 

gesbart  b  90^^  [N  357] 
Iulianai2  p^i^ie   a  122=*^  Poley  &  90»^ 

[N  363] 


Kalendula^*    ryngele  a  122«^    ringel  b  31 

90"!  [iV  368]  32 

Kymii5  bone  a  122"!  [iV  365]  33 

Kynna  karui  ^^  gartkvmel  a  122^^  Gart-  34 


kumel  b  90*' 


35 


J9  Kardus  ^^    albus    woluesmilcb    a    122*^ 
JO      wolfsmach  b  90''i  [iV  367] 


Krollo  ^^  sprincwrcz  a  122*^  Sp^ink- 36 
wrtze  b  90^^  37 

Karabe^^  Sente  loh'is  broth  a  122*^38 
sant  loh's  prot  b  90''^  39 

Kacabre^^  burnsteyn  a  122*^  Brenn- 40 
stain  b  90*^  [31  184]  41 

Laureola^**  kelrshals   &  90*^    kcheshals  42 

a  122*^  [N  370]  43 

Lolium  trespen  1  ratyn  a  122*^    Raten  44 

b  90^2  [iV371.  mix.  mxii.  mxx]  45 
Lingua  ^^  ceruina  hirzunge  a  122*^  Hirs-  46 

zunge  b  90*2  [j\r  372.  mxx]  47 

Lanceolata  rippe  a  122*^  b  90*^  [mviii.  48 

mix]  49 

Lappa    klette    a    122*^     cMtte    b    90*^  50 

[mix.   MX.   MXI.    MXVl]  51 

Lauendula  Louengele  a  122*^   lauengel  52 

b  90'-^^  [-jv^  388.  vgl.  mix.  mxxi]  53 

Lactuca^^    Latiche  a    122*^    Latuch  &  54 

90*2  [JV"  389.  mix.  mxi.  mxix.  mxx]  55 
Laurus^s  Lorbom    a   122*^    Lorböm   b  56 

90*2  fj\r  390]  57 

Lapis  lazuli  2*  Lazursteyn  a  122*^  Laz-  58 

zurstein  b  90»^  [i\^  376]  59 


»  Incuba  b.  Alphita  p.  86»  "^  fehlt  h  '  Ysop*  h  *  Imui  h  ^  sodann  Ireos 
Idem  ah        *  Imicus  h        '  Alphita  p.  83l>         *  darauf  lumbe  a  lube  &         »  Icalica  b 

>o  Alphita  p.  218b  larus  barba  aron  "  0(rX  565,  50    Ipocistido    .1.  sucus  sintice, 

Alphita  p.  86  anm.  Ipoquistidos   ...   est  succus  barbe  ircine  ^^  nur  noch  einmal  hei 

Diefenbach    belegt  ^'  Kardus]    K    rot   ab        **  Alphita  p.  88*         "  Kinu    h,    ohne 

deutsche  Übersetzung,  aus  y.vauog.  CGL  584,  4  hat  die  form  kymus  ^'  Kimia  karij  b. 
aus  Kymina  entstellt,  vgl.  CGL  588,  10  Careo  erba  que  simulat  cumino  "  KroUa  a, 

104,  26  begegnet  kroUo  als  zweite  Übersetzung  von  Coliandrum;  es  ist  vielleicht  kein  Zu- 
fall, dass  dort  unmittelbar  Lactaridia  folgt  *'  sonst  ist  Karabre  identisch  mit  Kaca- 
bre  {Sinonoma  Bartholomei  p.  14'')  "  Kakabre  h  '"  Laureola]  L  rot  ah.  Alphita 
1).95»        "  Lyngua  a        "  Latuca  h        *»  Larus  b.  Alphita  i>.  95*        "  Alphita  p.^i^ 


560 


Sachlich  Geordnete  Globsare.    B.  Einzelolossare 


Genn.  33,  306.  307 


1  Lempiniurt  '    Orpeniient   a    122»*     auri- 

2  pigment  b  90*2  [A^  391.  MXiJ 

3  Lentun'^  popelboni  a   122*'^   Popilioin  b 

4  90*2  [JV  377] 

5  Lactarides '  sprincorn  a  122*^  Spnkorn 
G       b  90»^  [N  392] 

7  Lactucella*  sudistol   a   122*^    SaudiBtel 

8  b  90»2  [iV  378] 

9  Lapacium  ^  stripwrz  a  122«^   Stripfwrze 

10  b  90«''* 

11  Lilifagus*  salbeiblumen  a  122»2  Salbei- 

12  piam  b  90»2  [iV^  379] 

13  Labium  veneris'  marien  distel  a  122*^ 

14  sant  Marien  distel  b  90»^  [N  394] 

15  Litargiruin  *  silberchum  a  122^  Silber- 

16  schäume  b  90»^  [i\r  380] 

17  Lingua*  auis  vogelzunge  1  frvctus   fra- 

18  xinii**  a    122»^    vogelszunge   b    90»^ 

19  [iV395.  Mxxi] 

20  Lupini    vicbonen   a  122»^    wikbonen  b 

21  90»2    [iV  381.     MIX.     MX.    MXII.    MXV. 

22  MXVIII.  MXXl] 

23  Leucia  1^  v-iolen  a  122^2  b  90»^  [i\^390] 

24  Leporina  ^^  stendelwrz  a  122''2  Standel- 

25  wrtze  b  90»^  [iV  382] 

26  Legumen    smalsat "    a   122»^     i    90»^ 

27  [N  384] 

28  Limaces  snecken  a   122»^  Sneken  6  90^^^ 

29  [mix.  mxii] 


Liuiaria  ^*  niancraut  b  90''^  30 

Linaiia  **  Oiiikrut  a   122''2  31 

Linx  aniniaP"  Luch«  a   122»^    luhse  ^' 32 

b  90''^  33 

Lubisticum    lubstikel  b   90*'^    [N  373.  34 

MIX.  MX.  mxii.  mxvi.  mxx]  3' 

Mandragora^*  alrune   a   122»^  Alrun  b  :. 

90^^    [N    399.    mix.    mxvi.     mxx.  :; 

mxxi]  l. 

Mentastruin  wildemince  a  122»*    visch-  3 

mltze  b  90»'*  [A^412.  mix.  mx.  mxii.  4' 

MXIV.    MXVI.    MXVIII.    mxxi]  4 

Maro  bati  ^*  branbere  a  122**  bramber  4 
b  90bi  [N  400.  MXX.  mxxi]  4 

Mellilotuni  *°  binsuge  a  122*2  Einsauge  4 
b  90»!  [.V417.  MXi.  mxii]  4 

Marrubium    album  2^    andorn    a    122**4 
Andorn  b  90*^^  [mix.  mx.  mxi.  mxii.  47 
MXV.    MXVIII.   mxix]  4» 

Marrubium  nigrum  21  gotvergezze  o  122**  4 
Gotv*gezzen  b  90**^  [mxx.  mxxi]        5n 

Maiorana  Louongele**  a  122**  lebenkla  51 
b  90'^i  52 

Millemorbida  2^  druswrz  a  122**  DrSs- ;' 
\vrtze  ^90^^^  [N  418.  MVin.  mix.  mx.  ." 
mxi.  mxvu.  Mxvin.  mxx]  ö 

Millefolium  garwe  a  122**  b  90^^  [N  i.> 
402.    mix.    MX.    mxi.    mxii.    mxv.  57 


*  Lemptuas  6  *  geht  auf  Xsvky]  zurück,  vgl.  auch  CGL  568,  5  Lencis  .i.  papulua 
und  Alphita  p.  22Qb  Leuci  1.  arbor  populus  '  Lactarido  b.  CGL  568,  20  *  Lactu- 
lella  b.  Sinonoma  Bartholomei  p.  27*         ^  pseudo- Apulejiis  c.  14  *  CGL  567,  5.  25 

''  Alphita  p.  89*.   220*  *  CGL  567,  4  Litargirum  .1.  spuma  argenti  *  Ligua  a 

^•^  fraxini]  die  buchstaben  ini  undeutlich  a.  vgl.  Alphita  p.  103i>  Lingua  auis  quando- 
que  sumitur  pro  semine  fraxini  "  Lencia  a.   Alphita  p.  98*  Leucis  i.  uiola  alba,  oben 

503a?jm.  6  '^  satyrion  =  testiculus  leporinus  pseudo- Apulejus  c.  16,  =  leporina  Isidor 
17,  9,  43,  Alphita  ^.'95^.  219''  "  darauf  Ligustra  a  Ligistra  h  ^*  nur  einmal  hei 
Diefenbach  belegt  ^'  ohne   deutsche   Übersetzung  h.    Alphita  p.  99*  "  Linxalis  6 

*''  darauf  Limones  sunt  fructus  arbori :  {rasur  von  s)  a  Limones.  fruet'  cui'dä  arbo- 
ris  b        **  Mandragora]  M  rot  ab         "  baci  a         *"  MeUelotü  b  "^  Alphita  p.  111* 

**  Alphita  p.  107*  Maiorana  .  .  .  sansucus.  darauf  Marthago  a  *^  Marrago  b,  vgl. 
aber  561,  22 


III.  Das  Pflanzenreich  MXXII 

Germ.  33,  307 


561 


1  MX  VI.    MXXl] 

2  Maratruin  venichel  h  90*^^  [mxii.    mxv. 

3  MXVI.    MXVIII.    MXX.    MXXl] 

4  Mala  maciaiia^  holzappel  a  122*^  Holtz- 

5  apfel  h  90^1  [N  403.  vgl.  mxx] 

6  Morella^  kazzenbeie  a    122**^  Rasenber 

7  b  901»^  [N  404] 

8  Maguder  kolstoc  a  1221^1  k61stok  h  90''^ 

9  [^^421.  f<//.  MX  vi] 

10  Melissa  3  metere  a  122''^  Metere  ft  90*»^ 

11  [.¥  405.  MXXl] 

12  Mora  celsi   mulbere  a  122^^    Mürber  h 

13  90bi  [-j\r  4Q6^  j^^xi] 

14  Mastix  mastic  a  122''i  Mastikel  h  90^^ 

15  [iY  423.  vgl.  mxx] 

16  Mirtus*  porse  a  122^1  [iV^  407.  mxxi] 

17  Malua  papele   a  122^'^    Bappel   h  90»^^ 

18  [iV  424.  mix.  MX.  Mxi.  mxvi.   mxx. 

19  mxxi] 

20  Melones  ^  phedeme  a  122*'^    phädem  h 

21  90»>i  [N  408] 

22  MiUemordia  ^  Truswrtze  i  90»^- 

23  Mala  citonia ''   Qvitten   a  122»^^    kutlen 

24  h  gOi'ä 

25  Milium  solis  ^  Svnnenkorn  a  422'^^  Sü- 

26  nenchorn  h  90''2  [i^r  409] 

27  Marra^  Swarzwurz  «122'''^  SwartzwTze ^^ 

28  h  90^^^    [N  426.    mx   Mora   agrestis. 

29  vgl.  mix] 

30  Muscus    pisme   a  1221^^    Bisem    h  90''2 


[mxx.  mxxi]  31 

Marsiliuin  ^^    vicbonen   a   122**^   wikgen  32 

b  OO''^  [iV  411]  33 

Maratruin  ^^   venchessame  a    122^^    ve-  34 

nichelsame  b  90^2  [iV  428]  35 

Morsus    diaboli  ^^     vorbizzene    a    122^^36 

vorbizze  b  90^2  [N  429]  37 

Mulsum  wyn  vn  honich  a  122''^    wein  38 

vfi  honik  b  90^2  [i\r  413]  39 

Mulsus  wyn  vn  niete  a  122**^  wein  vn  40 

met  b  90''2  [N  430]  41 

Mulsa  mete  vfi  bir  a  122**^  met  vn  Bier  42 

b  90i>2   [iY  414]  43 

Mellicratum  wazzer  vn  honich^*  al22''^  44 

wass^  vn  honik  b  90*^2  45 

Vinagra  winezzch  ^^  a  122^^  46 

Macis^ö    Mussatenblume    a  122^^    Mu-  47 

schatblfime  b  90^2  [i\r  431.  mxx]  48 
Prista  ^'  honich    vfi  ezzch   a    122**^    [iV  49 

432]  50 

Morsus  galliue^^  varm  a  122^^  [iV433]  51 
Mirica  beide  a  122^1  Haide  b  90^^  [N  52 

434.  mxxi.  vgl.  mix.  mx.  mxi.  mxii.  53 

mxv]  54 

Meloni9  Quittenblume  a  122''i  55 

Moms  umlboum  a   122'^^  [N  435.  mxi.  56 

mxii.  mxxi]  57 

Millimidrum  bilse  2"  a  1221'^  [mxi.  mxii  58 

Millindrum]  59 

Magnesia2i  toubercet22  «  I22i>i  60 


'  mancia  b  *  Alphita  p.  119l>  '  Melisa  b  *  ohne    deutsche    Übersetzung    b 

«  C'Gi  626,51  Melonis  idest  pepones  «  s.o&ew560,53  '^  Alphita  p.  108^  ^  Al- 
phita  p.  117»  *  Marta  b  "  darauf  Mercurialis  ab  "  Alphita  p.  lila  12  Ma- 
rabeü  b.  Alphita  p.  106^  Maratrum  tarn  semen  quam  herba  est.  s.  oben  561,  2  ^'  Al- 
phita  p.  120i>        "  Alphita   p.  12ab.    darauf  Ydromel   Idem  a,  ivährend  b   sü  ydromel 

a 

nach  Mellictum  hat  '-^  =r  frz.  vinaigre,  vgl.  agrun  aceto  CGL  617,  2.  fehlt  b,  s.  aber 
Mn<en568, 3  "  Alphita  |).  108»''  "  d;ese  und  die  nächste  gl.  fehlt  b.  N  hat  Musta: 
zu  gründe  liegt,  wie  es  scheint,  Pusca  (aqua  cum  aceto  mixta  CGL  604,  29:  honig  und 
essig  heifst  oximel  CGL  603,  34)  *^  Alphita  p.  119''  '*  diese  gl.  und  die  bei- 

den nächsten  fehlen  b.  ivol  f.tr]lov  {sc.  y.vSMviov)        *"  darauf  Malagma  [.i,  b]  Emplastrura 

-ine  pinguedine  (siue  pTgdo  b).  Melago  (Melalago  6)  mensa  (/.  melisa:  Alphita  p.  115»)  ab 
^'  ohne  deutsche  Übersetzung  b        "^  =  taubes  erz.  über  die  form  s.  DWB  3,  1100 
Althochdeutsche  glosscu  TIT.  36 


5ö2 


SaCHLICÜ    Gj:X>Ui*Nk.rK    GlajUHAHE.     li.    KlNZkUiLXJHiiAKK 


Germ.  33,  307.  308 


1  Marca«ica  ^     argenU^a     winiimt     b    dO^^ 

2  wisenian  a  122''^ 

3  Maicahka  ^    aurea    Cattengult    a    122''^ 

4  gegossen  golt  b  90^'^ 

5  Mev^  Copnic  '  a   122''^   koppherin.   od* 

6  kuppfenauch  fc  90''^ 

7  Mira    solis    racUx    eiu.s    peiiccdanuin  *    i. 

8  wnd'boum  a  122^»^ 

9  Muinia  *  sraaltz   daz    auz  dem   tvfet   d* 

10  gebalsanit   ist    .i.  Haidiiischos   smaltz 

11  b  90i>2 

12  Matrisilua  ^  .i.  Matren  "^  b  90''''* 

13Nimphea^   grensinch   a    122''^    gronsich 

14  b  91*^  [N  43G.  mix.  mx.  mxi.  mxh. 

15  MXVI.    MXVII.    MXVlIl] 

IGNarciscus»   holzlilie    a  122»'2    Holtzlilie 

17  b  91»!  [N  440] 

18  Nasturcium   krasse  a  122**^   wass*cresse 

19  b  91^^  [iY441.  MIX.  MX.  mxi.  mxii. 

20  MXIII.      mxv.    mxviii.     mxix.     mxx. 

21  Mxxi.  vgl.  MViii] 

22  Nigella    ratyn   a    122i>2    Raten    b   91'"'^ 

23  [N  437.  MVIII.  MIX.  mx.  mxi.  mxii] 

24  Natea  ^'^  ratensame  a   122*^^   Ratensame 

25  b  91«^  [N  438] 

26  Nepita  Corminzce    a   122''^    cornmintze 

27  b  91»^  [N  442] 

28  Nepta  katzencraut  6  91*^ 


Nitruni   spat  a   122''*   Spat   b  91»*    [iV  i' 

439.  MxxJ  '^h 

Nenuphar  *^  8eblmnen  a  122''*  SeblBme  31 

b  91»^  [.V  443.  vgl.  MXX.  Mxxi]  :jj 

Nitrum  Lutersalz  a   122'''''    Laut'saltz  b  ?, : 

91»^  [mx.  mxvi]  li; 

Nimphea^*  ColrewTz  a  122''*  Colerwrtze  3 

b  91*^  [vgl.  mxii.  mxviii  Nimphus]     ;;> 

Oximel  *^   Honik   ezzich.    vn   wasser   b  37 

91»i  38 

Oculus  ^*  consulis    bachmynce   a    122''*  39 

Bachmintze  b  91=»^  [.V  444]  40 

Ozynum^s  ba.silie  a  122"*  [N  451]  41 
Opium  Swarzmansaf  a  122''*  swartznan- 42 

sat  b  91"^  [N  446.  vgl.  mxxi]  43 

Origauum  rote  toste  a  122''*    ret  coste  44 

b  91*'  [N  447.  vgl.  mix.  mx.  mxii.  45 

MXV.  MXIX.  MXX.   mxxi]  46 

Orobus"'  vogilwicke  a  122''*  vogelwike  47 

b  91"^  [.V  448.  vgl.  mxx.  mxxi]  48 
Oleum  1''  olo  a  122»'*  [mix.  mxii]  49 

Oliua  Olboum  a   122''*    Olbom  b   91''i  50 

[mxii]  51 

mynze 

Oculus  cliristi  ^*  vnservrowen  a  122''*  52 
vns^s  h'ren  äuge  6  91«'  [iV  449]         53 

Occa^»  zunlilie  a  122''*  Sunklie  b  91»'  54 
[N  456]  55 

Ocinuun  girgel  6  91**^  [mx]  56 


*  Markasita  b,  beide  gll.  in  umgekehrter  folge,  s.  Matth.  Silv.  s.  v.  cathmia  *  5«- 

nonoma  Bartholomei  j).  30»  Men  (/.  Meu)  peucedanimi  feniculus  porcinus  idem  sunt.  CGL 
592,  75  Meo  erbapanacus  '  Fritzel-Jessen  270'':   das  icort  ist  in  h  total  misverstan- 

den  und  durch  ein  zu  Vitriolum  passendes  ersetzt  *  Alphita  p.  117».    die  ganze  gl. 

fehlt  b.  l.  peucedanum  und  vgl.  CGL  541,  59  Peucidanu.  idest  capparis.  radix  *  .4?- 
phita  p.  121''  *  Alphita  p.  110»  '  es  folgt  Äliconü  7  papauer.  idem  b         *  Nim- 

phea  b,  N  rot  Nymphea  a,  N  rot  *  Alphita  p.  123»  Narciscus  .  .  .  quam  multi  liliiun 
dixerimt  *'  gemeint    Napea   {Sinonoma    Bartholomei   p.  31»    Napia    semen   sinapis) 

"  Nenufar  h         »«  Nimphora  h  "  Oximel]  0  rot  h.  CGL  603,  34  OximeUe  con- 

fectio  cum  aceto  et  meUe  "  Oculus]  O  rot   a.     Alphita  p.  126''  "  Osinum    h, 

ohne     deutsche    Übersetzung.    Alphita   p.  133b    Ozimum    i.    basilicon  **  Orobog    b 

"  fehlt  b  '«  Alphita  p.  126''  "  Occora  b.  CGL  593,  19  Occa  erba  que  per  se- 
pes  nascitur 


III.  Das  Pflanzenreich  MXXII 


563 


Germ.  33,  308 


1  Oculus  populi    .i.    zappfen    eiusdein    ai- 

2  boris  b  dl^^ 

3  Porrocasti  ^   aschlouch   a    122'^2    Ascbe- 

4  loch  b  %lo-^  [i\r473] 

5  Piretmm  betrajn  a  12 2^2  Pertram  i  91''^ 

6  [iV  457.  Mxn.  mxiv.  mxx.  mxxi] 

7  Pipinella^    bibynelle   a    122i'2    Bibnelle 

8  6  91^2  YN  458.  mxii.  mxx.  mxxi] 

9  Peruinca '  berwinke  a  122''2   Singrun  b 

10  91*2    [•  y  474     mviii.   mx viii.    mxx. 

11  mxxi] 

12  Portulaca  purcele  a  122^2  Burzeli  b  Ol-'^ 

13  [N  459.  MX.  MXi.  mxviii] 

14  Peonia  peonie   a  122''2     Beonie  b  91«2 

15  [mxii.  mxxi] 

16  Pix  naualis   pech  a   122''2     weizzespech 

17  b  91*^2 

18  Potentilla  grensync  a  122''2    grensicb  b 

19  91*2    [JV?"  4ß0.    MIX.    MX.    MXII.    mxv. 

20  MXVI.     MXVIII.    MXX.    mxxi] 

21  Prassiiun  gotvergezzene  a  122^^  gotuer- 

22  gezze  b  91*^  [iV^475.  mxxi] 

23  Peucedanum    barstranc    oder    olsnic     a 

24  122'>2  Harstrancb  od^  olsnich  &  91*2 

25  [N  461.  MXX.  mxxi] 

26  Primula  ueris*  bimelsluzzel  a  122*'^  hi- 

27  melschluzzel  b  91*2 

28  Pilosella    musore    1    \vrmcrut    a    122*»2 

29  Mausore.    od*    AATmkraut    b   91*^    [N 

30  476.  MXI.  mxx] 

31  Prunellum  ^  krichen    a  122^2    gJue   p^-u. 

32  neta  geswlst  craut  b  91*2 

33  Pinus    kynboum    a    122''2    ChienbÖm   b 


91*2  [iV"4G2.  mxxi]  34 

Pastinaca  ^    nioren    a    122^2    niorhen    6  35 

91*2     l^i^dx.     MX.     MXV.    mxviii.    MXX.    36 

mxxi]  37 

Pulegium^  polei  a  122'^2    p^i^y  ^  9ia2  33 

[iV463.  mxii.  mxx.  mxxi]  39 

Pepones    pbedeme    a    123*^    pbädem  b  40 

91*2   j^^Y  479.    MX.  MXII.  MXVl]  41 

Prunum  '^  rospflumen  a  123*^  RosblSme  42 

b  91*2  43 

Pigamon    rutensamen*   a    123*^     ruten-  44 

säume  b  91*2  45 

Persicaria^o  ^oti^jj^  ^  j^23*^  raticb  b  91*2  ^^ 

[N  48U.   MXX.  vgl.   MXVi]  47 

Palpines  ^^   rebestoc  a  123*^    Rebenstok  48 

.i.  Weinrebe  b  91*2  [j\r  4G6]  49 

Pampinus^2    rebenblat   a  123*^   Reben-  50 

blat  b  91*2  YN  481.  mxii]  51 

Polipodium  ^^    steynwrz   a    123*^     stain-  52 

wrtze"  b  91*2  [^  4ß7j  53 

Pbilatrum  seiphe  a  123*^  Saiphe  fc  91*2  54 

[N  408.  MXII.  mxv]  55 

Poligonia  wegetrete   a    123*^    wegtret  b  56 

91*2  ^j^  433_  mxviii]  57 

Plantage   wegebreite   a   123*^    wegbrait  58 

1  wegrih   b  91^1    [N  469.   mix.   mx.  59 

MXI.  mxii.  mxv.  Mxvm.  mxxi]  60 

Porcastrum^^  wildersenf  a  123*^  wild^se-  61 

nif  b  91^1  [N  484]  62 

Pentafiloni«   fvnbletere    «123*^     fivnf-  63 

plet*  b  91^1  [N  470.  mxx]  64 

wrcz 

Policaria^''    wintwrz    J   donre    a    123*^65 
wiltwrze  od*  donrwrz  b  91''^  [N  485]  66 


'  Porrocasti  a,  P  rot  Porocasti  b,  P  rot.  der  zweite  teil  des  tvortes  geht  zurück  auf  griech. 
xaoTÖv  {Diosc.2,nS),  vgl.  auch  CGL  573,14  Prasoncapto  .i.  porrus  sectilis        ^  Pipynella  a 

*  die  gl.  nach  der  folgenden  h  *  veris  h.  Alphita  p.  146''  *  Primellü  a  "  Pasti- 
DHcha  c        ■'  Polegiü  h        *  Pranü  h        •  Alphita  p.  225''  Piganum  semen  rutse  agrestis 

*"  Pisicaria  b  "  Palpmes  b.  gemeint  Palmes  '^  Pranpin'  b  "  Polipediü  a.  s. 
oben  490,  34  **  darauf  Parcula  a    Partula  b   =  Percula,  Pretula         "^  Portastnl  h. 

=  portulaca  pseudo-Apulejus  c.  103        *"  Pentaphilon  h        "  CGL  594,  22  Pulicaria 

3G* 


564 


Bachlich  Gkordnete  Globsare.  B.  Einzklülomiare 


Germ.  33,  308.  309 


1  Plataims^  uhorn  a  123»^  [A''471.  MXi. 

2  MXir.    MXXlJ 

3  Peonia^  wiltman  a  123»^   6  91''' 

4  Pinea  ^  kyiuipel  a  123*^  Chienapphel  h 

5  91'"* 

tat 

6  Politricuin  steynvai-  l  wid*  a  123**  ßtain- 

7  varn  b  91»'*  [iV  472.  mxii] 

8  Populus  *  popilboum  a  123»* 

9  Pentastrum*  rossemynze   a  123**    Ros- 

10  niintze  b  91"*  [iV  48G] 

11  Pestinacia  wolueslehte  ^  a  123**     wolfs- 

12  leber  b  91»»*  [N  487] 

13  Propoleos  wiz  wachs  a  123"'  wiswache^ 

14  b  91»»*  [mxxi] 

15  Paritaria''  naht  vn  tac  (tag  b)   a    123** 
10      b  911»*  [N  488.  mxxi] 

17  Pornnn  ^  louch  a  123** 

18  Porriüa  »    pfriscloch  *"    a    123**    Phris- 

19  lauch  *o  b  91"* 

20  Pertenaca  Morotz  **  b  91»^* 

21  Polipodium  *^  engelsuzze  b  91"* 

22  Qvercus  *3  eiche  a  123**  [TV  492.  mxii. 

23  mxxi] 

24  Quinqueneruia**     wegebreite     a    123** 

25  wegbrem  i  91"*  [iV  489] 

26  Quercula  niaior*^  gainantPblume  al23** 

27  gamand^lftm  b  91"*  [.V  491] 

28  Quercula  minor  *^  gamandre  a  123**  ga- 

29  mand*  b  91"*  [N  490] 

30  Quebarus  *^  regeber  a   123**    Regbar  b 

31  91"*  [N  493] 


Quisquilia''  Bpruwe  «  123**  Ballen  6  32 
91"*  33 

Quinquefoliun»  f.i.  pentafilon  a\  fiiiifblet*  34 
n  123**  fiunfplet*  b  91"*  [mxii.  mxx]  35 

Rvmicedo  *^  brachlouch  a  123**  brat-  36 
loch  fc  91"*  [.V494.  MX]  37 

Rubus  stude  a  123**  Staude  fc  91"*         38 

Rapir^truin  hederich  «  123*^  b  91"*  [A' 39 
501.   MXX.  mxxi]  40 

Revmatica  Cranchessnabel  a  123*^  Cran-  41 
chen-snabel  b  91"*  [iV  502.  mx.  mxi.  42 
mxii.  mxviii]  43 

Rubea  maior  **  klebere  a  123*^^  korb*  44 
od*  lidw'ze  b  91"^  [N  496]  45 

Rubea  minor  20  klette  a  123*^  [iV497]  46 

Raphanus  merretich  a  123*^  Merratich  47 
b  91"2  [X  498.  MX.  mxii.  mxv.  mxxi]  48 

Radix  retich  a  123*^  Ratich  b  91"^  [.V49 

503.    MX.    MXII.    MXVl]  50 

Rostrum  porcinum^*  sudistel  a  123*^51 
Saudistel,  od*  Sunnenwirbel  b  91"^  52 
[.V  500]  53 

Ragadi^^  scrunden  a  123*^  Stmden  b  54 
91"2  [iV  504]  55 

Rvmex  brame^a  a  123*2  b  91"»  [iV505.  56 

MVni.  MX.    MXII.    MXVIl]  57 

Rapula2*  rube  a  123*^  [vgl.  N  4:99]  58 
Rorastnun  ^^    brionia  ^^    schipworzc  2'    a  59 

123*2  pitt*wrze  b  91"^  60 

Resta  bouis  \TOwencric  a  123*^  frawen-  61 

trit  ö  91"2  [MXXI.  vgl.  MXx]  62 


^  /e/«Zi  &        *  psetido-Apulejus  c.  64        '  Alphita  p.  144b        ♦  :::=  Mentastrum        *  die 

lesart  von   X  (wulves  bete   =  wolfsbiss)   scheint  die   ursprüngliche  "  wiswache]  ch 

aus  eorr.  b         '  Paricaria  b        «  fehlt  b.  zb.  CGL  541,  32        »  Portula  b        1«  ä.  oben 

403,  17         "  darauf  Petroleü  .1.  oleö  fetens  b         "  s.  oben  563,  52  i'  Qvercus]  Q 

rot  a.  die  gl.  fehlt  b  "  Qnnqn'uia  b,  Q  rot.    Alphita  p.  152i>  **  Alphita  p.  152* 

*'  dieser  name  des  ingivers  ist  aus  älterer  zeit  nicht  belegbar  ^''  Alphita  p.  152^ 

**  Rvmicedo]  R    rot  ab  ^'  Alphita  p.  155".    157b.    Sinonoma  Bartholomei  p.  37* 

^^  fehlt  b        '1  Alphita  p.  155"        "  Eagadi:  a,  rasur  von  ?a.   CGL  604, 45  Ragadas 

diuersa  uitia  ani        *'  es  folgt 'Ram^pnus  a  Rampmus  b        **  fehlt  b        *'  AlpJiitap.  15^^. 

228"        ^'  i  Beonia  b        *'  gemeint  schitwurz 


III.  Das  Pflanzenreich  MXXII 


565 


Germ.  33,  309 


1  Riunicedo^   branilop  b  91^^ 

2  Sinphoniaca^  bilse  a  123*2  Bilse  b  91^2 

3  [N  524.     MX.    Mxii.    MXiv.    mxvii. 

4  MX  VIII.    MXX] 

5  Senacion    burnkresse  ^    a  123"^    brüne- 

6  cresse  b  91^^  [N  506] 

7  Sinphindria    bachmintze    b    91*^^    brach- 

8  niince  a  128»^  [Mxvni  Sisünbria] 

9  Strucium*   Colsame  a   123*^    Cholsame 

10  b  91^2  [iY  507] 

11  Seiltest  dorne  a  123^^  j  9ib2  ^^y  508] 

12  Spina  Idem  ul  stift  ^  a  123=^2 

13  Sigillum    salomonis'^     einbere    a    123^^ 

14  Ainber  b  91^2  [N  509] 

15  Sanguinaria  gensekresse  a    123»^    blut- 

16  wrtze  od*    gensecsse  b  9p2    [jv^  510. 

17  MXXl] 

18  Satureia*  [.i.  a]  herba  paralisis  pheffer- 

19  crut  a  123^2  pfeffercraut  b  91^^  [mxx] 

20  Semperuiua  huslouch  a  123*2  Hauslöch 

21  b  91^^  [N  528.  mxxi.  vgl.  mxx] 

22  Semperuiua^  ^vintergrune  a  123^^ 

23  Solsequium   wegewart  a   123=^2    wegwart 

24  b  91i>2 

25  Spinacia  10    Spinat  a   123^2    gpinltz    b 

26  91b2 

27  Spina  alba  hayndorn  a  123=^2  Hagdorn 

28  b  91^2  [iV  512.  MXX.  mxxi] 

29  Sigillum  sancte  marie^^  vns^  frawen  Li- 

30  lie  b  91b2 


Scolopendria  hirzunge  ^2  a  123»2    Hirs-  31 

Zunge  b  91^^  [mx.  mxi.  mxii.  mxviii.  32 

mxx]  33 

Scoritli  ^^  Cuppherrouch  a  123*2  Cupfer-  34 

rauch  b  92*^  [N  530]  35 

Salgemma^*   Lutersalt   a  123*2    Luter-  36 

saltz  b  92*1  [-j^  531-]  37 

Serpentaria  ^^  naterwrz  a  123*^  NatVrtz  38 

ö  92*1  [-j\r  514]  39 

Solati-um   nahtscate   a  123*2    nahtschat  40 

b  92*1    j-j^  532,  Mxvi.    mxix.  mxx.  41 

mxxi]  42 

Sandaracai^  r  uzesgeli'  a  123*2  Rusch-  43 

gel  1'  b  92*1  44 

Solsequium    minus  1^     pipawe    a    123*2  45 

Pipawe  b  92*i  [iV^  533]  46 

Solsequium    maius  1^     ringele    a    123*2  47 

Eingel   b    92*i    [N  515.    mx.    mxii.  48 

Mxv.  mxviii.  mxix]  49 

Sandria  13  rotich  a  123^1  Retich  b  92*i  50 

[i\r516]  51 

Strincus2o  riual  a  123''i  Rainuan  b  92*i  52 

[N  534]  53 

Satirion  stendelwrz  a  123^1  Stendelwrze  54 

b  92*1  [J\r5i7,  j^xx.  mxxi]  55 

Satira  stinkel   a  123''i    Stinkel    b  92*i  56 

[N  535.  ■1^5'^.  MXII  Satirion]  57 

Solatrum    mortale  21   Stophwrz   a  123^1  58 

kopfwrze  b  92*i  [iV  518]  59 

Saxifraga22  Steynbreche  a  123^1  Stain-  60 

prech    b    92*i    [N  536.    mxi.    mxii.  61 


•  s.  o6en  564,36  ^  Sinphoniaca  a,  S  rot  Simphoniaca  h,  S  ro<  '  Alphita  i).  165i> 
Senacio  narstucium  aquaticum  idem        *  Sturciu  a.  Alphita  p.  ISO''        '  Alphita  p.  167* 

*  die  deutsche  Übersetzung  fehlt  h        ''  Alphita  p.  169*        *  Scatureia  a        *  fehlt  h 
^^  Spinachia  a.  Matth.  Silv.  s.  v.        "  Aljihita  p.  169*        *^  in  a  ist  hirzunge  durch 

striche  soivol  zu  SigiUü  sce  marie  als  zu  Scolopendria  bezogen  "  Storich  b.  wol  aus 
scoria  entstanden        "  Salgemina  a.  Alphita  p.  159i>         "  S'pentina  b.  Alphita  p.  167'> 

"  Alphita  j5.161b  "  *.  o6en  .548  anm.  6  "  Alphita  ^.53^  Eliotropium  magis  Mnti 
minus  *'  w?'cÄf    tw    de«    älteren    quellen    nachiveishar.     rotich   ist    sonst   persicaria 

'"'  Stinc'^.  hängt  die  gl.  zusammen  mit  Alphita  p.  11%^  Stringni  nn  sunt  species,  qua- 
rum  prima  est  ortolana  ucl  orualis  (=:aruaUs?)  und  ist  darnach  orual  (s.  often  558  a ww.  12) 
zu  lesen?        **  Alphita  2^-176*        '^^  Saxifragra  a 


566 


Sachlich  Gkorünete  Glohbare.    B.  Eikzelolobsare 


Germ.  33,  309.  310 


1  MXIX.    MXX.    MXXl| 

2  Sinapis    Senyf    a   123»»i    Senif    b   92»^ 

3  [mxi.  mxiiJ 

4  Scabiosa^  Scorphwrz  a  123*^*  grintwrtze 

5  b  92»»  [N  519] 

ü  Sulphur2  Swehf'l  a  123''i  f^,x„] 

7  Soloraga  scerlinch  a  123''*    rtt*nefliich  h 

8  92»i  [N  537.  mx] 

9  Scariola»  scarleiea  123»'*  scharlei  6  92»* 

10  [N  520] 

11  Sapo   Seiphe    a   123»*    Saiffe*   6   92»* 

12  [N  521.  MXii.  Sapolus  mxix] 

13  Siler^    niontanuni   Syremontan  a  123''* 

14  Silemiontan  b  92"*  [mxx] 

15  Spatula  schene    a  123''*    scene   b  92»* 

16  [N  538.  MXI.  MXii] 

17  Sudes   Sterke  a    123''*     Stake    6   92»* 

18  [N  522.  Mxii] 

19  Spica  celtica*  crotenwrz  al23'»*  croten- 

20  wrtz  b  92»*  [N  523] 

21  Sanguis    diaconis  "^    trachenblut  a  123''* 

22  Trachenbiat  b  92»*  [N  541] 

23  Sponsa  solis  ^  vridelsouge  a  123''*    Sü- 

24  nenwirbel  b  92»*  [i\^  548] 

25  Sisinbrium^  bachmince   a  123''*    brach- 

26  mintz  b  92»*  [iV  542] 

27  Serpillum  *"   veltkumel  a  123»^*   veltku- 

28  mich  b  92»^  [iV540.  MX.  mxii.  mxvi, 

29  mxx.  mxxi,  vgl.  mxi] 
BOScordeon**     wiltchnobelouch     a     123''* 


wiM*knobl6ch  b  92»»  31 

Sticado»   wyntcrblumen   a    123''*     wiiit*-  32 

blöme  b  92»*  [.V  549.  mxx.  mxxi]     33 
Staphir-agria  *^  luswrz  o  123'»*  nieswrtze  34 

b  92»2  [mxxi]  35 

Sannina  *'    wildekerbele   o    123''*    wild-  36 

keruel    b    92»=*    [iV  550.    MViii.   mx.  37 

MXI.  mxu,  vgl.  mxvii]  38 

Sigilluin  sancte  marie  **  wizwrz  a  123''*  39 

[A^543.  mxx]  40 

Salix  Wide  a  123''*  [mxii.  mxxi]  41 

Saliunca  herba  est**  hirzgewige  o  123''*  42 

Hirszunge  b  92»*  43 

Sanaria  1   sanicula*^    Sanikel   a    123''*  44 

b  92»2  [mxx]  45 

Sanisucus  *'  Louengele  a  123''*   Lauen-  46 

del  b  92»2  [mxiv]  47 

Stignum  *^   ramese  a  123''*    Romisch  b  48 

92»2  [N  551]  49 

Silimbrium  *«  balsamite   a  123''*    Balsa-  50 

mit  b  92»2  [iY  544.  vgl.  MXX  Sizim-  51 

brium]  52 

Symphyta  ^o  goheile    a    123''*    gachheil.  53 

od*  painwelle  b  92»^  [N  552]  54 

Sticlosa'^*    hundeszunge   a  123*»*    Hun-  55 

deszunge  b  92»^  56 

Scirpus22   schelpf  a  123''*    saif  b  92»^  57 

[iV'  553]  58 

Sepum  23  vnslit  a  123''*  [iV  547.  mxii]  59 
Strignum  Saltrian  2*  a  123''i  60 


^  ÄlpJiüa  p.  163''  ^  /eÄZ<  &  '  Alphita  p.  163»  *  darauf  Sinonü  (Sinonimü  b). 
Siseleos  (Syleos  b)  ab,  auf  tcelche  beide  die  gl.  Syremontan  gleichfalls  durch  striche  bezo- 
gen tvird  a  *  syler  b  *  Sinonovia  Bartholomei  p.  40»  vgl.  37'>  Spica  celtica  saliunca 
idem,  dgl.  Alphita  p.  2ZV>.  Matth.  Silv.  s.  v.  celtica  '  Alphita  p.  162»  *  CGL 
560,  62  Eliotropium  .  .  .  siue  solsequia  uel  sponsasolis  *  Sisimbriü  b.  s.  oben  565,  7 

*''  S'pinü  b  "  Scordion  b.  CGL  ölo,  46    Scordion  id  alius,   Alphita  p.  176'»  Scor- 

dam  i.  alium  agreste,  280»  Scordeon  i.  allium  agreste        **  Stafisagria  b         "  Sarcinia  b 
"  diese  und  die  folgende  gl.  fehlt  b        ^^  e  h'ba  b.  s.  anm.Q        **  Samaria  1  Sanicia  b 
"  Sansucus  a        "  s.  104,  37  Strignum  ramesdra  und  DWB  8,  82        "  Silumbriü  b 
*"  Symphica  h.  =  consolida  maior  psendo-Apulejus  c.  60        *^  Siclosa  b.  entstellt  aus 
Buclosa?  Cinoclosa?        "^"^  Stripus  a        *'  diese  und  die  folgende  gl.  fehlen  b        **  Pritzel- 
Jessen27A^.  nach  dem  Summ. Heinr. (104:,37)  ist  .strignum  =  herba  salutaris  {vgl.  auch  N 
345  Herba  salutaris  salterane):  daraus  wird  das  deutsche  wort  entstanden  sein 


III.  Das  Pflanzenreich  MXXII 


567 


Germ.  33,  310.  311 


1  Saiidiilis.    ligimni.    albiim.     rubeuin.    ni- 

2  grum  ^  sandeli  b  92*^ 

3  Saliua  Speichele  a  123^2  SpaicheU  92»2 

4  Saluia    Salbei    a    123^2    salbei    b    92^2 

5  [mxii.  mxx] 

6  Sauina  2  Sabinbouni  a  1 23*^2  [mx.  mxii. 

7  MXXl] 

8  Serafina^  i.  rapistruin  Hederich  a  128'>2 

9  Hüd'rich  b  92''2 

10  Sanainunda  .i.  gariofilata  *  bndict  b  92^^ 

11  Scarea^  siluestris  Centmm  galli  bndicte*' 

12  a  123^2 

13  Senecion  Kotkol  b  92»^  [vgl  mxv] 

14  Saüces  salhel  ^  b  92^2 

15  Titimallus  ^  brachwrz  a  123^2  brachwrze 

16  6  92^2  [-j\r561.  MX.  mxii] 

17  Timus*    binsuge    a    123''2    Einsauge    b 

18  92^2  [N  bbb.  mx.  mxx] 

19  Torris^"  bramen  a  123i>2  brame  b  92*2 

20  [N  556] 

21  Trifolium  Cle  a  12^^"^  cle  &  92^1  [mx. 

22  mxii.  mxx] 

23  Tima^^  Clebere  a  123^2  clebleter  b  %2^^ 

24  [N  557] 

25  Tubura  ^2    ertwrz    a   123''2    Gertwrze   b 

26  92''^    [iV  563.   mxx.  vgl.    mx.    mxi. 

27  MXII.    MXV.    MXVIIl] 


Timbria.  ^'^  saturcia  gartconel.  pheff^crut  28 

a  123i'2  carthonel.  pfeffercrautö  92^^  29 

[N  558]  30 

Tapsus  barbatus  i*  kuniges  kHe  a  123^^  31 

Cunigeskerze  b  92'^^   [iV  564]  32 

Tascus  15  mies  a   12^^"^  [N  559]  38 

Tanacetum  reineuane  a  123''2    Rainuan  34 

b  92bi  j^^jv"  560.  MX.  MXI.  Mxn.  mxv.  35 

Mxvii.  MXX.  Mxxi.  Palacetum  mxix.  36 

Eneaceta  mxviii]  37 

Tartarum  wmstein  a  123*^2  weinstain  b  38 

92i>i  [-jy  565    jixx.  mxxi]  39 

Tuthia  1«  tutian  a  123^2  Tuthian  &  92i'i  40 
Timentum^''  vissemynce  a  123'^2    visch-  41 

mintze  b  92"!  [JV  566]  42 

Tremulus  [arbor  b]  aspe  a  123»'2  5  92''i  43 

[mxxi.  Tremula  mxii]  44 

Taxus    [est    fc]     anisnal    tax    a    123^2  45 

Dachses  b  92bi  [mxii]  46 

Tribulus  distele   a  123i>2  Distel  Z?  92^1  47 

[mxx]  48 

Toscolana  ^^  [.i.  a]  herba  draga  a  123'>2  49 

dragel  Z)  92^^^  50 

Tanum20  l.o  a  123^2  51 

Tortuca^i    Schiltcrote    a    1231^2    gchilt-  52 

krot22  ft  92i>i  53 

Tubura23  ertnus  b  92'^^  54 


'  Sandal'  t*  (zweifelhaft)  Lignü  albü.  rubeü  7  nig  ohne  deutsche  erklärung  a.  Alphita 
p.  161b.  es  folgt  SarcocoUa  gvmma  est  a  {Sinonoma  Bartholomei  p.  37^)  ^  fehlt  h  '  S'a- 
pina  h:  gehört  hieher  serpinaca  CGL  584,  50?  *  ohne  deutsche  erklärung  a.  Sino- 
noma Bartholomei  p.  37*>  Sanamunda  avancia  idem,  Alphita  p.  17''  Avencia  pes  leporis 
gariofilata  sanamvmda,    vgl.  70*         ^  Starea  b.  l.  Sclarea  *  Cetnl  galli   und  darüber 

bndicte   steht   seitlich   eingezäunt  a;  für  bndicte  hat  b  s  id'.    vgl.  Alphita  p.  38*''  mit 

i 

anm.        ''  l.  salben,  darauf  Stera  (=  vorega)  .1.  matx  h        *  Titimallus  b  Tytimallus  a,  T  rot 
"  Tymus  a  '"  Toris  b.    hier  haben  N  und  Meyer  mit  brant  das  richtige  erhalten 

"  Tyma  a         '*  Tubricla  b         '^  Timbea  a.  CGL  596,  1  ^*  barbast»  a.    Alphita 

p.  182a  "  fehlt  h.  l.  Tuscus  '«  Tuthie  6.  s.  Matth.  Silv.  s.  v.  cadmia  "  entstellt 
aus  calamentum,  caltimentum  "  es  /o^i/^  Tragimena  Z;  Tragmiena  a  "  =  Trosco- 
lana  o&c«  510  anm.  10.  draga,  dragel  weifs  ich  nicht  zu  deuten  *"  ohne  deutsche  erklä- 
rung b.  Matth.  Silv.  Tanum  .i.  puluis  corticis  quercus  ^'  Matth.  Silv.  Tortuca  .1.  te- 
studo  enuda  (=:  enydra)  *^  darauf  Testudo  [ : :  :  {rasur  von  t'r)  d]  t'ranca  idera  ab 
"  s.  oben  567,  25 


568 


HacHLICU    GeOR1>NETK    Gl08«ARE.    B.    EiNZ£LOLOM8ARE 


Oerm.  33,  311 


1  Tornu'iitilla  sigwrtze   b  92**^  [mx.  mxii. 

2  MXVIlJ 

3  Vinagra  ^  weinozzich  h  92**^ 

4  Uinca^    berwinke   a  123''^    Weinreber' 

5  b  92»'^  [vgl.  N  5G7] 

6  Vepres*  bramen  a  123''2  Brame  b  92''* 

7  [N  576.  Mxviii.  Mxxi] 

8  Vinicella  ^     coffe     a    123'>2     [N    oll. 

9  MXXl] 

10  Volubilis«  hophe  a  123b2  j-^y  5^9] 

11  Vulgago  haselwrz  a  123»>2  [A^578.  mx. 

12  MXII.  mxviii.  mxx] 

13  Verbena   ysynhart   a    123"'2     [N    568. 

14  mxvi] 

15  Vertipedum''  hifendecke  a  124*^    Hin- 

16  deke  b  92'>"^  [N  570] 

17  Virga    pastoris    Carthe   a    124*^     karte 

18  od*   wolfszagel  b  92b2    ^j^r  ^yj^    ^,^^ 

19  mxxi] 

20  Viscus  mistel  a  124*^  b  92b2  |-jv  579^ 

21  MX.  Mxi.  mxii.  mxv.  mxviii] 

22  Viperina    nat^wrz   a   124*^    nat^wrtze  h 

23  92^2  [N  580.  mxi] 

24  Vrtica^  nezzele  a  124»^  [N  572.  mxii- 

25  MXX.  mxxi] 

26  Vngula  caballina^  quitenlatiche  a  124*^ 

27  kvteiüatichio  b  92^2  [N  573] 


Vlpituni  ^^    raniese   a   124**    Ramese   h  28 

92''2  [A^  581]  29 

Verrucaria  '2  ringele  a  124'*  Cingele  h  30 

92»>2  [iV  574]  31 

Vlua  schelpf    a  124»*    8chelph  6  92»»2  32 

[.V  582]  33 

Vicia    Wicken    a    124»*    wiken    b    92'»*  34 

[N  583]  35 

Vua  lupina  Saltrian  *»  a  124**   b  92'»»  38 

[.Y  575]  37 

Vmbilicus    veneria  *^*    Einbere   a   124**38 

Ainber  b  92''2  39 

Vlmu.s  *5  llme   od»    erle   a  124**    Erle  40 

b  92^2  [N  584.  mxxi]  41 

Vitreoluin    galicienstein  *'  a  124**    Ga-  42 

litzenstain  fe  92^2  43 

Vitetoxicum  *■'    Tach    v  nachit  a  124**44 

tag  xä  naht  b  92^2  45 

Vsnea    grenezce*^   a   124**    Agresse    b  46 

92b2  47 

Xiistiana*^  Cristlane  a  124**  xpian  20  43 
b  92b2  49 

Ypericon  21  hartehou  a  124»*  sant  loh's  50 
Craut  b  93**  [N  585.  Mxn]  51 

Ysopus  ysope  a  124**  ysop  6  93**  [iV52 
586]  53 


*  Vinagra]  V  rot  h.  s.o&ew  561,46  *  Uinca]  U  rot  a.  «.  ofcen546,3.563,9  *  Vinca 
mit  Vinea  verioechselt  *  Vipres  h  *  Vincella  ohne  deutsche  erklärung  b  *  diese 
gl.  und  die  beiden  nächsten  fehlen  h  '  CGL  579,  19  Uertipedium  .1.  uerbena.  dar- 

nach   ist  die   lesart    von   N  die   richtige   (ysendeke),   vgl.   Pritzel-Jessen  430*    eisendek 

«  fehlt  b  »  cabellina  a.  CGL  590,  44  "  Pritzel-Jessen  417*  "  Vlpiciü  b.  s. 
QU.  Salom.  hl.  232<=  der  incunabel  "  Verucaria  b.  Sinonoma  Bartholomei  p.  43*  Veru- 
caria  i.  solsequium  ^'  Alphita  p.23i^  Vua  lupina  i.  strignum  wncZ  o6e?j  566,60  "  CGL 
556,6^.  Alphitap.2M'>-  ^-^  Vln"  arbor  &  '<>  Alphita p.l90\  DWB'i'<^,n80  '^  Al- 
phita  p.  79*.  190^.  Sinonoma  Bartholomei  p.  4:3^  "  Vinea  b.  Vsnea  äo««<  =  muscus ;  ist 
gräntze,  grantze,  krantze,  saugrenze  Pritzel-Jessen  206  zu  vergleichen?  zu  agresse  vgl. 
Pritzel-Jessen  333  und  das  von  Jeitteles  angeführte  mhd.  ägraz.  die  gl.  ist  für  Vinea  neu 
gemacht  *'  Xpiana]  X  rot  ab.  s.  oben  402  anm.  2  "  darauf  Xüocassia  cassia  lignea. 
Xilokaracta  (Xilorarata  l)  lignum  comutö.  Xiloaloes  lignü  aloes  (aloeos  b).  Xilobalsamü 
lignü  balsami  ah  {vgl.  zu  diesen  4  namen  Alphita  p.  284b.  235*  und  Sinonoma  Bartho- 
lomei p.  44a)        *^  Ypericon]  Y  rot  ab 


III.  Das  Pflanzenreich  MXXII  —  MXXIII 

Germ.  33,  311.  —   Zs.  f.  d.  ph.  13,  479 


569 


1  Ygrida  ^  nezzele  a  124«^  Nezzel  b  93«^^           b  93»^  [N  589.  Mxxj  21 

2  [N  587]                                                        Zinziber  *  Ingiber  a  124»^  Ingber  6  93*^^  22 

[mxii.  mxx]  23 

3  Zvccaruni2  zuccer  a  124»^  zuker  /;  93-''^       Zizania  ^  raten"  a  124»^  Raten  b  93-''^  24 

4  [i\^  588.  mxx]                                                [iV  590.  mix.  mxii.  mxx]  25 

5  Zedowarium^    Cedowar  a  124*^    zitvvan 


MXXIII ' 
Codex   Vindobonensis  2532. 


6  (135»>)    Alfeta   WinAvrz » 

7  Astola®  Regia  Beonia  [mxviii] 

8  Apiata  ^^  biuerwrz 

9  (136*)    Canabis  ^^    Haneph    [mx.    mxi. 

10  MXU] 

11  Surella  ^^  Ampherra 

12  Balsamita     Sisimbria  ^^     [mxv.     mxvii. 

13  mxix] 

14  Britanica.  1  Beta  ^*  bizza 

15  Bulbus  ^^  Crisso 

16  Bugilon  ^"  Singruna 

17  Cardopan  Mardistel  ^"^ 

18  Cardomomum  Cresso  [mviii.  vgl  mxi] 

19  Caprefolium  Widemimda  [mviii] 

20  Cepe    chronion    Hollöc     [mxxi.    mxxii 


Ceplecomium,  Cepreconium]  26 

Consolda  beinwalla  [mxviii.  mxx.  mxxi.  27 

mxxii]  28 

Calx  uiua  Sparcalc^^  29 
louis   barba  husloc    [mxx.   mxxii.    vgl.  30 

MIX.    MX.    MXII.    MXVI.    mxvii]  31 

Italica  Wolueswrz  32 

Lappa    cletta    [mix.    mx.    mxi.  mxvi.  33 

mxxii]  34 

Crassula  Steinpheffer  [mxxu]  35 

Vua  lupina  ^^  Ficbona  ^o  36 

Cuminum.    1    ciminum     cumicb  [mxii.  37 

mxviii.  mxxi.  mxxii]  38 

Sisimbrium^^  Cisenbrauua  [mxii]  39 


*  Ygridia  b.  s.  oben  534,  26  *  Zvccarü  a,  Z  rot  Zvkarum  b,  Z  rot  '  Zeodarium  b, 
nach  der  folgenden  gl.  *  Zynziber  a  ^  Zyzania  a  *  raten]  n  von  jüngerer  Jiand  a. 
darauf  Zyma  a  ''  diese  unmittelbar  auf  173,  46  folgenden  gll.  sind  an  den  schluss 
der  ersten  ahteilung  gestellt,  weil  sie  einerseits  einige  jüngere  lat.  kräuternamen  enthal- 
ten, die  noch  nicht  in  den  nrn  Mvm — Mxvn,  ivol  aber  mxx — Mxxn  begegnen,  anderer- 
seits in  unmittelbarer  Verwandtschaft  zu  keinem  der  bisher  abgedruckten  stücke  stehen. 
sie  gehören  zwei  alphabetischen  reihen  an,  deren  erste  die  buchstaben  a,  b,  c,  i,  k,  1  um- 
fasst,  während  die  andere  sich  auf  a,  b,  c  beschränkt,  freilich  sind,  tvie  die  anm.  zei- 
gen, die  urspr.  stichivorte  vielfach  geschwunden,  auch  gegen  den  schluss  mehrere  Stö- 
rungen der  alphabetischen  folge  eingetreten  *  Finita  .i.  alfita  CGL  563,  48,  und  Fi- 
nicia  wird  oben  470,  25  mit  wienwrz  übersetzt,  darauf  Asinina  (sc.  malua,  vgl.  oben  474, 
37).  Capülus  veneria  (=  Adianton  CGL  536,  4).    Apollinaris  fenetia  herba  (CGL  586,  27) 

'  Astola.]  am  a  radiert  >»  CGi  587,20  Appiata  .i.  argentilla  "  C'<7L  587,37  Agri 
canapis,  vgl.  oben  477,  15         ^^  =  Acitula,  oboi  477,  37  ''  darauf  Brassica  Eoman* 

caulis  (vgl.  oben  494,  30)  '*  CGL  536,  61    Britonica.   idest  beta  agrestes  '»  CGL 

587,  43    Bulbus  narcissus  agrestis  **  vgl.  Buglion  Zs.  f.  d.  ph.  9,  200,  147,    Bubilia 

MXxn  und   518  anm.   11  '^  CGL  588,  9  Cardopan  cardo  rotundus.    Lexer  1,  2045, 

Pritzel-Jessen  145         "  vgl.  Gipsus  mxx.  mxxi.  Mxxn         '*  (GL  577,  21  ^*  Fic- 

bona] i  etwas  länger   als  sonst         *'  sisimbriiun  =  calamentum  agreste  Alphita  p.  27» 


570  Sachlich  Geordnktk  Globbake.  B.  Einzelglo8hake 

Zs.f.d.ph.  \\\,  479.  —  \Vo.{Hoff'fnann  Ahd.  aus  WolfenhüllelxKV ii.xxviii).  Z*.  15,49 


1  Lij^u.strum  Biiu'suge 

'2  Aiiiifod  ^   andor 

3  Aiuij^ulus  UosHchupcp  [mvih.  mxi.  mxii. 

4  MXX.    MXXIl] 

5  Afrodisia  Swer{13G'')tella    [mxh.    mxxi. 

6  MXXIl] 

7  Amoniacum  Lutsalz  [mxi] 

8  Argilla  Ouenlain  ^  [mxii] 

9  Agaricuni  habcsanio  ^  [vgl.  mxi] 


AiniKtruiii  inistcl  *  [mxi.  mxii.  mxvi]       Vi 
Quinque  *    idoin     est    pentafilou    wnph-  13 

bl.-t    [mxh.    MXX.    MXXIl]  U 

Binula  bilcsa  '  [mxii.  mxvi]  15 

Melago.  l  Nigella. '  l  loliuin  Raten  ^        lü 
Spargula.  *    Herba  ^^    burit    .i.    Vnrehte  17 
niadelger^^  18 

Pilosella  ^^  Müsore    [mxi.  mxx.   mxxu]  19 
Corriola,  l  Poligonia  vuinda  "  20 


jyixxiv  " 

a  =   Codex  Parisinus   9344  f.  42^        h  =   Codex  Berolinensis  Ms.  lat,  8*^  73. 
c  =   Codex   seminarii    Tremrensis  f.  112''.      d  = 

10.  3.  40  f.  89». 


Codex    Guelpherbylanus   Aug. 


10  Saluia  15  Seluia  b  124^1  Selua  d 

11  Plantago    Wechbreida    b   124^^    Wege- 


breda a  vuegebre  da  d 


21 


Malua i'^Papala bl2i^^ Papilla a papula c  22 


*  s.  oben  52  anm.  3.  493  anm.  31  ^  darauf  Caries  putredo  lignoB  {Isldor  17,  6,  28) : 
hiezu  weifs  ich  keine  gegengl.  aus  dem  a  anzugeben  ^  darauf  Arciotidas  bace  iunipi 

[mxviu.  mxx.  mxxi.  mxxu]  *  darauf  Balaustion  .i.  centifoliii  [Mxn  anm.]  »  Qin- 
que]  Q  rot  verziert.  CGL  551,  54  Aspalcios  .i.  quinque  folium  *  (Zara«/ Vice  toxi  cum 
[mxxii]  Centemedia  (C  rot  verziert):  Alphita  p.  190  anm.  14  Vincetoxicum  quod  anti- 
farraacum  dicitur;  centummedia  =  didimo   {oben  497  anm.  11)    und    dies  =:  artemedeon 

'  Nigella]  N  rot  verziert,  für  Melago  steht  sonst  Melantium.  CGL  542,  26.  580,  16 
Anagalis  .i.  lolium,  568,  21  Lolium  .i.  auena  agrestis  *  darauf  Basilea  (B  rot  verziert). 
aquileia  {das  erste  a  rot  verziert)  *  Spergiüa  =:  cruciata  Alphita  p.  168*  '"  Herba] 
H  rot  verziert  "  darauf  Herba  venti  [mxxi.  Mxxn].   Virga  pastoris  [mxxi.  mxxu]. 

1  Herba  fullonum  (H,  V,  H  rot  verziert):  herba  fullonum  ist  gegengl.  zu  herba  burit, 
zu  herba  venti  gehört  als  solche  millefolium  :=  ambrosia  oder  bincentia  {CGL  553,  50), 
zu  virga  pastoris  crispula.  dann  folgt  Marsihon:  :=  Marsilium  faba  lupina  mxxii?  da 
aber  nach  101,  15  faba  lupina  und  iusquiamum  identisch  sind,  so  könnte  ein  synony- 
mum  des  letzteren  tvie  calicularis  oder  bellinuntia  das  Stichwort  abgegeben  haben  **  pi- 
losella   —  auricula  muris  {Alphita  p.  17'»)    und  dies  =  consoUda  minor  {CGL  593,  32) 

"  CGL  571,  70  Policono  .i.  proserpinaca  siue  coriola.  die  ganze  gl.  rot,  darauf,  gleich- 
falls rot,  Benedicta  1  sana  munda  [vgl.  MXxn  Sanamunda  und  Alphita  p,  17*»]  1  pes  le- 
porinv«:   beide  gll.   kehren  schwarz  bl.  138*  wider,    nur   dass  dort  vinda  steht  '*  nr 

Mxxrv  und  MXXV  enthalten  Verzeichnisse  der  gewöhnlichen  garten-  und  ackerkräuter, 
ohne  beeinflussung  seitens  der  alten  botanischen  glossare.  aber  auch  mit  dem  capitulare 
de  villis  oder   mit  Walahfrids    Hortulus   besteht   keine  Verwandtschaft  "  davor  die 

Überschrift  Nomina  herbanim  (a  aus  corr.  b)  abd.  die  folge  der  gll.  in  d  ist  570, 10.571, 
3.  1.  6. 10. 14.  18.  570, 11.  571,  5.  8. 12.16.19.21.  25.  28.  32.  36.  37.  dies  oder  ein  ähnliches 
glossar  ist  oben  387,  11 — 55  benutzt  '*  Mallia  ah 


III.  Das  Pflanzenreich  MXXIII  —  MXXIV 


571 


Wo.  {Hoffmann  Ähd.  aus  WolfenhiUtel  xxvii.  xxvni).  Zs.  15,  49 


1  Satureia^    Konila    b    124^^     konala    d 

2  conula  c  Scaraleia  a 

3  Serpillum    Weldkonila   b   124bi    feltko- 

4  nala  d  Conala  a 

5  Anetum2  dqü  ^  i24»>i  dilli  ad 

6  Nasturcium^  Cressa   b  124''^    Crasso   d 

7  crasso  a  crisso  c 

8  Cucurbita   Curuez  *  b  124**^    curuuiz  ac 

9  kuruiz  d 

10  Libisticum  ^  Luuistik  b  124^^  lube  steko 

11  c  lupistekila ''  a  lubistekul  d 

12  Scaraleia''    Scaraleia^    ab  124^^    scara- 

13  leia  d  sclarega  c 

14  Marrubium  ®  Maredioh  b  124''^  Andorn 

15  d  andron  a 

16  Maratrum  ^^  Venekil  b  1241^2  Penekal  a 

17  uenakal  d 

18  Caulisii  Aucoli2  ^  i24i'2  ^^j  ^  j^^j  ^ 

19  Cerfolium  "  Kiemila  ö  124^2  kiruela  a 

20  keruel  d 

21  Abrotanum  Auereza  Ä  124^^   auarata  a 

22  Auaruza  d 

23  Absinthium^*   Wermodo   b  12  4t^^    uuer 

24  moda  a 

25  Pepones  Pethemun  b  124^^  pethemon  d 

26  pe  themo  a 

27  Puleyum^^  Pulei  &  124*'2  Puler  a 

28  Vetonica  Betonica  b  124''2  beto  ni  ca  a 

29  leutonia  c? 

30  Agrimonia    Auermonia    b    124.^^    a  uar 


nionia  a  31 

Vrtica"  Nizila  b  124^2   nezila  a   Ne- 32 

zela  <^?  33 

Apium  Eppi  b  1 241^2  Eppe  a  34 

Allium  kluo  flok  a  35 

Cepe  1'^  lok  a  k^of  lohe  d  Unna  fe  124b2  gg 
Ciiiiinujn  ^^    Cumin    b    124''2     cumin    c?  37 

kunie  a  38 

Papauer  Magosamo  b  124''2  magosamo  a  39 
Tanacetum  ^^    Reniuana    6    124*'^    rein-  40 

uano  a  41 

Mentum  Minza  b  124^^^  jj^z^  a  42 

Boletus  20  Buliz  &  124^2  buliz  a  43 

Millefolia^i  Garauua  b  124*^^  graua  a  44 
Nepta  Simiza  a  Simi:za  b  124''2  45 

Raphanum  Redihc  b  125^^  mer  re  dik  a  46 
Calta  Binisoga  b  125*^  be  ne  sua  a  47 
Cicer  Kechera  b  125*^  cbechera  a  48 

Vicia  Wicca  b  125-'^^  wike  a  49 

Auena22  Auenaö  125*^  Euena  a  euina  c  50 
Sigilum  23  Roggo&125^^  Rocoa  rogko  c  51 
Spelta^*  Spelza  b  125^^  spelza  a  splelta  c  52 
Legumen^s  Smalsat  b  125*^  smalsad  e  53 
Faba26  Bona  b  125^^  bona  c  54 

Pisa  2''  Ereuuiz  b  125^^  bere  uiz  a  Hart  55 

uueishe  2^  erit.   l  ari  c  56 

Milium  hir  si  a  hirse  b  125^^  57 

Peniceuni29  Penicb  b  125*^  Penik  a  58 
Lens    lentis  ^^    Linsa    b    125^^     linsi   c  59 

linsin  a  60 


^  Saturcia  b  Saturreia  d  -  Annetum  d.  vor  571, 1  a  ^  Nastucium  a  *  Cur- 
uez] zivischen  r  «ntZ  u  rasur  eines  aufsteigenden  Striches  h  *  Libisticum]  b  aus 
corr.  a  Liuesticum  c  *  lupistekila]  p  sehr  zweifelhaft  a  '  Scareia  a  Sc'areia  d  Sca- 
rabeia  c.  dte  ^ri.  vor  571,  6  o,  vor  571,  10  c  '  Scaraleia]  r  ai^Ä  1,  das  mittlere  a  aws 
ansatz  von  e  corr.  fc          *  Marubium  d          '"  Maratrü]   das  erste  r  «ms  corr,  von   tt  d 

"  Colis  ?;  Caulus  a  •*  Aucol]  Au  sollte  Colis  in  Caulis  hessern:  also  tvaren  in  der 
vorläge  von  b  die  deutschen  gll.  übergeschr.  ^'  Geriolium  a  '*  Absuidium  a  *^  Pu- 
leum  a,  vor  571,19         "  die  gl.  vor  571,  28  a        "  Ceppe  a  Coepe  fZ.  die  gl.  vor  571,  23  a 

"  Cuminü  ?^  "  Tanecetü  b  ^°  Buletü  a  ^*  Millestilia  a,  nach  der  folgenden 
gl.  ^*  die  gl.  nach   der  nächsten  a,  nach  den  beiden  nächsten  c  *'  Sigalü  c  Fi- 

gilo  a  ^*  SBelta  a,  S  vor  der  zeile  nachgetragen  Siligo  c  *^  Edulium.  t  absonium  c, 
nach  571,  56  "*  Faba]  Fab  auf  rasur  c  ^''  die  gl.  nach  der  folgenden  a  **  Hart 
uueishe  im  context  c        *'  Peniciü  a        '"  lentis  fehlt  a 


572 


RacIILICH    GküRDNKTE    GiX)W»AH1:.       B.    ElNZELOIiOHMARE 


Em.  23.  (414).  31.  Sg.  184.  (ßa«.  1,  293  =  Zis.  f.  d.  ph.  13,448).  Sij.  299.  (Hait. 

1,  289) 


1  Triticum  *  Wetza  b  125»*  wizo  a 

2  Onleum  *  Gersta  b  125»*  gersta  a 

3  Pasta  ^  Deig  b  125»*  deig  a 

4  Bracium  Malz  b  125»*  malz  a 

5  Fiirfur  Cliuua  b  125"* 

6  Perna  RuokLspec  *  b  125»*  fonia  c 

7  Puls  5  Bri  6  125»2  bri  a 


Cupa«lium  •  Brado  b  125»*  bnido  ac  21 
Miimtiuin ''  Ingincede  b  125»*  Insnid  r '>2 
Balfitia  uursit  c  i'i 

Kalopoda^  Leist  b  125»^  leist  a  24 

ColiiHtruin  Biost  b   125»'*  2', 

Sorbiiinciila®  uiuirnmos  c  20 

MedituUiiim  *°  Dodoro  i  125»^  dodoro  ac  27 


MXXVa 

a  =   CTm.  14747.     i  =  Codex  SGalli  299.      c  =   Codex  SGalli  184  ;>.  261. 
d  =   Clm.  14689  f.  46".     e  =   C/m.  14689  f.  48». 


8  Aleum**    chlouolouch  a  61''  chlouoloch 

9  fc    81     chlouulouh    c     hlouilouoh     rf 

10  cblouolouc  *2  e  [i«"(/.  Mxxvni.  mxxx] 

11  Cucurbita  '^  .1  Curibiz  a  61''  churbiz  e 

12  [(?d  Mxxvii.  Mxxviii.  mxxx] 

13  Cepa^*  löuch   «61''   louhc   fe  31    surio 

14  e  [b] 

15  Cepe  *^    flanza*''    6   31    c     phlanzun   (/ 

16  snitelouch  e 

17  Nasturtium  *'     .1.    cresso     a    61''     [crf. 

18  mxxvii.  mxxviii.  mxxx] 

19  Apium  **    epphi    a    61*'    6    31    ephfi    c 

20  ephe  e  ephih  c?  [fecc?.  mxxvii.  mxxvih. 


mxxx]  28 

Cepe  minor**  .1.  snitilouch  a  61''  29 

Lubisticum  ^°  lubistechal  a  61''  ce  lubi-  30 

h 

stecal    b    31     lupi    stechil     d    [bcd.  31 
mxxvii.  mxxviii.  mxxx]  32 

Coliandrum '^*  cullantar  a  %V  chidliii-  33 
tar  6  31  e  quhillantar  c  luppi  d  [bc\  34 

Cerefolium  cherfolla  a  61''  cheruola  b  35 
32  d  cheruella  ^^  e  [c.  Mxxvn.  mxxx]  36 

Aiietum23  tilli  a  61"  cd  tille  ö  32  e  37 
{hc.  mxxvi.  mxxviii.  mxxx]  38 

Fenuclum  ^^    fena    chal    c     fenachal    e  39 


*  (Zt'cse  und  die  folgende  gl,  vor  571,  58  a  *  O^deum  h,    d  aus  o  corr.  •  die 

gl.    nach   der   folgenden  a         *  Z.  Euckispec  *  Pernä,   Pul  üs  bri  a  *  Capadiü  h 

Capatü  a  ''  Minutiunt  h         *  Kalapota  a        *  l  Sorbiciimcula        "  Meditulliü.  Do- 

doro. Similit  Vitellus  h  MedtuUifl.  \  uitelliü  c  und  daneben  am  rande  von  späterer 
hand:  Capis  falco   Ebulum  adach  "  unter  der  Überschrift   De  oleribus  et  herbis  di- 

versis  ab  De  oleribus  c.  diese  glossatur  scheint  auch  auf  der  ersten  spalte  {deren  lat. 
Worte  loeggeschnitten  sind)  von  bl.  1*  des  Codex  Cheltenhamensis  18908  gestanden  zu 
haben,  zu  erkennen  ist  nur  noch  Et  Herbis  diuersis  und  .  .  .  louch.  AUium  bde.  die  gl. 
nach  572,  28  d  ^*  im  context  c  *'  die  gl.  von  ziceiter  hand  a  **  Cepa]  a  von 
zweiter  hand  mit  rasiir  corr.    in  e  a  Cepe  e  ^*  Cepei  d         '*  flanza  übergeschr,   b 

*'  die  gl.  von  zweiter  hand  a  '*  Appimn  b  Epium  c.  die  gl.  als  anfang  d  •*  die 
gl.  von  zweiter  hand  a  *"  Lubesticum    mit   rasur  von  ziceiter  hand  corr.  in  Livisti- 

cum  a  libisticum  de  Lupistinum  c  -'  Coliandrum]  1  in  R  corr.  von  zweiter  hand  a, 
von  einer  hand  des  xyijhs.  d  Coriandrum  e  **  cheruella]  r  nachgetragen  e  ^^  un- 
mittelbar nach  572,  10  d  **  Foeniculum  d,  nach  573,  8  Feniculum  e,  dazu  am 
rande  mit  Verweisung  Maretrum,  nach  574,  37  Feniculum  auf  rasur,  die  gl.  nach  574, 
38  von  zweiter  hand  a 


III.  Das  Pflanzenreich  MXXIV  —  MXXV^ 


573 


Em.23.  {4:U).  31.  Sg.lSL  {Hau.  l,2dS  = 

1  finachal  a  62»  phenichal  d  [cd.  Mxxvii. 

2  MXXVIII.   Mxxx] 

3  Ruta^  .1.  ruta  a  Gl^ 

4  Petrosilmum  ^    pedarsil  a  Gl^   pedarsilli 

5  b    32    [c.    MXXVI.    MXXVII.    MXXVIIl] 

6  Lactuca  ladduch  a  61**   ladducha  b  32 

7  lattiih  d  [cd.  Mxxvi.  mxxvii.  mxxviii. 

8  mxxx] 

9  Menta^   miiiza   a    62*    b  32   cde    [bcd. 

10  MXXVII.  mxxx] 

11  Sysimbriuin  sisünbi'a   a  62*  b  32  e   si- 

12  giminza  d  [bc.  mxxvi.  mxxvii.  mxxx] 

13  Papauer*    mago  a   62»   b    82    cde    [be. 

14  MXXVI.  Mxxviu.  mxxx] 

15  Saturegia^  queniila  a  62*  chenula  b  32 

16  qhuenela  c   quenela  e  quenala  d  [bc. 

17  MXXVI.  MXXVII.  mxxx.  vgl.  mxxviii] 

18  Absinthia^  uuemiota  a  62*c  uuermuotae 

19  \Tiormota   b   32    uuerimuotta    d   [bcd. 

20  Mxx^^I.  Mxxvin.  mxxx] 

21  Acer''  gundereba  a  62*  e    cundereba  b 

22  32    cuncbepa  d    [c.  mxxvi.   Mxxvn. 

23  Mxxvin.  mxxx] 

24  Malua^  pappala  d  papulla  a  62*  pap- 

25  pula  e  papula  6  32  [c.  mxxvii.  mxxviii] 

26  Plantago   uuegarih  c  uuegirib  d   vuego- 

27  rieh  b  32    uuegericb  e   uuegosp  : eiti  ^ 

28  a  62*  [cd.  Mxxvn.  mxxviii.  mxxx] 

29  Lappa  chleduurz  b  32  chelduurz.  1  cliba 

30  a  62*  [vgl.  c.  mxxvii.  mxxviii] 

31  Centauria  Center  a  62* 


Zs.f.  d.ph.  13,  448).  Sg.  299.  {Hau.  1,  289) 

Cardus  i"  thistil  a  62*    distil  h  32  cde  32 

[bc.  Cardonis  d.  mxxviii]  83 

Lapatium  ^^   pl&ucha  a  62*   pletacha  b  34 

32   pleticha   d    pletecha   l   stripha   e  35 

[c.  mxxvii.  mxxviii]  36 

Canniuai2  hanuf  b  32  c    hanaf  a  62*  37 

haiiaf  e  hanof  d  [bc.  mxxvii.  mxxviii]  38 
Radix 2*  ratich  a  62*  b  32  ratih  d  [vgl.  39 

c.  MXXVII.  mxxviii]  40 

Rafanmn  ^^  meriratich  a  62*    meriratich  41 

b  32   merratih  d    [c.  vgl.  d.  mxxvii.  42 

mxxviii.  vgl.  mxxx]  43 

Feniciuin  fenich  a  62*  fenich  b  32  [ö]  44 
Pastinaca  ^*  moraha  d  morha  e   morach  45 

b  32  pestinahc  ^^  a  62*  [d.  mxxviii.  46 

mxxx]  47 

Scarauida  ^^   l  cariota  ^'    morach  a  62*  48 

mouroch  d  [mxxvii]  49 

Harundo^^  Ror  a  62*  ror  b  32   [c]  50 

Vrtica  ^^  nezzila  a  62*  de  nezila  c  nazza  51 

&  32  [bc.  mxxviii.  mxxx]  52 

Millefolium   garuua  a  62*  fc  32  e  cari-  53 

uua  d  [c.  mxxvi.  Mxxvn.  mxxviii]  54 
Cicuta^'^    scherilinch    a   62*    scerilinc   b  55 

32  scereling  e  [c.  mxxvi.  mxxvhi]  56 
Celidonia^^  schelliuurz  a  62*   scellivurz  57 

b    32     scelliuurz    d    scelleuurz    e    [c.  58 

MXXVI.  MXXVII.  mxxviii]  59 

Colocasia^^    uuildiuminza    a   62*    vildiu  60 

minza^^  b  32  feltininza  e  [cd.  mxxvi.  61 


Mxxvn] 


62 


*  die   gl.  von   ziveüer  hand,   die  folgende   zeile  ausradiert  a  ^  Petroselinum   b 

'  Mente  a.  diese  und  die  folgenden  gll.  bis  573, 40  eingeschoben  zioischen  gll.  zu  Vitae 
patrum  {Gll.  2,  728,  2)  und  Phocas  {ib.  2,  364,  9);  daneben  am  rande  von  einer  hand 
des  XVI    jhs.  herbarii  nom  d  *  Papäuer  b  *  Satureia  bd         *  Absinthium   bde 

'  Acerum  d  *  diese  gl.,  573,  32  und  573,  39  nach  573,  52  d  '  uuegosp :  eiti] 

rasur  von  ?r  a        '"  Carduus  bd         "  lappacium  d   Labacium  a  labatium  e  '^  Ca- 

niua  d  Caneua  a  kanape  c  *'  Kafänus  b  **  Pastiaacü  a  Pastinacha  d  Pestinacha  b 
Pasticum,  darüfee?- pestinaga  e,  wacÄ  573,52  **  pestinahc  von  ziveiter  hand  a  '*  Sca- 
rauida] das  zweite  a  auf  rasur  von  zweiter  hand  a  Scariudra  d,  nach  574,  5.  entstel- 
lung  aus  cariota  ^^  1  cariota  von  zweiter  hand  übergeschr.  a  '*  Haröndo  b  "  uer- 
tica  c         *°  Scicuta  a         '^*  Celedonia  e         ^^  darüber  von  zweiter  hand  l  mentastra  a 

**  minza]  i  angehängt  b        ^*  Ratix  d 


Ö74 


Sachlich  Geordnete  Gloshare.    B.  Einzelglobhare 


Etn.  23.  (414).  31.  Sy.  184.  (Ilatt.    1, 
{Halt.  1,  289. 

1  Cladiolus  *  .suuertula  a  G2*   Hiiußrtulu  b 

2  32  sutTtila  d  su6rtella ''*  e  [c.  Mxxviri. 

3  vgl.   Mxxvii] 

4  Porrus^  forro  b  32  e  phorre  a  Gl'»   hu- 

5  riho  d  [mxxvii.  mxxviii.  mxxxJ 
ü  Vepres  prania  e 

7  Caulis  cholo  b  32  chola  c  [bc.  mxxvii. 

8  mxxviii  I 

9  Pisa*    ara  :  :  uuiz    c    haruiz    b    32    [b. 

10  mxxviii] 

11  Leiites^  linsi  i  32  e  [b.  mxxviii] 

12  Fraga  erdperi  fe  32  [c.  vgl.  mxxviii] 

13  Ascoliniuin''  asclouh'  b  32  c  a.sclouclwZ 

14  asolouch  a  Gl''  aslouch  e  [bc.  mxxvi. 

15  mxxvii.  mxxx] 

IG  Peta  piozza  6  32   pieza  a  G2*   [mxxvi. 

17  mxxvii.  mxxx] 

18  Caulis  8  chola  a  G2«  i  32  d  choli  e 


293  =    Zfi.  f.  d.  jjfi.   13,  448).  Sg.  299. 
290).  —  BibL  8. 

Rabacaulirt  '  .1.  gr'a«  a  62*  gra«  e  28 

Tubura  cnlnuz  a  G2»  b  32  e  [c.  mxxvi.  29 
mxxvii]  30 

Fungus  sqom  b  32  [c.  mxxvii]  31 

MuraÄ  suai'z  peri  d  [mxxvii]  32 

Frambotses '"  pintperi  d  [mxxvii.  mxxviii]  33 


Sarih  ^^  sarahahi  d  [vgl.  Mxxvn] 
Nasturclo  '^  chresso  d 
Git  "  .1.  brotuuurz  a  62" 
Boletuni  ^*  suuani  a  62"  e 
Sclaregia  scaralega  a  G2»  [mxxvi] 
Gunuiii  fliod  e 
Glan.s  eichila  e 
Pepone.s*^  .i.  pepanno  a  62*  pebenun  e  41 
Abiotanum  ^^  keiliuuurz  a  62"  kerit-  42 
uurz  e  gartuurz  d  [mxxviii]  43 

Lelifagv*  saluia  d  [mxxviii]  44 

Ponierium  pouingarto  c  45 


34 
3Ö 
36 
37 
38 
39 
40 


MXXV» 

Clm.  14584  f.  11 7K 


19  Allium  knoveloch  [acd.  mxxviii.  mxxx] 

20  Cepe  lauch  [a] 

21  Apium    ephic    [acd.    mxxvii.    mxxviii. 

22  Jixxx] 

23  Libisticum     lubesteche     [acd.     Mxxvii. 

24  MXXVIII.   MXXX] 

25  Coriandrum  chullinter  [ac] 

26  Auetuni  tille  [ac.  mxxvi.  mxxviii.  mxxx] 

27  Fenic:um^''  fenich  [a] 


Menta  minze  [acd.  mxxvii.  mxxx]  46 

Papauer  mage[ac.  mxxvi.  mxxviii.  mxxx]  47 
Absinthium     wermute      [acd.     mxxvii.  48 

mxxviii.  mxxx]  49 

Saturcia    chonel    [ac.    mxxvi.    mxxvii.  50 

mxxx.  vgl.  Mxxvni]  51 

Sisimbrium  si.siniberre[a<?.  mxxvi.  mxxvii.  52 

mxxx]  53 1 

Carduus  distil  [ac.  Cardonis  d.  Mxxvni]  54 


*  darnach  kleine  rasur  a.  Gladiolus  e  Gladiola  d        ^  auf  rasur  e         *  die  gl.  nach 
572, 10  ae  Pornim  d,  nach  574, 18  Porro  be        *  diese  und  die  folgende  gl.  zwischen  den 

seilen  nachgetragen  b         ^  LSntes  h  Lentis  c        '  asoloniü  c,  zwischen  573, 52  und  574, 7 

.c 

As.aloniü  {corr.  von  zweiter  hand)  a  Ascolonium  e,  zivischen  572,  12  und  13  ae  Asco- 
lium  d,  o  in  a  von  einer  hand  des  xvi  jhs.  corr.  ''  asclouh  auf  rasur  b         *  Calus 

d,  übera  von  einer  hand  des  XYl  jhs.  v  Colis  e.  s.obenz.  7  *  die  gl.  von  zweiter  hand  a. 
über  das  toort  s.  vFischer-Benzon  110  ^^  Diez  2',  309  "  l.  Sarix  "  s.  oben  572, 
17  ^'  die  gl.  von  zweiter  hand  auf  rasur  a  **  diese  und  die  folgenden  gll.  von 

ztveiter  hand  a        "  Peponus  a        *'  Abrödanum  a        "  Fenic:n]  rasur  von  i 


III.  Das  Pflanzenreich  MXXV^  —  MXXV<= 


575 


Bibl.  8. 


Zs.  5,  365 


1  Coniua  haiiif  [ac.  Mxxxn.  mxxviii] 

2  Vrtica  nezel   [ac.  Mxxvni.  mxxx] 

3  Assolonium     ascheloche      [ac.      MXXVI. 

4  Mxx\Tri.  Mxxx] 

5  Pretiüa  sniteloch 


Caulis  kole  [ac.  Mxxvii.  mxxviii]  36 

Lapastes  cras  37 

Pisa  ariweze  [a.  mxxviii]  38 

Lentes  linse  [a.  mxxviii]  39 

Pepones  herdaphel  [d.  mxxviii.  mxxx]  40 


Codex  Selestadiensis  f.  124^ 


6  Aalliuni  clobolovch  [airZ.  mxxviii.  mxxx] 

7  Cepa  cibolli  [mxxviii.  mxxx] 

8  Porruin  louch 

9  Accolinium  asclouch  [ab.  mxxvi.  mxxvii. 

10  mxxx] 

11  Apium  epfe[flM.  MX XVII.  mxxviii.  mxxx] 

12  Ligustrum   wiiula 

13  Lupistinum     lobistek      [abd.      mxxvii. 

14  mxxviii.  mxxx] 

15  Coliandrum  chulinder  [ab] 

16  Cerofolium  cheruilla  [a.  mxxvii.  mxxx] 

17  Anetum  tilli  [ab.  mxxvi.  Mxxvni.  mxxx] 

18  Feniculuin  fenichil  [ad.  mxxvii.  mxxviii. 

19  mxxx] 

20  Petrosolinura  petrissil  [a.  mxxvi.  mxxvii. 

21  mxxviii] 

22  Lactuca   latichi     [ad.    mxxvi.    mxxvii. 

23  Mxxvni.  mxxx] 

24  Menta  minza  [abd.  mxxvii.  mxxx] 

25  Papäuer    mago    [ab.    mxxvi.    mxxviii. 

26  mxxx] 

27  Ciminum  chumich  [d] 

28  Sisimbria  sismibra  [ab.  mxxvi.   mxxvii. 

29  mxxx] 

30  Satureia  quenula    [ab.  mxxvi.    Mxxvn. 

31  mxxviii.  mxxx] 

32  Absintilum  ^     wei-imata     [abd.    mxxvii. 

33  mxxviii.  mxxx] 

34  Filix  farn  [mxxx] 

85  Acer    gundereba    [n.   mxxvi.     mxxvii. 


MXXVIII.  mxxx]  41 

Cicuta  scerlinc  [a.  mxxvi.  mxxviii]  42 
Malua  papilla  [a.  mxxvii.  mxxviii]  43 
Plaiitago  wegerih  [ad.  MXXvn.  mxxviii.  44 

mxxx]  45 

Lappa  cletto  [mxxvii.  mxxviii.  vgl.  a]  46 
Carduv'  distil  [ab.  Cardonis  d.  mxxviii]  47 
Lapatium  pletecha  [a.  mxxvii.  mxxviii]  48 
Cannabv^  hanif  [ab.  mxxvii.  mxxviii]  49 
Rafa  ratich  [vgl.  a.  mxxvii.  mxxviii]  50 
Rafanum  merratich    [a.  vgl.   d.  mxxvii.  51 

mxxviii.  vgl.  mxxx]  52 

Serpilliim     I    pestinatium  ^      velquenula  53 

[mxxvii.  mxxx.  vgl.  mxxviii]  54 

Harundo  roirra  [a\  55 

Urtica  nezzila  [ab.  mxxviii.  mxxx]  56 
Millefolium  garwa    [a.  mxxvi.   mxxvii.  57 

Mxxvin]  58 

Cicuta  wotih  [mxxviii]  59 

Celedonia  Scellewurz  [a.  Mxxvi.  mxxvii.  60 

mxxviii]  61 

Colocasia     Uuildeminza      [ad.     mxxvi.  62 

mxxvii]  63 

Gladiola  suertilla[a.  mxxviii.  v^Z.  mxxvii]  64 
Fraga  bramberi  erdberi  ^  [a.  vgl.  mxxviii]  65 
Beta  malta  [d.  mxxviii]  66 

Timus  heida  67 

Caules  coli  [ab.  mxxvii,  mxxviii]  68 

Tuber  erdsuam  69 

Fungus  suam  [a.  mxxvii]  70 


•  Absintilum]  1  und  der  erste  strich  des  u  aus  h  corr. 
'  erdberi  iibergeschr. 


^  1  pestinatium  ubergeschr. 


r>7(J  Sachlich  Geordnete  Glohhare.    B.  EiNZEixiL088ARE 

Zs.  5,  365.  —  F.  (Zu.   15,  3G2) 


1  Tubera  erdnuz  [a.  Mxxvi.  Mxxvnj 

2  Zonit'iituiii  ziecba  ^ 

3  Naslurtiuii»  cresso  [ad.  MXXVli.  Mxxviii. 

4  MXXXl 


Etlora  ebhowe  28 

Cucurbita  kuibiz  [ad.  Mxxvn.  Mxxvin.  29 

Mxxxl  :{0 


MXXV^ 

Clm.  11481  f.  SSbi. 
5  Cucurbita  ^  chiubiz  [ac.  mxxvii.  mxxviii.       Cuminum  chum  * 

ü         MXXX] 

7  Pepo  ordapfol  [b.  mxxviii.   mxxx] 

8  AUium  kiioblauch  [abc.  mxxviii.  mxxx] 

9  Apium   ephik    [abc.    mxxvii.    mxxviii. 

10  mxxx] 

11  Lubisticum  lubstek[aÄc,  mxxvii.  mxxviii. 

12  mxxx] 

13  Anetum    änys 

14  Feniculuin  fenchel  [ac.  mxxvii.  mxxviii. 

15  mxxx] 


c\  31 

Cardonis^  distel  [abc.  mxxviii  Carduus,  32 

Cardus]  33 

Na.sturciuiii  chres  [ac.  mxxvii.  mxxviii.  .34 

mxxx]  35 

Pa.stinacii  morhe  [a.  Mxxvni.  mxxx]  36 
Peta  malta  [c.  mxxviii]  37 

Plantago  wegreich  [ac.  mxxvii,  mxxviii.  38 

mxxx]  39 


Mollia  '  inollia  ' 


40 


16  Lapaus  ^  ampfer 

17  Lactuca    latich     [ac.    mxxvi.    mxxvii. 

18  mxxviii.  mxxx] 

19  Toxica*  aitterwurcz 

20  Absinthium  wirmüt[aJc.  mxxvii.  mxxviii. 

21  mxxx] 


Rafanuin  niirr"  [vgl.  ac.  MXXvn.  mxxviii.  41 
mxxx]  42 

Solsequia  ringelplüm  43 

Tubuia  wiinerrucz  "^  44 

Collocasia  wildmincz  [ac.  mxxvi.  mxxvii]  45 
Menta  Miuez  [abc.  mxxvii.  mxxx]  46 


MXXVI  9 

Codex  Florent.  xvi,  5  /.  14P'. 

22  Assoloniuin  aslouch   [mxxv*'"'.  mxxvii.      Lactucces    lacticha    [mxxv**=^ 

23  mxxx] 

24  Anettun  tille  [mxxv*^'=.  Mxxvin.  mxxx] 

25  Tubura  ertnuz  ^"  [mxxv*'=.  mxxvii] 

26  Petroselinumfederscelli[MXXV^.  mxxvii. 

27  mxxviii] 


MXXVII.  47 

mxxviii.  mxxx]  48 

Sisiinbrium  sisimbrima  [mxxv*'"'.  mxxvii.  49 

mxxx]  50 

Papauer  mago[Mxxv'*'"^.  mxxviii.  mxxx]  51 

Satiureia    schenila     [mxxv***'.     mxxvii.  52 


^  atcs  anderem  zusammenhange  {]>nsK.'K'SJl'^  usw.)  hieher  verschlagen  *  Überschrift  De 
norainibus  h^barum        '  l.  Lapatus        *  darauf  Cycuta  idem         *  darauf  Cyminü  idem 

*  dh.  Cardo.  nis         ^  =  malua?  *  der  erste  bestandteil  des  unbelegten  wortes  ist 

ivol    wimer  'maser'  Schmeller  2*,  912  '  die   nrn  MXXVl — Mxxvm    verbinden   die  in 

MXXV  vorliegende  glossatur  mit  vocabularen,  welche  der  sippe  Mvm — MXIX  entstammen, 
in  folge  des  auffälligen  mangels  an  nichtalphabetischen  fassungen  ist  dies  Verhältnis 
freilich  evident  nur  bei  nr  MXXvm;  ich  habe  mich  daher  begnügt,  dort  auf  die  gll.  der 
fast  völlig  aufgenommenen  nr  MXiv  zu  vericeisen        '"  ertnuz]  z  aus  h 


F.    {Zs.   15,   362). 


in.  Das  Pflanzenreich  MXXV^  —  MXXVII  577 

Melangcs  d'archeologie   et   d'histoire  8,   620.  621    =    M6- 
moires  6,  364 


1  MXXVIII.    MXXX] 

2  Acer  gun(Peba[MXXV*'".  MXXVII.  MXXVIII. 

3  MXXX] 

4  Millefoliuni    garruua    [mxxv^*^.    mxxvii. 

5  MXXVIIl] 

6  Cicuta  scereliiich  [mxxv''^'.  mxxviii] 

7  Celidantia.      1     celidoiiia      seehlleuurz  ^ 

8  [mxxv'''^.  mxxvii.  mxxviii] 

9  Colocasia     uuililu     munza^       [mxxv'^'^''. 

10  mxxvii] 

11  FuUo  ^  watuurz  ^ 

12  Sandix  uueith 

13  Croceuni  crögo 

14  Peta  peizza*  [mxxv*.  mxxvii.  mxxx] 

15  Lingua  canina  .i.   ringila  ^ 

16  Gladiola  uuatuurz^ 

17  Sclai-ega  scherilegia  [mxxv*^] 


Pulegiuni  poleia  25 

Ambrosia  is/nina  "^  26 

Nepcta  iiepcta  27 

Brioiiia  scituurz  ^  28 

Blandonia  wUina  29 

Peucidanum  hernuurz  **  30 

Concinnalis  "^^  scozuurz  ^^  31 

Riuola  cliba  32 

Basilisca  ma:dilger  "-^  33 

Assarus  hasiluurz  ^'^  34 

Berula  ^*  1  artein  ^^  puggo  35 

Ligusti'um  uuinda  ^^  36 

Barba  iouis  husum-z  ^^  37 

Luparia  uuoluesuurz  ^'^  38 

Lupercicus.  ^^  1  huniulus  hopho  39 

Pacina  uueguuuta^^  40 


MXXVII 

Codex   Vaticamis  Reg.   1701. 


18  (2^*)  Apium  20  eficbic[MXXV^'^"\  mxxviii. 

19  mxxx] 

20  Cepe  ascloh 


MXXV 


abcd 


21  Libiäticum       Lubstecal  ^^ 

22  MXXVIII.  mxxx] 

23  Cerofolium  cheruula   [mxxv'^*^.  mxxx] 

24  Petrosilinum  phetrei^eli  [mxxv^*^.  mxxvi. 


mxxviii]  41 

Lactuces     lattuha  [mxxv**^"^.     mxxvi.  42 

mxxviii.  mxxx]  43 

(2^'')     öiöimbrium  siminza      [mxxv^'*''.  44 

MXXVI.  mxxx]  45 
Feniculum  phenachal  [mxxv'*'^'^.  mxxviii.  46 

mxxx]  47 


'  seehlleuurz]   z   aus  h  ^  muriza,   watuurz]  z  ans  h  '  gemeint   herba   fullonis 

*  peizza]  zz  aus  hh  ^  vgl.  zur  deutsehen  Übersetzung  hondszunga  und  ringel(-blume) 
für  taraxacuin  officinale  bei  Pritzel-Jessen  396         °  uuatuurz]  z  aus  h.  vgl.  oben  4=77,  21 

"  ambrosia  =  semperviva  pseudo- Ai^ule.jus  c.  123;  Uerminaca  erba  semperuiridis  CGL 
596,  16;  Uenninaca  berbina  CGL  596,  30  *  scituurz]  z  aus  h  '  hernuurz]  z  aus  h. 
l.    berauurz:    v(jl.   pscudo-Apulejus  c.  94    peucedanum    =  pinastellum    und    oben    108,  4 

*°  Conciunal^  hs.  gemeint  wird  sein  cincinnahs  =  polytrichum  ptseudo-Apulejus  c.  52, 
vgl.  auch  CGL  557,35.  621,55.  ein  Tat.  xiyxiwäXig  =  verbena  bei  Diosc.  4,  61  "  scoz- 
uurz]    beide    z   aus  h  '^  ma:dilger]  1  teiliveise   ausradiert         "  hasiluurz]   z  aus  h 

'*  Alphita  p.  21b  15  fiji    artemisia:   bunge  =  berula  und  bücke  ^  arteniisia    ver- 

einigt ein    ansatz  "  beide   gll.   übergeschr.         ^"^  Luparia  herba  unde  lupi  raoriuntur 

CGL  568,  19.    uuoluesuurz]  z  aus  h  "  oder   Luperticus  '*  baccina  =  apoUinaris 

pseudo-Apulejus  c.  23.  s.oben  267,32.  292,8.  295,38  *»  Apium]  A  verziert  "  Lub- 
stecal im  eontext,  libisticü  übergeschrieben 

Althochdeutsche  glossen  111.  37 


57« 


Bachlich  Geokdnete  Globsare.  B.  Einzelglohsare 


Melangen  d'archeologie  et  d'histoire  8,  621.  622  =  Me/moirea  6,  364 


1  Meiitu  minza  [mxxv"'"'*'.  mxxx| 

2  Saturreia  *    quenala     [mxxv"'"^.    mxxvi. 

3  MXXVIII.    MXXX] 

4  Absinthiviii  Wernjota[MXXV*''"'*.  MXXVIII. 

5  Mxxx] 

6  Acemm    l   assarvm  guiidrepa    [mxxv*''. 

7  MXXVI.   MXXVIII.    MXXXj 

8  Plantago  Uuegarihc  [mxxv"=''.  mxxviii. 

9  mxxx] 

10  LappaChelta[MXXV'^.r^Z.MXxv*.MxxviiiJ 

11  Lappativm  pletacha   [mxxv*".  mxxviiiJ 

12  Canniua  hanafh  [mxxv*'"'.  mxxviii] 

13  Rafanv^  inenathic  [mxxv""^.  v(jl.  Mxxv*. 

14  mxxviii.  mxxx] 

15  Pastinacha  sclareia^ 

IG  Cariolv*  nioraha  [mxxv*] 

17  Malua  mappula^  [mxxv'"=.  mxxviii] 

18  Radis  rathic  [mxxv*.  vgl.  mxxv''.  mxxviii] 

19  Gargan  ica  habernezzila 

20  Celedonia    sceliuurc    [mxxv**'.     mxxvi. 

21  mxxviii] 

22  Millefolia     gaiiiua      [mxxv*".     mxxvi. 

23  mxxviii] 

24  Collocasia  Wildniinza  [mxxv**^*^.  mxxvi] 

25  Ascolonvm  Asclouhc   [mxxv***".  mxxvi. 

26  mxxx] 

27  Peta  peiza  [mxxv*.  mxxvi.  mxxx] 

28  Chalvs  chola  [mxxv*^''.  mxxviii] 

29  Porro  suro  [mxxv*^] 

30  Gradiolvm  suerta*  [it/Z.mxxv^'^.  mxxviii] 

31  Tubvira  erdnuz  [mxxv**^.  mxxvi] 


CV,   nudia  vuegerihc 

(2''*)  Careum  quuinil 

Gigniber  ingiber 

Cinajiioiiivin  ciiiani 

Scariudra  niouruhc  [mxxv*] 

Miin-s  suiiarzpi-ri  [mxxv'J 

Fiaiidio.se.s  hintperi  [mxxv'.  mxxviii] 

Sarix  sahar  \ygl.  mxxv*] 

Ruinica  brama 

Funguö  suäm  [mxxv*^] 

Adcntra  hiufoltra  * 


MXXV 


acd 


MXXVIII, 


Nasturcium   cresso 

mxxx] 
Serpillviu    feldquenela    [mxxv^    mxxx. 

vgl.  Mxxvni] 
Eruca  SnitUouhc 
Tanaceta  ^  reniuano 
Febresuta'  matrona 
Lactarida  springa 
Jri.s  illirica  cheiol  ^ 
Abiotaiivm  stapauurh  ^ 
Cucurbita  ^^  Churbiz  [mxxv*'^''.  mxxviii. 

mxxx] 
Pepones  phedema  [mxxx] 
louis  barba  huusvvrz 
Sinapis  Senaph 
Mandragora  freideluurz 
Dictamnum  wizuurz 
Solsequia   ringila 
Fragefoüa  erDbra  ^^ 
(2^^'')  Origanum  tosto 


:i2 
33 
34 
35 
3Ö 
37 
38 
39 
40 
41 
42 
43 
44 
45 
46 
47 
48 
49 
50 
51 
52 
53 
54 
55 
56 
57 
58 
59 
GO 
61 
62 


*  Safreia  hs.  *  scariola  und  scariudra  {ohen  573,  48)  scheinen  verwechselt  '  l. 
bappula  *  /.  suertala?  ^  als  Aderantra  begegnet  das  wort  in  der  Wiener  ?is.  804 
/.  168*  {Sum.  25,  37)  und  in  der  ihr  nächst  vertvandten  Würzburger  theol.  4"  60  /.  100^, 
als  Adenta  in  dem  fragment  eines  alphabetischen  glossars,  das  Cgm.  187  enthält,  als 
Aden  Innsbruck  711  /.  32^  {unten  mcxlv),  stets  mit  der  gleichen  Übersetzung  une  oben: 
ist  die  endiing  tra  erst  durch  das  deutsche  tvort  veranlasst,  so  iväre  CGL  546,  1  Epo- 
quistidus  (=  rosa  canina  583,  42)   flos  deademo  zu  vergleichen,   hiufoltra]  a  aus  o  corr. 

•  Tanaceta]    das  zweite  a  aus  e   corr.         '  l.  Febrefugia         *  s.  oben  530   anm.  21 
'  l.  stapauurz         ^^  Cucurbita]  das  zweite  c  aus  corr.         ^'  l.  erdbrama,  s.  MLm 


III.  Das  Pflanzenreich  MXXVII  —  MXXVIII 


579 


Mclanges   d'archeologie  et  d'histoire    8,  G22.   G23    =   Memoires   6,  364.  365. 
Wn.  460.  {Diut.  3,  155  =  Sum.  39.  40) 


1  Batrachiä  Wolfuurz  ^ 

2  Arteniisia  pipoz 

3  Asenun  hasiliuirz 

4  Polipodivin  steinpharn 

5  Autra^  mistil 

6  Galisia  Widisca 


Siniphoniacha  bilisa 
Napa  ^  iiioba 
Altea  ibisca 
Agüarium  *  feldchumi 
Ablacta  ^  haberuurz 


31 
32 
33 
34 
35 


MXXVIII 

Codex   Vindobonensis  804. 


7  (186»)     Allium     chlobeloch     [mxxv^^"'^. 

8  MXXX] 

9  Cepe  zwiuolle  [mxxv''.  mxxx] 

10  Porrum  phorre  [mxxv'*.  mxxx] 

11  Apivm  epliich  [mxxv'''''"^.  MXXVII.  mxxx] 

12  Lebisticvm  lubstech  [mxxv^'^'^'^.  mxxvii. 

13  mxxx] 

14  Anetum  tille  ^  [mxxv^'^<=.  mxxvi.  mxxx] 

15  Papauer  mage  [mxxv*'''^.  mxxvi.  mxxx] 

16  Satureia     gaitquuendel     [vgl.     Mxxv^'"'. 

17  MXXVI.    MXXVII.    mxxx] 

18  Serpillum  quendel  [vgl.  mxxv*'.  mxxvii. 

19  mxxx] 

20  Arnagolsa  l  plantanus  Wegerich  [mxxv'*'^'^. 

21  MXXVII.  MXXX  Plantago.  mxiv  Arro- 

22  glossa] 

23  Lappa    chlette     [mxxv*^.    vgl.     mxxv^. 

24  mxxvii] 

25  Cardus  distel  [mxxv^''".  Cardonis  Mxxv*^] 

26  Canniua    l    canapus     hanph     [mxxa'"''''. 

27  mxxvii] 

28  Nasturcivm   ohresse    [mxxv'^'^'^    mxxvii. 

29  mxxx] 

30  Portvlaca  purzella 


Faba  bone  36 

Pisa  arweiz  [mxxv'^^]  37 

Cicer'^  chicher  38 

Lens  linse  [mxxv^'^]  39 

Radix  retich  [mxxv^  vgl.  Mxxv°.  mxxvii]  40 
Raphanvm  merretich  [mxxv^".  v^-^.  Mxxv'^.  41 

MXXVII.  mxxx]  42 

Fenicuhim.  1  panicvni  phenichel  [mxxv^^^.  43 

mxxvii.  mxxx.  mxiv]  44 

Acera  gunderebe[Mxxv*''.  mxxvi.  mxxvii.  45 

mxxx]  46 

Cicuta  wÖtich.  1  serlich  [mxxv^'^.  mxxvi]  47 
Celidonia  schelle  würz  [mxxv^''.  mxxvi.  48 

mxxvii]  49 

Gladiola  swertele  ^  [mxxv^°.  vgl.  mxxvii]  50 
Paliunis  garthagen  51 

Beta  malta  [mxxv*^*^^]  52 

Gaules  chole  [mxxv^^".  mxxvii]  53 

Malua  papele  [mxxv^''.  mxxvii]  54 

Humulus  1  lupulus  hophe.  ^  1  opivm  ^^  55 
Piper  phefFer  [mxiv]  56 

Piretrum  perchträ  [mxiv]  57 

Zuzur   zilwar  [mxiv]  58 

Bace  lauri  (ISG'*)  lorbere  [mxiv]  59 


*  ßazQaxk  =  ßaTQu/jov  bei  Biosc.  2,  206.  diese  gl.  mit  ihrer  Übersetzung  ist  in  das 
Salom.  glossar  übergegangen  *  l.  Anstra  *  s.  476,  24        *  Agüariü]  ri  unsicher, 

weil  fleck  darüber,  wol  Agarum:  CGL  549,  17  Agaru  .1.  praepafru.  uel  agreste  ^  Ab- 
lacta .i.  purgaturia  simulae  VGL  586, 10        «  dann  CetafoHv  mit  folgendem  leerem  räum 

'  es  steht  Licer  *  darüber  l  acorvs  »  hophe]  e   scheint  aus  o  corr.  i"  ist 

{h)opivm   eine  latinisierung   des    deutschen  wortes?    vgl.  hupa  bei  Diefenbaeh 

37* 


OHU 


Haciilich  Geordnete  Glohhakk.     li.  Kinzelolosaabe 


Wn.  4G0,  {Diut.  3,  155  =  Sum.  40) 


1  Artiniesia  biboz  [mxxxJ 

2  Millffolivm  l  cmf^.siuni  ^  garwe  I-mx-w"'. 

3  MXXVI.    MXXVIlJ 

4  Carul  welch vnii  [mxiv  Sarto] 

5  Altea  ibirtch 

Ü  Eliotropimn.     l     .solsequivui.     1     orologia 

7  ringel.   ul  timo  [mxiv] 

8  Mufa.  t  sanguinaria.    ul  carectum    spor- 

9  gras,   ul   saher  [vgl.  mxiv] 

10  Scortia.  l  cortex  rinde  [mxiv  Cortex) 

11  Suber  ba.st 

12  Sprintilla  l  celia^  niesewurz  [mxiv] 

13  Frasia  salueia  •* 

14  Ynnindactilica  hailhöbet  [mxiv] 

15  Emerdactica  zitlose  [mxiv] 

lü  Rabigudivm  chrene  [vgl.  mxiv] 

17  Cardus  niger  zeisehi  [mxiv] 

18  Nigella  atech 

19  Dictainnum  dittamme  [vgl.  mxiv] 

20  Nepita  sigemhize  [mxiv] 

21  Reshia  harz  [vgl.  mxiv] 

22  Pix  pech* 

23  Sanibucuö  ul  atix  holr  [mxiv] 

24  Meatrix  atech  [mxiv] 

25  Meutastrium  fisminze  [mxiv] 

26  Beganor  ruta  [mxiv  Beganon] 

27  Aristoloia  cichlaninie  [mxiv] 

28  Tanaceta  churbizrebe  [vgl.  mxiv] 

29  Cucurbita    churbez    [mxxv*'^*'.    mxxvii. 

30  Mxxx] 

31  Cucumer  churbizcherne 

32  Vitis  winiebe 

33  Vita.  1  uua  winrebe 

34  Botrus  trübe  ^ 

35  Pauipinus  winblat 


liabruKca  wildt-rebe  3«j 

Viiiacia  wintniber  37 

SaiiihUfU.s   lauciidel   [mxiv]  'iH 

Prasiviii   l   marubiviu  uiidoru  39 

Verbeua  iBenarre  [mxiv]  40 

Uulgago  minor  hasel  würz  '  41 

Abrotanvni  gartwurz  [mxxv'.  mxiv]  42 
Actureda  sprinchwurz  [.mxiv]  43 

Pastinaca  morhe''  [mxxv**'.  mxxx]  44 

Vrtica  ne.scele  [.MXXV*'"'.   mxxx]  45 

Lapativni  pleteche  [mxxv".  mxxvii]  4(j 
Lactuea  latoch  [mxxv*'''*.  mxxvi.  .mxxvii.  47 

mxxx]  48 

Coliandrvin  cholgras  [mxiv]  49 

Origanvin  choste  50 

Pentafion.  ^  l  quinque  folivm  fivnfpleter  51 
Petrosilinvm    pet^silie     [mxxv*<=.  mxxvi.  52 

mxxvii]  53 

Benedicta  l  cleticon.  ®  l  saxifraga  stain-  54 

breche  55 

Musa  aquilana^"  erdebere  50 

Vaccinia  swarzbere  57 

Ligustrvm  genseblÖme  58 

Rumice  brambere  59 

Fraga  bere  [vgl.  mxxv*'']  GO 

Mura  mosbere^^  61 

Franibrones  hindbere  [mxxv*.  Mxxvn]  62 
Caracia  sieben  03 

Garganica  haVnescel  64 

Aeituca  ^^  amphere  65 

Maura  di'öswurz  66 

Absinthivm  wermvt  [mxxv*'"^^.  mxx\ii.  67 

mxxx]  68 

Machones  niagesame  09 

Flangus  protswamme  70 


•  an  prassium  ist  nicht  zu  denken,  eher  an  eraclium,  vgl.  oben  488,  8  Eraclia  garwa 
'  verderbt   aus  gelisia         '  entstellt  aus  selbheila         *  darauf  Symphoniaca.  J  ius- 

quiamv  [mxiv]  ^  dann 'Racemv^  7nit  folgendem  leerem  räum  "  daraw/ Azarü  maior  ide 
'  darauf  Liquericiv  *  /.  Pentafilon  "  Diefenbach  vermutete  richtig  cleucon  =r 

gliganus.  die  deutsche  gl.  gehört  aber  nur  zu  saxifraga,  die  beiden  andern  ivorte  giengen 

vielleicht  unglossiert  in   der  vorläge  voran  {vgl.  512,  8)  *"  aufser  581  anm.  4  nicht 

zu  belegen        *'  =  Mora  morbere        '*  =:  Acitula 


m.  Das  Pflanzenreich  MXXVIII  —  MXXX 


581 


Wn.  460.  (Ditcf.   S,   155.   156  =   Sum.  40.  41; 


Em.  31.  —    Ve.  1. 


1  Fungus  phifferlinch  [vgl.  MXiv] 

2  Boletus  hvntswamme 

3  Polipodivm    trophwuiz.     que    in    quercu 

4  nascitur.   siue  in  lapide 

5  Pepones  erdeaphel  [mxxv''''. 

6  Nvx  nuz 

7  Nucleus  eherne 


MXXX] 


INIalv'  apholtcr 

Malum  aphel 

Pirus  pirbom 

Pii'uni  pirc 

Mala  punica  rote  aphsele 

Decerta  ^  ul  glandis  aichele 


26 
27 
28 
29 
30 
31 


MXXIX 

Clm.   14089  f.  48^2 


8  Papirus  pinaz  ^  [mxxx.  mxxxi] 

9  Caratia  cherseperi  [vgl.  Mxxviii] 

10  Acatia  siehe 

11  Vaccinia  heitperi  [vgl.  mxxviii] 

12  Runiice  präperi*  [mxxviii] 

13  Fraga  ertperi  [mxxv'''=.  vgl.  mxxviii] 

14  Saxifraga  steinvurz  [mxxxi.  v^r/.  mxxviii] 

15  Lappa  chletta  [mxxv°.  mxxvii.  mxxviii. 

16  vgl.  mxxv»] 


Origanum  osto  [vgl.  mxxvii.  mxxviii]    32 
Malua  Papula  ^  [mxxv**^.  mxxvii.  mxxviii]  33 


Portulaca  purcelan^  [mxxviii] 

34 

Petrosilium    petrasile     [mxxv^°. 

MXXVI.  35 

mxxvii.  mxxviii] 

36 

Caulis  cholgras 

37 

Beta  malta  [mxxv'^''.  mxxviii] 

38 

Hedera  hepoum  [vgl.  mxxv*^] 

39 

MXXX' 

a  =   Cgm.  5250,  28^  f.  2», 

17  Feniculum    fenchil  ^    &    32»    [mxxv»'=<^ 

18  Mxxvn.  mxxviii] 

19  Lactuca  lettich^  h  32»  [mxxv»°'^.  mxxvi 

20  mxxvii.  mxxviii] 

21  Menta  mynza  a^ninz  Z)   32»  [mxxv»''*^'^, 

22  mxxvii] 

23  Papauer*  mago  h  32»  [mxxv»*"^.  mxxvi 

24  Mxxvin] 

25  Sisinbrium  ^*'  simminza  a  sigminz  ö  32^ 


b  =  Clm.  614. 

[mxxv»''°.  mxxvi.  mxxvii]  40 

Acer^^    Gundereba  a   [mxxv»''.   mxxvi.  41 

mxxvii.  mxxviii]  42 

Hiena^^  grabewarth  ö  32»  43 

Peta    peizza    b    32»     [mxxv».     mxxvi.  44 

mxxvii]  45 

Saturegia  chenila  a  conil  fe  32»  [mxxv^'"'.  46 

MXXVI.  MXXVII.  vgl.  mxxviii]  47 

Allium  ^^    gnobl&ch    b    32»     [mxxv»^"^  48 


*  vermutlich  De  creta,    rest    einer  nach  Mala  punica    ausgefallenen  gl.    Mala  cidonia, 
vgl.  Gll.  Salom.  hl.  124c  *  die  gll.  am  rande.    die  verweise  zeigen,  dass  die  wenigen 

gll.  in  diese  Umgehung  gehören,   doch  entgehen  die  genaueren  hezüge  *  dies  und  die 

folgenden  deutschen  tvorte  his  steinvurz  stellen  hinter  den  lat.  *  darauf  Musa  aqui- 
lina  [MXXVin]  *  hinter  Malua  •  daneben  mo (federprobe?)  ''  auch  diese  nr  ver- 
einigt verschiedene  bestandteile :  zunächst  die  Jcrauternamen  von  mxxv,  am  scJiluss  ein 
glossar  oder  ein  stück  eines  solchen,  das  in  Mxxxi  aufnähme  fand,  in  der  mitte  stehen 
Worte  die  an  einer  stelle  auffällige  Verwandtschaft  mit  MXIV.  MXXVin  bekunden  '  die 
deutsche  gl.  fehlt  a  •  nur  .apa.e.  zuerkennen  a,  ohne  gl.  ^^  Sisimbrium  b  "  ohne 
gl.  b  **  diese  und  die  nächste  gl.  am  rande  von  der  hand  des  textes  nachgetragen  b, 
die   erste  ein  hier   ungehörig   eingemischter   tiername,   s.  oben  81,  17  "  ohne  gl.  a 


582J 


HaCHLICH   GEUUUNETK    GlomMAKE.       ß.    ElNZKUiLOHHAKK 


Ve.  1. 


1  MXXVIIl] 

2  Cepo  zibolle  a6  32»  (mxxv".  mxxvih] 

3  Poriiun  phono  b  32*  [mxxv".  mxxvhiJ 

4  Ascoloniiun^    Anloch   a    anlouch    fc  32' 

5  [mxxv**"''.  mxxvi,  mxxvii) 

6  Serpilliun  ueltchciiila  a    ueltconil  b  32'' 

7  [mxxv".  mxxvii.  vgl.  mxxviii] 

8  Anetum  tille  ab  32''   [mxxv""=.  mxxvi. 

9  mxxviii] 

10  Lubisticum  lubstech  ^  b  32*»  [mxxv"»«^. 

11  mxxvii.  mxxviii] 

12  Burciola  burzih  ^  b  32'» 

13  Nasturciuin     kresso    b    32**       Cresse    a 

14  [mxxv*'^'^.  mxxvii.  mxxviii] 

15  Plantago    wegerich^    b    32^    [mxxv^'^'^. 

16  mxxvii.  mxxviii] 

17  Seramenta  SÖzminza^  o    sÖzminz  b  32*» 

18  Vrtica  neziP  b  32*»  [mxxv*'"'.  mxxviii] 

19  Cerifolium*    keruilla  a     keniela   b   32*' 

20  [mxxv*".  mxxvii] 

21  Pastinacha  ^    mörha    a     morha    b     32'» 

22  [mxxv*'^  mxxviii] 

23  Rafanus   Rathich**    a   ratih    ö  32''    [vgl. 

24  Mxxv*'=^.  mxxvii.  Mxxvin] 

25  Colicintia  Colgerser  a    colgerser  '6  32'' 

26  Pepo     Phedemo     a      erdappbil     b     32'' 

27  [mxxv*"*.  mxxvii.  mxxviii] 

28  Cucurbita     chiu-biz     b     32'»      [mxxv*'^'^. 

29  MXXVII.  mxxviii] 


Ab^inthiuni   wenuot    6    32''   [mxxv*''**.  30 

.MXXVII.  mxxviii]  31 

lianacort**  Reinuaiio  u  reinuan  b  32'»  32 
Capistea*  kabuz  ab  32*»  33 

Filix  farni***  b  32''  [mxxv«]  34 

Mur^curi  iniert  b  32''  36 

Chitisus  de  6  32*»  39 

Thima  plomen  "  b  32'»  37 

Carduus  distil  6  32''  38 

Saluater*^  aler  a  alere  ^^  b  32''  39 

Bethonica  betonia  a  bathoni  6  32''  40 

Apiuin  ephih^*6  32'' [mxxv»'"''*.  mxxvii.  41 

mxxviii]  42 

Piretrum  bertheräo  perthrä  b  32''[mxiv.  43 

mxxviii]  44 

Zuzur^^   zituar  a    citwar  b  32''    [mxiv.  45 

mxxviii]  48 

Reganon  Ruta  ab  32''  [mxiv.  mxxviii]  47 
Gingibrium  ingib  a  gigniber  b  32'»  48 

Baca  lauri  ^^  lorbere  b  32''  [mxiv. mxxviii]  49 
Letifagus^'  saluia  a  salueift  32''[mxxv"]  50 
Mora  Hwarzb  a  swarzber  fc  32'*  51 

Faccinia^^  hertt)  a  herdber  b  32'»  52 

Colos  ^5  hintb  a  hLotber  6  32''  53 

BotruP  winb*  fc  32'»  54 

Rumix  präm  6  32''  [mxxxi]  55 

Runiice  pramber  6  32''  [mxxxi]  56 

Retemus 2"  chamo  b  32''  57 

Prate  prawte^i  &  32''  58 


*  Ascolinü  b  *  die  deutsche  gl.  fehlt  a  *  zweifellos  entstellt:  etwa  aus  Sar- 

nienta   sarmeiza  Mxn?  *  Cerofoliü  b  *  Pastinatia  b  •  davor  m*  von   später 

grober  hand  a        ''  darauf  Rapa  ohne  gl.  h         *  =  Tanaceta  '  aus  Caputia,  woher 

auch  das  deutsche  tvort  stammt  {vgl.  DWB  5,  9)  *"  oder  farin  b  ^'  darauf  l  flo- 
res  ohne  gl.  b  '*  Saluatyr  und  nach  der  folgenden  gl.  b.  das  jedesfalls  verderbte  lat. 
tvort  ist  mir  unverständlich,  enula  tvird  mxxxi  durch  alar,  Mxxxvn  durch  alaer  toider- 
gegeben :  liegt  dabei  eine  venvechslung  von  Elna  (:=  enula)  mit  Alnus  vor  ?  ^^  darauf 
Ysopus  ohne  gl.  b         "  darauf  Piper  ohne  gl.  b         "  Zuzv,  dann  loch  a  "  der  an- 

fang  der  letzten  zeile  der  oberen  hälfte  des  bl.  2»  ist  gänzlich  weggeschnitten  a,  jedes- 
falls stand  keine  deutsche  gl.  *'  nur  die  oberen  spitzen  von  1  und  f  sou'ie  die  abbre- 
viatur  für  us  erhalten  a.  l.  Lelifagus  ^*  Fa,  dann  abgeschnitten  a  "  oder  Colas  b, 
in  a  nur  undeutliche  spuren;  das  tvort  ist  mir  unverständlich,  dann  stand  in  a  noch 
ein  wort  ohne  gl.,  und  am  rande  von  derselben  groben  und  späten  hand,  die  582,  28 
m*  zusetzte,  marrub  und  darüber  reinvan.    darauf  fehlen   wahrscheinlich  2^1^  Zeilen  a 

^^  =:  Racemus        *^  mir  unverständlich 


III.  Das  Pflanzenreich  MXXX  —  MXXXI 


583 


Ve.  1.  —  Mones  Änz.  8,  94  =  Germ.  26,  401 


1  Balbiigiiie  ^  hasilwrz  b  32^  [mxxxi] 

2  Mulsuin  soröf2  b  32" 

3  Matianv'  chutiu^  6  32'^ 

4  Mandragora  alruii  6  32'' 

5  Nigella  ratin  b  32^  [mxxxi] 

6  Solsequia  ringel  6  32''  [mxxxi] 

7  Doma*  gressi  6  32''  [mxxxi] 

8  Bletv'  stir  6  32''  [mxxxi] 

9  Lapatum  cle  b  32''  [mxxxi] 

10  Sentex  keffoldra  b  32^  [mxxxi] 

11  Solata  woluesper  6  32''  [mxxxi] 

12  Flamuion^  wllin  b  32''  [mxxxi] 

13  Artiniesia  ^  biboz  b  32''  [mxxviii.  mxxxi] 

14  Papirum'  piiioz  ^  a  piniz  b  32^  [mxxxi] 

15  Ozimum  wilderseuif  a  wildersenf  b  32^ 

16  [mxxxi] 

17  Simhitu     swa'^zwrz    a    swarzwiz    b    82'' 

18  [mxxxi  Consolida] 

19  Litiride®  sprincwiu-z  a  sprincwrz  ^'^  6  32*' 


[mxxxi]  21 

Lapatium^'^  pletccha  6  32''  p a  22 

[mxxxi]  23 

Lappa  cleddo  h  32''  kl  ...  a  [mxxxi]  24 
Canniua^2  Hanif  b  32''  [mxxxi]  25 

Millefolium"  Gartiuua  b  32''  [mxxxi]  26 
Cicuta  Scherilinch  &  32''  [mxxxi]  27 

Acer^*  gund<^reb  5  32''  [mxxxi]  28 

Maluua^s  papüie  ^  32b  [mxxxi]  29 

Buca^'  senif  ab  32''  30 

Fungus  swam  a  suäm  ^^  b  32''  [mxxxi]  31 
Tauacetum  rineuano  &  32''  [mxxxi]  32 
Celidantia  scelliuui'z  ^^  b  32''  [mxxxi]  33 
Lingua  ceruina  hirzwrz  a  34 

Colocasia^^  wildiuminza  a  uuilduminzza  35 

6  32''  [mxxxi]  36 

Abrotanum  kertewurz  a  kertewrz^^6  32''  37 

[mxxxi]  38 

Pepones^*  bebinun  b  32''  39 


MXXXI  22 

Clm.  4583  f.  47». 
20  Artemesia  biboz  [Mxxvin.  mxxx]  Asolonium  aschloch 


40 


1  r=  Vulgagine         *  l.  scröf  *  sodann  Doalca  oder  Doalta  (=  Boalca;  aber  auch 

Zs.  f.  d.  ph.  9,  202,  291  Doalta)  ohne  gl.  h  *  verderbt  aus  (Car)doma  {vfß.  CGL  544, 
60  Cardomo  nasturcio)  oder  aus  Dama(soiiius)  nasturcius  ortolanus  CGL  610,  47.  622, 
73?    vorausgesetzt  natürlich,    dass  gressi  die  urspr.  form  ist,  nicht  grensich  von  mxxxi 

*  s.  557,  30.  hier  beginnt  die  untere  hälfte  von  2»  a ;  zu  erkennen  ist  noch  .  .  ammo  .  .  , 
oh  darüber  und  über  dem  folgenden  warte  eine  deutsche  gl.  stand,  lässt  sich  des  Schnit- 
tes halber  nicht  feststellen  '  Artemesia  a  ''  papiris  a,  ivie  es  scheint  *  pinoz 
sehr  ziveifelhaft  a  *  ich  sah  etwas  ivie  lurid  in  a  ^°  es  folgen  in  h  die  baum- 
wamewMV*  und  dann  erst  der  rest  der  kräuternamen,  der  in  a  sich  unmittelbar  anschliefst 

"  das  lat.  ivort  erloschen  a  '*  von  dem  lat.  ivort  nur  das  schliefsende  a  zu  sehen, 
die  deutsche  gl.  erloschen  a  "  Millefot  a.  die  deutschen  gll.  über  diesem  worte  und  den 

drei  nächsten  erloschen  a        '*  ^.oftot  581,41.  582,26         ^^  Maltiua  h        ^*  (Zaraw/ Sisim- 

O 

briü  ohne  gl.  b        *^  =Eruca         '*  daraw/ Petsilinum  ohne  gl.  h         ''  darauf  l  Celido- 

nia  idem  h  celidonia  potentilla  Dictamnü  Dacontea  origonum  centuranodia  aaron  spica 
celtica  Panicula  ohne  gll.  a  *"  Calocafia  6  ^*  darauf  Granu  solis  ohne  gl.,  womit 
das  hl.  schliefst,  a  **  die  beziehung  dieser  nr  zu  Mxxvni  rcsp.  MXiv  wird  durch  die 
mehrfach  gleiche  folge  der  gll.  heioiesen.  aufserdem  bestellt  nahe  Verwandtschaft  mit 
einem  teile  von  MXZX  ' 


584 


Sachlich  Gkordnete  Glohmakk.  H.  Einzelolo8«ake 


Mofies  ÄHK.  8,  94.  95  =   Genn.  26,  401,  402 


1  CVpu*  zvviuullt'  [mxxvui) 

2  AUiiun  Chlobloch  [mxxviii] 

3  Appium  ephich  [mxxviii] 

4  Anetiim  tilli  [mxxviii] 

5  Arnoglossa       et       Plantago       Wegerich 

6  [mxxviii] 

7  Acera  gundereba  [mxxviii.  mxxx] 

8  Mal  um  terre  ErdapheP 

ü  Azarum  haselvvrze  [mxxviii  atmi.] 

10  Abrotanuni  gartwrze  [mxxviii.  mxxx] 

11  Acturela^  sprinchwize  [mxxviii] 

12  Absiiitium  werniot  [mxxvui] 

13  Agrimonia  fichwTze* 

14  Gladiolum  swertvcha^  [mxxviii] 

15  Accitula  arapher'*  [mxxviii] 

16  Alumeii  cossoldor 

17  Aconita  hemer® 

18  Barba  ioms'  hösvvrz 

19  Asparago  rotonabel 

20  Alga  semit 

21  Ampellus  liela^ 

22  Asparilla  sastenbowe 

23  Basilisca  basilia^ 

24  Boletum  buliz 


Ba><aniita  ***  biwrze  25 

Buglosf^a  ohrtenzvnge  26 

Baldainouia  bervvrze  27 

Sanina  '^   «euine  28 

Briorua*^  tuualm  29 

Bedullatica'''   wentelisca  30 

BletUH^*  stier  [mxxx]  31 

Cerefolium  cheruel  32 

Carduus  distil  [Mxx\aii]  33 

Cana.sum^^  hanif  [mxxviii.  mxxx]  34 

Cicuta  scerlinch  [mxxviii.  mxxx]             35 
Celidonia  scellevvr|  ^*  [mxxviii.  mxxx]  36 

Cuminum  chunii  ^"^  37 

Coriandrum  cholinder  38 

Cotognidium  citlant  39 

Centenodia  wegetreta  40 

Cepe  aschlöcb  41 

Caniitriu|  gamandr|  ^*  42 

Camomella  wolfhunha^®  43 

Cerussa  pliwiz  44 

Cinoglossa  hundezunga  45 

Colocasia  wildieminze  [mxxx]  46 

Carix  sair  47 

Colacoiiia  siwrze^"  48 


*  die  aus  der  alphabetischen  folge  herausfallenden  gll.  sind  synonyma  entweder  zu 
timgebenden  kräuternamen  oder  zu  fehlenden.  Cepe  hier  gehört  zu  Asolonium,  *.  unten 
584,  41  *  Erdaphel  von   späterer  hand ;    die  eigentliche  gl.  ivar  das  folgende  Cicla- 

mina,  vgl.  CGL  588,  7  Ciclaminus  aristolozia  rotunda  und  592,  39  Malum  terrae  aristo- 
lozia  rotunda  '  /.  Actureda  *  die  deutsche  Übersetzung  füllt  auf  *  swertvcha]  t 
sieht   wie  i  aus.   Gladiolum  =  Acorus  '  später  nachgezogen.    CGL  582,  40  Eleborus 

niger  .i.  tora ;  AJphita  p.  10^  toram  i.  herbam  uenenosam  ^  =  Ayzon  *  CGL  587, 
7.  607,  28  AmpeUus  uitis  alba  '  darauf  Beta,    inola  oder  uiola:  verwechselt  mit  dem 

CGL  587,  71.  608,  67  nur  durch  eine  gl.  getrennten  Bacicla  .i.  uiola?         "•  l.  Balsamita 

"  l.  Sauina.  ^  Bracteos  **  an  das  graphisch  nächstliegende  Brionia  ist  der  deutschen 
gl.  wegen,  die  unten  586, 15  Mandragora  toidergibt,  schiverlich  zu  denketi  "  vgl.  dazu 
Bedullacia  oben  486, 12        "  =  Blitus         ^'  l.  Canafum         "  abgeschnitten,  l.  scellevvrz 

"  chumi]  i  tindeutlich,  vielleicht  e  '*  l.  gamandre  {vom  r  nur  ein  rest)   oder  eher 

lat.  gamandrea  wie   MVm.  MXIi.  MXVin.    davor  Centauria,  fei  terre  "  vielleicht   {im 

sinne  von  Lupi  pecten,  s.  unten  586,  4)  wolfchempha  ?  *°  Diefenbach  nimmt,  schiverlich 
mit  recht,  entstellung  aus  Colofonia  an.  besteht  Zusammenhang  mit  Colciconi  oben  496 
anm.  8,  dh.  wol  Colchicum,  und  dachte  bei  dem  verderbten  ivort  der  glossator  vielleicht 
an  sihen  colare  ? 


III.  Das  Pflanzenreich  MXXXI 

Mones  Anx.  8,  95  =   Germ.  26,  402 


585 


1  Baibarica  surieh^ 

2  Dictamnum  wisvvrze  [vgl.  mxxviii] 

3  Donia  grensich  [mxxx] 

4  Sorolugium.  ^      t      eliotropium      riiigelo 

5  [mxxviii] 

(3  Ermodactilia  citlosa  [mxxviii] 

7  Eruta  tulli^ 

8  Elleborum  hemere 

9  Menta*  minza 

10  Hedera  ederbovm 

11  Hesbura^  hunichischievvvrz 

12  Enida  alai- 

13  Septemnenxia  ®  wegetretta 

14  Manibiiini'^  antoni 

15  Feniculum  fenichel  [mxxviii] 

16  Fenicum  fenic 

17  Fungus  svvam  [mxxx.  vgl.  mxxviii] 

18  Fraga  bere  [Mxxvni] 

19  Febrifuga  matreia^ 

20  Frasia  selphela  [mxxviii] 

21  Frafolium  ertebereblat 

22  Fastidium  sode 

23  Fisetula^  ehuuarn 


Flainon  vvllin  [mxxx] 

Gentiana  scertvvrze 
Gummi  fliedem  ^^ 
Geroii*'^  chranwrze 

Hermalda'^^  bugga 
Herba  uenenata^^  hannenvvrze 
Herba  graminis^*  bochwrze 
Herba  mercurialis  heimwrze 
Herba  britannica  himelbrant 
Hisquiamum  Pilisa 

Irudo  egela^^ 
Isquibula  givvanch^'' 


24 

25 
26 

27 

28 
29 
30 
31 
32 
33 

34 
35 


Lubistieum  iubistech^''  [mxxviii]  36 

Lappa  chletta  [mxxviii.  mxxx]  37 

Lens  linsa  [mxxviii]  38 

Lapatium  pleticha  [mxxviii.  mxxx]  39 

Lantiolata  rippa  40 
Litagiria.  ^*   vi   argentum    uiuum  quoch-  41 

Silber  42 

Lactuca  latich  43 

Lentigoii  rusile^®  44 

Lupinum  vihebona  45 


^  oh  Schmeller  2*,  325  das  ivoit  richtig  einreiht,  ist  mir  zweifelhaft ;  ich  stelle  es 
lieher  zu  den  hei  Pritzel-Jessen  346  /  gesammelten  formen,  in  diesem  falle  könnte  Cu- 
culo  panis   die  gegengl.   gewesen   sein  *  Sorolugium   (vgl.  unten   Solologium)  entstellt 

aus  Solsequiiun  unter   einwirkung  von  (H)orologium  *  gemeint   Eruca   tilli.    darauf 

Vrtica.  vgl.  CGL  545,  42  Edeno  Urtica  (591,  61  Iden's)  *  =  (H)ediosmus  ^  die  le- 
sung  ist  zweifelhaft,  es  könnte  auch  Necbura  stehen.  Diefenhach  identificiert  das  icort 
mit  Espurium,  Esbrium:  das  ist  aber,  da  die  deutsche  gl.  50ws^  Euforbium,  Elleborum  nigrum 
tvidergiht,    nicht  tcahrscheinlich  *  geschrieben  vn  neruia.   =  Eptapleuron    {pseudo- 

Apulejus  c.  2)         '  =  Eupatorium,  s.  CGL  538,  65  '  oder  matroia,  keinesfalls  ma- 

treza,  da  z  hoch  geht  '  s.  ohen5ö6,33  '"  s.  oben  Ali,  11  "  s. 557,  56  '"  sonst 
unbelegt;  es  scheint  erst  aus  dem  deutschen  namen  hermalter  {Diefenhach  s.  v.  artemisia) 
abgeleitet,  vgl.  auch  546,  6  Schosmalte  "  icahrscheinlich  =  Herba  scelerata  pseudo- 
Äpulejus  c.  9  **  vgl.  Alphita  p.  73*  mit  anm.  "  darauf  Ilisiiica  maior  e  so ,  zu 

solago  zu  ergänzen  '•  die  gl.   ist  vielleicht  mit  Diefenhach  =  oxvßa)M  (Squibola  i. 

Btercora  dura  Alphita  p.  174^)   und  gidvvanch  zu  nehmen  ^'  l.  lubistech  ''  Lita- 

giria] g  aus  r  corr.  ■=  Litargira        '»  DWB  8,  1538 


586 


Sachlich  Geordnete  Globsark.     B.  Einzelgix>B8Ark 


Mones  Anz.  8,  95.  96  =   Germ.  26,  402.  403 


1  Lactiride  nprinchwr/e  (mxxxJ 

2  Laurentiana*   rotvvrz 

3  Lapatuiii  chlo  |mxxx) 

4  Lupipecten  cheniphe 

5  Milium  hirse 

6  Maratioun  fenichil 

7  Milk'foliuni  garue  [mxxviii.  mxxx] 

8  Mufa  mlori  [mxiv.  vyt.  Mxxvrii] 

9  Marubium  antorn 

10  Mcatrix  atich  [mxxviu] 

11  Malua  papele  [Mxxvrii.  mxxx] 

12  Maura  diÖsewrze   [mxxviii] 

13  Mentastrum  rosseminzae  [vgl.  mxxviii] 

14  Marona^    hÖiiersdarin 

15  Mandragora  twalni^ 

16  Melantimn  .i,  git,  protwrze* 

17  Nasturcium.      1     cardamonium      chresso 

18  [mxxviii] 

19  Pipinella*  pöchwrze 

20  Nepeta®  wizniinza  [vgl.  mxxviii] 

21  Nigella  raten"  [mxxx.  vgl.  mxxviii] 

22  Origanuni  zirniinza  [vgl.  mxxviii] 

23  Oziniuni  wildcrsenif  [mxxx] 

24  Oxilapatiuni  waspletecha 

25  Porro  sectilis  snitelöch 


Pfeta  inalta  (mxxviii  Beta]  26 

Potontilia  grensich  27 

Portilaca  purcil  [mxxviii]  28 

Pastinaca  niorha*  [Mxxvni]  20 
Polipodiuni  tihvarm  t   Selareia  insusce*  30 

[vgl.  mxxviii]  31 

Papinis  l  iuncus  pinz  [mxxx]  32 

Praca^"  Prachvvrze  33 

Saxifriga^^  steinv\Tze^^  34 

Raphanum  ehren  [vgl.  mxxviu]  35 

Radix  ratich  [mxxviii]  36 

Resina  harz  [mxxviii]  37 

Rumix  Pram  [mxxx]  38 

Rumice  Prambere  [mxxviii.  mxxx]  39 

Rogio  rieze^^  40 

Satureia.  1  Serpillum  chonela  t  timbria  41 

camilla  [mxxviii]  42 

Stelabium  hopho^*  43 

Sanguinaria   spongras^^  [mxxviii  Mufa]  44 

45 
46 
47 
48 
49 
50 
51 


Sprintilla  niesewrzai  [mxxvui] 

Sambucus  holar  [mxxvui] 

Samsueus  lauendula  [mxxviii] 

Sennetion   selplacha 

Semperuiua  singrÖne 

Solata  wolbere  [mxxx] 

Seneion^^  eizpreste 

Consolida^'  svarzwTze    [mxxx    Simhitu]  52 


^  niclit  belegt  *  s.  Moron  mix.  MX  '  vgl.  CGL  585,  1  Mandragora  herba  qu^ 
odorem  habet  grandem  qui  hominem  extra  mentem  facit.  daratif  Mel  uulpinum.  1  fei  terre, 
ciclaraina  (fei  terrae  ist  sonst  centaurea,  cyclaminos  dagegen  malvun  terrae;  mel  uulpinum 
vermag  ich  nicht  nachzuweisen)  *  rfara«/ i\IiUemorbida,moreUa(Cöi  626,59)  "  kann 
{als  tmkraut)  gegengl.  zu  den  beiden  nächsten  ivorten  sein,  oder  es  ist  in  der  hs.  um 
eine  zeile  zu  hoch  gesetzt  '  Nepeta]  das  ziveite  e  aus  rasur  '  darauf  Nitrum  ohne 
gl.  *  daraiif  Pentafion,  quinq;  foliü  {VGL  627,44).  PetrosiUnum,  .i.  benedicta  *  l. 
Sclareia.    darauf  Peonia,  astula  *"  aus   dem  deutschen  gebildet?  Zusammenhang  mit 

Prate  o6en  582, 58?  "  =  Pipinella  ^*  darauf  Personatia,  lappa  {CGL  627,  53  Per- 
senatia  idest  drauoca,  626,  7  Lappa  idest  drauoca)  ^'  mir  unverständlich  '*  dar- 
auf Sisimbrium,  eraclea  {CGL  560,  64)  **  l.  sporigras  "  l.  Senecion  "'  Con- 
soUda  .  .  .  symphicum  idem  Alphita  p.  45*.  darauf  Splenion,  lingua  cerui  {CGL 
628,  71) 


III.  Das  PflanzexNreich  MXXXI  —  MXXXIII 

Mones  Anz.  8,  9G  =  Germ.  26,  403 


587 


1  Solsequla  bumbelwrzc  ^ 

2  Solologium.  l  solsequium  ringiP  [mxxx] 

3  Sentex  hufhalter  [mxxx] 

4  Scelerata  sunncnwirbel 

5  Tanacetum  reinevan]   [mxxx] 

6  Titinialliun  tiinila^ 

7  Tornella  tiirnel 

8  Timum  Pinesuga 


Tubura  ertnöz  21 

Vetonica    betonia  22 

Wlgago  haselvvrze  [mxxviii.  mxxx]  23 

Verbena  isnvvrze*  [vgl.  mxxviii]  24 

Yrmindactilia  hoblumen  [vgl.  mxxviii]  25 

Yppiricon  rietoch  26 


2.    GLOSSEN    zu    BOTANISCHEN    SCHRIFTEN. 
L.   APULEH  DE  MEDICAMINIBUS  HEEBAEUM    LIBEE. 

[Parabilium   niedicamentorum  scriptores    antiqui    ex  recensione  IChGAckermann,    Norim- 

bergae  et  Altorfii  1788,  p.  125] 

MXXXII 

Clm.  17403. 

239^      (Herbe    cardus    siluatici)   Eberwrz    241^  27 


9  (Nomen    herbe    brionie)    Zitwrz  ^ 

10  —  LXVI  [mxxxih.  mxxxiv] 

11  (Herba    uerbasciim)    wollino    239''    — 

12  LXXI 

13  (Herba    cbelidonia)     Grint  ^     239^^     — 

14  LXXIII  [vgl.  mxxxiv] 

15  (Mentastriini  '^)  Rosseminze  240''  —  XC 

16  (Herba    ebulum)    Atech    240'=   —  XCI 

17  [mxxxv] 

18  (Herba    titimalli)    vvolfeswrz    24P    — 

19  CVIII 


—  CIX  28 
(Herbe    mente)    Minze   242«^    —    CXX  29 

[mxxxhi]  30 

(Herbam  anetum)  Tille  242'^  —  CXXI  31 

[mxxxih.  mxxxv]  32 

(Herbam     origanum)     dosto     242^     —  33 

CXXII  [mxxxih.  mxxxiv]  34 

(Tolle  herbam  domesticam)  huswrz  242®  35 

—  CXXIII  [mxxxih]  36 


MXXXIII 

Codex  Londinensis  Harl.  4986. 
20  (Vettonica)  Uthonica  patöuge  ^  1*''  —  I      ( )  Arnoglossa  1  plantago  wegreich  ^    l''  37 

*  darauf  Stafisagria,  .v.  digitoB  herba  (s.  oben  472  anm.  9).  es  scheint,  als  tvären 
die  gll.  bumbelwrze  (/.  humbelwrze)  und  sunnenwirbel  mit  einayider  vertauscht:  Scelerata 
(=  apium  rusticum)  steht  in  der  hs.  unmittelbar  unter  Solsequia  *  darauf  Strignus, 

uua  lupina  {CGL  628,  62)  '  icol  lat.,  aus  dem  pliiral  titimalla  (oben  484,  53)  hervor- 

gegangen *  im  context.  darauf  Valeriana,  ualentia,  rvol  lat. :  valentia  ist  bei  pseudo- 
Apulejus  c.  11  ein  name  der  artemisia  °  =  scitwrz  "  grintwurz  =  chelidonia  Summ. 
Heinr.  103,  16  ''  dieser  name  fehlt  im  text,  was  aber  folgt,  stimmt  dem  Wortlaut 
nach  mit  Ackermanns  capitel  XC        '  von  zweiter  hand 


588 


»SaCHUCH    GeoRÜNKTE    GloHHAKE.    B.    EiNZElAiLOHHARE 


1 

2 
3 
4 

5 
(i 
7 
8 
9 
10 
11 
12 
13 
14 
15 
16 
17 
18 
19 
20 
21 
22 
23 
24 
25 
26 
27 
28 
29 
30 
31 


—  II  [mxxxiv] 
)  Peiitafllun  vd  (luiiKjUO  foliiim  v  pht** 

2»»  —  III 
)    Ubena  ^    i    coluinbina     irioncrut    od 

taubecropf  1  3*  —  IV 
)   Pilisa  lu.squiamus    1  caniculatii,    Iuh- 

quiamus  pilsen^  4»  —  V  [mxxxiv] 
)  Viperina  *  Naterwu  A^  —  VI  [mxxxiv] 
)  [Acoros,  venerea]  selp  canta  5*  —  VII 

[mxxxiv] 
)  Pede  leonis^  lewen  u8z  5''  —   VIII 

[mxxxiv] 
)  Apiuni  siliie.st*  1  .  .  .   wik?    eppeich  ® 

wolfwurc  6*  —  IX  [mxxxiv] 
)  [Artemiöia]  bucha  7*  —  XI 
)  [Satirion]  Natanvurc'  hamila®  8*  — 

XVI 
Terre    nialvm    erdaphel    d^    —  XVIII 

p.  174,  2.  3 
)   Proserpinaca    anatret    9^    —    XIX 

[mxxxiv] 
)    [Nasturtium]    cart    chresse    10*    — 

XXI  [vgl.  mxxxiv] 
Funinculos   .i.  angwezzi^    10*  —  XXI 

p.  180  nr  5 
)   Minor    camemelon    Cletto^     11*    — 

XXIV  [mxxxiv] 
)  BrittannicaHimilprant^  12^  —XXX 
)  Equiseia^o  hartinheuui ^^    14'^  —XL 
Gallicrus  haninfäz^^   15b  _  XLV  z.  1 
)  Gallicrus  hanin  Ez  ^^   16*  —  XLV 


)  Polion  Chonilo»^  19'  —  LVIII         32 

)  [Poliun]  Quciiula"   19»»  —  ih.  33 

)   Bcnedicta   HuHniiäzzi*  20''  —  LXII  34 

[mxxxv]  35 

)  Verbena  Ir^ineiiin  *'  22«  —  LXV  36 
)  Brionia    Kchizwurc"   22*»   —  LXVI  37 

[mxxxii.  mxxxiv]  38 

)  Heraclea  haninchamp"24*  — LXXII  39 
)  Celidonia  .schcllewurc  '*  24*  —  LXXIII  40 

[mxxxivJ  41 

Acino-s   uchunülinga    25*    —     LXXIV  42 

p.  240,  24  43 

)  Seneöeion^«  rolacha^"  25''  —  LXXV  44 
)    [Mercurialiö]     heimwurc^'*     28''     —  45 

LXXXII  [mxxxiv]  46 

)    [Inula    canipana]     Alant ^^    33''    —  47 

XCV  48 

)  Nomina  Absinthii  Wermöt  ^^  35*  —  49 

C  [mxxxv]  50 

)  [Carduus]  DistiP«  38*  —  CIX  51 

)  Appium^s  ephich^o  40»'  —   CXVIII  52 

[mxxxiv]  53 

)  Menta"    Minzza^»    40"     —    CXX  54 

[mxxxii]  55 

)  Anetumis     Tille  ^o    41*     —    CXXI  56 

[mxxxii.  mxxxv]  57 

)  Origanumis  Oste^o   41»    —  CXXII  58 

[mxxxii.  mxxxiv]  59 

)  [Semperviva]  huswurc^^  4 l^'—CXXIII  60 

[mxxxii]  61 


*  von  zweiter  Jiand        *  l.  U'bena.  verbenacam  Ed.        '  lasquiamus  pilsen  von  zicei- 
ter  hand        *  vipina  von  zweiter  Jiand        ^  von  zweiter  Jiand        *  his  liieher  von  zioei- 

er  hand  ''  durchstrichen:   die  gl.    ivar  für   das   vorhergehende  Dracontea    bestimmt 

*  nicht   belegbar  '  das   lat.   und   deutsche   ivort  rot  ''  l.   Equiseta         •*  das 
at.  und  deutsche  icort  rot          ^*  untergeschrieben         "  Quenula  rot        ^*  das  lat.  und 

deutsche  ivort  rot  ^'^  das   {rote)   lat.   und  das  deutsche  wort  durchstrichen,    auch  bei 

Cockayne  Leechdoms  1,  171  und  im  CGL  {s.  oben  471  anvi.  31)  tvird  Peristereon  mit 
Verbena  identificiert,  das  in  Äckermanns  texte  fehlt,  doch  s.  p.  230  anm.  2  und  vgl. 
c.  4  "  Senecion  Ed.  "  das  lat.  und  deutsche   ivort  rot  ^'  rot        *•  die   lat. 

Worte  und  das  deutsche  rot        *"  von  zweiter  hand 


III.  Das  Pflanzenreich  MXXXIII  —  MXXXV  589 

Im.  409.  410 

MXXXIV 

Codex  Oxmiiensis  Jim.   IIG  F.  ^ 


1  Plantago  wegeric  —  II  [mxxxiii] 

2  Verbenaca  uania'^   —  IV 

3  Hyoscyamus  pilsa  —   V  [mxxxiii] 

4  Viperina  natirwrz  —  VI  [mxxxiii] 

5  Herba     veuerea     selbzaiitam      —    VII 

6  [mxxxiii] 

7  Leontopodium  lewinuüz — VIII[MXXXin] 

8  Apium  risus,  scelerata  wolfuurz    —  IX 

9  [mxxxiii] 

10  Artemisia  bletechä^  —  XI 

11  Dracontea  drachenwiirz  —  XV 

12  Proserpinaca  anatret  —  XIX  [mxxxiii] 

13  Nasturtiuni  cresso  —  XXI  [vgl.  mxxxiii] 

14  Cameleon*  chelito   1  chletto    —  XXIV 


[mxxxiii]  25 

Papaver  sylvaticum  wilderrnago  —  LIV  26 
Dictainniiiii  wizwurz  —  LXIII  [mxxxv]  27 
Solago  major  ^  miua  **  28 

Brionia     scitwrz    —    LXVI     [mxxxii.  29 

mxxxiii]  30 

Celidonia  scellawrz  1  erintwrz  ' — LXXIII  31 

[mxxxiii.  vgl.  mxxxii]  32 

Mercurialis     heimwurz      —     LXXXII  33 

[mxxxiii]  34 

Apium  epficb  —  CXVIII  [mxxxiii]  35 
Origanum  ctosta^  - —  CXXII    [mxxxii.  36 

mxxxiii]  37 

Feniculum  fenichal  —  CXXIV  38 


MXXXV 9 

Codex  Cassellanus  Phys.  et  h.  nat.  fol.  10. 


15  (IS*")  (Splenium)  .i.  hirceszunge  —  LVII 

16  (15*)  Leporis  pes  .i.   hasenuut  —  LXII 

17  [mxxxiu] 

18  Diptamnus  uuisuuorz  —  LXIII  [mxxxiv] 

19  (19*»)  Felicem  .i.  Farn  —  LXXVI 

20  Gramen  .i.  demgRasi*'  —  LXXVII 

21  (20*)  Gladiolum  .i.  suerdele  —  LXXVIII 

22  Dencium  dolore  ^'^  zansueRe  —  LXXIX 

23  p.  248,  19 

24  (23»)  Ruta  .i.  Rute  —  LXXXIX 


(24b)  Ebulum  .i.  adech  —  XCI  [mxxxii]  39 
(25b)  Saxifrega  .i.  Steinuarn  —  XCVII  40 
(26^)  Hedera  .i.  wende  —  XCVIII  41 
(26b)  Serpullum  .i.  colle  —  XCIX  42 
Absencium  uuere  mueda  —  C  [mxxxiii]  43 
(27*)  Saluia  i.  Selu'e  —  Gl  44 

Coliancbum  collin  der  — •   CII  45 

(27b)  Portulaca  purcel  la  ^^  _  CHI  46 
Cerefolium  (28*)  kerne  la  —  CIV  47 

Sisimbrium  Sissimbra  —  GV  48 


*  nur  in  Junius  copie  erhalten  unter  der  Überschrift  Appendicula  glossarii  M  ex  alio 
[als  Voss.  lat.  78  8°,  s.  unten  mxxxix]  veteri  codice  MS'o  depromta  -  l.  isarna  ^  die 
gl.  gehörte   ursprünglich    ivol  zu  dem  XIV  folgenden  Lapathon  *  chamaemelon  JEd. 

*  fehlt  in  Ackermanns  text  {weil  nur  Variante  zu  L),  steht  aber  in  dem  des  ATori- 
nus  {De  re  medica,  Basileae  1528)  p.  113*  als  cap.  LXIII  unmittelbar  nach  Dictanmum 

"  verderbt  ''  l.  crintwrz  *  es  stand  wol  c^osta  '  die  gll.  rühren  bis  auf  die 
letzte  von  ztcei  händen  her,  einer  des  xjxi  jhs.,  und  einer  des  Xll :  die  letztere  schrieb 
alle  durch  vorgesetztes  .i.  gekennzeichneten  gll.  und  589, 22.  sämmtliche  gll.  aufser  589, 15. 
19 — 22   stehen   in,    über  oder  neben  dem    den   betr.   krüutcrnamen   illustrierenden   bilde 

'"  dermgras  polygonum  avicularc  Pritzel-Jessen  296»         '*  dolorem  Ed.  ^*  purcel 

la  unterhalb  des  bildes ;  im  bilde  selbst  ist  Sissim  bra  ausradiert 


i90 


Raciilicii  Geordnete  Globsare.    B.  Einzelulohmare 


1  (28»')  LiliuMi  .i.  lilic  —  CVII 

2  (32»)  Aiu-tum  dil  Ic  —  CXXI  [mxxxii. 

3  MxxxmJ 


(33'»)    Brajäica    «aluatica    brach  wrz*    —  28 
CXXVII  29 


MACER  FLORIDU8  DE   VIRIBUS   HERBARÜM.  2 

[ed.  LChoiilant,  Lip.siae  1832.  —    R«ufri  bezeichnet  den   auhang    zu  desi^n   aiuigabe   von 
Walafiidi  Strabi  Hoitulu«,  Wirceburgi  1834] 

MXXXVI 

Clm.  Gl 4. 

4  De  artemesia^  biboz  11»  —  I  [mxxxvii. 

5  MXXXVIII.    MXXXIX.    MXL.    MXLlj 

6  De    abrotano     stabewrz     11"      — ■     II 

7  [mxxxvii.    MXXXVIII.    MXLiJ 

8  De     absuithio     wermÖt     11''      —     III 

9  [MXXXVII.    MXXXVIII.   MXXXIX.    MXL] 

10  De  vrtica  nezila  12»  —  IV  [mxxxviii. 

11  MXXXIX.    MXL.    MXLl] 

12  De  allio  gnoblouch  12*'  —  V  [mxxxviii. 

13  MXXXIX.    mxl] 

14  De    plantagine    Wegerich*    13»    —    VI 

15  [mxxxvii.  MXLn] 

16  De  apio  epphich  15»  — VIII  [mxxxvii. 

17  mxl] 

18  De    savin:a    seueuböm^     1.5»    —    XII 

19  [mxxxviii.  mxxxix] 

20  De  nepita  nebe  16»  —  XV 

21  De  pvlegio  poleia  16^  — XVI  [mxxxix. 

22  mxl] 

23  De    fenicvlo    venechil    17"    —    XVII 

24  [mxxxviii.  mxxxix.  mxl] 

25  Renibus  lendent  17»  —  690 

26  De     lactvca    ladducb'^    17''      —    XX 

27  [mxxxvii.   mxxxviii.  mxxxix.  mxl. 


mxli]  30 

De  liliis  lilia  18»  —  XXII  [mxxxix]  31 
De    tiiTibra    grece^    satureia    latine   cho-  32 

nila«   18^  —  XXIII   [mxxxix,    vgl.  33 

Mxxxvin.  MXL.  mxli]  34 

Deenula  alaiit  *  1 9»  —  XLIV  [mxxxvil  35 

MXXXVIII.  MXXXIX.  mxl]  36 

De  lolio  ratte  19''  —  LXIV  [mxxxvii.  37 

mxxxviii.  mxxxix.  mxl.  mxli]  38 

De  cicuta  scerilinch  19''  —  LXV  [vgl.  39 

mxl]  40 

De  menta  mince20»  —  XLVII  [Mxxxvn.  41 

MXXXVIII.   MXXXIX.    MXL.    MXLl]  42 

De  cepis  zibolle.  1  flanza  20»»  —  XXXIII  43 
[mxxxvii.  MXXXVIII.  mxxxix]  44 

De  sinapi  seniph  20^  —  XXXV  45 
[mxxxvii.  mxxxviii.  mxxxix.  mxl.  46 
mxli]  47 

De  pastiuaca  morhüa  21''  —  XXXVII  48 
[vgl.  mxxxvii.    mxxxviii.    mxxxix.  49 

MXL.    mxli]  50 

De  serpillo  ueltconila  21''  —  XXXIX  51 
[mxl.  mxxxix. v^fZ.MXxxvn.  Mxxxvin.  52 
mxli]  53 


*  von  dritter  hand  (saec.  xn)  quer  neben  dem  bilde,  endlich  steht  noch  34i>  über  dem 
bilde    der   Mandragora    (CXXIX)    von    einer    hand    des    xiv  jhs.    Mandragora,     alruen 

*  jüngere  deutsche  gll.  verzeichnet  Choulant  s.  23.  25 ;  andere  aus  Clm.  4583  sind  in 
Mones  Anz.  8,96/  gedruckt  *  sammtliche  gll.  am  rande  *  darauf  lA^  Dervta(VII) 
ohne  gl.  ^  darauf  lö*»  De  porro  (XIII)  ohne  gl.  ^  darauf  17b  De  rosa  (XXI)  simi- 
hter  '  grece  übergeschr.  *  darauf  IS*»  De  saluia  (XXIV)  similiter  •  darauf  19» 
De  ysopo  (XLV)  similiter  und  19''  De  lapithio  (LXIII)  ohne  gl. 


III.  Das  Pflanzenreich  MXXXV  —  MXXXVII 


591 


Wiener  jbb.  40  Anxeigebl.  18 


1  Do  cerefolio    keruela    22*     —  XXVII 

2  [mxxxvii.  mxxxviii.  mxxxix.  mxl] 

3  De  coriandro  chulindir    22«    —  XXIX 

4  [vgl.  mxxxviii] 

5  De    papauere    niago  ^22''    —  XXXII 

6  [vgl.  MXXXIX.  mxl] 

7  De    aneto    tille    25''    —    X    [mxxxvii. 

8  mxxxviii.  mxxxix] 

9  De    betonica    bathania^    25''      —    XI 
10      [mxxxvii.  mxxxix.  mxl] 


De  acidula  ampherre^*  27«  —  XVIII  33 
[mxxxvii.  mxxxviii.  vgl.  mxl]  34 

De  nasturtio  chresso*  28^  —  XXX  35 
[mxxxvii,  mxxxix.   vgl.  mxl.  mxli]  3ü 

De  boglossa  ohsenzung  29«  —  XXXIV  37 
[mxxxviil  mxxxix.  mxl.  mxll  vgl.  38 
mxxxvii]  39 

De  caule  choP  29*  —  XXXVI  40 
[mxxxviii.  mxxxix.  mxli]  41 


MXXXVII 

Codex  SFloriani  xi,  54. 

11  De  arthemesya^  bivuz  73«  —  I  [mxxxvi. 

12  mxxxviii.  mxxxix.  mxl.  mxli] 

13  De  abrotano  stabwurz  73«  —  II  [mxxxvi. 

14  mxxxviii.  mxli] 

15  De  absinthio  wermut  73^^ —  III  [mxxxvi. 

16  mxxxviii.  mxxxix.  mxl] 

17  De    plantagine    wegreich    75«    —    VI 

18  [MXXX\a.    MXLIi] 

19  De  apio  ephich  7G''  —  VIII  [mxxxvi. 

20  mxl] 

21  De  altea  alte  77«  —   IX 

22  De    aneto   thUle    77''    —  X    [mxxxvi. 

23  Mxxxvin.  mxxxix] 

24  De  betonica  Patoeni  78«  —  XI  [mxxxvi. 

25  mxxxix.  mxl] 

26  De  nepita  donerswurze   79''  —  XV 

27  De     acedula     amphir    81«     —    XVIII 

28  [mxxxvi.  Mxxxvin.  vgl.  mxl] 

29  De  semperuiua  HÖswrz  81''  —  740 

30  De     portulaca     purcil    81''      —    XIX 

31  [mxxxviii.  mxxxix.  mxl] 

32  De  lactuca  laddichSl''  —  XX  [mxxxvi. 


mxxxviil  mxxxix.  mxl.  mxli]  42 

De    libustica    Lustech     83«    —    XXV  43 

[mxl]  44 

De  astritio  astriz  88'' — XXVI  [mxxxviil  45 

mxli]  46 

De    cerifolio    chervil    83''     —   XXVII  47 

[mxxxvi.  mxxxviii.  mxxxix.  mxl]  48 
De    atriplice  malten    83''    —    XXVIII  49 

[mxxxviii.  mxxxix.  mxl.  mxli]  50 
De    narstutio     Cresso    84«    —     XXX  51 

[mxxxvi.  mxxxix.  vgl.  mxl.  mxli]  52 
De    emca    wildsenif     841*    —    XXXI  53 

[mxxxviii.  mxxxix.  mxl.  mxli]  54 
De    cepis     zwiwel    85''     —    XXXIII  55 

[mxxxvi.  mxxxviil  mxxxix]  56 

De  boglossa  ohsenwurz  86«  —  XXXIV  57 

[vgl.    mxxxvi.    mxxxviii.    mxxxix.  58 

mxl.  mxli]  59 

De      synapi     Senif     86«     —     XXXV  60 

[mxxxvi.   mxxxviil   mxxxix.   mxl.  61 

mxli]  62 

De  pastinaca  vel  morhe  87''  —  XXXVII  63 


^  darauf  23«  De  \-iolis  (XL),  24»  De  centauree  (LIII),  De  germandrea  (LIX),  De 
aristologio  (XLI)  ohne  gll.,  24b  De  marrvbio  (XLII)  similiter,  25«  De  altca  (IX)  oJme  gl. 

*  darauf  26''  De  anteno  (XIV)  ohne  gl.  '  arapherre  von  anderer  hand.  darauf  27'> 
De  portulaca  (XIX),  De  ligusticis  (XXV),  28«  De  ostricio  (XXVI),  De  atriplice  (XXVIII) 
ohne  gll.  *  darauf  28''    De  ei-uca  (XXXI)  sinapis  alba  *  darauf  30«  De  origano 

(XXXVIII),  De  vulgagine  (XLVI)  ohne  gll.        "  sümmtliche  gll.  rot  am  rande 


592  Hachlich  Geordnete  Gixxware.     h.  Kinzelglo88Are 

WUner  jbb.  40  Änxeigehl.   18,  19 

1  fMXXXIX.MXL.t'<//.MXXXVI.MXXXVIII.  [mXXXIX.    MXhiJ  21 

2  MXLl]  De    celidonia    Schellcwuiz  92**    —   LH  22 
S  De   origano    dont    vel    zirmunz    87''  —  [mxxxviii.  mxxxix.  mxl.  mxli]         23 

4  XXXVIII  [mxxxviii.  mxxxix.  mxl.      De    centauria    erdgalle    93»     —    LIII  24 

5  mxli]  [mxxxix]  25 
ü  De    sei-pUlo    cluuiil    88»     —     XXXIX       De  dragontea  draehenwurz  93»  —  LIV  26 

7  [mxxxix.    v(jl.    Mxxxvi.     mxxxviii.       De    ellebeio    Nieswurz    93''     —    LVI  27 

8  MXL.  mxli]  [mxxxviii]  28 

9  De  aristoloica  biberwurz  89»  —  XLI         De  nlgro  elleboro bunischwurz  94» — LVII  20 

10  De  nianibio  iuidorn  89**  —  XLII  [mxl.       De  verbcna  isin   94''  —   LVIII  30 

11  mxliiJ  De    inorella    NahtBcaht     95''     —     LX  31 

12  De  yii  Swercel  89'^  — XLIII  [mxxxviii.  [mxxxix]  32 

13  mxxxix.  mxl]  De  iusquianio  bilsen  95''  —  LXI  [vgl.  33 

14  De   enula    alaer    alant   90«    —  XLIV  mxxxix]  34 

15  [mxxxvi.   mxxxviii.   mxxxix.  mxl]      De  malua  papil  9G»  —  LXII  [mxxxviii.  3ö 
10  De    bacarra    haselwurz    90''    —  XL  VI  mxxxix]  30 

17  Asarum  [mxxxviii.  mxxxix.  mxl]         De  lapato  Pletich  9G»  —  LXIII    [vgl  37 

18  De  menta  minze91»  —  XLVII  [mxxxvi.  mxxxix.  mxl]  38 

19  mxxxviii.  mxxxix.  mxl.  mxli]  De  lolio  ratun  ^  9G''  —  LXIV  [mxxxvi.  39 

20  De     peonia     peoni     91*^      —     XLIX  mxxxviii.  mxxxix.  mxl,  mxli]  40 

*  auf  hl.  97»  folgen  gesammelte  hräuternamen,  welche  von  Plantago  minor  an  säintnt- 
lich  dem  TV  buche  des  Summarium  Heinrici  entnommen  sind  und  dessen  reihenfolge  ein- 
halten, ich  trage  sie  hier  auf  gritnd  einer  abschrift  von  p.  ACzerny  nach,  da  ich  die 
SFlorianer  hs.  erst  kennen  lernte,  als  der  text  des  Summ,  bereits  gedruckt  war.  die  ein- 
geklammerten zahlen  verweisen  auf  ihn.  Aristolocia  vel  biberwurz.  Tormentilla  sicwurz 
(101,  20).  Revmatica  chranchsnabel  (102,  02).  Brasia  sabeia  {l.  salbeia).  Millebordida  drus- 
wiirz  (104,  00).  EUeboriun  album  nieswurz  (102,  0).  EUeborum  nigrum  hvnischwiu'z  vel 
schterwurz  {vgl.  102,  11).  Alnus  1  alant.  Sanguinaria  \  umbdreta  (100,  59).  Rvmicedo 
1  baumloup.  Barsyca  1  chol.  Timulus  vel  humulus  hoph.  Atriplex  malt.  De  pyretro  1 
perhtram  (=  Macer  LXVII?).  De  basilisca  vel  gentiana  1  entian  (=  Beufs  p.  101,  III). 
Plantago  minor  vel  arnoglossa  minre  wegreich  (100,  48).  Lupinum  montanum  pfrimnia 
(101,  29).  Herba  scelerata  vel  apiastellmn  vel  apium  i-usticum  prennewurz  vel  hanwurz 
(101,  35).  Dictamnum  albura  wizwurz  (101,  00).  Dictamnum  nigrum  gihtwurz  (102,  1). 
Lappa  klecta  (102,  10).  Lapatum  acutum  vel  ebolum  attich  (102,  24).  Centauria  maior 
erdgalla  (102,  29).  Centauria  minor  vel  febrefugia  matran  (102,  33).  Ibiscum  vel  atiitea 
vel  malua  siluastica  ibisca  (102,  38).  Cinoglossa  himtswurz  (102,  48).  Solopandria  hirzes- 
zunge  vel  hirzwurz  (102,  53).  Celidonia  maior  vel  hyrimdina  schellewurz  vel  grintwm-z 
(103,  10).  Cebdonia  minor  vi  Senetiou  rietachel  vel  peinwurz  (103,  24).  Edera  ephu  (103, 
32).  Edera  nigra  ebhom  (103,  30).  Filix  farm  (103,  40).  Basilica  madelger  (104,  22). 
Choliandrum  krollo  (104,  20).  Lactaridia  vel  citucatia  sprincbwurz  (104,  32).  Stringnum 
vel  strignos  vel  herba  salutaris  vel  viua  lupina  ramestra  (104,  37).  Cardopana  eberwurz 
(105,  47).  Gladiolum  vel  hyrcus  swerzela  (lOO,  31).  Carix  riet  (100,  30).  Carectum  riethe 
(100,  39).  Alga  vel  saliunca  rietgraz  (100, 43).  Genteramia  vel  italica  chazenzagel  (107,  32). 
Cardus  di.stel  (107,  37).  Cardone  kai-ta  (107, 12).  Ovipparum  schafthave  (107,  19).  Sarminia 
wildchervil  (104,  7).  Colandrum  cholgra.s  (108,  19).  Lactuca  lattich  (108,  43) 


III.  Das  Pflanzenreich  MXXXVII  —  MXXXVIII 

Sum.  G5.  G6 


593 


1  [Arthemesia]  Bibot  lö''  —  I  [mxxxvi. 

2  MXXXVII.    MXXXIX.  MXL.    MXLl] 

3  De    Abrotano    StabuuRT^     15»     —  II 

4  [mxxxvi.    MXXXVII.   MXLl] 

5  De     absinthio     wirmode     15^     —     III 

6  [mxxxvi.  MXXXVII.  MXXXIX.  mxl] 

7  De    \Ttica   Nitele  IG**  —  IV  [mxxxvi. 

8  MXXXIX.    mxl.    MXLl] 

9  De   Allio    cluflok   IT*»  —  V  [mxxxvi. 

10  MXXXIX.  mxl] 

11  De    Plantagine   Wegbrede    18^    —  VI 

12  [MXXXIX.    mxl.    MXLl] 

13  De  apio  Mime  20»  —  VIII  [mxxxix. 

14  MXLl] 

15  De     Sauina     Seuenbom     20»'    —    XII 

16  [mxxxvi.  mxxxix] 

17  De    feniculo    venckel    23«     —    XVII 

18  [mxxxvi.  mxxxix.  mxl] 

19  De  Lactuca  Lathek  23^  —  XX  [mxxxvi. 

20  MXXXVII.    mxxxix.    mxl.    MXLl] 

21  De    timbra    veltcunile    24^    —  XXIII 

22  [mxli.    vgl.  mxxxvi.   mxxxix.  mxl] 

23  De  ENvla  Alant  25*  —  XLIV  [mxxxvi. 

24  Mxxxvn.  mxxxix.  mxl] 

25  De  LOLio  Raden  2G*»  —  LXIV  [mxxxvi. 

26  MXXXVII.    MXXXIX.    MXL.    MXLl] 

27  De  cicute   wodewspele^  2G^    —  LXV 

28  [mxxxix] 

29  De  Menta  Minte  27»  — XL VII  [mxxxvi. 

30  MXXXVIL    MXXXIX.    MXL.    MXLl] 

31  De     Cepis     ciboUe    27»     —    XXXIII 

32  [mxxxvi.  MXXXVII.  mxxxix] 

33  De  Sinapi  Sanep  28»  — XXXV  [mxxxvi. 

34  MXXXVII.    MXXXIX.    MXL.    MXLl] 

35  De  Pa.stinaca  WildemoRa  2  9»  —XXXVII 


MXXXVIII 

Codex  Pragensis  vii  G  25. 

[mxli.  vgl.  MXXXVI.  mxxx vii.  MXXXIX.  36 

mxl]  37 

De  Serpillo  Gartkunile  29»  —  XXXIX  38 

[mxli.  vgl.  mxxxvi.  mxxxvii.  mxxxix.  39 

mxl]  40 

De    Cerefolio   keruele    29''    —    XXVII  41 

[mxxxvi.  MXXXVII.  MXXXIX.  mxl]  42 
De  Coriandro  CreandeR  80»  —  XXIX  43 

{vgl.  mxxxvi]  44 

De  Ganiandrea  Gunderebe  32'^  —  LIX  45 
De   Marmbio    Greander   33»    —  XLII  46 

[mxxxix.  mxli]  47 

De  nialua  peppele33'' —  LXII  [mxxxvii.  48 

mxxxix]  49 

De   ANeto    dille    34»    —   X    [mxxxvl  50 

MXXXVII.  mxxxix]  51 

De  cestron  bacca  34''  —  XI  [mxli]  52 
De  Camomilla  wisebloma  35''  —  XIV  53 

[mxl]  54 

De  Acidula  AmpheRRe  36»  —  XVIII  55 

[mxxxvi.  MXXXVII.  vgl.  mxl]  56 

De    Portulaca  Burgula    37»     —    XIX  57 

[mxxxvii.  mxxxix.  mxl]  58 

De  Ostricio   Gerese.    uel    ostriz  37''  —  59 

XXVI  [mxxxvii.  mxli]  60 

De  atriplice    Melda    38»    —    XXVIII  61 

[mxxxvii.  mxxxix.  mxl.  mxli]  62 

De  Boglossa  Ossentugge  38»  —  XXXIV  63 

[mxxxvl  mxxxix.    mxl.   mxli.  vgl.  64 

mxxxvii]  65 

De  Gaule  Col  38"  —  XXXVI  [mxxxvi.  66 

MXXXIX.  mxli]  67 

De   Origano    dosto    39"   —  XXXVIII  68 

[mxxxvii.  mxxxix.  mxl.  mxli]  69 

De    yri.    uel    illirica    Suardele    40»    —  70 


*  StabuuBT]  RT  verriehen  und  unsicher 
die  ae.  pflanzennavien  1888  s.  50  /) 

Althochdeutsche  glossen  III. 


vgl.  ags.  wödewistle  {dazu  JHoops  Über 


38 


fiOi 


Bachuch  Geordnete  Glossare.    B.  Einzelolossare 


Siwi.  G5.  G6.  —  Im.  406.  407.  409 


1  XLIII  [mxxxvh.  mxxxix.  mxlJ 

2  De   vvlgagine  husclvvRt  4U''  —  XLVI 

3  [mxxxvii.  mxxxix.  mxlJ 

4  De    Senecion    Burnükerse   42*^    —    LI 

5  [mxli] 

6  De    Celidonia    ScheluuRt    42''   —    LH 

7  [mxxxvii.  mxxxix.  mxl.  mxliJ 

8  De   Colubrina.    l    draconica    Wechdistil 

9  43»  —  LIV  [mxli] 

10  De    ellebore    nIsuurt    44*     —     LVI 

11  [mxxxvii] 

12  Agarici  holvvRT^  45*»  —  Reufs  p.  101, 

13  II,  1 

14  Prosei-pinatia    wegedreda  4G*    —  Reufs 

15  p.  102,  rV  [mxxxix] 

16  De    Lvpinio    wicbone    4G'*     —    Reufs 

17  p.  103,  VI  [mxxxix] 


De    Eliotropiu    Reggele    40''    —    Reufs  29 

p.  103,  VII  (.Solsequiiiiii)  [mxxxix]  30 
De    Buliunca    Balewide    47*     —    Reufa  31 

p.   104,  VIII  [vgl.  mxxxix]  32 

De  Sunibuco  holendeR  47»  —  Spur.  3  33    j 

[mxxxix]  34 

De    VERuena    iBCNhart    47''    —  LVIII  35 

[mxxxix]  36 

De  Maruella  uel  STRinGO  druBUurt  48'»  37 

—  LX  38 
De    Eruca    haderik.    l    wildesenep    49*  39 

—  XXXI  [mxxxvu.  mxxxix.  mxl.  40 
mxli]  41 

De  Maliia-  peppele  49»'  —  LXII  42 
[mxxxvii.  mxxxix]  43 

De  Thure  wiroch  52''  —  LXXVI  44 
[mxxxix]  45 


MXXXIX 

Codex  L/iigdunensis  Voss.  lat.  8°  78. 
18  (Arthemesia)  Biboet^  1  —  I  [mxxxvi.      (Rute)  rude^  8  —  VII  [mxl] 


19  mxxxvii.  mxxxviii.  mxl.  mxli] 

20  (Abrotano)  aueruthe*  1   —  II  [mxl] 

21  (Absinthii)  wremede^  2  —  III  [mxxxvi. 

22  mxxxvii.  mxxxviii.  mxl] 

23  (Vrticam)   Netele^    4  —  IV    [mxxxvi. 

24  mxxxviii.  mxl.  mxli] 

25  (AUIa^)    Clufloc     5    —    V     [mxxxvi. 

26  mxxxviii.  mxl] 

27  (Plantago)  wegebrede^  G  — VI  [mxxxviii. 

28  mxl.  mxli] 


40 

(Alteam)  wiltpoppele  10  —  IX  47 

(Anetum)  dil  1 1  —  X  [mxxxvi.  Mxxx\ni.  48 
mxxxviii]  49 

(Ajitemim)  hundesblome^o  12  —  XIV    50 
(Rosas)  rose  13  —  808  51 

(Ligustica)    llgustra  .i.  megedeblome  14  52 

—  XXV  53 
(Ai-istologie)  holewort  15  —  XLI  [mxl]  54 
(Agarici)  agaricus  .i.  dannensuamp^^  IG  55 

—  Reufs  p.  101,  II  56 


•  übergeschr.  {aber  fälschlich  über  Agarici  statt  über  Aristologie,  s.  Mxxxix)  *  s. 
oben  593,  48  '  Biboet  sehr  verblasst,  et  unsicher ;  jedesfalls  nicht  bifuz.  sodann  steht 
neben  v.   15    Hictericosq;   iuuat  am   rande  von  jüngerer  hand   hictericos   .i.    wat'sucht 

*  auerutbe]  a  unsicher,  da  von  jüngerer  hand  überschrieben  *  wremede,  nicht 
weremede  scheint  zu  stehen  *  darauf  netele  von  and.  hand.  sodann  neben  v.  119 
hict'icos  am  rande  von  jüngerer  hand  degelesuch  ''  AUia]  U  aus  corr.  *  darauf 
neben  v.  209  dissint'icos  am  rande  von  jüngerer  hand  biet  gank,  p.  7  neben  v.  215  Ydro- 
picis  desgl.  wat'suchtighen  *  darauf  p.  9  neben  dem  v.  Si  caricä  iügas  rute.  vinoq; 
coquat~  {vor  v.  288)  von  jüngerer  hand  carica  vighen  ^°  camamilla  hundeblome  Nd. 
jb.  17,  83,  33,  vgl.  18,  133  "  dazu  fügt  eine  jüngere  hand  vi  hertsvamp.  vi  bucke- 
svamp  vi  fim*  {oder  fun*)  abietis 


III.  Das  Pflanzenreich  MXXXVIII  —  MXXXIX 


595 


Im.  407.  408 


1  (Zeduar)  zeheuere^   17   —  LXXI 

2  (Betonicam)  betonie  17  —  XI  [mxxxvi. 

3  Mxxxvir.  mxl] 

4  (Sauina)  Sauenbom  19  —  XII  [bixxxvi. 

5  MXXXVIIl] 

6  (Caulis)  kol  19  —   XXXVI  [mxxxvi. 

7  MXXXVIII.    MXLl] 

8  (Carcocolla^)    agrimonia.   l    borewort  21 

9  —  Beufs  p.  104,  IX 

10  (Piperi.s)  peper  21  —  LXVI 

11  (Cinnania)  cinaniome  22  —  LXXIII 

12  (Rosa)  rosa  23  —  XXI  [mxli] 

13  (Acidulam)  Sure  24  —  XVIII 

14  (Narstu''cia)  kerse  25  —  XXX  [mxxxvi. 

15  Mxxx\ai.  vgl.  mxl.  mxli] 

16  (Papaueris)    man    26    —  XXXII   [vgl. 

17  MXXXVI.  mxl] 

18  (Cepis)  CipoUe  27  —  XXXIII  [mxxxvi. 

19  MXXXVII.    MXXXVIII] 

20  (Maluam)  poppelle  28  — LXII  [mxxxvii. 

21  MXXXVIIl] 

22  (Apium)  Merec  29  —  VIII  [mxxxviii. 

23  mxli] 

24  (Ysopum)    ysope    30    —    XLV    [mxl. 

25  mxli] 

26  (Erucam)     witsenep  ^     81     —     XXXI 

27  [mxxxvii.  MXXXVIII.  MXL.  mxli] 

28  (Cerifolio)      keruele     32     —     XXVII 

29  [mxxxvi.  mxxxvii.  mxxxviii.  mxl] 

30  (Pastinace)     more     32      —     XXXVII 

3 1  [mxxxvii.  mxl.  vgl.  mxxxvi.  mxxxviii. 

32  mxli] 

33  (Gentiane)  enciane  33  —  Reufs  p.  101, 

34     in,  1 


(Iri)  Sverdeige*  35  —  XLIII  [mxxxvii.  35 

mxxxviii.  mxl]  36 

(Portulata)  borhele  3G —XIX  [mxxxvii.  37 

mxxxviii.   mxl]  38 

(Atriplicem)    melde     3G     —    XXVIII  39 

[mxxxvii.  mxxxviii.  mxl.  mxli]  40 
(Synapi)  senap  36  —  XXXV  [mxxxvi.  41 

mxxxvii.  mxxxviu.  mxl.  mxli]  42 
(Yrigeron    .  .  .   senecimn)    cccwort^    38  43 

—  LI  44 

(lusquamum  '^  .  .  .   caniculatam)    belne '  45 

39  —  LXI  [vgl.  mxxxvii]  46 

([Saliuncae«])  wihe»  40—  Reufs  p.  104:,  47 

VIII  [vgl.  mxxxviii]  48 

(Isatis^"  .  .  .  gaisto)  rode^^  40  —  LV  49 
(Herbam   cui  foliis  nomen  de   mille  de-  50 

dere^^)  karuwe  40  51 

(Boglossa)  ossantühei^   41  —  XXXIV  52 

[mxxxvi.  mxxxviii.  mxl.  mxli.  vgl.  53 

mxxxvii]  54 

(Marrubium)     greander     41     —    XLII  55 

[mxxxviii.  mxli]  56 

(Liqueritis)  lacHie42  —  Reufs  p.  103,  V  57 
(LiUa)  lilie  42  —  XXII  [mxxxvi]  58 
(Proserpinatia)    secundum    quosdam    we-  59 

ghetrede    43  —    Reufs  x>.   102,    IV  60 

[Mxxxvni]  61 

(Origani)  Dost  44  —  XXXVIII  [mxxxvii.  62 

MXXXVIII.  MXL.  mxli]  63 

(Beoniam)  peonie  45  —  XLIX  [mxxxvii.  64 

mxli]  65 

(Saluia)  salu<=ghe  46  —  XXIV  [mxl]  66 
(Serpillum)  : : : :  konele  ^^7  —  XXXIX  67 


*  l.  zedeuere  Hoffmann         *  Sarcocolla  Ed.         ^  witsenep]  w   ans   corr.        *  Sver- 
deige]  g  recht  ziveifelhaft         ^  l.  crvcewort         "  lusquiammn  Ed.         '  vgl.  Nd.  jb.  18, 

138  *  von  dem    ersten  vers  dieses    capitcls  stehen  nur    die  anfangstvorte  npmis  site 

{rest   der  zeile   leer)    in   der   hs.  °  Z.  wide  "  satis  hs.,    initiale  nicht  ausgemalt 

"  Pritzel-Jessen  343  ^-  das  mit  diesem  vers  beginnende  capitel  finde  ich  in  den 

mir  zugänglichen  ausgaben  nicht  "  ossantühe]  t   unsicher         ^*  davor  scheint  feit 

(oder  gart?)  ausradiert ;   feit    steht  auch  von  anderer  hand  übergeschrieben,    vgl.  unten 
596,  48 

38* 


iOG 


Sachlich  Geordnete  Gloshare.    B.  Einzelolobbake 


Im.  408.  409 


1  (MXXXVH.     vgl.   MXXXVI.    mxxxviii. 

2  MXL.    MXLl] 

3  (Ceutauree)    auriiie    t    erdgallo    48    — 

4  LIII  [mxxxvii] 

5  (Soli»   sponsa)    Righele  ^    48    —  lieufs 

6  p.  103,  VII  [mxxxviii] 

7  (Sambuci)    Holend'en.    Ahorn  ^48    — 

8  Spur.  3  [Mxxxvni] 

9  (Eiiula)   alant  49    —  XLIV  [mxxxvi. 

10  mxxxvii.  mxxxviii.  mxl] 

11  (:Asarum)    haslewort    49     —     XL  VI 

12  [mxxxvii.  mxxxviii.  mxl] 

13  (Celidonie)  Scelwort  50  —  LH  [mxxxvii. 

14  Mxxxvin.  mxl.  mxxi] 

15  (Ellebomni)  Scäponie  51  —  LVI 

IC  (EUeboruni    nigruin)   suart    scäponie   53 

17  —  LVII 

18  (Piretrum)  berf^am  53  —  LXVII 

19  (Ciniiuum)  konie  54  —  LXIX 

20  (Spicam   .  .  .   indica    nai'dus)    kattenst't 

21  54  —  LXXV 

22  (Lactuce)  ladhech  55  —  XX  [mxxxvi. 

23  mxxxvii.  mxxxviii.  mxl.  mxli] 

24  (Puleii)  poUeige  55  —    XVI   [mxxxvi. 

25  mxl] 

26  (Feniculum)     venikoP     57     —     XVII 

27  [mxxxvi.  mxxxviii.  mxl] 

28  (Coriandri)  Sprincwort  58  —  XXIX 

29  (Lolium)  rade  59  —  LXIV    [mxxxvi. 


mxxxvii.  mxxxviii.  mxl.  mxli]  30 
(Cicuto)      wedewe.sle*      59      —     LXV  31 

[mxxxviii]  32 

(Lupini)  vicbonen  CO  —  Reufs  p.  103,  38 

VI  [mxxxviii]  34 

(Galgana*)  galegan  CO  —  LXX  35 

(Gamedroois)  gainädrea"  60  —  LIX  36 
(Garofilum')  necheleke  Gl  —  LXXII  37 
(Nepitani)  Stbninte  *  61  —  XV  38 

(Draconteain)    imd*wort     62     —    LIV  39 

[mxl]  40 

(Meli.sophilos  Barochuni)  bensuhe  63  —  41 

L  [mxli]  42 

(Stiignu  .  .  .    Murellam)    nathscede    64  43 

—  LX  [mxxxvii]  44 

(Lapati)  ladeke»    64    —  LXIII    [mxl.  45 

vgl.  mxxxvii]  46 

(Aloe)  aloe^ö  65  —  LXX VII  47 

(Satureia) :  :  tkonele^^     70     —    XXIII  48 

[mxxxvi,       vgl.     MXXXVIII.       mxl.  49 

mxli]  50 

(Thus)  vviroc  ^^  71  —LXXVI  [mxxxviii]  51 
(Menta)  miiite  71  —  XL VII  [mxxxvl  52 

mxxxvii.  Mxxxvm.  mxl.  mxli]  53 
(Cipero)     radix     iunci    triangularid.     vt  54 

witgaligä^^  72  _  XLVIII  55 

(Verbenani)    yserehart    72    —    LVIII  56 
[mxxxvui]  57 


*  l.  RTghele        *  Ahorn  von  and.  hand        *  so  am  icahrscheinlichsten        *  dazu  fügt 
eine  jüngere  hand  wodescerne  vel  storkesnauel  (1  nicht  mehr  zu  erkennen)  *  Galanga 

Ed.  '  darunter  von  and.  hand  ganz  hlass  lore  oder  loie,  s.  Mnd.  wh.  2,  717»  '  Ga- 
riofilum  Ed.  *  l.  stincminte  Hoffmann,  eher  Siminte  *  dasselbe  icort  scheint  drei 
Zeilen  höher  ausradiert  '"  sodann  steht  p.  69  neben  lupinum  in  einem  p.  66  beginnen- 
den abschnitte  Si  Caput  innumeris  agitatur  pulsibus  egrum  von  jüngerer  hand  vicbona 
creuctwor  (=  creuetwort?)  **  stand  urspr.  feltkonele?  '*  darauf  in  demselben  ca- 
pitel  von  jüngerer  hand  neben  v.  2225  olibanü  witzwyroc  vel  libanü   und   neben  v.  2228 

_  i 

Origanü  dost  "  sodann  ettvas  tiefer  am  rande  von  jüngerer  hand  lüccus  tanglularis 

(sie)  vel  witgalig' 


III.  Das  Pflanzenreich  MXXXIX 


MXL 


597 


1  Artemosia  ^      by  ws     - 

2  MXXXVII.    MXXXVIII.    MXXXIX.    MXLl] 

3  Abrotanuni  ebrcize  —   II  [mxxxix] 

4  Absintum  ^     w^mute    —     III    [mxxxvi. 

5  MXXXVII.  MXXXVIII.  mxxxix] 

6  Vrtica  nessele — FV  [mxxxvi.  mxxxviii. 

7  MXXXIX.   MXLl] 

8  Alleum     knobloch     —     V      [mxxxvi. 

9  MXXXVIII.  mxxxix] 

10  Plantago  wegebreit   —  VI     [mxxxviii. 

11  mxxxix.  mxli] 

12  Ruta  mte  —  VII  [mxxxix] 

13  Apium  eppe  — VIII  [mxxxvi.  mxxxvii] 

14  Porrum  der  lauch  —  XIII 

15  Poleum  ^    cP   polei   —    XVI    [mxxxvi. 

16  mxxxix] 

17  Marrataiim  vonchil  —  XVII  [mxxxvi. 

18  Mxxxvni.  mxxxix] 

19  Lactuca*  letch — XX  [mxxxvi.  mxxxvii. 

20  MXXXVIII.  mxxxix.  mxli] 

21  Satureia    garttole  ^     —     XXIII      [vgl 

22  MXXXVI.    MXXXVHL    MXXXIX.    MXLl] 

23  Saluia  zalbei  —  XXIV  [mxxxix] 

24  Enula  campanaalant — XLIV  [mxxxvi. 

25  MXXXVII.  MXXXVIII.  mxxxix] 

26  Ysopus  ysop  —  XLV  [mxxxix.  mxli] 

27  Lapatium  letiche   —  LXIII    [mxxxix. 

28  vgl.  mxxxvii] 

29  Figella^     ratin     —    LXIV      [mxxxvi. 

30  MXXXVII.  MXXXVIII.   mxxxix.  mxli] 

31  Cicituca''    vnchirlinc^     —    LXV     [vgl. 

32  mxxxvi] 

33  Menta   mincze     —    XL VII    [mxxxvi. 

34  Mxxxvn.  MXXXVIII.  mxxxix.  mxli] 


MXL 

Codex  domini  Ludovici  Pascoli  f.  54''. 

-  I  [mxxxvi.  Synape  zenf  —  XXXV  [mxxxvi.  35 
Mxxxvn.  MXXXVIII.  MXXXIX.  mxli]  36 

Pastica  vel  pastina^  di  morche  —  37 
XXXVII  [mxxxviii.  mxxxix.  vgl.  38 
mxxxvi.  mxxxvii.  mxli]  39 

Serpillum  veltkole  —  XXXIX  [mxxxvi.  40 

MXXXIX.     vgl.     MXXXVII.      MXXXVIII.   41 

mxli]  42 

Centifolium  ^^      korbele      —     XXVII  43 

[mxxxvi.  mxxxvii.  MXXXVIII.  44 

mxxxix]  45 

Papauer  d'mo 
mxxxix] 


XXXII  [vgl.  mxxxvi.  46 
47 

Ins  ^^    swertile    —    XLIII     [mxxxvii.  48 

Mxxxviu.  mxxxix]  49 

Aristoleia^^  holwurcz  —  XLI  [mxxxix]  50 

Marrubium  andorn  —  XLII  [mxxxvii.  51 

MXLIi]  52 

Betonica  di    betonie  —    XI    [mxxxvl  53 

MXXXVII.  mxxxix]  54 

Camomilla      wise      blume       —      XIV  55 

[mxxxviii]  56 

Acidula  zuramp  —  XVIII  [vgl.  mxxxvi.  57 

MXXXVII.  Mxxxvni]  58 

Portulaca  burgele  —    XIX    [mxxxvii.  59 

MXXXVIII.  mxxxix]  60 

Lubusticum  ^3     lobstuckil      —     XXV  61 

[mxxxvii]  62 

Nasturtium    gartcresse    •—   XXX    [vgl.  63 

MXXXVI.  mxxxvii.  mxxxix.  mxli]  64 
Atriplex  di  melde  —  XXVIII  [mxxxvii.  65 

MXXXVIII.  MXXXIX.  mxli]  66 

Eruta^*   wizsenf  —    XXXI    [mxxxvh.  67 

MXXXVIII.  mxxxix.  mxli]  68 


'  Artemisia  Ed.  "^  Absinthium  Ed.  ^  Pulegium  Ed.  *  dann  Eosa   (XXI). 

Lilium  (XXII).    Fiolum  (XL  Violae)  ohne  deutsche  gll.  "  oder  gartwle;  l.  gartcole  s. 

597,  40  *  Nigellam  Ed.  '  Cicuta  Ed.  *  wol  wtschirlinc         °  Pastinaca  Ed. 

'"  Cerefolium  Ed.  ''  Iris  Ed.  darnach  Centaurea  (LUX).    Coriander  (XXIX  Cori- 

andrum).  Gamandira  (LIX  Gamandrea)  ohne  deutsche  gll.  **  Aristolochia  Ed.  ''  Li- 
gusticum  Ed.        **  Eruca  Ed. 


198 


Sachlich  Geordnete  Glowjake.  B.  Einzelolobhare 


Sum.  65.  66 


1  Buglossa      ochsenczügü  -      XXXIV 

2  [MXXXVI.    MXXXVIll.    MXXXIX.    MXLl. 

3  vgl.  Mxxxvn] 

4  Onganum*  co.ste  —  XXXVIII[mxxxvii. 

5  MXXXVin.    MXXXIX.    MXLl| 


Wlgago  hartilwrcz  —  XLVI  [mxxxvii.  34 

MXXXVIll.   MxxxixJ  35 

Colub*na*  notirwrcz  —  LIV  [mxxxix]  38 

Colidonia  «ohelwrcz   —  LH    [mxxxvii.  37 

MXXXVm.    .MXXXIX.    MXLl]  38 


MXXXVI. 


—    19G 


G  Ailhemesia  Bibot   43* 

7  MXXXVII.    MXXXVIll.     MXXXIX.    MXL] 

8  (Abrotano)  stafwort  43*  —  31  [mxxxvi. 

9  mxxxvii.    MXXXVIll] 

10  (Urtica)    netile    43"=    —    IV 

11  MXXXVIll.    MXXXIX.    MXlJ 

12  (Plantago)     wegebred^^     43d 

13  [mXXXVIII.    MXXXIX.    mxl] 

14  (Apium)  merit*  44*  —  332  [mxxxviii. 

15  mxxxix] 

16  (Betonicam)  batca44'> — 429  [mxxxviii] 

17  Neptam  cattenb*en  44'=  —  592 

18  Antracas  vresme  ^  44"^  —  496 

19  (Accidulam)  Burgele  45*  —  711 

20  (Lactuce)  Lacteke  45''  —  765  [mxxxvi. 

21  mxxxvii.  Mxxxvin.   mxxxix.    mxl] 

22  (Rosa)  Rosa  45^^  —  776  [mxxxix] 

23  (Satureia)    Scarlet  ^    veltconele    45*^    — 

24  843  [mxxxviii.  vgl.  mxxxvi.  mxxxix. 

25  mxl] 

26  (Strucion  ostricium)    Giritse  t  ostriz  46^ 

27  —  907  [mxxxvii.  mxxxviii] 

28  (Narstucia)   bruk'rse  46^  —   988    [vgl 

29  mxxxvi.  mxxxvii.  mxxxix.  mxl] 

30  (Erucam)  hed^ric  wiltsenip  46*=  —  1016 

31  [mxxxvii.  mxxxviii.  mxxxix.  mxl] 

32  (Atriplicem)  meld''  46°  —  948  [mxxxvii. 

33  mxxxviii.  mxxxix.  mxl] 


MXLl 
Codex  Mellicensis  K  8. 
2     [mxxxvi.       (Lingua   bouis)   ossentüge  46''  —  1127  39 


[mxxxvi.  mxxxviii.    mxxxix.  mxl.  40 

vgl.  mxxxvii]  41 

(Siuapi)   Senip  47»  —  1140   [mxxxvi.  42 

MXXXVIL    MXXXVIII.    MXXXIX.     MXL]  43 

(Caulis)  Col  47'>  —  1201  [mxxxvi.  44 
MXXXVIII.  mxxxix]  45 

(Pastinace)  \\M^  more  47*=  —  1264  46 
[mxxxviii.  vgl.  mxxxvi.  mxxxvil  47 
mxxxix.  mxl]  48 

(Origanus)  dost  47<^  —  XXXVIII  49 
[Mxxxvn.  Mxxxvm.  mxxxix.  mxl]  50 

(Serpillum)  Gartconele  47**  —  1325  51 
[mxxxviii.  vgl.  mxxxvi.  MXXXvn.  52 
MXXXIX.  mxl]  53 

(Fiolas)  fiole  48*  —  1343  54 

(Marrubium)  Creand*  48^  —  1437  55 
[Mxxxvin.  mxxxix]  56 

(Gladiola')  Suerdele  48^  57 

(Ysopum)  ysope  48"^  —  1503  [mxxxix.  58 
mxl]  59 

(Menta)  Minte  48"^  —  1569  [mxxxvi.  60 
Mxxxvn.    mxxxviii.  mxxxix.  mxl]  61 

(Peoiiiani)  peouie48<^ —  1605[MXXXvn.  62 
mxxxix]  63 

(MellisophQos)  Bensuge  49*  —  1641  64 
[mxxxix]  65 

(Porrigeron  ^)    Brunkarse    49*»   —  1664  66 


^  Origanum  Ed.  ^  Colubrina  Ed.  ^  wegebred«]  r  aus  1  *  nd.  merk  *  Mnd. 
Ivb.  5,  527b  6  i^  Scarlei  '  Gladiola  finde  ich  nirgends  bei  Macer,  sondern  nur  in 
Walahfrids  Hortulus  XI;   gemeint  aber  ist  Iris  XLIII    [MXXXVn  usw.]  *  Erigeron 

Ed. 


III.  Das  Pflanzenreich  MXL  —  MXLIV 

Sum.  66.  —  Rg.  5.  {Mones  Anz.  4,  92) 


599 


1  [mxxxviii] 

2  (Celiconie^)    Scelewort    Ad^    ~     1690 

3  [mxxxvii.   mxxxviii.  mxxxix.  mxl] 

4  (Bracontea^)  Wehe  dhistel  49«^  —  1728 


[mxxxviii]  17 

Loliuni  Radel  49''    —  2015    [mxxxvi.  18 

mxxxvii.  mxxxviii.  mxxxix.  mxl]    19 


5  (1*)  Ictericorum  gelsuht  —  181 

6  Plantago    Wegerich^  —   196    [in 

7  mxxxvii] 

8  (Arnoglosam)   Aräglossos  ...   et    vulgo 

9  dicitur.  Wegerich^  —  197 


MXLII 

Clm. 

29108». 

(1^)  Dissentericos  vzganch  —  209             20 

XXVI. 

Scrophas  drus  —  214                                21 

Dissentericorum  vzganch  —  224              22 

vulgo 

(2*')    MaRmbium    audorn  ^    .i.   marobel  *  23 

—  1437  [mxxxvii.  mxl]                     24 

ANONYME  AUTTELALTERLICHE   COMPILATION   ÜBER  DIE   KRÄFTE  DER  KRÄUTER. 

MXLIII 


10  (67*)  Ancusa  rotewrz 

11  (67*')  Aristologia  erdäph  er 

12  (68^)  Gamedreos  Gundereb 

13  (69*)  Capilli  ueneris  stemvar 

14  (69^)  Cataputia  sprincwrz 


Clm.  4622. 

(71*)  Folium  ellebori  albi  mosewrz^ 
(74*»)  Siinphiton  beinwalla 
(75'')  Radix  polipodii  stelpharme 
Pevcedanum  ®  vgersamphe  ' 


3.    GLOSSEN    zu    MEDIZINISCHEN    SCHRIFTEN. 

MXLIV 

AESCULAPH  LIBER. 

[Physica  SHildegardis  etc.,  Ai-gentorati  apud  loannem  Schottum  1533] 
Codex  Carolsruhensis  Aug.  cxx. 

15  (Rugantur^)  z:uhchont  81''  — ^.  LXI^      (Loca  tuberosa)   suuä  bacan  ^**   83* 

16  z.  1  p.  LXII  «.27 


25 
26 

27 
28 


29 
30 


*  chelidoniae  Ed.         *  Dragonteam  Ed.  ^  von  anderer  hand         *  Pritzel-Jessen 

54.  231  ^  l.  niesewrz?  dann  hl.  72*  Marubium  anidora  {s.  oben  493  anm.  9)  und  72b 
Flos  narcissi  Glosvla;  hei  pseudo-Apulejus  c.  56  und  im  CGL  541,  9  wird  Narcissus  cy- 
noglosa  genannt  "  es  steht  Pevcedanü  '  hungersampffer  Pritzel-Jessen  346  *  Vr- 
gentur  Ed.  '  LXII  steht  fälschlich  gedruckt  '"  ich  nehme  ein  adj.  suuambac,  un- 
ser schwammig,  an 


600  Sachlich  Geordnete  Glomare.     B.  EiNZELUiiOmARE 

Hau.   1,  319 

MXLV 

EPI8TÜLA    ANTHIMI   DE   OB8ERVATIONE   CIBORÜM. 

[VRo«e  Anecdota  graeca  et  graecolatina  ii,  Berlin  1870;   die  eingeklammerte  zahl    bezieht 
sich  auf  RoHCH  «onderauBgabe,  LipKiae  1877] 

Codex  Londinensis  Harl.  4986. 
1  Perca   agapuz^  54"  —  83,  3   (15,  24)       ()  Porci^    gwin  54'' 


MXLVI 

CA88IUS  FELIX. 

[Ed.  VRose,  Lipsiae  1879] 
Codex  SGalli  105. 

2  Cantabro  chlia  170  —  8,  11  Specular*  spat  174  —  88,  16  10 

3  Gesastere '  uuormo  174  —  88,  11 


MXLVII 

MEDICINALI8  AJIS  HIPPOCRATIS.  5 

Codex  SGalli  877. 

4  (34)  Findebitur  sni  dit  (37)  Pulei  cymes  feldchonala                    11 

5  (36)  GiNGiBAS  pilarna  Pete  melda  12 

6  Humore  afronito.  id    :  cartuurz^  Epulitione'  atuh  13 

7  Edera  terrestria  ebej 


MXLVIII 

GARGILH  MARTLALIS  MEDICINAE. 

[Plinii  Secundi  quae  fertur  una  cum  Gargilii  Martialis  medicina  ed.  VRose,  Lipsiae  1875] 

Codex  Londinensis  Harl.  4986. 
8  De  melone^  erdapfeP  59^  —  2^.   148,  3 


*  das  lat.  tvort  tvie  die  übergeschriebene  deutsche  gl.  (zu  dieser  vgl.  Schmeller  1*,  118) 
rot  durchstrichen  *  diese  randgl.  dürfte  sich  auf  platenses  vel  soleae  83,  12  (15,  83) 
beziehen  '  gesaster  Ed.  *  specularis  Ed.  *  ungedruckte  mittelalterliche  recepten- 
sammlung  *  im  context  ''  ebullitio  mit  ebuli  verwechselt  *  De  pepone  Ed.,  s. 
aber  die  varr.        •  rot  durchstrichen 


III.  Das  Pflanzenreich  MXLV  —  MLIII  601 

Hau.   1,  314.  —    W.  {Eckhart  F.    0.  u,  980) 

MXLIX 

PASSIONALIS  LIBER. 

Codex  SGalli  752. 


1  Apostoma  giswer^  279 


ML 

PSEUDO-PLINItrS. 

Codex  SGalli  751.2 
2  (Ramicem)  i.  hola  244  (liber  ii) 


MLI 

Q.   SERENI   SAMMONICI   LIBER  MEDICINALIS. 

[ed.  Baehrens,  Poetae  latini  minores  vol.  in,  Lipsiae  1881] 
Codex  Pragensis  vii  G  25. 
3  Lupini  vichbone^  55''  —  82 


MLII 

THEODORI  DIAETA. 

[Physica  SHildegardis  etc.,    Argen torati  apud  loannem  Schottum  1533] 
Codex  Londinensis  Harl.  4986. 
4  Frumenti  *  chernin  ^  64^  —  ^.234  cap.  1 


4.    GLOSSEN    zu    RECEPTEN. 

MLIII 

Codex   Wirzihurg.  Mp.  th.  f.  146  f.  2*. 
5  Diptam  ni  ®  vuizuuurz  Mentastro  rosses  minza 

'  ich  entnehme  diese  gl.  den  capitelangaben,  ioelche  VRose  Die  lat.  Meermannhss. 
der  k.  bibliothek  zu  Berlin  (1892)  s.  368»  mitteilt  ^  über  die  von  dem  gedruckten  texte 
ganz  abweichende  compilation  dieser  hs.  s.   VBose  Hermes  8,  48^         *  übergeschrieben 

*  die  hs.  hat  De  natura  frumenti  {rot).  Ordei  natura  est  frigida  et  humecta,  der  druck 
De  Hordei  natura,  &  ijs  quse  ex  illo  parantur.  Hordevm  natura  frigidum  est,  &  humec- 
tom  *  rot  *  aus  dem  ersten  recept  (Puluis  contra  omnes  febres.  et  contra  omnia 
uenena  et  omnium  serpentium  morsus.  et  contra  omnes  angustias  cordis  et  corporis)  teile 
ich  nur  die  übergeschriebenen  deutschen  gll.  mit,  das  zioeite  resp.  dritte  hingegen  602, 14  ff 
gebe  ich  ganz,  weil  deutsche  und  lat.  kräuternamen  darin  gemischt  sind 


603 


Sachlich  Oeordnete  Glossare.  B.  Einzelglobhare 


W.  (Eckhart  F.  0.  ii,  980.  981) 


1  Nt-petu   vuiziniiiza 

2  Tormentilla   tunudlti 

3  Acero  Gundereba 

4  Aneti  seniiiii.s   tillisanio 

5  Ceiitonotlia  Auetret 

ü  Frassofolia  Erdbraina 

7  Origano  Tosto 

8  Cauli  semen  cholsamo 

9  Solsequia  8UUiK'uuiruila 

10  Plantagine  uuegerih 

11  Arciotidus  chraneuuito 

12  Saxifrage  Steinprehha 


Bencdicta  BiinilittT 
Agrinionia  (■lenick'ta 
Menta  nigra  gartniiiiza 
Canape  Hernen  hanof^amo 
Baüilisca  Madalger 
Cerofolio  keruola 
Sauina  Seuina 
Satureia  Quenela 
Absinthio  vueriumota  ^ 
Arteniisia  pipoz 
Millcfolio  gareuua 
Ninipbea  uuazaruuurz 


36 
37 
38 
30 
40 
41 
42 
43 
44 
45 
46 


13  Tanaceta  Reinefano 

14  Fac  puluerem  subtilissimum  dabis*    bibere   ad  omnes  necessitates  cum  uino  ca- 

15  lido.  uel  aqua  calida.    quantum   cum  tribus    digitis  capere  potest.    mustum.  Tilles- 

16  sanio.  dosto.  feniculi.   semen.   Antron.    Betenia.   Mago.   polei.  Apii  semen.    Petrosi- 

17  lini.  Cumin.  Cinaniomum.  gingiber.  galangan.  figa. -[- Infusio  capitis,  mura,  Sauina. 

18  Marrubium.  Hüsuuurz.  Apium.  Feniculum.  Thus  masculinum.  Halasalz.  Erdebuh. 


19  [p.   1)  Plantago  wegerich 

20  Prassium  andorn  —  8 

21  Herbam  *  mercurialem   heimuurz  —  18 

22  Raphanum  merirethich  —  20 

23  Arnaglossam  wegerich  —  21 

24  Burciolam  burcel  —  25 

25  Herbam  lanariam  wullina  —  34 

26  Persici  phersichboumes  —  62 

27  luniperi  uuecholtbere  —   69 

28  Calcatrippam,  distil.    Zeisiba  ^    qui  iuxta 

29  1  ...  ^  I  nascitur.    qui    calcat  trippat. 

30  id  est  ludit.  id  est  carta  —   80 

31  Glandulas  Trvse  —  92 

32  Abrotanum  stabivvurz  —  230 

33  Herbe  fafare'  wegerich  —  231 

34  Centenodiam  Wegedrada  —  235 


MLIV 

Rotulus  comitum  de  Mülinen  Bernensis. 
43 


Centummedie  Musora  —  354  47 

Tortat  uuindit  —  542  48 

Aprinum  fei  eher  —  609  49 

(p.  2)  Arnoglosse  wegerich  —  623  50 

Pulegio  poleia  —  624  51 

Semine  papaueris  magesamo  —  625  52 

Abrotani  stabeuurz  —  ib.  53 

Persiconun  phersehboum  —  627  54 

Cleram^  ebehowe  —  628  55 

Celedoniam  scellewrz  —  630  56 

Eruce  hederich  —  631  57 

Vetonica  betonia  —  632  58 

Trifolium  cle  —  636  59 

Apii  ephe  —  637  60 

Feniculi  feneches  —  ib.  61 

Mel  atticura  humbelhunek  —  638  62 


^  vuerimuota]  a  aus  0  corr.  *  dab  hs.  '  diese  zahlen  beziehen  sich  auf  die  Zei- 
len der  rolle,  deren  inhalt  im  vierten  bände  vollständig  zum  abdruck  gelangt  *  Her- 
bä]  a  aus  e  corr.  *  l.  Zeisila  *  erloschen,  l.  uiam  ?  '  fafar^ ]  das  zweite  a  aus  0 
corr.        *  l.  Ederam.  derselbe  fehler  oben  495,  20 


III.  Das  Pflanzenreich  MLIII  —  MLIV 


603 


1  Caulium  cole  —  640 

2  Melle  attico  hunbelhunck  —   643 

3  lus  saf  —  644 

4  Atrainentuin  dincda  —  ib. 

5  Vetonicam  betonia  —  645 

6  Uerbena  isinina  —  648  f 

7  Qiiinquefoliiun  finblata  —   650 

8  Vetonicam  betonia  —  651 

9  Peganion  wilderuta  —  ib. 

10  Abrotani  stabevvrz  —   652 

11  Quiiiquefolium  finfblata  —  653  / 

12  Allii  clobelouch  ^  —  656 

13  Mente  minza  —  ib. 

14  Argille  leiiiio  —  657 

15  Ranai'um  creda  —  659 

16  Edere  ebehev  —  660 

17  Hediosmi  minza  —   661 

18  Raphani  merredech  —  662 

19  Bete  bizza  —  664 

20  Simphoniace  bilisa  —  665 

21  Canaba^  hanef  —  666/" 

22  Calamitis  nebeta  —  669 

23  Qiiinquefolium  finblata  —  671 

24  Appii  ephe  —  672 

25  Radix  urtice  nezzila^  —   675 

26  Pegamon  wildiruta  —  676 

27  Quinquefolii  finblata  —   682 

28  Appii  ephi  —  683 

29  Yriiun  suerde  la   —  684 

30  Celidoniam  scellewrz  —  686 

31  Furfures  cliwn  —  ib. 

32  Cycute  scernink  —  690 

33  Sanguisugam  egela  —  ib. 

34  Auellanae  haselnuz  —  691 

35  Bacas  lauri  lorbere  —  692 

36  Altea  ibisha  —  693 

37  Verminatia  isinina  —  ib. 

38  Cortice  rinda  —  694 

39  lusquiamum  bilisa  —  697 

40  Abrotanum  stabewrz  —  ib. 


Saluinani  salbeia  —  ib. 
Tremula  aspa  —  698 
Boaice  ohsenzunga  —  ib. 
Furfures  cliuun  —  704 
Man-ubium  andorn  —  705 
Pulegium  poleia  —  ib. 
Stercus  cvat  —   707 
Pegamum  uuildiruta  —  709 
Aneto  dille  —  ib. 
Prassium  andorn  —   711 
Abrotanum  stabewurz  *  —  ib. 
Betonicam  betonia  ^  —   717 
Man-ubium  andorn  —  ib. 
Uerbenam  isinina  —  ib. 
Bacas  lauri  lorbere  —  718 
Intibe  burcele  —  721 
Absinthium   wermuta  —   726 
Bacas  blat  —  730 
Ebuli  atach  —  ib. 
Herbam  exsceleratam  hanenuuoz 

[mlv] 
Marrubii  andorn  —  ib. 
Altee  ibischa  —  736 
Verminatiam  isinina  —  737 
Absinthio  wermuta  —  ib. 
Plantaginis  wegerich  —   739 
Cucurbite  Curbiz  —   740 
Uetonice  betonia  —  741 
Marrubii  andorn  —  743 
Artemesiam  biboz  —  746 
Senetion  eizbresta.  selblacha  — 
Polepodio  eichfarn  —  751 
Quercu  eich  —  ib. 
Plantaginis  wegerich  —  753 
Calcis  calk  —  754 
Pegamon  wildiruta  —  756 
Vitem  albam  Hella  —  759 
Lexiuam  longa  —  760 
Gladiolam  suerdela  —  763 
Artemesia  biboz  —  765 


41 
42 
43 
44 
45 
46 
47 
48 
49 
50 
51 
52 
53 
54 
55 
56 
57 
58 
59 
—  734  60 
61 
62 
63 
64 
65 
66 
67 
68 
69 
70 
71 
72 
73 
74 
75 
76 
77 
78 
79 
80 


748 


•  undeutlich  und  unsicher         *  Canaba  oder  Canabis,  unsicher 
undeutlich        *  stabewurz]  e  7Ücht  sicher        ^  l.  betonia 


'  nezzila]  i  tmd  a 


(;(M 


iSALHLlCH     ÜKOKUNtTL     ijLlJHiiXHl..      U.     KlSZEUiUJHHAHE 


1  Cycuta  scerninh   —   770 

2  ßaiidaraca  woiiluurz  —  774 

3  Ar«innicuni  orhrimint  —  ib. 

4  Artemesia  biboz  —  815 

5  Quiiujuefolia  finblat  —  818 
ü  Appii  ephi   —   819 

7  Diptaiiinum  wizwrz  —   825 

8  Aböinthii  wermöta  —  828 

9  Mente  minza  —  830 

10  Micas  brusima  —  831 

11  Rufa  rode  —  ib. 

12  Uerbenam  isinina  —  838 

13  Edera  ebehowe  —  839 

14  Urtice  nezzilun    —  845 

15  Edere  ebehes  —  846 


Argfiitum  uiumn  quekrtilbcr  —   848 
Coliandruni  Colinder  —   850 
Glicon  poleia  —  853 
Vetonicam  betaniä  ^  —  854 
Vetoiüce  betania  —  855 
Appii  ephi  —   856 
Feniculi  fenichel  —  ib. 
Aneti  dilli   —   ib. 
Feniculi  fenichel  —   858 
Vetonicam  betania  —  861 
Sinapis  senef  —  863 
Abrotani  stabeuurz  —  867 
Calamitem  ficminza'''  —  869 
Altea  ibisca  —  871 


MLV 

Codex  SPauli  xxv  »/19  /".  26». 
16  Herbam  exsceleratam  Hanefuez  ^  [mliv] 


ML  VI 

Codex  Bonnensis  218  f.  71^ 


17  Cataplasma  *  plastra 


23 
24 
25 
2ö 
27 
28 
29 
30 
31 
32 
33 
34 
35 
36 


ML  VII 

Codex  Prägens is  vn  G  25. 

18  Satureie  ^  .i.  uelcunile  ^  73^  Verbena  .i.  isinhart  74*  37 

19  Satureia''  .i.  ueltciuaile  74*  Mulsa    autem    est    aqua    cum    melle   .i.  38 

20  Alt^a.  ide  agrestis  malua  poppule  74*  scrop^  74''  39 

ML  VIII» 

Codex  Lugdunensis  191e  f.  QO^. 

21  Gladione^"  radicem  Suerdelen  Henole  radicem  Alent  40 

22  Altee  radicem  luesche  Filicis  radicem  Varn  41 


*  l.  betania  *  ficminza]  c  aus  anderem  buchstahen  corr.  l.  fiscminza  '  diese  gl. 
ist  übergeschrieben  in  einem  recepte  Ad  stomachi  dolorem,  demselben,  das  auch  in  der 
Berner  rolle  sich  befindet  *  in  dem  recept   Ad  uentris   dolorem  aut  duriciam  siue  in- 

flacionem  *  in   einem  recept   Contra   caliginem    ociüorum  *  uelcunile   auf   rasur 

■"  diese  und  die  folgenden  gll.  unter  der  Überschrift  De  calculo  excerpta  de  Macro: 
dh.  es  sind  aus  Macer  die  pflanzen  gesammelt,  ivelche  gegen  steinleiden  seiner  angäbe 
nach  helfen  *  vgl.  scruaf  1,  473,  26  und  oben  583,  2  *  sämmtliche  gll.  in  einem 
recept  zu  einer  heilkräftigen  salbe        "  =  Gladiole 


III.  Das  Pflanzenreich  MLIV  —  MLX 
Zs.  5,  204 


605 


1  Malua  popele 

2  Raphanum  pipere 

3  Petrosilinum  petercilie 

4  luvsticuin  ^  liuestoc 

5  ViticeUa  varendebom 

6  Sauina  Siuenbom 


Ebuluni  Adic 

Vngulani  hofladeken 

Solatrum  nachtscade 

Mentain^  aquaticain  wat*minten 

Asarabacalam  ^  haselwurt 

Sextarium  .i.  verthedel.  \  v  cratere 


MLIX 

Codex  Bruxellensis  3714  f.  33. 

7  Herbam*  quae  uocatur.  Siteruurz  groselaiium  uocatur 

8  Cortex^   radicis  sacre  spine.    que  uulgo 

MLX 

Codex  Londinensis  Harl.  498G. 


9  More  agrestis^  swarzpere  79" 

10  Auellane ''  .i.  hasalnuzze  ^  79*^ 

11  Sagapinuni*  feltquenila  79'' 


12 
13 
14 
15 
16 
17 


18 


Herba^^  que  dicitvu-  duriseslizi^^  80*       19 

Sagimine  quod   feceris   ex    illo  ueiziden.  20 

quod  dicitur  hochrippe^^  80*  21 


*  =  Lubisticum  *  Mentä]  a  unsicher,  sieht  eher  wie  v  aus  '  =  Asara  baccara  {vgl. 
523, 20)  *  in  einem  recept  Contra  febrem  ^  in  einem  recept  ohne  Überschrift  •  in 
einem  recept  Cataplasma  ad  reprimendum  sudorem  '  in  einem  Antidotum  ad  libidinem 
restringendam  *  im  context  *  in  einem  recept  Ad  quartanas  febres.  über  sagapinum 
Alphita  p.  160a  10  in  einem  recept  Contra  cauculum  quod  dicimus  stein;  die  deutschen 
gll.  im  context  "  =  nhd.  dürrlitz,  dirle  'cornus  sanguinea'  ?  '^  hochrippe  finde 

ich  auch  DWB  8,  1032  nicht  belegt 


606  Sachuch  Geordnete  Globsare.    B.  Einzeixjloosare 

Rose  Lat.  Meermanniuta.  397.  —  F.  (Zs.  15,  362).  —   Zs.  5,  365.  366 


IV.  HIMMEL  UND  ERDE. 

A.     ALLGEMEINES. 

[vgl.  2,  5  ff.  4,  20  ff  5,  30  ff   U,  1  ff  15,  04  ff   112,  5  ff   114,  3  ff   110,  1  ff 
119,  10  z^:    204,  14  ff.  205,  25  y/".   207,  21  ff.  211,  38  ff.   351,  1  //:  350,  38  ff. 
308,  49/7:  379,  ^^  ff.  421,  1  //•] 

MLXI 

Codex  Berolinensis  Phillipp.  1817  f.  18K^ 

Tonitru  Tonno 
Tempestas  hagal 
Gelu  Fror  nordat  ^ 
Canipus  Uelt 


1  Podio  Lenon 

2  Pausatio  Rest 

3  Umbra  Scada 

4  Celuni  Hlinmer 

5  Luna  Volcan 

6  Stella  Ster 


Pastura   ueit- 

MLXII 
Codex  Florentinus  xvi,  5  f.  14 1^ 


7  Celvm  hlmil  [mlxhi] 


go 


8  Tindia.  ^  ins  regin :  bouin  [mlxiii] 

9  Arcturus  uuagin  [mlxiii] 

10  Pliadas.  1  planetas  sibinstirne  [mlxiii] 

11  Pruina  rifo  [mlxiii] 

12  Turbo,  nis  uujndisprut  [mlxiv] 

13  Turbo.  Ollis  kloz* 


Grando  agil  [mlxiii] 

Centrum  mittehi,"''    [MLxni.  mlxiv] 

Oriens  ostan 

Occidens  uuestin 

Meridies  sundan 

Aquilo  nordan 

Teniporaneus  abintroto 

Tonitruus  donr^ 


14  Celum^  himil  [mlxii] 

15  Titan  l  sol  sunna 


MLXIII 

Codex  Selestadiensis  f.  124*. 

Diana  }  luna'  niano 
Iris  regiiiboum  [mlxii] 


16 
17 
18 
19 

20 


21 
22 
23 
24 
25 
26 
27 
28 


29 
30 


*  die  gll.    sind   am   links  beschnittenen  rande  des   hl.    folgender  mafsen  eingetragen: 
Lenon.  poio.  |  Eest.  pausatio.  |  Scadaübra.  |  -Ilmmer.  Gel  |  Volcan  lun  |  Ster  Stel  |  Tonno 

ton  1  hagaltepesias.  |  Fror  noGelu  |  dat  {davor  reste  von  r).     Uelt  {der  siveite  strich  des 

_  .h 

U  aus  corr).  cäp  |  ueit*  pastura  |  -  gemeint  nordat  =:  norderat?         *  unglossiertes 

wort.  =  Cinthia  {Diana)         *  kloz]  z  aus  h         *  hieher  gehört  noch  Fulmen  blich  aus 
Mva       *  Celxun]  C  rot        '  1  luna  übergeschr. 


IV.  Himmel  Und  Erde  MLXI  —  MLXVI 


607 


Zs.  5,   366.    —    Sg.   299.    {Ratt  1,   303). 

366 


—    F.    {Zs.    15,   361).   —    Zs.    5, 


1  Arctui-us  wagan  [mlxii] 

2  PHades  sibmstirni  [mlxii] 

3  Lucifer  tagisterno 

4  Pruina  rifo  [mlxii] 

5  Ros  tou 

6  Turbo  wiwendi^ 

7  Tempestas  thunst 

8  Grando  hagal  [mlxii] 


Centrum  mittirhinill   [mlxii.  mlxiv]  21 

Uertex  werbo  22 

Colles  buhil  23 

Valles  tal  24 

Cliuus  halda  25 

Paludes  mosigistete^  26 

Palus  venni^  :m6s*  27 


MLXIV 

Codex  SOalli  299  p.  33.  ^ 

9  Tvrbo  vuintespruth  [mlxii]  Cronna  totmeri 

10  Centrum  mittihimil  [mlxii.  mlxiii] 


28 


11  Fundus  crunt  [mlxvi] 

12  Sabulum  sant  [mlxvi] 

13  Glarea  griez  ® 

14  Carix  sahar 

15  Scirpus'  piniz  ^  [mlxvi 


MLXV 

Codex  Florentinus  xvi,  5  f.  141*. 

Scaber  tubist^in 
Cratis  hurt 
Vimen  kerte 
Psiaticum  matta 
Hedera  hebeouue 


16  Caredium'  sahara  [mlxvi] 


Muscus  mies 


29 
30 
31 
32 
33 
34 


jyiLxvi 

Codex  Selestadiensis. 

17  (124»)  Fundv^  grünt  [mlxv]  Lustrum  diurweida  35 

18  Glarea.  glarea  letto'^**    parui   lapUli   ha-      Zizania  ratin  36 

19  renanun  Scirpv^  l  iuncv^^^  biniz  [mlxv]  37 

20  Sarectum  sahir  [mlxv]  (124^)  Sabulum  sant  [mlxv]  38 


'  Z.  wiwinde   Wackernagel         *  stete]   das  zweite   t  könnte   auch   c  sein  '  yenni 

übergeschr.         *■  :in6s]  rasur  von  m         "  im  unmittelbaren  anschluss  an  die  verivandt- 
schaftsnamen  oben  425,  51        *  griez]  z  aus  h         '  es  steht  Soirpus         *  piniz]  z  aus  h 


'  =  Carectum 


letto  übergeschr.         "  1  iuncvs  übergeschr. 


Genn.  8,  298.  Ty.  3.  {Aretins  Ikytr.  1,  285.   Graff  Sjrrachschatx  1,  627.  028) 

B.  WIND-  UND  MONATNAMEN. 
[vyl.   113,  G  ff.  204,  31 /^i  405,  22ff;  04,  18 /f.  205,  Uff.  400,  14 ;f] 

MLXVII 

rt  =  Codex  j/rincijno)i  de   Wallerstein  i.  2.  (Lat.)  4"  3  f.  2*.      fe  =   CVw.   15825 
f.   1».     c  =  Codex  Parismus  10195  /:  1''.     d  =  Ctm.  18028  /".   105». 

1  «C0AN  aic  Svbsolanus^  Ostanuuint  d      ARGESTES^   Chorus'    Vuestannord  d  19 

2  EYPOC  Eunis^  Ostansunclan  ad  Ostan-  Uuestarmo?  a  Westannord  c   Westan  20 

3  svn  dan  b  Ost  sundant  c  nordvn  i  ^1 


4  NOTHUS^  Euroauster  Sundaiiostan  ad 

5  Svndan  ostan  b  Sudan  Ostan  c 

6  CYNJAN  a  CYN^AN  bc  Auster  qui 

7  et  Nothus  Sundan  d  NOP0  a!>    NOPHÖ  c    Septenlrio.   qui  24 


CIRCIUS  ^     Tracias    Norduuestan    a«/  22 
Nordvn  westan  b  23 


8  LIBONOTHUS   Auster    afriev«  *    Sun- 


et  Tracias  Nordan  d  25 


9       danuuestan  acd  Svndan  westan  b  AQUILO      Boreas  ^      Nordostan     acd  2G 

10  AFRICUS    Lips  ^     Uvestansundan .  ad  Nordastan  b                                             27 

11  Westan  sundan  c    Westan  svndan  b  UULTURNV^^"  Galcias  Ostanuord  aM  28 

12  YYEC6)AN  abc    Zephirus.    qui   et  Fa-  Ostan  nerd  c                                           29 

13  bonius  Uuestan  d 

MLXVIII 

Codex  Amplonianus  4®  128  f.  &^.  ^^ 

14  Eurus^^  ostsudan  Affricus  uuestsudä  30 

15  Aquilo  norosterd  ^^  Fauonius  vusten  ^*  31 
IG  Subsolanus  ostanuuent                                     Euroaust^^  Sudä  ostun  32 

17  Septentrio  nordun  Auster  Sudan  33 

18  Vulturnius  ostnord 

*  die  Versalien  von  abd  wurden  durch  gewöhnliche  schrift  ersetzt  *  die  griech.- 
lat.  namen  fehlen  b  durchaus,  nur  Euros  c,  nur  Eurus  d  '  fehlt  d  *  Libo  No- 
thus c,   Libo  auf  rasur      dafür  Euronothus.    affricus  d  *  AFFKICUS  ohne   Lips  d 

«  ARGESTES  fehlt  d  '  Chor' : :]  rasur  von  us  c  «  Cyrcias  qui  et  d  •  beide 
icorte   fehlen    d  *"  Vultumus    qui    et    d  **  in   einem    durch   einen   durchmesser 

senkrecht  geteilten  kreise  stehen  links  die  namen  eurus  —  argresti«  (so  und  ohne  gl.), 
rechts  vulturnius  bis  Fauonius  7nit  übergeschriebenen  deutschen  gll. :  euro  aust  und 
auster  nämlich,  die  in  der  mitte  der  rechten  kreishälfte  sich  befinden,  sind  durch  ein 
zeichen  hinter  Fauonius  verwiesen,  aufserdem  sondert  ein  querdurchmesser  argresti^  und 
affricus  mit  dem  darüber  geschriebenen  uuestsudä  vom  vorhergehenden,  und  eine  unre- 
gelmäfsige  linie  geht  unterhalb  von  vulturnius  nacJi  links  bis  zum  ende  von  norosterd 

i 

Über  aquilo  '*  eunis.  aqlo  hs.  "  l.  nordosterd?  nordosten?  '*  l.  vuesten  "  l. 
Euroauster 


IV.  Himmel  Und  Erde  MLXVII  —  MLXX  CO 9 

Wn.  8G3.  {Iloffmann  Ahd.  cjll.  57) 

MLXIX 1 

Codex  Vindüh.   17G1. 

1  (108'')  Subsolamis  Ostioniuuint  Africus  Uuestsumlroni  16 

2  Euius  Ost  sundroni  Tempestuosv^  unuuintari  ^  17 

3  Nubes  vuolchan  (109*)  Zephirus  Uuestroni  18 

4  Generat  pirit  Chorus  Uuestnordroni  19 

5  Euro  Auster  Sund  ostroni  Circius  Nordu[uuef<troni  20 

6  Calidus  vuarm  Septentrio  Nordroni  21 

7  Auster  Sundroni  Aquilo^  Nord  ostroni  22 

8  Humidus  et  calidv^  nasccnti  vuann  Uulturnus  Ostnordjdroni  23 

9  Auster  africus  Sunduuestroni 

MLXX 

Codex  Turicensis  Rhenov.  Gl  p.  1. 

10  lanuarius     .  .  .  ner*  lulius  hovmanodo  24 

11  Februaiius  hornvnc  Augustus  Ögesto  25 

12  Marcivs  nierzo  September  herbest  26 

13  Aprilis  abrello^  October  herbest  27 

14  Maivs  Maio  Noueuber  herb  28 

15  lunius  brachodo  Decenber  vvintermanodo  ^  29 


*  diese  aus  Einhard  geschöpften  ivindnamen  habe  ich  aufgenommen,  iveil  sie  enceitert 
und  mit  zusätzlichen  deutschen  interlinear gll.  versehen  sind,  im  übrigen  verzeichnete  ich 
weder  die  wind-  noch  die  monatnamen  der  Einhardhss.  die  von  Graff  benutzten  Eg.  1. — 4. 
sind  von  Pertz  MG  SS  n  ebenfalls  herangezogen;  dazu  kommen  der  von  Pertz  aao.  439 
zwar  erwähnte,  aber  nicht  benutzte  Einsiedler  codex  323  s,  12  f,  eine  Breslauer  hs.  {Hoff- 
mann  Ahd.  gll.  xxx),  eine  in  SOmer  nr  776  {Mones  Anz.  4,  489),  der  Clm.  19413, 
abgedr.  Münchner  gel.  anzeigen  1857  sp.  468  anm.  1,  eine  Freisinger  hs.  in  den  Quellen 
und  erörterungen  7,  472,  die  Schlettstädter  hs.  f.  58»  {Zs.  5,  327),  die  SGaller  hss.  272. 
397  und  915  {./äffe  Bibliotheca  4,  534.  Hattemer  1,  336.  SGaller  mitt.  11,  2.  Zs. 
f.  d.  ph.  13,  453.  454),  Clm.  18059/.  Ib,  Codex  Vindob.  1640/.  137*,  223/  33»  {Diut. 
3,  359;  darin  steht  Auster  affricus  sundrit  undiuesterit,  Africus  selbst  fehlt),  Codex  Bru- 
xellensis  1814  /.  1*  —  16*  in  einem  necrolog  von  Stablo  {Zs.  5,  204  /  wo  auch  für  fe- 
bruar  bis  September  die  ae,  monatnamen  aus  Beda  De  tem,p)orum  ratione  angegeben  stehen, 
welche  vollständig  in  Codex  Vindob.  1885  /  45  ff,  Codex  SGalli  248.  250.  251,  Hattemer 
1,  333  ff,  in  der  hs.  von  Valenciennes  B.  5.  66,  Zs.  5,  205  sich  finden)        *  l.  unuuitari 

'  Aquilo]    0   aus   a  *  l.   ienner  ^  daneben  am  rande  von   and.  hand:   abrello 

merzo  j  apro  abrello  *  darnach  von  der  and.  hand  die  federprobe :  augustvs  winterm ; 

eine 

unten  auf  derselben  seite  vnvs.   Dvo.  zevvene.  Tres.  drle.  quatuor.  vire,  die  tceiteren  zah- 
len ohne  deutsch 

Althochdeutsche  glos.scn  TU.  39 


GIO  Sachlich  Geokünete  Glowjake,  B.  Einzelulobsare 

Em.  31.    IVess.  {Diul.  2,  3G9.  370.  371   =   Genn.  2,  91.  92.  93) 


C.    LANDER-  UND  8TADTENAMEN. 
[vgl.  115,  19/7:   131,  S /f.    20G,  IG  ff.  207,  Ui  ff;   12.5,  3  ff.  208,  9  ff] 


MLXXI 

n  =   Chi.  22053.      i  =   67;«.  14G89  f.  47*. 

Sclauu.s   et    auaru.s   huul 
G2» 


1  Lstria  pelgirae  a  CO** 

2  Hybemia^  scottono  lant  a  Gl* 

3  Gallia  uualholmit  a  Gl*» 

4  Chorthonicum ^  auh.  uualholant  a  Gl*" 

5  Equitania  uuasconolant  a  GP 

6  UaFea^  uuascun  a  Gl** 

7  Germania  franchonolant  a  Gl'' 

8  Italia  lancpartolaiit  a  Gl^ 

9  Au.^onia  auh  laiicpartolant  a  Gl^ 

10  Domnomani*   prettonolant  a  Gl'' 

11  Bi-uteri  prezzun  a  Gl** 

12  Araues  sarci  a  Gl** 

13  Ispania  benaueutonolaiit ^  a  Gl'' 

14  Cyuuari®  suapa  a  Gl'' 

15  Pannonia.   .sie  nominatur   illa  terra,  me- 

16  ridie  danobia.  et  uuandoli  habent  hoc 

17  a  Gl»» 

18  Ai-noricus''  peigiro  lant  a  62" 

19  Istrie  paigira  a  G2* 

20  Ister  danobia  a  02* 


et   uuinida   a  21 
22 

Palestina  iudeonolant.  hoc  est  circa  hie-  23 

rosolinia  a  G2*  24 

Uuandali  huni»  a   G2»  25 

Et  eitta^  auh   uuandoli  a  G2»  2G 

Pentapoli.  .sie  nominatur  illa  patria.  ubi  27 

rapana  stat  a  G2*  28 

Luctuna^ö  Liutona  a  G2''  29 

Argen toratensis  strazpurue  a    G2''    straz  30 

pure  b  31 

Niniitensis  [cluitas  a]  .spira  a  G2^  b  32 

Agrippina  cholonne  a  G2''  oho  lina  b  33 
Constantinopolis  ^^   costantinusespuruc  a  34 

G2''  constantinispurc  b  35 

Norica^^    reganespuruc    a    G2''    regines-  3G 

pure  b  37 

Allofia  radaspona  b  radasponsa  a  G2''  38 
Betfagia  pazauua  a  G2''  pazzouua  b  39 
Ualuicula^^  salzpuruc  a  G3*  .salzpurch  b  40 
Granipalacium  acha  b  41 


*  unter  der  üherschrift  Hec  nomina  de  uariis  prouintiis  a  ^  nach  610,  9.  26 
muss  Chorthonicum  ein  synonym  zu  Gallia  sein:  an  Cortona  darf  man  also  nicht  mit 
Wackernagel  (Wessohrunner  gehet  11)    denken,    ich  suche   darin    den   namen   Burgund 

'  vgl.  dazu  Germ.  7,470.  auch  dies  toort  ein  synonymum  des  vorhergehenden  *  Dom- 
noniam  verstehe  ich  nicht,  aber  prettono  und  prezzim  halte  ich  für  identisch  und  kann 
in  ersterem  keinesfalls  prittono  erblicken,  ist  Brissen  Ortnit  5,  3  zu  vergleichen?  der 
geographischen  folge  der  gll.  entspräche  es  durchaus,  u'enn  Brüten  =:  Bruttii  (Caldbrien) 
wäre  ^  KHofmann  s.  89;  Lachmann  {bei  Wackernagel  94)  vermutete  Hesperia  statt 
Ispania  *  Myth.  180  '  dh.    Ager  noricus   KHofmann  *  huni]   i    angehängt  a 

•  z=z   Scythae    Wackernagel         "  davor   De   ciui    tatibus  a         "  Constantinopoli  a 
^*  für  die  folgenden  städtenamen   tceifs   ich  erspriefsliches  nicht  beizubringen;    nur 

glaube  ich,  dass  auf  die  form  Betfagia  statt  Bataua,  Batauia  das  biblische  Bethphage 
einfluss  geübt  hat,  und  meine  mit  Wackernagel,  dass  Radaspona  reganespiu"uc  zusam- 
mengehören       *'  Aliuoula  & 


IV.  Himmel  Und  Erde  MLXXI  —  MLXXIII  Gll 

Z.  Zs.  IG,  2.  3  =  Wattenbarh  Codd.  Col.  124.  —   Zs.  5,  307.  3G8 


MLXXII 

a  =  Codex  Turkensis  C  1G4  /".  212'^.     /;  = 

1  Argentaria^  strazpurc  a  Strazburg  h 

2  Agripina^  cholina  a  Colina  /; 

3  Ncmidona.  1  nemeta  .^pira  a  Spira  h 

4  Basilea  basala^  a  basila  h 

5  Aquas  grana  .i.  acha  a  .i.  achb  h 

6  Radasbona  [.i.  d\   Regenesburg  ab 

7  Maguncia*  .i.  Maginza  a  maginza  h 

8  Confluentia^  .i.  chobilinza  a  Couelenza  h 


Codex  Coloniensis  Lxxxi  f.  G2''. 

Constantia  .i.   Cbostinza  a  Costinza  h      24 

Torta  aqua  .i.  zurzacha  nb  25 

Curia  .i.  chura  ab  2G 

Cuma*^  .i.  chuma  ab  27 

u 

Vosegus  .i.  vuasigo  a  uasigo  h  28 

Papigia  pauiia  ab  29 

Verona  pema  ab  30 


9  Turegum  Zuiüh  ah 


10  Chura''  churi 

11  Constantia  costince 

12  Basilea  basila.  inde  basilienses  1  sili^ 

13  Argentina  ^  strazbiu'k 

14  Nemetum  spiri 

15  Treueris  trieren 

16  Herbipolis  wirziburk 

17  Martipolis    martii'biu'k  ^^     ciuitas     marti 

18  dedicata  Mieseburch^^ 

19  Parthenopolis  magidiburk 

20  Zeleucha^^  uocatur  tuUo  ciuitas   tuli 

21  Neapolis  ciuitas  ^^  niwenburk^* 

22  Leodium^^  inde  leodienses  Ivlecha^" 

23  Mettis  mezzi 


MLXXIII 

Codex  Selestadiensis  f.  182''. 

Batauium^''  baszowa^^  31 

Lingonia  \\  burgundia  burgindon  32 

Padresprunna  phodelprunnen^^  33 

Salipolis  salzpurga  ^^    ab  aqua    que  uo-  34 

catur  salzaba^**  35 

Verdununi  Avirtinne  36 

Frisingia  frisingin  37 

Augusta  augusburk  38 

Trientum  triendin  39 

Traiectuni  vztreht  40 

Mediolanuni  meilan  41 

Tolosa^i  Losa  42 

Vesontium  id^^  Bisinza  43 

Tesalonica  salnik  44 


*  davor  die  Zs.  16,  2  aus  h  ahgedruclden  notizen  {vgl.  dazu  Vitae  patrum  p.  058» 
und  RSchnurr  Katechetisches  aus  der  Weifsenhurger  hs.  91  {Greifswald  1894)  s.  13/) 
auch  in  a  *  Agrippina  h  '  basala]  das  mittlere  a  aus  corr.  a  *  Mägontia  h 

en  r 

^  Conflucia  a         *  Cumae  h.  darauf  Mcdiolana.  s ;  a  Mediolana.  s.  &  '  der  ganze 

ahschnitt  ist  durch  WacJccrnagcl  abgedruckt ;  hier  tvurden  nur  die  deutschen  gll.  ausge- 
hoben, tcclche,  tvo  nichts  anderes  hctnerlct  ist,  interlinear  stehen  *  dh.  basili  '  Ar- 
gentina] e  aus  u  corr.  *"  l.  martisburk  Wackernagel  "  im  context.  l.  Mersebm-ch 
Wackernagel  '^   Wackernagel   erklärte   'd.   i.    ze   Leucha' :    was   meinte    er    damit? 

"  hier  ist  vielleicht  noua  ausgefallen  ^*  im  context  '^  Leodium]  0  am  zeilen- 

schluss   nachgetragen  ^*  im    context         "  darüber   von    and.   hand    uol    Lauriacum 

'*  im  context  "  im  context  *"  im  context.  l.  salzaha  Wackernagel  "*  von 
hier  ab  andere  hand,  welche  die  Verdeutschungen  im  context  bringt        *-  id  oder  ut 

39* 


ül'J 


Sachlich  Geordnete  Globbare.  B.  Einzelulomhare 


Z».  5,  368 


1  Laoiiiciti  ludicce 

2  Philadelfia  Pliinodelfe  ^ 

3  Epht'su.s  tiolöger^ 

4  Siuirim  Stäinerre^ 

5  Pergainua  öperginiiuit^ 
G  Tinirt  tiuris 

7  Tiberiadis  tabregis* 


Betsaida  «aide 
Nicea  iiikkLs 
Nicoinedia  nikkinua 
Arubiu  rabi^ 
EgiptUH  anöpe* 
Iduniea  tiuiiiat'' 
loppe  läfle 


8 

9 

10 

11 

12 

13 

14 


*  vgl.  dazu  Wackernagel  Umdeutschung  53  *  erklärt  von  Wackernagel  Altd.  wh. 
2G8'>  aus  Aj&saluk  dh.  "Ayiog  dsüloyo;  *  Wackernagel  Umdeutschung  33  *  Wacker- 
nagel Altd.  wb.  28"^  erklärt  es  aus  Civitas  Tiberiadis  *  Wackernagel  Umdeutschung 
32        •  Wackernagel  Altd.  wb.  IS"*        '    Wackernagel  aao.  301« 


V.  Des  Lebens  Notdurft  MLXXIV  —  MLXXV  613 

Bhti.  31.  Melanges  d'archeologie  et  d'histoire  8,  616.  617  =  Memoires  6,362. — 
Em.  31.  Melanges  d'archeologie  et  d'histoire  8,  623  =  Memoires  6,  365 


V.  DES  LEBENS  NOTDURFT.^ 

A.  NAHEUNG. 
[vgl.  152,  20  ff.  213,   10  ff.  370,  64/f.  372,  33  ff  und  unten   Mischungen] 

MLXXIV  2 

a  =   Chi.   14689/'.   46''.    b  =   Codex   Vaticanus  Ueg.   1701  f.  2^\ 

1  Lardarium^  spekhus  h  Lucanicas  ''  uursti  a  lebaruurst  h             16 

2  Lixa  slacteri  h  Inductiles    scupilinga    l    sloucpjto  ^     a  11 

3  Perna  spehc  b  [mlxxvi.  mlxxvii.  mlxxviii]              18 

4  Bachones  pachun  a  [mlxxvii.  mlxxviii]  Frigidaria  sulza  ab  [mlxxvii.    mlxxx]  19 

5  Exungia  *       smerilejp     a      smerelep     b  Taraceos^  zentringaacentringa  &  [mlxxx]  20 

6  [mlxxvi.  mlxxviii]  Lumbuli  lentipratun  a  lentip'"ato  b  21 

7  Seuum  vnslit  b  unslitleip  ^  a  [mlxxvil       Minucia  ^^    inslahti  a    igkislahti  b    [vgl.  22 

8  mlxxix]  mlxxvii]  28 

9  Aruina  unslit  a  [mlxxvii.  mlxxviii]  lecur^^  lepara  a  24 

10  Adeps  spint  b  Spien  niilzi  a  25 

11  Spadula.  i  scapula^  scultra  a  sculdra  b      Pulmonem  lungina  a  26 

12  [mlxxvi.  mlxxvii.  mlxxviii.  mlxxix]      Lucanica  panica  lepara  uurst  a  [mlxxx]  27 

13  Sal^/cia     uurst    b    [mlxxvi.     mlxxvil      Lucanica  ^^  aletica  prat  uurst  a  [mlxxx]  28 

14  mlxxviii]  Reticulum  nezzismero  a  nezismero  b         29 

MLXXV 

a  =  Codex  Vaticanus  Reg.  1701    f.  2^^     b  =  Chi.  14689  f.  46^. 

15  Sigalis  ^^    rocho  a     roeco   b     [mlxxvi.  mlxxvii.  mlxxviii.  mlxxx]  30 

*  für  die  glossare  dieser  abteilung  liegen  tcenig  alte  fassungen  vor:  der  ursprüng- 
liche umfang  jedes  einzelnen  lüsst  sich  also  nur  durch  vergleichung  seiner  verschiedenen 
gestalten  ermitteln,  dazu  kommt,  dass  gewisse  ivorte  so  geartet  sind,  dass  sie  an  sich  in 
glossaren  mehrerer  categorien  auftreten  können ,  aus  inneren  gründen  daher  ihre  Zuge- 
hörigkeit zu  der  einen  oder  der  andern  nicht  bestimmt  zu  werden  vermag,  deshalb  wur- 
den die  nrn,  tvelche  auf  gemeinsame  vorläge  zurückzugehen  schienen,  unter  einander 
verglichen ,  die  parallelen  aus  glossaren  fremden  Ursprungs  dagegen  in  den  noten  ange- 
führt,    dort  deutet  ein  'usw.'   hinter   einer  zahl   auf   die   bei  dieser  gegebenen  verweise 

'  hieher  gehören  auch  die  oben  571,  48^  mitgeteilten  gll.  ^  Lardarium]  verziertes 

L  6.  Überschrift  De  carnibvs  a        *  Exunia  von  ztoeitcr  hand  corr.  in  Exu^igia  a  Xunias  b 

'  unslitleip]  sl  aus  ti  corr.  a  "  Scapula  \  spatula  a  '  Leucanica  b,  diese  und  die 
vorhergehende  gl.  nach  618,  21  lucanicas  \  salsicia  a  *  I  sloucp|to  (L-prato)  von  zweiter 
hand  a  '  Tractos  a  ^^  Manucia  b  "  diese  und  die  beiden  folgenden  gll.  können 
einem  glossar  tcie  dcccclix  entlehnt  sein        '^  lunica  a        "  Similago  a,  auf  rasur,^  verziert 


Uli 


Sachlich  (jKOKUNEiK  ülohhakk.     IJ.  Einzeluloij6AU1:: 


Em.  3 1 .   Melangen  d'archiologiß  et  d'histoire 
Sg.   184.  (Hatt.  1,  308.  309.  310 


8,  Ü23  =  Mcmmres  6,  365.  —  Bibl.  8. 
=  Zs.  f.  d.  j)h.  13,  446.  448) 


1  Spelta    dinchii    ab  [mlxxvi.    mlxxviii. 

2  MLXXXj 

3  Auena    haparo   a     habere   b     [mlxxvi. 

4  MLXXVII.    MLXXIX] 

5  Far     anuir  ^     ab     [mlxxvi.     mlxxvii. 

6  mlxxviii.  mlxxx] 

7  Hordeuiu^  gersta  ab  [mlxxvii.  mlxxix. 

8  mlxxx] 

9  Frumentvm^Welzzia  [mlxxvii. mlxxixJ 

10  Bracium*  malz  ab  [mlxxvii.  mlxxviii. 

11  mlxxix] 

\2  Maldruni  ^  malt  a  malter  b 

13  Elissa  ®  fochanza   a  fochenza  b 

14  Placenta  peitinc  a 

15  Basta.  \  massa    teihc  a  [mlxxviii] 


Milium  hyrsi  a  hir«o  b  [mlxxvi.  mlxxvii.  31 

mlxxx)  32 

Git  ptuurz  a  protuurz  b  [.mlxxvii]  33 

Panicium '    feiiih  b  phenih  a    [mlxxvi.  34 

mlxxviii.  mlxxx]  35 

Farina  melo  ab  [mlxxvii]  36 

Pi.sa  arauueiz    b   arauuez   a     [mlxxvii.  37 

mlxxviii]  38 

Cicera  chihera  a  [mlxxvii.  mlxxviii]     39 

Faba  pona  b  [mlxxvii]  40 

Lentes  linsi  b  [mlxxvii.  mlxxxi]  41 

Prinna  huntaz  b   [mlxxvii.  mlxxxi]       42 

Furfur     cruci     1  chliuua^  b     [mlxxvi.  43 

mlxxvii.  mlxxviii.  mlxxix.  mlxxx.  44 

mlxxxi]  \'i 


MLXXVI 

a  =  Codex  SGalli  184  ;;.  2G1.  b  =  Chi.  14584  f.  118^  c 

p.  255. 


Codex  SGalli  184 


16  Perna^  pache  b  [mlxxix] 

17  Butinim    axnmere^"  b    [mlxxviii.     vgl. 

18  mlxxvii] 

19  Exungia  smeroleip  a  smerlaip  b  [mlxxiv. 

20  mlxxviii] 

21  Spatula  ^^  scultarra  a  schulter  b  [mlxxiv. 

22  mlxxvii.  mlxxviii.  mlxxix] 

23  Sagina  smalz  b  [mlxxix  Sagimen] 

24  Salsitia^^    uursti   a    wrst.    l  farcimen  b 

25  [mlxxiv.  mlxxvii.  mlxxviii] 

26  Indutiles  ^^    scubilLnga    a    scubilinc     b 

27  [mlxxiv.  mlxxvii.  MLXXVin] 

28  Minutie  kelahere  ^*  b 

29  Armus  puoch  b  [mlxxix] 

30  Aruinasmer.  1  seuus  6  [mlxxvil  mlxxix] 


Annona  fruanta  ac  pfrunt  b  [mlxxvii. 

mlxxviii.  mlxxix.  mlxxx] 
Spelta  dinchii  c  vese  b  [mlxxv.  mlxxviii. 

MLXXxJ 


Sigalum 


rocco    ae  i 


b    [mlxxv. 


MLXXVII.   mlxxviii.    MLXXX] 

Auena    habaro    ac    haber    b    [mlxxv. 

MLXxvn.  mlxxix] 
Far  ^®     amar     abc    [mlxxv.    mlxxvii. 

mlxxviii.  mlxxx] 
Panicum^'    fenih   ac   fenich  b    [mlxxv. 

MLXXvni.  mlxxx] 
Milium  hirse  [mlxxv.  mlxxvii.  mlxxx] 
Quisquilia  helwae  b 
Cantabrum  huntvaz  ^^  b 


46 
47 
48 
49 
50 
51 
52 
53 
54 
55 
56 
57 
58 
59 
60 


*  amar  von  ziveiter  hand  h         *  Ordeu  a        '  Frumtv  a        *  Praza  b        *  Mildrü  a 

*  Elisa  b        '  dazu  am  rande  von  zioeiter  hand  1  feniciimi  b         *  1  chliuua  von  zwei- 
ter hand  b         *  tmter  der  üherschri/t  De  vtilitatibus  b        *•*  oder  avrunere  b,  v  aus  corr. 

"  Spadula  a         ^-  Salsicium  b,  nach  der  folg.  gl.         "  Inductilis  b        **  vermutlich 


liegt  keslahte  zu  gründe        ^^  sagilu  a  Sigilmn  c 
7neint  huntaz,  =  Brinna  mlxxv  usiv. 


far  a 


Panicium  c 


ge- 


V.  Des  Lebens  Notdurft  MLXXV  —  MLXXVIII  615 

Bihl.  8.  —  Zs.  5,  364.  —  F.  {Zs.  15,  358) 


1  Feces  ^  hcffen  b 

2  Fennentuni  ^  Icfihcvil  ^  b 


Furfu''  clei  b  [mlxxv.  mlxxviii.  mlxxix.  30 

MLXXX]  31 


MLXXVII 

Codex  Selestadiensis  f.  123''. 


3  Bachones  ^  bachin  [mlxxiv.  mlxxviii] 

4  Aruina  \    Auxugium  *    smoro    1  unslit  * 

5  [mlxxiv.  mlxxvi.  mlxxviii.  mlxxix] 

6  Spatula     scultin-a     [mlxxiv.     mlxxvi. 

7  mlxxviii.  mlxxix] 

8  Salsitiawiu-st[MLXxrv.MLXX VI. mlxxviii] 

9  Inductiles  scubilinga  [mlxxiv.  mlxxvi. 

10  mlxxviii] 

11  Minutium  Ingesneiti  \ygl.  mlxxiv] 

12  Frigidai-ia  sulza  [mlxxiv.  mlxxx] 

13  Friskincum^  friskin  [mlxxviii] 

14  Salinator  saPman 

15  Butyriim  cvsmero  2aik6\3mc^[vgl.  mlxxvi. 

16  MLXxvni] 

17  Seuiim  unslit  [mlxxiv.  mlxxix] 

18  Lardv^  spek  [mlxxix] 

19  Veru  spiz  [mlxxx] 

20  Calamitas  harmisunga 

21  Annona   phrvnda    [mlxxvi.    mlxxviii. 

22  MLXXIX.  mlxxx] 

23  Pinso''  gnito 

24  Triticum   reincurni    weizzi  ^    [mlxxviii. 

25  mlxxix] 


Hordeum     Gersta     [mlxxv.      mlxxix 
mlxxx] 

Brenna^  huntaz  [mlxxv.  mlxxxi] 
Spelta  spelza 

Far  amer  [mlxxv.  mlxxvi.   mlxxviii 
mlxxx] 

J  siligo 

Sigalum       roggo       [mlxxv.      mlxxvi.  38 
mlxxviii.  mlxxx]  39 

Auena  habiro  [mlxxv.  mlxxvi.  mlxxix]  40 
Git  protwiz  [mlxxv]  41 

Fruinentum  weizze  [mlxxv.  mlxxix]  42 
Furfur  Gruzzi[MLXXV.  mlxxviii. mlxxxi]  43 
Bratium  malz  [mlxxv.  mlxxviii.  mlxxix]  44 
Miliiun  hirsi  [mlxxv.  mlxxvi.  mlxxx]  45 
Farina  melo  [mlxxv] 
Feniculum  fenichil 
Fabe  bono  [mlxxv] 
Pise  arawizzi  [mlxxv.  mlxxviii] 
Lentes  linsin  [mlxxv.  mlxxxi] 
Vicium  wikkvn 
Ciceres  chigirrun  [mlxxv.  mlxxviii] 


46 
47 
48 
49 
50 
51 
52 


MLXXVIII 

Codex  Florentinus  xvi,  5  f.  140*'. 

26  Bachones  bachin  [mlxxiv.  mlxxvii]  mlxxvii.  mlxxix]                                  53 

27  Exungia  smerleip  [mlxxiv.  mlxxvi]  Salsitiauurst  [mlxxiv.  mlxxvi. mlxxvii]  54 

28  Aruina  unsliht  [mlxxiv.  mlxxvii]  Inductilis   scubilinc    [mlxxiv.    mlxxvi.  55 

29  Spatula  ^^  scultirra   [mlxxiv.    mlxxvi.  mlxxvii]                                                56 


'  vgl.  unten  mlxxxi  und  mxcvii  ^  =  hefi  hevil  ?  ^  Bachones]  B  rot  *  l  Auxu- 
gium und  \  unslit  übergeschr.  *  Friskincuin]  k  aus  ?  o  corr.  "  ankobinc  übergeschr. 
hierin  steckt  ivol  anksbint.  vgl.  MCXLV  /.  32^  ^  vgl.  Mxcni.  mxcvii  *  reinciu-ni] 

cum  auf  rasur.  weizzi  übergeschr.  "  Brenna]  r  aus  corr.  ^°  Spatula]  p   aus  a 

corr. 


016 


Bachlich  Geordnete  Glohhare,  B.  Einzelüixn^are 


/:  (Z*.  15,  358).  —   Wn.  400.  {Diut.  3,  157  =  .Sum.  42).—   Wn.  460.  (Diut.  3,  151 

=   Sum.   34) 


1  FrLskinga  fru.sriing  [mlxxvii] 

•J  Vdra. '   t    hiityniin     ancsm'o     [.mlxxvi. 

3  rrjl.    MLXXVll] 

4  Prouenna.  ^    tuiiiona    fruoiula   [mlxxvi. 

5  MLXXVII.  MLXXIX.    MLXXX] 

6  Pasta  teig  [mlxxv] 

7  Stipendium  l  pa.stum  lipneri 

8  Siligo.  I  spelta  dinchil  [mlxxv.  mlxxvi. 

9  MLXXXj 

10  Triticuiu  uueizze  ^  [mlxxvii.  mlxxix] 

11  Far  ainar    [mlxxv.   mlxxvi.    mlxxvii. 

12  MLXXX] 

13  Bucella.  l  torta  snita 


Lagana  *  geri.tinbrot 

SurculoB  snitillga  [mlxxxi] 

Sigaluni  roggo  [mlxxv.  mlxxvl  mlxxvh. 

MLXXXj 

Brachiuni     malz  ^     [mlxxv.     mlxxvii. 

mlxxix] 
Furfur  :  crus  *  J  chlia  [mlxxv.  mlxxvl 

mlxxvii.    mlxxix.   MLXXX.    MLXXXl] 

Placenta  flado 

Panicium  fenich  [mlxxv.  mlxxvi.mlxxx] 
Cicer  chicherra  [mlxxv.  mlxxvii] 
Bissas     l    aruillas    aniuize'     [mlxxv. 
mlxxvii] 

MLXXIX 

Codex   Vindobonensis  804  f.  181^. 


14  Berna  bache  [mlxxvi] 

15  Anxugia.    1    armna     smere      [mlxxvi. 

16  mlxxvii] 

17  Sagimen  smalz  [mlxxvi   Sagina] 

18  Sepvm  iinslit  [mlxxiv.  mlxxvii] 

19  Lardus  spech  [mlxxvii] 

20  Scapula  schult  [mlxxtv.mlxxvi.mlxxvii. 

21  MLXXVIIl] 

22  Armus  poch  [mlxxvi] 

23  Lucania  lugenwurst® 

24  Ducetum  ®  weinstel  ^^ 

25  Fartalia.  ^^  l  patella  phanne 

26  Fegedo  ^^  grieben 

27  Rapheola  2  artocrea  chraphe 

28  Paxillus  chvchelin 

29  Laganvm  phanchöche 


Frixum  chrose  ^^ 

Ciineus  weke 

Annona  phrunt.    1  prebenda    [mlxxvi. 

mlxxvii.    MLXXVIII.    MLXXX] 

Frumentmn.    1   triticum   waize   [mlxxv. 

MLXXVn.  MLXXVIIl] 

Spelta  spaltechorn 

Palea  agene.  1  helwe 

Far  mele 

Ordeum  gerste  [mlxxv.  MLXXvn.  mlxxx] 

Auena     habere  ^*      [mlxxv.     mlxxvi. 

MLXXVn] 

Furfures     chliwen     [mlxxv.     mlxxvi. 

MLXxvin.  mlxxx] 
Braci  vm  malz[MLXXv.MLXxvii.  MLXXVin] 


Brasicia  wirz 
MLXXX 

Codex  Vindobonensis  804. 

80  (182*)  Annona phr8nte[MLXxvLMLXXvii.  mlxxviii.  mlxxix] 

^  (B)udra  =  Butira?  ''■  davor  absatz zeichen  ^  uueizze]  zz  aus  hh  corr.  *  da- 
neben am  rande  von  and.  liand  pasta  teig  tmd  darunter  von  einer  hand  des  xv  jhs. 
amor  uincit  onmia  ^  malz]  z  aus  h  corr.  *  :  crus]  s  aus  h  radiert  ''  aruuize]  z 
aus  h  corr.  *  l.  lungenwurst  Hoffmann  '  =:  Tuecetum  "  =  wenstel,  deminutiv 
zu  wanst.  darauf  Frixoriv  1  sartago  "  ob  =  faritalia  Gll.  2,  623,  41?  "  mZ^.  fica- 
tum        *'  DWB  5,  2405        '*  dann  Polenta  mit  folgendem  leerem  räume 


31 
32 
33 
34 
35 
36 
37 
38 
39 
40 
41 
42 
43 


44 
45 
46 
47 
48 
49 
50 
51 
52 
53 
54 
55 
56 
57 
58 
59 


60 


1 


V.  Des  Lebens  Notdurft  MLXXVIII  —  MLXXXII'^ 


617 


Wn.  460.  (Dkit.  3,  151  =  Sum.  34). —  Melanges  d'archeologie  et  d'histoire  8,  611 
=  Me^noires  6,  360.   —   Bibl.  8.  Wn.  863.  [Iloffmmm  58) 


1  Sigale  \  sigalo  1  niagudmis  rogke  [mlxxv. 

2  MLXXVI.    MLXXVII.   MLXXVlIl] 

3  Spelta  dinchel  [mlxxv.mlxxyi.mlxxviii] 

4  Far  amer    [mlxxv.   mlxxvi.  mlxxvii. 

5  MLXXVIIl] 

6  Milivni  hirse.  \  grivze  [mlxxv.  mlxxvi. 

7  MLXXVIIl] 

8  Panicuni  f enih[MLXxv.MLXXVi.MLXXViii] 

9  Legiimen  smalsat 

10  Ordevm      gerste      [mlxxv.      mlxxvii. 

11  MLXXIX] 

12  Tipsana  genschorn 

13  Pultis  prie  [mlxxxi] 

14  Episumen.  1  obsonivm  zämuse 

15  Farcimen  sivlle 


Farsa  wurst  24 

Aletica  bratwurst  [mlxxiv]  25 

Lucaniepatica  leb'vvurst  [mlxxiv]  26 

Frigidani    ut    gelatina    sulze  [mlxxiv.  27 

mlxxvii]  28 

Suffrago  hamme  29 

Tracenus  centerich  [mlxxiv]  30 

Vera  spiz  [mlxxvii]  31 

Lolifa  strucel  32 

Furfiir  \  canabrvm  ^    chiwe  ^  [mlxxv.  33 


MLXXVI.    MLXXVIIL   MLXXIX] 

Barbuta^  scotti 
Serv  (182'')  chesewazer 
Butirum  milchsmalz 
Colustrum  piest 


MLXXXI 

Codex  Vatimnus  Eeg.  1701  f.  2*^ 


16  Lens  lentis  linsi  [mlxxv.  mlxxvii] 

17  Lens  lendis  niz  * 

18  Brinna  huntaz  [mlxxv.  mlxxvii] 

19  Musicium  ^   scimpal 

20  Furfurgrazzi[MLXxv.  mlxxvii.mlxxviii] 

21  Migma  spriu 

22  Fex  druosana 


Fermentvm  theismo 

Puls  pfi  [mlxxx] 

Surculus  snidilinc  [mlxxviii] 

Crustula  rinc^ 

lus  proth 

Sorbiciuncula  sofmelo 


34 
35 
36 
37 
38 


39 
40 
41 
42 
43 
44 


B.    KLEIDUNG. 

[vgl.\l,2jf.  146,16—152,48.  173,22/f.   189,7—192,30.  357,66  ff.  37  5,  AT  ff. 
376,  11  ff.  377,  10  ff.  397,  32  ff  und  unten  Mischungen] 

l^ILXXXII^'' 

a  =  Codex  Vindoh.  1761.     h  =   Codex  SGalli  184  p.  262.    c  =   Clm.  14584. 


d  =  Clm.  14689  f.  46^. 
23  Camisa ^    hemidi  «122»  hemede  c  119*  [b.  Mxc] 


45 


»  l.  cantabrvm  *  l.  chliwe  Hoffmann  '  =  Battuta  *  diirdi  die  vorangehende 
gl.  veranlasst;  vgl.  oben  452,  4.   453,  49  ^  vgl.  muscidus  hei  Biefenhach  *  rinc 

zweifelhaft         ''  unter  der  Überschrift  De  uestimentis  ab,  am  rande  von  zweiter  hand  d 

*  Camisia  1  stamisia  c.  die  gl.  nach  der  folgenden  a 


618 


KA(  Hl.iril    (;b;()KDNKTK    OlX)H6ARE.      ß.    KlNZBLüLOMAKE 


im.  8.    Em.  :n.    .SV/.   184. 


(//a«.   1,  310   =  2*.  /:  ^.  ;y//.   13,  449). 
{Iloffmann  58.  59) 


IVn.  8G3. 


1  Tuiiica'  kiuuHti  a  122*  röche  ^  c  119" 

2  [mxcJ 

3  Rochuni  roch  b  \be\ 

4  Brazile.    t     femoraliti     pmoch     a    122* 

5  pruah^  b  [.mlxxxv] 

6  Tribucnas*    thiohpruah  b    diohpruohc   a 

7  122*  (lihprvoh  d  [bc] 

8  Fa.sciola   uiiintinga    a    122*    b    wintel  c 

9  119*1'   [bc.    MLXXXV.    MLXXXVl] 

10  Pedules   fuoztuocha  a  122*    fuaztuah  b 

11  soche  c  119^  [be.  mlxxxv.  mlxxxvi) 

12  Lisinnas  lisinun  a  122* 

13  Birrus  cappe  c  119^  [mlxxxv] 

14  Lacerna  choz  c  119'* 

15  Penula  l  casula  sceco  c  119'' 

16  Caligas  chelissa  a  122* 

17  Calciaria  scuoha  a  122*  scuaha  b  scue 

18  c  1191»  [c] 

19  Mitra  huot  a  122*  [mlxxxv.  mlxxxvi] 

20  Uuanti^  haut  scuoha  a  122*  haut  .scoha 

21  h  handscue  c  119''    hantscvh  d  [bcd. 

22  mlxxxvi] 

23  Faidulus^  uezzil  c  119''  [b] 

24  Armilhi  pouga«  122*  [mlxxxv.  ^Jr//.  mxc] 

25  Sagum   lachan  bc  lig*»    lahcan  a   122* 

26  [MLXXXin.  vgl.  Sagellum  bcd.  mlxxxvi] 

27  Persum''  uueitin  a  122*   weiten  c  119'' 

28  vveltiiiiz  d  uueitinaz.  l  cerulei  coloris 

29  uueitinero  farua  b  [b.  mlxxxiii] 

30  Palteum  ^  palz.  fezzil  b  palz  d  [c.  mlxxxv] 

31  Saracile»  feitidi  a  122*  b  fetcide  c  119'' 

32  [bcd.  vgl.  mxc] 

33  Camisile^*^    hemidlachan    a  122*   6    he- 

34  metlach     c     119''     [bcd.     mlxxxiii. 


mlxxxvi.  mxc]  35 

Mauritruga  crusen  c  119''  36 

Cooportorium  chuparturi    a   122*    chub-  37 

tiiri  b  (.mlxxxv)  38 

Trugulum*'  fehhihan  a  122*  fehizlahhin  39 

d  [mlxxxiii.  mlxxxv  StragulumJ  40 
Tapc'tiuin  "  Tepid  b  [c.  mlxxxvi.  vgl.  Ta-  41 

pocia  mlxxxiii.  .mlxxxiv.  mlxxxv]  42 
Lena  zussa  a  122*  bd  chusse  c  119''  43 
Tenipis^^  loupa  «122"  lauba  b  louba  d  44 
Cortina  linia^-*  unipihanc  a  122*  umbi-  45 

hang  b  unibahanc  d  vmbehanc  c  119''  46 

[mlxxxv.  mlxxxviii]  47 

Tentorium^*  kicolt  a  122*  48 

Linteamina^^  lihlahcan  a  122*  lllachm  d  49 

lihlahan.  siue  linuuat  b  [cd.  mlxxxiii.  50 

mlxxxiv]  51 

Fulcrum  pette  c  119''  52 

Ciücita^*^    fedarbetti  b    ved*pett  c    119'' 53 

p&i    a  122*''    peti  d    [bc.    mlxxxiu.  54 

mlxxxiv.  mlxxxv.  mlxxxvi]  55 

Capitale    houpitfului     a    122'»     hovpit-  56 

phvlvvi  d    hobit    fului  b    hauptfulwe  57 

c  119^  [bc\  58 

Plumatium  ^'  uuangari  al22''Ä  vvangari  59 

d  wagare  c  119''  60 

Ceruical   chussili    a    122''   rf    orchuss   c  61 

119''  ahslari  b  62 

Filtrum     filz    c    119''      [b.    mlxxxiv.  63 

mlxxxv]  64 

Psiatuni  hairrae  c  119''  65 

Lectisternium  petti  streuui  b  [c.  vgl.  b]  66 
Stuppa  auurchi  b  [b.  mlxxxv.  mlxxxvi.  67 

MLXXXVIl]  68 


*  tunica  1  froccu  c  *  röche]  e  aus  t  corr.  c 

*  Trubucna  a  Trabucna  d         *  wanti  1  cirotheci  c 


Bracile.  pruah.  1  femoraUa  b 
'  vgl.  MCI  usw.         ''  P-sü.  1 

n 

sanditiü  a  Persum  1  sandicinvm  d  *  Baltevm  d,  nach  618,  62.  vgl.  MCI  *  die  gl. 
vor  618,4  «.  Sarcile  b  saraci  c  '"  Camisale  a,  die  gl.  zwischen  QU ,45  und  618,31  cami- 
side  c  ^*  vgl.  Mcxxxrv  usw.  ^-  l  scena  setzen  ad  hinzu,  vgl.  mlxxxtv.  mlxxxv. 
Mxcm  *'  Cortina  fehlt  b  linia  1  cortina  c  ^*  vgl.  Mcxn.  Mcxxvi  "  linteam  d. 
die  gl.  nach  618,  62  b        "  culcitnim  c        "  pubnacium  c 


I 


V.  Des  Lebens  Notdurft  MLXXXIP  —  MLXXXII«^  619 

Zs.  5,  363.  364.  —  F.  (Zs.  15,  357) 

MLXXXII" 

Codex  Selestadiensis. 


1  (123*)  Culc,ra  uederbei'ta  [ac.  mi.xxxiii. 

2  MLXXXIV.    MLXXXV.    MLXXXVl] 

3  Capitale  houbitphuluwi  [ac\ 

c 

4  Plumati,um  Wanchussi 

5  Puluillv^  chussin 

6  Lenum    lila'^han    [mlxxxiii.    mlxxxiv. 

7  MLXXXV  Linteum,   Lena] 

8  Coopertoriiun     dekkilachan     [mlxxxiii. 

9  mlxxxiv] 

10  Tussa  zussa    [mlxxxiv.    mlxxxv  Tus- 

11  sina] 

12  Lectisternium  bettistro  [vgl.  ac\ 

13  Filtrum  uilz  [a.  mlxxxiv.  mlxxxv] 

14  Buculare  labal 

15  Villv«  1  WiUv« 

16  Froccum  rok  [ac] 

17  Camisia  hemedi  [a.  Mxc] 

18  Limbv^  porti 

19  Femorale  l  braca^  bruoch  [mxc] 

20  Sagellum  lachan  [cd.  mlxxxvi.  vgl.  Sa- 

21  gum  a.  mlxxxiii] 

22  Bracile  bruohgank^ 

23  Fasciola*  winclinga[ac.MLXXXV.MLXXXVi] 

24  (123^)  Soccv^  sok  [mlxxxviii] 

25  Tribuca  thiabruch  [ac\ 

26  Caliga  hosa  [mxc] 


30 
31 

hanscuoha'^  [ctcd.  32 
33 
34 


Pedules  uoztvch  [ac.  mlxxxv.  mlxxxvi]  29 
Calcei  scuohi 
Ficones  hososcuoha^ 
Vuanti   l    cyrothece  ® 

mlxxxvi] 
Baltheum  balderich 
Sarcile  phaiti  lanev^  pannus^   [acd.  vgl.  35 

mxc]  36 

Camisile    hemitlachan     [acd.  mlxxxiii.  37 

mlxxxvi.  mxc]  38 

Lana  woUa  [mlxxxv]  39 

Linum  flahs  [mlxxxvii]  40 

Stuppa  awerki    [a.  mlxxxv.  mlxxxvi.  41 

mlxxxvii]  42 

Persum  weitin  [a.  mlxxxiii]  43 

Sandix  r:iza^  44 

Fenitium  wurm  45 

z 

FaidvJus  ueizil  [a]  46 

Filum  uadim  47 

Stamen  warf  [d.  mlxxxvii.  mxcii]  48 

Liciatorium  mittil  [c]  49 

Panv^      spvlo      [mlxxxv.      mlxxxvi.  50 
mlxxxvii.  Mxcn]  51 

Subtemen  weuil   [cd.  mlxxxvii.  mxcii]  52 
Licia  harluf  [mlxxxvii.  mxcii]  53 

Querela  clagunga  54 


MLXXXII'^ 

Codex  Florentinus  xvi,  5. 

27  (140*)  Culcifas  fedirbette  [ab.  mlxxxiii.       Zomentum  he'echa^"[MLXXXiiLMLXXXiv.  55 

28  MLXXXIV.    MLXXXV.    MLXXXVl]  MLXXXV]  56 


*  vgl.  Mcxxxiv  ^  \  braca  übergeschr.  '  ob  das  wort  aus  bruohbant  verderbt 
ist,  weifs  ich  nicht  mit  Sicherheit         *  Fasciola]  das  erste  a  aus  corr.  ^  entstanden 

hc 

aus  soscuoha?  *  I  cyrothece  übergeschr.  '  hanscuoha]    das   erste   h    aus  a  corr. 

*  laoevs  pannus  übergeschr.         '  r:iza]  rasur  von  e;   vielleicht   ist  auch  vor  r  ettvas 
radiert        *"  hgiecha]  das  zweite  e  aus  i  corr.   vgl.  oben  576,  2 


G20 


SaCHUCH    GeORDNKTK    GiXMSSARK.      li.   KlNZKlXJLOBHARE 


F.  {Zs.  15,  357.  358).  —  Etn.  31. 


1  C'apilaU-  houl)itfiiluuf  [ab\ 

2  Pluinat,'uiu  fuluuili 

3  Ve.stiuientuia.    \    indunientiun.    I    claini" 

4  geuuate 

5  Ceruical  halsare 

6  Cetrainentuni  blacha 

7  Linteamen  |inuuat  [ad.  mlxxxiv] 

8  Laiia  cussim^  lllachin^ 

9  Coopertoriuni  ubtechö  "* 

10  Linteolos  fanftn 

11  Lectistern,'iuii  bettistrou  [a.  vgl.  b\ 

12  Ciina  ludra 

13  Ruga  zucha  * 

14  Ora  ort 

15  T,upetiuni    teppith     [a.    mlxxxvi.    vgl. 

16  MLXXXIII.     MLXXXIV.     MLXXXV       Ta- 

17  pecia] 

18  Conopeum  muggeneze^  [mlxxxvi] 

19  Manutergia  tuuahilla  [vgl.  mlxxxv] 

20  Rocchum  roch  [ab] 

21  Vberruchus   ubiiTuche 

22  Mapula  tiehfaiio 

23  Superduccio  ubirzuc^ 

24  Balteum  balz^  [a.  mlxxxv] 

25  Melotes.  \  pellicias  pelliza^    [mlxxxvi] 

26  Fasciolas     uuindinga       [ab.      mlxxxv. 

27  mlxxxvi] 

28  Caltiarii  scuoha  [a\ 

29  Fibula  nusca   [mlxxxiv.  mlxxxv.  vgl. 


MLXXXIIl)  33 

Luiiula  luaniÜ  34 

Viiaiiti.    et    manice«    hantäcuoha     [abd.  35 

mlxxxvi]  36 

Htrofiuni  orol.    X  chelatiioch    [MLXXxrv.  37 

mlxxxv]  38 

Finchones*  finchun  39 

Sagellum  lachiii  \bd.  mlxxxvi.  vgl.  ßa-  40 

guiu  a.  MLXXXIIl]  41 

Lunula  nu.scili.  1  fibula  [vgl.  mlxxxvi]  42 
Capelluni  \  gale/a  \  thiara  huot  43 

Institum  binda.  \  nestilo  44 

Tribmciia  teihbroch  [ah\  45 

Pedules      UGaztocha'       [ab.      mlxxxv.  46 

mlxxxvi]  47 

Monile.  ornamenta  mulieris  Erdo.  uuin-  48 

dinga  49 

Sarcile  fettide  [abd.  vgl.  mxc]  50 

Camisile    hemitlachin :    [abd.    mlxxxiii.  51 

mlxxxvi.  mxc]  52 

Ciangas  huosun  53 

Inauros  (140'')  orringa  [mlxxxv]  54 

Preuenna  risil  55 

Prelum.  \  peplum^  tuoil  56 

Subtemen  uueuil  [bd.  mlxxxvil  mxcii]  57 
Liciatorium  mittuul  [h\  58 

Pera  cugilla  l  :ascha®  ^^ 

Birras.  l  penula  ludo  öO 


MLXXXIP  1» 
am.  14689  f.  46". 

30  Sagellum  lachan  [bc.  mlxxxvi.  vgl.  Sa-      Cerotege  hantscuoha^^  [ab]  61 

31  gum  a.  mlxxxiii]  Saracile  fetidiu  [abc.  vgl.  mxc]  62 

32  Vuanti  bantscuoha  [abc.  mlxxxvi]  Camisidein   hemitlachan  [abc.  MLXXxni.  63 


*  lool  aus  Lena  cussa  (618,  43)  hervorgegangen        *  lüachin]  das  zweite  i  aus  a  corr. 
'  darnach  Tussia.  1  hussa,  unum  sunt ;  vgl.  619, 10        *  zucha]  z  aus  h  corr.        *  die 

z   aus  h  corr.  '  verschrieben  für   Ficones,    dann   falsch   aufgefasst   und   übersetzt 

''  uouztÖcha]  z  aus  h  corr.         *  peplum  corrigiert  das  fälschlich  geschriebene  Prelum 

*  Sascha]  rasur  von  r         ^^  die  gll.  am  rande  von  ztceiter  hand  "  diese  und  die 
folgenden  gll.  aufser  621,  31  und  33  im  context 


V.  Des  Lebens  Notdurft  MLXXXIP 


MLXXXIV 


621 


Em.  31.  —   Wri.  460.  {Diut.  3,  150  =:  Sum.  33.  34).  —  Melanges  d'archeologie 
et  d'histoire  8,  624  =  Memoires  6,  365 


1  MLXXXVr.   MXC] 

2  Puluinar  houbitfului  ^ 

3  Linteinien  lin  uuat  \ac.  mlxxxiv] 

4  Saganum^  padelachan 

5  Paludamentum  saiTOch 


Stamen  vuai-f  [h.  mlxxxvii.  mxciiJ  30 
Subtemen  uueuel  [hc.  mlxxxvii.  mxcii]  31 
Vlai'cum  hulft  [mlxxxvi  Hulcitum]  32 
Birsa  huot^  33 


6  Puluinar  chusse 

7  Ceruical  ul  auriculare  wangechusse 

8  Plumacivm  puster  ^ 

9  Culcitxmn       uederbette        [mlxxxii-'^'"'. 

10  mlxxxiv.  mlxxxv.  mlxxxvi] 

11  Spondea  bettebret  [mlxxxiv.  mlxxxv] 

12  Zomentum  zieche  [mlxxxii°.  mlxxxiv. 

13  mlxxxv] 

14  Linteanien.  ul  lena  linlachen  [mlxxxii^''. 

15  MLXXXIV.  mlxxxv] 

16  Camisile     bemedelachen      [mlxxxii-'^'"'*^. 

17  MLXXXVI.    MXC] 

18  Paludamentum    dechelachen.     t    cooper- 

19  torium  [mlxxxii^.  mlxxxiv] 

20  Sagum  lachen  [mlxxxii^.  vgl.  Sagellum 

21  mlxxxii'''^'^.  mlxxxvi] 

22  Straguluin        uechlachen        [mlxxxii«^. 

23  mlxxxv] 


MLXXXIII 

Codex   Vindohonensis  804  /'.  182^ 
Sandicinum.       ul 


persicum 


MLXXXII 


ab] 


weitm  34 
35 

Aulea  umbelachen  36 

Cortina  rukelachen  87 

Tapecia    teppech     [mlxxxiv.    mlxxxv.  38 

vgl.  MLXXXII^''.  MLXXXVI  Tapetium]  39 
Lena  slavenie  40 

Amphibulus  inville.  1  manstrvga  41 

Suppara^  ivppel  42 

Subticula^  schurliz  43 

Lodix  lode  44 

Ansula  nestel  45 

Fibula  nuschel  [vgl.  mlxxxii''.  mlxxxiv.  46 

mlxxxv]  47 

Limbus  '^  natsoum  ^  48 

Margines  orter  49 

Conomia  zendal  [vgl.  Zenontina  mlxxxv]  50 


IVILXXXIV 

Codex   Vaticanus  Reg.  1701  f.  3^^. 


24  Sponda^  pettipr&h  [mlxxxiii.  mlxxxv] 

25  Culcitos    p&ti    [mlxxxii^'"^.    mlxxxiii. 

26  MLXXXV.  mlxxxvi] 

27  Capitalia  polstari  [mlxxxv] 

28  Ceruicalia  oru^^engi  [mlxxxv] 

29  Plumaticum  chussi  [mlxxxv.  mlxxxvi] 


Coopertorium     dechilachan      [mlxxxii^.  51 
mlxxxiii]  52 

c 

Lestisternium  peteuuat  [mlxxxviii]         53 

Lintheum  lilachan  [mlxxxii^.  mlxxxiii.  54 

mlxxxv]  55 

Linteamen  linuuat[MLXxxii*<"'. mlxxxv]  56 


'  houbitfului]  o  aus  u  cor7-.        *  l.  Sabanum        *  l.  hut.  vgl.  mcxi        *  puster]  oben 
an  st  radiert,    l.  pulster  ^  Suppara]  das  erste  a  aus  corr.  ®  l.  Subucula  ''  es 

steht  Lib*        *  zioei  ivorte        "  Sponda]  S  versiert 


a22 


Haculich  Geordnete  Gix)hhaue.     B.  Einzelolobbare 


Melangen  il'archeoloyie  et  d'histoire  8,  624.  625  =  Memmres  6,  365.  —  Ein.  31. 


1  Tuösina  zussa  [MLXXXII^  mlxxxvJ 

2  Zoinentuni  zieha^  (mlxxxii".  mlxxxhi. 

3  MLXXXVj 

4  Panchale»  panclachen  [mlxxxv] 

5  Tapeta    Tepiha      [mlxxxhi.     mlxxxv. 
ü       vgl.  MLXXXii*".  MLXxxvi  Tapetiuni] 

7  Ragenas  recinun  [mlxxxv] 

8  Linibatuni         gipiortataz         [mlxxxv. 


MLXXXVIl]  31 

Filtruiii  Filz  [mlxxxii"''.  .mlxxxv]         32 
Sistartiiun  »-oQgiziugi  [mlxxxv]  33 

Uolux^  hultf  [mlxxxv.  mlxxxixJ  34 

Scena  loiiba  [mlxxxv.  vgl.  018««/«.  12]  35 
Fibula  nu.sca  [mlxxxii'=.   mlxxxv.  vgl.  36 
MLXXXin]  37 

Strop^'iuni  oral  [MLXXxn'=.  mlxxxv]        38 


MLXXXV 

Clm.  14689  /.  40''. 

9  Tapetia^  tepicha    [mlxxxih.    mlxxxiv.      Saoscrifos'  grauuiu  [mlxxxvi] 

10  vgl.  mlxxxii*'^.  mlxxxvi  Tapetiuni] 

11  Ragenas  rezinun  [mlxxxiv] 

12  Linibatujn         giprortetoz         [mlxxxiv 

13  MLXXXVIl] 


39 
40 
41 
42 
43 


14  Filtrum  uilz  [mlxxxii*''.  mlxxxiv] 

15  Sitm'cium  sounigizingi  *  [mlxxxiv] 

16  Volux  hulf  [mlxxxiv.  mlxxxix] 

17  Scena  louba  [mlxxxiv.  t'<jr/.  018 aww.  12] 

18  Fibula  nuöca  [mlxxxii*=.  mlxxxiv.  vgl. 

19  mlxxxhi] 

20  Strophiuni  oral  [mlxxxii'=.  mlxxxiv] 

21  Olf actoriolvm  ■■'  pi.simuaz  [MLXXx\a] 

22  Scinonem  zui** 

23  Cortina  umbihanc[MLXXXii*.MLXXXViii] 

24  Stragulam         fehlachan  [mlxxxiP. 

25  MLXXXIIl] 

26  Camisam  :  annalem  iarhemidi 

27  Camisam  uicalem  dorf  hemidi 

28  Elbidas  eliuuiu  [vgl.  mlxxxvii] 

29  Saospersos  "^     uuetinui     [mlxxxvi.     vgl. 

30  mlxxxvii] 


Serica.s  gotauueppiniu 
Lutrina.s  uittriniu  * 
Sminna*  porto  [mlxxxvii] 
Sandix  uuet 
Particum  loski  [mlxxxix.  vgl.  mlxxxvi]  44 
Sarracile.s  lodun    [mlxxxvi.  mlxxxvii]  45 

Palester  flec  [mlxxxvi.  mlxxxix]  46 

Eruum  irch  [mlxxxvi.  mlxxxix]  47 

Auratas  pelles  golt  fei  48 

Cocleaiö  lepfil  49 

Cortauisas  ^'^  churtimesfel  50 

Mitra  huot  [mlxxxh*.  mlxxxvi]  51 

Tegumentum  pizohc  [mlxxxvi]  52 
Zenontina  zendata^^  \ygl.  mlxxxhi  Co-  53 

nomia]  54 

Causapa  amptlachan  [mlxxxvi]  55 

Byrrus  chappa  [mlxxxii»]  56 

Facitergia  faezitragala^^  57 

Puluilli  stuolpostri  ^*  [vgl.  mlxxxvi]  58 

Cratera  naph  59 

Plurima^^  turilachin  [vgl.  mlxxxviii]  60 


*  hieraus  hat  hr  Duvau  gemacht  Bonitiim  huba!  -  vgl.  dazu  Wright-WülTcer  27, 

39. 422, 19  Inuolucus  uuUuc  jrs/).  uueoluc.   gehört  auch  Yelox  uuilih  der  Salom.  gll.  Melier? 

'  davor  die  Überschrift  De  Rebv»  Ad  Lectrm  Pertinentibus  Et  De  Alivsmodi  Vesti- 
mentis         *  l.  soumgiziugi  ^  OKactoriolv]  v  aus  a  corr.  *  vgl.  mci.  Mcn.  darauf 

Glizza.  Simil.  "'  =:  Sagos  persos,    criseos?  ^  l.  ottriniu  Graff;    doch  braucht  viel- 

leicht nicht  geändert  zu  iverden  *  gemeint  Sirma  "*  s.  MCXV  usio.  "  curtamisia 
pellis  Ducange  und  daraus  das  deutsche  xcort  "  zendata]  das  erste  a  aus  o  corr. 
mlxxxvi  Cendarina  scheint  auf  eine  grundform  Zeudatina  sti  tceisen         "  fa;zitragala] 


z  aus  corr. 


l.  stuolpolstri 


vgl.  MC 


V.  Des  Lebens  Notdurft  MLXXXIV  —  MLXXXVI 


G23 


Em.  31. 


Melanges  d'archeologie  et  d'histoire  8,  Gl 2  =  Memoires  6,  360 


1  Maiuitergia  1  niantile   hantduhella    {vgl. 

2  MLXXXIl'^j 

3  Iguitabulum  ^  liulita 

4  Curulis^  ualtilstol 

5  Lasanv®  trizstuol' 

6  Manile*  hantfaz 

7  Sabana  seipha 

8  Spata  1  mucro  ^  suert 

9  Capulum®  helza 

10  Inaiu-es  oringa  [mlxxxii'^] 

11  Armillas  pouga  [mlxxxiP.  vgl.  mxc] 

12  Vrcev^ '  urzil 

13  Conca^  lapel 

14  Torax  prvstuoh^ 

15  Sella^'»  satel 

16  Arceolv*^^  satilpogo  [mlxxxvi] 

17  Plastema^^  sampoh  [mlxxxvi] 

18  Genuale  chnilachan 

19  Mesales^^  tislachan 

20  Femoralia  diohpruhc 

21  Bracile  pruoh  [mlxxxii^] 

22  Fasciolas       vvintinc^*         [mlxxxii^**^. 

23  mlxxxvi] 

24  Pedules         uuoztuochi         [mlxxxii^'^^. 


mlxxxvi]  30 

Balteum  palz  [mlxxxii*'^]  31 

Cuna  uuiga  [mlxxxvi]  32 

Barbita^^  suegila  33 

Lana  uuolla  [mlxxxii'']  34 

Linuni  haro  35 

Arista  agana  [mlxxxvi]  36 

Stuppa  auurchi   [mlxxxii^''.    mlxxxvi.  37 

mlxxxvii]  38 

Spanis    spuolo     [mlxxxiA     mlxxxvl  39 

mlxxxvii.  mxcii  Panus]  40 

Sponda  pettipret  [mlxxxiii.  mlxxxiv]  41 
Culcitv^    petti    [mlxxxu^^'^.    mlxxxiil  42 

mlxxxiv.  mlxxxvi]  43 

Capitalia  polstra  [mlxxxiv]  44 

Ceruicalia  oruuengi   [mlxxxiv]  45 

Plumatium  chussi  [mlxxxiv.  mlxxxvi]  46 
Coopertorium  ohupturi  [mlxxxii^]  47 

Linteum  lilachen  ^^  [mlxxxii^  mlxxxiii.  48 

mlxxxiv]  49 

Tussina  zussa  [mlxxxii^.  mlxxxiv]  50 
Zomentum  ziecha  [mlxxxii*'.  mlxxxiii.  51 

mlxxxiv]  52 

Pancales  panchalachen  [mlxxxiv]  53 


MLXXXVI 

Codex   Vaticanus  Reg.   1701. 


25  (2«^)  Ceraptata^''  Carhcistal 

26  .  .  .  tetrum^^  valtilstuol 

27  Pixis  buhsa 

28  Tapecivm  ^^  depihc  [mlxxxii^'^.  mlxxxv. 

29  vgl.  mlxxxiii.  mlxxxiv  Tapetia] 


Sandalia^"  rüscuoha 

Cola^^  siha 

Nola^^  singoz 

GausajDe  ambulachen   [mlxxxv] 

Sarcbile  serchicic^'^ 


54 
55 
56 

57 

58 


'  vgl.    MC.  Mcx.  Mcxxx.    Mcxxxm         2  vgl.   mcxx  ^  lasanum   'nachtgeschirr  : 

also  gehört  trizstuol  su  drlzen  oben  504  anm.  1  *  die  gl.  am  rmide  rechts  mit  blas- 

serer dinte  von   and.    hand.    vgl.  Mcvi  usw.    MCXi.  Mcxv  usio.   MCXXX  ^  vgl.   MCi 

usw.        *  s.  MCI  usxv.         ■'  s.  Mcvn.  MCXV.  Mcxvin         *  s.  MCI  nstv.        "  l.  prvstroh 
"  s.  Mcxi  USIO.         "  s.  Mcxiv        1*  s.  MC.  MCXI.  Mcxiv.  MCXLiH        ''  l.  Mensales 
^*  vvintinc]  bis  t  auf  rasur  von  and.  hand        '*  s.  MC.  MCX        **  lilachen]  das  zweite 
1  aus  c  corr.  "  Ceraptata]  die  beiden  ersten  buchstaben  konnte  ich  nicht  mehr  lesen. 

8.  Bucange         "  s.  Diefenbach  s.  v.  faltilones  i*  Tapeciv]  c  nicht  sicher         "<*  s. 

MCXXXiv  USW.  "  s.  Mcxxxiv  "  s.  Tintinnabulum  Mcxxxvn  "  serchicic  geht 
ebenso  auf  serchic  zurück  wie  in  derselben  hs.  oben  577,18  cfichlc  auf  efich.  serchic  aber 
scheint  aus  sarcile  unter  einßuss  von  sericum  gebildet 


(J24 


Hac'hlu'h  Gkohdnktk  Glohmakk.  B.  Einzelu lobhake 


Melanyes  d'archeoloyie  et  ä'hintoire  8,  Gl 2.  613.  G14  =  Mem&ires  G,  3G0.  3G1 

1  CaiiuHile      heinitluchan       [mlxxxu*'"'''. 

2  MLXXXIII.    MXC] 

3  Melotes  peliiz  [mlxxxii®] 

4  Feminalia  bruoch 

5  (2**)     Fasciohi      wintiiic      [mlxxxii**"^. 

6  MLXXXVj 

7  Culcitrum        federb&ti         [mlxxxh*''". 

8  MLXXXIII.    MLXXXIV.    MLXXXVj 

9  Teg^mentvni  pizohc  [mlxxxv] 

10  Lectisteriiui  ^  p&ti.sübihang 

11  Puluilla  .stuolphuli  [vgl.  MLXXXV] 

12  Pulinativm  chussi    [mlxxxiv.  mlxxxv] 

13  Cuna^  uuega  [mlxxxv] 

14  Centones  filzinesocha 

15  Pedules        fuozduocha         [mlxxxii"*"=. 
IG      mlxxxv] 

17  Balsterna  samboch  [mlxxxv] 

18  Sagma  soum 

19  Arceolus  satalpogo  [mlxxxv] 

20  Hulcitum  hulpht  [mlxxxii''  Vlarcuni] 

21  Antela^  fui'i:piogi 

22  Postela^  afterreifi 

23  Mitra  höt  [mlxxxii».  mlxxxv] 

24  Wanti  hantscuha  [mlxxxii^'^'^'^J 

25  Clamis^  lachan 
2G  Sagellvm   lachan    [mlxxxii'^*''^.   vgl.  Sa- 

27  gum  mlxxxii'^.  mlxxxiii] 

28  Lunula  nusca  [vgl.  MLXxxn*=] 

29  Penula*  spenula 

30  (2»^)  Pecten  champ  [mlxxxviii] 

31  Peripetasma  ^  rochelin 

32  Papilio  gizelth 

33  S  .  .  ma^  giuuati 

34  Dorsale  ruggilachan  [mlxxxvhi] 


Olfuctoriolvm  piisaino  [mlxxxv] 

35 

.Sao.sjjerso.s      wetiniu        [mlxxxv.      vgl. 

38 

MLXXXVIl] 

37 

Soacriöon  gravviv  [mlxxxv] 

38 

Fuhiuin  cliuuaz 

39 

Furuuiu  prunaz 

40 

Cendarina  cehotaz' 

41 

Particuni.*     laiithinum     loskishüt     [vgl. 

42 

MLXXXV.    MLXXXIX] 

43 

Sarraoik's  lodo  [mlxxxv.  mlxxxvii] 

44 

(2**)  Paleriter  flech  [mlxxxv.  mlxxxix] 

40 

Coriuin  hut 

40 

Eruuni  irah  [mlxxxv.  mlxxxix] 

47 

Cutis'  ceruina  hirozzeshüt 

48 

Uitulina  calpeshut 

49 

UrsLiia  cutes  perenhüt 

50 

Hirtina^  cute^  poccheschut 

51 

Pissa  zina^** 

52 

Stipula  lini  harapoz 

53 

Colu^  rokco  [mxcii] 

54 

Fusum  spinila  [mxcii] 

55 

Spani»     spulo      [mlxxxii*».      mlxxxv. 

5ü 

mlxxxvii.  mxcii  Paiius] 

57 

Plecta  rista 

58 

Aiiöta  agana  [mlxxxv] 

59 

Stuppa  auuirchi    [mlxxxii^''.    mlxxxv. 

GO 

mlxxxvii] 

Ol 

Pensum  Wichili  [mxcii] 

02 

Sagma  haro^^ 

03 

Saraballa  peingaravui 

04 

Textrinvm  ueppikade 

05 

Conopeum  muccanezzi  [MLXXxn"] 

00 

Caspes  ^^  spinniuuepi 

07 

*  =  Lectisternia  -  vgl.  MCXiv  '  Cuna,  Clamis]  verziertes  C  *  l.  Spenula.  dann 
Cappa  und  Pirrum  ohne  gl.  *  Peripetasma]  am  ersten  strich  des  m  radiert  *  durch 
loch  zerstört,  gemeint  ist  wol  Sirma  '  wol  misver standen  aus  cedota,  vgl.  mlxxxv; 

die  endung  nach  den  vorangehenden  gll.        *  Particfl]  verziertes 'P        *  C\i.i\&\verziertes  C 

*°  s.   unten  MCXLVi.    dann  jpiscelides  xmd  darüber  calige  feminarü  "  vgl.  Gll.  1, 

350,  38        '•-  l.  Casses 


V.  Des  Lebens  Notdurft  MLXXXVI  —  MLXXXVIII 


625 


Wti.    460.  {Dkd.   3,  151.  152  =  Sum.   35).  —  Wn.   460.  {Diut.   3,  151  = 

iSum.  35) 

MLXXXVII 

Codex   Vindobonensis  804  f.  182''. 


I  Ei'gasteliiun '^  werchgadem 
_'  Linuni  flachs  [mlxxxii'^] 
'■\  Stuppa  auuvrche.  et  uappa  [mlxxxii'^^. 

I  MLXXXV.    MLXXXVl] 

r>  Trama  spöl 

i;  Stamen  warf  [mlxxxii'^''.  mxcii] 

7  Subtemen^  weuel  [mlxxxii'^'^'^.  mxcii] 

^  Netagas^  purste 

,t  Liciuin  harluf  [mlxxxii*».  mxcii] 
1 1 '  Palus  spöl  [mlxxxii''.  mlxxxv.  mexxxvi. 
11       mxcii  Panus] 
VI  Plica  valt 
\6  Duplico  zwnualde 
14  Licinium*  ort 


Sniiriiia.  ul  aurifrigivni  ^  porte  [mlxxxv]  28 
Liniprartum  gebrortet[MLXXXiv.  mlxxxv  29 

Limbatuni]  30 

Serinuin.  J  nuscinula.  l  moiiile  nusche  31 
Bombinicesies^  sitwurme  32 

Sericum  side  33 

San-acile.  \  lodex  lode  [mlxxxv.  mlxxxvi]  34 
Elbidum  elwez  [vgl.  mlxxxv]  35 

Sandix  Sanospersum  waiten  \vgl.  mlxxxv.  36 

mlxxxvi]  37 

Croceiun  gele  38 

Rubeum  rotez  39 

Viride  gröne  40 

Glaucuni  grä  41 


MLXXXVIII 

Codex  Vindobonensis  804  f.  182'». 


15  Tentorivm  hivte 

16  Tabernaculum  gezelt 

17  Tugurivm  hirtehivtte 

18  Grabbatum  tragebette 

19  Stramentum  geströwe 

20  Stramen  stro 

21  Lectica  spambette 

22  Lectisternivm  petewete  [mlxxxiv] 

23  Tuscina  bettezieche 

24  Plurina  tucblachen  [vgl.  mlxxxv] 

25  Capitivm  höbet  loch 

26  Maiilca  stuche 

27  Cortina  t  ueluni  umbehanch  [mlxxxii^. 


mlxxxv]  42 

Dorsale  iiiggelachen  [mlxxxvi]  43 

Caligula  hosnestel  44 

Pedulus  sochelin  45 

Succinctorivm  undergurtel  46 

Soccus  soch  [mlxxxii'^]  47 

Follis''  palch  48 

Saccus'^  sach  49 

Pecten  champ  [mlxxxvi]  50 

Subtulares  schöbe  51 

Calciamenta  geschöhe^  52 

Fvtrvm^  fvter  53 


^  Ergastelium]  li   aus  rasur.    l.  Ergasterium  ^  es  steht   Subterael         *  l.  Setagas. 

vgl.  lat.  setaceum   'Jcratzbiirstc  *  =i  lacinia  "  aurifrigiv]  das  zweite  ri   aus  corr. 

*  Böbinicesies]  si  in  □  corr.  oder  umgekehrt,  verderbt  aus  Böbices  u'mes?        '  s.  MCin 

*  es  folgt  Lup  peUium  (sie).  SacoUus,  1  Saccus        •  Fvtrvm]  das  erste  v  aus  corr.  und 
undeutlich 

Althochdeutsche  glosscn  III.  40 


626 


SaiHLICH    GbOUliNETK    GiXiHHAUE.    B.    KlNZKLU LOHHAKE 


Wn.  460.    (Diut.  3,   150    =    Sunt.  33).     —     Wn.  460.   {Diut.  3,    148.    149  = 

Sum.  31) 


1  Vsaga^  drat 

2  Seta  porste 

3  Calus^  zwichel 

4  Calopoda^  laist 


MLXXXIX 

Codex  Vindohonensia  804  f.  181^ 

Subsinea*  awchafa 
Eruum  irh  [mlxxxv.  mlxxxvi] 
Volux  hufte  [mlxxxiv.  mlxxxv] 
Particum  lösche  [mlxxxv.  vgl.  mlxxxviJ 


5  Palester  wlech*  [mlxxxv.  mlxxxvi]  Tanum  16 


MXC 

Codex   Vindobonensis  804. 


6  (180b)  Pilleus  höt 

7  Tunica  roch  [mlxxxii*] 

8  Caniisia  ul  interula  heniede  [mlxxxii»'^] 

9  Cainiöile       hedelachen         [mlxxxii*'"^'*. 

10  MLXXXIII.    mlxxxvi] 

11  Palla  lachen 

12  Pallivm  mantel 

13  Sara|racile  phaitel  [vgl.  mlxxxii*'"^'^] 

14  Femoralia.    l    saraballa.    1  braca  broch 

15  [MLXxxn'J] 

16  Bracile  brochgurtel 

17  Fascia  wintel 

18  Infinna®  lesestoch 

19  Mitra  hübe 

20  Mitxiola  hubel 

21  Thiara  ponit 

22  Collarivm  halsgerwe 

23  Armilla      armböch''       [vgl.     MLXXxn». 

24  mlxxxv] 

25  PeUes  chursene 

26  Pelliciiim  belliz 

27  Caliga  hose  [mlxxxd^] 

28  Leonium  lewin  [mxci  Leoninmn] 


Leopardinuni  lehpai'din  34 

Ceruinuni  hirzin*  [mxci]  35 

Vrsinuiu  pirin  [mxci]  36 

Luterinum  oterin  [mxci]  37 

Castorinvm  bibirin  [mxci]  38 

Lincinuia®  luxin  39 

Speriolinvm  aichurnin  [mxci]  40 

Glireum  pilchin  41 

Ericinum  igelin  42 
(181*)  Megelinum  harmelin    [vgl.  mxci]  43 

Vulpiuum  fiuhsin  44 

Hienmum  ellinsin  45 

Hyrcinum  puchin  46 

Caprinum  gaizin  47 

Veruenicum  ^^  widerin  48 

Ouinum  schevin  49 

Hedinum  chizzin  50 

Leporinum  hesin  51 

Catinum  chezzin  52 

Miirinvm  mivsin  53 

Bouinum  rinderin  54 

Porcinvin  swinin  55 


*  l.  Spaga         ^  h  Clauus?         '  vgl.  Mxxrv.  Mcxi.  Mcxxxm        *  wlech]  der  letzte 
bdlken  des   w   ist  mit  dem  1  zusammengeflossen         *  Diefenbach  s.  v.  succinea  *  l. 

Lisinna         '  armböch]  r  aus  n  corr.         *  hirzin]  z  aus  corr.,   wie  es  scheint         •  wol 
nur  entstellt  aus  Lincinum        ***  l.  Veruecinum  Hoffmann 


V.  Des  Lebens  Notdurft  MLXXXIX  —  MXCIII  627 

Em.  31.    —     Wn.  460.  {Diut.  3,  150  =  Am.  33) 


1  Spii'lllus^  eichon 

2  Ericius  igel 

3  Migal  härm 

4  Migaliiuim  harmin  [vgl.  mxc] 

5  Leoninum  levvin  [mxc] 


MXCI 

Clm.  14689  f.  47^^ 

Ceruinum  hirzin^  [mxc] 
Vrsinuni  pirin  [mxc] 
Lutrinum  ottrin  [mxc] 
Castoreum  pipirin*  [mxc] 
Spirillinum  eihhornin  [mxc] 


19 
20 
21 
22 
23 


MXCII 

Codex   Vindohonensis  804  f.  181''. 


6  Gelu^  weppe 

7  Stamen  warf  [mlxxxii*^*^.  mlxxxvii]  Flemen''  masel 

8  Tramen®  wevel 

9  Liciatoriiim  weppebom 

10  Licivni  harluf  [mlxxxii^.  mlxxxvii] 

11  Panus     spöle       [mlxxxii^.      mlxxxv. 

12  MLXxxvi.  mlxxxvii] 

13  Pidonius  stödel 

14  Confertorivm  techsisen 

15  Trama  wintisen 

16  Insubulis  schaitinge 

17  Filamen  garn 


Subtemen  wevel  [mlxxxii*^"^.  mlxxxvii]  24 


Colus  reche  ^  [mlxxxvi] 
Lanipendivm  wolleroche 
Tradula  wollecham 
Fusus  spinnele  [mlxxxvi] 
Verticulum  anspin 
Cerilla  riste 

Pensum  wiche!  [mlxxxvi] 
Spinacium  hachele 
Glomer^  chliwelin 


25 
26 
27 
28 
29 
30 
31 
32 
33 
34 


C.     WOHNUNG. 

[vgl.  10,  44  ff.  124,  2  ff.  127,  6  ff.  180,  16  ff.  209,  17  ff.  358,  58  ff.  383,  24  ff. 
393,  40  ff  und  unten  Mischungen] 

MXCIII  1» 

a  =   Codex   Vindoh.   1701  /:   118^.       h  =  Codex  SOalli  184  |?.  261.     c  =   Co- 
dex Carolsruh.  Aug.  cclxi.       d  =    Codex  Erlangensis  2008  p.  2.      e  =    Clm. 

14584   f.  llSb 

18  Caminata  cheminata  d  Palatium  \  Propalatium  falenza  d  [mxcv.  35 


^  in  zwei  Zeilen  am  unteren  rande,  die  deutschen  gll.  nebengeschr.,  von  der  hand  wie 
oben  428,  30  ff  '  die  drei  ersten  gll.  scheinen  einem  tierglossar  entnommen,  vgl.  zb. 

oben  446,  36.  37.  43  '  darauf  Hiantinum    ohne  gl.  *  darauf   lincinum  ohne  gl. 

*  l.  Tela  *  Subtemen  gemischt  mit  Trama,  vgl.  unten  627, 15. 24  '  Schmeller  V, 
1658        *  l.  röche  Hoffmann         '  =  Glomus        *"  unter  der  Überschrift  De  edificiis  a 

40* 


628  8ACHLItH    OeORDNETK    GlOBHARE.      B.    EINZELOLO88ARE 

Bibl.S.  liy.  8.  {Munes  Anx.  4,  92).   Sg.    184.  (Ilatt.  1,  309  =  Z«.  f.  d.ph.  13,  447). 
Wn.  8G3.  {lloffmunn  57).  —   Zu.  0,  3G2.  —   E}ni.  31. 

1  Mxcvi.  Mxcvii,  Mxcviii.  McJ  Sterquiliniuiii  tu  .  .  .  IIa"  (/  25 

2  Pirale  ^  fiesal  rf  phisel  e  Cloaca  languinim  d  läguuimia  e  26 

3  Tisaiiariuni  ^  Spicari  a  [mxcv.   mxcvi]  Culina  chuhinaa  [mxcv.  mxcvi.  Mxcviij  27 

4  GraimriuiH  ^    Chonihuö     a  chornhus    bd       Molendinuni   niuli  ab    niulin  d    [mxciv.  28 

5  chornhus.  ul  rahcat  *  c  [mxcv.  mxcvi.  mxcv.  mxcviu]  29 

6  mxcviii]  ClauHura  ^  ^    Pizünna  a  pizuni  b  wori  a  30 

7  Horreum  *    Spi  chari  c    spichari   b    spi-  uuori  d  [mxcv.  mxcvii.  mxcviii]         31 

8  chare  d  spicher  e  [mxcviii]  Eininu.s^*'  chanimli  a  chanali  i  chanale  d  32 

9  Scuria  ^  Scu    ginna  c    Scuginna  a    stu-  chanel  e  [mxciv.  vgl.  mxcvii  anm.\     33 

10  giuna  d  scugin  b  Valuae  ture  de  [vgl.  Mc]  34 

11  Cellariuni  '  chellari *  ac  chellare  </ [mxcv.       Zeta  chamera  a  [mxcv.  Mxcvn]  35 

12  Mxcvi.  mxcviii]  Sarchof  I  fagum  Sarch  a  3G 

13  Tempis  1  sceiia  louba  d  [mc  Scena]  Mola  cliuirna  a  [mxciv.  mxcv.  mxcvii]  37 

14  Pistrmum '    Fistrina  c   fistrüia    d    phi-      Molaris  Chuuirn.  stein  a  [mxcv]  38 

15  strina  ^^  a  [mxcv.  mxcvi.  mxcviii]  Capisterium  muoltra  a  [mxcix]  39 

16  Solarium  11  Solari  c  [mxcvi.  mxcviii.  mc]  Pinso  ^'  chnito  a  [mxcvii]  40 

17  Balnearivm  stuba.  :::::  vi  Badehus  *^  d  Funus  re  a  41 

18  Compendium  ^'  kisuasi  d  esvaz  e  Feretrum  .i.  loculus.  capillus  ^®  para  a    42 

19  Latrina  sprachus  e 

]\IXCIV 

Codex  Selestadiensis  f.  123*. 

20  Mola  cuma  [mxciii.  mxcv.  mxcvii]  mxcvui]  43 

\  cminam 

21  Molendiniun      muliu      [mxciii.     mxcv.      Eminv^  kanali  [Mxcm.  vgl.  mxcvii  anm.]  44 

MXCV 
Clm.  14689  /".    47^.19 

22  Palacivm  simil  phalance  [mxciii.  mxcvi.       Horrevm  et  granarlvm  chornhus  [MXcm.  45 

23  MXCVU.    MXCVUI.    MC]  MXCVI.    MXCVIIl]  46 

24  Tisinarivm  spichari  [mxcui.  mxcvi]  Scuria  sevra  [mxcvi]  47 

•  l.  Pisale  *  Tisanarium]  das  zweite   a  aus  corr.  a        '  GRanarii  c         *  =:  alts. 

»kud  {Gramm.  2,  229)        *  i»Orreum  b,  vor  z.  4        •  S  . .  ria  c        '  C  . . .  aria  c  CeUariiun 
vi  Apoteca  d        *  chellari  ühergeschr.  a        '  P  .  .  .  rinum  c        ^"  phistrina  übergeschr.  a 
•*  . .  .  arium  c        ^"^  nach  stuba  scheint  1  Badehus  ausradiert;  vt  Badehus  im  context  d 
"  compendiv  über  Latrina  d         ^*  das  ivort  sieht  tvie   turosella  oder   tunsella  aus  d 
"  Clausula  Pizünna  hier  a,  Clausura  wori  nach  628,  38  a  '*  Eminus.  J  canalis  a 

Ol 

eminus.  chanali  1  iuxta  b  Amin*  d  TAminus  e  "  vgl.  MLXXvn  ^*  =  capulus  ^*  am 
rande  nach  der  roten  Überschrift  De  edifieiis;  da  der  Schreiber  mit  derselben  feder,  mit 
welcher  er  diese  rote  Überschrift  .hergestellt  hatte,  weiterschrieb ,  so  sehen  sowol  die  lat. 
Worte  bis  penv  629,  1  als  die  deutschen  interlinear gll.  rötlich  aus 


V.  Des  Lebens  Notdurft  MXCIII  —  MXCVII 


629 


Em.  31.  —     Zs.  5,  357.  358. 


Wn.  460.  {Ltint.  3,  152  =  Sum.  36) 


1  Cellarivm  et  penv  chellai-i  [mxciii.  mxcvi. 

_'         MXCVIIl] 

.5  Inipluvivm  liwa  ^  [mcJ 

4  Domus  1  casa  hvs^ 
,')  Mansio  selida 

(j  Arcvs  suipogi 

7  Pistrinvni      phistira      [mxciii.       mxcvi. 

5  MXCVIIl] 

'.»  Coquinal  popina  cvlina  ^  cvchina  [mxciii. 

10  MXCVI.    MXCVIl] 

11  Moleudinum      muli      [mxciii.      mxciv. 

12  MXCVIIl] 

13  Molianus  mulnari  [mxcix  Molinarius] 


Zisinarium  stamph  [mxcix]  27 

Clavsvla  pizuni  [mxciii.  MXCVll]  28 

Em  in  US  mezzo  [mxcix]  29 

Lapis  tribularivs  terobereristein  30 

Lapis  passibilis   ternidireri  stein  31 

Zeta  Camera  [mxciii.  mxcvii]  32 
Mola  chvrni  [mxciii.  mxciv.  mxcvii]       33 

Molaris  chvrinstein  [mxciii]  34 

Ferrum  confertorium  *  dehsla  35 

Clavsura  vvre  ^  [mxciii.  mxcviii]  36 

Ferrum  uersatorivm  divspinnali  37 

Migma  ^  sprivri  38 

Furfur'  chliwi  39 


MXCVI 

Codex  Selestadiensis  f.  107'\ 


14  Palatium  phalinza  [mxciii.  mxcv.  mxcvii. 

15  Mxcvin.  mc] 

16  Curtis  dominica  selihof  1  uronehof  ^ 

17  Granarium  1  tisanarium  spihchari  1  korn- 

18  hv'  ^   [mxciii.  mxcv.  mxcviii] 

19  Horreum  1  scurium  sciura  [mxcv] 

20  Cellarium  kellari  [Mxcin.  mxcv.  mxcviii] 

21  Pistriniun     phistrina       [mxciii.      mxcv, 

22  mxcviii] 


Solarium  solari  [mxciii.  mxcviii.  mc]  40 
Coquina  cuchina  [mxciii.  mxcv.  mxcvii]  41 
Ferculum  tisc  42 

Scabies  rudigi  l  scauatho^"  43 

Officina^^  smittha  44 


Forceps 


cluftzanga 


Forpex   fahsscäri 
Forfex  wätscäri 


45 
46 
47 


MXCVII 

a  =    Codex   Vindohonensis  804  /.   184*.     b  z=   Codex   Wirxihurgensis  Mp.  th.  4" 

60  /.  105^ 

23  Palatiimi  phalleze  a  phallenze  h  [mxcih.       Granarium  chornchaste  ^®  ab  48 

24  mxcv.  mxcvi.  mxcviii.  mc]  Scuria  schvpha  a  sch^pha  b  49 

25  Propalatium  chemenata^^  ab  Lopis  lobe  ab  50 

26  Tisanarium  ^*  chaste  ^^  ab  Feces  ^'  hephen  ab  51 


'  die  gl.  von  and.  hand  nachgetragen         *  s.  oben  428,  45  '  cvlina  über  popina, 

unter    cvchina  *  vgl.  Mxcn  ^  clavsura  vvre  von  and.    hand  über  confertorium 

"  vgl.  mlxxxi  '  vgl.  mlxxv  us^v.  '  l  m-onehof  übergeschr.  '  l  kornhvs  {vor  k 
noch  ein  buchstab,  c  ?)  übergeschr.  ^^  l  scauatho  übergeschr.         "  diese  und  die  fol- 

genden gll.  als  dritte  spalte  neben  den  vorhergehenden  ^*  zu  dieser  gl.  und  den  beiden 
folgenden  vgl.  MCIX  "  es  folgt  Cubiculum  ab  "  Tisanamum  b  Tysanamv  a  "  es 
folgt  Pisale  ut  estuarium  ab         "  chornchaste]  das  zweite  c  aus  corr.  a         "  vgl.  oben 

MLXXVI 


«80 


HaiHLICH    GeoRDNÜTK    GlOSHAKK.      li.    ElMi&KUiLOM8AUK 


Wn.  400.  {Diut.  3,  152. 153  =  Sum.  36).  —  Meichelbeck  Hist.  FVisimj.  ii,  xiv.  — 

Etn.  31. 


1  Feriuontum  ^   urhab  a  urhap  /> 

2  Popina    t   culina    chvehil  a    chuchin    b 

3  [mxciii.  mxcv.  mxcviJ 

4  Clausula  pizivne  ab  [mxciii.   mxcvJ 

5  Elllina  stoph  ab 

6  Canale  *  rinne  ab 

7  Zeta  chmnere  ab  [mxciii.  mxcv] 

8  Mola  churne  ab  [mxciii.  mxciv.  mxcv] 

9  Penula  gozze  ^  ab 


Molari.s  niulftain  a  inulrttal  b  \iii 
Taratantara  *  niulir-chivtele  (mulescivtele  27 

6).  l   rennele  *  ab  'i^ 

Piiif-o  "  chnite  ab  [mxciii]  21i 

Pasta  ■'    teich  ab  30 

Ventilabrum     wintschuvele  b    winUihv-  :',\ 

uele  a  :;j 

Cadaduppa  *  wre  ab  Si 


10  Granariuin     choi-^.hüs 

11  MXCVl] 

12  Horreum  spichari  [mxciii] 

13  Scuria  stadel 

14  Cellarium     khellari  ®     [mxciii.     mxcv 

15  mxcvi] 

16  Potheca  khellari 

17  Cellenarius  kelenari 

18  Pistrinum     phistrin  ^^ 

19  mxcvi] 

20  Sedacium^^  hasip  [mxcix 

21  Furnus  ritra  ^^ 

22  Clibanus  ouan 

23  Cribellum^^  sip  [mxcix] 


MXCVIII 

Cgm.  5248,  2  nr  2  f.  2^. 

mxciii.     mxcv.      Offa  \  pila  balla  34 

Gramacula^*  hahella  35 

Ganna  ^^  J  sporta  vuanna  36 

Corpis  1  coffin  1  qualus  chorp^*  37 

Hila^''  pal  38 

Caustra  vuer   [Mxcni.    mxcv  Clausura,  39 

Clavsvla]  40 

Rodapum  ^*  redestap  41 

Modius^*  mutte  [mxcix]  42 

Molendium  niulin  [mxchi.  Mxcrv.  mxcv  43 

Molendinmn]  44 

Solarium  solari  [Mxcm.  MXCVi.  Mc]  45 
Palacium  phalinza  [Mxcni.  mxcv.  mxcvi.  46 

MXCVII.   MC]  47 


[mxciii.    mxcv 


MXCIX 

Clm.  14689. 


24  (46'')  Molinarius  mulinari  [mxcv] 

25  Mola  muli 


t  isinarium  stamph   [mxcv  Zisinarium]     48 
Eminv^  mezzo  [mxcv]  49 


*  vgl.  oben  MLXXVI  *  Canale   war  ursprünglich    die  deutsche  gl.  zu  Emina  {vgl. 

mxciii.  mxciv).    beide   worte   sind   mit   neuen   deutschen  Übersetzungen  versehen,   wobei 

ra 

Emina  als  Hemina  gefasst  tvurde         '  =  chozze        *  Taratanta  b        '  .1.  rennele  über- 
geschr.  b  "  Pinzo  a  ''s.  oben  mlxxv  *  Cadapuppa  a  '  darauf  Penus  1 

prumtuarium  simil        *"  darnach  ein  verschmierter  buchstab,  vielleicht  a        **  vgl.  MCin. 
MCXV  usw.  *^  ritra  kann  nicht  urspr.  zu  Furnus  gehört  haben;  vielleicht  fiel  Cribra 

aus        "  vgl.  MCXV  ^lslc.        ^*  vgl.  uci  usw.        **  ?.Vamia?  vgl.  MCin.  MCXVI        "  vgl. 
Mcni.   MCXV  "  davor  und  darnach  rasur.  =  Pila,  vgl.  Mcvn.  MCX  '*  =  Rota- 

bulum        "  vgl.  MCm.  MCXV  usw. 


V.  Des  Lebens  Notdurft  MXCVII  —  MC 


631 


Em.  31.  —  Em.  31. 


1  (47*)  Cribellum  sip  [mxcviii] 

2  Sedacium  hasip  [mxcviii] 
:;  Cribrum  ^  ritra 

t  Modius  mutto  [mxcviii] 


Alueus^  troc 
Alueolum  ^  trugili 
Capisteriiim  muoltera  [mxciii] 
Saccus  ^   sach 


MC 

Clm.  14689  f.  47^* 

5  Palacium.  aula  phalanza  [mxciii.  mxcv.       Caumata  tui-niza 

6  Mxcvi.  Mxcvii.  mxcviii] 

7  Solarium    1  cenaculum    solare    [mxciii, 

8  mxcvi.  Mxcvin] 

9  Scena  lovba  [mxciii  Tempis] 
10  Cancelli  linaperga  ^ 


11  Tigna  ®  rauan 

12  Trabes  bretton  ^ 

13  Laquear  hinieliza 

14  Fomix  svibogo  ^ 

15  Doma  obosa  ° 

16  Emisperium  altarhus  ^ 

17  Pauimentvm  esterih^ 

18  Pinnaculum  viiitperga 

19  Subpedanevm  ^  fvzscamel 

20  Scamnum^  panch 

21  Tegula  skintela 

22  Fenestra  fenster  ^ 

23  Inpluuium  livva  [mxcv] 

24  Fornax  ouan® 


Cauma  wirma 

Ignitabulum  ^'^   livhta^ 

Fax  fachala 

Columna  svl  ^ 

Falue  faltelture  [vgl.  mxciii] 

Posticium  uberturi 

lanua  turi^ 

Lünen  trischwil 

Cardo  scerdo  ^^ 

Repagulum  crintil 

Plurima  ^  ^   turilachan 

Sponda  ^^  pettipret  ^* 

Luchar^^  rouchus 

Scena  l  tepis  louba^^  [MXCin] 

Basterna  ^^  sambouch^® 

Cauteriolum  cantari  ^^ 

Simphoniacus  harfari^® 

Barbita^'^  suegela  ^® 

Glos  scoub 


25 
26 
27 
28 


29 
30 
31 
32 
33 
34 
35 
36 
37 
38 
39 
40 
41 
42 
43 
44 
45 
46 
47 
48 


D.    WAFFEN  UND  GERATE. 

[vgl.  1,  12  ff.  11,  Uff  121,  12;f.  156,  7  ff.  159,  11 /f.  161,  24 /T.  163,  12/7: 
165,  6//:  166,  Iff.  167,  7  ff  21  ff.  180,  16 /f.  181,  2b  ff.  190,  14 /f.  192,  Z  ff. 
210,  36 /f.  212,  Qff.  21  ff.  213,  3  yf.  214,  21 /f.  215,  19 /f.  216,  10  ff.  2^  ff.  217, 
17  ff.  356,  53 /f.  359,  26  ff.  370,  14  ff.  37  ff.  371,  18  ff.  872,  1  ff.  373,  8  ff. 
374,  1/f.    40 /f.  376,  42 /f.  388,  32 /f.    394,  35 /f.    397,  55  /T".    399,   36  ff   und 

unten   Mischungen] 

*  vgl.  Mcm.  MCXV  Msw.  *  vgl.  MCXV  MSit>.  '  vgl.  Mcm  *  rf«e  pZZ.  am  rande 
und  neben  den  lat.  worten,   tvenn  nichts  anderes  bemerkt   ist        ^  übergeschr.  •  vgl, 

MCXXV  usw.        '  bretton]  o  aus  u  corr.  vgl.  MCXXVI  usw.  *  beide  gll,  von  derselben 

hand  zwischenzeilig  nachgetragen,  vgl.  MCXLIV  *  übergeschr.  ^'  vgl.  MCX.  MCXXX. 
MCXXXin        "  scerdo  Übergeschr.  l.  scerdar        ^*  vgl.  MLXXXV  "  vgl.  MLXXxm  usw. 

'*  pettipret] r  at<s   \  radiert        "  vgl.  MCXxn  usw.        "  übergeschr.        "  s.  MLXXXV 

U8W. 


683 


Bachlich  Geordnete  Globhake.    B.  EiNZEUiiX)8«AKE 


Bibm.  Em.  31.  Sy.  1S4.  (Halt.   1,  309  =  Zs.  f.  d.  ph.  13,  447).    Wn.  863.  (Hoff- 
mann .08) 


MCP 

a  =  Codex   Vindob.   1761.     b  =   Codex   SGalli   184  p.  261.     c  =   Codex    Er- 
langensis  2008  p.  2.    d  ==   Clvi.   14584.  ß  =   C//«.   14689  f.  46^ 

Uinbo    rantpogo  a   119''  [mcviii.   mcix. 
tvy/.  MCiiij 


1  Torax  prunna^  a  119''  bcd  HB*»  [mciii. 

2  mcix] 

3  Lancea^  sper   a  119'»  bcd   llS*»    [mcii. 

4  Mcvii.  Mcvin.  mcix] 

5  Galea*  heim  a  119»'  bcd  118»»   [mcvii] 

6  Ocrea  peLnpga  a  1 1 9''  peinperga  b  pein- 

7  peregac  baeinpg  d  llS**  [mciii.  mcvi. 

8  mcvii.  mcviii] 

9  Spata^  Suuert  a  119*»  suert  bc  swert  d 

10  HS*»  [mcvui.  mcix] 

11  Capula  helza  o  119''  [mciii.  mciv.  mcvii. 

12  mcviii.  vgl.  mcix] 

13  Faidilus*  fezzil  a  1 1 9*»  [mchi.  MCiv.  vcjl. 

14  mcix] 

15  Balteum"^  Palz   «119'^  palz   b  balz   cd 

16  IIB" 

17  Lorica    halspch    d    HS»»    [mcix.   Torax 

18  mcvii] 

19  Semispatium  ^    sahs    a  119''   b   sahst  d 

20  IIS''.  119*   [mcvi.    mcvii.  mcvih] 

21  Cultellus  ^  mezzeres  a  119^  mezzeras^** 

22  c  mazsahs  b  [mch.  mciii.   vgl.  mcvii] 

23  Arcus    Pogo    a    119*'      [mciii.    mcvii. 

24  mcix] 

25  Scutum.  t  clippeuni^^  Seilt  all%'^  seilt 

26  rf  119*  [Mcn.  mciii.  mcvii] 


28 
Sagitta^2  gtrala  a   119*»  fe  strale  rf  119*  2'.t 

[mciii.  mcvii.  mcviii.  mcix]  3u 

Pilus  1^  phil  a  119''  phil  bd  119»  [mcvi.  31 

MCVIII.  MCIX.  vgl.  Hilus  mciii]  32 

Pharetra  ehochari  a  119''  chochar  b  cho-  33 

eher  (/ 11 9»  [mciii.  mcvii.  mcviii.  mcix]  34 
Pulzio^*Polz  a  Ug**  polze  d  11 9«  [mciii.  :'.:> 

MCVI.  mcvii.  mcviii.  mcix]  36 

Corda  Senua  o  119''   s:enwa  J  scito^°  d  37 

119*  [mciii.  MCVI.  MCVII.  MCVIU.  Mcix]  38 
Graphium.  stilus  .i.  Criphil  a  1 1 9''  [mcii]  39 
Sciiionem  seinun  a  119''  6  [Mcn]  40 

Subula  "  ala  a  119'»  hal  rf  119*  alunsa  41 

b  [mcii.  mcvi.  mcix]  42 

Amus  Angal  a  120*  [mcix]  43 

Aeus  ^*  nad.la  ^"^  a  120*  nadal  b  nadel  d  44 

119*  [mcii.  mcvii]  45 

Falx  Segansa  a  120*  segansa  b  seginsa  e  46 

Segens  d  119*  [mch.  mcvii.  mcix]  47 
Falcieula  sichila  a  120*  e  sihila  b  sichel  48 

d  119*  [Mcn.  Mcni.  mcvi.  mcvii]  49 
Cireinus  ^^  rizza  a  120*  rizza   b  rizze  d  50 

119*  [mcii.  mcvi.  Mcvn.  mcx]  51 

Securis  ^'  accus  a  120*  achus  b  acsches  52 


*  unter  der  Überschrift  De  ferramentis  ac,  Item  de  feiTamentis  h.    in  e  die   gll.   am 
rande  von  ziveiter  hand  ^  über  der  gegengl.   lorica  a.    vgl.  mlxxxv  '  zwischen 

632,  22  und  29  &  *  Galea.  1  ca.ssis  a  *  Spata.  mucro.  ensis.  gladius  a  *  vgl. 
MLXXxna  ''  baltheum  d  palteö  h  *  vor  632, 15  h.  Semispatiü.  1  cultrü  a  •  Cul- 
tellü  h.  die  gl.  vor  632,  6  c  '"  mezzeras,  namentlich  zz  sehr  unsicher  c  **  parma 
seilt.  1  scutum.  1  clipeus  d,  am  schluss  des  ganzen  '*  saggitta  d,  nach  der  folgenden 
gl.  *'  Hilus  hd  ^*  pultio  catapulta  d;  diese  und  die  nächste  gl.  in  umgekehrter 
folge  zwischen  633,  48  und  634,  27  d  "  alesna  1  subula  d  ^*  acus  l  forcex  {oder 
foriex)  d          "  durch   loch  zerstört  a           "  Circinum   h  circina  d           "  die  gl.   nach 

633,  5  bd        "  l.  seito 


V.  Des  Lebens  Notdurft  MCI 


633 


BibL8.  E7n.  31.  Sg.  184.  {Hatt.  1,  309  =  Zs.  f.  d.  ph.  13,  447.  448).    Wn.  863. 

{Hoffmann  58) 


1  fZ  119*  [mcvi.  mcvii.  mcx] 

2  Calcar  ^    sporun  /;    spor  d    119*   [mcvi. 

3  MCVII.    MCIX] 

1  Dolatiira^  Parta  a  120*  parta  b  bar.  l 
.")  dolabrum  d  119*  [mcii?  mcv.  mcvi] 
li  Propuiictoria  ^  stouphhisam  a  120"  sto- 
7  phoir  d  119*  [mcii.  mcvi.  mcx] 
^  Terebellus  napager  a  120*  nabager  b 
it       nebiger  d  119*  [vgl.  mcx] 

10  Plana*    scapo   a    120*    scabo  b  scab  d 

11  119*  [mcv.  mcvii.  vgl.   mcvi.  mcx] 

12  Scalprum^  Scrotisran  a  120*  scrot  isan 

13  b  scrotisin  e  scrotisarin  c?  1 1 9*  [mcvii. 

14  mcx] 

15  Runzinum   1    Roscina  ®    nubil     a    120* 

16  nuoil  b  nvnil '  e  nuel  d  119*  [mcvi. 

17  Mcvn] 

18  Ascia  thehsala   b  Dehsla  a  120*  tisola 

19  c?  119*  [mcvi.  mcvii] 

20  Pala   Scüüla  a   120*  scuuala  b  scvvala 

21  e  scSula  d  119*    [mcii.    mcv.   mcvi. 

22  mcvii] 

23  Uangas  crapun  a  120*  e 

24  Bibeliis  8  Pihal  a  120*  pihal  e  pihala  b 

25  pichar  cZ  119*  [mcii.  mcvii.  mcviii] 

26  Biduuium^  kertari  ^"  a  120*  e  kertare  d 

27  119*  gertari  b  [mcvii] 

28  Fossoriura  ^^  houua  a  120*  hovva  ehoua 

29  b  hvwa  d  119*  [mcvi.  mcvii.  mcix] 

30  Rastrum  grab  (Z  119* 


Tridens^^  Mist  capala  a  120*  mistkapalac  31 
mistgabala  b  miscabel  d  119*  [mcii.  32 
MCV.   MCVI.  mcvii]  33 

Sarculum  ^^  I&isarn  a  120*  ietisarin  e  34 
ietisan  b  [mcvi.  Furca  mcvii]  35 

Forcipes  ^*  Scari  al20*  scari  b  scere  d  36 
119*  [mcii.  mcvi.  mcvii]  37 

Rasorium  \ld]  nouacula  scarasabs  a  120*  38 
scarsach  d  119*   [mcii.  mcvi.  mcvii]    39 

Fuscinula     Crouuil    a     120*     crÖwil    d  40 

119*  crapfo  b  [mcvi.  mcvii.  Arpago  41 

mcx]  42 

Graticula^^  rostisarn  ^®   a  120*    rostisa- 43 

ren  ^'^  d  119*  rostisan  b  [mcv.  mcvii]  44 
Crumacule^^  hala  a  120*  hale  d  119*  45 

haal  b  [mcvi.  mcvii.  mcx]  46 

Caldariolum  19    Cbezil    a  120*    chezil  «Z  47 

119*  cbezzil  b  [mcvi.  mcvii]  48 

Andena^**  Prantreita  al20*  prantreitafe  49 

pratrait  d  119*  [mciii]  50 

Titio  l  torris  prant  a  120^  [mcix]  51 

Uomer  ^^  waganso    a  120''  wagensun  d  52 

119*  scar  b  [mcix]  53 

Ligo  ^^   seh.  l  cultrum  a  120''   b  sech  d  54 

119*  55 

Pecten  champ  a  120''  [mcii.  mcvi.  mcvii]  56 
Acirum  ecostiP^  (Z  119*  57 

Conca  labal  b  [mcv.  mcvii]  58 

Bacinus^*  bechi  a  120**  pechi  Z>  [mcvii.  59 

mcix.  mcx]  60 


*  Calcesft 
der  folgenden  b 


*  Dolatoria  b 
^  sculprum  d 


die  gl.  vor  der  vorigen  d         *  Plena  a.  die  gl.  nach 
'^Eoscina]  o  aus  u  corr.  a  Roscinum  l  runcina  e  Rosci- 
nmn  bd,  nach  633,  25  ''  davor  etivas  ausgeivischt  e  *  bibennia  d,    das  ztveite  b 

aus  p  corr.  Bebillis  h  "    Bidiuiü  a  Bidivivm  e  '"  kertaii]    am  ersten  r   radiert  a 

"  Fosoriü  b  »*  die  gl.  nach  633,  37  hd        "  Sarcula  h  ^*  forpex  d  Forcia  h 

"  Gratigula  h  '*  rostisam]  a  aus  corr.  a  *''  rostisaren]  e  aus  corr.  d  ^*  Cruma- 
cula  b  gromacula  d  i'  Caldariura  h,  r  aus  1  corr.  gehört  zu  den  gll.,  welche  b  als  beson- 
dern abschnitt  vorher  unter  der  überschr ift  De  vasis  ferreis  /mi  (633,58.  59.  634,4.  1.  633, 
47.  634,26)  caldarium  1  Icbes  d,  nach  633,  57,  vor  632,37  2»  vgl.  Mcxvi  ustv.  "  diese 
und  die  nächste  gl.  {in  umgekehrter  folge  h)  vor  633,  49  hd.  vgl.  dazu  Mcxxn  usiv. 
**  Li :  gon  6,  rasur  von  n        *'  aus  ecol  stal  ?  oder  ecolstein  tvie  mcxlv  ?        ^*  Pacinus  b 


684 


Sachlich  Geordnete  Gloshakk.     H.  Kinzelulohaare 


Dibl.  8.   Sy.  184.  {Halt.   1,  309  =   Zu.  /'.  d.  ph.  13,  448.  447).    Wn.  803.  (//o/f- 

wann  58).  —  Eni.  31. 


1  Putellrt.    \    frixoriuni  ^    fanna  a    120''  b 

2  [mcix.  Sartago  mcviiJ 

3  Gazza"   chella  a  120*» 

4  Aquamanilee^     hantchar    a    120'»    haut 


char  b  [mcv.  mcvii]  25 

Scoria  sintarn  b  2<1 

laculuin*  gcbcozo  d  119'  [mcix]               21 

Palesta  armbrust  d  119»  28 


MCII 

Codex  CheltenJiamensis  18908  f.  l^^. 
5  Bebinnum    Bihal  [mci.  mcvii.  mcviii  Bi-      Acus    nadala  [mci.  mcvii] 


6       bellis,  Bipennis] 
7 Riuta^ 

8  Tridens    Mis/eabila*     [mci.    mcv.   mcvi. 

9  mcvii] 

10  Pala  Scmmla  [mci.  mcv.  mcvi.  mcvii] 

11  Cultellus     Mezirsis     [mci.     mciii.     vgl. 

12  mcvii] 

13  RasoriuiTi   Scarashas  [mci.  mcvi.  mcvii] 

14  Forcia  Scari   [mci.  mcvi.  mcvii] 

15  Pecten    Chainp  [mci.  mcvi.  Mcvn] 

16  Subula   Alansa  [mci.  mcvi.  mcix] 


29 

Falx    Segaiisa  [mci.  mcvii.  mcix]  30 

Falcicula    Sichila     [mci.     MCin.     mcvi.  31 

mcvii]  32 

C^Veinum  Rizza  [mci,  mcvi.  MCvn.  mcx]  33 
Fropundorium   Stupf    isan    [mci.  mcvi.  34 

mcx]  35 

Grafium  Grefil  [mci]  36 

Scinum    Scinun  [mci]  37 

Lancea  sper  [mci.  mcvii.  mcviii.  mcix]  38 
Scutum  Scil<  [mci.  MCin.  MCvn]  39 


17  (46'»)  Sedacium'  hasip 

18  Cribra  ritra  ^ 

19  Saccus  sach  ' 

20  Follis  pale 

21  Modium  mutti 

22  Cophinus  et  qualus,  \  corbis  chorp  *" 

23  Calathv^  sumbri 

24  Cuspis  Stichila  [MCVin] 


MCIII 

am.  14G89. 

Catabelta  *^  spera  [Mcvin  Lancea]  40 

Torax  prunna^^  [mci.  mcix]  41 

Sagitta  sfala  [mci.  mcvii.  mcviii.  mcix]  42 
Polzio    polz    [mci.  mcvi.  mcvu.  Mcvin.  43 

mcix]  44 

Arcus  pogo^^  [mci.  mcvii.  mcix]  45 

Ocrea    peiiipga^*     [mci.    mcvi.    MCvn.  46 

Mcvin]  47 


'  padella  h,    nach  634,  25  *  Biez  1',  120  *  Manilas  h  *  diese    und  die 

nächste  gl.  von  d,  zwischen  632,  38  tmd  25,  gehören  oben  hin  ^  vielleicht  liegt  (Do- 
latura)  Barta  vor   [mci.  mcv.    mcvi]  *  das   kursiv  gedruckte   zerstört   oder  unleser- 

lich '  diese  und  die  folgende  gl.  am  seitenrande  des  bl.  ihnen  giengen  voraus  Ca- 
pita  {vgl.  mcxv  usw.  mcxxxi.  mcxlii)  und  Conca,   über  denen  eticas  wie  chelü    und 

waba  (=  MCl  usic.   labal  ?)    zti   erkennen   ist,  ferner  Sa (Sarculum?).  vgl.   zu   den 

eingangsgll.  Mxcvm.    Mxcix  *  darauf  Vuanna    similiter  *  diese   gll.  am  untern 

rande  desbl.  sach  und  das  folgende  pale  nebengeschr.  ^''  darauf  Archa.  similiter  scrinia 
simil  "  z=  Catapulta  ^*  pnuma  nebengeschr.  und  darüber  die  folgende  gl.  "  pogo 
nebengeschr.  •*  die  ganze  gl,  der  vorigen  übergeschr. 


V.   Des  Lebens  Notdurft  MCI  —  MCVI 


635 


Em.  31.  —  Em.  31. 


Em.  31. 


Ern.  31. 


1  Chorda  senua  [mci.  mcvi.  mcviii.  mcix] 

2  Hilus     fil    [mci.    mcvi.    mcviii.    mcix 

3  Pilus] 

4  Tunula.  ^  1  fibula  nusca 

5  Andeua  prantr&  ^  [mci  Andena] 

6  Fascicula     sichila     [mci.     mcii.     mcvi. 

7  MCVIlJ 

8  Epica^  egita* 

9  Gladius  mucro  svverth*    [mciv.  mcvii] 

10  Gapulum   helzo  *    [mci.     mciv.     mcvii. 

11  mcviii.  vgl.  mcix] 


Faidilus  fezel  *  [mci.  mciv.  vgl.  mcix]  26 
Cultellus     mezzer  *      [mci.     mcii.     vgl.  27 

mcvii]  28 

Scutuni  schilt*  [mci.  mciI.  mcvii]  29 

Vmbo  rant*  [vgl.  mci.  mcviii.  mcix]  30 
Pharetra  chocharc  *  [mci.  mcvii.  mcviii.  31 

mcix]  32 

(47»)  Scutvla^  scvzzila  33 

CaUida  gelta^  34 

011a  1  cacavvs ''  havin  35 


MCIV 

Clm.  14689  f.  46^« 

12  Gladius  mucro  spata  ensis  svert  [mcui.  vgl.  mcix] 

13  Mcvn]  Faidilvs  fezzil  [mci.  mciii.  vgl.  mcix] 

14  Capulv^  heiz  [mci.  mciii.  mcvii.  mcviii.      Essida  sampoch 


36 
37 
38 


MCV 

Clm.  14689  f.  47*.  « 


15  Craticulum  rostisan  [mci.  mcvii] 

16  Dolatm-a  parta  [mci.  mcii?  mcvi] 

17  Teres  napiger  [mcvi  Tereter] 

18  Conca  l  buculare  label  [mci.  mcvii] 

19  Aquamanile  hantchar  [mci.  mcvii] 


Plana  scaba  [mci.  mcvii.  vgl.  mcvi.  mcx]  39 

Palas  scuuiliu^''  [mci.  mcii.  mcvi.  mcvii]  40 

Tridentes  mistgabala^^  [mci.  mcii.  mcvi.  41 

mcvii]  42 


20  Oerea  peinpga  [mci.  mciii.  mcvii.  Mcvni] 

21  Semispacium  sahs  [mci.  mcvii.   mcviii] 

22  Calcarer  sporun  [mci.  mcvii.  mcix] 

23  Toxicata  giluppiu 

24  Pulcium  pelz  [mci.  Mcni.  mcvii.  Mcvni. 

25  mcix] 


MCVI 

Clm.  14689  f.  46^. 

Pilv^  fil  [mci.  mcviii.  mcix.    vgl.  Hilus  43 

mciii]  44 

Chorda    senuuua    [mci.     mciii.    mcviii.  45 

mcix]  46 

Caldarius  chezzil  [mci.  mcvii]  47 

Cramacha  hala  [mci.  mcvii.  mcx]  48 


'  l.  Lunula,  vgl.  MLXXxn«        *  prantr&  nicht  sicher  '  vgl.  MCXXI  usio.  MCXXXlx 

*  im  context  nebengeschr.         *  vgl.  MCXV.  MCXXXi.  diese  und  die  folgenden  gll.  am  oberen 

runde  des  bl.  '  g61ta  nebengeschr.,  t  aus  d  corr.  vgl.  MCXV  usw.  Mcxxxi  '  vgl. 

MCXV.  MCXXX         *  die  gll.  am  rande        '  unten  am  rande  von  stvciter  hand         *"  im 

context        "  mistgabala]  das  erste  a  aus  u  corr. 


636 


Sachlich  Geordnete  Glohhare.     B.  EiNZEL<iix>HHARE 


Em.  :n, 


Zs.  ',,  362 


1  PtiloneM*  hurtinun 

2  FincuK  fronohof 

3  Eiidir^  prant  reita 

4  Falchida  nichila  [mci.  mch.  mcih.  mcvh] 

5  Pensum  ^  uuichili 
ü  Liciatorium  *  niiHil 

7  Secuiv.s  acchussi  [mci.  mcvii.  mcx] 

tvra 

8  Dolatorios '  partun  [mci.  mcii?  mcvJ 

9  Pandula  gellita 

10  Fuscinula  chrouuil  [mci.  mcvii.  Arpago 

11  mcx] 

12  Veru  *    spiz 

13  Manile  hantchar  [vgl.  mcvii] 

14  Tripoda  chuhnarz  ' 

15  Tereter  napager  *  [mcv  Teres] 

16  Scalpara  pursa 

17  Ascia  dehsla*  [mci.  mcvii] 

18  Plana  pouniscaba  [mcx.    vgl.    mci.  mcv. 

19  mcvii] 


RoHci"um  ^"  nuil  [vgl.  MCixJ 
Runcinuni  nua  [mci.  mcvii] 
FoKHorliun  houua  [mci.  mcvii.  mcix] 
ßarculum  iati.sarn   [mci.  Furca  mcvii] 
Furca  capala 
Tridens    miiitcapala    [mci.     mcii.     mcv. 

mcvii] 
Pala  ßcuouola  [mci.  mcii.  mcv.  mcvu] 
Rafioriuni  scarirfahij  [mci.  mcii.  mcvii] 
Forpices  scara  [mci.  mcii.  Mcvai] 
Pecten  champ  [mci.  mcii.  MCvn] 
Subula  ala  [mci.  mcii.  mcix] 
Fuscina^^   fischer 

Circinu.s  rizza  [mci.  mcii.  mcvii.  mcx] 
Promunctorium  stoufi  isam  *^  [mci.  mcii. 

mcx] 

Fudir  scurphiur 

Conta  scalta  ^^ 

Lnbrex  J  later  ziegeP*  ziegil 


MCVII 

Codex  Selestadiensis  f.  123*. 


{  lebes 

20  Caldarium  cheizzil  [mci.  mcvi] 

21  Cramaciüa  ha''al  [mci.  mcvi.  mcx] 

l  patella 

22  Sartago  phanna  [mci.  mcix  Patella] 

23  Fuscinula    crowil    [mci.    mcvi.     Arpago 

24  mcx] 

25  Craticula  rostisan  [mci.  mcv] 

26  Vatillum  cheilla 

27  Arpago  haspil 

28  Aquariv^  agari  1  Avazzi''man  ^^ 


Conca  labil  [mci.  mcv] 

Bacinum  bekchin  [mci.  mcix.  mcx] 

Vrcev^  ^^  urcil 

Sapo  ^'  seifa 

Aquamanilis  hantkar  [mci.  mcv] 

Manile  hantuaz  [vgl.  mcvi] 

Fiscina  ca.seuaz  1  ceinna^* 

Sinum  siha^* 

Securis  acchis  [mci.  mcvi.  mcx] 

Dolabrum  barta  [mcx] 


29 

il 
32 

■  l> 
:;4 
:ij 
3Ö 
37 
38 

10 
n 

12 
Vi 
44 
45 
46 
47 


48 
49 
50 
51 
52 
53 


56 

57 


*  die  Übersetzung  weist  auf  Calones,  das  als  Coloni  aufgefasst  wurde,  aber  mög- 
licher weise  liegt  eine  tiefer  gehende  Verderbnis  vor  *  vgl.  MCXL  '  vgl.  mlxxxvi 
usw.        *  vgl.  MT^xxxnb  ustc.  mcxlh         *  tvra  von  ziveiter  hand  übergeschr.  '  vgl. 

MLXXvn    usw.    MCXXX  ■'  l.    chuhmara  *  darüber   von    zweiter    hand    terebellvs 

'  dehsla]  h  atcs  s  corr.         *"  Roscinum]    n   von   ziveiter   hand   übergeschr.  "  vgl. 

MCXXX  Fiscina  ^*  darauf  das  versprengte  Sedilae  sidila  640,  8  "  scalta]  das  erste 
a  auf  rasur  **  ziegel]   ege   auf  rasur  *^  l  wazzi^man    und   l  ceinna  übergeschr. 

**  s.  MLXXXV.  Mcxv  usiv.  "  Vgl.  MCXXX  "  es  folgen  dann  einige  nicht  Melier 
gehörige  gll.,  s.  MCLvm 


V.  Des  Lebens  Notdurft  MCVI  —  MCVIII 


637 


Zs.  5,  362.  363.  —  F.  {Zs.  15,  360) 


1  Terebrvun  nabiger  [mcx] 

•J  Scalprum  scrotismi  [mci.  mcx] 

:!  Ascia  debsela  [mci.  mcvi] 

4  Bipeunis  pihil  [mci.  Mcn.  MCVUi] 

,')  Plana  scabo  [mci.  mcv.  vgl.  mcvi.  mcx] 

i;  Ru"cinv^  näil  [mci.  mcvi] 

7  Fossorium  howa  [mci.  mcvi.  mcix] 

i  sarculum 

8  Furca  gietisan  [mci.  mcvi  Sai-culum] 

9  Tridens     mistgabsila     [mci.     mcii.    mcv. 

10  mcvi] 

11  Pala  scuuala  [mci.  mcii.  mcv.  mcvi] 

12  Culter  ^  mezzii-as 

13  Cultellv^  mezzh-li  [vgl.  mci.  mcii.  mciii] 

Douacula 

14  Rasorium  scarsah  [mci.  mcii.  mcvi] 

15  Pecten  camp  [mci.  mcii.  mcvi] 

16  Forpex  scara  [mci.  Mcn.  mcvi] 

17  Subula  suwila 

18  Acus  nadila  [mci.  mcii] 

19  Falx  seginsa  [mci.  mcii.  mcix] 

20  Falcicula  sichila  [mci.  mcii.  mciii.  mcvi] 

21  Grci:^  circil  1  rizza^  [mci.  mcii.  mcvi. 

22  MCX  Circinus,  Circinum] 

23  Propugnaculum  wigbus^ 

24  Perpendiculum  murgewagi  [mcx] 

25  Lancea  Sper  [mci.  Mcn.  mcviii.  mcix] 


Catapulta  spiez  35 

Scutum  sei  :1t*  [mci.  mcii.  mciii]  36 

}  spata 

Gladiv^  svert  [mciii.  mciv]  37 

Capulv^  belzi  [mci.  mciii.  mciv.  mcviii.  38 
vgl.  mcix]  39 

Semispacium  sabas  [mci.  mcvi.  mcviii]  40 
Biduuium  kberdar   [mci]  41 

Galea  beim  [mci]  42 

J  lorica 

Torax  balsberga  [mci.  mcix  Lorica]  43 
Ocree     beinberga      [mci.     mciii.     mcvi.  44 

mcviii]  45 

Calcaria  sporun  [mci.  mcvi.  mcix]  46 

Faretra     Cochar     [mci.     mciii.    mcviii.  47 

mcix]  48 

Sagitta  strala  [mci.  mciii.  mcviii.  mcix]  49 
Bultio  bolz    [mci.  mciii.    mcvi.    mcviii.  50 


mcix] 
Pilus  bal  [mcx] 
Spinter  boug 

Arcv^  bogo  [mci.  mciii.  mcix] 
Corda  seitin  [mci.  mcx] 
Neruus  senua  [mcx] 
Gule  ingluuies^  keligitigi 
Veneris  bvris 


51 
52 
53 
54 
55 
56 
57 
58 


MCVIII 

Codex  Florentinus  xvi,  5  f.  141=*. 

26  Lancea  1  spiculmn  1  catapelta  sp   [mci.       Cuspis   stacbilla  [mciii]  59 

27  mcii.  MCin.  Mcvn.  mcix]  Faretra     cocbir      [mci.     mciii.     mcvii.  60 

28  Asta  spiez  «  mcix]  61 

29  Astile  spiezstanga^  Sagitta  strala  [mci.  mciii.  mcvii.  mcix]  62 

30  Spata.    et    rompbea.    \    machera    suuert      Pilus  pbil  [mci.  mcvi.  mcix.  vgl.  Hilus  63 

31  [mci.  mcix]  mciii]  64 

32  Semispatium  sabs  [mci.  mcvi.  mcvii]  Bipennis  piiP  [mci.  mcii.  mcvii]  65 

33  Occree    peinberga     [mci.     mciii.    mcvi.      Lituu^  ^  l  cornu  1  tuba  born  [mcix  Bu-  66 

34  mcvii]  cina]  67 


*  vgl.  MCXXX        "^  Circi :  ]  rasur  von  ?o        ^  t  rizza  und  wighus  übergeschr.        *  sci:lt] 
rasur  von  ?t  *  diese  und  die   folgende  gl.    sind   ein   zusatz  "  die  z  aus  h   corr. 

'  piil  übergeschr.        *  Lituu«  übergeschr. 


638  Raculich  Geordnete  Glossare.    B.  Eikzelolobsare 

F.  (Zu.   15,  36U).  —    FFn.  460.  (Dmt.  3,  152  =   Sum.  35.  36) 


1  Pultio   polz'    [mci.  Mcm.    mcvi.  mcvii.  Teluin  »coz^                                                33 

2  Mcix]  Capulum  helza  ^  [mci.  mciii.  mciv.  mcvii.  34 

3  Corda^  senua  [mci.  mciii.  mcvi.   mcix]  -,Yy/.  mcix]                                               :,'> 

4  Cesturi  c,  olbo  V'nibo  rautpogo   [mci.  mcix.  v(jl.  mciii J  ji; 


I 


MCIX 
a  =  Codex  Vindobonensis  804.     h  =   Codex  Wirziburgensis  Mp.  th.  4"  60/*.  105». 


5  Torax  brunie.  I  cassida^  a   183»  b  [mci. 

6  mciii] 

7  Lorica    halspge    a  183*  ö    [mci.    Torax 

8  Mcvn] 

9  Eques  riter  a  183«  b 

10  Lancea  sper  a  183*  b  [mci.  mcii.  mcvii. 

11  MCVIIl] 

12  Cuspis  spiez  a  183*  spiz  b 

13  Pugio  purdun  a  183*  6 

14  Asta  Schaft  a  183*  ft 

15  Ocrea  lederhose*  a  183*  b 

16  Spata  swert  a  183*  b  [mci.  mcviii] 

17  Sica  stabesvvert  b 

18  Capulum   gihilze  a  183*  gehilze  6  [vgl. 

19  mci.  mciii.  mciv.  mcvii.  mcviii] 

20  Faidilus    swertuezzel  ^   a  183*    swervez- 

21  zel  b  [vgl.  mci.  mcui.  mciv] 

22  Tuba  herhorn  b  herhon  a  183* 

23  Bucina    cornu    honi   a  183*  b    [mcviii 

24  Lituu^] 

25  Parma  ^    champhschilt  a  183*    champh- 

26  seilt  b 

27  Semispacium'  sperishat  a  183*  b 

28  Balteus  palderich  a  183*  b 

29  Vrabo  rantboge  a  183*  &  [mci.   MCvni. 

30  vgl.  mciii] 

31  Arcus   böge    a    183**»    6     [mci.    mciii. 

32  Mcvu] 


Sagitta    strale    a    183''   b    [mci.    mciii. 

MCVII.  Mcvni] 
Palus  phil  a  183'»  b  [mci.  mcvi.  mcviti 

Pilus,  vgl.  Hilus  mciii] 
laculum  geschoz  a  183*»  6  [mci] 
Corda    scnewe    a    183*»   b    [mci.    MCin. 

mcvi.  mcviii] 
Pharetra  chocher  a  183'»  6   [mci.  MCin. 

MCVII.  mcviii] 
Pulzio  poIz  a  183'»  b  [mci.  mciii.  mcvi. 

MCVII.  mcvui] 
Cino  zein  a  183**  b 
Subula  ale  a  183''  b   [mci.  mcii.  mcvi] 
Hamus  angel  a  183'»  b  [mci] 
Calcar    spore    a    183^    ft     [mci.    mcvi. 

mcvii] 
Falcastrum^  segense  a  183'»  b 
Falx  sichele  a  183'»  b  [mci.  mcu.  MCvn] 
Ascia  twerachs  b  [mcx] 
Bursicus^  nabegaer  b 
Roscinum    nölisen.    l.    runcina    b    [vgl. 

mcvi] 
Biuimn  ^^  wegesceide  b 
Fossorium  höwe  b  [mci.  mcvi.  mcvii] 
Forfex  watschere  a  183*»  watschaere  b 
Forpex  harschere  a  183*»  harschaere  b 
Forceps  zange^^  a  183'»  b 
Rogus  rost  a  1831»  b 


y.i 

40 
41 

42 
43 
44 
45 

46 
47 
48 
49 
50 
51 
52 
53 
54 
55 
56 
57 
58 
59 
60 
61 
62 
63 
64 


^  die  z  aus  h  corr.  '^  davor  Are*  ^  zu  ital.  casso  'brüst'         *  darauf  Mu- 

cro.  framea.  ensis.  romphea  ab        *  swertuezzel]  1  aus  r  corr.  a        *  Palma  a        ''  Se- 
nispacium  ab         *  vgl.  MCXXIX.    Mcxxxix  *  es  fragt  sich,  ob  nicht  hinter  Bursicus 

das  deutsche  icort  bursa  {Graff  3,  215)  stecht  "  es  verstellt  sich,  dass  ursprünglich 

Biduuium  stand        "  vgl.  MCXi  usiv.  es  folgt  der  vers  f.  resecat  filum.  p.  pilum.  c.  quo- 
que  ferrum 


V.  Des  Lebens  Notdurft  MCVIII  —  MCX  639 

Wn.  460.  {Dkit.  3,  152  =  Sum.  36).  —    W71.   460.  {DiuL  3,  149  =  Sunt.  32) 


1  Craticula  harst  a  183''  b 

2  Ticio  1  torris  brant  a  ISS'»  b  [mci] 

3  Stips^   steche  a  1831»  ft 

4  Patella.  1  sartago   phanne  b    [mci.  Sar- 


tago  Mcvii]  29 

Uomer  wagense  b  [mci]  30 

Bacciiiura.  t.  peluis  peche  ^  b  [mci.  mcvii.  31 

Mcxl  32 


MCX 
Codex  Vindobonensis  804. 


5  (181*)    Arpago  et  fuscinula  creagre   ui- 

6  cini  ^    tridentes    .i.  chrewel   iil  chrape 

7  [mci.  mcvi.  mcvii  Fuscinula] 

8  Trulla  chella 

9  Perpendiculum  *  murwage.    ul  wagestain 

10  [mcvu] 

11  Schalpruin  scrotisen  [mci.  mcvii] 

12  Perpunctorivm    stuphisen      [mci.     mcu. 

13  mcvi] 

14  Celtes  maizel 

15  Dolabrum  parte  [mcvii] 

16  Ascia  twerachs   [mcix] 

17  Rubrica  cimb'snör 

18  Securis  achs  [mci.  mcvi.  mcvii] 

19  Bipennis  satelhachs 

20  Circmum  rize    [mci.   mcii.  mcvi.  mcvii] 

21  Turtinnula^  gezunge 

22  Libra  wage 

23  Plana  bomschabe  [mcvi.  vgl.  mci.  mcv. 

24  Mcvn] 

25  Terebruni  nagewer  [mcvii] 

26  Terebellum  diminutiuvm  nagberlin    [vgl. 

27  mci] 

28  Bratea®  plech 


Arula  glöthauen  33 

Batillus  glotphanne  34 

Ansa  hanthabe  35 

Acmax  aziger  36 

Anuabile  habenisen  37 
Baccinum    uJ   peluis  Pech    [mci.  mcvii.  38 

mcix]  39 

Ignitabulum '^  luhte  40 

Torevma  schaftreite  41 

Fundibula  slinge  42 

Bul(181'')cia  zein  43 

Catapulta  bolz  44 

Neruum  senewe  [mcvii]  45 

Corda  saite  [mci.  mcvii]  46 

Plectrum  werbel  47 

Plecta  limatica^  slifstain  48 

Clebsedra  spruzze  49 

Pila  pal  [mcvii]  50 

Chisinaria^  stamph  51 

Columbax  chriebel  ^^  52 

Liburna  hurde  ^^  53 

Barbita^^  swegele  54 

Cranacula  hahel  [mci.  mcvi.  mcvii]  55 

Examussis  rihstap  56 


*  =  Stipes         *  peche  übergeschr.  b         ^  l.   uncini         *  Perpendiculü]   das  erste  u 
später  in  11  eorr.  *  =  Trutinula  *  diese  gll.  bis  639,  39   scheinen  aus   dem  xi 

buche  des  Summ,  interpoliert         '  s.  mlxxxv        *  vgl.  Mcxxn  Petra  limatica        '  vgl. 
MXCV  USW.  Zisinarium        "  l.  chnebel        "  die  gl.  ist  mir  unklar        **  s.  mlxxxv 


G40 


Bachlich  Geordnete  Glo88Are.     B.  Einzeujlohsare 


Bibl.  8.   Em.  31.  F.  {Zs.  15,  358.  359).  S(f.  184.   {IJatt.  1,  308.  310  =  Zu.  f.  d. 
jj/i.  13,  44ü.  447.  448).  —  Zs.  5,  3G4 

MCXI 

a  =   Codex  SGalli  184  p.  255.      b  =  Codex  SGalli  184  p.  262.      c  =   Codex 
Florent.  xvi,  5  f.  140»«.     </  =   67wi.   14G89  f.  40^     e  =   Clm.  14584  /".   118*. 


1  Si'lla  .satul  ab  [mcxii.  mcxiv] 

2  Ba.steriia^    saiubuhc  a    sanibuh  b    sam- 

3  buch  e  [mcxiv] 

4  Capula^   helza  a  helzo   b  heize,   vel  es- 

5  sehi  e 

G  Birsa  ^  hüt  rt  hut  ö 

7  Ulcia*  huluft  a  hulf  b  [mcxii] 

8  Sedile  ^  «idilla  ab  sidila  (/  sidel  e  [mcxii] 

9  Scanuiuin  scranua  ab  panch  e 

10  Sagena  segina  c 

1 1  Anm.s  *  angul  ab  angil  c  angel  e  [mcxii] 

12  Fabrica '  sniitta  d  [mcxiii] 

13  Incus^    anapoz   abd    aneboz  e    ampoz  e 

14  [mcxii.  mcxiii] 

15  Malleus  slaga^  abcd  slag  e 

16  Martellus  ^*'  haiinu'  abd  hainir  c  hamer  e 


Forceps  ^^  zanga'^  abcd  zange  e  [mcxii. 

mcxiii] 
Folles^^  P^ilgi  (ibd  palgec  balch  c[mcxii] 
Lima**    fihala  ab    figila  c    fila  (/    file  e 

[mcxii.  mcxui] 
Serra*^  t^aga  abd  sag  e  sega  c    [mcxil  31  I 

mcxiii]  321 

Forcipula**'  chluft  ad  clufth  c  chlopht  e  33 

cluf  b  34, 

Forcipes  scari*''  d  35] 

Cos  wezestein  e  [mcxii]  36  ] 

Hanile*^  hantfaz  e  37  j 

Calpodius"  leMst  e  38  j 

Katamus  pesme.  1  scopa  e 
Percussorivm  slegel  e  40) 


17  Amus  angul 2^  [mcxi] 

18  Stimulv*2i  gart 

19  Sella  satil  [mcxi.  mcxiv] 

20  Frenuin  brittil  [mcxiv] 

21  Hultia  hulft  [mcxi] 

22  Sedile  sidilla  [mcxi] 

23  Tentorium^ä  kicelt 

24  Paxillv"  stikkil 

25  Incv*  anaboz  [mcxi.  Mcxin] 


MCXII 

Codex  Selestadiensis  f.  123''. 

Cos  wezzestein  [mcxi] 
Mallev^  hamir  [Mcxrn] 
Macellv^  fla'skscranna^^ 
Forceps  zanga  [mcxi.  Mcxni] 
Follis  balc^*  [mcxi] 
Lima  figila  [mcxi.  Mcxin] 
Serra  sega  [mcxi.  Mcxin] 
Forcipula  glvtzanga 


41] 

42 
43 

44 
45 
46 

47 
48 


1  b .  stema   {loch)   h   Bastella  e.  s.  mlxxxv         ^  vgl.  mlxxxv.   mci  usw.  '  vgl. 

MLXXxn<i  *  hulcia  b  ^  Sedila  a  Sedilae,  ae  von  ziveiter  hand  aus  a  corr.,  zwischen 
636,  44  und  45  (Z         *  hamus  e.  s.  mci  usio.  '  davor  die  Überschrift  De  fabrica  et 

alüs   rebvs  d  *  vncus  e         '  slaga  von  ziceiter  hand  d        ^°  Marcellvs  d  macellus  e 

*' for,ceps  c  ^^  zanga]  z  aw«  h  c  "  foUisc  "  Liniaa  *^  ^xrai\eauf  rasur  a, 
das  ztveite  r  aus  ansatz  von  a  corr.  h  **  vgl.  MCXLn  ^''  die  gl.  am  rande  mit  Ver- 
weisung nachgetragen  d.  vgl.  Forcipes  MCI  usw.  '*  l.  Manile.  s.  mlxxxv  "  s. 
MLXXXix  *"  angul]  a  aus  corr.  ^^  vgl.  mcxxx.  mcxxxi  ^*  darauf  Papilio  simi- 
liter.  vgl.  MLXXxn».  mcxxvi  ^^  flaiskscranna]  das  erste  n  aus  m  radiert  **  balc] 
c  corr.  aus  ansatz  von  k  oder  1 


\ 


V.  Des  Lebens  Notdurft  MCXI  —  MCXV 


641 


TFw.  460.  {Diut.  3,   152  =  Sum.  35).   —    Wn.  460.  {Diut.  3,  151  =  Suni.  34. 
35).  —  Bibl.  8.  Sg.  184.  {Hatt.  1,  308  =  Zs.  f.  d.  ph.  13,  447).  Wn.  863.  {Hoff- 
mann 57) 


MCXIII 

Codex   Vindobonensis  804. 


1  (182'>)  Fabrica  smitte  [mcxi] 

2  Faber  sniit 

3  Incus  aneboz  [mcxi.  mcxii] 

4  Cosus  slifstain 

5  Malleus  hamer  [mcxii] 

6  Martellus  slage 

7  Forceps  (183*)  zange  [mcxi.  mcxii] 

8  Lima  vile  [mcxi.  mcxii] 

9  Falx^  sichele 


Fossorivm'^  howe 

Forcipvla  zangelin 

Serra  sage  [mcxi.  mcxii] 

Sera  slos 

Dolatoria  parte 

Ligo^  sech 

Nouacula  *  scharsach  ul  rasorivm 

Scalpellum  scabemezer 

Cvdo^  slage 


20 
21 
22 
23 
24 
25 
26 
27 
28 


10  Pasterna  sambucb  [mcxi] 

11  Sella  satel  [mcxi.  mcxii] 

12  Arceolus  ^  satelboge 

13  Falera  gereite  ut  schudir 

14  F/enum  britel  [mcxii] 

15  Cbamus  chambritel 

16  Lonim.  ul  abena  zuhel 

17  Saliuare  gebiz 

18  Submentile  chinneraif 


MCXIV 

Codex   Vindobonensis  804  f.   182**. 

]  Capistrum'  halfeter 

Strigilis  strigel 
Anten  a^  fivrbvge 
Postena^  afterraif 
Supracedri  gagenieder 
Cupla.  l  pastura  halte  ^ 
Strepe  stegeraif 
Calcar^"  spore 
Cingule  darmgurtele 


29 
80 
31 
32 
33 
34 
35 
36 
37 


MCXV^i 

a  =   Codex   Vindob.  1701.      6  =   Codex  SGalli  184  j9.  2G1.      c  =  Codex  Er- 
langensis    2008  p.  2.     d=  Clm.  14584  f.   HS''. 

n 

19  Cuba  1  doleum^^  Putina  a  119*  putin  h  pu  .  .  .  c  potige  d   [mcxvi.    mcxvii.  38 


^  vgl.  MCI  usw.  mcxxix  ^  vgl.  Mcvn  usw.  Mcxvi  '  vgl.  dcccclxxu.  MCI  *  vgl. 
MCI  usw.  MCXVI.  Mcxxx  Rasorium  ^  es  steht  Vdo         *  vgl.  mlxxxv  usw.  mcxxx 

■'  vgl.  mcxxx  '  vgl.  mclxxxvi  *  dass  hier  es  sich  nicht  um  einen  'Weideplatz 
für  das  vieh'  (Lexer  1,  1160)  handeln  kann,  lehrt  der  ganze  abschnitt:  pastura  ist  viel- 
mehr paatoria  {Diez  s.  v.  pastoja)  ' spannkette  der  pferde  auf  der  weide',  halte  also  das 
in  dem  compositum  isenhaltc  vorliegende  wort,  ebenso  unten  mcxlv         '"  vgl.  MCI  usw. 

"  unter  der  Überschrift  De  vasis  ac.  De  vasis  ligneis  b  "  nur  Cuba  b  Cumba  vi 
(l  d)  dolium  cd 

Althochdeutsche  glossen  III.  41 


642 


Sachlich  Geordnete  Globhare.     B.  ErNZEixjLOfi«AKE 


ßibl.   8.  %   184.  (Ilatt.  1,  308.309  = 
niann  57).  —  Melanges  d'archioloyie  et 


Zs.  f.  d.  ph.   13,  447).    Wn.  803.  {Iloff- 
d'fiistoire  8,  G14  =  M6inoires  6,  301 


1  MCXIX] 

2  Tunna     chuopha    a     119*      ehuafa     b 

3  [mcxvii.   mcxix] 

4  Tina   Zupur    .i.    bipar  a    119''    zubar  b 

5  zuber  d    zub  .  .  c    [mcxvi.    mcxvii. 

6  mcxix] 

7  Situla  Einpar  a  119*  einbar  b     .  .  er  c 

8  aimber  d  [mcxvii.  mcxix] 

9  Alueuö  troch  a  119*  b  truoch  c  träich  d 

10  [mcxvii.   mcxix.    vgl.  mcxvi    Alueo- 

11  lum] 

12  Calathus  casechar  c  cheschar  d 

13  Alueolus    trugili   a    119*  6c    trugelin   d 

14  [mcxvii.  mcxix.  mcxx] 

15  Sciphus  choph  a  119*  Cantaras  cops.  l 

16  ciphus  d  Cantharus  copf  c  [vgl.  mcxix] 

17  Patera^  scala  c  csal  d 

18  Cuppa^Chophaa  119*  chophaö  chuofac 

19  kuf  d  [mcxviii.  mcxx] 

20  Nappa'   naph    a  119*    napf*    bc    af   d 

21  [mcxvi.  mcxvii] 

22  Tinna  .  .  .  c  scahf  d  [mcxx] 

23  Bacina^  pecheri  c  peche.  I  cancha  d 

24  Catiiium^    Sulzchar    a  119*    sulzchar  b 

25  sulzechar    c     scuscekar    d      [mcxvi. 

26  mcxvii.  mcxix] 

27  Urcev*  urzel  a  119*  [mcxviu] 

28  Coclear  lephil  «119^  leffil    c    lefil   bd 

29  [mcxvi.  mcxviii.  mcxix] 


Maiiile''  hantfaz  a  119»  [mcxx]  31 

Scutula"    Hcuzila    a    119*    c    scucMla  b  32 

.scuzel  d  [mcxix]  33 

Capula**  helza  a   119*  34 

Lanx  Pach  uueiga  a  119*  35 

Crater  scala  a   119*  36 

Mulcrum^''  milchcubili  c  milhkubil  d        37 
Cribruni  ritra  a  119*  b  ritera  c  reitter  d  38 

[mcxvi.  mcxx]  39 

Cribelluiu^^  nip  a   119»  b   sib  c   sibe  d  40 

[mcxvi.  mcxix.  mcxx]  n 

Sedatiuni^^    ha.sip  a  119*    bc    harsib    d  42 

[mcxvi.  mcxix.   mcxx]  43 

Corbis^^  chorph  a  119*  chorop  b  c^orb  c  44 

chorb  d  45 

Anus  brslph"^*  b  40 

Nyxoc.  ^^  grece.  l.  Buxus  bnhs  a  119*  47 
Gallida  gellita  a  119*  [mcxviii]  48 

Becharii  Pecbara  a  119*  [mcxix]  49 

Capita^**  kepita  a  119^  gebiza  crf  [mcxvi.  50 

mcxix]  51 

Flascones    flascun    a    119''    c    flass    d  52 

[mcxvi.  Mcxvn.  Mcx\an.  mcxix]         58 
Modius"  mutti  a  119**  muute^*  mutte  c  54 

[mcxix]  55 

Lapidea  steinna  a  119'»  56 

011a.  1  cacauus  hafan  a  119^*  57 

Hinnapbus^^  napf  cd  58 

Yrnia^*'  pechari  c  pecher  d  59 


MCXVI 

Codex   Vaticanus  Keg.   1701. 
30  (2**)    Kupa    potnga     [mcxv.     Mcxvn.  mcxix] 

*  Patera  c  *  Cuppas  b   Cuppa   I   uiros   (vi   uiros  c)   nach   der   folgenden  gl.    cd 

^  Nappus  a         *  sehr  unsicher  c,    könnte  auch   uas    sein  *  Bacina   l  canca  (= 

conca)  c  ®  Catinü.  Parapsis  a  ''  vgl.  mlxxxv  anm.  *  Scutula  1  scuteUa  d  Scu- 
tula  vi  lanx  c,    die  gl.  vor  642,  28  d  '  die  ganze  gl.  unterstrichen  a.    vgl.  MCI  usic. 

*"  Mulchrum  d  '^  Cirbellü  h  Sribellum  d  "  Ssedaticiv  c  Sedaticium  d  "  Chor- 
bis  a   Corpis   b         "  dh.  arsloh,    die  gl.   tvird  ein  schreiherzusatz  sein  "  l.  Pyxoc, 

vgl.  95,  42  ^*  Capita  vi  (1  d)  parra  cd  vor  642,  37  "  vgl.  Mxcvm  ustv.  Mcm 

"  muute,  das  zweite  u  unsicher  c        "  :=  Hanaphus        *"  =  Himea  ' schenkkanne' 


60 


I 


V.  Des  Lebens  Notdurft  MCXV  —  MCXVII 


643 


Melanges  d'archeologie  et  d'histoire  8,  G14.  615.  G16  =  Memoires  G,  361.  3G2. 

Em.  31. 


1  Tina  zuper  [mcxv.  mcxvii.  mcxix] 
■1  Kmitada  channa 

:!  Alueolum     drog    [vgl.     mcxv.    mcxvii. 
t      mcxix  Alueus] 

.')  (2»^)  Flascones  flascun    [mcxv.  mcxvii. 
<]       Mcxvin.  mcxix] 
7  Tructuria  clruhtari 
s  Bottolicula  stouph  [mcxvii] 
.1  Nappa  naph  [mcxv.  mcxvii] 
lij  Peliuiiis  laben  ^ 

11  Narto  pechi^ 

12  Capita  gebita  [mcxv.  mcxix] 

13  C:oclear^  lephil  [mcxv.  mcxviii.  mcxix] 

14  Katinum  sulzichar [mcxv.  Mcxvn.  mcxix] 

15  Sedatium  härsib   [mcxv.   mcxix.  mcxx] 

16  Cribrellvm  sib  [mcxv.  mcxix.  mcxx] 

17  Cribra  riddra  [mcxv.  mcxx] 

18  Coffinus*  corbb  [mcxix] 

19  Uanna  wanna^ 

20  Pilv«  stäph 

21  Sartago^  phanna^ 


Arula  glutphanna  ■'"' 
Lebes  cheziP 
Suprest^  scapht 
Rasorium  sarasahc 
Subula  s...ela^  \  ala 
Dolatura  ^^  parta 
Runtina  . . .  esela^^ 
(2«'^)  Manubrium  halb 
Scultatorivm  ^^  nuuuil 
Teres  nabiger 
Lima  fihla 
Gramniacula  hahal 
Fuscinula  crouuil 
Andela  prantreita  [mcxx] 
Frigdorium  barst 
Ligus  seh 
Fossoriuin   houua 
Pala  scuuala 
Palv®  stecho 
Plana  scabo 
Falcicula  sichila 


22  Botolicula  stouf  ^*  [Mcx\a] 

23  Oppa  gebita  1* 

24  Catinam  sulzar^^  [mcxv.  mcxvi.  mcxix] 

25  Nappa  napf  [mcxv.  mcxvi] 

26  Aluevs  troh  [mcxv.  mcxix.  vgl.  mcxvi 

27  Alueolum] 

28  Tunas  chuofa  [mcxv.  mcxix] 

29  ....  as    1    dolium     puotigun^^     [mcxv. 


MCXVII 

Chn.  14689  f.  46^  ^^ 

mcxvi.  mcxix] 

Cubell .  .    s ^'^  [mcxx] 

Tina  zubar^^  [mcxv.  mcxvi.  mcxix] 
Situla  eimb^®  [mcxv.  mcxix] 


'30 
31 
32 
33 
34 
35 
36 
37 
38 
39 
40 
41 
42 
43 
44 
45 
46 
47 
48 
49 
50 


51 
52 
53 
54 


Canna...s^''  chanuatun  55 

Alueolas  trogali^i  [mcxv.  mcxix.  mcxx]  56 
Acetabulum  ezzichfaz  57 

Tractaria  hantfaz^^  58 


•  l.  label  *  ==  Narto  peh  Sum.  28,  11  '  C:oclear]  rasur  von  1  *  davor 
Mod  .  8  {gemeint  Modius)  mit  verziertem  anfangshuchstahen,  ohne  glosse  ^  die  letzten 
a  von  wanna  und  phanna  angehängt  '  diese  und  die  weiteren  gll.  sind  zumeist  einem 
glossar  entnommen,  tvie  es  MCi  usw.  vorliegt        ''  chezil]  zi  aus  u  corr.        *  mir  unklar 

•  l.  suuela        '"  Dolatura  mit  gröfserem  anfangshuchstahen        "  oder  esda.  l.  thesela 
'*  =  Sulcatorium        "  die  gll.  am  rande  fast  erloschen  und  schiver  lesbar        "  ne- 

bengeschr.        "*  darauf  Parapsis        "  l  dolium  übergeschr.,  puotigun  nebengeschr.  l.  Cu- 
bas  ''  8 . . .  .  nebengeschr.  l.  Cubella  stanta  "  darauf  Peluis  und  darüber  vannus 

"  nebengeschr.  *"  l.    Cannatas?  ^>  trogali]    li   zweifelhaft,    dann  eine  gl.  er- 

loschen       "  hantfaz   nicht  ganz  sicher 

41* 


b4-i  8a<  lIl.Ull   (iEORDSETE    GlOSSARE.      B.    EiNZELOLOBBAKE 

Etn.  31.  —  Ein.  31.  —  Zs.  5,  362,  —   Wn.  4G0.  {Diut.  3,  149  =  Suvi.  32.  33) 

1  Flaaconea  fla»cun[MCXV.MCXVi.MCXViii.       Botonia'     . . .  bri '■'  2»; 

2  Mcxix]  FiKcma  chasichar    [mcxx]  jt 

MCXVIII 

Clm.  14689  f.  40''.' 

3  Cuppa  chvfa  [mcxv.  mcxx]  Flascones      flaf^con  ^      [mcxv.  mcxvi.  Js 

4  Caiitarus  chenninc  va.s  ansa.s  habeiis                 mcxvii.  mcxix]  j'.i 

5  Vrcev"  vrcel*  [mcxv]  Gallida  gßliida''  [mcxv]  3u 

6  Coclear  leifi  ^  [mcxv.  mcxvi.  mcxix] 

MCXIX 

Codex  Selestadiensis. 

p 

7  (122'')    Cupa    I    dolium    bodin    [mcxv.       Sciphv^  copbilin  [vgl.  mcxv]  31 

8  mcxvi.  mcxvii]  Cuppa  standa  32 

9  Tunna  cvfa  [mcxv.  mcxvii]  Aluev«  trok  [mcxv.  Mcxvn.  vgl.  mcxvi  33 

10  Tina  zubar  [mcxv.  mcxvi.  MCXvn]  Alueolum]                                               34 

11  SituTa  1  amphora«  Eimir  [mcxv.  MCXvn]  ^lueolv«  trugilin  [mcxv.  mcxvii.  mcxx]  35 

12  Galeola  geUita  <^'^P^t^  ^^^'^a  [mcxv.  mcxvi]                    36 

13  Pecharius  bechaii  [mcxv]  Cribrum  l  cribellum  »  sip  [mcxv.  mcxvi.  37 

14  Scutella  scuzila  [mcxv]  mcxx]                                                      38 

15  Catinum  saltzcar  [mcxv.  mcxvi.  MCxvn]  Sedatiuin  hasip  [mcxv.  mcxvi.  mcxx]     39 

16  Coclear  lephil  [mcxv.   mcxvi.  mcxviii]  (123*)  Pasta  ^^  teik                                     40 

17  Flascones  flascun  [mcxv.  mcxvi.  mcxvii.  Cucuma  crugula                                           41 

18  mcxviii]  Modius  mutti  [mcxv]  42 

19  Calices  stoupha  Coffinv^  corp  [mcxvi]  43 

20  Potoliculv^  stouphilin  FoUis  ^^   balc  44 

MCXX 

Codex   Vindohonensis  804  f.   ISP. 

21  Cvba  chöpbe  [mcxv.  mcxviii]  Cubella   stände  [mcxxti]  45 

22  Dolium  poteche  Tina  schaf  [mcxv]  46 

23  Stoppa^^  padestube  Ydi-ia  zub^^*  47 

24  Tunna  leitvaz  Vrna  eimper  [mcxix  Situla]  48 

25  Luppa^^  ul  ciphus  choph  Galeola  alschaph  49 

*  Botonia,  das  erste  o  ziveifelhaft  "  bri  unsicher,  l.  eimbri  '  die  gll.  am  rechten 
rande  von  ziceüer  hand  *  nebengeschr.  *  leifi  {mehr  nicht  zu  erkennen:  l.  leifü) 
nebengeschr.          *  flascon  unter  flascones          '  die  gl.   tiefer  unten,  g^Uida  nebengeschr. 

*  ampbora]  das  erste  a  aus  corr.  *  1  cribellum  übergesclir.  ^°  s.  oben  mlxxv 
"  vgl.  MLXXXvm.  Mcni.  mcxi  usrc.  *'-  lag  ursprünglich  Oppa  wie  MCXvn  vor? 
'*  l.  Cuppa        '*  darauf  Situla  uas  cauatü 


V.  Des  Lebens  Notdurft  MCXVII  —  MCXXI 


645 


Wn.  460.  {Diut.  3,  149.   150  =  Smn. 
1,  310  =  Zs.  f.  d.  ph.   13, 


33).  —  Bibl.  8.  Em.  31.  Sg.   184.  {Halt. 
448).    Wn.  863.  {Hoffmann  58) 


1  Alueolus  tmgel  [mcxv.  mcxvii.  mcxix] 

2  Dulciolus^  ul  Spina  zaphe 

3  Manile  hantvaz  [mcxv] 

4  Sporta.  ul  quatus^  chorp 

5  Cartallum  iil  canistruni  chorpzelne 

6  Galatus   zaiii 

7  Cribrum  ritere  [mcxv.  mcxvi] 

8  Cribelhim  sip  [mcxv.  mcxvi.  mcxix] 

9  Sedacium  hasip  [mcxv.  mcxvi.  mcxix] 

10  Siniini  char 

11  Fascina   cheschar  [mcxvii  Fiscina] 

12  Zaberna  nialhe  ul  pulge 


30 
31 
32 
33 


Capsella  l  cassidile  tasche 
Marsupium  putel 
Bursa  phose 
Crumena  pigurtel  ^ 
Andena  brantraite.  ferruni  trivm  pedum  34 
super  quo  ponuntur  ligna  ad  facien-  85 
dum  focvm  [mcxvi]  36 

Labium  brant*  37 

Incastratura  ^  tuuel  38 

Retorta  wide  39 

Curulis*'  ualzstuol  40 


MCXXI ' 

a  =  Codex   Vindob.   1701.     b 
f.  48^ 

13  Terra    salica^    selilant  a   120^  c    seler- 

14  laut   d    [mcxxii.    mcxxiii.    mcxxiv. 

15  mcxxv.  mcxxvi] 

16  Mansus  huopa  a  120''    höba  c    hiiba  d 

17  hoba  b    [mcxxii.    mcxxiii.    mcxxiv. 

18  mcxxv.  mcxxvi] 

19  lurnales  *  iuh  a  120''  b  iuh  c  morgan  d 

20  [mcxxii.   mcxxiii.   mcxxiv.    mcxxv. 

21  mcxxvi] 

22  Aratura  Celga  a  120''  celga  c  [mcxxiv. 

23  mcxxix] 

n 

24  Coloni'^*'   Puriga  a  120''  puinnga  b   pv- 

25  wem  d  [mcxxii.  vgl.  mcxxxii] 

26  Libertini  frilazza  a  120''    laza  b    frie  d 

27  [mcxxxii] 

28  Aratrum  fluoch  a  120''  fluoc  b  phlök  c 

29  phluech.  1  medela  d  [mcxxii.  mcxxix. 


=   Codex  SGalli  184  p.  261.      c  =    Clm.  14689 
d  =  Clm.  14584  f.  119^ 

mcxxx]  41 

Buris  phlogishovpit  c  [mcxxii.  mcxxix.  42 

MCXXX.   mcxxxi]  43 

Erpica^^  egida  b  Egidda  a  120''  egde  d  44 

[mcxxii.  mcxxui.  mcxxix.  Mcxxxin]  45 
Temo  ^2  diesil  d  [mcxxix]  46 

Plaustrum    uuagan    a    120''  6    wagin   c  47 

wagen  d  [mcxxii.  mcxxx.  mcxxxi]  48 
Humeruli  chipphun  a  120''    chipphin  c  49 

chipfun  ^^  b  chipf  d  [Mcxxn.  mcxxix.  50 

MCXXX.  mcxxxi.  mcxxxiii]  51 

Radii    felgun  a  120''    uelgin  c    felga  b  52 

spaiche  d  [mcxxii.  mcxxix.  mcxxx.  53 

MCXXXI.  mcxxxiii]  54 

Canti    speichun    a    120''    b    speichin    c  55 
velge  d  [mcxxii.  mcxxix.  mcxxxih]  56 

Modioli^*  napa  a  120''  naba  bc  nahe  d  57 


*  l.  Dnciolus  *  l.  qualus  ^  pigurtel]  r  aus  1  corr.  *  l.  brart  ^  es  steht 
Lucastratura  *  s.  mlxxxv         ^  unter   der  Überschrift   Item  de  culturis  terrae  b    De 

culturis  terre  a,  in  c  am  rande  von  zweiter  hand  *  die  gl.  nach  645,  21  d  '  lur- 
nalis  c         ^"  s.   oben  426,  39  "  erbica  d,  vor  645,  28         '*  Temo]  e    aus  corr.    d 

*'  chipfim]   p   aus   f  corr.  b         '*  medioli  b   mediola  d 


646 


Bachlich  Geordnete  Globsare.    B.  Einzelolosware 


Bibl.  8.   Btn.  31.  S(/.  184.  {IhU.    1,   310 
{Hoffmann  58).  — 

1  [mcxxii.    mcxxix.  mcxxx.    mcxxxi. 

2  MCXXXIIl] 

3  Lora    lohhelnmn    a    120'^     ioholmun    b 

4  iohhalm  c  [mcxxii.  mcxxiii.  mcxxix. 

5  MCXXX.  mcxxxi] 

6  Scala^  leitra  a  l'^O**  6  leiter  d  [mcxxii. 

7  mcxxx.  mcxxxi.  mcxxxii] 

8  lugum    loh    a    120'»    ioh    bc     [mcxxii. 

9  mcxxiii.  mcxxx.  mcxxxi,  mcxxxii] 
10  Rota^    rad  a  120'*  b    rat  cd    [mcxxii. 


=    Zs.  f.  d.  jjh.   13,  448).    Wn.  863. 
Za.  5,  361.  362 

mcxxx.   mcxxxi.  mcxxxii]  34 

Curta    hof   a    120*>     h6f    c     [mcxxiii.  35 

Mcxxiv.  Mcxxv.  mcxxxii]  36 

Curtali»  houa«tat  a  120'».   121«  hofstat  c  37 

[mcxxiii.  mcxxiv.  mcxxv]  38 

Funi.s^  seil  a  121»  c<i  [mcxxii.  mcxxx.  39 

mcxxxi.  Mcxxxn]  40 

Corda*  senua  b  [mcxxxiii]  41 

Stiua  keiza  a  121*  c  [mcxxiv]  42 


11  Mansv*  t  ariola'^  hvba  [mcxxi.  mcxxiii. 

12  mcxxiv.  mcxxv.  mcxxvi] 

13  Familia  hiwisc^'i 

14  Terra  salica  selilant  l  frigelendi^  [mcxxi. 

15  mcxxiii.  mcxxiv.  mcxxv.  mcxxvi] 
IG  lurnales     morgana     [mcxxi.     mcxxiii. 

17  mcxxvi] 

18  lugera  luchart 

19  Nouelluni   nivgileudi   [vgl.  mcxxiii  No- 

20  ualia] 

21  Serui  scalka 

22  Ancille  divui 

23  Coloni  1  accole '  buringa  bueri  "^  [mcxxi. 

24  vgl.  mcxxxii] 

25  Carnim  l    plaustrum^     wagin     [mcxxi. 

26  mcxxx.  mcxxxi] 

27  Carratum  fodir 

28  Aratrum  phluk  [mcxxi.  mcxxix.  mcxxx] 

29  Purim   phlogis    hobit    [mcxxi.  mcxxix. 

30  MCXXX.  mcxxxi] 

31  Erpica  1  occa^  egida   [mcxxi.  Mcxxni. 

32  mcxxix.  Mcxxxni] 

33  Ligo  sech  [mcxxix.  mcxxx.  mcxxxi] 


MCXXII 

Codex  Selestadiensis   f.  122''. 

Vomer   l    cultruui^''    waginsi    [mcxxix.  43 

MCXXX.  mcxxxi]  44 

Lucar  1  tholum^"  rvhhus  [mcxxvi]  45 

Petra  limatica^^  sliffistain  46 

Scala  laitera   [mcxxi.  mcxxx.  mcxxxi.  47 

mcxxxii]  48 

lugum  loch    [mcxxi.    Mcxxin.  mcxxx.  49 

mcxxxi.   mcxxxii]  50 

Lora  ieichhalina  [mcxxi.  mcxxiu.  mcxxix.  51 

MCXXX.  mcxxxi]  52^ 

Funis    seil    [mcxxi.    mcxxx.    mcxxxi.  53 

mcxxxii]  54 

Humeruli    chisphun     [mcxxi.    mcxxix.  55 

MCXXX.  mcxxxi.  Mcxxxni]  56 

Radii  speichun  [mcxxi.  mcxxix.  mcxxx.  57 

mcxxxi.  mcxxxiu]  58 

Canti  felgun  [mcxxi.  mcxxix.  mcxxxiii]  59 
Modioli  nabun  [mcxxi.  mcxxix.  mcxxx.  60 

MCXXXI.  Mcxxxni]  61 

Rota   rath    [mcxxi.     mcxxx.    mcxxxi.  62 

MCxxxn]  63 


^  die  gl.  vor  645,  49  d  *  die  gl.  vor  645,  55  d  *  restis  1  funis  d        *  s.  MCl 

usu).  *  1  ariola  übergeschr.  *  1  frigelendi  ühergeschr.  '  1  accole  und  bueri  über- 
geschr.  *  1  plaustrum  übergeschr.  vgl.  zu  dieser  gl.  und  den  weiteren  oben  448, 39 — 41. 
44 — 54        »  l  occa  übergeschr.        '"  1  cultnun  und  l  tholum  übergeschr.        "  s.  MCX 


V.  Des  Lebens  Notdurft  MCXXI  —  MCXXV  647 

Em.  Sl.  —  F.  {Zs.  15,  355).  —  Wn.  460.  {Diut.  3,  150  =  Svm.  34) 


1  Terra   selica    selilant    [mcxxi 

2  MCXXrV.    MCXXV.    MCXXVl] 

3  Maiisus  huoba  [mcxxi.  mcxxii.  mcxxiv. 

4  MCXXV.    MCXXVl] 

5  Sulcus  furch  [mcxxxii] 

6  lugerum  morgin  [mcxxi.  Mcxxn.  jnicxxvi] 

7  Noualia  nuigelenti  [vgl.  mcxxii  Nouellum] 

8  Colonus  lantsidilo 

9  Erpica  egida  [mcxxi.  mcxxii.  mcxxix. 

10  MCXXXIIl] 

11  lugum  loch    [mcxxi.    mcxxii.    mcxxx. 

12  MCXXXI.    MCXXXIll 


MCXXIII 

Chn.  14689  f.  Al\ 

MCXXII.      Lora  giehlmin  [mcxxi.  mcxxii.  mcxxix.  27 

MCXXX.    MCXXXl] 

Humeruli^  luni 

Kepagulum  spruziP  [mcxxxiii] 


28 
29 
30 

Rastel  recho[MCXXvii.MCXxviii.  mcxxix.  31 
mcxxxiii]  32 

Precarium  spregar^  33 

Concampium  uuehssal  34 

Inuestitura  giuera  35 

Curtis    hof    [mcxxi.    mcxxiv.    mcxxv.  36 
mcxxxii]  37 

Curtile  hofistat  [mcxxi.  mcxxiv.  mcxxv]  38 


MCXXIV* 

Codex  Florentinus  xvi,  5. 


13  (135»)  Cicuta  seerilinc 

14  Stiua  keizza  [mcxxi] 

15  Curtale^    houestat     [mcxxi.      mcxxiii. 

16  mcxxv] 

17  Curta  hoph    [mcxxi.    bicxxiii.  mcxxv. 

18  mcxxxii] 

19  Aratura  (135*')  zelga   [mcxxi.   mcxxix] 

20  lurnalis  iuch  [mcxxi.  mcxxv.  mcxxvi] 


Mansis  huoba  [mcxxi.  mcxxii.  Mcxxin.  39 

mcxxv.  mcxxvi]    ■  40 

Terra  salica    selilant    [mcxxi.     mcxxii.  41 

MCXXIII.    MCXXV.    mcxxvi] 

Carminare  zeisin® 

Carzmare  zeisalon  ^ 

Catax  hufalze^ 

Peripectasma.  genus  uestis  .i.  chemis 


42 
43 
44 
45 
46 


MCXXV 

Codex  Vindohonensis  804  f,  182=*. 

21  Curtis  hove    [mcxxi.  mcxxiii.   mcxxiv.      Planea  tille  [mcxxvi  Planca] 

22  mcxxxii] 

23  Curtifer'  raaierhof 

24  Curtalis     houestat      [mcxxi.     mcxxiii 

25  mcxxiv] 

26  Tolus  vierst 


Tigna  rauen  [mcxxvi.  mcxxvii] 
Asseres  preter 
Prena^  spange 
Spicarivm  chaste 
Granarivm^  chornhus 


47 
48 
49 
50 
51 
52 


'  Humeruli]  der  mittelstrich  des  H  fehlt         *  vgl.  oben  448,  43  '  umgedeutschtes 

pfrcgar?  *  die  gll.  beginnen  mit  Ganeo.  Spei'ma.  Pugio.  Stemma.  Scansilia.  Cicuta. 
Plagiarius.  Pleuresis.  Lomentum.  Epauleum:  die  hieher  gehörigen  gll.  sind  also  vorn  und 
hinten  von  fremden  eingeschlossen  ^  Curtal  hs.  *  die  z  aus  h  corr.  '  Curtifer] 
am  letzten  r  radiert  {aus  b)        *  =:  Patena  657,  8?        's.  MXCin  usw. 


648 


Bachlich  Geordnete  Glomjare.  B.  Einzelolobhare 


IVn.  400.   {J>iul.   3,  150  =  Simi.  34).   —    F.  (Zu.  15,  359). 


Zu. 


366 


1  Feiiile  hoütadel 

2  Vaccaria  rinderswaide  * 

3  Arnientarius  «waige'* 

4  Oiiile  l  caula  scafstige 

5  Mulgarivin   gellete 

ü  Terra    salica    sellant    [mcxxi.     mcxxii. 


MCXXIII.    MCXXIV.    MCXXVlJ  29 

Mansu»  höbe  [mcxxi.  mcxxii.  mcxxiii.  30 

MCXXIV.    MCXXVl]  31 

lurnaliri  l  iugerivm  iuch  [mcxxi.  mcxxiv.  32 
MCXXVll  33 


7  Frutex  '  studa 

8  Axis  pret.  l  schindala 

9  Terra  salica   selilanth    [mcxxi.   mcxxii, 

10  mcxxiii.  mcxxiv.  mcxxv] 

11  yeremus  walt 

X  X 

12  Mansus  houba*  [mcxxi.  mcxxii.  mcxxiii 

13  mcxxiv.  mcxxv] 

14  Ascelli  cluftb.  sceida  [mcxxviiJ 


15  lujera.  l  iurnales  iuch.  1  morgana  [mcxxi. 

16  mcxxii.  mcxxiii.  mcxxiv.  mcxxv] 

17  Astella  sceita 

18  Tinnus  rauo  [mcxxv.  Mcxxvn] 

19  Lucanar  rouchus  [mcxxii] 

20  Culmen  first 


MCXXVl 

Codea:  Florentinus  xvi,  5  f.  140''. 

Trabs  gebretto  [mcxxvii]  34 

Asseris*  1  tegula    lattun   [vgl.   mcxxvii  35 

Tegule]  36 

Planca  dilo  [mcxxv]  37 

Plancarium  dili  38 

Laterculum  scindala.  l  hiegil  *  [mcxxviu]  39 
Postcs  t&rsule  40 

Palus.  li  steche '  41 

Palus.  dis  fenne  42 

Sublimitaros^  ubirtur  [mcxxvii]  43 

Tortoria.  t  torta^  wit  44 

Carpentarius      holzmeist^*'        [mcxxvii.  45 

Mcxxviii]  46 

Tentorium  gizelt^^  47 


MCXXVII 

Codex  Selestadiensis  f.  124*. 


21  Ascelle^^  sceidun  [mcxxvi] 

22  Trabes  balcun  1  Gibreitta  [mcxxvi] 

23  Tegule  lattun  [vgl.  mcxxvi  Asseris] 

24  Axilia  scindelun 

25  Lateres  Ciegulun 

26  Tignv^  sparro  1  rauo  ^^  [mcxxv.  mcxxvi] 

27  Fores  turi 

28  Postes  turikerdar^* 


Superluminare^^  vbirduri  [mcxxvi]  48 

Carpentarius       holzmeistar        [mcxxvi.  49 

Mcxxvni]  50 

Rastel  rech  [Mcxxin.  mcxxviu.  mcxxix.  51 

Mcxxxni]  52 

Riuv'  bach  53 

Scurra  scirno  54 


^  l.  -swaige  *  braucht  schwerlich  in  swaigere  geändert  zu  werden  *  davor  äb- 
satz  *  es  soll  in    huoba    umgestellt  loerden  *  dh.  Asser.  is  *  l.  ziegil         ''  s. 

MCXVI         *  l.   Superliminare         '  vgl.   Mcxx    Retorta  "  holzmeist]    z    aus  h   corr. 

"  gizelt]  z  aus  h  corr.  s.  MLXXXn».  Mcxn        "  oder  AsteUe        ^'  1  rauo  ühergeschr. 

"  l.  turiskerdar        "  l.  Superliminare 


V.  Des  Lebens  Notdurft  MCXXV  —  MCXXX  649 

Sg.29d.{Hatt.l,303).—  Wn.4:ß0.{Diut.3,U9  =  Smn.32).—  Wn.SS55.{Diut.S,4:05) 

MCXXVIII 
Codex  SGalli  299  p.  33.  ^ 

1  Latercule  schintaluN  [mcxxvi]  Rastel  recho  [mcxxiii,  mcxxvii.  mcxxix.  25 

2  Carpentarius     holz      meister      [mcxxvi.  mcxxxiii]  26 

3  mcxxvii]  Sace  isan  scuvala  27 

4  Plana  ^  scabo 

MCXXIX 

Codex  Vindobonensis  804  f.  181*. 

5  Aratrum  phl6ch3[MCXXi.MCXxn.MCXXx]       Orbita  wagenlaise  28 

6  Buris    phlöges    höbet    [mcxxi.    mcxxii.      Aratura  zeige  [mcxxi.  mcxxiv]  29 

7  MCXXX.  Mcxxxi]  Erpica  eide    [mcxxi.    mcxxii.   mcxxiii.  30 

8  Vomer  wagense  [mcxxii.  MCXXX.  mcxxxi]  mcxxxiii]  31 

9  Ligo  sech  [mcxxii.  mcxxx.  mcxxxi]  Trahea  slite  32 

10  Stiua  riestere  Lantiniim  chomat^  33 

11  Temo  diechsele  [mcxxi]  Rastellus    ul    fenilega  reche    [mcxxiii.  34 

12  Canti  uelge  [mcxxi.  mcxxii.  mcxxxiu]          mcxxvii.  mcxxviii.  mcxxxiii]  35 

13  Modioli  nahe    [mcxxi.  mcxxii.  mcxxx.  Tila  zint®  36 

14  mcxxxi.  mcxxxiii]  Rastrum  ul  fossorivm''  höwe  37 

15  Radü  speichen*[MCXXi.  mcxxii.  mcxxx.       Paxillum  rivtel.  ul  grebel  38 

16  MCXXXI.  mcxxxiii]  Runcina  nöl  39 

17  Humeruli     chiphen      [mcxxi.     mcxxii.      Sarculum  getisen  40 

18  mcxxx.  mcxxxi.  mcxxxiii]  Pala  suvele  [mcxxx]  41 

19  Prodeilus  zieter  Wanga  isenscuvel  42 

20  Axis  achse  Falcastrum  segense  43 

21  Pidulus  grintel  Falx  ul  falcicula  sichel  44 

22  Lora  giechhalme  [mcxxi.  MCXXII.  mcxxiii.  Furcula  gartgabele  45 

23  mcxxx.  mcxxxi]  Tridens  mistgabel  46 

MCXXX« 
Codex  Vindoh.  1757. 

24  (235*)  Carrum  wagan  [mcxxi.    mcxxh.  mcxxxi]  47 

*  im  unmittelbaren  anschluss  an  607,  28        *  s.  MCI  usw.        *  phlöch]  1  aus  o  corr. 

*  es  folgt  Obex  lonex  *  es  liegt  doch  wol  lantinum  cheimat  (s.  mcxlv)  zu  gründe, 
das  hieher  verschlagen  ist,  tveil  das  verderbte  deutsche  ivort  als  'Jcummef  gefasst  wurde 

*  die  Salom.  gll.  haben  Tila  cinta,  einte,  canta,  citra,  der  sinn  des  lat.  wortes  ist  aber 
nicht  hinreichend  klar  ''  diese  und  die  weiteren  gll.  sind  einem  vocabular  der  gestalt 
MCI  entnommen  *  zu  diesen  gll.  vgl.  die  erläuterungen  von  FDiez  im  Jahrbuch  f. 
rom.  u.  engl.  litt.  Q,  1  ff  {Kleinere  arbeiten  und  recensioncn  224^);  geringen  tvert  hat 
die  mir  unmittelbar  vor  beginn  des  drucks  zugekommene  arbeit  von  PMarchot  {Les  glo- 
ses  de  Vienne,  Fribourg  1895),  welche  friaulischen  Ursprung  des  ganzen  glossars  zu  er- 
weisen sich  vergeblich  bemüht:  denn  romanische  färbung  zeigt  nur  der  schluss  von 651,9a» 


660 


Sachlich  Geordnete  Glomare.  B.  Einzelolossare 


Wn.  3355.  {Diut.  3,  405) 


1  Stiinulu«  gai-at  [mcxxxi] 

2  Buriin    fluoges    houpit     [mcxxi.  MCXXll. 

3  MCXXIX.    MCXXXlJ 

4  luguin   ioh    [mcxxi.    mcxxii,    mcxxiii. 

5  mcxxxi.    MCXXXIl) 

6  Lora  iohhalina  [mcxxi.  mcxxii.  mcxxiii. 

7  MCXXIX.  mcxxxi] 

8  Plaustnim  wagaii  ^ 

9  Aratruin  fluoc  [mcxxi.  mcxxii.  mcxxix] 

10  Pol  cholpo  [mcxxxi  Dol] 

11  Uomeres    wagaiisun    [mcxxii.    mcxxix. 

12  mcxxxi] 

13  Ligo  seh  [mcxxii.  mcxxix.  mcxxxi] 

14  Cimalic  scatahuot^ 

15  Humeruli    chipphuii     [mcxxi.     mcxxii. 

16  mcxxix.  mcxxxi.  mcxxxiii] 

17  Scala   leitra   [mcxxi.   mcxxii.  mcxxxi. 

18  MCXXXIl] 

19  Gratis  hurd 

20  Funes    seil    [mcxxi.    mcxxii,   mcxxxi. 

21  MCXXXIl] 

22  Rote    redir   [mcxxi.    mcxxu.    mcxxxi. 

23  Mcxxxii] 

24  Radii  uelga  ut  speihiin  [mcxxi.  mcxxii. 

25  mcxxix.  mcxxxi.  mcxxxiii] 

26  Medioli  napa  [mcxxi.   mcxxii.  mcxxix. 

27  mcxxxi.  Mcxxxm] 

28  Temo  (235'')  languid  [mcxxxi] 

29  Genua  zupar  [mcxxxi] 

30  Situla^  heinipar  [mcxxxi] 

31  Guba^  putina 

32  Galdarios  chezzila 


Chaldarioli*  chezzili 

Gminagla*  hala 

Tunna'^  chuofa  [mcxxxi] 

Dolea  zcntanara  [mcxxxi] 

Aiigjiria  Htanta 

Ignitabulum  **  liuhta  [mcxxxiii] 

Falces  sengansa 

Falcidas  "^  .sihchilun 

Securis'*  acchiis 

Dolatrias  ^  pailun 

Patella*  phanna 

011a '    hauana 

Ueru^*'  .^piz 

Bantini*^^  pecchi 

Urceoluni  ^  ^  urzal 

Manile^"  hantchar 

Sapona  ^^  seiffa 

Mappula  duuehi(23G»)la 

Cultrum^^  mezzarahs 

Forcipe^^  a  pilo  scari 

Pecten^^  chainp 

Subula^^  ala 

Acus  ^^  nadla 

Fiscina^'  fiscer 
Forainen  ori 
Anulum  uingiri 
Inaures^*  oringa 
Ai-millas^^  pouga 
Manuterias^^  hantduuehillü 
Fossorias^^  houun 
Palas"^"   scuüun  [mcxxix] 
Genuale  ampahtlahan  ^^ 
Rosarum  ^^  scarasahs 


34 

35 


39 

10 
11 

l'j 
11 


•17 

49 
50 
51 
52 

y.] 
r.i 

56 

57 

58 

59 

6^ 

Gl 

62 

63 

64 

65 


*  s.  oben  649,  24  '  die  gl.  kehrt  mcxlv  wider,    schon  darum  kann  cimalic  kein 

rhaeto- romanisches   ivort   sein,    tvie  Marchot  vermeint         '  vgl,  MCXV  usiv.  *  vgl. 

MCI  usiv.  ^  vgl.  MCXV  ustc.  '  vgl.  mlxxxv  anm.  '  vgl.  MCI  usw.  *  vgl. 

MCi  usw.         ^  vgl.  Mcm.  MCXV        *"  vgl.  Mcvi        "  vgl.  mlxxxv.  MC\TI         "  vgl.  MCI 
usw.  "  l.  Fuscina  und  vgl.  Gll.  2,   370,  45  fisker  =  fisc-ker  "  vgl.   MiiXXxnc 

usw.     wunderlich    misverstanden   von    Marchot  "  vgl.    MLXXXV    usw.  "  vgl. 

MCI  usw.  "  sodann  Mensales   similiter  **  rosarü:    hs.  dh.   Basorium  Diez.   vgl. 

MCI  usw. 


V.  Des  Lebens  Notdurft  MCXXX  651 

Wn.  3355.  (Diiit.  3,  405.  406) 

1  Quercus  tauna'^  Nastlo  nestila  11) 

2  Sella^  satal  Sincta  gurtila  20 

3  Frenuin^  prittil  Sella^"  lentifano  21 

4  Falerium  satalgiuziugi  Managa  ^'  arniilo  22 

5  (236^)  Procula  ::zuec*  Fibulae! vira  naruuo  23 
()  Spado^  drat  Uro^*  ul  linibus  soü  24 

7  Forma  leist  lansa  ^*  gero  25 

8  Subula®  ala  Cusidura  nat  26 

9  Manugo'  stil  Antelina^**  furpugi  27 
lOSida^porst  Postelma^«  afterrei(237»)fi  28 

11  Cauistrum^  halftra  Ciugola^^  stafa  stegereif  29 

12  SundaUo^"  sola  Suprasella  hiilft22  30 

13  Mezipe  ufsiuid  ^^  Eagabia  slougriumo  31 

14  Thomar  upscuhi^^  Arsilün  satelpogo^^  32 

15  Piz  spiz  SargaP*  uestido  roc  33 

16  Scoph  soc^^  PaludeP^  sarroc  34 

17  Calza  hosotra^*  chnehosa  Pasingo  päpas^®  35 

18  Fasoniola^^  wintinc 

*  die  gl.  scheint  verderbt,  da  der  haumname,  abgesehen  von  seiner  falschen  Ver- 
deutschung, nicht  hieher  passt.  tanna  mit  Marchot  als  rom.  zu  nehmen,  liegt  nicht 
der  mindeste   grund  vor        '  vgl.  Mcxi  usiv.  '  vgl.  Mcxn  usio.  *  : :  zuec]    z  aus 

c  corr.  *  vgl.  wxxxxrx.    auch  mcxlv  begegnet  Spada  1  trada   drät:    man   braucht 

deshalb    nicht   mit  Marchot  in  Spaclo  =  Spaculus   zu  ändern  '  vgl.  MCI  usw.   und 

oben  650,54  ''  Diez  schlägt  manago  vor:  vielleicht  Tüosxiigo  {vgl.  oben  503,28)?  *  = 
seta   {vgl.  mlxxxix)  ^  =  capistnun  {vgl.  MCXrv):    hier  denkt  unbegreiflicher  weise 

Marchot  an  den  knieriemen  des  schusters  ^"  sundallo  oder  eher  fundallo  hs.     l.  San- 

dalio  "  in  Mezipe  wird  der  acc.  eines  compositums  mit  -ceps  {vgl.  forcipe)  vorliegen. 
denn  Marchots  herleitung  von  medium  pedem  ist  bedenklich,  weil  es  sich  nicht  um  einen 
Jcörperteil,  sondern  um  ein  stück  der  fufsbekleidung  handelt,  die  deutsche  Übersetzung 
'das  aufgenähte'  deutet  lool  auf  den  teil  des  schuhs,  der  oberhalb  der  sohle  sich  befindet 

**  hier  vergleicht  Marchot  mit  recht  friaul.  tom^re,  ital.  tomaja  ' Oberleder'  "  Diezs 
Vermutung ,  dass  scophsoc  =  dichter  schuh ,  unter  ausfall  von  lat.  soccus,  zu  lesen  sei, 
hat  geringe  Wahrscheinlichkeit  '*  Diez  wird  recht  haben,  wenn  er  hoso  tra  teilt  und 

in  letzterem  {hinter  dem  in  der  hs.  eine  kleine  lücke)  den  rest  eines  selbständigen  lat. 
Wortes  sieht,  das  er  in  bracca  oder  bracile  findet;  ich  vermute  trabucna  {Graff  s.  v.  dieh- 
bruoh)         *"  vgl.  jrLXXxn^  usio.         "  Diez  nimmt  entstellung  aus  fasella  =  fasciola  an 

"  =  manica  **  =  ora  "  es  ist  zweifelhaft,  ob  so  oder  lansa  in  der  hs.  steht. 
im  ersteren  falle  könnte  man  an  frz.   ganse  'schlinge,    die  als  knöpf  loch  dient'  denken 

*"*  vgl.  MLXXXVI  **  hiezu  fehlt,  wie  Diez  sah,  die  deutsche  gl.  **  hutft]  unten 

an  l    radiert,    gemeint    huluft?  *'  vgl.  MLXXXV  usw.   MCxrv  Arceolus  **  da  die 

Partikel  vel  sonst  in  diesen  gll.  vi  geschrieben  ivird,  so  darf  man  nicht  mit  Graff  und 
Diez  Sarga  (:=  frz.  serge)  uel,  sondern  muss  Sargalis  oder  Sargale  (=  sericalis,  sericale 
hei  Ducange)  lesen,  zumal  das  l  von  dem  vorhergehenden  a  durch  keinen  zivischenraum 
getrennt  ist         **  vgl.  MLXXXn^  Paludamentum  *'  Diezs  erklärung  geht  fehl:  pam- 

paa  ist  =  mlat.  bombasium,  unserem  'wams'  {so  jetzt  auch  Jostes  bei  Marchot  40);  Pa- 
singo stellt  sich  zu  frz.  basin  {Diez  Etym.  wb.  s.  v.  bambagio) ;  Marchots  deutung  pusingo 
aus  buosem  und  patronymischer  endung  -ing  ist  natürlich  unmöglich 


«62 


Hachlicii  Geordnete  Glohbare.  B.  Kinzeloloh8are 


Em.  31.  —    Wn.  4G0.  (Ditit.  3,  152  =   Suvi.  3G) 


MCXXXI 

Ctm.  14689  f.  46^ 


1  Ganum    l     plaii.-tmin      uuiigin    [mcxxi. 

2  MtXXII.   McxxxJ 

3  Leuga  slito  [mcxxxiii] 

4  Stünulv*  gart  [mcxxx] 

5  lugum    ioh    [mcxxi.   mcxxii.    mcxxiii. 

6  MCXXX.    MCXXXIl] 

7  Baris  phlugLs    houplt    [mcxxi.    mcxxii, 

8  mcxxix.  mcxxx] 

9  Loruni  iohhalma [mcxxi.  mcxxii.  mcxxiii. 

10  MCXXIX.  mcxxx] 

11  Dol  cholpo  [mcxxx  Pol] 

12  Vomer     uuaginsun     [mcxxii.     mcxxix. 

13  mcxxx] 

14  Ligo  seh  [mcxxii.  mcxxix.  mcxxx] 

15  Scala    leitra    [mcxxi.    mcxxii.    mcxxx- 

16  mcxxxii] 

17  Funes  seil  ^     [mcxxi.    mcxxii.   mcxxx. 

18  mcxxxii] 

19  Humeruli    chippu  ii     [mcxxi.     Mcxxn. 


mcxxix.  mcxxx.  mcxxxiii] 
RaJii.  \  caiiti^  uelga  l  Hpfiohun  [mcxxi. 

mcxxii.  .mcxxix.  mcxxx.  mcxxxiii] 
Dolea  centenari  [mcxxx] 
Tunna  chiifa  [mcxxx] 
Geriira  zuber  [mcxxx  Gerula] 
Situla  eiinpar  [mcxxx] 
Gallida  ^  l  pandula  gellita 
Temo  lancuuit  [mcxxx] 
Modioli  napa  [mcxxi.  mcxxii.  mcxxix. 

mcxxx.  mcxxxiii] 
Rote   redir*    [mcxxi.    mcxxii.  mcxxx. 

mcxxxii] 
Putina  potaga 
Scuzila  ^  scuzzila 
Fusula  spruizza® 
Capita''  gepiza 
Catinum  '  sulzchar  ^ 
Capiton  slegil 


31 


40 
47 

is 
49 


MCXXXII 

a  =   Codex   Vindohonensis  804  f.   183^  h  =  Codex  Wirxiburrjensis  Mp.  th.  4**  60 

f.  105b. 

20  Coloni  geburn  ah    [vgl.  mcxxi.  mcxxii]       Curia  hof  ah 

21  Libertini  frilaze  ah  [mcxxi] 


22  Currus  wagen  ab 

23  Plaustrum  uöder  a  fÖder  h 

24  Leuga  ^  raste  ab 

25  lugiun  ioeh  ab  [mcxxi.  mcxxii.  mcxxiii. 

26  mcxxx.  mcxxxi] 

27  Rota   rat   ah  [mcxxi.   mcxxii.    mcxxx. 

28  mcxxxi] 

29  Scala  leiter  ah  [mcxxi.  MCxxn.  mcxxx. 

30  MCXXXll 


Area  tenne  ab 

Areola  hovestat  ah 

Curtis  hof  ab  [mcxxi.  Mcxxin.  Mcxxrv. 

MCXXV] 

Sulcus  fui'h  a  furch  h  [mcxxiii] 
Carriga  garre  ah  [mcxxx.  mcxxxi] 

Funis  ul  restis  ^^  seil  ah  [mcxxi.  MCXxn. 
Crepida  zokeln  h  zokelir^^  a 
Peduli  socheli  ^^  ah 
Cernui  soln  a  söln  b 


50 

51 

52 

53 

54 

55 

56 

57 

581 

59] 

60 : 


*  sieht  tvie  feil   aus  ^  1  canti  von  zioeiter   hand  zugesetzt 

tcstv.        *  darauf  Cuba  ohne  gl.        ®  vgl.  Mcm.  mcxv  tisw.  Scutiüa 


vgl.  Mcm.  mcxv 
*  darauf  Clima 

scala        '  vgl.  mcxv  usic.        *  sulzchar]  h  auf  rasur        '  in  falscher  bedeutung  gefasst 
'°  .1.  Eestis  b.    vgl.  mcxxi  usu\        "  Schmeller  2*,  1084.  es  folgt  Culponie    nisticana 
calciamenta  ah        ^*  vgl.  MLXXXvm.  es  folgt  Corrigie  (Corrig>e  h)  quasi  coUigie  a  coUiga- 
gatione  ah 


V.  Des  Lebens  Notdurft  MCXXXI  —  MCXXXIV 


653 


Melanges    d'archeologie  et  d'histoire  8,   G16  =  Memoires  G,  362.   —  Bibl.  8.  D. 
III.   141.  Rg.  8.  {Mones  Anx.  4,  92).   Sg.   184.  {Ilatt.   1,  311  =  Zs.  f.  d.  ph.  13, 
449).    Wh.  863.  {Hoffmann  AM.  gll  57).  Z. 


1  (2*^)  Incus^  aiiaboz 

2  Mallev®^  slaga 

3  Pilv«^  phil 

4  Pulcio  ^  polz 

5  Chorda^  senuua  [mcxxi] 

6  Strigilis  scen-a* 

7  Kalapoda  ^  leist 

8  Erpica  egida  [mcxxi.  mcxxii.  mcxxiii, 

9  MCXXIX] 

10  Humeruli      cMphon     [mcxxi.      mcxxii, 

11  MCXXIX.  mcxxx.  mcxxxi] 

12  Radii  speichon  [mcxxi.  mcxxii.  mcxxix. 


MCXXXIII 

Codex  Vaticanus  Reg.  1701, 

mcxxx.  mcxxxi]  24 

Canta  velga  [mcxxi.    mcxxii.  mcxxix]  25 

Modioli  nava  [mcxxi.   mcxxii.  mcxxix.  26 

mcxxx.  mcxxxi]  27 

(2»'')  Rastel    recho   [Mcxxin.  mcxxvii.  28 

Mcxxviii.  mcxxix]  29 

Repagulvm  sprzzil  [mcxxiii]  30 

Leuga  slito  [mcxxxi]  31 

Ignitabulum  liutha  [mcxxx]  32 

Mortari  .  .  ^  morsari  33 

Muriiim  sulza  34 

Uinatia  Windiosna  35 


MCXXXIV ' 

a  —   Codex  Vindoh.    1761.     h  =  Codex   Vindoh.  1234   /.  9^     c  =  Codex  Er- 

langensis  2008.     d  =   Codex  SOalli  184  p.  262.     e  =  Codex  Turicensis  C  164 

f.  212^.     f  =   Codex    Carolsruh.    Aug.  CCLXI.     g  =   Clm.   14584   f.  118^. 


13  Capsa  chafsa  e  chephsa   a  118^   kliefsa 

14  c  1  kheff(/ch^  h  [mcxxxv.  mcxxxvi. 

15  Mcxxxvn.  Mcxxxviii] 

16  Crux^  cruce  c  1  cruci  g  [mcxxxviii] 

17  Calix^<>  cheliha  118^  &  ehelich  c  1  ke- 

18  lieh  g  .  .Vih.  f  [mcxxxvi] 

19  Patena  ^^  fatina  e  kethe  g 

20  Turibvdum^^  rouhchar  h  rouchar   e   ruo- 

21  char  c    1  rouhhar  d  rouchfaz   a  118^ 

22  rachvaz  g  [mcxxxvi.  mcxxxviii] 

23  Candelabrum  ^^  charcistal  a  118^6Cher- 


cistal  c  2  chercistal  de  36 

Acerra^*  uuirouhfaz  d  uirouhfaz^^  c  2  37 
uuu'ohfaz  h  . . .  rauhfaz  f  uuiruohfaz  38 
e  wirouchfaz  a  118^  wirochvaz  g  39 
[mcxxxvi.  mcxxxvii.  Mcxxxvin]        40 

Pallia^«  fellola  a  118^  hd  ..  ellola /"  41 
fellol  c  2  6  phelle  g  [mcxxxvi.  42 
mcxxxvii]  43 

Fanones^'  fanin  e  . .  non  /  \ygl.  mcxxxv.  44 
mcxxxvi]  45 

Uillolus^^    uuillus     a    118^     vuillus    h  46 


^  Incus]  verziertes  I.     vgl.  MCXl  usw.  ''■  vgl.  MCXi  *  vgl.  MCI  usw.  *  vgl. 

oben  450,  25  *  vgl.  mxxiv.  mlxxxix.  mcxi  '  l.  Mortarium.  vgl.  mcxliv  ''  unter 
der  Überschrift  De  oinatv  ecclesiae  ad ,  De  rebus  Eclesiae  e ,  De  sacrariis  c  *  ausge- 

wischt b  *  cruci  g  *"  die    gl.    vor  654,  8  /  "  cathena   g ;    darüber   similit  c 

**  turribulQ  a  ^'  die  gl.  nach   der  folgenden  c  **  Arcea  b   das  wort  grösten 

teils  zerstört  f  "  davor  abgeschnitten,  von  dem  vorhergehenden  u  nur  noch  ein  punct 
sichtbar  c  '*  Pallium  e  Palliolum  cg  "  pa.nones/;  darüber  similiter  c  ^*  Uuil- 
losus  a  UiUosus  b  vülosus  g  UuiUolus  c 


654 


Sachlich  Geordnete  Glob«ake.    B.  Einzelolobbare 


Bibl.  H.  J).  111.    Ul.   liy.  8.    (Mones   Am. 
f.  d.  ph.   13,  449).     Wn.  863.    {Hoffmann 
loijie  et  ä'histoire  8,  623.  624  = 


4,   92).    Sy.  184.    {Ilatl.   1,  311  =  Zu. 
Ahd.  gll.  57).  Z.  —  Melanges  d'archeo- 
Menioires  6,  365.  —  Zs.  5,  357 


1  uuillabud  d  uuillus  sceccho  c  2  scech- 

2  bot  g  [mcxxxvii] 

3  Stragulum^     fehlachan    be     fehlahan    d 

1  febUhaa 

4  uualacchan  c  2  panchlachan  ^  a  118* 

5  [mcxxxvi.  mcxxxvii.  mcxxxviii] 

6  Tapetium^    teppit  a  118*  b  tepid  c  2  e 

7  tepich  g  [mcxxxvi.  mcxxxvii] 

8  Luminaria  ^^  liohtfaz  c  2  liothfaz  a  118* 

9  liotfaz  b 

10  Casula*     missahachul    b    missahahul    d 

11  Missachal  a  118*  hachel  c  2  hach.  .e 

12  [mcxxxv.  mcxxxvi.  mcxxxvii] 

13  Cingulum ^  curtil c2e curtila /[mcxxxvi] 

14  Saiidalia®     iimiiscascuha     b    riumiscan 


Hcuoha  a  118*  ruumscoha  d  runiscoa  20 
e  . . .  SCO ...  f  scuoa  c  2  scuhel  g  2ö 
[mcxxxv.  mcxxxvi.  mcxxxvii]  27 

Mappula^  hantfano  a  118*  tc2  hantfa. .  28 
e  han'faiio  d  hantfan  g  [mcxxxvii]    29 
Canipaiiuin  •*     clocca    a    118*    bc    2    de  :n) 
[mcxxxvi.  mcxxxvii]  31 

Tiiitin'Jabulum  scella  c  2  [mcxxxvi]        .32 
Calix  *  stouf  c  2  d  33 

Cola  seia  e  34 

Edituus  sigeristo  custer  c  2  35 

Pulpituni  ambo  vt  anelogium  lector  c  2  36 
Flabiuiu  uuiiida  c  2  37 


15  Stanneos  ^"^  cininiu 

16  Capsa     cbepbsa    [mcxxxiv.    mcxxxvi 

17  mcxxxvii.  mcxxxviii] 

18  De  cupro  fonacbopbore 

19  Casülas   hacbola    [mcxxxiv.  mcxxxvi. 

20  mcxxxvii] 

21  Mappula  ducbila^^ 

22  Mappa  tiskelacban 


MCXXXV 

Codex   Vaticanus  Reg.  1701  /.  3*^ 

Ampulas  amplun  [mcxxxvii]  38 
Sandalia    rumiscascbuoba  ^^     [mcxxxiv.  39 

mcxxxvi.  mcxxxvii]  40 

Offertoriiim  Oppbarfac  [mcxxxvii]  41 

Manicas  menihbun  [mcxxxvu]  42 

Fanones^^     ban*fanun    [mcxxxvi.  vgl.  43 

Mcxxxrv]  44 


MCXXXVI 

Codex  Selestadiensis  f.  107^. 

23  Capsa  ^*  kafs:^^    [mcxxxiv.     mcxxxv.      Kalix  kel :  ob  ^"^  [mcxxxiv]  45 

24  mcxxxvii.  mcxxxviii]  Tburibulum  Rocbkar  zinsari  ^'  [mcxxxiv.  46 

*  Stragolü  ab  Stragvlum  c  Stragalum  e.  vgl.  MLXXxn*  usic.  *  X  fehlahan  von  and. 
hand  ühergeschr.  a  '  Tepetiü  e  tepicium  g  *  diese  und  die  folgenden  gll.  nach 

653,  40  ab  *  Cingula  /   Cingulü.    l.    zona  e,    nach    curtil    scheint   etwas    erloschen 

'  Saudaba  b  ScandaUa  cg  das  lat.  ivort  erloschen  f  '  Mapula  b  Mapula  &  anteue- 
num  c  *  Campana  de  *  Ciatus  &  calix  c.  6-.  oben  653,  17  ^^  Stanneos]   S  ver- 

ziert "  /.  duehila  "  schuoha]  a  angehängt  ^^  Fanones  unterstrichen  **  darüber 
1  amathuitta  :  ist  das  (h)anttuahilla  und  gehört  es  zu  faciturcula  655,  42,  welches  eben- 
falls zu  Tiutinnabulum,  dem  es  übergeschrieben  wurde,  nicht  passt?  '*  kafs:]  rasur 
von&        '*  kel:ch]  rasur  von  i        "  zinsari  übergeschr.  **  Liuninaria  vi  linus  c 


4 


V.  Des  Lebens  Notdurft  MCXXXIV  —  MCXXXVIII 


655 


Zs.  5,  357.  —  Em.  31.  —    Wn.  460.  {I)kä.  3,  152  =  Sum.  36) 


1  vgl.  Mcxxxviii] 

2  AceiTa  AVirovhfaz  [mcxxxiv.  mcxxxvii. 

3  mcxxxviii] 

4  Fanones      haiitfau:^       [mcxxxv.      vgl. 
.3      mcxxxiv] 

ü  Pallia  phellol:  ^  [mcxxxiv.  mcxxxvii] 

7  Stragulum        uehlachaii  [mcxxxiv. 

8  mcxxxvii.    mcxxxviii] 

9  Tapete  tepith  [mcxxxiv.  mcxxxvii] 

10  Bancale  bauclachin 

11  Casula.  casucula  1  missibachiP  [mcxxxiv. 

12  MCXXXV.  mcxxxvii] 

13  Corporale  corporal 

14  Fistula  phif:*  l  rorra.  ^  suegula 


Cortina ''  umbilianc  32 

Colobium  subtil:  33 

Dalmatica  dalmadia  34 

Toga  silich:''  35 

Stola  Stola  36 

Cingulum  \  zona  gurtil:^  [mcxxxiv]  37 

Superhuinerale  hmneral  38 

Scandalia  riumscvha  [mcxxxiv.  mcxxxv.  39 

mcxxxvii]  40 

Aui'icalcum  orcalc  t  messinc  ^  41 

\  faciturcula 

Tintinnabuliun  scella  [mcxxxiv]  42 

Campana  glokka  [mcxxxiv.  mcxxxvii]  43 

Arula  glvtphanna^"  44 

Cornua  altaris  ort  45 


JVICXXXVII 

Clm.  14689  f.  47^ 


15  Ecclesia^^  chii"ch^^ 

16  Capsa     chefsa  ^^     [mcxxxiv.    mcxxxv. 

17  Mcxxxvi.  mcxxxviii] 

18  Altare  altar 

19  Acerra     rouhfaz    [mcxxxiv.    mcxxxvi. 

20  Mcxxxvni] 

21  Formellus  wahsleip 

22  Casula   missachil     [mcxxxiv.   mcxxxv. 

23  mcxxxvi] 

24  Sandalia  rumiscaschua[MCXXXiv.MCXXXV. 

25  mcxxxvi] 

26  Mappula  hantfano  [mcxxxiv.  Mcxxxvm] 

27  Campana  glocca  [mcxxxiv.  mcxxxvi] 

28  Tintinnabulvm  singoz 

29  Ambulla  ampul  [mcxxxv] 

30  Pallia  phellol  [mcxxxiv.  mcxxxvi] 


Offertorivm  opfiruaz  [mcxxxv] 
Manica  menihhun  [mcxxxv] 
Purpura  1  sericum  cotiuueppi 
Missalis  missipvoh 
Conpotvs  zalpöh 
Mansionariv^  mesinari 
Cubiculariv^  chamarari 
Ostiarivs  tvrvvartil 
Bibliotecharius  pohcovmil 
Vestibulvm  obisa 
Festibulvm  wilihvs 
Willosvs  wiUv^  [mcxxxiv] 
Stragolum^^        febhichan 
MCXXXVI.  mcxxxviii] 
Tapetivm  tepib  [mcxxxiv 


46 
47 
48 
49 
50 
51 
52 
53 
54 
55 
56 
57 
[mcxxxiv.  58 
59 
mcxxxvi]       60 


MCXXXVIII 

a=  Codex  Vindobonensis  804  f.  183*».  b=  Codex  Wirxihurgensis  Mp.  th.  4^  60  f.  105». 
31  Capsa  chefse    ab    [mcxxxiv.  mcxxxv,  mcxxxvi.  mcxxxvii]  61 

'  hantfan :]    rasur  von  o  ^  phellol :]    rasur   von  a  ^  1  missihachil   ühergeschr. 

*  phif :]  rasur  von  a        *  1  rorra  ühergeschr.  '  vgl.  MLXXxna  usiv.         '  silich :] 

rasur  von  o  *  gurtil :]  rasur  von  e  "  1  messinc  ühergeschr.  ^^  glvtphanna]  v  auf 
rasur  "  die  gll.  am  rande  unter  der  roten  Überschrift  De  rebus  ecclesie,  bis  655,  20 

von  and.  hand        "  im  context        "  Stragolum]  r  aus  ansatz  von  a  corr. 


656 


Sachlich  Geordnete  Globsare.     B.  Einzelolohbare 
Wh.  4G0.  (Diut.  3,  152  =  Sum.  36).  —   Tj.  1. 


1  Crux  chruce  ab  [mcxxxivJ 

2  Thuribuluin  rochurf  ^    ab  [mcxxxiv.  vyl. 

3  MCXXXVlJ 

4  Acerra.  l  olibaxium^  1  tbus  wieröch^  ab 

5  [mcxxxiv.  mcxxxvl  mcxxxviiJ 


Anteuenuin  *    l   mappula    hantvane*    ab  ^n 

[mcxxxiv.  mcxxxvii]  _'I 

Sitfcrium  "  bochohamore  fc  buchchamore  '  a  _'_' 

StJ-aguluni      uehelacben      ab    [mcxxxiv.  S.i 

Mcxxxvi.  mcxxxvii]  24 


6  (58)  Spagulus»  thuiril 

7  Paxalerius  luninc 

8  Pingilus  ^^  stechala 

9  Cisura  ^^  ra&'zil 

10  Torehma  thrasli 

11  Razus^^  speihha 

12  Cauillus^s  pf^jg^^ 

13  Paxillus  lun 

14  Muzolus  ^*  (59)  napa 

15  Andana^^  mada 

16  Spande  uuorpo^^ 

17  Falcarius  uuorp  ^® 

18  Falcastrum  segausa 

19  Mai-tello  tangol^' 


MCXXXIX  « 

am.  19410. 

Cafasso'^  thcsla 

Scastro^*  noil 

Ragilo  ^^  poumscapo 

Umbone  rant  pauk 

Parma  skilpsua^^ 

Sculturius  port^^ 

Rastellus  rehho 

Trafurcus.^^  1  furcellus  kapala 

Lidumen  mist^* 

AsQes^^  ahsa 

Lattula  languuid 

Prodeilus  zeotar^^ 

Padiliga  uuetero^' 

Rostros  slitx)choho^^ 


25 
26 
27 
28 
29 
30 
31 
32 
33 
34 
35 
36 
37 
38 


'  gemeint  rochuas  '  olibanv]  b  auf  rasur  a         ^  es  folgt  Colobium  subtile.    Ora- 

rarium  1  stola.  Amictum  .i.  humerale.  Rumisca  .i.  scandalia  ab  *  aus  (h)antvane  lati- 
nisiert *  hantvane  übergeschr.  b  '  verderbt  aus  Librarium  ?  ''es  folgt  Paramona- 
rius  {s.  Ducange)  .i.  ecclesiasticus,  Atrium  .i.  cimiterium  ab  *  mehrere  dieser  merkwür- 
digen gll.,  die  den  romanisten  empfohlen  sein  mögen,  hehren  in  nr  MCXLV  «Jtder :  656,  6. 
7,  13.  26.  28.  30.  33.  657,8.10.  26  '  Spagulus  deminutiv  zu  spacus;  thuiril  ist  der  form, 
aber  schwerlich  der  bedeutung  nach  nhd.  quiri  ^"  zu  (im)pingere  für  piogulus  wie  pim- 
gulus  zu  pungere  "  vgl.  cisorium  und  incism-a  "  =  Radius,  vgl.  Diez  V,  340  *'  vgl. 
ital.  gavello  'feige'  "  =  Modiolus  ^*  Diez  V,  22  andana  'räum,    den  der  mäher 

mit  einem  schritt  durchmisst ,    läge  des  abgemähten  grases'  "  zu  den  deutschen  gll. 

vgl.  Schmeller  2^,982/;  gehört  Spande  zu  expandere  ?  "  vgl.  DWB  2,  925.  darauf 
Eastro  und  dann  leerer  räum  ^*  mir  unverständlich  '*  besteht  Zusammenhang  mit 
ahd.  scesson  'dolare  ?  *"  vgl.  span.  rallo  'reibeisen"?         **  der  erste  teil  des  wertes 

ist  getois  skilt;  aber  para  kann  kaum  zu  peran  gehören:  entstellt  aus  parua  [Isidor  18, 
12,  6)?  --  Scultorius  prort  ivird  mcxlv  durch   breve   scutum  erklärt:    das   ist  sonst 

pelta        ''  =:  trifurcus  ^*  aus  letamen  {vgl.  Diez  2',  41).     darauf  murnü  **  wol 

aus  assillus  :=  axiUus,  einem  deminutiv  zu  axis  "*  Schmeller  2*,  1165  "  das  lat, 
wort  ist  unklar  {denn  an  padelenga,  padelinga  'aaV  bei  Ducange  lässt  sich  schioer- 
lich  denken,  da  dies  ^vol  aus  nl.  paling  entlehnt  wurde),  zum  deutschen  vgl.  Schmeller 
2*,  1052        "  Schmeller  V,  1222 


V.   Des  Lebens  Notdurft  MCXXXVIII  —  MCXLI 


657 


Tg.   1. 


1,  125  /f.  —  Z.s.  14,  192 

Bacculum  ^  helza 

23 

Pidulus  crintil 

24 

Trauellus^''  sleifa 

25 

Urna^^  huof 

26 

Egloga  uitia^^ 

27 

Grater  chuph 

28 

Gluma  scala  ^^ 

29 

Euuolus  atoh 

30 

Irpisa  egida^* 

31 

1  Leoza^  slito 

2  (GO)  Maza  ^  slegil 

3  Cuiieus  uuekki'' 

4  Cai-pentus  haho* 

5  Trauersairus  ^  spann ula 

6  Assere  rauo 

7  Trasturus''  capr& 

8  Patena'  spanga 

9  Toga^  lahhan 

10  Uenticax  uiiintfano-a 


11  Fuscmulam  cbrouvil 

12  Cramuculas^"  hala 

13  Endire  prantreita 

14  Graticulas  rostisarn 

15  Terebellos  nabagera 

16  Roscios^'  nuila 

17  Malleolos  haniara 

18  Incüdes  anapoz 

19  Pianatoria  pouinscapun 

20  Runcina  rita 

21  Fui-ca  kartgapala 


MCXL 

Clm.  18181  f.   IISK^'^ 

Funes  sc'ili 

Uuangas  hovvn 

Dolia  potegun 

Garros  vvagana 

Leugas  slitun 

Sedatios  hasiper 

Sagenas  segina 

Retia  strumalia  chelnezzi 

Retia  lacunaria  Rinanchera 

Retia  stagnaria  senezzi 


22  Nauis  S 


19 


MCXLI  1« 
Codex  Lugdunensis  Voss.  lat.  4**  51  f.  1G3^ 
20  BÖdum 


32 
33 
34 
35 
36 
37 
38 
39 
40 
41 


42 


'  =   Leuga  *  Diez  V,  269        '  uuekki]   das  erste  k    aus  corr.,  wie  es  scheint 

*  frz.  charpento    'gehülV .     das   deutsche    tvort    vermag   ich    sonst  nicht   zu   belegen 
'  zu  frz.  traverse  'querhalken  *  formell    kann  Trasturus   nur  Transiturus,    nicJit 

das  sachlich  nächst  liegende  Transtrum  sein  '  =  lamina  Ducangc ,  aber  nicht  als 
zimmermannsausdruclc  *  Toga  gemeint  im  sinne  von  'dacli ,   aber  hier  falsch  über- 

setzt *  in  der  bedeutung  ' snrg'  hat  capulus  mit.  die  nebenformen  bacapulus,  baccaulum, 
baccaUum  usio.  {Diefenbach  64^.  Catholicon  anglicum  —  Cambden  society  1882  —  28^), 
hier  übertragen  auf  die  bedeutung  'griff'  "  HVarnhagen  erinnert  mich  an  trana  bei 
Ducange  =  traha,    wovon   hier  ein  deminutiv  tranellus  vorliegen  könnte  "  entstellt 

aus  uncla  (oben  9,  36)  =  ungula  ?         ^^  mir  unverständlich  ^'  vgl.  Diefenbach  s.  v. 

glumula  '*  darauf  von  ziceitcr   hand  Elicuit  uzerprah  '^  die  gll.    interlinear  in 

einem  Verzeichnis  der  gerätschaftcn  und  des  Viehbestandes  des  klosters  Tegernsee  zur  zeit 
des  abtes  Gotahelm  (1023)  '*  l.  Cramaculas  "  für  Roscinos  "  dies  stück  gebe  ich 
nach  Holders  dem  codex  beiliegender  abschrift,  so  tveit  sich  dieselbe  mit  den  spuren  der 
hs.  vereinigen  lässt  '*  l.  Seif  ^'^  l.  Carina 

Althochdeutsche  glossen  III.  42 


668  Rachlich  Geordnete  Gloshake.    B.  Einzelolossare 

Zh.   14,  192.  —   Z.S.  r>,  198.   14,  192 


1  Prora*   ''iihUi 

2  Aiitt'inim     .... 

3 SegeP 

4  Cluuu.s  sturiuigal 


Htold' 
Aplustri!  Htiur  . .  «1er* 
Ri'inuluri*  rüder 
Malus*  inaHt 


L'l 


5  (1G2»>)  Subula     ..la 


6 


scera 


7  (1G3»)  Tanus»  spolo 

8  Siciatoriuni  *  initil 

9  Fusum  spiniiula^" 

10  Serra     ^^ 

11  Teino  languid^'^ 

12  Modioli  Nabun" 

13  Cuba  potaga^* 

14  Tina* 5  zujbar 

15  Humeruli*''  gibfun 
IG  Forcibula*"  chlubba 

17  Tunna^s  chuoffa 

18  Angaria  stanga^" 

19  Radioli*"  velgun 


MCXLII 

Codex  Ltigdunensis  Voss.  lat.  4"   51. 

Canti  **  spt'igon 
Situla*^  eimber 
Piscina  chesichar^^ 
Capita^^  gebida 
Catinum*^  Sulzgar 
Elissa  ^°  vocbenza 
Tisaiiariuin  ^^  .stamph 
Panitium^**  fenicb 
Einina  ^*  mezza 
Mola^^    manualis  churn 
Cribellum^^  sip 
Sedatium^^  hai-sip 
Capisterium  2^^  möltra 
Alueus^^  Tröc 


27 
28 
29 
30 
31 
32 
33 
34 
35 
36 
37 
38 


20  ...  .     zuht23 


MCXLIII 

Codex  Brlangensis  200G  f.  1*. 

Repagula  grindil 


39 


*  anfang  der  ziveiten  zeile  *  anfang  der  dritten  zeile.  zu  ergänzen  Uelum  *  an- 
fang  der  vierten  zeile;  kann  auch  rest  eines  lat.  Wortes  sein  *  l.  stiurruder  "  sehr 
unsicher  *  anfang  der  fünften  zeile  '  von  den  beiden  letzten,  nicht  mehr  vorge- 
ritzten Zeilen  der  seite  ist  zu  lesen :  Sca Manile  harrea  {nicht  sicher) uasa| 

Subula  . .  la  {l.  ala.  mci  ustv.)  . . .  scera  {nicht  sicher,   l.  Forfex  scera?)  .  .  .| 

*  l.  Panus  (MLXXxnb  ustv.)  •  l.  Liciatorium  (ib.)  ^°  mlxxxvi  usw.  dann  Mar- 
tellü  ohne  gl.  ^^  hinter  Serra  hat  Holder s  copie  .  .  uga  (es  stand  also  wol  saga,  vgl. 
MCXl)  Sim .  .  .  {unsicher) ;  dann  folgt  Samalich.  Scato  bur . . :  ist  dies  vielleicht  zu  lesen 
Similiter  mit  seiner  Übersetzung  Samalich,  Scabo,  Buris  {ohne  Übersetzung)?  denn  Diezs 
dcutung  {Jb.  f.  rom.  und  engl.  litt.  8,  4  =  Kleinere  arbeiten  und  recensionen  227) :  Sa- 
malich scato  .  .  .   =  Cimalia  scatohuot  geht   sicherlich  fehl         ^*  vgl.   MCXXX.  Mcxxxi 

^'  vgl.  MCXXi  ustv.        ^*  vgl.  MCXV  ustv.        ^*  vgl.  MCXV  ustv.        "  vgl.  MCXXI  ustv. 

"  vgl.ucxL  **  l.  stanta.  vgl.idcxxx  "  vgl.ucx\n.  (^amw/ Clima  scala  ^^  vgl. 
MLXXV  **  vgl.  MXCV  "  vgl.uxcix  ^^  davor  schräg  abgeschnitten;  doch  scheint 
zuht  selbständiges  wort,   nicht  ztceiter  teil   eines  compositums  zu  sein 


V.  Des  Lebens  Notdurft  MCXLI  —  MCXLIV 

Wn.  460.  {DniL  3,   157  =  Sum.  42.  43) 


659 


I  Columbar  spanuit 
-  Persticus  pluel*^ 
3  Liciuni  mituuil 


Pindiceps  bindith^ 
Basterna  sanibuch 


17 
18 


4  Pistrinvm^  phist^vs 

5  Panifica  protpeche 

6  Vnguentaria  salbmache 

7  Discophorus  truhsace.  \  dapifer 

8  Pincerna  schenche 

9  Patera  t  cratera  1  cantelv^*  naph 

10  Tomuculum^  stendel 

11  Tauernarius®  tauernere 

12  Ciatus  mviol' 

13  Pecarivni  pecher 

14  Caupo  t  cauponarius  privmaist' 

15  Ciphus  choph 

16  Meritoma®  t  penv*.  1   promptuaria   trin 


MCXLIV 

Codex   Vindohonensis  804  f.  187''. 
cheller 


Mortarivm  mosar^ 
Acetum  ezich 
Acetabulum  ezichvaz 
Pastella  capuch^*' 
Saliuale  vloze^^ 
Sedile  gesidele 
Scamnvni  panch 
Scabellum   scamel 
Suppedaneum  fözschamel 
Panchale  stvllachen  ^'^ 
Rete  nece 
Reticulum  necilin 


19 
20 
21 
22 
23 
24 
25 
26 
27 
28 
29 
30 
31 


'  vgl.  oben  305,51  ^  vgl.  oben  Z0Q,1\  '  im  unmittelbaren  anschluss  «kmlxxix: 
ob   ein    alphabetisch  geordnetes    glossar   zu   gründe    liegt?  *  =  canterus,    cantarus 

*  unTilares  tvort         *  Tauemarius]   das  erste  u  aus  b  corr.  '  s.  Diefenbach  s.  v. 

cyathus  *  l.  Meritoria  *  l.  morsar  '"  ivol  entstellt  aus  Pasterna  säpuch  "  das 
lat.  und  das  deutsche  wort  scheint  verderbt  '^  oder  stollachen,  der  buchstah  undeut- 
lich 


42' 


660 


Bachlich  Geordnete  Glossare.    C.  Mischunoen 
Manea  Anx.  7,  587.  588.  589 


C.  MISCHUNGEN.' 

MCXLV 
Codex  Oenip&ntanus  711. 


1  (25*)  Capsa  chefsa  [mcxxxiv  usw.] 

2  Maiisionarius  ^  chust  l  ineriener  [mcxxxvii] 

3  Formelliuii  wahslaip  [mcxxxvii] 

4  Coinpluuium  trouf  [mcxlviiiJ 

5  Cidades  mantil 

G  Conca.    peliiis.    pacinum    pechin  ^     [mci 

7  usw.  Bacillus] 

8  Podium  lineberge 

9  Analogium      lect*      [mclv.      Pulpitum 

10  mcxxxiv] 

11  Cipbus  ciatus  t  staupus  stovf 

12  Bisa  wage 

13  Unceol  widerwage  ^ 

14  Urceus  wase'uaz 

15  Oclea  paimpge  [mci  tisiv.  Ocrea] 

a 

16  Facitergula     fecitgele      [mlxxxv    Faci- 

17  tergia] 

18  Piper  pheifer  [mclv] 

19  Ceracina  ®  charchilin ' 

20  Thimiama  rouch 

21  Uiuum  argentum  chocsilbir 

22  Obrizum  ubirguilde 

23  Faltilones  faltstöle 

24  Puo-illai'is  wahstauile 


Graphiuiu  1  .stilus  grifil  [mci  usw.]  25 

Atrainentum  räm  26 

Incaustum  tincte  [mcl.  mclix]  27 

Pauinientuni  estribc  t  pblast  [mc]  28 

Propalatium  l  palatiuni  phalinze  [mxciii  29 

usw.]  30 

Apoteca  l  orreum  stadil  31 

Luniinare  liehtfaz  [mcxxxiv  Luininaria]  32 
Scuria  stuginne^  .i.  paiiia    domus.  idem  33 

tugurium  est  [mxcoi]  34 

Tempe  loube  .i.  unibraculum  uel  scema®  35 

[mlxxxu».  mxciii  usw.  mcxlviii]  36 
Aminus  1  cantarus  ^^  chanele  [mxciii  wsz«'.]  37 
Ualue  ul  ianue  ture  [mxciii.  mclv]  ^ 

Flabrum  winde  [mcxxxiv]  3^» 

Albiciuin  grint  40 

i 

Irurcus  gntohtir  [mcl]  41 

Testa  gebil  [dcccclix*»]  42 

Uertex  scaiteie  [dcccclix^wsw.dcccclxh]  43 
Frons      tinne      anterior      pars      capitis  44 
[dcccclxii]  45 

Acciput^^  chopf^2  4g 

Sinciput  nel  .i.  posterior  pars  capitis        47 


*  sämmtliche  gll.  dieses  abschnitts  sind  unter  sich  und  mit  denen  der  abteilungen  i. 
n.  IV.  V  der  Einzelglossare  verglichen;  hei  den  tvenigen  pflanzennamen  wurde  nur  auf 
die  nächst  vertcandten  fassungen  rücksicht  genommen  *  Mansionari*]  die  zweite  hälfte 
des  ersten  n  und   si  erloschen  '  pechin]  n  aus   r   corr.  *  darauf  Ide  äbo   sig 

*  darauf  ureeoP  diminutiü  e         *  Ceracina]  in   zweifelhaft,  vgl.  mlxxxvi  Ceraptata 
'  =  charzilin         *  l.  scuginne  Mone         *  l.  scena         ^^  geht  zurück  auf  Eminus  t 

canalis        "  l.  Occiput        "  ühergeschr. 


MCXLV 


661 


Mones  Änx.  1,  589 


1  Ceruellii  hirnirebe  [dcccclix^] 

2  Cerebruin  hirne    [dcccclix^.  dcccclxiiJ 

3  Ci-inis  hiir  [dcccclxii] 

4  Cesaries  uahs  \  coma  [dcccclxi] 

5  Cincinnus  loch  [vgl.  dcccclxii] 

6  (25'')  Seta  porst  \  zote   [mlxxxix] 

7  Setosum  porstoht  I  zotoht 

8  Supcilivm^  öcpra  [dcccclxii  Supercilium] 

9  Palpebra  slagebra  [dcccclxi] 

10  Pupilla  sehe  [dcccclix*  usw^ 

11  Hirquus^  oucstal  l  cipfihe  quod   galline 

12  in  lingua  crescit 

13  Muncus  1  flecnia  roz  [dcccclix^  Muccus] 

14  Mugio  snegelle^ 

15  Tünpora    tuniwenge    quod  circa  occulo^ 

16  est       [dcccclix^i     usw.      dcccclxi. 

17  dcccclxii] 

18  Gene  hufele  [dcccclix*  usiv.  dcccclxii] 

19  Dens  zan  [dcccclxii] 

20  Molares  stoiche* 

21  Maxiila  vvange    [dcccclxii] 

22  Submentum  \  mandula^   chinibain    \ygl. 

23  DCCCCLVii  Mandile] 

24  Linga     \     linguia     pilar      [dcccclvii. 

25  DCCCCLix*  usw.    dcccclxii    Gingiue. 

26  MCLi  Gingiua] 

27  Palatus    guome    [dcccclvii.    dcccclix^ 

28  usw.  dcccclxi.  dcccclxii] 

29  Gula  slunt^  [dcccclix^] 

30  Riimen   est   quod   in   gutture   eminet  ( ) 

31  rumen  chof 

32  Gurgulium  gurgile  [mcxlviii   Gurgulio] 

33  Cartillago        grustele       I       prustleffil^ 

34  [DCCCCLVin.  DCCCCLIXI»  usw.  DCCCCLXI. 

35  DCCCCLXU.  MCXLVIII.    MCLl] 


Sublinguum  räche  [dcccclix*  usw.]  36 
Coxa"  dioch  [dcccclix"  z(sw;.  dcccclxii]  37 
Ascella  ösen^''[DCCCCLix*wsi<;.  dcccclxi.  38 

MCLl]  39 

Os    \   bucca     munt      [dcccclix*    usw.  40 

dcccclxii]  41 

Lacertus  arm  42 

Laccrtum  armbrust  43 

Lacerta  egedeh :  se  [dcccclxx.  44 

DCCCCLXXXIV^  usw.  DCCCCXC.  MCXLVI.  45 

mcl]  46 

Uerruca    \    uarix     warce     [mclv.  vgl.  47 

mcxlvi]  48 

Ulna  eine  [dcccclvi.   dcccclxii]  49 

Prurigo  iuchide  5Q 

Palmus  :uust  5J 

Palma  haut  uola^^  tener  [dcccclxii]  52 
Flemen  masele  [mxcii.  mclii]  53 

Reniculus  ni'^re     [dcccclv.     dcccclix^*.  54 

DCCCCLX]  55 

Reniculum      nezzesmere^^       [dcccclix^  56 

Reticulum]  57 

Spien    milzi.    l    lien      [dcccclix^    usw.  58 

DCCCCLX.  DCCCCLXI.  DCCCCLXII.  59 

MLXXIV.    MCXLVI.    MCLl]  60 

Fei   ul    piläs^^    galle   [dcccclix»    usw.  61 

DCCCCLX.  dcccclxii]  62 

Rien  l  aruina  smere  [dcccclix".  mlxxvi  63 

usiv.']  64 

Lumbi^*    l   renes    lentin^^     [dcccclix*  65 

usw.  dcccclxi]  66 

Uesica  blatere  [dccccia'x.^iosw.  dcccclxi.  67 

dcccclxii]  68 

Ilia  uiscera  ingetvme  69 

Clunes    huiffe  ()    \    femora    [dcccclix*  70 


*  Supciliv]  unten  am  p  radiert  *  Hirquus]  h  sieht  ivie  n  aus  '  Lexer  2,  1028 
snegel  oder  putz  von  der  nasen  *  vgl.  Lexer  2,  1207  und  stoczan  ^  l.  mandibula 

*  slunt]  8  auf  rasur  ''  vgl.  BWBb,ll%'d  *  darauf  Fax  1  scara  1  imago  figura: 
ob  vielleicht  die  beiden  ersten  tvorte  deutsch  und  fälschlich  hieher  verschlagen  sind? 
vgl.  oben  430,  64  *  davor  rasur  *"  osen]  s  aus  corr.  *'  uola  mit  einsclialtungs- 
zeichen  übergeschr.  "  nezzesmere]  das  ztveite  z  aus  e  corr.  *^  ^  bilis  '*  Lübi] 
L  aus  ansatz  von  R  corr.        '^  lentin]  tin  auf  rasur 


662 


Sachlich  Geokdnkte  Globhakk.  C  Mihcuungen 


Monen  Am.  7,  589.  590 


1  iiti-iv.\ 

2  Ingue»      hegodrftirto      [ixccci.ix''      n.sa'. 

3  MCXLVIll| 

4  GlaiHÜH  Jruos  [uccccLiv.  mcxlviJ 

5  (2G*)  Poblcs  chnenuli 

ü  Tibia  Hcinibain  [dcccclxh] 

7  Sura  wade   [dcccclix*  turw.    dcccclxi. 

8  dcccclxh] 

9  Tbalu8    enchel^    [dcccclvi.    dcccclvh. 

10  DCCCCLIX»  usw.   DCCCCLXI.  DCCCCLXH. 

11  MCLiJ 

12  Calcaneus  :ucrsiiie^     [dcccclix**     usw. 

13  dcccclxi.  dcccclxh.  mcli] 

14  Pes  uuoz  [dcccclix*  usw.  dcccclxh] 

15  Planta  solo  l  callum [dcccclxi.  dcccclxh] 
lü  Pollex^  dumi  1  zehi  maisteo*  [dcccclx. 

17  dcccclxi.  dcccclxh] 

18  Umbilicus      nabile      [dcccclix»      usw. 

19  dcccclxi.  dcccclxh] 

20  Celfal  tenir  ( )  uola  pte  [dcccclix'»] 

21  Adleta  degin  l  ohephe 

22  Muscipula  l  compes  druh 

23  Pori  sunt  lochilin 

24  Sarcophagum  lihchar  l  sarc  [vgl.  mxciii] 

25  Fenudum^  feretrum  et  loculus  lihchar 

26  lustitiiun  ser® 

27  Pellis  fracta  irih  [mcxlvi] 

28  Flabrum  uuadil 

29  Genitor  1    sator   pater    uatir    [dccccli** 

30  Pater] 

31  Genitrix     uel     parens     1    mater     mutir 

32  [dccccli''  Mater] 

33  Parens  uordir  [dccccl»  usw.] 

34  Auus  ani  [dccccl»  ttsw.  dccccli''] 

35  Proauus  alterane  [dccccl»  usiv.] 

36  Attauus  urane 


Geiiiini  civvineliii  [vijl.  dccccl»  usw.]  :;7 
Nej)OH  nt-ui  [dccccl»]  ;;^ 

CognatuH  kibornir  l  chunnilinc  :;  i 

Faniiliariw  kiHuai^ir  40 

Patruiw  uetiri  [dccccl».  dccccli*"]  11 

PatriciuH'  totm  ij 

Auunculus*  oihal  [dccccl*.  dccccli*"]  i ; 
Con.sobrinuB  suetirsun®  [dccccli^]  11 

Frater  bröidir  [dccccli'»]  V, 

Fratruelis  bruodirsun  !•; 

Concubina    chebis    l   riualis    l   pelebs    l  17 

pelix  [dccccl»  usw.]  1^ 

Bapasa  vviniga  l'i 

Amita  pasi  [dccccl*  usw.  dccccu*»]  ftO 
Matertera  niÖma  [dccccl*  usw.  dccccli'']  .')  1 
Nouerca ötiufinutir[DCCCCL»wsw.DCCCCLi*  .iJ 

v,sw.]  '>:', 

Patron  US  muntpuirge  l  herre  [dccccl*]  '>l 
(20^)  Leuir  gisuige  frater  uxoris  .')". 

Glos  gisuige  soror  mariti  [dccccxlvih]  .')!) 
Priuignus      l      postthumus      stiufprädir  'ü 

[dccccli»  usw.]  5» 

Vitricus    stuifatir    [dccccxlix.    dccccl*  59 

usw.  dccccli»  usw.  MCXLVin]  60 

Nepus^"  neue  61 

Neptis  niftili  [dccccl*  Nepta]  62 

Maritus  charl  [dccccl*  umo.]  63 

Uxor  chone  [dccccl».  dccccli'']  64 

Socer    suehir    [dccccl*  usw.    dccccli»  65 

iisw.]  66 

Socrus    suigir    [dccccl*  usw.    dccccli»  67 

tisw.]  68 

Conlactaneus  sbuinnibroidir  [dccccxlix.  69 

dccccl»  usw.  dccccli*»]  70 

Nutritor^^      l      pedagagus       magitzoge  71 

[dccccl*  iisw.]  72 

Gener  aidim  [dccccl^  usw.  Dcccchi^ usw.]  73 


*  enchel]  am  ztceiten  e  radiert        *  :uersine]  rasur  von  u        '  Pollex]  am  P  radiert 

*  oder  maisteu        *  =  Ferculum         *  es  folgt  i  u  c  silentium  iustitie  ubi  pre  amari- 
tudine  et  dolore  tacetur.  vgl.  Gll.  Salom.  hl.  108^  der  incunabel  lusticium  luctus  publicus 

'  l.  Patrinus        *  Aumicul*]  n  aus  corr.        *  l.  suestirsun        "  l.  Nepos.  s.  oben  z.  38 
"  Nut,itor  lis. 


MCXLV 


663 


Mones  Anz.  7,  590.  591 


1  Cliens  dienistnum 

2  Sodalis  giselli 

3  Contubernalis    gibuir    .1.   rusticus    coabi- 

4  tator 

5  Baibus  stämilcr  [rv//.  dccccl».  dcccclix*'. 

6  MCXLVl] 

7  Blesus  lispizer  [vgl.  dccccl*.  dcccclix''] 

8  Tussis    hästi     [dccccliii.     dccccxcviii. 

9  MCXLVl.    MCLIV] 

10  Palafium  piler  ^  [dccccliii.  dccccxcviii. 

11  MCXLVUI.    MCLUl] 

12  Caupo    uuUer    qui     uiiium     cum    aqua 

13  miscet  ad  propinandum 

14  Vectigal    zol  1  eins    quod    hommes  red- 

15  dunt  dominis  suis 

16  Mitra  hübe  [mxc] 

17  Pilleus  \  tiära  hat    [mxc.  Tiara  mclxi] 

18  Paratura  garue  .i.  uestimenta 

19  Limbus  soum  [vgl.  mlxxxiii] 

20  Camisia  hemidi  [mlxxxii'*  usw.  mcxlvi] 

21  Camisiale  hemitlachin  [mlxxxii*  usw.'\ 

22  Alba  chemis 

23  Inaures  oirringi  [mlxxxii"^  usw.  mcxxx] 

24  Armilla  pouch  [mlxxxii*  usw.  mcxxx] 

25  Srofium  orrinc  [vgl.  mlxxxii*^  usw.  Stro- 

26  fium] 

27  Fibula  sbenele 

28  Blacinia  1  bucca^  nusca 

29  Anulus     uingii-in     [dcccclxii.     mcxxx. 

30  MCLV] 

31  Fresum:  aureum^  guldinniporti  * 

32  Scinomen^  zui  [mlxxxv.  mci  usw.] 

33  Penula^    1    spinx     spende     [mlxxxvi. 

34  Spinx  mcxlvi] 

35  Olfactoriuin  pisimuaz  [mlxxxv  usw.] 


Cortina      übehacic''       [mlxxxii'"*     usw.  36 

Mcxxxvi]  37 

Dorsalia    ruccalaichin     [mlxxxvi    usw.  38 

MCXLvi  Dorsale]  39 

Spenula    chölmantil    quam    mulieres    in  40 

estate  portant  41 

Stragula  strifille  l  uehemantil  42 

Camisale  iarhemide    [mlxxxv    Camisam  43 

annaleni]  44 

Sarciles  lodin  de  lana  [mlxxxv  usw^  45 
Soospersos  vvaitine  [mlxxxv  usw.\  46 

Manica  stuiche  [mlxxxviii]  47 

Superpellicium  roichlin  48 

Peplum  houbitlachin  49 

Commissura  nät  50 

Ora  hobit  loh  51 

Nichinus^  daht  52 

Sar:tor  nater  [mcl]  53 

Pila  pal  [mxcviii.  mcvii  usw.  mcli]  54 
Pilus  här  [dcccclix'']  55 

Pila  stäph^  [mcxvi.  mcli]  56 

Pilum    (27'')    ubii'stemphe^''    .i.     ligniuii  57 

cum  quo  tunditur  quod  in  pila  est  58 
Paludimentum  sarroe  [mlxxxii*^.  mcxxx]  59 
Braca  femorale  perisoma  brüh  [mlxxxii''  60 

usw.]  61 

Bracile  bruoh  cuirtile  [mxc]  62 

Tribüca    dieh    pruoh     [mlxxxii^    usw.  63 

mcxlviii]  64 

Fasciola  vuintinge  [mlxxxii^  usw.  mcxxx.  65 

mcxlvi]  66 

Froccus  roch  [mlxxxii^  usw.]  67 

Birrus  kape  [mlxxxii*  usw.]  68 

Caliga  hosi  [mlxxxii''  usiv.]  69 

Calceus^^  scuoh  [mlxxxii^  mcxlvi]  70 
Calciamentum  giscuohe  [mlxxxviii]         71 


'  gemeint  pilede.    dann  Ganca  tabna,  ^col  lat.  ebenso  tvie  462,  40  ^  entstellt  aus 

Lacinia  l  buUa        '  Fresü:  aureü]  rasur  von  s;    der  strich  über  dem  zweiten  u  auf  ra- 
sur        *  guldinni]  nn  ziveifelhaft        *  ScinoEfi  für  Scinoncm        '  gemeint  Spenula,  nach- 
her (z.  40)  dagegen  Penula  ''  verschrieben  fiir  übehanc  *  für  Lichinus,  Licinium 
ila_ 

*  Pstäph  hs.         *"  ubirstemphe]  m  und  das  letzte  e  auf  rasur         "  Calceus]  «6er 
dem  zweiten  c  rasur  von  e 


G(>4 


Ha<HLH  II    (jJKt)KI>NETK    (jLOHHAKK.     C.    MiHCHL'NOEN 


Mones  Am.  7,  591 


1  (.'ymtica      \       inanicerf 

2  [.MLXXXir'J 

3  FjiidiiluH'''    ueszil    [mlxxxii*    nniv.    Mci 

4  utiiv.] 

ü  Pedules    «ocche     \    sochili     [mlxxxviii. 

(i         MCXXXIl] 

7  Suptulaiis     calceus    1     calcerius     bcuoh 

8  [mlx  XXVIII ) 

9  Corrigia  t  putacia^  rieme 

10  Stafe  stegiraif 

11  Sabona  l  lumentum  saife[MLXXXV.MCVii. 

12  MCXXX] 

13  Uillftsa    uilzliis     [mlxxxii''.     mcxxxiv 

14  itsiv.  Villuf*,  Uillolus] 

15  Soocrisum*    grauuiz     quod    ncc    mfum 

16  nee  album  nee  nigrum  est    [mlxxxv 

17  usw.] 

18  Uestis   polin'iita  uuaitin   sicut  polum  est 

19  Rubeum  roitiz  [mlxxxvii] 

20  Genuaiis  l  eausapa  t  mappa   tisclaehin 

21  [mlxxxv  tisw.  Causapa] 

22  Panchales    panelaehin    [mlxxxiv    usw. 

23  Mcxxxvi] 

24  Linteamen  lilaichin  [mlxxxh*  icsw.] 

25  Linum  hare  [mlxxxv] 

26  Cerilla  risti  [mxcii] 

27  Arista^  :  ^    agini  1   chir    que    in   culmo 

28  est  [mlxxxv  tisw.] 

29  S,*uppa  auuuirehi  [mlxxxii*  iisw.] 

30  Pendix  pinte''    [vgl.   mcxliii  Pmdiceps] 

31  Lubripellium  hantuuine 

32  Corium  lehsc^ 


Aluta  irihc 

Pi'rticuni  *•  loiwki  [mlxxxv  usw.] 

Pak'Hter  floc  [mlxxxv  u»w.] 

laiitiiiuin  choiniat  [vgl.  049  anm.   5) 

Aliiiiien  päcifitain 

Leetus*"  pcte'^ 

Sponda     pettipt     [mlxxxiii    usvj.     mc, 

mcxlviii.  mcliii] 
Culcitrum    petti   1    puluinar     [mlxxxii* 

usw.] 
Zomcntum     cieche      [mclxxxii®     usw. 

MCXLVI.    mcxlviii] 

Capitale  ehuissin 

Ceruical  uuanchui.ssin  [mlxxxiii] 

Plumaciuni  etiam    petti  dieitur  ( )  Phlü- 

uedriniz 
Scamnales  panelaehin 
Leetisterniuin  pettigiuuät  [vgl.  mlxxxiv 

usw.] 
Tapeta  teppihi  [mlxxxii*  usw.  mcxxxiv 

usw.] 
Cussia  zusse    t  chozze    [mlxxxu*»  usw. 

Tussa,  Tussina] 
Filtrum  uilz  [mlxxxii*  usw.  mcxlvi] 
Sagum  lilachin  [vgl.  mlxxxii»  u^w.] 
Sudarium  suaiztuh 
Malus  malannus  alpe^^ 
(27**)  Fedalis^^  vveppigairti 
Tela  vveppi  [mxcu  Gelu.  mclv] 
Texera  ^*   weppisin 
Licia  harloui  [mlxxxii''  usw.] 
Liciatorium  :::::[  mittil  [mlxxxii''  usw. 


3J 
34 

3ö 

it; 
ii 
i^ 
iii 

40 
41 
4-.' 

4:; 

44 
45 
46 
47 
48 
49 
50 
51 
52 
53 
54 
55 
56 
57 
58 
59 
60 
61 
62 
63 
64 


^  schwerlich  hantscuohe        "^  Faidulus]  d  aus  corr.         '  =  pittacia         *  undeutlich, 
könnte  auch  Scoerisü   gelesen  wercleti         *  darüber  rasur  von   ehir         •  rasur  von  h 
'  darüber  rasur        *  lehsc  (undeutlich)  übergeschr.  =  lösch        '  P:articü]  rasur  von  o 
"  Lectu'  hs.  "  pete]  das  ziveite  e  nicht  ganz  sicher  "  das  darauf  von  Mone 

angeführte,  bl.  21^  beginnende  Semidei  dieuntur  gehört  nicht  hieher,  sondern  ist  eine 
besondere  gl.:  Semidei  dieuntur  qui  non  sunt  celo  digui  sicut  priamus  1  qui  ex  consorcio 
hominum  transiebant  in  deorum  potestatem.  die  gl.  Malus  malannus  alpe  aber  kann  ur- 
sprünglich nicht  hieher  gehört  haben,  sondern  ist  vielleicht  aus  einer  randnotiz  einge- 
drungen, vgl.  476,  3  usio.?  "  ^=  Pedalis,  vgl.  Gll.  1,  634,  57  "  daneben  am  be- 
schnittenen rande  von  anderer  hand  |exera 


MCXLV 


665 


Mones  Änz.  7,  591.   592 


1  MCVI.    MCXLIi] 

■_'  Sirma  porte  [imlxxxv  usw.  SniirmaJ 

3  Pidonius  ^  steiehi 

4  Teiitorium     gicelt  '  [mlxxxii*.     mcxii. 

5  MCXXVlJ 

6  Lauba    l   sceiia    loub"^    [mxcvii  Lopis. 

7  MLXXXiv  USW.  MC  Sceiia] 

8  Panus  sbuole  [mlxxxii'»  usiv.  mcxlii] 

9  Uerticulum  anspin  [mxcii] 

10  Ferrum  confertorium  dehsile-^  [mxcv] 

11  Pensum  wedul*  [mlxxxvi  iisw.  mcvi] 

12  Tradula  wollichäbe  [mxcii] 

13  Fusus  spimiile  [mlxxxvi  usw.    mcxlii. 

14  MCXLVi.  mclv] 

15  Forpex  scari^  [mcvii] 

16  Foruice  scare  [mcxlii,  mcxlvi] 

17  Forcipe  cange  [mcix.  mcxi  usw.  mcxlvi] 

18  Textor  vveber 

19  Textura  vveppi 

20  Tex:era^  weppisin 

.21  Textrinum  timc''  [mcxlvi  Textrina] 

22  Colus    roch     [mlxxxvi    usw.    mcxlvi. 

23  MCLVIIl] 

24  Acus  nadile  [mci  usiv.  mcxxx.  mcxlvi] 

25  Subula  ale    [mci  usw.    mcxvi.    mcxxx. 

26  mcxlii] 

27  Forma  l  calopede  laist  [mcxxx  Forma. 

28  MLxxxix.  mcxi.  mcxxxiii  Calopoda] 

29  Spada  1  trada  drät   [mlxxxix.  mcxxx] 

30  Lexiua  lougi 

31  Crista  champ   sicut   gallus  habet  in   ca- 

32  pi:*e  [dcccclxxii] 

33  Culleus     sach     et     fiscus      et     saceus 

34  [mlxxxviii.  mxcix.  mciii  Saccus] 

35  Canna    barbita     fistula    suegili     dicitur 


[mlxxxv.  MC  Mcx.  mclxiv  Barbita.  36 

Mcxxxvi  Fistula]  37 

Fascilo  fescil  88 

Domus  l  casa  hus  [dccccli''.  mxcv]  39 
Exedra  obse  l  apsiti  40 

Tegula  l  imbrices  scintilun  [mc]  41 

Pisale  l  pirale  phiesil  [mxciii]  42 

Tölus  uLrst  [mcxxv]  43 

Cellarium    penus    promptuarium    cheller  44 

[mxciii  usw.]  45 

Solanum  soler  [mxciii  usw^  46 

Colossa    columna    statua    sül    [mc    Co-  47 

lumna]  48 

Planea^  dille  [mcxxv  usw^  49 

Curtis  hof  [mcxxi  usw.  mclv]  50 

Trabs  trabis  gibreitti  [mcxxvi  usw.]  51 
Tignum  spangi  in  longum  [mcli]  52 

Asseres  rauin    super  tolum    in  transuer-  53 

sum  54 

Curtiferum  l  fundus  houistat  55 

Patena  l  ligatura  etiam  spangi  [mcxxxix]  56 
Orreum^  stadil  57 

Granariuin  chor,°hüs  [mxciii  usw.  mcxxv]  58 
Fenile  houbarn  l  houstadil  [mcxxv]  59 
Area  tenni  [mcxxxii]  60 

Uenticax  uentüabrum  vvinscuuili  [mxcvii]  61 
Bulla  chasti  62 

Cöpa  chorinuaz  63 

(28*)    Pomerium    poingarti     [mcliv    Po-  64 

marium]  65 

Pomarium  obizcadi  66 

Humularium  houigarti  67 

Scuria  scupfe  in  curte  [mxcvii]  68 

Clonis  claufe^*^  69 


'  P^idoni',  aher  "  ausgestrichen;    am  beschnittenen  rande  steht  von  derselben  hand 
wie  vorhin  exera :  |varfsteche        ^  loube]  am  b  radiert.  V(jl.  660,  35         '  dehsile]  h  auf 


aus  wichil   entstellt 


diese   und  die  beiden  nächsten  (jll.   in  dem   hexa- 


meter:  forpex  ad  pilum  fila  foruice  (ruice  auf  rasur)  forcipe  ferrum    übergeschr.  *  s. 

oben  664,  62  '  tunc]  über  u  rasur  *  l.  Planca  '  s.  oben  660,  31  *'  dem  zu- 
sammenhange nach  kann  Diefenbachs  gleichung  Clonis  =:  Glomus  unmöglich  richtig  sein. 
ich  vermute,  dass  eine  entstellung  des  Mxcvn  überlieferten  Lopis  lobe  vorliegt 


666 


Sachlich  Geordnete  Globsark.    C.  Mischungen 


Morien  Anx.  7,  592 


1  Oriola    innnHu.s    colonia    büobi    |mcxxi 

2  tiiftv.  Man.sus.  mcxlviii  Ariola] 

3  luger: ^  üuhc 

4  luriialos  niorgini''    [mcxxi   tifnv.] 

5  Familia  hivvisc  [dccccl*  utsw.  uccccli''. 

(i         MCXXIl] 

7  Mancipia  hivvin 

8  Colinus^  houitjcalc 

9  F'iscabnuö*  froni  scalc 

10  ßpicarium  chasti  [mcxxvJ 

11  Pratum  vvisi  ebihou* 

12  Stiua  manubrium  aratri  ()  aniscz  l  rie.st| 

13  [mcxxix.  mcli] 

14  Arotruni'*  1  medela  phluoc  [dcccclxxii. 

15  MCXXI    ^lSW.    MCXLVl] 

lü  Libertiiius  frigiling: 

17  Ligo    sehe     [dcccclxxii.    mci.    mcxiii. 

18  Mcxvi.  Mcxxii  usw.  mcli] 

19  Socus   l   uomer    uuaginse    [dcccclxxii. 

20  MCI  usiü.  Mcxxii  tisiv.  Uomer] 

21  luguin  iohc  [mcxxi  usw.  mcxlvi] 

22  Fulfur''  cemise 

23  Spica  ehir 

24  Glos  cloris  scoup  [mc] 

25  Manipulus  garbe 

26  Terra  salica  se,'llant  [mcxxi  7isiv.] 

27  Herpica  egicli  [dcccclxxii.  mciii.  mcxxi 

28  ustv.  mcxlvi] 

29  Temo  dihsile    [mcxxi  usw.] 

30  Plaustrum     carruca     currus     carpentuin 

31  vvagin  et  carrum  [dcccclxxh.  mcxxi 

32  usw.  mcxlvi] 

33  Tristega  stige 

34  Humeruli*   chipfi    [dcccclxxii.    mcxxi 

35  tisw.  MCXLii.  mcxlvi.  mcli] 

36  Scala  laiteri    [dcccclxxii.    mcxxi  usw. 


mcxlvi] 

Rota     rat     [Dcn  (  i.xxii.     M(  xxi  ti.sa-.   w 

mcxlvi]  30 

Radii  rfpaichi  [dcccclxxii.  .mcxxi  7utw.  40 

mcxlvi.  mcli]  11 

Canti    uelgi    [dcccclxxii.    mcxxi  usw.  ij 

mcxlvii.  mcli]  43 

Modioli  nabe®  [dcccclxxii.  mcxxi  usw.  li 

MCXLII.    mcxlvi.    mcxlvii.    MCLI]  1  , 

Restiß  l  funis  sail    [dcccclxxii.  mcxxi  Jtj 

U.SW.]  47 

Pistor  phistir  [mcl]  48 

Pistrinum^"  phi.strini  [mxciii  umo.]  49 

Panificus  ptpeichi  50 

VVanna  l  gregaria  vvani  [mcxvi]  51 

Cophinus  chorp  [mciii.  mcxvi  usw.]         52 
Modius     mutti     [mxcvih    u,sw.     mciii.  53 

Mcxv  USW.]  54 

Moleudinum  mule  [mxciii  u.iw.]  55 

Tiiia.  gerula.  congius  zuber  [mcxv  usw.  56 

MCXLII.  mcxlvi]  57 

Situla  amphora  raichiuaz  58 

Urna  aimbir  ideni  cadus   [mcxx]  59 

Cluciculus^^  Zapfi    [mcxx.  mcxlvi  Du-  60 

ciolus]  61 

Galeta    peccarius    emina   nappa    cratera  62 

hiiinauus  napf  [mlxxxv.    mcxv  usw.  63 

Nappa,  Cratera,  Hinnaphus]  64 

Calatus  zainni  [mcxx]  65 

Patera  scäli  [mcxv]  66 

Latinum  sul,^char  [mcxv  usw.    mcxxxi.  67 

MCXLII  Catinum]  68 

Barra^^  gebete 
Mulcrum  milichchubdi  [mcxv]  70| 

Corbis  chorp  [Mxcvni.  mcxv]  71 

Flascones  putixichi  72i 


« 


^  luger:]  rasur  von  a  ^  darüber  ide  e  '  =  Colonus  *  l.  Fiscalinus  '•  da 
ebihou  sich  mit  Pratum  nicht  vereinigen  lässt  und  sonst  in  diesem  glossar  niemals  zwei 
deutsche  gll.  unverhundcn  auftreten,  so  wird  das  lat.  stichicort  zu  ebihou  ausgefallen 
sein        *  Arotrü]  ot  auf  rasur        ''  l.  Furfur        *  davor  Troclea  unglossiert         *  nabe] 


n  aus  h  radiert 


pistrina  hs.        "  l.  Duciculus        ^^  vgl.  frz.  barrique 


MCXLV 


667 


Moncs  Anz.  7,  593 


1  Ydria  vvazzeruaz 

2  Cifus  choph  [mcxv.  mcxliv.  mclx] 

3  Meras  l  uiiiuni  vvüi  [mclvJ 

4  Mustum  most 

5  Ceruisia  pier  [mclv] 

6  (28'')    Sicera    lütir    tnuic    sicera    dicitur 

7  omne  quod  inebriare  potest 

8  Mirratum  uiniini  gisotuiir  vviu 

9  Acetiim  ezzih  [mcxliv] 

10  Fex  heffe  [mlxxvi.  mxcvii  Feces] 

11  Cossa  l  incaustum  tinti^ 

12  Cuterioliun    1    scriptoriuni     caiiter     [mc. 

13  MCXLViii.  MCLiv  Cauterioluni] 

14  Moliiiarius    molaris    churnistam    [mxciii 

15  usiv.] 

16  Mola  churne  [mxciii  usw.  mcxlii] 

17  Tribulaiius  der  obire  stain  [mxcv] 

18  Passibilis  auteni  der  unteri  stam  [mxcv] 

19  Clausura  pisp,^rrunge 

20  Glarea  1   arena    griez    [mlxv.    mcxlvi. 

21  MCXLVIIl] 

22  Migma  l  tipsana  minze^ 

23  Capisteriiim  muoltere  [uxcniusw.  mcxlii. 

24  mclv.  mclx] 

25  Cribrum    ritere     [mxcix.     mciii.    mcxv 

26  usw.] 

27  Cribellum  sip  [mxcviii  usw.  Mcx.yusiv. 

28  mcxlii] 

29  Sedatium    haisip    [mxcviii    usw.    mciii. 

30  MCXV  usiv.  mcxlii] 

31  Emina  mezze  [mxcv  tcsw.  mcxlii] 

32  Rusca  süberin 

ai 

33  Quassus^  zenne* 

34  Alueum  l  tinar^    troch    [mxcix.    mcxv 

35  usw.  mcxlii] 

36  Follis  palch  [mlxxxviii.   mciii.   mcxii, 

37  Mcxrx] 


Cultfura  wöri  in  aqua  [mxcv  usw.  Clau-  38 

8ura]  39 

Furiiu«  ouin    ut  fornax    caniiiius    cliba-  40 

nus  [mc  Fornax.  mxcviii  Clibanus]  41 
Trif^picium  drisbizic  42 

Incuba  1  dolium  chüfe  l    potigi    [mcxv  43 

usw.]  44 

Cuba     putigin^     [mcxv    tisio.     Mcxxx.  45 

mcxlii]  46 

Cubella    stante    in    qua   potus    seruatur  47 

[mcxvii  usw.]  48 

Angaria  stante  [mcxxx.  mcxlii]  49 

Contus  scalte  [mcvi.  mclxiii  Conta]  50 
Remus  ruodir  51 

Cocus  choich  [mcl]  52 

Coquina  chuchin  [mxciii  usw.]  53 

Calices  stoufe  [mcxxxiv  usw.  Calix]  54 
Toregma  scafraite  [mcx]  55 

Perna  pache  [mlxxvi  usto.]  56 

Offa    stuche    quod    est    frustum    ofFella  57 

quod  dentibus  capi   potest    inde  ofFa-  58 

rius  choich  59 

Caro  ulaisc  60 

Corium    pellis    tercus'^    hüt    idem    sunt  61 

[mlxxxvi]  62 

Scapula     copadium      spadula      scultirre  63 

[dcccclvi.      dcccclix®.       dcccclxi.  64 

mlxxiv  iisw.]  65 

Minutia  l    intestina    ingislahti    [mlxxiv  66 

USIV.]  67 

Exta    l    uiscera    ladir    .i.    darmi    [vgl.  68 

dcccclvi  Uiscera]  69 

Ficones      socscuohe      [mcxlviii.       vgl.  70 

MLXXXII*']  71 

Urceus  zubir  72 

Urceolus  zubirlin  73 

Aquamanile     hant  char      [mci     usw.  74 

mcxlviii]  75 


*  s.  oben  660,  27.  Cossa  kenne  ich  nicht  *  aus  zemise  (s.  oben  666,  22)  ?  ^  Quass 
mit  strich  unten  durch  das  zweite  s,  an  ivelchem  radiert  ist  *  ai  von  and.  hand  über- 
geschr.        ''  l.  tina        '  putigin]  g  aus  n  corr.        '  terc']  c  auf  rasur 


«6tt 


Hachlich  Geordnete  Glossare.    C  Mihchunoen 


Mones  Am.  7,  593 


1  PecUtn  chäp    (mlxxxvi  t(»u\    mci  usw. 

2  MCXXX.    MCXIA'l] 

3  Froccus  roch  ^ 

4  Zoim  Htrophiuin  gurtile   (mcxxxiv  usw. 

5  Cinguluin  l  zonaj 

ü  (29»)  Rugeiie  reciimn  [mlxxxiv  u.sw.] 

7  Limbatuni  gibrortotiz  [mlxxxiv  ustv.] 

8  Sirica  gotiweppe  [mlxxxv] 

9  Berbicium  scaifin 

10  Ceruinuni  hirziniz  [mxc  usw.] 

11  Uitulinum  chelbiriniz 

12  Poiciimm  suiniiiiz  [mxc] 

13  Camelinurn  olbi,°'niz 

14  Saccellum^  crisum  grawiz  lachin 

15  Cottum^  l  pii-us*  chozze 

1(3  Capelluin  \   cidaris   i   turgus^    l   pilleus 

17  1  galerus  höt   [mlxxxii'^j 

18  Umbraculus  l  cunalic  Scatehöt  [mcxxx 

19  Cinialic] 

20  Torax  lorica  casida  prunne  [mci  usw.] 

21  Cassis  l  galea  heim  [mci  usw.] 

22  Calibs  ecchol  [vgl.  mci] 

23  Fustis«  steche 

24  Scutiun  clippeus  parma  seilt  [mci  usw.] 

25  Unibo  rant  pouc  [vgl.  mci  usw.  mcxxxix] 

26  Spata  gladius  spai'us  ensis  inucro   suert 

27  [mlxxxv.  mci  usw.] 

28  Capulus  helce  [mlxxxv.  mci  usiv.  Mcxi. 

29  MCXV.    MCXLVI.    MCXLVlIl] 

30  Palteum  baldirih  [mlxxxii^.  mcix] 

31  Hasta  scaft  [mcix] 

32  Lancea   sper  [mci  usw.] 

33  Faretra  chocher  [mci  usw.  mcxlvi] 

34  Arcus  poge  [mci  usw.] 

35  Chorda  senue  1  satin  [mci  tisw.   mcxxi 

36  usw.  mcxlvi] 


Au8a  Heime  1  Hiior 

Curiturt  pogiuoitir 

Sagitta  Ktrale  [m<ji  usw.  mcxlvi] 

laeulum    scoz   idem  catapulta    [vgl.  mci 

usw.] 
Pilus  phil  [mci  tisw.  mcxxxiii.  mcxlvi] 
Cauter    bulcio    ul    pulx  polz    [mci  usw. 

mcxxxiii  Pulzio] 
Seniispaciuin  saf  [mci  usw.] 
Scultorius       prort     .i.      breue      scutum 

[mcxxxix] 
Calcar^  spore  [mci  wsw.  MCXiv.  MCXLVi] 
Genarga  lederhose 
Hiluis*  spil  [mciii] 
Cespes  wase 
Parisalta"  sluut^^ 
Multo    stuot      [dcccclxiv.     dcccclxv. 

dcccclxxii.      dcccclxxiv,     mcxlvi 

Mulio] 
Agaso  marscalch  [dcccclxvi] 
Equaria   stuot    [dcccclxiv.    dcccclxv. 

DCCCCLXVII.  DCCCCLXXII.  DCCCCLXXIII. 
DCCCCLXXIV.DCCCCLXXV.DCCCCLXXVII. 
MCXLVI.    MCLi] 

Emissarius  renner  [vgl.  dcccclxiv, 
dcccclxvii.  dcccclxxii.  dcccclxxiv. 
dcccclxx  v.  dcccclxxvi.  dcccclxxvu. 
mcxlvi] 

Equus  caballus  sonipes  roisi  [dcccclxiv. 

DCCCCLXV.  DCCCCLXVI.  DCCCCLXXH. 
DCCCCLXXV.    DCCCCLXXVU.    MCXLVl] 

Urina  huouisin  .i.  femim  quod  in  pe- 
debus  equi  percutitur  [mcxxxix] 

Equa  merhe  [dcccclxiv.  dcccclxvi. 
dcccclxxn.  dcccclxxv.  dcccclxxvii. 
mcxlvi] 


48 
49 
50 
51 

52 
53 
54 
55 
56 
57 
58 
59 
60 
61 
62 
63 
64 
65 
66 
67 
68 
69 
70 
71 
72 


*  s.  oben  663,  67         ^  =  Sagellum         *  Cottii]  das  erste  t  aus  r  corr.        *  =  birnis 

'  =  t^gus  =r  tergus  hut,  das  mit  huot  pilleus  zusammengeivorfen  ist        '  davor  Spa- 

rus  (das  in  der  folgenden  zeile  widerkehrt)  unterpunctiert        '  l.  sas  =  sahs        *  davor 

Ancile  peltrü         '  entstellt  aus  Hilus  (für  Pilus)   pfil         *"  =  TiaQioO (.uaf.         "  dar- 

i 

auf  Castrimargia  uents  igluuies 


MCXLV 


669 


3Iones  Anz.  7,  593.  594 


4 
5 
6 
7 
8 
9 

10 
11 
12 
13 
14 
15 
16 
17 
18 
19 
20 
21 
22 
23 
24 
25 
26 
27 
28 
29 
30 
31 
32 
33 
34 
35 
36 


Poledrus    fole    [dcccclxiv.    dcccclxv. 

DCCCCLXVir.  DCCCCLXXII.  DCCCCLXXIII. 
DCCCCLXXIV.DCCCCLXXV.DCCCCLXXVIl] 

Poledra  1  pultrina  uuliche   [dcccclxvii. 

DCCCCLXXm.    DCCCCLXXV] 

Pultrinus    fulin  [dcccclxiv.  dcccclxv. 

DCCCCLXXII.DCCCCLXXIII.DCCCCLXXIV. 
DCCCCLXXVIl] 

(29'')  Canderius  hengist  [dcccclxvii] 
Uuai-niones  rennun  [dcccclxix] 
Equus  trutinans  celtintisro® 
Frenum  prittil  [dcccclxxii.  mcxii  usw. 

MCXXX] 

Sella  satil  [dcccclxxh.  mlxxxv.  mcxi 

usw.    MCXXX.    mcl] 

Arceolus  satilpoge  [mlxxxv  usw.  mcxiv. 

MCXXX] 

Hulcia  hulft  [dcccclxvi.  mcxi  usiv.\ 

Filtnim  filz^ 

Salius  troscili^ 

Erpicarius  egider  [dcccclxiv.  dcccclxv. 

dcccclxvii.  dcccclxxii.  DCCCCLXXin. 
DCCCCLXXIV.DCCCCLXXV.DCCCCLXXVIl] 

Sellarius  satiler  [dcccclxiv.  dcccclxv. 
DCCCCLXVI.  DccccLxvn.   dcccclxxii. 

DCCCCLXXV.  DCCCCLXXVI.DCCCCLXXVIl] 

Saunius  soum 

Sella  saginaria-^  soumsatil 

Basterna  1  essecla  säpoh  [mlxxxv  usw. 

MC.    MCIV.  MCXI  usw.  MCXLIII.  MCXHV 
MCLV] 

Sistarcium      soum      giciugi*     [mlxxxiv 

usw.\ 
Parbredum  fparurit  [dcccclxxii] 
Soummariussoümer[DCCCCLXiv.DccccLxv. 

dcccclxvi.   dcccclxvii.  dcccclxxii. 


DCCCCLXXIV.  DCCCCLXXV.  DCCCCLXXVl]  37 

Bisacia  sarcina^  purdin  38 

SuWnentile  chiniraif  [mcxiv]  39 

Capistra  halfteri  [mcxiv.  mcxxx]  40 

Strigilis  strigil  [mcxiv]  41 

Antena     l    antica    furpoige     [mlxxxvi.  42 

mcxiv.  mcxxx.  mcl.  mcli]  43 

Cupla  1  pastura  halte  [mcxiv]  44 

Cingulum  darngurtili  [mcxiv.  mcl]  45 

Saliuare  gipiz  [mcxiv.  mcl.  mclv]  46 

Pulgones  pulgi  47 

Postena  1  postica     aftirraif     [mlxxxvi.  48 

MCXIV.  mcxxx.  mcl.  mcli]  49 

StofFa  stegiraif  [mcl]  50 

Putastrtun  palstir^  51 

Supracerdiun  gaginledir  [mcxiv]  52 

Spado  callus  castratus  eunuchus  hengist  53 

[DCCCCLXXV.  mcl]  54 

Falera     satilgraiti     [mcl.     vgl.     mcxiv.  55 

mclv]  56 

Superstratorium  "^   hulft  [mcl]  57 

Ambulator  celtir  [dcccclxiv.  dcccclxv.  58 

dcccclxvii.  DCCCCLXXIL  DCCCCLXXIV.  59 

DCCCCLXXV.  mcxlvi]  60 

SoUarius^  hant  ros  61 

Aries  friscinc  62 

Lagena  lagille  63 

De  bubus  et  ouibus  et  capris  porci^|  64 

eorum  progenie.^  65 

Uac^eria  l  bucerna  armentum  1  armen-  66 

taria  suaige    [dcccclxiv.    dcccclxv.  67 

DCCCCLXVII.  dcccclxxii.  DCCCCLXXIII.  68 

dcccclxxviii]  69 

Uaccaricia  suaich^  70 

Taurus  uarre  [dcccclxiv.  dcccclxviii.  71 

dcccclxxviii]  72 


'  s.  oben  664,50  *  hei  FPfeiffer  Das  ross  18,13  nichts  eispriefsliches :  denn  Sali- 
uare steht  669,  46  '  l.  sagmaria  *  soum  giciugi]  c  auf  rasur  ^  Bisacia  sarcina] 
bis  r  auf  rasur.    vgl.  Bucange  s.  v.  bisaza  •  :=  {sattel-)polster.   ztitn  lat.  worte  vgl. 

dcccclxvi  pelta         '  Supstratoriü]  S  auf  rasur  von  s         *  Z.  Sellarius  »  die  worte 

eorum  progenie  stehen  am  beschnittenen  rande ;   davor  ausgefallen  ist   et 


670 


Sachlich  Geordnete  Glossare.     C.  Mibchunoen 


Mones  Anx.  7,  594.  595 


1  Bos      ohöü      [dcccclxiv.       d(X'cclxvi. 

2  dcccclxviii.dcccclxxii.dcccclxxviii| 

3  Uacca      chuo     [dcccclxiv,   dcccclxvi. 

4  dcccclxviil     dcccclxxviii.     Vitulii 

5  MCXLVl] 

G  Bocetum  ul  hostar  ^  rindirstal 

7  Vitulus  t  lozos  stier  [dcccclxxviii] 

8  Armentarius  .suaigor  [dccccl^.  dcccclxiv. 

9  DCCCCLXXX.  MCXXV.    MCL] 

10  Gratis    hurt    [mlxv.     mcxxx.     mcliii. 

11  MCLXIIlJ 

12  Ouis  scaf  [dcccclxvi.  dcccclxxx] 

13  Caula  X  mandra  ovvistal  ()  laife.stal^ 

14  Aries  1  uerbex  rani  l  widir  [dcccclxiv. 

15  DCCCCLXV.     dcccclxvi.     DCCCCLXVIIL 

16  DccccLxxii.  dcccclxxx] 

17  Opilio   I  peceu.sius^    t  pastor  hirte  \vgl. 

18  DCCCCL^] 

19  Multones  vvidire  [dcccclxiv.  dcccclxv. 

20  DCCCCLXVII.  DCCCCLXXII.  DCCCCLXXIII. 

21  DCCCCLXXX] 

22  Agnus    lamp     [dcccclxiv.   dcccclxvi. 

23  dcccclxviil  dcccclxxix.  dcccclxxx] 

24  (30*)  Colustnnn  piest  [dcccclxxiii.  miv. 

25  MLXXX.     MCXLVIII.      MCLIII.       MCLVII. 

26  MCLXV] 

27  Vacca.  lacteria  inelcchu'=''"°  * 

28  Galatho^  ch^esichar*'  [mcxv] 

29  Temicla''  chesewaszer 

30  Patudo  scotto  [mlxxx  Barbuta] 

31  Buccularius  ohsinar    ()  bugolcus    rinnir- 

32  hirte  [DCCCCL^  dcccclxxvi.  mcxlviii] 

33  Subulcv^  suener.  1  suinhirte.^  1  bucvla^ 

34  [dccccl*.     dcccclxvi.    dcccclxxxi. 


MCXLVL    MCL]  35 

Geniza  c'^albe  l  uitula^"  36 

Armen  ta  Hueicrider  *^  37 

Hircus.  t  cinip»  *'^  poch,  a  quo  diminuti-  38 

uuni     hircellu'    pochilin    [dcccclxiv.  39 

DCCCCLXVI.   DCCCCLXVin.  DCCCCLXXII.  40 

DCCCCLXXIX.  dcccclxxx]  41 

Capra  gaiz  [dcccclxiv.  dcccclxxx]         42 
Hedus  chizzin  [dcccclxvi.  DCCCCLXvin.  43 

DCCCCLXXII]  44 

ChapeUa  chetele  per  h.  sine  dspiratione  45 
ecclesiam  significat  [DCCCCLXIV.  46 
dcccclxxx]  47 

Porcus    sus    X   sues    suini    [dcccclxiv.  48 

DCCCCLXVIIL  DCCCCLXXII.  DCCCCLXXIX]  49 

Srofa  SU  [dcccclxiv.  dcccclxvi.  50 
dcccclxvii.  dcccclxviil  dcccclxxii.  51 
dcccclxxni.  dcccclxxxi.  mcxlvl  52 
mcxlviii]  53 

Poycellus  1  porculus  uarhelin  [dcccclxvi.  54 
DCCCCLXXII.  dcccclxxxi]  55 

Uerres  psuin  ( )  per  [dcccclxiv.  dcccclxix.  56 

DCCCCLXXII.  DCCCCLXXin.  DCCCCLXXIV.  57 
DCCCCLXXIX.  DCCCCLXXXI.  MCXLVl.  58 
MCXLVIU]  59 

Porcaricia    suinstigi.    t    porcaria  1  hara  60 

[dcccclxxiv]  61 

Pecusius^^  pastor  hirte  62 

Magales  purge^*  [dcccclxiv.  dcccclxv.  63 

DCCCCLXVII.  DCCCCLXXn.  DCCCCLXXin.  64 

dcccclxxxi.  mcxlviii]  65 

Sucula  calce  [dcccclxxiii]  66 

De    anseribus    et    anetis  et  gal-  67 

linis.  68 


*  l.  bostar  und  vgl.  mcxlix        ^  oder  nur  afestal.  l.  scaifestal  resp.  scafestal       '  =  pecusius 
z.  G2  *  melcchu]  unter  dem  zweiten  c  strich  mit  dunklerer  dinte  *  Galatho]  über 

ho  ein  h  *  ch,^sichar]  e    durch  einen  itrich   mit   dunklerer  dinte  getilgt,  das  über- 

geschr.  a  und  das  einschaltezeichen  ebenfalls  mit  dunklerer  dinte  '  l.  Tenucla  *  suin- 
hirte]  h    aus  corr.  *  gehört  zur  vorangehenden  gl.         "  darauf  rasur   von   chuht. 

uitula]  u  7nit  dunklerer  dinte  aus  U  corr.  "  sueicrider]  das  erste  e  in  a  mit  dunklerer 
dinte  corr.  "  daneben  am  rande  rasur.  vgl.  Isidor  12,  1,  14  maiores  hirci  cinyphii  di- 
cuntur  "  Pecusius]  das  zxveite  us  auf  rasur.  s.  oben  670,  17        •*  l.  parge 


MCXLV 


671 


3Iones  Anz.  7,  595 


1  Auce  gense    [dcccolxxii.    dccccxcvii» 

2  usw.  Mm] 

3  Anete    anite    [dcccclxxii.    dccccxcvi. 

4  DCCCCXCVII*    usw.    MIII.    MIV] 

5  Anetus  anitreche 

6  Anser  wildu  gans    [dccccxcviii    Aucer] 

7  Fulica     anitchunne     [dccccxcvii*    usiv. 

8  M.    MII.    MCXLVIIl] 

9  Pullus  huon   [dcccclxxii.  dcccclxxix, 

10  dccccxcvi.  dccccxcvii^.  miii] 

11  Pullicini         huoninchli^  [dcccclxv. 

12  DCCccLxxn.  dcccclxxix.  dccccxcvii^. 

13  M.  miii] 

14  Gallus  hane  [dcccclxxix.  dccccxcvii''. 

15  miii] 

16  Gallina  lienne  [dcccclxxix.  dccccxcvii^ 

17  miii] 

18  Gallinacius    chappe     qui    est    castratus 

19  [dccccxcvi] 

20  Ouum  ai  [dcccclxxii.  mcxlvi] 

21  Vitellum        1         meditullium         tuterai 

22  [dccccxcviii.        mxxiv.       mcxlviii. 

23  mcliii.  mclvii] 

24  De  nominibus  auium  : : . 

25  Capus  ualche    [dccccxcvi.   dccccxcvii» 

26  usw.  Mii.  miii.  mcxlviii] 

27  Herodius  wildir  valche  [dccccxcvii^] 

28  Aquila   hare    [dccccxcvi.    dccccxcvii^. 

29  Ml.  Mn] 

30  Larus  J  soriceps  muser  [dccccxcvi] 

31  Accipiter  habih  [dccccxcvi.  dccccxcvii* 

32  usw.  MII.  miii] 

33  Porfirio  isinuogil  [dccccxcvh*] 

34  Alcedo    l    ardea     uel    caladrius     haigir 

35  [dccccxcvi.  dccccxcviii  miii] 

36  Sparwarius  l  nisus  spar'war  [dccccxcvii*. 

37  miii.  vgl.  M — mii] 

38  Columba  tuba  [dccccxcvi.  dccccxcvii* 

39  usw.  miii] 


*  huoninchli]  das  erste  i  aus  1  radiert 
fac        *  eringriz]  das  erste  r  undeutlich 


Palumba  hegitube[DCCCCLXv.DCCCCXcvii''  40 

usw.  miii]  41 

Turtur  turtiltubi  [dccccxcvi.  Dccccxcvii*  42 

usw.  MI.  miii]  43 

Spsitacus  sitichust,  est  enim  auis  44 

Pauus  pfavve    [dccccxcvi.  dccccxcvii*  45 

usw.  MI.  Mm]  46 

Grus    chranih^    [dccccxcvii'^  usw.    Mi.  47 

mii.  miii]  48 

(30'')  Alies  t  alietus  eringriz  ^[dccccxcvii"*.  49 

mcxlvi]  50 

Cignus  1  olor  elbiz[DCCCCXCVi.DCCCCXCVii*  51 

usw.  miii]  52 

Strucio    struz   [dccccxcvi.    dccccxcvii*  53 

tcsiv.  m.  miii]  54 

Viiltur  gir  [dccccxcvi.  dccccxcvii*  usw.  55 

mii.  miii]  56 

Miluus  wige    [dccccxcvi.    dccccxcvii*  57 

usw.  Ml.  mh.  Min]  58 

Ciconia  storcb  [dccccxcvi.  dccccxcvii^  59 

usw.    M.   MI.    MIIl]  60 

Bubo  huo  [dccccxcvii*  usw.]  61 

Tapula  waszirstelze  [vgl.  miv  Tappus]     62 
Upuba  l  apuba  vuitihophe    [dccccxcvi.  63 
Dccccxcvii*  usw.    Ml]  64 

Merops  l  loaficus  grüni  spehte  [dccccxcvi.  65 

DCCCCXCVII*   usw.    M.    mii.    MIII.    Miv]  66 

Picus  spehtminor[DCCCCXcvi.DCCCCXCVii*  67 

usw.    Min.    MCXLVIU]  68 

Pica    l    graia*      agilstre      [dccccxcvi.  69 

Dccccxcvii^  usw.  miii.  mcxlviii]         70 

Turdela  troskele  [dccccxcix.  m]  71 

Turda  phfogil  [miii  Turdus]  72 

Carduelis     l     acredula     (  )     distiluinchi  73 

[dccccxcvii*  usw.  m.  mcxlviii]  74 

Hirundo  sualuwe[DCCCCXcvi.DCCCCXcvii*  75 

usw.  m]  76 

Mergus  tucher  [dccccxcvi.  dccccxcviii]  77 

Mega  scarua  [dccccxcvii**  Merga]  78 

*  darauf  Bonibix  auis  (SO^)   est  que  siricü 
*  l.  gaia 


672 


Sachlich  Geordnete  Globbare.    C.  Mibchunoen 


Mones  Anz.  1,  595.  59G 


1  Merula  ainfsele  [dccccxcvl  dccccxcvii* 

2  U»W.    M.   MCXLVIIl] 

3  Graculus    ul   mercus    ruoh    [dccccxcvl 

4  Dccccxcvri*  tis-^w.  M.  Min.  mcxlviii] 
f)  Nocticorax  nahträ[DCCCCXCVi.DCCCCXCVii* 
G        usw.   M.   MIIl] 

7  Ficecula  ut  turdu.s  siicpfe^  [dccccxcvl 

8  DCCCCXCVII'»    usw.    M.    MCXLVIIlJ 

9  Onocrotalus         hortubil         [dccccxcvl 

10  Dccccxcvii*  usw.  m] 

11  Pellicanus  sisegoh  [dccccxcvii"  usw.  m] 

12  Ulula  1  uoctua  uvville  [dcccclxxxfv*». 

13  DCCCCXCVII»^    M.    MIII.    MCXLVni] 

14  Strunius  uel  sturnus  1  sturnella  \   cicu- 

15  lus^  1  fossa  ^  Stare  [dccccxcvii*  «s?/^'.] 
l(j  Laudula  filomena   1  creducula*    1  cala- 

17  drion  lericihe  [dccccxcvl  DCCCCXCVll" 

18  ^isiv.  M.  Min] 

19  Fringellus  uinche[DCCCCXCVi.DCCCCXCVii* 

20  usiv.  M.  mcxlviii] 

21  Vesper  tilio  1  plattis  ^  fledirmus  [dccccxcvl 

22  Dccccxcvii'^  usw.] 

23  Coniix  chra  [dccccxcvii»  us-w^] 

24  Munacla  ^  1  cueta  1  cetauca '  1  caua  \  mo- 

25  nedula  tahe  [Mccccxcvna  usiv.  Cariola] 

26  Parix     1      petrix      maise      [dccccxcvl 

27  DCCCCXCVII*   usw.    M.    MIV.    MCXLVIIl] 

28  Cuculus  couh   [dccccxcvl  dccccxcvii* 

29  usw.] 

30  Quacula  1  quarsquilia  watile  [dccccxcvii'' 

31  usw.  m] 

32  Coturnix.   ortigometra^   }  perdix  rephun 

33  [dccccxcvl     dccccxcvii^    usw.     m. 

34  Min] 

35  Luscinia  1   luscina^   1  iioctua   nahtegile 


[dccccxcvii»  v^w.]  36 

IJituruH  \  rupido"  rentile  [m]  37 

Parua  parra  holichra  38 

Grifo  \  grifiri  grife  [dcccclxiv.  dccc^lxv.  39 

DCCCCLXIX.      DCCCCLXXI.      DCCCCXCVL  40 

MI.  Min]  41 

Pauo*^  phawe  42 

Tueori  gouh  43 

Ueprians^^  staingaiz  44 

Orix  1  atacus  aurlceps  hebir*^  45 

Bubalus  urohse  46 

(31*)  Discolis  ungozoginer  47 

Paliurus  hagin  [mv*.  .mvi.  mcli]  48 

Faunus  scrate  49 
Scrabeus  >vibil^*[DCCCCLXV.DCCCCLXViiL  50 

DCCCCLXIX.  DCCCCLXXXIV^.  51 

DCCCCLXXXVn.  DCCCCLXXXVIII.  52 

DCCCCXCVL    MCXLVIII.     MCLIIl]  53 

Atacus  X  aper^^  hebir  [dcccclxvi.  54 
DCCCCLXXI  Aper]  55 

Ibix^®  herbist  rä.  1  stain  gaiz.  t  gami-  56 
ein.  uocatiir  [dcccclxvi.  dcccclxvih.  57 

DCCCCLXIX.DCCCCLXXI.  ^'^'Z.DCCCCXCVIl''  58 

usio.  Histrix]  59 

Ursus  pere  [dcccclxvi.  dcccclxxi]         60 

Alx  elc[DCCCCLXrV.DCCCCLXV.DCCCCLXVI.  61 
DCCCCLXIX.    DCCCCLXX.    MCXLVHl]  62 

Platocerus  urrmt  63 

De  apibus^''  et  diuersis  uolantibus.  64 

Apis   pine    [dcccclxvi.    dcccclxxxiv''  65 

usiv.         DCCCCLXXXVn.         DCCCCXCVI.  66 
MCXLVIIl]  67 

Costrus     wisil      [DccccLxxxn'"»      usw.  68 

MCXLVIIl]  69 

Sucus  trene  [dcccclxxxiv*'.  dccccxcvl  70 


^  snepfe]  sne  auf  rasur  -  cicuP]  das  ziveite  c  auf  rasur.  wol  =  craculus  '  l. 
fassa         *  aus  acredula   entstellt  ^  =  blatta         *  so  wahrsclieinlicher  als  Munada 

''  oder  ictauca  *  ortigo.  metra  7is.  °  oder  loscina  ^^  oder  ropido  "  s.  oben 
671,  45         '*  Uepans  unverständlich         ^'  l.  aurificeps  hehir         **  wibil]  avi  b  radiert 

1^  1  aper  7col   nur  zugesetzt,   weil  hebir  statt  hehir  stand  *'  Ibix]  bix  auf  rasur 

''  apibus]  an  a  radiert 


MCXLV 


673 


Mones  Am.  7,  596 


1  McxLviii  Fucus] 

2  Glis  lü  cicendula  1  iiitedula  glemilin 

3  Ralpo^   l  fiualder   \  papilio    [dcccclxv. 

4  DCCCCLXXXV.  DCCCCLXXXVir- 

5  DCCCCXCVI.    MIV] 

6  Attacus     l    tallina     hübil     [dcccclxvi. 

7  DCCCCLXXXIV''     UStü.       DCCCCLXXXVII. 

8  MIV.     MCXLVI.     MCLIIl] 

9  Bastaban  l  oester   pme    [dcccclxxxiv'' 

10  usw.  DCCCCLXXXVII.  MCXLVI.  MCXLVIIl] 

11  Uespa   ul    uecles^    vvefsun  [dcccclxvi- 

12  DCCCCLXXXrV'*^     usiv.      dcccclxxxvii. 

13  DCCCCXCVI.    MCXLVIIl] 

14  Scabrones  1  crabro  hornuz    [dcccclxvi. 

15  DCCCCLXXXIV''     usw.      DCCCCLXXXVII. 

16  DCCCCXCVI.    MCXLVIII.    MCL] 

17  Cicada  haimilin 

18  Culix  mucca[DCCCCLXxxiv'^.DCCCCLxxxv- 

19  MCXLVI.    MCL] 

20  Spalangi^  uenenosa  musca  uliuge 

21  Cucula  1  linofa  1  curuca   maise 

22  Grillus  uel  muchime  grille    [dcccclxiv. 

23  dcccclxv.     dcccclxix.     dcccclxxi- 

24  DccccLxxxvi.  Dccccxcvii'».  mcl] 

25  Cinomia       huntfliuge*       [dcccclxxxv. 

26  MCXLVI.  mcl] 

27  Petriculus  chuniglin 

28  De  canibus. 

29  Suises  suise  [dcccclxxii.   dcccclxxxii] 

30  Canis    bunt     [dcccclxvi.    dcccclxviii. 

31  dcccclxxi.  dcccclxxii.  dcccclxxxii] 

32  Canicula  zohi  [dcccclxiv.  dcccclxviii. 

33  dcccclxxi.  dcccclxxii.  dcccclxxxii. 

34  MCXL\^] 

35  Liciscus  brache  [dcccclxvi] 


Veltres   winde    [dcccclxiv.   dcccclxvi.  36 

DCCCCLXVII.     DCCCCLXLX.     DCCCCLXXI.  37 
dcccclxxii.    DCCCCLXXXII.    MCLVl]  38 

Molones  ^  rüde  ®  [dcccclxiv.  dcccclxvi.  39 

DCCCCLXVIII.    DCCCCLXXI.  DCCCCLXXII.  40 
dcccclxxxii.    DCCCCLXXXIIl]  41 

Molones'^  rudin  42 

Spasta^  winzohe  [dcccclxvi.  dcccclxxii]  43 
Canal      hunt|h'     1     himtchelle^        hüs  44 
[dcccclxvi]  45 

Cantabrum  l  brenda  huntaz  [dcccclxviii.  46 

DCCCCLXXXII.     MLXXV  USW.     MLXXVI.   47 

Brinna  mcxlvi]  48 

Lucisia^"  mistpelle  49 

Suesius  1  suisis   suso^^  50 

De  leone  et  aliis  feris.  51 

Leo  levve  [dcccclxvi.  dcccclxxi]  52 
Leena  leuvinne  [dcccclxvi.  dcccclxxi]  53 

Elefans  helpbint  [dcccclxxi]  54 

Ebur  helphinipain  55 

Ce/uus  hirz  [dcccclxvi.  dcccclxxi]  56 

Cerua  hinte  [dcccclxvi.  dcccclxxi]  57 

Elax  elehe  [dcccclxx]  58 

Bubalus  uvisint   [dcccclxiv.  dcccclxv.  59 

DCCCCLXVI.    DCCCCLXX.    DCCCCLXXl]        60 

Tragalaphus     elihi    Tragelaphus    similis  61 

est  hirco  l  ceruo  [dcccclxx]  62 

Ixon  painpruichil  ^^  63 

Rinoceröstunicornis  ainhuirne[DCCCCLXVi.  64 

DCCCCLXVIII.     DCCCCLXX.     DCCCCLXXI.  65 

DCCCCXCVI]  66 

Leopardus    (SP)    liebarde    Est    animal  67 

uelox  [dcccclxvi.  dcccclxxi]  68 

Tigris  tigir  tier  69 


*  l.  Palpo  "  entstellt  aus  acpijxeg?  '  l.  Spalangius  *  oder  huntfluige  ^  Mo- 
lones] nes  auf  rasur  *  rüde]  e  scheint  ausradiert  '  so  eher  als  Malones  '  l. 
Sparta  '  h'  1  huntcheUe  am  rande  von  and.  hand  zugefügt  *"  l.  Licisca  '*  s. 
oben  z.  29  *^  Gll.  Salom.  hl.  108<i  der  incunahel  Ixon  auis  de  genere  vulturis  alba  & 
minor  quam  vultur.  vgl.  beinbrecher  DWB  1,  1385.  darauf  nochmals  die  rote  Über- 
schrift De  leone  et  aliis  feris 

Althochdeutsche  glossen  III.  43 


674 


Sachlich  Geordnete  Glosöare.     C.  Mischungen 


Manes  Anx.  7,  596.  597 


1  De  aniinalibu.s  indomitiri.  * 

2  Darnula  tier  uelox 

3  LepuH    hase     [üCCCCLXiv.    dcccclxvi. 

4  DCCCCLXIX.    DCCCCLXXI.    MCXLVl] 

5  Capreolus  rehpoc  [dcccclxv.  dcccclxvh. 

C         DCCCCLXIX.    DCCCCLXXl] 

7  Caprea  rehcaiz.  icleni  caprev*^  rech 

8  Caprea  rehinn® 

9  Ibix'  staingaiz  l  gamiza 

10  Castor     pibir     [dcccclxiv.     dcccclxv. 

11  dcccclxvi.     dcccclxvh.     DCCCCLXIX. 

12  DCCCCLXX.      DCCCCLXXI.       DCCCCXCVI. 

13  MCXLVIIl] 

14  Luter  i  lustor   l   utrus*   l   sullus^   ottir 

15  [dcccclxiv.     DCCCCLXV.     DCCCCLXVI. 

16  DCCCCLXVH.     DCCCCLXIX.      DCCCCLXX. 

17  DCCCCLXXI.    MCXLVIIl] 

18  Vulpis    uohe    [dcccclxvi.    dcccclxvh. 

19  DCCCCLXXI] 

20  Pantera  I  linx  luhs  [dcccclxiv.  dcccclxv. 

21  dcccclxvi.     dcccclxvh.     DCCCCLXIX. 

22  DCCCCLXXl] 

mia 

23  Larua  uneholdi 

24  Larua  sceme 

25  Silenus  waltscrate 

26  Simia  affinnelafFe[DCCCCLXiv.DCCCCLXViL 

27  DCCCCLXIX.    DCCCCLXXl] 

28  Zinocephalus  ^  bunt  hobite    [dcccclxxi] 

29  Musio  1  prilix'^  cbatere    [dcccclxxxvi] 

30  Catta    ul   muriceps   chazze    [dcccclxiv. 

31  dcccclxv.  dcccclxvh.  dcccclxviii. 

32  DCCCCLXIX.    dcccclxxi.  dcccclxxii. 

33  DCCCCLXXXII.    DCCCCLXXXVHl] 

34  Glis  sisemüs 


Sorex  Hpiciu'i"  [dcccclxxxvi]  35 

Mustela  vvißile  [dcccclxvi.  dcc-cclxix.  36 

DCCCCLXXI.    MCXLVl]  37 

Migale   barm    [dcccclxvi.    DCCCCLXVH.  38 

DCX:CCLXVIiL  dcccclxxxvi.  MXCl.  39 
MCXLVl]  40 

Nitedula  barmill  [mcl]  41 

Stelio    talpa^    moltwerfe  l   scere   l   mol  42 

l    olm      [dcccclxvh.     dcccclxvhi.  43 

DCCCCLXIX.  DCCCCLXXI.  DCCCCLXXXIV*  44 
usw.  DCCCCLXXXV.  DCCCCLXXXVL  45 
MCXLVl.   mcl]  40 

Tainus    l    tarmus     niade     [dcccclxvi.  47 
DCCCCLXIX.        DccccLxxxrv*      usw.  48 

DCCCCLXX  XVLDCCCCLXXXVIH.  MCXLVL  49 
MCXLVIIL  MCLl]  50 

Scaraueus®  ul:  strabeus   vvibil  51 

Formica  amaize  [dcccclxxi.dcccclxxxv.  52 

DCCCCLXXXVHl]  53 

Bnicus  cbeuir  [dcccclxvi.  dcccclxvhi.  54 

DCCCCLXXXV.    MCXLVl.  MCL]  55 

Aranea  spinne  [dcccclxxxv]  56 

Casses  spinnevveppe  [mlxxxvi]  57 

Serpens  natere  [dcccclxxxiv*.  dccccxc]  58 
Uipera  uipere  59 

Lacerta^**  egidebse  60 

Vatrix^'-  waszer  natere  61 

Cecula       plint       slicbe        [dcccclxix.  62 
DCCCCLXXxrv*    usw.     dcccclxxxvi.  63 

DCCCCLXXXVHL  MCXLVl.  MCXLVIH.  64 
MCLI.    MCLIIl]  65 

Pboca     seleb^*     [dccccxcv.    mcxlvhl  66 

MCLIIl]  67 

Robeta  ^^    1    bufones    rana^'*    cbrotun   1  68 

Ücbun    [DCCCCLXXXIV*'».    DCCCCLXXXV.  69 


^  diese  Überschrift  steht  am  ende  von  U.  31»  nach  Leopardus         *  capv»]  ys  aus  a 
radiert        '  s.  oben672,66        *  l.  lutrus        *  Diefenbach  s.  v.        «  Zinoceplialus]  i  aus  e 

radiert         '  plix  fis.  für  pilax         *  talpa  über  moltwerfe  '  Scaraue']  ue'  auf  rasur 

von  and.  hand.  s.  oben  672,50  ^°  s. oben  661 , 4:4:  "  l.  Natrix  "  seleh]  das  zweite 
e  scheint  mit  dunklerer  dinte  in  c  corr.  ^^  Eobeta]  o  aus  e  corr.  ^*  unter  u,  o,  e 
von  bufones  drei  Meine  striche  und  darüber  rana 


MCXLV 


675 


Mones  Anz.  7,  597 


1  DCCCCLXXXVI.    DCCCCXC] 

2  Bufo  frosc  uotraga^  idem  est 

3  Tinea  miliwe  [dcccclxv.  dcccclxxxiv*. 

4  DCCCCLXXXVI.DCCCCLXXXVIII.MCXLVl] 

5  Locusta      hoscrichril  2         [dcccclxviii. 

6  DCCCCLXXXV.    DCCCCLXXXVIIl] 

7  laculus  lintwur[DCCCCLXix.DCCCCLXXXVi. 

8  DCCCCLXXXVIU] 

9  Rupho^  üche 

10  Sanguisuga   1   irugo*  egele    [dcccclxv. 

11  DCCCCLXXXV.  DCCCCLXXXVI. 

12  DCCCCLXXXVni.  dcccclxxxix] 

13  Limax        imbrex         testudo         snecke 

14  [dcccclxxxiv^  usw.  Testudo] 

15  Imbricus        reginwurm  [dcccclxvi. 

16  DCCCCLXXXVI] 

17  Corcodrillus  nihhus  ulOnichis  [dcccclxv. 

18  dcccclxxxix.  dccccxcv] 

19  Murex  merisnecke  [vgl.  dcccclxxxiv*^] 

20  Pulix     floh     [dcccclxvi.     dcccclxix. 

21  DCCCCLXXXW*.  DCCCCLXXXV. 

22  dcccclxxxvi.dcccclxxxviii.  mcxlvi. 

23  mcl] 

24  Peduculus  lüs   [dcccclxvi.    dcccclxix. 

25  DCCCCLXXXIV^.  DCCCCLXXXV. 

26  DCCCCLXXXVIIl.    MCXLVI.  MCl] 

27  Gmex    1   cumex    wantlus    [dcccclxvi. 

28  DCCCCLXXxrv'*    usw.      dcccclxxxv. 

29  DCCCCLXXXVI.  mcxlvi] 

30  Teredo  holzwurm  [dcccclxvi. 

31  DCCCCLXXXVI.  mcxlvi] 

32  (32*)  Lens    lendis   niz    [dcccclxxxiv«^. 

33  DCCCCLXXXVI.    MLXXXI.    MCXLVI.  MCL. 

34  MCLIIl] 

35  Frondator  lopfrosch 

36  Agredula  ertfrosch 


Bruris  siure  [mcl]  37 

De  piscibus.  38 

Mui-ena  laintfrit  l  niunouca^  [dccccxci»' 39 

usw.  DCCCCXCII.    DCCCCXCIII.    MCXLVl]  40 

Anguilla  äl  [dccccxci»  usw.  dccccxcil  41 

DCCCCXCIII.  DCCCCXCIV.    MCXLVl]  42 

Phoca  prahsine  [dccccxcil  dccccxciii]  43 

Tiimallus^     askh'^        [dccccxci*    usw.  44 

dccccxcil      DCCCCXCIII.     Dccccxcrv.  45 

DCCCCXCV.    MCXLVIIl]  46 

Truta  i  trotta  l  tureta  uorhine  [dccccxci*  47 

WSW.  DCCCCXCIL  DCCCCXCIII.  DCCCCXCIV.  48 

DCCCCXCV.  MCXLvni.  Tructuria  mcxlvi]  49 
Nasca^  rusche  50 

Cäpito  alint  [dccccxci^  usw.  Dccccxcn.  51 

DCCCCXCIV.    MCXLVIIl]  52 

Lucius  lieichit[DCCCCXci*  WSW.  DCCCCXCIL  53 

DCCCCXCIII.    DCCCCXCIV.    MCXLVl]  54 

Rumbus  huse  55 

Esox   esocis^    salme  huse^'*   [dccccxci*  56 

usw.    DCCCCXCII.    DCCCCXCIII.    MCXLVl]  57 

Allee  hairinc  [dccccxci*  usw.  dccccxciii.  58 

DCCCCXCIV.   MCXLVl]  59 

Esox     lahs      [dccccxciI».      dccccxciv,  60 

MCXLvm]  61 

Porro   sturtur^^     [dccccxcil   MCXLVin]  62 

Delfin  mersuin  [dccccxci^.  mcxlviii]      63 

Saxatilis  grunlaiche  1  granzille  ( )  l  stain-  64 

pize  [dccccxcu]  65 

Cluma  heicht^^  66 

Tinka  slieh  [dccccxci*  usw.  dccccxcil  67 

Dccccxcni.  DCCCCXCIV.  mcxlvi]  68 

Hamus  angil  [mci  w.?w.  mcxi  usw.]         69 

Riuärea^^  vväte  [DCCCCxcn]  70 

Asperatilis  phrille  [dccccxciv]  71 

Labrusca  wildiu-ebe  72 


*  vgl.  but'ca  bei  Diefenbach  s.  v.  bufo  "^  höscrichril]  ö  mit  dunklerer  dinte  '  l. 
Bupho.  s.o&en  674, 68.  675,2  *  Z.  irudo  *  oder  nuunouca  *  =Timallus  ''  askh] 
h  mit  dunklerer  dinte  aus  e  corr.  *  so  wahrscheinlicher  als  Nasea ;  hier  tvird  nur  ein 
misverständnis  von  Nassa  ruse  vorliegen         *  esocis]  über  o   rasur  eines   circumflexes 

*°  huse  über  Esox  "  sturtur]  das  zweite  r  aus  corr.  '*  es  kann  auch  hecche 

gelesen  werden        "  riuarea  'zugnetz'  begegnet  auf  bl.  118i>  des  Clm.  18181  [s.  mcxl] 

43* 


676 


Sachlich  Geordnete  Globsake.    C.  Mibchunoen 


Mones  Anx.  7,  597.  598 


1  Lacisca^     pche     pchinne^     ()    Uacisca 

2  bnihnine'  [dcccclxxl   dcccclxxxii. 

3  MCXLVl] 

a 

4  Yläs  pche  [dcccclxxxiiiJ 

5  Sadix  wehte  [mlxxxv  Sandix] 

6  De  nominibus  arborum. 

7  Buxus  puhspoü  [vgl.  Mcxv] 

8  Ulmus  elm  [mv*  usw.] 

9  Cornus  mella* 

10  Morus  morpoü 

d 

11  Tilia  linte  [mv»  7i.fw.] 

12  Robor  quercus  ilex  aich  [mv*  iisw.] 

13  Glans  aichille  [dccccliv] 

14  Fagus  poiche  [mv*  usw.] 

15  Populus  albare  [mv*  usw.] 

16  Fräxinus  asch  [mv*  usw.] 

17  Alnus  erile  [mv*  usw.] 

18  Salix  salihe  [mv«] 

19  Vimen  wide  [mv"  ustv.  Vimina] 

20  Platanus  ahor  [mv*  usw.] 

21  Corilus  l  amidalus  hasil  [mv*  usw.] 

22  Auellane*  l  amidale*  hasdnuz^  [mv''] 

23  Castanes  chestinne 

24  Paliurus  hagin® 

25  Cedrus  cedirpoü  [mv*] 

26  Carpenus  haginpoiche  [mv*  usw.  mcliv] 

27  Malus  affaltere  [mv*  usw.] 

28  Malum  l  pomuni  aphil 

29  Pirus  pirpoü  [mv*  usw.] 

30  Pirum  1  uolema  pire 

31  Ruscus  hulispoü  [mv^] 

32  luniperus  chranewite  1  vvechalte  [mvi] 

33  Sambucus  holer  [mv*  usw.] 

34  Tramarga  1  turmarda'  1  acer   maszaltir 


[mv*  u^w.  mcliv]  ;') 
FuKariurt  (32**)  «pinnel|Kjü  |mv*  usw.]       'A>') 

Saginariuü  hartrugiliu  [m\'*  usw.]  37 
Sauina  ul  bratea  seuinpoü  [mv*  usw.]      38 

Vincus  ueluer  [mv*]  3!> 

Aden  hufhalte  *•  40 

Esculurt  ne8pilpoü  [mv*]  41 

Cameleon  c,''lette'  42 

Vepres  pranie  [mv*  u.sw.  mcliv]  43 

Calta^o  Chle  44 

Cippus  1  truncus  stoic  45 

Sabina^^  sauine  46 

Emissai'ius  *'  reine  47 
Nuctinus  l  amigdalus  nuzpoü  [mv*  usw.]  48 

Ramnus  :::m®dorn  [vgl.  mv*]  49 

Prinus  pflüböm  [mv**  usw.]  50 

Cinus  chr'ehpoü  51 

Betulsi^^  pirche  [mv«]  52 

Roseida  towike  53 

Lolium  rat: in*  54 

De  his  que  de  came  fiunt  55 

Lixa  slahter  [mlxxiv]  56 

Camifex  flaiscmanger  57 

Sicamina  gislaihte  58 

Pulpa  waltevvahse^^  59 

Spinale  rukki  60 

Curua  ossa  rukkipain  61 

Artiria  hercerebe  62 
Armus  puh  l  poch  [dcccclix^.  mlxxvi  63 

icsw.  mcxlvi]  64 

Pobles  häme  65 

Lardarium  flaischus  66 

Sepum  unsilit  [mlxxiv  usw.]  67 
Aruina  smere  [dcccclix®.  mlxxvi  usw.]  68 

Spatula  1  priscella^®  herte  69 


*  =  Licisca  *  pche  unterstrichen  und  darüber  pchinne  von  anderer  hand  *  die 
randgl.  von  and.  hand  *  verderbt  aus  c~nella?  *  hasUnuz]  z  aus  corr.  •  s.  oben 
672,48        ''  t'marda  hs.        *  s.  oben  578,42        '  vgl.  zu  dieser  Übersetzung  oben  589,14 

"  calta  über  Chle        "  *.^.38        >*  s.  oben  668,  61        "  :::ula  hs.        **  rat:  11]  ra- 

sur  von  t,   wie  es  scheint         "  oder  waltiwahse         '*  pscella  vielleicht  verderbt   aus 
ascella 


MCXLV 


677 


Mones  Anz.  7,  598.  599 


1  Taraceus  ce^terinc  [mlxxiv  usic] 

2  Lumbuli  lentepraten^  ()  Reticuliun  nez- 

3  zesmer  [dcccclix^] 

4  Ales  suili  ptin^ 

5  Abdomen  mittiger  ^  amben* 

6  Fimum  gor 

7  Inductüis  scubilinc  [dcccclxii.  mlxxiv 

8  usw.] 

9  Lucanica  asicia  murcia  farcimen  salsicia 

.i. 

10  farsia  unum  significant,  vvurst  l  wursti 

11  [mlxxiv.  mcxlvi  Saltia] 

12  Exungia  ul  axnugia^  1  xungia  smerlaip 

13  [mlxxiv  usw.] 

14  Serum   1    butirimi    ancsmer    1   ancpinc^ 

15  [mlxxvi  tisw.] 

16  Frigidai-ia  sulze  [mlxxiv  ttsw.  mcxlvi] 

17  Lüs  Iuris'  pr6t  [mlxxxi] 

18  Catinimi  I  parabsis^   sulzchar 

19  Scutella  scuzzele  [mcxix] 

20  Capita    gebite     [mcxv     usw.     mcxxxi. 

21  MCXLn] 

22  Coclear  lefil  [mlxxxv.  mcxv  usw.] 

23  Piscina  chasichar   [mcxvii  usw.  mcxlii] 

24  Ueru  spiz  [mlxxvii  usw.  mcvi.  mcxxx. 

25  mcxlvi.  mclii] 

26  Ticio  }  torris  prant  [mci  usw.] 

27  Carbo  choP  zantere^" 

28  (33^)  De  fabrica  et  ad  eam  perti- 

29  nentibus. 

30  Fabrica  smitte  [mcxi  usw.] 

31  Faber  smit  [mcxiii] 

32  Ferrum  isim 

33  Calibs  1  acira^^  ecchol 


Incus  anipoz  [mcxi  usw.  mcxxxiii]  34 

Malleus  hamir  [mcxii  usw.  mcxlvi]  35 

Scoria  sintir  [mci]  36 

Forceps  ^^  zange  37 

Focipula^^  chluppe  [mcxlii]  38 
Lima  fihile    l    fila    [mcxi  usw.  ,  Mcxvi.  39 

mcxlvi]  40 

hi 

:Currum  aui,le^*  quod  de  ferro  limatur  41 
Caldarius    lebes    cacabus   chezzil    [mcvi  42 

usw.  mcxvi.  mcxxx.  mcxlvi]  43 

Cramacula   hahele    [mxcviii.    mci  usw.  44 

MCXVI.  mcxxx.  mcxl.  mcxlvi]  45 

OUa  hauin  [mciii.  mcxv.  mcxxx]  46 

Ticio  15  pnt  47 

Bacula  l  cauan  wihilstain  48 

Ignitabulum  liuhte  [mlxxxv.  mc.   mcx.  49 

mcxxx.  Mcxxxm]  50 

Ehdira  pntraite  [mcvi.  mcxl]  51 

X 

Falces^^    seginse     [mci    usw.     mcxxx.  52 

mcxlvi]  53 

Falcicule^'  sihchilun    [mci  tisw.  mcxvi.  54 

mcxxix.  mcxxx.  mcxlvi]  55 

Fedir  scurffuir  [mcvi  Fudir]  56 

Securis  aj'^cbis  [mci  wst^.  mcxxx.  mcxlvi]  57 

Bipennis  l   dolabra   parte    [mcvii   tisw.  58 

Dolabrum]  59 

Cos  cotis  .i.  vvezistain  [mcxi  usw.]  60 

Fo'^pice   rade   pilum  fila   forPfice  forcipe  61 

ferrum     Duo     priora     scare    tercium  62 

zange 1^  63 

Rasorium^®    ul    nouacula    scarsah    [mci  64 

usw.  Mcxin.  MCXVI.  MCXXX.  mcxlvi]  65 


•  lentepraten]    das  letzte  e   undeutlich,  aus  i  corr.  *  wol  =  Ale   im  sinne  von 

deutseh  schulter  '  vorderschinken  '  ger   am  zeilenschluss  unter  mitti  *  amben]  e 

auf  rasur  ^  l.  axungia  «  l.  ancspint?  ''  l.  lüs  iuris  «  s.oben6Q6,67  »  chol 
über  Carbo  "  darüber  undeutlich  und  unverständlich  luu  "  s.oben668,22  "  s. 
oben66D,n  *'  Z. Forcipula  **  aui,iiile  (die  corr.  von  anderer  hand)  ist  ein  composi- 
tum mit  ä  {Gramm.  2,  704  ff)  und  bezeichnet  'feilspüne' ;  das  lat.  stichivort  freilich  ist 
unbekannt  "  s.  oben  z.  26  *'  das  von  anderer  hand  übergeschr.  x  könnte  auch  a 
sein  und  dem  über  dem  folgenden  süchilun  befindlichen  b  entsprechen  "  darüber  von 
and.  hand  diminü        "  s.  oben  665,  15  ff        ^»  Rasorium]  R  auf  rasur 


678 


Sachlich  Geordnete  Glohhark.    C.  Mist-HUNciEN 


Manes  Am.  7,  599 


1  Subula^  ale 

2  C'iiltc'lluH  niu2zir  (mci  usw.] 

3  kSpagum  drat^ 

4  Vagina  scaide 

0  Piduuiuni  kartisin 

6  Patt'Ua  sartago    frixorium    phanno    [mci 

7  usw.    MCXVI.    MCXXX.    MCLX] 

8  Tnüla  chelle  [mcx] 

9  Fuscina    chrovvil     [mci   usw.     mcxvi. 

10  mcxl  Fuscinula.  mcxlvi] 

11  Ueru^  spiz 

12  Craticula  rostisin  [mci  usw.  mcxl] 

13  Cacaua  rine 

14  Manile  halbisin 

15  Manubrium  halp  [mcxvi.  mclv] 

16  Terebruin*  nabiger  [mcvii  ustv.] 

17  Paxaleirus  luner  [vgl.  mcxxxix] 

18  Paxillus  ul  obex  lun  .i.  lignum  quod  in 

19  axe    ponitur    ante    rotam    ne  recedat 

20  [mcxxxix] 

21  Ascia  dehsele  [mci  tisw.  mcli] 

22  Spagalus  tuirl  [mcxxxix] 

23  Laberna  chassin^ 

24  Planatorium  poüscabe  [mcxl] 

25  Scaltro   roscinuni    runcinum    näl*'    [mci 
2ö      usw.  mcvi.  mcxxix.  mcxxxix] 

27  (SS*»)  Runcina  ritipanch  [vgl.  mcxl] 

28  Serra    1    gentatoria'    sege     [mcxi    usw. 

29  MCXLn] 

30  Scalplum  *  l  sculprum  scrotisiu  [mci  usw.] 

31  Sofforiuni    hÖvve    t    grabe     [mci    usw. 


Mcxiii  usw.  MCXXX  FoBHorium.  mcxlvi   JJ 

FoHHoria]  33 

Harculuni    ietir<in    l    gabile     (mci    usw.  34 

mcxxix.  mcxlvi]  35 

Pala  ßcuuele  [mci  usw.  mcxvi.  mcxxix  36 

usw.  mcxlvi  Pila.  mcli]  37 

Rastelluö  recho  [mcxxiii  usw.  mcxxxix.  38 

mcxlvi.  mcxlvii]  39 

Lidum  niist  [mcxxxix  Lidumen]  40 

Furcellus  l  feruula^  gabele  41 

Furca  garcabile  [mcxl]  42 

Tridens    mistcabile  [mci  usw.    mcxxix.  43 

mcxlvi]  44 

Fuscina  l  piscator  fisker  ^°  [mcvi.  mcxxx  45 
Fiscina]  46 

Circin^^  rize^'^  [mci  usw.]  47 

Sedile  sidille    [mcxi  ttsw.    MCXLVI.    vgl.  48 
MCXLIV]  49 

Scrinium  scrin  50 

Vauellus^^  uuintile  51 

Imbrex  ziegil  [mcvi.  Imbrices  MCXLvm]  52 


Ampulla  äpillae  [mcxxxv  usw.] 

53 

Pertica  rahe  [mclvi] 

54 

Pons  prucke 

55 

Pudus  uvisc 

56 

US 

Pid::i^*  Carter  [mci  tisw.  mclvi] 

57 

Amentum  lizz^^ 

58 

Alesna^^  ale 

59 

Foriex^'  nadile 

60 

Propunctoria  stophisin  [mci  usw.  mcxlvi]  61 


*  s.  oben  665,  25  '  daneben  am  rechten  runde  sehr  undeutlich  etwas,  das  wie  epada 
sw  . .  aussieht,  aber  lool  spacus  drat  sein  wird.  «.  o&en665,29  *  5.o6en677,24  *  Te- 
rebjbrü]  b  von  anderer  hand  nachgetragen  "  chassin]  a  unsicher,  welches  Werkzeug 
gemeint  sei,  ioeifs   ich  nicht         '  daneben  quer  am  rande  fle :  :  :  :    segine  Catasta  asine 

'  l.  gestatoria?         *  l.  Scalprum  *  =  ferricula  oder  =  furcula?  ^"  am  rande, 

mit  beziig  auf  ein  über  u  von  Fuscina  geschriebenes  a,  steht,  vorn  beschnitten :  lacus  ubi| 
j^isces  in|mersi  ser|uantur|  piduus|  cart  .i.  |agita|tor  bo|uin  inde|  piduui|um  cart|isin:  also  := 
Piscina  genommen  "  Circin]    ein  von   anderer  hand  auf  grofser    rasur  "  lize] 


e  aus  corr.        *'  =  flabellus 
aber  piduuius,  bidugium 
anm.  16 


^*  Pid : :  i]  rasur  von  uu.    s.  oben  anm.  10,  gemeint  war 
l.  \az         "  frz.  alene  "  zu  forare?    vgl.  oben  632 


MCXLV 


G79 


Mones  Anz.  7,  599.  600 


1  Audena  pntraite  [mci  usw.  mcxvi  usw. 

2  MCXLVI.    MCXLVIir] 

3  Calibs^  echol 

4  Acinun^  hecholstain^ 

5  Litaginim  silbirstain 

6  De  orto  et  suis  misteriis.  ^ 

7  Ortus  garte 

8  Allium  chlouiloih  [572,  8] 

9  Apium  ephih   [572,  19] 

10  Olus  carchrut 

11  Pomim  louh  [575,  8] 

12  Cepe  snitilouh  [572,  15] 

13  Cucurbita  churbiz  [572,  11] 

14  Ascolonium   \  assolonium  ascbloh    [574, 

15  13] 

16  Alga  ulue 

17  Lebisticuin  lubisteche  [572,  30] 

18  Auetum  tuUe  tullaih*  [572,37  Anetum] 

19  Samiinia  cheruille  [mviii] 

20  Fenicium  fenih^  [573,  44] 

21  Feniculum  fenichil  [572,  39] 

22  Nasturcium  chresse  [514,  37.  572,  17] 

23  Coriandrum  cboller  [572,  33] 

24  Elebotvun    hemere    [mxi.    585,  8    Elle- 

25  borum] 

26  Pepo  peponis  erdaphil  [575,  40] 

27  Sinapis  senif  [578,  57] 

28  Bratticius  scuenne^ 

29  Lactuca  lattouh  [573,  6] 

30  lusquiamum '  pilise  [514,  9.  585,  33] 

31  Rafanus  merratih  [573,  41] 


Pastinaca   ul  ozinuun  niorihe    [573,   45.  32 

mix]  33 

Menta  minze  [573,   9]  34 

Colocasia  wildu  minze  [573,  60]  35 

Sisimbrium  t  sisimben-c  siminze[573,  11]  36 
Dictatnnum^    (34")  wizvvurz  [514,   13.  37 

578,  59]  38 

Papauer  \  stantinus  oliniage^  39 

Serpillum  l  saturela    chonile    [573,    15  40 

Saturegia.  579,  18  Serpillum.  513,  8  41 

Saturegia  1  serpillum]  42 

Absinthium  wermo,'te   [573,    18]  43 

Tuber  moröch  44 

Sandix  vveuth^»  [577,  12]  45 

Malua  päpile  [573,  24]  46 

Rapula  l  räba  ruope  [mx  Rapa]  47 

Plantago  l  aruoglossa  wegirih  [579,  20]  48 
Carduus  distilin^^  [573,  32]  49 

Carduelis  ^^  distiluuinche  50 

Lappa  chlette  [575,  46]  51 

Riunica  l  lappacium  pletiche    [513,  50.  52 

573,  34  Lapatium]  53 

Urtica  nezele  [573,  51]  54 

Urtic*^^    ganica    habirnezzele  [578,    19  55 

Garganica]  56 

Cannafa  l  iua  \  canniua  hanif  [513,  47.  57 

573,  37]  58 

Ebolum^*  atich  [514,  18]  59 

Etula^s  ampfre  [580,  65]  60 

Phalesus^ß  \  filix  farm  [575,  34  Filix]  61 
Conquinisium  ^'  nigo 


62 


*  s.  oben  668,  22  ^  hecholstain]  über  ai  mit  dunklerer  dinte  z  (gemeint  ist  zain,  s. 
unten)        *  diese  kräuternamen  sind  einer  hs.  entnommen,  in  der  wie  in  Clm.  14584  an 

nr  MXXV  oder  eine  ihr  nahe  stellende  unmittelbar  MXV  sich  anschloss         *  tulle]  i  mit 
dunklerer  dinte  übergeschr.;    tuUaih   von   anderer  hand   über   Auetü  ^  fenih]  h  aus 

corr.  *  =  Bratteus   (Bracteus)    seuenne  '  davor  Silliunca   (=  Saliunca)    ohne  gl. 

*  auf  der  letzten   zcile  der  seite  noch  von  anderer  hand  Acirv»  echolis  zain  (s.  oben) 

*  Papauer  olimage  und  Stentinus  grozmage  (mxi.  Mxn.  MXV.  Mxvin.  MXX  wird  es  mit 
grozdarm  widergegeben)  sind  zusammengeworfen  ^°  s.  oben  676,  5  "  distilin]  das 
letzte  i  könnte  auch  a  sein  ^*  5.  o6en  671,73  ''  Urtica]  a  von  anderer  hand  überge- 
schr. '*  Ebolum]  E  aus  rasur  "  =  Acetula  "  =  Fhaselus  "  Cöqnisiü  aus 
Conquinisco  entstellt,  veranlasst  durch  Coconidium  513,  41  ? 


080 


Sachlich  Geordnete  Glohsabe.     0.  Mibchunoen 


Manes  Anx.  7,  GOO.  601 


1  Cenedonia  «Celli würz  [573,  57  CelidoniaJ 

2  Acorus    l    gladius    Huertille     [514,    41. 

3  574,  1  CladiolusJ 

4  Arundo   roirre  [573,  50] 

5  Arundinetum  rorah 

G  luncus   cirpus    papirus   piniz    [58G,  32. 

7  luncus  MXI.  MXii.  Scirpu«  MXI.    Pa- 

8  piras  MViii.  Mxvi] 

9  Sarix  sahir  [578,  39 1 

10  Sai"ectuin  saherah 

11  Erucal  pretula  snitelouh  [575,5.  578,47] 

12  Fungus  suä  [513,  57.  574,  31] 

13  Scarindra  nioroh  [573,  48] 

14  Mora  suarzpere  [574,  32] 

15  Tanaceta  raineutuie  [513,  1.  578,  48] 
IG  Fraga  ert  pere  [574,  12] 

17  Slactaria^   sprincvvurz 

18  Lacteiidia  spinnivvurz  [513,  39] 

19  Fulosa^  sprinze^ 

20  Abrotanum  gartvvurz  [574,  42] 

21  Tirsus  cholbe 

22  Louis  bai'ba  husvvuz*  [578,  5G] 

23  Solsequia  ringile  [514,  33.  578,  GO] 

24  Artemesia  1  artemissia  pipoz    [513,  35. 

25  579,  2] 

26  Caulis  chol^  [575,  36] 

27  Lapaste^  gras  [575,  37] 

28  Acer  l  halsanüta®  gunderebe  [513,   18] 

29  Potentilla  grensih  [513,  16] 

30  Cerifolium  cheruile  [513,  24] 

31  Marubiuin  an  dorn  [513,  2G] 

32  Lupinum  ficbone  [513,  37] 

33  Genciana  cicuta  buchile  [513,  43.  53] 

34  Tubulta  ertnuz  [513,  55  Tubura] 

35  Calcadippa  sporegras  [514,  2  Calcatrippa 


cardo]  30 

Acero  amphere  [514,  5  Acitula]  37 

Asunun'  hasilvuurz*  [514,  7  Asero]        38 
luiiiperus  vvechalte  [514,  31 1  39 

Uerruca'  varca  [514,  34]  40 

(34»>)Elili8  uagus^"  Saluia  sailuirre[514,  41 

42 
43 
44 
45 
4G 
47 
48 
49 


36] 
Alantus*^  intiba  purcille 
Viscus  niistil  [514,  40] 
Maura  troufv\'ur,^  [514,  43] 
Italica  vvofosseife  [514,  45] 
Centaurica  ergalle  [514,  47] 
Angina  kelesuht  [514,  48] 
Mirice  eiden^^  [öl4,  49] 


Pira  rogus  ignis  focus  ^^  uuir  50 

Fauilla  ualvviske^*  51 

Scintilla  gnanaist  [mclv]  52 
Fomes  funche  unde  incenditur  ignis        53 

Carbo  pruna^^  chol  l  zantere  54 

Furcifer  pntscurger  55 

Torris  1  ticio^"  prant  5G 

Cinis  asche  [mclv]  57 

Laris^'  hertstat  58 

Flamma  louch  59 

Splendor^^  schiine  60 

Ardor  hizze  61 

Calor  uvinnine  62 

De  uocabulis  frumentorum.  63 

Minicia  ^^  kellite  64 

Spelta  dinchil  [mlxxv  usw.]  65 

Triticum  uvaize  [mlxxvh  usw.]  66 

Ordeum  kerste  [mlxxv  usw.]  67 

Auena  habere  [mlxxv  usw.]  68 

Sigalum  rocke  [mlxxv  usw.]  69 


*  =:  Lactaiia        *  entstellt  aus  Esula,  Eusole?  ocle?'  aus  Lactosa  Mxn?        '  l.  sprince 

*  l.  louis  barba  hus\'Tiirz  ^  chol]  1  scheint  von  and.  hand  in  z  corr.  '  l.  balsa- 
mlta  '  l.  Asanun  *  hasilvuurz]  z  aus  corr.  *  Uerruca]  U  aus  f  corr.  s.  oben 
661,47  "  ^LiMfagus,  £/£//öf/-a;<oj'  "  entstellt  «ms  Acantus  orfe?- Alosantus  '^  dar- 
auf von   anderer  hand  am  zeilenschluss  schivarz  De  ignis  genere  "  focus  über  ignis 

»*  ualwiske]  vv  auf  rasur        *^  s.  oben  617,27        *"  s.o&en  677,26.47        "  =  Lar.  is 
'*  Splendoi']  I  aus  rasur        '*  zu  mina  'teigtroy   gelwrig? 


MCXLV  —  MCXLVI 


681 


Mones  Änz.  7,  GOl 


1  Panicium  uonili  [mlxxv  usir.  Mcxur] 

2  Graniini  far  choiiii 

3  Manipiilus^  gai'be 

4  Culnius   halin 

5  Arista  spiea^  ehir 

6  Specia^  uese 

7  Milium  hirse  [mlxxv  nfiiv.\ 

8  Palea      quisquilia      helevve       [mlxxvi. 

9  MLXXIX] 

10  Pasta  taic  [mlxxv  usw.  mxcvii.  mcxix. 

1 1  MCLXV] 

12  Fermentum  heuile  [mlxxvi] 

13  Furfur  clilivve  [mlxxv  ii.nv.  ]\rxcv] 

14  Basterna*  samböh 

15  Marcellu^  ul  malleus  hamir  [mcxi.  mcxii. 

16  Ksu-.] 

17  Incus^  anipoz 

18  CaJpodium  laist  [mxxiv.  mlxxxix.  mcxt. 

19  MCXXXIIl] 


Manile  hantfaz   [mlxxxv.  mcvil  mcxl  33 
mcxv  usw.]  34 

Catonius®  I  scopa  pcsiine  [mcxi]  35 

Tiibula  flogil  86 

Tiuhea  slite  [mcxxix]  37 

Kilinder'  slegil  38 

Strabo  sili   [mcxlvi]  39 

Luscus  l  moiioculus  ainökir^  [dcccclii*  40 
iisw.]  41 

Mancus  ainhentir  [dcccclii^  iisw^  42 

Mimus  \  scurra  spilinian  43 

Neczar     honicsaim       [vgl.     dcccclxvi.  44 
DCCCCLXXXiv''.  HCL  Nectar]  45 

Monile  balscolt  46 

Alea  z:  bil  [mcxlvl  mcl.  t'f//.  dccccliv]  47 
Cyros  manus  inde  ciroteca^  hantscuh  48 
Caries  vuurlmele  [mcl]  49 

Pultuni  prige  [mlxxx  Pultis.  mcl]  50 

Uiuarium  uuiger  [mcl]  51 


20  (122'^^)  Plaustrum  Vuagan  [dcccclxxii, 

21  Mcxxi  usw.  mcxlv] 

22  Aratrum  Pluog  [dcccclxxii.  mcxxi  usiv. 

23  mcxlv] 

24  Erpica  Egitha  [dcccclxxii.  mciii.  mcxxi 

25  usw.  Mcxxxix.  mcxlv] 

26  lugiim  loch  [mcxxi  usw.  mcxlv] 

27  Stimulus  Gart  [isicxii.  mcxxx  usw.] 

28  Lora  Seil 

29  Humeruli     Kifon     [dcccclxxii.   mcxxi 

30  usw.    MCXLII.    MCXLV.  MCLl] 

31  Radii  Speichen  [dcccclxxii.  mcxxi  usw. 

32  mcxlv.  mcli] 


MCXLVI 

Codex  Berolinensis  Ms.  lat.  8*^  73. 

Modiola  Naua  [dcccclxxii.  mcxxi  usw.  52 

MCXLII.  mcxlv.    MCXLVII.    MCLI]  53 

Rota  Rat     [dcccclxxii.     mcxxi     usw.  54 

mcxlv]  55 

Scala  Leidra  [dcccclxxii.  mcxxi  usw.  56 

mcxlv]  57 

Buris  Plogesho  uid  [dcccclxxii.  mcxxi  58 

usw.]  59 

Salmentarium  ^^  Salzhus  60 

Rastel  Rccho^^  [mcxxiii  wsi«;,  mcxxxix.  61 

MCXLV.  mcxlvii]  62 

Pellis  iacinctina  Keimac  [mcxlvii]  63 

Perlis^^    rubricata  Loski  [mcxlvii]  64 


'  *.o&ew666,25        ^  5.o&en664,27.666,23        M.  Bpelta        *  s.o^en  669, 29        ^  s.ohen 

d 

677,34  '  C&iom\xi^\o  tcihocise  ausradiert  und  undeutlich  '  KilTbcr  hs.  *  ainökir] 
k  teilweise  auf  rasur  *  s.  oben  664,  1  '"  l.  Salsamentariura  "  dann  Repagulü 
ohne  deutsche  ol.        '-  l.  Pellis 

44 


Sdd 


Sachlich  Geordnete  Globrare.    C.  Mibchukoen 


1  Pullis  fnicta  lierach  (mcxlvJ 

2  Zoinentuiii  Zieca  [mlxxxii''  usw.  mcxlv. 

A         MCXLVlll] 

4  (122''*)    Filtruiii   Vilz     [mlxxxii"    uxu: 

5  mcxlv] 

G  Hulcitum  Hulith  [mlxxxvi.    mcxlviii] 

7  Peript'tiiöin :  *  Keinis  [mcxxivJ 

8  Dorsale     Rukilachan     (mlxxxvi     usiv. 

9  MCXLV  Dorsalia] 

10  Pis.sa  Cina^  [mlxxxvi] 

11  Duciolus   Zappo    [mcxx.    mcxlv   Cluci- 

12  culus] 

13  Tina  zuber  [mcxv  usw.  mcxlii.  mcxlv] 

14  Calcola  GelliUi"*  [mcxix.  mcxlvii] 

15  Tiiber  masser  [dcccclih.dcccclxil  mcliJ 
IG  Spatula  Suerdala 

17  Ferini*  caro  Vuilt  fleis 

18  Pastaban       Hremo^        [dcccclxxxivK 

19  DCCCCLXXXVIL   MCXLV.    MCXLVIIlJ 

20  Fiflis  Harphansuar.  ^    \  harpa 

21  Calcius  Scuo  [mlxxxii'^.  mcxlv] 

22  Ostoriuin  Strich 

23  Comniilito  Herigesello 

24  Textrina  Dung  [mcxlv  Textrinuni] 

25  Ciniiteriuni   lichof.    latine  dormicio  mor- 

26  tuorum 

27  (123'*^)  Lima   Vila   [mcxi  usw.   mcxvi. 

28  mcxlv] 

29  Bursa'  Scrothlsaran 

30  Sulcatorimn  Nuoil  [MCX\a.  mcxlviii] 

31  Grammacula  Haal    [mxcviii.    mci  usw. 

32  mcxvi.  mcxxx.  mcxl.  mcxlv] 

33  Fusciiia     Crouuil.    inde     fuscinula    [mci 

34  ustv.  mcxvi.  mcxl.  mcxlv] 

35  Securis  Accus  [mci  usw.  mcxxx.  mcxlv] 
3G  Andeda    Brandraida    [mci   tisw.    mcxvi 


usw.  mcxlv.  mcxlviii]  ;i, 

Craticula  Harttt  [mcixJ  38 

Bipentis**  Bial.   1  houua  [mci   itsw.]  39 

Tridens  Mi.st  gauala  [mci  usw.  mcxxix.  40 

mcxlv]  41 

Ligo  Carsc  "  42 

Vonier  Scar  43 

Fossoria  houua  [mci   usw.    mcxiii  u.s^w.  44 

mcxvi.  mcxxx.  mcxlv  Fossorium]  45 
Pila  Scufla  [mci  usw.    Mcx^^.  mcxxix  46 

usw.  MCXLV.  MCLi  Pala]  47 

Sarculum  Gedisaran  [mci  usw.  mcxxix.  48 

mcxlv]  49 

Ascia  Barda  .50 

Piano  Scauo  [mci  usw.  mcxvi.  mcxxviii  51 

Plana|  52 

Falz  Segesna  [mci  usu\  mcxxx.  mcxlv  53 

Falx]  54 

Fascicula    Sichila    [mci    tisw.    mcxvi.  55 

mcxxix.  mcxlv  Falcicula]  5G 

(123*2)  Procunctorium  ^"    Stepisran  [mci  57 

iisw.  mcxlv]  58 

Incus  Anaualz  59 

Forceps  zanga  [mcix.  mcxi  usw.  mcxlv]  GO 
Forcipula  Cluht  [mcxi]  Gl 

Foi-fix    Scera.     inde     spatula     [mcxlii.  62 

mcxlv]  63 

Galea  Helm  [mci  usw.  mcxlv]  64 

Thorax  grece  halsberga  65 

later^^    pectus.   inde  torax  halsberga.  l  66 

brustrohe,    quia   pectus  tantmn  uelat  67 

[mlxxxv.  mcvii]  68 

Ringa  Vuezel^^  gg 

Calcar  Sporo  [mci  tisw.  Mcxiv.  mcxlv]  70 
Cuspis  Spiez  [mcix]  71 

Faretra  Cochar  [mci  usw.  mcxlv]  72 


*  Peripctasm :]  rasur  von  a  *  vgl.  oben  220,  39  Melanteria  qua  denigratur  corivm 
sverza  .i.  cina  '  Gellita]  am  G  radiert,  sodann  Tructaria  ohne  deutsche  gl.  *  l. 
Ferina           ^  Z.  Bremo           *  l.  Harphansnar           '  vgl.    Graff  3,  215          *  l.  Bipennis 

•  neben  kaist  begegnet  dialectisch  karsch:  DWB  s.v.  *'  i.  Propunctorium  "  sollte 
hiemit  zusammenhängen  Isidor  3,  22,  2  pectus  dorica  lingua  xtddga  vocatur?  "  Ringa, 
rinca  erklärt  Ducange  mit  baltheus  militaris,  cinguliun  militare.  darum  ist  Vezel  zu 
lesen 


MCXLVI 


683 


1  Telum  Sciefti 

2  Pilus  Pil  [mci  usw.  mcxxxiii.  mcxlv] 

3  Bipensa  Fluica^ 

1  Pultio  bolzo  [mci  tisw.  mcxxxiii] 

.')  Corda^    Seiia    [mci    t(su\    mcxxi  usw. 

G      mcxlv] 

7  (123''^)  Sagitta  Strala  [ucmsir.  mcxlv] 

8  Cestus  Coluo  [mcviii] 

9  Strigalis  Scerra  [dcccclxxv.  mcxxxiii] 

10  Offii  Bai  [mxcviii.  mcl.  mclii] 

11  Veru  Spiz  [mlxxvii  iistv.  mcvi.  mcxxx. 

12  MCXLV.  mclii] 

13  Stapius^  Stiual 

14  Expcdicio  Hereuard 

15  Capulum  Hilz  [mlxxxv.  mci  usw.  mcxi. 

16  MCXV.   MCXLV.    MCXLVIIl] 

17  Pithia  Sadelzugo* 

18  lus.    iussis.    et   ius.    riu'is.  ^  ::  utrumque 

19  dicitur  ius.  sal^ 

20  (125»2)   Mapula    Hantfact'     [mcxxxiv 

21  usw.] 

22  Area  ofstat.  Similiter  seticus  ^ 

23  Vestitura  Giuueri^ 

24  Implrex^"  Schindala 

25  Laquear  Himilizi  [mc.   mclv] 

26  Tignum  Spam^^  [mcxxvii] 

27  Tigna  Latza^^ 

28  Laquearius  Ouoldro  ^' 


Omeeh  '*  Weglus  29 

Verruca  Warzala  [rtjl.  mcxlv.  mclv]       30 
Lens       londis         Niz      [dcccclxxxiv».  31 

DCCCCLXXXVI.    MLXXXI.   MCXLV.   MCL.   32 
MCLIIl]  33 

(125i'i)   Cipolus^s  Hint  calf  34 

Lectica  Vuega.  Similiter  cuna  [mlxxxv  35 
usiv.  Cuna]  36 

Linx  lincis  Vos  37 

Culix  Mukka  [dcccclxxxiv''.  38 

DCCCCLXXXV.    mcxlv.   MCl]  39 

Muriceps  kazza  [dcccclxiv.  dcccclxvii.  40 
dcccclxviii.  dcccclxxi.  dcccclxxii.  41 
dcccclxxxii]  42 

Rombus  Sturi  [dccccxci^]  43 

Alansa^®  Alasa  44 

Cauona  ^^  Muno  45 

Tinea  Slio   [dccccxci*  usw.  dccccxcii.  40 

DCCCCXCIII.  DCCCCXCIV.  MCXLv]  47 

Anctua  Cupiro^^  48 

Brasma  Bresma  ^^  49 

Perca  Bars  50 

Platesia  Halffisg^o  51 

Tructuria   Forna   [vgl.  dccccxci^   usw.  52 

DCCCCXCII.       DCCCCXCIII.       DCCCCXCIV.   53 
DCCCCXCV.     MCXLV.    MCXLVIIl    Tructa,   54 

Truta]  55 

AllecliHerLnch[DCCccxci^Z(fSM;.DCCCCXciii.  56 


^  Gl.  K.  169,  3    sagitta  flukhe  *  davor  Arcus   ohne  gl.  '  vgl.  Bucange   s.  v. 

stapio  *  Pithia  aus  ephippia,  vgl.  epitia  bei  Diefenbach  s.  v.  ephippium.  darnach  Si- 
militer Falera.|  Omelia.  popularis  sermo  *  l.  iuris  *  darauf  folgen  Caluo,  Cauis 
{sie),  id  est  decipio.|  Inde  cauiUare.  cauillis.|  inde  calnpnia.|  Caluo.  Caluas.  id  decapillo.] 
Aglosus  {das  erste  s  von  junger  hand  in  ss  corr.).  Elinguis.  |  Balsamü.  Arbor  in  india.  | 
(123''*)  Bobinatrix  (x  mit  rasur  aus  s  corr.).  Incstans  femina,  sodann  die  vögel-  und 
kräuternamen  nr  DCCCCXCVI.  MXXiv  ''  l.  Hantfan  *  die  ersten  buchstaben  von 
setic*  unsicher,  s.  Bucange  s.  v.  *  dann  Mansus  ohne  gl.  ^^  l.  Imbrex  "  l. 
Sparro  **  falsch  verhochdeutscht  für  Latta  "  dieselbe  gl.  im  codex  der  Trierer 
Seminarbibliothek  f.  107»  Locuaiius  oualdra :  aber  das  deutsche  tvort  vermag  ich  nicht 
sicher  zu  deuten  "  das  unverständliche  Omech  in  Cimex  zu  ändern,  verbietet  der 
umstand ,  dass  dies  wort  684,  61  vorkommt,  da  Verruca  folgt ,  könnte  die  bedeutung 
'hühnerauge'  sein  und  pernio,  gemursa  toumado  mit  uueglus  verglichen  werden  "*  bl. 
125'**  beginnt  mit  Vola.  Medietas  pahna  {l.  palme).  /.  Capolus  *'  diese  gl.  ebenso  im 
Trierer  codex  f.  103a  "  cavena  =  capito,  capedo  Diefenbach  97c  i»  Anctua  cupira 
im  codex  Trevirensis  f.  103»        *»  codex  Trev.  f.  1031»        2°  codex  Trev,  f.  108» 

44* 


684 


Sachuch  Gkordnete  Globbare.    C.  Mihchl'N(;en 


1  IHCWXCIV.    MCXLV'I 

2  Ivuh«'lliu  crt-iiiz.  *  Siiiiiliter  Cancer 

3  Anguillu  AI  [mcccxci»  naiv.  j>ccc'cxcii. 

4  IKCCCXCIII.   DCCCCXCIV.   MCXLVj 

ü  Esüx  Salnio  [dccccxci»  usw.  dccccxch. 

(i         MCXLV] 

7  (125''*)    Lucius  Hcich   [dccccxci»  tisiv. 

8  DCCCCXCII.       DCCCCXCIII.       DCCCCXCIV. 
0         MCXLV] 

10  Murtna  Läpnd[DCCCCXci*«i^<t'.DCCCCXcii. 

11  DCCCCXCIII.   MCXLV] 

12  Cetc  Michclo  ui!«ca 

13  Strophantia  Vueii|:uurz^ 

14  Sacrariuni  Sigitri 

15  Ver     Ber       [dcccclxiv,      dcccclxix. 

IG         DCCCCLXXII.DCCCCLXXIII.  DCCCCLXXIV. 

17  DCCCCLXXIX.       DCCCCLXXXI.       MCXLV. 

18  MCXLViu  Verris] 

19  Scrofa    Suu     [dcccclxiv.     dcccclxvi. 

20  DCCCCLXVII.  dcccclxviii.  dcccclxxii. 

21  DCCCCLXXIII.       DCCCCLXXXI.      MCXLV. 

22  MCXLvni] 

23  Porcelli  Vare    [dcccclxiv.    dcccclxvi. 

24  DCCCCLXXII.  dccc(;lxxiii.dcccclxxix. 

25  DCCCCLXXXI] 

26  Vomex  Wither 

27  Eemissai'ius        Veriuno'       [dcccclxiv. 

28  DCCCCLXXII.  DCCCCLXXV.  DCCCCLXXVI. 

29  DCCCCLXXVii.  vgl.  mcxlv  Einissarius] 

30  AmbulatorZckleri  [dcccclxiv.  dcccclxv. 

31  DCCCCLXVII.  dcccclxxii.  DCCCCLXXIV. 

32  DCCCCLXXV.    MCXLV] 

33  Giluus  Gelo 

34  Glaucus  Glesen  oj^er* 


RubciiH  liotl  35 

Bpadix   Wir/.bruM  ^  3tj 

(12G»')     Erjuarius     }^uoh®   (dcccclxiv.  37 

DCCCCLXV.  IKCCCLXVII.  DCCCCLXXII.  38 
DCCCCLXXIII.  DCCCCLXXIV.  DCCCCLXXV.  39 
DCCCCLXXVII.    MCXLV.    MCLiJ  40 

Bacho  Bacho  41 

Perna  Vera"'  42 

Frigdaria  Suiza  |mlxxiv  usw.  mcxlvJ    43 

Liquaiueu  Sniaiz  44 

Indictiliri  Slobrada  [mlxxiv]  45 

Saltia  vurst  [mlxxiv  usw.  mcxlv  Salsicia]  46 

Armus  Buog    [dcccclix®.  mlxxvi  usw.  47 

MCXLVj  48 

Cerebruro®  Hiruicoph  49 

Ouum  ei^  [dcccclxxii.  mcxlv]  50 

Tintiniudjuluiu  ^^  scella  [mcxxxiv]  51 

Testula'^^  scellica  52 

Sorbitiuncula  paune.  cucelo  53 

Pinnaculum  Vindberga  [mc]  54 

Lucfu-  Rokhus  [mc.  mcxxii  usw.]  55 

Conpluuiura  Gidropigzari^^  56 

Pulix    Flo      [dcccclxvi.      dcccclxix.  57 

dcccclxxxiv*.  dcccclxxxv.  58 

dcccclxxxvi.  dcccclxxxviilmcxlv.  59 

mcl]  60 

Cimex^^  vuaulus^*         [dcccclxvi.  61 

dcccclxxxiv*     usw.     dcccclxxxv.  62 

dcccclxxxvi.  mcxlv]  63 

Varix  vucr  [vgl.  dcccclfv^]  64 

Pedicula    lus    [dcccclxvi.    dcccclxix.  65 

dcccclxxxiv*.  dcccclxxxv.  66 

DCCCCLxxxviii.  mcxlv.  mcl]  67 

Dorca  Reiga  68 


*  codex  Trcv.  f.  109*  -  Vuen|:uurz]  rasnr,  tvie  es  scheint,  von  rotem  S.    die  gl. 

verstehe  ich  nicht  '  =  Wrennio  *  oder  Glesen  oger         *  hiezii  stellt  sich  uuire- 

brun  Gll.  2,  716,  19  *  :=  Equaria  Stuot        ''  Vera]    er  fast  erloschen ,    V  unsicher 

"  l.  Cerebrum.  davor  Scapula  ohne  gl.  "  ei  übergeschr.  "  diese  und  die  beiden 
nächsten  gll.    mit  Meinem  schwarzem  anfangshuchstdben  "  da  testa  bei  Diefenbach 

mehrfach  durch  schale  de  pomo,  ouo  usio.  glossiert  erscheint,  so  tvird  scellica  nicht  von 
scella  tintinnabulum,  so)idern  von  mnl.  mnd.  schelle  'schale'  abzuleiten  sein  "  gidro- 

pi[g]zai1  bisher  nicht  belegt        "  Cimex]  i  ans  u  oder  e  radiert        **  l.  NTiantlus 


MCXLVI 


685 


1  (126»2)Glis.^Glitis  Cletha[DCCccLxxxvi. 

2  MCLIi] 

3  Cadiiceator  Ereiulebodo 

4  Dapifcr  Dmthsezo  [mcli] 

5  Equiis'^  Hros  [dcccclxiv.  mcxlv] 

6  Equa     Mora    [dcccclxiv.    dcccclxvi. 

7  DCCCCLXXII.  DCCCCLXXV.DCCCCLXXVII. 

8  MCXLV] 

9  Vulpeciüa  Foha 

10  Lepus  ^    Haso  [dcccclxiv.  dcccclxvi. 

11  DCCCCLXIX.    DCCCCLXXI.    MCXLV] 

12  Scruuio*  Eigorno 

13  (126*3)       Sorix       Mus         [dcccclxix. 

14  DCCCCLXXl] 

15  Mustela  Vuisula  [dcccclxvi.  dcccclxix. 

16  DCCCCLXXI.  mcxlv] 

17  Gliris  Ratza^  [dcccclxxxvi] 

18  Ericius    Igil    [dcccclxvii.  dcccclxviii. 

19  dcccclxix.      DCCCCLXX.      DCCCCLXXI. 

20  DCCCCXCVI.    MXCl] 

21  Asibus^  Bremo' 

22  Actacus^  Vmbelo^         [dcccclxvi. 

23  DCCCCLXXXIV^     usw.  MCXLV.     MCLIIl] 

24  Vitula     1      vacca    Euo^°    [dcccclxiv. 

25  dcccclxvi.dcccclxviii.  dcccclxxviii. 

26  Uacca  mcxlv] 

27  Poledi'us  Fu\in[vgl.  dcccclxiv.  dcccclxv. 

28  DCCCCLXVII.  DCCCCLXXII.  DCCCCLXXIII. 

29  DCCCCLXXrV.DCCCCLXXV.DCCCCLXXVIl] 

30  Coluber  Slango  [dccccxc] 

31  (126**^)  Rana  Frosch  [dcccclxxxv] 

32  Ranurtulus^^  Froskilini 

33  Musca.  cinomia  hundasfliaga 

34  [dcccclxxxv.  mcxlv.  mcl] 


C'äcada  Heinio  [dcccclxxxiv'^]  35 

Locusta  Sprinco  36 

Brucus  keucro  [dcccclxvi.  dcccclxviii.  37 

dcccclxxxv.  mcxlv.  mcl]  38 

Cinifes  fliagon  39 

Migalc  Harmo  [dcccclxvi.  dcccclxvii.  40 

dcccclxviii.     dcccclxxxvi.      mxci.  41 

mcxlv]  42 

Stilio  Scero  [vgl.  674,  42]  43 

Lacerta  Egithessa  [dcccclxx.  44 

dcccclxxxiv^  tlsw.  dccccxc.  mcxlv.  45 

mcl]  46 

TalpoMolt  uuep[DCCCCLXVii.DCCCCLx VIII.  47 

DCCCCLXIX.  DCCCCLXXI.  MCXLV]  48 

Lappe  Clethon  49 

Gummi  Drupil  50 

Tarmus   Matho  [dcccclxvi.  dcccclxix.  51 

DCCCCLXXXIV»  tOSW.  DCCCCLXXXVI.  52 
DCCCCLXXXVIII.  MCXLV.  MCXLVIII.  53 
MCLl]  54 

Molosus  Rutho^^[DCCCCLXIV.DCCCCLXVIII.  55 
DCCCCLXXI.  DCCCCLXXII.  DCCCCLXXXII.  56 
DCCCCLXXXIIl]  57 

Canicula  Zoka  [dcccclxiv.  dcccclxviii.  58 
dcccclxxi,  dcccclxxii.  dcccclxxxii.  59 
mcxlv]  60 

Lisca^^  Brekkin^*  [mcxlv]  61 

Tripos  Triuoz  62 

Sedile  Sidola    [mcxi   usw.    mcxlv.  vgl.  63 

MCXLIV]  64 

Sella  Stuol  65 

Caldarium  kaziU^   [mcvi    usw.  mcxxx.  66 

McxLv]  [Mesales]  67 

(12G'>2)  Mensale  disglachin^^   [mlxxxv  68 


1  davor  ohne  gl  auf  hl  126^2  Capra.  Leo.  Vrsus.  Lupus.  Vulpes.  Camelus,  darnach 
desgl.  Deses  *  davor  ohne  gl  Cabulus  (=  Caballus)         ^  Lepus  wahrscheinlicher  als 

Lepes  *  Scruuio]  das  zweite  u  nicht  sicher  ^  falsch  verhochdeutscht  für  ratta.  dann 
ohne  gl.    Aper.  Ceruus.    Hinnulus.    As'nus  (mi  mit  dunJderer  dinte  nachgezogen)  «  l. 

Asilus        '  darauf  ohne  gl  Asina  «  =  Attacus  »  Vmbclo  7nit  roter  initiale,  als 

wäre  es  lateinisch,     darnach  ohne  gl    Mulus.    Mula.  Elophans.  Bos.  Vitulus  "  Euo 

mit  roter  initiale,  l.  kuo        "  l.  Kanunculus  >-  dann  Canis  ohne  gl  *'  l  Licisca 

•*  dann  Catulus  ohne  gl  neben  der  zeile  am  rande  ein  H-ühnliches  zeichen  *"*  dann 
126''2  Caldariorum.    Mensa  ohne  gl.  "  dann  Manutgiü  ohne  gl. 


686 


Bachlich  Geordnete  Glossare.    C.  Mibchunuen 


1  Cy'thuH  neppilin 

2  Cratera  Bechere 

3  Patora  Naph  [mcxliv] 

4  Nouacula  schere 

5  Raöorium  scarsa«  [nciusw.  mcxiii.  mcxvi. 

6  MCXXX.    MCXLV] 

7  Pectiii  Canp  [mlxxxvi  usw.  mci  usw. 

8  MCXXX.   mcxlv] 

l)  Malous  Hainur  [mcxii  tisw.  mcxlv] 

10  Colirida^  Brecila''* 

11  Fibula    Nuscha    [mlxxxii''    usw.    vgl. 

12  mcli] 

13  Crinalis  Spenela.  aeus^ 

14  Collariuni.  l  torquuos*  halsgolth 

15  Colus    Rokko    [mlxxxvi  usw.    mcxlv. 

16  MCLVIIlJ 

17  Fusum  Spinla   [mlxxxvi  usw.  mcxlii. 

18  MCXLV.    mclv] 

19  Camisia      Hemithe      [mlxxxii»      usw. 

20  mcxlv] 

21  Periscelides  Giscue 

22  Vuante^  Hanseun  [mlxxxii*  usw.] 

n 

23  Fascia    vindig.    inde    fasciola    vindinga 

24  [mlxxxii*  tisw.  MCXXX.  mcxlv] 

25  (127»^)  Ocrea   Huosa 

26  Calcius^  Scuo 

27  Istrio  Spiloman.  t  inimus  [mcl] 

28  FuUo  lauandre 

29  Subulcus  Suinhirdi  [mcxlv] 

30  Bubulcus  Rinthirdi 

31  Caprarius  Geezhirdi 

32  Fastor  Hirdi 

33  Mulio  Stoaderi    [dcccclxiv.  dcccclxv. 

34  DCCCCLXXII.    DCCCCLXXIV.    MCXLV] 

35  Beneficium  lehan 


Plectruiu  Citharbein''  [mclii]  36 

Fidirt  8nar  37 

Silicernuin  Spialg**  38 

Gargara  Hura  39 

Blesus  vuirtpelere  4^) 

BtrabuH  Scelc^r  [mcxlv]  41 

Baibus  »Stanmlare  [mcxlv]  42 

Marapansa  Scief*  43 

Curti.s  kuninguesof  ^°  44 

Orcu.s  Thuri.s  [üccccliii  u.sw.]  45 

Sirerce*^  Mermimnun^^  [dccccliii]  46 
(127»^)  Alea    zaual    [mcxlv.    mcl.  vjl.  47 

DCCCCLIV]  48 

Talo  zaual.stena  49 

Glans  Thruo8  [dccccliv.  mcxlv]  50 

Tussis  Huosto    [dccccliii.  Dccccxcvin.  51 

mcxlv.  mcliv]  52 

Ferunculus  Ancseza  [dccccliii  usw.]  53 
Gimbus    Houar    [dccccliii.   dcccclxii  54 

Gippus]  55 

Sabulum  Sand  [mlxv  usw.]  56 

Glarea  Griez  [mlxv.  mcxlv.  mcxlviii]  57 
Scirpus  Vinca^'  58 

Scippus  Binug^*  59 

Lar  Vinr^s  gQ 

Spien  Milzi    [dcccclix»  usw.  dcccclx.  61 

DCCCCLXi.  dcccclxii,  mlxxiv.  mcxlv.  62 

mcli]  63 

Aruina   Smereleif  64 

Capidium^®  Brado  [mxxiv]  65 

Lardarium  Spechus  [mlxxiv]  66 

Rien  Lindinbred^''  [dcccclv.  dcccclix*  67 

usw.  Ren,  Renas]  68 

Biaculus  Lint  uurm  [dcccclxxxiv»  usw.  69 

mcxlviii]  70 


*  Colirida  aus  Conlida  corr.  -  Brecila]  r  aus  corr.  ?  '  Crinalis  acus  gehört  zu- 
sammen :  auch  dies  beioeist,  dass  in  der  vorläge  die  gll.  interlinear  waren  *  kann  auch 
torquües  sein  *  l.  Vuanti  •  s.  oben  682,  21  '  =  ziterphin  *  das  wort  ist  mir 
unbekannt  und  unverständlich  *  die  gl.  ist  Pansa  Scief ;  Mara  tvurde  vielleicht  durch 
ein  unglossiert  davorstehendes  Manc'    veranlasst  ^°  =  kuninges  hof  "  l.  Sirene 

**  l.  Meraiinnun    oder  Meriminnim  ^'  l.  Viuca,    vgl.  Graff  1,  728    und  Wright- 

Wülker  126,  29  Papirus  weoce.  v  für  uu  öfter  in  diesen  gll. ,  zb.  Vindberga ,  vinding 
684,  54.  686,  23        '*  l.  Binuz  ?  "  l  Viur        "  =  Copadium         "  =  lentipräto 


MCXLVI  —  MCXLVIIt 


B87 


Hoffmann  Ähd.  gll.  20  ff.  —  Sg.  299.  {Halt.  1,  287) 


1  Ceculuö         Blindcslico         [dcccclxix. 

2  DCCCCLXXXIV*      usw.       DCCCCLXXXVI. 

3  DCCCCLXXXVIir.      mcxlv.      mcxlviii. 

4  MCLI.  MCLIIl] 

5  Lumbex  Rein  uurm  [vgl.  dcccclxxxiV^ 

6  iisw.  mcxlviii.  MCLI  Lumbricus] 

7  Curculio  Ingur^  [dcccclxxxvi] 

8  Gurgulio  Hamustra  [dcccclxv] 

9  Clis.  clittis  hanit.  ^  limax 

10  (127*»^)       Tinea       Mila        [dcccclxv. 

11  DCCCCLXXXIV^  dcccclxxxvi. 

12  DccccLxxxviii.  mcxlv] 

13  Eruca  Grasauunn  [dcccclxxxiv^J 

14  Teredo     Holt      uurm*         [dcccclxvi. 

15  dcccclxxxvi.  mcxlv] 

16  Vitrum  Glas.Indeuitriariusglesere*[MCLv] 


Ricinus  Cecho  ^  23 

Emigraneus  Zant  uurni"  24 

Acus  nalda   [mci  usw.  mcxxx.  mcxlv]  25 
Spinx  Spenela  [mcxlv  Penula]  26 

Subula  Suela  [mcvii.  mcxvi]  27 

Dola  Barda  28 

Arrabotia'  vuetzi^  29 

Festuca  Agana  30 

Antempna   Segalroda  31 

Alictum^  Erin:grioz^''  [dccccxcvii^.  32 
mcxlv]  33 

Aurugo  Gelouaro  34 

(127^^)  Brinna  Hundaz  [dcccclxviii.  35 
DCCCCLXXXii.  mlxxv  USW.  Cantabrum  36 
MLXXVi.  mcxlv]  37 

Clithedra"  veldistuol^^  gg 


MCXLVII 

Codex  Bonnensis  218  /.  58^^* 

17  Canthi  velgun  [dcccclxxii.  mcxxi  usiv. 

18  MCXLV.   mcli] 

19  Mediola  naua  [dcccclxxii.  mcxxi  usw. 

20  MCXLII.    mcxlv.    MCXLVI.    MCLl] 

21  Rastel   re  cho  [mcxxiii  usw.  mcxxxix. 


MCXLV.    MCXLVl]  39 

Pellis  iacinctina  keimac  [mcxlvi]  40 

Pellis  lubricata  loschi  [mcxlvi]  41 

Caleola  gelita  [mcxix.  mcxlvi]  42 

Tractaria  trehtire  [mcxvi]  43 


MCXLVIII 

Codex  SGalli  299.  ^^ 
22  (26^)     Glarea     greoz     [mlxv.     mcxlv.  mcxlvi]  44 

•  l.  Angur  ^  oder  banit:  ist  dlts.  banut  'fomes,  mnd.  banet  'fungus  Nd.  jb.  17, 
83,  44.18,137  dasselbe  ivort?  *  darauf  GM^.  glisis.  Putridü  lignum  *  (Zaraw/ Bom- 
bix.  vermis  frondiü  ex  quo  purpura  bombicina  cficitur  "  s.  Diefenbach  s.  v.    ricinus 

*  vgl.  oben  503,  14.  sodann  Termes.  verbis  {l.  vermis)  bgnorü.  dictü  ex  eo  quod  ter- 
rendo  {l.  terendo)  edat  ''  l.  Arra  bona  *  falsch  verhochdeutscht  für  vuetti  *  l.  Alie- 
tiun  ^^  Erin:|grioz]  rasur  von  ?  g  "  wol  entstellt  aw*  Cathedra  ^^  es  folgt  noch 
Nar.  nomen  fluuii.  Cbiros.  grece.  Latine.  man'.  Inde  cyrographü.  manuabs.  Inde  cyragra. 
dolor  manuü.  Podagra,  dolor  pedii.  Cherea.  vidua.  Catecuminus.  accedens  siue  auscul- 
tans  **  diese  gll.  am  oberen  rande  des  bl.  ^*  die  gll.  beginnen  s.  25  unter  der  Über- 
schrift Alia  und  stehen  spaltemoeise :  Hattemer  hat  die  spalten  nicht  beachtet ,  sondern 
alles  von  links  nach  rechts  gelesen,  daher  die  bei  ihm  herschende  Verwirrung,  aber  es 
haben  auch  ältere  Störungen  stattgefunden:  denn  Märlich  gehören  zusammen  26^  Glarea 
—  Parix  und  26^  Merulus  —  Uespa,  26*  Apis  —  Crabro  und  27  *  Grilis  —  Cecula,  26* 
Cetus  —  Tructa  und  26'  Capedo  usic.  —  27'  Cluma,  27'  Zizania  —  Capreolus,  26*  Im- 
brices  usw.  und  27*  und  27*,  endlich  27*  und  28'.  es  scheint  eine  vorläge  von  11—12 
Zeilen  auf  der  spalte  zu  einem  texte  von  je  15—16  Zeilen  und  dieser  zu  unserer  hs.  um- 
gebildet zu  sein 


088 


Sachlich  Geordnete  Gix)H8are.  C,  Mischungen 


Sg.  299.  (//«//.  1,  287.  288) 


1  Cicutii  ricerilinc  [mcxxivJ 

2  Ululu  vuuila[uccccLxxxiv''.  dccccxcvii''. 

3  M.    MCXLVj 

4  Graeulurf  ruoh  |  nccccxcvi,  dccccxcvii* 

5  ICSW.    M.    Min.    MCXLV) 

G  Fvlica    anatchuniii    [dccccxcvii*    ustv. 

7  M.   MII.    MCXLvJ 

8  Mergulvs  tuchaii  [dccccxcvii»  usiv.] 

9  Cappu.s  falcho  ^  [dccccxcvi.  dccccxcvii* 

10  usw.    MII.    Min.    MCXLV] 

1 1  Caiatbius  lericha  [dccccxcvi.  dccccxcvii" 

12  tlSW.   M.    MIIl] 

13  Picus     speth.     t     hehara      [mccccxcvi. 

14  dccccxcvii"  tCSW.   MIII.    MCXLV] 

15  Pica  agalstra    [dccccxcvi.    dccccxcvii* 

16  n.S-W.    MIII.    MCXLV] 
a 

17  Pjrix^    meisa    [dccccxcvi.  Dccccxcvn* 

18  nsw.  M.  MIV.    MCXLV] 

19  Apis    pine     [dcccclxvi.  dcccclxxxiy*^ 

20  nsw.       DCCCCLXXXVii.       dccccxcvi. 

21  MCXLV] 

22  Costrux      vuiso     [dcccclxxxiv^     usw. 

23  MCXLV] 

24  Fvcus  treno  [dcccclxxxiv".  dccccxcvi. 

25  MCXLV] 

26  Crabrohornuz  [dcccclxvi.  dcccclxxxiv'' 

27  iisw.       DCCCCLXXXVII.       dccccxcvi. 

28  MCXLV.  mcl] 

29  Capedo  alont  [dccccxci*  usiv.  dccccxcii. 

30  dccccxci V.  mcxlv] 

31  Essox    lahs      [dccccxci*'.      dccccxciv. 

32  mcxlv] 

33  Porro  sturio^  [dccccxcil  mcxlv] 

34  Delfin  meiisviii  [dccccxci*'.  mcxlv] 

35  (2G^)       Merulus     amfsla     [dccccxcvi. 

36  dccccxcvii*  tisw.  M.  mcxlv] 


Tvrnut*  t    hturnuH    stara*    [dccccxcvii"  M 

TvnloUa  dro.sca  [DCiccxf-vii**  tiftw.]         :>'■> 

Ficetula  nnopha  [dccccxcvi.  dccccxcvii*  4o 

USIV.  M.  mcxlv]  41 

Carduclus  t}iistilfinco[DCCCCxcvii*  usnv.  m]  42 

Friugellu.s  finco  [dccccxcvi.  dccccxcvii»  43 

usw.  M.  mcxlv]  44 

Loaficuö  gi-uonspeth  [dccccxcvii*  usw.  m]  45 

Scarabiius  vuibil  [dcccclxv.  dcc(  clxvhl  46 

dcccclxix.  dcccclxxxiv"^.  47 

dcccclxxxvii.  dcccci  xxxviii.  48 

dccccxcvi.  mcxlv.  mcliil]  49 

Cicendula  gbmo  [dcccclxvi.  50 

DCCCCLXXXIV*».  m]  51 

Bastaban  pronio  t  oester  [dcccclxxxiv*»  52 

usw.    DCCCCLXXXVII.    MCXLV.  MCXLVl]  53 

Uespa  vueffa  [dcccclxvi.  dcccclxxxiv*»  54 

usw.         DCCCCLXXXVII.  DCCCCXCVI.  55 

mcxlv]  56 

Cetus  vväl  57 

Phoca  selach  [dccccxcv.  mcxlv.  mcliii]  58 
Timallu.s  asco  [dccccxci»  usw.  dccccxcii.  59 
dccccxciii.    dccccxciv.      dccccxcv.  60 
mcxlv]  61 

Tructa     forahana       [dccccxci*      usw.  62 

DCCCCXCII.       DCCCCXCIIL      DCCCCXCIV.   63 

dccccxcv.  mcxlv.  Tructuria  mcxlvi]  64 

Inibrice.s  ziegal  [mcvi.  mcxlv]  65 

Tempis   lovba   [mlxxxii*.   Mxcin  nsiv.  06 

mcxlv]  67 

Conipluuivm  trouf^  [mcxlv]  68 

(27^)  Balena  vual  [dccccxciv]  69 

Chima  ab  70 

Zizaiiia  trud  "^  71 

Lollvin  getto  72 


*  darauf  Orticometra.  cvtumix  ^  die  corr.  von  zweiter  Jia7id  "  sturio  von  zioei- 
ter  Jiand  übergeschr.  *  stara  von  and.  hand.  darauf  Nus.  stara  ausgestrichen  '  dar- 
auf 26'  Polinctor.  humator  Pollinctor.  funera  ciirans  quasi  pollu(27)torum  unctor  '  l. 
turd 


I 


MCXLVIII 


689 


Sg.  299.  (Halt.   1,  288) 


DCCCCLXV.     MLXVI 


1  Lufcituiii   teoruueitlii 

2  Lut^truni] 

3  Sciofa     SU      [dcccclxiv.      dcccclxvi. 

4  DCCCCLXVII.  DCCCCLXViri.  DCCCCLXXII. 
Ö         DCCCCLXXIII.       DCCCCLXXXI.       MCXLV. 

6  MCXLVl] 

7  Castor   bibur     [dcccclxiv.     dcccclxv. 

8  dcccclxvi.    DCCCCLXVII.     DCCCCLXIX. 

9  DCCCCLXX.      DCCCCLXXI.      DCCCCXCVI. 

10  MCXLV] 

11  Lvstrus    ottar    [dcccclxiv.    dcccclxv. 

12  dcccclxvi.      DCCCCLXVII.    DCCCCLXIX. 

13  DCCCCLXX.    DCCCCLXXI.   MCXLv] 

14  Cvniculus         lorichin  [dcccclxxi. 

15  DCCCCLXXXl] 

16  Ven-is     per     [dcccclxiv.     dcccclxix 

17  DCCCCLXXII.  DCCCCLXXIII.DCCCCLXXIV^ 

18  DCCCCLXXIX.       DCCCCLXXXI.       MCXLV. 

19  MCXLVl] 

20  Magaliä  parug    [dcccclxiv.    dcccclxv- 

21  DCCCCLXVn.  DCCCCLXXII.  DCCCCLXXIII. 

22  DCCCCLXXXI.    MCXLV] 

23  Alx      elaho      [dcccclxiv.     dcccclxv. 

24  dcccclxvi.       DCCCCLXIX.      DCCCCLXX. 

25  MCXLV] 

26  Capreolus  reho  [dcccclxix] 

27  Grilis  heimo  [dcccclxix] 

28  Lvmbricus     reganuunn    [dcccclxxxiv^ 

29  usw.  MCLi.  vgl.  Lumbex  mcxlvi] 

30  Tarnus   maclo    [dcccclxvi.    dcccclxix. 

31  DCCCCLXXXIV*      usw.      DCCCCLXXXVI. 

32  DCCCCLXXXVIII.  MCXLV.  MCXLVl.  MCLl] 

33  Rubeta  preita^         [DCCCCLXXxrv"^'. 

34  DCCCCLXXXVIII.    DCCCCLXXXIX] 

35  Testudo  scartifedar  [dcccclxxxiv''] 

36  Baculus  lintvurm    [dcccclxxxiv*  usw. 

37  MCXLVl  Biaculus] 


Cecula  blinteslih  [dcccclxix.  38 

DCCCCLXXXIV"       usw.       DCCCCLXXXVI.  39 

dcccclxxxviii.  mcxlv.  mcxlvl.  mcli.  40 
mcliii]  41 

(27^)  Pvlpiüfm^  lectar  [mcxxxiv]  42 

Aquamanile  hantcar  [mci  usw.  mcxlv]  43 
Lena  lihlachan  [mlxxxiii]  44 

Buculare  labal  [mlxxxii'']  45 

Mantile  duuahilla^  46 

Andela*     brantreita     [mci  tisw.   Mcxvi  47 

US1V.    MCXLV.    MCXLVl]  48 

Byrsa  hut  [mlxxxii*^.  mcxi.  mclv]  49 

Bothoma  eimbri  [mcxvii.  mcliv]  50 

Botholicula  stouf  [mcxvi  usw.'\  51 

Ciclade  gotauueppi  [mclv]  52 

Cittas   rinta  [mcliv]  53 

Cirris  lochun  54 

Capulus  helza  [mlxxxv.  mciusw.  mcxi.  55 

mcxv.  MCXLV.  mcxlvi]  56 

Cathus  einbar  57 

Cauteioluni  caiitar^  [mc.  mcxlv.  mcliv  58 

Cauteriolum]  59 

Bracile  bruochah[?;5'?.  mlxxxii^]  [mcxlv]  60 
Tribüne  ^  theohbroch  [mlxxxii^^  usw.  61 
(27^)  Zomentum  ziecha  [mlxxxii*"-  usw.  62 

mcxlv.  mcxlvi]  63 

Cartillago     prustlefil     [dcccclix**     usw.  64 

DCCCCLXi.  mcxlv]  65 

Mentum  chinnibeni  '  [dcccclix^  06 

Submentum  vntarchinni ''  [dcccclix**]  67 
Cvla  kela  [dcccclix«']  68 

Gvrgulio  gurgula  [mcxlv  Gurgulium]  69 
Inguis     hegathruosi      [dcccclix*'     usw.  70 

mcxlv]  71 

Leno  vuibgern^  72 

(27*)     Ficones  sobscuha   [mcxlv.      vgl.  73 

mlxxxii'^]  74 


'  kann  auch  pretta  sein  *  Pvlpitwm]  um  ausgerissen  ^  duuahilla]  i  angehängt 
*  bis  689, 58  antn.  aus  einem  alphabetischen  glossar  ?  *  es  folgt  das  mir  unverständ- 
liche, aber  schwerlich  deutsche  Drabilis  (b  auf  rasur)  aigus  *  Tribüne]  am  n  radiert 
'  chiunibeni  und  vntarchinni]  die  letzten  i  angehängt  *  darauf  Glaber  caluus,  lat. 
Althochdeutsche  glossen  III.  45 


G90 


Sachlich  Geordnete  Globsare.    C.  Mischungen 


Sg.  299.  (Halt.  1,  288.  289) 


1  Cetmiueiituin  plach  [mlxxxii".  mclxiv] 

2  Hulcitum  huluft  [mlxxxvi.  mcxlvi] 

3  Tt'rrebellvH  nabuger  [mci.   mcxl] 

4  ßvlcatorivm^  noil  [mcxvi.  mcxlviJ 

5  Bipennis  burna 
G  Man.sus  hisax 

7  Ariola  huoba  [mcxxii.  mcxlv] 

8  (28^)  Monoptalmus  einogi  [dcccclix''] 

9  Posthumus  stiofsun  [dccccxlix.  dccccl*] 

10  Uitricus  stiuffater   [dccccxlix.  dccccl» 

11  IISW.   DCCCCLI«  US IV.    mcxlv] 


ko 


12  Consul  ratbo^  [dccccl*] 


Tornariu«  drahHÜ  [dccccl".  mclv]  :>" 

BvculariuHoh8anari[DCCCCL».DCCCCLXXVL  31 

mcxlv]  32 

(28^)  Sponda^  bettipret  [mlxxxiii  uhw.  33 

MC.    MCXLV.  MCLIIl]  34 

Balifium  pilidi    [dccccliii.  dccccxcviii.  35 

MCXLV.    MCLIIl]  3G 

Uitellum    tutarei   [dccccxcviii.    mcxlv.  37 

MCLIIL  mclvii]  38 

Coloätrum     biost     [dcccclxxiii.      miv.  39 

MXXIV.       MLXXX.        MCXLV.        MCLIIl.  40 
MCLVII.    MCLXVj  41 


]tf  CXLIX  * 

Codex  SLamberii  AUenhurgensis  188  f.   105''. 


13  Vomer^  wagensun  [32,  3  =  G49,  8] 

14  Ligo  scch  [32,  4  =  G49,  9] 

15  Temo  diöchil  [32,  6  =  649,  11] 
IG  Caiiti  velge  [32,  7  =  G49,   12] 

17  Modioli  nahe  [32,  8  =  G49,   13] 

18  Stiua  riest  [32,  5  =  G49,   10] 

19  Obex  Ion  [G49  anm.  4] 

20  Humeruli   cpW  [32,  10  =  G49,   17] 

21  Prodecilus  zieter^  [32,   11   =  649,  19] 

22  Lora  iochalm  [32,  14  =  649,  22] 

23  Orbita  wagenleist''  [32,  15  =  649,  28] 

24  Axis  hasse  [32,  12  =  649,  20] 

25  Erbica  egid«  [32,  17  =  649,  30] 

26  Trahea  sliht  [32,  18  =  649,  32] 

27  Bidulus  crientel  [32,   13  =  649,  21] 

28  Falcastrum  segens  [32,  28  =  649,  43] 

29  Sarcellum  cietisin  [32,  25  =  649,  40] 


Pala  schuuel  [32,  26  =  649,  41]  42 

Colus  roch  [33,  40  =  627,  26]  43 

Lanipendium  v^olleroch  [33,  41  =  627,  44 

27]  45 

Tradula  v^'ollehap  [33,  42  =  627,  28]  46 

Panus  spule  [33,  32  =  627,  11]  47 

Fusa  spinin  [33,  43  =  627,  29]  48 

Spaga  drat  [33,  49  =  626,  1]  49 

Seta  ..rste«  [33,  50  =  626,  2]  50 

Kalopoda  leist  [33,  52  =  626,  4]  51 

Palester  flech  [33,  53  =  626,   5]  52 
Particimi  Loski  [33,  57  =  626,  32]    53 

Cerüla  rist  [33,  45  =  627,  31]  54 

Zomentum  Zieter  [33 ,    64  =  621,  12]  55 
Culcitro^  pette  [33,  62  =  621,  9]         56 

Tolus  uirste  [34,  10  =  647,  26]  57 

Planea  dUle  [34,  11  =  647,  47]  58 


ke 

*  Svlcatoriv]  das  erste  v   auf  rasur  *  ratbo]  ke  von  jüngerer  hand  übergeschr. 
^  davor  Chövs.    ce{loch)ü.  (Z.  centrü)    l  axis    celi :    vgl.  Gll.   Salom.  hl.  41c   ^er  incu- 

nahel  Cous  est  quo  celum  continetur  *  auszug  aus  einer  dem  Codex  Vindöb.  804  sehr 
nahe  stehenden  hs.  die  erste  verioeiszahl  bezieht  sich  auf  die  seiten  der  Sumerlaten,  die 
zweite  auf  den  abdruck  im  vorliegenden  bände  ^  davor  Aratrvm  ohne  deutsche  gl.  [32, 1 
=  649,  5].  A  rot  wie  auch  die  anfangsbuchstaben  von  Panus,  Tolus,  Suffragena,  Qualus 

*  oder  zieter        '  von  hier  ab  die  gll.  im  context        *  . .  rste]  die  punctierten  buchstaben 
durch  einen  fleck  verdeckt 


MCXLVIII  — MCL 


691 


Bihl  8. 


1  Tigna  rauen.   t  rassere^  [34,   12.   13  = 

2  G47,  48.  49] 

3  Spicarium  chaste  [34,   15  =  G47,  51 J 

4  Fenile  houestadel  [34,   17  =  G48,   1] 

5  Bostar  rinderstal 

6  Librena  Hurt  [32,  71  =  639,  53] 

7  Ignitabulxun  Luhute  [32,  58  =  639,  40] 

8  Toreuma  scauereit  [32,  59  =  639,  41] 

9  Subsitica  aschaphe  [33,  54  —  626,  29] 

phe 

10  Pila  tlpsinarium   stam  [32,  69  =  639, 

11  51] 

12  Cuppa  l   tunna  chöffe  [32,    75.  78  = 

13  644,  21.  24] 

14  Spina  zaphe  [33,  7  =  645,  2] 

15  Cubela  stände  [33,   1   =  644,  45] 

16  Tela  wepp  [33,  27  =  627,  6] 

17  Stamen  warue  [33,  28  =  627,  7] 

18  Subtegmen  v^euel  [33,  38  =  627,  24] 

19  Glomer  c^^leule  [33,  48  =  627,  34] 

20  Sandicinum  v^eitin  [33,  70  =  621,  34] 

21  Suffragena  diech  [vgl.  mcli] 

22  Sura  wade  [30,  79  =  439,  36] 


Talus  enchil  [30,  81  =  439,  38]  30 

Suffrago  Hamme  [34,  51  =  617,  29]  37 
Aletica  Bratwrste  [34,  48  =617,  25]  38 
Epatica  leb^wrste  [34,  49  =  617,  26]  39 
Frigidana  sulze  [34,  50  =  617,  27]  40 
Zaberna  malhe.  t  pulge  [33,  17  =  41 
645,  12]  42 

Tina  zuber  [33,  2.  3  =  644,  46.  47]    43 
Manile  hantfaz  [33,  8  =  645,  3] 
Qualus  chorp  [33,  9  =  645,  4] 
Cribellum  sip  [33,   13  =  645,  8] 
Sebatium  hasib  [33,  14  =  645,  9] 
Sinum  char  [33,   15  =  645,   10] 
Volux  hultft  [33,  56  =  626,  81] 
1  ruü  Irch  [33,  55  =  626,  30] 
Saracili^  lod  [35,  45  =  625,  34] 
Zeno  Cendat   [34,  6  =  621,  50] 
Curüis  ualdestul  [33,  26  =  645,  40] 


Plana  posap  [32,  48  =  639,  23] 
Helissa  v^ochenze  [vgl.  mlxxv] 
Colifa  st^cil  [34,  54  =  617,  32] 


44 
45 
46 
47 
48 
49 
50 
51 
52 
53 

54 
55 
56 


MCL 


a  =   Codex  Erlangensis  2008  p. 

23  Uiuarium  uuiare  a  wiare  h  [mcxlv] 

24  Lappa  manua  ab 

25  Paliurus  cheletho  chletto  a  clette  h 

26  Auripigmentum  Orgement  a  orgement  b 

27  Fenix  minio  ab 

28  Offa  vi  Pila  pal  ah  [mxcviii.  mcxlvi. 

29  mclii] 

30  Incaustum  vi  atramentvm  tincta  a  tinte 

31  h  [mcxlv.  mclix] 

32  Fuligo  ruoz  ah  [mv*^] 

33  Sartor  natari  a  nater  h  [mcxlv] 

34  Sutor  .suter  a  saevter  h 

35  Opilio  scafare  a  scahfhert  h  [dccccl^^] 


1.    &  =  Clm.  14584  f.  \l&>.'^ 
Armentariussueigare  aswaeigerö  [dccccl^.  57 

DCCCCLXIV.   DCCCCLXXX.    MCXLV.     vgl.  58 

Mcxxv]  59 

Subulcus  sueinare  a  svinere  h  [dccccl^.  60 

DCCCCLXVI.    DCCCCLXXXI.    MCXLV]  61 

Figulus  hauanare  a  hauenere  h  62 

Mariuscalcus    vi    Yppolitus    stuotare  a  63 

Stutare  h  64 

Baro^  como.  commen  a  kom  h  65 

Uasallus^  cheneht  ab  66 

Coccus*  choh  a  choche  h  [mcxlv]  67 

Pistor  fister  a  phister  h  [mcxlv]  68 

Pincerna  scencho  a  scenke  fc[MCXLi v.mclii]  69 


*  unter  der  Überschrift  De  diuersis  a 
zu  sehen  a        '  Vasellus  b        *  Cocus  b 


nur  B  und  die  vordere  hülfte  des  a  noch 


w 


(592 


SaCHM»  H    OkORDNETE    GlOHHAKK.      C    MlWHl.'NCiKN 


Bibl.  8. 


1  Scabro  hornuz  a   hvrnuz  b  [dcccclxvi. 

2  DCCCCLXXXIV''    UHW.       DCCCCLXXXVII. 

3  DCCCCXCVI.    MCXLV.    MCXLVIIl] 

4  Grillus      mucheiino      ab       [dcccclxiv. 

5  DCCCCLXV.       DCCCCLXIX.       DCCCCLXXI. 
G         DCCCCXCVII^    MCXLV] 

7  Pruris  ^   sulro  a  öwer  b  [mcxlv] 

8  Bruchus'^  cheuero  a  kever  b  [dcccclxvi. 

9  DCCCCLXVni.      DCCCCLXXXV.      MCXLV. 

10  MCXLVl] 

11  Musca  fluiga    a  Hing   b  [dcccclxxxiv'=. 

12  DCCCCLXXXv] 

13  Cinomia    huntfliuga     a     huntfliuge^     b 

14  [dCCCCLXXXIV''.  DCCCCLXXXV.  MCXLV. 

15  MCXLVl] 

16  Nitedula  harmili  a  haermil  b  [mcxlv] 

17  Spado  ureuiir  et  callus  *  et  castratus  sinii- 

18  liter  et  eunuchus'^    atque  beugest^  a 

19  beugest  b  [dcccclxxv  Spado.  mcxlv] 

20  Peduculus '     Ins   a    18s    b    [dcccclxvi. 

21  DCCCCLXIX.DCCCCLXXXIV^.DCCCCLXXV. 

22  DCCCCLXXXVIII.    MCXLV.    MCXLVl] 

23  Pulix     flocb     a     flöhe     b     [dcccclxvi. 

24  DCCCCLXIX.  DCCCCLXXXIV». 

25  DCCCCLXXXV.  DCCCCLXXXVI. 

26  DCCCCLXXXVIII.  MCXLV.    MCXLVl] 

27  Lens  lendis  niz  a  nize  b  [dcccclxxxia^*. 

28  DCCCCLXXXVI.  MLXXXI.  MCXLV. 

29  MCXLVL    MCLIIl] 

30  Stellio^   mol    ab  [dcccclxxxiv^     iisw. 

31  DCCCCLXXXVI.  mcxlv] 

32  Culix  ^  mucca  a  mägge  b  [dcccclxxxfv'^. 

33  DCCCCLXXXV.  mcxlv.  mcxlviJ 

34  Lacerta      egedexa       a       heidehsse       b 

35  [dcccclxx.       dcccclxxxiv*       usw. 


DCCCCXC.    MCXLV.    MCXLVl]  '.iij 

Talpa^"     Hcero    a    scer  h    [dcccclxxi.  37 

DCCCCLXXXV.  DCCCCLXXXVI]  'i~ 

Yrurcus^^  crindrahter  a  crindact  b  HU 
[mcxlv]  40 

Falera  «atel  gereite  a  satelegerehte  i  41 
[mcxlv.  vgl.  Mcxiv.  mclv]  42 

Hella    satel  ab    [dcccclxxii.    mlxxxv.  43 

MCXI  usw.    MCXX^.    mcxlv]  44 

Antica^^  fuiribuogea  furbugei[MLXXXVi.  45 

MCXIV.    MCXXX.   MCXLV.   MCLl]  46 

Postica*^  afteroif  aafterraif  6[mlxxxvi.  47 

MCXIV.    MCXXX.    MCXLV.    MCLl]  48 

Cingulum^*  tarengarta  a  darmgurteP*  b  49 

[mcxiv.  mcxlv]  .50 

Stofa  stegereif  a  stegeraif  b  [mcxlv]  51 
Superstratorium  hulft  abulft*  b  [mcxlv]  52 
Saliuare  cebiz  a  geibiz  b  [mcxiv.  mcxlv.  53 

mclv]  54 

Cementarius  niurare  a  m&rer  b  [dccccl**]  55 
Nectar     seim     a     seim    b   [dcccclxvi.  56 

DCCCCLXXXiv*».  vgl.  mcxlv]  57 

Alea  zabel   a  zabil  b  [mcxlv.  mcxlvi.  58 

vgl.  DccccLiv]  59 

Uersipellis  fizeser  ab  60 

Bufo  cbita^"  a  cbita  b  [dcccclxxxiv^  Gl 

vgl.  DCCCCLXXXV]  62 

Friuolum   kebo.se  ab  63 

Yronia  spot  ab  64 

Chirus  hant.  1  manus^'  b  65 

Regulas  bune  ^^  a  66 

Spalaugiu.s  ^^  muziro  a  mozzer^"  b  67 

Caries  uurmelo  a  urmile^^  b  [mcxlv]  68 
Histrio    vi    Mimus     seu    scurra    scirno  69 

spilunan  a  seime  spihnan  b  [mcxxvii  70 


*  vgl.  auch  oben  36,  31  *  Brucus  b  '  huntfliuge]  li  aus  h  corr.  b         *  von 

et  callus  kaum  spuren  zu  sehen  a  *  et  eunuchus  nur  teilweise  zu  sehen  a        *  han- 

gest im  context  a  ''  Pediculus  b  *  kaum   sichtbar  a   Stelio  b  *  kaum   sicht- 

bar a        ^^  fast  ganz  erloschen  a  "  oder  Yrurtiis  b        **  Aotela  b  "  Postela  6 

**  Cingula  b         "  darmgurtel]  das  ziveite  r  aus  1  corr.  b  ^*  chrta]  r    undeutlich 

a.    l.  chreta        "  Chiros  und  darüber  manus  a  "  l.  chuiic  "  oder  Spalanguis  b 

**  ist  damit  eine  schlänge  gemeittt,  die  ihre  haut  abwirft?  ^'  oder  umule  b 


MCL  — MCLI 

Bibl.  8.  —   St.  {Altd.  bll.  1,  350.  351) 


693 


1       Scm-ra.  mcxlvi]  Puls,  mcxlv]  25 

1  Pultuin  pri  a  prie  h  [mlxxx  usiv.  Pultis,       Litarganim  ^   silbirslntar  a  silbirsinter  h  26 


MCLI 

a  =   Codex  olim  Argentoratensis  A  157.    b  =   Cgm.  5250,  28''  f.  1^. 

3  Dolabruni  Barta^  a  2^  [mcvii  usw.]  mcxlviii  Tai-nus] 

4  Ascia  Dehsela^  a  2^  [mci  usw.  mcxlv]      Tignum  spanga  a  2'^  [mcxlv] 


5  Pala  scuuela    a   2^    [mci    nsiv.    Mcxvi. 

G         MCXXIX    usw.    MCXLV.    MCXLVI    Pila] 

7  Stiua  Riester*  a  2^  [mcxxix.  mcxlv] 

8  Falcastrum  segensa  a  2^  [mcix.  mcxxix. 

9  mcxxxix] 

10  Ligo  sech  a  2^  [dcccclxxii.  mci.  mcxiii. 

11  mcxvi.  mcxxii  tisw.  mcxlv] 

12  Paliurus  Lagen  a  2*>  [mv*.  mvi.  mcxlv] 

13  Cantus  uelga^  a  2^  [dcccclxxii.  mcxxi 
U      usu\  mcxlv.  mcxlvii] 

15  Radius  speicha  a  2^  [dcccclxxii.  mcxxi 

16  tisw.  MCXLV.  mcxlvi] 


Luctans  "^  rauo  a  2^ 
Valium  Grabo  ^  a  2^  [mclii] 
Cupla  Virst»  a  2» 
Inuolumentum  windela  a  2^ 
Mugilis  sture  a  2^ 
Grossus  proz  a  2^ 
Mauorte  hötpitlachin^"  a  2^ 
Inauris  orGolt^^  a  2^ 
Cicladis  churzebolt  a  2^ 
Fibula   nuschel    a   2^    [mlxxxiii.     vgl.  38 
mcxlvi]  39 

Vnio  Perla^^  ^  2^  40 


17  Modiolus  naba  a  2^  [dcccclxxil  mcxxi  Conclaue  Gadem^^  a  2^                            41 

18  tisw.      mcxlii.       mcxlv.       mcxlvi.  Cannabum  hanef^*  a  2b[MCLX  Canniua]  42 

19  mcxlvii]  Pila  stamph  ^^  a  3^  [mcxvi.  mcxlv]       43 

20  Humerulus  chippha  a  2^    [dcccclxxii.  Pila  Balla^^   a  3*  [mxcviii.  mcvii  usw.  44 

21  mcxxt  usic.  mcxlii.  mcxlv.  mcxlvi]  mcxlv]                                                    45 

22  Carnas^madoa2'>[DCCCCLXVi.DCCCCLXix.  Pila  chloz  a  3*                                            46 

23  DCCCCLXXXiv*    usw.     DCCCCLXXXVL  Cola  siha^'  a  3^  [mcxxxiv]                      47 

24  DCCCCLXXXviii.      MCXLV.       MCXLVI.  Fiscella  ceinna  a  3^                                    48 


*  Litarga  b  ^  barta  Schmeller  GH.  i  821  '  dehsela  Sclimeller  *  riester  Schind- 
ler ^  velga  Schmeller  ^  tarnas  Schmeller  ''  Isidor  19,  19,  6  Luctantes  dicuntur, 
quod  erecti  inuicem  se  teneant  more  luctantium  *  grabo  Schmeller  *  cuspla  virst 
Schmeller  *"  so  Schmeller  und  Wackernagels  Originalabschrift ;  Wackernagels  druck 
höpitlachin             "   orgolt    Schmeller            '^  perla    Schmeller           *'   gadem    Schmeller 

'*  darauf  Cramula.  plumbum  quo  romani  milites  in  ioco  utebantur.  ut  probarent  uira 
(3a)  fortitudinis  a  "  darauf  Pila  mensa  rotunda  quo  reponebantur  librl  a.  vgl.  hieztc 
(aus  bd.  4)  Clm.  17142  /.  91*  Pila  autem  quatuor  modis  intelligitur.  primum  doz  (sie)  quo 
OS  captiuorum  conchiditur.  secundum  dicitur  pal.  quo  utuntur  mulieres  in  ludo.  Tertium 
stamph.  quo  conteritur  milium.  Quartum  mensa  sosiorum.  in  quo  reponebantur  libri  uena- 
les,  ferner  Codex  Zivettlensis  49  /.  292131  und  Linciensis  Co.  vii.  7  /.  325a  Pila  plumbum 
quo  romani  utebantur  milites  in  Ioco  ut  probarent  uim  fortitudinis.  Pila  quo  contritur 
milium.  Pila  mensa  rotunda  sosionun  qua  reponebant  libros  \  pila  pal  qua  utuntur 
muliercule  tempore  lud!.     Pila  chloz  qua    os  cauorum  opilatur         '*  balla  Schmeller  822 

'■'  darauf  Coagulum.  Toreuma  a 


694 


Sachlich  Geordnete  Glossare.  C.  Mischungen 


St.  {Altd.  bll.   1,  351) 


1  Theca  föter  a  3*  fvter  h^ 

2  Sinnen    splnt  et  Suciinen  a  3*  spint*  b 

3  Gingiua     pilare^     a     3'*       [dcccclvii. 

4  DCCCCLIX»    usw.    DCCCCLXn.  MCXLV] 

5  Frunien  diozza  a  3» 

6  Penula  choz*  a  3«  [mxcvii] 

7  Cubitus  ellinbogo  a  3»  [dcccclvi] 

8  Ir  tenra  a  3«  [dcccclix*  usw.  dcccclxii] 

9  Cinipus  chiunph'  a  3* 

10  Equaiitia stöt a  8»  [dcccclxiv. dcccclxv. 

11  DCCCCLXVIL  DCCCCLXXII.  DCCCCLXXnL 

12  dcccclxxiv.dcccclxxv.  dcccclxxvil 

13  MCXLV.    MCXLVl] 

14  Ascella  ochse*    a  3*   [dcccclix»   iisw. 

15  DCCCCLXL    MCXLV] 

16  Pustula  gisuuer'^  «3»  ,..w..  h 

17  Cartilago    crustila     a   3*     [dcccclviil 

18  dcccclix''.    DCCCCLXII.    MCXLV] 

19  Spien    milze    a    3*    [dcccclix»    usw. 

20  dcccclx.dcccclxi.dcccclxii.mlxxiv. 

21  MCXLV.    MCXLVl] 

22  Muria  sulza  a  3«   [mcxxxiii  Murium] 

23  Pedica  ^  druh  a  3*  druch  h 

24  Merenda    Vnderenbrot^    a    S''    hunder- 

25  bruoth  h 

26  Suffragena^*'  diech  a  8*  dich  Z)  [mcxlix] 

27  Coxa  muriot  a  3*  murgiot  b 

28  Talus  einchil  a  8"  [dcccclvi.  dcccclvii. 

29  DCCCCLIX»^  usw.  DCCCCLXI.  DCCCCLXII. 

80      mcxlv] 


CalcaneuH  versina  a  3«  [dcccclix*»  usw.  31 

DCCCCLXI.    DCCCCLXII.    MCXLV  ]  32 

Glandula  DrÖs^^  a3*druo8  fc  [dccccliv]  33 
Dapifer  Truhsazo  '*  o  3*  [mcxlviJ  34 

Bootes^'  eincho  a  3*  scence  b  35 

Garrulus^*  chrön  a  3»  chron  b  36 

Fur'cus  salewer  a  3*  faluoi   b  37 

Pyrata^^  meirdiup  a   3*  nierdiup  b  38 

Hiu-a  stiga  a  3»  b  39 

Aia  altere  a  8*  altare  b  40 

Aigilla  leim  a  3*  41 

Caluaria  glaz  a  8*  i  42 

Zaberna  nialaha  \  ^®  bulga  a  3*  malcha  43 
b  [mcxx]  44 

Indigena  inborner  a  3*  45 

Fascicidus  boza  ^''  a  3*  boze  b  46 

Gremium  scaftenhowe  a  3*  i-catehov  b    47 
Gremium  ^^  criube  a  3*  grubo  6  48 

Ceculus  blintslicho  a  3*  blintsil  b  49 
[dcccclxix.  dcccclxxxiv»  u,sw.  50 
dcccclxxxvi.  dcccclxxxviii.  mcxlv.  51 

MCXLVI.  MCXLVIII.    MCLIll]  52 

Aluear  Grant*^  a  8*  graut  b  53 

Alueus  aherunst  a  3*  aheruns  b  54 

Alopicia^^     Grmt^^      a     8*       grint     6  55 

[dCCCCLIII.    DCCCCLXII]  56 

Calta  chle  a  3»  cle  b  57 

ColocLnthia^^  smiriwa  a  3*  simiruua  b     58 

Colluuio  gehurwe  a  8*  59 

Anetiim  Tille  ^  3  a  3*  60 


^  (Zic  5    ersten   Zeilen  der  unteren  blatthälfte  von  b  1^    sind  so  zerstört,    dass  sich 

nicht  sagen  lässt,   was  der  obigen  gl.  vorangieng :  uf  est  au qd  sit  iui|  d  .  .  . 

gia  .  .  T pisciUü  traxit]  Tipsana  pistillu  .  .  .  rdat  si )  Coprie  plr | 

spint  finici  .  .   Gl  (anfang   von  Gingiua?) |   Teca    fvter.  Pustula  ....  w  ....  .| 

usw.  *  vor  der  vorigen  gl.,  das  lat.  ivort  nicht  erhalten  b  '  darauf  Gurgulio  a 

*  darauf  Ax\ßYi2i.  unde  exit  spiritus  a  ^  vgl.  J5TF5  5,2614  *  so  Schmeller,  dehse 
Wackernagel  ''  darauf  Papula  a  *  .  .  .  .  |da    ft  '  underen    bröt    Schmeller 

'"....  ragejna  b  "  drös  Schmeller        ^*  truhsazo  Schmeller  823         "  Dappifer 

(unsicher)  bootes  b         "  Garrula  b  "  pirata  b        **  vel  nur  Wackernagels  abdruck 

"  böza]    a   unsicher,   vielleicht   o  oder  e  a  **  Gremiü  h  *'  grant  Schmeller 

-"  Allopicia  b  "^^  grint   Schmeller.     darauf   Inuestitiura  ab  **  Colocurua   oder 

Colocintia  b.  vgl.  oben  231,  59        *'  tille  Schmeller 


SS?- 


MCLI  ~  MCLII 


695 


St.  {Altd.  bll.  1,  351).  —  F.  (Zs.  15,  363) 


1  Tuscus  mistil  a  3*  [mv*^.  mvi.  mcliv] 

2  Lamina  lanna  a  3* 

3  Frutex  studa  a  3*  [mv**.  mcxxvi] 

4  Tuber  maser  a  3*  [dccccliii.  dcccclxii. 

5  MCXLVl] 

6  Senecie  Treber^  a  3* 

7  Leuga  Rasta^  a  3*  [mcxxxii] 

8  Gluten  lim  a  3» 

9  Lumbricus  Reginwrin^  a  3*  [dcccclxxxi v* 

10  usw.  MCXLViii.  vgl.  Lumbex  mcxlvi] 

11  Situla  eimbir  a  3*  [mcxv  usw.  mcxxx 

12  usw.    MCXLIi] 

13  Teloneum*  zolhus^  a  3« 


Balista  magge  a  3"  31 

Contubernalis  husgenoz  a  3*  [vgl.  dccccl»  32 

usw.]  33 

Carclamus  creisso  a  3"  34 

Sufflatorium  eissa  a  3»  35 

Fusile  Goz®  a  3*  36 

Antile'^  fivrböge  aS^  [mlxxxvi.  mcxiv.  37 

MCXXX.   MCXLV.  mcl]  38 

Postile  afterreif  a  S^  [mlxxxvi.  mcxiv.  39 

MCXXX.    MCXLV.   mcl]  40 

Distula    stegereif    vel  ascensorium    vel  41 
stapus^  a  3^  42 


MCLII'' 
Codex  Florentinus  xvi,  5. 


14  (Ul»»)  Hiena  helliunt 

15  (142»)  Scrobs  gruoba 

16  Vuallus  crabo  [mcli] 

17  Plectrum.    l   sistrum  citfin  [mcxlvi] 

18  Latibulum.  l  latebra  hoil 

19  Cacatergito  l  pudusca  arscuuisch 

20  Furia  hazzis 

21  Gleba  scorso 

22  Flemen  masila  [mxcii.  mcxlv] 

23  Cicatrix  animale.  l  masa 

24  Torris  prant  [mci.  mcxlv.  mclv] 

25  Puteus  buzza^" 

26  Offa  balla  [mxcviii.  mcxlvi.  mcl] 

27  Spera  1  trocus  sciba 


28  Glis.       glitis 

29  mcxlvi] 

30  Glis.  ris  mus 


dedo ' 


DCCCCLXXXVI. 


Glis.  glissis  schineuuitto.  vnde  glisso.  eis  43 

uerbum  .i.   fulgeo  44 

Pus  US  quod    est   indeclinabile.    hoc  est  45 

tabo.  l  uirus  gunt  46 

Theutisca.  l  theutonica  tutischa  47 

Stercus  mist  48 

Coenum.  l  fimus  döst  49 

Cementum  flastir  [dccccl'']  50 

Pincerna.    1   pinator     scencho    [mcxliv.  51 

mcl]  52 

Rima  srunta.  l  nöth  53 

Vera  spiz  ^^  [mlxxvii  usw.  mcvi.  mcxxx.  54 

MCXLV.  mcxlvi]  55 

Testudo  suui :  bogo  56 

Stipula  1  festuca  agana  57 

Sulcus  furch,  vlogerin  [mcxxiii  usw.]     58 


*  treber  Schmeller  824  ^  rasta  Schniellcr.  darauf  Hiunulus  a  '  reginwiin 
Schmeller.     darauf   Teredo  a          *  theloneiun  Schmeller           ^  darauf   Stelio.     Eruca  a 

•  goz  Schmeller  '  Antila  Wackernagels  abdruck  *  darauf  strenile  a  '  die 
nrn  MCLII— MCLXV  enthalten  kleinere  stücke,  tvelche  in  sich  ein  ordnungsprincip  nicht 
erkennen  lassen,  aber,  wie  die  verweise  zeigen,  zweifellos  aus  einzelglossaren  geschöpft 
haben        *"  buzza]  zz  aus  hh        "  l.  cledo        ^'^  spiz]  z  aus  h 


G96  Sachlich  Geordnete  Globsare.     C.  Mischungen 

Zs.  o,  365.  —   Zs.  5,  364.  365.  —   Z*.  5,  366 

MCLIII 

Codex  Selestadiensis  f.   124*. 

1  Sponda    bettibret     [mlxxxiii   u,sw.  MC.  dcccclxix 

2  MCXLV.    MCXLVIIl] 

3  Balaphiiini  bilida  [dccccliii.  dccccxcviii. 

4  MCXLV.    MCXLVIIlJ 

5  Venabulum  waidemezzer 

6  Vitelluni    tutiragi   [dccccxcviii.  mcxlv. 

7  MCXLVin.    MCLVIl] 

8  Platonia  Platta 

9  Colostrum      biost    [dcccclxxiii.     miv. 

10  Mxxiv.    mlxxx.    mcxlv.    mcxlviii. 

11  MCLVII.    MCLXV] 

12  Lens      lendis       niz        [dcccclxxxiv*. 

13  DCCCCLXXXVL        MLXXXI.  MCXLV. 

14  MCXLVI.    MCL] 

15  Scarabev*  wibil  [dcccclxv.  dcccclxviii. 


DCCCCLXXXIV''.  2'J 
DCCCCLXXXVII.  DCCCCLXXXVIII.  30 

DCCCCXCVI.    MCXLV.    MCXLVIIl]  31 

Ceculv*  blindslich  [dcccclxix.  32 

DCCCCLXXXIV"  usw.  DCCCCLXXXVL  33 
DCCCCLXXXVIII.  MCXLV.  MCXLVI.  34 
MCXLVIII.    MCLl]  35 

Phoca  selach  \  bos  marinus  [dccccxcv.  36 
MCXLV.  mcxlviii]  37 

Cratis  hurt  [mlxv.  mcxxx.  mcxlv.  38 
mclxiii]  39 

Atticv*  hunibil  [dcccclxvi.dcccclxxxiv*»  40 
usw.  mcxlv.  mcxlvi]  41 

Exanien  svarm  42 


MCLIV 

Codex  Selestadiensis  f.  123^ 


16  Bothoma  eimbri   [mcxvii.  mcxlviu] 

17  Cinta  rinda  [mcxlviii] 

18  Cauterioluni  caiitari  [mc.  mcxlv.  mcxlviii] 

19  Pomarium      \      uiridarium^      boumgarto 

20  [mcxlv  Pomerium] 

21  Vepris  brama    [mv»  usw.  mcxlv] 

22  Tuscus  niistil  [mv*=.  mvi.  mcli] 

23  Carpenv^  haganbvcha  [mv»  usw.  mcxlv] 

24  Cupressv*  cupferboum  {vgl.  mv*] 


Dumv^  dorn^  [mv*  usw.]  43 

Tramalga  *  mazzaltra  [mv*  usw.  mcxlv]  44 
Larix  abies  alpina  id*    lorichboum  [vgl.  45 

MV»]  46 

Surculvs  snitelinc  [mlxxviii  usw^  47 

Tussis    hvsto    [DCCCCLni.   dccccxcvui.  48 

mcxlv.  mcxlvi]  49 

Vilux^  wuUuch  50 

Cataplasma  giphaisce  51 


Codex  Selestadiensis  f.  124*^ 

25  Cognatio  kilegida  [dccccl*]  Bastema  \   esseda®    sambvch  [mlxxxv  52 

26  Coniuglum  kihilaih  usw.   MC.    MCrv.  mcxi  usw.  mcxliii.  53 

27  Cubiculariusbe'ticamer8eri[?;^/.MCXXXVii]  mcxliv.  mcxlv]                                       54 

28  Pirsa  hut  [mlxxxii*^.  mcxi.  mcxlviii]  Mensale  ambitlachen                                   55 


^  t  uiridarium  übergeschr.  ^  darauf  Sentes  similiter        '  Tramalga]  1  aus  r  corr., 

das  letzte  a  aus  corr.        *  id  aus  corr.        *  l.  Volux,  s.  mlxxxiv        •  l  esseda  übergeschr. 


MCLIII  —  MCLV 


697 


Zs.  5,  3G6.  367 


1  Ciclade  goteweippe  ^  [mcxlviii] 

2  Torris  \  titio  ^  prant    [mci  usiv.  MCXLV. 

3  MCLIi] 

4  Scintilla  ganaiste  [mcxlv] 

5  Cinis  asca  [mcxlv] 

6  Pniiia  1  cai'bo^  coli 

7  Nolaria  domus  glochus 

8  Nola  \  campanuni  ^  glokka 

9  Lammina  plech  \  blat 

10  Tintiniiabulum  suanichil 

11  Camisti'iun '^  temis 

12  Castra  heribga 

13  Calcaria  sporin 

14  Falera  giraite  [mcxiv.  vgl.  mcxlv.  mcl] 

15  Saliuare  gibiz  [mcxiv.  mcxlv.  mcl] 

16  Habene  zuhile 

17  Gestatorium  tragist  vi 

18  Capisterium  mvlta  [mxciii  usw.  mcxlii. 

19  MCXLV.    MCLX] 

20  Fusum  spinnlli  [mlxxxvi  usiü.  mcxlii. 

21  mcxlv.    MCXLVl] 

22  Tela  weib  [mxcii  Gelu.  mcxlv] 

23  Radiv^  rista 

24  Laquear  himilz  [mc.  mcxlvi] 

25  Stoa  langinna 

26  Vectis  grindil 

27  Valua  turi  [mxciii.  mcxlv] 

28  Semm  sloz  [mcxiii  Sera] 

29  Clauis  sloz 

30  Clauv^  nagil 

31  Anulv*     finglrin     [dcccclxii.     mcxxx. 

32  mcxlv] 

83  SigiUum  insigili 
34  Astule  späni 


Agonitetha  cheinipho 
Scapillv^  scephil*' 
Insula  werith 


35 
36 
37 


Salaria'  selilant  38 

Electrum  prügolt  1  gismeilze  ^  39 

Manubrium     Hefti     l     hailb^  [mcxvi.  40 

-    mcxlv]  41 

Vitmm  glas  [mcxlvi]  42 

Vitrariv^  glaseri  [mcxlvi]  43 
Ferruca  wairza  [mcxlv.  i^gl.  mcxlvi]      44 

Cui-tis  hof  [mcxxx  usw.  mcxlv]  45 

Sllex  flins  46 

Sc^'eatio  rachisunga  47 

,Pus  wark  48 

Hlbrida  widilla  [dcccclix'']  49 

Redimiculum  nestila  50 

Gazophilatium  tresikamara  51 

Ipocaustum  pbiesil  52 

Hiemalis  zeta  timg  53 

Febrefugia  matirna  [mx  uswI\  54 

Vinum  win  [mcxlv]  55 

Medo  meto  56 

Claratum  luttirtrank  57 

Botrus  trubo  58 

Ceruisia  l  ceruisa^  bier  [mcxlv]  59 

Piper  phefir  [mcxlv]  60 

Cilicäum  hairra  61 

Analogium   lectir^**     [mcxlv.  Pulpitum  62 

Mcxxxiv]  63 

Sinapis  senif  [mxi  usiv.\  64 
Tornarius  trahsil  [dccccl=^.  mcxlviii]       65 

Meridies  sundirt  66 

Elleborum  n'eswurz  [mx]  67 

Vafer  vncustige  [dccccl*]  68 


*  goteweippe]  das  erste  p  aus  b  corr.        ^  \  titio  ühergeschr.        '  l  carbo  ühcrgeschr. 

*  l  campanum  übergeschr.  '"  mischuiig  von  capisti-um  und  tamisium  cemis  (:=  id. 
teems  'sieb')?  *  scephil  nach  Agonitetha  lca)in  nicht  'iiiodius  ,  sondern  muss  'scabi- 
nus  sein.  Scapillvs  scheint  daher  für  Scabinus  eingesetzt,  als  man  scephil  im  sinne  von 
'modius'  nahm  ''  (terra)  salaricia  misverständlich  aus  (terra)  salica  (mcxxi  usw.)  *  l 
gismeilze  tcnd  l  hailb  übergeschr.  "  1  ceruisa  übergeschr.  '"  darauf  Pulpitum  simi- 
liter.  Ambone  similiter 


698  Sachlich  Geordnete  Glosaare.    C.  Mibchüngen 

Za.  5,  367.  —  Etn.  31.  —  F.  (Zs.   15,  358).  —   Za.  5,  H62.   - 

1  Lippv"  flizzögo  [dccccl*] 

2  Parasitv*  spil'inan^  [dccccl'J 


Zs.  o,  362 


Oziniuni  khei^illa"''  [mx| 


'>•> 


MCLVI 

Clm.  14689  f.  47*.  ^ 

3  Biduiis  aartari  *  [mci  usw.  mcxlv] 

4  Pertica  raha  [mcxlvJ 

5  Scra"ua  panch 

6  Uelter    uuiiul    [dcccclxiv.     dcccclxvi 

7  dcccclxvii.    dcccclxix.  dcccclxxi 


DccccLxxn.  dcccclxxxii.  mcxlv] 
Lardum  spec  [mlxxvii  umv.] 
Acerra  uuirouhuaz  [mcxxxiv  usw.] 
Manica  menicha  [mcxxxv  icsw.] 
Uirago  frambariv^ 


23 
24 
25 
26 
27 


MCLVII 

Codex  Morentimis  xvi,  5  f.  140*\ 

8  V|telluni    tutirei     [dccccxcviil  mcxlv.      Fermentum  thelsmo  [mlxxxi] 

9  MCXLVIII.    MCLIIl] 

10  Colostrum     biest      [dcccclxxiii.     miv. 

11  MXXIV.     MLXXX.      MCXLV.      MCXLVIII. 

12  MCLIIl.   MCLXV] 

13  Amurca  oPi  truosina  [mxii] 


28 
Sera  chaseuuazzer  *  [mlxxx.  mclxiii]  29 
Fragra  eripe  [mxii]  30 

Carica  figa  [mviii,  mxi.   mandala  mxii]  31 

Castjinea  chestinna  [mxii]  32  i 


MCLVIII 
Codex  Selestadiensis  f.  123*.'' 


14  Verriculvm  1  Scopa  *  besamo 

15  Vibex  Geirta 

16  Lanx  bachwaiga  [mcxv] 

17  Colus    rokko    [mlxxxvi    usiv.    mcxlv. 

18  mcxlvi] 


Assariv'  rost 

Siglativ^  siligenev"  ®  panis  rugginbröd 
Ordeativ^  panis  girstinbrod 
Aueninv^  panis  haberinbröd 


33 
34 
35 
36 


MCLIX 

Codex  Selestadiensis  f.  122''. 
19  Incaustum  tincti  [mcxlv.  mcl]  Secamen  ingesnide 


20  Pertica  rvta 

21  Galerus  .i.  rusa 


10 


exsunga 


Triticev^  panis  wizbroot 
Frumentacev*  panis  renibroot 


37 
38 
39 


*  darauf  Histrio    {darüber  \  mima)  similiter  *  kherbilla]    das  üheryeschr.  b  kann 

auch  h  sein.  v(jl.  übrigens  zur  form  oben  108,  24  '  die  gll.  stellen  ztvischen  solchen 
SU  bäum-  und  fischnamen  *  /.  cartari  *  vgl.  Gll.  1,  302,  12.  303,  2  '  chaseuuaz- 
zer]  zz  aus  hh  ''  zwischen  636,  55  und  56  *  1  Scopa  übergeschr.  •  siligenev« 

übergeschr.  '"  .i.  rusa  übergeschr.  möglicher  iveise  ist  exsunga  =:  exungia  {vgl.  die 
nächste  gl.)  zu  nehmen ;  aber  dass  Galenis  je  'fischreuse'  bedeuten  könne,  lässt  sich  schtver 
glauben.    Diefenbachs  erklärung  hat  ebenfalls  geringe  Wahrscheinlichkeit 


MCLV  —  MCLXV  699 

Em.  Sl.  —   Zs.  5,  361.  — Melanges  d'archeologie  et  d'histoire  8,  627  =  3Iemoires 
6j  366.  —    Melanges  d'archeologie  et   d'histoire  8,  617  =  Memoires    6,  362.  — 

Zs.  5,  364.  —  Em.  31. 

MCLX 

Clm.  14689  f.  46".  ^ 

I  Biacium  nalz'^  [mlxxv  usw.I  Sciphv^  choph  [mcxv.  mcxliv.  mcxlv]  18 
J  Canniua  hanif  [mcli  Cannabuin]  Capisterium  multer  [mxciii  ^«sw.  mcxlii.  19 
:;  Patella  1   frixorivin   phaiina    [mci  tisw.  mcxlv.  mclv]  20 

i         MCXVI.    MCXXX.   mcxlv] 

MCLXI 

Codex  Selestadiensis  f.  122". 

ö  Sagena  seginna  [bicxi]  Tiara  hut*  [mcxlv]  21 

<)  Retia  nezzi  ^ 

MCLXII 

Codex   Vaticanus  Reg.   1701  /.  3»*. 

7  Brasicia^  uuirz  [mlxxix.  mclxv]  Ambronus^  uilifraz  22 

S  Abdomen  spint 

MCLXIII 

Codex   Vaticanus  Reg.   1701  f.  2^\ 

0  Gratis    hurt      [mlxv.    mcxxx.    mcxlv.      Seru  chasivuazar  [mlxxx.  mclvii]  23 

10       MCLiii]  Manila  hantchar  [mcvi.  mcxxx]  24 

II  Conta  scalta  [mcvi.  Contus  mcxlv] 

MCLXIV 

Codex  Selestadiensis  f.  123". 

12  Strvima      kelg      [dcccclii».      dcccclv.  mcxlv]  25 

13  DCCCCLXii]  Cetramentum       plagacha        [mlxxxii'^.  26 

14  Barbita    suegula    [mlxxxv.    mc.    mcx.  mcxlviii]  27 

MCLXV 

Clm.  14689  f.  46".' 

15  Brisica  vuirz  [mlxxix.  mclxii]  Calastrum  piost  [dcccclxxiii.  miv.  28 
itj  Pasta  teich  [mlxxv  i«sm;.  mxcvii.mcxix.  mxxiv.  mlxxx.  mcxlv.  mcxlviii.  29 
17       mcxlv]                                                         mcliii.  mclvii]  30 

*  die  gll.  am  rande        "^  l.  malz        '  darauf  Fenile  horrea        *  darauf  Cydaris  simi- 
liter.     Pillevs  similiter         "  Brasicia  auf  rasur,  B  verziert  ^  =  Ambro,  nis        '  die 

gll.  am  rande 


7üO     Rachlich  Geordnete  Glossake.   C.  Mischunoen  MCLXV  —  MCLXVI 

Em.  31. 


1  Leuitatorivm  uberruch 

2  Lacinui»  orth  [mlxxxvii  Licinium?J 


Maguclarit-  mado^ 

Linteimen  linuuat  [mlxxxii»  usw.] 


MCLXVI 

Codex  Oenipontanus  711.^ 

3  (Gineceum)  geniz  cadim  88*  —  15,  6,9      (Enoforum)  vvinuaz'  88'» 

4  (Trama)  trage  SS^  —  19,29,7  (Clepsidra)  traht^  89» 


20,  6,  1      7 

s 


'  die  deutliche  gl.  läsut  nich,  mit  dem  tat.  ivort  nicht  vereinigen ;  es  hat  tool  eine  aus- 
lansung  stattgefunden  *  ausziige  grasten  teils  aus  Isidors  Etymologien  *  von  and. 
hand 


Anhang  Zum  Summarium  701 


ANHANG. 

ZUM   SUMMARIUM. 

Die  Sammlung  der  ahd.  gll.  soll  wesentlich  grammatischen  und  lexicalischen 
zwecken  dienen,  innerhalb  aller  derjenigen  nrn,  für  welche  mehrere  hss.  in  be- 
tracht  kommen,  wurden  deshalb  die  zahlreicher  bezeugten  deutschen  worte  den 
minder  häufig  oder  nur  einmal  belegten  vorangestellt;  ebenso  erhielten  formen  mit 
vollen  endungen  und  ableitungssilben  ihren  platz  vor  den  geschwächten  angewiesen, 
daher  ivechselt  die  folge  der  benutzten  hss.  fast  ansatz  für  ansatz.  dieser  um- 
stand erschicert  die  richtige  erkenntnis  ihrer  filiation.  dazu  tritt  bei  dem  oben 
s.  08  ff  zum  abdruck  gebrachten  Summarium  der  vorzug,  welcher  den  unter  sich 
nahe  verwandten  hss.  AB  als  den  vollständigsten  repräsentanten  des  Werkes  ein- 
geräumt ist.  ich  möchte  deshalb  hier,  ohne  auf  manche  schwierige  fragen  ein- 
zugehen, zu  welchen  das  vocabular  anlass  bietet,  die  wenigen  ergebnisse  zu- 
sammenstellen, welcJie  ich  über  seine  geschichte  ermittelt  zu  haben  glaube. 
um  mich  dabei  tunlichster  kürze  befleifsigen  zu  können,  verzichte  ich  auf  an- 
gäbe solcher  orthographischen  unterschiede  der  Codices,  welche  für  den  jeweiligen 
zweck  des  citats  belanglos  sind.  Vollständigkeit  der  belege  lag  nicht  in  meiner 
absieht. 

Die  hss.  der  ersten  zehn*  bücher  zerfallen  in  zwei  Massen,  auf  der  einen 
Seite  stehen  ABFOP  und  die  SFlorianer  kräuternamenexcerpte  {s.  592  anm.),  auf 
der  andern  CEGHIKLQS  und  die  redaction  B.  das  beweisen  folgende  stellen: 
68,  69  Diuortium  schidunga  ABF  —  sunderunga  CEGHQ  +  B.  69,  19  Cal- 
uaria  gebel  ABF  —  gibüla,  gebilla  CEGHQ  +  B.  76,  49  Hircelli  ABF  — 
Hircellus  EGH  +  B.  85,  52  Pellicanus  husegöm  ABF—  sisegom  CEGH  +  B. 
88,  33  Turdela  droschela  ABF  —  drorcha  resp.  drosca  CEGH  +  B.  89,  17 
Castros  wisel  ABF  —  wisun  CEGH  +  B.  89,  20  Fugus  threno  ABF  —  dreno 
CEGH  +  B.  89,  55  Qcada  heimo  ABF  —  fehlt.  90,  41  Gurgulio  engerlinc 
ABF  —  engerinc  CEGHL  +  B.  91,  1  Uua  bere  uel  drubo  ABF  —  berekorn 
uel  drubo  oder   berekorn   allein    CEGHL S  +  B.     91,  62   Saltus   walt  ABF  — 

*  dass  auch  die  vorläge  von  C  elf  bücher  zählte,  nicht  unter  fortlassung  des 
ersten  nur  zehn,  wie  jetzt  C,  ergibt  sich  aus  den  s.  159  anm.  5.  219  anm.  1  notierten 
Irrtümern  und  rasuren. 


702  Sachlich  Geordnete  Globsare.     Anhang 

dobel    CEGLS   (roht    JI)    +    B   (vor.st   N  *).      92,    18   Cespi«   ABF  —   Ce.«,pc-. 
CEGHLS  +  B  (Cespides  N).     9G,  18  luniperuH  wivchalter  uud  99,  58  Arciotida 
wachaltt-rbere    ABF  —  wechalter   und   wcchaltt'rberi   CEGHILS  +   B.      101,  35 
brennewrz  ABF  +  SFtorian  —  brennechi-ut   CEGHILS  +  B.     102,  42  Buglossa 
ohsenzuuga   ABF  —  rindiszunga    CEGHILS   +   B    (aUerdinys   hocuenzunga   N). 
103,  40  farni  ABF  +  SFl&rian  —  farn   CEGHLS  +  B.     109,  31   Beta  multa 
ABF  — ma\t&  CEGHS  +  B.     111,  50  Palea  spru,  spruur  ABF  —  Palee  heluuii 
CEGHS  +  B.      114,  43  Stiria  hichela  ABF  —  ichila  renp.  ih.siUa   CEGH  +  B. 
115,  53  Patria  uaterlant  ABF  —  faterheima  CE,  heimote B.     120,  1  Überschrift  De 
vitro  GEL  —  fehlt  AB.     120,  30  Numisnm  AB  —  Noinirsma  CEGL.     1 22,  21  dehsa 
ABO —  dehsila  EGH  +  B.   122,  50  Scalpelluni  .scabisin  uel  scribmezer  ABO  —  nur 
scribmezer  CEGH  +  B  {doch  hat  D  ein  scabisan  hei  dem  vorangehenden  Scalpruin). 
123,  27  Nouacula   uel  rasorium  ABO  —-  Rasorium   uel  nouacula  CEGH  +  B. 
123,  31  Subula  ala  ABO  —  suila  CEGH  +  B  {allerdings  ale  N).     123,  47  Pro- 
punctorium  stozi.sen  ABO  —  stopfisen   CEGH  +  B,  die  dafür  die  in   ABO  un- 
übersetzte  gegengl.  Propugnatorium  mit  stozisen  undergehen.     124,  33  Cloace  ge- 
suasgenge  AB  —  gisuasi   CE.     127,  G2  Secessus  gesuasheit  uel  ganc  AB  —  gi- 
suasi  uel  ganc   CEG  +  B.     129,  5  Laquearia  himelizzi  AB  —  gihimilizzi   CEG 
{hier  allerdings  B  himilhe).     129,  8  Absis  absite  AB  —  fehlt.     129,  49   Ptisa- 
narium  AB  —  Tisanarium,  Tysinarlum    CEG  +  B.      129,  58   Cuple   hengelböm 
AB  —  henkilboum  CEG  +  B.     130,  57  zuiualtra  AB  —  uiualtra  CEG.     132, 
41    Brittones  britdanare   AB   —  britlandaii    CEG   +  B.     133,  24   Decanus  de- 
chant  AB  —  dechan   CE  +  B.     136,  4  Libertus  frilazener  ABO  —  frigilazener 
CEG  +  B  (frilanter  N).     137,  G4  Subulcus  suinhirte  ABO  —  sueinari  C  +  N, 
suein  EGQ  +  D.     138,  38    Fullo  ladentare   ABO  —  lauandrari  CEGQ  +  D. 
139,  60  Lictor   fleiscslechtere  B,   fleischaker  A  —    wizinari   CEGQ  +  B.     140, 
22  Saltator  sprengere  B,  Springer  A  —  sprangari  uel  trettare   CE  +  B.     140,  61 
Argutus  deiner  AB  —  fehlt.     141,  8  Raptor  gripfere  AB  —  zuchari   CE  +  B. 
141,  64  Vindex  rachere  AB  —   rechare  CE  +  B.     141,  69  Pollinctor  AB  — 
Polinctor    CEGQ  +  B.     142,  16    Susurro   runer   ABP  —    runizari    CEG  +   B 
{allerdings    N  runere).     143,  55  Munificus   gebelicher  ABP  —   gebegemer  CEG 
+  B.     143,  59  Rogatorius  AB  —  Rogatarius  CEG  +  B.     144,  24  Geta  uriunt 
CEGQ  +  B  —  fehlt.     144,  47  Laciniosus  zihadilter  CGQ  +  B  —  fehlt.     145, 
36  Gypper   hogerohter  AB  —  houerohter    CEG  +  B.     146,  9    Crassus   ueiziter 
CE  +  B  —  fehlt.     146,  10  Poeta  buochniachere  AB  —  uersmachari  CEG  +  B. 
146,  34  Tenellus  murwer  AB  —  zart   CEG.     146,  57  Manucleata  tunica  gistu- 
koter  roc  AB  —  gistuchot  roc   CEG  +   B.     147,  24  Stellung  von  Gilbea  tunica 
ABP  —   CEG  +  B.     147,  49   Stupeum  uel  colobium  ABP  —  uel   fehlt  CEO 
+  B.     148,  12  Birrus  kappa  uel  kozzo  ABP  —  nur  kappa  CEG  +  B.     148, 
20  Riciniuin  mhela  ABP  —  ruhelin    CEG.     148,  35  Fimbrie  zotun  ABP  — 

*  da  N  ganz  ^oillkürl^ch  mit  dem  text  umsprang,  können  seine  abweichungen 
hier  und  andertvärts  xoenig  beweisen. 


Zum  Summarium  703 

zatun  CEG  +  N.  148,  49  Theristra  risa  ABP  —  linz  CEG  +  B.  149,  30 
Radii  raden  AB  —  ragin  CEG.  149,  55  Colum  rocho  AB  —  kunkela  CEG. 
150,  36  Trama  spulin  AB  —  weuel  CEG,  das  dafür  in  AB  bei  dem  folgenden 
Subtemen  steht.  151,  12  Diadema  cranz  CEG  +  B  —  fehlt.  152,  31  Afflu- 
entia  AB  —  Opulentia  CEG  +  B.  153,  46  Alfita  gerstin  melo  AB —  girstin  niele 
CEG  +  B.  153,  64  Coctum  gesoten  AB  —  gekochit  CEG  +  B,  die  dafür  ge- 
soten  bei  dem  in  AB  unglossierten  Elixum  aufweisen.     156,  16  Ciatus  stouf  AB 

—  becher  CEG  +  B.  156,  46  Spiraculmn  spuntloch  AB  —  phuntloch  CEG 
+  B.  157,  36  Uter  flasca  uel  butrich  AB  —  nur  buterich  CEG  +  B.  157, 
47  Operculum  uberlit  AB  —  lit  CEG  +  B.  158,  32  Cophinus  chorb  AB  — 
mistkorb  CEG  +  B.  158,  61  Calathus  crezzo  AB  —  cretto  CEG  +  B.  159, 
14  Seditio  strit  AB  —  geraize  C,  greizzide  E,  giriste  G,  gestrite  B.  159,  26 
Arma  gvefene  AB  —  giwafeni  1  giscirri  (gesserewe  C)  CEG  +  B.  160,  3  Acies 
wahsa  AB  —  wessa  CEG,  wassa  B.  160,  9  Stellung  von  Fagidilus  AB  —  CEG 
+  B.  161,  5  Corda  seita  uel  senva  AB  —  nur  senewa  CEG  +  B.  163,  12 
schef  AB  —  seif  GEH  +  B.  163,  17  Dromones  schaltich  AB  —  sealtun  CEGH. 
163,  20  Rostrate  naues  snecgcbun  AB  —  snacgun  CEGH  +  B.  163,  29  Mu- 
sculus kogcho  AB  —  kocho  CEGH  +  B.  163,  32  Überschrift  De  pila  CEG  — 
feUt.  164,  9  Puppis  stierbrucca  AB  —  stierburc  CEGH  +  B.  165,  19  Ce- 
mentum  mortere  AB  —  pflaster  CEG  +  B.  166,  1  Stiua  sterz  AB  —  geiza 
CEG  +  B.  166,  8  Dentile  riester  AB  —  Dentilia  riesti-a  CEG  +  B.  168,  14 
Scamnelluni  bankilin  CEGH  +  B  —  fehlt.  169,  52  Ventilabrmn  worfscufela 
AB  —  wintscufela  CEG  +  B.  169,  60  Decipula  valla  uel  clobo  AB  —  nur 
klobo  CEG  +  B.  169,  67  Stellung  von  Sabona  AB  —  CEG  +  B.  171,  25 
Ulcus  geswer  nur  AB.  171,  42  Pustula  blatra  uel  ancweiz  AB  —  nur  ancweiz 
CEQ.  171,  53  Cicatrix  masa  uel  narwa  AB  —  nur  masa  CEQ.  diesen  citaten 
ist  allerdings  kein  aufschluss  über  das  bruchstück  K  zu  entnehmen;  doch  geht 
aus  mamhm  indicien  {vgl.  84,  46.  85,  42  /.  50.  86,  8.  24.  35.  38.  44.  47.  52. 
65.  87,  8.  18.  27.  104,  4.2  f  105,  21.  36.  50.  106,  1.  11.  60.  62.  67.  107, 
7.  21.  41)  mit  Sicherheit  hervor,  dass  es  der  unmittelbaren  vorläge  von  E  ange- 
hört Jmt. 

Beweist  das  beigebrachte  material  die  existenz  zweier  Massen  der  Überliefe- 
rung, so  bezeugen  unzweifelhafte  fehler  der  ersten,  dass  die  zweite  den  vorz/ug 
verdient,  dahin  rechne  ich:  71,  Ai:  Ala  uel  ascella  ABF  —  Ale  uel  ascelle  CEGQ 
+  B  mit  Isid/yr.  73,  46  Lunugo  AB,  Lumigo  F  —  Lanugo  CEHQ,  Laguno  G. 
89,  33  Patriscus  ABF  —  Pitriscus  GEH  +  B,  Pitrisculus  G.  89,  52  uel  cleno 
vor  gliino,  als  wäre  es  lateinisch,  ABF  {ebenso  im  xi  bu^h  »2  231,  15)  —  dar- 
nach CEGH-\-  B.  127,  49  Menia  ^ß  —  Meniana  CEG  +  B  mit  Isidor.  128, 
42  wibsilstein  AB  —  wi:hilstein  C,  wihsilstein  EG  +  B.     182,  41  Britonnes  AB 

—  Brittones  CEG  +  B.  145,  54  Elingus  AB  —  Elinguis  CE  +  B.  151,  1 
wintin  AB  —  ^vintinc  CEG  +  B.  151,  36  kebituoch  AB  —  klebetuoch  CEG 
+  B.     152,  9   Aurifigium  AB  —  Aurifrigium    CEG  +  B.     164,  43  masthasta 


704  Bachlich  Geordnete  Glob8are.    Anhang 

AB  —  umHthufttt  CEGII  +  B.  1G5,  37  zevgegarn  AB  —  zugegani  CEGH  +  B. 
107,  12  Cemlia  AB  —  Cerialia   CEGII  +  B. 

fVeUich  auch  die  gemeinsame  vorläge  heider  klassen  war  keineswegs  fehler- 
frei gewesen.  91,  47  tind  ir>o,  59  stimmen  alle  hss.  in  dem,  falschen  Balatino 
und  Sucatuin  statt  Baluiiite  mtd  Saccatum  {so  Isidor),  ferner  130,  23  in  Bohta 
für  Bostar  überein.  und  die  annähme  eines  fehlerhaften  Originals  erklärt  es  am 
leichtesten,  ivenn  hin  und  ivider  das  oben  entwickelte  Verhältnis  der  mss.  durch- 
brochen erscheint:  einzelne  Schreiber  haben  eben  alte  verseilen  erkannt  und  selb- 
ständig gebessert,  so  steht  73,  52  Inguen  mir  in  H  und  von  jüngerer  hand  aus 
carrectur  in  C,  sonst  Ingues.  88,  G5  CEG  +  B  Cruricula  für  ABFII  Cruricul. 
93,  38  EGHLS  richtig  Libruni  für  ABCF  Labrum.  95,  42  GLS  +  B  Pixo.s 
für  ABCEFII  Piox.  101,  20  FHI  +  B  figwrz  für  ABCGLS  +  Vindoh.  2532 
frigWTz;  in  Eist  das  r  ausradiert.  123,  47  CG  +  B  Propunctorium  für  AB  EH  0 
Promunctorium.  147  Überschrift  CP  quarundam  für  ABEG  quonindam.  151,  34 
B  Spagiis  für  ABCE  Spartus,  G  Spams.  164,  55  CG  +  B  Clauus  für  ABEII 
Clauir;.  171  Überschrift  nur  C  richtig  qui,  ABE  que.  mehrfach  rührte  der  irr- 
tum  in  der  vorläge  daher,  dass  ihr  ruhricator  eine  falsche  initiale  gesetzt  liatte : 
83,  39  CFGH  +  B  Tactuca  —  ABE  Lactuca.  135,  19  Ö  +  B  Liticen  —  AB 
Titicen  {daraus  Tibicen  conjiciert  0),  CE  Tuicen.  14C,  31  CG  +  B  Lacer  — 
ABE  Tacer.  148,  26  C  +  B  Culcitrum  —  ABEGP  Fulcitiiun.  166,  50  nur 
in  B  das  richtige  Lora  —  G  Lola,  ABCEH  Tola. 

Innerhalb  der  ersten  klasse  stellen  sich  die  bruchstücke  OP  aufs  nächste  zu 
B:  vgl.  die  Schreibungen  123,  12  l  ietisöen  5,  l  ietiseen  0.  135,48  wt*ere  BO. 
136,  5  frielazen*  BO.  137,  4  anibethman  BO.  137,  20  lanthrehtare  0,  lanth- 
rehtare  B.  137,  52  wingeartere  BO.  138,  52.  55  webre  wid  webrin  BO.  142, 
16  rvinere  B,  rümire  P.  142,  19  Optrectator  BP.  142,  42  Ypochrita  gligesßre 
B,  gligesehre  P,  142,  57  wanclicher  BP.  148,  52  Tappeta  BP.  A  hingegen, 
das  von  hl.  39  (82,  35)  an  ziemlich  conseqiient  die  vollen  endungen  des  wiginals 
entfernt,  stimmt  in  mehreren  fehlem  oder  abweichenden  glossierungen  mit  dem 
späten,  erst  im  XV  jh.  geschriebenen  codex  F:  76,  55  Caprella  AF  —  Capella  B. 
87,  69  sperche  A,  Sperchk  F  —  späro  B.  88,  43  amerinch  A,  ämring  F  — 
ämero  B.  97,  51  cipböni  A,  ciperpauni  F  —  cipbömin  B.  112,  5  ho.sterriche 
A,  hostirrich  F  —  osterriche  B.  114,  1  /"  Aquilo  norto  |  westirwint  A,  nordwest*- 
\vint  F  —  nordosterwint  B.  gemeinsame  fehler  oder  graphische  eigenJieiten  von 
AB  also,  welche  F  nicht  teilt,  sind  von  diesem  resp.  dessen  vorläge  erkannt,  be- 
seitigt oder  durch  jüngere  formen  ersetzt  worden,  das  falsche  Osient*  in  A  65, 
9  f  hat  B  zu  Osienl  corrigiert  und  diese  richtige  lesart  bietet  auch  F.  67,  15 
berbo  A,  herb:  B  —  evh  F.  69,  12  hoebet  AB  —  haupt  F.  69,  25  hiörne  AB 
—  hirn  F.  70,  68  /  bolorni  AB  —  zendfleisch  F.  72,  69  rüggo  AB  —  Rugk 
F.  83,  25  Lupus  A,  Lunus  aus  Lupus  radiert  B  —  Lucius  F.  83,  43  aal 
AB  —  al  F.  88,  54  hisuogel  AB  —  eysvogel  F.  89,  9  basehun  AB  —  ha- 
selhün  F.  90,  41  Gurgülto  AB  —  Curgulio  F.  107,  40  saluaticus  AB  —  sil- 
uaticus  F.     111,  21  eincbor  AB  —  einkorn  F.     eigene  wege  geht  A  oft,  zb.  mit 


Zum  Summarium  705 

erlöböm  96,  34  gegen  erllzböm  B,  erlezbawm  F,  oder  mit  hägen  96,  54  gegen 
hiefaltra,  hiefalt«  BF. 

Dem  reichlich  mit  accenten  versehenen  archetypus  der  ersten  Masse  war  an- 
gehängt ein  alphabetisches  lat. -deutsches  kräuterglossar  (mx).  in  ihm  herscht  der 
gleiche  lautstand  und  dasselbe  Verhältnis  der  hss.  wie  im  Summarium  selbst:  seine 
deutschen  worte  rühren  daJier  möglicher  weise  vom,  redactor  des  Jclassenarche- 
typiis  her,  dem  ich  auch  den  metrischen  prolog  zuzuschreiben  geneigt  hin,  welcher 
auf  eine  paraphrase  des  prosaischen  hinausläuft,  trifß  diese  annähme  das  wahre, 
so  besitzt  der  durch  das  akrostichon  der  poetischen  vorrede  allein  bezeugte  name 
Heinricus  —  ivenn  anders  derselbe  den  autor  bezeichnen  soll  —  geringe  glaub- 
unirdigkeit. 

Bei  der  zweiten  klasse  erhellt  auf  den  ersten  blick,  dass  redaction  B*  sich 
von  einer  dem  codex  0  nahe  verwandten  hs.  abgezweigt  hat.  nur  G  und  B  ge- 
meinsam sind  folgende  lesarten:  79,  1  blanc  —  blanc  ros.  79,  15  svarz  — 
svarz  ros.  79,  23  bruniz  (bruz  B)  —  brun.  84,  44  Rana  —  Rane.  85,  15 
ar  uel  arin  —  aro.  89,45  Scarabeus  —  Scarabei.  113,  8 /f  die  mit  -roni  gebil- 
deten windnamen.  115,  57  Venedia  —  Venediü,  Venedü.  116,  38  sestemont 
—  septimont.  116,  61  slif  —  hali.  122,  14  zusatz  von  uel  tuerhakes.  122, 
IBDolabra  —  Dolabrum,  123,  23  uel  sehselin  —  uel  snitesahs.  124,  10  Sub- 
urbana  (so  Isidor)  —  Suburbia.  124,  54  winhus  uel  chram  —  tauima.  124, 
65  Curta  uel  curtis  Q,  Curta  B  —  Curtis  ABGE.  125,  20  dol  —  tul.  125, 
27  Argentina  vor  Spira.  126,  35  Agistudium  —  Egistudium.  126  Überschrift 
ciuitate  (aufser  R)  —  ciuitatibus.  128,  66  winkilstain  —  eggistein.  129,  70  ta- 
biUin  uel  britir  —  breter.  131,  9  romari  zugesetzt,  indem  waleha  der  andern  hss. 
für  die  gegengl.  Rutuli  verwertet  wurde.  131,  60  lutinzara  —  lutizin.  132,  49 
engillander  —  engilsahsun.  132,  53  Danai  —  Dani.  138,  50  lerrarin  —  lerari. 
134,  37  Centurio  .i.  centinar  —  fehlt.  135,  4  uel  scoldinar  zugesetzt.  138,  5 
Segeta  —  Sageta.  138,  30  scubuzo  —  scuocbbuozare.  138,  32  lederar  • —  le- 
dergarwere,  ledergarwo.  139,  41  zusatz,  von  uel  holzwercman.  139,  62  stier- 
maister  —  sturo.  140,  28  Sellolarius  —  Sellarius.  140,  51  uehera  —  uahare, 
141,  40  hurmacho  —  huormachare.  144,  34  Expastus  frezziter  —  fehlt.  145, 
36  Gibberosus  —  Gypper  uel  gypperosus.  146,  53  Periscelides  klenzun  —  fehlt. 
151,10  uel  afdirhemidi  zugesetzt.  152,41  stoz  uel  ballo  —  bal  [so  freilich  auch 
N).  152,45  ledirhos  —  ledirhosun  uel  beinberga.  153,35  krepbilin  —  kraphun. 
153,  57  rowez  —  rou.  156,  55  Tractarius  —  Cantarius  uel  tractarius.  157,  18 
milhvas,  milcfaz  —  melcvaz.  159,  43  kanf  uel  ainwic  —  einwige.  160,  48 
bercfreit  —  berfrit.      163,  50   gnarrum  —  gnarrun.     164,   5  sceldel  —  scaltscif. 

*  über  die  principien,  nach  denen  die  umordnung  B  vorgenommen  ivurde,  lässt 
sich  schlecht  urteilen,  tveil  die  beiden  vollständigen  hss.  dieser  recension  leider  verloren 
sind  und  Gerberts  abdruck,  tviewol  für  seine  zeit  keineswegs  ungenau,  mindestens  hin- 
sichtlich der  hucheinteilung  bedenken  erweckt,  das  freilich  erkennt  man  unschwer,  dass 
der  redactor  eine  systematischere  folge  des  zusammengehörigen  anstrebte,  ohne  sie  je- 
doch zu  erreichen,  und  dass  ihm  die  geistlichen  interessen  im  Vordergründe  standen. 
Althochdeutsche  glossen  III.  40 


7üü  Hachlich  Geordnete  Gix)88are.    Anhang 

164,  8  philhta  G,  pfilhtu  B  —  plihta,  pflihUi.  1G4,  i:^  /"  Carina  seif.  Fori  hü- 
tefaz  —  fehlen.  10;'),  39  l  lamm  xiujesetxt.  16G,  33  pttughobit  —  pHuogeK  hou- 
bit.  IG 7,  21  daichbuta  G,  dexbunda  B  —  deictroc.  168,  56  blikolbe  —  bli- 
kolben.  170,  20  ff  die  krankheüsnamen  fehlen,  auch  86,  13  wila  B,  'wila  G 
gehört  vielleicht  hietier. 

Nächst  verwandt  mit  G  sind  aber  auch  LS.  in  einer  weiteren  reihe  von 
fällen  stehen  daher  GLS  oder  GL  oder  GS  und  B  allen  übrigen  hss.  gegenüber. 
GLS  +  B:  90,  53  krepfelin  —  krapfiliu,  krapfilin.  91,  43  Rubillanum  —  Ru- 
bilia.  92,  56  stelhmg  von  Lsca.  9G,  9  bellt  uel  albare  —  albare.  9G,  37  widen 
—  wida.  97  Überschrift  zu  iv,  4  aromaticis  mit  Isidor  —  aromatum.  98,  22 
rodaphil  —  kornapfil  {auch  I  scheint  hier  rodaphil  gehabt  xu  liaben;  darnach, 
ferner  nach  80,  23.  48.  56  Stellung  von  Simia  und  tiach  deyi  mit  B  allein  ge- 
meinsamen gll.  81,  21.  30.  98,  53  bestimmt  sich  vielleicht  die  Stellung  dieses 
mehrfach  ivillkürlich  ändernden  fragments).  100,  2  mulbere  uel  dubbere  —  mul- 
bere.  103,  32  abech,  ebech  —  ephou.  105,  61  Nirmendactilia  ö  +  B,  Mirmen- 
dactilia  LS  —  Nirmendactila  (Hirmendactila  F).    GL  +  B  (iS  nicht  voi'handen): 

91,  23  ribischehe  —  risahi.  92,  67  GL  sprochehe  uel  geresbe,  B  sprochehe  — 
giraspahe.  118,  G  erunga  —  art.  118,  10  mistunge  —  tungunga,  tunga,  tungin. 
118,  15  uel  brachunge  zugesetzt.  118,  42  brachunge  —  bracha.  118,  45  se- 
unge  —  sat.  118,  69  scritmali  —  scrit.  GS  +  B  (L  nicht  vorhanden) :  108,  34 
morha  —  morhela.  ich  erwähne  noch  aus  einer  partie,  die  in  B  gebricht,  fol- 
gende Übereinstimmungen  von  GL:  119,  34  pfui  uel  suol  —  sol.  119,  36Uligo 
atel  —  fehlt.  119,  43  daherda  uel  leddo  —  daha  uel  leddo.  auch  die  beson- 
dere Überschrift  vor  121,  19  mangelt  GL.  allerdings  haben  GS  mehrere  lesarten 
oder  fehler  gemeinsam,    die  B  resp.  L  nicht  teilt:  91,  38  Aminum  —  Aminium. 

92,  36  Germo  —  Germen.  97,  5  dutokolbo  —  dutilkolbo.  101,  35  Verba  — 
Herba.  106,  64  spach  uel  amatb  —  amad.  107,  30  wolfzeisa  —  wolueszeisala. 
109,  27  Ptipsana  —  Ptisana.  100,  37  setzt  erde  in  S  das  aus  ertlim  entstellte 
erdun  von  G  voraus,  einer  GS  verwandten  hs.  entstammt  übrigens  auch  der 
auszug  im  Vindob.  2532:  das  erweist  namentlich  172,  52  Steipha,  a^er  auch 
die  Stellung  von  Plantago  minor  vor  Plantago  (171,  28.  30  =  100,  48.  26)  und 
Schreibungen  wie  Gitwrz  172,  13.  Niswrz  172,  14.  hirzescunga  172,  23.  Brenne- 
wrz  172,31.  kolinder  172,46.  Lataridia  172, 47.  phedemen  172,  59.  Astrenza 
173,  5.  wenn  92,  54  GLS  mit  N  in  durast  gegen  span  von  ABCEFH  über- 
einstimmen, SO  liegt  in  der  Übersetzung  span  vel  sceida  von  D  wol  selbständiger 
ersatz  des  selteneren  wortes  durch  das  gewöhnlicJiere  vor.  das  gleiche  gilt  für 
92,  31,  wo  GLS  Folia  mit  löber  widergibt,  während  B.bletter  hat,  ebenso  ime 
ABCEFH.  auch  kann  L  98,  6.  39  hesilin  und  erlin  nach  analogie  der  um- 
gebenden unflectierten  adj.  für  hesiliniz  und  erliniz  von  GS  +  B  widerhergestellt 
haben,  dagegen  schwanke  ich,  ob  98,  19  Malzaphil  G  +  ABCEFI  (melzich  apel  H) 
gegenüber  malceha  La  +  B  ähnlich  zu  erklären  ist. 

Aber  G  und  seine  sippe  +  B  kommen  auch  mit  G  gegen  die  andern  }iss. 
mehrfach  überein.     nur  99,  21,  wo  Suber  uel  auella  CGILS  +  B  dem  einfachen 


Zum  Summarium  707 

Suber  von  ABEFH  entgegensteht,  und  lOG,  1  (liasinora  —  hanora,  hanisora)  lie- 
gen aiceh   ILS  vor,  sonst  handelt  es  sich  um   G  allein,     dies   trifft  zunächst  mit 

C  +  B  zusammen  in  dem  zweifellos  ursprünglichen  Oceanum  windilmeri,  wendel- 

I 
meri  114,  3,  aus  dein  das  in  ABEF  überlieferte  wildimeri  {dh.  windimeri)  entstellt 

ist.  iveiter  70,  33  Grenones  —  Granones.  73,  57  tollis  —  tolis.  82,  24  Rubi- 
cer  —  Rubicen,  Rubicel.  8G,  22  iiahtram  —  nahtrabo:  8G,  28  kreia,  krewa  — 
kra.  149,  38  Cilicium  —  Cilicia.  154,  49  Sem  —  Sero.  1G4,  46  wetirhano  — 
lina.  165,  1  Artemo  stiiirruoder  —  fehlt.  167  xusatz  von  et  armis  pistorum 
resp.  eorum  in  der  ersten  Überschrift,  auch  einige  der  oben  für  selbständige  bes- 
sertmgsversucJie  einzelner  hss.  erklärten  fälle  können  hicher  gezogen  werden,  an- 
derwärts, wo  G  gebricht,  beschränkt  sich  die  Übereinstimmung  auf  C  und  B.  in- 
structiv  scJieint  76,  31  Edi  kizzi  C,  Hedus  kizzin  B:  daraus  hat  E  zizzin  gemacht 
und  dies  wurde  von  AB  in  zikkin  corrigiert.  165,  31  gemeinsamer  fehler  not- 
goz  C  +  B  für  notzog  ABEH,  desgl.  154,  65  Vitellius  stattN'itQWws  ABE.  dazu 
treten  einige  nur  in  C  +  B  vorhandene  gll.:  so  69,  4  Fortitudo  uel  robur  ster- 
chin.  72,  38  Sudor  svve,'z.  75,  25  f  luuenis  iungelinc.  Uirgo  inagid.  75,  30 
Senex  uel  geronta  aldei-.  75,  59  Veteniosus  altciergerner.  76,  3  Auita  uel  anus 
uel  uetula  altvi.  76,  24  Agnus  läpb.  zweimal  (71,  17  und  18)  wird  eine  solche 
gl.  noch  von  H  bezeugt,  auch  sonst  bestehen  beziehungen  zwischen  H,  C  und  B : 
72,  26  brustlefel  uel  crostila  C  +  B  gegen  sonstiges  brustlefil;  hier  hat  H  k^'o- 
schela.  79,  34  Paredrus  CGH  +  B  —  Paledi-us  ABEF.  85,  36  storc  uel  ode- 
bore  fl'  +  B  {G  fehlt)  —  storch.  91,  55  Ligatura  hengela  und  93,  61  Amig- 
dalus  mandelbovm  jy  +  B  —  fehlen,     interessant  ist  die  in  H  und  D  überlieferte 

smere 

Schreibung  nezze  75,  5:  sie  erklärt  die  entstellte  form  smerneze  von  G. 

Ein  teil  der  besprochenen  klassenunterschiede  beruhte  darauf,  dass  verschie- 
dene deutsche  Übersetzungen  z/ar  widergabe  desselben  lat.  wortes  verwendet  waren 
oder  dass  die  eine  klasse  ein  der  andern  mangelndes  zweites  glossem  bot.  in  man- 
chen fällen  mag  diese  doppelheit  ursprünglich,  in  manchen  erst  später  eingetreten 
sein:  generell  lässt  sich  darüber  keine  entscheidung  treffen,  nur  das  sieht  man, 
dass  übergeschriebene  gll.  vielfach  in  den  text  gerieten,  so  erklärt  sich  die  schon 
erwähnte  verschiedene  Stellung  von  uel  cleno  89,  52  m  ABF  und  CEGH  +  B. 
ähnlich  verhält  es  sich  123,  12  ff:  uel  in  BO  ist  unsinnig,  es  setzt  die  in  CEG 

J  howa 

Überlieferte  zweite  gl.  houwa  voraus,  ursprünglich  war  geschrieben  ietisan,  daraus 
gieng  C  ietisan  \  hÖwa  hervor,  geriet  aber  \  in  die  untere  zeile,  so  entstand  E 
l  iectifan.  hSa  oder  mit  weglassung  der  interlinear  gl.  die  lesart  von  BO  1  ietiseen; 
AH  tilgten  dann  auch  gleich  B  das  gegenstandslose  l.  97,  9  weist  G  die  doppelgl. 
bucholter  (verschrieben  h&cbolt)  uel  scerlinc  atcf:  daraus  leiteten  ABEF  bucholter, 
GHLS  +  B  scerlinc  ab.  69,  63  stima  vel  dinna  B,  stirna  ABF,  tinna  GE. 
68,  11  ^  eidum  C  +  B,  eidem  l  dohterman  H,  dohtirman  die  übrigen  (denn  in 
A  ist  eideni  zusatz  anderer  hand).  90,  59  hat  E  drappo  mit  übergeschriebenem 
chäp,   H  drappo.  uel  cahp  {corr.  zu  crapho  von  anderer  hand),    C  unter  fortlas- 

46* 


7UÖ  SACHLitii  Georunetk  Glo88ark.     Anhan« 

aung  von  drappo  nur  chüp.  bei  so  hewandten  umständen  begreift  es  sich,  dass 
nicht  jede  einxelne  lesart  in  das  allgemeine  hssschema  sich  immer  ungexwungen 
einfügt  und  dass  reste  verbleiben,  dahin  gehört  90,  49  rebinloub  CEH  —  reben- 
l)lat  ABFGLS  +  B.  142,  2:5  Adulator  Hinelchare  ^ßCP— «leichilare,  nlechilare 
EG  +  B.  IGO,  3G  Teca  scheida  AB  +  B  —  Huertxceida  CE.  siibjei-tiv  bin  ich 
jedoch  überzeugt,  dass  hier  rebinloub,  sleichilare  imd  suertsceida  den  ursprüng- 
l'iclien  bestand  repräsentieren. 

Immerhin  dürfte  aus  meinen  eri/rterungen  lierv&r gehen,  dass  unter  sämmt- 
lichen  hss.  des  Summarium  C  die  wichtigste  stelle  einnimmt  und  dass  alle  gll. 
oder  wortformen,  in  welchen  es  entweder  mit  B  oder  mit  ÄßE  übereinstimmt,  für 
genuin  zu  gelten  Jmben.  freilich  die  echte  gestalt  des  werkes  besitzen  wir  auch  in 
C  nicht,  ganz  davon  abgesehen,  dass  dieser  codex  durch  zahllose  willkürliehkeiten 
und  nachlässigkeiten  entstellt  ist,  das  beweisen  die  auszüge  eitier  hs.  des  Summa- 
rium {das  sie  Aurea  gemma  benannt  zu  ftaben  scJieint  —  anders  urteilt  Schor- 
bach  QF  74,  165/".  276),  welche  Heirad  ihrem  Hoiius  deliciarum  einverleibte, 
ich  verwerte  von  ihnen  nur  die  zusammenhängenden  und  deshalb  sichern.  die 
Herrad  vorgelegene  Jis.  stellt  sich  mit  ihsille  405,  46  zu  CEH  +  B,  mit  vater- 
heim  406,  48  zii  CE,  kennt  aber  406,  53  venedien,  406,  56  septimunt,  407,  26 
art,  407,  28  tuiiga,  407,  29  egunge,  407,  31  brache  nicht  die  G  undB  gemein- 
samen abweichungen.  wenn  sie  also  406,  14=  ff  die  sonst  nur  in  AB  und  B  be- 
zeugten monat-  und  jahreszeitennamen  und  zwar  in  einer  gestalt ,  die  sich  mehr 
mit  B  als  mit  AB  berührt,  eiithäU,  wenn  sie  femer  gll.  bringt,  die  aufserdem 
blofs  in  B  vwhanden  sind  {zb.  405,  48 — 50),  so  wird  damit  nicht  nur  die  exi- 
stenz  einer  vollständigeren  und  der  urgestalt  des  Summarium  näheren  }is.  darge- 
tan, sondern  zugleich  erwiesen,  dass  mindestens  ein  teil  der  mehrgll.  der  redaction 
B  dem  werk  von  anfang  an  zugehörte. 

Das  elfte  buch  ist  in  zahlreichen  fassungen  auf  uns  gekommen:  nur  zwei 
derselben,  die  in  C  resp.  Q  (al)  und  die  in  AB  resp.  Q  (a2)  überlieferte,  geben 
sich  als  teile  des  Summarium,  die  übrigen  als  selbständige  vocabulare.  hier  be- 
stätigt sich  eclatant  das  ungünstige  urteil,  welches  früher  über  die  klasse  ABFOP 
gefällt  werden  muste.  denn  AB  weisen  allen  anderen  formen  gegenüber  am 
Schlüsse  der  buchstaben  A — I  und  P — U  reichliche  zusätze  auf,  welciie  trotz 
manigfachen  irrtümern  und  wmstellungen  im  einzelnen  ein  festes  Ordnung sp'incip 
noch  deutlich  durchschimmern  lassen,  es  stecken  nämlich  in  den  abschnitten  223, 
41—224,  49.  225,  47—68.  231,  43—233,  4(7?).  234,  1—32.  235,  43—236,6. 
238,  38—239,  46.  240,  65—241,  14  {oder  22?).  241,  64—242,  4.  242,  57— 
243,  43.  252,  56—254,  29.  255,  52—256,  1.  259,  1—260,  38.  261,  69—262, 
47.  264,  1 — 44  beispiele  für  die  verschiedenen  declinationen,  zu/meist  geordnet 
nach  den  beiden  ersten  buchstaben.  auf  feminina  der  ersten  declination  folgen 
masculina  und  neutra  der  zweiten,  dann  adjectiva  auf  -us  {diese  jedoch  gelegent- 
lich auch  vor  den  Substantiven  auf  -um),  endlich  masculina,  feminina  und  adjec- 
tiva der  dritten,  dass  es  sich  um  zusätze  handelt,  geht  daraus  Jiervor,  dass  hier 
öfters  wmie  widerkehren,   die  bereits  in   den  vorangehenden  partien  der    gleichen 


Zum  Summarium  709 

buchstaben  vwgekommcn  waren.  dabei  sind  nieht  selten  gll.  unter  falschem  an- 
laut  eingereiht:  so  Duciculus  unter  C  232,  5,  Claxendix  tmter  E  235,  74,  Pin- 
iiula  unter  S  259,  20.  ferner  enthalten  AB  vielfach  andere  Verdeutschungen  nicht 
nur  als  die  übrigen  reeensionen  des  elften  buches,  sondern  auch  als  die  ihnen 
nächst  stehenden  hss.  Qab,  oder  sie  bieten  zwei,  ivo  jene  mit  einer  sich  begnügen, 
zb.  223,  12  Aurugo  uel  miletou  uel  gelewesuth  AB  —  nur  gelsuht  Qab  +  bcd.* 
225,  34  Baca  berla  AB  —  begeleri  Qab,  hegelai-i  b,  wahegelari  d.  226,  24  Cas- 
sidile  helmfuter  uel  tasca  AB  —  muhsina  uel  tasca  aide,  nur  tasca  g.  227,  15 
Cauterium  brenisen  AB  —  bolz  ab  +  bde.  227,  28  Ceruix  halsadra  AB  —  hals 
Qab  +  bde.  227,  53  Cementum  moitere  uel  plaster  AB  —  nur  phlaster  Qab  + 
bdeg.  229,  17  Caliga  hosa  AB  —  Calige  hosun  Qab  +  bg.  237,  11  Fissura 
sleizunga  AB  — -  scrunda  Qa  -\-  b.  237,  22  Ficones  soccha  uel  schvha  AB  — 
socscuha  Qab  +  albdeg.  237,  40  Feniculum  fenich  AB  —  fenichel  Qab  +  bdeg 
{dh.  AB  hat  die  zu  Fenicium  gehörige  gl.  auf  Feniculum  übertragen).  238,  1 
Fundus  eigen  AB  —  bodem  Q,  grant  uel  bodem  deg.  239,  51  Glis  mus  AB  — 
cisimus  ab  +  bdeg.  240,  60  Graciosus  ensteger  uel  gnediger  AB  —  enstiger  ab 
+  bde.  249,  54  Petasii  AB  —  Petasum  a  +  bdg.  252,  10  Pustula  blätra  uel 
aneweiz  AB  —  buUa  uel  ancweiz  Q  +  bdeg.  255,  13  Repagulum  spruzil  uel 
grintel  AB  —  mir  sprvzzel  Q  +  bd.  256,  32  Stelaba  ballo  uel  bizzo  AB — nur 
ballo  deg.  258,  28  Stagnum  zin  uel  wach  AB  —  nur  ein  bdg.  endlich  ist  in 
AB  die  reihenfolge  mehrerer  glossenpartien  eine  andere  als  sonst,  dahin  gehört 
Areola  —  Amus  223,  21 — 38,  fast  am  schluss  des  A,  vor  den  declinationsbei- 
spielen;  Circus  —  Copadium  226,  21 — 42  ziemlich  am  an  fang  des  C;  Deuotatio 
—  Delirainentum  233,  20 — 30  ziemlich  am  an  fang  des  D;  Exentero  —  Extu- 
bero  imd  Emissus  234,  45 — -51.  54.  55  ziemlich  am  anfang  des  E;  Nudius  und 
Neo  248,  35 — 40  vor  statt  nach  Nates  unter  widerholung  von  Nudius  nach  dem, 
verbum,  gegen  ende  des  N. 

Nun  sind  aber  die  gll.  Circus  —  Copadium  dieselben,  welche  redaction  al 
als  die  einzigen  deutschen  aus  dem  C  aufweist  (219,  12 — 27);  ebenso  bezeichnen 
Emissarius,  Exentero,  Extubero  deti  alleinigen  deutsehen  bestand  von  al  im  E 
(219,  41—220,  4),  Nudius  tercius,  Neo,  No  im  N  (220,  41—46).  und  von  den 
gruppen  Areola  —  Amus  soivie  Deuotatio  —  Deliramentum  begegnen  we?iigstens 
die  Worte  Ancomiscos,  Areola;  Deuotatio,  Digero,  Dolo,  Depasco,  Deliramentum 
{dies  allerdings  anders  übersetzt)  unter  den  buchstaben  A  und  D  von  al  (219,  8. 
5;  28.  31.  34.  36.  39).  es  ergibt  sich,  dass  AB  die  redaction  al,  wenigstens 
teilweise,  in  die  form  a2  hineinverarbeitete,  wobei  es  dann  die  aus  al  übernom- 
menen gll.  an  der  stelle  fortliefs,  welche  sie  in  a2  eingenommen  Jiatten.  vielleicht 
benutzte  AB  eine  hs.,  in  der  wie  in  Q  die  beiden  fassungen  des  elften  buches 
auf  einander  folgten,  vm'  der  in  AB  vollzogenen  Überarbeitung  dürfte  a2  wesent- 
lich die  gleiche  gestalt  mit  b   {abgesehen  von  dessen  speciellen  interpolationen)  ge- 

*  mit  den  buchstaben  vor  dem  pluszeichen  sind  die  hss.  der  recension  a2,  mit 
denjenigen  darnach  die  reeensionen  alb  usw.  gemeint. 


710  Sachljch  Geokunete  Glohhare.    Anhanu 

fiabt  haben:  denn  a2  und  b  stimmen  edlen  andern  redactiotieti  (jegenüber  in  meiern 
einxelheiten  überein,  xb.  in  dem  fehlerhaften  leinma  Licuta  atatt  Cicuta  244,  69. 
278,  61,  in  dem  seltsamen,  Ptirchertliun  249,  47.  283,  3,  in  Miinicipale  conge- 
8tum  247,  36.  280,  62  für  gestum  von  dek,  in  der  iibersetzuny  ton  Gremium 
durch  scoz  240,  11.  276,  3,  wo  deg  amat  bieten,  man  könnte  nun  denken,  datss 
das  elfte  buch  urspiiinglich  nur  in  der  ersten  hsskUisse  die  form  a2,  in  der 
zweiten  die  foim  al  besessen  hätte:  dem  widerspricht  aber  nicht  nur  die  /w.  Q, 
sondern  auch  die  SFlorianer  xi,  588  saec.  xiv.  ich  luibe  sie  ihrer  zahllosen  jüngeren 
xusätxe  wegen  für  den  text  nicht  verwertet;  aber  die  ausxüge  in  den  Wiener  jbb. 
41  Anxeigebl.  23 — 26  genügen  völlig,  um  Heren  platz  in  der  Überlieferung  fest- 
zustellen, sie  enthält,  stark  gekürzt,  Summarium  ii,  18 — iv,  7  und  xi:  mit 
Diuorcium  sunderunge  wird  ihre  zugehbrigkeit  zur  x/weiten  klasse  erwiesen;  ihr 
elftes  buch  aber  stimmt  durchaus  zu  a2,  wie  dasselbe  in  Qab  vorliegt. 

Den  redactionen  a2b  gegenüber  bilden  aber  deg  auch  in  so  fern  eine  beson- 
dere klasse,  als  ihre  ivoi'tfolge  bis  zum  buchstaben  S  incl.  in  allem  wesentlichen 
die  gleicfte,  vielfach  von  a2b  abweichende  i^t.  über  T  bis  Z  lässt  sich  nicht  so 
sicher  urteilen,  denn  hier  fällt  e  aus,  d  aber  hat  diese  buchstaben  aus  redaction 
b  herübergenommen,  der  es  auch  am  Schlüsse  von  A,  B,  D,  G,  L,  P  und  am  an- 
fang  von  M  zusätze  entlehnte,  alle  diese  fassungen  und  a\  sind  so  angelegt, 
dass  innerhalb  jedes  buchstaben  hebräisch-biblische  namen  voranstellen ;  es  folgen 
griechische  worte,  endlich  lateinische,  ein  pi-incip,  nach  welchem  die  worte  dieser 
drei  categorien  in  sich  geordnet  wären,  lässt  sich  für  A — O  nicht  erkennen,  wol 
aber  für  P — S  (über  T,  TJ  nachher),  dm-t  besteht  nämlich  eine  Ordnung  nach 
den  beiden  ersten  buchstaben  {also  Pa,  Pe,  Pi,  Po,  Pu,  PI,  Pr;  Sa,  Se,  Si,  So,  Su, 
Sc,  Sp,  St),  ivobei  fehler  nicht  mangeln:  a2bdeg  haben  gleichmäfsig  Pumen,  nur 
AB  setzte  das  richtige  Rumen  dafür,  nur  A  verwies  dem  entsprechend  die  gl.  ins 
R.  aber  die  verba  reihten  an  der  ihnen  gebärenden  alphabetiscJien  stelle  m  P  —  S 
blofs  aldeg  ein;  in  a2b  verblieben  sie  auch  hier  an  der  stelle,  welche  sie  inA—  O 
eingenommen  hatten,  dh.  zumeist  am  schluss  der  einzelnen  buchstaben.  daraus 
folgt  einerseits,  dass  al  mit  deg  näher  verwandt  ist  {wnd  zwar  kann  es  nur  als 
ein  auszug  aus  deg  gefasst  werden),  andererseits,  dass  aldeg  eine  Überarbeitung 
gegenüber  a2b  darstellen,  diese  art  der  Überarbeitung  ist  dann  fortgesetzt  in  den 
fragmenten  h,  i,  k;  in  ihnen  erscheint  eine  Ordnung  nach  den  drei  ersten  buch- 
staben innerhalb  jeder  der  drei  oben  genannten  categorien  für  das  ganze  aiphabet 
durchgeführt ;  dabei  geriet  349,  4  Malagma  fälschlich  unter  die  gruppe  Mul.  aus 
einer  solchen  hs.  scheint  auch  bl.  49^  des  codex  b  von  a2  {s.  250  anm.  1)  ge- 
nommen zu  sein. 

Wäre  das  elfte  buch  des  Summarium  ein  einheitliches  werk,  dh.  hätte  sich 
der  verf.  sein  material  selbständig  zusammengesucht  und  geordnet,  so  liefse  sich 
die  Verschiedenheit  der  Wortfolge  vor  und  nach  dem  P  schwer  begreifen,  daher 
halte  ich  es  für  wahrscheinlich,  dass  er  ein  fertiges  vocabular,  von  dem  uns  äus- 
läufer  in  deghik  vorliegen,  übernahm,  und  zwar  auszugsweise,  denn  die  in  ABC 
überlieferte,  von  dem  Wortlaut  der  vorrede  63,   20  abweichende  Überschrift  des  xi 


Zum  Summarium  711 

buclies  De  interpretatione  quorundam  uocabuloruiii  superius  pretermissomm  j^o^st 
zwar  für  die  fasming  al,  jedoch  nicht  für  a2,  weder  in  der  gestalt  Qab  noch 
vollends  in  der  form  AB.  diese  Überschrift  dürfte  AB  aus  al,  das  von  ihm  mit 
a2  xusammengeschweifst  lourde,  entnommen  liaben.  wenn  demnach  al  höheres 
anrecht  darauf  %u  besitzen  scheint,  für  das  ursprüngliche  xi  buch  betrachtet  %/u 
werden,  so  bleibt  wol  nur  die  annähme,  dass  a2  irgend  einer  hs.  des  Summarium 
als  selbständiges  glossar  einmal  beigegeben  wurde:  darauf  bestanden  entweder  al 
und  a2  neben  eitiander  {so  Q  und  vorläge  vmi  AB)  oder  al  räumte  dem  vollstän- 
digeren a2  den  platz  {so  SFlwian).  auf  ein  sicheres  resultat  wird  man  so  lange 
verzichten  müssen,  bis  r-eichlicheres  material  vorliegt:  denn  alle  hss.  aufser  AB 
ermangeln  des  ersten  buches,  alle  aufser  ABC  des  pvlogs  {der  überdies  in  C 
nachträglich  von  anderer  hand  eingetragen  ist)  und  die  meisten  brechen  das  iverk 
vor  seinem  Schlüsse  ab  oder  bringen  es  in  gestörter  Ordnung. 

Merkwürdig  und  mir  nicht  sicher  deutbar  ist  auch  der  umstand,  dass  die 
redactionen  a2  und  b  {letzterer  schliefst  sich  d  an,  s.  oben)  in  den  buchstaben  T, 
U  mehrere  alphabetische  reilien  hinter  einander  aufweisen,  nicht  blofs  eine  einzige; 
und  während  hier  g  {e  fehlt  leidet')  zwar  im  allgemeinen  continuierliche  folge  der 
anlaute  zeigt,  hat  es  doch  zum  schluss  nach  dem  anlaut  Ur  Vitrum,  Vitellum, 
Veredarius,  darin  auffällig  mit  b  stimmend.  —  reichlich  begegnet  bei  den  deutschen 
gll.  V071  e,  zumal  in  der  an  fang  spar  tie,  die  sigle  t  oder  t  =  teutonice;  auch  die 
hss.  AB  von  a2  bieten  einmal  249,  50  teu't,  zweimal  256,  17.  23  t.  ob  diese 
bezeichnungen  alt  sind  und  schon  im  original  stafiden,  vermag  zwar  mit  Sicher- 
heit nicht  entschieden  zu  werden,  hat  aber  deshalb  einige  Wahrscheinlichkeit,  weil 
teut  öfters  auch  in  dem  grofsen  vocabular  der  Engelberger  hs.  6/8  auftritt,  von  dem 
Bartsch  Germ.  18,  66 — 68  excerpte  geliefert  hat:  denn  in  ihm  haben  wir  ver- 
mutlich eine  mit  Zusätzen  vermehrte  durchalphabetisierung  sämmtlicher  elf  bücher 
des  Summarium  nach  den  drei  ersten  buchstaben  zu  sehen. 

Die  hss.  der  redaction  g  sind  einarider  nahe  verwandt  und  weisen  auf  ein 
stark  verderbtes  original  zurück  {vgl.  zb.  329,  47  Baielena.  330,  63  Cubutus. 
331,  9  Cale  statt  Calx.  331,  32  ciolus  statt  ciclus.  332,  25  Casilide  statt  Casi- 
dile.  332,  43  Cetramentum  balco  statt  blacha.  332,  64  mirminsul.  333,  5  bri- 
sentia  statt  bisentiu.  334,  17  witfalco.  335,  7  finieffa  statt  sneffa.  836,  37  Ha- 
merus.  338,  39  kinnebracco.  340,  28  gesprino.  341,  41  Petrosalinü.  342,  14 
Pirus  birchun  statt  birboum.  343,  24  hinteli.  344,  34  lach  ingrau  wer  statt  lachin 
grauwez.  344,  42  rossatel  statt  satelros.  346,  57  Trifbula):  überall  hat  hs.  c  die 
fehler  getreu  conserviert,  während  ab  {die  345,  20  eine  in  c  vorhandene  zeile 
übersprangen)  mittels  rasuren  und  correcturen  zu  bessern  suchten,  zb.  aus  isaro 
c  340,  40  unsinniger  iveise  Isaro,  insaro  machten.  diese  redaction  zeichnet  sich 
auch  dadurch  aus,  dass  sie  hinter  jedem  buchstaben  eine  Zusammenstellung  von 
derivativen  enthält,  welchen  beim  A  ein  eigener  prolog  vorangeschickt  ist:  Incipit 
prologus  de  deriuatiui.s.  Cum  partium  prolixitas  tarn  diffuse  in  libris  philosophicis 
uel  in  poeticis  habeatur.     ut  in  thesauro  memorie  uix  aut  nunquam  possibile    sit 


713 


Sachlich  Geordnete  Globhare.     Anhang 


I 


retiuere.  nierito  perspicaciter  in  uiio  uolumine  ha«  denuationcH  iaserere  mihi  pla- 
cuit.    quantuni  facultas  ingenii  recordabitur. 

Dan  fraf/nient  c  ist  ein  dürftiijer  ausxuy  aus  h,  zumeist  den  schluss-jMrtien 
der  einzelnen  buchstaben  entnommen,  f  (jeht,  wie  die  einordmmg  des  verbum 
Sartio  327,  67  zeigt,  von  deg  aus,  hat  aber,  namentlich  am,  anfang  der  buc}i- 
staben,  viel  fremdes  eingemengt,  in  ähnliclter  weise  lourde  d  durch  pflanxennamen 
erweitert. 

Das  Summarium  kann  erst  nach  dem  jähre  1007  entstanden  sein,  denn 
sein  städtecatalog ,  der,  abgesehen  von  Aachen,  nur  bischofssitze  aufführt,  nennt 
125,  59  bereits  Bamberg,  benutxt  hat  es  88,  54 — 68  u?id  wahrscheinlich  auch 
88,  69 — 89,  9  die    Versus  de  volucribus  12.  14. 


Nachtrag  DCCCCXXXIV 


713 


NACHTRAG. 


.  DCCCCXXXIV 

Foliimi 

seminarn  theotisci   Oottingensis  Müller  i,  6. 

1  C  4.  Nux  nuspon 

Cinus  criehbon 

28 

2  Abies  täne 

10.  Tremulo  aspe 

29 

3  Picea  vorhe 

Tribisus^  hagidorn 

30 

4  Pinus  chien 

Taxus  winbon 

31 

5  Pii-us  birbon 

Alnus  erla 

32 

6  Esculus  sperbon 

11.  Kiscus  hokP 

33 

7  5.  Platano  ahorn 

Sambuchus  washold^ 

34 

8  Fibex  birche 

lunipero  rekolt* 

35 

9  Buxo  bushbö 

Paliurus  hufdorn 

36 

10  Quercus  aiche  ^ 

12.  Vimina  wida 

37 

11  6.  Fraxinus  äze 

Salices  velwe 

38 

12  Tilia  linde 

13.  Cutano  cutinbon 

39 

13  Fagus  buche 

Morus  mulbon 

40 

14  Lentiscus  melbon 

14.  Turbiste*  stoche 

41 

15  Oliua  olbon 

Mirica  haide 

42 

16  7.  Vlnus  vlnbö 

15.  Sanguinarium  hartrugil 

43 

17  Acer  masselt*^ 

16.  Yscam  zund* 

44 

18  Comus  erlisbö 

19  Corilus  hasil 

A  1.  Accipiter  habech 

45 

20  Carpenio  haginbvch 

Nisus  sperew^ 

46 

21  Coptus  limpon 

Capus  valke 

47 

22  2.  Populus  alb^ 

Cyconia  storhe 

48 

23  Fusarius  splnelbon 

Picus  spehte 

49 

24  Sauina  seuibon 

2.  Pica  agilst^ 

50 

25  3.  Prinuö  phlübon 

Merops  grunespeht 

51 

26  Cerasus  cr'esebö 

Larus  musare 

52 

27  Malus  afelt^ 

Loaficus  wehe 

53 

*  über  dem  folgenden  ylex  steht  idem 
eingefügt  '  verschrieheii  für  Tribulus 
in  &  ändern  zu  sollen  scheint 


^  masselt']  das  erste  s  scheint  nachträglich 
*  Turbiste]  e  hat  rechts  einen  ansatz,  der  es 


714 


Bachlich  Geordnetk  Glomsabe.     Nachtrau 


1  Ibirt  «tijrhe 

2  3.  Ardea  raigt-r 

3  Bubo  hvwe 

4  Müiitclula  tahf 

5  Wltur  gire 

ü  4.  Aquile  arcn 

7  Piiriftculus   kvnegeliii 

8  Herodius  valke 

9  6.  Coruus  rappe 

10  Cornix  cra 

11  Vpupe  witehoph 

12  Fi^cedula  snephe 

13  Pcrdix  röphun 

14  7.  Noctua  vwela 

15  Frigellus  bäcwink 

16  Nicticorax  iiahtran 

17  Aniarellus  ainoriz 

18  8.  Miluus  wie 

19  Parix  maize 

20  Onocrohtanus  hortubil 

21  Anser  gans 

22  Orix  heh*a 

23  9.  Cignus  storhe  ^ 

24  Sturnus  stare 

25  Mergus  tiicher 

26  Turtela  troschella^ 

27  10.  Quascula  wahtilla 

28  Merula  aiiisell 

29  Fasianus  fasant 

30  Ortigonietra  orhun 

31  11.  Gnxs  cranch 

32  Pellicanus  husigovme 

33  Pauo  phawe 

34  Anas  ante 

35  Alietus  stochare 

36  12.  Aurificeps  ysvogiP 

37  Cupude*  rotil 

38  Sepicedula  zuusluphe 


Cruricule  bainbruhil 

39 

13.  Graculus  ruche 

40 

Furfarius  dornodrägil 

41 

14.  Speralurt  *  ha«ilhun 

J2 

Attrazze  birchun 

43 

Mulis  vaga  r^nogans 

44 

Strucione  struz 

45 

15.  Gugulus  göih 

46 

Folica  niarronias  ® 

47 

Phsytacus  Kiticust 

48 

Cicada  nuhhaine 

49 

16.  Vespertilio  fledroni' 

50 

Yrundo  svalewe 

51 

17.  Mirle  sinirle 

52 

Philomenain  lerhe 

53 

18.  Cicedula''  cleme 

54 

19.  Luciniani  nahtegal 

55 

Luciliis  wa.ss*stelze 

56 

20.  Pas.ser  spar 

57 

21.  Carduellus  distilvogel 

58 

B  3.  Rinoceros  ainhorn 

59 

4.  Uroö  urind* 

60 

5.  Bubalus  wisentier 

61 

Alx  alho 

62 

Pardus  partho 

63 

Dromedus  trumpent^ 

64 

6.  Vrsus  ber 

65 

Aper  eber 

66 

Genius  hirs 

67 

7.  Hinnulus  hirzili 

68 

Craprea  reh^ 

69 

Capricornus  stainboch 

70 

Symea  affe^ 

71 

Spinga  m%aze^ 

72 

8.  Linx  luhs 

73 

Melos  tahs 

74 

9.  Martarus  Mard* 

75 

^  darauf  olor  id'  *  darauf  timius  id'        '  ysvogil]  i  undeutlich  *  cupud'   hs. 

°  Speralus]  a  verschmiert  '  das  wort  ist  lool  verderbt,    etwa  aus  maritima  auis; 

denn  tcollte  man  mas  abtrennen ,  so  bliebe  doch  marro  unverständlich  ''  über  dem  die 
zeile   beginnenden    Laudula    steht  id'  *  äffe]  das  zioeite  f   nachträglich    hineincorr. 

*  m'kaze]  z  aus  corr.  von  ?  c 


DCCCCXXXIV.  CCCCDXLV 

Tz. 


715 


1  Mig{üe  hhiiili 

2  Luter  ot* 

3  Castor  bib' 

•i  Thebalus  zobil 
5  10.  Sorex  spiz 


Codex 
ü  (143''^)  Hesperus^  auensterre 

7  Crepusculum  scimeringe 

8  Gallicinium  hanecrat 
1)  Mane  morgenstunde 

10  Procella*  wella 

11  Riuus  bike 

12  Palus  bruch 

13  Lacus  1  casterna^  erthgroue 

14  Gleba  wase 

15  LLmus  lerne 

16  Litus  stath 

17  Gubernaculum  sturrother 

18  Malus  mast 

19  Restis  reif 

20  Rudens  hovetreif 

1  Attauus''  1  proauus  ovemncha 

2  Auus  ancho 
23  Auia  ancha 

?4  Fratruelis  brothersun 

.'5  Anus  1  uetula  quene 

26  Decrepitus  ou^alt 

11  Maritus  ul  coniunx  kaii 

.'8  Coniux  1  uxor  quene 

-"J  Compater  peteren 

JO  Conmater'  Gode 


Glis  gliris  zisemus 
Yena  altisov  ^ 
Cimex  wantluz 
13.  Sperioluni  aicheru''* 


DCCCCXLV 

Ckeltenhamensis  7087. 

Filiaster  pillo 
Filiastra  pille 
Patruus  vedere 
Patruelis  ved^'rensun 
Amita  wase 
Amitinus  wasenkint 
Nurus  snore 
Socrus  swager* 
Vitricus  stefFad* 
Nouerca  stefmod^ 
Priuignus  stefsun 
Priuigna  stefdohter 
CoUactaneus  spunnebrother 
Gemini  zuilinge 
Pelignus  keuessun 
Pelex  eile 
Adulterium  ouerhor 
Meretrix  gemenewif 

De  criminibus  hominum. 
(144^^)  Strabus  l  strabo  scele 
Scaurus  scherf^** 
Loripes  steltzere 
Contractus  crupel 
Mancus  einhende 
Gibbus  houer 
Baibus  stamol 


31 
32 
33 
34 


35 
36 
37 
38 
39 
40 
41 
42 
43 
44 
45 
46 
47 
48 
49 
50 
51 
52 
53 
54 
55 
56 
57 
58 
59 
60 


*  altisov]  die  huchstaben  ov  sind  unsicher ,  der  erste  verschmiert  *  rot  vom  rubri- 
cator,  der  auch  das  a  in  ainhorn  B  3  rot  vervollständigt  hat  ^  die  zu  anfang  des  glos- 
sars  stehenden  ivorte  (N)omina  tprm  gelten  nur  den  ersten  glL,  da  ihnen  bald  folgt  Noia 
dierü  *  unmittelbar  davor  vnda  ^  mischung  von  caueraa  und  cistema  *  davor 
absatzzeichen  und  am  rande  de  genere  nachgetragen  ''  Conmater]  Co  verwischt  *  l. 
swiger  *  davor  absatzzeichen  '"  vgl.  dazu  scherfein  DWB  8,  2582  'beim  gehen  mit 
den  füj'sen  schleifen 


710 


Bachlich  Geordnete  Glohsake.     Nachtrau 


T%. 


1  Ble«iw   list^ 

2  Centiirio''^  scolthelze 

3  Legisperituö  t-cepene 

4  lurisperitus  asage 

5  Placitum  1  contio  thiiic 

6  Fainilia  l  elieiitela  hiersche 

7  Pedisequa  canierwif 

8  Empticius  cophtscalc 

9  Conducticiuö  zemetscalt' 

10  Villicus  t  procurator  nieier 

11  Signifer  fenere 

12  Stabularius  1  strator  Marscalc 

13  Campiductor  kempe 

14  Pedagoguö  mageroge* 

15  Coriarius  lethermakere 

16  Argentariuö  .silversmith 

17  Dapifer  1  structor  druszete 

18  Macelluni  flescharna^ 

19  Macellarius  flesmongere'' 

20  Furca  fleschgafala 

21  Promptuai-ium  kellere 

22  Caupona  winzerpere' 

23  Caupo  winbur 

24  Incus  anefalz 

25  Cementarius  \  latomus  stenbikkel 

26  Auceps  fugelere 

27  Herbarium  grashof 

28  Agellus  in  horto  bedde 

29  Vieta  wegespise 

30  Compita  J  biuivm  wegescheche  *^ 

31  Predo  rouere 

32  Gabulum  1  Stranguluni  galga 

33  Dieta  dagewethe 

34  Bubulcus  osseherd^ 


»Subulcua  }  Porcariurt  «vinherde 

35 

De  reburi  capellani.  * 

3ti 

Coclea  windolfsten 

37 

Cinibaluin  ncellikin 

38 

Pallium  1  Of-trum  pcllel 

39 

Lignus^"  lenemet 

40 

Stuppa  werc 

41 

Cereuri  kerce 

42 

Acerra  wirovgsaz'* 

43 

Analogium  \  pulpitum  loctere*^^ 

44 

Thomas  rothal" 

45 

Sudarium  sueizlaken 

46 

Sacrophagus  \  tumba  sarc 

47 

De  uestitu  sacerdotis.  ^* 

48 

Mappula  hantfane 

49 

De  rebus  equitis. " 

50 

Strigil  rot^camp 

51 

lumeiitum  1  equa  ueltpereth 

52 

Pulus  1  mannus  fulin 

53 

Spado  hengirtt 

54 

Frenuin  tom 

55 

Camus  bredel 

56 

Capistrum  haltere  ^^ 

57 

Scutica  geisla 

58 

Stribarium  stigereb 

59 

Scutum  bukelere 

60 

Clipeus  1  paniia  seilt 

61 

Capulus  helte 

62 

Thorax  burstroc 

63 

Galea  l  cassis  heim 

64 

Framea  stafsuert 

65 

Sica  Morthmez 

66 

Funda  slengere 

67 

Balista  Silscot 

68 

De  rebus  signiferi  1  uexilliferi. 

^«    69 

'  l.  Usb  ^  vor  dem  diesen  abschnitt  eröffnenden  Papat'   ein  absatzseichen  nach- 

getragen        '  l.  gemet  scalc  *  l.  magetoge  Hoffmann         ®  für  flesschama  =  flösch- 

schranna  {Mnd.  icb.  5,  271)  *  l.  flesmengere  (ib.)  '  winzerpere]  das  erste  r  unsicher, 
l.  winzeppere  *  l.  wegeschethe  '  davor  obsatzzeichen  '**  =  Lichnus  {Diefenbach 
328b)  11  7.  wirovgfaz        '*  /.  lectere  *'  =  mhd.  rodel  ^*  davor  absatzzeichen 

1*  l.  halftere        "  davor  absatzzeichen 


DCCCCXLV 


717 


Tx. 


1  Antcsignarius  furfonore 

2  Legio  scare 

3  Lituiis  1  tuba    hereliorn 

4  Conopeuni  flegneze^ 

5  Erariuni  tre^^e^e 

G  Sorilcula  ^  wat^uat 

7  Mappula  hantdoc 

8  Tripes  tstiketstol^*' 

9  Scamnale  bantlaken^ 

10  Dorsale  ruggelaken 

11  Sagiuin  1  tapete  1  laiieum  teppet 

12  Resina  hartz 

13  Smignia  sepe 

14  Mantica  bulge 

15  Mamica*  tasche 

16  Sagma  som 

17  Sagmarius  somere 

18  Clitclla    1    pilentum.     l    uasterna    sam- 

19  buch 

20  Thalamus  brudbedde 

21  Stramentum  beddestro 

22  Stratoria  1  lectisternium  beddewide 

23  Culciti-uni  '"  vetherbedde 

24  Puluinar  1  puluillus  pule 

25  Ceruical  1  plumatium  wancussen 

26  Linteameu''  1  lintheum  lilaken 

27  Stragula  thekelaken 

28  Sabanum  bathlaken 

29  Camisale  himethlaken 

30  Calibs  stal 

31  Enum  er 

32  Es  coper 

33  Oricalcum  J  anticalcum ''  missinc 

34  Electrum  gesmelze 


Metalluni   ge.smitho 

35 

Aurugo  geleuare  ab  auro  et  ruga 

36 

Auricolor  goltfare 

37 

Bilibris  zueguwege 

38 

Lanx  wascale^ 

39 

Stai'tera"  gewege 

40 

Ozhnum  butheling  ^"^ 

41 

Peniculus  wetel^^ 

42 

Caldarius  1  cacabus  ketel 

43 

Ansa  henge 

44 

Andena  brantreide 

45 

lusseolum    gussei 

46 

Cruciboliun  smerecrosel 

47 

Capodium^^  1  assatura  brado 

48 

Colustrum   bist 

49 

Puls  bri 

50 

Fungus  suam 

51 

Frigdaria  l  salina  1  salsamentum  l  sal 

■  52 

sugina  sulcze 

53 

Aruina  1  axungia  smere 

54 

Pulpa  inde  pulpamentum  sothmosa^^ 

55 

Tuccetum  wiltbrat 

56 

Mola  quirensten 

57 

Emolumentum  mulstere  ^* 

58 

Caries  wrmmele 

59 

Polenta  welsemos  ^^ 

60 

Placenta  flada 

61 

Tortellus  1   libum  1  coUh'io^^  1  panicu 

■  62 

lus  cocho 

63 

Cribrum  l  cribellum  sife 

64 

Setatium  harsif 

65 

Van  .  .  .  wan  .  .  .  ^' 

66 

Fermentum  theisme 

67 

Brinna  hundaz 

68 

*  flegneze]  ne   verwischt  ^  l.  Soriscula        '  l.  banclaken        *  l.  ebenfalls  Mantica 

"  Culcit"  hs.         *  Linteam  hs.  '  l.  auricalcum  *  =  wagescale         •  l.  Statera 

*"  diese  form   braucht  schiverlich  in  butheming  geändert   zu  iverden  "  l.  wethel 

"  l.  Copadium         "  der  erste  compositionsteil  gehört  zu  soth 'brühe'         '*  =  raultere 
"  l.  wellemos,  vgl.  wellinge  'pidmentuni    Mnd.  ivb.  5,  666         '°  =  colUrida        "  das 
punctierte  verschmiert,    l.  Vannus  waune        '*  l.  tristikel  stol?  vgl.  372,  5 


718 


Sachlich  Gkordneti:  Gloshark.     Nachtrag 


n. 


1  Oophinus  ^  corph 

2  Cartelluni  kesecorph 

3  Liquor  lutterdranc 

4  Murratum  inorat 

5  Ceruisla  mellita  melscether  ^ 

6  Alueu.s  troch 

7  Duciculus  zappo 

8  Capis^  molde 

9  Capisterium  molclekin 

10  Galleola  geize 

11  Amphora  1  aitabe*   croch 

12  Cabuca^  (144»^)  t  klria  cruka 

13  Cantarus  kanna 

14  Staupus  stouf 

15  Tructaiius  trethert^ 

16  Situla  1  cadus  l  urna  ember 

17  Flasco  \  ascopa  flasse 

18  Ciphus  nap 

19  Ciatus  neppelin 

20  Incus  anef  alz  ' 

21  Fucarium^  scrifhorn 

22  Modulatorium  ^  scefebred 

23  Rastirium  1  uniex^"    1  pumaticus 

24  mez 

25  Scripula  scriffethere 

26  Assumentum  swinge^^ 

27  Arpago  haspel 

28  Colus  romo  ^^ 

29  Pensum  J  fusum  spille 


scrif- 


Pensa  diwiie 
TeBtaduluH  garawinde  *^ 
ßtarnen  stantwelbe  ^* 
Subtemen  l  tratna  wefel 
Liciatorium  middclboum 
Canistrum  \  calathus  scineuaz 
FaKciiia  ^^  curuelin  ^^ 
Forinula  \  calopodiuin  lei.st 
Scalprum  scafi.seren 
Seta  bürste 

Calopode  }  creplde  holtsco 
Tophus  dufstein 
Capitellum  simizstein 
Basis  sulfaz^'' 
Angulatorium   winkebnate 
Perpendiculum  segelot^^ 
Terebrum  nefger 
Terebellus  wimeP® 
Epistium^''   .i.  simez^^ 
Laqueus  stric 
Pedica  uotstric 
Bulteus  \  pultio  bolze 
Catapulta  strale 
Molos  22  i-uthe 
Veiter  wint 
Cuspis  spiz 
Restis  rep 
Funiculus  line 
Viscarium  angelas^' 
Sagena  neze 
Gurgustium  kudeP* 


30 

31 

32 

33 

34 

35 

36 

37 

38 

39 

40 

41 

42 

43 

44 

45 

46 

47 

48 

49 

50 

51 

52 

53 

54 

55 

56 

57 

58 

59 

60 


*  nur  Cophin  zu  lesen,   die  endung  verschmiert        "^  l.  raelscet  her        ^  l.  Capistrum 

*  Dueange  s.  v.  artaba  ^  =  Cambuca;  deutsches  cruka  und  crucka  wurde  zusammen- 
getvorfen  *  l.  trethere  =  trehtere  '  s.  oben  716,  24  *  Diefenbach  249<=  •  be- 
deutet Modulatorium  'lineaV  ?  dann  loäre  das  deutsche  wort  vielleicht  in  screfebred  zu 
schrafen,  schrefeln  (Ä/MMeiZer  2',  598),  also  'ritsbrett'   zu  ändern        ^*  l.  Rasorimn  1  pumex 

"  z=  suwinge  dh.  siuunga  ^'^  romo  unsicher,  l.  rocko  *'  l.  gamwinde  **  un- 
belegtes xvort  '^  zwar  in  der  hs.  von  Fasce  abgeleitet,  aber  gemeint  Fiscina  "  darauf 
Tophus  durchstrichen         "  l.  sulfuz  "  der  zweite  teil  des  u-ortes  ist  natürlich  löt 

'biet',    der   erste    mir    nicht   durchsichtig,     etwa   regelet    {zu    rege,    rige    'reihe')    vgl. 
rigestap?  "  Mnd.  tvb.   5,  667  ^'>  l  Epistilium  "  j-,„   context         "  l.  Mo- 

losus        **  der  erste  teil  des  wortes  ist  sicher  uugel;  ob  aber  der  zweite  äs?        '^*  DWB 
5,   2529 


DCCCCXLV 


719 


Tx. 


1  Rastrum  I  surculum^  hakka 

2  Ligo  1  fossorium  spada 

3  Fustis  stake 

4  Flmus  mist 

5  Tugurium  hutte 

6  Sepe  l  cibolle  ulloch^ 

7  Sepa  \  surella  sura 

8  Satureta^  bisloch* 

9  Ascalonia  ascloch 

10  Lattuca  lattike 

11  Cucurbita  c~uez 

12  Malua  poppele 

13  Parta  partic^ 

14  Nepta  1  nienta  minta 

15  Mentastrum  1  coUocasia  rosminze 

16  Sabina  siuebom 

17  Anetum  dille 

18  Cicuta  stipelink^ 

19  Pipinella''  biuinella 

20  Canabis  hanap 

21  Tanacetum  reineuane 

22  Cerefolium  kereuel 

23  Millefoliiun  garewe 

24  Marrabium  marrufia 

25  Verbena  isrenhart 

26  Barba  iouis  husloc 

27  Scumaria^  hoppe 

28  Proserpina  wegebi-ade 

29  Senetion  scurfwrz 

30  Satareia^  kunele 


Bugilon  singrone^" 

31 

Cineglossa  hundestunge 

82 

Aquileia  storkesneuel  ^^ 

33 

Artemisia  l  ualeriana^^  biuot 

34 

Acerus  guntraue 

35 

lusquiamum  l  simphoniaca  bilene 

36 

Filix  uarn 

37 

Lolium  rada 

38 

Consolda  1  solago  lodwrz  ^^ 

39 

Titimolum  tuile^* 

40 

Caprefolium  withewind'^ 

41 

Carduus  distel 

42 

Scoliesmus^^  duthistol^^ 

43 

Drauoca^''  l  lappa  cliuestruc  clete 

44 

Materna^^  madre^^ 

45 

Struinus  1  vua  lupina^**  natscade 

46 

Personatta  hodeladike^^ 

47 

Lappatium  1  lodium^^  ladike 

48 

Lolium  t  zizania  drepse 

49 

Luparia  thunc^^ 

50 

Alga  lius^* 

51 

CoUocasia  wildeminze 

52 

Aratrum  ploch 

53 

Vomer  scare 

54 

Buris  1  stiua  plochsterz 

55 

Dentale  Molbret^s 

56 

Epica^^  egethe 

57 

Epicarius'^^  egethere 

58 

Currus  redewagen 

59 

Themo  thisle 

60 

'  l.  sarculum  *  ulch  'allium  cepd  JPritzel-Jessen  17  ^  l.  Satureia  *  biesloich 
oben  387,  15  °  nl.  partijcke  'lysimachia  salicaria'  hei  Kilianus  Dufflaeus,  nd.  partike 
'plantago  lanceölatd'  Pritzel- Jessen  291;  dazu  gehört  wol  auch  paitenblatt  'plantago 
maior   ib.  292.    Parta  wäre  dann  erst  aus  dem  deutschen  gebildet  •  geiois  entstellt 

aus  scirelink  ''  l  ipinella  hs.  '  sonst  ist  sciunaria  =  maurella  {CGL  3,  595,  36.  629, 
35)  »  l.  Satureia  >«  s.  oben  569,  16  "  s.  oben  518,  16  ^"^  s.  oben  587  anm.  4 
und  472,  19  Valentina  biboz,  auch  172,  8  *^  Pritzel-Jessen  393  **  l.  milc  (Wolfs- 
milch) 1«  s.  oben  511,41  »«  s.  oben  386,  26  "  s.  o&ew  528  a«m.  18  >«  =  Ma- 
trona  [zb.  CGL  3,  592,  58)  i»  matra  oben  403,  9  "  CGL  3,  595,  2  "  es  wird 
Personatia  rode  ladike  {Pritzel-Jessen  202i>)  gemeint   sein  **  an  lolium  ist  schwerlich 

zu  denken  "  icol  =  ags.  l)ung  "  lies  Pritzel-Jessen  80*  "  ■/.  Moltbret  *«  l,  Er- 
pica,  Erpicarius 


720 


Sachlich  Geordnete  Globbare.    Nachtrag 


Tx. 


1  AxiH    itriSÜ 

2  C'aiitU8  uelge 
W  Radius  spakf 

4  Fm-  hauero 
T)  Cicer  kechere 
0  Vitis  winstoc 

7  Palines  .suin4otle 

8  Panpinus  wiiireuenblad 

9  Botriis  di-uflo 

10  Vua  winbire 

11  Malus  1  aibutus  apeldere 

12  Arbusta  stutheithe^ 

13  Prunus  prumboiii 

14  Persicus  psicboni 

15  Ceralus^  kirsbom 

16  Prunella  spineP 

17  Mora  domestica  mourboin 

18  Mora  siluatica  brambire 

19  Vepres  brame 

20  Ramnus,  in  qua  buttelen*  crescunt 

21  Fragum  erthbire 

22  Vaccinium  waltbire 

23  Castanea  genesta^ 

24  Grossus  uigen 

25  Moles  1  agger  dich 

26  Esculus  1  fraxinus  asch 

i 

27  Cideus    qdenboni 

i 

28  Cideuni  1  coctana  qdene 

29  Platanus  witboum 

30  Mirica  beide*' 

31  Thimus  beide 

32  Ruscus  hüls 

33  Comus  mispelbom 


Cornum  niimjHjle 

34 

Glans  ekkern 

3.0 

Fagus  hoch 

30 

Trenmlu«  e.s|>e 

37 

Mirtus  gagelris'' 

38 

£buluH  adich 

39 

Alnus  flu* 

40 

Populus  birke 

41 

Sturio  1  rumbus  sture 

42 

Esox  las 

43 

Grongius^  slige 

44 

Echlnus  bars 

4', 

Platesia  halffisch 

40 

Blasnia^"  bresme 

47 

Pinna  fluthel" 

48 

Brancia  kige 

49 

Murena  lamprede 

50 

Silunis  spirlinc*- 

51 

Capedo  quappo 

52 

Gallinacius  cappo^^ 

53 

Mergis  scalmu-on^* 

54 

Mergulus  dukere 

55 

Ardea  reiger 

50 

Pellicanus  l  nocticorax  nahtrauen 

57 

Noctua  \  ulula  vle  ^^ 

58 

Vespertilio  1  Blatta  vledemiust  ^*' 

59 

Lomentum  lother^" 

60 

Glaucus  blauot 

61 

Palumbes  holtduue 

02 

Vpupa  widehoppe 

63 

Carduelis  disteluiuke 

64 

Parix  mese 

65 

Alauda  I  caradrion  lewerke 

60 

M.  stutheche        M.  Cerasus        ^  Pritzel-Jessen  SIS        *  DWB  2,581        M.gestena 

*  beide]  i  verrieben  und  unleserlich         '  vgl.  DWB  4*»,  1141        *  Fr itzel- Jessen  21 

*  =  Congrus  ?  *'  =  Brasma  "  vgl.  vletel  Mnd.  wl.  5,  272,  das  wol  vlotel  [de- 
minutiv zu  flozze)  zu  lesen  *-  Nemnich  1,  1355        *'  cappo]   das  erste  p  undeutlich 

"  ags.  scealfor  Bostvorth-Toller  822 ,  wovon  hier  dat.  pl.  vorliegt  "  von  jüngerer 
hand  übergeschrieben  **  von  jüngerer  hand  übergeschrieben  "  =  ags.  leä^or  Bos- 
worth-Toller  627 


DCCCCXLV 


721 


1  Philomena  I  luscinia  nahtegale 

2  Graculus  hegher^ 
?>  Monedula  ka^ 

4  Coturnix  qttele 
")  Perclix  uelthon 
')  Ficedula  sneppe 

7  Grus  krane 

8  Hirudo  1  sanguisiiga  ochle'^ 

9  Loaphicus  l  merops  gronspeht 

10  Faiuis  bibrot 

11  Construx  bimoder 

12  Vespe  wispe 

13  Aticus  humbele 

14  Scabro  hornez 

15  Cochilium*  muschele 

16  Coclea  snegelhus 

17  Testudo  1  limax  snegel 

18  Cinomia  huiidesflege 

19  Ciniphes  knu.en^ 

20  Gui-gulio  bamestra^ 

21  Culex  mugge 

22  Cimex  wantP 

23  Lnpetigo  platlus 

24  Gargara  surin'' 

25  Tharmus  mathe 

26  Eruca  rupe 

27  Tinea  milen 

28  Erugo  scimel 

29  Kubigo  rost 


Hinulus  hintcalf 
Equaricia  stod 
Veredus  palafrith 
Onager^  ueltiseP 
Caper  reboc 
Capreus^**  recalf 
Linx  luhs 
Ibex  stenboc 
Molosus  rutho'^ 
Spiriolus  echorn 
Melos  greuinc  ^^ 
Erinatius  igel 
Cattus  katere 
Rubeta  lofforsc 
Chelindrus   lindwrm 
Luter  Otter 
Limbus  liste 
Simia  effen 

Theatrum  spilehus 
Tentorium  l  papiliuni,  gezelt  1  papilia^'  49 

Frondispicium  ^*  \  scena  loue                     50 

Area  hofstad  51 

Ignitabulum  scorsten  52 

Stuppa^^  l  postis  post  53 

Sponda  bred  54 

Value  1  fores  ou'dure  55 

Fimarius  falet^®  56 

Repagulvun  uorserit^'  57 


30 
31 
32 
33 
34 
35 
36 
37 
38 
39 
40 
41 
42 
43 
44 
45 
46 
47 

48 


*  von   jüngerer  hand   ühergeschr.  *  osnabrückisch    kae  Beszenbergers  Beitr.  2, 
225          '  l.  echle.   osnabrückisch   achel    {Bezzenbergers  Beitr.  2,  218),    mnl.   nnl,    echel 

*  /.  Conchilium        *  venvischt.  ivol  knitten,  iigl.  gnitte  Mnd.  wb.  2, 126        *  l.  hamestra 
■'  vgl.  oben  686,39.    sure  'hitzblatter   Mnd.  tob.  4,478.     aber  man  scheint  solche  haut- 

unreinlichkeiten  als  würmer  sich  gedacht  zu  haben,  vgl.  Pruris  siuro  (s.  zu  mcl),  das 
unter  den  insecten  figuriert  und  gewis  mit  prurire  zusammenhängt,  und  Graff  6, 
273  *  Onag  hs.'.  '  osnabrückisch  iesel  Bezzenbergers  Beitr.  2,  225  *"  l.  Capreo- 
lus.     doch  vgl.  oben  674,  7  "  s.  oben  718,  53  *^  Mnd.   wb.  2,  146.     Nemnich  2, 

1532.    osnabrückisch   griwelink  Bezzenbergers  Beitr.  2,  223  ''  l.  papilio  '*  diese 

form  für  Frontispicium  ist  vielleicht  durch  den  anklang  von  loup  an  louba  hervorge- 
rufen "  Diefenbach  s.v.  stipa  **  Codex  Oxoniensis  Auct.  F.  1.16  /.  104b  Bouellium 
faled,  Sweet  OET  462  falaed ,  mnd.  faldc  hofraum ,  componiert  mesfalde  düngerhaufen 
Mnd.  wb.  3,  83        *'  wol  uorslut 

Althochdeutsche  glossen  III.  47 


722 


Sachlich  Geordnete  Globmake.     Nachtrag 


Tk. 


1  Obcx  l  uectis  griiulel 

2  Reclinatorium  leiie 

3  Tignum  spana 

4  Tigilluin   l  tegula  latta 

5  Ascella  )  asser  scindele 

6  Inpluuium  l  nuinga   l  fuligo   t  muchus, 

7  rochus  rot 

8  Propugiiaculum  wichus 

9  Antemurale  uurburge 

10  Occiput  nakko 

11  Intercilivm   .  .  .  litht^ 

12  Muccum  qulP 

13  Piruita^  nasedruppo 

14  Catarrum  t  redina*  gebreke 

15  Dens  genuinus  kind^stane^ 
IG  (144''*)  Runien  idrig* 

17  Lacertus  qcbrado 

18  Manus  1  cira  inde  cirotheca,  hantsco 

19  Nodulus  kunuchel 

20  Artictdus  lith 

21  Fibre  hertathere 

22  Spina  i-uggeben 


Cartulago  burstlappo 

23 

Omajion  wanibo 

24 

Tntcistinuni   t  hiinen    inrif 

25 

Ilia  1  inguine  .snialethemie* 

26 

Sure  benbrade 

27 

lamba  l  tibia  scenkelben 

28 

Femen  the 

2ti 

Calx  l  calcaneus  fersne 

30 

Trabea  dremil 

31 

Paludamentum  l  saiochium  sarroch 

32 

Fiscus  bigordel' 

33 

Doniinicus  census  fronescat 

34 

Fasciole  bändele 

35 

Fascia  winding 

36 

Instita  l  ligatura  snor 

37 

Rechunculum  *"  .i.  harsnor'^ 

38 

Fibula  nustel 

39 

Inauris  orgolt  l  murena 

40 

Lunula  nuschelin 

41 

Torques  uirorum  halsring 

42 

Monile  feminarum  halsgolt 

43 

Armilla  bouge  1  brachiale 

44 

*  das  punctierte  abgerieben,  etica  oglitht  =  ouglit  *  DWB  7,2370        *  /.  Pituita 

*  l,  reuma         *  kind^stane,   t  erloschen;   gemeint   ist  kinnetant  •  Wright-Wülker 
157,  45.  534,  3    Rumen  edroc,    vgl,    auch  indrug,    eindruck  bei  Diefenbach  s.  v.    rumen 

'  zu  ags.  hrif,  ahd.  href  'uterus',  vgl.  ags.  midhrif  'omentiun'  *  ags.  smaelt)earmaa 

JBosworth  -  Toller  886  »  ags.  bigyrdel  Bosworth  -  Toller  100  '<>  /.  Rethimiculum 

"  diese  und  die  weiteren  gll.  im  context 


Zusätze  Und  Berichtigungen  723 


ZUSÄTZE  UND  BERICHTIGUNGEN. 

<S'.  8  anm.  12:  nach  libratae  fehlt  punct.  —  9^;  die  inzivischen  erschienene  breite 
Untersuchung  der  Casseler  gll.  von  PMarchot  (Collectanea  Frihnrgensia  in,  1895)  hat 
für  ihren  deutschen  teil  nichts  ergeben,  ich  halte  jedoch  auch  den  dort  versuchten  nach- 
toeis,  dass  der  lat.-rovt.  teil  aus  Friaul  stamme,  für  misglückt.  der  verf.  geht  von 
einer  ganz  irrigen  ansieht  aus,  zvenn  er  meint,  das  glossar  sei  von  einem  Bhaetoro- 
manen  selbständig  abgefasst  und  möglicher  weise  von  demselben  später  und  in  eile 
—  sodass  er  nicht  überall  mehr  verstand,  ivas  er  anfänglich  gemeint  hatte! —  verdeutscht 
icorden.  es  liegt  vielmehr  auf  der  hand ,  dass  loir  einen  text  vor  uns  haben,  der  ur- 
sprünglich rein  lat.  ivar ,  aber  bei  einer  seiner  vielen  abschriften  in  romantischen  lan- 
den auch  reichliche  romanische  demente  aufnahm.  —  47  anm.  9:  zu  den  hexametern 
Allee  angwilla  usiv.  vgl.  Zs.  f.  d.  ph.  11,  314.  —  51,  41:  wegebruta.  —  51,  61:  es 
wird  spie  gemeint  sein,  vgl.  508,  6.  —  69,  68:  ögelin.  —  75,  53:  füge  hinzu  [l,  3]. — 
96,  44:  [a  li,  12].  —  113,  58:  [iv,  3].  —  124,  19:  fne.  —  144  anm.  12:  Murev«.  — 
156,  25:  iircell»  C.  —  161,  2:  füge  hinzu  [vi,  11  Asta].  —  169  anm.  13:  170,  32.  — 
173,  46:  füge  hinzu  [iv,  3].  —  194,  26:  der  strich  vor  N  ist  zu  tilgen.  —  228,  33: 
[b.  vgl.  deg].—  233,6:  füge  hinzu  [b].  —  233,  54:  Deceruiculü  a.  —  249,  50:  questa 
(questa^).  teut  ^  110b  B  80ai.  —  254,  70:  [bdefg].  —  263  anm.  3:  oder  vgl.  Diez 
1»,  445.  Diefenbach  Origines  439?—  301,  60:  füge  hinzu  [/].  —  318,  65.  68:  [a  2 
bdfg].  —  335,31 :  Fertvs  b.  —  335,  32  :  flabrü  b,  f  schwarz  nachgetragen.  —  402  anm. 
15:  vgl.  Sinonoma  Bartholomei  p.  13*  Bianca  bisancia.  —  426,  16:  Priujgnus. —  440 
anm.  1 :  vgl.  Gll.  2,  348,  18.  —  445  anm.  10 :  zu  erwägen  ist  indes  auch  Uluccus  dlo- 
Xvycov  (käuzlein)  CGL  3,  17,  55.  —  458  anm.  13  :  osnabrückisch  geetlink  Bezzenbergers 
Beitr.  2,  223.  —  469  Überschrift  vor  Mvn:  füge  hinzu:  und  unten  MISCHUNGEN].  — 
471,  3:  die  änderung  in  Albumen  ist  nicht  unbedingt  nötig,  denn  auch  CGL  543,  1 
steht  Alumen  album.  —  473,  23:  mxi  hat  486,  36.  37  Capillus  ueneris  und  Crassina 
ueltquenela  unmittelbar  nach  einander;  vielleicht  geriet  also  hier  weltquenela  zum 
falschen  stichu-ort.  —  481,  44:  füge  hinzu  MXVl].  —  493,  36:  füge  hinzu  Mxv].  — 
498  anm.  12:  electuarium  diacalamentis  aus  der  Pariser  hs.  Nouv.  acq.  lat.  356  /.  73'' 
angeführt  von  Delisle  Manuscrits  latins  et  frangais  (1891)  2,  400.  —  503  anm.  7 :  Gll. 
Salom.  bl.  229«  der  incunabel  Vilapis  qui  nascitur  in  ethiopia  veluti  viridis  &  lacteus.  cum 
resoluitur  remordes  vehementer.  —  537,  20:  nach  [mxx  |;tmc<  statt  klammer.  —  538 
anm.W:  vgl.  Mxxxvni,  Mxxxix.  —  574,  44:  [Mxxx].  —  632,  38:  füge  hinzu  MCX]. — 
641  anm.  8:  MLXXXVi.  —  644,  11:  füge  hinzu  Mcxx].  —  654,  29:  füge  hinzu 
Mcxxxvm].  —  665,  28:  füge  hinzu  Mxxiv.  —  668,  21:  füge  hinzu  MCXLVi].  —  669, 
30:  punct  nach  mcxliv.  —  670,  14:  l.  —  670,  25:  füge  hinzu  Mxxrv.  —  673,  25  und 
685,  34:  füge  hinzu  DCCCCLXXXiyc.  —  673,  39:  tilge  dcccclxvi.  —  677,  11  und 
684,  46:  füge  hinzu  mxxiv.  —  681,  43:  füge  hinzu  [mcl].  —  692,  21:  dcccclxxxv.  — 
693,  1 :  füge  hinzu  mcxlv. 

Beim  abzug  der  bogen  sind  mehrfach,  namentlich  auf  den  ss.  48  —  157,  über  den 
Zeilen  stehende  buchstaben  hinabgerutscht,  weil  nicht  genügend  untergelegt  war :  an  der 
kleineren  typengattung  lassen  sie  sich  leicht  erkennen,  auch  sprangen  hin  und  tvider 
zeichen  und  buchstaben  ab  oder  lourden  nicht  scharf  genug  ausgeprägt,  diese  wie  an- 
dere geringfügige  Unebenheiten  des  druckes  wolle  man  im  hinblick  auf  den  schwierigen 
satz  nachsichtig  beurteilen. 


47 


Steirmeyer,  E.  PF 

391h 

Die  aüthochdeutschen  Glossen      .S7 

V.3 


"PONTIFICAL    INSTITUTE 
bF     MEDI'  !_    STUUIES. 

5  9     (j>)         iJ    3      PA«K 

Toronto   5,    CaiWada