Disputatio medica De oedematis natura & cura, : quam gratiosiss. facultate medica indulgente pro loco in eâdem suô tempore obtinendô ad diem 5. Jun. A. C. M. DC. LXXXV.

DlSPUTATIO MeDICA

OE D E M A T IS

NAtURA SzCURA,

Qvam

GratwJlfs.FacuhateMedkd

Indulgente
Pro

L O C O

In Eadem fuo tempore ob-

tinendo

Ad diem j,Jun, A, C, M, DC, LXXXV.
Publice ventilandam fiftit

JOH. GUILIELMUS PAULI

Lipf Phil. & Med..Do<3,

RESPONDENTE

CAROLOFRIDERICO LUTHERO,

Vrat. Silef.

H. L. C.

~ lTpsim, 1

Literis Johakjus GeokgI.

i

r

B. C. D.

PRMLOQVWM,

Vi Humorum in Corpore noftro
vivente abfblvitur Girculus , pbeun-
disrite partiurn folidarum a&ionibus
aded reqviritur necefTariiis , ut ftatim
ac ille qvocunqve turbatur modfr, va-
ria in his kefionum exfurgant genera* Qvotidie
hoc in morbis obfervare eft internis non minus ac
externis, ceu in qvorum plerisqve Humorum Mo-
tus aut primario, aut fecundario ad minimum , exi-
ftitvitiatus. Sic etiamfi v, g. Catarrhi ab irritante
qvodam proxime inferantur , fubfeqventis nihilo-
minus fibrillarum crifpatura? occafione mox ab im-
pedito lympha? concomitantur motu» Sed qvo vi-
tium tale magis, primarium in medium afferatur,
exempli loco eTumorum nonnullis (Humoralibus
qvoqve propterea appellatis, qvod eofdem humor
qvidam ftagnans, i. e. in motu fuo impeditus, tan~
qvam Caufa Materialis proxima conftituat) unicum
denominafTe Oedema fufficiat , Difputatione praefen-
ti -fub duplici capite pluribus ita ventilandum , ut
in primo Theoretico Natura , in akero vero
Pra&ico emsdem Cura cuivis patefcat»
Faxit DEUS Opt. Max.Fe-
liciter!

A 2 Ca-

CaputTT
THEORETICUM.

$, r.

QVanquam Oe&mdfuxmuku originis, quam Grxclx
t* eW«r>i.e.tumerefeuinflarideb"ef,Tumorem quemvis
. m genfemorbofum Hippocrati fignifket* temporisnihil-
ominus fuccefluapud Medicosobtinuit & adhuc obtinet ufus, ut
fpecialem magis ac partialem in corporenoftro Extuberantiam pr*-
ternaturalem exprimat fequenti circumfcriptam definitione • 7*.
nsoreft Humoralis, albicam, molli* digitis^ ita cedensut horum vefti-
gtarettneat aliquamdiu impref^calorenullo, nec dolore,autfaltem
paultjper tenftvo, mo/eftus, in cute aiicubi ac partibus fubcutaneis >

crajfwribusfertmoleculisintrapoYOs iftarumnimium coacervatis &
cnarus,

Generts hicproximi Iocum Humoralis flbi vindkat lumor»
co,quod oedematofa extuberatio talem in parte quadam corporis.
auetamdefignet magnitudinem, ad cujus poft partum produaio*
nem Humor proxime facit, non Fiatus,nec folidioris alicufus partis-
inalteram Decubitus, necRes etiam qu*dam toto genere pmer
naturam, alnsaliastumorum fpeciebus progenerandis, v. Tvm-
panitidi, Hemus variis, diverfis luxationibus, it. tumoribus calcu-
Iafis,pilofis,verminofis&c.m Qedematamen,
perdatumoppidodifcrepatgenus, velutiis folummodo Extume-
fcentns,quashumorpariter quidam procreat^commune, e. g. In-
ftammatiom, Eryfipelati, Seirrho &c.

$• P

. Sheeifiefmv&b Diferentiam Oedematf, quaA ab humoralibus
etiam iftis difcematur tumoribus, conciliant : primi gualitates
f?u°ri»*de™aterenftbiles^^

febabentes>, detmde SubjeZtum, ac Caufadeniq, Continem^ qu* fin-
gulaquidem nunc eodem quoque ordine efTent enucleanda , fed
cum fcrutmrametfentialium cedemati adjunaorum, fubjeai ejus-
demaccaufe fupponat pr*cognitionem, ab horum potius perlu-
ilratione imtium Iicebit defumere^, I 4»

5. 4-

Sttbfiftum equidern Oedematis in genere fpe&atum occurrf?
duplex i inhfzfionk alterumy alterum radicaiionis ,* quorum tameri
niudfol&m^quiaadsequafum, ih definitione expreffum , hoc vero
in £.9. etwm denominandum. hbaftonis fcilicet fubjetlum^fieti
pars in cedemate 4fec~la ad£quatayCutPspartes% exifiuntfubcutanU:
ita quidem, iitin Cute tertiam cumprimis ejus Jarainam , pteter or
mnisgerterisvafculaextendineisfibris glanduasque interfperfis
contextamC; ac recentifltme a Bidloo Anatom. Corpor, Human.
Tab, 4> per opticum inftrumentum nitide depi&am, affici ftatuanr,
efubcutaneis vero partibus, pinguedinem mufculosque, tam fub-
ctnaneos,qudm alios k*t. tfyztjv fic di&os cum membranis fuis
pati eo lubentiusexiftimem, quod ExcelLDn.Meibomium Helmfta-
diiin Dijfertatione quadamde Tumoribus pedumjub Umbone Sjus
A. yp. babita, fedionis ope deprehendifte videam, humorem in pe-
dibus cedemadofum non fub cute tantum, fed & fub membranl
mufcuIoruro,Sanipfisquoque mufculis, folito Iaxioribus,habere
fedeni_».

'%' X:>4\C '*<?:• :'&-^4*^ l l ■ P»A

Sed dubium extemplo hfc fefe fiftlt, annon internae quoque
corporispartesab cedematofo interdiim affrigantur tumore? & ut
verumfatear,nonadeoaberrarevidetur Fabricius ab Aquapenden-
te in partibus internis ac externis cedemata oriri Oper. Cbirurg.p.m.
i2.fcribens^ etenimquamvisrariores hic, Ci ulla?, Autorum cede-
mata interna enarranrium proftent obfervationes, probe tamen fi
confideretur, conftitutionem fcirrhofam, quse interna fsepius vexat
vifcera^que^afero accedema, magis faltem coagularo proficifci,
vixabfonum erit fufpicari fortaffis cedematofaminterne aliquandd
priusfubefte habitudinem, quam perfeclus ibi gignatur fcirrhus :
mhiloroinus cum interna talia cedemata omnem Medici eludant ex-
plorationem, ln ttadendo cedematis fubje&o ad externum malui
refpicere tanquam tale, dequo Medici & Chirurgi unice fere folent
disquirere. Interim fi quod fubje&um cedemati utrique eoromu-
ne a me veniret exhibendum, illud coramede per fibrofas fimplici»
ter & glandulofas partes ubivis defcriberem ob vias,

A 3 §<6;

$. 6.

De caterocutim ac partes fubcutaheas magis, quamalias
partes efTccommodas, utab oedemato$6 occupentur tumore, pr«-
ter Autopfiam modo tf. 4. confirmatam,ipfa earundem aptacon-
formatio aptusque fatis perfvadent fitus ; Cum enim hujus refpe-
&u mcumbentis Atmofphsera: attadui quandoque fatis injuriofo
maximefint expofita?, ratione autemillius a minoribuslongeirri-
gentur arteriolis, quam quarum interdum pulfus Iymphaj ad vaf-
culafua cryftallina urgends ac protrudenda: fufficiat,«utroque fa-
ne raodo facilius hic, quam alibilympha; refluxui objici remoram
& per confequens cedema introduci elucefcit.

. . I t 7'

Quinimo ex confiderato pardum fitu clarum quoque eva-

■dit,curpedibuspr* partibus aliis cedenjati frequentiusfintobno-

xii, adeo, ut nonnulli ftatim ac ere&am corporis pofituram plus

debito continuantnoaisquepra?fertimtempore fedentes fomnum

capiunt, pedum ejufmodi incurranttumores, Suppofito enim, ceu

verifllme a Borell0deM0t.Ammai.Pan.2Xap. 5. monfirato,ma-

gnam Cordis mufculofi pro fangvinis pulfu requiri virtutem ad

eam,qua;in vafis jam dum propter fungvinem ibi exiftentem de-

prehenditur , exfuperandam renitentiam. Quod fi itaque qua-

cunque ex caufa hanc cordis quodammodovim contingatimmi-

nui, proutfomnietiamtemporeaccidit,ratione duplicis effe&us,

quifangvinisquoad motum inverticalicorporisfitufequi ferede-

bet,dum prirnoquidemfangvis arteriofus proprio baud difficul-

ter pondere inferiora verfus ruit, dein tamem venofus propter ean-

dem gravitatem difficilius longe afcendit, perquam promtaferi

craffioris intra pedum poros habebitur colledio, i. e. tumor for-

malitercedematofus,

§•8-

Ine6quippeconfiftitratio,qua fubjeclum oedematis inge-
nere afficitur, ut pori ejus five interftitia,vel fibrasinter, vel glandu-
las relida, a continente plus debito diftendantur cauG, undeiad
proportionem, quaha?c ibi coacervatur, tumor ipfe oedematofus
vel ma jor evadit, vel minor. Minus proin necefie eft, ut in omni
femper Oedemate Cutisa?queacomnes partesfubcutanesfimul

patian-

1

patiantur, cum fola nQimunquam cutis, ubi Oedema non adec»
profandum affligit,necnimisdiffufum,videatur fufficere. Necp
fruftra in definitione pars affe&a particula alicubi fuit limitata, qvia
ficutis feeundum totam, aut faltem maximam fui peripheriam in
mollem ejusmodi elevetur extuberantiam nonOedema amplius,
(ed Leucophlegmatia potius falutaturPra&icis.

kadicationk autem fubjeclum, feuea affe&a pars, inqua
antecedens Oedematis caufa velut delitefcit fopita ipfa videtur
Masfafangvinca, unicusille in corpore nofto Humor univerfalis,
quiacordisimpulfu ad omnesjcorporis viventis partestaminter-
nasquamexternasjcontinuo vibratus hifce illaudabiles pariter,
fiadiTnt^aclaudabilesfimuIadportatparticuIas, intumorenoftro
itaconftitutus,utferofa: ejusmajTute vel plus jufto abundent, vel
pra?ternaturali etiamphisminusvifcidagaudeantcraiTitie,e caufis
quemadmodum mox evolvendisuberiusconftabit.

In definitionefiquidem/w*/»^ & continens caufacraftores
feri fubinnuntur molecuU intra partis affedaj poros nimium coa-
cervatavfive craffities e jusmodi his naturalis magis fuerit, five prar-
ternaturalis, Eft videiicet ferum alteraintegralis Malfar Sangvineai
pars, inquam & cruorem haecfibireliaa fponte fua , vel in tubulis
vjtreis feta haud craffioribus annotante AntoniodeHdde Anatom.
Mytul.f. 175. facefcit, rationetextura?fua?exparticuIis magnitudi-
n8 ac figura different jhus, ferifibiliter fub aqua & gelatina convpr e -
henfis, conflata. Candela? enim ardentisflamms in cochleari ex-
pofitum ferum aqueam exhalare portionem, gelatinofam vero fer-
varereftitantem, notisfimum. Janvutiferi craffitiem naturalem
eamdico,quam particulis fuis gelatinofis bene fe habentibus, de-
centique fub proportioneaquea: particdmbinatis,refertacceptam ;
itaexoppofitoprarternaturalemejuscraffitiem voco iftam*quama
particulis chyli crudioribus plusminus pituitofis ac vifcidis,dige-
ftionis prima? culpa enatis , adipifcitur. Quibuscunque itaque
ex craffioribus his feri moleculis, fivenaturalibus five praeternatura-
libus, in partium externarum poris ftagnareac modo fucceffive,
tnodo repente' coacervari ibi datum eft,continens tumoris cede-

matofi

matofi eo ipfo evadunt caufa , quod nimium coacervat* totam Ioci
affecYi diraenfionem reddant au&iorem,

§. n.

Cognita hucusqs continente oedematis causa\/er*w idcm
ittvafis /tdhucfluttuans caufie antecedentis habebit rationem tantd
magis,quantovelcopia ejusadeftmajor, vel confiftentia craflior,
Sicut namque alias ea feri ad cruorem in corpore noftro eft propor-
tio, ut hujus quantitas deciesad rrJnimum ab illo. ExceU.noftro
V. D. Bobnio Att. Erud. Ltpf. A. i6fo.p, 127. accurate oftendentc,
«excedatur ;\ ita fi pondus hoc, refpe&u vel ad rubicundam fangvi»
nispartem, veltotum etiam corpus habito, notabile fui capiat hv
crementum, ferum tunc gelatiria? fua? fimul au&a* intuitu efforman-
do cedemati admodum redditur diTpofitum. Nihilominus prarter
hanc feri quantitatem, & confilentiam ejus pra?ternaturaliter craf-
fiorem oedemati producendo fufficere,Cachedici pituitofi,~Senes
ac Mulieres, fuo quotidie teftantur exemplo, utpote qui fere ratione
craffioris feri frequentius quam alii,tumoribus ejufmodi deprehen-
duntur fuccumbere.

$. 12.

Caufie autem Procatarfticx omnes , moventes ferum4,
qub continens Oedematis exfurgatcaufa, in genere quidem feri
aidjuvant ftagnationem,attametiin fpecie earum alia?in vafa ma-
gis, aliae in locum affedum,aliar denique immediate in ferum ipfum
fuas exeruntoperationes. Primum in vafa, ferum a partibus reva-
hentia.tim venofa quam lymphatica operantur cuncla, quae ab
extraiftacomprimimt, comprimendoque efficiunt, ut ferum vcl
ultrapergere impotens vel vafa quoque Iymphatka dkrumpens ,
in poris copiofe detineaturpartium, v. g Uterus ingravidatus tali
vaforum comprefllioneultimisgeftationis menfibusoedenrtofos in
gravidis inferens pedes. ~ Huc itidem fpe&are videnrur luxatio-
nes &c.oedematofisinterdum extuberantiis, AutoreK i< hafioWi-
feman in the feyeralt Chirurgicali Treatifes p4$ i .pariter aulam ujp-
peditantes. §.

Deinde inlocumhic affecTum Cauf* occafionales agunt es,
quse vel fibras eju^ ftringere, vel laxare valent : priori ehim modo
ferum partis interJtfriisYelut infigitur,pofteriori vero fibr* parti-

culis

€ulis ferofis ad vafcula fua propellendis redduntur inepte. lllud
condndc maxime in doIoribus,v.g. podag w di6te vulgo fhgid* ,it.
vulnerum &c. hoc autem in Inflamroationibus,Contufionibus &c,
quando his cedemata nonnunquam fuccedunt, evenire videtur;
quimmoatali fibrarum laxitafe petenda ratio, cur eadem Ioca,
quasfemel cedema fuerunt paffr, levi data occafione denuoab hoc
affiigantur, -

Tande-mimmediate afficiunt ferum occafiones, quzcunque
huius vel abundanti*, vel craffitlei pra>bent anfarri, five fex remro
nonnaturalium,five prsternaturaiium accenfendar veniant claffi. ,
SicrebusnonnaturaHbusadmunerantur; primo Aer humidior &
fri 'idior, quorum ille feri non falfem quodammodo adauget copi-
am Jed& confiftentiamejiismagisinfpifiatunacum frigidiori ha-
bitumquo^uecorporis^uItumveUicante Hinc Ahmentafol*da
squeacfluida, velinmmiaa(TumptacoPia,vel craffiora ctiam,vi-
fcWa&acida&c.deglutita. Tum Quietisac Sommexceflus,hu-
moram retardandb,circulum.craffitiem feroprartematuralem indu-
cens Porro Excreta & Retenta, v.g. Urinar in rerobus Yeaetio im.
minuta,it.inmulieribus menftrua fupptefla.,, Ex Ammidemque
Affeaibus TPrifHtU imptimis, Timor ac Terror &c.qui finguli -hgen-
gendofpiritusluimoresin motu magis Ientos& m crafi plus m>-
nuscraflbseffitiuntu».

f.J$< ' . ,

Inter res autem praeternaturales agmen quafi ducit depravato
alrmcntorumin Ventriculo digeftio talis, qua. ad pituitofam,vel
acidam quock diaam vergit cruditatem, Cacochymiar pituitofe, a
qua Cachexia fimilis hie pariter c6nfideranda,mater genuma Hmc
Phthifisdiuturnioradeft,pulmonum exulceratorum occdioneva-
riis^eteroeeneitatibusinquinansferum. Febres demum tam a-
cut*, quam chronic* fe offerunt, crafin M* Sx ita turbantes, ut cura-
taseasdem cedematofi nonnunquam crurum fequa^tur tumores,
idcgeb facilius,quoliberius zgri reconvalefcentes fuo denuo m-
dulgentgenio &c.

§. & , r 4

Perluftratis ita hadenus fubjea6 cedematis atque caifead

quatuor adjuncla ipfi ejfcntialia, cognitununc faciliora, reverti lice-
bit : horum primu m albicans efl color a fero ipso crafliori in tertia
cutis Iamina contento, partim ratione proprii coloris, partim & rati-
one impediti fangvinis verfuscorpus cutis reticulare influxus, con-
ciliatus. Alterum tnoilities determinata cernitur,talis videlicet,
qu&digitis& cedit>& horum vefiigia aliquamdiu oftendit imprefTa,
antequam ad prrtUnum redeat feu refiliac ftatum, a craffioribus pa-
riter feri exorta particulisdebiliori inftrudis elatere, quam ut e mo-
mento quafi priorem reaflfumere queant focum. Tertium caloris
( fubintellige p^n. potitis quam naturahs, lieet & hic imminutus
fit) habetur abfenttaexeo, quod partiumincedematefenfibilisde-
fit irritatio, fpirituum ac fangvinis uberiorem ad partem afrluxum.a
quo in InflammationeaIias& Eryfipelate p.n« dependet calor, de-
terminans. Quarto denique dolor obfervatur nullus ob eandem
irritationem abfentem, in vellicationequippepotius, quam in folu-
tione ecntinui,confi(tere doloris effentiam fufficienter demonftrat
BoreUiu de Motu Animal. Part.z. Cap. /£ Autfiexilisnonnunquam
combinetur dolor, tenfivus faltem is eft a fero poros replente ac fi-
bras non nifi pondere veHkante enatus,. *J

Differentise Oedematis pauciores confiderari merentur : Prl-
mo ratione magnitudinis, qua cedema in loco affeclo fefe exten-
dit, aliud circumfcriptum eft, quod minus occupat fpatium aliuti
difftifum, quodper majus fubtumoriscedematofidiffunditurnomi-
ne. Hinc origjnis intuitu, Oedema vel primarium exiftit , vel fe-
cundarium : quorumillud alium nonarque morbum fequiturr ac
hoo,quod ab alio dependet, v.g.Phthifi,Hydrope &c.Tum refpeclu
temporis, Oedema recens aliud, afiud inveteratum occurrit» His
demum Autorum nonnulli v. g Barbette Chirurg. p. m. yp. aliud
difcrimenaddunfaqualitatecaufsepetitum, quo Oedema aut per-
feclum aut imperfeclum , & hocrurfusvel phlegmonodes, vel
eryfipelatodes, vel fcirrhodes efle, pronunciant : verimvcum cede-
maipfis imperfeclum diclnm fub definitione vera haud compre-
hendatur , differentia; ifta negligenda potius efle videtur^ quatw
pIuribusenodand<ue>

§♦ 1 8*

In Signorum DUgnoJlicorum cenfumvenientibus ipfis fenfim-
libus oedematisqualitatibus §. rf. evolutis, non eft, cur ad -
fin per^ere ceffem. : Oedema almd periculofum

eft, aliud periculo vacat : periculofum eft,quod i periculoso de-
pendet morbcV, v. g. hydrope, phthifi &c. periculo autem vacat id,
quod primarium eft, aut faltem fecundariura tak, morbum quod
minus periculofum mfequitur, V.g. Luxationes, vuliiew accln ge*
nere alias cedema recens facilius fui admittit Curationem, quam m-
veteratum,ceu eandem fepitis penitus eludens. Ratwne tempo-
rU • Oedemadiufatis,tanquammorbuschronicus,perdurarefo-
let itaut, fi mlnus refolvatur, Guillemcau aux Oevresde Chtrurgte
p c*. quinquaginta definiatdies, antequam fuppuretur, Ratto-
»< quippe modi evenths, hic, mod6 cedema fit legitimum, per refo-
lutionem ferapercontingereobfervatur : ubiveroinimperfedum
forfan degeneret, v.g. phlegmOnodes, vixnifi perfuppurationem
terroinatur. Si denic? durum ac dolorofum evadat oedema mctum
fubefTe, ne iri Scirrhum transmigret,indicat VVifeman Iwjir.

Gaput IL
P&ACTICUM.

INOedematisCurationerircumfpiciendum ante omnia,an pn-
mariumhocfuerit,anfecundarium; fecundariura cnim fi affli-
aat,omnisin ejus remotione conatus, nifi & lpfe morbus prima-
riusremoveatur/erit fruftraneus. Pro primario autem feliciter ex-
tirpando tripiici Indicationi in genere, CuratorU fcihcet, Prsferva-
toria ac Vitali venit fatisfeciendura. In Curatoria, qu* caufam
continentem refpicit, adeoque circa tumorem ipfum auferendum
verfatur, craffiores feri particulas rn partis affetfa: poriscoacervatas
eflfe tollendas, prxcipitur.

Duplex autemdeprehenditurvia,qua cjusmodUmotiofuf--
cipipoteft,ordinaria alia,alia extraordinaria, Fer viam ordina-
* r B % nam

riamferum ftagnans removetur admovendo ea, qus decentem
ipfi, quo VafadenUofua revehentia fubintrare fuumque ibi circu-
lum repetere poflit, conciliant fluxibilitatem. Dia phoretica pra>
ter interna mox $. 8- deprOmenda,pra?ft\ant hoc imprimis Topica ex-
trinfecustumoriapplicita, talia videlicet, qusrationefubftantia? fa-
lina? plus minus acris, qua pollent, dum ftagnantes feri moleculas
crafllores comminuunt,comminuend6que velutirefolvunt, Difeu-
tientiaplerumqueaudiunt. -

' f 3«.

Difcutientia ejusmodi Pharmacia fuggerif varia fub confiften-
tia ve[humida, vel ficca, ve-I media denique, ih ufum trahenda. Hu-
midaquaeadhibenturfuntprimovariorum Simplicium, e. g. Rad»
Bryon. Helen, Herb, Abfinth. Rorifmar. Puleg. Origan, HylTop.
Lupul. FI. ChamamilL Hyper, Bacc. Laur. Juniper. &c. aut cum
yfimpl.autc.vinoparata Decocla, calide loco affeclo, vel lotio-
nis , vel fomenti vice, prout commodum magis videbitur, applican-
da. Hinc olea habentur & Balfama, v. g. oleum laurin. cer. mafti-
chin, &c.BaIfam.Peruvian. it.Balfam. £ tam vulgaris, .quam jtii. a
Colleclaneis CbyrnicU Leidenfibiu c. 31. defcriptum. Omnibus(ta-
rnen hifce paria tandem, fi non fuperiora, ex flnidis obfervantur lixi-
viacumcalceviva, 0e ^l, it. cineribusvitis, quercus, fagi&cad
imicationem PUteri Prax.tom.3. f. ^7. confeda, aliquali Sp. V*
additione magis nobilitanda.

~ §• 4-

Sicca vero fub fomentorum ficcorum titulo in auxilium vo-
cantur tam Vegetabilia , mod6 §. 3. recenfita, quam anjmalhim
quorundam ftercora, e. g. bovin.ovill columb.&c. ita quidem,ut
velimmediate admoveantur cuti, vel facculo priusinclufa. Faten-
dum tamenoperationesejusmodificcorummedicaminum, conve-
nienti quia fluido, cum quo magis penetrare queant, deftituuntur,
vix adeo notabiles efle polTe, nifi facculi forfan eum faltem in finem
ufurpentuf, ut calidi emplaftris v. g. fuperimpofiti horum caloris
ratione promoveant adivitatem_».

Convenientius proin eadem ingredientia l.a. in Cataplafma-
sisredigunturconfiftentiam vCataplafmatalemmfunt & Emplaftw,

\ ~ . C]U2S

■quae medil demum humida inter & ficca frotmtur textura.
EmpLifHs autem proficuafunt: Emplaft. Oxycroc, Dia^ Dia-
phoret Minficht. ad Hydrop. Auguft de Galban.Crocat. Mmf&c.
oleo prkertim fi quodam v.g. f-lign. quajac. laurin. &c.«ttea fue-
rint malaxata, Ordiriario equidem Difcutientia hucusque dejcri-
pta in principio ac incremento cedematiscum Repellentibus didis
jubentur jungi,verum, cumfola Difcutientia iilo quoque tempore
propofito exacfe refpondeanrfcopo,Repeilentia penitus ornitterc
placuit. Interim quo Topica ipfa externa operentur citius, non iri-
confultum erit convenientes ipfis, fi affe£a ferat pars, defuper appli-
careDeIigationes,&comprimendo5& calorem partis intendendo
adeo pra?ftantes,ut///7*/f>w*w inthe fcverall Cbirurgicall Treatipts.
p. Sy sbsque his nil magni momenti in tumorum pituitoforurn cura-
tione pofTe pei fici pnonunciet proptereaque tibialia , manicas, &
Chirothecas, qus de die in diem ftringantur firmius, commendet.

§. 6\ ^

Sed per extraordinariam magis viam ferum educituttunc,
quandomedicamina mod6Iuftrata& adhibita fauftus effeaus ex-
cipit nullus : tum enim e Chirurgia Scarificationes in fubfidium
ducpnda?ea?que,cumferumeducendumcrafnus, k&tk q-v^ov po-
tiu<,feupertratfum&c#fim, quam kglt» xAyjynv £ verberatim &
punftim, ihftituenda?, attendendo una, an Oedema fuperficiale ma-
gis merit, an profundum, quo irtcifurs pariter vel fuperficialrter> vel
profunde infiigantur cuti.

§. %

In Prarfervatoria porro Indicatione, qua?circa Antecedentem
caufam occupata eft, & moxunacum Curatoria hic confulenda, Se-
rum vel abundans imminuendum, vel craffius incidendum atque
eliminandumeffe, Ventriculi it.digeftioni plusminus Mx fuceur-
rendurn, oftenditur. Utitaqueferi,fiadfit, tollatnf copia,Evacu-
antiauniverfalia , fpeciatim Cathartica, Diaphoreuca & Diuretiea
conducunt. Ex Catharticis inferviunt ea , qua- Phlegmagoga &
Hydragoga vulgo nuncupantur ; nempe e Vegetabilibus Rad. Ja-
Iapp.Bryon. Herb. SoIdanell.Afar. PuIp.CoIocynth.Sem.Cartham.
Agaricus, Gumm.jjcc. dePeru &c,Ex Mineralibus vero £ dulcis
prarftdeft,it. PiluL lares a Dn. Bojrie of ' theUfefulnefe of mtural

Phllofophjrom. i.^i«.adeMaudat»&M*J. defcripta?.- quibus
» vit cmoquepoterit addi.c.dupl. vei tripl. Qi pnus fixatusad
*um modum, quem QmU de Hset* m Prodrom. Chym.Rmon.
p. 28, «docet-?, ,

F $. 8. p

Diaphoretica verb inter ea feligenda veniunt,qua? naturz lunt
Ainz volat. fimplicia non minus, quam pr*parata, v. g. Rad An-
?el.Chin.Card.bened.Helen.Sarfapar.Levift. Herb.Fumar. Salv,
lutCard.bened.Origan.Rorifmar.Thym,Lign.Sa^rJu
iac &c Sp.e>Kc.rimpl.&aromatifatus,e.g.anifat.caryophylL&c.
t Sp & BvoL C.C.fangvin.hum. &c. qu* fingula ferum craffius zqj
incidendo ac abundans per diaphorefin ejiciendo non absqucfuc
fieiTuoperantur.

§. 9.

Quinimo pleraque exhifcediaphoreticis, fi neglefta fudons
cura ulurpantur, egregia ferum abundans per unnam evacuandi
pallentvirtute; quibusnibiiomin.us diureticum m fcopum ad)ici
adhuc poterunt ea omnia, qus alids in Hydrope diurefm ciere lau-
dantur v g.exSimplicibusRad,Bardan.Rufc.Fcenicul.Afparag.
Gramiru Herb. Feenicul. Ap. Aneth. Petrofelin. JBacc. Juniper. Fru-
dus Alkekeng. Sem. Dauc. &c. ex prarparatis vero Spintus aperitiv.
Penot. Sp . 0 & (D pr^fertim Sp. V. rite dulcificati, lt. Sp. mileped.
Q voiat.fucein. Qgenift. ftipid.fabar. &c,

§. 10, -

AnV.SonemautemEvacuantibusrecenfitisfemperpra-mitte-
te fit confultym, jure meritoque haereo. Ihevenm equidcm des Ttt-
meursp.m. 250. magnum fangvinis miflioni etiam repetitar in nottro
affedu attribuit efFedum ; aft, cum rationes ejustanti haud videan-
turmomenti^u^indirTerentemV.Sonishicufumnob^inh-igidi.

ori pra-primis climate viventibus, valeant perfuadere, vereor ne Au-
tor fibi,tanquam Chirurgo, magis Torfan , quam a?groto genero-
fo tafi confulat remedio. Quod enim aliqua* fangvmis parte ae-
tracTa calorem naturalem facilius per vafa diftribui ditfitat, vix nui
plethoraprarfente habetIocum,adeoque & V. Sonem tunc faltem,
quandoPlethorajunaamaxirae urget, inftituere convenit.

Hlnc quo ferum craffius frimifti)^rp0$@fo i %: %{~.
0*c. S- ®\at- Cryftalf . ArCaft.dupIicitJiquor terra? fol ? &c.
partim0ino.£ea? e.»g Rad Ari. Gentian Jmperat.Herb.Menth.
Cinam. Caryophyll. Zingib. Piper.Effent.Winth. centaur. mm.&c*
it.Tina. fimpL & compofit, &c, five fofa,five invicem commifta
ufurpentur, mukum prabent prsfidiL Salfa quippe remedia, pra?*
terquam quod pituitofas in prirais viis cruditates ferumque inM3
Sa craffiusattenuenf, & hoc commodi pra-ftant, ut Comminutas una
MxSx. partfeulas easqueinutiles ac e corpore profcribendas per di-
urefinblaadeeliminent. Salmofulphurea vero prarter eundera
comminutionis eftedum, Ventriculi quoque digeftiom plus minus
Isfaeoptime ftmul profprciunt, eamque fiad pituitofam vergat cru«
ditatemcorrigunt-». >: :: \ , . *

Etenim fTacida Ventrjculi nonnunquam combinetur cruditas»
aqua feri eatenus dependere poteft craffities,quatenus chylus fapo-
re fimili plus minus infedus ubi eommifcetur fero, hoc in coagulurtf
facillime modo eodem cosit,ac Ipiritum v.g.0is talem in extra va-
fato feroedereefFeaumobfervamus : tunc eorum medicaminum,.
quraridumcorrigunt, expetendum auxilium, fivehac terrea fint
acidum in primis viis abforbentia, v. g. ocul 69. lap. percar. man-
dib luc. pifc.C.C.coraIL&c. five 0ia alcaliaacidi texturam inver-
fentia, tam fixa , ud 0 abfinth. centaur. min, ?. &c. quifn volaulia*
e. g. SpiritlumbricoMerreftr.per putrefadionem paratus. &c.

Sofalndicano Vitalis breviter adhuc fupereft conilderancTav
adviriumconfervationemDia-tatali, qua antecedenti caute nul-
lumaccrefcitincrementum,collimans: inhacproin praefcribenda
eo minus exigitur laboris,quo magis nocivus fex rerum nonnatura-
KumufuseCap.i.5,,i4.iamdumpatuit. Quointuitu Aercahdus
feligatur &ficcus; Alimenta parciori capiantur manu & conco<3u
faciliora,it. aromatibus ritecondita Quieti acSomnomdulgeatur
moderate;- cura detur fedulo, quo excernenda excernantur & reti-
nenda retineantur ; tandem evitetur triftitia, & teuua potms exuttef
anrmus, s - ' , ,

§- 14.

Atque hxc de Cura Oedematis perfe&I Sc per refolutionem
"t 3 terminantis impraefentiarum annotafle fatis eft,quomodo enim oede-.

mati,fi durum evadat, emollientibus, qua? interjgummata prima*
$um ducunt, fuccurri debeat, item quomodo cedema, ubi in imper-
fe&um degenerarit, v. g. phlemonodes &c, fit traSandum,
ficco hac vice prarterire lubet pede properan-
tiad

F I N E

M,