Skip to main content

Full text of "Elementa physiologiae corporis humani .."

See other formats 


ofc  {?/-aa^o  l/zcisC' 


ELEMENTA 

PHYSIOLOGI^ 

CORPORIS    HUMANI, 

AUCTORE 

ALBERTO  V  HALLER 

DOMINO  IN  GOUMOENS  LE  JUX  ET  FEUDI  IN  EGLAGNENS. 

Prsefide  Societatls  Reg.  Scient.  Goetting.  Sodali  Acad.  Reg.  Scient.  Pari£ 

Reg.  Chir.  GalL  Imper.  Berolin.  Siiecic.  Bononienf.  Arcad.  Bavar. 

Societ.  Scient.  Britann.  Botann.  Flor.  Upfal.  Helvet.  Batavic, 

(Econom.  Bernenf.   In  Senatu   Supremo  Bernenli 

Ducentum-Viro  &c.  &c.  &c, 

TO  M  U  S    P  R  I  M  U  S/ 

FIBRA,  VASA.CIRGUITUS  S  ANGtJINIS,  GOR. 

EDITIO    PRIMA    NEAPOLITANA. 

Ob  expuJfos  errores,  prspofitam  CL.    MATANT    Prsfationem ,  novum  Auaomm 

&  Librorum  Indicera    adjeflum  ,    &  Au£loris    additiones    ftais  locis   appofitas , 

Tranfalpiua  editione  emendatior  ,  locupletior  ,  utiiior  ,    commodior  . 


N  E  A  P  O  L  I     MDCCLXXVI. 

Apud   V  I  N  C  E  N  T  I  U  M    U  R  S  I  N  U  M.       , 
Expcnlis  S  T  E  P  H  A  N  i    M  A  H  F  R  £  D  I  I. 

SUPERIORUM    FACULT'ATE. 


m 


ANTONII  MATANI 

In  Acad,  Ptfan,  Medictn,  Profejf,  Soctet.LondinenfMmfpS' 
lienf  Natur.  Curiof  SodaL  &c, 

m  HALLERIANAM  PHYSIOLOGIAM   INTRODUGTIO. 

PHysiologica  iiiter   elementa  ,  qu^e   fummam   utilitateni 
Medicinae  cultoribus  allatura  lucem  publicam  adfpexerunt, 
ea   laudanda   maxime    funt ,   quse   Hallero   au6lore    noftris 
fuiffe  abfoluta  teniporibus   gloriatur    humanum   genus .    In 
iis  equidem  id  omne  continetur,  quod  a  do^iifTurio  tantum 
viro  expe6lari  poterat ,  quem  veluti  fincerum   naturse   interpretem  , 
neque  parcum  laboris  triginta  quinque  annos   in  Phyfiologicis  inqui- 
fitionibus  infumfifTe  compertum  eft.    Ille  autem    in   hoc  magno  ope- 
re  rite  perficiendo  non  modo  multos  fcriptores  recenfuit  ,  ut  aditum. 
ad  eorum  teftiraonia  tyronibus  aperiret,  fed  quadringenta  etiam  ho- 
minum   cadavera    propria   manu   dilfecuit  ,    &   viginti   adnotationum- 
Anatomicarum  volumina    patienter  confcripfit.   Nerainem  latec  eum 
olim  difcipulum  extitifse    magni    Boerhaavii  ^    quem    anno   1738.  fe- 
ptuagenarium    interiifse    vidit    Batavia  j    doluitque    Europa    univerfa, 
cujus  pr^ceptor  jure  meritoque  vocatus  efi  (^),  eo  quod  prseter  alia 
egregia  opera    Phyfiologicas    prsefertim    inflitutiones   fumma   do6lrina 
refertas  circa  annum   1725.  confcripferit,  quas  Hallerus  ipfe  non  mi- 
nus  attente  quam  luculenter  commentariis  exoruavit .    Interim    vero 
non  jam  ut  a  celeberrimo    prsceptore   recederet ,    quem    Hippocratis 
exeraplo  tamquam  parentem  femper  eft  veneratus ,  fed  fmcero  veri- 
tatis   amore    permotus  ,    &    ab   inutiiibus  alienus    laudationibus  ,    de 
propria    confcribenda    Phyfiologia     cogitaverat ,    cuju^    primas    lineas 
Gotting<e  primum  edidit ,  ubi  Teptendecim  annis    moratus  efl:.  Tunc 
enim  ad  raagnum  opus  paratus  fe  ipfum,  multofque  ex  difTitis  etiam 
regionibus  Gottingam  properantes    in    rebus    Anatoraicis    exerceri  cu- 
rabat,  quod  quidem  reverfus  in  patriam,  amifsamque  adeptus  vale- 
tudinem ,  in  Elvetia  quoque  peragere  animalium    fubfidio    non  prs- 
iermiOt,  licet  gravioribus    Reipublica^    Bsmenfis   negotiis   implicare- 
tiir,  &  longum  tempus  in  Eotanicis  rebus  infumeret ,  in  quibus  mi- 
rifice  exceliuit.  Nec  immerito    Phyfiologiam    poterat    reddere  perfe- 

aio- 

(a)     Vid.  Hift.  de  f  Acad.  Royai,  des  Saenc.  Ann,  1738. 


61iorem,  qui  magno  donaru-?  mentls  acumine ,  propriique  etiaiit  cen- 

for  erroris ,  atque  alienoruni  laborum  laudator  non  invidus  ,  abdita 

humani  corporis  penetralia  lcrutatus  eft,  &  nova  quoque  inventa  iii 

Phyriologiam,  atque  Anatomen  introduxit  {a) ,  Ipfe  profe£lo  omnera 

pene  corporis  fabricam  ex  eellulari  tela  coalefcere  detexit ,  Sc  quid- 

quid  ad  pericardium,  venofum  cardiacarum  valvularum  anulum,cor- 

dis  evolutionem  ,    niotum  ,    5c    irritabilitatem    pertinet    obfervatione 

comprobavit  ,    adeoque    poft    ablationem    venofi    fanguirLis    in  dextra 

parte  vitam  in  fmiftra  fuperefse,  ejufque  motum  parum  in  vafis  mi- 

nimis  cohiberi    conftituit  .    Neque    fapientes    Medicos    latet    ponderis 

vim  in  venofum  fanguinem  ab  eo  fuiife  alfignatam  ,    contra^libiiita- 

tem  minimoruni  vaforum  reje£l:am,  effeftumque  derivationis,  ac  re- 

vulfionis  perpenfum.  Apparet    etiam  vires  attra6lrices    in  explicando 

poft  Ixiortem  fanguinis  motu  zh  Hallero  fuifse  confideratas,  artificia- 

lem    aneuryfmatum  ,    &    varicum    produ61ionera    peraflam  ,   craffitiei 

difcrimen  in  tunicis^^wteriofis  deteAum,  &  pulfus  venofi  ab  infpira'. 

tione  manantis  indolem   in    pulm.onibus ,    atque    iii    puhnonali   vena 

comprobatam.  Nonne  intercoftalium  mufculorum  a6lionem    in  attol- 

iendis    cofds ,    earumque   rotationem  ,  arteriarum   in    mammis  kten- 

tium    corpm.unicationem    cum    diaphragmate  ,    earumque    anulos ,   & 

connexiones  cum  externis  pe6^oris  vafis  ,    atque  etiam  quadruplicem 

in  peftore-   truncorum    arterioforum    di vifionem  ,   aerifque   abfentiam 

cftendit?  Tendinum  infoper,  iigamentorum  ,  &  durs  membranse  ce- 

rebri  infenfibilitatem  ,  ipfiufque  cerebri  fabrieam,  arterias,  emifsaria, 

rnotum,  atque  nervorum  communicationem  ,  pariterque  vim  mufcu- 

jarem,  atque  alia  ncn  p^uca  colluftrare  non  deftitir  *    Stomachi  taii- 

dem  iabricara  ,   omefiti   Iiminam  ,   arterias  pancreaticas  ,  ceiluiarem 

inteftinorum  teiam ,  valvularum    coli  menfuram  ,  capfulares  arterias, 

diverfarumque  arteriaruiii  naturam  ,   ac  multiplicia  generationis  my- 

fteria    referavit  .    Quamobrem    probe    omnes   intelligunt   qua  ratione 

tanti   momenti  opus  ampliirimo    cognitionum    apparatu    celeberrimus 

Au61:or  exornaverit,  &  femitam  ad  difficiiiora    fludia  hoc  noftro  fs- 

culo  Medicina:  cukoribus  aperuerit .    Haud    equidem    ignorari   potell 

funclionum  humani  corporis  explicationem  non  Anatomicis  duntaxat 

inniti  obfervationibus,  fed  ab  experimentis    affiduis  ,    &  a  Phyncaj  , 

atque  Mathefeos  legibus  efse  defumendam  ,    &    quidquid  Chymiam  , 

univeriamque  Naturalem   Hifloriam  compIe61:itur ,  efse  in  earum  col- 

lulfratione  maxime  necefsarium .  Quod  quidem    in  libris    ab  Halicro 

con- 

('.)    y^iL  Br-i':..a,   PhsacothiC,  rn  elo£.  H.il/er, 


confcriptis  facile  deprehenditur,  ac  prafertim  in  Phyfioiogia  ad  com- 
mune  humani  generis  emolumentnm  Latme  in  iucem^  edita  ,  quani 
elapfo  anno  17^4.  fuifse  penitus  abfolutam  ipfe  mihi  per  epiftolas 
humaniffime  declaravit.  jEquum  profe6lo  erat  Laufannenfi^  &  Go/-- 
tmgenfi  editioni  {a) ,  nec  non  Berollnenfi ,  quam  Germanice  reddidit 
Hallius^  haiicam  addere  ;  &  fiquidem  pofl  primum  yolumen  anno 
17^1.  Neapoli  editum  reliqua  minime  prodierunt,  fapienti  pruderiti- 
que  confiiio  fa61um  eft  ut  totum  opus  corre6lius  nunc  imprefsum  in 
lucem  erumperet  utilitatem  raaximam  ItaUs  allaturum  .  Et  fane 
omnem  compIe£^itur  humani  corporis  fcientiam  ,  eo  quod  non  mo- 
do  de  fibr^,  vaforumque  natura  ,  &  cordis  a^ione  in .  promovendo 
fanguinis  circuitu  inquirenda  Au6lor  do6liffimus  cogitaverit,  fed  etiani 
humorum  fecretiones,  refpirationis  ph^nomena,  ac  cerebri  fun6liones 
attento  examini  fubjicere  voluerit.  His  autem  ea,  qua  par  eft  dili- 
gentia  explanatis,  poft  perfpe6lam  nervorum,  murculorum,  fenfuum- 
que  do6lrinam,  deglutitionis  pr^eipue,  ftomachi,  omenti,iienis,  paii- 
creatis,  hepatis,  &  inteftinorum  officia  fcrutari  decrevit  ,  &  tandem 
cliilificationis,  renum,  vefic^,  nutritionis  ,  atque  generationis  natu- 
ram  non  pr^termittere.  Hinc  eft  quod  faciiior  Medicis  pate^t  aditug 
ad  univerfam  artem,  quam  profitentur,  talibufque  abuti  fubfidiis  ne- 
fas  efset  noftris  hifce  temporibus,  qu«  parum  videntut  habere  quod 
elapfis  invideant.  Quemadmodum  enim  non  exiguum  Medicina  af- 
lerret  aliquibus  detrimentum,  fi  ob  inutiles,  atque  obfoietas  Meden- 
tium  doarinas  pravaj  forfitan  opiniones  ja6larentLir  in  vulgus  ,  ita 
hominibus  prodefse  piurimum  poteft,  fi  ex  optimis,  atque  tutiffimis 
ea  fontibus  hauriatur.  H^c  funt  qu2  introdu6lionis  loco  ,  iicet  non 
fatis  pro  rei  dignitate,  dicenda  efse  conftitui  non  foium  ut  hoc  ipfum 
optantibus  morem  gererem  ,  fed  ut  etiam  Medicis  omnibus  magis 
inagifque  opus  utiliffimum  commendarem  ,  &  meis  prjefertim  difci- 
puiis,  qui  jam  pubiicum  aiiquod  Halleriand^  do6lrins  a  fe  ipfis  meo 
confiiio  receptJB  teftimonium  noviffime  prsbuerunt  (^).  Igitur^  duni 
amici  integerrimi,  fummique  viri  fapientiam  omni  iaude  majorem 
ob  aiiorum  ocuios  ponere  fum  meditatus  ,  iiiud  prscipue  in  votis 
iiabui  ut  iiiius  nempe  laboribus  fruerentur  omnes  ,  atque  affidue  le- 
gerent  aureum  opus,  cedroque  dignum  in  magnum  profe6lo  faluta- 
ris  artis  decus  redundaturum. 

(a)  Vid.  Jnurn,  (^con.    176^.  piig.  7.  ,.  > 

(b)  Vid.  Sich,   De  mhabn.   <&  fenfibU.    part.    ^mm^.co0,_  Pfop.   Medk,    Chmrg.  Q^ 
ValtanccL  De  fed.  Pleurh.  DiJJert.  Medic.  Pathologic,         ^ 


VI 


PRMFATIO  AUCTORIS. 


ERE  publica  effe,  fubinde  cujurque  artis  compendium-  icribi,  fagax  mo- 
nuit  Verulamius.  Conducit  progreffui  fcientiarum  ut  ,  quantum  profs- 
cerint,  fmgulis  fere  f^ECulis  notetur,  eaque  pars  veri  in  aliqua  tabula 
confervetur,  qua;  eo  tempore  innotuit.  Ab  hoc  quaii  tennino  profer- 
re  humanse  fcientiae  limites,  facilius  redditur  pofteris  &decoram,cum 
fponte  difpalefcat,  quid  quifque  ultra  priora  noviter  invenerit  .  Spes 
cnim  eft,  non  porro  pari  fegnitie  intra  eumdem  circulum  ,  molam  quafi  circumla- 
turos  homines,  fi  adeo  promta  res  fuerit  eos  convincere,  quam  certo  olim  nota 
fuerint,  qu«  nuper  proferunt.  Demum  cum  pauci  mortales  ea  fint  induftria ,  aut  ea 
fruantur  opportunitate,  ut  ipfi  verum  po^lfint  invenire  ,  &  cum  interim  corporis 
humani  fundiones  a  nemine  Medicorum  abfque  fjmmo  ejus  detrimento  ignorentur, 
e  re  erit  medicin^B  ,  promtuarium  aliquod  conftituiffe  ,  in  quo  tyrones  eiementa 
nobiliilimas  artis  facile  hauriant.  Ejufmodi  ego  opus  fcribere  fufcepi . 

Quando  vero  ad  hunc  librum  fcribendum  acceffi ,  dudum  in  phyfiologicis  labori- 
bus  majorem  vit^  meaj  partem  pofueram .  Neque  ergo  ignarus  adveaimagni,  quod 
mihi  imponebam,  oneris,  felix,  fi  perinde  gerendo  fuffecero. 

Qui  phyfiologiam  fcribit,  corporis  animalis  internos  motus  ,  vifcerumque  mune- 
ra,  &  humorum  mutationes,  &:  vires  exponendas  fumit  ,  quibus  vita  futlentatur; 
quibus  rerum  fpecies,  per  fenfus  accept^  ,  animaj  reprrefentantur  ;  quibus  viciffim 
lacerti  valent,  qui  mentis  reguntur  imperio;  quibus  alimenta  in  fuccos  noftros,adeo 
varios ,  convertuntur ;  quibus  demum  ex  iis  fliccrs ,  &  noftra  corpora  confervantur , 
&  humani  generis  jadura  novis  partubus  reparatur  •  AmpIifHmum  certe  penfum,  & 
unius  hominis  ingenio  fere  maius  . 

Et  primum,  cognofcenda  eft  fabrica  corporis  humani,  cujus  pene   infinitas  partes 
funt.  Qui  phyfiologiam  ab  anatome  avellere  ftuduerunt,  ii  certe  mihi  videnturcum 
mathematicis  poffe  comparari,  qui  machinae  alicujus  vires  &  fun61iones  calculo  ex- 
primere  fufcipiunt,  cujus  neque  rotas  cognitas  habent ,  neque  tympana,  nequemen- 
ibras ,  neque  materiem.  Mihi  vero  ab  iftis  «fopicis  per  aerem  architedis  adeo  alie- 
na  mens  eft  ,  ut  vix  quidquam  nos  in  phyfiologis   fcire    perfuadear  ,    nifi    qu«   per 
anatomen  didicimus .  Facile,  quam  vera  moneam  ,   perfuadebitur  ,    quicunque  eam^ 
corporis  humani  ceconomiam  ,  qua3  nunc  vulgo  innotuit,  cum  Fernelti,  aut  CafparJ 
Mofmanni  phyCologia  comparare  voluerit .  Ingenium  in  iis  viris   erat  ,  &   laborum 
affiduitas,  &  aliqua  anatome,_aut  ex  Gr«cis  haufta,  aut    ex   aliquibus  ,   (td   nimis, 
raris ,  corporum  humanorum  incifionibus.  Et  his  tamen  viris  neque  fanguinis  verus 
morus  innotuit,  neque  modus,  quo  lumen  per  oculos  refradum  vifionem    perficit  , 
neque  aut  via,  aut  artificium,  quo  chylus  ex  alimentis  expreffus   ad  fanguinem  ve- 
nit,  denique  ,  fi  licet  fincerum  effe ,  de  tota  phyfioiogia,  tantis  viris  vix  quidquam 
innotuit . 
_  Sed  longaeft  anatome,  multarumque  partium  ;  mufculi ,  offa  ,  vifcerum    exterior 
circumfcriptio,  &  fitus,  &  aliarum  partium   ad   alias   ratio  :    deinde   artenarum    6c 
venarum  his  noftris  demum  temporibus  nata  defcriptio  ,  nervorum   nondum    evolu- 
tus  labyrinrhus,  fubtilior  demum  minorum  partium  incifio  ,  quibus  vifcera  ,  &  glan- 
dulx ,  &  alias  confpicu^  corporis  animalis  partes  coraponuntur. 

Adeo  immeiifus  eft  ifte  labor ,  ut  magni  viri  iaudem  fint  confecuti  ,  qui  aliquam 


P    R    M    F    ^    T    I    0  ,  vrr 

ejus  particulam,  etlam  minutam,  etiam  faciiem,  hadenus  plene  tradiderunt  •  Cir- 
cuitus  fanguinis  Harvet  famam  immortalem  fecit;  unicum  vafculum  Wirfr.npit  aut 
Whartoni  nomen  dedicavit,  Ire  vero  per  omnia,  &  plene  omnes  regiones  corporis 
humani  perfpedas  habere,  id  quidem  &  seque  difficile,  &  sque  rarum  eft  ,  quam 
plena  omniuni  immenfae  regionis  pagorum,  rivorum ,  valiiumque  &  collium  hifto- 
ria.  Brevis  vita  eft,  brevior  vita  anatomici,  quam  fere  mors  abrumpit  ,  aut  aliud 
vitx  genus  interpeliat,  aut  certe  alia  civilis  vitaj  officia  turbant  .  Oftendi  poteft  , 
etiam  calculo  pofito,  fieri  non  poffe,  ut  intra  viginti  annos  partes  corporis  anima- 
lis  omnes  plene  peragrentur  :  fi  pr£eterea  in  calculum  eam  varietatem  receperis  , 
quas  in  fabrica  partium  eft,  &  quam  oportet  repetitis  experimencis  exhaurire  ,  ni(i 
velis  ida  parte  veri  fubfiftere ,  inque  perpetuo  periculo  ejus  adeo  familiaris  erroris 
morari,  in  quem  unica,  unius  exempii  ,  obfervatio  nos  prscipitat  .  Id  enim  faspe , 
ex  eo  vitio,  pro  vero  recipimus,  quod  rariftime  verum  fit  ,  &  cujus  oppofira  fa- 
brica  poteft  frequentior  efle,  perque  vicium  numerum  pro  naturs  confilio  confir- 
mari .  Si  quis  noiit  nobis ,  noftras  difficultates  fatentibus ,  aufcuitare  ,  nervorum  is 
fcribat  hiftoriam  ,  decimoque  snno  pergat  fidem  noftrsB  confeflioni  negare  ,  fi  per- 
gere  poterit .  Ejus  enim  ftudii ,  poft  centum  annorura  ,  in  adeo  numerofis  theatris , 
conjundi  labores,  vix  quidquam  digne  &  plene  innotuit  ,  pr^gter  quinti  &  feptimi 
paris  hiftoriam,  quam  IJL  Mekelius  dedit,  oculique  nervos  Zinnranos. 

Verum  ab  humana  anatome  phyfioiogia  minime  plena  repetetur  .  Quotidie  ex- 
perior,  de  plerarumque  partium  corporis  animati  fundione  non  poife  fmcerum  ju- 
dicium  ferri ,  nifi  ejirfdem  partis  fabrica  Sc  m  homine,  &  in  variis  quaxirupedibus  , 
&  in  avibus,  &  in  pifcibus,  fspe  etiam  in  infedis  innotuerit  .  la  exempio  ,  de 
hepatis  bile,  deque  bile  qua3ritur,  in  veficula  fellea  nata  .  Dubitatur  ,  an  in  hepa- 
te  omnis  paretur,  an  omnis  in  veficula,  an  in  illo  vifcere  aliqua  ,  &  in  recepta- 
culo,  quod  dixi ,  iterum  alia  pars  bilis  nafcatur.  Difi&cillimum  foret  ,  de  hac  lite 
ex  foio  hominis  cadavere  definire  :  fed  animalia  fubveniunt.  Et  primo  oftendunt  , 
multas  grandefque  beftias  in  hepate  folo,  abfque  ulla  veficuia  ,  bilem  bonam  pa- 
rare .  Deinde  nullum  animal  veficulam  habere  abfque  liepate  :  nullum  veficuiam  ab 
hepate  ita  feparatam ,  quin  vei  innafcatur  iili  vifceri ,  vei  cum  ejus  excretorio  ca- 
nale  communicet.  Vides  adeo,  biiem  hepate  egere ,  in  quo  paretur  ,  Teficula  noti 
egere  ;  non  ergo  in  veficula  nafci ,  ex  liepate  vero  in  veficulam  tranfire .  Alias ,  ni- 
mis  forre  hoc  loco  fubtiies ,  (imiiis  argumenti ,  comparatas  anatomes  utilitates  per 
torum  opus  meum  difperH. 

Dififcanda  ergo  animaiia.  Verurii  niinime  tufficeret  cadavera  diffeeuiffe  ,  viva  iii- 
cidiife  neceiTe  efl .  A  cadavere  motus  abeft ,  omnem  ergo  motum  in  vivo  ani-maie 
fpeculari  oportet.  Sed  in  moru  animati  corporis  interno  &  externo  tota  phyfiolo- 
gia  verfatur.  Ergo  ad  fanguinis  circuitnm  ,  ad  ejus  fubtiliores  motus  perfpiciendos, 
ad  refpirationem  ,  ad  incremenca  corporis  &  oifium ,  ad  inreftinorum  reptatum  ,  5c 
chyii  iter  inteiiigendum ,  abique  vivorum  animalium  ftrage  nihii  omnino  profici 
poteft.  Unicum"fa:pe  experimentum  integrorum  annorum  laboriofa  figmenta  refuta- 
vit .  Hi£c  crudeiitas  ad  veram  phyfiologiam  pius  contuiit  ,  quam  omhes  fere  aii;E 
artes,  quarum  confpirante  opera  noftra  fcientia  convaiuit. 

Sed  &  morboforum  cadaverum  inciforum  plurima  commoda  funt  .  Sit  fundio 
cuicunique  corporis  parti  vulgo  adfcripta,  velifque  refcire,  num  vere  id  Cjus  parcis 
officium  fit,  quod  creditur:  non  certius  definies  ,  quam  incifis  corporibus  ,  in  qui- 
bus  ea  pars  vitiata  fuerit.  Si  ea  fundio  fuperfuic,  cum  id  orgaaum  vitio  iaboraret, 
non  eft  ejus,  qusB  dicebatur,  utiiitas.  Sl  fliblata  fjit  in  eo  corpore  fun<Sio  ,  cujus 
particula,  de  qua  quaerjtur,  vitiata  fuit ,  valde  erit  vero  proximum,  hanc  fuiffe  ejus 
partis  fun£lionem,  qua;  fublata  fuit . 

Iterum  cum  minuciiE  fint,  &  elementa  corpor"? ,  in  quibus  ii  motus  peraguntur , 
quibus,  phyfiologia  tota  conftac,  &  cum  ocuh  noil:ri,.ad  vita-  munera  nati  ,  adquc 

*     z  profpi- 


yiir  \  of    U    C    T    0    R    I    S, 

profpicienda  eminus,  quse  corpori  noftro  aut  falutem  adferre  pofTunt  j  autperniciem, 
iupereft,  ut  microfcopio  oculos  armemus,  quibus  in  eas  minurias  penetremus .  Abf- 
que  convexis  vitris  neque  fanguineorum  globulorum  figuram  &  turbines ,  nequc  am- 
niatos  hofpites  feminis  mafculi ,  neque  miram  iilam  pulchritadinem  oculi  humani , 
neque  incrementa  oflium ,  neque  plurimas  alias  vitae  animalis  primarias  funciiones 
unquam  intelliges. 

Omitto  artificia  incifionum  auxiliaria ,  injeflionem,  exficcationem  ,  &  quse  fjnt 
hujus  generis,quse  poffis  pro  parte  aliqua  incifionis  habere,  etfi  certe  etiam  hapc  ar- 
tificia  adeo  &  multa.funt,  &  difficilia  ,  ut  <&  otii  magnam  fibi  partem  fumant,  8c 
vel  fola  celebritatem  fuis  cultoribus  impertierint . 

Eft  in  his  omnibus  ars  quaedam  inveniendi  ,  qus  breviter  dici  non  potfft  ,  & 
quam  paucis  mortalibus  natura  conceffit .  Oportet  abfque  prasjudicioad  opus  venire, 
non  eo  animo  ut  videas,  quas  clafficus  audor  defcripfit  ,,•  fed  ea  cum  voiuntate,  ut 
ea  videas,  qus  natura  fecit .  Oportet  eamdem  particulam  ,  vifcus  in  exemplo  ali- 
quod  ,  primum  in  fitu  fuifque  cum  vinculis  contempiari .  Profe6loribus  prioris  f^culi 
id  in  univerfum  fraudi  fuit,  quod  eam  contemplationem  negiexerint  ."Oportet  om- 
nes  ejus  vifceris  partes ,  arteriolas ,  venulas ,  nervulos  ,  omnes  limites ,  &  ciircumfcri- 
ptiones  perfpicere  ,  &  patienter  defcribere:  &  tum  demum  integrum  vifcus  de  cellu- 
lofis  vinculis  folvere,  deque  vicinia  lente  feparare,  ut  paulatim  mundetur.  Sed  me- 
-morem  Te  efle  oportet  quid  fit ,  quod  mundando  rejecifti  .  Solum  denique  liberum- 
^ue  id  vifcus  per  omnes  facies,  per  omnes  figuras  ,  exterius  &  intus  contemplari 
neceffe  eft.  Saspe  Juverit  cellulofam  telam  undique  folvere  :  ita  veficulaj  femin:iles , 
fo  textu  remoto,  in  unicum,  fed  ramofum  ,  inteftinum  refolvuntur  :  ita  cifterna 
thyli  non  in  loculos,  fed  in  canales  iymphaticos  difcedit :  ita  in  unicum  vafculum 
difibluta  epididymis  extenditur  .•  Sed  incorruptas  etiam  particulas ,  angulofque  nondum 
muratos,  vaforumque  diametrum  metiri  fspe  utilitatem  habebit. 

Maceratio  fimJIia  facit,  &;  membranas  in  fua  elementa  reftituit .  Inflatio  cellulo- 
fas  telas  immenfum  auget,  &  oftendit,  qua  parte  nullas  credebanturineife.  Sed  hazc 
infinita  funt. 

_  Eft  in  his  omnibus  experimentis  lex,  cujus  neglef^ie  poenas  maximi  aliquandovi- 
ri  luerunt.  NuIIum  unquam  experimentum,  adminiftratio  nulla  ,  femel  debet  infti- 
tui ;  neque  verum  innotefcit,  nifi  ex  conftante  repetitorum  periculorum  eventu  . 
Plurima  funt  aliena,  quae  fe  in  experimenta  immifcent  :  difcedunt  ca  in  reperendo, 
ideq  quia  aliena  funt,  &  pura  fuperfunt,  quse  ideo  perpetuofimilitereveniunt  ,quod- 
ex  ipfa  rei  natura  fluant.  Sed  &  natura  variabilis  eft  ,  <5c  fola  repetitione  ejus-  qua- 
fi  fenfus  &  voluntas  difpalefcit.  Hxc  iex  ,  prioribus  temporibus  parum  perfpeda, 
Morgagno  in  primis  au6iore  in  anatomen  illata  eft. 

Chemia  fpecies  quadam  eft  anatom.es.  Uti  enim  vulgatior  illa  partes  corporis  ani- 
mati  folidas  fuas  in  particulas  refolvit,  ita  putredo,  &  ignis  ,  d<.  admifti  not^  efii- 
cacis  liquores ,  humores  in  fuos  fales ,  fua  olea ,  fuam  aquam  difcedere  eogunt .  Na- 
turam  ergo  fanguinis,  kdiis,  urin^ ,  bilis,  pinguem,  mitem  ,  lixiviofara ,  aur  aliam 
quamcumque  fola  chemia  revelat .  Non  oportet  autem  immemorem  effe ,  quantafit 
ignis,  aut  putredinis,  in  mutanda  corpora  poteftas ,  neque  im.prudenter  decetrecipi, 
eos  in  noftris  huraoribus  fales  fuitTe  ,  quos  ignis  exinde  formavit. 

Verum  ,  cum  tota  phyfiologia  fit  motuum  enarratio ,  quibus  animata  macbinaagi- 
tatur,  cumque  omnium  motuum  fua  fint  leges,  intelligitur,  quare  ftib  finem  prioris 
ficculi  mechanica,  &  hydroftatica ,  atque  hydraulica  prascepta  in  phyfiologiam  tradu- 
61a  fint.  Non  caret  equidem  harum  artium  utilitas  fais  difficultatibus ,  &  fi  omnia 
compuraveris ,  quas  bona  malave  ab  earum  culcoribus  in  phyfiologiitm  introdu6ta  funr, 
erunt  forte ,  qui  feliciter  nos  bonis  carituros  ajant,  fi  una  malis  liberaremur.Mulra 
cnim  funt  in  animali  machina,  qua2  a  communibus  legibus  mechanicis  valde  aliena 
funt  .•  motus  magni  a  parvis  caufis  excitati :  celeritates  hymorum  per  eas  cauias  pa- 


rum  diminut»,  a  qulbus  per  receptas  leges  eas  frangi  oportuerat  :  motu5  a  caulis 
penitus  incognitis  irrepentes :  motus  vehementes,  a  debilibus  fibris  produth:  decur- 
tationes  fibrarum  om_ni  calculo  majores,  &  qus  alia  .  Non  ideo  repudianda*]  ieges 
crediderim,  quibus  extra  corpus  animale  vires  motrices  reguntur:  id  volo,  ii^jnquam 
transferendas  ad  noftras  animati  corporis  machinas,  nifi  experimentum  co»fenierJt  . 
Facile  enim  ,  vel  in  unico  exemplo,  intelligitur,  aqu^  flueiitis  conditjonesahas  etie 
debere  in  canalibus ,  qui  fuarum  aquarum  motui  nihil  addunt  :  alias  vero  ,  n  per 
canales  fluxerint  animaros ,  qui  varie  &  novam  celeritatem  fuis  humorjous  tnbuunt, 
&:  e  diverfo  ,  eorum  progreffum  contrariis  viribus  enatis  inhibent . 

Iterum,  ne  metu  aliquo  tyrones  abfterreantur ,  quando  calculos  longos ,  &  perple- 
xos,  fibi  imperari  credent,  intelligent  rebus  m.elius  perfpedis  ,  facihores  folutiones 
ex  calculo  &  analyfi  peti ;  veras  vero ,  &  natura  rerum  iliuftrantes  ,  comtrudtiones 
a  fola  fere  geometria  vulgari ,  per  triangula  &  quadrata  repeti  .  Nfhil  ultra  repe- 
rias  in  Borelli  opere ,  pleniffimo  eorum ,  quai  a  jatromathematicis  prpfecta  funt :  <k 
fere  faciliora  funt ,  qus  Stephanus  Baies  propofuit ,  qui  quidem  in  experimento  po- 
tius,  quam  in  calculo,  fubftitit,  neque  eo  minus  communis  fere  fontis  ioco  eft,  ex 
quo  nuperi  ,  de  ea  feda  viri  ,  hauriunt ,  quam  diximus  . 

Vaftiffimi  ftudii  primas  quafi  lineas  circumfcripfij  Sed  reclamabit,  cuicumque  tan- 
ta  officia  imponuntur,  non  unius  hominis  iaborem  effe  ^  quem  a  phyfiologo  poftuh- 
mus  .  Non.  poteft  unus  omnem  humanje  anatomes  ambitum  pro  dignitate  compleci!: 
etiam  minus  omnia  poterit  animalia  fecare,  aut  chemiam  cum  diffedionibusconjua- 
gere,  aut  infinitam  vim  experimentorum  folus  fufcipere,  qux  ad  om.nes  clsftes  ma- 
tuum  animalium  declarandas  ,  requiruntur. 

Non  ideo  deCperandum  eft .  Etfi  enim  nemo  anatomicorum  fatis  multa  corparsi^- 
cuit ,  etfi  nulla  pars  otii  utilius  collocatur ,  quam  in  nacura  contemplanda,  func  ta- 
men  auxihares  copix  ,  qus  debilitati  humante,  &  breviori  vitaj  ,  &  non  perpetuis 
opportunitatibus  fubveniant .  Navigatio  in  noftras  boreales  terras  indorum  aromata 
convehit ,  &  utriufque  tropici  delicias,  &  alttrius  orbis  medicamenta.  Ita  ledio  li- 
brorum,  bonas  rerum  defcriptiones,  utilia  experimenta,  morboforumcorporuniaptas 
noftris  finibus  incifiones ,  nobis,  neque  caro  vendit,  quas  non  licuerit  propriis  exhai*- 
rire  laboribus .  Totius  antiquitatis  thefauri  ,  fed  in  primis  cerrtura  &  viginti  annorum 
inventa  ,  nobis  fe  offerunt ,  qui  novifTime  elapfi  funt ,  &  quibus  plus  omnino  ad  co- 
gnofceiidum  verum  profeftum  eft  ,  quam  quinqfiaginta,  qus  prxcefferunt  ,  fa^culis. 
Magna  academiarum  diaria  varietatem  reconditorum  ,  neque  privato  femper  homiini 
imitandorum  ,  experimentorum, ,  &  hiftorias  peculiares  rrobis  offerunt  ,  quaj  paucis 
paginis  mukorum  annorum  iabores  continent.  Ita  alias  &  alias  corporispartes  pro- 
prias  fibi  paffira  fecerunr  viri ,  ad  inquirendum  nati ,  &  pertinaci  in  unica  provin- 
cia  folertia,  eam  exhauferunt .  Vides  fpem  nafci,etiamin  iiscorporis  humaniprovin- 
ciis  Te  non  penitus  peregrinum  fore ,  quas  nunquam  nifi  curfira  Tibi  invifere  iicuerir. 

Audio  reclamantes  librorum  contemptores,  qui  nihillegunt ,  nifi  noviterinventum, 
quiauBores  nunquam  nominant,  quin  una  refutent.  Vulgo  ita  fentitur  in  gente  in- 
geniofa,  &  acri,  qu*am  a  iegendis  iibris  fxpe  linguarum  ignorantia  abfterret,  quanm 
ad  naturam  audiendam  oppcrtunitas  incidendoruni  cadLwerum  invitat,  quamdenique 
ardor  enitendi ,  prsmiorumque,,  &  academrcorum  tituiorumi  cupido  follicitat  . 

Redte  hadenus ,  fi  eos  monitos  volunt  ,  qui  legunt  ,  homiaum  fe  fcripta  legere, 
falli  eos,  adeoque  fallere ,  naturam.  idem  elfe  cum  vero  .  Re61e  fi  quoddie  incul- 
cant,  plus  luminis-,  plus  veri  in  rebus  infpedis  effe ,  quam  etiam  in  vera  edrum  re- 
rum  hiftoi-ia  .  Re£le  fi  repetunt ,  leflos  libros  nihil  novi  cognitioni  humanx  addere, 
thefauros  effe^  qui  numerando  non  augentur :  folam  naturam  nunquamconruli  ,quin 
nos  doceat  ,  inexhauftum  fontem  elfe,  ex  qua  &  prima  fsecula  verum  hauferunt,  ik 
pofteritas  minime  diminutum  hauriet .  Scja  nova  eft ,  fola  fida,  nunqu.^m  fstis  coli- 
tur,  nuRquara  fruftra. 

Veruiii 


X  ^.A    <J    C     T    G     R     I    S. 

Verum  mmls  acres  ii  viri  erunt,  fi  ideo  nolent ,  nos  vere  per  libros  prbficere  dz 
ea  forte  ratio  eft  ,  qu»  interceffit  ,  quo  mims  longe  paffmi  &  in  anatome  &in 
phvfiolosia  progrederentur .  Coram  vjdeo  exemplum  ,  virum  qui  experimenta  facif 
&  'nonnunquam  repetit,  mgenio  vero  etiam  m  ea  gente  excellit  ,  qux  ingenio  emi- 
net.  Verum  non  legit,  jgnorat  rationes  dudum  m  utrum.que  fenfum  propofitas  non 
percipit,  quantis ,  quam  dudum  enarratis  ,  difficultatibus  ea  hypothefis  prema^ur 
quam  confidenter  proponit.  idem  librorum  leflio  facit,  quod  peregrinationes .  Dutn 
varios  gentium  mores  ,  &  diverfas  religiones ,  &  aiia  de  rebus  humanis  judicia  au- 
dinius,  eximus  utique  de  exiguo  circuio  ,  quo  nos  educatio  noftra  &  praeceptorum 
veneratio  circumfcripfit ,  &  difcimus ,  non  au^loritate ,  fed  rationibus ,  adfenfum  no- 
ftrum  tiare.  Sed  infinita  etiam  femina  veri j5er  libros  difperfa  latent  ,  qus  nulla  in- 
duftria  de  proprio  fund(     '  ^      -   nc   . 

cifiones  etiam  in  iongif 

norum,  vifcera  rimari  _  

gionum  animati  corporis  hiftoriis ,  quales  felicibus  Natur^e  cuitoribus  debemus ,  quo- 
rum  nomina  continuo  exprimentur.  Velifne  carere  Svvammerdamianis  ^  fupra  huma- 
nam  patientiam  fubtilibus  ,  experimentis  ,  fperafne  Te  eumdem  ,  &  infefta  incifu- 
rum  ,  ut  Svvamynerdamhis ,  &  nervos  ut  Mekelius,  &  mufcuios  ut  ^l^inus  ? 

Id  equidem  video ,  iaboriofam  rem  elfe  libros  legere  ,  volumina  exftare  pene  in- 
numera  ,  fcripta  diverfis  iinguis,  multa  inutilia  ,  multa  repetita  plerifque  operibus 
conrineri ,  neque  fidem  femper  &  indullriam  autJorum  eam  'elfe,  fuper^quam  ^firmum 
coroll-.rium  ftruas  .  Oportebit  pertinaci  jabore ,  fed  judicio  una  utf  plurimo  &  diffi- 
ciii ,  ut  veros  rerum  eventus  ab  erroribus  fepares,  quos  pra;judicata  opinio,&  fcho- 
Ix  auftoritp.s ,  &  ornanda:  hypothefeos  amor  adeo  frequenter  per  optimos  fcriptores 
diiTeminavit  .  Neque  tamen  fupra  vires  humanas  erit  aut  legendi  iabor  ,  aut  fpes 
difcernendi  veri,  quam  propria  experimenta  piurimum  adjuvabunt.  Difces  enim  eum 
fidum  audorem  elfe ,  cum  quo  Naturam  fa^pius  confentire  videbis. 

Oftendi  hadlenus ,  quam  mihi  fpeciem  aniino  conceperim  ejus  operis,  quod  eden- 
dum  aggredior.  Licet,  ni  faiior,  plus  fiduci^e  in  eo  homine  ponere,qui  fuorum  of- 
ficiorum  gnarus  fuerit ,  neque  temeraria  confidentia  leve  crediderit  onus,fuis  hume- 
ris  majus  fenfurus,  fi  cjus  diificultatem  candidus  ponderaffet .  Non  ideo  vero  parem 
me  crediderim  operi ;  quid  tamen  fecerim  enarrabo^quo  minus  penitusimpar  forem. 

Ab  anno  1729.  cepi  in  Boerhaavii  Phyfioiogiam  commentari  ,  iibros  omnis  gene- 
ris  iegere  ,  &  decerpere  undique ,  qu£B  mihi  ad  eos  commentarios  utilia  viderentur. 
In  aiieniffimis  f^pe  fcriptis,  m  itinerariis ,  in  civili  hiftoria  reperi ,  quod  fuo  ioco 
non  incommode  repeterem.  Subinde  etiam  experimenta  faciebam  ,  corpora  incide- 
bam  &  hominum ,  &  animalium .  Theatro  denique  anatomico  ,  a  Repubiica  impe- 
trato,  ad  meos  fines  uti  non  negiexi- 

Anno  1796.  Gottingam  vocatus  ,  feptemdecim  in  e-a  Academia  annis  vixi  ,  non 
aiibi  moriturus,nifi  infirma  vaietudo  rae  in  eum  m^etum  conjeciifet  ,&  vitam  m.eam 
paucos  poft  annos  publice  inutilem  futuram,  &  certam  ante  diem  mortem,  Eo  ergo 
ioco  I=:gendo,&  diffecando  plurimum  profeci,  Cadavera  humana'incidi  fere  trecenra 
&  quinquagiina  ,  viva  animalia  numerofiora,  quam  abfque  glorise  fufpicione  eniime- 
rare  fas  {\i.  QviX  vidi  ,  ea  ia  adverfaria  fincerus  retuli  .  Cum  prscipiti  equidem  , 
hinc  merito  imperfedo,  ftudio  mBoerbaavii  Pra:ie£liones  commentarer ,  eam  certe 
utilitatem  ex  eo  opere  retuli,  ut  difcerem ,  (^ux  partes  anatomes,  qusve  experimen- 
ta  perficere  oportcret  .  Ea  dubia  in  tabulas  refcrebam  ,  &  proxirais  occafionibus 
utehar,  ut  qusftionibus  m.ihi  propofifis  ,  natura  cordulta  fatisfeceret ._ 

Deinde,  cum  ab  anno  fere  1746.  A.cademia  convaluiiTet  ,  &  plurimi  ,  de  variis 
gentibu?;  feiccli ,  juvcnes  pailim  Gottingam  confiuerent,  occafione  feliciter  ufus  fjm. 
Quoties  honorc-5  medicos  pttituri ,  in^uguraiem  difputationem  parabant ,  perfuadebam 
K;c;ie,  ut  difficilcm  aiiquam  partem  anatomes  fibi  fumerent  ,  in  quam  duarum  fere 

hye- 


P    R    M    F    ^  T    I   0  xi 

hyemum  fabores  impenderent .  Id  confilium  &  candidatis  gloriofum  eveniebat ,  & 
mihi  proDriarum  incifionum  faciebat  compendium  (^).  Non  alia  arte  certe  poffet 
ad  perfedlionem  anatomes  propius  accedi ,  fiinAcademia  opportunitatibus  divitehoc 
confilium  per  annos ,  &  per  fascula  urgeretur  ,  &  pr^terea  ,  ut  Gottmgae  quidem , 
ardor  aliquis  &:  xmulatio,  &  publicum  praemium  accederet. 

~  Bernam  redux,  recuperata  in  patria  valetudine  ,  occafionibus' vero  cadaverum  m- 
cidendorum  exclufus ,  ad  experimenta  me  converti,qu«  fola  in  mea  poteftate  fupe- 
rerant.  Ergo  vivis  in  animalibus  cordis  motum  &  refpirationem  ;  fed  in  pnmis  ati- 
nis  1754.  1755.  175^'  ^  1757-  fanguinis  per  pellucida  animalium  frigidorum  vala 
iter,  &  pulli  falientis  phsnomena,  &  offium  in  nafcente  ave  formationem  ,  pluri- 
mis  experimentis  perfecutus ,  aliud  tempus  deftino  repetendis  periculis,ad  generatio- 
nis  hiftoriam,&  primordia  nafcentis  animalis  pertinemibus.  Quo  tempore  hanc  priE- 
fationem  Ledor  leget ,  quatuor  exftabunt  horum  experimentorum  tomi  C^) ,  quibus 
teftimonia  pro  mea  fententia  continentur.  ,  , 

•  Copias  meas  enarravi,  fed  eas  non  fufficere  facile  perfuadeor  .  Intelligo  enim , 
varias  effe  corporis  humani  particulas,  quas  non  fatis  repetito,  aut  fatis  curiofe,  ri- 
matus  fum,  aut  quibus  adminiftrationes  neceflfarias  &  diflficiles  impendere  non  Iicuit, 
per  quas  folas  innotefcunt .  Experimentis  etiam  nonnuUis  deftituor ,  qus  apparatum 
aliquem  inftrumentorum  defiderant ,  fupra  meas  fortunas  pofitum  :  ejufmodi  funt , 
quse  ad  lucem  pertinent  &  ad  colores  .  Neque  fabricam  animalium  fatis  frequenter, 
0tifque  ftudiofe  ,  fcrutari  licuit,  etfi  huic  quidem  vitio  ,  quotidle,  quantum  licet , 
niedeor.  Erunt  etiam  qui  in  dKdpulo  Joannts  BernouUii  reconditse  analyfeos  ma- 
jorem  peritiam  defiderabunt .  Quare  in  propriarum  facultatuin  brevitate  ,  neceffe  fuit 
JEs  alienum  contrahere  Qujs  in  nonnullis  particulis  corporis  narnani  non  fatis  fub^i- 
liter  rimatus  fum,  ea  ex  ^lbino^  ex  Rf.yjchio ^  ex  aliis  fidis  fontibus  recepi ,  hade- 
nus  harum  rerum  peritus ,  ut  minus  facile  fit  mibi  imponere  .  Phyfica  experimenta 
ex  }.  Theophilo  Defaguliers  ,  ex  Smithio  ,  ex  Mufchenhroeckio  recepi  .  Ubi  omnia 
me  deftituerunt,  pene  fupplevi  hiatum  ,  dum  deftituere  ingenue  faffus  fum . 

Supereft,  ut  de  ftudio  meo  &  confilio  operis  aliqua  prjefatus  ofteiidam,  qua  ratio- 
ne  mea  materie  fim  ufus .  Defcriptiones  in  univerfum  ex  adverfariis  meis  recepi  , 
ad  naturam  fadas  :  &  in  unam  ,  ut  potui ,  multas  meas  hiftorias  contraxi ,  quoties 
rnult».  fuerunt,  fuerunt  autem  fere  ubique  .  Adjeci  aliquando  ,  qua;  alii  pra^ter  mea 
viderunt.  Citavi  plurimos  audorum  locos  ,  plerumque  ut  fuus  cuique  conftaret  ho- 
nor.  Futidum  enim  mihi  dudum  vifum  eft,  neque  dignum  bono  yiro,  vel  tacendo 
inventoris  nomen,  mihi  tribuere,  qus  priores  alii  proprio  iabore  inveniffent.  Saspif- 
fime  unice  auclores  citavi ,  qui  mecum  confentirent  aliquando  ,  qui  contraria  meo- 
rum  fcripferunt  ,  dlfficills  ad  refutandum  &  cupidus  evitandarum  animadverfionum . 
Keque  adeo  locos  auclorum,quos  excita,  pro  fontibus  mearum  defcriptionum  habe- 
ri  velim,  fponte  moniturus,  quoties  omninO  pro  fonribus  fuerunt. 

In  hiftoricas  nonnunquam  de  inventoribus  difquifitiones  non  invitus  me  demifi,  ut 
aliqua  leviori  difputatione  animum  lecloris  laxarem  ,  quem  minutas  rerum  delinea- 
tiones  fatigant. 

In  defcribendis  partibus  corporis  animalis  minus  aliquanto  longius  ful ,  quam  qui- 
dem  nonnulli  recentiorum  foient.  Solet  enim  inevitabile   t^dium   profufas  illas  mi- 

nutia- 

(a)  Ita  natae  funt  difputationes  CI.  virorum  MekeUi ,  Zinnii  ,  S^yacgelii ,  Atnivillii  ,  TrendeknhuYgii  ^ 
Noreenli,  Felids  ^  Afchii  ^  L,  B.  V.  Brunn  ,  Zimmermanm .,  Walflorfii  ■,  Kuhlemanni  ,  Rh.idefd  ,  Schoiin- 
geri ,  FoJJli  ,  Detlefii ,  Remi  ^  Caflelli,  Alh>echti  ,  Rungii  demum  &  Dur.tz.ii  ,&  nuUi  inferior  difp. 
yinHerJchii ,  nifi  hanc  infelix  fatum  fup-preffifiTet  , 

Ct»)  De  partibus  fenfilibus  &  irritabilibas  Laufann-  S;since  I75<?.  De  motu  fanguinis  &  vens  feftione  , 
ibid.  eod.  anna .  De  evolutione  cordis  j  de  ofrmrn  formatione,  deque  refpiratione  :  Laufanns  1757.  2.  Tom. 
Aha  fparfa ,  ad  digeftionem  ciborum ,  ad  vocrem  adque  alia  vicse  animatss  munia  ,  ex  adverfariis  meis  in 
phyliologiam  tranftuli , 


XM  ^    U    C    T    O    R     I    s. 

nutiarum  enumerationes   fequi  ,    quarum   pricterea   urilitas   plerumque  vix  ulla  eft- 
AJiJs  videbor  in  eodem  ftudio  nimius  fuiffe.  Veram  menfuram  quis  definiverit? 

Humanum  corpus  omnino  defcripfi  ,  in  quo  fecando  tot  annos  trivi ,  ut  ejus  fa- 
bricam  non  unice  videre  licuerit  ,  fed  repetito  videre  ,  tantaque  cum  ubertate  ex- 
psrimentorum,  ut  etiam,  quid  perpetuum,  quid  frequens ,  quid  rarum  fit ,  pierum- 
que  definire  licuerit.  Addidi  rationes  ,  dedi  brutorum  animalium  analogias,  &  noa- 
Eunquam  etiam  ad  minutiorem  fabricam  iifdem  fum  ufus  ,  ut  monerem  tam.en  , 
hominemne  defcriberem,  an  beftiam  .  Magis  enim  &  magis  difco  ,  elementa  corpo- 
ris,  &  quidquid  eft  fubtilius  ,  in  diverfis  quadrupedibus  'omnino  ejufdem  effe  fabri- 
cz;  majores  vero  &  craffiores  partes  pro  muneribus  variare  ,  qua;  cuique  generi 
anim.alium  Creator  pra^fcripferit . 

In  exfcribendis  aliorum  au^lorum  experimentis,  utilibufque  fragmentis,  facile  in- 
telligo ,  ex  ubertate  rerum ,  temporifque  penuria  ,  &  importunis  mterpellationibus , 
potuine  fubinde  erroneas  paginas  ,  rarius  omnino  erronea  rerum  teftimonia  in  opus 
xneum  tranfire  .  Hanc  culpam  ,  aegre  ab  humana  conditione  feparabilem  ,  omnino 
deprecor;  veniam,  &  ab  indulgentia  lefioris  fperaturus  ,  &  a  levitate  vitiorum. 
Quotquot  enim  majoris  momenti  erant  teftimonia  ,  quibus  conftitutis  aliquod  theo- 
rema  niteretur ,  &  everfis  caderet ,  ea  ,  dum  opus  meum  emendo  >  cum  libris  ipfis 
contuli ,  Sc  confirmavi .  Brevia  vero  quafi  indicia  plerumque  morborum  ,  aut  ex- 
perimentorum  ,  in  hsec  elementa  tranfiuii  ,  non  quod  ignorem  ,  longiores  hiftorias 
Jaetam  quamdam  varietatem  habere  :  {ed  cavendum  erat ,  ne  opus  meum  &  in  im- 
menfum  crefceret,  &  vita  mea  longius  fieret. 

Laudare  bene  meritos  ,  neminem  Isdere  ftudui .  Verum  unice  fecutus.,  nunquam 
a  voluntate ,  f^pe  procul  dubio  ab  imbecillitate  &  hominibus  communi ,  &  mihi 
^ropria ,  m  aliena  fum  abreptus .  Hypothefin  nullam  ,  quam  ornarem  ,  admifi .  Ut 
iimplicker,  ahquanto  tamen  ,  quam  in  aliis  meis  fcriptis  ,  fufius  res  meas  propo- 
jierem ,  vehementer  ftudui . 

Bis  hac  elementa  ,  interje£lis  aliquot  annis  ,  manu  m.ea  &  fcripfi ,  &  mundius  , 
atque  cum  aliquo  iim£E  ufu  recognita ,  denuo  charts  commifi  .  Poterit  tamen  ab- 
fentia  Typographi  effeciffe ,  ut  vjtia  fubrepferint  ,  &  fubrepfiffe  jam  video :  {ed  ea 
neceffaria  eft  calamitas  ,  quoties  ali^  in  civjtate  prelum  eft  ,  in  alia  Au<5ior  operis 
degit , 

Longum  opus,  ut  finet  valetudo,  &  otium  ,  ut  alia  vit^e  civilis  munera  admit- 
tent,  urgebo  indefeffus  .  Primo  volumini  alterum  ,  dudum  abfolutum,  fecundis  ve- 
ro  curis  recoiendum  ,  propediem  fuccedet  .  Odavum  totum  opus  terminabit  .  Inte- 
rim  ea  volumina  ita  diftinguentur  ,  ut  plena  femper  alicujus  pra:cipua:  partis  Phy- 
fiologiae  tradatio  ,  quovis  cum  tom.o  ad  finem  perducatur  ,  atque  adeo  ,  fi  vita 
mea  toti  operi  abfolvendo  non  .fuffecerit  ,  certe  aut  tota  fanguinis  &  humorum  hi- 
ftoria,  aut  prseterea  refpiratio  &  vox  ,  deinde  cerebrum  ,  muiculi  &  fenfus,  porro 
ciborum  coquendorum  organa  ,  deniqge  generationis  ii^rumenta  totidem  tomis 
expofita  habeantur. 

Berna:  28.  ^prll,  1757. 


ELE- 


ELEMENTORUM  PHYSIOLOGL*! 

L  I  B  E  R     P  R  I  M  U  S. 
GORPORIS  HUMANI  ELEMENTA. 

ON  contemno  quldem  ordinem,  qui  au61ori  magni  laboris  competi- 
dium  facit ,  quoties  ea  omnia  una  literis  tradit,  qus  ad  idem  argu- 
mentum  pertinent.  Ea  enim  mutuo  fe  fulciunt  &  declarant,  fcriben- 
ti  vero  facilitatem  prsftant  difponendi  fermonis  ,  quod  iis  omnibus 
experimentis  &  rationibus  fuum  locum  adfignant  ,  quascumque  colle- 
gerit  . 
Neque  tamen  adeo  fuperftitiofus  fuerim ,  Mt  a  fcriptore  phyfiologico  ordinem  ma- 
thematici  fimilem  requiram,  aut  poftulem ,  ut  nihil  quidquam  ponat  ,  quod  prius 
non  fit  explicatum,  aut  demonftratum.  Nemini  phyfiologoruiii  id  ftudium  fucceffir, 
ut  eum  ordinem  purum  fervare  potuerit .  Hujus  enim  difciplinse  audorem  plurima 
ex  phyficis,  chemicis ,  anatomicis ,  aliifque  artibus  repetere  neceffe  eft  :  neque  ipii 
circa  fimpiicia  corpora,  qus  facillimjE  definitionis  fint,  unica;  verfari  licet  ,  uc  utro- 
que  modo  a  Geometra  difftrat,  qui  iux  artis  principia  ab  ipfa  arte  {ijmat,  &  li- 
neas  pundaque ,  aiiaque  mirs  fimplicitatis  elementa  tradanda  nacius  fit .  Contra  nos 
longae  organorum  per  varias  &  diverfi  ingenii  partes  pidw:x  morantur,  neque  fere 
ullo  modo  evitari  poteft  ,  quin  aliquid  interim  pro  vero  adfumendum  fit  ,  quod 
paulo  poft  demum  definiatur  aut  demonftretur.  Q_aare  neque  vaide  fuccenfeo  iis  , 
qui  meliorem  meo  ordinem  docuerint,  neque  de  venia  defpero,  quam  ob  ea  vitia 
peto ,  quaj  oranino  fubrerfugere  nequiverim  ,  multa  contra   conatus . 

Interim  is ,  quem  fecutus  fum  ordo ,  vifus  eft  mihi  perpetua  cohsrere  catena ,  ne- 
que  ea  feparare,  qux  natura  conjunxit,  neque  aliena  conjungere.  Sufficiat  de  metho- 
do  mathematica  id  retinuiffe  privilegium,  ut  omninonihil  quidquam  pro  veromihi 
fumam  ,  quod  debiliter  verum ,  quod  conjedura  fola  fultum  fit  .  Neque  pro  vitio 
habeo ,  fi  adaliam  operis  partem  le^iorem  remifero,  quoties  ad  explicandam  aliquam 
fundionem  alieni  vifceris,  aut  alterius  organi  dotes  requirentur ,  quas,  ob  neceffarii 
ordmis  neceffitatem  alio ,  &  pofteriori  loco  expofui .  Ita  fecurus  in  cordis  hiftoriam 
carnes  fibra?  vires  recipio,  &  ex  mufculorum  defcriptione  ea  mihi  fumo,  qu2e  cor- 
di  cum  mufculis  communia  funt. 

Haller  Phyfwlog.  Tom,  /.  A  ES- 


.«  LIB.  I.  CORP.  HUM.  ELEMENTA.  F^bra . 

S    E    C    T    I    O      I.      F    I    B    K    ^' 

AFibra  adeo fermonis  principium  capio,,  elemento,  quod  amicu^etiam  noflerVir 
Cq\.  Job.  Frid.  Schreiber  {a)  in  ma}oris  opejris  ea  parte  pro  fundamento  po- 
fuit ,  qvx  fola  prodiit.  Fibra  enim.  phyfioJogo.  id  eft,  quod  iinea  geometraj ,  ex  qua 
nempe^ficuraj' omnes  oriuntur.  Ber>iardo  Connor  (b)^  quantum  nunc  video ,  ea  laus 
debetur,  quod  omnia /o//V/^  humani  corporis  fibras  aut  propiores  fibi ,  aut  remotio- 
res  effe,  utiliter  docuerit.  Eadem  fere  yegetabilium  corporum  naturaeft,  neque  aut 
fila  ,  fibrarum  noftrarum  fimilia,  aut  Ipmins  a  metalloram  compoficiorie  abfunt  ( c).  So- 
lidaspartes  verointerim  voco,quas  firmas  alii  ,alii  confiftentes  (  J)  dicere  maluerunt! 

Fibra ,  quo  communi  nomine  multiplex  genus  elementorum  comprehendimus ,  Sc 
cujus  difcrimina  corttinuo  exponemus,  communis  toti  humano  corpori  mareries  eft, 
etiam,  ut  alibi  oftendemus ,  cerebro  &  meduIlK  fpinali .  Fragilis  aut  mollis ,  elafti- 
ca,  aut  penirus  pulracea ,  longa  abfque  fere  latitudine,  yel  lata ,  ut  longitudini  pac 
fere  latitudo  fit,  oflfa,  cartilagines ,_  membranas,  vafa ,  ligamenta  ,  tendines ,.  mufcu- 
los,  nervos,  cellulofum  textum ,  vifcerum  parenchymata,  pilos  &  ungues  fola  con- 
ftiruit.  Multum  in  ea  declaranda  debemus  Hermanm  Boerhaa^ve  (e),  tum  lil.  ejus. 
dircipulis /.  F.  Schreiberoy  H.  D.  Gaubio  (f)jjoanmde  Gorter  (^),  S^  x/fbraham» 
Kaav.w  Boerhawoe  (h)  ^. 

Elementa  fibrs,  qualia  quidem  haflenus  innotuerunt ,  alia  folida  funt,  fluida  alia, 
verum  qux  cum  folidis  iftis  tanta  vi  cohsErent ,  ut  folo  igne,aut  longa  putredine  di- 
fcedant  .  Solidum  elementum  terra  eft,  de  calcario  genere  (/),  qus  cum  acidis 
fervet ,  &:  fola  ultima  vi  ignis  in  album  opacum  vitrum  conyertitur  ,  Henkelio  au- 
diore  (/1).  Ea  terra  a  fluidis  fuis  vinculis  foluta  friabilis,  in  particulas  difcedit, 
qua?  fe  mutuo  non  tenent  ,  neque  in  aqua  porro  diffolvuntur  .  Terras  animalis 
pars  ma}or  eft  de  genere  abforbente,  quae  nempe  acorem  chemicum  abforbeat,  & 
ab  eolenteTolvatur,abrque  fervore  Blakeejf.  ofafoc.phyf.  andrjitter,  T.  II.  p.  i8?. 
nec  in  calcem  ufta  vertatur -LexwV  ?w^f.  we^.  p,  229,.  difficulter  in  vitrum  I4^<r//e'm<i-I. 
c.  Terra  aibuminis  &  vitelli  ovi ,  &  carnis  bubialse,  vitrefcit  Waller.  K.  SinjensL 
Wetertsk  v4cad.  hdftdl^  1760.  Terra  oftreorum ,  mytulorum  ,  &  teftge  ovorum  vere 
calcaria  eft  Idem  ibid.  p.  196.  Sola  autem  adparet,  quando  vehemens  ignis  reliqua 
clementa  diftipavit  ,  melius  tamen  ,,  quoties  longa  vis  aeris  eam  nudavit  .  Offa 
certe  ante  bis  mille  annos  ,  &  quod  excedit  ,  in  mumiis  confervata  ,  fuum 
gluten  retinuerunt  .  Quando  vero  ea  offa  aeri  ,  humorique  arenam  perlaben- 
ti  ,  per  multa  fecula  exponuntur,  adeo  tunc  fenfini  oleo  fuo  &  aqua  exuuntur  , 
ut  fola  abfque  aliaque  materie  terra  fuperfit.  Ita  nuper  CI.  Hein^e^  nofter  olim  au- 
«litor,  os  fi'ontis  humanum  fuis  cum  finubus  fuperciliaribus ,  ad  me  mifit,  quod  ex 
arenofo  Thuringi^  colle  erutum  fuerat.,  Id  adeo  in  terram  redierat,  ut  aquam  fiti- 
culofum  biberer,  &  brevi  maceratione  difflueret :  diffolutum  ,  cum  lavare  vellem  .  Si- 
milia  offa  Rhinocerotis,  aqua?  bibula,  Herzberga»  eruta ,.  nunc  coram,  dum  fcribo, 
habeo,  &l  alia  Elephantis ,  a  Brukmanno.,  Cl.  olim  viro ,  ad  Cel.  Holmannam  mi^ai^ 
aque  eo  defcripta  ( / ) .  Eadem  terra ,  favilla  eft,  quam  folam  de  AlexandroM^^QQAQ- 
^e  fuperftitem  %Augufius  Alexandria  vidit  i  coha;rere  ea  videbatur,>^&  figuram.  herois 

#  reti- 


(a)  Element.  Medicin.  Phyficomathem.  partlbus .  Leid.  iyi^.                                             o    b- 

ib-)  Hiftor,    of  Poland,  T.  I.  p.  308.  &c.  de  off.  CO  In  Compend  medic.&m  Ch.rurg.p.i«7.n-i89.&C 

«oalit    p-   ?i.  33.                                                              .  Cii)  Perfpirat,  Hipp.  cap.    37-   I"iP".    tac.  Hipp. 

(c""'  Du/  C:oi  fur  les  Principes  ,  p.  ?.  n.  z6i^  164 

Cd;)  Cl.  Malouin,  &  Jof.    de   JuJJleu    in  thef.  ad  CO  Cl.  Schinz.  Diff.  de  calce  p.  »9. 

hac  verba  .  Ergo  in  reaaionis''&   aaionis    a^uali-  (k)  Flor.  Saturniz  p.  37i.  Neumann  aZfmmemt, 

tate  cecon.  aniniali5  &c.   Parif.    1733.  edit-  p.    iHi- 

(e)  In   Inftir.  rei  med.  cap.  de  nutrit.  &  in  Prin-  CO  Ep5ft-   Centiir.   II.  p.  306.  Paulo  melius  natU- 

«ipio  aphor.  de  cognofcend    &  curand.   morb.  &  ia  ram  animalem    offi    ejus    elephantis  conferyarunt  , 

Elem    chem.  T    II     p.   360-   361.  quam   pnpe  Tonnam  effoflrum   Tenz.ehuy  dcfwnpHt  4 

CO  In   difp.  inawg,    d&    folidis    corporis  hmnani  Deftillaia  cnim  falera  volaulem  dederupt, 


LIB,  I.  CORP.   HUM.  ELEMENTA.  F^Sra .  5 

T€tinebat,  fed  eadem  fub  tangenre  digito  cedebat,  glutine  deflituta,  quod  terris  gle- 
bulis  vim  prsebet ,  qua  cohsreni; .  Similes  omnino  offium  in  terream  indolem  rever- 
fiones  paffim  apud  idoneos  audlores  reperl .  In  eadem  Alexandria  Thcvefiotms  offa  fo- 
iida  fpecie,  &  recentium  fimilia  vidit,  quas  tamen ,  ut  putridum  lignum  fragilia  , 
fub  impellente  digito  rumperentur  {a).  In  pollinern  delapfain  romanis  catacombis 
viderunt.  Cl.  viri  Greazjes\h)  &  BlainvUle  (c).  Similem  hiftoriam  habent  de  plena 
offium  arca  C\.  Martyn  (d),  de  mumiis  ^mmannus  (e)  Helvetus  homo  ,  de  Epi- 
fcopi  cadavere ,  ante  duo_  fsecula  fepuito ,  &  prsEfentibus  fpedatoribus  in  cineres  de- 
lapfo  CI.  Enhorntn^  (f)^  dequc  corporibus  balfamo  conditis  Francifcus  Baco  dtVe- 
rulam  (g).  SimilU  alia  corporum  humanorum  in  pollinem  dilabentium  exempla  re- 
periuntur  in  PhUofophicis  TranfaSiionibus  (h)y  2.^\xd  Joannem  Schuize  (/'),  in  Vra" 
tislavienftmn  iMsd''corur/i  colleflionibus  (k)^  apud  Isbrandum  van  Diemerbroek  (0» 
Gaffendum  (w),  Kaauwium  (n)  aliofque ,  Eadem  in  Jigno  phoenomena  obfervan- 
tur  (0). 

Cum  ea  terra  aliqua  ferri  portio  mifta  eft,  aut  certe  ejusterraf,  quse  cuminflam- 
mabili  ^omlte  in  ferrum  conflari  potefl,  &  quam  magnes  adtrahir,  (p).  Etii  enim 
ferrum  in  reilis  animaiium ,  corhu&  ebore  negavit  reperiri  .Cl.  Nicoiaus  Lemery  (q)j 
corifirmavit  tamen  niiperrimus  &  locupletior  au6ior  Vincemius  Menglttius  (r),  & 
in  carnibus  animaiium,  &:  in  offibus  ferri  elementum  reperiri ,  in  offibus  equidem 
parcius  (/).  Facile  inf^elligitur  hujus  raetalli  acceffionefirmitatem  fibrseanimali  addi, 
Aitera  pars  fibrse  humans  gh.ten  efl ,  fluida  nempe,  verum  (\uz  cum  terra  cohse- 
ferit,  abfque  qua,  fi  terraj  elementa  fuerint ,  friabilia  fe  Tefpuunt^iieque  cohaerent, 
non  ignorata  Stahl'o  (s).  Hujus  glutinis  prsefentiam  ergo  declarat,  folutio  dilaben- 
tis  in  fua  elemenra  fibrcB,  quae  vinculum  fuarum  glebularum  per  ignem  aut  putredi- 
nem  amifit  ;  deinde  ejufdem  fibras  recuperata  firmitas,  qu^  tota  diffiabiiis,  aquain 
aut  oleum  nafia,  avida  forbet  (t)  cumque  utrovis  elemenro  folidatn  conftantiam  re^ 
cuperat,  experimento  f^pe  fado,  &  imprimis  a  Boerhaavio  (k)  &  nuperaCL  Bu-' 
ta  (x).  Eo  glunne  per  ignem  deleto  offa,  carbones,  charta  fcriptoria  (/ >,  pili  , 
figuram  quidem  fibrarumretinent,  conitantiam  vero  &  robur  amittunt,  Ambufla  h2;c 
corpora  fum.i  fpecie  fuum  gluten  ablegant  .  Pro  glutine  uniente  elementa  terrea 
conf.  teftimonia  oAbrahami  Kaaw.  Nov.  Comm.  ^Acad.  Petr.  T.  IV,  p.  ^^6. 
&c.  CI.  Macbride  effays  p.  30.  &c.  &  ad  aerem  fixum  ^  tamquam  vinculum  par- 
tium  animalium  Idem  p.iS.  29.  225.    254. 

_  In  offibus  evidentius  gluten  cft  (^),  &  facilius  cftendjtur , quorum  rnagnam  por- 
tionem  ipfum  efficit:  inprimis  autemper  Dionffti  Papini  (^^)experimentainnotuit, 

A     2  qui 


(jA)  Itiner.  Tom.  III.  L.  1.  Cap.   2.  (q)  Merroir.  de  V  Acad.  des  Scienc.   1707.  p.  40, 

Cb)  Travels  and  obfervations  p.  4S8.  "Hiftoir.  de  l'Aead.    1700. 

Cc^   Voyage  d' Italie  Tom.     II.  p.   543.    Ifte  qui-  Cr)  Comment.  Acad.    Bonon-    Tom.    II.  Part.  11. 

dem  oiTa  in  puhem  albam  ,  ob   Joci    umbrofam  hu-  p.   251.  252-    in  cane  ,    equo  &   honiine.  Galeacius 

iniditatem  dilapfa  ,  defcribit .  ibid.  p.  19.   In  calculo  faumano  ferrum    reperit    L/- 

Cd)  Defcr.  ofthe  weftern   Uhnis  p.  6a,  fteyus , 

O;   In  itineribus  ^ermanice  Tiguri  1^78.8.  editis.  t.0  In  homine  ex    oflium    liberis    duabus    partem 

CO  Abfangb-grunde    der    mechanifchen   Arzneygc-  "grani  omninp  quintam  Menghinus  1,  c. 

lahrheit ,  p.  a*.  (s)  Zymotechn.  fundam.  p.  49- 

Cg)  Hiflor.  vit.  &  mort.  p.  67.     QC)  N.  475,  O)  Kaav  Boerhaave  perfpir.  Hipp.  num.  957,9^1. 

Ci)  Merkwurdige  haarkrankheit,  p.  aaj.  Cu)  Elem.  Chem.  Tom.  U.  p    ^60. 

Ck)  Ann.   »723.   p.    177.  Cx)  Cornu  Cervi  uftum  ,  in  oleo    coftum  ,  fojidl- 

Cl)  Anatom.  p.  ajjj.  tatem  priftinam  recnperat   .    Difp.  de    offium  natur. 

Cm>  In  fcetus   Muilipontani  fecundin.  p.   103.  «•   6. 

Cn)  Pfripirat.   Hipo.  n.   946.  feqq.  (y)   Bonanni  obf.  microfcop.  p.   130.  •■ 

Co)  Z)*j  Se^ves  ,  Maif  ruftique ,  p.   170.  (z)  Stahl.  I.  c. 

Cp)  Id  enim  omn?  aut  perfeftum  ferrura  aut  im-  (aa)  Nouveau  digefleur   ou    1'  art   d'    amoll;?  I?S 

perf^clum  effe  ,  Pgtrus  v.  Mujfchenirmk  rsfte  mo-  os  5  &  continuation  du  aoveau  diseilcur  . 
net  Efiais  «le  PhyfiqMe,  p.  a^j. 


4  LIB.  L  COPP.  HUM.  ELEMENTA.  Flh-a, 

qui  magni  olim  viri  Boylei ^d  chemica  experimenta  adjutorfuit:  5c  minifter,  &  pef 
Hubtnt  (a)  fimilia  fere  pericula.  Lebetes  cylindricos  adhibuit  ille  quidem  duos,  qui 
accurate  fibi  congruentes  &  compofiti ,  ut  nullum  omnino  vaporibus  effugium  fupe- 
rcffet,  igni  cum  aqua  &ofl]bus  contentis  imponebantur.  Vaporesergo  aquspab  ebul- 
litione  nati,  &  fumme  elaftici ,  omnia  ofTium  intervalla  penetrabant ,  elementa  dis- 
jiciebant,  gluten  extrahebant  &  refoivebant,  terrsque  fua  vincula  fuhtrahebant.  Ita 
carriiago  pene  tota  in  gelatinam  abibat  (^),  de  olle  autem  gelatina  fecedebat,  cu- 
jus  tanta  vifciditas  eft,  ut  aquas  portionem  iedecuplam  infpiflfet,  fi  ex  cornu  cervi 
nata  fuerit  (c),  &  quindecuplam  (^/),  qux  ex  ebore  paratur.  In  foetu  duas  tertias 
partes  ofTis  gluten  efficit  (e),  in  adultohoraine,  ex  Kellu  calculo,  dimidiam  ( f )  , 
in  fenio  minorem.  Sed  om.nmo  tenerorum  fostuumofTa  merum  funt  gluten  ,  fluidius 
primo,  inde  coIItE  fimile,  quale  in  pullis  incubatis  iaspe  vidi  ,  &  defcripfit  CI.  vir 
Jo',ephtis  Exuperius  Bertin  {g)-  Tener  agnellus  codus  leni  calore  totus  cum  ofTibus 
in  meram  mucilaginem  diffoiutus  eft  {h).  (^uando  hoc  gluten  extradum  eft ,  os  , 
aut  cornu  ,  aut  ebur  aeri  redditum  friabile  nunc  eft,  &  digito  cedit  (/),  etfi  la- 
inin^  firum  fuum  confervant .  Ejufmodi  offa  apta  funt  teftis  docimafticis  parandis  , 
^ux  magnam  yim  ignis  abfque  rimis  fuftinent  ik) . 

Alio  modo  idem  ex  ofTibus  gluten  educi  poteft,  codione  nempe  rafi  ofTis,  perm-» 
de  cnim  decodla  aqua  in  gelatinam  abit,  gummi  fimilem  tremulamque ,  fatis  adfi- 
nem  fcriniariorum  glutini ,  quod  &  ipfum  ex  refegminibus  peliium  animalium  ,  & 
tendinibus ,  &  cartilaginibus  excoquitur  (/):  e«  enim  corporis  partes  animalis  &  te- 
nacifTimffi  funt,  &  glutine  ditifTimae.  Ita  fenfim  omne  giuten  extrahi  poteft,,  ut^fola 
ci-etacea  terra  fuperfit  (w). 

Proprietas,  qua"  hoc  gluten  terrea  &  ficca  ofTium  elementa  unit,  ex  Cl.  archiatri 
Petri  Shaw  txi^tnmQnto  adparet  (w),  qui  gelatinam  de  bubulis  offibus  extradam  , 
fragilibus  his  oflibus,  in  digeftore  exhauftis  reddidit,  atque  duritatem  nativam  ,  & 
totam  ofTis  fimilitudinem  reftituit.  Idem  fere  oftendit  fumma  tenacitas  ,  qu^  nafci- 
tur,  quoties  gluten  de  pellibus  animalium  paratum  ficcis  lignis,  chartifque  intepofi- 
tum  confervet.  Ab  eodera  glutine  elaterem  fibr^  (o),  &  forte  irritabilem  naturam 
pendere  alibi  demonftrabitur  . 

_  Hujus  autem  glutinis  natura  non  difficulter  Invenitur .  Putrefadla  de  ofTibus  gela- 
tina  iponte  putrefcit,  &  volatilis  exhalat  (p).  Deftillatum  de  ofTibus  aut  ebore  ge- 
Ju  reddit  aquam ,  fal  volatlle ,  &  falis  marini  arque  fixi  aliquantum  iq)'.  idipfum 
ctiam  gluten  chemica  analyfis  de  omnibus  animalium  partibus  ,  pilis ,  unguibus ,  car- 
nibus,  offibus  expellit,  femper  fibi  fimile,  falibus  ex  vi  ignis  natis  ,  cum  aqua ,  & 
oleo  c^ipofitum  .  Et  tamen,  nifi  ignis  accefferit ,  ut  albumen  folet ,  gelatina  anima- 
lis  ipfipida  eft  &  inodora,  ut  facile  credamus  Cl.  viro  Turberville  TSleedham^  tum 
«kmUm  fuccos  glutinofos  probe  alere,  quando  maximam  partem  falium  fuorumdepo- 

fije- 


(a)  In  Zodiac.  Med.  GalJ.  ann.  3.  p.  80.  Me- 
inoir.  dc  1'  Acad.  des  Scienc.  avant  1699.  p.  311. 
Jeurnal  des  Savans  1681.  n.  15.  JVe/;*»  Cours  de 
^Pyfiq.  experJjTient.  Tom.  IV.  p.  40. 

Cb)  Nouv.  digefteur,  p.  52. 

i'^  Pag.    34.    59    60. 

Cd)  Contin.  du  digeft.  pag.  19.  ai, 

Ce)  Nempe  difFlabiles  funt  duse  terti*  >artes  of- 
«um  fetiis  JNeshit  ofteogen.  p.  31. 

CO  Ce  velocitat.  fang.  p.  31. 

<g)  Oileolog.  Tom.  1.  p.  167.  Tom.  II.  pag.  488. 

00  Sthrader  de  pane , 


(1)  Nollet  1.  c.  Malouin  Chym.  Mcdic.  Tom.  I, 
p.  169 

Ck)  ndlot  ad  Schlateri  Opus  inetallurgicum  , 
Tom.  I.  p.  iio.  TefiK  enim  fiunt  ex  bouni  oflibus, 
dc  quibus  gluten  extraftum  eft . 

Cl)  Le  Clerc    Malad.  des  cs ,  cap.  4. 

Cm)  Freke  Effay  on  the  art  of  healing ,  p.  24*, 

Cn)  Chymical  leftures  ,  p-   i?^- 

Co)  Paulovvfskf  de  fibra  debili  . 

Cp)  Teichmeyer  Anthropolog    p.  67. 

Cq)  Geofroy ,  Mem.  de  i'  Acad.  Roy.  des  Scicnc» 
J73».  a  principio  « 


LIB.  L  CORP.  HUM.  ELEMENTA.  F/>^;  5 

fuerunt.  Pars  plurima  aqua  eft,  aliqua  oleum  ,  hujus  enim  ad  glurinarionem  maxi- 
ma  vis  eft  (a),  &  ipfam  ex  oleo  argilla;  tenacitatem  nuper  C\.  Eller  (b)  deduxit. 

Sed  etiam  aeris  in  hoc  glutine  magna  portio  eft  ,  quam  inauditam  prifcis  hujug 
clernenti  proprietatem  Stephanus  Hales  j  vir  fa;pe  a  nobis  laudandus,primus,ut  nunc 
qui"dem  memini ,  nobis  aperuit .  Nempe  non  in  fluidis  folum  corporis  humani  parti- 
bus  aer,eft  qui  elaterem  &  naturam  comprefTilem  depofuit,  ab  igne  vero  ,  aliifque 
eaufis  ahbi  enumerandis,in  naturam  atm.ofphsrici  aeris  fimilem  reftituitur.-  fed  plu- 
rimus  omnino ,  ejufdem  indolis ,  aer  firmis  corporis  animalis  partibus  ineft,exque  iis 
aut  ignis  vi ,  aut  folventis  liquoris  expellitur .  Ineft  autem  fere  pro  eadem  portione, 
qua  quseque  corporis  animalis  particula  firmior  eft,  &  in  offibus  quidera  ad  ducentu- 
plam  molem  offis  ipfius  (0  .  Ex  cornu  cervi  natus  aer  etiam  i^^plam  molem  ipfius 
cornu  replet ,  & ,  dum  in  offe  fuit ,  ejus  torius  fecit  partem  feptimam  (d) .  Videtur 
aer  vinculum  elementorum  primarium  conftituere ,  cum  non  prius  ea  elementa  a  fe 
invicem  difcedant,  quam  aer  expulfus  ,  qui  fuerit  in  omni  folutione  fub  bullarum 
fpecie  adpareat  ,  in  ipfo  etiam  humano  calculo,  inque  filice  (^),  aut  alio  quocun- 
que  duro  corpore  .  Qua  vero  ratione  is  aer  vires  fuas  repellentes  deponat ,  &  mutet 
in  vires  adtrahentes ,  atque  cohsefionem  gkbularum  corporis  folidi  augeat  ,  id  equi- 
ciem ,  ut  ab  experimento  demonftratur  ,  ita  ad  mechanicas  aliquas  leges  referri  ne- 
^uit  (/) . 

Ex  his  nunc  elementis  ,  terra ,  aqua  ,  oleo ,  ferro  Sc  aere  conjundis  fi&ra  nafcitur, 
cJemenrum  corporis  animalis  ,  invifibile  ubi  fimplex,  multo  minus ,  quam  quod  nii- 
crofcopiorum  vi  augente  adhibita  oculis  noftris  fubjici  queat,  cum  minima  animalia, 
qux  ipfa  vehementiffima  lentium  &  fph^Brarum  vitrearum  vi  au6ia  demum  oculis 
noftris  confpicua  fiuaty  tamen  ipfa  periade  fibris  fiantjmuita  certe  mole  totius  ani* 
malis  minoribus . 

Invifibilis  ea  fibra,  quam  fola  mentis  acie  adtingimus  ,  ex  folis  elementis  terreis 
&  glutine  ,  non  ex  minoribus  fibris  compofita  (g)  ,  cum  fui  fimilibus  abit  in  duo 
confpicua  elementa  folida  corporis  animalis.  Eorum  primunl  lines  fere  fimile,.  cum 
exigua  latitudine  longum  eft,  &  vulgo  Jil^ra  dicitur  .  Idem  eft  ftamen  folidum /o- 
annis  v.  Gorter  (/j)  ,  celeberrimi  nunc  Ruffis  archiatri .  Id  enim  ,  quod  yidemus  , 
filum  ex  aliis  minoribus  componi  ipfa  coniraunis  natur?^  lex  fuadet  ,  quse  nufquam 
cleraenta  pura  oculis  fubjecit  .  Deinde  m/icrofcopia  fibrsm  offi^am  ,  &  mufcularemia 
fila  minora  decomponunt ;  inque  offea  fibra  fafciculos  fibrillarum  oftendunt  ,  ex  Ci. 
du  Hamel  ( / )  experimento  :  fibrs  vero  mufculares  ftudio  ^htGnil  v.  Leeuwenboeck 
ik)  Sc  Guilielmi  hVieri  Muys  in  fila  minora  ita  difcedunt  ,  ut  nulla  vis  vitri  con- 
vexi  divjfionis  finem  inveniat .  Qus  de  offea  fibra  oftenduntur  ,  ea  procul  dubio  de 
snembranea  valent ,  membranea  enim  olini  pleruraque  fuit,qua3  nunc  offea  eft .  PIu- 
rima  aurem  fila  fecundum  longitudinem  fibi  applicata,&  paraikla,  &  cuni  aliis  pa- 
ricer  ad  finci  extremos  fibi  conjundis  compofita  ,  in  unam  fibram  confpicuam  con- 

fen- 


(a)  P.  van  Mvffchenhroeck    iiaftit.    phyfic.    19    I-  Tranf.  fuppl.  1747.  P-  7. 
i^esn  vxr.  clar.  de  cchaef.  corpor.     p.  433.    oftentiit  ,  (e")  Bened.  Stehehn  in  Epift.  ad  Dav.  Hartisf . 

ut  cohafiones  aiigeantur  interfufa    aqua  ,  fed  magis  (f^  Si  tentamen  hujus  interpretationis    legiffe  lu,- 

ab  interfufo  oleo  .  bet ,  dedit  id  Michael    Lornoncjfovv    in  Nov.  Coia* 

Cb)  Mera.   de  1'  Acad.    des    Scienc.     de    Berlin  ,  ment.  Acad.  Scient.  Petropolit.  Vol.  I, 
1749.  CO   Conf,  Cl.  Ludvvigfi  Phyfiolog.  n.  13©. 

(c)  Anaiyfis  of  the  air  in  Cl.  viri   Vegetable  fta-  (hS  Chirurg.  p.  159.  n.  789.  &c. 

tiks  C.  VI.  Experim,  119.  p.  2^6.  &c.  (i)  Memoir.  de  1'  Acad.  Roy.    des   Scienc.   1743. 

Cd)^lbid.  Exp.  i-^i    Confer.  J    TheopL   Defagti-  p,  118. 
Herj   In    Philof,     Tranfaft.    n     454.     p.    178.  &  ih         (k)  Heec  fufius  dicentur  ;   ^uando    ktmo  erit  d§ 

cjufdem  Courfe  of  experim.  Philof.  Vol    II.  p.  403.  j&bra  mufcttlari  a 
k.  BYovvns  Lan^ush   of  «iufcul    motion   in    Phii. 


6  LIB.  L  CORP.  HUM.  ELEMENTA,  F'hra.  _ 

fentiunt,  ut  neque  longitudo  fimplex  fit ,  neque  latitudo  .  Qusc  vero  primurnconfpl- 
i:ux  iibr£e  fnnt,  Sc  nudo  oculo  fimplices  videntur  ,  ex  longJE  &  evidentes  in  offibus 
infanrum  adparent,  ut  in  latis  illis  fmcipitis^  frontis,  &  occipitis  olfibus,  &  paraiie- 
Ix  fibi,  rimaque  longe  diftincise,  juga  inrerpofita  efficiunt.  In  balenarum  barbis  pa- 
riter  infignes,  Sc  manifefto  ex  fafciculis  fui  fimilium  corapofitse  ,  cernuntur .  In  ten- 
dinibus  esdem ,  &  ligamentis ,  &  dura  membrana  cerebri  .,  &  alibi  maiiifefta  funt 
niole  ;  In  cellulofa  tela ,  quam  continuo  dicemus,  cum  laminis  mifcentur .  Incartila- 
ginibus  breves ,  deiifeque  ftipatse  Or)  oftendi  pofTunt .  Omniumcommuais,^uamnmic 
dicam,  natura  eft , 

Elaftica  eft ,  &  flexa  refilit  fibra ,  fuamque  brevitatem  tecuperat  .  EtianT  in  ofTibus 
hxc  natura  fuit ,  &  fere  fupereft ,  fi  fubtiiia  fila  feparaveris  .  Jrlerasque  in  longitudi- 
nem ,  fi  ienta  vis  fuerit ,  fe  extendi  patiuntur  ,  non  ideo  cel^aturs  fe  reftituere ,  fi 
dimiferis .  Contra  fibra  non  eft  irritabiiis ,  fi  a  mufculofa  diP-edas  (<^).  Nempe  quo- 
cunque  modo  tra^a  &  irritata  ,  dum  integra  eft  ,  brevior  minime  redditur.  Neque 
enim  ftygiarum  aquarum  vim_  pro  declaranda  fibras  naturaadniiitimus  ,  ignifve ;  ea 
enim  immanis  violentia  utique  fibras  animales  omnes  ,  etiam  dudum  exanimes  ,"cri- 
fpat  &  contrahit  (0  .  Infenfilis  fponte  (r/),  fola  nervorum  accefTione  fenfum  admit- 
tit  .  Eadem  ex  natura  fua  exfanguis  &  folida  (e)  nullo  artificio  aut  repleri  poteft  , 
aut  in  ea  cavea  aliqua  oftendi.  Pondus ,  vquarn  aqua  ,  paulo  maius  eft  ,  ut  omnes 
partes  folids  corporis  animalis,  nifi  compmruermt  ,  fponte  fiib  aq-uam  defcendant. 
Albus  color  maxime  in  fibra  reperitur. 

Secunda  fibrje  fpecies ,  lamma  eji  ,  quas  cum  inodica  longitudine  fatis  cpnfpicuam 
Jatitudinem-habet ,  Eo  autem  nomine  non  oiTium  ampliflimas  laminas  volo,  fed  cel- 
lulofs  membrancB  folia ,  fimplicia  ea,  aut  certe  in  minores  bminas  non  refolubilia, 
tum  feptula  corporis  vitrei  in  oculo,  &  aiia  Id  ,genus .  Orania,  prseter  laticudinem, 
cum  fibra  communia  habent. 


SECTIO  IL  T£i^   CELLULOSA, 

EX  utroque  nunc  t^enere ,  aut  folo  altero  aut  con]undo  -utroque ,  fibrarum  &  la- 
minarum  ,  componitur  ampiiffima  illa  corporis  humani  portio,  quai  rp///^/o/^  f^/^ 
Jiuperis  fcriptoribus  dicitur.  Alicubi  fibrEB  dominantur,  ut  in  offiura  Jongorumcellu- 
lofitate  fibrofa,  inque  macilentis  vaglnis  arteriarum,  quctlis  ,  infigniter  longa  filana- 
fla,  carotidem  illigat  -  Laminge  in  epiphyfibus  offium,  in  humore  vitreo ,  in  mufcu- 
lorum  intervaliis  ,  quae  lacertos  diftinguunt,  in  pulmone,  in  inteflinorum  cellulofis, 
quas  vocant  ,  tunicis  ,  inque  omni  ea  fede ,  qucC  adipem  recipit  ,  copioffimaj  repe- 
riuntur,  "ut  plerumque  videatur  tenerior  cellulofa  tela  filis  fieri  ,  craffior  magis  la- 
minis . 

Sive  laminis  fiat ,  five  fibris,%rete  eft,  quod  ceUulofa  teU  vocatur,  Tarie  inter  fe 
connexis  elementis  faftum  ,  ut  areolas  intercipiant ,  graciles  &  longas,  fi  fila  ionga 
fuerint,  ut  in  vaginis  arteriarum  venarumve,  latas  ,  ubicunque  plurimam  pinguedi- 
nem  congeri  neceffe  eft  ,  quales  areolse  pollicem  lats  circa  renes  viCse  funt,minimas 
demum  &  sgre  confpicuas ,  ubicunque  tela  ifta  in  membranam  ftipata  eft . 

Ipfa  rei  fmipiicitas  forte  fecit,ut  ferius  praecipua  hsc  snimalis corporis  pars inno- 

tue- 


Ca)  Conf.  viri  Cl.    nunten    Defcripcio    in  Philof.         (d^  De    Goyter    1.  c.  p.    xi^,    Diff.    fttr    les  part, 

Tranf.  n.  470.  fenllbl.  p.  42- 

Cb)  Difl'.  fur  r  IrritablHtb,  p.  53.  PrenjierMem.  CO  De  Qamr  1.  «. 

Cc)  Ibid.  Seftion.  jj,  Second  Mera, 


SECT  II  TEL  A  CELLULOSA.  7 

tuerit.  Vetetes  eju;;  aliquas  regiones  aliis  cum  nominibus  cognitaS  habuefunt  ,  &  tu- 

nicam  mufculorum  communem  dixerunt,  membranam  adipofam  ,  vaginalem  ,darton. 

Paulo  propius  Caro'i-s  dim  Stephar^us^  vincula  exigua,  quibus  vafa  cohserent ,  omni- 

no  dixit  (^).  Hic  eft  contextus  fibrofus  ,   cujus   ftamina   per   pii7guedinem_  dedudla 

funt,  xAdfam  Spigelii  ib)  Joannis    Fesl'ngii  (c)  8c    ^-Intonii    de    Marchettis  (^)  . 

Hse  funt  albce  fibra  minim-s  jTlamentis  coUiqatce  ,  gua  de  adipe  cordis  confumto  fu- 

perfunt  Raimundi  Vieifffens  (e)  .    Primus  nos  meliora  docuit  Marcellus  Malpighius 

(/)  .  Inde  'Fridericus  Rvyfch  flatu  imoulfo  areolas  hufus  telic  replevit  ,  repletas  fub 

nomine  proprise  runica:  in  inteftinis,  indeque  in  fcroto  defcripfit  (g).  Iterum  pro- 

pius  ad  verum  accelTit  JaCcbus  Dovglas  (h)  8i.  III.  Senex  facob  Benignus  Winslov&f 

(;'),  quoruni  ille  ceilulof^.m  lanuginem  peritonseo  circumjedam,  ifte  vaginas cellulo- 

fas  vaforum  &:  pleuriE  defcripfit .  Neque  negligi    veiim  ,     quse   Pracepter   nofJer  111. 

Boerhaave  ad  hiftorism  huius  relEE  adjecit  (4),  &  in  eximio  fuo  opere  111.  Kaauvv 

Boerhaane  (/},  &  alter  111-  nofter  praeceptor  Bemardus  S^egfrid  *Albinus  (m)  ,    & 

vir  gen.  Carolus  ^ugujlus  a  Bergen  (r/),  &  nnfter  olim  auditor,  David^  Chrifiopho- 

rus  Schobinger  ^  mcdicus  nunc  Sangallenfis  ,  qui  noftra  inventa  multis  etiam  fuis  ex- 

perimentis,  confirmavit  (0),  &  Francijcus  Th'errf,  qui  poft  noftra  argumenta, cel- 

lulofam  telam.  pro  materie  plerarumque   corporis    humam    partium    adgnovit  (p)  . 

Quas  fedes  hxc  tcla  teneat  ^fequirur  ut  indicemus.  Et  primo  quidem  undiquefub 

corporis  huraani  tegmine  ,  id  inrer  &  mufculos ,  cellulofa  fabrica  plurima  eft,  quam 

inter  involucra  corporis  univerfi  vetuftas  numeravit  ^  &  adeps  pene  ubique,.  paucifli- 

mis  locis  exceptis,  plurimus  replet.  Deinde  exterior  ambir  magnas  illasmembranas, 

qua;  corporis  humani  vifcera  fuis  quafi  faccis  continent  .  Efflorefcit  adeo^  expericar- 

dii  &  pleurse  externa  facie  (-7),  undique  ,    tum    qua   ea  mufculis   Intercoftalibus  8c 

fepto  tranfverfo  &  vertebris  &  coftis  fulcitur,  tum  qua  duo  plura?  facci  fibi  obvcrfi 

itiediaftinum  efflciunt.  Eadem  peritonseum -( r )  undique  ambit  exterior,  tumquano- 

tiflima  mufculis  abdominis,  &  diaphragmati  conjungitur  ,  tum  qua  veficx^ ,    &  ute- 

ro  &  redo  inteftino ,  renibufque  &  vertebris  is  faccus  infidet,  denique  qua  fubrilio- 

ri  modo  peritona^um  duplex  in  propriam  caveam  redir ,  duoque  ea  fibi  obverfa  folia 

-mefenterium  ,    mefocolon,  aiiave  vifcerum  abdominis  Sc  uteri  latiora  ligamenta  effi- 

ciunt .  Ubique  enim  inrervallum  earum  duarum    laminarum   cellulofitas    exterior  re- 

plet .  Eadem  fimili  mcdo  inter  peritonaei  faciem ,  qua:  exr^rna  fuic  ,  &  nunc  mem- 

brana  extima  dicitur  inteftinorum  ,  &  ventricu-i,  &  veficuice  fellese  ,   eam  membra- 

nam  efficit,  quam  ceilulofge  primas  nomine  adpellant.  I>enique  cellulofa  tela,  fubti- 

lior  equidem  ,  arachnoideae  nomine  piam  membranam  cerebri  &  cerebelli  exterior  am- 

pledlitur    Sed  etiam  alia^  mem-branas  propriae  vifcerum  ,  cordisjpulmonis,  renis,cei- 

lulofis  filis  fuis  cum  fubjedto  parenchymate  revinciuntur  . 

Porra  eadem  celiulofa  tela  mufculorum  (/)  &  fibraSj.  8i  fibriilas,  &:  iacertos ,  & 

totos; 


Ca.")  Difle£t.  corp.  feum.  p.  357..  (1)  De  perfpir.  n.  771.  &c. 

ihj  Tn   optris  anatonnci  L.  8    c.  5.  (m)  In  diJ.   III.  fratris    de  inteflinorum    tenuiiitir 

CO  Syntagm.  anat.  ed.  Patav,  ann.   1(547.  pag.  J,.  fabrica  ,  &  nuper  in  T.   11.  annot.   academicarum  . 

_Cd)  Apud  Maur.  Hofmannum     jn  diir.  de  pingue-  C")    De    membrana    cellulofa    Francof.  ad   Viadr. 

fline  .  Altdotf  1674,  n.   10.  ann.   1732.  &  \n.  colledlionis  noftrse  Tom.   III. 

Ce>  Da  coeur  p.  33.         _  (o)  De  tels  cellulofae  in  fabrica  corporis  humani 

Cf)  De  omento  ,  pmguedine    &:    adipofis  duftibus  ^ignitate,  Gotting.  1748. 

p    40.  &  alibi                     ^                                               .  Cd'^  In  difp.   Ergo  in    cellulofo     textu  freqiientius 

(g)  In  Cata!»  muf.  rarior.  p;  146,  f,  i.  ann.  1^91.-  morbi  &  morborum  curationes  .  Parif.   1749.  4. 

edito  &  alibi  (jjj^  Fufe  dicelur  in  lib.  4.  de  corde . 

Ch)  De  periton,  n.  8.  CO  Defcriptum  dedit  Douglaffius    &    Hen/i»sius  , 

CO  Expof.    anatom     Tom.  III.    de&   tegumens  &  in  lib,  de  peritonao  . 

*^'^'  •  CO  Defcribetur  eadsiD  minutius    in  lib.  de  motUi 

W  In  pr»f^s,  ad  Aphroiiifiacura .  Hiufculorufla  * 


j  LIB.  J.  CORP.  HUM.  ELEMENTA. 

totos  ventres  undique  ampleditur  nedirque,ut  &  integrum  circa  mnfculum  faccum 
faciat,  &  circa  fingulos  lacertos  ,  fibrafque  fmgulas ,  &  fibrillas  demunri ,  ad  minima 
ufque'fila  vaginas  det ,  eo  teneriores  &  magis  fibroras,  quo  fubrilior  carneafibrilia  fue- 
rit  latis  vero  laminis  confpicaas ,  quoties  higentes  mufculos  cingit  .  Neque  uHum 
exempium,  aut  in  homine ,  aut  alio  iii  animaie  efi: ,  fibram  c^rneam  ullam"  liberam, 
abfque  celiulofis  filis  repertam  fuiiTe .  Eadern  crafTior  mufculorum  difcrimina  defignat, 
Si  inter  omnes  toros  corporis  humani  plurima  coiligitur  {a) 

Deinde  omnia  in  corpore  humano  vafa  (  ^  ) ,  arterise  ,  venx  ,  nerviqua  vagina  cf  ?- 
iulofa  ambiuntur,  fspe  ,  ut  in  artubus  plerumque ,  pingui,  aiias ,  &  in  vifceribusin- 
primis  ,  macilenta  .  Innumera  enim  fiia  cellulofa  &  arteriam  feorfim,  &  venam ,  Sc 
nervum  ambeunt ,  &  undique  ad  fodaiia  vafa  rev/inciunt :  majorque  iterum  &  magis 
confpicua  teia  totum  fafciculum  ^d  mufcuios  ,  aut  offa  vicina  adiigat.  Pariter  hic  , 
ut  in  raufculis,  quo  majores  trunci  fuerint ,  ita  magis  lameilata,  &  adipofa,  &l3.xa 
tela  efi  .  Minimos  vaforum  nervorumque  furcuios  tenerrima,  femper  tamen  confpicua 
ambit,  &  ad  membranam  aiiquam  vas  fuum  neryulumque  firmat,  ut  nulius  ramulus 
liber  incedat,  &  tum  demum  eievari  pofTit  correptus,  quando  manuanatomici  vincu- 
la  ceiiuiofa  refoiuta  (luit  .  Maxime  nor«  vaginjE  funt  ,qua3  genjtalia  vafa,  ampiiflimis 
laminis  ambit ,  tum  qu«  fibrofa  hepacis  truncos  capfula;  titulo  colligat , tum,  fspea  . 
Lancifio^  Hebenftrehw  aiiifque  defcriptas ,  vagins  puimonaiium  v.iibrum  &  carotidis  , 
Iterum ,  ubicunque  unum  cavum  tubum  plures  fibi  impofitse  tunics  efficiunt,  has 
inter  tunicas  totidem  cellulofa  retia  funt  ,  quaj  &  diflinguunt  duas  fibi  circumnatas 
membranas ,  &  eafdem  inter  fe  uniunt :,  exempla  in  arteriis  ,  venis,  inteflmis,  ven- 
triculo,  vefica  urineria  &  feliea,  oculi  buibo  &  uvea  membrana ,  &  aiibi  pr^Efto  funt. 
Sed  etiam  glanduiofos  acinos,  quoufque  armstus  etiam  oculus penetrat, ceiiulofa te- 
la  inter  fe  invicem  cpnjungit ,  &:  folidior  toti  glanduls  efl:  pro  invoIucro:giandulas 
vero  conglobatas  fuo  quamque  ioco  firmat,  &  cum  mobilitate  (ufpendit. 

Aiiud  etiam  genus  ell,  &  aliud  officium  cellulo^ae  teias,  ut  caveas  varias  corporis  ani- 
xnalis  repleat,  quas  undique  firmum  aliquod  involucrum  continet.  Huc  pofTis  celluio- 
iitatem  eam  referre  ,  <\ux  offe  coercita  ,  meduliEe  nom.ine  adipem  recipit-(c):  huc 
cvidentius  pertinet  fpongiofa  ilia  laminarum  textura,  qu£  corporibus  cavernotis  penis, 
aut  ciitoridis,  continetur,&  fanguine  inebriatur  .  Ita  porro  fimJlis  fabrica  ,  unice  te- 
nerior,  in  puimone  aerem  ,  in  funiculo  umbiiicali  aquam ,  in  humoris  vitreiceiJuiis 
aiium  limpidiflimum  laticem  continet.  Simiiiima  omninoceiiuioiafpongjacaules  im- 
maturos  piurimarum  herbarum  repiet ,  eademque,  in  jam  adulta  pianta ,  aut  in  mem- 
branam  abit ,  aut  in  lignum  {d) . 

Adeo  late  cum  pateat  ceiiuiofa  tela ,  cum  fuis  cavernulis,  undique  tamen  ex  qua- 
libet  ejus  '^&dt  in  quamlibet  regionem  patula  via^efi:,  ut  aer,  aut  liquor  quicunque, 
qui  in  quamcunque  fedem  animalis  corporis  efxlifus  fuerit,  in  omnem  aiiam  partern, 
etiam  remiOtifTmiam  ,  per  celiuias  ifi:as  fiuere  ,-&  mo  eri  pof]it ,  fi  quando  vero  foli- 
dum  corpus  cafu  in  aiiquam  celluiofse  tt\x  regionem  inciderit,  id  ad  omnem  aliam 
fenfim  queat  promoveri .  Cum  Iiaec  jam  a  Boerhaavio  detedfa  ( e )  cellulofge  rejje  na- 
tura  magni  raomenti  fit,  eam  per  piufcula  &  diverfi  generis  experimentademonilra- 
tum  iblmus  ,  deinde  anatomica  adminiflraiione  confirmabimus  . 
Et  primum  aer  fub  cautem  miffus ,  iive  confiiio  id  fatlum  fuerit ,  five  infelici  ca- 

fu. 


Ca:)  Hanc  cre.^iacntr.  effe  fenem  ramoram  finuum,  'nuys  c^e  fuppur.   p    6^.  Wjlther  ie  obef.  &  vorac.  f, 

quibus  fperma  ceu    verius  w    bala?na  Continetur  ,  &  n    &c 

qui  iidetn  per  totum  corpuG  fe  millenis    vflds  C  aut  (c^   Kaauvv  dt  petfpirat.   n.   929- 

ariis  :)  didunt   ,    ab    /Inderfonie    defcripti    befchrei-  Cd}  Conf.  Cl.  Ludwig   \n\\.  resn.  veget.  n.  318. 

bung  von  Island  p.  xto    feqq.  CO  Prsleil.  ad  veutiiculi  a^^ionem  ,   n,  8». 

S)  Cl.  Rofeb  anat.  berkrifa.  p,   ii8.  feqq,   GraS' 


iECr.  IJ.  TELA  CELLULOSA.  g 

fu,  tetam  fupernciem  corporis  snimalis  idemceleriter  perambulabit ,  totamque  unui- 
Gue  a  mufculis  cutem  diveilet  &  diftendet .  Neque  ibi  moram  faciet  aer ,  led  mu(cu- 
lorum  intervalla  fnbibit ,  &  fraudulente  torofam  animalis  fpeciem  repriBientabir,  qus, 
aere  inquinato  a  vaporibus  continuo  fub  cutem  exhalantibus ,  &  elaltica  ejus.  videltru- 
da,  poft  aliquot  dies  fubfidebk .  Illud  quidem  prius  rude  expenmentuma  lanionibus 
frequentifTime  exercetur  ,  quo  pellis ,  foluta  fuis  nexibus ,  purius  de  carnibus  lecedat 
(^),  Altepum,  aliquanto  fubtilius  ,  in  equis  ( ^ )  in  patria  mea  minus  mfolens  elt, 
quam  quidem  bona  fides  ferret,  deinde  in  vituiis  in  Anglia  (c)  &m  Germania  ad- 
miniftratur,  &  in  ipfis  vaftiffimis  perOrientem  camelis  {d).  Sunt  equidem ,  qui  ve- 
ram  iiac  inflatione  obefitatem  obtineri  fcripferunt  ( O  i  an  vero  fatis  certa  tide  , 
ignoro,  etfi  hicquidem  eventus  nihii  ad  nos  facit .  Eodem  artificio,  fed  innocentio- 
ri,  Ruyfchhisi(&\.MS  ficcatos, -ne  monftruofi  faciedifplicereat ,  impuKo  (ub  cutera  aere, 
in  teretem  fpeciem  reftituere  folebat  (  f ) .  N^que  defuit  impurus  homo  ,  qui  propriis 
filiis  corpus  ad  utris  fimilitudinem  inflaret  (,?)  aut  hydrocephalum-  arteimitaretur  (.^), 
aut  infelix  alter,  cui  corpus  iatronum  crudelitate  maatum ,  ita  mtumuit,  ut  coUuin 
fibi  ipfi  aperuerit,  quo  fufFocanti  aeri  viam  pararet  {i).  Taxos  fe  ipfosinflare  polies 
ut  toti  rorundi  fiant ,  Pllnhis  audor  eft  ( /^ ) .  In  civirate  ors  deHtmm  ,  &  populi. 
Quaqua,  ciiirurgi  ad  marafmum  &  hvpochondriacum  maium  fanandum  ,  mcilacute, 
aeris  inflant  ,  quantum  {\x^,c\t  Galandat  -verhand  dcr  holland^  maatfchapp.  T.  VI. 
P-  2.  p.   15.  T.  Vllf.  p.  2,  p.  235. 

Per  cellulofara  telam  humores  podagricos  moveri  Pouteau  melang.  p.  75« 
Cl.  vir  /.  N.  Lieberkuhn  hydropem  peaoris  pediluviis_  fanabat ,  qux  humorem  IH 
pedes  adtraherent  ;  quos  porro  roborantibus  medicamentis  confumeret . 

Eadem  omnino  ratione,  fi  per  vuhius  afpers  arteris ,  aut  pulmonis  aer  in  cellu- 
lofa_  fpatia  inter  coftas  mufculofque ,  aut  in  cellulas ,  quge  vertebris  circumponunturji 
exierit ,  aut  alio  quocunque  modo  per  incifam  cutem  aer  cavernulis  fubcutaneis  rc 
ceptus,  collapfo  vero  vulnere  exitus  ipfi  negatus  fuerit,  poterit  is  aer  per  totumcor- 
pus  hominis  ambulare,  atque  a  calore  naturali  dilatatus  mirum  iilum ,  undiqu^  con- 
tinuum  tumorem  excitare,  qui  emphy^ema  dicitur.  Exinnumerabilibus  exemplis^au- 
ca  adduco.  A  caftratione,  aer  receptus  fecit  emphyfema  totius  corpons,  ut  etiam. 
mefenterium ,  &  vena3,  &  cor  ipfum  denique  aere  plenum  fuerit  apud  Alexandrum 
Monroo  (/).  Poft  vuinus  penetrans  laryngis  frequentia  emphyfemata ,  etiam  manuurn 
pedumque  apud  Eliam  Col  de  VilUrs  (m).  Ex  diffeaa  afpera  arteria,  &  ex^fradla 
cofta ,  emphyfema  univerfaie  apud  Guilielmum  Chejelden  ( » ) .  Ex  frada  cofta  eni- 
phyfema  totius  corporis,  planta  pedis  volaque  manus  exceptis .  Aer  exierat  pervul- 
nus  laceratJE  membrans  pulmonalis  ^lexius  Littre  (0  ).  A  vulnere  pedoris  emphy- 
fema  totius  corporis  ,  etiam  palpebrarum /.  Godofridus  Berger  (/>)•  A  fracta  cofta 
emphyfema  per  totum  corpus,  quatuor  digitorum  craflfitie  (^).  Cellulofa  tela  tub- 
cutanea,  in  pedore  ad  quinque  ,  in  ventre  ad  fex  uncias  inflata,  ipn  oculi  diftentl 
&  in  humore  aqueo  aer  ^lexius  Littre  (r),  In  aliis  exemplis*,  abfque  vulnere,  aer 
internus  undique  fe  per  cellulofas  telas  diffudit.  Emphyfema  univerfi  corporis ,  etiam 
penis  Binninger  (/) .  Emphyfema  fpontaneum  ex  perfpiratione  fuppreffa,  ut  etiam 
Haller  Phyftolog.  Tom.  I.  B  mam- 

Ca)  P^efal.  de  corp,  ham.  fabric  pag.    281.  Riola-  nat.   p    119. 

tms  in  Bartholinum  p    76Z.  anat.  pneumat.   p,   167.  {h)   Hildan  cent.  3.  obf.    18. 

Enchirivi    parhol.  p.  439.  ifl^Jmke-ft  des  tuineurs  p.  241. 

(b;  Conf.  Gibfon  in  anat.  equi  p.   57.  CW  Lib.  S.  c.   38. 

CO  Lifiet  de  humorib,  c.   19.    Cowper    ad  Bidloo  Q)  Eflays  of  a  fociety  at  Edimburgh  T.  V. 

T.   IV.  ad  f.  5is.   ]n  bobus     vid.     Cafauhonum  Lib.  C^)  Cours  de  Chirurg,  T.   II.  p    170. 

5.  comment,  la  Athenaum  .  Cn)  Anat.   of  hum    bod.   Ed.   6.  p.   13O; 

Cd)  Tavernier  Voyage  de  Perfe  Liv.  2.  c.    9.  C»)  Memoir.  de    1'  A^ad.  Roy.   des    fcieHC  I7I|' 

Ce')   Plinius  Lib.   8.  c,  45.    Mauchaartus    fenior  iti  p.    li. 

eph.  nat,  eur.  cent.  I.   2.  obf.   12.  Arijloteles  in  hift.  Cp)  De  tympanite  p.  ^6. 

anisn-  L.   8    c.  7.  Cq)  Le  Dran  obf.  29. 

CO   Adverf   anat.  3.  n,  10.  Cr)  Memoir,!,  c.  p.   11, 

.      Cg)  P-  Bcrdius  hiftor.   30.  cent.    3.  IU.  Rofin  a-  (f)  Obf.  100.  ssnt.  4. 


•i^  X/i^,  I  CORP.  HUM.  ELEMENTA. 

mammae  foronarent  /.  H.  Schultze  ( ^ ) .  Inflatio  univerfi  corporis ,  etiam  penis ,  in 
puero  j  ex  fupprefiTa  febre  CI.  Mann  (  ^ )  . 

iEque  late  aqua  it  dJffundit ,  quando  ea  in  anafarca  ftagnat .  Univerforum  mufcu- 
lorum.  jnrervalla  aqua  plena /.  Guilielmus  de  la  Motte  (c).  Aquse  hydropicie  in 
omnia  celiulofa  fpatjola  diffufs,  ut  etiam  cavernofa  penis  corpora  ichore  turgerent, 
^  fub  mukulorurn  membrana  ,  mque  mufculis  &  eorum  intervallis  gelatina  reperi- 
retur  Cl.  Beggt  {d).  Abfceifuum.eadem  natura  eft,ut  pus  ex  fomite  fuo ,  quem  in 
luppurato  vjfcere  nadum  eft,  late  per  univerfum  corpus ,  fediffundat.  Pus  in  pedo- 
re ,  &  communicatjo  ejus  abfceffus  inter  mufculos  ad  clunes  ipfas  pedemqueCow.  de 
yelje  C^y.  Uicus  renis  continuatum  ad  femur  ufque ,  ut  pus  totum  utriufque  mem- 
fcn  jntervallum  repleret  (f).  A  parotide  fuppurata  &  claufa  pus  ad  cubiti  fiexuni 
delceiidjt,  ^  ligamenta  cubiti  corrupit,  ut  ancylofis  fequereturGer.  "c;.  S-vvieten  (^). 
in  gibbofo  phthifjco  retro  pleuram  faecus  albo  pure  plenus,  &  fimilepusin  pancrea- 
te,  melenterjo,  hepate,  axillis,  collo,  inguine,  infra  duram  piamque  matrem,  & 
'"nlv^*^^-    '  "^  ^^^^^  cubitus  exciderit  Jacobus  Nicolaus  Weiff  {h), 

Uitendimus,  quani  late  cellulofjB  cavernuls  in  fe  pateant  invicem.  Quare  mate- 
nes,  quag  m  ea  fpatiaeffufa  eft ,  fi  motus  accelferit^-poterit  ex  omnifede  in  omnem 
progr^j.  De  fiuido  adipe  ftruthiocamelorum  mirum  exemplum  eft,  quem  arabes  , 
«oiKufia  ave,  norunt  colligere,  ut  ex  unico  vulnere  de    toto  corpore  effluat  (^). 

tqdem  modo  pus,  quod  oftendemus  Iiquefi£ium  effe  adipem ,  per  aiiena  loca  ex- 
pediri  potelt.  Ita  empyema,  quod  pleuritidi  fuccefferat,  per  ulcus  brachii  judicatum 
Jegitur  C^)-  FceminiB,  qua3  pus  exfpuebat,  fetaceoadhibito,  fymptomata  hetTtica  re- 
Jiiilerunt;  eademque  ablato  fetaceo  recruduerunt  M^idius  Watts  (/).  Ut  eo  faci-- 
Jius  veterum  illas  metaftafes  credas,  quas  per  cellulofa  intervalia  imprimis  progredi 
•ftendit  Gerard.  'v.  Svvieten  (  w )  . 

Frequeniiora  exempla  funt,  &  idem  oftendunt,  in  quibus  aqu^  hydropicae,  late 
dmufs,  per  unicum,  &  fsepe  in  remota  parte ,  inflidlum  vulnus  efifluxerunt.  Hy- 
«iropico ,  cui  ipf^  palpebrs  tumebant ,  incifis  cruribus ,  omnis  de  vulnere  aqua  efflu- 
xit  Geojrot  (w).  Hydropem  incifa  fub  armo  pelle  ficcare  jubet  Co/«W£?//^  (o).  Spon- 
te  apertis  pedibus  hydropicus  fanatus  Fehr  &  alii  ( /» )  ;  qui  equidem  eventus  adeo 
frequens  eft,  ut  fere  quotidiana  exempla  oculis  meis  fe  ofl^erant,  &  efficacia  hujus 
^/?"^^k  ^^^^"^  foemJnis  nota  fit .  In  hydroi^e  pedloris  ex  fcarificatis  pedibus  edu^x 
^^Au-u^  ^9us,  &  morbus  fanatus  Rainilantiq) .  Incifo  a '  defperata  f(2mina  talo, 
*C  adhibito  chalybe  cum  amaris  medicamentis,  fanata  fosmina  Rich.  Mead  (/)  .  Sed 
mtegras  g^ntes  non  alio  prajfidio  ad  aquam  inter  cutem  uCx  funt  (/),  &  fimiles  cu- 
rationes  felix  cafus  perfecit  (?),  ut  exufto  pede  aquis  corpus  univerfum  liberaretur, 

Verum 


(0  Difp.  de  emphyremate.  Cn^  Tfalti  de  la  pefte  m    colleaione    llt.  Ser.ae 

r  l  Jl'-'^^^  Haitersbaeenfis   i.  Tublng.    17SJ.  4.  P-  443- 

f?^   4     i'^^"^  complete  obf.  126.  Co^  Lfb.  7.  c.  7. 

%r    St  -4^     j^"  ^''"^'''"«'w  in    oper.   «mn.  0^19.  Cp)  De    abfinth.    p.  119.    Spindler    obf.    5».    Vi'r 

51'!^"'.°^  Pe«^e  tumid.  p,  14.                       ^  DoaiiT.    DonM   Mcnroo  ,    olim    auditor  noiler ,  oi 

mclT'f'  '"''^-  P-   34.  dropfy  p.  84. 

u^  WAJVfjt.  jeremias  Kollin    in  den    Eraunfchwei-  Cq)  Joiirn.  de  Savans  i^85.  "•  »8. 

Iifcaen  anzeigen  a.   t7SI.  CO  Monit.  medic.  p.   iji. 

(\k  o  "^"^*  >n  Boerh,  aphor.  T.  I.  p.  705.  CO  /E?,ipti5  apiid    Profferum    Al^inum   de    medi- 

Ch3  .rogr.  j.  ^;^^  ^g^p.    l;^.  3.  ^.   13.   p.   102. 

fC^-c^Z^""^             -^'^-  ^-  <=•  *5-  --^    Boer\^aave  1.  c.  p.  i^6.  Schulze  apud    Sekeif 

W  Eph.   nat.  cur.  dee.   i.  ann.  6.  7.  obf,  147.  J^fum  in    obT.    med.    p,  438.    Kundman    feltenheite» 

CU  Oi  revulfion  and  derivation  o.  43.  der  natur  unX  kunft    p.  931.    Br«slauer    famlunHesi 

im)  !.  c.  Tom.  III.  p.  669.  17x3.  m.  Jun. 


J^ECr.  JI.  TELA  CELLULOSA.  ^    .    ^,     '' 

Verum  etiam  fpoiiteper  cellulofa  fpatiah^  aqu9E  moventur,  ut  ex  pedlons  hydrope 
fcrotum  primo,  deinde  ultra  defcendente  latice  pedes    intumelcant  ^a)  . 

Denique  per  ceilulofa  fpatia  fiunt  micx  il!s  migrationes  telorum,  aliorumque  cor- 
porum,  qu^e  per  vulnera  In  corporis  humani  partem  aliquam  mtroduda ,  per  alienif- 
fimam  aUam  exeunt,  autcerte  fe  excidenda  prsbent-  Ita  fpin^  hyftricis  canadenfi?, 
quando  per  cutem  penetraverunt ,  repunt  per  intervalla  mufcuiorum,donec compun- 
ao  aliQuo  vifcere  occidant  Sarra^^in  (^).  Ita  devorata  fpica  grammis  per  latusexut 
apud  Panum  (c).  Acus  deglutita  ex  vena  digiti  excifa  eft  («?),&  hordei  fpica  de- 
vorata  ex  ulcere  lumborum  prodiit  apud  MaYcellum  Donatmr{e),  qua  es  alias  hi- 
ftorias  unice  per  fuos  audores  indicavi  (/).  Acus  brachio  mfixa  poft  aliquot  annos 
ex  mamma  dextra  emerfit  (^),  &  alia,  prope  ligamentum  armillaremanus  mhxa, 
per  fummum  brachium  fexto  anno  fe  extrahi  paffa.eft  RMvaton  ( /. ) .  Globuli  plum- 
bei  per  thoracem  impulfi,  ejeai  per  abfcelfum  natium  Bajhv.  (O-  Ferrum,  quod 
fub  fcapula  fubierat,'nono  anno  ex  abfceffu  propenates  educmm  »^Wr.  ^  Cmcr  (  ^ ) . 
Acus  infixa  nati  per  inguen  exiit  Pareus  (O-  ,,  ■,  r     .  %  •      .  -^^^^  r* 

Sequitur,  ut  oftendamus  (m)  quomodo  diverf^   cellulqfe   tel^  ■  regiones  inter  fe 
confentiant.  Initium  faciam  a  capite .  Ergo  cellulofa  fpatia  fubcutanea  cum  colli  h- 
milibus  intervailis,  inde  fecundum  vertebras  cum  peaoris  cellulofa  te  a ,  cummedia- 
ftini  pofterioris  duplicatura,  utvocant,  cum  ambitu  pericardii,  cum  lanugme  pleur* 
circumpofita  &  mufcurts  intercoftalibus  fubjeaa,  manifefto  communicant .  Liberain- 
de  cum  aorta  retro  diaphragma  via  eft,  adfimilem  lammarum  celiulofarum  v^erLebris 
Jumborum  impofitarum  feriem  ad  omnem  exteriorem  pentonazi  ambitum,  ad  Ipatia 
interjeda  foliis  mefenterii ,  5c  mefocoli ,  ad  renum  adipem  ,  ad  cellulohcatem  iubje- 
aarti  membranis  externis  vifcerum  abdominis ,  aque  celluiofa  prima  cum  ipiis  vahs  ad 
cellulofam  aiteram  ventricuii ,  ^  inteftinorum  .  Ab  eadem  lumborum  fede  cum  valis 
iiiacis  ad  femur  &  univerfum  pedem  anteriorem  ,  prscipua  ftrra  cellulola  deicendit , 
&  vaforum  fafciculos  fequitur  :  alia  cum  fpermaticis  vafis  ad  teftes  it,  ahaambit  ute- 
rum,  ambit  veficam  &  partem  re^i  inteftini  utramque,    femper  extenus  peritonso 
circumpofita,  &  a  iumborum  vertebris  nata .  Alia  propago  per  foramen  ovale  pubis 
ad  femur  cum  vafis  obturantibus  ^continuatur,  aiiaper  incifuram  ifchiadico-iacramad 
nates,  aniambitum,  femurque  pofterius  migrat .  Pafrim  vero  hsc  profundior  &vato- 


^rtus  luperior  ceiiuioiam  naturam  artena;  luucmvi.,.  vii^«..it'w.x.^... — .t-..,  _. _ 

taneam  aiteram,  &exteriorem  thoracis,  fuperftratam  infrafcapulari  mufculo .  itanul- 
la  obfcuritas  eft,  fuo  modo  ab  orbita  fronteve  ad  peaus ,  mammaeque  lubcutaneam 
rtgionem,  &  in  utrumque  artum,  &  in  mefenterii    fedem    pleursve  ambitum  aet 


(a")  VyatisUvienfes  de  hydrope  peaoHs  p.  7.  pud  H.  van.  Moinicben  ohC.  ai.  aa.  &  5n  Epb.  nat. 

Cfe)  Memoir.  de  l'Acad.    Roy.  des    Scienc.  1717.  '"«•.  dec.  2    ann.  3.  obf.  59-  Aces  fcalpelh    oe  ve- 

p.  391.  39J,  na  fefta  elapfi  poft  aures  exempta  Alex.  Bsmven  de 

Cc5  Des  monftres  p.4^8.  abditis  rer.  cauf.  p.  31    b. 

Cd)  Zodiae.  Med,  Gall.  ann.    1.  p.    88.    8?.  Aft.  Cg)  Phil.  Tranf.  n.  ^6\. 

litt.  Suec.  ann.  1714.  p    601.  O^i  Trait^  drs  armes  l  teu  p.  ii. 

Ce)  Hiftor    med.  p.   746.   747.    Simile    excmplum  CO  Prax.  Med.  Lib,  i.  p.   HJ^ 

extat  in   Nor.  lit.    Mar    Balth.    1707.  m.    mart.  &  Ck)  Chirurg.  magn.  Lib.  2.  p.  104. 

apud  CI.  Dolge  in  diflT.  prop  G)  I^es  monftres  p.  44i.                     „  t  r     f  t,.' 

Cf)  Devoratus  fufus  exiit  de    hepatis    rCRione  Va-  Cm)  Per  fingulas  corporis    partes  f  ""'«J^J^J^r^ 

//.«.v  oper    T.  I.  p    3^0.  Acus  deglutits    ex  digitis  cae    ftrias    defcr>pfit_  Clarus    nofter    -^'If^f'"'"'^^ 

extraasB  Id.  ibid.  Acicula   deglutita    in    pedem  de-  difp.  quam  indicavi  .  Similia  legas  apud  Ui.  ^ri^s 

fcendit  Memoir  de    1'  Acad.    de     Chir.    vol.   i.  edit.  lovvum  Tr.  des  teguiQ.  H.  *S^S«  c. 

11.  f&it,  3.  p.  fi.  &  fimilia  exempla  ibid.    tum  a-  ^ 


■12  LIB.  L  CORP.  HUM.  ELEMENT  A. 

venire  pofTit,  aut  aqua.  Ad  penis  cavernofa  fpatia  cum  vafis  fanguineis  penefrart 
utrumve  fluidum  probabile  eft,  &  ad  humoris  vitrei  cellulas .  Omnia  enim  vafa  fuam 
habent  cellulofam  vaginam ,  uti  diximus .  Obfcuriora  alia  interim  omittimus .  Inftru- 
menta  demum  vulnerum  a  mufculorum  alternis  tumoribus  &  conftrictionibus  aque 
fuo  pondere  promoventur :  aqua  &  pus  fere  foio    a  pondere  . 

Qus  hadenus  diximus,  ea  quidem  anatomico  cultro  fere  demonftrantur ,  &  vul- 
go  nota  funt.  Tam  iate  vero  cum  cellulofa  tela  per  corpus  humanum  dominetur  , 
Keceflfe  eft ,  infignem  utiiitatem  dfe,  quamcorpori  toti  pra;;ftet .  Er§o,ut  rccedamus 
ab  adipe  &  vapore ,  cui  fpatia  celiulafque  parat ,  princeps  officium  hujus  tels  eft , 
omnibus  partibus  corporis  animalis  fuam,ad  fapient-iffimos  fines  definitamfirmitatem 
impertire,  Ea  enim  tela  remota  nervi,  mufculi ,  vafa ,  membran^e,  vacillant  undi- 
que ,  &  neque  fuis  iiquoribus  perinde  refiftunt ,  neque  debito  cum  robore  a  vi  mu- 
fculari  reguntur ,  neque  fedem  fuam  obfervant .  Sola  celiulofa  tela,  qux  arteriis  tc- 
nifque  exterior  circumponitur ,  remota,aneuryfmata&  varices  nafcuntur ,  &  arte  pa* 
rari,  per  noftra  experirfienta ,  polTunt  ^a).  Eadem  ablata  nervus  jufto  iongior  fit  , 
quem  infinita  fila.  in  utilem  procul  dubio  brevitatem  contraxerant .  Eadem  iterum  te^ 
la.  mcmbranas  interfe  revincit,  &  robur  conciiiat  inteftinis,  ventriculo,  receptaculis 
omnibus,  quse  inutili  laxitate  omni  impetui  aeris  &  liquidorum  cederent ,  nifi  mu* 
fculofam  membranam  cum  nervea,  5c  cum  externa  tunica  fila  cellulofa  revincirent . 
Eadem,  nifi  peritona^um  ad  diaphragma,  ad  fternum,  mediaftinum ,  ad  tendines  ab- 
dominalis  mufcuii  maxim.i  peritonsum  retinei'et,  neque  vifcera  abdominis  fua  in  fe- 
de  manerent,  neque  pericardio,  oc  adeo  cordi,  fua  ftaret  firmitas,  neque  hernias , 
ctiam  brevi  tempore,  ab  homine  abeifeiit  .  Eadem  acinos  gianduiarum  &  vifceruni 
dum  inter  fe  unit  ,  definita»  cenncitatis  vifceraefficit,  folidiffima  fi  pauca  &  maciten- 
ta  ctJiuiofa  tela,  moilia  fi  multa,  longa,  Sc  adipe  plena  fuerit .  Auricuiam  cum  ca- 
pite  conjungit  eadem,  &  ubique  vinculum  eft,  quod  natura  ad  vicinas  partes  unien- 
das  ufa  eft.  Hinc,  refefiis  ceiiulofis  fiiis,  glandulse  reni  impofitsead  alienas  ,  &  arc- 
ne  remotas  fedes ,  verfus  magnos  vaforum  truncos  migrant  (  ^ ) . 

Verum ,  ut  fuam  corporis  humani  plerifque  partibus  foliditatem  conciliat ,  ita  vi- 
ciflim  ceiiulofa  tela  mobilitatem  confervat,  quae  cum  ftabilitate  conjunda  fit .  Fila 
enim  cum  eiaftica,  &  extenfilia  nadiafit,  facit,  ut  connexsepartes  cum  libertate  ali- 
qua  fuper  fe  invicem  moveantur,  neque  coaiefcanc  rigid<eque  fiant .  Hinc  mufculi , 
quando  deieta  celluiofa  fubcutanea  teia  cum  cute  coiiefcunt,  niagnam  partem  fui  mo- 
tus,  &  tantam  amittunt,  ut  par  ancyiofi  hoc  maium  fic  (c)".  Hinc  ceilulofa  teia  , 
cum  aibis  fuccis  in  fcirrhum  indurata ,  giandulae ,  quae  mobiles  fuerant ,  cum  cute 
confervent ,  &  qus  alia  in  hunc  fenfum  utiiiter  dici  pofTunt  {d)  . 

Demum  figura^  parcium  5t  fiexiones ,  unice  a  ceiiulofa  tela  definiuntur .  Veficula 
feminaiis  (ej,  quss  fibi  reiida ,  &  a  cellulofis  filis  foiuta,  inteftinum  cum  multis 
cascis  appendicibus  eft,  eadem  in  breviffimum  &confufum,  quafi  muitiiocularem  glo- 
nierem  a  ceiluiofis  fiiis  contrahitur.  Veficulae  felles  cervix  fuam  capiti  aviculae  fimi- 
iem  flexionema  cellulofa  telaiiabet,  e?,raque  amittit,  fi  eam  teiam  1-emoveris .  Val- 
vuia  coli  (/)  inteftini  unice  a  ceilulofisfilis  pendet,qu«  ileon  cum  colo  conaedunr, 
^  iis  fiiis  deftrudis  &  ipfa  evanefcit,  Carotidis  arienae    fiexio  (^),  qucS  fub  craHio 

cft. 


(a")  Memoir.  !T.  fur  le  moiivem.  du  fan^.  p.  438.  (e>  VlJ.    defcfiptjonem    hujiss    fabnc»  tlatans  m 

ti.  364.   Exp.   93,  *4.   96.   97.  53,   101.    .45;  i8o.i:?o.  primis  llneis  phyfiolog.  n.  784.   ^  }n    Phil.  Tranf. 

(b)  Q^Lialis  iji  Bartholini  sn  pri.mis  figuris  fabfica  num.  404,    &  in  prngr.  de  vlis  feminis  . 

pingitar  anat.  4    venov.  t.  19.  (*">  Pf''"-  •'"•  P^-yfio'»?-  "^-7^9    &  in  projrio  pr^ 

Cc)  Oiiendetur  ,  quando  de  adipls  utilitate  fermo  gr.  de  valvula  coli  .  Gottins.   i74s. 

trit ,                                                                   .  Cg)  lcon.  anatom.  fafc.  7-  P-  t- 

(d)  Soerhaave?isi\iSi..ii  ir.Il.  reimed,  num.^i:». 


J"£C7.  J/.  TELA  CELLULOSA.  ^  ij 

efi,  Sc  ipfa  a  cellulofa  tela  nafcitur,  eaque  deftruaa  carocis,  &  longa  iic,  Sc  reai 
prorenditur.  Hlnc  in  adulto  homine  magis  conrorquetur fplenica  arteria  (^),  indu- 
refcente  ea,  qua;  arteriam  in  plicas  cogit,  ceilulola  rela.  Sed  etiam  in  rens  papil- 
las,  quas  foecui  humano  folitari^  funt ,  atque  invicem  remotse,  eas,  duni  induratar , 
fcnfim  conjun^it  eadem,  donec  d^letis  intervallis  in  unum  vilcus  confentiant ,  quas 
aqua  in  celhioia  fpatia  effjfa  ineum,  qui  in  fcstu  eft ,  ftatura  reftituere  poteft  (^). 
Eadem  adeo  temere  remota,  quafi  inutilis  foret,  ver^  partium  corpons  animahs  fi- 
gurs  ubique  corrumpuntur .  or  r 

Adeo  multa  cum  corpori  humano  pr^ftet  cellulofa  tela  ,•  non  neceflfe  eft ,  eam  fu- 
pra  verum  laudare,  &  eam  ,  qua3  perfedg  infenfilis  fit ,  pro  neryorum  fine  expanfo 
haberc,  aut  pro  organo  mufculofi  motus ,  cujus  lympha,  in  cavernulas  effu<a  ,  &  ab 
igne  rarefada,  eum  motum  efficiat  (c).  Neque  aponeurotici  quid  &  nervofi  eft  m 
cellulofo  textu  ,  ut  organi  cellulofi  nomen  mereatur,  vel  ex  ejus  reciprocanone  ple- 
rique  in  corpore  humanomotus  nafciqueant,  qualem  naturam  ei  Cl.  La  Cj^ffjaiia- 
tomicarum  infpedionum  non' immerito  ofor  ,  in  nupero  libro    adfcripfi-t  {a)o 


SECTIO    in.    M  E  MB  R^N  m. 

SUpereft ,  ut  oftendamus ,  longe  latius  patere  cellulofs  tels  imperium ,  quam  vul-' 
go  quidem  notum  fijit.  Nova  hic  propono  ,  certe  ante  ediras  me^s  pmnas  phy' 
fiologia  lir.eas  vix  cognita,  neque  poftulo,  ut  fides  mihiadhibeatur,  nifi  experiraen- 
tis  &  ratione  vera  effe  evicero ,  qujE  prse^er  receptas  opirriones  fcripfero.  Fer^  oranes 
nempe  corporis  humani  folidas  partes  (e)  meram  cellulofam  telam,  ftricli^us  conge- 
llam,  &  ardius  intrfcatameffe  experimentocognovi,  Certe  membranas  ablque  exce- 
ptione  omnes,  vafaque,  qus  membrans  cavs  fint ,  deinde  vifcerum  parenchymata, 
ligamenta,  forte  &  tendines,  &  cartilagines ,  &  offium  partem  magnam  cellulofam 
telam  aut  elfe,  aut  aliquando  fuiffe,  per  experimenta  reperio. 

Ergo  communis  membrana  mufculorum ,  &  propria,  &  fepta,  quas  inter  mufcii- 
lorum  iacertos  defcendunt ,  mera  fiunt cellulofa  tela,  ut  aereimpulfooftendirur,  quod 
experimenrmn  induftrisB  Cl.  viri  ^Alexandrt  Monroo  debemus  (/).  Eodem  mido 
arachnoidea  merabrana  cerebrt ,  qux  m  medulla  fpinali  pro  late  patente  &  folida 
STiembrana  omnino  habetur,  in  bafi  cerebri ,  interquehemi(pha;ria  inmeras  celluioras 
bullas  refoivitur.  Membr^n»,  quas  pro  tendineis  involuct-is  glandularum  non  exigui 
nomiais  anatomici  defcripferunt ,  in  glandula  ad  aures  pofita ,  &:  in  alcera,  qus  aa- 
gulo  maxiil?e,  adfidet,  manifefiifTime  in  cellulofafila  refolvuntur.  Cutis,  edam  obi= 
,  ter  infpeila,  folida  quidem  videtur,  qua  ad  epidermidem  refpicir,  laxatur  vero  ea- 
dem,  &  i4i  folia  laminafque  cetlulofas  abit,  qua  parte  ad  adipem  pertinet  (  ^  )  . 
Arteris  aorrse  involucrum,  dunjm  illud  &  elafticum ,  quod  vulgo  rendineum  vocanf, 
vel  periofteum,  duriffima  membranarum,  vei  faccus  prcedurus  ,  qui  corpus  caverno- 
rum  penis  coercet ,  folo  culrro ,  fubfaris  fenfim  fquamis,in  meras  ■celiulafas  laminas 
refoivitur,  ut  nihil  omnino  al^erius  mareriei  fuperfit,  &  id  omna^^^  quod  adeo  foli- 
dum  vifum  eft ,  in  foliola  ceilulofa  difcedat , 

Poft 


fa")  Prim.  lin.    phyf.  n.   7??.  Cc^  Prim.  lin.  phyf.  n.   ti.  Latiiis    patere  ce!!ulc>= 

Cb)  Qovvper  phil.   tranf.   n,  a*?!?.  ^um  textum  dudum    m'->nueraHi    Comm.  in    prsEletto 

Cc)    Scheb'ye.7ye    pradice    of   phyfic,    f*  T     p.  80.      B^te-f^t^vii    t.    i.   p    6o\.    neque    tvnen.   penitus  ec 

feq^.  S9.   108.  &c.  tempfre  eam  rem  perfpexeram  . 

Cd)  Sjjecimen  novi  medic.  Cinfp-^us   :  Idee  de  i'          (S .   Effays  ot  a  fociety  ?t  Edimb.    Vo!.  5.    p.  is^. 

bomms  phyaque  Sl  jcnoral  p.  151,  &.q.  Cs3  Cel.  Ludvvig  de  huingrs  catera   inung.  p.  8. 


14  rj5.  7.  CORP.  HUM.  ELEMENTA. 

'Foft  facillima  bsec  experimenta,  qus  negligenti  fere  anatomico  fponte  fe  obtru- 
Gunt ,  alia  feci ,  in  quibus  aut  aerera  ,  aut  aquam  in  intervalla  afdliora  ejufmodi 
ceilulofaj  tel^B  impjli,  qus  pro  membrana  vulgo  habetur ,  eamque  in  naturam  cei- 
luiofam  refolvi .  Ergoalbfe  illae  &  latepatentes  membran^  tendlnete  ^  zMt  nervsie  vm" 
triculi,  inteftinorum,  &  vefics  urinaris,  qu^e  foj^  firmitatem  his  receptaculis  pra»- 
itant  ,  flatu  impulfo  ,  aut  per  vulnufculum  ,  aut  mverfo  eo_  receptaculo,  &  adadl^ 
per  fiftulam  aere ,  in  lanuginem  albam  ita  difflantur,  ut  nihii  fuperjQt ,  quod  goffypii 
non  fit  fimile  .  In  inteftinis  experiraentum  III.  Bsrnardus Slegfrid  ^Alhinus  i&Qit(a) 
in  ventriculo,  &  vefica  urinaria  ego,  quas  quidem  utraque  cellulofitas  pulcherrime 
alba  fpum^eque  fimilis,  inteftinalis  alterius  elegantiarn  fuperat .  Idem  aer  involucrum, 
quod  in  pene  nervofum  defcripfit  Ruyfchius  8c  penis  ligarnentum  ,  Sc  darton  ,  pro 
inufculo  defcriptam,  in  veram  cellulofam  fpongiam  diffoivit  i^),  De  utero  rupto, 
&  in  cellulofam  telam  refoluto ,  exemplum  dedi  (c), 

Iii  aliis  membranis  ad  cellulofam  naturam  oftendendamaquautilius  adhibetur.  Ea 
enim,  ut  in  porosfacchari  inque  capillares  tubuios  fenfim  fe  infinuat ,  ita  in  caver- 
nulas  cellulafque  membranarum  paulatim  irrepit,  qu^cunque  habentur  pro  duriffimis, 
&  fibras,  &  laminas  feparat,  eafque  membranas  in  fpongiofum  tomentum  reftituit, 
cx  quo  primum  natig  funt.  Hoc  experimentum  in  aorta  arteria  primus  fccit  Ray- 
mundiis  Fieufjens  (  ^  )  ,  aque  £0  fibi  imponi  paffus  eft ,  ut  omnino  nullam  in  arte- 
^ria  mufculofam  membranam  admitteret,  cum  ipfe  ,  longa  maceratione  non  aliam  , 
'•nifi  fpongise  naturam  in  arteria  reperiffet.  Eodem  modo,cum  in  aqua  cogerem  con- 
tabefcere  cutern,  duram  niembranam  cerebfi  ,  pericardium,  perlofteum  undecunquc 
fumptum,  peritonaium,  fcleroticam  membranam  ,  femper  eumdem  exltum  ejus  expe- 
rimenti  inveni,  &  omnes  ex  merabrans  in  flocculentas  fpongise  indolem  diffolutas 
funt ,  quae  pericula  &  olim  etiam  fecit  (e)  ,  &  nuper,  ut  ex  litteris  optimi  viri 
cognovi,  repetiit  David  Chrijlopborus  Schobinger .  Eadem.  aqua  glandulas  congloba- 
tas,  uterum  ,  corpora  cavernofa  penis,  clitoridis,  in  cellulofitatem  fimilem  ,  laminaf' 
que  refolvit,  in  vifceribus  vero  &  glandulisevidentiffime  parenchyma  in  vafa ,  &  in 
fila  cellulofa  feparat,  qu^,  cum  vafis  non  replctis,  folebat -Rwj^/c/^/W  de  arteriolis  vi- 
fcerum  ,  puichre  fpeciofo  febo  infar(Sis  ,  eadem ,  quam  diximus,  maceratione  fepa- 
rare  </). 

Aiio  etiam  modo  vifum  eft  often(3ere,  omnino  in  denfas  membranas  cellulofum 
textura  ftipari ,  cum  paulo  prius  demonftraverim ,  membranas  denfiffimas  in  ejufmo- 
di  telam  iaxari  poffe.  Cyftici  nempe  tumores  medio  in  cellulofo  fubcutaneo  fpatio 
nafcuntur:  in  ejus  cellula  una  pluribufve  oleum  incipit  ftagnar^,  tenerrima  tantum 
ejus  cavernuiiE  membrana  coercitum  .  Ejufmodi  diftenta  cellula,dum  oleum  recipit, 
neque  reddit ,  paulatim  vicinas  areolas  comprimit,  &  deleto  per  preffionsni  ipfami 
cleo  ,  quod  inter  laminas  celluiofas  medium  coalitum  impedit,  elficit ,  ut  ejufmodi 
laminx,  &  perpetuo  quidem  plures ,  inter  fe  invicem  conferveant ;  ita  pro  molliffi-, 
rna  fpongia  craffa  ,  duarum  linearum  etiam  diametri  ,  &  fblidiffima  ,  &  denique 
cartilaginea  membrana  nafcitur  (^)  ,  omnino  ut  in  arboribus  cellulofa  pariter  tela 
in  lignum  ftipatuf  {h) .  Hanc  degenierationem  in  thyreoidea  glandula  ft.^quenter  vi- 
di ,  tum  in  glandulis  conglobatis ,  aifophagi  fodaiibus . 

Omni- 


Ca)  Iq  C.  Bersardi  Ffsms  dirp.  de  inteft.  tenHib.  (0  Conf.    Boerhaavium    m    praEleft.    ad  inft.  rei 

H,  8.  14.  &  nuper  in  L    a.  adnot.  Academicar.  med.  t.  2.  p.  373- 

Cb)  Prim.  lin.  Phyfiolog.  n.  774.  795.  Cg)  Prira     lin.     phyfiolog.    a.    11.    C/priaitus    m 

Cc)  Opufcula  patholog.  obf.   38.   hift    a.  3.  eprft.  de  foetu  tubario    p.     57,   Saccus    in  hydrocele 

(d)  Noy.  vaforum  corp.  hum.    fyftem.  p.  83.  84.      fsepe  ad  duas  tertias  poliicis  cr»ffu$  eil   Daitilts  i« 

8j.  88.  hydrocele  p.  83. 

CO  Bifp.  cit.  p.  71.  73.  t^)  Lttdvvfg  1.  e. 


S  E  C  T.    IIL    M  E  M  B  R  A  N  iE.  15. 

Omnino  adeo  videtur  ,  cum  preflione  fola  ceJIulofa  tela  in  membranas  abeat,  la- 
xatione  vero  veras  membranae  in  textum  fpongiofum  mutentur,  utriufque  organi  pa- 
rem  naturam,  &  haftenus  diverfam  effe,  quod  tunc  cellulofus  textus  ^it  ,  quindo 
cavernul^  raulto  vaporc  ,  aut  aqua,  aut  gelatina ,  aut  adipe  replentur  ,  qus  fluida 
yicinas  laminas  feparant ,  in  membranas  vero  abeat  eadem  ,  quoties  lis  liquoribus 
fxpulfis  fila  propiora  fe  adtjaxerunt ,  &  ftriao  nexu  lamin«  in  fe  mutuo  implexaj 
coaluerunt . 

Nunc ,  fi  membranx  ex  cellulofa  tela  fiunt ,  fi  ex  membranis  convolutis  vafa  na- 
fcuntur,  fi  ex  vafis  ,  &  cellulofis  eorum  vaginis  vifcera  componuntur  ,  fi  pr^terea 
grandularum  conglobatarum  pulpa  unice  cellulofus  textus  eft  ,  adparet  ,  quanta  pars 
corporis  humani  ex  ea  materie  confl:et  ,  qujB  per  tot  fsecula  pro  purgamento  habi- 
ta  eft. 

Neque  forte  his  limitibus  natura  cellulofa  coercetur.  Nam  tendmes,  certe  ahqu;, 
cvidenter  in  ceilulofam  membranam  durs  membranze  fimillimam  expanduntur,  no- 
mine  aponeurofios,  &  eorum  alii  in  membranam  veram  fohs  digitis  diftradi  rnutan- 
tur,  quod  experimentum  in  tendine  plantaris  mufculi  dudum  feci.  Eo  probabiliorve- 
ro  hujus  coniedurae  fpecies  eft  ,  quod  tendines,  perinde  ut  cellulofa  tela ,  neque  ir- 
ritabiles  fint,  neque  fenfiles.  Verum  de  ea  re  alibi  amplius  inquiretur. 

Porro  cartilagines  elaftica  cellulofitate  fieri  valde  opinabile  videtur.  Nam  cartila- 
gines,  &  adulti  hominis  inprimis,  &  pueri  etiam  magis,  in  coftis  potifrimuin,  pe- 
rinde  fere,  ut  aortse  cellulofa  membrana ,  in  fquamas  pauiatim  laxantur ;  &  vicimm 
cellulofa  tela  fola  morbofa  induratione  in  veram  cartilaginis  naturam  abitjUt  inftru- 
marum  membranis  frequens  eft,  &  alibi  fufius  oftendemus,  idoneum  interimteftem 
citaturi  {a). 

Offa  ex  periofteo  nafci  vir  fuo  merito  celeberrimus  docuit  (^),  nuperumque  de- 
fenforem  nadus  eft  (c).  Verum  fi  in  hanc  fententiam  defcendere  aliae  me  ratio- 
nes  prohibent ,  tamen  evidenter  epiphyfes  celluiis  plenae  funt  ,  qu^  fola  duritate  a 
tela  ,  toties  laudata,  differunt.  r-    j 

Duo  tamen  in  corpore  humano,  prjeter  offa,  genera-fibrarum  funt,  qu^  fuis  do- 
tibus  a  cellulofi  textus  filis  diftant .  Nempe  fibra  mufcularis,femperreaa,fuifquepa. 
rallela  fodalibus,  nufquam  ramis  fuis  vere  in  vicinas  fibras  inferta  ,  irritabilis  demum, 
alterius  quidem  indolis  effe  videtur.  Deinde  medulla  cerebri,&  quae  mde  contmua- 
tur,  nervorum  medullaris  natura,&  fimplicitate  fabrica;,&  continuata  abfque  intef- 
Tallis  longitudine,&  reftitudine  fibrarum  nunquam  in  nervis  confufarum  aut  irreti- 
tarum,  &  demum  fenfibili  indole  a  textu  cellulofo  feparat4jr ,  etfi  nulla  ratione  fuas 
opinionis  data,  eo  retulit  CI.  De  la  Caxs  {d)  .  Is  enim  ,  uti  monui ,  neque  irri-^, 
tabilis  eft,  neque  fenfu  gaudet.  . 

Hsc  autem,  quje  de  cellulofa  tela  fcripfi ,  tt9[  nova  plerifque  videri  polTunt,  cer- 
te  non  ante  annum  1747.  prodira,  non  tamen  aut  penitus  nova  funt  ,  aut  abique 
au£}oritate  clarorum  virorum  dida  .  Et  primum  Nkolaus  Hartfoeker^  i^)  j  ex  va- 
fis  &  cellulofa  materie  totum  corpus  animale  compofuit .  Deinde  Gutltdmus  Covvper 
omnes  mem.branas  manifeelo  veficulares  effe,&  flatu  impulfo  incellulofam  naturam 
mutari  docuit  (/)  ,  infignis  iterum  in  anatome  audor  .  Porro  Thomas  Morgan  , 
paradoxus  homo,  fibiqueYoIi  credulus,  ipfa  vafa  ex  eo  textu  conftare  fcripfit  (/')  . 
Verum  paucorum  hominum  fparfas  voces  facile  ea  fententia  oppreffit  ,  quam  admi- 
rabili  eloquentia  Boerbaavtus  propofuit ,  ipfe  tum  demum  haec  ,  qu2  nunc  cit® 
Qarorum  virorum  loca  aut  legi,  aut  certe  cum  animi  adtentione  legi,  quando  ex- 
«  pe- 


(O  VVavmr  cafes  in  fiirgery  ?.  16?  (.A")  Idfee  de  T  homme  phyfique  &    stioral  p.  ii6. 

Cb)  Alibi  de  ea  lite    agetur  .     Francifcum  autem  (ie)  Suite  des  conjeftures  phyfiques  p.  93- 

du  Hamel  hic  ,  neque  abfque  laude,  nomino  .  CO  Apud  Keilium  ,  of  anlmal  fecretion  p.  IJJ. 

Cc)  cl.  de  la  Sone  in  Coaament.  Acad.  Reg.  Scien.  Cs)  Mechaniwl  pr%ftice  of  phyfk  p.  n*- 
Parif,  ann»  175 1. 


i^.  LIB.  l  CORP.  HUm.  elementa; 

perimenta  mea  me  dudum  in  veram  viam  duxerant .  Eam  etiam  theoriam  Francifcus 
Th.ervy  (^)  ,  nuprru^que  pfeudon\mus  (^)  ,  &  alii  ( <; )  poft  mea  fcripta  Cl. 
vin  receperunt .  Ex  celiuiofa  teia  corporis  animalis  maximam  partem  conftare  Ci.  •y. 
Giuns  de  vita  p._7.  &  omnes  ejus  corporispartes  i^o^erf />e^/>e7;ero/e  p.  75.  quivirCI. 
id  inventura  Petito  tribuit  .  Nullum  autem  e)us  viri  fcriptum  exftat ,  qu©  ante  an^ 
J3um  1747.  hanc  eiementi  corporis  humani  dignitatem  adiirmaverit'.* 

Eam  ,  quam  modo  indigitavi ,  theoriam  fupereft  ut   exponam  ,    cum   adeo  late  a 

pknfque  Europa  medicis  recepta  fit.  Conftiterat  ex  Ruyfchii  escperimentis ,  aibas  il- 

las,  jpermaticas  &  exfangucs  membranas  totas  rubefcere  ,  ^uoties  diiigenter  &  feii- 

cjter  trunci  arteriofi  materie  febacea  colorata  repleti  effent    :     parum    inde  diftabaC 

opjnio,corpus  humanum  ex  foiis  vafis  fieri .  Eam  ita  jam  propofuit /o/ep^^z^i-  Duver^ 

r,ej/id),  ut  totum  corpus  ex  vafis  fieri  doceret ,  &:  ex  veficuiis,  in  quas  vafa  pa- 

terent  .     Ex    vafis  etiam  totum  corpus   humanum  compofuit  Santorinus  (e) .  Eam 

fentcntiam  paulum  ornavit  ^rcbibaldus  Pitcame  ,     &    ex  membranis  minimis  vafa 

sninima,  ex  iftis  membranas  alias,ex  his  denuo  majores  tubos  compofuit  (/).  In- 

de  hs.c  omnia  excoiuit  Boerhaa-jius ,  8c  in  hanc  fere  formam  digeffit.  Fibra  conftac 

es  terra  &  giutme  ( ^  )  .  Ex  unitis  inter  fe  fibris  fit  membrana  fimpliciirinla  ,  fivc 

prima.  Ea  in  fe  ipfam  convoluta  &  coalefcens  facit  vafcuium  fimpiiciffimum  (h)  , 

h-v-Q  primum.  Ex  vafis  primis  intertextis  &  ihtortis  fit   membrana  fecunda.  Eadem 

convoluta  ,   coaiefcentibus  finibus  efficit  vas  fecundtim  (/)  .'  Ex  ejufmodi  vafis   in- 

terrextis  tela  nafcirur ,  qualis  fieret  ex  vitreis  rubulis  in  pannum  textoris  manu  uni- 

tis  («).  Ea  eft  rnembrana  tertia  ,  qus  in  fe  ipfam  revoiuta  vas  tertium  generat  , 

quod  primum  nudis  oculis  fe  confpicutim  offert .  Ex  ejufmodi  vafis  membrana  quar- 

ta  nafcitur,  &  ita  porro  ,  donec  maxima  vafa  &  membrans  craffiffimas  emergant  . 

pasc  quid^m  aiibi  ita  temperavit  Pra-ceptor^  ut  totum  corpus  humanum  quidem  va- 

lis  r/)  ,  fiftuiifve  fieri,  arteriofis,  venofis ,  &  nerveis  doceret  ,    &  tanien  ,  fi  vaide 

exquifite  animum  adtenderis  ,  ex  folis  nervis  corpus  animale  tamquam  ex  vera  ejus 

ir.8rerie  componeret  (m)  . 

1  hcoriam  iftam  pierique  &  celeberrimi  nuperfe  setatis  medici  receperunt,qua£  nem- 
pe  vafa  ex  membrana,  membrcinam  iterum  cx  vafis  componit.  Inter  eos ,  de  Scho- 
la  quidem  Pneceptoris  funt  Gerardus  van  Svuieten  arcbiater  Csfareus  (w)  ,  Johan- 
m^s^  de  Gorter  archiarer  Rufficus  (^)  ^brahamvs  Kaap:vv  Boerhaave  (p)  magnt 
vjri  nepos',  Sc^ Johannes  Fridericus  Schreiber  (g)  uterque  ex  Academia  Petro- 
politana,  &  CUftcnus  Whnringham  fenjor  (r).  Ex  aiiis  gentibus  Francfcus  Quef- 
vay  archiatrorum  comiti  fuffeaus  (/) ,  ^ntonius  Fi^es  Monfpeiienfis  Dodor  (f)  , 
/.     Codofredus    de     Bergey    (u    )    J.     Gottiob    Kru£er(x),     Samuel   Schaarfch- 

mid 


Ca)  In  difp,  Ergo  in    cellulofo   textu    frequentlus  (!)  Influut.  rel  medic.  n.  214.  &  in    prslea.  ad 

morbi  &   moiborum   curat^ones  Parif.    1749.  4,  eas   inrtitutiomss   t.    III.  p.    as*.    iterumque    n.  440. 

Cbj    Libri    qui    Tua    titulo    anatomes     Arcijanseli  &  alibi 

rHCD!hom:»d  prodiit.   _                                             ^  (^„-s  fnfJitut.    rei     mfdic.    n.  ^oj.    Nempe    ita  fe 

(.cj  Inter    eos    honons     gratia    nomino     Toannem  habere  fere  credit  711.   Praceptor ,   &  fere  deinoiiftra- 

I>r«£/«j,  auaorem  iibri  de  hydrocele    Lond.   1755.  bile  elTe  Ider>r  n    440. 

Vh-^^^a/'  '^^'    j     „          ,  ("^   I"  Comment.  ad  aphor.   jam  cit. 

W^JV.emoir.  dc  l  Acad.  des  Scienc.    avant   169«.  Cc)  Compend.  MtdiG.     t.    I.  p.   4-    &  in  figur.  r. 

fp-\  pi         '  •  ■  5-   14-    '5'   27.   18.   19.  :o.   11.          ^ 

rn   pI  '■"'""^ft^"^";.^-        .  <^P)  ^^  perfpirat.   Hippccrat.  n.  980^ 

O)  Bo.u   ,p,,ft.  ad   Pncarmurn   p.   536.  Co;   L.   c     sb   init. 

-  Cg)  In  aFhor.    de    ccs.-^ofcend.    &    curand.    morb.  Cr")  De  podrasra  p.    31-  &c. 

rl<    *^r      ■?                 '"''^-   '^'   "'^^-  ^-    "^-P-    <^^^'  CO   Efiay  furl'  ceconom    enit^-,.   t-   III.  p.   Jj. 

Ch^)   .phor.rm.   n    38.  (,^  Ccnfpea.  mechan.  fecretion.  p.    Si. 

M\  p''^'  «^""^  ^"'T'''^  ""^  "•    5  9-  Cu)  De  tuend     valetud.  p.  iz.   13. 

Cc)  Pr^lcft.  ad  tnft.  rei  med.  t.  III.  p.  355.  &c.  Cx)  Patkologle  9.  12S. 


S  E  C  T.    III.     MEMBRAN^.  17 

fftid  (a)y  G.  K  Uamberger  {b)  ,  Georgius  Cheyne  (c)  ,    aliique  ,     quos    numerarc 

neceffe  non  eft .  .       . ,       ^, , .  n 

Verum  ab  111.  PrJEceptore  Bernardo  Siegjndo  ^Albmo  nuper  propofitas  rationes 
nunc  a  paucis  rerro  rnenfibus  legimus  {d)  ,  quse  de  firmitate  fententis  B^'?r/w» 
'vlana  dubitare ,  etiam  reludantem ,  cogerent  ,  eafque  reperio  dudum  ab  alio  Ci.  vi- 
ri  difcipulo  Joanne  Rogaar  publicatas  (e)  ,  quales  fere  ante  plufculos  annos  noii 
monitus  adtuieram  (/)  ;  ^lblni  meritis  hic  nihil  detradura  volo  ,  qui  certe 
fabricam  vafculofam  corporis  animalis  jam  ab  anno  1725.  refutaverit  ,  &:_cujus 
difcipulum  anno  1744-  paria  docentem  hic  citem  .  Non  tamen  memini  auC 
olim  ,  aut  nuper ,  Virum  furamum  ipfas  ceilulofas  fibras  &  laminulas  pro  elemento 
partium  corporis  humani  propofuifTe ,  cura  pecuiiare  in  qualibet  corporis  parte  fta- 
men  agnofcat  :  aliqua  etiam  in  eum  fenfum  docuit  Guilielmus  Chefelden  (g)  , 
In  iis  nempe  membranis  ,  in  quibus  feliciilime  vafa  fanguinea  utriufque  ge- 
neris  replentur  ,  maxima  tamen  pars  fuperficiei  ,  inter  retia  vafcuiofa  ( /0  ,  aif^a 
manet :  eademque  in  maceratione  muci  nomine  decedit  ,  fundumque  petit .  Deinde 
magnas  membranas  abfque  vafs  effe  poffe  ,  manifefta  exempla  cvincunt  in  allantoi- 
de  membrana,  in  aracbnoidea  inedulJae  fpinaiis  ,  in  epidermide  :  &  demum  mem- 
brans,  verarum  fimillimaj  ,  cafu  morbove ,  nafci  poffunt,  in  quibus  ne  fufpicioqui- 
dem  vaforum  locum  habet  ,  ut  in  hydatidibus,  laminis  ligamentcfis  pulmonis ,  alio- 
rum  e  vifcerum .  Sed  etiam  meduil^  cerebri  ,  &  oflium  ,  &  cartilaginum  valde  eKi- 
gua  pars  eft ,  quam  vafa  efficiunt ,  &  demum  natura  folida  animalis  in  piurimis  be- 
fliolis  reperitur  ,  ut  in  polypis  aquiS  dulcis ,  qua;  animalia  microfcopiis  vehementifli- 
me  augentibus  tentata ,  nihil  vifceri  ulli ,  aut  cordi  fimile  oftenderunt . 

Non  ideo  negaverim ,  telas  membranaceas,  textas  ex  fibris,quas  ad  microfcopium 
defcripfit  Georgfus  BagHvius  (i)  ,  &  Guiliehmts  Wierus  Muys  (k)  ,  Verum  eas 
manifefto  ad  celluiofam  telam  refero,  quse  utique  ex  filis  varios-ad  angulos  intrica- 
tis,  componitur  .  Deinde  etiam  ese  telse  in  aliis  quidem  experimentis  partem  unice 
aliquam  membranse  effecerunt,  ut  in  eo  experimento,  quo  fabricam  membran»  ten- 
dines  indagavit  :  in  aliis  ne  partem  quidem  membranie  ,  ut  in  crate  jllo  ,  fado  ex: 
filis  non  majoribus,  quam  funt  fila  carnea  fubtiliffima  ,  cujus  ali^  fibrs  longitudi- 
nem  fequuntur  arteri^,  alis  tranfverfim  eas ,  quas  diximus,  fecant  (/ )  . 


S^ECTIOI^.    ADEPS. 

Fl!a  dixlmus  laminafque  celiulofs  telge  .  Addidimus  inter  easfibrasfpatiolainter- 
cipi,,minima  alibi  ,  laxa  aliis  locis  .  In  iis  nunc  fpatiolis  liquor  aliquis  effufiis 
habitat ,  qui  folus  intercedit  ,  quo  minus  lamins  cellulofae  tt\z  conferveant ,  &  in 
morbofam  duritiem  abeant ,  nunquam  defuturam ,  quoties  expulfo  harum  cellularum 
liquore  fila  fclida  fe  contingunt ,  adtrahuntque  .  Non  unius  autem  generis  hic  li- 
^uor  eft. 

Tenera  primurn ,  fibrofa  magis ,  &  cellulofa  tela  eft,  quse  minores  inter  mufculos, 
quse  choroideam  inter  &  fcleroticam  oculi ,  quje  retinam  inter  &  choroideam,  &  in- 
ter  duas  lam.inas  iridis,  aut  in  circulo  ftriato  Petiti :  quse  exterior  circa  veram  piam 
matrem  circumponitur :  qua?  minimorum  va^culorum  lacertos  ambit  &diftinguit,  aut 
ca  ,  qua  tranfverfum  abdominis  mufculum  cum  peritonxo  conjungit :  quas  demum  in 
Haller  Phyftolog.  Tom,  I,  C  mini- 

Ca)  Phyriologi?  p.   13 (5.  (g)   Anat.  of  human  bod.  edit.  6.  pag.   204. 

Cbj    Phyfiol.  med    p.   329.  Qh.')   Albin.   1.  c.   p    5. 

CO  De  f.bra  debili   p     t:.  &c.  (J)  Oper.  omn.   p    309. 

(d)  Adnot    anat.    Lib.   3.  p    11.   13.  edit.   175^,  iX)  De  iabnc.  fib    murcul.  p,  283    484 

(e)  Difp    de  nutrticne  Leid.  »744    p    40.41    4».  CO  G.  W.  Mufs    p.  284.    4     van  Leeuvvenhoeck 
CO  Comment.    ad    prxlea.  *  Boerhaxvii    t.    II.  p.  epift.  (^7. 

»53.  660,  e«ii£i  anao  1740. 


i8  LIB.  l    C  O  R  P.    H  U  M.    E  L  E  M  E  N  T  A . 

minimarum  arreriarum  areolis  ,  in  cel!ulofi&  telis  venrricu{i,inteft!norum,penis,  fcrot 
tique  &  veficaj  urinarijB  &  bilariae  ,  inque  exteriori  ambitu  audirorii  meatus  reperi- 
tur,  fubque  pulpa  glandi?  penis,  qus  eadem  pulmonis  parenchyma  efficit  ,  aut  cel- 
luloras  hepatis,  lienis,  5r  glandularum  pulpas-  Eam  Cl  v\r  Caroha  ^u^ufius  a  Ber- 
gen  (a)  magis  proprio  nomine  cellulofam  vocar,  &  ab  adipofa  diftinguit . 

Non  alia  in  fetu  teneriori  reperitur  ,  cui  ne  in  omenro  quidem ,  neque  fub  cu^e 
adeps  ullus  eft  in  cellulofis  fpariolis .  Quadrmieftri  certe  fetui  omentum  totum  pel- 
lucet,  &  mufculos  inter  cutemque  tremula  gelarina  interponitur,  qux  eadem  varias 
ob  caufas  in  aliquam  fedem  magis  colleda,  moaftrofas  fpecies  fetuum  glgnit  (i). 
Re6le  adeo  rarani  fub  cute  fetus  pinguedinem  reperit  Isbran^us  ^sa  Dtemerbroeck 
(c),  &  celiulofum  laminatum  textum  abfque  adipe  in  fetu  AdQn^{\t  Ruyfchms{d) , 

In  iis  minoribus  cellalis  habirat  aquula ,  tenera,  evaporabiiis ,  oleo  aliquo  mifta , 
quam  in  morbis  audam,  j  &  chemtc^e  niTnc  analyfi  fubjedam  redius  cogaofcimus.  Is 
eft  vapor  Hippocratis  ^  quem  fpiritum  vocavit ,  qui  caveas  fanas.  repleat  (e  )  ,  inli- 
bro  equidem,  quem  non  pro  legitimo  receperim  ,  pro  antiquo.  tamen  haberi,  nemine 
contra  fenciente  video ,  idem  halitus  per  experimenta  Kaauvv':i  rtdims  (f)  innotuit. 
Vifcidulus  digiti&  tangentis  anatomici  hsrer  ,  &  colledus  in  rubentem  gelatinam 
abit  (g).  In  offibus  fcetus  fimilis  vifcidula  lympha  pro  medulla  eft  :  q^uod  dudura 
^rijtoteles  {  b  )  ,   Sc  nuper  Stahlius  monuit  ( /  )  « 

Verum  in  ipfo  etiam  fetu  maturiori  ,  inque  omento,  potiffimum  fecundum vafo- 
rum  feriem,  ?  &  m  reliquo  demum  tenelli  animalis  corpore  globuli  albi ,  adipe  fria- 
bili  pleni  ,  ex  ordine  adparent.  \i  pariter  minores,  uti  vafa  reneriora  funt,^&  diliant 
primo  ,  deinde  confertiores  fe  adtingunt  (  ^  ).  Ampulias  olei  folitarias  in  omen^o  fe- 
tus  obfervavit  Cl.  olim  amicus  nofter /.  Fri/Jericus  Huljebulch  (/)  .  Pinguedinem 
in  fetu  acinis  meris  componi  docent  ^Ba  Balthica  (m) .  Haec  eriam  eft  pmguedo 
grandulofa  in  dorfo  ferus  dida  /.  M  Hofmanno  (  n  )  ,  Pinguedinem  ex  glo- 
bulis  compofit.am  habet  in  fcarabseo  Svvammerdarn.  bibl.  p.  511.  in  verme 
apum  p.  408.  in  rana  p.  705.  &  in  univerfum  p.  ^74.  Nunquam  taraen  perinde  obeft 
iimt  fetus  ,  quam  adulti  quidem  homines ,  ut  etiam  in  corde  parcior  adeps  fit(o), 
&  maciientior  omnino  fetuum  adeps.  duriorque  mihi  vifus  eft ,  perinde  ut  i?/c>/^«o  (/»  ). 

Quando  vero  homo  in  lucem  edirus  cft,  tunc  primis  annis  statis  fuae  infans  val- 
de  obefus  fit ,  fubque  ejus  cute  adeps  muito,  quampuberibus  ,  pro  ratione  mufculo- 
fx  carnis  copiofior  ,  albiffimus  ,  mollibus  &  lubrotundis  faflus  giebulis  (uftimditur. 
iilrera  obtlitatis  stas  eft  annus  quadragefimus  ,  &  qui  proximi  fuccedunt  ,,quo.  terri- 
pore  quadratam  pro  graciii  formam  colledus  adeps  reddit,  atque  ea  copia  ad  fenium 
ufque  durat ,  in  quo  denuo  diminutus  tandem  pene  uncique  evanefcit,  &  iterum  ru- 
bicundie.  geiatinaz  ioco  cedit  ,  cujus  fedem  in  fetu  oecupaverat , 

terpetuQ  tamen  abeffc  adeps  a  plufcuiis  corporis  humani  partibus  .  Cejebrum,  & 
cerebeiium  abfque  adipe  funt  ,  nifi  forte  glandulns  verncaies  ad  eum  referas ,  quae 
Rtiyjcbii  conjectura  fuit  ( $> )  ;  aiterius  autem  utique  &  durioris  gencris  ea^dem  mi- 
hi  vife  funt .  In  pifcjbus  tamen  marinis,  fi  vera  fama  eft,medio  in  oieo  cerebrum 
narat .  Farca  porro  pinguedo  eft  ad  nonnuilas  plicas  cutaneas  ,    in  quibus  duo  inrer 

tube* 


CO  In  progtamnnate  ,  qi'cid  exc-iavi  .  a,  c.  <> 

(jaj   In  defrripttone  fetus  bicipitis     inter  opufcula  (i)  The.ox    mpdic    p.  ^76 

anatonuca  aica 'edita  p.  2.05.  (k'  K-aw^v  de  pcrfpir.   n  Z?*- 794»  793-  79<5.  «»6 

Cc)    Analoin.   p.    15  totus   !egi  debet  , 

Cd)  Thefaur.   ftnat",   I.IU   r.  64.    Muf.    Fetropolito  (1;  De  cellulofa  Leid.  171^    4' 

,$.   I.   p     );,  (rn)  Ann    I65'9.  P-    "^- 

CO   riiPt  TJyv^/f  n-  17°  Cn5  Oii^-  de  p  n^uedine  n.  8. 

CO  De  perfpirat.  Hiopocr.                             -  Co;  Cl.  Hunotu^  >^>il   de  1'  Acad.  des  fcienc  f^JS' 

C^>  Gelatina  in  celluhs  favi    fimillbus    fciotl  fta-  Cp)  Antiirr^po^r.  p.  410. 

gnat.   Dca3,ias  de  hydrocele  p,  3.  Csi)  Tftelaitc.  anat,  <J.  n.  I. 
Ch)  Hilior.  animal.  iib.  3,  c,  %o.  part,  anim.  libo 


S  E  C  T.    IV.    ABE  ?  S,  _  t^ 

tiabera  valiecula  fe  interponit,  uti  in  femoris  ,  cuni  natibus  conjun6ti  limite  (a)  . 
Parcus  eft  adens  inrer  muQ:uIos  nonnuHos  latos  &_perpetuo  motu  agitatos,  ut  re6luni 
inter  &  cruralem  ,  gpftrocnemium  &  folearem  ,  aliofque  ejufmodi .  Parcus  eft  in  fa- 
cie  exteriori  capiliatse  cutis ,  in  colii  parte,quam  fublinit  platyfma  myodes,  in  fron- 
'-te,a  qua  abeffe  varii  audores  fcripferunt  ,  a  Sptgelio  refutati  {b)  &  a  Ruyfchio 
(c)  ,  inque  palpebra  ,  fcrotique  parte  exteriori  ,  interius  uberior.  Videtur  abeiTe  , 
ubicumque  periculum  maximum  compreflio  facit  ,  u!;  a  pulmone  &  a  cerebro  ,  aut 
fenfus  acuti  neceffitas  adeft ,  ut  in  glande  penis  ,  clitoridis  ;  parcus  autem  reperiri, 
ubi  vafa  exigua  ,  pauci  miufculi ,  fridio  perpetua  eft.  Contra,  cum  grandibus  mufcu- 
iis  copiofiffimus  reperitur,  &  ahundat  circa  mufculorum  abdominis  partem  anterio- 
rem,  tum  circa  inreriorem  femoris  ,  eamdemque  fuperiorem  regionem  ,  &c  ante  pe- 
£lus.  Glutsis  miufculis ,  fed  folius  hominis  ,  copia  maxima  fubjicicur,  neque  alia  no- 
,ta  fimias  facilius  ab  homine  dignofcuntur  ,  quam  natium  gracilitate .  Magnas  ea  m 
Yede  &  rotundas  glebse  meri  adipis  in  areas  £brarum  rararum  ^  &  diftantium  effun- 
duntur. 

Piurimus  albus ,  &  mollis,  latifque  glebis  fubrotundis  fa^us  adeps,  circumponitur 
glanduliB  mammsB  muliebris  ,  &  airisbilem  illam  hemifphsEricam  figuram  efficit.  Sub 
planta  pedis  ,  fubque  manuum  vola  mollis  ,  abunde  fubjicitur  ,  eum  vero  .firms  cel- 
Julofae  fibrae  ita  interftinguunt  ,    ut  (nv   fede  .  quseciue   gleba  definjaiur  (r/).         '^ 

Inter  poplitis  mufculofos  funiculos  magns  adipis  glebs ,  propria  membranula^ron- 
tinentur,  &  alibi  fimiles  burjai  paffjm  tendinibus  fubjiciuntur,  quarum  numerum  de- 
dit  III.  ^'ib'm,'-:s  (e),  &  quales  civitatiem  replent ,  quse  m.alam  inter  buccinatorem 
rnufculum  piurima  pinguedine  farcitur  .  Magrs  &  moIii/Tims  glebse  ordit^  id  omne 
replent ,  quod  rnufculi  bulbufque  oculi  iriane  relinquunt  ,  neque  ese  ullo  in  animale 
deliderantur  (/)  -  Et  ejufmodi  craff^  gleb^  in  obefis  diaphragmati  incumbunt ,  & 
pericardio  ,  &  intervalio  duorum  faccorum  pleurs  continentur . 

Uberrimus  adeps  circa  renes  &  anrerior,  &:  pofterior,  ifque  potius  copiofior ,  re- 
nibus ,  eorumque  inferiori  limiti  adjedus  eft  ,  quo  ea  vifcera  FfoiE  mufculo  &:  qua- 
drato  lumborum  infident  (^)  .  Is  iterum  adeps  magnis  etiam  glebis  continetur ,ro- 
tundis  aut  obrufe  quadratis  ,  quas  laminae  quafi  cellulofae  continent,  in  homine  qui- 
dem  5  &  quadrupedibus  animalibus  (j^).  Durior  is  adeps  efTe  folet  ,  &  fedilis  ,  & 
febi  potiflimum  nomine  notus  eft .  Denique  in  offium  longorum  medio  tubulo  ma- 
gn£B  longazque  glebse  pinguitudinis  reconduntur  ,  quas  tenerrima  membrana  &  extus 
terminat  ,  &  fuis  iaminulis  interior  dividit ,  moilior,  quam  quse  flarum  ferat(/'.)  . 
Recte  hsec  defcripfit  /o/e;>^»i-  Dwverrey  ,  membranam  nempe  medullse  communem , 
&  veficuias  tenues  ,  qus  in  fe  mutuo  pateant ,  oleoque  plense  fint  {k) .  Glebam  il- 
lam  magnam  in  fervida  abire  in  farcimen ,  fua  membrana  definituni,  Kaawvviusvl- 
dit(/)  . 

Sequitur,ut  quid  adeps  fit  ,  ronemur  exponere.In  corpore  hominis,  &quadrupe- 
dum  carnivororum  ,  adeps ,  five  pinguedo ,  mollis  eft  ,  &  certe  dum  vivit  aniraal  , 
omnino  ad  fluida  pertinet  .  Ita  fsepe  vidi  in  vivis  canibus  ,  pelkiciduni  ,  fiuidum- 
^ue   adipem   in   omento  ,    corde  ,    ovarils   aliifqxie   calidorum   animalium    mem- 

C    2  bris  , 


(a)  Jac.  Ben.    Winslovv    traite    des    tegumens  n.  CO  Hift.   mufc.  carp.  Jjutn    p.   319    694. 

*3'  CO  Plin^uf  hift  natur.  lib.   11.  p.    631. 

Cb)  Anat.  p.  287.     tum    Rol  fink    diir.    anat.    p.  (g)  Ka.wyv  de  perfpir.  n     569.   570. 

%^^'                 _  (h")  Laminatus  adeps  '  latis    foliis  difpofitus   circ» 

vc)  In  capite  &    fincipite    Muf.    Petropolit.  t.  I.  renes  mardipialis  Tyfon  p.  3;, 

f-    10.  inque  fincipite  &  fronte  Thef.   II.  an.  1.  n.  4.  Ci)  Gyutzmacher  de  medulla  ofllum  n    ii. 

^^  ^«c    funt    fibrofa    fiamina    per    pinguedinem  (k)  Memoir.  dc  i'  Acad,  des  fsienc.  1700,  p.  »oa, 

auaa  Antonii  de  Marcbmii  apud    Hofman    d«  pin-  0)  I-  c.  n.  g%g. 
jued.  n.  10. 


20  L  I  B,    I.    CORP.    HUM.  ELEMENTA. 

hris,  &  gaudeo  mecum  confenrire  Cl.  olimvirum  SanEior'vm  Santlorhm  (dr), quem 
Thomus  Morgan  (  b  )  fecutus  eft  .  Eo  eriam  renfu  infelligo  Fmncifcum  Q^einay  , 
qu^indo  texrum  cellulorum  vix  ad  folida  pertinere  fcripfir' (c:)  .  In  pifcibus  cetaceis 
manifcdo  adeps  fluidus  eft  ,  &  fluidum  fperma  ceri  ,  quo  nomine  per  errorem  vo- 
catur  ,  cellulss  cranii  cum  toto  corpore  communicanres  replet  (^O  ,  Adeps  phocae 
m^jorjs,  Cjuem  leonem  niarinum  vocat  Nobiliffimus  ^njon  (e)  ,  in  moto  animale 
inft-.r  undarum  flu(^luat  &  agitatur  .  Fluidum  in  phocsna  oleum  evidennus  defcripfit 
Ed^va^-^us  Ty^on  (O,  &  fluidum"  fperma  ceti  in  ceto  dentato  ampliffimus  ^nderjon 
{§) .  Nm  ergo  mirum  eft,ex  ceti  fpermate,cum  terebiothinae  oleo  coagulum  gla- 
ciale  nafci ,  quod  in  modico  manus  vivx  calore  folvitur,  in  aeris  vero  atmofph^rici 
temperie  confiftit  {h)  ^  eodem  omnino  modo,  uri  adeps  caninus  ab  aeris  frigore  ca- 
gitur,  quam  primum  animal  vitam  amifir.  Molliffiraus  tamen  etiam  homini  ,  circa 
jnedull^m  fpins.lem  eft  ;  &  cruentus  fluidufque  in  offium  epiphyfibus  {i  )  .  Fluidus 
eft  adeps  avium  aquaricarum  :  &  ftruthiocaraelorum  Thewnot  'uoyag.ll.  c.^<,.  etiani* 
urfi  occifi,  ut  ad  olei  modum  in  aqua  nataret  Ba/entfen  in  celebri  belgarum  in  N, 
Zernlia  hibernatione .  Etiam  in  homine  oleum  in  omento  effufum  Collins  p.  182.  Sc 
ahdomen  fufo  adipe  plenum  jrank  anmerk.  III.  p.   209. 

Contra  in  animalibus  gramine  folo  viventibus  durior  adeps  eft  ,  &  in  ipfo  jam 
equo  hoc  difcrimen  incipit  (^).  Evidentius  vero  in  cornigeris  ruminantibus  febum 
fra^ile  ineffe  ,  vir  in  eo  ftudio  eximius  ^Anfioteles  ( / )  docuit ,  &  medullam  ,  quae 
iriulrifidis  adipofa  fit ,  cornigeris  animalibus  febaceam  eflfe  (m) ,  cui  fimilia  de  adipe 
Pl'n''us  reliquit  (>j)  atque  Snidas  (0);  ut  minime  credibile  fit  ,  in  Scotia  boves 
<dari  ,  quorum  adeps  non  concrefcat  ,  etfi  ita  adfirmat  Cardamu  {p) .  Veru^m  etiam 
humaiius  adeps  multis  modis  induratur.  Vidi  abfque  vitio  ,  quod  certe  innotuerit , 
febaceas  lentiformes  particulas  duriffimas,  &  pene  calculi  fimiles  ,  nifi  ad  ignem  li- 
quari  fe  paffaj  elfent ,  fuh  cute  partis  internge  tiblse  humanj2  difperfas.  Adeps  came- 
Jorum  in  duriffima  febacea  tubera  cogitur  .  In  herniofo  adeps  febi  fimiiis  in  Philo- 
jopbtcfs  TranlaBionibus  defcribitur  (  ^7  )  ,  idque  vitium  in  omento  eiapfo  frequens  eft, 
m  cum  periculo  inreftina  comprimat.  In  fteatomate  adeps  humanus  inmaximamdu- 
ritatem  fenfim  cogitur.  In  offibus  humanis,  qus  fepulchris  conduntur,  medulia  hu- 
niana  in  febi  fpeciem  abit ,  Rnfjchio  audlore  ,  duriffimo  ad  omnia  tentanda  homi- 
ne  (k)  ,  cum  quo  fimilia  experimenta  {eck  Joachimus  Beccher  ,  in  fepulchro  Hoi- 
mienfi  (  /  ).  Finguedinem  fubterraneam  febi  firailem  excitat  F.  Eme/ius  Bnikmann(t). 
Vt  omnino  aqus  copia  maxime  a  febo  adeps  differat  ,'  qua  fuperat  ,  &  qua  lente 
difflata  in  febi  fimilitudinem  tranfit. 

Eam  vero  nnturam  adipi  effe  ,  recenti  certe ,  ut  mollis  cedat  tadui  ,cum  minimo 
datere  ;  corporibus  fuper  fe  invicem  motis  interpofitus  fridionem  minuat  ;  fortiter 
autem.  fstis  eadem  cogat  cohajrere  :  corporibus  non  aqueis  undluofus  adhaereat  ;  m 
at^ua  folvi  renuat ,  nifi  multo  tritu  ignifve  vi ,  in  igne  colliquefcat ,  id  quiclem  no- 
tum  eft,  minus  vero  forte  notum  ,  adeo  modico  igne  phocarum  adipem  liquefcercj 
lit  manus  etiam  ,  quando  ebuHire  videtur  (w),  non  amburat  ,  novo  argumento  a 
jioftro  adjoe  vehementer  pifcium  adipem  differre  ,  cum  iiofter   in    aere  calidiffimo 

non- 


CaJ  In   1.   Fen.   Avicenn»    p.   325.    Recens     adeps  3.   c.   17. 

fit  globulis  cryftallir>is  ,  Lseuvve^^h.    t.    11 1.  p.   113.  (m)  De  part.  animal.  lib.  i.  c.  6. 

ib.:  Mechanical   praaice  of  phyfik  p.  184.  (n)  L.   11.  p    <5ai     L.   28-  n.   38. 

CO  OEcon.  anim.  t.    III*  p    91.  (o)  Lexic.  ex  edit.  Kufteri  t.   I.   p.  ISS- 

(d>  Anderfon  Nachrichten  von  Island    pag.    112.  (pD  De  rerum  varietate  lib.  7.  C  31. 

Ce)   Vo^age  rotund  the  W^orld  p.  laA.  (q)  N.   326.                                             .  .       i»         -., 

(0  Phocsna  p.  17.  (r)  Thefaur.  anat.    a.  obf.  3.  n.  4.  Adverf,  aaal. 

(g)  L.  c.  3,  n.  9. 

Ch)  Phyfical.  beluiligungen  p.  J4I.  (O  Phyfic.  fubterran.  p.  I9<^- 

(i)  Stahl  Theor.  med.  p.  376.  (t)    Epift.  itinerar.  p.  57- 

Ck)  Bourgeht  hippiatrique  t.  II.  p.  is».  00  Tengftrom  de  arte  adip,   pHocar.  cociueind» 
^Q  Pe  partib.  amm.  lib,  2,  c.  5.  Hift.  anlm,  lib. 


S  F  C  T.    IV,    A  T^^E  V  S.  2* 

flondum  fluat,  etfi  is  nomgerimo  gra^iu  Fahrenhet}  fer vet .  Humanus  tP.men  adeps 
seflare,  fed  accedeafe  vi  pua-ediii-s,  inTi  unara  diem ,  cum  rasdio  anatomici,  lique= 
fir,  &  olei  modo  fluic  In  olf^hulos  ^pm^-e  fe  coAtrahit ,  du  n  fljidjra-iem  amittit  (/r ), 
Sponte  pene  iariDidus,  ingruum  r^ncorem  ab  aetate  &  aeris  t&etu  ^contrahiL  ,  atns 
tunc  &  cuprum  corrofurus.  Ab  aeris  alioquin  vi  omnia  corpora  latis  no^enter  de- 
fendit,  frisoris  triftiiTiraos  effedlas  in  ultimo  fepteatnone  arcet  (^),  &  a  putredi- 
ne,  aut  exhalatione,  auc  fermentatione  cames,  fuccos  ferJiienraturos  aiiaque^cor- 
pora  ruerur  (O-  Levior,  quam  aqua  efl:,  &  ipfi  hommes  obefi  ahis  leviores  iunt , 
xninufque  fub  aquis  raerguntur  ( <^).  .         ,       ■  •     r     r  b 

Chemica  anMyfis  ofl:en!it,  in  adipe  hominis  &  anmialium  hommw  lirnjljuni,  6t 
denique  in  febo  ruminantium  beftiarum  aquam  effe ,  paucara  equidem  ,  demdeoleuni 
inflammabile,  maxima  id  cooia  ,  tum  liquorem  aufterum,  erap/reumaricum,  acidas 
per  fua  figna  indolis,  ut  omnino  multa  veftigia  chylofs  &  lade^  up.turae  adeps  con- 
fervet,  cumque  butyro  conveniat  (e).  Et  in  medulia  quidem  per  experimenta  iua 
Ci.  Gliwzmacher  tanfam  olei  rationem  reperit,  uC  quatuordecira  oranmo  fedecimas 
totius  ponderis  squaret  (f),  inque  J.  Com^adi  Bar.zbufen  acroamatibus  _ex  unciauna 
medulls,  omnino  drachms  feptem  granaque  23.  fuerunt  olei  ,  qus  fatis  limiiis  elt 
ratio  ig),  ApudCl.  David  Henr.  Knape  rcinarolei  &  majoraqus  fuit  portio  {b). 
Adeps,  axungia  enim  adeps  eft,  apud  Cl.  Bunhufen  feptem  otlavas  parces  habuit 
olei  (/■).  In  amici  veronoftri  ,  oiimque  auditons  Cl.  Joach.  Jacobi  Rhades  128^  ex^ 
penmentis  interhumani  adipis  partes  omnino  115.  partes  olei  fuerunt  {  k) .  Sebum, 
ur  durius,  &  minus  aquofum,  omnino  quindecim  fedecimas  olei  dedit  ei,  quera  ci- 
tavimus,  uitrajedino  profeffori  (  /  ).  Adeps  renalis  bovis  leviffimus ,  &  aquam  ie  liabet 
ut  9290.  loooo.  ponderofus  adeps  renis  humani  -  9611.  ponderofiffimus  apri -- 974^- 
Adeps  humanus  maxime  iimpidus  eft,  &  in  parvo  calore  fufilis  Mujjcbenhroec^  I«- 
ftit.  phyf.  .     -  .  . 

Acidi  minus  vulgaris  eft  notitia,  cum  nuper  adhuc  CI.  Pif:e!h  (m)  oraninq  ex 
pingui  animaii  acidum  ftillare  negaverit ,  ut  nullum  in  pinguitudm.e  faleni  admitte- 
ret,  nifi  aicali  volatiie  .  Quis  primum  acidum  boc  detexerit ,  nondum  deiinivermi. 
Certe  vir  Ci.  /.  Fridericus  Cartheufer  (n)  ex  febo  animali  deftiliato  acidum  iiquo- 
rera  obtineri  raonuit ,  eumque  fafius  defcripfit  CL  Grutxmacher  ( 0  ) ,  etfi  copiam  non 
jnagnam  invenit  (v).  Accurarius  nofter  CL  Rhades  rae  fuadente  &  hortante,  adi» 
pem  humanum  inrheatro  noftroacceptura  deftiiLivit.  Adfcendit  (.7)  liquor  limpidvis, 
tunc  oieum  ceraceum  butyrofi.im ,  &  aliud  iiquidum  oIeum>  Inde  fuccus  five  liquqr 
volatilis  fuiiginofus,  empyreumaticus ,  acidus  ,  ad  drachmas  quatuordecma  ex  unciis 
fedecim  adipis  provenit .  Eum  liquorem  &  guft-ivi ,  &  cum  fyrupo  violarum  viri- 
dem  coiorem  eflicere  vidi,  &  cum  alcalinis  liquoribus  eifervefcere ,  &  cura  iaie  vo- 
iatili  in  cryftailos  abiiffe  (  r) ,  quaies  ex  fale  fticciDi  &:  cornu  cervmafcuntur .  Deia- 
de  oleum  ceraceum  craiTum ,  quod  excitavij  deftiliavic  (/)  vir  Ciar.  Id  iplum  maf- 

iani 


(a)  Ccnt.  arcan;  natiir    p.   223.  ep    laS  cias  aqucfi   liqucris  ex  felibra  medullae  accepit . 

Cb5  Swenska  Acati-  iiaandlingar.   J742..  p    179.  Ci)  S^P-  'S. 

Cc)  Aves  butyro  conditae  ex  ducatu  Mfgalopolita-  OO  ^e  ferro  fangulnis    Iiumafti    aliifque    liqurdJs 

jio  ad    remotas    regiones    niittuntur  .    Habet  etiam  animalium  .  Gotting.  J733'  P-  43- 

Bcerhaavhs    in    pr£ele£i:.    ad  inft    rei    med.  t    I.  p  CD  E^F-  '7    ^-  c. 

331.  &  prior  Rohenus  Bofle    exper,  piiyf   mecli.  de  Cm'   De  pcdagra  p.   liS. 

aere  dov    p.  109.  &    conc.    exp,    phyf.    m.seian,  dc  C")  De  princip    fpecif.  p.  41.  4^'  collat,  cum  fun- 

natuT.  aer  dament.  mat.  med.  t.  II.  p-   518. 

Cd^  Schvvenke  hsEmat.  p.  117.  Co'  L.  c  n.  14.  &c. 

Cej  CetU.    Folio    deila    generazione    delb  pingue-  Cp)  Grana  13.  ex  duabus  unciis  pinguedinis;  dtl« 

^ine:  toto  Iibro  rationes  pro  hac  fententla  adtulit.  plo  tamen  plus,  quam  e.K  medulla  lu   14»  IS- 

CO  De  medulla  offium  .  Lipf.  1748.  Cq)  Rhaies   i.  c  p.  38.  n.  63, 

(g)  Poft  acromata  txperim.  17.  C)  P-   39-  n.  6i,.  dj. 

Ch)  Th  egregia  dif^putatione  de  acido    pingiiedinis  CO  ^»  4*'  *^'  ^^' 
animalis,  Cotting,  1754.  paj.  13,  Q,u3tHor  nempe  wn- 


52  X7J5.  I.  CORP.  HUM   ELEMENTA. 

fam  butyfirceam  ,  fudit  ,  &:  oleum  limpiciius,  tunc  zqmm  acidam ,  &  liquorem  ^cl- 
dum  volatilem,  &  demum  oleum  empyreumaticum .  Oleum.  vero  liquidumadipishu- 
mani  (a)  denuo  feceffit  in  iiquorem  acidum  ,  &  oleum  limpidum  album  ,  &  fubfu- 
fcum  aliud  ,  ut  fatis  cum  oleis  vegetabilibus  confentiret  (^).Ex  bis  experimentis  li- 
quoris  acidi  copiam  sftimavit  ^  \.  Vir  ad  univerfum  adipem,  uti  i2u  ad  768.  (c). 
Cl.  Macquer  febum  purum  deftillatum  alcali  volatile  edere  rede  negavit  (^),&:aci- 
dum  phiegma  edere  decuit ,  tum  guttulas  olei  &  oleum  fixum^^).  Accnratius  deni- 
que  Ci.  David  Henrkus  Knape  ^  poft  meum  exGottigenfi  Academiadifceffum  ,poft- 
que  varia  tentamina  comperit  (/)  ex  febo  bubulo  igne  arensfenfim  au6to ,  adfcende- 
re  vapores,  qui  in  aquam  vafis  tecipientis  cadunt.  Innatavit  oleum  aqus  ,  &:  vapor 
c\  recipiente  acerrimus^oculis  perinde  utvapor  putrefcentis  olei  balenarum  noxius, 
cxhalavit  (g).  Id  oleum,  quod  aqu^e  innatavit ,  cumaqua  repetito  miftum,  liquorem 
aqueum  dimittit,  per  fiphunculum  fubtradum,  acerrimum,  acidum,&  ficporroare- 
liquo  oleo  fucceffive  deftillato  aqua  acidapari  modofecedit,  quam  idem  virCl  depu- 
rare  docet  (Z?) ,  inque  purum  acidum ,  omni  acetofortius  (/')  reducere,  abomni  tam.en 
alio  acido  diverfum  (k) .  Ex  his  experimentis  adparet,  quare  medullaparum  putrefcat 
(/),  &  quare  pus,  quod  omnino  ex  adipe  nafcatur  ("O?  fiammamque  per  mea  ex- 
perimenta  concipiat,  acidum  &  ipfura  («)  fit,  ut  cum  heliotropii  liquore  rubefcat  ^ 
etiam  per  Ruyjchli  experimenta  .  Sed  etiam  conjeflura  viri  infignis  in  experimentis 
Jsiehem'.ie  G-eTZ)  per  hac  nova  pericula  urcunque  confirmarur.  Is  nempe  cum  oleum 
olivarum  a  fpiriiu  nitri  adfufo  in  butyri  fpeciem  cogi  vidiffet  (0),  non  improbabile 
eife  exiftiraavit,  etiam  in  animaiibus  coagulum  acidum  caufam  effe  ,  quas  adipenn 
fpiffet  .  Eamde-m  in  fenrentiam&:  Cl.  Mac^ji.fer  (p)  tranf]it,&  /,  Fr.Cartbeufer  (^), 
&  inde  caufam  deduxit ,  ob  quam  animalia  herbivora  carnivoris  obefiora  fint ;  aci- 
dam  nempe  naturam  inregriorem  confervant .  Paulo  aliter  Dale  Ingram  oleum  coa- 
gulatum  ex  mircela  ^lbuminis  artictilaris ,  cui  multa  meduila  immifla  lit ,  cum  ace- 
10  nafci  vidit    (r). 

Uitim-um  craffius  de  adipe  elementum  -carbo  eft  ,  quem  Cl.  Rhades  &  de  adipe 
ipfo  ,  &  de  oleo  ejus  aut  craffo ,  aut  iimpido  obtinuit .  Ex  adipe  infipidus  nafcitur, 
undecim  drachmarum  pondere  ex  unciis  fedecim  {[).  Is  ignem  tamen  concipit,  ter- 
xamque  relinquit,  abfque  ferro ,  cujus  pars  vtre  fixa  totius  adipis  eft  fere  ttjt  (^)- 
Sai  ergofixus  ex  adipe  nullus  obtinetur,  ut  dudum  morruerat/.  Conr    Barcbujen  {u), 

Adeps,  cum  fit  eiufmodi ,  uti  nafcatur  nunc  eft  inveniendum .  Etfienim  ad  fecre- 
tiones  hac  theoria  pertinet ,  qus  nondum  exponi  potuerunt  ,adeo  tamenfirnpiiciaex- 
perimenta  ad  hxQ  explicanda  fufficiunt,  ut  malim  totam  celiuiofas  teiae  adipifque  con- 
nexam  hiftoriam  nunc  abfoivere  . 

Ceilulse  adeo  funt,  variiE  figursE ,  quas  diximus  laminis  fibrifque  textus  celiulofi 
intercipi3&  quae  adipi  funt  pro  locuiis.  Eas  in  corpore  humano  paffim,  &  in  fub- 

cuta- 


Ca)  p.   41.  n.  67,  ratur  ,  Grashuys  de  fuppurat.  p.  18. 

Ct>)   P.  42.   n.  68.  Cn)  Duverne)!  trait^  des  maladies  des  OS  t.   II.  p. 

(c)  P    44.  n.  71.  410.  Mera  etiam  lixiviofa  principia  in  pure   repere- 

Cd)   Chym,    pratiq.  t.  II.  p.  484.  rat   PinelH  1    c.  p.   162. 

Ce)    P    481.  Co)  Anatom.  of  the  plants  p.  ijj    Experimentum 

(f,   L.   c    p    13.  n.  %i,  etiam  exftat  in  Comm.  Acad.  Reg.  fcient.   an.  X719. 

Cg;  Martens  Reife   nach.  Spizbergen  p.  114.                    (p"i  L-  c.  p,  482. 

C  h)   Knafe  L.  c.   n.   15.  Cq)   L.  C, 

Ci)  P-   17-  Cr)  Of  the  Gout  p.  4^. 

Ck)  P.    19.  (^uod    Tiempe    falem  ammoniaci  fimi-  (f)  P.  39-  "•   ^l- 

itm  facile  gentref.  ^t)  P.  41.  n.  69. 

Cl)    Prir.gle  difcas.   of  the  army  p.   425.  ^u)  L,  «. 
Cm)  Ex  Hnftuofo  febo  naaterjes  puri  fimjllima;pa- 


S:  E  C  T.    I  V.    ADEV  S.     '      ^  ^        25 

cutaneo  adipe,  mel'us  tamen  in  c.iveno^o  corpore  penis ,  &  invitrei  humoris  cellu- 
lis,  &  m^xime  in  inflatis  fpongiofis  funiculi  umbilicalis,  pulmonis ,  ventriculi  &  in- 
teftinorum  fabricis  cernere  eft,  quarun  ea?  pr^eftant ,  quas  ultimas^  nominayi,  quia 
jnanes ,  melius  oculis  ufurpantur .  In  pifcibus  grandioribus  evidentes  funt ,  quoties  adeps 
vacuos  alveolos  deferuit  (a).  Innumerabiies  colligunrur  ubique  loculi ,  &  ab  uno  ad 
omnes  via  patet  ,  non  per  unicum  aliquod  ,  quafi  ampulls,  oftium ,  quam  nimisar- 
titicio^am  imaginem  non  oporret  recipere.  Figura  utcunque  rotunda  eft,  cum  ipfe 
adeps  fpont-e  fe  in  rotundas  glebuias  coUigat.  Arppullas  ergo  ovatas,  cacas,  appen- 
fas  fini  arteriarum,  pnmus  deTcripfit  Manellus  Malpigbius  {b)^  congregatas  in  lo- 
bulos,  percurfas  reticuiatis  vafculis  ,  &  qux  alia  fu<e  narrat  Vir  CI.  Similia  Franci' 
fcus  Glii^on  docuit  ( c ) ,  deinde  Clopton  Havers  (  «? )  de  medulla  quidem  locutus ,  & 
nuper  CL  Gmf^macher  (f),  qui  duplici  prsererea  icone  lobulos  rotundos  medullse  bu- 
hulx  reprasfenravit  (f),  <k  arteriarum  trunculos  majores,  qui  per_  intervalla  lobulo- 
rum,  &  cellularum  decurrunt,  atque  minores;  furculos,  ipfis  celluiis  impenfos,  re6}c 
diftinxit.  Plura  vix  certa  fide  innotuerunt . 

Conje^lura  varia  addidit.  Atque  Marcellus  Mahighius  ^  glandulofse  fabricse  fautqr 
notifTimus,,  glandulas  vel  fontes  pinguedinis  effe,  vel  fecernendi  certe  adipis  admini- 
cula,  fufpicatus  eft  (g) .  Certius  inde  foliiculos  gianduio^os  proprios  ,in  cellulofis  adi- 
pofis  dirpofitos,  alii  defcripferunt,  ut  Ci.  Perrauh  (/>)  &  Sarnuel  Collins  (i).  M- 
colaus  Hartfoeker  &  glanduias  pinguedinis,  &  duclus  excretorios  admifit_(/^).  Ne- 
que  abludit  aut  Joannis  Fantoni  (/)  aut  Lhtrii  fententia  (m).  Iliuftris  denique 
Morgagnus  faccuios  pinguedinofos,  globuiis,  q^uafi  glanduiolis  acinis ,  refertos  defcri- 
pfit   (/0« 

Neque  hic  confedura  fubftitit.  Cum  enim  priort  fseculo  pairim&  ma[orum  glan- 
dularuiii  excretoriosduflus  alii  invenirent,  &  minorum  folliculorum  ipfe  M7/p''^.^.'W, 
impofuit  CI  viro  hgec  analogia,  ut  etiam  pinguedini  proprios  du6tus  tribueret  .  Er- 
go  ex  adipofis  ftriis  omenti  ,  qua^  vafa  rubra  comitantur,  in  hyftrice  vidit ,  per  areo- 
las  vafis  iftis  interjedas  oleofas  lineas,  diverfas  ab  iis  ftriis  ,  de  ftria  in  oppofitam 
aliam  ftriam  decurrentes,  turgidas  adipofis  globulis.  Eas  adeo  lineas  habuit  prq  du- 
ftibus  excretoriis  veris,,  qui  ex  arteriis  omenti  orti ,  tamquam  ex  aliqUa  adipis  in 
animale  m^tropoli,  pinguedinera  diducerent  (0),  ita  tamen  ,  ut  pro.  fua  modeftia , 
conjedturam  eife  ,  ipfe  fateretur  (p  ).         ~ 

Magni  viri  omnes  theorias  per  quinquaginta  fere  annos  tota  Europa  adoptavit . 
Ergo/.  Maur^c.-us  Ho/w^wj7«j- defcripfit  lobulos ,  microfcopii  opefibi  vifos,  refertoJ 
giobuiis  pinguibus,  aut  potius  veficulas  quafi  puimonaies,  vafis- perreptatas ,  his  ad- 
natos  giobulos  adipofos ,  &  vafa  ex  lobulis  exeuntia  adipofa  veficuiaria :  tum  ftrias 
adipofas,  vafis  vicinas,  &  aii-as ,  quse  ad  oppofitas  ftrias  decurrant ,  eafque  conjun- 
gant ;  has  in  vitulo,  denique  in  calido  bovis  omento  du61us  pei  ucido  adipe  pienqs 
fe  vidiife  retuiit  (^),  Raymunchis  Vieuffens  adipofa  vafa  omenti ,  reticuiata,  frenulis 
exiguis  a  fe  invicem  remota ,  idem  ,  tamquam  rem  fibi  obfervatam  ,.  tradidit  (r). 
Sed  etiam  Parifini  .Anatornici ^  in  fplendido  opere  j.quodiffe^iorum  animalium  hifto- 


(ay  'Nisixsni-  1.  c.  p.    '09.  (fe:)  Suite  <ies  conjeft    phyfiq.   p.  85- 

Cb)  Te  orr.enio  &  aflipof   duftib.  p.  40,  41,.                    (l)  Anar.   corp    hum    edit    17  il.   p.  »7- 

Cc)  De  ventriculo  &  inttftinis  c.  il.  Cm")  Hift.  de  T  Acad    Roy  des  fcienc.  1704.  p.ll. 

Cd;,  Ofteolog.  diTcourfe   3.       '  C")  L.  c    p    39. 

(e)  L.  c    n.  la.  (o)  P.  35.  36.  37    38.  ibid. 

(f;   P  a.  3  ^                      (p)  P    41. 

Cg)   L    c.  p.  39  (q)    niff   de  oment.  p    i. 

(h    Effays  de  phyfiq.  t.  III.    p.  194,  edit.  Panfe-  ^O  ^0^^  HiXQt,  fyftem.  p.  ??. 

Ci>  Syaem.  of  anatomy  p.  181, 


24  L^B.  L  CORP.  HUM.  TLFMFNTA. 

ri.Te  continetitur,  in  ftle  Ziberhica  vifos  du^fius  3dip_ofo,s  repetierunt  (a)^  proprlum- 
que  irerum  reftimonium  eRreoju.s  olim  vir/.  Baptifxa  F^^utcnus  pro  Malp''gh'^o  di- 
xir  {b).  Samuel  demum  CoUius  .,  hicequidem  aiiencB  potius  induftrije  notarius  ,  &: 
adeo  dudlus  adipofos  &  a  fpiene  oriri  reliquit  (c),  neque  penitus  etiam  hoc  aeva 
Mah'gh'ana  vafa  abfque  patronis  funt,  cum  vere  adeffe  Cl.  imbevt  nuper  adfirma- 
verit  (^). 

Verum  hsc  omnia ,  ut  in  conieduris  fieri  folet,  recentior  induftria  fubvertit.  Et 
glandulas  quidem  nemo  pofteriorum  anatomicorum  vidit,  oftendetque ,  quam  conti- 
nuo  dicemus,  fimpliciffima  &  facilliiiT:!  fer retionis  adipofs  hiftoria  ,  inter  arterias ,  & 
adipofos  ioculos,  nullum  aliud  receptaculum  inrereffe .  Neque  oculus,  aut  microfco- 
pium  in  tenuiffimis  laminis  cellulofis  craffiorcm  aiiqur.m  particulam  difcernit,  quam 
pro  g,iandula  habeas  .  Denique  pro  fuo  candore  Jcannes  Fantonus  in  nuperiori  ope- 
re  priorem  fentenciam  fuam  antiquavit,  &  glanduias  adipis  fecretorias  ipfe  refuta- 
vit  (  e  )  .  ^ 

Adipofos  vero  dufius  ipfaratio  poterat  refutaffe,  qusEoftendir,  pigerrimumhumo- 
remi  multo  melius  per  breviffimam  viam  ex  arreriis  exhalare,  quamquidem  per  lon- 
ga,  mor^eque  obnoxia  vafa.  Deinde  ex  vulneratis  iis  ftriis,  qus  pro  dudlibus  adipo- 
iis  hiWitx  funt,  ita  adipem  effluere  monuit ,  ut  non  ex  tora  longitudine  ftriaj,  ve- 
rum-  unice  ex  proximo  veniat  ,  /.  Hiercnfmus  Sbaralea  ,  ut  pro  vafis  haberi  ne- 
queant  (/).  Et  ipfe  demuni  M?//»/^^  Wpoft  maturrores  cogitatioaeseos  a  feipfo  pro- 
pofitos  du6lus  abrogavit  (^),  &  refuravir  eofdemaequus  Cl.viro&  glandulofae  rheo- 
r\x  Morgagnus  ih).  Facile  autem  eft ,  magni  viri  errorem  ex  ftriis  cellulofis  inter- 
pretari,  qus  in  vivo  aniraale  fjuido  adipe  plena:  funt  . 

_  Ergo  in  veriorem  fecretionem  adipis  eft  ut  inquiramus .  Nem.pe  in  arteriis  corpo- 
ris  humani  undique,  &  per  univerfami  longitudinem  poros  cffe  perfuademur,quivi- 
fui  quidem  non  pateanr  ,  fiur  breves  certe  iieque  confpicuos  dudus  excrerorios,  qui 
ex  cavea  arteriarum  in  celiulofas  cavernuias  aperiantur.  Eos  poros  experimenta  ma- 
nifeftos  reddunt .  Injedus  nempe  in  arterias  liquor  cujufcunque  fere  generis,  aqueus, 
gelatinofus  ,  adipofus  ,  febr.ceus ,  undiqueper  totam  arteriarum  longitudinem  exit ,  at- 
que  in  cellulofi  textus  fpatiola  effundirur.  Aqua,  aut  frigida ,  aut  calens,  celerrim.c 
ex  arteria  ,  in  quam  fiphone  impuift  fuerit ,  in  fpongiofam  eam  telam  exit,  &mui- 
to  fo.cilius  eam  viam  percurrit  ,  quam  quidem  in  venas  tranftt ,  ut  minime  neceffe 
fit ,  ad  hunc  evenrum  ,  venas  iigaffe  (?').  Ichthyocolla  in  aqua,  vei  in  debili  fru- 
menri  fpiriru  foluta  ,  &  colore  aliquo  vividiori  tinda  ,  caknfque,  continuoex  arte- 
ria  in  cellulofam  telam  fubcutaneam  ,  inve  cellulofasintercapedincs  membranarum  ven- 
triculi  &  inteftinorum  exfudat  ,  qua  facilitas  fraudi  eft ,  neque  finit  vaforum  fyftc- 
ma  tenui  humore  apte  replere :  pulchritudinem  vero  fummam  eliicit  in  repletis  na- 
ribus,  mteftinis ,  aut  ventriculo ,  quando  vermiculatus  color,  in  cellulofam  telam  ef- 
fufus,  per  tenuem  membranam  intimam  pellucet.  Facile  autem  eft,  ad  quamcunque 
torofi  habitus  menfuram  corporapuerorum  eo  Jiquore  replere  ,  &  rugofum  collapfum- 
que  cadaver  in  rubentem  &  teretem  fpeciem  vivi  &  dormientis  hominis  reftituere  , 
aut,  fola  continuatione  experimenti ,  in  monftrificam  formam  diftendere.  Adeps  cali- 
dus  fufufque  eamdem  viam  celerrime  percurrit,ut  omnino  ad  injediones  ineptusfit, 
eum  defertis  vafis ,  delidlo  colore ,  omnis  in  mufculorum  celiulofa  intervalla  exeat. 
Denique  etiam  febum  caiens,  majori  paulo  conatu ,  de  tota  arteriarum   longitudine 

exba- 


(O  Memoir  pour  fervira  1'  hiftoife  des  animaux.  CO  Oculor.  &  ment    vrgil.  p.  5o. 

Cb)  Manuduft    anatom.  p.   14^  (jg)  Oper    pofth    p.  15. 

CO  L.  c.  p.    183.   185.  QC)  Adveri'.  anat.   3.  p,  }. 

Cd.   De  tumor.  p.  2.  ^i^  Dourl^  L  C.  p.  6. 
Ce)  DifTert.  anatom.  cdit.  174S.  p.  41, 


JECr.    Jr.    A  DE  P  S.  .       S5 

exhalat  ,  omnitio  ad  nativi  itineris  adipis  imitationem :  quem  videas  iimiiiimis  itms 
fecundum  tota  vafa  omenti ,  quam  longa  funt  ,  &  aliamm  parnum  corporis  amma- 
iis  difponi.  Ea  exfudatio  ex  integris  femper  vafis  fit ,  qux  fi  rupta  elTent ,  taciie  di» 
ftinsuas,  quod  omnis  injefta  materies  circa  vulnus  m  mafram  mformem  contula  ita- 
^ne? ,  atque  coloratum  febum  plurima  &  pailidior  circumftet ,  cum  exhalans  contra 
adeps  iineas  arterise  paralleias  efficiat,  ubique  perinde  craftas ,  neque  ab  extremis  ti- 
nibus  masis,  quam  ex  fimplici ,  abfque  ramis  ,  trunco  exeat .    ^ 

Hujufmodi  experimenta  numerofiffima  etiam  invitus  feci ,  didicique ,  hanc  luiiimain 
in  repiendis  vafis  difficultatem  effe ,  ut  fatis  fubtilem  hquorem  myenias ,  qui  in  mi« 
siima  etiam  vafa  penetret,  neque  tamen  nimis  tenuem,  qui  m  celluloios  loculosex- 
fudet .  Qui  plurimum  in  vafis  aoimalium  replendis  fe  ex€rcuit,  Fridertcus  Kupcbms^ 
plurimis  iocis  hunc  eventum  defcribit,  &  fanguinem  roris  modo  m  tomentoiam  lub- 
■flantiam  effundi ,  inde  deduxit  (^)  ,  qtiem  difcipuli  ,  &  ^xmz^^sj  Godofredus  dt 
Berger  {b)  paffmi  fequuntur  .  Aquam  ex  arteriis  ,  m  quas  impulia  fuit ,  exludare, 
&  ea  carnes  Inebriari,  audor  eft  Joannes  Gottfched  (O,  FriderKus  Hofmannus{d% 
&  ^lexander  Stuart  (O.  Huc  forte  pertinet /.  Conradi  Peyeri  locus  ,  in  quo  iegi- 
tur,  ceram  in  arterias  pulfam  facile  in  cellulofam  telam  effundi  (/) .  Siniilia  porro 
noftrorum  vidit  Stephanus  Hales(g),  &  toto  egregio  libello,per  omnes  fere  corOo- 
ris  humani  partes  per  experimenta  confirmavit  ^braharaus  Kaauvv  {b  )  . 
^ ■  Aer  non  perinde  facile  per  adipis  vias  tranfit,vidi  tamen,  &  in  corde  potiffimum, 
aerem  in  coronarias  arterias  inflatum  ,  in  cellulofam  telam  circa  vaiorum  truncos 
exiiffe,  ut  fpums  fimilis  ,  aut  unionum  cumulus  videretuo  Argentum  vivum  perin- 
de  difficilius  eamviam  legit  :  vidit  tamen  legiffe  GmUelmus  Covvper  {t),  &egom 
corde  vidi .  j       r 

Quam  viam  varii  ab  anatomica  manu  impulfi  liquores  percurrunt,  per  eamdem  lan- 
guis  ipfe  in  plurimis  morbis  exit  .  In  cadaveribus  incifis  hommum  ftranguiatorum  , 
aut  gravi  inflammatione  peremptorum  ,  frequentiffime  vidi  (k) ,  per  ventriculi ,  aut 
inteftinorum  membranas,  lineas  rubras ,  fufcas  ,  &  pene  nigras  denique  ,  iecunduni 
totam  arteriarum  longitudinem  decurrere ,  quas  manifefto  fanguis  efiecerat ,  undique 
ex  arteria  in  cellulofam  eam  telam  effuf^js  ,  qualis  omnes  artenas  ambit  ,  k  quant 
in  animaiibus  etiam  minutiffimis  experimenta  noftrademonftrarunt  ( / )  .  C2uanao  pn- 
mum  hiEC  fcripfi  ,  anno  1751.,  vidi,cum  tibia  frada  diu  tranfverfo  m  litu  achirur* 
go  difpofita  fuiffet ,  &  fubito  nunc  ad  perpendiculum.  fe  difponeret  fibi  permiffa,  lan- 
guinem  piurimis  iocis  in  cellulofam  teiam.  fubcutaneam  exhalaffe  ,  &  piurmias  ma- 
culas  lividas  effeciffe ,  quas  ipfa  natura  diffipavit .  In  peripneumonia  funeftiffmia  lan- 
guis  ipfe  exhalat  in  celJuIas  aereas  pulmonis  ,  inque  eas  effufus  pondus  auget  viice- 
ris,  ut  fundum  aquaj  injedus  petat ,  idemque  cruor  tranfituro  fanguim  immeabilis  re- 
fiftat :  quod  vitii  genus  ,  diriffimum ,  alias  defcriptum  dedi(w) .  Sed  etiam  petechiat 
nihil  aliud  mihi  ,  aliisque  claris  viris  («)  videntur,  quam  fanguis  in  fubcutanea Ipa- 
tia  cellulofa  exhalans :  idemque,  fed  truculentior  morbus,  incarbone  eft;ineoenini 
Haller  Phyfwlog.  Tom.  L  ,  D         _  fanguis 


Ca)  Thefaur.  anat.  4.  n,    ti6.    Prooem.   ad  thet  6.  CO  Method.  anat.  p.  lOi. 

p.  13.  &  in  eo  thefauro  n.  115.  thef.  10.  n.35.  The-  Cs^  Hamaftatiks  p.  14^. 

faur.  maxim.  n.  19,    112.  Adverf.    anat.    i.  n.  6.  De  Ch>  De  perfpirat    Hspp.  n.  51^1    &  alibi  . 

fabric.  gland.  p     67.  (i)  Myolog    p.  8. 

Cb)  De  natur.  hum.in.  p.  171.  (X)  Opufcul.  patholcg-  obf  43.  p.   109,  _   , 

CO  Apud  III.  olim   J^ckyeiberum   in  viu  F.  1?«/-  CO  Memoir.  fiir  le  mouv.  du    fnng.    11.  p»ffim  m 

fchii.  fea.  s. 

Cd)  In  difp    de  fynovia  .  (m)  Opufcii!.  patholog.  obf.   14.  P-  a8.  fcq<J. 

{fij  De  mct.  &  ftrucl.  mufcul.  p.  14,  C")   Rogtri   of  cpideHsic  difeaf«8  p.  14. 


^6  L  I  S.    L    C  O  R  P.    H  U  M.    E  L  E  M  E  N  T  A . 

faiiguis  jn  omnia  celJuIofa  mrervalJa  loci  adfeai ,  ad  ofla  ufque  effufus,  ea  nigpo  cmn 
colore  replet.  Et  per  internas  etiam  aorts  membranas  maculas  cansrsnofas  ex  fan- 
guine  exfudante  natas  nimis  frequenter  vidi.Ea  omnia  intecrris  vafii  fiunt,  non  per- 
ruptis  quod^vitii  genus  rarius  eft,  &  a  nobis,  injedis  in  vafa  ejufmodi  corporum 
variis  iiquoribus,non  potuiiTet  non  detegi :  eo.s  enim  liquores  ex  rupta  arteria  necef- 
ie  foret  erumpere,  &  m  magnas  maculas  maffafque  confluere,  uti  haud  pridem  mo- 


fiuimus  . 


Mmime  vero  hxc  cuiquam  nova  debent  videri.  AntiquifTimus  enim  medicus  Era^ 
MratMs  iangumem  ^er  anaftomofim  exfudare  docuit  (^),  &  inter  recentiores /.  Z)^. 
TrLr    Af      ?-  ^^^  i»fl^^mmationem  fieri  a  fanguine  in  telam   cellulofmi   impulfo , 
oiierte  detcripiit ,  magnafque  eo  modo  inflammationes  nafci,  cum  minoras  a  fangui- 
SLi7r     •  Proveniant,  auflor  efl  Gerardus  'v.  Svvkten  (c).  Porro  CI.  Huxbamlus 
l!FZu        '"  r^'""''  petechialibus  febribus  obfervavit   (^)  ,   &  h^moptoen  abfque 
Kn,  ^Tr/"?^'^"^'  Pe^exfudationem  (O,  inque  tertianis  continuis  malignis  febri- 
ran^,r;  ^^'^''^''Yr^^tV^H  P^^'^"  corporis  omentum,  mefenterium,  coion ,  ab  effufo 
&   l      "^  ^^^""^'^'^  ^^^'  ^^^  ^^'''^  macul^,  quales  dixi  in  omento,  colo  inte- 
tu^l.%  mefenterio  purpure*  minimsB  rars  funt  (^),  5c  ad  eumdem  demum  even- 
faf^J^         exfudationes  illas  fanguinis  ,    qus  a  nimia  exagitatione  animalium  curfu 
lat  gatorum  nats  toties  a  Boerhaavio  excitats  funt,&  in  aorta  arteria  bovis  potifTi- 
inum  (/?;,  tum  m  cervi  aorta  a  difcipulo  CI.  viri  (/).  Adde  his,  fi  videtur,  ./fn^ 
Prn^^ii'''''^'"''^"''^  de.exfudante  de  arteriis  fanguine  teftimonium  ^k)  , 
rroxima  ergo  exarteriis  m  cellulofas  cavernulas  via  efl:.  Verum  in  fano  animale 
ampis  materies  eft  m  proximo.  Nam  chyius  quidem,  cujus  magna  pars  butyrofa  eft, 
ffi  !i^fl.''iT^V"P*?"'  pberrat.  Verum  adipem  ,   guttularum  fpecie  de  amputatis 
vahs  deftiilavifre  ,  irrefragabiiis  auaor    eft  /.  Baptljla  Morgagnus  (/).  In  ranarum 
^alis  fiuentem  pmguedmem  vidit  MaYcellus  Malplghlus ,  qu^*equidem  feiicitas  nun- 
quam  mihi  contigit  (m) .  In  fcorbuticorum  fanguine  adipem  vidit  Franclfcus  Glif 
Jon  (n),  8c  Frtdencus  Ruyfchius  -  (  o  )  . 

Si  adeo  adeps  in  fanguine  arteriofo  fluit,  fi  ex  tota  arteriarum  longitudine  via  in 
ceiiulas  circumjeaas  liberriraa  eft,fi  praeterea,  ut  oftendetur,  adeps  fponte  ad  parie- 
tes  arteyiarum  fertur ,  nihii  valde  obfcuri  eft  in  fecretione  pinguedinis ,  de  qua  nimis 
€autus  defperavit  I^^wj/W^^wj-  (p)  . 

Breve  uti  adipi  in  fuos  locuios  iter  eft,ita  cito  abfolvitur.  Hortulani,  amatas aves 
niagnatibus ,  unico  die  pinguefcunt .  Alauds  interdiu  macilenta;  ,  nodu  pinguiffimae 
funt  (^).  Sues  poft  famem  triduo  faginantur  (r).  Fueris  amiffa  per  morbos  rotun- 
oa  cufis  mollities  celerrime  reparatur. 

Quies  autem  animi  &  corporis  ad  colligendum  in  fuis  cellulis  adipem  requiritur . 
Corpora  laboribus  exercita  non  pin^uefcunt,  five  animalium  fuerint ,  five  hominum. 
^uilus  operanus  bajulufve  pinguis  eft  (J).  Equi ,  quos  curfus  &  lafTitudo  corporis 
macilentos  confervavjt ,  in^  hibemis  ftabuiis  cejerrime  faginantur  .  Boves  vetuios,  ab 
aratro  macilentos,  fi  in  pafcua  ista  revocaveris,  brevi  tempore  fapidiffima  pinguedi- 

ne 


rS  ^^^'  ^"''^^•'^'*-   ChronSc.  L.  a.  c.   lo.  (1)  Gsv.  van  Svv-eten  I.  c.  p-  171- 

\.b)  Traumatograph.  p.   ^39.  not.  ad  Ferbfuggt  p.  Ck)  Centinuat.  arcan.  natur.   epift. 

"h^^^'  CO  Adverf.  anat.   2.  p.    16. 

rLw^?^^^-  *"  ^?^°*"*  ^°erhaav.  p  i  6^4.  Cm)  L.  c.  42.  polihum.  p.  92. 


/f-f  n  r     ^  ■         c       .  Co:)  Adverf   anat.  5.  p.  2S. 

t,rj  ueicnption  of  Minorca    p.  53.  Cp)  Tra;t^  cles  Tesumens  n.  71. 

Cg;  Trait^  de  la  pefte  p.  40Z.  (q)  Jtahl  theor.  medic.  p.  374. 

Cft;    Prax.  ired.    t.  I,  p.  »41.  de  lepore  VeroPr^-  CO   /lyifl»teUs  in  hiftor.  animal.  L.  8.  c.  S. 

c«-     t.  III.  p.  301,  ^Q  c/opjff»  Uavers  ofteolog.  p.  197. 


S  E  C  T.    IK    AD  E  V  S.  27 

ne  repleri  vulgo  notum  eft  (a).  Quitte  8c  cascitate  ,  5c  dlfrraai3  cruribus  anferes 
enormem  molem  per  faginam  adquirTmt  (/>),&  columbaj  pinguefcunt  (c)  .  Mures 
montani  hyeme  pinguifTimi  fiunt,  etiam  abfque  cibo  (d)  ,  idemque  de  urfis  eft  notif- 
fimum  (e),  quod  utrumque  animal  id  anni  tempus  perpetuo  fomno  tranfigit.  Ut  re- 
de  pinguefcant  gallinai ,  plurimum  ut  dormiant  necelTe  eft  (/),  eoque  fcopo  ipfum 
loiium  in  cibum  mifcetur  (^).  In  doiiis  giires  pinguefcebant  ( /^ ) ,  &  capite  damna- 
ti,  fsepe  (0  etiam  me  obfervante  ,  pingues  ad  fuppliciuni  exeunt.  Ipfi  cyprmi  i« 
cella   pinguefcunt ,  quando  mufco  obvoiuti  ,  ab  omni  motu  arcentur  (k). 

Quare  ea  omnia ,  quse  motum  fanguinis  minuunt,  dum  integra  valetudo  fuperfit , 
ca  obefitatem  conciliant .  Ipfa  jBtas  quadraginta  &  quinquaginta  annorum  ,  favet  fu- 
mini,  quod  tardiores  nunc  pulfus  virefque  circulationis  rainus  rapids  fint  .  Gontra 
cura  animique  iabor  maciem  facit  ,  &  obefiores  ii  funt  ,  quibus  minus  vehementes 
animi  motus  contigerunt  .  Inde  Cafaris  vox,  fe  pingues  illos  unclofque  non  tiniere: 
fios  enim  cura  reipublic^ ,  aut  libertatis  defiderio  minime  macefcere  acuti  ingeniity- 
rannus  intelligebat .  Jonathan  ille  Svvifiius  (  neque  enim  difficile  eft  jntelledlu  ,  d© 
quonam  viro  fermo  fit  )  quam  diu  fe  curis  &  iris  exercuit ,  maciientiffimus,  in  fum- 
mam  obefitatem  tranfiit ,  cum  debilitata  vi  mentis  in  fatuitatem  delapfus  effet  ( / ) . 

Ergo  etiam  wenx  fedio  frequens  ad  obefitatem  facit ,  qux  cordi  ftimulum  fubtra- 
hat  ,  &  totam  machinam  debilitet  (m)  .  Eo  artificio  vitulos  certe  in  Anglia  fagi- 
nant  (n)  .  Iterum,  pari  ratione,  caftrata  animalia  pinguefcunt,  non  quod  molecuiat 
nutritia;  nunc  ceffent  egeri  (o),  fed  quod  univerfum  eunuchorum  corpus  minus  robu- 
ftum  ,  minufque  acri  fanguinis  motu  agitatum  fir,  quod  ex  brutis  animalibus  caftratis 
evidentiflTime  adparet  ,  fi  mitem  bovem  piacidumve  cantherium,  cum  feroci  tauro,  & 
igneo  cabalio  comparaveris  .  Denique  etiam  in  eodem  animale  in  ea  parte  corporis 
adeps  coUigitur,  a  qua  tritum  &  agitationem  averteris .  Lienis  fublati  locum  in  ca- 
ne  adeps  replevit  (p)  ,  &  teftis  exempti  in  hominibus  ,  <iuibus  virilitas  ademta 
eft  (  ^ ) . 

Omnino  huc  pertinet  ,  quod  alibi  reftius  dicetur  ,  alimentum  faririofum  ,  &  lac^ 
inprimis ,  plurimum  ad  obefitatem  facere  ,  cum  ejus  materiem  plurimam  in  fan^ui- 
nem  congerat. 

Uti  ex  arteriis  in  cellulofum  textum  via  eft  ,  ita  a  venis  .  Siquidem  enim  ex  ar- 
teriis  pinguedo  deponitur,  ita  eam  in  venas  refurai  neceffe  eft ,  nifi  velis  inimmen- 
fum  animalium  obefitatem  increfcere.  Has  autem  vias  perinde  anatome  ,  ut  priores 
illas  demonftrat .  Pariter  enim  in  venas  injedus  liquor  exfudat ,  &  fpOxHgiofas  caver- 
tiulas  replet ,  ut  f^pe  mihi ,  cum  aqua ,  ichthyocolla,  aere  ,  experimentum  cecidit, 
etiam  invito ,  &  cum  mea  intereftet,  ut  liquor  impulfus  in  venis  maneret .  Hic  idem 
cventus  fraudi  fuit  /.  Henrico  Schult^e ,  ut  ex  venis  adipis  fecretionem  fieri  adfirma- 

D    2  ret 


(a)  Verulam  hlfl:.  vlt.    &    mort.    p.  3^4.   BraAUf  (h)  Varto  de  re  ruflic.  L.  3     «•  '?• 
kusbandry  p.    55    Is  fagitandorum  boum  in  Devonia,          (i)  Conf.    Cl.  Rhades  difp    cit.   p.  4;. 

&  occidentali  parte   Anglise ,  inque  Helvetia  &  Tku-  (k)  Rhaz,cz.^nfci  hift.  natur.   Polon.  t.   II.  p.  HI. 

ringia  fere  mos  eft  .  (1)  BakcY  de  affctl.  anini    p.  10. 

(b)  Oliv.    des    Senes   de    Pradel    p.  44^.  Bradley         Cm)  Bagliv.  de  fibr.    motr,   L.  i-  p.  338. 
country  farmer  direftor.  p.  27.  (n)  Lifter  journy    to    Paris    p    157.  de  humorib. 

(c)  dey  Serres  p    481.  p.  450.  edit.   Belg.  Laurence    m    opere  ruftico    alii- 

(d)  Rai  wifdom  of  God  p,  192.  que  . 

(e)  Arijionhf  h\R.  anim.  L.  6.  c.  36.  Uillerjlroem  Qo)  Ojix  Cl.  ds  Buffon  GonjetTtura  eft  hifioire  fta- 
Jamtelands  diur  lanse  p    15.  turcUe  t.   IV.  p.    444. 

(f)  Reaurnvr  art   de     faire  eclore    les    oifeaux  do-  Cp)  Boryich  hermet    medicia.   fapient.  p«g.  41?« 
sielHques  p.   i.  id,  a,  p.   joi.  (q)  Hulfeh^jsb  L  «.  a.  27, 


a8  1  I  B.     7.    C  O  R  P.    H  U  M.    E  L  E  M  E  N  T  A . 

ret  0?),  poflquam  viderat,  aquam  venis  brachii  impulfam  in  cellulas  adipofas  eX" 
halare.  Ita  Step/j.  Hales  aqua  in  venas  canis  injefta  vidit  cellulofos  loculos  &  fali- 
vales  glandulas  intumuiffe  {b)  .  Sic  in  medulls  adipofas  cellulas  aqua  venis  injedla 
nonnunquam  exit  {c).  Verum  totum  illud  pulcherrimum  ^brahami  Kaauwii  opus 
iimilibus  eventibus  plenum  eft  (<^). 

Nonnjmis  urgeo  teflimonium  evidentiffimum  Malpighii ^  qui  in  vivis  animalibus 
cleum  in  venas  ipfumque  hepar  repulit  (e).  Exftant  autem  ,  &  abunde  quidem  te- 
flimonia  phyfiologica ,  ex  corporis  humani  obfervata  fijn6lione  nata  ,  qus  nunc  re- 
greffum  adipis  non  iinunt  obfcurum  elTe ,  Et  mufculorum  primo  motus  vehementior 
sn  omni  animale,  uti  obefitatem  arcet,  ita  non  fmit  manere  .  Tumentes  nempe  in 
agendo  mufculi ,  cellulofam  telam  intervallorum  fuorum  quaffant ,  &  adipem,  aliun- 
de  fiuidum,  per  patula  ofcula  in  venas  repellunt ,  quae  celeri  in  ejufmodi  circulifan- 
guinei  flatu  motu  fanguinem  ad  cor  revehunt ,  atque  adeo  reforptioni  adipis  favent. 
Celerrima  vero  efl  adipis  refumtio  .  AlaudiE  obefitatem,  quani  excitavimus  ,nocLlur- 
«am  proximo  die  amittunt  ,  multoque  fiunt  deteriores  (/)  .  Piger  ilie  Bradypus 
(  Sloth  )  dum  ab  arbore  ad  arborem  repit ,  ex  tantillo  labore ,  poftquam  pinguis  de 
arbore  defcendit,  in  fceleti  formam  contabefcit  (g)  .  Bobus  in  Brafilia  ex  remotis 
provinciis  Fernambucum  atffis  aut  in  Sinum  omnium  Sandtorum  ,  carnes  e-macian- 
tur  (-6),  &  ipfa  medulla  in  bobus  ovibufqne  ex  provinciis  Parifios  adis  nuUa  efl , 
quando  primum  advenerunt ,  nam  renafcitur  eadem  ,  fatis  brevi  tempore  ,  ex  Cl. 
Rcuhatdt  (i)  ,  Ludcvici  Lemeiy  (ik)  8c  III.  Senaci  ( / )  teflimonio  .  A  venere  pe- 
cudes  mares  medullam  in  ofTibus  amittunt  (jw).  SoIo  motu  corporis  obefitatem  fu- 
perare  Calius  ^urelianus  fuadet  («)  .  Velocibus  animalibus  etiam  circa  renes  ina- 
nis  cellulofa  tela  efl  ( o )  .  Frl61ione  multa  ,  prominens  aqualiculus  &  incommoda 
obefitas  difpulfa  legitur  {p)  . 

Verum  inprimis  animalk  huic  vitio  obnoxia  funt  ,  ut  eorum  aliqus  potifTimum 
familia  continuo  a  labore  macilefcant,  quales  IVafhhorfes  Angli  vocant  (^),  &  qui 
jidem  adipem  fuum  celerrime  reparant  (r)  .  In  iis  animalibus  inprimis  adparuit , 
quomodo  adeps  ifte  evanefcat .  Liquefadus  nempe  exhalat  undique,  &  in  ipfa  inte- 
ftina  ,  ut  fasces  tamquam  pelle  veftiat  (/)  ,  aut  in  abdomen  ,  non  modicas  in  gle- 
bas  coagulabilis  effunditur  (t)  .  Sed  accuratius  in  primis  has  adipis  vias  obfervavit 
Gibfonus  ,  nuperus  hippiatrices  au£lor.Is  adeo  moltengreafe  ,  morbum  equinum  ,  ita 
defcribit,  ut  maxima  febris  fit ,  a  vehementi  equitatione  nata,  in  qua  omnis  obefi- 
tas  celerrime  evanefcit ,  fscefque  alvi  pingues  funt  ,  &  in  fanguine  glutinofifTimus 
adeps  reperitur  (w)',  quod  manifeftijafimum ,  adipis  in  fanguinem  ,  a  mufcuiofa  vi 
repulfi,  documentum  eft. 

Alias 


Ca)  In  cifp.  de  ven.   fefl.  in  hydroplcJs  ,  citata  a  (sn)   H:ppo  Metapontinns  apud  Cenforsnuin  ^c    die 

Ch  SchaaYshmid  in  Berlinifchen  Nachrichten  t,  IV.  natali  c.  5.  p.  25. 

P-  400.  &  nunc  video    idem     experimentunv   exftare  C"^  Chronicor.  1.  5.  c.  ix, 

jn  Cl.  viri  difp.  de  fudore  p.  9.  Co)  Kaauvv  I.  c.   n.   559.  570. 

C^)  L    c.  p.    117.  Cp)  Zacut,   l.ufitan,  prax.  adniirab.  1.  3-  obf,  iia. 

CO  ]o{.deJa  Charriere  anat.  de  la  tete  ,  pag.  5a.  Multa  alia  in  eu.m  fenfum    reperiuntur    apud  Wie- 

(.^^  L.  c    n.  800.  &c.  Tum  Guilielmiim  Mujfs    &    Francifcum    Qjtefnay  de 

(O   De  cmento  p.  41.  la  faignee  p.    5. 

CO   Stahl  1.   c.  p.  374,  (q)  King  philof.  tranfaa.  n.  l3. 

(g)  Dnmpier  Voyage  round  the  World  t.   Ilp.fil.  (0  Guilielmus  Groone  de  motu  mufc,  p.  i.6. 

(h)    Zucchelli  relaz.  delle  mifTioni   P.   V.  p.  64.  CO  Fifcher  lief   lanriifches  landbuch  p.  ii6. 

^  0)    De  ovibus  totis    15.    annis    fibi  compertum  .  (t)   Ruyfsh  de  gland.  fabr.  &c. 

Apud    Fauguyon  oper.  de  chir.  p,  683.  (u)  Difeafes  of  ihs  horfes  p.   ^"^^^,    327,  &  denu» 

(k)  De  la  nourriture   des  os  p.   11.  p.   57. 

il)  Fr.TEfe.t.  ad  Bertini  oiteolugiam  p.  io. 


S  E  C  T,    IV,    A  D  E  P  S.      ,  2^ 

Alias  etiam  caufas  refluentis  ad  fanguinem  pinguedliiis  omnino  ndii  oporcet  diffi- 
mulaffe  .  Et  ipfe  quidem  mufculorum  motus  non  unice  quaffando  adipofas  telas  ani- 
malia  obefa  inanit :  cum  medulla  ipfa  ex  offibus  evanefcat,  ad  quam  nulla  ejufmq- 
di  concuffio  pertingit.  Eodem  ergo  modo ,  quo  quidem  in  febribus,ita  etiam  in  ni- 
iTiio  corporis  motu  ,  videtur  auda  trafpiratio  ,  &  fudor  ,  &  aliie  jadurae^  maffdm 
fanguinis  minuere,  ut  in  venas  fluidus  adeps  tamquam  in  laxiorem,  minufque  refi- 
ftentem  fedem  fuccedat,  ea  iterum  ratione,  qua  aquae  hydropic»  poft  vehementes 
purgationes  in  fanguinem  rapiuntur  .  In  febribus  etiam  aliquis  incifarum  venarum 
eflfedus  ad  cam  inanitionem  admitti  debet .  Nam  febres ,  uti  notiffimum  eft ,  miris 
modis  emaciant ,  idque  omne,  quod  obejufmodi  caufas  ponderi  corporis  decedit,  id 
utique  adeps  eft  {a).  Ergo  in  febre  homo  triginta  libris  levior  fadus  eft  (i»),  5c 
quinquaginta  libris  per  mercurialem  falivationem  (c),  &  odloginta  iibris  ex  vario- 
lis  {d).  Viginti  &  odo  libris  ex  ufu  faponis  UvioTFlemfng  of  covpulencr.  Oflo- 
ginta  librsE  per  variolas  amiffas  Ltjler  de  varioL  Variolofo  homini,  incifo,  nul- 
lus  in  corpore  toto  adeps  reliquus  fuit  (e),  neque  elephanto,  quem  Cl.  Blair-  inci- 
dit,  ne  eirca  anum  quidem  renefve  aut  in  offibus  (/).  Atheroma  ,  neque  id  mi- 
nimse  molis,  a  febre  diffiDlutum  fuit  (g),  &.  fteatoma  (h).  Solvitur  autem  fere 
uc  in  equis  illis  adeps,  &  adparet  in  nigris  urinis  (/')  picifque  aliquando  fimilibus , 
quales  in  peffima  illa  colliquativa  febre  infularum  Antillarum  defcripfit  infelix 
olim  Williams  (k.)\  neque  defunt  homines ,  quibus  folutus  adeps  per  umbilicum  exiit 
(/),  aut    demum  in  cavum    abdomen  effufus  eft  ,  ut  in  eo  inteftina    natarent  (m), 

Std  etiam  alis  vehementes  humorum  naturalium  diminutiones  obefitatem  exhau- 
riunt,  &  inprimis  aquse  cum  guajaco  codae  ufus,_etfi  poft  id  remedium  celeriter' 
prior  pinguitudo  corporis  reparatur,  five  decoflo  illo  vehementiffime  asgri  emaciati 
fuerint  (w),  five  ufu  hydrargyri   (0). 

Verum  abfque  fnorbo,  abfque  vehementiori  fanguinis  circulatione  ,  in  corpore  {"■&- 
niffimo,  tam.en  in  fanguinem  adeps  redit  &  confumitur.  Nam  unice  alimentis  par- 
ciffimum  adipem  generantibus  &  acribus ,  obefitas  nimia  fuperata  eft .  Juvenera  ni- 
xnis  obefum  theriaca,  fale  theriaco  curfu  &  fritlione  fanavit  Galenus  (p).  Tabaci 
manducatione  affidua  confumta  eft  obefitas  (q).  Acetum  pleriqu€  hoc  fcopo  lau- 
dant  (f)?  nefcio  an  vere,  &:  prudenter .  Certe  ex  acidi ,  &  ni  fallor,  vitriolici 
fpiritus  ufu  ventriculum  in  fcirrhofam  molem  intumuilfe  vidi ,  &  pulmonem  inde 
tuberculofum  fatlum  alii  (s).  Napi  femine  dato  pafferes  canarienfes  nimium  obell 
eo  pondere  liberantur  (t). 

Denique  fola  inedia  adipem  confomit,  &  tunc  unice  materies  deeft,  quaB  pro  eo 
iiovum  reparet,  quem    fanguis  affiduo   reforbet.    Serpentes  fame   diuturns   macile- 

fcunt 


Ca)  Mor^an  in  cit.  opere    Prateptor    psfHm  ,     &  O^  Ad  fex  libras  aft.  Mar,  Balth.  3701.  p.  £4. 

olim  Bernsrdus  Cocncr  evangcl.  medic.    p.   147-  ?>Je  C"0  Bagliv    de  fibr.   motric.  fpec.   1.  p.  3J3' 

miniiniis  quidem  mufciilus  in  tabido  confunitus   ,&  Tn;  l/evulam  hiRor.  vit.  &  mort.  p.  304.   363. 

ne  fibra  ,  Petermann  de  nutrit.  (o)   Schlichtsng  nphilid.  mnemofyn.  crit.    p.   54^, 

Cb)  F.  Ruyfch  de  fabric.  gland,  p.  5o.  Conf,  J^»-  Obefitas  fuperata  faljva  per  hydra-gyrum  mota 'Fo- 

ilorius  med.  ftat.    ».  aphor.  81.  reflus  obf   h   31.   obf.  10.  Pauli  de  nutrit.  p.  40. 

Ce)  Boerhaavs  dc  luc  venerea  p.  i6%.  Cp)  Method.  raedend.  1.  14- 

Cd)  Locus  excidit .  Cq)  P-  Borellus  non    qsidena   opfiras    notsr  fcri- 

Ce)  F.  Hofman    med.  ccnfult.  t    II.    d«c.  5,  c.  3,  ptor  ,  Cent.  a,  obf.  2, 

Verdries  de   pingued.  p.  i6.  Cf)   Riolnnus  \n  enchir.  anat. 'pathol.  p.  477-  etians 

(f)  Phil.  Tranf.  n.  326,  exempHs  excitatis  .  Baynnrd  de-  pfych-rolufia  p.  485, 

(r)  !/erduc  trait^  des  operat    de  chirurg.  p.  ij.  S^on  aphor.  nov.  p.  116.  J.  W.  Pauli   de  nutritio» 

Cb)  Append.  ob(.  pofl  Scultetirm  n.  46.  ne  p.   44.  43-  4^-  A^»  Hafnienf.  ann.  i.  obf.  47. 

(i)  In  hettica  febre  ex  niedulla  eorrupta  Monroo  Cf)  De  Sault^. 

ef  the  bones  p,  ii.  ^t)  Hervieux  de«  Scrins  de  Csnsri»  p-  s-^f. 

Ck)  On  thc  bilious  fever  p.  13, 


:?©  ,      X/P.  7.  CORP.  HUM.  ELEMENTA. 

fcunt  ( ^ ) .  Adi  pis  malful^  in  chamsleonte ,  lacerto,  rana  ,  autumno  plenas  reperiun- 
tur,  vere  inancs  funt  {b).  Puer  ,  cui  cibi  maligne,  neque  fere  nifi  ad  mortem  evi- 
tandam  pra;bebantur,  ad  fceleti  macilentiam  reda6ius  eft  (c)  .  Non  inde  continuo 
deduxero  adipern  reforptum  nutrire,  &  nunc  quidem  fuffecerit ,  omnino  ,  quemcum- 
que  ad  finem ,  in  fanguinem  certe  refumi .  Qui  negar  eum  adipem  alere ,  vir  in  ex* 
perimentis  folertilljmus,  diminui  tamen,  iterumque  increfcere   audlor  eft  {d). 

Exaufto  adipi  ,  inprimis  a  morhis,  fere  fimilis  gelatina  fuccedit,  qualis  ante  adi* 
pis  nati  tempora  in  iis  loculis  fuit .  Nihil  in  hydropicis  vulgatius  eft  vifu  aut  faci- 
Jjus.  In  ove  emaciata  gelatina  loco  adipis  (e).  In  ipfius  leonis  morbo  enedi  cor- 
de  Academici  Parifmi  pro  adipe  gelatinam  repererunt .  Pfec  gelatina  fecit ,  ut  cel- 
Julofa  tela  pellucido  liquore  plena  Cl.  viro  ^ntonlo  Deidier  in  lymphatica  vafa 
niutata  vifa  fit  (f).  Caufa  alibi  dicetur.  Videtur  autem  &  in  languore  vifcerura 
efte,  quas  cofiioni  ciborum  prxponuntur,  quando  ex  eo  vitio  aqua  &  gelatina  ve- 
getabilis  fuam  naturam  retinet :  &  in  vaporis  sd  venas  majores  intercepto  reditu  , 
qui  in  fuis  loculis  retentus  ftagnat,  eafque  diftendit. 

Supereft  nunc,  ut  adipis  utilitates  expendamus.  Eas  non  minimi  momenti  effc 
continuo  autumabile  videtur  confideranri\  quam  late  per  diverfifTimi  generis  anima- 
Jia,  adeps  dominetur,  ut  in  quadrupedibus ,  avibus  ,  pifcibus ,  infedis  denique  pin- 
guitudo  reperiatur,  ne  {g)  ephemeris  Quidem  ,  put  erucis  excepris  {h),  neque  mi- 
nus  late  dominari  yideatur,  quam  mufculofum  fvftema.  Et  princeps  utique  commo- 
dum,  quod  corpori  animali  prieftat ,  mobilitas  eft,  quam  inter  vicinas  partes  ejus 
corporis  confervat,  cum  fridio  inter  qusque  duo  folida  corpora  non  alia  ratione 
potentius  toliatur ,  five  funes  fuerint,  five  coria ,  five  ligna,  five  metaila  denique  , 
quam  interfufo  oleo  ,  quo  videntur  afperitates  ilte  ex&quari ,  qua^  in  fuperficiebus 
fere  omnium  corporum^  exftant ,  ut  repletis  valleculis,  qua  ea"  quafi  juga  interja- 
cent,  tota  fijperficies  in  unam  planitiem  mutetur.  Prsterea  fibrs  animales  facile 
rigefcunt ,  &  inficcam,  fragilemque  naturamabeunt .  Nunc  vero  circumfijfum  oleum 
&  fibrarum  ad  contingentes  fibras  fric^icnem  minuit,  &  fingulas  etiam  fibras  tepi- 
dum  blandumque  obungit.  Non  ignota  funt,  <\ux  Cl.  olim  Leyferus  (  /  )  ,  deinde 
celebris  in  brevi  aevo  fama^  anatomicus  (^),  contra  hanc  adipis  utilitatem  fcripfe- 
runt ,  Verum  non  potui  quidem  hadenus  vim  earum  objedionum  percipere  ,  quas 
rectprs  fententia^  uterque  oppofuit,  neque  videre,  quomodo  adeps  lacertis  agentibus 
inrerpcfitus  eos  fugiat,  duemneceffe  fit  a  tumentibus  vicinis  mufculis  premi  ,  &  pei? 
eorum  fuperficiem  late  diffluere .  In  minoribus  mufculis  vapor  gelatinofus  idem  offi- 
dum  pra;ftat,  neque  ufquam  partes  aliqusfuper  fe  mutuo  mobiles  reperiuntur ,  quia 
Lquor  aliquis  interponatur  (/). 

Sed  pcrro  inter  vicina  membra  torofque  humani  corporis  adeps  legitima  difcrimi- 
na  fervat,  mediufque  intercedit ,  ne  conferveant.  Ea  vero  intercapedine  abolita  om- 
ma  coaleicunt ,  cutis  cum  mufculis ,  mufculi  ad  mufculos  ,  &  ad  perioftea ,  &  undi- 
que  motus  in  artu  perit .  Utique  enim  abfceffuum  vulgatiffima  fedes  in  cellulofo  tex- 
tu  eft(r.O,  etfi  non  unica,cum  verum  pus  in  cerebri^  teftium,  hepatifve  carne  na- 

fcatur , 


rlwf*''/'^  ^"'^'  ^^  Pinguedin.  p.  31.  infeaes  p.  ii. 

KP)  fahfneyi  de  chamaleonte  africano  t.  II.  ope-  Cf")  Prim.  lin,  fyflera.  raedic. 

f-FJ'^'  (-^^  Kifiolr.  de  l'Acad.    Roy  des  fcienc.  173 J-  ¥* 

Y^)  Kaauvv  imp.  fac.  Hipp    11.435.  ag.   ac,. 

r       r'u      ^"'-^'^  ^^  Rofenhof   hift.    renat.   p,  aa.  (1)  Petlt  d«s  malad.  des  os  t.   I.  p.     354    &  alii 

U     Eph    Kat.  Cur.  Bec.   T,  ann.  8,  obf.  30.  plurimi  Cl-  viri  .   Nnn   eobasrei ,  auod  fluido  fepara- 

U)  Confil    t.    n\.  p.  izi.   ,14.  t^,r  Boerhaave   Prael.  t.  III    p    705. 

Ig;  SvvammtYdam  bibl.  natur.  p.   57^.  Q^)  Boerh.     in    praef.    ad     Aphrodifiacum    Sharpe 

.Ch)  Malpighi  de  bonibyce  p    36.    17.  c.    de  Crar  chir.  opsr.  P.  66.  SbeHeare  praaice  t.  II.  p.  4*- 
vir  nobihfl.  :n  msinoir.    pour   fervir  a    T  hift.    des 


SECT.    IKADEVS.  .  ?  r 

lcatur,  in  quibus  vlfceribus  nuUus  adeps  oftendi  potuit .  Plerumque  tamen  pus  iple 
adeps  eft,  cui  fanguinis  &  lympha  admiftu  fuo  putredmofi  nonmhil  addiderunt  {a), 
Hinc,  uti  excitavi ,  pus  variolofum  flammam  concipit.  Hinc  pmguedo  in  aqua  pu- 
trefcens  dimittit  albidam ,  tenacem,  purifque  fimilem  matenam,  quai  in  ea  ^qua 
fubfidet  (/^),  &  ex  unftuofo  febo  materies  puris  fimihs  nafcitur^  uti  monui  CO.- 
Verum  fuppuratio  una  cum  adipe  cellulofum  etiam  textum  deflruit  (^/),  ut  omiii- 
no  intervaUis  mufculorum  exhauftis  nuds  &  rubentes  carnes  appareant ,  yariis  &  ido- 
neis  omnino  teftibus  (O-  In  pedore  vidit  Hofmannus  (/)  y  H.FranctJcusle  Dran 
in  colli  mufculis  ab  anthrace  denudatis  (^):  in  mufcuUs  exterioribus  cruns  ab  ab- 
fceffu  denudatis  Ci.  Ravaton  {h).  Confumta  parotide  vidit  Ci.  Hodgej  venasjugu- 
lares  externas ,  arterias,  nervum  recurrentem,  tendines  ,  cefophagum  ,  denudata  om- 
nia  (i).  Carbo  pene  totum  thoracem  occupaverat :  ut  mufculi  mtercoitales  in  re- 
fpiratione  agentes  confpicerentur  {k).  •         r     •    r  a- 

Nunc  eo  adipe  confumto  patet ,  quantam  utilitatem  corpori  prajientia  lua  pra;iti- 
terit,  cum  connatis  ad  oflfa  carnibus  niotus  artus  aut  pereat  ( / ) ,  aut  intigniter  cer- 
te  debilitetur,  &  ancylofeos  fpecies  fuccedat,  fi  major  abfceffus  in  ea  lede  tuerint  , 
in  qua  arrus  fleditur .  Ex  gangricna  cruris ,  confumtis  ceUuUs  adipohs ,  motus  meni- 
bri  periit  (m).  A  vulnere  duodenum  connatum  peritonso ,  hepar  cum  lepto  trant- 
v.erfo  (»).  Omento  deftruao  poft  vulnera  inteftma  peritonaBO  adhsrent  (  o  )  ,  ^ 
inter  fe  ipfa  confervent  {p).  Simile  malum  in  macilento corpore ,  confumta  omenti 
pinguitudine  fuccefTit  (^).  Cum  omenrmn  deflceret,  ventriculus  hepar  5c  Uen  con- 
ferbuerunt  (r).  Omento  confumto  inteftina  villis  enatis  conglutinata  (/ j . 
"  Eodem  fine,  &  ad  impediendas  coba^fiones  partium,  quas  fuper  le  invicem  mo- 
veri  e  re  eft  animaUs ,  pinguedo  de  fuperficie  mefenteni,  mefocoli,  omentique  5c 
forte  pariter  de  adipe  pedoraU  exhalar ,  &  prior  illa  adeo  evidenter  :mitcetur  exiia- 
labili  Uquido  abdominis,  ut  adipis  cruftas  natatiles  in  eo  viderim.  Videtur  natura 
mollis  &  lubrica  inteftinorum,  omniumque  vifcerum  abdommis  eq  prashdio  conrer- 
vari .  Subcutaneus  paritefe,  adeps  per  grandes  poros ,  m  pifcibus  inprimis  ipettaDi- 
les  (O,  neque  penitus  in  homine  obfcuros  («),  cumque  pilis  &  capiiUs  {,  x  )^<x 
exteriorem  cutis  fuperficiem  exhalat ,  eamquenitidam,  &  ab  afpero  aere  tutam  ler- 
vat .  Ea  enim  ejus  elementi  violentia  eft ,  ut  omnes  membranas  animales  ,  ioia  epi- 
dermide  excepta,  ficcas,  immeabiles,  corneafque  reddat  ,  fuifque  humonbus  5c  vita 
privet.  Frigus  etiam  aeris  nonmelius  a  cute  avertitur,  quam  oieolo  quidem  ungui- 
fie  oppoiito,  uti  per  experimenta  oftendimus,  qu£B  naturam  ^i^^^^^^^.  *""F.*  ., 

Porro  adeps  interv^Ua  plurima    mufculorum  ita  replet ,   ut.itabiUtas   iis  partiDus 
concilietur,  qucs'  abfque  eo   adipe  mobiles  quafi  fiuduarent ,  &  Iimul ,  dum  moiiis 


(a)  Grashufs  de  fuppurat.  p.   itf.  Vol.  6.  obf.  I34-  Mojle  1.  «.                              . 

(bi  Id.  ib.  p    16,  (p)  In  plcrifque   earum  ,    quas  nunc    citavi  ,  ob- 

(c)  Idsm  p.  j8.  fervationum.                                   ,  _,                      .       . 

(d)  Idem  p.  22.  hc.  (q^  Cowper    m   philof.    tranfatt.    n,    zoz.    &  al 

(e)  Boevhaave    de    lue    venerea    p.  \6.  Eartholin  torr-  IH.  Bidloi  . 

centur.   3    hift.  19  (r")  Bartholin  Centur.   3-  nilt.  d. 

(f)  Ee   effeft.  elafticlt.  in  corp.  hum,  p.  8.  (-O  Bontius  obf.  7-  \  Z-             .   .               „n4:„„, 

(g)  Tom.   I.  obf  94.  iO  Cutis  cetorum  pltna    for.minibus    &  und.quo 
(h)  Traitfe  des  playes  des  armes  l  feu  obf.  «7.  Ji''^'' «»  ««  Mavuns  1.  c.  p.   ^01.  lo^. 

(i)   LoimoIoRia  p.  ,30.  CO   ^«^-  ■"    U^^vvenhoe-k  epift.  phyfiol.  p.  40?. 

(k)  Trait^  de  la  pefle  p.   38?.  406.   ^i^^fch  ad  Botrhaave  de  fabnc  gland.   pag.  55. 

(I)  Moyl,  Chiruri^    merr.oir    p.   10.   &c.  Invv.  in  commerc   litter    Nor.   1743.  ^f^,"^]-^^^ 

(m)  Boerh..ave  ^^^V  ad  aphor    praft.  330.  rO  C.    Gottlieh   Ludvv>g    ^r^    progr.  .^e    h^  «^«f* 

C«)  Wepfer  de  cicut.  aquatic.    pSo^.  cuiem  inungente,  qaod  recufum  exftat  m  noftra  di. 

(o)  Saviard  obf.  59.  Memoir.    de    1'  Acad.  Roy.  fputationum  anatomicarum  coUettions. 
des  Scienc.  1705.   p.   40,   Ephsaier.   I«Jat.  curiofor. 


52  ZJ5  J.  CORP.  HUM.  ELEMENTA. 

•sdeps  ceJlt ,  fs  partes  moveri  &  dllatari  pofTmt  abfque  impedimcnto  .  Tn  orbita 
£xemplum  cft  ,  ad  cujus  oiTeam  caveam  cum  oculus  cum  mufculis  fuis  non  con- 
gruat  ,  neceHe  abfque  eo  adipe  foret  ,  ut  minor  quidem  oculus  nataret  flaccidus  , 
major  autem  &  orbitam  repleturus  ab  oifeis  parietibus  comprimeretur  •  Renis  ambi- 
tum  convexum  ^quabili  dsclivitate  cum  mufculis  pfoa  &  quadrato  pinguitudo  exx- 
quat,  quibus  mufculis  id  vifcus  infidet ,  ut  cum  firmitate  iis  carnibus  nitatur  .  In 
hom.ine,  cui  frequentiffimus  fitus  eft  federe,  natium  cuti  maxima  copia  fubfterni- 
tur,  &  pariter  mufculos  glut^eos  a  fedilium  duritate  &  confritlu  tuetur,  &  una  in- 
ter  redum  inteftinum  atque  mufculos  obturatores  internos  interjedus ,  replet  equi- 
dem  hanc  imam  pelvis  fedem,  ut  tamen  dift^nto  per  vices  inteftino  faciiis  cedat  : 
prtffufque  pr^terea  molle  unguen  laborantibus  levatoribus  &  fphinderi  circumfundat . 
^libi  videturinamabilem  inprimis  fceleti  figuram  tollere,  dum  congeftus  rotundita- 
tem  pro  foveis  efficit .  Ita  inter  malarum  oifa  &  buccinatorum  maximse  adipis  gle- 
h^e  funt  ,  quibus  confumtis  triftiffimsp  foffse  in  facie  excavantur  :  quo  oculorum 
etiam  hedlica  profunditas  pertinet  ,  quoties  orbita  adipe  male  turget «  Albam  etiam 
cutem  &  molliter  fultam  fubjedus  &  pellucens  reddit.  Hinc  infantes  albi :  hinc 
aibiffimaj  partes,  quibus  pluriraus  adeps  fubjicitur,  mammarumexempio.*  hinc  puel- 
larum  cutis ,  duni  m.acilefcunt ,  ad  olivjE  f^avedinem  marcefcit  . 

A  frigore  aeris  animalia  corpora  defendere  creditur  is  adeps,qui  plurimus  undi- 
que  cuti  fubjicitur  .  Certe  in  rigidiffimo  frigore  oceani  borealis  omnes  pifces,  ce- 
tus,  phoca,  aves  denique,  plurimo  fubcutaneo  oleofo  adipe  muniuntur  (<r),  &  ho- 
iiiines  macilenti  vim  frigoris  magis,  quam  obefi ,    fentiunt. 

Reforpti  adipis_  qusnam  utilitas  fit,  eft  inquirendum  .  An  alat  refumtus  ,  &  pro- 
prio  de  fucco  animal  vivat,  funt  qui  dubitant .  Plerique,  etiam  antiquiores  phyfio- 
logi ,  cum  animalia  hyeme  fopita  pinguia  fub  initio  frigoris  effe  viderent ,  &  maci- 
knra  de  latibulis  exire,  in  eam  fententiam  inciderunt  (/^),  oleum  hoc  reforptum 
alere,  &  fanguinis  inopiam  fuftentare  (  c  ),  qus  ab  inedia  fponte  fequitur,  mate- 
riem  denique  glutinis  pr^bere,  quod  omnes  partes  folidas^nftaurat .  Rejiciunt  alii 
id  aiinienti  genus,  neque  abfque  idoneis  argumentis .  Nam  ea  animalia,  qus  hye- 
mem  inter  fbmnos  tranfigunt,  nihii  de  alvo  egerunt ,  vix  perfpirant  quidquam,  de- 
nique  circulatione  fanguinis  ita  funt  modica,  ut  penitus  frigeant,  quod  loco  eo  do* 
cebitur,  in  quo  caloris  animalis  hiftoria  continetur.  Si  vero  nihil  confumunt ,  non 
videtur  neceffe,  ut  reparent .  Deinde  fanguini  redditus  adeps  aliis  Cl.  viris  non  eft 
vifus  ejufraodijUt  blandum  cruoris  temperamentum  confervet ,  cum  in  hominibus 
&  equis  fubito  &  vehemente  corporis  motu  macilefcentibus  calidiffimas  &  peffimas 
febres  excitet  (d)\  8c  fufpicio  fit,  ita  fiuidum  5c  agitatum,  ut  reforbeatur,  accre- 
fcere,  uti  oleum  coftum  acre  fit.  Et  in  fomno  adeps  adeo  non  videtur  confum.i  ,ut 
augeatur:  eo  ientior  enim  fanguinis  motus  eft,  quo  protradior  fomnus :  neque  fatis 
certum  eft  animaha  macra  ex  hybernaculis  prodire,  in  quibus  latuerunt  (e).  De  ea 
ergo  re  malim  ampiiare,  dum  de  eo  inprimis  phoenomeno  redius  confteCj  quodul- 
timo  ioco  tetigi. 

N,um 


CO  ylmJtrfon  Nachricht  von  Island    cle  ceto  den-  C<?)  Uuxham  of  fevers  pag.  13.  Hinc    febres  obe- 

tato    Cachillot.    Schelh.imr.ter    de    Xiphia  in  proprio  forum  pariciilofiores . 

libello  R.ji  Wifuom  of  God  pag.  16.    151-   &c.  (e)  Piurimus    in    ranis    flavus    adeps    reperitur  •, 

Cb)  Valifntri  t.  II.  p.   436,  Jacobieus    de  ranis  p.  quando  ex  latebris    prodeunt    A,   J.     Roefel  1.  c.  p. 

71    R.ii  yViUom  ef  (Sad  p.   292.  De  muribus    mon-  34.  Pingiies  exeunt  de  latebris   urfi   Pl-Tiiiis    J.  8.  «. 

tanis  Cl.   Altmann  vorn  Eifmeerc   p.  aoS,  c.   315.   HiUerJiroem  1.   c.    Arifloteles  hift     1.   6.  e.   3^. 

Ce)  Fanton  \.  t.  p.  34.  Peme^pdsn  bjll.  cat,  aoverg,  t,  11.  p.  ii. 


S  E  C  T.    TK    AD^EV  S.  ^^ 

Num  \n  ureterem  ,  eraffa  inr^ftina,  veficam ,  pinguedo  rerorbeatur,  quas  corporis 
partes  plurima  circumftat  ,  aiibi  inquiremus ,  &  poffent  fseces  adipe  pknse  probabi» 
fe  reddere,  quas  excitavimus. 

De  meduilae  utilitate  peculiari  hic  pagiaa  qu^remus  .  Et  primum ,  minlme  dubium 
eft,  medullam  per  poros,  quofcunque  demum  ,  in  ofTis  duram  naturam  reforberi  , 
omnia  iaminarum  intervaila  fibrarumque  interftitia  pervadere  (^)_  ,  inque  ipfem  fu- 
perficiem  ex  cavea  fua  emergere  .  Id  etiim  iter  medulia  etiam  in  mortuo  ofle  de- 
fcribit ,  &  oiTa  penetrabiii  rancidaque  flavedine^  (^)  imbuit  ,  atque  confpicuis  guttu- 
lis  de  extremis  laminis  exfudat.  Hujus  reforptionis  tjtilitas  manifefta  videtur ,  fibras 
laminafque  ofTis  obungere  ,  fragiiitatem  minuere ,  flexiiitatem  aliquam  (<:)  conciiia- 
re,  An  ideo  ofla  nutrit  >  Muita  in  utramque  fewtentiam  di£la  funt  :  adfirmant 
alii  (^),  muiti  negant  (e) ;  non  quidem  firmo  argumento  (/)  aliqui  ,  quando  me- 
dullam  in  -officuiis  auditui  dicatis,  cervino  cornu  ,  ceiiuiis  cranii  eiephanti  nuiiam 
reperiri  objiciunt ;  uti  enim  de  meduiia  in  giebas  coiieda  hsc  vera  funt  ,  tamen  & 
rubicundior  iila  &  fluidior  offium  breviorum  fpongioforumque  ,  Sc  epiphyfium  geia- 
tina,  meduils  nomine  venit ,  &  ea  perinde  per  Ruyfchii  obferyationes ,  i^  naturam 
febi  in  fepuichris  tran/it,  eamque  ab  uiio  olfe  abeffe  vix  crediderim  .  Aiii  negant 
aiibilem  naturam  meduil»  effe,  quod  oleofa  {§)  fit,  fuccus  vero  nutritius  de  gelati- 
nae  indoie  .  Ha;c  mihi  utique  ratio  vim  habere  videtur  ,  fi  de  giutine  reparando 
fermo  fit,  quod  eiementa  offium  terrea  unit,,  &  cujus  pars  major  aquaeft  .  Magis 
etiam  meduiiam  non  nutrire  perruademur  ,  quod  de  crudorum  humorum  genere  , 
acidaque  fit ,  in  offibus  vero  nuilo  experimento  acldi  quidquam  adpareat  ,  ut  in  ii- 
bro  de  nutritione  o^ndetur  (Jj)  . 

Aiia  utjiitas  medull»  effe  vjdetuf,  ut  per  tenuem  cartilagineam  cruftam  epiphy- 
fes  oblinientem  tranffudet,  feque  iiquido  articuiari  mifceat,  ejufque  partem  oleofam 
augeat  (?) .  Non  ignoro  fuiffe  Ci.  Viros  ,  qui  noiint  hanc  tranffudationem  admit- 
tere  i,k)  .  Verum  omnino  meduila  cadaverum  perinde  per  cartiiagineam  cruftam  ex- 
fudat,  eamque  flavedine  fua  tingit,  viamque  adeo  ad  caveam  articuii  patuiam  na<9a 
eft.  Deinde  Ci.  olim  amicus  nofter  BenediBus  Staehelinus  vidit  ,  rubrum  iiquorem, 
in  quem  cartiiago  epiphyfeos  immiffa  fuerat ,  penetrare  per  id  munimenri  genus  , 
per  ampios  omnino  finus,  inque  meduil^  caveam  fe  penetrare ,  omnino  ut  perovo- 
jrum  teftas  foiet  :  idque  experimentum  memmi  virum  prsftantiffimum  olim  in  lite- 
ris  mihi  aperuiffe  .  In  equi  humero  &  fcmore  confpicuos  poros  defcribit  Cloptott 
Maiiers ,  qui  a  meduila  ad  caveam  capfulse  articularis  ducunt  (/).  Ea  via  credit  lil, 
Senacus  animalia  per  iabores  5c  itinera  medullam  amittere  (m), 

Baller  'Bhyfiolog.  Tom.  L  E  Utiii- 


<0  Duverney  m  Journal  des  favans  1(589.  n.  19.  Cg")  Glijfon  de  racbit.  p.  117. 

5n  libello  ,  quem  in  difp.  anat.  vol.  6.  recudi  feci  ,  (h)    In  offibus  humanis  apud  C.  Neuntannum  <  f. 

&  in  HiemoJF.    de  TAcad.    des    fcienc.    1700.  pag.  c.  p.   1244.  )  in  brbulis  apud    C/.  Macquer    chym. 

»04.  yieujfem  trait^  des  liqueurs    p.  138.  <ilaJJ.  de  prat.  t.  2.  p.  478.  &  Neumannum  C  1.  c  p.  1250  ) 

infiammat.  ofs.  p    aoo.  201.  in  cervi    cornubus    apud    Eumdem    p.    1241.    &  J, 

(b)  Duverney  ^  Glafs.  1.  c.  Conradum  Barchufen    I.  c.  exp.     3.     in  Carrilagine 

Cc^  lideni  ibid.  Clopton  Havers  difc.   3.  vitulina  apud  Extmdem  exp.  14.  &    in  ungulis  equi 

(d)  Andry  des  verf.  2.  p.  670.  eclaircifs.    fur  U  exp.  2».  ubique    nullum    acidi    veftigium  repertum 

tr.  des  vcrf.   'Lteutaud    effays    p.  12.   <Srutzmacher  exftat, 

»■  18.  Ci)  Clopton  Havert  difcourf.    3.    Gertir  Chirurg. 

Ce)  Ex  profeflb  N.  Lemery  'm  tr.  de    la  nourrit.  p.  32.  &c. 

des  os  &  in  diar.  Trivult.  Dec.  1707.  &  olim  Jae.  C^)  Grutz^.icher  n.   10» 

de  Marque  in  proprio  libello    Parif.  1609.  8.    lum  CO  Loc.  c. 

Mafpighius  de  omeBt.  &  adip.  duft.  C«0  «f*»-**  ^^  Smin  o[ii<il  p,  6l, 
CO  JOavfrney  in  meinejr.  de  i' Acad  J.c.pa^.iaj. 


54  LIB.  L  CORP.  HUM.  ELEMENTA. 

Utilitates  adipis  enumeravimus  ,  fequitur  ut  aiiqua  vitia  ejus  materise  expona- 
mus  .  Nempe  fuus  adipi  modus  eft,  quem  ad  odlo  libras  Cl.  viri  in  adulto  con- 
ftiruerunt  {a)  .  Eum  modum  aliquando  &  homines  fuperant  ,  &  animalia  ,  &  im- 
menfum  adipem  coacervant,  tum  ex  lauto  vidu  ,  tum  ex  nimia  quiete  ,  animi  & 
corporis,  maxime  (i  ea  laboriofo  vitas  generi  fupervenerit,  ut  boum  exemplo  often- 
dimus,  qui  ab  aratroad  Ista  pafcua  dimiiTi ,  lautiiTime  faginantur.  Illuftrius  exem- 
plum  legitur  Demetrtt ^  qui  meliorihus  annis  Poliorcetis  nonien  meruerat,&  captus 
iiunc,  &  in  cuftodia  fervatus,  regio  tamen  apparatu  fuftentatus  ,  ita  adipe  crevit  , 
ut  intra  non  piurimos  menfes  perierit  {h)  .  Ad  magnam  vero  rationem  &  homines 
&■  animalia  conftietum  pondus  fuperant ,  mirumque  eft,  quantam  vim  adipis  fubcu- 
tanc-i  colligmt  .  Homo  enim  ,  cujus  pondus  medium  fere  i<5o.  librarum  eft,  3^427. 
<■)  445^-  (jO  A^o.  (')  402.  (f)  ^oo  {q)  580.  (A)  600  (0  6<^6.  (,4)  &  800.  (/)  librarum 
pondus  pervenit.-  Bos  a  «;oo  libris  ad  2666.  &  2792.  (w)  &  2800.  (;7) ,  quod  dimi- 
dium  elephanti  pon^u';  cft.  In  primis  autem  infintes  obefitati  enormi  obnoxii  funt. 
•Pueruin  quinquennem  250  I'b  pondere  (0)  &  alia  exempla  quam  plurima  reperi  . 
Deinde  ad  fev  unci-rum  crafTitiem  adipem  fub  cute  colleflum  ,  in  homine  merno'' 
rant  PhHofoph  (C  Tr.:nfoJtones  (?),  ut  nihii  improbabile  fit  in  hiftoria  Dionyjli  He- 
raclcce  tyr.^mn'  (v),  quem  obefidimum,.  &  fomaolentum ,  longis  acubus  incarnesde- 
fixis  ,  neceiTe  fuerit  excitare  ;  neque  aliencB  a  fide  fint  Varronh  (r)  hiftorice,  aut 
Buffonii  (j) ,  quorum  u^erque  mures  nidos  in  fuis  larido  fecifTe  vidit  ,  prior  ille 
|5r2terea  quindecim  pollicum  diftantiam  a  cute  ad  os  fuiffe  .  Ita  L. ^pronii  fiho 
fiiedici  adipem  detraxerunr,  eumque  pondere  levarunt  (0*  Etfi  enim  nervi  omnino 
per  fubcutanea  cellulofa  fpatia  incedunt ,  cutemque  adeunt,  non  ideo  tamen  in  cel- 
iulas  adipofas  earumve  laminas  finem  faciunt ,  fed ,  fi  curiofe  profecutus  fueris ,  om- 
nibus,  vel  minimis  furcuiis  in  cutem  infumuntur  .  Hinc  cellulofa  infenfibilis,  & 
acus,  quz  per  eam  adigitur,  non  prius  dolorem  excitat  ,  quam  eo  tempore  ,  quo 
oppofitam  cutem  adtigit  (w)  .  Qui  autem  per  cellulofam,  quafi  peregrinantur  nervi, 
tn  excitatis  hiftoriis^nihil  fenferunt,  quod  pauci ,  plurimo  adipe  interftindi ,  in  ple- 
rifque  vulneribus  inviolati  abierint ,  &  forte ,  perinde  ut  vafa  ^  ab  adipe  elifi,  fenfu 
fadli  fint  obtufiore. 

OitinJno  autem  haec  obefitas  denique  fuffocat  non  aves  folas  (x) ,  aut  anima- 
lia  (j)  ,  fed  ipfos  utique  homines  .  Exftindlus  fuit ,  prte  nimia  mole  pinguitudinis, 
€ui  fex  poliicum  menfura  adipis  fuit  ►  Similia  exempla  piurima  legimus  (^^)  .  Pueri 

ipli 


<a)  Quefnaff  fur  la  faignee  edit.  nov,   p,  145.  (p")  Nutn,  1^5. 

(b)  Piiitarchus  in  vita  ejus  principis  .  (q)    Phor.    in    biiilloth.    pag.    atf?-   >9E//.««-.  vaf, 

(O  Smethif  in  principe  fceiTnna  ,  ciri     maximus  le£l.  1.   9-  c,   13.  Athen. 

ventriculus  fuit  .  Mifcelian.  1.  10.  p.  580.  (t')  L    II    c.  4. 

Cd)  G.  Chepne  english  malad.  p.  341.    cum  bona  (s)  Hiftoire  naturelle  t.   j.  p.  na. 

fed  vulgari  diata  .  (t)   Plin.  \.   11.  p.  6^%.  edit.  HarJuitt.  nuperior. 

(e)  Phil.  tranf.  n.  479.  (u)  Memoir.  2.  fur    les    part.    irrit.    &  fenfibles 

.   (f)  Ranovv  anmerkungen  t.  i.  p.  144.                 -  exp.    51     53-  &^-                                   .           _. 

(g)  Philof.  Tranfaft.  1.  c.  &  inGentlemans  Ma-  (x)  Hortulani  ,    quando   cibi    faMs    nafti     fuRt  , 

Sazine  anni   1750.  iri  quibus  hominJs  icon    exftat .  occiduntur  ab  adipe  Boebel  Jagerpraftica  p..  s6.Pe; 

(h)  Breslauer  famlungen  1711.  m,dec.  1714.P.530.  reunt  pr»  obefitate  aves    Maubeches    Rsaumur    art 

Ci)  Journ  de  medec.  t.  a.  n.  4.  da  faire  lclore  &c.  t.  II.  P-  409- 

(k;)  Ibid.  ann.   1760.  menfe  Jul.  (y)  Ariftoteles  hift.  anim.  1.  3-  c.  17. 

(n  lidem  &  eph.  nat.  cur.  Dec.  i.  anh.  1.  obf.  87,  (^z)  Hartman  in  Eph.  nat.  cur.  dec.  2.  an.  p.obf. 

Cm"»  Hanovv  L  c.  p.  21».  211.  13.  F.  Loff.  ohC.  8.  l.  3-  qu"  plur»  exempla  adfert. 

Cn)  Gentlemans  Magazine  Decemb.  173«,  HHdan.  cent.    6,  obf.  97.  ^iutaub^s   de  Dmetrfo 

Co)  Tulf.  l  III.  obf.  53.  Pelmeete. 


^  ^  c  r.    ir.    A  D  E  P  S.         _  1^5 

ipfi  prjc  nimia  obeiltate  ,  dum  la6lant,  pereunt  {a)  ,  quod  id  alinientUin  plurlmum 
butyri,  in  adipem  facillime  abituri  ipfis  exhibeat , 

Non  inurile  fuerit  paulo  minutius  inquifivrffe  ,  quacnam  liimlx  pinsfuirudinis  pro- 
pria  vitia  fint  .  Et  primo  fenfus  acunien  frangit,  fi  m  ea  loca  colleclus  fuetit,  in 
quibus  acutior  defideratur,  penis  exemplo  .  Deinde  inter  fibras  mufculoi^scongeftus, 
cas  a  fe  invicem  ita  feparat ,  ut  pene  evanefcant ,  &  ex  parallelo  firu  divulfe  (^)  , 
fnque  nimis  molii  medio  natantes,  vim  fuam  contradilem  definant  exercere  .  fta 
mufculos ,  etiam  grandes ,  cum  in  fibras  diffitas  dififolverentur  Salzmannus  jtinior 
evanuiife  vidit  (c) .  Ha!c  altera  forre ,  &:  eum  impotentia  mufculorum  ad  nimiuni 
pondus  corporis  ferendum ,  conjunda  caufa  eft,  quare  ad  motum  inepti  fiant  ,  qut 
nimia  obefirate  laborant .  Nicomachus  Smyrnseas ,  immobilis  prse  obefitatefuit  ,  quem 
lanavit  lEfculapius  {d) .  Vix  corpus  movebat ,  quem  pondus  500.  iibrarum  pondus 
adtigiffe  non  dudum  fcripfi  (e).  ^ 

Deinde  obefi  minorem  copiam  fanguinis  poflident  ,  tum  ,  quod  id  omae  maffas 
humorum  vafis  contentorum  decedat,  quod  in  cellulas  congeftum  immotumque  fta- 
gnat  ;  tum  quod  adeps  vafa  comprimat ,  eorumque  &  moiiium  in  primis  yenaruim 
diametros  comprimat,  uti  Chirurgi  obefarum  foeminarum  venas  in  brachio  incifuri, 
nimis  experiuntur.  Quo  plus  pinguedinis  anirnalia  habent ,  eo-minus  ipfis  eft  fan- 
guinis,  &  ^rijlotele  au6lore  ( /),  &  ahis  bonis  rei  naturahs  fcriptoribus  {g) ,  Dein- 
de  fenfim  compreffa  jugulari  vena  ,  ut  fanguis  ex  cerebro  difficulter  redeat,  o.befi 
homines  fomnolenti  fiunt  «&  apoplediici .  Somnolentus  is  tyrannus  fuit ,  queni  nomi- 
navi.  Verum  etiam  pulmones  a  nimia  pinguitudine  ehfi  faciunt ,  ut  intercepto  fpi- 
ritu  fuifocentur :  coliigitur  autem  in  pleurac  cellulofa  exteriori  lanugine  ,  ,&  in  me- 
diaftino  {h) .  Celebris  ,  vel  ob  fcriptoris  famam ,  hiftoria  eftnobjlis  angli ,  comitis 
de  St.  ^Albans.,  quem  adeps  in  mediaftinum  colleftus  exftinxit  ,  corde  oppreffo  (') . 
Sed  etiam  hydropi  obnoxii  fiunt,  qui  nimis  pingues  :  ifque  fere  ipfis  funeftus  mor- 
bus  plerumque  accidit,  comprefTis  forte  venis,  quas  oportebat  refluum  vaporem  acf 
cipere  .  Et  a  renibus  demum  obrutis  calculus  nafcitur  (^)  . 


«1. 


(ji)  Dionis  cours  d'  an^t.  p.  4Ti. 
Cb)  Ant.  V.  Leeuvvenhoeck  epift.  phyfiol.  p,  321. 
i. 

(c")  DiTp.  He  pluruim  murculorum  defeftu . 
Cd)  Apud  G^iienum  de  different.  morb.  1. 1.  cap.^. 
Cc5  Phildoph.  Tranfaa.  n.   163. 
CO  Hiftor.  anim-  lib.  3,  c,  i9. 
Cg)  Franc.  Redi  oper  omn.    t.  7-    P-  61.  Hilclii' 


nus  cent.  6.  obf.  97,  Boerhaave  prsel.  ad  inft    med. 
t.  4.  p.  517. 

Ch)  Eph.  nat.  cur.  Dec.  i.    ann-  1.  obf.  loi.    F. 
Loff.  1.  c.  Linden  phyfiolog.  p.  aai. 

Ci)  In  hifloria    morbi    atrocis    altera    Uermanni 
Boerhaave  . 

Ck)  Eph.  nat.  cur.  dec.  a.  ann.  9.  obf.   15. 


F  1  N  1  S    L  I  B.    l 


ELE, 


'elementorum  physiologle 

L  I  B  E  R     SECUNDUS, 
V     A     S     A. 


SECTIO    I.    ^RT  E  R  I  M. 

§.  I.  tArterlie  in  univerfum, 

EX  cellulofo  textu  fiunt  vafa  corporls  humanl ,  quse  hoc  caplte  tra(5!antur:neque 
tamen  dicentur  omnia,  alia;  enim  erunt  opportunitares ,  pro  recepcaculis ,  quse 
alium  a  rubro  fanguine  humorem  continent,  ad  quam  clafTem  ventriculus  ,  intefti- 
«a ,  vefica  uriniE,  &  fellis  veficula,  &  capfulse  articulos  continentes  ,  &  excretorii 
«ludus,  foiliculive  glandulofi  pertinent  .  Sed  etiam  ea  vafa  interim  omittemus ,  in 
<iulbus  equidem  fanguis  continetur  ,  neque  tamen  perpetuo  moto  circumfluit,  ut 
incertas  per  vices  inania  fmt ,  aut  plena ,  quales  caveae  ad  genitalia  inprimis  mem- 
fcra  pertinent ,  penis  cavernofa  corpora,  &  clitoridis.  Ea  enim  hoc  vafa  ^efcriben- 
da  nobis-fumpiimus ,  in  quibus  vitales  animalium  humores  perenni  motu  vehun- 
«ur,  &  quiE  rubra  vulgo  a  colore  ejus  humoris  dicuntur,  qui  animaiibus  prseter  in- 
feda  vermefque  communiseft.  Nam  etiam  in  his  beftiolis,  uti  proprii  humores  vitap 
confervands  deftinantur,  ita  propria ,  &  noftrorum  fimilia  vafcuta  funt  ,  per  qus 
ii  humores  fiuunt  .  Vitrorum  convexorum  defedu  fa£lum  eft  ,  ut  magnus  omniao 
in  animalium  hiftoria  auftor  ^rJJloteles  infedlis,  uti  fanguinem  ,  ita  venas  negave- 
rit  (a)  .  De  plurimis  nunc  omnino  infedis  conftat  ,  vafa  habere  (h) ,  alterius  f^pe 
generis,  ut  inteftinorum  tubulo  parallela  includantur  (c)  .  Sed  veras  arterias ,  in 
quibus  fanguis  fuis  temporibus  acceleratur,  deinde  alia,  non  pulf^ntia  ,  neque  alter- 
ne  dilatata  vafa ,  ramola,  venis  comparanda ,  in  anulis  vidit  idoneus  auclor  Caro- 
ius  Bonnet  (a') .  In  animalibus  minoribus  &  imperfedis  pauca  vafa  effe  reperio,  utia 
kpore  marino  Bohadfch.  {e)  NuIIa  in  mytulo  Bonnet  (/)  NuIIa  in  eruca  Lyonnet  (§) 
NuIIa,  quantum  video,  in  polypis,  etiam  grandibus .  Alio  modo  adeo  humores  in 
his  animahbus  moveri  neceffe  eft.  Verum  m  muito  minoribus  animalculis,  ut  in 
tnufcis,  aiba,  numerofa  vafa,  &  truncos  ex  uno  fonte  prascipuos,  princeps  olim  in 
microfcopicis  au^or  Robertus  Hooke  vidit  (h),  inque  ipfis  pediculis  arterias  venae- 
que  funt,  &  pulfui  analoga  vibratio  (/).  De  tenerioribus  illis  animalculis  ,  qu^  to- 
ta  funt  inteftinum,  ut  de  polypis  ,  Sc  illis  fimplicioribus  aqus  incolis  ,  a  Joanne 
Uillio  defcriptis  {k) ,  eqaidem  nondum  conftat  peculiares  ,  &  a  toio  animale  diver- 
fos  tubulos  ipfis  ineiTe . 

Uzc  vafa  vitalem  humorem  vehentia,  duas  in  claflfes  in  homlne  &  animalibus 
dividuntur,  quibus  cor  eft  .  Prior  eadem  denfior  &  folidior  eft,&  per experimenta, 
quiE  fuo  loco  dicentur  (/) ,  fanguinem  a  corde  avehit  ,  atque  ad  omnia  in  corpore 
liumano  membra  &  vifcera  defert  .  Altera  claflis,  tenuior  eadem  &  moUior,liquo- 

res 

Ca)  De  partib.  animal.  Hb.  4.  c.   J.  CO  Contemp,  de  la  Nature.  I.  p.   59» 

Cb)  L^onnet  Jnfeftotheologie  t.  i.  p.  84-  ,  Cg)  P    417. 

CO  R^^^i  degli  animali   viventi    negli    altri    ani-  C^ '  Micrograph.  p.   184. 

mali  p.   55.  t.   13.  f.  5.  t.  16.    de    lumbricis    &  de  O')  Philof.  tranfaa.  n    X84. 

lampetra  p.   56.  Conf  Bonnet  infeftol.  t,  ».  p.  1*3.  C^;  Microfc.  obferv, 

Cd)  Infeftologie  t.  1.  p.  is.  0)  Lib>  3« 

Ce>ABim.  marUi,  p.  3«, 


5*^  Cr.    /.    A  R  T  E  R  I  ^.  J7 

res  vitales  ab  omnibus  animati  corpom  particulis,  refumit,  adque  cor  reveliir ,  five 
fanguis  ipfe  fuerit,  five  aliquis  corum  humorum  ,  qui  conjun6li  eo  nomine  veniunf. 

Commune  olim  omnibus  nomen  venarum  fuit,  &  frequentiflime  utriufque  clafTjs 
vafa  ea  voce  antiquitas  appellavit  (^)  .  Venas  quse  pulfant  ,  vocare  folebat  Htppo- 
crates  ,  &  eadem  appellatione  carotidum  arteriarum  micantem  in  temporibusraraum 
inteilexit  {b)  .  ^Arlficteles  venarum  unicum  genus ,  non  duo  conftituit  ipfamque  aor- 
tam  venam  dixit  minorem  (c)  .  Arteriarum  autem  nomen  ferius  ortum  eft,  ex  ali- 
qua  cum  veri  nominis  arteria  in  officio  fimilitudine  ,  quse  eadem  fecit ,  ut 'rnujzaTixce 
«tiam  «»«=«,  five  fpiritum  vehentia  vafa  vocarentur  (</)  .  Qux  enim  fiftula  in  pul- 
monem  aerem  ducit,  ea  ab  oflficio  primum  arteria  dida  eft,  quam  poftea,  cum  fan;- 
guinea  vafa  arteriarum  Domine  venirent,  afperge  titulo  (e)  diftinxerunt ,  &  eam  hoc 
"arterias  nomirie  unice  intelligit  ^vifioteles  .  Prima  autem  omnium  levium  &  fan- 
guineorum  vaforum  arteria  di6la  eft,  quas  princeps  ex  corde  oritur  (/),  paulatim 
reliqu^e ,  ut  omnino  eos  libros,  qui  inter  Hippocmtis  o^tt^i  iocuni  tenent ,  &  arte- 
riarum  nomen  habent,  fads  certo  pro  fuppofititiis  habeamus  .  Primus  enim  Eraft- 
firatus  fpiritum  in  vaiis,  de  quibus  fermo  eft,  contineri  fcripfit  ,  novoque  ut  vi- 
detur,  nomini  anfam  dedit  .  ^rrjioteles  equidem  aortam  {g)  dixit,  quaj  etiam  nunc 
hoc  nomine  venit  ,  &  aortarum  nomen  univerfum  pro  arteriis  vulgo  receptum 
fuit  {h). 

Paulatim  accuratius  loqui  didicerunt  .  ^Aretaus  arterias  pulfantes  retro  aures  di- 
xit,  quas  fecare  jubet  (/)  .  Prinius  equidem  antiquo  more  venarum  percuffum  pro 
pulfu  fcripfit  {k)  ,  alibi  tamen  arterias  vocavit  ,  qux  fpiritum  vehant  (/)  ,  &  qua- 
rum  pulfus  Herophilus  fubtiliter  expofuit ,  &  alio  loco  denuo  iliacas  arterias  appei^ 
lavit  (m)  Galenus  nomen  arteriarum  accuratius  confervavit  ,  &  y4uli-Gellii  tempo- 
re  medicus  ,  qui  venas  pulfare  dixerat  ,  rifum  movit  (»)  ,  peritiores  enim  arteria- 
rum  nomine  utebancur  .  Nunc  abfque  controverfia  nomina  ,  ut  res  ipfaf  ,  feparata 
funt^ 

§.  11.  SeBio  efi  circulm » 

Omnrbu'?  m  corpore  animali  arteriis  commune  eft,  tubo?  effe,  quofum  feiSiocir- 
culus  fit .  Non  ideo  crediderim,  re6le  ab  aequabili  prefTione,  quse  ad  perpendiculum 
undique  in  latera  nitatur,  hanc  lumrnis  arteriarum  figurara  deduci  (o)  .  Id  enim 
theorema  unice  locum  habet  In  tubo ,  cujus  eadem  undiqu^  firmitas  fit  ,  &  quem 
nuila  externa  caufa  cogat  aliqua  in  {Qds  magis  cedere  ,  in  alia  minus  ,  cujus  adeo 
cxtenfiones  pro  asque  bngis  lineis  per^endicularibus  haberi  pofiTunt ,  in  omnem  am- 
bitum  nitentibus,  a  quarum  prefTione  utique  curva  linea  nafcitur,  qus  circulus  vo= 
catur.  Si  vero  aliqua  pars  arteris  firmior  foret ,  &:  fmguini  magis  refifteret  ,  five 
quod  ab  aiiis  caufis  premeretur,.  exemplo  aorts  in  lumbis  &  peclore,  fivequodalia 

parte 


^  Ca)  Rtfus    Bphelus    de    appellat.     part.    p.    41^  c.  1.  vulgo  concluditur . 

Confer.  doiftifllimum  virutn  Meih  omiurn  in  coramen-  (h")  Rufus   1.  c.     Ariftot.    de    getier.    a.nlm.   1.   *„ 

tar.  ad  formulain  CaiJt>dori  p.   S- .  c.  4. 

CW  irtpi  TOTay  t&v  xctr'  av^pmrov   ni  6,  (jT)  De  curat.  moTb.  diuturn,  Llb.  i.  c.  a, 

Cs")  Hiftor.  animal.  lib.   3.  c.  4    lib.     1,    c.   16.  OO  I-ib.  7.  c.   51. 

.-  Cd)  Ritfus  L  c.  ,  0)  L^b.   II.  p,  633.. 

Ce^  Ceifus  lib-  4.  c    i..  Cra)  Ibid.  p.  6%i. 

CO  De  ofs.  natura  pa^    174.  de  princip.    &  car-  (n)  Noft.  Artic    Lib.   18.  c.  I6. 

nib.    p.  150.   edit.    Lindon.    Aretaus    acut.   lib.    i.  Co)  ^ta  fere    matheitiatici    docent   Ifevmmnus  '\n 

cap.    I.  pTioron^.Tn.  Lib.  i-   p.   i^4-   Jo.    Bif.oulli    de  motu 

Ct;)  Hiftor.  anim'.    Lib    3.   c.  3.    &z.    Nomvn  fa-  mufcul.  n.   10.  ?,  Ant.  Michelotsi'  de    feparat.  flui- 

men   jam  r^ceptum'   rcperit   ,    &  nonnullos  aortain  dor.    p.   58    feqq.  Jac.  keil  de  fecret.   anim.p.  ia7. 

Tot^are  fcribit  .  Non  ergo    prinuis    eo    noinine  ufus  Orlov.  de   motu  fejiguin,  in  arjer.  &  venis   p.3.  &g» 
tft,  U  t«  Rtffi  voftibus  &  Galefti  de  diffea,  arter; 


?s  .         X  15,  rr.  V  A  s  A. 

parte  fui  facile  cefTuns  aliis  corporis  partibus  ambiretur,  alia  immobilem  fmum  offis 
teneret,  minime  eft  dubium  ,  quin  a  refiftentia ,  hic  au6la  ,  ibi  imminuta  perpendi- 
cuiares  illa;  linea»  inzEquales  redderentur,  8i  alia  tunc  figura  arterix  nafcitura  foret, 
ovi  forte  fimilis ,  cujus  vertex  obtufus  ea  in  parte  eflfet ,  qua;  minus  cederet  .  Veno- 
fa  receptacula  certe  ex  triangulis  curvilineis  fiunt  (^)  ,  neqtie  eft  in  mathematico- 
rum  dem.onftratione  conditio  aliqua^qua^  magis  ad  arterias,  quam  ad  venas  fpedet* 
Verum  non  ideo  errarunt  CI.  Viri  :  ipfa  enim  natura,  qirantum  ^uidem  ego  novi, 
arterias  ubique  teretes  fecit,  &  fe^ionem  ipfis  circularem  dedit  .  Plana  qucB  vidc- 
tur  (^),  qua  vertebris  incumbit  aorta,  plana  non  eft,  quamprimum  repietur ,  &  in 
fmiilem  cylindrum  certo  adfurgit ,  uti  artnum  arterise  folent,  quae  pian^Bfunt,  dum 
inanes  jacent  .  Facile  id  adparet  in  fceletis  arteriarum  febo  repletarum ,  qualiaolini 
parabam,  &  nunc  in  thefauris  funt  Gottingenfium  .  Quod  injedio  hic  efficit,  id 
utique  fanguis  prseftat,  quando  in  vivo  animale  ex  corde  in  aortam  arteriam  proji- 
citur ,  &  ajquum  eft  creditu  ,  pariter  in  cylindrum  id  vafis  genus  extendere  ,  neque 
yivorum  animanrium  feftiones  repugnant  .  Etiam  aneuryfm.atibus,  certe  qualia  ego 
jn  animaiibus  feci  (c),  aut  in  hominibu*  xgns  vidi,  circuius  pro  fedlione  fuit. 

§,  liT.  Quomodo  comae  dicanfar^ 

Arterias  Conicas  efle  vulgo  in  definitionem  recipi  folet  :  eo  fenfu,  ut  profe<9:or 
arteriam  quamcunque,  digiti  in  exemplo,  ad  fuum  truncum,  adque  aortam,  &  ad 
cor  denique  profecuturus ,  femper  eo  majora  lamina  reperiat ,  qno  arteria^cordi  pro- 
pior  eft  ,  upde  fit ,  ut  conica  convergens  dicatur  (<^),  quodes  aortam  unicuin  in  ra- 
iTium  ad  mmima  ufque  profequitur ,  Sc  imaginationis  certe  noftrs  vi  ,  hanc  in  di- 
gitum  continuatam  aortam  pro  unico  canaie  habemus,  cujus  origo  &  bafis  in  cor- 
de,  finis  &  vertex  in  digito  fit  .  Verum  circa  hanc  adeo  in  vulgum  receptam  ar- 
terj^  definitionem  multa  utique  funt ,  quse  merito  moneas  ,  nifi  errorem  velis  ad- 
mittere  . 

Ergo  primum  arteri^E  ,  in  hac  ipfa  confideratione ,  decrementa  minus  videntur 
pendere  a  diftantia  a  corde,  quam  quidem  a  magnitudine  ramorum  ,  quos  arteria 
ediderit ,  quam  pro  trunco  habemus  .  Qus  arteria  abfque  ramo  ,  aut  certe  abfque 
notabili  ramo  ,  aliquandiu  decurrit ,  ea  in  eo  toto  fpatio  non  videtur,certe  fi  men* 
furis  vulgaribus  confidi  poteft,  ad  fenfum  decrefcere  .  Exemplum  eft.  in  arteria  um- 
bilicali,  quas  pocius  aliquantum  latior  ad  funiculum,  quam  ad  abdominis  hiatum  , 
clarilTimo  y\m  Joanni  Georgio  Roederer  {e)  vifa  eft  :  aiiud  exemplum  eft  in  trun- 
co  carotidis,  ^uam  ajque  latam,  aut  certe  minima  particula  anguftiorem,  &  prope 
cornu  cartilaginis  thyreoidese  fuperius ,  &  in  pericardio  reperio  .  Sed  etiam  verte- 
bralis  arteria ,  quag  ramos  ,  minus  tamen  amplos ,  emittit  ,  &  ad  coili  mufcuios  & 
ad  vertebraruni  fpecum,  ea  quidem  prope  occiput  nihilo  diminuta  videtur .  In  aor- 
ta  thoracica ,  in  arteria  humerali ,  radiali  &  mammariis  internis  eamdem  agqualita- 
tem  mvenit  III.  tAi-chiatrorum  Comes  Joamies  Baptijla  Senac  (/)  .  Uc  omninomi- 
nus  tribuam  coatrario  experimento  Cl.  quidem  viri  ,  Joannis  Dominici  Santorini 
(^) ,  qui  in  ftruthiocamelo  arteriam  ,  qus  per  fex  pollices  abfque  ramo  edito  pro- 
§rediebatur ,  tamen  in  fine  hujus  fpatii  quam  in  principio  anguftioretn  reperit . 

Hasc, 


t.   2.  p.   4- 


Ca')  Prlm.  rm.  phyfiolo^.  n.  34*?.  „  ..  ^.  ^. 

Cb;)  Anterius  craflTiorem  &  firmiorem  in  abdorai-  Ce)  Thef.   medic.   n.   14 

ne  tacit  Francifcus  BoiJJler  de  pulfo  p.   i.  CO  Traite  du  coeur   t.   i.  p    14?-  . 

CO  Second  mcmoir.  fur  le  mouvement  du   coeur  Cg)  Apud  l/alifnerlum    in    ejuS    avis     anatOfne  p. 

P-   ^^S.  n.   10.  j^j       jyg.,   jj,     Ssntoyini    obferv     anat.    c.    7.  n.  4. 

Cd)  Bosrhaave   Inft.  rei  med.  n.  ija,  &  Praleft.  Conf.  J.  B.  Margagni  adverf,  anat.  2.  n.   38. 


S  E  C  T;    L    AR  T^E  RT  IE\  39 

HsBC,  fi  accuratius  penfitaveris ,  eo  ducunt ,  ut  arteria,  quatn  vulgo  conicam  con- 
vergentem  vocamus ,  fit  potius  feries  cylindrorum,  qux  ita  fibi  adaptantur  ,  ut  ad 
fingulos  ramorum  paulo  majorum  exortus,  duae  cyfmdri  conveniant ,  quarum  majorr 
fupra  eum  exortum  eft,  minor  infra  eam  originem  .  Fere  eo  modo  artenas  con- 
templatus  eft  Vir  Cl  Xoannes  FriderfcusSchreiher  (a),  &  nu^Qt  Joannes  Stepha-^ 
nus  Guettard  (b)-  Cl  Ferrenii  experimenris  ufus .  .         •  n 

Deinde  certum  eft,  &  olim  Cl.  MartJmt ,  &  meis  etiam  experimentis  contirma. 
tum,  omnes  in  corpore  humano  arterias  fupra  divifionem  fuam,  quoties  m  ramos 
divaricantur,  omnino  paul^um  dilatari  (:)  .  Dum  enim  latera  arteriae  utrmque  m 
latera  rami  utriufque  continuantur ,  divergunt  eadem  ,  &  prius  truncus  nonmJiil  la« 
tior  eft ,  quam  rami  a  trunco  diftindi  fmt .  .  . 

Porro  idonei  auaores  funt ,  qur  aliquas  certe  corporisr  animalis  arterias  latiores 
in  parte  a  corde  remotiori  repererunt,  five  in  anfratlu  aiiquo ,  five  abfqu|  alia,quani 
definias,  caufa.Iis  in  cafibus  arteria  in  conum  inverAjm  abit ,  cujus  verfex  in  cor- 
de,  bafis  in  fede  a  corde  remotiori  eft.  Exempla,  ad  flexiones  quidem  pertinentia, 
de  lienali,  de  carotidibus  &  vertebralibus  protulit  vir  Clar.  Gmlielrms  Cowperus  , 
quas  in  fuis  infra  cranium  gyris  reperit  latefcere  {d)  .  Ego  neque  valde  ^firmave- 
rim,  neque  taraerr  repugnaverim  huic  obfervationi .  Difficile  enim  eft  efficere ,  ut 
cera,  qus  arteriam  inje6!a  diftendit ,  xquabili  vi  impulfa ,  legicimam  cyhndrum  ef- 
ficiat.  Poffes  tamen  caufas  non  improbabiles  offerre.  Poteft  unice  torrens  fangumeus, 
qui  in  reda  arteria  per  lumen  progreditur,  &  parietes  minus  diftendit,mutata  per 
ilexum  diredione,  nunc  in  parietes  magi?  incumbere,  eofque  diducere .  Poteft  lupe- 
rior  pars  arteria^,  libera  a  fluento  fanguinis  furfum  impelli  r  duni  inferior^,  qua; 
finu  atlantis*  recipitur ,  immutata  fupereft  .  Poteft  vertebralis  arteria  grandefcere  a 
recepto  fanguine  arteria?  occipitalis  .  Magna*enim  utriufque  arteria?  circa  atlantem 
anaftomofis  eft  (e),  neque  facile  definitur,  num  ad  occipitalem  fanguis  arten^  ver- 
tebralis  veniat  ,  num  viciffim  vertebralis  aliquid  ab  occipitali  admittat,  quod  qui^ 
dem  non  improbabile  videtur,  quoties  ramus  ab  occipitali  arteria  natu?  eo  major 
cft  5  quem  vertebralis  emittit  .  Vel  poteft  denique  fanguis  arteria?  occipitalis  mo- 
ram  efficere,  dum  refiftit  und^B,  quam  vertebralis  arteria  conatur  expellere,  qualem 
quidem  de  arteriarum  mammariarum  dilatatione  obfervationem  profert  111.  Smacus 
(/),  in  quibus  fimilem  fere  laxationem  diametri  anaftomofes  cum  phrenicis  oc  epi- 
gaftricis  efficiunt  .  In  coronariis  certe  labii  inferioris  arteriis  hsc  caufa  effe  vide^ 
tur,  qus  dum  plurimos  ramos  emittunt,  minime  tamen  decrefcunt  .  Videtur  hic 
jnfinifeftO'  fanguis  dextri  trunci  fanguini  trunci  finiftri  obftarej  8c  ea  ex  ratione  uter- 
que  truncus  paulo  latior  fieri  «  ,  .  . 

A  flexione  repetita  etiam  arteria  fpermatica  dilatatur,  non  quidem  adeomhomi- 
ne,  quam  quidem  in  brutis  nonnullis  animalibus  ,  ut  in  porco,  cui  eam  arteriam  , 
emiffis  ad  adipem  renalem  norr  obfcuris  ramis,  tamen  dilatari  conftat ,  uti  tefti  pro- 
pior  fit,  non  vigefies  quinquies  (g)  equidem,  fatis  tamen  confpicua  ratione  v^)'^ 

Sed  etiam  in  univerftim  vifcerura  arteriolas  ramis  unde  prodeunt,  craffiores  eflfe 
monuit  F.  Rtiyfchy  quem  in  ejufmodi  obfervationibus  plurimi  facio ,.  quod  nulium 
fyftema  habuerit  3.  quod  ornaret  (0 « 

Alia 


(a^  Elenr.  med.  phyf.   mathena.  Lib,  a.    c.  i.  h^  (d)  Philor.  tranfa^.  n.  280. 

18.   19    ao.  (e)   Icooum  anatotnicar.  fafcic.  T.  II.  arter»   thy^?' 

(b)  In  thefi  ,  quge  in  Hjsc  verba  tcrminat«r  Er-  reoid.   inferior  not.  6. 

go  ex  vaforum  fi^jura  &  «riginalibvis     angulis  faei-  (f)  Loco  non  dudum  excitat»  . 

lior  fluidorum' <1ifpenfatio  ,  Parif,    1741.  (§■)  fCeil  de  fecret.  animal.  p.   99-  lo<*- 

(c)  Dfr  fimilibus  animalibus   p.  2s>©i  Effays   of  »  CW  Monyxio  de  teftibus  &  femine  T.  III.  f.S* 
Society  at  Eiimburg  T.  ill.  p.   13^,  Q  Thef.  anat,  7.  »•  4®» 


40  .        ^      L  TB.    n.    V  ASA, 

Alia  excmpla  variatJE  m  arteriis  diametri  lubens  omitto ,  «t  fintis  grandes  aortse, 
&  aortam  alternis  tumoribus  variam  apri  mcxicani  (a)  ,  &  tumorem  ,  quafi  aneu- 
ryfmaticum,  perpetuum,  arterias  mefenterics  equi,  quem  nuper  defcripfit  Ci.  5o«k- 
gelat  {b). 

Denique  omnes  omnino  arterias  caplllares  longe  cylindricas  effe  (c)  ,  neceffe  eft  , 
tum ,  quod  frequentes  retium  anaftomofes  tantum  cuique  truncuio  reddant ,  quantum 
emifit,  tum  quod  unius  globuli  diameter  conftans  menfura  fit  arteria:,  quamisglo- 
bulus  replet  .In  microfcopicis  contemplationibus  facile  eft  ,  eam  cylindricam  figia- 
ram  videre  ,  &  icones  ad  ejufmodi  experimenta  fadl^  LeeuwenhoeckH  yCovvperi  (d), 
Chefeldenif  (e) ,  omnino  cylindrica  vafa  faciunt,  tum  unius  capaciaglobuU  C/),tuin 
inaiores  etiam  arterias,  quae  caudas  pifcium  comitantur  (^). 

Aiba  arteria  eft ,  &  paucis  omnino  loeis  fanguinem  finit  pellucefe  .  Tn  ipfo  te- 
nero  pullo  ,  dum  ovo  continetur ,  tres  trunci,  qui  aortam  componunt,  albi  funt  & 
opaci  .  Minores  arterias  media  rubra  linea  percurrit,  duabus  albis  lineis  comppehen- 
fa.  Minims  dernum  arteria:  rubent  .  Alba  nempe,  &  plurima  cellulofa  tela  exte- 
rior  arterias  continet  &  ambit ,  in  majoribus  crafllor ,  tenuis  &  perfpicuaia  rainoribus. 

§.  V.  Membrana  .  Cellulofa  adfcithia, 

Atque  nunc  ad  fabricam  arteriarum  progredior  ,  quam  quidem  pofifis  in  arteria 
baculo  inimiflro  fulta ,  adhibita  etiam  fervida  fpecuiari  (^h)  ,  u«  tamen  multa  per 
macerationem  demum  difcas,  per  morSos  alia,  &  per  animalitim  majorum  anatomen ; 

Er£;o  arteria  tubus  eft,  qui  ex  aliquot  cylindris  membranaceis ,  concentricis ,  quaft 
tunicis  coagmentatur  .  Et  extima  quidem,  nemini  non  dida  membrana  ,  ab  omni- 
bus  fere  anatomicis  defcribitur  .  Exiguum  tamen  eft ,  quod  de  ea  iirmum  fcriptum 
fit .  Nam  in  pericardii  equidem  cavea  {t)  membrana  cordis  externa  in  aortam  pro- 
ducitur  ,  &  eamdem  ambit ,  interque  ^am  membranara ,  &  propriam  arteriae  natu- 
rarn ,  cellulofa  tela  cum  adipe  eft ,  eumque  vafcuiis  .  Compara  Cl.  de  la  Sone  de- 
fcriptionem  in  memoh.  de  l' ^cad.  ann.  17^6.  qua  pleraque  noftrorumconfirmantur. 
Fibras  circulares,  &  quafi  fphinfleres  ambeuntes  magnorum  vaforumoftia  habetvie 
lll.  p.  12J.  125.  126.  ceilulofam  intima^^m  p.  127.  Verum  ea  quidem  vagina  ad  pe- 
ricardii  adhaefiones,  quibus  aorta;  adnafcitur,  cum  pericardio  continuatur  QC)  .  Pe* 
ricardium  ipfum  aorts  quidem  adhsret ,  cajterum  ei  externum  involucrym  nulluni 
prajbet . 

Porro  fecundum  pe<9oris  longitudinem  pene  totam  pars  {inifterior  facci  pleurae 
anterior  aorts  incumbit,  &  eadem  fere  ratione  in  abdomine  peritonaeum  aortaj ,  ilia- 
cifque  arteriis  infidet,  &  videtur  exteriorem  veram  ,  ievemque  tunicam  prabere  • 
Neque  tamen  ea  vera  tunica  eft,  cum  omnino  pofterius  nulla  fit,  eaque  faciesaor- 
tae  nuda ,  folo  celiulofo  textu  cum  vertebrarum  membranis  colligetur  .  Neque  ma- 
gis  huc  referre  oportet  durse  membranae  cerebri  propagines,qus  canales  varios  cere- 
bri  fubliniunt,  atque  arteriam  tranfmittunt ,  carotidis  cerebraiis  exemplo.  Ea  enim 
perioftea  funt ,  neque  arteriis  vere  adbsrent . 

Iil 

C»:)  Phil.  tranfaa.  n.   153.  AngHc.  T.   III.   p.  51. 

^b;)  Hippiatrique  T.  II.  P.  4.   p.  379.  Cg)  Idem  paflim  ia  operibus  fuis  . 

Cc>  Boerbaave  Inft.  rei  i»ed.   n.  143.  &  in  pra;-  00  Schacher-  de  adminift.   anatom.  p.  »j. 

ieft.  Schvvenke  haematolog.  p.  11.  eerte  de  multis.  C')  Chrift.  Goiti.Ludvvig  de  tunic  arter.n.8.    ai. 

Cd3  Covvper  ad  Bidloum  T-    III.  f.  4.   5.  CkD  A  Kaauvv   Boerhaavt    de  perfpirat.     9>  15f« 

Ce)  In  edit.  6.  anatom.  of  human  body  T.XXX.  III.  Senac  i,  c.  p.  i|« 
(f  5  Ueuvvtnhoeck  Epift,    ad    Soc.    Rtg.   fcieat. 


J^  E  C  r.    L    A  R  T  E  R  r  ^-  -    ^      ^  4t 

In  artubus  vero,  &'ia  colio,  &  ubicunque  nuilus  ,  alios  ob  ums  fabremaus  fac- 
cus  membranaceus  artericE  vicinus  eft ,  ibi  quidem  null.:i  contiiiULi  tunica  reperitur  , 
cjuam  poffLs  externam  arteriic  membranam  vocare  ,  &  omnino  recedendum'  hic  eft 
a  communi  fciioJarum  dodrina,  cus  perinde  uti  mufculofdm  ,  itaexternim  arce- 
riarum  tunicam  numeranr  O0.'''rior  ante  me  liunc  errorem  refurayic  olmi  amicus 
jiofter  Jacchs^Dou^/^!]'  (b),  deiiide  Ci.  Vir  ^Jexanckr  Monroo  (c)  8c  quem  nuper 
excitavi,  celeberrbrius  X,v.^W:^fK.r  (f/*). 

Aliud  sutem  involucrum  conftanrifTinaum  totam  arteriam,  omnerque  ejus  furcu* 
los  iindique  continet,  cclluloGi  nempe  tela  :  qus  ea  vafa  ad  vicinas  m.embranis  , 
ad  vifcera,  ad  perioftium  ,  ad  mufcuios  religat  .  Pi^rumqne  brev.s  ed  ,  &  tantofe- 
re  tenerior  ,  quo  arteris  in  minores  ramos  difcedunt  ,  nunquam  tamsn  omnino 
nuiia,  ut  etiam  tenerrims,  &  capiiiares  arteris  totae ,  quarn  ionga;  lunt ,  ceiluiofis 
vinculis  reiigentur,  iifque  demum  fubmo'is  ia^cjs  fiant ,  mobiiefque . 

In  majoribus  -arteria/um  truncis  eadem  ceiiuiodi  teia  laxior  eft  (e)  ,  &  filis  con- 
ftat  iongioribus,  ad  angulos  peracutos  contextis,  peneque  paralieiis ,  abfquepuigue- 
ciine,  ut  denjque  nonnuilis  locis  peculiari  nomine ,  -y^.^/W,  apud  ciaros  viros  ve- 
j.iat  ,  cui  pra^rerea  invoiucro  pafTim  nervi ,  vafaque  minora  ita  fe  mifcent  ,  ut  ru- 
hri  quid  &  peculiaris  liabitus  fimiie  nafcatur ,  cuius  modi  reticuia  arterisE  mefente- 
riccE,  vena?  portarum,  &  carotidis  demum  arrerii^  involucro  circumponuntur  .  Ca- 
rotidem  tum  commuaem,  tum  cerebralem  ejurmodi  vagina  (/)  ambit,  qua:  ad  pe- 
rJcardii  adiisnonem  ,  adque  dudlus  arferiofi  (^)  in  finiftro  iatere  fedem  termmatur  . 
Ab  ea  vagina  non  unice  firmatur  arreria  ,  fed  prscerea  fleQitur ,  mque  gyrum  illum 
fub  cranio  fatis  notum  contrahitur  (A) .  Quore  eo  ceiluloro  textu  remoto  difTo-luta 
arteria  in  redam  lineam  exporrigitur,  muitum  fe  ipfa  iongior^  .  Eadem  ratione 
fpermatica  arteria  in  pampini  fimili  textu  flexuofa  redditur.  in  brachio  robufta-_te- 
Ja  arteriam  cum  nervo  mediano  coiii$];at,  &  fenfmi  extenuatur  0) .  In  crure  perin- 
de  cruraiis  nervus  cum  arteria  in  fafciculum  colligitur.  Non  ali^  fLint  celebres  rlls 
vagijijK,  quas  in  Iiepate  Fmncifcus  Glifjon  defcripfit ,  in  pulmone  Land/ras,  in  iie- 
ne  Jacobus  Rau  {k) . 

Exteriora  hujus  cellulofi  textus  ftrata ,  aiiquid  ab  arteriis  utcunque,  diverfum  coa- 
ftituunt.  Verum  iifdem  aiia  paulatim  interiora  fuccedunt ,  qus  fenfim  ftridiora,  & 
minoribus  in^erftinda  intervallis,  ad  vcrs  membranae  fimliitudinem  accedunt .  Paf- 
fim  in  ea  cellulofa  tela  adeps  eft_,  prope  cor  in  aorta  cum  ipfa  cordis  pinguitu-drine 
{/)  continuatus  ,  tum  in  mxefenteriQ  (m) ,  in  peflore  vero  &  abdomine  cum.  eo  adi- 
pe,  qui  piurimus  pleuram  &  peritonsum  pofterior  circumftat  .  In  eodem  ceiluio- 
ih  textu  vafcula  repunt ,  &  plurima  per  arterinrum  majorum  exteriorem  faciem  iii 
retia  cqeunt,  de  quibus  paiTim  dicendi  locus  erit. 

,    Kanc  cellulofam  &  haclenus  laxiorem  artericE  partem  villofam  dixit  L^5r//?/^j-  (w),. 

cellulofam  piurimi  clari  viri ,  ut  Hermannus  Boerhaa^ve  {o)  ^^  Laurentius    Haijier  (p)  . 

Francifcus  N'cholls   (7)  ,   archiatri    britannici  ,   /.    Fridertcus    Cajfebohm  ,  Jofsphus 

HaJ/er  Phffiohg.Tom.  L  E  ^t^'^' 


(a)  Exterior  arteriarum    rtietri  brana  venae  fimilis  p    i3- 

eft  f^af-ilius  de  fabric.  corp.  hum.  ed.   1755-  P  439-  C^)  J-   Hebenjlreh   in  progr.  de  bafi  calvaria  . 

Ita  docent  Thomas  Willis  pharmac.    rational.  part.  C^)  Prim.  lin.   phyrjol._  n.   336. 

s.  p.    16     Laur.   Reifter    compend.     anat.  n.   6^.  &  Ci>   Hebenfireit  de  vagin.   vaf. 

aiii  fere  in  vuigus .  Ck)  Apud    Falentinum    ia    Amphkeatri    Zoototni« 

Cb)  De  perito^nao  n.   79.  d  appendice  p.   92. 

Cc)  Edimburg  Society  ElTays  T.  II.  n.  16.^.365.  CO  Ludvvtg  n.  21. 

I.  edit  Cm)    ^dem  n.  9-, 

Cd*)  L.  c.  n.    o.  CO  r)e  corde  &  aneuryfm.   p,   9-;.   ed.   i^aS. 

Ce)  Lib.    1     fea.  1.  p    n.  C")  ^"ax.   med.    «.   p.  142.     Inftit.    aind.  n.   13*. 

rf)  J.  Ern.    Uchenftreit    de  vaginis    vaforum  .  J.  Cp)  Compend.  Anat.   not.  6^. 

Jac  Riilfir    ia  epift.    de  Ofiiil.is    nervi  intercOilal.  Cq)  Compend.  anat.  oegen.  p.  a. 


42  L  I  B.    11.    V  A  S  A. 

Lteutaud  (^)  &  C.  Gottheb  Ludvvig  {b)  .  .Famdem  cellulofam  primam  vir  olim 
doajfTimus  dixit  ^ugujlinus  Friderkus  Walther  {c)  .  Thomas  Wlllijius  (d)  olim 
va^culofam  vocavit,  naturam  tamen  ejus  veficularem  minime  ignoravic  . 

Glanduiofa  arteriarum  membrana,  quam  propofuit  Idem  Vir  Cl.  (e)  repetierunt 
Vteuffemus  {f)  Verheyenius,  Joannes  de  Gorter  {§)  &  alii  fcriptores  ,  &  quam  de- 
pjttam  dedit  felix  jn  yidendis,  qu^  alii  finxerant,  B<dlotis  (h),  eam  ,  fi  quidquam 
habet  leru,  ex  glebulis  adipofis  natam  crediderim ,  qus  in  extremis  ftratis  ceiluio- 
fis  artenarum  repenatur. 

§.  VI.  Cellulofa  propr^ , 

Uti  naec  cellulofa ,  quam  vocant ,  arterlss  membrana ,  exteribra  verfus  in  vaglnas 
laxatur ,  ita  intus ,  &  qua  arteriarum  mufculofas  fibras  proxima  continet ,  fenfim 
arUior ,  denlior ,  magis  alba  &  folidior  fit ,  &  cum  magna  duritate  elaftiea,  segre 
compefI]Ijs,  &  facjllime  refilitura  :  vafifque  nunc  vix  corifpicuis  pingitur,&  eadem 
principem  omnino  arteriae  partem  conftituit,  quz  reliquas  multum  craffitie  fuperet, 
cc  pr^ter  quam  non  alia  in  animalibus  frigidi  fanguinis  reperitur  .  Haec  eft  cartila- 
ginea  arteriie  tunica  ^ndrea  Vefaln  (/)  .  ^  Tendineam  dixit  Heifterus  {k)  tum  Ci. 
^h\l(^    ^^^^'^    ^^^  ^^'  ^^^^'  ^^JJ^^^^^  (^)>  Itgamento  elajlicam    Framifcus  Ni* 

Verum  utcunque  firma  ea  viderl  poffit ,  &  veriifimsB  tunicjB  nomine  digna,  ex- 
fenmenta  tamen  demonftrant,  merum  ftipatum  &  denfiorem  textum  cellulofum 
clle.  tt  primo,  fi  fcalpello  purgare  tentaveris,  facile  reperies  fquamulas  fine  fine 
decedere ,  donec  fibrs  carnese  nudentur ,  nufquam  vero  ieve  &  folidum  velamentum 
reperiri .  Si  in  aqua  maceraveris ,  ea  laminularum  intervalla  fubibit  ,  5c  fenfim  di- 
motis  hhs,  qua»  proxima  intricabantur ,  ita  arteriam  diffolvet ,  ut  in  meram  fpon- 
giam  abeat.  Id  experimentum  primus  fecit  Raymundus  Vteuffens  (o)  ,  aque  eo  fibi 
perluaderi  paffus  eft,  totam  arteriam  ,  abfque  mufculofa  fibra  ,  meram  fpongiani; 
dle.  Feci  &  ego  periculum  ,  fecit  David  Chriftophorus  Schobinger  (/>),  fecit  Gl; 
Ludvvigms  (^),  nifi  quod  ifte  diminui  quidem  arteri^e  propriam  febricam,  cellulo* 
i-m  ejus  naturam  demonftrsverunt  Viri  Clariffimi  Jacobus  Douglajs  (r)  &  ^exander 
Monroo  (j). 

§.  Vir.    Mnjculoja  . 

Poft  lianc  prscipuara  arterise  partem  fequuntur  interiores  carnes  fibr^e,  quas  ia 
arterix  aortas  principioin  primis  contemplarus  fum  ,  qua  in  fede  utique  &  copia,& 
rubore  facilius  fe  produnt.  Multorum  ibi  ftratorum  funt  (r),  quarum  alia  poft  alia 

ele- 


~(a')  Eflays  d^anat,  p.  119,  (\)  pag.  237.  contendit   ibi    vcram     uiembraBa» 

(b)        N.        10.       Ij.  pfl-(; 

(O  Progr.  de  aneuryf(nat.  (m)   In  methodo  fecaadi  pofthuma  . 

i  N-fu-y"'r"'  "^'°"-  ^-  *•  P-  38-  T.   VI.    n.  4.            (n)  L.  c. 

\t)  Ibid.  f.  3.  (g^  j^Q.^    vaCor.  fyftema  p.  85. 

\i)  Nouvell.    decouv.  p.  la.  Nov.  vafor,  fyftem.  (P^  I-  «■  "•   5o. 

?•/?■■_  (a)  L.  c.  n.  11. 

Cg;   Cotnpend.  med.  p,  7^.  (^f)  DeTcr.  of  the  peritonaum  p    i<$. 

Ch)  Toin.  XXni.  f.  4.  (^s)  ElTays  of  a  Society  at   Edimbu^s  T.n.p.a<?7- 

vOjL    c   p.  43J.  (^f>l  Q(5^,,  vei  decem    in  bove     numeravit    Cl.  i»» 

(kj  L.-J.  dvvig  n.   14. 


S  E  C  T.    r.    A  R  T  E  R  I  M.  45 

eleves,  denfe ,  cellulofitate  paucifTima  feparatsB ,  durs  ,  in  circulum  flexas .  Eam  vo- 
cem  ita  volo  fumptam,  ut  nuUa  quidem  fibra  integrum  circulum  abfalvat  ,  anulo- 
que  poffit  comparari .  Perinde  enim ,  uc  in  aliis  mufculis  ,  re£l<2  bre^/efque  fibr^eex.. 
tremos  fines  fuos  ad  latus  detortos  inter  vicina  fui  fimilia  carnea  fila  abfcondunt  , 
Spirales  elTe  nonnuUi  fcripferunt  (O-.  &  ex  bove  experimenta  excit:i,runt ,  quos  ac- 
curatior  induftria  III.  Morgagni  erralTe  oilendit  ('3).  Tranfverfas  re6le  veteres  fcripto- 
res  vocarunt,  &  olim  apud  0?'ibap,um  Galenus  (c) .  Haic  eil  mufculofa  tunica  arte- 
riarum ,  a  plerifque  anatomicis  {d)  recepta ,  quam  prlmam  arteris  membr>nam  vo- 
cavit  CI.  Monrous  {e) ,  In  rainoribus  arteriis  fenfim  malignius  adparec  ,  in  capiila- 
ribus  denique  ne  lente  quidem  vitrea  adhibita,  qua  rerum  fpecies  augerur  .  A  ce- 
rebri  etiam  vafis  vulgo  carneas  fibras  abeflfe  fcriptum  eft  (D,  quem  err)rem  in  re- 
darguit  Cl.  Ludwtgius  (g)y  ut  tamen  pauciores  faciat  .  In  animdibus  frigidi  f:jn- 
guinis  nihil  quidquam  earum  fihrarum  fimile ,  in  piurimis  experimentis  repen  (^)  ,' 
uti  quidem  etiam  contradilis  vis  ab  iis  arteriis  abeft  (0«  Non  ideo  ^quuri  fue-it  , 
ex  numero  tunicarum  arteriofarum  eam  ejicere  ,  atque  fimolicem  arteriis  eliterem 
relinquere ,  qualia  quidem  effata  Gunthero  Chrijlopboro  Scbelharnmer  (I)  exciderunt  , 
&  Raymundo  Vieuffens  (!)  .  In  calidis  enim  animalibus  &  in  fatis  grannibus  arteriis, 
oculus  ipfe  carneas  fibras  percipit ,  in  valde  exiguis  vero  fubfidentia  arteris  demon- 
ftrat,  qax  dilationi  alterna  fuccedit  (w).  .     '. 

A  corde  hs  fibr^  non  oriuntur  ,  folaque  cum  ejus  mufcuU  carne  cellulofa  tela 
ephberent  (n)  .  Quomodo  in  arterise  majoris  interiori  cavea  nafcentium  rAmorum 
oftiola  anulis  fuis  eliipticis  ambeant  (&)  ,  &  qui  ratione  fibriE  ramoru  n  ex  fi;^ris 
trunci  continuentur  (p)  ,  porro  quo  orfme  cong-^ftiX  fibfcC  arteri^  calcar  «-^-fficiqn^m 
ca  parte  orientis  rami,  quse  a  corde  remotior  eftCy)  ,  &  qua  arte  inter  duos  ra- 
mos  fibi  oppofitos  convexis  dorfis  circulorum ,  qui  eos  ramos  ambeunt  ,  fibi  ojver* 
fis  fe  refpiciant  (r),  vere  omnia  ,  ut  videtur,  fed  fufius  aliquanto  &  oraatius  exoo- 
fuit  Cl.  Ba(fi:el ,  quam  quidem  nobis,  in  noftra  brevitate  repetiiffe  iicet  .  Cicatri- 
cem  etiam  quafi  albam  &  duram,  quc  in  concurfu  fibrarum  u:riuf]ue  riaii  exoref- 
fit  lll.  Senac  (s)  durumque,  &  terts  calcar  contra  extremam  trunci  aortici  cave^.ni 
obverfum  peperit  in  aorta,  qua  parte  in  iUacos  truncos  divife  fecedit  ,  111.  Mjrga' 
gnus  (0  . 

Alias  fibras  carneas  arteriae  longitudinem  fequentes,  plurimi  anatomici  proponunt, 
&  in  animalibus  frigidi  fanguinis-  omnino  idonei  teftes  repererunt ,  in  teftudine  foan^ 
nes  Mery  (u)  ,  in  rana  pifcatrice  Gualtherus  Charleton  (x)  .  In  homine  interius 
ftratum  longarum  fibrarum  fecit  \/Villifius  (v) ,  quem  alii  fcriptores  (^)  fecuti  fjut, ) 
&  intims  membran^  eas  fibras  tribuit  .  Deinde  alii  Clari  Viri  omnmo  adeffe  ejuf- 

F  2  modi 


Ca)  Gull.   Cole  Crifcentius  de  febribus  &c.  55-  56.     Confirmat  eafdem    III.  Heijierut  de  vulner. 

[hj  Adverf.  anat-   2.  p.   78.  art.  crural. 

(c)  In    fcriptis     anatomicis    a    DundaJJlo    editis  (n)  Ludwig.  l.  c.  n.  ii. 

f'  J^-       .  (o)  Memoires     des  Savans   etrangers    Tom.  I.  «t 

(d)  Willis    1.   c.  Tab.  VI.  f.  a.  Bidloo  I.  c.  i.  %.  31    Tom.  11.  f   i.  i.  3.  4.   3. 
hancifsus  ,  Nicholh  &c.  Q)  P,  33,  f.  7. 

j-f\  ^'  <=•  Cq)   Ibid.  p.'32.  33.  3J.  f  4.  E.  E.  B. 

\S)  Boerbaave  Prjeleft.   T.   II.  n.  134.  Cr)  F.   5. 

(g)  L.  c.  n.   18.  (s)  L.  c.  T.  II.  p.  671.  T.  IV.  f.  i. 

[yO  Premier  Memoire  fur  le  mouvement  dii  fang  (t)  Epift.   Anac    13.  n.  33. 

?•  "•  (u)  Memoir.  de  l'  Acad.  Iloy.  des  fciences    I70J» 

CO  Second  Memoire  Se£^.  IV.  n.  4.  p.  1^5.  p.  ^■^s. 

Ck)  De  pulfu  p,  13..  Art.  medic,    wniverf.  T.  I.  Cx)  Mantifs.  Anatom.  p.  77. 

P-/^o.                              '  (y)  L    c.  p.    15. 

(1)  L.  c.  p.  %6.  83,  (i)  Bidlous    qui  iconrm    dedit    I.  c,  f   6.  J.     Pe- 

\Sn)  Second  Memoirc  fur  le  mouv.  du  fangExp.  U\ii  Albrecht  DiiT.  de  admin.  anat.  p.  23. 


44  L  1  B.    II    V  A  S  A  . 

inodi  fibras  e:^  eo  pMrarunt  {a)  liquere,  quod  arteria  diflefia  fe  valide  retrahat,  8t 
longitudiiiem  fuain  minuat  :  atque  id  quidem  phoenomenon  certum  eft,  inque  oni' 
m  ryftole  arteria  brevior  fit ,  uti  in  diaftole  fua  longior  redditur  . 

Verum  anatome  &  microfcopium  omnino  fibras  longitudinem  fequentesnunquam 
demonftravit,  aut  mihi,  aut  aiiis ,  ante  me  fcriptoribus ,  quorum  audoritate  meam 
tueor  {b).  Neque  plicas  aliquas  intimas  membran?e  huc  crahere  oportet  :  neque  tu- 
tum^  eft ,  fabricas  ad  phcenomena  accommodare  .  Ad  producendos  enim  eftedus  aliac 
caufs  latere  polTunt ,  ab  iis  diverr^ ,  qus  noftr=E  opinioni  primas  ultro  fe  offerunt . 

$.  VIII.  Cellulofa  interiof » 

Inter  mufculofas  fibras  arteriaj  intimamque  membranam  cellulofa  alia  tela ,  utFn. 
ter  omnes  fui  diftimiles  membranas  intercedit.  Breviffima  ea  eft,&  renuis ,  &  abf- 
que  adipe,  &  jsgrius  demonftratur  ,  audoritatem  tamen  habet  a  Wahhero{c),  aliif- 
que  {d)  Cl.  Viris.  Et  quidem  certum  efl  ,  inter  tuntcam  carneam  ,  interque  inti- 
mam  flavum  eum  fuccum  efflindi ,  qui  callofus  primo  (c),  deinde  ofTeus  fit ,  Sc  in 
fquamas  duras  late  per  arteriam  rigentes  abit ,  quse  inter  intimam  carneamque  mem- 
branam  mediie  intercipiuntur.  Steatomatj  adfinem  craffitiem  membranJE  intimse  huc 
refero,  qua:  arteriam  obftruxiffe  vifa  eft  {[).  Intumefcere  etiam  molem  ejus  ceilu- 
lofas ,  ut  thlipfi  enata  arteris  tubus  ardetur ,  auclor  eft  fcmper  honoratus  mihi  & 
venerabilis  Pjrsceptor  Boerhaavius  (^). 

§.  IX.  Intima^ 

^  Intima  membrana  arteri.T  levis ,  uniformis  ,  tenera ,  interns  membrans  cordis  coh- 
tmua  &  fimilis ,  araneofa  a  veteribus  ditla  eft  (A)  ,  a  recentioribus  nervea  (/)  .  Iti 
«a  poros  Clari  Viri  (k.)  viderunt ,  mihi  quidem  non  manifeftos  .  Eadem  in  arteriis 
vifceruni  propriis  plerumque  moUior ,  rugofa ,  laxiori  cellulofo  textu  cum  mufculari 
conjungitur,  rubicundior  eadem  .  Talem  in  duilu  arteriofo  reperio  :  alii  Viri  Cla- 
rilTimi,  aut  in  bronchiali  ,  hepatica,  lienali ,  &  mefenterica  arteria  (/),  aut  in  co- 
Tonariis  (w)  viderunt .  In  aliqua  ejufmodi  parte  corporis  humani  zb^lexandro  Mon- 
roo  (n)  vjdetur  vifa  fuifle,  &  effecilfe ,  ut  cura  viliofa  compararet  . 

H$c  csterum  tunica  aneuryfmata  impedit .  CarnecC  enim  £br«  ,  ut  fortes  fint  , 
t.amen  non  funt  continus,  ut  omnino  intervalla  earum  fanguinem  facile  in  fua  m- 
tervalla  recipere  poffent . -Leviffima  eft ,  &  cum  perenni  cordis  motu  fsnguinifque 
rapido  circuitu  cavet,  ne  quidquam  facile ,  dum  inregra  eft,  cum  membranis  arce- 
ris  concrefcat .  Lapidea  &  otTea  coagula  arteriaru.n  inter  eam  &  caraeam  effundun- 
tur,  polypi  violatae  ferg  internre  fjperficiei  artcnarum  adhsrent  . 

§.  X. 


(a)  Laui^   Uirfier.   de  vu!n.   art,   cran  n,  a^/  Fidhis  in  aoaf.  corp-  huni.  pag.  119.  A.    Lnunntins 

iS')   J.   B.  Morgai^nus  adverT.  anat,    1.  c.    C.  Gotti.  :r,   magno   opere   p.    141. 

Lvuwir,    loc.  cit.  n.   ip.    G.  ^.  Ungguth  arter.  a  (i)  IVjllis  1.  c.  p.  38.  Tom.   VI.  f.   i. 

VI  corJ.  amuK  reraot    p.   ;.S.                     -  (k)   R.   [^ieutrens  riov.  vafor.  fyftem.      p.  87,  31  d^ 

YX   ^^  ^"eun-rm.  lcus  !.  c.  t.  6.   UincHius   \.  c.  Ludxjjig.  n.    19- 

\d)   Peir.   Tarin  anthropotfimle    T.  11.   p.   10.  (l\  jacobus   Nicolius  W^ifs     de  artenis  vifccrurd 

\t)   Opafcul.  Patholof,.  Cbf.  47,  prcp:-iis  . 

({^  Mcnroo  in  Efuys  of  a  Society  at  Edimburg.  '  (mVL3.'j«7rt/     I.  c.  p.  61.  ed.  fal.  &  «.  113.  ed. 

T-.H    V-   ^71.  n,,pe,-.  :„  4.  forma  . 

■•-  ^"^\  ^i^''/'  J^^'^-.  "^-  ^    P-  =^-*^-  {^)  ^^■^ys    of  a  Society   at  Ediaiburg.'  t.  II-    P* 

-    \h)  Qr-th/ii^    1.  c.  J-^aiiuf    1.  c.  p.  440.  ^iJui  167, 


S  ECT,    l.    A  KTEKl  JE.  45 

Interior  arterkrum  facics,  quam  perfluen^  fanguis  adluit ,  omnino  levis  in  homi- 
ne  eft,  neque  quidquam  valvularum  fimile  habet .  Non  oportet  huc  trahere  reticu- 
latani  fabricam  animalium  quadrupedum  oviparorum  ,  cujus  nihil  m  bomme  limile 
reoeritur  {a)  .  Neque  humana  carotis  plicas  tranfverfas  habet ,  quaies  m  cerya  fa. 
rifini  Academici  obfervarunt,  neque  conftat ,  quale  fuerit  valvuls  veftigium  ,m  bTa- 
ehiali  arceria  olim  Thoma  Barthollno  vifum  {b)  ,  aut  qmd  trabium  nomine  }.  Mau^ 
rkius  Hofmannus  intellexerit,  qus  arteriam  interius  percurrant  ,  ik  a  iacerationc 
fervent  (i).  ,  „ 

Id  utique  originibus  ramorum  ,  qui  ex  arteriis  prodeunt ,  omnmo  perpemum  eit, 
ut  oblique  fere  nafcuntur ,  &  ad  acutos  angulos  .  In  oftiolo  ergo,  quo  prodeunt  , 
duos  arcus  diftinguas .  Eorum  ,  qui  cordi  propior  eft ,  idem  cavus  clt ,  livc  ad  ra- 
mum  refpexeris,'five  ad  trunci  arteriofi  progreffum  \  idemque  leni ,  &  contmuodu- 
6lu,  quafi  per  incile,  fanguinem  a  corde  venientem  in  rami  tubulum  ducit  (rf)  ,  Ai= 
ter  vero  femicirculus,  ulterior,  aque  corde  remotior  ,  eminet  ,  a  circulanbus  nbns 
congeftis  fartus  (e) .  Ab  eo  firraitas  illa  &  crafTities  major  in  divancatione  artena- 
rum  oritur,  quam  Cl.Viri  ad  firmiorem  tunicce  tendine^e ,  cum  carnea  nexum  retu^ 
lerunt  (/)  .  Ejus  dimidii  anuli  effeflus  eft,  inhibere  fanguinem ,  m  rami  prmcipimn 
receptum ,  ne  facile  in  truncum  redeat .  Deinde  facit ,  ut  m  ramos  nan  alius  fan-.- 
guis  penetrare  poffit ,  nifi  qui  integris  viribus  a  corde  advenit,  neutiquam  veronle, 
qui  a  parte  arterije  remotiori,  contrac^a  ea  arteria,  debiliori  fiumine  advepire  poffet.: 

Eum  femicirculum  eo  magis  eminere  reperit  III  Senacus  (^)  ,  & .  majorera  una 
^fle  &  altiorem,  quo  angulus  acutior  eft,  fub  quo  ramus  a  corde  oritur  ,  In  aort^ 
magnis  ramis ,  uti  ajquum  eft  creditu,  maximi  funt  hi  anuli ,  &  dudum  LomrtT;  (/^) 
confiderantis  oculis  fe  obtulerunt  .  Alium  defcripfit  in  orificio  aortico  duClus  arte- 
riofi  /.  BaptJfia  Carcanus  (0 ,  &  nuper  CI.  ^grkola  {k)  .  Ejus  equidem  yeftigium 
fatis  adparet  (/);.  cajterum  neque  huic,  neque  prioribus  arcus  aort^  calcaribus  quid- 
quam  tribui  poteft  ultra  ea ,  qu»  continuo  de  femicirculo  ad  originem  ramoruiii 
arterioforum  eminente  dlximus.  Valvulas  arteria:  coronariiB  nonnuilis  (m)  fcriptori- 
bus  diaas,  ad  rugas  &  plicas  membrans  intim;^  retulit  olim  Miibomtus  C«),&ego 
refero» 

§.  XI.  v/frteriola  artertaru^ » 

Ha^enus  craffiores ,  Sc  ergamcas,,  partes  arferiarum  contemplati  fumus  ;  ajquum 
'eft  nunc  tenaiores  addere  &  magls  y7w/7^rej .  Ergo  arteriis  fus- arterioljs  funt ,  fuae 
venu]fE,_fui  nervuli.  Recentioris  hoc  induftriaj  inventum  eft :  fenfu  enim  ,  &  fangui- 
ne  arterias  carere  Pltnms  (o)  reliquit,  ex  veterum  proculdubio  fcholis.  Thomas  au- 
tmi  Willis  minores  arteriolas  arteriarum  defcripfit  ,   quae    &  vocabulum  (f)  mem- 

bra- 

(2}  Dnvefney  Mfsnoir.  de  1' Acad,  Roy,  des  rcieB-  (i)  Anatcrrtes  Lib-  i. 

«es    16^0.  f.  6.  in  rana  ;    Tn  Sfilmonis  bulbo  arte-  (k)  Ccmmerc.  Litt.  Norlc  1735.     hthi.  4.   t.   U 

jriofo  radiatas  fibras  defcripfi-t  Ci.  Gering  de  pifcat.  f.  3,  4,  p.  i6, 
.  Ja'm-  (i")     Fafcic.  4.    icoit.   anatom.    lc.    valv.    Euflach. 

ih)  Amt.  4.  Fenev.  p.   595".  not.   12^ 

{c)   In    I.  V.  Rorne  p.    143;  (fn)     LanciliO   p.  6i..    63.    edit.  fol,    Omn*no  pro 

(d)  Ijjvvtr  6e  c&rfie   p.jy.  Sajfuel  I.  c.  t,  l.ti.  veris  valvulis  habuit ,     cfuse  fangiiinis  circuitum  de- 

Jt.  tom.i.f.  6    &   I.E.  &  p  %6.  termiaent,  Ghff  de  circulat.  p.  43. 

ff)  Br.ffvet  1  c.  tv  T.  <K  tom.   s.  f.  i>  F.  (n^  He  motu  fanguin.  n.  11. 

(f)  C.  G.  Ludvvtg  l.  c.  n.  42,  (ol  Lib.  ri    p.   ^3J>.  edit.  Mafddvh' 

U)  L.  c.  n    a4a.  (p)  L.  C»  U  6.  f.  4* 

\^)  De  cwde  h  %,  f.  ^^■BsS^il  1.  s,  iv  3. 


46  Z7B.    n.    V  A^  A. 

foranam  efficefcnt  ,  Sc  glandulofam  (a)  ,  deinde  Vieuffemus  {b)  .  Accuratius  ver© 
Fric^ericus  Rufjchius  &  elegantius ,  ut  folebat,  depidlas  dedit  (c),  audoritatem  vc- 
ro  tribuic  Bcerhaa-vius. 

Diverfa  earum  arteriolarum  origo  eft.  QuaB  cordi  proxim^  runt,  earum  multae  a 
coronaria  dextra  arteria  &  a  fmiftra  veniunt,  variis  inter  fe  retibus  innexae  {a) .  Sed 
non  rarum  eft,  trunculum  proprium ,  viciniffimum  oftioio  dextr^E  arteris  coronari» 
prodire,  quem  poflis  pro  tertia  coronaria  habere,  adipofam  vero  dixit  Rajfmundus 
Vieuijens  {e) .  Similem  alteram ,  finiftrsE  coronaris  vicinam  ,  etiam  vjdi . 

Harum  arteriolarum  propagines  in  fetu  ,  &  juniori  homine,  abfque  ullo  artificio, 
&  abfque  inje£Io  liquore  colorato,  in  arteris  aorrs  &  pulmonalis  membranis  con-» 
fpicuum  rete  faciunt ,  in  adultis  &  vetulis  minus  confpicuae ,  nifi  tindlo  liquore  re- 
pleantur.  Id  rete  (/)  celiulofse  membrans  imponitur  ,  &  ea  tegitur  ,  qus  cordis 
externo  velamento  continuattir .  A  cellulofis  filis  undique  revinciuntur,ut  re6le  ma- 
neat  nos  Monrous^  quoties  vafa  membranarum  oftendere  fcopus  eft,  ne  cellulofa  te- 
ia  rernoveatur  (g)  .  Mufculofa  tunica  &  intima  graciks  ab  iis  furculos  habent . 

Reliquam  aorts  longitudinem  adeunt  fuis  furculis  arteriol«  varis  ,  natas  a  bron- 
chiaiibus  fupremi»  (/>),  quas  aut  mammariEE  edunt,  aut  fubclavis  arterise  ;  a  furcu- 
lis  mammariarum  (/) ;  a  bronchiaiibus  vulgo  notis ;  ab  cefophageis ,  a  phrenicis ,  & 
nonnunquam  a  proprio  ibi  ex  aorta  nato  trunculo  ;  a  fpermaticis ;  .a  minimis  trun* 
culis,  qui  glandulas  lumbales  adeunt  {k) ,  &  ex  principio  arteria:'  mefocolic«,  aut  eX 
aorta  proveniunt ;  ex  vicinia  ubique.  Neque  enim  urgenda  funt  pracceptoris  verba, 
quafi  totum  fyftema  arteriarum  fuos  ex  coronaria  arteria  furcuios  accipiat^ .  Exigui 
enim  trunculi,  iidem  breves  funt ,  neque  facile  unius,  aut  alterius  unci^  longitudi- 
nem  fuperant. 

lii  aliis  arteriis  fimiles  ramuii  reperiuntur  .  In  pulmonalibus  nafcuntur  a  coronar 
riis,  &  a  bronchialibus  tum  fupremis ,  tum  vulgo  notis ,  qui  iidem  in  iis  ipfis  ar- 
teriis  cum  coronariarum  propaginibus  inofculantur  .  In  minoribus  truncis  aut  ex  iis 
ipfis,  aiit  ex  vicina  qualibet  arteriola  ortum  ducunt .  ^ 

Ab  iftis  arteriolis  reliquas  arteris  majoris  tunicas  ali ,  &  vaporem  exhalare ,  qui 
celiulofa  fpatia  obungit,  id  quidem  manifeftum  eft .  Aliquid  autem  ad  fyftolem  ar- 
teriai  conferre  ,  quas  conjefJura  eft  (/)  Boerhadvii ,  aiibi  dftendam  ,  cur  mihi  quidem 
non  probabile  videatur. 

Arteriols  venulas  fodales  manifefto  ponunt  ,  quse  fanguinem  ab  arteriolis  adve- 
fium  revehant  .  In  aorta  bovis  venulam ,  quae  fubftantiam  ejus  arteri^e  perreptaret^ , 
vidit  Malpighius  (m) .  Res  facilis  eft  ,  &  in  aorta  ex  veme  fmepari  furculis ,  maxi- 
me  vero  finiftris  ,  aque  fuperiori  intercoftali  vena  natis  (  «  ) ,  deinde  ab  cefophageis 
venulis  rete  excitatur,  multo  magis  confpicuii^m ,  quam  arteriolarum  rete  .  Similes 
venuias  alibi  ex  venis  fpermaticis  ad  aortam  datas  vidi,-  &  paffim  alias  alios  trun- 
cos  habent . 

§.  XIL  Nervi  » 

Nervi  arterias  in  primis  majores  plurim.i  percurrunt .  Ita  ex  magno  gangilo  inter» 

cofta- 


(a')  Ibid.  f.  3.  (g')     Eflays    of   a  Society  . at  Edimb.    tom.  3.  p- 

(b3  Nouvdles  decouvert.  p.  u.  112.   113. 

(c)  Epift.  3.  tom.   3.  f.   1.  3.  (h)  Icon.  anat.  fafc.   |.    Tab.  art.     bronch.    n.  6, 

(d")  lcon.  anat.  fafcjc.  8.  p.  7-  S.  0)  Ruyfch.  \.  c.  &  f.  2. 

(e)  Du  coeur  p.  68.  t.  5.  f.  i-  t.  a.  f.  2.  •Difp.         (k)  lcon.  anat.  tafc.  3.  ic.  art.  renal.  n.  7. 

Boftr.  de  vafis  cordis  propriis  n  5.  Morgagni  Epift.  (1)  Inftit.   rei   Med.  n    aij. 

15.  a.  8.  (rn)  De  polyp-  p-   ii7- 

Cf )  Riiffch.  l  C,  (n)  Fafc.  a.'  ic*  vafor.  bronchiaL 


S  E  C  T     1     ARTERIiE.  47 

coftalis  nem ,  quod  eft  in  fummo  collo  ,  rami  moHes  {a)  ,  P^jpo^  ,    ^^;"^:^^^^^^ 
orLtur,  non  minimi,  qui  omnes  truncos  carotidis  arteri.^  P''''P'';^J  '  ^^"J^^^^^^^^^ 
Sniarem  externam;tLporalem,.thyreoide.m  fapeno^^^^^^ 
carotidis  communem,  in  qua,  proxime  divifionem  ,   propriuni   ex   ms  ner^  ^  gan 
gllum,.fed  minutiffimum  nafcitur     Verum  ^^.^^^^^Z  (T),    uod  mododm, 
propasmibus  vere  maneant,  non  fatis  certum  eft.  A  gan^iio  ^^'^;*»^^^        ...     ^  > 
Furculus  per  carotidis  truncim  communem   defcendit.,   ^"'^  ,,f  ^^^  "^^Jif Ve  m^ 
labialem  comitatur,  in  nervum  maxillarem,  fiye  tertiam  qumti  propagmem  le  im 

""^iti^porro  ex  nervis  cardlacis,  quos  fuperficiales  voco,  &  ?^^?  f5f§^f "  "^^^^^^^^^ 
le  fupremum  producit,  rami  pe^  faciem  anteriorem  arcus  aort^  mccdunt ,  quosnon 

""^  Mefentr'ic'am  arteriam  ,  merocolicam,cc«liacamintegri  plexus  "^^^^J^^^^^^^^^^^^^ 

a  magno  abdominis  ganglio  nati  .  Et  aliqui  fere  n?'^^'/^^^^  ',f  1  To^^caro^  d 
mdi  funt,  ut  in  illuftri  exemplo  trunci  jntercoftali^.adparet,  qui  &  ipfe  carotidi  , 

fed  abf-;ue  ramulis  in  ea  manentibus,  utique  incumbit.  .  Rr  ru^-n  ^Krane 

Neque  dubium  eft,  cum  nulla  abfque  nervo  fiKra  mufcularis  fit  f^^^^^^f^l 
ea  vi,  qus  per  nervos  advenit,  debilis  omnino  fit  ea  P^^^/^^^ '  ?^ Vemo  Gmntum 
trahunrur,  nervulos  adeo  ad  carneas  fibras  arteriarum  accedere,  etfi  nemo,quantam 
memini,  ejufmodi  furculos  demonftravit ,  .     .      ^-...^j,  rnl-ia?  nrr- 

'Exiguos  pro  totius  arteria:  portione ,  effe,  &  ex  .cellulofa  ^^^^'  "^^Zc^S^^f^^. 
teft,  &  ex  debili  omnino  fenflj,  quem  experimenta  in  vivis  ^^^J^^^  ^edc^e  irdl 
teriis  oftendunt  .  Nunquam  enim  nilum  animal  quen  vidi  aut  '^^^^^''pj°,^^;./^^^^^ 
cium  dum  arteriam  vinculo  adftringebam  (d)  Arten.  ^^^^^'^^^^ 
Ipfe  Laght  m  duobus  experimentis  Eptjt  11.  p.  9.  tt  t*mDuit.aiC3 ,  v^  ^- 
arterias  abfque  nervo  effe  certum  eft ,  qui  ulla  arte  oftendi  pomt . 

§.  XIII.  Vls  contvaBUis , 

S\  fibra  carnes  in  arteria  funt ,  irritabilem  ineffe  naturam  ncceffe  eft .  cum  ^^«[e- 
parabilia  in  corpore  humano  fint  murculofum  eflfe  &  irritabile  (/)  .  ^^^1;  ^tpn 
men  &  minutius,  ne  in  errorem  incidamus  ,   de  arteri^   natura    contradtili  dicen^ 

"Et^primum  firmitas  fola  arteria^,  &  innatus  cellulofi  textus  elater,  aiiqua  figns 
roboris  exhibenr.  Huc  ergo  refero,  quod  arteria  diffeffe  fuum  lumen  apertum  ter- 
vet,  quam  conftantiam  luminis  in  ipfo  pulio,  decimo  quinto  die  i^itubato ,  ms  die- 
busvidi.Vena  enim  diffeaa  collabitur,  arteria  feretrahit,&  cavamanet,ninilo  araior. 
Neque  quidquam  ultra  requiri  crediderlm  ad  plicas  illas  faciendas ,  m  quas  diiiec^ 
arteria  ia  vulneribus  collabltur  (^) ,  &  ad  quas  non  minima  pars  pertinet  e)us  cti' 
rae,  qua  natura  hsemorrhagias  compefcit .  Eamdem  etiam  vim  efle  credOy  qaa  arte- 
ria,  cum  nervo  comparata  ,  brevior  reddltur .  Arteria  ^T.lmeas  cum  7. decimis  ion- 
ga  contraxit  fe  diffedla  ad  duodecim  lineas  (^),  triplo  &  quintuplo  magis  ,  quam 
nervus  (0.  Eadem  extendi  potuit  ad  55.  iineas,  priufquam  rumperetur  .  bed  mor- 


(a)  IcoH.  anat.  fafc.  r.  not.  i».  sd  art. maxillar.  (s)  Uoya^d   in  Memoir.     de  l'Acad.  Royal.  des 

intern.  &  in  diff.  de  orie.  nerv.  Interc    n,  17.  Scienc,  i^Sf^-                                      ^    ^         ir      ...    - 

(M  fn  Dlfp,  cit.  (M    Sauvagcs  theor.  tumor   p.  8.  De  pulfu     P-  »■ 

(c)  llluft    Mckel  in  litteris .  Aorts  human?e    portionem    a  il.    bneis    ad  15.     te 

(rf)  Second  M*moir.  fur  les  part.  fenfibU  ^.si;,  rcftrmxiffe  »uftor  eft  lU.  Sims  U  C,  g.  »??• 

(e)  P.  74-  Fnntan.  exp.  43   45    V-  loi.  t»')  Sa»V(tges  g.  f» 

(f)  PreHiier  Memoir.  fur  T  UtitabiUtV  p.  Sg* 


^g  L  l  B-    n.    Y  A  S  A  . 

tuus  nic  el.\ter  eft,  «5c  in  arteria  poft  vitam  dudum  deletam  fupereft  .  Ita  porro  aor- 
ta  bubula  digitis  diftenra,  iis  remittentibug  cum  impetu  fe  contraliit  (j.)  .  Denique 
poft  mortem  &  coatrahirur,  ut  quadrupla  fe  ipfa  minor  fiat  (^),  &  iadita.  aerem 
jiirer  duo  vlncula  interceptum,  pertura,  cuni  impetu  expeliit  _(c) :  neque  adeo  mu- 
frulofa  vi , Tanguis  ex  arteria  crurali  mcifa  ad  duos  pedes  ,  in  rariflimo  equidem 
ex-emplo  poft  animalis  morfem  exfiliit  .(^?') . 

\Sed  etiam  experimenta  ad  fimplicem  elaterem ,  adque  ceUulofam  arteria;  fabricam 
refero,  qux  per  venena  chemica  capiuntur .  -Nempe  arteria  eultro  irritata  ,  contra 
quim  mufculofa:  fibr^e ,  minime  contrahitur  (e) .  Sed  etiam  leviora  venena  arteriam 
non  movent,  ut  vini  fpiritus,  8c  fuccus_  tith^mali  (f)  .  Acerrimi  vero  acidi  liqu.:f 
res,  ut  oleum  vitrioli  (g),  omnibufque  iftis  ad  ha:c  pericula  parentiGr  fpiritus  nitri 
fpmans  (b),  arterias  tadlu  fuo  anguflant  ,  tum  iiitegram,  tum  incitam  ,  ut  interni 
membrana  acido  liquore  tangi  poffit.  Primum  non  oportet  ha3c  nimiuni  ornare  . 
Non  rede  arteriam  ran;^  nuper  difredam  condrinai  fcriprum  ed  (/),quam  p.itulara 
manere  toties  vidi ;  non  bene  pariter  ab  oleo  vitrioli  taftMn  imperviam  reddi  legi- 
mus'"(.4).  Deinde  irritationes  illi2  chemics ,  quibus  nimiTum  tribuit  amicus  nofter  , 
neque  femper  effedum  fuum  producunt ,  aut  arterias  cogunt  contrahi  ,  neque ,  eum 
effedum  per  vim  aliquam  viralem  exferunt/  perinde  enim  a  morte  etiam  alcero 
die  aliquando  h^c  fuceedunt  (/)  ,  &  in  viventibus  animalibus  frepe  aliter  eveniunC 
(m*)^.  Non  funt  irritabiles  Battk  (n)  .  Nifi  a  venenp  chemico  l^andenbos . 

Sed'  alia  phoenomena  funt ,  qus  magis  naturce  artcriarum  contraclili  tribueris.  Ar- 
teris  incifae  immiffus  digitus  fortiter  comprimitur  (o) .  Ligara  arteria  aorta  &  fuper 
vin^ulum  pertufa,  fanguinem  in  quiete  cordis  valide  eiicit(/>);  aiiquando  etiam  vul- 
nerata  vehementius  dicitur  in  fyftole  projeciffe ,  quim  m  diaftole  (^)  ,  raro  id  qui- 
dem  exemplo  &  omnibus  noftris  adverfo  .  Bis  hgata  arteria  tamen  inter  vinculafe 
evacuat  (0,  quof^  quidem  a  cordis  efficacia  fieri  non  poteft,  atque  adeo  fobrics  ar- 
teriof^  debet  acceptum  referri .  Aorra  ligata  fanguis  tamen  ex  artena  exit  ,  ina.- 
nemqu^  relinquit  ,  &  in  venas  tranfit ,  quod  videtur  contradiom  artenofs  tribuen- 
dum  eSe  (x),  cum  etiam  corde  deleto  fuccedat  (0-  His  fi  addideris  ,  manifefto  m 
vivo  animale,  fi  caiidi  fmguinis  fuedt,  arteriam ,  quam  nuda  nova  fanguinis  a  cor- 
de  adveniens  dilatavit,  in  proximo  tempufculo  contrahi,  &  fjbfidere ,  non  erit ,  cur 
omnino  vitaiem  etiam  vim  contraailem  arteriis  deneges, 

§.  XIV".  Robora  arteriarum  , 

Robur  &  denfita5  arteriarum  pendet  a  crafTitie  cellulof^  fabrlc^ ,  aque  ^rda  filo- 
rum  unione,  quibus  ea  tela  componitur,  Notum  erat  dudummagnum  arteri^e  aortc:: 

robur 


(a^  Illuftr.    &    Ven.    Senex    Joannes      F.r^tanus  (m^  L    c  Exp.  a^5-  ^66     169.  ^7J.   a7i-     i7i. 

differt.  anat.  1745-   editis  P-   HI.   F.    Ho§mann  d»  %7i.   ^74-  ^^73-  ^7^-   ^77-   ^7^.  ^79-   ^Si    i8a.    283. 

''i^^:^-Ur..p..S.  "S^pJin^p     P.    U4^  ^S      U.       -^^^«^^-i- 

(c)  Senac   1.   c   t.   a.    p.    19?-  corp  hum.  rolul-   exp.   9-   C.id.n.  p    353- 

(d)  -Dyelincourt  Canicid.   3-  H  Senact.  i-   p-   19-- 

(e)  Second  Memoir.   fur  les  part.  Jrritab!.  p.>74.  P     /7;^«^.«.  neurogtaph.  p.  27. 


(f)  L.  c.  Exp.  27S- 


(qi  G.  va.n-Svviete»  Comment.  t.    i.  p.  «Jj. 


y  L,  c.  E^  .67     Zlr....an  difl^  de  irrita-  (0  ^^^;— ^;.^^^^^'^;;.        

(h)  S^cond   memol-e  &c.  Exp.    18..  5^3.  c.  7.  D^^Hncou.t  canicid.    i.   g.    Gave^  nov.     febr 

\^  E%    ^:  566.  5.7.  ^^-*^/-  d^  P"^^"  P-  "•  ^-"'"'^  '-  ani.^.al_fibres. 


SECT.    LARTERim,  4^ 

fobur  eiTe,  tenuem  arteriam  pulmonalem  (^) ,  tenerrimas  &  fraglle?  arterlas  cerehril 
C?Eterum  fatis  receptum  erat ,  firmitates  arreriarum  effe  ,  ut  diametros,  ut  robuftif- 
fimi  trunci  forent ,  rami  eo  debiliores ,  quo  minores  funt  (b) . 

Verum  plurima  novp  bic  utilirer  detexit  Cliftonus  IVlraringham  (c)  j«nIor,  Du- 
cis  Cumberlaxidii^  Archi.itcr,  Arteriarum  robora  explorare  adgreffus  efi:  ope  machi- 
nse ,  qucB  aerem  in  minus  iparium  ardat  ;  eo  aere  arterias  renievit,  donec  rumpe- 
rentur:  deinde  aeris  copiam  reputavit,  quam  adhibuerat  ,  &  craffitiem  membrana- 
rum  ,  &  luminis  ampliiudinem,  ita  calculum  pofuit  firmitatis,  qux  m  qualibet  ar- 
tena  eft  •  Compendium  inventorum  dediffe  oper?e  pretium  om.nino  fuerit . 

Ergo  aorta  ,  cujus  cralfities  in  homine  eft  nonje  partis  poilicis  id)  ,  habet  ponduj 
fpecificum  ad  aquam  ,  uti  ic6.  100.  (e),  &  in  xeno.  uti  1098.1000.  (/).  Denfitas 
eadem  {\vq  pondus  fpecificum  in  bove  vetulo  eftad  aquam  u:i  1086  looo.  (^)  ,  in 
verre  vetulo  uti   10^4.   1000.  {h)  ^  in  cane  juniori,  uri_  1059.   1000.  (/*).~ 

Aorta  arteria  in  juvene  prope  cor  rupta  fuit  ab  aeris  vi  sqaali  poiideri  119.  li- 
brarum,  unciarum  %.  ■,  &  ioco  inferiori  pondere  libr.  131.  unciarum  10. ,  tirmiGr  a- 
deo  fuit  in  progreffu  ,  q"uam  ad  cor,  in  ratione  1794.  ^^  ^ooo.  {k) .  In  verre  aor- 
tpe  prope  coeliacsB  originem  robur  fuit  ad  robur  aortas  prope  iliacas  ,  uti  1000.  ad 
1719.  (/)  .  Aorta;  prope  arterias  renales  ad  aortas  robur  prope  ortum  iliacarum  in 
arJete  fuit,  uti  1600.  ad  1112.  (;w),  &  robur  iliacaj  ad  robur  aorts  prope  arterias 
emulgentes,  uti  1897.  ad  1000.  {n) .  Carotidum  robur  infigne  eft  ,  cum  in  exigua 
cane  caroris  non  rupta  fuerit,  nifi  a  25.  libris  cum  71.  centefimis  (0),  &  in  homi- 
ne  triginta  unciae  argenti  vivi  unice  ruperint  internam  membranam  ,  reliquis  inte- 
gris  (p).  Arteria  fplenica  viri  tulit  libras  41.  uncias  8.  ,  &  ejus  robur  ad  aortam 
fuit,  uti  1-719.  ad  1000.  (^),  &  in  alio  experimento  uti  1302.  ad  1000.  (r) .  Arte- 
riee  renaiis  robur  fuit,  ad  robur  aorta»,  uti   51.  ad  40.  {s) . 

Haec  cum  aliis  firailis  fcopi  experimentis  evincunt ,  arterias  in  univerfum  quidem 
{ms  robuftas  effe ,  &  ad  vim  cordis  fuftinendam  aptas  :  casterum  in  ratione  incerta 
&  variabili  (?)  denfitates  earum  progredi  .  Maxime  tamen  debilem  effe  aortam  (ii\ 
oc  irt  ea  inprimis  eam  partem  friabilem  efre,qu«  eft  inter  membranam  extimam  5c 
inrimam  (a;),  &  quae  vulgo  tendinea  vocatur .  Adparebit  enim  ,  ex  venarum  exern- 
pio,  robora  fere  effe  in  ratione  inverfa  duritatis  .  Verum  pr^terea  adeo  non  minui 
cum  diametris  arteriarum  firmiratem  conftat ,  ut  increfcar  (;^),&  in  univerfum  trun- 
ci  ramis  fuis  debiliores  fint  (^) ,  &  artericg  fecretioni  dicatas  reliquis  robuftiores  {aa). 
Denique  legimus  arterijs  partem  convexam  aliquando  firmiorem  effe  parte  concava 
{ob),  &  pedum  arterias  reliquis  duriores  {cc), 

Halkr  Pbffiolog.  Tom.  I.  G  ,  _  Hi^c 


Ca)  Aorta    ad  arteriam    pulmonalem    eft  uti    148.  (m)  P.  86    87. 

110.  Sauvages  de  pulfi)  pag.  8.  Majorem  aorts  pra-  (n)  P.   87. 

rogativam  effe  certum  eft .  (o)  Hales  hsemaftat.  p.  j$6. 

(b)  M.rland    on   the    force    of  the     heart    p.  6i.  (p])  Senac  p    241, 

Marttne  de  anim.  fiiuil.   p.   60.    Sauvages  phyfiolog.  (q)   CUfton  Wintringham  I.  c  exp.   34- 

P-  ^^3-  (r)  Idem  exp    35. 

(c)  Experimental  Inquiry    on  fome    parts    of  the  (s)  Idem  exp.  38. 
ammal  ftruilure  .  (;t)  p.  60.   178. 

(.d)  Exp.  5.  de  aorta  defcendente.  (u)  P-  87.  90. 

CO  Exp.  I.  (^x)  P.  209. 

(i)    Exp.    6.  (y)   p.    90. 

Cg)  Exp.    7.  <^^^  P.   9,. 

(h)  Exp.  %.  (aa)  p.    jio. 

0*>   Exp-  9.  (bb)  Exp    12.  p.  61. 

Cj^-'- ^'^P  -^,3-  -  (cc)  Cheftlden  anat,  of  hunfian   body   edit.   6.  p. 

Cv  ^-  57«  '  •  101. 


•50  .  t  1  B.    11.    V  A  S  A. 

H.TC  omnia  primo  quidein  i61u  oculi  videntur  contra  receptam  theoriam  pugnare, 
cxquifite  tamen  confiderata  cum  ea  adprirae  confentiunt.  Nempearterix  artuum  pri- 
mum  multo  majori  in  periculo  comrreiTionis  verfantur ,  quam  a  corporibus  circum- 
pofitis  ,  &  a  ponderibus  ,  &  demum  a  mufculis  patiuntur  ,  firmiores  adeo  fieri  de- 
cuit.  Tn  nervis  hsc  naturae  prudentia  raanifeftiflima  eft,  qui  m.oHifTimi  &  pene  ge- 
larinofi  funt ,  quoties  ofilibus  firmircr  proteguntur,  exemplo  intercoftaIis,trunci  jner- 
vorum  meracarpeorum :  iidem  vcro  dura  celiulofa  tela  veftiuntur,  quo  loco  per  ar- 
tuum  mufculos  offenfionibus  .obnoxii  migrant .  Deinde  per  omnia  experimenta  CI. 
Wtntrhighami^  adparet  ,  arterias  duras  facile ,  venas  molles  iEgrius  rumpi,  &  m  uni- 
verfum  fanguini  ea  vafa  melius  refiftere,  quse  fe  extendi  patiuntur.  Etiam  aliae  ar- 
ttnx  fponte  rumpuntur  ,  ut  in  pedore  externo  Opujc.  pathol.  obf.  32.  in  femore 
Cuattani  (a) .  In  cute  cranii ,  per  cephalalgiam  Epk  Nat.  Cur.  Dec.  I.  ann.  8.  ohf* 
72.  in  palato  Gerard.  van  S^vvieten  {h) ,  in  corde  Eph.  Nat.  Cur.  Vol.  V.  obf.  141. 
Molies  crgo  &  minus  denfas  natura  arterias  fecit  ,  quas  cordi  vicinas  funt  , 
&  primum.  ejus  integrumque  impetum  ferunt  ,  ut  eo  minus  ab  ea  unda  poten- 
jtifTima  violentur  :  forte  etiam  ,  ut  ferius  offefcant  (c)  .  Utriurque  enim  vi- 
tii  periculum  eo  majus  eft ,  quo  cor  propius  fanguinem  urget  .  Nam  etiam  cum 
hac  cautela,  uti  incurfus  fanguinis  in  arcum  aortas  maximus  eft,  ita  ibi  frequentif- 
fima  funt  aneuryfmata,  uti  ex  plurimorum  clarorum  virorum  teftimoniis  adparet 
{d)  .  Convexitatem  vaforum  crediderim  ab  idibus  ipfis  fanguinis  ,  eam  in  fedem 
fortius  nitentis  ,  denfiorem  fieri  .  Non  repugnat  autem  vera  effe ,  quas  Vir  Amplif- 
firaus  Lancifius  monuit ,  non  idem  in  omnibus  hominibus  arteriarum  robur  eire,& 
reperiri,  quibus  ab  ipfa  origine  arteris,  quum  aliis  debiliores  funt    (e)  . 

§.  XV.  Ratio  folidi  ad  fiuidum  . 

Adfinis  eft  confideratio,  quis  eadem  perinde  Cl.  Wintringhamio  debetur  .  Nempe 
ratio  membranarum  arteriofarum  ad  lumen  inane  ,  five  ad  fanguineam  columnam'  , 
qua  perfluuntur,  non  eadem  eft  ubique  (f),  neque  decrefcit  cum  radiis  arteriarum 
(^) ,  &  alibi  major  cft  folidarum  partium  ad  fluidas  ratio,  minor  alibi  .  Ita  fe6iio 
folidarum  partium  ad  fluidas  in  canis  vetuli  aorta  prope  renalium  arteriirum  ortuiii 
fuit,  uti  1000.  1229.  (i'),  prope  iliacarum  originem  uti  looo-  1656.  (/) ,  in  ipfis 
arteriis  iliacis  uti  icoo.  1.598.  \k),  in  lienali  uti  1000.  1890.  (/),  in  renalibus  de- 
mum  arteriis ,  uti  1000.  ad  2027.  2037,  &  2079.  {rn) . 

Has  rationes  ,  fi  in  feriem  conjeceris,  erit  portio  fluidi  ad  folidum  quidem  femper 
major,  ita  tamen  ut  ad  cor  ratio  minima  fit,  eundo  vero  augeatur  ,  fitque  ad  or- 
t!:m  arteriarum  renalium  ,  omiifo  communi  divifore  1000.  uti  1229.  ,  ad  ortum 
iliacarum  uti  id^6. ,  in  iliacis  arteriis,  uti  1698.,  in  lienali  uti  1890.  ,  in  renalibus 
uti  2037.  HcEC  progreffio  eo  magis  meretur  obfervari ,  quod  priorem  §.  XV.  pene 
compenfet.  Nempe  ,  cum  arteri^  ramorum  duriores  fint,  quam  truncus  aortaD  eft  , 
magis  adeo  cordi  refiftunt :  fed  cum  iidem  arteriofi  rami  majora  habeant  lumina ,  & 
membranas  minus  craffas ,  a  majori  ergo  etiam  mafik  fanguinis  diftenduntur  pro 
membranarum  portione  .  Refiftunt  magis  ex  fua  denfitate  ,  fed  vires  diftendenres 
majores  funt ,  &  craffities,  quae  refiftit  'minor  .  Ut  omnino  multo  magis  nunc  squa- 
bilis  fanguinis  in  arterias  dilatandas  potentia  fit ,  quam  per  priora  videbatur .  Opta- 
bile  vero  foret ,  ut  eadem  experimenta  per  alias  etiam  aortie  propagines  conrinua- 
rentur.  ^.  KVI. 


(a;)  Aneuryfm-  obf.  i.  CO  L.  c    ed    fol.  p.    io8. 

Cb)  Comm.  T.   IV.  p.  4.  (S^.   CUfton   Wintrtngham  I.  c.  p.   176, 

Cc)  Eft  conjeCtura  Cl    Wintringhami  p.  90.  CO  Q"»   ^"'^  Movlandi  opinio  I.  c.  f.  17, 

Cd)  Schreiber  l,   c    p   31';.  J.   B.  Morgagni  adverf.  Ch)   Wmtringham  p.   84. 

.artai.-   a.  p.  81     Lancifius  1.  c.  pag.  76.  Ferrein   apud  Ci")    Ibid. 

Her.kel  famlung  medicin  und  chirur^.  anraerk.   3.  p.  Ck)   Ibid. 

9.  Senac  1.  c.  T    II,  p.  319.    qui  aliam  eiiam  sau-  0     P-  i74.   reduclis  numeris, 

fam  addutit ,  de  ^us  alias  dicetur  •  (j»^  P.  «o^*  &c> 


S  E  C  T.    I.    A  RT  ER  l  m,  Sr 

§.  XVI.  Locus. 

Proxlmum  eft,  ut  fedem  &  loca  arteriarum  dicamus .  Univerfum  equidem  corpus 
humanum  ,  exceptis  paucifTimis  membranis ,  arterias  accipit  ,  esque  per  cellulofam 
telam  progrediuntur  ."Nondum  tamen  repertse  funt  in  ar?xhnoidea  membrana  cere- 
bri  (a)  &  medulIcE  fpinalis,  in  epidermide,  unguibus  ,  pilis  ,  bulbo  excepto  ,  &  fu- 
niculi  umbilicaiis  membranis  .  Cartilaginearum  vero  epiphyfium  cum  offe  limitem 
circulis  vafculofus  ambir ,  ex  quo  ram'jli  in  juniorum  animaiium  cartilagineseun.f^es 
oftendi  poifunt  ('y) .  Vafa  interna  cartilagjnum  in  puliis  avium'  fufe  defcripfi  jorm, 
des  os  :  tum  in  homine  Cl.  IValtenis .,  qui  etiam  icones  dedit ,  m  ofieolog.german, 
fcTtpta  .  Verum  multum  a  venis  div^-r^a  ratione  arteria:  incedunt  ._  Uti  enim  venae 
fere  truncos  fub  cute  ,  ram.os  profundos  ininores  habent,  ita  arteri^  ramos  fubcu- 
taneos  ubique  breves  &  exiguos  na6ls  funt ,  truncis  vero  fais  majoribus  per  pro- 
fundas  &  tutas  corporis  humani  regiones  incedunt  .  Non  ergo  ubique  arteri^e  ve- 
narum  comites  funt ,  nifi  velis  exiguis  profundis  abuti,  qus  arterias  comitari  foient, 
&  exiguis  p^^riter  arteriolis  fupe-ficial  ibus ,  qux  pajGTim  venofos  truncos  majores  co" 
mitantur.  Piurimis  ergo  iocis  arterias  ven^  deferunt.  Vertebrales  arterix  per  cana- 
les  olTeos  tranfverforum  proceiTuum  ,  vens  fecundum  eos  proceffas  nudiores  adfcen- 
dunt  .  ArteriiE  artuum  radialis,  cubitalis,  tibiaiis ,  peronea  ,  lingualis  ,  unicam  ex 
iriukis  venam ,  neque  eam  maximam  comitem  habent  .  Contra  ven^  magn«  ,  ce- 
phdlica  ,  bafilica ,  faphena  utravis  ,  jugularis  externa,  abfque  arteriis  ,  aut  minutis 
certe  furculis  comitats  ,  fub  cute  incedunt.  Manifeftum  videtur  K/aturam  hic  peri- 
cuium  evitaffe ,  quod  ab  arteriarum  vulnere  m.aximum  imminet  ,  cum  in  arterias 
vis  proxima  cordis  celerrime  fanguinem  impellat ,  &  per  vulnera  cum  periculo  ef- 
fundat  i  per  venas  idem  fanguis  multum  fra£ia  c^m  celeritate  redcat .  Quare,  ubi- 
cunque  venofum  iter  8c  ipfum  tutum  fuit ,  ofTibus  ,  grandibufve  mufculis  tedum  , 
ibi  vero  venofi  trunci  arterias  comites  habent ,  exemplo  arteriarum  mefenterii ,  re- 
num,  pulmonis  ,  pelvis  ,  truncorum  cruralium  ,  brachialium  .  In  cerebro  propria 
venarum  fabrica  exceptionem  fecit .  iVIinimi  rami  utriufque  generis  fere  fe  comita- 
ri  folent  .  Ita  vencC ,  qu^e  arterias  fuperne  in  tibia  deferuerant  ,,in  digitis  ad  arte- 
rias  redeunt.  Arteria  cutanea  aHcujus  longitudinis  nuUa  eft  ,  cranii  enim  arterias 
eo  referre  non  tequum  fuerit,  cum  profundius  eas  ponere  fubjedlum  vetuerit  .  Ve- 
nx-  propri^  profunds  nuUs  funt  ,  nam  etfi  trunci  paulum  ab  arteriis  diffident  , 
rami  tamen  fe  comitantur  ,  exemplo  vena3  portarum  ,  fme  pari  ,  &  coronariarum  . 
Multo ,  in  univerfum ,  magis  variabili  inceffu  venx  ludunt ,  arteriaz  conftantiores 
funt.  Quare  illarum  quidem  paulo  minutiorem  hiftoriam  nemo  dedit  .  Numerum 
comparabimus  ,  quando  de  venis  fermo  erit  . 

§.  XVIL  Rami  .  Dinjijsonum  ntmerus 4 

Ergo  truncos  arteriarum  contempiati ,  ad  ramos  progredimur  ,  quorum  alii  ma- 
gni,  nomina  acceperunt,  ad  fiuviorum  modum  ,  alii  mediocres  pierirquem  corpore 
humano  locis  psrcius  _  hgdcnus  defcripti  funt ,  alii  innumerabiies  ,  mmimi  &  capil- 
lares  omnem  pstieritir.m  fatigant  .  Multa  in  his  ramis  funt  ,  qus  confiderationem 
noftram  merentur. 

Et  primo  ,  ut  a  fimplicioribus  incipiamus ,  quoties  arteris  dividantur,  donec  no- 
men  fuum  fervant  ,  omnino  difiicile  eft  didu .  Quadrasinta  ,  &  quinquaginta  divifio- 
nes  hberali  manu  adiignavit  Cl.  Keilius  (c)  ,  atqiie  his  numerofis  divaricationibus 
magnam  partem  ejus  theoris  fuperftruxit ,  qua?  miram  in  minimis  vafisretardationem 

G  2  fan- 

Ca)  Rtiyfch  adverf.  anat,  3.  a.  8.  («)  De  velocit.  fang.  p.  48. 

Cb;  HmteY  Philof.  Tranaa.  n.  470. 


,^  L  I  B.    IL    y  A  S  A, 

fanf^uinls  ponit  .  Multum  decedet  de  admiratione  ejus  totius^  calculi  ,  fi  divjfionum 
numerum  minuerimus,  fed  nobis  certe  diminuendus  vidctur  .  Aliquoties  in  membra- 
nis  inreftinorum  accurate  repletis  divjfiones  ramorum  numeravi  ^  inirio  dividonis  a 
corde  capto ,  fine  demum  in  m.inimis  &  evanefcenribus  arteriolis  flidlo,  quse  no"if- 
f\rr.x  oculis  fe  ofterunt .  Vix  unquam  viginti  divifiones  reperi ;  Di^ifiones  vaforum 
inrer  aortam  &  arteriolam  unici  globuli  numerat  viginti  &  ires  Cl.  de  Sainjai^:-s  (.:\ 
neque  ultra  eas  ,  quas  ego  pro  ultimis  recepi  ,  valde  mults  ad  venarum  ufque  ptin- 
cinia.  divifiones  efie  poiTunt ,  tum  quod  minim»  vifibiles  arteriolx  breviffima'  frat, 
paucifque  lineis  non  longiores ,  tum  quod  finem  numerandi  in  ipfa  convexitate  in- 
teftinorum  fecerim,  qua3  a  truncorum  ingreffu  remotififima  efi:  .  Trans  id  jugum 
vero     in  alterius  inteftinorum  hemifphaerii  venu^as  ,  arteriolas    continuari  non  vi- 

detur,  •       n  7      ' 

§.  XVIII.  Ltmen  ramomm  majus  ejt  lumme  tmnct . 

Maioris  momenti  iila  obfervatio  efi:,  qaia  conftat ,  in  toto  corpore  anlmali  {b)  , 
cuoties  arreria  dividitur  ,  nullo  contrario  exemplo  ,  lumen  trunci  conftmrer  mmus 
elTe  quam  eft  fumma  luminum  duorum  ramorum  ,  qui  ex  eo  trunco  nafcunrur  . 
Nefcio  an  quifquam  hanc  arteriarum  proprietatem  ante  GuHielmum  Cole  perfpexe- 
rit  (c).  Jo-tnnes  Lorke  ,  plus  molis  efle  in  omnibus  finibus  conjundis  ramorum 
quam  in  trunco ,  perfpicax  fenferat  id*)  de  luminibus  non  locutus .  Sed  minutius  hanc- 
lesem  confiderare  oportet .  ...  ,  r^       ^ 

^Rationem  riempe  qusfiverunt,  m  qua  lumma  ramorum  ad  truncum  fint .  Eamra- 
tionem  non  definivit  inventor,  augeri  tamen  perpetuo  docuit  ,  ut  tanto  minores 
trunci  fumma  ramorum  eftent ,  quanto  a  corde  remotius  progreffi  fuiflTenc,  ufqus 
dum  extremorum  &  capillarium  ramorum  jun6ia  lumina  luos  trunculos  maxima 
ratione  fuperent,  minime  certe  in  illis  imperite  (e)  ^  etfi  reprehenfus  eft  a  Cl  GeU' 

dero    (  f )  .  „  .  Ty     rr  ■  •       r  ■       r  \     r 

Inde  Cl.  o!im  Chirurgus  &.  anatomicus  Bujpers  arterias  ramis  tujs  iimul  lumpris 
minores  eiTe  fcripfic ,  addita  hac  ratione,  quam  dicam  •  Diam.etrum  aorta;  defcen- 
dentem  pueri  effe  quatuor  linearum ,  intercoftalium  omnium  fimul  fumpta  lumma 
efficere  Imeas  qua;uordecim  ,  mefentericas  novem  square  :  his  ergo  ramus  aorta; 
unice  computatis ,  rationem   nafci  ramorum  ad  truncum  ,  qu.^    eft  i6.    ad  23-    ig)  . 

^Vcksbaldus  Pltcarnms  arteriarum  lumma  perperuo  augen  docuit  ,  quo  magis  a 
corde  recederent  (^O,  ultra  non  eft  progreffus.     _ 

]acobi'S  vero  Keil  ,  uti  primus  jatromathematicam  methodum  ik  loganthmos  ad 
flu'darum  partium  corporis  humani  velocitates  indagandas  adhibuit ,  ira  infigniter  in- 
pr'imis  hac  proprietate  arteriarum  ufus  eft  Experimenta  fua  fuperftruxit  fceleris  va- 
iorum  a  GuUielmo  Coivpero,  celebri  Chirurgo ,  cera  repletis ,  &  aorta:  primum  ad 
fuos  ramos  rationem  dimetitus  eft  .  Er.m  fecit  iccoco.  ad  io274o._(/)  ,  &  m  arte- 
liis  femoris  trunci  ?.d  ramos  rationem  iccoo.  12387.  (k) ,  &  brtvius  uti  4-  5-.^n 
mefenterio  vero ,  pariter  ramos  dhnenfus ,  uti  15129,  37418.  (/)  qu^  multo  major 
eft.  Deinde  confideravit ,  arteriam  non  femel  aut  m  paucos  ramos  diviai ,  fed  m  ra- 
mos  iterum  ramofos ,  quorum  propagines  denuo  fuis  truncis  amphora  iumina  naits 
fint  Atque  adeo,  cum  fecundiE  divilionis  rami  luminum  fummam  nabeant  adtrun- 
cum  pr-mum  in  ratione  luminum  prima;  divifionis  ad  eum  truncum  quadrata  ,  ea- 
demque  rafio  in  luminibus  ramorum  tertis  divifioms  ad  fuum  truncum  ht  cubus  ra- 
^         '  tionis 


Ca)  Mem.  de  Berlin.  ann.   1753-  P-  45-  Cf  J  De  fermentis  p.  45- 

Cb)  In    equo    eamdem     legem    reperit    Stephanus  C^)  L"tre  k  M.  BoiirdeUn  p.  lo. 

Uales  p.   24    In  ranis  ego.  Ch)  De  motu  quo  ob.  adteruntur  n. 

(c)  De  fecret.  anim.  p.  97-  edit.  Oxon.  1674.  CO  De  fecret.  anim,  p.  87 

Cd*)  Die  3.  Martii    a.   1670.    apud  fi/Vf*  hyftory  Ck)  De  velocit.  lang.  p    4«. 

fif  the  Roval  Society  in  T.  II.  Q)  De  fecret.  anuTi.  p,  83. 
Ce)  L.  6. 


TECr.    JARTERIJE.  55 

tionis  primigeniae ,  &  fic  porro  crefcat  ,  demum  in  quacunque  divifione  ramorum 
juntium  lumen  erit  ad  trunci  primi  lumen  in  ratione  primorum  ramorum  ad  iuum 
truncum,  elevata  ad  eam  potenriam  ,  cujus  exponens  eft  numerus  divifionum  (..')  . 
Ergo  fi  quadraginta  divifiones  fuermt ,  &  ratio  conftans  trunci  adduosramos  loooo. 
12587.  erit  ratio  iuminis  trunci  ad  junda  lamina  ramorum  uti  5255.  ad  1.  (6),  & 
fi  quinquaginta  fuerint  divifiones  ,  omnino  uti  44507.  ad  r.  (c),  &  imm.enfa  ratione 
major,  fi  centum  divifiones  fuerint,  &  ramorum  centefimiE  divifionisad  truncum  ra- 
tio  fumatur. 

Inde  111.  Archiater  J.  Claudius  .Adrianus  Helvetms  &  ipfe  novis  ad  corporis  hu- 
mani  arterias  menfuris  ufus  {d) ,  aliam  rationem  mediarri  truncorum  ad  ramos  re- 
perit,  qu<E  fit  256.  284.  vel  84.  71.  eamque  rationem  in  nuperiori  opere  contra 
JoQnnem  Bejje  defendit  (e),  atque  repetito  adfirmavit,  eam  effe  in  puero  rationem 
aortae  ad  conjundla  lumina  fubclaviarum  ,  carotidis  finiftrbE  ,  coeliacs  ,  mefenterica- 
rum  ,  renalium  ,  iliacarum.  .  Sed  ea  ratio  ponendi  caicufi  infigniter  ab  ea  ratione 
difFert ,  qua  alii  phyfiologi  ufi  funt  ,  truncus  enim  noa  cum  duobus  ramis  unius 
divifionis  ,  fed  cum  ramis  novem  divifionum  fe  confequentium  ab  Helvetlo'  com- 
paratur  , 

In  univerfum  cum  Hehetio  fentit  Cl.  olim  clinicus  Sylva  (/),  arteriarum  nem- 
pe  iumina  eundo  increfcere,  &  truncum  aortas  ad  conjundla  lumina  arteriarum  ca- 
pillarium  effe  uti  i.  ad  500.  fi  minimum  pofueris  (§) . 

Similia  habet  Thcmas  Morgan ,  addit  tamen  trunci  ad  ramos  rationem  in  mini- 
mis  &  capillaribus  vafculis  minorem  fieri  {h)  .  Sed  ex  integro  ad  hanc  contempla- 
tionem  rediit  Georgius  Martine  ,  ex  pofthuma  Euftachianarum  tabularum  interpre- 
tatione  clarior  .  lis  ergo  tabulis  ad  metiendas  arteriaram  diametros  ufus  (?) ,  legem 
pofuit  ejufmodi  ,  ut  trunci  ad  ramos  communis  ratio  foret  uti  loo.  ad  122.  155.  & 
125.,  five,  ut  in  prima  Kei-liana  ratione ,  fere  uti  4.  5.,  fi  vero  plures  rami  fue- 
•rint,  rationem  fecit  uti  100.  138.  {k)  .  Et  in  univerfum  ,  diamecrum  arreriae  cujuf- 
que  sequalem  pofuit  radici  cubics  numeri,  qui  nafcitiir  ex  fumma  cuborum  diame- 
tarorum  ramorum  omnium  (/)  .  Verum  ea  hypothefis  parum  omnino  a  conjeclura 
differt ,  &  optimus  ofim  Eufiachius  ,  quoties  partes  aliquas  corporis  humani  deli- 
neatas  dabat ,  ad  fumma  potius  rerum  capita ,  ad  verum  fitum  ordinemque  ramo- 
rumj  &  iri  primis  ad  refutandos  errores  Vefalil  refpexit ,  de  minutis  illis  diametro- 
rum  meniuris  unice  fecurus . 

Nimis  parcus  fuit  alter  jatromathematicus  Joannes  Tabor  ,  qui  lumen  omnium 
morum  fimul  fum.ptorum  ad  aortam  fecit ,  uti  8^  ad  i.  (w) . 

Francifcus  Nicholls  ,  nuper  Regis  Britannorum  Archiater ,  alias  iterum  menfu- 
ras  cepit ,  aiiafque  inde  rationes  obtinuit  {n)  .  Summam  ergo  luminum  ramorum 
ad  lumen  trunci  fumpfit  in  ratione  conftanrer  fefoui  altera  .  Ex  mefentericis  arte- 
riis  adeo  prima  divifionis  rationes  fecit  -|-2-  ad -y  -|-  quae  ratio  eft  uti  10.  15.  In 
fecunda  divifione  luraen  trunci  pofuit  ut  -|- ,  lumina  ramorum  -y  &  -y  qu^  ratio 
eft  denuo  8.  ad  12.  lr\  tercia  ratione  eadem  portio  reperitur. 

Deni- 


(a")*De  velocit.  faagu.  p    a,6.  (\-i)  Mechanic,  praflice  of  phyfik  p.  Ii4- 

Cb^  Ibid.  (jC)  Loco  fiatim  citando  p.   141. 

(O  Ibid.  _                              (k)  Effays  of  a  fociety    at  Edimburgh  T.  IIJ.  p. 

Cd)  Hift.  de  i'Acad.  Roy.  des  Scienc.  1715.  p.14.       143.  &  de  animalib.  fimilib.  p.  183.    184. 

(.e)  Lettre  au  fujet    de    ia  lettre    critique    de  M.  CO   Conf.  Effays   1.  c,  p.  150.    &  de  anim.  funil. 

Beffe  p.  181.  feqq.  p.    194, 

Cf)   De  la  faignfee  p.   i5a,  (jn)  Exercit.  Medic.  p.  3. 

Cg)  Ibid.  T.  U.  p.  J97.  (n)  Compend,  anat.  oeconom.  T.II.  f.  4> 


54 


L  I  B.    11    V  A  S  A 


Denlque  Vlr  III.  J-  Bapujia  Senac  {a)  non  quidem  lumina  trancofum  ,  fed  dia- 
merros ,' magis  vaide  numeris  expreffos  fuppeditavit.  Ita  aorts  truncus  eft  apud  Cl. 
Virum  90C00.  parrium  ,  quarum  rami  coniunfli  efficiunt  1 18490.  In  axillari  artcria 
diameter  trunci  eft  22801.  partium ,  quinque  vero  ram.orum  diametri  firaiiium  par- 
tium  96499.  Brachialis  arteris  diameter  eft  (^241,,  radialis  vero  &  cubitalis  arterize 
conjunda  lumina  efficiunt  8441.  Iterum  aorta  ad  originem- coeliacs  eft  42500. ,  trun-, 
cus  vero  aorta:  infra  divifionem,  cum  coeliac£B  trunco  conjundus  57249.  AortiB  ad 
iliscas  rario  eft  24964.  28575.  Nunc  eos  numeros,  refeftis  miliefimJs,  ad  primos  & 
prscipuos  reduxi ,  demde  quadrata  fumpfi ,  ut  rationes  luminum  prodirent .  Ita  pri- 
ma  ratio  eft^i.  144.,  proxime ;  fecunda  4S4.  1296.,  quo  in  exemplo  truncus  infi- 
gni  portione  minor  eft  .  In  tertio   exemplo  ratio  prodit   96.   64.  in   quarto  1764. 

Cum.  his  experimentis  mea  conjunxi ;  menfuras  nempe  plurimas  cepi  arteriaruin 
cera  repletarum  ,  &  in  fyftemare  ficcatarum  .  In  unico  exemplo  recens  nati  homi- 
nis  trunci  aortse  diameter  quadrata  eft  o.  .004900.  ;  lumina  conjundla  trium  ramo- 
rum  arcus  aortse  o  co38<56,  lumen  vero  aort^e  infra  divifionem  o.  002209.  juncla 
ergo  lumina  ramorum  6075.  cum  truncus  effet  4900.  In  alio  exemplo  has  rationes 
fuerunt  3789-  4659.  &  irerum  in  alio  2521.2250.  Verum  hiecratio  major  eft  ,quia  ea 
a^rate  dudlus  arteriofus  altera  aorta3  defcendentis  radix  cft,nequeergo  aorta,  qus  de 
finiftro  venrricuio  prodit ,  totus  truncus  eft  aortae  .  In  mefenterica  arteria  rationem. 
trunci  ad  undecim  ramxos  reperi  529.  988. _  In  carotide  reperi  lumen  trunci  commu- 
nis  fuifte  529  decem  millefimarum  pollicisj  lumina  vero  cerebralis  arterise  ,  &  ex- 
ternse  conjunfla  768.  In  eodem  homine  iuminis  carotidis  externs  quadratum ,  nam 
de  quadratis  femper  fermo  eft ,  fuper  thyreoideam  fuit  169.,  lumina  vero  quinque 
rsTnorum,  quos  conferrim  eo  loco  hgc  caroris  producit ,  ^nS.  Plures  menfuras  re- 
cenfere  fuperfedeo,  piurimas  autem  fumpfi  .  Ex  iis  aurem,  quas  propofui  faciie  de- 
ducitur ,  trunci  ad  ramos  iuraen  effe  in  ratione  fub-fefqui-altera  ,  vel  minus  etiam,  • 
ut  ramorum  portio  major  lit  .  Inconftantem  vero  rationem  effe  facile  ex  menfuris 
adparet,  &  videtur  in  minimis  lumina  ramorum  pro  trunci  portione  minora  effe  ♦ 
Vulgare  eft  in  ranis  vidiife  ..  duas  venas  mefenterii ,  unius  globuli  capaces  in  unum 
trunculum  confluere,  qui  duos  globulos  tranfmittat .  In  eo  exemplo,  poteft  giobuli 
diameter  pro  diamerro  vafculi  haberi ,  quod  replet  ,  &  metitur  .  Erit  ergo  trunci 
diameter  ut  2.,  fumma  diametrorum  ramorum  pariter  ut  duo,  lumen  vero  trunci 
ut  4. ,  fumma  luminum.  ramorum  ut  duo  :  lumen  ergo  trunci  duplum  luminis  ra- 
morum  .  Nunc  fi  vens  dua:  unius  globuii  capaces  in  unam  dupix  diametri  venam 
confiuunt ,  anaiogia  fuadet ,  arteriolam  duorum  globuiorum  capacem ,  in  duos  ramos 
quorum  finguium  unus  giobulus  metiatur  ,  pariter  dividi  ,  etfi  ejufmodi  arteriolas 
microfcopium  vix  adtingit. 

Utcunque  autem  incooftans  luminis  trunci  ad  iumina  ramorum  ratio  fit,  femper 
tamen  oftendirur,  arreriofum  fyftema  e.3e  conum  inverfum  ,  cujus  apex  in  corde  , 
bdfis  in  univerfi  corporis  minimis  arteriolis  fit  ((^),ut  magna  indefumm^  ramorum 
omnium  ad  truncum  portio  nafcatur  .  Si  enim  vaide  modeftum  caicuium  pofueris, 
&  feceris  divifiones  ab  aorta  ad  minimam  arterioiam  in  corpore  univerfo  unice  vi- 
ginri,  erir  tamen,  fatis  proxime,  ratio  omnium  ramorum  ad  aortam,  uti  vigeiuna 
potentianumeri  3.ad  vigefimampotentiamnumeri  2.,qua3  ratio  maximaeft  ,triultoque 
mp.jor,  quam  20.  ad  i.,  quam^  Vir  Cei.  fofuit  (c)  ,  aut  altera,  in  qua  idem  vir 
Clar.  quadraginta  primos  ramos  aorts  umca  o^iava  parte  aort»  trunco  maiorts  fe- 
cit  (^).  Neque  probari  poteft  cenfura  ,  quam  Ci.  Vir  'mCov'uperianas?.^m\m^kx2.'AO- 
nes  exercuit,  quibus  caiculi  Keiiiani  nituntur,  Nimis  enim  diiatatos  fuiffe  ramos  ob- 

__^__^ i^<^^> 

(a)  L.  c.  p.  146.  24.7.  (;c)  De  infiammat.  p.  ai8. 

Cb)   Pitcarne  de  motu   quo  cibi  n.  8,   &.c.  Wffltker  Qd^  De  ^ulfu  p,   i£. 

ds  fang.  acctkr.  &  reurd.  Fro^.  j. 


S  E  CT.    l    A^r  ERl  m.  55 

jicit,  quod  debiliores  fmt  (a),  Verum  ramos  omnino  truncis  fuis  robuftiores  e!Te 
oflenrum  eft  (h)  .  Et  haec  omnia  debent  ex  anatome  definiri ,  nec  ex  retardatione 
fansuinis,  qua:  in  minimis  vafis  efTe  creditur,  neque  certo  cognita  eft  ,  ad  eoruna 
vaforum  amplitudinem  concludi. 

§.  XIX.  t/fngull  ramorum  cum  truncts  . 

Sequitur ,  ut  de  an^ulis  dicam,  fub  quibus  arterize  dividuntur  ,  &  quorum  non 
niinima  apud  Cl.  aliquos  phyfiologos  audoritas  eft  .  Erit  autem  ,  cur  moneamus 
profe(51ores ,  quoties  angulos  iftos  volent  metiri  ,  ut  intadis  utantur  vafis,  neque 
cellulofam  telam  de  arteriis  folvant  .  Id  enim  fi  fecerint ,  mire  mutatos  habebunt 
angulos,  neque  naturam  defcribent  .  Omnes  autem  anguli  refedlis  his  frenulis  ma- 
jores  fiunt,  quod  ea  frenula  vicina  vafa  femper  ad  fe  invicem  adducant  &  revin- 
ciant.  Quare  tabuls  anatomicae,  qu^B  fiunt  ad  mundata  vafa  ,  anssulos  fere  omnes 
majores  faciunt ,  quam  quidem  in  vivq  homine  fint  .  Acutillimi  illi  anguli  ,  qua- 
iem  cum  du(5lu  cyftico  hepaticus  intercipit  ,  in  femiredos  abeunt  .  Acuti,  quales 
aortam  inter  &  renales  arterias  aut  intercoftales ,  aut  lumbales  funt  ,  in  redos  mu- 
tantur  .  Ex  acutis  etiam  qbtufi  nafci  poterunt,  uti  dicetisus. 

Ergo  prima  lex  eft,  ut  in  omni  divifione  arteri^e  ea  propago,  quas  majoreft,  fit 
m  dire6lione  trunci,  ea  vero  qu?e  minor  eft,  oblique  de  trunco  exeat  (c)  .  Deinde 
in  univerfum  plerique  anguli  ,  ad  quos  in  corpore  huraano  arteris  dividuntur  ,  re- 
6lis  minores  &  acuti  funt,  aut  propiores  re£lis ,  aut  frequenter  femiacuti  ,  aut  de- 
nique  peracuti,  neque  eriim  hi  inventu  rari  funt  .  Sed  enim  in  ipfis  arborKm  foliis 
fere  iftiufmodi  anguli  in  divifionibus  vaforum ,  &  nervorum ,  ut  vocant ,  plerumque 
reperiuntur  .  Acuti  funt,  fed  magni ,  quos  cum  trunci  aorts  progreflfu  tres  magni 
rami  intercipiunt ,  quos  aortse  arcus  edit  .  Magni  etiam,  &  paulo  minores  reflis  , 
quos  aorta  cum  intercoftalibus  &  lumbaribus  ramis  efficit  .  Acutus  ,  quo  prodit 
phrenica ,  aut  coeliaca ,  aut  mefenterica  .  Acutq,  fed  grandiori ,  arteris  renales  na- 
fcuntur,  peracuto  fazpe,  acuto  femper,  fpermaticsc  .  Acuto,  pene  femiredlo  ,  divi- 
ditur  in  iliacas  aorta ,  &  pari  fere  in  hypogaftricam  ,  &  femoralem  iliaca  fece^^il  . 
Acuto  parirer  ,  &  fxpe  peracuto  magni  rami  fem.orales  oriuntur,  ut  profunda  fe- 
moris',  tibiaiis  poftica  ,  &  peronea  ,  aliseque  plurimae  .  Carotides  arteria  ad  mini- 
jnum  angulum  dividuntur,  cum  utraque  adfcendat  .  Minus  acuti  funt  anguli ,  qui- 
bus  thyreoidea  fuperior,  lingualis,  occipitalis  prodeunt  .  Acuti  etiam  plerique  ra- 
morum  faciei  anguli  funt,  aut  brachii  (d). 

Qui  re6ti  videntur,  &  pro  redis  defcribuntur ,  plerumque  prius ,  quam  induftria 
anatomici  accefferit ,  re6lis  minores  fuerunt,  ne  facris  quidem  anterioribus,  auttarfi 
arteriis  exceptis . 

Qui  obtufi  vulgo  dicuntur,  iidem  etiam ,  dudum  me  monente  (e)  ,  deinde  Cel, 
Roederero  ({)  in  primis  fuis  principiis  acuti  fuerunt,ut  ex  trunco  quidem  prodeant 
angulo  cum  ejus  progreffu  acuto  ,  deinde  refiexi  &  retrogradi ,  utique  contra  trunci 
fui  diredionem  revertantur.  Ita  reperio  in  umbilicalibus,  epigaftricis,intercoftaIibus' 
aorticis  ,  nu^ritiis  femoris ,  ulns ,  radii  ,  aliifque  ,  etfi  omnino  ,  poftquam  cellulofa 
tela  remota  eft,&:ha3  obtufo  angulo  nafci  videntur  ,  &  alias  plurim^  ,  qua»  in  epi- 
phyfi  tibias  ex  tibiali  antica  prodeunt  (g)  ,  quas  ex  iliacis  truncis  ad  renes  revertun- 

tur 


Ca")  P.  19,  2(5.  aiit  in   noftra  tab.  anL  Arter    corp.  tot. 

\y)  In  hoc  opere  §     14.  (e)  Comment.  ad  prjslefl.  Boerhaav.  t.  II.  p.437. 

(c)  Maytine  ElTays  of  a  fociety  at  Edimb.  t.  III.  (f)  thef.  anat.  med    n.  13. 

p.   141.   Chefelden  anat.   Ed    6.    p     19-.   195.  (g)  Tab,  Corp.  tot.  antic.  1,  N.  X. 

CdJ  Vide  hsc  omnia  aut  in  Eujiaehii  Ta'j,  ij.  & 


%6  ^  L  I  B,    11    V  A  S  A. 

tur  (/r"),  qus  e>:  trancis  brschialibus  fecundum  articulum  cubiti  verfus  humeros  re- 
deunt  (l?)\  qu%  es;  trunco  popliteo  ad  epiphyfim  femoris  (c)  ,  adque  ejus  cum  tibia 
arLJCulurii  ( .')  dsntur  :  quaj  ex  arcu  proFundo  volas  (e) ,  aut  plans  (f)  ad  carpum 
&  tarfum  regrediuntur  _.  Maximi,  &  vel  obtufijvei  certe  recti ,  videnrur  anguli  ad 
originem  fpinalium  anticarum  (^),  arreriarum  inferiorum  cerebelii  (^),  arteriaruna 
coronariarum  ('). 

NuIIus  omnino  certus  ordo  angulorum  efr,  ad  quem  de  aorta  truncifque  fuis  pro- 
deant ,  multumque  dederunt  hypothefi  Cl.  oiim  viri  ,  quando  ramos  minores  ad 
niajores  angulos  oriri,  m.ajores  ramos  ad  minores  anguios  nafci  fcripierunt  ('^^.-aus: 
quando  ramos  arteriarum  minorum  ,  cordi  viciniorum  ,  obtufos  elfe,  inde  fenfiin 
p.cutiores  fieri ,  &  in  extremis  finibus  acutiiTimos  adfirmarunt  (/)  .  Vides  enim  maxi- 
mum  ad  angulum  prodire  coronarias  arterias,  ad  maximum  intercoftaies ,  iumbaies, 
^ppendicaies ,  ied  ad  exiguuni  feminaies  ,  ad  minimum  anguium  facram  mediam  , 
verum  paulo  poft  iterum  ad  permagnos  angulos  facras  lateraies ,  quas  allx ,  permi- 
nutis  ang,ulis  nats  excipiunt,  aut  circumftant,  de  peivi  proditurcE ,  iliaca  pofterior , 
ifchiadica  ,  hsemorrhoidea . 

Si  minorum  arteriarum  angulos  requifiveris ,  iterum  pierofque  acutos  reperies ,  pe- 
rinde  ut  in  magnis  ,  &  acutiflimos  quidem  aiios,  alios  grandiores  ,  femireclosSc  ul- 
tra  .  Qui  vero  recios  omnino  angulos  in  minutiflimis  arteriis  mufculoT-um  (m)  ,  & 
veficulae  feilesE  (n)  defcripferunt ,  cum  eorum  quidem  experimentis  neque  mea  con- 
fentiunt ,  neque  Ruyjcbiana  (o)  ,  neque  Leeironjenhoeckiana  demum  ,  in  quibus  pe- 
rinde  plerofque  minimorum  vaforum  angulos  acutos  effe  ,  &  aliquos  etiam  obrufos 
rede  exprimitur  .  Verum  re6iius  videtur  de  his  retibus  arteriofis  ,  eorumque  angu- 
iis,  in  libro  VII.  dici ,  quo  de  lcretione  agemus . 

§.  XX,  Flexiones  . 

Etiam  de  flexionibus  arteriarum  dicendum  eft  .  FrequentifiTime  autem  arteri2,quas 
febo  repieveris,  flexuofa:  funt ,  etiam  de  quibus  non  cogitares,  artuumarterias,  inter- 
offea  V.  c.  utraque  ,  tibialis  './>),  peronea  (^),  plantaris  (;•)  ,  tibialis  anterior  (j)  , 
radiahs  ,  uinaris  (t)  ■,  vertebraiis  («),  hepatica  (x) ,  fpinales  {v)  ,  ocuiares  (^)  .  Vi- 
detur  autem  hxc  repietio  fere  eum.  ftatum  reftituere,  qui  eft  in  arteriarum  diafto- 
le  :  quare  etiam  in  vi' o  homine  vivoque  animale  eas  arterias  aiterne  flexas  e(Te  cre- 
dibiie  videtur,  neque  repugnant ,  qu£E  in  vivorum  animahumincifionibus  vidi  .Quan- 
do  vero  esdem  arterias  inanes  reperiuntur ,  uti  fere  in  cadaveribus  fit ,  tunc  eaedem 

-     recicE 


(a)  Eiiflacb.  Tab.  anat.  ii.   f.  lo.  ti.  (m)   Halss  hasmaflat.  p.  59.  Parfons  in  fuppl.tran- 

Cb)  kon.  anat.  fafc.  6.  t.  IV.  J-.   6.  t.   V.  ^.  t.  ftft    philof.  ad  t.  43.  c    I-  f.  4- 

(O  Tab.  corp    tot.  poftic.  t.   x,-  C")  Ha/es  1    c.  p    150.  151. 

CJD  Ibid,  1.  7.  (o)  Confer  vefiCLitse  felicT    rete  arteriofum  ,  val- 

in)  Icon.  anat,  fafc.  6.  t,   IV.   30.   31.  36.  de  certe  acutangulum  ,  pidum  in  Epiftola  4.  T.  4- 

Cf)  Icon,  fafc.    5.  t.  6.  f.  1.  A-  »■   9.  c  f.  4.  Thefaur.  anat.   9    t    4.  f.   i. 

Cg)   Icon.  anat.  fafc.  7.    t.  1.    f,  f,   Ruyfch    Epift.  Cp)  ^^CO:  anat.   Fafc.   S-  ^.   5« 

IS.    t.    XIII.  (q)    IbiJ.    t.    S- 

QO   Ibid    d.  h.  CO    Ibid.   t.   6-   f.   2.   p. 

(i)    Ruyfch.    Ep\<i.    anat.    4.     t,   3.     Re£^o    tamen  Cs3  Ibid,  t.  4- 

propior  eft  ,     eifi  obtufum    angulum  fecit  Eujiach.  (t)  Fafc.   6.  T.  3-  e.  &  Tab.  S- 

t.   15    f.   a.  (:.    16.  f    I.  CiO  ^R^c.  a.   T-  art.   thyr.  inf   2,. 

(k)   Chefelden  an?.t.  of.  hum.  body  E.dit,   (5    p.i??.  i  x)   Fafc.   a    Tab.  art    coeliac.  i. 

G)   Cantvvel  Ergo  fccret  diverfitaiis  caufa  multi-  cy)  Fafc.   r.  T.  art.  medull,  fpin.  utr, 

B'ex  .  \z)  Fafc.  7.  Tab.  art.  ocul,  f.  x.  3« 


J'  £  C  r.    I.    A  R  T  E  R  I  i^ .  57 

^ta-x  fiunt  ,  8c  eanidera  reaitudinem  recuperaht  ,  quando  filis  cclluloris  foh'm> 
tur  .  A  diaenfione  arteris  ferpenun^  redduntur  ,  uc  in  vaforum  artiticioia  repie- 
tione ,  &  in  ramo  laterali ,  in  quem  ,  poft  vinculum  trunco  injeaum  ,  languis  no- 
va  vi  incumbit  Molmelli  apud  Schreii^er  {a)  .  Re^as  ergo ,  ut  mundatas  ,  fere  pm- 
gunt  anatomici  (^) ;  ego,  quantum  potui,  naturarti  imitatus  fum.  ^ 

Aiiqus  tamen  arterisB  peculiariter  flexuofam  d.jreaionem  amant  ,  ut  etiam  rnter 
anatomicos  ea  unduiata  natura  nota  fit .  Et  primo  flexuofai  funt  es  arten^ ,  qua:cim- 
que  per  membranam ,  perve  vifcus  incedunt,  cujus  mutabihs  magnitudo  lit ,  ut  per 
conditiones  vits  humans  variatas  eas  arterias  modo  iongiores  fieri  necefle  iit ,  modo 
breviores.  Ita  flexuofaj  funt  arterix  labiorum  coronaria^  (0,  artens  uteri  W,  mte- 
ftinorum,  &  in  primis  crafforum,  iridis ,  umbilicahs  funicuh  .  Labiaemm  modo  cor- 
ftrjnguntur,  in  fummam  brevitatem  ,  quando  os  aut  fugentes  aut  libilaotes  ciaudi- 
mus;  modo  infigniter  extenduntur,  dum  ofcitamus  ,  aut  ridemus .  De  utero  notuni 
eft,  &  in  eo  manifeftum,  rediores  fieri,  quando  in  graviditate  extenduntur . -^ralla 
inteftina  a  fa:ce  alvina.,  &  a  flatubus  mire  diftenduntur  ,  m  raotu  periitaltrco  adeo 
accurate  arQsntur,  ut  fpinulas  pifcium  &  acicuias  devoratas  promoyeant .  iris  ad  la- 
cis  varietates  iaxior  fit  ftriftiorve  .  Umbilicalem  funiculum  m  vano  tetus  htu  ne- 
ceffe  eft  modo  longius  a  piacenta  recedere,  modo  proxime  ad  eamdem  redire .  Eo- 
dem  modo  flexuofa  arteria  fplenica  (e)  ,  cum  liene  fuo  &  cum  ventriculo  ,  cioo 
flatuque  diftento  ,  longius  ab  origine  fua  in  finiftrum  hypochondrium  educitur,  bre- 
vior  alias  immotig  origini  manet  vicinior.  Idem  de  hnguaii  arteria  verum  eit  C/ j, 
qu^  una  cum  lingua  aut  longius  <ie  ore  exit  ,  aut  retrahitur  viciilim  ,^  breviorque 
fit,  &  de  gaftroepjploica  (^),  qus  ventricuh  dimenfiones  fequitur,  ,&  de  broncliia- 
libus,  qucB  ad  pulm^onis  extenfionem  flexus  paratos  nadiaE  funt  (^*)._ 

Facile  vero  finis  fabricantis  natur£e  profpicitur '.  Arteria  flexa  omnino  multo  lon- 
gior  eft,  ea  reaa  hnea,  qu«  per  me<iias  flexiones  tranfit ,  &  arteris  longitudineffi 
metitur,  fi  ea  re^a  foret ;  poteft  adeo  arteria  flexa,  quoties  ejus  fims  a  prmcipia 
removetur,  abfque  ullo  incommodo  (/)  longior  reddi ,  dum  gyri  a  fe  if\^icem  re- 
cedunt ,  &  arteria  totam  longitudinem  fuam  explicat ,  quse  nunc  exporretta  dutaii- 
tiam  terminorum  metitur.  Eft  enim  ea  harum  flexionum  conftans  mdoles  ,  ut  arte- 
ria  circa  hneam  imaginabilem  decurrat ,  fupra  quam  alterne  elevatur ,  mfraque  eam- 
dem  viciffim  deprimitur.  Piethora,  &  injeaio  anatomica  has  flexiones  augcnt.  Ar- 
teria  cerebri,  dum  inanes  funt,  pene  reftx  videntur/  easdem  replet^  flexuotehunt. 
Qua;  vero  arteri^  etiam^inanes  flexuofs  funt  ,  esedem  repletje  ad  angulos  minores 
incurvantur  ,  fi  interim  ea  pars  corpofis  animalis  ,  cui  incumbunt ,  loiigitudinem 
fuam  non  mutaverit.  Alia  flexionum  caufa  eft  ,  quando  arteria  fe  ad  oilium  inter- 
vaiia  accommodat,  ut  in  maxillari  interna  {k) ,  •  r    •      x,- 

Aliud  genus  flexionum  eft  ,  quando  magni  arteriarum  trunci  fubito  bis  terve  i» 
feipfos  magnis  anfraaibus  rephcantur,  ut  eadem  arteria  ,  cum  feipfa ,  duos  trefve 
angulos  acutiffirhos  intercipiat.  In  parvis  arteriolis  vix  exempla  funt  ,  fed  m  ma- 
gnis  arteria  carotis  (/)  fub  cranio  infignem  anfraaum  efficit ,  cujus  tres,_  quando 
paucsE ,  direaiones  funt :  alium  anfradium  partim  fub  atlante  ,  partim  in  ejus  fulco 
vertebrahs  arteria  (w)  percurrit .  Etiam  iftas  fiexiones  cellulofa  tela  facit ,  evanitu- 
ros,  fi  eam  abftuleris.  ___ 

Haller  Phyfiolog.  Tom.  I.  H  §.  XXI^ 

iz)  Almageft,  p.  i^S-  Compar.  t.  II.  p.  173.  0)  Conf.  CU  viri    J.  Zacharia    Pstfchs    obf.    an- 

(b)  Et  princeps  Eujiachius  .  giologicas  in  diiputatione  inaugurah  ,  qus  m   iom» 

(c)  Fafc.  3.  T.   1.  VI.  colleflionis  noftrs  recufa  eft  p.  17»- 
Cd)  Fafc.  4-  T.  I.  pdv.  (k)  Fafc,  1.  T.  art.  maxiU. 

(e)  Fafc.  a.  Tab.  art.  coel.  2.  0)   Covvper  apud  Dya^e  T.   XX.  n.  I?. 

(f)  Fafc.  3.  T-   I.  Z.  (m)   Idem  ibid.   n.   15.  Fafc.  icon.  anat.  i.    r.arSJ 

(g)  Fafc.  1.  Tab.  cceliac.  i.  thyreoid.  inf.  Hebinftreit  de  flex.  art.  p.  14- 
(h*)  Fafc.  3.  Tab.  art.  broncli. 


SS  L    I    B.      II.      V    A    S    A. 

§.  XXr.  ^najlomofes  . 

jfnajiomofes  nunc  dicemus ,  fiv-e  arteriarum  inter  fe  conjunaiones ,  qu»  6unt  aat 
truncis  m  unum  coeuntibus  ,  aut  ramo  intermedio  duos  truncos  conjungente .  Ha- 
xum  unionum  paueaj  olim  cognita  fuerunt  ,  nunc ,  poftquam  anatome  ,  &  repletio 
ceracea  frequentius  exercetur,  in  toto  corpore  humano  vere  unus  confenfus  &  una 
confpiratio  deteda  eft . 

Duo  trunci  majores  in  unum  ad  acutum  angulum  confluunt  in  fetu  ,  quando  ar- 
terix  pulmonahs  produdlus  truncus  cum  aorta  in  unam  arteriam  dorfalem  confluit ; 
tuni  m  homme ,  tum  in  avibus  in  primis  ,  quibus  longius  ad  conjun<^ionem  cum 
aorta  pulmonahs  artena  producitur.  In  animahbus  oviparis  frigidi  fanguinis  ,  duo 
trunci  aortici  in  abdomine  in  unicum  truncum  coeunt  \a)  :  &  fimile  exemplum  eft 
vertebrahum  arteriarum ,  qus  notiffima  in  ponte  Varohano  unione  in  unum  com- 
rnunem  truncum  confluunt.  Ahud,  inter  minores  trunculos ,  exemplum  eft  in  arte- 
riis  fpinalibus  anterioribus .  Nam  etiam  ifts  unicum  in  trunculum  in  principio  me- 
dull^  fpinahs  abeunt  (Jj) .  Trunci  arteriofi  ex  ramis  confluentis  ,•  iterumque  in  ra- 
mos  dn'ifi,_exemplum  exftat  mjanke  (c) . 

Frequentius  eft ,  duos  truncos  uniri  quidem,  ita  tamen  ,  ut  e  diverfo  fibr  occur- 
rant  ,  atque  finis  anguftior  prioris  arterise  in  anguftiorem  pariter  finem  akerius  ita 
continuetur  ,  ut  contraria  fluenta  fanguinis  fibi  obviam  eant .  Ejufmodi  arterise  me- 
fen^rics  fuperioris  ,  ejufque  rami  cohci  medii ,  cum  ramo  adfcendente  jnefocohcac 
finiftrje  arteri^  arciis  eft  (V),  ab  anghs  anatomicis  dudum  laudatus.  Verum  is  unus 
eft  ex  multis.  Nam  ejufmodi  arcus  sgre  numerabiles  ab  ipfo  ventricuload  ultimum 
mteftinum  ufque  reperiuntur  .  Et  primo  gaftroepiploica  dextra  finiftrse  occurrit  (e) : 
tunc  dextrs  furcuh  cum  pyloricis,  ha  cum  prancreatico  duodenali  (f^^duodena  fu- 
perior  cum  eadem,  quam  nunc  dixi  (^),  arteria  ,  ea  vero  cum  raefentericae  ramo 
pancreatico  {h)) ,  ifte  cum  primo  jejunum  adeunte  inteftinum  ejufdem  trunci  ramo  ( i ), 
hic  cum  ahero,  fic  reliqui  jejunales  &  iliaci  inter  fe  mutuo  {k)  ,  horum  ultimus 
cum  ileocolica  (/),  ifta  cum  colica  dextra  (m)  ,  hsc  cum  media  (w),  ifta  cum  me- 
focohca  (o),  ejus  majores  rami  inter  fe  invicem  (p)  perpetuos  arcus  faciunt,  du- 
dum  mira  induftria  ab  Euflachio  delineatos  (^)  .  Ejufdem  indolis  arcus  funt,  qui  in 
ventriculo  coronariam  dextram  cum  finiftra  (r),  in  manu  ulnarem  &  radialem  , 
tum  fub  cute  &  ligamento  palmari  (j),  tum  in  ofTibus  (?)  tranfverfi  conjungunt, 
&  fimihs  alter  arcus  profundus  plants  ,  quo  tibialis  anterior  in  plantarem  externam 
continuatur  (u) .  Similis  iterum  arcus  facras  laterales  cum  media  (a'),  coronariam 
labii  fuperiorem  (/)  &  inferiorem  {x)  >  dextram  cum  finiftra ,  uterinas  dextras  cum 

finiftris 


Ca)  Duxtrney  Mtmoir.de  TAcad.Roy.  des  Sc3enc.  (n)  Ibid.  t.  u. 

^M^V  ^  ,  <^°)  'b'^-  3-  <5.  5- 

VbJ  Foram.  calvar.  p.  C%.  71.    71.    t.  1.  sg.  t.  a.  (p)  Ibii^.  7-  9-  i5-  I4-  " 

"°*  ^-  °-  (q)  L.  c. 

l1\  ^'^°"'  '^^■^'  ^P'"'  *"^^''-   '"  f^^c.  7.  (r)  Tab.  coEliac.  i 


WJ  Fafcic.  icon.  anat-  3;  Tab.  art.  mefent.  5.  6.          (s)  Fafc.   icon.  6.  T.  3-  e-  *•  X-  &  >«  ^^^-   ^orp 

|.ej  I-afcic.   icon.  anat.  a.  Tab.  coBliac.  i.                    tct.  anter. 

y)   Ibid.  T.  2.  c.  c,  ft)  Ibid.  Tab.  4.  a  f.  ad  44.  &  in  tab.  corp  toi 

\%]   Ibid.  not.  q.  f.  poft, 

(.h)  T.  1.  f.  ^u^)  PjjC^  ^    tab.6.  f.2.  ^.  &  in  tab,  corp.  tot.pof 

^ij  Fafcic.   3.  not.   6.  (x^  Fafc.  4.  H-   5- 

tK)  Eufiach    T.  XXVII.  f.  j.  4.  (y)  Fafc.   3-  Tat.  art.  faciei  K.  K. 

Vl)  Fafc.c.  icon.  3.  i,  2,  ».  (^\  Ibid.  Y.  &  Tab.  corp.  tot.  antef. 

(m)  Ibid.  X.  y.  ^  '                       ■ 


S  E  CT.    I.    ART  ERl  m.  ?? 

nniftris  (a) ,  iliacarum  pofticarum  diverfos  ramos  (^) ,  &  mfra  fcapulanum  (c)  ra- 
mos,  &  tarfeas  utrafque  conjungit.  Sunt  etiam  alu  arcus  ,  uterque  (^)  arcus  djgi- 
torum  pedis  &  manus  in  digitorum  apice  (e) ,  aliique  mnumerabiles .  Circulum  m- 
tegrum  arteriae  choroideae  inofculat£e  efficiunt  (/).  ^  ^ 

Verum  etiam  iftis  conjunaionibus  frequentior  eft  altera  fpecies ,  qus  ht  ramomi- 
liori  trunci  infignioris  cumramo  pariter  minorialterius  grandis  trunci  coeunte.  Ha»c 
fabrica  adeo  vulgaris  eft,  ut  omnino  nulla  in  corpore  humano  arteria  fit ,  qum  cum 
vicinis  arteriis  numerofiSLfurcuIis  communicet ,  qui  ex  eaarteria  orti ,  ^cum  raniis  vi- 
cinorum  trunculorum  conjunguntur.  Omnium  minima;  funt  anaftomoies  arteriarum 
dextrarum  cum  fmiftris  Lingua  ab  incifore  repleta ,  per  mediumdivifa  fuit  m  album 
latus,  rubrumque  Hunter  (^).  Infinita  res  foret  ire  per  omnia,  quare  major  & 
iiluftriora  exempla  delibaffe  fuffecerit.  .  .  , 

Ergo  arteriie  cerebri  profundiE  a  vertebralibus  nats  cum  arteriarum  carotidum  ra- 
mis  pofterioribus  infignibus  duobus  furculis  coniunguntur  (^) ,  quam  unionem //^?///- 
ffi  circulum  vocant.  Brevis  etiam ,  fed  luculentus  ramus,  duas  carotiduni  anteriores 
propagines  (  /"),  &  fimilis  alter  duas  arterias  umbilicales  in  fine  funiculi  (k)  unit. 
Celebres  etiam,  ob  chirurgicos  ufus,  arteriae  funt,  qua:  a  radiali  (/) ,  ulnari  (w?) , 
&  interoffea  pofteriori  (n)  recurrunt,  cumque  variis  artenx  profundas  humen  (  o  )  , 
alteriufque  anaftomotici  humerariae  rami  (/»)  propaginibus  mofculantur .  Neque  de- 
cuerat  obfcuriores  elTe  fimiles  conjunaiones ,  qua;  funt  inter  arterias  a  tibiali  anterio- 
ri  ( (? ) ,  &  pofteriori  (r)  recurrentes ,  &  arterias  articulares  genu  fuperiores  (x)  ,  de 
poplitea  natas.  Infignes  etiam,  certe  frequenter ,  conjuniliones ,  imer  occipitalem  ar- 
teriam,  &  vertebralem,  prope  atlantem    (t)  intercedunt .  ... 

Minores  alias,  aut  nobiliorum  trunculorum ,  aut  nondum  notiHimas  mofculationes 
brevibus  verbis  recenfebimus .  Ergo  in  capite  inter  arterias  cerebelli  fuperiores  &  m- 
feriores  (u) ,  circa  vermem :  inter  ophthalmicas  &  frontales  (x) ,  nafales  (y )  a  ia- 
biali  natas  ,  temporales  (i^),  infraorbitaies  (^<?)  :  tum  inter  infraorbitales  &  buccina- 
torium  ramum  arterise  maxillaris  internje  (b^) ,  &  earumdem  eum  labialibus  (cc)  ana- 
ftomofes  funt  . 

Porro  maxillaris  inferior  cum  labiali  (d^),  &  mentali  (ee)y  auriculares  anteriorej 
cum  pofterioribusrj^),  temporales  cum  occipitaIibus(^<^),  hsecum  vertebralibus  (^/^), 
cervicalibus  (//),  cum  thyreoideis  (kA).  Arteria    meduils  fpinaiis   eum  vertebrali- 

H    2  bus 


(a)  Svvammerdam  miracul.  natur.  T.  i. 

(b)  Tab.  corp    tot.  poftic.  fafc.  4.   not.  f. 

(c)  Fafcic    6.  p.   13.  T.   i.  f.  1.  O. 
Cd)  Fafc.  7.  Tab.  6.  f.  i.  g.  c. 

(e^  Fafcic.  4.  T.  6.  f.  12.  Fafcic   J.  fig.  tf. 
(f)  Fafcic  7.  T.  6.  f.  6. 
(s)  Comment.  p.   jj. 
(h)  Fafc.  7.  T.  I.  (p<p. 
(i)  Ibid.  A. 

(k)  Comment.  ad   praleft.  T.  5.  p.   ».  p.  194. 
(1)  Tab.  corp.  tot.  poft.  dext.  t. 
(m)  Fafc.  6.  T.  6.  »  Tab.  corp.  tot,  poft.  J. 
(n)  Fafcic.   6.  T.  6.  t.  Tab.  corp    tot.  poft.  <r. 
(o)  Fafcic.  6.  T-  6,  %•  Tab     corp.   poft.  r.  t.  u. 
X.  y. 

(p)  Arter.  corp.  tot.  poft.  a. 

(q)  Tab.  arter.  corp.  to».  ant.  Cia.  fi. 

(r)  Tab.  jy.  16, 


19 


(s)  Ibid.  Tab.  ant.  p    P. 

(t)  Fafcic    1.  in  thyreoid.   inf. 

(u)  Fafcic.  7.  T.  a.  prope  C. 

(yi)  Ibid.  n.  11.  p.   52.  Fafcic.  3.  Tab.  faciei    ff. 

(y)  Fafc.  7.  Tab.  4.  f.   1.  Z.   Fafcic.   j.  Tab.   fac. 

{z)  Fafcic.  7.  1.  c.  e.  hh.   Fafc.  3.  1.  c.  y. 

(aa)  Fafcic  7-  Q..  X.  Y.  Fafeic.  3.  ib.  j. 

(bb)  Tab.  corp.  tot.  ant.  t. 

(cc)  Ibid    K.  A. 

(dd)  Fafc.  3.  T.  art.  faciei  Q..  P. 

(ee)   Ibid.  Q..  36. 

(ff)   Ibid.   11.    23-  A. 

(gg^  Ibid.   p.   18.  not.  14. 

(hh)  Fafcic  8.  p.    58.   59. 

(ii^  Fafcic  8    p.  59-  Fafc.  ».  not.   h, 

(kk)  Fafc.  i.  ibid. 


6o  L    I    B,        IL        V    A     S    A.        ^ 

bus  (a),   thyrcoideis    inferioribus  (b),  cervicalibus    aliis  (c),  intercoftalibus  (4)^ 
iumbaiibus  (e) ,  facris  hteralibus  (/)  ,  coccygeis  (g)  varie  conjuoguntur . 

Ita  in  collo  8i  trunco  corporis  humani  huc  refero  conjundiones  thyreoidearum  in- 
feriorum,  &  fcapularium  (/j):  Arteriarum  mammiE  ex  diverfis  truncis  natarum  in- 
ter  fe  (>)'•  m-ammariarum  cum  thoracicis  externis  (k),  8c  intercoftalibus  (/):  ea- 
rum  cum  thoracicis  externis  (m),  epigaftricis  («),  lumbalibus  (o) :  rnamniariaruni 
cum  epigaftricis  (/>),  qux  unio  immerito  majorem ,  quam  alia;  etiam  infigniores  ana- 
ftomofes,  famam  obtinuit,  neque  redle  pro  invento  praecipuo  Jo/e/>>^/'  Exupsrii  Ber- 
iittl,  viri  aliena  laude  non  indigni ,  citata  eft  (^),  cum  adeo  dudum  &  in  vuigus 
»ota  fit . 

Deinde  in  eodem  corporis  trunco  phrenicaa  cum  ramulis  fubclaviarum  (r),  cum 
snammariis  (s)  ,  cum  lumbahbus  (t  )  &  intercoftalibus  («),  cum  hepaticis  ,  cum 
alterni  trunci  furculis  (x) :  intercoftalis  fuprema  a  fubclavia  nata  cum  iis  intercofta- 
libus,  quas  aorta  generat  (/),  &  cum  bronchialibus  (^);  hae  cum  thyreoidea  infe- 
riori  (aa),  cum  cefophageis  (bb) ,  cum  pericardiacis  (cc),  cum  coronariis  (dd)  ,  cum 
pulmonalibus  (ee)-^  fpermaticaz  cum  inteftinalibus  (j^),  epigaftricis  (^) ,  hypogaftri- 
cis  (hh),  uterinis  (/'/),  hepaticis  (kk):  epigaftric^  cum  uterinis  (//);  veficales  cum 
arteriis  penis  (mm)  aut  clitoridis  (nn)\  inteftinales  attteriores  &  pofteriofes  inter  fe 
invicem  (oo)  in  convexitate  inteftini ,  cum  hsmorrhoideis  mediis  (pp) ',  facrai  latera- 
les  inter  fe  invicem  (qq)  omnino  uniuntur.  Sic  dextra  arteria  penis  aut  clitoridis 
cum  finiftra  (rr),  facrae  cum  ifchiadicis  (//"),  lumbales  cum  facris  (tt)^  cumqueilio- 
lumbali  (««),  &  cum  abdominali  (xx),  ifchiadicaj  cum  arteriis  circumflexis  a  femo- 
rali  natis  (yy),  iliaca  pofterior  cumiifdem  (^^  obturatoriae  cum  femoralibus  (^^^) 
^naftomofes  habeat . 

Ite* 


^ 


■J«<W»»''  l*" 


ia)  Tab,  art.  med.  fptn.  ant.  &  pt)ft. 
(b)  Tab.  art.  thyreoid.  inL  2.  &    tab.  med.  fpin. 
ant.  K.  poftic.  3. 

(O  Tab.  art.  mcd.  fpin.  ant.  Q.  1.  m.  n.  r.  poft. 

f.    X-    4^ 

(d)  Ibid.  ad  varias  non  onanes  tamen  coftas. 

(e)  Ibid.  86.  91.   94'  97-   101.   105. 
Cf)   Ibid.    107.    108,  11  j.  114.    115.  119. 
Cg)  Fafcic  4.  T.   3    o    p.   not.    y.   11. 
00  Fafcic.  6.  T.  II.  f.   1.  1.  f    6. 

Ci)   Ibid.  T.    I.  m.  n.  o.  p.  q.  r.  s.  t. 
(.k)   Jbid.  OE.  o  ,•   1.  p.  0  :   3   E   :  4.  Mv.  «  :  7- 
KK  •'  >^  8.  9-  yy  •  12.  pp  :   13. 

Ci)   14-  (p:   J5-  X  '■  ^°  "^  '     *!•  «  **  '    *3'  ®' 
34.  A:   iS-  A. 
Cm)   Ibid    n.  1.  «  F.  5.  »  &c, 
Cn)   Ibid.  n.  46.  $.  4*.  "^-  43- 
Co')  Ibid.  a  43.  il  43. 
CpD    Ibid.   30.  30.  45. 
(q)  Interpretation  de  la  nature   p.  173, 
Cr)  Fafcic.   3.  Tab.  art.  peft.  not.  7. 
Cs)  Fafcic,  6.  p.  8, 

CtD  Fa<"cic.  3.  Tab.  art.  ren.  &  phren.  p.  55. 
Cu;)  Ibid. 
(x:»  P.   54. 

Cy)  FafciG.  8.  &  Tab.  art.  thyreoid.  anter.  m  faff,». 
Ci)  Ibid.  &  fafc.  3.  p.  36. 


Caa)  Ibid. 

Cbb)  Fafcie.  8.  p.  »1. 

Ccc)  Ibid. 

Cdd)  Fafcic.   3.  p.  3*.  ^afci».  8.  p.  ai. 

Cee)  Fafcic.  3.  p.  37- 

Cff)  Fafcic.  3.  hift.  art.  mefenter.  p.  48. 

Cgg)  Fafcic.  4.  in  hiil.  ejus  art.  ., 

Chh)  Secundum  duftum  deferentem . 

Cij)  Fafcic.  4.  in  hift.  art.  uteri  . 

Ckk^  Fafcic.  8.  p.  33. 

Cll)  Fafcic.  5.  p.  8. 

Cmm>  Ibid.  not.  i».  16. 

(nn)  Ibid.  Tab.  1.  t- 

Coo)  Fafcic.  3.  p.  48. 

Cpp>  Faftic.  4.   not.    17.  Tab.   eorp.    hum 

P*  37- 

Cqq>  Fafcjc.  4.  Tab.  s- 

Crr)  Fafcic.  4.  not.  19. 

Css>  Ibid.  in  hift.  art.  ifchiad 

Ctt)  Fafcic.  8.  p    71. 

Chu)  Ibid.  fafcic.  4.  not.  8. 

(xx>  Fafcic.   j.  p.   9- 

(yy>  Tab.    corp.    hum,    poft. 
Fafcic.  4.  nnt.  11.  Fafcic.  5.  t. 

(iz)   Ibid    t.  VIII.  ^.  e.  v:. 

Caaa)  Fafcic.  4.  "ot.  g.  fafc.  S»  t.  II. 


not.  il. 


fifi.    i 
III.  J. 


poft. 


p.    q.  r,  s. 


S  E  CT.    I.    A  R  T  E  R  I  ^.  .  f^ 

Iterum  tibialls  pofterior  variis  locis  cum  anteriori  (a) ,  &  cum  peronea  {o) ,  epil- 

eue  diverfi  rami  inter    fe  (0;  tum  peronea  cum    tarfea  a  tibiali  antica   nata  ( ^ ) , 

cumque   plantaribus  (O;  arteria  plantas  variorum  truncorum  mter  le  (/),&:  cum 

arteriis  tarfi  (^)  infinitis  modis  conjunguntur  .  .  -    / /,  > 

In  brachio  majores  anaftomofes  funt  fcapularium  mfenorum  cum  lupernis  (  ^  j , 
inferiorum  inter  fe  invicem  (/*);  circumflexarum  pofteriorum  cum  profundis  ( /^  )  ; 
interoffesE  pofterioris  fuprems  cum  infima  (/);  ejus  mfims  cum  arterus  digito- 
rum  (m),  cum  ulnari  arteria  (n)  &  radiali  (o),  digitalium  internarum  &  externa- 
rum  inter  fe  (/>>,  &  alis,  innmnerabiies ,  quemvis  ledarem  fatigaturs  ,  li  in  unam 
paginam  conjicerentur.  ^  \ 

in  minoribus  ramis  inofculationes  adeo  frequentes  funt ,  ut  eas  enumerare  trultra 
fufciperemus .  Certe  plurimis  in  corpore  humano  locis,  m  membranis  omnibus ,  m 
mufculis  omnibus ,  in  corde  (  ^  )  ,  in  utero ,  in  ovariis  (r) ,  m  ^landuhs  congloba- 
tis  (j),  in  pulmone  arteris  retia  efficiunt,  celebratum  a  Malpighio  {t},  a  Lau- 
rentio  Bellino  {u)  nomen .  Nempe  trunculus  arteriofus  quilibet  bifurcatus  utroque 
fuo  ramo  ahis  furculis  vicinarum  arteriolarum  fe  immittir,  ut  in  tota,  quam  late 
patet,  pia  membrana  cerebri,  aut  in  integro  pcriofteo  humen  {x)  femarilve  (y)., 
Eullus  fit  ramulus ,  ad  quem  ex  omni  alio  ramulo  eius  membranae  hbera  via  non. 
fit.  Varias  horum  retium  figuras  ad  Lib.  VII.  difFerimus,  quo  de  fecretione  age- 
tur.  In  vifceribus  alia  (;^)  fere  fabrica,  ramique  arterio;fi  magis  paralleli ,  aque  raii.. 
tuo  nexu  hberi  incedunt ,  neque  perinde  arteriolx  vicinis  arteriohs  molcuiantur  5. 
cxemplo  renum ,  henis ,  corticis  cerebri :  fed  de  iftis  eodem  loco  agetur  . 

§.  XXII.  Fines  .  I.  Vena, 

Supereft,  ut  arteriarum  ,  ie  quibus  hai^enus  eglmus  ,  fines  oftendamus  ultimos  ? 
Tarii  autem  ii  funt,  eorumque  alii  aliis  evidentiores .  Primus  &  frequentiliimus  eit , 
quo  arterise  in  venas  continuats  mutantur.  Hac  terminatio  antiquis  medicis  pene 
ignota  fuit,  cum  venas  inter  &  arterias  fgongiofum ,  &  compaflum  fanguinem  inter- 
pofuerint ,  in  quem  fanguis  arteriofus  efFunderetur .  Hoc  iruptpxO-t^^  ab  Erajtjlratt  {&- 
£latoribus  {aa)  fcholae  abfque  ulla  refragatione  receperunt .  Hepar  totum  quafi  fan- 
guinem  congelatuni  effe  ^yet^ivoxed:  (bb)^  &  altera,  renes  fimiles  effe  uifiuxaTijcc), 
Galenus  innumeris  locis  ea  voce  ufus  eft,  de  jecore ,  pulmone,  rene ,  hene  (dd)  ^ 
ahis  vifceribus.  Non,ideo  ignorabant  veteres,  ab  arteriisin  venas  fanguinis  com- 
°  mer- 


Ca)  Fafcic.   5.  p.  19.  &c.  In  darfo  t.  VI.  In  pede  t.  ^.  f.  I.  ».  &  »«  ^ab, 

Cb^  Ibid.  p    58,  Tab.  corp.  tot.  poft.  fin.  48.  corp.  anter.  &  poft. 
CO  Tab.  corp.  tot.  ant,  H.  M-  E.  Cq>  RuiTch  Thefaur.  4.  t.   III. 

Cd)  Ibid.  t.  IV    K  t.  corp.  tot.  ant.  x.  CO  Fafcic  anat    a.  tab.  uteri . 

CO  Ibid    t.  VI.  f.    1.  J  c.  Tab.  corp.  tot.poft.s8.         Cs)  Kuylch    in  figura    ad-  Epiftolam    de    glandi»!. 

Cf)  Ibid.  tab.  corp.  poftic.  dextr.  fabric.  adjefta  . 
(jO   Ibid.  t.   V.  d.  4j,  y.  Ct^  De  pulmonib. 

Ch)  Fafcic.  6.  tab.z.  Z.  b.  dift.tab.  corp.  tot.  poft.  Cu^  De  ferment.  &  gland.  Frop.  J». 

dextr.  3.  a,  Cx)  Fafcic.  anat.  6. 

Ci!)  Ibid    jn  f.  I.  &  1.  tab,  corp.  poft,  m.  Cy^  Fafcic.  5.  p.  1». 

Ck)  Ibid.  t.  VI.  1.  q.  Cz5    B<!ethaave  praleft.  t.    II.  p.  13. 

CO  Ibid.   p^.  2.  tab.  corp.  poft.  dextr.  k.-  t.  Caa>   ^pud  Galenum  admjniftr.  anat.  I.  6.  Cif.   5. 

im)  Ibid.  p,  &c.  &  in  tab.  corp,  poft.  dextr.  fbb)  Curat.  acut.  1.  a.  c.  6. 

Ca)  Ibid.  A.   B.  tab.  corp.  poft.  4.   7,  (  c)  Ibid.  c   9- 

Co')  Ibid.  D.  tab.  corp.  poft.  4.  5.  ^  i>,5  Method.  sncd.  I.  19, 

Cf)  ia  vo!a  T.  qiiinti  fafcic.  ^uiata   51.    53.  54* 


52  L    I    B.        II        V    A    S    A. 

mercium  intercedere ,  eoque  evadebant  medici  de  Erafiflratt  fchola,  quoties  in  vi- 
vis  animalibus  de  incifa  arteria  fanguinem  confeftim  effluere  Galenus  objiciebat  {a), 
Sed  &  ipfe  minime  iftam  vaforum  communionem  negabat ,  iSc  phlegmonem  a  fan- 
guine  ex  venis  in  arrerias  elapfo  explicabat  {b) .  Neque  multa  addiderunt  recentio- 
res  fcriptores ,  aut  Bauhtnus  (c)  ,  aut  M.  tAureltus  Severinus  (^,  quando  vafa"cor- 
poris  animalis  ubique  anaftomofi  conjungi  docuerunt ,  nonfatis  manifeftis  experimen- 
tis  ufi.  Soiebant  autem  in  hepate,  fatis  ruditer  excarnato ,  ejufmodi  anaftomofes 
oftendere  (e)  ,  craffafque  etiam  arteriarum  &  venarum  conjundiones  ,  tanquam  rem 
certam  recipere,  quales  funt  rami  venofi  arterifEi.43oft  fanatum  aneuryfma  tranfver- 
fim  inferti  Joannis  Rlolani  (/) ,  aut  communicationes  illas  confpicu^  arteriarum 
venarumque  fpermaticarum ,  _a  Leale  Leali  propofits  {g)  ■>  Cromwello  Mortimey 
confirmatse  (^),  ab  lAlbino  (/)  nobifque  {k)  rejeda;.  .Contra  optimus  Harvejusy 
difficilis  ad  ea  credenda,  quze  non  videbat,  anaftomofes  fenfibus  patentes  arteriarum 
&  venarum  dari  negavit  (/),  &  fanguinem  vafa  inter  utriufque  generis  effufum  Jo, 
Pecquetus.,  Harvejanorum  experimentorum  imitator,  retinuit  (m) .  Proxime  ad  eani 
jBtatem  Georgius  Ent.,  etfi  perinde  fatebatur,  non  poffe  manifeftas  has  arteriarum 
venarumque  anaftomofes  oftendi  (w) ,  negavit  tamen  fpatium  inter  arterias  venafque 
medium  dari  (o),  &  liquorem  arteris  injedum  per  venam  &  cito  &  libere  tranfi- 
re  vidit  (p),  addidit  etiam  hypothefin  ,  arteriam  in  venam  obiique  ita  fubire  ,  ut 
vena  fub  infertione  pauio  ultra  in  uncum  producatur  (q) . 

Primus  continuitatem  arteriarum  cum  venis ,  microfcopii  ope,  in  ranje  vefica  uri- 
naria  manifefto  vifam  ,  confirmavit  Marcellus  Malpighlus  (r).  Deinde  Edmundus 
King  parenchymatis  loco  mera  vafcula  in  vifcerum  carne  recepit ,  propriis  experimen- 
tis  ufus  (s),  Ruj/fchius  vero  fanguinis  in  fpongiam  arteriarum  finibus  circumpofitam 
effufionem  experimento  refutavit,  quo  conftat ,  febum  in  cellulofam  telam  elapfum 
in  maffam  informem  confundi ,  qualem  ipfe  poft  felicem  repletionem  non  reperiebat. 
Deinde  non  fieri  poffe  monuit  ,  ut  filo  continuo  febum  ex  arteriis  in  venas  tranfeat, 
fi  fpatium  fpongiofum  intercederet ,  in  quod  potuiffet  fe  diffundere,  Idem  adjecit(0. 
Pofterioribus  tamen  experimentis  bonus  fenex  tantum  tribuit,  ut  fanguinem  iterum 
halitus  modo  in  tomentoiam  partium  corporis  animalis  fubftantiam  diffundi  perfua- 
deretur  (u), 

Non  ideo  parenchymatis  caufa  deferta  fuit.  Nam  Joannes  quidem  Mafow  (  x) 
hadenus  eam  ornavit ,  ut  arteriam  in  veficulam  definere  fcriberet  ,  a  qua  vena  ori- 
retur.  Eam  hypothefin  receTpk  Jofephus  Duverney  (y),  &  paalo  aliter  G.  Chrt/io» 
phorus  Schelhammer  (i^)  ita  reformavit  utriufque  generis  vaforum  anaftomofin  ,  ut 
per  foramina  qusdam  tranfitus  liber  effet ,  quaie  illud  inter  ut^amque  cordis  auricu- 

lam 


Ca')  Quod  fanguis  jiatura  in  arter.  contineatur .  (p)  P.  145.  in  vena  axillari  . 

Cb)  De  ufu  parc.   1.  6.  c.  17.  (q)  P.    150.   151. 

(c)  Theatr    anat.  p.  48.  (r)   In  Ep.  1.  de  pulmonib. quse  anno  \66i.  pro- 

Cd:;    !n  Anatome  Phocje  ,  diit  . 

(e)  /.  Caffsrius  in  tab.  8    lib.  8.  f.  a.  G.  (s)  Phil.  tranfaft.  n.   18.    anni  \666.  &  yi. 

(f)  Refponf   ad   Hirvef  p.  53.  ( t)  Epift.  anat.   3.  p.   i8 

C?)  nsgA  anripyLoiTi^ovrm  Q pyuym  .  (u)  Thefaur.  4.    n.  96.   fin    thefaur.  (5.  fub  finem. 

(h;   Phil    tranf,  n.  415  thefaur.    10.     n.  35     thefaur.  max.   n.    19.   il^.     Ad- 

(i)  Apud  C\.  Moers  in  difp.  de  nutritiont ,  verf.  i.  n.  6.  1.  h.  8.   Epift.  probl.  16. 

(k)  Comment.  Boerh.  t.  5.  P.  j.  p.  a8i.  C^)  Oper.  omn    be!g    ed.  p.  307. 

(1)  Difs    2    p.  204,                    '  (y)  Memoir    de  1'  Acad.    des    fcienc.  avant  16^9. 

(m)  Cifs    anat.  c.   5.  t   i,   p.  a8i.  Exemplimi  lienis  &  pulmonis  excjtat. 

Cn)  Apolog.  pro  cir«ul,  fang.  p.  ^tfa.  C^)  Phyfiolog.  p.  i6y   171. 


(o)  P,  149. 


SECT.    LARTERim.  ^^ 

lam  celebemmum  eft,  quod  ovale  dicitur.  Theodorus  etiam  Kerkrmg  {a)  ,  fruitra 
Ruyfchianis  ufus  py^parationihus  ,  ob  flatum  ex  artenis  m  venas  non  tranfeuntem 
continuitatem  horum  vaforum  rejecit.  Sed  etiam  Stahlms  {b)  cellulofa  fibrarum  m- 
terliitia  inter  arterias  venafque  reftituit  ,  in  quibus  aut  ftagnaret  fanguis ,  aut  certe 
lente  transflueret ;  uti  ex  ufu  foret  anims  ,  qu^  eas  fibras  fuo  arbitrio  regeret :  ira 
fien  ,  ut  modo  majori  copia  fanguis  tranfmittatur  ,  modo  parcms  tranfeat ,  uti  ani- 
ma  aut  laxet  ea  intervalla  aut  adftrin^^.at  .  Eam  hypothcnti  non  dudum  Joannes 
Junker  (c)  eo  in  primis  argumento  confirmavit,  quod  ck  ea  fabrica  varia  corporis 
animati  pboenomena  facilius  exponantur  .  Verum  etiam  mehor  omnmo  anatomicus 
Joannes  Bohn  (d),  cum  vidifTet  liquorem  arterrae  impulfum  m  venam  npn  redire, 
&  poros  cellulafve  mufculorum  prius  replere  ,  ad  parenchyma  rediit  :  eademque 
Joanni  Baptifice  Senac  (e)  ratio  perfuafit,  ut  intervalla  aliqua  admitteret.  - 

Ediderat  tamen  interim  ^ntonius  van  Leuwenhoeck  epiftolas  fuas,  poft  quas  non 
videbarur  dubio  locus  fore.  Illireratus  nempe  homo,in  ufu  vero  lentium  vitrearum 
peritiffimus,  &  eo  magis  perfuafurus ,  quo  minus  erat  ipfi  hypothefium,  quas  orna- 
ret,  in  pifcibus  ,  aliifque  aquaticis  animalibus  ,  pellucida  cute  obdudi^s  ,  manuelto 
vidit,  arterias  venis  continuari  ,  &  quidem  ,  in  caudis  pifcium  potntimum  ,  mcur- 
vatam  arteriam  in  venam  abire  ,  qusE  contrarlo  dudu  verfus  cor  redeat  :  ^  efie  yero 
ejufmodi  arteriolam  unius  ( f)  globuli  fanguinei  alias  capacem ,  alias  duorum,  trium- 
ve  {g).  Hanc  conjunaionem  arreriarum  cum  venis  ipfe  etiam  m_  cobitide  aculeata 
vidi  {h).  Alter  modus ,  quo  arteris  cum  venis  conjunguntur  eft  ejulmodi  .  Arteria 
vens  fere  parallela  decurrit,  in  caudis  enim  pifcium  ipfe  officuforum  iitus  vaiorum 
iter  definit.  Ab  arteria  ramuli  exeunt,  iterum  unius ,  duorumve  globuiorum  latitu- 
dine,  qui  in  venam  inferti  (?)  ,  per  eam  globulos  fuo  yerfus  co-r  revehunt,  aut 
plures  etiam  arteriolae  in  unicam  venam  confluunt  {k).  Etiam  hoc  genus  anaitomo- 
feos  in  ejufmodi  animalibus  vidi  (/).  Similia  viderunt  CI.  mn  Joannes  Bernoul- 
lius  (rn)  ,  Guil.  Covnj^^er  (n),  Marcellus  Malpighius  (o)  ,  Stepoanus  Hales  (p)  , 
Henricus  Baker  ( ^ ) ,  &  tot  alii  egregii  in  experiendo  viri  ,  ut  omnia  expenmenta 
repetiifle  fupervacaneus  labor  fit.  ,  .... 

Cum  praeterea  magis  atque  magis  ars  replendorum  canalium  corporis  animalis  m- 
notefceret  ,  etiam  ad  continuitatem  arteria^um  cum  venis  ftabiliendam  expermienta 
fada  funt.  Nempe  oleum  terebinthinae  ,  febum  ,  cera  ,,  faepe  etiam  aer  &  aqua  fa- 
cile  &  iceieriter  fere  in  omnibus  corporis  partibus  in  -venas  trahfeunt ,  fi  arteriis  m- 


(a)  Spicne«.  obf.  8.  (h)  Second  Memoire  fur  le  monvement  du  fang 

(b^  In   Hiiloria  temperamentorum  ,    difs>  de  mo-  Exp.  61»  63.                                            c                o      e 

tib-us   humor.   fpafmodicis,  Mechanifmo    motus  pro-  0!)  Leeumenhoeck    t.    TI.    p.   178.  f    l-    p-    iSj-   *• 

greffivi  fansuinis.  14.   p.   185.  f   15.  p.    180     f.  16.    17-    t.  I!I.   p    52;. 

(c)  Confpeft.   Phyfiolo^.  p.  184.  &  ic    p.  123.  f.  7.  Ccwper    in     append.    ad    Btdloi 

(d)  Diff,  de  hseraoptyf.  p.  17.  Circul.  anat.  phy-  anat.  t.  3.  f.  4.  5.  Chefelden    I.  c.  Rales  hsemailat. 
fiolog.  p.   99.   100.                                                              .  f.  5S. 

Ce)  Effays  de  pbyEque  edit.   1735.   p    4<5o.  (k)  Leeuvoenhoeck    t.    i.     p.    l^l.     t.    3.    p.   119. 

(O  Arcan.    najur     dsteft     five    operum    omnium  Baker  p.   121.  t.  X.  f.   i- 

latine    ediJorum    t.  II.   p.  \6o.  f.  A.  B    C.    p    i(58.  0)  L    c.  Exp.   $9    ^^-  ^3« 

f  10.  conf    etiam   1S3.   i8j.    &  in  continuat    arca-  (m^  De  nurrUione  n.  8. 

Rorugi  naturse  ,  five  tomo  opernm  3.  p.  32.  110.  f.  C")  L-  <=•    &  in.Phil.   tranfaft.    n.    185.   in    pul- 

I.  Adde  G.  Cois/per    in   phil.     tranf     n.  180»  f.  45,  mone  ranns  , 

app.  ad  Blcll.    t.  3.    f.  4.    B.iker    microfcope    made  (0)  Poftbum.  p    123. 

eafy  p.   1 24.    116.  536.  t.   lo.  f,  1.  (p)  Anjulos  ,  quibus  arteriolas    in  venas    inferun- 

Cg)  A.  V.  Leeuwenhoeck  t.  a.  p,  175.  177.  tur ,  reftos  fuiffe  addit  hseraaftatiks  p.  15».  151. 

f.  I.   183.  t.  3.  p.  116.  Com^er  1.  c.  Chfeide»  m&U  Oi)  1«  «• 
ff  human.  bdd.  t.  30.  f.  3.. 


^  L    I    B'        IL        V    A    S     A. 

ie£la  fuerit.  Ita  R^^^i^y^is  de  Graaf  in  capite  &  crure  expertus  ed  ,    liquoribus  co- 
loratis  &  cera  u fus  (c?) .  In  arteriis  renis ,  pulmonis,  femoris  connrmavk  C    Bart/jo^ 
\tnus  (^),  csBterum  defenfor  parenchyraatis  {c)  ,    in  rene  Bo'rnhis  ,   &  in  mufcu- 
Jis  (\-/)  ,    i«  iiene  Borrkhlus  {e*)  ^  in  pulraone  Fietijfenhis  (/*)  ._Ex  aDrta  in  ve- 
nas  mefentericas  ceram  urfit  Godofridus  B'd!oo  (^)  ,    ex    carotide  m  fmus  cerebri  , 
quod  facile  eft,  FlenCjens  (//)  .    In  brachio  cera  arteriis  impulfa  circulum  obiit  ,  & 
in  venas  rediit  ,   adeo   manifefto  ,    ut  arteriarum    venarumque  confiaia  adparerent  , 
Morlando  tefte  (/);  ea  vero  felicitas  pene    nimia   eft  ,   cum   miniracK  arteriols  uni 
duobufve  globulis  rubris  pervis  segre  oculo  fe  oiferant.  In  liene,  pene ,  pulmone  fa-- 
ciie  ^ucceffit  cersc  circuitus  Guilielmo  Cowpero  (k)  ,    tum    etiam  in  hepate ,  _ut  ex 
vena  portarum  ,    &  arteria  hepatica  cera  in  venam  cavam  tranfiret  (/)  .    Friderica 
Ruyfchio  hic  eventus  adeo  famiiiaris  fuit ,   ut  rarius  eum  recenfuerit  (w) .  Inter  di^ 
ficultates  certe  penitifTimaj  repletionis  eft ,  quando  hoc  aufugium  injedlo  liquori  pa- 
tet,  &  venas  pariter,  ut  arterias  ligare  oportet  ,  ne  ea  via  fugiturae  cers:  fjperfit  . 
Ex  vena  portarum  in  venam  cavam  lac  urfjt   J.  God.  Bergerus  («)  ,  &  alii  ciari  ,(p) 
viri  (p),  idemque  experimentum  patrui  repetiit  III.  Archiater  Britannicus  \,Samuel 
de  Berger  (^)  nofter   olim    amicus  ,    tum  01.  Berrichius  (r*) ,  In  rene  fattum  eft  a 
Theodorx)  Craanen  (j),  J.  Lud.  ^pino  (O  ,  &   ni.  Walthero  (w),  qui  idem  paren- 
chyma  motumqiie  tonicum.  Stahlii  refutavit  {x) .  Ex  arteria  menfenterica  hommis 
invenas  alterius  quidem  iateris  &  portas  argentum  vivum  transfudit  i^ieu(]enius  (/% 
m  IJene  GuiHelmus  Stukeley  (  r)  •    In    puimone  &  mefenterio  expertus  eft  F.  Boif- 
Jler  (^aa).  Ubique  in  corpore  humano  ,  &  in  omnibus  vifceribus  ex  arteriis  in  foda. 
Its  venas  injedios  liquores  tranfire  confirmavit  Georgius  Frid. Francus  (hh)-\  Ex  tota 
undique   aorta   m   venam   cavam    matefiem    ceraceam    penetralTe    vidit    A  Kaauvv 
Boerhaave  (cc) .  Columna  undecim  pedum  fecit  ,  ut  aqua  totius    bovis  corpus  reple- 
ret ,  &  ex  arteriis  per  venas  rediret  {dd)  ,   cum  prius  idem  ^uBor  vix  tranfire  fcri- 
pfiifet  (ee)  .  Ego  vero  plurimis  experimentis    fere  in  omnibus  vafis  corporis  humani 
«amdem  facilitatem  expertus  fum  ,  maximam  vero  in  rene  ,  cerebro  ,  menfenterio, 
pulmone . 

Etfi  hsc  valde  raanifefta  funt  ,  videndum  ^  eft  ,  an  rede  contraria  fententia  Cl. 
viris  fteterit.  Et  Bohnius  primo  hoc  ratiocinio  ufus  eft,venis  injedium  liquorem  in 
arterias  minime  penetrare  (ff).  Poffemus  contraria  experimenta  adducere,  etiam  nu- 

perum 


(a)  De  ufu  fiphonis  p.  S3i-  SJi- cperum  omnium.  (p^  De  admin.  anat.  p.  31. 

Cb:)  Method.  demonftrat.  anat.  Cq)  De  tranfitu  fanguinis  per  minima  p.  7. 

(O  Specim.  anatom,  p.  83.  Cr*}   Cent.  4.  Ep.  17.    Aere  inflato    in    coehacam 

(d)  Circul.  anat.  cecon.  p.  100.  loi,  venam  portarum  &  cavam  replevit. 

(e*)  Apud  Bartholinum  centur.   4.  n.   17.  Aer  ex  (s)  De  homme.  p.  dSj. 

cceliaca  in  venas  lienis  tranfiit  .  CO  Fafcic.  difput.   p.  129. 

(f*)  De  la  firufture  des  vifceres    .    Argento  vivo  (u)  De  fecret.  p.  18. 

uf^s  eft  .  Cx)  De  acceler.  &  retard.  fang.  n.  13,  feqq. 

(g)  Aoud  Bloemsftifn  adminift.  anat.  p.  7-  Cy)  Trairfe  des  liqueurs  p.  177- 

(h*)  De  !a   ftrufture  des  vifceres.  (z)  Of  the  fpleen    p.  17.    SoJum    hunc    eventum 

(i)  Phil.  tranfaft.  n,   183.  adopto  ,  minime   recepturus    miram    ejus    venarum 

(k)  Phil.  tranfaa.  n.  %%o    183.  fabricam ,  qua  arterias  tubulo  fuo  comprehendunt  . 

(1)  Ad    t,    38.    f.    s-    anatomes    Bidioiana    ,     &  (aa)  Trait^  de   rinf^ammat.  p.   iis- 

risuffens  de  la  ftrufture  des  vifceres ,  (bb)  In  toto  hbelio   ,  qui  infcribitur  anaftomofis 

(m)  Ep    3    de  arteriis  intercoftalibus  .  retefta  . 

(n)  De  natur.  human.    p.  88.  aii.    Idem  experi-  (cc)  De  perfpir.  n.  550.  551, 

inentum  fecit  rieufTens  1.  c  ut  argentum  vivum  ex  (dd)  Philof.  exper.  p,  84,  91.  &£. 

ccehaca  in  cavam  ^  portarum  venam  penetraret .  (ee)  Haemaftat,   p    144. 

(o)  Negot.  cfiolepojefeos  n.  u.  01)  L.  c,  p.  100, 


J^  E  CT.    I.    A  R  TE  R  I  ^.         ^  65 

pernm  lil.  Chrijlophoyi  Jacobi  Tre^vv  (a)  ,  qui  argento  vivo  in  duLlum  thora- 
cicum  infufo  ,  repletis  veois  cerebri  ,  etiam  arterias  piiE  matrisrepleri  vidit  .Et  ego, 
Hsqus  femel,  ex  vena  portarum  ceram  ,  quam  verfus  inteftina  impuieram  ,  vidi  iii 
arterias  mefentericas  tranfiiiTe  :  in  henaticam  verq  Vieujjens  (  l^*  )  Sc  G.  v,  Siv'c- 
ten  (c) .  Verum  in  univerrujn  venoue  injediones  minus  re6le  fuccedunt  ,  neque  po- 
teft  perinde  magna  vi  fipho  urgeri .  Si  enim,  ut  in  arteriis  fit ,  magno  trunco  tubu- 
lum  immiferis  ,  refiftuM  valvula; :  fi  in  parvam  venam  fiphonis  canalem  illigaveris,* 
impecum  exiguum  adhibere  licebit .  Infinitae  etiairi  venarum  anaftomofes  iiquorem 
furantuF,  quemcunque  injeceris  ,  &  deniqne  arterias  minimas  denfiores  raagis  refifte- 
re  probabik  fit . 

•  Aitera  ohjedio,  qu«  repetitur  a  liquore  in  cellulofam  telam-effluente,eaquidem 
unice  vera  eft  de  aqueis  liquoribus  nimis  t^nuibus,  de  ichthyocolla  in  frumentifpi- 
ritu  foluta  ,  aut  de  adipe  porcino  calente,  auc  denique.de  febo  nimioimpetuimpul- 
fo  .  !dem  vero  vitium  frigidiufculo  oieo,  aut  ctxx  copia  addita  ,  &  fublata  nimia 
in  adigendo  embolo  violentia ,  facile  evitatur,  ut  per  venas  redeat,  quidcunque  per 
srterias  impuleris  Prior  autem  iile  eventus  unice  oftendit ,  facilem.  ex  arterhincel- 
iuloram  telam  viam  effe.  Addi  vero  ex  jSoer^^^T;/o  poffet ,  quam  materiem  iRM//c/^/«i- 
pro  effufa  inque  maculas  congefta  habuit  ,  eam  omnmo  veros  penicillos  vaforuin 
exhalantium  febo  colorato  plenorum  fuiffe  {d).  Sed  vere  tenues  iiquores  exire  du- 
bium  non  eft  .  Multo  vero  minus  probabile  eft  Stephani  Blancard  (e)  commentum, 
nuper  non  fine  mea  admiratione  a  Celeb.  Viro  (/)  receptum  ,  qui  fanguinem  ex 
ulijmis  arteriis  in  mufculares  fibras  exire  ,  per  eas  demum  in  venas  redire  fcripfit . 

Si  porro  addideris ,  in  animalibus ,  quorura  vafa  nudo  oculo  ufurpari  poffunt  ,  & 
in  quibus  manifeftam  continuitatem  utriufque  generis  perfpicimus  ,  nihil  quidquatn 
adparere  fpongiae ,  cellulofi  textus,  aut  opaci  cujufcumque  medii  fimile  ,  quodfehis 
vafis  interponat ,  aut  iifdem  circumfundatur,  pariter  credo ,  cum  niu/irfhushujus  fx- 
culi  Viris  (g)  pene  omnibus  ,  parenchyma,  interje^lum  adveheatibus  &  revehenti- 
bus  vafculis ,  tuto  repudiari .  Effe  vero  etiam  poft  penitifTimam  repletionem  pluri- 
mum  fuperftitis  carnis  in  vifceribus  ,  quse  nullum  tin(9um  liquorem  recipiat  {h)  ^ 
fatis  novi ,  {\vt  cellulofa  tela  fit,  qusE  alba  manet,  five  minoris  generis  vafcula,  in 
quar  nulla  crafTior  materies  penetret  (/). 

Singulares  com.municationes  arteriarum  &  venarum  hoc  loco  dimlttimus ,  in  qui- 
bus  ampiiiTmise  vense  ,  arteriolse  exigu^  funt ,  ut  in  placenta  (k)  uterina  ,  aut  alio 
modo  minima  vafcula  a  vulgari  fabrica  recedunt . 

CzEterum  minima  haec  vafa,  in  quibus  fanguis  de  arteriis  in  venas  tranfit ,  utique 

tenera  funt,  peliucidiffima ,  nudo  oculo  minime  confpicua  (/)  ,    neque    microfcopio 

promta  vifu  ,    venas  enim  facilius  videas,  quaj  unicum  globulum  vehunt  ,  quam  ar- 

terias.  Membranas  tamen  utique  habsnt,  etfi  nuUas  habere  ex  vulgari  phoenomeno 

Haller  Phyfiolog,  Toryt.  I,  I  perfua- 


CO  CofT.merc.  Noric    1739.  hebd.  3^.  Herm-  Boerhaave .,  aliique  . 

(b*)  Loc.  cit,  (h)  Perfoons   de  morbis  vetularum  ex  III.  Albini 

(cj  T.   3.  comment.  p.  82.  prseceptis  . 

Cd)   Pralea.  t.  i.  p.   17.    18.  (i)  Vafcula  nempe  alba  III.  Ferren»7  ,*qu»  in  Com- 

Ce)  In   libello  de  circulatione  fanguinis  per  fibras.  ment.  Acad.  Reg.  Scient.   Parif.  an    1749.  defcripfit. 

Cf)  Fr    Quefnay  oeconom.  anim.  t.   3.  p.  414.  (k)    Ravius  in  appendice  ad  M.  B.  Valentini  ans- 

(s)  J-  God.  de  Berger    de    natur.  hum?n.    p.  84.  phitheatrum  zootomicum   p,   91. 

oe  inflammat.  p.  8.  9.  J,  Samuel  de  Berger  U  c.  A.  _  U)  Lettre    fur   le  nouveau  fyftcme    fur  la  forma- 

*•  WaUhtr  de  fang.  acceler.  &  rctard.    n.  13.  feqq.  tion  de  la  voix  p.  53, 


66  L    I    B.        11        V    A    S    A. 

perfuaderi  fibi  pafTus  eft  ^ntorrns  van  LeewvTenhoeck  (^) ,  quo  videntur  globuli  ru- 
bri  de  parictibus  artcriarum  eminere  {b) .  Iii  ovo  incubato  videntur  omnino  fecun- 
do  die  v]x  per  flavam  quafi  ncerofam  pulpsm  fadlge  effe  ,  quafi  acu  delineatac  ,  fed 
ahero  die  membrans  maaifefto  adparent .  Diamctrum  fi  requifiveris  ,  non  quideni 
valde  difficilis  erit  dcfinitu,  eadem  enim  ,  &  paulo  major  erit  ,  quam  globuli  fan- 
guinei ,  a  quo  tota  arreriola  minima  .repletur  (r)  ,  ut  fupra  ejus  fphsrul^  diame- 
*trum  tenuem  craffuicm  funrum  parietum  arteriofa  habeat  .ipam  diametrum  alibi  di- 
cemus  exiguam  effe  (^/) ,  &  ii^gre  ter  millefimam  pollicis  partem  j^quare  .  Duplam 
arteriolae  ad  s;lobuIum  diametrum  facit  Stepbanus  Hales  ^  ut  eo  facilius  fanguis  per- 
fluat  {e) .  Minorem  autem  ef^ls  arteriae ,  quam  globuli,  diametrum ,  ut  gegre  demum 
&  cum  fridlione  percurratur  (/),  omnino  videtur  ex  hypothefi  dici  ,  quje  in  fan- 
guinis  motu  difficulat^m  requirit ,  neque  ea,  qua  hcEC  opinio  nititur  ,  fepe  citata 
figurarum  in  globulis  mutatio  fatis  certo  demonftrata  efl .  Si  globulifanguineiinom- 
ni  animale  ejufdem  funt  magnitudinis ,  etiam  arteriolas  minimas  in  omnibus  aeque 
tnagnas  eiTe  fequitur  {g). 

§.  XXIII,  II.  DuBus  Excretorius . 

Secundus  arteriarum  finis  efl  in  duBum  excretorium  ,  canalem  .nempe  venjB  fatis 
fimilem ,  perinde  cum  fui  fimilibus  in  majores  trunculos  conf^uxu.rum  ,  quem  novae 
radices ,  priorum  fimiles  ,  perpetuo  augeant .  Hujufmodi  dutluum  duplex  eft  a  venis 
diverfitas .  Nam  liquorem  a.  fanguine  diverfum  vehunt  ,  «Sc  eum,  non  ad  fanguinis 
maffam  reducunt  ,  fed  aliquam  in  caveam  majorem  ,  aeream,  cibariam ,  uriniferam, 
aut  demum  extra  corporis  animalis  fines  efferunt,  exempio  dudluum  ,  ex  glandula 
iacrumali  natorum.. 

Ejufmodi  equidem  dudus  ex  arteriis  continuari  fenfuum  teflimonioconfirmari  vix 
potcff:.  Nunquam  microfcopiis  fuis  vidit  Leewvvenhoeckius ^  radicem  aliquam  excre- 
torii  dutlus  ex  arteria  ortam  ,  cum  millies  viderit  inde  nafcentes  venulas  ,  neque 
^uifquam  ab  eo  terapore  in  his  principiis  videndis  feiicior  fuit .  Sequirur ,  minores 
effe  duduum  excretoriorum  uafcentium  diametros ,  quam  venularum  ,  etfi  aliquantuin 
his  radiculis  celandis  etiam  pellucida  earum  tenuitas  conferre  potefl .  Qui  enimuni- 
cum  teftimonium  pro  luteis  aut  decoloribus  globulis  dixit ,  in  canalem  lateraiemex- 
preilis,  vir  CI.  Henricus  Bahr  {h)  ,  is  omnino  folitarios  globulos  finguineos  vidit, 
fiEpe  certe  flaventes .  Deinde  plerifque  locis  haud  ell  facile  ,  liquores ,  arteriis  impul- 
fos  in  dudus  excretorios  urgere .  In  tefte  non  fuccefTit  induflrio  juveni  tAlexandro 
Monroo  (/),  neque  milii ,  tenues  liquores  ,  &  aqua  tindla  &  ichthyocoUa  difToiuta  , 
in  duclus  falivales  ,  pancreaticos ,  &  lacrumales  ex  arteriis  tranfierunt  .  _ 

Sunt  tamen  etiam  contrarii  Ci^entus,  in  quibus  omnino  liquor  arteriis  impulfus 
continuo  canali  per  duclum  excretorium  exiit.  In  renibus  valde  facile  eft ,  aerem  , 
aquam ,  febum  caiens  per  arterias  renales  in  ureterem  urgere  {k) ,  &  oranino  eum 
4udum  iigaife  oportet,  fi  penitius  renein  repiere  yoiueris ,  uti  f^epe  expertus  fum. 

Sed 


Ca)  Glofculos  fibi  vias  facere  &  tranfire  ,  qus  via  (f)  Dou gl sff  on  the  geHcration  of  heat  p    6, 

fit  faciiUma,  Operum  t.  II.  p.   184.  (gj  Mufx  f.  ^06. 

{\i)  Secopd  Memoire    fur  le  mouvement    du  fang  (h)   L.  c    p    136. 

Exp.   II.  114  (i^t  De  femiRe  &  teftih.  p,  aj. 

(c^)   Uales  h5?maft.  p.  61,  Covvper    Fhi!.  tranf.  n-  (kj  Habent  etiftm  eum  evenaim  Gml.  Covvfief  ad 

aSo.   a8i.    Phil.    tranf.  n.  460.    Mufs    fabric.  fibr.  Bidli.um  t.  43.  f   5    tum    Ruyfchius    thef    t.    affer. 

p,   303.   Baker  1.  c.  p.  136.  a.  n.  8.  'thef  1.    «ff    6.    Biim     7.    thef.     3.    n.  ^l, 

Cd)  Lib,  6.  quo  de  fanguine  agitur  •  thef.  6,  n,  li.  ttef.  8.  n.  44.  96.  thef.^.  n.jo. 

(e)  Haunallat,  p-  53-  5»^ 


S  E€T,    I.    A  RT  T.RI  m.  6j 

Scd  etiam  in  vlvo  homine  argentum  vivum  per  matulam  reddltum  eft  (a).  In  he- 
pate  &  mihi  fuccelTit ,  ut  oleum  terebinthin<K  aut  ex  arteria  ,  aut  certe  ex  vena 
portarum  ,  tindlum  in  duflus  bilarios  tranfiret ,  &  ante  me  ahis  Cl.  viris  (h). 

In  dudibus  falivalibus  aut  pancreaticis  (c)  non  mihi  quidem  ,  fed  III.  KAlbino  e;i- 
dem  fuit  felicitas  ,  ut  ex  dfcipuiorum  teflimoniis  colligitur .  In  dudlus  febaceos  Mei- 
bomianos  Ruyfchlus  fuum  febum  urfit  (d) ,  in  vafa  latlifera  mammarum  argentum 
vivum  &  iac  Coiru0erus  (e)  Vkuj[enhis  (/),  &  Mangetus  (g) , 

Verum  alia  experimenta  Natura  fponte  fuppeditavit  ,  qus  eamdem  omnino  vim 
habent.  Nemoe  frequenriffimum  eft  ,  fanguinem ,  aut  ab  utero  repulfum  ,  aut  alio- 
quin  copia  moruve  abundantem  ,  per  eos  dudus  excretorios  «fduere,  quos  adeo  de- 
nuo  confirmatur  ex  arteriis  continuiri ,  cum  in  primis  in  multis  experimeiitis  canales 
rumpi  minime  probabile  iit ,  fiquidem  integra  valetudo,  &  folita  fui  liquoris  fecretia 
poil:  brevem  errorem  fuccedit . 

In  fano  horaine  periodica  per  urinam  (  aliafque  infolitas  vias  )  hsmorrhagia  vifa 
eft  (%) .  In  febre  tertiana  urina  fanguinea  (/).  Sanguinis  in  plethoricis  falutaris  ef- 
fiuxus  dudum  a  Baronio  didus  (k)  eft.  In  o6Iogenario  cruenteC  ex  plethora  urinas 
fiuxerurit  (/) :  felix  per  urinam  fanguineam  crifis  (tn)  .  Menfium  loco  fanguis  pec 
renes  &  urinam  fluxus  (n) .  Sanguinis  innoxius  a  motu  folo  &  ve£lione ,  au^  ab  aiia 
caufa  quacunque ,  certe  non  morbofa  (o)  midio  . 

Ex  mammis  fangurs  pro  kde  (p)  .  Ex  via  fanguis  menftruus  per  mammas  (q) ^ 
Lac  rubicundum  poft  fuppreffam  hsmorrhagiam  (r)  .  Per  mammas  fanguis  men- 
(kr'dus(s). 

Ex  ocuiis  menfes  (t) .  Sanguis  ex  vafis  paipebrarum  (u)  .  Magna  fanguinis  ex 
oculis  eftufio  poft  infolationem  (.v) .  Sanguinis  in  puella  ex  oculis  &  auribus  ,  poft 
dolorera  capitis  pertinacem ,  bonis  cum  ^grotx  rebus ,  quatuor  anniscontinuatisflu- 
men  (/).  In  convulfa  lacrumsg  fanguineie  (^).  Lacrumas  fanguinesB  in  tenero  puei- 
io  (^^) .  Menfes  per  oculos  guttatim  a  feptimo  anno  ad  deciraum  tertium-,  inde  ad 

I    2  natu- 


(.a)   Rhoi  obf.  37.  cent.  *. 

(h)  Oytlob .  econoiTi.  anat.  p.  151.  Lifchvve  de 
princip.  venar  p.  32  HeueYmann  phyfiol.  t  3.  p. 
734.  Boerhaave  de  fabric.  ghnd.  p.  ^6.  &c.  Fran- 
ken  de  hepate  p  19.  [^ieuffens  (  ex  vena  portarum 
non  ex  artcria)  l.  c 

(c)  Hjyman  Comment.  in  infl.  rei  med.  t,  3.  p. 
4^4    815. 

(cf)   Thefaiir.   10.  n.   124, 

Ce)  Ad  Bidloo  t.   19. 

Cf)  In  append.  ad  editionem  Cenevenfem  Vsrhe' 
fenii  t.    I.  p    31.  32. 

Cg)  Theatr    anat    t.  1.  p.  168. 

C_h)  Phil.  Tranfaft.  n.  471. 

Ci)  Falcarenghi  medic.  ration.  p.  4. 

Vs.)  In  triplicj  oper.  me;endi  p  »35.  Vid.  etiam 
Th.  Schenckii  exerc.  anat.  p.  561.  562.  Harder  apiar. 
obf.  79 

Cl)  F.  Hofmann  de  vense  feft.  prudenter  adminiftr. 
p.   ii. 

C«i  '  Amatus  Lulitanus  Centur.  z.  cufat.  93.  Sal- 
muth  Centur.  3.  obf.  47. 

Co)  B.^ufch  de  hsmatite  prodr.  p  aa  Storch  juBg- 
fer  Krankheiten    p.  332,    Moel;  iDlt.  .eied.    p.  41», 


Stahl  theor.  med.  p.  758. 

Co)  Alex.  Bened.  L.  u.  C  i5.  PecMin  Cent.  i. 
obf.  37  Hofmann  med  fyft  t.  4.  L.  a.  p.  136.  137. 
150.  Comment.  Acad.  Scienc.  Fanf.  1735.  obf  4. 
Commerc.  lit.  Nor.  1731-  fpec  to.  Forefl  obf  5.  7. 
L.  14.  River.  Cent.  i.  obf.  13.  Bonnet  fepulchret. 
L.    3.   P-    627.  Srahl  i.  c. 

Cp)  Salmuth  L.  2.  obf.  24-  Aut,^ut  in  libellis 
cum  Pecqmti  de  fang.  &  chylo  dilTertatione  editis 
p.  105. 

Cq)  Stalfart  vand.er  Wiel  Centur.  i.  obf.  79. 

Cr)  Juft.  Fefli  m.  4. 

0)  Panarolus  Pentecoft.  4  obf.  Jj  Ruyfch  acf- 
verf.  3.  n    3.  &c.  conf.  comm.ad   prael.  t.5.  P.  1.  p  88. 

Ct:;  Mefaforitus  in  Phil.  Tranfaft  n  ^01.  Falif. 
neri  t.  II L  p.  305.  Hi  mults  tempore  fluxerunt  . 
Dodon  hiftor.  vitis  vinique  p.  iio.  Vide  plura  loca 
Comment.  ad  Prsl.  t    5    p.  i.  p.  88 

Cu)  S*al-pbrt  vander  Wiel  ofaf.   19,  centur.  prioris. 

Cx)  BierCng  adverf.  n.  98. 

Cy)   Phil.  Tranf    n.  i63. 

Cz)  Diar    Tr^vultienfe  Maj.   Jun.  1701. 

(aa)  Eph.  Nat.Cur.  Dec.  i.ann.  6,  7.  obf,  aoo. 


6%  L    I    B.        IL        V    A    S    A*: 

naturale  iter  reverfi  (a).  In  verti^inoro  felix  per  oculos  &  copiofa^quinque  etiam 
unciarum  (^),  (anguinis  effufio.  Maxima  hsmorrhagia  ex  angirlo  palpebrarum  (c). 
Ex  dudlu  falivali  fanguis  menftruus  fluxit  (^). 

Poft  exempla  ifta,  quorum  loco  mulro  majorem  numerum  congerere  licuiflfet ,  pof- 
fumus  carere  aliis ,  magis  a  naturali  corporis  ftatu  alienis  ,  fangujnis  per  dudus  ex- 
cretorios  efTufionibus.  Paucififim.os  excjrabimus.  A  ferpentis  Ibiracoa  morfu  fanguis 
per  aures,  nares ,  &  oculos  fiuit  (e) .  Morbus  ille  periculofiffimus  ,  quem  ob  fangui- 
nem  in  flnvum  ichorem  difTolutum  Angli /:7xv7m  febrem  ^  Galli  M^/^ei^/^w  vocant, 
tsmorrhagias  per  aures  ,  nares ,  oculofque  aliafque  corporis  partes  ciet ,  funefto  equi- 
dem  fere  eventu  (/)  Ex  philtro  dato  fa ngu i s.  per  renes,  lacrumas  ,  ceruminis  vias, 
erupit  (^).  «n  idlenca  fanguis  ad  duas  libras  ex  glandula  lacrumali  fluxit  ,  funefto 
pariter  evenm  {h).  Sanguis  in  variolis  pdfimis  ,  per  urinas  fluit  ,  ut  tamen  poft 
id  ixmproma  a^gri  raro  virales  evadanr  (/). 

hxc  exempla  omnino  ad  noftrum  finem  faciunt  .  Etfi  enim  aliena  funt  a  fajubri 
corpori^  habitu  ,  tr.men  non  ^blidr.s  parres  rupras  ,  novafque  paratas  cruori  vias  ,ar- 
Euunr  ,  fed  unice  fanguinis  diftblutionem.  Verum  nunc  oftendendumfumpfimus,  du- 
ctus  excretodos  fuam  originem  ab  arteriis  fanguiferis  deducere  .  Eam  vero  demon- 
ftrationem  nihil  quidquam  debilitaverit  morbofa  vafculorum  laxitas  ,  aut  tenuitas 
iangujnis. 

Denique  addi  poreft,  etfi  rarum  eft,  dari  tamen  exemplum  ,  in  quo  continuatio 
duclus  excretorii  cum  arteria  rubra  pene  ad  ocuium  demonftrari  poteft  ik). 

Siquidem  adeo  &  injecli  liquores  ex  arteria  rubra  in  excretorios  du6ius  varios  abP- 
que  mora,  aut  excitatis  nodulis  tranfeunt :  fiquidem  fanguis  ruber  etianri  a  levibus 
fohdafque  certe  partes  non  mutantibus  caufis ,  in  eos  dudius  elabitur  ,  fiquidem  de- 
nique  oculi  ipfius  teftimonium  accedit  ,  omnino  videtur  fanguineas  arterias  cum  du- 
61ubus  excretoriis  continuari  ,  atque  hunc  exitum  pro  terminorumearumartenaruni 
aliquo,  tuto,  &  abfque  erroris  metu  recipi  poffe  . 

§.  XXIV.  III.  Exhalatio  Quintuplex  .  Cellulofa  .  Pulmonalis . 

Tertjus  finis  eft ,  quo  arteria  fanguinea  vel  ipfa  fanguinem  fuum  de  refc£Io  quafi 
fine  evomit;  vel  tenuius  liquidum  per  fuos  poros  exfudat  ,  in  cellulofam  telam  eflfij- 
fum;  vel  certe  in  vafculum  exhalans  terminatur,  quod  neque  vena  eft  ,*  ad  cor  re- 
ditura ,  neque  dudus  excretorius  cum  fui  fimilibus  in  majorem  aliquem  truncum  ve- 
narum  more  coiturus,  fed  omnino  breve,  &  fimplex,  de  aperto  fine  fuum  liquo- 
rem  effijndit.  Iterum  vero,  ex  diverfitate  horum  vaforum  exhalantium  quinque  claf- 
fes  conftituuntur .  Nam  id  vafculum  aut  in  magnam  ali(]^uam  corporis  humani  ca- 
veam  aperitur,  os,  ventriculum ,  inteftina  ,  nares,  veficam ,  fellisreceptaculum,ut£- 
rum,  yaginam  ,  caveas  ventriculorum  cerebri,  pleurs  ,  pericardii ,  peritonsei ,  vagina- 
iis  tunica;.  Vel  exhalatio  fit  in  ambitum  exteriorcm  corporis  humani ,  per  univer- 
fam  cutem,  &  palpebrarum,  &  oculi  conjunclivam  membranam  ,  aut  denique  in 
fubtiliores  caveas  vafcula  de  arreriis  rubris  nata  aperiuntur  ,  fuumque  liquorem  de- 
f  onunt  5  in  cryptas  nempe  verafve  glanduias . 

Often- 


Ca)  Helvvig  obf.  140.  veyase  d';iTigny  p.  7. 

Cb)  Zacuc.  Lufst.  hift.  med.  mirab.  obf.   54.  Cg)  Henr.  ab  Heers  obf.  oppido  rar.   p.  1x6,  fcqq. 

Cc)  Blancard  jaarreglfter  Cent.  7.  obf.  ay.  Ch)  Phil.  tranfaft.  n.  ao8. 

Cd)  Eph.  Nat    Cur.  Dec.  3.  ann  7.  8."  obf.  48.  Ci)  Z-'^^''  de  vaiiol.  p.  95. 

j^e)  Pifo  hift.  nat    Ind.  p.  xy6.  Ck)  Bertin  Mepioir.  de  1'  Acad.  des  fcienc.  1744» 


Cf )  Chevalief  malad.  de  S.  Doroingue  p.  5.  Lo^er     p.  98.  99. 


i 


S  E  C  r.    J.    A  R  T  E  R  I  .^.  6g 

Oftendendum  erit ,  omnino  quinque  hxc  exhalationis  genera  vere  locum  babere . 
Et  fanguinis  quidem  effufionem  de  arteria  rubra  in  fpongiofam  fabricam  corporum 
eavernoforum  papillas,  qu^  mammse  praeponitur,  clitoridis  ,  penis,  &  infubcutanea 
fpatia  cellulofa  palearium  meleagridis,  criftarumque  galii  galiinacei  ,  alias  oftende- 
mus  (a) . 

Secundi  generis ,  in  quo  de  arteria  rubra  vel  per  poros  ,  vel  per  breviiTimos  ca- 
nales,in  fpatiola  cellulofa  circumpofita  liquor  exfudat ,  prius  infigne  exemplumenar-, 
ravimus  (^)  ,  quod  eft  in  cellulofs  tel^e  cavernuiis .  Alterum ,  ^que  iiluftre ,  pulmo- 
nis  eft,  fuo  loco  dicendum  (c)  ,  ut  tamen  interim  hoc  unice  _  experimenrum  prse- 
mittam,  quod  facillime  fit .  In  venam  cavam  prope  cor  tubusimmittatur  ,urgeatur 
in  eum  tubum  aqua,  CEEruleo  colore  tin£la  ;  tranfibit  ea  in  cor  dextrum,  arteriam- 
que  puimonalem  ,  &  tota  pulmonis  veficularis  fpongiofaque  natura  caeruleo  fijdore 
inebfiabitur  ,  qui  fpumofus ,  aereque  miftus  per  afperam  arteriam  exibit  .  Eandem 
exfudationem  pulmonis  imitatur  in  diriffimo  morbo  fanguis  ipfe  ,  qui  tranfitu  per 
impervium  puimonem.  exclufus ,  fumma  vi  urgentis  cordis  dextri  in  obftru61as  arte- 
rias  impadus,  undique  exfudat,  inque  maffara  rubram  ,  hepati  fimilem  per  totuni 
puimonem  effufus,  funeftiffimum  genus  peripneumonia»  faclt  (^)  .  Ad  rem  noftram 
vero  perinde  facit  exemplum  fanguinis  aut  m^nftrui ,  aut  alias  exuberantis,  qui  per 
uterum  efduere  prohibitus ,  faciliime  ia  fpatia  aerea  pulmonum  regurgitat,  minori- 
que  cum  periculo,  quam  quidem  in  viris  folet ,  per  hsmoptyfin  expurgatur  {e)  . 
Vias  enim  non  ruptas,  &  unice  dilatatas  effe  ,  fubfequens  fanitatis  reftitutio  de- 
monftrat .  ' 

^.  XXV.  In  Caveas   majoref. 

|!xhalatlo  in  caveas  ampliores  humani  corporis  eodem  mododemonftratur,  &  pef- 
inde  oftenditur  ejus  ex  arceriis  rubris  exortus ,  uti  de  cellulofae  tela:  fudore  diximus. 
Omnes  in  corpore  humano  membrans  fudant  utique  de  invifibilibus  poris  vapo- 
rem  ,  quem  frequenriffmie ,  tot  in  canicidiis,  vidi  fumi  modo  furgere  de  dur^  piaj- 
que  membranaj  cerebri,  de  cordis  ,  pulmonis,  hepatis ,  lienis  ,'pancreatis  ,  renum , 
inteftinorum ,  ventriculi ,  veficae ,  omenti,  mefenterii,  pleurae  ,  peritonsi  omni  ea- 
lente  fuperficle  (f).  Foetor  ei  vapori  ineft ,  qui  volatilem  naturam  animalem  cum 
diffoluto  oleo  fubadam  refert ,  In  abdomrne  pofiffimum ,  nam  in  pedore  minus  vi- 
rulentus  exit  (g) .  Eum  vaporem  m  aqu£e  fpeciem  colleclum  poft  animalis  mortem 
reperimus  in  caveis ,  quas  nominavimus ,  cujus  naturam,  aut  ab  igne  admoto  ,  aut 
ab  adfufo  alcohole  coagulabilem  dicemus,  quando  de  lympha  agetur  ('^)-  Hic  idem 
eft  penetrabilis  liquor,  cujus  ope  ancylofes  (/)  ,  di'  graviffimi  alii  morbi  nonnun- 
quam  folvuntur,  fi  in  vivi  fpirantifque  aniraalis  vifcera  partem  obftrucl;^m  mi^eri- 
mus.  Eriani  poft  incifum  vivi  animalis  ventrem  abfterfus  redit  ,  novifque  guttulis 
membranas  fuas  irrorat  (-4).  Argentum  vivum   penetravit   ex  carotide   in    pedoris 

caveam 


(a)  L.  antepenultimo   &  uhimo  ,    quibus  dicetur  aliique  magno  numero  citati  ,  xn    Commentariis  ad 

de    partjbus  ,    qug»    gencrationi    inferviunt    .    Conf.  praBleft.   t.   5.   P.  !•  p-  85. 

interim    Comment..    ad     Prasieft.  Boerhaavtanas    T.  (f )  Cenf.  Kaaavv  de    perfpir.    n.  539.  540.  542. 

V.  P.  I.  p.  413..  424    &  P.    H.  p.  42-6.  543.  544  ^47.   549. 

W  L.  I.  Seft.  4.  p.  24.  feqq.    Ex    arterioHs  mi-  Qg^  Idem  Vir.  Clar.  iWid, 

nimis  aliquid  exfudat  B.  S.  Alhinus  adnot.  I.  3.  cio.  Q\)  Ruyfch  obf.  rar.  poft    traft.    de    valv.  19.  tf. 

Cc)  Comment   ad  Praeleft.  n.  101.  Stenonis  .de  mufc.  &  glaad.  p.   45-  4^ 

Cd)  Opufc.  pathol.  obf  14.  Ci)  Defports  traitfe  d«s  armes  \  feu  p.  ajl, 

Ce)    Pechlin   1.    i.    obf.    43.    Httxham   on    fevers  Ck)  Kaauvv  n.  54^-  548.  357« 

p.     44.     isi.     Hippocrates     yfg^     •yu/JdDlim    ec  , 


7a  L    I    B.        IL        V    A    S    A; 

caveam  (t),  Sc  in  veficam  (2),  inque  humorem  aqueum  (0-  Facite  autem  CjUS 
generafionem  imimmur,  quoties  in  aortam  animalis,  hominifve,  auc  in  mefenteri- 
cam ,  &  cceliacam  arteriam ,  vel  aquam  calentem  (a)  ,  vel  ichrhyocollam  in  fru- 
menti  ipiritu  folutam  ,  vel  oleum  terebinthinae ,  vel  demum  calentem  etiam  ruillum 
adipem  impellimus  .  Similes  enim  guttulsE  undique  de  iifdem  membranis  exrudant, 
&  receptacula  replent ,  iiulla  particula  Ixfa.  Solum  enim  ,  in  exemnlo ,  oleum  tere- 
binrhins  exfudat,  dum  minium  in  minimis  vafculis  refidet ,  utique  fecuturum  ,  fi 
vsfcula  rupta  effent.  Idem  eventus  eft,  fi  in  venam  portarum  iiquoremi  tenuem  in- 
jeceris  (/') .  Pulchre  fepe  vidi  cgeruleam  gelatinam  venrriculos  c^rebri  ,  omentive 
Caveam  repleviffe ,  ut  etiam  veram  earum  cavitatum  fij^uram  fervaret . 

Uti  aquei  &  tenues  humores,  ita  de  fanguine  nonnihil  in  eas  vias  non  raro  fuc- 
cedit,  neque  rarum  eft,  in  cadaveribus  rubram  aqu^m  pericardii ,  rubrumahdominis 
iaticem  reperiife  ,  in  fbetu  vero  humano  etiam  perpetuum  (c)  .  Humor  aqueSs  iti 
fetu  fcmper ,  (cd  &  aiias  fspe  fanguineo  colore  eft  (d)  .  Hsmorrhagise  narium  de 
eo  genere  funt,  fanguis  nernpe  vafa  exhalantiA  narium  non  rumpit  ,  fed  dilatat  . 
Eandera  vism  in  morbis  pecloris  gelatina  iegit,  qu-.m  dicemiK  de  pulmone  ,  Sc  de 
corde  fudare ,  raeilis  fimiiem  (e) .  Hic  vapor  eft,  qui  membran\s  (/)  &  vifcer-^  , 
^u^  membranis  continentur,  liberss  a  concrerione  fervat.  Ti&y  yxp  i(Tvii(puTov  KotKor 
eri  irXifpoy  ,  <ro  S^i  vyiuivov  fj,iv  ■m^iviiar^s  ,  <la-^iviiroy  «Tg  Ixcopo^  .  Verba  funt  aiiti- 
qui  au61oris  libri ,  qui  inter  HippDcratfcns  exftat  (^^).  Hunc  enim  folum  principem 
loeum  decerpfi,  plures  habet  ^braham..;sKaativvBoerhiiav^^  cui  plurimum  hsc  to- 
ta  pars  phyfiologiie  debet ,  Hsec  eft  aquuli,  propter  quani  omiiesiacorpore  animali 
membranai  uds  funt ,  Vefal'o  monente  (h):  eamque  membranjB,  dum  feparantur  , 
tenuibus  gutrulis  deftillant  (/)  . 

Vafcuia  vero,  ex  quibus  gignitur ,  brevia  eiTe,  &  de  arterioiis  oriri  ,  demonftrat 
facillimus  tranfirus  liquorum,  etiam  crafTiorum.,  &  fanguinis  demUi-n»ipfiuse>chalatia- 

Gum  hac  perfpiratione  aiialogiam  habet,  kd  ex  villis  ftgpe  mugisevidenribus  pro- 
dit,  quas  in  feciem  internam  (k)  omnium  CHvitatum  corporis  hum.ini  perindeexfu- 
dat,  in  os ,  ftiaces ,  (sropha^um,  afperam  artcriam,  ventriculum,  inteftina,  veficani 
urinariarn  brlariamque  ,  capfulas  i«enales ,  u:erumque  .  E;^.m  exhaUtionem  etiam  pef 
vafa  fieri,  qucS  _ex  arteriis  rubris  continuentur ,  deinonftrat  injedus  liquor  tenuis  , 
qui  ex  arteriis  in  eas  caveas  exit,  facillime  vero  m  inteftinorum  &  ventriculi  ca- 
vitatem  ,  ut  omnino  nihil  fit,  quare  venas  liges  (/) :  nimis  enim  faciie  ,  niraifque 
abunde  eam  viam  aqua  &  oleum  tgrebinthinic ,  &^  diffoluta  ichthyocoUa  legit  ,  & 
nonnunqusm  ipfa  etiam  cera  (m) . 

Deinde  in  eas  omnes  vias  pariter  fanguis,  etiam  ©m.nibus  integris,  cumque  bonis 
2gri  rebus  fepe  efenditur,  live  ex  men&rua  plethora  reteHta,  live   ex    febre,  five 

ex 


(i")    Vietijftns   Obf.    d^  ar.at;.    &   de    med.    pzaft.  (0  Conf.  Cl.  K.^auvv  n.  ^35. 

Ci,>  P.  ^•Je.  (b)  De  fabric.  corp.  huHi.  p.  718. 

'    Cj)  P.   2.80.  187.  (j)  Eifyetius  lettre    au    fujet    de    !a    critiqae  de 

CO  Kaaavv    n.     54^.    549-    550.    551-    55».   555.  -M-   Bejj'e  p.  ao5.  107. 

55^^-   557-   %6z.  5^3.    Conf.    Comirient.    ad    Prslea.  (k)  Kaattvv  n.   112.  lao,    177.  i?S.  179,  180.  181, 

Boerhiav    t.   I    p.  59^.  l.  II.    p.  6i^.  C,  A.  a  Eer-  i8z.    iS^     1S6.   191.  194.  195.  i96.  aoi.    ao2.    204. 

£«}  dnf   ds  perfpir.  vifc.  a  to.  ^uj.  2,4.   552- 

(.b>  G^unz.  de  hepate  n.  8.  Kaauvv  n.  561.  (1)  Hartman  de  peritia  anatom.  veter.  fpec  Dlff. 

Cc^  J-nifcr.nj   iftorsa  d' un  ieto  n.   ^r.  i,  n.    27.  28, 

Cd)   Conf.  Nu>k  deienf  ducT:.  aquof  p.  25.  (m)  Ka^uvv  n.  i85    1S7.   196.   Joi.  113.  de  utero, 

Ce)  D^mtanui  Shijpeus  parerg.   niedlc.  p.  gS.  61.  vefica  ,  ventriculo  ,  inteainis  .    Sjdvius    de    le    Bce 

Scnac  cffays     de    phynnue    1735.    ?     544-    ^efna^  Dnp.  Med.   i.  n.   53-  ^e  veficula  ielka., 
traite  dei  lupputations.^ 


S  E  C  T.    l    AkT  'E  R  l  JE.  yi 

ex  alia  caula,  quse  nava  oftiola  non  facit,  fed  antiqua  ,  &  nativa  unice  dilatat  . 
Loco  menfium  fanguis  in  infulis  calidioribus  Americie  frequenter  peralvum  fiuit  (*?). 
Menfes  per  vomitum  abfque  incommodo  rejedi  funt  (^)  .  Periodicam  per  anum  8z 
per  urinam  haemorrhagiam  jam  notavimus  (c)  •  In  aegroto  per  omnia  fere  corporis 
excernicula  fanguis  riuxit ,  de  quo  Vallfnerius  fcripfit  (r/),  ex  gingivis  nempe  ,  ccu- 
lis,  nafo,  auribus,  per  urinam  alvumque  ,  non  infelici  eventu  .  In  juvene,  diutur- 
no  morbo  adfeclo,  alrernis  vicibus  fanguis  per  renes ,  puhnones  ,  ventriculum ,  inte- 
ftina  erumpebat  (e) .  In  lienofis  fanguis  ad  decem  libras  per  feceffum  &  voqaitiim 
cura  levamine,  aut  omnino  cum  perfedk  ajgri  reftiturione  prodiit  (/).  Q;.iinque  ex 
aivo  hbrs  abfque  maio  egeftiE  (^),  &  fex  {h)  .  Lr  iderico  falubris  fanguinis  per 
anum  egeftio  (/')•  Quatuor  &  quinque  fanguinis  per  anum  librse  egeftsE  ,  &  ea  crili 
fanata  cephalea  {k).  Sanguinis  floridi  librs  duodecim  &  14.  egeft^  intra vigefimam 
&  quartam  horam ,  cum  bonis  sgri  rebus  (/)  .  Maxima  hsemorriiagia  per  alvum  , 
fine  malo,  quam  coagulum  craifam  &  vifcidum  fecurum  eft  ,  a  muco  in  fua  vafa 
redeunte  («0 .  Saiutares  diarrhiSi^  fanguine;s  (>0 ,  &  etiam  tunc  abfque  vaforum  ru- 
ptione,  quando  corpus  inde  contabefcit  (0).  Demum  in_  utero  menfes  pra^bent  exem- 
plum  perpetuum  fanguinis  per  vafa  tenui  exhaiationi  dicata  exfudantis  . 

Sed  demum  ceram  ,  quam  arteriis  iniecerant ,  in  villis  ultimis  hierentem  prjeftan- 
tiffimi  viri  viderunt ,  Ruvfchiusi  p),  B.  Stegfrid  ^flbinus  ( -7  )  ,  &  ^brahamiis  Kaaww 
Bo^rhaave  (r) ,  &  ego  vidi ,  ut  omnino  in  eos  viHos  arteriarum  ramulos  produci  , 
patuloque  fine  terminari  manifeftum  fit  .  ' 

§.  XXVI.    Ctitanea .  ■  _ 

Alia  porra  exhalatia  eft ,  quae  fit  per  totum  corporis  humani  exteriorem  ambitum, 
perque  cutis  fuperficiem  epidermidi  obverfam  :  qu^  eadem  dudum  non  fudoris  fo- 
lum  ,  (td  etiam  infenfibilis  perfpirationis  nomine  innotuit  .  Ea  pariter  arteriora  eft 
fitque  ex  vafculis  cum  arteriis  cutaneis  continuatis .  Eum  fudorem  ,  neque  diflficul- 
ter,  aqua  imitatur  (x),  in  arterias  artuum ,  aut  in  aortam  ,"  teneriorum  in  primis 
puerorum  impulfa.  Ea  enim  untiique  de  cutis  fuperficie  ej.ftillat  ,  &  m  veficas  col- 
ligitur,  dum  epidermidem  imperviam  elevat,  qua  in  cadavere  coercetur  .  Ichthyocol- 
la  diffoiuta,  &  colore  aiiquo  tincta,  eandem  viam  fequirur  ,  ut  nimis  fspe  vidi . 
Ceram  rarius  eft  per  ea  vafcula ,  utique  minus,  quam  villi  interni  funt ,  laxa  urge- 
re,  fuccellit  tamen  etiam  ifte  eventus  {t).  Etiarn  hanc  viam ,  tenuiori  equidem  ii- 
quori  deftmatam,  fatis  frequenter  fanguis  legit  .  Jam  >.4riJloteles  fudoris  fanguinei 
exempia  excitat  {u) ,  quem  aiii ,  bene  multi ,  fcriptores  fecuti  funt  (a)  .  Ex  arnicae 

ufd 


(a)  Tovvne  de  m  orl>is  Barbadenf.  p.115.  Pliirima  Cp)  Epift.  u.&e. 

eXempia  vioe  in   Comm.   Boeih  t  5.P  2    p.  87.  (qO  L.  c.  n.   112.  i8(J.  187.  Wttlther  de  inteftlHO- 

(_bj  Sfalpart  v.  der  iVIei  C^^ntur  2.  c.  17.  Tmn  anguftia  n.  3. 

(c)  Philof    tranfatt.  n     471-  (r)  Apucf  Kaauvv  n.   113. 

(d)  Tom.  H',  oper,omn  p   305.  Qs)  Conf    Kaauvv  n.  fi.  95. 

Ce)  Alheyti  Kieine  fchrifien  p    5S0,  (t)  Rufjch  apud  Boerh.  fabric,  %\z.nd.'2.6.  Kaauvv 

Cf )  IvJarceli.  Do^iat.  hifV.  medic.  mir,  I.  4.  cap,  9.  n.  96. 

(s)  Sm-iitus  in  rnifcejl,  CO'  De  partib,  anim.  J.  3.    c.  5, 

(h,   Diomedes  Coniariuf  obf.  med.  C, 26.  (x)  Marcell.  Dunat.  hifl.    med    mirab,    p.  17.   30. 

(i)  BarihoUn  Cemur.  5.  hiii.^i.  RHd.  !.  6  obf  70.  .gcre/.  hift    p.  353  y^f^e  von  den 

(kj  H!«s.i.!,  ].  1,  obf.  9.  vveifien  hafen   p.   \a,    BinnmgzY  Cent  4,  obf.  52    in 

CU   Spfiidler  «bf  44.  variis  infantibiis .  Senac  t.  II  ^.  66^  670.  C  frequen- 

(m)  Jut.  Ofrai  obf.  .Je  pra^  80.  tem  eiTe  m  axiliis  .  J    Ex    terrore    fudor    fanguinis 

Cn)    m;id  obf   85    Ccntur.  10.     _  Mufnanus . 

{^0)  Giijfaa  de  hepat    p  4+2, 


75  L    1   :b.       It       V    h    S    A. 

ufu  fudor  ruber  peSoris  {a) .  Sanguinis  per  cutis  foramina  iTudor  (h)  ,  Tn  febrlbus 
acuris  diapedefis  fudoris  cruenti  fpecie,  uC  axilliE  indufia  tingerent  (c>.  In  febre  Ja- 
maicenfi  falutares  quidem  hajmorrhagiis  ,  ex  poris  tamen  curis  vix  domabiles  erum- 
punt  (W),  iique  cruenti  fu-dores  mukos  in  infulis  anrillis  a  Gallis  (e)  habitatis  in- 
tra  quartum  quintumve  diem  enecuerunt.  Menfes  per  univerfam  cutem  capillatam 
capiris  exfudarunt  (/),  in  non  paucis  exemplis  ,  5c  per  radicem  unguis  digiti  (^) 
aiiaque  loca  cutanea  (^'^).  Sudor  fanguineus  criticus  (?)  .  Peculiari  modo  per  po- 
ros  a]iquos  cutis  nonnunquam  fanguis  urgetur.  Juvenis  ftato  temporefanguinem  fuda- 
bat  ex:  apice  digitorum  minorum,  neceffaria  crifi  ,  ut  ea  deticiente  deterius  habe- 
rec  (i).'  Sanguis  in  cephalea  fub  alis  &  inter  digitos  pedis  exfudabat  ,  &  in  dorfo 
nianus  (/)  .  Sanguis  ex  aure  ,  digitorum  pedis  manufque  apicibus,  linguse  mucrone , 
umbiiico  ,  oculi  angulo  fluebat'  (m) .  Ex  cute  manus  &  gense  fanguinis  exfudatio(«). 
Sudor  fanguineus  diuturnus  in  fano  homine  (o) .  Sanguinis  copia  maxima  ex  mini- 
mo  digito  (/>).  Hsemorrhoides  ,  neque  bene  fuppreflk ,  fuppletje  fuerunt  a  fanguine 
de  interiemineo  per  porum  infenfibilem  effluente  (^).  Ex  minimo  poro  pedis  falu- 
bris  fanguinis  exfudatio  (r) .  Sanguis  per  poros  quafi  acu  terebratos  ,  erupit  ex  ca- 
pite,  humero,  cubito,  digitis,  pede  U) . 

Scorbuticos  fudores  cruentos  omittimus  (t),  qui  polTent  ex  vafis  ruptis  fuccedere, 
etiam  fi  vise  non  confpicu<E  fuerint.  Sufficiunt,  qux  hic  coVlegimus,  utconftet,  va- 
fa  exhaiamia  cutis  ab  arteriis  rubris  oriri, 

§.  XXVII.  Glandulofa . 

Ultimum  genus  exhalationis  eft,  quod  fit  in  cr/ptas  glandulafve  veri  nominis  , 
De  eo  genere  fufe  dicetur  (u) .  In  eas  enim  glandulas  ,  perinde  ut  in  majores  cor- 
poris  humani  caveas,  ex  arteriis  rubris  humor  exfudat ,  quem  ars  anatomica  imita- 
tur,  &  in  eas  cavernulas  Sl  aquam,  &  nonnunquam  ipfam  ceram  (x)  urget  :  Na- 
tura  vero ,  ab  irritatione  ,  aut  alia  caufa  incitata  perinde  etiam  ,  ut  inprioribus  per- 
fpiracionum  generibus ,  iympham  nonnunquam  coagulabilem  ,  &  fanguinem  denique 
per  eafdem  vias  urget ,  ut  in  finubus  urethraej  poft  acres  injediones ,  non  raro  ad- 
paret . 


§.  xxvrii. 


(X)  Diltbey  obf.  i. 

Ih')  Tulp.l.  a.c.  31. 

Cc)  Huxham  of  fevers  p.  44. 

(dD  Williams  of  the  yellovv  fever  p.  13.  la  pe- 
fte  fimilia  vidit  Zacutus  Lufstanus  Prax.  admirab. 
1.  3.  obf.  41. 

(.e)  Helvetius  des  pertes  du  fang.p.  87.  88. 

{f)  Pechlin  ohCmii.^.l  i.  &  de  apoplexia  n.15. 
Sehenk  exerc.  asat.  p.173.  Kerkring  obf.  86.  Ruyfcb 
adv.  anat  .3.  n.  3,  Vide  plures  locos  coUeftos  in 
Ccmm.  ad  Boerh    t.   5.  P.  i.  P-  87. 

Cg)   Vid,  Comm.   t.    s-   ?•  *    P-  87-  8  9- 

Ch*)  C.  i^K-yes  Catup.  elyf.  jucund.  quaeft.  n.  93. 

(i)  Zacut.  Luftt.  Prax.  admirab.    1.  3,  obf.  75, 


Ck)  Hif^  of  contag.  difeas.  p.  3-1- 

CO  Petx.old  obf  4«. 

Cm)  Mefaporitus  Phil.  tranfaft.  n.  301» 

(n)  Bartholin  hift.  anat.   ij.  cent,  3,: 

(o)  Binninger  Cent.  4.    obf.   53, 

(p)  H.  ab  Heers  obf   13. 

Cq)  Zacut  Prax.  Med.  obf   51. 

CO  Comm.  Lfi*.  Nor.  1740-  hebd.  26. 

(s)  Pbil.  tranfaft.  n.   109. 

(t)  G.  V  Svvieten  Comment.  in  aphor.  Boerfr. 
t.    3.    p.    (5o8. 

Cu)  Lib.  7.  de  fecretione  . 

(x)  In  glandulas  inteftinorutu  Feferianas  Ruffck 
&  Kaauvv  1.  c,  n.  355. 


S    E    €    T.        I.       A    R    T    E    R    I    ^.  n 

§.  XXVIII.  IV.  In  vafa  tnmorM . 
Vas  Lfmphaticum, 

Ultimus  finis ,  controverriis  equidem  obnoxius ,  arteris  rubra  eft",  qui  in  vafculum: 
minoris  generis,&  liquorem  non  rubrum  vehens  terminatur .  A  vena  rubra  haec  va- 
fcula  iiquore,diftant,  quem  vehunt ;  a  dudu  vero  excretorio  ,  quod  mmime  venofo 
modo  in  ofcsilum  aliquod  patulum  fuum  liquorem  convehant  .  Et  primum  certum 
eft,  five  abfque  medio  ex  arteriola  minima  rubra  oriatur  ,  five  aliquid  altenus  ge- 
neris  tubulofi  intercedat,  vafa  lymphatica  omnino,  qua;  vulgo  eo  cum  nomine  nota 
funt ,  ex  arteriis  rubris  oriri .  Dudum  id  compertum  eft ,  &  jam  Cafpai  Banholinus 
Thcmte  iilius  in  liene  {a)  inque  rene  ib)  vafa  lymphitica  per  arterias  rubras  re- 
plevit  .  Idem  in  iiene  prjeftitit  Bomcbms  (c),  inflata  coeiiaca ,  ut  ipfe  du6lus  tho- 
racicus  intumefceret :  in  pulmone  vero  (^),  rene  (?),  liene  &  variis  corporis  hu- 
mani  partibus  ^htontus  Nuck  ,  princeps  in  horum  vaforum  hiftoria  audor  .  In  he- 
pate  Covvperus  eundem  eventum  vidit  (/),  in  rene  ^ug.  Fridericus  Wahher  ig), 
Ex  arteria  mammaria  aqua  in  vafa  lymphatica  tranfit  ( /6  ) ,  &  in  vaccino  utero  ea 
vafa  manifefto  ex  arteriis  nafci  ,  funt  ,  qm  fcripferint  H).  Vena  portarum  pluri- 
mum  de  arteriofa  natura  habet  ,  hinc  per  eam ,  neque  unquanxper  cavam ,  vafa 
lymphatica  hepatis  replentur  in  Loqueti  (k),  aiiorumque  Clarorum  Virorum  (/) 
pericuiis .  Contra  hunc  vaforum  Ivmghaticorum  €x  arteriis  exortum  hadenus  pugna- 
vit  lil.  Mekelius^  &  ^lexander  Monroo  ^Alexandri  filius  ,  ut  velint  repleri  equideni 
per  arterias  limphat ica  vafa  ,  fed  ita ,  ut  alias  vense  prius  repleantur  (  i ) ,  alias  cei- 
iulofa  tela,  ut  in  liene  (2),  tefte  (5),  hepate  (4),  cellulofa  teia  (5): 

Demum  cum  communis  via  fit  chyli  &  iymphs  ,  &  cum  vafa  laflea  omnino 
lympham  vehant,  eo  toto  tempore,  quo  a  chylo  reforbendo  feriaritur,huc  omnina 
pertinent  ea  experimenta ,  per  qucE  lac  ,  argentum  vivum  ,  oleumque  terebinthins- 
ex  arteriis  mefenterii  in  ladlea  vafa :  {m)  tranfiit  ,  qus  plurima  oiim  iii  Anglia  ^ 
nuper  in  Germania  &  Gallia  fa£la  funt. 

Mihi  ha;c  experimenta ,  f^pe  de  induftria  repetenti ,  &  alias  nt  qusrenti  quidemj. 
fponte  fe  obtulerunt,  in  hepate  potifTmium  ,  fed  etiam  in  mefenterio .  Neque  iit 
meis  certe  experimentis  ,  dici  poflit ,  in  celluiofas  prius  cavernas  injeclum  liquo- 
rem  (w),  tunc  vero  demum  in  lymphatica  yafa  tranfiiflre  .  Nam  oleum  terebinthi- 
nas  omnino  vidi.rubro  fuo  colore  cbnfervato  in  vafa  lymphatica  venifte,  cum  nihil 
^uidquam  colorati  in  ulla  cellulofitate  reperiretur.  Neque  poflfumus  omainocum  Gl. 
Haller  Phyfiolog.  Tom.  L  K  Viri« 


(a"^  De  djaphragmate  p.  91.  {i)  Mekel  in  epift.  ad  me  dat.  p.  9.  11. 

(b)   P,   93.  Qz')  Monroo   p.  23.  24,  25. 

Cc)  Ad  Bnthilinum  patrem  Epift.  17.  Centur.  4.  (3)  P.  29 

Cd)  Adenograph.    p     51.    Defenf.    duft,    aquofor.  C4)  P-  38. 

p.  8.  (5)  Monroo  p  13, 14.  45.  29.  37.  3S. 

(e)  Tbid,  p,  48.  61.  In  funiculo  (permatico  ibid.  (m)  Covvptr  zA  Bidhi  anat.  t.  39.   f.  i.  Edvvard'. 

Cf)  Ad  BidJovm  t.    38.  Tyfon  anat.  of  a  pi?;my  p.  43  Wilh  Stukeley  of  the 

(g)  De  fccrctione  p.   18.  &   Phil.  ad  Boebmer,  fa-  fpleen  p.  18.  P.  5.  Copello  de  fabric.  glandul.   p.  32. 

feic.  o^f.  I.  Prsef  p.  15.  Petrus   Tarin  jn  epiftola  recufa    in   Tomo  col!e£^io- 

(h)   M^ngit  Theatr.  anat.  t.  2.  p,  168.  nis  noflr??  VU.lll  Mekelius  in  epiftolis  ad  me   aatis. 

ii'^   Ibid.  p.  lo.j.  C")  Monroo    de  femine    &  teftib.  t.  I.  f.  4.   5.  €^ 

(k)  De  arter.  hepatic,  n  7-  t.2.  f.   10.  t.j.  f.   3.  t  4.  f.   i.  4. 

(1)  W:nslDVv  Caffebohm  in  MSS.codic,  quos  poffidso. 


74  ,  L    I    B.        IL        V    A    S    A. 

Viris  fentire  ,  qui  per  fua  expenmenta  ,  negarunt  vafa  lymphatica  per  arterias  re- 
pleri  poflTe  (.O,  aut  ea ,  quae  in  pulmone  &:  liene  per  ea  vafa  repleta  confpicua 
fiunt ,  vera  lympliatica  efCe  (  i? ) . 

Non  ergo  mirum  eft,  fgepe  rubere  lympham  ,  atque  aliquid  de  fanguine  in  vafa 
Jymphatica  ,  &  in  dudum  thoracicum  tranfire  ,  uti  quidem  perfrequenter  vidi ,  Sed 
ctiam  K/fntonius  Nuck  fape  cruentam  lympham  reperit  (c)  ,  rufamque  in  vafis  lym- 
phaticis  hominum  ftrangulatorum  f^pe  adparere  audor  eft  Guilielmus  Langley  (d), 
Sanguineam  lympham  in  vafis  afinae  fuiffe  lego  apud  Emanueiem  Koenig  (/)  .  Ru. 
bram  viderunt  mfignes  fcriptores  ,  in  homine  J.  Nicolaus  Pechlin  (/)  ,  in  cane 
Peyenis  jumor  (g)  ,  &  in  variis  animalibus  J.  ZeHer  (h)  ^  &  J.  C.  Bmnner  ( /). 
Cum  flavedine  miftum  ruborem  obfervavit  Sfhius  de  k  Boe  (k)^  &  Jo.  Georglus 
I)uvernoi  (  /  )  . 

Quare  ,  fi  ex  arteriis  injedus  liquor  in  vafa  lymphatica  trranfit,  fi,  lympha  (m  ) 
fero  fanguinis  fimillima  eft ,  fi  in  eam  lympham  fsepe  fe  arteriofus  fanguis  admifcet, 
omnino  videtur  abfque  errore  recipi  poffe  ,  etiam  ex  arteriis  lymphatica  vafa  con« 
tinuari ,  atque  hunc  eriani  inter  terminos  arteriaj  rubras  locum  habere.  Dudum  Ciari 
in  arte  Viri  (»)  fimiiia  docuerunt. 

§.  XXIX.  Vr  jfrterla  non  rubra. 

Verum  longe  diverTurn  eft,quod  hrc  in  primis  volumus.  Nempe  omiffo  t/frijlote- 
fe ,  omiftis  nimis  obfcuris  illis  fibris  faniem  continentibus  ,  quas  inter  arteriam  ve- 
namque  medias  intercedere  Vir  infignis  fcripfit  (o)  ,  Hermannt  Boerhaa^ve ^QtlQherxi" 
mum  inventum  conftituunt  vafa  arteriofa  cyiindrica  ,  ardliora  ,  quam  fit  rubri  glo- 
buli  diameter,  &  tenuiorem  humorem  vehentia  .  Praceptori  eam  laudem  tribuo, 
nam  anno  1703.  (p)  ea  vafa  defcripfit  ,  aliquot  annis  ante  Fieujfenium ,  quem  in- 
"ventorem  nonnulli  Galli  excitant  (  ^  ) .  EJus  enim  viri  vafa  nemolfmphatica  ,  orta 
cx  arteriis ,  terminata  in  venas  ,  &  membranas  corporis  animalis  conftituentia  ( »- ) , 
demum  anno  1705.  didla  funt  .  Deinde  ferius  du6!us  arteriofolymphaticos  dixit,  na- 
tos  ex  arteriis ,  infertos  carnofis  dudlibus ,  aut  venis :  ejufque  du6lus  adipofi  huc  per- 
tinent.  Vafa  minora  invenit  xyf.^v.  Leeuvvenhoeckdtcies  tenuiora  rubro  globulo  (j). 
Vafa  enim  minima  funt  ,  vehentia  partem  fanguinis  decolorem,  quse  denuo  rubra 
fit  ,  quando  fe  iterum  adtraxit  (t) .  Verum  is  Clar.  Vir,  neque  folus  («O,  fatis 
inanifefto  cellulofam  telam  pro  vafis  minoribus  defcripfit  {x).  Longe  minus  {peciei' 
eft  m  e^  Iaude,quam  fibi ,  non  certe  rede ,  oiim  tribuebat  J.  CI-  Belvetius  (y),Sz 
ab  aiiis  fibi  adfcriptam  vidit  (r).  Multis  enim  poft  innumerabiles  fere  editiones  Boe- 
fhaavtani  operis  aniris  Vir  Ciariff.  demum  fuam  oseonomiam  edidit  (aa). 

Ergo 


(a)  VieulTens  Trait^  des  liqtieurs  p.  151.  (p)  De  ufu  ratiotinii  wechanici  p.  i-f.  iHft.  Med. 

(bj-^!cronymus  Sbara^li  in  fcepfi  2.  p.  44J.  n.  145. 

i.c)   Adenograph.  p.  54.  (^q)   Antonius  Fizfis  de  tomsribas  p    10. 

(Jt)  Obf.  8.  (j^  Nov.  vafor.  fyftem.  p    iia. 

Ce^  Regn.  animal.  p.  107.  (s)  Anat.  &  contempl.  p.  31.  add.  Arcan,  deteft.  p. 


Cf )  Obf.  50.  I.  I. 


15. 


i%)  Obf  anat.  13.  (t;)  Trait^  des  liqueurs  p.  sa.  -129.  &c. 

(n)  In  diiT  de  adannift.  vafor,  lyirph.  (u)  Esdem  eft  de  B.  Bofchstto    non  iniwfta  fufpi- 

y^^".i=t.-  de  pancreate.  Cto  de  fatlvatione  p.  i^. 

m  T^'^*  "'^''^' "' '^'  ^^^  Confer  defcriptionem  pancreatis  f.  213. 

(1)  In  1.  Tomo  Commfnt.   Acad.  Petrop.  (v)  Hi/loir    de  !' Acad,  6.es.  fclenc.  1715- 

(m)  In  feftione  3.  comparata  cum  lib.  7.  (z)  le  TtlHer   in  emmenologia  Friendians  refu- 

(n)  Nicoiaiis  Stenc>2is     filius    de  mufcul.    &  glaa-  tatione  p.  75. 

dul.  C  B.irtholinus  Thom£:  fi!iu<;  fpecim.hiftor.anat.  (Ea)   Anno  171J'  cum   Inftitutiones  rti  medic»  »t 

p.13.  Marnnus  Lijicr  de  humoribus  c.  ai.  1707.  J7.3.  &  1710.  Leids  prodiiffent , 
(o)"  Hiaor..  anim.  I.  3.  c.  6. 


S    E    C    T.        l        A    R    T    E    R    I  ^.  .    .    7S 

"SrgO  Leeuvvenhoeckii  rnicrorcopica  experimenta  ,  quibus  varii  ex  ordine.  dimin-ati 
gfobuii  in  fanguine  oHienduntur  ,  conjunxit  Boerh^aijins  cum  Ruyfchtanis  vaforuni 
injeaionibus,  quibus  fit ,  ut  decolord  &  vifum.fugientia  {a)  vafa,  coiorato  Iiquore 
repleta ,  nunc  ocuiis  confpicua  fe  offerant .  Inde  ,  ut  vaiebat  ingeaio ,  Vir  prajftan- 
tiffimus  confecit,  nafci  ex  arteriis  rubris  alias  arteriolas  minores ,  liquorem  fangume 
tenuiorem  vehentes,  pariter  conicas  ,  &  ramofas,  5c  per  eas  arteriolas  ad  partes  a 
corde  rcmotiores  liquorem  avehi  .  Evid^ntia  exSmpla  hujus  fabric^  reperiebat  Vir 
eximius  in  arteriis  tunica?  oculi  conjunftivs  ,  qua^  in  fano  homine  peilucids  &  in- 
Gonfpicua^  ,  ramofaj  vero  &  conicjE  adparent  ,  quoties  fanguis  ab  inflammatione  _in 
eas  urgetur  ,  &  cum  pauca  vafcula  rubra  in  rede  habente  ocuio  adpareant ,  m  in- 
flammata  eadem  numerofiffima  funt.  E^arteriola^  manifefto  cum  rubris  artenis  con- 
tinuantur,  cum  &  fanguis  in  eas  nunc  fubeat  ,  &  liquores  colorati  in  arterias  ru- 
bras  artiiicio  anatomico  impuifi  pariter  eas  repleant  {b).  Manifefto  vero,  ajebat  Vir 
111.  ,  adparent  &  vafa  iymphatica  adnatse   diiatata  ,  &  fanguis  ,  qui  ea  repieat  {c)  , 

Sed  etiam  abfque  morbo  ,  abfque  artis  auxilio  ,  arteriolas  iftas  minores  ,  oftendi 
poflfe  videtur.  Nam  in  eodem  oculo  arterias  ciiiares  rubro  quidem  fanguine  turgent, 
videtur  autem  idem  in  fpadicis  colorem  utcunque  degenerare,  dum  earum.  arteriota- 
rum  ramuli  per  choroideam  membranam  incedunt.  Deinde  ex  circulo  uve^  circum- 
pofito,  quem  ea;  arteriolse  divaricats  efficiunt  ,  nafci  arterioias  aiias,  idem  certum 
eft ,  qusE  radiorum  more  ,  ferpentinoque  duilu  iiiter  utramque  iridis  laminam  vcrfus 
pupillam  feruntur  (r/) .  Nul4a  vero  arteriarum  dos  ab  his  vafculis  abeft-,  habent  enim 
ramos  (e)  ,  anaftomofes ,  figuram  conicam ,  venas  fodales  ;  fed  unice  tenuius  urique 
Jiquidum  vehunt  ,  nifi  artificium  accefferit  .  Facile  enim  eas  oieo  terebinthins  ru- 
bente  repleo  .  Ea  vafcula  etiam  in  vulneribus  adparere  ,  inque  ichorem  ftillare ,  in- 
que  fifris  inteftinis  ,  aiius  Vir  Ciar.  addiiit  (/) :  &  poiTes  ^Antonii  nj.  Leeuvvenhoec 
kii  audoritatem  excitare  ,  qui  &  vafa  rubentibus  giobuiis  minora  vidit  (<^),  5c 
aiia  demum  ,  qus  ducenties  miliies  piio  minora  effent  {h) . 

Verum  latius  omnino  arteriarum  minorum  imperium  patere  ,  etfj  non  ubique  ad- 
co  manifeftis  experimentis  demonftrentur ,  addere  oportet.  Nullam  enim  in  corpore 
humano  particulam  effe,  pergebat  Vir  Iil.,in  qua  vel  ex  inflammatione ,  vel  ab  ar- 
tificiofa  iiijedione  humorum  coioratorum  ,  non  pariter  vafcuia  confpicua  reddantur, 
quse,  ante  eas  caufas ,  oeulum  fugiebant,  &  quas  nunc  ,  febo  colorato  farta  ,  omnesf 
arterlarum  dotes  exprimunt  .  Inteftina ,  dura  cerebri  membrana  ,  &  pia  ,  &  omnia 
fere  corporis  animalis  veiamenta  perinde  novis  &innumeris  vafculis  pinguntur,  quaii- 
do  arte  Ruyfchiana  arteriofi  trunci  perite  repleti  fuerunt  .  Neque  difficulter  ea  ex- 
perimenta  imitatus  fum  .  Novs  enim  earum  membranarum  arterioIsE  faciilime  oleo 
terebinthin^  minio  tindlo  replentur. 

Sed  etiam  morbi  in  univerfo  corpore  humano  eadem  vafcuia  confpicua  reddunt. 
In  cornea  membrana  ocuii  nemo  mortaiium  unquam  fanguineum  giobuium  vidit  : 
in  ea  tamen  rubentia  varfa  Wnfiammatio  oflendit  ,  fi  fides  Ciaris  Viris  eft.  Cutis, 
membran^  thoracis ,  abdominis  ,  infiammatsE  ,  cerebrum  vafis  rubris  in  pefte  pingi- 
tur  (0>  quas  in  fano  homiiie  vifum   fugiunt  ,   Ipfa  corda   horainum   a  febre  mali- 

K    a  gna 


(a)  Confer  librum  6,  de  fanguine  .  (e)  Helvetius  hift.  de  TAcad.  des  fcienc  p.  iTJ. 

(b)  Helvetiuf  lettre  au  fujet  de  la  lettf»  critique  Hac  vafcula  pro  veris  vafis  tenuioribus  etiam  a  CI. 
de  M.  Bejfe   p    aij.                                      •  Fe;rein  defcripta  funt  -    Verum  de  eas,iite  alias  di- 

Cc)  Prax.  medic.  t.  i.  p.  2(19,  conf.  G.  v.  Svvie-  cemus . 

ten  t.  1.  p.  640.  Cf)  Helvetius  1.  c. 

(d)  Confer  interira  Corament.ad  TpT2ele£i.Boerbaav.  (O  Arcan.  natur.  deteft.  p.  ij. 

t.  4.    n.  511.    p.   150.    Experimentum  fetit  argento  (h)  P.   16. 

vivo  Fteupns  1.  c.  p.  a86.  187.  CO  Senae  tTiiii  de  la  pefte  p.  i^S.  »s#. 


I^ 


hfex^fbnf""^  rubicundiffima  adparent  (a)  .   Sed  ejufmodi  experimenta  innumerabi- 

Quare ,  uti  humores  fanguine  tenuiores  dantur  ,  ajebat  Pracepto?  ,  ita  pariter  pro 
eo  humore  vafa  propna  Natura  fecit  ,  &  arterias,  rubris  continuas  aque  rubrs  ar- 
ttnat  mmirr.x  furculo  ,  tanquam  ab  aorta  fua  ,  humores  eos  ad  deftinata  loca  latu- 
ru^ereft  ^^^         '   ^"'^'  ^°  "^  arteriolis  in  fanguinis  maffam  id  revehant ,  quod  utile 

.K^nniT  Plaufu  h^c  theoria  recepta  fuit,  &  pauciffimi  per  Europam  phyfiologi  , 
^L  R  f'^  quadraginta  fuerunt,  qui  aliter  fenferint  .  Principum  virorum  afTeda^ 
rum  i5oerhaavianae  opmionis  nomina  aliqua  adjeci  (  ^ )  ,  plura  fupprefTi . 

§.  XXX.  Enor  loci , 

?ari  vero  confenfu  medicorum  (O  deduftam  ex  his  principiis  inflammationum 
fheoriam  receperunt  Errorem  loci  vocabat  Pr^ceptor  (^)  optimus,  fanguinis  in  vafa 
mmora  tranfitum  .  Ea  enim  vafcula  ,  qu^  conica  fint  ,  ofculorum  fuSrum  maximo 
giobuium  impulfum  ^equidem  admittere  docebat  ,  progreffuro  autem  utique  refiftere, 
co  magis- ,  quo  proiundius  m  vafculum  tenuius  globulus  tranfierit  :  lumina  enim 
vaiorum  minorum  eo  minora  fien ,  quo  longius  ab  origine  fua  recedunt  ,  qua3  in 
arteria  rubra  eit :  hmc  majorem  perpetuo  vim  parietibus  eorum  vaforum  inferri,& 
niajorem  adeo  rehftentiam  globulo  dilatanti  opponi  .  Interim  a  tergo  vim  cordis 
lequi ,  qus  languinem  urgeat ,  globulumque  impaaum  in  anguftias  conici  vafculipro- 
peiiere  .  Jirgo  ,  niii  aut  retropeliatur  globulus  ,  aut  in  minores  moleculas  diffiliat, 
utique  demum  vafcula  ab  impuifis  globulis  difrumpi  neceffe  effe  ,  cum  ii  aakumin- 
veniant  exitus  eorum  nullus  fit.  Ceterum  ab  impulfis  globulis  vafa,  qu^  pellucida 
^  inconfpicua  fuerunt,  nunc  rubefcere,  &  inde  effe  ruborem  inflammationis  .  Poffe 
tamen  etiam  heri  ,  ut  laxata  vafa  minora ,  abfque  impetus  augmento,  fanguinem  in 
languida  vita  recipiant  (e)  .  Poterat  illa  theoria  cum  Eraftfirati  (/)  tlieoria  compa- 
rari ,  qui  infiammationis  caufam  in  particulis  fanguineis  pofuit  ,  qus  in  fines  va- 
lculorum  fpiritm  foli  patentium  impaa^,  in  exitu  hsrerent . 

5.ed  neque  hic  requievit  ferax  inventorum  ingenium  magni  Praceptoris .  Ex  Leeu* 
-vueiiboeckiants  cnim  experimentis  {g)  non  in  fex  folum  globulos  flavefcentes  ruber 
giobulus  difiilit  ,  neque  adeo  tenuiores  humores  foiis  maffulis  fexies  rubra  fphsrula 


Ca)  Struth!us  de  arte  fphygmica  . 

Cb)  Francifcus  Nichells  in  Compend.  Anat.  racon. 
p.  3.  Clifton  FVcntihtgkain  major  de  podagra  p.  i6. 
36.  J.  Fndericus  Schietl?er  Ekment.med.  phyf.Math. 
1.  i.  c.  2.  &c.  Aug.  Fridericus  Waltber  diff  de  in- 
f.amenat.  n.  11.  J.  cl.  Adrianus  Helveuns  ceconom. 
animal  p.  ,5.  132  hc.  Hifjoire  de  TAcad  des  fcienc. 
1725. ^&c.  J.  Baptiiia  Senxc  in  prionbus  operibus  ,  ut 
in  tiuy  de  phyfiqtie  p  154.  &  i^  Tr.  du  coeur  t.2. 
p.  61.  61.  Francifcus  Quefnaf  de  la  fuppuration  p. 
i66.  373.  &  jn  nova  editione  de  Tufa^e  de  la  fai- 
gnee  p.  61.  G.  v.  Svvieten  in  difT.  inaug.  n.  ^  & 
in  ^^omm.entariis  ad  aphor.  Praft.  ubique:  Antonius 
^././«m  Operum  t.  2.  p.  31.  52.  (  Arterias  nempe 
lymphaticas  recepit  )  Jac.  Bm.Wrnshvv  expof.anat. 
t.  4-  n.  <$oo.  ^ 

(c)  AHquos  excito  ,  qui  errorem  loci  Boerhaavia- 
.lum  ^uoptarunt ,  J.  cl.  Adrianutr.  Helvaium  in  ce- 


cotiom.  anim.  p.  44.  78.  non  fatis  qHidem  indlcato 
fcnte  ,  ex  qua»-hauferat  ,  dudum  monente  Joanne 
BeiTe  (  in  replique  p.  73  )  Raymundum  f^ieujjcn 
nov.  vafor.  fyftem.  p-  109.  110.  Sylvam  de  la  fai- 
gnee  t.  i.  p.  281.  Thomam  Schvvenke  hsmatol.og. 
p.  52.  98.  Jo.  de  Gorter  de  perfpirai.  p.  47.  G.  v. 
Svvieten  Comment.  t.  i.  p.  178.  6^0.  6^\-  6£,6-  &c. 
Georgium  Erhardum  Hir^berger  in  theoria  inflam- 
mationis,  Clifton  Wintringham  Inquiry  p.  319-  J« 
Hu.vh.^r/t  of  fevers  p.   3. 

(d)  Aphonfm.  de  cognofcetid.  &  curand.  morb.  n. 
118    378    Prax.  med.  t.  i.  p.  269. 

(e)  Piiax.   n-ied.  t.    1.  p.  314. 

(f  5  Apud  Galenur/t  in  method.  med.  I.  1.  7  PJf^- 
tarchitm  de  placitis  ,  philofsph.  1.  5.  n.  19.  Ceifum 
in  pra?f    1.   i. 

(g)  Conf.  I.  4, 


# 


SECT.    1.    ARTERIB.  ,        ,77 

minoribus  conftant .  Ergo  uti  flavi  humoris  vafcula  ex  rubris  nafcuntur ,  ita  alla  va- 
fcula  dari  pofcebat  auBor  eximius ,  qucC  humorem  tenuiorem  fiavo  veherent  (a), 
dari  enim  moleculas  ,  qux  flava  fphaerula  fexies  rubra  trigefies  &  fexiesminores 
fmt.  Sed  ne  has  quidem  fatis  tenues  eife  pergebac  ,  aut  refpondere  fubtihtati  ultimo- 
rum  vafculorum  cerebri :  dari  ergo  procul  dubio  alios  etiam  vafculorum  ordmes  , 
perpetuo  diminutos ,  quorum  prior  ex  tertio  genere  arterioiarum ,  pellucidam  Ivm- 
pham  vehente  nafcatur,ex  eo  vero  quintam  aliam  arteriolarum  clalfcm  prodire,  ite- 
rum  fubtili&ri  humori  deffinatam,  neque  finem  progreffionis  reperiri  ,  aut  ultimum 
vafculorum  genus  cognitum  eiTe .  r  •  -       a         i, 

Novos  adeo  errores  loci ,  &  inflammationes  non  rubras  nafci ,  quoties  flavus  hu- 
mor  ib)  arteriolarum  ferofarum,in  vafcula  pellucida  impingat,  atque  in  eorum  an- 
guftiis  retineatur,  quale  fere  fit  flavum  illud  eryfipelas  (cr),  qualia  fiava  fila  iunt 
in  iingua,  mah  prsefagii  (^) ,  quorum  nuper  trifte  exemplum  vidi ,  cum  m  dyfente- 
rica  foemina  tota  lingua  croci  colorem  referret .  Sed  etiam  menfiiiin  croceorum  cxem-- 
pla  reperiuntur  (e)» 

§.  XXXI.  t/fnmadver/iones , 

Sequitur,  ut  exploremus,  quid  in  hac  adeo  elegante,  8c  aJeo  gratiofa  theoria  fir- 
mi  fit.  Et  vafa  quidem  rubris  minora  utique  nerao  reiecerit.  In  oculorum  fabrica 
unico  plura  exempla  funt.  Nam  &  iridis  pellucida  vafcula  nota  funt ,  &  parirerde- 
colora,  qu2B  in  ove  minime  obfcura  de  retina  in'  vitreum  humorem  absunt  (/ ) ,  & 
demum  vafcula  cryftallinas  lentis,  cujufcunque  demum  originis  ea  fuerint .  Neque 
enim  rubros  globulos  ,  etiam  folitarios  ,  pellucidiffima  hsc  organa  fubire  probabile 
fit,  quorum  tota  utilitas  in  diaphaaa  puritate  ponitur.  Sed  neque  corticis  cerebri 
vafcula,  qu^e  iiquorem  nerveum  fecernunt,  rubros  globolos  recipere  autumo  ,  cum 
cx  ejufmodi  eraffo  humore  fubito  omnium  teauiffimum  generaii  non  verifimile  vi- 
deatur.  Verum  penitiffima  etiam  injeftio,  quae  faciliime  in  venas  tranfit,  finufque 
cerebri  replet,  &  facile  adeo  anguftias  arteriolarum  unius  globuli  capacium  fuperat , 
mftiimam  tamen  partem  corticis  cerebri  replet  ut  omnino,  quod  reliquum  eft,  fiat 
vafculis  tenuioribus ,  quam  eafunt,  in  quibus  ruberfaof^uis  circumvehitur.  Id  enim, 
quod  non  repletum  fupereft,-  non  confufammokm,  fed- pariter  vafculofam  effe ,  vel 
inde  oftenditur  C^)i  9uod  obiter  repletis  arteriis  parclffima  corticis  cerebri  portio 
rubrum  colorem  admittat,  eo  plura  vero  colorata  vafcuia  nafcantur,  quo  profundius 
&  feiicius  injecius  humor  penetravit.  Qaivis  enim  veri  unice  amans  facile  perfpi- 
ciet,  ex  eo  experimento  fequi,  minora  &  minora  femper  in  cortice  vafcula  effe  , 
quorum  prima  &  craffiora  modice  feiix  anatomicus,  uitima  demum  fumma  peritia, 
penetrabili  ufa  liquore,  diftendat .  Poffent  etiam  Cl.  Viri  ^ntonii  Ferreln  alba  va- 
fcula  {h)  hic  adduci,  quibus  pleraque  vifcera  conftare  oftendit,  &  quse  nullo  un- 
quam  liquore  tindo  replentur . 

His  aiiifque  argumentis  coIIe£}is,  perfuadeor  utique,  dari  minora  vafcula,  ex  ar- 
teriis  rubrisorta,  fed  diaphana,  nullius  vitri  ooe  confpicua,  qus  globulis  (anguj- 
neis  impervia  tenuius  hquidum  vehaiit;   atque  adeo  erunt*ifta  vafcuia   inter  rermi- 


nos  arterias  rubrse 


De 


(a)  Inftit.  rei  Med.  n,  245.   ^^6.  -  [i)  Firidet  du  boii  chile  p.  407. 

(bj  /^phorjfm.    de    cognofc.    &    curafid.    raorb.  n,  (e)  Lartz.oni  animadverf.  75. 

379.  380.  Pra!c.   raed,    t.  2.    p.  25.   Stefhan.    Hakl  (f)  Prim.  lin.  phyfiolog.   519- 

i;£iT!ai5at.  p.  kSj.  (0)  N.  359    eoBiment.  Boerh.  t.  a.  n.  i(?];.  BO.t,J. 

is)  G.  V.  Svvistsn  t,  i,  p.  6i^i^  (h)  la  CsiEEient.  Acad.Xcient.  i74?'  defcripts. 


7«  .     .       X   r  J^.       U      V    A    S    A. 

De  errore  loci  utique  non  perinde  liquet.  Certum  eft  enim,  prJEcipuum  argumeti- 
tuni,  quo  confirmatur,  vero  robore  deftitui .  Quoties  enim  vafa,  qu^  peljucida  fue- 
runt,  vifumque  fugeriint,  a  fanguine  aut  a  tindo  liquore  impuifo  rubefcunt  &  con- 
fpjcua  redduntur,  urique  non  ideo  ea  vafa  prius  giobulis  rubris  impervia,  aut  alte- 
rius  a  rubris  gcneri^  fuerunt.  Dudum  Heyiricus  Po-wer  monuit  _,  minima  vafcula  pel- 
luc^re,  etiam  (i  fangmnem  vexerint,  &  merito,  cum  fanguinei  globuli,  plerumque 
|)allidi  {a)  fint,  quando  folitarii  incedunt .  Eo  argumento  uli  funt  Viri  Clar. /.  Bef- 
fi  (^)  3  /•  Baptijia  SeiT^c  (c) ,  &  Francifcus  Quefnaj/  {d) ,  &  anonymus  alius  fcri- 
ptor  (e),  atque  ocuji ,  aut  aliarum  membranarum  vafa,  quas  ab  inflammatione  aut 
ab  anatomica  «nie^iorie  quafi  noviter  nafcirntur,  pro  arreriolis  habueruat ,  uni  fe- 
jrlei  gbbuicrum  perviis ,  hinc  peilucidis&  inconfpicuis.  Et  ej;o  quidem  ejufmodiar- 
terioias  &  venulas  utique  in  vivo  animale  vifum  fugere  conftanter  reperio  (/),  ut 
iB  .area  mefenterii ,  qus  nuda  videbatur,  &  abfque  vafcuiis ,  microfcopio  demum  ad- 
hibito  canaliculos  unius  globuli  diametro  confpicias . 

Porro  plerasque  certe  (^),  &  omnes  forte  inflammationes ,  non  ejus  funt  generis, 
quafum  impadus  fanguis  in  integris  vafis  haret.  Si  ruborem  inflammati  digiti ,  auc 
inflammat^  membrans  infpexeris,  non  ita  ea  pars  vafculis  pin^itur,ut  fpatia  deco- 
iora  intercedant ,  uti  quidem  in  oeulo  fit .  Totus  rubet  inflammatus  digitus  ,  totus 
rubet  circuius  ruber  morbillorum,  aut  areola  puftuls  variolofa; .  Qu^  ventriculi  in- 
fiammationes  dicuntur,  manifefto  fiunt  fanguine  in  cellulofam  interioremefl^ufo.  Ve- 
rum  ea  ex  prioribus  repeti  poffunt ,  dudum  expofita  (h).  Adde  nunc  eventus  in- 
flammatiorjJs ,  reforptionem  fanguinis  effufi,  aut  puris  in  celluiofa  teia  generationem, 
aut  gangraenam,  quae  paritera  fanguine  fit,  infpatia  cavernola  effafo ,  aut^  fcirrhum  , 
cujus  fuccus  non  in  vafculis ,  fed  in  omnibus  cellulofis  fpatiolis  partis  indurat^  co- 
gitur,  probabiie  fiet  utique,  inflammationes ,  plerafque  certe  ,  non  a  fanguine  inva- 
fis  impado,  fedab  eodem  in  circumiedlam  cellulofam  telam  exfudante  fieri  .  Hsc 
eft  antiquiffima  inflammarionis  theoria,  quam  Galenus  (?)  propofuit ,  &  ad  errorem 
loci,  paulum  aliter  deflexis  Pergsrneni  fenis  verbis,  reruiit  Gerardus  -o.Svvieten  {k), 

Addi  poteft  ,  ut  in  re  gravi  &  feria  paululum  morari  liceat ,  inflammationem  eo 
jnodo  j  quem  Vlr  olim  Summus  defcripfit ,  omnino  non  nafci .  Obftrudiio  cum  vincu- 
lo  pro>:ime  convenit,  quod  humoris  per  vafa  noftra  iiberum  iter  intercipit.  Et  vin- 
culum  vero  &  obftrudio  nunquam  inflammationem  ciet.  Et  vinculum  quidem  in- 
jedum  maximis  arteriis,  umbilicaiibus  in  fetu  modo  nato,  carotidi ,  aiiifque  truncis 
in  vivo  animaie,  nihil  producit  inflammationi  fimiie.  Poft  aliquot  pulfus  ,  &  tumo- 
rem  fubito  natum,  fed  parum  omnino  crefcentem  (/),  fanguis  a  vinculo  averfus  in 
vafa  vicina  libera  fe  recipit  ,  plus  datura  fanguinis ,  fi  incideris  {m)  ,  proprium  ve- 
ro  truncum  inanem ,  &  cum  pauco  refiduo  fanguine  coaliturum  relinquit .  In  exiguis 
&  peilucentibus  vafculis,  in  quibus  microfcopium,  quid  agatur,  detegit ,  perinde  vin- 
culum  adhibitum  penitus  contraria  faciteorum,  qua;  exrecepta  fententia  fiunt .  Tan- 
tum  enim  abeft  a  diftentione  canahum  figatorum ,  ut   fanguis  vinculum    fugiat ,  ra- 

mum- 


(a')  Microfcopical  experiments  p.  59. 
(b)  Lettre  ^  M.  Helvetius  p.  190. 
Cc)  Traite  du  coeur  t    2.   p.  667.  feqq. 
(d)  Trajtfe  de  la  faign^e  edit.  Bovif.  p.  354'  de  la 
ftippuration  p.  166.  279. 
(e")  Lettre    fur   le  nouveau   fyfteme    de    la  voix  . 

[i )  Premier  Memoire  fur  le  mouvement  du  fang. 
p.  14.  i^ 


(g)  Opufcul.   patholog.  obf.  4J. 

{h)  L.  1.   p,   15.    16. 

(i)  Method.  Medend.  1.  10.  Sangtiinem  effimdi  la 
atrjp'a  fpatia  ,  qiias  inter  vafa  funt . 

(k)  Comment.  t.  1.  p.  178. 

(l)  Sauvages  theor.  pulfus  p  i6.  patholog.metbod. 
p.  \%s.  116. 

(m)  Ftnein  apud  Cl.  Siilmon  in  dil.  ii  Mtero 
P-  »7. 


SECT.    LARTERIIE,  .  .79 

mumque  impervmm,  inque  communicantes  arterias  fe  lecipiat,  donec  is,quemvm- 
xifti,  omnino  inanis  fuperfit  (^).  j    r       -     ■     •  r       t 

Obftruaionem  etiam  fsspe  in  vivo  animale  vidi .  Aliquando  languis  m  iplis  arte- 
riis  cogitur,  globulis  in  unam  quafi  maffam  confufis  (^).  Eam  maflTam  ahquando 
faneuinis  vis  fuperftes  liberat ,  &  per  vulnus  aliquod  arteriae  venaBve  incilum  expei- 
lit:  Id  nifi  faaum  fuerit,  quiefcitad  eam  fedem  fanguis,  &  ad  coagulatum  cruorem 
tamquam  adtradlus  colligitur .  Iterum  veram  obftruaioHem  fispe  vidi ,  quoties  aibus 
humor  arteriam  venamque  incifam  circa  vulnus  plurim.us  obfarferat.  Nunquani  tunc 
in  eam  obftruaionem  quidquam  natura  molitur ,  neque  fanguis  verfus  ^  eam  ledem 
acceleratur ,  fed  aut  vias ,  per  coagulum ,  liberas  percurrit  (c) ,  aut  omnino  m  toto 
eo  trunco  quiefcit.  Vui^^are  etiam  eft,  fanguinem  in  artenis  immotum  itagnare  . 
Tunc,  qui  novus  a  corde  fuccedit ,  adeo  non  arietat  contra  hoc  obitaculum ,  ut  re- 
pulfus  ad  cor  redeat  (fl') ,  neque  obftrudam  arteriam  dilatet .  Denuo,  cum  matenes 
vifcida  carotidem  alteram  obftruxiffet,  neque  diameter  ejus  arteri»  fub  eo  coaguio 
major  fuit ,  neque  rubor  ullu? ,  fignumve  inflammationis  (e)  adfuit . 

Quare  inflammationis  caufa  omnino  alia  ab  obftruaione   eft,  ftve  nunc   a  Etimu.a 

srliquo  liat,ut  multa,&  potiffimum  in  oculo  irritato  phcenomena fuadere  videntur  C/> 

five  omnino  hujus  maii  natura  nondum  penitus  innotuerit.  ^       r  j-       ' 

Denique  vafculorum  continuo  decrefcentium  multos ,  fibique  fuccedent^s  ordmes  , 

omnino  etiam  nunc  multa  vetant  admittere,  quse  dudum  obpofui  C^).  Et  primum 

aequum  eft,  per  arteriam  rubram  expeditiffime  venam  fanguineam  repleri,  qua;  gif> 

bulis  rubris  recipiendis  nata ,  atque  adeo  omnibus   minvorum  generum   artenoiis  sm- 

plior  fit .  Deinde  oportet,  liquorem  coioratum  paulo  diffisitius,  quam  in  venam  ru* 

bram ,  faciiius  vero ,  quam  in  alia  vafcula  minorum    ^enerum ,  in  arteriam    »^^avam 

tranfire  ,  ut  qus   minorum  ampliffima   fit.   lade  artenola   lympbatica  aut  peiiucidi 

humoris  difficilius  iiquorem  impuifum  adraittet :  in  eam  enim  non  poterit  is  liquor 

penetrare ,  nifi  integram  viam  &  per  rubram  &  per  fiavam  arteriam^  percurrerit :  & 

ea  difficultas  8c  ex  anguftia  hujus  arteriolae  augebitur,  &  ex  retardatione ,    quam  in 

vafis  fiavis,  conicis  atque  ramofis  impulfus  humor  patietur .  Sivero  de  fanguims  gio- 

buiis,  &  eorum  per  vafa  minora  itinere,  fermo  fuerit  ^  gjobulus  certe  ruber  difficilli- 

me,  &  rariffime,  poterit  totam  longitudinem  flavae'  arteriolae  percurrere,  cujus  latif- 

fimum  iumen  eo  globulo  minusfit,  anguftifTimus  vera- &  uitimus  flnis  non  poffit  non 

giobulo  rubro  multoties  anguftior  e{fe,"cum  flavura    vafculum  conicum   fit ,  e^uf^ue 

lumen  perpetuo  decrefcat .  Qijare  vix  unquam  credibile  eft  tantam    fore  autr  gi&buli 

rubri  impadi  vim,  aut  tinai  liquoris   celeritatem,  ut  per  canalem   conlcum  ,.  adeo 

diu  conyergentemj  adeo  multo  eo  globulo  anguftiorem,  in  pellucida  vaf»  ufq^ue  p-e- 

netret  .  '".... 

Verum  e\perimenta  nihil  fimile  docent.  Nam  aqua ,  ichthyocolla  in  frumentr  fpi- 

ritu  diffoluta,  oleum  terebiathinae,  febum ,  cera,  faciilime  in  vafa  jjeilucida  fabemet, 

&  ^Que  faciie ,  quam  in  rubram  venam  aut  in  arteriolas  flavas  ,  fanguineis    cqnter- 

minss,  fi  qua  fuerint.  Non  dudum  oftendimus,  omnes  eos  Iiquores,  quos  diximus,, 

expeditiffime  tranfire  in  ceiluias  adipofas  (/:'),  k  facifius  fere  ,  quam  in  vepas/prc- 

xiraa  facilitas  eft  exhalationis  inteftinalis   (f),  ventricularis ,  &  ejus ,  qoae  in  caveas 

pieuriE  {k) ,  pencardii  j,  cerebri  effunditur  .  Omnia  hsc  peliucida  vafa  xqaQ  faeiie  ,  8c 

^  feci- 


Ca)  Second  Mefnoire  fur  le  mouvement    du  fang.  CO  Vl^pt  phyfiological  ^flsys  p.  67. 

Exp-   54.  93.  Bemus  in  exper,  ad  sircal.  fang»  p  50.  Cs3  Prssleft    ad  Bofvh.  t.  a.  n    145.  not.  C» 

Cb)  Exp.    93.  ^h)  L.  L  p.  as-  l6.  1.  X.  p,  68. 

0  Exp.   iSo,  Ci)  L.  II.  p.  7O' 

Cd)  Exp    91.  93     187.  ^fc)  i.,   II.  p.  ^f, 
CO   Opufcui.  patholog.  ofcf.  if. 


lo  L    I    B,        //.        V    A    S    A. 

facillus,  quam  vensB  rubraj,  per  arterias  replentur,  cum  tamen  eorum  plurinia  li- 
quorem  flavo  fero  mulro  tenuiorem  vehant,  neque  adeo,  ex  hypothefi ,  ex  arteriis 
rubris,  fed  ex  flavis ,  aut  demum  ex  aliis  a  rubris  etiam  remotioribus  vafculorum 
gencribus    nafcanrur. 

Valentius  argumentum  eft,  quod  a  fanguine  fumitur.  Eum  aquum  efl,  fecundutn 
eam  hypothefm ,  qua3  feries  fibi  fixccedentes  vafculorum  ftatuit  diffi.cillim2  in  vafa 
pellucida  venire .  Ht  tamen  vulgare  eft  &  innoxium ,  perque  exempla  a  nobis  pro- 
pofita  abunde  coniirmatum,  fanguinem  frequenter,  &  ficile,  per  integra  vafa ,  noti 
rupta  neque  violata,  inteftinorum  (^),  renum  (/?),  ureri  (;) ,  cutifque  (cJ)  penetra- 
re  ;  facilem  ergo  &  propinquam  viam  a  rubris  arteriis  in  ducius  excretorios  pellu- 
cidos  fere  totius  corporis  ducere  ;  non  ergo  videri ,  ea  vafa  intercedente  aliqua.  CO' 
nicarum  arteriarum  ferie  a  rubris  arteriis  diftare.  ^ 

Huic  ratiocinio,  quod  Ciaris  _  Viris  (e)  placuiffe  video  ,  aliqua  obpofuit  lil.  Sena' 
ens  (/),  non  quidem  Pneceptoris  theoriam  aut  ordines  fuccedentes  valde  defenfurus. 
Tenuiffima  vafcula  ex  rubris  arteriis  prodire  poffe  negat,  cum  in  ea  hypothefi  peri- 
culum  fummum  fitj  ne  ruixiperentur ,  (i  impetum  fanguinis  paterentur,  quxtenerri- 
ma  fint .  .  ^ 

Adeo  tenera  non  effe  facile  oftenditur,  quod  impetum  vehementem  anatomici  per 
fiphonem  ,  argentum  vivum,  febum,  ceramque,  fanguine  nempe  cSc  craffiores  liquo- 
res  &:  ponderofiores  ,  toto  conatu  fuorum  mufcuiorum  pondereque  innitentis  corporis 
urgentis,  facile  &  abfque  ruptura  ferant . 

Cum  praiterea  Praceptor  arteriolam  rubram  minimam  habeat  pro  aorta  (§)  arte- 
riaj  flavae,  hujufque  ramum  ultimum  pro  aorta  arteriols  lymphatiae :  cura  omnes  ifta: 
arteris  ramofse  fmf  &  conicse,  atque  iifdem  in  velocitare  fuorum  humorum  decre- 
mentis  obnoxise  fint ,  quas  ex  natura  conica  atque  ramofa  in  rubris  arreriolis  na- 
fcuntur,  cum  in  ipfa  demum  ultiraa  arteriola  rubra  lente omnino ,  in  ea  hypothefi  (^j»), 
humor  fiuat ,  fequitur  maximam  fore  tarditatem  humorum  peilucidorum ,  qui  multis 
ordinibus  vaforum  inrerjedis  ab  arteriis  rubris  feparantur.  Pone  retardationem  effe 
in  qualibet  ferie  arteriarum  eamdem  ;  pone  retardationem  ,  <\ux  fit  in  arteria  mini- 
ma,  effe  faltem  ejufmodi  9  ut  fanguis  ex  ultimo  ejus  ^Tanrulo  fluat  cum  vigefi- 
ma  parte  (/)  veiocitatis  ,  qua  ex  corde  prodit  ;  fluet  adeo  per  arterioiam  decimi 
ordinis  ea  celeritate ,  quse  erit  ad  velocitatem  nafcentis  aortse,  uti  unitas  ad  deci- 
mam  potentiam  numeri  viginti ,  qus  veiocitas  erit  ad  aortse  veiocitatem  ut  i.  ad 
10 ,  240 ,  oco  ,ooc ,  000..  Itaque  fi  in  aorta  fanguis  percurrit  iii  minuto  primo  pedes  1 50, 
percurrit  in  ea  arteriola  minima  fere  -z~^^^~\~---o- ->  u"ius  pedis .  Pone  fere 
quamcumque  aliam  rationem ,  in  qua  velocitas  a  corde  accepta  decrefcat ,  notum  eft, 
etiam  minim.orum  numerorum  decim?s  dignitates  maximas  efife  . 

Nunc  nihil  fit  hujufmodi,  &  tenuiffimorum  vafculorum,  quse  nobis  nota  fuerint, 
itinera  celerr-ima  funt  ,  sque  velocia  ac  quidem  fanguinis  ipfius  ,  aut  omnino  celerio- 
ra:  exemplo  perfpirationis  Sandlorians,  exemplo  (k)  in  primis  liquidi,  quod  nervos 
perfluit  5  &  fenfuum  impreffiones  ad  cerebrum  perfert  ( / ) . 

'.  .  Repo- 


(a;)  P    71                                '  (h")   ll>id.  &    tlibi    paffim    ut  num.     C  C  X  X  I  L 

Cb)  P.'  67.  68,  ••                                        CCCCLXXIX. 

CO  Menfium  exetnplo  .  ■         ,                 "  '               (i)  Vide  ibid.   &  in  Comment.  p.  lor.  tu.Ti  t.   3/ 

Cd)  P.  71.  Com    ad   nuin.  479- .  Pofui  vero  ranonem  10.   ad   i. 

Ce)  C.  A.  a  Bergcn    di^T.  de  inflammat.    fanguin.      tamquam  earum  minimnm  ,    qua  a  variis  Jatroma- 

Cf)  T.  U.   p.   64.  themacicis  pofitje  futrunc  . 

Cg)  Vide  J.  R.  M.  n.  CCLXI.   &  PraBleftiones  ad  Ck)  Prim.  lia.  1^440. 

eu«i  iocum.  CO  I^'^-  "•  39> 


S    E    €    r.        L        A    R    T    E    R    I    M.  Si 

Reponit  iterum-Illuftris  Senacus  (^),non  valde  retardari  liquida  tenuiora .  Vefum 
e;i  retardacio,  quz  fit  a  ramorum  au6lo  iumine ,  &  ea,  quse  fit  a  rami  conici  con- 
vergentis  dilatatione  ,  indeque  nata  fridione  ,  ea  inquam  decrementa  eadem  fuat, 
quamcunque  tenuitatem  ,  &  quodcunque  pondus  fpecificum  fluidorum  pofueris. 


S  E  C  T  I  O    II,    r  £  iV^. 

§.  I.   l^ente  in  univerfum  , 

HlEc  cinfTis  vaforum  in  univerfum  apud  Veteres  arteriis  notior  fuit  ,  magifque 
excuka.  Cum  enim  &  morborum  fedes  in  venis  {b)  ponerent,&  easfrequen- 
tiffime  laciderent  ,  multo  certe ,  quam  arterias  ,  audacius  ,  cumque  in  earum  fediio- 
iium  loco  magnum  dircrimen  efficaciae  qusererent  ,  uti  ha;c  aliave  vena  cum  venis 
loci  adfe6ii  continuaretur,  aut  conjungeretur ,  fadum  eft,  ut  contrario  fere  inftituto, 
quam  quidem  noftro  t«mpore  fieri  foiet ,  ven»  primo  loco  defcriberentur,  arteriaruni 
hiftoria  ramquam  adpendix  aliqua  fubjiceretur  .  Ica  Galenus  (c),  jtQ^-VefaHus^d)  : 
&  non  exigui  ex  hac  majori  in  venas  adfedione  errores  orci  funt  .  Cum  enim  in 
exemplo  ,  ad  mefocolon  tranverfum,  quod  omenti  pofterius  folium  veteres  vocarunt, 
€x  eo  trunco  ,  qui  a  liene  ad  porcas  it  ,  venam  magnam  deduceret ,  continuo  arte- 
riam  comitem  pariter  a  lienali  eo  M\ik\1  Vefalius  (e)  :  ita  nata  eft  arteria  epipioi- 
ca  finiftra  ,  ex  jienali  educla  ,  qualem  quidem  exiguum  trunculum  arteria  lienis  ad 
omentum  mittit  ,  ad  mefocoion  vero  tranfverfum  ,  quod  vecerum  tempore  nomeii 
omCnri  geffit  ,  omnino  prseter  minimos  ramulos  nihil  quidquam  dat.  ita  paritec 
narae  funt  arterise,  quas  in  finus  cerebri  Vefalius  deduxit  (/)  :  indeque  porro  mul- 
tipiicatis  erroribus,  puifus  his  finubus  adtributus  eft,  quem  utrumque  errorem 'etiam 
hoc  svo  vix  de  animis  fcripcorum  anatomicorum  avellas  . 

Ceterum  in  homine  quidem  ,  &  animalibus  fanguineis ,  vens  alterum  «^enus  vafo- 
rum  conftituunt,  in  univerfum  arteriarum  comes  &  fimile  ,  &  pariter  a^corde  exo- 
riens.  In  aliis  claffibus  animalium  clari  Viri  etiam  venas  repererunt  ,  ut  in  cochlea 
jnsrina  (^*),  ioligine  (/:»),  millepede  aqaitico  {i*),  Minus  ramen  late  patere  vena- 
rura  imperium  crediderim,  quam  quidem  arteriarum  .  Erucai  arceriam  habent ,  pui- 
lantem»nerape  canalem  ,  ejufque  ramos  {k)  :  vena;  vero  nondum  in  ea  claffe' vife 
funt.  Etiam  in  humano  monftro,  cum  cor  deefifet,  venai  nuIIsE  fuerunt  (/). 

Ab  arteriis  in  univerfum  phyfiologico  ie  primis  difcrimine  &  fanguinis  itinere  fe- 

parantur.  Nam  tenuitas  illa  major  non  videtur  perpetua  effe  ,  fi  vere  Hai^uejus  vi- 

xlit  (w),  eamdem  effe  arteriarum  venarumque  craffitiem  in  iis  animalibus,  quoruin 

HalkT  Phyfiolog.  Tom,  J.  h  ven- 


Ca:)  L.  €. 

Cl»)  Febrium  fedes  in  vena  eava  Praxagoras  apud 
RHfum  de  appellat,  1.  i,  p.  aS.  A  vena  cava  mor- 
bifera  fanguinis  rejefbio  Aretaus  curat.  acut  I.a.  c.l. 

(c)  In  lib.  de  venarum  &  arteriarum  diffeftione . 

Cd)  yefal.  ].    3.   p.  484.  o.    B. 

(e)  Fefal.  1.  7.  c.  la, 

(f)  L,  V.  f  4.  X.  conf.  fafc.  s.  Icomim  anat,  t. 
i.  cceliae.  not.  b. 


(g*)  Lifter  de  buccinis. 

(h)  Ejufd.  de  conchis  bivalvibris  p.   31. 

0*)  Baker  employment  for  the  microfcope  ,  t.  2, 
p.   352.  Vas  nempe  avehens  &  rev^ehens  . 

(k)  Malpfghius  de  bombyce    p.    19. 

(1)  Memoir.  de  l'Acad.  Roy.  des  Scienc.  jy^f. 
p.  390.    • 

(m)  Exerc.  d«  inotu  cordis  ^.  171,  conf.  ProoBm. 
P.  1,1. 


32  L    I    B.        11.        V    A    S    A. 

ventriculi  cordis  leyes  funt  .    Ranis  tamen  &  bufonibus  ven^  utique,   quam  arteri» 
teiiuiores  funt  (a),  fere  ut  homini. 

§.  ir.  Trunci  venojl » 

Truncos  venarum  vulgo ,  ut  arteriarum  ,  duos  numerant ,  pulmonalem  venam ,  de 
qua  nunc  nondum  agemus ,  &  cavam  ,  uti  qu^  omnino  arteriiiij  ex  corde  prodeunt. 
Verius  tamen  fi  rem  rimeris,  fex  trunci  venofi  eruat,  qui  nufquam  conveniunt,  nifi 
ad  utrumque  cordis  atrium  ,  pulmomies  nempe  venaj  quaruor,&  cavs  duas .  Ad  cor 
ceterum  utique  omnes  venae  grandiflfimse  <ijnt  ,  &  recedendo ,  pariter  ,  ut  arteriaj  , 
gracilefcunt  ,  Redius  ergo  omnino  vetuftiffimi  fcriptores  venas  ex  corde  nafci  fcri- 
pferunt,  K^rijtoteUs  primum  {(?)  ^  tum  Erafijiratus  ^  &  inter  nuperos  ante  Harvsium 
Feiahus  (c),  aliique  {d)  non  plurinii .  AuClor  Libri  ^ipiTp^xpm  (e)  &  Gaievus  (f) 
aliter  originis  naturam  confideravit,  eamque  ab  ea  parre  derivavit ,  a  qua  fanguineni 
vem^  haberent  :  eum  ^retaus  (^)  ,  Fallopius  {h)  &  alii  fecuri  funt .  Mira  cum 
acrimonia  hsc  lis  agitata  fuit,  quam  nunc  jeque  favens  utrique  opinioni  oblivio  fe- 
pehvit  :  &  Cafpar  quidem  Hofmannus  (/')  nihilo  minori  animi  contentioiae  ante 
hos  centum  annos  ^ArlJiotelem  defendit  (^),  quam  olim  pro  patria  Brutus ,  aut  pro 
TroieE  penatibus  Heflor  pugnavit.  Qui  volet  ,  de  hac  ingente  olini  lite  Georgium 
Segerum  (  /  )  audire  poterit ,  aut  Thomam  Bartholinum  (m). 

Venam  portarum  omittimus  ,  hadenus  equidem  ab  aliis  venx  civx  ramis  diver- 
fam,  quod  fanguinem  fuum  ad  truncum  communem  non  unico  canili  revehant,  fed 
in  plurimos  ramos,  omnino  arteriofo  more  diftnbuta,.  per  numerofinTmios  alios  fur- 
culos  fenfim  ad  venarum  modum  colledos  ,  demum  ad  cavam  venam  refeVat .  Etfi 
aliquid  adeo  de  arteriofa  fabrica  participat  ,  cum  venis  tamen  fabrica,  &  ultimo 
fanguinis  itinere  conjunda  ,  in  hiftoria  demum  hepatis  dicetur.. 

Cava  z-ena  ,  aortse  fodalis ,  quam  priori  feclione  contemplati  fumus,  antiquiffimis 
temporibus,  &  fuo  cum  nomine,  cognita  fuit .  Eodem  nomine  Hi:7pocratico  auclori 
difla  eft  (r/)  .  Sed  eo  tempore  omnes  grandes  venae  cavarum  nomine  ventitabant  (o), 
^tiam  ea,  quse  nunc  fme  pare  dicitur  (p).  Paulatim  obrinuit  ,  ut  unice  cava  dice-  ' 
letur,  quae  ab  hepate  ad  renes  apophyfes  mittit  (q)  .  Vena  cava  in  medio  renum 
fpinas  nervofa  pr^rerit,  apud  ^rijiotelem  (r)  ,  &  pofterior  aorta  eft  (s),  ut  recie 
dudum  Jdem  obfervat .  Cavam'dixit  Praxagoras  (t)  .  Cava  vena  ab  hepate  fangui- 
jnem  cordi  miniftrat,  in  fpina  arteribE  craff^  coextenla  ,  apud  ^retimm  (u).  Semi- 
barbati  ad  gr^ecorum  recentiorum  pronunciationem  ^  ejus  nomen  Kili  vel  Cbili  fcri- 
pferunt ,  unde  fuavi  rifu  dignus  ille  error  /.  Baptijia  Bianchi  ( x )  natus  eft  ,  qui 

Mun- 


Ca)  Memo'ire  fiir  le  mouvement  du  fang.c.i.  p.io.  (i)  Oddm  de  Oddis    \n  apologja  pro  G^Uno  1    4. 

Cb)  Venarum    principium    Cor    de  generat-  anim.  Ck)  De  thorace  1.  2    c.  23    16    apologiae  pro  G^- 
1.  a.  c.  4.  de  partib.  aninial.  1.  3.  c.  4.                            l^no  ironice  dia?e  l.  1.  Seft.  3.  c   11. 

Cc)  De  fabric.  corp.  hum.    1.  4.    c  6.    de  radice  C)   In   tnumpho  cordis  Francot.  1-554-    4-  edito  .• 

Chinse  p.   263.  Cm)   Anat.  tert.   rcnovat.  p.   58+.  feqq- 

Cd)  .Andreas  Cxfalpinus   in  quaftionibus  peripate-  C")  L    de  carnibus  p    230.  edit.  Lindon. 
ticis  1.  V    c.   3.    Cxfaf  Cremoninus    proprio  libello  .  ^_    Co)  R''f'^\  anpefbt    part.   corp.   hum    1.    i.   p.  41. 

Poft  H^vue/M!»  in  primis  Francifcus  GUJlon    de  he-  (P  '  TliQ/.  To-rrav  tmv  x-it   ai/bpceiroi»  n.  8. 

'pate  c.  36.  '  Cq)  Rufus  ibid. 

Ce;  N.  8.  p.  29.  edit.  LaHamamii .  Cr)  Hift.   animsl.  I.    i.  c    17. 

Cf )  De  Hippocr.  &  Platon    decret.  I.  6.  &c.  (j)  Hift.  an;m.  1.  3.  C    4- 

Cg)   Hepar  venarum  radicatio  Curat.  acut.  1.  2.  C.7.  Ct)    ^pud   Rufum  1.   c. 

&  porra  ibid.  cap.  6    &  de  aiut.  curat.  n,   l.  ^O  '^^  curat.   morb.  acut.  I.  1.  c.  7. 

Ch)  De  partib.  fimiiaribas  c.  14.  (.x)  Orat.  cum  hilt.  hepatica  edit.  i.  p.  18. 


s  E  c  T.  ir.  y  Ei^  m.         _  % 

Mundino  inventum  duflum  thoracicum  ,    chyli  nempe  venam  tribult  ,   cum    bonus 
ille  Mundinus  de  cava  unice  vena  fermoneni  feciffet. 
A  cavis  venis    ramos   fuos  omnes  in  corpore  humano  partes  habent  ,    pulmone 


excepto 


§,  III.  Comca  Figura, 


Conicse  &  ipfs  ven^  funt  ,  uti  arteriic.  Nam  ampliffima  ad  aurem  dextramutra- 
que  cava  eft,fup,erior  quidem  omnibus  capitisjSc  arfuum  fuperiorum  furculis  latior, 
inferior  omnibus  abdominis ,  &  artuum  inferiorum  truncis .  Inde  in  univerfum  rami 
eundo  gracilefcunt ,  donec  ulrimas  venula^  pariter ,  it^rum  ut  arteri^,  cylindricjE  fmt 
(.r).Unicum  enim  cum  globulum  tranfmittant  ,  fieri  non  poteft  ,  ut  in  progreffu 
minus  humt^runi  conrineant,  quam  in  ortu  ,  aut  adeo  lumen  diminuatur.  Faciilime 
autem  ha:  cylindricas  venie  in  menfenterio  ranarum  adparent  {b). 

Inconftantior  tamen  venis,qtiam  arteriis  diameter  eft,ut  contra  quam  n^itura  co- 
nica  ferret ,  paflfim  dilarentur  .  !ta  vena  cava  continuo  fub  ftpto  tranfverfo  peram- 
pia  eft  ( c  ) :  veria  juguiaris  bulbofam  fuam ,  potius  latiorem ,  fub  capite  caveam  ha- 
bet  (<i).  In  poplirea  vena  ,  inter  femoris  condylos  ,  latitudinem  majorem  reperit 
idoneus  teftis  Morgagnus  (<?),  Variabiles  diametros  in  venis  ranarum  faspe  vidi  (/), 
&  venam  cavam  faccis  akernis  inrumefcentem  /.  ^damus  Kulmus(g). 
-  Etiam  hanc  legem  vens  cum  arteriis  communem  habent  ,  ut  duorum  ramorum 
lumina  conjunda  iumine  trunci  fui  ampliora  fmt  .  Quare  ,  uti  aort^e  lumen  cuni 
fumma  luminum  ramorum  fuorum  comparatum  infigniter  minus  eft  ,  ita  idem  de 
ven^  cav^e  iumine  vere  pronunciatur  ,  fi  cum  conjundis  omnium  venarum  iumini- 
bus  comparetur. 

■§.  XSf.Fabrtca, 

Color  alius  ab  arteriis  eft :  ob  tenuitatem  enim  parietum  fuorum,  atque  fanguinem. 
frequentiffime  in  caveam  venofam  congeftum  ,  csrule^e  videntur  ,  qui  color  a  cute' 
alba,  Sc  fanguinea  purpura  componitur,  Raro  ita  penitus  inaniuntur,quin  fanguinis 
vcftigium  aiiquod  retineant. 

F^^nV^  interior,  quam  arteriis  ,  fimplicior  eft,  &  fatis  infigniter  diverfa .  Abeft 
a  venis  folida  illa  tendinea  compages  ,  qusB  arteriarum  praecipuam  membranam  effi- 
cit  {h).  Abfunt  omnino  fibrse  mufculof^  tranfverfiB  ,  quse  in  arteriis  adeo  eviden- 
ter  adparent  .  Dudum  Vefalius  ingenuc  faffus  eft  ,  cum  eas  fibras  difcipulis  demon- 
ftrare  veilet,  non  inveniffe  .^  quod  oftenderet  (/)?  &  fimiiia  Fallopii  ik),  aiiorwm- 
que  clarorum  Virorum  ( / )  teftimonia  exftant . 

§.  V.  Membrafia  Jntima » 

Infima,  nam  perinde  eft  ,  unde  oriamur,Tnembrana  venarum  fatis  fimilis  arterio«* 
{x  ,  levis  ,  lubrica  ,  flexilior  quam  arteriis  eft  .  Neque  fibras  in  ea  repeno  ,  neque 
poros  j  infertorum  nempe  vaforum  Jymphaticorum  ■ofcula  (ni) .  Tubus  internus  vena- 

L     2  rum 

(jl)  Schvvenke  haematolog.  p.  ii.  (f )   L.  c.  Exp.  1x6. 

■  Cb)  Second  Memoire    fur  le  mouv,  du  fang.  Exp.  (g)  Breslauer  famlungen  1718.  Menf.  Febr. 

119  ,  120 ,   iia  ,  1  24  ,  I  23  ,  126  ,  117 ,   118  ,  132 ,  (h)  Sefl.   1.   p.  40. 

338,  14J  ,  14S.  '  0)  Examen  obferv.  Fallop    p.  «r. 

(O  J    Adam    Kulmus    in  tabulis    anat,  germanice  Ck)  Obferv.  anat.  p.   146.  b.  editicnis  I.  Venetae* 

editis  p.  88.  edit.    1741.  (1)  Petit    ad  anatomea    Palfyni    t.  l.    P-  339.  & 

(d)  Covvper  Fhilof.  tranfaft.  n.  aSo.  alibi  . 

(e)  Epift.  anat.  XVI.  p.  161  (m)  Nov.  vafor.  fyftem.  p.  117. 


S^  L    I    B.        IL        V    A    S    A. 

rum  perinde  ,  ut  in  arterii,s  levis  eft ,  fi  a  valvulis  recefferis,  Nam  trabecul£e  inter- 
r£B,  quales  in  popliteiE  vense  rumore  111.  Moygapfius  (a)  vidit  ,  ad  fingularem  & 
raram  fabricam  perrinent :  &  rete  fibrofum  in  venis  axiliaribus  teftudinum,  a  Claro 
olim  chnuvoo  Jcanne  Mery  (b)  depi61um,ab  humana  fabrica  recedit ,  &  ad  confir- 
mandas  forte  bujus  animalis  venas  pertinet  ,  quaj  in  diuturna  illa,  fub  aquis,  in 
venis  cordi  vicinis  congeftione ,  vehementer  turgent  &  diftenduntur  (c). 

§.  VI.  Media. 

Medta  venarum  membrana  obfcurior  eft  ,  neque  oportet  ejus  fabricam  a  vena  ca- 
va  ejufque  parie  cordi  proxiraa  mutuari.  IMam  ea  quidem  hujus  venie  fedes  manife- 
llo,  &  in  oranibus  animalibus  mihi  notis  ,  mufculofa  eft  (<r/),  ut  etiam  pulfet ,  & 
confpicua  contratlione  fanguinem  in  aurem  dextram  compellac  (e)  .  Uti  vero  con- 
tractio  a  reliquis  venarum  truncis  abelfe  videtur,ita  etiam  fibras  contradliles  nullas 
in  venis  admittere  oportet  ,  donec  aiiis  experimentis  conftituantur  .  Sunt  autem 
omnino  in  hac  membrana  fibr^  flexiles  &  rubrse  ,  qus  venarum  longitudinent  ie- 
quuntur  (/) . 

In  divifionibus  venarum  tendineas,  five  ex  callafa  cellulofa  tela  facias  fibras,  & 
in  concavo  angulo  venarum  &  in  convexo  expreffit  JII.  Senacus  (^)  :  deinde  tendi- 
neum  in  ipfa  vena  tuberculum ,  fub  angulo  concavo  in  fibris  longicudinem  fequenti- 
bus  pofitum  (/-»).  Ejufmodi  duriufcuium  tuberculum  (0  ia  vens  cavse  divifione , 
quo  loco  in  iliacas  difcedit,  defcripfit  Morgagnus .  Id  tuberculum  Sc  in  vena  vidi, 
&  iimilem,  caiiofam  daramque  fedem,  neque  inFrequenter,  iii  eadem  aortae  fede . 

§.  VII.  CelhJofa. 

^  Huic  iterum  membranas,  perinde  ut  in  arteriis  ,  cellulofa  teia  (k)  circumjacet , 
fed  tenuis,  neque  in  fimilcm  craflitiem  ftipata  .  Huic  membran^e  vtvx  incumbunt, 
ut  pleura ,  pericardium ,  pentonseum  ,  qux  pariter  ,  uti  de  _arceriis  didum  eft ,  in- 
conftantem  exteriorem  membranam  quibufdam  yenarum  truncis  fappeditant,  defer- 
turx  (/,)  cominuo  venam  ,  quando  mufculum  adic  aut  vifcus. 

Sed  ea  melius  fingulatim  dicentur .  Cellulofa  eft  ,  quam  giandulis  veficulofis  in- 
ftruxit  Vieujjenms  (m) .  DifHcile  vero  eft  Willijlum  intelligere,  qui  extim.^  membra- 
nsE  fibras  longas ,  duabus  m.ediis  truncis  vafa  ,  miftafque  vafis  glandulas ,  intimse.  pe- 
rinde,  ut  in  arteriis  ,  circuiares  fibras  tribuit  (n)  .  Eum  Bidlous  imitatur  (o). 

Ceterum  in  celiulofa  tela  venofi  trunci  fuas  etiam  arEerioias  fuafque  venuias  ha- 
fcent  (p),  In  trunco  vencB  cavae  fupra  pericardium  piurimi  furcuii  a  phrenica  fupe- 
riori,  &:  thymici  nati  ludunt  (q).  Nervos  etiam  in  nervis  adelfe,  poifes  ex  anaio- 

gia 


{z)  Loco  modo  citato.  (il  Epifl-  anat.   15-  ad  f5nem  . 

(bj  Memoir.    de  l'Acad.  Roy.    des    fcienc.    1703.  (k)  Conf.  111.  Se^^.^c  p.  154-                         ,„r  r  •  f 

f.  \  0)  Barthelin  anac.    tert.  renov.   p.  S9J.    Wefa^  I. 

(z^  Dicetur  in  I.   9.  "quo  de  refpiratione    agetur.  c.  p-  638.  Son.-ic  p-   i35-  de  pericardio  . 

(d)   Fibras  circulares    defcripfit    J.   Alphonfus  Bo-  (m)  Nov.  vafor.  fyilem    p.   II7- 

fellus   de  motu  aninml.   1.  1.   propof.  37.  Cn\  Pharaiaceut.  rational.  p.  z.  t.   VI.    t.  I.  a.   3. 

Ce)  Second  Memoire  fur  les  part.  irrit.  Exp.  473-  4-  infer. 

475.  479.  4«o.  481.    SZ6.  530.   331-   531.    343-   S48.  Co)   \n  magno  opere  t.  aj.  t    i.  v  ?. 

549-  533-  55^-  ^"^"^   ^"  ^^''^  portarum  defcnpfr.  -iLr^kun^iuf    fpi- 

(f)  lil.  Senae  1.  c.  p.  154,  t.  4,  f.  3.  a.  b.  cil.  oVferv.  ^6.                                         .                       rx 

l^  Ibid.  i.  4.  f.  3.  e.  f.  Cq)  Conf.  fafcic.  icon.   anat.  3.    tab.  anttr.   peiS. 

Ch)  Ibid.  B. 


S    E    C    T.        I    T.       V    E    N    ^.  85 

gia  deducere ,  neque  enim  experimenta  certa  exftant  .  Ligatge  8c  compunflge  ven^ 
dolorem- excitare  non  videntur  (a) .  Irritabiles  ha£lenus  videntur ,  quod  venena  acida 
meraciora  contradionem  aliquAm  in  venis  excitent  (^) .  Verum  mufcuiofam  eam 
vim  efTe  vitalemque  dubitari  poteft ,  cum  eiufmodi  contradlio  longo  a  morte  tem- 
pore  periride  fuccedat  (c) ,  &  venx  a  ferro  irritat^e  minime  conftringantur .  Inflatas 
autem  aut  lacefTitas  ad  cordis  morem  conftringi ,  &.  ad  fanguinem  propellendum  fol- 
licitari ,  aut 'Contradas  cruorem  propellere ,  ur  arterise  folent  (d) ,  ego  nunquam  vi- 
di  ,  neque  eo  trahi  debent  phcenomena,  qu<£  vense  cavae  ejufque  truncis  cordi  vicinis 
propria  font.  Non  alia  certe  caufa  eft  ,  cur  in  venis  a  morte  animalis  fanguis  con- 
geftus  reperiatur,  prcEter  venarum  inertiam ,  qus  ab  arteriis  acceptum  fanguinera 
nequeunt  expedire .  In  animalibus  frigidis  perfede  immobiles  funt ,  &  contraclili  vi 
omnino  deftituuntur  (e). 

§,  VIII.    Venamm  firmhas o 

Robur  ^  quo  venx-  ^u^  ruptioni  refiftunt ,  majus  eft,  quam  primo  adfpe6lu  videtur. 
Tenues  enim  funt ,  &  prse  arterlis  multo  maiorem  fji  luminis  ad  membranas  ratio- 
nem  habent .  Craffities  vena»  cavig  defcendentis  ad  aortam  fecundum  Jacobum  Kei- 
lium  fuit  uti  97.~ad  510.  (/),  fubquintupla  adeo  &  pauio  minus.  Accurate  Clifton 
Wintringham  m  viro  eani  rationem  fecit ,.  uti  9.  ad  154.,  in  vitulo  uti  11.  ad  ^8, 
(^),  &  in  verre  uti  16.  ad  262,  quse  ratio  multo  adhuc  minor  eft  ,  fubquatuorde- 
cupla  ,  fubfedecupla  &  fubfeptem.decupla  . 

Iterum  fluidi  ad  folitum  ratio  in  vena  cavaprope  renalium  of iginem  fiiit  uti  1000, 
ad  4594.  (^) ,  &  in  vena  renali  uti  100.  ad  2702,,  cum  in  arteria  efifet  uti  1000.  ad 
2027.-  quare  vena;  renaiis  membrana;  crafTitiem  habent,.ad  fluidum  comparatam ,  ad 
craffitiem  folldae  partis  arteriarum,  ad  fuum  fluidum  com.parats,  in  ea  ratione,  qus 
eft  2027.  ad  27020,  q\m  ratio  eft  iterum  fere  fubtredecupla  .  In  vena  portarum  fiui- 
di  ad  folidum  ratio  eft  in  ove  uti  2286,  ad  100.  ,  in  cane  uti  17.  ad  i.  {i)  ^  quod 
quidem  minirae  refpondet  adlirmationi ,  vea^  portarum  membranani  adeo  craffam 
&  quafi  arteriofam  efte  {k)  . 

Porro  venarum  folida  fubftantia  videturdeorfum  increfcere.  Solidi  enim  ad  fluidum 
ratio  in  iliaca  vena  ,  eft  ad  eamdem  rationem  in  vena  renali ,  uti  552.  ad  100.  (/), 
&  ad  eamdem  rationem  in  vena  fplenica  uti  556.  ad  100.  (w)  ,  &  folidi  vens  cavs 
prope  renales  ratio  ad  fuum  fiuidum  eft,  ad  eamdem  rationem  in  vena  cava  fupe- 
riori  ,  uti  7566.  ad   looc.  {n)  . 

Iterum  ergo  in  univerfum  venas  quidem  arteriis  fere  quindecuplo  &:  ultra  tenuio- 
res  tunicas  habent,  ita  tamen,  ut  earum  tunicarjm  cralTities eundo  increfcat,  neque 
poffit  uUa  ratio  univerfalis  dari ,  qua2  fic  inter  folida  arteriarum  venarumque .  Ex  te- 
nuitate  vero  parietum  fit,  ut  vens  fibi  reliclae,  a  pondere  aeris  &  fuo  compreflfe  , 
coUabantiur,  nifi  ,  quod  in  utero  fit  &  hepate  ,  a  circumdudis  utique  filis  celiuiofis 
lirmentur . 

Adeo  tenu€s  cum  vens  fint,  tamen  infigniter  denfag  funt,  atque  earum  foiida  pars 

pon- 


(a)  Second  Memolre    fur  les  parties  fenfi.bles    &          (f)  De  quantitate  fanguinis  p,  iii. 

mitables  p.  2.7.  C^:)  Exp.   5. 

ibj  Ibid.  Exp.aSd.   s&S.  189.  291.  193.  Ci.Zm-  Ch)   Id.  p.  173.  102. 

mrmann  paflim  .  .(i)  P    2.03. 

Cc^:   Ibid.  p.  17(5.  (k)  Pceijiiet  dilTert.  anat.   i.  p.  31. 

(.d)  -Senac  1.  c.  t    2    p.  227.  ~                     (1)  Clifton  VVintrJngham  1.  e.  p.    147, 

Ce;  Ihid.  Exp.  190.  Second  Memoire  fur  le  mou-          (m)  P.  175. 

venisnt  du  lang.  Exp.  uc.  132.  jjd,  (n)  P.  130. 


U  .  L    I    B.        n.       V    A    S    A . 

pondus  rpecificum  allquanto  majus  habet,  quamquidem  membrana»  arteriarum  .Nam 
in  vena  cava  hominis  juvenis  pondus  fpecificum  venz  cavx  fuit  ad  pondus  fpecifi- 
cum  aortic,  uti  26.  ad  25.  (a).  In  fene  esdem  rationes  funt  uti  140.  ad  139,  {b) ; 
in  vitulo  uti  28.  ad  27.  (c):  in  vetulo  bove  uti  uoi.  ad  looo.  (^)  :  in  verre  ju- 
niori  uti  59.  ad  500.  (e)  :  in  verre  vetulo  uti  55.  ad  52.  (f):  in  cane  juniori 
uti  27.  ad  26.  (^)  .'  in  cane  vetulo  uti  158.  ad  157.  (/j):  in  agno  uti  259.  ad 
250.  (/'). 

Hsc  experimenta  confirmant,  in  univerfum  venarum  folidam  partem  aliquanto 
denfiorem  elTe,  quam  funt  _membrans  arteriarum:  eam  vero  rationem  per  .statem 
diminui ,  &  aninialium  juniorum  venas  denfitate  fua  niajori  tatione  arterias  fupera- 
re,  qiiam  animaHum  vetulorum  vena;.  Unde  fequitur,  per  setatem  arteriarum  den- 
fitates  increfcere  (k) ,  venarum  noiT  item .  Cxterum  hx  denfitates  in  arteria  aorta 
funt  in  viro  ad  aquam  uti  106.  ad  loo. ,  in  vena  cava  uti  110.  ad  100.  ,  &  intra 
hos  numeros  105  &  iio.  ad  100.  hasc  ratio  foHdorum  vaforum  adaquam  fere  con- 
tmetur . 

Adparuit  venarum  denfitatem  fuperare  denfitatem  arteriarum.  Verum  etiam  ve- 
narum  robora,  arteriarum  robora  plerumque  fuperant ,  five ,  quod  eodem  redit ,  ma- 
joremdiilentionem  vense  abfque  ruptione  ferunt ,  quam  quidem  arterias .  Facilius  enim 
cedunt  &  magis  dilatantur  arteriis ,  non  folum  certe  in  ratione  quadrupla  (/),  fed 
longe  majori ,  Jncredibile  eft: ,  in  quantum  faccum  vena  jugularis  aut  cera,aut  mer- 
curio  diftendi  pofiit,  &  quam  ampla  vel  mitiimarum  venularum  retia  'fiant,  quando 
cera  replentur.,  cujus  rei  nihil  fimile  in  artenis  fit.,  quas,  fi  paulo  veheraentius  di- 
ftenderis ,  faciie  rumpas .  Faciilime  cerre  aorfa  fub  tranfverfo  fepto  a  cera  impuifa 
crepat.  Magis  incredibiles_  funt  iilse  lente  fadse  dilataTiones  venarum,  qujB  a  mor- 
bis  fi-unt,  &  alicui  vulneri  aut  obftrudioni  medentur.  ¥enam  fpermaticam  omnem 
fangainem  cava;  ven^  revexiife,  &  poHiGi  jequale  iumen  adtigiiTe  vidi  (w),  centu- 
plo  -&  millecuplo  fe  ipfa  audiorem..  VenjB  gravidarum  utmutentur,  finuumque  fimi- 
les  fiant ,  alrbi  dicetur.  Sed  aG<:uratius  vidlt Stephitnus  Hales  ^  venam-jugularem  fufti- 
nuiffe  preflTionem  columnte  aques  17^  pedum  (w),  ■•neque  ruptam  fuilfe,  cum^arte- 
riam  cgrotidem  preffio  columnse  aquete  190.  pedum  utique  rumperet  ('0?  quae  tanto 
craffiores  membranas  nada  fit. 

Verum  ionge  magis  foilieite  hac  expofuit  III.:,  quem  modo  citavimus,  Cllfton 
Vi^lntringham.. 

Vena  cava  prope  originem  venarum  renalium  arietis  non  prius  rupta  eft,  quam  a 
pondere  hbrarum  176.  cum  quarta  librse  parte  (p) .  Cum  vero  arteria  ejufdem  fe- 
dis  rumpatur  a  pondere  158.  1.  11.  unc,  fit  robur  ejus  vense  ad  arteriam  fodalem  in 
ratione  mo.  ad  icoo  ■(q). 

In  «odem  animali ,  fed  inferius  ad  originem  Tamorum  iliacorum ,  vena  cavaadhuc 
robuftior,  cum  tanto  tenuior  effet ,  tamen  tulit  pondus  87.  librarum  cum  parte  quar* 
ta,  &  robuftior  fuit  fodali  arteria .,  in  ratione    105?.  ad  1000.  (r), 

In  ove  vense  cavse  robur  prope  originem  ramorum  renaiium  fuit  ad  robur  arteriag 
ad  eamdem  fedem,  uti  1176.  ad  1000.  (j). 

In  ra- 


Ca)  Exper    r,  (k)  Exper.  10. 

(bj  Exper,   6..\  0)  Sauvages  Theor.  piilfus  p.  lo. 

(.c)  Exper.  i.  (m)  OpufcLiI.  patholog,  obf.  20. 

Cci^Exper.  7.  (n)  H.Tmaftatiks    p.  159. 

{t)   Exper.  4.  •              (o)   Ibid.   p.    155. 

(^O   Exper.  8.  (p)   Exper.   si. 

(g)  Exper.   9.  (q)    ihid. 

(h)  Expi-r.    if.            -  (r)   Exper.   17. 

(0  Exper.  3.                                           .  ._            (s)  Exper.  23. 


S    E    C    T.        11        V    E    N    ^.  ^         87 

Tn  ramls  perinde  majus  robur  venarum  fult.  Ven^e  iliacx  robur,  in  femina  fuic 
ad  robur  fodalis  arteriae  uti  10^4,  ad   1000,  (0,  &  ^lias  uti   1077.  ad   iooo.    (?0._ 

In  vena  portarum,  quse  in  o/e  quinque  pene  atmorphsrarum  prefTionem  tulit  , 
robur  fuit  ad  aortam  uti  14:4.  ad  jooo.  (a),  &  in  cane  ea  ratio  fuit  1407.  ad 
1000.  (/).    Venx  pedis  reliquis  robuftiores  funt  (7). 

Neque  tamen  ha^c  conftantia,  aut  abfque  exceptione  funt .  Nam  primo  quldem  in 
vafis  fecretoriis  alia  ratio  obtinere  videtur,  &  arteriiE  ad  vifcera  euntes  venas  fuas 
plerumque  robor£  fuperare .  Ea  ratio  in  venls  renalibus  ad  fodales  arterias  robur  eft 
uti  1000.  ad  4088.  (^),.  in  vena  lienaU  ad  arteriam  cognominemfuti  looo.  ad 
45:55.  {h)  &  uti   looo.  ad  4812.  (c). 

Deinde  robora  venaruni  per  fEtatem  decrefcunt ,  utl  nuper  diximus ,.  cum  interim 
arteriarum  robora  augeantur,  Hinc  in  cane  vetulo  venae  cav^  robur  minus  quam. 
robur  aortge  fuit  y  in  ratione    icoo.>  ad  1097.  (/-/). 

§.  IX.  Sape  rumpmtur\ 

tJtcumque  h?EC  fe  habeant,  certum  eft  tamen  m  vlvo  animale,  &  in  homlne  po- 
tjfTimum,  venas  longe  frequentius,  quam  arteri^,  &  intumefcere  &  rumpi ,  ut  vi- 
deatur  certe,  denfitas  illa  major  venarum  ad.  pericula  dilatationum  &  ruptionum  , 
valde  necelfaria  eife .  Varices ,  &  haemorrhoidum  fimiles  tumores  multo,  quam  arte- 
i|iarum  aneuryfmata,  frequentioresfunt.  Arterise  perraro  rumpnntur,  nifi  iongotritu^ 
quando  in  aneuryfma  intumuerunt ,  tunc  enim  fenfim  debilitatsE  membraniE  ,  tandeirr 
in  convexitate  fija  divelluntur.  Venarum  ruptiones  ,  &  le.i  quidera  de  caufi ,  ali- 
.quas  excirabo .  In  minime  deformi  virgine  novl,  nulla  prs^ter  plethoram  apparente 
caula,  venam  in  gena  ruptam  fuiffe.((?).  Fceminarum  gravidarum  varices  frequen- 
ter,  etiam  cum  bonis  mulieruni  rebus  (/),  rumpuntur  ,  aliquando  vero  minus  uti- 
que  feliciter  {§}•>  ^  cum  periculofi  haemorrhagia  .  Vena  in  teraporibus  pra3  verc- 
cundia  amanti  dlffiluit  (^)  &  a  morte  demum  (0  crepuit ..  A  vena  jugularl  fpon- 
te  rupta  mors  {k).  In  hydropico  ruf>ta  bafilica  ,  fanguis  ea  vi  profiliit ,  ut  vi?c  po- 
tuerit  compefci  (/).  in  fene  ex  falvatella  vena  rupta,  fanguis  effuAas  {m)  .  Vena 
cava  fup-^rior  varicofc?  fjnefto  eventu  mpta  {n) .  Ex  glaciei  ufu  vena  ftib  hepate 
fpoate  aperta,  &  fmguis  in  abdomen  effufus  {0) .  Vena  popIiti_s  fponte  aperta ,  cum 
multa  cruoris  ja6}ura  (/?).  In  gravida  dilliluit  vena  cruralis  (  q)  talique  vena  (  r)  , 

&  iii 


(t")  Exper.  18.  p,  100.  204    Brevi  tempore  funefta  ruptio  Varicis ,  cuna  mi- 

(u)  Exper,   31.  ro  fanguitiis  faltu  Falloi)  de  ulceribus    p.   98,    Conf, 

^x)  Exper.  4».  Peth  \n  Mercure  de  Francs   173 3.  Nov. 

(y)  Exper.  44.  (li)  Diomedes  Cornax  in  enchiridio  p.   aiS. 

(z)   Chefelden   anat    Edit.   6.  p.   20I.  (i)   Hagedorn  Cent.    3,  Hiftor.   45. 

^a)  Wrntyinsl-am  Exper.   39.                   -  (k)  BresJauer  famluHsen   1726.  M.  Auguft.  p   254. 

(b)  Exper.  3:.  (1)  Hoechfletter  Caf.  7.  dec    11. 

Cc)  Evp.-r.  37.  (m)  Pechiin  cbf.  9.  L.  1.  Conf.  Bartholin  Ceiit  5. 

(f1)  Exper    43.  hift.   i?. 

(e)  Similia    habent  Nov.    lit.  mar.    Balth.  p.    49.  (n*)  Fanto-ni  ad  MoYgagnum  EpiO,  Lanciff  obf.s. 

B^rufch  in  prsef.   ad    L.  de  hsematite  ,    hsc  quidem  poll:   Hb    de  mortibus  fubitanels  . 

cum  gravi  hasmorrhagia .                             •  (o)  Louife  Bourgeois    obferv.    fur  la  fterilite    &C. 

(i)  Hiftor.    morbor.   Vratislavienf.     p.   278.     Vena  L.    i.   p.    121. 

malleoli  fponte  rupta  in  foeminis  varicofis  Eph.Nat.  (pj    Helvvig  obf   15? ■           - 

Cur.   Dec.    1:  ann.    3    obf   54.  Qq)   Hjrder  apiar.  obf    8j. 

_  (5'   Funefto  cum  eventu  Storch   htbammen  unter-  (r)  D  tbarding  diff.  de  ventrlculi  hxmorrhag.  fu- 

richt  p.  229,  Eph.  Nat.  Cur.  Diz.  i.    ann.  3.   obf.  nefto  pene  eventu. 


RS  L    T    B.        TL        V    A    S    A. 

&  in  pucrpera  vena  dorfi  pedis  (s) .  Sublingualis  vena  in  dolore  capitis  fponte  fan- 
guinem  fudit  (t).  Numerofifrima  exempla  venarum  fponte  rupt;irum  collegi ,  quo- 
rum  audores  omitto,  venx  cavs,  fme  pari ,  epiploic* ,  mefocolica: ,  h^emorrhoideae, 
iliacEe^  faphense,  poplites,  pedis  . 

Multis  aliis  exemplis  hanc  coliedionemaugerem '  Verum  fuflfecerit  oftendiffe,  non 
nimis  poffe  venarum  robori  tribui,  neque  tant.!m  eifc  earum  iirmitatem,  ut ,  ad  vim, 
qu£E  fanguinem  impellit,  ea  fe  habeat  uti  27.  ad  r.  (/.;).  Neque  enim  ulla  cum  ve- 
ri  i^ecie  videtur  fingi  polTe ,  in  hi?,  quos  recenfui ,  cafibus ,  vim  morbi  fanguineni 
adeo  incitaffe  ,  ut  vis  venam  diftendens  fuerir,  ad  vim  naturalem  finguinis  in  venam 
agentis,  uti  27.  ad  i.  Aliqua  enim  horumexemplorum  ex  fanillimis  hominibus  fum- 
pta  funt ,  alia  raanifeftoex  reftagnatione  potius ,  quam  e-^:  novo  aliquo  impetu .  Mi- 
norem  equidem,  quam  arterise,  vim  patiuntur,  cum  nonpuifent,  fi  a  paucis  earum 
truncis  5  aut  a  morbis  receflferis.  Verum  de  eo  pulfj  alias  dicetur  (at). 

§.  X.  Diametromm  vatio  ad  arterlas  foctas. 

Diamctro  Venas  arteriis  fuperiores  effe,  dudum  notum  eft,  unico  exemplo  pulmo- 
nalis  venae  excepto.  Lumen  reliquarum  venarum  ubiquelumme  arteriarum  maius  eft, 
contenta  vero  funt  ,  uti  iumina,  cum  iongitudines  utrinque  pares  fint .  Olim  Jo. 
^lphonjus  Bvrelhis  (y)  aream  venofam  totamad  totam  aream  arteriofam  asftimavit, 
Uti  4.  ad  I.  &  Bartholomaus  de  Moor  (^)  iumina  arteriarum  ,  venoforum  luminum 
fecit  fub  quadrupla,  fi  recle  v octm' duplo  ma/oremex  icone  interpretor.  Sefquialte- 
ram  rationem  luminum  vcnoforumad  arteriofa  recepit  Thomas  Schvuenke  (a)^^Qi\as 
nimis  parvam  .  FrancHcus  de  Sawvages  ea  lumina  facit ,  uti  9.  ad  4.  {h) . 

Mihi  arteria  aorta  fuperiori  cava  in  hominepotius  majorvifa  eft  i  IIL  Bo''ffiertl' 
iam  diametrum  aortde  ad  eam  venam  fecit  25.  8.  ad  25.  (c),  fupe-riorem  enim  ve- 
jiam  cavam  adjcendsntem  vocat,  fiquidem  eam  minorem  facit .  in  ariete  vena  cava 
fuperior  fuperat,  in  ratione  1865.  1000.  C^') ,  &  in  ove,  in  ratione  17  7.  ad  1000. 
(f),  fecundum  Cl'ftcni  IViniringhami  calculos  ,*qui  a  meis  non  valde  differunt  .  Nam 
Vir  CI.  tunicarum  craffiticm  detraxit,  qua  aorta  fuperat  ,  ego  exteriores  diametros 
furapfi  ,  quibus  tunicse  una  continentur.  inferior  venacava  in  iiomine  manifeftoquam 
aorta  major  eft  ,  &  rationem  iuminum  reperi  16,  ad  g.  Cliftom  eadem  vafa  funt , 
in  ariete  quidem  uti  171^.  ad  1000.  (/) ,  in  ove  uti  1715.  ad  1000.  (<?),  qus  ra- 
tiones  a  meis  parum  differunt :  a  fexu  vero  pendere  videtur,  quod  aorta  inferior  pro 
portione  venas  fodaiis  in  fceminis  major  fit .  F.  Boiffier  iianc  rationem  fecit  22.  8. 
ad  30.,  aorta;  vero  ad  utramque  venam  cavam  uti  100.    ad  214,  {h). 

Prope  renaiium  arteriarum  originem  jam  major  vena:  cavse  ad  aortam  ratio  eft , 
forte ,  quod  muitum  interim  ex  azyga  fanguinem  hauferit ,  quem  rami  dudum  ab 
aorta  emiffi  eo  deduxerant .  Ergo  eam  rationem  Cliftonus  facit  in  ariete  uti  4694, 
ad  1000.  (0,  &  in  vetuio  cane  uti  457.  ad  joo.   (k). 

Supra  iliacas ,  vense  cavs  ad  aortam  rationem  fecit  idem  Vir  Cei.  191.  ad  100, 
(/)  enormiter  minorem .  Sed  etiam  Jacohus  Keilius  duorum  magnorum  truncorum  , 

infra 


(s)  Seledt.  Francofurtenf.  t.  2.  p.  7.  0.41-  defcend^ntis  0.55.    Diameter  vcnas  cavx    fap»- 

(t)  Eph.  nat.  cart.  Dec.   i.  ann.  3-  obf.  54.  rioris  o.  s-f. ,  defcendentis  0.  71, 

(lO  Halef  ksmaftatiks.   p.    158.  (e)   Ibid,   p.    144-                                                      _--•. 

(x~)  L.   5.  cie  fanguins  per  arter.    &  vSnas  raotu.  (f)  Ibid.  p.   143. 

(y)  De  motu  animal.  L.  i.  Prop.  68.  (g)   Ibid.  p    144- 

{z)   Inftaurat.  Med.  t.  I.  p.  «.  (h)   Ibid    p.  4. 

(a)  Sa,a5uin.   hidor.   p.   il-  (i)   Exp.   aa    p.    lOO. 

(b)  Theor.  pulfus  p.   9.  (k)  Esp.   ^6.  p.  loi, 

(c)  P.   4.  (1)  Exp.  aS.  p    10*. 

(d)  Esp.    33.    Diametr.    aorta     adfceadentis  eft        ^ 


S  E  C  T,    11.    V  E  N  ^.  ^  89 

infra  renalium  vafofum  originem,  rationem  fecit  324.  ad  44 <.  (m)  ,  qus  perinde 
valde  parva  eft. 

Arterjse  cruraiis  rationem  ad  venam  fuam  Cl.  Boijper  ,  uti  roo.  217.  ,  diftentis 
vero  vafis  uti  87.  151.  (»),  qus-valde  accedit  ad  rationem  fefquiaiteram . 

Multo  major  ratio  eft  in  umbilicalibus  vafis :  arterias  enim  dimenfus  reperi  ad 
venam  fe  habere ,  uti  992.  ad  900.  (0) . 

Splenicam  venam  ad  arteriam  facit  Cliftonus  uti  83^.  100.  (p)  ,  qua;  enormis  ra- 
tio  vix  poffet  admitti  ,  nifi  ponas  ,  in  CI.  Viri  exemplo ,  venam  hsemorrhoideam  , 
{wQ  inferiorem  mefentericam ,  in  fplenicam  venam  fe  immififfe  ,  &  hujus  rationem 
auxiffe  .  Ego  reperi  fplenicam  venam  ad  fodalem  arteriam  ,  uti  6j6.  156.  _ 

Ven^  renalis  fmiftrse  ad  arteriam  fliam  rationem  etiam  hac  ratione  majorem  re- 
perit  Ci.  Cliftonus ^  omnino  nempe  T156.  ad  100.  {q)  &  iij6.  ad  100.  (r)  .  Id. 
tribuo  iiiferts  in  eam  venam  vense  fpermatics  ,  azygs  finiftrse ,  capfularis  ,  &  lum- 
balis  ,  quae  vense  utique  renaiem  venam  fanguine  fuo  augent  ,  quem  renalis  arteria 
non  avexit,  atque  adeo  minor  merito  hgec  arteria,  quam  venafodaiiseft .  Ego  ratio- 
iiem  arteriarum  ad  venas  reperi  di^.  ad  1490.  &  874.  ad  2066,  qu^  abeunt  in  ra-i 
tionem  1488.  ad  3556.,  fatis  iimiiem  rationis,  qus  ubique  inter  utrumque  vaforuai 
genus  obtinet . 

Mcfentericas  arterias  ad  venas  fuas  facit  Keilius  uti  9.  ad  25.  (j)  ,  ego  uti  9.  i($, 
uti  529.  1089.  &  109.  361.,  quae  rationes  fere  cuni  aliarum  venarum  ad  fuas  arte- 
rias  rationibus  conveniunt .  Keiliana  mihi  nimia  videtur . 

Iliaca;  arterise  ad  fuam  venam  rationem  Cliftonus_  fecit  100.  ad  164.  (t)  ,  valde 
parvam  ;  fed  etiam  ego  ea  vafa  reperi  fe  habere  utj  3844.  ad  7^g6.  vel  uti  4.  ad 
9.,  iterum  raagis  m  ratione  communi  vaforum  utriufque  generis. 

Cruralis  arterige  ad  fuam  venam  fedionem  Francifcus  Boijfter  facit  loo.  217.  («)^ 
diftentis  vero  vafis,  quod  mirum  ,  87.  131.  vel  2.  3.  ,  ex  qua  ratione  fequeretur^ 
venam  minus  ,  quam  arteria ,  diftentioni  obfecntam  efte . 

SubciavisB  venge  rationem  ad  fuam  arteriam  reperio  ip6.  ad  8r.  ,  v^n^B  iugularis 
demum  ad  carotidem  441.  ad  196.,  quae  ratio  inter  majores  eft» 

Ex  his  omnibus  fumpto  quodam  medio  numerg  ratio  non  muitum  abludensa  K* 
tione  4.  ad  9. ,  inter  arteriarum  venarumque  lumina  re|3eritur . 

Arteria  fpermatica  cum  venis  in  plexu  pampiniformi  comprehenfis  comparata,m- 
credibili  ratione  anguftior  eft.  In  minimis  vafis  continuo  utrumque  genus  ex  vena* 
rum  majori  cralfitie  diftinguas .  Vcnarum  choroidearum ,  qtise  vafa  vorticofa  vocan- 
tur,  truncuii  arteriolis  ciharibus  mire  majores  funt ,  fic  venuJEe  inteftinorum  foda- 
libus  arterioiis.  Arteriofi  venofique  retis  comparationem  ex  icone  Chefeldenii  non 
male  inftitueris  {x)  ,  Optime  vero  adparet,  quantum  vense  fuperent ,  fi  &  arteriam 
&  venam  repleveris ,  tunc  in  eadem  corporis  parte  ,  ut  in  inteftino  ,  utruraque  ge- 
nus  comparaveris .  Certe  tunc  arterise  fere  evanefcere  foient  ,  obrutae  a  moie  &  a 
■numero  venarum ,  ruberque  earum ,  &  vaiidior ,  coior  a  csruleo  venofo  obtegitur , 


Haller  Phyfiolog.  Tom.  t  ■  M  '  §.  XI, 


.!<.».■..<».■  .i-a- 


(m)  De  fecret.  animal.  p.  93.  (O  Exp    415.  p.  aoi.  ' 

Cn^  L.  c.  (s)  L.  c.  • 

(0)  Conf.  Coftiment.  ad  Boerhaav.  t.  V.  P.  a.  p.         CO  P.  100. 
303.  Cu^  L   c. 

(p)  Exp.  3f.  p.  171.  (%)  Titb.  30.  edit:.  6.  anatom.  of  hum.  hodf , 

Cq)  Ibid. 


0  L    I    B.        IL        V    A    S    A, 

§.  Xr.  Numems\, 

Non  roIum^eniiB  diametris,  fed  pariter  numero  venai  fuperant ,  obrervante  dudum 
Joanne  van  Horne  {y) ;  ut  venas  arteriis  tripio  numerofiores  fecerit  LeonarJus  Taf- 
ftn  (:<:),  Tta  area  y  five  lumen  conJun6lum  omnium  venarum  ,  multo  major  fit  con- 
jundo  omnium  arteriarum  lumine ,  fiquidem  vena^'  fodalibus  arteriis  &  majores  funt, 
&  numero  ■fuperaTit.  Nam  irFgentia  retla  venofa  plurima  reperias ,  quibus  aegre  quid- 
quam  arterion  admiftum  fuerir,  Ejufmodi  fub  cute  retia  frequentia  funt,  ut  in  col- 
lo  illud  ,  dudum  ab  Euflachlo  (a)  depi61um  ,  in  brachio  fijpino  ,  ia  dorfo  manus , 
digitorum  cute,  femoriy  parte  inferiori,  qua  faphena  utraque  irretitur,  fed  malleo- 
lorum  ,  tarfique  (^) .  Etiam  interni  plexus  venofi  pafTim  reperiuntur  ,  quos  arterias 
pauciffimsB  Gomitantur,ut  pampiniformis  ille  venarum  fpermaticarum  plexus ,  &  in 
urinaria  vefica  (c),  &  plexus  venofi  pelvis  multiplices^,  qui  circa  partes  generationi 
dicaras  ponuntur  (^),  &  pterygoideus  ille  ,  a  Santorino  didus  ,  &  tonfiHaris.  De- 
mum  reria  minima,  foli  microfcopio  acceffa,  abfque  arteriolis ,.  certe  confpicuis ,  ia 
mefenteriis^  animalium.  frigidormTi  reperio  {e) . 

Efl,  ubi  squus  fit  arteriarum  numerus >  ut  per  inteftina,  ex  fummi  viri  teftimo- 
nio  (/).  ^ 

Eft^  ubi  duo  trunct  arteriofi  uni  venofb  refpondent,  in  funiculo  umbilicali,  pene, 
clitoride,  cyftide  fellea ,  Plures  etiam  arteris  capfulares  ,  plutes  renales  ad  unicam 
utrinque  venam  plerumque  reperiuntur.  In  iisexemplis  venarum  majordiameter  nu- 
merum  compenfat.. 

Sspe  reperio,  uti  dudum  monui  (/*) ,  profundas*  arrerias  grandes^  effe',.  8c  mino- 
rern,  &  demum  minimam  aliquam  venam  comitem  habere ,  exemplo  vertebralis  ar- 
tericE ,  &  lumbalis :  venas  vero  fub  cute  multo ,  quam  arteri'<£  ,  &  majores  effe  ,  & 
Humero  ftiperare,  &  minimos^  comites  arteriofos  accipere .  Omnibus  computatis  ,  fa- 
cile  crediderim  eamdem  caufam,.  quje  fecit,ut  Namra  majores^  venas  faceret ,  etiara 
feciffc ,  ut  fingeret  numeroCores  , 

§,  Xir.  Locus^  » 

Loco  ven^  ab  arteriis  partim  differunt,  partim  conveniunt.  Plerifque  locis  fodales* 
Incedunt,  utin  vifceribus,  cerebro  excepto :  &  magni  trunci  artuum  collique  pariter 
per  cellulofa  aliarum  partium  corporis  intervalla  migrant,  Alibi  fe  deferunt ,  ob  va- 
rias  rationes,  Vena  fine  pari  folitaria,  abfque  arteria  fui  fimili  nata  eft,  quod  in  to- 
ta  illa  longitudine,  quar  pericardio,  &  hepatis  fulco  menfuratur,  locus  non  fuerit , 
quo  ven^  intercoftales  in  cavam  venam  fanguinem  fuum  reddere  potuerint»  Itaqu.e 
proprius  truncus  pro  iis  venis  fa6lus  eft,  qui  &  fupra  pericardium  &  infra  hepatis 
jidhsfionem  in  venam  cavam  earum  fanguinem  ^referat .  In  cerebro  finus  alienis  ab 
arteriis  locis,  fecundum  futuras  ofliumvefuicos  pofiti  funt,  Ceteris  locis  ea  iexeft, 
quam  alio  locotetigimus  (^),  ut  vense  mufculis  cutique  interponantur ,  artericequam 
profundiflimo  Sa  tutiffimo  ioco  fecundum  olfa  incedant,  Unicum  contrariura    vense 

cavs 


Cy)  Multas  venas    efle   abfque    arteriis    fociis  de  (dl  Comment.   ad  Eoerhaav.    t,  %.   P.  i.   p,  300* 

fludtib.  faliyal.   diff.  11.  418.  419. 

CO  Adminiftr.  anat.  p.  94.  (e)  Second  Memoire    fur  le  mouvement    du  fa&g, 

Jr^rh      \  ^'^^"fireft    de  venjs  comtijunlcaHtibus .  (f )  B.  Siegfrid  Alhiaus  de  vafis  inteftiHOf. 

Chcjdden  1.    c.  p.   19,.  .f*^   p    75_   74. 

Cc)    Eiiftach,  t.  II,  £.  I.  t.   13.  -^g)  sea.  i.  J.  Jtf. 


S    E    C    T,       II.       V    E    N    ^.  _  91 

cavK  exempfum  eft.  AUx  menfurjB  venaram  .cavarum  ex  meis  adnotationibus . 
Superior  57.  cent.  aorta  52. 
Superior  25.  ad  iliacas  28.  aorta  16. 
Superior  44.  inferior  -55. 
yeruin  ea  m  abdomine  tot  vifceribus  protegitar,  ut  nulia   vioientia  ad  .eam  perve- 
nire  queat,  qus  alioquin  mortem  non  inferat.  'Divifiones , -ut  in   arteriis ,   &  retia 
ultimo  perinde  faciuat,  qus ,   nefcio  an  firis    firmiter   ab  arteriofis   differre  ,  atque 
rotundiora  effe,  Q.  Hales  icripiit  (/^3.  Venofum  rete  in  ranarum  mefenterioadpri- 
m-e  acutanguium  eft, 

§.  XllL  <^naJ}omofes . 

Inter  truncos  venofos  ma'jores ,  quam  inter  arteriofos,  anaftoniofes  reperiuntur,  & 
confenfus  muito  evidentior  eft ,  &  fa^pe  magnas  per  venas  vicini  trunci  uniuntur, 
quo  loco  arteTiarum.anaftomofes  per  miTiutiffimos  furculos  perficiuntur .  Itainterve- 
nam  jugularem  faciaiem,  quse  ab  internaeft,  &  inter  temporalem  externae  iugularis 
propaginem,  infignis  fecundura  maxillsE  inferioris  oramcommunicans  truncus  intetc^- 
dit.  inter  profundam  brachii  venam,,  &  cephalicam,  bafilicam  &  inter.oifeam  miri 
circa  flexum  cubiti  plexus  dudum  defcriptl  funt  (0 .  Vena  fine  pari  cum  utraque 
vena  cava  conjungitur.  Yenx  cerebraies  plurimis  locis  per  emifTaria  cum  venis  extra 
cranii  caveam  fitis uniuntur  (k) .  Vertebralem  &tempGraIem  magni  rami-coiiigant.. 
Sinuum  meduliam  fpinalem  comitantium  artiliciofifrmii  &  numerofiffimi  arcus  funt, 
quibus  cum  yenis  extra  ejus  medulls  fpecum  -pofitis  confentiunt  (/).  Venarum  vefi- 
calium  Si  clitoridearum,,  .aut  penis  venarum.,  cum  vcnis  extra  pelvim  exeunribus , 
adque  gemtalia  vafa  ■redeuntibus,  miri  plexus,  &  .icgre  exponendi  intercedunt  {m), 
Vena  faciei  cum  finu  cav^ernofo  per  ophthalmicam  venam  coTnmunicat . 

In  univerfuni,  venJKmitii  minus,  quam  arteriic ,  flexuofs  videntur .  f  acilis  compa- 
Tatio  eft  in  arteria  venaque  grandi  faciei ,  in  arteria  &  vena  fplenis^  arteriis  venif^ 
que  ciliaribus .  Inter  divifiones  ramorum  origines ,  &  numerum  multo  plus ,  quam 
in  arteriis,  varietatis  reperi :  atque  tanta  hic  naturae  inconftantia  eft,  ut  neque  ego, 
cum  arterias  minute  per  plerafquecorporis  humani  partes  profequerer ,  unquameuni 
iaborem  adgredi  fuftinuerim ,  quiexfimili  venarum  defcriptione  nafceretnr .  Totenim 
defcretiones  fieri  neceffe  foret ,  quod  fere  cadavera  funt .  Ita  nempe  in  artubus ,  fa- 
cie,  externo  capite,  fubcutaneis  regionibus  res  fe  habet ,  nam  in  vifceribus  firapli- 
ces,  &  fatis  arteriarum  fimiles  funt.  Venarum  trunci  perinde  lumen  iumine  ramo- 
rum  minus  habent.:  &  perinde  vena  cava  portione  ramorum  fuorum  conjundorum 
foteft  pro  vertice  coni  haberi,  cujus  .bafis  in  omnibus  venis  minimis  totius  corporis 
ponitur.  Neque  hic  rationes  juminum  valde  ;diverfas  reperi  ab  iis  rationibus,  quae 
in  arteriis  obtinent  , 

§.  XIV.  Valvulamm  In  univerfum  htjlona . 

Infigne  difcrimen  arterias  in  venafque  'ualvula  faciunt ,  quarum  hiftoriam  prius 
perfequemur ,  quam  de  finibus  venarumdicemus  .  Cavea  nempe  in  arteriis  ,  fi  a  cor- 
dis  proxima  vicina  recefferis,  undique  iibera  eft  &  pura  .  Venis  ,  certe  plerifque  in 
ea  cavea  proprise,  motum  fanguinis  regentes,  membranul^  reperiuntur,omnibus  ani- 
malibus  calidi  fanguinis  communes . 

Veteribus  parum  de  his  valvulis  innotuit.  Dwnyfius  Oxymachi  f.  {n)  dixit  de 
tTxvSiay.ois  venarum ,  diftindis  &  adventitiis  venarum  rcceptaculis  ,  obfcure  iocut^s  , 

M     2  ut  quid 


(h')  Hsemaftatjks  p.  151.  (m")  Dicentur  in  Tomo  hujas  operis  7.    Vl.ie  in- 

(i)  Eiiftach.  Tab.  %.  f.   i.  •}..  3,  4.  terim  Comment:.  in  Boerh.  pr<Eleci.   T.   V.    P.   I.   p. 

tk)  Vide  paflim  in  tab.  baCscs  craiili,  quae  eft  Ih      411.  413    4i5-  4i*5. 

primo  iconbm  fafciculo  .  (n)  Apud  Rufum  Bpheftum  appellat,    csrp.  h  un». 

CO  Prira.  lin.  n.  217.  L.  i.  p.  41.  edit.  Clinchiana . 


92  L    I    B.        II.        t    A    S    A. 

ut  quid  voluerit,  haud  facile  fit  di£tu :  ad  valvulas  certe  aliqui  eorum  fcriptoinm 
traxerunt,  quibus  iti  pra;cipuum  ftudium  fuit,  ut  omnia  recentiorum  inventa  ad  aii- 
tiquitatem  referrent, 

Funo!am  vens  furalis ,  ad  valvulas  refert  Salomon  ^lberti  (p)  ,  &  TheodortAS  Jari' 
fon  ab  K^lmeloveen  {q) :  mihi  videtur  curvatse  venas  hamulum  ea  voce  inteileiciCre 
aui^or  hbelii ,  qui  inter  Hippocraticos  (>*)  eft. 

_  Theodoretus  ,  quem  gloriaj  valvularum  detedarum  participem  e{fe  voluit  J.  Zacha- 
rias  Petfche  (j-),  Galenum  unice  fecutus  eft,  &  de  vaivulis    cordis  egit . 

Manifeftius  Carolus  Stephanus  (t)  apophyfes  membranaceas  dixit ,  quae  faciant , 
ne  fanguis  in  hepar  regurgitet,  &  diutius  in  eo  vifcere  morari  cogant,  &  valvula- 
.rum  cordis  fnriles  fmt . 

Iterum  evidentius  Jacobus  Syl-uius  (u)  &  ad  hepar  &  in  vena  fme  pari ,  8c  m 
jugularibus ,  brachialibus  &  cruralibus  venis  membranaceas  epiphyfes  pofuit ,  quarum 
eadem  cum  membrana  foraminis  ovalis  utilitas  effet  .  Verum  is  Vir  Cl.  potuit , 
quando  hsc  fcripfit,  dQ  Joanne  Baptifla  Cannano  inaudiviffe  . 

Nempe  is  anatomicus-,  cujus  unicum  &  rariffimum  opus  fupereft ,  nihil  quidem 
de  yalvuiis  fcripfit  :  fed  ejus  experimenta  Vej-alius  refert  {x).  Retulerat  huic  ana- 
tomico,  Ratisbonse  Cannanus ,  m  initio  vens  azyga;,  venarum  renes  adeuntium, 
&  venarum  juxta  elatiorem-ofTis  facri  partem  occurrentium ,  fe  membranas  reperire, 
quales  in  oftio  arteriarum  ad  eof  funt . 

Pr^^fente  etiam  Cannano,  8c  proculdubio  demonftrante,  t^matus  Lufitanus  (/>, 
alioquin  non  imer  anatomicos  recenfendus  homo,  vidit  anno  1547.  oftiola  in  venae 
fme  pari  principio ,  qus  intercederent ,  ne  fanguis  in  eam  venam  receptus  ^in  cavam 
venam  redeat :  additque ,  ne  aerem  quidem  impulfum  ex  vena  fme  pari  in  cavam 
redire,  mendaci  omnino  experimento  ufus.  Eadem  oftiola  nihil  ex  vena  fme  pari 
m  cavam  admiffura  idem  hebrsus  homo  repetit  (^).  Oftiola,  quae  apud  Cannanum 
fe  \\d\^t  .Amatus  fcribit,  ego  non  reperio  H.  Bofcus  (*) , 

Etiam  in  hoc  invento  adparuit,  quam  iniquum  imperium  in  eruditiffimos  etlani 
Viros  prcEjudicats  opiniones  exerceant .  Valvulss  venx  fine  pari ,  etiam  Neapoli  ex- 
perimento  confirmats,  appiaufum  noninvenerunt,  cumfummis  Viris  difplicerent  (^). 
Fefalius,  minime  fuperftitiofus  veterum  cultor  ,  in  priori  opere  valvulas  illas  novas 
eminentem  venarum  corporis  fubftantiam  effe  dixerat ,  quam  comparabat  cum  iis 
rnembranis  ,  qus  funt  in  aorts  oftio  (b) .  Idem  in  pofteriori  libro  (c)  yenx  craffi- 
tiem  protuberantem  fe  reperire  ,  non  valvulas  ,  diferte  fcribit  .  Gabriel  Fallopius  , 
eximius  certe  diffedar,  oftiola  venae  fme  pari ,  neque  in  animahbus",  neque  in  ho- 
ynine  admifit  ( d  J:  Bartholor/neus  Euflachii:s  etiam  cum  aliqua  acerbitate  eafdem 
vaivulas  rejecit  (e).  /.  Baptifla  Carcanus  nullas  aut  in  oftio,  aut  in  reliqua  vense 
fine  pari  longitudine  valvnlas  reperit,  aeremque,  id  quidem  vere,  ex  ea  vena  in 
cavam  iibere  ire  viciit  &  redire  (/).  Ita  Cannam  .,Yex\  valvularum  inventoris ,  laus 
cppreffa  eft  . 

In  partem  ejus  laudis  czEterum  Bartholomaus  Eufiachius  venit,  ob  inventam  val- 
vulam  coronaris  vens,  aliamque ,  cum  qua  eius  viri  nomen  conjungi  folet ,  in  adi- 
tu  auricul^  dextrse  pofitam . 

Suc- 


Cp)  Hiflor.   part.  corp.  hum.  p.   170.  (z)  Centur.   5.  Curat.  70. 

Vq)   Novantiqua  p.   liS.  Habt-t  etism  Rhlanus.  C*)   Facult.  anat.   p.   54. 

v)  Ce  venis   n.  /4.  C.a)  Saivius    Sclanus    in  comment.     ad    aphorifra. 

(s)  IndiiTa  nobis   recufa  in  t.i^.difput.  anatom  q,55,  Hippccrat.   21.  lib.   i., 

CO  De  dilTea.   corp    hum.  p.   183.   357.  (b)  De  fabric  corp.  hum.  ed.  155^.  p.   4*3' 

(u;  Ifagog    anat.  1.   i.  c,  4.  p.   2.2.  b.  {sS  Exam.  obf  Fallop.  p.  Sj. 

rx)  Exam.   cbferv.   Fallop.   p    S3.  (d)   Obferv.  anat.  p.    118.  b.  de  venis  ob£  4. 

(v)  uen:ur.  i.  curat.  51.  in  fcbolio .  In  dviodecim.  (e)  De  vena  fine^pari  antigramm,  il. 

MdEvenbas  hanc  fe  vidiiTe  adfirmat .  (f)  Anatoipss  I.  1. 


S  E  €  T,    II.    V  E  N  ^.  _  93 

SucccflTit  in  glorlam  inventi  difcipuhs  Falloptl  Hleronymus  Fabncius  ^ih^quapen- 
dente^  &  snno  i<;74.  {§)  primum  vifas  valvulas  ,  plurimis  demum  elapfis  annis 
fplendjdo  opere  depidlas  &  defcriptas  edidit  {h) .  Neminem  ceterum  priorum  exei- 
tavit,  Jn  univerfum  parum  aut  legere  folituSyaut  nuperos  fcriptores  nominare .  Pcft 
eum  virum  difcipulus  ejus  Salomon  *Alberti  anno  i^yp.  {^)  valvulas  vensrum  de- 
monftravit,  neque  poft  ea  tempora  rara  earum  memoria  fuit  ,  Excitat  etiam  nuper 
inventas  tAndreas  Laurentius  {k). 

Cum  adeo  dudum  ante  tempora  Fratris  Pauli  Sarpi  de  valvulis  vepofis  lites  iii- 
ter  anatomicos  agitats  fuerint  ,  &  cum  is  aliis  laudibus  utique  ornatiffimus  mona- 
chus  diverfis  omnino  negotiis  vitam  impenderit ,  non  erat  ,  cur  ipfi  hoc  inventum 
tribueretur.  Valvuias  invenit  P.  Sarpius  ex  philofophica  meditatione ,  ut  effet,  quod 
fanguinem  fuftineret  P.  Fulgentius  in  vita  (*)  &  Grifelini  in  vita  (**)  qui  autogra- 
phum  documentumcitat  .  Fadium  eft  tamen  a  P.  Fulgentio  ,  fcriptore  vitse  Cl. 
hujus  Viri  (  / ) ,  Riolano  (m)  ,  paucorum  anatomicorum  laudatore ,.  quibufcum  yixit, 
Joanne  IVaLso  (n)  8c  Petro  ^ntonio  Molinetti  (o).  Confer  haec  refutantem ,  diguif- 
fmium  fi«i  antecelforis  vindicem,  J.  Baptiftam  Morgagnum  (p). 

Sequitur,  ut  eamus  per  fingula  .  Ultimis  vitje  mCcE  academicse  temporibus  pluri- 
mum  in  valvulis  venarum  conftltuendis  &  ipfe  laboravi ,  &  excitatus  a  me  diicipu» 
lus  Petrus  Qaftell^  ,  qui  etiam  icones  integrorum  fyftematum  per  aquam  fiuitantes 
paravit  ,  quas  mihi  valvularum  &  videndarum  &  depingendarum  melior  ^atio  vila 
eft  .  Nunc  invenio  ,,  fiflim  me  diligenticE  hujus  juvenis  ,  &  alias  occupatiffimum  , 
parcius,  quam  oportuerat  ,  quas  mihi  obfervata  fuerant  ,  in  adverfaria  retuliife., 
Quid  de  iconibus  fadum  fit ,  non  refcivi .  Qjs  fuperfunt ,  cum  aliorum  aufrorum 
kboribus  conjunfta  daba, 

§.  XV.  Fabrtca', 

Valvula;  venofs  in  univerfum  fiunt  a  membrana  venarum  intima ",  levi ,  quae  ex 
parte  venae  a  corde  remotiori  furfum  ,  verfus  cor  ,  &  introrfum  in-  ipfam  caveam 
venae  producitur,  inque  margine  lunato ,  In  aciem  extenuato  ,.  reflexa  ,  in  fe  ipfam 
redit ,  &  deorfum,  ad  partem  a  corde  remotiorem ,  contra  fe  ipfam  fibique  paralie- 
la  in  membranam  yena:  intimam  revertitur.  Ita  duo  foliola,  du^ve  iamin«  nafcun- 
tur  ,  adfcendens  primo  verfus  eor ,  eaderaque  iterum  defcendens ,  figura  pares,  quas 
inter  cellulofa  tela  intercedit  .  Direaio  fere  eft  ,.  qualem  dixi,  faciunt  tamen  ramo- 
rum  veiioforum  fuis  cum  truncis  diverfi  anguli  ,  ne  fitus  valvularum  conftans  t{{t 
poffit  ,  Dantur  adeo  &  inclinats  valvul»,  quarum  arcus  cordi  obverfus  cornu  aliud 
mperius  habet ,.  aliud  inferius  ;  dantur  etiam- inverfs,  quarum  cornua  deorfum  refpi- 
cunt  .  Cornua  vero  vocamus  ,  marginis  fluitantis  liberique  valvulse  fines  acutos^ 
cum  pariete  venas  connexos  ,  aliquanto  longiores  eo  margine  ,  qui  valvuls  finem' 
fupenorem  late  termmat  .  Ea  cornua  modo  longiora  funt  ,  modo  breviora,  &  in- 
vak/Uiis  jongioribus,  graciiibufque  in  primis  breviora .  Ab  ea"  marginis  liberi  iigura, 
cum  antiquiori  httera  comparata ,  Sif^moideas  valvulas  Mbertus  dixit  (-7) .  Aliquan- 
to,  quam  reliqua  valvula,  is  margo- valentior  eft  (r),. 


Cg)  Tffie  ipfo  Fabrieio  ,  &'  C.  Sauhino  ,  qui  an^     cetTario  relabi  reperiret  ,  cogitavit  de  valvulis. 


,,  relapfLim  impedhrent  ,  eafqiie  invenit    aaud'  Guah.tH- 

W  De  venarum  oftiolis  Patav.   1^03.  fo].  nim  Chjrhon  third  kaure  p.   19. 

CO  Poft  oraliones  p.  173.  &  m  hiftoria  plerarum-  (m^  Anthropograph,  p    3-46.  Animadverf,  in  W*- 

qte  part.um  ed.  i&si.  p.  133.  feqg,  IsKtn  p.  613. 

>*-)  ^\''^^^'  P-  "^-  Cn-)  Apud  BarthBlinum  in  epiff.  p,  774- 

(**\o  ^°^  Difquifit.  anat.  patholog.  p,  345. 

n^^^/ij-^^^l"'^"  -V'  Cp3  Bpift.  anatom.  15.  n.  63.  &c. 

U;  Addit  hononficum  certe  raadum ,  qiso  Jnvene-  Cq)  L.  c.  p.  163. 

n».  LuKi  nempe  ex  theoria  fanguinem  in  venas  »e-  {vj  Sms^  iraitidu  coEHr  T.  H.  p.  ^73. 


94  L  I  B.    II,    V  A  S  A. 

In  umverrum  valvuls  tenues  funt  ,  qu^  ex  membrana  interna  venafum  tenulf- 
fima  fadsB  fint :  robur  tam.en  aliquod  habent  ,  &  fpJeodidi  aliquid  ,  quafi  tendinei , 
^Fabricio  ]^m  obCervante.  IJtcunque  yero  robuftcT  fmt  ,  frequenrer  tamen  reperio  ,  a 
modico  ilio  -vmoii  fanguinis  i^uento  Jacerari  .,  &  mediis  foraminibus  ,  inter  reticula- 
tas  i€bras  patere;  ejufmodi  yaJvuJas  .non  in  coronaricB  vense  oftio,  aut  auris  dextrje, 
ied  per  totum  corpus  paffim  s'idi . 

Ima;  parti  yaiyuls,  quiE  .pum  vena  coh^ret  ,  robuftior  (j-)  ,  &  f$pe  durior  & 
caliofa  fere  .tiaturaeft  ,  aggerem  dixit  Morgagnus  (^),  III.  Senacus  m  bourlet  (u). 
Ejus  cony^exitas  aliquanto  acutior  eft  ,  &  minori  de  circulo  ,  quam  In  arteriarum 
V^jyulis,  ^ux  cordi  committuntur. 

figyra  in  univerfum  parabola  eft  ,  cujus  .apex  -convexus  deorfum  refpicit ,  five  a 
corde  remotior  eft,  aJtera  five  duse  medietates  difcedentes  ,  in  tubum  vena»  furfum 
verfus  Aor  producuntur:  atque  adeo,  valyulam  inter  &  venx  parietem ,  cavi  quid  in- 
tercipitur,  digitabuli  fimile  (.v),  .quod  nonnujli  /iHum  yocant  ,  qui  cera  repietus  ,co- 
num  parabolicum  refert.  Verum  ea  parabola  alias  Jongior  eft,brevior  alias .  Rarum 
fft  non  longiorem  effe  femicirculo ;  yidit  tamen  ejufmodi  brevem  vaivulam  IIJ.  Se- 
nac  (y).  In  truncis  ceterum  majoribus  parabola  hreyior  ^flfe  fojet  ,  longior  contra 
in  oftiis  ramorum  jninorum  ,  quales  yaivulas  piriformes  novo  nomine  Ruyfchius  di- 
xit  (^),  &  Kerkringiids  (a)  ,  qui  plurimum  artifice  Ruyfchii  manu  ufus  eft  ,  Hi 
funt  tubuli  digiti  longitudine  ,  ex  vense  fubftantia  conflati  ,  quos  in  vena  crurali 
Riolanus  yid.it  ( ^ )  .  Eafdem  yalvuJas  turbinatas  yocat  Theoduhis  Kemper  (c)  , 
jieque  neglexit  C\.  Senac  {d)  o 

Is  finus  eft,  in  quo  varix  nafcitur  ,  quoties  fanguis  eum  replevit  &  reftagnat: 
perpetua  augmenta  capturus,  ab  ipfo  fangui.nis  pondere,  qui  d.eQrfum  .nixus  valvulja? 
iongitudinem  auget, 

§.  XVI.  Nuraeru^p 

Numerus  valvuiarum ,  quas  natura  conjugavit  ,  non  idem  eft  ubique .  Tn  majori- 
bus  venis,  qux  null.um  ramum  recipiunt .,  binatas  fere  reperio.  Duas  funt  ad  venae 
jugularis  internsE  in  yenam  fubclayiam  ingreffum  ,  dua?  in  iliacarum  principio,  du^ 
in  cruris  &  brachii  truncis  ramifque  majoribus  ,  dux  in  vena  azyga..  Duas  etiam 
fere  ubique  mdit  JFabricius  (e)  ,  neque  diifident .,  de  majoribus  certe  ramis ,  Salo- 
mon  ^4'lberti  {f),  Claudius  Perrault  (gj,  &  J.  Baptifla  Senac  {h)  .  Sed  neque  iij 
minoribus  ramis  nunquam  conjugatas  reperias  .  Quoties  dus  funt  ,  jsquales  eflfe  fo- 
lent ,  fequ.e,  quando  extenduntur,  tots  contingere,  ut  fpatium  venac  inane  undique 
occupent  .  Kerkringius  (i)  JnjEquales  vidit  ,,  ut  earum  altera  duas  tertias  veni^ 
occuparet,  aitera  minor,  reilquum  trientem  teneret.. 

Tres  valvul£E  rarius  mihi  occurrerunt ,  in  crurali  tamen  vena  ternatas  vidi,  &  in 
iugukri  vena  lil.  Morgagnus  (k),  priorque  Theodorus  Kerkring  (/).  Ternatas  et- 

iam 


Cs)  Senae  ibid.  ann.   1683.  .&  recufa  t.  2.  note  .coUeftioBis . 

CO  L.  c.  n.  39.  (d)  L.  c.  t.  I.  p.  a57- 

Cu)  L.  c.  (e)  Conf.   p,  4- 

Cx)  Fahridus  l  c.  T.  II.  f.  *•  Cf )  L.  c.  p     171.  &  poft  orstiones  . 

(y)  Ibid.  p.  677.  Cg)  Effsys  de  phifique  t.   III.  p.  255. 

(z)  De  valvul.  lymphatic.  p.  10.  Ch)  L.  c.  t.  i,  p.  257.  t.  a,  p.  6S0. 

(a)  Spicileg.  obferv.   n.  4-  i-  7-  8-  .            CO  L.    c.  p.   IJ- 

Cb)  Anthopograph.  p.  347.    fed   «a  longitudo  ni-          Qc)  L.  c.  n.  39. 

wia  eft.  CO  1"  «•  f.  i>  4.                                        _       . 

CO  I)^  diff.  de    valvularum   natuw .    Jense   edlta  ,  a.-  - 


S    E    C    T.        11.        V    E    N    JE,  9j 

iam  Penahus-  (m)  pinxit,  &  Bldlous  (w),  Etiam  hse  caveam  yeiije  fuJE  exquifite 
claudunt,  Quadrigeminas ,  aut  quinatas  etiam  rariores  effe  crediderim  ^  neque  un- 
quam  ipfe  vidi.  neque  credit  ^.  .Adolphus  Wedel  (o)  venam  _ redle  claudere  :  pro 
fingulan  adeo  obfervatione  habea  ,.  quas  Kerkrtnglus  (p)  vidit ^,  aut  pinxit  Bi- 
dlous  (>*  ).  ,  ,  ,   ■ 

SoJitari^  funt,  in  minoriBus  primo  ramis,  ut  in:  manus^  pedifque  venjy  (<7),  fre- 
quen.ter  cerre ,  unaque  longiores  ;  in  fpermatica  etiam  vena  folitarias  vidi,  &  in  ve- 
na  fine  pari  y  kd  etiam  in  Jugulari  folitarium  dixit  Fabricius  (r)  ,  &  folitaria  eft, 
gu£B  ad'  oftium  ven^e  coronaria»,  ponitur,  &  denique-  omnium:  maxima,  qu^e  ab  Eu- 
Jiachw  nomen  hat)et.  Et  ipfae  non  raro,  in  artubus  inprimis^  totam  vense  caveam 
tenenr. 

^AIternum  ah'quem  ordinem  (>>,  uf  fedem  deficientis  valvurae  altera  proxima  ex- 
c!piat,  non  reperi :  neque  Senacus  (t),  neque  credo  cum^  naturas  his  in  rebus  liber- 
tate  hanc  adfeflationem   confiftere  poffe  . 

Aliquando  valvuIfE  folirariae-  abfque  ramo  in  venfs  repermtitur  Qi):  alii  fami  abf- 
que  pricpofita  valvula  ex  trunco  prodeunt :-  allas  ramusexeuns  valvulam  fuam  ipfam 
generat,  cum  ejus  membrana  intima,  irr  trunci  caveam  produ61:a,  ipfa  pro-  valvula 
fit  (af),  cujus  fabrics  evidentiilimum  exempliim  eft  in  cerebri  fmubus ..  Alias  loco 
valvulsB  eminens  unice  ^  ut  in  arteriarum  orientibus  ramis,  margo  fe  effert.  Vidi 
ctiam  in  crurali  vena  loco  valvularum  ,.  pontem  ex  intima  membrana^  fadum >  tranf- 
verfum,,  dextro  &  fmiftrO'  fine  emarginatum  y.  per  vetiam  iviffe.. 

§";.  XVIT.  t^plitudo'.- 

S*ed  minime  diflimulaffe  oportet ,.  omnino  fipe  valVuIas  fuum^  canalem^  noff  clair- 
dere;  quod  olim  de  geminis  valvulis  Fabrlctus  (y),  ejufque-  difcipulus  C^),de  val- 
vulis  autem  ad  originem  ramorum  pofitis  III.  Archiatrorura  Gallicorum  comes  re- 
fert  (a).  Harvejus ,  cujus^  ex  re  erat,  ut  fidelem^  cuftodiam  tenei^nr ,  valvulas  ge- 
minas  credebat  accurate  venam  claudere  ,  de  folitariis  fatebatur ,  fanguinem  non  fa- 
tis  exquifite  ab  iis  rerineri  (b).  Hinc  minirae  rarum  eft,  ceram  contra  iter  a  val- 
vulis  definitum,  artus  replere.  Verum  de  ea;  contra.  circuitum;  fanguinis^  mota  obje- 
^lione  y  proprius  dicendi  locus'  erit  ^ 

§.  XVm.  Unde  ahjlnt  .^ 

Sed  per  (Tngula  eundirm'  eff ,  &  valvulas  venofas  Mc  enamre  oportet ,  ne  frequen- 
tes  repetitiones  ledori  moleft^  fint.  Valvulam  oftio  venarum  coronariarum  prspofi- 
tam,  alteramque  Eujlachtanam  interim  omitto>  fuo'  loco  de  iis  oftiolis;  didurus .  In" 
tra  eam,  quam  continuo- dixi ,  membr^nuiam,  ad  venas  ufque  iii^acas  nullam  certe 
valvulam  admitto,  nimis  figpe  experius,  in  vena  cava  aperta,  inque  aqua  pura  na- 
tante  .  Confentientes  habeo^  Viros  cfariffimos,,  quos  honoris>  caufa  excitb  {g^. 

Ergo^ 


{ys\-)  L   c.  f,  r.  f.-.  ^.    „.   _    ,5, 

fn'^  -r    vvtTT    r    o        '-■        '■    •       »    .  (.v;    1.  2.  p.  6ho. 

Knj   1.  XX mt.  8.  etiam  in  juguTarf,.  (u)   Confenth  III.  S^tnacm  \.  e.  p;  67^- 

lium !         ^^°'^'^'        valvuhs   femilunaribus  anlms»         Cx)  Etiam  hic  eadem    eft  GL  Viri    obfervatio  ib, 

Cp)  /f.r^>/«^  I.  c.  f.  2.  3,.  ^J^  ^alomon  !^/^.n.-  1.  c.  pi  i6^>. 

fl\^\^'       ^"                      .  Ca)  L.  c.  p.  679    680. 

I>ertlh\                 '■  P    ^°  ^'^""'^"  '^^''*''  P'  ^71»  Cb>  L.  e.  p.   no^   isi. 

r.\  r    l  ^l                        „-  Cg)  J.   Erneftus    Hebenflreir  cfis    venlS    COniinunp» 

S  tJr  p  /■•  ^-    '"r  Se-^eU"  •  eanti.bus  ,  J.  B.  Senae  u  i.  p;  258. 


96  J^    I    B.        11.        V    A    S    A. 

Ergo  rejicienda  ent  valvula  ,  quam  hepar  mter  &  diaphragma  vir  ceterum  fu-s 
meritis  illuftris  J.  Fnderkus  Cajjebohm  (h)  defcripfit ,  nifi  forte  Euftachianam  il 
lam  voluit. 

Rugas  £ive  valvulas  ad  oftia  venarum  hepaticarum  propofuit  Glim  Jacobus  Sj/U 
lutis  (/)  ,  tum  ipfe  Vefalius  (k)  ahique  (/)  nuperi  etiam  anatomici  ,  ipfe  certe 
Whislovvus  (m)  &  Wmtrmghamius  (n).  Procurrentes  utcunque  margines  non  refu- 
t-avero,  quales  ad  majores  ramos ,  oblique  in  truncum  infertos ,  fuperne  ferenafcun- 
tur.  Valvulas  veras ,  aut  quidquam  earum  fimile  non  reperio,  neque  repererunt  cla- 
riffimi  Viri  J.  Riolanus  (q),  &  J.  BaptiJiaSenac  (p),  8z  ante  omnes  Fabricius(q). 
Neque  valvulam  ad  utrumque  ducius  venofi  oftium  nuper  etiam  repetitam  (r)  vi- 
deo ,  neque  multum  tribuit  III.  Trewius  (s) . 

Sed  neque  Tbeoduli  Kemper  (t)  valvuias  ad  infertionem  venarum  phrenicarum  , 
adipofarum  ,  aut  lumbalium  pofitas  reperi,  neque  Petruccianam  (u)  ad  ingreffum 
venae  capfularis  fitam,  aut  fimileni  a  Gliffonio  di£lam  (a;)  dudamque  rejeclam  (/ )  . 

Quas  ad  oftia  emuigeHtium  vcnarum  riumerofi  ,  &  clari  Viri  dixerunt  (^),  aiit 
m  renalibus  ipfis  (^)  aiii  ,  eas  neque  ego  reperi  ,  neque  iidem  ,  quos  non  dudum 
laudavi  Viri  (b) ,  aut  ipfe  dudum  Fabricius  (c) . 

In  cavae  venas  trunco,  circa  eam  fedem,  olim  valvulas  dcfcripfit  Salomon  ^lbei-' 
U(s  (^).  Eas,  mihi  ignotas,  refutavit  inventor  Fabricius   {e)  ,  aliique  (/)  . 

In  renali  v^ro  v€na,  ad  ingreffum  feminalis  venx  oftiolum  repertum  fuiffe  (g), 
contra  egregios  Virosminime  negavero.  Etfi  enim  non  eo  loco,  tamen  in  femina- 
iibus  vafis  unam  alteramque  valvulam,  aut  par  unum  alterumve  utiquereperi,  tum 
alii  clari  Viri ,  &  nuper  induftrius  &  optimas  fpei  juvenis  tAtexander  Monroo  ,  i^/e- 
xandri  fiiius .  Unam  habet  Plat^^onus  (h),  unam  aiteramve  Hyghmorus  (i)^  Sc  J. 
Zacharias  Petfche  (k) ,  multas  alii  (/).  In  viris  unice,  fed  duo,  quinque  Sn  fex  de- 
mum  paria  vidit  Monrous  (m):  rejecit ,  forte  aliis  cadaveribus,  &  muliebribus  ufus, 
Q.  Hebenjhsit.  In  beftiis  quadrupedibus  frequentiores  funt  («), 

In 


(fO  De  feflione  vifcerum  p,  di. 
Ci)  L.  c. 

Ck)  Icon  ij.  1.  3.  c.  s. 

(l)  F.ahricius  1.  c.  T,  III.  R.  S.  Ifl  explicatione 
tarcen  nielius  mentem  cieclarat,  neque  valvuias  ad- 
mittit .  Thomas  Bartholinus  in  anat.  tert.  renov. 
p.  137.  H.  Meihcmit,s  de  veiiarum  valvuHs  in  ca- 
preolo  .  Salomon  Reifel  Eph,  nat..  cur.  dec.  i.  ann. 
5.  10.  obferv.   141.  etiam  icone  addita,. 

Cni)  Expolit.  anat,  T.  IV.  n,  109. 

Cn)  L.  c.  p.  221.  V 

(o)  Anthropograph.  p.  345. 

(p)  L.  c. 

Cq)  Explic.  tab.   3.  I.  c, 

CO  Htiybert  in  difp.  de  valvulis  ;inteft.  &  \«enar. 
n.  24,  Leid.   I744' 

Cs)  De  differ.  inter  homin.  nat.  &  non  nat.  p.44. 
fed  de  iis  valvulis  alibi  dicetur  . 

Ct)  Lc.  p.  29. 

Cu)  Spicileg.   anatom.  t.  i.  f.  2.  3. 

(x)  L.  c.  p.  435. 

Cy)  A  Schslhemmsro  in  programm.  vaIedi£lor. 
n.  28. 

Cz)  Salomon  Alhertus  1.  c.  p.  159  &  poft  cra- 
tiones  p.  172.  J.  Riolanus  animadverf.  ad  C  Bau- 
hinum  p.  693.  Isbr.  1;.  Diermrbrotck  p.  493.  Th. 
Kemper  1.  c.  Cl.  Wintringham  1.  c. 


(a)  J.  Riolan  anthropograph.  p.  347-  C.  Bauhin 
in  theatr.  anat.  p.  75.  Adr.  Spigei  anat.  p.  244. 
Uiginor  difquifit.  anat.  p.  75.  t.  10.  f.  i.  G.  H(»r- 
vei  1.  c.  p.   121.   fsbr.  v.  Diewerhroeck . 

(b)  J.   E.   Hebenflreit ,  Senac  I.  c  .  ^ 

(c)  Negat  in  vense  cavae  trunco  valvulas  reperiri. 
Expl.  t.  3. 

Cd)  Hiflor.  part.  plerarumque  corp.  p.  159.  pofl 
orationes  p.  171. 

(e)  L.  c.  p.  3. 

(f)  Thomas  Barthotinus  p.   5  95. 

Cg)  GuerTs.  Rolfink  difput.  anat.  p.  491.  Isbr.  v. 
Dier/terhroeck  anat.  p.  494.  Bloemejieyn  de  adrainiftr. 
anat.  p.  16.  J.  E.  Hebenflreit  I.  c,  J.  Fr.  Cajfebohr». 
Aiex-  Monroo  I    eod. 

(hl   De  part.   genit.  muiier,  p,   100. 

0)  Difqu'fit.  anat.  t.    10.  f.   1. 

(k)  Obferv.  mifcellan.  n.  64.  6%.  recuf.  in  t.  4. 
colled.  nofir. 

(1)  Regner.  de  Graaf  de  organ.  genit.  viril.  p.  ir. 
J.  Fantonus  diff.  anat.  p.  163.  Adde  Dionis  Coiu-S 
d'anat.  p.  257.  Welfch  tab.  6.  anat.  51.  Molinett 
J.  c    p.  314. 

Cfn)  De  femin.  &  teft.  t.  x.  f.  J.  a.  Pingit  autem 
duo  paria  I.  c. 
(n)  Momoo  p.  15. 


s  Ec  T,  n.  v  "EV  m.  Qy 

Tn  imlverro  fyftemate  venge  portarum  humano  nulla  unquam  valvula  repefta  eft , 
i\ux  obfervatio  non  nova  eft ,  &  a  clariffimis  Viris^  occupata  (o)  ,  In  animalibas 
vero  quacjrupedibus  utique  ,  &  quidem  in  mefentericis  &  hEemorrhoideis  ,  gemella; 
ad  ortum  ramorum  reperiuntur  ,  ut  in  equo  (/>),  cujus  etiam  in  lienaiibus  vafis 
cjufdem  animalis  Entius  {q)  ,   aliique  (r)  valvulas  repererunt. 

In  vafis  equidem  brevibus  ,  quae  ex  ventricuio  ad  venara  lienalam  veniunt,  vai- 
vulas  dixit  magnus  audor  Haruejus  {s)  ,  cujus  audoritas  etiam  alios  impulit  (t), 
In  lienalibus  vafis  icone  exprefTit  Nathanael  Highmor  (u).  Verum  de  menfentericrs 
venis  rede  negat  Schraderus  (x)  ,  de  lienalibus  Domlnkus  de  Marchettls  (y).  In 
nuiia  enim  ad  portas  pertinente  vena  in  homine  aut  iacirione  fadla  valvula  adparet, 
aut  renixu  a:grias  ex  trunco  in  ramos  reiabentis  liquoris  ,  quem  injeceris  . 

Uterinas  veniE  totae  abfque  valvuiis  funt  (x)  ?  ^t  ipf^  connexse  cum  uterinis  fe- 
minales  venai  mulierum  (a)  ,  per  ea  quie  modo  diximus  (b),  in  umbiiicalibus 
venis  quando  per  funicuium  decurrunt  ,  rugas  aiiquas  reperimws  ,  non  fatis  valvu- 
larum  nomme  dignas  ( c  )  ,  &  quse  iter  aeris  aut  febi  impuifi  ex  funiculo  in  fe- 
tum  omnino  non  morantur  -  In  placenta  rami  earum  venarum  extra  valvula- 
rura  fufpicionem  ponuntur  .  Sed  etiam  pulmonaiis  vena  abfque  valvulis  eft  (d)^  8c 
interiores  venae  cerebri  ,  in  homine  loquor  ,  nam  in  cane  (e)  &  ove  valvulas  ia 
puimonis  venis  dixerunt  aiii  Ci.  Viri  (/)  .Neque  in  venis  coronariis  cordis ,  prse- 
ter  oftiola,  valvuks  reperio  .  A  vsCis  minoribus  per  totum  corpus  humanum  ubique 
abfunt,  neque  fere  reperiuntur  in  venis  ,  quarum  diameter  linea  minor  iir  .  Iii  ani- 
malibus  frigidi  fanguinis  nulias  reperi  (^)  ,  neque  in  rana  Joannes  S-vvammer- 
dc.m  (g^)  &  ,Ahtonius  de  Eeide  (h) . 

§*  XIX.  IJbl  veperiantur ,  In    canjcs   inferioris   ramis, 

Diximus,  ubi  nullae  fint  valvula:  ,  fupereft  ut  dicamus ,  ubi  reperiantur.  Ergo,ut 
inferioris  vens  cavae  ramos  fequamur,  initium  vaivularum  in  iiiacis  venis  eft  .  Ex 
&  in  fua  ex  divifa  vena  cava  origine  aonnunquam  gemina  oftiola  m&x  funt,  &t 
aiias  geminatas ,  variis  incertifque  fedibus  inter  eum  ortum ,  fulcumque  ofreum,pec 
quern  in  femur  exeunt  ,  valvulas  .  Vidi  enim  fupcrius  ,  quam  hypogaftrics  origo 
eft  (O,  vidi  prope  eam  originem  ,  vidi  in  ipfo  ortu  huius  infignis  propaginis  ,  & 
Vidit  olim.  GuiHilraus  Harvejus  (k  )  ^  {\  eum  re£i:e  intelligo  .  Propius  inguen.  val- 
vuiarum  jugum  depinxit  Fabricius  (/).  Non  tamen  valde  numerofa  paria  (unt , 
quas  liiacis  \enis  continentur. 

Haller  Pbffiolog.  Tom,  I.  N  In 


C<"')  J-  E    Uihenflreit  loc,  cit.  Senac  X.  i.   p.  158.  C^)  Conf.  interim  Comment     acl  Boerhaav.  t    j, 

Cp}   Ru/fch  adverf.  anat.   i    n.   i.  Riolan  anthro-  P.   a.  p.   305. 

pograph    p.   347.    G.  Harvei  I.  c.  p.   iij.    BarthoU-  Cc)  Prim.  lin.  phyfiolog.  n.   53-  Jenac  t.  2.  p.<577. 

nus  1.  c.  p.   593.  Leon.   Tajftn  1.  c,  p.  77.    Bouyge-  Willis  Pharmac.  ration.  t.  i.  n.    9. 

lat  hippiatr-que  t.  1.  p.  356.  (d)  Lanctf.  de  corde  &  aneHryfm.  p.  67.  Kempef 

(q)  Oper,  omn    p,  loi.  1,  c.  p.   31. 

Cr)  Jo.    a    Muralto    vademec.    anat.    p.    aip.    C.  (e)  Ita  dudum    ipfe  Fahrir'vs    monuit    p.   3.   tum 

Bsubin  1.  c,  p.  75.     Phil.  jac.  Martmann  de  bile  «.  Salomon  Albertus  p.  171.  &  Joannes   Svvammerdam 

'•  "^  9-  poft  difput.  de  refpiratione  coroU.  13. 

(s^  Exerc    a.  p.  182.  (f)  Prim.  lin.  phyfiol    p    u. 

Ct;   R.  Lovver  de  corde  p.  117.  edit.  Leid.  C?)  P-  Boiffier  de  Sauvages  in  hsmaft.  p.  «Jj- 

tu  •  Difquifu.  anat.  c   6    p.  61.  (g«j  De  refpirat.  coroll.   13. 

UJ  Obf   anac.  6.  Dec.   i.  (h)  In  Cent,  obferv.  eirp.  j»  10. 


(y)  Compend.  anat.  p.  19.  edit.  Patav.  Q)  Htbenflreit  ]. 

(z)  Uebenftreit  1,  c.  (k)  L.  c.  p.    iir, 

(a)  Monr,o  \.  c.  (1)  JL.  c.  t.  5-  M.  O. 


o8  L  I  B.    IL    V  A  S  A- 

In  hypogaftricarum  venarum  propaginibus ,  quae  neque  uterum  adeunt,  neque  ve- 
ficam,  maxime  vero  in  penis  (m)  aut  clitoridis  venis,  numerofae  valvuii^e  fa.it  . 
Eas  ego ,  perinde  ut  in  reliquo  corpore  humano  ,  ita  difpofitas  femper  reperi ,  ut 
fua  cornua  cordi  ,  convexam  radicem  peni  obvertant  :  neque  fitis  intelligo ,  quid 
Cl.  Viro  J.  Wilhelmo  ^lbrecht  (w)  impofuerit  ,  ut  contra  notifTimum  valvularum 
officium  ,  lunata  cornua  peni ,  fundum  cordi  obvertere  fcripferit . 

In  vena  crurali ,  priufquam  inde  faphena  prodeat,  numerofs  valvulse  funt ,  5c  ge- 
minaE^  (o)  ,  &  fohtaris  ,  &  ramis  prsfeds  ,  &  abfque  ramo  media  in  vena  pofitag . 
In  ipfo  faphena?  oftio  duas  valvulas  {p)  vidi  ,  quae  id  oftium  totum  occuparent , 
&  expanf»  clauderent. 

Deinde  in  vena  crurali ,  infra  faphense  exortum  ,  iterum ,  &  frequentiores  conju- 
gatas  ((?),&  fohtarias  video  ,  tum  in  trunco  venaj  ,  tum  in  ramorum  originibus, 
quas  longo  ordine  in  commentarios  retuli ,  hic  vero  ,  ut  rem  tsedii  plenam  ,  neque 
conftantem  ,  repetere  fuperfedeo .  Multi  rami ,  non  parvi  folum  ,  fed  ex  miajoribus, 
abfque  valvula  funt ;  funt  alii  ,  qui  in  fmum  valvula;  alicujus  trunco  vena;  cruralis 
proprium  fe  immittant  ,  &  praeterea  fuam  propriam  valvulam  habeant ,  quse  in  di- 
reflione  fui  rami  pergat,  inque  eum,  quem  dixi  ,  fmum  producatur  :  atque  in  iis 
exemphs  fanguis  ejus  rami  videtur  trunci  fanguinem  repellere  .  Etiam  triplicem, 
quam  citavi  ,  valvulam  in  vena  crurali  reperi  • 

Sic  in  poplitea  vena  fe  res  habet.  In  oftio  vense,  faphense  minoris  valvulam  gran- 
dem  vidi,  &  in  reliquo  trunco  parvas  cum  parvis  ramis  valvulas  ,ramofque  abfque 
valvulis,  paulo  aliter,  quam  Vir  III.  (^O^qui  in  hac  vena  nonnunquam  pauciffimas 
valvulas  vidit .  Quoad  hanc  venam  perfecutus  fum ,  fere  ad  imam  tibiamN,  plerieque 
Talvuls  conjugat^  fuerunt  .  Ita  Fabrmus  duas  omnino  folitarias  (i-)  in  crurali  ve- 
na  ad  mediam  tibiam  ufque  valvulas  habet  ,  reliquas  conju^atas .  Geminam  in  po- 
ph*te  valvulam  pinxit  Salomon  ^lbertus  (?)  ,  &:  de  geminis  fere  in  cruraii  vena 
loquitur  («)• 

SaphenjE  vena  valvulas  in  commentariis  m^eis  non  reperio.  Fabrkius  fupra  gena 
geminatas  {x)  fere  ,  &  unicam  folitariam  (j),  in  tibia  femper  gerainas ,  inde  ad 
cxtremum  pedem  ufque  fimplices  (^),  magno  numero  delineat,  etiam  ^lberto  con- 
fentiente  (i^*),  ut  in  ea  fede  rarae  fimplices  intercurrant .  Ramos  etiam  aliquos  cu- 
taneos  femoris  &  ribiiE  idem  Patavinus  Dodor  {a)  exprimit,  quibus  plersque  val- 
■vuls  folitaris,  aliqu»  gemins  funt  .  Donec  ,  ut  in  minoribus  veais  per  totum. 
corpus  humanum,  ita  in  pede,  valvulae  evanefcant  ,  uti  alibi  monuimus. 

§.  XX.  In  'vena  cava  fuperiori . 

Mxc  ad  inferiorem  cavam  pertinent.  Inter  ramos  fuperiorls  vense  cavse  prima  fe 
offert,  qux  fme  pari  eft .  De  ejus  trunci  oftiolis  prima  controverfia  fuit .  Et  omni- 
no  quidem  pro  Fallopio  &  Eufiachio  {b)  aliifque  claris  Viris  (c)  dici  poteft,con- 

ftanter. 


(m)  Covvper  Hiyolog.   reformat.   £g.  lo.    Mebetr-  (y)  T.  Vf. 

ftrei/l  c.  Cx)  T.  VI.  VII. 

(n)  obferv.  anat.  7.  (z*)  L-  c  p.  171« 

Co)  BinatRs  pingit  Fabriciui  t.   5.  Ca)  T.  IV. 

Vp)  Idem  ibid.  N.  O.  Cb)  Antigramm.  11. 

(q"^  Fabricius  ibid.  Q^  O,  Cc)  Salom.  Albertum  pofl  orationej    p.  I71.     An- 

Cr)  J.  B.  MoYsagnus  epift.  15.  p.   Jo».  0.  70,            dream  Laurentium  hift.  anat.  p.   116.  463.    C.  Bar» 

Cs}  Tab.  8.        '  tholinura  Inftit.  anat,   p.   359.  &  C\.  Kiefevvetter  de 

Ct)  L,  c.  p.  172.  173.  calcu!.  renis  finiftri  frequefltiori  n.  jj,  Citat  auterB 

(u)  P.  171.  Cajfebohmium. 
Cx)  T.  V.  VI. 


S  E  C  T.    IL    V  E  N  lE.  ...  9^ 

f^anter ,  nullo  certe  contrario  eventu ,  quem  mihi  vidiflfe  contlgerit ,  liquorem  vena: 
czvx  injeiluTi  faciUime  totam  vens  fiiie  pari  longitudinem  reie<>ere,  omnefque  ejus 
rctmos  replere .  Deinde  non  adeo  facile  ,  incifi  ea  vena  ,  valvulas  adparent  ,  ut  non 
mirum  fit,  eos  viros  valvulas  ex  ea  vena  jufTinTe  CKujare. 

Cum  vero  non  repertarum  partiara^ad  tolleadam  lidem  earum  ,qujs  repertae  funt, 
parva  omnino  vis  fit,  omnino  prseftitilTet  ita  fua  experimenta  retuliffe  ,  ut  alienis 
non  fuiffer  derogatum .  Qratuor  alias  in  vena  fme  pari  valvulas  reperit  Jo,  RloU' 
nus  (ii),  alias  pri-niam  in  confluente  cum  cava  vena  ,  duas  in  medio  caudice,  tuin 
in  venis  intercoftUibus  aliquas  :  alias  unicam  reperit  {e)  .  Ejus  viri  fere  verba  re^ 
petiit  Guern.  Rolfink  (/).  Aliquas  etiam  ejus  vena  valvulas  habent  P.  A.  Molinet* 
tus  {g)  &i  Thomas  Bartholmus  {h).  Et  in  oftio  &  in  reliquo  decurfu  oftiola  ponit 
Thfodv.his  Kemper  (i).  Lancf/ius  (k)  membranofum  fornicem  oftio  vens  fme  pari 
pra^fedum  ,  mufcalofo  femicirculo  muniri  fcripfit  poft  Vefalw.m  (k*).  Prope  oftiunx 
J.  B.  Senac  vaivuias  reperit  (0  ,  «Sc  ad  oriiicia  ramorum  azyga»  Cafimirus  Cbvifio' 
phorus  Scbmiedel  (m).  Er  in  oftio,  quo  in  cavara  patet ,  &  ad  fines  intercoftalium 
ramorum  vaivulas  vidit  GI.  Hebenjlreit  (n)  ,  adque  eos  fines  Henricus  ,Albenus  JSi- 
colai  (o). 

Piurimum  in  valvulis  ejus  vencB  laboris  pofuit  J.  B.  Morgagnus .  Et  fphindlerem 
quidem  verum  non  vidit  (p),  craiTiqrem  aliquanto  marginem  admifit .  In  vena  ipfa 
mcdo  nullas  valvulas  vidit,  modo  aiiquas,  oftio  fuperiori  vel  propiores ,  vel  remo- 
tiores,  frequentius  tamen  aiiquas  (q)  reperit .  Earum  cornua  furfum  refpiciunt .  Ad 
pollicem  ab  oftio  diftantiam  binas  vaivulas  fspe  vidit  Monrous  (q*)  .  Neque  me 
venaj  fine  pari  vaivulas  negare ,  hoc  meo  Opere  iedlo,  intelliget  Vir  Ci. 

Ego  in  oftio  quidem,  quod  in  venam  cavam  patet,nullam  unquam  vaivulam  vi* 
di ,  paiTmi  autem  aliquas  ,  qua  parte  per  vercebras  thoracis  decurrit .  Videtur  adea 
libertatem  hic  aliquam  naturam  fibi  indulfiffe  ,  neque  conftantem  fabricam  fibi  pr^- 
fcripfiffe.  Per  venas  inrercoftaies  non  memini  me  valvulam  vidiffe. 

Proxims  funt  rnaxim^  iil«  gemin«  vaivulse  ,  qus  in  oftio  vens  jugularis  inter- 
nsc,  aut  in  ejus  venas ,  fi  maiueris  ,  a  vena  cava  receflfu  ponuntur,  faciie  enim  ,  & 
facilius  in  dextro  latere  ,  jugularis  interna  poteft  pro  cav^e  ven<E  trunco  haberi .  Tn 
eo  ergo  confluente  dus  valvulje  funt  ,  quas  retie  Fabricius  (r)  olim ,  deinde  Ruy- 
fchhis  (s)  conftituit..  Earum  anterior  alia  eft  &  pofterior  altera  (?)  ,  non  fine  ag- 
geribus  (u)  urraque  ,  qui  fanguinem  in  cor  admittant,  refiftant  a  corde  reverfuro. 
Non  tamen  foient  injedlos  iiquores  febumve  raorari  ,  neque  in  equo  folo  (a.-),  fed 
m  homine.  Sed  fanguinem  etiam  a  corde  refluum  in  omnibus  animalibus  (f),  qus 
eum  in  finem  aperui  ,  vidi  per  venam  jugularem  ,  dum  expirabat  animal,  furfuin 
retiuere  ,  ut  ipfum  demum  cerebrum  cogat  intumefcere  .  Cum  vero  ea  vena  fuper 
omnes  alias  dilatabiiis  fit ,  videtur  a  natura  parata  eife  ,  ut  fanguinis  pars ,  quoties 
per  pulmonaies  via  minus  iibera  eft,  in  eo  quafi   receptaculo  finem  hujus  morse  ex- 

N     2  fpecta- 


(d)  Anthropograph.  p.  34<5.  Enehirid.  anat.p.ij^.  (o)  De  direft.  vafor.  p.  fi. 

(e)  Idem  ibid.  p.  jia.  (p)  Vid.  Epift.  anat.  15.  n.  34. 

(f)  Diff.  anat.  p   971.  Cq'  Ibid.  n.  35. 
ig)  L    c.  p.   143.  (q*)  Pag.   15. 
Kfx')  Anat.  tert.  rener.  p.  617,  (r)  T.  I.  A. 

0)  L.  c.  p.  30.    .  (s)  Thef.  anat.  7.  n,  6^. 

\k)  In  epift.  de  vena  fine  par! .  (t)  Murgagn  I.  c.  n.  39. 

(k*)  Exam.  obf.  Fallop.  t.  2.  p.  795.  Ed.  Leid.                  Cu)  Ibid. 

(I)  L.  c.  t.  1.  p    679.  {%•)  Hales  hapmafiar.  p.  14. 

Cm)  De  vanet.  vafor.  n.  a«.  Cv)  Second  Memoire    fur  les  parties  irritabies  St 

\"J  *"  c-  fcnfibles  Seft.  4.  Exp.  $6.  ad  iis. 


50©  L  I  B,    11.    V  A  S  A. 

fpei^are  poffit  C^'),  quales  finus  in  animalibus  amphibiis ,  caput  diu  fub  aqiJ3.m  mef- 
gentibus,  alias  defcribemus  .  Ita  in  adfeflu  animi"trifti,  in  nixu ,  in  pecloris  inflam- 
matmnibus,  dum  facies  tumet ,  &  fanguine  fuiranditur,cu(lodiam  harum  valvularum 
minus  fiddem  efle  ,  fufpicio  eft  vero  proxima  .  In  fetu  officium  eorum  oftioloram 
msgis  neceifarium  videtur  ,  quando  caput  cernuum  prieit  ,  atque  adeo  proprii  fui 
pondcris  vi  fanguis  in  coIJum  &  caput  rehbitur  {a). 

In  finiftra  vena  jugulsri  interna ,  inque  linu  valvul^  pofterioris  alia,celebrata  val- 
vula  ponitur  ,  quas  ofti.o  dudus  chyliferi  pr^eeft  .•  8c  quam  poffis  pro  anulo  hymeni 
limili ,  aut  pro  duabus  lunatis  valvulis  habere ,  quando  in  aqua  natat .  Commune  vi- 
derur  huic  oftiolo  cum  aliis  valvulis  officium  efte  ,  cavere  ,  ne  fanguis  in  dudium 
tboracicum  relabatur.  Proprius  autem  huic  valvuls  defcribendis  locus  dabitur. 
^  In  reliqua  vens  jugularis  internas  longitudine  video  Riolanum  {b)  valvulas  fibi 
inyentas  tribuere  ,  alios  autem  claros  Viros  ,  &  ante  (c)  Riolannyn  ,  &  poft  eum 
( « ) ,  eafdem  recipere,  &  in  cerva  binata  oftiolorum  juga  defcribere  Partfinos  (e). 
Hgo  quidem  ahquid  fimile  me  vidiffe ,  aut  nodulos  in  ea  vena  tumidos  repe- 
rjfte,  non  memini ;  neque  in  vena  jugulari  cerebrali  ,  aut  ejus  ramis  valvuls  funt : 
neque  m  vertebrali ,   finubufque  fpinalis  meduIIcE , 

Contra  ,  in  externa  jugulari  valvulas  negavit  fe  invenire  Riolanus  (f):  admifit 
autem  aliquas,  ad  magnorum  ramorum  infertionem  pofitas ,  nuperus  Vir  Clarus  (§\ 
qui  etiamnum  fumma  fua  eruditione  Lipfiam  ornat  .  Unam  ,  &  non  fine  fuo  ftupa- 
re  ,  corniculis  fuis  deorfum  fpedantem  ,  vidit  J.  Rudolphus  Sal^mamius  (/6),  veri 
itmeris  fanguinis  ignarus. 

In  raniis  facialibus,  lingualibus,  tonfillaribus  ,  aliifque  vena?  juguiaris  interns  ra- 
imis ,  qui  extra  cranium  manent ,  utique  ,  &  numerof»  valvulae  funt  ,  oftaculo  futu- 
jaj,  ne  aut  liquor,  aut  febum  ,  ex  vena  jugulari  in  linguis,  faucium  ,  aliafque  extc- 
jiores  capitis  venas,  facile  fubeat. 

In  fubclavio  trunco  haud  raro  duas  reperi  ;  unam  tamen  haud  longe  a  jugularis 
•venx  exitu  depinxit  inventor  Fabrlcius  {i}:  deinde  foiitarias  aliquas,  tum  in  trun- 
co  (/4),  tum  in  ramo  cephalico  (l) .  Sed  ego  quidem  in  toto  brachii  fyftemate  fre- 
^quentiffime  geminas  valvulas  vidi ,  &  in  brachio  aut  cera  repleto  ,  aut  in  vivo  ho- 
3iiine,poft  injedum  vinculum  fanguine  turgente ,  facile  juga  nodorum  confpiciuntur. 
In  trunco  bafilicje  inter  originem  profund^  vense  ,  &  cubiti  fiexum  ,  quatuor  fere 
paria  reperi  ,  totidem  etiam  in  vena  profunda  conjugationes  .  Mediana  abfque  val* 
vulis  eft,  tum  qus  cephalicam  fpedtat,  tum  qusE  bafilicam. 

In  minoribus  brachii  venis  plexuque  cubitali  toto  valvuls  numerofas  funt.  Earum 
plersque  geniinjB ,  aut  in  ramorum  originibus  fedent ,  aut  ab  oftiis  ramorum  remo- 
tx  per  truncum  fparguntur  .  Solitarias  paucas  reperio  .  RobuftiC  fere  funt  ,  uti 
^periiide  valvulas  venarum  pedis  firmas  reperio. 


§.  XXL 


maux 


(z)  Conf.  J.  Zachariam  Petfche    loc.  cit.  n,  37-  ...„„„. 

Ca)  Idem  ibid.  (f)  L.  c    p.   787. 

Cb)  Anihropograph.  p.   346.    animadverf.    in  Bar-  (^)  Hebenjireit  1.  C. 

tholinura  p.  787.  (h)  Obferv.  p.  40. 

Cc)  Ut   ipfe  Fabricius  .  (i)   Fabricius  Tab.   I. 

Cd)  Thomas  Barihotinus  I.  c.  p.  595.    Heienjireit  (k)  N.  O.  P.  Q;    ^ 

t'  c.  CO  L-  M. 

(e>  Memoires  pouf  Cervir  k  V  hiftoire    des  aei- 


S    E    C    T,       II.       V    E    N    m,  loi 

§.  XXI.  (^i^as  fedes  teneant . 

,  His  omnibuS  cqlledlis  adparet,  utique  in  venis  ad  perpendiculum  pofitis  ,  brachii, 
pedis,  penis,  feminis,  juguli,  &  finc  pari ,  plerafque  valvulas  reperiri,  utfagax  kvt- 
fir  Georgtus  Cheyne  (w)  i  inter  tranfverfas  tamen  ,  in  vena  fubclavia.  Deinde  plc- 
rafque  utique  valvulas  artus  occupare*(») ,  &  corporis  fuperficiem  cuti  viciniorem, 
ur  in  profundis  vafis,  vafifye  vifcerum  vix  unquam  reperiantur.  De  illis  monuit 
Cmllelmus  Harvej/  (o) ,  de  iftis  J.  B.  Senac  (/>)  :  ut  tamen  hic  memor  fis  valvula- 
rum  venofarum  cordis,  Euftiachiana;  &  coronariae.  Quadrupeda  animalia  vivipara 
plures,  quam  homines  valvulas ,  nada  effe  videntur.  De  officio  nondum  poteft  dici, 
cum  id  itineri  fanguinis  rcgendo  deftinatum  fit,  &  de  eo  itinere  nondum  fermo 
fierj  poffit. 

§.  XXII,  Venanm  fines ,  Ex  arteriis .  Ex   tela  cellulofa^,- 

Unice  fupereft,  ut  de  finibus  venarum  dicamus.  Alter,  notififimus,  finis  eft  ad 
turis  finufque  dextri  cordis  confinia,  &  ad  finum  finiftrum .  Sed  alter  finis  multi- 
plex  ,  neque  undique  perfpedlus  eft  . 

Ex  arteriis  quidem  rubris ,  rubras  pariter  venas  continuari ,  didlum  eft  .  A  dudlu- 
bus  excretoriis  nafci  non  videtur  probabile,  etfi  paffim  aliqui  eorum  dufiuum  per 
venas  inflari  poffunt,  &  in  primis ,  ut  fxpe  vidi ,  ureter  (^)  ,  qui  vicifTim  impulfos. 
Jiquores  ad  venas  reddit,  deindedudus  hepaticus  (r) .  Verum,,cum  dut^us  excrerorii 
fuum  liquorem ,  non  ad  fanguinem,  fed  ad  deftinatamaliquam  caveam  vehant ,  non 
eft  veri  fimile,  fruftra  afanguine  excretorio  feparatum  humoremcontinuo  in  fangui- 
nem  venofum  reddituros  efife.  Videtur  ,oftioIa  venofa  &  urinifera  ampla  effe  ,  ut  ex 
uretere  per  arteriam  in  venam,,  non  inde  ionge  natam  ,  aer  aut  impulfus  liquor 
tranfeat .  Venofum  tamen  oftium  urtque  latius  elfe  nece{!e  eft  . 

Sed  aitera  princeps  origo  venarum  eft  ex  caveis,  in  quas  arterise  aliquid  exhala- 
runt .  Aliquse  harum  venarum  fanguinem  ipfum  reducunt,  exemplo  venarum  penisy 
clitcridis ,  corporis  cavernofi  papills  muliehris ,  cellulof^  telaj ,  qus  fub  cute  noa- 
BuUorum  animalium  eft  (s),  quibus  criftiE ,  aut  palearia    rubent . 

Alide  humorem  a  fanguing  diverfum  revehunt .  Uti  vero  exhalatio  multiplex  di- 
6la  eft,  rta  totidem  funt  reforptionis  venofx  genera,  ex  univerfo  cutis  ambitu  ex: 
cellulofa  tela  fubcutanea  &  pulmoaali ,  ex  magnis  cprporis  humani  caveis  ,  exViis 
aeris  alimenti  ,  urin^E ,  feminis ,  ex  folliculisj  variis  &  cryptis  glanduJofis  .  Cum  hi? 
omnibus  cayeis  venas  connefli  per  experimenta  oftendemus .  Video  nimium  hiEc  ar- 
gumenta  eviaura,  nempe  non  folum  earum  venarum  ad  eas  caveas  patula  utcunque 
oftia ,  fed  itineris  praeterea  diredionem ,  quam  potueram  tandiu  refervaffe  y  doncc  cir- 
cuitus  fanguinis  defcriptus  effet .  Verum  cum  omninoidem  experimentum  &  vena- 
rum  cum  iis  caveis  confenfum,  &  una  humorum  iter  oftendat,  noa  potui,qusna- 
tura  conjunxit,  feparare. 

Inhalationem  ,  five  humoris  per  cutem  reforptionem ,  proprio  loco  oftendemus  (t)  . 
3Ex  cfillulofa  tela  pulmonis  humorem  invenas  fanguinemque  redire ,  pariter  fuo  loco 


Cm)  Philofophical  pnncip.  of,  relig;  p.  330.  (r)  Per  vensm  cavam  ,    perque    Venam  portarum 

Cb)  CoBf    III.  Senact.   i.  p.  157-  r^euffens  de  Ja  ftruaure  des  vifceres  .    Addit  in  ar- 

Co)  De  motu  cord-  &  farig.  difT.  1.  p.  182,  teriam  non  fubire . 

^^X  i^'  ^f  *;**  P"  ^l^    ■.,                       .  <^0  De  iis  reforption^&us  fuo  loco  dicetur. 

s<i)  Conf.  Ctw^eT  ad  &t4loo  tom.  43.  f.  j.  CO  Coof,  jaterim  Comoi.  ad  Boerfa.  t.  3.  n.  ^U, 


102  L  1  B.    r  l    V  A  S  A  . 

evincemus  00 .  Fx  celMofa  tela  fubcutanea  irer  in  venas  liberum  efTe  pev  pmpria 
expenmenta  conftitit,  qux  pro  adipis  inprimis  reforptione  faa^  funtC^:).  Sfd  etiara 
alii  Ijquores  jn  ea  fpatia  effufi,  in  fansuinem  redeunt ,  aereffurus,  aqua  hydropica, 
humores  artjficio  aliquofub  cutemimpulfi ,  denique  fanguis  ipfe,  qui  in  fuoiliatione 
per  f:dipofas  cellulas  ft;ignavit ,  atque  in  fsnguinein  redit ,  quando  primum  in^^ferl  flavi 
tenuitatem  re!oiu'us  fuit.  Vjdi  eiiormem  vim  fanguinis  ex  lapfu,  primum  ceiluiofam 
tclam  cuti  capillata;  capitis  fubiea?.m  inundaife,  ut  uncias  fex  longus  tumor  ,&  qua- 
tuor  airus  effet .  Paulatim  proprio  pondere  defcendens  per  ceilulofa  fpatiafanguis  fein 
palpebras  ,  &  fupertorem  faciei  partem  difFljdit ,  ut  ajger  ?ethiopis  fere  colorem  referrec. 
verum  mtrapaucosdies,  fomentiscalentibus,  vens  fecSione ,  &  purgantibus  medica- 
mentrs  adhibitis,  is  omnis  fanguis  evanuit :  quem ,  cum  curis  non  e"miferit ,  in  fan- 
guinem  reforptum  fuifTe  nem.odubitaverit  (y)  Ab  univerfali  fuftigatione  ,  fanguis& 
fub  cutem  &  cum  tufli ,  vomitu  facibus  &  urina  egefluseft,  ut  tamen  ager  conva- 
luerit  ,(r).  Sanguis  in  tunicam  cellulofam  teftis  efFufus,  fponte  reforptus  (a)  efl  • 
AUa  txempla  babet  BoerlyaavJus  {h)  . 

Sic  hydropis  abfque  manifefta  evacuatione  fanati  exempla  exflant ,  cujus  aquas  in 
fanguinem  refumtas  fuiffe  neceffe  efl  {c).  (Edema  vomitu  fanatum  fuiffe  {d):  Sz 
aquam  iKter  cutem ,  qu«  totos  artus  m.onflrifice  diftenderat ,  per  purgationes  vali- 
das  fubiidere,  notiffimum  eft.  Aer,  qui  emphvfema  fecit,  poftaliquot  dies  evanefcit, 
11  ager  convaluerit,  procul  dubio  cum  vaporibus  cellulofse  tel^  miftus,  &  in  iis  , 
"V"  ^^"^  folet,  diffolutus,  perque  eafdem  venulas  reforptus  .  Opii  folutio  in  ca- 
nibus  lub  cutem  infufa,  vehementifTima  fymptGmata  excitavit,  convuifiones ,  fopo- 
fem,  &  canem  denique,  cum  totius  corporis  rigore ,  enecavit  (e). 

Tunicsi  vaginalis  cavca  de  natura  ceiluiofa  ell,  Ex  ea  aqua  per  venas,^ut  inalios 
ventres  ,  mhaiat  (/). 

%.  XXIII.  Ex  magnh  caveis , 

Vaporem  in  ma]ores  &minores  corporis  huraani  caveas  effufum  reforberi ,  perque 
verias  in  fanguinem  redire,  ipfa,  abfque  experimento,  ratio  fuadet.  Si  enim  per  ar- 
terias  perpetuo  aliquid  exhalat  (^),  ut  lentam  eam  exhalationem  facias,  tamentan- 
ta  nioies  paulatim  fiet ,  ut  animal  obruat ,  nifi  via  fit,per  quamdeiis  caveis  exear. 
Deinde  non  ientam  effe  exhalationem  vel  ipfa  cekritas,  nimis  invifa  medentibus , 
evincit ,  qua  hydropic^e  aqus  per  vehementia  medlcamenta  purgantia  exhauftae  re- 
parantur . 

Veruni  alia  experimenta  funt,  qus  reforptionem  naturalem,  eamque  expeditam, 
&veiovem,  demonftrant.  Copiofam  aquam  invivi  canis  thoracem  impuiit  Ci.  Muf- 
grave  (h),  evanuit  eadem ,  poftquam  fpiritum  difficilem  fecerat .  In  abdomen  canis 
^ntonms  mck  (0,  J  Ludovkus  Peth  (/:),  &  nuper  CI.  Krazenftein  (/)  Hafnien- 
tis  profeffor,  aquam  iniecerunt:  eju5  ad  fex  ufqueuncias  poftaliquot  horas  reforptas 
evanuif!e  viderunt ,  per  iotium  in  primls ,  cujus  copia  aquam  injedam  eam  viam  te- 
nuiffe  oftenderat. 

Artem  natura  imitatar :  Bl  piss  in  abdomen  ,   inque  pedus  effufum  ,  5c  aquse  hy- 

dropi- 

(u)  Coafer.  interim  prim.  lin.  fihyfiolog.  n.  a^a.      175(5.  n    i. 

p)  L.  I.  Seft.  4   p.  28    feqq.     '  (f)  [d  ftio  loco   oftenJetur  ,   q-tiando  de  partibus 

yV -J °^''^  ^'"  ^^^""^^^'^^  J-   f-  P-  9?.  vircrtim   «enitalibus  fermo  erit. 

>V  C  K{'''  ^'^  apopiex,  p.  313    514.  (|r)  5ea     r.  p,  69.  feqq. 

(.a)  T.    II.   p.  7j.  ^^^   pWdoC.  tranfacl.  n    140. 

rl   l'^f'  ^^^j  ^    '•  P    54+-  Ci)  Sialograph.  c    2.   p.  17. 

yl  ^       ,        1  monita  medic,  p.   154.  (k)  Traite  des  maladies  des  05  t.  I.  f.  35S- 

.Cd)  Sptndle^r  obf   8;i.  ^1^0^  diabete  £xp.  i. 

{e)  Lorrjf   apud   Fandamonde   Journ.    de  M^edec. 


S  E  C  T.    IJ.    V  E  N  lE.  105 

dropicae  abdominis  evanefcunt,  hae  quidem  ,  non  ignorante  jam  CceliotAureViano  {m\ 
per  inteftina,  perque  veficam  .  Aquae  reforptae  experimenta  habet  in  pedlore  Blrcb. 
,(i)  &  mulf.E  Santhr.  (2)  &  fapor  injeOi  humoris  in  ore  perceptus  eft  Boyle  (5). 
In  abdomine  re^orptam  aquam  ,    ab  incifore  impulfam  ,  refert  Petit  (4) . 

Hinc  mel  reforptum  ,  &  vinum  in  thoracis  caveam  injedum ,  per  tuffim  reddi- 
tur  (tt).  Hinc  mulfa  in  eam  cavitatem  impulfa,  per  os  exfcreatur  (0),  hinc  amarus 
fapor  medicatorum  liquorum ,  eo  per  fiphonem  intruforum,  in  ore  percipitur  (/?). 
Nam  alia  iterum  &  mea  &  aliena  pericula  oftendunt ,  ubique  in  corpore  humano  , 
fed  in  primis,  ut  in  exemplo  maneamus ,  de  tota  facie  interna  peritongei ,  externa 
hepatis  (^),  inteftinorum  (0,  veficJE  {s)  ,  ventriculi  (0,  mefenterii  («)  ,  lienis  (x), 
xenum  {y) ,  &  uteri  (^)  fudare  eam  aquam ,  quze  in  venam  cavam  aliafve  cuique  vi- 
fceri  proprias  venas  infunditur. 

Sic  in  pedlore  quidem ,  qucB  in  venam  cavam  injicitur  aqua  ,  ex  pleurse  intema 
facie  (^),  &:  pulmonis  (<^),  &  cordis  (c) ,  &  pericardii  {d)  iateriori  fuperficie  {udat, 
neque  raro  vidi ,  Cceruleam  ichthycoUam ,  quic  de  venis  exhalaverat ,  pericardli  figu» 
ram  expreflifTe . 

Idcm  in  dura  membrana  cerebri  (e) ,  Sc  pia  ( {)  &  cerebri  ventrlculis  {§) ,  &  iu 
narium  cavea  {h)  ejufdem  experimenti  evenrus  eft.  Et  iterum  figuram  ventriculo- 
rum  cerebri  glutine  pifcium  per  venas  impulfo  non  femel  confervatam  vidi,  utma' 
nifeftum  fit ,  a  venis  in  eas  omnes  caveas  liberum  iter  effe . 

Nempe  non  fubito  per  poros  aliquos  membranarum  veficae  ac  inteftinorum  aquam 
hydropicam  fe  in  eas  caveas  penetrare ,  fed  utique  fanguinis  prius  per  venas  reddi , 
multa  fuadent,  alibi  ornatius  repetenda  :  peritonseum  renibus  &  vefics  impofitum  : 
curatio  hydropis  per  fudores,  in  arenationibus  iilis  veterum  &  recentiorum  familia- 
res  (0,  phthifi  &  fanguinis  corruptio  ex  pure  in  quamcunque  corporis  caveam  effu- 
fo  nata:  tabes  ex  mercurialibus  ,  aut  venenatis  injec^ionibus  in  urethram  fadis  (4), 
alia  fimilia  numerofa  exempia. 

Hinc,  quoties  caufa  aliqua  venas  comprimit,  qu^cunque  demum  ea  fuerit,vapo- 
re  non  reforpto  hydropes  nafcuntur  ,.in  iis  caveis ,  quarum  vense  impedits  fuerunt. 
Hydrops  &  mter  cutem,  &:  afcites ,  ex  ligata  vena  cava ,  intra  paucas  horas  natus 
Lo^vvero  diaus(Oeft&  aiiis  (w)  .  Caput  hydropicum  a  vmdis  venis  jugularibus  (n), 
CEdema  pedis  ex  vena  cruraii -ligata  (0),   (Edemata  vadarum  partium  corpQrii  hu-* 


maai 


(m)  Chronicor.  L.   j.  c   10.  (c^  Kaauvv  n.  706.  Conf.  I.  4. 

UJ  T.   IV.   p.  213.  294.  321-  Cd)  Kaauvv  n.  703. 

0)  p^orof.''::;;;  rt'-  "'•  ,1^'  ^^^"^^  "•  '"• "°"  ^"^'^^^'^  ^'^  ^'^^'"■™«- 

U)  Traite  des  os  p.  355.     Tanaron,  chlr.    T.   II.  (f)  Idem  n.   5iJ. 

^'rl^^TiT          •    JT  j    /•       ^^^  ^'^^'"■^  "    "^i^.  perjnde  non  quidem  per  exne. 

(n)  Mez.ser  in  difp.de  fanguinis  in  circulwm  mo-  rimpnta,.                                            «i»'"""  per  expe- 

*"<n^  n',         ■           u  j         :■     ,    .  (*^)  ^'''^"  hamaftat.  p,  117. 

Yi  1UJ         .        T,                                 .      .  ^'^^  K^oyal  fooety  t.  2.  p,  202.  200 

fci  nV  .fx4""p    <^x          ""'  ^""°'''  ^'  ^^^^'^•^"  ^"^)  f^^-    P^^^rg.  anat.  3.    p.  160.    C   Bcnukoe 

(A  tr           ^\     \^r  ,r         ..  ,  *P"d  Blancardum  Taarregifter  C.  VII.  n.   ?r 

S^^ri,"n'l8^^'^-  ""^'^^^  V.rfuchet.3.n.70.  Jn)  ^./.V  pharm^ac.  ra^tion.  T.  IL   p."  25"^«.//. 

(y      ''m  ;•  6\'o  (0)  F.  «/«'''««  de  elafticit.  fibr    p    17.   Omnfno 

&  Idem  n    llT  r"-,    """  '^'«^"^''andum  eft  ,    mihi  vincula    venofk 

M  P«»t  r  c  fimileseventus  non  produxifle ,  forte,  quod  animal 

Ih)  K,,uvv  n.  616.  fJeru"'  '"'f""'''""'  °°"  ^*^'^  ^''^  ^"*1«   f^Pe^' 


rc4  ..  ^  ^  ^'    ^^.    V  A  S  A. 

wani  a  tumoribus  variis  (/j)  venas  comprimentibus  .  A  tumoribus  iml  ventris  hr- 
■drops  afcites  (7).  Ex  fcirrho  mefenLerii  tumor  fcrori  (^*).  A  fteatcmate  pes  tumi- 
dus  (r).  A  fcjrrho  lub  axilla  oedema  brachii  {s)  .  Tumor  comprimebat  venas  ,  in 
fratlura  femoris ,  inde  enorme  osdema  ;  {ubiato  tumore  idem  eranuit  (?).  Hvdro- 
■cephalus ,  quod  unica  vena  dur^  merabrans  duabus  arterns  refponderet ,  neque  omnis 
bumor  redire  poffet  {u)  .  Ex  poivpo  ,  irer  urique  venofum  per  cor  impediente,  ca- 
chexia  (a),  cedema  ,  &  anafarca  hydrops  pedis  (/).  In  hydropica  vense  polypofis 
•concretiombus  plense  &  dextrum  cor  (>-*). 

Sed  etiam  abfque  ejufmodi  extremis  caufis  hydrops  nafci  videtur,  quoti-es  debilitas 
sliqua,  undecunque  nata,  iter  venofum  tardat.  Facile  enim  intelligirur  ,  in  univer- 
fum  diutius  finguims  per  arterias  motum  fuperefiTe  ,  quem  cor  proximum  uraeat  , 
priorem  vero  motum  venarum  quiefcere.  Ergo  fi  arterije  exhalare  pergunt  , 'vens 
reforbere  ceflfant  ,  coIle<Sus  vapor  in  hydropem  abibit  (r)  * 

Si  quis  vero  GI i Jfonium  kcutus  (a)  a  venis  hanc  reforptionem  tot.am  advafalym- 
phstica  transferre  tentavtrit  ,  non  abfque  faventibus  experimentis,qua:  proxima  fe- 
tlione  dicemus  ,  refpondebimus  interim  ,  multo  amplius  reforptionem  patere,  quani 
venarum  lymphaticarum  imperium :  &  ibi  peragi ,  ubi  nunquam  certa  fide  ejufmodi 
vafa  oftenfa  funt ,  ut  in  cerebro  ,  pleura,  peritoncEo,  &  cute. 

Ceterum.  ha?c  ex  caveis  humani  corporis  reforptio  eft,  quam  pcrfpicax  ,  ante  fadia 
cxperimenra ,  vidit  Hfppocrates  (b) ,  &  quam  plurimis  periculis  illuftravit  ^^braham 
Kaawvv  Boerhaave :  quorum  plurima  &  fimillima  in  tot  venarum  repletioaibus  feci. 

§.  XXIV.  Ex  minorlbus  caveis , 

Reforptionem  internjE  faciei  yentriculi  &  inteftinorum,  veficac  urinaria?  (r)  Sc  M- 
kx  ,  uteri  (d) ,  &  aquei  humoris  alias  demonftrare  praeftiterit ,  quam  ,  ut  hoc  unum 
addam  ,  aqua  ex  venis  in  eas  caveas  penetrans  oftendit  ,  &  fpifiifudo,  qus  retentis 
hunioribus  fupervenit .   De  glandulis  &  folliculis  etiam  ftio  loco  dicemus  . 

§^  XXV.  Ex  venis  tenuioribus , 

A  venis  minoribus  (e)  tenuioris  liquidi  rubras  venas  radiculas  a-ccipere  ,  Sa  ha6^e- 
xius  oriri,  oftenditur  in  oculo.-  pellucidai  enim  uvese  membranae  vens(/),&:  magis 
peliucidas  venae  vitrei  humoris  &  cryftallini  ,  utique  in  venas  rubras  oculi  redeunt  , 
cum  eos  humores ,  uti  generantur  ,  ita  reforberi  neceffe  fit  ,  nuUa  vero  in  orbita 
vafa  lymphatica  reperiantur,  ad  qu<«  fuum.  humorera  reducant. 

An  etiain  ex  lymphaticis  vafis  mii2imae  vens  rubrs  prodeunt  i   Certe  paffim  pcr 

venas 


(p)  Ant    Dtidkr    des    tiimeurs    p.   180.    in    variis  (x)  Ktauvv  1.  c.  n.  74?.  Ruyfch  adverf.  anat.  2. 

ecrporis  partibiis   .  Schaarfckrnfd  Berlin.  Samlungen  p.  14.   Ceidier  phyfiolog.  p-.   94.  95»    Boerhaave  infl. 

t.  4.  p.  408.    a  tumore  venana  cavam  coHjprimcnte  .  rei  med.  n    709. 

(q.!  W'tiis  l.  c.  (a)   De  hepate  p.  457. 

Qq*)  Beliofle  t.  a    p.   309.  ''b)  Epidsmicr    1.    6     feft.    6.    'Al   aupKii  »'\3C0» 

(r)  B.tnholin    hiflor.  13.  Centur.  I.  «x  y.oiKiii?  ,    ^nXo»    S^i  otia^ija^n  ,    as  ^uaTryosv 

Cs)  Hildan  Cent.  IV.  obf.  73.  ^j^^^y   ^^   0-4,»^ 


(c)  Ksauvv  n,  4-91. 


(t)  Bogutshi  difp.  dc  anatom.   ad  chirurg.  aecefl", 

^■/l  n^                    .           ,      ,  Id)  N.  493. 

(u)  Torrn  memo  r.  prefentes  t.  i.  p.  ,45.  (e)  Habet  Cl  J.  F.  Schreiher  Elem.  med.  mathem. 

(x)  fehce  differt    p.  128.    119.  ^  -l-^ 

Cyj  Kl.unig  nofocom     obf.   aa.    Barrsr^  otferv*t.  ^' (f )  cl.  Zinnius  venulas  iridis  habet  Ip.  141.   E« 

^^^;fhiro^LS/?^,oB.                               .  ver\^enu.re«humoremvehuat,         ^ 


S  E  C  T,    II.    V  "E  N  m,        ^  .        .  i»5 

venas  rubras  lYmphaticse  aere  repleri"poffunt,  faciHime  vero  in  viiulino  iienc  (>), 
eujus  venam  fi  inflaveris ,  continuo  numerofiffima  vafcula  lymphatici  generis  fab  tota 
membrana  lienis  adparent :  vetus  autem  experimentum  eft,  s-  me  aliquotjes  repeti- 
tum.  Etiam  ea  experimenta,  quge  venas  in  vafa  lymphatica  ducunt,  ita  interpreta= 
tur  Ci.  Monroo  {h) ,  ut  aer  venis  inflatus  prius  per  cellulofiE  teise  fpatiola^  tranfeat , 
quam  veniat  in  vafcula  pellucida  .  Eadem  ratione  etiara  in  rene  (/^*)  iymphatica  va- 
fa  per  venam  aere  aut  liquore  impulfo  dem.onftrantur ,  &  in  pulmone  (/).  In  fper- 
maticis  venis  experimentum  exftat  ./^w?o?7/7  ISluckn  {k):  ahique  Oi.  Viri ,  quando  fno- 
dum  docent,  quo  iymphatica  vafa  confpicua  reddantur ,  per  venas  jubent  inflare  (/)» 
Et  omnino  lympham  ex  fanguine  venofo  deduxerunt  aiii  {m)  . 

Verum  experimenta  quidem  ,  qu.T  excitavimus ,  videntur  unice  demonftrare  ,  fla- 
tum  venis  impuifum,  nuilifque  valvuhs  coercitum,in  arterias , hinc  in  vafa  iymplia- 
tica  venire :  &  cum  raagis  &  magis  conftet ,  omnia  in  corpore  humano  iymphatica 
vafa  5  qua:  non  funt ,  tandem  in  dudum  thoracicum  colligi  ,  etiam  ex  remotiffimis 
corporis  partibus,  ex  quibus  proxiraa  ad  vicinas  venas  via  fuiffet,  cumque  nuliara- 
tio  adpareat,  quare  natura  iymphara  de  arteriis  fecernat ,  fi  eam  continuo  venis  ru» 
bris  nafcentibus  effet  redditura,  nondum  inter  radices  vsnularum  nafcentium  b^e 
vafa  admifero,  de  quibus  nunc  continuo  dicetur  ► 

§.  KXVI.  Mutatio  in  tArterias  ,  ' 

Hse  mirifica  degeneratio  tota  ex  Jofephi  Duvermvi  (??)  defcriptiOHe  fumpta  eft  y 
quam  in  majori  aliquo  pifce  omnino  cum  natura  prius  conferam  ,  quam  de  refpira- 
tione  commentari  neceffe  erit .  Ergo  Academicus  ilie  aortam  ita  ait  in  bronchiis  ter- 
minari,  ut  ejus  minuti  rami  tranfverfi  manifefto  invenampuimoHaiemfe  immittant, 
ifta  vero,  hoc  modo  nata  ,  &  membranis  craffioribus,  &  divifione  fua ,  &  offi.ciodc- 
mum  artertse  naturam  induat ,  fitqne  toti  inferiori  parti  corporis  pro  aorta  defcen- 
dente.  1 

Eam  defcriptionem  a  foierte  viro  propofitam  continuo  rejicere  nimis  durum  ; 
continuo  adoptarc,  in  tanta  diverfitate  a  reiiquorum  animalium  analogia  nimisfaci* 
ie  fuerit .  Quid  invenerim ,  in  nono  hujus  operis  iibro  exponara , 


Baller  Phyjiolo^.  Tom.  t 


m 


SE- 


(g^  J.  B.  MoYgagni  adverf.  anat.  a.  p  88.  Cowper 
ad  Bidloum  T.  36.  f.  i.  Nuck  defenf.  duft.    aquof. 

Ch)  Pag.  2,4.  feqq. 

(h*)  Cowper  ad  Bidloo  t.  43.  f.  5.  Fieujfens  nov. 
fyllem.  vaf.  p.  147,  fiquldem  lymphatica  ,  qualia 
vulgo  intelliguntur,  vir  Cl.  deSgnat.  A  Frid.  mil- 
ther  de  feeret.  p.  18.  Ant.  Nuck  adeno^raph.  p.  61. 
J.  Coarad  Brunner  de  gland  duodeni  c.  7.  J.Gottfr, 
£erger  de  natur.hura.  p  ^t.Barthlm  de  diapbragn^. 


P-  53- 

0)   Nuck  dtfenr.  daft-   aquof. 

Ck)  L  c.  p.  53.  In  tefte'  Covvper  1.  C  t,  ^i.  £4, 
in  pcne  Ideni  t,  36.  f.  1. 

CI)  Senac  du  coeur  t.  i.  p.  4^66. 

{m)  yieuffens  traitt  des  liquiurs  p.  157-  Deidie? 
de  tumor.  p.  38. 

(r)  In  Co/ninenJ,  Acad,    JUg.  fcient.  s<ml  ii.99' 


lo6 

S   E   C   T   I   o      iir. 

V  ^fS  .4-   L  r  M  P  H^^T  I  C  ^, 

§,  I.  Hijloria  , 

'Oc  nomine  apud  recentiores  anatomicos  veniunt  ven^ ,  pellucids  aut  rubellc?^ 
teners,  valvulis  numeroriffimis ,  certe  plerifque  locis  interceptJE.,hinc  nodofe, 
ex  minutis  radiculis  in  trunculos  majores,  inque  dudum  thoracicum  eo  majoribus 
confluentes  truncis,  quo  huic  du61ui  propiores  funt .  EjuCmodi  vens  reperiuntur  in 
homine,  in  animalibus  quadrupedibus  viviparis ,  in  amphibiis  (??*)  pifcibufque  calidi 
fanguinis.  Sed  etiam  in  avibus,  etfi  nondum  bsc  hiftoria  fatis  conftituta  eft ,  veftt- 
gia^harum  venularum  reperta  funt,  ut  m  ftruthio-camelo  (o),  in  g?dlo  (/>)  deai- 
-que ;  &  in  ea  quidem  ave  abfque  valvulis  ,  analo^um  tam.en  vero  valvuiofo  ramij-lo 
lymjphatico ,  vafculum  nuper  (/7)  oftenfum  eft  .  Demum  in  tiepate  pifcis  orbis  (r), 
qui  frigidi  fanguinis  eft,  vafa  lymphatica  vidit,  qu;^  aliquandiu  pro  ladeis  habuit, 
alter' inventorum  Thomas  Barthoiinus .  In.  muftela  fjuviatili  ( j- ),unum  utrinque  va- 
fculum  lymiphaticum  tot  jnrerftin61um  valvulis,  quot  funt  interftitia  mufculorura , de*' 
fcriptum  eft,  Verum  id  vaforum  genus  alii  ad  muciferos  canales  referent .  In  anguil- 
lis  dudus  albos  =per  inteftina  ,  arreriarum ,  &  venarum.  focios  exciratos  lego^f),  cui 
quidem  pifci  argentea ,  pecuij|ris  fplendoris  ,  vafcula  funt ,  qus  tamen  nequi^  valvu- 
las  habent,  -neque  lymphaticorum  fitis  fimilia  funt.  Demum  in  bombyce  {u)  ex 
infedorum  genere ,  lyraphatica  vafcula  dicla  fuerunt,  e  quibus  glutinofa  l/mpha  ia 
fericum  abitura  -ducitur.  Sed  &  hic  laxius  hoc  nomen  fumicur  .  Qiaarede  qi^adrupe- 
dibus  &  animalibus  calidi  fanguinis,  quadrupedum  pulmone  fuo  fmiilibus  ,  res  certa 
eft,  habere  lymphatica  vafa,  ,de  avibus  incipit  fpeciem  habere , -de  pifcibus  frigidis 
nondUm  fatis  cerro  innotuit. 

Antiquitas  tenuia  qu^dam  vaforum  huius  generis  yeftigia  reHquit .  In  libro  ,  qui 
inter  Hppccraricos  eft,  fpurio  tamen  ,  aliqua  leguntur  de  glandularum  fanguine  albo, 
&  pituits  fmiiii  {x) :  •&  alibi  dlcitur,  glandulas  prerfas  oleofum  humorem  redde- 
re  (/).  Eas  voces  huc  trahit  Vir  Docilflimus  Phil.Jacobus  Hartmann .  Sed  etiarn 
xAyijioteles  fibras  inter  arterias  venafque  mediam  naturam  habentes ,  in  quarum  non- 
nullis  fanies  fit  (^),  alicubi  citat ,  quss  certe  voces  ad  lymphatica,  aut  tenuiorum 
generum  vafcula  ,  pertinere  videntur.  Lacfieorum  vaforum  antiquitates  omitto  ,  etfi 
ea  omnino  de  lymphatico  grege  funt . 

Inter  reeentiores  anatomicos  Nivclaus  iMaffa  anno  T592. ,  femel  omnino,in  hu- 
mano  cadavere,  poros  vidit,'  qui  ab  arteria  emulgenti  veniuntcum  porouritide,  ne- 
que  in  omnibus  corporibus  adparent  {a),  qus  quidem  verba  urique  apte'  ad  lym- 
phatica  vafa ,  in  ea  fede  frequentia  ,  retulit  Georgius  Martine .  Idem  apud  Bartholo- 
mceum  Eujiachium  (^) ,  afioquin  primxUm.  dudus  thoracici  audorem  ,  in  fmu  lienis 
vafculum  alterne  fmuatum ,  ad  iymphaticum  genus  refert  (c),  cum  .eam  fedem  in 
brutis  animaiibus  utique  ferofa  vafa  lenere  foleant^ 

Mani- 


(n*)  In  phoca  Eph.  Nat.  Cur.  Vol.  i.  ansi.1727.  (t)  Frane.  fatyr.  8.  148. 

p    54.  Cu)  Eph.  Nat.  Cur.  Dec.  1.  .ann.  2.  obf.  iS. 

Co)   Credit   fe  vidiffe  AntoniuS  Valifneri    notomlA  (x>  <7r££A  uS^-iVOOv  c.   i.  n.   13. 

d'iino  .'Iruzzo  p-  145.  (y)  ibid.  n.  4. 

tp)  Monroo  de-fea.ine   &  teftib.   p.  54.'  Cz)  Hiftor.   aniiiiil.   I-   3.  c.   6. 

(q)  Idem  p    50-  -53-  4^    4?.  (a)  -.^.iv.tomi»   liber  introdu6l.  p.   3i    b. 

(r)  Laft.  thorj.-cic.  p.  4^.  anat    renov.  p.  133.  (b)  Tab.   11..  f.  7- 

(s)  Eph.  Nar.  Cur.  Dec  2,  ana    i.  obf.  46,  (c)  In  cdmmeBtario  ad  hanc  Euftachii   tabulam  . 


SECT,    IIL    LYMFHATICA.  107 

Manlfeftias  Gahiel  Faloppfa,  quem  Falloplum  vulgo  vocant ,  meatus  fiavo  Jiquo- 
re  plenos  vidit ,  qui  ab  hepate  ad  pancreas  tenderent  {d) ,  Lymphaticum.  plexum 
portarum  hlc  non  poiTumus  non   adgnofcere  •  . 

Iterum  propius  ad  verum  acceffitC^/p^r  ^fellms ,  qui  eundem  plexumie)m  por« 
tis  fitum,  omnino  repetiro  vidit,  &  iconibus  exprefftt ,  etfi  m  eo  erravit ,  quod  ea 
vafa  cum  ladeis  continuari  putaverit  ,.  '       .   ,.  ^^  ir 

Antiquior*&  ipfe  Barthollno  Nathanael  Hiq^mor  eadem'  vafcula  ,  qu3£  '-^jeJmSy 
defcr'pfit  &  delineavit  (f).  C^cflius  vero  Folius  hadenus  ab  eodem  viro  diilenlit , 
qtiod  vafa  iadea  unico_  rrunco  (^^)'ad  hepar  venire  fcriprerit :.  qu^  quidem.voces  ad 
du61um  thoracicum  fatis  commode  referuntur.  .        , 

^,'r-anus  Spi^elius  ,  quando  chylum.  rubruni  fibi"  vifum  refert.(/^),  omnino  de 
lympha  dixiffe  videtur,  qua3  fa^pe  rubet ,  etfi  vir  optimus  rubro  vino  eum  colorem 

Man^ikikms  Joavnes-  VesUnqlus ,  anno  i^49.r  multos  meatus  Iaaeorum_  Kmulos 
oftendir,  qua  partc-  ventriculus  lieni  adhsret :.  alibi  de  eadem  ,  ut  puto>  oblerva- 
tione  locutus,  die  18..  Januarii  ladea  vafa  vidit,  qua  pacre  pancreas-  lieni  coh-^ret  (0  5 
&  qua  parre  ventriculus  lieni  incumbit.  Iterum  tertio  Mirtii  dieplexum  lacteorum 
vaforum  fuper  hepatis  lobura  verfus  feptum  tranfverfum  reperit  C^).  Jn  utraque  od- 
fervatione  omnino  vera  vafa  JvmDbatica  fibi  vifa,  ante  Bartholinum  &  ejus  ^mulos 
defcripfit.  Gum  prsterea  zcBari-^olinum  Dofthuma  fcripta  Clart  Viri  pervenennt  , 
&  hi  ipfi  loci  a  Bartholina  editi  fint ,  fumme  probabile  fii ,  hunc  fcriptorem  veiti" 
gia  Veslingii  fecutum ,  oftenfam  fag.ici  viro  pr=Edam,  m.ajori  felicitate    adtigifle ». 

Joannes  WaUus  (/),  Banholini  2\tQ-£  prsceptor ,  vafa  ladlea  dicit,,'m  venam_  por- 
tarura-,  inque  venam  cavam  prore  renales  venas  inferta  ,  iterum  de  iymphaticis  va- 
fcu-lis  locutus ,  qu^e  viderat,  etfi.  ipfe,  ex  prsjudicata'  opinione,  ladea  vafa  ad  io- 
lum  hepar  ire  docuerat  (m) ,  ....  • 

Joannes  van  Horne ,  egregius ,  &  laude  ,  quam  confecutus  eft' ,  major  anatomicus  (n) , 
ramuios  &  glandula  ^Jellil  ad  hepar  eunte?  vidit  (0) :  &  Laaeos  dudus  venam  por- 
tarum-  cingentes,.  inque  chyii"  dudum  venientes  (/?),  &'  duos  ramos  ad  divifionetn 
aortze  prope  cruraies  truncos  dixir  (.?).  Hisr  vocibus  nihil  ,  nifi-  ipfa  vafa  lymphatica 
defignaflfe  potuit,  etfi,  qua  fingulari  fuit  modeftia,  ea  vafa  primumab  0//3;o  Rudbe'> 
kio  fibi  oftenfa  fuiffe ,  fponte)  faflii?  eft  (r)  . 

Hcrmannus  Conrin^ius  j.  Vir  eruditione  quidem  ,.  ex  libris'  colleiia,  quam:  ex  ma- 
nus-  folertia  celebrior  ,  tameii  vafa  aiiqua  per  venam  cavam  fparfa  vidit,.  quje  ad 
lym.phatica,  nondum  publicata,  perrinere  videntur.- 

Addo- ad  hos  annos  Cl,  Viros^  qifi  vel  fibi  Lvjdem  detedorum'  vaforum  pelluci- 
dbrum  ipfi  vindicarunt ,  veLab  aliisin  fe  coriarnnT  retulerunr  •  Ita  CA,  Jolyffs  Anglus 
medicus,.  quem  vulgo /o//t,'-7ir^?  vocanr,  nihii  quidem  fcriptura  reliquit ,  Piannii  ta- 

O-    2  '  meix 


.    (<^^   Obrervationes  de  venis  n.  3..  d?.t.  p-   gS/.   Eiiam  hpT\c.  B^-rnhsHiins  edidit , 

(e')  De   iHcleis   t.   3     Jy  (n,/   Ut   ts   poOhutTiJs   ta-^'.>'lis  a'5paret  ,  quas   apud 

(f)  DirquiGt.- analom.  p.  40.    41.  t.  3.    Prodiit  is-  Bn^yhanvipyn  confgrva-ss  iv.Ti-.  Ir^udibus  folebai:  com- 

liber  anno   i6-^o.  mendare  CH-.iTeffcs'  Cfi-.ncs  de   Thums . 

(^)   Sanguinis    a  dextro    in  fHiiftnim    cordis  ven-  (o)  !n  hiftoria  dudus     ctiyiiferi    Leids-  i^^sz.    4» 

tiicirlum  dtfluentis  rcpi-ria  via  ,     Venetiis  1639.  4.  edita,  p    S. 

(hO  Aratom.  L.  V    c     3.  (^p)   Ihid    p.   14. 

CO  Epift.   8.  dis   18,  Jan.  dat.  (q)  Apud  T.  BffthoUnum  in  ladleis  tHcracicis  C. 

(kD  Apud     Jo.    Rhodium    \n     mantiffa     anaton:!;  ^.  p:  2:. 

n-  31-  Cr)  Ej.idbsk  infid.  ftruft,.  duftlbus    liepatis  a^iuofis 

(1)  Apud  BsYtholinwm  in  lacieis  thoracicis  p, -48,  p.   147; 

CiiO  Epift.  de  motU'  cLiyli  &  fanguinis  ann.  id^i. 


loS  tlB.    II    V  A  S  A, 

iTien  ejufclem  ^entis  fcnptores,  huic  viro  glonam,   feiici  cafu  anno  i6<o.   Invento- 

rum  lymphaticorum  valorum ,  unanimi  teitrmonio  (j)  tribuerunt . 

_    lndeFra>Klfcus  Syl^vlus  de  le  Boe     in  cadjvenbus  hominum  niorbls  exilinaorum 

indefciTus  profector,  anno  1660.  (0_lcnpiic,  fibi  ante  hos  viginti  annos    a^que  adeo 

anno  16^0,^  vafa  lymphatica  hepatis,  flavo  coloretinda  vifa  effe.  Poffis' in  Ci    Vt 

ri  teftimonio  ciefiderare,  quod  tanti  inventi ,  per  annos  duodecim,  nemo  in  frequcn' 

tilTims  academia  meminerit ,  5c   ea    vafa    'i^{q  Joannl  v,    Home ,  Sj/lvii  collecjl     a 

Rudbeko  demum  oftenfa  innotuerint .  ^    ' 

Conradus  ViBoY  Schneider  Vir  immenfie  leaionis,  neque  alienusab  animaiium  dif. 
feaionibus,  &  ipfe  (\\im6QQim  ^mt  Barthormum  int€grisannis,anno  nempe  ejusfa;- 
culi  trigefimo  oelavOj  vafa  iymphaticafe  vidiffe ,  abfque  quidemalio  tefte  fcriptum 
i-eliquit  (w).  ~  ' 

Verura  circa  annum  1650.  demum  nora  hxc  vaforum  claffis  propius  inveftigari  cc- 
pit.  Et  quidem  Olaus  Rudbek^  Suecas ,  eo  tempore  quidem  ftudiofus,  ut  vocant 
medicin^,  LeidcC  vivebat,  olim  per  fuas  de  arlantide  hypothefes,  perque  iogentes' 
quos.  in  re  botanica,  totaque  naturali  hiftoria  fufcepit  Iabores,ceIebrJs  futurus .  Huic 
ergo  juveni  anno  1650.  in  vitulo,  drca  Jugulum  eftufum  la^ilis  ferum  occafionem  de- 
<iit,  ut  duvSum  thoracicum  &  chyli  cifternam  deteg^et  .  Idem  annofequente  ex  li- 
gatis  vafis  laileis ,  &  chyiiFero  dudu,  perjtior,  aniio  1652.  M.  Apriii  ea  vafa  Re- 
gina:  ChrrftirKe  {x)  ^  in  res  phyficas  &  variam  erudirionem  ardenti  ^unc  virgini ,  5c 
ifna  du-dus  fuos  novos  aquofos ,  eorumquedelineationemdemonftravit,  ^Tx^emtBmr- 
delotio-  Monitus  eo  tempore,  ut  properarer  (jf  ) ,  tamen  novum  invenrum  nondum 
publicavit,  tabuias  vero  curavit  (^),  quarumduas  cum  defcriptione  anno  1,65^.  A- 
rofis!  edidit  (<j),  undecim  aiias  anno  1654  :  cum  HemfterhuJJo  communicatas  ad|ecit « 
Ad  annum  etiam  1650.  novum  Rudbekti  i-nventura  r^fert  Tucceffor  Clari  Vifi  Lail- 
rentius  Roberg  (b) . 

Circa  eadera  omiiinotempora  Thomas  Bartholinus  Cafpari  Filius ,  Danus  vir  do' 
^liilimus,  ex  peregrinatione  multorum  annorum,  &perpetuis  literarum  cum'  fere  o- 
mnibus  do^is  Europa^  viris  commerciis,  novorum  inventorum  gnarus ,  eadem  vafa 
Ij/mphaticorwn  nomjneimpofito,  defcripta  dedit .  Ultimaftamina  hiftori^  inventi  no- 
yI  geoeris  vaforum  ipfe  refert  ad  15,  diem  Decembris  anni  165  j.  (c),  quo  quidem 
tempore  ne  ipfe  quidem  fatis  certus  fuit  ,  quid  vidilTet  .  Inde  in  ladeis  thora- 
cicis  pridie  Kal.  Maji  editis  ,  manifeftius  oftendit  ,  inriotuifte  fibi  vafa  pellucida  , 
quiE  ladea  etiamnum  vocabat ,  ramos  fpargentia  ad  artcriam  venaraque  emultJentein 
{d) .  In  caHe  vero  du6ius  lacleorum  fimiliimos ,  ferofo  vero  liquore  turgidos,'^^  me- 
fenterio  ad  hepar  per  portas  ,  &  ad  renes  per  emulgenres  venas  ,  &  per  cavam  ad 
ilia  5  deorfum  tumentes  ( e )  vidit  ;  idemque  ramos  a  dudlu    thoracico  ad    cefopha- 

gum 


(s)  Thomas   Wgrthon   adesograph.    C.    a.    p.    eg.  i(?5©.   nS^i.    &  1^52.  viderit  ,  in  nuperioribus  vero 

Jrancifcus  GliJTon  de  htpatc  c.  31.  p.  i66.  Gualther  infidiis  huic  duftui   vafa  lymphatica  addidiffe  . 

Charhton  in  exercit.  de  Iv^mphse  duttibus.   Robertus  (y)  Infidiar.  p.  9. 

fhttia  natural  hiftory    of  Oxfordshire    p.  315.  T.  (.z)  Ibid.  p.  6. 

Wotton  of  antient  and  raodern  leaming  p.  jj'5  Rob.  (a)  Nova  experimenta    snatomica    exhibentia  da» 

Boile  de  utilit.  philof.  exper.  p  98    edit.  Lindav.  ftus  hepatis  aquofos  &  vafa  glandularum  ferofa. 

(t')  In  diff  7.  de  bile  &  hepajie  eo  anno  edita .  (b)  De  recentiorum  invcntis  anatomicis  . 

(u)  L.  de  catharris  fpecial-ff.  p.   513,             '-  (c)  Bogdan  apolog    p.   \6.    Bartholin  hiftor,  anit.  ' 

(x)   In  infidiis  ftruftis  duftibus  hepatis  aquofis  p.  4S.  Centur.  2.  &  in  anat.  renovat,   p.  dii. 

5.  Non  taroen  omittere  oportet ,  Cl.  virum  in  Jibro  (d)  Rogdan  p.  ao. 

de  duftibus  hepatis  aqucfis  anno   1653.     Arofise  edi-  (e)  P.  3.1, 
to  ,  folius  duftus  thoracici  menilaiffc  ,   (juera  annis 


SECT.    III.    LYMPHATICA.  icf 

gtim  (f)  terwentes  detexit  .  Ex  alio  cane  ad  pedes  lerofa  vafa  ,  pellucida  (<?),  ex 
orbe  pifce  la61ea  ^d  hepar  euntia  defcripfit  (b):  addidit  haec  ad  hepar  ladea  vafa  fu- 
binde  ferora  (  / )  videri ,  &  feptima  a  paftu  hora  oculis  fuis  fe  obtuiifiTe  (k) . 

His  fuis  experimentis  paulatim  confirmatus  ,  Kaiendis  Maji  anni  i6<:{.vafa  lyyn- 
phatka  nuper  in  animalibus  inventa  &  hepatis  exfequlas  edidit,  cum  eorum  vaforum 
icone  ,  ex  cane  defumta.  Unice  vero  hepatis  &  pelvis  vafa  peilucida  depida  dedit, 
dc  gloriam  inventorum  vaforum  cum  Michaele  Lyfero  profedlore  fuo  communicavit, 
uncie  p»ftea  voces  iils  invidiofze  natze  funt  ,  nihii  fine  Lyfero  (no  Bartholinum  pof- 
fe  (/)  .  Anno-  vero  fequente  1654.  vafa  lymphatica  nuper  (m)  in  homine ^  menfc 
Januario,  circa  mtnfentericos  &  fpienic£  (w)  truncos  inventa  fubjecit. 

Ingens  inde  duos  inter  inventGres  ,  alioquin  inimicarum  eo  f^culo  gentium  cives, 
lis  exarfit  ,  cum  Martinus  Bogdanus ,  Poionus,fed  in  civitatem  Bernenfem  receptus, 
proprio  iibro  (0)  Rudhekio  eam  gloriam  ereptum  iret ,  non  abfque  luculenta  fufpi- 
cione,  ipfum  prasceptorem  Martini  calaraum  rexiffe  .  Refpondit  Rudbekius  (p), 
itcravit  fuas  accufauones  Bogdanur  (fj) ,  &  rationes  conviciis  mifcuit  .  In  epiftolis 
Wormianis  non  dudum  excufis  legimus ,  Wormimn  Sueci  de  vafis  lymphatiQis  inven- 
tum  exfpedare  5.  AW  ann.  1655.  (0  &  tra6latum_  de  iis  vafis  ex  Suecia  adveniflc 
15.  Jan.  anni  1654.  (2)  Neatro  v.  loco  de  Bartholino    fuo    nepote  quidquam  addit . 

Cum  vero  Bartholinus  cum  plerifque  per  Europani  medicis  amicitiam  coleret,  fu- 
binde  novos  libros  ederet ,  difcipulos  piurimos ,  8z.  artis  anatomicas  peritifnmos  habe- 
ret,  Rudbekius  vero  junior  effet,  &  amicis  fere  deftitueretur  ,  &  eloquentia  minuf 
yaleret ,  &  prster  exjguos  iibellos  nihil  fcriberet ,  fadum  eft  ,  ut  tota  gens  medica 
in  Bartholinum  laudem  detedlorum  vaforum  pellucidorum  retuierit .  Aiiquid  contra 
Rudbekium  ea  inconftantia  facit ,  quam  fupraexcitavimus  (r). 

Multo  tamen  plura  funt,  quse  pro  Rudbekio  adferri  poffunt .  Et  primum /o/rwwrx 
van  Horne ,  amicus  ceterum  Bartholini^idtm  duclus  chyliferi  primus  in  homine  in- 
ventor,  &  primum  fibi  ab  Olao  duflus  aquofos  oftenfos  effe  (j)  teftatur  ,  &  ipfi 
laudem  novi  inventi  tribuit  (t)  ,  cum  tamen  utriufque  semuii  iibros  ,  &  argumenta 
caufcE ,  in  promtu  haber^t .  Deinde  a_  Rudbekio  vafa  ferofa  prius  di(9a  fuilTe ,  quam 
Bartholinus  de  iifdem  fcripfiffet,  ex  ipfo  Bartholino  iiquet.  Is  enim  in  fua  eorum 
vaforum  hiftoria  monet,  fibi  vaforum  feroforum  nomen  non  piacere,quod  aliquihis 
vafis  impofuerint  (m)  ,  ut  manifeftse  five  fraudis  ,  five  certe  obiivionis  Bogdanus  ar- 
guatur  ( .V )  ,  qui  negaverit  Rudbekii  fcriptum  prcEceptori  fuo  Bartheliho  ante  anni 
165?.  natalitia  innotuilfe.  Sed  multo  etiam  uberiores  ,  &  numero  &  animalium,  va- 
rietate,  &  ipfe  rei  difficuitate  obfervationes  Rudbekius  in  utroqud  opere  (/)  prota- 
lit,  quam  unquam  dedit  Bartholinus,  ut  &  longiori  tempore  ad  ea  vafa  per  totum 
fere  animalium  corpus  perfequenda  eguiffe  probabiie  fit  ,  &  omnino  pateat,  ex  Bar- 
tholrno  fua  Olaum  non  fumpfiffe  .  Denique  tabulx ,  quas  anno  1652.  Magnus  Celfius 
(^)  fculpfit,  multo  plures  &  meliores  iunt ,  quam  quidem  Bartholinian<e  icones,  & 
iterum  longioris  temporis  partus  &  iabor  efle  videtur  ,  quam  quidem  dodii  Dani 
labores .  Poft 

(S)   P.   ^6.  ,  R^fni£   1654.    la. 

Cg)  P.  38-  CO  Ep.  1017. 

CI»)   P.  49.  Ca)  Ep-    I0I9- 

CO  P.  S7.  CO  Not.  X.   p.  ifo 

Ck)  P.  58.  5f.  Cs)   In  ephlola    qiis    exftat    cutn    infidiss    ftructis 

CO  P^udbek  infid.  ftrufl.  duiSibus  aquofis    p.    105.  Rudbekii  v.ifis  aquofis  p.    147.   148 

Cm)  Vafa  iymphat,  Bartiiol.  p.   13.  (t)   In  microcofmo  p.  73    edit.  L!pf 

Cn)  P-   16.  (uJ  Vafa  lympliatica  in  animantib.    p.  jo. 

(o^  Infidia    ftruftsc    Bartholini    vafis    lymphaticls  (x)  In  infidiis  ftruclis  vafis  iymph.   Barthollni . 

C  Hafnia  )   1654.  4.  ^v )  Tum  illo,  quod   Arofiae  prodiit   ,  &  a  Sybol' 

(p)  Infidiae  ftruds  Olai  Rudbekii  duftibus  hepa-  do  Hemflcfhvys  in  meife  aurea  auctius  recufum  ell , 

tis  aquofis  Leid.   1654.  8.  tum  in  difputatione  de  fero  ejufque  vafis  ann.  i/55j. 

(q)  Apolo.gia  pro  vafis  lymphaticis  Bartholini  ad-  Upfaliae  edita  &  a  nobis  recufa  .  T.  VII,    difp,  aijat, 

verfus  infidias  fecundo  fcriptas   ,  ab  Olao  Rudbekio  CO  Infidt  Anatcm.  p.  6.  -       ^ 


iio  ,  L  I  B.    II.    V  A  S  A, 

Poft  ea  tempora  aliquanrum  acceffit  hiftori^  varorum  Iymphaticorum,muUum  ta- 
men  eadem  a  perfedione  abeit  ^  neque  in  omnibus  pdrtibus  corporis  animalis  adhuc 
demonftrara,  aut  fyftema  abfolutum  eft  ,  qu2le  ad  arterias  corporis  humani  poffide- 
inus  .  Ad  aliaenim  anatomici  fe  converterunt  ,  enrumque  labores  rei  difftculcas  vi- 
cit.  Non  equidem  adeo  minuta  ea  vafa  funt  ,  neque  adeo  obfcura  vifu  ,  quando  m 
primis  fcirrhus  alicujus  vifceris  vel  hydrops  pra^ceftit .  Sed  diffi:ultarem  naruri  eorum 
vaforum  venofa  &  valvula?  faciunt.  Si  enim  in  trunculos  majores  tubuin  illigaveris, 
&  liquores  coloratos  immiferis,  difficulter  ,  &  non  valde  lon^e ,  fi  liquores  in  vafii 
minora  retroibunc .  Si  vero  naturale  lymphar  irer  injeclione  imirari  volueris  ,  exigua 
vafcula  erunt,  in  qua:  minimos  unice  tubulos  mitras  ,  &  facile  eos  five  forfice  five 
filo  Jazdgs  lacerefque  .  Neque  demam  ex  minuto  ramo  in  majores  truncos  ulla 
majori  vi  ,  qux  ad  fehcem  injeilionem  fufficiar  ,  L'quor  immitri  poreft  . 

Liir.'cv-c"s  ergo  B'lJ-us  vix  quidquam  prster  errorem  huic  hiftoritE  addidi.  Paffim 
aliqua  de  ferofo  genere  vafcula  defcripfit  .,  &  depinxit  Nkolaus  Stevonii  Filius  (^), 
aliqua  Joannes^  Sr-iK:mmerdam  {h) .  ValvuLis  in  liquidum  conftituit  Frtdencns  Ruyfch 
(c)^  cum  junioribus  annis  manu  folerticri  vitreos  tenuiffimofque  tubulos  in  vafcula 
pellucida  dare  ,  eaque,  abfque  vinculo  fiuu  replere  &  ficcare  folerer  ,  &  majoribus 
animalibus  uteretur,  &  demum  artem  noifer  ,  qua  ea  vafcula  ,,  fua  cinerea  lympha 
turgentia  (^)  ,  per  integrum  biennimr«  confervaret, 

Flura  promiferat  tAiitonhis  Nuck  ,  &  poterat  de  ejus  viri  induftria  magna  exCpe- 
dtatio  anatomicorum  efle.  Tntentum  enini' integnc  vaforum  lymphaticorum  hiftorise, 
d  oduni  amalgamate  de  ea  replenda  uri  ,  &  periinacem  ,  per  plura  animalia  fua  va- 
fcula  perfcqui-,.  mors  ante  diem  abftLuIit.  Ad  ea  qu^a  edidit  ,  utique  bruris  animali- 
bus  ufurn  efte  conftar,  vel  cordis  exemplo  .  Non"ideo  tamen  vir  Cl.  aut  J.  Henrici 
Schul^^n  Ticevhzm.  accufuinnem  (e)  m.eritus  eft  ,  aut  Laurentil  Heijleri  (/)  cenfu- 
ram  ,  qui  tabulas  hujus  vin  pro  ticiiriis  habenr.  Ipfe  enim  teftimonium  pro  Nuckio 
dixit  Hermannus  Bcerhaave  {g)y  tabulafque  vaforum  lymphaticorum  vidit,  q_ua  ar- 
gento  vivo  repleta  vir  induftrius  per  fyftemata  iiccaverat . 

Nemo  profedorum  poft  Nuckium  huic  labori  fucceffit  .  Joannes  equidem  Zeller, 
Luverneyi  difcipulus  ,  in  equis  vivis  iymphatica  vafa  periecutus  eft  .  Petri  Chirac 
Arcbiatrorum  olim  comitis ,  icones  anatomicx  lymphaticorum  vaforum  hepatis  alio- 
rumque  vifcerum ,  a  D.  de  la  Font  ad  naruram  depids  &  perpuichrae  j  iaudata!  a 
D.  Mcntagnat  (/6),  lucem  nunquam  viderunt, 

Jcjephus  Duverney  ^  nimis  folitus  labores  mutare  ,  aqur  inceptis  ad  alios  incipien- 
dos  tranfire  ,  integrum  vaforum  lymphaticorum  fyftema  in  vacca  diiiiipulis  ,  ipfique 
Geuckro  demonftravit  (/'),  nihil  tamen  "de  ea  re  edidir  .  Sed  neque^ex  Godofredi 
Bidloi  laboribus  do6liores  fadi  fumus  ,  qui  per  totum  corpus  eadem  vafa  demon- 
ftravit  ,  f]  ipfi  fidem  habere  licet ;  non  vero  femper.  licet  (^), 

Abdomdnis  lymphatica  vafa  depicla  dedit  J.  Gcorgkis  Duvernoi  (/)  ,  olim  prasce- 
pror  nofter  :^  aliqua,  circa  n-iaxilkm  inferiorem  ,  Richardus  H.iJe  {m).  Vifcerum  quo- 
rurpdam  vafcula  pellucida  recentiores  aiiqui  anatomici  dixerunt  ,  &  artem  ,  qua  ea 
vafa  confpicua  reddunrur,  fibi  cognitam  efle  indicavit  («)  v4':ji-hj7nus  Kaauw^mn- 
duin  tamtn  apteruit  .  Teftium  vafa^diaphana  vidit  ^flexander  Monroo  {o) .,  &  conje- 

6turam 


(a)  In    aclis  in  primis   Kafnienfibus .  (h)   Lettre  IM.   3erti'n  p.  71. 

(h:   In  Veslingiani   fyrtagmatis  editione  Biafiana.  fi~)  De  f-nnenris  p.    123. 

'rior  vitreis.  tubuiis   iifas   cfr.  de  rcfpirat.   p,    92.  ([--)  Eycrcit.  de  hyiintidibus  p.    to. 

Cc).Picprio  lobello   ann.   i6'^7.    ji.  edito .  (i)   In   C'-'!r)!rent.    Acad    Petropolitan.  t.   1. 

(d)  Ep;(t.  anat.   III.   p.   1?.  (,„-,   i^     i-hi!ofoph:cis    Trariraaionibus     eorumque 

(e)  Impo'lorem  vocai    de  pinguedine  p    27.  n.   ^5^4. 

(t)   Compejid.   anar.   nnr.    6.      '  ,  (n  •   L.   r.    n    ^25.   feqq, 

C&J   Friek.rt.  acad.  T.   I.  p.  575.  (o)   iw   dilf.  inaug    ds  femine   &  te.libus . 


SECT.    m.    LYMPHATICA.      _  iri 

£luram  protulit,  nafci  ex  cellulofa  tela.  Sparfim&  ego  &  in  homiiium  cadAveribus, 
&  in  vivis  animalibus,  vafa  lymphatica  &  vidi,  &  perfecutus  fum.  Plurima  tamen 
ubique  defunt ,  neque  in  artubus,  aut  dorfo,  aut  interiori  capite  ea  vafcula  hadenus 
fatis  cefto  vifa  funt,  neque  conftitut;^  Tadices  aut  extremi  termini.  _Ad  _  Audores 
de  hifloria  vaforum  lymphaticorum  bene  meritos  adde  Viraai  III.  Friclerkum  Mc?- 
kel  (r).  Plurima  in  corpore  humano  utiliter  obfervata  addidit,  de  vaforum  aquofo;' 
rum  per  feraur ,  brachium  ,  axillafque  &  collum  decurfu ,  de  communicatione  cuin 
venis,  de  glandularum  conglobatarum  fabrica  unice  celiulofa  &  vafcuLofa,  alia. 

JuveHis  ciariifimus  ^lexander  Monrous  ^lexandri  fil.  (2)  i_n  primis  id  fibi  fumpfit 
oftendendum,  vafa  ij^mphatica  «x  cellulofi  tela  primario  oriri .  Pieraque ,  etiam  pul- 
raonisvafa  iymphatiea,  aliaque  miuora,  ladeorumexemplo,  valvuUs  flipantur  (5}, 

§.   II.  Fabrka  Valvuli^ . 

Ea,  qus  rubris  venis ,  etiam  lymphaticis  vafis  natura  eft  .  Tenuis  eft  membrana  , 
etiam  in  majufculis  truncis,  inque  thoracico  du6lu.  Tn  ea  nuilas  fibras  quidem  ocu- 
lus  inermis  diftinguit,  vitris  vero  convexis  armatus  &  duas  laminas  (p),  &  utcun- 
que  fibras  (^),  quas  A^^^^/wj- depinxit. 

Inter  utramque  membranam  cellulofajn  telam  defcripfit  Ludoykus  de  B'h  ^  quam 
mnfci^m  vocavit,  dubia  hadenus  fide  ,  neque  repetitam  a  Nuckw  (r)  aiiifque^ 

Valvulas  mtix  funt,  plera:que  certe ,  -venx  aquofs ,  fatis  earum  fimiles  ,  qux  in 
rubris  venis  reperiuntur.  Numerofa^  funt,  ut  bis  mille  demonftratas  fuiffe  BanbclJ- 
nus  audor  fit  (j).  Nunquam,  quantum  quidem  memini ,  nifi  gemin?e  reperiuntur  , 
quarum  parabolicx  caveae,  aut  fmus,  partem  vafculi  a  corde  xemotiorem  ,  cornua 
vero  duclum  tlioracicum  refpiciunt  (f)- 

Eas  valvulas,  etiam  abfque  arte  .anatomica  ,  relabens  lympha  in  vivo  animale  di- 
ftendit,  parietes  vaforum  extrorfum  urget ,  &  convexos  finus  &  conrpicuo?  re-:dir  , 
ut  perinde  gemellis  nodulis  peilucids  vens  interftinguantur  (z^),  uri  Tubr^  vens  , 
quando  cera  replerse  funt  .  Inde  fadum  eft,  ut  plerique  hiftorise  Iympharic<£  fcripto- 
res  ca  vafa  nodofa  pingant ,  non  ob  aliquod  repletionis  vitium-  (^),  qujs  argento 
vivo  fit ,  fed  ad  ipfam  'certe  naturs  fpeciem  . 

Id  utique  tenuiffe  oportet,  non  raro,  &  magiscircaaliquas  corporis  animalis  par- 
tts^  vafa  iymphatiea  cylindrica,  &  abfque  valvulis  effe .  Valentia  videri  ,  neque  a 
multis  libris  argcnti  vivi  immillis  rumpi  (4),  inque  exficcatione  valida  vi  fe  rerra- 
here.  Ita  circapulmonem  reperi  {y)^  in  hepatis  vero  convexa  parte  icone  expreffic 
vir  CI.  Cafinitrus  Chrijlophorus  Schmiedel  (^)  Sed  etiam  dudlus  thoracicus  huma- 
nus  abfque  nodis  plerurnque  adparet,  &  a  retibus  lymphaticis ,  uti  a  rubris  retibu?, 
vajvulas  abeffe  Vir  lil.  monuit    (a). 

Robur  fuum  his  valvulis  ineft,  quo,  a  numero  ]uVeantium  fe  mutuo  oftioIoru'Ti 
(fi  confirmato,  visimpreffafacile  fuftinetur,  ut  neque  crepent ,  neque  iiquorem  i-ri^ 

pulfum 


d')  In  c^ifTertat  epiftol.ad   'Hallerum  de  vafis  lym-  (u)  Idem  ibid.  fig.   3.  4.   5. 

phaticis,  giandulifque  conglobatis  BeroL   1757.  data.  (x-';,  Eo  hoc  ,    quod  credcb.u  vitlum   efle  ,    retulit 

(.^y  In  libeiio    de  venis  iymphaticis    &  valvulofis  Guiiielmus  Chefelderi  anat.  of.  hum.  hod.    ed.    1725. 

eodem  anno  Berolini  edito  ,  L.   III.  c    10. 

(3)  Monroo  pa;-.    16.  (4)   Meke!   p.7^.   3.       . 

(p)  Ex  globulis    quafi    faftas    pingit    adenograph.  (y)  Confentit  CL  Ferrern    :n  diff.    an  arter.    pul- 

'^^  ^I"  ironal.    tempore  exfpirationis  ^ic.     Fr.  Gigot    joura. 

Cq;  laem  Ibid,  f.   19.  &  p.  42.  des  fav.   i^^x.  p.  43.  ni   falior  . 

Cr;   L.   c,   p.  4j.  Q2.')    In   prcpiio   pro^rammate. 

CO   Anat.   ttrt.  renov.   p    611.  (a)  Senac  traite  du  coeur   p   151. 

is  lymohaticorum  f.  I,  C^)  Conf.  Cl,  IfVtntrfngham  p.   iij. 


112  L  I  S,    11.    V  A  S  A. 

pulfuni  longe  tranfmittant ,  etfi  oflendamus,  utique  neque    rariffime,  relabi.  Fibras 

tranfverfas  ,  oculo   armato    vifas  ,  hiAJus  forte  roboris  caufas  ,    delineavit  ^ntonlus 

JS!tick{c). 

Primusharum  yalvularum  naturam  ha(Senus  experimentis  fuis  adtigit  BanhoHnus  ■ 
(<-/),  quod  vafa  lymphatica  ligata  intumefcere  ,  neque ,  fi  digito  prefferis  ,  lymphnm 
retrorfum  cedere  viderit .  Manifeftius  eas  vidit  Rndbekhis  (e),  &  numerofiflfimas 
eflfe,  neque  majori  intervallo  diftare,  quam  fic  niillii  granum,  monuit  ^  icone  etiamj 
paulo  rudiori  (/),  expreffit .   Utilitatem-perfpexit  Francifcus  Gli[[on  is)  ■' 

Solers  ilie  Svvammeraamius  (h)  anno  jam  1664.  has  valvulas  accuratius  inveftiga- 
vlt  ,  &  iconem  mcliorem  cum  Gerardo  Blafio  communicavit .  Integre  eas  conftituit 
Friderlcus  Ruyfch  (i) ,  &  ex  equi  corpore  aere  diftentas  adfervavit ,  &  cominus  cuni 
£/fJio  congreiTus  invitum  convicit ,  vere  adeffe  (k) . 

§.  III.  Vis  irritabllis . 

Ne  quae  cohicrent  feparare  cogamur ,  addcmus  ,.  vaforum  lymphaticoram  naturam 
valde  contradilem  e(fe_,  &  vaff^rum  rubrorum  irritabilem  vim  multis  modis  fupera- 
re .  Neque  enim  folus  dutftus  thoracicus ,  qui  vere  de  genere  vaforum  lymphatico- 
rum  eft ,  &  perinde  vafa  lymphatica  hepatis  ,  ad  olei  vitrioli  tadum  contrahuntur 
&  celerrime  exinaniuntur  (/) .  Sed  in  primis  in  animale  ,  cui  plena  fuerunt ,.  aut  chy- 
lo ,  aut  lympha ,  aut  csruleo  liquore  ,  quem  animalia  abforbere  coegi ,  fub  ipfis  in- 
tentis  meis  ouilis  toties  vidi  bsec  five  lymphatica  vafcula  ,  five  laftea  ,.  evanefcere  : 
rion  potuerunt  autem  vifui  fe  fubduxiffe  ,  nifi  expulfo  ,  qui  replebat  ,  &  confpicua 
reddebat  ,  liquore,  lympha ,  ladle  ^  indico  in  aqua  diffoluto .  Dudum  hanc  vaforum 
hujus  generis  vim  primi  inventores  priori  fiEcuIodetexerunt,  &habet,^ut  alios  omit- 
tam ,  in  vafculis  pellucidis ,  Jo.  Nicolaus  Pechlin  (m)  ,  in  dudiu.  vero  thoracico  , 
Carolus  le  Noble  (w)  .  Aiii  ,  quod  eodem  redit  ,  in  vivo  animale  ,  aut  lymphani 
-_^^ehyIo  in  vafis  lafleis  fucceffiffe  viderunt  (0),  aut  chylum  iymphae  (p). 

$.lV.Ori£ines ,  ex  t/frlerlis ,  Venis  ,  DuUtbus  excretorlts, 

Fines  vaforum  lymphaticorum  nunc  inveftigare  oportet,  qul  labor  non  facillimus 
«ft  .  Prima  ftamina,  five  radicul^ ,  quse  confiuentes  trunculos  conftituunt ,  pafTm-i  per 
corpus  animalis  difperfs,  cum  arte-riis  &  venis  hadenus  conveniunt,  ut  per  utrum- 
que  genus  inflari  &  repleri  pofTmt.  Sed  cum  excretoriis  duflibus  eadem  fere  experi- 
menta  fuccedunt,  &  etiam  evidentius  ab  ejufmodi  canalibus  partem  aiiq.uam- conten- 
ti  liquoris  revehere  videntur .  In  hepate  aer,  aut  argentum  vivum,  per  du6lum  cho- 
iedochum  impulfum,  in  lymphatica  vafcula  venit  ((?),ut  eriam  facilius  per  eum  du- 

£Ium 


(c)  T\g.  24.    a5.  qus  equidem  ad  dui\nm  thorscl- 
«um   delineatas  funt . 

(d)  Vafa    lyinphatica    bratorum    p.   ^4.    hominis 
f.  18. 

Ce^  Laft.  thoracic.  p.  35. 
Cf)  Infid    ftruft.    p.  93.   is8, 
(s)  De  hepate  p.  449 

Ch)  De  refpirat.  p.   90,  'in   Obfervatlonib.  collesH 
privati   Amftelodamenfis  &  in  fyntagmiats   Veslingia- 
BO   BlaCif   p.   551-  t.  14   f.  i.  2.  3.  4. 
{\)   In   lib.  de  valvul.    lymph. 
(k)   IbJd.  in  principio  . 


(l)  Second  Memoire    fur  le  moiivement    du  fang, 
Exp    ^95-  i»8. 

(mVDe  purgantib.  p   75.  obf.  p.  145. 

(n)   Ohf.  rars  &  nova  p.  lo, 

(o)  Blfner    in    Ephemer.    Natur.  Curlof. 
Ann.  1    obf   61.  Bartholin  Iafl.thoracic._p 
hek    vaf    aquof.    c.   5.     Nicolaus    Stenonis 
B^ytholinuTn    Centur.    3.    Epift.    34.    p.    5: 
Memoire  &c.  Exp.   194-, 

•  (p^  nrelincomt  cmWxA.    5. 
(q)  Cervper  ad  t&b.  38.  f.  i,  opcris  Biihtsnf, 


Dec.  I. 
50.  Rud- 

F.    spui 
Seconi 


i'  JE  C  T.    Jir.    L  Y  M  P  H  A  T  I  C  A  ;  ii? 

£lum,  quam  pcr  portarum  venam  ea  pellucida  vafcula  inflentur  (r).  In  uretere  (s) 
idem  periculum  j^erinde  fuccedit .  Per  dudum  deferentem  dudum  vafa  lymphatica, 
&  dudum  thoracicum  inflari  Rud,  Jacobus  Camerarius  ( s*  )  monuit  ,  &  F.  Ruyfcb 
(f)  &  111.  Hofmannus  (u) .  Propius  aliquantum  ad  yerum  acceflfi  ,  &  ex  epididymi- 
de ,  excretorio  nempe  teftis  dudu ,  vidi  ( x  )  vafculum  aberrare  ,  quod  argentum  vi- 
vum  impuifum  recipit .  Id  vafculum  iterum  accuratius  perfecutus  Cl.  juvenis  .-^7e- 
xancier  Monroo  vidit ,  omnino  ad  lymphatica  pertinere,  &  vafculoAim  (f)  fieri ,  & 
fupra  flexionem  du6lus  deferentis  ufque  adfcendere ,  om-nino,  ut  videtur,  ad  duclum 
thoracicum  iturum .  Certa  adeo  exempia  funt  ,  iymphatica  yafcula  in  excretorios 
du6tus  fuas  radiculas  depangere  ,  &  parrem  ejus  humoris  recipere .  Ab  anno  1746. 
fe  vafa  lymphatica  pro  fyitemate  vaforum  abforbentium  habere  :  neque  facile  ea 
per  arterias  repleri ,  nifi  prius  crepuerint  G.  Hunter  (  1  ).  Repkri  etiam  ,  tefte  pau- 
lum  contufo,  tum  per  foramen  albuginex  tunici€  impulfo  aere  (2)  &  a  putredins 
&  ceilulofas  cavernulas  &  vafa  iym.phatica  impleri ,  adeoque  communicare  Bsrtin.{^)* 

§,  V.  Cellulora  Tela . 

A  celluiofe  telse  cavernulis  oriri ,  funt ,  quse  fuadeant .  Saipe  mihi  fuccelfit ,  ut  ex 
ca  teia  radicuias  vaforum  i?.6liferoram  mamnifE  nafci  viderim  .  Inde  CI.  Monrous  , 
quem  nuper  iaudavi,  vafcuia  lymphatica  fafciculi  vaforum  fpermaticorum  omninoar- 
gento  vivo  repievit ,  quod  prius  in  ceiluias  eas  effufum  fuilfet  (r)  •  Ex  celluiofa  te- 
la  primario  oriri  confentiunt  111.  Mekel  (4)  ,  &  ^lex.  Monroo  (5)  .  Addit  idem, 
effe  fyftema  vaforum  reforbentium  ,  &  experimenta  a  morbis  fumta  adjicit  (6). 
Eamdem  reforptionem  fuadet  fumma  fimilitudo  lymphae  ,  cum  ea  geiatina,  qu,E  & 
in  fetu  ,  &  in  homine  hydropico  celiulas  adipafas  replet  .  Hinc  iila  ,  quam  fe 
vidiflfe  credebat  ^ntonius  Deidier  ,    celluiofs  tei«  in  vafa  iymphatica  mutatio  {a), 

Morbi  etiam  ad  idem  theorem.a  ducere  videntur.  In  cachedica  virgine  pancreatis, 
omenti,  &  uteri  glandulaj  fcirrhofse  {h).  Cum  fcirrhis  glandularum  f^piffime  tumo- 
res  aquofos  pedum  reperi ,  manifefto  ab  impedira  reforptione  humoris  in  cellulofam 
telam  haiantis  ,  cum  vafcuia  iymphatica  per  eas  giandulas  fuam  lympham  ducant  , 
jifque  obftru(3is  ,  hinc  iis  vafculis  revehere  impotibus,  redituro  vapori  via  ciaufa 
fit.  In  primis  in  puero  pedes  anafarca  tumidos  vidi,  cum  gianduls  inguinales  enor- 
miter  intumuilfem . 

§.  VI.  ^  magnis  Caveis. 

Sed  etiam  a  magnis  caveis  lymphatica  vafa  redire  manifefta  experimenta  fuadent. 
Ex  inteftinorum  tubo  ladea  vafa  humorem  reforbent  ,  qua2  vere  lympliatica  funt. 
In  ventricuio  fimilis  reforptio  iocum  habet,  &  huic  plurima  iymphatica  incumbunt, 
nondum  enim  albo  colore  fuccus  ventriculi  tingitur-  Experimencum  non  penitus  enar- 
rat  111.  Kaauwius  (c),  quo  fit,  ut  lymphatica  vafcula  una  cum  inhalantibus  oftio- 
lis  pleuriB  ,  aut  abdominis  repleantur  .  Deraum  denuo  morbi  idem  oftendunt .  Ex 
Haller  Phyfiolog.  Tom.  1.  P  fcir- 

(r)  Cajfebchm    in    codicibus  MSS.   qui    penes    me  (i)   P.  8.   n. 

funt.  (j^)  Mem.  de  TAcad.  ann    1744.  p.  8r. 

[,s')  Covvper   ad  tab.  43.    f.  5.    iVSt>^  adenograph.         (z)  L.  c  p,  31.  s».  55- 1.  i.  f.  4.  3.  t,  x.  f.  1«. 
P-  6i-  (4)  Pag.  5. 

(s*)  Eph  Nat  Cur  Dec.  i.  ann,  7.  obf.  219.  (s)  Pag.  41. 

.(t)  Catal.  Muf  p.   133.  (6)  Pag.  47.  48. 

(u)  Medic.  fyftem    t    i.   p.  139.  (a)  Confultat.    t.    3.     p.    11,    T14.    in    hepate    & 

(x)  Philofoph.  traafa6\.  n.  494.  &  dudum  in  pro-  brachio  ,  &  in  phyfiolog.  p.  41.4*.   De  hepate  conf. 

gram   ad  Cl.   Wtnkleri  difputat.    inaug.    anni  1745,  eumdem  locum  . 
n.  8    not,  n.  {y^  Duvsrney  jufllor  apud  Tauvry  anat.  raifonnle 

(yj  De  femine  &  teftib.  paflltn  &  p.  30.  53.  t.  a.  ?•  114- 
•  *'  }°    ^''  (c)  Ferfpir.  Hippocrat.  n.  616. 

(0  Comment.  p.  3.  u. 


1,4  L  I  B.    11,    y^A  S  A. 

fcirrhis  glandularum  conglobatarum  frequentiiTimus  hydrops  {d).  Per-  eas  enim  glan- 
dulas  pellucjdorum  vafculorum  lympha  nzt  facit:  eo  impedito  refiftit  reforptioni ,  & 
vapor  retemus.  iri'  magnis  caveis  \n  aquarn  copiofam  cogitur,qu<E  de  Ivmph^  natura" 
eft,  ut  fimiilimas  utriufque  iympha^  dotes  analyfis  demonftret  (e),  Ex  fteatomate 
menfenterii  hydrops  (/):  &  ex  ejufdem  fcirrhis  (^).  Cum  thymo  &  fuhaxillaribus 
glandulis  fcirrhoiis  thoracis  hydrops  {h).ln  hydropicis  vafa  lymphatica  materie 
fcirrhofa  plena  (0«  Hinc  fiBpilTime  m  afcite  vafa  lymphatka  turgent  {k)-,  neque 
alias  redius  confpiciuntur  ^  ut  fatis  certe  per  proprias  diiiTediones  vidi .  Hinc  illa 
late  patens  opinio,  ex  turgentibus  (/),  &  demum  ex  rupris  {m)  vafis  lymphaticis 
hvdropem  nafci .  Hydatides  certe ,  hydropes  aempe  minores  ,  ex  iymphaticis  vafis 
dudum  derivavit  Thomas  Bartholmus  ( «  ) . 

§.  VIL  Kx  Venis  mmoribus ,  Nervls', 

A  decoloribus  venis  nafci  mimme  negavero  (o)  ;  etfi  exempla  funt ,  &bi  eae  mi- 
nores  vena;  manifefto  in  rubras  venulas  fe  reddunt,  ut  in  oculo:  sSc  alia,in  quibus, 
cum  vena3  rubrse  numerofiffimzs  {mt ,  tanien  nuUa  vafa  lymphatica  innotuerunt ,  ut 
in  cerebri  cortice.  Verum  de  rebus  extra  fenfuum  poteftatem.  pofitis  noiim  multa 
aut  ponere,  aut  refutsre. 

Quare  paucis  etiam  verbis  alterius  hypothefeos  mentionem  fecero, qusc  nervormn 
cum  lymphaticis  vafculis  conjundionem  ftatuit  (/>),&  liquidum  nerveum  per  ea 
vafcula  ?.d  fanguinis  maflam.  reducit  (^).  Nam  &  ignotus  eft  ,  qui  nervos  perfluit 
iiquor,  &  multo  j  quam  lympha  ,  fubtilior  .. 

§.  VIIL,  Num.  ex  Glandtdis^ 

Eadem  ratio  intercedit,  ne  de  ea  arigine  mukus  fim,_qu^  lymphatica  vafa  a  mi- 
nimis  &  inconfpicuis  glandulis  derivat  ,_  etfi  t2.^Marcellj  fuit  Malpighii  {r)  magni 
viri  5  x\im  Joannis  ZeUeri  (x)  periti  certe  liiftoria:  iympliaticai  auciiori.?  .  Numerofif- 
,fnp.a  enim  lympbatica  repenuntur  iis  locis  ,  qu.fi  ab  omni  fufpicione  glandularum 
conglobatarum  libera  funt,  ut  in  manu ,  pede ,  tefte,  pene  ,  pufmorie._  Deinde  va- 
forum  lymphaticorum  repletio  ,  qusp.  fit  per  ..arcerias  ,  nuliis  no-duUs  intercipitur, 
quales  ex  materie  vcras  glandulas  repiente  nafci  ©porteret  .  Ante  me,  per  Nnckii 
etiam  experimenta ,  hiec  hypothefis  refutata  eft  (i^) ,  &  ab  aliis.  CL  viris  (m), 

Deni- 


(d)  Thom.  Bartholtnus,  Cent.  4.  obf.  s8.  J.Theed. 
^ltY  obferv.  med  chirurg.  p.  7%.  Alien  fynopf.  c. 
34.  C.  Bariholin  de  duft.  faliv.  p  la. 

(e")  Memoir  de  TAcad.  de  Chirurg,  ed.  12.  t.  z. 
?    <5.  7. 

Cf  )  TttlpiUf  L.  2.  obf.  31. 

f.g!)  GuH.  de  la  Motte  chir.  complet,  cbf,  lai. 
iBoerhaave  Pril.  t.   1.  p.  5S0.. 

Ch)  Moehius  obf   6. 

CO  Duverney  apud  D.  Tauvrf  anat.  raifonn^e 
j>,  114. 

Ck)  Nuck  adenograph.  C.  8.  p,  96.  Alkn-  addend. 
ad  C.  8.  Commerc.  lic.  ■Noric.  1731.  hebd-  7,1.  Bar- 
■tbolinuf  lymphat.  in  homine  p.  38.  Tulpiia  L.  a. 
obf  34  Nuck  adeno?,raph.  p.  a6.  ico.  F.  J.  Hart- 
mann  Eph.    Nat    Cur.  nec.    3.   ann.    2,  obf    190. 

CO  Th.  B.irtholift  ?.pud  Hgmjferhuys  p,  24(5.  &  in 
lymphatic  in  homine  c.  4, 


Cm)  CoHins  anatom.  p.  1^9. 

(nj  LyiTipl-iat.  in  homine  p.   30     31. 

Co)  Anr-ftomofes  inter  vafa  lymphatica  arteriofa 
&  venofa  ponit  J.  C.  Adrianus  Helvcttus  lettre  au 
Sujet  de  Tccrit  cricique  de  M,  Biffe  p-  n;?.  Et 
fimilia  habet  Phil.  Hscquet  ia  novo  confpeil.  medic. 
p.  2    p.  17- 

,(p)  A  nervjs  in  ^landulas.  reduftrices  fpiritus  ef- 
fundi  F.  Glilfon  de  hepate  c.  4";-  P-43?- 

Cq)  In  glandulas  cor.globatas  'ympham  deponi  , 
hinc'  pariter  ,  ut  fpiritiis  ,  acidam  elTe  F.  Sylviuf 
ds  le  Boe  diff   med.  7.  n.  40. 

Cr)  De  gland    con;;!obat.  p.  4» 

Cs)  In  diff.  i".m  cit. 

^t)  Geuder  de  ferment.  p.  13- 

Cu)  Martinus   Lijier    de    humc(rib.    c.  t^ 
dH  Pap-t  de  humorib.  c.  7.    p.  49-?-     N.::i-;;5e  non 
folis  glandulis  lymphatica  vafsula  nafci  docet. 


Jofeph. 


s  E  c  T.  m.  ltmphattca;  115 

Denique  in  giandulis  conglobatis  ,  quas  equidem  hi  dadlus  perambulant ,  non  ideo 
oriuntur  (x) ,  fed  prius  nati  eas  glandulas  demum  trunculis  fuis  adeunt.  Facillimum. 
enim  eft,  in  plurimis  corporis  humani  partibus,  ftamina  lymphaticorumvafculoruni 
oftendere,  qux  primis  radiculis  omni  glandula  propiora  funt  ,  &  tum  demuin  glan- 
dulas  faiutant,  quaiido  magnam  partem  fui  itineris  abfolverunt .  Ita  in  funiculi  fper- 
matici  vafcuiis  lymphaticis"  vidi  (j'),  &  in  vitulino  iiene(^),  inque  pulmone  etiam 
humano,  in  hepate  (a),  ventriculo  (^) ,  &  in  corde  (c)  ,  &  in  artubus  ,  totoquft 
pede  propius  digitos ,  quam  glandula;  fmt .  Ex  iymphaticis  etiam  vafis  prodeunt  mfi- 
gnia  flillicidia  lymphaj  (^),  qua»  ex  vulneribus  circa  cubitum  ,  occifione  fe6lionis 
vense  inflidis,  paffim  fuccedunt,  &  quorum  exerapla  ipfe  vidi ,  utasgerrimeeaaqua- 
la,  plurimo  vitriolo  impofito,  comprimeretur  .  In  brachio  (e)  frequentiora  funt,ta- 
ineii' etiam  in  femore  (/)  &  tibia  (g)  vifa.  Huc  peptinent  etiam  tumores  lympha^ 
tici  ,  ab  omni  glandularum  conglobatarum  vicinia  remoti .  A  pollice  ad  carpam  eun- 
tem  vidit  ^-fnio-ahts  Deldier  ih)\  &  in  eo  mulca  vafa  iymphatica  tumidifTima  .  Iti 
brachii  tumore  fimilis  eorum  vafculorum  moles  (/) .  Fuit  in  cervicis  tumore  tuni- 
cato  vas  lymphaticum  (k) . 

Deniquc  pairmi  vafa  lymphatica  xeperta  funt,  qua  nufquam  uIl3m,gIandulamcon^ 
globati  generis  fubierunc  (/).'. 

^.  IX.  Fines »  S/Jlema  vaformi  lympbattcomm    in  artu  inferiori , 

Radices  &  originem  vaforum  lympliaticorum  diximus,  finem  eft  ut  enarremus  ^, 
quo  tn  fanguinem  fuam  lympham  exonersnt  , 

Ergo  eo  modo  nata ,  quo  dixi ,  vafcula  venofo  more  In  truncuios  ferifim  majores 
coniiuant,  ad  eafdem  fere,  quibus  vena;,  ieges ,  ut  trunculi  pauciores  explurim?s  ra- 
mis  nafcantur,  &  iumine  fuo  anguftiores  fmt ,  tjuam  eft  iumen  ramorum  fimul  fum- 
ptum.  Amant  autem  comitari  vafa  Tubra,  ut  in  exemplo  cavam  venam ,  aort am  ar- 
teriam,  &  fubclaviam ,  &  vafa  rubra  renum  .  In  artubus  longe  abfque  giandulis  ve- 
narum  fmiiiiimae  incedunt,  cum  in  artu  quidem  inferiori  prim^  glandulse  inpoplite 
reperiantur,  in  brachio  vero  priniie  bicipiti  mufculo  fupracubiti,  fiexionem  imponan- 
tur  .  Eadem  ratione  longe  abfque  divifione  per  glandulas  progredi  neceffe  eft  ea  vafa 
lymphatica,  qu^  in  dorfo  non  quidem  anatoms  oftendit,  fatis  tamen  probabiLicoa- 
jetlura  adeffe  fufpicamur:  tum  ea ,  quae  circa  mufculos  abdominis  exteriusquam  pe- 
riton^um,  &  in  peclore  externo  oriuntur.  Hac  adeo  vafa  prsBCer  iiquorem  fuum^ 
crebriorefque  valvulas  venarum  Tubrarum  fimilia  fuat .  Sed  eamus  per  fingula  . 

In  artubus  nunquam  quidem  vafa  lymphatica  vidi:  ab  inferioribus.  tamen  artubus 

F    ^  Tho- 


CO  Glandulas  ab  arterlis  fuum  ferum  habsre  ,  tc  ciety  at  Edimburs.h.  t.  5,  n.  1:?.  C.  Stslpart    vara-ier 

lyinphaticis  vafis  dare  cioeet  Hier  Barbatus  de  fero  Wiel  Centur.  2.  obf.  46.    Schoutsn  van    gezweiien. 

ii  fanguiiie  ^  &   Mslf.-ghi  de  hepate  p    67.                 _  y.    16^. 

Cy)  Et  Alexand«r  Mo«'/oo   1.  c.  t.  i.  f  4.  3.  t.  a."  CO  Ant.  Nuck  exper.  chir.  R.  18. 

i-   10,  Cf)  God.   KlJitnig    nofocom.  obf.    1.    P^oft    vulnus 

Cz)  Conf.  F    ■Riifffch  de  vaf  lymphat,  c.  3.  nempe  fdopetarium    es  poris  exij^uis    femoris    lym- 

(.a.)  Conf.   B^anch'  hiilor.  hepat.  L.   i.  c.  7.  phas  funefta  difuiiacio    Chrifc.    Lud.   Walther    obferv. 

Cb)  Peyer  Merycolog,    p.  S8.   Exerc.  anatom.  p.S^.  med.   chirur^.  tbef.  n.  6%. 

341.  &c.  ^  Cg)  Nuck    1.  c.  .Corn.  v.    SoUngsn   nieuve  opera- 

Cc)  Paflim  per  vifcera  Wins^w.  Expofit.  Anat,  t.  tion  de  chirurgie  p.  375    375. 

4-   n-  599-  Cb)  Phyfiolog.  p.  423. 

Cd")  Exempla  ejufmodi   lymphatici    fluxus  exftant  0)  Ibid.  p.  41.  42. 

apud  C.Mich.  Adolphi  de  vinculis    chirurgicis  p.  21.  Ck)  Kdl  tumor    tunic.  n.   i. 

1.'Bihn  phleb;*tom,    cuipof.    p.   34.    Santem    Zarini  (\  :  G.   Blaf     anat.    aaim.    p.  75.     CoUeg.  prlvat.  . 

ce  miflioae  fanguinis,  Alex.  Monreo  E0ays  of  a  fQ-.  Amft.  obf.  p-  33, 


116  L    1    B.        II.        V    A    S    A. 

Tbomas  Bartholinus  pellucida  fua  vafcula  ,  venas  rubras  pedis  comitantia  (rr^^defcri- 
pfit.  Iciem  vir  CI.  (»)  in  cercopitheco  &  indico  glire  vidjt  per  crura  minuta  vafa , 
&:  prius  defmentia,  quam  digitos  adringerent.  Eadem  vafcula  addit,  iliaca  vafa  fuis 
circulis  ambiiffe,  &  glandulas  conglobatas  merenterii  (o)  adiiflfe.  Denique  cutem  in- 
ter  &  ilium  mufcuios  Uem  ejufmodi  vafcula  vidit.  Ad  vafa  lymphatica  femoris  , 
adde ,  Mekelium  a  genu  furfum  gracilia ,  valvulofa  ,  vafa  ejus  generis  in  homine  re- 
periiTe,  infulas  facientia ,  inque  glandulas  crurales  inferca  (i). 

Porro  Nicolaus  Stenonis  Filius  (/>),  quem  minus  redle  Stenonem  vocare  folent, 
quod  nomen  patris  fuit ,  non.filii,  breviter  in  brutis  animalibus  pofteriorum  pedum 
Ivmphatica  vafa  adtigit  Ea  vero  in  humano  crure  ofrendit  Joannes  van  Horne  (^). 
Inde  Olaiis  Rudbek  ultra  vafa  inguinis ,  ferofos  fuos  dudus  &  vidit  in  animalibus 
(»■),  &  poft  editum  opufculum  in  ove  Leids  anno  1654.  oftendit  (-^)  •  Porro  ^Ama- 
tus  Bourdon  (r),  non  quidtm  ejufmodi  audor,  qui  rebus  dubiis  fidem  addat  ,  pida 
cerre  dedit  vafa  lympharica  crurum  ,  cum  venis  adfcendentia  ,  &  inferta  glandulis 
lumbalibus  Ccwperus  (u) .  Erevicer  eadem  Dwuerneyus  (x)  indicavir  ,  Nuckius  vero 
in  ipfis  pedum  digitis  defcripfit  (/),  &  demum  ea  vafa,  proprio  artificio  fibi  noto, 
oftendi  pofte  ,  gravis  teftis  eft  ^hrahamus  Kaauw  Boerhaave  (^),  cujusaudoritati 
exempla  fiuentis  de  crurum  vulnere  lymphae  addi  poffunt . 

Inter  inguinis  glandulas  facile  eft  vafa  lymphatica  detegere  ,  qu2  multa  ,  h  cuti 
vicina,  &'grandia  fint ,  etiam  in  homine  ,  &  fspe  eo  loco  etiam  fponte  fe  mihi  ob- 
tulerint .  Earum  glandularum  lymphatica  vafa  mercurio  replevit  J.  Geor^lus  Duver- 
ney  {a)\  tum  Ci.  olim  Bafileenfis  profeCior  Miegius  (^),  &  ego  ,  neque  femel,  re- 
plevi  .  In  inguine  ex  vafe  lymphatico  cum  bubone  dilfedlo  pertinacem  lymphs  flu- 
xum  vidit  Fridericus  Ruyjchms  (c)  .  Iconem  horum  vaforum  dedit  Olaus  Rud" 
bsk  (d),  ' 

§.  X.    In  Abdomlne, 

Ab  inguine  furfum  retrorfum  cum  vafis  iliacis  plexus  iymphatici  tendunt  ,  5c  m 
fiomine  (e),  &  in  cane  (/),  &  in  fele  mihi  vifi  ,  &  a  variis  fcriptoribus  depitli  , 
perque  ea  vafa  dudum  thoracicum  replevit  nofter  olim  fcdalis  ,  nunc  archiater,  & 
celeberrimus  medicinas  profelTor  Regiomontanus  J.  Chrifiophorus  Bohlius  (g) . 

Dum  eam  oram ,  qua2  pelvim  terminat ,  cumque  ilibus  conjungit,  haec  pellucida 
vafa  fequuntur,  recipiunt  immifla  fibi  varia  vafa  fui  generis,  qua:  ex  pelvi  erepunt. 
IMam  &  ibi  circa  vaforum  ex  pelvi  exitum ,  &  pone  veficam ,  glandul^E  conglobatae 
ponuntur.  Ea  vafa  oriuntur  ex  tefte  quident  aliqua,  &  funiculum  fpermaticum  co- 

mitan- 


Cm)  Laft,  thoracic.  p.  38=  (a)  Comnient    Aced.  PctfGpol  t.  i. 

Cn)  Lymphatic.  hGm.  p.  54,  Cb)  Apud    Joannem     B^iXtorf   Bafileearem     medi- 

Co)  Lympbatic.  brutor.  p.  17.  38.  cum  in  thef.  anat.  botanic    anno  1731.  editis  n.  13. 

ti)  Mekel  pag.  4.   5.  (c)  Obf   anat.  chirurg    41. 

Cp)  AC>.  Hafniens.  Vol.a.  obf.  97.?.  141«  iA     1"  opuCctilo  Arofise  edito  t  i.  f.i.f  f.  f 

Cq5  In  difp    el    Sorgeloos  de  ceconom.  anini.  CO  ^abet    etiam   ex  homine    Guilielraus    Covupsr 

CO  «n  infid.  ilruft    p.  iio.  in  append.  f.   10.  s.  s.  &  J.  Georgius   Duvernoi  U. 

Cs'j  Tefte    Laurentio    Rober^    in   difp.    de  invent.      h.  h.  &  p.  289. 

anat.  recentior.  p.  18.  C^  )  T.  BarthoHnus^n   icone    lymphatic.    brut#r, 

Lt>  Tab.  8  Rudbckius    in  edit.  Arofiana    t.  a.  f.  i.  g     g.  apud 

(u)   Append.  ad  opus  Bidloi  f  II.  Hemjierhutifium  f,   9. 

Cx)  Memoir.  de  V  Acad.  des  fciences  avant  1699^  C§)  Diff.  de  via  laftea  n.  4^.  Exftat  in  colleftid- 

t.  1.  p.  403-  nis  noftr»  Tojn.-I. 

Cy;  L.  c.  p.  148. 


S  E  C  T.    m.    LY  M  ^  U  AT  l  C  A.  117 

mitantur,  etiam  in  homine  milii  vifa ,  inque  variis  animalibus  defcripta  &Cl Mon- 
roo  {h) ,  aiiifque  olim  Cl.  viris  (') . 

Qu2  a  pene  veniunt,  mihi  minus  nota  funt  (4),  fed  <^\Q:3l  Coiwpero .  Alia  huc  a 
veficuHs  feminalibus  (/)  tendunt,  aut  cerre  ab  earum  vicinia  ,  aut  a  veficss  urina- 
t\z  fede  (w),  aut  ab  ipfa  demum  vefica  {n)  ,  quaj  quidem  vafcula  iterum  fateor 
mihi  nondum  vifa  efTe.  Aiia  ab  utero  prodeunt,  in  brutis  animaiibus  (0)  apprime 
confpicua,  neque  nunquam  in  homine  vifa  (p),  &  ab  ovario  (^),  iterum  exbeftiis 
defcripta .  Alia  a  mefocolo  &  inteftini  redli  iede  acctdunt  (r)  .  Ea  etiam  alia  via 
ad  gknduias  lumbares  adfcendunt .  Sed  ea  omnia  aiias  ornatius  repetemus  . 

A  vafis  iiiacis  ad  truncos  grandes  aorta;  cavgeque  venaslymphatica  vafaconveniunt, 
quibus  glanduls  iumbaies  tota  ea  fede  incumbunt .  Per  eam  totam  regionem  in  ple- 
xum  quemdam  numerofilTima  vafa  peliucida  conjunguntur,  quorum  variabilemnatu- 
ram  nulio  fermone  expreiferis  .  Denfam  plexum,  &  fimilem  fere  ejus ,  qui  pampini- 
formis  dicitur ,  Cowpents  (x)  pinxit ,  fparfum  auteni ,  &  qualem  ego  fo,leoreperire3 
%/ihtonms  Nnck  (t)  ,  J.  Ceorgius  Dwoernoi  (u)  ,  &  J.  Chrijiophorus  Bohlhis  (x)  , 
ut  Qos  interira  fcriptores  omittam,  quorum  figuras ,  aut  defcriptiones ,  ad  beftias  pi- 
£ra  funt.  In  eum  plexum  nuncfe  immittunt  vafcula  peilucida,  qux  a  mufculis  ab- 
dominis  (/ ) ,  &  lumborum  veniunt ,  idoneis  dicia  teftibus  ,  etfi  ego  ea  nunquani 
vidi . 

Paucis  hjec  omnia  tango,  cum  eadem  fere  cum  hiftoria  du£!us  chyliferi ,  cumque 
vifceribus  reperere  oporteat ,  unde  ha;c  vafa  iymphatica  adveniunt,  quse  nunc  recen- 
feo  .  A  iumbis  adeo  in  fmiilro  in  primis  latere  vafa  lymphatica  inferiora  infigni  fa- 
fcicuio  (;^)  adfcendunt ,  alia  quidem  ante  venam  cavam,  &  aortam  ,  quo  loco  tu- 
buium  immittere  jubet ,  quoties  oportet  ductumthoTaciciimrepkrejJoannesSal^mart 
(a)  y  &  quo  pene  etiam  loco,  prior  tubulum  immilit  Brumierus  (b).  Mihi  ea  regio 
minus  commoda  per  experiraenta  vifa  eft,  &  incerti  eventus  .  Alia  vafcula  pelluci- 
da  retro  venam  cavam  ponuntur  (c) ,  aliqua  etiam-  retro  ipfam  aortam. 

Eo  vero  loco  in  eum  fafciculum  ii  trunculi  fe  mifcent ,  qui  a  rene  veniunt  (d) , 
&  quos  in  homine  vidi ,  alibique  uberius  d efc ri bam  ;  tum  quse  a  iiene  (e)  :  in  ani- 
malibus  certe  confpicua ,  &  potiffimum  in  vitulis . 

In  eadem  porro  vafa  per  lumbos  adfcendentia  immittunt  fe  maxima  aiia  vafcula 
iymphatica ,  coeiiacam  arteriam  fequentia ,  aque  hepate  nata .  Ea  vei  in  unicum  ( f) 

trun- 


(.h)  L.  c.  p.  50.  51.  52.  53.  t.  3.   1.  10,  II.  t.  I.  f.  4.  Ct)   L.  €.  f^  3S. 

(1)  Rudbek  apud  mmfterhuys  i.  7.  Bartholin  Cen-  Cx)  L    c. 

tur.   3.  epilt.   I.  Kohihans    Jn  propria    difputatione  ,  (y;)  Thomas  BanhoUn  laa.  thoracic.  0.38.  Even^e 

qu2  Regiomonti  prodiit.    Nuck  1.  c.  p.  53.  147.    Ex  de  organis  chyli  t    1.  Rudhek  t.   i    h.   h.  h.  &  f.  9. 

feroto  J.  V.  Horne  apud  Sorgelaos  1.  c  mik  adenograph.  p.   99    f    31.  Mies  1    c. 

(k)  Myoton.  reform.  t.   ic.  L.  L.  (z)  Duvemoi  1.  c. 

0)  F.  Hofmann  fliedic.  fyftem,  t.  j.   p.   138,  (aj  In  nova  encheirefi  duft.  thoracic.  p.  30.  edif. 

(m)  T.  Bartbchnus  ha.  thoracic.  p.  ai.  prior.  &  p.  707.  edit.  quam  curavi  . 

S"-!  l  f/^if , '"  '^y^-  '^'"  *^''"^'  (^y^^^  pancreate    p.  107-    nempe   in   vena    cava 

(o)  Rudhek  1.   c    f.  7.   rerheyen  anat.   t    2.  traft.  prope  renes . 

J,  c.  ai    Needham  de  formato  fetu  c,  1.  Nuck  I.  c  Cc)  Append.  citat.  f.  10. 

f.   3}    Manget  theatr.  anat=  p.   »04.  (d)  Nuck  f    32,  34. 

r<  nr    l^  .-^"  ^'  ^^°'S^S»<'^  adverf  anat.  4-  P-  88.  (e)  Morgagni  adverf.  anat.  a.  ».  47.    &c.  Kaaiins 

S'^}  ^^!^  1-  c.  p.  70.  &  t    3.  n.  651.  632. 

Cr;  i««rf^e>5  apud  Remfterhuys  c  6,  p.  31».  ^«r^  ,:^f )   Jta  Joannes  Zeller  1.  c.  p.  3.  Blartus    in  ap- 

L  c    p.   IZ9    130   Scheihammr    ia  Eph.     Mat.  Cur.  pendic.  ad  f^sUngii  fyntagma    p,  531.    t.  24.    f.  8- 

Dec,    3    ann.   3.  obf.  91.  hic  quidcm  eo  modo  ,  ut  in  eum  duftum  etiam  lir-' 


sj  1..  c.  t.  10.  nalj^  §.  paHcreatica  peliucida  vafa  confl 


uant 


ii3  Z    I    B.       n.        V    A    S    A. 

tra:icum  confluunt ,  aut  m  plures  (^) ,  quam  fabricam  plerique  fcriptores  tuentuif* 
Alia  demum  lymphanca  vafa  in  ventriculo  nata  prioribus  fe  adfociant,  grandia  ea, 
uc  in  homine  vidi ,  aliique  Cl  viri  viderunt  {h). 

Ita  demum ,  ex  conjundis  tot  diver^se  originis  vafcuiis ,  denique  unus  prscipuus 
dudus  (0  &  ex  mea ,  &  ex  aliorum  fcriptorum  obfervatione  {k)  nafcitur  ,  quem 
equidem  alii  minores  (/)  comitantur,  aut  duos  majufculos .  Adjacet  autemilleaquo- 
fus  truncus  aorta,  in  facie  anteriori  corporum  vertebrarumlumbalium,  dexterior  & 
pofterior  quam  aorta,  &  reda  fere  ,  in  univerfum,  cjsterum  undulatus  adfcendit.In 
eum  nunc  du6lum ,  ut  plures  trunculos ,  immittunt  fe  vafa  lidlea  fecundi  generis , 
qux  cum  arreria  mefenterica  ad  aortam  veniunt.  Cum  iis  vafis  fere  in  prima  verre- 
bra  lumborum  mifcetur  idem ,  dn  liac  audus  acceifione  in  chyli  r^ceptaculum  intu- 
mefcir,  de  quo  aiio  loco  dicetur. 

Inde  porrq  chvii  lymphgEque  communis  &  maxima  vena  adfcendit,:nomenquedu- 
dus  thoracici  induit.  Is  iterum  fimpiex  eft,  aut  alterum  fui  fimilem  habet,  non  ita 
tamen,  ut  aliud  chyii  receptaculumfit  ,&;aliud,quodiymphamfeoriimcontineat(w). 

§.  XI.  In  PeBore, 

Dum  per  pefloris  dexterius  latus ,  retro  pleuram  ,  aut  aorts  imponitur ,  aut  fmi- 
ftrum  ejus  latus  tegit ,  du61us  ifte  chylifer,  recipit  inferta  fibi  numerofa  .,  &  facile 
confpicua  vafa  lymphatica ,  qua;  per  eum ,  quem  dixi ,  communem  truncura  plerum- 
que  liquore  colorato,  aut  febo  diftendunrur.  Eorum  alia  a  mammis  veniunt  («)  ; 
aiia  a  fepto  tranfverfo  ejufque  convexa  facie ,  retro  fternum  adfcendentiaperglanda- 
las  mediaftini,  ad  eas  ufque  ,  qus  fuprems  funt  (o)  .;  alia  a  fpatiis  intercoftalibus 
ip):  aha  a  mediaftini  cavea  (^) ,  qus  &  ipfa  piurimas  glandulas  congldbatas  con- 
tinet :  alia  a  glanduhs  pericardio  (r)  impofitis  &  afpera»  arteriis  ,  aque  corde  {s)  , 
mihi ,  fed  rarius,  vifa :  alia,  numerofiffima  ab  oefophago  (f)  ejufque  giandulis  (?!•)  i 
alia  a  thymo  (a),  haec  quidem  ex  ahorum,  \tA  infignium  profedloram  fxde .  Sed  & 
pulmonis  iuperficies  reticulatis  vafculis  perreptatiir,  qux  iiuper  in  homine  vidi ,  & 

quae 


Cg)  ^i<dbek  in  Tab.  i.  editlonis  Kxo^idinai.Bsanchi 
hift.  htpat.  t    2.  tab.   3.  &c, 

(h)  Piycr  merycolog    p.  icg.  &c. 

0)  Ita  111.  Bohlius  pinxit  1.  t.  f.  i.  &  Bartholi- 
fius  Tab,  lymph.  brutor,  &  J.  Zeller  1.  c.  qui  ilia- 
eum  truncum  vocat. 

(k)  Piurts  xiuftus  habet  J.  Sigmund.  Henninger 
five  Euler  de  mefenterio  b.  b.  b.  Conufer  append.  f. 
JX.   I.   K.  L.  E.  f.   10.  Q.  S. 

UD  Ha/e  Phil.  tranfacT  n.  364. 

Cm)  Conjeftura  fuit  J.  Georgii  Duvernoi   1.  c.  ». 

Cn)  Ego  quidem  ea  nondum  vidi  ,  defcribit  vero 
duftus  inde  a  mamma  ad  thoracicum  canalem  &  ci- 
fieraam  euntes  ,  in  cane  confpicuos ,  Francifcus  Zy- 
}£us  fundam.  medicin.  p.  58.  Conf.  Phik  tranfaa:. 
n.  65, 

(o)  Ant.  Nuck  1.  c.  p.  341.  143.  Ol.  Rudbek  de 
fero  ejufque  vafis  f.  i.  3.  Magnum  ibi  diiclum  pin- 
git  ,  pene  fiiTnlem   thoraeici  ,   huic  f«re  fummo  in- 


fertum  .  Cl.  Efchenbach  in  anat.  germanice  fcripta 
infignia  vafa  lymphatica  ad  duftum  thoracieum  re- 
tro  fternum  adfcendere  vidit  ,  cumque  iis  ea  ,  quae 
a  convexo  hepate  veniunt . 

(p)  Rudbek  1.  c. 

(q)  Idem  f.  3.  apud  Hemjieyhuyftum  b.  b.  p.  300. 

(r)  Rudbek  1.  c.  t.  1 .  f.  i.  Conf.  de  pericardio 
A.  de  Marchettis  apud  J.  M.  Hofmannum  in  com- 
ment.  ad  J.  v.  ■Horne  microcofmum  p.   iid. 

(s)  Rudbek  I.  c.  f.  300.  &  f.  1.  Henr.  a  Moinr- 
chen  in  Epift    ad  BarthoHnum  44.    Cent.  a.  p.   538. 

(t)  Bartholin  laft-  ihoracic.  p-3(5.  Goelicke  hiftor. 
anar.  p.  494. 

(u)  Vide  Bohlii  t.  i.  &  NarciJJl  iconem,  &  Evert' 
fenii  ^  quag  forte  Bidloi  opus  fuerit  de  oigaHO  chy- 
li  t.  1.  f.   I.  2. 

(x)  Ccwper  I.  f.  12.  B.  D.  Eph.  Nat  Cur.  Dec 
2.  ann.  3  obf.  32.  Drelincourt  canicid,  6,  cum  alia 
infert'one  Dorften.  de  A\xi\.  thoracic.  I).  lo.  Cl>efel- 
den  anat.  Edic.  6.  p.  a.  4, 


SECT,    nt    LYMPHATICA.  ^  119 

^usc  du<51ui  thoracico  ,  qua  retro  cor  fe  rmiftrorrum  convertit ,.  manlfefto  fe  immit- 
tunt  (/). 

Haec  lymphatica  vafa ,  dum  per  thoracem  ad  du6lum  chyliferum  repunt,.  miros  in 
gyros  CGntorqueri  foIent,inque  infulas  intricari,,  neque  aVmTiBilJiani  labyrimhi  ori- 
Ijinem  effe  crediderim. 

§.  XIL,  In  tArtu  fuperiori  ^ 

Sequitur  ut  luperioris  artus  lymphatica  vafa  exponamus ,  quorum  in  homine  ceir- 
ta  iide  viforum  tenuis  iterum  notitia  ad  nos  pervenit  C^),  nifi  lymphse  colliquatio- 
nes  ex:  venae  fedione  natas  huc  referas,  uti  quidem  referri  poffunt.  In  vivis  anima- 
libus  olim  vifa  fiint  ab  inventoribus  ,  Rudbekio  (a)  8c  Bartholino  {b)^  venas  pe- 
dum  anteriorum  comitantia,  ad  glandulas  bicipitis  mufculi ,  inde  ab  axillares  tenden- 
tia ,  quae  inguinalium  fimiles  funt.  Inde  ad  fubciavias  glandulas  tcndunt,  &;  tandeni 
unico  fere  trunculo,  quem  ucique  frequenter  etiam  in  homine  vidi  (c),  in  dudum 
thoracicum ,  prcKime  ejus  in  vensB  fubclavis  cum  jugulari  confinia,  inferuntur  .  Fi- 
nis  manifeftus  eft,,  reliqua  omni^  obfcura. 

§.  XII L  In  Capite^ 

In  capitis  equidem;  regione  fubcutanea  vafa  lymphatica  paffim  reperiuntur ,  &  mi- 
hi  in  facie^  maflfetere,  parotide  (<?/),.  margine  nudo  maxillce-  inferioris  etiam:  in  ho- 
mine  innotuerunt ,.  in  brutis  animalibus  utiq.ue  notiora  (e). 

inde  defcendunt,  cum  ea  glandufarum  conglobatarum  ferie  (/)  ,  quje  Jugulareni 
venam  ad  cavam^  fuperiorem  comitatur.  Accedunt  trunculi  lymphatici  nati  a  gian- 
dulis  maxillaribus  externis  (^),  qus  margini  maxills-  inferioris  &  mufculo  biventrit 
Htrinque  adjacent.  Aiii  veniunt  a  mufculis  hyoidis  offis  &  pharyngis ,  hyopharyngeo,. 
thyreopharyngeo,  mylohyoideo  ,  geniohyoideo  (/6) ,  fternohyoideo  (/^*),  atque  mu- 
fculis  hnguge  (  i  )  ,  &  ipfa  demuni  lingua  ,  hsec  quidem  fatis  dudum  a  me  vifa 
ik)  ,  &  a  larynge  denique  (/)^  Inde  pergunt  defcendere  ,  &  augentur  aliis  coilL 
lymphaticis  vafis,  quorjm  alia  anteriora  ,  valde  confpicua,  ab  omnibus  fere  huju» 
hiftoriae!   fcriptoribus   defcripta.  funt    (  m  )  ,,  non   fine.  aliqua.    a    thynio   advenien- 

tium. 


(y)  RudbeR  f.  s.  Ferrein  1.  c.  Bourdon  defcript. 
analomiq.   p.    177 

(z)  Nifi  Joannis  vaif  Horne  experimentum-  reci- 
pias. ,  q.iii  in  juvene  ,  poft:  vincala  paucis  a  morte 
horis  inief^ta  ,  in  brachio  oftendifTe  dicitur  apud- 
Scrielxios  oecon-om.  ihef  54.  ,  <c  a  cubito  circa  ve- 
nam  bafilicam  ad  glandulas  fubclayias  venire,  inque 
coiifluentem  jugularis  &  fubclavise  vens ,  aut  in. 
fubciaviam   immi::ti.  Mikel  p.   6.   17;    18.    19. 

{a)  In  ove  oftenfa,  apud  Robergiam  1.  c.  p.i8. 

(b)  Laft.  thoracic.  p.  38 

Cc")   Hi-bet  Richardus  Htrh  Ic.  fj3,&  29. 

(.d)  Hic  videtur  ramus  a  parotide  ad  durtum  tho- 
r?.ci£um  Antoaii  de  Marchniis  in  Phil.  tranf.  n.307 

(e)  Nicolaus  Stenonts  i  pinxit  ea  vafa  in  icone 
difputat'onis  de  glandulis  oris  auJ,  n  41.  Eadeui  J. 
Henricus  Pauli  Simonis  f.  recle  defCiipfit  in  aiiato- 
mes  Bilfianae  anatome  c.  6. 

Cf)  MuYgagni  Epift.  anat.  ^.  n.  24. 


Cg^  Pinguntur  in  tabnla  difp-iiJ-ationis:,  quara  prs- 
fide  J.  Georgio  Duvernor  Tubing»  ann.  1725  defen- 
di ,  experimentorum  comes,de  duftu  faliTali  novo. 

Ch)  Georg.  Dan,  Cofthwhz.  ia  difp.de  ducla  fali- 
vali  novo  t.  a.  a.  a.  Duvemoi  I.  c. 

Ch^)  Cofch-witz.  lo  c.  f.  1.  faccum  carnofum  glaa- 
dnlse  thyreoidese  vooat . 

0)  Rudbeh  de  fsro  ejufque  vafis  f.  2.  &  in  difp. 
CL   Duvernoi  . 

(lc)  Duvivnoi  I.  c.  p.   16. 

(1)  A  criftis.  cartilaginum  arytsenoidearum  orta 
habet  Gunther  ChriRoph  Schelh.Tmmer  de   voce  p.14. 

(m)  H.  V  Motnichen  apud  Bartbolinum  Cent.  3, 
Epifh  1.  Arnjlelodamenfes.  in  obferv.  anat.  colleg. 
priv.  p.  35.  Nicolaus  Stenonis  f  apud  B.nthviinurn 
Epift.  57-  Centur.  3.  p;  129.  &  in  Adtis  Hafnienfi- 
bus  vol.  s.  ohf.  '^y,  Brunnsr  I.  c,  p.  33.  exper.  s- 
t.  i,  Zdler  p    4, 


ijo  L  I  B.    II    V  A^  A. 

tiiii-n  vafcLiIorum  accefTione  (n).  Pofteriora  alia  ,  five  cervicis  ,  a  glan^ulis  fple- 
nio  (  0  )  mufculo  adcumbentibus  ,  iterum  cum  jugulari  vena  defcendunt  .  Utriufque 
generis  dudus  aquofi  in  canalem  chyliferum  fere  fe  immittunt,  paulum  interius  , 
quam  ejus  in  venam  fubclaviam  finis,  uno  trunco  aut  duobus .  Iconem  elegantem, 
ex  cane  dedit  /.  Henricus  PauU  (/>).  Vafa  lymphatica  duarum  clalTium  in  collo 
defcribit  Mekd  (/>*). 

•  §.  XlV.  IJbi  nondum  'ul[a  fint , 

Lymphaticorum  vaforum  in  cerebri  equidem  interiori  regione  pofit^rum  nonnulla 
paiTim  veftigia  reperiuntur.  In  cerebro,  ventriculis ,  glandula  piruitaria  &  infundibu- 
\q  apud  A.  de  Marchettis  {q)'  in  cerebro  5c  plexu  choroideo  apud  Humphredum 
Rrdley  (  r)  ipfumque  ISluckhm  (x)  :  in  dura  matre  ,  ad  glandulas  finai  falciforrai 
adfidentes  nuperus  apud  Danos  profedor  {t):  in  pia  matre  alii  fcriptores  (  «  )  ,  & 
in  comitatu  nervorum  olfadoriorum  yerfus  nares  tendentes  R.  C^rr  {x) .  Verum  du- 
dum  de  his  per  cerebrum  Jympharicis  vafis  dubia  moverunt  viri  infignis  his  in  re- 
bus  au£loritatis  /.  Conradus  Brunner  (y)  ^  &  Jo.  Zellerus  (  ^ )  ,  neque  unquam 
aiiquid  fimile  vidi ,  &  obeft  ,  quod  nuila  intra  cranii  caveam  glandul^e  lymphaticae 
reperiantur,  quales  a  dutlibus  aquofis  non  longe  abelTe  folent .  Sed  neque  oculorum 
lymphatica  vafa  (^)  in  nuperis  experimentis  aut  meis ,  aut  Zhrnii  clarifTimi  adpa- 
ruerunt .  ^ 

Ita  medullgB  fpinalis  aquofa  vafa,  a  nonnullis  Ifalis  &  Germanis  profedoribus  di- 
B.2. ,  nondum  fatis  iteratis  periculis  confirmata  habemus .  Et  ^ntonius  quidem  ds 
^larcbettis  {h)  medullam  fpinalem  chylo  plenam  fe  vidifte  narravit :  fimiiia  Galea- 
cio,  {ed  parum  de  proprio  invento  certo  (c),  tribuuntur  .  Ex  fpecu  v^ertebrarum 
prodeuntia  dixit /.  Georgms  Duvernoi  (  <^  )  ,  &i  Jo.  Sal^mann  {  e  )  ^  fed  ad  unicuni 
ifte  quidem  experimentum .  Ut  omnino  de  his  omnibus  nuperiorum  profedorum  fo- 
lertem  induftriam  5c  nova  experimenta  exfpedafle  prsftet. 

§.  XV.  Num  in  venas  rubras  fe  imynittant . 

Exhibui  hadlenus  brevem  de  lymphaticis  vafis  fummorum  capitum  enarrationem , 
pleni  enim  &  conrinui  quidquam  nemodedit,  &  omnium  minime  in  homine .  Om- 
nino  vero  inquirere  oportet,  an  alius,  prster  dudum  chyliferum ,  eorum  vaforumii- 
nis  fit,  &  an  vere  in  venas  rubras  terminentur .  Vetuftiores  certe,  ctiam  melioris 
notse  fcriptores ,  in  eo  fere  confentiunt . 

Ita  Nicolaus  Stenonis  f.  ex  dextro  capitis  latere ,  dextro  pede  anteriori,  &  dextra 
pe<Soris  cavea  vafa  lymphatica  in  venas  axillares  (/)  deduxit,  ex  glandula  vero  pa- 

roti- 


Cn)  J.  Henr.  Pauli  1.  c.  C")  Lancifius  ,    Pacchionus  ,    &  Fantonut  ,  quos 

Co)  Nusk  1.  G.  p.   141.    Kill  in  difp.  citat.  fuis  focis  dicam  . 

(p)  Anat.  Bilf.  anat.  fig.  ad  c.  7.  (x)  In  Epiftoia  1.  p.  5.    6.    Leida  an.  1683.  fibl 

(p*)  P.   16.  17'  vifa  effe  . 

Cq)  Apud  Camevarium    in    Epift    Taurinenfibus  p.  Cy)  De  gland.  pituitar.  p    174. 

148.    !49.  &  Cl.  Defnoues    lettre    i    M.   Guilielmini  (,z)  L.  c. 

f.  18.  Verum  ifte  non  plurimam  fidem  experimento  Ca)  fn  Retina  ralfalv.  de  aure  human.  c,  3.  n,  15. 

adhibet  .  (b)   Apud  Camerarittm  1.  c    &  Bianchium    in  hi- 

(r)  Anatemy  of  the  brain  c.  2.  f.   i.    q,  q.  Conf.  fior.  h<=pat.  t.  3.  p.  iio. 

de  eo  plexu    Nicol.  Stencnis    f.  in  Bartholini   ana-  (c)  L.  c. 

tora.  p,  473.  (d)  T..  c.  p,  i%9. 

(s)   Nov.  invent.  p.   150  Ce)   Ibid,  p.   i8r. 

(t)  Cl.  Ucuermjnn  In  phyfiologia  s;prmanice  ed.  t.  (f)  De  mufcul.  &  gland.  p,  %9k 
3,  p.  109,  in  fubmerfi  homiuis  cadavere. 


i' E  C  T.    IJZ.    L  Y  M  P  H  A  T  I  G  A.       .  121 

rotide,  &  maxlllari  in  cavam  venam  (g)  .  Idem  varias  eorum  aquoforum  ducluum 
cum  venis  axiilaribus  &  jugularibus  anaftomofes  novem  iconibus  expreffit  (/;');  & 
duas  etiani  infertiones,  hanc  quidem  in  jugularem  externam  venam  ,  illam  m  axii- 
iarem,  ex  cane  depinxit ,  vafirque  colli  tribuit  J.  Henricus  Pauli  (/). 

A  brachio  vafa  lymphatica  ad  venam  fubclaviam  tendere  Nuckhis  audlor  eft  (^), 
&  Rkhardus  Hule  (/),  ad  jugularem  Bartholmus  (m).  In  urfo  vafa  I>mphatica 
in  labvrinthi  modum  intorta,  inque  axillarem  venam  priori  oftio  ,  altero  in  cavam 
defcendentem  inferta  ,  Cl.  olim  in  Academia  Boruffica  Profedlor  vidit  (n) . 

In  pedore  vafa  lymphatica  pulmonis  in  venas  fubclavias  &  axillares  ire  ,  non  fa- 
cile  in  mera  rerum  hiftoria  rejiciendus  au£Ior  teftatur ,  Frlderkus  Ruyfch  ( 0 ) :  quas 
tamen  ego  vafa  in  humano  cadavere  maolfefto  in  thoracicum  dudum  deduxi ,  & 
deduxit  III.  nofter  Mekeltus .  Thymi  lymphatica  vafa  in  venas  fubclavias  inferta  , 
ex  beftiis  defcTipfit  Carolus  Drelincourt  (p). 

A  fpatiis  int-ercoftaiibus  venas  pellucidas  in  jugulares  truncos  derivavit  M^c^/W  (^), 
tum  a  diaphragmate  in  eafdem  venas  (r)  ,  a  corde  iterum  in  eas  ,  &  in  fubcla- 
vias  (s) . 

CoIIi  lymphatica  vafe  ,  &  conjundi  cum  iis  ex  capite  trunculi  ,  in  duos  du£ius 
colliguntur,  axillari ,  &  jugulari  vqux  infertos  ,  ex  praecipuorum  his  in  rebus  audo- 
rum  teftimonio  (0  •  Sed  in  ipfam  venam  axillarem  capitis  lymphatica  vafa  alii  pro- 
fe&ores  deduxerunt  (  u  )  ,  exque  capite  in  cavae  vense  truncum  (x)  .  Eo  pertinet 
Richardi  Loiruer  experimentum  ,  qui  ligata  vena  cava ,  caput  fero  turgere  vidit  (/). 

Hepatis  limi  pellucida  vafcuia  ad  cavam  venam  iterum  non  contemnendus  fcri- 
ptor  deduxit  (^),  &  ipfas  venas  ladeas  cavse  vmx  &  portarum  inferti  autlor  fuit, 
qui  inter  primos  circuitum  fanguinis  per  experimenta  defendit  (a). 

Aliqua  vafa  diaphana  uteri  ,  aut  certe  a  latis  ligamentis  nata  ,  in  hypogaftricam 
venam  Wepferus  (b*)  perfecunus  eft.  Lumbalem  venam  per  lymphatica  vafa  nupe- 
rus  profedtor  replevit  (^),  &  in  lumbis  lymphatica  vafa  in  cavam  venam  &  vena 
fme  pari  partem ,  qua?  fub  tranfverfo  fepto  eft ,  inferi  ,  gravifTimus  teftis  eft  <A'bra-- 
hamus  Kaauw  (c) .   In  azygam  inferta  vidit  Cl.  Hehenflreit  (d). 

Inter  du£lum  thoracicum  venafque  renales  &  lumbales  confenfum  aliquem  ,  & 
occultos ,  neque  oftenfos ,  communicantes  dudlus  prioris  fzeculi  profeilores  Galli  de- 
fcripferunt  (t?),  cumque  vena  fine  pari  conjunda  vafa  lymphatica  nuper  J.  xAdamus 
Kulmus  (/),  quem  alias  audiemus . 

HaUer  Phj/ftolog.  Tom.  l  d  Nul- 


Cg)  De  gland.  oris  n.  41.  nunquam  in  thoracicutn  ducl,um  Inferi .  Conf,,icones 

(h)  A61.  Hafn.  I.  c.  aftor.  Hafnienfium  . 

(|)  L.  c.  (y)  De  corde  c.  a-  p.  81.  ed.  Anglic. 

(k)  L.  c.  p.   14S.  (z)  Mauricius  v.  Reverhorfl   de  circulatione  blHs 

0)  Philoropb,  tranfain:.  I.  c.  &  Buvtfnej/  Memolr.  r\.'^^.  Tab.  i    f.  i. 

avant  1690.  t.   i.  p.  463.  (a)  J.  Wa.leus  apud  Bartholinum  p.  78?.   Eum  es. 

(m)   Lyniph.  brut.  p.   34.   38.  fcripfit  Alexander  Maurocordatus    de  offitio    pulmo- 

{n)  P.  r    Unrtmann  De  perit,  anatomisa  veterum  num  p    112. 

fpecial.  djff.   ir.  (b*)  In  dubiis    anatomicis    p.  100.    de    apoplexia 

Co)  Pe  valvul.  lymphatic.  p.  6.  p.  350.        - 

(p)  Car.icid    6.  (b)  Cafimirus  Chriftopliorus    ScJrmiedel    progr.  de 

Cq)  L.  c.  p    141.  vafis  Ivmphat.  hepat. 

Cr)  Ibid.  p.    ,43.  (c)  N.  63J. 

\s]  P.    143.  j^j^  Progr,  de  mediaftino  poftico  . 

Ct)  _J.  Henric.   Pauli  anat.  Bllf   anat.  c.  6.  Rleh.  (e)  Cayant    &    Pec^uet    Memoir.  de  1'  Acad.  des 

Sale  ibiii.  n.   31.   32.  fcienc.   avant   1699.    t.   10.    p.  6^,.    464.    503.    k  ia 

(u)  Rudbek  de  fero  ejufque  vafis    f.  s.    Duverney  Clawd.  Perrault  Effays  de  phyfiqne,  ejufque  diif.fur 

^'  *^-  une   nouvelle  infertion  du  canal  thcrachique. 

Cx)  De  glandulis  orls  n.  41.  Fatetur  tamen  non-  (f)  ^i  Breslauer  famlungen  svi.  Verfuch.  p.  43** 


122  L  I  B.    77.    V  A  S  A. 

Nullum  teftimoniiim  diffimulcivi,  neque  non  moveor  magno  prascipuorum  virorum 
confenfu  .  Sed  alix  &  fatis  graves  rariones  funt  ,  quat  mihi  hoc  totum  lymphatica- 
rum  venarum  cum  rubris  commercium  dubium  reddunr  &  fiifpedum  .  Expendi , 
cuam  vjcinas  venas  rubras  lymphatica  lumborum  ,  pelvis  ^teftiumque  vafa  habeant, 
cu  m  remotum  inde  dudus  thoracici  in  venam  fubciaviam  finiftram  patentis  oftium 
in  :  &  exiftimavi,  mirum  omnino  Naturar  conlllium  fore  ,  per  immenfam  longitu- 
dint-m  eam  lympham  furfum  ducentiy,  fi  omnino  non  contrarium  eft  ejus  aut  mo- 
ri,  aut  legibus,  in  venas  rubras  lymphaticos  duftus  immittere.  Sed  etiam  certo  fa- 
tis  novi,  hepatis  vafa  lymphatica  adeo  numerofa ,  neque  cava:  venae  (^) ,  neque  illi 
immirri  ,  qux  ad  portas  tendit .  Ramorum  eciam  lymphaticorum  ,  certa  fide,  ex 
omnihus  corporis  animalis  partibus  in  truncos  fenfim  majores,  hinc  m  dutlum  tho- 
racicum  confluxus ,  manifeftam  inter  eum  dudum  ,  cavamque  venam  fmiilitudinem 
conftituit.  I  orro  ad  Narurae  conftantem  analogiam  animum  adhibui  ,  qu>e  nufquam 
minimas  ,  etiam  rubras  venuias  ,  in  maximos  truncos  immittit  ,  fed  in  venas  colli- 
git ,  fenfim  majores,  donec  proximse  magnis  fuo  lumine  fmt,  in  quas.  terminantur. 
Accedit  etiam  experim!ento ,  difficilius  venas  minores  in  magnos^  truncos  fuum  fan- 
guinem  immittere  (/0.  Irerum  duflus  chylifer  proximam  in  abdomine  venam  ca- 
vgm  manifefto  pr^ererit,  Sz.  remotifiimam  fubclaviam  eo  valde  probabili  confilio  pe- 
tit,  ut  capiti ,  collo,  artubus  fuperioribus  propior  accedaty  earumque  partium  reci- 
piendis  Ivmphaticis  venis  fe  accommodet . 

AddidilTe  liceat,  nunquam  rae  vei  unicum  vafculum  reperiiffe,  quod  vera  fide  in 
venam  rubram  terminaretur  ,  neque  me  abfque  confentientibus  Cl.  Viris  (;')  eum. 
vaforum  aquofbrum  terminuMTi  rejicere . 

His  omnibus  penfitatis  valde  mihi  probabile  fit ,  om.nem  ex  corpore  humano  re- 
deuntem  lymphara  prius  in  thoracicum  du£ium  confiuere ,  quam  fanguinis  maftsK  red- 
datur.  Ita  &  facilius  in  fanguinis  contrarium  torrentem  fe  fua  mole  penetrat  ,  & 
in  unum  truncum  colleda  efficaciter  fanguinem  fua  lympha  eo  in  loco  diluit  ,  ex 
quo  proxime  pulmonem  fubity  quo  in  vifcere  obftru6fionis  periculum  &  perpetuum 
eft,  &  gravifTimum.  Etiam  pietas  aliqua  in  hac  mea  conjeiiura  eft  ,  cum  Pr^cc' 
ptoris  fuerit  (-^),  qui  du6ium  thoracicum  prp  manifefta  vena  cava  tenuiorum  hu- 
morum  habet . 

Minores  illas  vaforum.  lymphaticorum  infertiones-  ,  quotcunque  vera  fide  obferva- 
t£E  funt ,  eas  ad  raras  varietates  (/)  refero  ,  aut  omnino  ad  errores  phyfiologicos. 
Facillime  enim  liquor  aur  aer  vafis  lymphaticis  impulfus  potuit  retrogrado  itinere  , 
contra  valvulas  non  fatis  refiftentes  ,  per  ampla  fua  cum  arteriis  coniinia  ,  in  venas 
redijffe,  uti  oftendimus  per  dudus  excretorios  ,  adeo  manifefto  ex  arreriis  orros,& 
nufquam  venis  rubris  im.miffos  ^  impulfum  liquorem  ,  aut  fiatum ,  per  eadem  arte- 
riarum  confinia  iii  rubras  venas  viam  fibi  aperire  (w)-  Non  tamen  refiftam  perti- 
na.x,  fi  accuratis  experimentis  hzc  ofcula  lymphatica  aliis  ,  5c  a  dudus  thoracici 
oftiolo  remotioribus  locis,  ab' idonea  artifice  oixenfa  fuerint .  Promifi  accuratis  expe- 
rimentis  me  celfurom.  Ergo  paffim  vafa  lymphatica  in  minores  venas  fe  immittere 
audor  eft  III.  Mekel ,  ur  in  ventriculo  (i),  inteftinis  (2)  ,  circa  dadum  thoraci- 
cum  5  in  varias  fedes  confinium  venoforum  fubclavii  trunci  ,  3i  jugularis  ( 5 ) . 

^.  xvr. 


Cg)  Confirmor  Caffibohmu    teftimoniis    in  poahu-  duftuna    ad  cifternam    chyli    a  renibus    euntem    elTe 

mis,  quas  poffKieo  fchedis .  monuit ,  quodcunque  G.ilii   vidiflcnt ,  apua  Bifch  hi- 

(h)  Second  Memoire    (ur  le  mouvement    du  fang.  ftor.  of  the  royal  fociet.  t.  2.  p.  i7i- 
*xp-   137.   144-  ("0  SecT:    1.  p.   102. 

Ci)  Bohn  circul.  anat    p.    i5i  CO   P.    10.    11. 

Ck)  Pra?left    ad  inftit.   rei  Med.   n.   1J9.  (,i"j   P-   i?. 

{_!)   Ea  Gualtheri  Needbam  de  Gayans  duftibus  fen'  (3)   p.  t^V. 

tentia  fuit   Phil.  tranf  n  85.  Liv»'.ru$  auteai  lyinphse  ,i,    _^ 


SECT.    IIL    LYMPHATICA,  12^ 

§.  XVI.  GlanduJ^  conglobatce  hljlorta . 

A  vaforum  lympbatlcorum  hiftoria  mmime  feparari  poteft  glandularum  congloha' 
tarum  defcriptio.  Eas  enim  glandulas  aut  omnes  pellucid^s  yense  adeunt ,  qua;  muj- 
torum  eft  fententia  («) ,  aut  certe  plerajque  .  Ad  has  omnino  carnes  glandula  no- 
men  primario  pertinet,  cum  figura  ^arum  verarum  glandium  fimillima  fit  ,  &  eas 
omnino  Celfus  U)  intellexit,  quando  de  glandulis  fcripfit ,  <\ux  in  cervicibus  inter- 
dum  cum  dolore  intumefcant  .  Eas  etiam  Marinus  (p)  a  reliquis  glandulis  fepara- 
vit,  quod  dtnCx  effent,  &  vaforum  divifionibus  fubjacerent :  eamque  notam  Gale^ 
fius  rerinuit  iq).  Rufus  fubpingues  (r),  carnofafque  concretiones  dixit ,  i'n  inguini- 
bus  &  ladlibus  ,  &  alibi  (s)  glandulas  cervicis  ,  alarum  ,  mefarasi  &.- inguinum  re- 
cenfuit.  Tumores  ex  carne  &  adipe  fados  maxime  circa  inguina,  alas  &  mefente- 
rium,  C  ubi  x^ipaS^is  didlae  )  Polluic  (t)  vocavit .  Tertium  giandularum  genus  Fefa' 
lius  (  u  )  facit  ,  qus  cavitates  repleant  ,  fub  auribus  ,  aut  in  juguio.  Denique  a 
congiomeratis  proprio  nomine  cmglobatarum  ^\{k^\nyi\t  Francifcus  Sfl^vius  (.v) ,  idque 
nomen  a  difcipulis  (f),  &  tota  fere  pofteritate  confer -aturn  eft,  etfi  non  verum 
nomen  neque  fimpiices  glandulas  eflfe  ,  quas  conglobatas  Sylvius  vocavit ,  &  conglo- 
meratarum  titulum  his  noftris  reftius  imponi  Loffius  (^)  objecit  ,  adque  congloba- 
tas  veras  tefteni ,  pinealem  glandulam  ,  proftatas  &  minores  miliares_  glandulas  retu- 
lit  ia) .  Sed  neque  aliorum  Cl.  virorum  objediones  receptum  a  Sflvio  difcrimen  an- 
tiquarunt  (b) . 

V  XVII.  Fabrica. 

Tn  univerfum  oblongjB  funt,  olivsB  figura  (:),  &  modo  fimplices,  difcret^  fparfim 
habitanr,  modo  in  acervos  colliguntur,  confluentiumfimiles ,  quales  cumuii  cx  con- 
geftis  fimplicibus  in  ala  &  inguinein  primis  reperiuntur  .  Color  in  feru  pallicie  ru- 
bellus  eft ,  m  adulto  homine  farure  ruber ,  in  bronchialibus  glandulis  ,  qux  de  hac 
claffe  fjnt,  fature  cseruleus  &  nigro  proximus. 

Firmitas  &  in  ipfa  carne  glandula  ,  &  etiam  magis  in  membranis ,  quibus  am- 
beuntur,  infignis  eft,  bsec  cum  levitate  coniunfta. 

Cum  ambeuntibus  partibus  corporis  humani  multa  cellulofa  tela  ea  lege  uniuntur 
ut  in  medio  adipe,  aur  cavernofo  textu ,  mobiles  fint .  Ex  ea  nota  levius  malum 
elTe  ,  neque  glandularum  naturam  valde  a  legitim.a  receffiffe,  chirurgi  colligunt :  in 
malo  enim  vetuftiori,  &  confirmato  ,  ad  curem  adhserent ,  &  immobiles  fiunt. 
__Fabr)ca  mihi  valde  fimplex  vifa  eft,quam  infigniter  complicatam  &  diffi:ilem  va- 
rii,  etiam  bona;  norx  fcriptores,  faciunt.  Ergo  membrana  unica  eft  firma,  duriufcu- 
la,  ut  per  morbos  facile  in  cartilagineam  naturam  tranfeat .  In  ea  vafcula  fanguinea 
numerofiffima  adparent ,  &  colorem  rubrum  fola  faciunt ;  fibras  autem  carneas^habe- 
re,  etfi  magni  (d)  viri,  ad  vota  fua  forte  &    phyfiologicos  ufus    adfirmant  ,  neque 

Q.    2  ocu- 


.    Cn)  Nuck  I.  c,  p.  49.  (x)  Difput.   med.  quint.  n.15   16.77. 

Co)  L.  4.  c.  I.  (y)  Nicoiao  Stcnonis  f  de  muf.:ul.   &  gland.  p.aj, 

Cp)  Apud  Galenum  de  femine  1.  1.  &  de  methodo  Regnero  de  Graaf  de  pancreate   p.   50. 

medendi  1.  14.  (z)  Difp.   de  glandulis  in  ^enere  n.  24.  30. 

(q)  Apud  Orlbafiiim  edit.  D:mdajf   p.  80.   Nullam  CO   N   18. 

vaforum  divifionem    effe  pronunciat  ,    cui    ejufmodi  C^)  G  C.  Schelhamrner    in   Analetlis  .    NichoUs  ia 

glandula:  non  fubiiciantur  .  Compend.  anat,  cecon    p.  4, 

Cr)  De  appell.  part.  1,   2.  p.    6^.  ed.  Clinch  .  (c)  Conf    fi^uras  Nuckii ,   CcvWeri  ,  Mylii  . 

Cs)   Ibid.  1.   1.  p.   38.  (d)  Marc.  Malpigbiui  de  gLndul,  conglobat.  n.  i. 

Ct^  Edit.  Ben-.flerhiiys.  p.  161.  Opufc.  pofthum,   p.  45.  J.  Cod.  de  Berger  de  natur. 

Cu)  De  fabrijj.  corp.  hum.  p    712.  human.  p.  165. 


124  L  I  B.    IL    Y  AS  A. 

«culo,  neque  ex  imtabili  vi  unquam  confirmare  potui,  5c  manifefto  video ,  Malp!- 
ghjanas  fibras,  quas  membrana;  extern^e  fubjedas ,  carnofas  &  reticulatas  virmagnus 
defcnbit  (0,  alias  ad  vafcula  velamenti ,  alias  ad  cellulofam  teiam  pertinere.  Neque 
duplex  yelamentum  reperio  (/)  ,  aut  exteriorem  membranam  fibrofo-tendineam  {g) , 
&  jnteriorem  glanduls  quafi  tendinem  (^)  diftin^uo,  cui  fibrse  internse  inferantur  , 
qux^d  mciiH  defcnptionem ,  cum  aliqua  poetica  amplificatione ,  ut  ego  quidem 
credo,  nctaj  funt. 

^.  XVm.  Cellulofa  Tela . 

Poftquam  ea  membrana  remota  eft ,  cellulofa  tela  fucci  plena  fuccedit  ,  mollis  , 
flexilis,  cum  vafis  fangumeis  intertexta,  quam  mufcofam  CL  viri  dixerunt  (/),  & 
ex  hbris  non  cavis  fieri  redle  Nuckius  docuit  {k).  Non  alia  funt  fibrofa  ftamina 
glandularum  lymphaticarum,  cum  innumeris  foraminulis  ad  cribri  modum ,  perquae 
lympha  trajicitur  (/),  ab  aliis  profedloribus  defcripta  ,  esdemque  funt  fibrs  earum 
glandularum,  qus  per  putredinem  Lcffio  (m)  innotuerunt .  Esdem  funt  ctiam  mo- 
trices  hbyx  Mfltf  («),  quas  in  duos  ordines  divifit  ,  quorum  prior,  in  membrana 
liia  tendmofa  quafi  radicatus,  tenderet  in  folliculum  internum  (o)  :  alter  circulis 
concentncis  folliculum  adire  (p),  in  eadem  prsterea ,  in  qua  prior  ,  tunica  firma- 
tus.  Cellulofam  vero  fabricam  effe ,  olim  amicus  nofter  fingularis ,  magno  cum  rei 
naturalis  difpendio  prsmatura  morte  ereptus ,  GweZ/Wi-  (-7),  in  prima  juventute  fa- 
gax  monuit:  non  bene  vero  ea  fila  a  Ruyfchio  negleda  fuerunt  ,  qui  nihil  pr<Eter 
vala ,  &  nefcio  quos  acinulos ,  in  his  glandulis  defcripfit . 

§,  XIX.  ^n  Glandulas  &  Follkulos  habeant , 

Minores  in  glandulis  conglobatis  glandulas  pafrim  defcribi  videas .  Nam  Marcelius 
^lalpighius  (/)  rotundos  acinos ,  intus  cavos ,  in  area  fibrarum  ( cellulofa  nempe  te- 
ia)  pofitos,  plenos  liquore  pellucido,  cinereo,  in  morbis  vero  tartareo,&  defcripfil, 
&  contra  Nuckium  non  admittentem  tuitus  eft  {s).  Eofdem  per  univerfam  fibrofam 
glandul^  fabncam  difperfos  repetiit  G.  Mylius  (t).  Et  ipfe  Friderkus  Ruyfchius 
acinos  nonnullos  glomerulorum  fimiles  depinxit  (ti)  ,  verum  cavos  effe  aut  liquorem 
commtvt  Idem  negavit ;  ^lbinus  (at)  autem  pro  vaforum  glomerulis  habuit ,  in  qu« 
iiquor  injectus  non penetraffet ;  hinc  obfervavit,  multos  videri  acinos ,  quando  omni-' 
no  vafa  non  repleta  funt,  paucos,  fi  repleveris.  Neque  cavos  acinos  reperit  idem  , 
quem  modo  laudavi ,  Gmelinus  (y ) ,  neque  ^ug^  Ludolfus  de  Hugo  ( ^  )  ,  qui  inter 
difcipulos  meos  ex  cariffimis  fuit;  -verum ,  cum  ad  fummum  in  arte  faftigium  nunc 
cominus  accederet,  &  ipfe  ex  fubito  morbo  interiit  . 

Sed 

^'')  ^-  *^-  CP")  F-  ''■>.  B. 

(Ji^  Nuck  \n  adenograph.  c.  i.p.  17.  a8.  (q)  in  AS'f.  de    glandul.  snefenter.    Tubing.  ann. 

VSJ   I:a  defcnbit  ,  &  pingit  Guilielmus  Milius  \n  iyi-;    defenfa. 

«iitp.  de  gland.  quam  in   II.  Tomo  collea.  mese  re-  ^r)  De  gland.  conglobat.  p.  1.2. 

cufam  dedi  ,  &  non  initjue  Bidloo  tribueris  .    Conf.  U^  In  pofthumis  p.  101. 

n.4.f.  i.B.  D.  E.  Ct)L.  c.f.  5    E.  e: 

(.h)  Ibid.  1.  c.  &  n.  5.  (u)  In  Epiftola    de    fabrica    glandular.    p.  63.  in 

CO  \-Bflftus  apud  Tob.  Andtex  in  bilance  balfa-  adjeda  icone  ,  inque  thefaur.  10.  n.  61.  Thef.  o.T.n. 

mat.  Biifian.  &  Clauderian.  pag.  7.   NmK  de  gland.  max.  n.  118.  Cur.  pofierior  n.  119.  Conf.  Boerhaav. 

""f\°  ,"•<=•  ^-  P-  33-  35-  36-  f-  13-  14-  in  Epift.  quam  modo  excitavi  p.  -79- 

>,  '_t^/^-  P-37.                                                        ■  (x:)  In  fchoiis  quas  annis  1725.  S^   J7a<5.  frequc-n- 

ti)  r//;f,g  apud  ci.  Bajnum  obferv.  y.  tavi  .                                                                                ^ 

S\^" '■"■;'•  (y)L.  c.p.u. 

f\  \-  ^-  "•  ^-  „  W  In  difp.  de  glandulls  &  th5mo  0.  ix. 

Co)  L.  c.  p.  s.  &  (j.  A.  A. 


SECT.    in.    LYMPHATrCA.  125 

Sed  prasterea  MvHus  rainimas  in  externa  harum  glandularum  fabrica  glandulas(^) 
dixit,  <k  internum  foUicuium  (^),  a  multis  vafculis  perforatum.  Solus  hxc  omnia , 

§ .  XX.  Succus  proprms . 

Sacctim  glandulis  conglobatis  ineffe,  album,  ferofum,  h^e  tenuiorem,  injuniori 
potiffimum  animale  confpicuum  ,  id  quidem  certum  eft  .Eum,  cremori  fimilemdixit 
Thomas  Wharton  (c)  ,  cinereum  Malpighius  (cf)  ,  dhphanum  Nucktus  (e)  ,  album 
Morgagnus  (/),  recie  &  ad  naturam,  ut  puto  ,  omnes  .  Etfi  enim  ego  album  per- 
petuo  reperi,  minime  tamen  repugnat,  ab  abundante  lympha  alium  colorem  mifce- 
ri.  In  morbis  fsepe  gypfeus  eft,  in  glandulis  vero  bronchialibuscopiofifrimus ,  exc^- 
ruleo  niger.  Id  eft  atramentum  glandulofum  nuperi  clari  chirurgi  (g)  ,  quale  quid 
in  glandulis  renalibus  nunquam  reperi.  In  adultis  ceterum  minuitur  ,  &  f^pe  ,  & 
ante  fenium,  &  in  fenio,  oftendi  omnino  nequit . 

Ubinam  is  fuccus  habitet,  nondum  confentitur,  Ex  thymi  tamen  exemp]o,maxi- 
m2s:  glandute,  crediderim,  cum  Nuck'o  (^),  omnino  in  areolis  cellularum  refidere  . 
Nam  in  tota  thymi  glandula ,  ubicumque  Isferis  ,  exiguo  etiam  vulnere  ,  in  eain 
violationem  exprimi  poteft,  neque  tamen  aut  manifefta  cavitas  reperitur,  qua  conti- 
neatur ,  neque  ex  vafe  aliquo  efriuere  videtur,  cum  &  copia  eam  guttulam  fuperet, 
quse  ex  vafe  non  magno  incifb  fperetur ,  neque  ex  remotis  glandulas  partibus  perva- 
fcula  adeo  facile  in  vulnus  urgeri  poifet ,  &  denique  manifefto  cum  fpuma  ex  ce.llulis 
cavernulifque  exprimatur.  Facillime  ficcum  fuum  arteriois  inceliulofamtelam  glan* 
dxilarum  conglobatarum  exhalant  (/:'*) . 

§.  XXr.  Vafa  NervT^ 

Arteriae  rubra;  magno  numero  in  glandulas  conglobatas  veniunt  ,  ffeque  unice  per 
externam  membranam  diduntur ,  quam  rubro  colore  imbuunt  ,  fed  per  cellulofam 
fabricam  plurimEB  fparguntur  (/'),  quarum  retia  ad  humani  mefenterii  glandulam  de- 
pidla  dedit  Frtdericus  Ruyfch  (k)  • 

lis  arteriis  venas  refpondere  nemo  negat ,  etfi  nemo  eas  defcripfit ,  uti  palfim  ne^ 
gligi  folent. 

Nervi  certe  perpauci  eas  glandulas  adeunt ,  vix  demonftrabiles ,  etiam  quando  ma- 
xima&  funt .  Ita  neque  in  numerofis  adeo  mediaftini  glandulis  vel  unicum  nervum 
oftendere  facile  fuerit ,  neque  in  thymo ,  infigni  glandula  ,  qus  moliior  equidem  , 
fucco  tamen  fuo  &  decrefcente  in  adultis  magnitudine,  cum  his  lymphaticis  glandu- 
iis  convenit.  Hinc  obtufus  harum  glanduiarum  fenfus,  quoties  tument  &  fuppuran- 
tur ,  ut  in  fcrophulis  fit .  Non  inteliigo ,  quomodo  Cl  viris  exciderit ,  numerofos  ad 
eas  giandulas  nervos  advenire  (t)^ 


XXIL 


(O  L.  c.  f.  I.  E.  E.  (h)  L.  c.  p.  3^. 

(H)  F.   s.    c.   &  f.   6.  (h«)  Msket  pag.    9, 


Cc)  Adenograph,  p.  30.  (1)  Milpighius  de  gland.  conglob.  p.  a.    Fufe  ds 

Cd)  Pofthum,  p.  46.  hls  arteriis  egic. 
Ce)  L.  c.  p.  38. 

(.f )  Epift.  anat.  9.  n,  »7.  i8.  p.  25<f.  &c.  In  glan-  (k)  In  icone  Eplllola?  adjefta  ,    quaw  fepe  cita- 

diilis  ;Lig,ii!aribus  aliifque  lymphatici  gerieris  .  vimus  . 

Cs)   Cl.  Nic.  le  Cat  Trait^  des  feas  p.  379,  CQ  Malpghh  de  gland.  conglob,  p.s.  Nu(k  p>4^. 


J25  L    I   B.        JI.       V    A    S    A. 

§.  XXII.  Vaforum  Lymphaticomm  ad  eas  Glandulas  her. 

Sed  lymphatica  vafa,  inque  mefentericis  ladea,  accuratius  ad  has  glandulas  CL 
viri  ,  priori  maxime  feculo ,  perfecuti  funt .  Ergo  unum  (m)  vas  Jymphaticum  ,  aut 
plures  (>/)  etiam  tranculi ,  conglobatam  glandulam  adeunt  ,  ut  in  lumborum  glan- 
dulis  facile  vifu  eft ,  potiffimum ,  quando  argentum  vivum  m  imum  dudum  thora- 
cicum  injedum  eft  (i). 

In  ramos  arteriofo  modo  divifa  (o)  per  eam  glandulam  fparguntur  eadem  ,  com- 
munemque  legem  fervant,  ut  ramorum  lumina  fimul  fumta  trunci  lumine  majo- 
ra  fmt.. 

His  mferenttbus  (/»),  aut  advehentibus  lymphaticis  vafculis  alia  continuantur  , 
qu«  effersntia  &  evehentia  ab  officio  dida  funt ,  &  ex  inferentium  ultimis  ramulis 
fuis  radicibus  nafcuntur  iq) .  Nani  "argentum  vivum  priori  generi  vafculorum  infu- 
fum  per  alterum  lacile  redit .  Deinde  eadem  vafcula ,  ad  venarum  fimiiitudinem  cum 
aliis  fui  fimilibus  ,  in  majores  trunculos  coeunt ,  arque  unicam  demum  ,  aut  paucas 
venuias  aquofas  efficiunt  ,  qus  per  rimam  dehifcentis  (r)  glanduls  ,  non  quidem 
ad  ejus  interiora  penetrantem ,  egrediuntur  .  Esdem  fspe  ad  aliam  is)  ,  &  tertiam 
demum  conglobatam  glandulam  venitant ,  perque  eas  perinde  dividuntur ,  ut  per  pri- 
mam  ;  nam  ad  quintam  ufque  glandulam  in  mefenterio  ladeum  trunculum  ,  quem 
mihi  feiegeram ,  perfecutus  fum  .  Adparet ,  non  tam  infigne  venx  portarum  privi- 
legium  eflfe ,  quando  eadem  ,  &  «x  coeuntibus  venis  nafcitur  ,  &  in  difcedentes  ra- 
mos  dividitur.  Eam  «nim  praerogafivam  cum    omnibus   vafis   lymphaticis   comma- 

nem  habet .  •        o    -  o  ^  ^     ,     j  v 

Sunt  tamen  &  inter  lymphatica,  &  mter  laCtea  vafa  ,  non  pauca  ,  quse  glanduiis 
fuis,  obiter,  nullo  ramo  in  earum  interiora  dato  ,  falutatis  prsetervehuntur . 

§.  XX III.  «^»  Lympha  tn  Glandulas  effundatur » 

Verum  omnino  difficiie  eft  definitu,  num  lympha  vafculorum  advehentium  unice 
in  revehentia  refumta  tranfeati  num  potius  in  aliquas  glandulirum  civeas  prius  ef- 
fundatur  ex  quibus  per  revehentes  du61us  reforpta  exeat  .  Utrmque  _&  autloritatem 
rbperias,'&  rationes  .  Et  quidem  in  cavos  fuos  acinos  iympham  ucique  effjndi  fta- 
tuit  Ma)pighius  (?) ,  &  experimentum  addit  ,  atramenrum  nempe  mjeclura  in  locu- 
lis  morbofs  glandulas  hepatis  ftagnaffe  .  Aliud  «xperimentum  IU.  ohm  archiater  («) 
addidit  *  argentum  nempe  vivum  in  giandulas  conglobati  generis  pulfum  ,  in  mini- 
mas  guttulas  difperfum  fuiffe  . 

Contra  III.  ^lbinus ,  nam  Mylium  pr^terimus  {x) ,  uti  ex  fcholis  ejus  ante  tri- 
einta  annos  frequentatis  memini,  argentum  vivum  minime  in  fpatiola  aliqua  glan- 
dulofsK  fabricge  effundi  monebat .  Ineaenimcavea,  fialiqua  hujusliquoris  inmaffulas& 
guttulas  effufio  locum  haberet ,  nulla  porro  vi  credebat  effedum  iri ,  ut  in  vafa  ave- 
°  hentia 


(m')  Nuck  f.  lo.  17.  (?")  Nomen  a  Nicolao  datum  loc.   cit.  conf.  Nuck 

Oi)  Idem  f.   .ti.li.  a6.  a8.  19-  P^S-  34-  4^    Kerkring  obferv.  93- 

0)  Glandula;  conglobata    funt    glomeres  vaforum  Cq)  Nuck.  f.  1-5.  i?-  a8-  io. 

pellucidorum  ,  cellulofa  te!a  unitorum  ,  Mekd  pag.  (jc)  Nicolaus  Stenonis  t.  I.  c, 

7.  16    &c.  Saepius  plures  funt  dudlus  efferentes,  ra-  (s)  Idem  1.  c.  p    38.  Malpsghs  I.  c. 

rius  unus  &  maior ,  pag.   9.  Alia  vide  apud  Cl.  Vi-  (t")   L.  c.  p.  3. 

rum  de  vafonim  lymjhaticorum    per  iftas  glandulas  (jx)  J.  Conradus  BriKner  ds  gland.  duodeni  c.  i. 

divifione  .  (x)  L.  c.    p.    7-    Traniire    lympham   ,   nequc    j« 

(o)  Nicolaus  Stenonis    f.   de  mufcuL   &   glandul.  conglobatas  glandulas  deponi . 

P-  37. 


SECT.    III    LYMPHATICA.  127 

fientia  idem  rerumeretur.  In  fpatiola  enim  ,  quge  nad^us  efifet,  porro  multo  facilius 
effunderetur,qu^m  quidem  per  oftiola  minora  vaforum  inhalantium  reforberi  poteft. 
Sed  prajterea  oleum  terebinthina?  ,  &  febum  ab  anatomico  impulfum  ,addebat  in  va- 
fis  manere,  neque  in  cavitatem  aliquam  exftillare .  In  J?m««er/experimentofluidum 
metallum  cafu  aliquo  ex'  ruptis  vafculis  effluxiffe  monebat.  Addi  poflfuni:  experimen- 
ta,  dudum  {y)  excitata,  in  quibus  argentum  vivum,  &  terebinthinafoleum  arteriis 
rubris  impulfijm,  in  vafa  lymphatica  tranfit.  Oftendit  enim  hic  eventus,  arteriolas 
in  vafa  lymphatica  continuari .  Nam  per  eadem  hydroftatica  theoremata  Irquor  ,  in 
arterias  pulfus ,  in  cellulofa  fpatia  diffunderet  fe  facihus,  quam  quidem  in  minuta 
oftia  venularum  pellucidarumrefumeretur. 

Utut  hazc  finr  ,  certa  tamen  fucci  ladei  in  thymo  per  cellullofam  telam  effufio 
videtur  fuaderev  utique  ab  arreriis  in  fpongiofa  glandularum  conglobatarum  fpatiola 
tenuem  liquorem  effundi ,.  a  lympha  manifefto  diverfum  ,  ladique  propiorem  :  quem 
porro  refbrhenria  vafculorum  revehentium  ofcula  refumant ,  cumque  lympha  miftum 
avehant.  Nihilo  enim  difficilior  h<s:e  nobis  ladis  exhalatio  <Sr  inhalatia  videri  de- 
bet ,  quam  adipis  iz)y  mulro  pigrioris  humoris  evida  in  cellulofa  fpatiola  &  effu- 
fio,  &  in  venas  de  iis  fpariis  refumtio.  Nequealia  ratio  fuerit  maximse  ad  obftru- 
«ftiones  facilitatis,  quam  continuo  in  his  glandulis  elTe  oftendemus  (  §.  XXVI.) 

§.  XXIV»  Series  &  Syjlema  glandulamm  conglobatarum.- 

De  utilitate  harum  glandularum  fupereft,  ut  dicamus  .  Verum  ea  non  fatis  con- 
firmari  poteft,  nifi  enarratis  locis,  qux  tenent .  Per  majorem  ergo  corporis  humani 
parttm  reperiuntur,  tum  inrer  mufculos  cutemque,  tum.  in  cellulofis  fpatirs  ,  quae 
vircenbus  circumponuntur .  Etfi  amanr  comirari  vaforum  truncos  ^  &  venas  ,  in  pri- 
|m!S  m.ajores,  non  ideo  tamen-  poiTis  pro-  propria  earum  conditione  habere,  ut  vafo- 
rum  dnvifioni  affideant ,.  quod  quidem  vetuftati  {a)  placuir  .  Nam  &  glandula;  plu- 
rimjE'  funt,  quibus  vaforum  divifiones ,  uliius  momenti  ,  in'  vicinia  nullce  adfinr  , 
exempla  glandularum  mediaftini,  &  alibi  vafa  magna  dividuntur  abfque  glandulis, 
ut  in  aorrsE  arcu,  &  artubus  fere  ubique  fit ..  A  cranii  tota  cavitate  abfunt  ,.  neque 
huc  a'ut  bullas  choroidei  plexus  traxiffe- oportet,  aut  conarium,  aut  pituitariam  glan- 
dulam ,  quas  enim  pofteriori  loco  diximus  glandulas,^  es  vere  de  cerebri  natura  funt, 
priores  cerre  &  minores,  &  jmoliiores  quam  conglobatJE  . 

In  facie  adeo  incipiunr  adparere,.  circa  jugum,  quod  ex  offe  temporum ,  &  malse 
offe  componitur.  Ibi  enim  &  paroridi  glandul^  conglobatge  imponuntur  {b)  ,  male 
aii^uando  cum  falivcE  fontibus  conjun6V<£  &  mafTeieri  mufculo  .  Numerofse-  funt ,  & 
anteHorem  totam  utriufque  faciem  fequuntur . 

pei\|^de  ea  feries  gLmdulam  maxillarem'  adtingit .  Eam  paffim  ,  &  in  m.axilla  in- 
feriori  fupra  ejus  marginem',  qui  ad  fymphyfin  tendit,  circa  arteris  labialis  trun- 
cum,  &  fub  maxillx  eadem  ora^  irrque-  biventri  mufculo  miultai:  iterum  conglobatse 
circumftanlt.  Maxillares  externas  vetuftiores  adenographi  (c)  dixerunt  ^-Rlchardus 
Hale  (d).  ea  Vqce  aliter  ufus  eft ,  eafque  glanduias  infignivit  y  quas  vulgo  buccales 
dicimus 

Porro  hsec  gland"ularum-  feries  cum  pharynge  (e)  continuatur  ,  &  ad  latus ,  8c  ad 
pofteriorem  ejus  faciemj.  fecundum  iter  juguiaris  vens  ^.  &  carotidis.  Adfident  mde 

frequen- 


(y)  L.  2.  Seft.  I.  §    30.  dulis  ons . 

y)   L.   1    Sect    4.  p.  14    &  j8.  Qc)  Wh.trton  1.  c.  p.   iiS.  Nuck  1.  c.   p.   %. 

(a.)  Oriba^iui  1.  c.  pag.   8o.    Fefaliuf   etiam  1.  3.  Cd)   In   Philof.   tranfaa    1.  c. 

•.4   p    160.  (e)  Ad    proceffum   ftyliformcm   uf^ue    vyarto»   \. 

Cd)  In  Nicolai  Stenonis  f.  icone  a^  diff.  de  glan-  c  p.  laj. 


j,3  ^    ^  .^'        ^^'        V    A    S    A. 

frequentes  venaj  pra^dpuse  capitis,  &  commune  Ju^^ilar/um  nomen  tenent(/),  olim 
imporKum  .  Earum  aliquie  exteriores ,  ad  latus  exterius  carotidis  cerebralis  inter  pro- 
ceiTum  maxillarem  oflTis  temporum  &  primam  cervicis  vertebram ,  levatori  fcapula; 
inlident :  aliae  ad  exteriora  maftoidei  mufculi ,  verfus  complexum  ponuntar,  non  eae 
quidem  aut  magnte ,  aut  numerof^ .  Has  ccrvicales  dixerunt  (^)  ,  earumque  ,  quae 
luperiori  loco  fedent,  occfpltales,  non  ignoratas  Whartom  {h) . 

Donec  ad  fubclaviam  venam  agmen  glandularum  jugularem  truncum  fecutum  ve- 
siit .  Ibi  earum  alis  ad  exteriora  recednnt,  cum  fubclavia  vena  ,  partim  fupra  cla- 
vicuhm ,  &  partim  eo  oiTe  protedse ,  fubclav>a  d\dx  (/)  . 

AiicS  in  fede  fuper  clavicu  am  ,  qua  ea  cum  fcapula  committitur  ,fupraacromion, 
trapezio  mufculo  teountur,  8c  fuperfc^^pularium  (k)  nomine  innotuerunt . 

Alis,  inter  mufculum  infrafcapularem  &  coftas ,  ferrato  minori mufculo  te6lae in- 
fignem  glomerem  conftituunt,  quas  axillares  vocant  (/).  Earum  alia?  fimplices  funt, 
&[\x  congeft^ .  Tres  fecit  Whartomis  (w),  ego  C^)  multo  majorem  numerum  reperio. 

In  artu  porro  (uperiori  vix  quidquam  glandulofi  eft ,  prster  unam  aiteramve  con- 
globati  generis  glandulam ,  quam  in  bicipite  mufculo,  prope  flexionem  cubiti  ,neque 
tamen  conftanter  inveni  ,  dudum  a  variis  fcriptoribus  (o)  didam  Non  penitusnun- 
qiiam  etiam  in  imo  cubito  fuper  carpi  articulum  cum  radio,  paucas  ,  neque  graa- 
d&Sj  glandulas  offendi .  In  manu  vero ,  aut  pedis  planta,  ut  fimiles  corporisanima- 
lis  partes  uniam ,  nihii  fmiile  giandula:  unquam  yidi  ,  etfi  clari  Viri  in  ea  fede  de- 
fcripftrunt  ip).  . 

Verum  agmen  illud  jugulare  dextrum  cum  vena  cava,  utnufque  vero  lateris  cum 
af^^era  arteria  continuatur.  ill^  quidem  per  pericardiifuperficiemanteriorem  ,  mediae 
imer  pleur^  laminas ,  in  mediaftini  cavea  ,  numerofai  ad  feptum  tranfverfum  (?) 
ufque  continuato  agmine  defcendunt ,  &  earum  aliquse  ipfi  diaphragmati^  infident  . 
Unicam  non  bene  vetuftiores  lymphogFaphi  (-/)  dixerunt  ,  numerofas  Lancifius  {s) 
depinxit ,  non  rede  vero  unice  fuperiori  fedi  pericardii  tribuit ,  uti  pariter  non  re- 
ae  pro  fontibus  habuit  liquoris  ,  qui  in  pericardio  reperitur .  Exdem  funt  Jiernales 
&:  jubmamillares  Nuckii  (t)  &  Mylii ,  neque  enim  alias  novi,  quas  eo  nomme  hi 
viri  intelligere  potuerint .  ... 

Quae  cum  arteria  afpera  defcendunt ,  ese  utrumque  pariter  ejus  ramum  comitantur 
(«)  &  pulmonis  grandia  vafa  circumftant ,  &  anteriores,  &pofteriores,  quarumno- 
rnen  a  pulmone  Nuckius  (x) ,  a  bronchiis  Verheyenius  (y)  deduxit  ,^neuter  quidem 
inventor,  ut  alibi  fufius  oftendemus  (^).  Earum  aliqus  pone  pericardium  m  pofte- 
riori  mediaftini  cavea  Ampl.  Lancifius  d^elineavit  (a) . 

Eae  i 


/■c\   A  'tu.^.    wf.^*.^    .•mnnnfnni    \    c     c    I <3    P.  {p')  Q  Stepbanus  ,  Nucktus ,  M)>lius  ^  HeiJ}erus  l  c, 

Cf)  A  Thoma    Warton    im^ornum     ■  '^•/•^9    P-  V^               f                      ^^^^^^J^  ^  ^^           ^^  ^j^. 

"cT)  S*  l  l  '^'e%U..  ..  c.  ..  ..  fe    B.  cor.c^^  a„c„yf..  ..,.  U.  F.  F. 

?  ^   ir     '                 j      j    7^--;  ..^  f   T,    V  (u)  Glandulas  numerofas  inter  pulmonem    &  me- 

CO  Cowpev  append.  ad  Btnloum  i.  la.  a..  ,•„•           j-     „  -j.^  c    riHTn».  i   c 

(kS  Nulk  I.  c.  Milius  1.  c.                               .  d^ftuvuu.  dixit  idem  F.  Ghjfon  1.  c. 

Cn  .V.de  in  Tab.  anter.  art.  corp.  hum.  T.  .nque  W  L._^c.  p.  6.^^  ^^  ^ 

pofter.ori  tabuia  Y.  ^A  Habet  aliquas  Rudhek  t.  2.  f.  i.  r.  r.  s.  s.  apud 

Cm)  Adenograp.  p.  i88.  H^lkrhufftum     D.  de  Marchettis  comp.  anat.  p.  9i. 

g    Car /..M^"^  de  diffe^.  corp    hum.    p    ...  ^.^^Jt  t^^.Tr^^F.^' J^^NiLis  aute.    U  n«- 

Pvsaldo  Columvo  de  re  anatomica  p.  ^o^.T-  yf^artl90»  \^sj  a-.  i-.  i               •   ^-^     ■* 

L  c.  p.  187.  Nvick!o  l  c.  Mj>lio  I,  c,  Hfijisro  in  com-  merofas  &  exiguas  pmsit . 
i^end.  «nat,  t.  s.  p*34  35« 


uf- 


SECT.    ITL    LYMPHATICA. 

Ese,  quas  ultlmo  locodixi,  infigni  numero,  &mole,  cum  cefophagoad  feptum 
que  Tinfverfum  defcendunt ,  numerofiffimis  vafis  lymphaticis  miftae  .  Earum  aliqua, 
aut  dufe,  quse  magnitudine  forte  excellerent ,  tamquam  'folaj  ea  in  kde  eflfent ,  aut 
aliquid  (ingulare  haberent ,  pro  dorfali  quadam  propria  glanduia  a  Vefalio  {b)  defcri- 
pta  funt.  Eam.  glanduiam /.  Vercellonius  (c)  celebrem  reddidit ,  cum  falfum  in  ea  » 
&  digerendis  cibis  utilem  fuccunl ,  fecerni  fibi  perfuafiiTet .  Verumomnino  neque  uni- 
ca  eft,  ut  hi  viri  putarunt,  neque  duse ,  ut  alii  (^) ,  neque  quatuor  aut  quinque,  ut 
l/f/hartonus  (e) ,  &  alii  (/),  fed  omnino  numerum  &  incertum,  k  magnum  femper 
dxplent,  uti  refle  monuit  vir  Cl.  Burcardus  David  Mauchardus  ig).  Lymphatica; 
tribui  vindicavit,  qoi  tot  alios  erryres  felici  ingenio  profligavit,  primarius  profeffor 
Patavirius  {h) .  \ 

In  abdomine  demum  hxc  eadem  feries  porro  ad  dextra  cefophagi,  &  ad  fitilftfa 
confpicitur,  &  in  utroque  Gaftrocolico,  &  Gaftrohepatrco  omento.  Iliae  quidem  fe- 
quuncur  arcum  majorem  omentalem  ventriculi ,  ad  finem  ufque  gaftrocoiici  Epiploi. 
Omentales  Nuckius  {i)j  cum  fequacibus  vocavit ,  dudum  Peyero  didas  {k)'.  neque 
ali^  funt  infe/'ores  ventrxuli  ejufdem  uberrimi  harum  rerum  fcriptoris  NuckH  . 

Quaj  in  minori  arcn  ventncuii  {iint,fuperiores  'ventriculi  huic  ipfi  viro  dids ,  ga-* 
Jlricte  wtxo  Jacobo  Vercellonio  (/),  a  pyloro  ad  vicinas  portas  tranfeunt  >  &  truncum 
venge ,  qus  abiis  portis  nomen  habet,  &  anteriores  {m)  ambeunt  &  pofteriores  (??>, 
qua  ipfi  cava;  venae  fub  hepate  anteriores  infident .  Et  mult£B  &  magns  funt .  Vefi- 
culam  fellis  priores  adtingunt ,  ut  tamen  non  bene ,  quafi  unica  foret ,  cyjhicam  di- 
xeris  ((?).  Hepatis  &  porta  glandulas  fenfim  numeravit  Nuckius  . 

Eadem  catena  glandularum  cum  vena  portarum  &  arteriamefenterica  continuarur, 
&  cum  numerofiflimis  illis  mefenterii  &  mefocorii  glandulis  conjungitur,  quse  alias 
redius  dicentur. 

Cum  vena  cava  porro  anteriores  glandula;  defceridunt,  per  lumborum  vertebras, 
lumbalium  (/>)  nomine  celebres ,  toties  BarthoHno  iaudatse  _(-?') ,  quas  vir  CI.  ob  nu- 
merofa  immifta  vafa  lymphatica  omnino  pro  vero  in  homine  chyli  receptaculo  ha- 
buit.  Grandes  funt  &  frequenter   intumefcunt . 

A  magnis  vafis  eaedem  cum  eorum  iliacis  ramis  cognomines  (r)  ad  femora  ten- 
dunt .  Et  ab  eo  agmine  aiter  fafciculus  in  pelvim  defcendit ,  qus  cum  vena  hvpoga- 
ftrica  ramoque  ejus  obturatorio  ,  &  facris  vafis  difperfs,  &  ipfae  funeftis  fcirrhis 
obnoxiae,  (acra  CI  Viris  {s)  diifia;  funt .  In  pelvi  ultimas  mefentcricarum ,  qus  re- 
ilum  inteftinum  pofteriores  comitantur,  hae  facr^  iterum  adtingunt . 

Haller  Fhyfiolog,  Tom.  I,  R  Alte- 


Cb)  L.  5.  f.   iJ.  F.  F. 

(c)  De  g!andul,  conglomerat.  oefophag.  p.  59.  60. 
lii.  &c. 

(d)  Boerhaave  Infl:  Medic.  n  73  Ea  eft  ,  cujus 
fcirrhiim  funeftum  optimo  confilio  Pifiscefief  expu- 
gnare  docuit  apud  Ruyfchium  adverf  anat.  1  n.  10. 
Nuper  ex  confilio  meo  ,  cum  fimile  fatum  sjgroto 
immineret  ,  argento  vivo  cum  Camphora  exhibito  , 
feliciter  lethum  avertit  optimje  fpei  medicus  Daniel 
Rudolph.  Ith,  nofter  olim  auditor. 

(e)  L.  c.  p.   111.   113. 

(O  Isbr.  V    Dknerbroech  Anat.   p.  ^i6. 

(?)  De  glandul-  appellat.  p  9.  Confer  icones 
B-^hlii  t.  j  Evertfe  de  organo  chyli  t.  1.  f.  1. 1.  & 
iconem  Nareijft,  quae  omnes  a.  nobis  in  t.i.  «olleft. 
«natomica  recuf*  funt , 


(h)  Movgagn.  Epid:.  anat.  9.  n.  41.  4J.  Monuit 
etiam  Amatus  Bourdon  in  magnar.  labular.  eXr-iica- 
tione  ,  quse  vocatur  defcription  anatomique  p.  49. 

(i)  L.  c. 

(k)  Merycolog.  p.  109.  omnino  ante  Bianchum  . 
Conf.  Jo.  F^ntcni  diflert.    anat. 

0)  L.  c    p.  50.  feqq. 

(m)  Ruj/fch  ic.   ii.  ad  traft.  de  glanal.  lymph. 

(n)  Rudhek  t.  1.  m. 

Co)  Uti  G.  Mj/Uus  . 

Cp)  Nuck  fig.   31.  &c. 

Cq)  Laft.  thoracic.  in  fig.  a.  bb. 

Cr)  IliacaE  Nuckii  fig.  jt.  ji.  Q,  Q.  Rudhekius 
unicam  depinxit  in  fig.  9.    apud  Remjierhufi  K.  L. 

Cs)  Antonio  Nuckio^h  qui  fere  omnia  inue  fum= 
ffit,  Mj/Hb. 


i3b  L  I  B.    11.    V  A  S  A. 

Akera  catena  glandularum  eft,  quae  ad  femur  cum  arteria  &  vena  crurali  exit, 
&  fub  abdomine  ejufque  mufculis,  in  iliaco  in  primis  interno  mufculo  incer  tricipi- 
tem  &  fartorium  (?)  partim  in  acervum  congefts  ,  partim  fingulares  adparent .  II- 
las,  cum  plures  effe  credidilfem,  accuratius  numerans,  quatuor  (u)  inveni ,  oclo  fa- 
ciebac  Wbartonus  {x) .  Inguinales  ceterum  a  kdt  did^e,  celebres  ob  bubones  Vene- 
reos,  qui  earum  morbi  funt ,  &  f^epe  fcirrhofe,  aliquoufque  cum  magnis  vaforuin 
truncis  ad  medium  fere  fartorium  defcendunt,  a  quo  mufculo  fanoviamm  nomen 
JN:tck.ius  (j/)  fumpfit,  ab  arteria  vero  cntrales  (dlxk  (<^). 

Senfim  rariores  fa<^aE ,  in  poplite  (a*)  fere  definunt,  cum  in  tibia,  fibula,  pede- 
que,  nullx  mihi  unquam  occurrerint.  IpfiC  poplitese,  uti  ultimae  conglobatarum ,  ita 
minimas  funt. 

i 

§.  XXV.  UtilitaSy  in  juniori  animale  major, 

Expofita  fabrica  de  utilitate  harum  glandularum  inquirere  licet.  Et  primum  eam 
in  juniori  homine  majorem  pr^ftare  videntur .  Nam  in  fetu  maxims,  moiliffimas  , 
fucci  pleniffimse  ,  inde  in  juniori  animale  (-^)  ;  in  aduko  jam  duriores  &  ftrigofiores 
funt,  &  earum  nota  paucs  omnino  evanefcere  videntur  (^) ,  non  quod  vere  deftruan- 
tur,  fed  quod  folidioris  textus  cellulofi  adtrailio  adeo  exiguas  fecerit  (c),  ut  obiter 
intuenri ,  maxime  fi  praiterea  adeps  eas  texerit,  omnino  non  facile  adpareant.  Nam 
in  maxime  adukis  corporibus  cerce  thymum  inmediaftini  cavea  diftinguo,  &  in  me* 
fenterio ,  etiam  redi  inteftini ,  fuas  glanduias .  Aliqus  in  adultis  etiam  manifeftiores 
fiunt,  quod  colore  fe  magis  efferant,  uti  de  bronchialibus  notum  eft. 

Sed  etiam  fuccus,  qui  ladeus  in  glanduiis  infantilibus  &  plurimus  adeft,  in  adukis 
corporibus  aut  aegre  demonftratur,  aut  omnino ,  etiam  in  maxima  thymi  glandula  , 
evanuit .  Eum  luccum  vero  utilitatem  fuam  corporibus  tenerioribus  pr<2ftiti{fe  ne- 
mo  dubitaverit.  Lympham  ergo  ab  eo  glandulofo  latie  admifto  dilui  credere  pofiis, 
uti  certe  admiftus  ifte  cremor  chylumdiluit,  &  facit,  ut  pellucidior  per  vafa  kdea 
iecunda  a  glandulis  prodeat,  quam  per  prima  fubiit  {d  ) .  Verum  ea  hoc  ipfo  cre- 
mors  tenuioi    eft. 

§.  XX  VI.  ^An  Lympha  motum  juyent . 

Plurimi ,  Sc  anatomici  &  phyfiologici  fcriptores ,  &  primus  Malpighius  (e)  fibras 
mufculares  his  giandulis  adfcripferunt ,  &  vimaliquamad  promovendum  iymph^e  iter 
idoneam,  ut  vaiorum  peiiucidorum  quaedam  quafi  corcuia  elfent  (/)•  numerofiores 
ideo  in  iiominis  inguine,  quam  m  brlitis ,  quod  humana  lympiia  multo  magis  ad- 
fcendac,  quam  in  beftiis  (^). 

Verum  » 


O)  Ccw^er   myotom    in  fol.    t.  55.    f.  i.  in  ap-  (b)  De    mefentericis    Fridericus     Ruyfch    adverf. 

pend.  ad  Bdlovm  t.   1.  anai.   3     n.  7. 

Cu)   Tres  difgregatas    pinxi  ,    neir.pe    de  fm   ,>de  (cj   In  hi>  glandulis    racioni^m  folidi    ad  fluidunft 

remocas,  cieque  vafis  ptndentcL        in   Tab.  art.  j  ; .,  perpeiuo  augen    recte  monec    Ciifton  FFin.rin^ham 

3.  tafciculi   V.  quatuor  in  Tab.  a.r,  tot.  corp.anttr.  1.  o.  p.  io8 

(xj  L.  c.  p.    188.  (d)  Ruyjih    adverf.  anat.    3    n.  7.    de  fabr.  glitl- 

Cy)  L.  c.  (iijlar.   p.   05-  &c. 

(jz.)  L.  c.  Rudbtk  1,  c.  f.  f,  {f,)  De  gland.  conjilcbat.  p.  3.  LrtciCiUi  m  epift, 

(..a*j  Glandu'as    in    pophie    habent    Cl     Viri    Co-  p,  'i^    Myltus  n.  7.  12- 
fumhuf,  T.   f^C^arthonus  ,  Ntnkius  ^  Mylius  j  Heijte-  ff)    J     Godof.    de    Berger    de    fucci    nutritii    per 

tui  U    cc.  nervos  fcraniiiu  p    i5    &  de  natur    hjinan.  p.  l6* 

(a)  Mart.  Lijier  de  hunaovib.  p.  7.  Cg)  Morgagn.  adverl.  anat.  p.  H. 


S  E  C  T,    m    L  Y  M  P  H  A  T  I  C  A.  i^i 

Verum ,  fi  neque  fibras  murcufares  nadcE  furit ,  neque  irritabilem  naturam  ,  de  ea  - 
quidem  vi  defperari  poteft  .  Deinde  &  per  ipfas  caufas  demonftratur  ,  &  per  phoeno- 
mena  ,  non  alibi  fuccos  humanos  frequentius  fta^nare  .  Omnino  vero  repugnat ,  ibi 
pierumque  motum  lymphs  fupprimi,ubi  nova  vis  mufculofa  accedir.  Sed  in  glandu- 
lis  conglobati  ^eneris  vul-gatiffima  fedes  fcirrhorum  eft  .  Glandulse  menfentericse  fre- 
quentifTime  (^)  durse  &  mole  fua  auda3  reperiuntur  ,  &  in  meis  ,  &  in  aliorum  vi- 
rorum  experimentis  ,  ut  omnino  non  raro  pro  hydrope  fuo  tumore  impofuerint  (/'), 
&  ex  vulgari  theoria  atrophiam  infantibus  (k) ,  adeo  frequentem  ,  inducant ,  neque 
imperite  certe  duo  clari  medici  ,  Cbudenius  pater  (/)  &  filius  (m)  huic  aetiologiac 
curationem  huius  mali  fuperftruxerint .  In  fcorbuticis  corporibus  eos  fcirrhos  frequen- 
tiffimios  effe  Faudacq  docuit  (n)  ,  in  hypochondriacis  Marcellus  Donatus  {o) ,  in  ra- 
chiticis  Thoraas  Morgan  (/>).  Mihi  id  malum.  in  pueris  Gottings  adeo  frequens  ap- 
paruit  (r)  ,  ut  vix  mihi  temperem  ,  quin  folani  tuberofi  niniium  cum  inerte  vita 
conjunflum  ufum  accufem.  Sed  etiam  a  venereo  veneno  facile  in  fcirrhos  abeunt  (j). 

Verum  una  cum  menfentericis  glandulis  plenEque  alicC  per  corpus  humanum  glan- 
dula;  intumefcere  folent  {t)  ^  lumbales  {u)  ^  iiiacje,  inguinales,  etiam  meo  experi- 
mento  ,  &  ipfe  demum  thymus  (.r),  qui  de  hac  tribu  eft  .  Neque  uti  vera  ita  nu- 
pera  obfervatio  eft ,  in  iis  corpofibus,  in  quibus  glandulae  colli  intumuerunt ,  etiam 
mefentericas  &  bronchiales  glandulas  pariter  obftrudas  reperiri  iy)^  manifefto  argu- 
inento ,  communem  in  toto  fyftemate  conglobatarum  adenum  ftagnationem  domina- 
ri  .  Ita  alii  Cl.  Viri  obfervarunt,  in  collo  vix  ftrumas  erumpere ,  nifi  in  mefenterio 
numerofsR  adfuerint  (i^).  In  fcrophulofis  mefenterium  fcirrhis  plenum  {a)  eft. 

Denique  in  tota  claffe  conglobatarum  giandularum  longe,  quam  in  conglomeratis, 
frequentiores  fcirrhi  funt  ,^  &  cum  hac  pofteriori  tribu  tota  fana  Cl.  Viri  lymphati- 
cum  glandularum  genus  fcirrhis  obfeftum  repererunt  {b). 

'  Neque  ,  fi  ad  caufas  recurras,  obfcurum  eft  ,  quare  in  conglobatis  glandulis  cele- 
ritas  fluidi  tranfeuntis  minuatur.  Perinde  enim  ,  ut  de  rubris  vafis  dicetur  (c),  ita 
in  lymphaticis  ad  glanduias  adpellentibus  celeritas  lymphse  minuirur  ex  majore  iurai- 
ne  omnium  ramorum,  cum  lumine  trunci  comparato:&  ex  fric^ione,  quse  fiit,  dumper 
minora  &  conica  decrefcentia  vafa  delatus  humor  parietes  fuorum  vaforum  diftendit.  0_ 
mnino  retardari  oftendit  Cl,  Vir.  Ipfo  experimento  adeo  potentem  retardationem  ex  hij 

R    2  -  caufis 


(h)  Jul.  Cjef.  Arantius    de  tumorib.    c.  44..  Blaf  (t)  Drouin  Journal  des  favans  i(?go.    n.  15.  Har' 

P.   1.  cbf   anat.   13     Ido  Wolf  obf  n.  la.  ^er  in  apiario  obferv.    61.    &  71.    Ingrajjias  de  tu- 

_  [y)  Diemerhroeck  anat.  p.  40.  J'^ay«g//ocuI.  &  men-  moribus  p.   119-   l^f^artbon  1.  c.  p.  57. 

tis  vigil.  d.  21.   Memoires  avant.  1699.  T.  I.p.  404.  (u)  Fontani  analed.  p.   66.  Moebius  \n  difput.qua 

&c.  Eph.   Nat.   Cur.  Dec.  i.  ann.  a    obf.   \6o.    Tul-  obferv.  feleft.  &c.  n.  6,    Barbetta    in    praxi     p.    17. 

pius  1.  a.  obf.  31.  &   pro  graviditate  obf.  33.  Heifter  compend.  anat.  t.  2.  p.  29.  cura  atrophia  . 

Ck)  Schelhammer    oncolog.    p.   140.     Hilci.-rn    1.  i.  C^)  Phil.  Conrad.    Fabricius    in  programm.    anat. 

obf.  70.  «d.   1748.  p.  8. 

(S)  Chriftian,  FriJericuc    in  Hova  methodo  curan-  (y)  Rujfel  de  tabe  slandubfum    p.   25.  Conf.S^»-- 

di  atrophiam  .  hette  prax.  p.   18.  Moygngn.  Epiil.   ?•  n.  a6. 

(m)  Falentinus   in  difputationc    defenfa  Gottingae  (z)  Riohnus  m  enchirid.   anat.  patholog.  p.  iio. 

1747    qua  parentem  tuetur  .  ^ndry  orthopedie  p.  117.   Figier  Chirurg    p.   65. 

(n)  Reflexions    fur   les  playes    p.  54.  &  Saviard  (a)  Joannes  Scultetus    obferv.  31.    poft  armsmen- 

in  obf.  chir.  tarium  .  Gerardus  Blafius    obf.  anat.    P.   i.    obf.  la. 

Co)  Hiftor.  medic.  mirab.  p.  3j5.  Muralt  Vademecum  p.  54. 

Cp)  Mechanical  praftice  of  pbyfick  p.   331.  Cb)  Frid.  Ruyfcb  poft  traft.  de  valvul.  lymp.  obf. 

Cr)  Opufcul.    patholog.    obf.  39.     In    gonorrhaa  »0.  Bla/tus  P.   i.  obf.  13.    N.  Stenoms  f.  de  glaa4, 

^xemplum  habet  J.  de  Muralt  Vademecum  p.  64.  oris  n.  10. 

Cs)  Opufcul.  patholog.  «bf   45.  (c)  L.  S-       * 


1^2  L  I  B.    IL    V  A  S  A. 

caufis  in  lymphatlds  glandulis  nafci  reperi ,  ut  nulla  vi  fluidifTimum  metallum  in  la- 
dea  vafa  impulfum  ad  totum  ladeum  fyftema  ,  aut  in  dudlum  thoracicum  urgere 
potuerim,  neque  magis  fucceffiflre  vidi,  cum  fummus  anatomicus  ^(hinus  id  experi- 
men^um  faceret .  Rede  adeo  dudum  obfervarum  eft  (^),  uti  in  hepate,  (ic  m  con- 
glohatis  glandulis  ,  ex  mora  tranfeuntis  humoris  frequentes  fcirrhos  fubnafci .  Non 
neceffe  fuerit ,  etfi  minime  abs  re  eft,cum  claro  nupero  Anglo  chirurgo  adjeciife,  fi 
lymphx  iter  accekrare  vellet,  naturam  facilius  eo  fine  potituram  fui{fe,fi  mufculo- 
fam  vafis  eam  vehentibus  membranam  circumdediffet  (e).  Quare  omnino  giandulas, 
quas  defcripfimus ,  lymphae  motum  adjuvare,  probabile  elTe  non  videtur. 

§.  XXVII.  ^lm  Hypotbefes. 

Tn  aliis  bypo^hefibus  etiam  minor  veri  fpecies  mihi  quidem  adparet ;  ut  abfque 
refutatione  enarraffe  fufficiat  .  Alii  afperum  aliquem  liquorem  in  his  glandulis  ex 
nervis  decidere ,  &  ad  fanguinem  redire  (/)  :  Alii  fpiritus  animales  ipfos ,  in  his 
glvinduJis  fecretos,  lympham  conftituere  ig):  Alii  lympham  ,  dum  per  cellulofam 
glanduiarum  fabricam  trajicitur,  adtenuari  &.  fpiritu  dilui  (A)  fcripferunt :  Alius  de- 
mum  nuperus  audor  gbndulas  decas  ,  ita  enim  congiobatas  vocat  ,  jadluram  humo- 
rum  reparare  docuit  ,  quse  per  fecretionem  in  glandulis  apertis,  conglomeratis  ,  per- 
petuo  fiat  :•  hinc  noftras  lymphaticas  glandulas  ,  dum  altera  tribus  reparatur,  infelr- 
viendo  confumi(0-  Re^^^e  vero  oftendit  J.  Fridericus  Crellius  ,  neque  omnes  glan- 
dulas  conglobatas  per  xtatem  diminui  ,  neque  omnium  conglomeratarum  molera 
augeri  {k)\ 


(d)   Rfvintts  de  coagulat.  humor    p.  37«  Cb)  Ant.  Nuek   1-  c.  p.  4<5.  47- 

Ce!)  Giiil.  Chefelden  anat.  of  human  body  Edit.VI.  (i)  A.  P.   Qudtfch  in  felea.fraiscof.  t.  i.p.  37.  &c. 

«    J18.  Ck)    In    programm.  de  ^landularum    in     cacss    & 

(f)  Giijfon  de  hepate  c.  45.  p.  43  9.  apertas  divifione  Heimftad.  1741-  4* 

Cg)  Sjilvitts  de  Ic  Boe  difput.  8.  n.  40. 


F  l^  JS    L  I  S.    IL 


ELEMEN- 


^33 

ELEMENTORUM  PHYSTOLOGLE 

LIBERTERTIUS' 

Circuitus  Sanguinis   ex  Gorde    in  Arterias  ,  ex  Arteriis   ia    Venas  , 

ex  Venis  in  Cor. 


S    E    C    T    I    O        I. 

^io  Sanguis  per  KAVterias  fluat. 
§.  I.  In  iArterlis  perpetuo,  San^uis  eft , 

VA(a ,  quas  !ia(3enus  defcripfimus ,  aut  fanguinem  continent ,  aut  lympham  ,  f] ve 
arteriie  fuerint,  five  ven^ .  Eorum  liquorum  nondum  aut  copiam  indagamus, 
auc  naturam  :  erit  urrique  requirendae  fuus  locus .  Id  unice  volumus  ,  &  arterias  3c 
venas  Cemper  fuis  humorrbus  ,  fanguis  fuerit  aut  iympha,  in  vivo  animale  plenasef- 
f e ,  tum  quando  vehementer  turgent,  ut  in  diaftoie  fit ,  aut  inplethora,  autabaliis 
caufis  ;  tum  quando  collapfae  videntur ,  a  frigore  ,  terrore,  aliave  caufa.Et  quidein 
arteriiE  rubrse,  cordi  continuas,  utique  fanguinem  continent  ,  non  tenuem  aliquem 
humorem  ,  non  fpiritum  demum  ,  aeremve  ,  qt  primus  quidem  Praxagoras  (a)  , 
deinde  Era/ijiratus  docuit  ;  Cicero  (b)  vero,  ^Aretteus  (c),  &  ahi  Cl.  Viri  pneuma- 
ticam  in  primi»  fedam  fecuti,  &  Rufus  (d)  ab  Eraftjirato  potiffimum  perfuafi  (e). 
fcripferunt . 

Plurima  contra  experimenta  fecic  Galenus  if)  t  non  in  alia  parte  phyfiologia: ,  aut 
uberior  ,  aut  magis  plaufum  pofteriorum  meritus  .  Re6ie  ergo  oftendit  ,  nuilaminvi- 
vo  animale  artefiam  aperiri  poflTe,  quin  fanguis  profiliat,  &  in  finiftro  cordis  ven- 
triculo  plurimum  fanguinis  reperiri  (j^),  in  quo  nulium  eflfe    Eraftfiratus    docuerat. 

Repofuerat  Idem  (^*),  quem  modo  nominavimus  ,  audor  in  tantis  miferi  anima- 
li^  torminibus,  dum  cutis  detrahitur,  fanguinem  ex  proximis  venis  ad  vuinus  &:  in 
arterias  confluere,  per  fuas^  quas  continuo  dicemus ,  anaftomofes. 

Iterum  experimento  hanc  adfirmationem  tti\}X.'3,mi  Galenus  ,  Nam  arteris  utrinque 
ligatae ,  ut  aliunde  fanguis  irrepere  nequeat ,  taraen  fanguinem  continent  {h) . 

Deinde  ipfa  rapiditas ,  qua  fanguis  ex  incifa  arteria  erumpit ,  muito  major  ea  ve- 
locitate  eft  (7),  qua  fanguis  per  venas  apertas  effiuit ,  neque  adeo  a  confluxu  cruoris 
expiicari  poteft ,  qui  ex  venis  in  arterias  veniat .  Et  in  vivis  animaiibus,  in  mefen- 
terio,  nulla  parte  i^Efa  ,  nimis  faciie  eft,  aut  inermi  oculo,  aut  vitris  convexis  ar- 
mato,  quoties  in  minutis  animalibus  arterias  contempiamur,  fanguinem  per  artenas 

motum 

(a)  Galenus  de  dignofcend.  pulf.  1.  4    c.  1.  Ce)  Pollus  edit.  Hemflefhuys  p.   158.    Cor  fan^ui- 

Cb)  Spiritus  ex  puljnone  in  cor  recipitur  ,  &  per  nem    per  venas  ,    fpiritum    per  arterias    emittit ,  & 

arterias  diftribuitur  ,  fanguis   per  venas  :  de  natisr.  finus  finifter  fpiritum  expellit . 

Deor.  1,  z.  p.  m.  603,  (f)  Num  fanguis  natura  in  arteriis  contineatur. 

(c)  Calorem  ex  corde  in  arterias  dari  Curat.acut.  (g)  De  Hippocr.  &  Platonis  decret.  1.  i.    p,  3030 

J.  I.  c.  7.  p.  le».  C?*)  Nura  faneuis  &c.  c.  6. 

(d;  Cordis  ventriculus  dexter  fanguineus,  finifter  (Ja)  Aminiflr.  anat.  l.  7.  cap.   ult. 

pneumaticus  eft  ,    cum  moveatur  ab  accepto  fpiritu  (i)  Second  Meracirc    fur  le  mouvement    du  fang, 

ftfi  appellat.  part.  i.a.p.  59.  jp.  a^a.  n.  i. 


t^4  ^^^'  ^^'  CIRCUITUS  SANGUTNI5. 

motum  cei-nere.  Neque  aliam  Era/iftYatea  opinionis  caufam  fuiflfe  crediderim ,  practe^ 
aliitdinem  arteriarum  ,  per  quarum  craffas  cellulofafque  membranas  non  perinde ,  ut 
in  venis  folet,  fanguis  translucere  poteft.  Nifi  forte,  fed  hoc  fubtilius  eft,  vir  dar. 
jn  fuis  vivorum  animalium  incifionibus  aerem  in  corde  vidit ,  qui  equidem  in  venis 
m?gis  quam  in  arteriis  reperiri,&  cum  fanguine  reliquo,  akernis  anulis ,  potiflimum 
in  cerebri  venis  confpici  folet  (4).  Std  in  corde  (/)  tamen  etiam,  non  quidem  ma- 
gis  in  finiftro  quam.  in  dextro  ventriculo,  aeris  copia  &  fpuma  fanguinea  non  raro, 
maxime  vero  per  sftivos  calores  reperitur ,  non  ideo  exclufo  fanguine  .  Demum  in 
ranis ,  ut  olim  in  teftudine  &  rana  ReJus  (m)  &  Caldefms  (;?) ,  frequentius  repe- 
rio  (o),  aereas  magnafque"  HuIIas  per  vafa ,  equidem  perinde  venofa,  infigni  cum 
veiocitate  circumferri .  Nihilautem  ex  hisphcenomenispro  Erajijirato  fequitur.  Ne- 
que  enim  aer  in  arteriis  msgis,  quam  in  venis  confpicitur,  &  vens  potius  ,  contra 
ejus  fedje  theoriam ,  frequentius  aere  turgent  :  deinde  aer  ,  qui  in  corde  reperitur  , 
putredinem  equidem  fequitur,  cumque  ejus  corruptelzE  incrementis,  &  ipfe  augetur, 
neque  extra  ea  tempora  adeft,  quibus  fanguinis  aer  a  calore  expanditur.  BuIIx  de- 
mum  aereaz  frigidorum  animalium  confpedu  rarcC  funt,  neque  ad  perpetuam fabricam 
pertinent,  &  om.nino  per  vulnus  aliquod  in  fanguinem  irrepftffe  videntur,  cum  non 
confpiciantur,  quando  omnia  ill^fa  fervantur   (;>). 

§,  II.  AVc  a  morte  tArterta  tnanes  funt , 

Deinde  arterias  a  morte  perinde  fanguinem  continere,  facile  perdiffefliones  often- 
ditur,  non  penitus  prster  neceftiratem,  cum  Prceceptort  noftro  (;>*)  aliquie  voces 
elapfs  (int,  qus  minus  cauto  ledori  perfuadeant,  inanes  in  cadavere  arterias  eflfe  , 
&  alii  minime  incelebres  viri  (/>**)  fere  fimilia  docuerint.  Pauciorem  certe  in  ar- 
teriis  a  morte,  &  in  finiftro  corde  fanguinem  reperiri ,  refte  Har^veh^s  monuit  (^7)  , 
ik  pieraque  experimenta  confirmant '(;),  cum  arteri»  fere  fe  contrahant ,  exficcatio- 
iie,  preftione  corporiim  incumbentium,  <k  frigoris  vi,  &  adtratlione  fpontanea  filo- 
rum  celluloforum ,  ex  quibus  componuntur,  donec  in  nuperis  experimentis  a  novem 
partibus  fui  luminis  ad  quatuor  redierint  (s),  Verum  fanguinem  certe  in  plerifque 
.cadaveribus  continent  ,  &  incifa:  fundunt,  &  febo  repletie  ,  cum  eo  adipe  miftum 
diffeds  oftendunt .  Neque  esB  folae  fanguinem  habent ,  in  quas  fuo  ex  pondere ,  per 
»Andrea  Pajt^  (0,  eruditi  medici ,  experimenta,  fe  confert,  verum  Sc  aliae,  &  mi- 
nim^,  quas  rubor  contenti  fanguinis  folus  confpicuas  reddit ,  alias  evanituras  ,  &  ma- 
jores  demum  arteriarum  trunci.  In  fuffocatis,  &  animi  deliquio  exftindis,  fangui- 
iiera  in  arteriis  reperiri  Harveius  {u)  faflfus  eft ;  de  ebriis  vero  &  ex  malignis  mor- 
his  mortuis  Ci.  Si,hwenk.e  {x)  :  ab  aortas  demum  trunco  prope  cor  nunquam  abeffe 
teftis  eft  Lamifius{y)y  cujus,  dz.J,B.Morgagnl  (^)  experimenta  cum  meis  confentire 
saudeo . 

Id 


(kj  Conter    fimilia    teftimoH'a    Alexii    Lhtrit  hi-  ftatiks  p.  9.                        ,^               _ 

ftoir  ue   l'ACad.  Royal,  des  fcienc   1704.  obf.i/,  Me-  (q)  Diff.  de  motu  fang.  p.  93.  diff   a.  p.108.  diflT. 

'^noires  de  l' ACad.   1714-  3-  P-  ^^S' 

(1)  Premiei-  Mettioire  p.  153.  (r)  J.Pecquet  diff.  anatom.   p.  44-  J- Theod  Schtnk. 

Im)  Giorn.  deMetterati  fupplem.  3.  p.  %6.  hiflor.  humor.  pag.  <58.  Jacob.  Peyer  obferv  anat.17. 

(n>  Ofiervaz.    anatomiche    intorno    alle    Tartatu-  (s)  Lamure  ^e  fecret.  p.  a<5. 

fhe  p.  67.  (t)  De  motu    fanguin.  poft   rnort.    Epift.    1.  p.  4« 

{0)  Second    Memoire    fur  le  jnouvement  du    Sang  feqq. 

Exp    3.  9.   198    Z14.  Cu)  Diff.  3.  p    2i5. 

(p)  L.  c.  Exp.  17.  &  p.  188.  (x)  L.  c.  p.  84. 

{\.*j  Inllit    Med  n.  213.  Arterias  fere  vacuas  elTe.  (y)  De  corde  &  aneur.  p.  <54.  ed.  fol. 

(p''*j  Cl.    Pc<rault    d\x    mouvement     periftaltiqiie  {z)  Adverf.  anar,  a.  p.  83. 
.pag.  J3d.  F.  Boijfter  in  «omment.  ad  Halejti  hama- 


SECT.  J.  ARTERIOSI  SANG.  ITER.  135 

Id  ntique  verum  eft ,  venas ,  quam  arterias ,  fanguine  magis  turgere  ;  arterise  enim 
denfiores  per  eas  caufas  ,  quas  excitavimus,  fanguine  fe  liberant  .  Eum  venas  reci- 
piunt,  &  coguntur  retinere,  cum  cor  pondere  fuo  refiftat ,  neque,  etiam  fi  non  re- 
fiftat,  prster  paucas  uncias  recipere  pofTit  .  Hinc  in  truncis  majoribus  (a)  atque 
cava  vena  prope  cor  (b)  maxima  cruoris  copia  fere  femper  prsefto.eft.  Hanc  phoe- 
nomeni  caufam  dudum  eximius  Harveius  indicavit  (c).  In  ftrangulatis  ,  &  apople- 
€lkis  pleniflimae  reperiuntur  (cJ). 

§.  III.   Sanguis  a  corde  in  arteviarum  truncos ,  a  truncis 
in  ramos ,  ex  ramis  in  vaja  mimma  fiuit , 

Verum  is  fanguis  in  vafis  fuis  non  quiefcit  unquam  ,  dum  vita  fupereft  ,  neque 
quifqqam  acceffit  opinioni  Itali  medici ,  cujus  apud  Valifnerium  (e)  epiftola  exftat, 
&  ea  fdit  conjedura  ,  ut  ianguinea  maffa  tota  folidnm  fibrofam  &  mufculofam  ma- 
chinam  vafis  contentam  efficeret  .  Sed  nimis  experimento  contrarium  errorem  non 
adtinet  refutaffe  .  Celer  enim  motus  fanguinis  in  animalibus  viventibus,  inque  eoruiix 
aut  arteriis  ,  aut  venis  ,  facillime  oftenditur  (/) .  De  diredlione  quoeritur  ,  qua 
fanguis  aut  per  arterias  aut  per  venas  movetur. 

Et  de  arteriis  quidem  fupervacua  om,nino  cura  videri  poteft  ,  cum  nulla  verse 
contraria  opinio  unquam  prolata  fit,  &  omnis  perinde  antiquitas  ,  uti  tota  recen- 
tiorum  fchola  ,  nemine  refragante,  docuerit  (^),  fanguinem  a  corde  per  arterias  ia 
minutiffimos  earum  ramulos  fiuere  .  Paucas  enim  voces  bono  feni  Leeuvvenhoeckio 
cojidonabimus ,  viro  in  univerfum  non  erudito ,  &  queai  vigor  animi  deferuerac  (Jj), 
quando  horum  contraria  fcripfit. 

§,  IV.     Ojlenditur  per  vincula ,  ' 

Et  tamen  prsftat  etiam  hanc  partem  veri  fuis  experim.entis  muniviffe  ,  ne  aliquis 
paradoxorum  amator  exiftat  aliquando  ,  qui  hanc  inerm.em  medicae  theori«  parteni 
convellere  fufcipiat  .  Ergo  arterias  varias  in  plurimis  animalibus  ligavi  :  in  calidis 
quidem  animalibus  cruralem.  anteriorem  (/),  pofteriorem  (k)  aortam  (/)  caroti- 
dem  (m)  &  demium  pulmonalem  arteriam  (n)  ,  in  ranis  vero  arterise  aortse  trun- 
cos  duos,  qui  cordi  proximi  ex  aorta  nafcuntur  (0).  Ea  admmiftratione  facta  vidi, 
cam  partem,  quaz  cor  inter  &  vinculum  eft ,  vehementer  fangume  repleri,c£eruleani 
reddi  ,  intumelcere  ,  &:  cruoris  maximam  vim  ,  infigni  cum  vehementia ,  ejicere , 
quando  inter  cor  &  linum  vulnere  perforatur.  Contra  easdem  artens  in  parte  a  vin- 
culo  ad  extremos  arterijE  fines  tendente  ,  pailefcebant  ,  detumefcebant  ,  albse  fiebant 
&  planae,  &  apertas  nullum  fanguinem  percuff<£  dabant  .  Iterum  ,  foluto  vinculo, 
fanguis  veniebat  in  partem  arterias  a  corde  remotiorem  ,  &  pulfum  &  nativuni 
lumen  reftituebat  (p). 

Du- 


(a)  DiflT.  anat.  p.  93.  tum  C.  Bagllv.    exp.  med.  contineatur  c.  4.  &  de  utilitate  pulfus  c.  5. 
praft.  p  679  [\i)   phsl.  tranfaft.  n.  319.  Epiil.  phyfiolog  f.167. 

•  b)  Bartholin  hep.  defiinft.  p  44.  45.  Sanguinem  in  arteriis  lente  moveri  ,    &  ad  cor  r«- 

(.c)  Hnwe-i  Exerc    i     p.   93.   3.  p.  251.  Pechlin  de  dire  ,  neque  pulfum  in  arteriis  effe  docet . 
jpurgant.  p.  484.  Pef/er  cbt.  1 3  (i)  Second  Memoire  &c.  Esp  47.  57.   58. 

yij   Panarol.   jatro!ogirm.   Pentecoft.  '.  obf.  13.  (k)   Exp.  48. 

(e)  D.  Captlufi  apud  ralifnerium    oper.  omn.  T.  (1     Exp'    51. 

3-  P-  31?-  Cmj  Exp.   si. 

(.1      Vide  Seft    4     &  o.    du  fecond    Memoire  fur  C")  E^P-  5i- 

le  mouvement  du  fanj .  (o:    txp.  53-   104.  io5. 

U)  Vide  GaUnum  ^uofl  fanguis  in  arteriis  natura         Cp)  I^xp*  lo^- 


i.<5  LTB.IIl   CIRCUTTUS  SANGUINn. 

Dudum  hjec  experimenta  a  prjEftantiffimis  viris  fadla  funt ,  &  aptemm  Itgatam 
inter  cor  &  vinculum  intumefcere  Vejalius  {q)  ante  Haf-vehm  (r)  monuit  ,  & 
alii  (s)  prioris  fgecuii  anatomici  eumdem  hujus  periculi  eventum  viderunt .  Infra  via- 
cuhjm  detumefcere  Idem  princeps  in  experimentis  Hanje'ms  (t)  ,  &  in  pede  atque 
collo  anferis  (f),  tum  in  fpienica  &  cceHaca  arteria  {x)  Pec/uetus  vidit,  &  alii  fi- 
iniiia  viderunt  (f )  .  Et  nuper  ,  cum  Homobonus  Ptfont  iter"fanguinis  Harveianum 
impuguarer ,  Patavii  eodem  cum  fuccefTu  experimentum  repetiit ,  ipfo  Homobono  te- 
fte  (^),  Illuftris  Morgagnus  .  Paulum  alia  ratione  ,  iterum  Harveius-^m  arteria  di- 
vifa  fanguinem  a  fede  cordis  vehementer,  a  parte  a  corde  remotiori  lan^uide  efflu- 
xifiTe  vidit  (^),  quod  idem  experimentum  fxpe  ,  etiam  in  umbilicali  pulli  ovo  coa- 
tenti  arterla,  inftitui .  Arteri£e  trunco  refet>o,rami  inter  cor  &  fedionis  locumna- 
ti  detumefcunt,  neque  fanguinem  fundunt  (^),  iterum  evidente  teftimonio,  fangui- 
nem  ex  corde  in  ramos  &  vulnus  tendere  . 

Verum  quotidie  alio ,  tamen  pariter  falutari  confilio  ,  chirurgi  idem  experimen- 
tum  repetunt,  quoties  in  vulnere  plurimum  fanguinem  fundente,  aut  in  aneuryfma-' 
te ,  Inque  memhrorum  amputatione  fanguinis  ad  aliquam  corporis  regionem  iter  in- 
tercipere  volunt .  Comprimunt  enim  arteriam,  aut  omnino  cor  inter  &  ^m  regio- 
nem  vinculum  injiciunt.  Dudum  Galenus  in  hajmorrhagia  arteriam  immarcefcibiii 
filo  ligabat  {b*)  .  Ligata  carotide  arteria  hsmorrhagia  narium  fuppreffa  eft  (c). 
Hmc  fanguis,  quem  cor  impulit  ,  arteriam  dilatat ,  quoties  ejus  pars  remotior  ab 
infiammatione  (<?'),  aut  ab  alia  caufa  irapervia  fadla  eft, 

§.  V.  ObjeBioy  cui  refpondetur. 

Eft  tamen  quod  objici  poffit  (e)  ,  etfi  nondum  objedum  eik .  Joannes  Riolanus 
(  f)  olim  notavit ,  cum  arteria  cubitalis  fupra  vulnus  nrmiter  ligara  fuiffet  ,  tamen 
ex  eo  vulnere  fanguinem  exftillafle.  Ipfe  vidi  ,  cum  arteria:  radialis  truncus  in  ju- 
vene  vinculo  inrerceptus  elfet ,  tamen  ex  ejus  parte  inferiori  ,  inque  raanu  aliquan- 
tum  fanguinis  eft-luxiflfe  .  Joannes  WaUus  arteriam  his  ligatam  ,  inter  duo  vincula 
vidit  fanguinem  fudiffe  {g)  .  Ex  hoc  eventu  obfervato  procul  dubio  chirurgorum 
cautela  nata  eft  ,  ut  bis  arteriam  brachialem  ligent  ,  &  fupra  vulnus ,  &  infra ,  ne 
fanguis  fub  unico  vinculo  effluat  {h) . 

Rede  hunc  fcrupufum  folvit  Pmceptor  optimus  ( 0  j  &  eura  fanguinem ,  qui  in- 

fra 


(ql  De  fabrlca  corp.  hutn.  p.  5^8.  S6^.  edit.Lcid.  Jto  edito  p.  a8i.  Theophilus  Lobb  of  fevers  p.  147- 

(r)  L    c.  p.  70.  (e)  Movit  eamobjedionem  Pf<f«fro»-Pr3eIca.  Acad. 

(s)  /.   Pec^uet  diff.  anat,  p.  27.     Jo.  WaUui  diC  t,  1.   p.    37.                                                               ,.     r  , 

de  molu  fanguin.  edit,  1641.    p.  389     Carolus  Dre-  [i)  In  notis  ad   rFaUi  epiftolas  p.  611.  edit   foL 

iincourt  canicid.  9.  Ph.  ^er^e»  L.  J.  204.  Vidit  eadem  Ff^aUus  Epift.  a.  p.  4i««.  qu>  numerus 

Ct)  L.  c.  p.   104.  adeffet ,  nifi  mcuria  typographi  omififfet  . 

tiO  L.  c.  p.  2  9-  <S)  Hjid-                                                „,, 

Cx)  Ibid    p.  30.  Ch)  Pigrai  praecept.  L.2.  p.  24?.  VF<femann  oper. 

(y.)   Vopircii&  Fortunatus  Plemp.  ,  fundam.  medi-  omn.  p.  357-  Saviavd  obf,  34    Alex.  Monroo  m  Ef- 

cin.  p.  117.   Jo.  Walaus  l.c.  Phil. /^erk/e»  I.  c.  fays  of  a  fociety  at  Edimburgh  t,    2,  n.   15.  t.4-  n, 

Cz)  De  circulat    (ac^,  p.  4^6.  17-   R-  J-  C  Garengsot  operat.  de  chirurgie  t.  j    p. 

(a)  Exerc.   3,  p.   136  249    Le  Dran  operat.de  clnr.     p.  30     Mohnelh  de 

(h)   S.-^imon  de  utero  p.   27.  aneurvfm,  p.  22    obf  4-    [■^flhoorn    in  Heiflerum  p. 

(b*)   De  Methvd.  IViedend,  1.   13.  Jii,  Sh^zr-^e  prefent.  ftate  of  furgery  C.    36.  p.  aoj. 

(c^}  Ma  th     Gottfrid.    Purmann    \n    chirurgifchen  &  aiii ,  vix  ullo  excepto. 

lorberkrani  p.   35'.  CO  Eodem  ioco. 

(d)  F.  da  Sauva^es  L.  de  iaflamtnat.  €u«  Hah' 


^"ECT'.  J.  ARTERIOSI  SANG.  ITEI^.  137 

fra  vinculum  effluit,  qua  parte  nuUum  oportuerat  efHuere  ,  ad  anaftomofin  allquam 
refert ,  quae  fanguineni ,  ex  vicino  aliquo ,  fupra  fedem  vinculi  nato,  trunco  ineam 
partem  ligatse  arteris  adfert ,  quas  fupra  vinculum  eft .  Ita  certe,  in  exempioaPr^- 
ceptore  excitato  ,  fieri  potuit ,  ut  ex  ligata  carotide  fupra  vinculum  fanguis  exfiliret  . 
Eum  enim  fanauincm  plurimi  alii ,  qui  iiberi  manferant ,  trunci  eo  mittere  potue- 
runt  ••  ut  vertebrrilis  arteria  per  duos  ramos  ,  qui  circulum  WHllfit  conftituunt ,  auC 
aiterius  lateris  carotis,  per  anaftomofes  arteriarum  thyreoidearum  fuperiorum ,  coro- 
siariarum  labii  inferioris,  fuperioris ,  nafalium,  dorfi  linguse  ,  offis  hyoidis ,  aliasve, 
quas  maximo  numero  excitavimus  {k) .  In  brachio  ,  quoties  ob  aneuryrma  arteria 
brachii  vinculo  int^rcepta  fuit ,  poteft  per  vulnus  a  lanceola  chirurgica  inflidum  fan- 
guis  emicare  ,  quia  arteris  retrogradae  (/)  ab  ulnari ,  a  radiali  ,  aque  interoffea  ,  ex 
trunco  humerari^,  fupra  vinculum,  natae  fanguinem  per  profundam  humeri ,  atque 
anaftomoticam  humerariam  acceperunt,  inque  trunci  brachialis  partem  vinculo  infe- 
riorem,  adeoque  in  vulnus  miferunt .  Ita  ex  arteriis  manus  ,  ex  radiali  arteria  or- 
tis ,  cum  is  truncus  fupra  manum  iigatus  eflet  ,  tamen  fanguis  profiliit  (w)  ,  8i 
m  eamdem  arteriam  pulfus,  qui  per  dies  aiiquot  evanuerat  ,  rediit.  (w)  ,  quia  arte- 
ria  uinaris  per  fubcutaneum  arcum  volse ,  &  per  profundura  arcum ,  aliasque  nunie- 
rofiffimas  communicationes  fanguinem  in  radiaiem  truncum  reddidit,  ut  &  pulfare, 
&  ex  ramis  fuis  fanguinem  dare  potuerit ,  etfi  nihii  a  corde  accipiet)at . 

§.  VI.  ty^lta  objeBio , 

Aiia  iterum  objedio  ex  tumoris  defedu  fumi  pGffet  ,  cum  omnino  arterise  lino 
vindls  Bon  fempcr  fuper  vinculum  turgeant,  aut  fanguine  repleantur  ,  atque  adeo, 
qus  paulo  prius  produximus  ,  experimenta  non  videantur  firma  effe. 

Nempe  certum  eft,  arterias  iigatas  nonnunquam  ,  &  ia  mefenterioin  primis,no« 
intumefcere  (f?) ;  &  fi  continuo  intumuerint ,  tameo  eum  tumorem  neque  conftan- 
ttm  fupereffe,  neque,  ut  probabile  vid^batur ,  cum  tempore  augeri  (/>).  Utrumquc 
ipfe  vidi ,  aliique  ante  me  clari  viri . 

Verum  in  prioribus  exempiis  fanguis  iii  arteria  vaide  ramofa  a  {tde  revindia  fu-' 
giens  per  liberos  ramos  evadit  ;  &  vafa ,  in  iis  animaiibus  alioquin  a  vi  cordis  non 
diiatabiiia ,  dilatare  ne  conatur  quidem  :  &  in  aitero  exempio ,  eadem  caufa  eft  .  Ne- 
%\it  minus  verum  eft ,  a  corde  per  arterias  fanguinem  advenire  ,  etiamfi  nunc  in 
-alios  ejuCdem  trunci  ramos  vetiit. 

§.  VII.  Omli  tejlimonto  vevum  confirfnatuv . 

Ut  hsec  experimenta  fe  habeant,  manifeftiora  aiia  fuperfunt,  quse  oftendunt,om- 

mno  a  corde  per  arterias  inde  natas  ad  minimos  ufque  furculos  fanguinem  impelli. 

Nam  in  rana ,  cujus  rneienterium  nudum  lenti  vitreas  opponitur  ,  aut  in  pifcicuio- 

Haller  Fhyjiolog.  Tom,  L  S  roiu 


Oc)  Confer  anaftomofium  enumeratloBem  ex  L,>s.  (n)  Molinelli  I.  c.  p.  7,    Poft   trigefimam   horam 

Sett.  I.  §.  XX.  a  revinfta  arteria  brachii  pulfus  rediit,    Adde  Aft» 

Cu  Dudum    Joanncs    van  Horne    rem    fenfit  ,    de  Edimburg.  t.  i.  p,  284. 

aBeuryfmat    p.   347.  ed.  Lipf.    deinde  uberius  expo-  (o)  S^cond  Memoire    fur  le  mouvement    du    fang 

luu  J.  B.  Winslo-w    expofit.  anat     t.  j.     Trait^  dcs  Exp.   54.   93.  188.  Cl.   Remus  p.  43      50.    Etiam  in 

arteres  n.  40.  &  alii  .    Conf.   fafcic.  5.    icon.   anat.  carotidibus  tumor  nullus  nobis  vifus  eft. 

p.  aa.  13    MolinelU  de  aneuryfm.  obiP.  a.  (p)  Sauva^es  patholog.  method.  p.  115.    lad.   d% 

(m)  Confer  ,    v.    c.  Colleg.  chirurgic  hanovtran.  pulfu  p.  ad.  &:c. 

ebl.  26.  ' 


13^  LIB.  JIT.  CIRCUITUS  SANGUINIS. 

rum  pellucente  csuda,  facillimum ,  &  gratum  eft ,  torrentem  videre  fanguinis,  qul 
ex  cordis  fede  per  arterias  verfus  earum  ramos,  &  ad"  minimos  urqueramulorumfi- 
nes,  tamdiu  perenni  fluento  ferfur,  quamdiu  vires  cordis  fufficiunt.  Vidit  olim  ,  ex 
innumeris  operum  locis  ,  <.4}nonius  'v.  Leeuwenhoeck  {q) ,  vidi  &  ego  frequentius  (/•), 
quam  opus  fit  in  re  ,  de  qua  nemo  litem  movit . 

Ez  tamen  etiam  hic  calumnife  locus  fuperell ,  nifi  eam  removebimus .  Certum  efl: 
enim  in  moribundo  animale  {s) ,  aut  in  eo  (0  ,  cujus  arteria  lanceola  incifa  ,  aut 
cafu  aliquo  yulnerata  eft ,  frequenter  omnino,  fanguinis  motum  ita  corrurapi ,  ut  in 
arteriis  a  minimis  finibus  verfus  cor  retrocedat ,  aut  verfus  fedem  v-ulneris  ,  atque 
adeo  contra  eam  legem,  quam  diximus  adeo  conftantem  effe  ,  &  receptam  .  Fre- 
quenter  eadem  retroceirio  locura  habet ,  quando  fanguis  alicubi ,  &  in  minimis  arte- 
riolis  ftagnat  {u) ,  &  cordis  jam  debilis  impetus  minus  vaiide  fanguinem  impellit  , 
quam  huic  cruori ,  qui  in  minimis  retinetur,  &  nov^e  a  corde  accedenti  undis,  reft- 
ftitur  .  Solet  tunc  prius  ofcillare  fanguis ,  &  alterna  diredione-^modo  a  corde  quidemi 
verfus  extremos  fines  arteriarum  fluere ,  mndo  vero  inverfo  itinere  abiisfinibus  ver- 
fijs  cor  redire  (a-)  ,  donec  vel  plena  quies  (uccedac  (y)  ,  vel  fuperato  obftaculo  vi- 
61rix  vis  cordisfanguinis  nativum  iter  reftituat  (^).  Ofcilhtiones  etiam  viderunt 
ante  me  clari  viri  Marcellus  Mahtgblus  (a) ,  cujus  experimenta  etiam  apud  Bagli' 
•vium  exftant  (l^) ,  ^^htonius  v.  L^msisnho^eck  (c),  ^ntonius  de  Heyde  (d)  ,  &  Her- 
mannus  Bcerhaave  (e)  . 

Deinde  r^trogredi  etiam  in  homine  {anguinem ,  &  ex  minoribus  arterlis  inmajo- 
res,  atque  ad  cor  demum  redire,  mulca  funt ,  qus  manifefto  oftendunt  .  Quoties 
enim  frigus  artus  adeo  conftrinxit,  ut  exalbefcanr,  &  pulfu  deftituantur  ,  fanguinem 
repulfum  verfus  cor  fugifie  neceife  eft  ;  vense  enim  ab  eadem  caufa  ,  etiam  magis 
impervis  fiunt ,  quam  arrerije  ,  &  prlores  evanefcunt .  Sed  ia  aliis  etiam  animi  de- 
liquiis  ,  quoties  color  genas  fugit  ^  &  calor ,  &  ininflammationibus ,  quse  fubito  eva- 
nefcunt,  fuccedente  poft  fum_mum  ruborem  pallore  (/),  ab  arteriis  mmimiscutis  in 
truncos  majores  fanguinem  refugilTe  neceife  eft  Denique  a  vuinere  fanguinem  ex  ra- 
nris  arteriiE  in  truncum  revocatum  fuiffe  experimento ,  confirmat  111.  ATchiatrorurtl 
comes  (s).. 

Verum  hsec  omnia  non  debuerant  impofuiflfe  Leeuwenhoeckio  (^^)  ,  uti  impofuifTe 
1/identur.  Quamdiu  animal  viget  &  recte  fe  habet  ,  tamdiu  etiam  iter  *fanguinis  a 
corde  ad  minimas  arteriolas  cohtinuatur.  Pvlorbus  eft  ^  debilitas  cordis  ,  vis  iliata  , 
aut  obftaculum  infuperabile  ,  quae  nativum  flumen  retrogredi  co.gunt .  A  mOrbis  ve- 
ro  &  mortis  initiis  argumentuni  contra  ea  phoenomena  fumi  iniquum  foret,  quiein 
fano  &  vigente  aaimafe  obfervantur. 

SE- 


CqD  VJde  V.  c.  contin.  arcan.  natur.  Ep.   iia.  (c)   Arcan.  natur.  detefl-.  Epift.  65.  pag.rS^.   16-$. 

(j)  Seccnd  Memoire    Seft.    4     tot.    in    exp.    fere  170.  Ep'fi.'67.  p.  io'5.   2^(5.  Continuat,  arcan.  natui-, 

«mnibus  ut  59.  61.   di.  (53-   «54,  65.  &c.  Epift,   iiS    p,    in.  &  alibi  . 

(s)  Exp.  66.    68.    6^.    87.    93.  pj.     Premier  Me-  Cd)   Centur    obferv.  n.  85. 

nioire  p.  63.  (el   De  iifu  ratiocin    mechanici  p,  34.  in  Praeleil. 

.      (j.)  Exp.  132.   i3"4.    155.  i5<.  166.  170.    171.173.  Acad.  tom.   1.    p.  a63.    &  apad    J.  0'."Haj/mann    ia 

173     i?6.  i8o.  1S7.  15-9.  201.    221.  ai2.  213.  225.  coniment.  totn    4.  p    4S4. 

aan.  231    234.               .  (^f)  Elabent    hanc  retrocefTiGnem    Bernarjus    J^/^g-- 

Cu)  Exp.   ji,  93.  Premier  Memoire  p.  63.  frkd  ^  Alhitzus  de  vafi.s  int^fiinorum  ,  J.  B  Jenir.Trdu 

Cx)  L.  c.    Exp.   (55,    66.    6S.    69,  72.  73.   87.  93.  coeur  torn.  i,  p  iy^.¥.  Bfijffsr  de  Sauvsgss  de  f  in- 

Premier  Memoire   0,  60,    feqq.  flammation  pag.   248,  Francifcus  Quefnai   de  Ja   fii- 

(y)  Eyp.  60,  premier  Mfmoire  pag.  (52.  Leeuwsn-  gnee  ed.  1736.  pag.  ao8.  edit.  1740.  p.252.  G.  i''J'ii'/^- 

hoech  esper.  &  coatemplat.  Toin.   II.     p.   164.    16^,  ten  comment.  tom.  i.  p.  214. 

Torn.  III    p.  iii.  (g)  Lettres  de  Moriffon  fur  le  choix  des  faign^es 

5a. 


(2)  Exp.  66    69.03.  05. 

fO  Poahum.  pag.   91.  "    (h)  Not.  h.  p.  Ij8, 

■^)  Opsr.  OEnn.  p.  679. 


159 


^as&^g^^asfe^as^iifeaitjja^^ss^s^s 


S    E   C   T   I   o      ir. 

I  T  E  R     V  E  N  0   S  I     S  ^  N  G   U  I  N  I  S. 

§.  I.  Venoft  fangmnis  fitientum  arteriofo    contrarium  , 

UTI  dudum  arteriofi  fanguinis  flumen  vetuftas  accurate  vidit,  ita  in  venofi  cruo- 
ris  itinere  definiendo  minus  omnino  felix  fuit.  Eamdeni  neiiipe ,  quse  arteriofi 
fanguinis  eft  direilio,  etiam  venofo  antiqui  Medici  tribuerunt,  ut  perinde  ex  corde 
per  venam  utramque  ad  extremos  earum  fines  fanguis  ehderetur  ,  eo  cum  difcrimi- 
ne,  ut  per  arrerias  vitaiis  fpiritus  ,^per  venas  nutritius  fanguis  adomnesuicimos  va- 
fculorum  fines ,  totumque  corpus  animale  veheretur .  Hoc  memorabili  exemplocom- 
munis  omnium  medicorum  erroris  monemur,  ne  quidquam  pro  vero  ideo  recipiamus, 
quia  receptum  .eft,  fed  experimenta  acquiramus ,  quse  fidem  noftris  opiaionibus  faciant. 

§.  11.    Oftenditur  a  Valvulis . 

Ergo  oftendendum  eft,  utique  contrarium  fanguinis  per  venas  iter  eiTe  ,_atquefan.- 
guinem  per  id  vaforum  genus ,  a  minimis  vafculis,  aque  omnicorporis  animalis  am- 
biru  ad  cor  redire  .  Poterant  hanc  fummi  momenti  veritatem  valvula3  veno^<B  vel 
folae  dudum,  aque  ipfius  Hieronymi  Fabricii  remporibus  conftituiffe ,  &  mirum  cer- 
te  efficacise  prsp.judicatarum  opinionum  exemplum  eft ,  potuiffe  Kunc  virum  eas  val- 
vulas  fub  vinculo  brachio  circumjedo  tumidas  pingere  (/') ,  neque  fentire  ,  nunquam 
futurum  ut  turgerent ,  fi  fanguis  per  eas  a  corde  adveniret  :  eum  enim  fanguinem. 
in  ea  hypothefi  yinculurn  omnino  a  manu  avertiffe  debuit.  Fecerat  «xperimtnrum  , 
viderat  in  "vivi  hominis  brachio  fanguinem  verfus  cor  compulfum  cedere ,  contra  fi 
eumdem  contra  manum  urferis ,  refiftere  utique  valvulas  ,  &  in  nodulos  intumefce- 
re :  &  eo  ipfo  experimento  ad  vatvularum  cognitionem  fe  quafi  manu  fuifTe  du61uni 
(^k')  ipfe  audor  eft.  Nihil  autem  in  ea  fabrica  vidit,  nifi  caufam  mor^se  in  fangui- 
nis  motu ,  &  naturse  caurelam  ,  ne  in  mufculorum  adione  fanguis  ex  vena  cava  ni- 
mis  rapide  ad  artus  raperetur  (/)  .  Sed  neque  Salomon  ^AUerti  felicius  fumma  op- 
portunitate  inclarefcendi ,  &  inveniendi  veri  ufus  eft  (m)  ,  neque  palfus  eft  fe  a  lo- 
quente  Natura  perfuaderi  Homobonus  Pifoni  (n)  . 

Sapientius ,  &  cum  maximo  generis  humani  emolumento,  eafdem  pelliculas  Har" 
veius^  (o)  contemplatus  eft  .  Nempe  valvularum  finus  verfus  cor  aperti  patent  ,  ver- 
fus  extremos  vero  artus  csco  fine  iidem  terminantur  (p)  .  Igitur  fanguis  ,  qui  ab 
artubus  advenit,  inter  convexa  valvularum.  dorfa  viam  fibi  faciet,  eafque  conrrapa- 
rietcs  venarum  adprimet ,  ut  omnino  nullum  inde  obftaculum  experiatur  .  Contra , 
quando  idem  fajiguis  a  corde  verfus  extremos  artus  peilitur,  ofFendit  in  aperra  fi- 
nuum  valvuloforum  oftia,  inque  ea  fubit,  c^coque  fine  retentus ,  &  parietem  vens 
extrorfum  urget ,  ut  in  nodum  intumefcat,  &  valvulam  verfus  axin  ven^  cogit  tu- 
rnJdi  in  modum  veli  explicari ,  atque  adeo  lumen  venai,  quam  late  poteft  ,  claude- 
re.*  ita  ea  fanguinis  unda  neque  ipfa  tranfit,  nam  in  imo  fundo  finus  retinerur,  he- 
^ue  proximam  undam  finit  tranfire,  quse  alioquin  per  axin  vena^  viam  inveiiiret , 
*  S     2  quam 

CO  De  venar.  oftiolis  Tcm.  II.  f.  i.  rumque  partium   p.  164  T69. 

(k)   Ibid.  p.  i.  ^  Qn)   In  difquifu.  nov.  in  circulst.   fsng.   pag.  415. 

0)  Ibid.  p.  j.  (o)  De  iTiotu  cordis  c.   13. 

Cm^  Sanguinem  in  finu  valvularum  colHg!,ne  nl-  (p)  L.  2.  Seft.  a.  §.  15. 

«lis  celtriter  pratervehitUT  ,    addidit    hiftoV.    plera- 


14©  ZJ^.  17/.  CIRCUITUS    SANGUINIS. 

quam  vela  valvulofa  a  fanguine  inflata  ,  nunc  utrinque  in  caveam    venofam  promi- 

nentia,  aut  toiam  claudunt,  aut  tamen  infigniter  ardlant. 

§.  III.  Ma^na  earum  utilitas. 

MJrum  eft,  potuiffe  adeo  nuper  ,  &  quidem  Jatromathematicum  virum  (q)  ,  ab 
liac  adeo  manifefta  valvularum  utilitate  oculos  ita  avertere  ,  ut  negaret  fanguinem 
ad  partes  extremas  regredi  ,  atque  adeo  perfuaderetur,  ad  id  vitiofum  iterirapedien- 
dum  nullum  valvularum  officium  requiri .  Regredi  enim  utique  ,  &  frequenter  ad- 
jnodum ,  continuo  oitendemus ;  &  praeterea  refluxui  arteriofi  fanguinis  potentiftima 
cordis  impulfio  opponitur  ,  venofo  vero  fanguini  a  truncis  relapfuro  praiter  valvulas 
iiihil  refiftit,  nifi  debilis  vis  fanguinis  ,  a  minimis  tubulis  venarumque  gracilibusra- 
diculis  redeuntis.  Prudentius  olim,  fi  fides  in  hiftoria  eft,  intellexit  F.Paulus  Sar- 
pi,  fanguinem  non  pofte  non  in  venis  ad  artus  relabi  ,  eaque  ipft  inveniendarum 
valvularum  caufa  fuiffe  dicitur  (y). 

Sed  etiam  in  mufculorum  adione  fumma  valvularum  utilitas  eft  ,  ut  prelTionem 
omnem  fanguinis  verfus  cor  determinent .  NuUx  fi  forent ,  tumentes  utique  mufculL 
perinde  venas  interpofitas  comprimerent,  &  tota  ha:c  preffio  poffet  in  duas  partes 
aequales  mentis  acic  dividi .  Prior  ergo  medietas  fanguinem  verfus  cor  urgeret  utique, 
&  hadtenus  fanguinis  iter  &  reditum  juvaret.  Verum  altera  medietas  fanguinem  ver- 
fus  artus  extremos  finefque  venarum  retroageret ,  &  ab  univerfo  corporisambitu  re-  ■ 
dituro  fanguini  undique  refifteret .  Tantum  ergo  a  mufculorum  tumore  impedimenti 
in  fanguinis  circuitu  nafceretur  ,  quantum  accederet  emolumenti  .  NuUa  enim  ratio 
adfignari  poteft,  quare  a  mufculis  non  perinde  verfus  artus ,  ac  verfus  cor  ,  fanguis 
venofus  urgeretur .  Nunc  ,  poftquam  vulvulae  fadae  funt ,  tota  mufculorum  adio^qua 
vcnas  tumentes  comprimunt,  unice  cireumeuntem  fanguinem  adjuvat .  Integra manet 
vis ,  qua  fanguis  verlus  cor  urgetur,  altera  vero  pars  prellionis ,  circuitui  noxia,  a 
valvulis  fuftinetur,  neque  eftedum  fuum,  naturs  finibus  contrarium  ,  exferere,  aut 
fanguinem  venofum  in  artus  urgere  poteft.  Dudum  haec  clari  ante  me  viri  (s)  vi- 
derunt.  Hinc  artus  potiffimum  valvulis  muniuntur  ,  vifcerum  venaenon  item.  Nam 
in  artubus  mufculi  funt,  quorum  vis  circuitum  fanguinis  adjuvare  poteft,  iii  vifce- 
ribus  non  item, 

S.  IV.  Officium  expsrmentis  confirmatur , 

Facillime  hanc  valvularum  poteftatem  inje^lio  febi  anatomici  demonftrat  (t) ,  qu©- 
ties  tubulus  venae  axillari  immittitur  ,  febum  enimcontraiter  venofi  fanguinis  impul- 
fum  valvulas  obvias  diftendit,  inque  nodulos  {u)  earum  finus  intumefcere  cogit ,  & 
vix  unquam  obtinetur,  ut  aliqua  tolerabiiis  perfeclio  in  venarum  repletione  fit.Etfi 
enim  utique  neque  cordis  ,  neque  lymphaticorum  vaforum,  neque  hs  venarum  val- 
vula2 ,  adeo  fevere  cuftodiam  fuam  exercent  ,  quin  aliqua  pars  febi  inter  tumentes 
finus  viam  inveniat ,  &  relabatur,  tamen  numerus  valvularum  id  omne  ferefupplet, 
quod  perfedioni  unius  paris  deeft  ,  &  quam  cerara  primi  cuftodes  translabi  fiverunt, 
eam  fecundi,  aut  tertii  retinent ,  neque  finunt  ad  minimas  venas  pervenire.  in  vi- 

vo 


iq)  Georg.  Ehrhard.  Hambirget  phyfiolog.  medic  Wintringham  1  c.  p.  iij. 

P-  ^4-  (X.)  Stylo  cedunt  ad  cof  dufto ,  retrorfum  afto  re- 

CO  Chsrleton  three  ledures  p.19.  ex  vita  F.  Ptf«-  fiftunt  H^»vf/,p.  124. 

f/ ,  a  Fulgintio  fcripta.                                  ,  (u)  Icon.  anat.  Fafcic  6.  Tab.  3.    Monroo   ds  fc- 

0)  Ciaudius    Pirrault    dii    mouvement    periftalti-  tnine  &  teftib.  f.  i.  i\  ?» 
^ue  p.  140.   Ivlecsnique  d^s  animaux  p.   256.  CHfton 


SECT.  11.  ITER  VENOSI  S  A  N  G.  141 

yo  animrJe  x'ero  credihile  eft ,  firmitatem  quidem  vimque  contradilein  vaivularum 
majorem  effe ,  quam  eft  in  cadavere :  &  valvulas  a  columnis  redeuntis  fanguinis  con- 
tra  und^s  relapfuras  fuftineri ,  qiiod  auxilium  iterum  a  cadavere  abeft ;  &  demum  ra- 
rilfime  ea  vi  venofum  f&nquinem  relabi ,  quam  profeclor  adhibet^qui  fiphone  sna- 
tomico  ceram  fuam  uroef.  Denique  in  cadaverihus  aliquid  de  perfeftione  fundionum 
iiaturalium  deficit.  In  v\vo  animale  omnia  piena ,  omnia  prelTa  funt ,  &  vaivulas 
niagis  introrfum  premuntur,  &  ipfas  venas  anguftiores  effe  certum  eft.  Sive  nunc  in- 
cifi  animalis  parces  a  vicinis  preifione  liberaveris,  five  omnino  in  cadavere  experi- 
mentum  feceris,  non  mirum  erit ,  valvularum  intervalia  aliquanto  amplius  patere . 
Ita  etiam  in  corde,  cujus  valvulce  utilitatem  habent  a  nemine  in  litem  revocatam  , 
tamen  &a  morte  febum  fsspe  ex  aorta  repulfum  in  ventriculos  regurgitat,&  incifo 
corpore ,  comprelfa  auricula  dextra  cruorem  in  cavam  venam  refundit  («t).  Pqte- 
runt  ergo  in  vivo  animale  valvulie  fuo  officio  perfeiiius  fungi,  di.  omnino  in  vivo 
homine  ejufque  tumente  brachio  fuiigi  videntur. 

§.  V.  Contrarium  expenmentum  . 

Non  oportetdiffiraulafle,  pafifim  aliqua  experimenta  oftendere,  vafvularum  cufto- 
diam  non  adeo  caftam  efl^ ,  ut  quidem  theoria  requirit .  Nam  &  aer  in  iliacam  ve- 
nam  palfus  ad  pedes  ufque  penetravit  (^u*)  ,  &  in  viva  equa  valvuLe  fanguinem  re- 
labentem  fuftinuerunt  («**),  &  inter  duas  valvulas  incifa  vena  tamen  fanguinem 
lundit  (u***).  In  vivo  demum  homine  lae  m  venam  incifam  immiflTum ,  ea  direftio- 
ne,  qua  ad  manum  pergeret,  aliquantumab  hac  theoria  vifum  eft  recedere  .  Rediif- 
fe  enim ,  fed  paulo  poft  in  venam  relapfum  effe ,  &  venas  inferiores  indc  tumuiffe , 
cum  frigoris  fenfu  verfus  digitos  procedente ,  &  poft  quindecim  hora;minuta  foluto 
vulnere  iac  cum  fanguine  non  prodiiife  legimus  {x).  Hxc  experimenta  unice  videi> 
tur  oftendere ,  fi  vis  veheniens  accefiferit ,  vaivulas  nomiunqjuam  venas  fuas  uon  fatis 
diligenter  claudere. 

§,  VI.  Ponderl  fangutnis  rtftjlum  ^ 

Valvulafum  in  tfniverfum  funfiionem  dixirnus ,  Peculiare  vero  officium  efl:,  qu'G 
ponderi  fanguinis  tt{\^\mt.  Vimenim  ponderis  utique  invivo  animale,  valvulis  de- 
ilituto,  fangu-inem  venofum  regere,  numerofis  exemplis  oftendi  (/).  Ergo  in  feden- 
te  homine,  &  in  ftante  etiam  magis,  fanguis  vense  cavas ,  &  cruralium  vaforum , 
non  ita  fincera  vi  ad  cor  rcdit,  quin  in  pedes  relabatur,  fi  is  fitus  corporis  diutur- 
nior  fuerit ,  aut  fanguinis  copia  major  ,.  aut  aliqua  corporis  debilitas  ,  aut  redeunti 
fanguini  nata  difficuitas :  hine  illa;  prsconum  iy*)  &  harufpicum  j  &  fceminarum» 
demum  gravidarum  varices :  hinc  oederaata  hominum,  qui  minys  adfueti,  aut  diu- 
tius  ftando  officio  funguntur,.  autpendulis  cruribus  curru  vehuntur;  hincnimia  non- 
nunquam  infantum  capita  (^).  Et  varices  quidem  a  valvulis  iterum  nafcuntur,  in 
quas  relabens  fanguis  vense  parietes  extrorfum  urget,  etiam  magis,  fi  mufcuIoruiB 
adio  acceiferit ,,  qus  fanguinem ,  ex  compreffis  venis ,  in   earum  finus  preniit  ia), 

Mul- 


(uf)  Second  Meir.oire  fur  les  parties  irritables  &  ncn  fuiffe  in  venam  miffum . 

feiTfibies  pag    3  91.  Exper.  474-  SS»-  55 J-  5S7.  Cy)  Second  Meraoire  p.  388.  3S?.  Es».  loj.  ac^, 

Cu*)  Riolan  refponf.  ad  Hsrvei  p.  yj,  Pifoni  u!t.  309-.  113    119.  aiy. 

antiquit.  p.  ($4,  ^y*)  Bernardin   Ramazzini    &e  woibis    artiSciii» 

(u**)  Uales  haemanat.  p,  14.  c.  i9- 

(u**«)  Miihom  de  Valvul.  n.  58.  C?-)  Bidloo  Exerclt.  Anat,  Chirufg,  &. 

fx)   Pffyti  ult.  antiquit.  p.   64.  Difquifit.  p.  4x7.  CO  FraBcifciK  Bifjh  problsi».  l6i 
418.    Sufpicatur   Man^gtus   iheatr.    p.  555.  tubuium 


142  LIB.  111.  CIRCUITUS  SANGUINIS. 

Multum  tamen  hicvalvuls  profunt,  &  pericula  relapfuri  fanguinls  minuunt  (i?) . 
Si  enim,  fimplicitatis  gratia ,  umcum  par  valvularum  pofueris ,  &  columnam  fupe- 
rlorem  dixeris  eum  fanguinera,  qui  in  cava  veoa ,  inque  trunco  vaIvulof.e  vencB  , 
fupra  id  oftiolum  eft :  inferiorem  vero  columnam  eam  vocaveris  ,  qux  infra  valvula- 
rum  jugum  eft  :  utique  tunc,  fi  v;^lvula3  nuils  forent,  colffmna  fuperior  toto  ponde- 
re  contra inferiorem  niteretur,  eamque  etiam  a  proprio  pondere  relabentem  ,  &  dc- 
biliter  ab  arteriofo  fanguine  in  pedibus  lentius  moto  propulfam,  omnino  facile  re- 
troageret,  ut  in  pedesvenofus  cruor  colligeretur,  neque  poflfet  adcor  redire.  Nunc, 
utcumque  a  gravitatione  fua  fuperior  columna  deorfum  retroagatur,  tamen  a  valvu- 
lis  fuftinetur,  eas  diftendit ,  aque  earum  robore  geritur,  venamque  expanfis  oftiolo- 
rum  velis  claudit.  Itafit,  ut  totum  hujus  fuperioriscolumnjE  pondus  nihil  quidquam 
inferiori  columnae  obfit,  neque  eam  retroagat :  &  plerumque  brevis  mora  eft,  donec 
mufcuii,  valvulofo  jugo  vicini ,  in  mutato  femoris  fitu  agentes,  columnam  fuperio- 
rem  iurfum  promoveantj  fmufque  valvulofos  evacuent,  viamque  pro  iinda  inferiori 
iibera  reftituant, 

Aliquanto  vero  faciiius  id  oificium  a  valvulis  prseftatur,  quod  non  unicum  earum, 
ut  modo  ponebam ,  par  natura  fecerit,  fed  totanx  columnam  fanauinis  cruraiis  per 
juga  valvuiofa  in  mulras  hrevefque  cylindros  diviferit,  quge  in  fe  mutuo  non  gravi^ 
tant,  &  cum  leves  fint,  &  exigus ,  facilius  ab  agentibus  mufculis  furfum  aguntur, 
quam  quidem  de  unica  &.  longiffima  columna  fperari  poiTet, 


§.  VII.  Varices. 

Et  tamen  diuturniores  caufaj,  quas  Natura  omnino  non  fuppofuit ,  neque  omnibus 
cavere  potuit,  fenfim  faciunt ,  ut  fanguis  in  fmubus  valvuiolis  longiori  mora  colie- 
£tus,  venarum  alicquin  debiles  membranas  enormiter  dilatet,  atque  noxias,  brachii 
nonnunquam  mo.le  (l),  varices  efficiat,  quas  chirurgia?  exftirpandas  tradere  neceife 
fit .  Esdem  demum  rupts  fmguinem  fundunt  (r/),  etiam  funefto  eventu  (e).  Ne 
tamen  adeo  faciie  rumperentur ,  aliquantum  aggeres ,  fiye  inferiores  ci^cique  finuum 
valvuloforum  cum  venacorinexi  fines,cavent ,  quos  in  ima  parte,  quam  fanguis  raa- 
xinie  urgeT  ^  fortiores  .eadem  natura  fecit .  Exigua  vgro  varicum.  aut  frequentia  eft , 
aut  naxa,  i\  cum  funefto  fanguinisrelapfu  comparaveris ,  qui  extremas  pedum  venas , 
alioquin  ad  ftagnandum  pronas,  obrueret,  corrfique  neceifl^rium  fanguinis  ftimulum 
fubriperet  ,  in  pedes  congefti  ,_neque  redituri,  fi  valvulas  natura  non  feciffet . 

Etii  in  hujufmodi  teieologiis  facilis  ^{fe  non  foleo ,  non  taraen  improbabile  mihi 
videtur,  ideo  frequentes  in  venarum  ad  portas  euntium  infimis  ramis  varices  &  fta- 
gnationes  effe,  quod  e«  vens  valvuiis  deftituantur,  Hjemorrhoides  vero  ex  iiscruo- 
ris  congeftionibus  nafci  notifrimum   eft  (^). 

Nimis  fubtile  eft  Gualtheri  Charleton  de  valyularum  utilitate  commentum ,  fan- 
guinera  nempe  relabentera  in  fpatio  valvularum  recepto,  refilire  ,  &  per  anguftius 
duarum  valvularum  intervallum  duplicata,  ob  eam  ipfam  anguftiam  celeritate,  ver- 
fus  cor  properare  {h) ,  ' 

§.  Vlif, 


(b)  Dudum    hxc    nota  funt  .    Vide  inter  nuperos  med.  Vratislav.  p.  a^S.  Baufch  de  hK^matite  ■ 
Cl.  Nichclls  compenci    anat.  p.^.Brt-n  ocia  ph>ficl.  Cc)   l^it*  dialoghi  d'uii  bolognefe   IV.^.107.  Storcb 

p.  i8.  Bocrhaavi  in  PvKiei^.  ad'n.  133.  hehammen  Unterrichc.   p   215- 

Cc)  liilda-n  oper.  p.  899.  Notitiima  efl  Mirrii  hi-  Cg)  Stahi  de  naotu  fanguin.  hamorrhoidsli  p.  9' 

iloria:  '  (h)  L.  C.  p.  15-   f^ll- 

(d)  Ecce   aliijua   exempla    Petz.old    obf.  45.    hift. 


SECT.  II  ITER  VENOSI  SANG.  143 

§.  VIII.  Vincula  verum  her  fanguinh  venojt  demonftrant , 

Etmm  fimpHcius  erat ,  &  op(#tHerat  notius  fuifTe.  ,  alterum  experimentum ,  quod 
toties  neceiTario  repetitur,  quoties  medicus  venam  fecat.  Brachium  enim ,  ipfa  natu- 
ra  jubenre,  cor  inter  &  eam  venam  ligatur  ,  &  ab  omni  a^^ate  ligatum  fuit .  No- 
bis,  verum  edoftis ,  mirum  nunc  videtur,  ex  adeo  fimplici  experimento  antiquitatem 
errore  fuo  non  liberatam  fuiffe  .  Si  enim  vere  per  venas  a  corde  fanguis  fluit ,  opor- 
tebat  ex  ea  ligatura  omnino  fanguinem  ab  eavena  intercipi ,  ex  qua  educere  fcopus 
eft :  &  minime  obfcurum  erat ,  "in  ea  hypothefi  vinculum  in  carpo  injiGt  oportuifle, 
ut  fanguis  inter  cor  &  vinculum  congregaretur.  Redius  certe,  ex  theoria ,  veteri- 
narii  medici  vinculum  venje  injiciunt ,  in  parte  ,  quK  a  corde  remonbr  eft  C^)  • 

Verum  eam  theoriam  non  in  veterinis  unice  Natura  redarguit ,  in  quibus  vena  , 
quse  a  vinculo  fanguinem  revehere  prohibetur,  ad  mortem  animaiisufque  fanguinem 
fundit  {k').  Etiamin  homine  vinculum  inter  cor  &  locum  incifionis  injeclum  facit, 
ut  vena  repieatur,  intumercat,  &  plurimum  fanguinem  incifum  fundat.  Facillimum 
erat  inde  deducere,  venire  adeo  a  manu  fanguinem  ,  non  a  corde  ,  quod  vincnlurn 
non  intercipiat,  fed  congreget.  Et  primus  tamen  a  rerum  origine  xAndreas  Ccefalpl- 
nus  (/)  vim  experimenti  perfpexit ,  &  tumorem  illum  venx  obfervavit  ,  qui  inter 
manum  &  cor  enafcitur.  Ceterum  cum  in  parte  veri  pedem  fixerrt  vir  clar.  melius 
ea  luce  ufus  eft  diHklmus  Harvezus  {m) .  Nesantem  yero  ipfum  eventura ,  ~&  ad- 
iBrmantem  ,  fe  omnino  venam  in  parte  a  corde  remotiori  ligare,  Prlmirofium  (n) 
merito ,  tanquam  teftem  perpetuo  eventui ,  totique  generi  humanQ-  obioquentem  re» 
pudiamus . 

§.  IX.  ObJeBwni  refpondettir , 

Non  Ideo  defuerunt  objefiiones,  quibus  praejudicatam  (ententiam  fchofse  tuerentur. 
Et  plurimum  regeftum  eft ,  firmirer  adftridlo  brachio  omninofanguinis  effluxum  adeo 
non  adjuvari,  ut  vel  omnino  fupprimatur,  vel  cerre  malignius  prodeat;  foluto  vero 
vinculo  fanguinis  torrens  reftituatur  (0),  etiam  Sptgelii  Cp)  experimento  confen- 
tiente .  ,       , 

Verum  etiam  hoc  effiiglum  Havvems  occupavir.  Oftendit  enim  j  ftridius  vinculum 
non  venas  folas,  fed  ipfas  utique  arterias  brachii  compriraere,  atque  adeo  efficere  , 
per  ea  qus  non  dudum  dlda  funt,  ur  fanguis  ad  manum ,  adque  brachii  partem  in- 
feriorem  venire  nequeat  .  Hinc  puifus  deficit,  &  venis  fons  obftruitur,  a  quo  fangui- 
«em  habent  ,  Quare  foluto  tunc  vincuio ,  &  fanguine  per  liberatam  arreriam  confer- 
tirn  in  manum  veniente,  redditus  venis  fanguis  per  vulnus  exit.  KcEC  aut  horum  (1° 
milia  Harveius  {q)  refpondir  ,  &  alii  (r) . 

§.  X.  Compreffio  alia  idem  confirmat , . 

Experim.ento ,  quod  in  vens  fedione  omni  tempore  facium  eft  ,  alterum,  adfine 
eft,  &  perinde  a  vinculo  repetitur.  Nam  primo  nofiiTmium  eft  ,  fortiter  adftntiis- 
collaribus,  quacunque  de  caufa  ftringantury  totam  faciem  intumefcere ,.  &  ipfam  con- 

•  jun- 

CO  La  Fcffe  obfervations  p.   ii2.  .(o)  Eft    objeclio  Jacob;    'P,ii7i.rofe   in  Walsum  p, 

(.k)  Idem  ibid.  96.   ' 
Cn  Q.UKft    Med.  17.  1.  s,  (p)  Anat.  p.  172. 

(re)  L.  c.  p.  103   16(5  c.  Ti.  Cq)  L.  c.  c.   <i,  p,  i«3.   feqq. 

(n)   Airmadverfiones  in  Wa!ardifputatTonem,quam:  Cn  J-  FFalsus  Epift.  a.  pag.  412.  41?.  ©dit.i^^j 

f  ro  llnguinis  circulatione  Harveian»  propofuit  p  89.  P.  Dionif  cours  d'opcrat.  pag.  463.  &;c. 


J.4  LIB.  in.  CIRCUITUS  SANGUINIS. 

jundivam  tunicam  rubere  (j),  &  demum  fanguinem  de  naribus  ftiilafe  (0.  Itei^m: 
nihil  hujufmodi  exfpedlari  poterat ,  fi  fanguis  per  venas  a  corde  adveniret ;  eum  enim 
id  vinculi  genus  a  facie  averteret.  Nunc ,  cum  vinculum  cruorem  in  capite  congre- 
get,  neceffe  eft,  a  capite  venire ,  atque  vinculi  vioiiritia  averfum  in  eapite  manliffe. 

§.  Xr.  Ut  vlncula  fan^ulnem  refsrvent . 

Subtilius  aliquantum ,  ceterum  ejufdem  generis  experimentum  antiquitati  notifli- 
mum  fuit.  In  fputo  nempe  cruento  Eraftjtratus  penum  aliquam  fanguinrs ,  quantum 
ad  vitain  fuftentandam  fufficeret,  artubus  ligatis  refervabat  .  Negabat  utiliter  tierl 
tJfclepiades ,  fed  hujus  objedionibus  Celfus  {tf)  refpondet  .  Neque  imperitum  Eraft- 
ftrati  confiiium  fuiffe  ,  per  Hildani  {x)  obfervationem  conftitit  .  In  maxiraa  enim 
hxmorrhagia  narium  artubus  ligatis  fanguis  corapreffus  eft  ,  idque  confilium  nuper 
lil.  Archiatro  {f  ^  P^^cuit .  Facile  nuuc  fentiet  meditatus  ,  fi  per  venas  fanguis  a 
corde  veniret,  vinculum  artubus  interjedum  id  faclurum  ,  quod  in  arteriis  facere 
oftenfum  eft  (^),  ut  nempe  cor  inter  &  vinculum  fanguis  vehementius  erumperet, 
&  in  univerfum  nimiam  facilitatem  ,  qua  fanguis  ex  vale  rupto  nequerefiftente  fluit, 
novum  incrementum  naduram  effe  ,  quando  in  aiio  trunco  fanguis  ,  a  vinculo  in- 
jedo  repeilitur,  uti  cekrius  animalia  pereunt,  quibus  aliqua  arteria  incifa  ,  alteraii- 
gatur  {a).  Adeo  ergo  non  prodeffet ,  in  hY^^oihm  ^Erafifivati  confilium  ,  ut  vehe- 
menter  noqeret  ,  &  fanguinis  ja£lura  major  fieret .  Nunc ,  quando  fanguis  per  venas 
ab  artuBus  ad  cor  redit,  omnia  facilia  funt,  &  inter  fe  confentiunt  .  Nam  vincula 
artubus  injeda  faciunt,  ne  poffit  ab  artubus  ,  magna  nempe  corporis  parte,  fanguis 
ad  cor  redire,  neque  adeo  arteriam  fubire,  per  quam  ruptam  effunditur  .  Nafcitur 
ergo  penus  aliqua  fanguinis,  quem  arterix  artuum  liberse  advehunt,  vens  Iigat£E  fer- 
vant;  ita  neque  penitus  ex  fanguinis  jaflura  animal  perit  ,  &:  tamen  ,  fraiSo  nunc 
cordis  impetu,  poteft  lentior  in  arteria  violata  motus,  &  grumus  denique  nafci  (^), 
quo  arteriarum  vulnera  clauduntur ,  neque  eum  grumum  nimio  fuo  impetu  cor  debi- 
iitatum  expellit.  Ponimus  autem  artus  ita  Iigatos  effe,  ur  arteriofo  fangumi  aditus 
apertus  manferit.  Nimis  enim  arfla  vincula  aut  gangrsnam  facerent ,  omni  a  com- 
preffis  artuum  arteriis  fanguiae  averfo,  aut  certe  atrophiam,  maligna  penu  admiffa  , 
&  qus  non  fuffecerit  .  Ita  enim  evenire  ,  etiam  a  penfceiidis  nimia  adftridiione  , 
fxempla  gxftant  (0« 

§,  XII.  Vinculum  nudata  ven^e  injeBum  . 

Supererant  experimenta  in  nudatis  venis  facienda  ,  quas  iter  fanguinis  evidentlus 
docerent .  Si  enim  vena  ligata  fuerit ,  obfervari  poterat ,  qua  parte  mtumefceret ,  & 
incifa  fanguinem  uberius  funderet  :  qua  contra  maniretur,  &  mcifa  cruorem  nega- 
ret.  Si  fanguis  in  venas  a  corde  venit,  mtumefcet  vena,  &,  congelto  fangume  re- 
plebitur  inter  cor  &  vinculum ,  &  contraria  fient,  mter  vinculum  ,  fangumem  m- 
tercipiens  ,  artumque  ,  fi  ab  artubus  &  univerfo  corpore  ad  cor  per  venas  fanguis 
ledit .  Tumor  enim.  erk   inter  artus  &  vincuium ,  cum  fsnguis  a  mmimis  vens  ra- 

mis 


CO  Storch  Kinder  Krankheiteit  t.4.  p.  349-  G.  v.      F^runs.  apud  Salmon  de  «tero  p.  ^7    Cont.   111.^.- 
Swietcn  t.  3.  p.  330.  «<:f  du  coeur  t.  a    p   i47 


(u)  L.  4.  c.  4. 


( b)  Second  Memoire  fur  le  mouvement    ia  fang. 


Cx)  Obf.    16.   Cent    X.  ^^?'    ^3-   ^54    157      i6o.    161.    1^5.    166,   167.   l?». 

Cy)  G.  V.  Swhtcn  Comment.- 1.  1.  p.  38».  ^^i.  »76.  177.  178    I79    180    ySi    187    194- 

yj  L.  3.  fea.  J.  n.  4.  CO   TtlUndi  in  d:fp.  de  atrophia  Leida  1^70, 


i^ECr.rr.  TTER  VENOSI  SANa  ^      _    145 

mis  veniat,  iter-vero  fuum  perfequi  prohibeatur,  &  ultra  linum,  cordl  propius, 
vena,  cuni  nihil  nunc  accipiat,  fanguine  per  vinculum  averfo ,  derumefcet  &  inanie- 
tur.  Erat  experimentum  crucis ,  uti  Franctfcus  Bacone^L  voce  ufus  eft  . 

Fecit  Harveius  ,  fecerunt  eo  sevo  plurimi  anatomici  ,  quorum  pericula  conjunfla 
proponam  ,  ut  conftet  in  numerofis  venis,  &omnibus,  perinde  verum  eventum  effe, 
quo  circuitus  fanguinis  nititur.  Ergo  invena  caya  ferpentis  Harveius  vldit  (^) ,  vin- 
cu!o  injedo ,  aut  preflfione  vinculi  smula  adhibita ,  eam  venam  verfus  cordis  fedem 
expallefcere ,  &  inaniri,  &  vinculo,  aut  preiTione,  remoto  iterum  fanguine  repleri . 
in  eadem  vena,  fupra  hepar  vinculo  adftri£la,  fimilis  eventus  experimsntum  fecit 
Joannes  IVaUns  (e),  m  vena  cava  fuperiori  J^annes  Pecqutt  (/)  &  Ro^erius  Dra^ 
ke{§). 

Vcna  jugularis  vivi  anferis  llgata  detumefcit  verfus  cor,  in  IVaUi  {h)  experimen- 
to ,  &  fuper  vinculum ,  propius  caput,  incifa ,  fanguinem  uberrimum,  infra  vincu" 
ium,  verfus  cor  difleda,  nullum  fundit,  tum  in  dama  (/),  tum  in  aiiis  animali- 
bus  (4),  &  in  hominibus  ftrangulatis  idem  fieri,  carnificibus  innotuit  (/).  In  vena 
renali  iterjm  idem  eventus  eft  (w). 

In  vena  portarum  (w  )  vinda  ,  in  venis  fpermaticis  (  o),  mefentericis  {p)  ,  fple* 
nicis  (^) ,  gaftricis  (r) ,  pancreaticis  (i'),  brevibus  (f),  csecalibus  (w),  h^morrhoi- 
deis  (x) ,  &  intercoftalibus  (^ ) ,  femper  eodem  modo  fanguis  inter  venarum  radicu- 
las  &  vinculum  colledlus  eft  ,  &  ukra  vinculum  vena  verfus  cor  detumuit . 

(n  venjs  artuum  fimilia  experimenta  magno  numero  fad^a  funt  (t^),  &  in  ipfis 
digitorum  {a)  venis ,  inque  variis  demum  corporis  animalis  venofis  truncis  {b) . 

Pariter  etiam  ego  (c),  tardus  in  credendis,  quje  nullo  meo  experimenro  confir- 
marentur,  experimenta  feci  in  vena  cava  infra  diaphragma  (ri) ,  m  vena  cava  abdo- 
minaii  (e),  mefenterica  (/)  ,  jugulari  externa  (^)  ,  vena  cruris  anterioris  (^),  8c 
cruris  pofterioris  (/'),  &  vena  portarum  (k).  Quge  Harveius  viderat,  perinde  vidi  . 
Moneo  tamen ,  ut  anatomicus  maturet  adminiftrationem ,  neque  expedet  ,  donec 
animal  langueat  ,  ne  forte  pariter  cum  robore  animalis  etiam  cordis  viribus  ex- 
hauftis ,  itinereque  fanguinis  fufflaminato ,  nullus  in  venis  tumor  adpareat  .  Prts(lat 
etiam  calidis  animalibus  uti,  in  frigidis  (>^*)  enim  reperio ,  nimis  faciie  a  fede  vin- 
culi  fanguinem  in  alia  vafa  defleftere,  ut  omnino  fub  vinculo  neque  fanguis  con- 
gregetur,  neque  tumor  confpicuus   nafcatur, 

Haller  Phyfiolog.  Tom,  l  T  §.  XIII. 


CcO  I-  c    c.   10.  p.  94.  (y)  Ffalaui  1.  e. 

(e)  Epi.l.   I.  387.   Expcrimenta  jnftituit  focsis  Cl.          (z)  Harttei  p.  150.  VFalaiis  p.  jgo.  Peequtt  p.17. 

Vtris  iifus ,  F.  Sylvio  de  le  Boe  ,   Rogerio  Drake  &      Febhefien  1.  2.   p.  264.  P.  Dionis    Cour-s  d' a.natomi« 

aliis   .  Vid.   Ep.  i    p.  408.  p.  447    J  B    Morgagnus  apud  Pifonum  p.  406. 

Cf )  L.  c    p    17  (a)  Pecquet  f.  jo. 

Cg)   Ih  H  ff  de  circulat    natur.  n.  11.  (b)  A.   Vop    Fortunato    Plempio    fiindatr.  Medic. 

Ch)  Epift.   I.  p.  595.  p,  11(5.  &  in  munit.   fundam.   Piemp.  p.   i^i.  J.  Mm- 

Ci)  Exerc.  p-   149-                        '  ralto  Vademec  anatom.  p.   ijs.  136.  Thoma  Barther- 

(k)  WaUtis  Epift.  2.  p.  41©.  lino  anat.  tert.   renov    p    58S.    Raymundo  yieujfens 

*  (1)  Hs--vei  p    179.  neurograph    p  a6. 

Cm)  W.il£«s  1  c.  p  J94.  Vop.  Fort.  PlempSnad&m.  Cc)  Second  Mgmoire   fur  le  mouvemeat  du  fiing. 

Medic.  Ed.  2    p.  13-5.  feft.  ;. 

(n:  Wai£us  i.  c.    Pecquet  p.  30.  33.  34.  35.  (d)  Ejrp.  loS. 

(o)  FF:Uics  p    394  iCO  Exp.  iio. 

,  tp>  Vf^aUus  ibid    Drflincouvt  canicid.  7.  8.  9,  (f)  Exp.  iii.  107.  Remus  exp.  p.  4.  10* 

(q^  WaUus  1.  c.  Drelincourt  1.  c.   '  (g)  Exp.   114. 

O)  Uterque  !.  c.  Ch)  Exp.   103.   Remus  exp.  I. 

(s)  Dyelincourt  1.  c.  (i)  Exp.   106, 

0)   Ibid  (k)   Esp     108.  Remus  p.  10. 

C")  It>"i*  (^*^  Conf.  exp.  iii..Remus  p.  44. 

Cx>  Ibid. 


t^6  LIB.  111  GIRCUITUS  SANGUINIS. 

§.  XIII.  Morbi  finculis  Jimiles » 

Qux  vinculum  ea  morbus  facit  .  A  polypo  in  corde  yenarum  colli  mirus  fumor 
ante  mortem  vifjs  eft  in  B.  Soceri  mei  H.  Friderici  Teichyneyer  experimento  (/)  . 
Cum  in  dextra  aure  polypus  caudatus  federet,  venae  jugulares  iatiflimje  repertie  funt 
( w  )  .  Folypus  in  aure  dextra  per  cavam  venam  continuatus ,  hinc  in  aegro  fdbitus 
brachii  tumor ,  &~in  venis  veluti  varices  adparueruiit  (n) .  Polypi  in  aure  dextra  , 
hinc  venas  jugulares  fanguine  plense  ,  &  hepar  tumidius  {o)  ,  In  ventriculo  cordis 
dextro  antiquas,  &  durse  concretiones /  hinc  vena  cava  maxima  (/>).  Cum  fcirrho 
hepatis  ,  liene  magno  ,  venis  amplioribus ,  polypus  in  corde  dextro ,  ibi  radicatus ,  & 
in  iugulares ,  aliafque  venas  extenfus  {q) .  Ab  incumbente  tumore  externo  vens  mi- 
re  intumuerunt  (;?*). 

§.  XIV,  ObjeSio  folvitur  . 

Etiam  hoc  adeo  evidens  experimentum  oppugnaverunt ,  quorum  oculi  nafcens  lu- 
men  Harveianum  non  fme  dolore  ferebant .  Et  primo  contra  eventus  ,  quos  narravi- 
mus  objeflum  eft,  in  ligata  vena ,  tamen  fupra  fedem  vinculi ,  verfus  cor ,  &  elTe 
fanguinem,  &  de  incifa  vena  effundi  (/).  Eo  procellit  Jacohus  Primirofe y  ut  pKis 
omnino  fanguinis  in  ea  parte  ven^e  reperiri  fcnberet,  quaj  cordi  vicinior  eft  (j-),ne- 
gavit  etiam  venam  ,  quae  cordi  propior  eft,  concidere,  fi  preireris  (t) . 

Neque  certe  diffimulare  oportet,  utique  fa?pe  experimenra  hanc  objedionem  con- 
jfirmare  in  jugulari  (u),  &:  in  mefenterica  (^),  &  in  cava  abdominali  (/)  vena  : 
jn  quibus  ipfe  vidi ,  injedo  vinculo  ,  tamen  in  parte  venx  ,  qu<e  cordi  propior  eft , 
fanguinis  abunde  fuperelTe :  neque  dubito ,  etiam  in  crurali  vena  fub  faphend2  ortu 
Jigata  ,  aut  in  brachii  venis  idem  phoenomenon  appariturum  ,  ubicujique  vinculum  in- 
jeceris .  In  his  enim  venis  omnibus,  fupra  vinculum ,  nempe  cordi  propius,  magni 
rami  in  truncum,  quem  vinxifti,  fe  immittunt  ut  in  primo  exemplo  ipfe  a  fubcla- 
via  &  a  vena  cava  fanguis  facillime  retrogrediens ,  in  aitero  ramJ  inteftinaies  alii  , 
aut  fplenicus  truncus ,  in  tertio  rami  renales ,  &  conjundtus  fanguis  vmx  {ine  pari , 
Jumbalium  venarum  &  fpermaticarum ,  in  femore  faphenavena,  cum  omnibus  femo- 
ris  venis  varie  connexa.  Quare  nihil  inexfpefiati  fuerit,  fi  fupra  vinculum  truncus 
venofus  fanguinera  habuerit,  quem  tot  rivi  hberi  advehant. 

§.  XV.  £?  alia: 

Eodem  fere  modo  folvitur  alia  objeflio,  inter  duo  nempe  vincula  venam  tamen 
&  fanguinsm  continere,  &  percuifam  fundere  (^).  Hsc  enim  objedio  a  primis  ad- 

ver- 


<1)  Ib  dlfp.  de  cord.  polyp.  n,  19.  la.edins  p.  i^^.Hnmobonus  Pifoni  m  ult.  antiqmt. 

Cm)  Malpigf'-  pofthum.   p    45-  &  in  Uangttt  bibhoth.  anat.  p.  953« 

Cn)  Bernard.  ^lbin  de  polyp.  p.  7-  (O   In  ammadverf.  1.  c. 

^o)  G.  Auz.   Langguth   in   anatome    iufantls   ra-  (t)  In  deftruft.  tundam.  p.  105- 

.•hitic; .  Cu)  Second  Memoire   fur  le  mouvement  du  fang, 

(p)  Ssnae  T.  II.  p.  411-  Exp.   lij 

Cq)  Philof.  tyanfaff.  n.   157.  C^)   l^id.  Exp.  107. 

Cq*)  Tropanegger  de  fan^    redhu  n.  a?-  Cy)  Exp.   109.  ,  „     „    ^     ,         „,        .. 

fr)  Jac.  Pnmiyofe  5n  animadverf.  in  L.  i.de  mo-  {ij  Primirofe  deftrua.  fundam.  Plempn  p.97.ni- 

tu  cordis  p,  87.  &  in   deftruclime  iunda  u.  Plem.ii  fi  vinculum  ad  cor  nimis  arf^um  fit  ,  Homobon.F/» 

p.  91.  Jq.  Riolanui  in  prastermiflis  Panliis  anniios»,  foni  uU.  antJ^uit.  p.  78. 


SECT.  ri.  TTER  VENOSI  SAKG.  T4^ 

verfariis  clrcuitus  fangulnis  propofita ,  nihil  quidempro  veterum  hypothefifgclt,  ce- 
terum  pertinet  ad  veno^bs  ramos  ,  qui  inter  duo  vincula  in  truncumrevinclum  fan- 
guinem  ad%unt  {a) .  Ob  eamdem  c^uram  oculi  non  tument  ,  quando  vena  jugula- 
ris  ligata  eft  {i>).  Nimis  enim  muicsB  vmx  libers  fuperfunt  ,  per  quas  fsnguis  e:!e 
capite  redeat. 

§,  XVL  Chlmrgm  infuforta  ojlendh  tter  fanguinis  venoji . 

Aliud,  minime  infirmum ,  experlmentum ,  quoTanguis  venofus  ad  cop  refluere 
oftenditur,  poteft  2i  chirurght  infuforia  fumi .  Acidi  enim  ex  metallis  ftillantes  liquo- 
res  utique,  quoties  in  venas  iniedi  funt,,  fanguinera  in  puimones  ufque  &  cor  de^- 
trum  coegerunr ,  manifefto  argumcntOj  avi.eas  vias  ,  neque  ad  minimos  ramos ,  ve- 
nena  ifta  chemica  tetendi(fe .  Verum  non  placet  ha^c  experimentadivellere,  quaBmui- 
to  majorem  vim  habent ,  neque  unice  fanguinis  venofi  viam ,  ad  cor  ducenrem,fed[ 
prsterea  etficaciam  ad  omnes  corporis  humani  partes  cxpiicatam  demonftrant . 

§.  XVII.    Et  ipfe  conjirmat  omlus, 

_  Quare  unice  aliud  teftimonium,  omnium  qu^  peti  poifunt  ,  manifeftiflimum,  ex" 
citabo,  Har-veii  xvo  nondum  hotum  ,  cum  microfcopia  quidem  iii  Italia  cognita, 
nondum  tamen  fatis  familiari  ufj  a  phyficis  fcriptoribus  adhibita  eiTent  .  Ergo  ani- 
mal  quodcunque ,  cujus  fanguis  per  vafa  fluens  pellucidis  velamentis  tegitur  ,  micro- 
fcopio  fubjicitur;  adhibentur  autem  frigida  fere  animalia,  ran.T ,  lacerti  ,  pif:es  ,  ne 
frigus  aeris  admiffi  humorem  vitalem  cogat,  uti  qu.idem  in  animalibuscalidi  fangui- 
nis  cogit  (f) .  Confideretur  nunc  adrentis  oculis ,  &  diu  ,  atque  facillime  ,  hsec  con- 
{ideratio  continuetur,  qux  vaia  in  animale  fint ,  &  qiia  via  fanguis  per  ea  vafa  fe'« 
ratur.  Adparebit  duo  vaforum  genera  efte  (^),  &  in  priori,quod  arreriarum  nomi- 
ne  defcripfimKS  ,  crafTiores  equidem  membranas  e{fe ,  Sc  tamea  fanguinem  ,  rapido 
torrente,  a  corde  ad  minimos  eorum  vaforum  ramos  ferri  (e)  .  Contra  alterius  ge- 
neris  tubos,  fodales  priorum  ,  ceterum  latiores,  faturati  ruboris ,  tenerasque  membra- 
113S  canales  elfe ,  in  quibus  fanguis  omnino  contrario  du61u  a  minimis  ramis  in  trun- 
cos,  ex  truncis  in  cor  fluat  (/).  Id  experimentum*primus  MarcellusMatp-ghUism- 
flicuit  (^),  deinde  xAhtonius  "v.  Leewvvenhoeck  (h)  y  3c  nunc  vulgo  faciunt .  Numero- 
fnTmia  etiam  ego  pericuia  feci,  &  pfimo  oculi  iclu,  in  pifciculis  inprimis,  utrum- 
^ue  vaforum  genus  ex  fanguinis  itinere  difcerno. 

§.  XVIII,  RetroceJJio  fanguinis  venoft  , 

Verum  rieque  in  hac  luce  diflimulandum  eft ,  calumni;^  locum  {liperenTe .  Frequen- 
ter  enini  omnino  fanguinem  in  his  animalibus  videas,  per  eas  ipfas  venulas  a  cor- 
dis  vicinia  ad  extremos  fines,  aque  truncis  in  ramos  relabi  (?)  •  Dehide  ,  uti  in  ar- 
teriis,  ita  in  venis ,  perinde  crebrae  ofcillationes  adparent  ,  ut  fanguis  iinc  quidem 
temporis  momento  iegitimo  itinere  per  venulas  ad  cor  redeac,proximo  vero  u^rique 

T    z  verfuy 


Ca)  yralxus  1.  c.  p.411.  411'  (f)  58^:.  6.  du  Secor.d  Memoire  .     * 

p)  Nvtk  defenf.  duft-  aquof  p.  14.  (g)  In  poftlium.  p.  91. 

'O  Second  Memoire    fur  le  mouveinent    du  fang,  (h)  Paflim  ,    &    in   exper.  &   contetrptat,    Eplit^ 

Cd)  Jbid.  Exp.  59.  60.  61.  61.  6^.  64-  6$.  &«,  ^O  Premier  Mwoire  p.  jj.  Exp.  117,  137. 
\<j  Se«-  1.  p,  13 j.  &  gxp,  ^y»  citavicaus» 


148  irj5.  m.  CIRCUITUS  SANGUTNIS. 

verfus  minores  ramos  a  corde  relabatur,  &  alternus  adeo  &   fibi    contrarlus   duflus 
fit ,  quo  finguis  venofus  movetur  (k). 

Cura  tamen  adhibita,  ne  hoc  quidem  phoenofhenon  perfpeftjE  veritati  nocehit  . 
Quamdiu  enim  animal  viget  &  valet,  verum  iter  venofi  fanguinis  perpetuo  idem 
eft  ,  &  ver^us  cor  immutaium  tendit.  Quando  vero  vena  inciditur  (/)  ,  &  facilitas 
m;ijor  fiu^uro  fanguini  in  ea  (ede  nata  eft,  aut  coagulum  (w)  aliquod ,  aut  obftacu- 
lum  (> )  f  nguinem  repellit  ,  aut  pondus  (o)  debilem  fanguinis  motum  mutat  ,  aut 
alioquin  moribundi  animalis  vires  fradlae  funt ,  toties  utiquein  iftis,  valvulasalioquin 
non  n.sdis  animalibus,  fanguis  ad  extremas  venas  relabitur.  Et  etiam  iftis  inanimali- 
bus  vinbus  rtftituris,  claufo  vulnere,  coagulo  fuperato  ,  omnino  fanguinis  iter  nati- 
Yum  reftiruitur  (p).  Num'  in  vena  Portarum  fanguis  relabatur,  &  indeha;morrhoi- 
des  ,  auf  a  fanguine  in  ventriculum  rejfluente  funeifti  cruoris  vomitus  fuccedant  ,nunc 
quidem  nondum  inquiremus ;  verum  etiam  hoc  loco  a  naturali  ftatu  omnia  in  di- 
verfum  ivcrunt  (^)  . 


S    E    C    T    I    O        III. 

§.  I.  Sangufs  a  corde  per  arterlas  in  'venas  tranjtt  y  per  venas  c&rdt  reddttur. 

Q\ME  fit  in  utraque  claffe  vaforum  diredio  fanguinis,  confirmavimus ,  quantuni 
f-flBcere  vifum  eft.  Adparet  per  arterias  fanguinem  ex  corde  ad  minimos  ea-' 
rum  ramulos  ferri  :  adparet  ex  minimis  venarum  radiculis*  fanguinem  ad  cor 
revehi.  Parum  nunc  fupereft,  quod  ad  circuitum  vitalis  humoris  demonftrandurn 
poftulari  poflTit.  Nam  arterias  ultimas  cum  venulis  continuari  etiam  oftendimus  (»-) . 
Si  ergo  finguis  ex  corde  per  arteri^s  in  earum  minimos  ramulos  fertur,  fihiramuii 
in  minimas  venarum  radiculas  continuantur,  fi  ven^  fanguinem  ad  cor  revehunt  ,* 
videtur  iter  totum  fanguinis  a  corde  per  arterias  &:  venas  ad  cor  oftenfum  eflfe.  Et 
tamen ,  cum  res  maximi  momenti  fit,  omnino  reliqua  argymenta  producere  opor- 
tet,  quibus  hasc  theoriiE  medics  bafis  ftabilitur. 

Ergo  brevis  meditatio  videtut  ad  verum  ducere .  Si  fanguis  per  arterias  celeriter 
ad  ultimos  earum  fines  fertur,  oportet  in  alia  vafa  eum  exire  :  nifi  e\'it,  ftagnabit, 
colligetur,  vafa  fua  diftendet  &  rumpet  .  Verupi  non  tranfit  in  vafcula  lymphatica, 
exhalantia,  dudufve  excretorios,  eorum  enim  vafculorum  humores  (j)-a  fanguin& 
differunt  ;  fupereft,  ut  in  venas  tranfeat. 

Iterum  vtnx  fanguinem  ad  cor  revehunt ,  fequitur  ut  habeant  aliunde  .  Verum  a 
lymphaticis  vafis  ,  ab  inhalantibus  non  habent  ,  earum  enim  liquor  non  eft  £m- 
guis  (0;  fupereft  ut  habeant  ab  arteriis,  quae  &  fanguinem  vehunt  ,  &  cum  venis 
continuantur . 

Denuo 


(k)  Ibid.  p.  88.  &  Exp.  117-   153-   iM-  ii9.   13»-  (")  E^P»  '35-  145. 

134-   137-   141.  143.   145.     124.  125-  226.  230.  234.  (0)  Cont".  Exp.  205.  207    »09.  113.  219.  laj. 

Leiuyvenhoeck  Contin.  arcan.  natur.  p.  116.  CpJ  Prem.  Mem    p.   93.  Exp.  laj-   129.  6d.  93'W* 

CO  Premiei>  Memoir.   p.  93.   SeGond  Memoir.  Exp,  M^Upi^hi  1.  c.  Leeuw-nhoeck  1.  c.  et  alibi . 

337.  150.  151,  131.  153.   ,34.  155.    15^.    ,58.  159.  (q)  Stahl  de  hxmorrhoid.  internar.  motu, 

i<J».  164.    i66.   167.    169.    170.    171.  174.    177.  178.  (r)  L.  2.  feft.  i.  §.  22. 

iy^.  184.  188.  189.  190.  191.  191.  193.     194.  224.  &c.  (s)  L.  a.  fecl.  1    §•   ^9- 

Cm)   Premier  Memoir.   p.^j,   Second  Memoir.  Esp.  CO  L»  »•  ^^^'  *•  !>•  **•  *3'  *4'  *?• 

J23.  Leeuwcnehsch  exper.  &  contcmpl.  p.  ao8.  j 


SECT.  m.  EX  ARTERITS  IN  VENAS.  149 

Denuo  fi  liquor  fecundum  direftionem  fanguinis  in  arterias  pulfus,  in  venas  tran- 

fit  ( « )  ,  fanguinem  etiam  a  corde  fecundum  eandem    diredionem  ,  per  arcerias  mo- 

tum  ,  in  venas  tranfire  neceffe  eft  .  Vafa  eadem  funt  ,   diretlio  eadem ,  neque  coior 

hic,  aut  diverfa  liquoris  indoles  ,  ad  iter  mutandum  quidquam  valet» 

§.  II.  Quotks  ^Arteria  vtnRa  eji,  Vena  nthll  acclpit» 

Sed  alia  argumenta  data  funt.  Breviter  tangimus  experimentum  ,  quo  oftenditur, 
arteria  vinculo  intercepta ,  venam  fodalem  ,  qu»  eiufdem  artus  fanguinem  revehit , 
omnino  inaniri  &  pallefcere :  eandem  vero  venam,  fi  arteria;  vinculum  foiveris ,  ite- 
rum  cruore  repleri ,  eumque  pcr  vulnus  fuum  dimittere  ,  omnino  uti  diximus  ,  ia 
fanguinis  miffione  medica  ,  fanguinem  ex  vena  nuilum  vcnirc  ,  quoties  vinculo  ar- 
^iori  brachium  ?dftri£ium  eft.*  laxato  eodem  fanguinem  per  vulnus  ejufdem  vense 
obfequi .  In  menfenrericis,  iienalibus  ,  hepaticis  <  a;  }  ,  cruralibus  (jj')  experimenrum 
fadum  eft  .  Cum  arteria  in  cane  lino  interciperetur  ,  &  vena  ei  refpondens  incide- 
retur  ,  vis  quidem  fanguinis  frada  eft  ,  ut  tamen  in  vegeto  cane  pergeret  non  in- 
terruptus  Morgagn.  (1). 

Denuo  eodem  fere  modo,  vifus  eft  fanguis ,  prefta  arteria  iliaca,in  venam  iliacam 
inanem  urgeri ,  ut  vena,  q\ix.  inanis  fuerac,dum  medicus  arteriam  fociam  premebar, 
nunc  fanguine  turgeret  (t)-  Ha;c  enim  omnia  oftendunt,  ex  arteria  in  venam  fan- 
guinem  conrinuo  fuccedere,  nihilque  venam  habcre  ,  nifi  quod  ab  arteria  acGipic. 

Eo  minus  huic  experimento  immoror  ,  quod  eventus  penitus  contrarios  ahi  novi 
equidem  inventi  adverfarii  ^roluXtmnx ,Riclanus  {a)  primo,deinde  Homobonus  Pljoni 
(  b) ,  arteriam  fupra  os  pubis  ligatam  fuifte  ,  &  tamen  ex  vena  faphena  incifa ,  fan- 
guinem  profluxiffe  dixit ,  &  perinde  profluere,fi  arteria  ob  aneuryfma  refeda  fuerit. 

Si  omnino  in  hoc  eventu  veri  quid  fubeft  ,  ut  quidem  lubenrer  dubitarem,  vel 
omnino  is  unice  fanguis  effluxit,qui  in  trunco  faphen^  ejufque  vtnx  radicibi^  pras- 
fto  erat,  &  quem  dudum  arteria  eo  miferat  ,  priufquam  vinciretur  .  Vel  arteriae  li- 
gat^  aut  refe6lae  truncus  infra  fedem  ,  qua  vinculum  injeclum  aut  arteria  refedta 
fuit ,  per  anaftomofes  fuas  fanguinem  ab  iis  truncis  accepit ,  qui  fupra  vinculum  na- 
fcunrur.  In  exemplo  ,  fanguis' in  arterias  femoris  veniflfe  potuit  per  arteriam  hypo- 
gaftricam  ,  ejufque  ramos  obturatorios  (c),  ifchiadicos  {d)  .,  hxmorrhoideos  (e) ,,  & 
iliacos  pofteriftres  (/)  ,  qui  cum  profunda  femoris  (^)  &  circumflexa  interna  {h)  Sz 
externa  (0  varie  conjunguntur,ut  minores  aliquas  coramunicationes  interim  omittam, 

§.  III.  iSlift  rediret  fanguis  cordi  nullus  fuppeteret , 

Quare  alia  experimenta  proferemus ,  a  copia  fanguinis  repetita ,  quem  aorta  acci- 
pit  .  Et  primo  fanguis  per  arterias  celeriter  movetur  ,  &  ejus  unda  adeo  mxagna 
eft  ,  ut  omnino  inter  pauciflima  hors  minuta  vulnerato  honjuni  moriendum  effec, 
nifi  loco  fanguinis  per  artej-ias  emiffi ,  alius  per  venas  ad  cor^ediret  ^k)  , 

Accuratius  experimento  utemur .  Cordis  humani  ventriculus  linifter  continet  duas 

fere 


(u)  L.  2.  feft.   1.  p    (?3.  '    (d)  Fafcic.  J.    p,  13.    Tab    corp.    tot.    poft.  p,  q, 

(x)  Drelincoart  canicid.   9.  T.  &c. 

(y)  Munit    fund.  Flemp.  p.  144.  (e)  Ibid.  p.  14.  T    3.  d. 

(1)  Sed    cauf  morb.  1.  p.  181.  (f)  Fafcic.  5.  p.  15    Tab.  corp.  tot.  e  &c. 

Cz)  l^aleus  1.  c.    p   415.    Numeros    prsBtermifros  (g)  Fafcic.  5-  T.  III.  z.  T.  II.  e.  Tab.  corp.  tot. 

adjeci .           _  j,    j. 

(a)  Notat  in  I.exerc.  Harvei.  de  Hiotu  cord.  p.  ni,  (b)  Ibid.  T.   3.  k.  d.    Tab.  corp.  tot.  r.  r.  y.  y. 

(b     Difquifit.  !    c.  p.  406.  CO  Ibid.  p.  15. 

CO  Faftic.  ison.  apiai.  5.  T.  II.  J.  4-  «•  •S'»  C^)  Valde  hoc  argumentiun  ni&lKarveius  c.j.tot. 


i^e  ITB.  m,  CTRCUTTUS  SANGUTNIS. 

fere  uncias  (/)  fanguinis ,  aut  aliquanto  plus  minufve.  Idem  ventricuIuS  ab  expulfij 
iis  duas  uncias  evacuatur  &  inanis  fit,  aut  certe  exiguum  eft  ,  quod  in  aliquo  cor- 
dis  receffu  reliquuni  hasret .  Nam  neque  cor  quiefceret ,  fi  a  multo  fanguine  laceffe- 
retur,  neque  m  animaiibus  pellucidi  cordis,inque  pullo,  qui  ovo  incubato  contine- 
tur,aliquid  fupereffe  poteft,  cum  poft  pulfum  perfede  expallefcat.  Et  fi  fingulo  pul- 
fu  aliquid  retineri  poneres ,  nihil  inde  contra  nos  fequeretur.  Vel  enim  id,quodfu- 
perftes  efCe  ais,  in  proximo  pulfu  exiret ,  ut  tantumdem  reliqui  fieret  in  fecundo 
pulfu,  quantum  in  primo  pulfu  cordi  hsefit ,  &  tantum  de  antiquo  fanguine  femper 
de  corde  expellatur ,  quantum  de  novo  retentum  eft  .  Sed  tunc  easdem  duts  unci^ 
quolibet  pulfu  de  corde  exibunt.  Vel  pone  in  quolibet  pulfu  aliquid  de  corde  raane- 
re  ,  quod  etiam  proximo  pulfu  non  expeliatur,  tunc  utlque  undx  fanguinis  arteriofi 
ea  quantitate  diminuentur .  Sed  pone  efle  drachmam ;  fi  in  fmgulo  pulfu  drachma  in 
corde  manet ,  manebunt  in  mille  puifibus  drachms  miile ,  quanrum  ullo  corde  con- 
tineri  poffe  ridiculum  eft.  Sit  copia  fanguinis  de  corde  primo  pulfu  expulfa  ^,  fit  id, 
quod  de  ea  unda  in  corde  refidet  x ,  fit  a  i  x  capacitas  ventriculi  ,dico- omsies  un- 
das  fanguinis  fore  :=i  a  i  x  five  pares  contento  ventriculi .  Pone  non  effe,  remanere 
in  corde  eo  primo  pulfu  a-,  nec  in  proximo  exire ,  manebunt  fecundo  pulfu  in  corde 
2A;,tertio  3  x ,  Sc  millefirao  1000  x.  Hxc  adeo  fufe  repetii,quia  aiius  quidem  vir 
Ciar.  (m)  ventriculum  dextrum  negavit  evacuari  ,  &  dimidiam  portionem  fanguinis 
ejicere  docuit,  fi  cum  finiftro  compares/  8c  alius  (n)  muito  iiluftrior,  nuper  cornoa 
depleri ,  &  ad  unciam  in  fingulo  pulfu  in  corde  manere  ,  neque  adeo  redle  uitraun- 
ciam  pro  portione  fanguinis  fumi,  quam  fingulis  undis  cor  expellat ,  feftinus  omnino 
fcripfit,  in  quam  quidem  quantitatem  nunc  non  inquiro,  &  unice  oftendo  ,  qaani- 
cunque  pofueris,  tamen  undam  fanguinis  non  minui ,  &.  Harveianum  ratiocinium  fir- 
mum  manere .  Neque  enim  hasc  unda  fanguinis  femuncis  eft  ,  uti  pro  fua  modeftia 
Hai-njeh.s  pofuit  (0),  neque  dimidiac  drachniiE,  ut  timidior  contra  fua  esperimenra 
VVaUiv  ip)  ,  ipfe  faitus,  ventriculo  canis  femuncem  contineri  (^7),  oc  teftes  habi- 
turus  {/) ,  fi  tres  drachmas  fanguinis  ex  ejus  animalis  corde  uno  pulfu  expeili  fcri- 
pfiftet .  Longe  minus  ^utcula  unica  de  corde  ejicitur ,  uti  ex  (i\x  hypothefeos  vi  coa- 
^us  pofuit  Jarobus  Pmnirofe  (s),  exque  alia  hypothefi ,  qux  ignem  ia  corde.  &  ra- 
refadionem  fanguinis  admiferat ,  Carte/ius  (t)  cum  fchoia  fua  pofuit. 

Reclius  Harveius  (u),  duas  uhcias  poni  poffe  ,  rtSte  Loi/verus  (x),  etiam  plus 
duabus  unciis  in  fuo  experimento  incordis  ventriculofuiffe.  ?vop'ms  vefo  Helvetius(y) 
quindecim  drachmas  cum  dimidia  ,  &  odiodecim  drachmas  Henricus  xAlbertus  Nko^ 
lai  (t)  cordis  ventriculo  contineri  docuerunt .  Neque  valde  nimius  fuit  J.  K/t'phonfi 
Borelli  (a)  caiculus  ,  qui  tribus  omnino  unciis  ex  computato  pondere  fanguinis  ma- 
jori  cordis  ventriculi  capacitatem  dimetitus  eft  .  Sex  enim  uncias  in  canis  corde 
idoneus  teftis  reperit  {b). 

Sint  ergo  du«  uncise  ,   qu^   uno  pulfu    in  aortam  exeunt  :  fint   pulfus  ia  minuto 

jjrimoSo.j  quot  cert^|priihi  funt,  mediocriter  vaienti.,°  efScientur  9600,  unci»,  quas 

^  cor 


(1)  Prim    lin    ph-vfiol.  n    108.  11;.  &:c.  Cu^  L.  c. 

Cm)  G.  Wolfg.  Wedd  phyfioJo^.  reform.  p,.  107.  (x)  C   ;.  p.  iia. 

Cn)  Traite  dii  coeur  T.  I,  p    J48.  (y)  Apui  H,  A.  Nkolai  cfe  d^ref^.    vafor.    p.  31. 

Co)  L.  c.   p.   §1,  &  in  Memoir.  de  i' Acad.  des  fcienc.  1718. 

(p.;  Epifl:    1.  p.   93.  (z)   Idem  ibid. 

Cq'    G    Chavhton  de  motu  fsnguinis  p.  91.  (?•)  Propof.  68.    abfque  certo  experimento  .    Coti- 

{r^  Idem  ibid.    .  fentit  J,  Tabor    Exerc,  p.  103.    ex    calculo    geome- 

Cs)  An"'mad.  in  WalmrA,  p,  85,  trico. 

O)  Pe  homine  p.  5.  edit.  Schuyl    Regius   in  diff.  {h^  Philof.  mnfa^.   a,  J?I<  Sed  «onfer  fyfius  l" 

ic  circaiat.  fang,  p.  5.    '  4.  'ds  cerie'. 


JJECT.  117.  FX  ARTERirS  IN  VENAS.  151 

cor  fingulis  horls  in  aorcam  pelHt,  &  qucB  ger  arteriofum  fyftema  diduntur ,  &  in- 
tra  dic-m  naturalem  erunt  14400.  libra:  fangumis,  quas  cor  fmiftrum  ejicit. 

Pone  nunc  cibi  &  potus  fumi  uncias_c23.  in  24.  horis ,  pauci  enim  mortales  San- 
Borit  appetitum  adtigerunt :  earum  unciarum  magna  pars  per  excrementa  varia ,  per- 
que  infenfilem  tranrpiraiionem  abit .  Pone  nihil  decedere,  totum  cibum ,  &  univer- 
fam  aquam  in  fanguinem  ire ,  adparet  tamen  nullam  omnino  portionem  cibi  ad  fan- 
guinem  effe,  &  fexcentis  demum  diebustantum  chyli ,  aut  fanguinis  nafci ,  quantum 
pro  unico  die  requiritur,  uc  cordi  ea  copia  fuppeditetur,  quaminfano  homine emittit. 

Supereft ,  ut  is  fanguis ,  quem  aorta  a  corde  habuit ,  ad  cor  revertatur :  nihil  au- 
tem  nifi  per  venas  ad  cor  venire  poxeft,  nullus  enini  alterius  naturas  canaiis  fe  in 
cor  immittit.  Neceife  adeo  eft,  eam  fanguinis  copiam,  quce  ex  corde  exit  ,  &  ar- 
teriis  recipitur  in  venas  tranfire,  ut  per  eas  tordi  reddi ,  ejufque  carteilum  alere 
pqffit .  Hoc  argumentum  uti  fimplex  eft ,  &  artificio  caret ,  folum  tamen  debuit  ho- 
mini  verum  unice  amanti  fatisfeciffe . 

§.'IV.  Vulnera  non  poffent  tantum  dare  fanguims ,  mficirculrst . 

Alio  modo  copia  fanguinis ,  quam  aorta  effundit ,  ad  evincendum  fanguinis  circu- 
lum  ducit,  adeo  certe  evidente  ratiocinio,  ut  ne  antiquitas  quidem  vim  hujus  ar- 
gumenti  (c)  penitus  pr^terviderit.  Nempe  fanguis  ex  incifa  arteria,  majori  in  pri- 
mis ,  de  totocorpore,  &  de  oranibusvenis  effluit,  ut  caraes  animaiis  paliefcant ,  & 
totje  alba2  fiant,  maxime,  quando  Juda?i  (is')  carotidem  bcftis  abfciderunt  .  Nunc  ex 
hyporhefi  veterum  debuerat  effiuxiffe  is  fanguis  ,  quem  his  paucis  miuutis  hoic-g  cor 
in  arteriara  incifam  miferac,  aut  ab  hepatCyex  chylo  paratum  acceperat .  Celerrime 
enim  fanguis  tantum  effiuit,  ut  minima  copia  (?),  neque  ad  vitam  alendam  fufB- 
ciens  fuperfit  (f),  intra  tria  {g)  quatuor  (h)  quinqae  (/)  hors  minuta.  Eo  bre- 
vi  tempore,  ncque  ex  arteri^  incife  trunco  potuit  ea  copia  fanguinis  veniffe ,  qua; 
in  bove  aut  equo  ad  quadraginta  iibras  effluit :  neque  ad  hepate  fuppeditari .  Mani- 
fefto  ergo  ex  venis  totius  corporis  cniorem  in  arteriam  conftuxiffe  dicendum  eft ,  ut 
&  copia  oftendir,  &  venarum  inanitio .  Poterat  dici ,  &  veteres  dixerunt  {k) ,  & 
nuperi  circuitus  fanguinis  adverfarii  (/),  hunc  fanguiiiem  ex  venis  cum  incifa  arte- 
ria  unitis  in  eam  arteriam  refiuxiffe .  Verum  ea  explicatio  nqn  refpondet  phoenome- 
no :  tunc  enim  ex  arteriag  incif^  eo  fine ,  qui  minimis  ramis  &  venuiis  in  ramos 
infertis  continuatur,  fanguis  ille  veniret.  Verum  in  phoenomeno  pars  arteri^  acor- 
de  remotior,  &  non  multum.  fanguinem  fundit  (w),  h  non    diu  («),  5c  abfque 

im- 


Cc)  Experimentum  exftat  apud  Galsnum    an  fai>».         (s^  Lowcv  de  corde  c.  3,  p.  ^74. 175.  cum  arteria 

nat.  in  arter.  contineat.   c.  4.    &    de    utilit.    pulfus  -  cervicalis  lajfa  fuiffet . 
«.5-                         ,                                  ...  ^^^  Inira.    fedecimam    partem    horae    canis    periit 

Cd)  Judael    exquifite   acuto    cultro   juguli    arterias  apud  BartholomsBum  rfs  Moor  I,   c. 
refecant  ,    re  fanguinem  cura  carne  edant   ,  contra  CO  Lower  l.c,  p,   174.  ed.  Belg.  |c  p.  IJ5    ed.  An- 

legem  Noarhicam    &  Mofaicam  latam    Genef  c  9,  glic.  etiam  ex  cervicali  arteria  . 
V.  4.  Levit.  c.  17.-H.  '3.  14-  (k)  Erafiftratiis    apud    Gahnum    an    fang.    in    arf. 

Ce)  EfSuxerunt   in  eq.uo  fangulnis  libra  44.  man-  cervicali  contin.  c.  5.  &   Gaknus    de  ufu  part.  1.  6. 

ferunt  in  venss  librse  iere  (tx  Hales  fasemaftat  p  7.  8.  c.  17.    Nempe    ex  aere  fprrjtum    vitalem    in    venas 

Canis   exfan^uis    fuit    emiffis    li^-^ris    quatuor    6.   de  dari ,  &  contra  a  fanguine  ex  venis  in  arterias  ela- 

IiJoor  de  inftaur.  med.  pag  50.  Polt  vulnus  funeftum  pfo  phle^monem  nafci  docet . 
mefenterii  nuilus  in  reliquo  corpcre    fanguis  Boerh.  CO  Homobonus  Pifoni . 

Prax.   I    373.  ^  ^  (in)  NuIIum     Second  Memoire  fur  Ic  mouvement 

Ct  D  Nnm  perit  animal ,    quanda  major  pars  fan-  du  coeur  Exp    is<5.   180.   183. 
gu  nis  etfluxit  ,    &  jn   equis  faltus   cx  carotide   ad         C")  ^'^P-  ■'73*  '75*  ^^7* 
duos  pedts  xediit;  Halss  p.  i^t 


,52  LJB.  iri.  CIRCUITUS  SANGUINIS. 

jippetu,  ut  ne  quidem  eum  finem  lig^fYe  neceffe  fit ,  qQories  arreria  refefla  fuit.  Qui 
vero  cruor  celerrimisundis  ad  torrentis  morem  fe  per  vulnus  prsecipitat,  is  a  corde 
venit :  fequitur  ut  etiam  fanguis  venarum  univerli  habitus  corporis  in  cor  refluxerit . 

§.  V.  Minime  'vero  vulnera  vafomm  winomm, 

Aliquanto  plus  curiofitatis  hoc  experimentura  habebit,  fi  oftenderimu'; ,  ex  mini- 
niis  etiam  arteriarum  furculis ,  a  quibus  minime  tantam  cruoris  jafturam  expedes, 
tamen  pariter  ad  mortem  ufque  fanguinem  effundi.  Ergo  arteriolae  dentium  utique 
ex  minimis  funt,  quas  primus  cum  fuis  trunculis  defcripferim  (o),  &  primum  pa- 
riter  fe  defcripfifTe  Bertinus  p*erfuafus  fuerit  (p).  Ex  iis  tamen  adeo  exiguis  ,  in- 
que  adulto  homine  penc  inconfpictis  arteriolis  ,  fanguis ,  ad  mortem  ufque  ( ^  )  , 
evuifo  potiffimum  molari  dente,  effluxit,  &  paulum  a  morte  abfuerunt  (r)  alii  ex 
eadem  arreriola  l^efa  aegri ,  quos  inter  ceiebris  fuit  *Achilles  Gafferus  (  i" ) ,  eruditus 
medicus,  &  Gefneri  olim  amicus ;  huic  enim  tantum  de  dente  evulfo  fanguinis  pe- 
riit,  ut  nunquam  nativus  color  genis  redierit,  perinde  uti  Paulime^  Senecs  uxori , 
poft  incifas  venas  perpetuus  pailor  in  genis  fuperfuit :  &  fimilia  maximic  de  denti- 
bus  hEEmGrrhagis  exempla  apud  plurimos  ,  eofque  etiam  graviJfimos  au£lores  repe- 
rias .  Sed  exnaribus  ne  quidem  confpicuo  poro  arteria  aperitur,  &  unice  cruor  abf- 
que  vulnere  exfudat .  Et  tamen  noti(fimum  eft,  feptem  fanguinis  libras  (0,  &  un- 
decim  (w),  &  quindecim  (pc),  &  fedecim  (j/),  &  triginta  (?;),  &  quadraginta  {a) 
effiuxiffe  (^),  &  ipfam  demum  mortem  huic  jadlurje  fuperveniffe  (c).  Et  "ego  ipfe 
hadenus  felicior  maximam  de  nare  hsmorrhagiam  in  gravida  fcemina  fqbre  miliari 
iaborante  vidi ,  &  ipfe  in  morbo  acuto  eryfipeiacei  generis,  cruorena  a^  muitas  li- 
bras  falubriter  per  eam  viam  amifi  . 

Verum  edam  ex  aiiis  minimis  vafculis,  ut  in  ala  nafi  {d)  ,  glanduia  iacruma- 
li  (e),  gingivis  (/),  ex  iiaguai  latere  (^) ,  ex  ambulla  in  manu  nata  {h)  ^  vulnufcu- 
lo  hirudinis  (•)  partim  funefto  eventu ,  partim  alioquin  uberrim^  fanguinis  eruptio- 
nes  vifas  funt  {k), 

In 


{p)  In  hift.  art.  iraxillarls  qua  exftat  in  fafclc. 
n.  &  8.  anno  1743.  &   1732.  editis  . 

(p)  Nouvelle  ofteologie  T.  I. 

(q)  Stajpart  vander  P^VieJ  obf.  18.  Cent.  I-  CoBi- 
merc.  Lit.  Noric.  i^Si-  ?•  194.  Dominicus  Anel 
apud  Fauchart  chirurg.  dentifle  p.  ^66.  Jo.  de  Diefi 
in  diff  in  hsec  verba  :  Ergo  hKmorrhagia  ex  den- 
tium  evulfione  ex  culpa  chirurgi  lethafis  .  Parifiis 
ann.  1734,  propofita  .  Jo,  Bohn  de  renunc.  vulner. 
p.  14  Faudacq  reflexions  fur  les  playe^  p.  13*- 
(omnibus  auxiliis  fruilra  adhibitis  .  ) 

(r)  Helwig  oBf  2.7.  Septem  horarum  hamorrha- 
gia  jEgre  coercita  Car.  Guillemeau.  ofieolo^.  p.  igo, 
Tiilpus  obC  49.  1.  I.  Guifard  tr,  des  playe':  T.  I. 
p.  1(54..  Ronjeus  epifi:.  med  2  Hoechjietter  decad  8. 
caf.  I.  Zacutus  LuCitenus  prax.  medic.  mirab.  obf. 
^o  Guil.  de  la  Motte  obf  210  [decem  libris  amif- 
fis^  .  Fauchard  1 1.  p.  263.  Breslausr  famlung.  1721. 
M.  Jun.  &  in  mifcellan.  A.  E.  Buchner  1730.  p, 
X139 

(s)    Rumler  obferv.  71. 

(t)  Nicol.  Fontamm  curat.  &  refponf,  p.  jyu 


(ip  Lanciftus  de  fubitan.  mortib.  I.  a.  ad  finem. 
(x)  Chriflinus  apud  Schurig  hsmatol    p.   285. 
(7])  Buchner  Mifcell.    Med.    1718.   p.   931. 
■  {z)  Baronius  de   pUuropneumon    p.  2-9$. 

(a)  Joumal  d?s  favans  T.  XI. 

(b)  Alia  graviffimarum  hfemorrha^iarum  exempk 
fiint  apud  Jo.  v.   Me,^r««. aanmerking.  c    4- 

(c)  Guil  Fabri-cius  MHtianus  obf  77-  Centur.  5. 
Chrift.  Ehrenfrifid  Hrgedom  Centur^  1  hift.  60. 
Bresiauer  Samlungen  1714.  pag.  581.  Baufch  dfi  hae- 
/natit.  prcdrom, 

Cd)  Phil.  Salmuth  obf   10.  Cent.  a, 

Ce)  Funefi:a  Phil.  tranf  a    108.  . 

Ci")  Journ.  des  f^vans  t.  14-  Marc  r*o««f.  p.350. 
ad  odo  libras .  Camer.  memor.  1.  xo.  obf  77. 

(g')  In  celebri  Ufferio  annua  infignes  hsmorrha- 
gise ,  Arnald.   de  Baot . 

Ch)  Copiofus  inde  fanguis  Bresl   Saml  1710.  p. 311. 

(i)  Schurig  fialograph.  p.  226    fun«fto  evcntu.. 

Ck)  Multas  coHegit  Baufcb  l.  c,  &  Keil  de  q.uan- 
tit.  fang. 


^JECr.  m.  EX  ARTERIIS  IN  VENAS.         .  155 

In  his  cxiguorum  vafculorum  maximis  hasmorrhagiis  manifeftior  recurrit  obferva- 
tio  ,  non  potuiffe  cx  vicinis  venis  eam  enormem  fanguinis  copiam  iii  Isfam  artc- 
riolam  venilfe* 

-  §.  VI.   Et  venarum, 

Denique*per  venas  rarius  quidera  ad  mortem  ufque  fanguis  efflujt  .  Earum  etiam 
majorum  vuhiera  fatis  facile  fponte  collabuntur^,  &  fanguinem  fundere  definunt  (/)  . 
Igitur  Romani,  fut>  peftilentibus  illis  primi  fseculi  Csfaribus  ,  mori  jufFi  ,  immiflTis 
etiam  medicis,  qui  venas  inciderent,  &  letho  damnatos  coatinuo  curarent ,  non  abf- 
que  arte  aliqua  mortem  impetrabant.  Ergo  in  balneum  defcendebant ,  ut  vens  cuti 
fubje^lai  laxarentur,  atque  in  eo  tepore  utriufque  brachii  venas  aperiebant  .  It^.  Ss- 
neca  m  balneo  exfpiravit,  ifa  Petrenius  ^rbhsr .  Aiiqua  tamen  exempla  fanguinis 
etiam  de  venis  ad  mortem  ufque  manantis  reperi .  Ex  vulnere  vena;  angularis  ,  ad 
oculi  interioria  tranfeuntis ,  funefta  fanguinis  jadura  vifa  eft  (jw)  .  Ex  venarum  ra- 
ninarum  vulnere  fanguinis  24.  libras  fluxerunt  («)  ,  &  omnino  mors  ipfa  fecuta 
eft  (0).  Ex  venis  cubiti  incifis  fangiais  fere  omnis  exhauritur  (p)*.  Ex  jugulari  ve- 
na  incifa  fanguinis  libriE  viginti  (9),  &  ex  ea  fponte  rupta  mors  fecata(r).  Immo 
ajque  celeriter  fere  animalia  ex  venis  rncifis  ,  quam  ex  arteriis  apertis  ,  exfanguia 
fieii  audor  eft  Lcvvtms  {s) . 

HiEC  pofteriora  experimenta  oftendunt ,  pofi"e  eum  fanguinem  per  venas  efBuere  , 
qui  in  arteriis  fuit ,  atque  adeo  ex  arteriis  in  venis  apertum  in  vivo  animale  iter 
efle .  Vidus  vi  veri  Galenus  (?)  ,  omnino  hunc  fanguinis  commeatum  adgnovit  , 
per  minimos  vero  ramos  venarum  &  arteriarum  eum  deduxit .  Fefal i us  (tf)  mutuum 
influxum  &  refluxum  fanguinis  arterioft  &  venofi,  ex  perfpefla  prazterea  arteriarum 
magnitudine,  ante  temporsL  Harveiana  fufpicatus  eft  .  Verum  fanguinis  ex  radiculis 
in  truncos  refluentis  communicatio  per  minima  vafa,  non  refpondet  celeritati ,  qua 
cruor  effunditur  ,  8z  ex  venis  in  arteriam  redituro  obftat  demonftrata  fanguiids  a 
corde  venientis  dirediio. 

§.  VII.  Sanguinem.ab  ma  'vena  in  cmnes  arterias  &  venas  didi ^ 
^Jiendunt  venena  in   venam   data . 

His  fere  experimmtis  novum  inventum  Hayveius  ftabilivit .  Alia  fupererant ,  quag 
Cl.  viro  ignorata  proxima  demum  setas  detexit .  Eorum  prima  dicemus,  quasabin- 
fuforia  chirurgia  repetuntur .  Nempe  in  vivi  animalis  incifam  venam  fucci  medicati 
aut  yencna  immlttuntur.  Si  vera  elfet  Galenica  illa  theoria,  sequum  eil  exfpeftare, 
ut  vis  eorum  pharmacorum  cum  fanguine  ad  extremos  ramos  ejus  vens  deferatur, 
quas  medicamen  recepit,  atque  adeo  ejus  efficacia  in  ea  artu  adpareat  ,  quem  vena 
veneno  infefla  adit..  Verum  loBge  alia  eventus  docet  .  Vis  enim  eorum  medica- 
mentorum  in  capite,  in  vifceribus,  in  toto  corpore  animalis  efficax  fe  offert ,  quo 
nulio  raodo  in  veteri  theoria  fanguis  ejus  ven^  venit :  manifefto  denuo  argumento, 
Haller  Fhyfiolog.  Tom.  I,  V  fangui- 


0)  Conf.  fecond  Memolre    fur  le  mouvement    du  CO  Gatinara  operum  p.  15.  edit.  Bafil, 

feng.  Sea.  7.  fere  tot,  CO  Kanold  Bresl.   Samlungen   17*6.  p-  154. 

Cm)  Hildan.  Cent-   i.  obf.   14.  CO  L.  c.  p.  177.  ed.  Belg.  Colle«Sionem  hfemorrha- 

(n)  Buthner  Mifceilan.    1730.    pag.  io6i     Magna  giarum  venofarum  habet  J.  Boi'>n  de  lethal.  vuln.  p. 

jncie  hsmorrhsgia  J.  -Antonides    vander   Linden  diff.  i6,    feqq. 

25-  de  circul.  fang.  n.   519.  Ct)  De  facult,  natur.  I.  3.C.  15. 

(o)  Jul.  Ofrai  in  penelcpe  T,  II.  p.  ai?.  C")  De  fabr.  corp.  hum.  p.  74?.     ' 

(p)  Harvei  c.  la.  p.  115. 


154    .  i/1?.  J//..  CIRCUITUS  SANGUINIS. 

fangumem  ,  com  quo  medicamentum  commifcuimus ,  &  jpfum  ex  ea  vena  ad  to- 
tum  reliquum  animalis  corpus  venifle  ;  &  quidem  omnium  primum  ad  cordis  dex- 
tras  caveas  .  Nam  m  dextra  auricula  ,  &  in  dextro  ventriculcv  nonnullorum  ramo- 
rum  facile  adgnofcenda  poteftas  continuo  fe  oculis  otFert . 

Ad  hanc  ergo  claffem  pertinent  arma  venenara ,  aut  faglttie  thorse  (x)  fucco  vel 
albi  hellebori  intmelaj,  quc-e,  fi  in  fanguinem  venenum  pervenerit  ,  fubito  quidem 
animal  necant ,  &  pr;£terea  totius  animalis  carnes  molles  &  teneriores  rlddunt  (  ^  ). 
Huc  etiam  flatiles  fagittas  Majaifarum  ,  &  aliorum  indorum  refero  ,  qu.«  ex  arboris 
non  fatis  hadenus,  etiam  poft  Rum'pjii  {a)  opus  ,  cngnita  ,  lactefcentis  ,  fucco  ad- 
eo  vehemens  venenum  concipiunt ,  ut  ,  de  tubo  efflat^  {b)  ,  minutiirimo  quoque 
vulnufculo  necent,  fi  vel  minima  particuia  fanguinem  infecerit  .  In  America  intra 
fex  hor^e  minura  (c) ,  (^  intra  unicum  00  demum  in  India  {e)  ,  animal  ejufmodi 
lagittis  icEfum  interiit . 

§.  VIII.  Ex  mfiifa, 

Verum  accurati«s  utique  experimentum  eft,  quod  medlci  inftituerunt .  Trr  venam 
quidem  &  in  fanguinem  venenum ,  aut  medicamentum  ,  impellirur  :  (td  idem  effe- 
6His  ^uos  certos  &  determmatos  in  ven^riculo  vomitu  moto,  in  inteftinis  alvolaxa- 
ta,  in  cerebro"ebrietate  excitata  ,  in  corde  &  puhnone  fanguine  coado  demonftrat* 
Unde  certo  oftenditur,  venenum  ex  vena  brachii  pedifve  ad  cor,  ad  pulmones ,  ad 
caput,  ad  alvum  veniffe,  &  id  iter  procul  dubia  fanguinis  venofi  fuiffe  ,,  a  quo  ve- 
nenum  in  eas  partes  corporis  animalis  vedumeft.  Ad  chirurgiaminfjforiarrt .  Urfus, 
quem  dira  venena  non  vicerant,  2  fagirtis  Am.ericanis  intra  4.  5  minuta  hor^  oc- 
ciius  eft  (i).  Canis  intra  75.  minura  inceriit  NeUi  (2).  Intra  unicum  minutum  ese- 
dem  fagitr;^  occidunt  Co-ndamnre  (5). 

Primus  horum  experimentorum.  au61or  perhibetur  J.  Georgtus  zr.  Wahrendorf  (f)^ 
qui  ann.  1642.  in  Lufatis  pago  vinum  in  canum  venas  impulit,  &  ea  animaliaine- 
briata  fuiffe  notavit .  In  Bntannia  ornatius  primus  idem  periculum  repetiit  anno 
1656.  Chrftopkorus  IVren  ,  praeter  architeduram  etiam  anatomes  peritus  ig)  ;  dein- 
de  ab  eo  viro  monitus,  fequente  anno  ,  D  Timotheus  Clarke  {h)  ,  S>tA.  etiam  Ri' 
chnrcins  LcfTer  (i)  circa  ea  fere  tempora  fe  iifdem  experimentrs  exercuit .  Demum 
ann.  166^.  Roberw.s  Eoyle  (k)  neceffarium  apparatum  invenit  ,  &  eodem  anno 
jdem  ,  quem  faudavi ,  D".  Clarke  experimenra  fua  coram  focietate  Regia  legit  (/). 
Anno  fequente  J,  Danie!  Major  theoriam  hn)  ad  experimentum  sddidit  ;  admini- 
ftra  it  autem  J.  Sigjfmtmdus  Elshol^  (n)  ,  &:  repetierunt  alii  ,  quos  continuo  cita- 
bimus ,  8i  ego  plufcuia  experimenta  in  theatro  Gottingenfi  a  Clar.  Viro  y  &    tunc 

quidem 

(x)  Lo!;el  adverf   p.   163.    De  noxia  herba  ,  quara  Kitndmannum  in  fingular.  natur.  &  artus  p.i^oa,  Sa- 

non  nom:nat  ,  &  qaa  Dalmatii  fpicuioriim  cufpidem  livationfim  &-vomitum  hoc  venenum  moverat, 

ventntnt  :  fimilia  habet  Galenus  de  theriaca  ad  Pi-  (i)  Kift.  de  1' Acad,  ann.   1747  p-  54. 

fon.  c.  10.  (1)  Scor,  letter  Fiorent.  p.    ici. 

Cz)  C  aro  Epift.   med.  T.II.  p.  zz6.  Matthiolui  ad  Cj!)   IntroJ-   hifior.   p.190. 

Diofcoridem  p.  iiaiS.  in  Epift.  p.  219.  (t )   J.    fEaiiiel  M.^ijor    in  MerEoriali  anatsmico  n. 

Ca;  A^c^iis  de  curat.  valn,  1.  1.  p.  70.    de  Vera-  5.  Ettmulier  chirur^.  infuf   n.  3. 

tro  locutus  .                ^  (a)  phiiof  tranfaft,  n-35- 

Cb:  In  thefaure  Ambcinenfi  ,■  Ch)  Idem  ibid. 

Cc)   Voyage  des  Hol!ando:s    aux   Tndes    Orlentales  (i)  Ante  plures  annos  fe  exercuiffe  fcribit  de  cor- 

*•  '    Pag  ?3.  418.  Voyage  de  Rechteren  p.  164.  Ta-  de  c   4.^.127.  ed.  Angl. 

chard  voyage  de  S;am  T.  III.p.  166.  Tn-v^rnier  itin.  (k)   Philof  tranfaa.  n.  7-   &  '"  L.   of  the  uftfui- 

■T.  in.  p.  518.  Binh  Jjiilor.  of  ihe  Royal  Societ.  T.  neif.  of  exper.  philofophy  T.  II.  p  62.  dj. 

II-  p.43-  Cf'i  Bh-^^  loc.cit.T.  I.  p.  303.  die   \6    Septembris. 

Cd)  re  h  Pcni}ffm:»e  relat.  d'un  voya=e  dans  TA-  Cf^O  In  prodromo  chirurg.    infuf.  Nam  in  tneoria 

merique  iijerldior.aie  p.  68.  208.  109  fubftitit   Bl> '■'■■■> !z.fO  tefte  p.  16. 

(.e)  Nam  in  tuvopa  languidiora  tela  vrnenata  poft  Qn^  In  clyfeiatica  cuhofa . 

inte&ias  24.  h^rz%   demura    canem    cnecuerunt  apud  ^ 


JECr.  III.  EX  ARTERTIS  INVfiNAS.  .    15S 

quldem  meo  &  commenfali ,  &  contubernali  J.  Tbeodoro  Sproegel  {0)  fatta  Vidi ,  cui 
repetenda  cojiimendaveram ,  qu^e  dudum  iptermiflfa  fuififent. 

§.  IX.  Vis  coagulantmm  njenenorum  . 

A  corde  &  medlcamentis  in  cordis  &  pulmonis  vafis  efficaciam  fuam  demonftran- 
tibus  initium  faciam.  A  fpiritu  vitrioii  in  venam  impulfo  mors  poft  quituor  hor^ 
minuta,  &  fan^uis  coadus  (p).  Idera  eventus  ab  eodem  fpiritu  ,  &  languis  nigec 
&  in=£qualiter  coadus  (7) .  A-b  eodem  fpiritu  injedo  animal  pernt  ,  &  fanguis  in 
pulmone  concretus  adparuit  (r) .  Ab  oleo  vitrioli  in  venam  imedo  fangursui  venis" 
coaQus  &  '^'^'•^  /"mKI^-o     T>A.rrri  ri\     AK  n]pn  ftilfiiri-s  ner  carapanam  impulio  morscc 


cruoi*  ater 


mors  fubita.  Po'^'^i  CO  •  Ab  oleo  falfuris  per  campanam  impulio  mors^5c 

.  ....  (x).  Ab  aqua  chryfulca -injeaa  fanguis' coadus  {t)  .    A    fpiritu    falis    _in 

jugubrem  venam  impuifo  mors  coado  fanguine  in  vena  cava ,  utraque  aure  cordis, 
&^dextro  ventriculo  (u) .  Ab  aqua  regia  animaiia  coado  fangume  penerunt  (a;)  . 
A  fpiritu  nitri  mors  &  fanguis  coa^us  (y).  Ab-acido  fpiritu  m  venam  jugularem 
miffo,  fangiiis  in  dextro  ventriculo  coadus  (^).  Ab  aceto  deftiilato  ad  duasdrach- 
-mas  in  venam  infufo  mors  (a) .  Ab  a<:eti  tribus  unciis  pulrao  inflammarus  Zeller . 
Sic  ab  aliis  acidis  fanguis  totus  coivit  (^^^).  Ab  anima  martis  m  cruraiem  venam 
injefla  mors  &  coaaus  fanguis  (c).  A  vitriolo  ungarico  foluto  ,  &  m  venam  )ugu- 
larem  injetlo,  mors  fubita  <&  fanguis  in  corde  grumofus  (^)  .  Ab  alumme  venis 
jugularibus  immiffo  mors  fubita  (e)  .  A  fumo  fulfuris  venis  impulfo  ammal  periit  , 
cordc  a  fanguine  diftento,  finiftro  vero  ventriculo  inani ,  cum  fanguis  m  ^^uimone 
retineretur  (/) .  Saccharum  Saturni ,  quod  fanguinem  cogit  ,  occidit  fangume  in 
corde,  pulmonibus,  venis,  in  lansuenti  fpeciem  denfato  (^) . 

Quod  acida  mineralia ,  idem  fere  vini  fpiritus  efficit  .  Debiiis  equidem  ib)  unice 
paipitationes  excitat,  fed  ab  aqua  rite  depuratus  conrinuo  occidit,  &  fanguis  mvc- 
na  cava,  aure  &  ventriculo  dextro,  &  pulmone  coadus  reperitur  (0  • 

§.  X,  Vis  narcDttcorum . 

Sed  etiam  alii  quicunque  liquores  ,  qui  fanguinis  iter  per  pulmones  fufflamin^nt, 
jd  fere  commune  habent ,  ut  fanguis  in  vena  cava ,  aure  dextra,  veRtricuio  devtra 
&  pulmone  coiligatur  ,  Id  cum  febo  (^)  hquefado  evenit ,  &  cum  lacle  (/)  ,  cun> 
que  oleo  Qn).  Tpfe  demum  aer' venis  inflatus  continuo  in  pulmonem  venit  ,  fuif- 
que  bullis  fanguinis  iter  moratus  animal  necat  (w),  per  numerofa  clarorum  Viro- 
rum,  &  noftra  etiam  experjm.enta .  De  opio  proxime  dicemus,  pauluminhisexpe- 

Y     2                                      rimen- 
, ^ -  ____»_—_—_-— ' — — 

(o;.   h\  difp.  inaug.  qua  experimenta    circa  venena  (e)  Clayton  Phil.  tranf.    n.  210.  Mifcellan.  cur.  t. 

in  variis  animalibus    inftituta    continentur    Gotting.  3.  p.  347- 
1753.  (^f)  Browne  Langrifch  Phif.  experlm.    cum  brutis 

(p;)  D«  Harnel  iiift.  Acad,  Heg.  Scient.p.  88.  p.   151.  Exp    8. 

CsD  Car.  Fyacajfatus  de  cerebro  p  44  feqcj.  Philof.  CO  Sproegel  exp.  44.  45    A^-  47- 

tranfaft.  n.  19.  (h)  S^  oe^el  esp.  49.   Bas>liv.  exp.  a.  p.  ^74. 

(r)  Georg.  Bagliv.  oper.  omn.  p.  465.  KS)  SPrceoel  exp.  48.   50    Fttit  I  c.  p.  13.  J.  Gottl. 

O)  Et>i[i.  ad  Serao  p.  5.  Kruger  patholog.  pag.   157.     Ant.   de  He/^de  obC   90. 

Cs)  Etmulkr  in  Chirurg.  infuf.  BagUv    pag.  674.  exp.    3.  Phil.  tranf.  n.  333. 

(tj  FracafTatus  1.  c.  (k)  D^elincfurt  canicid    6. 

Cu)  Sproegel  I.c  exp,  57.  58.  Philof.  tranfaa.n.333-  '0  Lowsr  de  corde  c.  1.  Ql^^y^  de  fyncope  p.90. 

Bilutus  non  occidit  Sproe^el  exp    55,  Cno"  tamen  feniper  ,  nam  in  aliis  experimentis  in- 

Cx)  Petit  lettres  d Vn  Medecin  2.  p.  37.  nocuum  fuit  )  Sachs    lib.  cit.   Denys   in  Phil.  tranf. 

Cy)   Ettmuller  1.  c.  «.   17. 

(z)  Alleris  Moulins  Phil.  tranfaft.  n.  191.  Cm)   Courten    Philof.  tranf-    n.  335.    Ammal  inrfe 

{z)  Sproegel  exp.  51    Phil.  tranfaa  n- 29.  per  foporem  periit. 

(b)   R.  de  GraafieL  contra  Sisoammerd. -^.  i\g.  (n)   Ant.  de  Heyde    I.  c.    Rud.    Jac.    Camerar.  de 

Cc)  Anton.  de  Heyde  obf.   90.  tenfione   cordis  .  J.  Conr.  Brurtner  de  pancreate  pag. 

Cd)  Ant.  Deidier    in  coHec^ione    de  la  pefte    ann.  178.  Harder  ap^ar.  obferv.   25,  Browne   Lan^rijii>  1. 

1744.  P.534.  c.  P-   134-  Sprcegel   exp.  Si..   53- 


15^  LIB,  III  CIRCUITtTS  SANGUINIS. 

rimentls  moraturi,  qua:-  a  nuperis  mcdicis  nimis  deferta  fuerunt.  Id  ergo ,  quocuii- 
que  in  liquore  foluturn  ,  venifque  injefium  ,  vim  foporiferam  (o)  cxercet  ,  etiam 
biduo  (/>),  &  convulfiones  {q)  nonnunquam  ,  &  mortem  (r)  denique  excitat . 
Qux  cum  opio  vi  inebriante  confentiunt  ,  ex  vino  ftillantia  medicamenta  ,  paria 
phcEnomena  in  vivis  animalibus  produxerunt .  A  vino  hifpanico  venis  infufo  ebrie- 
tas  fucceffit  (i-)^&  a  vini  procul  dubio  debiliori  fpiritu  (0  . 

§.  XI.  tAlii  effeRus  fpecffici  pharmacortim  in  -cenam  infufonrm  . 

Std  etiam  argentum  vivum  ,  cujus  vis  in  capitis  in  primis  glandulis  mucofis  &  fa- 
livalibus  confpicua  eft,  eam  vjm  exercet ,  quoties  in^  venas  imipellitur  .  In  canis 
venas  receptum  fecit,  ut  omnes  glanduJa::  capitis  turgerent ,  &  ferum  in  cerebro 
colligeretur  («)• 

In  aliis  vifceribus  perinde  venena  vcnis  infufa  fpecificum  effeflum  edunt  .  Ergo 
emetica  qua:cunque  perinde  vomitum  movent,  uti  foient ,  quando  devorantur  ,  mani- 
fefto  argumento  ,  vim  infufi  medicamiinis  ad  ventriculum  penetraffe .  A  tartari  eme- 
tici  fex  grsnis  in  vensra  infufis  vcmiitus  motus  eft  {x)  ,  etiam  funefto  eventu  (/). 
A  refina  fcam.monei  foluta ,  &  in  venas  impulfa  y  vomitus  vehementiftimus ,  &  ipfa 
niors  (^).  A  croco  m;etailorum  ad  uncias  duas  injedo  funeftus  vomitus  {j).  .  Con- 
tra  a  fennse  folutione  vomitus  equidem  in  cane  fecutus  eft  ,  ut  tamen  convalefce- 
ret  (^).  Nam  in  univerfum  canes  multo  majores  venenorMm  'dofes  fcrunt  ,  neque 
©pio  ,  cicurs  aquatics  fucco  ,  aliifque  venenis  ex  vegetantium  claffe  occidi  pof- 
funt  (c)  Ab  opii  tinjflura  mors  fubita,  nulla  parte  mutata  Loefecke  (i)  .  Gummi 
gutts  in  venam  injefium  liquorem  tenuem  de  ano  ftillare  coegit,  &:  fenguinem  ia 
venis  mefentericis  diftblvir  Bhclr  (2). 

Perinde  vero,  uti  vomitus,  ira  egeftione*  alvi  ex  infufis  medicamentis  purgantl- 
bus  cientur,  ut  neceffe  fit  ad  mefentericas  arterias  &  inteftina  venifre  eam  yim  , 
qujs  fiecum  alvinarum  iter  prsec ipitat . ^Princeps  quidem  au6lor  efti^omV^mi',  idem- 
que  addit ,  eandem  dofin  in  venas  infuiam  alvum  movere ,  qu»  deglutita  movet  (d). 
Plurimi  alii  fimiles  eventus . viderunt  (e).  Ex  gummi  gutta:  drachmis  fex  ,  in  li- 
quore  folutis,  &  in  venam  impulfis  mors,  &  vena  cava,  atque  dextrum  cor  fan- 
fuine   coado  plena  (/). 

Iterum  vis  aut  venenata ,  aut  medicata  in  venas  infufa  ad  renes  venit  ,  &  urins 
vias  perinde  follicitat ,  uti  quidem  fieret,  fi  pharmaca  deglutita  fuiftent  ,  Tin£tura 
cantharidum ,  ad  duas  drachmas,  in  canis  venas  miffa  ufinam  copiofifTimam  rnovir, 
reficam  erofit,  beftiam  occidit  (^)  in  duobus  experimentis  .  Tindura  cantharidurri 
profufam  midionem  dtavit  ,  funefto  eveniu'  Ba^liv.  (3)  .  Nitrum  inf-.fam  mi- 
tlionem  copiofam  excitavit ,  fed  innocuam ,  uti  totum  medicamentum  ahique  vene- 
uo  eft  (ZO.  §.  XIL 

(o)  Sc^/e    Phil.  tranf.  n.  7.    ufefulaefl".    of  sKper.  rartari  emetici . 

philof.  I.   c.  Garmann  in  epift.   30.    &  apud  j.  Dan.  C^:)  Bccket  co!le£lion  of  trafts   p.  44« 

Msiarem  1.  c.  p.  66.  Bsrrichius  de  fanguine  pag.85.  {i)  B^yrichius   spud  Bartholinum    Cent.  4«  EP''^- 

T.  milis  pharmac.  rjtional.  p.  157.  J   Sig.  Ehholz,  92     P    5ii- 

p.  ij.  16.  Sproegel  exp.  43.  (b)  Dua  tsntum  drachmae    feiHias  fuerimt  Coumn 

(p)  Ex  drachma    opii  J.  C.  Major    memor.  anat.  Phii.  traiifa£>.  n.   33;. 

Hum.   I.  &  totius  tridui  ftupor  Sproegel  exp.  43.  (c)  Sproegel  paffim  . 

Cq)  In  fele  Courtsn   Phil.  tranf  n.   335.  (O  P-   569- 

Cr)  Poft  tridui  foporem  Idem  ibid.  (i)  T.    !V.  p.  199. 

(sj  Phil.  Jac.  Sachs  I.  c.  pag.   146-  Schctt  technic.  (a)  De  fan^uine  p.  ?4> 

curiof.  p    851.  ex  P.  Ruferti  rektione  .  Fl^ahrendorf  Ce)  Schott  1.  c.  Fabricius  apud  Pechl-.num  de  par- 

ioc.  jam  cit.  gant'b.  p.  4'o-  £/.f^o/a:  append.   1.  c. 

(t)  Petit  loc.  cit.  p.  23.  conf.  Phil,  tranf.  n.  335-  iS)  Anf.  de  Ueyde  obf.  90.                         ,      .       , 

To^p  apud  PacchioKi.  Cg)  Br.eliv.  d€  veficantib.  Exp.  I.  1.  unice  ifl  s> 

vu)  Pitt  Philof.  tranfaft.  n.   140.  tero  Hofis'  cantharidum  alia  fuit  . 

(x)  Brun-ner  de  Pancre?.te  1.  c.   ElshciZ-^.   17.  C^)  E^p.    i. 

(30  Ph:!.   iraaf.  n.  7.   Blsholz.  1.  c.    a  dupla  dofi  (^hj  Uai^igbi  de  polyp.  p.  131« 


SECT,  IILEX  ARTERIIS  IN  VENAS.  157 

§.  XII.  Fh  eomm  m  totum  mpus  animalJs , 

Denique  non  qmdem  peculiare  vifcus  ,  fed  totam  humorum  maffara  a  vi  veneni 
in  venam  qmmcunque  immiffi  penetrari  ,  &  per  univerfum  corpus  eius  effedus  ap- 
parere,  alia  experimenta  demonftrant.  Ab  arfenici  deco6io  venis  vivi  nnimaiis  inie- 
do  borborygmi  (  hi  ab  inflammato  ventriculo  )  ,  convuifiones ,  iethuni  (/),  A  bilc 
hominum  pefte  peremtorum  in  venam  canis  impulfa  cita  mors,  quando  in  jugula- 
rem,  lentior  aliquanto,  quando  in  cruralem  venam  venenum  mittebatur  (k).  Oleum 
Nicotian^  infufum  convulfionem  ,  vehementem  arteriarum  pulfationem  ,  promtam- 
que  mortem  intulit  (/) ,  inque  alio  exemplo  non  quidem  occidit ,  cum  o£lo  tantum 
vel  novem  guttulze  fpiritus  nicotianaj  infunderentur  ,  vomitus  tamen  5c  sgrimonia 
fecuta  eft  (r,i)  .  Ipfum  decotlum  hujus  herbse  infufum  expediteaniinal  enecat  (n). 
A  decoflo  hellebori  albi  vense  infufo  mors  celerrima  ,  cum  fubita  carniura  fiaccidi- 
tate  conjunda ,  quam  diximus  in  feris  obfervari  ,  qua;  telis  hoc  veneno  arniatis  Ic- 
tho  dantur  (0).  A  fpiritus  falis  ammoniaci  uncia  in  venam  axiilarem  canis  injecia 
confinuo  mors  fecuta  (/>)  ,  &  fanguis  in  nonnullis  experimentis  niger  &  coaguia- 
tus  iq).  A  nitri  folutione  injeda  canis  quidem  periit  ,  ceterum  fanguis  undique 
Tubicundus  fuit  ,  ut  a  nitro  adfufo  folet  (r).  Mortes  omit to  ,  quar  ab  oleo  tartari 
aut  dtx  (j),  aut  tardse  (?),  fecutas  funt  ,  etfi  etiam  hs  demonftrant  ,  non  m  eo 
artu  ,  quem  vena  veneno  infefla  adit  ,  eiEcaciam  eorum  falium  fe  exferuiffe  j  ied 
in  univerfo  omnino  fanguine » 

§ft  XIII.  Vis  msdi camenfcnm , 

Uti  venenatl  ,  ita  falubres  effedlus  medicaminum  in  venas  infuforum  per  totam 
humorum  animalium  univerfitatem  canfpicui  enituerunt  .  In  fe  ipfo  ,  illuftri  exem.- 
plo ,  fcabiem  aqua  cochlearise  infufa  cum  fpiritu  theriacali  fanavit  Matthaus  GcdGfre-' 
dus  Pumann  (f^),  mrnime  incekbris  cbirurghus  ,  idemque  injeda  in  venas  eadem 
aqua  cochleariee  febrem  fublatam  vidit  (  a:  )  Arthritidem  ,  plicam  polonicam  ,  cum 
ulcere  eonjunflam ,  hac  adminiftratione  Dantifcani  medici  Scheffer  &  Schmidt  {y)  ^ 
fuperarunt,  etfi  fruflra  iidem  invidam  epilepfiam  tentarunt  (^)  ,  qujs  ia  nervis  po- 
tius,  quam  in  fanguine  radices  figat  .  Siphilidis  medicamentis  in  venas  infufis  fana- 
t2E  exempla  exftant  {a).  Uleeris  impulfo  in  venas  balfamo  Meccano  claufi  teftimo- 
iiium  habemus  (^  )  ,  &  fpiritu  cornu  cervi  infufo  falutem  reparatam  legimus ,  cutn 
bomo  a  vipera  demorfus  periculofa  omnino  fyraptomata  pateretui:  ic)  . 

5*  XI  V» 


Cj)  Elsholi,  p,  1»,  I.  c    ^.  31S,  Borrichiunt  \.  c.  p.  85-  ^fchlinum  1.  s. 

rk)  A.  Dsidier    1.  c.  p.    ^o^.    CoagulstJonera  fan-  p.   i3o, 

gu"n's  kili  non  tribua,  ciim  in  aliis  ,  ejufdem  viri ,  CO  Colthach    append.  corcerning    acid    and  alcaH 

obfervationibus  bilis  morbofa    fanguinem  potius  dif-  p.  a'5, 

folverit  ,  obferv.  fiir  la  bile   des  peftiferis  num.  jj.  Cu5  Chirurg.  Lorberkranz  t.  3.  p.  ij?- 

Journal  des  favans  Decemb.  172,1.  (x^   Ibid. 

C-O  Uarder  apiar.  obf.  7.  Cv)  Apud  Elsholzjum  in  append.  &  in  Philjrsnr. 

.(ra)  Bhch  \.  c.  T.  II.  p,  50.   jj,  n.  39. 

Cfi')  Courten  Phil.  tranf.  n.  333.  (x':  PRil.  tranf.  I.  c. 

fjf)  Idtm'  ibid.  Ca)  O^tus  &   occafxis  med.    elyfmat.  Elsholz.   1.  C 

(p)  Drelinceurt  apud  Bautz.^^ann  de  pef!e.  fcsr^e»  p.   4S.  Pljii-  tranf  n.  30. 

).  c.  Petit  Epil?.  a    p    11.  33  (b)  Breslauei^  Samlungcn  1718.  M.  April.    - 

(q)  Zcllickhofer  difput  de  do!ore  "p.  11.  (c)  Valrfntr^  in  Galer.  di  Mlnerva  T.   VIl.P'553. 

(r)  €hp»n  1.  c.  p.  347.  FnK}«<//«>-'loc.cit.  p.ai.37.  &  in  oper.  oma,  T.  III»  p.  ail, 
,    CO  CBursen  1.  c,  de  H#>'.^e  1.  c,  Conf.  Fracffjfattim 


1.^8  LIB,  IIL  CIRCUITUS  SANGUINIS. 

§.  XLV.  Noyi  laiid/ttur  ad  medendum  . 

NoUem  ob  hicc  experimenta  novam  medicinje  faciendae  viam  Ingredl  ,  etfi  fua- 
for  (V:)  non  deeft  ,  &  in  prcEcipiti  cafu  a  morfu  venenatje  beftiig  ,  forte  celerius 
agro  fubveniri  pofTu  ,  quam  per  longas  ventriculi,  inteftinorum,  &  lacieorum  vafo- 
rum  amba?^es.  Nimis  enim  multa  nobis  experimenta  facienda,  &  cum  periculo  con- 
junda  defunt  ,  donec  dofium  veros  fines  ,  &  remediorum  immediate  in  fanguinem 
miiforum  innocentiam  ea  cum  certitudine  teneamus,quse  in  re  feria  vitamque  mor- 
talium  tangenre  requiritur  .  Multa  enim  abfque  incommodo  ventriculo  traduntur, 
qu£e  non  abfque  pernicie  fanguini  mifcentur  .  Verum  fuffecerit  per  hccc  pericula 
oftendiffe  ,  vim  pharmacorum  ,  adeoque  fanguinem  venofum  ,  quo  illa  vehitur,  ab 
omni  corporis  animati  vena  ad  cor  ,  &  inde  ad  totam  humorum  maffam  ,  vifcera 
emnia,  omniaque  ejus  corporis  vafa  fe  diffudjfle^ 

§.  XV.  Transfu/i  fan^mnh  Hijlorta . 

Manifeftius  tamen  a  fanguinis  transfujtone  pro  fanguinis  circuitu  "argumentum  pe- 
titur.  Nempe  in  his  experimentis  anirhal,  aut  fanum  ,  aut  in  plerifque  morbo  ali- 
quo  adfedum,  fanguine  per  incifam  venam  effluente  perie  totum  inanitur  ,  nt  arre-- 
ri^  venaeque  undique  evacuentur  :  ita  enim  neceffe  eft  ,  ut  fpatium  novo  fanguini 
paretur,  neque  plethora  (e)  per  certa  exernpla  futiefta  inducatur.  Deinde  alferi  ani- 
malj  ,  etiam  alterius  generis,  aperitur  arteria  ,  quascunque ,  _&  per  tubos  eonfentien- 
tts  fanguis  ex  ea  arteria  in  venam  prioris  ,  &  exfanguis  beftis  traducitur .  Ita  hu- 
jus  quidem  animalis  omnes  artericE  venajque  omnes  recepto  fanguine  celeriter  replen- 
tur,  &  priftinus  ipfi  vigor  redit ,  neque  penitus  nunquam  morbi  aliqui  emendantur, 
ex  quibus  languebat.  Ita  certe  evincitur,  ex  ea  vena,  qu<c  fanguineni  per  traduceni 
recipit,  naturaie  fanguinis  iter  non  ad  totum  ,  quem  ea  vena  adit  ,  fed  ad  cor 
omnino,  &  inde  ad'totum  animalis  corpus  dycere  ,  ut  perinde  omne^  ejus  arteris 
&:  venK  repleantur,  uti  eas  per  incifsm  venam  inanir^  fuerant. 

Hujus  nobilis  experimenti  aliqua  veftigia  ,  &:  certe  defiderii  teftimonia  ,  apud 
vstuftiores  medicos  exftant.  Ita  Marfilius  Fklnus  (f)  fenes,  qui  rejuvenafcere  cupiunt, 
de  juyenum  brschiis  fanguinem  fugere  juffit  ,  Deinde  ^ndreas  Liba-vms  {g)  transfu- 
fionem  fanguinis  ita  commendavit  ,  ut  etiam  tubos  defcriberet  ,  quibus  opus  elfer ; 
recipientem  tamen  tubuium  male  fuafit  arterix  immitti  ,  cum  difcrimen  itineris 
fanguinei  in  arteriis  ,  inque  venis  nondum  perfpiceret  .  Joannes  Colle  {h)  Bellu- 
nenfis ,  paulo  ultra  Marftlii  prascepta  progreffus  ,  juvenis  fanguinem  in  fenem  iranf- 
mittere  audor  fuit,  ut  nova  juventus  .SEfoni  rediret» 

§.  XVI. 


Ca;)  Ettmulkrus  fuadet  infund^re  fudonfera.opia-  n.  18.  31.  Relazione  del!a  transfiirione  p.  3^.  37. & 

ta  &c.    &  tentare    hanc    medendi    viam    in    morbis  fsnguis  in  abdomen  eiTufus  Santinelh  p.  ij.  &  mor- 

aut  maKimis,  &  acutiiTuTiis  ,  uK  in  aioplexia,  con-  tes  animalium    mde  fecuta    funt    G.  jt  Guryes    de 

vuificnibus   •    auc  totam  humorum    maffam  corrum-  Montpolli  in  letcres  touchant  !a  transfufion        Paris 

pentibus,  u?  in  fcorbuto  ,  lue  venerea  ,  idero  ,  fe-  166R.  4.  Lf^/  <"econde  lettre  a  M    Moreau  p.  3.    ^ 

bribus  malignis.  ^f)  Apud  Santtnefhum  m  contufione  transtufienis 

Ce )  IH  vulpe ,  &  in  ove  varia  incommoda  ex  ni-  fanguinis  p-    99-           ^                .                           ,       . 

mia  copia  imm.ffi  fanguinis    fecuta  funt  .  «Et  illam  C§)  In  defenfione    fyntagmatis    arcanorum  chemi- 

quidem  vence  fectio  fanavit  apud  Birchium    1.    c.  t.  corum  .            ,     ,     r    ■,■                         ■• 

l.  p.  179.  ifta  intlammatis  inteftinis    petiit  ibid.  p.  (h)  in  methodo  facili  pra»par.  ir.edicaa)ent.Venct, 

190.   191.    Sic  in   GalHa   miftus  fan^uineus  &  vifce-  J628. 
rum  infcsmBiationes  ,  inde  fuccefftfunt    Phii,  tranf. 


rzcr.  III.  EX  ARTERIIS  IN  VENAS.  155» 

§.  XVI.  xAh^lomm  expertmenta , 

Deincie  in  AngHa  magis  ferio  de  hoc  medicIn^E  g^nere  cogitatum  eft.  Et  quidem 
ThnGthus  Clarke  anno  1657.  transfufionem  adminiftrare  molitus  eft,  atque  inftru- 
menta  paravit ,  non  tamen  abfque  'multiplici  difficultate ,  quam  ipfe  expertus  eft ,  5c 
Hensha-yjhis  y  ut  omnino  fucceffu  exciderent  (/')  •  i^orro  cum  D  Clarke  anno  1^65. 
16.  Sept.  experimenta  fua  infuforia  praslegeret,  iterum  cogitatum  eft  de  transfufione 
(^),  eaque  opera  anno  i6(5s^  (/)  M.  Februar.  Oxonii  feliciter  fundus  eft  Rkhar- 
dus  Lovver y  deque  eo  experimento  in  duobus  canibus  fadio  relatum  eft  (w)  coram 
Societate  Regla  d.  20.  Junii  1666.  Sed  etiam  16,  Maji  rnenfis  Thomas  Coxe  de 
transfufione  ianguinis  ex  columba  in  columbam  fa6ia  ad  Societatem  retuiit  (w) .  Ite- 
rum,  Martio  menf  anni  1666.  Boyleus  iterum  de  ^a  adminiftratione  monuit  (.9), 
quae  tamen,  nimismemori  fui  minusfaufti  fucceffus,  difficilis  vifa  e^T^mothea  Clar- 
ke  (/>);  fed  d.  Nov.  14.  anni  ejufdem  DO.  Coxe  &  Kin^  transfufionera  in  duobus 
canibus  coram  Societate  feliciter  ex-ercuerunt  (^),  ex  vena  in  venam  fanguine  mif- 
fo,  qu3s  tunc  methodus  nova  fuit^  cum  prius  arteriam  inclderent  (^*)  .  Poftea,  ere- 
6ius  ab  his  felicioribus  tenraminibus  ipfe  Clarkius  d.  21.  Novemb.  ejus  anni  1666. 
transfuft  ex  arteria  in  venam  jugularem  fanguinis,  ovifque,  quae  fuum  pene  totum 
amiferat,  legltima  cruoris  copia  reftauratcS  redeque  valentis,  hiftoriam  coram  Socie- 
tate  prslegir  (r).  Inde  porro  12.  Decemb.  1666'.  &  privatim,  &  coram  ea  illuftri 
Societate  experimentum  fadum  eft  (j),  &:  fanguis  ex  ove  in  canem  transfufus,  ne- 
que  porro  res  aut  rara  fuit,  aut  arcanay  aque  pluribus  diverfarum  gentium  anatomi» 
cis  id  pericuium  repetitum  eft  (0=- 

§.  XVII.  Gallorum. 

tn  Gallla  fere  M»  Septembrl  anni  1666.  experlmentum  ftcerunt  D.  Denys  Sc  Chl- 
rurgus  Emmere^  (u) ,  fatis  quidem  In  brutls  animalibus  felices  (a;),  ut  inter  allquot 
canes  nullus  omnino  perlret ,  inque  alilsculpa  ad  plethoram  non  improbabiliterrefer-" 
retur.  Reliqus?  beftiae  de  adventitio  fuo-  fanguine  fana?  &  alacres  vixerunt  y  allquae 
etiam  melius^,.  quam  dudum .  Ita  canls  vetulus  (v),  furdafter,  meliorem  auditus  u- 
fum  recuperavit,  &  juvenilem  quamdam  alacritatem  ■  Ahus  pariter  vetulus  (^)  vi- 
rium  inftaurationem  fua  lastitia  demonftravir ,  alter  (a)  etiam  fubito  ex  morbo  con- 
vaiuit.  Equus  depofitae  aetatis ,.  26.  amiorum,  cum-  novo  quatuor  agnorum  fanguine. 
novas  vires  recepit  (h) .  Vindobonie  (c)  cani  per  transfuficnem'  vlgor  redditus  eft . 

§.  XVilL 


(t)  Conf.  experimenta  a!ia  apijd  Birch  t.  2.  p.i6x. 
179.   190.  191, 

Cu)  Philof.  tranf.  n  27,.  &  in  i.  epiftola,  ex  qua 
adparet  ,  quatuor  menfes  ante  Januarium  \667  ex- 
perimentum  faftum  efle  .  In  diario  eruditorum  d.i^. 
Mart.  ejus  anni  de  eo  exp.  lelatum  eft . 

(x^  De«/j  ^pitre  1.  Phil  tranfail.  n.  15.  ;7".  41, 
Journ.  des  Savans  J667    n   6    et   8. 

Cy)  Phil    tranfaCt.   n   42. 

U)  Ibid,  num  16.  30,  Gsdrop  Unre  l  M.  Blon- 
del  p-  13.  Relazione  della  transfufiane  p.  40»  el  ia 
Diario  Romano  Tinfljfn   166%.  p.  92. 

(O  P!iil.  tranfad.  n.  aj. 

Cb)  Phil.  tranfafl:.  n.  30» 

Cc)  airch  T.  II.  p.  311. 


(X)  Philof  tranfaft.  n,  35. 

Ck)  Birch  T.  I.  p.  303. 

CO  PhiUf.  traafecl:.  n.  30. 

de  corde  cap.4, 

P-I3»- 

edit.   Anglic. 

'(m)  Birch  ad  eum  dieai . 

(n>  T.  ir.  pag.  50. 

(0)  Birch  ad  eum  diem:. 

Cp)  L.  c. 

Cq>  Idem  T.  If.  pag    113. 

CobE  Pfeif. 

,-   tranf.  rr. 

I9.  io.  15.  27.    Laudat  tamen   Lcwi- 

rur/t 

qui 

i  prati 

Tifftt. 

(•q*)  Eam  etiam  Tardy  pr 

obavit  in   tr. 

de 

!'^cou- 

lement    du    fans  d'  un  horoi: 

.s    dans 

les 

veincs   de 

Tautre .  f*aris  1667-, 

(r)  Birch  ad  eura  diem . 

(s)  Idem  ibid.  p.  133.   Conf.  PhiK 

tranfaa:. 

n.  as. 

i^o  X/5.  irr.  CIRCUITUSSANGUINIS. 

§.  XViri.  Transftijio  in  bomine  tentata . 

Cum  practerea  Rom^  a  Paulo  Manfredo  {d) ,  Belga  quodam  adjuvante ,  &  Slm^ne 
M'io  chirurgo  transfufio  fanguiais  ex  carotide  per  unicum  tubum  feliciter  fieret ,  fa- 
£lum  eft,  ut  ad  maximas  fpes  hominum  animi  erigerentur  .  Ipfe  Ricardus  Loznjer 
(e),  (5c  Maimcius  Hofmann  (/),  &  in  primis  in  Galila  C.  Tardy  (^)  &  D.  De- 
nys  ib)  fpem  conceperunt,  fore  ut  epilepfia  aiiiquc  magni ,  &  inveterati  morbi  una 
cum  hominum  fanguine  profligari  poirent :  neque  multum  abfuit ,  quin  ad  immorta- 
litat^^m  non  valde  eminus  fe  profpicere  perfuad^rentiir . 

Ergo  experimentum  in  homine  fecit  cum  chirurgo  Emmere^  D.  Denys ^  &:  in  ve- 
nas  juvenis  ftupidi  animi ,  aliquanto  plus  fanguinis  agnini  infudit,  quam  perdiderat , 
eo  effedu,  ut  rationis  rediorem  ufum  recipere  videretur  (r).  Deinde  in  fani  homi- 
nis  venas  ejufdeni  animaiis  fanguinem ,  certe  abfque  incommodo  immifit  (k):  neque 
infeiicior,  etiam  in  homine,  Pauli  Manfredi  (/)  induftria  fuit ;  &  idem,  quem  ex- 
citavimus,  PurmannMs  (m),k^r2£  fanguine  agnino  in  venas  recepto  fanats  memi- 
rsit,  quartan^  vero  fuperat:E  Thomas  BaTtholinus  (n) .  Inde  in  Britanniad.  25.  Nov. 
1667.  in  ^rthuro  Ccga ,  litterato  homine,  caiidioris  nonnihii  cerebri  ,  qui  fponte  fe 
cbtuierat  (0),  fanguis  oviUus,  Loweri  &  Kingii  induftria  (p),  m  venam  infufus  eft, 
tunc  quidem  fine  maio :  deinde,  cum  pro  ofto  emifTis  unciis,  quatuordecim  unci^e 
jpfi  redditse  fuiffent ,  cum  aliquantum  equidem  dereriori  eventu  ('?),  ut  tamen  ea- 
dem  Regia  Societas  in  pofteriori  conventu  experimentum  in  homme  iterari  jube- 
ret  (f). 

§,  XIX.  Sed  mfeliclter, 

Sed  interim  breve  gaudium  triftes  in  Gallia  fucceftus  corruperunt .  Nam  prior  ille 
juvcnis  galius ,  poft  experimentum  ,  quod  excitavimus ,  in  phrenitidem  incidit ,  &  poft 
fecundam  transfufionem  foporofiis  fanguinemque  mingens  denique  periit  ,  &  medici 
acerbam  calumniam  paifi,  a  vidua  etiam  in  jus  vocari  fuerunt  {s).  Denique  ,  cum 
eo  infortunio  non  abfterriti ,  parum  confiderate  in  regii  fanguinis  juvene,  ex  gente 
B®nde,  ccsliaco,  &  defperato  ,  tralisfufionem  vitulini  fanguinis  tentaffent ,  is  vero 
paulo  poft  diem  fuum  obiiifet  (f) ,  ipGs  inteftinis  fideratis,  ut  in  cadavere  adparuit , 
fadum  eft,  ut  Senatus  Parifinus  audacem  adminiftrationem  edi€io  profcriberet  (u) , 
Et  paulo  poft,  cum  duo  aegri  ,  tranfufionem  Guiliehni  Rivie  {x)  manu  palli  ,  pe- 
riiffent,  etiam  Pontifex  Romanus  (j/)  fimili  lege  curiofitatem  medicorum  coercuir . 
Sfd  etiam  ia  fcorbuticis,  in  quibus  »ociturum  aiii  monuerant  (i^),  infelix  experi- 

mentum 


(d)  Relaz.  della  tranbfufione  c.   3.  (p)  !bid.  ?.  216.  Phil.  tranf.  n.  30. 

(e)  De  corde  c.  4.  p.  342.  (q)  5'>f*  pag  ^S-  ^^7-  A;ebant  potando  fcbreRi 
({)  Apud  Etmuihrum  de  chirur^ia  infuforia  c.3.  fibi  concivifle. 

Fropofuit  etiam   T.  Dan.  Major  ,  in  horaine  facien-  Cr)  Ibid.  p.  3'2. 

^^^^  (s)  Phil.  tranf.  n.  48.  ^i.  36.  37.  54, 


Cg)  L 


Ct)  Phil.  tranf.  n.  28.  30.  Lettre  de  C.G,  p.ij.i^. 


(h)  Philof.  tranfaa.  n-  17.  multis  propofitis  ratio-         C")  J^"  «''"««^  Wftor.  Acad.  Reg.  Scieat.  p.ai.az. 

nibus  &  objeaionibus  refutatis  .  Banholin  1.  c.      _                                            ,             r 

tij  Philof.  tranfaa.  n.  27.  &  S»-  Lettre   I.  pag.i^  (x)  In  phthifici  venas ,  non  certe  prudenter  ,  faa- 

(k)  Phil.  tranf.  1.  c,  &  Lettre  L  p.  14.15-  guinem  inimiferat  ,  Eph.  Nat.  Cur.  Dec    1.  ann.   i. 

(!)  L.  c.  c.  4,  pa°.  16.               '  obf.   149.                           cc    r        ■                       «     o 

(ui)  L.  c.  p.  284.  1S5.  (y)  JVL-rc//»  de  transfuf.  fanguin.  pag.  £5.  85.  &e. 

(n)  Aa.  Hafnienf.   Vol.  j.obf.  53.  C")  L-  C 
(o)  Bifck  T.  U.  p.aij. 


i-Eirr.  71/.  EX  ARTERIIS  TN  VENA5.  ,         i6i 

mentum  fa61um  eft  (<*).  Ergo,  &  merito  quidem ,  porro  a  transfundendo  in  homi- 
num  venas  fanguinem  temperatum  eft .  Semper  enim  rnetus  erat,  ne  fanguis  aut  in 
emittente  tubulo,  aut  in  recipiente  cogeretur,  ut  peritis  anatomicis  accidit  (^) ,  & 
coadus  in  venas  veniret ,  non  Gne  fummo  hominis  periculo  . 

Verum  etfi  ad  curationem  morborum  parum  inde  beneficii  redundavlt ,  ad  demon- 
ftrandum  tamen  fanguinis  circuitum  pro  firmiffimo  teftimonio  fuit ,  quod  fanguisim- 
miflus  non  in  unum  eum  arrum ,  in  quem  infundebatur ,  fed  in  cor  inque  omnes  ar- 
terias  &  venas  recipientis  animalis  tranfierit. 

§.  XX.  OculoYum  pro  circuitu  fangumis  tejlimomum  . 

Supererat,  ut  ipfis  oculiscircuitus  fanguinis  fubjiceretur .  Neque  hic  ultimus  colo- 
phon  verirati  defuit ,  etfi  is  demum  poft  fata  Harveii  adjedus  eft.  Nullas  enini  ob» 
jeeliones  ,  aut  cavillos  ullos ,  fuperfuturos  fperari  poterat,  fi  anatomici,  fanguinem 
ex  ultimis  arterioiis,  in  nafcenres  venas  tranfire ,  adque  cor  reverti  yidiftent .  Id  eve- 
nit  paucis  poft  exceflfum  magni  fenis  annis  .  Marcellus  enim  Malpighius  anno  1661. 
(0  experimenta  edidit ,  quse  in  raniM^m  puimone ,  mefenterio ,  &  urinaria  vefica , 
lente  vitrea  adjutus  fecerat  .  Ubique  vidit,  fanguinem  ex  arteriis  per  veras  anifto- 
mofes  &  vafa  continuatum  moveri ,  &  contrario  motu  ex  arteriis  per  venas  revehi, 
pauio  ramen,  ut  faepe  aiias,  ex  aliquafermonis  latini  imperitiaobfcurius  fcripfit .  Lu- 
culentiora  in  pofthumis  {d)  experimenta  defciibuntur  ,  inftituta  anno  1665.  &  inrer 
Baglivii  opera  (e)  recufa ,  non  tamen  penitus  manifefto  anaftomofes  arteriarum  cum 
venis  expreffa  funt ,  uti  quidem  in  ran^  mefenterio  eze  anaftomofes  non  adparent. 

§.  XXI.  Lewuvenhoeckii  inventa . 

Succefifit  labori,  &  rem  in  liquidum  conftituit  civis  Delphenfis,  artis  poliendorum 
vitrorum  gnarus ,  ceterum  difciplina  medica  minime  innutritus,  ,Antonius yan  Leew 
vvenhoeck.  Is  anno  quidem  1680.  (/)  nondum  venas  arteriis  continuari  noverat, 
jllafque  fanguinem  reforbere  fcripferat ,  quem  arterige  effudiffent  .  Deinde  ab  anno  , 
ut  videtur,  1688.  (^),  &  quidem  in  gyrino  priraum,  inde  in  variisanimalibus  pel- 
lucidae  curis  vidit,  fanguinem  a  corde  per  arterias  ad  earum  extremos  fines,  hinc 
per  venas  ad  cor  moveri ,  appararum  etiam  idoneum  ad  repetenda  experimenra  de- 
icrjpfit.  Repetam  paucis  foiertis  viriobfervationes,  erfi  eas  jam  tetigiflfe  necefie  fuit , 
quando  de  arteriarum  cum  venis  continuate  dixi .  Ergo,  cum  fines  arteriarum  in- 
flecli  videret,  ut  pars  reflexa,  qucE  nunc  vena  eft  ,  arteriae  parailela  recurreret ,  on> 
^ino  etiani  fanguitiem  vidit,  ad  extremam  caudam  per  arteriam  tendere,  perque  ve- 
mni  arterisE  continuatam  ad  cor  redire  {h)  . 

Sed  etiam  ramum  arteriofum  ipfuni  invicinam  venam  vidit  immitti  (/') ,  (Sc  arte- 
^iam  in  duos  tresve  ramos  dividi,  qui  in  unicam  venulam  confluerent  (k). 

Denique  paulum  ahomodo,  ab  arteriain  venam  vicinam  &  parallelam  fanguineni 
Halier  Phyfiolog.  Tom.  /.  X  per 


(.a^  Pmmann  5.  c,  (h)  Oper.    omn.    latinor.  T.  II.    Experiment.    & 

(b')   Phil.  tranf.  n.    lo.     Perratilt  ElTays  de  phyfi-      C0ntem{>!at.  Epift.   65.    p.  161.    f    5.  6.   A  f    10.  p, 

que  T.  IV.  p,  417.  418.  Sturm  de  transfuf.  fangui-      163.   in  ran's  &  p-    i6(5.    in  pifciculis  .  Porro  Epift. 

nis  in  omnibus   experimentis  .  p.   177.  f.  i.   in  anguilla ,   &  p.  185.  in  trofta  Dein- 

(c)  In  fecunda  epiftola  de  pulmonibus  .  de  in  Epiftolis  ad  Societ.  Regiam    Scient.  Brit.   five 

(d)  Pag.   91    91.  .        T.    111.  operum  p.   51.    &  alibi  :     inque    Tomo  IV. 
(f)  Oper.  omn.   p.  67S.  feqq.  live  Epiftolis  phyfiologicis  p  336. 

(f)  Epift.   S9    p.  13.  Ci)  Epift.  119.  f  4- 

(■^)  Experiment    &  contempiat.  &  arcanis  naturae          (k)  Ibid.  f.  1.  &  Epift.  65- p.  idl.  f.  d.A- 
deii.clis  epift.  dj.  p.  138.  feqq. 


i6i  ZIB.  IIL  CIRCUITUS  SANGUINIS. 

per  ramos  communicantes  (/)  tranfiiife  obfervavit :  quod  quidem '  fped^culum  diflfi-  - 
cilius  eft  ,  &  facile  fallit,  cum  venulas  in  rete  implexas  facile  pro  ar<:enis  habeas , 
qux  venis  inferantur:  &  prazterea  area ,  quas  microfcopio  comprehenditur ,  exigua 
fn  i  atque  venula  e  longinquo  adrepfiflfe  poffit  .  Eamdem  certe  cau^am  erroris  efle 
autumo ,  in  quem  bonusfenex,  frada  proculdubiooculorumacie  incidit,  ut  omnino 
venis  pulfum  adfignaret ,  quem  arteriis  negaret  (m):  &  denique  pro  novo  ph^no- 
jneno  anaftomofes  arteriarum  &  venarum  mutuas  defcriberet ,  4n  quibus  tantum  ar- 
teria  acciperet  ,  quantum  vena  dediffet  («)  .  Difficultatem  rei  dudum  >Antomus  de 
Heyde  (o)  perfpexit ,  &  mefenteria  ranarum  omnino  reti  venofo  (p)  occupantur, 
nufquam  confpicuo  aiiquoprincipio  cum  arteriis  connexo  i'j)-,'m  quo  ejurmodi  ana- 
ftomo^es  arteriolarum  in  venas  fe  immittentium  adparere  facile  perfuadearis  (r),  er- 
xorem  tamen  omnino  detegas ,  fi  denuo  eamdem  aream  follicite  recognoveris . 

§.  XXII.  ^liorum, 

Poft  hujus  BeIg£E  laboresin  Anglia  experimenta  microfcopica  ad  circuitum  fangui- 
nis  pertinentia  magno  numero  fatla  funt .  Et  primus  GuHielmus  Covvper  in  fele  ju- 
niori  in  mefenterio  canino ,  &  in  omento  feiis  (s)  rete  (?)  arteriolarum  8z  venu- 
larum  fibi  inofculatarum  delineavit  ,raro  certe  feiicitatis  exemplo;mihi  enim  in  ca- 
lidi  fanguinis  animaiibus  hadlenus  ne  motum  quidem  fanguinis,&  multo  minus  cir- 
cuitum  confpicuum  videre  datum  eft  (u) :  neque  Leewwenhoeckio ,  nifi  in  vefperti- 
lione  (x) ,  inque  eo  fatis  &  «gre  &  imperfede  :  aeris  enim  frigidi  contadlis  fangui- 
nem  aniraalium  ejus  generis  continuo  cogit  ,ejufque  motum  fupprimit .  Liem  Cow- 
perus  in  pifcicuiis  ramoscommunicantesarteriarum  venarumque,  &  in  rancS  puhiio- 
ne  etiam  amphores,  quam  in  aliis  animalibus,  vafculorum  utriufque  generis  anafto- 
mofes  delineavit,  &  in  ranino  pede  (y).  In  Pbilofophicis  etiam  l  ranJaBionibus  a 
Cl.  Molyneux  ex  lacertse  aquaticse  cauda  &  branchiis  circuitus  fanguinis  depingitur 
(i^).  Guilielmus  Chefelden  &  reflexas  in  venam  arterias  habet ,  &  iateraies  ramos 
infertos .  Icone  etiam  aream  expreffit  ,  in  qua  circuitus  peragitur  (a) , 

Copiofior  (b)  inter  Anglos  fuit  Henricus  Baker y  mefenterio  ranino  (<:)  ufus  , 
quodequidem  mihi  ad  circuitum  demonftrandum  ineptius  videtur .  Nam  in  ea  mem- 
brana  pulcherrime  quidem  venula^  u^ius  giobuh  capaces  adparent,  in  rete  intricat^, 
fed  ad  unam  omnes  venute  funt,&  circuitus  videturin  membranis  inteftinorum  ab- 
foivi,  quo  microfcopii  acies  non  pertingit .  Ceterum  Idem  vir  Ciar.  etiam  rete  va- 
fculorum  ex  pede  ranino  icone  expreffit  (^),  &  rede  monuit  (e),  non  convexifii- 
mis  ientibus  vitreis  ad  hasc  fpedfacula  opus  efle.  Ipfam   arterix  reflexionem   in  ve- 

nam 


(1)  In  T.II.  qu!  Experimenta  &  contemplationes  (q)  Exp.  138.   I4^ 

in  fummis    pag.  infehbitur  ,    titulum    vero    prjEfert  (rj  Exp.    117 

Arcanorum  naturse  deteftorum  Epift.  66  p.183.  185.  (s)  Pnil    tranfacl    n.  280.  (&  185.) 

f  14    15.  \6.  17.  vario    modo  .    Tum    in    T.   3,  five  (t)   Ihid.  t.  4.    5. 

Ipiftolis    ad  Reg.  Sociec.  Brit.  Epift    .iia.    &  in  fi-  (u)  L.  c.  Exp    10. 

gui-a  adjeila  ,  in  cujus  ingente  an.a  &  prior  modus  (x)  Toin.  fecund.  oper.    five  Expsriment.    &  COO- 

circuitus   fansuinei  exprimitur  ,  &  ifte   ,  quem  nunc  templat-  p    104, 

dico,  &  in  Epift.   laS.  f.   3.  p.  210.  (y)  In  append    ad  Bidloi  cpas  t.j    f.^.j. 

Cm)  Epift.   phyfiolog.   18.   p.   167.  (z)  N.  288 

Cn)  In  Tomo  III.  operum ,  fivc  EpiftoHs  ad  Soc.  (a)   Anat.  of  human  body  T.  30.  f .  3   ed.  5. 

Reg.  p.  214,  (b)   Microfcope  made  eaf/   p.  59.  feqq. 

(o)  Ol>f.  8s.  (c)  Pag.135.  136.  Depiftum    tium  dedit  GeorgiUS 

(p)  Second  Memoire    fur  le  mouvement    du  fang.  Adams  in  micrographia  illuftrata  Tab,  13. 

Exp.   119.   120.   11%.    ii4.  115.  117,     ija,  ij8.   14.^,  (j\^  L.  c.  T.  X    f.    i. 

144-   145-  147.  Ce)  L,  C.  p.  6i.  l»6. 


SECT,  177.  EX  ARTERITS  IN  VENAS.  tjS^ 

nam  (f),  &  verum  ex  priori ,  in  iftam  ,  fanguinis  circuitum  ex  lacerta  aquatica 
dercripfit  ,  gyrino  etiam,  mytulo  ,  locuftis,  araneis,  cimicibus  ad  ha:c  expermienta 
ufus  eft. 

Stephanus  Hales  circulum  fan^uineum  in  pulmone  ranse  contemplatus  eft  C^)  ,  ut 
fanguis  ex  arteriarum  extremis  finibus  in  venas  ma)ore*s  tranfiret,  quibus  ad  angulos 
redos  inferebantur  .•  plufculas  etiam  arteriolas  in  unam  venam  convenire  confirma- 
vit  (^). 

Joannis  BernouUti  (/)  experimenta  in  anguilla  fa<^a  brevia  funt  ,  tum  D.  Poll- 
niere  in  rana  (^),  &  tinca  pericula  ,  tum  anonymi  (/)  in  aranea  inftituta  ,  deni- 
que  iAntonil  de  Heyde  (w),  qui  fanguinem  per  plexum  intermedium  arteriae  Vens- 
que  circumire  vidit ,  8(.  Jacohi  Parjons  {n),  atque /o^/of /  (o),  qui  alteram  fpeciem 
circuitus  vidit ,  qu^e  fit  inter  ramos  ad  varios  anguios  ex  arteriis  natos  ,  adque  va-" 
rios  iterum  infertos,   in  parallelas   venas. 

§.  XXirr.  Nojtra . 

Ego  quidem  in  motu  fanguinis  microfcopiis  contemplando  multum  iaboris  pofui, 
ad  aiia  tamen  magis,  quam  ad  tranfitum  fanguinis  ex  arteriarum  finibus  in  venas 
animum  adverti.  Vidi  tamen ,  neque  infrequenter  (p)  ,  in  pifciculis  officulorum 
caudae  paria  fibi  parallela,  &  totidem  arteriarum  pariter  &  venarum  conjugationes 
C^)  .  Inter  ea  vafa  ,  unius  &  alterius  ofTiculi ,  rete  vafculorum  communicantium  (r) 
unius  globuii,  aut  duorum  capacium  inrercedit ,  quae  ex  arteriis  nata  ,  in  venas  ad 
angulos  omnigenos ,  &  frequenter  eo  modo  tranfeunt ,  ut  tota  parabolam  efficiant , 
cujus  prior  medietas  arteriofo  modo  a  fanguine  perfiuatur  ,  in  vertice  vero  refle- 
xum  vafculum  altera  medietate  fui  venofo  modo  fanguinem  in  trunculum  venofum 
revehat . 

Sed  etiam  ,  perinde  ut  Leeuvvenhoeckius  ^  vidi  in  fede  cauds  ,  quae  fini  proxima  eft, 
majufculam  arteriam  ofTicuIi  comitem  ,  incurvatam  ,  in  venam  refledi ,  eamque  mul- 
torum  globulorum  capacem  effe  .  HiEc  vidi  ,  &  microfcopio  folari  adjutus  ,  quod 
cnormiter  objetla  auget,  &  vulgatioris  lentis  ope .  Alii  vero  pifciculi  aiiis  conftan- 
tius  extra  aquas  vivunt  ;  mihi  cobitis  aculeata  ad  ha:c  experimenta,  aptior,&diu- 
tius  fuperftes  vifa  eft  (x*) . 

§.  XXIV.  Harveio  laus  circuitus    inventt  vindlcatur , 

Poftquam  adeo  &  per  varii  generis  experim^nta  ,  neceflitas  admittendi  circuitus 
fangumei  oftenfa  eft,  &  demum  oculorum  teftimonium  hoc  iter  vitalis  humoris  fu- 
pra  dubii  periculum  conftituit,  inter  leges  corporis  animalis  fanguinis  tnajorcircuitus . 
receptus  eft  :  qui  fit  a  fanguine  per  aortam  in  arterias ,  &  earum  minimosramulos 
expulfo ,  per  venularum  tenuiffima  radices  recepto ,  &  ad  mediocres  venas  .,  maxi- 
mofque  demum  truncos  inque  duas  cavas  venas  revedlo  ,  Harveio  inventi  gloria  de- 

X     2  betur. 


Cf)  P.   117.  feqq;     ,  (n')  De  motu  mufculor.  T.  I.  f.  j.  p.  54. 

(g)  Hasmaftatiks  p.  66.  150.  151,  feqq.'  (<i)  In  obfervaticnum  microfcopicarum    nuper  re- 

(h)  p.  70.  tufarum  prEefatione  . 

(t.i  Diff.  de  nutritione  n.  8.  Cp)  Second  Memoire  fur  le  mouv.  du  fang.Seft.df. 

(k)  Cours  de  philofophie  experimentale  p.  544,  Cq)   Ibid.  Exp.   59.  6i.  6^.  64.  ^j,  66, 

CD  Hiftoire  de  1' Acad.  Royale  des  Scienees  1707.  CO  Exp.  59.  6i.  63.  68. 

P-  9-       ^  (s*)  Exp.  61,  63. 

(m)  OU.  85.  w       f             3 


i<^4  L^^:  ^^^'  ciRcurrus  sangutnis. 

berur,  homini  modeftifTimo ,  qui  diu  rem  fchoiarum  theorias  adverfam  meditatus , 
in  Germania  demum,  ab  Hofmanno  {s)  deredo  vero  adfenfum  fuum  neganre  con- 
temtus  ,  inventum  fuum  a.  1619.  in  prseledione  chirurgica  propofuit  (f) ,  anno  ve- 
ro  1628.  publicavit  (if*)  Prima,  neque  perinde  plena ,  exercitatio  eaeditione  con- 
tinetur,  duas  alias  in  editiorte  Batava  ferius  adjecit,  quibus  Joannis  Rlolani  obje- 
dionibus  refpondet . 

§.  XXV.  iVbw  exjlat  apud  Hippocratem  , 

Mavve'o  enim  utique  haec  majoris  circuitus  gloria  debetur,  minorem  ipfa  antiqui- 
tas  non  ignoravit.  Neque  me  fugiunt  clarorum  viromm  Joannis  Nardii  (u)^Joan- 
nis  .Antonida  vander^  Linden  {x)  ^  Joannfs  Riolani  (y)  ,  Cavoli  Drelincourtit  (^)> 
Dacerii  (^)  ,  Camilli  Falconet  (h)  Sc  aliorum  (c)  conatus  ,  qui  ad  Hifypocra- 
tera  circumeuntis  fanguinis  cognitionem  retulerunt .  Legi  ea  loca ,  quje  excitanr,mi- 
raturus  equidem  ,  fi  in  ea  anatomes  infantia  fenex  optimus  eum  circuitumcognirunn 
habuiffet ,  quem  cerrum  eft  Galenum  ,  ex  tot  experimentis  anatomicis  ,  ad  moLum 
fanguinis  in  primis  facientibus,  dofliorem  certo  latuifTe.  Ergo  reperio  (^)  ,  H'!ppo- 
cratem  nullum  in  corpore  principium  admittere,  quod  idem  non  una  finis  fit  •  Sed 
ex  continuata  ledione  adparet ,  morborum  ,  qui  in  humoribus  corporis  humani  fe- 
dem  habent,  ab  aliqua  parte  corporis  in  omnes  alias  migrationem  inteliigi.  Inalio 
libello ,  fpurio  quidem  (e) ,  «/ftceTos-  jequidem  nnpio^oi  nominatur  ,  &  id  irtpio^ov  Sc 
-Vipnpopfjf  vocabulum  reperito  occurrit  ,  quo  potiftimum  argiimento  ad  ornandas  res 
Hippocratis  Lindenius  ufus  eft  .  In  eo  autem  exemplo ,  flumina  noa  folito  more  liuen- 
tia  fanguinis  circuitum  (/)  indicare  legitur,  &  alibi  dicitur  fignificare  ,  (  quae  prae- 
cedunt  )  nrua-u;  inpioSous  ,  &  omnes  acceffiones  (  irpoa-xyaya?  )  8c  fecretiones  inregras 
eflfe  (^) :  quo  certe  loco  vix  illa  'mpioS'ou  a  fanguinis  circulatione  ,  qus  unica  eft  , 
vehementer  recedit .  Quando  vero  de  iis ,  qu^e  ex  iripio^oi)  a  vefpere  ad  auroram  ex- 
cidunt,  Idem  audlor  fcribit,  ea  rede  habere,  &  ex  circuitu  excidere ,  quae  in  ven- 
trem  fecernuntur,  &  in  carnes  erudantur  ('j)  ,  &  aftrorum  in  corpore  circuitum 
exreriorem ,  folis  medium  ,  lunfe  vero  eum  effe  ,  qui  fecundum  cava  eft  ('")  ,  &< 
aftrorura  verorum  errores  fignificare ,  &  morbum  in  ea  parte  effe,  q\ix  iis  aftrisre- 
fpondet  ,  tunc  quidem  evidum  videtur  ,  hanc  totam  TnpnS^oov  repeticionem  aliquid 
aftrologici  exprimere ,  aut  nefcio  quos  humorum  arabitus ,  qui  magnis  illis  ftellarum 
in  coeio  errantium  fteilarum  ambagibus  refpondeant . 

In  alio  obfcuro  libro  (k) ,  profunda  fedlcC  HsracHtea  dogmata  latere  ,  pro  ea , 
qu2  famma  in  ipfo  eft ,  eruditione  oftendit  Joannes  Matthias  Gefneri^  (/)  ,  nofter 
jn  regia  focietate  fodalis .  In  eo  iterum  libro  vox  inpiaS^ou  faspius  occurrit ,  5c  quidem 

alio 


Cs)  G.  H.  Welfch  in  fomnio  Vindiciani  p   17.  ccrttm  ga'!ica,  inque  notis  ad   L.  1.  de  diata . 

Ctj  Rob.   Ta^lor  Orat.  anniv.  Harvei     anni   1735.  (hj  Traitfe  des   fievres   Parif.  5713     n. 

p.  44«      .                                                        ,                       "  Ct)  Co!)f.  Mcthod    ftud.Mtfd.  p  314. 

(t*;  Titulus    fcft  Exercitatio    anatomica    de  mptu  (d)  In  principio   [.  "ireg*  TOTtav  Tftjy  uy^pOi^hOVi 

cordis  &  fanguinis  in  animalibus,  Guilielmi  Harvei  (e^  Dc   infomniis . 

An^li  Francot.  1618.  4,  (f)  Ibid.  n    13    ed,  Lindea . 

K.n)  No£t.  genial  10.  Pro  modeftia  tamen  Harveii  (_s)  ^'^>^'  "•   "i- 

liic  adverfarius  teftimonium  dicit .                                _  ■  Ih)   Ibid.  n    8, 

(x)  In  Hippocrate   de  circulatione  fanguinls  ,    vi-  (i)  Ibid.  n.  4. 

jinti  et  novem  difputationibus  illuftrato  .  (k)  L.   i.  •jrsoji  S^iairiff . 

(y)  Oper.  omn.  ed.  1649.  io\.  p.   556.  (^q  In  diff.    de  div-ino    Hippocratis  ,    et  in  Cooa- 

Cx)    n  ep.metns  poft.  d.ff.  de  lienofis .                _  mentariis  Soc.  Reg.  Gouing.T.l.  ad  »nn.  i75i. 

{&)  In  verJione  nennuUornm  hbrorura  Ht^pmau-  ° 


JJBCr.  7IJ.  EX   ARTER  IIS  IN   VENAS.  165 

alio  loco  (m)  dicitur  in  corpore  circuitus  efTe ,  &  unde  incipit,  in  idem  termiaari. 
Paulo  poft  iegitur,  hominibus  &  animalibus  in  eadem  'rrtpKpipiot  omnia  elaborari  (n). 
Aiibi  iterum  tardiores  ,  inquit  ^uBoy ^  circuitus  in  iis  eflfe  ,  in  quibus  aqua  ahun- 
dat  (0).  Iterum  aiibi  fcribit  ,  ignem  facere  nripio^ovi  irpta-aoui  ^  intus  &  extus  ad  fe 
invicem  terminatos,  alios  ad  cavitates  humorum ,  fiicultate  iunai  ,  aiios  ad  circum- 
ferentiam  exteriorem  ,  aftrorum  vi ,  alios  medios  ,  &  exterius  terminatos  &  inte- 
rius  ip).  In  his  locis  omnibus  difficile  eft  inveftigare  audoris  fenfum  ,  non  difl&- 
tente  Dacevo  (f )  ,  arteriofi  tamen  &  venofi  fanguinis  circuitum  defcribi  ,  omnino 
abfque  rerum  teftimoniis  adfirmatur 

Quare  ad  has  lites  finiendas  utilius  confilium  eft  ,  ex  genuinis  Hippocratis  operi- 
bus  coiiigere  ,  quaenam  boni  fenis  de  motu  fanguinis  arteriofi  &  venofi  opinio  fit, 
Ergo  hxc  primum  iegitima  Ejus  fententia  videtur  :  pulfum  oriri  a  fanguine  (r), 
in  arteriis  contrario  dudu  fibi  occurrente ,  ut  alius  defuper  adfiuat  ,  alius  ab  arteriis 
avertatur  ;  quo  quidem  loco  fignificari  videtur  ,  adfcendentem  fanguinem  refiftere 
illi  ,  qui  a  fuperioribus  refluit . 

Alibi  Hippocrates  ,  aut  cerre  au6lor  libri  inter  Coi  fcripta  recepti  (x),  manifeftius 
docet  ,  fanguinem,  qui  ad  uterum  defcendit ,  eo  vifcere  obftruflo  averfum  ad  cor  & 
feptum  tranfverfum  refilirc  ,  tum  a  pedum  frigore.  Aperte  hoc  loco  itus  fanguinis 
&  reditus  fibi  contrarius  in  lifdem  vafis  ftatuitur  ,  quae  mihi  vera  ,  fed  a  circuitus 
lege  infigniter  diverfa ,  HJppocratis  theoria  videtur  ,  &  fummis  ante  me  viris  (?) 
vifa  eft .   • 

§.  XXVI.  Neque  apud  Salomonem ,  P/ato/em  ,  Veteres  alios . 

Sunt  qui  Salomoni  circuitum  fanguinis  non  ignotum  fuiffe  fcripferint  («).  Ufi 
funt  ,  ad  hanc  iaudem  vetuftifiimo  regi  vindicandam ,  rotce  vocabulo  ,  quo  aliquid 
circumeuns  intelligi  credunt.  Verum  nihil  aliud  certe  hic  voluit  Dinus  ille ,  prajter 
aquse  defedum  ,  qua;  ex  fonte  hauriri  nequeat  ,  quod  ea  rota  confrada  fit  ,  qua  in 
A.gypto  ,  &  Falsftina  ad  aquam  puteaiem  hauriendam  utuntur  ,  a  nuperis  ( a  )  iti- 
nerum  fcriptoribus  defcripta  . 

Platoni  Thomas  Janjon  ab  ^Almeloveen  ,  &  Heijlerus  ,  multa  laude  dignus  fenex  , 
Hameianum  inventum  tribuunt  .  Nempe  fanguinem  velociter  a  corde  per  totum  cor» 
pus  circumpelli  fcripfit ,  eo  loco  (/}  quQm  Heijlerus  excitat  (^).  Verum  ilie  qui- 
dem  fuaviffimus  philofophQrijra  unice ,  cor  quidem  venarum  originem  eflfe  voluit,  8c 
fanguinem  per  venas  ad  ambitum  corporis  ferri  ,  plane  uti  Galenus  .  Alter  vero  a. 
Janjone  (a)  laudatus  iocus  {/?)  continet  nefcio  quam  alternam  fpiritus  eruptionem  Sc 
irruptionem  ,  quaE  refpirationem  facit  :  ad  circuitum  vero  fanguinis  omnino  noii 
fpedlat  . 

Scholiafies  Euripidis  ,  quem  Jdem  iaudavit  Heijlerus  ,  venulam  aiiquid  fpiritus, 
arteriam  aliquid  fanguinis  continere  fcnpfit  ,  iterum  ad  eamdem  fententiam  ,  quam 
Galenus  docuerat  ( c  )  . 

^  Ne^ 

{m)  N.  15-   §    17-   »8-  p-  193.  p.  117.  Stulthz.io  in  hiftor.  Medic.  Period  i.  Seft.j. 

(n)  N.  XV.  51.    5T.    53-  Adde  J.   B    Senae    Tr    du  coeur    T.   II.    ab  init".  & 

Co)   N.   32.  WottonuTn  cf  antient.  and.  morlern.   ]earnin«.   p.210. 

Cp^   N.  II.  Has  tres  periodos  hue  trahit  Dacefius  (11)  J.  Smith  in  Phil.  tranfaft.  n- 14.  J.  Muraltus. 

.1.  c.   p.   107.          _  Warliz^  in  valetudinario  fenum  • 

Cq)  L-  c-  Conjicit    in    amiifis    libris    de  venis  et  C^)  F    L-  Norden  voyage  d'Egypte  &  de  Nabie  . 

arteriis  Hippocrater^  nientem  fua.Ti    ciarius  explicaf-  (y)  In  Timaeo. 

fe.  Verum  ea  mera  conjei^ura  efi .  (z     In  progr.  ann.  1710.  edito  :  conf.  Annal.  Ju- 

Cr')  Ex  lib    T40t  roiroy  &c.  n.  6.  lia  T.  I.  p   1^6.  feqq, 

(s)  De    virginum  morbis  n.  a.  p*  35^.  ed.  Lirtden.  (a)  Movantiq    p.  141, 

(t)   In  primis  Danieli  C/:«f'Vo ,  integerrimi   judicii  Cb)   Panter  ex  Timso. 

fcriptori  &  eruditiirimoi^  in  hiftoire  de  la  Medecine  (c)  Confer  hujiis  operis  p.  151* 


1^5  LIB.  III.ClRCyirUS   SANGUINIS. 

^4'  Nemejio  Oxonienfis  editor  circuitum  languinis  defcribi  putat ,  quod  venam  ajat 
aiinientum  arteria;  dare  ,  tenuemque  fanguinem  didudum  a  proximis  venis  trahere. 
Verum  is  certe  locus ,  ut  totum  Neme/it  opus ,  ex  Galeno  fumtus  eft,  qui  recipro- 
cum  quemdam  fanguinis  ex  arteriis  minimis  in  venulas  ,  exque  venulis  in  arterias 
commeatum  minime  ignoravit .  Ideo  enim  fa^tas  effe  arteriarum  &  venarum  anafto- 
mofes  fcripfit  ,  ut_  vense  refpirationis  participes  fierent  (d).  Neque  magis  Pollucis 
locum  de  fanguinis  circulatione  expono  ,  quem  vir  alioquin  do6Iiffimus  Jacobus 
ISJicolaiis  Weij]'  (e)  eo  revocavit. 

Inter  inftauratores  anatomes  hadenus  majorem  illum  circuitum  Vefa lius  gidugit , 
quod  fanguinem  ex  venarum  ramis  in  truncos  nonnunquam  refluere  perfuafus  fuerit: 
raras  vero  eas  occafiones.effe  ipfe  addidit  (/). 

§0  XXVII.  Neque  apud  Servetum  ,  Jacobum  Reeff, 

Sed  etiam  Michael  Servetus  aliquod  arterias  inter  &  venas  commercium  non 
ignoravit  ,  exque  iiiis  per  anaftomofm  in  iftas  fpiritum  vitalem  dari  fcripfit  (g), 
non  quidem  multum  ultra  Galeni  effata  progrelfus  .  Minorem  circuitum  Idem ,  & 
pariter  Columbus  ,   accurate  deOzripfit  {  h  ) » 

Jacobi  Rueff  ,  chirurgi  Tigurini  ,  voces  aliquas  (  / )  nuperi  chirurgi  Galli  huc 
traxerunt  {k)  .  Verum  etiam  ifte  homo  ne  quidem  votis  fuis  fuper  vulgum  fapuit, 
neque  quidquam  voluir,  nifi  fcholarum  dodrinam  ,  fpiritum  nempe  vitalem  alternis 
contradionibus  &  dilatationibus  arteriarum  &  cordis  agitari  . 

Peuceri  locus  (/)  nihil  a  vulgari  fcholarum  fententia  differt. 

§.  XXVIII.  Quid  Cicfalpinus  'uiderit . 

■  ,Andreas  dsfalpinus  in  priori  quidem  opere  (m)  idem  per  pulmones  fanguinis  iter 
defcripfit  ;  in  altero  {n)  ,  ex  venarum  inter  finem  fuum  &  injedtum  vinculum  ob- 
fervato  tumore  ,  omnino  motum  fanguinis  a  vena  cava  per  pulmones  &:  cor  in  aor- 
tam  euncis  expofuit ,  ut  in  fomno  calor  ad  cor  per  venam  cavam  reverteretur,  cum 
ea  vena  ad  cor  ducat ,  non  contra.  Non  penitus  tamen  verum-  vidit  ,  Harveio  re- 
fervatum .  Nam  fanguinis  exundationem  ad  fuperiora ,  &  retroceffum  ad  inferiora  ad 
Euripi  modum  ftatuic ,  qui  in  v^giiia  &  fomno  adpareat  (o),  ut  omnino  videatur, 
acutiflimum  virum  diredionem  veram  fanguinis  venofi  perfpexiife,  non  tamen  ideo 
pari  feiicitate  inteiiexiife   ,   quomodo  fanguis  ex  minimis  arteriis  in  venas  tranfeat . 

§.  XXIX.  Non  ejl  inventum  Pauli  Sarpi , 

In  celebrem  ex  fuis  pro  tuenda  patris  libertate  editis  fcriptis ,  &  fufceptis  pericu- 
lis  monachum  Paulum  Sarpi ,  varii  fcriptores  laudem  inventi  circuitus  contulerunt, 
cum  certatim  fere  hominem  quaeirerenf,  in  quem  laudes  Harveio  ereptas  transferrent. 
Joannes  equidem  Veslingius  (p)  codicem  manu  eius  viri  fcriptuna  citat,  quem  anud 

P.  Ful^ 


Cci)  De  utillt.  partium  1.  6.  c.   17.  (0  Venam    cavam    fangiiinem    cordi  dextro    dare 

(e^  De  Veteris  Graciaj  re  medica  p.  31.  (  qus  vulgaris  fcl.olarum    dcdrina  fuit  )    &   venam 

(f)  De  fabric.  corp.  hum.  p- 44j.  pulmonalem  aerem    cordi  finiftro   adferre  :  de  divi- 

(e)  De  reftitutione   Chriftianifrai    apud   Wotton  on      natione  p.  i4S- 

antsent  and  modern  learning  .  {m)  QuKft    Peripat.  I.  5.  c  4. 

{\i)   Vid.  1.  4.                                                 -  (nV  Q_u2ft.  Medic.   17-  1-  a. 

Ci)   De  generatione  p.  5.  6.                         -  (o)   ib-d.   p  534. 

(.k)  Garengsot  fplanchnologie  Ed.   a.  T.il.  p.157.          Cp)  Apud  Bartholinum  Cent.  i.  Epift.  ad. 
fc  D.  de  h  Fa^e  ifa. 


i^^Cr,  Iir.  EX  ARTERitS  IN  VENAS.     ^  i6i 

P.  "Fidgenttum  ^  dircipulum,  vitsque  Sayp^ana  fcrjptorem  viderit  .  Deinde  Joannes 
WaUus ,  ftrenuus  ceterum  novi  inventi  ftator ,  non  quidem  in  prima  epiftolae  fux 
editione  ,  fed  in  nuperioribus  O7)  editionibus,  ab  aliis  ut  videtur  edodius,  ante  K?r- 
'veium  circuitum  fanguinis  Sarpto  notum  fuifife  fcripfit  ;  tum  Joannes  Nkolaus  Pe- 
chlin  ,  aut  ipfe  forte  larvati  operis  (r) ,  verior  auilor  Carolus  Drelmcounius  ,  qui  hi- 
ftoriolam  addidit,  quomodo  Veneti  monachi  inventum  ad  Harveium  pervenerit . 

Exftat  autem  Georgii  Ent  (j)  apologia,  qui  rei  geft^  hiftoriam  invertit,  &  SaY'' 
pium  per  legatum  Venetum  Harveii  librum  ab  eius  aucHiore  habuiife  adftrmat  .  Et 
temporum  equidem  ratio  hanc  apologiam  fert ,  fi  quidem  omnino  anno  1619.  inchi- 
rurgica  prsledione  Harveius  verum  fanguinis  iter  propofuit  (•f*)  ;  eodemque  anno 
iegatus  Venetus  patriam  repetiit ,  &  quatuor  demum  annis  elapfis  Frater  Paulus  znr 
no  162:].  obiit . 

Verum  dudum  meruit  Harveius  ,  ut  ipfe  funimus  ejus  adverfarius  Riolanus  {t) 
veri  caufam  ager-et ,  atque  oftenderet,  certe  Sar{>ii  non  effe ,  c^ModHarveius  mvQn\(' 
fe  gloriaretur.  Deinde  nihil  quidquam  proferunt  (li)  monachi  iilius ,  aliis  meritis  il- 
iuftris ,  Jaudatores  ,  cur  aliena  adeo  a  fjis  graviflimis  officiis  ftudiaexcoluerit ,  neque 
experimenta  excitant ,  per  qua:  vir  politicus  ad  reconditam  illam  ,  perque  folam  ana- 
tomen  eruendam  ,  fanguinis  viam  detegendam  perveniffet  .  Denique  vits  Sarpianc^. 
audor ,  idemque  boni  fenis  difcipulus  P.  Fulgentius  ^  de  vaivuiis  quidem  fcripfit  , 
quas  Sarpius  invenerit,  de  circulatione  filet ,  ipfifque  valvulis  ,  alien^  ceterum  in- 
duftriiE  frudibus  ,  omnino  non  veram  utilitatem  a  Sarpio  adfi^natam  addit  (-■j;^  . 

Helfricus  Dietericus  ipfe  quidem  fibi  teftis  eft  ,  fe  anno  1622.  Cafparo  Hofmanna 
fuam  de  circulatione  fanguinis  fententiam  aperuiffe,  frigido  autem  do6ii  viri  joco 
abfterritum  rem  deferuiffe  (/).  Nihil  autem  ifte  quidem  vir  pr^ftitit  ,  cur  tantum 
inventum  ab  eo  exfpedemus, 

§.  XXX.  Neque  aliorum  nuperomm , 

Ita  neque  Thomas  Harriot  ^  ex  algebra^  cognitione,  &  fua  regula  celebris  ,  quid- 
quam  aut  fcripfit  (z)-,  aut  molitus  eft,  cur  Lindenio  (a)  credamus  ,  cjui  novi  in- 
venri  laudem  ipfi  tribuere  mavult ,  teftemque  excitat  ,  qui  ex  Harveio  audiverit , 
occafionem  inquirendi  fe  _ab  H7rrWo  accepiffe  . 

Honaratus  Fabri ,  alterius  ordinis  monachus ,  ferrea  fronte  fibi  ipfi  Harveii  inven- 
tum  vindicavit  (^) ,  quod  in  diifertatione  nefcio  qua  anno  id^S.  expofuerit  ,  cum 
liber  Harrjeii  non  prodiilfet .  Verum  ifte  liber  non  anno  1659.  fed  anno  1628.  pro- 
dierat .  Neque  Petrum  Laurembergium  proprio  marte  circuitum  fanguinis  detexiffe 
quifquam  crediderit ,  etfi  is  quidem  vir  abfque  ullius  au6"ioris  citato  nomine  iliuftre 
inveritum  defcripfit  (0 . 

§.  XXX [,  Neque  Stnenjium  aut  Perfarum, 

Alii  fcriptores ,  alieno  certe  ioco  arguti ,  in  remotam  gentem  rem  eruditaj  Gr^ciae 
ignoratam  tranftuierunt .  Sinenfes  {d)  quidem  nefcio  quem  nionftrofum  fanguinis  rao- 

tum 


(q)  Apud  Bavthol.  in^anat.   tert.    renovat.  Ep.  1.  (x)  G.  Charliton  thres  leflures  p.  14. 

p    774-  (y)  In  vindiciis  adverfus  Tachenium  . 

(r)  Metamorphofis  Apoilinis  &  ^tbulapii  p-  75.  (z)  Wntton  1  c  p.  xsi. 

(s)  In  dedicatione  apologis  (\xsz  pro  circulat.fang.  Ca )  Hippocrates  de  circulatione  fanguinis    a,   196, 

Cs*)  Rob.  TayloY  Orac-  anniv.  Harvei  p.  44.  (b)  De  homine  \.   i.  Propof   2    p.  J04. 

(t)  Anitnadverf,  in  Walaum  p  613..  (c)  In  coUeaio  anatrsmico  edito  ann    1636. 

(u)  Canf,  Hyacinthus   Gimma    in    Italia    litterata  (d)  Cle/sv  Spec.  Med.  Sinic.  p.  84,  &;c. 


16%  irB.  m.  CIRCUITUS  sangutnts. 

Eum  adeo  fabulofe  defcribunt  ,  ut  ex  mera  imaginatione  derumtum  eflTe  continuo 
m.inifeftum  fit .  Ab  anatome  alioquin  alieni  funt,  ut  ab  omni  alio  mortalium  ge- 
nere  potius  ejufmodi ,  non  in  aprico  certe  pofitam  corporis  animati  fundlionem  , 
exfpedles . 

Mirum  eft,  quod  nuper  in  litteris  fuis  dodiffimus  medicus  FrancifcusThJerrymi' 
hi  aperuit  ,  &  ego  quidem  evoiutis  fcriptis  Chardtnt  (e)  omnino  ita  fe  habere  re- 
peri .  Perfae  medici  fibi  dudum  noium  fanguinis  circuitum  coram  eo  ,  cauto  fatis  vi- 
ro  ,  gloriati  funt :  ab  omnibus  enim  fuis  graviorum  cafuum  judicibus  impura  vocari 
anjmalia  ,  qua:  circulantem  fanguinem  nada  non  fmt ,  &  difcrimen  fieri  inter  ea  , 
quibus  circulum  obit  ,  &  alia ,  infeda  in  primis,  quibus  cruor  abfque  eo  circuitu 
eft  (/).  Verum  cum  Perfs  Arabes  omnino  medicos  legant  &  fequantur ,  hi  vero  fua 
fere  omnia  ex  Grsecis  habuerint,  Grgecis  denique  is  circuitus  non  notus  fuerit,  multo 
minus  credibile  eft ,  in  nuperiori  Afia ,  inque  tanto  omnium  bonarum  artium  lan- 
guore,  &  cadaverum  horrore,  tantftm  inventum  nafci  potuiffe  .  Et  crediderim ,  in- 
fedorum  argumento ,  longe  fimplicius  ea  animalia  pro  impuris  haberi ,  quibus  ruber 
fanguis  non  fit,  qui  per  vafa  moveatur,  &  voce  ctrcumlre  umQt  fanguinis  fluentum 
fignificari . 

§.  XXXII,  Sed  Harveii , 

Prseterea  a;quo  animo  oportet  expendifte ,  non  eum  verum  inventorem  effe  ,  cui 
vaga  aliqua  cogitatio  elapfa  eft,  in  nullo  fundataexperimento ,  fed  eum  omninoeam 
laudem  mereri,  qui  verum  ex  fuis  fontibus  per  fua  pericula  ,  fuafque  meditationes 
eruerit  ,  &  adeo  firmis  rationibus  ftabilivcrit ,  ut  vericupidosconvincant .  Exea  cer- 
te  definitione ,  re£te  a  Pitcarnio  {g)  &  ornate  propofita  ,  adparet  ,  non  dejalpino 
ob  paucas  aliquas  &  obfcuri  fenfus  voces ,  fed  Harveio  ,  numerofiffimorum  experi- 
mentorum  laboriofo  au(Sori ,  gravique  fcriptori  argumentorum  omnium  ,quaB  eoeevo 
proferri  poterant ,  immortalem  gloriam  inventi  circuitus  fanguinisdeberi .  Valdeque 
laudo  F^icbardi  Meadii  liberalitatem,  qui  buftum  magni  viri  in  fchola  medicaLon- 
dinenfi  dedicavit . 

§.  XXXIII.    ObjeSliones  aliqu£ ,         "^ 

Sopereft,  ut  aliquas,  nondum  everfas  objecliones  nominemus  ,  quae  magno  yiro 
oppofitEE  fuerunt,  &  ex  prioribus  facile  refutantur  •  Cum  enim  totam  fcholaruni 
dodrinam  funditus  nova  circuitus  theoria  fubrueret ,  omniaque  illa  ubique  recepta 
venarum  in  morbis  fecandarum  difcrimina  fupervacua  redderet,  infinita  vis  fuit  ho- 
minum  ,  quos  aut  praejudicata  opinio ,  aut  demum  invidia  in  Harveium  armavit  , 
aut  malus  pudor  vetuit  deferere ,  qux  &  juniores  didicerant  ,  &  fenes  tunc  maxi- 
me  docebant . 

Et  Joannes  qmdem  Riolanus  eo  fazculo  princeps  anatomicorum  ,  &  aliorum  judi- 
cio,  &  in  primis  fuo ,  afpernatus  Harveii  modeftiam,  multis  libellis  nafcenti  lumini 
i-eftitit .  Cum  vero  vim  veri  omnino,  qua  erat  perfpicacia ,  non  poifet  non  fentire, 
ne  tamen  alienje  induftriiE  laudator  fieret,  neque  opiniones  aliquas  veterum  defere- 
ret ,  partem  aliquam  circulationis  Harvetante  recepit ,  alia  vero  de  fuoreformavir,ut 
Riolanea  {h)  audire  poffet  .  Ergo  fanguinem  in  vena  porrarum  abfque  circuitu  ma- 
nere  fcripfit,  neque  ad  cor  redire,  &  orniffis  per  pulmonem  ambagibus ,  fanguinem 

venaj 


(e)  In  itinerutn  T.   V.  p.   192.  ed  Parif.i^^j.  recepta  ;   in  remotillimis  vero    geatibus    Harveii  li- 

(t  )   Ibid.T.  VII.  p.  ia6.  Ea  verba  cum  tota  theo-  bros  leftos   fuifTe  ,  non  probabile  videtur  . 

logia   Perfica  fLi.rr\ta  funt  ex  compendio  tempore  Re-  (g!)  in  pro^r.  de  inventoribus . 

gis   Ahb.is  edito  ,  Ucrvtfo  quidem  coavi  ,    ftd  adeo  (h)   K'ova  dofi-rina  de  mocu  circulatorio  in  cordc, 

cxisua  tefF,poris  dillantia  ah  eo  remoii  ,    qua  ne  in  Parif.  i6i,f.  fol.  LonJ.   1659.  4. 

Europa  quidem  sova  verius  fatis  aut  sota  fuit  auc 


SECT.  IIL  EX  ARTERIIS  IN  VENAS.  169 

'venje  cavae  ex  dextro  ventriculo  per  fepti  cordis  poros  in  {iniftrum  duxit,  denique 
celeritatem  illam,  qus  Galenicos  medicos  in  vertiginem  rapiebat,  magna  portione 
diminuit  .  Tota  res  cum  dodlo  fene  fepulta  eft . 

Cafpar  Hofmannus  verum  contempfit ,  idemque  jam  fenex  exiguo ,  neque  profun- 
da  vulnera  inferente ,  fcripto  refutavit  (/) . 

Fortunius  Ljcetus ^  non  quidem  ilie  per  csdes  anatomicus,  ut  in  partem  glori;^ 
Haweiance  ferio  veniret,  &  ipfe  proprium  circuifum  defcripfit,  ut  fanguis  quidem 
nutritius,  more  veterumj  per  venasad  extremos  finesferretur,  ibi  portio  neceffaria 
jn  alimentum  verteretur,  reliquum  ad  cor  rediret.*  idemque  omnino  in  fpiritu  vi* 
tali  per  arterias  iter,  fluxufque  locum  haberet  &  refluxus  {k)  . 

Uitimus  hoftium  novi  circuitus  Patavii  fuperfuit  (/)  ,  Homobonus  Pifonl  ^  non  in- 
celebris  clinicus,  neque  veri  abfque  ingenio  adverfarius,  audax  cura  Morgagnio  (r,?) 
ad  certamen  experimentorum  contendere .      - 

Ergo  argumenta  fua  repetiit,  a  paucitate  "fanguinis ,  qui  in  nonnullis  corporibus 
humanis  omnino  non  refponderit  fumma»  celeritati ,  quam  H^rt;^'// fententia  (ji)  po- 
fcit .  Deinde  nullarn  nutritionis  explicationem  fuperefle  objecit ,  fi  abfque  medio  fan- 
guinem  ex  arteriis  in  venas  traduci  ponatur  (0).  Sanguinem  ex  eadem  vena  in  di- 
verfa  vafa  recepmm,  diverfo  colore  fuiiie,  neque  adeo  ab  una  vena  in  omnes  fan- 
guinem  circumire,  neque  fanguinem  ex  unica  vena  venilfe  (p)  addidit .  Diverfa  ve- 
nena  modo  celerius  occidere  ,  fuamque  efficaciam  exfereremonuit ,  modo  tardius,  cum 
aeque  velocem  effeclum  exfpeClare  fis  fit ,  fi  se^jue  velociter  omnesineodem  vafe  hu- 
mores  circumferrentur  (/^^.-Et  magnum  in  deliquio  animi  pulfum  fuperelTe  (^^) .  Va- 
ricum  phasnomena  ex  Harveli  fentenria  non  poffe  exponi ,  nullam  enim  rationem 
dari,  quare  vaiyularum  finus,  qui  verfus  cor  apertus  fit,  a  fanguine  coiletio,  dz  ab 
artubiis  redeunte ,  repleatur  r  facillime  vero  inteliigi ,  fi  fanguis,  cum  totius  antiqui- 
tatis  confenfu,  a  corde  per  venas  verfus  extremos  .fines  fluxerit,  qui  manifefto,dum 
in  valvularum  finus  nititur ,  fibi  viam  claudat  {s) .  '• 

Addebat,  nimis  pauca  experimenta  in  re  graviffima  fadla  effe,  &  a  Pecqueto  c^m^ 
dem  in  unico  cane  (0 :  lac  denique  ,  uti  diximus ,  vens  hominis  injedlum  ,  facile 
quidem  ad  digitos  defcendiffe,  furfum  verfus  cor  redire  recufafle  (m)  . 

Schiirmgius  per  venas  non  obftantibus  valvulis  ad  extremos  fines  fanguinem  fiuere 
non  dudum  docuit  (a;),  fed  quas  is  quidem  vir,  aut  Eccardus  Leichner  (/^objecit, 
ZMtRaymundus  Rejiaurand  {^) y  aut  Leiferus  minatus  eft  (^),  ea  quidem  vix  re- 
peti  j^erentur. 

§.  XXXIV.     reri  Defenfores , 

Non  defuerunt  iceo  candidi  verique  amantes  viri ,  qui  novo  lumim  joculos  grati 

aperuerunt,  iuam^ue  operam propagando  veromutuarunt.  Belgjsprimi  fere  in  Har- 

-KaUer  Phyfiolog,  Tom.  L  Y  veii 


(i)  Digrefiio  de  circulatioi-ie  fanguinis  PariC  1^52.  (s)  Eod.  capite. 

^*'-  (t)  Difquifit.    p.  4i8.    Non  bene   certfe  ,    tvm  tot 

(k)  Tn  Epift.  37.  Centur.  I.    cd   Bartholintim  .  experimenta  exftent ,  Harveii ,Walat ,  JDrelin.uurtii. 

0)  In    Uftione    anttquitatis  ,    qus    Creraae    ann.  (u)  Supra  p.   14,1. 

3(59o.8.  prodiit,  &  in  difquinrione  ds  circuitu  fan-  (x)   In  difpitt.  Bafiles  ann.   1679.  defenfa. 

guinis,  PatavH  172^.  4.  eyciifa.  (y^  De  mosu  fanguinis    exercitatio    antiharvejana 

im)  nifquifit.  p.  417.  feqq,  ArnflaJ.   1647. 

(n)  lb'd.  c.   I.  1^2.)  Zod.  Med.   Gall.  P.  V. 

Co)  Ibid.  c.  a,  (^a)   \n  priniis    lineis    fylkmatis    novj    naedici  Ar- 

,\  ,*u'  **■                                                     *  ^entor.  17"-  Conf,  nonnullos  alios ,  la  Msth.Suid. 

V'i)  ^^-  Med.  citatos. 


(O  £cd.  capite,  k  In  Ult.  Anti^. 


,^0  LIB,  IIL  CIRCUITUS  SANGUINIS. 

<i>eii  paf  tes  tranfierunt ,  &  princeps  J.oanms  Wfil.aus  ib) ,  qui  egregiis  8c  numerofis 
experimentis  id  inventumftabiliyit,.alter  ab  Harveio  ftator;  tumcollega  viri  Frart' 
cijctis  Syl^uius  de  le  Boe  (c).  Deincie  f^opifcus  Fortunatus  .Plempius  adyerfarius  ve- 
ri  (^),  inde  dubius  (e) ,  tandem  advocatus  (/)  fuit . 

In  Gallia  Carteftus  ig)  (  etfi  in  Belgio^  fere  yixit)  inter  primos  au6loritate  fua 
circuitum  fanguinis  coofirmavit,  quze  eo  ffecuio  fumma  fuit,  experimentis  yero  de- 
fendit  Joannes  Pecquet  ih) .  _  ' 

Germania  continuo  Harvelo^  favit,  alioqujn,  in  multo  minus  probabili  occalione, 
exterorum  imitatrix.  Rolfinkius^  (/'),  eruditus  omnino  homo ,  &  dodlifTimus  Con- 
ringiiis,  deinde  Thpmas  Bartholinus ,  Danus,  poft  levia  dubia  {k)  cum  tota  cohortd 
in  caftra  Harveii  iranfierunt .    _  _ 

In  Italia  minabatur  nefcio  .quid  Harveio  contYzvmm  Marcus  K/furetius Severinus  {l) , 
fi  vita  fuperfuiflet  c  Indt  Joi^nnes  Trullus  im)  ex  primis,  verum  recepit ,  &  Mal- 
fighiiis. 

Nunc ,  nifi  barbari  aliqui  ;adyerfarii  ignorati  latent ,  ab  omnibus  medicis  &  phyfi- 
cis  circuitus  ifte  major  pro  dogmate  demonftrato  habetur,  quod  propoftulato  habe- 
ri  poffit. 


S    E     C    T     I    O        IV, 

L  r  M  P  H  m    I  T  E  R, 

§.  I.  Tendit  a  minimts  ad  thpracicum  duBum, 

SUpereft,  ut  etiam  eoi*i\i  humorum,  qui  fanguine  tenuiores  funt,  circuitum  ex- 
ponamus :  nifi  enim  inutileshumores  fuerint,,  qui  omnino  de  corpore  animato 
eiiciuntur,  neceffe  eft.,  id  omne  ad  communem  humorum  maffam  redire,  quod  de 
utiiitate  propria  cujufque  liquoris  fupereft,  neque  quidquam  video,  cur  in  folofan- 
guine  cjrcuitum  admittamus  (n) .  Cum  vero  prster  venas  illas  valvulofas  pellucidas 
pauciiilm^  alis  not^  fint,  omnino  de  iftis  lymphaticis  vafculis  dicendum  eft  . 

A  primis  eorum  vaforum  temporibus  fere  omnes  anatomici  in  vero  lymphs  iti- 
nere  confenferunt :  ut  nempe  ab  univerfo  corporis  ambitu ,  aque  minimis  ramulis 
pellucidls  ,  lympha  undique  in  majora  vafa  lymphatica  ,  &  in  eorum  truncos  ,  & 
denique  in  dudum  thoracicum  confluat ,  prseter  ea  ,  quaj  nondum  fatis  certo  in  ve- 
nas  rubras  ahis  locis  fe  immittunt  (o),  Atque  adeo  lympha  cum  fanguine  per  ar- 
terias  in  omnes  corporis  partes  delara ,  in  venulas  valvulofas  tranllt  (p; ,  ejufque  ma- 
xima  portio  in  vcnas  denique  rubras,inque  cor  ipfum  redditur.  Aliquidenim  exhs- 
lalfe,  aliquid  in  gluten  nutntium  abiiffe,  alibi  probabile  reddetur. 

§  ir. 

(b)  In  EpiftoI'S  de  motu  cliyli    &  faiiguinii  anno  jd4i. 

Uii.  Leida  editis   ,    cum  BanhoUni    znnom^  ,  &  (k)  Centur    i.  Epift.  66. 

f9?pe  reciifis.  d)  I"  E?'f^-  7-  de  qmdditate    lymphaj    Bartholi- 

!'c)  Difput.   med.   5.   n.   i^.  niana  ad  Segerum  Tmt\xr  umm  Harvejum  in  epift. 

(a)  In   1.  editirme  Fi!;;damentorum   Medicinie  ,an-  S'-   Cent     i.  Bartholini  . 

ni   1638.  p.  ao3    ^04.  (n^)  Apud  Jacobum    Sirtibaldum    m    geneantropia 

(e)  Apud  Beverzvyck  de  calculo  p.  aop.  p.   517-                  „        ,      .           •.                             n.- 

<f)  Inaltera  editione  Fundamencorum  anni  1(544-  (n)  Ita  M.  Lijier   de    humonbus    c-    15.    Reftms 

p_   ,ij     j,5_  dudum   Pechlinuf  ,  lot    effe  circulos    m  corpore  hu- 

'{^)  Lib.  de    homine  .•    de    formatione    fetus  ;  de  mano  ,  quot   fuccorHm    difcrimina    funt  .-  de    cordc 

paifionibus  animi .  n.  14         ' 

00  In  experiment^s  anatomicis,  Parif.  k^s^.  4.  .  Co)  L.  1.  fecl.  3.   §•   i^- 

0)  Apud  Stfxenk  de  fchola  part.   p.  57.  jam  anno  (p)  L    i.  Seft.   i.  §    i8. 


SECT,   IV,  ITER  LYMPH^.  171 

§,  II.  Ojlendunt  vlncula,  * 

Ita  dudum  ex  fabrlfa  valvularum  lyaiphaticarum  edoflus  Rudbekius  (q)  fenfit , 
ita  ex  vinculis,  qucE  vsfis  pellucidis  i-njiciebat, T^ow^^J  Bartholinus .  ConftantifTnTic 
enim  videbat,hsc  vafcula  in  quacunque  demum  corporis  animalis  fede,  vinculo  in- 
tercepta,  inter  minutiffimas  radiculas,  &  vinculum  intumefcere,  contra  maniri  mrer 
id  vinculum  &  dudum  thoracicum  ,  aut  certe  inter  linum ,  &  venas  rubras ,  in  quas 
fe  immittunt.  Perinde  adeo,  uti  de  fanguine  didum  eft,ex  his  experimentis  feque- 
batur,  pellucidum  humorem  ab  omni  corporis  ambitu  in  thoracicum  truncumconflue- 
re ,  atque  a  vinculo  impeditum ,  minores  radiculas  ,  unde  advenit ,  diftendere .  Hasc 
experimenta  a  Bartbolino  (r),  aRudbekio  (j-)  ,  &  a  Joanne  'van  Horne  (f)  fada 
funt ,  &  ifte  quidem  primus  ,  paucis  a  morte  horis ,  vindlis  artubus  &  fcroto,  in  ju- 
venis  cadavere  nova  ^-afcula  oftendit.  Sed  etiam  Nicolaus  Stenonis  filius  (w)  ,  Fran- 
cifcus  Sylvius  (x)  ^  Carotus  Drelincourtius  (y),  aliique  clari  viri  X^)  h<£c  experimen- 
ta  repetierunt,  &  ipfe  ea  vera  comperi .  Non  alio  artificio  primi  inventores  uteban- 
tur,ut  in  beftiis  vafa  pellucida  oftenderent  (a)  .  Hinc  dudu  thoracico  ligato  ex 
Rudbekii  confilio  (b)  optime  demonftrantuc  (b*),  cum  novus  humor  ad  communem 
fibi  venam  confluens,  a  vinculo  fiftatur,  fuaque  vafa  diftendat :  &  venis  demum  ru- 
bris  ligatis  (c),  ut  jugularibus  ,  &  portarum  in  primis  trunco  ,  vicina  vafa  aquofa 
intumeftunt  ,  five  circ"a  eam  fedem  inferta  fint  ,  Civq  ,  quod  mihi  magis  probabile 
fit  ,  eodem  cum  venis  rubris  vinculo  etiam  peliacidse  ven^e  comprehendantur . 

§.  III.  Fahul^ , 

Major  tamen  certltudo  veriori  fententia?  accefHt,  poftquam  valvulas  yaforum  lym- 
phaticorum  Swammerdamius  (d},deinde  Fridericus  Ruyfch  (e)  evidentius  conftitue- 
rat.  Tunc  enim  adparuit ,  ut  omnino  eadem  earum  fabrica  efty  qua?  valvularum  in 
venis  rubris  pofitarum, ita  eamdem  etiam  fun61ionem  effe:  finus  earum  verfus  du61um 
thoracicum  &  cor  aperti  funt,  dorfa  convexa  ad  minimas  radiculas  vaforum  lympha- 
tkorum  obvertuntur  (/).  Ergo  lympha  ab  iis  radiculis  adveniens ,  inter  convexa  ea 

y  -  2  vela 


(q^  Infid-  flrua.  vaf.  aquofis  Rudbek  pag.  la^.  (h*')  Expenments  nuHierofifffma  facta  funt    a  Ni- 

CO  Lymphatic.  brutor.  p.  46.  Laft.  thoracic  c,  ^,  colao  Stenoms  f.  1.  c.  Epift.  „24-  Cent.  3.   a  Cafparo 

p.  31.  &c.   Vas  lyinph    in  iiotnine  c.  j,  Bartholino  nepote  de  diaphr.  p   9°-  JHenrico  Pau" 

(,s)  De  vafis   ferofis  c.   i.   10.  &c,  //  l.c.c.  7.  p,  79-  tum  a  Godofredo  Bidloo  in  exer- 

Ct)   Apud     Sorgeloos    oecon.    anim.    thef.     54.     &  cit.  de  hvdatidib.  p-  10. 
apud  Sflvium  diff   8.  n.  20.  ai.  (c)  Esperimenta    funt    T,    Bartbolini     lymphatic. 

(u)  In  Epift.  2<5.  Centur.  4.  ad  Bartbolinum.  brut.  p.4<5.  Friderici  Ruf^M  de  valvul  vafor.lympb, 

Cx)  L.  c.  c.   3.  p    12.  Joannis    Zelleri    de    adminifirat.    vafor. 

Cy)  Canicid.  11.  Ivmph.  c.  I.  Raymundi  l^ieuffenf  traitS  des  liqueurs 

Cz)  Thomas  Warthon  \.  -c.    p.  9?.    Samuel  Celllns:  p    231    Reinholdi  Wagner  in  Nov,  litter.Mar.Bakh. 

(in  hepate)  Syftem-  of  anat.  p.  440.  441    Gualthe-  1700.   p.  271-  J-  Chriflophori  Bohtii  i.  c.  p.  4?- 
Tus  NeeJham  de  formato  fetu  c.    1.  Isbraad    vT Die-  (d)  Vide  !,  2.  p.iii.   112=  Anno  nempe  16^4-  Sal- 

merbroeck    anat.    L.  1     c.     13.   Theodorus    Kerkring  murir  exp-rimcnia  fecit ,  qus  cum  Biafta  coiTimuni- 

fpicileg,  obf.  91.    Philip.   Verheytn    L.  r    traft     2.  c.  cavit  de  refp!r   p.  90-  .      . 

13-  Henr    Fauli  anat.  Bilfian    anat.  c.  7.  C.  Bartho-  Ce'.    In  toto  l.beTlo  ,    cui  titulus  eft  ,    dirucidauo 

lin  de  diaphragm,  p.  90,  valvularum  in  vafis  lymphaucis  p.  1.  2.    9.   Primum 

(a)  Rudhek^  Drelincourt^  Henr,  Pauli  g    C,  Bar"  hoc,  &  ni  fallor ,  optimum  eft    inter  fcripta    Ruy- 

tholinus  I.  c.  fchii  a 

V>)  Apud  Hswfierhuys  c.  5,  CO  L-  2.  p.  III» 


i^,  LIB.  Ul  CrRCUrTUS  SANGUINIS. 

vek  viam  fibi  facit  ,    atque   ea  contra  parietes  venarum  peilucidarum  adprimit ,  ut 

iinus  «vanefcant,  totumque  lumen  lymph^  redeunti  pateat.  Contra  quandf)  iympha 
a  (td^  cordis  aut  thoracici  dudlus  relabitur ,  tunc  ea  utique  ira  apertos  valvularum ii-' 
iius  lubit ,  eos  ,  qui  cicci  fint  ,  replet  ,  Jillendit  ,  cogit  in  caveam  vafis  emmere  , 
ciaudit  eam  caveam  ,  viamque  fibi  ipfi  reiapfurae  obturat  .  PalTim  tamea  vafa  iym- 
piiatica  unicam  valvulam  habent  ,  ad  ingreffum  in  majus  vafculum  pofitam  ,  inde 
ionge  abfque  valvulis  progrediuntur  (  i )  ,  &  dudus  communicantes  dantur ,  val' 
vulis  deftituti  (2),  tum  lienis  vafcula  (3).  Dudus  etiam  thoracicus  ,  utraque  ia 
diredione  lympham  tranfmittit  (4).  , 

Quare  eam  viam  facile  aer  immiffus  legit  ,  &  per  lymphatica  ad  cor  ufqus 
venit  (^).  Et  menfenterio  compreifo ,  deinde  poft  aliquod  tempus  iterum  iiberato, 
lympha  coHfeftim  in  duSum  thoracicum  conauit  {h), 

§.  IV.  Non  fetnper  fidce  cujlodes  ^ 

Iterum  autem  nequit  diftiraulari  ,  non  adeo  conftantem  harum  valvularum  cufto- 
diam  effe,  quin  cedant  nonnunquam  ,  &  lympham ,  aut  certe  impulfum  aerem  ,  fe- 
bum  ,  &  argentum  vivum  finant  ad  minores  radiculas  relabi  ,  uti  quidem  f«pe  vafa 
lymphatica  puimonis  ,  glanduiarum  oefophagearum ,  lumbaiium  ,  &  abdominis  per  du- 
^um  tlioracicum  me  repleviffe  memini,&  ante  me  idem  experimentum  a  Covvpero 
fadum  fuiffe  lego  {a) .  Ceterum  ejufmodi  iym.phL?  aerifve  relapfum  diidxim.lSJicolaus 
Stenonius  {b)  aliique  Clari  viri  {c)  viderunt  .  Et  in  pnmis  Antonius  de  Mnrcbettis 
{d)  inflato  chyli  receptaculo  omnia  in  toto  corpore  animalis  peiiucida  vafcula  aerc 
diftendit . 

Hsc  quidem  valvularum  laxitas  potiffimum  Bilfto  errandi  caufa  fuit,  ceterum  non 
tanta  eft ,  ut  in  errorem  ducat.  Nam  impulfum  febum  ,  aut  argentum  vivum,  etfi 
unam  alteramve  valvularum  conjugationem  fallit  quafi ,  &  latenter  viam  natur^ 
contrariam  defcribit  ,  vix  unquam  tamen  longe  fubit,  aut  ad  minima  vafcula  pene- 
trat ;  mukiplicata  enim  juga  (e)  numero  fuo  paulatim  errantem  diredionem  impulfi 
humoris  frangunt  ,  donec  nihil  ultra  relabatur .  Ita  vidi  ,  &  magni  ante  me  viri 
viderunt  ( f)  .  Deinde  omnino  hic  valent  ,  qua  de  valvulis  venarum  rubrarum  in 
vivo  ,  pleno,  undique  compreffo  corpore  redius  officio  fungenrilDUS ,  quam  in  laxo  , 
moUi,  didudloque  cadavere,  fupra  monui  (^). 

§.  V.  Contraria  Biljii   opinia, 

In  hoc  ergo  lymphs  venofo  motu  oranes  anatomici  confentiunt  femperque  confen* 
ferunt,  ut  foius  Ludovicus  de  Bils  contrariam  fententiam  propofuerit(*).  Vir  nobi- 
lis  fuit,&  oppidi  Ardemburgi  prsetor,  miro  ceterum  amore  anatomes  captus  ,  neque 
rudis  profedlor,  qui  viva  animaiia  abfque  fanguinis  effufione  inciderit  (^),  &  huma- 

na  ca- 


(O  Mekel  p.  6.  (^)  Apud    Henricum    v,   Moinichen    in    Eplftolls 

Ci'1  Idem  .  Eartholinianis  Centur.  i    p.  590. 

(3)   Momoo  p.   17.  it)9Clifton  Wintringham  p    ziy. 

(.^1  Mckel  p.  14.  Cf )  Lower  in  vindicatione  pyretologiae  Wilhriana 

U)  T.  Bavtholinus  lymphat.  brutor.  p.  4^-  P- 5B-  J- Henricus  Pauli  1.  c  ad  fin.  cap 

Chl  Bohlius  1.  c.  (g)  P-   140.                                     ,     ,       .        ,         u 

Ca)  Ad  Bidhi  tabulam  11.  (.*)  Uninhergerum  ne«antem  valvuias    iter  lymphiB 

[\i)  Epift  14-.  Centur.   ^.  B^irthol.  &  In  tr.de  glan-  determinare,   reiutat  M^inrous  p,  ip.  io. 

dulis  oris  ad  fin  (h)  Bils  gebrHyk  van  de  Gylbuys  p.  a.  ivbi  teftj- 

Cc)  Jacobus  Keil  in  con-.pend.  anat.  p.  lio.  Blcg-  monium  adjeitum  eft. 

msfiein  de  admin.  anatora. 


SECT.  IK  ITERLYMVUm,        ^  ^  173 

fia  cadavm,  fupra  ejus  feculi  cerce  rolertiam  (/'),  confervare   norit  /  cul  ,  minus 

alioquin  xquus ,  Joannes  van  Home  tantum  tribuerit  ,  ut  balfami  Btlftam  arcanam 
compofirionem  concupiret  (4),  &  argenrea  fuppelkaiie  peculiares  viri  encheirefes 
redemtas  vellet  (7).  Cum  iis  dotibus  vero  literas  non  conjunxit  (w)  ,  qui  procul- 
dubio  ipfi  potiffimus  fons  errorum  fuit  &  pertinacias. 

Ergo  Biljius  docuit  («) ,  ex  receptaculo  chyli,  tamquam  corde  ,  vaforum  roreitt 
vel-jeiitium,  quem  alii  chylum  dicunt ,  furculos  ad  totum  corpus  prodire  ;  eorum  ali- 
quos  ad^puh-nones-fpargi,  ahos  ad  pericardium  ire,  fuccumque  ei  faceo  propriuni 
parare.  Prscipuum  ramum,  five  thoracicum  du(Sum,  in  labyrinthum  contorqueri  , 
quem  defcripfit  &  depinxit  (0),  circa  jugularem  &  axillarem  venam  pofitum  ,  ex 
Guo  ramus  in  venam  cavam  fe  aperiat  cordique  fermentum  pra^beat.  Aiios  ramos  ad 
caput  adfcendere ,  adque  faliv«  fputiqjue  giandulas  . 

Lites  inde  plurims  inter  Belgicos  anatomicos  nats  funt .  Fuerunt ,  qui  hepatis  cau- 
fam  afturi,  Blljiumque  fecuti ,  motum  lymphcT  invef  terent ,  utacommuni  illocor- 
de  per  vafa  pellucida  ad  omnes  corporis  animalis  partes  dideretur  .  Ita  Deufinglus 
<p),fenfit  ,  &  Nicofaus  Zafius  {q),  Sc  E-veraraus  (r) ,  qui  omnino  vafa  haca  ad 
oranes  partes  corporis  animalis  inque  ipfum  uterum  &  ad  mammas  fuccuni  fuum 
deferre  fcripfit ,  etiam  experimento  excitato  . 

Contra  pro  recepta  opinione  ftabant  folertlffimi  ejus  figcuii  anatomtci  Bartholhius 
{s) ,  J.  van  Horne  (t) ,  K/icolaus  Stenonis  £  ( w  )  ,  Jo.  Svvammerdam  ,  &  nafcentis 
fams  profe<aor  Fridericus  Ruyfch  (x)  ^  cui  devidli  errorjs  prajcipua  gloria  debetur» 
tum  alii  minus  nunc  celebres  viri  (f) . 

Cum  urgeretur  experimentis ,  vinculis ,  vaivuhfque  (^^),  neque  in  certamen  de« 
fcendere  fuftineret  Bilfius  (^) ,  fententiam  mutavit ,  veram.que  lympharri  nunc  voruit 
per  cellulofam  telam  (  mofch  )  inter  duas  membranas  vaforum  lymphaticorum  move- 
ri ,  &  itinere  fibi  foli  noto  defungi .  Per  medium  vero  ,  valvuiofuraque  eorum.dem 
vaforum  tubulum  fermentum  fluere  finxit ,  quod  per  recepta  experimenta  furfum  ad 
venas  jugulares  tenderet.  Addebat  chylum  dividi,  ut  partim  per  mufcum  illum  ad 
alendas  partes  feratur,  partim  per  vafa  fefmentifera  in  fanguinem  veniat  {h), 

Inclinatam  caufam  mors  audoris  |)enitus  perdidit :  &  labyrinthum  illum  ex  vafis 
lymphaticis  in  du6tum  fhoracicum  vicinafque  venas  axiiiafes  infertis  gffici  3  induftria 
Stenonis  {c*)  Paulique  (c)  oftendit.  ^ 

§.  YI. 


G)  Vendidit    ea  aiooo.  florenis   Academiffi   Lova-  (0  In  vero  animalium  exortu  p.  i5-      _ 

Hienfi  ;   in  epift.  ad  T.  Andr.  (s)  In  tpiftola  de  experimentis  Billii  :  in  Nicolai 

(k)  J    V.  Horne  waarfchouwing  p.  31.  Stephani  caftigatione  epiftolse  maledica  Bilfii  ,  &  ira 

0)  Ibid    p  14.  refponfione  ad  novas  oblervationes  Bilfianas  . 

(m)  Vix  norat  partium  nomina-  Craantn  de  homi-  (t)   In  vvaarfchouvving    aan    alle    liefhebbers    dcr 

ae  p.  119.  anatomie. 

_  (n)  In  epiftolica  differtatione  ,  qua  verus  hepatis  (u)  In  epift.  Bartholin.  75.   Cent.  4.  inque  libel- 

circa  chylum  C  quem  a  rore  diftinguebat )  &  pariter  lo  de  glandulis  oris  ad  fin 

duftus  chy-liferi    haftenus    difti  ufus    demonftratur,  Cx)  L.  c.  p.  4. 

&  in  belgico  traftatu    (  neque  enim   latiaas    literas  (y)  Paulus    Barhette    in    aanmerkin»eH     over    de 

<Joftus  erat)  van  de  gebruyk  der  Gylbuys.  fchrifien  van  L.  de  5«7/ J.  Henricus  Pauli  in  egra- 

Co)  In  cane  ,    cujus  unica  icon  millies  recufa  ex-  gia  certe  anatomes  Bilfianjc  anatome  . 

ftat  ,  ut  in  libello  vant  gebruyk  vande  Gy!buys:&  (z)  Q.uas  ipfi  Bilfyo  demonftravit   Ruifchtm , 

in  Kort  bericht  over  de  waarfchouwinge  van  J.  v.  (a)   A   variis  oblatum   Ruffchio  ^Mninichenio  apud 

iiorne,  tum  in  opufculis  latine  redditis  .  Bartholhmm  'm  refponf.  ad  Ep.Bilf  Houfwenio  apud 

Cp)  !n  vindiciis  hepatis  redivivi    :   in    epiftola  de  J.  v.  Horne  l.c.p  1124- 

admiranda  anatome  Biifii  ;  in  examine  anatomes  Bil-  (b)  In   Epift.  ad  Tobiam  Andnx  P.  6,  7.  §. 

fianas  &c.                                     "  Cc*)  L.  c. 

(q)  BHIum  defendit  In  libelio  Den 'daau  der  die-  Cc)  De  glani.  oris  p.  3  9- 
ren  cn  de  vvelien  de  vvaters . 


174  ^^^'  ^^^-  CIRCUITUS  SANGUINIS. 

§.  VI.  Et  adfines  errores, 

Tn  alio  eiTore,  adfini  quidem,  non  immorabor,  quo  olim  &:  nuper  communicatio 
aliqua  inter  duclus  excretorios  &  vafa  lyrnphatica  admifTa  eft .  Tta,  fed  anno  1657. 
nondum  his  rebus  in  plenum  luinen  conftitutis ,  Bartifolinusdu^umfa.Wvaiem  mzxiU 
Jarem  pro  vafe  lymphatico  habuit  (d) :  neque  ab  eo  errore  aut  Deufinglus  {e)  im* . 
munis  fuit ,  aut  nuper  Georgius  Daniel  Cofch^wif^  (/) ,  qui  vel  ex  lynrtpha  falivani 
nafci ,  vel  in  falivales  dudus  lymphatica  va{a  immitti  fcripferunt .  TTujufmodi  circui- 
tum  anatome  non  confirmat,  neque  lymphatica  yafa  in  dadlus  excretorios  aperiun- 
tur ,  lymphamque  eo  deponunt  de  circuitu  fanguirjco  exituram  ,  neque  vicifTim  a 
dudlibus  excretoriis ,  certe  per  adec^  manifeftos  ramos ,  aquam  revehendam  recipiunt. 

§.  VII.  Vena  minores^ 

Tn  venis  minimis,  neque  fanguinem  vehentibus  (^) ,  experimenta  milla  fa6la  funt; 
ceterum  ipfa  analogia  docet ,  &  rationes  fupra  recenfita?  confirmant  {h)  ,  eamdem 
ipfis,  qu»  reliquis  venis  eft,  naturam  effe  .  Nam,  fi  quidem  arteriofa  &  venofava- 
fa  humorem  vitreum  lentemque  cryftallinam  adeunr  ,  &  fi  arteriarum  officium  eft  , 
humorem  advehere,  venarum  fundionem  efle  neceflfeeft,  revehereejus  partem,  quae 
a  dilfipatione  &  nutritione  fupereft.  fd  ni  fieret:  ,  in  immenfum  eas  arteriolas 
intumefcere  oporterer .  Vaporis  ex  caveis  corpori?  humani  reditus  in  venas  rubras 
dudum  per  experimenta  oftenfus  eft  (0«  Vogef  (i)quiofficiumvalvularum  lymphana 
letinentium  contra  Hambergerum  tuetur . 


Cd')  Centur.  ».  hJft.  48-  CW  Ibid. 

(e)   Vindicije  hepatis  Tedivlvi  p.  i4'  CO  P-  loi-  feqq. 

Cf)  In  defcriptione  duftus  faliva^is  p.  19.  I9»  Ci)  De  vaf.  lympfe» 

^)  L.  1.  Se£t.  f.  p.  104. 


F  I  NIS.  L  I  B.    m. 


ILEMEN- 


175 


ELEMENTORUM  PHYSIOLOGIiE 

L  1  B  E  R    ^U  A  RT  U  S' 
C     O     R. 


•S    E    C    T    I    O 


I. 


VEL^MENT^ 


t  XT  U  S    O  I  R  C  U  M  P  0  S  IT  ^. 

^.•I:  Plsura, 


Clrcuitum  fanguinis  majorem  diximus .  Sequituralterminor  circuitus,  qui  per  pul- 
monem  fit .  Nem.pe  exponendum  eft,  quomodo  fanguistotius  corporis  humani 
per  venas  cavas  in  aurem  dextram  congeftus  inde  in  aortam  tranfeat .  Is  autem  cir- 
cuitus  omninocor  ponit  cognitum ,  cum  cor  ejus  &  vialit,  &  motrix  caufa .  Id  er- 
go  nobis  notum  efTe  oportet,  atque  tenenda  fabrica ,  ut  fundio  declarari  pofTit  .  Ini- 
tium  a  velamentis  facere  neceffe  eft,^jquibus  £ontinetur,  &  q\xx  jiiukum  ad  expedi- 
tum  cordis  motum  conferunt, 

_  Pedus  adeo,  five  thorax  ,  ingens  eft  cavea ,  cujus  €Xtremum  ambitum  cofta; ,  defi- 
niunt ,  quas  alibi  eJtquifitius  defcribemus  ,  <k  coftis  interpofits  carn^s  :  inferius  dia- 
phragmia  terminat,  fuperne  coUum  imponitur. 

Ut  magis  foliicite  vocabulls  utamur,  pkura  hanc  caveam  efficit,  quo  nomine  du- 
dum  membrana  intelligitur,  qu«  a  coflisnomen  habet ,  &  oWmfuccingentis  nomine 
norior  fuit .  Ea  in  univerfum  fimplex,  neque  in  duas  laminas  diviiibilis,  exceliulo- 
fa  tela  ftipata  {k)  efficitur,  fortior  periton^o  (/),  &  eadem  ad  dorfum  robuftior, 
quam  ad  fternum. 

Exterius,  uti  fere  de  arteriis  diximus,  cellulofam telam  adfcititiam  habet,qusfe- 
cit,  ut  aliqui  anatomici  exterius  ^afperam  dixerint  {m) .  Ea  cellulofa  tela  plerifque 
locis  adlpem  continet ,  in  cellulofa  tela  pleurs  circumpofita  etiam  aqua  colligitur, 
quam  vidi,  <&  Cl.  Sauvages  (i)  tum  qua  aorts  incumbft,  dorfique  fpinis;  tum  quS 
mufculisexterius  circumpofitisintercoftalibus  obducitur  (w)  ;  tum  ea  deniquefede,  qua 
duo,  Gontinuodicendi,  pieurEe  facci  fibi  adverfi  opponuntur.  Eadem  cellulofa  natura 
cum  cellulofis  pariter  reliqui  corporis  humani  fabricisundique  continuatur.  NuUomor 
dovero  eumadipempro  altera  pleursemembranadefcribere  Gportet,qui  laxis  fpatiolis 
contineatur,  non  continua  pianitis,  -qualis  ad  membranje  naturam  requiritur.  Erro- 
rem  a  RealM  Columko  (o)  natum ,  a  Cafparo  Bartholino  (p)  repetitura ,  fere  omnes 
anatomici  receperunt.  Ruyfchius  equidem  pleuram  in  duas  laminas  difficillimedividi 
experiendo  didicit  (^):  everfam  tamen  fiditiam  iliam  pleura;  duplicaturam,  W^W- 

l0VV9 


Ck)  Schobingev  <3e  tel^e  cellulofa»  dignltate  n.^5. 

(0  ^efalius  de  fabric.  eorp.  hum.  L.  5.  p.  710, 
edit.  1555. 

(m)  Idem  ibid,  J.  Antonides  vander  Linden  in 
if.hvfio!cg.  refcrmat.  p  159.  Thomas  Bartholinus  ad 
pa  ris  anatomen  p.  191. 


(1)  Nofol.  11.  p.  2.  p.  ai8. 
(n)  Kaauw  de  perfpir.  n.   14J.   144.   14J. 
(o)  Duplicaturam  vocarunt .  Habet  Rsaidus  de  re 
anatomica  p.    191. 

Cp)   Inftit.  anat.  p.  190. 
Cq)  Epift.  feciind. 


176  L    I    B.        IV.        C    O     R. 

lovvo  debemus  (r) .  Szd  neque  cum  coftarum  periofteo  pleuram  confundere  oportet, 
a  quo  maniMo  differt ,  &  multo  adipe  feparatur .  Interiora  vero  hujuscellulofce  fa- 
hncx  ftrata  femper  denfiora,  minoribus  fpatiolis  interrupta,  magis  magifque  in  unam 
levemquc  planitiem  (lipantur  ,  leviffimam  ,  qua  interiorem  caveam  refpicit .  Alba  cffi- 
terum,  inflammata  tamen ,  aut  ab  admiffo  in  arteriolas  febo  ,  vafculis  non  maximis 
pingitur.  Eadem  aut  omninofenfu  caret ,  autcerte  adeo  obcufo  gaudet ,  ut  cuni  cu- 
te  nulio  modo  queat  comparari.  Ita  per  experimenta  reperi  (f),  cum  aiiter  &  vul- 
go  doceatur,  &  magnis  viris  («)  vifum  fit .  Pleura  abfque  dolore  inflammata  Mov. 
gagn.  (0  Toient  (2).  Pieura  infenfilis  Ti^^ot  (3),  Varl  apud  Tojett,  (4).  Mediaftinum 
aon  fentit  LoYry  (5).  Sed  neque  manifefti  nervi  in  hoc  velamento  oftenfi  funt  (f*'). 

§.  II.  Ejiis  duo  Saccl .  • 

Etfi  anicum  buic  membranae  nbmen  eft,  duos  tamen  undlque  diftindos  faccos  {x) 
comprehendit,  qui  nufquam  communicant ,  etfi  aliqua  eorura  parte  fe  vicini  pene 
contingunt.  Duo  hi  facci  in  univerfum  elliptoioii  folido  proxime  accedunt,  ut  ta- 
nien  anterior  facies,  pariter  ut  cofta! ,  pianior,  lateralis  fedes  modice  convexa,  po- 
fierior  maxime  gibbafit,  &  fubitoex  maxima  convexitate  ad  vertebras,  lentius  ali- 
quanto  verfus  coftas  convergat.  Anguftiores  in  parte  fuperiori  deorfum  iatefcunt , 
latifiirai  ad  coftas  longiffimas  ,  fextam ,  &  feptimam  ,  inde  iterum  contrahuntur ,  at 
tamen  inferior  finislatior,  pianior,  &paulum  deorfum  cavus  fit .  Sammus  eorum  fac- 
corum  finis  in  in30  coiio  eft,  retro  claviculam ,  di^ito  &ultra  aitius  ,  quam  prima 
cofta,  &  fupremum  eum  finem  arteria  fubclavia  definit ,  quse  fupra  eam  gibbam  fe- 
dem  verfus  axilias  fertur  . 

Imus  terminus  diaphragraati  oblique  infidet,  &  quidem  ipfe  hujus  miifculi  fitus 
requirit,  ut  anterius  facci  pieurs  fuperiori  loco  terminentur,  pofterius  iidem  multo 
longius  defcendant,  &  inferiori,  circa  imas  coftas,  loco  fint .  Eorum  tamen  facco- 
rum  &  pro  hominis  astate,  &  pro  diverfis  refpirationis  ftadiis  varia  longitudo  eft. 
Et  primum  in  fetu  breviffimum  fpatium  eft,  quo  puimones  continentur,  atque  je- 
cur  altiffime  furgit,'uti  quidem  alias  curiofius  exquiremus  :  fenfiin  &  hepar  decre- 
fcit,  &  pulmones,  &  una  pleura;  facci  iongius  verfus  abdomen  defcendunt. 

Deinde,  quoties  fpiritum  reddimus,  ii  facci  furfum  urgentur,  &  cedunt  vifceri- 
bus  imi  yentris,  ^  breviores^fiunt.  Contra  dum  fpiritum  ducimus,  iidem  facci,& 
Bon  minima  portione,  iongius  defcendunt . 

•  Denique  ventriculus  cibis,  flatuve  plenus ,  &  tumida  inteftina,  &  colon  quidem 
potiffimum ,  &  gravidus  ut^rus  pedoris  fpatium  minuunt ,  ck  aqua;  hydropics ,  in 
abdomine  coiledie  . 

Diximus  faccos  inssquaies  effe  :  dexter  nempe  brevior  ,  finifter  longior  ,  contra 
dexter  aiiquanto  latior  eft  ,  ut  tamen  aliquantum  in  univerfum  dexter  vincat  ,  fit- 
«^ue  capacicr. 

§.  III.  Horum  faccormn  cdnjunHfo  ejl  medvajlhmm, 

Porro  cum  dexter  faccus  fit,  atque  finifter,  ita  retinendum  ei^,  in  fuperiori  par- 
te  peCloris,  &  media,  &  anterius  fe  duos  eos   faccos  contingere,  ante  pericardmm 

&  po» 

CO  In  Epf/lol:,  qus  anno  1718.  xum  Morandi  li-  (j)  Sed.  caiif   roorb.  II.  p- aoS- 

bro  du   haut  a^areil  excufa  eft,  tnm  in  expofit.aaa-  (a)  Letier.  exp,  zo. 

tornique  T,  IV.  tr.  des  vifceres  de  la  poitr.  n.  z$.26.  {^')  Epift.  ad  Hirzel.  Heaerman  oper,  chir.I.  p  ja. 

(.tj   Sccond    Mfnicire    fur    la  nature    fenfibie    des  (4}  Lett.  IIT.  p.  114. 

•parties  du  corps  animal  ,    E.xp.  i6a.   163.  164.  165.  (^^  Jouni.  Mcd.  ann.  1757.  nir  Jan. 

166.   Cjjlcll.   in  quinque  experimentis  p. 74. 75. 76. 77.  (u^J  Winslow  J,  c. 

(u)  Alia  pro  fententia  mea    argumenta  exilant  in  (,x)  Winslovv  1.  C.  B.   a5i 
'■rCi.  Toj}.:tu  lett.  4,                                 -                    i        -  -  , 


i-ECT.    I    VELAMENTA.  ^       177 

Sc  pofterius  pone  cor:  inferlus  vero  eo^^dem  ad  latera  reduftos  fe  longe  rermquere, 
Duobus  ergo  ,  quos  exciravi ,  locis  ,  dux  laminaj  ,  duasve  membranse  adparenc ,  dex- 
terrima  nempe  fmiftri  facci ,  ^  fmifterrima  dextri ,  quae  vel  omnino_  fe  tangunt,  vel 
celiulora  aliqua  tela ,  aut  nonnullis,  quas  excitabimus  ,  corporis  partibusfeparantuf. 
Hic  duDiex  quafi  peclus  diffepiens  paries  &  cum  fterno  ,  &  cuni  vertebris  ,  angulos 
fere  red^os  incercipit ,  ceterum  tenerior  ibi  pleura  ,  quam  alibi  eft  (^).  Cum  ejus 
jTiembrans  facci  elcteriores  facies  fibi  obvertant,in  utriufque  facci  inrervailo,  eadem, 
quis  undique  pleur^  circumjacet  ,  cellulofa  t.eh  continebitur . 

Qij2ECunque  nunc  dupiicis  pleurae  pars  inter  fternum  ,  8c  pericardium  continetur, 
ea  dicitur  ant-enus  med^-afihum  ,  Ea  vox  ita  retinenda  eft ,,  ne  omnino  una  aliquid 
a.  pleura  aque  ejus  faccis  diverfum  (^),  animo  concipiamus  .  Non  difficile  eft  ,  quae 
diximus  ,  exhibere.  Solebam  in  pueris  coftans  undique  diffringere  ,  ut  pleuram  in- 
violatam  relinquerem  {b):  putredine  vero  aut  aqua  fervida  urebatur  Vir  III.  ^'jra- 
ham  Kaairwv  'Boerbaave  ( c  )  .  Icones  rari€  funt  ,  non  tamen  incommoda  ,  quam 
Vejalhis  dedit  (J). 

Contra  retro  pericardium  ,  a  prima  dorfi  vertebra  ad  iter  ufque  (Efophagi ,  quo 
tranfverfi  fepti  carnes  quafi  perforat  ,  iterum  pleura  dextri  facci  a  vertebris  abfce- 
dens,pleur£e  facci  fmiftri  pariter  a  vertebris  antrorfum  emergentis  vicina  &  paraile- 
la  ,  aiiud  pojierius ^  vei  dorfale  mediaftinmn  etficit ,  aliquaato  minus  nocum,sque  ti- 
men  verum,  &  ejufdem  naturae  ,  quam  illud  ,  vulgo  cognitum  ,  anterius  mediaftt- 
num  ,  ceterum  longius  ,  cum  ad  uQdecimara  ufque  vertebram  defcendat  (^)  ,  iilud 
ad  quintara  fextamv^e  coftim  terminetur  .  Poilerius  remotae  laminse  antrorfum  con- 
vergunt .  Hs  funt  hymenes  a  vertebris  dorfi  nat£e,&  thoracem  diifepientes  Onbafil 
(/)  .  Inter  nuperos  anatoraicos  a  Joanne  Emejio  Hebenjireit  (^),  ^brahama 
Kaauvv ,  &  Jacobo  Bertigno  Winslovv  defcriptum  eft . 

§.  IV.  lAnterius  meduajlinum  , 

Verum  accuratJiis  rem  minus  in  vulgus  cognitam  ~repetere  necefle  eft.  Ergo  ant?' 
riiis  mediajiinum  yVal^o  quidem  ,  quafialterum  non  daretur,  fimpliciter  mediaftinum 
vocatur.  Obliquus  eius  fitus  eft  ,  fi  minutius  inquiras  .  Nam  utraque  ejus  lamina  a 
primiB  quidem  utriufque  lateris  coftae  cartiiagine  introrfum  verfjs  fternum  ita  con- 
vergit  ,  ut  duorum  faccorura  pleurae  intervallum  ad  fecundam  coftam  naulto  quara 
ad  primam  brevius  fit.  Inde  dcxtra  quidem  iamina  in  nonnullis  cadaveribus ,  aut  _a 
fterni  finiftro  fine  ,  aut  omnino  a  cartilaginea  parte  coft.2  finiftr^e  fecund»  ,  incipit 
defcendere.  Ita  (g*)  vidi  porro  retia  adque  perpendiculum  pofteriora  petiiffe,  ad 
quintam  ufque  coftam  ,  ad  quam  denuo  a  finiftro  margine  oftis  pecioris  ,  hic  aliun- 
de  latioris ,  originem  traxit ,  &  verfus  mucronem  cordis  declinavit . 

In  eo  exemplo  omnino  totum  mediaftini  intervallum  ,  five  ceiliilofa  cavea ,  retra 

fternum  ponitur,  &  ea  tota>  pars  cavi  thoracis ,  quae  retro  fternum  fequitur ,  ad  dex- 

trum  pleura;    faccum    pertinet  ,    omnino   uti  Jacobus  Benignus  Winslovv  (b)  ,  &  ex 

Haller  Phyfiolo^.  Tom.  I.  Z  eo  alii 


Cz)  l^efsl  p.   713.  (f)   P.  70.   7z.  edit.   DundaJJll . 

Ca)  Retle  mediaftinum  duplicem  pleuram  efle  mo-  C?)  In  progr.  de  mediaftino  poftico  ,  Lipf  174J. 

nuit   Nicolaus   Uabicot  Die  4.  L.  7.  p.  115,   edit- BeJg.  (,?*")  A  cartiiaginibus ,  non  a  fterno  prodire  p    5. 

Cb)  Vide  T.  L  artcr.  brachii  ,  in  qua  pleura  nu-  et  a  finiftris  etiam  dextram  laminam  nafci  ,  auclor 

da  eft.  eft    lU    S:n^c  tr   du  coeur  p.  4. 

(c)  L.   c.  n.  155.  i5<5.  (h^  Mcmoir.  de  TAcad.  Roy.   des  Scienc.  1715.  p« 

Cd)  L.  6.  f,  I.  aig.  Expof  anat.  1.  c.  n.  29.  30. 

(e)  Ibid.  7ia. 


J78  L    I    B.        IV.        C    O    R. 

eo  alii  nuperi  (O  fcriptores  docent .  Quare   dextra   etiam   thoracis  cavea  hlc  latlor 
ell:  ik). 

Alias  vidi,  hanc  laminam  a  fumma  cofla,  ad  tertiam  ufque ,  a  medio  fterno  na- 
tam  fuiiTe,  inde  ad  cartilagines  fmiftrarum  coftarum  declinaflfe.  Ita,a  medio  pe6lo- 
ris  offe  natum  mediaftinum,  Cl.  olim  Gun-^lus  vidit  (/). 

Alias  a  dextrarum  coftarum  cartilaginibus  eamdem  pleur^  propaginem  ortura  du- 
xi(fe  vidi  ,  ut  tamen  fumma  pars  exterior  foret  ,  inde  propius  fternum  nafceretur, 
&  denique  ab  enfiformi  cartilagine  ,  ad  dexteriora  venx  cava;  ,  cum  pericardio  co- 
hicreret ,  medio  loco  inter  venam  cavam,  &  mucronem  cordis . 

Facile  adeo  dederim  ,  &  ad  meas  etiam  obfervationes,  variabilem  pro  fterni  rati'b- 
ne  mediaftini  fif-um  eife ,  uti  nuper  Cl.  Mavtm  animadvertit  (w)  .  Sed  Idem.  finiftr^ 
tamen  ora»  propius  effe  fumtis  menfuris  reperit,&  ad  faciem  etiam  finiftram  fterni 
paulum  oblique  adha^rere  au61or  eft  Cl.  Dsfdier^vX  laminas  fibi  ualde  propinquzfint 
{'i)  '  Inconftantia  caufa  aut  in  adipe  effe  poteft,  aut  in  pulmonis  akerutrius  magni- 
tudine.  Demum,  cum  laxe  omnino  adhsreat ,  ubicunque  adhasret,.  mediaftinum-,  ab 
aere,  ave  manu  anatomici  impelli  fe  patitur  .  Et  in  primis-magaum  difcrimen  ab 
ordine  nafcitur,  quo  duas  thoracis  caveas  aperueris  .  Qux  enim  prima  aperitur ,  ea 
amplior  fit  ,  &  aer  fubeuns  pulmonem  quidem  ad  dorfura  ,  mediaftinum  vero  ad 
alrerum  latus  impeilit  i  ut  in  primis  in  vivorum  animalium  fedionibus  manifefto 
vidi  {n*}. 

Eamdem  laminam  dextram  Ilt.  Comes  Archiatrorum  tenfam  magis  efle  ,,  &  ad 
firmandum  feptum  (o)  tranfverfum  plus  ,  quam  finiftram  conferre  monuic . 

Simjlra  laraina  msdtajlinl  utique  a  coftje  finiftrae  primas  cartilagine  nafcitur,  e.^que 
parte,  iterum,  uti  paulo  fuperius  dixi,  longius  a  dexrra  lamina  diftat,  &  thymunin 
intervallum  recipit .  Inde  dextrorfum  ad  medium  fternum  declinat,  adque  tertiam  fe- 
re  coftam  ex  eo  o(fe  provenit,  quoties  dextra  lamina  a  dextris  cartiiaginibus  defcen- 
dit.  Tunc  cum  thymus  aut  ea  fede  terminetur  ,  aut  certe  graciiefcat,  iterum  magis 
finiftrorfum  eadem  lamina  recedit  (p),  acque  in  quinta  cofta  ab  ejus  cartiiaginea  fe- 
de  ortum  ducit .  Alias  tamen  eadem  lamina  multo  finifterius  a  cartiiaginibus  fini- 
flrarum  coftarum  nata  eft  ,  &  reda  defcendit  ,  cum  dextra  lamina  foia  finiftrorfum 
declinaret  (^) . 

Ahas  finiftra  lamina  exterius  quidem  a  cartilagine  coft.E  finiftrc-u  nata  eft,  hinciii- 
trorfum.  defcendit,  trans  arteriam  fubclaviam.  finiftram  ,  ad  pollicem  ab  ejus  arteri;« 
origine,  tranfque  carotidem  ejus  lateris ,  &  trans  aortas  arcum .  Ira  ad  fec.und^am  co- 
ftam  venit,  adque  eam ,  &  tertiam  &  quartam,a  fterni  cum  cartilaginibus  coafinio 
nata  eft.  A  quarta  extrorfum  declinavit  ,  &  magis  a  cartilaginibus  provcnit ,  ad 
fextam  ufque,  qua  fede  cordis  erat  mucro  . 

Finis  inferior  mediaftini  ad  quintam  fextamve  coftam  in  fepto  tranfverfo  eft,  ut 
cum  pieura  eum  mufculum  conveftiente  confluat .  Siniftra  lamina  adeamdera  cartila- 
ginem,  qua  cum  offe  convenit,  cordis  mucroni  (  qui  dextri  ventriculi  finis  cft  ) 
refpondet,  «5c  aut  ibi  cum  pleura  diaphragma  tegente  confluit,  aut  inferius  etiam 
.&  exterius .  Dextra  lamina  paulo  dexterius  terminatur  ,  neque  enim  ea  fede  a  fini- 
ftra  longe  diftat . 

Nam  m  univerfum  quidem  dextra  lamina  mediaftini  finiftrje  eo  propior  eft ,  quo 
wtraque  anterior  fternoque  vicinior ;  deinde  inferius  escdem  minori  intervallo  diftant, 

fola- 


CO  Gaven^eot  Splanchnologis  T.  II.   p.  104.  (n)  Spl.anchnolo^ie     T.  11.  p.  21. 

Ck)  WinUcw  \.  z.  Chtfelden  anat.   of  human  body  Cn*)  De  refpirat.  Exp.  la.   13.   14.  &c. 

L.  III.  c.  6.  p.  172.  Santorinus  obf.  anat.  c,  8.  n.  1.  p.  (o)  P.  4- 

"141.  Msrtin  Journal  de  meJec.    1756.   mars .  [jf)   A   uuinta  co.la  Gitnz.  1.  c.  p.  5. 

(V)  De  puris  in  bronchia  derivaiione  p.  4.  y^)  Si^-Jc  p.    4.  Recta  m;'.iiaftinum  dercenJere  et* 

(m)  L,  c.  -  ianf  Cl.  M«rK»  in  tribus  exemplis  reperic. 


i' E  C  r.    I.    V  E  L  A  M  E  N  T  A.  17^ 

folj^que  cellulofa  tela  cum  adipe  (r)  &  glandulis  diftinguuntur  :  fuperiuff  ,  &  collo 
propius  medio  thymo,  Sc  glandulis  Sz.  adipe  diflepiuntur  .  Paralklas  depinxit  £«/^d(-. 
cbius  (i-)» 

§.  V.  Et  pojlerhs . 

Nunc  dicere  oportet ,  quis  poilerior  finis  mediaftini  fit  .  Et  in  univerfum  pofte- 
rior  pars  utnufque  laminjB ,  tenuior  &  omenti  fimilis ,  undique  pericardio  anterior 
incumbit  ,  tenuique  cellulofa  tela  cam  eo  facco  conjungitur ,  aut  pro  externa  mem« 
brjina  eft  (0  •  In  tenera  tamen  atate  facile  feparatur  ,.  non  perinde  promte  in 
adulto  (li)  homine  ,  &  in  morbis  fajpiffime  vehementer  coalefcit  .  Sed  ibi  non  ma- 
net ,  &  ulterius  mediaftinum  oporret  perfequi . 

Mediaftini  anterioris  lamina  fmiftra  a  thymo  recedens  retrorfum  fe  confert  ,  inter 
pulmones  fum.mumque  pedus  &  fubclaviam  arteriam  ,  accumbit  du6iui  arteriofo  , 
nervo  odavi  paris,  arcuique  aort^  ad  arifbriam  pulmonalem  fmiftram  ufqus  infidet, 
eftque  aortse  pro  externa  tunica  {x) .  ^  ^         ^  , 

Ita  cum  fuprema  parte  pleuriE  dorfum  conveftientis ,  &  contmuo  fub  arcu  fubcla- 
vige  arterix  pedus  finientis,  collumque  ab  eo  feparantis  ,  ad  pofteriqratendendocon- 
tinuatur  trans  totam  aort^  iatitudinem ,  ejufque  ora  fmiftra.  Ea  ubi  venit ,  jam  pa- 
fter:ori.s  mediaftmi  lamma  Jsniftra  eft  .  Retro  aortam  totus  bronchus  finifter  inter 
hanc  laminam  dextramque  ponitur,  ei  tamen  broncho  mediaftinum  non  adhajret  , 
neque.reiiquis  pulmonis  grandibus  vafis .  Ab  aerea  fiftuk  glanduiis  conglobatis  inter- 
pofitis  fere  feparatur. 

Inde  porro  inferius,  quam  funt  puhnonum  vafa,  ad  magnam  a  fede  ,  quam  di- 
xi  ,  djftantiam,  inter  venam  pulmonalem  inferiorem  finiftram  ,  &  tranfverfum  fe- 
ptum  ,  trans  pericardium  pariter ,  &  oefophagum ,  cum  eadem  ,  quam  nunc  dixi  , 
pofteriori  pleura  late  continuatur . 

Medio  inter  fummum  &  imum  ioco  ,  anterius  quidem  mediaftinum,  quod  peri- 
cardio  inftratum  fuit ,  in  pulmonis  externam  laminam  continuatur.  Pofterius  veroa 
fede  arteri»  pulmonalis  finiftr^  ,  ad  latus  aortae  fmiftrum ,  pofterior  pleura ,  de  ver- 
tebris  furgens ,  antrorfum  emergit ,  inque  pulmonem  finiftrum  inferitur ,  ut  omnino 
poffis  etiam  hic  ponere,  anterius  mediaftinum  pulmone  comprehenfo,  cuiproexte- 
riori  membrana  eft,  denique  cum  pofteriori  mediaftino  trans  pulmonem  continuari. 
Ima  ejus  pars  trans  aortam  a  dorfo  ad  pulmonem  venit,  &  trans  venam  pulmona- 
lem  fmiftram  fuperiorem,  indeque  trans  ejus  lateris  bronchum ,  inde  trans  arteriam 
pulmonalem  finiftram,  atque  ab  efus  ora  jam  anterius  iterum  mediaftinum  pofte- 
riori  continuatur .  Ea  tota  fede,  inter  figamentum  finiftrum  pulmonis  &  inter  aor- 
tx  arcum,  mediaftino  pofteriori  cum  pericardio  nihil  commune  eft. 

Dextra  lamina  mediaftini  anterioris  eodem  fere  modo  ad  dexteriora  vens  cavs 
&  fine  pari,  &  fuperius  inter  pulmonem  &  arteriam  fubclayiam  ,  trans  venam  ca- 
vam  ,  extrorfum  in  faccum  csEcum  fuperiorem  pedoris  continuatur  ;  &  inferius  in- 
fra  venam  pulmonalem  dextram  inferiorem,  ab  anteriori  fede  ad  pofteriorem  pergit, 
ut  anterius  mediaftinum  idem  fit  cum  pofteriori  mediaftino .  Terminus  hujus  laminie 
fuperius  quidem  «rteria  pulmonalis  dextra  eft.  Inferioris  partis'1ines  funt  vena  pul- 
xnonalis  dextra  inferior,  &  tranfverfum  feptum .  Id  inter  &  eam  venam ,  fecundum 

Z     2  latus 


Cr)  Wahher  de  obef.  &  voradb.  p.  7.  Martin  I.c,  cardio  conferbuifTe  .     Freqiiens    in  hydrope    peftoris 

{%)  T.  IX,  T.  XV.  f.  I.  malum  elTe  Fabricius  Barsholetus  auftor  eft  ,  de  re- 

(t)  Kaauvu  1.  c.  n.  151,   ISJ.  fpirat.  p.   277, 
(u)  Qiioties  auftores  fcribunt  ,  pulmones  cum  pe»         (x)  L.  a.  p.  40. 
^icardio  connatos  effe ,    oportet    pleurani  cum  psri- 


iSo  L    I    B.        IK        C    O    R. 

latus  dextnim  venx  cavas ,  eadem  lamina  per  faccum  caecum  fertur  ,  quem  pericaf- 
dium  cum  tranfverfo  fepto  intercipit . 

Medium  intervailum  inter  venam  fine  pari  &  pulmonaiem  inferiorem  dextram 
venani ,  ita  fe  habet,  ut  lamina  dextra  mediaftini  abeaf  in  membranam  exteraam 
pulmonis.  Sub  vena  pulmonali  dextra  inferiori ,  trans  venam  cavam  &  Qefophagum, 
anterius  mediaftjnum  ,  trans  pericardium ,  cum  pofteriori  mediaftino  conrinuatur  . 

Si  mavis  a  pofteriori  mediaftino  fermonis  initium  facere ,  tuncquidem  laminadex- 
tra  furgit  ad  dextrum  oefophagi  latus ,  deinde  a  fextje  coftae  fede  ,  ubi  afpera  arteria 
dividitur,  &  includit  primo  oefophagum ,  deinde  afperam  arteriam,  &  circumpofitas 
g'andulas.  Superius  vero,  ad  dextrum  pariter  cavs  venx  latus  ,  pofterioris  media- 
flini  dextra  lamina  cum  anteriori  continuatur . 

§    VI.  Ligamenta  Pulmonum , 

Ligamentorum  pulmonum,  ut  nonnull*  vocant,  conjunda  cummediaftinohiftoria 
cft  ,  cujus  particulsB  fint .  Ergo  dextmm  quidem  ejufmodi  /^.f«wew?«meft  triangularis 
plica  lamin«  dextra;  mediaftini pofterioris  abfcedens,  ab  oefophago,&  ad  pulmonem 
veniens.  Finis  enim  pulmonis  dextri  liber  fluduat ,  «Sc  ad  eum  ab  cefophago  &  a 
diaphragmate  ita  pleura  duplex  venit ,  ut  aliquam  longitudinem  prius  nancifcatur, 
quam  ab  cefophago  ad  pericardium  pertingat .  Terminus  hujus  ligamenti  fuperior 
quidem  vena  pulmonalis  dextra  inferior  ,  terminus  vero  inferior  diaphragma  eft . 

SiniJJmm  pulmonis  ligamentum  iterum  ima  pars  eft  laminsB  finiftrcE  mediaftini 
poltici  ,  eadem  trianguiaris ,  interque  pericardium  &  pulmonem  produda  .  Nempe 
pleura  ab  aorta  recedens,  &  ad  pericardium  adfurgens  ,  prius  finem  imum  lobi  fmi- 
ilri  pulmonis  adtingit ,  indeque  contra  feipfam  redeuns  ,  ad  ufque  venam  pulmona- 
km  ftniftr-iim  inferiorem  continuatur.  Utrumque  ligamentum  fuum  puimoni  invo- 
iucrum  impertit . 

Etiam  pofterius  mediaftinum  obliquum  eft  ,  cum  dextri  facci  pleura  totiaortsin- 
cumbat  (/),  fmiftri  vero  facci  pleura  five  lamina  pofterioris  mediaftini  fniiftra  ,  a 
fine  limftro  aorrse  ad  fternum  elevetur  (t^).  Neque  adeo  mediaftinum  pofterius  in 
medio  thorace  ponitur ,  neque  penitus  vere  dicitur  ,  aortam  cavea  pofterions  me- 
diaftini  comprehendi  {a),  lcon  nuUa  mihi  nota  eft  ,  prcSter  eam  ,  quam  minime 
iludiofe,  vaforum  occafione  dedi  (^; . 

§,  Vll.  Mediaftini  Cavea , 

De  caveis  nunc  mediaftini  dicendum  eft,  deque  partibus  corporis  humani  ,  quse 
his  caveis  comprehenduntur .  Et  primo  intervallum  laminarum  &  anterioris  &  po- 
fterions  mediaftini  aere  per  vulnufculum  immiftb  mire  inflatur  ,  fere  ad  omenti 
modum,  &  cavea  cellulofis  bulhs  (c)  plena  nafcitur.  Experimentum  fcepe  feci  ,  Sc 
oiim  Fefaliui  (.-?).. 

_  In  ea  cavea  anterioris  quidem  mediaftini  pars  major  thymi  ponitur.,  cum  r^liqHa 
in  cpilum  emineat,  &  multus  adeps ,  &  congiobatx  glandulai ,  &  arteriarum  mam- 
mariarum  trunci.  Inferius  iatefcere  lego  (e)  .  Mihi  fuprema  fedes  latiffima  vide- 
tur  .  Is,  quem  diximus  ,   adeps   majori    copia   coliedus   hominem  iuifocavit  ,    in 

duobu-s 


(y)  Senac  1.  c.  p.  <J.  (c)  Cowper  ad  S/aVoo  T.  ai. 

Qz)  Idem  ibid.  (d)   L.  c.   p    713.    . 

(a)  Winslcjo  1.  c.  n.  27.  (e)  FFimiow  l  c.  Garengeot  1.  6,  p.  ici. 

(b)  An.  bronshial.  f^.  2.  in  fafcic,  Is.   3. 


i' £.  C  r.    /.    V  E  L  A  M  E  N  T  A.  i8i 

duobus  Leidenfium  Profefforum  exemplis  (^)  .  Eadem  fere  fuit  atheromatis  hirtoria , 
quod  trium,  cjuatuorve  iibrarum  pondere,  ex  thorace  puUulavit  {h) .  Sed  eadem  et- 
iam  ulcerum  in  mediaftini  cavea  natorum  (^dts  eft,  quorura  plufcula  exempla  ie- 
guntur.  Inflammatio  funefta  tnediaftim  in  cadavere  viia  eft  (/),  &  puris  in  eam 
caveam  eftufi  felibra  {k)  ■  Ejufmodi  uicus  fl:erno  excifo_  &  Qalenns  (l),  &  nuperr 
Paulus  Ba^-bette  (m)  fanavit,  &  aliud  fmiiliimum  ceiebri  iiii  Balthafarl  Bechro  fu- 
Htftum  fuiffe  iegitur,  per  quod  proprii  coi*dis  puifum  tangebat,  homo  paradoxus  » 
Eadem  eft  cavea,  qua  perfoifa  omnino  refpiratio  non  Iseditur  ,  Fabriao  ditla  («). 
In  ea  vuinera  &  uicera  nafcuntur  ,  de  quibus  ,  aer  ,  ad  candei^  acceffionenfi  ,  noa 
exit,  Carpenrt  au^ore  Barengario  (o) ,  &  in  eadem  gians  piumbea  abfque  maio  hse- 
fiffe  vifa  eft  (/>). 

Re6le  adeo  hanc  caveam  mediaftini  Vefalius  (q)  defendit,  interque  nuperos  L. 
Be'J}erus  (r),'&  J.  B.  Sefiac  (s)  . 

Inter  iaminas  pofterioris  mediaftini  continetur  cefophagi  (t)  magna  pars,  cum 
vafi5  ad  guiam  pertinentibus ,  &  bronchiaiibus  ,  &  gianduiis  congiobatis.  In  parte 
fuperiori  ejufdem  intervaiii  afpera  arteria  cum  ramis  fuis  reperitur  («),tum  arteria, 
&  vena  puimonis ,  &  vena  fme  pari ,  &  eo,  quo  dixi,  modo,  aorta . 

Aiia  vero  raediaftini  cavea  in  corpore  humano  noa  reperitur,  iifque  brutisanima- 
libus  propria  eft,  quibus  multi  puimonem  iobi  funt .  Ea  retro  venam  cavam  infe- 
riorem  pbfita  proprium  puimonis  lobum  concinet ,  &  dextri  peiioris  qua:dam  quaft 
appendix  eft.  Hanc  caveam ,  a  Ga/enoita.  defcriptam ,  quafi  hominicum  beftiiscom- 
rnuais  elTet ,  rede  rejecit,  &  anintaiibus  quadrupedibus  reiiquit  oiim  Vefalius  (x)^ 
Eam  in  variis  beftiis  Farifini  academiciX/)  defcripferunt ,  &  ego ,  cum  ad  refpira- 
tionem  experimenta  facerem,  repetii  (r). 

ReCie  Vejahus^  non  perinde  bene,  aut  fatis  definite  alii,  qui  intervalium  duaruni 
laminarum  antenoris  mediaftini,  quale  ftenio  revuifo  aut  refeclo  adparet  ,  negaruat 
Terum  &  inane  fpatium  comprehendere.  Eorum  primus  Falcoburgius  (a)  ^  fuit,  ex: 
eo  aiii  plurimi ,  ut  omnino  praeter  rem  iaus  hujus  animacjverfionis  P&fro  JD-onis  (h) 
tribuatur  (t/*) .  Aliquanto  vero  prudencius  fcripfiirenc  hi  vlri  ,  fi  omnino  non  qui- 
dem  nuiiam  caveam  effe,  ceiiuiis  tamen  repieri ,  accuratius  docuiftent  (^*""). 

§.  VIIL 


obf    !0. 
;53.    Vomica  raediailini 


C.13. 


(g)  J.  Antonides  vandsv  'Linden  phyfiolo^.  reform, 
p  lii.  Herman.  Bosrhaave  in  hifioria  morbi  atrocis 
altera . 

Ch)  Philofoph.  tranfaif^.  n.  300, 

(i".i  Prtr.arol  Jatrologifm. 

(k)  Zod.  Gail.  T.    II.  p. 
Baitholin  hift.  59,   Cent.  2, 

(0  Adminiftr.  Anat,  1.  7. 

Cm)  Oper.  p.   137^ 

(n)  Apud  Cafp.   Kofm.tnnum  Irjftitut.  Med  p.   117. 

CoD  Tn  Com.ment.  ad  Mundini  ^natomiam  p.  311$. 

"(p)  D    de  M^rchettis  compend.    anat.  p.  67. 

Cq)  P.  7I1.  ilerni   longitudine  effe , 

CO  Compend.  anat.  T.   II.  n.  39- 

(s)  L.  c    p.  5. 

Ct^  yefal  p.  711.  Senac  p.  6. 

Cu")  Senac  p.   5. 

(x)  P    711 

(y)  Memoires  pour   fervir   ^  V  hift©ir«    dss  ani- 


mauK: ,  anaf.  du  lion  p    9. 

Ql^  Opufcui  anat,  Tr.  de  refpir.  1.  n.  4.  not.  1 2- 
P'  44 

(a)  Apud  Cafp.  Birthnlinum  \n  infl.  nipd  p.  191. 
Thomam  Cafpan  filium  in  anac  tert  renov  p.  344« 
34-.  J  Antoriidem  vander  Lindsn  phyfiol.ig  refonn, 
p  ir;o.  Ex  F^lcohurgio  fua  procul  du  .io  habent  Vo- 
pifcivs  Fortunatus  Plemp  in  commeift  ai.i  Cab"oiiv.m 
p.  185.  &  Albertus  Kyper  anthr.^.polog  pag.  79-  & 
J    V.  Hjriii  in   dJir.   de  ductu   faliv. 

(J>)  Habet  quidem  hanc  animadverfionem  in  Cours 
d'anatomie  p  410, 

Cb*)  A  G.irengeotio  fplanchnolng,  T.  II.  p.  ic^. 
Poft  Dionyfium  fiinilia  monuit  J.  Benignus  Wmy-'  ts» 
Memoir.  de  l'  Acad.  des  Scicnc.  1713.  p-  ii^  &  i" 
Exporir.  anat.  1  c,  n,  28.  J.  Palfyn  in  Anatome 
chirur^icale  p.  26^.  a^j.   &  R.  J.    Gtyeigeot  1.  c. 

i,b**)  Potentialem,  non  attu  pr^fentem  ,  admiiiS 
tamea  F.ilcobmgius . 


X%T  X   r  B.       jr.       C   O   R. 

§.  Vlir.  ^afa  Mediajlmi. 

Vafa  mediaftini,  amplae  quidem  membrans,  &  numerofa  ftnt,  &  una  exigua  , 
uti  fere  ubique  in  membranis  folent  ,  Anterioris  mediaftini  plurima  funt  vafcula  , 
ab  arteriis  mammariis  nata ,  qus  totam  caveae  longitudinem  percurrunt ,  tum  minu- 
tis  ramulis  orta  (c) ,  tum  majufculis ,  qui  mediaftino  cum  pericardio  &  diaphrag- 
mate  communes  funt  (<^),  tum.  ab  arteriola  comite  nervi  phrenici  (e),  a  thymicis, 
aqu»  ramo  arteris  phrenica:  (/),  qui  perforato  fepto  tranfverfo  cpntra  eam,quani 
modo  dixi ,  arteriolam  defcendit . 

Fofterioris  mediaftini  vafcula  funt  a  thyreoideis  pofterioribus  (^),  pericardiacis 
fuperioribus  (^)  ,  intercoftalibus  fuperioribus  (/)  ,  bronchiaiibus  (^)  ,  &  cefo- 
phageis. 

Venarum  fimiles  furculi  anterius  ad  mammarias  earumque  propagines  ,  pofterius 
ad  intercoftaies  venas  (/) ,  broncfaiales,  &  truncum  fme  (/*)  pari  erunt. 

Utilitas  mediaftini  variaeft.  Frseftat  velamentum  pulmoni ,  pericardium  cum  cor- 
de  aliqua  cum  mobilitate  fuftinet ,  trado  enim  diaphragmate  omnino  fequi  S<  una 
trahi  mediaftinum  certum  eft;  palmonem  fuftentat,  quando  in  latus  oppofitum  de- 
cumbimus:  denique  in  vulneribus  ,  qux  in  pedoris  caveam  penetrant,  magnum  vi- 
taj  confervandae  prsefidium  eft .  Cum  enim  ea  vulnera  plerumque  unicum  pleurs  fac- 
cum  aperiant,  collabitur  equidem  ejus  lateris  puimo,  &  ad  fpiritum  trahendum  inu- 
tilis  fit  ,  non  tamen  continuo  mors  fequitur ,  fecutura  ,  fi  eadem  cavea  urrumque 
pulmonem  contineret:  Quoties  enimaeri  ad  ambos  pulmones  acceflfus  aperitur ,  ani- 
maii  continuo  pereundum  eft  {m). 

%.  IX.  PericardiUM. 

Facilius  Pericardium  defcribitur :  quando  mediaftinum  innotuit .  Froprii  faGci  hoc 
nomen  eft  ab  ipfa  re  fumtum  ,  undique  claufi  ,  aque  pericardio  &  pleura  omnino 
diverfi,  ut  de  mediaftino,  adfcititio  nempe  pericardii  velamento,  ii  fcriptores  intel- 
lit^endi  fint  (n),  qui  a  pleura  pericardii  originem  deduxerunt.  Nempe  pene  ubi- 
que  (o)  pericardio  mediaftini*alt£rutra  ISmina  exterior  imponitur,  celluiofa  tela  non 
fme  mobilitate  cum  ipfo  pericardii  innexum ,  qusefecit,  ut  cordis  capfulamexterius 
propter  fibrofos  nexus  afperam  effefummi  anatomici  fcripferint  (p).  Ab  ea  etiam 
utriufque  membranaE  vicinia  fa£ium  eft ,  ut  plufculi  anatomici  (  ^  )  ipfum  mediafti- 
num  pro  «xteriori  pericardii  lamina  defcripferinc .  Pofterius  tamen  utraque  membra- 

na 


(c)  Fafcic  le.  anat.  3.    not.  6.    Fafcic.  8.    p.  10.  p.  ai.  ,.  „         «•  t-  r  »1. 

Ku^fch  Epift.  Anat.  a.T.  II.  f.  3.  ^>/  p.yis-^'»^-         (0  Mebenfireit   de  mediafl.  poftic»  .    Faf«.  3.  tab. 

/o7jy  n.  33.  art.  pedt-  n.  7.  tab.  art.  bronch.   not.   5. 
-{dj  lcon.  anat.  l.cn.  !4-  &  in  fafcic  S.  pag.  10.  (l»)   Ibid.  not.  12.  fif;.  i.  n.i7- '8.  i9-  lo- 

Ce)   Ibid,  not.  7    T.  anterioi:.  h.  Perexigua  eadem  Cm)  1^'efal  p  713.  Cont.  intenm  Comment.  ad  Frse- 

ob  maiorem  venula  fociam  fuam,  v«teribus  innotuit.  left.   Boerhaav.  T.  V.  P.  1.  p.40.4'' 

Cf  J  Ibid.  no£.-8    &   in  hift.  art,  renalium  pag.  54.  (n)  Cov^er. 

{?,)  Fafcic.  3    tab.  art.  thyreoid.   infer.  not.  1.  Fa-         (.0)  Fcfal  p.  7^7-  7i8.  Senac  p.  8. 
fcic.  -3.  in   tig.  fecund.  Bronchialiutn  i.  (p)  ^'e.A/  p.  7^7'  ,         ^  ,       ,      ,     . 

(h.  Fafcic.   3.  ic.  Vafor.  bronch.  not.  6.  (q)  Whflow  I.  c.  n.  8a.  Barhaut  fplanchnologie  p. 

(i)  Fafcic,   8.  p    21.  aii.   A     Kaawja  I.  c.  n.  151.    }.  ¥nd.  Cajjebohm  Apud 

Ck)  Fafcic.  3.  tab.'  art.  bronch.  not.  10.  fafcic.  8.  Glajftum  de  iang^inis  circultu  n.  16. 


J*  E  C  r.    J.    V  E  L  A  M  E  N  T  A  .  1S3 

m  longiorl  intemllo  diftat ,  neque  perinde  accurate  a  mediaftino  pericardium  con- 
tinetur  (r). 

tft  tamen  locus,  ubi  nullo  mediaftino  pericardium  operitur  .  Ejufmodi  Cedzs  eft 
snterior,  &  media,  qus  intervallo  laminarum  mediaftini  refpondet,  &  cui  fuperne 
thymus  (j),  cum  adipe,  glandulis ,  vafifque  mammariis  ,  inferne  _ea  ipfa  ,  pnster 
thymum  corpora  infunt .  Std  etiam  pofterius  cefophagus  interpericardium  &  media- 
ftini  laminas  eft  .  Denique  inferius ,  qua  pericardium  fepto  tranfverfo  fundatur  ,  ea 
tota ,  lata ,  regio  utique  abfque  pleuriB  vicinia  eft  ,  quse  utrinque  a  media  peitoris 
f^de  ad  latera  fuper  feptum  tranfverfum  recedit. 

§.  X.  x/fdhceret  fepto  tranfverfo^ 

Ea  pars  pericardii  cordis  faciei  pfaniori  fubfteniitur ;  atque  dexterius  latior  ,  ad 
finiftra  anguftatur.  Infidet  parte  quidem  latiori,  aliquanto  pofteriori ,  diaphragmatis 
medio  tencjini :  anrerius  vero  &  ad  finiftra,  qua  mucro  cordis  eft  ,  validius  carnis 
cum  tendine  confiniis,  tum  carnis  ipfi  (r)  adhsret  ,  qua  quintas  aut  fextx  cofta; 
cartilago  curvatur. 

Hasc  adhxfio  in  fetu  iaxa  eft  ,  ut  eam  facile  abfque  Ixfione  pericardii  feparare 
folitus  fuerim  .  In  adulto  homine  idem  nexus  ftridior  eft,  neque  adeo  facile  abfque 
vulnere  aut  fepti ,  aut  pericardii  fuperatur.  Cum  tamen  feparari  neceffe  fit,  ut  va- 
fa  a  phrenicis  truncis  pericardium  adeuntia  perfequaris ,  omnino  faciliusfoivi  exper- 
tus  fum  ,  fi  initium  labons  ab  ipfo  pericardii  obtufo  mucrone  feceris  ,  qui  carnls 
&  tendinis  fepti  tranfverfi  confinii  adh^eret  («)•  Quamprimum  enim  ,  aliqua  cuni 
cura ,  eam  partem  pericardii  iiberaveram,  reliqua  tota  ad  cavam  venam  ufque  ejus 
facci  portio  faciUime  de  fepto  tranfverfo  fecedebat  .  Ceilulofa  enim  tela  unice 
utrumque  vehmentum  conjungit ,  neque  certe  fibr^e  pericardii  cum  fepti  tranfverfi 
fibris  inrricantur  (;t). 

Eadem  lata  pericardii  ad  feptum  tranfverfum  adhsfio  in  folo  homine  reperiri 
creditur  (y).  In  animalibus  quadrupedibus  cor  torum  fterno,  tranfverfim  pofito  in- 
cumbit  ,  &  aliqua  utique  pericardii  cum  diaphragmate  conjundlio  eft  ,  fed  exigua 
particuia  (z)j  qus  mucronem  cordis  continet ,  teptum  adringit ,  eique  neditur,ut 
omnino  R-^olanus,  qui  contra  VefaHurn  in  bove  eam  cohsfionem,  ad  centrum  fe- 
pti  tranfverfi  fieri  defenderat  {a}  ,  redie  ab  ilL  Morgagno  ib)  erroris  convidus 
fuerir. 

<  aufam  hujus  pecuHaris  in  homine  fabricas^  Lovverus  (?)  a  cernuo  fitu  fetus  hu- 
mani  deduxit.  roterat  aiiquanto  majori  cum  veri  fpecie  a  fitu  ereclo  deduxiffe,qul 
homini  proprius  eft  -  Vana  enim  funt ,  quic  hanc  fimpliciffimam  expofitionemconfi- 
lii  natura?  confirmant .  Non  adhirret  in  animalibus  pericardium ,  quia  fepto  non  in- 
nititur .  Omnts  in  corpore  hum.ano  partes  diu  fibi  pondere  fuo  nixae  cellulofa  rela 

enata 


(r)  Senac  p.  8.  ryfnn^t.  p.  i&. 

(s     Gmngeot  fplanc^inolos;.  T.   TI.    p.    x%S.    f    T.  (y)  {/'cfnl.  !.  6,  f.   3.  p.  75S.  &  fiifius  ,  de  radice 

Euljach.  T.   XV.   t.   i.    lcon.    vafor.     peft.  aHtcr.  in  Ch<ax  p.  ^9.  100.  Situin  etiarn  Enftachius  exprimic 

Fafcic.  3,.  T,  XV.  f.  1.  4. 

n)   Fanton  anat.   corp.  human.   pag   ij6.  Senac  p.  (z)  In  equo  Bourgelat  hippiatrique  T.   11.  p- 3  97» 

8.  Mwgagn.   adverf.  anat.   5.    p.  19      &   Epift.  anat.  (a)   Anthropogr,   1.   3    c.  7. 

13.   n.  so.   51.  qua  varietates  defcribuntur .  (b)  Epift.  anat.    13.  0.5!. 

(u /  R"yfch  Catal.   Muf  rar.  p    68.  W-.nslow  1.  c.  (c)  L.   c.  c    1.  p    9.  10.  Varia  objiciunt  L.TW^tur 

n.  81.  Ganngeot  p.  1,8.  Senac  p.  8    Idera  addit ,  in  de  corde   &  aneuryfni.  p   27     propof    11.    &  Thebe- 

anteriori   &   dextra   fede   arflius  adh^trere  .  Jtus  de  prmcipii   ration.   fuffic.  utiiit.    p.    28.    hic  ia 

(x)  Uii  quldem  Lancfjsuf  docuit  (iecorde  &  aneu-  primis  iflccrimn  ictus  iuuBi. 


t5^4  ^     ^     ^-         -^^'         C    O     R, 

enara  folent  confervere,  etiam  diaphr?gmata  cum  hepate  (^) ,  in  fimlllimoejfemplo. 
LLrun-que  vmtuium  m  fetu  laxum ,  cum  state  firmatur,  quando  &  caufa  coh^fio- 
nis  diutius  operata  eft,  &  alioquin  omnes  cellulonK  tels  duriores  fiunt .  InpvGmao 
quod  animal  ab  hom.ine  proximo  intervallo  diftat ,  &  nobifcum  eredlo  greiru'  con- 
venit  5  parker  pericardium  lare  cum  fepto  tranrverfo  cohsret  (e) . 

§.  XI.  F'mis  fuperior . 

Ab  hac  adharfione  pericardium  undique  fere  in  ampulls  modum  adfcendit  ,  noa 
quidem  conrinuo  (/) ,  fed  fuper  cordis  terminos  anguflius  ,  ibique  circa  ma^norum 
vaforum  orisinem  contratlum  ,  ut  anguftiori  quafi  appendice  ea  vafa  compledatur, 
monente  viro  in  corporis  humano^natome  "gtnuKnriO  Jaco^oBenignoWinsl(nnj{g\ 
&  confirrnantibus  aliis  nuperis  anatomicis  (A) .  la  iifdem  demum  magnis  vafis  de- 
nique  pericardium  eo  modo  finitur,  quo  continuo  dicam . 

JEx  hac  defcriprione  continuo  apparet,  Pericardii  aliam  quam  cordi  figuram  ef- 
fe  (  )  ,  neque  rede  mucronem.  pericardii  inferiori  &  finiftro  loco  a  Vejarto  {k^  po- 
ni,  quo  certe  operis  fui  loco  bruri  alicujus  animalis  cor  prse  oculis  habuiflfe  videtur. 
Prajter  cor  enim  pericardio  principia  venarum  cavarum  aortJB ,  arteriarum  pulmoria- 
Ijum  ,  &  venarum  cognominum  pericardio  continentur  (/) ,  ut  omnino  corde  amplius 
fit  (w);  duploque  amplius,  fi  III.  Viri  (w)  experimento  credas  ,  &  integrse  librae 
aqua3,  aut  ultra  capax  (o).  Neque  ob  vafa  fc!a,  quaj  pr^ter  cor  continet  ,  eo  vi- 
fcere  amplius  eft,  fed  ira  omnino  cor  compleditur,  ur  eum  inter  mufculum  &pe- 
ricardium  aqus,  quge  perpetuo  adeft,  locus,  &  mobilitati  cordis  fpatiura.paratum 
fir,^Qucri  olim  Galenus  (p)  animadvertit ,  &  aiii  anatomici  fuis  iconibus  (^)  ex- 
prctkrunt  .  Ita  hoc  circa  cor  inane  fpatium  inteiligi  oportet  ,  ut  omnino  plenifli- 
ma  oiTinia  effe  memores  fimus,  atque  totam  cordis  fuperficiem  a  tota  pcricardii 
fuptfficie  tegi ,  nifi  quantum  tenuis  iila  aquula  intercedit . 

§.  XII,  iAnterior . 

A  fterno  in  parte  fuperiori ,  &  inferioris  regionis  fede  media  nullo  intervallo  di- 
ftat  (r),  &L  ejus  offis  partem  cavam  ita  replet,  ut  ipfi  fuam  convexitatem  impri- 
mere  videatur.  Sed  praeter  hanc  mediam  inter  dextras  finiftrafque  partes  regionem, 
iatera  fua  ab  offe  pedoris  mediaftino  &  pulmoae  feparata  haber.  Nempefi  pulmo- 
nes,  etjara  exemtos  ,  vehementer  inflaveris  ,  tunc  aut  omnino  totum  pericardium 
compleduntur  &  abfcondunt ,  aut  minimam  imam,  m.ediam  &  anteriorem  particu- 
lam  nudam  relinquunt .  Sed  etiam  poft  mortem  pulmones,  cumad  pleuramundique 
adha^fi^fent ,  fe  pericardio  &  fterno  interpofuerunt ,  ut  nufquam  is  faccus  ad  os  pecto  - 
ris  perveniret  (j).  In  cadavere  vero  plerumque  ,  quando  profedoris  manus  nihil 
omnirio  mutavitj  aeque  in  pulmonem  fiatum  impulit,utique  pulmodextrilaterisita 

fe 


(d)  Vld    Comm.  in  Prseletl.  T.  IIT.  p.  120,  (m)  Wir.slots)  n.  76. 

(e)  Edvvard   Tffan  anatomy  of  a  pygmy    p.  49.  (ja')  Senae  1    c.   p.  7. 

Cf  J)  Fip,.   nof^r.  I.  T.   I.  (jf)  Fmtcn  anat.    corp.    hum.    p.    176.    Addit  & 

(%)  L    c.   n.  8c.  Blterarn  librsm.   . 

(iO   Serf:;   \.  c.   p.   7.   Gavengeot  1.   c.   p.    119,   11?.  (p;    Apud   Ofibaflum  I.   «.   p.  88. 

&  \    '.  cua»  israciliorem  appendiccm   exprimit ,  noi  Cci)   (^ff-il  1    6.    fig-   4.    Arent    Cant    impet.  anat. 

perindi  vaf»  mAgi^a  ,  quibiis  pericitrdium  innafcitur.  Tab    4.  Eu!\jch  1.  c.  corRp.^raaJo  cor  figurae  1.  cam 

(.0  Mone:  ctiain  R.'j.  c.  Gartngect  I.    c.  p,   116.  pericArd  o  f.   4 

Ck;   L.  c    p.  717.  (r)  rshl  p-  717. 

CO  Euftaih.  T.  XV.  f,  2.  (s)  Opufcul.  pathol.  obf.  x6. 


S  E  C  T,    l    Y  EL  AWEN  T  A.  -  185 

fe  de  corde  retrahlt  ,  ut  &  mucro  dextra^  auriculs  ,  &  cordts  pars  dextra  bc  anre- 
rior  Ruda  fit .  Tta  fere  vul^o  defcribitur.  (0 ,  fepii^s  tamen  nmiis  iiiaRna  portio  cor- 
d.is  nuda  dcpingitur  00,  Quale  adparet  ,  quoties  aer  m  peaoris  aperti  caveam  ad- 
mrrfus  pulmones  comprefrit,&  ad  dorfuni  repulit.  Non  fatis  etiam  vere  cor  nuduni 
cc^tas  ferire  dicitur  (x),  &  pulmonem  fmiftrum  pro  mucrone  cordis  quali  exci.um 
effe  (y)  Cum  enim  pulmo  in  vivo  homine  totum  femper  peaus  repleat ,  ita  pen- 
cardium  delcribi  oportet  ,  uti  Ce  habet  ,,  quando  puhr.o  ab  aeris  excerni  adiiatu 
iiber  pex  pedus  expanditur. 

§.  XHI.  Ut  adhareMt  vafis  magnh ,  ^nterius , 

nuomodo  pericardium  ad  cordis  (inus  &  magna  vafa  adhasrreat,  nondum  fati^sple^ 
Ke  didum  eft  ,  neque  fere  diri  poteft  ,  nifi  hunc  faccum  a  diaphragmate  hberatum, 
per  exiguum  circa  mucronem  vulnus  inflaveris  ,  circa  >immiirum  mbulum  vero  fiio 
vinxeris ,  ut  aerem  retineat  :  qus  quidem  adminiftratio  in  tenerionbu?  pueris  non 
facihs  quidem  ,  nec  tamen  penitus  impoffibiiis  eft  _.  Qijare  ad  meas  obfervationes 
fibi  comparatas  hos  fines  defcribam,  etiam  icone  adje61a. 

Anterius  res  f?:tis  facil-is  eft  ,  &  pleramque  fere  vulgo  nota  .  Nempe  pericardium 
adhsret  primmn  ,  ut  a  dextris  initium  fiat  ,  vens  pulmonah  fuperiori  dextri  iate- 
ris,  ejufque  ramo  iRferiori  ,  &  cum  ea  vena  celluiofas  phcas  ad  pulmoeem  mittit. 
Haec  adhsefio  pofteriori  loco  ponitur,  &  a  vena  cava  fere  abfconditur_  (t^). 

Inde  ad  venam  cavam  fuperiorem  tranfit  pericardium ,  ejufque  radici,  fere  qua  de 
aure  prodiit,  in  univerfum  fere  tranfverfum  innafcitur ,  ita  tamen,  ut  adha^fionis  li- 
nea  finiftrorfum  adfcendat  (a) .  Vidi  etiam  potius  in  principio  adfcendiffe,  inde  ad  oram 
vtnx  cavas  finiftram  defcendiffe .  A  vena  cava  ad  aorts  truncum  tranfit,  cui  fere  ad 
dimidi»  iuna;  modum  adb^ret  ,  fuperiori  ioco  (b)  ,  quam  quidem  cav»  venie  ,  & 
pene  toto  poihce  fuperius..  Prima  adhasfio,  qua:  dexterior  ,  eadetrj  fupreraa  eft,  ad 
eam  fedem  aortge  ,  ex  qua  arteria  fubciavia  dextra  prodit  (c)  prope  fummam  au- 
•rem  dextram.  Inde  finiftrorfum  defcendit  (d)^  ad  oram  inferiorem  nafcentlf  aorti^  ; 
ab  ea  vero  fede  tranfverfum  (e)  five  horizonti  paralielum  ,  m  ejus  prmapis  arterias 
truncum  innafcitur ;  porroque  iterum  adfcendit  (/),  femperque  fmiftrorfumuna  ten- 
dit  ,  verfus  arterise  pulmonaiis  confinia  ,  atque  in  anteriorem  partem  radicis  dudus 
arteriofi  fe  infigit  (^),  cujus  duflus  aut  totam  longitudinem  ,  aut  portionem  aiias 
inajorem  ,  &  minorem  aiias  ,  fua  cavea  continet  ;  ita  luns  crefcentis  finiftruni 
cornu  abfoivit,  quod  dextro  cornu  aliqnanto  humiiius  ,  anguium  peae  re^Sum  cum 
eo  efficit.  " 

Hinc  vel  ad  arteriam  pulmonalem  ,  qua  ex  ejus  trunco  dufius  arteriofus  prodit, 
vei  etiam  exterius  ad  ramum  ejus  arterias  finiftrum  (g*)  pergit ,  furfuni  eundo,  aqua 
ca  arteria  fere  reda  deorfum  ad  venam  puimonalem  ejus  iatcris  tendit  (^),  &  fu- 
periori ,  &  inferiori  trunco  innata ,  proxime  diviiaonem. 

Haller  Fhyfiolog.  Tom,  I.  A  a  §.  X.IV. 


(O  Confer  v.  c.  Joannes  Ajlvuc  vlr  doftiff  in  the-  I,  c.  1. 1.  ad  K. 

fi  ad  hac  verba  :  Ergo    ex  anatome    fubtiliori    ars  0>')  Lvncifius  I.  c 

medica  certior.  (c)   Fig.  i.  noft   M.  Eufiach.  t.  15.  f  2,  4. 

(11)    <9  refaiio  v.c.I.^  f.  1.  Eajlach.  t.  l6.f.J.  (d)  Fi-  noft.  N.  Eujiach.  t.  13.  £4. 

Cx)  Birbaut  fplancbnologie   p  240-  C^)  I^^id, 

Cy)  Diffiier  fplar.chnolosie  t.  II.  p.  60.  (f)  Ibid.  Wb  F.   ad.O. 

{T.',   Hinc  non  ?a'paret  in  t.  \6.l  i.^EuJlachii  ,  &  Cg)  Ab  O  ad   P.       _ 

Ct«3m  m-nus  in  noftra  ,      -  C^*-'  ^-d  tryneum  ejus  arteris    conimunem  Laaci» 

(a)  R.tjiach    t   5.  f  a.   Cortf.  etiam  fafcic.  nofir.   3.  fius  1.  c. 

Tab,  art.  peft.  Tr*<nfverfam  Hneam  pinxit  Lancifius  (k)  Fig.  noft.  I.  ad  L. 


ru  L    I    B.       IV.       C    O    R. 

§.  XIV.  Pojlerlus. 

I^Ic  ultimus  finis  finiftri  &  anteriorls  llmitis  pericardii  eft  .  Pofterior',  multo 
difficilior,  eo  modo  fe  habet  ,   quem  nunc  dicam  ,  initio  denuo  a  dextris  fatlo. 

Ad  venam  pulmonalem  fuperiorem  dextram  ,  &  inFeriorem  pericardium  innafci- 
tur  (/) .,  &  in  utriufque  intervallo  ad  membranam  finus  finiftri  .  Pars  ejus  ven^e 
intra  finum  eft ,  pars  extra  eum  . 

Inde  pergit  tranfverfum  ,  adque  finum  finiftrum  cordis  accedit  ,  qua  arterls  pul- 
monali  vicinus  eft.  Huic  finui,  ejufque  veiamento  ,  undique  pericardium  continua^ 
tur,  five  5  quod  perlnde  eft  ,  exteriorem  ei  finui  membcanani  fuppeditat .  In  ea 
finea  nonnulli  csci  facculi ,  Sc  frenula  reperiuutur . 

Accedit  nunc  ad  communem  originem  venarum  pulmonalium  finiftrarum  ,^  atque 
ad  eam  orlginern  ,  atque  ad  utramque  etiam  venam  pulmonalem  ejus  kteris  , 
adhserer,  ut  omnino  modo  unico  ibi  ,  &  modo  duobus  {k)  foraminibus  pericardii 
faccus  pateat,  nempe  eo  m.odo  pateat,  queni  exponemus . 

Supra  venam  pulmonalem  finlftram  pericardium  porro  radici  auricufe  finiftra;  ad- 
hsret,  indeque  ad  anteriorem  earum  venarum  fedem  redit. 
_  Ita  fe  habet ,  donec  ea  celluiofitas  fupereft  ,  qua  ad  radicem  auricul?E  finiftraE  pe- 
ricardium  adllgatur  .  Ea  vero  foluta  adparet  ,  pericardium.  ab  ipfo  finu  finiftro  ulte- 
rius  produci,atque  verfus  truncum  arterlse  pulmonalls  adfcendere,  Ita  inter  adh^fio- 
nera  cellulofam ,  qua  pericardium  finui  finiftro  confervet,  &  inter  pofterlorem  adha:- 
fidnem,  qua  ad  arteriam  pulmonalem  adnafcitur  ,  faccus  cscus  intercipltur.  Verum 
id  ,  quod  dicq,  velamentum  ad  arteriam  pulmonalem  (/)  pervenit,  omnlno  ad  dex- 
teriora  orientis  rami  finlftri  huius  arterlEe  ,  ut  tamen  nonnunquam  ad  eum  ramum 
extendatur,  non  tamen  ita  longe  .  Immittit  fe  vero  toti  faciei  pofteriori  arterias 
jpulmonalis  dextrae  {m)  y  ad  originem  ufiue  rami  inferioris  hujus  trunci  ,  indeque 
fenfim  ad  ramum  fuperiorem,  paulum  ad  exteriora' 

A  pulmonali  arteria  pericardium  ad  aortani  venit,{upra  ramum  dextrum  pulmo- 
nalis  arterls  ,  ad  latus  dextrum  &  pofterius  du61us  arteriofi  ,  quem  uti  anterius, 
alias  totum  ,  alias  majorem  ,  alias  minorem  ejus  portionem  comprehendit .  Ab  ea 
fede  fere  tranfverfim  faciei  pofteriori  arcus  arterla^  aorta;  innafcitur  (;z)  ,  fub  origine 
rrium  magnorum  raraorum  (o)  ,  ab  ingreffu  dudus  arteriofi  (/»)  ad  ufque  exituni 
arteria?  fubclavi^  dextrse. 

Ex  hac,  &  ex  anteriori  pericardii  ad  aortam  adhKfione,  fit  anulus,  quo  earn  ar- 
teriam  &  pulmonalem  pericardium  comprehendlt  :  nempe  clrcularis  omnino  limes 
psricardii  excludit  partem  exiguam  inferti  in  aortam  dudus^  arteriofi  ,  .tum  tres  ra- 
mos  illos  notifiimos  ,  quos  de  arcu  fuo  aorta  eraittit  ,  ut  toti  extra  pericardium  & 
anterius  (y)  ponantur ,  &  pofterius  (r).  Ita  porro  ramus  finifter  arterig^  pulmonalis 
e:-:tra  pericardium  eft  (j)  ,  (&  dextrs  pars  (t)  alias  raajor  ,  alias  exigua . 

Ut  res  obfcura  facilius  intelligatur,  relegemus  hunc  anulum  .  Incipit  a  limite  dex"- 
tro  anteriori  aorta-*  («),  pergit  ad  initium  ufque  rami  fmiftri  arteri^  pulmonalis  (a:), 

redit 


(i)  Ad  initrum  rami  iiniftri  fig.noff.  I.  K.  E«7?^f*.  Co)  Eujiachius  I.  c.  d. 

1. 15.  f.  6.  (p)  Escludit  euiii  Bujlacbjus   1.  c.    ad  c.  Jh;.^  . 

Ck)  tJt  in  fig.  noHr.  fecunda  D.  (q)  E«/?.7t^/«j  I.  c.  fig.  4- fig- «lO^.  I.  E. 

0)  Eujiacbius  t.i^.f.  (5.  ad  Z.  AlbinLf  Fig.  nolir.  CO  Euflach.i.  6.H.v\o^r.i. 

s-  R.  L.  *»  (s-^  Fig,  noftr.  2.  R.  F. 

•■m)  Fig.  2.  ab  R.  ad  Q..  (tyibid.  L. 

(n)  Flatu  luique   h»c  adhxfio  turget  P.  Q..  O.  Sed  (.u)  Fi^.  rioft,   l.  M.  ad  N. 

tamen  tranfv.-fi  eft,  etfi  in  arcum  ducitur.  Tranf-  C^)  '^^'-■^'  ^^  ^* 
■jerfa.Ti  pip^it  Euftachius  1.  c» 


J  E  CT.    1.    V  E  L  A  M  E  N  T  A.  187 

redit  pofterius  per  arteriam  pulmonalem  dextram  (f),  ad  ufque  eundem  ramum  fi- 
niftrum  (^)  arterise  pulmonalis ,  &  ad  oram  dextram  aort^  (a),^  qua  profeaus  elt . 

Non  ideo  totus  j^mbitus  aorr^-^  a  pericardio  tangitur ,  &  fere  una  quarta  pars  tot.ius 
maximi  circuli  liujus  grandis  artcnie  nuda  eft,  fmeque  pericardio,  qua  nempe  pul- 
monaii  arteriaj  obvertitur',  eaque  fede  omnino-  foia  cellulofa  tela  duas  eas  pnncipes 
art.?riis  coiligat,  . 

Qua  (edQ  pericardium  pofterius  aortam  ampleditiar ,  ea  ramo  utrique  afpers  arte- 
riLB  jncumbitj  non  tamen  iis  cohsret  nifi  cellulofs  tel-^  ope  . 

§.  XV.  Pertcardn  Co/nua ,  Foramtna  . 

|AnuIum  &  adhsefionem  pericardi  sd  aorriiTn  diximus.  Ab  ea  pergit  idem  ad  ve- 
n?/ra  cavam  fuperiorem,  &  ei  pofterius,  deinde  anterius  adhsrec,  atque  itacirculum 
circa  eam  venain  abfolvit,  cui  proprium  adeo  in  pericardio  foramen  eft. 

Inde  redit  ad  arteriam  pulmonem  dextram,  &  ad  vens  pulmonalis  dextrse  fu- 
perioris  xiivifionem  porro  tendit  (Z^),  cui,  m  principio  nafcentium  ramorum  ,  ad- 
h^Eret . 

Ab  ntroque  latere  anuli  aortam,  &  pulmoialem  arteriam  continentis  cavea  peri- 
cardii  anterior  cum  pofteriori  continuatur,  viaque  iibera  eft,  quam  fiacus  percurrit , 
hinc  quidem  inter  aortam  cavamque  venam  (c) ,  interque  arteriam  pulmonaiemdex- 
tram  &  ejus  iateris  aurem  _,  inde  inter  venam  pulmonaiem,  &  fmiftram  ejus  iateris 
aurem  (/^),  ad  iatus  .arteris  pulmonalis ;  nam  inter  hanc  .&  finum  fmiftrum  CcEcus 
finis  £ft . 

Supereft  occulta  adhsfio  ,  fed  prsecipua .  Nempe  a  vena  pulraonali  dextra  &  fupe- 
riori,  &  inferiori  (inter  utramque  inane  fpatium  liberum  fupereft  )  pericardium  pe- 
ne  reda  defcendit ,  ad  venam  cavam  inferiorem  (e) ,  quod  intervallum  quideni  non 
magnum  eft .  Sed  ea  tota  tamen  fede  pericardium  auricul^  dextraj  cuni  liniftra  con- 
finiis  adhsret,  ut  vix  fatis  re£ie  dici  poffit^/),  liberum  e(fe  inter  duas  venas  ca- 
vas .  Inferiorem  demum  venam  cavam  omnino  in  circulum  ambit ,  non  quidem  mu- 
fcuiofis  fibris  ei  connatum,  ut  nimis  ornate  Q.  Viri  {g)  fcripferunt ,  fed  tela  uti- 
que  cellulofa  . 

Atque  adeo  fex  feptem  vel  06I0  foramina  funt ,  fi  redle  ea  voce  mimur,  quibus 
pericardium  patet .  Primum  eft  vens  cavas  fuperioris ,  alteruni  aortaj  &  arteris  pul- 
monalis  trunco  commune ,  tertium  venas  cavae  inferiori  proprium .  Deinde  arteriam 
pulmonalem  dextram  tranfmittit ,  tunc  venas  pulmonales  dextras,  &  denique  fini- 
ftras  .  In  his  venis  incertus  numerus  eft ,  ut  in  uno  latere  modo  unicum  pericardii 
foramen  fit,  alias  duo.  Quinque  {b)  vero  foramina  non  re£ie^  numerantur.  Eoruni 
ubique  ea  natura  eft,  ut  nihil  quidquam  ex  cavea  pericardii  effluere  queat.  Pericar- 
dium  nempe  ad  magna ,  quse  dixi ,  vafa  adlisret ,  &  reflexum,  in  eorum  membra- 
nam  externam  abit  (/6*) ,  utique  adtenuatum ,  &  denuo  tenerius ,  quando  ab  iis  va- 
fis  fe  fuper  cordis  carnem  diffundit,  eique  vifceri  pro  extimo  velamento  eft.  Exte- 
rius vero pericardii  facies  celIulofa,in  fimiiem  telani  continuatur,qua;  exterior  (Jj"*) 

A  a    2  venam 


(y)  Flg.  3.  R.  p, 

Cz)  Ibid.  F.  Q_. 

(a)  Prope  E. 

(b)  Ad.  M.  N.  f.  ». 

(c)  F.  2.  p. 
Id)  F.  2.  o. 

(e)  Lancifius  T.    II.  f   i.  ad  G. 
CO  Senec  p.  13. 


(g)  Lanci/fus  1.  c.  p.  14.  13.  T.  I.  Q. 

(h)  F^alius  ,   P.  Noguez  &c. 

Ch*)  L5nf/'?«jr  1.  c  p.  13.  Abrah.  Kaauvv  Boe- 
vhaave  1  c.  n.  152.  &  in  Comtnent.  Acad.  Petrop. 
Nov.  T.  I.  p.  364.  363.  Senac  p.  8.  13.  Barbaut  Jo 
c.  p    113 

(h'*J  Sennc  p.  14.  13.  iSd.   187. 


188  L    1    B.        IV.        C    O     R. 

venam  cavam  (/),  aortam  (.4),  arterias  pulmonales  (/)  venafque  comitatuV ,  7jaj?h 
na  nomine  a  nuperis  anatomicis  ornata  ,  qui  nimis  firmam ,  membranffique  verieTi- 
laniJem  pinxcrunt. 

Supereft,  ut  paucis  hiftoriam  hujus  facci  perficiamus.  Ex  iis  nempe ,  qucb  dixi- 
jnus  ,  &  ex  ea  fabrica,  qu^  flatu  impulfo  detegitur ,  fequitur  ,  duo  anteriori  peri- 
cardii  cornua  effe ,  &  porteriora  toridem :  qua!  cornua  totidem  csci  facci  funt  ,  qui 
iiatum  impulfum    continent. 

Cornuapojleriora  ^  nondum  quidem,  quantum  novi  defcripta,  funt  ejafmodi  .  .AI- 
terum  finiftrum  ,  breve  eft  ,  &  fit  ab  adha^fione  pericardii,  ad  radicem^rami  finillri 
pulmonalis  arteriiE  &  ad  dudum  arteriofum  adnati  (yn)  ;  ea  vero  adhaefio  continua- 
tur  a  trunco  ejus  arteriig  fub  dufiu  arteriofo ,  &  antrorfum  fub  ramo  fmiftro  ,  & 
circa  finiftra  dijflus  arteriofi ,  indeque  furfum  per  arteriofum  dufium  . 

Aiterum ,  dextrum ,  longius  (  «  ) ,  ad  ^extra  rami  finiftri  pulmonalis  arteriae  eft , 
qua  pericardium  htiffime  ad  aortam  adhsret . 

Inter  hos  duos  ciEcos  fines  pericardium  inferius  adh^ret ,  ad  radicem  fjbclavix  ar- 
teriGe  dextra; ,  ita  nafcitur  ferailunaris  (o)  quafi  inflaci  pericardii  finus ,  cujus  cornua 
farfum  refpiciunt . 

^ineriora  cornuanox.\or2i  funt,ut  tamenetiam  a  nuperis  fcriptoribus in  unicum  ip) 
cscum  apicem  conjungantur  .  Sed  omnino  duo  funt  .  Dextrum  {q)  altius  eft  ad 
exteriora  aorts  ,  ad  unicam  ab  arteris  fubclavis  dextrje  lineam ,  hanc  inter  &  ca- 
vam  venam . 

Siniftrum  aliquanto  hum.ilius  (r)  fit  ab  adh^fione  pericardii  in  aortiB  oram  fini- 
ftram ,  qua  ad  anteriora  &  dexteriora  dudus  arteriofi  ponitur,  &  eadem  altifTima 
eft  .  Cum  dextro  comu  conjungitur  per  eam  lineam ,  quje  in  pericardii  ad  eam  ar- 
teriam  infertlone  imo  loco  eft  (j),  &  conjun6}a  h^BC  duo  cornua  perinde  femiluna- 
rem  figuram  infiata  efficiunt  (f). 

CcEci  etiam  facci  varii  funt,  inter  finum  finiftrum ,  &  pericardium ,  interduasve- 
nas  pulmonalesfiniftras,  dextrafqueduas :  inter  arteriampulmonalem  dextram  venam- 
que  cavam ;  inter  iftam  &  aortam ;  inter  arteriam  pulmonalem  &  venam Jiniftram . 

§.  XVI.  Natura  perkardii  cellulofa  , 

Diximus  perlcardii  limites,  fequitur  ut  naturam  ejus  facci  exponamus .  Firma,al- 
ba,  fibrifque  deftituta membrana  eft,qua;  exftipata  cellulofa  tela  fada,  in  fila  etiam 
cellulofa  per  macerationem  refolvitur  {u) .  Adeo  robuftum  eft ,  ut  omnes  membra- 
nas  corporis  humani  ea  vi  fuperet,  qua  ruptioni  fu;2  refiftit,  quando  abimpulfo  aere 
diftenditur .  In  cane  certe  fex  atmofphserarum  pondus  cum  i8.  centefimis  tulit  (:v) , 
in  quo  animale  ejus  craffities  eft  unius  ^i^^ms  partis  poliicis :  cum  in  homine  aor- 
ta,  toties  craffiory  quatuor  tantum  atmofphsrarum  preffionem  toleraverit  cum  7. 
decimis  (/).  In  oviparis  quadrupedibus  vaide  rcbuftum  eft,  ut  in  teftudme  (^),& 

cro- 


(0  Gerard    Elai  in  niifcell.  anat.  p.   128.                       Cq)  Fis;,  noftr.  I.  M.                        .           . 

{^^-Lancirfus  p.  15.  (j)    Ibid.   O. 

0)  Lanci-us    T.   I.    K.  K.  K.  T.  11.    f.   i.  K.  K.          CsD   Ibid.   N. 

f.  2.  A.  A.  Prop.  7.  p.  34.  Kaauvv  de  Derfpir.hipp.          CO  Ibid.  O.  N.   M. 

'1    155-  '                                 C'J)   Schnhingev  1.  c  p.  71. 

Cra)  F.  1.  o,  .        -              C^)  Cl-ft_an^l^^intYingh3m\n(];a\ry  iato  foms  parts 

Cn)   Ibid.    P.  -of  thf:  snimal  &ri\€turt  p.   140. 

(0)   Ibid.    P.   Q..  F.  Cy)   JJ^ra   P-  4?. 

Cp)  G.T,-sngso(  T.  II.  p.  laS.  f.  a,  Scn:!C  1. 1.  p.7.  (z)  PariJJnf  iii  diffs^ione  ejas  f:r.;iT:slis  . 


S  E  CT.    L    V  E  L  A  M  E  N  T  A.  _  i^ 

erocodila  (/r),  tum  m  cognatis  reptilibus,  ut  in  ferpente  {b)  ,  robuftiffimum  pari- 
ter  in  pifcibus  .  In  anguilla  durum  &  fplendidum,  tendineo  fimile  ,  coram  video  , 
m  aliis  cartilagineis  pifcibus  (c)  &  in  Raja  {d)  fere  cartilagineum  ,  in  iampetra 
d^nique  (f)  omnium  totius  corporis  partium  duriflTimum,  &  folum  inter  omnes  of- 
fe^  naturaj  particeps  factum  eft .  jEquum  eft  creditu  ,  in  his  animalibus  firmius  fa- 
€ium  elTe,  cum  nullo  diapliragmate  fulciatur,  &  cordi  tuendo  alias  nulls ,  alias  car- 
tilaginejs  debilefque  cofti»  prEefetfls  fint  .  In  horaine  etiam  anterius  fortius  eft ,  quam 
circa  finum  finiftrum  ,  quaTede  ,  &  fupra  «um  finum  >  qua  arteriis  g.randibus  adhs* 
ret,  tenuius  reperi . 

§.  XVn.    Lamina  umca  ^ 

Perinde  ut  alia  in  corpore  humano  magnarum  cavearum  yelamenta  ,  ut  pleura  > 
&  peritonreum,  ita  pericardium  unica  membrana  fieri  reperio  ,  fi  mediaftinum  re- 
nioveris .  Ea  vero  membrana  utique ,  ut  e.-E ,  quas  nunc  nominavi ,  exterius  celiulo- 
fitate  aliqua  effiorefcit,  intus ,  qua  cor  continet,  levifiima  &  denfiorapparet  .  Cej* 
iulofa  fila  vafcula  irretiunt  ,  &  nervi  per  quofdam  quafi  canales  pericardii  a_d  cor 
veniunt ,  pericardio  infculptos ,  filifque  celluiofis  claufos.  laterius  ,  fi  diduxeris  >  fi= 
bras  hujus  generis  intricatas  facile  invenias,  maxime  fi  maceratio  accefferit . 

Nominibus  magis ,  quam  ipfa  re  ,  aliqm  recentiffimi  fcriptores  a  nobis  dlfltn- 
tiunt .  Nobirccm  fere  fentit ,  &  unicam  veram  perieardii  laminam  admlttitCI  Dif- 
dier  (/).  IIL  Senacus^  prjet.er  mediaftinum ,  duas  equidem  in  pericardiotunicas  nu- 
Hierat ,  fed  internam  i^re  feparari  fatetur  {g)  ,  &  de  externa  ,  firmiori  quidem  , 
rec^e  negat ,  mufcuH  in  ea  naturam  eiTe  (-^).  Similia,,  aut  propiora  nofl:ris  ^Abraha- 
^/;j-  I^^^^/'j;'L'  docuit:  qui  pra^rer  mediaftini  adfcititium  velamentum  (/'),.  &  inti- 
rRam  ,  cordis  operimento  continuam  {k)  tunicam  ,.  ten^ram  utramque  ,.  aque  mediis: 
vafis  feparatam  (/) ,  nihil  etiam  in  elephanto  (w)  reperit  ,  nifi  cellulofam  teiam  , 
qus  prscipuum  pericardii  robur  faciat.  Neque  pericardium  ,  aut  a  fcalpello ,  aut  ah 
oleo  vitrioli  irritatum  ,  naturam  contradilem  demonftrat,  uti  quidem  certe  demon- 
ftraret,  fi  mufculofae  natur-:?  particeps  effet  (/2). 

Alii  anatomici  utique  minus  fimplicsm  facci  noftri  hiftoriam  dederunt ;  &in  pri- 
mis  Lanctfms  ^  pr^ter  extcrnam  &  internam  tunicara,  mediam  utique  laminam  mu- 
fcalofam  defcribit  ^  cujus  fibrae  alis  re flai  fi nt ,  &  a  bafi.  ad  cornis  mucronemexcur- 
rant  (0),  aliae  tranfverfs  (/?)  iilas  decuifent  :  earumque  porro  fibrarum  addit,  alias 
quidem  firm.iffime  in  feptum  tranfverfum  fe  iramittere,  aiias  ad  latera  tsnia:  termi- 
nari ,  quaj-  raediam  pericardii  longitudinem  dividat  . 

Hancmufculofam  pericardii  naturam  2.^u<.\  xAlbertum  Kyperum  (^)_reperio,  qui 
his,  fi.bris  eani  fere  diredionem  tribuit ,  qu^  cordis  eft  .  Deinde  J.  W'dhelmus  Pauli 

fibra- 


Cs)  Boryicb  dc  herffletic.  iilgiipt.  fapientia  p.ayi?»  (f)  Splanchnologie  t,.  4.  p.  a8.  '. 

Kami  de  lieraiis  p.   107.  (g)  li.  c.  p.   13. 

(b)  Veyduc  tr.  de  l'ufage    des  parties  t-   2.  p.  68;  (10  P-  n-   ii. 

(O  Conf.  du  Hamsl  hiftoria  AcAdem.  Reg    Scien-  (i)  De  perfpir.  H»  151. 

tiar.   p.  67.    H-ill.   of    animals    p.    113.    In   Murasna  (k)   N..   158. 

Sever^ii    Zoot.  Democrit.  p.  369.  370.   harengo  Leip-  (I)  N.   157. 

zieer  abhandlunj;en.  T.   IX..  p.   111.  (rr,)  Comroent.   Aead.  Petrop.    Nov.  t.  i-    p.    370» 

{.c.;  Sam.  ColUns  fyftem.  p.  77^,.  (n)  ZimmirrM-in  de  irritabilitate  p.  4.  5. 

_  (v)  3ro!7z.er  in  libsilo  ,  de  calido  innato  &  prin-  (oO  L.  c.  Prop.   T.  p.   ii. 
C!?lto  jecoris,  Rhodii  Mant!.C  anat.  ohC  ii.  Bdlin       -    (p)  T._  3.  f  a.  1.   r. 

difcorf.  Etiat.  t,  i.  n.  5.  p.  39.  Bovve-r  obf  microfc.  (q)  Ds  humor«  fericardii  n,  ao, 
a.  Blas  anat,  snm^  ^.-  27«; 


.<Lft 


rgo  L    I    B.        ir.        C    O    R. 

iibrarum  duos  ordincs  fe  decuffanfes  defcripfit,  quai  fortem  membranamefficlantO-). 
Et  m  medialtino  inque  plcura  vaftiffimi  animalis  (.r)  mufculofarum  ftriarum  ftra- 
tum  nuper  vir  in  pnmis  cunofus  SteUems  reperit .  Dtm<:\\ie.JacobusBenignusWins' 
lov-j  &:  tres  lammas  pericardii  numerat,  &  medis,  a  qua  iirraitas  totius  facci  pen- 
der^  ribras  tendineas,  intricatas  tribuit  {t) . 

Forro  idem,  quem  cotitinuo  excitavi,  Joannes  Wilhelmus  Pauli  fiphone  fijo  ,  & 
aqua  inter  fila  cellulofa  impulfa,  quinque  omnino  in  laminas  pericardiumdivifit  ,& 
totidem  in  morbofo  corpore  tunicas  vidit  111.  Senac  (u)  .  Verum  fiphonis  quideni 
vis  omnes  membranas  in  numerofas  laminas  feparat,  incerti  numeri ,  quas  nuilo  cul- 
tro  diftinguas.,  Nos  eas  unice  pro  diverfis  tunicij  numeramus  ,  qux  &  cultro  fepa- 
rari  poffunt,  &  diverfam  fabricam  na6i^  funt.  Morbos  faliere  ipfe  pro  ea  ,  qua  eft 
prudentia,  Senacus  (x)  monet .  Cellulofa  denique  fila  efte  ,  qu^e  in  aqua  fervida  , 
aut  in  aceto  maeerata,  robur  aliquod  induerunt ,  aut  ruborem  in  maximis  &:  vaide 
fangumeis  animalibus  accipiunt,  &  ipfe  obfervat  (y),  &  res  ipfa  me  in  humano 
perkardio  docuit,  quod  ego  quidem  in  duas  diftindlas  tunicas-  nunquam  ,  &  multa 
minus  in  diverf^  fabriccg  tunicas  feparare  potui. 


Arteri^,  vense,  nervique  pericardii  a  mulris  &  CKiguis  trunculis  nafcuntur ,  quam- 
non  dudum  diximus  naturs  confuetudinem  in  omnibus  vaftioris  ambitus  fnembranis 
efte.  Arteris'^Snteriores  alis  funt,  ali;^  inferiores ,  aji^  pofteriores. 

Illarum  pleirseque,  &  quotquot  fuperiorem  mediamque  fedem  tenent ,  ex  mamma- 
ria, arteria  nafcuntur,  exque  earum  rarnis  mediaftinis  (^),eoque,  qui  nervum  phre- 
nicum  comitatur  (^),  exiguo  omnino  trunculo,  Qus  inferion  loco  ponuntur  ,  ex 
partim  ex  ramo  phrenica?  arteriie ,  cum  nervo  cognomine  in  petlus  recurrente  (h) , 
prodeunt,  partim  ex  aliis  phrenica:  ramis  (c) . 

Sed  cx  etiarn  arteriols ,  qu^e  faciem  planam ,  diaphragmati ,  innatam  ,  pericardii 
adeunt,  ex  quidemmultis  trunculis  a  ramis  phrenics  (^)  ,  es  tendinea  parte  car- 
neaque  diaphragmatis  ^xeuntibus ,  ortum  ducunt  .  Has  Rii/fcbius  in  primis  orna- 
vit  (e)  .  Alis  contra  ex  pericardio  in  feptum  tranfverfura  declinant  (/)  ,  quas  in- 
verfo  nornme  pericardiaco  phrenicas  dixeris  .  Omnes ,  ut  in  membranis  folent  ,  in 
retis  fpeciem  im.p]icantur  (^),  ut  ab  una  in  omnes  mutuus  confenfus  ,  faaguinifque 
liber  commeatus  pateat. 

Pofteriores  arteriolse  pericardii  prims  quidem  funt  ab  eo  trunculo ,  quem  plerum- 
que  in  finiftro  latere  arteria  fubclavia ,  aliquando  tamen  aort^  truncus ,  nonnunquam 

mam- 


(O  In  prcgr.  de  fiphone  anatomico  ,    Lipf.   i/zi.  (a)  Fafcicul.  cit.  n,  7.   in  tab.   h.  k,  Senae  p.  17.' 

edito,  &  recufo  in  coll^l.   nofir.  T.  6.  Eft  pericardio  diaphragmatica    Ruyfch    I.  c.    D.  qui 

(s)  Manati    Comment.    Nov.    Acad.    Petr.    T.  1,  iiimis  magnam  p'n-git 

P-   3^4.  (b)  In  eod.  fafcic.  n.   8.    Tab.  cit.    1.  &  hill.  2ft. 

Ct)  L.  c.  n.  79.  renal.  p-  ^4. 

(u)  L.  c.  p.   n.  (c)  Hift.  art.  ren    ibid. 

Cx)  Ibid.  Cd)  In  phrenicss  in  primis  finiftrae  hiftoria  ,  hift. 

(y^  Ibid.  p,   ij.  art.  renal.  p.   54    CowP^r  ad  Btdloo  t.   ai.    Nicholls 

(z)  Minores    fuperiores    fafclc.  3.    p.  24.    not.  6.  \    c.  p.   18.    Kaauvv    n.   635.    1,     D.  de    Marchettis 

tab    eo   loco    pof.  g.    fafcic.   8.     p.   10.    ir.     Ruyfch  compend.  anat.  p-  7- 

Epifl.  1.  T.  a.  f.  3.  4.  Sinsc  p.   17.   Kaxuw  n.6i6r  (e^  Ep.  2.   t.  i.  f-  4.  B.   B.  B. 

^-  4-  (f)  Conf.  Senac  I.  c. 

\  Inferiores  majores  fafcic.  cit.  p.  14.  fafc.  8.  p.20.  (g)  Rujifch  ic,  cit. 
/rab.  ead.  3.  zi. 


i'  £  C  r.    I    V  E  L  A  M  E  N  T  A .  .  icn 

mammaria  edlt  (h).  Ailx,  medio  fere  loco  a  bronchialibus  vemant_(0  ,  q/fs  alii 
cl?n  viri,  non  ideo  a  nobis  diverfa  docentes,  ab  intercoftalibus  derivant  (k) .  Val- 
de  enim  perinde  eft,  five  bronchialem  arteriani  dJxeris,  five  intercoftalem,  quii3  par- 
tito  tranco  &  pulmonem  adit  (/) ,  &  fpatium  coftis  interpofitum .  Rarius  genus  eft, 
quod  ex  ipfo  pulmone  prodit ,  &  pericardium  adit  (m).Ahz,  8z  plufculx  ab  celo- 
phageis  («)  prodeunt ;  ali«  denique  aut  a  coronariis  veniunt  (o)  ,  aut  certe  ir  ra- 
mi,  quos  coronaris  arteris  ad  magnorum  vaforum  truncos  piittunt,  cum  iis  varie 
inofculantur  ,  qui  a  bronchialibus  ,  uti  a  fupremis  pericardiacis,  ad  pericardium  acce- 
dunt  (p).  Exigus  cum  fint  arteriols,  quafcumque  pericardium  accipit ;  addittamen 
Settacus,  trunculos  in  fuperficie  membranse  extern'<K  majores  ,  minores.veroincer  duas 
laminas  veriores  ,  nempe  in  ipfa  fua  fubftantia  habere  (^}-^ 

Vence  pericardiacse  eunt  ad  trunculum  nervi  phrenici  comitem  (r)  ,  adalias  me- 
diaftinas"(x),  thymicas  (0,  pericardiacas  fupremas^  (?0  ,  ad  bronchiales  ,  mtercofta- 
les  fuperiores  (x) ,  ad  venae  fine  pari  ramos  mediaftinos  &  cefophageos  (/)  -,  ^d 
phrenicas  (;^).  A  coronaria  vena  ramum  ingentem  pericardiacum  derivat  ^;er/(/V- 
nhis  (a)^  mihi  quidem  ignotum,  cum  fcpiffime  venas  coronarias  ,  aere_,  aqua  tjn- 
<Sa  ,  cecave  colorata  repleverim  .  Sed  neque  ea  vena  pericardiaca  mihi  mnotuit  , 
quam  a  cava  vena  (b)  alii  clari  viri  derivant ,  &  qu^e  omnino  mihi  minus  proba- 
bilis  videtur  ,  cum  nullum  a  cava  vena  nafcentem  ranium  credam  meprcgtervidiflle, 
nifi  fuperiorem  pericardiacamvelis,  quam  modo  dixi,  &  qu^e  in  cavam  venam  lu- 
periorem,  aut  in  mammariam,  aut  in  fubclaviam  fanguinern,  refert .  Sed  neque  es 
vense  mihi  innoiuerunt,  quns  ex  aure  dextra  Lancifius_Qd\iz\l  (c)  . 

Lymphif  du6ius  ,  quos  ad  du61um  chyliferum  thoracicum_  Covvpsnfs  (d)  referc , 
ego  quidem  ad  eas_  glandulas  remitto  ,  quas  continuo  defcribam  -  ,     . 

Nenn  multi  quidem  pericardium  penetrant ,  ad  cor  ituri  .*  in  eo  facco  pauci  ma- 
nere  videntur  (e),  neque  fatis  noti.  Hinc  obtufus  ejus  fenfijs  ,  aut  nullus  eft  (/)  • 
Hin®  forte  fit,  ut  ejus  vulnera  abfque  magnis  fymptomatibus  fanentur  (^) . 

§.  XIX.  tAqua  perkardn  rejkitur  > 

Pericardii  utilitas  dici  nequit,  nifi  aquam  ejus  facci  expofueri?»  AntiqMilTima  res 
eft,  dicla  Hippocratko  audori  libri  -ree/.  Tpopir^ .  Non  ideo  non  ,,  a  mullis,  aque  ce- 
lebribus  omnino  virls  impugnat9  eft,  quorum  experimenta  non  oportet  diffimulare , 
etiam  qtjando  noftris  contradicunt .  Ita  in  avibus  m  univerfum  pericardium  ficcum 
eile  y  auilor  eft  Volcherus  Coiter  ,  non  contem.nendus  anatomes  comparat^  fcriptor  (h) . 

_       In 


(h)  Ta?}    art.  bronch.   h    &  not.  6,- 
CO  Ibid.  not.  7.  9.  fafcic.   S.  p.  11» 


2S.  NichoUs 


p.  18. 

Ck)  Kaauvv  n.  6^6.   $.  Senac  p.  ir. 
(0  Ramus,  qui  pulmonem  adit  ,  potii.is  rnajor  eff. 
\m)  Fafcic    8.  p.  22, 

Cn)  Tab  art.  frrench.  not.  \a.  fafcic.  8.  p.  12. 
(,0)  Dicentur  in  cordis  hiftoria  ff£l.  3. 
(p)  Tab.  bronch.  not.   9.  fafcic.  8.  p.  n.  12. 
(q)  P^  1«. 

fr)  Tab.  arter.  pe6V.  i.  &  n.  7.  tabi  bronch.  not. 
5.  Senac  p.    18. 
(s)  Fefal  p,  728; 
Ct)  Not.   9.  tab.  art.  pecl. 
(u)   Ibid.  not.  d.  p.   zj. 


[jO  Tab.  art.  bronch.  n.  S.  p.   34- 

(y)  Ibid.  not.   12. 

(z)  Tab,  art.  renal.   p.  16. 

Ca)  Tr,  du  coeur  t.   5.  p.   s, 

(b)  Dey.trara  inde  venam  pericardlJ  derlvat  JTe- 
nac  p.  18.  • 

Cc)  T.  5.  m. 

Cd)  L.  c 

(.»)  Corrf.  hiH    nervorum  cordis    in  fec^.   3.    L.  4. 

Cf)  Prem.  Meraoire  fur  les  parties  irritables  Se 
fenfibles  p..  3J. 

C?.j  Rhod-Ius  Centur.  s.  obf.^S.  Fcsling  apud  B^r- 
tlrolitium  jn  anat.  p.   350, 

Ch)  Obf  anat.  p.  ijk 


ips  L    I    B.       ir.       C    O    R. 

In  falcone  nullairi  reperit  Joannes  Muraltus  (0  .  Alii  in  quadfupedibus  incifis  nul- 
km  vjderunt  (^) ;  alii  ne  in  homine  quidem,  Omnino  nullam  elTe,  aut  certe  non 
ftjpenire  unam  piterciinve  guttam  ,  Schneldems  (  /  )  au6lor  eft  :  pr^eter  naturam  eflfe 
Bohniv.s  (m)^S^  Dwnis  (h).  Sed  etiam  in  hominum  segrotorum  cadaveribus  nul- 
h  fuir  ,  fi  chris  viris  iides  eft  .  Poft  fubitaneas  mortes  teftimonia  adfunt  Georgti 
H'cronymi  Welfchii  (o),  /.  Theodori  Schenkii  (p),  Sz  P.  Dionis  {q) .  A  violen- 
ta  morre  nullam  in  fufpenfo  pericardii  aquam  vidit  Joannes  Paljyn  (r),  in  fuffb- 
cato  &  decollato  aiii  (s).  In  morbis  acutis  ,  ut  in  ardente  febre  (r),  hvdropho- 
bia  ( «)  ,  dyfenteria  (x)  ,  pleuritide  ( y)  demum  &  peripntumonia  alii  clari  viri 
negant  fe  vidiflfe.  Denique  in  lentis  morbis  alii  nullam  repererunt,  in  fteatomatibus 
aorr^  (^),  febre  hedica  (a),  morbo  hypochondriaco  (h)  ,  8<.  hydrape  (c)  etiam 
ejus  generis,  in  quo  aqua  in  pe£Joris  cavea  co-liigitur  (d),  Ea  exempia  cum  noftris 
eyidentilTime  pugnaot. 

§.  XX.  Confirmatur , 

Ego  quidem  minime  repugno ,  quiii  ea  aqua  magis  in  cadaveribus  hominem  len- 
ta  morte  exftin£iorum  abundet  ,  &:  parcior  in  iis  fit  ,  quos  fubita  mors  opprefnt  , 
uti  (ere  Spigelius  (e)  olim  monuit,  deinde  /.  ^daraus  Kulmus  (/).  Sed  tieque  id 
ignoro,  aut  diffmiuJoj  in  f^tu  humano ,  inque  puero  nuper  in  lucem  «dito  ,  hanc 
hmpham  &  eopia  fuperare,  &  colore  rubicundiori  eire ,  quod  quidem  fsepe  obferva- 
vit  uofter  olim  ^x^Qt^gtor  Joannes  Geor^ius  Duvernoi  (g),  pafiim  vero  (Sc^alii  con- 
fi.rmant  (h), 

Verum  etfi  alias  uberiorem  effe,  .malignius  alias  appsrere  dederim  ,  non  poffum 
tamen,  quin  ex  meis  numcrofiffimis  experimentis  in  vivis  animafibus  ,  inque  homi- 
jium  cadaveribus  totibs  repetitis,  firmo  animo  ftatuam.,  nunqua-m  aut  in  ave  ,  aut 
jn  quidrupede,  me  perjcardium  abfque  aqua  reperiiTe  , 

Numerofiffmia  funt  virorum  ,  qui  nobifcum  fimilia  viderunt,  teftimonia  .  Ergo 
certo  vifa  eft  aqua  in  pericardio  limacis  (/),  &  mytuii  (k),  de  vermium  genere : 
in  anguilla  (/),  ex  pifcibus ;  in  maiiati  (^w)  &  urfo  marino  («),  ex  amphibiorum 

daffe; 


Ci)  Vademecura  snatom.  p.  341?. 

(k)  In  cane  liYeli-jtcoun  Canicid.17.  Dhnis  cours 
d' anatomie  p.  418.  420.  In  lacerto  Tockaye  Jefuitas 
Siainenfes  in  fuis  obif.de  matheiin.  &  de  phyf  p.  51. 
Kegant  laniones  bobus  meffe  ferduc  ds  l'  iifage  des 
parties  t.  2.  p.  63.  feqq. 

CO  De  caiharris  ,L.  2.  p.  99. 

(m)  Circul.  anat.Progymn  20.  p  383.  de  lethalit. 
vulner.  p.  130.EX  eo  ^trduc  d«  T  ufage  dcs-part.l.c. 

(n)  L,  c.       ^ 

Co}  Obferv.  epifagmat.  n,  35.  Ex<tra  perierat, 

Cp)   De  fero  faDguinis  p.  2(5. 

Cq)  L.  c. 

UO  An-atom.  chirurgic    p.  271. 

(s)  Schur:g  hsmatholog.  p.  362.  Ferduc  L  c.  p  ($5. 
in  decollato. 

Ct)   Dcminicus   Fanarolus  Pent€Coft. "i.  obf.  5 '. 

Cu)  Cvdronchus  de  eo  morbo  p  79.  ex   Capivaccio. 

(x)   Riolantis  anthoj^ograph.   \-.%ic,e 

O)  Lanciftus  1.  c.  p.  jS.  addit  plerumque  defiJe- 


(z)  Steuzcl  de  fteatomat.  aortae  p.  9.10. 
Ca)  ZoJ.  Med.Gall.t    i.  p.  128.   Aft.   Liter,  SueC' 
1716.  p.  135- 

Cb)  Schneider  de  corde  p.  13. 

(c)  Savia---d  obf  55. 

(d)  Baitholitt  hift.  50    Centur.  r. 
(^e)  Anatom.  p.  170,  271. 

Cf)  Tabul.  anat.p.  75. 
(^)  Comment.  Acad.  Petropol,  t.  a. 
00  T.  Bnrthoiinus  hiftor.  23.    Centiir.   g.  Sehuflet 
de  hydr,  pericard    BorgaYUCcius  \n  cont.  anat.  p  260« 
(')  Lij^cr  de  cochleis   p.  i4'   3  3 
(k;  Mery  Memoir.  de    TAcad..  des    fcienc.  '  1711. 

P    4-* 

Cl)  Second  Momoir.  fur  !e  mouv.  du  fang.  exp. 
52.-^.    In  aliis  pifcibus ,  varii   generis  BeUonius , 

Cm)  Stelhr  Nov.  Comment.  Acad.  Petrog.  t.  a. 
p.   3 '7- 

(n)  Idem  ibid.  p.  343' 


J"  £  C  r.    I.    V  E  L  A  M  E  N  T  A.  tr?^ 

ckffe ;  in  teftudlne  (o)  ,  crocodilo  (p)  ,  &  vipera  (^)  ,  de  genere  ovlpafofum  qua- 
^irupedura,  &  adfinium  ;  in  corvo  marino  (r)  ,  corvo  vulgan  ,  &  aliis  avibus  (s) ; 
m  elephanto  (0,  ec^  (w),  ove  (x)  ,  hcedo  {v)\  porco  (r)  ,  hva:na  (a)  ,  fele  (^)  , 
iucra  (r)  marina  ,  cane  (d) ,  &  firaia  (e).  Teftimonia  aqux  pericardii  ia  hommibus 
.reoentina  morte  peremtis  vKx  habent  Baffani  (i)  ,  In  vivis  animalibus  variij 
tdles  funt  ^.Beren^arius  Carpenfis  (f ),  Nlcolaus  Ma[fa  (^),  Realdus  Colimhus  (-^), 
Jcw««ej  Rlolanus  (/')  ,  Nicolaus  Hahicot  (k) ,  F/rt^  (2) ,  /^w^x  (3)  &  nuper  113  avi- 
bus  vidi ,  qisas  incidi . 

Neque  rari  au61ores  funt  ,  qul  aquam  in  pericardio  ,  aut  cadaveris ,  aut  denique 
vivi  homjnis  viderunt ,  etfi  hujus  quidem  generis  experimenta  »on  pofTunt  vulgaria 
efTe.  Excitabo  vero -«a  fola,  qus  a  fanis  &:  fubita  morte  enedtis  hominibus  fumta 
funt.  -  ... 

in  homine  fulgurato  cochlear  plenum  vifum  eft  (/)  ,  &  quindecim^omnmo  co- 
chlearia,  m  alio',  quem  nimia  contentio  curfus  fuffocaverat  (w)  -  In  ftrangulato 
aqua  perlcarclii  adfuit  (n)  ,  &  in  occifa  muliere  (0)  alioque  fano  homine  iubito 
enecto  (/>) .  Ejufmodi  eventus  minime  raro  in  homitiibus  ultimo  fuppiicio  adfedis 
mihi  vjdiffe  contigit. 

Sed  etiam,  cum  vivo  homini  cor  ereptum  fuiffet ,  in  pericardio  continuo  aperto 
aqua  fuit  05^);  mque  segroto  denique  ,  cul  pericardium  pugione  perfoiriim  fuerat , 
Veslingius  omnino  ad  fingulos  cordis  pulfus  aliquantum  humoris  per  vulnus  expeili 
vidit,  cum  ejus  curam  gereret  (r) .  Vide  ,  nifi  hoc  teftimoniuni  fufficit  ,  fcriptores 
num«rofos,  qui  variis  experimentis  &  rationibus,  hujus  aquulre  in  corde  fani  homi- 
siis  praBfentiam.  tuiti  funt  (j),  &  inter  pr^cipuos  Philippum  Ferbeyen  ^qui  nunquam, 
«ifi  in  paaciffimis  forte  exemplis ,  eam  defiderari  ex  fuis  experimentis  teftis  eit  (f). 

Poffis  ciarorum  virorum  fententiam  opponere  ,  qui  in  vivis  animaiibus  (u)  pau- 
Haller  Phffiolog,  Tom.  l  B  b  cam 


(o')  Multa  in  eo  aninnale  eft;  ,  Blaftus  in  anat. 
anhn.  p.  119    CniUns  p.  7.3. 

(p)  Hamme  de  Herniis ,  &  Blaftus . 

(sO  Sevtrinus  zootom.  democrit.  p  359. 

(r)  Memoires  pour  fervir  i  1'  hiftoire  des  ani- 
Iftaux . 

(s)  Ibid. 
_  (t)  Gwl.Stukelef  jn  ejus  anatome  edita  cum  hift. 
4ienis  p.  98.     Allen  Moulins    anatom.  of    an  Eleph. 
burn:i  at  Duhlin  „ 

in)  Snape  anat.  of  the  horfe  p.  79.  91.  Uberrini-a 
eft  .  B^urgelat   hippiair    t.  1,  P  2.  p.  3S9. 

(x)  C.  Bauhinus  theatr.  snatrim,  p.  904.  Quotan- 
nis  folebat  in  viva  ove  oftendfire  . 

(y)  •iecond  Memoire  &c.  Exp.   511. 

Cz)  Vtfalhis  p.  718  Uberiorem  in  vivis  porcfs  , 
giiam  in   canibus  reperit . 

(a)  B  .is  an.itom.  animal.  p.  7$. 

(b)  Ser.cnd  Meinolre  Exp.  491. 

<.c)  SielUr  J.c.  p.  380.  per  rep?tita  experimenta. 
.(.d)  Fsjalius  1.  c.  Li rtre  Mcm.  17  ii.  p  19.  in  vi- 
vis  canibus  ,  &  in   noftris  experimentis   538.   539. 

(e)  Eph     N;'c.  cur    Pec    a    ann.  i.  obf.  61.  - 

Ci;  Apol.og.  p.  29.  Frask  ann?eik.  IV.  p.  71.  P. 
C.   Fabri<i"S  Zvveyte  famlung.   p.   50. 

(f  1  Commeni.  in   Mundinum   p.   335.   339. 

(g)  Introciuft.  anat.  p.  51.   b. 

Ch)  De  re  anat.  p.  ^76. 

()~)  L.  c.    p  ai8. 

(k)  Semain,  anat.  journ.  4.  lecon  7. 


(^z)  Bloed  vaten  p    43. 

C5)  Canine  rnadneflT.  p.  <55. 

(1)  Memoir.de  TAcad.  des  rdenc.  avant  i-6^q. 
t.  2.  p  179. 

Cm")   Tulpius  L.  4.  obf.  xo. 

Cn)  B.  Sorer  meus  H  F.  Teichmeyer  anthropolog. 
p.  77  Addjr  in  hominibus  eo  fupplicio  adtedis  , 
plus  aqusR  in   pKricarJio  elTe 

Coj  G.-.ttvva!d  Srhufler  de  hydrop  pericard.  p.  7., 
&   in   Eph     Nat.   Cur    Vol.   6.  obf    4<5, 

Cp)  Fift.  de    TAcad-  Roy.  des  Scienc.   1711.^.7. 

Cq^  f' ,^ .-'?■« j  I.  -c. 

Cr;>    Apud   RarthoUnpm   ;n   anat.  p.  350. 

(s)  J.  prfrhittm  ad  Co 7/5-1  ^fc>i*  quem  edidit,  p.^si. 
J.  N-t"dium  \n  n^ifte  geriali  :o,  p  (<93  C  Hofm^n' 
num  de  thor.-^ce  p.17.  qui  in  foeminis  uberiorem  «iflTs 
addidit.  Thomam  Barhnlinum  anar.  p.  35°  Richar- 
dum  Lcwer  ,  J.  Conradum  Pey-rum  m  parerg.  anat. 
p.  I5J.  }oi.  Lanz.onufn  optr.  onin.  p.  598  G.  C.  Sche- 
Ihymmerum  in  diff.  de  aqua  pericardi'.  p.  ii  }.  Fan- 
tonum  1.  c.  p.  179.  J.  RsV'ur/i  apud  fahntinum  in 
amphith.  zootom.  app^rndic.  p.  87  Gottvvald -vffAK- 
fitr  1.  c.  qui  nmlta  ^«•^■mpla  excitat . 

(t)  An^t    L.  2.  p.   T08. 

(u)  G  Fallopius  inftii.  anat.  p.  17.  nubitat  ,  an 
multa  in  vivis  ammalibus  fit  ,  &  ex  Jcnfatis  fpiri- 
tibus  fieri  ex-iftimat  ;  Abrahamus  Kaauw  1.  c.  n.543_. 
6%i  697.  699.  J.B.  Senac  1.  c  p.  164.  Ant  Deidier 
phyfiolo^.  p  94.  Car.  Aug.  a  Bergea  de  perfpir.  vi- 
fcsr.  dilT.  i.  n.  3. 


194  ^    I   .^         ^^.       C    O     R. 

cam  (a;),  ciut  omnino  nullara  in  pericardio  aquam  reperiri  ,  aliquot  autem  a  morte 
horis  urique  fatis  memorabilem  copinm  in  eo  facco  effe  ,  adeoque  vaporem  redius 
dici ,  quam  nos  aquam  dicimus  y  fatis  numerou  docuerunt .  V^um  ego  quidem  va- 
porem  ce  corde  exhalanrein  f^epiffime  vidi  ,  neque  tamen  eo  minus  etiam  aquam 
Vf^ajTi,  &  in  claufo  quidem  (/),  quod  aliorum  etiam  teftimoniis  confirmo  ,  peri- 
cardio  ,  &  maxime  in  vivis  canibus  .  Copiam  non  fum  metitus  ,  quam  a  duabus 
drachmis  ad  tres  uncise  quartas  partes  alii  definiverunt  (^). 

§,  XXI.  Indoles  ejus  aquce^ 

Natura  ejus  aquuljE  eadem  fere  eft,  qus  lymphge  pleurje,  peritonger  ,  &  ventricu- 
lorum  cerebri  .  In  fe»^u  ,  h  juniori  homine  rubet  ,  &  nonnunquam  etiam  in  aliis 
V!tS6  ftadiis  (.?) ,  tum  poft  inHammatorios  gravefque  morbos  (^b)  .  In  adulto  homi- 
ne  plerumque  pellucida  &  decolor,  aut  certe  flava  ,  eademque  tenuis  eft  ,  qualein 
etiam  in  canibus  &  felibus  reperio,  fpitfa  tamen  nonnunquam  etiam  in  homine  (0» 
aut  ad  frigus  fpiftabilis  {d)  ,  aut  demum  omnino  gelatinofa  (e)  .  !n  grandioribus^ 
animalibus  vifcida  etiam  ,  &  foluti  glutinis  non  diftimilis  eft  ,  ut  in  bove  (f),  ^ 
equo  {g)  .  Std.  eriam  qus  tenuis  fuit  ,  femper  tamen  de  natura  albuminofa  eft ,  uC 
ad  ignem  fpiflefcat  (^^  ,  &  majori  parte  fui  minorive  ,  uti  ovi  (/)  p^rs  pellucida  , 
coeac .  Eadern  cum  fpiritu  nitri  Udefcit  ,  &  mmus  quam  lympha  cogitur  {k) .  Ab 
acfufo  meraciori  vini  fpiritu  flocculi  in  pericardii  aqua  ,  ut  in  aliis  lyitiphis  ,  na- 
fcunrur. 

Sed  etiam  fapore  confentit  ,  qui  in  vivo  animale  fubfalfus  eft  (/) .  Negat  S^che- 
Ibammerits  (m)  non  v?Ide  alienae  credulus  au<Soritati  .  Facile  vero  intelligirur,  e» 
minus  inefTe  falfedinis  ,  quo  junius ,  recentius ,  &  integrius  animal  eft  ,  de  quo  fu- 
mitur. 

Analyfes  rarae  funt  .  De  aqua  pericardii  deftillata  gelatinam  reliquam  fuiffe  lego, 
de  qua  evaporata  iixivium  manferit  ,  ex  qua  rerra  cinerea  &  fal  fixus  alcalinx  in- 
dolis  edutius  fit  (ji)  .  In  alio  experimento ,  hujus  liquoris  in  igne  avoianiis  refiduum 
jmateries  fpumofa  &  terrea  fuit  (o) 

Per  morbos  naturam  iixiviofam  induit,  ut  alii  liquores  humani.  Eft  ubi  cum  fy- 
rupo  florum  malvas  viridem  colo^^em  contraxit  ,  &  calcinata  pericardii  aqua  falem 
fixum  cum  acidis  effervefcentem  fuppeditavit  (/>)  :   eft  ubi  c*erulea  ipfa ,  neque  coa- 

gula- 


Cx)  Ita  in  cane  Blafus  vidit  ,  mifcell.anat.  p.aiS. 
ic  olim  r^ialiui  I.  c. 

Cy)  J-   Berengatius  Carpenfis  1.  c. 

Cz)  (^trheyen  I.  c. 

Ca)  Jafolinus  in  proprio  libello  ,  Sffgelius,  Fan- 
tonus  p.  278.  Schreiberus  Comment.  Acad.  Petrep. 
t.  7.  pag  laS.  Pecblinus  de  corde  p.  3  14.  mcse  edi- 
tionis  ,  qui  equidcm  eiim  colorem  tempori ,  et  quafi 
extraftaE  tintturse  tribuit  .  In  elephanto  rubra  fiiit 
Stukehy  ,    et  in  vetulo  bove  Schelhnmmer  l,c.  p.14. 

Cb")  Santoriai  iftoria  d' un  feto  n.  51. 

{c'j  Lnncijlus  T^.  40.  Bourdon  defcript.  anat.  p.156. 
in  fenibiis  . 

Cd)  Vieufens  traite  du  coeur  ab  init. 

(e)  Schlenker  in  diff.  de  morb.  ovarij  .  DouglaS 
Phil.  tra.>f.  n.   34;,. 

(f ")  Lowir  c.   1-  pag.  7.    Stnibald  ApoUo    bifrons 


p.  38. 

Cr)  ^iridet  du  bon  chyle  p.  11. 

Cb)  Lcvaer  I.  c.  p.  6.  S.tuber  obferv.  Med.  n.  1. 
Fieuffem  1.  c.  p.  13.  14.  tr.  de-s  Hqueurs  pa^.  135. 
Lanr„on  Oper.  t.  i.  pag.  597.  Kaium  n.  741-  Bayle 
de  cmp.  anim   pag    185     Taur<ijyj/   anat-   raifonn.p.sj. 

(i)  rtrbeyen  1.  c  p.  i  ic,-  HJj/man  Comment.  in 
Boerh,  inftit    t.  5    p.  14. 

(  ky  Ferhejien  1  c.  H^fman  1.  c.  Pars  duodecima  ia 
arouir-cn  abit ,  reliqna  Ijiiitefcit  Ferdiic  I  c. 

Cl)  Kaiuvv  1  c  hrelincourt  apud  Blafsum  in  aaa- 
tome  fimiae  (^erhe^en  1.  c 

[m)  L.  c.  p.  \6. 

(n)  Ficuffer.s   trait^  des  liqueurs  p.  133. 

Co  •   Hayman  1.  c. 
_  (p)  [^ieuffcns    1.  c.  p.  14-  15«   Frank    de  perlcar- 
dio  p.  a^» 


i'  jE:  C  T.    I.    V  E  L  A  M  E  N  T  A  .  ^      1^5 

gulabllis  reperta  eft  (<?)  :  eft  ubi  poft  morbum  acutum  putrida  ,  5c_adeo  acris  fuit, 
ur  cor  eroderet  (r),  quis  quidem  vitia  orania  in  humore  amnii  ,  inque  aqua  hy- 
dropica  per  putrediriem  generantur ,  Hinc  minime  raruni  eft  ,  cor  quafi  ulceratum 
apparuiire  (s)  ■ 

§.  XXIL  Vittofe  fp''jfsfch  ,  &  cor  cum  perlcardto  conglutlnat . 

Sed  etiam  aliuc^  vitiumeft,  priori  frequentius  ,  quo  idem  liquor  corrumpitur. 
Nempe  ita  vehenienter  fDifrefcit  ,  ut  cor  quafi  gelatina  obducatur  ,  idque  vitium  poft 
pleuritides  frequens  eft  (f) .  Materies  cruftacea ,  quafi  mellea ,  exfudans  cumque  cor- 
de  cohcgrefceas,  &  mihi  vifa  eft  &  aliis  .  Multa  aqua  pericardii,  &  cor,  atque  pul- 
mo  ,  &  inrerna  facies  ejus  facci ,  quafi  febo  fufo ,  aut  lade  grumofo  tedla  {li)  .  In 
pieuriticis  frequenter  pleura  ,  &  pericardium,  crufta  febacea  obliniuntur  {x)  :  quale 
etiam  gluten  &  exterius  puimoneiig.  obtegit  &  inrerius ,  &  intervaila  lobuiorum  ob- 
fidec  (y). 

Simiie,  aliquanto  tamen  majus ,  malum  eft  ,  quando  liquor  pericardii  in  granula, 
fungos  fquamafque  cogitur,  «luibus  cordis  externa  fuperficies  horret,  aut  demumiii 
cruftam  cordi  adh^rentem  coit  .  Ejufmodi  pericardium ,  giobuiis  &  granulis  ientium 
fimilibus  plenum  ,  Zellerus  olim  vidit  (^)  ,  Cor  crufta  purulenta  obdu<!:lum  ,  cum 
(imiii  in  pericardio  tubercuiofo  corti^e  ;  CI.  5'chmiedel'w  diclum  eft  (a)  .  Cordis  5c 
pericardii  ,  &  magnorum  vaforum  fuperficies  qusfi  fcabiofis  puftulis  insquali^  fuit, 
in  alio  exemplo  {b)  .  Frequenter  poft  inflammationes  cor  crufta  obducitur ,  fibroUi , 
lameilata,  varis  craffitiei ,  quam  tamen  aqua  de  membrana  ejus  vifceris  abluat  (:). 
Cruft.«  indammatoriaj ,  qua  cor  obdu^lum  fuit  &  obiinirum  pericardium  ,  nuper  in 
febribus  epidemicis  triftia  hic  in  nobilibus  viris  exempla  fuerunt .  Lego  aiiqua  apud 
Mckel  (i)  Morgagn.  (2)   Hard'er  (^)    Lientaud  {4) . 

Adnati  ad  cor  pericardii  frequentiffima  exempia  non  exfcribo  ;  olfeum  vero  peri- 
cardium  reperio  (5)  Senac  (6)  Damian  Sinop.  (7).  Cor  fcabrum  ,  eminentiis  afpe- 
rum ,  quibus  cum  pericardio  cohiErebat ,  poft  morsum  acutum  {d)  .  Cor  fquamis  de 
fuperficie  fluitantibus  horrens  (e) .  Cor  &  pericardium  crufta  membranofa  fangui" 
nea  veiatum  (/).  Cor  giobofis  eminentiis  afperum  {g). 

Adfinis  morbus  eft ,  fed  aliquanto  pius  habet  novitatis ,  quando  iiquor  perlcardii 
in  nla  laminafque  abit,  &  cordi  adhsrefcit ,  ut  omnino  pilofum  videatur  .  Neque 
enim  quidquam  hi  piii  funt ,  nifi  liquor  facci  cor  complexi ,  qui  in  fibras  prxter  na- 
turam  fingitur.  Ejufmodi  hiftori£E  minime  infrequentes  funt  (h)  .DQKAriJiomene  Mt(- 
feniorum  heroe  (0,  deque  Hermogene  {k)  antiqua  five  hiftorla  eft  ,  five-  fabula  , 
In  homine  bis  fufpenfo  cor  piiofum  vidit  ^A^ntonius  Benivenius  (/) .  Latroni  cor    pi-: 

B  b     2  iofum 

Cq)   Lanzfin   1.  c.   p.    598.  (c)  linnter  apud   Cleghorne   p.  249. 

Cr)  Fanton  obferv.  anat.  4.    Laneifius  I.  c.  p.  40.  (O  Mem.  de  Berl.  t.   11,    p.  82. 

[s')  UardeY  api&r.  p.  ai6^.  cam  hydrope  pericardii ,  (a)  Sed.  caur.   morb.   I!.  p.   187. 

ejufque  facci  vitiofa  craflStie  .  Fibricius  ab  Aquapen-  O^  Apiar.  obf.   50. 

dentfc  oper    chirurg.     p.   48.    edit.   Patav.     Chefelden  (4)  Precif.  p.   lo^.  Storh.  ann.   IT. 

anat.  of  hum.  body  eJit    6.   p.   181.    Blancard  Jaar-  (5)  Mem.  de  SuUy  Lib.  IX.   p.   110.    III.             ' 

refjifter  Ct-nt.  6    n.   13    pariter  cum  nimia  fucci  pe-  C^^^  ^.  p.   331. 

ricardii  copia .  (7)  p.  57. 

(x)  Conf    Fanton  anatom.  pag.   278.    &  ad  gelati-  C^)  Ruyfch  thef.  Anat.  6.   n    ^6. 

nam  cor  obJucentem  ,   fe  Pechlin  loc    cit.  Ferduc  1.  C^)  Peyer  method.  anat.  pradlic.  p.  6i. 

c.  p.   yo.  B^^eslafsy  Snmluni>en   1718-  P-   996.  (S)  Malpigh.  oper.  pofthum.   p.  7. 

Cu)  ^arrere  obferv.  an^t.  nov,  ed.  obf.  3.  4.  5.  Cg)  Loefel  de  renib.  p.  60. 

(x)  Jen«c  l.c.  t.  a.  p.  33S.  3Si' C/f^^oi-we  epidemic,  Ch)  Vide     colle(fta      apud     Cafparum      Bauhinvm 

difeaf  of  minorca  p  248.  exempla  theatr.  p.  223.  tum.  apud  Sacht  ocean.  trii- 

Cy)  ralcar?nghf  Conftit.  Epidem^pa^  100,  loi.ioi,  crocofm.  pag,  31.    Conf.  etiam  Se-nac  t.  II.  p.  341, 

Cx)  In  thef   inaugur.  medic.  Tubing.    1704.  Tardinus  de  pilis  p.  «50. 

(a)   In  diff,  innugur.  de    exulcsrat.  pericard     &c.  C')  -P^'""-  '•  n.   p- 6i6. 

Jen.q»  an.    1741-  propofita  ,    &   in  Tomo  colleftionis  ik)  Apud  Suidam  . 

noilr»   ^rafticEE  ftcundo  recufa  .  (1)  De  morb.  abdit.  C  83. 

(bj  Auguftinus  Budaus  in  mifcellan.  Berolin.  t.^. 


196  L    1    B.        IV.        C    O    R. 

lorum  C'W)>  ^rt  nobili  viro  qot  afperum  («)  ,  &  in  pleuritico  tomentofum  (o) . 
Cordis  fuperficies  villofa,  ejufque  mufculi  velamentum  laxum,  cum  pure  in  peri- 
cardio  (/?).  Cor  villis  magnis  longis,  latis,  teneris,  ex  fero  coafio  manifefto  na- 
tis  {q)  hirtum.  Cor  villofum,  quafi  gelatina  infpiflata  obdudam  ,  &  alias  corniGU- 
lis  adipofis  afperum  (r).  Cor  torum  villis,  quafi  velamento,  ex  fero  denfato  fadlis 
oblitum  {s) .  Gum  in  nofocomio  Perropoiitano  medicinam  faceret  V.nnhmus  Stno" 
petis  ^  frequentia  ejufdem  mali  exempla  vidit.  Aliquories  cor  villofum  fuit  {t)  ,  & 
poft  febrem  ardentem  villi ,  qui  omnino  dimidii  digiti  longitudine  elTent ,  in  cruo- 
rem  diffluxerunt  ,  ut  originem  adgnofceres  (//)  .  Cor  hirfutum  ,  &  afperum  ,  quaii 
fpinofum  ,  pericardium  in  h^moptoico  fuit  (a,),  &  alias  in  cache6licis  cadaveribus 
pericardium  in  carnei  fungi  naturam  degeneravit ,  cordifque  fuperficies  fibrofa  ,  vil- 
lofa,  fungofa  in  cruorem  pariter  dilapfa  eft  (/). 

Si  eadem  pericardii  aqua  vel  pauio  magis  infpiffata  fuerit,  nafcitur  inde  cellulofa 
tela ,  vitiofa,  qu«  aut  aliquam  partem  pericardii  ad  cor  revincit  ,  aut  omnino  to- 
tum  cum  corde  pericardium  unir.  Simile  aliquid  in  nonnullis  animalibus  natura  fe- 
eit ,  maxime  animalibus  frigidi  fanguinis :  ut  in  anguilfa  (^),  quo  inpifce  ipfe  eam 
fabricam  vidi ,  in  teftudine  (.7),  &  in  limace  {b)  ex  vermium  genere  ,  5c  fi  fides 
cJaris  viris  adhiberi  poteft,  omnino  in  ave  etiam  Numidica  (c)  :  his  enim  anima- 
libus  omnino  vafcuia ,  ut  in  meis  experimentisf  pericardium  cum  corde  uniunt,  ut 
nullo  modo  cor  nudare  queas ,  quin  magna  copia  fanguis  efRindatur.  Sed  etiam  ho- 
jnini  natura  quidem  a  pericardio  cor  liberavit,  ex  morbo  tamen  frequentia  vincula 
non  raro  nafcunrur,  qux  ex  cordis  velamento  effiorefcunt ,  &  in  perieardium  fe  im- 
mittunt .  Bis  fadlum  vidi,  in  hominibus  equidem  fceleratis  ,  in  quibus  diuturna  im 
carcere  quies,  triftifque  mortis  meditatio,  hoc  vitium  adjuvilfe  potuit  .  Ex  fpiffata 
tunc  iympha  bsc  frena  nafci  exemplum  pulmonis  confirmat,  quem  adeo  vulgo  fila, 
&  iarain^  vitio  nats ,  ad  pleuram  late  revinciunt  .  Ita  certe  cor  cum  fuo  facco 
eonfervere  m.agis  miiii  probabiie  videtur,  quam  ex  defedu  aqus  pericardii  (>/) .  In 
bydropica  fcemina  coaiitum  cum  corde  pericardium  (e)  .  Cum  craffa  gelatina  pra 
pericardii  iiquore  effet,  cor  cum  eo  facco  fibris  ceiluiofis  conferbuerat  (/ ) .  H«funt 
fibrge ,  pro  mufcuiofis  liabit^ ,  quibus  cor  in  fene  cum  facco  fuo  coaluerat  {§) .  Nu- 
merofa  ceterum.  hujus  vitii  exempla  paffim  exilant  {h) .  Non  ideo  omnes  aiiis  vi- 
tiofae  cordis  cum  fuo  facco  cohasfionis  caufas  repudiaverim  j  quas  inrer  in  primispus 

nume- 


(m)  Rafcz.ynski  hift.  natur.  polon.  append.  t.  II. 
p,  457-    .■imatus  Cyrat,  65.   Ctiu.  6. 

Cn^)  PhiloO  tranfaft    n.  5. 

<g)  Domin.  Panarolus  jn  jatrolcgifrao  48.  Pente- 
«oft.    I. 

<^p}  Caw^pi-f  ad  t.  ii.  operis  anat,  Bidlojani , 

(q)  Mov.  Corament.  Acad.  Petrop.  t<lll.  p.  401. 
403- 

Cr)  Verduc  1.  c, 

(s)  Weitbrecht  in  Comment.  Aead.  Petr.  t.  V.  p. 
368.  160.  175. 

^,i)   in  parergis  medieis  p.  31. 

iu)  Ibid.  p.  44.  45. 

<.%)  P,   33.   54.  . 

Cy ;  P.  4-^. 

C^)  Second  Memoir.  fiir  ks  parties  fenfibl.  et 
jrrit.  E-xp.  517.  Vidit  eciam  J.  de  Mur.iit  in  vade- 
nriecum  anat.  p.  384  &  J,  Conradus  Peycr  in  jne- 
thod.  aiiat.  pra;t.  p    76.  77« 


(a)  Buffiere  lettre  \  M  Merf  p.  j8,  Caldefi  noto- 
mia  delle  tartarughe  p.  60* 

(b)  Gautier  obfervat.  P.  3,  p.  ,4^3. 

(c)  Qjjam  Parifini  Demoiferie  vQcant , in  Memoir. 
pour  fervir  a  l'hifloire  des  animaux. 

Cd)   Kiauw  n.  704. 

(e)  Pnil.   iranf.  n.   loy. 

(J.)  Douglijj   m  Phiiof,  tianfa£l.  n,  345. 

(,^)   Rtyman  t     3.    p  i5. 

Ih)  Sm.ic  t.  II,  p.  340-  34i-  Nihell  ad  SQLini  ex 
pulfu  prsfagia  p.  130  (  poil  morbum  acucum)Ar>;nt, 
Cant  impeu  anat.  p.  17  Damianus  Smofeui  1.  c.  p. 
31.  44  &  alibi.  Eph,  Nat.  Cur.  Vo!.  5  p  90.  Phil. 
tranfacl  n.  i38.  Philippus  Conradus  Fabncius  ia 
programmate  Helmftad.  i^S^-  edito  .  Detharding  in 
anat.  curiof.  &  util,  Tribus  quatuorve  locis  pericar- 
dium  cordi  cohxferat  .  Sed  etiani  duobus  tribufve 
locis  cor  cum  puricardio  coaluerat  ia  hiftoria,  qiiam 
ex  C6w^erQ  excitavi. 


_     J  £  C  r.    J.    V  E  L  A  M  E  N  T  A.     -  ..197- 

numero,  in  fimilia  fila  omnino  figurablle,  qualia  ex  lympha  nafcuntur.  Tpfe  vidi  ia 
ju  ene,  poft  palpitariones  cordis  enormes  eneclo  ,  pultaceara  &  purulentam  mare- 
riem  de  corde  efflorefcentem  ,  huic  vifceri  pro  glutine  fuiffe  ,  quo  cum  pencardio 
coha^rebat  .  E)us  vifci  ea  natura  erat  ,  ut  etiam  in  fchirrofam  ,  &  denique  in  lapi- 
deam  naturam  induraretur  (/') ,  quae  clavorum  modo  a  corde  in  pericardium  fe  ini' 
mittebat. 

Sed  lare  etiam ,  aut  undiqtre  ,  nonnunqaam  cor  cum  fuo  facco  cohjerefcit,  ple- 
rumque  in  morbofis  exemplis  ,  ut  omnino  dubites  an  vere  fani  fuerint  ,  in  quibus 
ea  conjunclio  reperta  fuiffe  legitur.  Certe ,  quem  fa^pe  laudamus  ,  Damiznus  Sino-^ 
peus  frequenres  hiftorias,  fed  hedicorum  hominum  habet  ,  in  quibus  cor  hirfutum^ 
fungofum ,  cum  fimiii  pericardio  coaluerat  ^k)  .  In.hydropico  Lkm  cum  cralTiori 
corde  pericardium  connatum  reperit  (/)  .  Cor  undique  quafi  adipofis  fquamis  cum 
pericardio  coha^iit  {m) .  Cor  villofum  ,  carnofo  pericardio  pene  totum  adnatum  ,. 
poft  cordis  palpitationes  («)  ,  In  anhdofo  pericardium  cordi  undique  adglutina- 
tum  {0)  .  In  hydrope  pulmonum  pericardium  carrilagineum  ,  cordi  unitum  (0*),." 
In  hydrope  pedoris  pericardium  fextuplo  cralTius  cordi.  adnatum  (^)  ,  novo  argu- 
menro,  non  videri  hujus  vitii  caullani  m  ficcitare  e(Te  .  Frequenter  cum  connatls  ad 
pleuram  &  pericardiu-m  pulmonibus  hydrops  ,  &:  cordis  cum^  fuo  facca  coalitio  con- 
jungitur  (^)  .  Poft  abfceffura  ,  qui  vifcera  thoracis  &  ipfum  pene  cor  confumpfe^ 
rat  ,  cor  pericardio  coaluerat  (r)  .  Cor  cum  carnofo  pericardio  totum  confurum  \s) . 
In  pJeuritico  {t)  ,  hcerico  (?(,  hsmoptoico  {x)  ,  hydrophobo  (^)  cor  undique  fuo 
facco  adhajfit  .  In  oclogen  irio  ,  cum  paffim  varicE  cordis  partes  in  ofleam  naturam 
abiiffent  ,,  inrer  eas  {hdts  cor  pericardio.  adnatum  fuit  {z)'.  Po-ft  perpetuum  fterHr 
pondus  &  anxierates  cor  perfecte  eu;n  pericardio  connarum^  {a)  ,  Alia  exempia  raa« 
gno  numera  prajfto  funt  {b).,\n  quibus  undique  cum  fuo  facco  cor  conferbuit. 

Exftant  alia  exempia  ,  m  quibtrs  hominem  fanum  fuiife  additur  ,  neque  ea  paiiw 
ca  (c)  ,  mihi  tamea  haflenus  fulpeda  ,  quod  Gmnino  cordis  neceffaria  libertas  ab 
eo  coafitu  piurimum  paciatur.  Cum  enim  pericardium  diaphragmatj  ia  primiscoale- 
fcat,  noii  poterit  cor,  cum  pericardi-o  connarum ,  moveri ,  aut  mucrDnem  fium  ad- 
ducere ,  aut  arctari  undique  ,  quin  diaphragma  una  adtraliat  ,  elevet ,  finiftramque 
partem  ejus  iieceftarii  organi  ad  dextram  antrorfum  revellat  .    Ita  certe  &  fpiritum 

a^grius 


<0  Opurcul    patkolbg.  obC  ;»-.  spe^a  .  Beniamin  madUy  of  t&e  or^ans  of  refpira- 

(k)  P.  4/5,   5.3.   34-  tion   p.  !?i.. 

C'.)    P.    30    5s-  _  (x,j  C.StalfaYi  v^n^er  Wtd  Cent.  i.  obf.  37. 

(m)  S.'muel     Schaarfchmtdr    Mxlm     Nachrichlen  (y)  Se„ac  t   2,  p  340.  &  x.u  p.  ado. 

5740.  obf.  jr  (y^  jul,  Qjy^i  oljf    jjj^  Marqust  Journ.de  Trev. 

Cnj  Senac  Lc   p.  341-  juin'  17^6: 

Co.  Lancif^.us   i  c    p.  39.  &  fsre  fimile  cxemplum  (a)  Barvere  obf.  anat  nov  p.  73.  ytf. 

habet  5e5g*  apud   Pacch,onum  oper.   omn.  pag.  219.  (b)  K^auvo  I.   c.  363.  ubi  evidenter  eellulora  rela, 

EfTays  of- a  fnciet.  at  Edinib  t.  a.   n.  23,  pVo  vinculo  fuit       Oliger  facob^us-  de  diftinsuendis 

Co*)  rreu/Tens-  du  coeur  p.  15.  16.  cadaveribu<;  per  crania   p  13.   Olaus  Bor^Uhlus  ,  ifte 

(p)   Heurnius.  Peyerus   fnethod.  anat   prafl.  p.  fi.  cjuidern  cum  ficcitate  pericardn  ,  apud  Barthonnum 

Z^  J.n  '.fto  exemplo    cor    a  pencardio    leparari    ne-  5n  Epift.   93.   Ceritur.   3.  Fa^tonus  !    c,   p.   175.  cum 

quijt     Gottlitb-   B>i'.d.-^eus  in  SamlunMcn;  1.  caf.  35,  pericardium  cartilagiheum  elfet,  Mnlt>igki  de  gland. 

(q;  F-'bncius  Barthotettus  de  relpir.  p.  J71.  conalob. 

fr)  Goucy  le  veritable  Chirur^.   p.  169.   »70.  (c>  Alexius  Lhtre  hift.  de  TAtadRoy.  des   fcienc. 

Cs;  fc|Ki_Nat.Cur.  Vol   6.  obf  03.  1701.   p.   54.   Ib^d.   1706.    hift.    i.    Heijier    m  obferv. 

Ct;  A>;r,cola  Commerc.  Lit.  Ncric.  1735.  hebd  8.  med    mircell.  n.  4    Chefelden  J.  c    p.   181.   P.  rio^is 

{a)  Goehcke  obl.  anat.  chir.  a.  Cbejeld.n  ].  c.  pag,  de  k  inort  fubite  pag,  6(5.  fi  refte  virum.internretor, 
l8a.  Lanajius  de  mortib.  fubit,  1.  a;  obf  4.    in-  D, 


loS  L    I    B.        IV.        C    O    R. 

sgrius  twhi  Hecefle  efi:  ,  &  cum  omnmo  feptum  tranfverfum  fuJC  tfaflioni  refiftat, 
non  poterit  mucro  cordis  dextrorfum  ad  bafin  accedere  ,  qui  in  finiftra  fepti  tranf- 
-verfi  parte  retineatur ,  neque  arcum  fuum ,  ad  anteriora  curvum  ,  defcribere,  neque 
adeo  perinde  accurate  cor  ar<fiari  .  Inde  in  plurimis  exemplis ,  peramplum  cor  fuit, 
cui  pericardium  connatum  effet  (^).  Male  enim  contradum  maie  evacuatur. 

§.  XXIII.  Cur  nullum  futffe  di&um  fit , 

Ceterum  fimilem  przeter  naturam  enatam  telam  cellulofam  effeciflfe  crediderim, 
ut  pafTim  fcriptores ,  <k  potifiimum ,  qui  minus  cauti  elfent,  cor  pericarclio  dtd-itu- 
tum  fe  confpicere  fibi  perfuaferint ,  Si  enim  in  elephanto  ejufmodi  morbofa  coksfio 
Cl.  certe  Viro  &  induftrio  alioquin  anatomico  imponere  potuit  ,  ut  in  tam  vafta 
beftia  pericardium  defiderari  exiftimaverit ,  omnino  multo  faciiius  in  homine ,  &  in 
minutioribus  animalibus  fimilem  errorem  eadem  caufa  produxiffe  potuit  ,  uti  rede 
monet  Vir  111.  %Ajrahamus  Kaauvv  (e). 

Quare  abfentiam  pericardii  in  fanis  hominibus,  didam  ,  olim  Realdo  quidem  Co- 
lurabo  (/),  deinde  aliis  Cl.  Viris  {g)  ,  omnino  huc  retulerim  :  tum  cor  abfque  pe- 
ricardio  in  nuper  nato  infante  vifum  Cl.  Torrex^  {h)  ,  8<.  poft  febrem  acutam  D, 
Flnkenau  (/)  ,  aliifque  fcriptoribus  {k)  .  Eadem  iterum  caufa  fecifte  videtur,  ut 
faepe  omnino  cor  abfque  pericardio  fe  confpexiffe  ,  autflor  fit  Ludovicus  Leodiga- 
rius  Gouey  (/) .  Iterum  huc  refero  cor  hedici  ,  nullo  obvolutum  pericardio,  iVco//?? 
Tulpii  (r/i),  &  aliud  exemplum  in  quo  ,  cum  pedoris  hydrope  ,  cor  febi  fimile, 
gelatina  pracul  dubio  ohWxmTij  Idem  Vir  clar.  fuo  operimento  caruilfe  reliquit  (/?)• 

Alia  caufa  erroris  eorum  anatomicorum  fuit  ,  qui  varia  animalia  pericardio  deiti- 
tui  docuerunt  ,  ut  terreftrem  erinaceum  (/)  ,  taipam  (p)  ,  galeum  {>])  rajamque  (r) 
pifcem,  Sive  enim  tenuiras  membranje  fuit  ,  five  aUa  caufa ,  qus  claris  viris  irapo- 
fuit,  ego  certe  &  in  glire  ,  &  in  talpa  ,  &  in  erinaceo  {s)  nihilo  obfcurius ,.  quam 
m  aliis  magns  molis  quadrupedibus  ,  pericardium  reperi  .  Neque  uUum  certe  ani- 
mal  incidi  unquam  ,  ex  quadrupedum  viviparorum  ,  &  oviparorum  ,  ex  ayium, 
pifciumve  genere ,  in  quo  proprio  facco  cor  non  fuerit  comprehenfum .  Similiafjnt 
effata  Lovveri  (r) ,  &  ne  in  minimis  quidem  beftiolis  defeciffe  reperio  ,  quoties  cor 
adeft,  ut  jn  oftreo  {u),  mytulo  (a:),  pedline  (/),  cancro  (0* 

§.  XXIV. 


(d)  Eflays    of   a  fociet.  at  Edimb.  1.  ult.  elt.  G.  («^  Neganmt  pericarcrium   liabere  T.  BaYthoUnus 

Su(ld£us  1,  c.  Dam.  Sinopeus  p.  44.  Philof.  tranfatl.  anat.  tert.  renov.  p.  349.  O.  Blaftui  anat.  anim.  p. 

n.    345.  65.   J.  MuYaltus   I   c.  p  167.   Jof    du   Ferney  Afiid  di» 

Ce)  Ccmment.  nov.  Acad.  Petrop.  t.  1.  p.  387.  Jiamel  hiftor.   Acad.  Reg    fcient.  p.  129.  143.  J.Con- 

(f)  De  rg  anat.  1.  15.   p  165,  radus  Peyeyus  parerg.  anat.  p.  274. 

Cg)  BarthoIiy,us  Cen^  4.  hiftor.  lo.  Harder  apiar.  Cp")  Bla.^ius  1.  c                _             .                   . 

ofcf.  17.  in  fubito  niortuo  homine  ,  Feyer  in   parerg.  (q)   Memoires  pour  fervir  l  rhift.    des  aniraaux  , 

3.   F.eufftns  in   principio  optris  du   coeur   .    In  cane  &   du   Verney  apud   du  Hamel  p.  219. 

refte  valenie  Larnv  difcours  anatomiq.  p.   11 1.  (r)  Peyer  meth.  anat.  p.77- 

(h";!  Ph).l.  tranfn.  461.  &  in  Memoires  des  favans  (s)   Et  ante  me  Lancifius  1.  c.  p.  10. 

^trangers  t  i.  p.  140.  (t")  NuUi  avi  aut  pifci  deeife  ;  de  corde ,  a  prm- 

(il   In  difu    de   pulfu  .  «ipio  . 

(k)  Vide  Eph    Nat.  Cur.  Vol.   5.  p.  256.  Hift.  de  (u")  WiUis  de  anim.  brut.  p.   I7-  '8. 

TAca-i.  Roy.  dts  fcienc.  1711.  p.  37.  (x)  Lifter   in  ejus    anatome  ,    Mery  Memoir.  de 

0)  L    c.  p.  339.  TAcad.  des  fcienc   1710.  p.^ii- 

Cm)  L.  1.  c.  15.  (y)  pl-iiof  tranfaft.  n  ai?. 

Cn)  L.  1.  c.  44.  Cz)  milis  1.  c. 


J  £  C  r.    1.    V  E  L  A  M  E  N  T  A ;  19^ 

§.  XXIV.  Ejus  utilkas. 

Magn»  nempe  cau%  fuerunt,  cur  natura  cordl  ejufniodi  utrem  membraneum  cir- 
cumpo^uerit.  Non  unice  ejus  finis  fuit  (a),  vapori ,  quo  cor  humectetur,^^recepta- 
culum  parare  ,  cum  omnino  etiam  in  commurii  pedoris  cavea  vaporem  oc  aquani 
parare  faciliimum  fuiffet,  inque  ea  cavea  cor  nudum  fufpendere  .  Sed  omnino  opor- 
tuit  mucroni  cordis  fundamentum  ponere,  limitefque  figere ,  ne  ponderi  obediat,& 
-dextrorfum  &  finiftrorfum  vacillet,  vafaque  magna,  dum  palpitat,  detrahat.  Nunc, 
ut  de  homine  unice  dicam ,  mucro  coercitus  neque  deorfum  fluduat  ,  neque  finiftror- 
fum,  neque  retrorfum ,  fed  unice  ad  dextram  bafin  finiftrorfum  &  anrrorfum  acce- 
dit.  Et  quanra  confufio  in  cordis  motu  ,  etiam  in  qaadrupedibus  nafcatur,  &  quam 
J)arum  cor  fuis  conatibus  proficiat  ,  quam  primum  pericardio  deftituitur,  facile  eft 
in  vivo  animale  perfpicere  .  Quamdiu  enim  pericardium  fupereft  ,  rite,  &  S3quabi- 
liter  cor  movetur,  &  quajvis  ejus  contradio  prioribus  fimilis  eft  &  ^qualis ,  iidem- 
que  manent  termini ,  inter  quos  ofcillat  (  ^  )  .  Si  detraxeris  ,  continuo  omnia  tur- 
bantur,  ad  alienas  regiones  cor  contradum  aberrat  ,  neque  contra6ti  porro  vifceris 
iter  in  duobuspulfibus  idem  eft  .  Hinc  iis  animalibus  fere  robuftius  eft ,  qus  diaphrag- 
mate  deftituuntur  (c).  In  iis  enim  ,  cuni  folum  cordi  pro  fulcimemo  fit,  firmius 
fieri  neceffe  fuit. 

§.  XXV.  ^qua^  pericavdii  ntmJa  ubertas. 

Etfi  paulo  fufius  de  morbis  Pericardii  diximus  ,  liceat  tamen  paginam  unani  al- 
teramve  alteri  morbo  impendere  ,  qui  illi  tontrarius  eft  ,  quem  dixiraus»  S.^pifrime 
nempe  fit,  ut  aqua  cordi  circumfufa  nimia  copia  congerarur,ex  diminutaprocuidu- 
bio  ea  reforptione  ,  quam  continuo  oftendemus  fecundum  naturam  fieri  .  Uti  enim 
omnium  vaporum  reditus  per  venas  in  morbis  longis  difficulter  &  raaligne  pergit  , 
ita  etiam  pericardii  aquuia  in  omnibus  fere  cachedicis  (^),  hydropicis  ^e)  ik  he- 
dtici  habitus  aegris  copia  nimia  peccare  folet ,  quodvitium  cum  his  ^gritudinibus  con- 
jungi  dociiffimus  oYnv.Schneiderus  monviil  (/).  Peculiaritervero  hdrcps pericardii  di- 
citur,  quando  ea  aqua  ad.libras  abundat ,  dumque  cor  pondere  opprimit,  &  perpe- 
tuo  madore  macerat,  pulfus  inaquales,  cordifque  palpitationes  C^)  ,  pondenfque  fub 
flerno  fenfum  (^-)>  &  oppreffionis  metum  ,  &  fpirandi  difftcultatem.  (/),  &  decubi- 
tum  in  dorfum  aut  moffcftum  ,  aut  oranino  intolerabilem  W  conjiinelos  habet.  So- 
let  fe  etiam  triftitia  (/)  adjungere,  &  nonnunquam  aqijse  fluduatio  (m)^  percipi. 
Quandoex  his  fignis  morbi  natura  certo  cognofcitur ,  egregii  viri  funt,  qui  omnino 
pecfus  perforare,  &  aquam  detrabere  jubent  Qi)  ^  uti  in  vulgatis  iiydropis  fpeciebus 
fieri  folet.  Ceterum  in  ejufmodi  j^.Iis  cor  amplum  (0) ,  &  molle  ,  &  quafi  ukero- 
fum  (p)  effe  folet  exempla  morbi  aliq^ua  coUegiire  iiceat ... 

In 


(a)  Senae  1    c.  p.    176.  (g^  HiUan  I.  4.   obf    51    rie-uffenf  p-  7- 

(b)  Coni.Kj/per  de  humore  psricard.  Leid.1741.4.  (h5-  SuiTocatio  &  anxictas  Barteye   obf.  anat.  nov. 
(c')  P     189.  Ed.  obf.  2.  3. 

(d).  UnciJ.  L  c.  p.  39.   Rarrere  cbf.  1.  [<'teujTem  p.,  (i)   Ibid.   obf  4.  &  omnino  afthma  Vieuljens  p.ij. 

f    ic.                                                                        '  (lc.)  [''ieulfeiis  1  c  p.  li.  Conf.  Lancif.  p.  39- 

(e)  Duverneyj  I.,  auem  continuo /citabo .  0)   Idem  ibid.   p  9-   10. 

(.f^,  De  catarrh.   1   z.   c.  9,.  p„  9-    96.    In   ejufmodi:  (m)  Senac  t.  r~  p.  361. 

segrotis  quatuor  vel   fex  uncias  aqua?  fe  reperire  fcri-  (n^   Ibid.   p.  366. 

bit  .     Poft  haEmopjyfin  exemplum    habet    JiiU  Ofmi  C^)  Tuhius  1   ^,c.  10. 

©bferv.  de  pratitjue  n.  4.                             °  (p)  Ut  agud  BarthcUft-um  de  refp.  p.  3.90. 


200  L    I    B.        ir.        C    O    R . 

In  pbthifica  fcemina  aqus  pericardii  uncia^  quinque  (q).  In  febrlcitantls  cadavefe 
quiiKiecim  cochlearia  (r).  fn  alio  corpore  uncis  viginti  (s) ,  &  poft  pleuritidem  tri- 
ginta  uncis  (0-  Cum  lapide  in  pulmone  aqu^  in  pericardio  librse  duac  uO,  &  toti- 
dem  in  aho  cadavere  (x) .  Menfura  aquae  hmpidaj  in  phthifico  (f ).  Quatuor  aqux 
librs  cordi  circumfuf^ ,  cum  admifto  pure  (i^),  &  eadem  in  aliis  corporibus  copia 
(a).  Vide  aha,  ne  moleftus  fim,  exempla  (^).  Eundem  morbum  etiam  In  ftruthio- 
camelo  Valijnerws  vidit  (c)  • 

§.  XXVI.  Utllhas  aquie  perlcardtt . 

Ex  morVis ,  quos  parca  nimis ,  aut  nimis  copiofa  pfricardii  aqua  generat ,  ad  utr- 
litatem  concluditur ,  quam  cordiprsftat,  Princeps  eft,  qua  pericardii  cum  cordecoa- 
iitionem  avertit.  Quanta  enim  ex  ea  cohsfione  vitia  nafcantur  exppfuimus  (d),  Ve- 
j:um  omnes  in  corpore  liumano  partes  continuo  connafci ,  quam  primum  nullus  hu- 
mor  fe  interponit,  &  oftendimus  («?*),  &  porro  demonftrabimus  (e).  Quare  abf- 
que  hac  aqua  neque  cordis  libertas  ,  neque  fanguinis  adeo  neceffaria  expulfio  fibi 
conftat. 

Non  rejecerim  etiam  alteram  utilitatem  ,  qua  eadem  mitis  &  glutinofa  aqua  cor- 
dis  perpetim  &  celerrime  moti  fridionem  temperat .  Mucrone  enim  pedlus  percutit, 
pericardium  irnpellit;  id  cum  perpetuo  fit,  non  pofTet  certe  fieri  ,  quin  afiqua  pars 
niembranas  tenerrimsB  cordis  fenfim  detereretur.  Ea  detrita  nud^  fibrse  carneaj  etiam 
jpfas  vulnerarentur ,  nafcereturinflammatio,  &  ulcus ,  gravis  cert€  in  eo  organo  mor- 
bus ,  quo  lafo  abfque  metu  ne  horuia  quidem  vitse  ilipereft , 

§.  XXMU,  ScaturJgo. 

Supereft,  ut  fontes  exploremus,  ex  quibus  ha:c,  quam  fufe  dlximus,  lympha  pro- 
dit.  Mulras  de  iis  fontibusfunt  Phyfiologorum  opiniones .  Eos  primos  dicemus ,  qul 
extra  pericardium  nafci  fcripferunt .  Fuit ,  qui  ramum  ex  thoracico  chyli  dudlu  m 
pericardium  aperjri  ,  &  in  eum  faccum  aliquam  fui  fucci  partem  efflindere  ,  etiam 
experimentb  confirmavit :  fiatum  enim  in  corriis  conceptaculum  penetraiTe  ait,quem 
in  chyli  duclum  impulerit  (/).  Alii  de  thymo  cogitarunt,  vicina,  &  ampla  glaa- 
dula  ig)-'  alii  de  glandulis  conglobatis,  quK  pericardio nuraerofs  infident ,  maxime 
in  ea  fede ,  quas  venam  cavam  fuperiorem  continet,  atque  aortam  (^).  Eo  verge- 
bat  ohm  Ri:hard[  Lo-weri  (?"),  infignis  viri ,  fententia:  nam  eo  refero,  quae  vir  ce- 
leberrimus  de  pericardii  g^Iandulis  -ad  bafin  cordis  fitis,  &  aquam  eo  facco  contentam» 


iq)  Hovftius  obf.  8. 

Cr)  Tulpws  L  c. 

i^  Bannet  in  Sepulchreto. 

Ct)  Btajius  l.j.obf.  19 

Cu)  Mijiian  1. 3.  obf   19. 

Cx)  Dsemerhroeek  anat.  p.  i6o.   %6u 

(y)  Schneider  de  corde  p.   10. 

{■0   Hiidan  1.4    obf.  SI. 

{jAj  Mahigh.   1   c   p-  7.  Fieuffens  p.  13. 

Cb)  Jaloiinus  de  acjua  pericardiiT  Barthciettus  1. 
C.  C.  P/Jo  (ie  coUuvle  ferofa  fefl  3.  c  2  Nic.  Tul- 
psus  1  I.  obf  44  ?(  1,  c.  Medici  Uratislavienfes  in 
prcprio  de  hoc  morbo  libeUo-  Dnvrtisji  MeiTroir.  de 
TAtad.  d^  ScieiK.  x^o^.  p.  158.  J.Marla  Lancifiue 


I.c.  R.  Fieuffens  1.  c.  p.  6.  7.  10.  ii.  15.  i6>  P.  Barrert 
obf.  anat    Ed    nov. 

Cc)  Fitifner.  oper.  t.  i.  p.  148. 

(dj   P.  198. 

Cd»)  P.  30. 

(e)  In  1.   Vrn.  de  nutntione  . 

(f )  Anat.  de  Marchettis  in  Phil.  tranf.  n.  307. 

(g)  Conieclnra    fuit    Nicolai    Stenonis    i.    firmius 
pTopofita  a  Phiiippo  Verheyen  Anat.   1.  i.  p,  i6i.  1.2. 

P    ^°9. 

.(b)  Sex  in  aorta    canis  glandulse  ,    ne  in   homine 
quidetTi   ipfrecjuentes ,  Bartkolmi  Cent.  »- hift,  8a. 

CO  Edi.t    angi.  p  4    helg'  P  <5. 


S  E  C  T.    L    V  E  L  A  M  E  M  T  A .  20f 

Uppeditantlbus  fcripta  reliquit.  Eum  virum  alii  fecuti  funt  (k) .  Copiofiu?  vero  vir 
cU.m  i-n::ignificus  /.  Mav'a  L.rnctfrus  glandulas  defcripfit ,  antenores  alias ,  iub  media- 
ftino  pofitas  (/'.•  alias  pofteriores,  ad  partem  interiorem  diyiforum  broncborum  ad- 
jedas  (w):  alias  in  parte  fuperiori  pericardiimagnis  arteriis  innexas  &  bronchis  (n) . 
Eas  glandulas  fcripfit  plerumqi^  piumbei  coloris,  aiias  rubeliieffe  &  albidi  (o),poft= 
q^ue  chronicos  morbes  mole  autlas  reperiri . 

Ex  iis  nunc  sjlandulisnatos  dudus  defcripfit,  &depinxit,  quos  compreffa  glandula 
nianifeftiores  reddat  (^).  Eos  duclus  pellucidos,  non  valvulofos  ,  eundo  increfcere  ; 
plerofque  ad  pericardium  tendere  ,  ejufque  partem  fuperiorem  &  anterius  (^)  ,  5c 
qua  dorfo  innititur  (>•)  ,  grandibus  inque  pericardio  confpicuis  poris  perforare  do- 
cuit  (x),  ut  guttas  expriinere  pofTis..  Alios  du61us  denique  vaginulas  bronchiorum 
fubire  (?)  addidit. 

Experimentum  quidem,  ab  ^ntonio  eh  Marchettss  produftum ,  poft  centenas  mea« 
duflus  thoracici  repletiones,  audacius ,  &  certius  falfum  efte  pronunciade  liceat-Qui 
a  thymo  du^^s  fiai  funt  ,  eos  ad  nervos  vir  olim  dofliffimus  («)  ,  ego  ad  arterio 
las  retulerim  :  fuccus  ceterum  thymi  albus  ,  a  rubra  lympha  pericardiaca  fetus  hu- 
inani  longiflime  recedit  .  Obftat  etiam  argumentum ,  quod  fepe  repetam  ,  ab  anato- 
me  comparata  fumptum .  Piuribus  enim  animalibus  aqua  pericardii  a  natura  data  eft, 
in  quibus  thymys  deficit :  eam  enim  glandulam  quadrupedibus  viviparis  propriam  ef- 
fe  reperio  .  Lanci/ja-.ia  glandulas  manifeftifTime  de  conglobato  &  lymphatico  genere 
funt,  de  quibus  nihil  exprimere  iicet  {x) .  Ejus  generis  carunculaj  adeo  infinitis  lo- 
cis  ponuntur  ,  unde  nulla  ad  pericardium  via  eft  ,  ut  etiam  iis  ,  qm^  viciniores  illi 
facco  funt  ,  nullum  cum  ejus  cavea  commercium  effe  ,  re£Ve  exiftimes.  Eai  vero, 
quas  vir  AmplifTimus  depinxit,  venulas  omnino  de  lymphatica  gente  fueruat ,  ut  es 
^landulis  adgnofco,  fi  amanuenfis  dodi  Prjefuiis  vere  ad  naturani  eas  pingi  curavir. 

Supereft  ea  opinio,  qu?B  in  ipfo  peric^dio  hujus  fucci  fcaturigines  ponic .  Ergo  iii 
ipfa,  quam  vocant,  fubftantia  Pencardii  glanduias  fiint  ,  quas  in  bubulo  pericardio 
primus  Samuel  Collins  (f)  ,  mdt  Jofephus  Dwverney  (^)  ,  deinde  ,  fed  multo  ube- 
rius ,  Marcellus  Malpighius  defcripfit  U)  ,  ad  morbofa  quidem  potius  {b) ,  quam  ad 
fana  corpora  .  Exiguas ,  de  gente  fimplicium  ^landularum  ,  poris  fuis  in  pericardii 
caveam  patere  dicuntur,  ex  quibus  fuccum  emittant,  qui  cor  adiuit. 

Magno  h^c  piaufu ,  ut  omnia  fere  Malpighiana ,  &  tunc ,  quando  gova  erant  (c) , 

&  nuper  {d)  accepta  funt  .  Accedit    etiam  Ci.  Putei   (e)   audoritas  ,    qui  in  vituiis 

folidas  ,  albas,  racemofas  glnndulas,  inter  duas  pericardii  laminas  poni  fcripfit.  Vefi- 

cuias  pelfucidas  inter  pericardi  membranas  nuper  etiam  Vir  III.  propofuit  (/).  Po^ 

Haller  Phffwlog.  Tom,  L  C  c  tos. 


(k')  Welfcbiut  in  tab.  anat,  41,  &  V.Dicnh  L  c.      merc  Epifto!.  p.  (?7, 

p.  41(5.  Pro  re  non  penitus  firrra  habuit  J-C.  Peyef  (y)  Syilem  of  anatomy  p.  717- 

in  Exercitation.  Anatomicis  p.   117.  (z)  E:-:  teftimonio  Jo.  Fantoni  I.  c  p.  277- 

(0  L.  e.  t.  3.  f.  I.  poiius  nimis  numerofas  .  (a)  De  gland.  conglob.  p.  7- 

Cm)  Ibid,  f.  1.  (b)  Nam  faffus  efl  ,  in  fano    pericardio   fabricata 

(n")  Ibid.  ad  latus.  diibiam  efle. 

Kp)  Ibid.  p.  34.  (c)  A.  J.  G.  Bergefo  de  natur.  hum.  p.  a8.  J.M. 

(p)  P.   35.                                                 "'  Hefmanno  in  difp.de   pericardio  ,  Alexio  Liitrs  Me- 

Cq)  T.   1)1.  f.   1.  h.  h-  moir.  de  I' Acad.   Roy.    des  Scienc,  -.701.    p,    54.  G* 

(0  F.  1.  ad  f.  f.  f.                                       ^  Cciuper  ad  Bidloi  t.  21,  m  morbofis  corporibus . 

(s)  Ibid.  f.  3.  (d)  Schmiedtl  in  diff.  de  exulcer.  pericard. 

U)  flid.  p.   33.  (e)  L.  c.  p.  (58.  6.7, 

Cu)  Sckclhammer  de  aqua  prricardii   p.  it.  (f^  Senac  t.  1.  p.  19. 

(x)  Eadem  Jacobi   Poxx'    tfl  obfervatio    in  Com- 


201  L    I    B.        IV.        C    O    R. 

ros  plerlque  (g)  ProfeiSlores  retinuerunt  ,  qui  exprefTi  aquubm  deftillent.  Ejufmodi 
poros  humorem  exfudantes  in  bubulo  {h)  pericardio  ,  &  in  elephantino  (/)  demum 
Cl.  Viri  repetierunt. 

Fuerunt  denique ,  qui  in  ipfo  corde  glandulas  admiferunt  {k)  ,  qua:  prefTk  liquo- 
rem  pericardii  fuppeditent.  ^ 

_Ego  vero  eo  faci.lius  meam  ignorantiam  adgnofco,cum  non  adverfario  unice  M-sr/- 
pigh-t  (0,_fed  illuftribus  etiam  anatomicis  (w)  ,  non  felicior  folertia  fuerit .  Nem^ 
pe  ego  quidem  nihil  unquam  aut  glanduls  fimile  in  pericardio  vidi  ,  aut  confpicuo 
poro,  de  quo  fuccus  exprimi  pofTit .  Neque  tamen  unice  ah  hac  mea  minus  felici 
incuftria  me  convinci  paffus  fum.  Nam  &  liquoris  Pericardii  coaguiabilis  natura  me 
commovit,  quales  lymphaa  longe  plerumque  abfque  cryptarum  ambagibus  a  natura 
parantur  :  &  denique  experimentum  confirmavit,  quo  fecretionem  fucci  cordi  circum- 
fuli  facillime  imitor.  Si  enim  liquor  pericardiaco  fimillimus  ex  arteriis  ipfis ,  non 
alio  organo  medio,  exfudat ,  omnino  imprudens  videtur  curiofitas ,  qua  alii  ex  con-. 
jeilura  fonres  repetuntur,  quorum  in  ifta  fabrica  pericardii  nihil  fimile  reperitur. 

Ergo  fi  vivi  animalis  cor  pericardio  nudaveris ,  adparet  omnino  &  ex  toto  corde, 
&  ex  pericardio  fumum  exhalare  ,  qualem  etiam  calens  peritonseum ,  <5c  pleura  ,  & 
dura  mater  emittit,&  quem  in  aquam  coire  novinius .  Idem  experimentum  ab  aliis 
viris  Cl.  fa61um  eft  (n) .  Si  linteo  viva;  beftis  cor  opsrueris  ,  id  videbis  madefie- 
ri  (o).   _  _  ^ 

Sed  licet  omnino  hic  arte  naturam  imitari  .  Si  enim  \n  arterias  coronan"as  cordis 
aquam  crocatam  ,  aut  ichthyocollam  in  debili  frumenti  fpiritu  diffolutam ,  ex  fipho- 
ne  impuleris  (/>) ,  tunc  equidem  manifefto  ea  aqua,  aut  gelatina  ,  quam  immififti  , 
fudabit  undique  de  minimis  ,  nulli  oculorum  aciei  acceffis  ,  porulis  cordis  ,  aurium  « 
pericardii ,  magnorum  vaforum  ,  inque  guttulas  colligetur.  Adparet  adeo  ,  eamdem 
humoris  pericardii  fcaturiginem  effe  ,  quse  reliquorum  yaporum  caveas  majores 
corporis  humani  replentium ,  atque  eum  perinde  de  ofculis  minimarum  arteriolarum 
exfudare. 

Simili  artificio  argentum  vivum  in  pericardium  depluit  ,  cum  In  arterias  fluidum 
metallum  Veuffenius  {q)  impuliffet  .  Vidit  Idem  vir  Ci.  fpiritus  vini  guttulas  de 
exteriori  facie  cordis  flillaffe  (f),&  aquam  de  corde  mytuli  fudaffe  alius  ex  ea  gen- 
te  celebris  Pr^edor  {s)  teftis  eft. 

Felix  ergo  medicorum  communis  (0  olim  conjedura  fuit  ,  ex  qua  hanc  pericar- 
dii  aquam  ex  vaporibus  nafci  docuerunt  ,  nullo  equidem  experimento'  ufi .  $td  eo 
nollem  banc  theoriam  extendi,  ut  de  ipfo  fanguine  aliquid  per  auricularum  poros 
exhalare,sut  de  prelTis  auriculis  guttulas  fanguinis  in  pericardiura  ftillare  doceam(«)' 
Novi  in  fummis  natur^  fe  vindicaturse  conatibus  aliquid  fieri  ejufmodi  ,  quando  pul- 


C?)  J.  Conr,   Peyer  parerg.  snat.   3.  p    153    J.  Do-  (n)  Kanuvv  n.   53?.   J4T-   ■^42-  662.  66<}.   670.  Se- 

BiJnicus  SaiT.orinns    p.  143.    Raymund.    FuufTens  dii  nac  l.c.p.2^7.  S(enz.el  cie  fieatom.  iortse . 

coeur   p.  14.   tr.  de5  liqueiirs  p.  175.   Idem  etiam  da-  (o)  Ster.z.«l  ibid. 

ftu£  excretorios  hahet .  (p)  Idem  experimentum  fecit  l!'.   Kaauvv  1.  c.  n. 

(.h)  F.intcn  J.  c.    p.  284.  &  animadv.  ad  Pacchio-  551.  690.  691.  i594- 

«um   p.   109.  (q)   ^&ym.  Fieujfens  tr.  des  liqueurs  p-  i7j. 

(i)  Patifini    in  rr.cmoir.  poiir   fervir    \.  l'hiftoire  (r)  Ideni  tr.  du  coeur  p.   \6. 

«es  i.n;mau:c.  (s")  Mff/   Memoir.  de  TAcad.  des  fcienc,   17:0.  p. 

(k)  Lud.  Fcrd,  M.ir.7?li  in  bnfonis  anatome,qu3e  427,  Kyper  I.c.n.  5.',- 

esftat  in   orsris  DEnubiani  t.  6.t.  i5.  (t)  jnannes   fesli'>g.  V.de  Mr.-chettis  ,  J.  Antoni- 

(13  Bieror.ymo  Sbaragli  Vigil.  ment.     &  ocul.   p.  des  va^tder  Linden  .,  ?.  knX.  Mo'inettvs ,  Gsr.  SUias.^ 

41.   Folliculos   rcjitit  IsbranHus  van-  Diemerbroick  .,  J.   }:iC.  Hard.r  ,    1  h:o- 

(m)  J.    Dcmin.  S^ntcrirJ    obf.  an3t.   p     14^.   Reji-  doius   Cr.-i.inen  .,  ut    paucos  ex   pluriniis   feligam, 

c\t    eti.^m    p.T.car.;M     glandulas    Fridericus    Rm;'/(/>  (u)  T^e^ffJ  de  circul.  fang.  per  cor  p.30. 
?"-l7eri'.   anat.    i.  p    13. 


SECT.    1.    VELAMENTA.      _  .205 

ino  Immeabllls  refiftit,  cordis  vero  irritata  virtus  in  obftaculumnititur.'  utinondu- 
dum  in  nobili  viro  faclum  novi ,  quem  fubita  fpiritus  interceptio  mtra  pauciffimos 
dies  abftulit ,  &  cui  pericardium  cruenta  iympha  pienum  fuit ,  cum  a  morte  mcide- 
retur.  Verum  in  fano  homine  ejuflTiodi  nihil  locum  habere  conftat,  cum- aqua  pe- 
ricardii  in  animalibus  viventibus  limpida  omnino  &  decolor  per  id  vehmentum  pel- 
iuceat .  Denique  in  alio  exemplo  vera  auriculse  rima  fanguinem.  in  pericardium  di- 
mifit  («").  Ceterum  de  auriculis  Cl.  Viro  vapor  uberius  exhaiare  vifus  eft  {x) , 
Vaporem  fcetidum  de  tdnla  corde  adfcendentcm  &  guttulas  madoris  vidic  Kypsr  (i), 

§.  XX Vlir.  i?^/orp.;.. 

Idem  de  hoc  vapore  ,  quod  de  omnibus  aiiis  fumis  animalibus  pronunclare  licet-. 
Uti  nempe  per  arterias  generatur,  ita  per  venas  refumi  neceffe  eft  ,  nifi  velis  in  Fm- 
menfum  congeri ,  &  ejufmodi  hydropem  pericardii  efficere,  qualemdefcripfimus .  Sed 
etiani  experimentum  has  venas  abforbentes  confirmat  .  Nam  aqua  crocata  in  venas 
coronarias  (j/)  cordis  impulfa,  omnino  guttulis  minimis  de  univerfo  cordis  extimo 
ambitu  fudat  (^).  Extimum  id  velamentum  ficcum  bibit  a  morte  aquam ,  inquam 
cor  dimn^eris  la). 

An  de  lymphatico  genere  ese  venuliE  fuerint  ,  qus  aquulara  cor  adluentem  reiU- 
munt  {b)  ?  Sunt  certe ,  quas  diximus ,  injedae  pericardio  glandula;  ,  de  conglobato 
genere  ,  funt  interjeda  lymphatica  vafa  a  claris  viris  dida  (c).  Sed  etiam  ego  &  in 
corde,  &  in  glandulis  averfas  parti  pericardii  bronchifque  circumjetlis ,  vafa  aquofa 
&  valvulofa  reperi  .  Verum  de  haiituum  per  lymphatica- vafa  reforptione  alibi  ratia- 
nes  utrinque  propofitas  recenfui,  meamque  fententiam  dixi. 


S    E    C    T    I    O        11. 

CORDIS^VRICULM. 

§.  I.  Cor  in  qutbus  anlmalibus  natura   fecerlt . 

COR  vocamus  cavum  mufculum ,  qui  fanguinem  In  maximas  animalis  arterias  ex- 
pellit.  Quare  omnia  omnino  animalia  quadrupeda,  aves,  pifces,  infedia  corde 
dotata  funt,  quaicunque  aut  arterias  &  venas,  aut  omnino  alterum  eorum  vaforum 
genus  habent.  Aliquanto  ergo  latius  hujus  primarii  organi  imperium  patet  ,  quam 
quidem  ^rijloteli  notum  fuit  {d) :  neque  enim  in  iis  animalibus  folis  cor  reperitur , 
quibus  fanguis  ineft.  Nam  omnino  &  erucis ,  ut  continuodicetur ,  fuum  coreft  ,  pau- 
lo  alterius  figurx,  &  longe  minoribus  etiam  animalibus  de  vermiumgenere  ,  lumbri- 
cis ,  oftreis  (e),  buccinis  (/),  pedtinibus  (^) ,  pediculis    varii  generis    {h)   ,    animal- 

C  c     2  culis 


Cu*)  Lieutaud  Mem.  de  i' Acad.  des  fclenc  175».  (d)  De  partib.  anim.  L.   3.  c.  4.  L.  4    c  i. 

p.  i6a.  163.  (e)  Harvei  Exerc    i.  p.    148. 

(x)  Kaauvv  n.  694,  (f )  Ridi  degli  anim.    viventi    negli  altri   aaimalJ 

<0  De  aqua  pericardii   n.  3^.  T.  XIX    f.  6. 

(y)  Conf.  Idem  p.  703.  748.  (g;  P^^il-  tranfaa.  n.    229- 

(z)  N.  706.  (h.)  In  humano    pediculo    &    cor    &    aurem  vldit 

(a)  N.   707.  Heni-icus  Povver  ,  duas   nernpe  veficulas  alterne   pul- 

Cb)  Ut  Lancifib   p^acet   I.    c    p.    37.  fsntes ,   microfcopic    obf.   6.     hi   pediculo  cypi-ini   fi- 

(c)  Covvper  ad  Ei-liai  T    XXt.   Addit  ad  duftum  mi!e  cor  omnino  vidit  Henricus  Baker  employ.Tjent 

tho  acicum  ire  .  J.  Fanton  iu  npufcu!.  anat.  p.  178-  for  the  microfcope  p.  375. 


204  L     I    B.        ir.C    O     R. 

culis  rotiferis  (/),  &  nonnullis  microfcopicis  animalculis  (k)  ,  5c  marino  microcof-- 
mo  (/) ,  quod  inter  informifTima  animalia  eft  .  fn  Corde  lepadis  manifeftus  pulfus 
(i).  In  multis  aquaticis  infeclis  cor  defcribit  Baker  (2) .  Omniaanimaliacorhabent 
Redi'  (9).  Semper  cftunicum,  refte  SchvelbeY  (4).  Lepus  marinus  cor  habet  Bohad- 
fcb.  <5).  Lepas  ^lanjon  (6)  .  Mytulus  Llfter.  (7).  Cochlea  aquatica  Baksf.  (8)  . 
Acarus    Szrvammerdam   (cj) . 

Non  ideo  in  omnibus  animalibus  cor  reperitur .  Etabeftprimo,  Qu-^ntum  ex  com- 
Hiuni  ^Abvahami  Tremblay ,  Caroll  Bonnet ,  ^ug  J.  Ro-H!!  &  aliorum  clarorura  vi- 
rorum  induftria  conftat ,  a  tota  polvporum  «««icrola  gente,  qus  in  dulcibus  aquis 
aut  in  tubulis  varii  peneris  ,  °w<^  J"  caulibus  plantarum  coralloidum  habicat  .  Abcir 
ctiam  ab  aliis  ,  ejufJcm  fere  ordinis  animalibus  ,  quas  vir  in  obfervando  clariffimus, 
Vitalianus  Donati  (m)  m  fpongiis,  alcvonlis aliifque  marinis  zoophytis  reperit.SunC 
tamen,  quibusnullum  coreft,  polypi  Sch.-ejfer  (^i6)hYdri  Bohadfch  (ii),  holothuriuni 
Vandelli  (12).  Sed  neque  microfcopica  ilia  natio  animalculorum  ,  quorum  crudelia 
bella  Joannes  Hill  (n)  defcripta  dedit ,  cor  reperitur  ,  &  in  univerfum  ejufraqdi  or- 
ganum  non  videtur  defiderari ,  quoties  totum  animal  unum  continuumque  intefti- 
num  eft,  tum  in  iis  omnibus  beftioiis ,  qus  nulla  a  toto  reliquo  corpore  diverfj 
irafa,  propriis  percurfa  humoribus ,  nada  funt  .  duomodo  viilimoe  (0),  &  fetus 
monftrofi,  &  denique  homines  corde  caruerinr,  alio  loco  redius- dicetur  . 

Fraudi  forte  fuit  ^rijJoteli ,  longe  majori  viro,  quam  quidem  yulgGcreditur,quod 
minoribus  animaiibus,  maxime  vero  de  eo  genere,  cujus  longitudinis  ad  ktitudinem 
magna  portio  eft ,  alterius,  quam  nobis,  figuraj  cor  eft .  x\nimalia  enim  quadrupeday 
avefque  &  plerique  pifces  ,  cor  craffum  ,  breve,  colleaum,  nadafunt ,  qualia  quidem 
corda  in  cancro  etiam ,  oftreo ,  pefline ,  buccino  ,  &  nonnullis  minoribus  beftiolis 
funt.  Verum  pifces  aliqui  (p),  magis  infolitas  figurae  ,  cylindricum cor .•  deinde  fco- 
iopendra  (q) ,  eruca  (r) .  Cor  longum ,  five  vas  totius  animalis  longitudine  ,  habet 
apus  pifciformis  Schieffer  (13)  vermis  apis  Svvammerdam  (14)  coffus  (15)  mufcaafi» 
lus  (i^)  fcarabseus  naficornis  (17). 

Id  ipfum  cor  Petrus  Lyonnet  in  fua  eruca  optime  defcribit,  additque  pulfare  (18) 
alifque  augeri  triangularibus ,  in  quibus  multum  nervorum  &  bronchorum  fit  (19). 
Non  tamen  recipit  cor  dici  poffe,  quod  nuIIaVafa  confpicua  emittat ,  cum  omnino 
nulla  in  toto  animale  reoeriantur  (20) ,  ephemerum  (-r)  &  marina  hyftrix  (t)  &  apus 

gra- 


(i)  Jdem  ibid.  alterne  contraaum  p.  179.  In  alia  (n)  In  microfcopical  obfervat.                                _ 

fpecie  nullum  vidit  p,  294,  Co)  Plerumque  adipis     copiam   rudibus  profecjon- 

(k)  DefcrJption  de  plufieurs  microfcopes  p.S4.  55.  bus  fraudi  fuiflTe  ,   probabilis  ell  S^igslu  conjcaiira 

ig.  T.   6.  f.  10,    in  polypo ,    Grenade  P.   i.   p.  69.  hift.  anat.  corp.  hum.    p.  17*.  Conf.    Kerknng  fpi- 

«ov.  ed.  in  chenille  ,  ut  vocat ,  aquatique  ibid.  T.  cileg.  obf.  66. 

j.  p,   55,  Cp)  Gualth.  Charleton  Onomaftic.  Zoic.  p.  76- 

'  (6  L.'  f.  T.  ;i.  f.   3.  Cq)   R<^<ii  1-  c.  T.  19.    f-  5- 

(0  Adamfon  hift.  Natiir.  du  Senegal  Coquillages  (v)  Mslpigisius  de  bcmbyce  t.  3.^  f.  4-  P-  15-  pon- 

jaa.  31.  hum.   p.  6i..  Stokholm.  Acact.  bandlingar  .    I74j'   ?■ 

(aD  Employm-  for  the  microfc.  i57- 

(3)  AnimaJi  viv,  negli  altri  anim.    P.   36.    Wolf.  (13)  De  eo  animale  p.   iz. 
•theor.  gen.  p.  94-  Cu")  Eib!.  p.  407- 

(4)  Almag    Med.  p.  309.  (15)  T.  27.  f.  8. 
CsD  Animal.  marin.  p.   35.  (lO  Pag-  66<^. 
(.6^  P.   31.  C17)  T.  30.  f.  I. 
(7D  Conchyl.  bivalv.  fp.  ii.  Mery  Mem.   de  T  A-  C18)  P-  105. 

cad.  ann.   1710.  p.  413.  Ci?''  P-  4i9- 

(S:)  Employm.  p.  326.  Ci«)  P-  ^kJ-  ^06.  pr^ef.  p.  11.                      - 

(.9')  P.  707.  {s')  Blhl  natur.    t.  i.   p.  253-     t-   IS-    *•  4-   *'.   v. 

Cm)  In  hiftoria  marjs  hadriatici.  t.  3-1.  f.6.  Bern.  de  Riaumur  memoir.  pour  fcrvir  & 

Oo)  Prcpr.  iib.  l'  hiftoire  des  infeftes  t.    1.  p,  161. 

Cii)  P.   93.  (t;  Redi  1.  C.  t.   23.  f.   5. 

(la)  Dilf.  V.  6^ 


SEC7\    II.    CORDIS  AUmCULiE.  io\ 

Mt*)  ffraciie  3c  tonsum  habent ,  quod  in  bombvce  ad  fmgulos  anulos  in  qnemdam  quati 
nodum  intumefccre  Malpighras  auaor  eft  {u) ,  recentiores  vero  anatomici  xquabili- 
ter  protendi  ,  nodorumque  ipeciem  ab  incumbente  adipe  habere  obfervarunt  X^)  - 
^.  II    F'>gura  m  homtne • 

Sed  accuratius  noortet  de  cordis  figura  dicere ,  qualis  inhomineeft.  EamcumcO' 
no  comparare  poffis,  quem  planum  aliquod  per  axin  tranfeuns  bipertit .  Itanalcitur, 
ex  rotundo  quidem  ambita  coni  ,  quem  fecantes  circuli  fuis  periphenis  termmaiit , 
facks  con-vexa  (/)/  ex  planis  vero  trianguiaribus  ,  qux  feaiofeparavit  ,/-r?c/ej  cordis 
plana  (t^),  quas  voces  J.  B.  I^/Wo-yi^Mj  utiliterexcogitavit .  Eafdem  corais  facies  Ir'. 
Ruyfchhis  {a)  non  ignoravit ,  non  tamen  fatis  rede  in  robuftis  hominibus  unice  ad- 
parere  putavit . 

Verum  uti  in  univerfum  natura  in  corpore  humano  vix  unquani  figum  penitus 
regulares  fecuta  eft,  ita  neque  in  his  faciebus  perfefta  coni  fedi  fimihtudo  reperi- 
tar.  Nam  fi^perior  quidem  cordis  facies  fic  fatis  coni  teretem  rotunditatem ,  in  acu- 
men  extenuatam  refert ,  eujus  altera  medietas  in  plano  convexo  ,  altera  in  plano  cor- 
dis  rede  confpicitur.  Deinde  &  in  fuperioxi  plano  ,5c  in  inferiori  etianl  magis,  hnea 
depreffa  {b)  eam  teretem  rotunditatem  terminat ,  qus  vafa  maioraeducit ,  &  cor  bipertit, 

Anterior  vero  eademquehumilior  cordis  fedes  nqn  perinde  convexa  eft ;  led  intu- 
periori  plano ,  pene  plana ,  antrorfum  extenuatur  in  aciem  ,  quas  in  planq  interior!, 
alteram  pariter  reailineam  fupfrfictem  cordis  terminat .  Hic  angulus  infigniter  acutus 
eft.  Qinre  fi  minutius  figuram  fcrurari  pbcet ,  qu^  a  cordis  fedione  nafcitur  ,  cir- 
culus  eriL,  ex  cujus  ambitu  du^  tangentes  ducuntur,  quarum  aitera  horizonti  psral- 
lela  ,.  cura  altera  oblique  ad  iftum  inclinata  anoulum  acutum  intercipit .  Haiicaciem 
marginem  cordis  (c)  acutum  vocavi ,  Vefalio  (rf)  non  ignoratus  fuit ,  ut  tamen  dex- 
trx  fedi  cordis  non  penitus  accurare  tribueret,  qui  totus  anterior  fic  . 

Porro  uti  in  cono  &  bafis  eft,  &  apex,  ita  etiam  cordi  fua  ,  cum  hoc  nomme 
vulgo  nota,  hajis  eft,  &  apex  (ive  mucro  .  Et  iila  quidem  variis  additamentisaucta, 
fed'tedla  etiam  &  occultata ,  tota  in  homine  dexterior  eft ,  quam  medium  fternamj 
atque  una,  fi  cum  mucrone  comparaveris ,  pofteriori  ioco  ponitur,  &  ahquanto  m- 
perior.  Si  accuratius  cum  coftis  comparaveris,  pars  bafeos  ima  refpondet  vertebrs 
o6Iav£e;  eaque  aliquanto  dexterior  eft.  Anterius  retro  coftam  quintam ,  quartam  , 
tertiam,  &  fecundam  ponitur  (e) .  .       .  ,, 

Mucro  cordis  neque  in  omnibus  animalibus ,  neque  in  eiufdem  animahs  statibus 
idem  cft,  femper  equidem  bafi  gracilior,  kd  multo  in  nonnulhs  animalibus  acutior 
(/),  in  homine  obtufior,  &  in  fetu,  quantum  vidi  (^),  aiiq^uanto  etiam ,  quani 
in  adulto  cralTior ,  cum  uterque  ventricidus  in  ea  state  psne  £Eque  longus  fit  ^  m 
adulto  finifter  magis  fuperet .  _  .         , 

Bicollis  adeo  (^)  in  homine  mucro,  ex  duorum  conorum  apicibus  componitur  , 
quorum  anterior  plerumque  brevior,  fmifter  plerumque  iongior^  eft;.  Neque  enim 
diffimulo,  etiam  in  homine  nuper  in  lu.cem  edito  dextri  ventricuio  longitudinem 
aliquando  fuperaife.  Non 

(t*)  Sch.gjfir  \n  ptoprio  libello  .    Periftaltico  nao-  (e)  Eufiach.  T.  XX?o 

tu  agitatum  vidi? .  (f^  Lcngiflimum  vidi  ventriculum  finiftrum  m  te- 

Cu)  L.  c.  Es  iia^ulo  nodo  vafa  ad  partes  vlcinas'  tii  oviilo  ,    loigiffimutn  etiam  in  hsdLilo  ,    Second 

addit  er.iitti  .  metnoire  fur  U  mouvement    du  coeur  Ev^j    4S4.   In- 

(x)  Rfsumur  1.  c,  cane  ,    quatn  ia  homine  ,  cor  acutiiis  eilc  «  irtor  eft 

(y)  Winslovv  Memoir  de  I' Acad.des  fcienc  1715.  Alex.  Mom-cc  effay    on  comparative  ai>atom.  p-   4^. 

F-  1  =  9.  Expof,  anat.    t.  4.  Traite   de  la  poitrine  n.  Ta  pullo  ovi  incuSat?  diu  ventriculus  dexter  brevif- 

7c.  7(5.  77,  f,nvus  eft  ,  miicro  vero  fatis  acutus ,  uuico  fic  colli- 

(z)  Expof.  n.  77.  cu-!o  . 

Ca)  Ruyfch  Thef  4,,  n.   ^6.    In  T,  TII.    f  i-  pla-  (O  Vide  icones  noftras  ad  valvuhm  EuHachianars 

nim  facierrj  ,  -n  f.  2    convexam  exprimit  .  in  fafciculo  4-  datas  £3.4.  Fetui  yentriculws  djxtsr 

(L)  Conf  fafcic.  4.  Ic   anat.  f.  3".  SeTiae  t.  5.  f.i.  aeque  lou-^us  cft  Harvei  p.  ISS- 

KC)  Diff.  de  vaf.  cord.  propr,  n.  s.  ih)  lb:d.  f.  3.. 

Qi)  L.  5.  e.  9.  p    7ac, 


2o^  L    I    B.        IV.        C    O    R. 

Non  ergo  foli  elephanto  cor  bicolle  eft  (/),  aut  raris  nonnulljs  homiftibus  {k) .' 
fed  ea  ejus  vifcensmaxime  frequens  figura  eft,  ut  duobus  obtufis  coliiculis  finiatur, 
quos  crena  dividit,  ei  linea^  continuata,  quam  dixi  cor  dividere.  Retle  ita  fe  ple- 
rumque  habere  poft  antiquiffimos  anatomicos  (/)  monet  Morgagnus  (w?),  &  Santo- 
riniis  («),  etiamfi  uterque,  ad  alia  a  noftris  experimenta  ,  aiiqua  contrarja  exem- 
pla  excitat,  in  quibus  duo  vertices  minus  evidenter  diftin^uebantur.  In  Dryandri 
icone  fic  (o)  fatis  bifidus  cordis  apex  bene  exprimitur ;  in  Ruyfchiana  vero  elegan- 
tifllme  (o*) .  Alias  divifio  magis  evidens ,  &  cor  pene  bifiudum  fuit  (o**)  . 

§.   III.  Cordis  fttus . 

Ceterum  mucro  cordis  &  anterior  (/>)  quam  bafis  eft,  &  aliquanto  inferior  (7), 
atque  in  aliis  cadaveribus  refpondit  parti  cartilagines  coftaequintx,  in  aliis  confiniis 
cartilaginea:  &  ofteaE;  partis  dextra:  coft^  (r),  aut  hujus  cartilagini .  Idem  mucronu- 
dus  pe6Ius  percutere  videtur,  fi  ex  cadavere  judicare  licet .  Pro  ipfo  enim  de  fini- 
ftro  pulmone  quafi  particula  defe^la  eft.  Reliquam  cordis  longitudinem  puimones 
contegunt  {s) .  Quqrnodo  in  vivo  homine  pulmo  amplior  fit ,  aiias  oftendi  (0- 

His  prsmiffisfacilius  nuncintelligitur ,  quomodo  in  homine  cor  pofitum  fit.  Nem- 
pe  tota  facies  inferior  pericardio  incumbit,  hoc  tranfverfo  fepto ,  in  ea,  quam  de- 
fcripfi,  ^td.t  {u).  Facies  vero  convexa  ita  furgit,  ut  ea  pars  aitiffima  fit,  ex  qua 
pulmonalis  arteria  prodit  (.v) . 

Cum  reiiquo  corpore  humano  unice  conjungitur  per  vafa  ,  &  per  finus  venofos . 
Ifti  nempe  fmifter  quidem  in  tranfi^erfa  linea  {y)j  dexter  in  perpendiculari  (!^)cuni 
pericardio  cohsrent.  Deinde  arteriag  pulmonalis  ramus  dexter  {a)  Sc  rruncus  (^), 
aortie  truncus  (c),  vense  pulmonales  omnes,  aut  binse  aut  fingulae  (^),  vena  cava 
fuperior  (e)  &  jnferior  (/)  cum  pericardio  coalefcunt ,  eaque  ratione  cordis  pars  fu- 
perior  5:  dextra  firmatur,  quantum  quidem  ab  ipfo  pericardio  firmitatis  accedere 
poteft ,  &  in  primis  a  magnorum  vaforum  progreflTu  ,  quem  totum  undique  ad  vici- 
na  vifcera,  ofia,  mufculos  ,  partes  firmas  alias  celiulofa  tela  revincit  {§) .  Pars  reli- 
qua  media  inferior  &  finiftra  cordis  tota  libera  eft ,  quantum  quidem  limites  peri- 
cardii  penr.ittunt .        . 

Ceterum  cmnino  nonpoteft  diflimulari  ,  hunc  verum  cordis  humani  fitum  a  vetu- 
ftis  anatomicis  non  fatis  inteiledlum  fuiffe ,  cum  in  tanta  cadaverum  humanorum  ra- 
ritate  ad  beftias  confugerent,  in  quibus  cor  omnino  aliter  ponitur.  In  quadrupedibus 
nempe  fternum  horizonti  fere  paralielum  eft ;  huic  cor  ita  rncumbit,  ut  bafis  pene 
integre  in  cadavere  fupino  fuperior ,  five  capiti  propior,  m.ucro  perinde  pene  perfe- 
fle  inferior,  five  abdomini  viciniorfit,  etfi  aiiquantum  a  fepto  tranfverfo  diftat  (/'). 
Deinde  parum  abeft,  quin  linea  pe6ius  per  medium  fecans  ,  perinde  etiam  conum 
cordis  aquaiiter  bipertiat  {k) .  5uavi  adeo  in  tanto  hominum  a  beftiis  difcrimine  ri- 

fu 

(i)  Ut  veteribus  &  GuJHelmo  Stuksley    virum  in  p.  £31-   Chefelden  T.    XXI.  I.  c. 

anatome  elephsnti  ,  quae  prodiit  cum  ejus  hiftory  of  CO  S.   x.  p.  iSj. 

the  fpleen  p.  79,  (u)  Morgi^gni  1.  c.  n.   51. 

(k)  Ut  Riolano  I.  c.  p.  a^fi.  (x)  Id.   i'b.  n,   57.   58.   Ruyfch  Thef.   anat,  4.  tab. 

(1)  Apud  Galcnum  adm.  anat.  L.  7.   c.  10.  3.   f.  i-   FVtnslovv  Memoir,    I.  C-    Expofit.    anat.  I. 

(m)  Eplil.  anat.  15.  n.  59.  c.  n.  ^T- 

(n)  Obferv.  anat.   p.   143.  (y)  P.    \%6. 

Co)  Ad  Miindinum  .  (z)  P.   1S7.   188. 

(o*)  Thef.  4.  T.   III.  (a^)  P,   i85. 

Co**)  BarthcL  Ccnt.   i.  obf.  67.  (b)   P.   ibid. 

(p)   MoY^agn.  ibid.  n.   51. '^5.   Waltber  de  obef.  &  (c)   P    ibid. 

vorac.  p.  7.  &  olim  [^efalius    1.  c.  p.  730.  priorque  (d)  P.  183.  feq. 

Arifloteles  hiftor.  gniin.  L.   1.  c.  17.  (e")  P.  185. 

(q)  Morgngn.  ibid.  n.   55.  Senac  p.    183.  (f)   P.    187. 

(r)   Wtnslovv    1.  c.   n.    74,    Difdier  1.  <:.   pag.  31.  (s)   L.    II.    p.  41- 

31.  Ad  cartilagiues  fextse  &  feptims  coftje  l^efal.  p.  (i)  Morgagni  \.  c.  n.   JT. 

73 o-  {\C)  Morgagni  1.  c.  n.  55.  Monroo  eftay  on  copi- 

(s)  Cojaf.  Santerin.    p.  14J,  Winsh.^    Mem.  1.  c.  parative  anatomy  p.  40, 


SECT.  11.  CORDIS  AURIGUL^.  ^  .  ,.  .  ^^^ 
fu  dknum  eft  Sc  diflidium  medicorum  Durlacenfium  de  cordisTitu,  &  judicium  ex 
infpea-a  fcrofa  fumptum ,  in  qua  tanta  cum  indignatimie  Prmcipis  oftenfum  e{t,cor 
fmifterius  poni  ,  ut  aula  ejiceretur,  qui  in  medio  peaore  cor  federe  dixerat  { ). 

Ex  animalium  incifione  ,  &  forte  ex  cordis  etiam  humani^  de  fuis  nexubus  hbera- 
ti  incaura  contemplatione ,  fadum  eft ,  ut  cordis  duo  ventnculi  ,  dusque  auricuis 
perinde  in  bomine  a  dextro  &  finiftro  latere  nomen  habeant  ,  ac  quiuem  m  bruti^ 
animalibus  habere  squum  fuerat ,  Deinde  etiam  in  fatis  nupens  iconibus  (m)  maia 
illa  cordis  pofitio  confervatur,  in  (^ua  cor  mucrone  fuo  pendet,  neque  diapliragmati 
inned^itur.  r-    n         ^  >       j  •  ^ 

Et  tamen  antiquus  ille  Jriftoteles ,  cor  in  homine  ad  Isva  fpe61are  {n)  _,  demcle 
Plmius  (c)  ,  &  ^ihfws  ip)  homini  cor  ad  Isvam  papjllam  falire,  reliquis  anima- 
libus  magis  in  medio  effe,  fcriptum  reliquerunt .  Vefalius  m  tanta  cum  humanis  ca- 
daveribus  confuetudine  non  potuit  non  naturam  verbis  defcribere  :  icones  vero  non 
quidtm  omnes  (^)  ,  {qA  aliquas  tamen  bonas  dedit  (r)  .  Columaus  (s)  etiam  cor 
jacere,  bafinque  in  de<tr(f  latere,  apicem  in  finiftro,  re^e  monuit  .  hujtacoms  {tj 
cordis  procumbentis  veriffimas  iconesdedit.  Xo-^frf^y  ,  poft  diuturnuni  erroris  regnum, 
cor  humanum  toto  latere  trana-erfo  fepto  incumbere  docuit  (^^).  Addidit ,  pnmus.ni 
fallor,  J.  Nkolaus  Pechlm  {x) ,  vere  fuperiorenx  ventriculum  effe  ,  qui  vulgo  liiii- 
fter  vocetur.  Fnderiri^.s  Ruyfchws  (y),  priorum  naturaz  vindicum  ignarus ,  ad  pro- 
prias  obfervariones  coaetaneorum  fcriptorum  errorem  redarguit ,  bonafque  dedit  _  ico- 
nes  (^V  Ira  &  Cantws  fcripfit  (*)  ,  &  fufe  ,  proque  rei  digmtate  ,  J.  hemsnus 
PVit7slow  (i;),  idemque  nomina  ventriculorum  ad  naturam  reformavit  ,  quem  re..en- 
tiorum  caterva  (c),  ut  fere  fokt ,  fecuta  eft.  -  •      s    -     a 

Etfi  hic  omnino  verus  cordis  fitus  eft.  in  re  tamen  &  in  phyfiologicis,  ik  inad- 
gnofcendis  cordis  morbis  magni  momenti,  addere  omnmo  oportet,  quo  modo  is  U- 
tus  mutetur.  Et  primum ,  cum  fepti  tranfverfi  motu  non  poteft  nonetianicorleciera 
fuam  mutare,  minus  in  fano  homine  &  exiguis  infpirationibus  ,  magis  m  homine, 
qui  cum  contentione  fpiritym  ducit.  Mirum  eft,  neque  ei  credibile,  qui  nunquim 
vidit,  quam  vehementer  cum  fepto  tranfverfo  ,  dum  animal  aerem  adtrahit  ,  cor 
cieorfum,  retrorfumque  moveatur:  ouam  violenter  dem.um. ,  dum  pedus  m  exlpira^ 
tione  arflatur,  furfum  &  antrorfum\eveiIatur  (^),  or  de  pedore  exprimatur. 

Porro  jacenti  homini  &  fiipino  de  fterno  ad  dorfi  fpmam  idem  cor  relabitur,  <5C 
in  aortam  deeum.bit.  Quando  antrorfum  corpus  inclinam.us,  idem  ab  aorta  prorlum, 
verfufque  fternum  declinat.  Quando  demum  in  dextrum  latus  ftrati  lomnum  capi- 
mus,  totum  cor  ad  coftas  ejus  fedis  pulmonemque  vergit,  fimftrum  vero  pulm.oneiTi 
■liberaty  &  viciffim.  Supino  homini  cor  in  vertebras  relabitur  ,  Sc  auriculara  lini- 
ftram.  venafque  pulmonales  comprimit ,  &  fan^uinis  per  pulraones  circuitum  iurria- 
minat  ;  inde  incubus  Bond  (i)'.  Sq6  etiam  a  turgjdo  ventnculo  mucro  cordis  lur- 
fum  repelli  poteft,  ut  interim  bafis  defcendat:  totuni  vero  furfum  removeri,  quan- 
do  urerus  gravidus ,  aliaque  caufa  abdomen  undique  diftendens  diapnragma  ImMura 
urgc-t.  Idem  exhauftis  fubito  bydropicorura  aquis  in  abdomen  defcendit  ,  alioique 
cuni  fuis  vafis  anguios  facit ,  aortamque  xecum  detrahit.  Alibi  oftendemus  ,  quaha 
corollaria  ex  his  obfcrvationibus  fequantur^  ^^ 

CO  Tboner  obferv.  med,  icz.  {^')  Ce  cordif;  fabrica  &  ufu  . 

tm)  Bidloo  t.  24.  VeYheyen  t.  19.   f.  1.  Cy)  Adverf.  anst.  I.  n    6. 


(n)  Hift.  anim.  I.  3   c.  4.I.!.  c.  17.  (i)  Thefaiir    anat.  4    t.   lil. 

Co;)  L.  11.  p.  615.  e^iit.  n^rd,  CO  Tmpet    anar.  t.  4- 

(P)  De  animal.  L  4.  c.  19.  C^)  W>nuc-w  Mtrn.  1    c.   Evpoi.  I.  c.n.75. 

(q)  L.  6.  f.  j    4.  (_c).Ck;fe!den  1.  c.  t    11.    Garenseot    Iplanchnolog. 

(r)  Ejufd.  L.  f  5I  t.  1.  t.    !i.  14  ... 

(s)  De  re  anat.  p  176.  (cO  Vicie    in  feconcl  Mem.    fur  !es  parties    irnta. 

Ct)  T.  iT.  f.  2.  4.  t.  i5:  f.  I.  s.  Tom.iy.  bhs  Sc  fenfiblcS  Exp    307.   508.   509. 

(u)  L.  c.  p.  7.  .  (0  Nigrhmare  p    19. 


§.  IV.    Vitiofus. 

Rarlor  eft,  in  diquani  curiofitatem  meretur  ,  cordls  inverfus  fitus ,  'i£  mucrone  fuo 
in  dextram  pedoris  c?.veani  producatur  ,  bafis  in  finiftra  fede  fic  ,  atque  uni  omnla 
vflfa ,  &  abdominis  vifcera  a  dextrls  ,  ad  finiftra  transferantur .  Aliquot  exempk  hu- 
jus  monftnficaz  Bz.  connatje  fabricEE  (e)  reperi,  qu^  nihil  de  corporis  integritate  de- 
trahit,  &  in  validiffimis  hominibus  (/)  r^perta  eft  .  Huc  pertinere  videtur  homo , 
cui  nuper  cor  fub  dextra  papilla  fahit  {q) . 

Alio  niodo,  exque  raorbis,  &  funefto  quidem  eventu  (/0 ,  cordis  pulfatio  In  de>c- 
tra  fede  pedoris  percepta  fuit,  five  vere  cor  ex  morbo  aliquo,  ut  ex  ^deftru6in  pul- 
rnone  (0,  in  slienam  fedem  migraverit,  five  aneuryfraa  aorta;  {k)  pulfu  fuo  im- 
pofuerit ,  ut  cor  ibi  eife  crederetur ,  ubi  pulfus  erat .  Ita  certe  in  nuperoexemplofe 
habuit,  in  quo  manifefto  pulfus  fenfim  a  finiftris  ad  dsxtra  mlgravii  ,  ut  inter  fe- 
cundam  &  tertiam  coftam ,  ad  unci^B  a  fterno  diilantiam.  perciperetur  .  In  aperto 
cadavere  cor  ad  perpendiculum  pofitum,  quale  in  brutis  animalibus  eft,  aorta  vero 
aneuryfma  repertum  eft  (/) .     _  _  ^     , 

Alio  modo  cor  inverfum  vidh  Jofepbus  Tgnatms  Torrei,  ut  apex  furfum  inter  pul- 
mones  refpiceret,  bafis  inferiori  loco  effet  (m):  alio ,  procul  dubio  frequentiori^ideni 
viicus  ad  feptimam  coftam  in  diaphragma  prohpCum-  Pacc/jtornis  («).  Corduploma- 
jus  apice  diaphragma  deprimens  Tabarrannus  (i).  Neque  abfque  exemploeft,  pari- 
tcr  uti  nunnunquam  abdomini  fua  tegumenta  deficlunr  ,  ita  per  aliquod  parietum 
pedoris  dellquium  cor  nudum  pendulumque  ,  in  catellis  (o)  &  naper  natis  homlni» 
bus  {/»),  fimerfiffe  nudunaque  circumgeftatum  fuilfe  . 

§^  Vp  i/furkulce  Cordts  in  unlverfum  ^ 

Has  q-uafi  prlmas  lineas  hiftorls  cordis  cireumfcrlpfimus .  Nunc  p^er  fingula  ituri 
inltium  ab  appendicibus  cordis  fumemus ,  aut  atriis,  quis  ab  aliqua  indextris  fimill- 
tudlne  aurkidarum  cordjs  nomine  veniimt ,  &  quorum  pars  Jinuum  nomine  nota  eft- 
Non  abfque  aliquo  .dlfcrimine  fcriptores  anatomici  his  vocibus  utuntur  .  Plerique, 
&  antiqui  ,  &  recentiores  {q)  audlores  communi  nomine  aurtcularum  id  totum 
receptaculum  intelligunt ,  quod  a  niagnis  venis,  in  dextro  ,  &  in  finiftro  latere  , 
fanguinem  accipit,  &  utrivis  tradit  ventriculo .  Alii  ,  &  princeps  Boerbaavfus  (r), 
ftridius  aliquanto  auris  fignificationem  finlunt,  eoque  nomine  unice  eani  caveam  in- 

telii- 


(e)  M£«f?//KJ  in  fcriptJs  cum  Pecqueti  di^".  editis  (0  Eph.  Nat.   Cur.   Vo'.   lo.  obf.  3?. 

cnno  1654.  p.  346.  Fridericus  Hcfmannus  celebrioris  {m)  Philof.    tranfatl.    n.  461.    Memoires    des  fa- 

Friderici  pater  ,    in  v.ut^luvaTpo^pfii  adnnlranda  hi-  vans  ^trangers  t.   i.  p.    140. 

ftoria  ,    cum  qua  conferri  poteft     C!.  clim  T.'h-ellen-  (n)  Oper.  omn.  p.  112. 

ifroeckin  Eph.   Nat.     Cur.    Dcc,    I.    snn    j.    obf   76.  {x)  Obf.  anat.  edit.   3.  p.  iS. 

Jcannes  Mery  apud  du  Hamel  hiftGr.Acad.Rpg  fcient.  (o)  Journal  des  favans   1681.  n.  14. 

L.   3.  c.  1,  Cl.  Dnubenton  dcfcription  du  cabinet  cu  (p)   Cl   Buttnevus  in   proprio  libello  a.  1747.  Re- 

Roi  t.   3.  p.  204,  giomonu  edito  .  Martinus  Marttiiez.  in   hb,  de  ccr.de 

(^f)  Latrones  fuerunt ,  quorum  cadavera  Mentelius  monftrofo  infantuli  ,    quem    in^^?.  tomo    meaj  colle-. 

&  Meyyus  diffscuerunt .  dionis  snatomJc.  difput,  recudr  feci . 

Cg)  Eph.  Nat.  Cur.  Dec.   i.    ann.  2.    obf.   194.  &  (q)  IVmslovv  \.  c.  n.  <J;..     Wahher    de  cordis  au- 

Mtmoir.  de   TAcad.  des  fcienc.  1743.  p-35'5.  ricularum  fabrica  n.   11. 

(h)  Latus  dextriim  peaoris    fenri   ,    funefium  eft  (r)  Inftjt.   Rei  Med.  n.  148.  Eodfm  modo  bis  vo- 

RioLtrj.  animadverf.   ir»  C.  Bj-uh.   p.  703.  cibus  uiuiitur  J.Jacobus   Rau  in  appen^f,   ad  amphi- 

(i;  Journal  des  favans   166S.   0.3.  theatr.  Zootomic.  &  Simon  Petrus  iiir;/j/?K/J  nelle  of- 

Ck)  Lancif.    f,     13;,    Funellum    &    hxreditsrjum  fervaz.  anat,  fifiche  ^..63. 
ir.orbuin  effe  . 


sECT,  n.  conxyis  Av^xcvim.  _    ^        20^ 

teHlg^ittt,  qvix  carneis  lacer: is  inms  percurfa,  marginibus  crenatis  diftinguitur.  Tidem 
finurnomen  atrii  cordis  eam  partem  in^elligunt,  qu^  &  extus  abfque  crenis  levis , 
&  intus  abfque  cancellis  eft.  Non  porui  hic  in  fenfu  vocum  difcrimen  dififimulare  ^ 
quod  omnino  in  ifta  theoria  circuitus  fanguinei  infignem  errorem  peperit . 

Atria  cordis  aeque  late  patere  reperio,  quam  venofum  fyftema ,  ut  nulliim  omnino 
animai  cor  auriculis  deftitutum  habeat,  cui  venae  fuerint,  neque  enim  in  iis  anima« 
libus  aures  repeno ,  quibus  cor  longum ,  idemque  etiam  princeps  arteria  eft ,  &  in 
quibus  vafa  venofa  ab  arteriofis  diftinda  nondum  evida  funt .  Ad  venofum  enim  fan- 
guinem  recipiendum  manifefto  auriculaj  fadsE  fant ,  tum  ut  mufculofa  vi  in  cor  ur- 
geatur,*&  majori  unda  cor  melius  diftendat  (j-)  ,  atque  acutiori  ftimula  ejus  mufca- 
li  contradlionem  provocet ,  tum  in  primis ,  ut  receptaculum  fanguini  venofo  prsEbeantj 
quoties  aut  cor  in  contradione  fua  eum  fanguinem  admittere  nequit ,  aut  pulmo  fan- 
guine  pienus  in  nixu,  infpiratione  diuturna,  aliifjue  caufis ,  tranfituai  cmoris  per 
pulmonem  morantibus ,  novo  a  venis  redituro  finguini  refiftit  (O  .  Hanc  enim  au- 
rium  fabricandarum  caufameffe  exemplo  receptaculi  venofi  ,  ampliffimi ,  demonftrari 
Videtur,  quod  in  iis  animalibus  reperitur,  quorum  vita  amphibia  longas  fub  aquis 
jnoras  requirit ,  ut  ex  teftudinis  exemplo  conftat ,  cujus  venofum  receptaculum  &  a 
Joanne  Mery  (0  &  a  ]oJepho  DuveYney  {u)  defcrjptum  exftat .  Tanto  nempe  amplius 
venofo  fanguini  receptaculum  natura  paravit ,  quo  diutius  prc^videbat  fanguinem 
ante  cor  exlpetlaturum  effe .  Venae  in  pifcibus  magnse  .  Cava  aqrta  tripio  major 
JSleedham  (  ).  fhoc^  vens  ampliffims  Schelhammeri^  ejus  animalis  anatome.  Quo- 
modo  vero  ven£e  contrado  cordi  ,  magis  quam  robuftior  auricula ,  refiftere  poffint , 
aut  quomodo  frangend;2  huic  fanguinis  venofi  refiftentix  aures  inferviant,  egoquidem 
jion  mtelligo.  '   ,  ^^ 

Auriculac  cordis  in  iis  animaiibus  binas  funt ,  quibus  fanguis  calet :  &  quibus  iifdem 
duocordis  ventricuii  funt ,  &  quatuor  vafa  magna  cordi  conne6luntur ,  &  demumfan- 
guis  ex  priori  ventriculo  in  pofteriorem  tunc  demum  trajicitur,  quando  per  pulmo- 
nem  totus  tranfiit.  His  enim  animalibus,  uti  duo  trunci  venarum ,  ita  duo  atria 
funt ,  in  qu^  eorum  truncorum  fanguis  effunditur .  Contra  unica  auricuia  eft ,  ubicun- 
que  uaicus  cordis  ventriculus  (x) ,  &  ubi  fanguinis  exigua  portio  per  pulmonem  tra- 
]icirur,  quibus  etiam  animalibus  fanguis  friget,  aut  certe  exiguo  fuper  aquam  gradu 
tepet.  iJnicam  certe  ego  auriculam  ia  pifcibus  (/)  reperi,  quofcunque  incidi ,  ne- 
que  Taiionem  inteiligo ,  quare  duas  pro  ur#ta  vena  natura  parare  voluiffet .  Ergo , 
Mi  aiiis  auctoritatrous  meam  tuear,  unica  auris,  inter  pifces ,  reperta  eft  in  falmone 
(^),  muftela  (^),  cyprino  (^)  plano,  iampefra  (c),  acipenfere  (c*),  galeo  ('-/),_ 
can;;  carcbana  (^*),  xiphia  (e),  mola  (f),  rana  (^)  pifcatrice,  torpedine  (■^). 
Auricuia  cordis  in  aliaco  WllUs  (2)  oftreo  LtjleT  (5)  buccino  Exen.  (4)  cochlea 
Swannmey-aam  (5). 

Keceptaculum  pifcium  HHl.  (6)  Duvemey  (7)  teftudinis  (8)  truncus  nempe  gran- 
Halier  Pbyfiolvg,  Tom.  L  I>   d  dium 

(s)  Cont  Ssitac  1   c.  p  343.  (Ji)  Collins    t     31    &    ia    memoir.    pour    fervir   k 

(s*)  Sauva^es  de  pulfu  p.  14.  15  rkiftoire  des  animaux . 

Ctj  Memon.  de  1'  Acad.    des  fcienc.  1703.    Hili         (d*)  Coli'ns  t.  71. 

«•cvievv  p.  113  Ce)  BaYthoHn    hift.  i(S.  Cent.  2. 

Cu)   ;bid.  a.  1(599.  Qi)  Janus  Plancus  in  Comment.  Acad.  Bononlenf. 

CO  Cap  5.  t.  a    P.  2.  p-  301. 

(s)  Ha'v,ii  p,  7(5.  (g')  chavleton  Onomaft,  Zoic.  p.  76.  de  pifcib. 

(v)  Rondeiet  de  pifcibus  L   3.  c.  14.  Sevevinus  de  (h)  Lorenztni  crampfish  p.  38. 

refpir.  p  fc  p  105.  Artedi  ichthyolos.  p.  29.  (2^  Anim.  brutor.  t.  3.  f   i. 

Cz)  Gerinq  in  6\i^- c\i.  Lieuvvenhotck  Philof.tran-         (3)  Conchyl.  bivalv.  p.  77. 

Uft.  n.  3io.f  2.  C4)  Exerc.  anat,    H.  p.  29. 

Ca)  Cering  I.  c,  Cs^  P-  ii9  t    i. 

Cbj  Collins  I.  G.  t.  34,  Cfi)  Revievv.  II.  p  113, 

(c,  l<^«m  p.  777    pcvver  obf.  32.  C7"3  Poft.  II  p- 470. 

CO  Crowov.Muf.  lchthyol,  2,  p.  44.  C»)  Iljid.p.460. 


2io^  L    1    B.        IK        C    O    R. 

dium  &  confluentium  venarum .  Grandis  vero  pro  cordis  portione  auricula ,  &  retra 

cor,  &  dexterior  ponitur. 

Quare,  cum  nonnulli  fcriptores  etiam  in  pifcibus  duas  auriculas  cordi  tribuant  , 
vjdentur  omnino  aliqui  Cl  viri,  aorta^  durum  cralTumque  bulbum,  ^Toaurkula  ha- 
buKre  (/'),  quam  etiam  boc  nomine  addito  arteriofee  epitheto  defionant.-  alios  rece- 
praculum  venofum  in  auriculam  patens  pro  vera  aure  numerafleexiftimabiie  eft.  Et 
illum  quidem  bulbum  aort^  pifcium  dudum  Cgefaipinus^k)  pro  tertia  cordis  ventri- 
culo  habuit . 

Sed  etiam  in  quadrupedibus  oviparis,  quaealioquin  pifcium  claflTem  cumavibusme- 
dia  conjungere  videntur,  unicam  aurem  reperi ,  m  lacerto  vulgari ,  ,in  aitero  viridi 
elegantiori,  in  rana,  &  bufone :  in  quibus  omnibus  redeuns  ex  venis  unda  fangui- 
nis  totam  aurem  una  replet ,  &  una ,  dum  in  ventriculum  tranfit ,  tota  deferit .  Si- 
milia  noftris  teftimonia  funt  in  teftudine  (/),  crocodilo  (w?),  vipera  europ^ea  («),  & 
altera  caudifona  (^)  •  .  .  . 

Mirum  in  re  facili  potuiffe  diftenfum  inter  audores  obtinerei  non  in  teftudine 
fola  (,p),  fingulari  animaie  ,  &  cujus  cor  in  univerfum  inter  corda  unius  ,  duorum- 
que  ventricuiorum  ambigit :  fed  omnino  etiam  in  crocodilo  {q)  ,  chamasleonte  (y) , 
rana  (^)  denique,  quod  animal  mihi  adeo  faniiliare  eft  j  ut  neque  canes  magis  fami- 
liares  fint . 

Unicam  demum  vermes  &  infeda  hujus  claffis  nada  funt,  quibus  cor  breve  eftj 
aftacus  (Oi  crabro  («) ,  oftreum  (a;),  mytulus  (/),  buccinum  (^). 

§.  VI,  tAuricula  dextra, 

Verum  ad  hominem  rediiflfe  praeftat.  Ejus  ergo  cordi  du^e  auriculse  prseponuntur » 
quarum  qus  dextra  eft ,  id  nomen  utique  merito  accepif ,  quae  adeo  dextra  fit ,  ut 
nihit  in  toto  corde  fit  dexterius,  nifi  forte  ex  fubtiiiori  anatome aliquam  particulam 
iiniftri  finus  excipere  volueris,  qu«  duabus  venis  pulmonahbus  interjicitur  . 

Eadem  fere  ad  perpendicuium  ponitur,  atque  ima  fua  parte  tranfverfo  fepta  ni- 
titur  (,a) ,  . 

Figuram  verbis  depingere  difficile  fuerit.  Ad  corpus  elllptoides  tamen  aliquantum 
accecTit,  cum  m.edia,  &  altior  quam  media ,  pars  iatior  fit  (^)  ,  infima  vero  &  fii- 
prema  in  acutum  &  c^ecum  finem  dd\m§.  Inferior  terminus ,  qui  ad  finifteriora  ve- 
n£B  cava  inferioris  ponitur  j  idem  brevis  eft.  Sed  fuperior  finis  appendicis  fere   no- 

mine 


(i)  Ut.  Cl.  Perrauh  eflTays   de  phyfique  t.  5.  p.a(5o»  hift.  des  Iles  Antill.  t.  a.  p  118.  Griffith.  Hughef  na- 

t,  is.  f  3.  Conf  Gering  &.' Leen-winhoeck   1.  c.  tural  h.ft.  of  Barbados  p.  309 

(k)  Quseft-peripatet.p.  ii9.a   119.  b  Cq)  Jtfuitse  Siamtnfes    in  Obferv.  d' Anat,   &  de 

0)   Ita  Blaft^s  mifceilan     anat.  p.   272.  Collins   1.  Phyfique  p   28    Duverne)/  ibid    p-3a-.  . 

e.  p  77^.    OWf,.  Jacobam  de  ranis  pag.  105    Biparti-  (r;   t-arif:ni    in  Memoir.  pour  fervir    i  1    hiftoire 

tam  taffi°n  vocat  .  des  ammaux:   J   Nic  Pethttn  \n  obferv.  q.  387.  Ant. 

Cm)   Ita  dignus  teflis  Olaus  Borrich/us  in  herme-  Valijnin  in  opcr.  omn.  t.i.  p.  417. 
tka  fapientia  iE^ypc    p.  176-  (^s)  De  ranis  p  S3.  S4. 

Cn)  Francifcus  Redus  degl'  infetti  p  73-  femibilo-         CtJ  Wilits  de   aaim.  brut.t.  j.t.  i.  S. 
<u!arem  fecit   .  Charas  U  3.  anatomes  viptrje,  nam  C")  Marvci  p.  i6o> 

alter  ventriculus  eorum  quos  numerat  ,  omn  no  au-  (x)  WiUis  1.  c.  p.  17    t.  i.  f.  2.  Ltjief  de  conchyU 

ricula  ei^  »   &  Albertus  Stba  Thefaur    U  109.  f.  9.  biv.ilv.  p  77 
Etiam  femiJuplicem  vocat .  (y)  L-jier  de  conchyLbivalv  t.  i.f.i. 

Co)  Tf[ofv  Phil  tranfad.  n.  144-  Ci;   Iriem  Exercit.  2.  de  butcmis   p.79» 

(pj  Duas  huic  auriculas  tribuunt  Jofephus  Dkwic-  (s  )   Conf  fj^uram  Ct>.jdd^n:i  t  11. 

ney  !.  c.  Msry  L  c.  Joannes  F^^ber  ad  Y .  Uirnar^desu  {hj  Amplirud.nein    sjui    auriculaf    rede    expreffit 


p.  728.  J.  B^p.  CaldcCt  oilerv.  anat    nelle  tartaruehrf      EiiJ^ashiUi  1.15,!.». 
p.  60.  Frfsr  in  itinere  Oiientali  p.  iij.   Du  Tertrs 


S  E  C  T.    II    CCRDTS    AV^l  CVl.  m.  stt 

mine  venlt,  quod  a  reliqua  auriculae  longitudine  robuftoj,  tranfverfo  fafciculo  mu- 
fculofo  feparerur.  Acuta  eft,  &  curva  ,  ut  furfum  convexa  fit,  atque  deorfum  quafi 
excifa  .  Eadem  pene  tranA;erfa  ,  trans  aortam  incedit  ,  inque  hujus  arteriae ,  ejufque, 
qu«  pulmonem  adit  ,  intervallo  terminatur  ,  aut  ad  dextram  demum  &  inferiorem 
oram  ejufdem  arteria;  ,  aque  eo  intervallo  figuratur  .  Eam  nimis  brevem  alii  (c) 
pinxerunt ,  aiii  nimis  rotundam  (d)  .  Mucronem  Vefaltus  (e)  dixit ,  &  J.  Benignus 
tVinslo-jv  (  f ) . 

Limes  auriculiK  dextrge  anterior  &  dexter  ,  folet  antrorfum,  qua  ventrieulo  adhs- 
ret ,  eminere  ;  dextrofum  vero  «Sc  fimul  retrorfum  fe  recipere  verfus  venas  cavas, 
quibus  ita  adglutinatur  ,  ut  aliquamdiu  &  fuperiorem  eorum  truncorum  venoforum 
&  mferiorem  diftinguas  ,  in  media  vero  altitudine  ,  quid  ad  venas  pertineat,  quid 
ad  aurem ,  asgrius  fepares  ,  Hinc  fadum  eft  ,  ut  dudum  Cl.  viri  in  diverfas  fenten- 
tias  abierint ,  cum  alii  venam  cavam  inferiorem  fuperiori  coatinuari  fcriberent  ,  alii 
utramque  venam  conjungi  negarent .  Unicam  venam  Winslovvus  facit,&  continuam 
(§)  ,  duas  III.  Waltberus  ih)  &  J  B.  Senac  (i)  ,  quod  inter  utramque  particula 
interponatur ,  cujus  fibr£B  aliam  ,  quam  in  venis  ,  dire6lionem  fequantur.  Mihi  qui- 
dem  vifum  eft  ,  &  anrerius  &  pofterius  aliquam  particulam  effe  ,  qnx  cancellatis  & 
eminentibus  fibris  deftituatur  -,  &  in  qua  omnino  abfque  «rrore  utramque  venam 
conjungi  adfirmes  . 

Pofterior  &  dextra  facies  atrii,  quando  omnia  integra  funt,  oculis  non  confpicua, 
eadem  levis,  &  fepti  loco  inter  dextram  aurera  atque  finiftram  ,  magis  tamen  ver- 
fus  dextram  aurem  eminet .  Ea  perinde  &  furfum  ,  &  deorfum  ,  membrana  fua  ex- 
teriori,  &  in  primis  interiori  ,  manifefto  continuatur  {k) ,  neque  facile  effe  credo, 
tendineum  anulum  oftendere  (/)  ,  cujus  ope  utraque  vena  cava  cum  dexrro  fmu  co- 
hserere  dicitur.  Quare  non  ma!e  auriculae  cordis  dudum  adl  venarum  partes  relataB 
(w)  fuerunt, 

§.  VII.  Vena  Cavte, 

Venac  Cavje  in  homine  utique  duae  (»)  funt .  Inferior  breyiffima  eft  ,  ut  ea  nota 
fabrica  humana  a  quadrupedum  natura  facile  feparetur  :  quibus  eadem  vena  in  tho- 
race  longa  eft .  Ea  diverfitas  a  cordis  fitu  pendet  ,  cum  enim  in  homine  tota  lata 
planaque  facie  fepto  tranfverfo  incumbat  (o)  ,  non  potuit  inter  aurem  feptumque 
longa  vena  poni  .•  contra  in  brutis  animalibus  ,  quibus  folo  apice  pericardium  ad 
diaphragma  pertingit  ,  fatis  infignis  ab  eo  mufculo  ad  aurem  dextram  diftantia  eft  , 
&  vmx  cav£B  proprius  eo  potiflTimum  loco  pulmonis  lobus  fubjici  folet.  Eadem  ve- 
na  cava  inferior  aliquanto,  quam  fuperior ,  amplior  eft  ,  ut  omnino  diametri  fmt  ia 
ratione  fefqui  altera  (p). 

Superiorem  venam  cavam  defcribemus  (^) ,  qua  parte  pericardio  continetur  .  Ea 
inferiori  minor ,  refta  furfum  tendit  ,  &  abfque  ramis  ad  eam  fedem  venit ,  in  qua 
pericardium  fibi  innatum  recipit.  Rariffimum  eft^intra  pericardii  caveam  venam  fi- 

D  d    2  ne 

Cc)  Euftachius  t  i<5.  f.  i.  3.  Ruyfch  Epift.  3.  t.  J.f.  (m)  Back    de  corde    p.    159.  Helvetius  ^claircifle- 

».  Thef  4.  t.  3.  Chefelden  t.  21.  ment  p.  41.  &c.  Weithrecht  Comment.  Acad.Petrop. 

Cd)  De  la  circulat.  on  du  fang  t,  i.  vol.  ;.  p.  300. 

Ce>  P.  739.  L.  4.  c.  14.  Cn)  Refte  Morgagnus  adverf.  anat.  V.  la. 

Cf)  L.  c.  n.  66.  (o)  P.  183. 

{%)  Traitfe  <ies  veines  n.  9.  ,..,..         5      ,„  *o    „.        .. 

(,h)  De  fabrica  cordis  auricularum  p.  II,    fatetur          Cp)  Uti  12.-  ad  8  -   lantorin,  ebferv.  an4t.  f. 

tamen  una  quarta  parte  conjungi .  *4-5» 

[lclEi5."^..f.>.  i<i)EuftacJ,.t,l,.l.. 

CO  111.  Senaco  diaura  l.c,  p.ai#. 


212  ^   L    I    B.        IV.        C    O    R. 

ne  pari  in  cavam  fuperiorem  fe  immittere  ,  vidit  tamen  Gullfe/rnus  Chefelden  {r\ 
&  m  Tue  Claudius  Nkolaus  le  Cat  (.0  .  In  fimia  videtur  eam  fabricam  frequenter 
reperiri  ,  cum  non  aliam  Galenus  defcribat  {t) .  Eum  viruni  ,  per  experimsnta  iii 
homine  fada ,  dodus  refutat  Fejalrus  (u)  ,  cui  ridiculo  argumento  obviam  ivit /.t- 
ca^us  Syh'us  (x}:  lon^iora  nempe  olim  hominufm  pedora  faiiTe,quara  quidjem  no- 
ftro  xvq  (unt  ;  hinc  azygam  venam,  cui  femper  eamdem  longitudinem  fjiffe  neceffe 
eft  recipere,  non  potuiife  eo  %'o  pericardium  fuperare ,  uti  nunc  quidem  in  brevio- 
ri  pedore  fuperat.  Figmenta  acerbi  fenis  Eujlachhis  cum  rifu  repudiavit,  ftrenuus 
alias  Galeni  defen^ir.  Etiam  hoc  rarum  eft,  venam  cavam  inferiorem  circa  cor  in- 
flexam,  cum  fuperiori  cava  in  imam  partem  auriculse  dextr-E  fe  imm^ififfe.  Vidit 
idem  olim  Cbe'elnen'us  (/).  Ririus  eft  ,  duas  venas  in  agno  cor  fubiiffe  (i^),  aut 
duplicem  ejufmodi  venam  in  homine  fuilfe  ,  uti  obfcurius^  Bartholini/.s  (a) ,  ornate 
tamen  &  ad  proprium  experimenrum  defcripfit  Vir  C\.Pbilippus  <Adolphus  Boehmer 
{h) .  Sed  etiam  venas  cavae  inferioris  aliqu»  monftrofae  fabric^  occurrerunt .  Venam 
cavam  abdominalem  duphcem  vidit  Theodorus  Kerkring  (c)  ;  duas  etiam,  fed  tranf- 
verfo  trunco  conjundas ,  J.  Zacharias  Petjche  (cl)  ,  duas  demum  Cl.  Scherer  (e), 
fub  hepate  divifas . 

Ceterum  &  fuperiori  Cavs  &  inferiori  prape  cor  fabrica  mufculofa  eft.  In  fupe- 
riori  trunco,  ad  digiti  fupra  cor  longirudinem  ,  carneas  tranfverfas  fibras  dudum  re- 
perit  J.  Nkolaus  Pechlin  (f),  quas  fphinderis  nomine  alii  donarunt  (g) .  Ad  fibras 
mufculares  utriufque  venae  cavas  lege  Duverfiej/  (i)  .  Similes  etiam  in  cava  inferiori 
fibrs  (h)  ad  hepar  ufque  reperiunrur  ,  quas  vel  ex  contradtione  vens  cava  adgno 
fcas ,  qux  adeo  manifefta ,  alibi  dicetur . 

§.  VIII.  PeBinatl  MufculT  xAurlculcs-, 

Ad  interiorem  fabricam  auriculje  dextrai  progredimur.  Ea  in  homine  eft  ejufrno- 
di .  Ea  pars  atrii  cordis  ,  qus  camofis  lacertis  diftinguitur  (')  ,  medilfque  foveis, 
ea  exteriores  quidem  fibras  in  univerfum  tranfverfas  habet  (k) .  Interior  facies  nu- 
anerofis  mufculis  percurritur,  in  univerfum  fibi  parallelis ,  etfi  ea  vox  non  accurate 
vera  eft ,  cum  ii  mufcuii  fe  paffim  ad  acutos  angulos  decuffent  ,  perque  ramos  pa- 
railelos  in  retis  fpeciem  conjungantur  :  qui  rami  &  vari^-^magnitudinis  ,  atque  ipfi 
perinde  ramofi  funt  (/)  .  Eorum  alii  membrans  externae  auriculae  innafcuntur  :  alii 
ab  ea  aliquantum  diftant  ,  ut  ftylus  interponi  poftit  (m).  Pars  auriculae ,  quse  val- 
vuls  Euftachians  propior,  eadem  in  univerfum  levior  eft,&  niinores  mufculos  ha- 
bet .  Ceterum   hos   iacertos    breviter   deferipfit  J,  Benignus  Winslovv  (n)  :    bonam 

ico* 


(r)  Phil.  tranfjift.  n.  337.  que  ramus  m  iliaeam    fuis  lateris    venam  continua- 

O)  Hiftoir.  de  P  AcadRoy.des  fcienc.1738.  ebf.^.j.  batur. 

tt)  Adminiftr.  anat.  L.  7.  c.  9.  (f])  De  falirica  &  ufa  cordis  n.  9. 

Cu)  L.  3.  c.  7.  f.g)  C.  B-yrholinus    f   &  n-p.    de  diaphraRmate  c 

Cx)  In  calumnia  17.  depulfione  p.   144..  3.  f.  3.  Vieuffens  tr.  du  coeur  (13+    tab  j    t.  1.  Eas 

(y)  L.  c.  fibras   a  fibris  poflerionbus  auriculae  deducit  . 

(^jtT)  Baftholin..  hift.  84.  cent.  *.  (0  Fofth.  II.  p.7-  31-  33    34- 

(a)  Ibld.  ex  Falcoburgio .  (h)   yisuffens  du  coeur  p    34.  33.    Eciam  a  fibris 

(b)  In  prsfat.  ad  fafcic.  i.  obferv.  antit.  p.  la.  auriculse  has  fibras  derivat  . 

(c)  Spicileg.  anat.  obf.  29.  CO  f^?falius  p.  740. 

Cd)  In  diff.  inaug.  fxpe  laudata  ,  atque  in  colle-  (k)  Vieujfsns  dii  coeuf  Tab.  3    f  i.  d. 

ftione  noftra  recufa  n.  77.  Q)  Senac  in  tab.   16.  patfim  ,  maxime  td  g.  g.. 

(_e)   In.  Cl.  Timmermmni  diff,  Inaug.  de  notandis  (m)  Ruyfch  Epift.  lo.  tab.  ji.  f.  3.  B. 

naturx  in  humana  machina  lufibus  p.  54.  55.  Uter-  \n)  U  c  n,  67. 


i^ECT.  J/.  CORDIS  AURTCULiE.  ?i? 

iconem  dedemnt  Ruyfchms  (o)  &  111.  Senac  (p}j  nimis  potius  regukres  delineavit 
Lowems  (f),  nimifque  rotunde  Raymunclus  Fieuffens  (r). 

Horum  lacertorum  duo  fines  funt ;  aker  anterior,  eft  ia  auricula?  cumcordecon- 
junc^ione  (0?  ubi  in  albam  cellulofam  telam  (0  defmunt  ,  qux  auriculas  ad  cor 
revincit  .  Ita  fit ,  ut  auricula  a  corde,  nullo  lacerto  violato,  feparari  poflit .  De  eo 
limite  alibi  dicere  oportet.  Pofterior  terminus  eft  in  levi  parte  auriculas ,  qua?  finus 
dicitur,  &  in  fepto  duarum  auricuhrum  ,  qua  fede  aiiquee  fibrse  dextri  atriiinfibras 
carneas  finiftra;  auriculaE  continuantur  («) . 

Reliqua  eorum  lacertorum  longitudo  arcum  defcribit ,  fere  dimidio  circulo  mino- 
rem  .  Cum  praeterea  alii  aliis  longiores  fint,  totus  ambitus  extremus  &  dexter  au- 
riculs  ,  uterque  vero  appendicis  crenatus  adparet ,  quales  gallorum  criftis  funt ,  cum 
Jongior  femicirculus  dentem  eminentem,  vicinus  alter  &  brevior  duorum  dentium 
intervallum  efficiat.  In  pleniffima  auricula  hi  dentes  minus  adparent, 

In  appendice  auricul^  iidem  lacerti  majorem  partem  circuli  fua  longitudine  (x) 
defcribunt,  &  ad  tres  fcre  majores  fafciculos  pertinent,  anteriorem ,  pofteriorem  ,  & 
inferiorem,  qui  ab  auricula  appendicem  feparat.  lidem  mufculifibi  imponuntur,  ne- 
que  ejus  appendicis  cavea  continuatur ,  fed  per  eas  quafi  trabeculas  feparatur .  Cum 
de  induftria  minutius  inquirerem,  ita  fe  habere  reperi ,  uti  dicam. 

Prior  mufculus  ex  ora  carnea  aurem  dextram  cum  ejus  lateris  ventriculo  conne- 
flente  ortus,  in  circuli  modum  ducebatur,  circa  radicem  appendicis  anteriorem  ,  Sz 
circa  oram  pofteriorem  auriculEe  y  quae  feptum  auricularum  efficit .  Ejus  mufculi  finis 
paulo  finifterior  fuit,  quam  eft  Euftachii  valvula*  Ab  hoc  mufcuJo  pofterius  &  dex- 
terius ,  deinde  de  altero  ejus  fine  anteriori  «Sc  finiftro  a  circuio  oftii  venofi  dextri  , 
nati  funt  kcerti  femicirculares  auriculae .  Porro  ab  eodem  mufculo  pars  kcertorum 
appendicis  dextra  provenit ,  eorum  nempe,  qui  finiftrorfjm  paimatimdifperfi,alteri 
fimili  fafciculo  obviam  venerunt .  " 

Is  alter  fafciculus  natus  eft  ex  mufculo  altero  appendicis  dextr^auricul«,  ortoex 
parte  fuperiori  oftii  venofi  dextri  ,  in  fede  acuti  marginis ,  &  in  appendicem  unice 
produdo .  Alias  idem  mufculus  etiam  m  auriculam  fibras  fuas  ad  radiorum  effigiem 

Tertius  mufculus ,  appendicis  auriculse  ,  in  alio  cadavere  adfuit  ,  qui  ex  aftio  ve- 
nofo  dextri  ventriculi  adfcendit ,  priori  paulo  fuperior  ,  &  re6li  furfum  porredus 
radiatas  in  cavam  appendicem  fibras  edidit .  Hic  in  altero  cadavere  non  adparuit  . 
Cum  his  noftris  ea  conferri  poftunt,  quse  Vieuffenius  (y)  &  III.  Senac  (^)  dQ^ahm 
dextr^-  auriculs  fcripferunt .  ^gre  autem  hsec  abfque  fiiguris ,  aut  praefente  cadavere 
rite  defcribuntur. 

Ceterum  membrana  tenera  &  levis ,  cum  cordis-  (a)  cumque  venx  cavas  interiori 
velamento  continuata,  interior  auriculam  oblinit :  exterius  eidera  cordis  extimum  in- 
volucrura  imponitur,  quod  a  pericardionafcitur.  Cum  vero  utraquemembrana  tener- 
rima  fit ,  &  incer  mufculofos  arcus  intervalla  media  relinquantur,.  in  quibus  prster 
eas  membranas  nihil  diftendenti  fanguini  refiftit ,  &  auris  luci  obverfa  pellucet  (b)^ 
intelFigitur  auriculam  dextram  &  valide  dilatari  poffe ,  &  demumrumpi .  Utrumque 

vitium 


(o)  Epift,  10.  t.  II.  f.i.  (,u)  Ex  111.  Ssnac  tab.   ?.  f.  i.  g.  g,  G.  G. 

Cp)  T    12.  &  1(5,  (x;  Senac  p.  208. 

Cq)  L.  c.  t.  5.  f.  a.  Cy)  L  c.  p.  40. 

Cr)  L.  c.  (ji)  p.  207.  feqq. 

(s)  Lcvier  1.  c.  a.  a.  a.  (a)  Pteujfens  de  remot.  &  proxfm.  pri^icip.  p  7^' 

(t)  UnioHem  membranarum  eordis  vocat  \\\,Sen(t(  Qi)  Thebet  de  fan&circ.per  eor  b.jp,  Winfiow  l.c* 


2t4  .    .       .        L    T   B.       TF.       C    O    R. 

vitium  in  primis  imminet,  quando  aliquod  obftaculum  fanguinis  pef  pulm.onem  iter 
moratur,  cavseque  venae  fanguinem  in  auriculam  convehere  pergunr ,  quemcordex- 
trum  nequit  emittere .  Ita  a^  nixu  fit ,  aut  a  polvpo  dextri  ventriculi ,  in  fniiftri  ven- 
triculi  vitiis  circuitum  fanguinem  morantibus .  Verum  hajc  exempla  aiium  fibi  lo- 
cum  poftulant. 

Contra  iidem  auriculae  mufculi  exquifite  irritabiles  funt  ,  eaque  vi  plerafque  cor- 
poris  humani ,  &  cordis  ipfius  partes  fuperant  .  Sed  &  hxc  redius  perfequemur  , 
quando  de  cOrdis  motu  fermo  €rit  , 

§.  IX.  Smus  dexter, 

De  auricula;  dextrs  parte  levi  nunc  dicere  oportet .  Ejus  altera  mediet^s ,  eadem- 
^ue  major,  utique  re<5te  Septum  aurkularum  audit,  &  ab  ora  dextra  venzE  cavae  in- 
ferioris  ad  eamdem  oram  ven^  cav^e  fuperioris  continuatur:  finifteriusverocolumna 
ifthmi  fmiftra  terminatur,  quam  paulo  poft  defcribemus  .  Ukra  eam  columnam,ver- 
fus  finiftra,  aliqua  adhuc  auricuUs  particula  levis  eft  ,  intercepta  inter  eum  ifthmum, 
&  cordis  oftium ,  ad  fmiftra  ven»  cavse ;  ea  fedes  eft ,  quam  tenet  carneus  valenfque 
fafciculus ,  a  quo  femicirculares  mufculi  pedinatie  partis  auriculie  nafcuntur  ,  &  qui 
idem  oftium  venofum  dextrum  circumit .  Hsec  ,  quam  nunc  diximus ,  arrii  cordis  fe- 
Ats  levis  eft,  fi  paucas  reticulatas  fibras  exceperis ,  quaj  vel  ad  imam  partem  foiTae 
ovalis ,  vel  ad  Eufiachii  valvulam  pertinent .  Hanc  partem  ievem  Jinus  dextri  no-< 
mine  in  primis  Boerhaar>ius  diftinxit  (c),  &  ab  auricula  feparavit . 

Ejus  fabrica  prster  duas  membranas  exciraam  cordis,  intimamque,  adipe  aliquo, 
fed  in  primis  iibris  mufculofis  conftat .  Earum  iter  adeo  diflicile  eft ,  ut  neque  iVaU 
tkeri  {d)  fermo,  neque  V'euljenii  (e)  ,  neque  Petri  Simonts  Rouhault  (/)  ,  neque 
III.  &  nuperi  de  cordis  fabrica  audoris  ig)  defcriptio  faciie  intelligatur ,  Cum  enim 
neque  multa  ftrata  efficiant,  neque  craffse  fint,  neque  a  fuo  veiamentofaciIe,abfque 
aliqua  laceratione  ,  feparentur,  &  cum  prasterea  eas  fibr^B  varias  dirediones  fequantur, 
fit  omnino,  ut  neque  in  cadavere  nitide  extricari  poflSnt ,  neque  verbis  itadefcribi, 
ut  in  lecloris  animum  pura  rei  idea  tranfeat  .  Quare  neque  ipfe  defcriptionem  rei 
obfcuras  hic  exhibeo,  &  ad  audlores ,  quos  excitavi,  remitto,  quorum  quidem  ,  qui 
nuperrimus  eft ,  &  reliquis  curiofior  ,  has  fibras  labyrinthum  {h)  vocat ,  a  rei  veri- 
tate  vidus. 

Ceterum  in  hoc,  quod  dixi,  fepto ,  fmifter  finus  dextro  pofterius  oppofitus  confer- 
vet.  Pars  ejus  conjundionis  cellulofa  tela  fit,  ut  per  aliquam  fus  i<!)ngitudinis  par- 
tem  dextrum  fmum  a  finiftro  iilacfum  feparare  poffis  ;  in  ea  parte  cuique  finui  fusB 
propriae  fibra  funt .  In  reiiqua  parte  utique  non  procedit  feparatio  ,  quin  aliquas 
carneas  fibras  iaceres,  cum  ese,  quac  dextri  finus  funt,  cum  iis  intertextae  (/)  cohaz- 
reant,  quae  ad  fmiftrum  pertinent :  unufque  foiidus  integerrimus  utriufque  finus  pa- 
ries  fit .  Exteriores  ceterum ,  dextrae  partis  fepti  aurium  fibras ,  in  univerfum  tranf- 
verfa  funt ,  interiores  contrariis  itineribus  fe  decuffant  (k) . 


§.  X. 


(0  Inftit.  Tei  Med.  n.  135.  &c.  (h)  P.  109. 

Cd)  Be  fabrica  auriciilar.cord.  &  de  «rubefcentib.  (i;  In  fovea  interjefta  Senac  t.  jo.  f.   i.  f.  g.  %. 

(0  L.  c.  p.  40.  41  Vieuffens  p.  4'- 

(.f)  Reponfe  \  M.  W.  p.  6.  7.  (k)  Senac  t.  9.  f.  s.  3. 

Cg)  P.  »07-  feqq. 


SECT.  n.  CORDIS  AURICULJE. 

^.  X.  Tubcnulum  Lovveri . 


215 


Facillora  funt,  quae  ad  abfolvendam  finus  dextri  hiftoriam  addemus .  De  ea  au- 
tem  omnino  oportet  rejicere  celebre  illud  Lovverl  (/)  tuberculum  ,  quod  ex  fubjedla 
pinguedine  elatum ,  inter  venam  cavam  fuperiorem  &  inferiorem  inangulo  ponitur, 
quem  ea  fede  GI.  tAuHor  depingit,  &  exrerius  (w)  finui  dextro  adfidet.  Id  tuber- 
culum  cupide  receptum  eft,  ut  fere  fit  ab  iis  fcriptoribus,  quibus  occafio  ad  propria 
experimenta  nulla  eft  (n) :  deinde  etiam  ab  aliis  ,  qui  tamen  omnino  in  corporibus 
humanis  dilTecandis  fe  exercuerant  (0).      _' 

Verum  ante  omnia  fuperior  finus  dextri  pars  cum  inferiori  omninoangulum,  dex- 
trorfum  cavum ,  neque  in  homine  ,  neque  in  animalibus  intercipit  ,  in  quibus  in 
hanc  rem  inquifivi .  Et  in  noftro  quidem  genere ,  omnino  dextrorfum  potius  gibbus 
finus  (?)  eminet ,  quem  oportebat ,  ex  Lovveri  placitis  ,  eo  loco  aliquo  finu  exca- 
vari.  Semel  ejufmodi  angulum  vir  exercitatiffimus  reperit(y). 

Deinde  ea  fede ,  qua  tuberculum  oportuiiiet  eminere,  nihil  reperio  (j')  prster  ali- 
quam  nonnunquam  adipis  glebulam  ,  quae  inter  fibras  mufculares  &  membranam  ex- 
ternam  dextri  finus  media  interponirur ,  &  cujus  ad  mutandum  fanguinis  iter  ,  ad 
avertendum  a  fanguine  vena  cava  inferiori  pondere  fanguinis  vense  (x)  inferioris  , 
ad  fanguinem  in  auriculam  dextram  {t)  ducendum,  nuUa  omnino  eft  poteftas . 

Quare  alii  profeclores  hoc  tuberculum  omnino  rejecerunt  ( u  ) ,  alii  ad  aliam-  in 
dextro  finu  parriculam  id  nomen  retulerunt ,  ad  ifthmum  nempe  (:v) ,  aut  Eufiachii 
valvulam  (^y}.  Neutram  (i^)  particulam  Lowerus  intellexit,  neque  di6^um  facile 
eft,  quid  omnino  voluerit .  In  capeila  tamen  (a) ,  vervece  (^),  &  bove  (c)  aliquid 
fimile  viri  fummcE  audoritatis  repererunt  , 

§.  XI.  Foffa  Gvalis  ^ 

Verum  fi  nullum  exterius  tuberculum  finui  dextro  adfidet,  interius  tamen  varii 
in  ea  parte  colhculi  eminent.  Primo  loco  de  fofjaovali  dicemus,  quam  vena  canjte 
fojjamj  miaua  proprie  Raymundus  Vteuffens  {d)  dixit.  In  fepto  nempe,  quod  dex- 
tramauriculam  a  finiftra  dividit ,  media  inter  utramque  venam  cavam,  fedes  ita  re- 

trorfum 


cn  L.  c.  p.  34. 

(m)   IbJd.    tab.   i     f  i.    a. 

Cn)  Gui!.  Waud  mechanic.  (iefcript.  of  the  Heart. 
P  »0.  lab.  1.  f  2.  J  Htnricus  Cruvfer  in  diff,  de  cir- 
cul.  fapg.  J.  Henricus  Schulz.e  in  commerc  lit.  No- 
ric.  1731.  Spec.  s  &  in  phyfiologia  fiia  p.  36.  ubi 
pUirimum  huie  particulae  tnbuit. 

Co)  Huc  Phi-lippus  Vethe^en  pertinet  ,  qui  etiani 
iconem  dedit ,  anat,  !.  1  tab.  10.  f.  11.  I.  2  tab  4. 
f.  1.  Henricus  Aibertus  Nicctai  de  direO.  vafor.  p» 
51-  qui  idem  tuberculum  mufculofum  fecit^  &  Guil. 
C;hefeiden  1.  c.   p.   178. 

(p)  Confer  iconem  Friderici  Ruyfch  epift.  anat. 
la.  tab.  II.  f.  3.  B.  &  f.4. 

(q)  Confer  loca  ,   qua»  de  tuberculo  excitavimus . 

Cr)  Neqtie  reperit   Auguftinus    Fridericus  Walther 

1,   C.   p.    II. 

Cs)  Lr-mer  p.  35. 
Ct)  Chefelden  l.  c. 


(u)  Homobonus  Pifont  difquifit.  de  circulat.  p. 
34.J  Lsurentius  Heifierus  in  compend.  anat.  n.  44- 
A.F.  Walsher  l.c.  J.  B  Senac  l  c  p.  59  J- B.  Mor- 
gagai  Epift.  anat.  15.  n.  43.  44-  adverfar.  anat.  j. 
n.   13. 

(x)  Humphredus  Ridley  obferv.anat.  praft.  p  184. 
cum  dehifcemiam  inter  id  ,  de  <juo  fermo  eft  ,  tii- 
.  berculum  ,  &  vaivulam  foraniinis  ovalia  excitet. 

(y)  Lanaftus  ad  Eufiachii  Tab  16.  f,  3.  de  mot, 
cord.  Propof.  36. 

(z)  Recie  ifthmum  non  intellesifTe  monet  Cl.  J. 
Jacobu?   H'jibev  de  (oramin.  ovali  n.20. 

Ca)  M';?<»(T»ttJ  1.  c. 

(b)   Idem  ibid, 

Cc)  In  eo  animaie  majus  eflTe  tubercufum  ]o.Fan° 
tofius  au£tor  eft  in  anaU  corp.  hum.  p.api- 

(d)  Tr.  du  coeur  tab.  a.  f.  l,  tab.  10.  f.  i.  tab. 
11.  f.  J. 


^T^  ,  L    I    B.        W.        C    O    R. 

troi-rum  deprimituf,  ut  veftigium  in  univerfum  ellipticum  in  ipfo  fepto  exculpatuf. 
In  eo  veftigio  pauca^  omnino  fibrsc  carnese  fuperfunt,  ut  luci  obverrum  peliuceat  , 
foJ^que  pene  membranje  utriufque  auriculiE  fuperfmr  (e) .  Deinde  ita  obiique  poni- 
tur,  ut  parte  fuperiori  una  magis  ad  pofteriora  ca^'um  fic  (/),  deorfum  vero  paula- 
tim  ad  priora  em.ineac  ,  minufque  profijnde  efFodiatur,  donec  in  venam  cavam  infc- 
rjorem  explanatum  eyanefcat  .  In  eo  veftigio  membrana  deztri  fmiis  aiias  ievis  {g) 
eft ,  alias  reticulata  (^),  ut  auttotam  foffam,  auc  partem  inferiorem  v^tx^.  fibr£e 
obducant  ,  qux  fibi  ramofx  intricantur  .  Id  reticalum  aliquando  adeo  confpicuum 
eft,  ut  fecundam  quafi  vaivulam  referat,  quae  ab  iftlimi  fmiftro  iine  dexcrorfum  & 
recro"fjm  defcendit  ,  per  ipfam  columnam  dextram  ifthmi  ,  inque  eam  coiumnaai 
valvulamque  veriorem  ovalis  forammis  finem  facit  ;  ejus  vero  arcus  vuigari  ifthmi 
arcui  concrarius  obvertitur,  fuaque  cornua  furflim  erigit.  Etiam  alias  in  homine  nu- 
per  nato  ex  valvula  ovati  foraminis  membranulam  aliam  adfcendilfe,  inque  fupre- 
mum  cavumque  arcum  anuli  ovalis  fe  immififlfe  vidi ,  Superius  rarius  eft  adefle  re- 
ticulum .  _ 

Ita  in  adulto  homine  ;  in  fetu  vero  ,  in  quo  hujus  foflfe  aiia  natura,  &  nobiiis 
eft  utilitas,  alio  ioco  defcribetur.  Polfunt  interim  comparari,  quje  aiii  Clari  Viri 
d€  hac  particuia  reliquerunt  (0- 

§,  XIL  tAhulus  cnjalls , 

Veftigium  ovale  colliculus  tumidus  circumit ,  quem  ijlhmum  ,  ab  aliqua  Qum  folido 
duobus  maribus  interjedo  terrs  tradlu  fimilitudine  Fieuffenms  olim  dixit  (^),  nos 
aniilum  fojfa^  ovalis  vocamus  (/)  .  Hujus  anuli  aliqua  veftigia  apud  antiquiores  ana- 
tomicos  reperio  (m)  .  Evidenrius  Nathanael  Highmor  (n)  ftrigam  cartilaginofam  di- 
xic ,  qus  in  media  vena  cava  emineat.  Aliam  iconem  dtdxt  Joannes  Mery  (o) ,  cui 
fuperior  pars  fepti  aurium  eft :  lunatum  vero  nimifque  brevem  arcum  delineavit. 
Viltam  mufculofam  vocavit  J.Marta  Lancifius  (/>) :  iconem  etiam  Trewius  ($-)  pro- 
pofuit.  Idem  effe  nonnullorum  tuberculum  non  dudum  monui  (r). 

Hujus  ergo  pars  fuperior  arcus  eft,  carneifque  libris  (j)  pariter  in  arcum  flexis  , 
atque  interiori  auriculje  membrana  teflis  fit,  cornubufque  fuis  ad  inferiora  refpicit . 
Ea  cornua,  quas  vulgo  ijihmi  columna  dicuntur  (0,  fatis  recia  fecundum  veftigium 
ovale  defcendunt,  imis  tamen  finibus  fe  mutuo  refpiciunt ,  iiique  ad  fe  mutuo  con- 
vergentibus,  aut  unice  extenuata  5c  pianiora  fe  ampledluntur ,  aut  certe  exiguo  in- 
tervallo  diftant .  Quare  hic  anulus  aut  penitus  ovalis  eft ,  aut  certe  exiguum ,  perin- 
de  ut  tympani  anulus,  deiiquium  patitur  <w). 

Harum 


(e^  Vide  fafclc  4-  1-  c-  (m)  Hieronymus    Fabricius    ab  A^uafendente    de 

Cf)  Tvevii  de  diflT.  felus  &  adult.  fig.  lo.  Conf.  fa-  famiato  fetu  tab.  (5.  f.  14.=  tab.  10  f.  ij-  14.  Michael 

fcitul-  noftrum  4-  Jn  defcriptione  valvuls  Eu/iachit,  Rupert.  Besler  ia  icone  ,  quac  exftat  Jn  cjus  aUm^r. 

quo  loco  has  particulas  fufius    defcripfi.   p,  4.    Adde  part.  fetus  dclineatione  .  Cscilius  Fclius  in  editione 

nujus  operis  tab.  ».  Veneta  libelli,  de  via  fanguinis  &c. 

(^g")  Ccuafcr    myotom,  nov.  Tab.   17.     £.   i.    Trew  (.n)  Difquifit. anat.  t.  iJ..  f.j.  cum  rudi  icone. 

f.  45.    16.    Le  Cat  Phil.  tranf.  n.  460.  Iconum  no-  (0)  De  la  circulation    du  fang  d»iis  le  fctus  f.  4. 

ftrarum  in  fafcic.  4.  quintam  .  7.  ?. 

Ch")  1h  noftrarum  figurarum  oftava  e,  F.  &  hujus  (p)  L.  c.  p.  108,  edit,  4to. 

Operis  tab.   1,   fub  L.  (q)  L.  c.  f.  10.  &c, 

0)  yieuffem ,  Cl.  Nic.  le  Cat  L  c,  (r)  P.   215. 

(lc)  Tr.  du  coeur  p.  37.  tab.2.  f.  i.  obfcure  neque  (s)  M-*»-)^  1.  c. 

optime  tab.  f.  4.  f.   i.    Jn  primo  opere  carneani  fi-  (t)  ?.  Simon  Rouhault  offerv.  anat.  fificht  p.   f4. 

bram  dixerat,  aliamque  malam  figuram  dederat ,  de  fcfponfe  i  M    WinHcw  p.   8. 

remot.  proxim.  princip.  p.  lag.  ijr,.  jab.  d,  (u)  Fafcic.  4.  fi^.  1.  Aliquanto  jfnajiis  intimUtun 

CO  L.  C.  «a  t*b.  a.  fub  M.  O. 


SECT.   11  CORDIS   AURICULM.  217 

.  Hanim  poi*PO  columnarum  dexterior  &  minus  eminet ,  &  levior  eft :  fmiHra,  quse 
ver.GE  coronariae  oftium  a  foffa  ovali  feparat ,  robuftior  eft  ,  &  fibras  carneas  mani- 
feftius  defcendentes  habet  {x) . 

Inter  hujus  ifthmi  fummam  fedem  &  ovalem  foffam  ,  du61us  cieci  (5c  tubuli  (j/> 
fupereiTe  folent ,  ad  auriculam  dextram  aperti ,  ad  fmiftrs  fedem  claufi :  fed  eos  du- 
6ius  redius  dicemus ,  quando  de  fetu  ,  deque  peculiaribus  m  fetu  fangumis  viis  fer- 
mo  erit. 

§.   XIII.  Valvula  Eujlachtl. 

Sequitur,  conjunifla  cum  ifthmi  fmiftra  columna  valvula  ,  quam  fere  ab  invento- 
re  EuJIacbianam  nomhnnt.  Certe  clari  viri  voces  (^)  eo  pertinent  ,  etfi  icon  ob- 
fcura  eft,  atque  reticulum  verfus  fuperiorem  venam  cavam  obverfum,  lunatam  vero 
membranam ,  fi  ex  iigura  (a)  ^udices,  deorfum  coiivexam  habet ,  ut  vix  naturam  ad- 
gnofcas ,  .&  ad  foramen  ovale ,  cum  fua  yalvula  ,  nuperus  Eujlachu  interpres  (^) 
Itslus  retuierit  ,  poft  fimilem  Joannis  Riolant  (c)  conjeduram  .  Non  ideo  nego  , 
aliam  etiam  ejus  olim  celeberrimi  viri  conjeduram  exftare ,  atque  ab  eo  veram  Eu- 
ftachii  valvulam  defignari,  quam  eo  ipfo  loco  adeffe  negat  (^),&  retkularem  mem' 
j^ranam  nominat ,  in  awicula  otificio  appofttam.  hAvA^^^Ad^iXi  Eujfachii  zovS.tx:  ea- 
dem  pojluma .  Certius  huc  revoco  Joannis  Sperlingit  (e)  valvulam,  quse  prope  vensc^ 
coronarias  ©ftium  pofita    cavet  ,  ne  fanguis  in  venam  cavam  retrocedat . 

Haic  auteni  valvuls  in  univerfum  lunae  crefcentis  figura  eft  ,  ut  media  parte  la- 
tjor,  utrinque  ^extenuetur .  Qua  latiffima  eft  ,  valde  diverfam  diametrum  habet  . 
Nam  &  in  adultis  hominibus ,  &  in  fetubus  nondum  in  lucem  editis ,  a  line^e  lati- 
tudine  (/)  ad  dimidiam  unciam  (^)  per  omnes  intermedios  gradus  varlabilem  {h^ 
reperio.  Uti  latior  eft,  ita  raajorem  etiam  vens  cavse  portiooem  tegit  &:  occupat, 
quartam  (?) ,  tertiam  &  ultra  (k) ,  mediam  &  uitra  (/) . 

Ad  perpendiculum_  ponitur  ,  Mt  latior  pars  ima  fit ,  cornua  fuperlora  ;  eademqus 
conftantem  limitem  inter  auricula;  dextrse  radicem  ventriculo  ejus  lateris  coiitiguama 
interque  inferiorem  venam  cavam  efficiat «  Poffit  deorfum  convexa  {m)  fieri ,  fi  fan- 
guis  fuperne  incubuerit,  neque  inferne  afia  cruoris  unda  squiiibrium  reftituerit » 

Cornu  pofterius  alias  fimplex  eft ,  duplex  alias .  Primaria  &  conftans  origo  valvu- 

Jse  Eujlachii  eft  ex  ifthmi ,  quem  diximus  ,finiftra  columna,  cujus  magna  parsomni- 

no  in  valvulam  noftram  degenerat,  ad  eam  ipfam  fedem,  ad  quam  pauio  iinifterior 

lialkr  Pbjffiolog.  Tom.  L  E  e  Yalvurt 


Cx)  Fafcic.  4-  fig-  8.  Fibras  tamen  non  esprimh. 
(y^  Ibid,  p.  10. 

^z^  De  vena  fine  pari  aRtigramtn,    ii. 
{i)  Tab    8.  f.  6. 

Cb)  Cajetanus    Fetriolus    ad  eam    EuHathii  figu- 
ram  in  tab.  i6.  f.  3.  p.  93- 
CO  Animadverf.  in  C  Bauhin.  p.  701. 

(d)  L.  c.  coaf.  p.  705. 

(e)  Anthropolog.  phyf.  fpec.  p,  431, 

(f)  Ejufmodi  angijfiam  valvulam  ,  aut  omnino 
Jion  multQ  latiorem  pingunt  Guilielmus  Ccnioper  myo- 
tcm.  nov-t.  57.f.  2.  R.J.  Cr  Garengeot  fplanchnolog. 
t,  2,  p.  140.  f.  2.  C.  Jac.  Trevv  f.  1,  c.  f.  41.  &  paulo 
latiorem  f  s9.  60. 

(g)  Ita  in  hujuscperis  Tab  s.  fe  habuit  ad  Q. 
ipqr.e  fafciculi  4    iconum  t.   i    fig.  7.    Latam  etiam 


depirait  Lanctfius  I.  c.  p.  109.  iio.  tc  CTrevv  f.i». 
&  defcripfic  Jof.  Duvernej/  apud  III.  Ssnac  t.  2!  p 
631.  Morgagnus  Epift,  15.  n.  28.  co.  Petrus  Simon 
Rouhault  i.  c.  p.  70.  J.  Wilh.  Albrschi  in  p-arsenefi 
ad  difcentes  &  doeent. 

Ch)  Variabilem  effe  etiam  alii  Cl.  viri  monuerunt, 
ut  Jofephus  Duverney  in  Memoir.  de  TAcad.  Roy, 
d-es  fcienc,  1717.  Jac.  Benignus  Winslovv  1^1^.1715.' 
p.  25.  J.  B.  Senac  I.  c.  t.  a.  p.  678.  J.  B,  Mcrgagnus  n. 
a8.  qui  idem  varics  natura  lufus  fibi  vifos  recsnfet. 

(i)  TemzmWalther  de  fabrica  auricularura  cordis, 

Ck)  Ut  in  icone  tab.  t. 

(0  /llhecht  I.  c. 

Cm)  Qiialem  Clar,  fgrdief  defcripfit  in  Cours  d' 
anatomie  . 


2i8  L    r    B.        IV.        C    O    R. 

▼alvula  vena?  coronarjx  incipit  {n) .  Vidi  tamen  finifterius  ,  quam  foflfa  ovalis  eft  , 
a  columna  carnea,  ofculo  vens  coronariae  circumdutla  ,  vel  ab  eo  mufculofo  margi- 
ne,  qui  fluriculam  dextram  orditur  (t;),  id  pofterius  vaivul^  Euftachianse  cornu  na- 
tum  fujife. 

Quando  accefforia  tenuifque  ftria  ad  id  cornu  accedit ,  tunc  ea  utique  cum  valvu- 
la  coronari^  vena»  ofculo  pra^pofita  continuatur  .  Ita  quinquies  omnino  fe  habuiffe 
vidi,  &  alii  viderunt  (p).  Id  ipfum  ramen  filum  carneum  ad  duas  etiam  ab  ejus 
origine  lineas  ex  valvula  Euftachiana  natum,  vidi  in  eam  partem  oftii  venofi  dextri 
cordis  abiiffe  ,  qus  fepto  ejus  vifceris  refpondet. 

Ita  nata  yalvula  defcendit  ,  neque  longe  ab  origine  fua  latiflima  eft,  porroque  ad 
priora  pergit  •,  &  vens  cavx  in  finum  dextrum  fe  immittentis  oftium  circumit, 
iterumque  in  alterum ,  anterius  cornicuium  gracilefcit. 

Id  anterius  cornu,  e  regione  originis  cornu  pofterioris  in  membranam  anterioris  (^) 
partis  vens  cavse  proximam  longo  fere  filamento  ,  &  fenfim  gracilefcente  {r)  eva- 
nefcit .  Hoc  cornu  a:que  altum  eft ,  aut  paulo  etiam  humiiius,  quam  pofterior  vaivu- 
\x  origo :  dimidiam  adeo  &  finiftram  fere  vens  cavcB  peripheriam  valvula  emetitur , 
aliquanto  tamen  longiorem ,  aut  contra  hreviorem  {s)  ,  aut  tertiam  demum  partem 
ambitus  auricul'^  circumlegit .  Eadem  in  aliis  5c  aliis  cadaveribus  varia  valvuia  ex 
membrana  interna  dextrae  auricul«  fit  ,  qusB  abfcedens  de  eo  receptaculo  ,  inque  fei- 
pfam  ex  acie  redeuns,  in  venaj  cavcE  internam  membranam  abit  :  media  vero  ceilu- 
lofa  teia  inter  utramque,  quam  dixi ,  laminam  interponitur.  Ita  in  fetu  fe  habet  & 
juniori  homine ,  &  talem  Cowpems  depi£lam  dedit"  (0  .  Nam  in  aduko  paulatim, 
ut  in  caruncuiis  fit  ,  quce  de  lacerato  hymene  fuperfunt ,  etiam  Euftachn  valvula 
craftefcit,  &  carnofa  ,  &  pulpofa  fit,  potiffimum  ,  qua  de  auricuia  dextra  primum: 
exfurgit.  T-AQmWalthsrus  (u)  defcripfit  ,  &  Ilh  Trevvms  {x).  Alias  tota  in  carnis 
fmiilitudinem  abit . 
_  Eadem ,  quando  integerrima,  nihilque  alieni  paffa  eft  ,  utique  fimplices  &  jequa- 
biles  parietes  habet,  nulloque  rete  interrumpitur  .  Ita  longe  plerumque  in  fetu  fe 
habet,  ut  omnino  raro  Morgagnus  {y)  non  integram  viderit  ,  neque  alia  fabrica  II- 
luftri,  quem  nuper  laudavi ,  Trevvio  (i^),  8i  J.  F.  -Crellio  {a)  occurrerit .  Sed  etiam 
in  adultis  hominibus  multo  frequentius  integra  eft;  ,  ut  omnino  decies  in  fexaginta 
cadaveribus  reticulatam  viderim  {b\.  Verum  etiam  ,  quando  reticulum  additum  ha- 
bet ,  origo  tamen  valvulie ,  qua^  de  auris  ambitu  furgit  ,  folida  &  abfque  foramini- 
bus  eft  (c),  foiufque  fiuduans  margo,  qui  aciem  efficit ,  variis  foraminibus  inter  fir- 
»iores  fibras  interceptis  pertunditur  {d).  Perpetuo  vero  reticulum  adeffe,  quod  cia- 

ris 


(n)  Conf.  Cl.  Senac  t.  i.  p.  128.  t.  ».  p.  ($24-Tab.  (t)  Myotom.    nov.  tab.    37,    f  2.    Gonfer  noftras 

»oftr.  2.  63  O.  &■  fig.  7.  a  fig.  8.  a  fafticuli  4.  jcoiies  £  j-  farcicHli  4.  &  tab.  a.  hujus  ogens . 

Co     Rmhauh  olferv.  p,  21.  1.  c.  (u)  !n  citato  progr. 

(p)  J.  B.  Morgagnui  Epift,  anat.  IJ.  B.  40-   J-   B.  Cx)  L.  c. 

Senec  t.  1.  p  ai<^.  119.  Cajet.   Petviolus  ad  Eujiachii  (y)  L.  c.  n.  a8.  40. 

tabulam   15    J    Gcdofridus   B^endel    iii  program.  de  (z)  L.  c.  p.  52. 

valvula  Euftach.  in   IJ.    Tomo  noftrarum  difputatio-  (a)  L.  c. 

aum  recufo.  (b)  Conf  fafcic.  4.  p.  13.  &  confentientem  MoY' 

(q)  Tn  ea  re|!one  ,    oua  vena    cava  ficrnum  con-  gagnum  n.  28. 

tingit ,  Eiijiachius  1.  c,  ^                                ,'  (c)  Eujiaehius  I.  c.  Moygagn.  I,  c.  V^imlovv  1.  c. 

.     (r)   In  icone  nollra  7.  &  8.b.  «quas  nondum  totam  ann    1717.  P-*i5' 

longitudinera    exprimit  ,  tum  tab.  2.  P.  &  ia  icone  (d)   Covvper    1.  c.  £  3.    &    fig,  fafcioili    Hoftri  ** 

J.  A  ,  Lancifii  eilavam  . 
(s)  Msrgain.  1.  c.  n    a8.  ^o.-- 


SSCT.  It.  CORDIS  AURICUL^.  21^ 

Tis  viris  poft  pataclores  diffedliones  excidit  (e),  id  utique  numerofifTima  noftra  expe- 
rimenta  non  finunt  admictere.  . 

Quare,  cum  in  fetu  reticulum  nondum  appareat,  m  homme  vero  adulto  fuhna- 
fcatur,  cumque  eodem  modo  integerrim^- meml^rans  valyularum  arteriofarum  cor- 
dis,  oftioli  vens  coronariae,  atque  parietis ,  qui  forammi  ovaii  claudendo  deftinatus 
eft,  pariter  in  adultis  hominibus  ,  in  reticuli  naturam  fspe  abeant  ,  cum  eadem  in 
felce  cerebri  degeneratio  fuccedat,  videtur  oninino  a  violentia  aliqua,  &  prcSter  na- 
turse  finem  hsc  reticulata  fabrica  nafci ,  quoties.fanguinis  motui  in  puhnone  poten- 
tius  obftaculum  opponitur ,  ut  lufta  aliqua  fanguinis  ex  aure  conftriaa  ,  neque  ex- 
pedite  fe  evacuante  nafcatur,  qui  in  venam  cavam  per  hanc  ,  quam  decripfimus  , 
ralvulam  redire  conatur. 

In  omnibus  ceterum  cadaveribus  valvulam»  quam  defcribo,  reperi,qua:  eofinain- 
cidi,  fuerunt  autem  piurima :  ut  non  poflim  admittere,  eam  particuiam  ideo  a  qua;- 
rente  profeclore  non  repertam  fuilfe  ,  quod  nuUa  adelfet  (/)  ,  aut  omnino  in  mul- 
tis  (g) ,  omnibufque  denique  adultis  (h)  hominibus  defiderari  .  Neque  adeo  ex  iis 
partibus  eft  ,  quas  fetui  proprise ,  cum  atate  evanefcunt  ,  &  dignus  tamo  viro  can- 
dor  fuit  Wmsloirui,  quando  hanc  fententiam,  a  fe  ipfo(0  latami ,  ipfeaatiquavit  (^). 
Maximam  ex  adulto  homine  depiftam  dedi  (/)  .  Utilitatem  redius  force  alibi  defi- 
niremus,  liceat  tamen,  exiguse  particul^  finem  a  fabrica  non  feparare .  Ergo  omnino 
auricuiaj  dextr£e  parietem  perficit,  cavetque  interpofita  ,  ne  fanguis,  quem  femeiau- 
riculas  cavea  recepit ,  in  venam  cavam- inferiorem  retroeat ,  quotiesaunculacoaftriii- 
gitur,  aut  in  ejus  vens  fanguinem  gravis  incumbat  .  Re6ie  Clariffimi  Viri  hzc  an- 
te  me  docuerunt  (m)  ,  Non  crediderim  (n)  autem  intercedere  poffe  ,  ne  fanguis 
vense  cavse  fuperioris  contra  cruorem  per  inferiorem  venam  cavam  fuccedentemni-' 
tatur  (0) .  Quid  ia  fetu  praeftet ,  alibi  dicetur . 

§,  XIV.  Sinus  /inijler  . 

Sinijlrum  cordis  atrium  vulgo  dicitur,  quod  fuperius ,  «Sc  pofterius  eft  ,  &  pariter 
uti  dextrum  ex  parte  levi,  &  alia  pedinata  componitur,  ut  tamen  hic  omniaoma- 
jor  pars  ievis  fit ,  qus  vero  cancellos  habet  ,  ea  ejus  aliqua  quafi  appendix  dici 
poffit. 

Situs  ejus  eft  retro  dextram  aurem ,  &  vafa  majora  ,  ut  in  corde  anterius  fpe£la- 
to ,  unice  exigua  particula  adpareat ,  qu^  peculi^iter  auricula  dicitur  ,  &  ad '  fijii- 
ftrum  latus  arteris  pulmonalis  fupra  cqr  fe  efFert  {q)^  S^  ventriculo  finiftro  infidet. 
Nonnunquam  tamen  eam  particulam  vidi  ante  cor  minime  defcendiffe ,  fed  mucrone 
conflexam,  in  foveam  inter  arteriam  pulmonaiem  venamque   fodalem  fe  abdidiffe . 

E'  e    2  Mirum 


Ce)  Euflachii  I.c.  quantum  ex  paucis  vocibus  col-  p.  iij. 

*'g'tui' 1  J»  Bapt.  Jewa^r  t.  i.  i^.i^%.B:ivbault  fplanch-  (h)  Flurant  fplanchnoto?.  t.  2.  pag.  aofl.  Roubaule 

nolog.  pag.  iij.  Jac.  Benign.    Wir.slow .   Huic  viro  ofTerv.  p,  21.  H.  A.  Nicolai  p.  53. 

vox  quidem    reticulata   excidit,    non  tamen    perpe-  (i;)  Memoir.  de  TAcad.  Roy.des  fcienc.  1725.  p.25. 

tuum  reticuium  effe ,  minime  ignoravit  1717.  p.  114.  (k")  Ibid. 

(f )  Cafpar  Bau-hinus,  cum  ex  Euflachio  hanc  val-  CO  Fafcic.  4.  f.  8.  Conf,  Morgagn.  I,  c.  n.  30. 

vulam  defcripfiffet    in  theatr.  anat.    p.  217.    negavit  (m)  Gniffart  in  epidola  ,    cujus  voces  repetic  Ilf. 

fe  eam  reperire  ibid,p.  103.  tum  J.  Henricus  Croefer  Semrc  t- 2.  p.  <Ji6.  I.  ^Gn.  Fl/inslovv  Mem.de  l'Acad. 

1.  c.  p.  14.    Nonnunquara  eam  dcfuiflTe    alii  fcripfe-  des  Scienc.   1717.  III.  Trevv  1.  c*  p.   ^4.   I.  Frideri- 

runt,  ut  III.  PVinslowus  1.  c.  I7i7-  ?•  ^i^-  Henri-  cus  CrelUus  \n  Pro^r.  de  valvula  Euft^chii . 

cus  Albertus    Nicolai    p.  53.    Euftachius    &    Ifaacus  Cn)  Weqae  lll  Senac  t.  i,  p.  ai8 

^^ttier-  (oO  L2ncirius  1.  c. 

(§)  J.  Baptilla  Bianchi    defcrizioae  di  due  moflri  (q)  Ruyfch  Thef,  anat.  4.  tab,  j.f.  z.  F. 


^^'l^^^jt^-f  ^''f''  ";^^^^»^/^t:is  bonam^iconem  exftare:  nam  finum certe finiflmm, 
Sr.;;r?  M^T  k'  ^l^^^^^rms  p^o  ansuftiorem  delineavit  (.)  ,  Meryus  non  fatis* 
^  Srl.  fnno  ?  •  •''  ^' - .^^«^^  meliorem ,  kd  a  vicinis  vafis  remotam  (0. 
-xterkis  m  un^vpV'"'  ^l'' V^"^  ""'§'"'  P^^P^^'  ^^""'  vocatur ,  &  interius  levis ,  & 
def^  ru  nnri  ;  '  '""a"^^  ^^""^'^^^  ^^'  ^  ^"''^^"^'^  canceliata  abeffet  .  Ejus  cubi  fe. 
ZV^  ¥^r-^^  '\^''^^'''''^  ^'^^^^  ^'•'^  longior,  fmiftra,  inferior,  qui  oftiumve- 
.Trrnmrr.iW  Pofterior  vulgo  notior ,  quadrannula  («),  iineis  tamen  in.^qualibus 
n!?Ti  n  -^  mferjor,  maxima,  cordi  ipfi  committitur ,  parallela  &  vdk- 

ik  Hpi;?.!''  7."f^.icuIo  finiftro  feparata.  Linea  fuperior,  brevior,  arteriam  pulmo- 
vprfim  rf'^-  ^  ^'"^'^'  f^"^  ^^''^"a  celluloratelaconneaiturreademperkardiumtraal- 
^lm  b^.rlL'""^^"'^  ^?'^'  ^  aliquanto,  quam  vere  eft,  longior  videtur,  quod  e^c 
Wn  •  !  ^^"^  Pulmonales  fuperiores  exeant  .  Dextrum  latus  breve  ,  refpondet 
itvtr.^^^^  "?"*'•  /  ^^"^  pulmonali  fuperiori  fui  lateris  defcendit:  inter  eam& 
-nrrem  -^-"^^"^-  '^  "^^"^  ^^  <^^^'  Siniftra ,  breviffima  ,  insqualis  ,  adeo  magnam 
nXr;  ,c  n  "^  emittit  in  edendam  venam  pulmonalem  inferiorem  fui  lateris,  ut  mente 
ponus  quam  ocuio  in  redhm  continuaraque  lineam  perficiatur. 
tvr  Q  ^"f-  %  P^^^^ '"^eriori  cxcz  adpendix  exit  ,  qu^e  peculiariter  aimciila  dici- 
hri  I  n  !q-  ^  "'^^  ^^ftjpg'J'tur,  {ivQ  a  parte  totius  atrii  kvi.  HaRcpartkulacancel- 
ci  de-f  -'^^i'  ^Ji^^'°P!^  ^"^^^^  crenatum  marginem  babet ,  totaque  rubet,  appendi- 

n-.nrr^  ''^  auricuis  fiiTiiIis.  Figura  in  univerfum  triangula  eft,  cujus  laterainacutum 
^Acronem  coeunt  :  fed  id  triangulum  alternis  undis  fiexuofum,  bis  incurvatur  iy). 
iViucro  an.rorfum  engirur,  &  paulum  deorfum  .  Vidi  ,  qui  alioquin  brcVior  ,  & 
tSe    edua  ^'^^V^^^^^'^^  ^'^^'  aliquando  in  cylindrum  peranguftum ,  (^d  uiici^longi- 

§.  XV^  Ven(S  Pulmonaki » 

rnHf^  ^^^^  ^^^*.  ^'^  c^extrum  finum  fpei^ant,  fuumque  fms^uinem  convehunt ,  ita 
Snr^p  ^^"^  Fuimonales  in  flnum  finiftnim  fe  aperiunt.  Quatuor  inquam,  isenim 
ijun.erus  pene  perpetuus  eft  ,  dudumque  a  magnis  viris  (^)  conftitutus  ,  ut  mi- 
vtn  ^*^^"^'  vuigari^fermone  venam  pulmonalem  dici,  qucifialiquis  communisearum 
venarum  truncus  effet ,  qus  a  pulmone  rcdeunt,  prK3ter  ipfum  finiftrum  finum.  Id 
nen  non  negavenm,  ut  duas  ven^  unius  iateri^  in  unum  (^)  breviffimum  truncum 
puus  confluant,  quam  ad  finum  pervenerint :  uti  viciffim  aliquando  quinque  (^)di- 
verli  trunci  funt,  quos  finus  finifter  recipit .  Utrumque  vidi . 
fnrX^-  ^""V  I  ^^r^  omnes  in  partem  fuperiorem  quadranguli  finus  fe  aperiunt, non 
jupcriores  I0I2  ,  fed  etiam  inferiores  qux  majores  funt ;  infraeasfinusfinifter  abfque- 
yaiiscontinuatur.  Aliquantum  insqualiter  ponuntur,  ut  duo  trunci  fuperiores  ,  ab 
artcTiis  puimonaiibus  occultati ,  una  aliquanto  fmifteriores  fint :  du^  interiores  vens, 
pauio  magis  oexti-ie.-  earumque,  qu^  dextra  eft,  aliquanto  eiatior  fit  (c). 

§.  xvr. 


91  \'  ""■  f^-  \^-  *•  B.  Thef.  anat.  4.  tab    3.   f.  r.  Gui!.  towpe^  \n  PhHor. 

10  T    t'i    I"  ^*        ^"  ^'  ^'  ^'  traiifaa.  h.  270.  cum  duab.  kon,  Jo    Mery    I.  c.  c. 

(u)  ^^^^'^  j^jj  c.  c.  c.  J.  Jacobiis    Rau    apud  M.  B.  fatsnthum^  l. 

t.  c.  inter  F*^P  "^'  ^'  ^  '**  ''  ''  ^  ?•   *°7.    R^yfch          (a)  C\.  Loefeke  In  Obfcrv.  anat.  Med. 


c.  inter  F.  ft  m.   M 


(ij)  !11.  Mfii^f/  in  Memoir.  de  1' Acad.  des  fd 


at    X    1?^"^^         ''^""  P-"yf^"-^'  dedit,Epift.      de   Berlin   x/^o.  p.  167.  t,  2.  Dextra  vsna  dulmoiia- 
r,-^  27,  «••''■  '■/■  *■  '^"ef-atiat.4.  tab.  j.  f.  2.  lis  media  f.ipra  foHtum  raorem  adsrat. 

UJ  £.y?.r.w,-  tab.  15.  t.5.tiib.J7.  f.  ■^2.F,Ru^ff.^         (c)  Cfi«f,  W  t.  9, 


SECT.  11.  CORDIS  AVRlCVLm.  22; 

§.  XVI.  Fabrka  auvicula  finifira , 

Fabrica  finus  riniftri  ,  five  partis  quadranguls  &  levis ,  conftat  duplici  membrana 
tenera  &  levi ,  quarum  exterior  cum  pericardio,  per  venas  pulmonales  adveniente, 
interior  cum  interiori  cordis  finiftri,  venarumque,  quas  dixi,  membranacontinuatur  . 
Inter  eas  membr?unas  fibr^e  carnes  medis  interponuntur ,  multorum  ftratorum  ,  & 
adeo  intricatx ,  ut  vix  pofTmt  perfede  exponi .  In  univerfum  tamen  exteriores ,  five 
fuperficiei  propiores  fibra:  tranfverfs  funt,  {d)  aut  tranfverfarum  fimiles :  interioruni 
\e).  vcro  five  propiorum  cavex  finus ,  ali^e  adfcendunt  oblique ,_  aliae  dcfcendunt ,  5c 
tionnuUae  venarum  pulmonalium  originem  circumdant  (/) .  Fortiores  potius ,  quam  in 
dextra  aure  funt ,  &  dudum  Vefalius  finiftram  auriculam  duriorem  vocavit  {g) . 

In  appendice,  qu2B  peculiariter  auricula  vocatur,  etiam  mufculofi_  femicirculifunt, 
quorum  alii  longiores  eminentes  denticulos  faciunt,  breviores  alii  intermediis  fulcis 
refpondent .  Hl  mufculi  oriuntur  ex  ora  oftii  venofi  finiftri  ,  tum  in  plana  cordis  fa- 
cie",  tum  fuperius,  verfus  aortam .  Ex  iis  oris  breves  iacerti  in  auriculam^  abeunt  , 
cuam  defcribimus.  Hi  femjcircuJi  auriculam  ardant.  Alius  mufculus  raajor,  ex  a- 
mili  origine  in  extremum  apicem  auricula?  porrigitur ,  eamque  decurtat.  _ 

Ceterum  interior  cavea  finus  finiftri  ^  tota  levis  eft,  pr.ster  oftiola  aliqua  venofa  , 
qua2  cum  venis  dicentur,  5c  reticulatam  fedem ,  aut_  certe   fcrobiculis ,  &   emmeiiti' 
bus  trabeculis  variam ,  quas  fup^er  veftigium  foraminis  ovalis  eft  (h)  ^ 
§.  XVII.  Vextra  auris  capacior  ejl^ 

Deniq'je  totum  atrium  finiftrum  ,  {\vq.  fota  cavea ,  hinc  a  pulmonalibus  venis  te?- 
minata,  inde  ab  ofiio  venofo  finiftro ,  anguftior  eft,  frve  minus_  aqus  slreriufve  hu-- 
moris  capit ,  quam  dextri  atrii  cavea,  uti'  olim  Vefalius  monuit  (/)  ,  inde  &  alii 
anatomici  (/().*  Rationem  exquifitis  numeris  exprimere  non  facile^eft,  cum  vix  accu- 
rate  aurem  repiere  &  hum.oris ,  quem  continet ,  pondusjnire  poffis ,  quin  aliquid  de 
venarum  pulmonalium  ,  cavarumque  oftio,  aut  de  venofo  cordis  aditu  fe_  immif:eac . 
Reperi  tamen  quadraginta  &  duas  drachmas  in  dextro  atrio,  cum  in  fmiftro  n<.)ririi- 
pra  triginta  cum  dimidia  effe nt ,  &  fatis  fimilem  rationem  propofuit  J.Dom/h.cu-s 
Santorini  (/) ,  quam  brevifllmis  numeris  5.  &  7.  exponas.  Aliquanta  minus  dilcri- 
men  Helnxtius  (in)  reperit,  ut  24.  drachmas  dextrum  atrium,  &  21.  fiaiftrum  ca- 
peret,  quam  rationem  exprimunt  num.eri  7.  &  S.Addit  Cl  Ronhault^  eam  rationem 
in  tenero  quidem  fetu  majorem  ^  in  adulto  horaine  vero  aliam  effe ,  &  numeris  4. 
&  5.  exprimi  {n) .  Auriculie  finiftraj  cavum  ad  dextns  auriculaj  cavum  comparatum, 
reperit  ut  7.  ad  16.  III.  Mekel  (j).  Caufam  hujus  difcriminis  in  hiftoria  refpiratio- 
nis  dabimus  ,  a  qua  pendet.  In  caftore  lego  (0),  apud  Parifinosacadem.icos ,  dextrum 
atrium  cordis  potius  finiftro  minus  effe.  Verum  eam  auriculas  dextrs  anguftiamma- 
gnus  laccus  vens  cavffi,five  receptaculum  venofam  fuppiet.  Cordispondus  numquara 
exploravi ,  neque  accurate  definiri  poteft,  cum  a  vafis  abfque  fu^  molis  &  adipis 
diminutione  liberari  vix  pofTit :  fi  vafa  vero- adjicias,.  certum  limitem  non  habeas  , 
in  quo  cor  defmat.  Tredccim  unciis  arftimatur  (^)  dtctmTabor  (5),  In  afthmatiCQ 
24.  unc.  fuit  (4)  5c  cum  concremento  offeo  C5)  •  1«  Guftaro  ^dolpho  L  i.  unciar.  Jo. 
la  Combe .  ^*^" 


-ft-» 


Cd)  Senac  T.  9.  f,   i.    Tab.   10.    f.  1.  y.    f.  s.  B.  (1)  L.  c.  p.    144-                               j      r  • 

&  p.  aoS.  Cj}-ts3per  myot.  nov    Tab.  3T.  f.  a,  (joj  Memoir.     de  T  Acsd.  Roy.  des  kiciis^   171?. 

f^e)  Sinac  Tab.  9.  f.  %.  3.  &  p.  ao8.  p-.  2S3. 

(f)  lAem  p.  aio.  &  ta'o,  9.  f.  1.   ad    C.  tab.   10.  (n)    Reponfe  l  la  entiqire  de  yi.Wirsshis'  P-  4- 

f.  1.  ad  A.  CO  Mem.de  TAcad.  de  Berlin.  ann.  1753-.  P:"^<3. 

*  Cg)  L.  c.   p.  740.  (©)  Menioir.de  llAwd.Roy.  des  fcienc.  1704.  p.  5|. 

(3)  Fafcic.  icon.  anar.  4.  T.-\b.   1.  fig.   2.  CO  PhiJ.  tranf,  V.  LII,  P.  L 

G)  DiiGii.lio  minorem  facit  p    740.  CO  ^-  9^-  Seuvages  nafol.    I.  P-  490' 

(\0  Lovver  c  i.  p.  x^.    Steph.    BlanCaard  Carte-  (4)  Nov.  Eph.  Nat.  Cur,   Vol.  0.  o»l.  Jt. 

fissnfche  aeadsmie..  F.  m.  34.  Ci)  ^Hf.  Med.  lU.  n.  %, 


222  L    I    B,       IK        C    O    R. 

S    E    C    T    I    O        KI. 

C  O  R  D  I  S    F  ^  B  R  IC  ^. 

§.  I.  Cordis  Membrana.  Cellulofa  Tela  fubje&a, 

PErgimus  ad  eor  magis  proprie  diaum,  five  ad  ventriculos.  Figuram ,  fitumque 
non  repetimus.  Membratia,  qua  exterior  ejus  fuperficies  tegitur,  continuatur 
cum  extima  membranas  aortas,  venarum  cavarum,  puimonalium,  arteriaB  pulmonis , 
perque  eas  membrana  cum  pericardio,  quo  tamen  multo  tenerior  eft  &  tenuior . 
Duas  ejufmodi  externas  cordis  membranas  effe  (j?),  plurefve  (^),  per  artificia  fingu- 
laria  profedlorum  expli.e2tur  • 

Sub  eo  extimo  CGrdis  velamento  cellulofa  tela  eft,  in  qua  pafTim  Verus  adeps  (r) 
reponitur,  nihil  (x)  ab  aliarum  partium  humani  corporis  pinguitudine  diverfus .  In 
fimiles  omnino  aliorum  membrorum  cavernulis  cellulas  deponitur,  quas  de  inflatis 
arteriis  exeuns  aer  pulchre  diftendit,  &  aqaa  (?  ),  &  argentum  vivum,  aut  ipfuin 
demum  tenerius  febum  m  Ruyfchn  («)  &  Kaainui  {x)  experimentis  repiet ,  quan- 
do  pene  nebuls  fimile  exhalavit,  aut  humor  denique  de  fanguine  {y)  fudans.  Non 
ideo  per  totum  cor  gequabili  copia  adeps  diftribuitur,  fed  vafa  coronaria  fequitur  , 
ut  aiibi  folet,  perinde  vero  copiofior,  uti  eorum  vaforum  trunci  majores  funt ,  Hinc 
crafTiffima  ftria  adipis  vallecijlam  (^)  replet,  quai  univerfjm  cor  ambit,  &  a  dex- 
tra,  fmiftraque  auricula  feparat,  qua  eadem  magni  trunci  venarum ,  &  arteriarum 
coronariarum  continentur.  Deinde,qua  eorum  vaforum  majores  fafciculi  defcendunt, 
per  fepti  nempe  ventricuiorum  fedem ,  tam  in  plana  (^),  quam  in  convexa  {b) 
facie,  iterum  iinea  adipofa  venam  mediam  cordis  venxque  maxims  majores  ramos 
comitatur'.  Originem  etiam  aortas,  &  pulmonalis  arteris  plurimus  adeps  ambit,  ne- 
que  in  dextra  aure ,  finiftroque  finu  in  obefis  (c)  nullus  eft .  Minores  ramos ,  mino- 
res  pariter  &  maciientiores  pinguitudinis  ftria  fequuncur .  Etiam  iftius  adipis  in  par- 
te  perpetuo  motu  exercita,  nonnunquam  nimia  copia  coUigitur  {d)  .  Sed  etiam  of- 
feam ,  &  demum  arenofam  &  lapideam  materiem  eo  deponi  mirum  videri  poteft  , 
rarum  tamen  non  eft.  Ipfe  in  juvene,  poft  maxima  pulfus  vitia,  albos  tophos  paf- 
fim  ex  cordis  fuperficie  effloruiffe ,  &  cum  corde  pericardium  revinxiflfe  vidi  ( e ) . 
Flura  exempla,  ne  fermo  turbetur,  in  notas  rejeci  (/). 

§.  IF; 


(p)  Jof.  Ueutaud  effays  anatomlques  p,  134.  (<3)  Lancifius   p.  55.   Breslaver   Samlunge»    171?- 

Cq)  Tres    in  cordibus    congelatis    feparavit     J.  B.  p.  361.  361. 

Senac  i    c  p.  187.  (e)  Opufcul.  Patholog.  obf.  51. 

(r)   Columbus  de  re  anatcm.  p,  1715,  (f)  Oflium  in  corde  exempla  .  In  finiflro  ventri- 

Cs)  Durjorem  feceratJafoUnus  in  proprio  libello.  cu!g  cordis  Urbani  vni    Pontificts  maxirni  ,  os  li- 

(t)  rieuffens  1.  c.  p.  33.  terse  T.  figura  TH.  Bartholinus  hift,  45-   Centur.  1. 

(u)  Epift.  ProW.  16.  Thef.  4.  «96,  Thef.  6.  fub  T,n  corde  multa  offa ,  fed  minuta  reperta.  aliud  ve- 

fin.  adverf  anat.  i.  n.  6.  ro   permagnum  ,    quatuor  yncias    cura  dimidia    lon- 

(s)  Kaauv»  n    687,  689.  ?["ni  ,  ^  unam  Jatum  ,  ventriculi  totius  lonsitudine, 

Cy)  R.uyfch  Thef.  4.  n.  ^6.  Journal  de  Trevoux  1718.    Jun.    Cor  in  oaogenario 

(z.)  ysYheyen  anat.  tab.  ai.  f.  1.  %.  Landf.us  ^.54.  Jate  offeum  faftum  ,    ut  in  fuperfici^  cordis  reticu- 

In  fummo  corde  pinguedo  .    Plinius    1,  11.    p.  616.  lata  offa  pene  duarum  unciarum  pondere  efftnt,  JuJ. 

tait.  Harduini.  Qr^^i  ^-^^^    ^jg  ^^^^  pj.^^^,   , ,  i.    Ofieus    circulus    &i. 

(a)  Fafcic.  4.  t.  1.  f.  8.  rriHcronem  cordis  obfepiens    fundum  ventriculi    fini- 

Cb)  Senac  1.  c.  p.  187.  ftri  ,  cum  pericardio  adhsrente ,  in  hydropico  ,  Ja- 

ic)  FieuJJens  1.  c   p.  23.  14.  sus  Blancus  de  monftris  .  Os  inter  ventriculos  cor- 


SECT.  III.  CORDIS  FABRICA. 


123 


§.  II.  Vemrtculus  dexter  ^  five  antenor, 

Iprum  cor  in  variis  bominibus  mole  diverfum ,  a  claro  Viro ,  ad  decem  unciarum 
pondus,  jEftimatum  {g)\  media  IJnea  dividitur,  tum  in  plano  mferion  ,_  tum  m  fa- 
cie  convexa,  qus  fepto  intus  latenti  refpondet.^  Ante  eam  ImQzmVentnculus  aextev 
eft ,  quem  melius  certe  anterlorem  Jac.  Ben.  Winsloirv  appellat  {b) . 

Figura  ei,  quse  parti  quarta  coni  eft,  ut  alia  pars  ventriculi  plana  ,  &  cnni  per 
apicem  biffeai  anterior  medietas  fit,  atque  fepto  tranfverfo  mcumbat  ;  parsaliama- 
gis  convexa,  cumque  priori  in  margine  acuto  cordis  conjunda  ,  fuperiori  loco  oc 
una  anteriori  ponatur,  &  ventriculi  finiftri  deciivi  fuperficiei  contmuetur  ,  litque  m 
facie  cordis  convexa  ancerior  &  humilior.  n.    r  j    r 

In  univerfum  altero  ventriculo ,  pofteriori ,  &  fuperiori ,  latior  eft ,  led  aliquanto 
brevior  (?) :  ut  tamen  in  fetu ,  &  faspe  in  infante  ,  aliquando  etiam  in  juniori  ho- 
mine  jeque  longus  fit  (/^),  &  denique  longior,  ut  certe  in  puero  vidi  \l)  •  Ad  mu- 
cronem  omnino  pertingit,  uti  oftsndimus.  n.    9   c        •  1 

In  adulto  homine  multo,  quam  pofterior  ventriculus,  debilior  eft,  &  ftre  triplo; 
ita  tamen ,  ut  prope  bafin  parum  ei  cedat  fibrarum  numero  &  carms  crallitie ,  mde 
vero  verfus  apicem  diameter  carnis  magis  diminuatur ,  quam  in  finiftro  ventriculp 
fir.  Soleo  ad  raediam  fere  federa  vens  medise,  in  facie  plana  ,  adeo  tenuem  parti- 
culam  reperire,  ut  pene  nihil  prxter  adipem  ,  inter  externam  membranam  (k  ca- 
veam  cordis  interponatur .  Quare  eo  fere^  loco  cor  diffilire  folet,  quando  cera  repie- 
tum  crepat.  Ceterum  pariter  mufculofus ,  neque  minus  irritabilis  eft  At^tz?  ventri- 
culus,  quam  quidem  pofterior.  Serius  vero  nafcitur,  &  raanifefto  fmiftro  ventncu- 
lo ,  jam  in  mucronem  produtio ,  rotundi  &  brevis  tuberculi  modo  adh^ret ,  m  pul- 
lo ,  qui  ovo  incubato  continetur .  -n         y  ■>  ■ 

Interius,  ut  ipfum  nomen  fignificat,  cavus  eft ,  neque  enim  mirificas  aliquas  m-. 
ftorias  moramur,  in  quibus  cor  caveis  deftitutum  fuiffe  legimus  i  neque   RQijin^n 


dis  &  pericardium  adhaerens  Chefslden  Phil.  tranr. 
r.  3  37-  Reperiuniur  corda  ,  quonim  pars  offea  eft 
Senac  t  i.  p.  3(5a,  In  Marefchalli  Schombergii  cada- 
yere  cordis  ventriculus  finifrer  offeus  Thuanus  .  Os 
in  ipf©  corde  ,  Hift.  de  TAcad.  des  fciences  1716.  In 
corde  hydropici  osampliffimiim.  corons»  formajourn. 
des  favans  1679.  n,  21.  OfficuLum  hyoides  ex  corde 
quadras^enarii  Pauli  apud  Bartholinum  anat  p.  394, 
Pofi:  palpitationes  ofTea  materles  auricalam  deKtram 
intus  obduxit  Memoir.  avant  i6q^.  1. 1.  p.  3138.  Nu- 
merofiffinia  exempla  offeorum  in  corde  concremen- 
torum  reperio  ,•  infigne,  circulare,  cor  fere  medium 
ambeuns  depingitur  in  Med    Muf   I.  c. 

Lapides  in  corde  .  Poft  palpitationes  cordis  tres 
calculi  in  ventrlculo  der.tro  Zarutus  in  Prax.Medic. 
tejrabili  !.  i.  obf.  141.  Ih  conJe  juvenis  lapis  Rra- 
norum  quatuordecim  pandere  Keikring  fpicileg,  obf. 
78.  Lapis  adnatus  ramis  coron?.riis  majoribus  ,  qua 
dextnim  ventriculurn  a  finiftro  d^rimunt  Bdli^.us  de 
urinis  &  pulfibus  p.fio^.  Calculi  in  carne  CQrdis,fub 
valvuUs  yenae  pulmonalis  ,  cum  mira  ejus  vifceris 
amplitudine  Kulmus  m  hiftor.  monftr.  p.  43.  Calcull 
in  corde  reperti  ,  quorum  alter  duas  uncias  longus 
erat,  unam  latus  BQsthaavs  de  calculo  p.$,  Ira  hy- 


dropico  calciili  fupra  valvulas  mirrales,&  circa  ba- 
fin  ,  etiam  in  finum  ve»ofum  erainentes  ,  Cora.  de 
Felfe  de  ingrefl^  inteftia.  obf.  1.  Infanti  dimidium 
cor  petrefaaum  Senac  t.  2.  p.  430-  Calculus  biun- 
cialis  in  corde  Sgura  id  vifcus  referetvs  ,  ventnciil-as 
replens  Senac  1.  c.  pag.^iP-  Calculus  in  corde  daras 
carni  adnatus  Blas  l.  6.  o\>t  13.  Calculi  duo  inter 
utruraque  ventriculum  Pl^il.  tranf.  n.^-  U  ventriculo 
cordis  finiftro  concreraentum  lapideum  conglomera- 
tum  Meihom  de  vafis  palp.  Lapis  inb^rens  ad  fora- 
men  ovale  ,  &  mortem  fubitam  faciens  MaurocoYdat 
de  pulm.  p.  88.  8<?.  Calculus  in  corde  humano  ire- 
que  ora  venofa  ,  qua  valnila  adharent ,  cyhndncus, 
insequalis  ,  arenofus  ,  carne  cordis  cinaus ,  fibrifque 
finiftri  ventriculi  ,  IU.  Mekel  Mem.  de  1'  ACid.  ds 
Berlin.  T.  noviff.  p.  io<5.  107. 

C^".  Tayor  Exerc.  Msd.  p.  9S- 

(h)  EKpofit    I.c   n  41.  ^        ,  ^ 

C»)  Senac  t.  i  p.  I9S  R-  f^teuffens  de  remot.  Se. 
proxim.  princip.  p.  i84-  J- B.  Morfa^««f  Epift.snat, 
1';.  n    1, 

(k)  Earvei.  I  c.  pag.153.  Morsagm  hc.l\,&9. 

(1)  Et  oliHi  Vgfaliui  1.  ^.  c,  IS. 


teftimomum,  qui  dextrum  ventriculum  defideratum  fuiffe  (cn^^it  i_m)\  cum  ejus  la- 
terls  aurjs  folito  amplkor  effet,  aut  Riolani  (;?).,  qui  cor  abfque  ventriculis  ,  vafa 
tamen  amphfrnm  fuiffe  ,  fibi  excidere  paffus  eft . 

_Ea  cavea  in  univerfum  quidem  ejurdem  figurae  eft  quse  ventriculi  ,  &  pariter  co- 
Hice  _a  bafi  ad  mucronem  decrefcit,  fedionem  tamen  iunatiim  habet^  qualem  pkrse- 
9.ue  jcones  expnmunt  (o), 

§.  III.    tAmplioy  fimjlvo . 

Omnino  in  adulto  hotnine  h^z  anterioT  cordis  cavea  pofteriori  amplior  eft.  Pri- 
»ia  fere  antiquitati  id  notum  fuit  ,  cum  auflor  Btppocratkl  vulgo  libri  ,  qui  ex 
Erajijtratt  difcipulis  fuiffe  videtur  (p),  am.nino  ventriculum  dextrum  majorem  effe 
fcnpferit,  etfi  ad  mucronem  non  pertingat.  Plurimi  fcriptores  eandem  featentiam 
repetierunt  (-7),  fiiitque  inter  eos  olim  nofter  avuncuius  Georglus  IVolfgang  IVedsl 
b%  qui  dimidio  ampliorem  fecit  . 

Jj-  ^pf^r  recentiores  medicos  Lovverus  (s)  parem  utrique  ventriculo  capacita- 
tem  reddjdit.  Eum ,  ut  in  plerifque,  plurimi  ab  eo  tempore  fecuti  funt ,  &  ratio- 
nem  adaidit  fententias  Banholomieus  de  Moor  (0,-tantum  nempe  latitudinis  ventri- 
euli  a^nterioris  aecedere,  quantum  defit  longitudini  .  Neque  Vir  CI.  internuperrimos 
icriptores  abfque  adfeclis  eft  («).  Non  defuerunt  tamen  inter  phyfiologos  ,  quj  ex- 
per^mentis  veteni-m  opinioni  fubvenirent  .  Et  primus  Joannes  Claudius  ^drianus 
Hetvettus  (x)  utriufque  ventriculi  nienfuras  per  pondera  infufae  aqus  definivit  :  in 
prion  exemplo  finifter  thalamus  quindecim  aquse  drachmas  curn^  dimidia  ,  dexter 
vero  fedecim  femiffe  recepit,  qus  ratio  eft  51.  ad  33.  In  altero  fmifter  viginti 
dracnmas,  dexter  vjginti  &  quatuor  admifit,  quae  ratiQ  eft  <,.  ad   ' 


MenrKus  ^Albertus  Nkolai  (y)  eandem  rationem  ad  numeros    drachmafum  t8.  & 

reduxit:  Cl.  Lieberkuhnhts  {^)  valde  fimpiicem  rationem  reperit ,  lo  |  ad  7  l- 

qus  eft  2,  ad  5.  CI.  Brovvne  Langrish  (a)  in  bove  dextrum  ventriculum  unciarum 


20 


cubicarum  5.^  cum  femif^e  capacitatem  habere  fcripfit,  finiftrum  pauio  minus  quam 
unciarum  quinque,  qua?  ratjo  eft  lo.  ad  ii.  Ego  denique  in  fetu  quidem  difcrimea 
non  magnum  reperl :  in  adulto  vero  homine  valde  infigne  ,  ut  omnino  aliquando 
yiginti  quatuor  drachmas  dexter  thalamus  reciperet ,  finifter  parurn  fuper  odo  :  qus 
Jta  repeto,  ut  memor  iim,  rem  fumme  difiicilem  effe,  exquilite  utrumvis  ventricu- 
lum  replere.,  ut  nihil  alierd  ponderi  accedat.  nihilque  defit.  Etiam  in  equo  fmifter 
ventncuius  snguftior  eft  {b). 

Iterum  /.  D.cminicus  Smnorinus  (c)  Levvert  fententiam  fua  au<Soritat_e  tue- 
tur  ,  &.  Fetrus  ^ntonms  Mkhelottus  minorem  ,  qu.-B  adparuit  ,  venrriculi  fini- 
Itri  capacitatem-  a  robore  majori  finiftrje  auricul^  compenfari  perfuadetur  ,  qus 
in  vivo  homine  fui  lateris  ventriculum  fortius  dilatet .  P.  ^^^  Mkhelottus  fatetur , 
xe  veatriculum  dextrum  duplo  finiftro  capaciorem  reperiiffe^,  ut  tamen  non 
conitans    effet   ratio   („1  )  .    Deinde    Jokphus    Lleutaud    (d)   ,-&    Jacobus    Nko- 

laus 


(m)  De  corde  p.  4^.  Bosvhaavs  Praleft.  ad  n.  1S3.  G.  Wood.  I.  c    Ja.T;i. 

Cn)  Antnropcgreph.  p.  239-  bor  p.   303.    105.    qui  utrlque  ventriculo  tres  uncias 

Co)  Fefalii  {.  6.  f.  11.  Bartholini  anatom.  p.  -tct.  coarlneri  pomt  Cl.  UlUe  de  cordis  pilpitatmns  p*. 

^-mat,  5,«,cV.«  r.  4  f.18.  ""  IdetTi  &  aures   aquaies  facit . 

P<  ^^'  "r^-^fc"  (k)  In  Memoir.  de  TAcad.  Roy.  1718- 

,1p  Kt,i^'^^'"^^  /?-'e/^>?«/  1,  c.  p.  5^7.  Konoratus  Fahri  (y:)  L.  c.  n.   51-  .        t.    r  , 

,7n    c    "^  P     'Ji    Isbrand  v.  Ditmsrbroeck  anat.  p.  (z)  Apud  G.  Ebrh.  Hamherser  »"  phynolog.p.7of 

37..  ^tephariiis  Blancaard  CiXid.  Acad.  p.34.  Fieuf.  U)   Croonian  kaure  p.  <53- 


Cr^r  A^  ^>i*ni.»uTi*  v.ari.ti.  iicaa.  p.34.  i^tetij'  a     croonian  lecture  p.  "i- 

Tr^   PW"[  ^-  '"■  (^^  Bour^jlat  hippiatrique   t.  2.  P.i.  p  407 

Cr)  Ph.yfic^o.,.  ref.rm.  p.  107.  (O  L    c.  p.   144- 

fk^J^'  \  ^^'  ^^-  CO  Epifi.  ad  F6nt.ine!!e  p.   34 

CO  ^^^^^f^r.t.  iT^edic.  p.67.  Cd     Efi-ays  anatomiques  p.  »30 

Cu;  iEquales  nempe  ventriculos    faclt  K^riParnns  ^  -"      ^  ^ 


S  E  C  T.    IIJ.    CORDIS    FABRICA.  ,  2i| 

Ims   lV:i[s   (e)   in   experimentjs   fuis   utrumque   veniricuimn   sque  capacem  inve» 
«eru  nt .     • 

His  tamen  omnibus  comparatis,  omnino  in  Tententiam  antiquiflfimam  tranfeo  cum 
111.  V\ns  J^^obo  Benigno  Whslcvv  (f)  ^  &.  Senaco  (g)  ,  &;  dextrum  ventriculum 
majorem  eflfe  confirmo,  cum  &  pleraque  experimenta  eo  tendant  ,  &  auris  dextra 
maior  quam  (iniftra  fit  ,  &  demum  arteria  pulmonalis  fodalem  venam  diametro  3z 
numero  ramorum  fuperet ,  ut  omnino  omnia  receptacula  dextri  iateris  analogis  fini- 
firi  lateris  caveis  ampiiora  fint  ,  quibus  refpondent  .  Caufam  ,  quare  natura  capa- 
ciora  fecerit ,  alibi  repetam. 

§.  IV.  Membrana  interna ,  Reticulmn  mufculofum  , 

Eae,  de  quarum  menruris  nunc  diximus,cordis  caveae  fine  ventriculi  tenera  mem" 
brana  vcTtiuntur  ,  qu£B  cum  intimo  veiamento  venarum  cavarum  dextraeque  auris 
continuatur ,  &  ad  aliquam  ab  exitu  arteris  pulmonea^  (  aiit  aort^  )  diftantiam  me- 
lius  adparet ,  quod  ibi  ventricuius  levis^fit  (^),  in  reticutata  vcro  parte  legrius 
oilenditur  ,  &  ibi  tamen  confpicua  (i) .  Inter  hanc  membranam  &  carneas  cordis 
fibras  celluiofa  tela  breviflfima  intercedit  {k), 

Sed  ionge  major  pars  cordis  &  in  homine ,  &  in  quadrupedibus ,  &  in  avihus  de- 
inum ,  intus  tors  afpera  eft  ,  &  rnufculafis  ,  teretibus  lacertis  varide  longitudinis  & 
craffitiei  impiic<itur;  eos  Jacertos  irretiros  intervalla,  varias  pariter  magnitudinis  ,fe- 
-par.int;  craffiores  vero  in  dexrro  ventriculo  tori  funt,  in  finiftro  minores  5c  nume- 
rofiores  (0 ,  ut  ea  femper,  -quc^m  dixi ,  fedes  recipiatur.  In  utroque  ventriculo  ico- 
nes  dederunt  O  Viri,quos  excito  (m).  Alicubi  oppofitas  fedes  cordis  trabes  tranf- 
ver^s  coniunguRt  {n)-  In  velocibus  animalibus  plurimos  in  corde  lacertos  eflfe  le- 
go  {or.  in  avibus  fcriptores  diffentiunt .  Nam  in  ftrurhiocamelo  cor  intus  totum  le- 
ve  eife  gravis  audor  eft  Valijnerius  (p).  Conrra  dextrum  ventriculum  ievem  effe , 
finiftrum  lacertos  habere,  alii  de  univerfis  avibus  (f),  alii  de  majorihus  volucribus 
(f)  ,  alii  de  peculiari  aliqua  fpecie  adfirmant  {s)  .  Sed  ego  quidem  in  iis  ,  quas 
equidem  non  piurimas  diflTecui ,  avibus  in  utroque  ventriculo  lacertos  reperi,  &  nu- 
per  in  corvo 

Inter  eos  lacertos  infigniores  funt  ,  qui  ad  valvuias  venofas  pertinent  ,  olim  J. 
Berengario  Carpenfi  (0,  &  Vefalio  (u)  minime  indidi  .  Sed  cordis  fabricam  intelii- 
gere  difficiie  fuerit,  nifi  anulum  membranaceum   oftii   venofi  dex-tri  defcripferimus . 

§,  V.  Ojiium  venofum .  Tendo  Cordis  venvfus . 

In  eam  oram,  qua  auricula  dextra  cum  corde  committitur,  firma,  pene   callo^a  , 

fubcsrulea  cellulofa  ftria  nudam  auris  membranam   cuni  nuda    membrana    ventriculi 

Haller  Pbfjiolog.  Tom.  L  F  f  conjun- 


Ce)  Progr.  anat,  5.  p.  13.  16.  T.  ix.  f.  7. 

(j)  L.  c.  n.  53-  (o)  In  cervo  &  lepore  [^aUfneri   oper.  omn.  T.  L 

(gj  L.  c.  p.  i9i.  346.  347,.  p.   J48. 

Cti^  Fantsnus  1.  £.  p,  308.  fteujfetis  du  coeuT  tab.  Cp)  L«  c. 

Ji.  Senac  &c.  (q;  Lower  p.  61.  Morgagn.  Epift.   anat.    JS-  a.  60, 

0)   Vieuffens  p  101.  Fanton  p.  190. 

Ck])  SeKa.c  p.  188.  (r)  Harvei  p.  is-?. 

(1;  f^eufTeni  l  c.  p.  iii.  Fanton.  ^  190.  (s)  Ut  rle  falcone  Mur.tltut  vademec.  anat.  p.349. 

(ni;  Cntxper  myot.  nov.  tab.   38.  f  i.  tab.  39.  f.  i.  (t)   In  Mundinuw  f.  348.   Vocat  mufculos,  quitws 

tab.  40.  1.2.  9.  f^teujfnns  de  remot.   &  proxira  prin-  valvularum  tendines  illigantur. 

cip.  tab  6    du  cofiur  tab.  11    u.  4»;  Carnei  cordis  procelfus  p.  734. 

<.n:)  Ciwier  tab.  39.  f.   1.  &  tab,  40.  f  x.  Bidleo 


^i6  L    J    B.        IF.        C    O    R, 

conjangit .  Eodem  loco  tendinem  Lowerus  {x)  ,  jeque  ac  alii  clari  viri  (j/*)  de- 
fcripferunr,  qui  oftium  venofum  dexrrum  ambeat,&  a  quo  fatis  celebres  phyfiologi 
niufculofas  fibras  cordis  deduxerunt.  Carneas  eodem  loco  fibras  fphinfleris  firailes 
Lancifius  pofuit  (^)  ,  &  tendines  fibris  carneis  ex:  ventriculo  ,  &  aure  commiftis 
componi,  fcripfit  {a) .  Eum  fphinderem  Walthems  {b)  in  fyftole  cordis  oftium  au- 
riculs  conftringere  docuit .  Denique  111.  Senacus  venam  tendineam  fubftantiam  ,  cer- 
te  in  fenum  cadaveribus  (c) ,  reperiri  confirmavit .  Contra  cautiffimus  anatomicus, 
J.  Baptifia  Morgagnus  {d)  ,  etiam  in  juvenco  aegfe  tendineam  fabricam  admifit : 
omnino  vero  rejecit  ,  qui  plurimum  m  fecando  fe  exercuit ,  J.  Fridericus  Caffe^' 
bohm  {e) .  Ego  vero  lineam  reperi  ,  nullum  veftigiuni  mufculi  ,  tendmifve  hic 
reperio. 

Circulum,  quem  dixi  ,  callofum  ,  adeps,  cum  externa  cordis  membrana  obduclt . 
Continet  idem  oftium  venofum  dextrum  ,  ad  perpendiculum  ita  pofitum ,  ut  major 
axis  id  perpendiculum  fequatur,  minor  tranfverfus  fit  .  Ita  in  cadavere  fe  habet , 
in  vivo  autem  homine ,  maxime  quando  a  fanguine  cor  fubeunte  diftenditur,  non 
dubium  eft,  quin  circulare  fit. 

§.  VL  kAyiuIus  'valvulofus .> 

Ex  eo  nunc  oftio  venofo ,  qua  parte  cum  aure  committitur  ,  membrana  interna 
auriculae  dextrae ,  undique  in  caveam  venrriculi  anterioris  verfus  cordis.  mucronem 
producitur,  Non  ideo  ea  membrana  fimplex  eft,  cum  ipfi  lamina  de  membrana  in- 
terna  dextri  ventricuii  nata,  undique  fimilis  &  parallela  ,  per  cellulofam  telam  ad- 
glutinetur  ,  ut  omnino  duae  hic  laminae  fint  ,  quas  aer  inflatus  feparare  poteft  .  Hse 
du2  laminaT  ex  toto  oftii  venofi  ambitu  ita  producuntur  ,  ut  anulus  undiqueconti- 
jiuus ,  ex  ea  {td^  finiftrorfum  prodeat  ,  qualem  anulum  rudis  olim  ,  non  tamen  inu- 
tilis  ,  figuraj acohi  Berengarii  (  f ) ,  deinde  ornatiores  alije  ,  Eufiachii  (^),  Covvperi 
(h)  V^euffenii  0),  8^J.  Baptifia  Senac  (k)  redle  exprimunt  .  Unicam  etiam  mem- 
branam  effe,  qux  in  oftium  venofum  producatur  ,  dudum  Carolus  Stepbanus  (/) , 
&  diferte  Ve/alius  monuit  {rn)  ,  ejufque  fequaces  («)  ,  tum  Raymundus  Fieuffens 
(o):  ego  vero  ,  ut  voces  minus  proprias  nuperrimi  profedores  mutarent ,  &:  ipfe 
3Tionui  (/?) ,  &  paulo  poft  Jojephus  Lieutaud  {q)  ,  qui'  circularis  valvuls  nomen  ad 
naturam  finxit ,  &  J.  Baptifia  Senac  {r)  ,  tum  Eufiacbii  nuperus  interpres  {s). 

Sed  ejus  anuli  finis ,  qui  in  ventriculi  caveam  fluitat,  non  undique  origini  paral- 
ielus,  neque  circularis  ora  eft,qua  terminatur.  Latior  {t)  nonnullis  locis,alibi  an- 

guftior 


Cx)  L.  c   p.  15.   \6.     ^  (k)  Tab.  14.  &  nitidius  tab.  T2.   A.  A.  &  tab.   11. 

Ky)  Raym.  [^ieuffens  de  remot.  &  proxiit].  princip.  Adde  nunc  icones    f^idi  t^idii    tab.   75.  f.    11.    &  ia 

p.  81.  Jofephus  Lietaud    1   c.  p.  119.  J.  B.  Senac  tr.  elephanto  figuram  Guilielmi  Stukdey  1.  c 

du  coeur  tab.  14.  h.  h.  h.  tab.  15.  c.  c.  tab.13.  d.  d.  d.  (1)  Anat.  p.  366. 

d.  d.  d.  tab.  12.   12.  („:)  L.  6.  c.  13.  p.  737.  738. 

{,t)  L.  C.   p.  48.   51.    &c.  (n)  J.   t^alverdus  l   4.  c.  9.  p.i3I- 

CO  Ibid.  p.  51.  \^-^  L    c.  15  98.  101. 

Cb;  L.  c.  p.  8.  ^p^)   In  difput.  de  motu  fanguinis  per  cor  ,  anno 

tO  L.  c.   p,  211.  37,7    edita. 

Cd)  Adverf.   5.   p,  ar.  (c^^  L.  c.  p.  133.   phyfiolosie  p.  68. 

Ce)  Ei  enim  profettori  accepta  refero,  qus   habet  (j)  L.  c.  p,  110.    Addit    vir     IU-  jam  anno  171?. 

Car.  Phil.  GlajJ'  !.  c,  p.  17.  funilia  fe  c^ocuifTe  .    VeriiiTi    earum  fcholarum    nuUa 

(n  In  Ifagoge  anatomica  .  innotuit  ,  &  in   editione  anni  1735,  iibri ,  qui  Ejfnfs 

CSj  Tv\b    16-  f.  3.  ^g  Phy^.jue  aiidii;  ,   tres  adhuc    valvulse  numeramtur 

Ch)  Myotom.  nov.  tab.  38    f.  i.  4,  tab.  39.  f.  i.  t.  p.  453, 

^uae  nitidiffinie  funt .  (^s)  Georgius  Maytine  \m  Euflach.  p.  14S. 

CO  De  reaiot.  &    proxirrt.    princip.  t»b.    i.  &  dti  u)  Vidc  in  C<,wperi  tab.  38.  f.  a.  ad  c. 

eoeur  tab  ic,  f  1,2,                          '^  ^  ^                  . 


i^ECr.  JI/.  CORDIS  FABRICA.  '227 

guftior  (?0  anulus  eft,  atque  ita  aliqua  trium  diftirKSArum  valvularum  remota  fimi- 
iitudo  nafcitur;  remotainquam  ,cum  tres  eae,  quas  diftinguere  poffis,  longiores  anuii 
membriinacei  produdiones ,  &  insquali  longitudine  fint^  &  latitudine  diverfa  ,  8z 
incerto  numero,  &  denique  omnino  aliquam  fis^uram  definireplacet ,  trapezium  po- 
tius  referant,  cujus  latus  maKimum  anuli  ab  oftio  venofo  origo  efficit,  latus  paral- 
lelum  margo  fluitans  &  mucroni  cordi  propior,  latera  convergentia  eas  demum  li- 
nec«  conftituunt,  quibus  e^  produdliones  fibi  mutuo  obvertuntur. 

Ex-  levi  tamen  fimilitudine  triuni  fibi  fimilium  ^  ^qualium  particuhrum  dudum 
fadum  eft  ,  ut  &  tres  valvulas  anatomici  numeraverint ,  &  a  mucronibus  tricufpi- 
aes,  five  're/.y\mxi?oci  (x)  vocaverint  .  Eas  enim  dili^enrer  Era/i/iratusy  obiter  ve- 
TO  HeYopbiltis  defcripfit ,  Galsno  audore  (y),  neque  earum  tendines  fibr^  .AnfloteH 
ignotcE  faeruat,  cui  ita  impofuerin!: ,  ut  nervos  a  corde  oriri  {t^)  non  ahani  00  cau- 
fam  (^a)  iibi  perfuaferit,  Quare,  cum  esedem  valvuia!  mlihmde  corde  defcript^  ex- 
ftent ,  qui  inrer  H':ppocratkos  legitur,  manifeftam  eft-,  eju5  libelli  au6iorem  ex  Era- 
fijtratt  fequacibus  fuiffe  .  Si  enini  vere  Hippocratis  Qfftr  ^  nunquam  ct^t  Galenus  ad- 
mifiiTet ,  ut  ob  has  valvulas  ,  de  quibus  nunc  fermo  efi: ,  Erajijlratum  potius ,  quam 
Hippocratem  iaudaret» 

Qui  liberi  a  me  vocantur,  produdi  fines  anulivenofi,  non  ideo  non  propriis  vin- 
culis  ad  cordis  carnes  ne6tuntur  .  Ex  cordis  enim  fede  ,  quae  mucroni  propior  eft  , 
furgunt  mufculi  veri  ,  cylindrici  ,  aut  certe  in  cylindros  contradli ,  neque  a  papii- 
\x  {h)  muiiebris  figura  alieni,  aut  nomine  indigni  papUlariim  ^  quopaffim  appei- 
lantur.  Eorum  moles  inajquaiis  eft  ;  &  fimpiices  alii  (^int  ,  bifidi  alii  ,  &  tritidi  , 
.&  ramofi  ,  &  nonnunquam  trabe  una  aiterave  in-  cordis  carnem  immilfi  coniir- 
mantur, 

Eorum  mufculorum  obtufus ,  &  oftio  venofo  propior,  apex  emittit  filamenta  te- 
nacilfima,  alba,  cum  tendineo  fplendore,  ramofa,  decuifata  (c),  qu?e  conferrim  ex 
fiimmo  quoque  mufculo  exeunt ,  inde  ad  fiabeili  modum  divergunt  ,  &  ultimis  fini- 
bus  fuis  fe  in  faciem  externam,  cordis  ambitum  refpicientem ,  anuli  yenoii  immit- 
tunt ,  ut  primi  breviores,  &  magis  confpicui ,  iii  oram  ultimam  fe  inferant .  Alii 
in  convexitatem  prope  eam  oram  ,  alii  fenfim  longiores  in  partem  anuli  niiigis  & 
magis  iatiorem  ,  oftioque  auriculce  propiorem  {d)  ejufque  faciem  ,  quas  verfus  parie- 
tes  cordis  obvertitur,  triangularibus  &  dilatatis  finibus  innafcuntur.  (^ui^libet  enim 
fibra  tendinea  ab  ea  (edt^  qua  primum  anuium  valvulofum  adtingit  ,  diiatata  & 
palmata  {e)  fe  in  eum  anulum  infigit ,  minime  ab  eo  feparabilis .  Addit  Vir  III.  (/) 
incedere  inter  utramque  membranam ,  qua;  in  valvulam  componuntur .  Verum  ab 
iis  m.em.branis  vix  credo  diftingui  pofle .  Ex  uno  mufculo  fibrs  a  decem,  ad  trigin- 
ta  ufque  prodeunt, 

Cererum  m  anulo  valvulofo  ,  ejufque  produ61is  finibus ,  minime  quidem  mufculo- 
fas  fibras  reperi  (^),  fed  utique  minime  rarum  eft ,  inter  has  tendinearum  nbrarum 
adhiefiones  rubra  ,  carnis  fimilia  ,  &  callofa  corpufcula  fubrotunda  intercedere ,  qusi 
cartiiagjnis  naturam  habere  ,  roboris  caufa  vaivuiis  adpendi ,  Thomas  Bartholi-ous  (h) 
audor  eft  .  In  fetu  ejufmodi  carunculas    non  vidi ,  ut    pro  aliquo    tritus  eiffcclu  ha- 

F  f    2  beam  , 


(u")  Ibid.  ad  a.  c.  CO  Ihid.  f.   i.   i.   3.   &  tab.   38,  f.  2. 

(x)  TKco^^iy^f  angulf :  TiTpayKfiiXiv  quadrangu=  (,i)  Ibid.   tab.   39.  Senac  cab.    11.    b.  b.  b.    Wins- 

laris  Suidas  T.   I.   P-   48(5.   Edit.   Kufteri .  lcw  in   Memoir.  de   rAcadem.  des  fcienc.  i/ii.tab-S. 

Cy)  De   Hippocrat.   &   Platonis  placitis   1.  I.                      CO   Coimfer  tab    38.  f.   i.   tab.   39.  f.  2.  Senac  l.C. 

Cz;   Hiftor.  anim.  I.   I.  c.   A7.  (f)  Sanac  T.    If.   p.  ^jS. 

Ca)  GaUnus  ibid.  (g)  Habet  Idtm   Vir  Cel.  T.   I.  p.  213.                   , 

Cb)  Cow^er  tab.  39,  f.  i.  2.  in  lat.  fin.  (,h)  Hift.  Anat.  53-  Centur.  I.  anat.  renov.  p.40^. 


22S  L   I  s.      ;r.      c   o   r. 

beam  ,  quem  fpuriis  illis  offibus  fefamoideis  compares,  quibus  vetulomm  animaliu^m 
tendines  non  raro  inftruuntur.  Toras  eciam  valvulas  cailofas  fuiflTe ,  non  valde  ra- 
rum  eft  (■). 

Verum  &  aliud  virium  vulgare  fatis  reperres  .  Materies  nempe  arenofa,  ex  gle- 
bulis  congefta  ,  inter  duas  membranas  anuli  valvulofi,  aut  produdorum  etiam  finium 
effunditur.  Id  ^aepe  vidi ,  ut  hx  valvu!^  tota;  craflfe  rigerent  ,  neque  a  fuis  muTcu- 
lis  regi,  aut  a  fanguine  de  corde  expreflfo  irapeili  poifent  •  Durs,  per  fiia  olTsa  uni- 
ts,  parietibus  cordis  adplicatae  Ili.  Senaco  ^k)  vifae  funt :  &  ad  alia  exempla  re- 
mitto  CO- 

§.  Vir.  Valvulte  figiUatm^ 

Multum  laborisimpendi,  ut  definirem ,  quot  fint  veriores  producSi  fines  hujus  yal- 
vul'ce,  qua  qusque  fede  circumfcribatur,  &  quam  univerfi  circuli  porrionem  quifque 
occupet.  Ecce  qus  ex  num.erofis  experimentis  collegiffe  datum  eft. 

Pr^cipua  Valvttla  ,  five  produB!&  anuli  'venoft  conftanter  fatis  anterior  (m)  eft  & 
fuper''6r  ,  &  ab  arteriiE  pulmonalis  oftio  ad  marginem  cordis  acutum  defcendit  ,  & 
eadem  pene  dimidiam  partem  anuli  valvulofi  fola  efficit ,  longiufque  verfijs  mucro- 
nem  producirur.  Eam  111,  Senac  (n)  expreffit  ,  &  alter  vir  111.  Chvijiophords  [aco' 
biis  Trevv  (o) .  Eadem  aditum  in  arteriam  puhrionalem  quantum  quidem  poteft  pro- 
tegit,  quaj  arteria  finifterior  fuperior  &  pofterior  ex  anteriori  ventriculo  pi'ocedit  ; 
totum  vero  oftium  claudere  nequit,  cujus  amplitudini  non  refpondeat.  Hincfaclum 
eft,  ut  nupCFrime  Jojepbus  Lkutaud  ( o*  )  hanc:  valvulam  dixent  cloifon  \}alvuL^.ire ^ 
8c  ventriculum  dextrum  in  duas  caveas ,  auricularem  &  arteriofam  ,  dividerc  fcripfe- 
rit.  Vidi  bipartitam  fuiffe,  &  difcrimini  duarum  partium  mufculum  maximum  fe 
immififte,  adque  utramque  fuos  emififfe  tendines  . 

In  hanc ,  fi  brevitatis  gratia  impropriam  vocem  excufare  licet ,  valvulam ,  aut  unu? 
mufculus,  fed  grandis,  &  f^pe  biceps ,  fe  immittit,  aut  duo  (p),  vel  seque  magni , 
vel  insquales  :  eft  etiam  ubi  tres  denique,  &  quatuoromnino,  mufculos  fe  in  unam 
lianc  vaivulam  inferuifte  vidi.  Sed  etiam  aiiarum  valvularum  mufculi  huic  tendinuni 
fuorum  partem  immittunt  (q) . 

Sub  hac  valvula  ,  ad  acutum  cordis  marginem  anulus  venofus  peranguftus ,  vixli- 
neam  iatus  eft,  quam  quidem  fedem  pro  intervailo  duarum  valvularum  habeas . 

Valvula  inferior  anterior  five  marginis  acuti  ^  fspe  anguftiflima ,  ceterum  fatis  lon- 
ga  5  &  nonnunquam  priori  pene  sequalis,  ponitur  partim  in  plano  fuperiori ,  &  par- 
tim  in  eo  ^  quod  fepto  tranfverfo  infidet,  verfu5  mucronem  vero  minus,  quam  pri- 
sna  protenditur.  In  eam  plures  plerumque  mufculi  ,  fed  minores  fe  immittunt,  ad 
^uatuor  ufque,  quorum  qui  prim^  valvula^  propior  eft ,  idem  in  eam  aliquos  etiam 
tendines  infigit.  Vidi  tamen  etiam  huic  valvulae  unicum,  fed  magnum  mufculum 
fuifie,  aut  cum  comite  altero,  aut  duos  minores.  Alias  abfqiie  mufculo  tendineifu- 
•siiculi-  ex  cordis  parietibus  in  hanc  valvulam  abeunt. 

Tertia  valvula  pofterior  five  Jepti  cordis ,  potius  aliquanto  prior  iatior,  a  prioris 
termino  incipit,  qua  feptum  cordis  aparietibus  ejus  vifceris  primum  difcedit .  inde 

fecun- 


{i)  Therml  dbefer2geb.  famlung.   t.  i.  p.  76.  Co)  De  differ.  inter  nat.  &  non  nat.  fig.  4J. 

(k)  T.  II.  p.  433,  ^o')  Mem.  de  1' Acacf.    des  fcienc.   1732.  p.  3»r* 

■(^1)  GraiHilis  tophaceis  obdu£lje  in  apopleclico  JXTif-  312. 

iel  de  coagulo  bilis  p.   6.   ftc  (p")  Duos  habet  Senac  I.  c.   F.  G- 

Cm)  Prima  in  diff.  ,  de   motu   fang.  per  cor  n.  3.  (q)   Huc  refero  verba  e)ofdem  viri  III.  :  lcs  dcox 

{n)  L,  c,  tora.  s.  p.  gjj,  tab.  11.  b.  b.  b.  bords  de  cbatiue  pilier  p.  214. 


J^ECT.  /n.  CORDTS  FABRICA.  229 

fecundum  id  feptum  ad  arterise  puimonalis  oltium  pene  ad  perpendiculum  adfcendit. 
Etiara  hujus  vojvul^  non  rariffime  nullus  mu^culus  eft,  &  nuraerofi  tendlnes  abfque 
confpicua  papilla  carnea  ex  fepto  cordis  n9ti  immittuntur  Alias  tamen  &  ipfa  vel 
unum  mufeulum  cum  fecunda  v^lvula  commuLiem  habuit,  velmajorem,  cumaltero 
minori,  ut  eorum  iterum  priorem  cum  valvula  fecunda  partiretur  ,  alterum  pro- 
prium  retineret  .  Vidi  demum  hanc  valvulam  omnino  defuiflfe  ,  ut  duas ,,  pro  tribus 
iiumerare  necefife  foret . 

Aliorum  fcriptorum  defcriptiones  varia,  a  meis  aHena  habent  ,  procui  dubio  ex 
peculiari  fabrica  nata,  quas  Ci.  viris  occuTrerit  (r)  .  Nam  &  mihi  tribus  piures  la- 
tiores  valvulofas  produdiones  vidiffe  contigit,  ut  eo  facilius  fidem  habeam  Vjro  111, 
JS/icolao  Rojen  {s}  &  R.  J.  Crefcentio  Garengeot  (t)  y  qui  dextri  oftii  venofi  valvu- 
Jas  fex  numerant ,  aut  J.  Benigno  Winslovi)  (uy^  qui  minores  valvulas  majoribus  in- 
terponi  fcribit .  Non  ideo  penitus  cum  lll:.  Archiafrorum  comite  ,  contenfero  ,  qui 
re  accurate  examinata  quinque  Cv)  vaivulas  reperiri  fcripfit,  nequecum  Cl.  L/WiJ^^r/, 
qui  nuper  valvulofum  anulum  omnino  in  tres  partes  dividi  polTe  negavit  {x*).  Ne- 
que  mufculos  papiilares  ejufdem  dextri  oftii  accurate  quinos  {y)  num^ravero  ,  uc 
Cafpar  Bartholinus  Thomce  F.. ,  aut  quatuor  (:^),  quorum  duo  in  fepto  cordis  (int, 
e  regione  duo,  ut  Gavetus .  Natura  enim  hic  in  numero  &  magnitudine  plurimum 
fibi  permittit  ^  neque  intra  numeros  2.  &  9.  {a)  mufculorum  numerum  coercuerini, 
neque  intra  4.  {b) .  Odo  certe  &  novem  depinxit  Covvperus  (c)  ,  a  quo-  viro  ali- 
qu£E  mearum  obfervationum  me  non  fmunr  alienum  effe . 

In  animalibus  quadrupedibus ,  qu^s  ego  qui^iem  incidi  ,  eadem  fere  ,  quse-  in  ho- 
mine  ,  fabrica  eft  .  In  avibus  finiftri  venofi  oftii  valvulaz  perinde  du%  func  ,  fed  ia; 
dsxtro,  unica,  in  feraicirculum  flexa,  in  acumen.  extenuata,  carnea  valvula ,  mufcuio 
firaiiis  praitenditur,  qux  integrum  cum  fepto  cordis  circulura  perficit  ,  neque  tendi- 
nearum  fibrarum  apparatu  inftruitur.  Ita  de  avibus  in  univerfum  princeps  hiftorise 
cordis  audor  fcripfic  (<^),  &  Claudius  Perrault  {e)  ,  qui  plurima  animaha  diffecuit, 
aut  a  Duvernefo  incifa  delineavit  .^  Hajc  eft  valvula  circularis  carnea  dextri  ventrica- 
li,  in  cygno  Barth&lino  (/)  dida ,  in  ftrutbiocamelo  Valijnerio  (g) .  Iii  haliceto  (^)j 
in  ardea  ftellari  (h*)  alii  defcripferunt ,  ego  in  corvo ,  cornice  ,  ik  gallina  vidi .  la 
pifcibus  obfervationes  proprias  non  habeo:  tres  (;')  facium:  aliqui,  infignes  viri  ,,alii 
duas  (^) »  In.  crocotiiio  txes  fuilTe  iego  (./>  • 


f.  vni 


(r)  Tendons  qui  fortent    de  quelques  colonnes  di- 
fpers^es  fiir  les  parois  Setjac  t  i.  p  214.  t.  i.  p,  683. 
Cs)  In  compendio  anatomico  fueace  edito  p.  2^5. 
CO  Splanchnologie  t.i.p  387. 
iv)  L.  c.  n.  60. 
Cxj  L.  c.  p.  213. 
(x*>  L.  c     p..  310. 
iy)  Specim.  anat.  p.  66. 
(z)  Nov.  febr.   Idea  p.  4-  feqq. 
(a)  Fieuffens  L  c.  p.  99. 
Cb)  Senac  1.  c.  p.  aoG. 
Cc)  Tab.  38    f.   a. 
Cd^  L.  c,  p.5o.  Uighimr  difquifit.  anat.  p.  143. 


Ce)  Effays  de  Phyfique  t   3,  p.  i5i. 

iS)  In  anatome  cygni  p.  41.  &  hiftoria  79-  Cen- 
tur.   a. 

(g^  Oper.  omn,  t.t.  p.H^'.  Notomia  d^lino  flruzzo. 

(h)  Amftelodamenfes  anatomici  in  €olieg.  Prtvat. 
obf.  p.  14- 

(4)  Janus  Plancj^r  in  Cbmment.,  Acad.  lafl.Bonon» 
t.2.  P.i.   p.3o>.   in  mola  aliifque  pifcibus  - 

Ck)  Perrault  L  c.  p.  260..  261.  Rill.  review  p.. 
113,  &  ia  f^aleo  Academici  Parifini  . 

(0  Jefuicae  in  obferv.  de  fnatlfieKi.  &  ds  ]?hyfiqii9 
p.  .8. 


230  t    I    B.        IP-.        C    O    -R. 

§.  VIII.  O/iium  arterlofum  .  Tendo  Cordls  artertofus, 

Diximus  yenofum  oftium  ventriculi  anterioris ,  fupereft  alterum  ,  quod  in  ^'</mo- 
nalem  artenam  ducit .  Ponirur  in  ejus  ventriculi  fine  fupremo  &  anteriori ,  pofterius 
&  jnferius,  quam  pars  longifTnna  valvulse  venof^ ,  &  ejus  ope  ab  oftio  venof>)  fepa- 
ratur  ;  inde  nomen  ca^ueig  arterrofie  Cl.  Lieutaud  (/*)  .  Ut  aecurate  hsc  defcribam, 
arteria  fe  in  plicam  cordis  immittit,  &  ad  inferiora  adeo  defcendit  ,"  ut  ab  aliqua 
parte  cordis,  aitius  adfcendente,  Tamquamanulo  ambeatur,  &  cordis  fibrs  tranfverra!, 
fecundum  partem  arteriae,  intra  cor  receptse  prstervehantur.  Conjunaio  verparteris 
cum  corde  proxima  eft  ejufmodi.  Caro  cordis  in  circuli  perfedi  formam  terminatur, 
&  fibrx  tranfverfiE  cordis  partim  inter  valvulas  arteriofas  perline^Elongitudinem  pro- 
ducuntur-,  &  aliquanto  plus,  partim  in  partem  arteris  ,  quaj  fmum  valvulofum-per- 
ncit,  pariter  furfum  pergunt,  fere  per  fefquilineam ,  &  accurate  tranfverfs  cum alba 
panrer  membrana  arterja»  ccnneduntur  ,  celiuIofsB  brevis  telae  ope  ,-  ut  nulla  {m) 
cordis  fibra  in  arteriam  continuetur .  Supra  hanc  lineam  jam  alba  ,  &  arteriofa  na- 
tura  eft.  Tendo  vero  vuigo'  dictus  arteriofus  cordis ,  eft  aiba  linea  nondum  cor  fi- 
niens,  ex  aniita  adha^fione  membranc-e  interns  cordis  cum  fibris  carneis  nata ,  in  quam 
lineam  aliqus  ftris  ex  ipfo  ventriculo  adfcendunt ,  &  aiiquam  imaginem  tendinis  re- 
prcefentant,  verus  enim  tendo  nullus  adeft. 

§.  IX.    Val"jul(e  <uffteria  pulmonaHs . 

Tn  his  nunc  cordis  cum  arteria  confiniis,  inferius  tamen  &  propius  cordis  mucro- 
nem,  quando  urraque  cavea  communi  fedione  finditur  ,  adparet  alba  iindulata  imea 
(??) ,  ab  ipfis  valvulis  non  feparata ,  qua^  earum  radices  fequitur  ,  eafque  generat . 
Ab  ea  iinea  exeunt  in  arteriam  tres  ijahndci;^  venofarum,  quae  per  cavam  venam 
ejufque  ramo5  fparfae,  dudum  a  nobis  defcriptce  funt,  in  univerfum  fimiles  ,  m.ulto 
tamen  robuftiores  ,  quas  hinc  cordis  conrinuata  membrana  intima,  inde  intimapari- 
ter  artericE  membrana  efficit.  Eae  membranas  in  ipfa  valvulae  acic  fibi  occurrunt  & 
continumtur.  Numerus  trium  valvularum 'pene  perpetuo  obtinet  ,  duas  tamen  ali- 
quando  Cl.  vir  J.  Zacharias  Petfche  (o)  vidit  ,  &  duas  in  urfo  fuiffe  lego  {p), 
Qliomodo  vero  pro  unica  &  orbicuiari  numerari  poffint  {q)  ego  quidem  non  peni- 
tus  inreiligo.  Sigmoideas  a  figura,  8c  femdunares  dicunt  ,  priori  tamen  nomine  eas 
ab  aorticis  vaivulis  mavult  diftinguere  J.  Baptijla  Morgagnus  (r) .  Vetuftiffim.is  tem- 
ponbus  innotuerunt,  &  Erajijlrato  {s)  ,  &  audori  libri  de  corde  {t)  ,  qui  inter 
Hippocraticos  tx^k^z . 

Sicus  has  valvuias  diftinguit.  Anterior  eft,  pofterior,  &  fuperior  ,  Omnino  vero 
in  ea  fede  arteri«  ponuntur,  quje  carnibus  cordis  circumpofitis  continetur. 

Fabricam  eft  ut  tradamus.  I.ma  ora,  qua  cordi  committuntur ,  &  qua  finus  cxcus 
valvui.1;  ciaudirur,  curvatur  in  arcum  circuii  (.'O,  femicirculo  fere  minorem,  neque 
enim  eam  oram  acutum  anguium  efFeciiTe  vidi,  uti  quidem   Vidius   pinxit  {x)  ,   & 

defcri- 


(1*)  Ueutaud  I.  c.  p.  311.  ([r)   In  Epift.  anat.  feps  cit. 

Cn:>}  Ut  quidem  Lanczftui    defcripfit    p.  51.    edit.  (s)  Apud  GaUnum    de  Hipp.  Jfc  Platonls    decretis 

^7^:«.  X,.  6.  c.  6. 

(n)  Senac  xzh.\i.  f-i-  b   b.  b  &  taS.  15.  a.a.  a.  (t)   N    8.  Semife^t»  circulo  comparat. 

Cf^)   In  (iilkrtatione  ,    quae    in   colieciionis    noftrs  (u')   Fieuffens  tab.    u.  f.  i.  Covvper    in    omnibus 

anatomic^  Tomo  6.  recufa  eft  n.  47.48.  iconib.  Senac  tab.   15. 

U)  C.cmm.   Lit.  Nor     ,7.4.  (^x)  Tab.  75.  fi&.  19. 

(q)  Numeravit  Jof.  hieutaud  in  phyfiolog.  p    67, 


yjSCr.    II L    CORDIS    FABRICA.  2^t 

defcriprit  Garmgectius  Cy),  Si  per  eos  arcus  trium  valvularum  lineam  redamduxe- 
ris  ,  ea^uidem  circulum  in  plerifque  corporibus  efficiet ,  erunt  tamen ,  in  quibus  fi- 
gura  uniulata  nafcetur  ,  quod  aliqua  earum  vnlvularum  propius  mucronem  cordis 
prodeat  ,  alla.  propius    aortam.  Ita    videtur  olim  innui^Xe  Guilielmrjs   Ccvvper  (^). 

Inde  ora  valvulie  in  arteriam  protenfe,  cum  cordis  quidem  membrana  continua- 
tur  in  linea,  qus  dire£tioni  arterise  parallela  eft ,  &  obvertitur  fimili  in  utraque  fo- 
dali  valvula  iinese ,  donec  fupremi  vertices  duarum  valvularum ,  fupra  fuum  finurn 
elati ,  ex  membrana  arteriac  quodam  quali  callo  emineant ,  quem  Lamifms  cum  cli- 
toride  comparat  {a) . 

Reliqua  valvulse  latitudo,  inter  duos,  quos  defcripfi,  fines  media ,  adfcendit  5c 
ipfa  ,  &  figuram  parabolas  fere  induit  .  Sed  eadem  ab  arterise  pariete  magis  recedit 
magifque,  ut  angulum  cum  eo  primum  intercipiat,  &  denique,  uti  in  valvulis  ve- 
nofis  diximiis,  finum  c^cum  ,  parabolici  coni  fimilem..  Is  ver©  arterias  paries ,  qui 
cum  valvula  finum  perficit ,  five  a  fanguinis  vi ,  five  ab  ipfo  naturae  inftituto  (^)  , 
fenfim  extrorfum  urgetur,  &  convexus  fit,  donec  cylindrica  arteria  in  tria  convexa 
tubera  extrorfum  promiHsat,  quos  ,^htonius  Maria  Valfalva  Sinus  (c)  vocavit ,  do- 
ftifiime  vero  &  in  animalibus  &  in  homine  perfecutus  eft  fidus  amiffi  amici  hxres 
Morgagnus  {d) ,  In  aorta  tamen,  quam  m  pulmonali  arteria ,    manifeftiores  funt. 

§.  X.  Fibra  .ISiodulu 

Denique  fluitan?  ora  valvul^,  qu2B  finum  valvulamque  fuprema  terminat,  lunul^ 
figuram  refert ,  intec  duas  illas  callofas  valvuls  cum  arteritB  pariete  coniundiones 
intercepta.  Is  margo  quamreliqua  valvula  durior  effe  folet,  uti  dudum  ^yanttus{e) 
advertit  ,  deinde  alii  clari  viri  (/),  &  ita  ornavit  Guernerus  Rolfink  {g) ,  ut  in 
fenibus  cartikginis  naturam  induere  fcripferit .  In  aort^  certe  valvuiis  poft  febrem 
ardentem  cartilagineum  marginem  vidit  Daraianus  Sinopeusih)^  cum  in  arteria 
pulmonaii  non  perinde  degenerafTet . 

Verura  non  raro  in  arteriae  pulmoneae:  valvulis  ejufmodi  noduli  reperiuntur,  qua- 
les  paulo  poft  in  aort^E  valvulis  defcribemus.  Id  fi  locum  habuerit,  tunc  quidem  is 
nodulus  aliquantum  fupra  oram  iiberam  valvufe  eminet,  eamque  oram  in  duas  lu- 
nulas  dividit ,  quarum  utramque  hic  valvulaj  ab  srteriye  pariete  origo  ,  inde  nodulus 
terminat  (j) .  Ejufmodi  icones  dudum  Vidus  Vidms  (k)  ,  accuratius  vero  ,  ex  aorta , 
Morgagnus  (/)  edidit .  . 

Nihil  ultra  in  junioribus  corporibus  adparet  .  In  adulro  vero  homine,  eo  magis  , 
quo  majori  robore  poUuerit ,  fibra:  fplendida?  &  tenaces  in  valvulis ,  etiam  pulmona- 
lis  arteriae,  confpiciuntur,  In  univerfum  fatis  tranfv^erfa?  funt  (w) ,  &  magis  quidem 
tranfverfs  in  hoc  arteriofo  trunco  {n) ,  quara  in  aorta .  Oriuntur  ab  ea  hnea ,  qua 
utrumque  valvulse  latus  in  arterisB  parietem  innafcitur  (<?),  indeque  paulum  defcen- 
dunt ,  &  magis  minufve  inter  fe  parallel-^  in  valvuis   latitudinem  fe   disjiciunt  ,  & 

non- 


(y)  L.  c.  p.  145.  (i)  Conf.  W^nslQisJ  n.  67. 

W  Tab.  38.  f  1.  (k)  Tab.  75.  f  lo- 

(a^  L.  c.  p    52.  CO  Adverf.anat  3.  tab.  4.   f- 3- _ 

l,b)-Nam  ia  Epiftola  1;.  Morgagnus  etlanj  in  te-  Cm)  Meras  tranfverfas  Verbej/enius    depinxit  anat. 

nerieribus  reperiri  auclor  eft  n.  3.  L.  I.  tab.  1b.  f.  4.  &   CovvPerus  tab.  38.  f.  5.  &   111. 

(O   In  differt.  poftiiuma  1.  tab,  1.  f,  1.  Senacus  tab.  13.  p.  258.  ex  elephanto  vero  J.  Stuke- 

Xd)  IJem  ibid.  hy  \.  c-  tab.^.f.  i.  2    modice  lunam  referentes  . 

(e)  Obfervat.  anat.  33.  C")  Morgagnus  epift.  anat.  15.  n.  48.  adverf.  anat. 

Cf)  Fantonus  1.  c.   p  199.  5.  p.  3-5.  Perpetus   funt  . 

Cg)  In  diff.  de  corde  p.  28.  (j3)  Pantonus  1.  c.   p.  30Q. 
(h)  L.  c.  p.  4S. 


2^2  L    I   B.       ir.       C    O    R. 

nDnnunqtJam  In  oppofitum  finem  continuantur .  Inter  eas  porro  aliqus  magi^  defcen- 
djnt,  &  ab  origine  fua  fuperius  pofita  profundius  propiufque  finem  csKCUja  valvu- 
isB  terminantur  .  Alise  arcu  fa(3o  in  nodulum  defmunt  (/>)  ,  quem  promiP^me  de- 
icripturum. 

Alii  clari  viri  {q)  ita  hsc  ornarunt ,  ut  fibras  iftas  in  duos  mufculos  coniLitue- 
rinc  ,  quorum  alter  tranfverfus  valvulam  in  re^i^iirudinem  decurtet  ,  &  finum  ejus 
ilringat  &  evacuet :  aiter  ab  jma  vaivulaj  radice  ortus  ,  i^nque  noduiura  inft^rtus  , 
vaivulai  fmum  dilatet  (k),  &  Morgagni  (s)  au£loritatem  pro  his  ipfis  fibris  excitare 
folent .  Ita  aliquando  fe  habuifle ,  ego  quidem  minime  repugno ;  milii  tamen  h^c 
fabrjc^j  compofits  pulchritudonunqusm  occurrit.  Etiam  minus  eas  fibrasadmuerim, 
quae  ex  cordis  ventricuiis  ortK ,  in  eas  valvulas  inferi  dictge  funt  (0- 

Harum  porro  vaivularum  ea  menfura  eft,  ut  in  aqua  Huitantes,  &  fibi  permifl'^  , 
totum  oftium  arteria  claudant .  Melius  autem  claudunt,  quo  magis  finus  earum  ex- 
panduntur:  tunc  enim ,  ut  facile  vifu  eft,  ors  hberac  val/ularum  ad  fe  accedunt  in- 
vicem,  &  eo  majorem  partem  luminis  arteriofi  occupant,  quo  magis  a  parietibus 
a-rteria^  recedunt ,  totumque  demum  arteris  tubum  etiam  prius  claudunt  (u)  ,  quam 
perfedle  ad  angulos  arteriarum  teclos  explicentur.  Sive  flatu  arteriam  (x)  repleas  , 
{ivQ  cera  ,  quam  ex  ramo  arterise  pulmonese  verfus  cor  repellas  ,  perinde  fuccedir 
experimentum ,  In  ea  adione  fibras  diducences  laborare  valvulafque  expandere  Cl. 
vin  if)  fcripferunt,  quas  quidem  voces  ita  admitto ,  ut  fibras  ,  quae  de  albo  gene- 
re  neque  irntabiles  fint ,  conftringinon  perfuadear,  robore  v«ro  fuo  reliftere  credam, 
ne  valvula:  ponderi  repulfi  liquoris  cedant. 

Cum  tarnen  fieri  poffet,  ut  magna  vi  ab  obftrudis  pulmonlbus  fanguis  verfus  cor 
redundet,  fit  omnino,  &  frequenter  certe,  ut  inter  has  robuftiores  nitentefque  fi- 
bras,  aliqua  pars  valvuljg  cedat ,  divellatur  (  z)  y  rimifque  porro  ea  oftiola  patearit, 
in  reticuli  mfKlum ,  cujufmodi  etiam  figur;^  exftant  (a) .  Major  morbus  eft,  quando 
m  duarum  iaminarum,  quibus  valvulsconftant  j  intervallum  materies  callofa ,  oitea, 
lapidea  deponitur.  Irrequenciora  vero  in  aorta  exempia  liint,  uti  majori  vi  fangui- 
mm  ab>  aorta  retrocedere  probabiie  fic« 

§.  ^ll.  i/^lter  Ventrlculiis^  Qulbus  ,AnimaliburS  nullus  Jit  ^ 

Dextrum  veatriculum  defcripfimus .  Is  unicus  eft  in  animalibus  frigidi  fanguinis , 
nullo,  quod  mihi  notum  fit,  excepto,  quadrupedibus  nempe  oviparis  (^),  ferpen- 
tum  genere,  &  pifcibus  pulmone  deftitutis  (c),  &  vermibus  {d).  His  omnibus  ani- 
mahbus,  fiquidem  a  natura  pulmonem  acceperunt,  tamen  adeo  exiguam  ad  id  vifcus 
arteriam  mittunt ,  ut  non  major  fic ,  quam  pulmonis  portio  requirat .  Ita  reperio  in 

rana  , 


(p)  Mcrgagnus  adverf.  anat.  i.  tab.  4.  f.  3.  Giajf  (»  Rouhault  reponfe  p.  64.  6$. 

1,  C.  p.  40    ex   Caffebohmto  ,  Senac  1.  c.  Non   pcrpctuas  (y)  Moyg-Tgr.i  adverf.   anat.    5.  p.   ^6. 

effe  Bianchui  monuit    ad  JMangeti    iheatrum    anato-  (z)  Idem  vir  Ill.ibid.  p.31.  33.  Epift.  15.  n.  19. 

iTiicum   p.  iiS.  (aj   Covvper  tiib.    38.   t    3.  4-  ^^./f  ^-  *•  P-    *'4"  & 

(,qj  Ba/J  obf.  anat.  chir.  Dec.  J.  n.   8.  Addufteres  in  icone  .  Senac  in  tab.  15. 

(Jixu  .  (b)   ln  ranis  Jacobaui  p.  16. 

(r;)  Lacerti  triangulares  ahduSiores  y  Bjnjdim  ibid.  lcj  In  s;a!eo  pirce    Aca.knnci  Parifini  ,    Memoir- 

p.   111.  pour  Itrvif  h.  rhi!tr.ire  des  animaiix  :in  xiphia  BsY' 

(s)  Epift.  anat.  15    n.  17.18.  thotm.   Centur    3.  hift.   16.  in  torpedine  Grevv  Mu- 

ttv  Lancifio  did:je   p.  53.  lab.  4.   f  4.  faum   p.  39 

(u)  Ejula.odi  fif^ura  funt  Covvperi    tab.   40.  f.   3..  Cd)    !n  niytulo  Mery  Mem.    de  1'  Acad.    Roy.  des 

5.  in  aerta  quidem  .   Cuni  irifolio  comparavit  Nico-  fcienc.    1710.  p,   4^1.  in    cochlea  JLiJier  cochl.   p-  |S» 

laus  Rabicot  femuine  anat.  journ.  4,  lec.  8.  f-  3. 


i'  E  C  r.    JJJ.    C  O  R  D  I  S    F  A  B  R  T  C  A  .  29? 

rana,  cui  fanguis  friget,  iiiqus  pifcibus .  In  eam  artcriam  id€m,qui  in  reliquos  ra- 
mos  aorCse, cordis  ventriculus  ianguinem  expellere  poteit.  Contra,quibus  animalibus 
fanguis  calet,  iis  ad  pulmonem  arteria  aorta3  fere  a^qualis  mittitur  ;  iifque  proprius 
ventriculus  datus  eft,  qui  tantam  molem  fanguinis  legitimo  robore  propeilat.  Uti 
enim  pnlraonis  arteria  aort«  i^qualis  efl  ,  ita  perinde  eriam  proprio  videtur  corde 
eguitfe.  Quare  his  animaiibus  omnibus  ,  five  quadrupeda  fuerinc  ,  five  aves ,  five 
pifces  calidi  fanguinis  (e) ,  dux  in  corde  caves  funt  ,  quas  dudum  cum  ventriculo 
(/)  C^/J^j  comparavit. 

Non  ignoramus  ,  ^'riflotelem  magnis  animalibus  tres  m  corde  manifeftos  ventricu- 
ios  tribuiffe ,  mediocribus  beftiis  duos  ,  cum  tertio_  obfcuro  ,  minimis  unicum  cum 
duobus  obfcuris  finibus  {g):  &  alibi  apud  eum  clarifTimum  fcriptorem  legi ,  dextrum 
veRtricuIum  maximum  ,  finiftrum  minimum  ,  niedium  etiam  mole  medlocrem  ^q^q 
(A) :  ex  ampliilfimo  vero  ventriculo  venam  majorem  ,  ex  medio  finu  aortam  prodi- 
re  (/).  Verum  auc  ^iibtilis  aliquis  0fdinis  amor  magno  viro  impofuit  ,  auc  loca  ab 
xApeUkone  interpolata  funt ,  qu2  C.  Hofmanni  eft  excufatio  (I)  . 

(^j!  vero  ^rijlotelem  defenderunt  ,  trefque  cordis  veiitriculos  efle  adfirmarunt ,  ut 
04chilliniis  {!) ,  Fonunms  Licetus  Qn)  &  Nic-olaus  Maffa  (n)  ,  ii  certe  nimium  fe- 
dac  dederuEt.  In  ipfo  enim  elephanto  nuperi  (0)  profedores  non  ultra  duos  ventri- 
culos  repererunt.  Rariffimo  exemplo  Kerkringius  in  homine  tres  ventriculos  vidit 
(/)),  quorum  duo  dextri  lateris  fuerunt  ,  &  rariirimo  pariter  Parifini  {q)  illi  anato- 
mici ,  duos  ventriculos  arteriofos ,  venofum  tercium  in  fetu  repererunt. 

fn  pifcibus  tres  ventriculos  defcribit  Crefalpintis  (r) ,  fed  is  utique  unicuni  ventri- 
culum  cum  bulbo  arteriofo ,  &  auricula  inteliigit  •  In  teftudine  tres  ventriculos  alii 
Parifini  Academici  (i)  numerant,  &  omnino  quatuor  Joannes  Meryus  (t) .  Verum 
manifeftum  eft,  fermonem  eife  de  unico  ventricul0j_  feptis  imperfeiSiis  ita  divifo(«), 
ut  tamen  undique  una  cavea  ex  communicantibus  foveis  componatur .  Ejufmodicre- 
diderim  tres  ventriculos  eife  in  corde  crocodili  (x),  quos  alii  Galli  expitarunt .  De. 
njque  neque  in  csciiia  (/),  vipera  (^),  ferpente  &:  lacerta  (a)  duos  ventriculos 
cordis  efte  permittit  analogia  naturse,  quiE  fimiliimis  animalibus  ,  ranae,  &  iacerts^ 
unicum  dedit ,  neque  fmic  ita  fe  habere  afteriae  pulmonaiis  exiguicas  ,  &  ex:  aorca 
certa  origo . 

HuUer  Pkyftolog,  Tom.  L  Gg  ■     §,  XIII. 


(e)  E(l.  Tyfon  in  anatome  phorsenx  p.  30.  Collim 
l.c.  p  770    tab   44.  £.c. 

a)  L     5    c.    I. 

{ij  Hifr,  anim.  L.  j.c.  3.  &  ex  eo  Plsnius  L^  II, 
p  615.  edit.   Harduim. 

(ti)  L.  I.  c.  17. 

Ci)  L.  3.  c.   3. 

Ck)  Apolooia  Ga!eni  p.  10-9. 

Uj  P.  9  Fatetur  medium  ventriculum  ex  muhis 
caveis  componi  - 

Cm)   Apud  B.ntholinum  Cent.  1.  epift.   38. 

(n^  Ifag.  anat.  p.  ■56,Tertium  ventriculum  in  fum- 
mo  (epto  quserit  . 

Co)  PaTifmi  in  Memoir.  poiir  fervir^  l' hiRoire 
des  animaiix  Tom.  IH.  Part.  3.  p  135.  A!!.  Moul- 
lins  anat.  of  s.n  Elephant  burnd  at  Dublin  • 

(p)   Obf.ry     69. 

Cq)  Hifi.  de  i'  Acad.  Roy.  des  fcienc.    1699.  p.37. 

CO  Qiiau.  Perjpatet.  p.  1:9.  a.  119    b. 


(s")  Memoir,  pour  fervir  ^  rhiftoire  dts  ani^mauy, 
■&  Meryus 'm  Memoir.  de  i' Acad.  Roy.  des  Scienc. 
j69a     1703.  in  teiludine  marina. 

(t)  Idem  Reflexions  fur  le  coeur  de  la  tortus  J. 
de  Trevoux  1713.  &  Memoir.  de  l'Acad.  des  fcienc» 
J703.  in  terreftri  teftudine  . 

Cu)  Teftes  excito  viros  ClarifT.  J.  B,  CalHe/s  no- 
tom.  delle  tartaru^he  p.  60,  Jacebteum  de  ranis  p. 
J05.  Jofephum  du  Fimey  Memoir.de  I'  Acad.  des 
fcienr,  i6gq.  Bi,:g]ers  Philof.  tranfacl.  n.  318.  StO' 
bsum  Atl.  Lit.  Suec.  1730.  Griffith  Hughss  natur. 
hiftor.  of  Earbados  p.  309.  Gantie--  obferv.  de  Phy- 
fiq.  t.  3.  p.  4:6.  Duos  i(}s  ventriculos  facic  ,  oftie 
ccnjunftos  ,   in  -quo   valvula  eft  . 

Cx)  Du-jsrney    Mem.    de    Mathem.  &    de    Phyfiq. 


P    3 


Cy)  M'>y.tlt  Vademccum  anat.  p.  33. 

{z\   ]A".m  ibid.   p.  334. 

(a)  WiUis  de  anim.  brutor.  p.  2S.  29. 


i34  L    I    B.        IV.        C    O    R. 

§.  XI  n.  Sepumi  cordis » 

S\  duo  vcntriculi  in  uno  corde  funt,  fupereft  ut  fepto  dircernantur  .  Carneum  id 
totum  eft,  &  crafTum  a  bafi  oritur  ,  fenfiraque  extenuatum  in  apice  terminatur  .  la 
eo  non  difficile  eft,  vel  ex  colore,  dextri  ventriculi  carnem  ,  5c  finiftri  ,  &  miftam 
cx  utroque  diftinguere,  Non  ergo  totura  ad  finiftrum  ventriculum  pertinet  {h).  E-. 
minet  in  ventriculum  dexrrum ,  ejufque  caveam  anguftat,  ut  pro  circulari  lunata  fit 
(0  .  Totum  reticulatum  eft ,  utrinque  ,  ut  inter  intricatos  lacertos  fo^^e<£  fmt ,  quae 
&  ipfcE  minorum  fibrarum  rete  prgerextum  habent,  tanto  tenuiores,  quo  profundio- 
res  ,  ut  non  inepte  ab  antiquis  anatomicis  {cl)  conics  dida>  fnit . 

HsE  fovesE  funt,  qui^us  abufa  vetuftas  viam  fanguini  e  dextro  ventriculo  in  fmi- 
ftrum  patere  perfuafa,'eo  minus  inrellexit,  per  pulmonem  primum  id  omne  circum- 
duci  ,  quod  dexter  ventriculus  expulit .  Dudum  tamen  ii  viri ,  qui  naturam  crebrius 
confulebant ,  cscofque  reperiebant  anfradus,  quicunque  inter  reticulatos  lacertos  cor- 
dis  intercipiunrur,  fenferunt,  parum  in  ea  opinione  efte  firmitatis.  In  homine  adeo 
aigrc  poros  feptj  appnrere  fiffus  eft  Jacobus  Berengarius  (e)  ,  &  omnino  a  fe  repe-^ 
riri  poffe  negavit  Vejal'-us  (/).  Sed  parum  iifdem  etiam  ^ranttus  (^)  tribuit  ,  ea- 
que  via  fanguinem  uti  penitus  rejecit,  Fallopil  oiim  difcipulus  Plgafetta  (h) .  Reti- 
nebat  autem  m.eliora  fenfuros  antiquitatis  veneratio  ,  ut  etiam  ftylo  vias  per  cordis 
feptum  aperirent  ,J'drianus  Falcoburgius  (/)  &  Otho  Heurnlus  {k) . 

Sed  etiam  poft  revelatum.  fanguinis  circuitum  per  experimenta  Payanh  eos  poros 
confirmatumivit  P.  Gajjendus  (/)  :  Bartholinus  vero  in  porcis  &  falconibus  pateti- 
tts  {rn)  defcripfit .  Serael  fibi  non  fine  valvulis  vifum  foramen  renovavit  D.  ^s'?  Mar- 
chettis  (n)  ,  nuperiorque  Landouillette  {o) ,  ut  alios  non  propriis  ufos  experimentis 
prEBteream . 

Contra  Cafpar  quidem  Hofmannus  (p)  przEterito  fieculo  primus  ,  addudlo  fuo  ex- 
perimento  ,  eofdem  poros  refutavit  ,  majorque  paulo  poft  teftis  elimjnavit,  Guiliel- 
tnus  Hawey  (<j) ,  quem  plurimi ,  crebris  brutorum  animalium  incifionibus  exerciti 
(r)  viri  fecuti  font .  Sed  ne  in  elephanti  quidera  corde  pori  per  feptum  patent  (s)  . 

Ego  nihil  unquam  fimiie  vidi,  etfi  facile  intelligo ,  &  ftylo  promte  fatis  vim  mol- 
li  carni  infsrri,  &  iieri  poffe  ,  ut  ab  ipfa  fanguinis  aliquando  in  vivo  animale  niten- 
tis  vioientia  v'\x  aperiantur ,  uti  alias  vens  ,  auricul^e,  ventriculi  cordis,  arteriarum 
iTiagni  trunci  rumpuntur  .  Certe  in  nonnullis  ,  paucis  tarnen  ,  hominum  cadaveribus 
veriffimus  anatomicus  J,  Baptifia  Morgagnus  (t)  unura  alterumve  iri  fepto  fub  ar- 
teria:  pulmonali  origine  foramen  reperit  ,  quod  ad  fmiftrum  ventriculum  duceret . 

§.  XIV. 


(b}  Uii  docuJt  Cl.  BvJfHfe    lettre    ^  Mery  p,  xS.  fatetur  . 

Liem.iud  1.  c  p.  315.  (m)  Cowioend.  anat.  p.  80. 

(c)   P.   327.           ,  Cn)   In  Zndiac.   Med.  GalU' t.  h  p-  134. 

(,d)  Gahnus  de  facultat.  natur.    L.  3.    c.   15.  Jac.  Co)   Rolfinkium  in   difT.  anat,  p   1131.  de  corde  f/ 

Beyenga--,   in   Mundinum  p.  350.  97,    Riolanf.m  in  Slegelium  p.  z'??.   &c. 

Ce)   Ibici     p.   3,^1,  (p)   De  thorace  p.  94.  Inltit.  Med.  p.  120. 

(O  L    6.  c.   15.  (q)   FroaiTi-  p.  iS. 

{%)  Obf    3S.  (O  J,  ITj^^us  Ln  celebri  ad  Bartholinum  epif.  1. 

(i^)  In  epiilola  Monavii  ,  qua  exftat  inter  Crato-  p.  jS8,  J.  Ptc^uet  dilT.  anat.  p.  34-  N.  Highrnor  dif- 

ni.utas  a  Scbuizjo   editas,  \d\t.   in  8.  T.  V.   p.  344,  qiiifit.  anat  p,  140.  Conrad.  Vidor  Schneider  in  difp. 

CO   ftpud  Isbr:  v.  Diemerbroeck  p.  278.  de  corde  p.  39,   Adde   Vop.  fort.  PieKipum  fwBdam, 

(k)   Apud   Riolanwn    anihropogr.    p.    135.     Ep.  de  njedic.    p.  ij^.  Laurembergium  &,C. 

lepto  cordis  p.  162.                                   ,  (s)  AUen  M'7«//»j-  i.  c 

CO  Coirf.   hift.  anat.  67.    Centur.  1.    anar.  renov.  (t)  Ep:l1.  anat.   15.  n.  6%^ 
p.  387.  4CC.   Viniic,  anat.  p.  77,  Non  perpetua  effe 


SECr.  IIL  CORDIS  FABRICA.  ,         2;5 

■  "  i  XIV.    Ventrkulus  /ln-J}er . 

Ventrkulus  cordis  finider  redius  pofterior  vocatir^,  Scim^pfc  fecundu-s  {t*)  ^  ferecui-n 
dexrro  defcriprus  eft ,  nain  pleraque  m  utroque  conveniunr.  In  adulco  homiae  loia- 
gior  elfe  folet  (w),  Sc  anguftior  (x),  &  accuratius  conum  obtufuni  ,  ovique  iimilem 
refert,  &  pro  fedions  circuluni  habec  (,y)\  idemque  carne  triplo  craffiori  contine- 
tur,  fi  a  fetu  recefferis.  Reticulum  tenerius ,  quam  m  dextro  ventriculo  eft  ,  fedes 
fub  aorrs  origine  perinde  ie-is  C^)-  Trabes  hic  non  rars  funt ,  qu?2  oppofitos  cqr- 
dis  parietes  conjungunt  (<^).  Adde  finiftrutn  ventriculum  pfimum  a  niCuri  evolvi  , 
fuperaccedere  dextrum . 

%.  XV.    Ejm  OJlium  venofum  ,  &  FalvaU  mhrales . 

Venofum  oflium  \xy\  ventricurr  in  cadavere  perinde  ovale  ,  ceterum  horizonti  pa- 
ralielum  eft  (^),  &  ahquanto  m.inus.  In  eo  fimilis  alba  linea  finiftrum  finym  cum 
ventriculo  conjun^it ,  qus  nonnumquim  offeam  naturam  induit  (c) .  Sed  etiam  fimi- 
lis  ex  ea  fede  anulus  membranaceus  {d)  in  ventriculum  ejus  lateris  producitur ,  for- 
tior  (f)  tamen  in  univerfum,  &  crafTior,  quam  ia  dextro  oftio  venofo  .  Idem  vero  ; 
anulus  in  duas  porius,  quam  in  tres  produdiones  dividi  poteft  ,  quas  -poft  Vefalliim 
(/)  mhrales  njal-vulas  vocare  foient,  qus  aliquanto  evidentius  ,  quam  trigloch  ines  il- 
la;,  ab  ipfi  narura  feparats  funt.  Superior  (?)  enim  altera  produdio  perpetuo  ma- 
jor  eft,  &  in  recens  naro  puero  omnino  quatuor  lineas  lata  .  Ea  ex  aorta  nafcente 
inter  valvulara  pofteriorem  &  dextram  parre  aliqua  prodit  ,  &  aortae  oftio  ita  ob-zer- 
titur,  ut  id  omnino  totum  occlud<ere  poftit  (/^3,  quando  expanfa  erigitur.  Ica  denuo 
fecundum  voces  Cl.  Lieutaud  ventriculi ,  de  quo  agitur  ,_caveam  arteriofam  ab  auri- 
culari  dividir .  Altera  inferior  (/') ,  minor ,  obtufo  margini  adfidet  .  Non  ita  reiie 
pro  quatuor  valvulis  numeraveris  (ik) .  Inrer  has  valvulasanulus  membranaceus  omai- 
no  contihuatur,  &  lines  latirudinem  confervat  (/),  aut  aliquanro  plus  .  In  quc^d  u- 
pedibus  faris  fimilis  fabrica  eft,  ur  omnino  mirarer  ,  fi  in  volante  fciuro  deiid.Ta- 
rentur  (f/O  •  ^-^d  etiam  in  avibus  reperiuntur  («). 

■  Hx  finiftri  oftii  valvulaj  frequenrlus  rorundis ,  carneifquequafi  nodulis  interftinguun- 
tur,  cailoforum  gangliorum  fimilibus.  Sed  longe  etiam  hic  ,  quam -in  dextro  oftio, 
fxequentiusj  cailofa  (o) ,  oftea,  aut  lapidea  materies  inter   duas    iaminas   eftunditur  , 

G  g     2  qui.. 


(t*)  iJeutaud  1.  c.  p.  31J.  fin  cordis  ,  quem  fope  offefcere    dicit  Jofephus  Dw- 

(u)   P.    3i6.  vevnoy   Jouni.  des  favans   1689.  n    19. 

Cx)   P.  317.   318.  Cd)  Eufiach.  tab.  16.  f.  6.  L^-wcr  tab.  5.  fi     B'd' 

Cv)  ^«/^/  1.  6.  f.  II.  Banholin.  ^,197.  loo  tab.  22.  f.7.  Ccw^er  tab.   39-  f.  i.  2-  3-  tab.  49, 

Cz)  Senac  tab.   11.  f.   1. 

Ca)  Bidtoo  1. 12.  fj.   Ccvvper  tab.  39.  f.  i-   f^ieuf-  (e)   re/7/.   p.  73S. 

'ftns  de  remot.  &  proxim.  princip-  ta.h.6.  (f)  Ibid. 

Cb)  Buf.ach.  tab.  16.  f.  6  Lcwer  tab,  5.  f.  i.  Bidloo  Cg)  Sen.u  tab.  11.  Lietnsud  cFays  anatom.  ^.^31- 

tab.  11,  f.  7'.   Co-wper   tab    39.  f.  1.  a.   3.  tab.  40.  f.  i.  tab.4.  fi.   phifiolog  p  68.   Chefeidcn  l.c.   p  180. 

Vieufftns  du  coeur  tab.  10.    f.  i.  &c.  (h)    Covv-per^X^h.  z<i-   f.  3. 

Cc)  Anulus  durus,  cylindricus ,  cinftus  carne  ven- ^      CJ)  Senac  tab    ix. 
triculi  fmiftri   ,  in  aqua  forti  ,  folul.ilis  ,  lll-  Meiiel\     {k>  G-^ie-Jirff .'"  1- c   Rcfcn  !.  c. 

1.  c.  p.  IC7.  108.  ]\\  fene  fub  valvulis  mitralibus  os  CO  Coir-pcy   tr^.    39.   f    3.   prope  6. 

«ncia  longius-,  &   in  vetula  cs  dimidii  anuli  fiiriile,  (ni)  Dt^viynci  Comnicnt.  AcaJ    Pctrop.T.V.  p.23  j. 

cui    ese  valvulce  adha-rebant  Morg/^gni  sdverf  anat.5.  (^n")  Lnvver  p.  41- 

p.   io.  Vena  pulFAonalis  adnafcente  cartilagine  pene  ^^o)   Opufcul.  patholog.  p.  133. 

claufa  Ma^cw  op,  p,  375.  An  idem  gli  cendo  ad  ba-  _ 


2^6  L    I    B.        jr.         C     O     R. 

quibus  hic  snulus  conflat.  Et  valvulra  quidem  tot?c  callofe  fiunt,  ur  ipfamembranas 
natura  fimul  in  duriorem ,  csrneam  ,  tumidamque  mutetur.  Deinde  ofnculavaria  isi 
laminarum  inrervalio  repcriuntur.  Circnlus  membranaceus  fmifter  olfcrus  &  ar^guftior, 
in  homine  fubito  exftinflo  vifus  eft  ((?).  Valvula  mitralis  facci  fimiiis  ,  officulis 
diftinda  (r) .  Vaivuls  venofaj  fmiftra  pene  coalit»,  cum  offibus  prster  naturam  na- 
tis  (x)  .  Valvula  mitrafis  offea  in  fene  ,  Sed  infinita  exempla  rtperias  (0. 

Demuni  fabuli  granuia  diftinfia  &  coacervata  in  eadem  fede  nimis  frequentervi- 
di  (iO  5  vel  tetla  membranacea  anuli  natura,  sut  perforato  eo  veiamento  nucia  .  Iii 
ti>drope  thoracis  lapidea  natura  in  miitralibus  valvuiis  (;»).  Lapis  in  altera  valvula 
yenofa  fmiftra,  hinc  miri  dolores,  &  puifu-s  interceptus  (f)  .  Sabulum  in  faccum 
valvuIcE  efFufum  (r).  Sed  etiam  iia^c  exempla  nimis  abunde  occurrunt  (a), 

Mufculi  cordis  iiniftri  papiilares,  eorumque  tendines,  iterum  in  univerfum  fimiles 
eorum  funt ,  quos  in  dextro  oftio  venofo  defcripfimus.  Majores  tamen,  &pauciores 
reperire  foleo,  frequentius  bicolles  8c  tricolles  (/}).  Satls  frequenter  cuique  valvulaj 
fuus  mufculus  eft  (c)  ;  aliquando  tamen  earum  akera  akerum  minorera  habet  (d)  , 
ut  tres  in  univerfum  fmt .  Vidi  tamen  plures  fuiife ,  tres  in  fuperiori  valvula ,  pro 
inferlori  duos  .  Quare  non  renuerim  quatuor  (e)  aliquando  ejufmodi  mufculos  vifos 
eife,  aut  fex  demum ,  feptemve  (/).  Trabes  in  oppofitam  cordiscarnemfrequenter 
immittunt .  Tendines  perinde  alios  in  oram  fu^  valvulct;  confpicuos  infigunt  ,  alios 
jiiinus  evidentes,  in  mediam ,  &  fuperiorem  fedem  anuli  mittunt ,  qua  parietes  cor- 
dis  occultior  refpicit .  Ejufmodi  tendines  ad  quadraginta  in  eodem  mufculo  nume- 
ravi. 

In  ipfis  mufculis  &  tendinibus  fquamas  ofteas  paffim  reperi  .  Aliqus  fibric  tendi- 
nofa!  venofarum  valvuiarum  fmiftraruni  petrefadse  fuerunt  ia  corde^  ab  lll,  M?kelfa 
idefcripto  (^)', 

§,  XVL  Ojliim  arteriofum ,  ejufque  ^cahuU, 

Uti  de  dextra  cordis  cavea  pulmonalis  arteria,  ita  de  finiftra  aorta  prodit ,  cujus 
oftium  omnia  fimilia  habet ,  albam  undulatam,  valvularumque  origini  fubje61am  li-- 
neam  (h) ,  tendinem  (/) ,  ut  vocatur  cordis ,  &  carnem  ejus  yifceris  nafcenti  aortas 
circumpofitam  .  Unlce  robuftiora  omnia,  «Sc  aliquanro  dexterior,  atqueuiia  pofterior 
fedes  eft,  ex  qua  aorta  prodit .  Sed  etiam  'ViilvuU  (k)  in  eo  oftio  arteriofo  nume- 
ro  ,  &  fabrica  fimiles  reperiuntur,  quas  feyrJlunarium  nomine  aliqui  Cl.  Viri  diftin- 
^uunt  (/).  Tres  funt,  adeo  frequenter,  uc  alii  numeri  pro  nuUis  haberi  poflint. 

Situs 


C<5)  Hifi.  de  rAcad.Roy.  des  fcienc.  1701.  p  15.  i5.  Lhutaud  1.  c.  p.  59. 

(r)    Hid.  de  TAcad.  Roy.  des  fcienc.   17^9    p.  J4.  (d)  Tres  habet  Fteujfsns  X.  c.    p.   loi. 

CO   lb'd.   1735    p.  19  ,    (e)  Idem  ibid.  tab.   ij.  f.  i.  Gavet  1.  c.  p._l4- 

(t)  Comm.   Lit    Noric.   1744.  p.  ii.  (f)  Garengeot  !.  c.  Theodiilus    Kemper  in  diiT.  de  . 

Cu)  Conf.  Opiifc.  Fathol.  obf.  51.  p.  135,  valvulis  p.  13.  Multi  in  elepkanto   funt  S.tukelef  I. 

(X)  Fhitnf   tr.infdft.  n.  3.   6.  c  tab,  4. 

Cy)  Bdlini  de  urinis  &  pulfibus  p.  610.  ^ir.  CO  L.  c.  p.  107. 

Cz:»  Nsbel  de  coagulo  bilis   p.  6.    Fieujfens  tr.  du  Ch)  Senae  tab.   13.  b.  b.  b.    Conf.  Lib.  IV.  Seft, 

cceur  p.  j5.  tab.  13.  f.  2,   Philof.  tranf.  n    339.  3.  $.   9. 

Ca'^   Ccvvper  1.  c.  tab.  40.  £4.  6.  Philof.  tranfaa.  <iyib,   n.  8. 

H-  ^?7-  (k)  Euflach   T.  XVI.  f.  5-  '^snae  tab.  13.  Uori^m 

(b)  Senne  tab.    n,  u.  gni  adverf.  anat    i-  lab.   4- 

Cc)  Duos   pin«unt  Covvper  tab    39.  f.  I.   i.  Eufla-  (l)  Uor^dgn.  Eplft.  aa&t.  15.  n.  3. 

chius  tab.   16.  f.  6.  FefsHiis  L.  6.    f.  9.    Duos  fscit  ^ 


J^ECr.  J/L  CORDIS  fABRICA.  257 

Situs  aliquantum  differc ,  dux  enim  fuperiori  loco  ponuntur,  aLtera  antenor ,  pofte- 
rior  akera ;  tertia  inferior  eft .  Earum  ea^ ,  qus  fu[>eriori  loco  ponuntur ,  fodaies^ha- 
fcent  arrerias  coronarias,  inferior  nullum  aorrferamum  vicmum  habet.  Inumvenum 
majores  funr ,  uri  arteris  oftium  majus  (m)  eft,  6c  robuftiores,  fibral'que,  quas  de- 
fcripfimus  manifeftiores  nadae  funt,  &  ima  ora,  qua  ex  aortJB  pariete  nalcuntur  , 
durior  eft  &folidior,  &  aggeris  nomine  (n)  magis,  quam  m  arteria  puhnonah  ,  oj- 
ftingui  meretur,  quae  quidem  mihi  unice  callofior,  &  albida  pars  arten^  videtur,  fi- 
bras  autem  mufculofas  aut  parallelas ,  aut  tranfverfas,  a  clans  viris  habere  dicitur 
(o)y  qua:  in  arteria  puhnonah  perobfcurs  fint.  Hi  aggeres  omnino  rotundi  ,  neque 
acuminati  funt.  Id  difcriminis  vero  habeiit ,  quod  ad  valvularumtinem  hberum,ma- 
gis  tamen  in  adultis  &  vetuhs  corporibus  ,  alba  &  xallofa  hnea  confpiciatur  (p)  , 
qu£E  continuatur  cum  albis  pariter  calhs,  qui  funt  in  duarurri  valvularum  conjuiidio 
mbus,  &  a  confridione  valvalarum  contra  arteriam  nafci  videntur, 

§.  XVII.  No^ull.  Shnis, 

Pene  perpetua  (^)  etiam  in  adulto  homine  ccrpufcula  funt,  qus  ^rantn  globuh 
ab  inventore  vocari  folent :  calli  nempe  rubeMi,  duriufcuh  ,  garigiiorum  fimiles-,  fe- 
re  ovati  y  autr  ex  fubtiliori  contemplatione  triquetri ,  ut  duo  triave  latera  furfum  co- 
eant  (r).  Ponuntur  in  media  fede  orx  valvularum  liberse,  paulo  tamen  inferius  na- 
fcuntur,  quani  cwa  eft,  eamque  in  duas  lunulas  dividunt.  Non  a  tritu  &  conftrictio- 
ne  nafcunrur ,  aut  ad  morbos  pertinent  (  j  ) ,  uti  quidem  abfque  anatome  probabile 
videretur,  nam  in  recens  nato  puerex- fspe  reperi .  Etfi  frequentiffinie  adfunt  ,  noa 
tamen  abfque  exemplo  fuerit,  uni  alterive  valvuije  (0  fuum  nodulum  defuiffe  :  ni- 
ITniius  tamen  fuit  Vir.  Cei.  qui  fsepius  deeffe  fcrlpfit  {u). 

Primus  horum  nodulorum  mentionem  fecit  Julms  C.^far  ^/frantlus  (x):  iirde  /, 
Rod.  Salzmannus  (y)  parvas  cartilagines  in  valvulis  figmoideis  dixit .  Garnesvoca- 
vic  Theodulus  Kemper  (r),  fibrafque  infertas defcripfit .  Sed  accuratius  in  ea  hiftoris 
verfatus  eft  Vir  Cl.  /.  Baptifta  Morgagnus  (^),  poft  quem  vuigo  innotuerunc  (b) . 
Hi  noduU  cum  orbiculum  perficiunt^  quem  valvulae  conjunffs  camponunt ,  ur  omni- 
110 ,,  quoties  valvulx  explicataj  funt ,  tre»  noduli  fe  adtingant  ( c  )  ,  axinque  teneant 
arteriae,  &  robore  fuo,  quo  valvulas  fuperant,  ei  parti  fluenti  fanguini  refiftant , cu- 
jus  maximum  momentum  eft,  qus  nempe  axin  tenet . 

Cum  ip.aior  arteriaj  aortae  duritas,  &  diameter,  fanguinis  a  corde  expulfi  aut  _ab 
aorta  repuHi,  majus  utique  momentum  fit,  quam  in  arteri.2  pulmonalis  oftio,  hinc 
utique  valvulffi  iftse  frequentiuscallis ,  offibus ,  &  tS^ids  glebis  fiibulofis  vitiantur ,_  In 
ffne  caRtilagineas ,  ^  glabuioi  offeos  "^idlt  Jaliamis  Qfrai  (d)..  Uixx  valvul^  femilu- 

nares 


Cm")  Fifalius     p.  730.  {C\  MorgagnJ  Adv.  anat.   3.   p.  31-   adv.  i.  p.  ii. 

Cn)    Valfalva    1.  c.  p.  119.-  tRb.   i-    f.  3..    f.  f   f.  Qivj  J.B-   Bianchi  in  M-angeti  iheatr.  an.at  p.iiS. 

Morgagnus  advcrf.    i     tab.  4.    f.  3.    b.  b.    Bourlets  (x)  Obferv.  anat    34.   p.  93. 

vceat  Senac  p   %\7-  (y)  Obferv.  anat.  p.   54. 

(S>'^  Morgagai  Spiilr.  anat.   15.  a    4.  (z')  L.  c.  p.  ai. 

C'p)  Opufcul.   Patholo^.  obf.  51.  C»)  1"   Adverf.  anat.  1,  tab.  4.  f,  3.  ,&  iti  adverC 

Cq")  £tiara  jn  equo  Bvurgelac  hippiatrique  .T.  II.  5.  P-3i.  feqq    qnlbiis   Riancbo  refpondet . 

P,   I!.  p  443-  Cb])  Raff  \.  i.  Senac  tab.   13,   &c. 

(r)  Morgagni  adverf    ■?.  p.  33.  Blosmtfleyn  de  hu-  Cc)  Morga^n.  anat.  5.  p.  36.  Fantonus  1.  C.  p.299' 

ciorum  per  vafa  fanguinea  motu .  C^)  Obf.  de  pratique  n.  UI. 

(s)  Efayi  of  a  So^iiety  at  Edimbargh.  T.il.p.jia, 


^.S  L    I    B,       ir.       C    O    R. 

nares  in  fene  cffesj  (e) .  Esdem  eartilagine^  poft  p;-i.lpitationem  cordis  (/)  5c  in  fe- 
nio  decrepito  (,?).  Piirtim  cailofe  &  parcim  petrofe  cum  aonsi  aneuryfmate  (,^). 
In  aliqua  valvularum  aorticarum  fquama  ofiea  ,  tum  fcrupi  areiiofi  inter  utramque 
laminam  effufi  (0-  Valvulaj  femiiunares  fcirrhofe  &  cartilaginofa  (k).  Valvul^ 
esdem  offegB  (/) ,  &  coalits,  ut  nuila  fanguini  via  pateret  (w)  .  Frequens  etiam  eft, 
valvulas  aortse  calce  tegi  {n) .  Exefe  valvulge  8c  lapides  in  phthifico  (o) .  Pulchram 
hujus  vitii  iconem  dedit  Cov^fems  (p),  ut.alios  omittam  . 

Etiam  finus  in  aorta,  quam  in  arteria  pulmonali,  rnanifeftiores  funt  (^),  S<  fer^ 
in  omnibus  quadrupedibus  reperti  (r) :  ut  tamen  omnino  a  fanguinis  in  eam  fedem 
nitentis  impetu,  aortae  parietes  extrorfum  urgente  nafci  videantur :  in  fetu  enim  & 
in  recens  nato  homine  nulli  funt  (s).  In  puero  novenni  maximos  vidi  &  tumidifld- 
mos.  Haflenus  tamen  impetum  fanguinis  frangere  poffunt  (t)  .  Uti  in  dextro^^late- 
re,  ita  etiam  hic  fuperior  eorum  finuum  pars  in  aorta,  inferior  autem ,  fere  dimi- 
dia,  in  corde  eil  (^■)«  Aiibi  vero  redlius  dicentur. 

§.  XVIII.  Oj  Cordh. 

Circa  eamdem  fedem ,  orientem  nempe  de  corde  aortam ,  celebre  iliud  os  efl  ^  in 
magnis  animalibus  frequens ,  cujusioco.in  minoribus  beftiis  cartiiaginem  efiTe  G^/e««i- 
refert  (x).  In  elephanto  maximum  os  vidit  L-km  (/).  In  boum  arteriofis  oftiis  car- 
tilaginem  vt^Qvh  J.Philippus,  Ingntjjtas  (z)  y  cum  in  nonnuHis  bobus  ^riJ}oteles  du- 
dum  os  reperiri  monuiftet  (a) .  In  corde  etiam  bubulo  &  aortas  pnncipio'  verfus  ve- 
nam  cavara  idem  os  invenir  Pletnpius  (b).  Duo  facit,  neque  fatis  locum  definit  CI. 
Daiibenton  (c) ,  &  unice  alterum  retro  auriculam  dextram ,  aiterum  pone  finiftrara  , 
fub  figmoide  valvula  ponic  in  cervo  (d) .  In  eo  animaie  celebrius  dudum  in  medi- 
cinam  receptum  fuit,  jam  Pltmo  tefte  (e),  etiam  a  Vefalio  vifum  (/),  &  a  Rc- 
berto  Plot  (g).  In  equo ,  &  magis  proprie  in  tendineo  arteriam  circulo  ,  reperit: 
Cl.  BotiYgelat  (b)^  &  in  principio  magnarum  arteriarum  in  vetuiis  vervecibus 
Joanms  de  Vaherdo  (i) .  Sed  eti^m  homini  frequenter  inprincipio  artericE  pulmona- 
lis,  &  aorta^,  cailus ,  cartiiago  (ik) ,  os,  aut   lapideam  concrementum    reperitur.  Iii 

vetu- 


(«■)  Rofsn  compend.  anat.  p.    37,  195. 

(f^  Ad.   Brendel  obf.  anat.    5.  Dec.    3. 

(g)  Preslauer  Verfuch.  24. 

(h)  Opufcul.  Patholog.  obf.  18.  « 

(il  Ibid.  cbf.   51-   52- 

(k)  Lancifius  1.  c.  cd.  4.   p.  f  00. 

c:n  Ruyfcb  Cent.  obf  anat.  Chir,   n.6a. 

(m)   Aft.  Medic.   Berol.  T.I.  vol.  f.  p.    57. 

(.n)  Chefsltien  l.c,p.i8i.  Phil.  tranf  n.337- 

to)  H.Tgflraem  de  gener.  calculor.  p.  6. 

(p)   L.  c.  tab.  40    f  4. 

(q)  yalfilv.  \n  ciif.  1.  p.  ai^.  tab.  2.  f,  s.  2.  .3. 
Mcygr.r^n.   in   Epift.   53. 

(r)    ib:d.    n.    3. 

(s)  Non  diffitetiir  IU.  Morgagr.us  1.  c.  r:.  J. 

(l)  M.   6. 

(u>  Idem  ^bi--'. 

(■s)  Adtninirtv-  snat:  i.7.  c.' 10.  de  uti!.  part.  \.  6. 
c    19. 

(y)    Admio-ri-.    !.  c. 

'^■i)  Scniei  o,s  .  a?ias  cartilagirifui:de  offi  bns  F-''75' 


(a)  Hi^.  animal.  L.  2.    c  15.    &    Plinius    L.   il. 

p.   ^16. 

(b)  Fundampnt.  medic.  p.  1x5.  Dudum  Hild.inui 
rronuit  de  Gan^rfsna  p.  784.  deinde  Michael  Bernh. 
ralencir.us  ParKiect.  Med-  Legal.  t.i,  p.  694.  fc  C.?»'- 
theufcrvs  rnat,  ir.ed.  p  i8a.  bubula  effe  ,  qu«  pro 
cervinis   veneunt  ,   eordis  olTicula  . 

(c)  De  bove  ,  hilt.  naturelle  T  IV.   p.s.30. 

(d)  Ibid.  T.   Vi.  p.   119.  142.    cum  ic.  tab,  15.  f. 

(e)  Laudat  ad  partum  I.  28.  n.  77.  Conf.  Jac. 
Daiech^mpii  ad  eusTi  Iccun-v  iiotas  .  Habet  inter  nu- 
perrimos  J.  C^  Ri.gcr  i    x    p-  7Ji. 

(i)  Cartilagineum  in  cftiis  arceriofis  1.6.  c    20. 

(g)  Nat!.:r.  hiftory  cf  Staffordshire  jj.  ^5.  Conf, 
Sobsl  Ja<;er   pvailica   p.  14. 

(h)   Kippiatrique  T.   II.   Part.  2.  p.  43?. 

(i)   Anat    I    5.  c    17- 

(k)  Cdumh.  p.  180.  in  hrmine  .  Tendines  arte- 
riarum  cordis  frequenter  cartrlaginei  in  fenibus  L;7«- 
cif.  p.  41.  &  la  Blittris  CofHinent.  T.  II.  p.  apj. 


i-rcr.  J/r.  CORDIS  FABRIV.A.  299 

vetula,  ad  radicem -map,mrum  arteriarum  cordis,  durines  carnhgmea,  ^  onea  ,  ^'j/- 
/j;/^/<)  dicla  eft  (/)  .  In  principio  aorr^  he^iici  hominis  os  vaftiflmiam,  h-iabile,  cor- 
dis  forma  (m) .  Poft  multas  paloirarioiies  aorta  per  quatuor  digttos  oflea  («).  Frin- 
cipium  ejus  arteris  frequenter  offercere  monuit  R:olauus  {0)  &  G.  Hawey  (p)  5z 
GuHielmus  Chefelden  (^),  &  de  fenibus  v.  Cl.  Fifchems  (0,  &  numerola  exempla 
alibi  reperio  {s)  :  fspe  cum  penmplo  corde  (t) . 

Verum  id  os  morbofum  eft ,  neque  debuerunt  aut  ante  Galenmn  veteres  {u),  hqc 
os  inter  partes  Icgitimas  corporis  humani  referre ,  aut  nuperiores  arabes  (?^)  .  Omni- 
no  enim  a  friftione  nafcitur;  &  in  iuniori  cervo  (y)  inque  iuniori  (f  )elephanto 
Moiilini,  &  in  ove  (^)'molle,  per  ^catem  induratur  .  Rede  adeo  a  i^i.  vins  yeja- 
lio  (a)  &  hTgraffia  (b)  dt  catalo3,o  oflium  corporis  humani  deletum  e.t  .  Etmm  m 
pulmonali  tamen  arteria  callofam  fedem  fupra  quamlibet  valvulam  ,  \^J\^P-  "^  ".^^5 
naturam  tranfituram  ,  reperi  (),  enmdemaue  induratam  &  tartaro  obductam  vidit 
Phil.  Jac.  Sacbfius  (d) ,  &  in  ea  oiTiculum  iii  giganteo  homine  I.MMojmannus  (e). 

§.  XIX.  Cordis  Fibr^, 

Diximus  eas  cordis  partes ,  quie  ex  aliis  fui  diffimilibus  componuntur_,  or|?"i^^5 
veteres  dixerunt.  Superfunr  es ,  qvx  aut  fimpliciores  funt,  aut  omnmoin  diflimiles 
diflfolvi  non  poffunt .  A  fihns  aurtm  initium  facere  oportet,  quce  pr.jcipuam  cordis 
partem  conftituunt ,  Mufculof^e  ftinr  omnino ,  nifi  velis  aut  Galeno'(f)  credeve^  la- 
tis  quidem  fubtili  ufo  ratiocinio  ,  quod  cor  ,  refe61is  nervis  ,  non  permde  ut  ahi  mu- 
fculi  moveri  definat,  fve  Hamber^ero  (^) ,  qui  a  culina  fuam  objeaionem  repetit^. 
Redius  audor  libri  (/')  inter  Hippocraticos  confervati ,  fortem  mufculum  vocavit ,  oc 
natura  mufculofum  dixit  fequax  'H'DPocra-us  Celfus  (i) .  Tnter  nuperos  veram  (enren- 
tiam  reftituit  NicoIa'.:s 'Stenon-s  F.  (I),  cum  priores,  &  prmceps  Galenus ,  noncre- 
derent  pofTe  mufculum  dici ,  quod  sdeo  manifefto,  &  tanta  cum  nobihtate  vifceris 
nomen  gereret. 

Etiam  hoc  manifeftum  eft,  cordis  fibras,  r?ro  iti  anmiale  exemplo ,  non  parallelas 
fibi,  redafque,  fed  omnino  ramo^s  &  reticulatas  eTe,  &  cum  fuifmiihbus  fuis  pro- 
ceffibus  inofculari  .  Inde  illa  difficillimamufculoforumiacertorumcordisevolutio^cuni 
fibra:  carnes  ubique  cob^reant,  neque  ullum  ftratum  nudari  qucat  ,  quiii.plunms 
aliai  fibrs  iacereniur .  In  toto  corde  lens  vitrea    (/)  hanc  reticuiatam   fc-ibricam  de- 

mon- 


{\')  re  corde  p.  ig. 

(m)  Bsrtbolin.  Ivn-.   50.   C''r'.'-.   2. 

{n)  Beck  in  difp  de  pa!p-t.  cordis  ,  reciira  jn: 
Tom.   II.  Colleftion;?   mes  D-afiicte. 

(o)  Vigsfies  fe  vidiffe  Riolanus  m  C.  Baub.  p. 
705. 

(2')  Exerc.  2.  p.  no. 
■  (ql  L.  c.  p.   i8i. 

(O  De  fenio  p    7^. 

(s)  Hifl-.  de  r  .^cai  des  fcienc  17^,^-  V.  20.  !T. 
Blaftus  obf.  5.  Parr  6  Rhod.  obfsrv.  63.  I.  5  Com- 
j-nere..,  lit.  Noric.  1744.  hebd.  ?.  rylhoorn  ad  Hc-if^e- 
rum  p.  67.  Betlin  ('\t  org,  guft.  p.  ijt-  Bofm-irtn  de 
futur.  cran.  n.  17.  1n  cane  J.  Ad.  Kuimus  de  ten- 
dine  riipto  . 

(t)  In  hin.  i^e  r  AcaJ.  I.  c.  &  BarthoUni  cbiVr- 
vatione  ,  &  Fifchci  . 

(u)  /iriflotelei  p:-o  cordis  f.ndatnento  habui*  .  In 
elcphantt  corde  ,  fruffra  quidem  ,  medici  Roraani 
^UKfiverunt  apud  G.ilirium  . 


(x")   Rhj!s:,es  ad  Afmanzorem  I.  i.  c.  3.  I4» 

Cy^  Enyle  hift-  ^^rmitat. 
(v*)  L.   c.  p.  if- 
(z>   S'./?:-'?  T.   V.  p.   34- 
(a)  De  radice  Ch'ns  . 

fb)  L.  c.  . 
(c)  Opufcul.  Patholog.  obf.   %l. 
Cd)  L-n-ic.  p.   ico. 

( e)  De  ■futiir.  cran.  n.   17» 

(f^  A.^miniflr.   Anar.    !.  7-  c.   TO. 

fc)  pbvno!o<'.  MeJ.  p-  '^tt  Nempe  carnem  ab 
aliorum  mufrulorum  carne  differre.,  &  mmus  m  co- 
quendo  pi-noUiri 

(h)   Tli^  KctpSr,!;  «•  4. 

(i)  L.  4-  c.   1  .,    ,    - 

(k)  De  mufcul.   &  ^'and.  p.  21.  ed    hafn. 

CO  Anr.  1;.  Leeuvvenhneck  Arcan.  Natur.  detecl. 
Epifr.  s^.  p.  4^.  I!I.  J^^-i^f  T.  I.  ?•  m-  ^^6.  G- 
ta''.  M«/*  de  fatric.  fibr.  mtifc.  p.  3 '^7' 


j.^  L    1    S.        W.        C    O    R. 

TnGiirrrat,  in  lacertis  ve^o,  qui  in  cavea  ventricularum  funt ,  etiam  nudis  oculis  res 
'manifeftiiTima  eft.  ^    ^,^    „  ^         ,,     , 

Deinde  ,  ut  propius  nd  rem  accedam  ^  etiam  hoc  certum  eft,  8c  per  experim^nra 
conftitutum,  nuHas  in  corde  fibras  retlas  dari ,  qu^  a  bafi  nitsE  ,  in  mucrOiiem  ea- 
dem  diredione  ferantur.  Primus  hujufmodi  fibras  ex  brutorum  anatome  in  humanam 
introduxit  ^^ndrers  P^ejalitis^  in  vifceribus  fere  ubique  folis  beftiis  ufus(wi>,  cum  ad 
finem  magni  operis  properans,  fatis  frequentibus  horainum  cadaveribus  deftitueretur 
(ij) .  SuccelTerunt  in  erroris  hsreditat^m,  vel  anatomici  perinde  beftiis  ufi  (o)  ,  vel 
phyfiologi  (p),  qui  fua  ex  anatomicis  fcriptis  potius  quam  ex  natura  receperunt,a 
quibus  equidem  Cl.  olim  Hamher^ertis  {^)  in  fitu  harum  partium  hadenus  difftrt, 
quod  eas  fihras  &  interiori  loco  ponat ,  &  «xteriori ,  tranfverfas  medias  interjiciit. 
Verum  uti  eoo  quidem  Kmoto  adipe  ,  quo  cor  humanum  fsei^e  velatur  ,  nihil  utt- 
quam  ejufmodi  redli  ftrati  fibrarum  fimile  vidi ,  ita  neque  alii  a  fecaadi  peritia ,  & 
ex  veri  amore  perinde  celebres  Profe,clores,  ulias  repererunt  ,  StenonJs  (r)  in  primis 
filius,  &  nuper  J.  Baptfjla  Morgagnus  (s)  ^  tura  quifquis  famss  iVlr/jij/^-^/^w/e  ultos  fub 
Romine  Horatii  de  Florianrs  (t)  latuit ,  &  Raymundus  VieKJJens  {u) ,  diligentiffimus 
corciis  incifor ,  &  nu^er  Cl.  Siegvvart  {x) .  Si  aliquas  ejufmodi  fibras  in  finiftri  ven- 
tric^ili  fuperficie  Heijierus  (/),  fi  centefimse  parti  reiiquarum  fibrarum  pares/o^^wej" 
Tabor  (^),  fi  decem  aut  duodecira  obfcuras  fibras  redas  vidit  III.  Senacus  (^)  ,  ra- 
ras  tamen  effe  vifu  certum  eft  ,  qu^  in  fuperficie  pofitiB  meos  oculos  ,  ad  ^id  opus 
jjitentos ,  fugevint ,  &  ad  magnum  aliquod  offtcium  ipfa  fua  pa.ucitate  inefficaces . 

§.  XX L  l)efcr}ptio  f.brarum  cordis  dijfflcilis , 

Q{ix  vero  fibrarum  cordis  verse  feries  fint,  res  certe  didu  difficillima  eft :  neque 
gpo  potui ,  poft  macerationem  5  aut  co^ionem  in  aceto ,  hoc  snigma  enodare  ,'  uti 
neque  Vefalius  potuit  {b)  ^  neque  fummus  anatomicus  (c)  ,  in  cujus  peculiari  fchola 
prinia  rudimenta  artis  didici ,  prrimaque  cdrpora,-humana  fecui .  Difficuitatem  facit, 
quod  fibr,-:  reticulatim  intricat^  (<-/)  nullo  modo  feparari  poffunt  _,  ut  quidem  i-ii 
aliis  murcuiis  poiTunt ,  in  quibus  parallel^  fibi  adjacent,  &:  in  quibus  ,  fi  diverfa- 
rum  direclionum  ftrata  fibi  iTnpGfica  fuerint  5  tamen  fupremum  ftratmn  facile_  de 
itiferiori  non  violato  removetur  ,  ut  inpahto  moUi  fit  ,  &  alibi  .  Deinde  etiam 
ceiiuiofiE  fibrillsB  breviores  quaraquam  ahbi  ,  &  numerofiores  (0  _,  fibras  non  fi- 
nunt  feparare,  qus  quidem  fila  non  pauci,  ne^ue  humiles   aijatomiici    (f)   pro^  ve» 

ris 


(m)  In  utero,  oculo ,  krynge  .  Gculorum  &  mentis  vigillis  demonftrantur  p.  77. 

Cn)  L.  6.  p.  73^-  (")  N*uror,raph.  p,   17. 

Co5  LouvetKJ  bobus  &  Ovlbus    ufus  eR  p.   \6.  18.  Cx)  De  antagonifmo  fibrarum  cordis  p.  33. 

tab.  3.  f.  1-  Car.  Pinault  Effays  de  P^yfique  Tom.  Cy3  Compend.  pnat.  T.   II.  nor.  45 

III.  p.  127.  230.  J3i.  (i)  Exerc.   Med.    p.  96.  fig.  11.    Vituli    cofde  u- 

(p)  CzxoU^' Steihr.nus    Anat.    I."a.  c.  3.^  Hanni-  fus  efl  . 
bal  Alhsrtimis  ,  qui  perinde  ut  in  ventriculo,  inte-  (jC)  L-  c.  p-  104^ 

ftinis ,  Vefjca  ,  reftas  liness  ad  cordis   dilatationem  ,  Cb)  P.  731,   Negat  extricarl  poffl* . 

obliqiias  ad  ccndriilionem    requirit  ,    de  cordis  ad-  C^)  ^'5    B.  S.    /Hbinus  . 

feaionibus    p.   57.  J-    Alphonfus    BoYeilus    ce  motu  (d)  P.  239. 

Enimal.  1.  i.  prop.  37.   J.  G.  Hgyinan    in  comment.  (e)   Knsuvv  4.t  perfpir.   n.   ?^i     7S1. 

ad  3se:-h.  T.  V.  p.   67.  S.  Schaakjchmidt    in  Epifto-  Cf)  J-   Jacobus   mrfi^r  de  cicut.  aquat.  p.  87.  R, 

la  ad   111.  Eilenir»i  .  Lovver    c.    i.   p    10.   tab.    3.    f    5.     J-   V,.  Morgngnuf 

(q)   Phyfiolcg.  p.  41.  45.  Adverf    Ai^au    1,   nninn.  7-   ]■   FantDnus  I.  c.   p.  28^., 

(r)  Epifi    70.  Centur.  4.   Bntholini .  R.  Fi^uffa-is   ncavtllvs  decouvertes   fu;-  !e  coeur  p.38. 

(s)  Adverf.   Anat    5.  ar.M-n.   14.  Vcc;jt  ra;nos  intermedios,  quibusduclus  carnofi  co.na- 

Ctj  In  Epiftola    iri  qua  plufquam   150.    errores  in  nnunicant. 


S  E  C  T.    111    CORDIS    FABRICA.    ^  241 

ris  tfan^verfis  fibris  defcripferunt  ,  quse  cordis  fibras  conjungdnt .  Denique  alioruni 
mufculorum  lacertos  feparant  ftriar  confpicu^E  adipofaz  ,  quibus  cultello  e^remtis 
interv.iUa  inter  eos  mufculos  nafcuntur.  In  corde  ,  priEter  extimara  fuperficiem, 
nihii  limile  adeft ,  neque  ftrata  carnea  interiora  uiio  adipe  ambeuntur  ,  quem  exci-» 
dere  ,  eaque  ftrata  a  vicinis  aiiis  feparare  poflis  (<?). 

Brevis  er^o  iabor  erit  ea  exp(^nere,  quss  ego  quidem  ipfe  vidi  :  fida  ea,  etfi  ml- 
nus  piena  funt .  Ergo  fibra;  cordis  univer^ic  miiii  videntur  obliqyi:^  effe  ,  ut  tamen 
tranfverfis  pierjcque  quam  re^Sis  propiores  fint.  Griuntur  ab  auris  dextne  fede ,  de- 
fiectunt  per  feciem  convexam  {h)  in  miscronem  ,  &  ad  eamdem  aurem  per  faciem 
pianam  redeunt  (/').  Sed  prope  eam  aurem  inque  bafi  plurimaK  ,  cor  craffiffimum 
reddunt  ;  inrer  baiin  vero  &  aurem  multas  focias  relinquunt  ,  &  in  caveas  ventrl-^ 
cuiorum  tendunt  ,  mufculos  inrernos  &  reticuiatos  iacerros  earum  cavearura  effe- 
hwrx ,  unde  fic,  ut  verfus  mucroaem  cordis  carnes  ,  miiito  ,  quana  prope  bafin, 
tenu.ores  fini:  . 

Ita  vero  videntur  ,  mihi  quidem ,  diverfa  ftrata  differre,  quibus  cor  componitur, 
ur  extrema  ftrata  &  intima  obiiquitatem  refiise  iine^  a  bafi  ad  mucron^m  duclas 
propiorem  fequantur  ,  media;  inter  extimas  &  intimas  magis  tranfverfcL'  {im  (k)\ 
Porro  in  fepto  cordis  fibra:  dextri  ventricuii  &  finiftri  inter  fe  invicem  intricantur, 
ita  ramen  ,'  ut  pene  fibi  parallelae  fint  (/)  ,  neque  ad  magnos  anguios  fe  fecent. 
Denique  fibrcC  mufcuiorum  papiiiarium  ts£\£  funt,  &  a  mucrone  verfus  oftia  veno.- 
fa  reuirgunt. 

§.  XXII.  Ex  Borello  ,  Staionlo  ,  Vieaffemo  ,  Lancljio  ^  Joanne  Tabor, 

Primus  J,  tAlphonfus  Borellus  ante  Lo^wenim  ,  anno  1657.  Ow)  ,  fed  in  beftiis, 
cordis  fibras  carneas  e  olvere  conatus  ,  fimilia  fere  eorum  moriens  reiiquit_j  quas 
Lovvervis  docuerat,  fibras  nempe  redas  a  bafi  aci  mucronem  eunres  ,  Sc  in  caveas 
vencriculorum  reflexas :  tum  duo  aiia  ftrata  fibrarum ,  quts  ad  fpir.c  modum  ad  mu- 
cronem  defcendunr ,  poftquam  fe  cum  fui  fimilibus  decuffaruat ,  &  partim  coluninas 
inrerni  cordis  elfecerunt ,  &  partim  ad  bafin  redierunt. 

Nkolaus  Stenoms  F.  («)  non  faciiiimam  ,  etiam  poft  exhibitas  icones  ,  dtfcriprio- 
nem  dedit:  videtur  tamen  ante  nuperos  Viros  Ci.  externam  fibrarum  ftra^um  po- 
fuiffe,  quod  utrumque  ventricuium  compietiatur:  fibras  etiam  ,  quag  ventnculorum 
cavess  fubeunt ,  defcripfit,  poft  eum  a  Pechlrno  didas  (0) ,  eafque,  qaae  circa  conura 
reHexiB  ad  bafin  redeunt .  _  - 

Raymundus  P^ieuffens  muitum  in  his  ipfis  fibris  laborem  pofuit  (p).-  m  uitima  (^/) 
tamen  &  copiofiffima  hiftoria  multum  obfcuriratis  ex  hyporheG  in  fuu m  fermonern 
irrepere  paffus  eft,  quas  dudlus  carneos  (  ita  fibras  vocat  )  ex  arteriis  coronariis,  ea- 
rumque  poris  oriri  ponit  ,  &  cui  hadenus  obfecutus  eft,  ut  fecundum  eas  arterias  fi- 
brarum  tra£ius  defcriberet  .  Non  decerpam  verba  Ci.  Viri  ,  ex  quibus  certe  nulla, 
clara  rerum  imago  in  mentem  meam  tranfiit,  quam  in  iedorem  tranfmittere  poflim.. 
Halleir  Phfjiolog.  Torn.  I.  -  H  il  Fauio 


Cg^  Conf.  Senac  t    I.  p.  198.  thoUnum  in  anat   tert.   renov.  p.  jSi. 

(h;  Covoper  l    c.  tab    36.  i    i.  (o)  Diff   de  corde  n    7. 

(i;    Ibid.  f.  1.    Ita  tere  defcripfit  C.  Bartboltnus          (p)  Tribus  operibus ,  qiiorum  primum   eft  Neuro- 

ThomiE  F.  in  fpecim    anat.  p.   64.  graphia  p.  18,    feqq.  Alteriim  ,    NouveUes  dtcouver- 

(k)  C-w,'er  tab.   36.  f   4.  tes  fur  le  coeidr  ,  in  toto  libello  .  Tertium  continuo 

Cl>  IJem  in  omnibus  figuris  .  dicctur. 

Cmj  L   c.  Cq)  Traiti  du  eoeur,  p.  78.  fe<}<i. 

(.ny  In  L.  d€  mufculis  &  glandulis  ,  &  apud  Bar- 


242  L    I    B.        IV.        C    O    R. 

Paulo  faciiius  Lancijtum  intelligo,  fiye  ex  propria  induftrla  ejus  Cl.  Viri  liberni- 
tus  fit,  five  ex  junioris  alicujus  medici  folertia.  Ergo,  {ecundum  eum  amplifTimum 
olim  Pr^fulem  (0  j  fibra  cordis  extimie  a  facie  externa  auriculirum  oblique ,  &  fpi- 
Tx  fimiles ,  per  exteriora  ventriculorum  ad  mucronem  cordis  eunt ,  &  dum ,  defcen- 
dunt,una  mole  crefcunt .  Hs  fibrae  in  univerfum  corticem  ventricuiorumconftituunt, 
aliquiE  vero  rc6la  introrfum  penetrant,  &  fpirales  fibras  revinciunt .  Deinde  fpirales 
fibrcE  y  quas  diximus  Ls) ,  quando  ad  mucronem  cordis  venerunt  ,  fimplici  facta  ad- 
volutione,  internam  faciem  fmiftri  ventriculi  cum  valvularum  mufculis  efficiunt,  & 
inferuntur  iterum  internaj  venarum  &  aurium  fabricse . 

Medise  it)  demum  fibr^  inter  extimas  ,  qu£e  ab  iifdem  nafcuntur  principiis ,  ex 
circularibus  nempe  arteriarum  tendinibus  &  ipfis  arteriis ,  multa  ftrata  fibrarum  effi- 
ciunt,  in  finiftro  in  primis  ventriculo-,  alia  magis  inclinata  ,,  alia  minus,  inque 
eafdem  arterias  redeunt ,  a  quibus  primum  prodierunt  .  Quag  vero  fibras  dextrum 
ventricuium  comprehenderunt  ,  eae  in  finiftrum  tranfeunt  ,  ad  viminum  modum  ia 
fepto  cordis  decuffatEe, 

Joannis  Tabor  (  u )  defcriptionem  ,  ad  brutorum  animalium  corda  natam  ,  & 
C/iiexandri  Stuart  (x)  cor  artificiale  ,  ad  imitandum  naturs  artificiumex  hypothefi  fa- 
brefadum,  lubens  omitto.  In  Syllabo  partium  corporis  ^umani ,  qui  Petropoli  incer- 
to  audore  prodiit  ,■  duae  cordis  figurae  exftant ,  quarum  prior  (/)  fibras  faciei  conve- 
XEE  dextrofuni  verfus  apicem  defcendentes ,  &  alias  his  fubjeftas  pene  tranfverfas  re- 
praefejntat :  aitera  (^)  fibras  faciei  plange  tranfverfis  proximas  exprimit. 

§.  XXII r.  Ex   J,  B.  Winslovv  ,    &   Caffebohmio  ^ 

Jacobus  Benignus  Winsloiruus  alias  fibras  cordis  angulares  facir  ,  in  arcum  (a)  fle- 
xas  alias  ,  quarum  longiffima»  &  extima  ftrata  cordis  conftituunt  ,  &  in  ventriculos 
fubeuntes,  intima  pariter  ejufdem  muftuli  ftrata  {b)  efficiunt  :  mediae  vero,  fenfim 
breviores,  minufque  curvae  ,  verfus  bafin  faciunt  ,  ut  ibi  cor  craflTius  fit  (c)  .  In  ejus 
porro  111.  Viri  defcriptione  concurfus  duorum  ventriculorum  feptum  cordis  generat 
(«').  Ita  duo  mufculi  nafcuntur,  uti  duo  ventriculi  funt, quos  tertius  mufculus  com- 
prehendit  (e).  Plures  fibr^  cordis  tranfverfim  fe  fecant  ,  quam  quidem  fecuiKlum 
longitudinem  (/) .  Quse  in  ventriculi  caveam  veniunt  ,  earum_  mults  gignunt  inter- 
nos  illos  iacertos,  qui  valvulas  venofas  retinent  {§).  Iciem  vir  111-  icones  ,  abfque 
literulis^edidit  (/6),  in  quibus  fibrie  exteriores  in  facie  convexa  ita  videntur  interio- 
res  fibras  decuffare  ,  ut  hae  magis  tranfverfce  fint  ,  illae  longitudinem  cordis  magis 
fequantur.  Denique  ventricuium  dextrum  a  finiftro  artificiofe  feparavit  ,  ut  olim 
l^tcolaus  Stenonis  F.  (/'),  &  Bartholinus  nepos  (4). 

Vi/inslovviance  defcriptionibus  ea  fatis  fimihs  eft  ,  quam  ex  J.  Fridsrici  Caffebobm^ 
folertiffimi  olim  anatomici  ,  fcholis  edidit  Carolus  Philippus  Glajjius  (/)  .  Perinde 
habet  fibras  externas  ,quibus  quafi  cortex  cordis  conftat,in  dextro  ventriculo  magis 
obliquas,  in  finiftro  minus.  Earum  afiquae  in  cordis  fepto  ,   eaque  fede  ,    qua  rami 

prin- 


(r)  L.  c.  p.  49. 
Vs)  L.  c. 

(jO  P.  49-   So.  tab.  4-  f-  3- 
Cu)  Exerc.  Med.   p.  96.   97, 
<.x)  Phiiof.  tranfadh  n.  460. 
ly:)  Tab.   15.  f.   1. 
CO  F.   8. 

(a)  L.  c.  n,  47. 

Cb)  N.  49. 

Cc)  M.  30. 


Cd)  L.  c  &  in  Memoir.  de  l'Acad.Roy.des  fcienc. 

37"-  P-  "ii^- 

(e)  Expof   n,  51.  Meiuoir.  L  c. 

(t)   Expof.  n.   55. 

U-    N.   37-  .       . 

(h)   lii   Mctnoir.  qus  citavi . 

(i)   Apud  Bartholinum  anat.  pe£l.  p.  106. 

Ck)  Specini.  anat.  tab    1.  t.   i. 

Cl)  De  adoiirando  fanguinis  circuitu  n.  47,. 


J^ECr.  Jrj.  CORDTS  FABRICA.  24^ 

principes  arterise  ven^eque  ctironarife  finiftrae  defcendunt ,  abdunt  fe  in  cordiscarnem : 
alicE  ad  mucronem  ejus  mufculi  veniunt,  &  inde  reflexas  in  caveam  ventriculi  fe  ab- 
dunr  ,  fibrafque  interinres  conftituunt ,  &  adfcendendo  vel  ad  bafm  redeunt,  vel  m 
murculos  abeunt,  qui  valvulas  venofa  retinent  .  Inter  duo  haec  ftrata  tertium  me- 
dliim  inrercedir.  CrafTiusidem  8c  m.ultiplex,  &  in  multas  lanainas  refolabile ,  a  b.ili 
fmiftrorfum  &  deorfum  fertur ,  inde  tranfverfum  €t ;  feptumque  cordis  in  primis  perficit. 

§.  XXIV.  Ex  J.  B,  Senac  , 

Nuper  denique /o^ww^j-  Baptifla  Senac  ^  Archiatrorum  comes,  novam  plenamque 
fibrarum  cordis  hiftoriam  propofuit ,  de  qua  tantum  decerpemus,  quantum  noftrabre- 
vitas  admittit,  neque  ita  hzz  legi  volumus  ,  ut  eo  minus  audor  ipfe  confuktur, 
cujus  defcripLJo  longe  fufior  &  ornatior  eft  .  Oritur  ab  intimis . 

Circa  iibras  reticulatas  (w)  finiftri  ven*:riculi ,  proxime  circumvolvuntur  fpirales(«) 
fibrs,  quag  a  bafi  ad  mucronem,  &  a  finiftris  ad  dextra  excurrunt ,  &  ramis  tranf- 
verfis  invicem  conjunguntur.  Eajdem  non  coatinua;  fijnt,  uti  ufquam  equidem  fibrs 
mufculorum  longe  continuantur,  inque  multj  ftrata  non  quidem  fatis  perfede  ,  fe 
pariuntur  feparari  (0).  Nafcuntur  ex  ipfis  columnis  five  mufculis  papillaribus  ventri- 
culi  finiftri  ,  earumque  primse  &  intimae  cum  axi  cordis  valde  obliquos  angulos  inter- 
cipiunt:  quje  exteriores  funt,  e^e  fenfim  cum  eodem  axi  angulos  efificiunt  majores  , 
&  extimae  denique  penitus  redos  (?>),  nempe  extima!  omnino  tranfverfse  funt  . 

His  fibris  alix  (7)  circumponuntur,  contrarii  dudtft  ,  quai  a  dextris  ad  finiftra  de- 
fcendunt,  &  fenfim  obliquiores  fatljE,  ad  nragis  insquales  angulos  axin  cordis  fe- 
cant,  donec  exrernas  cordis  fibras  contingant. 

E«  externa  fibra  (r)  verfus  bafin  cutii  interioribus  continuantuf ,  earumque  aliqua 
oftiis  tendinofis  cordis  adhasrent,  ut  tamen  in  tendineam  naturam  pon  fatis  certo 
abeant  ,  A\\x  curvat^  (j)  ,  decuffatje  ,  cum  fibris  internis  ventriculorum  conti- 
nuantur. 

In  apice  finiftri  thalami  fibrx  externas  fubeunt  ipfam  hanc  caveam  ,  eo  modo,  ut 
parietis  finiftri  fibrse  &  extern.e  ad  dextram  internamque  cordis  partem  terminen- 
tur.  Esedem  in  api^  cordisftellam  quafi  eflficiunt ,  &  intus  confpicuam  ,  &  foris  (j-*). 
Esdem  fibrae,*quae  finiftrum  ventriculum  fubeunt,  columnas  etiam  mufcuiofas  cordis 
conftituunt  . 

In  ventriculo  ,  quem  vulgo  dextyum  vocant ,  duo  funt  ftrata  (_t)  fibrarum ,  mufcu- 
lis  papillaribus  circumvolutarum .  A  parte  nempe  inferiori  fepti  cordis  fibrse  ftrati 
externi  oblique  verfus  mucronem  defcendunt ,  adtingunt  incurvatse  faciem  cordis  con- 
vexam  fuperiorem ,  &  in  ora  fepti  cordis  terminantur . 

Alterum  harum  fibrarum  ftratum  {u)  oblique  adfcendit  ,  verfus  bafin  ,  earumque 
aliqus  in  fuperficie  ventriculi  evanefcunt  ,  inque  linea,  qus  diagonalis  {x)  nomine 
digna,  a  mucrone  ad  dirpidiam  partem  bafeos  progreditur  (/).  Ab  extremis  harum 
fibrarum.  finibus  mfcuntur  alis,  qus  obiique  a  bafi,  &  a  lateribus  ,  hujus  iines  , 
quam.  modo  diagon:ilem  diximus ,  deorfura  incurvae  tendunt  ,  &  in  alteram  lineam 
diagonalem  (^)  evanefcunt ,  a  qua  alise  fibrse  nafcuntur,  qus,  magis  ad  mucronem 

H  h     2  incli- 


tert-  renovat.  p.  j^r. 

Ct")  P    aoo.  n.   13.  &  ad  tab.  7.  f-   3-  ^ab.  8,  i.  U 
a.  a,  quantum  e^o  quldem  video  . 

(u)  Tab.  7.  f.  3.  &  4. 

Cx)  Tab    7.  f.  3.  B.  S. 

^z}  Ibid.  D.  D. 


Cm)  L.  c.  p.  194.  n,  9. 

CnJ  Tab.  8.  f.  4.  &  f.   5, 

.  D, 

{cO  P.  195.  n.   ic. 

(p^  Tab.  8.  f.   3.  &  f.   5. 

C- 

(qj   P.   196.   tab.  8.  f.   1. 

&  f .  : 

j.  B. 

(rj  P.    197.  n.  ii. 

(s)    P.   i«8. 

(s";  Pinxit  ejufnaodi  ftell 

am  T. 

Bartholinus 

anat. 

244  .  L    I    B.        ir.        C    O    R, 

inclinata;,  ad  unlonem  duorum  ventriculorum  in  facie   fuperion,  &  ad  Cjus  vircepis 
apicem  tendunt .  Hebc  omnia  hoc  modo  in  corde  certo  adparent . 

Septum  cordis  (^)  fit  ex  fibris  dextri  thalami ,  &  ex  fmiitri  ventriculi  fibris  :  ii 
enim  ventriculi  dorfa  convexa  fibi  opponunt ,  ck  in  eo  fepto  utriafque  venrriculi  fi- 
briK  uniuntur.  Aliqu»,  caedemque  exreriores,  orrae  ab  extremis  mufculis  papilianbus 
ventriculi  dextri ,  tranfeunt  fuper  ven*riculum  iiniftrum  (-6).  Aliic  a  f>.cie  dextri 
ventriculi ,  quai  finiftro  opponitur  ,  originem  ducunt,  &  fub  prioribus  fe  in  textum 
Tentriculi  finiftri  immittunt.  Hoc  modo  ventriculi  in  facie  quidem  convexa  uniun- 
tur. 

In  facie  vero  plana  (•)  fibr;^  obliqua;  a  dextro  ventriculo  in  finiftrum  tranfeunt , 
fub  exterioribus  fihris,  &  oblique  verfus  bafin  adfcendunt.  Deinde  fibrcE  excernac  fi- 
riftri  ventriculi  fuper  oram  thalami  dextri  producuntur ,  atque  ita  duo  thalami 
uniunrur. 

Uerfus  bafin  denium  cordis  duo  thalami  per  fibras  uniuntur ,  quas  a  dextro  in  fi- 
niftrum  tranfeunt,  ut  fibra;  fepti  cordis  dextr*  cum  finiftris  mifceantur . 

c\d  mucronem  fibrs  dextra;,  certe  aliqus,  in  ventnculi  finiftri  caveam  fubeunt , 
flellam  tamen  nullam  efificiunt  eius  fimiiem ,  qus  in  mucrone  dextri  ventriculi  di- 
aa  eft .   ■  .  '        * 

Nullum  ergo  ejufmodi  commune  fibrarum  ftratum  adeft  (^/)_,  quod  utrumque  ven- 
triculum  complediatur,  &  a  claris  viris  propofitum  eft  (e)  .  Iribrae  vero  extern^  in 
facie  convexa  a  dextris  tendunt  ad  finiftra  (/) ,.  in  facie  plana  vero  a  finiftris  ad 
dextra  {§)  ^  oblique  utr^que,  &  ad  fpirs  modum ,  neque  fatis  ad  aliquam  conftantem 
iiormam.  \n  facie  plana  fibrtE  finiftri  ventriculi  paulum  adfcendunt,  dum  fuper  dex- 
trum  thalamum  tranfeunt .  in  ora  fuperiori  fepti  cordis  fibrs  dextri  ventriculi  fuper- 
fcandunt  ('5)  finiftrum  leniter  esdem  verfus  bafin  curvatae,.  ut  tamen  in  univerfum 
obiique  ad  mucronem  inciinentur,  &  pundum  flexus  contrarii  iiabeant,  ut  mathe- 
jiiarica  voce  utamur. 

Fihra;  etiam  ventriculi  dextri  ext&riores  ex  fafciculis  carneis exterius  nafcuntur,& 
ubique  fere  dum  plana  diverfa  fibrarum  cordis  oblique  fe  interfecant,  fimiitatem 
€2dem  multo  fibi  prigftant. 

Si  obfcura  hasc  videntur,  neque  dilucida  fabric^  cordis  notioj^ex  meo  fermone  na- 
fcitur,  excufatiooem  ab  ipfius  rei  difficukate  repetam,  qu^  fecit,  ut  lil.  Viriverba 
nitidius  excerpere  omnino  non  potuenm . 

§.  XXV".  iVeri;/  Cordls .  JSJoJlra  Hiftoria  ,  WM- -    - 


Aliquanto  hQiYiQt  neYvorum  hiftoria  eft,qui  cordis  fibras  adeunt .  Etfi  ertim  neque 
paratu  taciilimi  fLint ,  neque  in  planum  fermonem  promti  'relatu  ,  neque  fere  hade- 
jnus  fatis  plene  defcripti ,  plures  tamen  proprias  obfervationes  habeo .  Id  vero  iterata 
excufatione  indiget ,  quod  omnino  aliorum  clarorum  defcriptiones  non  potuerim  m 
unam,  continuam  hiftoriam  conjungere:  nimis  enini  &  inter  fe  ipfas  diffentiunt ,  & 
a  meis  denique  differunt.  Sed  &' id  difficultatem  auget,  quod  nervorum  in  univer- 
fum,  &  horumquidem  nervorum,  qui  cor  adeunt ,  itineraramique  miris  modis  ma- 
gnaque  varietate  m  corponbus  humanis  ludant ,  ut  etiam  meas  ,  ab  aiienis  omnibus 
•fegregatasjobfervationes  in  unicum  fermonem  unire  fere  fupra  meum  ingenium  fue- 

rit. 


Ca)  P.  loa.  n.  14.  tab.  8.  16.  Ce)  P.  141. 

Cb)  P.  aoj.  ,  Cf)  P-    105.  tab.  7«  f»  I. 

S  «■''■  ^  Cg)Tab.  7.  f-  ^. 

W^  P.  »40-  n.  r  ^\i)  Tab.  7.  U  U 


SE.CT.  Iir  CORDTS  FABRIC.A.  24^ 

rif.  Hadlenus  autem  credidi  ,  me  hos  meo?  labores  liquidiu"?  enarraturum  fore  ,  (i 
unicum  in  dercriptionem  meas  quidem  obfervatiorres  omnes  coUi^erem  ,  deinde  ea 
fubjungerem,  quje  alii  clari  viri  aur  aiitera  raeis  propoaun%  aijt 'Tieis  addere  viden:ur. 

Ex  numerofis  eroo  cadaveribus  comparitam  der-riDtiooem ,  hrevem  equidem  v  ner- 
vorum  primarii  huius  mu^culi  dabo ,  cui  iconem  lubens  adderem  ,  me  prae'eate  &  ad 
difficile  opus  difcipulum  excitante,  a  Cl  ,y4naericb  Gottin^as  paratam  ,  additamque 
difputationi  (/) ,  quam  de  his  nervis  foiertiffimus  "juvenis  prxparaverit ,  infeli^  vera 
morbus  vetuit  edere  .  Eam  quidem  iconem  fub  oculis  habeo,  nondum  autemijsac- 
quifivi  edenda? .  Muka  equidem  ip  hac  fabrica  varietas  eft,  prajcipuos  tamen  ramos, 
&  conftantiores  recenfebo; 

In  dextra  ergo  latere  nervus  fvpremus  aut  fupeyf.cialis  cordis  ^  oritur  primario  ex 
gangiio  cervicali  fupremo  (^),  cujus  radices,  &  maximai  &  numerofiores ,  exnervis 
funt  cervicalibus,  a  primo  (/),  a  ramo  inrer  primum  & .  fecundum  communicante 
(w) ,  fecundo  {n)  ^  &  tertio  (0):  aliqua  tamen  etiam  pars  acerebro,  aque  miftis  quin- 
ti  paris  (/>)  &  fexti  (-7)  propaginibus  accedit .  A  nono  aliquandonervo,  aque  oda- 
vo  (j) ,  demum ,  aliqua  raeduUce  penus  ad  hsc  ganglion  advenit  ,  quod  alibi  copio- 
ims  defcripfi.  Ex  ea  adeo  ganglio  prtor  radlx  (f)  nevvi-  cardiaci  fuprerrtl  provenit  , 
Accedit  altera  ex  plexu  (^O  ,  quem  nervi  molles  y  ab  eodem  ganglio  nati,  cumpha- 
ryngeo  otlavi  paris  ramo,  cumque  iaryngea  ejufdem  paris  propagine,  comniifti  com« 
ponunr.  lidem  carotidis  externae  ramos  fequuntur,  inque  ea  arteria  proprium  gaa- 
glion  efficiunt  (x),  qua  truncus  in  cerebraiem  ramum  &  facialem  difcedit  .  Vidi 
eundem  cardiacum  nervum  a  folo  odavo  pari  prodii^e  ,  ut  radicem  aiiam  truncus 
ederet ,  aliam  nervus  laryngeus,  ab  eodem  trunco  natus ,  Aliquanda  omnino  nullus 
nervus  cardiacus  fupremus  adeft ,  ejufque  locura  fupplet  juntta  ex  trunco  intercoftali 
&  ex  ganglio  thyreoideo  propago. 

Quando  adeft,  &  adeft  utique  frequentius  ,  tunc  defcendit  fecundum  thyreoideanx 
glartdulam ,  &:  afperam  arteriam  ,  dat  furcuios  hvothyreoideo  aliquando  mufcuIo,aIias 
thyreopharyngeo,  cricopharyngeo  &  cricothyreoideo ,  &  thyreoideaeglandulcB ,  &ra- 
mulo  aliquo  plerumque,  aut  pluribus  ramis,  cum  recurrente  odavi  paris  propagine 
communicat,  aut  viciffim  ab  eo  recurrente  ramo  radices  accipit :  eft  tamen,  ubi  ni- 
hii  cum  eo  nervo  commune  habet .  Ejus  fines  continuo  dicemus . 

Sed  alii  etiam  in  cervice  ad  cor  nervi  abeunt  .  Truncus  nempe  intercoftalis  ex 
ganglio  equidem  cervicali  fupremo  ima  (^)  parte  defcendit,  &  nonnunquamramum 
odavi  paris  accipit,  alias  vero,  &  frequentius  ,  a  tertio  {b)  quartoque  &  quinto 
cervicalium  pare .  Deinde  ad  quintam  fere  coili  ver£ebram  ,  aut  aliquanto  inferius 
(c) ,  fupra  srteris  thyreoidegE  iriferioris  pr^cipuum  truncum,  qui  cognominem  glan- 
dulsm  adit ,  aut  certe  proxime  infra/ eam  arteriani,  ganglion  conftituit ,  quod  c?^"i;^^ 
cale  medium  {d)  plerumque  dixi,  nonnunquam,  a  vicinis ,  thyreoideum  ,  minus  equi- 
dem  fupremo  cervicaii ,  perinde  tamen  conttanf  .  Id  jn  coiii  mufculo  redo  majori 

pofi» 


(0  Ejus  interim    literaS   citabo  ,    adie^Vurus  huic  (s)  Per   aliena    experimenta  ,    non  mea  .    Kabet 

volumini,  fi  cum  familia   Cl  Anderfch ^  cumque  ty-  Fteujfens  tab.  23.  p.  q.  III.  Mekel  1.  c    9%.  ex  uni- 

pographo  licuerit  tranftgere .  ca  eblervatione. 

Ck)  Tab.  art.  max.  sn  Fafc.  II.    Afche    de  primo  CO  Tab    AnJ.  m. 

pari  nervorum  cervicis  f.  3.4.  (u)  Vide  fafcic,  a.  art.  maxiil.  int.  not.  ff. 

U)  Ibid    f.  4.  2;.  Cx)  Ibid.  &  dirt'  cit. 

(m)  Afche  ibid.  i.  f.  1.  f*  lll.  Uekel  f.  i.   98.  (a)  Tab.  And.  r.  Fafc.  a.  tab.  art.  thyr.  inf.  ant." 

(n)  Ibid.  Tab.  And.  e.  b.  Afche  f.  3.  |,  ^b)  Fafcic.  2.  T.  t. 

(o)  Ibid.  /3    y.  J.  Cc)  Multo  inferius  in  T.  Ani. 

Cp)  \\\.Mekel  de  quinto  pare  in  omnibus  figuris,  C'*)  Fafcic.  a.  1.  c.  #.   Tab.  Ani,  ».  «, 

W^  Iden»  ibid. 


24^  L    1    S.        TP".        C    O    R, 

pofitum,  a  quarto  quintoque  cervicalium  nervorum,  aque  phrenico  tfunco  radices 
accipir,  majores ,  quam  quidem  ipfe  intercodalis  nervus  eo  locoeft,  &■  thyreoideam 
arteriam  varie  amplexas  .  Vidi  etiam  duo  ejufmodi  ganglia  fibi  vicina ,  variifque  ner- 
vcis  funiculis  inter  fe  conjunfta  invicem  :  eorum  inferius  ponebitur  ad  fextam  feoti- 
mamque  vertebram  colli  in  longo  mufculo,  ad  interiora  arteri»  vertebralis,  Etiam 
hanc  arteriam  hujus  gangiii  rami  tamquam  laquei  ampledtuntur. 

Ab  eo  nunc  medio  cervicali  ganglio  varii  rami  cor  adeunt  .  Et  primo  aliqui  , 
unus  alterve,  adtunt  nervum  cardiacum  fupremum  (e),  qui  cum  nervo  recurrente 
eo  loco  communicat  (f).  Videtur  tamen,  ex  diametrorum  rationc  ,  a  cardiaco  fu- 
premo  potius  nervos  de  recurrente  ad  oefophagum  euntes  augeri  ,  neque  viciffim  a 
recurrente  ad  cor  quidquam  (§)  hic  mirti  .  Eft  ,  ubi  nulia  ejufmodi  cum  recurrente 
nervo  anaftomofis  iocum  habet.  Hi  porro  rajni  ^fupremus  nempe  cardiacorum,  alter- 
que,  nunc  expofitus,  in  plexum  intricati  (^),  quem  nonnunquamproprium  gangfion 
(/)  diftiimuir,  porro  ad  cor  ramos  fuos  mittunt.  Eorum  dexterrimi  ante  aortam  ar- 
teriam  defcendunt  (k),  cum  fcquentibus  irreriti,  &  partim  in  aorta  fub  dextra^  fub- 
clavia3  oftio  m?nent,*(&:  in  pericardio,  partim  ad  cardiacum  plexumprincipem  fe  iti 
aort^  inferjori  fine  (/)  admifcent,  8z  partim  comites  fe  dant  arteri^  coronariae  dex- 
trcE ,  cum.  fequente  fafciculo  mifti ,  quem  magnus  plexus  edit.  Sed  etiam  a  trunco 
odavi  paris,  ad  tertiam  coUi  vertebram,  aut  aliquanto  inferius,  rarnus  prodit ,  qui 
vel  auget  cardiacum  fupremum,vel  etiam  feorfim  parallelus  ad  cor  properat . 

Verum  ab  eodem  cervicaii  medio  ganglio  alius  ramus  ad  cardiacum  fupremum  ac- 
cedit,  cumque  eo  conjungirur,  Augeturldem  una,  alterave  radice ,  a  gang1io"cervi- 
cali  infimo^prodeunte  ,  &  defcendit  ad  carotidis  dextrs  cum  fubclavia  confines,  ad- 
venit  ad  afperam  arteriam ,  recipit  non  raro  a  recurrente  furculum  unumalterumve, 
unirur  cum  uno,  pluribufve  nervis  cordis  infimis,  emittit  &  ipfe  furculos  tenues  , 
Cjui  in  aortis  trunco,  inque  ejus  membranis  finiri  videntur,  &  in  pericardio  ;  trunco 
vero  fuo  venir  ad  anteriora  arterise  pulmonaiis  dextrs,  retro  aortam ,  mollefcit,duo- 
buf^^e  aut  piuribus  furculis  cor  cum  arteris  coronariaedextrotrunco  ejufve  ramis  adit, 
quos  fcquitur,  idemque  auriculic  dextrx  propagines  nerveas  impertit .  Cum  his  cardia,- 
cis  devrris  ramis  aliqui  a  finiftrisadvenientes  mifcentur,  &  vicilTim  aliqui  dextrorum 
ad  finiftros  cordis  nervos  fe  focios  addunt,  varie  in  broncho  cumiis  implexi ,  qui  eft 
primarius  cardiacorum  ramorum  plexus.  Horum  porro  dextrorum  nervorum,in  eum. 
plexura  miftorum  ,  aliqui  coronariam  finiftram ,  &  finum  e)us  iateris  adeunt ,  mifti 
cum  recurrente  ramo  ,  nervifque  finiftris  .  Alii  retro  arteriam  profundiori  loco  ad 
finiftrum  finum ,  ad  vena:  cavse  ufque  oftium  ,  faciemque  planam  cordis  veniunt . 

Porro  gangiion  cervicaie  medium  duos  emittit  ramos ,  qui  intercoftaiem  truncum 
continuant.  Eorum  anter'or  (p)  aiter  minorque,  ante  fubclaviam  arteriam  pergit , 
adque  initia  nafccntis  mammaria;  arteris  in  thoracem  venit  .  Profimdus  alter  (f) 
idemque  major,  retro  arteriam  fubclaviam  defcendit,  non  rariffime  peculiari  ganglio 
donatus ,  &  prsEterea  celebre  ganglton  cer^vkale  infimiim  (r)  conftituit  ,  quod  inrer 
lo-;gum  colli  mufculum,  arteriam  vertebralem  adfidentem  ,  proceffum  tranfverfum 
prims  dorfi  vertebr«,  coftamque  primam,  fupra  iimitem  fupremum  pleuras  ponirur, 
latum ,  breve  &  muitiforme .  In  id  ganglion  a  fexto ,  feptimo  0)  oilavoque  (t)  cer- 

vica- 


Ce)  Tab.    And.  X.  y.    i. 

CO  Conf.  ibid.  20. 

Ca^    Ibsd. 

(h)   Ihid    1. 

Ih/   Ib;d    u    z.  I.  a.   y.  x.  «.  8. 

0)  Ibid    1. 

(k;  Conf.  fafcic.  i,  4,  -y. 


U)  Ibld.  ^'. 

Cp)  Tab.   And.   91.   92. 

Cq)   Ibid.    95- 

(.r)   Ibid.  78,   Vieuffens  1.  c.  3». 

(s)  Tab.   And.   n    80, 

(t)  79.   81.   82.   83. 


37. 


i^ECr.  J/J.  CORDIS  FABRICA.  247 

'^icalium ,  &  primo  (?0  dorfalium  ,  &  fecundo  ,  radices  firm£e,  &  infignes  accedunt. 

Ab  eo  nunc  ganglio,  ave  profundo  intercoftaii  trunco  ,  qui  id  gangiion  format  , 
jiafcuntur  nervf  corclis  Infimt  ^  mollefqjue  .  Eorum  aliqui  ,  cum  recurrentis  &  vagi 
nervi  ramis  irretiti,  pulmonaiem  arteriam  ven^^mque  fequuntur  ,  exigui  ,  pulmonis 
anteriores  nervuli  .  Plerique  vero  accedunt  ad  bronchum  ,  cumque  nervis  a  ganglio 
cervicali  medio  jam  dedudlis  uniuntur,  ifique  prcEcipuos  nervos  cordis  ,  unum  alte- 
rumve  abeunt,  qui  (x)  plexum  ,  cum  cardiaci  principis  propaginibus ,  in  afperfe  ar- 
ttvix  ramo  finiftro ,  aut  paulo  fuperius  ad  dexteriora  arteriofi  dudus  conftituunt  ,  a 
quo  nervi  &  dextri  cordis  porro  ,  uti  dixi,  oriuntur,  &  finiftri  aliqui  ,  perinde  ci« 
tati. 

Sinijirf  lateris  nervi  dextrorum  iatis  fimiles  funt .  Supremum  cardiacorum  hic  noii 
vidi  defuifte.  Ejus  fimilis  hiftoria  eft,  qualem  in  dextrolateredefcripfi.  Partim  nem- 
pe  in  aort«  fuperficie  manet  &:  confumitur  (/).  Parte  alia  dexteriori  loco ,  cum  ra- 
mis  dextris  miftus ,  ante  aortam  pnmarium  coronarise  finiftrae  ramiim  adit  (^),  & 
ad  cor  cum  eo  per  feptum  dividitur,  cum  ramis  plexus  principis  cordis  unitus^dex- 
trx  etiam  coronaria;  truncum  majorem  alias  peri nde  fequitur  .  Reliqui  furcuji  circa 
dudlum  arteriofum  ie  in  cordis  piexum  majorem  demergunt  (a) . 

Alii  nempe  nervi  a  ganglio  fupremo  ,  a  medio,  8c  ab  imo  nati,retro  aortam  ad- 
venienres  ,  cardiacorum  principes,  componunt  plexum  cardiacum  magnum  (c7),infu- 
perficie  anteriori  rami  finiftri  arteri£E  afpers  pofitum  ,  retro  aortam,fupra  pulmonn- 
lem  arteriam ,  ad  dexteriora  duflus  arteriofi  ,  non  fine  admiftis  dextri  lateris  ramis, 
quos  citavimus  (c)  .  Ab  eo  piexu_,  perpetuo  ,  tribus  itineribus  nervi  cordis  ad  fuos 
deftinatos  fines  pergunt.  Unus  aiterve  &  retro  arteriam  pulmonalera ,  &  ante  cam 
advenit ,  ad  nervos  coronari.^  dextrs;  focios  ,  cumque  iis  miftus  cor  dextrum  adit. 
Aliqui ,  reiiquis  majores ,  incedunt  retro  aorram  ,.  dextri  lateris  ramis  retro  eamdem 
principem  arteriam  advenientibus  audi.  Hi  funt  ,  qnos  inter  utramque  magnam  ar- 
teriam  comprimi  non  eft  penitus  improbabile.  Eorum  nunc  aliqui,  trans  aortas  fuper- 
ficiem  ,  ad  coronariam  dextram  arteriam  v^iunt,  implicati  cum  iis ,  quos  ea  via  in- 
cedere  continuo  fcripfimus .  Plerique  vero  ad  coronariam  arteriam  finiftram  tendunr, 
porroque  ejus  artena^  anteriorem  ramum  comitantur  ,  faciemque  cordis  fuperioreni 
adeunt  .•  alii  cum  ramo^  pofteriori  ad  faciem  cordis  cavam  ,  &»auricuiam'finiftram, 
numerofi  tendunt  ,  cujus  radicem  legunt.  Aiii  ramos  ,  cum  odavo  pare  miftos,  ad 
anteriotem  pulmonis  faciem  emittunt.  Alii  &  ance  artefiam  pulmonaiem  ,  &  retra 
eam  ,  cum  dextrorum  aliquo  etiam  ramo  conjundi  ,  pofteriori  loco,  quam  reliqui 
cordis  nervi,  arteriam  coronariam  finiftram  ,  &  cognominem  ventrculum  adeunt . 
Alii  denique  ab  eodem  plexu  nati ,  retro  arteriam  pulmonalem  ,  ad  finum  finiftrum 
faciemque  cordis  planam  tendunt  ,  cum  nervis  a  recurrente  natis ,  aliiique  fupremi 
cardiacorum  furculis  commifti .  Omitto  eos  ramos  ,  quos  idem  piexus  oefophagp 
dat  ,  &  afperae  arteris,  &  aorts  membranis  . 

Ab  odavo  pare  in  fmiftro  pariter  iatere  rami  &  ad  plexum  cardiacum  magnum 
(d)y  &  ad  fuperficiales  aortas  mftratos  (e)  ,  &  retro  aortam  in  plexum  ,  quem  dixi 
(/)  &  ad  pulmonaha  vafa  &  pulmonem  tendunt  (^) . 

Tres  ergo  prsecipusc  origines  funt  nervorum  cordis ,  ganglion  nempe  cervicale  fu- 
premum ,  mediura ,  &  imum  :  tres  etiam  nervoruni  fafciculi ,  quorum  maxime  qui- 

dem 


(u)  84.  8s  tO  2^.  a/. 

(x)  Ibld.  26.  17.  Cd)  Ibid.  10. 

(y)  Ibid.  ii.  22.   aj.  (e)  iJ-   J/. 

Cz)  14.  (0   3i- 

Cf)   ^6.  ^0  35.   34.   33. 

(b)  iz.   Jj.   14.  j^.  18.  &c, 


24^  L  i  B,     iK      c  o  r; 

dem  confpicuus  ante  magnam  arteriam  advenit :  medius ,  idemque  majoribus  faflus 
funiculis,  inter  duos  grandes  arteriarUm  truncos  ad  faciem  cordis  convexam  tendit : 
poftremus  denique  retro  pulmonis  arteriam  ad  faciem  pianam  fmumque  finiftrum 
pergit .  ^ 

^.  XXVl.  Nervi  mHfti,  rteuffenli , 

Sequitur,  ut  aliorum  Clar.  virorum  dercriptiones  cum  meis  comparem  .  Veteres 
parum  omnino  hic  praeftiterunt .  Vefalius  unicum  (^)  nervum  cordis  defcribit,  ab  o- 
davo  pare,  ut  nunc  loquimur ,  editum,  ut  omnino  in  pofterioribus  fcripris  (/)  Fal^ 
lopii  (1)  confilium  miratus  fit,  qui  plures  cordi  nervos  tribuat.  Sed  ifte  quidem  Vit 
Cl.  ab  odlavo  pare  ,  fub  recurrentis  origine  natos  ramos,  a  nobis  pariter  eKcitatos, 
&  in  piexum  fub  carotide  prodeuntes  habet ,  &  quibus  ad  cordis  bafin  nervi  ve- 
niant,  quae  vera  quidem  ,  caeterum  non  fatis  plena  funt .  Thomas  IVlllis  divitem  & 
laboriofam  hiftoriam  nervorum  cordis  dedit ,  muitaque  uriiiter  monuit  :  in  homine 
jiempe  plures  ramos  ab  intercsftali  nervo  cor  adire,  &  pauciores  (/)  ab  eo  trunco 
in  brutis  animaiibus  advenire ,  quorum  cor  fere  ab  odavo  pare  fuos  nervos  habeat . 
Verum,  uti  idem  in  pierifque  fuis  fcriptis  beftiis  ufus  efife  videtur,  ita  aliqua  ha- 
bet,  qua  vix  ab  homine  harum  rerum  gnaro  fidem  impetrant ,  uti  duo  odavi  paris 
ganglia  (w)  nunquam  mihi  vifa :  veram  tripartitam  aortam  adfcendentem  ,  &  alia 
a  confueta  humani  corporis  fabrica  aliena.  Quare  ejus  quidem  viri  defcriptionem 
omitto  repetere. 

Piura  fimiiia  noftrorum ,  quam  quidemreiiqui  profeilores,  Vteuffenius  habet ,  foiis 
aiioquin  hominum  cadaveribus  ad fuam nervorum  hiftoriam  ufus.  Ergo,  in  fplendida 
fyftematis  (h)  nervofi  pedtoris  &  abdominis  tabuia,  nullum  in  dextro  iatere  a  gan- 
glio  cervicffli  fupremo  nervum  ad  cor  deducit ;  &*  a  medio  ganglio  cervicis  ,  eo  in 
jatere  primos  nervos  cardiacos  derivat,  omnino,  ut  ego  quidem  vidi ,  &  defcripfi . 
Eum  nervum  ad  arteriam  coronariam  dextram  ,  &  ad  cor  rede  ducit ,  cum  ramo 
magni  piexus,  cardiaci  conjundum  (<?).  Ita  porro  ramum  (  ^  )  ab  ociavo  pare  fub 
recurrentis  origine  ortum  defcribir,  qui  &  magnum  piexum  adit  (^),&  aurem  dex- 
tram,  quam. ,  circa  ftftium  vens  cava  fuperioris  ,  circumit  (r) .  Tn  finiftro  etiam  la- 
tere  habet  nervum  cardiacum  fupremum  ,  nonnuilis  fibriilis  cum  oclavo  pare  mi- 
ftum  (i"),  &  ad  cor  pergentem  .  Habet  etiam  furculos  ab.  imo  cervicali  gangiio  na- 
tos,  medium  enim ,  five  thyreoideum  glanglion  omittit:  imum  vero  in  duo  ganglia 
dividit  (0  •  Hujufmodi  duos  furculos  enumerat  ,  qui  retro  aortam  incedunt ,  &  pie- 
xum  cardiacum  conftituuHt  iu)  ,  a  quo  aliquse  fibriils  ad  dextram  coronariam  ar- 
teriam ,  &  dextrum  ventriculum  eunt  ,  alise  vero  finiftram  aurem  ambeunt  (at), 
aiix  cum  arteria  coronaria  finiftra  ad  cor  defcendunt  (f),  &  aiiqui  denique  furculi 
finum  finiftrum,  quantum  ego  quidem  inteiiigo,  adire  videntur  (r).  Denique  a  re- 
currente  trunco  ramum  derivat ,  qui  &  m^gno  piexui  cardiaco  mifcetur ,  &  aiio  ra- 
mo  ventriculum  finiftrum  adit.  Adparet  virum  Ciar.  p!eraque  noftrorum  fimiiiaha- 
bere,  nimis  tamen  paucos  nervos,&  nimis  fimpiices  delineare  ,  foio  cardiaco  plexu 
excepto,quem  utique  maximum  pingic  .  In  glangliis  viri  diiigentiara ,  autfortunam 
defidero. 

§  XXVII. 

Ch)  P.   508.    5>4-  1.  6    f.  (?.  "  (q)    l.   C.   6. 

0)  Iii  examins  obfervit.   Fallopii  p.  108-                            (r)   L    c.  10.  ix, 

(.k;  Obierv.  anat.  p,  153.   154,  {%)  L-  c    19    i9> 

^)  De  cerebro  &  nervis  p.  164.  (t)  L    c.  40.   39. 

Cm)  Tab.    9.  G,  G    K.  K.  K,  C»)   L    c    4J    44-  4J'  47«  4«.  49» 

(n)  Tajj^.  »}.  ^Jtbrographia  .  C^^)  L.  c.  4^.  53- 

(o)   Ibid    36.   3(4.  (y)  L.  c.  49. 

(P)  L.  C.  J.  -                                     {z)  L.  c.  4*. 


SECT,  III.  CORDIS  FABRIGA 


.249 


§.  XXVII.  Lanclfil^  Winslovul,  Wahheri  . 

J.  Ma'^(e  Lancifn  defcriptiones  &  icones  omnium  maxime  &  a  rioftris ,  &  ab  allo^' 
rum  anatomicorum  obfervationibus  differunt .  Tres  nervos  vir  Ili.  {a\  ab  interco- 
ftalis  trunci  fupremo  ganglio ,  valde  confpicuo  &  plexuofo  nimifque  fere  ramis  di- 
vite  {b) ,  derivat .  Alios  deducit  ab  ejufdem  intercoftalis  trunci  duobus  ganglijs  cer- 
vicalibus  imis ;  duo  enim  ejufmodi  ganglia  facit ,  (  &  omnino  non  rarum  eft ,  duo 
eff?  )  craffo  funiculo  fubrubro ,  quafi  anguftiori  ifthmo  conjun^a .  Ab  iis  gangliis  cre- 
berrimos  nervos  ad  cordis  plexum  deducit  {c) .  Porro  a  phrenico  trunco  &  ad  au- 
rem  ,  &  ad  ventriculum  dextrum  {d)  ramos  derivat  ,  &  circulum  quendam  nervi 
phrenici  dextri  &  fmiftri  circa  pericardium  depingit  (0 ,  unde  rami  venam  cavam 
inferiorem  adeant .  Ejufmodi  nihil  unquam  vidi ,  neque  quifquam  aiius  .  Ita  neque 
o6iavum  par  (f)  ullo  modo  principe  fuo  trunco  plexui  cardiaco  inferi  poteft  .  Ne- 
que  a  cervicali  primo,  five  decimo  pare ,  unquam  furculus  provenit,  quem  ait  Vir 
Qar.  cum  arteria  vertebrali  per  canalem  proceifuum  tranfverfaiium  colli  omnium 
defcendere  ,  in  ganglion  cervicale  infimum  fe  immittere  ,  &  nervos  ad  pericardium 
&  plexura  nerverum  cordis  {g)  edere  .  Etfi  eum  enim  nerviim  Clari  Viri  adopta- 
verunt ,  nihil  tamen  fmiile  in  corpore  humano  rreperiri ,  quantum  fufficit ,  oftenfuni 
eft  {h)  a  Georgi-o  Thoma  ^fcb  ^  clariflimo  medico,  &  olim  noftro  auditore  .  Deni- 
que  alii  rami  a  tertio  quartove  pare  cervicis  nati  (?) ,  &  per  venam  cavam  fupe- 
riorem  ,  &  auriculam  dextram  ad  cor  tendentes  .,  aut  rami  ganglii  cervicalis  medii 
funt ,  aut  omnino  quid  lint,  ignoro. 

ATpud  Jacohum  Benignum  Winslcvu  nervi  cordis  enumerantur ,  quos  hic  recenfeo,. 
Ramus  fupremus  cordis  ik)  :  ramus  o6}avi  paris  rarior,  quem  depidum  dedi  (/)  ,- 
Ex  ganglio  cervicali  imo  bifido  {m)  (  non  medio  )  ortus  ramus  cordis  medius  uni- 
cus  (") :  Plexus  cardiacus ,  quem  gangliformem  vocat  ,  ortus  a  ganglio  cervicali 
im.o  {0)  :  Nervi  cordis  profundi  (p),  fi  rede  Ci.  Virum  intelligo  .  Breviter  ha;c 
omnia  recenfet ,  uti  quidem  compendii  anatomici  ratio  poftulat . 

^uguftinus  Fridericus  Walther  (q)  ganglia  cervicalia  tria  perinde  numerat  ,  u£ 
nos  quidem  folemus  .  Cardiacos  nervos  tres  dextros  grandiores,  negleiSo  fupremo  (r), 
ab  imo  ganglio  cervicali,  &  a  nervo  odavi  paris  in  plexum  commiftis  derivat  ,  a 
quo  etiam  plexu  pulmo  furculos  accipiat .  Siniftros  accepto  a  dextris  ramo  partim 
alium  piexum  ait  conftituere,  alios  vero  ramos  cum  recurreate  communicantes  iia 
eundem  cardiacopneumonicum  plexum  terminari.  Solet  autem  Vir  Ciar.  difficiliori 
didione  uti . 


HalJer  Phyfiolog'  Tom.  I, 


I  i 


§;xxviir. 


(a^  la  primis  tab.   7. 
(b)  C.  c    p.  73- 
CO  L-  c    g.    k.  &  p.  75. 
W  Tab,  7.  !.  1.  &  p.  75- 

(e)  Ibld.  p.  p    &   p.  75.  77. 

(f)  In  tab.  7.  &  tab.  4-  f-  '•  &  f-  2.  Q.  q.  Ple- 
xum  tamen  cardiaciim  ,  qul  duftui  arteriofo  vicinus 
adficiet,  utique  exprtffit  ad  H. 

(O  P.  75. 

(h")  In  difl".  de  primo  pare  inedullss  fpinalis  p.^s. 
not.  k. 


(0  P.  75- 

(k)  Expofit.  Anat.  T.  III.  tr.  des  nerfs  n.  378. 
0)  N.  379. 
(m)  N.  381.  382. 
(n)  N.   386. 
Co)  N.   380.  390. 
Cp)  N.   3S8. 

(q)  In  pro^r,  primo   quo  paris  vagi  &  intercoila- 
lis  invellj-gatio  continetur .   Lipf.  1733. 

(t}  Nam  eum  ad  pofticum  mediaftinum  ducit  » 


230  L    T    B.       IK       C    O    R. 

§.  XX VIII.  Senaci,  Tarlni  ^  Schmtedelii . 

Vir  ni.  J.  Baptrfia  Senac  multo  brevior  m  hac  parte  hiftoric^  cordis  fuit  ,  quam 
quidem  in  reliquis,  numerum  etiam  nervorum  exiguum ,  &  in  prirais  in  figuris  par- 
cifTimum  propofuit.  Defcribit  autem  plexum  noftrum  (x)  ;  deinde  pro  priori  alio 
plexu  numerat  rete  nervorum ,  qui  inter  duos  truncos.  (0  arteriofos  maximos  cor 
adeunt .  Idem  recenfet  nervum  cardiacum  fupremum  finiftri  lateris  ,  ejufque  furcu- 
lum  aorticum  («)  :  tum  alium  {x)  ab  odlavo  pare  natum  ,  qualem  etiam  depi- 
dum  (/)  propoful ;  alium  a  recurrente  nervo  in  plexum  cardiacum  miftum  ( ^^ ) ; 
alios,  a  nobis  pariter  di61os,  ab  o61avo  pare  fub  recurrente  ramo  ortos  nervos :  alios 
a  ganglio  cervicali  inferiori  prodeuntes  :  nervos  ante  aortam  defcendentes  (^),aIios 
retro  eam  {b)  arteriam  deorfum  tendentes  :  nervum  cardiacum  medium  (c)  ,  a  me- 
dio  ganglio  produdum. 

Porro  CI.  Petms  Tartn  (/)  habet  nervum  cardiacum  ,  a  iaryngeo  oflavi  paris 
ramo  natum  ,  &  cum  nervis  cervicalibus  (<?)  conjundlum  ,  cumque  furculis  ganglii 
cervicaiis  fupremi  ,  &  ramulis  pharyngei  ex  vago  pare  nervi  nati :  habet  ganglion  in 
carotide  arteria  minimiim ,  fere  quale  defcripfi  ( /)  :  deinde  nervum  ab  o^avo  pare 
ad  aortam,  pericardium  &  cardiacum  plexum  (^)  euntem  :  nervos  ab  odlavo  pare 
alios  ad  plexum  cardiacum  &  auriculam  dextram  miffos  .•  gangiion  cervicale  me- 
dium,  cum  nomine  equidem  inferioris  :  nervos  ab  eo  ganglio  natos ,  a  dextro  latere 
&  a  finiftro,  in  plexum  cardiacum  coeuntes,  qus  quidem  omnia  cum  noftris  obfer- 
vationibus  apprime  confentiunt ,  &  nifi  quidem  meis  nimium  tribuo  ,  cum  ipfa  na- 
.tura  conveniunt . 

Nuper  vir  Cel.  Ca/imhus  Chrlflophorus  Schmiedel  (JS)  recenfuit  nervum  longum 
a  fupremo  ganglio  cervicali  intercoftalis  trunci  natum  (/) ,  in  plexum  cardiacum  im- 
miffum :  ganglion  adfidens  arteri^  thyreoideae  {k)  ,  indeque  pariter  natum  nervum 
cardiacum  (/) :  ramos  cordis  fmiftros  ;  alium  fuperficiei  propiorem  cum  pulmonicis 
communem,  cumque  arteria  pulmonali  ad  ventriculum  dextrum  tendentem  (w) : 
alium  profundum ,  inter  duas  raagnas  arterias  deorfum  tendentem ,  &  cum  ramo  car- 
diaco  vagi  paris  coeuntem,  adque  auriculam  finiftram  &  cor  finiftrumimpenfum  («), 
Dextrum  ramum  cardiacum  ab  intercoftali  trunco  fere  minorem  defcribit,  cum  o6ia- 
vo  pare  communicantem ,  in  aortaj  fuperficie  confumtum,  aut  certe  in  pericardium 
&  truncos  vaforum  majores  (o) .  Hajc  iterura  fimilia  funt  fuperficialis  noftri  ,  & 
magai  plexus. 


%.  XXIX. 


(s)  L.  c.  p,  114.  &  n.  a.  tum  p.  493.  &  Tab.  5.  magis  numerofos . 

f.   5.  utcunque  .  (d)  Anthropotomie  p.  i8(5.  &  310. 

CO  Ibicl.  (e)   P.  2S7.   310. 

(.u)   P.  114.  (f^  Difp.  de  vera  nervi   intercoftalis  orjgine  n.17. 

W    P.  215.  tab.  ^.  f.  4.  {.%)   P-  305-  .  .  n  1- 

Cy)  In  tabula  arteriae  thyreoideae  inferioris  prlore.  (h)  In  diff.  qua  quasdam  de  jiervo  intercoltali  no- 

(z"!  Ibid.    f.   3.  tantur  Erlarg.   1754- 

(a)  Tab.    5.  f.    1.  2.  (i)   Ibid,  n.   3.  7, 

(b)  Ibid.  f.  I.  c.  d.  e.  f.  4.  d.  (k)   N.  8.  9. 

(c)  P=  ii^    ViiH^ntur  quidem     111.   Viri    verba  fi-  (0  N.   10, 
}>nificare  ,  nervum  cardiacum  finiftrum  non  a  ganglio  (m)  Ibid. 
cerviciili   imo  oriri  ,  fed  a  medio  .    Verum   utrumque  (n)   Ibid. 
jangUon  utrvos  ad  cor  mictit  j    &  infimum  ijuidem  (o)   Ibid. 


J  £  C  r.    III    C  O  R  D  I  S    F  A  B  R  I  C  A.  ajt 

§.  XXIX.  Ne^-vl  nobis  ignott , 

Rariores  effe  perfuadeor,  quos  ego  quidem  nunquam  viderim  ,  nervos  ad  tertiam 
quartamve  coftam  ortos  ,  qui  ramis  ad  gulam  datis,  canalem  Botalii  fupergreffi,  cor 
adeunt ,  a  CI.  Viro  J.  Zaccharia  Petfcbe  defcripti  {p) .  Ea  quidem  fede  ,  fecundum 
totam  peaoris  longitudinem  ,  furculi  a  nervo  intercoftali  nafcuntur,&:  verfus  verte- 
bras  tendunt,  quorum  finem  nunquam  adtigi  .  Minus  pene  fidei  aliis  cordis  nervi^i- 
prazftiterim  ,  quos  Cl.  olim  academicus  Hunaud  (-?)  a  magno  piexu  meienterio,  iri 
ipfo  abdomine  abfceffifre ,  &  per  foramen  venaj  cavse  in  thoracis  caveam  regreffos, 
in  dextram  aurem  veniflTe  fcribit  .  Eofdem  credo  a  Lanclfio  {r)  mtelligi  ,  quando  a 
plexu  renali  ad  venam  cavam  inferiorem  ner^'os  deducit  .  Nullos  certe  furculos  ad 
cor  redire  vidi ,  cum  follicite  nervos  tranfverfi  fepti  a  gangliorum  femiiunanum 
conjundione  natos  perfequerer ,  etfi  eorum  plurimi  foramen  venai  cav^  prcEtereunt, 
quos  tamen  in  carnes  ejus ,  quod  dixi  ,  fepti  tendere  inquirendo  reperi.  Ita  neque 
111,  Senacus  {s)  hos  nervos  confirmavit .  -  ^ 

§.  XXX.  Cordts  ^rterla.  Earum  Ortgo . 

^rteriarum  cordt  propriarum  five  coronariarum  multo,  quam  nervorum,  facilior  eft 
hiftoria,etfi  minime  abfque  controverfiis  eft .  Et  primo  de  origine  plunm«,&phy- 
liologicae  omnino  lites  agitata;  funt  .  Verum  ego  quidem  conftanter  &  abunde  eam 
originem  altiorem,  five  a  corde  remotiorem  reperio  ,  quam  finus  eft  valvulae  ante- 
rioris  &  pofterioris  (0,  in  quo  finu  alii  Cl.  Viri  eas  arterias  aiunt  oriri .  Plurimis 
Hunc  experimentis  h<EC  abunde  confirmata  habeo  ,  ut  eo  confidentius  &  veram  hanc 
legem  &  perpetuam  effe  ftatuam  .  Nam  primo  in  cadavere  non  facile  «ft  ,  valvuio- 
fum  velum  ita  extendere  ,  ut  arteriarum  coronariarum  originem  protegat ,  unde  fa- 
aum  eft  ,  ut  ab  optimis  fcriptoribus  ,  &  in  icone  (?0  -,  &  in  defcriptione ,  etiam 
confideratis  contrarlis  argumcntis  ,  hssc  origo  fupra  eos  finus  ponatur.  In  vivo  ani- 
maie  eo  minus  vaivulas  ea  oftia  adtingere  ,  aut  claudere,  probabile  eft,  quod  in  iis 
animaiibus  raaniFeftum  fit  ,  &  aortam  ,  &  alias  arterias  ,  dum  a  fanguine  replentur , 
longiores  reddi  (a-)  ,  atque  adeo  valvulas  eo  minus  coronaria  ofcula  protegere ,  quod 
ca  in  cordis  fyftoie ,  una  cum  aorta,  a  corde  recedant  ;  cor  vero  interea  vaivulas, 
qiias  producit,  omnino  retineat  {y).  Deinde  ,  cum  caiiofa  iinea  aiba  (^)  fuperio- 
rem  finem  finus  vaivularum ,  totumque  per  aortam  arteriam  circulum  circumeat>  ea- 
que  linea  in  fenum  corporibus  manifeftjor  fit,  &  demum  procul  dubio  a  confridio- 
ne  or£E  liberas  valvuiarum  nafcatur ,  quas  conrra  aorts  parietem  fanguis  ex  corde  ex- 
puifus  advenit,  is  callofus  anulus  utique  fjb  oftiis  arteriarum  coronariarum  eft ,  me- 
diufque  inter  valvuiarum  finus  &  ea  oftia  intercedit  .  Iterum ,  fi  yaivula;  aorts  arte- 
rias  cordis  proprias  tegerent ,  fequeretur  neceffario  ,  ut  h^  arteriae  alio,  quam  reii- 

I  i     2  quas 


fp)  In  diff.  fepe  laudata  n.  104.  (x)  J.  D.  Santorinus  obferv.  anat.  cap    8.  n.  6.  ]. 

(q)  Hift.de  1'Acad  Roy.des  fcienc.  1734.11.4.  Ad.  Thehefius  1  c    p.  13.  J-  Wilbelmus  Alkecht  ifi 

Cr)  P.  77.  tab  7.  parseneri    aJ    difcentes    &    docentes  p.  7-   J-  Baptifta- 

{s)  In  opere  de  corde  .  Scn.^c  i.  c.  p.  118.  &  s^S-   IH    T>ew  )•  c.    Plerumque 

(t)  Dextram  &  fniiftram  numeYat  Moygagnus  E\>\(1.  ita  fe  hahere   Morgs^nus   auttor  eft  adverf.   anat.    ;. 

35.   n.  8.  obliquitas  autem  aliqua  facit ,  ut  non  vaU  p.  ?7-  !?«    Rpift.  anat.    15.  n.  n.  &  frequenter ,  cete- 

de  a  noftris  #iflentiat.    Fefalius  pofteriorem  &  dex-  rum   dffeiiuens  a  nobis,  Lsnciftus  pag  194.  nov.  ed. 

tram  1.  c.  p.  4815.  (y)  Srcond   Memoire  fur  le  mouvement    du  coeur 

(u)  EiifUchius  tab.  i6.  f.  i.   Senac  tab.  13.  f.  i.  3.  Exp-  47-  4?-  S<?' 

Tj-lW  Commerc.  Lit.  Noric.  1737.  hebd.  (z)  P.  ^17' 


25Z  L    I    B.        ry.        C    O    R. 

qux  torius  corporis  animalis  arteria3 ,  tempore  fuum  fanguinem  acciperent.  Nempe 
in  ea  hypothefi ,  quam  convellimus ,  fanguis  ex  corde  prodeuns  vaivulas  femilunares 
contra  aortai  parietem  adprimeret,  oflia  arteriarum  clauderet  ,  de  quibas  fermo  eft, 
eas  pra^reriret  ,  &  reliquos  repleret  aortas  ramos.  Ita  fieret,  quod  omnino  III.  Viri 
(a)  fieri  voluerunt,  ut  arteriae  cordis  non  ex  ventriculo  fmiftro  ,  fed  ex  aorta  re- 
trogradum  fanguinem  accipiant ,  &  adeo  pulfent  ,  aut  percuffe  altiorem  fanguinis 
faltum  edant,  quo  tempore  aorta  contrahitur,  cor  vero  dilatatur. 

Nunc  horum  omnium  contraria  fiunt,  &  primo  ,  (i  in  venam  umbilicalem  fetu5 
febum  impuleris,  ut  fzpe  m  fetu  &  homine  nuper  nato  folebam  ,  utique.  ventricu.- 
lus  finifter  repletur ,  &  una  eoronariae  arterise  ,  quas  nuilae  valvulze  obtegunt .  Dein- 
de  ,  fi  in  vivo  animale  falientes  arterias  accurate  contemplatus  fueris,  rnanifefto  vi- 
debis  ,  omnes  una  ,  &  paribus  temporibus  ,  aortam  ,  atque  carotidem  ,  in  exemplb., 
&  coronarias  faiire  (Z*) .  Denique  fi  in  fpirante  beftia  arteriam  aliquam  cordis  lan- 
ceola  percufferis  ,  iterum  abfque  uJIo  dubio  videbis  ,  ut  ego  facpe  vidi  (c),  aliique 
ante  me  III.  Viri  ((/) ,  altius,  &  cum  impetu  ,  fanguinem  de  eo  vulnere  fubfilire, 
quando  cor  contrahitur,  molliter  vero  delabi ,  quoties  cor  fe  remifit,  &  aorta  nunc 
ardlatur  (e).  Addito  ,  non  abs  re  ,  omnino  non  effe  contraflae  arteris  eam  vim, 
cumque  impetum ,  quo  natura  fanguinem  in  ramos  conicos  propellere  velit . 

Qui  contra  ex  valvularum  finubus  eas  arterias  oriri,  aque  earum  velis  operiri  fcri- 
pferurit ,  neque  pauci  ceterum  ,  neque  contemnendi  viri  (/) ,  aliqui  etiam  propriis 
experimentis  contrarii  (<§'>,  eorurn  plurimi  hypothefin  habuerunt  ,  quam  ornarent. 
Receperunt  enim.  cor  in  contra£lione  expallefcere  ,  fed  id  omnino  videbaijt  locum 
non  polfe  iiabere  ,  fi  in  ea  contradione  cor  fanguinem  in  fuas  arterias  acciperet ,  a 
fanguine  enini  ruborem  habet .  Supererat,  ut  ftatuerent ,  cordis  arterias ,  dum  ipfum 
pulfat ,  inaniri ,  atque  adeo  exulante  fanguine  eum  in  cQ.rde  pallorem  fuccedere, 
quem  credebsnt  omnino  certum  elTe .  Verum  facile  certe  Ctari  Viri  eo  fe  errore 
poterant  fe  liberaffe .  Cor  enim  in  fua  contradione  omnino  non  expallefcit  (^), 
uti  neque  ullus  alius  mufculus  ruborem  fuum  ,  dum  contrahitur,  unquam  deponit. 
Miliies  vidi,  in  omni  genere  animalium  calidi  fanguinis  ,  avium  pariter  &  quadru- 
pedum  .  Ne  vero  fallacis  «xperimenti  viros  praeftantiffimos  accufaffe  videar,  omnino 
tenendum  eft  ,  in  frigidi  fanguinis  animalibus  ,  quibus  tenuis  cordis  caro  eft,cor  in 
fingula  conftridiione  expallefcere;  &  album  in  primis  cor  pulli,  qui  ovo  incubato  con- 
tinetur.  Id  viderat  in  rana  Helmontlus  (/)  ,  in  ferpente  Harveius  (k)  ,  in  pifci- 
bus  (/),  quadrupedibus  oviparis  ,  &  vermibus  (wj)  alii  .   His  animalibus  cor  fponte 

pallet 


(a)  R.  Ficuffsns  trait^  du  coeur  p.  76.  Cfiriftianus         fe")  L.  a-  p.  47.  Teqq. 
Stracrn  in  nova  theoria  machinx  anirr.alis  p.   38.  J.  (f)  ].Fantonus  1.  G.  pag.  30^.  AbrahamuS  KaauiSJ 

Ad.  Theheffus    de  circulo    fanguinis    in  corde  p.   lo.  Boerhaave  de  perfpirat.  n.   637.  75«.     Jof.  Ueutaud 

Hermannus  Boevhaave  Inft.  rei  med.   n.    i8j.  &c.  effays  anat.  p.    134.     Giering    ia    fele£\.    francofurt, 

(hj   Vidit  etiam  ].M,Lancfffus  I  c.  p.  63.  ed.  fol,  Tom.   IV.   Part.   i.   &  in  equo  C\.  Bourgelat  hippia- . 

&  O.Starke  de  reliquis  inftrumentis,  quibus  fanguis  trique  Tom.    11-   P.  a.  p.   449. 
in  circulum  agitur,  (g)  Id.  Santorinus  p.  i^o. 

^   (c)  Second  Meinoire    fur    les    parties    fenfibles    &  (h)  Conf.  pauca ,  ex  multis  ,  1.  c.  Exp.  474-J49»' 

srntables  Exp.  501.   541.    543.   544.  483.  C!.   Remus  p.  33. 

Cd)  Jof.Esuperius  Bertin  in  thefi  Parifiis  3.1740.  (i)  Blas  humanum  n.,i(5. 

propofua,  &  in  m.ejc  coHeftionis  T.  11.  recufa  ,  cui  (k)  E.  c.  p.  zf.  11,  14.  28.   47.' 

tuulus:    trgo  caufa  motus  aiterni  cordis  multiplex.  (1)  Fal£us\  N.  Stenonis  F.  Aft.  Hafnienf.  loCCit. 

Jacohus  Theodorus  Baron  in  thefi  a     1743.    in  hac  p.   149.  Lo-juer  c    3.  p.   11  !•  Laneifius  p.  68.  81.    ed. 

verba  defenfa ,  &  pariter  a  nobis  recufa  .   Ergo  dum  1718     In  rana  de  Bremond  memoir.  d^  rAcad.  Roy. 

contrahitur  cor  ,  dilatantur  arterije  coronari*.  Clar.  des  fcienc    1739.  p.  47i.   In  lampetra  Pcwer  obf.  31, 

Ens  de  CRufa  motum    cordis  alternum    producente  ,  :n  falamandra /^co^.tfaj-  P-  no. 
la  eade-m  col!eaiOH«  difputationum  recuf».  fm)  Lijisr^.^9    ia  cochiea. 


J^ECT.  J/T:  CORDIS  FABRICA.  ^  255 

pailet  («),  rubet  abtem,  quando  unciam  rubri  fanguims  ab  aure  recepit ,  8c  pai- 
let,  quando  eam  undam  in  magnam  arteri;ira  expulit.  In  eo  vero  Cl.  virorum  er- 
ror  eft  (0),  quod  ruborem  cum'  pailore  alternum  in  carne  cordis  pofuerint,  qui  m 
cavea  eft.  Hinc  perpetuus  rubor  refidet  majoribus,  calidis  animalibus,  quibus  coc 
craffum  eft',  neque  finit  ventriculorum  fanguinem  pellucere ,  &  4n  ipfa  fua  carne 
caufam  purpura?.  habet.  Auriculae  vero  utique,  qus  tenuiffima  carne  fmt ,  &  qua- 
rum  ex  cavea  fanguis  pellucet,  etiam  in  calidi  fanguinrs  animalibus  repleta  rubent> 
&  pallent  contradae  (/?). 

Num  quidquam  vero  in  Lanci/ii  (q)  theoria  firmum  fit,  non  defimvero ,  etfi  eam 
confirmat  Cajetanus  Petrioli  (/),  verus  forte  ejus  hypothefeos  au6ior.  Ajebat  vir 
III.  in  animalibus  audacioribus ,  &  procui  dubio  carnivoris ,  arterias  cqronarias  fupra 
valvulas  oriri :  in  timidis,  herblvoris,  fub  ii^  valvulis  ex  fmubus  prodire ;  in  homi- 
nibus  denique  incertam  originem  eflfe ,  ut  alius  alio  audacior  fuerit ,  aiit  debiiior . 
Priorem  legem  confirmavit  vir  fumms  aijdloritatis /.  B.  Morgagnus  {s).  Varieta- 
tem  vero  aliquam  admifit ,  &  homines  dari  admifi ,  quibus  valvul»-  arterias  prote- 
gant,  III.  &  fspe  a  nobis  laudatus  Archiatrorum  comes  {t).  Id  autem  &  huic  IIL 
Viro  («),  &  Lancifw  {x}  facile  dederim ,  fiquidem  aorta  conftringitur,  &  fangui- 
nem  verfus  cor  repellit,  utique  tune  aliquam  etiam  ejus  fanguinis  parteni  in  cor 
retroagi  poffe :  ita  tamen ,  ut  fateatur  III.  Praeful ,  miaus  pEofunde  in  cordis  carues 
eum  fanguinem  penetrare,  quem  aorta  impulerit. 

§.  XXXI.  jNumertis ,  &  alia  adtributa  ^ 

Uti  dusE  valvula  funt,  quas  diximus,  ita  duo  funt  oftiola  arteriarum  cordis .  Plir- 
ra  nunquam  vidi ,  neque  pauciora  .  Non  oportet  certe  pro  tertia  (jF  )  arteria  cordis 
numerari  exiguum  furculum,  qui  ex  coronaria  dextra,  adeovicinus  ejus  origini,  fa- 
tis  facpe  nafcitur ,  ut  in  aperta  aorta  ejus  principium  confpici  poffit  :  is  verq  aortc^ 
proprias  membranas ,  aut  adipem  adit  (i^).  Rariffimum  credo,  fi  vera  tertia  (^) 
cordis  arteria  adfuerit.  Contra  neque  unicam  arteriam  cordis  unquam  reperi,  neque 
fere  alternse  ejus  vifceris  convexitates  id  ferunt ,  quasab  unieo  trunco  perreptari  ne- 
ceiTe  foret,  neque  nifi  in  bove  {b)  nonnunquam,  &  in  homine  femel  aut  bis  (c) 
quidquam  ejufmodi  ,  ab  idoneo  tefte  ,  vifum  eft,  etfi  veteres  a  Galeno  (d)  fedu- 
cti  (e)  ,  unicam  cordis  arteriam  ,  uti  venam  unicam  communi  confenfu  recenfue» 
runt .  Dudum  ,  torus  tamen  Gaienicus,  Jacobus  Sfhius  (/),.  &  ante  eum  Jacobus 
Berengarius  (g)  duas  eife  viderunt,    -. 

itef 


(n)  L.c.fxp.  487.  40^.    341-   S4<?.   549« 

(o)  Gavet  ],  c.    p.  26. 

Ip)  ViJIt  etiam  Vokherns  Coiter  Obf  anat.  ^.124.- 
Adde  experimenta  noftra  487.  492.  ji^. 

Cq)  L.  c.  p.   ,53 

Kt)  Sibi  certe  hanc  obftrvationcm  vitidicat  ,  ad 
Eujiachium  p.  91, 

Cs)  Epift.  anat.  15.  n,  11, 

CO  P-   148.  13C.      " 

Cu)  P.  250. 

(x)  P.  63.  64.  (?5    1.  c. 

(y)  Ita  numerat  Fantrrauf ,  &  Lamifius  p.  61. 

iz)  Conf.    Icon.  saat.  fafc  8    p,  7. 

Ca)  Fcfterior  dia»  Winslowio  Expof.  anat.T.  IIL 


trait^  des  arteres  n.  44.  t.  4.  tr.de  la  poitrine  0.7^1 

(^b)   Kaaiw  'n.67S'  Morgaqn.   Epiil.anat.    15.   n,  8. 

(c)  F.inton  1.  c.  p.  2^3.  MurrJt.  vademec  p.  435- 
Huic  tamen  auiTt-ori  ,  ia  huTr.ana  anatonae  ,  niinuS 
tribuo.         • 

(d;)  De  Hippocr    &  Pl.itcn.  decret.   I.  1. 

{/\  J.  Antt  vander  Lind^  .phyfiolog.  reform.  p. 
6c)  Guerner.  Rolfink  diffcrt.  an^tom  p.  1112.  IH3» 
de  corde  p.  ?3  Is  tamen  fre.qLienter  geminam  efle 
fatetiir  .  Plures  vidi.ln  aot.  a,  ad  0.4-  di^-  nies-dg 
vafK  cordis   propriis  . 

CO  Var.  corp.  diffeft.  p.  70.  b- 

Cg)  Ifagog.  anaton».  p.  %j. 


254  L    I    B.        IV.        C    O    R. 

Iter  harum  arteriarum  ex  fua  ongine  eft  ejufmodi ,  ut  ad  cor  redeant ,  five  ut 
sngulum  ,  cum  progrediente  aorta  majorem  (Z')  ,  cum  nafcente  minorem  interci- 
pianr,  neque  id  fere  neceffitas  tulit ,  qu^  juffit  ex  aorta ,  atque  adeo  fupra  cor,eas 
arterias  educere. 

In  eius  arterisE  oftio  funt,  qui  valvulam  defcripferint  (/),  qualem  rariffime  qui- 
dem  vifam,  etiam  Lanciftus  {k)  repetit.  Nihil  e^o  fimile  unquam  vidi,  nifi  velis, 
quod  quidem  ubique  in  ramorum  arterioforum  oiliis  locum  habet,  aggerem  ab  alte- 
ra  parte  convexum  ,  &  ab  altera  cavum  incile  ,  pro  valvula  numerare  .  Sed  ne- 
que  (/)  in  progredientibus  arteriis  cordis  ad  ortum  majorum  furculorum,  valvulas 
reperio  ,  III.  Prsefuli  (w)  di<ftas,  qu^e  intercedant,  ne  fanguis  ex  ramis  minoribus 
in  majores  retroagatur,  faciantque,  ut  aqua  injeda,  corde  compreffo ,  neget  in  eas 
arterias  redire :  quae  demum  in  equo  manifeftiores  fint.  Denique  III.  quemf«pe  ex- 
citamus,  Romanus  Archiater  in  oftiis  majorum  furculorum  arteriarum  cordi  pro- 
priarum  quofdam  quafi  fphinfleres  vidit  (  k  ) ,  de  iifdem  forte  eminentibus  arcubus 
locutus  (o) ,  quos  in  arteriarum  hiftorla  defcripfimus . 

^  Internam  membranam  earundem  arteriarum  crafTiorem ,  quam  alibi ,  reperit  Lart" 
ttfius  (p),  Mihi  tamen  folida  &  aiba,  neque  rubella  aut  plicata  vldetur  ,  qualis 
in  aliis  vifceribus  reperitur  (q).  Frequenter  (r)  autem  ofTefcunt  exdem  ,  &  fuccus 
luteolus ,  inter  membranam  mufculofam  &  intimam  depofitus ,  in  callos ,  cartiiagi- 
nes  (j),  &  offeas  fquamas  aut  lapideas  (/) ,  tubulofque  fit  ,  quales  etiam  mihi  (m) 
.occurrerunt ,  &  CI.  oljm  J.  FrJJey/co  Crellio  (x) .-  ejufmodi  vero  vitia  iate  per  trun- 
cos  arteriarum  cordis  dominantur.  Non  video  fibras  anulares  offefcere  ^(/ ) ,  quas 
fiepe  integras  de  offea  interiori  fquama  avulfi ,  cui  fulcos  infcripferant . 

§.  XXXI r.  ^y^rteria  Coronaria  dextra  inferior, 

Diximus,  qusB  utrique  arteriae  cordis  communia  funt,  nunc  per  fingula  eundum 
eft.  Dextra  arteria  coronaria  plerumque  major  eft,  uti  per  repetita  exempla  confir- 
inavi  ,  poft  Vefalii  (  t^)  effata,  nam  aliquando  minor  eft ,  qualem  &  ipfe  olim  vi- 
di  (.-7),  &  pro  frequentiori  fabrica  Fantonus  (b)  habuit .  Prodit  ex  fede  aortas  dex- 
tra  &  inferiori  ,  Sn  dextro,  ut  vulgo  vocant ,  ventriculo  profpicit,  &  circa  ejusori- 
ginem  ,  in  vallecula  auriculam  ejus  lateris  a  corde  feparantem  circumit  (0,  multo 
adipe  te£la,  fecundum  valvulas  anterioris  originem  . 

.  Pierumque  in  facie  cordis  plana,  inque  ea  fede  finitur,  qua;  fcpto  cordis  refpon- 
det ,  ibique  cum  vena  media  cordis  ad  mucronem  flexuofa  defcendit  (d) ,  circa  eam 
fedem  evanitura,  aut  per  valleculam  inter  duos   cordis  mucrones   ad  faciem  conve- 

xam 


(h)  Euftach.  tab.    15.  f.  a.  tab.  i6.  f.  i,  Fieujfens         tO  Giefe!er  de  calculo  vefica»  .  Leid.  1674. 
tab.  5.  i.i.Fanton  p.  193.  (u')  Opufc.   pathoiog.  obf.   51  _ 

(0  Isbr.  V.  Ditmerbroeck  anat.  p.  475.  (y,^  In  difp.  de  arteria  coronaria  jnftar  offis  indu» 

(k)  P.  61.  rata  . 

(1)  Unicam  etiam    vidit    C  Viftor.    Schneider  de  (y)  Mornnd  Memoir.  de  1' Acad.  des  fcisnc.  173^. 

ccrde  p.  18.  38.  &  femel  Fantonus  1.  c.  ♦  p.  632. 

(m)   P.  63.  (z)  Lib.   3.  c.  11.   pag.48<^.  &  !■  B.  Sensc  p.  118. 

(n)  L    c.  Repetit  ex  Laneifio  Ghjftus  I.   c.  d.  51.  (a)  De  vaf.  corcf,  propr.  n.  4.  not.  a. 

(o)  P.  66.  67.  (b)  L.  c.  p.   19?- 

(p)  Ibid.  (c3   In  facie  convcxa    depinxerunt  Eujtachtus  tab. 

Cq:   L.  2.  p.  4^5,  15    f.  2.  tab  16.  f.  J.  FieujTeif  lab.  5  f  i.Senae  tab. 

(r)  Pofl  cr.bras  palpitationes  Senae  t.  TI.   p.  434.  x-  H.   In  facie  plana  ,  aiit  inferiori  Hiujfens  ub.  J. 

Coronaria  arteiia   pet  digirum    oSiA  Loifike    obferv,  f.  2.  e.  e.  tab.  o.  f.  1.  f.  2.  f.  f. 
p    30.  (^d)   R«//f/^  Thef.  anac.4.  tab.  3.f.  I. 

(.s)  La  Mettrie  obf.   jii. 


J^J?Cr.  J//.  CORDIS  FABRICA.        ,  .     ^55 

xam  continuata  (e),  inque  occurrentem  (ibi  prsecipuum  ramum  finiflr^  arteri^  co- 
ronariae  inofculata.  Alias  tamen  feptum  cordis  praeterit,  &  verfus  obtufum  margi- 
nem  pergit ,  magnamque  parrem  fuici  tenet  (f)>  qui  inter  cordis  finiftrum  ventn- 
culum,  8c  ejus  lateris  finum  eft,  ut  denique  aut  infiniftram  aurem  termmetur  (^), 
aut  in  finum ,  prope  vense  cavge  inferioris  oftium.  ...  ^    . 

Prxcipui  rami  fiint  (i»),  primus  quidem  ad  arteria»  pulmonalis  onginem  ,  &  m- 
cumbentem  adipem ,  quem  proprio  nomine  dignum  judicavit  Fieitjfemus  (/),  non- 
nunquam  duplex  (k)  ;  &  perpetuo  trans  arteriara  pulmonis  cum  finiftrae  arteri*  co- 
ronaris  furcuiis  inofcuktus.  Aut  ifte,  aut  eorum  aliquis ,  quos  continuo  dicemus  , 
etiam  aorta;  (/)  ramum  exhibet,  qui  cum  bronchialibus  fupremis  communicat .  Ejus 
anaftomofeos  iconem  dedit  F.  Ruffchlus  im) ,  trunculi  vero  originem  non  definivit , 
qui  cum  coronaria  coit .  .... 

Inde,  ad  aurem  dextram  tres  fere  in  facie  convexa  (»)  j  tJ^^s  alios  in  facie  pla- 
na  (o)  &  inferiori  ramos  mittit.  Eorum  aliqui  per  foveam,  quse  fepto  auricularum 
cordis  refpondet,  &  foraminis  ovalis  fedem,  longe  in  finum  finiftrum  (^),  &  aor- 
tam  ,  ei  finui  obverfam  ,  excurrunt ,  5c  cum  ramulis  arteri^  coronaris  finiftrae  inofcu- 
lantur  .  Ab  ejufmodi  etiam  ramo  furculi  aliqui  membranas  vens  cav^e  utriufque 
adeunt,  &  fuperioris  nempe ,  &  inferioris,  &  in  illa  cum  furculis  nervi  phrenici 
fodalibus  (<?) ,  atque  a  thymicis  &  mammariis  natis;  in  ifta  cum  arteriolis  a  phreni- 
ca,  &  a  renali  ad  venam  cavam  miffis,  furculos  communicant.  Alii  venas  pulmo- 
nales  dextras  adeunt,  inque  iis  cum  ramulis  bronchialiurn  inofculantur . 

Verum  multo  majores  rami  funt,  quos  eadem  coronaria  dextra  deorfum  &  verlus 
cordis  mucronem  emittit ;  quatuor  nempe&:  quinque  in  facie  convexa,  quoTum  inn- 
mus  idem  iongiffimus  ad  mucronem  cordis  pervenit  (r),  qui  iidem  trans  fedem  fe- 
pti  cordis  numerofififimis  anaftomofibus  cum  ramis  finiftr»  arteri^e  intertexuntur  & 
inofculantur .  In  facie  plana  alios ,  iterum  ex  ordine  minores,  &  fimiles  edit ,  rarum 
enim  eft  hanc  coronariam  arteriam  adeo  parvam  effe,  ut  in  margine  acuto  finiatur 
(i^),  &  finifter  truncus  totam  faciem  planam  cordis  teneat. 

Coronam  quamdam  coronariae  dextrs  arteris  circa  cor  univerfum  in  finiftram  co- 
ronariam  continuatam  Ruyfchms  (t)  depidam  dedit  ,  quam  alii  Ci.  viri  faciles  re- 
ceperunt  (u).  Nunquam  vidi ,  in  facie  plana  duas  arterias  in  unum_  truncum  obvias 
conveniife:  neque  aiii  folertes  viri,viderunt  (x),  nifi  forte  Ruyfchlus  aliquam  trans 
arteriam  pulmonaiem  minorem  anaftomofin  inteiiigit,  quam  utique  perpetuam  re^ 
perio  (/). 


§.  XXXIII. 


(.e)  L.  c.  p    10.  n»  6.  pin^it . 

-Cjf)  Ibid.  n.  4.  (p;,  Vleuffens  tab.   5.  f.   I. 

(■g)  Tale  quid   Ruyfchlus  habet  thcf.  ar.at.  4.  f.  i.  Cq)  Pirtis'in  tab.  i.  arteriarum  peaoris ,  qu»  efl 

&  Senac  tab.  3.  f,  ?.   k.  k.  in  fafciculo  iconum   3. 

Ch'^  Praeter  eum  ,    qui  membranas  aorta»  adit  ,  &  Cr)   Rt^-Zf^-  EpiH.-nat.  3.  1-  c.  f.  1.  Thef.  anat.  4, 

pro  ter^ia  coronaria  nonnunquam  habitus    eft  F/e»/-  1.  c.  f.  i.  Senac  t.  i. 

fens  p.68.  tab.i.  fi    tab.ii.  f.2.  g-  Cs^)  (^ualem  quidem  iconem    dedit   lll.  Senac  tab. 

(i^  Artfere  graiffeufe   Fieuff.  tab.j.  f,i.  f.  Morgagti.  2.  ad  r>.  o,  o, 

Epirt    anat.  15.  n  8.  Ct)  Epift.  anat.  3.    tab.    3.    f.  i. 

Ck)  DiiQs  ,  &   iuas  cum   finiftra  arteria  coronaria  (u^  Philippus  rerheyen  .qnat.tab.ii  f  i-   Hermannus 

anaftomofes,  habet  Senac  tab.  1.  1.  i.  m.  m  p.  110.  Boeihaave  Inftit.  rei  Med.  n.iS^.  Abrahamus  K.iav-jif- 

0)  Senac  m.  Boevhaave  de  per^pr.  n.  674.  674.    Jacobus  Benignu^ 

Cm)  Epift.  anati  3.  tab.   3.  f.  3.  Winslova  tr.  de  la  poitrine- n.  72. 

(n)  Senac  tab.   i.  (x)  Senac  p.  119. 

{SO  idem  tab.  2.  i,  i,  Ruyfcb  l.  c.  C.  fed  unicum  (y)  P.  372. 


-l6  L    I    B.        IK        C    O    'k. 

§.  XXXKL  Sinijflra  fuperior . 

Sirtijlra,  dve  fuperior  arteria  coronaria  cordis,  exit  de  aorta  inter  arteriam  pul-" 
monalem  &  aurem  fmiftram,  &  ex  brevi  trunco  continuo  daos ,  &  nonnunquam 
tres  pr^ccipuos  ramos  edit .  Eorum  prior,  anterior  {%)  ■>  continuo  per  fulcum  ,  qui 
•  iept-o  cordis  interius  latenti  refpondet,  per  faciem  cordis  convexam,  ramofus  (.?)  & 
iiexuofjs  ad  mucronem  defcendit ,  idemque  iionnunquam ,  ut  modo  tetigi  {b) ,  trans 
mucronem,  per  valleculam  ibi  defcriptam ,  in  pianum  inferius  continuatur  <  <: ) ,  & 
demum  obvia,'  coronarias  dexttbE  contrarius  occurrit  &  inofculatur . 

Hujus  propaginis  furcuius  ex  primis  ad  aortcB  membranas  {d)  &  ad  pulmonis  ar- 
teriam  W  yenit,  trans  eam  cum  dextraj  arterja,  quos  dixi ,  furculis  inofcuiatus  , 
dupiici  potius,  quam  fimplici  anaftomofi.  Eos  ad  arteriam  puimonaiem  ramufculos 
aiia  aitera  rnagna  finiftra^  arteri^e  propago  (/;  edit,  quam  conrinuo  dicemus ,  lidem 
cum  propaginibus  bronchiaiis  arteria?  in  arteria  puimonali  inofcuiantur .  Reliqui  i5u- 
nierofi  rami  fere  ventricuium  finiftrum  numerofiirimi  adeunt  {g). 

Aiter  princeps,  circumflexus j  ramus  finiftrs  coronarix  per  vaiiecuiam,  qus  ifiter 
fmiftrum  finum ,  &  ejus  lateris  ventricuium  eft,  verfus  obtufum  marginem  tendit  , 
circa  eum  marginem  confledirur  (^*),  veiiit  in  pianum  inferius,  &  pierumque  po- 
•fterius,  quam  feptum  cordis  ,  ad  aliquam  a  €ne  trunci  coronarii  dextri  diftantiam  , 
in  carnem  ventricuii  finiftri  verfijs  mucronem  deflexus  finitur  (h)  .  Rarior  fabrica 
eft,  erfi  fummi  viri  (0  eam  in  icones  reccperunt ,  quando  liic  ramus  ad  venam  cor- 
dis  jnediara  ufque  producitur,  &  cum  ea  verfus  mucronem  cordis  defcendit . 

Hujus  rami  plerique  iterum  furculi  flexuofi  in  carnem  cordis  fmiftri  defcenduot  : 
alii  vero,  numerofi ,  furfum  in  aurem  {k)  finumque  finiftri  lateris  veniunt .  Qui  fi- 
num  adeunt,  i-n  eo  finu  cum  ramis  arterise  dextrs  ,  jam  didiis,  inque  venis  puimo- 
nalibus  finiftris  cumfurcuiis  broncliiaiium  arteriarum  inofcuiantur ,  Afiquando  ad  fa- 
ciem  ufque  finus  finiftri  anteriore-m  produdi ,  in  aurem  dextram ,  folTam  ovaiem  ,  & 
inferiorem  venam  ca-vam  veniunt ,  perinde  cum  piirenicarum  &  renalium  ramufcuiis 
uniti ,  inque  aortam,  pariter  cum  dextris  coronariis  conjun<Sli  (/). 

Non  rarum  eft ,  tertium  ramum  haud  longe  ab  origine  coronari^E  finiftriE  ex  ejus 
trunco  prodire  <w) ,  quem  etiam ,  raris  in  exemplis,  aorta  (  n)  genuit  :  interiorem 
vocat  ¥ieuffenius .  Is  profunde  ca.rne  cordi-s  teilus  per  fepti  fedem  ad  mucrohem  ufque 
defcendit,  nulia  vena  comite .  Non  tamen  adeo  perpetuo,  ut  quidem  Viro  Cel.  vi- 
fum  eft,  unicus  truncus  eft,  qui  eum  profundum  locum  tenet.  Vidi  tres  fuiffe , 
quos  ex  qrdine  ramus  anterior  finiftrs  coronariaj  produxit ,  primum  longiorem ,  bre- 
vjores  reliquos  ,  craffs  carni  finiftri  ventricuii  datos . 

,   innumerabilibus  ramis  hx,  quas  defcripfi,  arteri^  omnes  cordis   mufculofos  lacer- 
tos  perambulant ,  unde  iile  intenfus  rubor.-  piures  vero  furculos  perfequi,  fmgulafve 

.        •  '  val- 


(z)   Artere    coronaire    anterieure    Visujfsns    conf.  (g*)  Conf,  art.  coronaire  gauche  Vieviffins  iab.  5. 

Wi-iislovv  l.c.n.7.1.  f.  !.   c.   &c.  Scnac  talj.   z.  a.  a,   a. 

(a)  Vieujfem  tEb.5.  f.  i.  e.  e.  tab.6.  f  l.  3.  Senac  (h)  Senac  tab.  3     f.  2. 

^ab.i.  g.  h.  tab.3..  f  I.  d.  d.  i.   i.  _  (,i)  Ev(}j:hius  tab.    j6.   f.  i.  Senac  tab.   i.  Pc  tab. 

_  (b")  Nam  aliquando  rartius  dextras  irajor  efl  ,  qui  a.  i.  i,  i.  i^  Vieuffens  tab.   5.    f.  s-    d.  d.     tab.  6.  f. 

Circa  mucronem   circumit  .  j.   C.   r 

(cD  Riiyfch  Thef.  anat.  4. 1.c.  J^fn^^f  I.c.  (k)   Ruyfch  Epift.  anat.  3.     tab.  3.    Vieuffens  Xa.h, 

■■(.d)  Vjeuffens  p.   64.  6    f.    1. 
.  (e)  Senac  tab.    i.  (I)  Conf.  fafcic.   8    icon.  anat.    p   S. 

(f)   Vieufi''.77s  tab.  6.  f.  1.  (in)  Tab.7    f.i.   I  f ,    I.   1.   2-   4-   % 

(«1  Ruffch  Epia.  3.  tsb.  3    f.  T.  thef.aiiat.  4.  ts.b.  [p)  Idun  p.  67. 

3.  t.  2,   V.cuffins  tab.6,   f.  i.  4,  4.  .    ^.i 


i'  £  C  T.    Ilf.    CO  R  D  I  S    F  A  B  R  r  C  A.  2^7 

Vaivuiarum  ,aut  papillarium  mufculorum  arteriolas  exprimere  non  putavl  e  re  fore, 
cum  ejufmodi  minuta  fabrica,  etiam  fumma  cum  diligentia  ad  cadaver  defcripta,ne 
de  proximo  tamen  ,  quod  incideris ,  cadavere  vera  fit .  Id  unice  addimus,  infinitis 
locis  arterias  cordis  dextras  &  finiftras  ramos  fibi  cornmunicare,  ut  omnino  non  mi- 
rum  fit,  etiam  ante  inventam  artem  vaforum  artificiofe  replendorum  ,  tamen  jam 
innotuilfe  (0),  altera  arteria  flatu  aut  aqua  repieta,  repleri  Sc  alteram  .  Via  in  cel- 
lulofam  telam  hic  ,  fi  ufquam  liberrima  eft . 

A  bronchiali  utraque  ad  fui  lateris  auriculam  cordis  ramum  mitti  ,  nuperus  au- 
fior  exftat  (?),  qui  forte  citatas  a  nobis  artmarum  auricuia!  utriufque  ^  cum  bron- 
chialibus  inofcuiationes  inteliigit. 

§.  XXXIV.  Feyi^e  majons,  Cormarla . 

Vena  cordis  non  unius  generis  funt  ;  nos  tria  faciemus  ,  venarum  magnarum^  m-<*. 
diocrium  ,  &  mtnlmarum  .  litas  quidem  non  omnes  anatomici  admittunt . 

JMagnarum  venarum  princeps  eft,  quam  G^^Vwwx  pecuiiariter  coronariam  (q)  dixir, 
aliique  vecerum ,  qui  nomen  ab  ejus  venas  circa  marginem  obtufum  circumdexione 
linxcrunt.  Grandis  certe  vena  eft  (0 ,  fi  cum  mediocri  cordis  pondere  conruieris, 
Oitium  (s)  j  quod  aiiqua  fingularia  habet  ,  -aperitur  in  auriculae  dextrse  faciem  po= 
fttriorem ,  ad  liniilrum  iatus  anuii  ovaiis ,  &  prognatae  ex  eo  anuia  Euftachianie  val- 
vuiiE  .  Ita  apentur  ,  ut  Ixyium  ex  auricula  verfus  Gbrufum  marginem  admittat.  Ora 
ven«E,  qua  m  aurcm  pacei ,  poiterior  rei"e6ta  eft,anrerior  femilunarem  vaivuiam  p -ae- 
poiitam  tiabet,  quam  Eujiaclius  {t)  mvenit  ,  BartboHnus  (,u)  rede  pro  GuifFartia- 
na  vaivuia  habuit ,  pierique  C;t)  vero  anatomicl  receperunt.  Tenera  eft  &  lunata, 
Vidi  reciculatam  fuiffe,  quaiis  etiam  Morgagno  {y)  occurrit  .  Vidi  iatam  irreguia- 
rem ,  quadranguiarem ,  ut  pars  lunata  fe  oftio  venofo  adpiicaret,  pars  reticulaca  hmc 
in  oram  oltii  venoii  adnafceretur  ,  inde  in  auricuiam  dextram  finifterius  ,  quam  Eu- 
ftachii  vciivuia  Eft  ubi  ex  reticulo  fibram  dedit  ,  qu«  aut  oppofita  margini  magni 
oftii  cordis  adUgaretur  (^),  auc  in  Euftachii  valvuiam  ia)  ..  Non  rarum  eft,  pro 
una  valvuia  plures  adeffe  ,  duas  ut  Lancijius  (b)  ,  plures  etiam  ufque  ad  iex  (c) 
omnino  vaivuias.  Defuiiie  non  vidi,  quod  CL  viro  accidit  (^)  ,  neque  ideo  nega- 
verim ,  veram  effe  vaivulam ,  quod  diredionem  cum  ora  fuperiori  (  aut  pnori  )  ven^ 
fucE  contmuatam  fequatur  (e) .  Aliarum  vaivularum  venofarum  fimiilima  ,  cavet  pro- 
cui  dubio  in  vivo  homine,  ne  fanguis  ex  auricuia  finiftra  adeo  facile  in  venam  co- 
ronariam  regurgitet .  In  cadavere  tamen  eo  officio  maiigne  fungitur  ,  cum  omnino 
venam  cavarn  non  poffis  febo  replere  ,  quin  vena  coronaria  una  repleatur  (/)  .  Sed 
etiam  in  vivo  &  moritundo  animale  ,  mamfefto  ,  fanguis  alterne  in  venam  corona- 
mm  refugicur ,  ut  alias  oitendemus  (^). 

HaUer  l^bj/fiolog.^Toriu  L  K.  k  Alias 


Co)  Richardo  Lcwer  1.  c.  c.  i.  p    9.    Carolo  Dre-  &c. 

lincouYt  in  canicid.  V.   Gualthero  Charleton  three  le-  (.y^  Adverf.  anat.  J.   p.  31. 

ftures  p.  46  (z)  Martine  Comm    m  Euftach    p  14?. 

(p)  Dijdier  farcslcgie  Part.   3.  p.   53.  (a.)   In    icone  valvuis  Euftachii  ,    quam  III.  BreO' 

Cqj  Diludt.  arter.  &  venar.  c.  t.  delius  dedit ,  olim  nofter  Clar.  collega . 

(r)   Fejaitui  L.  6-   p.  179.  (bj  Y.  66    G»./ n.  44. 

(sj  Idem  ibid    h?.                        -  (cj  De  vafe  cord    propr.  n.  18. 

(t^)  De  vtna  fine  psri  antigram.   10.  p.  jtfj.  454.  (i)  Glalf.  propof  41. 

tab.  8.  f  6.  &  tab.  16.  t.  3.  quffi  liuideai  figur«  non  Ce)  Hi   Trcw  de  different.  inter  nat.  &  non  nat. 

difierunt  .  n.  9    p  49-  tab   i    f  11.  g  &c. 

(u)  Anat.  tert,  renov,   p  678.  (f)  Lnncif.   p.  67.  68. 

Cx)  j.    C    Aantius   obf.  .^3.    RicUmiS    anthropo-  (g     I11  hifloria  puifus  venofi  L.  5.  inque  hujus  H- 

grapft,  p  34*.  Ifaacus  Catiw  obl.  78.  Sencif  p.  aoo.  bri  Seft.  4. 


25^  ..J:;    I    B.       IV.       C    O    R. 

Alias  Jn  venis  coronariis  valvulas,a  claris  viris  {h)  ,  &  in  dimidia  fere  parte  in- 
cirorum  corporum  ab  ipfo  Morgagno  (/)  vifas  ,  ego  quidem  non  memini  me  vidif- 
fe.  {k).  Et  certum  aft,  omnes  venas  cordis  ita  liberas  patere ,  ut  febum  oitio  vense 
coronaris  immiffum  ,  omnes  hujus  vense  ramos  repleat  ,  inque  omnes  pariter  alias 
venas  cordis  expedite  tranfeat  (l)  •  Uti  viciffim  in  nullam  reliquarum  venarum  cor- 
dis  aut  aerem,  aut  aquam  injeceris,  quin  in  omnes  tranfeat . 

Ex  eo  nunc  oftio,  non  unica  vena  coronaria,  ^td  duse  omnino,  &  minime  infre- 
quenter  tres ,  venx  in  diverfum  abeunt  .  Princeps  earurn  ,  vena  coronaria ,  fequitur 
radicem  finiftri  finus ,  atque  inter  ejus  membranas  incedir ,  multo  te6!a  adipe ,  fuprl 
arteriam  coronariam  fmiftram  ,  &  retrorfum  ad  obtufum  marginem  per  faciem  pla- 
nam  migrat  (m)  .  In  ea  parte  cordis  &  furfum  in  finiftrum  fmum  (n)  ramos  mit- 
tit,  &  deorfum  in  ventriculum ,  verfus  cordis  mucronem  (o)  ;  co  quidem  duas,  aut 
tres  propagines ,  quae  inter  fe  invicem ,  &  cum  vena  cordis  media  frequenter  inofcu- 
lantur.  Venam  vero  pericardii  (p)  ex  ea  {ede  natam  ,  ego  quidem  nunquam  vidi , 
quam  vel  ideo  confpicuam  fieri  oporteret  ,  quod  ex  oftio  ,  dum  cor  eo  facco  nuda* 
lur,  refe^o,  non  poffit  non  ceram  emififle . 

Quando  porro  truncus  coronarius  fe  circa  marginem  obtufum  conflexit  ,  venit  ia 
planum  anterius,  cjufque  partem  fummam  ,  femper  in  finiftri  ventriculi  principio, 
&  comes  rami  anterioris  arteri^e  cordis  finiftra?  defcendit  (q)  per  lineam  ,  quae  la- 
tenti  interius  cordis  fepto  refpondet  ,  ad  mucronem  ufque,  &  ultra  eum  produ6la, 
perince  uti  de  arteria  diximus  (r),  ven«  m.edigE  occurrit  &  inofculatur.  Ventriculo 
finiftro  ,  arteria;  pulmonali,  aorts^  (j) ,  finiftrsque  auriculic  furculos  exhibet,  &  mul- 
tis  cum  innominatis  venis  anaftomofibus  communicat  .  Vidi  etiam  ramum  trans  ar- 
teriam  pulmonalem ,  fub  aort£B  radice  ,  verfus  acutum  marginem  cordis  defcendifle , 
&  in  ipfa  carne  auriculbE  dextras  in  aliquam  venarum  innominatarum  fe  immififte. 
In  fubclaviam  vero  dextram  hanc  cordis  principem  venam  fe  inferuiffe  ,  rariffima 
eft  obfervatio  (0. 

§.  XXXV.  Fena  cordts  media  :  Slnus  dextr t :  Innomlnata :  K/Tntcrwr . 

Vena  cordts  nobis  medta  (u) ,  pojlerlor  Vieujjenio  (x)  ,  ab  aliis  fcriptoribus  ( :^  ) 
inter  ramos  magn^  coronaria;  numeratur  .  Perpetua  ,  muko  tamen  minor,ab  ipfo 
fuo  in  auriculam  dextram  oftio,  in  fepto  ventricuiorum  ,  per  faciem  planam,  arrerix 
comes  (^)  ,  defcendit  fiexuofa  ad  mucronem ,  perque  valleculam  utriulque  ventriculi 
fini  interjedam,  redit  in  venam  coronariam  principem,  in  quam  obvia  terminatur. 
Praeterea  cum  majori  coronario  trunco,&  cum  innominatis  venis, plurimis  interme- 
diis  ramis  unitur .  Non  rarum  eft  ,  huic  venaz,  in  oftio  communi  dextriE  auricuIzB , 
peculiarem  valvulam  prispofitam  fuiife  . 

Vena 


(h)  Latieifius  p  67.  ].  Ad.  Thebe/ius  1.  c  p.  24.  Peculiare  autem ,  apud  eutn  auftorem  ,  eo  loco  no« 

Ci)  Moygagnui  Epift  anat.  15    n.ai.  men  induit  ,  veine  coronaire  anterieure . 

Ck)  Nec  [^erhsyen  anat.  p.  179.  C)   P    i'i5. 

0)   Lo-wif  l   c  Chafleton   1.  c.  (s)  rteuffens  p.   32. 

W:)   Vide  in  iconibus  Euftach.  x&h.  ^6.  i  2.  Ruyfcfr  (t)  Claud.   Nicol./e  Cat  hift.  de  rAcad.des  fcienC- 

Thef  4.  tab.  3.  f  1.  {^teuffens  tab.  I.  f.  a.  tab.  4.  f.  2-  1738.  obf.  7. 

&  alibi  ,  Senac  tab.  2.  D.  D.  (u)   Diff.  de  vaf  cord.  propr.  n.  14. 

Cn)  Sey.nc  tab    1.  a.  a  (x)  Tab.  i     f  i.   L  tab.4-  f- »•  tab.  5.  f.  2.  ?. 

(o;   Ruffch  l.c.f  I    Senac  ibid.  Cy)  Eufiach.  tab.   16.  f.  2.  ad   e.   Albtni.  Fefal.  LJ 

Cp)  Q.uam  yteuffenius    habet  tab.  1.  f.   t^-iCT  fal».  6.  f  6.   D  E    Ruyfch  I.  c  f  i    abfque  numero  SetMp 

5-  f.  2    t.  tab.  1.  b.  b.  tab.  3.  f.  1.  p.aai. 

(q^)  Senac  tab.    1     k.  k.  tab    3.  f.  1.  Ruyfch    1.   c.  (z)   P.  136. 
(.  a.  pulchre  .  yitugem  tab.i.  f.  petie  abf^iue  ramis. 


TSCr.  m.  CORDIS  FABRICA.  559 

.  Vena  ftnus  dextn  {a)  perinde  perpetua  eft  ,  non  tamen  perpetuo  proprlum  in  ma- 
gno  oflio  coronariae  oftiolum  habet .  Sed  alias  utique  in  venam  potius  mediam  (^) , 
infe.;ius  fe  immittit,  quam  e)us  cum  coronaria  confluens  eft .  Migrat  inter  membra- 
nam  externam  &  internam  dextri  fmus,  aurifque,  &  verfus  marginem  acutum  cor- 
dis  rendit,  in  ipfo  margine  ,  aut  certe  proximo  loco ,  finem  ita  faftura,  ut  medi» 
venx  cordis  paralleli  verfus  mucronem  defcendat .  Eft  etiam ,  uhi  abfoluto  arcu  cir- 
culi  inofcuiatur  in  venam  cordis  anteriorem.  Alias  redit  quidem  in  planum  cordis 
fuperius ,  csterum  non  in  venam  anterioris  nomine  dignam  ,  fed  in  aliquam  inno-' 
minatarum  finirur . 

Vena;  ,  quas  modo  diximus,  cordis  Innommat^  Vleuffenli  {c)  hoc  minus  utile  no- 
men  acceperunt,  anteriorum  inferlorum  nomine  adprime  digns  .  Has  vense  tenent  eam 
totam  fedem  plani  fuperioris  cordis,  qu^  eft  inter  marginemacutum,  &  aortam  ar- 
teriam  .  Numerus  incertus  eft,  tres  tamen  aut  quatuor  crebrius  reperias  ,  quarum 
longior  femper  &  major  eft,  qusecunque  inferior,  acutoque  margini  propior  eft .  In- 
feruncur  in  auris  dextrje  radicem ,  qua  fe  fui  lateris  ventriculo  committit .  Qui  ra- 
mufculi  ejufrnodi  venarum  inter  duas  auriculae  dextras  oblique  repunt ,  ii  /inus  funt, 
quos  Vieuffenius  (ci)  &  Lamifius  (e)  depinxerunt,  etfi  etiam  alia  ,  quam  continuo 
dicam  ,  vena  perinde  forte  pro  finu  ab  III.,  quos  excitavi  ,  virls  ,  defcripta  fuerit. 
Cum  vena  coronaria  magna  ,  &  cum  vena  media,  finufque  dextri  varie  intermedios 
furculos  communicare  diximus . 

Inter  has  innominatas  venas  aliqua  fsepe  adeo  gfandls  eft  ,  ut  pecullare  nornen 
mereatur  ;  anteriorem  autem  jam  Galenus  dixit  ( /j .  Eam  fispe  vidi  (g)  ,  hoc  titu- 
lo  dignam ,  proque  perpetua  defcribit  A.  Kaauvv  (h) .  Solet  innominatarum  aliquan- 
do  fuprema  elfe ,  alias  una  ex  infimis  .*  aperitur  autem  in  auriculae  dextrse  radicem 
(0,  fere  in  medio,  aut  inferius,  e  regione  venae  coronari^B  majoris  .  Alias  infima 
innominatarum  tanto  grandior  eft  reliquis ,  quanto  cor  in  {^tdt  acuti  marginis  lon- 
gius  protenditur  (k) ,  Nam  ea  tunc  veaa  imam  auriculs  fedem  tenent  ,  prope  acu'« 
iam  cordis  oram . 

§.  XXXVI.    Ven(e  cordis  mediocres » 

Dixi  venas  cordis  majores ,  coronariam  ,  mediam  ,  innominatas  ,  'venamque  dextra 
miriculce  principem .  Sequuntur  aliae  minores  quidem,  neque  longae ,  fed  quarum  ta- 
men  &  rami  per  cordis  carnem  fparfi  confpicui  funt  ,  5c  oftiola  in  dextri  lateris 
Cnum  auremque  manifefta  patent  . 

Ejufmodi  venam  vidi ,  in  radicem  dextri  finus  fuper  oftium  coronarias  vense  infer- 
tam .  Ejus  duo  rami  in  contrariam  divergebant .  Alter  (/)  occultus ,  fub  aorta  ,  per 
latentes  partes  bafeos  cordis  incefiit ,  venseque  ,  quam  continuo  dicemus  ,  corongriam 
magnam  &  dextras  auris  venam  aut  innominatas  conjungenti  ,   fe  immifit  .   Occul- 

K  k    2  tus 


(a)  De  vafis  cordis  obf.  iterat.  n.8.  4.  Epift.  3.  tab.  3.  f.  4,   qui  fibi  inventam  tribuit , 

(y)  Senae  tab.  a.  h.  h.  tum  GuHielmus  Cow^er  rayotom.  nov.  tab,   37.  f.  3,1 

lc)  Tab    1.  f.i,  i.   i.  i.  i.  i.  &  p.  45,  Habet  etiam  &   111.  Senac  tab.   1.  i.  i,  tab.   2.  I.     • 

Hrake  tab.  2.  a.  a.  Nomen  confervavi  in  diff.  de  vaf.  (%)  De  vaf.  cord.  propr.  n.  15.  b.  Obf.  itcr.  n.  6, 

cord   propr.  n.  15.  19    &  in  obf.  iterat.   n.  7.  Ch)  L.  c.  n.  714-  7'>'7i 

Cd)  Tab  4.  f.  I.  1. 1.  1,  tab  10.  f.  i.  tab  11.  05  In  venam  cavam  ,    itiinus  bene  ,    Rolfink  de 

([e)  Tab.   5                         '  corde  p.  38. 

tf)  De    diffefl-.  arter.    &    vpBsr.    c.    a.  Adminiftf.  C^)  Dixi  in  difli".  de  vaf.  cord.  prop.  n.  16. 

anat  L  7.  c.  10.  Habet  etiam  Bufiachius  tab.  15.  f.  (1)  Vena  peculiaris  in  obf.  iteratis  n.  9. 

a.^  tal».  i6.  f.  1,  &  Ruj/Jclfius  in  Epift.  lo.  tab.  11.  i,' 


-,60  ^    ^    B'        ir.        C    O    R. 

tus  (m)  alter  ramus,  fupra  aortam  in  coronariam  magnamfeinferuk,  utomninoaoi'- 
ta  circulo  veno<b  conrineretur.  Hxc  etiam  vena  poteft  pro  finu  a  FieulJenio  («)  & 
Lancifio  (o)  habita  fuiffe ,  &  certius  videtur  is  t&circularis  Jinus  ^  quemaliquot  poft 
noftras  obfervationes  annis  (/>),  aurem  amplefli  (cr\^{\t  Jojephus  Lieutaud  (q)  .  Cir- 
culum  vero  circa  univerftim  cor  venofum  perficiunt  ,  quando  haec  quidem  fabrica  ob- 
tinet ,  vena  coronaria  magna:  vena  occulta,  quam  modo  dixi  ;  vena  coronariam  ma- 
gnam  conjungens  cum  dextra  auricul*  vena  ,  aut  cum  innominata,  quaR  cum  dextrse 
auris  vena  conjungirur  :  vena  dextras  auriculje  .  Sed  h^c  fufius  expofui  (r)  ,  non  fa- 
tjs  conftantia,  ut  in  hunc  librum  tota  defcnbere  velim 

Aliud,  frequens,  ofculum  veno^um  (s)  reperitur  ,  haud  longe  a  foffa  ovali,idem- 
que  fanguinem  a  vena  revehit  ,  quae  aurem  fmumque  dexrrum  adit  .  Alia  fimilia 
oftiola  venofa  ,  ad  rrunculos  confpicuos  ducentia  ,  paffjm  in  finu  &  in  aure  dextra 
aperiunrur  (0  :  fed  etiam  in  vena  cava  aperti  oftioii  Vieu^enius  (u)  meminit,  quod 
ab  aorra  &  vena  pulmonali  fanguinem  reduxerit . 

Deinde  etiam  in  fmiftro  finu  foramen  venofum  fijpra  oftium  venofum  cordis  ,  & 
aliud  fupra  medium  foramen  ovale  reperi,  &  ofculorum  venoforum  in  venam  pul- 
monalem  f)atemium  apud  Veujjeniuyn  mentio  fir  (x)  ,  &  cjufmodi  fmuum  apud  C<€' 
cilium  Folium,  Venam  a  cava  ad  fmiftrum  fmum  fuper  auricuiam  euntem  in  homi- 
ne  vidi .  . 

§.  XXXVIL    renamJnm^, 

Et  de  his  quidem  venulis  nulla  poteft  controverfia  nafci  .  Non  ita  recepta  flint 
alia  minima,  per  utrumque  fmum  &  utrumque  venrriculum  difperfa ,  venarum  oftio- 
h  ,  qxix  quidem  ad  aliquos  ramofos  truncos  aut  aegre  referas  ,  aut  omnino  referre 
non  poffis,  ceterum  videas  aerem ,  aquam  ,  argentum  vivum  in  venas  cordis ,  aut  in 
arterias  impulfum  emitrere.  Inventor  Vieujjenms  (/)  eft,  &  caufa  inventi  hypothe- 
fis  fuit .  Quasrebat  vir  cel.  fermentum,  quod  dotes  peculiares  alias  fanguini  in  ven- 
triculis  cordis  impertiret .  Nam^vena  in  cordis  caveamaperca,  'Jh  ^lmjhlodamenfibus 
cnatomicis  olim  didla  ,  ad  priorem  claffem  poteft  pertinuifte  C^)-  Poft  Vieu\\enhiyn 
fimilia  propofuit ,  proprio  libello  , /.  *Adamus  Thebcfius  (a)  ,  deinde  alii  III.  Viri 
(:b) ,  &  nuper  Cl.  Geislerus  (c)  .  Contra  alii  de  his  oftiolis  aut  dubitarunt  (d)- , 
aut  omnino  non  faventem  fententiam  pronunciaverunt  (e)  .  Quare  oportet  experi- 
menta  ,  tamquam  produ^ios  teftes ,  audire  .  Per  experimenta  inftituta  a  Cl.  Viro 
^yfrnoldo  Dunti^e  nuper  conftitit ,  utique  csruleam  aquam  per  venam  coronariam  in- 
jeiiiam  facillime  de  poris  interni  cordis  tranfudare  deinde  ventricuiura  dextram  lana 
pura  repletum  ,  injeda  per  arteriam  cordis  aqua  ;  faturate  csruiea  ,  tin^^lum  fuiffe, 
ad  bafim  magis ,  ad  apicis  fedem  minus  . 

Immittitur  tubuius  venss  alicui  cordis  ,   magn^e  ,  auc  mediie  ,   perinde  eft  ,   cum 

omnts 


(ra)   ibTcf.  vena  occulta .  (y)  Anno  1706.    in    nouvelles    decauvertes  fur  Js 

(n)   Tab.4.  f.  i:  tab.  10.  f.  a,  ,  coeur,  deinde_  in  traiLe  du  coeur  an.   I7I5' 

(0)  Tab     5.  _                     \  z)   CoHe?.   priv.    p  io 

(p')  Obfervatione?  iterafse  anno  1739  ,  fpecimina          (ja)   In  diff.    de  circulat.  fanguinis  per    cor  Leid. 

Jofephi  Usaiauti  an.    1741    prodieruni.  J708.  4. 

Cq^  Elfays  anatomiq.  p.  235.  (h  >  Rochet  \i\  Galleria  di  Minerva  tom.   7.  p.  55. 

<t)  L.  c.  Phil.  ferheyen  in  anatome  .  Uncifius  in  citato  ope- 

Cs)  yieuffens  tab   II    f.  1.  L.  re .   K/r.iuvius  &c. 

(t)  Talia  habet  yteu/fens  tab.  10.  f.  l.tab.Il.  f.  I.  (c)  In  propr.  difput. 

Jb  p.  47.  Lancifius  in  tab.  5.  Cd)  J.  Georgius    Duverncf    Ccmmem.    Acad,  P9> 

(u)  P-   3»«  tropobt.  t.  1.  p  195- 

Cx)  Ibid.  &  p.  31.  Nouvelles  deconvertts    fur  le  C«)  Senac  l.cp.  iJj.  J15.  367. . 

•08ur  p.  18.  ' 


SECT.  m.  CORT>lS    FABRICA.  tSt: 

omnes  inter  fe  ramos  fibi  plurimis  locis  communicenr .  Ligantur  prope  oftiola  omnes, 
quotquot  pofTunt  filo  comprehendi ,  venarum  trunci  .  fmpelliturverrus  mucronem  cor- 
dis  ,  averfo  adeo  ab  oftiolis  itinere  ,  aer,  aqua  colorealiquo  tinda,  argcntum  vivum. 
Obfervatur  in  corde  fub  aquam  merfo  ,  quid  inde  fiat .  Non  longus  labor  erit ,  do- 
nec  guttuIjB  liquoris  aerifve  bulIzB  exeant,  in  auribus  quidem  finubufve  cordis  per 
obliqua  orcula ,  quorum  produdx  ex  altero  finus  femicirculo  membranx  pro  valvulis 
(/)  a  nonnullis  fcriptoribus  habitae  funt ,  quze  in  dilatato  corde  claudantur  (^).  In 
ea  ofcula  ven^e  patenr ,  conicEe ,  verfus  fua  oftiola  ktiores  (k)  ,  etiam  ramofis  (/), 
qu3e  quidem  ad  mediocrium  venarum  cordis  numerum  pertinent ,  Sed  etiam  in  vert- 
triculis ,  inque  imo  fundo  fo  earum  ,  quie  inter  reticulatos  lacerros  cordis  intercipiun- 
tur ,  ofcula  funt,  per  qu^e  ex  cordis  carne  ,  inje6li  liquores  exeunt .  Frequenterin  his 
ofculis  aut  fanguinis  grumuli  (m)  refident  ,  aut  radicul^  etiam  polyporum  (n)  m 
eadem  fe  infigunt :  ut  quidem  omnino  haec  reticula  ad  carm-nandum  8i.  sidtennanduni 
languinem  non  pot^nter  facere  videantur  ,  cum  a  polypis  iofa  habitentur  (o)  .  Gut- 
tulas  argentr  vivi  in  iifdem  oftiolis  prominentes   vidit  R.  Vieufjens  (p). 

Oftiola,  qu£B  nunc  expofuimus  ,  reperiuntur  in  auricula,  finuque  dextri  lateris('7), 
jn  venrriculo  dextro  (r),  in  aure  finuque  finiftro  (^) ,  inque  ventriculo  finiftro  (0, 
&  in  fepto  cordis  (ja)  potifiimum  .  Si  per  venas  quidem  liquor  impulfus  fuerit  ,  fa- 
ciiius  fubibit  (x),  fed  pauciora  (>/)  in  finiftro  latere  &  nonnunquam  omnino  nulla 
(^)  oftiola  reperientur,  quas  impulfum  liquorem  emittant .  Si  per  arterias  (^)  Hquo- 
rem  injeceris.^  perinde  in  dextra  auricula ,  finuque  &  ventriculo  dextro  (b)  ,  &  in 
finu  atque  thalamo  finiftro  (c)  guttuIcE  exftillabunt ,  fspe  quidem  abfque  mora  ,  alias 
difficilius,  &  nonnunquam  omnino,  uti  continuo  dicemus  ,  &  mihi  ,  &  Senaco  ^  St 
clariffimo  Zinnio  nihil  exfudavit . 

Qui  hsEc  oiliola,  in  finus  &  thalamos  cordis  patula  admittunt ,  ii  omnino  perfua- 
dentur,  fanguinem  ex  vafis  cordis  propriis ,  arteriofis  &  venofis ,  breviflima  viainea 
oftiola ,  cordifque  atria  rhalamofque  effundi :  &  addunt  aliqui ,  rem  fubtilius  rimati, 
eum  fanguinem  per  ha3c  ofcula  in  primis  exire,  quo  tempore  cor  contraduni  eft, 
jidem^e  m  corde  diiatato  3  eadem  oftiola^iaudi  autumant  (r/). 

#*  -  Contra 


(f)  Rochet  1  c.  Vieujfsns  nouvell.  decou\7ertes  p. 
»4.  traitfe  du  coeur  p.  'oi.   iii.   lu. 

(%)  Visulfens  noiiv.  decouv.  p.  14  26.  tr.dii  eoeuf 
p.  4-"5.  ^6    48.    ni.   nz.   Kaauvv  tu   710. 

(k)   Kaauvv  n    715. 

(1)    Thebe^ius  p.  13. 

im')  Vieuffens  nom.  decoviv.  p- 15.  i(5.' tr.da  coeUr 
f.  loo.  Tkebi[ius  p.  31    Dain.  SmoPeus  in  parergis , 

(n)  Rcch&t  I.  c. 

Cc)  Sir.ac  p.  305.    3(54.   363-. 

(p)  Obf    d'ariat.   p.  54. 

(q)  FieulVens  Q\x  cctur  p.   32.   33.  45.  4,5.    tab.  J. 
*■   1    tab    4.  f.   I.  1.  tah.  10    & 
70.  Fantorrus   p.  194,  Kaauvv   n. 
Geiiier  n    14. 

Cr)  l^ieuffens  tr.  i\x-  coeur  p,  31.  tab.  la.  f.i.  4.  4. 
6.  6.  Thebef.  p.  i-i..  [^crheyen  t  ii.  f.  3.  Palfyn  anat. 
Chirurg.  p.  178.  Kaauvv  n.  719-  721.  Lancif,  p.  70. 
€eisler  n.  14. 

(s)  rieuffens  tab  13.  f.  1.  Covvpey  tab.  39.  f.  i. 
Thebef.  p  13  ^erhjfen  ^.176.  Lancijius  l.c.  Kaauvv 
B.  711-   713- 

ri)  rieuffens,  Thehef.  p  ,i.  13.  f.  1.  PaJfyn  l.  c. 
Laneijias  1,  c.  p.  65.  70.  Vsrhtfm  p.  177.  Winskvv 


12.   f.  I.    Lancif.   p. 
721.  Senac  p,  lu. 


n.71.  Sehmiedel  de  ulcer.  peric.  Venam  magnam  in 
ventriculum   finiftrum   apertam  defcribit. 

Cu)  Thebsf,  f.i.E.  &  p.ii.  Lancif  ^.  69.  Kaauvv 
1.  c. 

(x)  Lancif.   p.  70.    t^irheyen  p  177. 

Cy)  TBebef  p.  25.  WinslotJifl  c.  Kaauvv  n.  716. 

iz)  Geisler  1.  c.   n.  ij. 

(a)  yieuffens  p.  18.  Adamus  Brendel  obf.  anat,dec. 
3.  in  praf.  Rcchet  \.  c.  C  quJ  venas  ligavit  )  Ens 
1  c.n.  44 

(;b)  Ex  arteria  dexf-rJa  Visuffens  nouv.  c^ecouv.  p. 
a'.  34.  Ex  finiftra  idem  in  obf  d^anat  &  de  nicdec. 
pras.  ,  pofthu.mo  opere  .  Ex  arteriis  ia  univerfuai 
Geisler  n.  14. 

(c)  Ex  arteria  finif!ra  &  profunda  ,  in  ventricu- 
luni  finifJrum  ^''ieuffens  nouv.  decouv.  p.  iS.  2c.  ai. 
in  obf.  d'anat.  &  de  medec.  prat.  R.ochet  1  c.  Gehier 
n.!4^  qui  ex  arteriis  folis  liquores  in  aurem  k  ven- 
triculum  finiftrum  depluere  docet  .  Contra  yieuffe- 
nius  1.  c.  ex  arteria  dextra  in  aurem  finiftram  li- 
quorem  exiviflEe  fcribit  :  ex  finiftra  vero  ,  in  obf. 
d'anat. 

(d)  Kamvv  n.  715.  Fieujfens  tr.  du  coeur  p.  45. 
97'  &c. 


i^i  /     L    1    B.       ir.       C    O    R. 

Contra  alji  clari  viri  ejufmodi  ofliola  ex  naturx   lege   p^tere    (e)   negant  ,    8c   vi 

■ruptaque  ceJIuIofa  tela  parari  (/)  credunt,  ut  nonnunquam  liquor  vafis  cordis  inje- 

aus  m  caveas  erumpat .  Verum  ego  quidem  vim  a  meis  experimentis  abfuitTe  fatis 

certo  novi,  6c  ^  Vjeuijeniams  (^)  abfuiflfe  fponte  intelligitur,  quj2  fola  preffione  pe- 

radta  Imt.  Kufjcbiana  {h)  etiam  experimenta ,  inter  gravia  equidem  teftimonia,  tu- 

to  recenfentur ,  quoties  de  fimplici  cventu  fermo  eft  .  Deinde  aqua  adeo  meabilis  & 

molljs  elt ,  ut  m  omnes  quidem  corporis  animati  caveas  exfudet  ,  &  tamen  in  nu- 

merohflimis  pericuhs  nunquam  ab  ea  vafa  lacerata  fuiffe  meminerim ,  eo  magis  vero 

non  rumpi  conftat ,  quoties  poft  eam  aquam    impulfaminfequens  cera  eamdem  viam 

non  lequitur.  Porro  arteria  profunda,  ous  fepto  cordis  providet ,  omninofocia  vena 

deltitmtur,  ut  etiam  magis  probabile  fiat,  aliam  viam  hic  a  natura    paratam   effe , 

qua  languis  hM)us  arteriiE  jn  vias  circuitui  fanguineo  dicatas  redeat .  Denique  111.  con- 

trans  fententJiB  auftor  non  djffitetur ,  in  finiftro  ventriculo  rotunda  oftia  reperiri  (/), 

qu;r  aliquid  videantur  emittere,  &  alibi  vafculorum  «xtremos  fines  in  ventriculos (4) 

apertos  &  patentes  admittit, 

Quare  quidem  mihi  omnino  vero  proximum  videtur,ofcu]amediocribus veniscor- 
djs  adfinia,  unice  fanguinem  ex  artenis  profundis  cordis  in  ejus  caveas  revehere  .  Non 
ideo  credo  quidquam  mtercedere,  quin  l^  in  dilatato  corde  ,  &  in  contraao  ,  in 
omm  cordis  ftatu  (/>  fanguis  per  ea  oftiola  in  caveas  cordis  redeat  .  Nullam  enim 
machinam  reperio,  qua;  impediat,  ne  f^mguis  ,  quem  continuo  per  arterias  cordis 
fluere  jpfius  oculi  teftimonium  docet ,  eriam  in  minimos  ramos ,  &  in  oftiola  excre- 
toria  continuo  torrente  urgeatur.  In  fyftole  enim  cordis  fanguinem  arteriarum  coro- 
nariarum  faltu  {m)  vehementjori  faJire,  atque  adeo  in  ramos  minimos  valide  urge« 
ri  oftendimus,  &  m  diaftolc;,  minori  quidem  cum  ceieritate,  tamen  iter  fuum  per- 
fequi  in).  Qus  vero  vir  ampliffimus  de  fanguinis  in  corde  diverticulis  philofopha- 
tur  (o),  deque  refiuxu  fanguinis  in  venulas  exhalantes  ad  valvulas  ufque  redeuntis, 
ea  quidem ,  tamquam  mgeniofam  aliquam  hypothefin  ,  malo  apud  111.  Prajulem 
legi.  ^     . 

Sed  neque  fcrmentaiionem  aliquam  in  corde  locum  habere,  proprio  locooftende* 
mus^  (o  ),  neque  cum  Vhujjemo  {p)  nos  fentire  res  ipfa  finit  ,  qui  per  oftic^^mo- 
do  defcripta,  liquorem  fanguine  aiiquanto  fubtiliorem  &  calidiorem  depluere,Tum- 
que  venofo  fanguine  mifceri ,  docuit,  a  quo  redux  a  cavis  venis  cruor  calefcat  & 
tenuetur,  adque  motum  fufcitetur,  aut  omnino  demum  fermentetur  ,  ut  alii  clari 
vin,  ad  ejufmodi  fervores  admitteados  promtiores  tradunt  (^). 

Facile  oftendit  olim  Boerhaavius  (r) ,  parvum  difcrimen  effe  inter  fanguinem,  pef 
oftiola  illa  minora  percolatum,  &  communem  fanguinis  venofi  naturam.  Quienim 
fanguis  hoc  tempons  momento  in  coronariis  arteriis  eft ,  is  ,  fi  diutififime  ponas  in 
pulraone  hsfiffe,  ante  fex  horse  minuta  prima  per  venam  cavam  ad  cor  advenit .. 
Intra  450.  enim  pulfus  nongents  unciae^  ex  corde  finiftro  exeunt  ,  quae  maffa  major 
eft  tota  mole  humorum,  per  rubras  venas  ad  cor  revediorum  .  Ut  ergo  cor  habear, 
quod  in  aortam  expellat,  neceffe  eft,  ut  intra  idem  tempus  fex  primorum  minuto- 
jurn  fanguis,  vena  cava  contentus,  in  pulmonem  fucceiferit  ,  inque  nonngentarura 
tinciarum  locum  venerit,  quas  aorta  interim  accepit. 

§.  XXXVIII. 


(O  Buvernoi  l.c.  Senae  t.i.  p.  367,  368,  (n)  \h\i 

" ■  ^^^-  Co)  Lam  ,     .    „    . 

iu  coeur  p.  104.  (o*)  inter  caufas   motus  cordls  dicetur  In  S 


(M  A        r        "^"'*  P'  ""*•  ^^"^  ^"ter  caufas   motus  corci.s  oicetur  in  S    V 

V  ;  Acver{.anat.  i.  n.  <5.  (p)  du  coeur  c.  a.  de  remot.  k  proxim.  c.  it.  ,tf. 


(k)   P.    >88 

Hj   Eny   n. 

(mj  P.  131 


P-  191*  193«  nouv.  decouvertes  fur  le  coeur  p.  31.  &c. 


(q)  Ltnciftuf  I.  c.  p.  71. 
^^'  (r)  InH.  rei  Med.  n.  177.  &.c. 


SECT.  III  CORDlS  FABRICA. 

§.  XXX  V^  III.  ^n  dentur  m  corde  glanduU. 


i6r 


Tta  neque  glandulas  admitrimus,  quas  nonnuUi  Cl.  Viri  in  carde  ftatuerunt,  Uni- 
cam  in  medio  fepto  cordis  fe  vidiffe ,  Rwlunus  {s)  audlor  eft .  In  cuniculo  Harderus 
(t)  inteftinalium  (imiies  glanduias  defcr/pfit  ,  Sc  in  acipenfere  nigras  glandulse  funt  (w), 
qu.«  in  cordis  ventriculum  atrum  humorem  deponunt .  In  elephanto  (  x )  demum 
glandulas  confpicuas  in  cordis  venrriculis  habitare  ,  rubrumque  8c  tinftorium  iiquo- 
rem  parare ,  vir  inter  folertes  anatomicos  utique  honoratum  iocum  fuis  laboribus  me- 
ritus  docuit .  Verum  in  homine  quidem  nulia  hailenus  induftria  aliquid  gtanduioft 
detexit  (y);  neque  videtur  aut  a  glandula  mora  abeffe  poffe  (^),  aut  in  cordemo- 
ra  admitti.  Si  omnino  in  aiiquo  animaie  glanduiofum  aiiquid  in  corde  refidere  po» 
teft,  id  in  pifce,  iento,  minufque  ceieris  puifus  animale  expedari  poffet. 

§.  XXXIX.  Vafa  cordh  lymphatka  ^ 

Vafa  vero  a  rubris  aiia,  lymphat'ica  ^vAvxAo^d.^  utique  certa  fide  in  anfmalibus de- 
tedla  funt,  neque  ab  humana  corde  ejufmodi  venas  abeffe  probabiiefit ,  cum  par  uti- 
que  earum  in  homine  neceffitas  effe  videatur  ^  quae^  fecir,  ut  in  animalium  corde  a 
natura  fabricarentur .  Primus  Qlaus  Rudbek.  (  ^  )  ad  dudum  chyliferum  ufque  v^S^ 
aquofa  deduxir,  inde  ^ntomus  Nuck.  {b).  Nuperiora  experrmenta  funt  infignis  Viri 
■*Abrahaml  Kaauw  (c),  qui  pecuiiari  encheireli  ufus ,  &  ea  vafa  in  corde  oftendit , 
&  aere  ope  antli^B  impulfo  repievit.  Nodos,  ob  valvoias  interpofftos,  demonrtravit 
Petrus  'V.  Muffchenhroeck  (d).  Fro  vafis  iymphaticis  ethm  Jacobi  Hoziii  (  e  )  e>vpe- 
jrimentum  exftat,  &  ego  in  viveiite  capelia  ,  fub  aure  (iniftra  ,  vera  &  vaivulofa  vi- 
di  (/).  Denique /.  Fridericus  Caffebobm  {g)  unieum  ,  fiatu  fub  membranam  cordis 
immiflfo,  vas  lymphaticum  vidit,  &  difeipulus  CL  Viri /.  Zacharias  Petfche  (h)  va- 
fis  aquofi  m.eminit,  quod  venas  coronarias  a  bafi  ad  apicem  comitatum  fit  .  QLiin 
adeo  in  homine  vafa  peilucida  m  corde  reperiaritur  j  minime  dubito^  etfi  neque  eg,o 
vidi,  neque  lil.  Senac  (/). 


SE- 


Cs')  Anthopograph.   p.   239. 

(t)  Exercit.  P^onis  &  Pythagor.  p.  it^. 
_  00  Mor^agn.    Epift.    Anat.  15.  n.  2.   ex  obferva" 
tloiie   A    M.  l^alfalv£ . 

(x)  J.   G»  Duvernot   1.   c.  p.   300, 

Cy)  Exftdt  equidem  J,  B.  Bianchi  de  glandulis 
internis  coriWs  hciniani  teftimonium  apud  Senacum 
T.  I.  p  115.  Sed  ejus  audoris  palfim  in  defcriben- 
dis  particulis  corporis  humant  nefcio  qux  intelici- 
tas,  muUis  exemplis  innotuit ,  mufculorum  urethr^e, 
cranii  finuum  ,  &  nervorum ,  dHduura  hepatico  cy- 
ftitorunx  &c. 


(z)  L.  vir. 

(a)  De  fero  ejufque  vafis  . 

(b)  Epift.  de  nov.  invent.  p".  143. 

(c)  N    6i9.  631    631. 

(d)  In  difp.  de  aere  p.   i^.  Recufa   eft  in  Vol.  4. 
colleclionis  mes  . 

(e)  De  csrcul    huraor.  per  oculum  p.  89. 

(f )  Second  Memoire  fur  le  mouvement  du  fang  , 
Exp.   511. 

{jO  In  codice  MSS.  Cl.  Viri ,  quem  poffidea . 

(h)  L    c.  n.  83. 

Cij  T.  H.  p=  681.  68». 


154-  X     I    B.        /T.        C    0    R. 

S    E    C    T    I    O        IV. 

M    0    T    U    S        C    0    R    D    I   S. 

§.  r.  Sffiok  Cordt  non  naturalis , 

ORdo  ducit  ad  hiflriani  motus  cordis ,  qualem  anatome  in  vivis  animalibus  often- 
dit .  Is  motu«  totus  in  contradlione  ponitur  ,  qua  eadem  communis  omnium 
mufculorum  fundio  abfolvitur.  Dum  enim  animal  vivit,  cor  cum  fumma  celeritate 
&  vehemennffimo  impetu  contraliitur;  ianguenti  contra  animali  debilior  contradtio, 
ii.ortuo  nuila  eft,  vitcE  adeo  filia  viriumque  animalium.  Deinde  idem  cor,  poft  ab- 
foiutam  contradlionem ,  in  eum  ftatum  tranfit,  quemdilatationem,  remiffionem ,  aut 
diaftolen  dicimus  (4),  &  qui  idem  in  debili  corde  ,  per  medium  inter  duas  contra- 
diones  intervallum ,  &  poft^  morfem  fupereft,  eo  unico  cum  dircrimine,quod  a  ca- 
davere  cordis  repletio  abeflfe  pcffit  ,  cum  qua  in  vivo  &  fano  animale  conjungitur . 
Hoc  alterum  cordis  ftadium  in  vivo  animale  alterna  requies,  in  cadavere  m.ortis  & 
jnertias  ftatus  eft .  In  omnibus  autem,  etiam  minutiflimis  animalibus,  haec  alterna 
contradionis  &  remiflTjonis  fucceffio  obfervatur  (/).  Non  rede  adeo,^aut  caute  fa- 
tis,  fyftolen  cordi  naturalem,  diaftolen  violentam  efte  Ga^uetus  (m)  fcripfit ,  aut  alie- 
ris  ex  diffedionibus  Jacobus  Drake  (n) :  nam  certe  fponte ,  nulia  aiiena  caufa  acce- 
dente  ,  cor  in  diaftoien  tranfit,  in  eo  ftatu  manfurum,  nifi  ftimulus  quicunque  ac- 
cefferit :  minus  etiam  recie,  viroiim  ingenio  magis,  quam  experimentis  ufus ,  Geor' 
gii-s  Ehrhardus  Hamberger  (o),  adfirmavit ,  cor  vivi  canis  non  flaccefcere  ,  quando 
fe  in  disilole  remittit .  Id  unice  de  hac  opinione  verum  eft ,  carnem  cordis  hacit;nus 
fu^  dilatationi  reniti ,  uti  poft  mortem  etiam  renititur,  parietis  nempe  cavi  mufculi 
fua3  diiarationi  refiftunt,  a  qua  extenduntur,  &  refiftunt  eo  magis,  quo  latius  di- 
ftenduntur  (/?).  Ex  eo  fimpIicifTimo  experimento  fequitur,  cor  quidem  diaftolenex 
fua  natura  non  moliri ,  fed  quietem . 

-    §«  11.  JJn  diajlole  a  fibvis  cameis  fiat . 

Non  defuerunt  tamen  etiam  contrarijE  fententis  &:  vetufti  au£lores,  &  nuperi  , 
qui  diaftolen  perinde  cordis  atlionem  effe  docuerunt,  uti  fyftole  ejus  vifceris  adio 
eft ,  &  a  quiete  cordis  diaftoien  nafci  negaverunt .  Ita  Pechlinus  {q)-,  non  obfcurus 
audor,  diferte  negavjt,  nieram  cordis  reiaxationem  effe,  qux  diaftoie  dicitur,  hunc- 
que  ftatum  ad  fpiritus  pariter,  &:  mufcuiofam  vim"  pertinere  docuit,  eo  argumento 
ufus,  quod  a  pifcibus  fumitur .  Eorum  enim  cor  alterne  relaxatur  &  conftringitur , 
quo  temporeneque  liquorem  aiiquemadmittit,  neque  expeilit ,  quales  quidem  alternas 
reiaxationes  nos  inplerifque  mufculisreperimus  (r),  aiii  inomnibus  ftatuunt(r).  Vm- 
lo  ultra  progreffus  Claudius  Perrault  {t) ,  hadenus  veteres  fecutus ,  &  G.  Ehrhardus 

Ham* 


(k")  Exp.  48I'       _                  ^  (0)  In  difi".  qua  oftendit ,  diaftolen    cordis  a  fan- 

CO  V.  C.    in    pe(3icuIo    cyprini     Bakev    employe-  gyine  venofo  non   perneri  n    35. 

nnent  for.   ihe   microfcop.    p.   376.  in  aninwle  rotife-  Cp)  Senac  T.   U  p.  3ii-  451.  &c. 

ro  Idi^n  p.  179    in  animalculo ,  quod  erucam  aqua-  (q)  De  corde  n,   12. 

ticam   vocat  Johlot  defcript,     de  plufieurs    aniictofco-  {x)  Prem.   Memnir.  fur  Jes  part.  irritables  p«  6U 

pes  T.,  1.  p    53.  (•^i  yyuyti  on  virai   motions  -  p.  63.  64 

Cm)  Nov.  f;b.  idea  p.  143.  (t)  Eifays  de  phyfique  T.  ill.    p.  217.  ajo.  iji. 


Cnj  Anthropograph.  L.  1,  c.  7,  Conf.  p. 


350. 


SECT.  IV.  MOTUS  CORDIS.  255 

mmhe/ger  (u),  cordi  fibras  alias  reaas  faciunt ,  tranfverfas  alias ;  &  perpetuam  fuc 
ceffionem  alternx  cordis  adlionis  inde  fieri  docent,  quod  fibr^  dilatatoria  a  conftri- 
doriis  fuperats ,  cum  aliqua  moleftia  extendantur  ;  quam  quidem  fe  liberare ,  &  ad 
fituni  fibi  nativum  redire  conentur,  ita  cor  iaxari:  &  paulojjoft  conftriilonas  fibras 
vim,  quam  a  dilatantibus  palfiE  funr,  pari  reftitutioue  vmdicare,  qus cordis fyftoien 

Qui  nuper  honx^res  medicos  fua  virtute  non  defideratos  meruit ,  ClErowm  Lan*. 
gnsh  (.r)  fere  eadem  docuit  ,  qux  Pecblinus  ^  addidit  prseterea  non  contemnendarn 
rationem ,  prius  nempe  cor  relaxari ,  quam  nova  fanguinis  unda  advcniat  ,  a  qua  di-: 
latetur .  . 

Verum  hsEC  omnia  a  levi  certe  animi  attentione  refelluntur.  Nam  plerique  pri- 
mo  mufcuii  alterriis  conftriaionum  &  relaxationum  vicibus  agitantur  (a)  ,  quibus 
ir.anifeftiffime  unica  fibrarum  diredio  eft.  Deinde  in  corde  oftendimus ,  externas  re-. 
das  fibras  nuilas  reperiri  (^*).  Si  vero  velis  Jentiorem  defcenlum  extern!  ftrati  (&) 
^Jgrarum  ita  interpretari ,  ut  re£ias  voces,  non  ideo  fas  erit ,  iis -dilatationem  cordis 
tribuere.  Ex  enim  fibrs,  qu^  i.n  cordis  fuperficie  ocuiis  primsfe  offerunt ,  eas  uti- 
que  exteriores  vocare  neceffe  eft .  Sed  ea?  fibrss  extimie,  in  omni  animale ,  vidi  au- 
tem  pluriraa,  dumcor  conftringitur,  manifefto  trahuntur,  tument ,  durefcunt,  in  ru- 
gas  colligwitur,  breviores  fiunt ^  &  contra,dum  cor  feremittit,  ex  rug^eevanefcunt, 
cor  leve,  pknum  &  molle,  ipfjsque  fibras  evidenter  retliB  &  longiores  eyadunt  (c). 
Id  experimentum  pulchrius  in  debili  aniraale,  vei  in  frigidi  fanguims  beftiola,  ut  m 
pifce  fuccedit.  Quando  enim  rari  fibi  pulfus  fuccedunt,  manifeftius  eft,poft  brevem 
fyftolen  diuturnam  diaftolen  fuccedere ,  in  qua  cor  molle,  laxum ,  &  quietum  manec 
(^) ,  donec  ad  fyftolen  iterato  ftimulo  redeat .  Revoca  nunc  animo  fibras ,  quas  pro- 
{e6lor  videt ,  in  fyftole  agere,  eas  vero  omnino  extimi  ftrati  fibras  eflfe,  quas  adver- 
farii  eo  tempufculo  laxari,  contra  in  diaftole  tendi ,  contrahi,  breviores  fieri  ajuiity 
quorum  utrumque  a  noftro ,  adeo  facili  experimento  refutatur.  Ntinquann  etiam ,  ab 
i^ritatis  fibris  externis  cordis  diaftole ,  &  cohtra  perpetuo  fyftole  fequitur.  Si  vero 
extimx  fibrs'reiaxationis  eftent  opifices,  ese  irritata? ,  adeoque  contrads,  cor  in  ia«» 
xitarem  reponerent .  Ab  irritatione  enim  fibrae  mufculof*  ejus  adio  fequitur  (e) . 

Iterum  oftendimus,  cordis  lacertos  &  fibras  vebementer  intricari ,  fibique  &  denfa 
cellaloPa  tela  (^),  &  ramis  (^)  denique  fibrarum  ita  inaecti ,  ut  ne  quidem  cogira- 
ri  poffit,  in  hoc  reticuio  mufculofo  alias  fibras  fblas  agere  &  eoatrah!  poffe  ,  duin 
reliqus  quiefcunt.  Porro  certum  eft,  diaftolen  non  vitalem  aliquam  ailionem  effe  , 
qua;  robur  aut  vim  mufculofam  requirat.  Diaftoie  enim  eft  ,  ia  quam  cor  ianguore 
fuo,  aut  perfeda  demum  inertia  redit ,  &  in  qua  aut  perpetua  immotum  manet, 
aut  c^rte.,  donec  ab  aliquo  ftimuio  nova  contradio  fufcitetur  (k). 

Deniqu^  mihi  quidem  nihii  quidquam  obfcuritatis  effe  videtur  in  ea  dilatatione  , 

quae  cotittaciionem  cordis  excipit  -  Omnisenim  mufculus  v  utcunque  ejus  fibrs  difpo- 

iiantur  ,>amdiuin  conrraftione  verfatur,  quamdiu  ejus  fyftoles  caufa  in  mufcuio  pr«- 

Haikr  PhyfiDlog.  Tan.  L  L  1  fens 


(vO  Promiferat    taufam   alterni    motus    cordis"  in  47^-  477-  434-  453-  492.  <}9^'_  5^4-  S%6.    5j<f^  53?. 

^jff.  jam  citata    an.   1744.     Stetit  haaenus  proiBiuis  Adde  Fral£um    in  i.  edit.   epifi-.    ad  .ff^»tA«/,    i.  p, 

in   Pbyfiologia    Medica    p.  43»    3®-  3i-     Vide  htiius  ^02. 

opetis  p    139.  (d)  Second  Memoir.  fur  les  part.  irntabl.  p.  392. 

(x)  Leftion  the  third  on  mufcular  motiQn  ^.142.  r-  7-  Exp.  481.   330- 

343    144.  Ce^  Prtmier  Memoir.  p.  7.  &c. 

(a)   In  Memoir.  fur  rirrit.  1.  c.  tg}  F.  ^39- 

(,a*)  Hujus  cperis  p.  239.  (h)  P.  139- 

Cb)  P.  240.  -  (k)  Secottd  Memoir.  1.  «.  &  hujus   opens   n.  24« 

(c)  Vjde  Second  Memoir.    fur   1' irritabilit^  Exp.  -,        .       .        _          "                          -' 


i66  L    1    B.        IV.        C    O    R. 

itm  manet.  Aufer  eam  caufam ,  auferes  una  ccntra£}ionem ,  &  fua  fequetur  laxltas  . 
Vis  mordere,  contrahitur  malferer,  decrefcit  &  tumet :  atifers  voluar?»tem  mordendi  ' 
hxarur  jubito  idem_  mufculus ,  &  m.ollefcit .  Irritas  cor  fcaipeilo  ,  conftrinsitur  ,  &  de- 
finenrs  irritatione  indiaftolen  fe  reponit .  Irriras  flatu ,  fyftole  fequirur  :"expeliis  ae- 
rem  ,  hixarur  idem .  AAnittis  in  cor  fanguinem  venofum ,  contrahitur,  expulit  eum- 
dem  ,  quiefcit.  Avertis^eum  fanguinem  ab  auricula  dextra,  ab  eo  ventriculo,  perenr 
jiat  utnufve_.dIaftole  (/).  Evidentiffime  vero  in  animalibus  frigidi  fan^uinis  confpi- 
cere  eft ,  uti  e_a  pars  cordis  quiefcat,  qua3  inanitur,  &  contraharur  vicifTim  ,qua3  fan- 
gumern  recepit  (m)  .  _ln  teftitudine  magnus  teftis  eft  Jo.  Baptrfta  Caldefi  {n) .  De- 
riique  in  aure  &  ventriculo- pifcium  evidentiftime  apparet,  quam  vehemcnter  fe  hi 
cavi  mufculi  circa  infiatum  aercm,aut  {anguinem.  per  vincula  coercitum  contrahant . 
Objediiones  aliquas  fuo  loco  repetemus ,  quarum  refolutio  nonnulla  ph^nomena  prius 
cognita  ponit.  Inanitum  cor  non  fubito  quie^cere ,  quod  nuper  ab  111.  viro  eixcitaturii 
fft,  id  quidem  ad  communem  omnium  mufculorum  naturam  pertinet,qui  poft  irri- 
tationem  aliquoties^alrerne  fe  contrabunt  &  remittunr,  donec  ia  eos  motus,  fenfim 
iangucicentes,  vis  ftmiuii  confumta  fit . 

§.  III.  Syjioles  phammena  . 

^  In  up^verfum  de  cordis  adlione  diximus  .  Verum  ejus  motus  dignitas  utique  minu- 
tiorem  c<  foriicitam  confiderafionem  meretur.  Ergo  de  venrriculis  primo,  deinde  de 
eorum  part ibus ,  de  auriculis  demum  ulrimo  locodJcem.us  .  Quando  cor  quiefum  ,  aut 
relavatum,  a  ftimuio  quocunque  inmotum  cietur  ,  tunc  apparent  in  externa  cordis 
fuperhcie  rugji^,  m  quas  fibrffi  contracls  crifpanrar,  miduiats,  in  rana  &  anguilia 
eviuentur  tranlverk-c  (o),  neque  in.cane,  fels ,  aut  aliis  caiidi  fanguinis  animahbus 
(/>)  obfcuraz  :  es  rugc^  cum  tremore  &  palpitatione  aliqua  conjuriguntur ,  neque  to- 
tum  femper  venrriculum  occupant,_&  faepe,  in  languente  in  primis  beftia  (.7),  fpar- 
fas  aliquas,  &  feparatas  partes  carnium  cordis  agitant,  qua^  in  univerfi  demum  ven- 
tnculi  contradionem  nonnunquam  confiaunt  (/)'.  Quando  vero  cor  viget,  tunc  uti- 
que  totus  una  uterque  ventriculus  endem  tem.pufculo  contrahitur.  Et  dexrer  quidem 
thalam.us  furfum  ad  feptum  cordl.s  &  finiftrum  ventriculum  adfcendit  (r*).  Sinifter 
aurem  ad  idemfeptum  (j),  per  iineam  tamen  minus    magnam,  deorfum   ducitur. 

Una  apex  quidem  cordis  uterque  ad  balin  adtrahitur  ,  brcvior  fit,  obtufior,  &  pau- 
lum  anrrorfum  recurvatur,  &  dextrorfum  ad  bafin  fe  quafi  replicat  (Oj  atque  adeo 
cor  breyius  reddirur  {li) .  Ab  apice  etiam  motus  cordis  incipit,  indeque  verfus  bafin 
procedit  (a')  ,  aliufque  motus  a  bafi  verfijs  mucronem  huic  quafi  obviam  it .  Ea  ba- 
fis,  in  ratione  fere  inverfa  firmitatum  ,  aliquantum  verfus  mucronem  defcendit  iy)^ 
Si  nonnunquam  non  videtur  moveri  (zj  .  Si  prasterea  cor  aperueris ,  videbis ,  in  eo- 
dem  conftridioms  motu,  feptum  ventriculorum ,  minime  immobile  {a),  utique  bre- 

vius 


{0  L.  C,  Exp.   515.   517.  518.   519.   510.  521,  522.  Cs)  Exp.  47^-   534    53<5.  54i. 

■5*^  (t)  Second  Merooire  &c.  Exp.  47q.  474-478.481. 

■{tn^  E%p    514-:   513:   514^  &c.  p.   388.  feq.  484.  492.  ^c6..    ;o!.    510,  51^    53?-   533-    533-  S47' 

An)  Off.  notom.  fatte   neile 'Tartarii^he  p.  67.   Ce-  551.   5^-.  Senrc  ji.  ig^. 
terum  lotani    hanc  (■unsftionern    fuTe  penr.iaavit  C!.  C"^   Exp.  477  478.  483- 484- 503- 514-  535-  535- 

^i££iifavtus  in   diflQ    de  antagdnifmo  fibrar.  cordis.  (x)  Exp.   519-  Conf.  Bottrgelat  hippiatrique  T.  II. 


j-o)  Jxp.   514.  J^^Ji   547-  Part.   ^.  p.  470. 
UJ  EKp    47C,  477,  ^g,.  49J,  ^^^_   jo^_  Conf.VoI-  (v)  E>;p.  470.  501.  SIS-   S55- 

tUrusCou.y  obr.  anat.   p.   124.  Cx^   Exp.  481.       • 

)V  f-^^P    ^^7^-  484.  4?4-  499.    5*6.  Ca'-  Uti  vifu.m  e,^  Ci.  vlro  J.  Walao    Epift, 

^r)  Exp,   476.  •     -.  402.  Epifi.  a.  p.  417- 

<r*)  Exp.  47J.   5,3.  534^        ^ 


SECT.  IKMOTVS  CORDIS.  ,  267 

vius  reddt  (^)  r  &  mucronem  ad  bafm  adtrahere  &  finiftrorfam .  Demum  ipfos  mu- 
fculos,  qui  valvulas  retinent  breviores  reddi,  adque  oftta  venofa  accedere  (c) ,  val- 
vularumque  tendineos  funiculos  relaxari  reperio .  Hs2c  omnia  in  numerofilTimis  ani- 
mnlibus  vifa  ,  tuto  ftatuo . 

Valentius  prjeterea  aliquantum  ventriculus  finifter  (d),  quam  dexter  thalamus  ia 
motu  fuo  laborat,  &  clari  viri  principium  fyftoles  violeiitius  etfe  obfervaruiit  (e), 
ut  fenfim  cor,  dum  depietur,  lentius  contrahatur  .  Denique  totum  cor  durius  fit  , 
&  digitum  tangentem  cum  robore  repellit  (/).  ^ 

§.  IV,  Omnino  cor  ^  dum  agh ,  hrevlus  fit , 

Mirum  eft,  cum  hsc  omnia  non  valde  difficulter  in  quocunque  animaie  jnciro  a*. 
pareant ,  dum  vivit ,  tamen  potuilfe  contraria  omnino  eorum ,  qus  expofui ,  Cl.  vi- 
ris  perfuaderi .  Et  cordis  quidem  longitudinem ,  quam  in  fyftoie  minui  fcripfi ,  r?/^- 
Itus  C^)  contra  in  fyftole  augeri  fcripfit,  &  in  diaftole  decrefcere.  Hujus  viri  au6lo- 
ritas  alios,  ut  folet,  impulit,  ipfum  Riolanum  (^),  qui  tamen  vivifediones  excitat, 
aliofque  phyfiologos  (i) . 

Verum  etiam  in  nuperrima  luce  aijatomes  higc  eontroverfia  Parifiis  &  Monfpelii 
agitata  fuit,  &  exftiterunt  non  ignobiles  viri ,  quTomnino  corin  fvftole  iongmsred- 
di  fcripferint,  variis  rationibus  ufi  .  Aiiqui  experimentum  excitarunt,  in  quo  certe 
dubium  fuerit,  num  cor  omnino  in  dilatatione  brevius  fiat  (k) .  Ahi  numerum  ro- 
burque  fibrarum  tranfverfarum  tsftimarunt,  quas  credebant ,  cor  contradtoae  ^fj_ia  '.er- 
fus  mucronem,  quafi  compreffjm ,  expeliere,  cum  nullie  vires  conrr^rice  fuffioiant, 
qu^  decurtent  (/) :  eorumque,  qui  timidiores  fuerunt ,  certe  cor  in  iyftoie  norr  bre- 
vius  fieri  contenderunt  (m).  Vaivulas  etiam  venofas^  excitaruiit ,  quas  crede^bant.  in 
fyftole  contra  naturarn  circuitus  fanguinei  apertum  iri,  fi  in  cordis  contradione  mu-^ 
lculi  papillares  breviores  fierent  (n) . 

Sed  in  primis  Ci.  Hieronymus  ^/e;/^,  Monfpelii  per   experimenta ,  autlim  cnrdis- 
longitudmem  confirmare  tentavit  (  0) ,  &  cum    quinquaginra  pericula  fruftra  fed<Tet 
(/>),  demum  in  teftudine  vidit,  dum  cor  - Gontrahitur ,  extendi  i^em,  &  a  h.iti   i.ji_ 
cem  recedere,  etiam  microfcopii  ufu  adhibito  (q)^  &    demum  IimJt;hus  fis';     : ■  ■ 
tentiam.  confirmavit,  quos  vidit.,  a  corde  in  fyftole  produdto  impelii  &  in:u -    -( 
Uti  contra  in  diaftoie  una  cor    rubere,  &   una  apicem  ad    bafm  adduci ,  i^  •u-uc. 

fe  vidiffe  (s).  Sed  etiam  in  cane  (f),  &  bove ,  vidit,  cor  digitum  viciau  n  v" 
lere,  quando  in  fyftoie  eft,  aon  ita,   quando  eft  in   diaftole  («),    &  apud  iaui 

L  1     2  dem 


QT)  Exp.  .539.  54J.  1'hiftoire  des  animaux. 

(c)  Exp.   54:3.  (1)  J.  A.  Borellut,  Jac.  Ben.  Winsln-w  m  hift.  de 

{^•T)  EKp.  507.  308.   599.  Conf.  J.  Fanton    I.   C.  p.      l^  Acad.  des  fcien';.  J^aj.    Sc   173  J.    Car.  Phil     Giaff 
-agj.  1,  c.  n    70.  J.   Ren.  Crefc.  Garengeot  1.  c.  p,   m. 

(e)  Scnac  p.   3^5.  ^  (m)  Cl.  Fivdiey  abr^g^  d'aiiaC.  &c. 

Cf)  Exp.  485.  470.  471.  conf.  Havvet  p.  17.  Bsr-  (uj  Hift.  de  TAcad,  1.  c 

tin  thef.  cit.  Mcijfovu  oper.  p.  368.  in  pifcibus  .  L«-         (o)   la  dilf.de  fyncope,  quam  ii\  colleftionis  mese 
fiey  in  cocblea  &c.  T.  VII.  recudi  feci. 

.(g>  L.  c.  p.  731.  744. 

(h)  Anthropooraph.  p    141.  Vivifeftic.n.  p.41?. 

(i)   Hannibai   jllbertinus  !.   c.  J.  Alph.  Borellus  de  (r)   P.   19-  30-   Jl'   jS.  41.  &:C. 

motu  anim.     L.   1.  prop.   50.    Gavet  1,  c,  p.   S9-  20. 
etiam  nefcio  qua  denionftratione  adhibita  . 

(k)-In  rana  Charletcn  tnantifT.  anat.   p.  88.  Tn  tc- 
ftudine  Parifuii  Aeademici ,   Menioir.  pour    fervir  k 


Cp)  p. 

16. 

Cq)  P. 

3^- 

38 

42. 

10  P. 

19. 

So- 

31 

Cs)  P. 

30. 

31. 

(t)  P. 

f5,?. 

Cu)  P. 

a8. 

1:68  L     I    B.         IV,         C     O     R. 

denique  confirmavlt ,  cor,  dum  contrshitur  &  expallefcit  ,  longitudlnem  Tuam  pro- 
ducere  (x) . 

Varia  nuperriml  fcriptores  repofuerunt.  Et  quidem  CL  Baffuel  ad  argumentum  a 
valvulis  venofis  repetitum  rerpondit  (jy)-,  earum  fabricam  contra  adver4i'nos  facere, 
S\  enim  in  fyftok  cordis  mucro  a  bafi  recederet,  tunc  certe  fequeretur,  ut  adtradis 
ad  apicem  funiculis  ,  valvulse  in  cordis  caveamdedu61?B  oftiumaperirent,  fanguinique 
venofo  eam  viam  referarent ,  quam  utique  ciaufam  effe  oportet,  dum  cor  contrahi- 
tur.  Mihi  vero  videtur,  valvulas  quidem  venofas  eo  temporc  a  fanguine  verfus  aures 
repulfo  extrorfum,  inqueaurium  cavitates,ce{furas ,  nifi  a  mufculis  fuls.  papillaribus , 
eo  ipfo  tempore  fe  decurtantibus ,  retinerentur,  inque  ventricuium  reducerentur . 

Aliud  experlmentum  addidit  CI.  Bajfuel ;  cornempe  aqua  replevit ,  viditque,  dum 
brevius  fiebat ,  aquam  expelli  (  ^  )  . 

Verum  mihi  quidem  experimenta  <5c  oculorum  teftimonia  fuffecerint .  Nam  &m- 
liumeri  illuftrefque  profedores  (a)  cor  in  contraflione  fua  brevius  reddi ,  &  ad  bafm 
apkem  accedere  viderunt,  Sc  e^o  tot  inpericulis  vidi,  quaj  excitavi  .  Deinde  etiam 
experirnentum  CI.  H':eronym't  Queye  repetii ,  &  fcalpelli  aciem  ranag  cordi  vicin^m 
oppofui  (3).  Ita  fadlum  eft  .  ut  in  fyftole  quidem  recurvus  mucro  ferrum  evitaret  , 
in  diaftole  vero  cor  extenfum  fe  convulneraret .  Denique  in  puero,  cui  cor  extra 
pedlus  propendebat,  cor  in  diaftole  longius,  &  in  fyftole  brevius  fadium  eft,  perin- 
«e  ut  jnbeftiis  videir.us  (c). 

Accedit  ad  experimenti  a«61orItatem  rationis  perfuafio .  Si  enim  a  bafi  ad  apiceni 
ribrffi  Gordis  exeunt,fi  mucro  exiguus ,  bafiscraffa  eft,fi  omnis  fi bra mufculofa ,  dum 
contrahitur,  fe  ad  medium  ventrem  colligit  (^),  &  fuos  fines  ad  id  medium  adtra- 
hit,  nullo  modo  certe  poteft  fieri ,  cuin  in  hac  cordis  contradione  tenuior  mucro 
ad  bafin  longe  accedat ,  bafis  ad  mucronem  aliquantum  convergat. 

Denique,  quid  C\.  Queye .,  ipfam  naturam  confulenti ,  impofuerit ,  alias  oftendi, 
Videtur  nempe  teftudini  ejufmodi  cordis  fabrica  effe,  <\u%  anguillse  eft.  Sed  in  an- 
guilla  cordis  figura  ab  hominis  ,  aut  quadrupedum ,  aut  ranarum  demum  &  lacerto- 
rum  cordibus  infigniter  differt :  oblongum  enim  eft  (e),  &  fecundum  lineam  perpen- 
«hcularem  Iongius,&  fuperiorfine  ad^aortam  in  mucronem  exit ,  inferiori  ad  hepar 
producitur,  eaque  kde  craiTius  eft .  In  eo  utique  animale,  cor  dum.  contrahitur,  & 
expallefcit,  longius  fit  (f),&  eodem  tempore  mucrone  farfum  abfcedit,&  parsima 
ad  hepar  propiusfe  applicat :  ut  omnino  fallantur ,  qui  anguiltecor  perinde  ,ut  aiio- 
rum  animaiium  corda,  in  fyftole  brevius  fieri  fcripferunt  {§)'  {*)  Si  verum  eft,  {b) 

iima- 


Cx)  P.  34.  35.     , 

Cy)  Hift.  de  r  Acad.  1731. 

Cz)  L.  c.  p.  ag, 

(a)  Ecce  aliquos  ,  Volcherus  Coiter  obferv.  anat. 
p.  114.  antiquus,  fed  follicitus  ,  operantis  natura 
fpeculator  .  Guil.  tiarvef  p.  27.  45;.  i(5<;.  etiam  in 
ferpente  J.  Wsl£Ui  Epift  i.  p.  408.  Nicolaus  Ste- 
nonij  F.  de  mufculis  &  glandulis  p.  5.  renys  con- 
^erence  14.  Car.  Drelincourt  in  Canicid.  3.  Nath. 
Highnor  difquifit.  anat.  p.  145.  Thomas  Bartholi- 
«K^  anar.  renov.  p.  377.  Francifcus  Bayle  Problem. 
ao.  p.  Dionis  cours  d'  anat.  p.  411$.  J.  Nic.  Fechlin 
de  corde  n.  10.  Jo.  Bohnius  in  J.  Fovrefli  diff.  de 
cordis  motu  .  Raim.  Fieujfens  1.  c.  p.  84.  85.  J. 
Mayots,  oper.  omn.  p.  369.  J.  Jac.  Peyer  obf.  31.CI. 
de  Byemond  ].  c.  J.  Bapt.  Senac  I.  c.  p.  191.  312. 
Jofeph  Lieutaud  Effays  anat.  p  135.  Antonius  Fer- 
rs.n  hlft.  de  TAcad.  Roy.  des  fcienc.  1743.  num.  4. 


Browne  Langrish  1.  c.  n.  141.  Omnes  propriorura 
experimentorum  in  vivis  animalibus  faftorum  au- 
dlores  . 

Cb)  Exp.  515.  , 

Cc)  In  libello  Cf.  Martinez. ,  quem  in  T.  II.  col- 
leftionis  mese  recufum  dedi . 

(d)  Premier  Memoire  p.  6^, 

(t)  L.  c.   Exp.    51(5.   517. 

(f;)  Ibid.   Remtis  diff.  cit.  p.  33. 

(g)  Dominicus  de  Marchettis  compend.  anat.  p.7J. 
Joannes  Muraltus  vademec-  anatom.  p.  3S5. 

C*)  Benigne  Leffor  ,  aJvertas  oportet  ,  Illufirem 
AuSlorem ,  abfoluto  hoc  opere,  fe.juemia  hic  addere 
jujftffe  :  Cum  Cl.  Fontana  in  nuvfierolioviius  exe-.n- 
pits  repetsrii  ,  tamen  etiam  an^ille  cor  in  fyliole: 
hevrus  redii  Ep.  *  P-  1-5-  feqq-  lislenda  hie  eji 
qvayn  pvo  H:ero>iyn'0  Q^ueye  meditifhar  ^  cxcufatio  . 

(h)  Auv^tr  eit  UGautjer  Obfefv<i£.  T.  III.  ^.48«. 


T  E  C  r.    jr.    M  O  T  U  S    C  O  R  D  I  S.  ^     2^9 

limacl  rn  contraaione  fua  cor  m  longitudinem  produci  ,  ejurmodi  formam  ei  cordi 
inelTe  crediderim  ,  etfi  aliter  fe  habere,  &  ppicem  bafinque  fibi  propiores  reddj^m-s- 
lior  teftis  eft  LlQerus  (/')  .  In  conico  vero  corde,  quale  hommi  ek  _,  sut  quadrupe- 
di,  aut  avi,  ejufmodi  motus  locum  non  habet  ,  quia  bafis  qmdeni  nimis  craila  a  ti- 
bris  medii ,  &  in  medio  anguftioris  ,  atque  adeo  paucion  carne  iirmati  cordis  lupe- 
rari,  &  repelli  non  poteft  ;  apex  vero  tranfverfis  fibris  ,  fanguinem  undique  de  me= 
dio  corde  reDellentibus  ,  ideo  non  cedit ,  quod  ejus  fibraj  mamfefto  in  bafm  eonti- 
nuentur  ,  atque  adeo  contraa^  mobilem  mucronem  ,  ad  firmam  balin,  neceniirio 
abducaat . 

§.  V.  Cordis  pulfus . 

Non  rero  figura  fol<i  cordis  in  Aftole  mutatur,feci  una  fitus  .  Nam  mucra  COTdis 
in  quadrupede,  dum  ad  bafin  accedit  ,  dextrorfam  &  antKorfum  circa  bafm  parum 
dimotam,;tamquam  extremus  radius  circa  firmura  cardmem,  arcum  circuli  delcribit, 
inque  termino  fui  motus  coftam  quintam  fextamve  ,  uti  varia  erit  hominis  aeias,. 
iau  percutit,  quem  pulfum  dicimus .  Hinc  eodem  tempore  aorta  puilat ,  _&  cor  w^ 
Neque  enim  in  diaftole  cor  pe^us  ferit  (/),  neque  id  unquam  jib  Hravew  (wilcri- 
ptum  eft  («),  aut  cum  vivi  animaiis  fpedaculo  concilian  poteft  :  ied  etiam  in  no- 
mine  vidit ,  prudenter  infortunio  vSm^Hamems,  m  fyftoie  ar^eriis  cor  emergere  CX 
diiatari,  tunc  vero  pedus  ferire  &  prominulum  effe,  quaiido  lurlum  erigitur,  oc  m 
fe  contrahitur  (o) .  •      r^     i    ^e 

Caufa  huius  ereaionis  non  una  eft  .  Et  primum  ,  cum  mucro  tenmor  f  ^  ^^;}^ 
autem  crairior,  cumque  adeo  mucro  ad  Bafin  accedere  cogatur ,  antrorlum  te  verius 
feafin  ideoinclinat,  qiiia  finus  fmifter,  pone  cor  pofitu3,eo  ipfo  tempore  mLum..iciC 
&  repletur,  &  ipfe  prseterea  a  vertehris  retinetur,  neque  cedere  potelt.  ^:.n.roiium 
adeo,cum  retrorfum  non  poffit,  mucro  cordis  verfus  bafin  recurvatur.  ita  enmi  ve- 
re  fe  habere,  atque  ab  illuftribus  in  Gallia  anatoraicis  (p)  refte  propom  ,  experi" 
mento  mihi  conftitit.  fn  cadavere  nempe  finum  finiftrum  aere  repievi  ,  oc  viai  ^ 
omnino  mucrDnem  ad  papillam  faiire ,  folitumque  puifum  imitan  . 

Cum  prsterea  certum  fit,-  in  cbrdls  puifu  etiam  ma^nas,  cordgue  commmas  ar- 
terias  erigi ,  &  dextrorfum  in  reftitudinem  fe  porri^ere  ,.  conje-Jura  iii.  i\rcmatri 
nata  eft,  aortam  5c  pulmonis  crteriam  eodem  tempore  fe  in  reaitudmem  exteaciere, 
&  cor  cogere,  ut  arcum  circuli  defcribat ,  eo  maiorem  ,  quo  corais  qusque  pars  a 
bafi  remotior  eft  {q)  .  Denicjue  etiam  dextraz  auriculs  ,  eodem  tempulcuio  repiets , 
aliquas  in  pulfu  partes  effe  tlh  Archiater  expertus  eft  (r).-  .  . 

'  Aliquanto  fimpliciorem  puifus  in  corde  caufam  effe  adparet  ,  cum  m  ranis  auri- 
culam  unicam  &  pofterlorem  habentibus ,  &  unicam ,  neque  curvam ,  neque  ad^oic 
errgentem  arteriam  ,  inque  pullo' incubato,  cujus  arteria?  mmimam  ad  cor  rationem 
habcnt  ,  tamen  perinde  cor,  dum  contrahitur,  antrorfum  fe  erigat  .  ^^ 

Ipfum  vero  cum  corde  diaphragma  aliquantum  dextrorfum  &antrorlumrecedit  ,j-/. 
mm  a  mucrone  undique  tumentepercutitur(0.  ContraetiaiuinfpiratiOjOcpuimonuni 


(0  Df  cochlea  p.  ^6.  coeiir  p.  35'^.  Ant.  Feyyem  \n  M.  qusfHonibus^Mo^tf- 

(k)   Rielan  anthrcpograph    p.    234.  140.  47^.  &c.  pelii  ann.  1738.  proparuls  . 

(1)  Uti  docuit  A  Shebheare  priHC.of  pratice  p.ij^'.  (q)  Senac  !.  c 

(m)  De  ^ener.  arvim    p.   157.  Cr)  P.   3^7- 

{v>;  Shelhe&re^.i'):.                                                     '  Cs)   Exp    47<f- 

(o)  L.  c.  (t)  Exp,  502- 

if)  }'  B.  Settac  EiTays  de  phyfique  p.ij-i,  tf.  da 


270  L    I    B.        IV.        C    O    R. 

pienituJo  ,  fitum  cordis  aliquantum  mutat  ,   &   mucronem  antrorfum  cogit ,  ut  to- 
tUm  vifcus  magis  ad  perpendiculum  ponatur  («) . 

§.  VI.  tAuriculamm  contraBio  . 

Sequitur,  ut  contfa€lionem  auricularum  cordis  defcribamus ,  in  qtiibus  obfervandis 
nuper  in  vivis  animalibus  multus  fui  (x).  Et  in  dextra  quidem  auricula  omnes  dia- 
metri  una  minuuntur.  Nam  apex  quidem  caecus  corrugatur,  defcendit  (/ ) ,  adque  cor- 
dis  csrnem  deprimitur,  ut  manifefto  motum,  a  fupremis  ortum,deorfum  continua- 
ri  vidcas.  Eodem  tempore  motus  ejus  auriculse  ab  inferioribus  furfum  tendit  (t^), 
&  pars  ima  adfcendit,  atque  adeo  tota  auricula  brevior  fit .  Criftats  adpendices  una 
erigunttir  quafi  &  curvantur .  Prazterea  cum  auricula  dextra  convexa  fit ,  <k  innume^ 
ri  arcus  circuii  cogitari  poffint,  qui  ab  oftio  venofo  cordis  ad  finum  dextrum,  fedem- 
que  folfa!  ovaiis  ducuntur,  etiam  hi  arcus  breviores  fiunt  &  refliores  .  Dum  brevio- 
res  redduntur,  dexter  limes  auriculas  fmiftro  propior  fit ,  &  viciffim ,  atque  adeo  au- 
riculs  diameter  tranfverfa  minuitur  (^),  adeo  confpicue,  ut  longiores  iili  arcus,  qui 
denticulos  crenati  marginis  auricuiarum  efficiunt ,  manifefto  ad  medium  axin ,  inque 
aurem  reducantur .  Denique ,  cum  antrorfum  convexi  fmt ,  &  retrorfum  in  reditudi- 
nem  exporrigantur,diameter  auriculse  ab  anterioribus  ad  pofteriora  tendens  minuitur 
{b) .  Eo  confert  finus  fmifter ,  qui  cum  fepto  aurium  ,  eodem  tempore ,  antrorfum 
ardatur,  atque  adeo  nulla  diameter  auriculse  dextrse  eft ,  qu^e  brevior  non  fiat . 

Siniftr^  auriculs  eadem  ptisnomena  funt,qu;£  appendicis  dextri  atrii  cOrdis.Evi- 
denter  enim  eadem  mucronem  fuum  contra  partem  laxiorem  farfum  retrahit  (c),  5c 
diametrum  ardat  {d) ,  ut  denticuli  crenarum  introrfum  redudli  ,  libi  propiores  fiant, 
&  incurventur.  Hsc  cum  rapidiiTimis  quibufdam  tremoribus  (f)  conjungi  folent,  quos 
jn  dextra  auricula  non  perinde  obfervamus .  (^ui  vero  fmus  dicitur  ,  is  5c  in  tranf- 
verfum  anguftior  fit ,  &  in  primis  antrorfum  ad  cor  comprimitur» 

|.  VIL  Cor  m  fyftole  evacuatur , 

Superefti  fiquidem  &  in  corde  &  in  auricuiis  omnes  una  diametri  minuuntur,  ut 
caveaj  eorum 'receptaculorum  ardiores  reddantur  .  Et  in  auribus  res  in  vivis  anima- 
libus  manifefta  eft,  &  in  ventricuiis.  Horum  enim  ardatio  in  cordis  fyftole  &  refe- 
&.0  mucrone,&  vifu  &  tradu  demum  confirmatur.  Digitusenim  in  ventriculum  mif^ 
fus ,  conftringitur  (/),dum  ventriculus  uterque  ad  feptum  cordis  propior  accedit  (^). 
Magna  tamen  vi  urgeri,  ut  nqnnuiiis  Cl.  viris  excidit,  ego  quidem  non  reperi(/^). 

Addi- 


(u')  Erp.  500.  quo  tempore  ventriculus  dexter  nihil  per  imperviurn 

(,x3  Anno  j75<5.    poft  editos  Comm.  de  part.  irri-  pulmonein    ad  finiftram   aurem   miuit  ,•   Phyfiq.  des 

tab.  &  fenfibilibus  .  corp.  anim.   p.  155. 

(y)  Second  Memoire  Exp,477.  481.  510.  538.  S39.  Cf)  Exp.  475.   485.    Confer    teftes  prioris  potiffi- 

556.  Lancif.  p.  37.  mum  facuii  ,  pene  innumerabiles,  J  Vl*aitum  Epift, 

(z)  Ibid.  Ejtp.  481.   S48.    110,  j.  p.  4.01.  Epift.  z-    p.   317.    Nicolaum  Steneiis  F. 

Ca)  Exp    533.  537.  338.   539.   54«.  de  mufcul.  &  gland.    p.  19-    Thomam    Birthalinum 

(b)  Exp.  5S5    55<5.  anat.  renov    p.   377-  Isbr.  v.  D^emcrbroeck    anat.  p. 

(c)  Exp.  541.  27J.  j,  Alpti.  Borellum  1.  c.  L.  a.  propof,  38.  44. 
^d)  Exp.  339.  545.  50.551-  Petrura  5^!//«  Probl  ao,  R.  Vieuffem  nsu- 
(e3  Esp.  307.     508.   309     334.    PlisEnomena   vidit  rogr.  p.   ai.  J.  FantonurA    1.  c.    p.  295-    Jof  Exup. 

r,l.  Bcrtter ,  d-,latauoium  vero  vocavit-,  qus  contra-  Bertin  thef  cit.  Hier.  Queye  \.  c.  p.  41. 

aio  eft  ,   &  ad  recipien.lum  fanguinem  de  ventricu-  (g)  WaUus  1.  C. 

In  dextro  eas  cUkiationes  repeti  puta/it .  Sed  fiunt,  Ch)  Exp.  473» 


SE€T.  jr.  MOTUS  CORDIS.        ^  271 

Addidit  vir  CI.  demonftrationem,  quomodo  ventriculi  intus  magis  quam  extus  ia- 
tumefcant ,  quia  interiores  fpirs  majores  omnmo  rugas  faciunt  (/). 

Si  cordis  &  auricuiarum  cave.c  arclantur ,  fequirur,  ut  fan^^uinem  ,  aut  quemcun- 
que  continent  liquorem  ,  ciEdem  orpelLmt .  Non  valde  neceffe  fuerit ,  vetuftum  erro- 
rem  Cl.  Virorum  (k)  repudiaffe,  qui  in  cordis  diaftole  fangumem  quafi  exundare  _, 
&  corde  egredi  fcriDfcrunt:  quem  errorem  Carte/ii.m  (/)  cum  adfechs  (w)  priori 
fa:culo  ipfa  hypothefeos  neceftuas  renovare  coegit  .  Cum  enim  fangumem  m  corde 
ab  igne  quodam  innato  eftervere  &  rarefieri  perfuaderentur  ,  error  certe  errorem 
genuit,  ut  quafi  fpumam  calefeai  fanguinis  de  corde  ebullire  docerent  ,  ita  vero 
omnino  eodem  tempore  &  cor,  &  arteriiE  8c  inanireiitur,  &  replerentur  (n). 

Non  defuerunt  veriori  fententicS  priori  jam  aivo  fui  gravilTimi  vmdices  (0)  .  Et 
certg  in  vivis  animalibus  ,  qux  eo  tempore  piurima  incidebantur  ,  vifu  facilhmum  eft-, 
&  in.vena  cava  (p),  &  in  auricula  utravis  (7),  &  in  ventriculis  (0  ,  fanguinem  , 
aerem,  chylum,  tunc  expell-i,  qu.mdo  hx  contraailes  caves  conftringuntur .  Et  de- 
nique  refedlo  cordis  apice  liiculentiffime  confpicitur,  ut  in  fmguiis  cordis  Gontratho^ 
cibus  pars  aliqua  cruoris  inde  propel-ktur  (s}.  lu.  pifcibus  (t),  ranifque,  &  m  pul- 
fatili  pulli  incubari  corcuio,  in  priniis  pulchrum  eft  vifu ,  utrubra  nubes  langumea 
a  contrada  ven^  cava  in  auriculam ,  (  qux  his  animalibus  unica  eft  )  i^mpeilatur  , 
eamque  csE.ruIefcente  purpura  repleat,  tumidamque  reddat  :  &  paulo  poIl  eaauricuia 
contrahatur,  expallefcat ,' rubranique  fuam  nebulam  in  ventriculumurg^t  ,^qu;2  len- 
(im,  neque  eodem  tempore  ,  per  eam  caveam  ,  quam  longa  eft,  fe  diffunuat  :  uti 
denique  ventricuius  &  ipfe  fe  conftringat ,  a  mucrone  furfum  expalleicat  ,  &  luum 
fanguinem  in  aorts  bulbum  expellat,  qui  &  ipfe  cruore  turgidus ,  csrutefcit .  in  aita- 
co  vidit  T6omas  milh  (u)  ,  in  teftudine  J.  Bapvfia  Caldefi  (x)  &  H:eronymtis 
Queye  (y),  ego  in  rana  (r)  &  anguilla  (a) . 

Num  cor  penitus  evacuetur,  dubitatam  eft .  In  animalibus  certe  mter  experimim- 
t-a  pereuntibus,  plerumque  aliquantum  fanguinis  in  corde  manet  ,  quem  comprelio 
etiam,  &inter  digitos  ehfo  corde,  Kgre,etiam  poft  mortem  ,  omnem  expelias  .  Ita 
in  cadaveribus  pariter  humanis  fere  amnibus  grumi  aliqui  fanguinei  ,  aut  pOiypola 
coagula,  in  cordis  &  aurium  caveis  reperiuntur  (/)).  Quare  non  abfque  experinien- 
torum  fide  111.  Archiatrorum  comes  f.Baptifia  Senac  (0,  &  ohm  Bartoolmus  (ji), 
aliique  (e)  clari  Viri ,  negarunt ,  in  fvftole  fua  cor  penitus  evacuari .  Eft  tamen  cur 
perfuadear,  in  ultima  quidem  ilia  &  ianguente  fyftole ,  qu=B  vitai  fenem  claudit ,  cor 

impo- 


CO    Cbayletcn   thrc«   leaiires   p.  51.  (?)  E^P    475-  479    480.   531.   543.    ?4S.  553^    5?4- 

fk)    Auftor  jragoges  anacomicae   ,-qu^  palFim   j^fi-  (q)   Exp.  470.  47?--   4So.  481,  485.  4?i-   498.5x4- 

floisti  tribLii!.ur->  Gudiim  fcripfit  ,  hiimorem  ex  corde  537.   540-  543'    S5i-  3S'''                                               ' 

ebullientem   j-nilfiim  facere  .  CO  E^-p-  471-  483-   :^5i- 

CO   De  format    feius     p    11.     etiam    poft    Rarveii  '  C)  Exp.  471    485-   ^-'''-'"'  P- iJ- Car.   Drehncourt 

cotnraria  eypcrimenla  p,   197.  &c.  Canicid,  2.  J    V^^iUus  Epift.  I.  p.  J93.  Thonus  B^f- 

(m)  C.    7'.   Hoghel^nde  ,     Wolf'.    Sii^uerd    ?h\\n(,  th^hnus  anat.  p.  374- 

n^tur    p.  41S.    J.  Jac.   Waldfilr.nidt    inilitut.    medic.  (^t)  Harvti  p.  58. 

ra    ion.  c.  3     n     ii-.  12.  13.    Theod.  Ctaanen  de  ho-  (u')  De  STiim.  brut.  p.  ii. 

m^^^ni  p.   154-                          .  C^)  L-  c   p.  ^5- 

(n)  Carte(fus  etip.ni  Expejimentum  propcnit ,  apiiJ  (y)  L.  c.  p.  30.  11. 

Bcve^yckf.^^,  <\v.:b{'u  .p.-i32.    San-uii-iem-    nempe  (z)  Exp.  487.   51-1.   SI6V  S^o.   ^^6.   548.   S49-  SS3- 

de    incifa  arteria   effiuere  ,  quo  ternpQre  cor  extendi-  S.^4. 

tur  ,  non  eo  ,    quo  conftrjngitur   .     Eodem  tempore  C^)  Exp.  52^.                       .            .              .              .- 

cor  &  arterias  dilatr.ri    in   ove    fe  vidiffe    auclor  eft  (b)   In  corde  fubito  mortui  aliquis  fangiiis  Lanctf. 

M^^Vcinus  util.*coi!ea     p     11.   &  funilia  docet  Ga-  obf.  poft.  ir.  de  mortib.  fubitan.  obf.   2. 

■vetus  I.  c.  p.   15'.  neutcr  tutus  au£lor .  (c)   P-   34^. 

(o)  Guil.   Uarvii  p.  13     181    J.  WaUus    Epi.1.  I.  (d)   Anat.  tert.  renov    p.  375- 

p.  401.    &  in  Epifl.   2      Car.    Drejiitcourt    Canic.  2.  (.e^  J.   God.  Brsndd    in  programm.    ad    difp.  Cl. 

^  Joach.  Tar^irus  pliyriolDs    p.  166.  Kerm,  Boerhaavi  Schmiddi  . 
liiilii.  rei  Med,  n.  iSc.  &c. 


?7^  ,.        ^   ,    ^.   ^,.^-        '^V.        C    O    R. 

..jinpotens  maiigne  fe  rangume  liberare,  cum  prL-eteTea   ambeimtium   Dartium   preffio 
ablata  ht  :  m  vivo  vero  &  fano  animaie,  aut  perfeae  cor  fe  fang/dine  inanire  ,  aut 
niinimam  parriculam  fuperftitem  retinere,  qure  cum  uncia  comparan    nequeat  (f). 
±:c  primo,  Ii  inlignior  aliqua  faaguinis  copia  in  corde  maneret,  irritatio  perpetua(^) 
Balceretur,  qu.^  cordis  perennes  labores  ^xcitaret ,  neque  fmereteummufcuium  inle- 
.gitimam  laxitatem  feremittere  .  Cor  inane  Afor^^.r^^^?.  (O  ,  poft  morbum  ienmm.  Girca 
rantnlum  emm  aens,  cum  fpuma  fubacli  ,  diutiffimeYe  cor  rans  contrahit  (h),  & 
minmiam  langumis  copiam  ad  cordis  motum  eiendum  fufticere,per  apopi-aicorutm 
pnenomena  perfuafus  docuit  olim  (/)  ^rchib.  Phcarne,  cum  quo  viro  mea  experi- 
menta  confentiunt.  Nam  cum  cordis  veRtricuIos,  in  vivo  animale,  quantum  pote- 
ram,  premendo  eTacualfem,  tamen  exigua,  qus  fupererac  copia,  cor  nonfivitquie- 
lcere.  LJemde  in  animaljbus  quidem  frigidi  fanguinis  cor  in  fyftole   expailefcit   (/), 
per  toties  repetita  experimenta :  omnino  vero  non  pGffet  paliefeere,  nifi  fanguinem 
caveis  lui5  contentum  hadenus  expuliflfet,  ut  non  ea  fupereffet  copia  ,  qus    per  al. 
bam  carnein  peilucere,  &  ruborem  diaftoies  in  fvftole  confervare  poffet  .    Sed  auri- 
cu\x  etjam  m  animaiibus  calidis,  <:um  tenues  iint,  manifeftiffime    contrafit^-  expal.- 
i^lcunt  {w; .  Denique  m  nuperis  meis,  neque  editis  experimentis ,  quze  in  piriloin- 
cubato  teci,  iaspe  certiffime  vidi,,  omnem,  ruberrimum  animalcuii  fanguinem  ,   de 
aJDo  <!k  pellucente  corde  hadenus  exprimi,  ut  omnino  foius,  abfque  uUa purpura fu- 
p.£r.itjte,  albor  tenexi  cordis  fupereffet. 

§.,  VHI.  Coirlls  Dhjlole. 

Cordj-s  conft;ridliGnem  diximus .  Eam  fequitur  alter  ftatus ,  five  dlaftole ,  quampri- 
mum  cor  ie  aut  toto  fangume  fuo  ,  aut  certe  parte  ejus  plurima  iiberavit  Etfienim 
m  trigiai  ammalis  fanguine  non  perpetua  cordis  fyftole  eft ,  etiamfi  per  iigatam  aor- 
tam  languis  nequit  effugere,  tamen  etiam  in  hoc  experimento  aliqua  parte  fui  cruo- 
ris  cor  ie  exonerat  («)  ,  quem  in  auriculam  retroasit,  &  imperfeda  diaftoie ,  unice 
ex  apice  cordis  (o)  in  re.dtitudinera  reftituto  adgnoYcitur  ,  breviique  eft  ,  &  novs 
contractioni  continuo  cedit  {p) . 

Qyando  fyftoien  defcripfimus ,  una  fere  diaftoie  di^a  eft  ,  habet   enim   omnia  fv- ' 
Loies  contrana.  Kugae  fibrarum  cordis  evanefcunt  ,  totumque    hoc    vifcus    ieve    {r) 
fit,  planumque  &  molle.  Idem  in  reditudinem  fe  porrigit ,  &  bafis   ab   apice  ,   & 
apex  a  ban  recedit  (x),  &  tsna  retrorfum  finiftrorfum  migrat  .  Ssd  etiam  ventricu- 
iorum  carnes  a  fepto  reiabuntur ,  hinc  digitus  cavea3  cordis  immiffus  laxatur. 

iiuricuiarum  etiam  ftatus  reftituitur,  ex  qno  per  fyftoien  fuam  excefferunt.  Dex- 
tr^  ergo  apex  refurgit,  pars  ima  defcendit  .  Auricuia  finiftra  furfum  redit  ,  fmus 
iinilter  retr^rfum  Jaxatur .  Crens  magis  confpicu^e  redduntur  (j*)  ,  Cor  mole  fupra 
moclum  aucta  frequens  maium  eft,  quod  in  ^uvene  vidi ,  cui  cor  univerfum  pecius  • 
replebat,  ut  ubique  puifare  perciperes .  Id  maium  perperuum  foret  ,  ni(i  in  fingula 
puilu  cor  maniretur  :  alterius  enim  pulfus  refjduum  accederet  priori  ,  &  cavum  iii 
jmmenfum  crefceret.  r  ? 

^^\J?  omium  fibrarum  cordis  remifTione  parietes  ejus  vifceris,  ejufqoe  atria,  no- 
v;e  diftenlioni ,  lolo  fuo  pondere ,  neque  ulla  vi  contraaili ,  refiftunt ,  &  vi  inertia;. 

Facii-  • 

\J\\u"'  \:^'    ■         '  demec.   pag.  267.  Exp.  mea  491.  Jij'   SM*  S^S- 

li-)  11'a  "3-  Conf.  477.  307.    508.   509.  (0)  Exp.   550.  55*- 

CO  f:^'^T-J''''''"'-  ''   '■  '•   '•  -   7.  S  Ti^^L^us  Ep.  ,.   p.  40.  Senac  p.  ^.,. 


SECr.  ]V.  MOTUS  CORDIS.  ^-T? 

Facillime  ergo  aer  lenifTime  impulfus,  aut  vens  cav^,  &  pulmonalium  vsnarLirn 
confVriaio  ,  eam  rtriftentiim  fuperat  ,  ut  omnino  ad  cordis  replerionem  ex>gu:^.  vis 
rfquiratur,  neque  videani ,  cur  alii  rerpirationem  ad  explicandam  vitaljs  raarculi  di- 
istazionem  advocaveri-Ht  (t),  alii  fibras  redas  ad  eum  ufiuai  finxermt  (/0. 

Qijietis  in  corde  ftcLtum  in  animalibus  fub  mortsm  languentibus  (.t),  &  frigidi 
in  primis  fanguinis  rario^ue  pulfus ,  fpeculari  oportet ,  in  quibus  diuturnior  &  perfe- 
dior  eft  (/  ) . 

§.  IX.  Ven^e  ca^vce  Pulfus . 

De  unico  cordis  pulfu  haaenus  locuti ,  ordinem  nunc  perfequemur,  quo  diverfas 
cordis  partes  in  motu  (ibi  fuccedunt ,  &  tempora  comparabnnus ,  quibus  fmguls  m 
oflicio  ftrnt,  &  fanguinem  demum  a  prima  cordis  cavea  ad  ultimam  comitabimur  . 

A  vena  cava  initium  facere  oportet .  Ejus  pars  aliqua  &  fupra  cor,  &  infracor, 
mufculofis  fibris  confirmatur,  &  irritabilem  naturam  induit,,  utomnino  acicula,cul- 
tri  cufpide,  impulfo  aere,  aut  fanguine  laceffita  fe  conftringat  (^),  anguftior,  pla- 
Miorque  fiat ,  &  decolor,  ad  cordis  fimiiitudinem .  Quanta-  pars  hujus  venaj  mufculo- 
fa  fit,  nondum  accurate  definivero,  in  ranis  certe  etiam  liepatici  vens  cavae  ( ^  ) 
rami,  &  cava  vena  ipfa  ad  hepar  ufque  manifefto  contrahitur  {b).  la  calidi  fan- 
guinis  animalibus  pulfatio  vens  (c)  cavas  fuperiofis,  &  inferioris  {d)  certa  eft,  ea- 
que  hinc  quidem  fummo  pe£lore,  inde  hepate  terminatur.  Superiorem  truncum  for- 
tius  conftringi ,  atque  fibras  habere  robuftiores  ,  CI.  audor  exftat  (e),  ego  experi- 
mentum  proprium  non  habeo .  Vena  cava  prope  cor  irritabilis  eft ,  &  ab  ele6lrico 
igne  percufla  contrahitur  'van  den  Bo^  (i)  . 

Sollicite  de  his  agere  oportet ,  ne  fanguinis  a  refpiratione  refluxum ,  aut  diaphrag- 
matis  in  venam  cavam  inferioremimperium,  cum  vera  ejus  venGE  innata  vi  confun- 
damus.  Quare  prima  exempla  a  ranis  (/)  fumimus  &  pifcibus  (^),  in  qMibus  ne- 
que  peftoris  conftridi  preffio ,  neque  fepti  tranfverfi  vis  quidquam  in  venamcavam 
poteft  .  In  his  adeo  animalibus  primae  intey  partes  cordis  numerandas  funt  ven^  ca- 
vi2,  fupsrior  &  inferior,  qiias  manifefto,  &  valido  impetu  ,  fanguinem  fuum  in  au- 
reni  cordis  evidentiffime  impellunt,  &  rubrum  cruorem,  quem  continebant ,  in  eam 
aurem  confpicuum  exprimunt.  Sed  neque  ab  auricula  in  v^enam  cavam  rejeclus  faa- 
guis  unice  pulfum  facit  (/j).  Esdem  paulo  poft  r.emiffs ,  iierum  manifefto  fanguine 
a  vicinis  venis  replentur,  &  intumefcunt,  &  latefcuat,  &:  e  c2;ruleo  colore  li~ 
yent  (/').  Ita  nafcitur  verus  pulfus  ruenofus  ,  a  ciaris  viris  dudum  in  tabulas  Medi- 
cas  relatus  .  De  frigidis  animalibus  diximus.  In  calidis  beftiis,  cane,  fele,  cuniculo 
aliifque,  &  a  me  idem  vere  cavse  motus  repetito  vifus  eft  (^),  &  illuftrium  prio- 
ris  (/)  ficculi  profeclorum  teftimonio  canfirniatur  .  Re6}e  viderunt  etiam  Cl.  Viri , 
Haller  Phffiolcg,  Tcm.  J.  -  M  m  ia 


(t^  ]ac.  Drake  Anthropsgr.  1.  ?,.  c.  7.  PhiLtranfaft.  fe;)  Gitnz.  ^e  humorib.   p.  14'. 

n.  iSi.  ven.  Beytfer  in  phyfigue    du  corps  anim.^  p.  (i")  De    viv.  corp.  hum.    lolid.    exp.    ic    Pag:.np 

3  59.  M'jnioli   p   Jgj- 

(u)  G.  Erh.  HamhsrgiY  v.  p.  350.  (f)  Exp  479-  480-   530-  53i-   548-   549«   333-   SS4v 

(x^  Exp.  481.  491.  17  6. 

(,y;  H-7rwe/  Exerc.  L  c.  z.  (g)  Exp.  3i5.    1^7-    I"  anguilla    Muraltus  Vade- 

(z,    J.  Msria   Landjius  1.  c.  pa?,  84.  Senac  t.  J.  p.  mec.   p.  583. 

31C.  329,  T.  II.  p.  aiy.  &  in  roftris  nuperis  expe-  (h)  Sch-wartz.  de  vomitu  &  motu   periftai.    n.   J7- 

rimtntis.  Magis  quam  cor  irrita-bilem  facit  lil.  Se-  (i)  Idem  ibid. 

nsc  p    Bjo.              "  (k)  E-p.  473-  47J-   31"-    543-    ■53^''   Ii=- 

(a;  Exp.   548.   533.  554.   ia5.  (1)   ].Wal£U5   l.c.  ps?.  7S3    niiper.  eJ.5.  Y.Phmp. 

^Cb"    liv.i.  fundam.  med.  p.  103,  T<.  in   muniT.,  funiam.    Plemp. 

"C-')  ^^f-t'  '^"l,-  543-  p.  129.  m  ove,  vitulo  &  porco .  F.  Syivius  diffmed. 

Cclj  Exp.  iio    Hepate  &  jugulo  WaUus .  7«  "• 


17A-  L     I    B.        IV.        C    O    R. 

m  anjmaiibus  languentibus  fepius  venam  cavam  pulfare ,  donec  unicus  auricuIsE  \6ius 
fuccedat  (m).  Rede  iidem  monuerunt,  venx  cavse  motum  pertinacem  eflfe ,  atque 
diurJfTime,  etiam  per  aliquot  horas  («):  etiam  poft  plenam  cordis  (o)  quietem  fu- 
pereffe ,  ut  fspe  omnino  ea  vena  ultima  in  toto  animale  vitae  figna  edat ,  poft  tres 
&  ultra  horas, 

§.  X.  Et  KAurtculce  dextra^ 

Sequitur  aurlcula  dextra,  quae  fanguinem  a  vena  cava  impulfum  recipit.  Eo  arf 
fupremam  appendicem  pulfo  (/j)  tota  turget ,  fe  erigit ,  criftas  explicat ,  riget ,  fan- 
guine  violaceo  pellucet.  Non  firmas  vero  illas  de  trapezia  (^)  figura  fpeculationes 
effe ,  facile  adparet  confideranti ,  quajcunque  auriculae  figura  fuerit ,  facile  fanguini 
yenofo  ceffuram,  dum  modo  ejus  area  multo,  quam  venae  area  amplior  fuerit.  Et 
yari^  figuric  auriculas  in  animalibus  natura  fabrefecit ,  unice  vero  cava  vena  femper 
ampliores. 

Ea  ergo  auricula,  ut  fumme  irritabilis  eft,  continuo  poftquam  fanguinem  rece- 
pit,  eontrahitur  (r),,  expallefcit  (x)  &  miro  vigore  cruorem  fuum  expellit .  Duas 
vero  vicE  funt,  quibus  is  fanguis  preftlis  cedere  poteft.  Prior,  ad  venam  cavam 
utramque  patet.  In  nullo  enim  animale,  mihi  noto,  valvula  aliqua  auriculam  in- 
ter  cavamque  venam  reperitur,  praster  Imperfedam  illam  Eujiachianam .  Quare  in 
omnibus  beftiis ,  a  me  unquam  incifis  (  ^  )  ,  fangufs  ex  aure  contradla  in  utramque 
venam  cavam  ,  ejufque  etiam  proximos  ramos  jugularem  (  « ) ,  mammariam  (  a:  )  , 
venas  hepaticas  (f )  &  abdominales  (^)  retroit .  A  contra£i:ion&  dextra:  auriculs  fe- 
quitur  refluxus  fanguinis  in  venas  cordi  vicinas  (i).  Sed  etiam  alii  profe6lores  in 
teftudine  (^),  in  rana  {b)  aliifque  animalibus  (c),  eum  fanguinis  de  auricula  reditum 
viderunt .  Facile  intelligo ,  in  animale  vegeta  &  fano  ,  huic  retrogreftui  obftareeam  , 
qua2  nova  undique  ex  venis  ad  cor  redit ,  fanguinis  columnam ;  omnia  etiam  magis 
plena  mag.ifque  comprelta  effe,  quam  quidem  in  incifa  beftia  funt,  cul  partes  cavat 
quscunque ,  magna  parte  (ns.  prefTionis  liberatje ,  fponte  hiant , 

Verum  funt  tamen  procuidubio  occafiones,  neque  eae  paucas ,  in  quibus  vivi  etlam 
animalis  fanguis  de  auricula  dextra  in  venas  cavas  retroagitur;  quoties  nempe  diffi- 
cultas  aliqua  in  ipfa  aurieula,  in  ventriculo  dextro,  in  pulmone,  Sc  denique  in  al- 
tero  etiam  ventriculo,  &  in  aorta ,  circulationem  fanguinis  moratur.  fn  nixu  quo- 
cunque  notiffimum  eft,  faciem  intumefcerej  &   fanguine  repleri .  Nempe  eo  in  fta- 

tu 


7.  n.  87.  p.  131.  Nlcolaus  Stenonis  F.  in  coroll.  ad  (0  P.  171' 

liifput.  inauguralem  fuam  p.   locr,   iio.   iii.   iii.  &  (s)  Harvei  p.  40    58.  Laneif.  p.  68. 

in  Ep.  26.    Cenf.  4.  Bat-thol.    et    in  Aft.  Hafnienf.  (O  In  fele  Exp.  475.    478.  498*    S5<f.    118.  119. 

yol.  2.  obf.  4<5.  p.  142.  feq.  Olaus  Borrichius  Epift.  laz.  123.  118,  In  cane  Exp    48*.  49J.  510.  537.540. 

51.  Cent.  4.  ad  B.irtholimcm  p.  333-  Richard.  Lower  lao.   121.   114.   ii;.    In  rana    Esp.    548.  553.    Ii5. 

c.  a.  p.  73-  edjt.  bat.  p.  49.  ed.  angl.  J.  Jac-  Wepfer  117.  Vid.  Prem.  Mem.  p.  392. 

de  cicur.   aquat.  p,   172.    Anatomici    Amfterodamen-  (^u)  Exp.  118.   laS. 

fes  in  obf.  cotieg.  prtv.  feleft,    p.  ai.    J.  Fantonus  (x)  Exp.  55(5. 

1-  c.  pag,  297.   J    M»r.  Lancifius  p.  84.  85.  86.  Vi-  CyO^Exp.  ii6.  127, 

dit  idem  phjencmenon  ,    fed  minus  reOe    ad  aortas  (z)  Exp.  j-d. 

ccmpreffionem    retulit    Guil.  Covv^er   append.  anat.  (i)  Mem.  fur  le  poulet  ov.  68.   90.  114.  174.  L;»- 

Bidl.  ad  f.  ic,  mure  Mem.  de  TAcad.  ann.  1749-  P-   3  37- 

(m)  N.  Stenonis  F.  I.  c.  J.  Fantonus  l.  c,  (a)  J.   B.   Ca/ds/i  I.  c.   p.  67. 

(n)  Exp.  473.  (b)  J.  Fantenus    p    197.    Venas  pulmonales    Hja- 

(o)    Boruck.   I.  c.   J.    Jac.  Wepfer    1.  t.  J.  Fanton  vcrat  . 

J.  c.  N.  Stenonis  F.     1,  c.  Lancif  I.  c.  et"  in  nupe-  (c)  Senac  T    H     p    318.    509.    Ant.  le  Camus  in 

lis  meis  experimentis  .  thefi  ,  cujiis  tltidus  efl  :   An  piilfat.  defe£t.- in  venis 

Cr)  Exp,  491.   &-C.  &c.  Parillis  eriita  ,    et  ifl  colietlione    nollra    recuf* 

(q)  HsmhcrgiT  de  dllatat.  cord.  n.  2J,  T.   II.  p.  S66. 


sECT.  IV.  MorusconT>is.         ^      275 

tu  fanguis  per  pulmones  xgvms  trdjicitur ,  hinc  in  auricula  dextra ,  8c  corde  dexrro 
congerirur ,  &  utramque  caveam  diftendit  (rJ) ,  non  fnie  periculq  ,  fi  caufa  perpetua 
fuerit ,  quas  {anguinem  moratur  ,  quaiis  polypus  eft  (e)  ,  aut  vitiofa  alicujus  in  cor- 
de  cave^  anguftia  (f),  aut  impeditus  pulmo  C?) .  Auricula;  enim  tenera  inter  mu- 
fculofos  iacerros  membrana  eft ,  &  facillime  dilatabiiis  ,  adeoque  non  difficulter  a 
coliedlo  fanguine  diducitur,  &  demum  rumpitur.  In  ejufmodi  ergo  fanguinis  m  au- 
riculas  coiledionibus,  utique  cum  vifae  humanx  feeuritate ,  conjungituf  fanguinis  de 
auricuia  in  v^nas  proximas  reBuxus,  qux  fanguini  ante  puimones  exfpe6l.inti  pro  re- 
ceptaculo  ,  &  pro  altera  quafi  auricula  funt .  Hinc  a  polypo  perpetua  ,  &  ex  ordine 
fuccedens  pulfatio  venarum  jugularium  (h).  Cum  poiypi  in  utriufque  arterise  §ran- 
di  trunco  eftent,  juguiarium  venarum  pulfatio  0)  adparuit, 

Periculum  vero  funefti  cafus  oftendunt  ,  in  quilxis  denique  &  tricufpides^  valvul* 
lacerars,  &  vena  cava  rupta  fuit,  cum  cor  arapiiffimmTi  (  ^  )  ,  aortse  oftium  bra- 
ciiii  capax,  8c  aneuryfmate  diftentum  effet.  Qiiare  adparet  ,  cur  nataja  vena^  cavas 
prope  cGr  mufeulofas  fibras  dederit  ,  ut  refluo  nempe  fanguine  fe  efficacius  libera- 
ret:  tum,  cur  nulla  valvuia  refluxum  fanguinis  in  auricula  inhibere  voiuerit,  quod 
faciiiii-num  fuiifet.  Nam  Euflachii  vaivula,etfi  aliquantum  reditum  fanguinis  in  ve- 
nam  cavam  inferiorem  moratur  ,  omnino  tamen  non  impedit  ,  cum  dimidiam  ad 
fummum ,  aiias  tertiam  ,  aut  minorem.  denique  vena;  latitudinem  teneat  (/) ;  a  fu- 
l^eriori  vero  vena  cava  nihii  avertit .  Omitto ,  quod  etiam  tempore  contradli  cordis 
fanguinem  venofum  retinere  necefle  fit  ^  quem  eo  tempore  in  vena  cava  inferiori 
retineri  Cl.  Viri  fcripferunt  {m).  Nempe  id  tempufculum  valde  breve  eft ,  neque 
ejus  mor^e  majores  noKa^  effe  polfunt. 

Verum  aiterum ,  prEecipuum  ,  ab  auricula  dextra  iter  ,  utique  ducit  in  ventricu- 
lum  ejus  lateris  .  Valvuiofus  enim  anulus  («)  ,  qui  in  oftio  ad  yentriculum  ducente 
reperitur,  patet  medius  ,  &  faciie  cedit  fanguini  auricuix  ,  pef  inane  iumen  eunti, 
&  magis  patefcit ,  quando  is  ipfe  conus  fanguineus  ,  ab  axi  nitens  ,  a  medio  anuli 
oftio  extrorfum,  verfus  cordis  parietes  ,  mobilem  anulum  impellit,  iterque  fibi  ipfi 
parat.  Omne  enim  fluentum  in  fiexiiem  canalem  receptum  agit  fecundum  lineas, 
ad  axin  fui  canahs  perpendicuiares ,  Sed  ii  radii  ,  in  exemplo  ,  undique  in  anuium 
valvuiofum  ducunt ,  eoque  impuifo,  ad  cordis  parietes . 

Sed  etiam  morbi ,  paulo  prius  excitati  (0)  ,  hoc  fangulnis  iter  confirmant .  Ohfti- 
cuia  enim  in  eo  ventriculo  nata  faciunt  ,  ut  dextra  auricula  inturaefcat ,  manifefto 
argumento,  ex  ea  auricula  in  contrguum  ventricuium  fanguinem  iviffe,  &  ab  ob- 
ftaculo  reperto  moram  paifum ,  inque  auricuia  refidem ,  vim  fuam  diilendentem  ex- 
plicare  . 

Verum  etiam  fi  hx  rationes  fatis   Srmje  funt ,   fuperet  tamen  vaiidius  oculorum 

]M  m     2  tefti- 


(d)  fn  Phonafcis  frequentes  funt  suriculse  &  ven-  confumtus  eflet  C.  Stepfianuf    pag.  ix6,    in    fclrrho 

triculi    ciextri  ,    dilatationes    Michelottus    Comment.  pulmonis  dextra  auricula  ampliffima   Loefeke  obferv. 

Eonon,  t.  i.                                                                  ^  anat.  chir.  p.  35. 

Qe)  In  hypochondriaco ,   cui  polypi  in  dextra  au-  (h)  Morand  Memolf.  de  1'Acad.  1731.   pag.  431. 

ncula,  hsec  cavea  amp!iffima  Lancijius  1.  c.  ed.nov.  433. 

P    311.    &  fimile  exemplum  Fanto/ms  habet  in  obf.  (i)  Horiiberg  Memoir-de  1' Acad.  des  fcienc.  1704. 

21    Antiqus  &  durae  concretiones    in  dextro  ventri-  p,  159. 

culo  ,    hinc  vena  cava  ,    &  dextra  auricula ,  &  cor  Ck)  Latirent.  anat.  p.  495- 

dexfrum  ampHffimtim  Se>*ac  t.  a.  p- 417.  (I)  P.  ^i?- 

(,f )  In  aure  dextra  particula  offea ,  hinc  mira  di-  Cm)  Ficuffent  obf.  ^''anat.  &  de  ir.ed.  praft.p.icf^. 

latatio,  &  palp.taiio  Memoir.de  TAcad.  des  fcienc.  Cn)  Lib.4-  Seft.  3.   §.  6. 

avap.t  1699.  T.  II.  p.  138.  (o)  In  «xemplo  lll,  Senaci . 

(g)  Auricula   dextra   triplo    major  ,    cum   pulmo 


tellimonium  .  In  ranis  ergo  &  pifcibus ,  inque  pullo  incubato,  quibu?  auriculs  5c  cor 
pellucent,  manifefto  rubra  nubes  fanguinea  ex  auricula  in  ventriculum  fe  difFundit, 
ejufque  longitudinem  percurrit,  donec  ad  mucronem  perveniat  .  Sa^pe  vidi  in  utra- 
que  claOe  (/>),  viderunt  in  animalibus  frigidi  fanguinis  viri  in  hoc  ftudio  primarii 
Guilklmus  Ear^vey  (q) ,  Joannes  WaUus  (r)  ,  Richardus  Lovver  (s)  ^  Oligerius  Ja- 
cobieus  (r) .  Sed  etiam  m  calidis  beftiis  auriculam  contraitam  fanguinem  («)  ,  8i 
chylum  (x)  m  dextrum  ventriculum  (x*)  expuliflfe  vidi , 

§.  XI.  Ut  ^rteria  pulmonis  claudatur  . 

Non  oportet  hoc  loco  neglexiflfe,  dum  oftium  venofum  aperitur,  eam  parti?m  ejus 
anuli ,  qusE  latiffima  eft ,  propelli ,  &  arteri.^e  pulmonalis  oftio  praetendi ,  idque  to- 
tum,  aut  certe  magna  ex  parte  claudere  .  Ita  cavetur  ,  ne  a  debili  auriculs  vi  faa- 
guis  in  arteriam  propellatur,  &  omnino  caveri  certum  eft,  cum  in  vivo  &fanoani- 
male  manifefto  arteria  eo  tempore  expallefcat  ,  quo  auricula  contrahitur ,  atque  ad- 
eo  fanguinem  eo  tempore  nuUum  accipiat.  Dudum  hsc  valvula  tricufpidis  maxime 
artificiofa  proprietas  nota  fuit  ,  &  ipfi  certe  Galeno  (j/),  tum  nuperorum  plurimis 
il)^  Rejicit  equidem  hoc  nobile  privilegium  nuperus  vir  III.  (^?)  ,  atque  valvulas , 
de  quibus  fermo  eft,  a  columnis  carneis  diftrahi  objicit  ,  ita  fieri,  ne  artcriam  pul- 
monakm  tegere  queant.  Et  omnino  fateri  oportet,in  cadavere  anulum  valvulofum 
minorem  (b)  videri ,  quam  qui  hoc  officio  defungi  poffit  :  in  languente  etiam  & 
emortuo  animale  fanguinem  ex  contra6la  auricula  in  arteriam  penetrare  (a)  .  Veruni 
ih  pedore  integro,  in  vivo  animale ,  omnia  fibi  propiora  efife  ,  &  valvulas  vias  fibi 
commiftas  fideiius  claudere ,  certum  eft  ,  &  ita  lieri  res  ipfa  oftendit  ,  fiquidem 
oninino  arteria  fanguinem  non  accipit  ,  dum  eum  auricula  expellit  .  Non  oportebat 
hoc  valvuIiE  officium  novam  rem ,  fibique  primum  cogitatam  ,  111.  Viro  (d)  videri , 
qus  toties  dicla,  &  controverfifs  agitata  fuerit. 

§.  XII.  Sanguis  'uenit  tn  dextrum  ruentriculum . 

Eo  tempore ,  quo  auricula  contrahitur  ,  laxus ,  &  immobilis ,  ventriculus  fe  remi- 
fit :  ut  proprio  loco  uberius  oftendetur .  Si  enim  cor  in  fyftole  verfaretur,  nunquam 
certe  ,  cum  tanto  robuftius  fit  ,  ab  auricula  fe  dilarari  fineret  ,  aut  fanguinem  re- 
ciperet .  .  .    '  .  . 

In  dextrum  adeo  ventriculum  cordis  fanguis  de  auricula  advenit  ,  eumque  undi- 
que  replet  &  dilatat.  Ejus  diftenfionis  menfura  eadem  eft  ,*  quas  duarum  triumve  un- 
ciarum  fanguinis  ,  quas  auricula  expeilit  .  Augeri  vero  poffe  ,  fi  vis  dilatans,  au6la 
fuerit ,  &  aream  cordis  fimpiici  naturse  lege  dilatati  ,  effii  ad  aream  cordis  fanguine 
diftenti ,  uti  2.  ad  5.,  auclor  eft  Stephanus  Haks  (e)  ,  exque  unda  fanguinea  sfti- 
matur ,  qu£e  in  arteriam  exit . 

§.  XIIL 


(p)  Exp.  548.   549-   551-   553-   554-  i"  c'«r  venit  ;  r!e  ufu  part.  1.  f.  c  i5- 

tq)   P.  i6.  40.    38.    281.   &.C.  Cz)  J-   C.   Arr.ntius  obf.  anat.    p.  J4-     f"fe  Georg. 

Cr)  Epift.   I.  p.  400.  Bujjnre  lettre  a  M.  Mery  p.  13.  i^.  W^    Cbsfeiditi  l. 

(O  C- 2    p.  45-  c-   P-   ^S"'  *^^  aortse  equidem  oftio . 

(t)   De  ranis  p.  120.  Conf.  V.  Lautemherg.  in  col-  C»)   ^en-ic  1.  c.   p.  88. 

leg.   anat.  p.  571,  Cb)  Siipra  p.  140             .                                        ' 

(u)  In  tei?   £-<p.  470.  (c)  UiY-vsi  p.  40. 

(x)  Ev-p     ,43.  in  cane.  (d)   Lisutaud  phyfiolog.  p.  67. 

{•a*")  De  tviot.  fan^.   per  cor  n.  5.             ^  (0  Ksr.iaftaiiks  p.  15- 

(y)  Arterias  claufas  elTe  ,  quando  fanguis  venofus 


SECT.  IV,  MOTUS  CORDI3.  277 

§.  XIII.  In^ue  aneriam  pulmonaleyn , 

Ita  irritatum  cor  celerrime ,  dum  animal  viget,  m  fyftoleii  tranfit  ,  vires  mufcu- 
lofas  explicat ,  &  fanguinem  eo  modo  expellit ,  quem  defcriprimus .  Sed  icerum  du^ 
huic  fanguini  v\x  parent,  prior  ad  auricuiam,  unde  advemt ,  altera  m  pulmonis  ar- 
teriam ,  qua3  de  ventriculo  dextro  prodit .  r        •  j  4- 

In  auriculam  quidem  in  moribundo  animale  non  raro  languis  de  dextra  cordis  ca- 
vea  redit.  In  animalibus  frigidi  fanguinis  frequenrius  eft  (f)  ,  quibus  perennis  fiu- 
xus  &  refluxus  auriculam  inter  &  cor  excitatur,  fi  aorta  ligata  fuerit  .  In  mytulo 
Merfus  fimilem  euripum  vidit,  cum  alterne  cor  aquam  de  aure  forberet,  &m  eam 
remitteret  {g)  ■  In  quadrupedibus  etiam  caiidi  fanguinis  vidi  (b)  ,  cum  cor  leniter 
premerem,  fanguinem  in  auriculam  rediiife,  &  eodem  modo  aquam  ,  qua  ,  intuta 
cordis  ventriculos  metiebar ,  per  auricuiam  effluere  ,.  &  aerem  demum  mflatum  m 
auriculam  repelli . 

Verum  hunc  quidem  eventum  in  vivo  animale  rariflime  locum  habere ,  pertuadet 
^uli  venofi  fabrica,  qui  ex  oftio  venofo  ,  &  auriculiE  confiniis ,  in  dextri  ventnculi 
caveam  producitur.  Cum  enim  in  fyftole  parietes  cordis  ad  feptum  ,  atque  adeo  ad 
axin  ventriculorum  accedant  (/) ,  peliunt  ergo  fanguinem  verfus  eum  axm  .  Verum 
inter  eos  parietes ,  &  axin,  fiuitat  anulus  membranofus  ,  qui  fangumi  verjus  axm 
prementi  cedit  ,  donec  undique  expanfus ,  &  ad  angulos  cum  axi  rettos  dilatatus  , 
totum  oftium  venofum  occupet :  ukerius  enim  cedere  ^  aut  in  auricuiam  expelli  non 
poteft,  quod  eodem  tempore  etiam  mufculi  papiliares  cordis  breviores  reddaritur(i^}, 
atque  adeo  anulum  retineant,  ne  ukra  cedere  ,  aut  verfus  aurem  convexus  ,  verfus 
'ventriculum  vero  concavus,  fieri  (/)  queat.  Verum  m.enfura  hujas  valvulofr anu.i  ea 
eft,  ut  expanfus  totum  venofum  oftium  perfeae  claudat,  &:mh!lquidquam  de  ventri- 
culo  in  aurem  (inat  relahi.  Imperfecle  ,  ahquo  tamen  modo  ,  in  excifo  corde  anuli 
hujus  valvulofi  fuiidionem  imitamur,  quando  aqua  plenum,  apice  curvato  ,  i?\y^i^^- 
hs  fpeciem  tranfire  cogimus:  ira  enim  anulus  valvuIofus_  verfus  auriculam  exibit ,  & 
utcunque  oftium  venofum  obturabit.  Quo  majori  vero  vi  liquor  impeliitur,  eo  per- 
feflius  etlam'  hic  anulus  fuum  oftium  claudit .  Cera  per  arteriam  pulmonalem  im- 
puifa  foiet,  in  meis  cerce  experimentis  ,  in  ventriculo  dextroretmeri ,  fugamqueubi 
ipfi  ,  obturato  oftio  venofo,  claudere.  Antiquiffrma  hiBC  funt ,  &  ab  Erafijtrato  (m) 
jam,  &  a  Galeno  (n),  tun>  a  nuperis  (0)  profecloribus  oftenfa  .  Qaae  ph^Eiiomena 
contra  hanc  leRem  fiunt,  ea  laxrtati  non  comprefTi  oftii  venofi  ,  hmc  ad  latus  pro 
ponderis  ratione  dilabentis,  &  vaivularum  mortu^  inerti^  tribuo  ,  &  mufculorum 
papiliarium  deftrud^  vi  contradili  *  .... 

Hsc  Ita  vera  fant,  ut  tamen  omnino  aliqua  fanguinis  particala  ab  ipfa  novi  con- 
tracii  ventriculi  in  auriculam  repellatur,  uti  duduni  a,  fcripcoribus  non  notifrirais  , 
&  hypothefi  infervientibus  (^),  ex  conjeaura  prapofirum  ,  deinde  a  Petro  Simone 
RQubaidt  C^),  &  nuper  ab  lil.  Senaco  (r),  &  a  me  uberius  oftenfum  eft  ,  exque 
jpfa  partium  fabrica  evidenter  deducitur .  ^  r      v 

Nempe  in  diaftole  cordis  valvulofus    anulus   in    ventriculum   profunde   defcendit, 

quahs 


(f)  Exp.   551.  553.     ',                    .  L.  (5.  Z.6. 

Cg)  Memoir.  de  l'  Academ.  Roy.  des  fcienc.1710.          C"^  E>e  ufu  part.  1  6.  c.  10. 

p.  421.  Co)   Harvsio,  J.  A   Eorello   I.  c.  !.  *.    Propof.J  d.  55- 

(h)  Exp.  4.74.  Glsudio  Perraw/t-v  EfTays  de  Phvfique  t.  3.  P- 158. 

tO  P.  i7i.  (p)  Edniundus  de  Ms.ira  iri  WiUilium  de  iebribu: 

(k)  Exp.  543    Coaf.  Obferv.    Colleg.  Pr5v.  Amft.      p.  75-  '^■'^^^  '•  c- P- ia4-                 ,.^      . 

p.  13.  (q)  Ofierv.  anat.  fifiche  p.  8.  difcorfo  Bnatoin  p.i^- 

(0  Senac  t.  1.^.343     344-  iO  P.   24».   244- 

ij-ri)  Apud  Galenura  de  H«ff.    &  Platcn/s  de?r«t;is 


:j^3  l  I  s:      ik      c  o   r. 

iqualis  m  rr^ortuo  reperitur:  poteft  ergo  conicum  fpatium  cogitari ,  cujus  bafis  oftium 
venofum,  ambitus  ipfe  pariter  .coni  truncati  fimjlis  anulus  venofus  eft  .  Quando  au- 
rlcula  dextra  cor  in  diaftoie  conftirutuni  replevit,  tunc  utique  hycc  area  conica  tota 
fanguine  plena  eft  .  Pone  nunc  cor  in  fyftolen  redire  ,  &  anuium  valvulofum  expli- 
care,  Tunc  utique  rotus  anulus,  verfus  oftium  venofum  repuifus  ,  premet  ante  fe 
conum  fanguineum,  quem  dixi,  Sz  in  auriculam  regurgitare  coget  ,  quando  nunc 
ipfe  anulus  limitem  auricul^  cum  ventrieulo  communem  expaofus  claudit  ,  inque 
eodem  plano  cum  ambitu  oftii  venofi  ponitur.  Verum  ergo  eft,  etfi  paradoxum  ef- 
fatum,  auriculam  dextrani  fuum  fanguinem  non  a  folis  venis  cavis  ,  fed  a  corde 
etiam  habere,  ab  ejufque  vi  &  contraGtione  demum  perfetle  diftendi . 

Vgrum  praEicipuum  &  natura;  conveniens  iter  fanguinis  ,  ex  dextro  cordis  ventri- 
culo,  utique  in  pulmonalem  arteriam  ducit.  Contrado  enim  corde,  valvulas  venofs 
oftium  ad  auriculam  patulum  claudunt,  removetur  paulatim  ab  adiruarteri<E  pulmo- 
nalis  valvula  maxima  (j) ,  quas  eum  aditum  aperit  ,  quamdiu  mucrone  fuo  verfus 
apicem  cordis  extenditur:  removetur  inquam  a  columnis  fanguinis ,  quas  cordis  pa- 
rietes  ad  fe  invicem  accedentes  propeliunt ,  deque  fepti  cordisfededepeilitur,oftium- 
que  arterjs  pulmonalis  liberum  relinquit  (0 . 

In  arteriam  de  ventriculo  cordis  prodeuntem  fanguinem  venire,  infinitafunt,  qu^e 
evincunt,  Nam  in  frigidi  quidem  fanguinis  animahbus  oculus  nubem  rubram  fangui- 
iieam  fequitur,  quaE  de  paliefcente  veritricuio  in  arteriam  exit  (u)  ,  hancque  tumi- 
dam  reddjt,  cieruleamque .  Deinde,  ut  ad  callda  animalia  redeamus ,  arteria  pulmo- 
naiis  vinculo  injedo  turget  (x),  cor  inrer  &  pulmonem  ,  atque  adeo  a  corde  fan- 
guinem  accipit  .  Denique  morbi  hic  nobis  fubveniunt  ,  &  pro  experimentis  funt. 
Quoties  nempe  pulmoneni  qusecunque  caufa  immeabilem  reddidit,  toties  etiam  ven- 
triculus  dexter  intumefcit,  &  dilatatur,  &  denique  rumpitur.  Ergo  poft  vitium  re- 
fpirationis,  cum  dolore  punilorio  cor  pene  bubuli  fimile  ,  ampliffimum  adparuit(>/). 
In  pulmonis  inflammationibus  cor  tumidiffimum  repefitur  (^).  In  phonafcis  ortlio- 
pnois ,  uti  auricula,  ita  dexter  ventriculus  mire  dilatatur  (a)  .  In  hydropico  ,  curti 
pulmones  plani  eftent  &  elifi,  cor  dextrum  (  &  arteria  puimonalis  )  arapliffima(^) 
fuit .  Denique  poft  faltationem  Sc  sftum  venereum ,  cum  fanguis ,  ut  foiet ,  in  anhe- 
lum  pulmonem  congereretur ,  ventriculus  dexter  fubito  ruptus  eft  (0  .  Idem  ventri- 
culus  medius  crepuit,  cum  aortJB  origo  callofa  fada  elfet  (d)  .  In  pefte  cor  copia 
ingefti  fanguinis  diruptum  fuit  (0  .  Similia  fiunt ,  alibi  melius  repetenda  ,  quoties 
fanguis  difficiiius  ex  pulmone  iter  fuum  expedit. 

Ergo  fanguis  ex  dextro  ventriculo  in  arteriam  pulmonalem  irruit,  eani  educit,  a 
corde  reniovet ,  ejufque  longitudinem  auget ;  inter  valvulas  figmoideas  iter  fibi  ape- 
rit ;  eas  flexiles  membranulas  preffione  fua .,  quae  ab  axi  undique  ad  arteri^  ambi- 
tum  perpendicularis  eft,  ad  arteria^  parietes  adprfmit,  &  caveas  earum  velares  eva- 
cuat,  ut  omnino  prseter  minimam  craffrtiem  fuam  nihilhabeant  ^quodarterisoftium 
impediat ;  ipfam  vero  hanc  tantillam  craffitiem  fmus  arteriae  (/)  recipiunt ,  ut  etiam 
hoc  impedimentum  evanefcat .  In  obftru6iionibus  arLerise  pulmonalis  Morgagn.  (i)  & 
pulmonis  ^'Tanetn  (2),  etiam  in  fmiftri  oftii  Lartcif.  (3)  impedimentis ,  dexter  ven- 

tricu- 

(s)  F.  iiS.  (O  Fatev  de  cauf.  mort.  fubit. 

(t)Difv'.  de  motu  fanguinjs  per  ccr  n.  6.  (A)  Breslauer  Safnlungen  ijaj.  M.  Maj.  p.  560. 

\)6)  E^^p.487.  516.  516.    S30-   S4<5.  548.  549.  S5I-  (e)  Qj^efncii  des  fievres  T-  U-  p.448- 

534.   Nicol.  StenenJs  F.  A£t.   Hafn.  Ann.  3.  p.   141.  (i)  P.  231. 

Harvei  Exerc.  j.  p  53.  (0  Sed.  cauf.  i.  p.  i34-  164.  Haen  rat.  med,  VII.  p. 

(x^  Seccnd  Memojie    fur  le  moavement   du  fang.  74-  f^ist> fTens  du  coeur  c.i6.  i|- 

Exp.  31.  Pec^ugt  diff.  anat.  p.   34.  C*)  In  vira  Cocchi .     Pijoni    Spicileg.    anat.  Nov. 

Cy!)  Faveri^.  Med.   p.  144.  '  Lit.  Flcrent.  ann.  1758-  P-  5oi.  Ofte/fA» -diar.  Venet. 

{xj  Stnst  T.  ll.p.jiS,  U.    p.    97.    98,     B.ider.  cbf.   36. 

(a)  L^JiJn-iotti  CciTUTitm.  Eonon.  1. 1.  Cj")   P- i37-  J>J^*«'^-  Mem.  de  Berlin.  T.  XII.p.50. 

.(b)  Duvemsy  Meraoir.de  1' Acad.  des  kitac.y/^o.  51. -iz.  63.  Hill.de  TAcad.  ana.  1701.  p.  a8. 
r-  158. 


i^ECr.  /r.  MOTUS  CORDIS.  ^  \        279 

triculus  &  dextra  auris  grandefcunt  :  &  ipfa  arteria  pulmonalis  amplior  fuit  ,  cum 
aortge  oftium  peranguftum  effet  Mekel.  (4)  .  Cur  vero  paulo  poft,  a  contrafla  arte- 
riam,  fanguis  in  cor  non  repeliatur  ,  pra^ftat    in    aort^B  fimillima  hiftoria  dicere,^ 

His  modis  ventriculus  dexter  fanguine  partim  in  auriculam  fuam  ,  &  partim  in 
arteriam  pulmonaiem  miffo,  aut  inanis,  aut  inani  proximus,  laxatuf ,  atque  in  dia- 
ftolem  tranfit.  Et  in  animalibus  quidem  frigidis  totum  nunc  fanguiniscircuitam  de- 
fcripfimus,  tum  eum,  qui  per  arterias  venafque  univerfi  corporis  peragitur  ■  (<? ), 
tum  alterum,  quo  fanguis  ex  vena  principe  in  auriculam  ,  ventriculum  &  aortam 
tranfit.  Eum  circuitum,  ut  ultima  vice  repetam  ,  in  animalibus  pellucidi  cordis, 
quibus  unica  vena,  auricula,  cavea  cordis  &  arteria  eft,  ipfe  fanguinis  rubor  pul- 
Chre  eyprimit,  quem  vides  in  vena  primum  elfe,  inde  in  auriculam  tranfire,  hinc 
m  ventricuium,  inde  in  arteriam  didi .  Idem  etiam  experimentum  tempufculoruni 
fucceflionem  oftendit,  in  quibus  h;e  cordis  partes  contrahuntur,  &  vicifrim  fe  remit- 
tunt,  nempe  vena,  auricula,  ventriculus  &  aorta .  In  ranis  (h)  lacertis  &  pifci- 
bus  (/)  fspe  vidi,  tum  in  faliente  pundo  (k.),  &  ante  me  alii  viri  clariffimi  ,  & 
in  pullo  (/),  &  in  aftaco  (w),  teftudine  (n)y  anguiila  (0),  lucio  (?)  ,  variifque  fri- 
gidi'  fanguinis  animalibus  (q):  alii  etiam,  quantum  licet,  in  calidis  beftiis,  ut  iii 
corvo  aquatico  (r) ,  no6Iua  (s) , 

§.  XlVe  Per  Puhnonem  fangms  in  Venas  ejus  VtfceYts  ventt , 

Sed  in  his  tamen  animalibus  res  magis  compofita  eft .  Poft  arteriam  nempe ,  qu» 
de  dextra  cavea  cordis  prodit,  fequitur  pulmo,  poft  pulmdnem  demum  alfer  finus  , 
alter  ventriculus,  arteria  alia.  Inquirere  ergo  oportet,  quo  fanguis  ex  artena  pul- 
iuonali  veniat .  Atque  primo  dubium  nullum  eft ,  qirin  per  ejus  arteris  ramos  ,  & 
furculos,  ad  minima  ufque  diftribuatur.  Id  vinculum  demonftrat  ;  &  progreflfus  fan- 
guinis ,  atque  pulfatio ,.  in  ranic  pulmone  mii:rofcopio  adhibito  non  difEcuiter  ofteri- 
ditur(0.  ^  :,         ,.     , 

Deinde  ultimi  rami  artericB  pulmonalis  m  venae  cognommis  radiculas  corttinuan- 
tur.  Nam  lac,  aqua,  argentum  vivum,  aliique  liquores  in  arteriam  pulmonalem-' 
impulfi,  per  venam  fociam  redeunt,  ut  ipfe  aqua  csrulea  &  aere  expertus  fum  («)  • 

Sed  continuitas  (x)  harum  arteriarum  cum  venis  fodalibus ,  microfcopia  adbibito 
evincitur,  &  languinis  ex  minimis  arteriis  in  nafcentes  venulas  iter  (/>.  Per  venae 
vero  purmonaiisVamuIos  in  ramos  majores,  hinc  intruncos,  quos  diximus ,  fangui- 
nem  tendere  ,  iterum  vincula  oftendunt,  qux  injeda  efficiunt ,  ut  ta  vena  fanguine 
inter  pufmones  &  cor  finiftrum  colledla  intumefcat  (x)^      ,  ,         .     .     .. 

DeniquCy  ut  in  unum  locum  experimenta  eolligam ,  qu^  in  plures  etiam  diftribui 
poffent ,  morbi  hunc  fanguinisper  pulmones  circuitum  demonftrant.  Nam  dextra  au- 
ricula,  &  dexter  ventriculus,  &  arteria  pulmonilis  intumefcunt,  quoties  vens  pul- 
monales  obftrudse,  finifter  ventriculus  impeditus ,  aut  exitus  fanguinis  in  aortam  dif- 
ficilior,  aut  demum  ipfa  aorta  callofa,  offea  &  immeabilis  fa6Ia  eft.Inde  m^ifefto 
conftat,.  fanguinem  in  fano  homine  exdextra  aure,&  dextro  ventricuIoiA  finiftrum, 

«  in 


(4)   L.  c.    p.  61.  6i.  (p)  A.  V.  Lseuiivenhoech  Phil  tranf.  n.  319- 

(g)  Libro  3.  defcriptum  .  (q)  mrvei  Exerc.  1.  de  motu  fang,  p  40- 4i- 

(h;)  Exp.  479.  480.  516.  530   548.  549.  S3J.  5S4.  (r)  Nic<Jlaus.  Stenonis  F.  Epift.  91-  Cent.  3.  Bartio- 

(i)  Exp.   sa<5.   517.  lint   Aft.  Hafn.  1.  c.  p.  I4S" 

(k)  In  experiment'S  jneJitis.  Cs)   J-  Jac.  Pejnr  obf   50- 

(i)  Havvei  de  genef.  anim.  p.  38.  Lanci^us  I.c.  p.  (t)  Exp.  102.  fur  le  niouvement  dn  fang. 

341.  Maitre  Jean  de  la  formation  du  poiUet.  p.  71.  (u)  Conf.  Comrfient.  in  Boerh.  T.  II.  p.  iiZ* 

Ser.ac  p.  314.   313.  Cx)  Malpighi    pofth.  p'.  '7-   H^^^es  h3?maftatiks  p. 

Cm)  milis  de  anim.  brut.  p.  21.  66.  Cowper  PhiL  tranf   n.  183.  f  S- "^-  &  n^.  180.- 

Cn)   Caliiefi  p.  63.  (y)  Malcs  ibid.  p.68.  Phil   tranf.  1.  C. 

Co);  Mmraft  vade^nec.    anat.   p-.  jSj.    beHj  &  dili-  C^)  J^  V^aUui  Epill.   i.  p.  jSS. 
genur. 


.  &  in  nortam  ire  :  nunc  autem  in  iEgroto ,  cum  ea  via  impedita  fit ,  cum  cruorem 
in  dextris  cordis  caveis  coiligi ,_  fuaque  vafa  dilatare  .  Eadem  enim  horum  impedi- 
mentorum,  qujE  inje61i  perpetui  vincuii,  natura  eft,  &  eadem  ad  eviacendum  farv* 
guinis  iter  poteftas .  Horum  exempLorum  numerus  fere  infinitus  eft . 

Ergo,  cum  vena  puimanalis  polypo  piena  efTet ,  fanguis  coa<^us  in  cor  dextrum  , 
&  ejus  vafa,  coiieflus  eft  {a).  Cum  eadem  vena  pulmonalis  craffior  forec  ,  vafa 
dextra  cordis  amplior«  fuerunt  {h) .  Polypus  in  dextro  ventriculo,  in  auricula  dex- 
rra  fexies  major  ,  &  cruore  piena  (<;).  Vaivul^  venofs  finiftra;  offea^,  &  id  oftiuin 
pene  claufum ,  hinc  auricula  dextra ,  &  ventriculus  dexter,  &  arteria  pulmonea  ,  & 
vena  ampliflimae  {d)  . 

Iterum,  cum  valvul^  aortas  (  &  ipfa  aorta  )  induruiffent ,  cor  ampium  fuit  ,  & 
jequale  bubulo  (e),  &  ventriculus  dexter  ampliflTimus.  Aort^  valvul^  offex  ,  & 
oftium  artlius,  hinc  cor  ampliflfimum  (/) .  Cor  finiftrum  &  valvula:  aortics  durae  , 
&  aorta,  hinc  dextra  auris  ampliffima,  in  morte  fubita  {g) .  Cum  os  in  principio 
aortiE  eifet,  dextra  auris  &  cor  dextrum  vaftifilma  {h) .  Cum  aorts  tunica  interna , 
per  quatuor  digitos,  in  egreffu  ex  corde  offea  foret,  cor  enormi  moie,  &  dextra 
auris ,  dexterque  ventriculus  polypo  obfitus  (?) .  Cum  aorta  m  abdomine  minima  ef- 
fet,  cor  enormi  moie  fuit  {k), 

§.  XV.  Earum  Venarum  Pulfus , 

Ergo  in  venam  pulmonalem  fanguis  dextri  ventriculi  cordis  recipitur,  &  peream 
verfus  finum  finiftrum  convehitur.  Paria  vero  nunc  de  ea  vena,  dcque  finu  finiftro, 
^  ventriculo  finiftro ,  &  aorta  repetenda  funt ,  qualia  de  dextri  iateris  vena  ,  auri- 
cula,  &  ventriculo,  &  arteria  pulmonea  diximus.  Simiilima  enim  duo  fyftemata  , 
duo  quafi  corda  efficiunt,  quibus  perpuimonem  fanguinis  commeatus  intercedit  .  Er- 
go ,  uti  ven<e  cavae  prope  cor  contradiii  vi  gaudent ,  ita  venx  pulmonales  psriter 
evidenter  contrahuntur,  fuumque  fanguinem  in  finum  expeliunt .  Ita  poft  conje£l'j- 
ram  lil.  (/)  viri ,  &  poft  anonymi  dudum  obiivione  prelfam  adfirmationem  (?w)  , 
pulfum  ejus  vens ,  quem  non  vifum  J//.  ^Archiatev  fagaci  ratiocinio  divinavit ,  in 
nuperioribus  meis  calidorum  animaiium  incifionibusomnino,  &  reperito  vidi.  Vens 
pulmonalis  motum  &  vim  conrradiiem  in  quadrupedibus  per  experimenta  conftitui 
(i).  Pulfat  ejus  ramus,  qui  lobum  pulmonis  beftiis  proprium  adit ,  pulfat  vena  pul- 
monis  finiftri",  in  ea  tota  itdQy  fatis  longa,  qua  nuda  in  duorum  iobulorum  inter- 
vallo  eminet . 

■  Perinde  etiam ,  \xt  in  cava  vena,  pulfus  venarum  pulmonalium  diutius,  quam  au; 
riculsB  ,  aut  finus  motus  fupereft,  &  pergit,  quo  tempore  &  cor,  &  finus  finiftri 
lateris  dudum  quievit.  Si  aerem  infiaveris,  perinde  es  vens  aerem  in  finum  fini- 
ftrum  exprimunt .  Senfim  tamen  brevior  pars  venas ,  &  finui  propior ,  fola  pulfat . 
Bihorio  &  uitra  huius  vense  pulfum  fuperfuiffe  vidj. 

§.  XVI. 


(a)  Hill.  de  TAcad.  des  fcienc  1701.  ?•  aS  2<f.               (0  -^"^    ^^    palpitat.  cord,    in  difp.  praft.    t.  2. 

(b)  Littre  ibid.   1704.   hift.   11.  quas  edidi 

Kc.-  QuetifKk.  kleft.   Francof.  t.  4.  vo\.  6.  Ck}  U',  Mfk^l  Memoir.  de  T  Acad.  de  fcienc,  de 

Cd)  y.fvjfcns  tr    du  cocur  t.  1*5.  t.  13.  Berlin  1750-  p   11^7- 

(ej  Lar,fijJi,,  l.c  eJ.  ncv.  p.  ;99.  (!)  Sen.ic   t.  i.   p.  310. 

Cf)   Tf-cK.il  Ohfr!T2*iebv;rg.   famlung.  t.  2,  p.  7<5.  (m)    In  Otcoftom.  animal.   Goud«  an.1685.  edita. 

(2.)  Dain    J:'f;o/fuj  .p''^;.  '        (i)  Oper,  min.  p.  i44-  i^^- 

Q:0  B.-irtboiiii  hiil.  55.  Cent.  i. 


S  E  C  T.    IV.    MOT  U  S    CO  RD  IS.  iSc 

§.  XVr.  Et  yjwftn  ^trii, 

Poft  venas  pulmonale? ,  finus  finifter,  cum  adpendice  ,  a  fanguine  recepto  dlften- 
tus ,  Sc  irritatus,  contrahitur  .  Etiam  ipfe  duas  vias  apertas  habet ,  per  quas  fangui- 
nem  emittere  poteft,  pulmonis  venas ,  &  ventrieulum  finiftrum  .  Ergo  in  vivo  anl- 
jnale  incifo,  perinde  uri  in  venam  cavam ,  pars  finguinis  finus  dextri  repellitur ,  ita 
Hi  v&m.s  puimonales  pars  fanguinis  finiftri  finus  retroagitur ,  per  pollicem  &  fefqul- 
pollic^m  in  fele ,  inque  ea  vena  diaftolen  pulfumve  excitat  ,  &  paulo  poft  ,  a  con- 
traSa  vena  finui  redditur.  Is  fluxus  &  refiuxus  in  fano  animale  ,  &  thorace  claufo  , 
locum  minus  habet  :  fanguis  enim  ,  qui  de  pulmone  per  venas  ejus  vifceris  redit, 
videtur  fanguinem  de  finu  finiftro  rediturum  fuftinere  ,  &  refiftere  ,  ne  fludus  vitali 
flumini  contrarius  exoriatur.  In  animale  incifo  pulmocomprelfus  venaefuaenihil  mittit. 

Verum  alrerum  iter  ,  naturs  conveniens  ,  in  finiftrum  ventriculum  patet  ,  eoque 
auricuia  ,  &  finus  ejus  lateris  fuum  fanguinem  omnem  mittit  .  Anulus  enim  mem- 
branaceus ,  valvulofus ,  perinde  cono  fanguineo  per  axin  cor  fubeunti  cedit ,  &  ad 
cordis  parietes  admovetur.  Quare  ex  hac  fabrica  ,  nimis  manifefta  ,  aliqua  pars  veri 
motus  fanguinis  dudum  innotuit .  Vefalius  (n)  enim  aeri  per  eas  yalvulas  iter  in 
ventriculum  finiftrum  permirti ,  reditum  omnino  impediri  dudum  vidit  ;  neque  ex: 
alio  experimenro  de  vero  itinere  fanguinis  per  puimonem  convinci  fe  paffus  eft 
Realdus  Columhus  (o),  dtmdt  Joannes  Valverdus  (p)  ^  &  ^A^drianus  Spigelius  (^) . 
Quando  puh-no  impeditus  eft  ,  aut  ejus  vafa  ,  tunc  ventriculus  finifter  anguftior  eft 
de  Haen  (i)  &  vacuus  (2).  Piurima  exempla  dabunrur  Lib.  VIII.  ubi  de  fubmerfis 
fermo  eft . 

Uti  valvulsjita  morbi ,  hoc  fanguinis  ex  finiftro  finu  iter  declarant.  Quoties  enira 
cor  finiftrum,  aut  exitus  in  aortam,  aut  aorts  principium,  obftaculo  aliquo  laborat, 
neque  faoguis  iibere  in  aortam  exit,  toties  finiftra^  auricula  tumida,&  jufto  amplior 
fuit,  &  nonnunquam  a  congefto  fanguine  ferumpi  paifa  eft  .  Ita  auris  finiftra  mole 
au(5ta  adparuit ,  cum  valvulae  venofai  ejus  orificii  pene  coaluiffent  (r)  ,  Cum  polypus 
in  finiftro  ventriculo  foret ,  poft  anxietates ,  &  paipitationes  ,  finiftra  auricula  rupta 
eft  {s).  Valvuls  aortiE  contrads,  &  finus  fmifter  enormis  (f)  ValvuIeS  aorrae  ,  & 
aorra  ipfa  dura ,  fcabra,  cor  maximum  :  fanguis  ex  rupro  ramo  finiftro  venaj  pulmo- 
nalis  effufus  {u).  Hasc  omnia  oftendunt  ,  fanguinem  a  finu  finiftro  in  venrriculum 
ejus  latens ,  «Sc  aortam  tendere ,  fiquidem  is  finus  intumefcit  ,  quando  ex  eo  in  aor- 
tam  duttura  via  inrercipitur . 

Simui,  dum  fanguis  in  ventriculum  isvum  penetrat ,  valvula  mitralis  maior  oftio 
aonas  praeenditur ,  &  ampli  veli  modo  cavet  ,  ne  ex  eo  finu  in  aortam  fanguis  vi 
nimis  dcbili  penetrare  quear  {x) .  Hjpc  enim  valvula  huic  olficio  fufiicit^  cum  mul- 
to  ,  quam  dexter  anulus  membranaceus ,  iatror  fit  (.v*)  • 

§.  XVII.  Hic  efi  minor  Circuitus  faugiiinii  . 

Priufquam  ex  finiftro  ventriculo  prodeuntem   finguinem  fequamur  ,  ajquum  di61u 

eft,ejusiter  ex  ventriculo  dextro,  per  arteriam,  venaraque  pulmonalem  in  finiftruni 

Cnum,  &  ejus  lateris    ventriculum  ,   alterum   minorera  fmquinis   circuitum  effe  ,  qui 

Haller  Phj/fiolog.  Tom.  I.  N  n  aiiquo 

Cn)  L,  c.  p.  746.  273 5-  p.  19- 

(0)  De  re  anatom.  L.   7    c  i    p.   178.  379,  (s)  Cl    Larghans  ^Oi.  Helvet.  T.  1.  p.  115. 
(p)   Anac.   ccrp,   bi-iTi.  p.  130.  289.  CO  Dougljf  Phil.  tranf  n.  345. 

(q)    Anat.  L  9    c.  8.  Cu)  Lancif.  L.  c.  p.  299.  ed    nov. 

Ci)  Rat.  med.  VII.    p.  74  C^)  Repete  ex  p.  403.    qua  de  dextro  oilio  arte- 

(1)  Nouv.  de  la  Repub.  des  Lettr.ann. 1704.01.  Jul.  riofo  dida  funt . 
Crj  Hunauld  Mtmoir.  de  TACad.  Roy.  dss  fcienc-  C^*)  ^-  *35' 


2j?2  ,       L    I    B        IV.        C    O    R. 

aliquo  ante  Hawehmt  tempore  pafHm  innotuit  ,etri  nunquam  publica  fchorarum  pr«- 
judicia  ante  hunc  111.  virum  fuperari  potuerunt .  Ergo  antiquiras  aliter,  quam  nos  , 
de  afis  magnis  pulmonis  fenfit  Cum  enim  in  finiliro  ventriculo  fpiritum  ,  in  dex:- 
tro  fanguinem  refidere  perfuaderetur  (/ )  >  aneriam  pulmonalem  a  ventriculo-u^w^rw/, 
a  crafTa  fabrica  arteriohm  dixit  (i^)  i  vicififim  ex  finiftro  vencriculo  natam  venani 
pulmoneam  ,  ob  originem  artertam  ,  a  tenuitate  venam  vocavit  {a)  .  PorrO  fmgui- 
nem  ex  dextro.  vemricuio  per  fepti  cordis  (:^)  poros  in  fmiftram  cordis  caveam  du- 
xit,  inque  ea  cavea  fpiritu  vitali  imbui  docuit  .  Non  undique  tamen  errarunt  au- 
dores ,  non  certe  Galenus.  Nempe  per  vas  ex  dextro  ventriculo  natum^  fan^uinem 
quidem  alibilem  ad  pulmonem  mitti  (),  a  pulmone  vero  per  vas  fmiftro  finui  com- 
niiflum ,  fpiritum  ex  pulmone  ad  finiftrum  thalamum  venire  minime  ignoravit  {d). 
Cum  ergo  dudum  pars  veri  innotuiffet  ,  primum  Michael  Servetus  (e)  Villano- 
vanus  ^  inde  Realdus  ColunibTis  (/),  contemplati  magnitudinem  ig)  arterije  pulmo- 
nalis  (  uri  nunc  vocarur  )  nimis  pro  pulmone  alendo  ampls  .•  valvularjra  etiam  ni- 
turam  edofli  ,  qux  humores  in  finiftrum  ventriculum  admittunt ,  a  ventriculo  in  fi- 
num  rediruris  obftant,,  fere  80.  ante  Harveii  asvum  anais  utique  docuerunt  ,omnino 
ex  dextro  ventriculo  fanguinem  in  pulmonem ,  hinc  per  venam  pulmonalem  ,  in  fi- 
num  finiftrum  ,  inque  venrriculum  ejus  nominis  venire  {h) .  Ha:c  m'mc>t  yServetiana 
eft  fanguinis  circulario  ,  quam  plurimi  clari  viri  &  fieculo  XVI.  (/),  &  fub  princi- 
pium  fiEculi  XVII.  (k)  receperunt  .  Ccejalpinus  etiam  ( / )  ,  &  Cafpar  Hofmdnnus 
(m)  ,  ante  Harveium  (n)  8c  Jacobum  Back  (0)  ,  nomina  vaforum  magnorum  a 
corde  in  pulmonem  tendencium  ,  ad  eum  modum  reformavit ,  qui  etiam  nOftro  ssva 
obtinet . 

§.  XVIIL  Ex  'ventricuta  Jinijlror  fanguis  in  aortam  exit  ^ 

Ventriculus  finifter,  perinde  ut  dexter,  contraflus,  valvulas  quidera  venofas  apa- 
rietibus  cordis  repellit,  explicat,  donec  idem  cum  oftii  venofi  ambitu  planum  occu- 
pent  (p):  ita  adirum  fanguini  fuo  ad  aorram  aperit  .  Ulterius  e.as  valvulas  in  au- 
rem  replicari  esdem  caufac  vetant  ,  qUcB  in  dextro  ventriculo  didlit  funt  {q) .  Cuni 
irero  valvuiag  fmiftras  potentius  ventriculi  conatui  refiftanr,  fieciuentius  etiam  callofas 

carua* 


Cy)  Ventncufus    finifter    plenus    e(l  fptrltu    vitali  (h)  Galenus,\.c.  C^falpinuf  Q.U3eft.  Penpatet.  L. 

Erafsjlratus  spud  Gatenum  de  Hipp.  &   Piat.  decteds  5.  C.-4.  p.  115-   b.   Arancius  1.  c.    C-   Eojmannus  de 

1,.  1.   plenus   f^-iritu  animali    Chryfippus    apud  Eum-  thorac    p    i45-   c^e  tifu   part.   0,107. 

dem  .   Sinifter  finus  per  arterias  fpiritum  ,  per  venas.  C')  Csfalpfnus  ,  1.  c.   Aranifus  ,  Profper  Borgafuc 

fanguinem  emittit  Pollux  it*  lexico  .  cit»s  contemplat.  anat.   p.  254.  J.  Falverdus .  J-  Lan- 

(z)  Heyoptjilas  apud  Ruftim  1.    p.  4».    Galenus  de  gius  Leyyibergius    apud    Folium    de    fanguinis    via    a 

ufu  part.   L.,d.  c.  lo  20.  &c    Auftor  iibri  Hippocra-  dextro  in  finiflrum  cordis  ventriculum    J.  C  A'-an.' 

tici   '^iQA   o^icoy  n.19  venam  cartilaginofam  dixerat..  tius  ,  fed  ifte  timidior  ,  mclius  vidit,  quam  docuit. 

(a)  Gal.nus  ibid.  Oribaftus.  de  corde .  Pigafetta  ,    Faliopii  difcipulus  ,  apud  Monavtum  <tl 

(b^  Idcm  ibid.  c  17.  coHea.  epiftolar.  felecT:.  L.  5    ?•  345- 

Cc)    Ibid  (k)  h..Spigelius ,  C.  Hofmannus  L  c.  Hermannus 

id)  ibid.  c.  10,  14.  15.  &c.  Conrmg  in  difp.  de  calido    innato  Leids   an.  1617. 

ie')  In  L    5.  de  Trinitate  ann.    1533.  edito.  Con-  defenfa  n  14^ 

ftr  locuni  in   vita  Serveti    ab  III.  olim    Collega  no-  1 1)  L.  c. 

ftro  Moi^ew/o  edita  ,  &  apud   Wottcnum    of  ant.ent  (m)   Ibidi, 

&  modern   learning-    p..  iia.    &  DouglaJJlum    in  Bi-  (,n)  Exercit.  anat.  1.  c.  ult. 

l)lio2raphia  anatomica  .  Co)   De  coide  p.  i54- 

CO  L.  c    L  7.  p.  177.  (p)  'Conf.  p.  »7^*  ^77». 

Cg)  Snvttusj  ColumbuSi  Arantius  obf.  anat.   33.  Cq)  Ibid. 


S  E  C  t:  IK     M  O  T  U  S    C  O  R  D  r  S  .  % 

carutiGuIas  iti  iis  fricatio  gcnerat ,  quo  fere  modo  in  tendinibus  calli  nafcuntur,  ali- 
quando  etiam  ruptas  fuiffe,  pauca  quidem  exempia  exftant.  In  fubito  mortuo  Lan^ 
iifius  (0  vidit,  in  vivo  demum  animale,  cum  arteriam  aortam  &  pulmonalem  vin- 
culo  intercepiffet  ,  vim  finiftri  thalami,  per  legitimam  viam  fanguinem  fruftra  pre- 
menris,  utrafque,  dextras  &  finiftras  valvulas  venofas  rupiffe,  inauditi  eventus  gra- 
vis  teftis  eft  Frideykus  Hofmann  (s) .  Contrario  modo,  quoties  in  imiftfi  ventricuii 
exicu  ,  aut  in  aorta ,  fanguis  impedimentum  invenit  ,  toties  fmus  finifter  (0-»  & 
ventriculus  (2)  ejus    lateris  ampliores  funt ,  tum  ipfius  aorts  oftium  Sten^el  (3). 

Vera  fanguinis  via  in  aortam  patet ,  a  valvula  venofa  nudatam  :  per  ejus  oftiuni 
fanguis  exuberans  valvulas  femiiunares  ,  perinde  ad  arterisB  parietes,  adprimit ,  uti 
de  arreria  pulmonali  diximus  (?)  ,  eamque  aortam  una  &  in  longitudinem  educit , 
&  dilatat.  Hinc  aorta  ligata,  cor  inter  &  linum  intumefcit  00-  Hinc  cum  aorta 
in  origine  oftefceret ,  plurimus  fanguis  co?.6lus  in  finiftrum  ventriculum  con?,eftus  eft: 
(;t).  In  liberam  vero  aortam  ventriculus  fe  inanit  ,  &  eo  expulfo  in  diaftolen  Ce 
remittit,  donec  nova  caufa  renafcatur  ,  a  qua  follicitatus  ,  conftVingatur. 

Arteria  princeps  (  &  perinde  pulmonalis  )  poftquam  a  fanguine  impulfo  intumuit, 
paulo  poft  fubfrdet  ,  five  id  sh  elatere  folo  fiat  ,  five  a  mufculofa  vi  •  Conftrida 
fanguinem  propellit  undique,  iterumque  &  in  ramos  fuos  viam  invenit,  &  crunrem 
verfus  cor  ,  nunc  languens  ,  neque  q^uidquam  remittens  novi  cruoris  ,  repelieret  , 
nifi   valvulas  femilunares  nada  foret  (/). 

Quando  enim  parietes  aort^  artlantur,&  fanguinem  arteria  contentum  propellunt, 
ofFendir  idem,  in  diredicne  ad  cor  ducente,  aperta  oftia  cscorum  finuum  yalvulo- 
forum  ,  eaque  fubit ,  replet ,  valvularum  mobilia  vela  a  parietibus  cordis  dimovet , 
&  verfus  axin  urget ,  donec  tres  expanfx  valvulaj  conjuncls  arteriam  integre  clau- 
dant  ,  5c  i-egreftum  fansuinis  in  cor  omnino  intercipiant ,  cum  menfuram  fedioni-ar- 
terias  squalem  Ct)  naftaz  fint  .  A  fibris  vero  tendineis  robur  valvularum  augetur, 
ut  eo  facilius  impetum  retronitentis  undx  fuftineant,  etfi  vim  contradilem-,  &  irri- 
tabilem  (^),  tendinea  natura  non  optime  admittit  .  Aerem  (^)  cerre  contra  cor 
impulfum,^&  certam  plerumque  a  corde  avertunt,  neque  prius  rumpuntur,  quam  vim 
aequalem  63.  (c)  libris  paffa  fuerint  .  Et  in  vivo  animale  ,  etiam.fi  aorta  ligata  fue- 
rit,  tamen  nihil  in  cor  redit,  cum  arteria  diftenta  fe  fuftineat,  coilapfura ,  fi  in  cor 
fe  exinanire  poflet  (^) .  Fuerunt  tamen  ,  qui  in  homine  febriente  &  plethorico  ali- 
quid  relabi  fufpicentur  (e) ,  &  in  punflo  falienre  non  rariftime  aliquam  partem  fan- 
guinis  de  aorta  in  finiftrum  ventriculum  rediifte  vidi  .  Verum  id  a  natura  fani  & 
jntegri  corporis  alienum  eft  .  Ea  enira  unda  fanguinis  ,  qux  ab  aorta;  fvftole  agitata 
in  cor  redire  conatur ,  ea  cor  pleniffimum  offendit,  &  columnas  fanguinis  refiftenres 
invenit ,  qua;  nunc  maxime  ex  auricula  in  cor  nituntur ,  valvularumque  renixum  ad- 
juvant .  Si  vero  omnino  via  inter  valvulas  femilunares  aperta  paterct,  acceftbriahsc 
fanguinis  copia  ,  cum  venofi  cruoris  legitima  penu  conjunda  ,  utique  ventriculum 
finiftrum  fupra  legitimam  menfuram  dilataret ,  &  repetitis  diftenfionibus  tandem  vali- 
darum  equidem  carnium  cordis  robori  vim  inferret,  ut_  in  aneuryfmatis  m.odum  cor 
ipfum  intumefceret .  Id  enim  toties   fadum   reperias  ,   quoties  valvulse  femilunares, 

N  n     2  oiXex , 


(r)  L.  c.  p.  495.  353-   554. 

CsD  De  elafticit.  fib.  p.  7.  Cx")  lVjerr,oir.  de  1' Acad.  des   fclcnc.  173S  p.jo.n  . 

Ci")  L.  c.  p.  53.    54.  (y)  P-  232-  1?^» 

(.1)  L.  c.  p.  61.  63.    T.   XI ir.    p.   167.    'NJoYgagn.  CO   Ibid.  Crnf    Galentem  de  Hiiip.  et   Plat.decret. 

fed.   cauf.   rr.orb.   I.  p.  ^4.   II-    p.   189.   Nov.Eph.  Nat.  L.    6.  c.   6.  Senar  p    339. 

Cur.  Vol.   II.    obf.  I.    de  Hatn    1.    c.    VII.    p.   loi.  (»/  J'^'»'»«'  p.   3-^0- 

Meverman  phyfioL,  Tom.  IV.  p- 3*.  (b)  Fahsr  aJ  Heynande^  p,  606. 

LZ)  Stealona,  aort.  Cc   L    c.  p    124. 

Ct)    P.   176    177.  (A~)  Meibon  de  valvul'"?  n.    50. 

(u)  Exper.  fur  Je  nnouveinent  du  fang.  Exp.si.  sj.  CO  Siahehn.  de  [-ulfib.  p.   15. 
Exp.  fur  1*  natur.  jrrit.  &.c,  n.  jad.  550.  351.  551. 


284  ^    ^    ^-        ^^-        C    O    R. 

offes,  aut  cartilaglnea; ,  aut  lapillis  farrge ,  rigldiiEque  ,a  fanguine  dlflendi ,  oftiumque 
aortaj  claudere  cefl^^runt. 

Aneuryfma  cordis  cum  dua^  valvulse  femilunares  cartitaginea»  effent  ,  tertia  offea 
(/).  Mors  fubita  &  cor  ampliffimum  ex  valvulis  mrrx  ad  parietes  arteriae  adnatis 
(g).  Pulfus  interceptus  ,  artuum  gangnxna  ,  cordis  moles  infolita  ,  cum  vaivul£&  of- 
fez  aorts  oftium  non  clauderent  (/?) .  Cum  eadem  olliola  offea  forent  ,  &  fangui- 
nem  retrogradum  in  cor  admitterent ,  cor  finiftrum  amplifTimum  (•')•  Valvul^  aortas 
contr<:)dliB  ,  ut  fanguis  in  cor  rediret  ,  hinc  ventriculus  finifter  dextro  amplior  (k) . 
Hydropico  valuia?  aorticse  calcaria  materia  plenas  ,  tiinc  ventriculus  fmifter  duplo 
tumidior  (/).  A  potentiori  cererum  fridione  fanguinis  aortici  hx  valvulaj  frequeii» 
tius,  quam  figmoidea:  ,  callis  &  oiTeis  fquamis  variantur. 

§.  XIX.  Tempora,  quibus  Cardts  partes  in  niotu  Jibf  fuccedunt . 

I.  Vena  Cordi  conmijj]-e  pvJfant . 

De  temporibus ,  quo  diverfge  cordis  partes  agunt  ,  proximum  eft ,  ut  dicamus .  E« 
primum  vence  cavx  eodem  tem.pore  ,  quo  pulmones  vense  ,  conftringuntur ,  atque 
auriculas  replent.  Sa^pe  id  in  ultimis  meis  experimentis  vidi  ,  ut  tamen  perennior 
vens  cavie  motus  fit ,  &  verfu^  atria  mortis,  faspe  aiiquoties  contrahatur,  dum  pul- 
monalium  venarum  atlio  femel  refpondet. 

Id  tempus  ,  quo  in  fano  homine  venc^  cordl  commiffaj  conftringuntur,  pr'mum 
dicemus .  Eodem  tempore  auriculse  &  finus  replentur  ,  non  fubito  quidem ,  etfi  ob 
celeritatem  ita  videtur  ,  verum  prior  pars  venx  proxima,  deinde  remotiores  auriculae 
fedes,  &  omnium  ultimifi  appendices  utriufque  atrii  .•  ifa  tamen ,  ut  totum  atrium 
cordis  ,  aut  dextrum,  auc  finiftrum,  intra  unicum  minutum  fecundum  hors  replea- 
tur,  in  homine,  cui  tardiffinius  pulfus  eft. 

Quare  omnino  hic  monere  oportet ,  ne  aliqua»  voces  Boerkaavtt  (m)  eo  fenfu  re- 
cipiantur ,  quem  omnino  primum  offerunt  .  Videtur  vir  illivftris  (w)  aliud  tempus  fa» 
cere  ,  quo  finus  repieatur,  &  aliud  tempus  ,  quod  ei  proximum  fuccedat  ,  quo  fan- 
guis  in  auriculam  penetret  :  ita  fieret ,  ut  a  vena  finus  ,  a  finu  auris,  ab  aure  ven- 
triculus  repleretur  ,  &  viciffim  eodem  tempore  finus  contraheretur,  quo  ventriculus. 
Ejufmodi  autem  temporum  fucceHio  a  vero  aliena  eft  .  Et  dextra  primum  auricula 
a  finu  nuiia  valvula,  nulloque  difcrimine  diftat  ,  quod  intercedere  pofTit,  ne  vena 
cava  perinde  aurem ,  &  finum,  eadem  unda  fanguinis  imtRrifa  repleat .  Sinus  demum 
dexter  (n*),  ne  quidem  integram  caveam  efficit  ,  &  pofteriorem  unice  dextramque 
partem  receptaculi  conftituit ,  quod  anterius  vera  rericulata  natura  auricuIiE  perficit. 
Sinifter  fi-nus  utique  integram  caveam  ipfe  cfficit,  cujus  appendix  eft  &  receffus,  qu^ 
auricula  dicitur.  Nulio  modo  vero  a  puimone  fanguis  in  auricuiam  venire  poteft, 
quin  prior  in  finum  veniat  .*  neque  ea  auricula  in  ventriculura  penetrare  ,  niii  per 
fmum  tranfeat .  Hisc  eo  accuratius  monui  ,  qiiod  ad  Boerbaavn  voces  non  ignobilis 
de  corde  fcriptor  Petrus  Simon  Rouhault  {p)  fuam   fententiam    adcommodaverit. 

Non  eft  mei  candoris  diffimulare,  efHe  experimenta,qu,E  pofTmt  aliquam  fuccefTio- 
jQem  in  repletione  integri  atrii  cordis  fuadere  .  Ita  primam  partem  dextram  auricul« 

cor- 


CO  Laridf,  p.  137.  (l)  Chgfelden  h  c    p.   182.  Phjl.  tranf.  nsj^.Eph. 

Cs5  Schaarjchmid    Berlin.  Nachricht  1740.    n.  6.       Nat.  Cur.  Dec.   i.  ann.   i.  obf.  70. 
Similfs  fsre  hiftoriae  exflant  in  hift,  de  l'Acad.Roy.  (nj;  Coaf.  Jmin  Phil..  tranf.  n,  358. 

des  fcienc.  1713.  n.  3.  et  fimilis  mors  in  Eph.  Nat.  {p}    Inftir.  rei  Med.  n,  147.  iSS-  Reftius  naBC  ex- 

Cur.   Dec.  i.  ann.   3.  obf.  281.  ftant  in  Edit.   6.  h.  159. 

(h)  Covv^er    \,  c.  tab.  40.  f.  4.  6.  C"*)  P-   «82 

(S)  Senac  T.  2,  p.  4,3,  (0)  Reponfe  i  M.  IVinshw  p.  ip. 

(Xi  Houghjf  i^hjl.  tranf.  n.  345. 


i^ECr.  /r.  MOTUS  CORDIS.  285 

cordis,  in  rana ,  primam  vidi  (p)  a.  vena-  cava  conrrada  repleri ,  inde  finin:ram,(Sc 
ab  ifta  venrriculum  .  Ita  in  auricula  dextra  canis  vidi  ,  a  contrada  auricul3&  parte 
inferiori  fuoeriorem  appendicem  fanguiiiem  accipere  (q). 

Verum  hcEc  fucceffio  quidem  cum  omni  mocu  a  natura  conjundla  eft,  &  in  ven- 
triculis  cordis  perinde  locum  habet  (r),  quorum  alia  &  alia  pars  non  eodem  ,  feci 
duobus  proximis  rempufculis  repletur.  Sed  ea  minima  tempufcula  ,  quibus  diverfe 
particuliE  auricuin^,  aut  ventriculi  repkntur  aut  conftringuncur  (^),  conjunda  demum 
ejufdem  funt  durationis ,  qua:  eft  integri  pulfus  cordis,  &  eorum  fumma  unico  pui- 
fui ,  aut  uni  fexagefimaj  parci  minuti  primi  squalis  eft  ,  quam  menfuram  pro  motu 
unius  caves  cordis  nunc  cura  BoerhaaTj^o  recepi ,  alias  exquifitius  definiturus  . 

Penitus  contraria  ratione  infignes  aliqui  vivorum  animalium  incifores  (0  a  venis, 
perinde  uc  ab  auribus,  vencriculos  repleri  fcripferunt  .  Verum  nuUa  venarum  ita 
cordi  commi^titur,  quin  prius  in  finum  pricpofitum  fanguinem  fuum  ,  ex  ipfa  fa- 
brics  neceffitate,  efFundat. 

§.  XX.  I[.    Duie  K/furicules  falium  « 

Uti  auricula  dextra,  &  finiftra,  eodem  tempore  replentur,  quod  primumdiximus, 
ita  eodem  eriam  fecundo  tempore  una  inaniuntur  {u)  ,  &  fanguinem  fuum  in  cor 
emittunt .  Ita  in  numerofis  experimentis  vidi  (x) ,  &  ratio  ipfa  fuadec  ,  cum  dexter 
finus  cum  finiftro  in  adulto  eumdem  communtm  parietem  habeat  {x^)  ,  in  fecu  ve- 
ro  inedito  omnino  eadem  fere  cavea  fit ,  qu^  in  adulco  hdmine  ,  fepto  fubnafcente, 
in  dextram  &  finiftram  feparatur .  Neque  tamen  in  moribundo  animale ,  baje  peren- 
nis  conjun-dio  perfeda  fupereft.  Nam  dextra  ucique  auricula  pferumque  frequencius, 
&  aliquoties  pulfat  (/ )  donec  finiftra  femel  conltringacur  ;  &  demum  dextra  foh  (r), 
&:  diu  quidem  pergit  contrahi ,  quando  fimftram  jam  iererna  quies  occupavir  .  Eft 
etiam  contra,  neque  valde  infrequens,  ul  celerrimos  auriculs  fmiftrs  trem.ores  vi- 
deas  ia)  ,  dum  dextra  femel  concrahirur  :  eft  ,  &  ex  artificio  quidem  aliquo'  ,  uhi 
fmiftra  auricula  pergit  pulfare,  dextra  vero  jam  em.ortua  languet  {b)  .  Verum  hsp, 
prigter  naturae  legem  fiunt  ,  &  in  fano  atque  vegeto  animale  duarum  auricularum 
motus  utique  fyncbroni  funt .  Cum  hoc  ceterum  aurium  m.otu  cordis  diaftole  con- 
jungirur,  cum  nulium  dubium  fitj  quin  auricularum  expulfo  fanguine  vemricult  re- 
pleantur» 

§»  XXI.  III.    Et  uterque  ventriculus  ^ 

Poft  auridularum  conftridionem  celerrime  in  calido  &  far?o  (c)  animale ,  aliquarf- 
to  lentius  in  frigido  (d)-,  &  languente  (f) ,  &  nonnunquam  frtis  magno  eciam  in 
calidis  tempufculo  (/)  interpofito,  fequicur  vencricurorum  cohtra6iio  :  fequitur  in- 
quam,  cuni  in  plurimis  experimentis  ita  viderim  (^),  in  fele  ,  cane  ,  glire,  facilli- 
me  vero  in  pullo  incubato;  &  cum  plerique  prioris  asviprofedloresjinvivorum  ani- 

malium 


if)  Exp.  479   480.  tz)  P.  19?. 

Cq)  Exp.  482.  .  (a)  Exp.  507.   50^.    509- 

(.0  Exp.  516.  (b)  Esp.  517.   5l8.   54'-  54S^ 

(s;  Exp    533.   537.  548.  CO  Exp.  491-  493- 

Ct)   J.   Pecquet  diff.  ^.  j^.  ] ^  F:!nton  I.  c.  p.  1^6.  (d)   Exp.   516.    54^.   549- 

Oj)  L.c.  Exp.  470,  474.  478.   493.    503.    510,  51  J,  (e)  Exp.  473.   Harvet  1.  c.  p,  38. 

Cx)  Harvet  Exerc.    i.    p,    38.  &  plefiqHe  qui  pro-  C^)  E^^P-  47°'  Riolan  not.  de  mot.  cord.  p,  38, 

Xime  ad  n6t.  (h)  excitabuntur .  (g)  Exp    470.  473.  474.  478.  479.  4S0.  481,  493,, 

(x*)  P.  214,  503.  Sii5.  515.  530,   54<5.   548.   54?«  jS^» 

Cy)  Exp.  474,  481.  S40. 


jTiaJium  incinoriibus  Innutriti  ,  motum  ventriculorum  auricubrum  conftriflionem  fe- 
qi3i  ({0  te{\:es  fe  offerant ,  alternafque  auricularum  ?c  ventriculorum  contradliones  fuo 
evperimenro  confirmaverint.  Uterque  vero  ventriculus  eodem  iterum  rempore  con- 
ftringitur  (/),  idque  tempufculum  tenium  idem  cum  primo  eft  ,  ut  nempe  eodem 
idu  qculi  vcnjB  mogns  contr^^tflfe  auriculas  repleant,  quo  conftridti  ventriculi  fuum 
fanguinem  in  arterias  expellunt.  Eum  fynchronum  utriufque  ventriculi  motum  pa- 
tres  etiam  anatomes  fuo  teftimonio  ftabiliverunt  (4)  ,  In  apertis  ventriculis  contra- 
^ionem  eodem  tempufculo  vidi  peragi  (.4*). 

§.  XXII.  Lanclftana  Opinio, 

Ita  trla  Tisec  tempora  pergunt ,  combinata,ut  eodem  femper  tempore  ven%  & 
ven'riculi  repleantur  &  innnianrur,  &  tempore  fequente  auricuIcB,  &  arterij^  magniie, 
pariter  5c  fanguine  repleantur,  &  inaniantur.  Receptam  hanc  fententiam  hoc  pri- 
mum  fieculo  celebres  viri  follicitaverunt.  Et  foannes  quidem  Marra  Lancf/Jus  (!) 
ad  experim.enta  provocat,  qus  in  grandibus  animalibus  (w)  ,  in  equis  ,  &  in  pun- 
61o  falienre,  five  pulli  incubati  (?/)  tenero  corde  feceriu  .  Hncien-js  autem  a  fenten- 
tia  vulgo  recepta  receiTit,  ut  fateretur,  contradlionem  auricui.^  tertia  parre  tempu- 
fculi  pulfui  sequalis  pr^cedere  contradionem  cordis,  &  cum  tine  diaftoles  ventricu- 
iorum  coniungi :  fed  altero  tempufculo  ajebat  fyftolen  auricularum,  cum  initio  fyfto- 
les  ventriculi  una  fieri ,  &  tertio  demum  tempufculo  auriculs  quidem  coniraffiionem 
cuni  fecundo  triente  fyft6les  ventriculorum  conjungi .  Quare  ,  fi  finguiam  fyftolen 
auricularum, ,  aut  ventriculorum ,  in  tres  partes  diviferis,  dux  pofteriores  terti^e  to- 
tius  contraftionis  auricul*  cadent  in  duas  priores  tertias  partes  fyftoles  ventriculo- 
rum  5  &  unica  pnma  tertia  parte  auriculge  contradlio  cordis  conftridionem  prsce- 
det,  ex  (o)  Lancifi  fenrentia ,  quam  Cayolns  Pbilippus  Glaffius  (p)  fuam  fecit  ,  & 
excufavit  Vir.  Clar.  /".  GocJofredus  Brendet  iq). 

Kon  repugnaverim  equidem  Harveio  (r)  &  Bach'o  (s)  prjecipuis  m  experiendo 
viris,  qui  motum_  cordis  difficilem  obfervatu  pronunciant ,  aut  l^Vat^o  (0,  qui  non 
aliam  ob  caufam  in  languentibus  beftiis,  aut  in  frigrdi  fanguinis  animalibus  ,  cordis 
pha:nomena  contemplari  fuadet.  Non  ideo  tamen  infuperabilis  difficultas  eft  ,  quae 
Lavci/io  fraudi  fuit.  Frequentilfime  certe  in  pifcibus ,  ranis,  lacertis,  corvis,  ululis, 
puilis  ineubatis,  muribus,  gliribus  ,  fuibus,  cuniculis,  bsedis  ,  ovibus ,  canibus ,  feli- 
busj  trinaceisj  &  abfque  omni  dubio  vidi,  -auricuias  cordis  prius  repleri ,  quamven- 

triculi 


(\C)  Voklicr  Coiter  oLf.  anar.   j.  114.   ii($.    Guil.  lefture  p.  91.  J.  3.  Senac  p.  314    3?s.  &;c.  Autopts 

Hayvci  1.  c.  p.   38.  40,   &c.    &    in   lib.   de    generat.  omnes . 

an;m.  p.    53.     Riclnn.     antropograph      p,    241.     4^5,  (i)   Exp.  470.  474,  475.   47S.  491.  493.   50J.5'4' 

418.  &  in  not    de  mot,  cord.  p.  «3.    J.  Jac.  m^fer  536.  342. 

de  cicut.  aquat.  p,    90.     Car.  Drelincoun  canicid.  -i.  (.10   Uarvei  p.  i(<.  30    38.  Walam  'E^i^.  l-  p.400. 

n,   10.  J.  Jac.   Pejier  obf.  anat    n.  ai.     J.  E.  Caidefi  aut  784.  ed.  tert    Lcw^r  c.  i.   p.  45. 

],  c.  p.  65.  J.  Alphonfus  Borellus  1.  c.  l.a.  Prop.  5^.  (k»)  Exp,  471.  485. 

Dom.  de  M.7rchmis   compeBd.  asat.   p.74.  ].Muralt  (l)  L.  c.   Propof.   59.  60.  6fc 

1.  c,  p.  385.  Cin  anguilla  ,  &  bene  ^  ,  Nicolaus  Ste-  im,   P.  88.   ' 

nonis  F.  Aft.  HaTnienf.  T.  II.  p.  145,  <i\\fJaeoba:ui  (n)   P.  43. 

oe  ranis  p.  110.  in  faiamandTs  .  R-aym.  Vieuffens  de  (o)   P.  88.   8-9. 

ren-.ot.  &  proxim.  princ.  p.  86.    du  coeur    cap.  ult.  (p)  niff.  f»pe  cit.  n.  69. 

Ant.  V.  Ueu-wenhoeck  in  lucio  pifce,  PhiL  tranf.   n.  (q)  In  progr.    de  fententia    Laacifiana    .nen  pejss- 

i\9'  Bvjjlere  lettre  4  m.-yie;)i    p.  ai.    in  teflurfine  tus  improbabili . 

J.  Maria  L;7M«/7ttj  p.8^.   jn  punc^o  faliente  ,  M^^itre  CO  Exerc-  i. 

Jean  de  la  formation  du  poukt   p.   71.    Jo.  Fanton  (s)  P.   i^g. 

J,  c.  p,   310.    in  ranis  ,   Bvc-^ne  LangriTb  Croonian  CO  ^-  ^7^- 


sEcr.ir.Morvs  coRDis,  2S7 

triculi  repleantur,  &  prius  pariter  contradas  inaniri ,  quamiidem  ventriculi  evacuan- 
tur,  quo  rempore  thalami  in  diaftolei-i  fe  remiferunt,  &  eo  ipfo  tempore  rubro  fan- 
guine  ab  auricuiis  impulfo  diftenduntur.  Pauio  poft  auricu!»  quiefcunt  ,  &  cordis 
ventriculi  conftri61ionem  moliuntur,  faumque  fanguinem  expellunt,  ut  m^.niFefto  fa- 
tis  prasceffionem  auricuiarum  ,,  cordifque  proxime  fequentem  conilriftionem  ,  diftin- 
guas.  Ipfe  demum  Lanci/ius  e^tdQm  in  vivis  animalibus  ptiajnomena  viciit  00  "•  1« 
pullo  incubato  obfervatio  facilliraa  eft.  In  numerofis  meis  circa  ova  incubata  fadis 
experimenris  ,  etiam  frequenter  vKii,  pofterioribus  pulli  diebus ,  cordis  ventriculos 
&  auriculas  adeo  rapide  fe  conftrinxiffe  ^  ut  ordinem,  &  fucceffionem  oeulus  nondi- 
ftingueret.  Verum  fincerus  utique  intelligo ,  hanc  confufionem  in  animalis  incifimo- 
tu  bono  ordini  opponi  non  debere,  quem  prioribus  diebus  fetus  inque  frigidis  ani^ 
malibus  toties  vidi . 

In  moribundo  equidem  animale  ordo  &  fucceffio  in  adlione  auricularum  8z  ven- 
triculorum  turbarur .  Saspe  dextram  auriculam  videas  mira  celeritate  palpitare,  dum 
cor  immufatum  quiefcit ,,  &  denique  faspius,  &  quirrquies  (x)  8z  fexies  (/)  \  imo 
fexagies  &  centies  (  a )  pulfare  prius ,.  quam  femei  cordis  contradio  fequatur'.  Eft 
etiam,  ubi  in  rapido.  cordis  motu  non  facile  fit,  pra:ceffionem  in  motu  auricularum 
diftinguere  (fi?) .  Cum  enim  in  animale  torto  pulfus  m  minuto  primo  fere  140  fmr  , 
contradio  vero  auricul^  non  multo  plus  quam  tertiam  partem  ejus  tempufculi  fibi 
fumat  (c),.  fiet  ea  imra  7I-0  partem  minuti  primi  ^  aut  unius  minuti  fecundi  fepti- 
mam,  adeo  certe  velocker,,  ut  oculum  fere  fugiat  .  Etiam  hoc  frequens.  eft,  auricu- 
lam  folam,  maxime  dextram  (a'),  nonnunquam  vero  finiftram  (e),  moveri ,  quanda 
cor  dudum  &  ante  aliquot  horas  quievit.  Aliquando  eciam  veiuriculi  abdjue  auri- 
culis  agunt  (/) .  Verum  hi  in  pulfuum  ordine  errores  nihil  naturie  legi  derog:irfct  ,, 
quaj  in  valente  animale  perpetua  eft  ,  &  quam  ipfam  ad    experimenta  deferipfi. 

Sed  repugnantomnino,,  fyftolen  aurium  &  ventricuiorum  cdnjungipolfe.  Et  primo,, 
cum  venrriculi  robur  vim  auricula;  conrraclilem  magna  ratione  fuperet ,  fniftra  kbo- 
raret  ifta,  &  contraheretur ,  cum  m  cer  eodem  tempore  contracium  fanguinera  fuuiii 
nullo  m.odo  poflTet  expellere  (g)  .  Denique  ex  prroribus  repetere  oportet  (^),  cdr 
contradlum  &  fanguinem  fuum  propellens  ,  eum  fanguinem  contra  anulum  merabra- 
naceum  oftii  venofi  urgere  (/).  In  fyftole  ergo  Lanci/sana  hic  anulus  a  viribus  con- 
trariis  premeretur ,  a  fariguine  nempe  auriculis  contraflte  in  cor  nitenfe  ,  &  a  fan- 
guine  ventriculr,  anutum' venofum  contra  auriculam  urgente.  Fruftra  ergo  Natura 
vim  contradarum  auricularum  impenderet,  &  cum:  noxa  aliqua;,  cuni  interim.  reni- 
tens  ventriculi  vis  neceffariam  expanfionem'  anuli  valvulofi  impediret,  ex  quo  ipfo 
arteriofi  oftii  adapertioni  refifteretur  ik}  .  Iterum  ,  cum  ex  hypothefi,,  ducB  partes 
diaftoies.  auricularum  cum  duabus  omnino  tertiis  partibus  diaftoles  ventriculorum  in 
idem  tempufcuium  cadant ,,  toto  certe  eo  tempore  ,  quo-  cor  ad  recipiendum'  fangui- 
nem  per  fuam  laxitatem  aptilTimum  foret,  nihil  ejus  mufculi  caveag  acciperent ,  cum 
auriculaj  eo  tempore  &  ipfie  quiefcentes  nihii  ipfis  mkrere  poifent..  Quare  &  fyftole 

auri- 


(u)  P.  87.  (cY  Exp.  470., 

Cx^  Exp.  474.  477«  491-  i<i)  £xp.  473,  474.  481.  49T..  493V  4?4-  5io-  514. 

(y     Stenonsi   Acl.  Hafn.  1    c.  ^»   141.  J.  J,   Psj/ef     53,7.   Sir"'    543-  535-   5j6    Repetenmr  i!^a  p.  190. 

cbf.  31..  J   V.   Beverwych  irr  Q^uaeit.  Epift:    p,  14J.  Se-  te)   Exp    317.   -;40»  541.  548. 

nac   p.  314.   Bvrwine  Langrish  !.  c,    p    14J      Highmor  (f)   Exp?   496.    si^     JiS     515?.   511. 

de  E^ene^-at    p.  71.  Cr)  C)e  motu  fanguin.   per  cor  n.  13. 

(a)  i/V^j£us  p.  401.   Ens  de  caufa  vires  cordis  al-  ^    ih)  P    1^16    277 

ternas    producente   n   5.  (i)  De  incu  fango  &C.  ibid. 

Cb)  Uatvii  p.  49.  51.  C^)  F.  ir^edo  cit. 


2^^  L    I   B.       ir.       C    O    R. 

auricularam  pfr  duas  tertias  paites  {u%  durationis  fruftra  foret,  &  per  eamdem  por- 
tinnem  fui  cordis  diaftole .  Poffis  etiam  IH.  Morga^ni  (/)  rationes  confulere ,  quem 
amor  veri  v€tuit  in  amici  partes  defcendere. 

§.  XXIir.  Et  mhoftana. 

Alia  hypothefis  etiam  magis  iis  contraria  reniritur,  qu^e  propofuimus.  Francifcur 
jN;cbo!ls^  Meaclt!  idem  clariffimus  &  gener  &  fucceffor  ,  aliam  a  noftra  feriera  mo- 
tuum  in  corde  &  auriculis  conftituit.  Primo  tempufculo  ait  (»7),  aurem  dextram 
pulfare  &  fanguinem  expel-iere  :  alrero  ventriculum  ejus  lateris ,  tertio  arreriam  pul- 
iTionalem  ;  quarto  auriculam  finiftram  ;  quinto  ventriculum  Cniftrum  contrahi  Iri 
fieret ,  ut  aut  conftridio  aut  dilaratio,  nam  perinde  eft,  auricuis  dextraj  caderet  in 
idem  tempu^culum,  cum  dilatatione  aut  conftridione  auriculsfiniftrs»  ;  fequenre  vero 
temporis  momento  dext€r  quidem  venrriculus  pulfaret  ,  quo  ipfo  fmifter  thalamus 
■dilataretur:  atque  adco  f^mper  aiio  tempore  dextra  auricuia  pulfaret  ,  alio  fmiftra, 
^  perinde  neque  pulfus ,  neque  remiffio  utriufque  ventriculi,  unquam  in  idera  tem- 
pufculum  incideret .  Levis  motus  cordis  dexrri  ab  ejus  nexu  cum  fmiftro  corde  le- 
quitur  OW^r»?/  (0-      . 

Facile  adpa-ret,  fabricam  cordis  5c  auricularurm  cum  hac  hypothefi  conciliari  noa 
poffe  .  Nam  dextra  quidem  auricula  cum  finiftra  coramuneni  parietem  habet  («), 
qui  feptum  vocatur  finuum.  Omnino  vero  repugnat ,  diverfi  tempora  eff^,quo  dex- 
tra  auricula  contrahatur,  &:  quo  finiftra  ,  cum  fibrse  auricuice  dexcrig  cum  fmiftrie  fi:- 
i)ris,  in  eo  fepto  intricentur  &  cohereant,  &  vel  contratls  utramque  neceffario  au- 
ricularum  conftringant ,  vei  laxats  utramque  laxent.  Abfonum  efifer,  id  auricularum. 
feptum  eodem  tempore  contrahi,  quia  finifter  finus  contrahitur,  &  idem  iaxari  ta- 
jmen,  quia  dexter  eodem  rempore  fe  remiittit.  Adde  in  fetu  omnino  duasaures  uni- 
•cam  caveam  efficere ,  imperfeclo  fepto  non  penitus  divifara. 

Sed  v^ntriculorum  carnes  m  fepto  cordis  etiam  magis  infeparabiii  nexu  mifcen- 
tur  (0)  ,  dextr^q-ue  ad  rmiftnjm  ventriculum  tranfeunt-,  &  viciffim  fmiftrs  ad  dex- 
trum  :  ut  omnino  iterum ,  quando  dextri  cordis  carnes  conftringuntur,  una  &  fibras 
5  finiftro  venrricuio  eo  mifTas  conftringi  neceife  fit,  &  viciffim  finiftri  ventriculi  eas 
fibras  contrahi ,  quas  dexter- ventricuius  finiftre  tradit .  Nonignoro,  pofife  unius  mu- 
fculi  fibfas  aliquas  agere ,  dum  alisE  quiefcunt.  Verum  id  unice  de  iacertis  lilis  re- 
•ciis ,  parallelis^,  folo  adipe  conjundis  .verum  eft,,  qui  magnos  mufculos  conjungere  foient. 

Deinde  •obfervatipnes ,  quas  maximo  numero  enarravimus  (p),  omnes  in  eam  ie- 
•gem  confentiunt^  ut  eodem  omnino  tempufculo  du^  auricul»  aut  conftringantur  & 
^xpallefcant,  aut  viciffim  iaxentur  ,&  rubeant  repiet^;  ventriculi  .etiam  eodem  tem- 
pore  corrugentur,  dureu:ant  5  apicem  recurv£nt,  aut  vLciffim  levigentur,  moliefcaat, 
«xtendant  a.piccm . 

Neque  quidquam  fidei  horum  experiTnentoram  decedit,  quod  aliquando  ia  langui- 
«io  &  nrioribundo  animale,  aut  auricula  dextra  abfque  finiftra  alioque  tempore  agat 
(^),  aut  ventriculus  etiam  dexter  abfque  finiftro  contraharur  (r).  Hxc  enim  mor- 
tis,_&  turbatae  narura^  fymptom.ata  funt,  quando  vel  folus  dexter  ventriculus  puifare 
pergit  (j-),  quo  tempore  finifter,  ob  caufas  alibi  exponendas  ,  quiefcit ,  aut  finift^r 
€x  cojifervato  ftimuio  foius  operatur,  dexter  v£ro    inanis  ,  &   ab   irritatione  liber  , 

vita- 


Cn^Epift.  anat   15    n.    ij.  fpVP-  i8s-  ^86. 

0")  Coinpend    anat.  ceconom.  p-   %j.  (q')   p.  z%6. 

(O    Letter.   UI.  p.  ,8.  j-,-)   Harvei  p  39. 

Cn;  Fieujfem  tr.  du  coeur  p  41.  con£  p.  114.  *  6)  E-P    noftr-  474-  482.  514.   543.   3SJ- 

(p)  P.  i4l.  &  Fieufftns  p.  8g. 


SEtT.  IV^  MOTUS  CORDIS.  ^gr; 

vitales  vires  explicare  defiit  (0 :  quo.d  quidem  phasnomenoa  ^Egre  fere  ,  &  plerum- 
que  imperfedle,  ab  arte  obtinetur  (w) .  Neque  hoc  phiEnomenon  cum  fenteiitm  A//- 
chcllfti  confentit,  cum  unicus  fcmper  nobis  ventriculus  contrahi  vifusfit ,  aiter  vero 
immobilis  quieverlt ,  neque  alternus  ordo  contraclionum  unquam  in  utroque  ventri- 
culo  obtinuerit.  r    r     -d 

Supereft  ,  ut  ad  eam  rationem  reTpondeamus ,  <\ux  iSichollJium  perlualit .  Fone  adeo, 
primo  tempufculo  auriculam  dextram  pulfare ,  &  fanguinem  fuum  expellere ;  altero 
ventriculum  dextrum  pariter  contrahi,  &  inaniri ;  tertio  pulmonalem  arteriam  fein 
venam  fodalem  deplere ;  quarto  venam  pulmoneam  in  fmum  fmiftrum  Cjam  penutn 
convehere;  quinto  fmum  finiftrum  in  ventriculum  fui  lateris  fe  evacuare ,;  fexto  eum 
ventriculum  in  aortam  fanguinem  effundere .  Ita  omnino ,  uti  in  recepta  fententia , 
tempora,  quibus,  auris  dextra  &  fmiftra  fe  ev^cuant,  fynchrona  erunt ,  cum^a  fmt 
I.  &  5.  imparium  autem  numerorum  tempufcula  fcmper  in  unum  ccnveniimt  ;  & 
auricuh,  quae  primo  tempore  contrahitur,  iterumtertio,  &  quinto,  &feptim0  con- 
trahetur;;  &  ventriculi  pariter  eodem  tempore  agent ,  nempe  momento  2.  &  6.  Ni- 
hil  a  Nkhol-lfii  pofitione  dlverfi  nobis  fumpfimus,  praeter  Jongioremfanguinis  inpul- 
mone  moram ,  quem  Vir  Cl.  unico  minuto  fecundo  (  fi  60  pulfus  in  minuto  prima 
fuerint  )  per  arteriam  venamque  pulmonis  in  fmumfiniftrumducit ,  incredibili  cerce 
celeritate  ;  nos  duobus  ejufmodi  fecundis  minutis  per  pulmonem  trajici  ponimus.Ita 
fiet,  in  venis  pulmoneis ,  quod  in  venis  cavis  notiffimum  eft  {x)  ,  ut  nimirum  re- 
pleantur ,  quo  tempore  finus  finifter  in  fyftole  verfatur  ,  &  paulo  poft  in  remiffuiii 
finum  fe  evacuent. 

Objicit  Vir  ClarifTimus,  ex  ea  noftra  folutione^  quam  facil*  pro  acrl  fuo  ingenjo 
prsevidebat  .5  fequi,  ut  vena  pulraonalis  perinde,  uti  arteris,  pulfet  ,  cum  ex  noftra 
fiypothefi  priori  minuto  fecundo  ab  arteria  fanguinem  accipiat,  emittat  in  finum  al- 
tero  :  id  autem  credit  Vir  III.  abfurdura  effe.  Verum,  quod  ipfi  fenfus  demonftrant 
(_/),  id  quidem  abfonum  effe  nequit,  &  vense  pulmonales  omnino  confpicuo  pulfu 
agitantur.  Neque  ideo  caufa  caderet  Harveius,  fi  nullus  in  ea  vena  pulfus  oculis  fe 
offerret  Poffet  enim  robur  ejus  venas  ad  vim  impellentem  arterisE  unice  majus  effes 
&  perinde  a  vena  pulmonaii  abeffe  pulfus ,  uti  ab  animalium  frigidoruni  ( ;^)  arteriis 
abeft,  quas  tamen  ipfa  vis  proximi  cordis  repiet .  Vide,  qusc  aut  fimiiianoftrorum, 
aut  alla  contra  III.  Viri  fententiam  ab  Edimburgenfibus  Medicis  {a)  ^  &  ab  liL  Ar- 
ctiiatrGrum  comite  (^)  propofita  fuerunt . 

§.  XXIV.  Finis  motuum  vemrtcuJorum  ^  aimum,  cavteque  veme  y  &  pulmonalis, 

Multa  de  motu  cordis  diximus,  addenda  funt  de  quiete  aliqua  .  Nempe  animali, 
in  mortem  nunc  languenti  ,  fenfim  debiliores  (c)  cordis  contradiones  fiunt  ,  &  pro 
debilitatis  modo  crebriores  (rf)  ,  unde  ille  vermiculatus  morientium  pulfus  ,  adeo 
cum  minutie  creber ,  ut  omnino  numerari  nequeat  .  Diminutiones  pulfus  in  mo- 
riente  animale  vides-^s  apud  ///.  Whpt  i\)  .  Deinde  intervaila  inter  cordis  coatrao 
Qiones  nafcuntur,  quae  &  a  pulfu  intermittente  adgnofcas  ,  &  a  refpirationibus  in 
moribundis  magno  fspe  tempufculo  interceptis,  atque  e  longinquoredeuntibus.Etiam 
in  vivis  animalibus  hsec  intervalla  funt  duorum ,  &  quatuor  (?)  fecuadorum  minu- 
Haller  Phyfioleg,  Tom.  L  O  o  torura 


CO  Exp.  515.  51T.  311;  (a)  Effays  of  fociety  at  Edin^.burg  T.  III.   p.  358, 

(u)  Exp.  517.  318,  510.  520.  515.  (b)  L.  c.  p.  Z97. 

(5c)  P    184.  (c)  Ens  1.  c.  n.   14.  Senac  p,  310. 

(y)  P.  »84.  U)  ssnac  ibid. 

(z)  Jufe   cle  ea  re  dicetur   1.  5.    Conf.  !e  Second  O)  Efi"-  »  fociet.  phyfic,  and.litter.II,  p.283.feqq. 

Memoir.  Cur  le  movemente  du  fang  p.  13«.  n.4.  («.)  Jofetti  kttera  a.  efper.  jp. 


igo  L   I  B.      ir.      c  o  "k. 

torum  (/)  primorum .  In  ovo  incubato  pulfus  languido  animali  primo  decem  ,  tum 
fex,  &  quatuor,  &  duos  deraum  in  minuto  primo  fuiflTe  vidi . 

l^unc  finiftr^e  cordis  cave^e  ad  quietem  fe  componunt ,  ventriculus  quidem  (§)  ,  & 
paulo  poft  ejus  lateris  finus  (/6),  quarta  horas  parte  ,  &  aliquot  ante  dextram  auri- 
cuLim  horis  (/) , 

_  pextri  quidem  ventriculi  pulfatio  diutius  (k)  fupereft  ,  ut  tamen  paulatimlongio- 
ri  intervallo  poft  auriculam  ventriculus  contrahatur  (/),  adeoque  ratio  pulfationutn 
auriculs  ejus  lateris  ad  pulfus  ventriculi  excrefcat ,  atque  fefqui  altera  (m)  ,  dupla , 
demumque  m.ultiplex  (?;)  fiat .  Sed  &  ipfe  ventriculus  in  principio  vehementer  pul- 
fat ,  &.  frequenter ,  inde  lentiores  fiunt  (o)  pulfuum  recurfus ,  denique  ne  palfat  qui- 
dem ,  fed  palpitationes  nefcio  qua;  carnium  fuperficiem  pererrant  (/>),  utcircacen- 
tra  aliqua  mohilia  citati  tremores,  &  contradiiones  viciniorumfibrarum  percipiantur. 

In  ventriculo  vero  dextro ,  &  perinde  ia  finiftro  ,  apex  (q)  omnium  ultlmus  & 
fponte  contrahitur,  &  naturam  ifritabilem  confervat.  Cum  omnia  incorde  quiefce- 
rent,  duabus  horis  elapfis,  apicem  vidi  curvari ,  Sc  eo  irritato  cordis  motum  fuccef- 
fiffe,  cum  reliquo  toto  corde  lacefiito  nullusmotus  renifceretur.  Poftapicemfeptum 
cordis  (r)  motus  &  irrirabilitatis  tenaciffimum  fuit  .  Bafeos  autem  cordis  motuna 
djutifiime  fupereffe ,  prjeter  experimentorum  fidem  fcriptum  eft  (s). 

Quando  nunc  etiam  dexter  ventriculus  elanguit,  aut  diffedus  quievit  ,aliquamdiu 
pIeru5T)que  (t)  in  auricula  dextra  motus  (upcreft.  Vidi  dimidia  (u)  fuperfuifTe  ho- 
ra  ,  vidi  mtegra  (x) ,  vidi  duabus  (y),  vidi  feptem  (x)  horis  .  Quinque  (a)  &  fex 
horis  in  anguilla  fuperfuiffe  vidi  ,  &  fex  horis  in  cane  lVepfe>- (b)  .  Tn^lnta.  horis 
a  cordis  quiete  pulfavit  in  teftudine  (c)  ,  &  fola  abfque  corde  in  corpore  relidla  (^) 
in  rana  faliit .  Si  particulam  auriculs  requiris,  qus  pergit  moveri ,  quietisomnibus, 
aliquando  apex  (e)  fuit  appendicis,  alias  particula  aliqua  venascav»  contermina  (/), 
&  in  primis  inferior  (^). 

Erge 


(f )  In  animali  rotifero  Baker  employment  for 
the  rriicrofcope  p.  a8o. 

(g)  Havvei  p.  39-  Second  Memoir.  fur  les  part. 
renfibl.  &  irritables  Exp.  471.  474.  482.  511.  513, 
5'4"  543'  553-  &  in  novis  exp.  nondum  editls  aHni 
175«- 

00  Harvei  1.  c.  Highmor  de  generat.  71.  de  pun- 
fto  faliente  locutus,  Lanci/iux  p.  85.  Senae  eflays 
de  phyfiq.  p.  479.  Second  Memoir.  Exp  481.  510. 
372    513.   554    543-   55S-  &  in  novis  exp. 

(i)  Hora  dimidia  Exp.  555.  integra  ,  an.  1755. 
duabus  ,  in  iifdem  exp.  &  n.  473.  282.  feptem  in 
Exp.  471, 

Ck)  Vo'cher  Coiter  obf.  p.  1^3.  Harvei  I.  c.  Dre' 
lincourt  Canlcid,  V.  FhujTens  de  remot.  &  prox.  p. 
87.  Second  Memcir.  &c.  Exp.  482  543.  555.  &c. 
■Eft  tamen  ,  ubi  sliqua  varietas  intercedit .  Ita  ven- 
triculus  dexter  ame  auriculam  finiftram  quievit,  in 
ixp.  474.  499,  &  femel  in  exp.  tiovis . 

CO  Exp.  473. 
^    Cm)   In  ventriculo   pulfus    180.    in    auricula    140. 
JO  teftudine   Caldsft   i.  c. 

(n^  P.  285.  Ter,  deinde  quater  ,  inde  fftxies  Exp. 
492. 

Co)  Woodvanril  p.  87. 


(p)  Exp,  47(5.  484-  498-  53^-  537 
(q;  Morgagn.^-^y^.  13.  n.  34.  Stnac  p.  335«  Whjtt 
Exp.  noftrum  535 
(r;)  Exp    541     543- 
(s)  Galeno  Adminiftr.  anat.  13.  c.  15.  Riolano  p, 

415. 

(t)  Galenus  L  c  refalius  p.  746,  814.  Harvet  p. 
3.6-  27.  28.  39.  &  de  generat.  animal.  p.  151  Dre- 
lineourt.  Canicid.  V.  Bahn  circul.  Phyf.  p.93.  yieuf- 
fens  neuro^raph.  p. -P^-  J»Jac  Peyer  obf  32,  Lawf. 
p.  85  Cl.  Aug  a  Bergen  Comm  lit.nov.  1738  hebd. 
17.  Browne  Langrish  ,  VFhj/tt  Second  Memoir.Exp, 
474.  492.  494-  5'i    S>J-  314-   343    555«  5S<^' 

(u)  Exp    555-  &c. 

(x)  Exp  55^. 

Cy)  Nuper  m  fele. 

(z)  Exp.  473-  in  cane  . 

(a)  Leeu-wenhoeck  ?in\.  tranf.  n.  31?. 
(b5   Wepfer  de  cicut.  aquat.  p.    304. 

(c)  Caldeft  p   66    667. 

(d)  Exp    479-  480. 

(e)  Fxp.   474-  491-   533.   537- 

(f)  Exp.   S33- 

(b)  L.  C. 


i^^CT.  ir.  MOTUS  CORDTS.  _     2^1 

Ergo  fe£EC  auricula  redle  ultimum  moriens  Galeno  {h)  dida  efi:,  HaweJo  (')•  Ea- 
dem  &  diuriffime  ,  &  expeditiffime  a  quiete  ad  motum  revocatur ,  eaque  ad  motuin 
promtitudine  ventriculum  fuperat  (/),  quando  aqua  calida  (w),  flatu  (>?>  impuira, 
aliifve  motis  excttatur.  Deinde  motus  vividinimus  (0)  eft,  &  frequentiores ,  quam 
fmiftrs,  pulfus  (/>).  .     ,  «  r  -a 

Eft  tamen,  ubi  pnor  quieviC ,  &:  ante  fuum  ventnculum ,  8c  ante  finiltras  cordis 
caveas  (9).  Verum  ea  exempla  rara  funt,  atque  ad  fanguinis  congeftioriem  inmo- 
bilem  ,  aliafve  caufas  referuntur,  qu;s  minirae  in  corporis  fabrica  fundantur  .  Sed  (Sf 
ipfa  dextra  auricula  ,  aut  ea,  quse  in  animalibus  frigidis  unica  eft,  fenfim  longiori- 
bus  puifat  intervallis  (r)  prius,  quam  quiefcat. 

Non  eft  prsterea  difiTimulandum,  partem  venae  cavse,  auriculs  dextrs  commiflTam, 
&  diu  femper  (x),  &  nonnunquam  omnium  ultimam  pulfiffe  (t),  &  ipfius  auriculac 
conftantiam  fuperalfe .  Perinde  etiam  iii  moribundo  animaie  fajpius  pulfat,  donec  fe- 
mel  auricula  contrahatur  («). 

In  fmiftro  latere  fimiliter  ventriculus  antefuam  auriculam,  finumve  ceffat  .*  deinde 
poft  quietem  finus  veQs  pulmpnales  ultim^e  puifint  (x)^  8c  aiterne  fanguinem  a 
pulmone  accipiuiit,  ipfique  reddunt .  Dum  animali  robur  fupereft,  tota  in  pulmone 
vena;  longitudo  puifat ;  quando  vero  nunc  debile  eft ,  tunc  brevior  perpetuo  venai 
portio  micat .  Ica  dum  viget  motus  in  venis  pulmonalibus  &  cavis  fynchronus  eft 
(/),  quando  vero  eianguit ,  tunc  fuperat  vena  cava,  &  frequentia  pulfuum  ,  qui 
multo  uumeroiiores  funt ,  quam  vensE  pulmonalis  ( '< ) ,  &  diuturnitate . 

§.  XXV.  Ffs  cordts  penetrat  tn  arterias  capillares. 

Tempora  motus  cordis  diximus,  fupereft  ut  vires  hujus  cavi  mufculi  metlamur  ,' 
qui  dudum  plurimus  phyfiologorum  laborfuit.  Et  ingetitem  quidem  vim  tannllc  car- 
nis  effe,  obiter  infpicienti  patet ;  qu«  comprehenfa  nullo  manusrobore  coerceri ,  nul- 
lo  pene  pondere  elidi  poftTit ,  peclorique  impofira  maxima  pondera  quolibet  itlu  ele- 
vet:  quse  prsterea  fola  ,  &  perpetuo,  Sc.  abfque  fatigatione  iaboret ,  Sc  quinquies 
miliies  in  una  hora,  rotis  centum  annis ,  nuUo  alterno  fomno  recreata,  perenni  la- 
bore  defungatur ;  cum  omnes  alii,  multo  majoris  ponderis,  mufculi  intrapauciflimas 
lioras  ita  iaiTentur,  ut  invitiffimo  homini  quietem  extorqueant .  Verum  accuratius 
omnino  has  miraculo  proximas  cordis  vires  meriri  oportet  (a) ^ 

Virium.menfura  effedus  eft,  nam  motus  ipfius,  rei  quidem  tiotiffimse  ,  naturam 
tamen  nemo  philofophorum  perfpexit.  Effedus   virium  cordis  eft  expuliio  fanguinis 

O  o    2  ia 


(h)  W.tyvei  Exerc.  i.  p.  39.  Amftelod.  an  «olleg» 
priv.  obf.  p  21. 

(i)  Senac  LcSecond  Mem.  Exp.  498.  499.   510. 

(l)  Tofetti  letter.  a.  ETp.   10. 

(m)  Wipfer  cicut.  aquat.  p.  304.  Woodvvard  fup- 
plem.  p  77.  78    '^^'J'«  P-351-  353-     . 

(n)  Leeuvvenhoeck  Phil.  tranf.  n.  319.  de  anguilla 
locutus.  Zir/in>ermann  1.  c.  p.  58.  &  conf.  Exp.  noftra. 

(o)  Exp.  488. 

(p)  Exp.    340. 

(q)  Exp.  49^.  541.  545.  Woodvvard  fupplem.  p. 
87.  in  vipera  - 

Cr)  Exp.  473- 

(s^  WaUus  Epift.  i.  p.  399.  Nicolaus  Stenonis  F. 
ift  A,  Hafnienf.  1.  c.  &  in  Epift.  Barthol.  a6.  Cenc. 


4.  Muralt  vademec.  anat.  ^.385.  Lovver  c.  2.  p.  49- 
Wepfer  l.  c.  p.  J7a.  Collegium  Amjlelod,  Priv.  obf. 
p.  12.  Linciflus  p,  84.  87.  ed.  fol.  Fanton  p.  297. 
315-   l^[^hytt  p.   354.   359. 

0)  Fantonus ,  Walaus .,  Lanei/sus,  Wipferus.  Fre- 
quenter  in  experimentis  meis  anni  173^-  duabus 
etiam  horis',  &  iribus,&  ultra  fupervixit  .  Ultimus 
fanguis    trepidat    Harvei    de  generat.  anim..  p.    151. 

(u)   In  iifdem  exp.   Conf.  p  185. 

(x)  Hora  ,  poft  quietem  auriculat  :  ceatum  etiani 
&.  decem  minutis  &  ultra  . 

Cy)   Ibid. 

(z)  Bis  &  ter  ,  &  decies  ,  &  duodecies  vena  cav2 
pulfaliat  ,   pulmonalis  femel . 

Ca)  Ibid.  ad  centum  &  decem  lainuta. 


ic}2  L     I    B,        IV.        C     O     R. 

in  arreriam  pulmoneam  ,  inque  aortam  ,  atqus  adeo  in  totius  corporis  arterias .  Ve- 
rum  eju?  expulfionis  limites  alii  aiiter  pofuerunt.  Principium  equidem  aortic  ,  aiit 
pulmnnalis  arteria ,  a  fanguine ,  quem  cor  expulit,  urique  undique  dilatatur,  &  una 
Jongius  fit,  atque  adeo  pulfus  efficitur.  Verum  quoufque  hsc  pulfatio  procedat ,  an 
m  omnes  arteriarum  ramos  vis  cordis  penetret,  an  in  venas  demum  eontinuetur ,  & 
venofum  fanguinem  promoveat ,  <k  humores  tenuiores,  boc  loco  inquirendum  eft  . 
Et  pulfum  quidem  ,  qui  cordis  effedus  eft,  oftendemus,  in  calidi  fanguinis  anima- 
le,  pervenire  ad  eas  ufque  arteriolas,  quae  fextam  partem  lines  latas  fuht  {b) ^  cura 
per  iateftiaa  curvata,  ejufmodi  arteriolge  pars  prior  uttra  fecundara  protrudatur .^  Ih 
ea  tota  fede  arteriarum  perpetuum  eft,  ut  fanguis  de  percuffo  vafe  exfiliens  fortiter 
(f)  prorumpat,  quG.tempore  cor  con^trahitur,  &  leniter  elabatur,  quando  cor  in 
ciiaftole  quiefcit . 

Deinde  ultra  hos  limitesvim  cordis  penetrare  experimentafuadent,  quas  lente  vi- 
trea  admota  capiuntur.  In  minimis  ergo  ranarum  arteriolis  (<^),  uoius ,,  paucorum- 
ve  globulorum  latitudinem  habentibus ,  millies  adeo ,  &  ultra  y  uncia  minorem  dia- 
metrum  nadlis ,  tamens,  quamprimum  fumma  celeritas  fanguinis  arteriofi  elanguit  , 
omnino  ad  fingulas  cordis  contra^liones  fuccuftio  aliqua ,  atque  acceleratio ,  inglobu- 
hs  cruoris  percipitur :  fingulis  etiam  pulfibus  retrocedens  verfus  cor  unda  fanguinis 
jn  ordinem  reducitur,  &  in  legitima  direftione  verfus  minimos  arteris;  (e)  ramos 
impeliitur. 

§.  XXVI.  ^n  fn  venular, 

An  etiam  in  venis  fanguis  vi  cordis  agitetur,  dubitatum  eft  (/) .  Experimenta  ex- 
ftant  ,  qu«  acceierationem  ,  quas  a  fyftole  cordis  fit ,  in  minimis  venulis  (g) ,  &  de- 
muro  in  grandioribus  truncis  ,^  fu6  teftimonio  confirmant  (^),  graves  ii  ,  &-in  expe- 
rimentis  verfati  viri .  Poffem  eorum  teftimonia  ad  evincendam  vim  cordis  in  venas 
haflenus  adhibere  ,  quod  omnino  in  fuis  certe  animalibus  eam  vim  in  venas  conti- 
nuatam  viderint,  atque  adeo  eadem  vis  eoufque  pervenire  poHit :  indeque  non  abfque 
candore  mihi  liceret  deducere ,  etfi  in  aliis  exempiis  a<;ceIeratio  venofa  non  perci- 
piatur,  negatlvos  tamen  eventus  iis,  qui  adfirmant  ,  nunquam  fuum  robur  demere. 
Verum  ego  quidem  nolim  eo  argumentouti,  cum  nulla  unquam  invenis  cordisadtio 
mihi  adparuerit  (0.  Vere  tamen  eo  hanc  adionem  pervenire,  aliis  rationibus  evin- 
cam  .  In  ranis  certe,  frigidifque  animalibus,  plerasque  arteria^  contraftili  vi  deftituun- 
tur  {k)  ;  ut  omnino  pr^eter  cor  nulla  caufa  ejus  motus  fuperfit ,  quem  in  venis  per- 
cipimus.*  ex  ordine  enim  oftendemas,  quam  parum  reliquas  caufs  ad  fani  animalis 
legitimum  circuitum  poiTmt .  Sed  etiam  in  calidis  animalibus  pars  magna  vis  venofi 
fanguinis  a  corde  manifefto  pendet,  cum  eo  tempore  perinde  fluat,  quo  arteris  di- 
lat^ntur,  inque  fbum  adec^  fanguiaewi  »ihii  ^uid^uanj  agunt. 


§.  XXVIL 

-''        '  ■- »1 .11                             1 1 1     '  ii>          ,-■■■.--.     ...    - 

(b)  McinoJr.  fur  le  mouv.  du  faag.     Exp.  44.  ^6*  (f )  Negat    vlr   Cl.  Jofias    Vf^eitbreeht    Comment. 
52-   55-  Acad.  Petrop.  Tom.  VII.  p.  320.  Tom.VIII.  p.3J9- 

(c)  Senae  p.   338.  340. 

(d)  L.  c.  Exp.  67    71.    81.  8a.  84.    85,    f  i.  iz6:  Cg)  Stephaniis  Hales  hamaftat.  p.  69. 

163.  ,173.  189.  (h)  J.  yi^aUus  Epifl.   I.  p.  781.  edit.  1^74.     • 

Cej  Ibid.  p.  6a    Leeu-wenhoeck  experim   &  contem-  0)  I-   c.  Exp.   laa.   130.   132.  133, 

l»lat.  p   65.  Baker  Philof.  tranfai^.  n.  460.  &  ia  mi-  (k)  L.  facps  cit.  p.   23^-  a.  4' 
trofc.  made  eafy.  p.  134.  ,136. 


J-ECr.  ir.  MO:TUS.CORDlS.  29j 

§.  XXVir.  xAn  in  vafa  niinora  . 

An  etiam  Jiquores  minorum  generum'  a  corde    in  motum   cieantur  ,  experimento 
©flendi  nequit ,  cum  omnino  neque  in  lymphaticis  vafis  irapulfio  alterna  percipiatur, 
neque  in  decoloribus  arteriis  experiraenta  fada  fmc ,  aut  facile    fieri  poflint .  Pareni 
tamen  eorum  vaforum  cum  venis  rubris  naturam. ,  paremque  inutramque  claffem  cor- 
dis  potenciam  ,.  ratio  fuadere   videtur.  Cum    enim    venarum    fangumem  a  corde  agi 
oflenderimus ,  &  seque  facile  in  pleraquevafa  minora ,  quam  in  venas,  humores  irn- 
pelkntur  (/) ,  adeoque  ad  vafa  minima   motus  ex  arteriis    aeque  perveniat  ,  quam  ^d 
^venas,  pariter  etiani  eordis  vim,  ut  in-  venas  ,  ita  in  vafa  minima  continuari  credi- 
derim.  Deinde  mihi  quidem  probabile  videtur,    omnem  humorum   univerfitatem  in 
corpore  animiali  ab  unico  motore  jn  circulum   agi ;  cum   in  homine  /ubmerfo,  aut 
animale  emortuo ,  cujus  omnes  humores  quiefcunt ,  cor  foium    ad  raotum    revo^calfe 
fufficiat  ut  ejus  humores,  ex  longa  etiam  aiiquot  horarum  quiete-,  in  legitimum  mo- 
tum  redeant,  &  vita  integerrima  reftituatur,  nullaali-a  totius  corporisparte  mutata.. 
Ita  alibi  quidera  fufius  experimenta  recenfebuntur,  citaffe   interim' fuffecerit    experi- 
mentum,  toties  ?l  Wepfero  (m)  aliifque  Helvetiis   anatomicis    fa61um  ,  quo    per  du= 
<9um  thoracicum  inflatu^  aer  cordi  vigorem  &  humoribus  fuum  motum  reddit ;"  auc 
fimplicius  alterum,  quo  aer  per  venam  cavam  (^O,  eodem  effet^u,  in  cor  puifus  pa- 
riter  vitam  revocat :  aut  nuperum  iilud  Bafileas  fadum-,  quo  avis  fubmerfa:  &  emor- 
tua ,  deplumato  uropygio ,,  fcintilk  ele<^rica  tada ,,  a  fuccutfu  nervofo  in^  vitam  reddi 
dicirur.  Experimentum  revocands  per  iduni  eledricum    vitss    avis  non    verum  eft . 
Vide  Oper.rnin,  (i),  aut  demum  notiffima.  alia,  in  qulbus  fubmerfi  homines  fpiritu 
ammoniaci.  falis  in  nares  inftillato  (o) ,  aut  acri  clyftere  fubdico  {p) ,  aut  aere  per  os 
&  afperam  arteriam  inflato  (^) ,  aut  quocunque  demum   vehemente   dolore  (r)  exci- 
tato  in  vitam  reyocantur.  Cum  enim  in  his  omnibusexperimencisneque  arteriarum- 
Bniverfarum  habitus,  neque  vafcuk  minima  mutentur,  &  unice  cor ,  aut  nervi  cor- 
dis,  in  motum  redire  cogantur,,  in- corde  caufam  motus  humorum  efe  adparet,non 
ia  arteriis,  aut  magnis  ,  aut  minimis-. 

Evolutiones  etiam  anirnali?,  maximafqus  in  tota  fabriea  mutationes ,  vi  cordls 'ur- 
geniis  perfici,  infeda  deckrant  (j-)  .  Iterum  certiffimumeft,  pulfam ,  &  motum  ad- 
€o  fanguinis  ablato  cordis  motu  ilibito  fupprimi .  In  vivo  homine,  cum  cor  tange- 
retur ,  fabita  fyncope  fucceffit  (t)„  Quiefcente  aut  fublato-  corde  pulfus  tollitur  (u) 
ut  innumeris  in  exempiis  vidi .  In  juvene,cui  pars  cordis  offiea,  &  pars  lapidea fuii  ' 
nullus  integris  24.  horis  in  carpo,  pulfus  tangi  potuit  (x)..  Ligjrta  arteria-,  ut  cor- 
dis  vis  ad  ejus  ramos  pervenire  nequeat,  pulfus  trans  vinculuni  fubito  fupprimitur 
(jf^),,  &  retiioto  vinculo  redditur  (^),  &  vulnus  denique  cordis  gravius,.aut  aliadi- 
ruptio  contmuo  occidit  (a):  etfi  in  his  omnibus  exemplis  arteriarum  vices,  mjnimo- 
Eumque  rSiCotum.  integrge  fuperfunt, 

Deni- 


iX)  t.  1.  p.  86,  valdr  laborantis  Mnlpighius  de  bor.i(byce  p.   r6. 

^  Cm>  Sed.s    n.  4.  &  Second  Memoir.fur  Icr  part.  (t)  La  Pryronis  apud  111.  Senac  T.   II.  gag.   344. 

irrit.-lc  feniib.  Exp.  473,  ^u)  gxp.  z^g.  217.  119. 

1«)  Exp.  478.  &c.  not.  c.  p.  389,  ejufd.  liWi»             C^)  Obf.  Patholog.  51. 

>^^  i* xi'*^"  ^y)  ^-    3*  P-  *99-  Second  Me-poire  &c  Exp.  iji. 

L.O)  SeM,  3.  n.  17.  joj,  jo^,.  ^06.  207.  217    220.  ^17.  aiS.  ajo, 

Y\  7!^v      ■  (z)   Ibid.  Exp.  87.  Z07 


(q)  Ibid 


h)  Ifeid.  fcalpello  i^.m^io  Zod^Gall.  P.  2.  p.i^^     den  deachs  p.  44-    Mcrand  J>eii]oir.  de  1' Acad.  des 
yj  EK1C35  .ifi  ckryfelidwn   mutatio.  fit  vi-  cordis)    fcienc. 


Caj   Muf.  Petropolit.  T.  I.  p.jlj.  Rohinfon  of  fuJ- 
ichs  p.  44-    Mcra. 


294  L     1    B.        IV,        C    O     R. 

Denique,  fepe  pullum  conremplatus,  qui  ovo  incubato  continetur,comparavi  mi- 
ram  vivacitatem  &  igneam  vim  corculi,  fub  finem  fecundi  diei  duriufcuii',  firmi& 
termJnari,  cum  pigro  &  <iiffluente  muco,  quo  reliquumcorpufculumconftat  ,&cuni 
fumma  iTiollitie  arreriolarum  ,  qujE  in  eo  muco  artuum ,  vifcerumve,  aut  incerebri 
aqua  cogirari  poffunt:  facillimum  etiam  Harven  experimentum  fajpe  repetii  >  quo 
lansuens  pulli  corculum  ftimulo,  guttave  aqua-  calida,,  ad  celerrimum ,  inqueomnes 
arterias  etiam  membrctnarum  propagatum  ,  motum  fufcitatur,  cum  nuilo  alio  modo, 
nulla  irritatione  arteriarum,  vifcerumque,  quidquam  vel  eminusfimileaut  minim-mi 
niotum  excitare  liceat.  Sed  etiam  in  homine,  aut  animale  caiido,  naturam  fumme 
.  jrritabilem  eordis ,  ignavis  vis  contra<Silis  arteriarum ,  &  perfeds  infrigidis  beftiis 
inertia! ,  &  immobiii  corpori  reliquarum  partium  omnium  oppofui  .  Aptitudinem 
denique  ad  jnotum,  &  tenacitatern  vit^  expendi ,  qux  in  corde  eft,  &  quam,  prcC- 
ter  inteftina,  nulla  alia  pars  machinaj  animalis  adtingit  (b)  .  His  omnibus  coniide- 
ratis  prfecipuam,  &  parum  ab  unica  diftantem,  motus  omnis  m  corde  fcaturiginem 
In  corde  reperio. 

§.  XXVIir.   Prlmum  movetur  &  fxtul  grandiurS  ejl ^ 

Merito  adeo  inter  partes  animalis  primum  cor  movetur.  Nam  is  ipfe  motus  ,qui 
altero  die  verterHre  in  puUo,  albo  (r)  haaenus  &  decoiore,  confpicitur  ,  ex  fubfui- 
tu  alterno  adgnofcitur  cordis  efie  efficaciam ,  Primum  etiam  vifcerum  cor  figuram 
conicam  ,  foliditarem  ,  naruram  irritabiiem  oftendit ,  &  pe6lus  folum  repJet; ,  quo  tem- 
pore  cerebrum  fero  laftis  fimile,  puimo  minimus  &  ad  dorfum  retradus ,  neque  con- 
fpicuus,  yentriculus,  hepar,  inteftina,  renes,  fub  aibo  gelu  habitu  latent  ,  neque 
aut  brachiorum  veftigium  eft,  necue  pedum ,  vafa  vero  pauca  hadlenus  ,  &  potius 
vi^  aliqu{«  ,  quam  vafa,  per  membranam  umbiiicalium  vaforum  deiineantur  ,  reli- 
quas  sdeo  animaiis  partes  &  minores ,  &  imperfe6is  funt . 

Hinc  in  fetu  cordis  portio  ad  reliquum  corpus  major  eft ,  maximaquidemin  pul- 
lo  ratione,  cujus  cor  fub  finem  diei  fecunds  capite  aliquanro  minus ,  ceterum  toto 
corpufculo  craffius  ,  ejufque  quinta  aut  pauio  major  eft  portio  .  In  fetu  jam  matu- 
nori  cor  ad  cor  aduiti  l-iominis  fuit ,  uti  40.  ad  24.  {d}\  in  vitulo  veroabortivoad 
cor  vaccs,  uti  12.  |-  ad  9^:  five  uti  5  f .  ad  ^7.  {e)  .  Sed  «tiam  poftquam  animal 
jn  iucem  editum  fuit,  tamen  ,  quam  in  adulto  cor  majus  eft  (  f )  ,  idemque  magis 
.irritabiie,  faciiius  ad  motum  revocatur  (^),  &  diutius  ni  emortuoanimaie  pulfat(/6). 
Hinc  etiam  intra  datum  tempus  plus  fanguinis  per  cor  pueri ,  quam  per  cor  aduiti 
fluic,  pro  molis  portione.  Conrra  in  aEtate  adulta  &  yergente  vires  hominis  ,  uti 
cordis  portio,  minores  fenfim  fiunt,  &  pro  portione  refiftentiarum  debilitantur  ('). 

Sed  etiam  in  anima|ium  quadrupedum  ,  inque  avium  genere,  cor  femper  iis  ani- 
malibus  majus  eft,  quibus  ftatura  minor  (^),  &  minus  contra  ,  pro  portione  uni- 
verfi  corporis,  iis  qus  grandiora  funt^  Inde  fic,  ut  minutioribus  animaiibus  pulfus 

xiume- 

\         ;■ 


(fc)  Second  Membir.  fur  les  part.fenfibles  "«t  irrit.  •      (f)  iHem  EfTay  on  animal  «conomy  T.II.  P.40S 

P'  3^7.  jDifdier  anat.   raifonnee  p    iSo. 

CO  Non  rede  adec^     paffim  fcribitur  ,    cor  ferius  (g)  Tofetti  Lettera  a.  obf.  ii.  ii. 

generari   ,  quando   jaif  vafa  fanguinea  adparuerunt :  (h)  Maitrejean  ,de  la  formation  du  poulet  p.  a8S' 

homme  Phyfique  p.  ,ot^.  loi.  qualia  etiam  K.Whytt  Bns  1.  c  p.  14. 

profert,  inquiry  into  ih^  caufes  &c.  p.  80,       "  (i)  Berner  appHcat.  mechanif.  &c.  p.  70- 

(d)  ^.7/,^;?  Embryolog     p  10.   11.  -(k)   Robinfon  on  food  and   difcharges  p.  J03.  104. 

Ce]  Robtnfon  ot  footi  an  d  difcharges  p.  lao.  Anim.  Oecoii,  T.  II.  p  408. 


SECT.    IV.    MOTUSCORr>lS.  295 

numerofiores ,  vivida  vita,  &  major  alimentorum  venerifque  cupido  fit  (/),  in  gran- 
djbus  nutem  beftiis  bxc  omnia  languidiora  ,  &  lentiora  videantur. 

Avibus  cor  grande  (w),  pulfus  numerofifTimi  ,  mcrementum  multo  celerius  (w) , 
quam  quadrupedibus  eft,  &  cor  magis  irritabile  (n*). 

Iterum  cor  ferocibus  animalibus  maius  (n**) ,  mitibus  &  domefticis  mmus  eft ,  ut 
omnino  ab  hac  communi  omnium  motuum  animalium  fcaturigme  robur,  &  ex  ro- 
boris  confcientia  audacia  nafcatur  .  Male  ergo  veteres  (0)  corda  timidis  animalibus 
ma'ora  fecerunt . 

Sed  etiam  mafculis  animalibus,  fortioribus  &  audacioribus,  majora  quam  fceminis- 
corda  funt ,  in  ratione  fere  6.  ad  -^.  &  16.  ad  14.  (A),  ut  tamen  in  feris ,  quam  in 
cortinis,  difcrimen  minus  fit  (q) .  Sed  8c  macilentis  majus  eft  (r) . 

Denique  inter  animalia,  pifcibus  cor  mjnimum  eft  (j-),  ofluplo  certe  ,  quam  avi- 
bus,  minus.  Er  inter  pifces,  ii  qui  teretes,  iidemque  magis  agiles  funt,aliis  planis, 
lentis  &  reptantihus  pifcibus  cor  quadruplo  grandius  habent  (t).  Cor  pifcibus  planis 
minus  eft,  quam  teretibus  B.  Robhifon,  Parvum  cvocodilo  Haffel^mjt .  Calidis  por- 
ro  pifcibus,  quam  frigidis,  cor  mulro  majus  eft  ,  neque  in  illis  cetaceis.  magnitu- 
dine  quidquam  concedit  cordi  quadrupedum  .  Et  in  univerfum  habitus  athleticus 
eft  ubicunque  cor  ad  reliquum  anim.alis  corpus  maximam  rationem  habet  («). 

Hxc  omnia,  ni  fallor,  confentiunt  in  eam  fententiam  ,  quam  propofui  ^  pmnem 
nempe  8c  fanguinis,  &  reliquorum  humorum  motum  ab  uno  corde  pendere.  Una 
declarant  ,  minime  redle  pronunciari  ,  in  omnibus  animalibus  corda  habere  vim 
quadruplicatam  diametri  homologs  animalis  fui  (a?).  In  aliis  enim  corda  majorera. 
ad  fua  corpora  rationem  habent ,  minorem  in  aliis . 

§.  XXIX.  tAd-verfarionim  obje^ltones'.  x/fb  anmalibus  corde  dejlituth ^ 

Contra  hanc  cordls  pr:Brogativam  plurimi  nuperorum  argumenta  fua  protulerunt, 
atque  alias  pr^ter  cor  vires  fanguinem  moventes  propofuerunt,  quas  cordis  potentias 
aut  aBquales,  aut  omnino  fuperiores  faciunt  .  Sed  &  eso  proprio  fcripto  ejufmodi 
caufas  (y )  per  experimenta  mihi  cognitas  recenfui  .  Hcsc  ,  ut  cum  noftris  placitis 
concilientur,  proxiraus  labor  erit . 

Et  primum ,  lil.  viri  eas  nobis  hiftorias  objrdunt  ( r  )  5  9'^^.  <^e  fetubus  abfque 
corde  Vegetantibus,  deque  hominibus  cum  graviffimis  cordis  morbis  tamen  vi«^itanti- 
hus,  paffim  defcrfpts 'exftant .  Et  illarura  quidem  fetuum  non  valde  rara  exempla 
funt  .  Proprium  defcriptum  eft  a  Wwslovvo  (^),aliud  cum  vafis  abfquecordein  tho- 
race  quafi  folutis  recenfet  IIL  Archiater    Gerardus  v.  Svvkten  (b) .  Morborum ,  qui 


<0   Chefelden  I    c.  p.  ao&.  T.  II.  p.408. 

Cm)  Kabet  fe  ad  cor  quacfrupedis ,  ut  168.  ad  2(5j.  Ct)  Idem  of  food  &c,  p.  109. 

Hobinfon  llb,  c.  (lO   Idem   ibid.   p.  i)7-  118.    119- 

Cn)   Willugbey  ornitholog.   p.  J3.  (X)  Jurin  diff.   p.   83.                                       j     /• 

Cn«)  Maitrejean  p.  185.  (y)  Second  Memoir.  fur   le   mouvement    cSu  lang. 

(n**)  Robinfon  ci\  food  and  difcharges  p.TOi.  101.  Setl.  8    tot. 

303.    106.  {z)  Whitt.  phyfiologlcal  efTays  p.  4-5' 

(o>  Arifiotelfs  part.  anim.  L.  3.  c.  4.  PUnius  L.  Ca)  Memoir,  de  l'Acad,  des  fcienc.  1740-    P-  594- 

II.   p.  m.  615.  Bartholinus  anat.  pag.j55.    Propriami  S9J                                                                   ,     .    u       t, 

taraen  fententiam  idea;  limitat ,  hift.  86.  Cent.  a.  Cb)  L.  c    T    I.  p.   156    A"a  exempla  habet  Buf- 

Cp:)   Robinfon  I.c.  rardus  ,  FogHus  \a  hift    fluid.nerv.  r«/«/«maT  Oper. 

(q")  Idem  ibii.  T.  II.  p.    301.  Schelhammer  Eph.  NaC.  Cur.  Dec.  2. 

CO  Idem  p.  104.  ann.  9.  obf.  148.  Monrous  apud  Chefeldati , 

Cs)  Idena  ibi~d,  p.  le/.  Effays  oa  animal  ceconora. 


^9^  L     I    B.        ir.        C    O     R. 

•cor  pene  totum  lenta  vi  deftruxerunt  ,  etiam  aliquot  exftant  narrationes  (c')-  A -fi-. 
ftula  thoracis  pene  tota  cordis  caro  confumta  (^).  Cocdis  caro  pene  confumta  s  uC 
.exfuccum  aiiquid,  rugofumque,  &  piri  tofti  fimiie  fupereffet  (e) .  Plufquam  dim'idia 
pars  cordis  putredine  abfumta  (/) ,  poft  frequentia  animi  deliquia.  A  febre  quarta- 
na  cor  flsccidum  &  pene  abfumtum  {g) .  Puimo  &  cor  ipfum  ab  abfceffii  confum^ 
tura,  pericardio  connatum  ,  veficaj  fimile  (^)  .  Cor  tabefadium  ,  ut  fola^  twnics  fii- 
.pereffent  (;) .  Cor  poft  pleuritidem  fa^pe  pene  totum  deftrudlum  reperitur  .  Idem 
gangranofum  ,  &  ventriculus  finifter  offeus  {k)  .  Cor  confumtum  ,  ut  foium  fere 
■finiftri  ventnculi  veftigium  reliquum  effet  (/) .  In  peripneumoiiico  cor  omnino  nal- 
Jum  repertum  (w), 

"§.  XXX.  tA  motu  fan£umts ,  qut  conll  cvulfo  fipeveji,, 

'  'Sed  etiam  in  noftris  experimentis,  in  animalibus  frigidi  fanguinis,  &  in  primts  ra- 
-njs,  &  pifcibus(«),  fanguis  evuifo  corde,  aut  refedis  magnis  -arteriis  ,  per  viginti 
9\  'o^^-^'""  feptem  (/>) ,  triginta  (^)  ,  &  triginta  fex  (/)  hor^s  minuta ,  in  arteriis 
\s)  &  in  venis  (?),  etiam  manifeftius ,  ofcillavit  ,  varieque  motus  eft,  ex  microfco- 
pii  teftimonio.  Aliqua  et-iam ,  ejufdem  fere  fenfus  ,  exempla  pailim  apud  alios  fcri- 
ptores  .exftant .  Nam  &  teftudines  biduo  abfque  corde  vivunt ,  procd  dubio ,  non  abf- 
que  humorum  vitalium  motu  («),  &  in  pifciculo,  cui  cor  quieverat,  motus  fangui- 
nis  per  caudae  vafa  ab  aiiis  CI.  viris  defcript^s  eft  Cr)  ,  <k  arterije ,  corde  deftrudo, 
fanguinem  fuum  paulatim  ^mnem  expuierunt  iy) ^  aiiaque  exempla  vits  fme  corde 
alias  repetentur  (  ^ ). 

^  Per  h«c  experimenta  videtur  oftendi ,  abfque  cordis  aaxilio  fanguinis  motum  co»» 
Cmuari,  alias  adco  caufas  effe,  qus  eum  humorem  per  vafa  circumvehant . 

■§.  XXXf.  xA  neceffartamm  ^irmm  defeBu,, 

Oftenderunt  adeo  Q.  viri ,  cor  ad  motum  fanguinis  non  requiri ,  proximum  erat, 
ut  demonftrarent  ,  ad  eum  motum  producendum  idem  non  fufficere  .  Quare  alii  {a) 
quidem  brevius ,  undam  fanguinis  a  corde  propulfam  negarunt  totam  humorum  maf- 
fam  promovere  poffe :  alii  {v)  experimentum  produxerunt  ,  ex  quo  conftet ,  ad  li- 
quorem  per  minima  mortui  animalis  vafa  tranfigendum  requiri  lapfum  ab  altitudine 
ejus  dupla ,  qyaE  cordis  potentiam  exprimit .  Alii  (c)  omniao   negarunt ,  cordis  im- 


vc)  Ut  leviores   cordls  extimi  corruptiones   omit-  (p)  Exri.  ia<5. 

tamus  j  &  vulnera  cordis  fero  funeft*  ,    quorum  hi-  (q)  Exp.  194.  laa.  245. 

itorjffi  vulgares  omnino  funt  .  Cr)  Esp.  129. 

Va)  Doin.  de  Marchettis  obferv.  47.  (sj  Ex^'.   194.  igS-  19^    a4i.  laa.    115.  si^.  aaS. 

CO  Eph.  Nat.  Cur.   Dec.   i.  ann.  3.  oU  <5^;  234.   23<;. 

VO  M.  Cornax  encbjrid,  p.  206.  =^t)  Exp.  195.  195.  »04.  ao6.  217.  2j8.  »2*.  J2|. 

Cg)  KLiunig.  nofodoch.  obf.  69.  224.  225.  226.  227.  228.  229.   233..  234- 

Cnj  Lud.  LeodJgar.    Gouey  le  veritaWe  chirurgien  (u)  Caldeli  I.  c  p.  76. 

f-^6f.  -270.  (x1  [/Foodvva^d  fupplement  p.  101.  102. 

1.0  Marumz    de  corde    p.  ao.    ex  Tclefio  Linden  Cy)    J-  Alphonf.    BorM.    de    motu    aniin.    L.  %. 

ft\  **;  *^''  P^-oP-  3'. 

Ck)  Se,tti(  T.  I.  p.  483.  T.  II.  p.   222.  223.  381.  Qi)  L.  5. 

5 7;.   „  (a)  Alexander  Thomfon  diff.  med.  i. 

U)  Idem  T.  II.  p.   390,  (b)  Jo.  de  Gorttr  Exercit.  5.  "•  »• 

(mj  Georg.  Aug.    Langgwtb    dc    fenfor,  commun,  (e)  Hales  hKmaftatiks  p.  23.  11.  B^^ef.microfco- 

^'  ^X'  pe  made  eafy  p    12J.  F.  de  Sativages  Un  coxmnenr. 

(n)  Exp.  196.  ad  hai^aftaticam  p.  230- 

(o)  Exp.  235. 


SECT,  ir.MOTvs  CQ-Rms,  2^7 

puifiones  alternas  in  minimis  arreriolis  percipi  ,  ut  ne  ad  vafcuia  qaldem  rubra  t]us 
organi  vis  penetraret .  Sed  &  alia  prorulerunt  alii  (d)  .  Argumenta  vero  mulro  nti- 
meroiiora,  magna  cum  animi  contentione  coileoit  Robertus  Whytt  («■)  ,  cuius  in':^- 
rerat,  ne  cordis  potentia  movendo,  fanguini  fufficeret,  ut  atiam  nempe  iniaic  potenti^ 
fiam,  a  fe  ipfo  noviter  detedam  ,  ftabiliret  .  Ergo  primum  ,  calculo  pofito  ,  ad 
KeUiana  principia,  reperit,  globuli  quidem  rubri  pondus  effe  (  f )  ad  granum  uti  r. 
ad  50.000,000.  i.nde  conftruxit  ,  momentum  cordis,  giobulum  urgentis m  arteriolam 
capillarem,  non  effe  majus  duplo  pondere  ejus  {§)  globuli  ,  deducla  vero  fritiione , 
»liifque  caufis  impetum  fanguinis  frangentibus,  ne  tertiam  quidem  partem  ejus  pon' 
deris  square  (^),  nempe  eum  globulum  omnino  promovere  non  poffe  .  fnde  omiflis 
^uae  contra  vim  nerveam  opponit  ,  &  quse  ab  immenfis  ponderibus  refutantur,acon- 
vulfo  exiguo  nervo  fuperatis ,  Idsm  a  Stepham  Hales  recipit ,  vim  cordis  eflfe  60. 
librarum  (0;  cum  vero  area  ventricuii  fmiftri  cordis  quindecies  major  fit  ,quamaor- 
tcB  area  5  omnino  vim  cordis,  qu^E  faiiguinem  in  aortam  propeliit,  ne  quidem  dua- 
rum  iibrarum  eife  (-^) .  Et  tamen  fanguinem  ad  cor  redire  ,  vix  cum  decima  parte 
eus  momenti ,  cum  quo  in  aorram  exiit  ,  arque  adeo,  in  hypotiieii  recepta ,  novem 
decimas  fui  momenti  a  corde  omnino  poftulare  (/)  idem  admittit.  Neque  poffeifo- 
rellianam  illam  {m)  virium  percuiiionis  pene  infinitarum  iiypothelin  locum  habere 
eredit,  cum  vis  cordis  premens  iit  ,  neque  ad  percutientes  pertineat  (n)  .  Aiiam 
eriam  caufam  motus  in  finibus  venarum  umbilicaiium  efle,  cum  cor  nonantetinem 
feciindas  diei  puifet  {0). 

§.  XXX il.   >Adjunghur  cordi  arteriarum  contraBio . 

Si  vis  cordis  neque  requiritur  sd  motum  fanguinis  ,  neque  fufficit  ,  fequitur,  ut 
aiia  al;qua  vis  fit ,  a  qua  in  circulum  urgeatur  .  Contradionem  arteriarum  pieri- 
que  ip)  produxerunt ,  qui£  vinbus  cordis  aur  squalis  fit ,  aut  major  .  riam  squa- 
iem  faciunt  ,  qui  cordis  &  arterjarum  ofiicia  partiunrur,  ut  fanguis  a  corde  in  mi- 
nimas  arterias  urgeatur,  ab  arteriarum  contradione  vero  in  venas  (^)  prematur  . 
Prsfferunt  artenas  cordi,  qui  &  majorem  arteriarum  irritationem  effe  ,  quam  cor- 
djs  (r),  a  foiis  venis  foiiicitati  ,  &  demum  vim  cordis  ab  arteriarum  readione 
muitiplicari  docent  {s) . 

Addunt ,  arteriam  obftruciam  omnino  vi  fua  contradiiii  fanguinem  fuum  repeilere 

(0,  binc  arterias  umbiiicaies   evacuari  ;  &  in  vivo  homine  paliorem  ,  qui  extrem^c 

debiiitati  fupervenit,  manifefto  oftendere,  fanguinem  ex  minimis  vafis  verfuscorre- 

dire  {u).  tamdem  vim  aut  per  ea  experimenta  demonftrant ,  qu.e  recentliimus  (a;), 

Haller  Fhyfiolog.  Tom.  l.  P  P  aut 


(d)  Nicol.  Amlry  in  remarques    de  medecine,  111.  ante  Cl.  virum    in  Germania    propofult    Ern.    Ant. 

Jenac,  Joi.  B^  un  oiia  phyfiolog.  p.  15.  Nicolai  vom  pulirchlap.e . 

Cej  An  inijuiry    into    the  caufes    which    promote  Qo")  P.  80. 

the  circuuucn  ot  the  fluids    in  the  very  fmall  vef-  Cp)  Thvnfpa  I.  c.   Andry  1.  c. 

fels  of  ihe  animals .  Edimburgh.  1755-  8.  Cq)  P:chlin    de  corde  n.   33.   Thomfon    p.  i6.  2?. 

-Cf)  P.   10.  35.   Scaramuz.?J  nel  Giornale    di    ParsTia   1689.  n.  8. 

(g)   P.   10.    11.  Vtcuffens    de    forde    p     "^7.     Aniry     I.  c.    C.   Gottl. 

Ch}  P.    19.  Ludvvig  phyfioio^.   p.  303    J.   de  Gorttr  1.  C, 

Ci)  Liberaliter  ,   loco    st,    quas    Halefius    numerat  Cr)  Seii.^rc  l.c.T.  II.   p   300 

■P-  30  (s)  Ibid.  T.  n    f  166    aj4-i35.a36. 

(.^)   P-   31.  CO  -^''^"t  T.  II.  p  173. 

'Xf''P-   34.  (u)    Idem  p   J74. 

CnO  L.  c,  prop.  78.  C^)  P.47'  ^^.'bujus  operis. 

in)  Ali^uid  lanile ,  fcd  de  fanguinis  TCnofi  motu, 


29»  L    I    B.        m.        C    O    R. 

aut  per  ca  mala ,  quse  fuperveniunt ,  quoties  arteriarum  conftri6iio  nulla  efl: .  Nempr 
natura  offea  non  infrequens  malum  eft ..  Ab  ea  caufa  fanguinem  ajunt  in  venas  qui- 
dem  colligi,  colledum  vero  ftaonare  (/),  altero  quafi  embolo  ablato  ,  cujus  focia 
cum  corde  potentia  fanguinem  in  fano  homine  movet ,,  &  quo  fubiato  diraidia  vis. 
circuitus  periit .  * 

Sed  etiam  pulfum  in  arteriis  ab  oftea  natura  obrepente-  debilitari  ( x)  >  indeque 
gangra^nas  fieri  monent  {a) ,  Ita.  in  gangricnofo  corpore  omnes  arterije  diiatats  {b) 
fuerunt.  In  fphacelis  fenum  arreri^  offeis  Becbet  (i),  &  luminis  anguftioris  (2). 

Ahi  Q.  viri  in  minimis  vafculis  auxiharem  vim  qushverunt ,  qui&cordisdebilita- 
ti  fubveniat .  Eorum  ahqui  adtrailoriam  vim  (c)  ,  aut  fudlionem  ,  illi  analogam, 
qux  in  vitreis  tubuhs  notilTima  eft,  in  tenuiffimis  vafculis  ponunt ,  qui2 ,  dum  fan- 
guinis  iter  in  minnna  accelerax,  cordi  fubfidio  fit .  Inde  exphcant  ,  quare  in  cada- 
veribus  majores  arteriarum  trunci  fere  inanes,  minimi  ramuh  cruore  pleni  reperiaa- 
tur  id).. 

§.  XXXII L,   Et  Ofcillatio  Faforum.  minimomm  ^ 

Deinde  nuperi.  ahqui  microfcopicarum  obfervationum  fcrlptores  repehentem  vitrL 
■arteriarum  etiam  ocuhs  ufurparunt  (f),  ut  modo  fanguis  a  trunco  ad  ramos  pergat, 
^  modo  vicilTim  a  raniis  in  truncum  retrogrediatur .  Ita  in  bombyce  motum  fan- 
guinis  antiperiftalticum  olim  Malp'ghius  obfervavit  (/).  Globulos  liquidi  vitalis  in 
mytuhs  alterne  ad  arteriolarum  ofcula  adtrahi ,  &  akerne  repelh  ,  teftis  eft  Stephanus 
Uales  {g).  Akernas  coiitrattiones  vaforum  miaimoruni  in  crure  cimicis^  vidit  H. 
Baker  {h)^ 

His  phajnomenis  fuperftruxit  J.  de  Gorter  (/')  ,  deinde  Ch  Robertus  Whytt  (0,. 
Tim  ofcillantem  aut  'uihratilem  vaforum  minimorum  ,  qus ,  pra^rer  cordis  &  arteria- 
rum  vires,  ad  promovendum  humorum  per  mmima  vafcula  motum  conferat .  A  fti- 
anulo  nempe  fanguinis  aut  humorum  vitahum ,  irritata  vafcula  akernis  vicibuscon- 
trahi ,,  eofque  humores  promovere,  perfuadetur  uterque  Vir  CJar  A6d\iQn<^\AVhytt 
exempla  ,  motus  periftaitici  inteftinorum,  adeo-  manifeft-o  a  ftiniulo  natt  i/) :  lacruma- 
rum  a  ftimulo  fluxum  (m)  aut  fah^^ei  inflammationem,fanguinis  nempe  acceleratum 
iter  ad  ioca  irrjrata,  dokntia,  {n):  irritationis  eriani  procui  a  loco  adfe6locontinua. 
tum  effedum  in  calculo  renali ,  in  extima  urethra  fenfum  fji  excitantem  (0)  ..  Ob- 
viam  ir  Uetn  exfpedats  objedioni ,  &  negat,  ocuium  microfcopiorum  vi  armatum 
contradionem  vaforum  minimorum  poffe  percipere,  cum  ea  coatractia  in  vafcuio 
ToVT.polIicem  lato ,  non  ht  majoruna  y|- diametrifui  vafcuh,atqueadeo-j~  oir 
polhcis  ,  neque  adeo  ocuJo  obvia  effe  podit  (p).  Sed  &  aham  objedionemoccupat 
Vsr  Ertiditus-  Cum  enim  vafcula  minima  vaivuhs  deftituantur ,  poteft  objici  ,  eorum 
eontradiones  pennde  nocere  circuitui  humorum,.  dumeosrcpeilunt  ,  uti  profunt,dum 

eos 


(y)  In  vena  cava  Santorin.  de   nutrir.    num.   15.  (t)  P.  38.  edit.   Lond.   in  fol 

(z"'  Vieufjtns  du  coeiir  p.  107.     108.    Smac  T.   II.  Cg5  Hsmaftaiiks  p.  96.  T.  Schiasnks  p.  27« 

p.  224.  i\xj   Lib.  c. 

(a)  Philof.  tranfaa.    n,  180.  Becket  obf.  47.  C')   L.  c. 

(b)  Philof.  tranfacl;.  n.  33;;.  (,k)  Of  vital   inotions  p.  95.   9(5.  &  in  libello  nu- 
Ci)  06f    17.  PhJl.    tranf.  n.  199.  per  excitdco  Secl.  a. 

(1)  Ibid.  U)  P.  43- 

Cc^  J.  Gottl     Kruger    phyfiolo^ie    n.  125.   Franc.  Cm  ^  P-  ^(^.  49-  50- 

Soi/fter    \n  H^le^it  h^naafrattks     p.   9.  Jof   Brun  de  Cn)  P    49- 

fuctione  vaioruiti  capillaruim   in  corpore  humano  .  C")  P    5i- 

(d;  Jof.  Brun  1.  c.  Cp)  Si  sque  ma«na  fit  dilatatio,  ad»oqu€  contra- 

(e)  Boeyhaave  \n  Praxi  med,  T.  l.   p.198.  &  olini  &.\o ,  ac  (jmdem  ia  aorta  p.  56.  57.  58. 
de  util,  ratioc.  naech.  p.  34, 


SECT.  jr.  MOTUS  CORDIS.  299 

eos  promovent  (<?).  Refpondet ,  &  a  cordis  &  magnarum  arteriarum  refiftentia  hunc 
reareiriim  coerceri,  Sc  forte  ab  ordine  periftaltico  ,  quo  prima  pars  cordi  proxima 
varculi  contrahitur,  tunc  fubinde  reliqua  ejus  longitudo .  Evidlum  adeo  credit  e(Te, 
jn  minore  genere  vaforum  ,  fere  per  folam  eorum  vibrationem  circuitum  peragi  (r)j 
&  in  univerfum  in  tota  univerfitate  v^iforum  caufam  motus  xefidere. 

§.  XXXIV.    Et  'vis  expanfi  aerts . 

Dudum  CI.  'Hutch}nfoYi  {s)  'vaporeni  pro  primaria  caufa  motus  anlmalis  habult, 
eandemque  fere  fententiam  CI.  Huberus  {t)  fecutus  eft,  calorem  nempe,  qui  fuccos 
planrarum  folus  incitat ,  etiam  in  animalibus  principem  caufam  effemotus ,  quo  vi- 
tales  humores  ac^untur  .  Nempe  oftendimus  (u)  ,  calore  cor  ad  puifum  optime  irri- 
tari  ;  pulfijm  ,  j.im  aboli"um  ,  pullo  incubato,  &  animalibus  hyberna  quiete  fepulcis 
reddi,  &  increbefcere  (x)  ;  cor  extmtum  in  tepida  multis  horis  pulfare  (j^' ) ;  infe- 
fta  (^),  fetum  humanum  nuper  in  lucem  editum  ,  fceminafque  demum  hyfteri- 
cas  00,  folo  externo  calore,  ad  vitam  revocari .  Contra  frigore  puifuum  numeruni 
ad  otb.vam  fere  partem  (^),  &  demum  adeo  minui  ,  ut  in  cochlea  aquatili  femel 
in  odo  hor<e  minuris  cor  pulfet  (0,  arque  omnino  frigeant  animalia  ,  fmiillimum- 
que  morris  fomnum  ederraiant ,  nulio  humorum  vitalium  confpicuo  motu  fuperfti- 
te  ((-/).  Eum  veternam  verno  tepore  refolvj ,  nullaque  in  animale  parte  mutata  , 
totam  torpentem  miichinam  a' folo  aeris  calore  in  motum  reddi  (e)  .  Effeque  evi- 
dentiirimum,  quam  promte  infeda  frigore  langueant  ,  cibique  amittant  appetitum, 
calore  vero  ad  motus  validos ,  ad  cibum  capiendum  ,  adque  venerem  incitentur. 
Sed  etiara  in  perfedioribus  animaiibus ,  &  pundi  falientis  pulfum  frigida  adfufa  de- 
leri  (/),  &  in  meo  experimento,  cor  felis  evulfum ,  vivideque  pulfans  ,  fubito  ad 
quietem  cogi.  Ad  vim  caloris .  Hsmorrhagia  renovata  ,  cum  ajger  in  locum  cali- 
diorem  transferretur  Tffbepp.  (i) .  Calor  balnei  lismorrhagiam  in  femina  pene  fune- 
ftam  fecit  Wepjer.  (:).  Rans  puifus  in  foie  a  20.  ad  91.  inminuto  increbuerunt  (:j). 
Rana  hieme  in  cubiculo  non  fopitur  (4)  .  Hieme  cochlearum  puifus  nullus  eft  Li- 
jier  (5),  aut  lentus  (6).  Hirudinum  ad  lacum  repertarum,  quic  in  calore  revixerunt , 
certum  exempium  exftat^y). 

■§.  XXXV.  %AHa  dc  aeris  vi  hfpothejis. 

Aliquantum  diverfa  eft  hvpothefis  CI.  Bevtier  (§) .  Aerem  in  vafa  fanguiiTea  re- 
ceptum,  &- caJefartum  fe  dilatare  docuit  ,  ut  in  tubo  vitreo  calefado  folet ,  itafan- 
guinem  propellere,  &  eflfe  principem  caufam  motus  (anguinis  .  Dilatari  vero  partc 
quinta  (6),  &  fufficere  propellendis  25.  libris  fan^uinis  (/)  ,   cuni   id    omne  ,    quo 

r  p     2  plus 


ifij  P.   59-  60.  Cd)  Cgchles  cor  hyerce  r.on   ptiifdc  H.Tvei  p    4.6. 

(O  P.  60.  (e)  P^Fhftt  p.  43.  De  hirijndiniijus  .  Thyf.  oscoa. 

Ci)  In  tibro  oeconomy  of  human  frame.  P.itriot.  T.  I    n.  49. 

{.)  De  aere  ele.:^ro  icc.  Cf)   Pisyer  I.  c. 

tu)  Sedione  hujus  hbri   5.  (i)  Ampur,  non  criient. 

(.x)  A.  28.   ad   87.  in  vipera  B.  Lar.^rssh    on  nm-  (')  Medic.  chalyb. 

fcul.  mot.  ad  fin.  (3)  L    c.  p,  30. 

(.y)  Chariaon  three  kdVures   p  79.  C4)  Kift.  nat    des  aniiTc  T.   II.  P.  1.  p.  137. 

Czj  Tepore  manus  Jwar)  merdara  de  reTpir.  p.ior,  Csj  Exercit.   11.   p.   £49.   350. 

Cont.  'Follius  recreat.  ment    p.  60.  (,6 j  Ibid.  p.  59. 

(^aj  Pannis    circundeftis    pulfus    redditur   Smellie  C?)   Phyfi<^-  «con.  Patrlot.  I.  n.  49. 

cafej   in  midwiiiy   p.  308.  Cg)  Phyfique  des  corps  anim^s  p.   197.  200.     soj» 

b)  Decem   in    minuto  primo  puifibus  Floyar  pul-  &  1.   S-  tot. 

few^ich  p.  78.  35  .  (h)  Fer  experimetrtum    \n    balneo   inaria    failura 

(c)  Hiir.ow  Seitcnheiten  \.  p.   377,   tyonnet  theol,  p-  ao6. 

dss  inleC^.  p,   133.                                                        /  ^^i}  P.   io6.  207. 


500  L    I    B.        IV.        C    O    R. 

plus  ponderat  ejus  liquoris  maflla,  ob  tubi  bicruris  naturam,  pojfit  pro  nullo  habe- 
ri :  celerirate  vero  majori  incitari  ab  aere  ,  quam  qux  fit  pedis  in  minuto  recundlo 
percurfi  C^),  eoque  pertinere  eum  fanguinis  morum  ,  quem  abfque  corde  fuperefTe 
nos  oftendimus  (/),  &  eum ,  qui  in  vena  cava  moribundi  animalis  viget  (w)  .  Ne- 
que  cor  primariam  caufam  motus  in  fanguine  e(fe,  cum  is  liquor  eriam  eo  tempore 
movearur,  quo  cor  in  diaftole  eft  (w) .  Ovi  eriam  incubati  exemplum  adducit  ,  in 
quo  equidem  vix  negari  poteft,  rareficli  aeris  preflionem  fuas  in  promovendis  ovi 
certe  huraoribus  partes  tueri .  Dedit  tamen  Vir  Clar.  ,  &  dederat  Cl.  Hutc/jlnfon, 
cordis  effe  fecundariam  in  motu  fanguinis  potentiam ;  moderari  enim  motum  hu- 
morum,  alias  nimis  prscipitem  futurum  (>?*);  deinde  augere  vires  circuitum  hu- 
morum  facientes,  cum  eas  in  dilatatione  refervet ,  ut  in  breviori  contradtionis  tem- 
pore  vaUdius  operentur  (y^^*) . 

§.  XXXVI.  ^d  eas  objeBwnes  refpondetUY , 

Hasc  clarorum  virorum  placita ,  experimenta  &:  argumenta  candidus  produxi ,  nul- 
la,  qunntum  in  meo  ingenio  fliit,  parte  fui  roboris  exuta  .  Supereft  ut  oftendam  , 
quare  his  omnibus  perpenfis  in  fenrentia  maneam. 

De  moru  quidem  humorum  primum  dicam ,  &  de  vita,  qus  aut  abfque  corde  in 
fetu  fupereft,  aut  eo  vehementer  violato  in  aduiris  fuftentatur  .  in  priori  quidem 
exemplo  humorum  lenta  impuiiio  a  matre  adveniffe  potuit  (o)  ;  in  altero  fenfini 
cor  confumrum,  &  fenllm  pariter  procul  dubio  vires  virs  debiliratae  fuefunt  .  Exi- 
guam  &  imperfedam  vitam  pars  fuperftes  cordis,  aut  auricuiic  nihil  patfae  (/>)  fu- 
ftinuerunt  .  Neque  haec  morborum  parienria  ab  aliis  vifceribus  abeft  ,  neque  eorum 
funtlionem  refutat,  neque  cerebri  graviffima  mala  ,  cum  fuperftite  vita  aliquamdiu 
tolerata ,  cerebri  ,  nervorum.que  in  movendo  corpore  vim  deftruunt  .  Sed  in  primis 
lenti  m.orbi  lenius  effedus  minime  iis ,  adeo  evidentibus  ,  experimentis  fuam  audo- 
ritatem  dem.ere  poteft  ,  quaj  propofui  (  ^  ) . 

Ea  vero  experimenta ,  p^r  qus  didici ,  ahquem  motum  &  ofcillationem  aliquarn 
in  fanguine  fuperelfe,  poftquam  cor  quievit ,  motum  ni  fallor  adrradiionis  evincunt, 
quo  fanguis  fe  ad  fanguinem  aggregat  (r) .  Verum  is  motus  ita  debihs  eft  ,  &  le- 
nis,  <&  incertus,  ut  nullo  modo  cum  eo  comparari  mereatur,  quo  fanguis  per  vafa 
vivi  animalis  circumagitur.  Teftudinis  abfque  corde  vita  ,  cujus  limilis  in  ranis  {s) 
exftat  obfervatio,  oftendit  unice  ,  abfque  fanguinis  arteriofi  motu  nerveam  vim,  & 
'niufculorum  ad  agendum  aptitudinem,  aliquamdiu  fupereffe  . 

Qui  negarunt  cordis  vim  (f)  impellentem  in  arreriolis  minimis  percipi  ,  experi- 
jnenrum  fecerunt  in  animale  vivido  (?0-  Nam  in  knguente  ,  cujus  fanguis  paulo 
laborioiius  circumit ,  utique  fmguli  cordis  puifus  arterioiarumfingumem  paulum  pro- 
jnovent .  Ipfe  Leeuwenboeckfus  (x) ,  &  Bakerns  {y)  eo  in  animalis  ftatu  hanc  ac- 
celerationera  vidit ,  &  Halefius  (^),  qui  in  arteriolis  negaverat  percipi  ,_  in  ipfis 
venulis  alibi  voluit  obfervaffe .  (^ui  vero  polfit  in  venulas  cordis  vis  continuari  ,  fi 
in  arteriolis  nuila  eft  ? 

Quas 

(X)  P.  210.  Cr)  Second  Memoir.  fur  lemouv.  du  fang.  p.  341« 

0)  P.   212.                                   '  (s)  Exper.  203.   104.  ao3.  aio.  219.  113.  ii8-  iS*' 

Cm)   P.  133.                                                         '  li)   A.  de  Hefde  exp.  p.   6.   H,  Bnkir  1.  c.  p    iii. 

tn^  P.   139.  Ct.   Adams  p.  45-    A.  v.  Leeuwenhoeck    exp.    &  con.r 
(n*)  L.  c.  p.  3-38.    Eadem  fuerat  opinio  Hvtchin-     te.Tip    p    1.57.  &c. 

Jonii  in  ceconomy  of  human  frams .  Cu)  Conf.  Second  Memoir.  p.  39. 

(n**3  L.  c.  p.  360.  {\)  Exper.  &  contempl.  p.  175.    &  T.  ril.  oper» 

<o^  Conf.  J.  B.  Bianchi  de' due  moftri  p.  97.  p.    114 

(p)  Senac  1.  c.  T.  II.  p.  483.  {^j')  L.  c.  p.  1^6. 

Cq)  P.  aji.  feqq.                    .  (z;  Hsmaft,  p.  69. 


J^ECr.  JF.  MOTUS  CORDIS.  501 

Quae  Ce!.  Wh^/ttms  propofuit,  minus  nos  movere  debent,  quje  ad  propriam  hy- 
pothefin  ornandam  pertineant.  Quje  de  globulis  fanguineis  proponit,  a  corde  non 
majus  habentibus  momentum ,  quam  quod  tertia  parte  fui  ponderis  minus  fit ,  ea 
refelluntur  omnino  ab  experimento,  fiquidem  celerrime  per  vafcula  minima,  &  itn- 
mobilia,  frigidorum  animalium  a  folo  corde  fanguispromovetur,  &  eo  refeiloquii- 
fcit  (-2),  &:  eo  ad  motum  redeunte,  ad  motum  redit,  &  evidentibus  fuccuiTionibus, 
quas  modo  recenAaimus ,.  oftendit  fe  a  corde  moveri . 

Qui  ad  duas  libras  cordis  vim  reducit,  (\m-£.  51.  libras  adeo  manifefto  elevat,  is 
imponat  cordi ,  pedori ,  popliti  vivi  hominis  pondus ,  &  obfervet ,  quot  iibra;  a  pul- 
fantis  cordis  apice  recurvato,  aut  a  fanguine  in  arteriam  impulfo  eleventur.  Quiii- 
quaginta  certe  hbrs ,  de  extremo  pede  fufpenfaj,  in  fmgulo  cordis  pulfu  furfumpei- 
luntur  {b). 

i^remere  cor,  neque  percutere,  id  quidem  mihi  mera  videtur  fubtihtas .  Mufcu- 
lus  eft,  quem  cor  vocamus,  mufculorum  efi:,fi  ardifTime  voce  uti  placet,  percute- 
re;  neque  video,  cur  cor  omnium  murcuiorum  facile  mobililTimura,  inque  motu 
fuo  coaftantiffimum ,  a  comrauni  mufculorum  officio  Vir  Cl.  releget? 

§.  XXXVII.  Quid-  vevum  fit  In  vi  arteriamm  contraHili , 

Ad  potentias  tranfeo,  quse  cordi  officio  moto  fubrogantur.  Artenas  quidem  ru- 
bras  contradili  vi  ego  quidem  non  exuo  (0;  neque  nego,cum  Monfpelienfibus  (d) 
nonnullis  anatomicis ,  in  vivo  animale ,  calidi  fanguinis,  arteri^  contradionem  per- 
cipi  .  Neque  argumentis  a  fabrica  arteriarum  defumtis  (e)  confra  earum  vim  con- 
trgdilem  utor,  feparo  vero  eam,  qu»  ab  elatere  ficcatse  arterias  nafcitur,  contra- 
dionem  ,  eadem  enim  in  cadavere,  longo  fatis  a  morte  tempore,  perinde  fupereft. 
Nam  arteri^  fero  repleta: ,  deinde  lanceola  percuiTde ,  poft  integros  menfes  vennicu- 
lum  febaceum  exprimunt.  Et  eo  quidem  adque  vim  mortuam  ,  pleraque  phsnome- 
m  refero,  qu£E  pro  vi  horum  vaforurr^  conrradiii  proferuntur  (/). 

QuJE  viva  vis  arterii.';  vere  ineft,  ea  pertinet  ad  fibras  mufculofas ,  haud  multas, 
haud  valde  fenfiles  (<f  ),  qua;  in  arteriis  ma^oribus  calidorum  animalium  reperiun- 
tur.  Eas  fibras  a  fangume  impulfo  in  arcus  longiores  diftendi,  certum  eft,  &  om- 
nino  valde  probabile ,  eafdeni  pauio  poft ,  quando  vis  cordis  conquievit,  fe  in  brevi- 
tatem  reftituere  ,  &  longitudinem  etiam  arteriae  minuere,  in  mmores  arcus  redire, 
tubum  arteriofum.  ardare,  fanguinem  propellere.  ita  in  vivo  &  calido  animale  ma- 
nifcfto  fieri  videmus,  quando  arteria  in  fyftole  verfatur,  atque  hadenus  utique  cura 
corde  in  promovendo  fanguine  fodalem  operam  navant .  Cecerum  natura  irritabili 
debiliffima  gaudent .  Nam  cum  fales  volatiles  in  venas  animalis  fyncoptici  Boerhaa- 
'vius  infudilTet,  nulius  inde  motus  fucceffit ,  coatinuo  vero  rediit,  cum  cor  irritaf- 
fet  (  /^  ) . 

Verum  ,  fi  aliquod  utique  in  propellendo  fanguine  arteriarum  officium  eft  ,  multo 
tamen  fuperat  cordis  efficacia.  Nam  faltus  fanguinis,  quem  arteria  in  fua  fyftole 
propeilit,  manifeftq  debilior  &  minor  eft  eo  faltu ,  qui  fit  ab  impellenre  cordis 
vi  (?■).  Et  tamen  in  eo  iaitu  &  wis   cordis'  nondum  urique    amiffa,  &  vis  arteria- 

rum 


Ca)  Exp.  fur  le  mouvcment  du  fang,  n.   ijfi.  103.  longitudlnem  artertje  fequentium  fuperat  ,    nunquaia 

»07.  117.  iio.  217.  218,  130.  poterit  arteria  contrahi ;  (1  major  ^ft  vis  circulariHiu 

Cb)  Senac  T.  II.  p.   153,  fibrarum  ,  nunquam  poterit  diiatari . 
Cc)  Conf.   1.  2.  p.  4.3.  0)  Hujus  operis  p.  47.  48. 

(d)  Apud  Cl.  Stahelin  de  pulfu   p,  21.  Cg5  P-  43- 

(e)  Procope    Analife    de    la  trituration    p.  6^,  7^.  Ch)  Prax.  Med.  Ultraj.  edita  T.  I.  p.ill.  au- 
Argumentuai  Cl.  Viri  eft  fjufmedi     Si  vis  fibrarupi         (i)  Exp.  48.  R^mus  1.  c,  Exp.  3.  Whjtf  obf.  p.45» 


?6H  L    I    B.        IV.        C    O    R. 

Tum  con?w<5liIl5  conjungirur,  &  demum ,  fatente  Cel.  Wbyttto  ^  vis  artemrum  mi- 
iiorum;  ut  manifefto  debillor  fumma  fit  omnium  virium  ,<]uje  prstercor  fanguinem 
impellunt.  Dcbilis  etiam  eft  prefTio,  quam  arteria  in  digirum  immifTum  exferit : 
■debilis  motus  fyftolicus ,  quem  arterise  fe  contrahenti  idem  digitus  impofitus  percipit^ 

Deincle  mamfeftum  eft ,  multis  omnlno  in  exemplis  cor  toiam  humorum  univer- 
firatem  folum  emovere .  Simquinem  arteriofum  a  folo  corde  moveri.  Et  prlmo  in 
deliquio  animi,  quando  cordis  irritatio  vitam  reftituit,  totam  eam  maftam  quiefcen- 
Tem  prius  excieri  necefte  eib ,  qudm  arrerlcE  per  eam  dllatatlonem  ad  contraclionem 
ftimulata;  fe  cqnftringant.  Cum  homo  anlmo  iinqueretur,  vulnus  fanguinem  nonde- 
dlt  Tfchepp.  LlpothvmJa  fupprimit  hsmorrhaglas  Harvei .  A  corde  xaQq  continuo 
fyncope  (i)  A  lapillo  arterlam  pulmonalem  comprimente  anlmi  dellquia  BJn/j.  (2) 
Llpothymla,  &  pulfus  debllis  a  polvpo  ventriculi  fmlftri  (5).  Qux  vero  vis  fob , 
dum  quiefcunt  arteris ,  fanguinem,  &  reliquos  humores  impelllt ,  de  ea  fateri  opor- 
tet ,  parem  effe  utlque  eievaTido  toti  ponderl ,  &  fuperandse  toti  refiftentis  conjua- 
&&J  cm  fanguis  fuo  motul  refiftit . 

Porro  in  aDlmallbus  frigidl  fangulnis  monuimus  (k)^  nuliam  arteriarum  paulo  ml- 
norum  vlm  contra<51iIem  eiTe :  fupereft ,  ut  abfque  eo  auxllio  cor  circuitus  fanguinei 
unica  csufa  pofTit  effe  .  Hoc  argumentum  eo  valentlus  eft  ,  quod  ea  animali"^a  cor 
mliius  nacla  fint,  quam  calida  animalia,  &  quadruplo  minus,  fi  cum  quadrupede 
vivlparo  comparaverls  (7). 

Verum  eriam  in  hls  sni-malibus  vita  dlu  fupereft,  quibus  arteriis  vim  fuam  con- 
traclilem.  amiferunt  ,  Clfea  arterlarum  natura  frequens  omnlnofenum  vitidm  eft(w). 
Et  tamen  fenes ,  nque  homines ,  in  quibus  arteri^  a  morte  offecB  vKx  funt  ,  dlu 
cum  ejufmodi  rlgidis ,  &  ab  omni  contratSiione  allenis,  arteriis  vixerunt .  Neque 
cnim  hqc  vitium  fubiro  opprimit :  lentum  eft  temporis  opus ,  &  fuccus  C>0 ,  qui  in- 
duratus  In  offeas  arterlarum  fquamas  abit.,  per  varlos  gradus  callofce  ,  cartilagine<E  , 
ofeque  natijrs' ,  longa  proculdubio  tenulorummolecularum  expreflione  &  exhaLitione 
migrat.  OporLuiffet  aurem ,  in  hypothet],  homlnem  perire.,  quam  prlmum  arteria 
naruram  non  offesm ,  fed  callofam,  &  ad  contradlonem  ineptam  indult .  Nunc  de- 
pofito  in  fenlo  ,  &  centefimo  aliquanto  anno,  demum  funefti-g  illje  gangra^nx  fuper- 
veniTjnt  (o>.  Conrra  eaetiam,  qus  ex  adverfarils  repetilmus,  ingens  teftis  exftat 
Hay-Tjeitis  (p),  qui  arterlas  fub  fede  offea  puIfaflTe  vldit^, 

Denique  arterlarum  vis  contradills  omnino  cor  non  adjuvat,  ,&  reftltuit  unice  eas 
^jres  coj-dis ,  qux  paulo  prius  in  dliatandls  arterlls  impenlx  futit . 

§.  y^Y^Wlll.  Rejicttur  adtraBw  "oafovura  mliwrirm  . 
Ahqua  humorum  ad  vaforum  parietes  adtra(Sionem  non  penitus  repudlaverlm , 
cum  ;ipfe  ■viderim ,  globulos  fmgumeos,  inter  iaminas  mefenterii  -eftufos  ,  fatis  cele- 
riter  ad  exteriores  parreres  vaforum  majorum  .attrahl  (^):  &  ad  membranas  etiam 
corporis  anrmails  adhazrere,  ut  nlhil  quidquam  per  foramen  mefenterli  effluere  quear, 
-quando  una  cum  arreria  jnefenterlum  diffecatur    (r) . 

_  Verum  inter  cauflis  morus  fangulnis  .iegltlmi  eam    adtradionem   utique  non  reci- 
pio. -Omitto^  ^uod  vafcDla  capillaria  plena  non  trahant  (x) ;  &    oftendam ,  ejufmo- 
di  vim  in  minimis  arteriolis  pofitam,    circuitui  fangulnis  potius  obftaculo  futuram 
quam  quidem  adjumento.  "  Trci- 

(O  Ph'l.  tranf  ;n.   183,  &  B.jff  Dec.   3.  obf.   4.  aliafque   numerofes  offearuna 

C-;  T    11 1    p.  48,.  art^riarum  rb^erv.itiones.. 

C3)   Mov.  Epb.   Nrt    Cur.  V0I.  T.  n.  2.  in,  -Opufc.   Pstho^o-.  47. 

Ck;  Exp.  fur   le  mouv,  du  fBn^.   pag.  236.  num.4.  (o)  Cont.  Co-^CfrPhil.  tranf.  n.   igf, 

0)    Robinfon'].   c     p.    ici.    lac.  (p)    p.    1,8.    119. 

CnO    f^.iyvei  1.   c.  p  518.  .rftwer  PhH.  tranf   n.iSo.  (q)  Seconcf  Memoir.  p.   340. 

io<).  Fifcher  de  feno  p.  76    Ojrufc.    niea   palhol.  obf.  (r)    Exp.   ico.   iit.   352    1  f  t,    2.14. 

47-  .S>--Adde  ,  fi   p!acet  ,   hiflnrias  Vnuffen;;   ].  c  p.  Cs)   Jnfja:iP'/-A#.^..cif  CommeiU.    Aca.l.  fcient.  Pc- 

J07.  108.  icp.    Niruh    Phil.  iranf.  369.    tum -n.  4«j.  tropol.  T-   VII.  p.  jfo. 


S  E  CT.     JV,    M  O  T  U  S    C  O  R  D  I  S .  ^03 

Trahent  Utique  ea  vafcula  de  truncis  arteriofis  fanguinem  .  Cum  enim  plus  ha- 
feeant  materiei  (0  j  quam  magna  vafa  ,  fuperabunt  utique  horum  vim  adtrahen- 
tem,  fibique  fanguinem  vindicabunt.  Verum  artericC  in  univernam  O^)  ,  quara  ven», 
crailiores  funt,  &  plus  habent  folids  materiei .  Ergo_  arteriolaj  minims  de  venulis 
capillaribus  fanguinem  majori  vi  retrahent,  quam  quidem  es  venuliB  fibi  fumunt , 
Sed  etiam  venuIsE  miniraas  perinde  plus  habent  materiei  folidae ,,  quam  raajores  ve- 
n£E  ;  quare  &  ipfse  de  truncis  venofis  fanguinem  ad  fe  retrahent ,  majori  vi ,  quam 
ea  eft  ,  qua  hi  trunci  fanguinem  ad  fe  rapiunt  .  Ergo  vis  adtraclilis  vaforum  mini:- 
morum  fanguinem  in  miaimis  arteriohs  &  venulis  congregabit  ,  &  refiftec  impul- 
fioni  iegitimiE:,  qua  ex  iis  vafculis  in  truncos  venofos  propeliitur,  eritque  circuitui 
fanguinis  pro  obftaeulo. 

Quare  in,  planris  quidem  vls  vaforum^  adg^a^liUs  locum  habere  poterit ,  non  ita  in 
animalibus.  Ut  rationem  confirmem,  quibus  evici,.  adtradionem^  caufam  motus  fan- 
guinis  effe  nequire,  addo  Ci.  Viri  Kra-^enfteinii  experimentum  .  Guttulam  nempe 
fiuidi  in  capillari  tubulo  a:  parte-  ampliori  in  anguftiorem  moveri  (0  7  plane  uti  ex 
folidi  copia.  majori  in  vafis  capillaribus  deduxi.  iii.  ftirpibus  enim  nullum  arreriarum 
a  venis  difcrimen  eft  ,  neque  vafa  aut  comca  ,  aut  aiiam-  partem  alia  denfiorem  na- 
da  funt ,,  neque  alia  caufa  dire^lionem  fuccorum  deterrainat  ,  prajter  pondus  &  ca- 
lorem  aeris.  Ab  ifto  quidem  interdiu  rarefado  herbarum  humores  in  tepentem  au- 
ram  evocantur ;  i;otla  verc  a  frigore  dtwiiiti  ,  ab  ipfo  poiidere  ,  ad  terram  redu- 
cuntur .. 

Cum.  prsEterea  poft  cordis  quietem  ,  humores  vitales  animalium  perinde  in-  trun- 
cos  arteriarum  {x)  &  venarum  deducantur  (>'),  manifefto  adparet  ,  arteriofum  & 
venofum  fanguinem  a  fuctione.  aliqua  capiltarium  arLeriolarum  &  venularum:  minime: 
regi. 

§^  XXXIX.  Et  eonmofcHlans  vis ., 

Experimenta  ,  qusc;  ofciltatlonem  fanguinis  demoftrant  ,  unice  laiiguentem  (?) 
animalis  vitam  evmcunt  ,  in  qua  cor  alterne  refiftentias  fibi  oppofitas,  vincit ,  &  al- 
terne  ab  iis  rcliftentiis  fuperatur  .  Nulia  in.  fano  &  robufto  aniraaie  ofciI!.";tio  perci» 
pitur,.  certa  fuperventura  ,  quam  pximum  cordis  vires  debilitats  funt  ,  neque  un- 
quam  ammal  vires  vitales  integras-  recuperar,,  nifi  prius  fanguis  ab  ofcillatione  con- 
vaiuerit ,  atque  unicum  legitimum  fuum  iter  capefliverit  (^a)  .  Ad  fanguinis  circui- 
tum  efftciendum  ejufmodi  vis  requiritur  ,  quse  fecundum  unicam  &  perpetuam  dire- 
dionem  fanguinem:  a  corde  in  arterias  minimas  ,  inde  in  venulas  ,  ab  iftis  in  trun- 
cos  venofo^ ,  &  in  dextram  cordis  auriculam,  urgeat .  Quscunque  vis  fecmidum  iu- 
certam  &  ahernam.  diredionem  agit ,.  ea  perinde  nocet  circuitui ,  uti  prodeft  . 

Vim  minimorum  vaforum  vibrarilem  protinus  quidem  oculorum  teftimoniura  re- 
futat,  quibus.  vafa  in.  frigidis  aniraalibus  conftanter  immota  apparent  (d)  -  Neque 
poftet ,  vel  minmia  ,.  contradio  oculos  fugere  ,.  uti  quidem  CI.  adverfarius  fugere  do- 
cuit .  In  arteria  enim  minima  non  foium  diametri  in  univerfum  mutationes ,  Ced 
ionge  fubtiliores  mutationes  craiiitiei  membranarum  Qudx  aut  diminurs,:  iuminifve 
arterioii  aut  aucU,  aut  diminuti  ,  oculus  armatus  facile  percipit  .  Denique  fifruram 
artenol^  vensve  minimre ,,  capillarem  (c) ,    ionge.  anguftiorem  ,.  quam  globuii  rubri 

diame- 


Ct)  Clifton  f^Fintringbam  inquiry  p.  io6.  (ji)  ibid,  Premier.  Memoire  p.  60. 

Cii)   L.   3.   p   85  (jT)   p.  6!.  63. 

Cij  1  heor.  diabet    pag.   61.  (b)  Slecond  Memoire  p.  13^. 

(x)  Exp.  81    1C5.  &:c.  Qc)  Exp.  180.  ao6>. 

(y;  Exp.  11(5.  SiS.  aaij.  xi3,  ajo,  234.  aj^, 


dinmeter  efl: ,  non  mutari ,  neque  a  vi  contradili  labiorum  fuorum  dilatari ,  nianife- 
fto  expeiimenta  mea  docent .  Non  poterat  non ,  vel  debiliffima,  vis  contradlilis  vi- 
{15  fiflTi  eam  rimam^  conipicuo  modo  auxiffe,  eanique  mutationem  micro^copio  arma- 
tus  oculus  percepiflet,  etiam  fi  ea  multo  ^lobuio  fanguineo  minor  fuilfet .  Pulfu,s& 
arteriie  dilatatje  fubfidentia,  abfque  microfcopio  in  vafculo  fextam  partem  linese  lato 
apparet .  Sed  rima ,  qualem  diximus  ,  microfcopio  adhibiro  multo  ,  quam  ejufmodi 
vafculum  ,  major  adparet . 

Forro  immohilitas  vaforum  ma-jorum  minorumve,  etiam  ad  acerrimos  fVimuIosC^ 
per  pericula  noilra  confirmata,  non  videtur  admittere  ,  lenem  illam  fanguinis  im- 
pulfi  irritationem  arterias  ad  motum  foilicitare  ,  cum  aer ,  aqua  ,  alcohol ,  &  vene- 
num  chemicum  nihil  fimile  pra^ftet . 

Inflammationes  ,  qups  adducit  vir  CI.  non  videntur  ejus  opinioni  favere  .  Pone  al- 
ternam  quidem,  fed  celeriorem  &  potentiorem  ,  arteriolarum  contradlionem  in  eo 
morbo  cffe ,  non  ideo  in  vafis  minimis  fanguis  retineri  debet ;  nifi  velit  vir  Cl.  cau- 
fam  circuitus  ,  fibi  quidem  primariam,  circuitui  refiftere,  quando  potenrius  operatur, 
totum  nempe  parte  minus  effe.  Au6ia  enim  vi  contraclili  ,  a  qua  fanguinem  ait 
promoveri,  celerius  per  vafcula  irritata  fanguinem  utique  tranfire  oportet,  non  fta- 
gnare.  Si  perpetuam  contrafiionem  feceris,  faceret,  quod  facit  perennis  compre/Tio, 
&  exinaniret  utique  vafa  minima  ,  paliidaque  pro  rubris  redderet . 

Deraum  periftaiLicam  contradionem  arteriarumoporteretdemonftraffe.  Tnfeftina  cy- 
lindrica  funt,  terminantur  in  latius  receptaculum,  initium  habent  a  ventriculo  ma- 
gis  irritabili  .  Ita  inteliigitur,  aerem,  auf  cibariam  maflfani  ,  debere  neceffario  ulti- 
mo  iu  amplius ,  &  minus  irritabile  receptaculum  congregari  .  Eo  tamen  ea  ma{fa 
poft  varios  motus  prorfum  retrorfumve  volutata,  fero  advenit  Si  comparationem  ad 
arterias  rraoftuleris,  apparebit  in  minora  magis  8c  minora  vafcula  fanguinem  urgeri , 
apprime  per  fententiam  Cl.  Viri ,  irritabilia.  Quare  pone  exemplum  duorum  ramo- 
rum,  longe  cylindricorum ,  anguftorum  ,  qui  ex  uno  trunco  nafcantur  .  Fac  in  iis 
vafculis  effe  vim  contraClilem,  motumque  ofciliantm  ,  prsvalebit  idem  ob  craffi- 
tiem  (e)  ,  &  denfitatem  (f)  ,  &  majorem  fuperficiem  ig')  irritatam  truncuii,  ex 
quo  hi  rami  nafcuntur  ,  illi  motui  ,  quem  vas  maius  ,  contraclum,  cavam  fuperfi- 
clem  mJnorem  habens,  minufque  denfum  ,  ei  impreffit.  Ergo  repelletur  fringuis  ab 
ea  contraciione  arteriarum  minimarum  ,  quam  fumpfit  vir  CI.  &  retrocedet ,  donec 
a  nova  unda  fanguinis  ex  corde  fubmilfa  fuperetur.  Erit  adeo  ea  vis,quam  procau- 
fa  auxiiiari  circuitus  fonguinei  pofuit  vir  Cl.  omnino  caufa,  qus  euni  circuituiii  re- 
moratur .  Quo  magis  irritabiiia  feceris  vafcula  minima  ,  eo  majus  erit  obftaculum , 
quod  circuitui  opponunt  . 

Quare  mihi  quidem  potius  videtur,  minima  vafcula ,  calidorum  etiam  animalium, 
vi  contraCtiii  aut  oefiitui ,  aut  debiliffima  pollere  ,  uri  nullo  hadlenus  experimento 
aut  pulfus  in  iis  oftenfus  eft ,  aut  vis  irritabilis :  &  ob  eam  ipfam  rationem  pulfum 
jn  vafcuiis  minimis  nullum  percipi  .  Eadem  enim  eorum  vafculorum  ratio  eft,  qua; 
vaforum ,  certo  non  contractiijum  ,  animalium  frigidorum  ,  in  quibus^  pulfus  nuilus 
apparet  . 

§.  XL.  Et  calorls  aut  aerh  'uis  , 

Qui  a  calore  motum  fmguinis  derivant ,  eos  oportet  oftendere,  unde  calor  in  ani- 
niale  nafcatur :  &  videntur  certe  vitiofe  quaeftionem  invertere.  Animai  fyncopticum 


Cd:  EKp.  fur  les  parties  Irrltables  &:c.  0.277.278.  ff)  L.   2.  n    14. 

»83.  &c.  (g)  L,  2.  n.  18. 

(e}  JL.  1.  n.  15. 


SECr.  JF.MOrVS  COTlDlS.  5C5 

pcffcde  friget ;  Feddltur  ei  undecunque  motus  irritatione  fada,quac  cor  pulfare  go- 
gat ,  reddetur  urique  ca  1  or,  fed  poftquam  motus  redditus  efl: .  Non  ideo  moveturaai- 
tnar,  quia  is  fanguis  calet  ,  fed  incalefcit,  quia  fanguis  ad  motum  rediit.  Qui  adeo 
muirum  aeri  tribuunt  &  calori  ,  ex  puUi  incubati  phsnomenis  difcent,  corde  quie- 
fcente.,  calorem  matris  incubantis ,  aerifque  in  ovi  caveam  recepti  pondus  aut  elate:* 
rera  nullum  porro  incrementum  in  pullo  producere  ,  _fed_  in  turpiffimuni  liquameii 
►omnes  humores  fetus  convertere  .  Id  argumentum ,  uti  alioquin  certum,  ita  eviden- 
tiffimum  eft  in  fummo  frigore  ,  quo  atr  ad  glacialem  temperiem  riget.  Tantum 
tunc  frisus  eft,  ut  jenifeaj  inPra -pun61am  nafcentis  glaciei  120.  Fahreaheitianis  gra- 
dibus  (h)  argenL^um  vivum  deprimatur  .  Et  tamen  in  eo  frigore  ,  aut  majori  (/), 
vigent  bal^ns  ,- &  phoc«,  &  homines  demum  ,  quos  vit;«  munia  cogunt  liberuni 
per  aerem  venari  ,  itinera  fua  urgere.  NuUus  ergo  hic  ab  aere  in  fanguinem^  calor 
venit:  extrahitur  Gontra,qui  ineft' fanguini ,  calor ,  inque  aerem  tran{ir,_id  enimvo- 
camus  refrigerari  .  Et  tamen  in  eo  aere  vivit  homo  ,  &  calet  ,  quamdiu  movetur,, 
omnem  amiifurus  cum  vira  ciloreni ,  quam  primum  quieverit.  Suum  adeo  ab  aere 
■caiorem  fanguis  non  habet . 

In  Cl.  Bert^er  hypotheii  omnino  debuit  oftendi  caufa  ,  quare  aer  in  fanguinem 
receptus  incaiefcat .  Non  debet  de  homine  folo  quxri  ,  cui  calor  jam  innatus  in(i- 
^etj  fed  de  pifcjbus,  quadrupedibus,  infedis ,  vaffciffima  nempe  claflfe  aniraanium. 
His  omnibus  fanguis  eft  ejus  temperiei  ,  aut  ejus  proximae ,  qu£E  ia  aere  abtinet(4). 
Gratis  ergo  funiirur  ,  eum  aerem  in~fp.nguinem  receptum  diiatari.  Eo  fundamento 
fubruro  omnia  cadunt  .  Sed  experimento  prsterea  fado  a  Cl.  Viro  Samuele  ^Siri" 
'vUlio  (/),  fanguis  in  tubo  vitreo  a  frigore  aur  nulio  ,  aut  adeo  certe  exiguo  gradu  , 
promovetur,  cujus  ad  movendam  fanauinis  malfam  nulla  portio  fit ,  fi  frigore  noti 
regitur,  neque  a  calore  valde  expanditur .  Nimium  in  experimento  fuo  caiorem  ad- 
hibuit  Ci.  Bert''er. 

Adde  iterum  ,  hic  valere  ,  qux  diximus  de  arteriarum  contraaione  ,  &  yalere 
ctiam  magis.  Calor  csKca  caufa  eft  ,  quas  liquores  utrinque  dilatat ,  &  fanguini  vivi 
animalis  admotus  calor,  huc  ^  iliuc  in  contraria ,  eum  fanguinem  copir  fugere  («■?). 
Ejufmodi  vero  caufa  cantundem  noceret  circulationi  humorum ,  quanrUm  adiuvaret. 
Promoveret  ad  minima  fanguinem  is  calor,qu!  inrer  caufam  caloris  eft  &  ea  mini- 
•nna  vafa  :  fed  perinde  refifteVet  fanguini  a  corde  advenienti  .  Hinc  fuppone  calorem 
fyftemati  vaforum  vitreo,  &  videbis,  rarefadioneni  ,  8c  ehuliitionem  ,  motumque 
inteftinum  quidem  inde  nafci,  nunquam  vero  fluidi  progreffionem  ,  qualis  in  faagui- 
ne  eft. 

§.  XLI.  Fis  cordts  ejl  primaria  caufa    inetus  fangutnis, 

Ergo  in  animalibus  frigidis  a  folo  corde,  in  calidis,  ab  eodem  muQ;uIo,  cum  ali- 
quo  ab  arteriis  majoribus  fubfidentibus  aiterno  adiumento,  promo  era.-  fangais,mA- 
gna  certe  maffa,  &  multarum  librarum  ,  ut  fuo  loco  ('■)  oftend_etur  N-egavit  uti- 
que  toram  miOveri  ,  Borelliap.orirm  miracalorum  deftrudlor  Ke':'us  {0)  negavit  , 
yim  cordis  motui  fanguinis  fufcitando  parem  effe,  fi  quando  fuppreffus  fuerit  :  nega- 
Halkr  Phj/fwlog.  Tom.  I.  Q.  <1  vit , 


Cfa')  Vide  Gmelini  ollm    noflri  prssf.    ad  flor.  fibi-  ('0  In  difp.  inai!?.  de  inxquali  ampHt.  vafor.pulm. 

*w.  T.    I    p    73-  recufa  in  T    VII    colled.  noftra  . 

(i)   Id  en:m    frigus    fuit    fub  58.    gradu  .     Sed  ad  (m)  Esp.  fur   le  mouvement  du  fang.   6.  7. 

oftQ£,«:fimum  ufque  &  balaens  re.perluntur ,  &  gentes  (n)  I  .  6. 

Greealandiae  o-cidentaiis  .    . ,  (0)  Dc  vi  cordis  Tentamen  III,  p.   68.  ediC  Lat. 

(k)  Dicctur  fufius  L.  &.  ^' 


^o6  L    I    B.        ir.        C    O    -R. 

vit,  uhdam  ransjuinis  antecedentem  rubfequenti  refiftere.-  atque  adeo  a  cordis  poten*- 
tia  unicum  biuncem  fanguinis  impelli  pofuit  ,  quaiem  una  unda  ,  uno  cordis  pulfu 
de  ventriculo  finiftro  egefta,  efficit  (p)  •_         , 

Facile  fe  tueretur  Borellus.  Diximus  in  animale  j  cujus  fangms  quiefcit  ,  totam 
fnafTam  a  folo  corde  contra£lo  manifefto  propclli  (-7) :  vidimus  etiam  ,  iieque  fe* 
mel ,  antecedentem  undam  a  fubfequente  percuti  &  promoveri  (r). 

* 
§.  XLIL  Meiifura  'urrJtim  cordis  magna  ejl , 

Si  magnum  pondus  eft  ,  quod  a  corde  movetur  ,  magna  ctiam  celeritas  eft ,  qua 
motum  circumit.  Declarant  vulnera,  per  quae  intra  exiguum  tempus  plurimae  librac 
fanguinis,  per  vulnus  etiamfi  anguftum  ,  expelluntur  (s)  .  Oftendir  vehementiffimus 
vortex  (0,  quo  in  animale  etiam  frigido ,  fanguis  arteriofus  de  vulnere  arteriaD  fe 
prap.cipitat,&  quem  oculus  fequi  non  poteft.  Ipfe  etiani  fanguini  per  integram  ejuf- 
modi  animalculi  (tO  arteriara  motus  manifefto  velocidimus  eft  .  Sed  etiam  in  ho- 
mine  ,  fi  manum  dextram  cordis  fedi  oppofueris  ,  manum  finiftram  arteria:  tempo* 
rali,  labiali,radiali,  popliteje  appiicueris  ,  manifefto  percipies,  eodem  omninotempo- 
re-^&  cordis  recurvacum  apicem  coftas  ferire  ,  &  fanguinem  in  omnibus  arteriis, 
quas  nominavi,  pulfum  efficere .  Experimentum  f^pe  feci  ,  &  in  me  ,  &  in  vivis 
Wimalibus  ;  fecit  Harvejus\x)^  fecerunt  primi  circuitus  fanguinis  ftatores  (>'),  fe- 
cerunt  nuperi  Cl.  Viri  (^),  fecit  in  equo  Cl.  Bourgelat  {a) .  UnicuS  contrarius  te- 
ftis  eft  Cl.  olim  w\x  Jofias  Wehbyecht  (^;  ,  qui  alio  tempufculo  in  carotide  ,  alio 
vero  in  carpi  arteria  pulfum  percepit  ,  quem  virum  in  fingularem  certe  ,  &  a  rece- 
pta  natur£e  lege  aberrantem  ,  eventum  incidiffe  neceffe  eft. 

Nunc  autem  intra  minutum  primum  facile  fatis  mulras  voces  pronuncio,  qua^mil- 
le  literas-  contineant :  &  facile  anima  tempufculum  diftinguit,  quo  prima  litera  pra- 
Bunciatur,  ab  altero,  quo  fecundam  exprimo  :  millefimam  ergo  partem  minuti  pri- 
mi  diftinguit  anima.  Sed  arteria  poplitis ,  tribus  minimum  pedibus  ah  aortaj  de  cor- 
de  prodeuntis  oftio  diftat,  anima  vero  tempufculum  non  diftinguit,  quo  cor  pulfar, 
&  quo  arteria  poplitis  ,  in  exemplo.  Gportet  adeo  breviori  tempore  vim  cordis(c) 
fanf^uinem  per  tres  pedes  promovere ,  quam  quidem  tempufculum  eft ,  millefies  mi- 
nuto  primo  minus  :  &  per  converfam  ,  vim  cordis  neceffe  eft ,  ad  fanguinem  ter 
millibus  pedibus  remotum  pervenire  breviori  tempore  ,  quam  minutum  primumeft, 
fi  nihil  interim  ei  velocitate  decederet  ,  qua  per  truncos  arteriaxum  majores  mo- 
vetur. 

§.  XLIIL  Menfur^  BorellL 

H^c  obiter  rem  confideranti  fe  faciliima  offerunt  ;  alii  clari  viri  minutius  rem 
confiderarunt .  Et  primus  (juidem  Jatromathematicorum  Joanr.es  ^lphonfm  Borellus 

vires 


Cp^  Conf    Morijfo»  Lettres    fur  le  choix    des  fai-  in  aure  locutus ,  Thoraas  Sckwenke  I.  c.  p.  61. 

lr,h-s   p    i6,  Ca)  HiiilM£:trique  T.  II.  p.  3+6. 

Cq;   P.  301,  (b)  Comnaent.  Acad.    fcient.    Petrop.    T.   VI I.  p« 

O     Second  Memolr.   fur  le  mouw,  du  fang.  Exp.  317.  318, 

fj     i8c.  Cc)  Vim  cordis  ajo  ad  pop!icen:i  pervenire  ,    non 

Csj  Plurima  expermfnta  diximus  p.    tS*.  ideo  adfirmo  fan^uinis  defiiiicos  elobulos  a  corde  ad 

(t)  Lxp.  153     170'    i7i-    '*<o                              •  poplitem  ufque  fluf.re  ;  cum  valde  probabile  fu,  un- 

Cu)   ioM    Exp.  67.  -7',   -8.  183.  &£»  dam  fan^uincam  a   corde  ad  popluem  protenfam,  ab 

(jx.)  Exerc  c    t.  c.  3.  unda  Je  fiaiftro  veniricuio  prduufa  ,  uno  iftu  pro« 

Cy)  J    i/V'i£ui  epift.  c  '.  p.  406.  ed,  I.  moveri» 
CiJ  Joveptivis  pnvtirnef  di  rouie  p    107.  de  pulfu 


SECT.  ir.  MOTVS  CORDIS.  50^ 

rires  cordis  ad  numeros  revocare  adnifus  eft.  Eas  ponderi  180,  000.  Ilbrarum  «qua- 
Jes  fecit/  folebat  autem  eo  fuum  ftudium  convertere,  ut  miraculo  proximos  nume- 
ros  inveniret .         _  _  . 

Verum,  ut  brevis  iim,  ejufmodi  fundamentum  fui  calculi  pofuit,  quod  nianifefto 
^falfumeffe  ^dgnofcas .  Mufculorum  nempe  vires  comparatas  in  eadem  ratione  eflTe  fi- 
bi  fumpfir,  in  aqua  eorum  pondera  funt.  Verum  poifunt  certe  in  diverfis  mufculis 
fibrarum  div-erfiflj-maj  portiones  eflfe,  ut  alius  alio  plus  verx  camis,  minus  vero  ten- 
dinum,  adipis ,  vaforum  habeat,  qu«  quidem  mufculi  acceffiones.  ad  vim  contra6lf- 
lem  nihil  faciunt,  &  pondus  interim  augent.  Hadenus  tamen  recle  pofcit  vir  Clar. 
fummas  fibi  vires  dari ,  quas  alius  quicunque  mufculus  exerceat,  cum  cordis  natura 
irritabilis  plerorumque,  aut  omnium,  mufculorum  vim  irritabilem  fuperet .  Pofreve- 
ro  diverfos  mufculos  diverfam  irritabilis  naturte  quafi  dofin  poiTidere,  manifefto  ap- 
paret ,  cum  alii  a  lumine,  ab  aere  alii  ,  ab  aqua  nonnulli ,  alii  demum  a  fortiori- 
bus  ftimuiis  in  morum  ducantur  .  Ceterum  Bovellus  (d)  refiftenri;^  ,  quc^  cordis 
fundioni  obftar ,  rationem  habuit ,  eamque  refiftentiam  fexagefies  mukiplicatam  pro 
Tnenfura  virium  cordis  fumpfit.  Vide  ut  in  Ci.  Virum  Jurinus  (e),  &:  alii  (f),  & 
Carolas  Malouin  {g)  animadverterint ,  &  qu^e  pro  excufando  ejus  calculo  adtuierit 
Cei.  Francijcus  Botjjier  ih),  ^ 

§.XLIV.  Keilu, 

Penitus  contrsLnum  Keilii  ftudium  fuit.  Uti  enim  Borellus  infinitam  fere  cordis 
vim  fecit ,  ita  ad  uncias  eam  Cl.  ifte  Britannus  deprimere  ftuduir ,  IsJewtonianunt 
theorema  pre  funddmento  fui  calculi  pofuit ,  ex  quo  oftenditur,  vim  quamcunque, 
qu«  fiuidum  quodcunque  movet ,  aequari  ponderi  cylindri  ejufdem  fluidi,  cujus  bafis 
fit  sEqualis  orificio,  fluidum  emittenti ,  &  alritudo  dupla  ejus  altirudinis  ,  a  qua  ca- 
dens  idem  iiquor  eam  acquirit  velocitatem,  qua  ex  orificio  fluit  (i).  Ergo  ut  hac 
«lementa  definiret  ,  quzefivit  veiocit9tem,  cum  qua  fanguis  ex  corde  prodit  (k).  San- 
guinem  quidem  ,  qui  unico  pulfu  ex  finiftro  ventriculo  peilitur,  seftimavit  ad  un- 
ciam,  qu2E  fpatium  replet  aquale  i,  659.  pollicis .  Porro  numeravit  in  minuto  pri- 
mo  pulfusodoginta,  invenit  adeo ,  in  eo  tempore  de  corde  expelli  fanguinis  digitos 
132.  72.  Inde  aort^  oftium  dimenfus,  reperit  effe  o,  41S7.  pollicis.  Cylindrum  ad- 
co,  cujus  bafis  oftio  aorts  aequalis  fit ,  &  quam  replent  fanguinis  pollices  132.  72. 
longam  facit  digitos  316.  five  pedes  26. ,  qua;  eadem  eft  longitudo  itineris ,  quod 
fanguis  intra  minutum  primum  percurrit .  Ut  velocitatem  denique  determinet  Idem 
Vir  Cl. ,  facit  diaftolen ,  &  tempufculum  quietis  huic  interjeclum  &  fyftol^  cordis, 
aequale  duplo  tempori  fyftoles  ,  five  contraftionis  cordis ,  five  uni  -j--^^  minuti  pri' 
mi  (/^.  Ita  cum  intra  tertiam  partem  minuti  primi ,  cor  contradum  fanguinem 
per  pedes  26.  projiciat,  ibit  idem  per  78.  pedes  in  minuto  primo,fi  fanguinem  po- 
nas  cum  ea  femper  velocitate  procurrere ,  quam  a  corde  primo  accepit .  Cum  de- 
mum  non  nna,  fed  du^  uncix    fanguinis  (w),  ex   corde  projiciantur ,  &  cyhndrurfi 

Q.  q    2  adeo 


•    W)  Conf.  Bovellum  \.  c  Propof.  71.  71.  73.  (h^)  Introdufi:.  p.  19.  Vires  per  numerum  rugariiai 

(e)  Phyfico-matheiTiat.  diiT.  p,  6y.  cordis  multiplicare  >ubet . 

Cf }  heyferus  prim.    liii.    nov.  fyftem.    med.  n.  7.  CO  De  vi  cordis    fanguinem    per   corpas    pellente 

J.  God.  de  Hahn  de  aeris  infpirati  effedtu  p.  84.  p.   51. 

(g)  Trait^  des  corps  folides    &  fluides  ,    ou  Toa  C^)  De  velocitate  fanguiois. 

examine  le  mouvement  du  coeur  ,    Inter  refiftentias  (l)   ^^'i-  P-  4*' 

npmerari  objicit  ,    quas  emnino    inter  vires    nume-  ^)  P.  54. 

rallfi  oponuerit  p.  57; 


venofi  ranguinis  velocitatem  &  celeritatem  fanguinis  arteriofi,  elfe  uti  ^.  ad  ^i ,  de- 
nuo  conftituit  590.  pedes,  quos  unda  a  cordis  finiftro  ventriculo  impulla  percurreret, 
fi  nihil  omnino  ejus  fluento  refifteret . 

Hanc  veiocitatem  retulit  in  theorema  Ncwtsrnanum  (n) ,  &  qusfivit  altitudinem, 
a  qua  oportet  fanguinem  cadere  ,  ut  ea  ceieritate  de  corde  profluat ,  quam  invene- 
rat.  Eam  alricudinem  reperit  17.  digitorum  &  76.  centefimarum ,  Nam  corpus  grar 
ve  cadendo  a  15.  pedibus  acquirit  velocitatem,  qua  inrra  minutum  fccundum  trigin- 
ta  pedes  &  ultra  percurrit ,  quintupio  ma)orem  ea  velocicate,  quae  fanguiniin  aor- 
tam  expulfo  adfignara  eft .  Facile  nunc  eft  cylindri  pondus  meriri ,  qus  pondus  ex- 
primit,  quod  a  corde  finiftro  fuperatur .  Ejus  enim  bafis  eft  aortcB  lumen,  aititudo 
per  modo  didos  17.  76.  Solidum  adeo  fiet  7"- 45^^^  ^^. ,  cujus  pondus  eft  quinque 
unciarum  (0),  qu;-^  vlm  cordis  finiftri  metiuntur. 

Alio  etiam  modo  eundem  calculum  pofuit ,  aliquanto' faciiiori .  Sanguis  nempe  de 
iliaca  arteria  vivi  animalis  faliens ,  percurrit  parabolam ,  qus  horizonrem  fecat  ,  ad 
diftanriam  trium  pedum  a  perpendiculari  iinea  (p)  ex  corde  duiia  .  Inde  conficit 
IJem  Vir  Cl.  fanguinem  ,  ab  alntudine*i  1.  digitorum  cum  ^dimidio  cadentem ,  ac- 
quirere  eam  velocicatem,  cum  qua  ex  corde  propeiiitur .  Eadem  aiuitudo -bis  fumpta 
dai  iongrcudinem  cylindri ,  cujus  bafis  eft  aorta?.  oftipm  ,  &  cujus  pondus  eft  viscor- 
dis,  non  nia)or  certe  ,  quam  quaruor  terriarum  partium  unciiE  in  cane,  ur  &  in  ho- 
mine  ad  oc\o  uncias ,  ex  ajqua  compararione  cum  minori  animali ,  seftimari  poffit . 
Expofui  i^e.7.'/  rarion.-s .  Et  in  pofteriori  quidem  caiculo  faltus  fanguinis  omnino 
non  recie  menfuratur.  Nam  ex  iliaca  quidem  arteria  m.inori  celeritate  fanguis  pro- 
peilirur,  quam  ex  corde  :  &  experimenta  mea  aiiorumque  virorum  longe  majores 
lairus ,  atque  adeo  majorem  etiam  vim  fanguinis  exhibent ,  Georgius  Manlne  faitum 
ex  cane,  ad  hominem  traduflum,  decem  ^Eftimavit  pedum  (^)  .  Ego  vero  exiguum 
ramum  ,  quem  arreria  mammaria  ad  mufcuios  inrercoftales  in  cane  parva;  ftaturcE 
mittit,  vidi  exfiluifle  aiias  ad  tres  pedes ,  uncias  quatuor  (r),  alias  ad  fex  pedum  , 
&  fex  poUicum  (x)  diftantiam  .  Muitis  adeo  vicibus  faitum  in  homlne  majorem  iumi 
deber^  apparet,  quam  fecit  Keilius  {t)  ,  qui  in  majori  arteria   minorem  fecit. 

Ad  priorera  calculum  multa  etiam  rede  monencur..  Jurinus  {u)  primum  coroiia- 
rium  Nenjvtonianum  rede  adhibitum  efte  negat ,  neque  probat ,  quod  velocitas  toto 
tempore  fyftoles  gequaiis  ponatur.  Sed  etiam  ipfum  Nevvtoni  corolhnum  Petrus ^n. 
tomus  MiMottus  {x)  rejecic,  neque"  dupiicem  aititudinemj   fed  fimplicem  omnino, 

cuna 


{n)  In  omai  nempe  cotpore  furfiim  frojefto  tem-  dineir/ debitam  velocitati  ,    qiia  corpus  ex  A  pro;e« 

pus  adfcenfus    eft  sequale    .Ui  ,    quo  corpus    cadens  ^                 ^^      ^^^^  BCa    j,   j^^^y^^^;,, 

icquiru  velocuatem  Eequalem  ei  ,    qua  corpus   ,    de  17          4AR.      '          ' 

quo  quKritur  ,    in   principio    fui  adfcenfus   ,    futfutn  (^q')  pg  animalib.   fimiHb.   p   35. 

notum  eft  .   Et  ahitudo  ,    quo  idern  corpus  adfcen-  (j)  Se^cond  Mesnoir.  fur    le  mouvement    du  fan^. 

dit ,  eft  sequalis  ilH  ,   per  quam  idem  corpus  cadens  Exp„  ^j. 

in  fine  fui   lapfus  adquirit    eam    velocitatem  ,    cuia  (;s)   ibid.  Exp.  42. 

qtia  primunn  adfcendit  Helshatt  Isftures  p.  19.  (j-j  Etiam  minus  refle -vidit  G.  Chefelien^  qui  c« 

(o)  ibid.  p.  5  5.  aorta  canis    ne  quidem   ad  pedem    profiliiflTe  auftar 

(P).P.  56      AHter  IH.  Vir    D.  Bernoullius  deter-  ^^  1.  c.  p.  197. 

miBavit  .  Sit  linea  verticalis    A.  B.    fit  horizontalis  (^u")  j)i(f   phyfico  mathem.  p,  (9. 

B,  D.  fit  corpus  projeftum  ex  A,  in  D*  Dico  altitu-  (xj  De  feparat.  fluidor.  p.  iiu                  .     .     ^ 


SjECT.  IV.  MOTUS  CORDIS.  ,  ^^g 

Cum  Seynoullto  SiVnfquQ  claris  viris  (/)  fumi  vult,  quas  quidem  difficillsquajflio  bic 

-definiri  nequit.  Porro  alius  vir  III.  monuir,  ignorari  copiam  fanguinis  (^),  quam 

cor  finiftrum  projicit,  atgue  adeo  velocitatem  accurate  definiri  non  poffe :  nequede- 

mum  de  fanguine,  vifcido  &  pene  folido  humore,  ea  omnia  rededici,  quccdeaqua 

difta  vera  funt  ,  neque  dubium--illud  Newtoni  theorema  rede  pro  calculi  fuiidameu- 

to  poni .  111.  demum  vir  Francifcus  BofTier  obfervat  (-^) ,  KeHium    unice  eura  cor- 

dis  effedum  invenire  ,  qui  fuper  omnes  refiftentias  exercetur,  atque  adeo  minimam 

partem  effetlus  totius  definire,  quem  eor  exferit,  cum  procul  duhio    maxima   pars 

velocitatis  fanguinis  impreffje  in  refiftemiafuperandaconrumatur.  Enorme  v.  c.  difcri- 

raen  fit  ,  fi  unice  contra  Ke'\lium  unda;  cordis  ponas  rtfiftere  antecedentemfanguinis 

columnam ,  eamque  quiefcentem  ,  aut  lentius  mofam  pofueris .  Sed  etiam  faarum  re- 

tardationum,  adeo  abnormium ,  debuerat  meminifte  i^e///«i-,  qui.celeritatem  ad  par- 

tem  prims  velocitatis  5^:5":.  in  arteria  capillari  diminutam ,  m  vena  iterum  ad  par- 

tes  prims  velocitatis  y  reftituit.  A  corde  entmhujus  certe  celeritatis  maximam  par- 

tem  pendere  ,  vel  facile  illud  experimentum  oftendit,  ex    quo  conftat,  duplo  &  ul» 

tra  altius  fanguinem  de  arteria  falire  ,  dum  cor  contrahitur.  Non  immororcalculo  , 

fed  refiftentia  prior  eft  centum  librarum  &  ultra  ,  ipfo  tefte   KeiHo  ,    quaj  a  duabus 

unciis  nov^  undaj  fanguinis   impclluntur,  ea  ceieritate,    ut  cum    ea,  ad  partem  fui 

?TT-  diminuta  flierit,  iterum  ad  |-  redeat  (^h) , 

Sed  alia  .facillima  experimenta  fuperfunt .  Non  refle  certe  GuiHelmus  Cbefehlen 
(c)  parvam  vim  cordis  effe  ex  eo  deducit ,  quod  exigua  vi  totum  anim?-l  injedto 
liqubre  repleri  queat .  Redius  Stephanus  Hdles  {d)  lapfum  undecim  pedum  ,  Kei- 
liano  feptuplo  majorem  ,  requiri  expertus  eft,  ut  aqua  totum  corpus  animale  reple- 
ret,  &  per  venas  exarteriis,rediret .  Ego  vero  tot  in  experimentis  &  vidi  ,  &  ex- 
pertus  fum,  fiphonem  non  fola  vi  manus,  ducentas  librasfacile  propulfurae ,  fed  iii- 
nixi  prasterea  corporis  maximum  faxum  provoluturi ,  impendi ,  ut  embolus  per  poli- 
tiffimam  ftciem  fiphonis  progrediatur :  &  tamen  liqiiorem,  fanguine  porius  fluidio^ 
rem,  qualis  icbthyocolla  eft  in  aqua  foluta,  lentifTime,  muito  quam  fanguis  lentius, 
&  omnino  valde  imperfede,  corpus  exigui  pueri  replere  .  Cor  enim  &  rubra  vafa 
omnia,  &  decolorum  immenfam  vim,  &  duclus  excretorios  ,expeditiffime>  &  celer- 
rime  replet :  fipho  unice  in  arterias  rubras  venafque ,  &  ceilulofam  telam  ,  liquorem 
pellit,  in  decoiores  paucifiimas ,  in  minima  vafa,  quibus  vifcera  conftant ,  omnino 
vix  ullas  fuum  pigmentum  urget.  Apparet ,  rudi  experimento,  vim,  qus  aliquoties 
centenas  libras  impellit ,  minimam  partem  movere  ejus  ponderis,  quod  a  corde  ade@ 
facii^>&  perenniter,  &  cekrrime  circumagitur . 

§.  XLY.  Jmini, 

Jacobus  Jttrin,  mjper  collcgii  medlci  Londinenfis  Prarfes,  atia  metliodo  (?)  virn 
cordjs  definire  conatus  eft:  quam  propoiiemus,  etli  ipfi  auftori  non  fatis  certa  vi- 
faeftC/).  -     - 

Nera» 


(y")  MufcheniYoeck  effays  p.  3-34'  Cefendit  vero-  sd  (c^  L.  c» 

corollarium  Jacobus  7«^/«  Phil.tranf.  n.^si.  &   Ri-  (d)  Philof.  exper,  p.  84-  9i- 

charHus  Helsham  in  append.  ad  prseleftiones  fuas. ,  (e)  In  Philof.  tranfaft.  n.  358.  359.    &  in  differt. 

(z)  Senae  1.  c.  p.  465.  phyfico  matlremat. 

Ca)   Introdud.  p.  19.  (f)   In  defeiifione    hujus  differtal.  contra    Ul.  Sf 

Cb)  Refardatiofies    omjfiflre    jara  Michehttus  mo-  mcum  edita  Leni-  1750-  p.  a®' 
Cuit  1.  c.  £,  115.                ' 


510  ^    T    B.       TV.       C    O    R, 

Nempe  totnm  motum,  a  machina  carnea  cordis  produiium,  «quat  fumma  fa£lo* 
Tum,  narorum  ex  Omnibus  fedlionibus  tranfverfis  omnium  filamentorum  fanguineo- 
rum,  du^iis  in  fuas  vetocitates  &  longitudines .  Summa  harum  fedionum ,  five  fu- 
perficies  interna  cordis  tota,  Cl.  viroeft  decempoHicumquadracorum.  Longitudinem 
filamentorum  facit  duorum  digitorum  ,  quse  non  plena  quidem  cordis  eft  longitudo. 
Quantitatem  fanguinis  a  corde  finiftro  €je(5li  azquat  duabus  unciis :  aream  oftii  aortae 
€K  Ketlio  fumit  =::  o.  418'^.  tempus  quo  fanguis  ex  corde  exprimitur  =5  minutofe- 
cundo,  maflam  cordis  finiftri  unciarum  06I0.  Ex  his  elementis  conficit,  vim  finiftri 
venrriculi  ^quaiem  novem  iibiis  &  uncis  uni,  vim  dextri  ventriculi  librarum  fex  & 
unciarum  trium,  vim  cordis  totius  librarum  15.  unciarum  4:  toramque  vim,  quam 
cor  in  languinem  exferit,  a^qualem  tribus  libris  in  minuto  fecundo  poUicem  percur- 
rentibus  {g) .  Addit ,  hanc  effe  menfuram  non  fumm^  quidem  potentise  cordis  ,  fed 
Kiediocris,  &:  quam  diu  abfque  fatigatione  nobiliffimus  mufculus  exerceat . 

Veiocitatem  quidem  re^fte  credo  a  Ch  Viro  variabilem  poni ,  quam  in  principio 
contra^iionis  ventricuii  finiftri  14.  pedum  cum  |-,  in  fine  4.  pedum  cum  ^  facit  , 
Contra  fuperficiem  internam  cordis  nimis  parcam  fumfilfe  videtur,filamentorum  fan- 
guinis  longirudinem  perinde  nimis  «xiguam  .  Plura  non  moneo  ,  cum  certum  fit  , 
centum  fanguinis  &  aliorum  humorum  fanguini  continuorum  libras,  ex  plena  quie- 
te,  a  folis  cordis  iflubus ,  in  perfe6lum  iterum  motum  incitari ,  neque  adeo  15.  li- 
bras  fanguinis  vim  cordis  digne  exprimere, 

§.  XLVI.  Morlandly  Taborl , 

Jofephis  MorJand  {h)  calculum  quidem  nullum  pofuit  ,  varia  tamen  eo  facientia 
potulit  Ad  refiftentiam  cordi  oppofitam  longitudinem  arteri?e  nihil  facere  ,  neque 
vim  cordis  adeo  magnam  videri  putat  .  Si  enim  vel  centum  librarum  momentum 
fanguini  aortrE  imprefTum  facias,  tamen  fequi  credit,  ut  celeritas  fanguinis  fit  9600. 
pedum  in  minuto  primo  ,  id  autem  incredibile  videri  Verum  is  quidem  vir  mani- 
fefto  in  eo  erravit ,  quod  vim  cordis  unice  per  refiftentiam  arteriarum  metiatur ,  cui 
eordis  robur  ^equale  ponic.  Nam  evidenter,  fupra  eam  refiftentiam  ,  fanguini  aoftas^ 
ynagna  celeritas  imprimitur  (0,  &  vim  cordis  utique  in  duas  partes  oportet  divi- 
dere,  quarum  prior  in  aorta:  dilatationem  impenditur,  aitera  in  fanguinis  protrufio- 
iiem  ik) .  .  , 

Jcarines  Tabor  cordis  vim  ffftimat,  per  eam  potentiam ,  qus  requiritur  ad  rum- 
pendas  valvulas  femilunares,  oftio  aorts  propofitas .  Per  experimentum  vero  invenit, 
cam  vim  ^equiparari  6:j.  libris  (/).  Inde  analogiam  educit,  facitque  ,  vim  valvulas 
conftringentem  ad  refiftenti.am  elfe,  ut  area  bafeos  ventriculi  ad  aream  aortoE!,  nem- 
pe  uti  4.  ad  I.,  atqueita  reperit,  vim  finiftri  cordis  ventriculi  elfe  omnino  librarunt 
centum  &  quinquaginta .  Iterum  facile  adparet,  vim ,  quam  fanguis  aortae  in  valvu- 
las  exercere  ponitur  ,  -efte  ad  fummum  dimidiam  (m)  partem  momenti^  quo  i.s  fan- 
guis  movetur,  atque  adeo  totum  hunc  calculum  a  vero  aiienum  efife, 

§.  XLVir.    Stephani  Hales . 

Succefiit  in  partiem  laboris  Stephanus  Hales  ^_  vir  in  experiendo  folertiftlmus .  Ergo 
pondus  quasrit ,  quod  conrra  cor  nititur,  quoties  is  mufculus  fanguinem  projicit,  id 
enim  pondus  eft  ipfa  vis  cordis .  Quare  altitudines  fanguinis  ex  incifa  arteriacaroti- 
de  variorum  animalium  falientis  per  experimenta  inquirivic,  Eam  aititudinem  repe- 

rit, 
/ 

(g)  Differt.  cit.  p.  49  Ck)   Idem  in  diff.  cir,  p  71-  7i. 

(b)  Of  the  force  of  the  heart.  (l)  Ev.erclt    Medic.  cap.  6.  n.  7. 

^J)  Monuit  Jacobus  Jurin  in  Philof.  tranf  n.  338.  (m)  Conf.  Michelsttum  de  fepsral:.  fluidpr.  p.  95« 


SECT,  JKMOlrVS  CORDIS.  ^ti 

flt,  in  canc  quidem  ,  pedum  fex,  pollicum  otla  (")  :  in  ariete  pedum  totidem  , 
pollicum  quinque  cum  femiffe  (o)  i  m  equo  pedum  novem,  poHicum  06I0  (p).  la 
homine,  medio  quodam  numero  fumpto,  eamdem  altitudinem  a^ftimat  ad  feptem  pe- 
des  cum  femiffe  (^).  Porco ,  cum  P.  ^ntcn'<us  Mkhelottus  (r)  monuiffet  ,  haben- 
dam  efife  rationem  aVCie  ventriculi  finiftri  cordis ,  metitus  eam  fuperficiem  ,  reperit 
quindecim  pollicum  quadratorum.  Ea  fuperficies,  dutla  in  altitudinem  Mius  ,  pve 
7'.  6"  menfura  eft  columnae  fanguine^ ,  qui^,  ex  notiffimo  theoremate  hydroftatico, 
in  ventriculum  cordis  finiftri  premit ,  &  quam  is  ventriculus  contratluseievat.  Pon- 
dus  autem  iftius  coiumnaj  eft  librarum  51,  unciarum  quinque  . 

Velocitatem  fere  eamdem  conftituit,  quam  KeHius^  pedum  149.  in  minuto  pri- 
mo,  cum  fyftolem  cordis  peragi  ponat  in  tertia  parte  tatius  pulfus. 

In  hoc  non  improbabiii  calcuio  varia  monuerunt  varii  ,  in  primis  Francjfcus  de 
Sawvages .  Et  primo  quidem  Stephanus  perinde  folum  ef!edum  cordis  metitur  {s)^ 
qui  fupra  omnes  refiftentias  exercetur.  Deinde  negat  (0  vir  Cl  redle  tempus  im- 
penfum  fyftoies  haberi  pro  dimidio  ejus  temporis ,  quo  diaftoleperagitur,  &:perfua- 
detur,  utraque  tempora  ^qualia  effe  :  ex  ea  vero  cofredio-ne  tota  illa  ceierrtas  fan- 
guinis  ad  dimidiam  reducitur,  nertipe  ad  pedes  74,  uncias  6  Contra  Idem  VirCel. 
€x  alio  faltu  in  cane  obfervato,  cum  fola  vis  lapfus  ex  14.  pedibus  det  velocitatem, 
qua  liquor  28.  pedes  intra  minutum  primum  motu  uniformi  percurrere  poteft  ,  po- 
nendo  veiocitates  in  ratione  radicum  altitudinum  ,  invenit  fanguinis  yelocitatern  ali- 
quanto  majorem  ,  &  22'.  4".  intra  minutum  fecundum  ,  atque  adeo  136'.  in  minuto 
primo,  qui  calculus  a  Keillano  non  vaide  diffentit  (w). 

Ego  vero  fateor,  tempufculum  fyftolse  impenfum  vix  re61e  definiri  poffe  :  credrdc- 
rim  tamen  duplex  iiiud,  &  ante  quietem  &  poft  eam  ,  etfi  breye  tempufculum  , 
ipfamque  diaftoien  ,  tempus  ,  quam  fyftole ,  majus  requirere.  Deinde  faitus  nonduni 
fatis  certus  eft .  Georglus  quidem  Martme  (x).  non  valde  ab  Halefianis  diverfos  fal- 
tus  obtinet.  Si  vera  primum  faltum  fumpferis,  qui  utique  (equentrum  (/)aititudi- 
nem  infigniter  fuperat,  majores  hahebis  faitus,  quam,  vuigo  creditur  .  Ex  arteria 
enim  mefenterii,  una  de  muitis,  quam  cum  aorta  non  re6le  comparayeris  ,  tamea 
faltus  fanguinis  in  aerem  fex  pedes  altus  fuit  ,  in  ove  (^)  ,  miti  animale  ,  quod 
robore  pariter  &  ftatura  homini  cedit.  Et  III.  Shiac  f^kum  ex  canis  aorta  ,  quam 
equidem  ligaverat,  duodecim  pedum  reperit  (a).  Denique  omnino  vera  cft.  obferva-- 
tio  CeL  BoiJJier  ^  quam  primo  loco  recenfuimus . 

\  %.  XLVIIL  Morgani  ,  Rohinfom , 

ThomiS^  Movgan  calcuius  ab  Halejiano  non  valde  diffentit,  fi  tempus  idem  fecerls» 
in  quo  cordis  contraclio  abfoivitur.  Facit  enim  celeritatem  fanguinis  ejufmodi  ,  ut 
inrra  mmutum  primum  quinquaginta  &  quinque  pedes  percurreret  ,  fi  ea  Geleritate 
uniformr  moveretur  ,  quo  per  aortje  principium  fiuit.  Pulfus  auteminminuroprimo 
numerat  ocioginta,  (td  totam  hanc  odogeiimam  minuti  primi  partem  pro  tempore 
haber,  in  quo  cordis  fyftofe  peragitur  .  Quare  fi  pro  fyftoie  tertiam  partem'  hujus 
otlogcfimae  fumferis,  ceieritas  fanguinis  erit  165.  pedum  in  minuto  primo  ,  parum 
ab  Halejiana  drverfa .  Ceterum  undam  fanguinis  in  aortani  proietti  Marganus  duabus 

unciis 


(n)  H^raartatiks  exp.  8.  p.  38, 

(<•)  Evp.  6,   p.  27. 

(P^)    P-    16. 

(4)   P.  ^.e. 

Ci)  L.  c    p.   115. 

(sj  S^uvnees  introdu£V.  p.   i<f. 

(t>  P     3?.  vevfionis  hiEOiaftaiices ,, 

(u;   Ibid.  p    3s. 

Cx)  De  anifnaiib.  fiaiili&.  p.  4>» 


(y^  En  cane  cono  cordis  refeao  primum  multum 
fanguinis  profluxrt,  tnde  quavis  fyftole  tantuBn  draeh- 
ma  una  vef  altera  Drelincouyt  Canicld.  i  SaUus  ex 
anRuiUsc  refeftie  aona  primus  fuitduoruni  poUieum, 
fequentes  tnulio  humrliorei  :  Second.  Mem.  fur  les 
part.  irrit.  exp    5i<^. 

(_z    Second  Memoir.  fur  le  mouv.  du  fang.e5t..p.3tf. 

Ca>  L.  c,  p..  484» 


5t^  L    r   S,       JV.       c    o    r; 

unciis  «ftimcit  >  oflium  sutem  aorts  feptem  linearum  quadratarum  ,  5c  \6o.  demum 
uncias  fanguinis,  quem  intra  minutum  primum  cor  expellit  ,  atque  264.  poliices 
fanguinis,  qui  aortam  replet  (b) . 

ChrifTimus  olim  vir  Bryan  Robinf6n  fyftoles  cordis  tempus,  ut  Ke'lius  ,  sequale 
fecit  dimidiiE  parti  temporis  ,  qund  pro  diaftole  requiritur:  t^ts  vero  uncias  in  aor- 
tam  uno  pulfu  projici  ponit  ;  hujus  arteria?  diametrum  sftimat  ad  unciam  cum  par- 
tibus  T^-s"  1  puifus  autem  non  nifi  54.  numerat ;  ex  his  elementis  eam  facit  cele- 
ritatem  fanguifiis,  ut  15.  pollices  &  -^~-  pollicis  intra  fecundum  minuturn  perfiuat. 
Numerus  pulfuum  utique  nimis  parv^us  eft,  hinc  tempus,  quo  fvftole  pcrficitur ,  po- 
tius  nimis  longum :  nimia  etiam  uiida  fanguinis,  quam  cqt  finiftrum  projicit  (c). 

§,  XLIX.  Francifci  Boiffier, 

Ipfe  CL  Francifcus  Bo\ffier  alium  calculum  propofiiit  (<^>,  quem  au€loritate  pro- 
bantis  fuum  labcrem  Dantelis  BernouUi^  fummi  mathematici ,  confirmat .  Ergo  intec 
elemenra  recipit  faltum  fanguinis  a  Stephano  Haks  per  experimenra  demonftratum: 
deinde  celerirareiTi ,  quic  hunc  falrum  producit ,  ^qualem  facic  celeritati ,  qua  20,  pe- 
d&s ,  in  linea  horizonti  parallela ,  intra  minutum  fecundum  percurruntur.  Vim  vero 
cordis  iEquaiem  reperit  unciis  decem  cumdimidia,intraminutum  fecundumper  unuru 
pedem  elevatis  :  cumque  denique  in  omni"  machina  plusmotus  requiratur  ,quam  qui- 
dem  prcducitur  effeiius,  in  ratione  27.  ad  4.  ,^auget  in  ea  ratione  vim  cordis  ,  & 
aequalem  reperit  71.  unciis  intra  idem  minutum  fecundum  ad  pedis  aititudinem  ele- 
vatis.  Utique  vero  faltus  Halefianus  non  eft  ?.  pedum,  fed  7.  cum  diraidjo,  &  ne 
ifte  quidem  faltus  naturs  vigori  refpondet  ;  inde  vero  cekritas  major  fequitur.Nu- 
per  Boiffier  de  Sawuages  bsc  aliquanrum  emendavit.  Spatium  a  fanguine  intra  uni- 
cum  puifum  percurfum  facit  lin,  37.  (iquidem  aorta  aliquanto  ,  quam  Kelius  fece- 
rat,  amplior  eft  (1).  Unde,  fi  rempus  fyftoles  ajquale  feceris  tempori  diaftoies  f  fed 
facit  (2))  fangtiinis  iter  in  pulfibus  75.fieret  i^r.pollic  &  linearum  trium,  quae  ce- 
ieritas  multOj  quam  Keiliana  minor  eft  Pulfum  vero  ianguinem  ad  18.  poiiices  ia 
eommuni  vita  eievare  ponit  (3)3  cum  aliquando  in  febre  ad  feptem  pedes  exfiliat . 
Ita  vrs  cordis  mnjor  prodit.- 

Ci.  Butini  celeritatem  fanguinis  invenit  3?,  pedum  in  minuto  prim.o  percurfo- 
rum,  in  quo  70.  pulfus  admittit  de  drculatione  fanguinis .- 

III.  Schreibsrus  in  ahnage/to  projedionem  in  altum  invenit  Qr.  unc.  iter  a  fan- 
guine  in  rainuto  primo  percurfum  148.  ped.  unc,  3.  Td  ut  fiat,  ceieritatem  fangui- 
cis  immenfum  auget ,  ut  contradio  fiaf  intra  quinguagefimam  partem  minuti  fe- 
cundi.  Idem  vim  cordis  proprii  corporis  pondus  fuperare  addit  (4). 

§.  L.  Danielis  Beniculli .. 

Ipfe  vir  CL  Dankl  Sern-vulli  m  difcipuli  fui  r>^«/W/i-P^/r^w??^difputationes  inau- 
'gurali  (f)  Haje/^i  experimentis  ita  utitur,  ut  effeflus  cordis  fit  projed}io  fefcuncis 
(  aut  duarum  potius  unciarum  )  ad  pedes  06I0  ;  cum  vero  is  effr<^1us  4000'«  intra 
horara  repetat~ur  (  fumendi  autem  fuerant  pulfus  4500.  vel  4800.  j  viscordiserit  6009 
imciarum,  aut  librarura  trecentarum  feptuaginta  quinque,  per  horam  ad  06I0  pedes 
elevararum  .  Rede  vero  docet  Vir  Clar.  .vim  cordis  fe  haheread  celeritarem  mediam 
fanguinis  per  aortam  fiuentis,  uti  tempus  totius  puifus  (  -f  minuti  primi  )  ad  tem- 

pus. 


(b)   PhUofophic  princip.   of  medic.  p.  iii.  C^)  HKiTiaftat.  p.  j^. 

Cc';    Ot  fooa   and    difcharges   p.    5.   6.  7.  (3'}  Nov.   Eph.    Nat.   Cur.    !.  obf.   35. 

Cd)   L-.  c.  p.   301.  (^)  p    ,^j_     .- 

CO  Mem.  de  Berlln  ann.  1755.  p.  j^.  ^e)  De  v'i  cordis  Bafilis  174S. 


S  E  C  T.    I K    M  O  T  V  S    C  O  R  D  I  S.    ^        ^   ^       315 

pus ,  quo  doT  eontrahitur  .  Ccleritatem  vero  facit  eiufmodi,  ut  rangms  22'.  in  minu- 
to  fecurido  percurreret  ,  fi  motu  flaeret  unifornii  (f).  Ex  calculo  vero  fuo  credit 
oftendi  ,  dari  utique  alios  mufculos,  quorurn  robur  potius  cordis  potentiam  fuperet. 
Ica  aquilani  ,  q-use  rota  triginta  librarum  fit ,  intra  horam  648.  000.  libras  elevare, 
<5c  ih  homine  murcuios ,  qui  in  gradiendo  laborant ,  totum  corpus  160.  libris  Kqua- 
le  intra  horam  ad  4000.  pedes  adtollere  m.onet  ,  qux  vls  potentiie  cordis  fit  ducen. 
tupla. 

Verum  ifta  quidem  raanifefto  nimia  funt  .  Egregium  certe  curforeni  effe  credide- 
rim,  qui  raortem  quater  mille  pedes  altum,non  in  hora,  fed  intra  uaum  diemcoH- 
fcenderit,  cum  ipfe  altjtudinem  500C.  pedum  intra  unum  diera  non  abfque  labore 
fuperari ,  multis  itineribus  experrus  fim  .  Deinde  eorum  mufculorum  ,  qui  corpus 
humanum  promoveQt ,  nuUus  omnino  vel  quatuor  horis  integris  perpetuo  officio 
fuo  fungi  pc^eft ,  abfque  fumma  debilitate ,  &  doiore  fere  intolerabili.  Id  incommo- 
dum  fins  memini  ,  me  nimis  certum  percepiife  _,  cum  ne  ad  miite  quidem  pedes 
per  fcalas  ex  fodinis  ^Claufthalienfibus  ,,  .&  moatis  Rammelii  adfcendiifem '.  Saltus 
etiam  biuncis  fanguinis  ,  qui  de  ventriculo^  finiftro  puifus  ad  perpendicuium  ad  oclo 
Ip^dts  exfiiit  5  omnino  caicuium  fuperat,  quem  pofuit  Vir  ClariMmus. 

.§.  LIL  Senaci  monlta^ 

Nuperrim.us  demum  &:  III.  de  corde  auftor  /.  B;!pt'j}a  Senac  potias  qu^e  diruat 
reperii,  ipfe  ad  a:difjcia  eievanda  mininie  promtus  .  In  Jurlni  &  Stephanl  Hales  {g) 
calculis  reprehcndir,  quod  pro  bafi  cylindri  non  aort*  aream,fed  cordis  fuperficiem 
adhibuerint,  atque  eo  modo  pondus  fangainis_  auxerint  ,  qui  a  corde  fuftentatur  . 
Negat  cor  e^Te  foiidum  (5),  fanguinem  percutiens  ,  quale  facit  Jurintis  ^  negat  ejus 
maffam  per  pondus  recle  exprimi ,  negat  rede  duas  uncias  fumi  pro  und^  fanguinis 
pondere,  quim  ventrlculas  (inifter  ex:periit,  negat  ventriculum  totum  maniri  .  Apud 
' Irlakftum  reprehendit,  quod  fakum  fanguinis  non  in  aorta ,  fed  in  carotide  canis  di- 
ineritus  fit ,  atque  adeo  nimis  exiguum  fecerit  (?) :  concludit -denique  ,  vim  cordis 
incertam ,  fed  ingenrem  effe,  ut  ex  (alru  ipfo  pateat ;  &  ex  aneuryfmaribus,  quoram 
cra(fiffima3  membranaj  a  cordis  pofenria  rumpuntur,_&  _ex  pondere  50.  Ubrarum  pedi 
appen^o,  quod  in  fingulo  pulfu  adfcendit  .  Ex  hoc  ipfo  experimento,  cum  pondus 
ad  taniam  ab  hypomochlio  diftantiam  adpendatur,  &  elevetur  a  corde  hypomochlio 
propiori,  virn  cordis  fanguinem  per  arteriam  cruralem  pellentis  ,  «ftimat  ad  qua- 
drigentas  libras  (^).  Harum  ceterum  rationum  ego  quidem  multas  ,  ex  pari  perfua- 
iione ,  jam  intex  noftras  retuli,. 

§.  LIIT.  Noftra  fententla.  , 

Verum,  vt  aliqua  de  rn€a  addam  fententia ,  numeros  quidem  certos  librarum  pe 
clumque  vix  crediderim  inveniri  poffe .  Et  primuni  non  intelligo,  quomodo  tempu- 
fculum,  quo  cor  fua  contra£lione  defungitur ,  accurate  definiri  polTit :  Sed  neque  co- 
"piam  fanguinis  ejedii  credo  fans  fideiiter  ad  pondus  revocari.  Deeft  ergo  utrumque 
elementUxTi ,  ex  quo  celeritas  conftat,  tempus  ,  &  lon^itudo, ,  quas  percurritur  .  Si 
praeterea  coramunem  vim  cordis  requiras,  necetTe  erit  inter  primum  faltum ,  aitiffi- 
Hallsr  Phffiolog.  Tern.  I.  R.r  mum 


{n  Ibid.  p   8.  etiam  Cl.  J.  Pvudolphus   Sttehlin  in  difp.  de  pulffi- 

C§)  L.  c.  ^,  468,  475.  bus  p.  5- 

0')  P.  471.       -  {.^)  T.   a.  p.-i33. 

{i)  P.  474.    481.  484,    Eam   accufatioacm    haljet 


^H  L    I    B,        JF.        C    O    R.  ^ 

"mum  uitjmumque,  Iiumillimum  ,  mediam  aliquam  altitudinera  fumerer.  fed  etiarft 
id  arbirrarium  medium  in  hominem  abfque  experimento ,  atque  adeo  abfque  certitu- 
dine,  rransfertur. 

'  '  SiiTipIicifir.ma  e-quidem  methodus  videtur  ,  quam  BernoullTus  ex  Hale/ianls-rece^it. 
Sed  in  eo  taraen  cakuio  fummum  vitium  eft  ,  quo<i  Vir  CI.  enormis  refiftentia;  ra- 
tionem  non  habeat  ,  quam  cordis  vis  in  fanguinem  exercitata  affendit .  Ergo  ha- 
rum  refiftentiarum  ahquas  addemus . 

Omnes  arterise  corporis  animalis ,  adeo  numerofse ,  adeo  firms,ab  uno  i£lu  cordis 
'dilatantur  ,  figuram  flexionem  fuarum  mutant  ,  ik  majorem  longitudinem  produ- 
cunrur.  Id  ,  quam  difficulter  fiat ,  facile  experiuntur,  qui  in  replendis  vafis  cadave- 
rum  operam  ponunt .  Neque  repientur  uiiice  arterise  ,  fed  &  ipfse  non  raro,  a  fola 
vi  cordis  (/)  rumpuntur  j  &  vena;  (m)  a  cordis  adeo  jam  debiiitato  impulfu  ,  fran- 
guntur,  &  tanta  denique  vi  aorta  dilatatur  ,  ut  cofts  a  palpitante  corde  extrorfum 
premanrur  («)  ,  &  non  raro  oranino  rumpantur  (c) .  Porro  in  aneuryfmatibus  ma- 
gn«  arteria;  coilx  de  fede  mots  leguntur  (p)  ,  &  rupta:  (^) ,  &  fternum  perforatum 
(r) ,  &  clavicularum  aitera  fradla  ,  akera  iuxata  (s)  .  Etiam  ab  auricula  diftenta 
coftx  fradge  fuerunt  (  ?  ) . 

Porro  ducentse,  qaiK  corporis  humani  pondus  efiSciunt  ,  librse  omnino  a  fingula 
pulfatione  artenarum  undique  elevantur  .  Rari  funt  homines ,  qui  pondera  de  maini 
adeo  •firmiter  fuftinere  norint  ,  quin  ea  fmgulo  iti  pulfu  eleventur  ,  &  in  proxima 
arterjis  fyftole  fubfideant.  Cmnes  enim  totius  corporis  partes  undique  eodem  idu 
ccuii  diftenduntur ,  &  corpus  totum  iatius  una  ,  longiufque  fit,  &  akius  >  Si  pra^re- 
cea  tories  cenrenas  iibras,  quot  homo  abfque  deftrudiione  ferre  poteft  ,  pedori  im- 
pofueris  ,  esdem  ab  i^u  eordis  abfque  renixu  elevantur.  Denique  cum  fere  40.  000. 
libr^e  aeris  atmofpha^rici  nos  ambeant ,  &  eadem  vi  premanr,qua  urgeremur  in  lacu 
argenti  vivi,  undique  totum  corpus  fubmerfum  tenente  ,  &  ako  pollices  viginti  & 
feptem  (u)^  hoc  totum  adeo  enorme  pondus  nihil  impedit  ,  quin  peflus  a  corde 
percutiente  etevetur.  Si  enim  haec  pondera  vires  circuitum  fanguinis  promoventes 
iion  minuunt  (:t> ,  fi  ipfs  inter  eas  vires  funt ,  quse  eum  circuitum  juvant,  &  arte- 
riarum  cbntraclionem  augent ,  dum  cor  remiffum  quiefcit  ,  certe  tamen  non  debue- 
runt  de  numero  obftaculorum  demi ,  quse  cordi^dum  fanguinem  in  arterias  expellir, 
eafque  dilatat ,  urique  refiftunt ,  &  a  corde  fuperantur. 

Heec  de  ponderibus ,  qus  a  corde  elevantur.  Oftendentur  autem  proxiraolibropla- 
rima  alia  obftacula ,  quae  cordis  vires  abfumunt  aut  frangunt  .  Eo  pertinet  augmen- 
tum  luminum,  quse  in  r?.m.is  arteriarum  continuo  trunco  fuo  majora  (Ijnt,  8c  eum- 
dem  videntur  effedlum  cum  vafto  lacu  habere ,  in  qiiem  fanguis  fe  diffundat :  fridlio- 
sies  varis ;  coagulabilis  fanguinis  natura  ,  qui  continuo  in  placentam  aut  polypum 
cogit ,  quando'quievit.  Super  haec  omnia  obftacuia  apparebit,  fanguinem  curn  quam 
fninimo  velocitatis  decremento  ,  per  minima  vafa  urgeri  ,  ut  fere  asque  rapide  per 
€as  aBguftias,  cekrirate  a  tot  obftaculis  diminuta ,  agatur  ,  ac  quidem  per  truncos 
arteriarum  morus  eft.  Neque  unquam  machina  inventa  eft  ,  qu£&  vel  e  longinquo 
cordis  vires  imitaretur,  aut  ullum  iiquorem  per  vafa  corporis  animalis  omnia  urge- 
iret ,  qualis  quidem  in  corde  machina  eft . 

Cae- 


0)  In  L.  5.  /;'kj  ;,n  Patholog.  L.  5-  c.  11. 

Cm)  L.  a.  p.  87.  feqq.  C»")  Fijcher  de  modo  quo  fe  offa  accommodant  &», 

\n)  R.  de  Grnaf  de  fi'Cco  pancreatico  p.  87.  P-  3'«                                          ,  .          .      ,  . 

(0)  Waldfchr/iid  in  dilp.  fractura  abfque  caufa  ex-  (s)  Henr.  Franc.  le  Dran  obferv.  de  chir.4o._ 

'terna  .  O^  Manne  in  obf.  poft  DionijU   COUiS    dc  chirur- 

(p)  Ant.  de  Hej/^e  Centur.  obf   n.  34.  gie 


Cq^   Anselus  fiSir.rius   in  l.idor'»  rrorbi  &  mortis  (u^  L'bro  5.  &  9 

PbilJppi  Nsri  .    Frequeoter    oainiuo  id  6eri   F*riu-         (x)  Maiouin  l.  «■ 


S  E  C  T.    IP'.    M  O  T  U  S    C  O  R  D  I  S .     ,  ^515 

,  Ceteram  horum  virium  iniqua  inter  cordis  ventriculos  eft  (liftributlo  ,  Sz  major 
omnino  pars  ad  finillrum  venrriculum  ,  minor  ,  non  ideo  tamen  valde  debilis  ,  ad 
dextrum  pertinet .  Nam  &  crafTior  ille  eft  ,  &  in  arterias  duriores  ,  atque  numero- 
iiores ,  &  longiores ,  fanguinem  expellit .  Num  prse^erea  a  fanguine  per  aeris  effica- 
cem  preflionem  celerius  fuppeditato  </ ) ,  melius  irritetur  ,  nondum  locus  eft  in- 
^uirendi . 


S    E    C    T    I    O        V. 

C  ^V  S  S  M    MOT  U  S    C  0  R  D  I  S. 

§.  I.  Flbvi£  came/s. 

PRoxima  omnino  caufa  rnotus,  quem  hadenus  in  corde  defcripfimus ,  eft  In  fibris 
carneis  ejus  mufculi .  Et  feptum  quidem  cordis  ,  utroque  ventriculo  craflius  & 
durius,  totius  cordis  motui  eft  pro  fundamento,  idemque  fuperius ,  quam  verfus  mu- 
cronem ,  raajorem  diametrum  habet ,  cum  dextr^  in  primis  carnes  d{minuantur,quo 
ad  apicem  propius  accedunt .  Deinde,  cum  fibrs  cordis  inuniverfum  cumaliquaobli- 
quitace  tranfverla:  iist  (^),  poffunt  pro  dimidiis  circulis  oblique  pofitis  hab€ri,qup- 
rum  duo  pun£ia  fixa,  iLiperius,  &  inferius,  in  fepto  thalamorojm  cordis  ponuntur  , 
medius  arcus  fummara  convexitatem  aut  dextri  ventriculi  eflficit,  aut  finiftri.  Quan- 
c5o  hjs  adeo  fibr<s  breviores  redduntur,  adducunt  mediam  convexitatem  fui  arcus  ad 
feptum  cordis,  &  eum  arcum  redse  lines  propi®rem  reddunt,  atque  adeo  ventricu- 
ium  arftant . 

Porro,  cum  mucro  cordis  utique  bafi  debiiior  fit,  fibras  vero  cordis  carneje  oblique 
a  baii  in  apicem  defcendant ,  fequitur,  ut  esedem  fibr?g,  dum  utrumque  fuum  finem 
ad  medium  ventrem  adducunt  {d)  ,  bafm  etiam  aliquantum  ad  mucronem  ,  hunc 
autem  muito  magis  ad  baiin  adducant  (^),  atque  adeo  in  ratione  firmitudinum  in- 
verfa  ,  bafis  &  mucro  fibi  viciniores  fiant .  Ita  mucro  ad  bafin  recurvatur  .  Simpli- 
ciffima  haec  enarratio  adionis  cordis  eadem  cum  pb-^nomenis  dudum  expofitis  undi- 
que  convenit . 

Qus  ad  auriculas  pertinent ,  non  difiiiciliora  funt .  Dextra  nempe  aufis ,  perinde  ut 
venrriculus  ,  fit  fibris  in  arcum  flexis,  quarum  finis  anterior  eft  in  carneo  firmoque 
ambitu  oftii  venoli  dextri  cordis  (c:)  :  pofterior  id)  in  mufculo  alio  circulari  ,  oppo- 
fito,  orro  ab  ifthmi  ,  five  anuli  ovalis  parte  fjprema,  qui  idem  pofteriorem  partem 
radicis  appendicis  auriculcs, ,  &  auris  anteriorem  iineam  terminat ,  &  in  occurfum  vai- 
vujge  Eujtachiana  tendit ,  ^inque  maxime  priori  parte  auriculse  dextrs  fenfim  e  ane- 
fcit .  Inner  hos  duos  circulos  fibrae ,  auriculam  dextram  coraplexge  ,_  in  arcus  convexos 
exeunt ,  quorum  arcuum  vertex  eft  in  auricul^  parte  maxime  anteriori .  Quando  nunc 
ii£E  fibrjB  breviores  fiunt ,  tunc  urique  eum  fui  arcus  verticem  deprimunt  ,  parietem 
convcxum  &  anreriorem  auriculse  ad  planitiem  reducunt  ,  atque  adeo  de  angullata 
auricuia  fanguiaem  exprimunt   i^e)  .    Sed  etiam  alius  mufcuius    (/)  ,   in  fede   acuti 

R  r    2  inar- 


(y!)  Quae  Roberti  Whytt    eil  conjeftura  ,    ef  vital  (b")  Seft.  4.  p.  267.  i(J8, 

Biotions  p.   73.  CO  Se£t.   3.  p.  111.  aij. 

(7.)  Sea.  3.  p.  140.  (d)  1-U^^d. 

(.a  ■   H;«c    enim    oinnium    fibr^jrum    myfcuIofaTUm  Ce)  ^v&.  4.  p.  a^o. 

eoiTiBi   nis  natura  eli  .  Second  Metnoire  fur  Iss  part.  (Q  Seft.  |.  p.  113. 
irritabl.  &  fendbL  Exp,  laij.  aj^.  331. 


5i<5  X    i   J5.       jr.       C    O    R. 

inarginis  natus,  fibras.  radiatas  educit ,  «&  m  auriculam,  &  in  e)UsappetTdIcem,atqae 
adeo  utramque  detrahit  &  ardat . 

Porro  appendix  auriculas  deorfum  ducitur  ope  mufctili  (^)-,  qui  ex  tendineo  cor- 
dis  oftio  adfcendens,  eo ,  quem  modo  diximus,  faperior  ,  redainappendicemfurgit, 
&  per  eam  radiatas  fibras  furfum  mittit,  quas  verfus  oftium  venofum  detrahit  ('5)  . 

Siniftra  auricula  utrumque  terminum  {ux  latitudinis  (/)  per  fibras  in  arcum  fte- 
xas  adducit,  ut  ipfa  minus  lata  fiat,  &  retrorfum  reprefla  fanguinem  exprimat  (k) . 
AY]%  fibrge  (0  apicem  ejus  auriculae  detrahunt,  &  ejus    caveam  breviorem    reddunt. 

Sinum  finiftrum  fibrs  pene  tranfverfae  ardant,  quas  (m)  defcripfimus .  Earum  rao- 
tum  fuo  loco  expofui  («). 

§.  11.  Fibrarum  motus  a  Nervts, 

Cum  cor  omnino  mufculus  fit  (o) ,  communem  vjdetur  cum  aliis  mufculis  natu- 
ram  habere,  ut  &  vim  contraclilem  propriam  habeat  (5)  ,  &  aliam  a  nervis  ac- 
cedcntem  .  In  omnibus  enim  mufculis  experimenta  confirmarunt  ,  laceffito  alicu-fus 
mufcuii  nervo  ,  eum  mufculura  vehementer  &  ceierrime  contrahi  (-7)  ,  id  conveUi 
vocant :  nervo  vero  lioaro  vim  fuam  amittere  (r)  ,  qua  artum  regebat  .  Neque  ta- 
men  in  analogia  profeilorum  induftria  requievit  ,  inque  ipfo  corde  pericula  fada 
funt,  ut  oftenderetur,  etiam.  huic  mufculorum  principi  fuam  vim  a  nervis  effe .  In 
pcSavo  vero  nervorum  pare  plerique  experimenta  fecerunt :  procul  dubio  ,  quod  & 
ab  eo  pare  nonnulli  in  homine  cordis  nervi  proveniant  (x),  &:  reliqui ,  a  fympathi- 
co  magno  trunco  mifii  rami ,  ab  antiquioribus  anatomicis,  &  a  principeF<3'//oj5/o(f)j 
ad  odavum  nervum  referantur.  Eum  ergo  nervum  in  vivis  animalibus  ligarunt,  fe- 
euerunt ,  &  cordis  inde  quietem ,  five  mortem  exfpedsrunt  . 

Princeps  ergo  vagum  par  in  vivi  animalis  cervice  vinculo  intercepit  Rwlanus, 
tam  exiguo  cum  effe^lu ,  ut  animai  ne  a  curfu  quidem  abftineret  («)  .  Sed  neque 
Vopifcus  Fortunatns  Plemplus  (x)  ab  eo  nervo  aut  vindo  ,  aut  prsfedo  ,  cor  quie-' 
viffe  vidit.  Succefiit  labori  induftrius  in  ejufmodi  periculis  vir,  Rfrhardus  Lovver , 
repetiit  idem  amicus  viri  Thomas  Willis  .  Lowerinno  cani  cor  palpitavit  ,  anhe- 
iitus  fufpiriofus  fuit,  atque  m.ors  poft  unum  alterumve  diem  fecuta  eft  :  Willi/ia' 
rius  {x)  obnautuit ,  convulfiis  eft  ,  &  poft  aiiquot  dies  periit  ,  cum  nullum  interea 
cibum  admififfet.  Denique  Robertus  Boyle  a  ligato  pare  vago  puiruin  intermitten- 
rem  fuccelfiffe  vidit,  ut  tamen  ea  beftia,  non  ahfque  segrimonia ,  ad  quartum  dieni 
fupereffet  {a)  .  Uterque  vir  Ciar.  ab  intercoftalis  trunci  ram  s  caufam  lenrje  mortis 
repetiit,  quam  fubitam  exfpedaflent ,  fi  omnes  omnino  cordis  nervi  ab  eodem  vago 
pare  prodirent.   . 

Inde  Petrus  Cbirac ,  Archiatrorum  Gallicorum  olini  comes,  debilera  quidem,^ed 
tamen  fuperfjiffe ,  cordis  motum  auiloreft,  cumeundem  nervum,  ligrifet  (b) .  Alius 
canis  biduo  periit  ,  cui  idem  par  vagum  lino  intercepit  Courten^us  (c),  apofitiam 
paffus ,  &  vomitum,  &    difficilem   refpirationem  .  Tertio   quartove  die ,  expiravit  , 

cui 


<?)  Seft.  j.  p.  113.  19 j.   loi. 

(h>.Secl.  4.  p.   270.  (5)  Setl:.   3.  n.   5. 

(j)  Sei}..  3.  p.  2ic.  2ii.  (t)  Vide,  quse  de  eo  errore  moaui ;  de  vcra  nsr- 

^k)  Seit.  4.  p.  Z70.  vi  intercoflalis  origine  n    4. 

C"0  Se^.   3.   p.    221,  (u)  AiuhrrponrEph.   L.  7.   p.  414. 

{m)  Ibid.  p.  lao.  C^)  Fundament.   Medicin.  p.   iia. 

C")  Stc\.  4    p.  270.  Cz)  t5e  ci-rebro  &  nervis  p.    171. 

(0)  SirCl.   3.  p    239.  (a;  Bsrch  hyflory  of  the  Royal  Society  1,1.^.504.. 

Cp)  Second  Memoir.  fur    les  parties    irritables  &  (h)  Apud    Emanuelem    Koenig   in  regno    aniinali 

fenfibks    Exp.  216.  ad  248,  p 


Cq)  Ibid.  Exp.   194.   ad  209.  i^c)   Piiilof.  tranfsft.  n.  335. 

'r)  Exp,  171.  178.  J7^.  180.  183.  J87.  189.  150. 


s 


J^ECr.  r.  CAUSS^  MOTUS  CORDIS.  ^  .517 

cm  Ber^erus  {d)  eundem  nervum  vjnxir,  feptimo  demum  &  decimo  die  exftindti 
funt,  in  quibus  idem  experimentum  BagliTJws  (s)  inftituit.  Etiam  ferius  deceffe- 
runt  de  vita  ii  canes,  quibus  veriffimus  au61or  Morgagnius  (f)  ufus  eft  .  Eorum 
nempe,  qui  prior  periit,  decimo  demum  die  ,  poft  deftrudam  ventriculi  codionem , 
vocemque  ablatam  ,  deniqae  periit :  alrer  fuipiriofus ,  corde  tremulo ,  o(i:lavo  dercum 
decimoque  die  vitam  amifit.  Intratriduum  vitalis  elfe  defiit,  cui  Cl.  Heuermann  (g) 
idem  par  ligaverat ,  idemque  anxietatem  ,  Sc  delirium  prius  paffus  eft ,  aliaque  ma- 
la.  III.  Senacus  eodem  vinculo  cordis  vires  debilitatas  vidit  (h) . 

Mulra  &  ego   experimenta   feci ,    comite  generofo   nepote  111.   Bmnneri  (i)  ,  In 

cuniculis  &  canibus  ligavi  alterius  primo  iateris,.  deinde   utriufque ,  nervum  ,  quem 

toties  nominavi ,  vagum.  Supervenerunt  vomitus ,   aut  certe  ad  vomendum  conatus, 

'  putredo  eorum  ,  qu^    ventriculo   continebantur ,  refpiratio  difficilis  ,  aphonia  (k)  , 

Perierunt  animalia  ,  prima  poft  experiraentum  notle  (/)  ,  poftridie  (w) ,  die  tertio  (n). 

Quare  cafu  aliquo  infelici  fa£lum  effe  perfuadeor  ,  quando  in  Bohmi  (0),  Berge- 
ri  (/?),  &  Varignonii  (q)  experimento  ,  animal  iigato  utriufque  lateris  vago  nervo 
fubito  periir,  aut  certe  poft  cordis  debilitatem  arteriis  venifque  turgidis  citoexfpi- 
ravit  (r).  Nam  &  mihi  (s)  fimiles  eventus  acciderunt  ,  quos  vero  contrarii  illi  , 
quos  recenfui ,  non  finunt  demonftrare  ,  otlavi  paris  nervis  deftruclis  cordis  motuin 
intercipi.  Cum  enim  in  plerifque  exemplis,  abfque  eorum  nervorumufu,  cordis  vi- 
gor  fuperfit,  oftenditur,  eam  vim  ad  cordis  funtTionem  non  eife  neceffariam.  Sed 
neque  vidi  ,  irritato  odavi  paris  (t)  aliove  nervo  ,  cordis  motum  acceleratum  fuiffe, 
pulfum  vehementiorem  fucceffiffe ,  aut  fanguinem  validius  erupiffe,  Neque  ab  ofta- 
vo  pare  irritato  cordis  motum  fufcitari  vidit  lil,  Senac  (u) .  Nfrvis  o^avi  paris  in» 
cifis  cordis  motus  fupereft-. 

Ex  nervo  irritato,  eriam  ab  eledlrica  fcintilla,  cordis  motus- non  fufcitatus  Fon^ 
tana  (i).  Ijrritatis  nervis,  fa£Ia  convulfione,  cor  immobile  ad  pulfum  non  rediit 
Caldan  m  Eptfi.  quam  in  excerpt.  L/ter.  excufam  dedii  neque  irritata  nieduila  fpi- 
liali  bonus  ordo  pulfuum  turbatur  Icieni . 

Nervo  odlavo  refedo  cor  pulfavit  horis  50.  Chirac  spud  Beffe  (2). 

Alii  clari  viri  intercoftalibus  nervis  vincul-a  injecerutit,  non  abs  re,  ctim  ab  eo 
trunco  cor  plus  nervorum,  quam  ab  odavo  pare  habeat .  Etiam  ab  eo  vinculo  vr- 
gefima  demum  quaj-ta  (x)  y  8c  trigefima  hora  (/)  aninrai  periit.  In  his  periciilis- va- 
gi  paris  integritas  animalis  vitam  confervaffe  potuit. 

Alii  denique  profedores  difficillimo  experimento ,  &  o£kvi  paris  nervum  ,  S:  fym- 
phatericum  magnum  5  utrumque  refecuerunt.  Sed  etiam  tunc  periit  qtiidcm  anim-al 
(^),  non  tamen-  fatis  conrinuo  (a),  uti  periiffe  oponuiifet,  fi  vis  cordis  ab  his- 
nervis  penderet. 

Poterat  <k  hujus  experimenri  foiatio  anatoraica  ah  iis  maioribus  omnina  truncis 
nervofis  repeti,  qur  a  ganglio  eervicaii  (b)  infimo  ad   cor  veniunt .   Ejus  enim  gan- 

/ giii 

(d")   De  ratLira  humana-  p.  63.  Acad.  t]es_fcienc.    1706    n  3   p.  23. 

(ej  Diff.  in  qua    experimsnt.    anatoiTi.  pratt.  &c  {r')  Cl.  Bns  de  caufa  vires  cord,  altern.  n.  4. 

ir-    8.                               '  Cs)  E^p.   iSi-                                                         .     . 

Cf)  Epifl.   Anat.  13    n.  16.  37.-  Ct;  De  nervo  oftavo  Erts  I.   c.  n.  10.  de  cardiacis 

Cg)  Phyriologie  T.  I    p.  300.  nervis  E.obertiis  Whj/tt  1.  c.  p    3Jj- 

(h)  L.  c   T.   II    p.  J24.                                            ^  Cu;  L.  c.  p'.  3-19        , 

(i")   In  diff.  qua  concinentiir  experimenta  circa  If-  Ci)  EpJft-   P-  iif-  Caldan  II.  p.  47°- 

gaturas    nervorum     ia    variis    aninrialibus    inftituta  .  03  Trait.  a.nal.  I.  p-    J^i- 

Cotting.   1753,  (x)  yieujfens  tr.  dii  coeur.    p,  30.  izi.    Obmutue- 

(k)  Second  Meraoir.  &:c.  Esp.   181,  185.  i8(5. 1S8,  rat  ,  forte  ob  ejiis  trum:i  cum  recurrence  nexum  . 

CD   Exp.    181.  Cy)    Heuermann   l.   c. 

(m)  Exp.   185.  (z.)  Petit  Memoir.de   rAcad^Roy.  des  fcienc.i^ir. 

Cn)  Exp.   1S6.  p.  6.  B'unner  de  pancreate  p.  101.   loa. 

Co)   In  circulo  anat.  phy^olog    p    c)6.  C»)  Septima  hora    in   P^f/f/  experimento  .    5r«»- 

(p)  In  alio  exenrplo  1.  c,  naus  tempus  non  addit,  quo  animal  periit. 

(q)  Tefteni  i)€jT.pe  fe  dat  vir  Cl.  ,  Hiiloir,   de  T  C^^  S«ft.  3.  n.  13- 


5t8  ^L    I    B.        IV.    G    O    R. 

glii  unica  racJIx  a  trunco  intercoftali  eft,  alis,  multo  &  grandiofes,  &:  potiores  fiu- 
mero,  a  nervis  cervicis,  fexto,  feptimo,  oftavo,  dorfi  vero  primo  &  fecundo,qui 
ad  idem  ganglion  efficiendum  conveniunt,  &  quos  omnino  nuila  fere  anaromici  in- 
duflria  in  vivo  animalerefecuerit ,  quin  fimul  arteria  aiiqua  grandior,  fubclavia  , 
vertebralis ,  thyreoidea  inferior,  funefto  eventu  aperiatur .  Ergo  magnse  nervofiefup- 
petiaj  cordi  fuperfunt ,  etiam  quando  crudeliter  diligens  anatomici  manus  uiramque 
grandem  truncum,  oi^avum,  Sc  intercoftalem,  in  cerviceabrupit.  Cerebro  compref- 
fo,  tamen  car  pulfat  Galen,  (0  8c  amputato  capite  pulli  Guukti (2) ^ut  t2lux  Whytt 
(9)  neque  turbatur  pulfuum  ordo  Caldan  n\  Eplji.  ad  rae  data  ,  tdita  in  Excerpt. 
Litter.    in  galio,  refedlo  capitc  Tofettl  (4). 

Aliud  experimentum  fupereft,  in  quo  tota  fere  nervorum  ad  cor  venientiym  claf» 
iis  una  detruncatur :  quando  nempe  medulia  fpinalis  altius  in  coHo  violatur.  Ab  ea 
enim  medulla  nervus  inrercoftalis  totus  nafcitur,  exiguis  ramis  exceptis ,  qui  a  fe- 
cundo  quinti  paris  ramo,  &  a  fexto  nati  defcendunt ,  &  quorum  forte  pars  maior 
|ii  nervos  illos  molies  tranfit,  qui  de  gangiio  cervicali  fuperiori  prodeunt .  Supereft 
equidem  nervus  ofiayi  paris,  fed  ab  ^o  trunco  in  homine  pauci^  &  in  fmiftro  late- 
re ,  pauciores  nervuli  cor  adeunt .  Vis  nervofa  non  valde  ad  nK):um  cordis  neceflfa- 
ria  eft  Langfucr  (5). 

Cum  adeo  medulla  fpinalis  prascipua  nervorum  cordis  fcaturigo  fit,  ea  in  fummo 
colio  diifeda,  deftru£lo  ergo^nervofi  fyftematis  ortu ,  quod  infra  eam  fedem  ex  me- 
tlulla  fpinaii  prodit,  anim.alia  fbbito  exftingui  kglmus.  Primus  experimentum  Gale- 
tms  protulit.  Bos  iii  prima  vertebra  compunda  medulla  interit  (c).  Medullae  fpi- 
laalis  dura  membrana  abfque  malo  diffecatur  ,  neque  perit  animal ,  ii  per  iongitudi- 
nem  medulla  _di{feaa  fuerir,  perit  autem  continuo ,  quandoin  tranfverfum  (^).  Pro- 
ceftu  condyloide  occipitis  a  prima  &  fecunda  vertebra  difcedente  mors  fubita  (e). 
A  iuxato  capite  ,  &  divifa  medulla  fpinali  ,  hcmo  continuo  periit  (/)  .  Acu  pee 
irieduiiam  fpinalem  in  cane  aSa,  perinde  mors  continuo  fequitur  (g) :  IncoI«  Bra- 
lili^  boves  feros  unico  i€iu  ferri  in  cervicem  inSxi  necant  (^).  Alia  exempla  enu- 
inerar^  fmperfedeo,  funt  autem  plurima  (/) . 

Sed  etiam  lacef^ta  meduila  cblongata  vehementes  in  corde  motus  fuccedere  legi- 
liius ,  ■&  vioientiam  pulfis  increbefcere  (k) . 

Noli  fuccenfere,  Leftor,  fi  etiam  hjsc  m.ihi  non  fatis  iirma  videntur.  Et  primum 
m  fngidis  animalibus  (/)  vulnera  me&allx  fpinsiis  cordis  motui  non  nocent,  etiara 
quando  tota  tranfverra  diifecatur.  Deinde  etiam  in  canibus  eandem  medullam  in  cer- 
vice  toram  prsfecui ,  &  tamen  refpiravit  animal,  &  cor  pulfus  fuos  continuavit, 
ctiam  per  aiiquot  horas  (m) .  Neque  in  homine  fubitashas  mortes  experimenta  con- 
^rmaruat-5  qus  ab  idone-is  viris  capta  funt.  Juvenis  certe  rufticus,  cui  vertebra  pri* 
ms.  a  lecunda  ex  lapili  difcefferat,  per  aiiquot  horas  abfque  incommodo,  &  abfque 
fympromare  fupervixit  (>?),  &  ad  quartum  diem  alius  (0) .  Incifi  in  cervice  medul- 
la  fpnialij  mors  poftridie  &pervei2it  (p),  Ut  ommno   medullaj    graves  violationes 

cordis 


(1)   Hjpp.  Plat.  decret.  Lib.  L  Boeyhaavianas  T.  11.  ad  n.   164. 

^^)  P-  ^^'  Ck)  Ef^s  1.  c    n    2. 

(.3)  Eff.  phyC  and  htter.  IL  -p.  lEj,  CO  Second  Memoire  fur  les  part.  Irrkabl.  &  feB- 

U)  Lett.  II.  elper.  14  fib.  Exp.   159.   160.  479^  4S0. 

(")  P.  94.  ■^m)  Conf    Exp.    157,    x^8.   i<5i.  4V-  l- c  In  gallo 

Vc)  De  Hippoct.  &  pJaton.  (kcfet.  1.  7.  c.  5.  experimentum  fecJt    vir  Clar.  Urbanus  Tofetti    lett. 

(d^  Apud   O.-ibafiur.'!-  edit.  Z)z'.ndaffit;niS  .p.  a8.  a.  exp.   24. 

(O  Srhn^ider  de  o<Te  occipitis  ..  (n)  Burc.  David  MaucltiYt    de  hernia    incarcerata 

(t  )  Pait  maladie  des  os   T  I    p,  66.  coroll.  1. 

Ce;  B-hn  de  lethsiitate  vulnerum  pag,   38.    LieU'  (jo  \  Dtiverne.y  in  tr.  des  maladics  des  os  . 

nnh^fik  oper.  T.  II.  p.  352.  (pl  Amman    de  lethAi.    vuloer,  -a.  6.    Fere  fimile 

(h)  Dampiey  ,n  itineribus   CoT.f  SodiEc.  Med.GalL  exempl'ain  habet  in  •ioi^nfi  oiedicina  Zittmana  C*. 

(ij  Vide  imertfiaGsmuientanor.um  in  Pj-ajlectiones  c.  79, 


TEcr.  r.  CAtrss^  kOTU^  coRDis.  ^ig 

eorclis  mofum  non    adeo  fubito   fufflaminent .   Neque   irritata  meciulla  mitii  cordis 
ihotum  revocaffe  vifa  eft  (^)  . 

Cerebellum  pro  nervorum  cordis  fcaturigine  habitum  non  multis  abhinc  paginfs 
accuratius  contemplabimur .  Omnibus  denique  nervis  xx)rdis  refetlis  cor  eriam  cele- 
rius  pulfavit  (;*)  .  Sed  demum  oftendetnr  (r*)  truncato  capite  motum  cordis  fuper- 
fuiflfe.  CoIIecliis  omnibus  apparet ,  nervos  cordis  deftru6ios,  ubicunque  deftrucli  fue- 
rint ,  mortem  quidem  inferre ,  ceterum  effe  in  corde  aHquam  motricem  ca-jfam, 
qus  ejus  mufculi  motum  aiiquamdiu  fuftentet  ,  etiam  quando  nervofum  prsfidium 
amifit»  Adeffe  vero  caufam  ejufmodi ,  ea ,.  quas  nunc  proponimus ,  experimenta,  ma- 
nifeftiffmie  oftendunt .  Ea  caufa  eft  natura  irrltabllis  ,  qus  in  omni  mufcuio  ali- 
qua,  in  corde  fuper  omnes  aiias  carnes  potentifFima  habitat-  Ordinem  autem  rerum 
fequemur.     " 

§.  111.  hmabile  eft  caafa  mctus  cordls , 

Et  primo  cor  8c  fponte  movetur,  &:  ex  quiete  ad  motum  ab  aere  ,  a  calore  ,  a 
liquore  impulfo  ,  a  fcaipelio,  a  liquore  £cri  quocunque  ,  a  falibus  ,  a  venenis  per 
ignem  paratis  facillime  revocatur,  eamque  proprietatem  retinet  ^  quando  omnes  ire 
Gorpore  aiiimali  -mufculi  frigent,  8z.  languent  (x),  &  quiefcunt  ,  &  nalla  vi  ad  mo- 
tum  revocari  polTunt  {t}.^in  frigido  aninlale  nuilum  dubium  fupereft  («)  ,.  cuju? 
Gor  decem  horis  ab  incifo  pedlore  faiiat ,  quo  terapore  &  inteftina  ,  &  reliqui  in 
toto  aniraaie  mufculi ,  sternum  quieverunt.  In  torpedine  corpus  univerfum^  tribus 
horis  palpirat ,  cor  vero  ad  otlavam  ufque  norramque  pulfum  continuat  (x)  ..  In  te- 
ftudine  cor  diutius  ,  quara  carnes ,  eft  irritabile  (j').  Cuni  in  fele  cor  fri-gido  eluif- 
fem  ,  tamen  irritabile  fuit,  quo  tempore  nuila  vis  motum  in  femoris  mAifculis  fj- 
fcitabat  (/')•  In  calidi  fanguinis  beftiis  inteftina  quideni  cum  corde  cle  eo  privile- 
gio  contendunt,  &  non  raro  diutius ,,  quam  cor  ipfum ,  periftalticmn  motum  &  ir- 
ritabilem  naturam  (^)  retinent :  ahas  tamen  &  in  hoc  ordine  animarium  prinia  (^a)' 
m  asternam  quietem  tranfeunt ,  &  etiam  fi  faperant ,  muitum  videntur  ealori  fupe- 
ftiti  (tO,  &  minori  copia:  adipis  defeere  (t)  ,  qui  in  corde  a  frigore  coacfus  mo- 
tum  cordis  fufflaminat,  5c  demum  aeris  perpetuo  ftimuio,  Quando  enim  aer  inicor- 
dis  caveas  receptus  eft,  tunc  utique  fiEpe  etiam  inteftlnis  fupervivit  ,  quod  parem 
cum  ipfis  ftimulum  fecum  habeat  {d)  .  Sed  etiam  muito  ferius  in  fetu  naturam  ir- 
ritabilem  induunt  inteftina  ^  qu^  cordi  prim;£va  ineft.  Neque  ullo  modo  cu-m  nata- 
raj  conftantia  convenit,  ut  in  frigidis  animalibus  res  cordis  potiores  fiot ,  nequeper- 
inde  in  calidis  fuperent .  De  reliquis  mufcuiis  res  extra  controverfiam  eft  ,  qui  aii- 
quandiu  equidem  poft  fenfuum,  &  vohntarii  motus  perfedam  deftruilionem  ,  pal- 
pitant  (e) ,  ceterum   duduni  frigent^  o<  ad  omnes  irrkationes  fu^rdi   quiefcuiu  ,    quo 

ten&po- 

(q)  Exp.  489.  (z")  Expv  400.  401.  419.  420.  421    413,.  454-  42:7- 

{r  !  Chivac  Eph.  nat-  cut.  Vol.  IV.  obf.  jj.  43.8    419    435,  440.  443.  445.  464.  467.  &  in  expe.- 

(r*)  N.  15.  rjmentis  Cel.Zm?;//  metum  comrniin!cauf,tum  apud 

(s)   Habet  aliqua  eo  pertinentia  jam  Plinius  I.ii»  Zimmermannum  p.  63.    Joannem  VVaodm.ird   in  'up- 

pa^.   6ji.  In  felis  ecrde  motus  fupertuit,  cum  reli-  plement.  p.   76,  Ufbanum  Tofetxi  Lett.  i    tfper.   17. 

quis  noufculis    reddi  non  poffet  Muralt    VadeHieciim  Stithiium  in  theoria  vit.  &  mort.  Tulfium  1.  2.C.41. 

anatom.  p  449.  Cor  fufcitabile  manet ,  quando  prin-  Ca)  t^-p    4<59-  470-  47^-  473>  493'  49<^-  503- S^^^-' 

cipiura    vitale    in  reliquis   mufculis    deftruftum    eft  533.   535.  ZimmLvmann  p.  65. 

Senac  p..  328.  (b)  Stiperat  cordis  irritabilitas  ,    quando^  pericar- 

(t)  Conf.  experinienta  noftra  J.  c.  470,  471.  473.  dium  integrum  rdmquirur  Osdiir  ds  irritsfcilit.  p.  4. 

49J.  498.  515.  5-io.  Conf.  Zimmeymann  p.  6%.    Hinc  animalia  caiore  ad 

iwj  Exp.   518.    529..    5JI.    54(5.    Cl.  Bfochlesby  in  vitam  revocantur. 

Phil..  tranf   1735,  P-  i43-  (c)  Exp.  l.  c.  p.  485. 

(x^)  Lorenz.ini  anat.  of  the  Cr?mpfi.sh    p.   58^  Cd)   Exp.  473-  479-  48o. 

(yO   Oexmelin   hift     des  aventuriers  p.  S^,  [jt)  L,  C.  feft.   ^.. 
(y*)  I.T  nuperis  experinjentis  nieis . 


r-o  t    I  B.       TK       C   O    R. 

tempore  cor  3ut  pergk  puirare ,  aut  certe  ab  irritatione  amiffum  motum  recuperat. 
Inrer  eos  ffiufculos  etiam  feptum  tranfverfum  eft,  cui  tamen  mobilitas  pertinacior 
iiiiidet  (/). 

Nunc,  cum  omnes  mufculi  nervos  perinde  uti  cor  fuos  accipiant  ,  etiam  magis 
confpicuos,  etiam  nunierofiores  ,  fequitur  mufculos  cordi  fupervifluros  ,  fi  a  fola  vi 
nervea  motus  mu^culorum  effet.  In  corde  exemro  fefquihora  diurius ,  quam  in  mu- 
fcuiis,  motus  fuperfui:  Var^ilen  Bos  (i).  Cum  vero  reiiqui  mufculi  minime  fuper- 
vivant,  apparet  aliam  caufam  motus  in  corde  effe. 

§.  IV.  StmuH  varlt,  qul  cor  exchant , 

Liceat  de  caufalrritante  non  inutilia  experimenta  fubjunxiffe  .  Cor  irritatur  ab 
externo  aeris  frigidi  tadu  (g) .  Inde  fit ,  ut  animali ,  cui  nulius  in  corde  puifus  fu- 
pcreft,  pe6ius  apertum  cordi  motum  reddat.*  quod  idem  pii^nomenon  etiam  in  in- 
teftinis  vidcmus. 

Lcnge  potentior  calor  (/)  eft,  5c  adfperfa  calida,  qua  cor  quietum  faciie  ad  mo- 
tum  re^^^ocatur  ,  etiam  in  echino  (/),  vipera  {k)  ,  anguilla  (/)  ,  eiegantifTime  vero 
in  punclo  faliente  fiye  corde  pulli ,  qui  ovo  continetur.  In  eo  enim  animalculo  fa^- 
piilime,  poft  Harvehini  (w),  aliofque  (w)  claros  viros  fpetlaculo  fruor  infignis  po- 
tenris,  quam  ad  fufcitandam  vitam  cor  exercet .  Sive  enim  tenerrlmum  corculujn 
penituf  quieverit,  frve  languidum  fuerit,  raroque  <k  debilicer  puifaverir,  accelerarur 
pulfus,  novufque  vigor  cordi  redit ,  quories  integrum  ovum  in  calidam  dimittitur, 
aut  calida  animalculo  fuperfunditur.  Sed  etiam  animalculum  de  -ovo  exemtum  ,  & 
jn  tepidam  projcftum,  aliquandiu  vivit,  ifque  optimus  modus  eft  ,  quo  poflQs  ex 
omni  fitu  cord^s  motum  contemplari .  A  fervida  occiditur  (o)  . 
^  Pon-o  mechanica  irritatio,  qus  fcalpello  fit  aut  acu,  aut  aiio  quocunque  acuto 
inftrumentc,  corda  quieta  animalium  (/>)  &  calidorum  ,  xit  canis  {q)  aut  felis  (r)» 
&:  frigidorum  (j)  ad  rnorum  revocat ,  aut  ipfa  denique  diftraQio  (f). 

Pares  vires  funt  acrium  falium  {u)  ^  aut  butyri  antiraonii  (aV,  aut  fpiritus  vi- 
trioli  (/),  ammoniaci  (/*),  aut  aiiorum  ejus  generis  venenorum  (i^)  Ab  eorum 
enim  taciu  carnes  cordis  contrahuntur ,  foveaque  a  decurtatis  fibris  reli61a  {a)  na- 
fcitur.  Sed  etiam  fcintilla  .ele^rica,  qu^  de  ej.us  carne  extrahitur  ,  quietum  cor  ad 
moLum  revocat  {b) , 

Exter- 


(f)  EKp.  ijo.  2,59.  240.  -pag.   145.  Sorell.  I.  a.  Prop.  aS.   Bertin  Thef.  fsep 
CO   yjv.  ffp-  hur/i.  folid.  exp.  ir.  cit,  [^^hytt  1.  c.  p  349.   335.  Rotfink  cie  corde  p  3^- 

(g)  VVhytt  011  vita!  motion  p.  160.    _  'Lower  1.  c.  p.  45.    Caldani  Epilh  ad  me  data  p.  315 
(.h)  Sinac  1.  c.  pa».  3^8.  efiTays  de  phyflque  p.473.  Lancilus  p  83. 

Beidier  tra  t^  des  tuirisurs   p.    99    Landf  p,  68.  81.  (q)  Drelincourt  CaniciJ.  V.  FFipfer  de  cicut.aquat. 

P^Fhpt  p  8i.  353.   352.  hc  phyriolo?,ical  elTays  p  4-2.  p.   193.. 

(i)    Ttmfler  P-hilof.  tranfail.  n.  93.  _     (^r)  J.  Muralt  \x\  v.idemecum  anatoai.  p.  449-  Se- 

(k)  VrocHward    1.  c.  p.  87.    Browne   Langrish  of  ■cond  Memoir    &c.  Exp.  490.  45^5. 

inuicalar  motion  ad  fin.  (s")  Den/r  conference   14     in  anguilla . 

(1)   Cartefius  ad  Plr,r,piurn    in    fundam.  rnedic.  p,^  C^)  VVhytt  p.  354.. 

159,  Bojile  Phi-lof   tranf  o  6r.  VVoodw.ird  p.  8q.       ^  (u )   In  cyprino  Tralles  exarn.  tcrreor   p.  317- 

(m)  De  generatione  animalium  p.  51.151.--  (x)  SecoRd,   Memoir.  fur  les  part.   irricabl.  &  fes- 

_(^n)  Schrader    Obferv.  anat-    pag.    173'     Boj/le^  de  .CiWs     Esp.  486.  510- 

util    philof.  cKperim.  p,   114.    H.ndgr    exercic.  anst.  Cy)  Oleo  vitrio[i   E.<p.  489.  495-  498. 

y.   136..  Maitre/ean  de  ia  format.  du  poulet.  pag.S'3.  Cy*)  Conf   Tofetti  lctt.  a.  p.  191. 

lai.   140.  Sw.Mraerdam  de  refpir,  p.  i»i.   £;;«■.  apo-  Cz)  Santaneni  lucubr.ar.   3    p.  ii'>. 

log.    p.    145.                 _  (a)  Exp    4S6.   Z:r,uncym^'in  p.    56. 

Co)  Vyhytt  loc.  cit.  &'exp.  noflra  in  pullo -incub.  C-t»)  Sh.-hare  pracliee  p.  191. 

(p)  Conl.  N.  Stenoi7it  F.  in  a£t.  Kafnieaf.  T.  II.  • 


SECT.  V.  CA  USS.^  M-OTUS  CORDTS. 

Externs!  irntationes  ,  c,UcECunque  demum  fuerint  ,  brevem  effedum  pfdducunt ,' & 
pofl  paucas  palpitationes  qiiies  duratura  redit  ,  maxime  fi  veneno  ufus  fueris  (c)  . 
Muko  tempore,  &  perfedione,  &  bono  o.rdine,  fuperat  is  ccrdis  morus  ,qui  ab  in- 
terna  irriratione  fuccedit .  Ejufm.odi  funt  pulfationes,  quas  a  calore  omnia  penetran- 
te  (^),  &  fanguinem  forte  venofum  rarefedum  in  cordis  caveam  pellente  ,  adeo 
durabiles  fuperveniunt.  Sed  etiam  aqua  cordi  {e)  immifTa ,  aut  vafis  (/)  ,  eam  po- 
tentiam  exercet ,  fanguis  vero  etiam  magis ,  cujus  vis  "ftimulans  ad  cord  s  naturam 
co.mmenfurata  fuiffe  videtur._  Accuratius  quidem  de  hac  caufa,  cordis  motum  pi-odu- 
cente,  alias  dicetur  :  fjffecerit  interim  notidimum  experimentum  excitalfe  ,  quando 
poft  auricuUs  duas  trefve  palpitationes  ,  fanguinis  fufHciens  ujida  cor  quiefcens  ad'' 
motura  re.ocat  (^);  &  alterum,  a  Roberto  Hooke  vulgo  nominatum  (6),  cujus  vis 
omnino  plerumque  a  fanguine  eft,  quem  aer  in  pulmones  impulfus  in  fmiftrum  vea- 
triculum  im-pellit  .  Auricuis  irritabilitas,  quam  cordis,,  imjor  eft  Caldan  (i). 

In  exr-erimentis  tamen  meis  non  alius  ftimulus,  quam  aeris  ,  potentior  fuit ,  (^iv^ 
per  venas  (/)  fipipHciori  modo  impeilatur  ,  (iv^  aliquanto  artiiiciofius  per  dudlurn 
thoracicum  {k) .  Nam  &  in  rana  circa  aeris  bullam  corde  &  auricula  receptam,cum- 
que  vifcido  fcinguinis  fero  fubaflam  novem  &  decem- integris  horis  ,  &  in  multani 
noclem  cor  contrahitur  (m),,  &  alterne  laxatur  ,  opcimi  &  vitalis  fimiiiimo  ordine : 
Sz  in  eane  fsptem  integris  horis  ab  eodem  elemento  immiffo  cordis  pulfationem  fu- 
psrfuiiTe  vidi  {>') ,  &  in  univerfum  aere  impulfo  cor  a  quiete  revocavi  ,  quando  ad 
cmnes  alios  ftimulos  furdum  erat  (o).  Ita  duodecim  a  morte  horis  (/>)  ,  &  inte- 
gris  diebus  ab  aliis  .claris  viris  (^),  aeris  vim  cor  ex  quiete  fufcitaffe  legimus  ,  etfi 
ejufmodiquidem  experiraentum  ego  nunquam  tentavi .  Ceterum  ex  his  periculis  ap- 
paret,  uti  totum  quidem  cor,  omnefque  ejus  carnes  (r)  irritabiles  funt  ,  ita  taraea 
jiiternam  faciem  cordis  plus  de  ea  vi  pofficLere  (j),  &  iterum  videri  ,  internam  fa- 
ciem  auricuicS  dextra?  eadem  vi  potentiori  poilere  (?) . 

Addi,  oportet ,  corda  juniorum  animaiium  evidenter  magis  irritabilia  effe  ,  faciliiis 

ad  iBotum  ex  quiete  revocari ,  eoque  mGtu  conftantiori  defungi  (u)  ,  quando  exter- 

Haller  Phyfiolog.  Tom^  L  S  s  iiorunj 


fO  E-"<:p     5H'   Conf.  4-98. 

X^.)  ■?.  199.  jao.  Langfey  de  incub.  p.  148.  ^eno- 
Kis  ai\.   Hafn.  T  il..p.'87.  89.  fo. 

Ce)  Lcw.r  I.  c.  p.  47.  Ccwper  jn  introduf^ione  , 
lii  :!sY  sp'.>r.  obf.  2.  &  aj.  Berger  de  natur-human. 
Y-ft.  Lueji::sr   Anthrcp.o!..  txp.  p.    13^     Bertin  Thef. 

K\t. 

Cf)   E-:s  ].  c.    n    19. 

(|T  Phmp.  fundarn    rredicin.   p.  104.  &c. 

(h)  Conf  Second  Memoire  Exp.  476.  478.  4S2, 
491.  Brov/ne  Lingrish  Croonian  le£tures  p.  141. 
feqq.  Hooki  Phil.  tranf,  n.  19.  alicfque  in  CbinmeDt. 
£d  PrKlecT.  Boerh.  T.  II,  p.  176.  zn.  T.  V  P.  i.  p. 
J2.  £xci:atos  -  Verus  Auftor  omnino  fuic  Andreas 
Pifalius  1.  7.  ad  iin. 

{p  P.  370. 

Ci)  Mvtalt  CoIIeg.  anat,  pag.  310.  Cotsiper  1.  c. 
Wepfei-  de  clcur.  aquat.  p.  ijd  Malachias  Tkruflon 
de  rtfpirat.  diatrib.  pag.  141.  J,  p  Caldefi  I.  c.  p. 
70.  in  taxo  ,  irlhbiio  a  morte  ,  Ec  in  experimeritis 
rioPcris,  fecond  Menioir  fur  les  part  irric.  &  fen- 
libi  Er.p  479  4S0,  48i  483  489.  491.  49(5.  408. 
4-9.  'oo.  504,  534.  510.  541,  .Ziwmcrmann  ,  Exp. 
ja.  Per  vennm  crurr.leiri- ;    Phyfj^jue    des  corps  ani- 


m^s  p,  142. 

(X)  Wepfer  de  cicut  aquat,  p.  90,  i§r.  123,197. 
303.  3^04,  ].  C  Feyer  parerg.  ana'!.  fept,  tot.  G. 
N£sdh.im  apud  Thrufton  de  rsfpirat.  p.  63.  ColUns 
1.  c.  pag  83<).  Brunmr  de  pancreate  pag.  21.  &  fub 
fin  de  glandul.  duoden.  p  73.  74.  J.  Bohn  de  aeris 
inflnxu  p.  436,  F.iter  phyfic.  cxperirr).  p.  17.  Semc 
I.  c.  p.  3^6  Francifcus  Jo.  Runauld  apud  eundem 
III,  Virnm  ibid.  quod  experimentam  in  hominc  fa- 
ftum  eft  .  Hetterfrtann  phyfiol,  p.  203.  SecoDd  Ms- 
moir,  &c.  Exp.  473. 

Cm)  Exp.  479.  480. 

(n)  Exp.  47J. 

Co)  Eyp.  47T.4S1,  489.  495,  498.' 511.   5.IJ.   514, 

(p)  Senac  I,  c,  ~  _ 

Cq^  Heuermann  1.  c. 

(r..  EKp.  495. 

{$)  Ccnf  Zimmermanr,  \.  c  p.  57.  In  primis  diu- 
tiffime  irritabiles  manere  coUunna';  corciis  carrieas 
auftor  efi  C!.  Broklesby  Phil.   tranC   17^^:  p.  143. 

Ct)  E^p.  473-  494-  &c.    Tofeai  lett.  i.^efp.    ao. 

CiJ)  Lcvuer  pa^.  4«  Maiirtjean  du  pculet  p.  aSj. 
Ens  n,  14    Whytt  p.   358. 


522  L    I    B.        W.  ^       C    O    R. 

liorum  renfuum  ufus  amifTus  eft.  Die  undecimo  cor  poH:  z6.  horas  ab  aperto  ovo 
jn  manum  anatomici  repofirum  calore  ad  motum  rediic.  Poftridie  non  uhra  4.  &  5. 
horas  (■).  Maxime  irritabiles  fuerunt  feles  20.  dierum  {x)  :  comra  canis  vetuli 
cor  (f),  cum  omnia  vifcera  calerent ,  ad  motum  revocari  nequiit.  Inde  multa  fe- 
quuntur,  &  magni  momenti  coroilaria,  ad  theoriam  incremeati  ,  adfecluum  animi , 
febrium,  adque  curationes  morborum  acutorum  .  Hinc  illa  vivaciffima  cordis  teaer- 
rimi  pulfatio,  qu^  pundi  falientis  nomen  meruit ,  quo  tempore  to^um  animal,  prae- 
ter  cor,  iners  gelatina  eft .  Hinc  multo  frequeatiores  pulfu?  animalium  juniorum. 
HJnc  in  fetu  &  puero  multo  plus  in  dato  temDore  fanguinis  per  corcirculum  obit, 
quani  quidem  in  adulto  homine  {x)  •  Ceterum  multum  fuDsriL  natura  irritabilis 
cordium  unius  ventriculi ,  &  debiljora  funt ,  calidoruni  atiimaliuni  corda  (^)  . 

§.  V.    Ea  'vts  non  eft  a.  neruis. . 

Sed  redeundum  eft  ad  pn^nomena ,  quse  oflendutit ,.  motum-'  cordls  aliam  a  nervis 
caufam  habere.  Frecjuenriifimum  nempe  eft  &  vulgatiffimum,  cordis  motum  in  ani-, 
iTialibus  firoereffe,  quo  tempare  nullus  fenfus  Cb)  exercerur  ,  neque  ad  ullum  dolo- 
rcm,  ull-rave  irritarionem  ,  ar.imal  fe  movet :  &  idem  raotus  renovari  poteft  tot 
a  morte  hyris  diebu^ve,  ut  omaiuo  genus  nerveum  totum  ficcum  ,  callofum  ,  im- 
meabile  &  inutile  effe  iieceffe  fit.  Ita  in  ferpente  quarto  die  motus  cordis  revocari 
potuit  (0,  &  cor  catuli  cEEfarei  altero  adhuc  die  pulfavit  (V),,  ut  aJia^  exempla  , 
jam  excitata,  fuperfedeamus  repetere  (e) .  Apparet  adeo  ,  cum  in  his  ph.nnomenis 
caufa  motus ,  qute  a  nervis  advenit,  a  corde  omnino  abfit,  aliam.  fupereflfe . ' 

Accuratius  d^^nique  hxc  a  nervea  vi  diverfa  cordis  poteatia  apparet  ex  iis  exem- 
plis ,  in  quibus  cor  penitus  de  corpore  evulfum ,  ab  amni  cum.  cerebro  commercio 
remocum,  nervis  deftrudis,  tamen  bono  ordine  &  perenni  mota  micavit  .  In  frigi- 
dis,  &  unicum  cordis  ventriculum  habentibus  ,  anim,alibus  hxc  experimenta  optime 
jnftituuntur,  q;uibus  &  in  univerfam  vis  irritabilis  perennior  infidet  ,  &  vifceribus 
exemtis  vita  toto  die  &  ultra  fupereft  (/),  &  caufa  ,,  quc-e  periculofos  morfus  diu 
a  morte  infligit  (^) ,  &  demum  cor  in  prirais  pertinacius  mobile  eft  (i>}  ^ 

pudum  Cleanthes  0)  cor  animantis  evulfam.  miris  modis  palpitare  ,  ut  ignem 
imitetur,  fcriptum  reliquit.  Ran.^  cor  evulfum  ,  plufculis  horis  perfetJa  fyftole  & 
diaftole  pergit  agitari  (I),  &  perinde  etiam  fola  auris  alternum  contraflionis  &  la- 
xationis  rhythmum  obfervat ,  fi  folum  in  corpore  reliclum  fuerit  (/)  .• 

In  falmone  24.  horis  (m)  cor  evulfum  pulfat  ,  ia  cane  pifce  non  tribus  folum 
aut  quatuor  («)  horis,  fed  ad  alteram  omnino  diem  (0)  .   Pertinax   etiam   ia  pif:e 

caraf- 


CO  Langley  pag.  i;.                     '  (g])  Alibl  de  vtperis  oftendetur  . 

Cx)  Tofetti  1.2,  obf.    ii.  efper.  ai.  aa.  (li)  Lijier  de  humoribus  c.  %    &c. 

Cy)  Tofetti  jbid.  obf   ii.  efper.   13.  (0  Apud  Ciceronem  de  Natura  Deor.  I.a.  pag.5tfi. 

Cz)  Robinfon  on  food  and  difcharges   p.  13.  (k)  Borrichius  apad  B.^rtbol'num  Ep    /5.    Cenrur. 

Ca)  Viperis  cor  valde  irritabile  Morgagn.  Ep.  15.      4.  p.  ^47.  Colle^.  privat    Amfteiod    obf.  p.  ip.Ccor» 

r.  54^  de  li^ata  )   Ba^liv.  anat,  fibr    p   401.   Browne  Lan- 

0>)  Exp.  471.  473.  498.  ^riih  1.   C     p.  II.    Zirnmermann  I.    c.   p.    55.    36     57. 

Cc)  Muralt  colleg.  anatom.  p.  321.  IVhitt  I.  c.  p.   349     Second  Memoir.     fur  les     part. 

(d)  Ri.oke  apud  Birch    hifl.  of  ihe  Royal  foc.  T.      fenfibl.  &  irritabl.  Exp    479-  480. 
II-  p.   184-  (0  Exp    479-  480. 

(e)  N.  12.  (^ip)  Arn.  M^^ntanus  in  leeatione  Cbjnenfi  . 

Cf)  Severin^  viper.  pythia  p.    iiS.  119.  Charas  de  CiO  Leitrcs  edifiantes  &  curieufes  T  XV.  pag.  342. 

tiieriaca  p.  6.  43.  (o)  Mirella  Jn  hift.  gener.  des  vo,yag«s  p.  ix. 


SECT.  r.  CAVSSIEMOrVS  CORDIS.  -t^ 

carsffio  (/)),  &  univerfum  in  .pifcibus  (f)  cordis  eft  mobilitas  .  Torpedini  id^ 
bus  (r),  &  oao  demum,  &  novem  horis  {s) ,  &  decem  ,  cor  evuirum  pulfat  (t), 
Anguill^  cor  evulfum  (tf)  ipfe  per  integram  horam  pulfaffe  vidi  ,  trihorio  ,Wood-- 
'u-vaYd  ix),  fex  horis  ^ntonhis  'v.Leeuinjenhoeck  (f ),  &  pluribus  a  morte  horis(  !^), 
aut  mofum  fuum  continuaffe ,  aut -certe  potuiffe  fufcitari,  alii  clari  viri .  Teftudinis 
cor.evulfum  duodecim  (^),  oaodecim  (Z^)  ,  &  triginta  (c)  horis  moveri  pergit . 
Serpenti  (d)  vipeneve  horis  -duabus ,  tribus,  quatuor  {e)  ,  fex  ( f )  ,  duodecim  (g)., 
viginti  quatuor  (/')  ,  -quinquaginta  (/)  aut  multis  {k)  m  univerfum  horis  pulfus 
fupereft^  &  tertio  quartoque  dle,  natura  cordis  irritabilis  perfiftit:(/),  ut  ftimulatun» 
ad  puifum.  redeat .  In  rana  eadem  ad  puifandum  conftantia  in  corde  notiflfima  reii- 
det  im).  Similes  de  cochlea  (??) ,  tieque  pe^ine  (o)  exilant  clardrum  virorum  ob- 
fervationes . 

Eriamfi  aliquanto  minor  in  animalibus  caridi  fanguiins  conftantia  eft  ,  atque  cor 
refrigeratum  fere  quiefcit,  quam  primum  adeps  coadus  obriguit :  non  defunf  tarnea 
experimenra,  in  quibus  cor  de  coVpore  revulfum  aliquamdiu  pulfavit  .,  aque  quiete 
ad  tnotum  irritatione  aliqua  revocari  potuit .  Id  in  mure  vifum  (p),in  erinaceo(^),, 
cui  biborif)  &  ulrra  cor  de  corde  remotum  alterna  tripudia  (r)  -continuavit  ,  inque 
fele  (s)  etiam  meo  experimento.  Sed  etiam  in  canis  corde  (t)  numerofas  contra- 
diones  .&  laxationes  alii  {u)  ^  &  nuper  humaniffimus  vir  Urlanus  Tofetti  cor  7. 
minu-tis  [x)  &  ultra,  &  deraum  26.  minutis  cum  quadraginta  fecundis  (y)  puifaf- 
fe  vidit  ,  CI.  vero  ^\t  Joannes  OJlerdyck  Schacbt  ^  oraniao  triginta  minutis  (^). 
Simiies  de  corvo  (^),  deque  :pullo  gallinaceo  O^)  t^bfervationes  reperiuntur  .  Sedin 
hominis  denique,  omnibus  animalibus  teneriori  genere,  cor  proditoris  evulfum  ,  in- 
que  ignem  proje<5ium  ,  primo  -^altu  ad  fefcuncem  exfiluit,  deinde  fenfimad  minorem 
altitudinem ,  -p.er  o£io  t^imen  horas  minuta  prima  motum  aliquem  confervavit  ,  ex 
ocuiati  &  clariffimi  teftis  Francifci  Bacon  (c)  obfervatione . 

-Denique ,  vis  irritabilis  adeo  prefunde  natura:  cordis  infidet  ,  ut  etiam  folitarias 
particuiie  dififedi  mufculi  feorfim  :moveantur  ,  &  alterne  &  conftringantur  &  iaxen- 

S  s    2  tur. 


(p)   Zirr.mermafin  p-  5";. 

(q)  Rudhtk  infid  ftruft.  pag.  67.  Cucenties  pulfare 
tf.  irecenties  . 

(rj  Re.ii  efperienze  -p.  29. 

(s)  LoYenz,ini  anatomy  of  the  -Crampfisb.  p.  38. 

» t^  X^-ftiY  de   huBior    p    rS. 

Cu)  £Kp.  ^15  i.ovA.W:or]ivi'd  fiivp(em.  p.  80  fegq. 
B>ad.'e'/  ir.ater.  ined.  p.  5  5 1 .  Fm!;';^  fatyr.  medic.  S.  p. 
348  Bofle  Phil  tr&nCii.  62.  liarvei  ].  c.  p.  41.  Pe^fer 
apud  "Murslt.  p,  58;. 

(x)   Phil.  tranf.  n.  319. 

ly)   Siipplem.  p.  80. 

(z^  Li  war  I.  c  p.  46.  Lfjier  I.  c. 

(z)  Lignn  j.ourny  to  Barbados  p.  71.  Vvington  vo- 
yage  de  Suratte  T.  II.p  i. 

(J3)  Oexmslin  I.  c.  ni  fallor  ,  neque  enim  ad  ma- 
HHS   eft. 

(S)  Caldeft   p.  66. 

Cd)  Conf.  yVccdvvard  1.  c.  p.  87.  feqq.  Morgagni 
Epift.  anat  15.  n   54. 

(e)  Severin.  viper-  pyth.  pag.  118.  119.  a6i.  Peyer 
obf   43. 

Cf)  Phil.  trnnfaa.  n.  4^6. 

Cg)  Baglii .  jn  operis  de  fibra  motrice  principio  . 

(h)  Chares  ds  theriaca  p.  43. 


Ci')  Fahricfut  ?.  aio. 

Ck)  Ch.irss  de  la  vipere  -pag.  6.  Charleton  tnree 
leftures  p.  79  in   tepida  , 

(1)   Murnlt  colleg  anat.  ^.  j-ji. 

(m^i   Obferv.  coUe?.  priv    Ainfi.  p.  ?9. 

(n)  fi-r/Eif/- .microfcope   made  easy  p.  538.  Duodeciia 
horis   pulfat  Lifter  de  coch'i:a  p.  38.  39. 
'(o"^  flcy/e  de  utilit.  philof,  expehra  p.  iu. 

Cp)  7.iynr/termann   p   5^?. 

(qS  J-  Jac.  Peff»'  obf  p.  8'.. : 

(r)  Ternpler  Philof  tranfaft,  n.  pj. 

(s)  Woodvvard  fupplem.  pag.  77'  ^lmmermann 
p.   57. 

Ct:'  Schndder  de  corde  ,p.  37.  (  cum  ligatum  & 
inflatum  effet )  Ens  1.  c.n.  14. 

iu"   Ptccjuet  diff.  ••  p  5' 

Cx)  Lett.  1,  Efper.  17.  ad  duodecimum  minutura 
primujn  moveri  pergit,  quando  irritando  fufcitatUiH. 
fuit  , 

(y)  Letr.  ■>■■  Efper.  i-f. 

Cz)  D'<T".  de  mct  mufcul.  p.  J4' 

Ca)    P^f  rr  obf  p.  47- 

(b)  Whytt  p.  3-2. 

Cc)  Hift.  vit.  &  mort.  p.  3  9»» 


324  L     1    B.        IV.        C     O     R. 

rur.  Cor  frurcatim  concifum  irritabile  eft  Vanden  Bos  (i)  ,  &  contrahitur  Paganl 
Bonioli  (:),  &  per  23.  minuta  ofcilicit  Iriem .  Teftiufn  (^)  abunde  eft  in  anguilla  (e), 
torpedine  (/),  fele  (^),  aiiifque  animalri5us  ,  8<  ipfe  in  mufculo  pripillari  ventri- 
culi  dextri  aliifque  cordis  particulis  vidi .  _ 

Iterum  ex  l^is  pbrenomenis  liquet ,  cordis  matum  naturalem  5c  alternum  quidem, 
exque  contradjonis  &  reiaxationis  vicibus  compofitum  ,  fuperelTe,  quando  nullus  a 
cerehro  ad  cor  fpirituum  commeatus  fupereft ,  quando  nulia  fenfationis  in  corde  fu- 
perftitis  fufpicio  remanet ;  adde  in  lis  animalibus  rhythmos  cordis  legitimos  conti- 
nuari ,  in  quibus  neque  caput ,  neque  cerebrum ,  neque  nerveafibra  certafide  demcsv 
flrata  fuit ,  ut  in  vermium  acep-haiorum  genere . 

§.  VI.  Qifi^e  catifa  fit  perennis  &  conjlanps  in  corde  motus . 

Sequttur,  ut  in  eam  lafentem  caufam  cordis  inquiramus .  Pofcitur  autem  ejufmo- 
di  caufa  ,  quse  faciat ,  ut  cor  magis,  quam  ullus  alius  mufculus  fui  motu?  tenaxfit : 
ut  alternas  vices  contratlionis  &  laxationis  perenniter  nbi  fuccedentes  obfervet  :  ut 
in  fomno,  &  in  apoplexia  ,  &  in  fubmerfis  aut  ftrangulatis ,  pergat  eas  vices  fequi, 
quando  animal  nullum  fenfus,  nullum  alterius  motus  exemplum  edit,  aliquot  nem- 
pe  a  morte  apparente  horis  .  Eadem ,  fi  eam  detexeris ,  caufa  videtur  etiam  revela- 
iura,  quare  adeo  magna  ratione  omnism  aliorum  mufculorum  vim  cor  fuperet. 

§.  Vir.  *yfn  ignis  tnnatus . 

Vnico  verbo  tangemus  antiquatam  opinionem ,  ignem  iit  corde  innatumrefidere 
(^).-  invifibilem  equidem,  cum  teisuis  lucula  aperto  animale  continuo  exftinguatur 
(0.  Ab  eo  igne  ajebant,  fanguinis  ex  dextra  auricula  in  ventriculum  illapfi  guttu- 
lam  rarefieri  (4) ,  ut  fpums  modo^  de  fervida  aqua  exuberantis",  in  apertam  arte- 
riam  efduat :  ita  in  cor  inaire  fecundam  guttulam  fanguinis  illabi  ,  &  pariter  eiFer- 
vefcere  ,  &  dilatari ,  atque  eo  modo  ab  igne  innato ,  &  a  fanguine  ,  cordi  moturn 
iiafci ,  Hanc  hypotbefin  caloris  natura  rerutat ,  qui  fruftra  cordis  hofpes  nullis  hmi- 
tibus  includi  poffer,  quin  iii  ambitum  diffijfus  evanefcerec  :  (&  fanguinis  ex  cordc 
exitus',  qui  contratlo 'corde  fit ,  dum  ardiffimi  funt  ventriculi  ;  &  frigidorum  ani- 
maiium  vivida  corcula,  8i.  alis  abunde  rationes  .     _  _  - 

Neque  Sj'Ivii  theoriam  pluribus  refeilemus ,  clari  viri  ,  nimis  autemfolid  abeffer- 
vefcenria  omnes  animalium  raotus  deducere .  Ergo  a  fanguine  vetufto,  indigena ,  al- 
calf^cente ,  &  acido  chylo,  acidaque  lympha  pancreatis  fervorem  in  corde  excitari 
(/)  docuit,  qua3  caufa  moms  in  nobilifilmo  organo  foret  .  Verum  dudum  ,  &  fufe 
hos  fervores  refutavit  P\tc'.'ptor  optimus  (r/?),  cum  nec  bilis  lixiviofa  fit,  nequeaci- 
da  lympha,  neque  commiif.e  confiiganc,  neque  ia  corde  commifceantur » 

§.  viir. 


d:)  Vivcorp.  hum.  folid.exp.  3.  (g)  Tc/^ffj  ietter.  1.  Efper.  12. 

Ca)  P.  178.  Ch)  Hrf>picv.  de  dista  L.  i. 

I.P  403.  Dnlim.mt  canicid.    p.  7.  B^gUv.  c?e  fibr.           Ck^  C.^rtes  de  tormat.  fet.  p.  ,53^.  (1e  homine  C.  5. 

moLr  p.7.  ed    Sckuf^.  Entf  z^olo-.  p.  93-  H.  R-e§ms    CraaMSJt. 

{^)  Hffrvei  ^.  ^i,    morland     on  the    force     of  ths       D.Trt^,'!/ :,o^.^«e  apo-rap.  pap.  47-  &C. 

ieart   p.    6t.  (S)  '^>'-'^-  *?   n.  63.  diff.  jo.  n.  5S. 

Cf)  Lonnz.ini  erampSsh  p.  58.  0")  l^a  rsi  Med.ia  cjg.de  circulat.  laos- 


SECT,  V.  CAVSSIE  MOTUS  CORDIS.  375 

§.  VIIJ.  Num  dentitr  nervi  p?culiariter  'uitaJes , 

Multo  ruhtilius  WiUifii  (3)  ryftema  fuit  ,  &  multo  plures  &  conftantiores_  plau- 
fus  conrecutum  eft .  Ec  motum  quidem  cordis  in  univerfum ,  perinde  ut  in  aliis  mu- 
fculis^  a  nervis  deduxir :  deinde  nervorum  duplex  fecit  fatellitum;  Eorum  pnus  ani- 
m<E  nutus  exfequi ,  adque  mufculos ,  quos  voluntas  regit,  raentis  imperla  caufamque 
motus  adferre,  &  viciffim  ad  animam^as  jmpreffiones  reddere  fcripfit,  quas  organa 
fenfuum  externorum  a  circumpofiris  corporibus  paffa  effenr;  id  nunc  genus  nervorum 
a  cerebro  majori  folo  oriri  ,  atque  ejus  conditionis  efle  pofuit  ,- _ut  minus  perpetuo 
operetur.  Idem  docuit ,  quid  cerebrum  a  cercbello  diftinguat,  varietate  nempe  plica- 
rum,  fabricai  in  aliis  &  aliis  aniniAlibus  diverfitate^  cerebrum  differre  :  cerebellum  ve- 
ro  fimplicius  ,  in  omnibus  animalium  genenbus  fui  fimile  a  riatura_  fa6tum  eiTe .  Ad- 
debat  Idem  ,  nervos  cordis  ,  partiumque  nuliius  alterr.ie  quietis  indigarum,  manifefto 
a  cerebello  oriri :  caldmitates,  quae  pofterioreni  p^rtem  capitis  affligunt  ,  vitara  gra- 
vius  Isedere  ,  animi  deliquia  facere  ,  &  cerebeili  vulnera  pericuio  fuperare ,  quod  ar- 
gumentum  a  recenrioribus  phyfioiogis  ira  ornatum  eft  ,  ut  fubitarum  mortium  exem- 
pla  producere  foleant,  qus  poft  ejus  particula;  vulnera  fecuta;  fint  .  Eoruni  aliqua 
repetemus.  -      .  .  ,  .  . 

,  Carolus  Dreiincotirt  acum  in  quarirum  venrricurum  defixit ,  Sc  animal  contlnuo  vi- 
dit  exfpiraffe  (0).  Claudius  Perraidt  maxima  parte  cerebri  in  vivo  cane  deftrurta , 
tunc  demum  mortem  fequi  vidit,  cum  cerebellum  tangerec  {n) .  Joannes  BohnY:.a\otd. 
animalia  paucas  poft  convulfiones  periiffe  teftis  eft  ,  cum  cerebeiiura  perroraffec  (7). 
Humphred  Ridley  cerebelio  compreifo  cordis  motum  oc  refpirarionem  contniuo  (up- 
primi,  Isfo  eodem  mortem  confequi  auclor  cft  (/)  ,  cum*  vulnera 'cerebri ,  integra 
vita  ,  facile  tolerenrur  .  Similis  eventus  experimenta  fecit  Ray>yiundiis  Fteuije^is  (i), 
Fridericus  Hofmann  a  l^fo  cerebello  canem  mori  vidic  {t).  Celebris  inter  nuperos 
chirurgos  P^no^ios  Sharpius  exernplum  exftare  negat ,  aut  vulnerati  cerebelli ,  aut^ui- 
cere  corrupti,  in  quo  mors  fubita  non  fecuta  fit  {u) .  Haclenus  etiam  cura  WtlH- 
Jiana  hypothtfi  Francifci  Petit  experimentum  confentit  ,  ut  fenfuum  inregritatern 
iiihil  paffam  effe  au£rorfir,  cum  cerebellum  vuineraretur  (x),  neque  mors  coatinua 
fuperveniret . 

Non  alia  hypothefis  majorl  confenfii  phyfiologoram  excepra  eft;cuin  raira  faciiita- 
te  dilficiljimum  phsnomcnon  explicare  vidererur  .  Eodem  fere  recTiit  joannisMayGW 
opinio  ,  qui  pulfationi  dur^  membrana: ,  cerebeiium  operientis,  cordismotum  &  re- 
fpirationera  tribuit  (j).  Alii  numerofi  ( ■?; )  auclar-cs  totam  r4/'.//.^^V  theoriam  recepe- 
runt ,  &  princeps  Boerhaanjius  {a)  .  Ec  ift-e  quidera  vir  clarinimu;  non  pauca  argu.- 
menta  protulit,,  quibus  hanc  hypothefin  ornaret .  Cerebrum  ventriculis  excavari  1110- 
imit ,  qui  aliis  &  aliis  temporibus  non  perinde    pleai  {vat  i   &  finus  habere  ,  qui  8z 

ip^ 


Cn)   Cerebri  smt:  c.  it.  (x)  Leftre  i.  p.   i?.   i9-  ^o- 

(05  Canicid.  3.  vyjtur    in  bcc  exemplo  comDref-  (v)  De  fpirit.  animal.  04-  P^  4?-  49-  Edit.Oxcn, 

fio  encephali  aB  efufo  fanc-jine    c^afa  mortis  fuiiTe  ,  (z)  Fre.ncifcus  Z/p^us  Inilit.  Med.   p.  119--  P"»- 

cum  cerebellum   ill-f^u.m  efief .  Hp-pus  l/e>hsyen-  Anstom.  L.  a.  p.  151.  Nicolaus  Ran- 

Cp^  Mecanique  des  .■>.n:mai:x   part.   i.   p.   153.  ftccksY  fuite'' des  ccnjecTrurEs  phyfiques   p.  j4-    Chri- 

Cq)  De  renuncist.  v.-lrer.  p    g^.   ^^;.  fiianus  Vl^olf    abfichte  der  thiile  p-    i74-  Alexandcr 

Cr)  Anatomy  cf  the-  brair.  p.'i7o.  Stv sn  VhWo^.  irzr\{^&.  n    417     In  primis    probaet- 

(s;  Ncurograrh    -.  574.  ]em  opinionem    vocat  J.  God.  de    Birgsf    de  natar. 

\t)m  motu^larOa.  in  corp.  hum    p.  23.  huR'.an.  p   313- 

Cuj  Operat.  p.  i^,.  ^a)  Ififtiu  rei  Med.  c.  i?6.  600.  &c. 


.2^  L    I    B.        IV.        C    O    R. 

jpfi  non  eodem  remper  grsdu  repIeartLir;&  arteriofis  circulis  ma;ori^us  amSjri,quo- 
rum  conseftus  fanguis  medullam  urgere  poffit ;  &  denique  mollius  eflTe  ,  adque  com- 
prelTionem  oppqrtunius  .  Contra  cereheilum  folidius ,  abfqiie  cavea,  abfque  finu,abf- 
que  comprelTionis  arteriofaE  metu  ,  conftantius  eamdeni  magnitudiaem  tenere:  nervos 
denique  cordi  dicatos  unice  a  cerebello  nafci . 

Raymunclus  Venfjens  (t;).,  non  paulo  mclior  humarii  cerebri  hiftorictfs  ,  facile  vi- 
dit  ,  nervos  vitales  ,  cordive  dicatos  ,  non  unice  a  cerebelio  prodire:  magnimque  po- 
rius  eorum  nervorum  partem  a  cerebro,/5c  media  ,  &  ima  centri  ovalis  parte,  aque 
trailu  meduUari  tranfverfo  ,  &  ab  eminentiis  infundibulo  adjedis  ,  aque  corporibus 
demum  olivarum  fimilibus  &  pyramidum  nafci  ingenue  faffus  eft.  Ut  tamen  eratfy- 
ftematum  amantior,  noluit  a  WiUtfii  theoria  recedere  ,  &  ab  iftis  vitalibus  neryis 
•alios  arbitrariis  fundionibus  deftinatos  diftin-xit,  qui  a  fuprema  centri  ovaiis  parte, 
aque  gem.ino  centro  femilunari  advenirent . 

Sed  neque  Ridleyus  a  cive  fuo  longe  diffenOt  ,  cum  organa  motuum  naturalium, 
quale  cor  eft,  nervos  a  folo  cerebeilo  habere  (c)?  voluntarios  autem  mufculos  equi- 
dem  &  a  cerebro  &  a  cerebello  nervos  fuos  accipere  {d)  fcripferit, 

Etiam  per  nervorum  difcrimina  phsnomena  cordis,  volunr^rios  mufculo?  conftan- 
tla  fuorummctuum  fuperantis,  explicare  fufcepit  iaude  olim  digniftimus  Pra;ful /<?- 
annes  Maria  Lancifius  .  SateHitium  nempe  motuum  arbitrio  voluntatis  obnoxiorum 
gangliis  interniiftis  diftinxit  :  exque  iis  gangliis  docuit  ,  aut  celerius  ,_  aut  Jentius , 
fpiritus  nerveos  ad  deftinatos  mufculos  fluere,  uri  e  re  eftet  dominantis  animas  (e) . 
Contraria  vero  cel.  viri  nuperus  profeclor  propofuit  (/),  virales  nempe  nefvoseflfe, 
qui  crebris  plexubus  ,  diredionem  motus  a  voluntate  imprefti  frangentibus  ,  intrica- 
rentur  :  excmpla  produxit  nervorum  cordis  .,  pulmonis  ,  yentriculi  ,  inteftinorum, 
Tifcerumque  abdominis  ,o 

"§.   rX.  ISJon  'videtur., 

Ego  vero  dudum  experior,  rariffime  eas  rerum  naturalium.  interpretationes  firmas 
tffe,  qua.'  eleganti  iimplicitate  fpeciem  veri  imitatur.  Ita  recepta  in  l-Villifi  hypo- 
thefi  n  rvorum  difcrimina  a  tota  anatome  refutari  dudum  curr}  maxime  regnaret, 
monui  (g) .  Et  primum  ejufmodi  caufam  perennioris  in  cordemotus  proponereopor- 
tet ,  quae  in  omnibus  animaiibus  ,  quadrupedibus  ,  avibus,pifcibus,  &  infeclis  demum 
conftans  reperiatur:  cum  ea  omnia  animalia  jn  liac  ipfa  perpetuitate  motus  cordis 
conveniant.  Verum  inter  h^c  animalia  non  pauca  funt,  qu.s  aut  nuilam,aut  obfcu- 
ram,cerebri  a  cerebello  diverfitatem  habent.  Pifcibus  in  univerfum  minime  certum 
cerebeHum ,  &  parum  nervorum  eft  ^  quos  encephalon  generat  ^  neque  inde  ad  cor 
fatis  manifefto  quidquam  dedu6ium  eft  fibrarum.  Infe6ta  omnino  cerebellodeftituun- 
tur,  quod  a  cerebro  diverfum  fit .  Cmnihus  tamen  animalibus  fua  tempora  funt, 
quibus  cor  quidem  pergit  operari ,  dum  fenfuum  officina^  quiefcunt , 

Deinde  in  cerebeilo  omnino  nihil  eft  ,  cujus  gratia  in  fanguinis  .,  aut  fpirituum  , 
motu  cerebro  conftantius  fit .  Cum  enim  multo  plus  habeat  corticis  ,  adeo  cerebro 
non  eft  fohdius,  ut  moliius  fit ,  per  nupera  experimenta  Monfpelii  capta  0). 

Sed  neque  cavea  propria  deftituitur,  quam  quartum  ventriculum  vocant,  nequefi- 
nubus  impofitis,  quos  vulgo  tranfverfos  dlcunt,  neque  arteriis ,  perinde  pro  vifceris 

mole 


(b)  L.  c.  p.  \ii.  tomie  p.  701. 

(c)  L.  c.  p.  16'.  (g)  Comment.  ad  n.  ^co.  Prffileft.  Eoerb.qul  an. 
{6')  L.  c.  p.  i6j.  1743-   prodiic. 

(e)  De  gan^liis  p.  410.  edit.  Rom.  nup.  (h)  AflernbUc   de   la  fecieie    Royalc    des  fciences 

{C)  jolcphus  Lieutaud  diff.  1,  poft  sfiays  d'  ana-  i74<5,  p.  73. 


i-ECr.  r.  CAUSSiE  CORDIS  FABRICA.  _     527 

snole  grandibus.  Neque  demum  aliquainfanguine  vertebrahs  arteri.B  prsrogativa  _la- 
tet:  e^dem  enim  arteria;,  qus  cerebelli  truncos  generant ,  e^dem  proxuTias  artenas 
pofteriores  cerebri;  cducunt  (0 ,  .  .  ^ 

Iterum  omnino  a  vero  aiienum  eft ,  cerebelli  vulaera.  contmuo  animal  necare.  tx- 
ftant  oppofita  exDerimenta  III.  olim  viri  Petrl  Chlrac  (^),  &  Francilct^  Pettt  (/) 
&  /.  Godofrefl}  Zmv.Vt  (m),  &  noftra  (w),  per  quiE  conftat,  poft  maxima  cerebel- 
li  vulnera,  poftque  rotatam  per  id  vifcus  triquetram  acum ,  tamen  mtegris  yig,mti 
quatuor  horis  vitam  fuperfuiire:  neque  ullo  certo  experimentocjDnftat ,  cerebelli  vul- 
nera  celerius  admoirtem  ducere,  quamcerebri  injuriai .  Immo  vero  non  abfque  exem- 
plo  eft,  vulnsra  cerebeHi  curationem  admififTe.  Ita  ^thiopcm ,  cui  vulnus  non  abf- 
que  cerebelli  iadura  ineiaum  fuerat^  ^oanms  Veslingms  (o),  iion  magno  labore  , 
intra  vigefimum  diem,  fanitati  reftituit :  ali^que  fimiles  hifton^  Flatnen  ( p ).  ex- 
ftant,  &:  Fallomi  {q\.  Sed  etiam  aliqua,eaque  maxnTia  cerebeUi  mala ,  diu  cum  m- 
tegra  vita  ab  hominibus  tolerata  fjifTe  certum  eft  .  Scirrhum  cerebelii  ,.  diuturnpm 
lenteque  natum  mali  genus  ab  errone.  puero  circumgeftatum  vidi  (  r )  ,  &  Imiilia 
exempla  Parifmr  {s)  academici  viderunt ,  nofterque  defcripfi-t  Ct\th.  Zmmus  {t)^  qui 
eriam  aliena  teftimonia  coliegit .  Denique  ulcus  cerebelli  a  Jano  Planco  («)  expoh- 
ram,  &  fphacelus  cerebelii  Bffneto  (h'^)  diaus,  demum  fenus ,.  &  undecimo  die  mor- 
tcm  intulit.  Sed  ne  encephala  quide^m  totodcftrud-to  (x),  aut  bulla  dsleta,  qus  olim 
cerebrum  erit  (y),  cordis  niotus  ceffat,  aut  in  adulto  animale,  aut  in  fetu.  C  ere- 
beilo  excifo,  tamen  caput  &  cauda.  moventur  ,  totis  trigmta  mmutis  Vanc/eU.  (i)  ^. 
cor  pulfat  Sauvages  (2),.  •         a  -^         ^  rr/V 

Sed  etiam  nervY)rum  cordi  dicatorum^  alra  omnino-  origo  eft  ,.quam-quidem_sd  W//./- 
lifii  theoriam  reciuiritur.  Neque  enim  nervi ,  vitalibus  orpanis  deftmati ,  unice  ace- 
rebello  proveniunt ,  neque  ii ,  qui  anima:  fateliitium  effic lu nt ,  a  cerebro  folo  nakun- 
tur.-  neque  in  univerfum  uiii  ia  homine  nervi  fant,,  quos  abfque  errore  aut  volun- 
tarios  voces ,  aut  vitales .. 

Et  cerebellum  quidem  ex  fuis  utique  cruribus  nervorum  quintum  (^)  par  emittit. 
Nunc  ejus  paris  prima  propago  tota  animalis  eft,  aut  ad  fenfuum&mufculorum  vo- 
luntariorum  organa  abfumitur.  Sed  &  alter  ejus  trunci  ramus  unico  quidem  furculo 
nervum  intercoftalem  aueet ,  reliquis  propaginibu^  omnibus  n.3rium  caveas ,  palatum, 
&  faciei  atque  uvuls  mufculo?- adit .  Tertius  demum  quinti  paris ,  tdemque  maximus 
ramus,  ad  raufculos  maxillaB  inferioris,  «&  lingus  ,  &  temporum  ,  auriculam ,  aurem 
internpm  ,  iinguam  ,  collique  S<  imas  faciei  cu-tem  diftribuitur  (a)  ,■  Adeoque  is  ner- 
vus,  quem  foluni  cerebeilum  emJttit,,longe  maximam  ramorum  partcm  ad  fenfuum 
motumque  arbitrariorum  organa,  minimam  ad  ea  mittit,  quie  virai  foli  ferviunt . 

Contra  nervus  fexti.  paris  y  a  quo  prima  ftamina  intercoftalis  trunci ,.  vitalis  nempe 

ner- 


(i)   Icon.,anat.  faftic.   7.  p.  ii,.  (s)  Memoi!«.   dc  r'Acad.  des  fciences  1705. 

(k)  Philof.  tranfsa.  r.   itS.  Cerebellum   ab.fluHt  ..  (0  Con.nient.  Soc.Reg  fcient- Gottmg  T.ll,  ad  fin. 

(0  Leitre  x    Canis  sblata  cerebdli    parte  ad  /ex-  0^'   I"   proprio  libello.                                                 ^ 

t\jm  diem  fuptrfuit.  (u*)  Pro^rorr.  snat.   pracl    c.   4t. 

CiTi)  txperim.  circa    corp«s    caHofum    ceretellu.m  Cx)  Trihorio  extr-aao- encephalo    canis  fupervixit 

&;  duram  menin^^m  GottihK."  174.?.   Exp.  i.  2.4.  %  t^Voodvaayd-  I.  c.  p    80.                                      _ 

(jO  Second  Memcir.  fur  les  part.  irritabl.  &  fen-  (y)  oaav.  SavioU  in  lucubrat.    p.  1;.    m  puatto 

tbl.  Exp;  149.  150.    151.    iji,  IS3-  154-  faliente  . 

Co)  Epift.   pQfthum.    ij.  i\^  II.  p.  a^i- 

Cp^   Inftit,-  Chirurg.   n..  547.  (i")  Somn.   p.  4. 

(q)  De  vulnerib    p.  154.  (z')   Icon.  arat.  fafcic.  7.  T.  I.  V.                       .     , 

Cr)  Philof.  tranfcvcl.    n.   474.    Oyufcul,    patholog;  (al  Conf.  lll.  Mekdii   eximiana    de  aervo    qmnti 

cbl.  1.  paris  difputationem  . 


52S  L     l    B.        IV.        C    O    R, 

neryi,  propagantur,  maximam  prirtem  fuarum  fibrarura  omnino  in  murculum,  ammas 
nrbitrio  obnoxium  j  externum  ocuH  cminir.^  Ng^yg  ullus  omnino  nervus  exftat  ,  qui 
peculiariter  vira;  ferviat ,  nec  idem  pd  famuiitium  ^nim.a;  ramorum  infignera  portio- 
nem  emittac.  Ita  odavum  par  cordi  equidem  ,  &  pulmom,  &  ventricglo,  &  hepa- 
ti,  vitalibus  vifceribus ,  ramos  fuppeditat  .  Sed  idem  ad  iingu.^m  etiam  &  phary.n- 
gem  ,  &  laryngem,  fareliites  adeo'  animci3  mufculos,  ramos  non  minimos  edit .  Aiius 
Kervus  princeps  e.ft  ,  qurm  vuigo  intercoftalem  vocanr,  &  qu^m  meduila  fpinaiis  fe- 
r,e  torum.  generat ,  prazter  non  magnas  a  fexto  pare  ,  &  fecundo  quiiui  paris  ramo 
propagines.  Is  nervus  cor  equidem  ,  &  hepar ,  &  inteflin.i ,  &  renes,  &  lienem  adir, 
vitalia  organa,  SiA  idem  pr<eterea  ad  feprum  tr.infverfum  notabiles  ramos  eraittit  , 
alios  vero  ad  re6him  inteflinum  ,  alios  in  crurales  nervos ,  quje  quidem  partes  vo- 
iuntati  obediunt ,  furculos  etiani  ad  teftes  emittit,  vehementis  fenfus ,  &  motus  ia 
c.remaftere  niufculo  audores . 

Addi  poteft  denique ,  vim  cordis  adeo  non  pendere  a  definita  nerv^orum  .claffe,  ut 
omhiuo  magna  pars  csufiE  ,  a  qua  agitatur,  ne  quidem  a  nervis  adveniat.  Ahquas- 
rationes  pro  hac  fententia  didts  funt  ,  alias  dicem.us  ,'quando  de  mentis  in  cor  ira- 
perio  fermo  erit.  Nempe  in  animalibus  etiam  cahdis  ,  {q(\  in  frigidis  potiffimum  , 
capite  truncatis  cordis  motus  fupereft  ,  &  diu  quidem  m  frigida ,  tribus ,  totifque  , 
pytlhemeris.  . 

§.  X.  ISleqt-e  alice  hypotBffes  experimentls   refpondent . 

.Qus  vero  111.  I,^j?c.'^j;5  propofuit ,  &  alter  virclar;,  eaomnia  a  tota  anatome  dif- 
fident.  Et  gangiia  quidem  non  in  vitaiibus  nervis,  a  medulla  fpinali  natis,  folis  re- 
periuntur.*  aiia^exftant,  minus  quidem  nota',  in  nervis  fenfui  &  arbitrario  motu  fa- 
mulantibus:  in  ophthaimico  nempe  plexu  ex  tertio  pare  {h)  &  prima  quinti  propa- 
gine  coalefcente,  in  fecundo  quinti  paris  ramo  (  c  )  arque  fphenomaxillari  rima  ,  in 
ramis  dcnique  a  tertio  ramo  qiiinti  paris  oriundis,  inque  maxillari  glandula  (r/)  . 

Contra  etfi  vitalium  nervorum  plexu>  utique frequentes  reperiuntur,  non  ideonul- 
ji  funt  in  nervis  animaj  fervientibus .  Notiffimi  funt,  &'maximi,  plexus  nervorum 
ifchiadicorum ,  cruralium,  brachiaiium  ;  deinde  minus  noti ,  &  mire  tamen  intricati, 
plexus  nervorura  pharyngeorum ,  &  durorura  afeptimo  pare  natorum ,  cum  ommbus 
quinti  propaginibus  coalefcentium  . 

Sed  ab  ahis  etiam  caufis,  hanc  vitalium -motuum  percnnitatem  alii  derivarunt.  Et 
infignis  olim  profeSor  Joannes  Siruammerdam  (e)  ad"  eam  prssrogativam  fufficeredo- 
cuit,  quod  vitaks  mufcuH  antagoniftis,  quosvocant,  deftituantur  :  ita  fieri  fibi  per- 
fuafit ,  ut  ejufmodi  mufculi  a  rninori  fpirituum  penu  moveantur ,  quam  animales  il- 
li,  quibus  aiii  mufculi  contrarii  obnituntur.  Eam  int^rpretationem  recipit  ^hchibaU 
^us  Phcairn  (f)  8cJo.  Fremd  (g)  .  ^.     , 

Iterum  anatome  non  finit  h;sc  vera  effe  .  Vitales  enim  mufculi  aiiqui  movenda 
pondera,  aut  eiateres  fibi  oppofiros^  nafti  funt ,  cor.dis  exemplo,  aut  inte-r.coftahum 
mufculorum,  fi  ii  vitales  funt  :  ahi  omnino  veros  mufculos  fibi  contrarios  accepe- 
runt ;  uti  fibr^  inteftinorum  anulares  &  reds .  Sed  etiam  inter  animales  mufculos 
fum ,  quibus  non  ahus  lacertus  refifti-t .  Ereaores ,  qui  vocantur ,  penis ,  a  fenfu  cer- 
:  -  te  gu- 


Cb>  DepiftLjm  dedl  In   icone  bafeos  cranii ,  faCcic.  (e)  De  refpirat.  p,  4$-         .             .,    , 

icon.  1.  &  in  fzk\c.  7,   t.  i.  Cf)  ^e  circul.  fang.  in  aniin.  genit.  &  non  geni- 

(c)  lU.  Mekcl  l.  c.  T.   I.  n.  74-  *'S  p.   15^    E''''-    Edimb. 

Cd;  IdeiTi  ^rir  Ul.  Mtmoij.  de  TAcad.  des  fcienc.  Cg)  In  h.flor.  med.c.    ^d  Guihelmum    de  Salfceto 

dc  Berlin  1730.  p.  3H-  «dii-  Parificae  ann.  1735 


i^^Cr.  r.  CAUSS^  MOTUS  CORDIS.  ,.29 

te  gubertiati,  nullum  elevatorem  contrarium  habent :    mufcuius  {lapedis   ulilcus  eft , 
neque  adeo  adverfarium  agnofcit. 

Iterum  aiiter  vir  olim  eleganter  dodlus /.  Godofredus  deBerger  (^7),  cum  inorga- 
nis  vitalibus  fibras  fpirales  &  coticatenatas  deprehenderet ,  eas  cum  iis  machinis  com- 
paravit,  in  quibus  mults  rota^  dentatse  fe  invicem  impellunt :  immemor  nempe  mu- 
fculorum  refpirationi  dicatorum,  &  tranfverfi  in  primis  fepti,  in  quibus  nihil  quid- 
quam  reperitur,  quod  a  communi  mufcuiorum,  voluntati  obnoxiorum,  fabrica  dif- 
fideat. 

Aliquanto  fabtilius  III.  Ar^hiater  Rufficus  Joannes  de  Gorter  (!)  fibrls  omnlbus 
vaforum  (^)  ,  vifcerum  (/) ,  &  mufculorum  vitalium,  cordis  adeo  &  puimonis  (w) , 
&  offium  (^O  denique,  motum  vitalem  ineffe  _  docuit ,  irritabilem  nempe  naturam  , 
Stahliive  tonum.  Deinde  conjefluram  propofuit:  &  akernam  perpetuamque  in  motu, 
conftantiam  nafci  fufpicatus  eft,  quotiesfibra  contradknervum  fuum^comprimit ,  at- 
que  adeo  mufculorum  villorum  contradio  fibi  ipfi  vim  nervofam  fubripit  ,  a  qua 
e#icacia  mufculorum  pendct .  Contra  relaxata  fibra  nervo  iibertatem  reddit  (0) ,  qui 
paulo  poft  mufcuium  in  priorem  contra(2:ionem  ciet . 

Verum  etiam  in  hac  hypothefi  vir  111.  nimis  latum  imperium  naturas  irritabili  de» 
dit,,  quod  unice  fibr^E  mu^culoC^i  Natura  concelfit,  &  omni  aiteri  five  fibrs  ,  fivc 
particulae  animali  id  privilegium  negavit.  Eam  enim  legem  per  experimenta  mea 
confirmatam  effe  perfuadeor.  Deinde  aiterna  iila  fibrarum  nervorumque  adio  phano- 
menis  repugnat  .  Quoties  enim  quicunque  mufculus  in  opere  fuo  verfatur ,  toties  uti- 
que  &:  fibras  contrahuntur,  &  nervi  una  vim  fuam  in  mufculo  exercent^  Non  erga 
alterna  tempora  funt ,  quibus  fiBrtE  vis  contradilis  exercetur ,  nervorumque  efficacia, 
Denique  fi  omnino  ab  hac  nervorum  com.preiTione,  quam  afibris  carneispatiuntur, 
alterna  iacertomm  quies  in  corde  oritur,  nihil  video  difcriminis ,  cur  non  omnes  alii 
in  corpore  animali  mufculi  alterno  motu  perpetuo  regantur.  Omnibus  ehim  eadem 
natura  eft  ,  &  pariter  fibrse  contrahuntur  ,  &  omnibus  nervi  funt .  Oportet ,  in  hypo- 
thefi ,  nervos  in  corde  vitalibufque  organis  a  fibris  comprimi :  in  voluntariis  lacertis 
ab  ea  coraprefTione  liberos  effe.  Nulla  vero  infabrica  diverfitas  producitur,quseTier- 
vos  in  corde  fibrarum  contradioai  fubjiciat ,  in  aliis  vero   organis  fubtrahat. 

§.  XI.  Neque  Stahliana  anima  potejlas . 

Supereft,  ut  Stahlii^  theorlambreviter  tangam ,  quiuno  enfis  16.11  omnem  difliicul- 
tatem  amputat  :  breviter  tamen,  cum  de  tota  viri  opinione  alibi  (^)  ornatius  fer- 
monem  faciam,  qus  omnis  in  animalibus  motus  caufam  ab  anima  derivat  <>•) .  Er- 
go  non  minus  cordis  motum  voluntarium  facit ,  quam  m^+nus  pedifve ,  hoc  quidem 
cumdifcrimjne,  quod  continuo  dicam.  Motuum  vitalium  perpetua  eft  neceiJitas  ;  in- 
telligit  ergo  anima,  nifi  fanguinem  ex  diverfis  elementis  compofitum  in  putredinem 
labi  vehc ,  incumibere  fibi,  ut  motum  fanguinis  urgeat ,  a  quo  folo  putredo  impedia- 
tur,  Ergo  etiam  in  fomno  corpulfat;  fomnus  enim  ex  arbitrio  anim^  irrepit ,  quod 
mens  bene  gnara ,  corpus  fuum  alterna  egere  req^aie ,  minus  neceffarios  motus  ali- 
Haller  Phyfiolog.  Tom.  L  T  t  quam- 


(h)  De  natur.  human-  p.  305,  Reperitur  apud  Siuammerdamitcm   in  bibl.  natur.  d» 

0)  In   Exercit.  de  motu   vitali  .  ranis  T.    11    p    844.    Borellum  de   mot.  anitn    L.  1. 

(k)  N.  60.  65.   66.  67.  73.  Prop    80.   Cl.   Perrault  du  toucher  T.  II.  ^.5^7-  348. 

CO  N,  60.  61.  68.   6^.  du   mouvcment  des  yeux  T.  I!.  p.  587   588    du  bruit 

Cni)   N.  70.  T.  IIT.  p.  271.  Habet  auteir.  Stahiius  de  motu   toHi- 

tn)  N.  71.  co  vitaii  p.  30.  37.  &  in   theoria  medica  p.  260.367, 

lo)   N.   39.  &c.    Inde     J.    Takr  ,    Ci.   Pnrterfields  ,    R.   m/tt ^ 

Co)  L    de  motu  mijfculorum .  F.  He  Sauvages  ,  &  alii  frmilia  docuerunt  . 
^r)  Vttuiiior  «(juidem    hujus  fententjse    origo  eft .  ■ 


330  L     1    B,        IV.        C    O    R. 

quamdiu  fiifpendat  (j-),  neceffarios  interim  pergac  fuppeditare.  Eodem  modo  in  apo- 
pledicis  anima  fenfus  &  voluntarios  motus  fufpendit,  uc  vires  fuas  omnespronecef- 
fariis  adlionibus  refervet  {t), 

.  Soltnt  fedatores  CI.  viri  arbitrariam  motus  in  corde  caufam  teftimonio  confirma- 
je.  Ajunt  militarem  virum  («),  non  quidem  diu  ante  veram  mortem ,  fola  fuce  vo- 
Juntatis  efficacia  cordi  fuo  quietem  induxiflfe,  lethumque  fimulaffe .  Sunt  etiam,  qui 
huc  revocent  intervalla  inter  cordis  pulfationes,  fispe  in  ianguente  aniniale  obfervata 
(a.):  ab  iis  enim  credunt  refle  fe  repetere,  pro  arbitrio  fuo  anjmam  &  quietem  cor- 
di  fuo  permittere,  &  viciffim  idem  ad  motum  revocare  (y).  Cordis-  motum  a  vo- 
luntate  regi  in  cochiea  Lifier.  (i)  in  mytulo  (2)  inutroque(3)  in  girino  (4).  Ratio 
vero,  cur  eum  motum  ab  arbitria  regi  putet ,  eft,  quod.  alias  fapprimatur,  alias 
redeat. 

Satis  intelligitur,  mechanlcse  fedlas  fautares  contraj^ia,  &  facile  obvia;  experimenta 
opponere;  nullo  nempeanim^  imperioaut  accelerari  puifum,aut  retardari ;  mentem 
humanum  nullius  in  cor  imperii  fibi  confciam  eflfe ,  cum  fuum  in  artus  fuos  domi- 
nium  minime  ignoret ;  ignaram  efle  motus  cordis  fui ,  nlfi  manu  impofita  pulfatio- 
pem  percipiat,  aut  ab  aliis  difcat  mufculum  effe,  qui  fibi  fub  papilla  falrat.  Ve- 
rum  ad  has  quidem  objediones  abunde  eft  excufationum  ,  quas  Clari  viri  proferunt . 
Omnes  nempe  motus  corporis  animati  in  primaorigine  voiuntarios  fuiiTe  :  eorum  ali- 
quos,  quod  perpetuo  repeterentur ,  per  confiietudinemeum  in  mence  adum reflexum 
amififfe  (^),  quem  confctentiam  vocamus .  Quareetiam  alibi  motus  mufculares  om- 
nium  confenfu  arbitrio  reguntur,  &  tamen  abfque  confciencia  animaj  pergunt  produ- 
ci ,  exemplo  nidantium  palpebrarum  .  Alia  etiara  fubtiliora  producunt  de  animce  co- 
gnitione,qua  vifcera  fua  Sc  proprium  corpus  intelle£lu  puro  percipit ,  fibique  repraz- 
fentat  abfque  ratiocinio:  deque  reflcKo  ilio  adlu,  quo  objedl:!  excra  fe  pofita  ,  cum 
confcientia  fusE  fenfationis ,  animas  apparent  (^). 

Nuperiores  Stahliani  hadenus  a  prioribus  hujus  itEix  patronis  receduat,  ut  confi- 
lium  &  redlricem  fapientiam  animae  negent,  ceterum  menti  fenfum  reiinquant  in- 
commodi ,  atque  ex  eo  fenfu  natam  contradionem  fibriS  motricis ,  qua  fimpiiciifima 
ailione  tota  vita  conftet.,  Huc  in  primis  JRoi^^m^i-  Whytt  referri  meretur  (^),  parum 
a  nobis  diverfus,  nifi  quod  irritabiiitatem  cum  fenfu  conjungat,  eamque  vim  non  a 
Gorporis  allqua  proprietate  ,  fed  ab  anima  derivet  y.  qu^  ab  incommodc^  percepto  fe , 
contrada  fibra,  vindicet . 

Ego  vero  Stahlii  theoriam  faspe  meditatus ,  non  ideo-  non  ample£lor,  quod  con- 
traria  hyporhefi  \n  Boerhaavii  fchola  juvenis  me  paifus  fim  imbui.  Satis  enim  mul- 
tis  exempiis  oftendi,  {slv ortm  Prceceptoris ,  poft  triginta  in  primis  a  vita  mea  Leiden- 
fi  annos,  Uon  me  retinere,  quoties  veri  vox  &  natura^  alio  me  avocat.  Hic  autem 
experimenca  mea  non  finunt  me  Stahlii  f^ntentiam  ampledi . 

Et  primum  evidentiffima  cordis  ab  acri  mechanico  aut  chemico  irritati  mobilitas 
corporeum  potius  ftimulum,  quam  quidem  ab  anima  pendentem  entelechiam ,  cor  iti 
motum  ciere  fuadet .  Nam  quietum  etiam  cor,  a  fale  adlperfo  ,  aut  a  qualicunque 
irritatione   ad  motum   redit  ,  ctiam   exenitum  ,   aque  omni   animas    auxilio  remo- 


tum 


(s)  Theor.  Med.  p.  437.  Nsnter  pbyfiolog.  c.  10-  ago. 

f- l\6.  Ju!,ker  &c.                                           _  [^i)  Hura.  p  49. 

Ct)  Sauvages  vel  Deshais  Ae  hemiplegta.  (z)  Conchyl.  bivalv.  p.  13. 

Cu)  Colon.     Tcvjnshend     apud    Georgium    Chefne  (3)  Exero.  apat.   H.  p.  149. 

rnglJsh  malady  p.  307.  Pocm/ie/rfx  Effays  of  a  focie-  (4)  Huiii.  p.  43    in  infeitis  p.  iio. 

ty   at  Edirnburgh.T.  IV.   p.  223.  &c.  (z)   Ridley  of  the  brain  p,   161.     Portenfields  \.  c. 

(x)   Q_us   nonnunquam  fint   15.  &  14.  demum  mi-  p  114.  115.  116.   Bond  of  tbe  nigthmare  p.  70.  &c. 

nutorum  M.  Lifter  de  coohleis  p.  13.  38.   3.9.  (a^)  Stabl  Theor.  Med.  p.  256.    Junkev  confpeiV. 

^.y)  Lifter  1.  c.  p.  13.  &c.    Whytt  on   vital   motions  Phyfioloj.  p.   ij/?.   feqo. 

?•  3<56.   Idem   pha?nomenoii    in  animale    rotifero  ob-  C'')  1'^^   utroque    opire  on  vital  molions  ,    &  pby- 

fetvatur  S.;]iej    cmp'oyment    for  th«    microfcope  p.  fiological  effay  / 


SECT.   V.  CAVSSm  MOTUS  COHDIS.  ^^i 

fTjm  (c)  .  Forro  metaphyfica  illa  Cl.  viri  expofitio  non  adfignat  caulam  corporearn  , 
cur.re  organa  viralia ,  &  cor  in  primis  ,  perpetuo  alterno  motu  magis_  aguentur, 
quam  quidem  alia  qu^evis  corporis  animati  caro  .  P^^f '^^  5^^!^'^,  .^;^''^,^ a^" '-f  ^V^n' 
oua  propria  conditio,  ex  qua  alacritas  ad  motum  ,  &  mfatigabilis  conftantia  pen^ 
deat.  QuQ^  enim  folum  inter  omnes  mufcuios  ,  nulla  alterna  requie  refociilatunri 
nodu  dluq^e,  tot  annis ,  abfque  ulla  laffitudine  ,  aut  dolore  ullo,  in  motu  edendo 
perftet,  cum  omnes  alii  mufculi  ,  vel  ex  paucarum  horarum  motu  ,  &  intente  do- 
ieant ,  &  laffitudinis  fenfu  intolerahili  opprimantur  ,  id  quidem  utique  a  cordis  fa- 
brica  repetere  oportet,  non  a  mentis  afiquo  favore .  -     i        • 

Deinde  interim  monuifTe  fufficiat,  claffes  mufculorum^  voluntati_  obnoxiorum  ,  eo- 

rumque,  qui  vitafi  imperio  reguntur,  sternum  fi^as  efle,  neque  in  ullo  homineaut 

arbitrarium  aliauem  mufculum  in  fpontaneam  chifem  tranfire  ,  aut  viciffim  vitalem 

mufculum  in  eam  migrare  tribum,  qus  voluntati    obfequitur  .  Nunquam  cor,  nun- 

quam  ventriculus  ,  nunquam  inteftina  voluntati  obedierunt ,  neque  aut  puifum  citare 

datum  fuit  ulli ,  aut  tardare  ,  aut  vomere  ,    aut  alvum  abfque   ftimulo  naturali  exo- 

nerare,  neque  quifqu!PPn.,flimuli  vim,aut  diverfitatem  indolentis  alicujus  &  irntatio^ 

nis^  in  cordisfyftole  aut  diaftole  ,    percepit  (a) .  Qui    omnium   fsculorum  unammi 

experientia:   folus  opponirun  is  quldem  tribunus  aut  folo  decubitu  lupino(e;  puliura 

fuum  languere  coegit,  aut  fpiritus  tarditate,  fi  ommno  aliquid  in  ea  hiltoria  verieit. 

Fruftra  hic  advocatur  confuetudo  ,  quae  nunquam  clalfes  mufculprum  a  naturadenni- 

tas  turbat.  Spiritum  ducimus  no^u  diuque  ,  infinltis  alternis  vicibus  :    nemo  tamen 

mortalium  facultarem  amifit  ,  qua  pro  arbitrio  fuo,aut  contentms  ipirare  potelt,auc 

viciffim  ^nimam  fufp^ndere.  Palpebrarum  regimen  nulla  centum  annorum  adeo   tre- 

quens  m(aatio  menti  «ripit,  neque  definunt  unquam  pro  arbitno  ,  aut  crebrias  cori- 

trahi ,  aut  a  contraaione  aliquo  tempore  temperare .  Gladiator  (  /  ) ,  contra  eam  pal- 

pehrarum  nldationem ,  qux  a  metn  fit,  conftante  animo  obnixus  ,  obtmuit,  ut  ^m- 

motis  porro  oculis ,  palpebrifque ,  contra  plagas  intentatas  refpiceret.  Neque  delunt 

experimenta,ex  quibus  oftendas,in  vitalibus  organis  confuetudinem  iilam  interrum- 

pi,  plurefque  horas  ,  diefque  intercedere  ,     quibus  ne  femel  quidem    ea  organa  mo- 

veantur  :  &  viciffim  poft  infigne  intervallum  ad  motum  redeant :  non  ideo  tamen  novi 

hi  motus  confcientis,  aut    arbitrio    mentis    fubjiciuntur   unquam  .   De  alvo  per  1e- 

ptimanas,  perque  menfes  pigra  res  notiffima  eft  :  neque  ulli  homini,  ab  ea  coniue- 

tudifiis  interruptione,  motus  periftalticus  in  fatellitium  voluntate  tranfiit .  bic  cordis 

etiam  motus  a  fumma  debilitate ,  fanauinis  iadura ,  convulfionibus  hyftencis  praegrel- 

fis,  fubmerfione  fub  nive,  fubve  aqua  ,  horis  diebufque ,  neque  pauciffimis  ,  penifus 

ftipprimitur.  Innumera  exempla  collegit  Cl    Brubkr  U) ,  pauca  ego  reccnfebo.  Fo  t 

viginti  horiE  minuta  (^),  &  poft  triginra  (/),  homo   fub   aquam   demertus,  6c  pui- 

fu  deftitutus,  excitatus  eft ,  &  fimile  exemplum  hominis,  frigore  fub  aqua  peneene- 

a\,  artubus  rigentibus,  puifj  &  refpiratione    nulla  ,   nuper  legimus  (/  ).  Hominis, 

abfque  pulfu",  a  -carbonuiTi  fumo  pene  fuffocati ,  exemplum  habet  Pareus  (^),  quem 

euphorbii  fumus  naribus  inflatus  excitavit.  Cum  hominem  vulnere  ,  ut  credebatur, 

peremtum ,  poft  viginti  quatuor  horas  incidere  vellent  ,   ut  de    natura  vulnens  co* 

gnofceretur  ,    revixit   idem   (/).    Senator  Marcellus   fepulchro   poft  biduum   edu- 

^  T  t     2  cius 


CO  Conf.  Tralles  EKamen  ter«or.  p.  317.  CO  F..^...^.7/  Philor  tranfaa.  n.  473-  EfTays  cf  « 

Cd)  Shehheare  praaice  p.  68.  fociety  «   Edimburs^  T-  V.art.  55- 

(el  Ea  eft  Cl.  B.;,^ ,  de  Stahliana  fesia  fcriptor^s,  0*)  N'*"^^^^»-  Stokh.  hardhng.   i756.Tnm.  U. 

m\r\  ph$n.omeni  interpretatio  1.  c.  p.  3S.  (^)   ^^  «-enunaat.  p.  879.  "f  ;  °"1"     .      ^  .    ,    _ 

(s)  -'^e  rincertitude  de  la  moft.  *3  5' 
Cb)  Mead  ef  poifons  p.  173. 


^us  (jm),  cum  vita  reconciliarus  fuit.  Apoplcdticus, poft  b!duum,cum  chirurgorum 

fcalpellum  fibi  immineret  ,  ad  fe  rediit  (/?),  &  convaluir  .    Fcemina  in  foveim  cum 

cadnveribus  projeda  ,  inde  die  quarto  extra61a,  fanara  eft  (o).  Fcemina  die  tertioe^c 

fepuicbro  erepta  ,  yitalis  (p) .  Superfuit  alia  ,  quas  oclo  diebus  friguit  ,  &  motu  fen- 

fuque  deftituta  jacuit,  fridHone  excitata  {q)  eft .  Qui  in  pugna   decem  diebus  abfque 

refociJlatione  manfit ,  tandem  adjutus  ad    vitam   rediit  (r).  Omitto   rriagrs  mirificas 

hiftorias ,  ut  tamen  memorabilem  illam  paucis  tangam  ,  hominis  nobiiis,qui  fex  in- 

tegris  feptimanis  mortui  fmiJis  funeris  apparatum  exfpedlavit ,  (.r),&  fponte  tamen 

revixit,  &  convaluit :  deinde  notilTmiam  illam  fceminam  ,    quam  uirvow  Empedoclls 

(t)  tota  vetuftas  celebravit :  cum  triginta  diebus  abfque  refpiratione ,  arque  adeo  abf- 

que  pulfu  vixiffet.  Horainum,  qui  biduo  ,  triduo  ,    quarriduo  ,    pro  mortuis  habiti 

funt,  immenfam  vim  coIJegi .  Fidem  certe    hujufrnodi    hiftoriis   mirifics    IWx,  non 

chryfalidum  folarum  diuturnas  abfque  pulfu  vita»  ,  fed  etiam  quorumdam  infedorum 

exempla  faciunt .  Nam  rctiferum  animal  (u)  extra  aquam  {iccatiun  ,  pulverifque  fl' 

mile ;  nullum  vits  fignum  edit ;  idemque  in  aqua    continuo    vitam    latentem  expli- 

cat ,  fotafque  fuas  producit .  Deinde   anguilliE  (x)   vitiati    frumenti  ,    multis    annis 

immobiks,  in  corrupta  farina  habitant  ,eaEdemque  in  aqua  macerat»  fubito  ad  fpon- 

taneos  motus  redeunt. 

Aoparet  adeo ,  cojdis  motum  diu  intercipi  poffe,  &  poft  longam  quietem  revoca- 
ri.  Nemo  tamen  unquam,cum  poft  ejufmodi  deliquium  novus  cordi  motus  rediret, 
nulJaque  con^uetudo  fenfum  animas  ,  aut  ejus  arbitrium  fopiret  ,  nemo  unquam  in 
£or  faum  ,  arteriafve^,  arbitrarium  imperium  fenfit ,  aut  exercuit ,  aut  pulfuin  fuuni 
yolendo  aut  rerardavit  unquam  ,  aut  acceleravit .  Manfit  in  corde  libertas  ab  animjE 
jmperiJs,  manfit  in  anima  ad  cor  regendum  eadem  impotentia  .  Fruftra  objiceret 
quifquam,  de  feda  adverfariorum  ,  obfcurum  in  ejufmodi  deliquiis  cordis  motum 
fijiffe  ,  non  quietera  :  adeo  enim  perfeda  in  nonnuilis  exemptis  quies  fuit ,  ut  in 
Joi)i  'van  Meekren  hiftoria  etiam  putredo  extremos  artus  corripuerit  (/). 

§.  XII.  ^nima  non  habitat  m  corcle  . 

Denique  certum  eft  ,  animam  in  capite  habitare  ,  a  capite  autem  cor  feparatum 
perinde  m.overi ,  atque  adeo  cordis  motum  ab  anima  non  e(fe  .  Certum  nempe  eft, 
ut  interim  pauca  de  multis  decerpam  ,  preffo  cerebro  ,  quacunque  de  caufa ,  anim^ 
fundliones  omnes ,  &  confcientiam  noftri  perire ,  Gertum  eft  contra ,  nihil  fieri  ejuf- 
^odi ,  qufficunque  demum  pars  corporis  reliqui  prematur,fecetur,  auferatur  ;  quoties 
vero-  vita  poft  vulnus  cujufcunque  vifceris  artufve  fuperfuit ,  tunc  etiam  animse  vim, 
confcientiam,  voluntatem,  memoriam  fupereffe .  Ita  Hifpanus  miles  corde evulfo ali- 
quas  adhuc  voces  protulit  (^)  ,  precefque  evulfo  corde  is  homo  ,  cujus  meminit 
Francifcus  Bacon  (a)  .  Alius  facinorofus  homo  cor  ,  de  proprio  pediore  reyulfum , 
in  manu  crtrnificis  adverfis  oculis  contemplatus  eft  (b)  .  Forficulae  caput,  avide  ven- 
trem  proprium  devoravit,  a  corpore  feparatum  (c) .  Rara  ifta,Ionge  vero  vulgatius 
gft ,  animalia  corde  revuifo  ,   maxime  ,   fi   vafa   magna   ligata  (d)  fuerint  ,  gradiri , 

cur- 


(m^  Bhinvtlls  itiner.  T.  i.  p.  8.  terum  ,  fcripferunt  -^rjg,/,   uirvou  . 

(n)  Zod.  Med.  Gal!.    Ann.  J.   p.  2<54.  Delic.  Med.          (u)  B-^ksr  I.c   p.  j^J^. 

Chirur^.  p.  70.  ^^x")    Idem  ibid.  p.  154. 155. 

Co)  f^aleiuini  Chirur^.  Med.  p.  910.  (y!)  C.  i7-apP- 

(p)  f^t-lrslo-w  in  diff.   quam  Cl.  Brubter  commen-  {z'^  J   z  Cofia  hiftor.  natur.  Ind.  L.  5- P- *4S. 

tano  illuftravit  p.  iS.~'  (a)  Hift.  vlt.  &  m.ort.p.  390- 

(q)  Byuhier  1.  c.  T.  2.  p.  500.  ( b)  B^rthoHn  hiftor.  i5.Centur.  3. 

(r)  Apud  Platonem  de  republica.  (c)  Cl.  UnTier  harr.burg.Magazin.  T.  U.  p.  oc. 

(p  Grau  Waftir.anland  p.  257.258.  ,...-. 


(dj  Bourdon  defcript.  anat  p.  167. 


lempe  ,  aUique  ve- 


SECT.  V.  CAUSS^  MOTUS  CORDIS.  533 

currere  ,  cbmare.  S^Diffime  rnnas  vidi  {e),  qu^  giutiunt,  fagiunt,  pulmonem  m- 
fi?nr  &  depl^nt,  nidant  palpebri.s,  infpiciunt ,  gradiuntur,  falmnt ,  voluntario  adeo 
Kiotu  reeunrur,  quando  cor  evulfum  eft,  &  fimilia  exempla  pairira  exitant  de  teltu- 
diiie  (/"),  faiam^andra  (,?),  &  torpedine  {h).  Neque  caiidi  languinis  aninialia,  no- 
ftricue  fimilia,  abfque  ea  vi  funt,  ut  clament ,  incedant ,  currant  denique  ,  corde 
evuifo.  EKperimenta  fada  fint  in  gallina  (/') ,  cane  (^),  fele  (/),  taraigrado  (w)  , 
&  de  vjdimis  er^pto  corde  clamantibus,  audor  eft  Gahnus  (w).     _  _ 

Si  bsc  vera  funt,  quin  autem  vera  fint ,  omnino  dubitari  nequit,  fequitur  m  ca- 
pite  quidem  voluntatem ,  &  reliquas  animas  proprietaces  habitare  ;  fequitur  contra  m 
corde  neque  fui  confcientiam,  neque  volunratem  ,  neque  vimfentiendi  degere,adeo. 
que  neque  animam,  fiquidem  omnes  anims  fundiones  fuperfunt,  poftquam  cor  de 
animale  revulfum  eft .  Non  ergo  anima  in  corde  innrita  fedet,  quas  motuum  laufa 
fit ,  qui  a  corde  exercentur.  .  , 

Sed  neque  anima  eft,  qusE  in  capite  refidens  per  oervos  cordis  motum  guoernet. 
Infinit^  in  eum  fenfum  &  aliena  funt  experimenta,  &  noftra.  Nempe  cor  falit ,  & 
alterni  motus ,  alterna-que  requiei  vices  conrinuat ,  poftquam  caput  truncatum^  fuit , 
&  nervi  adeo  refedi ,  quos  de  capite  coraccipit.  Sed  etiam  de  corpore  propno  cor 
evuifum  &  fepararum  micare  non  definir.  Eadem  cordis  in  motu  conftantia  eft  m 
fetubus  acepbaiis  (o),  quibu^  iifdem  nutritio  &  humorum  vitalium,  &  cordis  mo- 
rus,  abfque  capitis  imperio  fuperfuit.  Sunr  autem  ,  de  truncato  capite,  exempla  m 
mufca  (]&),  crabrone  (^),  ape  (r),  locufta  (^),  fcarabeo  (f*):  m  rana  (if),  te- 
ftudine  iu)^  ferpente  (a;),  &  lacerto  iy)'  in  gdio  (^),  columba  (<?),&  m  va- 


(e")  Second  Meraoire  flir  !e  mouvem?nt  du  fan». 
Exp.  2i8.  210.  112.  113,  131.  Sirhilia  viderun.t  G. 
Niidham  de  format.  fet.  c.  6.  AwfieloJamenfes  in 
Cblleg.  Anat.  Priv.  p.  30.  J.  A.  Borellus  Prcp  110. 
Wuraitus  1.  c.  f.  591.  Borrfchfur  n^pwd  Bartholinum 
Epift.  92  Cent.4.  Ci.  lis  Byertfond  Mem.  ^e  I' AcaJ. 
des  rcienc.  17+9.  p-  476.  Jacobaus  1.  c.  p.  3&  Vyhytt 
on  vital  niotions  p  375. 

(f )  Fer  quadraginta  horas  ambalavit  apucl  /.  Ba- 
ftijham  Caldefi  p.  69.  &  bidiio  p.  76.  Ccnf  Faher  ad 
Herthsndez  p  730. 

(gj  Hift.  natur.  des  aninri.  T.  2.  P.  2.  p.  109.  Ol. 
Jatobicus  p.  110.   per  aliquot  horas  , 

Ch)  Lorenz,ini  in  ejus  animalis  anatome  . 

(i)  Ephem.  Nat.  Cur.  Dec.  2.  ann  i.  obf.  131.  Heaer- 
msnn  phyfiolog   p  iio. 

{k)  Columbus  de  re  anat.  L.  12.  p.  7(5i.  Eph  Nat, 
Cur.  Dec.  i.  ann.  8.  obf.  10. 

(X)  Jeffenius  a  Jeffen  anat.  Pragenf.  p.  91.  .Feiis 
jer  qui^decim  minuta  surfuni  continuavit. 

(m)  Pifo  hiHor.  natur,  Ind  L.  3.^.312, 

Cn)  De  Hipp.  &  P!at   decret.  L,  2,  c.  7. 

(o")  Pauca  exempla  de  multis  repeto  :  hiftorias 
nempe  Morgagni  jn  Adverf  2.  p.  12  Epift.  20.  Hift. 
de  l'  Acad.  des  fcienc.  1701.  p,  24.  1704.  obf.  8.  1711. 
©bf  3.  i7ii-  obf.  6.  Memoir*.  de  1'  Acad.  1741,  la 
Mcttc  traitfe  des  accouchemens  obf.  353. 

(p)  Volat  capite  detra£^c  BarelL  L  2.  Prop,  m. 
Sc  foeminam  comprisnit  Bofle  de  utilit.  philof.  ex- 
perim.  p.ii^.  ed.  Lind. 

^q)  VJu    pe?  horara   fupereft  Ptf}'<:;&rf5   of  bees  g. 


(r)  A£l.  Francof.  T«   i.  P-  385- 

(s")  Remoto  capitecorpus  diu  hUt  Purchas  p.iS;. 
Conf.  Kundmann  de  locuPc  ?.  6.  Mantis  truncum  , 
refeclo  capite  ,  fohim  convaluiffe  &  qu'nque_  menfi- 
bus  fupervixiffe ,  auaor  efr  Redus  degrinfrtti  p.  8-1. 

(s*)  Per  quinquc  dies  ,  Phyfique  des  corps  ani- 
mes  p.  254.  .  .. 

(t)  Evulfo  cercbro  ran^  cor  per  feptuasitrta  nu- 
nuta  pulfavit  to(etti  Le"ttera  ..  eTp.  10.  Conf.  de 
truncato  capite  esperimenta  Ztmmermanm  diip.  cle 
irritabilit.  p   2:9.30.  Kaswzu  de  impet.  fac. ,  &  mea, 

'(q)  Totis  fes  menfibur  cor  pulfavh  ,  pofiquan» 
caput  detruncatum  fuerat  Rsdi  de?;(i  animali  viv,  p. 
8.  Caldeft  p,  7-.  Confer  fimilia  e-KempIa  apud  dtr- 
danum  de  fubtilit.  p.  281.  Jo.  Ovlngton  voyage  ds 
Surate  T.  2.  p.  2-'0.  Jaccbaam  de  ranis  p.  icj.  R. 
m^tt  onv\ul  motfons  p.  jS^.  Sircb  hiftory  of  the 
Royai   Society   T    2  p    ir>-i. 

fx)  VF^odvvafd  fupptement.  p.  8j.  86.  ^T» 

(y)  Capite  elifo  cordis  pulfus  fuper^ft  Tachard 
voya^e  de  Siam  T.  a.  p.  i:; 

(z)  Gdlo  ,  poft  caput  occifum  ,  cor  ahquot  mi- 
nutis  faliit  Tafetti  1.  c.  efp.  24-  ^"'-^ait  gallus  ca- 
pite  defefto  Saar  itiner.  p.  5«-  Jacobisus  l.c.p  S»- 
Celebre  experimentum  idera  eft  .  111.  Alhini  ,  anfe- 
ris ,  amputato  capite  ,  progreffi. 

(a^  Columba  avulfo  encephalo  per»fex  horas  iu- 
pes-vixit  Wbedvvard  fupplem.  p.^o. 


3^4  L     1    B.        IK        C     O    R. 

riis  avibus  C^^*  )  ;  hi  fele,  cui  certe  totura  encephalon  deftruflum  fuit  (^),  inque 
cane  (c)  .  De  evulfo  &  difTcClo^  corde  alibi  experinienta  produxinius  ,  atque  adeo 
rnanifeftilTime  conftat ,  in  piurimis  aniijialibus  caulammotus  cordis  a  capite  iion  ad- 
venire  •         ,  .  . 

Si  neque,  in  corde  anima  habitat ,  qu^  caufa  motus  fit,  ab  hoc  mufculo  exerciti , 
neque  in  capite  refidens  ad  cor  vim  motricem  mittit,  fupereft,  ut  error  lit  ini"^^?^- 
/;'/  hypothefr,  qui  cor  ab  anima  ftatuit  movsri. 

Non  oportet  diffimulafTe  ,  Robertum  Whyip  ad  h?BC  iioftra  experimenta  ha^enus 
refpondifte.  Nempe  animam  hadenus -diyifibilem  fecit,  ut  &  anima  in  corpore  & 
in  cerebro  fuperfit ,  &  tamen  eadem  aniraa  etiam  cor,  aliave  de  corpore  refefta  or- 
gana,  pergat  imperio  fuo  animaie  {d),  Non  admittit  tamen  uliam  de  corporea  ani- 
mcE  natura  fufpicionem. 

Alio  etiam  modo  &  Ipfe  (e),  &  aliys  vir  Clar..  (/),  principium  vitale,  fivc  ani- 
mam,  aliquot  ab  horis  cum  corpore  coiijun^^um  fupereffe  ftatuit ,  ut  omnino  fen- 
fus  aliquis  in  animale  fit,  quod  nobis  mortuum  videtur,  aque  eo  fenfu  motus  illi 
poft  mortem  fuperftites  pofTmt  derivari  {g) . 

Potuiffet  utique,  non  abfque  aliorum  fc.iptorum ,  hoc  quidem  JEvo,confenfu  ,  cor- 
poream  animTmi  admififfe ,  ferrique  patientem,  &  diifecabilem .  Verum  neque  ea  ta- 
men  opinio  ph;snomenIs  refpondet .  In  corde  nempe,  in  pede,  in  brachio,  de  cor- 
pore  meo  refg.do,  irrirabilis  natura  aiiquamdiu  fupereft ,  &  eorreptis  earum  partium 
nervis ,  irritatione  adhibita,  brachii  pedifve  quicunque  mufculus  contremifcit .  Verum 
fatis  certus  fum,  nihil  de  mea  anima  deceffi(fe ,  quod  eum  pedem  idve'  braGhium 
animet  (/r).  Nam  voliintas  &  inteliedus  &  memoria  mea  integra^  fuperfunt ,  nui- 
laque  pars  mei  nunc  in  eo  digito  eft ,  cum  neque  anim^  mea^  in  capite  refidenti 
quidquam  decelferit,  neque  eadem  ullam  injuriam  percipiat ,  quam  is  pes,idvebra- 
chiurn  patitur.  Non  fentio  ego  hunc  refe61um  pedem,  non  moveo,  &  tamen  con- 
vulfis  nervis  movetur  idem ,  motus  adeo  mufculorum  non  eft  ab  anima  ,  qui  eos 
artus  regunt.  Quod  de  aiiis  mufculis,  idem  de  corde  verum  eft,  quod  perinde  often- 
fum  fit,  folum  motum  fuum  confervare,  dum  interim  volyatas ,  &  fui  confcientia, 
in  capite  fupereft  (/') .  ... 

Ad  priorem  objedionem  eadem  refponfio  valet.  Si  enim  in  mufculo,  de  corpore 
refefto,  nuilus  fenfus  eft,&  tamenirritationem  motus  fequitur,  oportet ,  aliam  praj- 
ter  animamcaufam  effe,  qus  mufcuios  in  motum  cieat.  Si  ea  verocaura  in  bracliio, 
in  pede,  in  corde  aiia  ab  anima  eft,  non  ab  anima  ii  motus  derivandi  .funt ,  qaos 
in  nuper  mortuo  animaie  perfici  videmus.  Deinde  totas  provincias  irritabilitatis  & 
fenfilitatis  diverfas  effe  dudum  oftendiraus , 

§.  XIII.  Suffictat  majov  cordrs  irrhabtlhas  „ 

S^nihil  in  tot  hypothefibus  firmi  eft,  quas  gxpendimus ,  defiderabitur  a  nobis,ut 
meliora  pro  reje<Sis  fuppieamus .  Ergo  mihi  quidem  fimpliciflima  caufa  perenniratis 
ia  motu  cordis  effe  videtur,  quod  &  perpetuo  irritetur,  &  omni  aiio  mufcuio  ma- 
gis  fit  irritabile,  atque  adeo  omnino  quiefcere  non  poffit. 

Et  primo  per  experimenta  oftendimus,  fuper  omnes  voluntarios  mufculos  &  cor 
irritabiie  {k)  effe,  &  inteitina:  &  hsc  quidem  in   calidis   animalibus    fuperare  ,   in 

fri- 

Ca*;)  Aves    de^^efto    capite    incedunt    Ent    p.    313.  (d)  L.  c.  p-   38 j. 

«per.  omn    Conf.  Kaauvo    imp.    fac.  n.  331,    Aves  ,  Ce)  L    c.  p    377- 

capite  truncato  ,    procurrentes    habet  Wmter    mufc.  (f)  111    Sinac  i.  c  p.  31?' 

mot.  p.  11.  per  23.   minuta  Kaauvv  ibid.  Cg)  Whytt  1.  c.  p.  3(53. 

(b)  Exp.  154.  (h)  Memoir.  lur  1' irritabilite  p,  51,  51. 

(c)  Catellis  CEpite  truncatis  cor  pergit  falire  J.  J.  (i)  P.   33»« 
Wiffer  de  cicut.  aq^uat.  p,  90.  (k)  P.  31?. 


J-ECr.  r.  CAUSSM  MOTUS  GORDIS.  3^1 

frigidis  vero  befliolis  cordis  ad  motum  conftantiam  evidenter  vmcere  (/)  y  ^  vel 
fponte  cor  moveri ,  vel  ad  motum  cerre  addiritio  aliquo  ftimulo  revocari  poiie.  Ue- 
inde  in  pulio  incubato  nullam  adhuc  inteftinoram  vim  irritabilem  videri  ,  quando 
dudum  in  corde  raanifeftiffima  fuit  1  .  r    \ 

Si  curiofius  vero  requifiveris,  cur  a  ftlmulo  magis  cor,  quam  alius  raufculu^  mo- 
veatur,  nihil  relpondebunt  alii ,  nifi  ph^gnomenon  :  alii  hypothefm  ofrereat  .  A  co- 
chleata  cordis  fabrica  pertinaciam  in  motu,  optime  fibi  perfpettam  ,  deauxit /o^w- 
nes  Muraltus  (m):  fibras  ramofas  («)  cordis  aiii  huc  revocarunt  :  fangumem  polt 
mortem  in  coronarias  arterias  ab  ipfa  aortcc  contraclione  irapulfum  Kaawwtus  {0)  , 
nervos  cordis  ex  peculiari  aliqua  prcsrogativa  magis  fenfiles  Rohertus  Wbyn{p)  aut 
ita  faiaos,  ut  in  eos  liquor  nervofus  facilius  mi\mt  y  Joannes  Fantonus  (q)  . 

Ego  quidem  neque  in  corde,  neque  per  inteftinorura  membranam  ,  nervos  nume- 
rofiores  reperio,  quam  quidem  ad  mufculos  ire  folent ,  &  fuperat  certe  nervorum 
copia  lingua,  oculus,  ali^que  carnes  pro  fija3  raolis  portione.  Molles  funt  (r)  equi- 
dem  cordis  nervi ,  ut  poffis  pro  magis  medullofis  habere  ,  quod  enim  duros  reddit , 
cellulofa  tela  eft,  accefforia  ea  ,  nuHiufque  fenfus .  Verum  molles  etiam  nervi  lunt,.  m 
qui  per  metacarpum  ad  raufculos  interolfeos  repunt ;  molles ,  qui  arterias  a  carotide 
natas  percurrunt :  neque  inde  vim  feafikm  aut  irritabilem  majorem  arguas  ,  moUes 
enim  unice  funt ,  quia  profundi ,  raukaque  aliarum  nobilium  partium  ammalis  tute- 
la  defenfi  :  neque  denique  molles  funt ,  qui  fumme  irritabilia  inteftina  adeunr  ._  ^ed 
omnino  per  experimenta  innotuit ,  cordis  tadli  fenfura  obtufum  efle  (s)  .  Unicum 
eft  ,  ut  ideo  cor  magis  irrirabile  fit,  quod  nervicordisfentientes  ,  mtmiJS  tumcigcor- 
dis  vicini ,  a  fanguine  proximo  cominus  ftimulentur,  atque  adeo  yehemratior  mde 
motus  fequatur,  quam  quidem  ab  irritatione  exterioris  partisalteriusmufcuh.  fetiani 
inteftinorum  exterior  facies  pene  infeofilis  eft ,  interna  fenfiliflima,  &  motus  1^^^"!" 
ta  continuo  producit  maximos  (t) .  Cot  omnino  infenfile  faciunt  de  Haen  (.0  ,  -pc 
olim  Boerhaa^e  (2)..  Tamen  fentire  Carrere  (5).  Cor  comitis  de  Mount  ^iexandro, 
Harveio  infenfile  vifura  elfe,  quod  aliqua  vitiofe  fubnata  carne  tegeretur  VVhytttus  . 
Sed  teftis  farcocele  tecflus  tamen  intenfe  dolebat  ,  cum  premeretur  ro?e/  (4).  AnKieo 
adeo  mobiles  auriculs,  &:  ipfo  corde  magis  irritabiles,  quod  tenuiffims,  nervosfere 
nudos  fanguinis  ftimulo  exponant?  Aliam  caufam  majoris,  qua  cor  gaudet  y  ad  irri- 
tationem  mobiiitatis,  fi  quis  proferet,  aufcultabo  facilis^ 
§■.  XIV.    Et  perpetua  Irritatio . 

Nunc  ftimulus,  quo  cor  potentiffirae  ad  m.otum  incitatuf ,  fluidum  eft  ,  penequod- 
cunque,  quod  per  venas  in  aures  &  ventriculos  cordis  impeHitur  («) .  Inter  ea  flui- 
da  etiam  fanguls  eft  :  eo  enim  in  moribundo  animale  in  auremexpreffo,  cor  ad  mq- 
tum  revocatur  (x).  Neque  folus  ruber  aut  ponderofus  fanguis  (y)  eo  qmcio  fun^i- 
tur,  cum  Sl  m  puilo  cor  prius  acriter  faliat  ^  quam  fanguis  purpurara  induerH(^), 

&  ipfe 


(1)  ibi.f.  non  fuic  meinor ,  quam  feiifibilis  intra  ejufmodi  tu- 

Cm)  Vacfemec'.  anat.  p.45r»  mores  teftis  fupijrfit . 

Cn)  P.  140.  {O  kh-f..  Stuart  n.   414. 

{o-y  Hinc  calidum  manere  ,  quar.clo  reli^wt  mufcu-  CO  Dsff-  V^  7i-    Lorry  Journal  de  meuscine  ann- 

li  frigent  in-pet.  fac.   0,758.  IZS^-  P- 4o;. 

Cp)  L.  c.  p   316.  (,a)  Morb.  nervor.  p  ^P^»- 

Cqi  L.  c    p.  ijt.  (3)  Sed.  anim.  &  corp.  p.  19- 

Cr)  Res  vera  e(t,quam  fu&  ioco  oblitus  furti   pro'  (4)   !•  anmerk. 

ponere .  MoUes  funt  ii  nervi  omnes  ,    qui  per  ma-  (u>  P.  3^°'                                ,     . 

Sna&  arter  jas  adveniunt  •  (k)  N.  Stemnis    F.  Aa.  Hafnienf.    T.  t;    p.  14(5. 

(s)  Oftavius  Saviolus  Iricubrat,  p.  z^.   17.  Harvei  Ch  Jar.ke  \n  verfione  germanica  Bruherii  p.  i«53, 

de  generat.  anim.  p.  157,  ad  exoerimentum  iri  vivo  (y)  Pallidam^  fanguinem  minus^  rcdte  cor   ad  con- 

bomine  faaiim,  tnm   C\.  Louis.Qy\\  m-ceT  mrveium  traftionem    ftimulare    Cek  viri    fcnpferunt  ,  &  ili- 

impugnavit   Robertus  Wh^tt^h  infenfibilitatem  per-  Senac  T.   ».   p.  311. 

ceptam  ad  carnein  fun&ofam  cor  ambeuntem  retulit,  {t.)  Mighmer  of  generatton  f.Ji* 


ry^>  L   r  B.      IV,      c  o   R. 

&  jpfe  aer  j  millies  fanguine  levior  ,  perinde  ,  &   reaius  ,   cordls   motum   refufcr- 
tet  (a)  . 

Occurrere  vero  oportet  gravi  contra  hanc  ftimuii  fanguinei  poteftatem  objea-.oni. 
Ajunt  CI.  viri  (^)  cor  etiam  inane  pulfare,  &  rznx  cor  inanitum  diutifTime  faiire, 
&  refefla  utrnque  vena  cava  ,  intercepto  adeo  fanguinis  commeatu  ,  cordis  alternuin 
motum  fuperfuiffe  (c),  &  ligata  vena  cgva  cor  tamen  moveri  (d)  ,  nequ?  ideo  fan- 
gumem m  cor  venire ,  quia  cor  dilatet ,  fed  ideo  recipi,  quia  dilatatum  fit  (?) . 

iv.ulris  modis  refponderi  poteft .  Et  primo  certum  eft  ,  fLibtrad>o  fanguine  vires 
cordis  detrahi,  hinc  a  venx  fedione  (/),  a  vuinere  ,  a  quacunque  fanguinis  jadura 
vires  frangi  (^)  ,  &  animam  nos  linquere  ,  aut  fubitam  mortem  fuccedere  (h) , 
cmnefque  hsmorrhagias ,  a  cordis  viribus  motas,  certifTime  per  fanguinis  de  incifa 
vena  ad  deliquium  ufque  continuatam  miffionem  (ifti  (0,  neque  animai  duarum  (k) 
tertjarum  fanguinis  partium  jaduram  abfque  prasfente  morte  ferre.  Si  fubtradlo  fan- 
guine  cordis  vires  franguntur,  augentur  certe  congefto .  Eo  raajor,celerior ,  diutur- 
nior,  vehementior  fyftole  in  corde  percipitur,  quo  cor  copiofiu^s  fariguine  repletutn 
^^^F  (/)•  Hominjs  exemplum ,  qui  periit  ,  cum  fanguis  in  venis  multus  fuperefliet 
PrtynirGfe  (i).  Equi  accuratius  exemplum  habet  Hales  (2).  Hinc  in  peripneumonia 
pulfus  robur  &■  violentia  cft  in  ratione  fanguinis  ,  qui  per  libernm  partem  pulmonis 
traniir,  &  cum  ea  copia  aut  languet ,  aut  incitatur  (w)  .  Hinc  in  vivo  animale  coc 
atrociter  laborat,  Sc  conftringitur  vehementiifime  ,  &  pulfat  vi ,  quam  pofeft  maxi- 
ma,  oc  diutjffmie  motum  fuum  continuat,  quatfdo  arteriis  Iigatis,fanguinefedeplere 
impeuitom,  perpetuo  ftimulo  agitatur  (n)  .  Hinc  cordis  palpitationes  a  plethora  , 
quando  brachiis  anaputatis,  diminuta  adeo  arteriarum  eapacirate  ,  vifceribus  interini 
fanis,  &  rKque  copiofo  fanguine  parato  ,  cor  in  anguftiora  vafa  Kgrius  fe  depiet  (0). 
Manifeftius  adhuc  vis  ftimuli  percipitur,  quando  aut  fauguinis  cor  perambulantem 
nubem  (/>)  oculis  fequimur,  aut  aquam  (^),  aut  inflatum  aerem  (  r')  .  Tunc  enlm 
apparebit,  venam  cavam  quidem  primam  repleri ,  &  primam,  poftquamrepletafuit, 
contrahi.  Deinde  ,  uti  fanguis  vel  aer  ad  auriculam  ,  &  ad  ventriculum  venit ,  etiam 
auricuiam  &  ventriculum  paulo  poft  conftringi ,  ut  perenni  ordine  ea  femper  pars 
totjus  cordis  conftringatur ,  quam  paulo  prius  inje61us  liquor  irritavit .  Ita  in  lorigo 
corde  infeflornm  ex  ordine  quivis  nodulus ,  certe  qui  nodulus  videtur  ,  deinde  alrer, 
&  tertius  periftaltice  contrahitur ,  perinde  ut  in  inteftino  ,  uti  quifque  proculdubio 
irritatus  fuit  (j) .  Sed  etiam,  quoties  unica  pars  cordis  a  fanguine  repletur  ,  etiam 
unica  iila  paulo  poft  contrahitur,  five  vena  cava  fuerit  (t) ,  five  auricula  dextra  («), 

five 

n\  ^'n^°'    •       j  "ifx^s  fyncopica  ,  Fifcher  de  niorb.  fenum  p.  135. 

^b)  Albtnus  in  adnotat.  acad.  L.  s.  c.  ic:  Shebhea.  (lY  Vt^httt  on  vital  motlons  p.  70, 

.epraaice  p.75.  CO  In   K.ar..  p    41. 

fc)  Browne  Langrish  l.c.  n,  144.  Habent  fere  fi-  (j)  H£em?ft.  p.    16. 

rtiiha  Jacobus  Pnmiyofe  in  deftruft.  fundam.  Plemp,  (m)  Whitt  i.  c.  p.  S9» 

p    ici.  CWffo«  Mantiff.  anat.    p.  88.    MQrland^oi         C")  Senac  T.   a.  p.    169.  Second  Meraoire  fur  les 

the  forcc  of  the  heart  p.  67.  parties  fenfibl.  &  irrirabU  Exp.   515.    y^-    5i8.   31?- 

(d)   Petrus  Ctrac  apud  Senac  p.  3,7.   Blanquet  p.  521.  312.   523.    ^^6.   550.   53'-     552-   533-    554-   «^- 

449.    Shei>l>eare  prmc.  ot  prac^.     p.    75.    jg..    Beilfn  mus  1.  c.  p.  L 
Prop.  4.          .  ^^v  Vieuffens  traitfe  des  liqueurs  p.  241. 

Cc)  Sauvages  thecr.  pulf.  p.  15.  ^p.  txp.  479-  480    sn-    Si<5.   3*6.  optime  ,   S30. 

Qt  j  A    duodecim    unciis   emilHs    Cstsftus    de    ufu  546.   S48.  S49.  553-   344-    Coiif.  Zimmermann    1.  c  . 
phiebot.  p.  11.  ^g_ 

U)  Keil  de  quant.  fang.  p.  4.  *  (q')'  Unac  T.   i,  p.  313.  EfTays  de  phyficiue  1735. 

.    Ch)  Zacut  Prax.  Med.  mir.  L.   3.  obf.  143.  Pulli  p.  479. 

in  ovo  nicubato    Jncifis  magnis    vafis    continuo    ex-  (r)  Scnac  ibid. 

«in  uuntur  (S)  Muhighi  .  Swammerdara  .    V.    hujus    libri   n. 

ii'.^''J'''''l  ''^  '^  ^'-'^"^'^  P-"8    Ed.i.  uit.  f,c.     * 

^}1Ln  ■"  dilkrt.Med.  p.  41.  Perit  equus,quan-  Ct)  L.  c.  Exp.  47S-   481. 

li^a-ali.  p.  16.  Cum  cor  &  ipagna  vafa  inania  effent,  *^ 


SECT.  V,  CAUSS.^  MOTUS  CORDtS.       ^  557 

^'srs  dexter  ventriculus  (r)  five  fmifter,  de  quo  continuo  dicetur.  Denique  ubicuii» 
que  cor  irritatur,  ibi  inirium  motus  eft,  indeque  fanguis  diredlionem  accipit  (x*), 
Atque  adeo  irritatio  caufa  proculdubio  eft ,  quare  corcontrahitur.  Experimentis  Cel. 
CahUnus  inquifivit,  num  cor  a  quiete  fponte  ad  motum  redeat.  Invenit  non  redi- 
re,  {]  aer  extradus  fuerit ,  aere  mergo  videri  ftimulum  eflfe,  qui  cor  excitet  (i). 

Neque  dubium  eft ,  cor  rite  inanitum  quiefcere  ,  in  meis  (/ )  ,  inque  aliorum  , 
etiam  ex  adverfa  fedla  {z,)  ■,  virorum  experimentis :  ut  elifum ,  atque  omni  fangui- 
ne,  aerifque  parte  mijori  fubtrada  ,  continuo  de  motu  defiftat,  .five  in  ventriculo 
coiNdis  experimentum  feceris,  five  in  aure.  Omnino  corde  redle  inanino  ejus  rhyth- 
mi  ceftant  Caldan  (2).  In  experimentisequidern,  in  quibus  vense  ligantur ,  nonfem- 
per  motus  cordis  fupprimitur,  neque  vellem  hic  magnorum  virorum  au6ioritate  abu- 
ti ,  qui  fupprimi  fcripferunt  (<?) :  neque  adeo  viciffim ,  uti  iidem  celebres  viri  fcri- 
pferunt,  foluto  vens  vinculo  cordi  motus  redit.  Nam  mihi  quidem  is  motus  raro 
lupprimi  {b)^  aliquando  debilitari  (c),  &  tamen  pergere  vifus  eft,  cum  alii  conti- 
nuo  ceffare  fcribant :  alias ,  etiam  piuribus  venis  iigatis,  omnino  cordis  motum  in- 
tegrum  fuperefTe  vidi  {d).  Verum  ratio  diverfi  eventus  non  eft- difficillima .  Qjjoties 
cnim  cor  ligatis  venis  non  quievit,  &  ne  exprefTura ,  &  elifum,  quidem  a  motu 
deftitit ,  toties  fanguiiiis  aliqua  particula  {e)  in  ventriculo  refes  deprehenfa  eft .  Qua- 
re  objeilio  a  venarum  vinculo  repetita  fententiam  noftram  non  evertit. 

Afio  denique  modo  experimentum  inftituere  tentavi,  ut  omnino  certo  definirem, 
a  ftimulo  fanguinis  impulfi  cordis  motum  fuccedere  .  Ergo  ,  cum  in  omni  animale 
caiido ,  d^xter  ventriculus  ( f )  &  dextra  auricula  (,^) ,  diutius  foleat  in  motu  fuo 
perfiftere,  priores  vero  quiefcant  finiftri  lateris  cavese :  cumque  vehemens  fufpicio  fit, 
hanc  in  dextris  caveis  conftantiam  effe  a  fanguine ,  per  fuas  caufas  {h)  in  iis  caveis 
reliquo  ,  quo  tempore  nihii  in  finiftri  lateris  aurem  &  ventriculum  venit ;  conatus 
fum  efficere,  ut  dextri  lateris  ventriculus,  &  auricula,  priores  inanirentur,  in  fini- 
ftro  vero  iatere  diutius  a  fanguine  ftimularentur.  Id  fi  efteciffem,  prsevidebam  pri- 
viiegium  conftantioris  motus  a  dextris  caveis  in  fmiftras  tranfiturum ,  fi  a  ftimulo 
cor  contrahitur ;  nihil  vero  mutatum  iri ,  fi  noftra  fententia  faifa  eft .  Ergo  experi- 
inentum  in  variis  animalibus  facere  adgreffus  fum,  neque  faciilimum  reperi .  Opor- 
tet  enim  calidi  fanguinis ,  fpiritumque  noftro  modo  ducente  animaie ,  uti :  ejufmodi 
autem  anlmaiia  fere  continuopereunt,  quandoutraque  pedloris  cavea  aperitur .  Ten- 
tando  tamen ,  &.  maxime  in  raitioribus  animalibus ,  felicem  denique  eventum  fum 
adfecurus .  _     _ 

Ergo  venas  cavas  incidebam  ;  exinaniebam,  quoad  ejus  fieri  poterat ,  auriculam  5c 

ventriculumdextri  lateris ;  inde  venas  ligabam.  Contra  arteriam  pulmonalem  amplo 

vulnere  aperiebam  ,  ut  eo  faciiius  dexter  ventriculus    fanguine  fe  depleret.  Ita  effi- 

Haller  Phyfivlog.  Tom    I.  V  v  cie- 


Cx)  Exp.  471.  Sorgeloos    diff.  de  ceconom.    corp.  Thef.|58    '69    J, 

(x*)  Lanci^ui  p.  83.  God.  Berger  de  natur.  human.  p.  62.  63.  306.    J.M. 

(i^   Pas;.   315.   316.   317.  318.  Lancif^us  Prop.  ^6.   p,   \6^.   166.     ^67.    J.  B.  Senae 

(y)  Exp.   S12.  513.  514,   515.   518.  519.   510.511.  1.  c.  p.   316.  317. 

511-             .  <b)  Exp.  516. 

_    (z)  Gallj  cor  irritabile  effe  defiit  ,  cum  fanguine  (c)  Exp.  551.    Huc  palpitationes    a   ligatis    venis 

inamrerur  Whftt  l.c.  p.  351.  &  vitul»  Caldan  f.^iS.  Whm  1.  c.  p.  79. 

Cij  Left    3.  p,   18  ,d)  Exp.  488.    5otf.  511.    sii.    513.    514.  Chime , 

Ca)   Harvet  exerc    3.  p  172.  de  auricula  finiftra  ,  Blanquet  locc    citt. 

quam  ait ,  ligata  artena  pulmonaii  quiefcere  :   tum  (e)  Exp.   317,   523.      . 

de  corde  in  univerfum  ,  ligatis  venis  fansjuinem  ad-  Cf )  ?•  190. 

ferentibus  ,  quiefcere   teftes  funt  Uarveius  exerc-   i.  (g)  P.  291. 

p  99.  Thomas  Bartholinuf  anat.  tert.  rcnov,  p.  379,  (h)  P.  339.                                                             ' 


5^8  L    I    B.        IK        C    O    R. 

ciebatur,  ut  auricula  &  ventriculus  dextri  lateris  evacuarentur.  E  diverfo  venas 
quLrfem  pulmonales  dimittebam  liberas ,  aortam  vero  filo  intercipiebam  :  ita  fiebat, 
ut  finiftra  auricula  ,  &  ventriculus  finifter,  fanguinem  acciperent  ,  neque  pofTent 
«mittere. 

His  paratis  femper  faflum  eft ,  ut  finiftra  auricula  (/),  <k  finifter  ventriculus  diu- 
tius  (^),  quam  dextri  iateris  co^nomines  cave^e  in  motu  fuo  perfifterent ,  ad  qua- 
tuor  ufque  horas.  Dextra  auris  (/)  fere  femper  continuo  quiefcebat .  Dexter  ventri- 
culus  aut  imperfecle ,  5c  languide ,  &  breviori  tempore  contrahebatur  (m),  quoties 
non  penitus  inanis  erat ;  aut  omnino  coiitinuo  quiefcebat ,  quoties  experimentum  fe- 
licius  fadum  erat,  ut  integre  evacuaretur  (w).  Cl.  Caldanus  hxc  experimenta  ita 
inftituit,  ut  modo  finiftro  ventriculo  fanguinem  fubtraheret ,  eontinuoquieturo,  mo- 
•do  dextro,  amilfuro  omnem  proprium  motum ,  ut  nullus  in  eo  thalamo  manucom- 
prehenfo  perciperetur  (r). 

Qu\  hos  experimentorum  noftrorum  eventus  penfitaverit ,  is  quidem  non  dubita- 
bit  nobifcum  pronnnciare  ,  caufam  ,  quse  cor  in  motum  ciet ,  omnino  fanguinem 
venofum.  efi^e  .  Nam  enata  ea  caufa  cor  movetur  ,  fubtrada  quie{cit*(  o) ,  diminuta 
motus  cordis  languet,  aucla  motus  intenditur. 

Id  fi  verum  eft ,  fi  porro  cordis  ad  motum  major,  quam  aliorum  mufculorum  , 
promptitudo  eft,  fi  pra:terea  cordj  perpetuus,  dum  vivimus  fanguis  advenit  (/>), 
non  mirum  eft ,  perpetuum  cordis  motum  effe  . 

Cum  denique  vis  irritabilis  ,  etiam  abfque  vi  nervea  ,  in  mufculis  haVitet  (^)  , 
cum  eadem  proculdubio  cordis  ,  qusE  reiiquis  mufculis  natura  fit  (r)  ,  intelligitur  , 
quomodo  cordis  contradio,  abfque  vi  nervea,  in  animale  capite ,  cerebro,  meduUa 
fpinali  privato,  in  corde  evulfo  &  difiedo  integra  fuperfit.  Cum  vero  in  aliis  mu- 
fculis  vis  nervea  ad  conftantiam ,  ad  magnitudinem  motur  plurimum  conferat,mini- 
me  improbabile  eft  ,  etiani  ccrdi  per  nervos  vim  motricem  accedere ,  quae  motum  a 
mtura  irritabiU  pendentem ,,  fortiorem ,  &  celeriorem  efficiat..  Sed  huic  quidera  du- 
plici  mufculorum  motui  exponendo  alius  &  proprius  locus  dabitur  .. 

Protuli  experimenta  mea  (x)  &  rationes:  iniquum  foret  ,,  &  candore  meo  indi- 
gnum,  difrimu[aiTe,  multos  ante  me,  certe  ex  conje(9-ura  ,  cordis  motum  a  ftimulo 
derivaife ,  &  aiiqu-is  inter  nuperiores  hypfiologise  audores  eamdem.  recuji{fe  fenteii- 
tiam  .  Motus  naturales  cordis ,  inteftinorum  ab  irriratione  deduxi  Bergerus  Qt  )  .  A 
fanguinis  influentis  ftimulo  cordis  motum  derivat  Fantonus  (m).  Eadem  Lancr/iofmt 
(x) ,  &i  Thomce  Morgan  {y  )  fententia  ,  &  Cuiljelmmo  (  ^ ) ,  <k  IIL  Senaco.  (a) ..  Inter 

nupe- 


Ci)  Ex.lant  hjcc  esperimenta.  in  cornmentariis  5o-c.  147.  248.  a55»  *'''• 

Eegr- Gotuns;.  anni   1751-.  &  in  Memoir.  fcr  le  mou-  (r)   Vis ,  qua  cordi?  motum  facit  ,  enis.  fibris  «l- 

venaent  du  fang.  p.  168.  feqq.  &  in  feconcl  Menioir.  hseret   lil    Sensc  l.c.p.  311 

fur  les   part.  fenfib!.  &  irritabl.   Exp.   515.   feqq   Ha-  <  s^)  In  Comment.    ad   Inft.    rei  Med.    ann.   \7¥>' 

bet  etiam   teftis  foeiufque   laborum   Cl.  Remus  1.  c.  p.  eciitis  ad   n    187.    Prim.  lin     phyfiolog.    anno  i747. 

14.  15.  &  Cl.  Caldanus  p.  312.  feqq.  ed.  n.    113.     p..  5I0    Comment.    Societ.    Reg.  fcient. 

Ck)  Second.  Memoir.  (ur  les  part.  fenfibl.  &  irri-  Gott.   1751.  1.  c.  &  1751-  ad  fin.  Second  Mem.  &c. 

tabl.  Exp.   515-  51^-  519-   511-   5^1-    5*3»  P-  38S    389-. 

U)  Ibid.  Exp.   515.   517-   SiS.  519-  5if-  511- Saa-  CO  L.  c    p.  305.  307. 

irn)  Ibid    Exp.  315.   518.   519^.510.   513.  C")   Anat.  corp.  hum.  p.  3i»- 

Cn)  Ibid.  Exp.   511.   511.  conf.  Caldan  p.  315.  (x)  L.  c.  Prop.-  56.  p.  166.   167-  1^8.  edit.  nuper. 

O)  A  pag.   311.   ad   515..  410. 

(o3  Definis  cum  ftimulo  contractio  R.  Whytt  l.c.  Cy)  Omnis  motus   animalis    efl  effettus    Itimuli ; 

p.  »43.  mechanical.  princip.  p    37 

l,p)   L.  3.  tot.  (z)  In  opufcul.  fcientificis  tom.  4. 

Cq)  Premier    Memoire    fur   les    parties    irritables  (a)  Prima  caufa  motus  eordis  eft  fansuis   1,  C  p. 

J.  31.  Second  Memoire    Exp.  a^j.    144,    145.   >45.  '315, 


SECT.  V.  CAUSS-^  MOTUS  CORDIS.  559 

nupercv  fere  dominatur.  Vicie  [.  Friderki  Winter  {b)  ,  /.  Gott.  Kni^er  (r)  ,  /. 
Lups  0'),  Cl.  PaffoTvant  (e) ,  Roberti  Wbytt  (/),  Cl.  de  Man  {g)  ,  /.  Vincentil 
Petrini  (l)  &  aiioruni  tcitimonia  ,  ut  difcipulos  meos  omittam. 

§,  X  V,  Cur  auricula  dextra  ultima  fupervivat . 

Pacilia  funt ,  quze  fequuntur.  Evincunt  Claror.  virorum  (/')  &  noftra  experimeft- 
ta  ,  auriculam  dextram  ultimam  fupervivere  ,  five  eo  tempore  motum  fuum  conti- 
nuare,  aut  fi  quidem  quieverit,  ad  recipiendum  motum  tamen  idoneam  effe  ,  quo 
rota  macliina  animalis  quievit .  Et  primo  tenere  oport^t,  auriculam  finiftram  (/^)  iti 
folis  calidi  fanguinis  animalibus  reperiri ,  quibus  totus  fanguis  dextro  ventriculo  re- 
ceptus ,  omtiis  per  pulmones  traiicituf  prius,  quam  per  aortam  ejufque  ramos  in 
corporis  parres  artufque  didi  queat .  Sed  ^trajici  omnino  non  poffe,  nifipulmo  alterni 
refpiratione  agitetur ,  aiibi  oftenfum  eft  (/)  ,  Sc  experimento  H(9o^/^??o  confirmatur. 
Morihundo  nempe  animali,  cui  cor  conquieverit ,  pulmonem  inflamus,&refpiratio- 
nem  imitamur  :  ita  fit ,  ut  fanguis  ad  mo:um  redeat,  &  ex  vena  pulmonea  ,  pef 
immobilem  prius  pulmonem  ,  in  cor  finiftrum  penetret  (w)  ,  (^.uamprimum  ab  in- 
flatione  aliquamdiu  temperatum  fuit,  ftagnat  denuo  fanguis  inter  dextruni  ventricu- 
lum  finiftrumque,  neque  quidquam- porro  in  auriculam  finiftram  pervenit. 

Nunc  in  animale  moribundo  aliquanto  prius  refpiratio  definit  ,  quam  cordis  mo- 
tus,  cum  vires  peilus  diiatantes  minus  irritabile.;  fmt ,  quam  quidem  cor  (n)  .  In 
eo  ergo  agone  ,  qui  veram  mortem  priccedit,  pulfat  ajiquamdiu  ventriculus  fmifter, 
fanguinemque  in  aortam,  hinc  in  venas  cavas,  &  auriculam  dextram  urget  ,  quo 
tempore  pulmo,  ex  refpirationis  defedu  immeabiiis  ,  nuilum  fanguinem  ex  dextro 
ventriculo  adraittit ,  &'fi  quid  admittit ,  idem  retinec,  neque  ad  fmiftrum  finutn 
fjnit  venire.  Adeoque  <Sc  is  finus,  &  ejufdem  lateris  ventriculus_,  fanguinem  nullum 
accipiunt  ,  quo  tempore  ad  dextram  aurem  ,  dextrumque  ventriculum,fanguis  veni- 
re  pergit  :  deftituuntur  adeo  eo  ftimuio,  quo  Natura  ad  eas  caveas  in  motum  cien- 
das  utitur  (0),  quiefcunt  ergo  ,  prima  auris,  quam  la^vam  vocamus  ,  deinde  finiftri 
lateris  ventriculus.  Deinde,  quando  cor  penitus  quievit ,  frigus  (p)  fubnatum  ipfum 
vafa  totius  corporis  contrahit,  cutemque  conftringit .  duam  vehementereacaufa  hu- 
mores  moveat ,  exhalatio  humorum  per  oculos  ,  denfamque  corneam  tunicam,often- 
dit .  Sed  etiam  pondus  fanguinem  regit  ,  &  proprium  ( ^ )  &  incumbentium  (r) 
inufcuiorum ,  ofTium ,  vifcerumque ,  &  femper  aliqus  partes  corde  venifque  magnis 
altiores  funt .  Ex  his  caufis  ,  etiam  abfque  cordis  motu ,  fanguinis  quidquid  eft  flui- 
'dius,  a  corporis  tegumentis,  &  cutis  ambituad  cordis  fedem  congregatur  (i)  ,   qux 

V  u    2  ulti- 


(10  De  certit.  sned.  praft.  Franek.  i74^-  fol.  T.  S-  P-  i-  ?•  ui-  Kinc  "in  fubi-nerfis  ,  fuffocatIf|ue, 

(c5  Phyfiologie  ed    nov.  p.  lao.    GrundriiT   elner,  cor  &  pulmo  ct  afto  fanguine  replentur  . 

reuen   arzney   kunft.  n.  ao  Crn)   Comnnent,  iid.  T.  5-  P-  I.   P--i2- 

Cd^)  Diir.  inaug.  de  irritabil.  p.  a8.  (n)   Seccnd   Mcmoir.  fur  les  part.  irritabl,  p   387. 

(e)    [n  diip.  de  cordis  motu .  conf.   cum  Exp.    230.  139.    240-     fn  omnibus    enim 

Cf )  Omnes  jn.otus  vitales  funt  a  ftimulo    1.  c.  p,  exemplis    cor  motui    coftarum    &   diaphragmatis  fu- 

3J.   325.  &c    &  in  primis  cordis  ,'  niotus  p.  44..   361.  pervisit  ,  ut  in  adverfariis  rsperip  . 

(s)  Irritable    eft    caufa    motus    cordis    de   natura  (o)  P.  335.  feqq- 

p.  14.  Cp)  Da  ea  frigoris  potentia  vide   L,  5. 

Ch)  Prasfat    editianis    italicse    noflra;    de  irritabil.  Cq)  Second  memoire  fur  le  mouvement  du  coeur» 

diflercationis  p.  24.  p.  388.   389.  &  L.  5. 

C')  P    a^i-  (0  L.  5.  &  Andr.  Pa/ia    de  motu  fa^ng.  a  morte. 

(k)  Ibid.  Cs)  Pechlin  de  purgant.  p.  484. 

(0  Comraent.  ad  Prffileft.  Boerh.  T.  i,^.  1^3.173. 


:54C5  L    1    B.        ir.        C    O    R. 

ultima  caiet ,  5:  haflenus  laxa  &  mollis  eft .  Tn  cavam  adeo  venam  CO  ,  maxime 
abdominalem  illum  ,  vaftiffimum  truncum ,  fanguis  pergit  colliai,  atqueadeoauricu- 
la  dexcra  ad  motum  follicitatur.  Ea  contrada  aliquamfanguinis  particulam  ir>  an- 
teriorem  ventriculum  pergit  exprimere,  quamdiu  mollis  eft,  &necdum  frigore  obri- 
guit.  Quando  ab  auriculaj  repetitis  contraclionibus  tantum  in  ventriculum  fanguinis 
venit,  quantum  ad  ejus  carnes  efficaciter  ftimulandas  neceffe  eft  ,  tunc  &  ipfe  tha- 
lamus  contrahitur,  rarius  quam  auricula  («),  quod  ea  magis  quidem  irritabilis  {x)y 
plus  tamen  a  venis  accipiat  fanguinjs,  quam  quideni  in  mortem  eianguens  nunc  po- 
reft  emittere  ;  craifas  enim  carnes  ventriculi  elevare  tenetur  ,  ut  fanguinem  in  ca- 
veam  exprimat.  Minus  ergo  irriratus  ,  minufque  irritabilis,  ventriculus  ,  rarioribus 
intervailis,  quam  quidem  auricuia ,  contrahitur.  Quando  magis  nunc  &  magis  frigus 
funeftum  etiam  cor  occupat ,  non  integra  cordis  contraclio,  fed  palpitationes  inter- 
rupta^  (/ )  fui:cedunt ,  quas  diximus,  &  denique  cor  sternum  tacet  ,  quamprimum 
adeps  nunc  congeiatus  rigorem  fibris  inducit.  Ultima  &  auris  (^)  ,  funefto  frigore 
languida,  poftquam  fruftra  contra  colledum  fanguinem  iudlata  eft  ,  &  ipfa  emori- 
tur^;  uitima:  tamen  eae  particul^  vigent ,  quae  utrique  venx  cavaj  finitimae  ,  novifti- 
mos  fanguinis  venofi  tadlus  patiuntur.  Ssepe  tamen,  integra  poft  quietemcordis  ho- 
ra ,  auricuia  fupervivit ,  uitimutn  vivens ,  uitimumque  in  animali  corpore  moriens 
(^),  In  vena  cava  ,  cujus  in  puifatione  conftantia  cum  auricula  sequa  fpe  pugnare  poC- 
iti^  esdem  perennioris  motus  cauf*  funt  (/'). 

Contra,  fi  artificio  aiiquo  obtinueris,  ut  diutius  ad  finiftram  aurem,  finiftrumque 
thaiamum  ,  quam  ad  dextras  caveas ,  fanguis  veniat  ,  tunc  utique  prior  filet  dexrra 
auricuia  ,  &  privilegium  diuturnioris  vitas  ad  finiftras  carnes  ,  una  cum  ftimulo  , 
transfertur  (c). 

§.  XVI.  QuiS  caufa  Jit  ^  i{U£  homtnes  femlanmes  recreat. 

Inteliigitur  nunc  ratio,  qua  poffint  homines  aquis  fubmerfi  ,  aut  deliquio  animi 
oppreffi,  ad  vitam  revocari.  Promtiffimum  videtur  ,  aerem  ori  inBare  ,  &  Hoakil 
adeo  experimentum  imitari,  ut  nuper,  cum  fua  laude ,  fecit  Cl.  FolthergH  .  Fteri- 
que  vero  homines  doiore  aiiquo  ufi  funt ,  ex  quo  irritati  nervi  concufiionem  in  non- 
dum  emortuis  mufculis  cierent .  Sternutationem  multis  (^),  neque  infipienter,  mo- 
verunt,  etiam  euphorbio  (ej  in  nares  inflato,  aut  fpiritu  falis  (f)  ammoniaci  infu- 
ib,  aut  aliis  acribus  corporibus  (^)  in  os  narefque  datis  .  Alii  motum  periftdticum 
jnteftinorum ,  fumo  accenfa;  nicotianas  in  anum  (^)  miffo,  fufcitare  conati  funt  ,alii 
unice  dolorem  vehementem  intulerunt ,  acicula  fub  unguem  infixa  (0  ,  clavo  intru- 
fo  (/)  aut  cuitro  in  cutem  adadlo ,  hi  quidem  inviti  &  ignari  {k*)  .  Alii  {cnCns 
violentiores ,  percufiiones  &  acres  ftrepitus  adhibuerunt  (.0. 

Ommum  idem  fcopus  fuit,  concutere  nervos.  li  irritati  mufculos ,  quos  adeunt, 

ia 


(t)  In     omnibus    cadaveribus    ea    ^enarurti    fedes  (J)  Ma'-  Th^ufion  de  refpirat.  ^.66. 

fan^uine  plena  eft  ,  tum  dexira  auricula  ,  conf  Dre-  (e^  Parius  de   renunCiat.  p.  879.  oper.  omn. 

hnccurt  Canicid     l    Kaauvn   in   perfpT.   n.   751.  7^2.  (f)  Mtrcure  Suifle  ,  anni    1734    M.  Jun. 

dum  finifter  finus  insnis    eft  Kaavw   1.  c.     Phyuiiue  (s )  Bnerhaave   PrivieGt.   T.  i.  p.  108. 

des  corps  animes  p.  134.  133.   Caidan  p.  Jjo.  (hj   Idcm  ibid.   Acadienficiiii    barbarorum    experl< 

Cu)  P.  190.  mentum  eft. 

Cx)  P.  311.  0)  i'^'i»/o«)  in  celebfi  lila  thefi  de  incertic.  fign* 

Cy)  Second  Memojr.fur  les  parl;.irrit.Eap.47^' &«•  mon. 

(X)  P    190.  [^VC)  WivJiler    in  Nymmannum   de  apoplex.  p.  64. 

C»:)  P.   191.  (,k*)   P    3  3T. 

QT)  Ibid.  ^IJ  Rumitr  obf.  67.                                   ' 

Ce)  P.  »74.  291. 


i^ECr.  r.  CAUSSiE  MOTUS  CORDrS.  ?4i 

in  convulfiones  agunt,  eo  vehementiores  .,  quo  ipfi  acriorern  ftimulum  paffi  funt. 
Mufculorum  vero  agentium  vis  in  fanguinem  venofum  &  dida  eft  (w)  ,  &  repete- 
tur  (n).  Tument,  venas  interjedlas  elidunt,  fanguinem  ob  valvulas  ad  cor  dextrum 
pellunt.  Ita  ftimulus  auriculae  dextrse  redit  ,  &  qus  reiiqua  difta  funt  .  Oportet 
autem  fanguinem  fluidum  ,  cor  &  mufculos  nondum  rigidos  effe  ,  neque  hadlenus 
putredinem  invaluiffe  . 

Hujus  excitationis  peculiaris  cafus  eft,quando  fimpliciirirae  preffione  aliqua  vehe- 
xnenti  fanguis  venofus  ad  auriculam  dextram  pellitur,  ftimulo  fut:urus,qui  auriculani 
&  cor  ipfum  ad  motum  revocer.  Ejufmodi  fuit  celebre  iliud  &  funeftumexperimen- 
tum,quod  Fefalio  exilii  mortifque,in  deferto  iittore  perpeflfe,caufa  fuit .  Cumenim 
nobilem  asgram ,  nimis  cupidus ,  vix  moruam  &  caientem  incidilfet ,  in  corde  vit^ 
fuperftitis  indicia  pulfus  edidit .  Mota  inde  invidia,accufatus,  aque  PhilippoU.  jcgre 
fervatus ,  ad  peregrinationem  religionis  caufa  fufcipiendam  damnatus  ,  Hierofolymis 
redux  in  Zacyntho  infula  periit.lta  certe  Tkmnus^in  nono  poft  viri  mortem  an- 
110  ^mbrofius  Paveus  (o)  fcriptum  reliquit .  Sirailis  etiam  Slegelio  (p)  graviffimi  ex 
terrore  morbi  caufa  fuit.  Greditur  ^utem  ,  innixos  in  nuper  morrui  hominis  pe(f!us 
adftantes  amicos  ,  fanguinem  in  auriiiulam  dextram  promoviflfe  .  Et  certe  aliisetiam 
anatomicis  accidifle  legimus,  ut  cor  pulfans  in  exfpedato  cadavere  otFenderint,  ma- 
le  memores ,  cor  molle  y  a  fluido  fanguine  ,  aliquoc  omnino  a  quiete  horis ,  poffe 
ad  motum  revocari » 

§,  XVll.  Quare  aurtcuU  ante  njentrkulos  pulfent. 

Denique,  incipit  imelligi ,  quod  continuo  in  quaeftionem  yocabimus :  quare  nempe 
priores  auriculs  ,  &  pofteriores  ab  eo'  tempufculo  ventriculi  conftringantur  .  Cum 
enim  a  ftimulo  fanguinis  venofi  &  auriculjc  moveantur,  &  ventriculi,  fed  priores  ex 
venis  fuis  fanguinem  auriculse  habeant  ,  pofteriores  ab  ipfis  auriculis  ventriculi  acci- 
piant ,  facile  intelligitur,  priores  ilks,  hos  ferius  contrahi  ,  ad^quos  cum  fanguine 
ftimulus,  cum  ftimuio  motus  veniat  ($-).  Neque  enim  eodem  tempore  in  utraqu-e,. 
auris  &  ventriculi,  cavea  ftimulus  praefens  ineft  .  Omnino  ,  uti  ab  inflato  aere  ,  ex 
ordine,  vena  cava  prima,  demde  auricula  ,  ultimus  ventriculus  coatrahitur  (r),  m 
frigidis  animalculrs ,  quibus  unica  aurieula  efl: . 

§^  XVIII.  Qua  cauja  fit  alterm  ordinh  ,  qm  cordjs  parfes  conflringuntur  ^ 
&  laxantur  *  Hypothefes  varia . 

Nempe  aftera  illuftris  qusftio  enodawda  fupereft .  Quseritur  caufa  ordini?  ,  qui  m 
motu,  &  alterna  quiete  diverfaru-m  regionuni  cordis  inviolabiiis  regnat .  Pofciturra- 
tio  ,  quare  prima  dextra  auricula ,  &  una,  eodemque  tempurculd ,  etiam  fmiftra  con- 
trahatur  ,  dum  interim  ventriculi  laxi  quiefcunt  :  quare  paulo  poft  auriculsB  laxat« 
refolvantur,  ambo  vero  ventricu^li  fe  eonftringant :  &  denuo  tertio  tempufculo  ven- 
trituli  quidem  remifli  otienrur  ,  auricuke  vero  denuo  vivida  vi  fe  artlent.  Caufam 
hujus  asterni  rhythmi  dudum  Morlandus  ftupuit  (/)  . 

Varias  &  fubtiles  quidera  ,  hypothefes  ^hyfiologi  propofuerunt  .  Et  Laurentius 
quidem  Bellinus  (t)  antagonifmum   aiiquem  ventriculos  inter    &  aures   admiiit :  ut 

in  con» 


(m^  P.   140.  (p)  Apud  ffnthrl/aum  lymph.  p  l/. 

(n)  Libro   5^  Ol)  vyhyit  on  vital  mot.  p,  61. 

(o)  De  la  r,fen^ration  p.  ij^.   le£Vo  quidetti  nomi-  (rj   P.   336. 

ne,  &  manitelHm    in  operum    omnitrm    colleftvone  h-f  <^^  ^^^  foi^^e  of  the  heart  p.  38, 

h>  13.  c,  44.  (.0  De  oordis  uiotu  Propof*  ». 


^4,z  L   1  B.      rv.      C  O  P. 

Hi  contra61Ione  ventriculorum  auricul»  refolvantur  ,  quod  fl^nguis  ,  cordls  replens 
rriveas  ,  auricuiarum  nervos  comprimat  ,  &  nervei  liquoris  in  eas  auriculas  influxum 
jinpediat  Refolutis  vicifTim  ventriculis ,  nervi  in  liberaras  auricuias  fpirirus  motores 
effundunt,  eafque  in  contraclionem  agunt  ^  in  Cl  Viri  hypothefi  ,  quam  Ceogius 
Cheyne  {i<)  repetiit  •  .  , 

Eodem  fere  tempore  Ravmwidus  Vkt^ffens  ix)  cordls  vim  deduxit  ab  unita  aflio- 
r.e  fpirituum  animaiium  ,  &  arceriarum  coronariarum  ,  uti  in  univerfum  mufculos  a 
coniundis  fanguinis  -&  fpirituum  viribus  in  motum  cieri  perfuadebatur.  Addebat, 
in  venrriculorum  cordis  fyftole  a  conrradis  fibris  arteriarum  quidem  coronaria>rum 
fanguinem  expelli ,  Tiervofque  a  fibris  tenfionem  molientibus  comprimi  ,  ita  carnes 
venrriculorum  urraque  caufa  fui  morus  deftitutas  laxari,&;  fanguinem  ex  vicinis  au- 
Ticulis  in  quietos  ventriculos  urgeri  .  Sed  viciffmi  ,  demta  nunc  caufa  arterias  pre- 
mente,  nervofque  ventriculorum  ,  in  cor  nunc  emollitum,  redire  per  coronarias  ar- 
terias  frineuinem  ,  inque  -nervos  fpirirum  ,  ita  novam  contraflionem  nafci .  Haeic  ob- 
fcurius  di£la^  ira  inrerpretari  conarus  fum.  Recepit  tamen  tamdem  fere  theoriam 
Jo.  Fantonus  (/),  &  nuper  Cl.  Francajjinus  (r)- 

Horum  -fatis  fimilia  in  priori    opere  (p)  propofuit  vir  olim  acuti  ingenii  ,  D.Tniel 
Tawvry:  A  nervis  nempe  fanguinem  in  fibris  cordis  derineri,ita  fyftolen  facere  do- , 
•cuit :  paulo  poft  dijiftolen  fequi ,  quod  in  contradione  cordis  fanguis  fibris  hujus  or- 
gani -ceffet  fuppedirari,  atque  ita  fublata  caufa  ,   vis  contradiiis  toilatur .  Ita  fequi- 
tur,  ut  cor  reiax-etur . 

Simpliciorem  hypothefin  eodem  tempore,  aut  paulo  prior,  tradidit  Claudms  Per- 
rault  {b)  .  Duos  nempe  fibrarum.  in  corde  ordines  ftatuit  ,  uti  diximus  (/^*),  re6las 
p.lias,  quK  iongitudinem  hujus  organi  fequerentur .,  aliafque  tranfverfas .  lllae  cor  re- 
laxanr,  acirufque  venofos  fanguini  ,  ab  auriculis  advenruro,  aperiunt..  Hae  cordis  ar- 
danr  ventriculos,  &:  fanguinem  de  caveis  expeliunt ..  OppoTiti  ordines  fibi  refiftunt, 
&  aircTni  fuper?.nt .  Ita  fcripfir,  ex  hvpothefi  ,  ut  ipfe  quidem  fatetur.  Clarum  vi- 
rum  piurimi ,  ^  aitqui  equidem  taciti  fecuti  funt  ,  Samuel  Schaarfchmtdt  (()  ,  L«- 
Jcvkvs  de  Clarellis  {d)  ^  Georgius  Ehrbard  Hamberger  {e)  aliique  ,  &  ha6lenusetiam 
vir  prsftantiirim/us  Broivne  Langrifh  (/),  ut  tamen  unice  velit,  in  omni  ftatu  cor- 
dis  aliquas  fibras  violentiara  pati . 

/.  Baptijla  Scaramucci  {g)  proprio  libello  fanguinem ,  diaftoles  quidem  tempore, 
in  arterias  coronarias  impelli  ,  ibi  vero  effervefcendo  ,  aut  quacunque  alia  ratione  , 
conrr.^6i;ontm  ciere  :  a  contrr,61o  vero  corde  exprimi ,  ex  conje6lura  propofuit. 

Sub  inirium  novi  fsculi  'Chr'Jiianus  Stroem  (h)  ex  anatome  fimilem  aliquantum 
hujus  phgenomeni  folurionem  haufit  ,  Tra  nempe  valvulas  aorrse  difponi  credit ,  ut  a 
fanguine  ciaudantur^  quem  ventriculus  finifter  expelht,  atque  arterias  coronarias  fan- 
guinem  fuum ,  non  a  cordis  contradi  vi ,  fed  ab  aorta  fubfidenre  accipere.  Antago- 
nifmum  porro  ponit  fpirirus  inter  &  fanguinem,  ut  cordis  -fibrae  a  fanguine  arterias 
coronarias  fubeunte  extendantur,  ad  laxitatem  cogantur:  ita  a  fanguine  diaftolen  fie- 
ri .  Sed  cor  in  £a  laxitate  fibi  relidum  ^  a  fpiritibus  iterum  in  contradionem  cieri , 

fan- 


(u)  Philor.  princip.  of  religion  p.  135-  (c)  In  propria  epiftola    ad  III.  Ellerum  ,    devnde 

Cx)  Conf.  Neurographiam  L.  "i.   c.  4.  _p.-'3o.  ao.  <&  in   phyfiologia  p.  415. 

traite  du  coeur  p.    lay.   fcq<i.  (d)  Spirit.  animal.  exturb.  p.  93- 

CvlL.  c.  p.   513.  (e)    IndilT  inaugur.  fua  de  diaftole  cordis  ,  &  11» 

(O  De  febrc  p.   27.  phyfiologia  n.  185.  &c. 

•Ca}   Anat.  raifonn.   P.    i.  c.   4.  ed.  I.   nam  m  ter-  (f )  L    c.  n.   148. 

tia    tdi  lone  aliam  omnino   ■'&  obfcuriorem  hypothe-  Cg")  In  libeHo  Senogalliffi  1689.  excufo ,  &  in  dia- 

fni    traHiclit  .  rio   Parmenfi  ejus  anni  . 

(b)   Msthanique  des  animauXjPart.s.  P-  »3^»  ij^.  C^)  Nor.  theor.  machiii,  anim.  Prop.  5. 

(b*)  Seft.  4.  n.  1.  p.  170. 


i^ECr.  r.  CAUSS^  MOTUS  CORDIS.  543 

ianguinemque  fuum  in  aortam  expellere :  eum  ab  oftiis  arteriarum  coronariarum  , 
valvularum  munimine  defenfis,  averti,  ne  conrrailionem  impediat .  Ita  evacuatocor- 
de  valvulas  iterum  laxari ,  &  a  contrada  aorta  fanguinem  in  arterias  coronarias  im- 
pelli ;  tunc  fibras  contra£las  cordis  extendi,  &  diaftolen  priori  fimiiem  fequi . 

Dominkus  Mijiicheir;us  (i).  duram  cerebri  membranam  ,  ad  Pacchioni  &  Baglivi 
fententiam,  moveri ,  &  fpiritus  urgere  perfuafus,  inde  antagonifmum  inter  cor  & 
eam  craffiorem  meningem  deduxit  ."Alterna  nempe  vi  contradum  cor  fanguinem  in 
cerebrum  peliere  ,  durioris  membranas  refiftentiam  fuperare,  eamque  extendere  po* 
fuit .  Sed  laxata  dura  matre  tolli  eam  vim. ,  quis  cordi  fpiritus  miniftret ,  atque  ad- 
eo  paulo  poft  ccr,  penu  nervea  deftitutum,  omnino  refolvi  .  Ita  fibi  relidam  du- 
ram  membranam  iterum  vi  innata  contrahi,  novamque  fpirituum  undam  cordi  mit- 
tere,  quae  fibras  ejus  mufculi  in  contFadionem    agat. 

Porro  Praeceptor  nofter  Boerhaanjtus  ( k )  priorum.  phyfiologorum  experimenta  5c 
hypothefes  eleganter ,  ut  fsepe  folebat ,  conjunxit .  Dupiicem  nempe  caufam,  motus 
cordis  fumit,  nerveam  vim ,  &fanguinis  arteriofi  potentiara .  Utramque  vim  often- 
dit,  alternis  vicibus  cordi  ineffe  ,  iterumque  cordeferere.  Poneergo,  hoc  tempufcu- 
lo  cor  contradum  agere ,  ut  m.ufcuii  folent .  Replet  adeo  duas  magnasartejrias ,  quas^ 
Gor  emittit,  eafque  ad  mutuos  contadus  adprimit .  Sed  prscipui  nervi  cordis  inter 
eas  arterias  incedunt :  fequitur,  ut  inter  ea  vala  diftenta  comprimantur :  compreffo 
vero  nervo  mufculus  refolvitur;  adeoque  &  cor,,  ex  hac  quidem  caufa,  nerveique 
influxus  penuria  ,  definit  contrahi...  Iterum  de  contrada  corde  fanguis  in  arteriam 
aortam  prem.itur  :  ea  unda  valvulas  arteriis  coronariis  praipofitas  extendit ,  earumque 
adeo  arteriarum  oftia  claudit,  ut  fanguinem  recipere  nequeant  .  Ita  etiam  fecunda 
eaufa  motus  cordis  deftruitur,  intercipiturnempe  fanguinis  arteriofi  commeatus,abf- 
que  quo  mufculi  omnino  nequeunt  operari .  Utraque  ergo  caufa  motus  fibi  fubtra- 
tla,,  refolvetur  cor  &  quiefcei. 

Verum,  dum  cor  laxatur,  contrahuntur  ex  vi  innata  arteriaj,  aorta,  &  pulmo- 
Bea,  &  fanguinem  a  corde  acceptum  exprimunt :  minuuntur  ergo  earum  diametri , 
intervallum  ergo  augetur ,  &  nervi  iiiterpofiti ,  hadenus  compreffi ,  liberantur,  fpiri- 
tui  ad  cor  redituro  via  patet :  redit  cordi  prima  caufa  novi  motus.  Eadem  arteriie 
aort^  contra^io'  impellit  fanguinem  in  coronarias  arterias,cum  ab  aorta  retropuhTiS 
in  finus  vaivulofos  pellatur  ,  inque  iis  finubus  aperta  arteriarum  coronariarum  oftiia 
fubeat,  &;  in  earum  ramos,  inque  cordis  demum  carnes  veniat..  Renata  eft  adeo  fy- 
ftoles  cordis  altera  caufa ,  arteriofi  nempe  fanguinis  penus,  fequitur,  ut  cor  contra- 
hatur,  contrafium  vero  fibi  ipfi  caufam  contradionis  auferat..  Hsc  in.  editis.  Nam 
in  prceleBionibus  fuis  folebat  addere ,.  tertiam  caufam ,  qu£B  cor  cogat  contrahi  ,  fti- 
_mulum  effevenofi  farxguinis,  m  tbalamos  cordisimpulfi.  Sed  &  hanc  caufam  a  con- 
trado  corde  eliminari ,  laxato  vero  reddi.  In  fyftoie  enim  id  organum  evacuari ,  in* 
diaftole  a  plenis,  &  occafionem  exfpeeiantibus  „  auricuiis-  replen .  Hxc  hypothefis, 
ut  fere  pleraque  Cel.  viri,  a.  plurimis  iifque  clarilfimis  (/)  viris  recepta  fuit.,  Addi- 
dit  aliqua  CI.  Lillie  (m),  ut  objedionem ,,  dudum  fadtam,  everteret..  Nempe  non 
Omnes  cordis  nervi  inrer  dua.s  magnas  arterias  decurrunt,  neque  adeo  omnes  a  fan^ 
guine  de  corde  expulfo  comprimi  poflunt ..  Ergo  ajebat  vir,  quem  citavi ,  Clar. ,  ii 
quidem  ad  motum  cordis  pertinent ;  quos  niedios  arterise  tranfmittunc ,  reliqui ,  qui. 
ad  arteriarum  iatera  decurrunt.  fenfum,  cordi  prazftant,, 

Jofc 


CO  Ce  apoplexVa  I    c.  \6.  Comment.  in  aphor.  T.  a.    p.  18.    Auaore    difT.  de 

(k)  Inftit.  rci  Med.  11.  409.  rr.otu  mufculor    quje    ad  prsemium  Academia!  Re$\S( 

(\)-  Akxandro  Monroo  apud  Chsfeldenium    in  ana-  Bevo5'nenfis  anno   1753-  acceffi  &c. 
tomes   fnx  edit.  6.  p.  158.   Cerardo   van  Swhun  Ccn)  De  palgit.  cord.  f .  47-  4-8» 


544  \  L    I    B.        IV.        C    O    R. 

Jofephus  VetitauJ  (n) ^  ita  rem  interpretatur ,  ut  fanguis ,  qui  caveas  cordl^  diften- 
tlit ,  fibras  hujus  mufculi  comprimat :  ita  materies  motus  ,  in  fibris  cordis  latens  ,  a 
percepto  incommodo  provocata  refilit ,  &  cor  in  contra6iionem  ciet ;  eadem  paulo 
poft  quiefcit,  quando  fan^uis  de  cordis  caveis  cxpulfus  defiit  fibras  €jus  premere . 

Aiia,  ad  nuperas  hypothefes  accommodata ,  opinio  a  CI.  Viro  J.  Rudolpho  Stie- 
helin  (o)  propofita  eft .  Nervorum  -nempe  fiuidum  eledricum  effe  fumitur,  8c  cor 
in  contra^lionem  ire ,  quoties  a  nervis  communicatam  ele(firicam  naturam  induit  , 
cum  prius  ipfum  eledricum  non  fuiffet.  Sed  vim  eam,  &  natam  inde  contradio- 
nem  ,  pauio  poft  evanefcere,  quod  cor  fanguineni  non  eledricum  ,  dum  ardtatur  , 
•contingat,  arque  adeo,  ex  communi  lege,  propriam  eledricam  vim  amittat  ,  qus 
jn  fanguinem  tranfiit.  Verum  a  nervis  novam  vim  cledricam  cordi  nunc  non  ele- 
drico  reddi,  quam  ex  iifdem  caufis  paulo  poft  fit  amiffurum. 

§.  XIX.  Quld  m  his  hypothefikis  dejideretur , 

Quid  in  his  hypothefibus  aut  firmum  fit ,  aut  parum  ftabik,  fupereft  ut  expenda- 
mus.  Et  primum  nihil  v?Me  erat ,  cur  de  cordis  alrerna  contraftione  &  relaxatione 
peculiari  cum  ftudio  inquireretur.  Ea  enim  contrariarum  virium  alternafucceffioom- 
iiibus  pene  {p)  mufculis  communis  eft,  ftemocoftali  (^) ,  peclorali  (r).  abdomina- 
fcus  (j) ,  cremafteri  (?),  brachialibus  mufculis  {u).  Etiam  aranearum  crura  refe6la  al- 
terne  contrahuntur,  &  viciffim  fe  relaxant  (x) .  Non  ergo  oportebat  in  cordis  fabri- 
ca  peculiares  caufas  phsnomeni  quserere,  quodipfi  cum  pkrifque  mufculis  commune 
fit,  &  imprimis  oportet  ab  ejus  phsnomeni  interpretatione removere  id  omne,quod 
cordi  propriura  ineft,  &  in  aliis  mufculis  defideratur.  Ejufdem  enim  effedus  eandem 
oportet  exfpe<i:lare  caufam. 

Oporret  in  caufa  motus  alterni  cordis  adfignanda  nos  memores  effe,  etiam  cor 
fimpliciffimum,  nuUifquc  prasditum  auriculis,  alterne  pulfare,  ut  in  eruca  canalis 
cordis  fimilis  Lyonnet  (i)  deinde  finplex  cor  animalculi  rotiferi  Baker  (2)  &  nuUo 
duarum  aurium  difcrimine  inftrudia  corda  pifcium,  &  cochlea;  lumbrici  Willis  (3) 
myculi  Lijier  (4). 

Sed  eamus  per  fingula ._  BelHni  hypothefis  experimento  repugnat .  A^  rcpleta  auri- 
cula  nervos  ait  comprimi ,  vimque  fuam  amittere.  Sed  certum  eft ,  auriculas  aere, 
•aqua ,  fanguine  repletas  in  contra(flionem  cieri ,  etiam  quando  quieverunt .  Repletio 
adeo  non  aufert  vim  conrraflilem,  ut  excitet  (/).  Fluidum  vero  fiimo,  quod  re- 
pleat,  nam  coadli  utique  cruoris  grumi  (:^),  qui  auriculas  diftendunt,  eas  reddunt 
■immobiles . 

A  mu<culorum  fibris  vim  fuperari  nerveam ,  perinde  rd  ipfi  contrarium  eft.  Vis 
conrra£l]lis  fibra:  innata  (^),  &  altera,  a  nervis  communicata  (^),  eodem  tempore 
&  conjunda:  operantur,  illafque  ifta  adjuvat,  auget  &  accelerat.  Nam  fibra  abfque 
nervo  modice  contrahitur,  vehementius  vero  fadem  convellitur,  quando  vis  nervea 
acceflit.  San- 

Cn)  Prenilere  Differtat    p.  703  Qs)  ibid.  Exp.  aid.    »17.    ii6.    Tofetti  Lettera  a. 

Co)  In  difp.  de  pulfibus,   Bafifeas  ann.  1749.  ^'edi-  p.  19T. 

ta ,  quam  in  celleftionis  noHrae  T.  7.  rccuiam  dedi-  Ct)  Ibid.  Exp.  ia(5. 

nius  p.  14.  Ivt)  Ibid.  Exp.  141. 

(pj  Omnibas  communfm  facit  Cl  Whytf,  Lc.p.ig.  (x)  Woodward  fupplem,  p,  94, 

»43-  ut  euam  veficam,quam  con  inuato  motu .  abfque  CO  ?•  »05 

alterna  relaxatione  con^rahi  monui  CSecond  Memoi-  (1)  Employm.  p.  315. 

re  Eyp.  315,  3J6.  &c.  &  p  2^0    )  omnlno  neget  mu-  C3)  Anim.  brut.  t    4. 

fculum  effe  (.  in    p.  2.   Phyfioioaical  Eflays  ,  qua  na-  (4)  Bivalv-   p.  ii.  &c 

per  ectiviit:  ,  Verum  id  nimium  eft,  &  mufculofa  ve-  (y)  P.  311.  &c. 

fic»  fibrs  nihil  quidquam  habelit  a  ventricHli,&  a6  (z)  Second   Memoire  &C.  Exp.  Jir.  543« 

inttfhncrum  fibris  difcriminis  (a")  IbiJ.   p  155, 

Cq;   Second  Memoire  Exp,  zj^.  »37,  cCb)  Ibid. 

ir;  Ibid.  Exp.  140.  141, 


i-ECr.  r.  CAUSS.^  MOTUS  CORDIS.  ^45 

Sangulnls  ad  mufculi  aftionem  operam  remotam  eflfe  oflendemus .  Llgatls  caroti- 
dibus  faciei  &  capitis  mufculi  immutati  operantur .  Arteria  brachii  iigata  nulla  ori- 
tur  paralyfis  (c) ,  neque  corde  exfedo  vis  mufculos  rcgens  in  ranis  deficit  .  Demum 
lonsojcum  tempore  gangraena,  qux  averfum  fanguinis  flumen  fequitur  ,  deftrudlis 
jriufcuiorura  fibris^  paralyfin  adfert. 

Fibras  cordis  retlas ,  aut  fibi  adverfas,  aut  ita  ab  invicem  liberas ,  ut  feorlimage- 
re  queant, -dudum  quidem  refiitavimus  (d). 

Arterias  coronarias  a  valvuiis  minime  (e)  tegl  ,  Sa  a  cordis  utique  contradi  vl 
fanguinem  fuum  accipere  ( /)  ,  dumque  contrahitur,  altius  fanguinem  fuum  expei- 
ki-e  (^)  oftendi .  Sed  etiam  ligatis  arteriis  coronariis  (Z)'  ,  aut  incifis  (/)  ,  ur  fan- 
guijiis  commeacus  a  corde  avertatur,  motui  hujus  principis  mufculi  nihil  decedic 
quidquam  . 

Duram  matrem ,  uti  infenfilem ,  ita  immGbilem  &  dudum  (-^)  ,  8z  nuper  (/)  petf 
-experimenta  oftendimus. 

lil.  Prteceptor  coronariarum  arteriarum  quidem  oftia  fecit  ejufmodi ,  ut  a  valvuils 
tegi  poffirit ;  fed  oftenfum  eft ,  tegi  non  polfe  {m)  ,  neque  cor  in  fyftole  fua  fan- 
guinem  de  propriis  carnibus  exprimere  (n)  .  Deinde  nervi  equidem  aliqui  ,  &  qui- 
dem  grandiores  (o),  medii  inter  utramque  magnam  arteriara  incedunt.  Verum  prae- 
ter  eos  alii  non  pauci  cor  adeunt ,  &  ante  aortam  {p)  ,  &  retro  pulmonalem  arte- 
riam  (^) .  Sed  etiam  medium  ilium  inter  arteri^  plexum  cornprinii  pofle  non  ad- 
eo  probabile  eft.  Propriis  enim  qaafi  crenis  in  cellulofa  arteriarum  natura  excavatis 
continentur,  ut  omnino  parum  emineant,  &  ob  eam  etiam  caufam  mundatu  dififi- 
ciles  fint:  deinde  non  adeo  molliter  oportet  nervum  comprimi  ,  fi  vim  a  cerebrot 
advenientem  intercipi  velis  (r) :  fortis  vero  comprefTio  ,  quse  ad  paralyfin  mufculo 
inducendam  fufficiat ,  non  poteft  non  fenfum  excitare  fummi  incommodi ,  quale  qui- 
dem  nemo  noftrum  in  cordis  adlione  patitur  {s) .  Porro  nervis  incifis  ,  &  deftru- 
diis  (t)  non  continuo  cor  quiefcere,  &  aliquamdiu  capite  ablato  .(«)■>  aut  evulfuni 
{x)  pulfus  fuos  continuare  oftenfum  eft/  in  hypothefi  vero  Pi^^ceptoris  oportet ,  itlu 
oculi  citius  compreffipni  nervorum  cardiasorum  cordis  fuccedere  exfolutionem .  Ite- 
runi,  auriculae  perinde  alterno  m.otu,  &  alterna  quiete  reguntur,  quarum  nervi,  ut 
comprimi  poifmt ,  non  dicitur.  Et  in  pifcibus  frigidifque  animajibjs  ,  quibus  unica 
arteria  eft  ,  neque  adeo  nervei  trunci  pei-inde  eliduntur ,  ta.mtn  alternse  cordis  vices 
pa-ri  conrtantia  fibi  fuccedunt.  Frogreflium  motus  cordis  in  rana  vide  apud  Pagani 
&  Bonioli  {i).  Quare  omnino  a  fubtili  ceterum  hypothefi  videtur  tsmperandum. 
Si  plncet  argumenta,  pleraque  equidem  noftrorum  fimilia  ,  fufius  propofita  iegere , 
clari  funt ,  quos  confulas  ,  viri  (j^ )  . 

Haller  Phffiolog.  Tom.  I.  *  X  x  Cun*" 


"(c)  Torpor  unice  aliquis  Parifot  JouTns^l  «econonu  Co})  Lhutmd  p.  233.  &  operis  noftri  p.  3^1. 

J7J6.  Januier.  CpD  P-  -i5. 

(d;  P,  240.                                                     *••  (q)  P.  247. 

(e)  P.  251.  15».  (rj  Second  Memoire  fur  les  parties  irritables  Exp. 

Cf)  P    2j!.  211    conferendo  cum  222- 

(g)   Ibid.  Cs)   Albinus  adnoc.  Acad.  L.  a.  c,  i^.  Lups  I.  c, 

_  (.h)  Chirac  Phil.  tranfad-  n.  253.  Beffe  trait^  ana-  (t)  P    317. 

litique  p.    308.   Septuaginta  -minutjs    cordis    motum  Ci^O  ?•  333- 

fuperfuiife  ,  cum  arterije  coronarias  vinculo  jmerceptSB  (x)  P     323, 

eiftrnt  .  DifSc-le  videtur  I!l.  r.'>-o  ,  mihi  quideni  non  ii)    ?■   178. 

impoffibile  •  tr.  du  coeur  p.  318  (y)  J.   B.  Senac.  1,  cp,  443.445.  J.^Deniel  Schlich- 

Ci)  L.  c.  Exp    53i5.   54i.   543     ZAr^.  Scc.          _  tin^  in  r.ir&ruggti    examine  chirursorum    p'    80.  B. 

(k)  Comrnent.  ad  Prsclsct.  Boerhaav.  T.  i."  n.235."  Siegfr.   Athinus  I,  c.  Wtlfehng  de  arter  hom-n  ad.iex. 

p.  364    feqq.  10.   Cel.   Mosrs  de  nutritione  ,  G.  -E    Hamheysir  de 

(1)  P.  ajo.  cordis  di.3ftole  n.  2?.     Joftphus  Exuperius    Benir:   \a 

{m     P.  251,  difT.   an  mo:us- akerni  cordis  cau.fa  multipkx  ,  Farif. 

Cn)  P.  25»,  1740.  Exftat  etiam  in  coIieftioHS  nollra. 


34^  .  L    I    S.        ir.        C    O    R. 

Cum  abfque  nervjs  i^),  8c  abfque  fanguine  arteriofo  (a) ,  non  unum,  fed  mul 
tos  pulfus  cor  perficmt ,  non  poteft  ejus  aut  motus ,  aut  quies  a  nerveo  contaaa 
fiut  a  fanguineo,  aut  nafci  continuo,  aut  opprimi.  ' 

§.  XX.  Qfi^  vertor  p/j^nomeni  caufa .  Sumuli  iter  &  fucceffio , 

Si  hypothefes  nos  deferuerint,  non  eft,  quod  valde  queramur  ,  fumma  enim  hic 

ftmpiicitas  Cit.  Nempe  vafa  fanguinea  ,  arteriofa    &  venofa  ,    per  ea    qua;   fuperius 

oltendimus,  fangume  conftanter  plena  funt  (^) .  Quo  teiiipore  ergo  auricula    dextra 

contraaa  riget,  eo  jam  pr^Bftcr  eft  in  utraque  vena  cava  fanguinis    unda  ,    qus  per- 

peruo  a  fubfequente  fanguinis  venofj  redeuntis  flumine  acuta  increfcit ,  dum  auris  in 

attione  fua  ardlata  refiftit ,  licet  enim  breve  tempufculum  rationis    iuffu    extendere. 

Qupmpnmum  eadem  auricula  contradionem  fuam  abfolvit,  &  omni   fanguine  fe  li- 

beravit ,  tunc ,  a  ftimulo  ufique  deferta ,  laxa  quiefcit .  Motum  periftalticum  fuccef- 

J^jum  cordis  in  anguiilulis  aquaticis  bene    defcribit   /.  C.  Sch^effer    Wa^erfloh.  (i)  . 

_f  rgo  ex  vena  caya  utraque ,  vi  mufculofa  vena^  (0  ,  unda    fanguinis   in   auriculam 

impelijrur;  non  in  venrriculum  ,  qui  eo  in  primis- tempore  contradlus ,  claufufque , 

languinjs  fui  part,em ,  deinde  anulum  venofi  oftii  verfusauricalamrejicit ,  atqueadeo 

fanguinem  _ab  auricula  adventurum  vi  fuarum  carnium  repeliit  (r/),  qua  proculdubio 

auriculam  fuperat.  Interim  irrirata  a  fanguine  venofo  receptoauricuIa,quamprimum 

ventriculus  fangume  inanirus  fe  laxus  remifit  ,  &  ipfa  ex  lege   ftiijiuli    contrahitur  , 

luumque  cruorem  in  laxatum  ventriculum  expellit.  Ita  &  ipfa  vimirritabilem  amit- 

ti  t,Ti  qua  provocabatur  ,  eamque  venrriculo  tradit,  qui,  pari  ex    lege  ,    paulo  poft 

contraftionem  molitur ,  fuumque  fanguinem  ejicit^,  pariterque  a  ftimulo  iiber  quiefcit 

remilfus,  novamque  ab  auricula  undam  fanguinis  accipit .  Ita  seterna   lege    fimplicis 

ftimuli ,  valvularum.que  venofarum,  caveani  auriculae  a  ventriculi  cavea  feparantium, 

alteriix  utriufque  mufculi  contradiones  &  remifliones  fe  inturbatas  confequuntur . 

Princeps  veri  vim  Fantonus  {e)  fenfit,  venerandus  fenex  ,  tum  C.  Gottfr.  Sten^ 
^^^^f)->  J-  Exup.  Bertinus  (^) ,  &  J.  B.  i^^w^c  (^) ,.  nuperiorque  CI.  Moer/(0. 

Toties  cum  irritationem  pro  caufa  motum  in  corde  obfervatorum  propofuerim  , 
omnino  monere  teneor,  caufam  me  excitantem  &  follicitcmtemintelligere  ,  qus aliam 
vim  motricem ,  in  corde  habitantem  ,  ad  contra61ionem  provocet.  Si  vero  a  me  re- 
quifiveris,  ut  eam  vim  ftimuli  impatientem  declarem,  &  potentiam  exponam ,  quas 
irritationi  refpondet  contradione  fui  organi,  nondum  certe  ad  eam  quxftionem  re- 
ponam  quidquam .  Communis  {k)  hsec  cum  omnibus  omnino  mufculis  cordi-  natura 
eft,  ut  lacelfits  carnes  breviores  fiant  ,  adque  raediam  fui  partem  accedant .  Eadem 
"etiam  natura  ventriculo  eft,  eadem  inteftinis  &  gul£B*.  Hi  enim  cavi  tubi  ,  aut  re- 
pleti ,  aut  inflati ,  in  ea  f^de  conftringuntur ,  in  qua  vim  irritantem  applicatam  pa- 
tiuntur  ,  five  aer  ,  five  cibus,  fcccefve  fuerint ,  aut  acre  quodcunque  ,  quod  fibrasdi- 
ftendat ,  aut  laceffac :  eftecius  vero  ejus  contradlionis  eft  ,  ut  caufa  irritans  ab  ea  fe- 
de,  qucm  laceffivit,  depellatur..  Ita  fit,  ut  in  ferie  inteftini  ,  qusque  fuperior  (/) 
particula  irritantem  fuam  matefiem  in  proxime  inferiorem  expellat  ,  eaque  expulfa 
quiefcat.  Viciffim  particula,  quam  inferiorem  dixi,  qua^  bolum  laxata  recepit  ,  ea 
nunc  irritata  contrahitur ,  inque  aliam  inteftini  fedem  ftimuiantem  caufamexprimit. 

Mani- 

(zi  P.   ii6    317.  ■  (g)  L.c. 

U)  In  cr-idi:  eyulfo,  (^h)  p    453.    Uterque    tamen    clariflinius    Gallus  , 

(t)  P    i',3-  fi^q^-  fucsum  uerveum    cum  vi  flimuli  conjungit  Senac  p. 

10  P-  Sj.  85.  329    331, 

(c)  P.  273-  174.  -          (i)  L    c. 

(d>  P.  aSy.  (k)   Prem.  Mem.  fur  rirrltabil.  p.  53.  77- 

(e)  1.  c.  p.  3'3.  ♦                        (1)  Sccond   Memoir.    &c.     Exp,    406.    407.    &  in 

U)  Ob    perpetuam    a  fanguine    irritatianem    eor      primis  408.  424.  4JJ?'~ 

Bon  «iuisicit  'mpi  vjvQv  p.  •,■.7.  _                                  .               - 


JECr.  r.  CAUSS^  MOTUS  CORDTS.  54r 

Manifefla  hic,  cum  longo  illo  infedorum  corde  inteftinorum  eft  fimilitudo  ,  quod 
idem  &  cor  fui  animalis  eft,  &  aorta  (w):  &  perinde  gjus  cordis  ,  qui  certe  adef- 
fe  videntur  noduIi,a  primo  ad  ultimum  aliqua  cum  fucceiTione  moventur  («)  ,  fuuai- 
que  liquorem  promovent .  In  animale  frigidi  fanguinis  hadenu»  cor  differt  a  ca- 
lido  corde ,  quod  canalis  fanguineus ,  vena  nempe  ,  auricula ,  ventriculus  ,  8c  aorta , 
continuus  quidem,  fed  alternis  carnofifque  uteris  mediis  interceptus  intumefcat ,  cc- 
terum  ordo  contra<Sionum  &  laxationum  cum  inteftino ,  cumque  corde  erucic  Gonvle- 
nit .  In  homine  duo  quafi  corda  funt ,  folum  per  pulmonem  connexa :  &  vens  cavac 
cum  auricula  dextra ,  prinioque  ventriculo ,  &  arteria  pulmonali  ,  primum  fyitema 
eflnciunt ,  toti  cordi  frigidi  quadrupedis  fimile .  Alterum ,  fimile  prioris  fyftema  ,  ve- 
narum  eft  pulmonalium ,  finus  finiftri ,  ventriculi  finiftri ,  aorts .  Ita  fi  cor  humanum 
contemplatus  fueris ,  in  fingulo  fyftemate^  fimplicitatem  habebis  fere  ejufmodi  ,  qua- 
lis  eft  in  erucx  (o)  corde  &  pifcis,  fed  duo  fimiliima  conjundla  corda ,  ^iickI  pifci- 
bus  unicum  eft.  . 


(m)  P.  198,  199.  procul  dubio  ftimuli  fede  ,  antipcrlftaltice   movetur 

(n)  Non    una    moventur  ,    fed   motu   periflaltico  Malpigbi  I.  c- 
Malpighi  pofthum    p.  61.  de  boxnbyce  p.38.  Swam-         (o)  Dudum   comparavit    Thomas    Morgiin    philof. 

mrdam   Bibl.  nat.  T.  2,    ub.  j|,   f.  4.   Et  fniiUU  principles  «f  gra^icc  p-  I5».  »51' 


X  X    €  IK* 


34« 


I    *N     D     E     X 

T    O    M'  I        P    R    I    M    I, 

ELEMENTORUM  PHYSIOLOGL*: 

iJ^.  7.  CORPORISHUMANI  ELEMENTA. 
S  E  C  T  I  O    I.  S  E  C  T  I  O    IV. 


F  I  B  R  ^. 

Flbra  minima 
Eius  partes .  Terra 
Gluten 

Fibra  confpicua 
iLamina 

SEGTIO    IL 

CELLULOS^  TEL^, 

Invcntores 

Loci  quos  occupat 

Omnes  celluls  in  fe  patent  mutao 

Eafque  permeat  aer 

Unde  em-phyfema 

Permeat  etiam  pus  &  aqua 

Et  illapfa  fub  cutem  corpora  varia 

Ejus  textus  propagines 

Utilitas.  Firmare  omnia 

Eiguras  definire 

S  E  C  T  I  O    III. 

M  E  M  B  R  ^  N  jE. 


Cellulofa  tela  membranas  efficit  13 

Eifperimenta,  ^ujbus  id .^«^or oftendit  14 
Qui  cum  eo  fentiant  15 

Opmio  de  membranis  Boerhaaviana      16 
Kefellitur  #^/V. 


ibld. 
3 
5 
6 


.  .7 

ibtd. 

8 

ibid. 

9 

10  II 

II 

ibld, 

12 

ibtd. 


*^   D    E    P    S\ 

Cellulora,  qus  adipe  deftituitur      •       i§ 
Vapor  eas  ceilulas  replet  ibid. 

Adipis  initia  ibid» 

Ubi  nullus  reperiatur  ibid. 

Ubi  plurimus  19 

Adeps  fluidus  eft  ^      ibfd., 

In  cornigeris  durior  20'* 

Adipis  analyfis  chemicai  2t 

Acida  ejus  natura  21   22 

Lobuli  adipis       •  23 

Glandulas  &  du61us  proprii  rejiciuntur  24 
Exfudatio  adipis  25 

Sanguinis  fudor  in  cellulas        -  ibid. 

Adeps  in  fanguine  ^  26 

Congeritur  per  quietem  ibid. 

Et  debilitatem  27 

Reforbetur  a  venis  ^  ibid. 

Experimenta ,'  quibus   oftenditur  reforbe- 
ri  .  ^^ 

Caufa  reforptlonls .  Motus .  Febris .       29 
Alimentorum  indoles  .  Inedia  .  ibid. 

Adipi  lympha  fuccedit  30 

Utilitas     adipis   .    Mobilitatem   praeftare 

ibid, 
Impedire  coalitum  31 

A  frigore  defendere  't^  '■■     ."^^ 

Num  reforptus  alat  .^W^    ibid. 

MeduII^  offium  utilitas  35 

Adipis  nimii  vitia  34 


LIB. 


I    N    D    E    X. 


349 


L    I    B. 


11. 


V    A    S    A» 


S  E  C  T  I  O    I. 
jT   R    T    E    R    I    M. 


6. 

7' 

8. 
9- 

10. 

II. 

12. 

I?. 


14. 


17. 


Ibid. 
ibld. 


ARteriae  in  univerfum  .    Earum 
antiquitates.  36 

>e6}io  circularis  37 

Quomodo  conicae  dicantur  ^  38 

decrefcunt    ob  majores    ramos   inde 
natos 

alioquin  cylindricss  manent 

aut  omnino  eundo  latefcunt 

srteriae  capillares  cyiindricse  funt   40 
Color  arteriarum  ib'd. 

Membrana  externa  non  perpetua  ibid. 

Ceiluiora  accefforia  4.1 

Eadem  laxiorfive  vagina arteriofa  ibid. 

Vafculofa    &    glandulofa    membrana 

jfunt  celiulofe  cognomina         ibid. 

Ceilulofa   propria  ,  princeps   arterige 

tunica 
Mufculola  .  FibrsB  circulares 

Earum  habitus  ad  ramos 

FibrcB  longitudinem  fequentes  nullae  ib. 
Cellulofa  interior 
Tunica  intima 
Arteriarum  cavitas 

Anuli  ad  ramorum  originem 
Arteriolse  arteriarum 

Non  omnes  ex  aorta  natae 

Venul^ 

Nervi ,  nondum  certo  vifi 

Arteri^B  infenfiles  funt 
Vis  contradilis 

Non  vera,  neque  vitalis 

Venena  inritabileiii    arteriarura  natu- 
ram  nonr  demanftrant        .  48 

Videntur  tamencontradiles  effe  ;^/k 
Robur  arteriarum  ibid. 

Experimenta  Ci.  Wmmngham      49 

Rarai  truncis  robuftiores  funt  49  50 
Ratio  folidi  ad  fluidum  50 

in  ramis  minor  eft  Ibrd. 

Arteriarum  locus  «^i 

Numerus  divifionum-  iBid., 

Vix  fbnt  fupra  vigiriti  52 

Lumen  trunci  minus  eft  luminibus 

coiijundii  ramorum  ibid. 

Inventer  tbeorematis  Guil.  Cole  ibid^ 

Meefurse  K^lii  ,  Hd-uetii        .52  .53. 


42 
ibid. 

45 


,  44 
ibid. 

■     45 

ibid. 

fbid. 

46 

ibid. 

.  ^' 
tbid. 

ibid. 

Abid. 


19. 


55 
54 

i^l 
5^ 


21 


Martinii  ,  Nicholl^i 
Senaci  &  ^uBoris 
Anguli  ramorum  cum  truncis 
plerique  acuti  funt 
Lege  &  ordine  certo  carent 
Flexiones  .    Ali^   arteriis    plenis  fere 

communes  ibid. 

aliae  ob  mutabiiem  psrtis,  quam  ade- 

unt,  longitudinem  ,  nat»  ^  'Sl 
Anfradus  majorum  vaforum  ibid. 
Anaftomofes  58 

Confiuentes    in  unum  truncum   arte- 

rix  ibid' 

Arcus  ex  truncis  e   diverfo    fibi  oc- 

currentibus  _       5^  59 

Anaftomofes  per  ramos  minores  59 

60  61 

22.  Fines.  I.  in  venam  6\ 

An   parenchyma   arteriam    inter   ve- 

namque  fit  .  6i  63 

Arterise  cum  veriis  continuantur  63 
&  liquor  ex  arteriis  in   venas  tranfit 

63  64 
cur  non  aeque   ex  venis   in  arterias 

redeat  ^5 

nullum  parenchyma  admicrdfcopium 

adparet      '  ibtd- 

minimae  arterioIsE  tenues  ibid. 

qus  {xt  earum  didmeter  _  6& 

II.  In  duclum  excrerorium  _  ibid. 
Eara  viara  injedi  iiquoresdefcdbunt  67 
&  fanguis  vitiofe  aberrans  6>  68 


^3 


24,  III.  Exhaiatio 
2.  celluiofa 
3'.  pulmonalis 
4' 


i.^  fang:uinea 


25 


^3 
ibid. 
'  6j 
ani-! 
ibid, 
70 
71 


26. 


27 


m   majores   caveas  :  corporis  ^ari 

maiis- 
Eam  imitantur  inje6li  liquores 
&  fanguis 
5.  in  caveas   cibarias ,  urinarias 

reas  ,  ge-nitaies 
Sanguis  eo  fequicur 

6.  pen  cutem    . 
Eam  imitatur  f-aiguis 

7.  Exhalstio  Rlandulofa 


ibid, 

ibid. 

ibid, 

71  72 

7'- 


IV.  Traniitus  in-- vas  lymphaticum  73 
28.  V.  In  arteriam  non  rubram  7-^ 

Boerhaavii  vafa  minorum  geiierum  7? 


Error  ioci  Boerhaavianus 


76 
Vsia 


350 


5?^ 


T    N    D 

V?/a  xertii  ^"minorum  ^enerum,& 
inrijmmatio  non  fanguinea  77 

Animadverfiones.  Vafa  rubris  mino- 
i*a  dantur  ihid. 

De  errore  loci  dubitatur  78 

Mammatio  non  eft  error  loci  i/;id. 
ne-que  ab  obftrudlione  nafcitur  78  79 
neque  dantur  vaforum   feries   decre- 


fcent€s 


79 


Experimenta  varia,quibus  confirma' 


tur  non  dari 
Et  argumentum 
ne 


a  nimia 


79  ^o 
retardatio- 

80  81 


S    E 


C    T 


o       I  I 


In    univerfum 

fenferint 
Trunci  venofi  duo 

tiquitates 


N  m, 

quid    de 


iis 


vereres 

8r 

Ven^  Cav£e  an- 

82 


Figura  conica  ,  qus  arteriarum 
Color'  csruleus 
fibraj  circulares  nuIIiB 
Mernbrana  intima,  abfque  poris 
Media  membrana 
ejus  fibras  longse 
callofa;  fibra^  &  tubercuia 
Cellulofa  tela 
arteriols  vensque 


ibid. 
ibid. 
ibid. 

.  84 
ibid, 
ibU. 

ibid. 

ibid. 


Craffities  cum  parte  cava   comparata 


IQ. 


12. 

»4. 


^5- 


crefcitjUti  vtnx  inferiores  (unt  ibid. 

Venarum  membranse  denfiores  funt, 
quam  arteriof^e  tunics  86 

&  robuftiores  .  ibid. 

Ex]penmemsi Cliftoni  Wintvingham  ib. 
faepe  tamen  venae  rumpuntur  87 

Ratio  diametrorum  ad  arterias  focias 

-88  89 

Ubique  fere  lumina  funt  uti  9.  ad  4. 89 
Numero  fuperant  .90 

Cuti  propiores  incedunt  ibid. 

Anaftomofes  frequentiores  funt  91 
Valvulae.  Earum  inventarum  hiftoria 


Cannanus  inventor 
A  cojEvis  refutatus 
Renovator  Fabricius 
Fabrica 
agger 


91 

.  92 
ibid. 

.  ?? 
ibid. 

94 


16. 


X. 

finus 

Numerus.  Valvula»  conjugatse 
ternars 
folitarias  ^^ 

17.  Amplitudo  ibid. 

18.  Unde  abfint.  A  vena  cava  inferioriV^. 
vena  portarum 
venis  uterinis,  venis  vifcerum 

19.  Valvulse  venae  cavjE  inferioris 

venarum  hypogaftricarum 

femoralium 

cruralium 

20.  Valvulx  vensB  cavsE  fuperioris 

vens  fine  pari 

vense  jugularis 

fubclavi» 

brachialium 

Quas  ergo  fedes  teneant  ^  Externas  & 

perpendiculares  venas  fequuntur  loi 

Venarum  fines.  Origoexarteriis  i^/W. 

Ex  ceilulofa  tela  varia        s  102 

Ex  magnis  caveis  ibid, 

Experimentis  demonftratur    102  103 

104 
Ex  minoribus  caveis 
Ex  venis  tenerioribus 
Venarum  in  arterias  mutatio         105 


21 


22, 


85     I. 


ibid. 
ibid. 
ibid. 


91 
ib'd. 
ibi4. 

98 
ibid, 
ibid. 
ibid, 

99 

loo 
ibid, 
ibid. 


i©4 
ibid. 


S    E    C    T    I    O        III. 

V^S^    LYMPH^TIC^. 

Hiftoria  inventi .  Quibus  in  animalibus 

reperiantur  106 

Veftigia  apud    Hippocratem  ,    xArifto'- 

telem,  Nic.  Maffam  ibid. 

Faloppium  ^x/ffelliumj  Veslingium.f  107 

Walaum ,/.  t;.  Horne ,  Jolivium  ,  Syl- 

'uium  ,  107  108 

Schne  iderum  108 

Rudbekti  tituli  109 

Thomce  Bartholinl  ibid. 

Rudbekiani  potiores  videntur    ^    109 

Quid  poft  eos  viros  huic  hiftori*  ac- 

IIO 

III 
ni 

ibid. 

112 

ib'.d. 

"3 

ibid. 
6.  ex 


cefferit 
Multa  defunt 

Membrana,  qua  conftruuntur 
Valvulas 

Vis  irritabilis  infignis 
Oriuntur  ex  arteriis  rubris 
ex  du6libus  excretoriis 
ex  celluiofae  teise  cavernulis 


1    N    D    I 

6>    ex  magnis  caveis  ventriculi ,  &  inte- 

ftinorum  ii^!i^.     ic''. 

Ut  per  morbos  ea  origo  oftendatur  1 14     17« 

7.  An  etiam  ex  minoribus  venis       i^^ici.     18, 

An  ex  nervis  ihid. 

8.  Num  ex  giandulis  conglobatis      ihid.     19. 
Negatur  inde  nafci  115 

9.  Fines .  Vafa  lympliatica  artus  inferip; 

.   ris 
inguinis 

10.  Pelvis 
Abdominis 
renum 
hepatis 
Cifterna  chyli 
Dudus  chylifer 
Vafa  lymphatica  pe£lorIs 

brachii 
capitis 
atque  colli 

Ubi  nondum  vi{a  fint 
In  cerebro 
In  meduila  fpinali 

Num  in  venas  rubras  Ce  immittant  ii^id.     27. 
funt  qui  adfirment  120  121 


11. 
12. 

14. 


15 


ii?id. 

20. 

11(5 

fbid. 

21. 

ibid. 

22. 

117 

2^ 

ibid. 

ibid. 

24. 

118 

ibid. 

iig 

25. 

ibid. 

120 

26. 

ibid. 

ibid. 

ibid. 

X.  .  35  V 

Non  videtur  probabile        _  122 

Glandulje  conglobatcB  antiquitates  125 
fabrica  ^^id, 

ex  cellulofa  in  primis  tela  componi- 
tur  '24 

Num  in  ea  tela  acini  five  glandul^ 
•  fmt  if>j^' 

Non  adniittuntur  ^b^d. 

Succus   proprius   in  cellulofis   fpatio- 

lis  1.25 

Earum  glandularum  Vafa  &  Nervi  ^. 
Uti  vafa  lymphatica  eas  fubeant  125 
Succumque  in  cellulofam  telam  effun- 

dant  ^'^'^- 

Series   &   fyftema   glandularum    con- 

globatarum  127  128  129  190 

Glandula  dorfalis  quid  129 

Utilitas  earum  gtandularum  ^  ,i.?o 
Major  eft  in  animale  juniori  tbid, 
Non  videntur  lymph^   motum  adju- 

vare  i^'^* 

Frequentes  io  iis   fcirrlii  i}J 

Unde  ea  frequentia  fit  tbtd. 

Ali^  de  lymphaticis   glandulis  hypo- 

thefes  13^ 


L    I    B    E    R        T    E    R    T    I    U    S: 
CIRCUITUSSANGUINISEX  CORDE  IN  ARTERIAS, 

Ex  ^Artmis  in  Venas,  ex  Venis  in  Cor . 


S  E  C  T  I  O    I. 

QUO  S^mUlS  PER  ^RTERI^S 
FLU^T. 

1.  TN  arteriis  perpetuo  fanguis  eft  13^ 
X  Non  aer,  ut  Eraftjlratus  1^4 

nifi  vitiofus  ibid. 

2.  Neca  morte  arterise  inanes  funt  ibid. 

3.  Sanguis   fiuit   a  corde   in   arteriarum 

truncos^  hinc   in  ramos,  inde  in 
mihimos  furculos  i:j5 

4.  Nam  revin£ia   arteria   intumefcit  in- 

ter  cor  &  linum  ibid. 

5.  Cur  aliquando  ultra   vinculum  tamen 

fanguis  in  arteria  fit  156 

Ob  anaftomofes  197 

6.  Aiia  objeclio  .    Arteria:    ligatze   non 


I. 


femper  intumefcunt  -    ibid. 

Oculi    teftimonio  diredio  vera  {angui- 

nis  arteriofi   conffrmatur    .       ibid. 

Obiedio  ab  ofcillarione  fumta      \^% 

&  a  retrogrelfu    fanguinis        ibid. 

S  E  C  T  I  O    II. 

ITER  S^NGUINIS  VENOSI. 

Venofi  fanguinis  fluentum  arteriofo 
contrarium  eft  i?9 

Id  oftenditurexnatura  valyularum  ib^ 

Quam  Harveius  dete.xit  ibid. 

Earum  utilitas  .  Pre.0ionem  omnem 
fanguinis  venofi  verfus  cor  deter- 
minant  .  H^ 

Experimento  confirmatur    ,        ibid. 

5.  Con- 


I    N    D 


141 


5.  Contrsnum  e?fperimentum 

Solvirur  objedio  inde  repetita 

6.  Valvulaj  fangulnis    pondus    fuftinent , 

iie  eolumna  fuperior  in  inferiorem 
gravltet  ibid. 

7.  Varices  ut  nafcuntur  14^ 


10. 


II. 


12, 


13' 


14. 
16. 

17- 


Vlncula  iter  fanguinis  venofi  dtmon- 

ftrant  149 

Nam  vens  Intumefcunt   inter  artuni 

&  vlnculuni         ^  ibld» 

Cur  ailquando  is  tuftior  a  venls  Ilga- 

tls  abfit  ibid. 

Cpmpreflio  eadem   facit,  quse  vincu- 

lum  ^  ibid, 

Argumentuma  fangulnis  refervatione, 

qua:  per  vlncula  fit ,  artubus  inje- 

da  ■     144 

Nuda  vena  llgata   eodem  modo  Intu- 

mefclt  ibid. 

Experlmenta  iflvarlls  venis  fadai45 
Morbofi  tumores ,  qui  venas  compri- 

munt ,  pariter  cogunt  venamtume- 

re  146 

Aliquando  vena  Ilgata  non  tumet  /i^. 
Et  inter  duo  vlncula  fanguis  eft  ibid. 
4cidl    liquores    fanguinls    columnam 

fecundum  iter  venodim  cogunt  147 
Oculi  pro  itlnere  venofo  fanguinis  te- 

ftimonium  ibid. 

Tamen  aliquando  verfus  artus  relabi- 

tiir  ibid. 

Ofcillatio  venofa  148 


S  E  C  T  I  O    III. 
S^GUINIS  ITER  EX  ^RTERIIS 

IN  VEN^S. 

i,    Neceffe  eft   fanguinem   ex  arteriis  In 

venas,  ex  venis  in  cor  venire  148 

j.     Hinc ,  quando  arteria  vin61a  eft  ,  vena 

inaniiur,nequefanguinemacciplt  149 

Objedio  petita  acontrario  tvtntuib. 

Is  explicatur  ibid. 

].    Cordi  fanguis    dcficeret,  nlfi   a  venis 

haberet  ibid. 

Caiculus,  quantumfanguinis  in  dato 

ternpore  de  corde  effluat  150 

Obj£ctio  a  corde  non  penitus  evacua- 

to  folviLur  ibid. 

Tantura  ex  corde  exit  uno  die ,  quan- 


lO» 


12. 

14. 

^5- 


E    X. 

tum  fexcentis  diebus  ex  cibis  para- 
rl  nequit  151 

..  Sed  neque  ex  vulneribus  fanguinistan- 
ta  cGpIa  fiuere  poflfet ,  nlfi  venofus 
fanguis  In  cor,  &  in  lcEfas  arterias 
rediret  ibid. 

Celerltas   fumma   lethaiium   hsmor- 
rhagiarum  ibid, 

.  EJufmodi   mortes   ex  minorum  vafo- 

rum  vulnerlbus^  152 

ut  ex  la^fa  arteria  dentls  &;c.    .    ibid. 

.  Etlam  ex  venarum  vulnere  anlmal 
perit  _  15:5 

.  Argumentum  a  venenis  in  venas  miflSs, 

quorum  vls ,  per  quamcumque  ve- 

nam ,  in  totum   animaiis  habltum 

penetrat  ibi^d, 

Experlmenta  faglttarum  venenatarum 

.    Venena  Infufa  .  Hiftoria  inflifionls  me- 

dimentariae  ibid. 

Vis  infuforum    venenorum   fanguineni 

cogentium  155. 

VIs  narcotlcorum   ■  ibid. 

Vir  fpecifica  varli  generis  :  emetica  1  $6 

cathartica  ibid. 

dluretica  ibid. 

Vis  convulGva  &  allter  funefta      157 

Vis  medicatrix  infuforum  pharmaco- 
rum  fbid, 

Diifuadetur   hadenus  i^^S 


16. 

17. 
18. 

19. 

20. 


21. 

22. 

23 

24. 

25- 


26. 


Argumentum  a  fangulne  transfufo  re- 

petitum  _  ibid. 

Hiftorla  transfufionis     _  ibid. 

Angli  fanguinem   de  animali   in  ani- 

mai  primi  transfundunt  159 

Inde  Gaili  \       ibld. 

Hi  prlmi   In   homine   experimentum 

tentant ,  m.agna  cum  fpe  160 

qucE  perfuneftos  eventus  evertitur  ib. 
Circuitus  fanguinls  microfcopii  auxllio 

confpicuus  reddltur  16  r 

a  Malpighio  ibid. 

Leeuwenhoeckio  ibid. 

aliis  recentioribus  ^6z 

Noftra    experlmenta  169 

Verus drcuitus  fanguinis  Inventor  Tlar- 

've:us  eft  ibid. 

Neque  adeo  H'ppocrates  164 

Ejus  ioci,  hucrcian,  fub  examenre- 

vocaniur  ;    '    16$ 

Sed  neque  SaJomon,  Plato  ^  Neme/ius, 

aut 


1    N    D 

aut  alii  veterum  circuitum  fangui 
nis  defcrip^erunt  w'^. 

27.  l^^eque  Servetifs  166 
&  lonsje  minus  Jacob'JS  Rueff.     ibid. 

28.  Ciefalpinus  cominus    ad  verum  accef- 

fir  _        ib'cL 

Neque    Fr.    Paulus  Sarpi    circuirum 
invenit  ibid. 

Neque  Helfr'cvsD'eterich^Thom.  Hnr-     2, 
riot  ^  aut  Honoratus'  Fiibri  16-/ 

51.  Neque  Sinenfihus    innotuit ,  aat  Per-     3. 
Jls  ibid.     4. 

Et  Hafve'o  inventus  deberur         168 
Objediones  aiiqu^.  Circulatio  Riola-     5. 

ni  ibid. 

Fortunii  Liceti  *  i6g 

Nupera    contra   fanguinis   circuitum 
argumenta  Homoboni  Pifoni      ibid. 
&  aliorum  ibid.     6. 

54.  Verum  tuiti  {untJ.WaUus  &  Belgas  ib. 
J.  Pecquetus  &  aiii  170     7. 


29. 


30. 


5^- 
55- 


E    X.  355 

S    E    C    T    I    O        IV. 

ITER  LYMPHJE  ,  ET   HUMORUM 

TENUIORUM. 

.     Lympha    tendit  a    vafis   minimis  a;d 

rhoracicum  chyli  duc^um  170 

,.     Eo    tendere    oilendiint    vincula    vafis 

Ivmphaticis  inje6ta     •  171 

.     &:  valvularum  fabrica  ib'd. 

..     Etfi  eae  nonnuiiquam  lympham  finunt 

relabi  172 

.     Falfa  Bili^i  opinio  .  Lvmpham  arre- 

riofo    more    ex    receptaculis  ch vli 

ad  oranes  partes  corporis  animalis 

didi  172   17^5 

Refutatur  17:? 

Alius  error,vafa  lymphaticacum  aliis 

duclubus  pellucidis  communicare  174 

Quo  feratur  minorumvenarumhumor 

ibid. 


L     I    B    E    R        Q^    U    ^^   R    T    V    S, 
C     O    R. 


S    E    C    T    I    O        F, 

V  E  L  ^M  E  t^T  ^  E  XT  U  S 
C  I  R  €  U  M  P  0  S  IT  ^. 

1.  T^Leura  ,  ex  Gellulofa  tela  ftipata 
J.  componitur  175 
&  fimplex,  neque  duplex,  eft  mem- 

brana  _  ibid. 

2.  Duo  ex  pleura  facci  conficiuntur  176 

3.  Qui     conjunfti    mediaftinum     coiifti- 

tuunt  ibid. 

Anterius  &  pofterius  1-77 

4.  Defcribitur  mediaftinum  anterius  ibid. 
-     Lamina  dextra  178 

Lamina  finiftra  ibid, 

5.  Mediaftinum  pofterius  179 

Lamina  finiftra  ibid, 

Lsmina  dextra  tb^d. 

6.  Ligamenta  polmonum  180 
7.-  Cavea  mediaftini  anterioris  ibid, 

Halhr  Phyfwhg.  Tom,  h 


Sedts  ulcerum,  atheromatum  eSi 
Cavea  pofterioris  mediaftini  ibid, 
Cavea  mediaftini  beftiis  propria  ibid. 

8.  Vafa  mediaftini  .  i^rteriae  182 
Venae  ibid, 
Utilitas    hujus   diftepientis    membra- 

nse  ibid, 

9.  Peric-ardium.  Tegitur  mediaftieo /^/W. 

10.  Ut  fepto  tranfverfo   incumbat  <k  ad- 

hajreat  ^     1S3 

Cur  eo  quidem  m.odo  in  folo  homine  ib. 

11.  Ejus  velamenti  finis  fuperior         184 

12.  Anrerior  facies  ibid. 

13.  AahaEfiones  ad  magna  vafa.  Anterio- 

res  *  185 

14.  Adh.tfiones  pofteriores  i  86 
Anulus  pericardii  ,qui  aortam  conii- 

net  &  pulmonis  arreriam         ibui, 

15.  Anuli  pars  ad   arteriam   pulmonalefn 

adhaerens  187 

Adhasfio    pericardii   ad    venarum^  ca- 

varum  inrervalla  ibid, 

Pericardii  foramina         -  ib'd. 

Y  y  Cor- 


554 
J7 


I    N    D 

i88 

ib}d. 

Fit   ex  cellulofa 

ibid. 

189 
ibid. 

190 

191 
ibid. 


E    X 


19. 

20. 

2  2. 


24. 

25. 
26. 
■27- 


28. 


Cornua  pofteriota 
Cornua  anteriora 
Natura   pericardii  . 

tela 
&  ex  unica  lamina 
Qui  aliter  fenrerint 
Pericardii  arteri^ 
Vena; 
Nervuli 

Aqua  pericardii  .  A  quibus  rejiciatur 

ibU. 
Vere  adeffe  ,  5c  in  omnibus  animali- 

bus  192    l(^:^ 

Natura,  eadem  ,  qus  lymphse        194 

Viriofe  fpi{ratur&  varia  mala  facit  .95 

fungos  ,  de  corde  efrtorefcentes    ibuL 

pilos,  quibus  cor  hoi-ret  ibid. 

coalitura  cum  pericardio  106 

QusB   vitia   ab  adiisrente    pericardio 

naicantur  igj 

Ab    adha^fione  fa6lum   eft,  ut  horai- 

nes    aliquos    pericardio    <ieftitutos 

fuiffe  fcriptum  fit  198 

Animalibus    nonnuilis  negatum,  fed 

ibid. 

Cordi  firmitatem  prsef^are  ibid. 

A<\\ix  pericardii  nimia  ubertas  ihid. 
Ejus  aqus  utilitas  200 

£t  fcaturigo  ikid. 

Non  ex  dudu  cliylifero  201 

Neque  ex  Thymo  ibid. 

Neque  'ex  glandulis  conglobatis  ibid. 
Keque   ex  pericardii    glandulis    pro- 

priis,  qu£E  nulkB  fint  202 

Sed  ex  vapore  ibid. 

Secretionem  eam  ars  anatomici  imi- 

tatur  ibid. 

Reforptio  venofa  203 

S    E    G    T    I    O        I  I. 


perperam 
Pericardii  utilitas 


.yfV  R  IC  U  L  M    C  O  R  D  I  S. 

i.    Animalia  quibus  natura  cor  fecit  203 

Quibus  nullum  eft  2®4 

Quibus  cylindricum  ibid. 

2.    Cordis  in   homine   figura  ,  coni  per 

axin  fedi  ibid. 

Bafis  205 

rnucro  ibid. 

-bicoUis  ibid. 


9' 
10. 


II. 

12. 


Cordis  fitus  In  homine  zo6 

ib  animalibus  qu-^drupedihus  207 

Errones  voces  dextri   ventricuii   .Sc 

finiftri  ib'd. 

Ut  fitus  cordis  in  homine  alius  fit 

aliufque  ibid. 

5irus  inver^us  208 

pendulus  &  vitiofus  ib'd. 

De  puriculis  cordis  in  univernjm  '^'  /, 

Quid  auriculas    vocent ,    &    quis    fit 

in  ea  voce  error  ibid, 

Caufa  faciendarum  auricularum     '.09 

Unica  in  animalibus  fngidi  rj.nsuinis, 

pifcihus  &  oviparis  quadrupedibus  w. 

De  iftis  alii  aliter  fcribunt  210 

*Auricula  dextra  ib>d. 

figura  ibid, 

Limites  '211 

Ven^  cava:  huic  auriculse  immiffaj  'b. 

Varietnte<i  in  iis  venis  aliquoE       212 

&  mufculofa  fabrica  ib'd, 

Auriculge  mufculi  pedinati    ^       ibid^ 

eorum  fines  213 

mufculi ,  unde  appendicis  auriculiE 

lacerti  nafcuntur  ibid^ 

tenues  auricuias  membranse  ibid. 

Sinus  dexter  214 

ejus  fibrae  Sc  fabrica  ibid. 

Lovveri  tuberculum  215 

in  homine   nulium  ibid. 

Fojflfa  ovalis  ibid. 

Anulus   ovalis   five   ifthmus    Vieujfs' 

nii  __  216 

V  alvnla.'  Eu/iacbii  217 

Secundum  naturam   non   reticulata 

eft  ^  21 8 

nunquam  deficit  21-9 

ejus   utilitas  ibid. 

Sinus  (Inlfter  ibid. 

Cubica  pars  prsecipua  hujus  finuS22o 
&  crenata  appcndix  ibid. 

VensB  pulmonales  ibid. 

Omnino  quatuor  ibid, 

Auricula  finiftra  22 1 

ejus  fibrae  ,  ibid, 

Dextra  auricula  capacior  ibid» 


S    E    C    T    I    O        III. 

CORDIS   IPSIUS  F^BRIC^. 


Membrana  cordls  extima 
celiulofa  tela  fubjeda 


222 

ibld. 

adeps 


7» 


adeps  ^^}-^ 

cpncretlones  morbof»  _  t^!'^- 
Ventriculus  dexter  ,  fi ve  anterior  2 2 ^ 

Ejus  figura  iy^^' 

craffities  /<^/V. 

A  mpli-or  eH:  quam  finlfter  2^54 

Membrani  cordis  interna!  225 

Reticulum  carneum  i^l;id. 

Tendo  cordis  venofus  quld  fit     ihid. 

Non  eft  verus  tendo  226 

Anulus  valvulofus   oftli 


19.  FibrcE  cordls  carneae 
reticulatim  intricantur 


venofi  dextrl 

Oul  eum  pinxerint ,  defcripferint  ic?id. 
Habitus  eft  pro  tribus  valvulis  2ij 
Mufcull  papillares  i^[^' 

&:  eorum  tendine?  ic^id. 

ValvulcB  ,    in    quas  anulum  venofum 

dlvlferunt 
Maxima ,  fijperior  anterior 
Media,  five  acutl  marginis 
Minlma,  five  fepti  cordis 
Varietates 

Ut  in  avibus  fe  habeant 
Oftium  arteriofum  dextrura. 
Tendo  arteriofus  quid 
Valvute  arteriofi  oftii 
Sinus  arteri^  pulmoneas 
Valvularum  margo 
Noduli 

fibrs  tranfverfa;  &  arcuataj- 
ut  claudant  arteriam 
eamm  induratio 
12..  Cur  unicus  aliis  animalibus  cordisven- 


2. 

9- 

10. 


228 
iM 
ibid. 
ibld. 

229 
ibid. 

2^0 
ibid. 
ibid. 

2^1 
ibid. 
ibid. 

292 
ibtd.. 
ibid. 


triculus 

cur  aliis  duo 

nuUis  fres: 
cordis  feptum 

Ejus  pori,  fere  femper  cajci 
Ventriculus  finifter 
Oftium  venofum  finiftrum 

Efus  anuius  venofas 

&  duaj  valvulas  mitrales 

Earum  frequenrior  induratioi 

mufculi  papiliares 
Oftium  arreriofjm 

Valvul^e  femjlunares 
Earum    valvularum   giobuli 
nt 

&  frequens  induratio 

finus  aorta: 
Os  cordis 

KA  morbos  pertinet 


ibid.. 

.^?^ 
ibid. 

ibid. 

tbid. 

ibtd. 

2^6 

>       ibid. 

ibid. 

^  ibid. 

ibid. 

Arantia- 

,237 
ibid.. 

ibid. 
^39 


ibid. 
ibld. 

20.  Red*  null^e  funt  240 

21.  Fibrae  cordis  paratu  &  defcriptadiffi- 
■■      "  ibid. 

241 
ibid, 
ibid. 
ibid, 

242 
ibid. 
ibid, 
ibid, 

243 

244 

245 
ibid. 


26. 


27. 


23. 


Q9. 

30.. 


ciles  funt 

Quid  auftor  vlderit 

Quid  J.  ^lph.  Borellus 

Nicolauy  Stenonis  F. 

Raymundus  Fieuffens 

J.  M.  Lanci/ius 

Joannes  Tabor 

].  Benignus  Winslovo 

J.  Fridericus  Caffebohm 

J.  Baptifia  Senac 

Nervi  cordls 

Noftra  iiiftoria 

Nervus  cordis  fuperficialis 

Nervi  a  ganglio  cervicaii  medio  246 

Plexus  magnus  cordis  ibid. 

Ganglion  cervicale  infimum         ibid. 

Nervi  finlftri  247 

Tres  pi"£EcipuaB  nervorum  cordis  claf- 

fes .  ibid, 

Nervi    cordis   Willijiani  ,   ex   beftiis 

fumti  248 

Nervi  Vieuffeniant  ibid, 

Nervi  Landfiani 

IVmslowiani 

Waltheriani 

Defcriptio  J.  B.  Senac 

Petri  Tarin 

Caf.  Chrijloph.  Schraiedelii 

Nervi  nobis  Ignoti 

Arteris  coronari^E 

Earum  origo.  tft  fupra  valvuhsibid, 

caufa  erroris .  Cur  multi  crediderint, 

cor  in  fyftoie  fua  expallefcere  252 

Uti  expallefcar  .  Non  ex  carne ,  fed 

ex  cavea  expulfo  fanguine  25:5 

Petrioli  diftindio  ibid, 

Arterige  coronarlas  femper  duce  funt  ib', 

valvulas  non  habent  254 

neque  membranam  interiorem  pulpo- 

fam  ibid. 

Arterla   coronaria    dcxtra   five   infe- 

rior  ibid. 

Nulla  eft  allcujus  mom.enti  arteriofa 

cordis  corona  255 

Arteria  coronaria  finiftra  five    fupe- 

rior  _  256 

Ejus  rami  principes.,  Anterior  ibid. 

Circumtiexus  ibid, 

Y  y    2  Pro. 


."49- 
ibtd. 
ibid. 

250, 
ibid. 
ibld, 

251 
ib\d. 


N    D 

ib''d. 

ibU. 

ib'id. 
ibid. 

ib'id. 
ib'id. 
ibid. 
260 
ibid. 
ibid. 


3:.^  I 

Profundus 
54,  Venarum  rres  cla^es.  Majores 

Coronarjci  vena 

Ejus  oftjum  in  auricula  dextra 

8i  vslvulx  in  eo  oftio 

Vslvuls  iis  venis  nullse  funt 

Rrtmi  venas  coronaria 
35.  Vena  cordis  media 

Vena  finus  dextri 

Ven;E  innominatdE 

Ven3  inrerior  Gahni 

56.  Venaj  cordis  mediocres 
Ven«  aortam  ambeuntes 
Ali^  ejus  generis 

57.  VensB  cordis  minimfs 
An  in  caveam  cordis  apertfe  pateant 

Videntur  patere  262 

Non    emittunt    fanguinem     peculia- 

rem,  qui  vtnx  cavscruorem  per- 

ficiat  /^,V, 

58.  Ah  in  corde  glanduls  reperiantur  265 

In  pifcibus  videtur  ibid. 

39.  Vafa  Jymphatica  cordis  ibid'. 

S  E  C  T  I  O    IV. 

MO  T  U  S     C  0  R  D  I  S. 

1.  Syftole  cordi  non  naturalis  eft 

neque  fponte  dilatatur 

2.  An  diaftole  a  fibris  redlis  fiat 

Non  viderur 

3.  Phsenomena  Aftoles 

4.  Omnino   cor  in   fyftole  fua   brevius 

Contrana  argumenta  ibid. 

Quibus  refpondetur  268 

Unde    experimentorum    CL     (^neye 

eventus  i^y^ 

5.  Cordis  pulfus  ejufque  phsenomena  269 

6.  &  auricularum 

7.  Cor  in  fyftole  evacuatur 
non  in  diaftole 
An  omnem  fanguinem  expellat .  Vi"- 

detur  ;^;^. 

oi     Fhajnomena  diaftoles  272 

9'     Pulfus  venae  cavas  2y> 

10.  Quem    fequitur  auriculs  dextrs   pul- 

5>anguinis  ex  auricula  refluxus  in  ve-= 
,    nam  cavam  y^/^. 


2(^4 

ibid. 

ibid. 
265 
266 


270 

ibid, 

271 


15- 


16. 


E    X. 

Ejus  utiliras  275 

cum  fanguis  in  eam    auriculam   col- 

ledus  morrem  inferre  poftit  ibid. 
Iter  legitiraum  fanguinis  in  dextrum 

ventriculum  ibid, 

11.  Arreria    pulmonalis   clauditur  a   val- 
vula  venofa  maxima  276 

12.  Sanguis   venit    in     ventriculum   dex- 
trum  ibid. 

15,  Inde  in  arteriam  dextro   cordis  com- 

milTam ,  permitrenribus  valvulis  277 

aliquid  tamen  in  auriculam  dexrram 

redit  ib^. 

Experimenta  quse  hoc   fanguinis  iter 

declarant  277  278 

Sanguinis  circuitus  in  frigidisanima- 

libus  abfolutus  eft  279 

14.  In  calidis  ex  arteria  pulmonis  fanguis 

&    in    venas    hujus    vifceris    venit 

ibid. 

Oftendunt  vincula  ibid» 

&  morbi  ^       280 

Venx  pulmonis  perinde   pulfant  ,  ut 

cav«  venx  ibid, 

FIuxus     &     refluxus     fanguinis     ex 

finu  finiftro  in  venam  pulmonalein 

281 

verum  inde   iter  fanguinis  in  ventri- 

culum  finiftrum  ib'd. 

Demonftranc  valvuls  ibid. 

&  morbi  ibid. 

17.  Hoc  per   pulmones   iter  eft  circuitus 

minor  f?nguinis  ib'd, 

A  Serveto  inventus  282 

r8.  Ex  ventriculo  finiftro  fanguis  venit  in 

aortam  ihid, 

oftendunt  valvulae  femilunares       28? 

&■  morbi  ibid. 

An  ex  valvulse  aliquid  incorremit- 

tant  284 

19.  Tempora,  quibus  diverfs  cordis  o.ir- 

ticuIzE  in  motu  fibi  fuccedunt  f^^d. 

Primo  tempufculo    vena  cava  pulfat 

ioid. 

&  pulmonalis  ib'd, 

Sanguis  ex  venis   redux  eodem  tem- 

pore  8c  finus  repiet  &  auriculas  ib!J, 

nec  diverfis  tempufculis  285 

etfi  fanguinis  iter  per  aurem  &  ven- 

rriculum  non  unico  i<^uoculi  per- 

ficirur  ibid, 

-20.  Sequitur  II.  duarum  auricularum  con- 

tradio 


I    N    D 

21.  ITI.  &:  utriufque  ventriculi  ibid> 

22.  Opinio  noftr*  contraria  J.  M.-Lanci' 

fil  _  28<5 

Nen>pe    cum    contraflioiie    auricula- 

rum  aliquamdiu  contradionem  ven- 

triculorum  conjun^i  ibtd. 

Non  refpondet  experimentis         287 

neque  ra^-ioni  ^    _  ibtd. 

£3.  Opinio    Francifci   N^cballs    Non    eo- 

dem   tempore   dextram    auriculam 

cum    fmiftra  ,    neque    ventricuium 

dextrum  cum  fmiftro  contrahi  288 

Quare  ea  opinio  admicii  nequeat  289 

Objedlio  folvitur  ibid. 

24.  Finis  motus  cordis  :  quies  ventriculo- 

rum,  auricuiarum,  venarum ,  cavse 
5c  pulmonalis  ibid. 

Lan»uidus  motus  cordis  ibid. 

Quies  ventriculi  finiftri  2^0 

&  linus  ib-d. 

Deinde  ventricuii  dextri  ib'd. 

&  auricula;  ejus  iateris  ibid. 

Diu  auricul*    dextr^  motus  fupereft 

291 

Quies  venx  cavx  ibid. 

&  pulmonalis  •  ib:d. 

25.  Vis    cordis    quoufque   fanguinem    ur- 

geat  ibid. 

in  arterias  capillares  292 

26.  in  venas  rubras  ibU. 

27.  Etiam  in  vafa   minora  295 
&  tofam  corporis  univerfitatem  ibid. 

28.  Primum  in  animale  movetur  204 
In  fetu  ,   quam    in    adulto   animale, 

grandius  eft  ib^d. 

tum  in  juniori    animale  ib'd. 

avibus                       _  295 

&  animalibus  ferocibus  ib/d. 

29.  Adverfarii  ,    qui    fanguinem  a    corde 

folo ,  aut  pr^cipuo ,  moveri  negant 

ibid. 

Objedio    repetita  a   fetubus   acepha- 

lis  ib^d. 

30.  Alia  ,    a    motu    fanguinis  ,    qui    poft 

evulfum  cor  fjpereft  296 

31.  Additur,  vires  cordis  non  fufficeread 

motum  producendum  ,  quo  fanguis 
circumit  iif'd. 

32.  Quare  vim  cordis  ajunt  fuppleri    297 

a  contraiiione  arteriarum  ibid, 

quam  experimentis  demonftrant  pro- 


du61is    _  .  298 

33.  II.  ofcillatione   vafculorum  minimo- 

rum  /^;^.. 

equidem  invifibili  ibid, 

34.  III.  vi  expanfi  per  calorem  aeris,  ex 

fententia  /.  Hutchlnjon  igg 

35.  &  Cl.  Bertier  /^;V, 
^6.  x^d  eas  obiediones  refpondetur     300 

Cum  cerebri   etiam   gravibus  morbis 

vivitur  /^;^, 

Sanguinis  a  morte  fuperftes  ofcillatio 

eft  ab  adtraQione  ii,id, 

Utique  cordis  impulfio   in   arteriolis 

minimis  percipitur  il>;d. 

Premere  cor  non  percutere  ,  fubtili- 

tas  eft  .or 

^y,  Arteriarum  vis  contraflilis  utique  m 

calidis  animalibus  i^id. 

minor  eft  quam  vis  cordis  ibtd, 

neque  eam  adiuvat  302 

38.  Re)icitur  adtra(flio  vaforum  minorum 

ibid. 

^g.  &  eorum  vis  ofcillans  30'* 

vis  oeriftaltica  vaforum  nondum  cer- 

ta  eft  ^04 

40.  Neque   adjuvatur   motus   fanguinis   a 

calore  aeris  atmofphgerici  ib'd» 

aut  aeris  in  fanguinem  reccpti       rjo^ 

4T.  Vis  cordis  eft  primaria  caufa   motus 

fanguinis  /^/^^ 

42.  Et  magna  eft  ^o^ 
cum   plurimum    fanguinem  emo-eat 

ib'd. 
&  celerrim.e  projiciat  ibid, 

43.  Varia;  harum  virium  menfurjE  ihid\ 
J.  KAlphorfi  BGrelli  calculus  -^oy 

44.  Jacobt  KeUii  /^,V^ 

determinata  velocitas  fanguinis    ib'd. 
hinc  cylindrus  fanouinea  ,  cujus  gra- 
vitas  eam  velocitatem  generare'po- 
^  teft  /^/^^ 

faltus  fan^uinis  -,08 

Obfervationes  in  KeilH  calculum!/^. 
Omifit  refiftentias  cordi  objcdias  :^oq 
Sc  retardationum  quas  ipfe  fumpferat 

45.  Calculus  Jacobi  Jurin  j^i^, 

46.  Jofepbf  Morland  310 

/.  Tabor  ibid. 

47.  Stephani  Hales  .  Pondus  fanguinis  , 
quem  cor  contradlum  fublevat.  ibid. 
ceieritas  qua  eum  projicit  311 

Nota- 


358 


I    N 


Notationes  in  hunc  calculum        511 


48.  Thom^e  Morgan  o^imo 
Sc  Bryani  Robtnjon 

49.  Francifci  Boifjier 

50.  Danielis  Bernoulli 

Nimis  parum  cordi  tribuit 

52.  111.  ^enaci  monita 

53.  NoftrsE  obfervationes 


ibid. 


ibid. 

ibid. 
ibid^ 

ihid. 
14 


D    E 

9. 


Vires  cordis  magn£B  funtjfed  ad  cal-     10., 
culum  SEgre  revocatur  ibid, 

S    E    C    T    I    O       V. 

C^USJE   MOTUS   CORDIS.        n. 

1.  Fibr«  carnea;  .    Earum  conftridio  in 

ventriculis  315 

&  auriculis  ihidc. 

2.  Fibrarum  a  nervis  motus  516 
motus  cordis  num  toUatur  nervis  ii- 

gatis  paris  odavi  ibid, 

&  intereoftali  317 

aut  medulla  fpinali  318 

Non  toilitur  317  ad  319 
MeduUs  fpinalis  vulnera  nonferaper 

mortem  inferunt  31 8,    12, 

3.  Caufa  motus.  cordis  eft  natura  irrita- 

bilis  319 

Qua  cor  alias-  partes  corporis  anima- 

j  lis  fuperat  ibid. 

4.  ftimuli    qui    cor  ad   motum   cient  .. 

Calor.  Sales-  320 

irritatio  varia  ibid,. 

Sed  potentior  interna  321 

Sa  aeris  maxime  ibid.     13. 

Juniora   animalia  cor  habent   magis 

irritabiie  ibid. 

8c  animalia  corde  univentri  prazdita  322 

5.  Vis  irritabilis  non  eft  a  nervis    ibid, 
Nam  in  corde  evulfo  &  diflfedo  fii-     14. 

pereft  322  323 

etiam  in  calido  animale  323 

9.     QuEeritur  caufa  ,   quse    fecit,  ut  cor- 

dis  motus  adeo  perennis  fit&con- 

ftans.  324 

7.     Non  eft  ab  igne  innato  ibid. 

S.     Neque  in  nervis ,  quos  cor  accipiat , 

peculiariter  vitalibus  325 

ut  variis  vifum,  WHlifio ,  Vieujfenio 

&c.  ^  ibid. 

&  alio  modo  LanciJio8i.JofepboLieu-     15. 

taud  326 


Nam  caufam   eam   oportet   in   omni 
animale  reperiri ,  quod  cor  habeat 

ibid. 
In  cerebello  nulla  vera  eft  a  cerebro 


diverfitas 


S}7 


neque  vulnera  fubito  occidunt    ibid. 

Neque  cerebelli  nervi    vitalibus  pro- 

vinciis  peculiariter  dicati  funt /^/V. 

De  reliquis   fententiis  J.  M.  Lancifil 

Joannts  Swannnerdam  ibid, 

J.  Godofredi  de  Berger  329 

Joannis  de  Govter  ibid. 

Stahliar.a  anim«   poteftas  proponitur 

ibid. 
Sc  argumenta  pro  ea  fententia  330 
Coatra   eamdem    caufam    difputatur 

Non  dat  caufam  mechanicam  aptitu- 

dinis  cordis  ad  motum  330 

Clalfes  motuum  arbitrariorum  &  fpon- 

taneorum  nunquam  turbantur  331 
Neque   arbitrarii    fiunt   motus  ,   qui 

fpontanei  fuerunt,fi  confuetudinem 

abftuleris  ^  332 

Neque  anima  in  corde  habitat  ibid, 
Nam  anima  ejufque  fundiones.  evul- 

fo  corde  fuperfunt  ibid, 

Et  cor  non  eget  ad   officia  fua  capi- 

te  aut  cerebro  333 

Cl,  Whftt  objeciiones  3^4 

Refpondetur  ,   animam    nofi   effe  m 

artu.  truncato  ,    qui    tamen  manet 

irritabilis  ibid. 

In  corde  refidet  caufa  ,  quare  ad  mo- 

tum  perennem  aptius  fit  tbid. 

Nervi   cordis   non  numerofiores.  aut 

majores  335 

forte  magis  nudi  ihid, 

Cordis  irntatio  perpetua  eft  ibid. 
Objedioicor  etiam  inane  pulfare  336 
Refpondetur .  Detrado  fanguine  cor- 

dis  vires  frangunrur  ibid. 

Stimulata  pars  cordis  contrahitur  ib, 
Inanitum  cor  quiefcit  337 

Stimulo  ad    partes   finiftras   tradudo 

finiftrse  diutius  moventur  ibid^ 
Ergo  cordis  raotus  a  ftimuIO'  ibid. 
forte  juyantibus  nervis  338 

Qui  ita  fenferint  ibid, 

Cur  auricula  dextra  ultima   fupervi- 

vat  ^   3.59 

Quia 


I  N  D 
Quia  finiftraecordis^  caves  nulium  fan- 

guinsm  accipiunt  tbid. 

quo  tempore  dexrtris  pergit  aliquis  ad- 

venire  540 

Quomodo  remiantmes  homines  recre- 

entur  Ibid. 

dolore  excitato  ibtd. 

fanguine  in  cor  impulfo  341 

Quare  auriculse  ante  veatriculos    pul- 

fent  ibid. 

18.  Quaefit  caufa  alterni  ordinis,quo  au- 

res  &  venrriculi  cordis  aut  contra- 

huntur,  au:   relaxantur  ibid. 

HYpoiheks  Bellim  _  ib/d. 

Vieujjemi  '  342 


16. 


17 


19. 


20. 


X.  ^59 

D.  Tauvry  Ibtd. 

Claudti  Penault  ibid, 

J.  Bapttfta  Scaramuccii  ibid. 

Cbrijtiani  Stroem  ibid, 

Dominici  Mijiichellii  ^45 

Hermanni  Boerhaave  ihid, 

Jofephi  Lieutaud  ^44 

J.  kudolphi  St($helin  ihid. 
Earum   hypothefium   vitia  exponun- 

tur  ibid, 
Caufa  phajnomeni  eft   unica  fucceflio 

ftimuli  ^4^ 
illuftrata  inteftinorum  exemplo    347 

.&  longi  cordis  infe6lorum  .    ibid. 


F    I    N    I    S. 


EX. 


3«'o 


EXPLICATIO  TABULARUM. 


T  A  B  U  L  A    I. 

Pertcardii   infiati  ad  -vafa    cordis    magna 
adhaftones  . 

F  I  G  U  R  A    I. 

Pericardlum  aere  turgidum  a  parte 


Ex  corpore  puerill . . 

A    Magna  bulla  Pericardii ,  qua  cor  con- 

tinerur 
B     Pulmo  dexter 
C     Sinifter 
D     Aorta   defcendens,    vi  aliqua  de  fitu 

mota  &  reflexa 
E     Finis  inferti  dudus  arteriofi 
F     Arteria  fubclavia  dextra 
G     Arteria  carotis  dextra 
H     Carotis  finiftra 
I     Subclavia  finiiira 
K     Ramus  finifter   arteris  pulmonaiis 
L     VenjE  pulmonales 
M     Cornu  dextrum  pericardii 
N     f  ars  ejus  adhicfionis  infima 
O  P  Cornu    finiftrum  adnatum    arteriofo 

dudui 
P    &  aoTtx  arcui  ad  O. 

F  I  G  U  R  A    IL 

Pericardii  facies  pofierior, 

A  Pars,  quas  cor  continet 

B  Pulmo  finifter 

C  Dexter 

D  VeniB  pulmonales  finiftrae 


E     DuiSlus  arteriofus 

F     Ramus  finifter  arferige  pulmonalfs 

G     Truncus  communis  arteriae  carotidis, 

&  fubclaviiE  dextr;^ 
H     Carotis   finiftra 
I    Arteria  fubclavia  finiftra 
K     Aorta  defcendens 
L     Arteriaj  pulmonalis   ramus  dextef 
M  N  Venae  pulmonales  dextras 
O     Cornu  finiftrum  pericardii  adhsrentis 

ad  aortam ,  &   du61um   arEeriofum 
P     Cornu  dextrum  ad  aortam  adhsrens 
Q_    Media  pars    arteris    pulmonalis,  ad- 

nata  ad  originem  rami  finiftri 
R     Pars  pericardii    adnata  ad    venas  pul- 

monales  dextras 
S    Vena  cava  fuperior. 

T  A  B  U  L  A    II. 

Cor  obiter  expreffum  ,  auricula  dextra 
anterius  aperta  . 

A  Cordis  facies  plana 

B  Sinus  dexter  aperrus 

C  Pars  ejus   finus ,  qux  peculiariter  aa- 

ricula  dicitur 

D  Ventriculi  dextrl  aditus 

E  Vena  cava  fuperior 

F  Aorta 

G  H  1  Ejus  tres  magni  rami 

K  Aortge  truncus  defcendens 

L  Foffa  ovalis 

M  Anuli  ovalis  columna  dextra 

N  Et  finiftra 

O  Origo  valvuls  Euflachiana  pofterior 

P  Et  anterior 

Q,  Media  &  latifiima 

R  Pars  fmus  dexiri,  refeda  de  B. 


'yojfio  j^ . 


rXi. 


I. 


t/i^Crrado  inc. 


'■•i 


CTovio  I . 


yii.iL 


dc  Grccdo  in£ 


SCAFFALE 
PIANO  '^ 


II