^
>w
n
9ati
/^^^J^d/Z
n
J
■^
NOBILI AC
M A G N I F I C O V 1 R O D O-
MINO lACODO CVRTIO A SEN-
F T E N A V, &C» SACR. C^SARE^ MAI£STATIS
Confiliario incimo, ac Procancellario
digniG. Domino fuo co-
lendils.
Z). Ferantlc^uam confuetudi^
% nenjy ac 'valcle conuenientem
ll modum philofiphandi^ac do-*
^___ _^J cendi ejje , per icones ^tfimili"
tudinesiparabolas, kieroglyphica , &" ejm-
modialia (qua Plato in Ph^dro vno « wvoXs-
yiduc^nomine complexm etl) rem propof/tam
tra£tare ) non filum phtlofiphorumfiripta
plurima y fid etiam JacrarHm litterarum
autores ahunde tefiantur, ^^\Vr "vlti diihi-
um ejje poteB per ejmmodi compendtofiam
acfimulingentofiam docirinam animos ho-
oA 2 minutrk
minum in^rimis moneriyac multis modis
injirui. ^?\Qamhizrent profe£loy (pr^Jert/m
apud 'vulgHs) hac ratione fuhquihmdam
inuolucris ^artificiofis inuenttonihusprA'
cepta de virtute ac honis morihns eofacili-
us ac melitis, quodfimuletiam rerHNatu^
ralium proprietates admiratione dtgnd ,
nec nonrcrum gefarum memorahiles em-
ttis 'varijs exemplis exponantur , qu^ duo
maxime idonea ^ apta ejfefolent, ciuihtis
tum Dei Opt. 2\dax. omnipotentia , hcni^
taSifapientia acprouidentia dilucide con-
frmetury tum de 'varijs hlforijs intcrfeje
coUatis judicium nofirum ^ prudentiano
farum informetur atcj^jlahtliatur, Per"
tinet autem ad hanc clafem cjjuoq^Symho'
la ^ Emhlemata (de ojuthtis tn hoc lihro a^
gerefudemtis) oju^ quidem non aliter inter
fefe differiit, niftcjUodhAC fatis^erj^icue £5*
Ithere resfuh oculos ponant, illa 'vero Laco^
ntfmum quajt qmdam potitis Ja^ianty ac
OWJlU^
^^(i>^JdeTl,hreH}late concifa dJ* interdtitru
nonnthtl te£ta omnia tra^ent. Hoc itacj^
latidahile inJlitHtnm , enm mihi ^ho^ ma-
gnoperefemper arriferit,J? "virihHsfeqHcn--
dnm acimitandnm exijlimatii ^pr^Jertim
'vt plHrimHmctimcognitionererHm natH-
ralitimacpoti^. ReiHerhari^ conjtiCltimy
atq^ ideo hajce philologicas &" ^thicas me-
ditationespartim a meo exigno ingentoj-
fectas,partim ex alijs ac inprimis Italtcis
(criptiscolleiias, cjuando in hac mea ^tate
ingranefcente cjmpptam octjamolefiif. U"
horihnsfHtt conceJjHms 'veltnterdtim oh in-^
firmiorem "valetudinem qHiefcendnm erat,
tandem ahfolnere ae cnm alijs commHmca-
re^volm. In qnihtisjifortepropter 'varias
occt4pationes mem mtntis elahorati aliqd^
inerit ^fpero nihilominm izqunm leHorern
idinhonam partem interpretatHrHm,mi-
hicJ^amiceueniamconceJfHYHmeJfe. II\(Jon
mefngit ^fecundHmfent^etiam avfjL£o%3yfoi(i^ii
(td j recen-
reccttorum yac^r^ferttm Italorujquihtuc
liberalifttidio magna cum laude incumhuti
in hisce fymholis nonnuUis pojje majorenu
ferfeciionem requiri^ ctim animayid e^-^
bretie ac fuccintium dicium , corpori liue
pSurj^additum, nonflatim omnihi^s fme
diligentt inuefligatione fefe patefacere de^
beaty qtiodin Emilematis potimpermitti^
tur, (taceoplures alia-s rcgtdas hac in parte
expofita^s ah atitorihm, nec mihiprorfm in-
cognitas)fedingenuefateor, me interdum
"potim ad proprietatem plantarum yvnde
h^c uniuerfa funt defiimta , tanquam^ ad
-profef^ionem miht propriam,qua?n adalias
dm£QAo^foLG', nec ipfts tamenfuo loco neglige-
das voluiffe refpicere , cttm pnzfertim non
l^ofiremos fymholortim fcriptores Jouium^i
Rtifcellum , Contilem &" alios idem quan-
doquefaSiitaffe ^ideamm, Ouod fi h^c
alijs non displicuife animaduertero,adre-
liqua in hocgencre inchoata ^ paulo poH
-ahfoluen-
abfoluenJa, D^o adjtiuantey eo Uhentitis
me conferam, QHm ^vero hafce meas ln'
cuhrationes in lucem dare coftituifjem y non
duhitaui eas potif. ad Tuam Adag^'^^' ac
Pr^fl-'^'^^- mitt ere 3 iUicjue dedicare , prim um
^t ipfiHs autoritate ah ohtreBatorum cen^
furis eo tutiores ejje pofent, deinde cjuodfci^
rem T. Ai. acP, ab ejmmodi liheralihtis
fludijsnonfolum non ejjealienamfedetiam
in illis excellere^^ cjuantum grauif. alia
negoctapermittunt, in his cum magna ^o-
luptate verfri. (tAccedit infuper ami-
corum quorundam meorumy quiT. Jid. ac
P. funt familiariter noti, adhortatio ac
perfuafo, quiomnino arhitratifunt , me no
perperamfaciurumfihanc qualemcunque
meam opellam T Ai. ac P. offerrem. Qua-
recumT A/[. ^ P. de alijshenemerendi
njolunt^ eximia ,ac priuatim in me pro-
penfofnguUrisfatismihift perfpecfa, in
magnamffemvenioT, Ai, ac P.hccmu-
qA ^ nufculum
nu^culum meum littirariHfn henigni a'c-:
cepturam:,acpotim ad animum ojferentis
quam tpjam rem ohlatam ejfe rej^eciuram.
Ouodut T, AI, ac P.facere , at(]ue quajo-
let humanttate fusci^erey me(jue in numc-
rum fuorum addiftorum coUocarCy acfa-^
norefuo com^leBi dignetur , etiam atcj^ et-^
iampeto. Beneac feliciter valeat T. IvL
ac P. ^JsQorimh, Calend. Maij ^ aAnno
SalutiferipartHs M. Z). XCIIL
T. M,. ac P'-
ohferuantif.
Joachimm Cameraripii
inclyta Reip. iSld-
rimh. Mcdicm.
ACHILLIS BOCCHII BONO-
NIENSIS CARMEN SVIS SYMBO-
LICIS QX-^STIONIB VS PR^FIXYM,
QVi D f}'mbolum/it,neamplius
R-oges, breuifsime, vtpoceft,
Conabimurnuncedere.
Ell; namque fignum Zv/z^oA^p
Vt (igna milicaria.
CoUatio etiam dicitur,
Qupd multi in vnum conferunt.
Hmc iy mbolum Terentius
Poetadixitnobilis.
Orator A r p i N a s notam,
Sed annulum Graij vocanc
Plerunque fignatorium.
Porro omen, atque infignia.
Ifto quoqueipfo nomine
Qnjedam notantur tellerar,
Q^s a ciuitstibus dari
Solent quibusdam, publice
Vt quemque par fit accipi,
In fccderacis oppidis
Amice & hofpitaliter.
Sicpofsumus jam telleras
Vocare Collybifticas,
Quafi inftitutas omnibus
Mutandumadcxternamiocis
Pecuniam , qua: littera
Vulgo fcrunturCambij.
PoUux numifinaparuulum,
Stagyrs us ille maximus
Vocabulorumoriginem,
Quam originationem aic
Fabius. Fuercfyrobola
Prifcorum
rrifcorum in arcatiis diu
Myfterijs. vtgratia
Verbi, papauer fertilem
Signabat annum. Hujusmodt
Sunt Py thagorica fvmbola,
A'MH^5toa, Amy^oL-m,
Vt AlciatiEmblemata,
Dicuntur 6c ZwA^w/uam
Myfteriorumplena, qi\x
Documenta commodifsima-
lila omnium , & pulcherrima
Vitae, atque morum continentjs
Sanis rete6ta, csterum
Incognita imprudentibus.
Nolimputes carifsime
Ledtor, figurace ifta, quac
Diuinitus funt tradita ,
Sic proditaelledenihilo,
Et fenfum in illum, quera indicant
Exaudiendo protinns,
Sed inuolucra elle abdita
Scientiae aut erratica?,
Nec peruagatar, fciHcet
Ne (acra polkiant mali ,.
Etfancla, quippe perditi,,
Paterequ^ debentbonis.
Acpuritatem candidam
Tantummodo colentibus,
Qmfummouere prorrus,&.
Arcere procul \ mentibus
V ulgi fciunt, qpeunt, volunt
Senfusprofanos quosUbet.
e^ ^
IN
7 N
SXMBOLA ET
E M B L E M A T A I O A C H I M I
CAMERARII INCLYT^ REIPVB.
NORIMBERGENSIS MEDICI
patris chanftimi
E L E G I A.
3 VMtud cygneis albefcunt temporapiumt^y
Care pater ^Jludtjs anchorajida meis.
' Dum vegetas minuit vires maturafenecitu ,
^tj^ Aui viridis dectdit ille color.
Scilicet esipofito licitum tibifine laborum
^^uxfupercH , vita molliter ire viam.
\^c veliiti ?niles vetcranm poHibtis armti
Figit y cy antefocos ocia Uttis agit.
Sic teperpetuo Pha^beia caftrafecuttrm,
Donari meritajam rude-, tempus adeli»
L-/f/ Utor, memori qHodtecum corde reuoluts
Otia quam recieparta locarequeas.
Huc te nempjc trahunt magnortim exempla virort^m,
,^uos infert cefo candidafamapolo.
Jnfuper ilie tuipr^clari nobiits ardor
Ingenij, atque aiti vtsgencrofa animi,
Haudj)atitur te ridicuits tererc otia n^gts,
^ia^s viies anim<c, quas rude vuigm amat.
Sedtibi duntaxatfuntptibiica commoda cordi,
Dum tibiy dum cunciis vtiiis ejfefudes.
Ingcnif hoc monumenta tui tefianttir, e^ omni
K^nnorumferiefama ioquetur antis,
Et iicet
£/ licet hinc tihijitjampartujn hudts ahunde,
Etvetet htzc vnquam do£fa Camcenamori,
Te tamen c^Jiudnm indefejfumj animofa^ virtHi
Vult iterum veteri currere curriculo.
Brgonouosedts docfrin^ 5 y m b o l kfetmy
K^rtijicum vigilifgnafolitamanu.
Illa eadcmjkn6le coluit veneranda vetufaSy
llla hieroglyyhicis abditafiripta notts.
Jpfe adco humanigenerls Seruator dr Au6for,
Hocfiudium exemplo comprobat iffifuo i
Dum vari^nobtsplantas, dum lilia camfi ,
Dum vitesj meffes ^gramina monflrat agrh
Omnia qu^ tecumfapientipeBore verfans,
IngeniohjiCpromisJymbola do[ia tuo.
Hinc haurire licet Sophu libaminaprifca ,
Hinc velut irriguofonte leuarefttim.
Siue Machaonias animojuuatire per artes,
Et Phcebi colles qu£rcre & Aonidum,
Siueper hiforixfpatiari florida tempe
Et mentem varijsexhilarare modis.
Siue cupts re6ie viuendi difcere normamy
His etiam leStis do^ior effepotes.
^Ujtlafts ergo tuis tantts pater optimefiriptts ,
j^^ dabiturfudio gratia digna tuo ?
Scilicet innumeris viret tuagloriaficlis ,
Siderafielhgero dum vehet axe poltn..
CunBi etiam quiforte tua hdc monumenta videhunt,
Optabunt canis moliiafata tuis.
Vtj^ D £ V s vires animo quoque corporisaddat,
K^djungentvotis votapreces^ meis.
Ludouicus Camerarius fil fcrih,
STNTA'
De SyMBOLIS ET EMntEMATIBVJ.
^ TNT A G M A
DE SYMBOLIS
STEMMATVM ET SCHE-
MATVM RATI O N E, CLY iE l N-
SIGNMA SEV ARMA GENTILITIA
vulgQ nominanturt De^ Embk*
macis, Autore Clau-.
dio MinoCo.
ESymbolis &:rernm notisnonnnlla pleri*
qne fcriplerunt? eoram tamen nemo eft ad-
hucquod fciamiquieam rationem & argu»
mentum fitaccnraca disputatione perlecutus»
Id ut praeftAre quod-immodo po{s)m, quod videam eas par-
tes hoc loco mihi demandatas, de inventione Symbolo*
rum,eoiumque uru& finequcTdam,fi non accurnte, at cer-
te breviter dicenda mihi videntnr.ne fubinde cogar anxi^
repetere quae femcl dixilleiat seft^
gVAE FVERIT INVENTIO
P Rl MA STMBOLOR V M.
O mpertvm quidem nobis eft vei fola conjet^^ura^r
^rimos lilos horaincs, led potifsimum ^gyptios Sc
C
B
Chal-
Di Symbolis et
Chaldxos, quiin Schola Memphitica philofophati fiint,
imo ante exprelFam notarum aut charaderum invencioncm
^ & fcriptur^ ufum, reperiife iy mboia qusedam rudia , ut ani-
inalium,vel fiderum, velrerum aliarum, quacKpo-YAuiJ-iKgl*
id eft, fculpturas facras appellarunc. quod primum ab his
fad:uTn efCe conftac,neabimperitamulticudinemyfteria<i^
arcanafapientix, quam colebant puris animisacmanibus,
facile profanarentur, (ed ab ijs duntaxat intelligerentur, qui
. ^crisijsdeminitiatieirent. Quarumreruminitiaprimai-u-
ille admodum rudia 8c fimplicianemo ambigit,qualia fb**
lenceflererum peneomniumprincipia,quaj irebus mini-^
misorta tandem progreilum ampliorem , <Sc certe majorem
confequuntur. Quod nobis planum eile poterjt , li eam in-
^cntionem, quamvCgyptijs^Chald^is acceptam tribui-
xnus , conferamus cum ornatu, & expolitione accurata, qua
huic pra:clarac inventioni Gr«eci adjecerunt, canta prof ccto
Cum venuftace & apparatu,uc pofteriores Gr.ecorum co-^
gitationesprioribushis& ferme inculciSi£gyptioru fignis
prjeferre non dubitemus. Eoenim faclum eile crediderim,
quodetiam inventofcripturie ufu, a curiofis quibusque in-
genijs , fed maxime philologis , Imperatoribui , ducibus , Ck:
alijs ctiam, quibus policior quxdam liteiarum cogniciOi
rcrumquemeliorum elegans&culta naturaplacuii, audlu*
fiii dc afFervatus non fine litcrarum politiorum oinatu is
HQoy\\i(^lKja^ ufus. Ad quam philologise partem quodam
ixiodo hoc fyntagmate dcclarandam (non emm meipudoris
eft magnu quippiam de me poUiceri. quicquid fit,vdim ftu-
diofisqui confulanc; namalns fortalletradoiampada,qui
pcrficient quodhicame inchoatumpotiusquamperfeCtii)
fingamus primum nobis aliqucm ordinem familiarem, ut
eruditos homines,&maximererum antiquarumftudiofo»
hacqualicun^ijfedtamenfamiliaricomcnutionejuvemus.
EMBtEMATIBVf» Jl
QVID STMBOLVM, ET
Q^V OT V P L E X S l T H V l V S
VOCIS ACCEPTIO.
SYmbolvm ita Grsci defininnt; ffVfj.jSo?^'^ ^'s^V^'l o" ^H
H^or^fr^iU^fxMeiVJCsd^vavoajeft idquo aliquid conjeda-
inus 5i:cognorcinius. Vocabuli hujus multae fignificati-
ones occurrunt : ex quibus hx funt inprimis. Symbolum
flccipi vulgare efi: pro figno quod cpiftol^ , vel vafi , aut do-
lio,aut ccteris ejusdemgenerisimprimiiur,nerefignentiir
h quibus minime oporteat ; idque nos vulgari lingua Mar-
quam nominamus. Deinde probellico figno,quamTeIIe-
ram vocant, Gallis Motduguet. Tertio idem fonat accolla-
lio vel pecunia , qua plures in unum conferunt ad epulas &
convivia celebranda ; quo fenfu plerique viri eruditi etianj
Symbolum & Symbolam ufarpant neutro 6c fceminino
generibus , & quibusdam rationibus confirmant , Symbo-
lam dedi, apud Tercntium , non lymbolum dedi, elle legen-
dum. Quarto Symbclum nuptiarum annulum fignificat,
Quinto conje(5tura (eu indicium, quo prajnolcimus aliquid^
vel conjicimus,veI obfcrvatione dignum putamus, quo fen»
(uadres varias transferri teftantur audborum monumenta,
Sext6, pro Principis nomiCnate fumitur. Septimo,pro'
argumento, feu etymo, feu denique vacicinioaut nota qua*
dam qua quidpiani occultatui , £cd tamcn dodlis auribu»^
intelUgendum proponitur. quo (enfu poftrerao nos Sym»
bolum ad Emblematis naturamaccommodamus, &veluti
id finemaoftiihujus Syntagmatis explanare conamur»,
B » DB
De Sympoiis et
'DES TMB OLISRGTP TIACIS.
OBsERvAMvs itaque a (apientibus y£gy|rtiis (ym-
bola primum fuille ulurpata iUa, qux rt^o^^ucjiKSt
Jiuncupabancquibus fuam raram illam quidem^c iccon-
diram (apientiam folis iis agnicam elle voicbancqui ea ie
dignosprxftarent. Abeaenim confuito, &:pru(ienter iiisce
ingeniofis & eruditis fymI)olis, uti jam admonui, profa-
num vulgus arcebant : eoque modo arcana illa dodtrmr
revera primse&:arduq,ca{lis benequerotundis auribus 6s
pr^eparatis animis excipi volebant. Inlignis cdapudCle»
mentem Alexandrinum locus)". Sirom. quolocoait,i£gy«
ptios & Hebrsos iy mbolis ufos fuilie reconditis , ut lapicn»
ti^diviniT eosparticipes efticerent,qui rebuslacris ini iaci
clfent. Addit etiam nefas exiltimatum riat>'ni,eum qui
ininimepuruse(ret,ad purum quidpiam attrecftandum ac»
cedere : quam obcaufam ficra vnci.iniaan gmatis reddita
olim fuilTe conllat.nec vera myfteria oftendi iisn)lita,qui
temere&impudenter accederent , fed qui primum purgaci
cllent, (eleque diligenter pr3Pp.Tra'-enr. Gbfcrvat idem eos,
cjui ab i€gyptiis docerentur , primum quidem arripuille
viam & rationem , qu.T vccabacur {^ciTDAs^oftjyixH , id elt
adeiprtolas Ilribendas coparata methodus: alteramjquafa-»
cerdotes utebantur, id eft U^o^a^ot^^? * teriiam &po-
ftremam U^o;)^,u;j>,K.Hy nominab.int ,idelt lacram quandam
f>ulpturam velCcTlaturam : exquibus maxime celebrisfuic
ca qua? ot;^u^oAih.h dicebatur, Longior elfem, fi exempla
Cementis ufurparcm, quoe eadem pene funt apud Oruiii
Niliacum. Sed unum idduncaxat. Omnes quotquotvetu*
ftis temporibus de rcbus divinis aliquid fcriptis mnndarunr,
tambarbari^qu^m Graeci^rerum principiaoccultaelle vo»
lueranta&: ipfum verum (7'otAH6eV^ <Enigmatis,fign.s (ym-
bolis y
c
lEMBtlMATIBVS: «
bolis, «Jc nllegoricis quibusdam figuris trndiderunt. Eadem
fuere celebrata illa Grarcorum orncula: quarcaufa eft cur
Apollo Pythius cognomen Ao|i'ot? habueric,eo quod ob-
icure ac oblique relponderet, Cum Clcmente illo polylii-
Aore uHcl conjnngam Plucarchum, quidi(putacione73tfi l*'^
tnSQ^y^d oVi^^lcTiQ-^idem omnino docet. interq; alia oftendit
hoc veierum ^gyptiorum inftitutum fuiire,utabiislege-
rentur reges vel ex ordine lacerdocum , aut eorum qui mi-
litia? nomen darent : eo quod illi ob forcicudinem , hi ver5
(apientiam magniautcelebres haberencur. Si quisebelli'-
cofisrex crearetur , ftntim fe facerdocibus erudiendum da-
bar, idemqueripienti.T parciceps efficiebatur.ejus inquam
{apientijp qu.r fabulis pleraquet)ccultnbac, & obfcuro quo-
(dam verborum involucro veritntem complectebacur. Ha?C
cjus vevba: luQj? t>lvt7o7*»H Uft<i:jj, K9djUt7^?<^7H? (^?^"
^(^/a? tVlJOoK.gua^iVH? 7ot '^^MX|au9oi? K9U Ao^oif, ct^v-*
«Tgot? tiucjxjcrei? TH?otAH^aotf Kstl cTiotcJ «'orei? tx^'*'^^* QilP'^
Cerce ipli notant, cum Sphinges ad templorum Iiminalo-
cant: innuunc eiiim eam,quamde rebus facrisdoflrinam
profitentur^eafapientiaconftare.quxobrcurafitj&invo-
luciisquibusdam lateac.
DE PrTHAGORAE
s r M B O L l S.
CE RT E anciqua illa Pychagorae fy mbola hujus Philofo-
phia?u(iimnon minimum prsbuere, quafCum ^Tyr-
rheniis (apud quos fuit educacus,tefte Plutarcho) aut ab
^ijyptiis, ut relatum eft ab lamblicho nobili Philcfophof
«ccepiHetjica excoIuit,ui magnam fux dodrin» partem his-
cc myfteaisocclufaraelTe voluerit. Tiadicenimidemlami?
^;^ . B i blichuj
'* DeSymboliset
bliclias, eos olim dcflgnadc per iiavis gubernatorem, fupre*
miimDeum,primum motorem, & primam illam caufam
rerum omiiium , ut oftenderent omnia Dei providentia cu-
raqueadminiftrari : ut per mundi lutum , materiam aptam
adgenerandam,ip(umq;corpusintelligi volebant. Atqui
& interdu m non alio fy mbolo D e v m defignabant , qu£ni
oculodepi(5i:o,cui&: baculumfcu rceptrumfubftituebantt
quandoquidem Deus unuseft,quiomnia videal ,&pen«
quem fit prajcellens &:regia dignitas. Nonnuliitamen Ibn-
tem baculum ad aliud referunt , ncmpc adnaturam di vinam
cfc4)>5a^7oH K3tl ocJUVH^ojJj id eft mutationi minime obnoxiaro,
&qu2enunquamlabefa6lariautimminui ullounq^uam pa-
fto pofsit. Hanc i€gyptiorum philofophiam Chaeremon
complcxus cft, ut & Orus Apollo Niliacus ; auxit Py thago-
ras; illuftrarunt excellentes quidam philofophi & Icriptore*
nobiles, Athenaeus, Clemens & Cy rillus Alexandrini, Pau-
lanias , Porphyrius, PHnius, Apuleius , Plutarchus : quam.
que noftra sptate pene intermortuam magno labore ac indu-
ftria, imo veroadmirabilipeneq; divinoingenio excitavit,
fuisq; perfecit numeris Pierius Valenanus, magnis illis Hie*
roglyphicdn Commentariis. Cujus prima: iapientia? ufum,
neid difsimulare videar,retinuerunt muItoantePythago-.
ram Mofes, Salomon , aliiq; Hebrajorum lapientcs. Sunt 6c
quide Chaldsorumfymbolisex PfeIlicommentariis,quib*
«nagicaoraculafcu Chaldaica Zoroaftres exequitur,non-
nti la pofteris reliquerunt. Sic enim ex figura pIantarum,flo-
rum,animahum, ftellarum,rerumq;aliarum pleraq; invoN
vebant, ut minime putem commodius fapicntix vetcrum
quasdamreliquiasad noftra ufque tempora transmittipo-
tuilfe. Id ver6 fi quis veiil oftenfum circ aliquaexemplo.
rum farragmcftatim colligct,profertihtatisiyinboloPa,
paver ufurpatumi Cuprcirum pro naortci OlivAm Cignxxm
paci&^
Emblematibvi/ 4
paCiSjLaurum & Hederam ingenii femper virentis, Ma-
lum cotoneiim connubii notam iisdem nabitam fuifleait
Satyrum vel Capram libidinis; Leonem terroris, iracundiar,
dominatus j Solem anni , Lunam menfls , Sc cxtera alia lon-
g^ multa,qurcimmenfo iabore pari^ue dodrina idemPic-
riusexecutuseii
, VNDE PROF ECTVS
STEMMATVM V S V S.
EXquofadlumelleconftat, ut/apientes quiqucpofteri
inventionihuic tamingeniofe multumornamentiad-
jecerintfuistumlibris,tumdisputationibus; ficetiam per-
inulti nobiles Sc generofi, viriqj principes , qui bellicis olina
negotiis prarfedli funt, ut etiam hodie, qui eundem dignita-
tis gradum obtinent , quo fui nominis atq; familia? (plendo-
• remqu^m Intifsimepropagarent, ftemata qua?dam&fym-
bola fibiufurparunt. Et ccrte omnibus pene gentibus in
jnorepofitum fuit.ut fpecialealiquod fignum militare ha-
berent, quo facilius cogi pofient , 8c in unum con vocari lo-
cum milites, qui vel fparfi vel fufi extra caftraelfent. Occur-
ritmihiquodDiodorusSiculus i Bl>SAlo9. retuIit,quoIoco
initium eiusmodifchematum videtur repetere a tempori-
bus OfiridiSjhisplanc veibis: 7<yc^'oaoO'ji^l</lfffi/vtc^ocTtV'
e9j cAJo At^vaifJ i(»?, A'v»^i'vTt K^d MotKi-JbW, cTloti^t^ovTO? otv-»
lcva}) {oicap >/ )t dvQiKdcdii th zsi^C dvTa? ivTo\fjd(x ,. P i n d a r ' e-
nim teftis eft Amphiaraum in expeditione Thebana picflum
• draconem in clypeo circumruliHe : Sratius Capaneu hydra;;
PolynicemSphingis imagine,ufos in fcutisfuifK.-. In bello
Trojano Agamemno pidiim habebatinfcuto Leonem uni
cum epigrammate; QVTQ^iJii^ c^ojSQ^isi jS^otc^^ : Vlyffes
delphi-
P E S YW B O t IS ET
delphinem.-Typhonem Hippomedonorefumosefflantemf
PerfeMs Medufe vel Gorgonis caput. Neque eniqjdubium
potell elfe , quin & csceri Nobiles ihx infignia familis, feu
ly mbola qusdam propria fibi vendicarint. Homerus alter
8.i£neid.id minime libi prcetermittenduputavit, cumTur^
ciauxiliares copias memorat, quorum hominum arma Ci-
gnaque diligenter & ftudiose perfecutus cft. Cimbrorum
6c Teutonum bello illo horiibili, quod in MarioPlutar-
cbus defcribit, id memoria dignum notat, eos populos,
quauquam immanitate barbaros , fiiis in peltis , aUisque id
genus beUicis inftrumentis,non modo nitorem aimorum-
habuitre, fed&depidVasferarum imagines. NonulU putant
Marium ptimu Aquilaprofchemateufum,ut pra^cer carte-
ros teftis occurricVal. Maxim. Primis enim imperii Roma-
IiitemporibuSjinexpedicionibus beUicis cum. educendae^
{et acies, autetiam roanusconferendie, profigno , foenima--
fjipuUs utebantur; unde legiones manipulares primo ap-
peUatasefleconftat. Sedcum incremeuLum aUquod cepif^
(etimperium,figna alia fibi finxerunt, q^ualia fuere Lupi,
-Equi, Capri, Minotauri, pro vario Principum arbitrio , qui
irihtibusprxficiebantur. Sed utea demum Aquilaufurpari
ca^ptaeft pro publico &'perpetuo imperii Romani {}-mbo-
lo, fic ufus invaluitjUt quarcunque legio diftindias infigni-
um notas haberet Qundpofteris ita tran5miiriim eft, ut
ejusreimemoria, quauiquam longa tempoium intercape-
jimc: longoquefpacio,(S:pene vetuftatis oblivionc dcmier-
ia,fcriptorum beneficio tamen nondum intermori potuerit*
Dio tradiuin Pompeii magniannulo exprellafuifietrophsa.»
tri3,,utante idem Sylladuflator fi^ri iibicuiarat. Plutar-
chus vero ait in eofum.mi pretii Iap:Io,qui Pompeii fuir,
^aiq^uepoft xnottem ejus, C^iartm coegic ad lachrimas ,
Leonis
Emblematibvs. ^
leonis confpicuam fnifre imaginem enfem tenentis. QuocJ
genus dodlrinx recondicioiis qiianquam pleriq, ludicrura
clTe cenfeant,aufim tamen dicere, id fapiencibus olim homi-
nibus famiiiare habitum pro certo conftare: quod decla-
ranternditae<v:literara illa lympofia: quo maxime nomine
Principib" digna videri debet exercitacio, quos fi vere Prin-*
cipes agant, literacis colloquiis fuas epulas condire par eft :
non ut inertes quidam aulici , 6c (quod dicebat ille ) arietes
in aureo vellere, qui lapillis & telleris,qui cubis & foliorum
lufu non modo totos dies terunr, in quibt^ luditur quidem ,
fed interea permulcum otii &: pecuniarum impenditur,mul-
toqaeplustemporisinfumicur,quam necefTe eiretj cum in
ea fj^-mbolorum dod:rina exercenda,& liberis liominibus
dignacognitione, non mediocris utilitas capiatur, ingeni-
Um intendatur,judicium au^eatur, exerceatur memoria,
mirifica obledlatio capiatur. Sed hacc mifla faciamus. Quam
enim fuperioribus anteadis feculis hic fymbolorum ufus
magnisquibusdam viris arriferit , exemplis innumcrabili-
bus teflatum habemus. Qain idantiquarii& fludiofilon-
ge ante, &hocnoflro feculodiligenterobfervaruntin qui-
busdam prifcorum temporum numifmaiis ajreis &argen-
teis, tum faxis &: asdificiis, longafeculorum caligine, & qua-
fi fenio fere omnino collapfis,ex quibus illorum veterum
hominum fludium agnofciit in obfervandis familiis , &gen-
tis alicujus flemmatis , aut efiingendis iis , qns ipfi fuo ar-
bitratuconceperant,quajque vel multis, vel certe paucis,
^ quidem eruditis atque ingenfios propofica elfe cupiebac.
Siquidem, ut e multis pauca fublegam, Alexander MagnuS'
ferpentis imagine uiuseft, qu6dfe h love Ammone patre
fubformaferpentiseflenatumcredivellet. AuguflusCae-
far magnam fui animi moderationem,alienamq; ab omni te-
jneritate judicium, id efl maturitatem in rebus geredis ofle-
C furus
De Symbolis et
fiirus, in alrera numi aiirei parte, qiiem ciider.ciam eainaviJ
jmc cauni juUerat, Papilionem r.na cum Hiiviatili Cancro
ca^lari voluit: alteroc|uidem tarditatem, alterovero celeri-
tatem intelligebat. Eundem&Sphingisimagincm m l\o\ -
lofeu fphragidio lumprillememorant : quoplenque conji-
ciunteum defi^naflefaam in rebus obfi-uris illu{lrandis,&
conficiendis negotiis alioqui perple.xis adniirabiltrr. foler-
tiam. qnod tamen fignum commiitavit Republ. primum
compofita, Scimagine Alexandri Magni polteafertur ufus,
fortafTeutMonareliiam, qua fedignum putabat , intellige-
ret: quam ubi magna, plnnequeinaudita felicitate conie-
cutus eft, non alia deledtatus eft imagine qu^m fiia. MeccE-
nas eques Auguftofamiliarilsimus, Ranrm ufurpavit,for'
talfeSeriphiam, ut quibusdamp acet, ad arcani r.dem, qua
unice obfervabat ille, deiignandam. Titus Vefpafianus
Auguftum .Tmulatus, proprium fibi ac pecuiiare fchema vel
fymbolum habuit, quod maturandum eile pra-cipiebat,
Delphinum anchors aliigatam. Narratur hiftoriis Eccle-
fiafticis, &D. HieronymiCommentariis, hteram Hebraica
TAVjfilutis fuiffe olim fignum etiam Faganis ipfis habitumi
quodparietibustempliSerapidispalsim vifumfuir. Nulh^s
eftexnoftris,quin audierit aut legcrit memorabilem ilbm
Conftantini Magni expeditionem adverfus Ma.\entium,
qua,maxime fignismiitaribus, fignum Domini.i Crucis
tumprimumcepit. Etcerte crux merito pro falutis nota
iifurpariccEptaeft, quodTIirera-jquodfuitolim abfolutio-
iiis ficrnum, videatur refpondere, lipi(5luram& lineaslpe-
<Sles. QiLJcl enim, utexterna iliaqua? innumerabiha funt,
transiliam, utqujelegunturde Athenienfiam. Noclua, Per^
farum Aquila aurea, vel Soliseftigie.autigni facro, Thcba*
norum Sphinge, Ofiridis cane, Cyri Gallo aureo, & aliis et-
iam pluiibus,dequibusfidemfcriptores faciuntj, fed nefcio
quomQ-»
Emblematibvs. tf
f|uomodo nos magis delectant <S>:afficiuntdomefl:ica, ntefi:
Navis ilLi,qu3m pro ftemmate habuerunt Franci veteres,
ficutiSidonius Apollmaiis & Panegyrirtes ille Pacacus te-
ftancufi quod idem fignam Pariiiorum elle adhuc apert^
videmus: ut triaiila Repagularubea ieu vectes,quibus ia
publico ftemmate Burgundiones uii lunt; uc Vrfi, quibus
Helvetii: uc Leones, quibus Germani quidam duces: uc
Igniariu una cum iilice, quo ecuites iih torquati, qui ^ Bur-
gundoduceprimuminltituti fun:. (logum enim eliecinfiii-
gulisimmorari, & adea omniaexplicationes adjicerej quii
inquom-nunc memorem veterum illorum Gallorum ftem-
mata & infignia,quxfibi vel ingenioiifinxeri.int, autaliqua
liaifli func occ.iiione, vel tanquam hxreditario jure pofteri
ufLirpar nt.'Q£ia camen multus eliem,im6 vero forcaiie
iiimius in ea rerum vecerum c6memoracione,quas fiibinde
fnteri corrimurlonga vetuftatis obiivione nobis pene dele-
tas«S<:obliteratas : facihus videtur meo quidem judicio, in
iis pedem,utita loquar, figere, qua-nontamprifcorumha-'
min m libri , q bm iplb n(<ftroium patrum, drquidem hu-
jusfftacishominnm exemplo, planeattinguncur. Itao; prx,
ttr publicnm & folenne imperii Germanici ftemma,quo<f
Carolus quintus fuperioiib^annis pro imperacoriojureha^
buit, fymbolum etiam peculiarefibi vendicavit ,duas Her-
culis coUimnas, una cum fymboli anima Vlterivs. Lodoi-
cus XIT. antequam ad regnum eve(fluse(ret,aIiquaracione
Hiftricem,quem Porcumfpiceum vulgusappellac j Frana-
fcus I. felicis memoria? Pnnceps , tria lilia, quibus aiii Reoes
regio nomine fuerunt ufi ad hxc noftra usq; tempora, & Sa-
lamandram aliqua caulapropriam h. i fccit; Henricus IL
ejusfiiius, crefcentemlunam, unacum hemifti(.hio,DGNEC
T o T V M I M p L E A T o K B £ .M : Margaris Navarrsa Regina,
m:gni Francilci foror , heroina vere illuftris , Hehotropiunj
De Symbolis et
jQonfinecaulafibilegic: C«rolns IX.duas cnlumnas in (s
complicatasunacum,PiETATE et I vstitia, defcri-
pto epigrammate : Catharina Medicea, Regum mater, Iri-
dem feucoeleftemarcum jadjedo fymboliargumento, cJxS?
(Pi^^H6i}c(.\Rvlw: Annas Mommorantius, militum Magi-
fter,nudum EnfemjUna cum verbo AriAANOZ: Mare-
fcallus Santandreus nodum Gordium : Pleriqne idem tri-
buunt Regi Catliolico , uc lovius ipfe. Cardinalis Borbo-
rius , paftoricis dignitatis notam, Enfem feu gladium flam-
nieumhabuit, quo verbi divini vimintelligiajuntr Caro-
lus Lotharenus Cardinalis Hederamalcae pyramidihaeren-
tem, un^cum verficulipartealtera, Test ANTE vi rebo:
FrancifcusTurnonius Cardinahs corlefte Manna: Chrifto-
phorus Maducrius Cardinalis Tridentinus, Photnicem fe
in igni comburentem , un^ cum fententia ,Peritvt vi-
V A T : Ferrarienfis denique Cardinalis Hefperidum mala ab
infbmni non cuftodica dracone,quo virtutes fignificari con-
flac. Alphonfus Aragonum rex libro aperto, ad libertacem
defignandam, uci maluic. Francifcus Sforcia cum ducncum
Mediolanenfemobcinerec, Canis fibifymbolum pingi fin-
giquecuravit,una cumfpigrammate, Nem o qj^ie tvm
IMPVNE lacesset, Duo iuter ca'Cera Priucipum Icalo-
rumfymbola,erudicishominibusplacuerunc, nempeunum
Laurencis illius M edicei, 6c alcerum Profperi Column^ .- II-
le quidem cres plumas habuit colore triplici diftindas, albo
viridi, rubeo, unacum S emper adjecto vocabulo, quod
crudici homines ad vircutem criplicem, Fidem, Spem, Cha-
ritatemretulerunt: Hic veroColumna, quo temporeRa-
vennati Reipub. prajfedus, urbcm obfellam defendebat,
duplicem ramum complicatum pro i/mbolo circumtulit,
alterum eCupreIfo,ePaImavero alcerum, un^ cumfenten-
tia adjeda ab eloquenti homine Antonio a Calano va , Erit
ALTE-
E M B L E M A T I B V«S. 7
ALTERA MERCES. Illum quidem ramum , mortis; vi-
(ftoriaehuncellenotam volebac; ut fignificarec in ea expe-
ditoneiibicertirsimumeilemori vel vincere. Qjiibuspro-
fed:onocis&fignis illuftribusmagniilli heroes, acPrinci-
pes excellenciamaliquam fuorum animorum non obfcure
oftendi vohierunc. De qua quidem philologic-e parte,ne
cogar fingula percenfere, cum quosdam viros excellenci do>
<^rina, (Scanciquicacis vel maxime fladiofos aUquandodis-
pucareaudiebam, memini ulcro cicroque habicos ea de re
fermones erudicos, ex quibus camen ad exrremum , uc uno
dicam verbo, nihilfere pripcer conjetftanea mihi compara-
VI. Nam ut prifca illa & excerna pri^ceream, quidam audlo-
res func non omnino mali , ^ quibus accepiinus priorum
GaUia: Regum , qui "k Pharamundo profedi func , inhgnia
fuilfe cres Bufones auc Rubecas : nonnulH cres Coronas ma-
lunC : alii Leonem qui Aquilam ad caudam habeat. In quo
illi boni fcripcores cemere incerdum & fine judicio cahgac :
quippe qui quod Regum quorundam peculiare iymbolum
fueric, ad alios eciam tanquam commune omnium referant.
Videriaucem cercius poceft,cribus Liliis primum Clodo-
veum fuilfe ufum, cum primum fuadence Clocilde uxore le-
ftifsiraa,religioni ChnftiancTnom.endedic: quod liliorurn
trium ftemma pofteri eriam Reges ad noftra usque cempo-
raretinuerilc. Polydorus Virgilius in AngIicahiftoria,quo
loco vicamGulielmiNochi prefequitur,au(5tor eft,Reges
Anglos ad eam usque Regis illius scacem cercas infignium
nocas minime habuille; fed pro regum varia fuccefsione,
etiam figna illa fuilfe varia. In quibus omnibus primo ex-
cogicandis, eftingendis, exornandis, aliqua racione pingenf-
dis,velfculpendis, non videoquid veri cerciqueftatui cer-
t6 pofsic: nill dicamus proanimcrnm&opinionum varic-
tatemiramfemperpeneqj incredibilem (ymbolorumejus-
C 5 * moda
DESYMBOtlSET
ftiodi varietatem extitilfe. Eflet quidem impcritihominis»
pcU-umq; in rerum veterum hiftoria cxercitati , qui auderet
afhrmare nullam fubede fententiam in ea ingenioia invenci-
one ftemmatum, fchematumjinlignium & iymboloru: qu^
veteresipfi nontam ftudiose affedrairencnilifuaedoclrinae-
folertioris, Cux laudis & glorix, fliarumq; cogitacionum ali-
quamnonminimampaitemahisnotam eile voluiilenc.
STMBOLORVM TRIA
G E N E R A. '
CtCte R vM nehocquidem pr«termi(rum veh'm,fym-.
boLi &Emblemata, dequibushoc agirur hbro , mul-
tiphciae(re& varia: quorumtamen rationem multiphcemt
adquosdam quafi cancellos revocarepo(rumus. Qua^dan*
cnimhiftoricafunt, aliaphyfica,alia ethica&certe allego-
rica, quibus aliquid petitum k fabulis aut rerum natura, in-
geniosead mores ut phirimum traducitur. Hiftoricaiuncea
quoeducunturex hiftoriis, ut Lesenx ftatua afreain acropoli
Athenienfi pofica,dequa i^.Embicm. apud Alciacum: Tri-
nmphusM. Antonii triumviri de M. TulHo inceifedlo, 25>.
Emblem.-HunniScythici defcriptio, 37. &c. Phyfica vero,-
tic Bachi & Palladis fimulachris eadem ara eredis , 25. uc de
Ciconix dvu-mJ^^^yicCi 30. Qux tamen ad mores omnia mi-
iiireduci polle iaLile videncur ,quiaexiis omnibuii,quan-
quam non femper ica perfpicue, moralis iencentia eliciatur,
DIFFERRE INTER SE
S C H E M A T A, I M A G I N E S, S EV I N S l-.
GNIA, SYMBOLA.
QVoD cumforcaflepluribusoftendo, nolo mihiquis-
piamiucenfeanc, ut quinullum plauc disaimen con-
ftiiuaii:
E M B L E M A T r « V S.: 8
ftrtiTim inter fchemataillareu infignin velarma,qune vocan-
tur gLMicilitia, imagines, Sc peculiaria hominum , vel publitr
cn n.icionum auccivicatum fymbola. Scio equidem uc pri-
modefchematiSjidfaciI^ velcacence me nuclligi ab iisqui
nonomninolunt obcufi. Nullum {lemmaelFe puco,quod
fymbolo¬anon conllet: ied tamennon omniaiymbo-'
ia ftemmata ette pollunt : Alccrumenim nempc f)-mbolum,
lacius", ftii<5tais veio ^fpecialius alcerum accipi comper-
tifsimum ei\. Alia veio imaginum ratio ,quamquam ad
eundeforcalicfinemolim Romani fumpfifle videncur ima-
gines, ucpofleri, &:hodienobiles fuaillaflemmata. Iicert^
nobiles eranc , qui fui generis imagines poteranc ollendere,
tefteM. Tullio. qu^caufafuicuclirpe imagines pronobili-
tace ufurpare fimiliare fit auctoribus. Eas Roms patricii iri
primisfibi tribuerunt,& qui foli majores magillratus,nem-
pe yfdiiitacem majorem, Pra:turam, Cenluram, Confulatu
obtinebant. Quaj imagmesquales fuerint, lib. (J. Polybius
me docuicPlinuis ^y. ut etiamM. Tulliuspermultislocis.
Erantenim fimulachraquardamorisfimilitudinemartifici-
oseficlam, coloiibus & pigmentis adumbratamreferentia,
quas infigniore domus parte pofitas armaria lignea include-
bant. Eas autem imagines diebus feftis exornabanc apertis
armariis : cumqjaliquisepropinquisautaliinibus moituus
elatus eifet, in funere circumferebantur, addito ut mannicu-
dine quiim (imilimi apparerent, reliquo corporis crunco.
Eas demum cereas fuille me locus admonet Plinianus,quem
citaviproxime; utindea[5pareatmajorum imagines pofle—
ris ctiamtemporibus nominacas,fed non itatamenufurpa-
tas. Nam infignia Nobiiium imagines habenc illas quidem,
fed nonhamanivultuSjUtfuereoiim Romanoru. I^roqui-
bus polieriora fecula carperunt Iiaberefuailla,qucT vulgo
arma vocitancur, idefl infigniagentilia: quarutadhonorc
^ gloriam veteribusufurpata funcficcerce^uticredibileeft,
fuerepoflea vircutispr^emia, Screiumprsclaregeftaruma-
pcrc* teftiinouia» QV M
DeSymboliset
OVAE SP ECTENTVK
"^^ I N Sr MBOLI S,
ADcxtremiim icaquequid ad conficienda fymbolairf
primis obfervandam ik, adiiciam , uttandem (eo-
rumgratiamaxime, quiliancliberalem 8>c ingenioiam co-
gnitionemcolunt)formulam quandam apponam (ymbo-
lorum conficiendorum, expeditam illam quidem & facilem
juxtaloviidodtrinamsquinonmodonotasheroicas Princi-
pibu&mukis excogitavitjfedarcemquandam apertam ,&
compendiariamadmoduminchoavitpotius quamperfecic.
I. Sy mbolorum id proprium & peculiare eft, ut gyris qui-
busdam 6c mjEandris,nempe obfcuris fententiarum invo-
lucris obte^antur- Sienimtam aperta & popularis elletin-
vencio , niliil dodrins aut gratiae in iis elfe videretur. quod
fymbolis^gyptiorum,Chaldxorum,Pythagoreoria,Gra:-
coru,et aliorum jam ante quadam ex parte demoftratum eft.'
2.. Deinde,ineo vel maxime fita eft fymbolorum ratio,
iit cum gravitate brevitateque quadam plurimum fentenci^
contiiieant;quodobfervandumnotatau6lorgravis&acu-r
tus Demetrins Phalereus.
j. IdpriEtereaobfervaturutpIurimum,ut()'mbolumIia-
beataliquamcumadagioieu paroemia fimilitudinem. Et
quidem farpenumerb fit , ut iy mbolorum & adagiorum ea-
demnatura elle appareat, quanquam interierationequa-
dam ditferant. Quod Plutarchus diligenter obfervavit in
quibusdam: 6cprcTtereum Appuleius, quietiam exemplu
apponit,utcum olimdiceretur,ExquocunqueIignoMer-
curium non fieri , fignificabant eo , qua.'vis ingenia minimi
addodtrinam capelfendam idonea; nequecujusq; animum'
itaeireknaturainformatumjutingeniicukumtamcommo-
de caperr
Emdlematibvj. a
d5 capere pofsit. Quae tamen fortaHe magis atxlnent ad ca
/ymbola,quxoratione,vivaqiie voce ufurpantiUjnon ea
c[\\x TScL^d^fjiQL dC i^pccva ffVfujSd}^ nominantur. Certe in-
ter utraque mngna potefl: incercedere fimilitudo, ut nusqua
elle non pofsit incer res &: verba non minima connatio : aut
fimagisplaceat, uticnigmata, ficfymbola lunt alia in ver-
bis, in fententiis alia, qucxdam etiam in utroque, imo inter-
dumlitterisptque ryllabis. Quod pluribus illullrarem, ft
putarem id lludioios aliquo tandem modo remorari.
Q^RS OVAEDAAI INVE-
niendIdrvm et excogitando^
R V M S Y M^ O L O R V M.
Elitaqne, quifymbolum aliqnod velfchema commodl
volcteftingere jfpecflanda hicprimiim propoftuntur,
iit jultafit animi & corpoiis analogia (per animum,(enten-
tiam uno, altero, vel certe paucis comprehenlum verbis in-
telligo: nomine corporis^fymbolum ipfum deiignari pla-
cet.) Deinde ne ita tenebricofum fit, & obfcurum, ut De-
lionatatore opus h.ibeat. Tertio ut facile conlpici Sc diju-
dicaripofsit ,1! fortealiquid interjedumhabeat: ut inter-
dumfuntfidera, {lelIcC,luna,foI, ignis, unda,nubes ,i)Ivar,
rupes, fpelunca^, & alia innumerabilia. Quarto, ne qua hu-
mana forma, nili admodu raro, de pingatur- Poftremo, ad-
hibeaturinterdum animaillafymbolilingua quadam nobi-
li minimeque vulgari, ucid^roigaoHiUOiJ V^ot}<iAfjiOi, inge-
niofaque inventio, qu« cogitationem requirat, & eam qui-
demeruditam, m.ultoplus dignicatis hibeac &gravicacis.
Idautemfieriab erudicis, vel lis quialiberali &politaIice-
rarum cognitione avern.ir? animum non habeant, Grxcc
ftut Latinc commodc fuhc : auc denique Ci magis placeat,ex-
D tera
tera qnncJam lingua,idqiie {ententiabrevi, arguta,gravfi^
vel adagiojUt eciam hemiftichio, intepro verfu nonnunqua,
qui velrecensnatuSjVelaliundepetitusfitjdummodo argu-
tiarum ahquid & fahs contineat. De fy mboHs, fchematis >
& ftemmatum ratione jam fatis: nunc tandem deEmble-
mate qusedamcommentemur.
"D E E MB LE M ATE^
PL E R I Qjy E funt non fatis acuti,qui Emblema cum fym-
bolo,cum ^nigmate, cum fententia, cu Adagio temere
& imperite confundat. Fatemur Emblematis quidem vim iti
lymbolo fitam efle : fed differunt, inquam, ut Homo & ani-
mal: alterumcnim hic maxirtiegeneraliusaccipijfpeciali-
iisveroakerumnoruntomnes qui aliquid judicii habeant.
Embleftiaa:nigmanoneft, quanquam interdum cum aeni-
^mate aliquam fimilitudinem habeat : Racio enim quas-
dam eft apertior in Emblemate, propter notas qua?aper*
tse & perfpicuce funt : ./£nigma vero in verbis ambiguum
eft & obfcurum, ut etiam viros alioqui folertes , & irige-
niofos interdum longa mora teneat. At fymbolorum &
Emblematum dequibus maxime hic agimus , ratio debet
eneclarior & apertior; ut quemadmodum ab iis imperiti
arcentur,ficdo6lihominesaIiquidhabeant in quo ingeni-
nm exerceant. Ncque Emblema eft 'yV(:^<<tH feu fententia,
quanquam fkpe Emblemata fententias in fe contineant :
nifi foitalFe 'qua ratione Emblema fumitur ix^i^Cdyvfuiicci^
pro epigrammate feu explicatione Emblematis. rvcdfjLH
enim verbisexprimitur; 6<:nififalIor,aliter 7^6'/^?! elTemi-
nimepoteft,nifi^eoufurpetur, quod tv0u/^H/xot diceremus.
Emblemaenim fiepenumero efto('4)(i)VojJ;necfempernecelIe
cft in Emblemate elic adj^dum epigramma. l/eniq-, , ut uno
verbo^
t M B t E M A T I B V S. lO
'^rl)o,Sententia,&EmbIema videntur mihi differre iit ver-
ba& les, Ccu (Tgna qiiJEdamrerum, & res fignato!. Denique
noneft adagium velparoemia: Quia Emblema efl: aliquid
ingenioseabingeniolisexcogitatum, ut ita dicam: adagi-
um vero fermo iit in ore omnium verlans. In quo adver*
tendumaniiacutc viderint, & non potius aberrarint , qui
quascunque lententias, adagia,fimilia, apophthegmata, hi-
ftoriasadEmblematapoflerevocari cenfuerunt, quahexre
(juavis Emblema cudi & confici deberet.
Supereft itaq; Emblematis nome explicemus , fi prius AI--
ciativerba ex commentario in tit. De rer. & verborum fi-
gnificat. appofuerimus. Verba fignificant, inquit, res hgni-
ficantur, tametfi & res quandoque fignificent, ut Hierogly-
pKica apud Orum Sc Chceremonem,cujus argumenti & nos
carmmelibellumcompoluimusjCuititulus eft Emblemata."
Hxcille.
EMBLEMA QJID, VNDE
DIC ATFR, ET ^J^ O M O D O ID N O^
MEN P RO P R I Ey OJ" O M O D O F L^
GVRATE AGCiPIATVR.
DIc"iTVR Emblema, quicquid interferitur ornatus'
cauifa, non modo parietibus 8c pavimentis , led &z re-
bus aliis permultis ,ut vafis, pateris , veftibus :• cujusmodi
funt claviculi , aut ima^ines aure;£ vel argeriteae , uniones &c
gemmar, ca:teraquegeneris ejusdem. Id enim nominisde-
dudumelfcf conftat Z5-!X^^75t/u^odMtc:9j, ant Crsi^^K}[Sli
quodeftinierere, interpon-re, velmjicere. Antiquicus e-
nim lapillis quibusdam quadratis ik minurc leclis politisqjy
ift quibus eicones quardam intertexts efienc, ^des magna-
tum & Princ^um regia^ ut plurimum ornabacur, ut collige-
D i re ffl:
De SyMBoIIS ET EMBtEMATIBVs.
reeft ex Pnufania, Plutarclio, Appuleio, Philoftiato, dc aliis
plerisque: cujus etiam rei ufum aliquem videmus inqui-
busdam templis , tum ^dibus publicis 6c privatis , ut noftra
bacc xtas antiquitatis smula pridem elle ccepit. Itaq^ f^^loL*
cl^o^Iit^J? JiicEmblemata vocantur carmina, quibus imagi-
nes, agalmata, pegmata, 8c id genns alia fiite adinventa, va-
rie&eruditeexplicantur. Sed & oratio variis verborum
rerumque pigmentis & lenociniis Rhetorica; artis elabora-
ta, Emblematisreferta dici figurate poteft. Nocum enim
illud M. TuUii ex Lucilio.
^mm lepide lexels compoftcZ ut teJfcruU omnes
K^rteypavimento atque Emhlcmate vermicuLtto. "
. Veiba funt Lncilii PoecceComici, apud quem Sta;voI»
exagitabat AlbutiumjquinimiuseHet in ornatu&ftrudru-
raverborum : mquonon vitabnt afFe(fl:itum dicendif^enus
dodtis auribus odiolum. Ca?terum plerique vel fufpicari
vel objicere poterunt hic Emblemata improprie |dici ,
cum eacarmina videanturpotiusexpodtiones elie&: expli-
cationes Emblematum id eft, eorum , fy^mbolorum ve! fl-
irulachrorij, qua; ab antiquis petita hic magna parte repra^-
fentantur & horum ratio tradicur. Seddicimus adju^i*
^lanon temere aliquando fubjedlorum lip.bere ra-
tionem metonymica?, & fententiam vei
epigramma dici poiFe, quod Em-
blema in fe compleclatur.
SI SE-
11
T.
Sl SERENVS
ILLVXERIT,
i^{ons omnihoc , nifiSolfoufat , viduntur honore.
^^ujcauid ageSi cajjum disperit y absque Deo.
D s Collis
Ollts^x on^niparte varijs arhortmje-
lectifimarum generibm plenns , atque
multiplici herjarum ac florum diuerft-
tate cdnj^icuiis^ in hoc arnceniss. decoret
- - o-^-^^ ^ pukherrimoftatn diu-confifttre ne-
^^mu&^^iiiolnnia decrcfcut atgjacceftlint , niftfaperne
tempeftiueo^ radijsfoUfthtisfoueatur ac infuo vtgorefub^
inde reficiatur. ^Ja^ eundem modu nulLc human^ cogita"
tiones atque acTtones , quantumuis altuqfanJ}eciofj> atque
laudabtles aPVareant , nec vlLi virtus., docinna aut fcten-
tiaperfe confiftere, aut aliquidhoni producere ^otcst , ntfi
diuinittu a Deo 'vnicofonte omnts honiguhernentttr.t/lu-
flrentur,acJ}lendore dtuin^gratid adoptattimfinemper-
dticantnr. ^uod yt papmplurimapr^cUre dt^a tam itf
facris quamphtlofophtcis Ithns ahtinde probant , ita inpri-
mispaucisfedfncttss. verhis S. loanes, r. cap.fua htftori-
a Euange[iC£ de Chrtfto ajferit.vhttnqtitt, h id (pag w cIAh^
rat lux ilU vera qti£ illumtnat omnem ho?ntncm vcmente
in mttndum. tdemg^ S. lacobtt-s tnfua EpiftoU oftcndtt, cum
ait.im.m. Si&i? «:>ot9H, m '^l^ c^wgH/^ot rt Aeio^ la'coh\ diri ttcc-
7cc'? 4>ci)T©|J 151 ♦ Ornne munti^s honum, & omnedonttmper^
fectum defcendtt defapera Tatreluminum. ^ti^ in ean-
demfententiam D. Na%ian7^ntis tn orationede\Athanafto
Epifcopo hdcfcripfit : ^od Solesifenfthtts, tdtntelltgen^
tibu4 eH D E V s.tlle enim mundum tlltimtnat vtfbiltmMCj,
inutftbilem, & tlle qtiidem vtfum corports ilhjiratyhic ve-
ro mturas intellectuprxdttai rcdditj}lendidas,
VNDE
IX
ir.
VNDE PLVAT.
Jjttererlt multum quisnojlrcsirriget hortos,
K^c mcas nojlra D e i quafoucaturo^e.
Ver
E R Mcrcurium, ut nottird cH, mythologi .
ce inteliigitur vis ingenijy eloqnentia ae
docirin£. Js fngiturirrigare Laurumy ar^
borem Jpolhnijacramy quaipfa quoque
^ poeta d^ njiri docli ornabantur. Eoji»
gnifcare njoluit autor y multum rcferre, quo magifiro df
ducequi illosre6feinfiituant y adolefcentes bonarum arti*
um ac literarumfudiofty mod^oprogrejfm in illis laudabi'
lesfacere vclinty 'utantur. ^uapropter hocfjmhclu.fue
mauisEmhlemay ufurfare voluit Reuerendm d' Uluflris
D. Dominm Alexader Edoardm Euggerm Baro in Kirch^
berg& VVeiffeiihorn^&c. Pr^pofitm ErifngenfiSy omni^
um artium bonarum peritm & iiteratorm Mdicenasfingu*
lartiyquo temporetn Italiajuventsftudiorum cauffa verfi.
tm eHy&Ticini in Infibria nomefium afcribi curauit no.
biltfim^ Academia cuidampriuata y quales multts in locts
JtaliiZ y admodum vtili ac laudabtli inftituto , (quod vti-
nam tandem Germani quoque imitarifiuderent) exerti-
tationes prdicUrifim^in crebro vfu haberifolent. {^ddi'
tur etiam Gr^cum diHum ejmdem fintenti^ : {^x ^t?
c/^^5^7«Tot, idefi, P luuiam terra defiderat : J^iodexEu-
rtpidejiimpttim cH , ut ex Arifiotcle apparet Itb. 7. F^ude-
moirumy & lib. 8. Ethic. Nicomach. Jtemj^ ex Athen^ea
lib. Jj' Dipnofoph.
PRO'
«4
iir.
PROSPICIEN^
TE DEO.
Stfaueat ufum, henejiirculmarhore crefcet .*
Sifaueat mmen, tu quoque magrj^ eriso
Arhorl
Rboki vndi(j^ detruncat& Inferunttir
recentiores aljjfurculi honam defejpem
germinum fr^clarorum promittentes,
modo coelitu^ foueantur ac conferuen-
turj alioqui leui de cau(fa exarejcunt df
fereunt. ^uare non fecundum communem d^ depraua-
tam hominumconfuetudinemy omnia adfauoremfortun^
nefcio cuju^Sj^nifi hanc aliegorice quog^voluntatem Deiin'
telligere velimm)fedadnjnitis Dei henedtBionem , quafi*
iayfecundumfacras literaSj ditatjmerito referre debemtis:
tatamen conditione vt nos quoa^fuo ioco fedulo noHrum
faciamus officiuj nen^ turpi ocio aut ignauix nos tradamus,
Vnde Menander , ^i 9fc'A^vTo? kocJj iiri^x-m "zjAioic» Idefh
Deo volente etiam in vtmine nauigares, K^t muLto ad->
httcpr£claritisD. Gregorins NaTjanl^enPts,
Deo benigne dante, nil liiior valer,
Non dante vero, nil labor vanus poteH:.
Hocjymholo vfusesi in atatejuuenili > cum Germanict
dicio , "^Awn (Dott tril, Z)£o volente, IuUhs louipts £"-
fifcopus NocertCyJratr^ VaulilouijfHus. Simile refert
CUrifimm acplurimtz leciionts eruditjs vir j D. NicoUus
Reufnerus , in III. CUJfefuorum Imperatoriortimjymho'
lorum , eo^ vftmjcrihit SacratiJ^. d^ inuiciij^. Cdjarcm
Rudolphum II. antefufceptum Imperium B.QmanHm : 0 m-
*IIA£XVOLYNTAIEO£I.
VIR-
iiir.
H
yiRTVS HINC
MAIOR.
Jrlda Aspalathus vijuamor, if/aque virtm
Gratior eUfu^eriimc^uampta curafouet.
E 9
Multoi
Tl T A s inejp peculiares vlres dC occultdi
^^roprietates plHribii^ fiirpibfi^sdrpUntis*
\ id^per fwgularem fuperiorum ac cocle^
.Jlium corporum influxum, aceffcacita'
^f^^y&i-\^j-^\^ teminemini effe dubium poteH , quarum
cauffks tum alijinuejhgare conatifmt, tum tnprimis The*
€phrafm Veripateticm erudite & docieinquirerefluduit>
quemadmodum ejtis accuratiss. Itbri de caufispUntcrum
fatis ahunde teftantur, Inter qu^ quideAspalathus inpri-
misoccurrit, quifrutex vtautoreH Plinins Lib. 2$. cap. 13,
(quamuis ibidem K^spalathum orientalem & PJoodium
forfitanfme caujfa,fiutices diuerfosfaciat)plurbus in lo^
cis reperitury fed non ubique odoratm esi. ^am pecu-
liarem vim tradit infe recipere ccelefti arcu (vt ejus ver^
bis vtar) in eum inmxo.Sicetiam omnis docirina^pruden^
tia, ac vniuerfi virtutis laudabilia dicia & Jacla tum
demumfuntilluftriorayprdftanttorayomnihmn/vtdicituf
numeris ahfolutiora &gratiora,ficceleftis bonitatisacdt'
uinA gratiafiiauiss. aura ajpiret. ^od etiam Senecx
Ethnicus qutdem illefcriptor,fedadmodum ^^'Mg,tradit
hreuiterin htinc modufcribens ad Lucilium fuil Epiftol. X,
T^iliamftne D e o mentem ejfe bonam. De quoplura in
frimofymboio di^afunt^&in aiijsquoqtiepoHhac aiiquid
dicetur.
ARDV-
I
«/
ARDVA VIR-
T V T E M,
^uikarum drpntmam vi^ncem carpcregAudes^
ij^tontisifinefcis-, Arduajcandefriws,
£ S
%S^iovtes
0 N T E s vhique non folum tnfacrls titte*
rts , fed etiam pafim aptid ?oetas vete*
resfiimipro aliquo loco munito acftahili^
in quo quispiam tuto confifierej d^ ab ali"
orum incurfionibpts opt.fe tueri pofit »
cmnibtts conflat. Vnde inuentor hujm fymboli apud Hie-
ronymii Rufieliumjfuper montem quendamaltumj adque
nifiper afperaet anguft^m fimitanonpateat ncceffiiSyLaU''
Yumfimul& Palmamftatuitjfignificare hoc modo volens^
adveram do^rinam , folidam^prudentiam ^, & qu£ ad
h£cfequiturjperennemacfiabilemgbriam,qud> omnia his*
ce duabtts arbortbm veteres volmffe exprimere in alt/s
fymboltsa nobts eJi explicatumj neminem peruenire pop^
nifiper multos labores acfudores. ,^od etiam Cebetis
philofophi moralts tabula-, quA vt in omntum manibus
habetur, itavtinamettam tn animisverfareturjfattsfit'
ferj^ ofiendity ae Pythagoras infua Itttera 7", a VirgtltOjVel
qutcunque autor eH illius Epigrammatts, verfihus celehra-'
ta-, do5ie expofitit, nec non Hefiodtts in ifitspr£clarts ver^
fibtts, quos tantopere Cicero adLeptam C0f^tendat,(jrqui
alihifunt indicati , nohis ante oculos quafipropofuit. Eli
Autem integer verfus ^ vnde hoc di^um eH defumtii) dafu
Silium Italicum.
Ardua virtutem profert via,j(canclire primrr
Ctm quoduo verficuli Omdiani hlle cofiueniunt :
Arduaperprscepsgloriavadititer./r«»^«tf
Diflicile eft fa teor, (ed tendic ad ardua virtus»
£t Captis Parmenjis in Orpheo :
Non leuis aicenfiis , /iquis petit ardua : (iidor
Fiurimus hunc tolliu
TAN-
u
TI.
TANTO VBE^
RIVS.
Tu ejuoque fic rejeces vittjs nrenttdmultUt
Virtutum vtfoboksfallukt vbertor.
Theojh.
TM-
/r E o p H R A 3 T V s //^. ///. cap. Xt dc canf'
\fispUntar'^mfC^alibi etUm Utterlsfro*
didity OleAm ramu vetuflioribns ac inuti^
lioribui amfutatis jpropter iffm innatt
_^ pnguedtnem drjuccum vberiorem^ Uti-
us nouos furculos protrudere yac hocfa^o arboremmuU
tofoecundiorem c^pulchriorem effici, 2lpbis itaque etiam
annitendum cH,vt inutilia ac mintme fructuofa idest%
tvitia vniuerfa ex animls nojiris Jiudiofe aboleamns at*
que extirpemns, vt illts abUtis virtutisfru[itis multopr^'
Jiantiores ac pleniores prouenire queant. ^uod etiam
fubijcit D. Chryfojiomi Homilia VI. pracUrum dt^um
(quamuis eo in locopotius de vite loquatur) vbi ait: x^it
non vides quod agricoU vitem putet , ne vim omnem ift
fampinis c^ palr/iitibu^ proferat ? ldem& tufacito,am^
putafolia , omneque fudium huc intende , ut quamplurl*
tnumfrucltisferas. Poteji quoque hoc accommodari ad
ia^uramfortttnarum, qu/z multis etiam nonfolttm noda^
mnofafedinfiper lucrofaftzpe nimero fuitjfecHnduveu
fus D.Na^^an^ni.
Sfcnrt^ H9t. 9 ou^«[J4)uTOiJ dcfiviic^^inoc^^
E'i S' » Kat- AcJcf Ti -TT^o?! 6 « of oTor val' t';^^?»
rerterre ciamniquippiain,lucrumpi!taj|'
Vt fruduo(am fi repurges arborcm.
Ac (i quis addat amplius parcis male,
Sylux addat ignem , corpori aiorbum afTerat.
NIL
lii
VIT.
NlL MIHI VO-
BISCVM EST.
Tfe leuesproculhinc aliorum in^rjndia, hhttx^
T^Jisr adnlantes nefcitamare decor*
J)iofc<h
^■^1^=rtr^CS /oscoRiDEs c^ alij rermnfim^Ucium
1®^^ ¥ P^^P^^^^^' trddunt Cuprejjiimnonfolum
ipC^^^ jr ^'^^^^ ^ timas^ obfiam acrimoniam
M ^^^Syt^ nonfcrre yfideas repef/ere , atque eliam
^^^^^^^^ difecfas ligniparticulas alijs rchm appo-
ftas ejwsmodi anirnalcula inde arcere. K^tque id^o apud
njeteresfimulachrapotif.ex hacarborcfebant, ob mate-
ridpcrpetuitatcmy cum cariem nonfntiredicatiir. Vnle
fmulachrulouls Rom& in arce exCuprejJb abV. C.fixcenV"
fimo fexageftmo primoannj^licatum j fuo adhuc tempore
durajfe VUnim teftaturj annls circiter ducentls. K^Admo-
nenturhocjymboloprincipes c^magni viri , njtfuamgra-
uitatem & recle adminiflrandi fiudium in omnihtps fuis
rebusfimper obfiruentj acinprimis aduUtoreSj gnathones
C^ ejmmodifarinji hominesy Reipub. pejiesjfingularifiue* i
ritate afe rcpellaty nec eorum confiuetudinefeje oblcchnt,
multo miniis auresfaciles ipfispn^beant. Sic intcrrogatus
Demofihenes-, quodnam animalpefime morderet , rejpon' j
Ferorum quidem calumniatores, Cicurum autem affenta--
tores. Et Clemens AlexandrinHspaucis plurima comple-
ciens , inquit, Tf/p itoA5cK.eiot}j rHg qjl Aioco' ^vcu vo'ot{j* K^du'
lationem effe morbum amiciti^. K^ut cnim laudat njiiupe"
randay aut contraficpe <vituperat omni laude digna. Sene^
ca etiam adulatoresfiiorum dominorum non tam arrifiores
quam arrofiores appofiite nominat. De quibm integrum
co?nmentariolum doctifimii compofuit ?lutarchmjW.c£,q "oui
lig ri qJ\>s 't jloAs^.^c (TictK^f^vwv .^uvpacto ab amico ajfcfi'
tatorem quispiam Vofiit difccrnere.
' HAVD
I!J
VIII.
HAVD ALITER
Talnta veltit rtguos nu^jquampal/efcit adamfies ,
S^c virct AdVcrhtjjiminafacrApius,
V 2
IntCT
1^^ iVTER alias mtthas Jtngularespropricta'
tes.quds fcriptores reritm naturaliuFal-
m^ii attribuuntj jjtanopojlrema eU , quod
h<£C arbor nonfactie crejcat, nifiradt^sjo-
laribm opt.foueatttr^necnon humoreali'
quo coueniente irrigeturyvnde adjitmiorttm ripasfeltciter
protienit. Ctiju^sprxclare meminit primu4 pjalmtis Daui'
dictiSyeJu^qtie^ooi^^i^^aigin centejimo vicejtmo ociauo obfer'
uatione apud omnespios dtgnifima habetur. 2{amftcut
ju[}tfspalm£ adaquits florefcenti acfuosjruci^fs tempore
fuoproducenti comparatttry ita contra injufliisfosno tcofo •
rttrn radicedeflitttto-, terra et aqua carenti,quod paulo pcFi
nirniofoUs ardore comhiiritur , vt neque hominibiis qtiiC'
quamproflt, nec benediCiio Deifttper eo expeBetur,fimi'
lis ejfe dicitur. Hoc elegatibtM carminibu-s expojuit M.AK'
tonius^Fiaminim in paraphrafl ejtisdempfaimi, qua hie
fiacuitapponere.
Qualis perennes orta proptcr riuulos,
Ar b o r fera ccs ra m u 1 os
Ornatquotannis frudtuuna Ixtifsima
Pulclierrimorum copia,
Suumquehonorem feruat omnitempore,
Denfis ami(5ta frondibus :
Talis piorum efl; vita , talis omnium
Colentium lcges Dei.
Hiquicquid vnquam molientur ,exitiis
lllo fauente pro(peros
Habebit, &c.
MITTE
IX.
MITTE NON
P R O M I T T E.
Cratior esi fiti^u ficm qudm florefaliBa,
<JMijJa egopronsifi^ artteferenda reor.
F S
Fer/itf
£rno temporejicm arhorj^eciofisjlorU
bin autfiutiuum pr<ecoctum ahundanti,^
minimeftfc ofientat, nulUmque inanem
hGminibu-s defejpem inijcit : in autumno
autem fiucim fuauifi.ac quidem in ilhs
reconditcs quafiflores quosdam,(vnde in Italia adhucvul-
nari lin7ua in quibmdam locis Fiorini appellaturjproferre
folet. Saltx vero, vt alihidtximus, eleg.rntes dr admodum
prjicoces flores exhibet ,fine tamen vllofiucfu paulo poH
euarieflcntes. K^deundem modum magn^ leuttatis ejfe
cenfetur , multis O" inanibnspromifiis altorum beneuolen-
tiam captare, acminirne laudabtle prdceptum Ouidtanum,
quod ntillo modo imitandum, vellefiequt.
Promittasfacile: quidenimpromirterdajdit?
PoUicitis diues quilibet elle potefl.
At aramter hreuitero^HGratm inqiiit:
Multafidem promiflaleuanc.
^u^ipropterin vniuerfit vita commendaturpromijfo^
rtm obferuatio , &fitne omnifuco acfimulationein omnes
promta henefccntia. Vnde Cicero quoque i. Ith. de Officijs
prculat eficrtbit, Fundarnentumjufitcia efiefidem-, id eJf,
dtciorum conuentoru?nque confiantiarn ac ventatem. De
hoc Petri Caftalij pegma tale legitur.
SilubetinfignemquammittimuSjaccipeficum,
Forfan & hxc vitae corriget ada twx.
Verenouo nuUoflorum veftiturhonore,
Ettamenautumnodulciapomagerit.
Qoid tua me dubium toties promifla moranttir.?
Qiiodlpondesprimum,firapis Jiludage.
Talia vel miferos poflent promifla beare,
Niftrudos tandemproderetarcadolos.
NE> ,
lo
X.
NEGLECTA IV-
V E N T V S.
Vndere virtutumfy-uBus cmnfiorejuuenid,
Frugisperditfalix nc vocuere^ caue^
Homeru^
0 M E R V s OdyJ?. K. Salicem arborem nO'
^ minat u>\'c:svA^^'m'^:, idestyfrugii^erdam»
~ idem£ de ea Theophrajlu^s cjuoque Plini'
mque tradunt. 2{am femen celeriter
^^ amittity dr quidem ante maturitatem ,
quamuis in Creta idfroducere nonnulli ajferant. ^uem»
admodum ita^^Salici humor ille inter calamos arundina'
ceos collechisprdhet nutrimentum commodum ,facitg vt
egregie crefcat ac luxuriety attamen inde nthilfru^lu^ aut
feminisfiltempercipipotesi • non aliterfapenumero etiam *
parentesc^amiciinfios liberos, dr alios adolefcentes fi-
bi commiffos multnmfiimtuumfaciuntj acfepe impenfas
pl(4s quam neceffarias , qui tamen hoc parum bene collo-
cat fuo officio male fiungentes, nec commodafiua tempefli-
ue perpendentesj inutiliter omnia decoquunt y defiuturo
minime,vtpar erat,fi)licici, atque ita vna cum ditatis
flore ac preciofifi. tcmporis jactura femina virtutis per-
duntt ac itapofiea nullins vfin-s ne^ (Ihi necalijs ejfefiolent ,
immemores egregijprAcepti Tihulliani,
At tu diim primi floret tibi temporis artas,
Vtere ,non tardolabitiir illapede.
Qno^ idem Propertim ijuoquececinit.
Vidi jam jnuenem, premeret cnm (erior^etas
MGerentem lUikos pra^terijlledies.
Bocjjmbolum vtinam nofirofieculo nimis licentiofo^
»velpotipts plane ejferato ,juuenes diiigentimapudfieper'
penderent ,nec aliorum exemplofie tamfiacile fieduci cum
Cuomainomalopaterentur,-
CON.
II
xr.
CONCVSSA
V B E R I O R.
tJMajorinaduerfis 'virtutls gloria vera eH:
Vbcrior ventls Myrrha agitatafiuit^
' G
tyityrrham
7*RRHAM Arhorem^roceramacJ^lnofam •
in Arabiafelicinafeivetcresperhibenty '
decujui tamenintegra deferiftions nt-
hil certi adhuc conftAre hisce tempori-
hm , quibus omnes tamen 'vbig^ locortim
Ac gentium anguli diligentif. inrjuiruntur ifline mirum
esi. Hanc fcnbunt ahlaqueationibm ac incifionihus gau-
dere-> acpr^terea ventts vehementer Jpirantibm , gummi
iftudtampreciofiimy (quodtamen raroplane legitimum S*
(omnibm notis a veterihm deferiptis abfoluturn ad nos de»
ferrt felet) effltiere copiofim ■, quo inpritnls aptitredine ac
corrttptione corpora deftin6iorum integra conferuari jci-
mm. Jta animm reElm dr conjlans in propofito laudahili
femper immotm permanens , inuidix. ac obtrcBationtim
furijSytanquam turhulentif. ventiiy minime terretur,fed
fotim ad hunc modum exercitm c^ agitatus eo alacriu^
fruEtm virtutis profert , c^ magis conjpicuufn fefe omni^^
hm exhibet. .^uodverfm quot^^ Horatiani docent,
lulhim&tenacem propodti viriim
Nonciuium ardor praua jubentium,
Non vukusinftanristyranni
Wente quatit rolsHa , neque aafter
Duxinquieriturbidus Adriac,
Ncc fulminantis magna louis maniis,
Si fradtus illabatur Orbis,
Impauidum ferient rninap, ^
Itmq^ Claudiani egregiafententiaprohat.
Explorant adueria viros, perque afpera duro
Nititur ad laudem virfus interrita cliuo.
RARA
iA
KIT.
RARA IVVANT.
Rohore ah annofo vifcumfuiarc caduces
^uodvAkt, di Chrifiiviuafignrii DeL
G s
^tff^
Ta N Qj A M vifcum m plurihas arborum
truncis vctujltorihtis enntum reperiatur ,
tamcn in quercu prsftantifimum inueni-
ri certum est, quodpra alijsadmorhoriim
ac inprimis Epilepfid remedia expetitur:
ijuem alij morbumfacrum (^herculeumvocanty non quod
Hercules eo Liborartt, (vt monetBecanti^s in Gallicls) fed
quodafolo Hercule queat ctirari. ^uemadmodum njcro
per hunc morbum grauifimtis httmani generts lapf^^sfgni-
fcattir,itapervifcurn quercinufingulare hujus antidotum
(eodern atitore) verttsnofier Herctiles C" liberator i'nictK
Ch R I s T V s denotabittir. Symholi vero occafi.oncm dede-
runtjnjt egoffpicor, Plini^verba de 'vifcojibro i6. cap. 44.
7<(on esi omittenda ea in re d^ Galliarum admiratio. Nihil
{jabent Drtiidci (itafuos appellant Magos) njifco Crarhcre
in qua gignatur ,fi modofit robttr ,fiicratiurs. lamperfie
rohorum eligtmt lucos,nec vllafiacrafine eajrondeconfi-
ciunty vt inde a^pellati qttoque tnterprctatione gr^ca pof-
fint Druid^ videri. Enimuero quicquid enafcattir iliis , e
Coelo mifiimptitantjfitgnttmqiie efie elect^ ab ipfio Deoar-
horis. Esi autem idrartim admodtim imientu , d^ reper-
tum magna religione petitur Crc. cmnia^fianantcm ap-
pellantfiua lingua vificum.H^c Vlinipts. Vnde etiam &neA
ramumaureum vifico comparat Virgilius. K_Apud?lato-
nem fiimile prouerbium legiittrin EuthydemOjTD cuTolnop
7/jcaop, Rarumhonore dignum esL
COPIA
^i
XI IT.
COPIA ME
PERDIT.
Rumpitur inmimerts nrhos vbcrrimapomts ,
Etfnhito fiimixpr£cipitantur opes.
C i
DUM
Va s elcgantij^imdifimilitudinestegimm
apudSenecam'y quA hocjymbolitm re^iij^,
explicant. Pnma efi tn Epijiob V. adLu-
cilium : OlUgni animt eH magna con-
temnere ac medtocriiumalle quam nimia,
yt h£Cco quodjuperjluuntj nocent ,JtcfegetemnimiaJler*
tiit vbertas.Jic ramt onerejranguntur.jic admaturttatem
nonperuentt nimiajoscunditas. K^lter locus esi Itb. t. de
i'it£ tranquillitate : Vt Jertiltbu^ agrisy inquit , non eH
imperandum, cito enim exhauriet illos ntmqum tntermif
fafcecunditaSj itaanimorum impetm afiduu^ laborquo^
Jrangiti ita quoqtieprxclaris ingenijsacaltoquin hene nattk
nihtl eU nocentiu^s y neque perniciofusj quam immodtCA
eommodttatum ac vobptatum ajfuentia. De quo Clat*'
dianus quog^ lib. i. ad Kujfinum.
Etluxiis populatoropuFn, cuifemperadheerens»,
Infelix humilifjreiru comitatur e^eflas.
Acnotifunt ver/iis Ouidiani :
Luxurianc animi rebus plerunque fecundis r
Nec facile eft a:qua eommoda mente pati,
faradinus addit : Mi chi pondera lvxa'S.
Et alibi TiuEnDA n i m i a f eo c v k b i t a s. Efi au^
tem hoc hemiftichiumj Copia meperdtty defimtum ex car-
tninefalso Virgtlio afcripto, Friapeja appellato. Ferhibent
Autem nonnuUi hoc Jymbolum Juijfe Leopoldi Archiducts
Aufriach
NEC
i4
xriii.
NEC INCIDI,
NEC EVELLJ.
Durefacejfe Lig^, valUdprocnleBe hipenneSi
Irondeat Aternos^acis alumnadies.
Oles-
L E A arhor Palladi dicata , facisquefym-
bolum^Jemper viret,necJuafolia amittity
idqite (vt fcriftores pLantarum tradunt)
ob peculiarem quandam fibique innatam
I pinguedinem.frucim quoqucproducit ad
muUoshommumvfus admodum commodos drneceffari'
osj quareoh vtilitatemfingularem nequeincidi nec euelli
vllo modo par esi. lS(jn alitcr cauendu fummopere omni-
hns^ quipacisacconcordi£ ,publiC£g^ vtilitatls^udiof effc
qjoluntj (vt vniuerft ejfe debemns) ne vlla inuidia aut ma-
letiolentia improbortirn ac maleferia torum hominum a tam
necefario ac laudabili propofto,fe tmpediriaut auocari vl.
la rattonepatianttir. Sttnt atitem ,fecundum Petrarchamy
quatuor hofles pacts, qud> in extltum pellantur , (quod
cert^eficunEttfacerefuderentjpax & concordia efft per'
fetua ac fempiternajferanda) nmiirtmh auaritia^ tnutdia^
ira acfiperbia. Sed nemo ferme pacis encomium breuitts
acfincftm D. Atigufino nobispropofuit , vbiait : Pax eH
fcrenitasmentisy tranqttillitas animi^fmplicttas cordis,
vinculum amorisy confortium charitatis. H£C est quaf-
multates tolltt, helLicompefcit, iras comprimity fttperbos
calcat, humtles amat,difcordesfdaty inimicos concordaty,.
cun5its efiplacida, nefcit cxto/li, nefcit infari. Hanc qui
Accepit teneat , qui amiftt exquirat , qui perdidit repetat,
K^ureaprofecto fententia^et omnturn bonorumammisin-
Jigenda & vitaacmoribtfs exprimenda.
CVN-
*/
XV.
CVNCTANDO
P R O F I C I T.
Tepnm nocety nocet c^ cun[tatlof(Z^€,
Tempore qu^quefuo quifacit , ttlefpt*
H
tjlform
" — % 0 Rvs, grdcefJxc^Qf^yiaestJtulttiSyperou!^
TV^^^ottfip ita dicitur , ^^/ ^Urique v^Qlunt ,
cum habeatur arbortijapientij^ima,. Narn
h£cfelamhilprapcrat,Jedc£ten'sprMur'
I rerepermijsisy ipft etiam tandemprodit ,
d:rgratoJe virore vejltt yjruciibmn^ tempcjliuis pr^dita
esi . Longijstmam qttoque vitam conjequttur hac Jua Fa-
biana cunBationCj & materiamprdjlat ad multos annos
duraturam. De qua eadem ?limu4 quoque Jcrihit lih. i6.
cap^ 2S. 2iouiJ^ima vrha?iarum germinaty nec niji exa£io
jrigore,oh id dtcia Japientipma arbortim-,Jed cum c<zpit
in tantum vniuerja germinatio erumpityVt vnanocicpet^
Agat etiarn cttmjlrepitu. Hm rlinitis. Sic vir prudens
^injutsrehmcircumjfecit44 conjulto acmattire vniuer^
fas Hciiones fuasj acjine omnipracipitantia , injiituit , nec
ante tempta fejeejfert. nam Jecundum grdctim Jenaritim
'n^oTTiinx ttoMoT? tsip o^'iT"''(^ K^t-ft^p* (Jlftdt/s malortim cauj^
fa esipr£cipitantia. Sed in onmes occajiones rei hene ge-
rend<£ citrapericulum , injlar FabijMaximi peritij^. Du-
cisj qui ctmciando Romanis rejiittiit rem , esi intentti^,
^uopertinet etiam conjiliii. Scriba EpheJmiAciorum i(f
qtiod ciuibu^ Jtis dat : Sio^ tsip v/uci? w^t. scx A/^itv^? uWg^
5(«Pj K9U ,uhJI'p Ti^mTtV -TTtotTjeipf Oportet vos ejfejedatos
dr nihilprMipitanter agere. Idem etiamjine ojientatio-
ne progreditur nec pr£ter modumfe ejfert, quodj^mattire
prjifiandtim esi->Juo tempore ,neque nimio impetu,nec fo^
cordia vtens dtiigenter drpr^meditate. exequttur. Vnds
alijhuicjymboio di6ium addunt, Te m p o r e svox adai-
terumprotierbiuy quodmonet td TTDd^op tu ■zs-oieip, ideHiprA-
fenn^re^e admimjlrare: vei, Nojcetemptis, rejpicientes.
NE
xf
XVt
NE RVMPERER.
Conftlio modera.to ammosfi^natofure-fitef,
VtrigrdoimercHS vimina kntafoknt.
H 2
Crandis
/? A N D T s & annofi quercus oh ramorit
^ondtis grauim tn duas partes dtutiljay
a lentaac humili p.lice rtirfum ita con-
(lringittir,ac vincitur y^vt nonamplita
dtsrumpi facite queat. ls(on aliter ni-
mia ajperitas d^ fuperba fiueritas in hominibus elatis ac
duris, ne grauimexorbitent , 'ueletiamfife in manifefa
fericula obnimium rigoremftmm c^ animivehementiam
fr^cipitent, nullo alio aptiore 'vinculo contineri atqtie ad
quandam animi comitatemac diquabilitatem flecit ac re-
ducipoffunt, quam htimilitatey c^moderatione ycu?n nuU
lum violentumfit dtutttrnum. Etfecundum Horatium,
Visconfilijexpersmoleruicfua.
Vim temperacam dij quoque prouehunt
In majus, ijdem odere vires
Omne nefas animo mouences.
In qtiam fententUm Claudianm quoi^ inquit:
Tu licet extremos late dominere per Indos,
Te Medus, te mollis Arabs, tc Seres adorent,
Simetuis, fipranacupis, fidnceris ira,
Seruicij pacierejugum,tolerabisiniquas
Incerius leges : tunc omnia jure tenebis
Cum poteris Rex eile tui.
Hticqiiepertinet breuis quo^fententia fed mtdtacom.
pr&hendes Vhilonis, tc ^uh (juo Ao^^j, ttovto ciio/Px,QCuJip tx
ewj Ao 7 63> uqxia* .^ua absque rationefiunt, omniafunt
turpia j qudi vero cum ratione , omnia decora.
SEM-
XVI r.
SEMPER IM^
MOTA,
47
Vcntorum aduerfisfolidaturflatihm arhor :
K^crucc & a prcctbm mcnspa roburhahet.
H jt
SenecA
-Eneca i» lihr. de prouidefttU: Tdyitt»
quit, in quo^ folidifimum eli quod exer*
cuit. l^on esi arborfotiddnecfortiSj nijl
in quam ventm frequens incurfat, Jpfit
o ^ ^^^^-^ ^^/V» njexatione confiringitur dr radtces
sertimfigit. Fragilesfunty qux in aprica valle creuerunt,
Fro ipfis ergo bonls viris eH, vt efie interritipofiint , mut-
turn inter formidolofa verfari, d^ aquo animo ferre qu^
nonfunt mala-, nifit malefiufiinenti. Hac ille. Jn hanc ve^
ro fintentiam adhuc multo neruofiius D. Chryfiofiomus y
Homilia 73. in Genefiin , breuiter h^c commentu^ eli : Vt
arbores, quA radices altius mifierint , quamuis fiummum
'uentortmi excipiant impetum, nonfrangi aut euellipofititt
fic orationes , quAs animns pitis Deo fiuo reddiderit , per"
quam ttito afifix£, ejferuntfiefie in excelfium, nulloqueper'
uertuntnr ^grefiu cogitationum. Jn alijs additur, /n-
cvRSioNiBvs soLiDATVR. K^nimtts cnim re6ie in*
fiitutm midtiso^mimnis ac adAterfittatibtis ex-ercitt^s, ea
fortiti^s in ?naltsrefifiit c^ radices confiantia firmiores a-
git. ^uofpeciat apud Thucydidem Periclis egregium di-
^um, coV 01' "ivt? irfogTsc? fU|UcJ)o^otc ^voi/^? (uh/ hkijtx Av7r»v#
7o« j ^'^'y w (^ /uicAirod otv7t'x^^(J3 ^fo^ K9Ct 7ToAt6)? )t9d icA^;-
7cSjj v.^ciTi7ni ^cn. ?{amqui in calamitatibtis animo quide
minime trtftantur,re autem (^ operibtts maxime obfitfiunt^
hi optimifiuntjfiue priuati hominesfiitie ctuitatesfiuerint,
NE-
iS
XVIIT.
NE MOVEAS
5^
x^dfua curfacem dicferiafxdayequlr^?
2{on anagyrin egOjJpurcey mouere vob.
K^nagyr^^
^A GYRjs, prima a Biofcortde , ac Pli'
nio deferipta iflurimnm crefcit in a-
gro Romanoac NeapolitanOy Plauto,(vt
quidam exijiimant) Nautea di6fa fditi-
dm adm.odum esifiutexypotif.fi com-
prtmatur ac digitis atteratur. Vnde ortum prouerbium ^
dvd^^^i^ m«?j Commoues Anagyrin , cujm meminit quo^
Ariftophanes in Lyfisirata. Eodem tamen nomine locus
etiamquidamin Attica^autore Stephano de 'vrbtbm ynjbi
hicfiutex copiofeprouenit , appellabatur. Monet aute/n
hocJymbolit[iueprouerbium,reseaSj quasfatius eH vtqui-
efierefinamtiS) temere in noftramperniciem non ejfe con^
citadas,quod potifimiim hominibm maiedicis acin aliorU
detrimentum intentis,quorum qu^ftus esi maxime obtre^
Bari melioribus dicipoterit, .^uemadmodum etiam ai-
terum huic fimiie protierbiumhabetur ,1^ vsm\^ ^v mijn.''^
vop^' KxvKTiop, /. Olfaiumprobe qutefeensj non esi motien'
durn^ Etiiiud: pl kiv^jj ]A^^d^\V(i'^,dv.\\\]o^ yd^ diuei.cd^^
^tiodvtinam hisce noftris temporibt^quoque diitgenter
obferturettir, ejfetn procuidubio inrebustamfacrts quam
profanis mtntis contentiontim ac disputationum inutiitii
pertimefeendti,qtid>resprofe^opius quarn cogitariaut dici
poteft, Reiptib.tr aqtiiiiitati ac incoitimitati obejfefoiet. PrO"
ponamtss itag^ nobtsfemperante ocuios Pindari aureum di-
^tim in Pytinis, oda VIII. (^Ad^^J^op Hffvyicc, idefi, ^uies
dr tranqtdiiitas nihii nifi humamtatem (^ amicitiam
cogitat,
VMBRA
XIX.
*>
VMBRA TAN-
TVM.
Vmhramj fionfru^um Vlatiinm dat : *Sk quo^^ multls
Vana aliosJ}ecie luderefepepLicet.
J DePU'
t Tlatdne) qux arhorafoUorumlatttU'
dine apud Gr^cos nomen accefiffe vide-
tur,Vtinim lib. 12. cap. i. itafcribit : Sed
quis nonjure mircturjarborem^vmbr^
gratia tantum, ex alicno petitam orbe?
VlatanMS h^c cH per mare lonium inDiomedis mfulam,
ejmdem tumuligratia,prtmum inuecfa. c^c. Virgilim ir.
Georgic. njocat quoque feriles platanos. &■ in UII. eJHS'
dem operis inquit :
latjt^ miniJlrantcmpUtanumpotantibus vmbram.
^updin illos dicipotesi , quifemper magna defe polli"
eentes, omniaq^fua ad oflentationem tantum parantes y
qtib opinionemfmgularis docirin^ ac prudentia "uelfalso
apud alios conquirant , vel etiam fi quA pofideant bona
ingenijy neutiquamcum alijs communicent ■, nullum vn'
quamjpecimenfu£ induflriapraclans monument^ vel a-
ctionibmpofleritatiprabere confdeuerimt.^u,orum altertl
efi vanitatis ridicuU, altertmi inuididi deteflandx, mdici"
um. Bequepriore vitio Menandri vnicm verfiu mult4,
complextis esi , vbi ait:
Milerabiliuseftgloria vananihil.
Ve altero vero Phocjlides nos recle monett hoc dido,
Ne inuidcas bojia focijs , ne incmras 111 vitupcr^tion^.
AVRO-
i4
XX.
AVRORA MV-
SIS AMICA.
5\^^/} odorata efi mdgis i(ihdc tanporeplanta :
Tu ^uo^ notiem adde hii^fi qtiaplacere volcs.
l 2
Stmt
/,- c^- > ■'■/ ^^^ nonnulUplanUy qudrumflores no^
"^SS ^'^ ^^^t^^y '^f Hefperidlsy alU ad aurora,
'\t^ vtGenifl&HiJpamc^velltalicAdictdiar'
borefcenttSigratum odoremjpirant , qua-
S^^^^^^S rujnflos detncepsfolefliperueniete ypottfl,
feruidiore , plane redditur inodorm. Cujm ret cauflam
Theoph. dr alijreferunt in humidi ac ficci tenuitatem ac
faucitatem, qu<£ arnbo aere diurno calidiorefuperueniente
facile diflipentur. i^d?nonemur hocfymholo , Libore ac
induflria in laudabilibus rebm vniuerfls 'vcl addifcendts
velgerendis optts eflcy non dcftdia acprocraftinatione- In-
prirnts vero tndicatur , horasmatutinas (cumdtluculum
etiam infacrts litterts accuratum fludium c^ rem maturi
frocuratam flgnificet ) d^ tempefliu^idyad fludia Itbcr^lia,
ac Mufas excolendas efe conuenientiflimas. De cjuo h^c
Hendecafyllaba dociifl. loannlsSamhtici pluraerudite ad^
modumfubijciunt.
Qa^odcempus ftiidijs ffueriores
Cercarim tribuunt, feruntqiie amicum?
Eft aurora parans viam di:i ,
Nondum cumradijs fequens corurcus
Sol, paftosreuehicfucsjugales.
Tum nulli impediuntgraues calores,
Vexant frigora nec moleftiora.
Ergoqui fitiuntficrosliquores,
Auroram ftudijscolant amicam.
liJotm eUomnibm Hejiodi verfm :
Hucpertinet, quodno5iem Gr^ciiv^^ovbj appettarunf^
tefle Plutarcho zsi^i7rciAv7r^oiy[ji.o<7ijvng, et Clemente Alexa'
drino in protreptico. K^libi legitur , To lle moras.
ex integro verfu Lucani, •
ToUemorasrempernocuitdifFerrcparatis.
QuodetiAm Hefiodusmonet hocveritt.
Vi FRAN-
V
XXI.
VIFRANGITVR,
OBSEQyiO FLECTITVR.
I
TrAtigere vl mmiSy quam lentepciere rdmum ?
£.H tracJare homines molliterartis opns.
I J
In omm-
L^^^ N ommbm rehm bene agend^ ac re6ii
adminijirandis nimia vehementia, &au'
^jieritafjiimopere improbatur^ at cotrafa-
ciiitcts quo^^modum omnemexcedensno
parum nocet, mediocritas verojicut a-
lijsin rebm vniuerjis-, hic quoque iocum habet d^piurimU
commendaturj aquanimitas jciiicet qu^dam ac beneuoie-
tia conuenies.nam et ramuspauiatimjieciendo objequttur,
vi autem attra cius rumpitur. Sic Terentias in Adeiph^
praciaramjeritentiam nob^proponit :
Et erraclonge raea quidem fententia,
Qui imperinm credat grauius elfe aut flabilius
Viqnod fit, qnam ilUidquodamicitiaadjungitur.
Et Cicerojecundo Ubro de Ojficijs j Maim , m , cuUoii
diuturnitati-smetusy contra^ beneuoicntia fidei^ vei ad
terpetuitatem. ^tque idem autor aitbi dtcit : OmntbHS .
cdioestcrudeiitasj ^ amcri pictas ac ciementia. Suntau^
tem njerfii-s integri apud Ouidiu?n.
Fleditu!: obfequio curuatus ab arbore ramus :
FrangaSs fi vires experiare tuas.
i^tqueidquidem iocum hahety apudhomines iiherales
^ tracfabiies , non autem harbaros ijlos , Scythas ^ Mo^
fcos nimiru duriori dfcipiin£ ajfuetos , in quos potimcon^
nruit AgeftUidiHum,teJie Viutarcho-, qucd de Afi.2popul^
nonuiii^joiitj^ esi rejerre , Si iibertatefruerctur, inquiens
maiosjjinjerutrcntjhonoseffe.
INGEN^
5^
XX M.
INGEN.TIA MAR-
MORA FINDIT,
W ^uamuis durdi tamen CApriJicm marmonifndit.
Contcmnas hoJicm,fifjpisj ipfe caue.
Taulm
JvLvs louius in "Didogofuo Italico de
^fymbolisjhijloriam exponit memorabilem •
->- ^ ^^^fi^^^^^^^^P^^^f^^^dig^^^y dequo^
W.-^S^ ^"^^ ^omite Nicolao Campobafiofub Ca-
W^^^M ^^^^ Duce Burgundid mtlitante. Cum
entm in qundamgraui deliberationede bellogerendOjBux
fufra modumalioqui etiamiracundu^ , libertate loquendi
ipfim ofenfffs alapam illiinflixifet , Comesnunquam me»
moriam pofleahujm injuri^potuit deponere , fed tacitu^
femper apudfe qu^fluit aliquam occaflonem fefe njlcifcen-
di. £>ufifine optataposi longum temporls interuallum ta-
dem in pr^lio ad Noueflum commijfo ipflfife obtulit , quo
'uotifuicomposfa^lmesi. 7S[am Renatum Ducern Lotha*
ringiii clam certiorem reddidit , quoflne mora cum Helue'
tijs Carolum Ducem eo tempore curn ommbius uiribm ag-
gredereturi namfe velie cumfuis 'militibm ad ipflm tum \
partestranflrejd^ ociofumpr^l/j exitumjpecfare. ^md \
cum illi ex animifententia fuccefijfet ^ hoc modo caufja ex- •
titifvtDux Carolusab hoflefnperatmc^ denique occifui i
fuerit. ^uofa^to idem Comes cumfuis omnibm ad Lu- >
douicum vndecimum Regem Calliafe contulit. Vnde in \
fuo vexillo poflea gejlauit Capriflcum, marrnoreum quod- ''
dajn antiquum monumentum fua vi innataper medium
fndentcm, dequo Martialis iib. lo. MarmoraMeflalaefin-
djc Caprificus &c : non veritm^hac taminflgniperfldta
4 nh77ia cupiditate vindiB^profecia^cum exigua quidem
fua laudefama?n nominisfui conquirere. ,^odexempiii
non contemnendum merito principes acmagniviri confl-
dcrare debent , ne ex nimia ira infltos miniflros aiiquid
prj:terrationc?nflatuat , ac in ipfospim ^quo duriorespofl-
ea omnis injuria redundet,
ERIT
XXI ir.
ERIT ALTERA
M E R C E S.
ii
Vlncerepropatria, velpulcra occumhere morte
Fonis amat : ramn^s quodmonct ifte duplex.
K
Ramorum
Jmokvm htc decujfdtlm fe mutuo com'
ylcclentium^ 'un^ eHpalmx , qua arbore ,
vtnotum eH , in vi^iortjfuis vfifunt VC'
teresy cjuodplures nummi-Jiatu.t drp^u^
r£ njeteresfatis abunde oflendunt , eju^^
7ei reddit rationem Plutarcht^ in 8. Syfnpofac, quam ante
ipfim Arifloteles quo^ approbauit, nimirum arborisiftius
effe eamproprietatem , vt vrgcnttbiv, prementibtiscfpon'
deribi46pr£ altjs nonfacile cedat. K^lter fcro ramtts eB
Cuprefij qudfuneribii^fuit deflinata ^fecundiim Lucanu,
Et non plebetos Itddus teflata CtipreffHs.
Vnde Thucydides lib. z.perhibet arcas ex Cuprcffo tt-
i^uam ligno longo tempore durantCynec cariem aut corru-
ptione?n fentiete-ifuiffe efformatas eorttmy quipropatyia in
bello Pcloponnefaco contra Spartanosmortem oppetereno
dubitaffent. ^up fymbolo reBifirne ofiendituyvirum
fortem, (^patri^inprimis amantem nihilaliudfihtpropo-
nere in bello juflo gerendo , quam aut pr^clare pugnando
'uincercy aut latidabiliter fuccumbendo mortem oppetere,
^uapropterhocfymbolo vtivoluit admodum appoftedr
ingeniofe-, in fuisfignis fiue vexillis ?nilitaribuSy antmofus
heros Marcus Antonius Columna , f^epos illim celebris ac
rnagni Ducis Projperi Column<£-, eo tempore, qtto Rauenna,
contra impettim horrendum dr max. vim Domini de Fois
Volemarchi Gallicifortiter defenderet. De qtiofiudtofi
hifioriartim plura legerepoterunttttmapud alios, tumlo*
uium lib. X.fuA Hijioria,
INVI-
54
xxiiir.
INVIDIAINTE-
GRITATIS ASSECLA.
,^uantum palmd hydripojfunt rana^ nocere,
Tandundcm inuidia vin^ obejfe^robis.
K 2
i^ccefU
^lVi^ ;
Cc E p I M V s hoc ex do^ipmi Adriani
Itmtj Emblemate IX. in qno rcfert , Vlu-
^^ tarchumin Ubello, que?n deftleitbm Py
^€?^\ \1 ^^^"^ oracu/ts con/crtpjityperhtbere in Oc-
^^^^ co , (quodadifcium a Cypftllo tyranno
conftcratumfuit) inter Tem^liifiitis anathemata e^tittf
fc palmam £neam y ad cujus radices infculpta vifebantur
flurimx rana, dr natrices , quos hydros nominant. ^ud
typo exifitmat idem luniu^s (quamuis Vlutarchtis aliter ex-
flicet)indicarieosyquiinuidislinguts & exitiali maledi'
centi^veneno armatijprobos acintegrosnjit£ virosnorf
obliqua, njtftpeferifoletfedrecfa via ac rationeadhono-
res dr dignitates tendentes , euertere & omnibns bonis
exuere tentant ,attamenfruflra. 2(am innoccntia ac
'uirtutefuafretiac munitt inuidortt morfti^ d^ calumnia'
torum obtreciationesfacilejpernuntacretunduntyet tan-
tundem curant , qtiantum Luna latratum canis , vt eH irt-
frotierbio. Valma enim arduaprim^g^ nobilitatts arbor,
frondtbtis nunquam vidua > homines admagna tendentes
aptifime exprimit , ad cuji^ radices ran£plttrim£ odiofi
Jua coaxatione omnibtcs mgleftA , calumniatorum mores
optimeexprimuntj o^hydrinuUisferpentibtn veneno in*
feriores( (iPlinto credtmm) vtrulentosintiidorumftbilos
deftgnant. De quo inftiper ejtisdem lunij erudttos verft-
culosftubijcere, breuiterhdic explicantes, viftumfutt,
Palma capnt tollit ccelo ardua , cnjus adima
Rana loquax , ftabulantur & hydii.
Oppugnantproceres,quorumviaconronare(5tocft,
Degeneres , atque inuida lingua.
PER
3S
XXV.
PER DAMNA,
PER CiEDES.
CUdibtis dugefcit vlrtm animofa. : Blpenm
Sic ikx vires tonfafuhinde capt.
Horattns
'^ <?RATivs l/h> nii. oda IIIL fortitudi"
I nem zcntis Roman^ , oreetiam ipfitis ho-
fiis Anmhalis cclebratam fuiffe Jcribit ,
vt qu£ bellica virtute illuflr^jVofl dqua^
tamfolo Troiam ih Itdliam njexent rtA"
tos virosg.^y nec non deospenates : d^ poflea addit ,
Duris vt ilex tonfa bipennibus,
Nigfirferacifrontisin Algido,
Per damna per caedes ab ipfo
Ducit opes animumque ferro.
Jndicare hoc voluitpoetay Rornanosper hellA, clades ac
'cAdeSyContrafuoshojlesfem^eraliquidjumflffeviriumydj'
inde ipforum potentiam latim creuifle auclamj.^ eflk. Hoe
itaque fymholum ad?nodum ingeniofe flbi accommodauit \
CMagnanimmifle & iiiuflris herosMarcns Anton:m Co^
lumnay& ipfe genere ac origineRomanm ^ cujm inui^m '
^riimm exfuorum aduerfariorum contra ifflim machina^
tionibwsfufceptls ,fem.pcr quo/j^ creuit , atquc hoc modo ad
majorei dignitates fubindeperuenit , quod inpnmis tefla"
tur memorabilis illa viciona naualis Chriflianorum con^
traTurcM Anno m. n. lxxi. Non.Noue^bris prope Nau-
tacium finguUri Dei Opt. Max. attxilio ohtenta , in quA
ipflm virttis dr opera ftnguiaris, tanquamfummi Romana-
rum copiarumprdfecliinterprimos quoqueclaruit ^qui O"
fuperioribti^ annis pro rege Hiflantx in Sictlia imperium
laudabiuter admtniflranSy in ea dignitate ctimpubltco-om'
niiim dolorc tbidem diemfuum extremtmclaitflt,
'"■ • sic
5<?
XXVI.
SIC PERIRE
I V V A T.
Kjiiens generopi dijsfe totamimpendere gejlit»
^ujdnif Tali ipfam mortcperirejuuat.
Tlintui
£ I N I V s lih, i6. Cdp. B4.fcrihit Hederanil
potif. cmdidamjarhores alias necarcj om*
nem^fuccnm auferendo tanta crafitudi-
ne augeri-, vt ip[a arbortandemjiat. Nam
^luribns locistntercifim viuere tamen ac
durare , ac totidem initia radicum habere quot brachia ,
quihu^s i-ncolumis &foHda arbores pofitfrangularcVnde
etiam Laberij carmen Cnomicum extat.
Vt hedera ferpens arborum vires necat,
Ica vecuftas ambitu annorum nocet.
Cuj^ reifignifcatio advarios vfmpoteli applicarL
Jn illos enim non male conuenit-, quifuls laboribm &
njigilijSy etiam cumjacfuravaletudinisy deplurimis hene
mereri cnpiunty&' vt alijfloreant ac vireant yipfi etiam
quafi confumi & exarefcere nondu bitant, K^lim vero
fenfm eH, quando qui-spiam magnis ac principibm virisf-
deliterinferuiens, fpforumquefila com?nodarefiicienSj /7-
//} declarare cupitfe adfuorum dcminorum commodapro-
mouenda ac cxequenda, nulla pericula , velmortcm deni^
ipfamfu hterfugere aut abhorrere. 7S(jnnulIt quoa^ adfi-
os quosdam amores referunt. K^pud Paradinum vero ad-
ditury /m p R o B I T A s s V B I G I T R E c T V M. JS^amficuti
ab HederAComplexunimis ar5io arbor tandemfuffocatur
acperity itafepe a^io nim^ callida ac improba ettamjufix
catiffA nocere ac vim afferrefolet. Jllufins D. Franctfctts
Hurtadtis de MendoT^ Comes Montis Actitiy Regis Htffa^
niarum Legatti^ adMaximiiianu JJ. Jmperator. hocjfym'
boiocumJtaiicodiciovJmesiiCQ^i morir mi piace,
VNDI-
xxvir.
VNDIOVE TV^
TVS.
37
Callusnmans Imrivigilifolcm orefilntat*
Sic a ccclejli menspnfendet ope.
Giilltis
Alivs gailmdccmj aks vigdmtipyni]
I fecundum Lucrctium
Aiiroram dara confuetusvoce vocare,
ad Laurum dicitur lihenter aduo-
% lare, ibig^ confijlere , quodea arbor,(vf
'veteres tradiderunt) kfulmims vi tmmunis effe exiflime^
turfolem^^ intuens liber & absquefoUcitudtne & infnlttt
aliarum auium cantandoffe eo m loco oblc^are . K^d
eundem rnodumfijcontineter O" vbique diuin^frote^fiO'
nife commendantes , d^ in vnicam Dei £terni prouidcn-
tiam d^ auxilium intenti, vigilanterd^ alacriter munere
ac offcio fuofungi , nec rerum aduerfarum impetus quan-
tumuis horrendos extimefcere dcbent jfecundum rjalmi
fententiam,
Qm. Dominum metuunt , caftris cofleflibus ifti
Sunt tuti, & tegit hos Angelus iple D e r.
i^c profecfo videmus :,nihilmagis flabilir e ,ac animunt
in religione acpietatis obferuantia confirmare , qtiam dili'
gentem obferuationem earum rertl, qu£ qttotidie accidunt
aprottidentia dittina,in quibus tandeboni,foli Deo atern^
confift mirabiliter protegttntttr, acimfrobi ccntrajttfteptt-
nitmtur. Deqtitbtts innumera exempla c^ hifioriJiflurimA
vhique tam infacris quam moralibus lihris vnicuig^feje
offerunt.
TRIVM-
XXVI IT.
i«
TRIVMPHALI E
STIPITE SVRGENS.
Hocmcnetannofo laurioYtusfliftte ramust
mUgnis natus anis non nifi magna patref.
L 2
Cum
WW\ ^^ ^^ Hijpamam adaula Regls Vhiltppi
'^jfi fc conferrefiatmffet frimogenitmjilim
^ f^lphorift Marchionis Vajlij , hacres no-
rmnts dr ditionts magniilliu^ ducls mili'
taris Terdinandi Marchionls Vifcari^: in
quojuuenepatris acpatruiac aliorumfuorum majoruj^if-
gnahaudvulgariagloria acuirtutis tumapparebat: Pau-
Im louiti-singemojetllihocjymbolum excogitauit ylaurum
nimirum arborem, antiquumfamili^ Baualorum infigney
in quaaliquotrami majores "jidentur abfcifi, intcr reli-
quosveroforentesvntispriz aljscminet altosq^fuperat.
Hac cntm arbor dedicata viciorijs actriumphiseH , vnde
eum admonere voluit , ab eo quoque nihil ntfi magnum ac
memorabile moremajorum fuorumjam defunBorum ex^
pe5fari. De Laureto autemiflo vnde Trttimphales
lauros decerpere Romani conjiieuerunt-, ha^ apud veteres
litterlsfroduntur. Liuia?n olimposi Auguftfatim nupti-
as , Veientanumpr<sdiumfuu?n reuifjfe , tbiq^gallinam illi
albam qua ramulum lauri rofro tenebaty aprateruolante
K^quila,quc^eamrapuerat,ingremium demijfam. cumq^
nutriri alttem ^pangiq^ ramultimptacuijfet , tantampullo"
rumfobolemproueniffe, vt Suetonitis adfua vfque tempo.
ra villam eam adGallinas vocitata?n tefletur. Ejttsmodi
quoq^ eo in loco lauretum creuit, vt triumphattiri Cafares
inde honi omints cauffa Uurea^femper decerperent. H^c
autem an 'yere ita acciderint, velin gratiam Augufiifue-
rintpaulojplendidim quam res ipfafehabuerit jexcogita'
ta 3 hoc loco disputarenon eU necejfe.
SOLVM
39
XXIX
SOLVM A SOLE>
^uodq.fiio locuples eJi muncre, plurihus orhum ,
(Tkm varium Solis visfactt alma)folum.
'L s
K^rhor
W0L
i? B o R MedicA fiue Cltrh tum jtorum
JitduiJ^.tumJructuu odoratij^.graita ce^
lebris, quos cotra venena. magnam hahe-
i^^-C\^^ rf cfjicacitatem experientia tejfatur , no
g^^^g" facile adoUfcit , nifcalorcfolis admodu
ijalidofoueatur acfufentetur. quareiniocisjrigidiorthm
acfeptentrionalihtd^ nonfacite prouenit. Vndt docemur
funicuin^regioni Deum Opt. Max . fua peadiaria dona con-
€epf[e,quibti-<,fifiperet,poJfetforfitan ejfecontenta. ^a-
reproucrbijloco quo^ dicitur , Si coelum diffentiat jJruJlrA
ferifundurn , ac Catulliure6ieaity
Firmac lol, educat imber.
Itm ViYgilmmGeoYg.
Hicfegetes, lUic veniLintfelieius vux, 5<:c» •
Ac Aihim codem opere,
Noiiomnis fert omniatelliis.
J^£ dociifimm Cof^u^ in librofno de vniuerfafHrpl*
um Natura II. copioftis explicat hisce verbis. Esi tgitnr
aerisproprietas, (quapotif. afole profcifcitur) quam The^
ophraflti^s inter cattffts generationis plantarum refcrt, va^
ria qusd.im cum fiihjecils rebiM c^cttm terra proportio ,.
ignotail/a qtiidern nobls quatisftt,fed ex euentujreqtten^
tifimeohferuata. ^jdcdetiam doBif^ime annotauitVi»
truuittsttb. 8.fu£ Architecltir^ ,proprtetates inquienifn^
gtdartim terrartim in regionthtts adfolis poteHatem tem-
perari. J^apropter it/i quaf z'tm inferre Natt^ra. T^jdtn-
tur, quiin tocoattquo boreali ac nimtsjrigido omniafne
discrimine, quxin catidijstmts tocisjotent fuafpontetantui
prouenire , arte quada?h , qu£ tamenfepefat/it , tam coa^
certtare quamconferuarcin tongum tcmpus Je pofje arbi^
trantur, ■ p j^^^
40
XXX.
FRAGRAT AD
STVM,
T^hura inodora. manent, nififole veligne calejcant,
Sic benequojragret, cor^receadure^ia.
K^dmr^ti'
Dmiratione frofeSio nocaret, quod
^ in tam ddigenti dtoquin tnueHigatione
Sl omnium rertim Niituralium,cum tot na-
'^&^ tiigationihtps ac feregrinattonibti^ vni'
uerfiferme angnli orbis terrarum excu.
ttantur , nihiladhtic ccrti tamcn nobis confiet de arbore
Thurts, qticmadmodttm qttoq^ Myrrha- ^od etiam Vli'
nitisaffirmatlib.jz. cap. 14. ,^utdam litterisprodidertint
in Arahia nafi, loco Saba dt^io, vnde Virgiliti^s i. Gcorg.
India mittic Ebur, molles fua Thura Sabcxi.
Hujti^s vero arboris Gummi dicitur effe inodortim , nif
exttllansafole veligne incalefcat, quo modoetiam adhuc
in acerrafiue thttribolofiffirifolct. K^dettndem modttm,
nifi orationtbti^ acfrecibmy drreliquis vnitterfispijsacre-
ligiofis exercitationihtu animiim nofirtim fiine omnifiuco
ac fim-tilatione (qu£ inprimts Deo displicent) crebro inci-
temtis ac infiammemtis , odorem fiiauem c^fiagrantcm
honorum ac laudabiltum operttm nuquam edere pofiiimus»
Sic Aromata acfotifiimti Thtira ignti??7pofiitaJjteroglyphi^
ce ( vt inqtiit Pieriti^s Itb. 46.) orattonem fiirttualis do^iri-
nAfiignificant. Et Goropitt^s Becamt^s tnfiuo Vertumno
proltxc admodum decLirat , apudprtficosfiacrorumantifii-
tes, Thti^sfitiiffe caritatis amorisj^ tefferam. Hancftmili-
tudincmquo^ exponit D. Augufitntis inltbello, cujtt^s ti-
tulpts Specttlumpeccatorumy hisce verbis. Vt Thti^non re-
doletnifiponaturin igne , nec virttis Sinap^fentttur, nifi
conterattirin lapide ; ita nullafcriptur^facratfentetia vim
fuam declarat, nifii co^a in corde,
NEC
41
XXXI.
NEC DVM CES-
S A T A iM O R.
Omnid cum ra.f-ht mGrs, non extinguit amorem,
^up deuinciafibieH vf^ mantafdes.
M
Occnfionem
Cc A s I o N E M huil Jymholo prxhint fahu'
taillapoetica de Amygdalo arbore,quam
talem veteres mythologifinxeruKt. Cuni
Phyllishojpitio recepijfet Dcniophoontem
cxulem ac vagabundum , aiyiore jffias ca-
pta maritum jibi elegit. Htcpaulo poH coa^u-s peregre
ahire ad expedienda fua qu^dam negotia-, certo promifit
intra njnum menfemje rediturum ejfe , at cuni inftper ad"
huc alios tres menfis reuerfionem fuam dtful-JJet, Phylli^
tam longa mora impatiensfcum.fecundum OuidiumyCre-
dula res amorfit) acfie delufiimab ipfiofiufiicata, cum antes
epiflolam quandam ad ipfum confinpfijfet ,fiihi ipfii mor-
tem conficiuit, eamj^poflea in Amygdalumaridam comer'
famfiahuUfingunt. Cumg^ Demophoon tandem reucrfii^,
ac de tamfiuneflo cafiu certior redditm ,fiuhito ad arborem
njeniffet illamg, com.plexi^ effct , ajunt in fignum UticiA
eam ccepijfe vireficere acflorete. ^^ddjtm eH Turturirt
truncofiedensjqui d^ ipfie caflitatls & conflantis amorii
typm habetur. t^pparet autem hocfiymholum eo venufli*
us, quodhemiftichium appofiitumfiit defiumtum ex EpifloU
ipfim Bcmophoontis aSabinopoeta velalio compofittain-
jflar rejponfionis ad Phyllidii Ouidiunam. ^uo mytholo-
gice voluerunt poetje commendare conflantiam, amorent
dr prioris vit.€ memoriat7i flahilem , in marito fiuperfltte
erga conjugein defiunclamydr contra. i^Iibt adjectum
legitur eodemfienfiuyOuYiiK non anjmym. aut pe-
tTOREVELlMOLAIET. ,
~ OPIS
4*
X^^XTT.
OPIS INDIGA
StfAtus humt a hfentem Pa Iniesfierilefcit o h vlmum,
Jndiget dteriw qmlihet Auxilio*
U s
VitU
/t I s Attulfi ab vlrnOy qua anteajitflineha-
turj S" njmhrafrondium tpfius non pcir»
recreahdtur , humi Jam profirata fine ad-
mintculo iHo fru^us maturos producere
ncquit. ^uofignificaturtn omnihus re-
busfember njnum indigere alterius ofe ac auxilio. £>uod
quidemfotifitmum locum hahetinterprohos &pios homi-
neSi in quthus charita^s omniapr^fiat &implet. ^od
eletranti admodumfimilttudine D. Chryfofiomus -in Mat-
thdum Homilta L XXIX. (qua vtinam ficuti alta iffii-
usfcripta ohfinguUremfiinciivirifactmdiam grxceedita
cjuoq legipojfent,) explicat, quando ait: Siin rehus fecu-
Urihus nemofihi vtuitfolus,ficuti opifex, mtles, agrtcola^
mercator adcommunem vfum proxtmi omnia conftruntt
tnulto magis injpiritualthus hocfaciendum . h<ecenim ma-
xime vita eH, alijsprodejfi. l>(am quifithi viuit , c^tcros
negligensj & vita ejus fiiperuacua eHj cr ipfe fuperfijiti^
horno generisnofiri. ideo quoqtie ratione dr oratione nos
ornautt Z) e v s, mentem d^ ingenittm concefiit,manusy
pedeSi vires corporis dedit , vt his crnnihus dr nos d^ pro^
ximumjuuemus. H^cille. ^^odvnicoveKfitD.T^Ti»
anT^nus complextis est.
Vnde etiam Platoni dicuntur homines {caoc tid Ai?^i^ , id
esiy animalia ciuilia d^adfocietatem nata,quandoquidem
fola viuere fine mutuo auxilio non pofjunt. Vnde etiam
prouerbiuvulgare natum^Y nvs homo, nvllvs homo.
VIM
4J
xxxirr.
VIM EX VL
J)amna datatcfuefacttv^ njtcolltfifotentum:
tiamomm attritu vtfiamma refultat edax.
M s
Deve-
^< *
!^^^^^^2S^', ^ vehementi ac continuo attritu ligno^
rum ignem tandem excitantium itafcri-
hit ?linitislib. i6. cap. 40. Calidxfint et
morm , laurus^ hedera, ac omnes ex qui-
bns igniari^.fiut. Exfloratorum hocnjfus
tn caitris fdsiorumque recefiT ^quorum adexcudendum,
*vely vt alij legunt yexcutiendum ignem ,nonfemper lapi-
dis occa Qo esi. Teritur ergo lignwm ligno , igncmg^ conci"
pitMttritUy excipiente materia aridt fomitis ,fungt velfo-
Uorumfaciltme concipientium. Sednthtlhederapracjian"
tiu^ qudi teratur-t lauro qu& terat. H^c ille. Duos tamen ba^
cillos launhoc etiapr<z(lare experientia quo(jf^teJ}atur,d^
qtii de Jndijsfcripferunt , idem adhuc cum altjs lignts cali^
diorihu-s ihidemvfttattim ejfefieriperhihent. Hoc vero^
inttenttimy vtalia multa^ Mercurio trihuit hymnus grjictis
adipfumferiptm. Sic etiam arborihtis jjluarum vento-
rum vi interfe collifts ignis eltcittirj vnde Lttcretius Itb. /.
Exprirnitur validisextritus viribusignis,
£t micatinterdum flammaiferuidus ardor,
Mutua dum inter fe rami ftirpesque teruntur.
I^n aliter expotentiorum dijfenfione (jr irafim.per
grauiora quamalias pericula oriri certum csi , vnde GutU
helmm Varadinm(ex qtto h^c dejumftmm ,)prouerbtur»
altertim. quog^ allegat^ Dura dtiris non quadrare in opere
fiirtorio. CAlihi legitttr, Fl a m m a e s t r e c l v s a x i-
n E N D o. ApttdParadinumvero hab€tur,FL am m e s c i t
YXERqVE.
AMI-
^4
xxxiiir.
AMICVS POST
M O R T E M,
^uAfnlihet Arentivitlstamen hjtrettn vlmot
Sic qtiO^^poH mortem verm amicus amat.
Vlmum
Z M V M froceram arhorem vitihm folere
adjungh & olim vfitAtumfnity c^ nune
etiam vhicj^in Italiajprafertim in Cam*
paniafelict circa Neafolimfieri confie-
^ |j uit. ^uamuis vero hxcfenio jam arcfa-
ciay (jr vigore prtfi7J0 defituta , mhilo mtnm tamen vi-
tem retinet , ac fuftentatjnon aliter ac antea crefcens d^
*uirefcensfaciitarefolehat. Ita etiam amicinohis compa-
randi, quinec rehiis aduerfis, nec temporu?n diuturnitate,
nea locorum diftantia , vel vlla dentque re a nohis temere
defcifcant,et nos amare defnTtt. ,^odPhocion tllcffiens
Crjicm apudStohmm nos facerejtihet , ^h7«h > inquit, cTei
Kgct ocVcTgot K^ 7i>tvo(. K5^ 4>i'AKcf t«V vCJ/ thv d-mMoc^HV tV
Sfis im.g^^L^imm^ idesi, ,^£rendos effe virtim & liheros
^ amicos, qui adexitum vitA vsque tales fermaneant.
^ud omnia eruditifimus Alciattis tnfuis Emhlematis ex
*gr£CO Epigra?nmate contiertensadhtinc modtim expofuit,
Arentemfenio, nudamquoque frondibus vlmum
Complexaeft viridi vitis opaca coma.
Agnofcicque vices naturte, & grata parenti,
Oflicij redditmutuajurafuo.
Exemploquemonet, tales nos quaerere amicos
Quos neque disjungat foedere (Limma dies.
Quojpedare quoi^ vtdenttir CatuUtani verfiu nuptiales,
Vtviduainnudo vitis qu^enafcituraruo,
Nunquam fe extoUit, nunquam mitem educat vuam.
Hanc nulli agricola?, nuili accoluere juuenci.
At fi forte eadem eft vlmo conjunda marito,
Multi illam agricok' , multi accoluere juuenci.
Ittalijs additur eodemfenftj et aridatecvm.
INTA-
XXXV
INTACTA VIR^
TVS,
4f
Sicill^Ja malis confint pdcherrima h}irtus,
Lauriis vt eH diris mtegrafulmimhfts.
N
Ldurum
AvKvst cujlodidi qaog^ dctncolumitatiJs
cffc fymholum ex Vroclo tradit Vierius ,
vndcapud^veteres tuteU caujjafita^ro'
pe ades ijeltllisaffxafuitj quodetiam 0-
uiditi^s teflatur^ cttm dicit ,
Poltibiis Autjuftis eadem fidiisima cuftos.
Bamj^infu^ernon Udi afulmine, Vlinio etiam ajlipu^
lantCj vettijla^ credtdtt. Vnde Tiberitt^ Imperator Roma^
mts tempejlates dr corufcationes nimium expauefcens ,
ccelo tttrbido Uureamfibifolitti^ esi imponere,non alitcr
ac Augttjltis ante ipfum nefcio qtiafuperjtitione , cx vituli
marini pelle in etmdemfinem ctngulum geflare confietiit,
Herodiantts quoq^fcribit lib. i. inmaximapefe iConfilen'
tibu^ Medicis , Commodum Imperatorem ob copiam arbo"
rtimifarum inloctim, cuinome Latiretum,fecefijfe-, quod
henefcio hartim arborum fea contagioimmunemforejpe'
raret. K^deundem modum , virtti^s , ctijtis omnis Utts in
aEtionepofita esi , (fectindum Ciceronem \) per fc ^minita,
ab omntbt^ nojolum vitijs,fedaljsrehus aduerfiSyfimpcr ^
ilUfiaac integradurarefiolet, alijsq^ vniuerfiis ccmmodita'
tibus esiprafierenda. Vnde Horattt^ carm. Itb.j. ode 2,
Virtus repuinenelciafordidx
Intaminatis fulfjet honoribus,
Nec fumit, aut ponit (ecures ,
Arbicrio popularis aurs, &:c
VVL-
4^
XXXVI.
VVLNERE VVL-
N E R A S A N O.
X>iC age cumproprio tua vulncre vulnerafdnemi
H' Stipite cur hominum durior hojfis homo es ?
N 2
JExcelleii".
Tc E L L E N T r s s. AC feritifimtis Medicus
D. Projper Alpinm, qui ocio annisin -^^gy-
^^^^^j^i pto Medicinamfelictterexercuityd^ mmc
^Fl y^'/ J>lf ^^'^^^^ ^^'^ Littde Venetijs nrtern eandem
0^^^^^^J^f^^ii^^fy 'veram Balfarnt defcriptioneni c!r
lociim natalern tnftio prdclaro Ithro depla-ntis ^gjpti , &
yecultaridialogo de Balfamo edito-, 'vna cum ejtis icone^pri-
mtisut putohisce temportbtis nohts ctim rnagna vtilttatc
exhihtiit , manifefleg^ ojiendtt , hunc fruttcem in Arabia
feliciproprie nuncettamnafti, ac inde in A.gjpttim ac Iti-
ddiam femper tranfattim ejfe , ac ita qtii veltnt , legiti-
miirn nancifct & habere <£quoprecio poffe. Ex hocfttttice
liquor isie nobtlift. (ctijtis portitinculaquoq^ adnos mittere
dignattisesi) vulnerato velfcarificato cortice in ^ftate dc"
ftillatyC^ hodie etiam in Rgjpto ilUtis magntis vfiis eli ad
omnia vtdnera ac vlcera dijficilta acfordtda, aliostj^pltires
ejusmodi ajfectt^ts. Docemtiratitem hoc Emhlemate de mtt-
tuainterhominespr&ftanda beneuoletiaacpromta opera,
etiamftinterdumaliquidpropterea Lihorum d^ rnolefttarti
fttjuftcipiendum. isfihil enim (vt Cicero hib. i. de Natura
Deorit tradit) bonitateac heneftcentia eli melitis atitpr&-
ftatitts. j^odqtiidem S. Eaultis mtilto efficacitis ac verita
in Epiftola ad Colojf. cap. III. monety IvSSj^acdt inqtiiens
^fotijj-Tr^otoTHTot» ideHiinduitevifcera commiferattonisjbe-
nignitatem,ammi humilitatem, lenitatemj clementiam.
sic
47
xxxvir.
SIC VOS NON
V O B 1 S.
Ftngiturin lauri vit/} curjlipite nixa?
S<epe etiam dociimunere diues eget.
Vitis
/t I s tauro fulta , re^imjrucimfuos ad
^^j^ maturitatcm hoc r/iodo producere foteH y
^^k v^^^S ^«^/W/^/i^ laurus ipfa qu og^ nonfarum 'vti^
^fr^^^S^b^^ ///^^^ hominiby^sprdbcatj att^fita 'vtra^
^^^^^^P^ ftirps nonfibifid alijs hancquafioperam
mutuam tradat. ^apropter nos quog^, qmbmproprie
humanitatis virtm competity cuncia noftra coftlia, ac vni-
iierflts acliones e^o femper dirigere debcmm , vt non folt»
nohls fedal^js quo(^pyodej[epofimm. IQhHenim melim
neq pr^ftantim bonitate ac bencficentia^vt inpriorejym-
hob quoq^ ex Cicerone retulimm , lib. i. de Natura Deo-
rum. Ex quo etiam apud eundem autorem a/terapr^clara
fentetia , defumta ex epiftola Vlatonis adArchjtam, lib. /.
de Officijs legitun l^n nobis fiolum natifitmmj onmque
n 0 firi partem patria, partemparenteSypartem amici vert'
dicant. ^^tq^vtpUcetStoictSyquainterr^gignuntur, ad
vfium hominum omnia creari, homines autem hominu eftfe
eauffageneratosy vtipfitinterfie alq alijsprodeffepofiinty in
hoc naturam ducemfiequi debemm, c^ communes vtilit^'
tes in medium afferre mutatione ofificiorum-, dandoaccep^
tandoque tum artibm ,tum opera, tumfiacultatibm de-
uincire hominum inter hominesfiocietatem. H£cille. ^tut
advaria ofificiamortaliumfiibi mutuo infieruietiumrefier-
ripojfunt : pertinentj^ huc omnia qu£ deCuARnATEac
smoretamfiacrAquamprofiandi nobis liter^^roponunt,
MODO
4S
XXXVIIT.
MODO IVPITER
A S S I T.
Vtfiftas recfe &facta6 , Demefficit : Ejm
\^ttxtlio^k»a Unce beattu erii.
Exp'imi^
Xp R I M I T V R hacpi^ura Vinm in Okam
mferta, circa qttam duoferpentes circum-
voluuntury non aliter ac in Caduceo Mer-
cnrij dcpingifolent. Olca itaq^ confecrata
Mineru£fme?alUdi loulsfilix , (vtpocta
allegorice fabiilantury) tanquamfipienti^ prczfdi dicitur,
Mercurim ijcro ipfe (juoq^ Joulsfliu^, aciionibm ingeniofis
ac Uudahtlwm prsejfc perhibetur.Voluit autem dotiiftmus
loannes BaptiHa Pigna,(quemadmodum Hieronymm Ru-
fcellminfuis Italictsfyrnbolls refert) hacinucntione inge-
niofavti ypcjlearuam fumma cum laude diu in Acadernia
Ferraricnfi pubiice bomts Artes docuiffet , ac tandem totii
fefe tradidijfet DuciFerraria, cum quo apuerisfuerat edu-
catm , ac deinceps principi isii in max. ac grauif. negotijs
femperfdelem nauafet operam. Hinc per louem voluit
intelligereDeum Opt. Max.acujm diuino auxilio ac pro-
tiidentia fefe totumpendere,illique omniaaccepta referre
imenuefatetur. Per terreftrem vero louem ipfum Duce^n
Ferrarienfem herurnfuum clemcntifimum , defgnareftu-
duitjatque ita hacdupltci opejperabatfe advtrum^genm
'vitAy thcortcum nimirumj vt vulgo vocant, acpratiicum
afpirare pojje,in quorum conjuncitone legitima non dubi-
tahat cerfo confifterey non flum fectmdjim Peripateticos,
fedetiamfacrattf. litterasj vcram dr abfoiutahominis fe-
licitatm*
SE SV-
4S
XXX rx.
SE SVSTINET
IPSA. •
f^^fJs re5tafuoperfefulcmirie ni.^a
fingit eum,fuafors cuifatis esi, animum'
Inter
iVx E R flur^ genera vitlum , refert PU-
nius 'lib. 14. cap.3. quodcUm etiamfecu'
liarereperiri,mIloplane indigensfuicro
^^ alterim arborts aut palls yfedquod ipfum
^ fefe fuflineat , vnde etia a Gr^cis o^Sa/u-"
cnA5?j tdesiy Vitis re£ta nominatur. Strabo uero de rnir^
'vit/s taliscraptie Itb. 2. & lib. 17. eafcribit, qudt propef-
dem communem fuperant. Htzc profecio imago esi ac-
commoda ver^e ooiTotfJteiocc', idefi HUhs anicontentm cH
fu^ rebmfiig ingenij dotibm/nequeab alijs tcmerepedet.
^uas maximas diuitias certifim.is g^ nommat Ciceroim\
Taradoxls. Et L ucretius inquit :
Diuit^gi^andes hominiruacviLierepai'ce
^quo animo. &c.
^od multo re^iim ac plenit^ts D. Vauhis paucts
docet. tsi J^TTc^ftJ^o? fxiya^ 3 inquity h' iW^ciot (S!/ ocu-
7oifH«3dO"+ ideH , .^ujzfin^ atitem magnits esipietas cum
animo fiaforte contento. Et Syracides cap. 40. ^qh aV
Tw^K^tf t^j^ocTi^ >A^K9^i^SHotT£a, h. eFitaoperarif, cuiquan»
ttmifitis esifippetit, dtilcts erit. Tam magniatitem ve-
terttm nonnulli hanc cl\nu^iiec)i}i fecere , vt tefie TheodO'^
reto in libro contra Gracos infdeles fermone XI. in qu(fi
traciat define d^jttdicio, in ea vltimum hominisqttidamii
philofophi , atitore Hecatxo , bontimftattterint. ^uoper*
tinet etiamprdclara fententia inOlympijs Vindarica h^ci
V^VavTot cr'«Tf?. o'A.^op «.'^cTej ^'|(5tf>ja,6)p «.TtotTtco/, xsti tuAs^
•YVodp '?rsco'Ti6€jV,^H|Uot6tuo'vi td^ogyoi^^m. idefi. Sanamau-
temfiquis optdentiam irriget , contentu4 ijs qud conquifi
. liit, laudem^adjungens ,ne qu^rat Dettsferi ,velvltr4
htimanam Jortem fcfe extolierc,
SPERA-
f»
XL.
SPERARE NE-
F AS.
y^urea in hocfruJlraJperamii^ficuU mundor
t^lteritisfAcli qux da bit ille Vater.
0 a
^uercus
^E R c V s ghndihtis fjicundd indicatpri"
mumficulttntjrugalej drftmplex , quod»
vt Ouiditt^cecimtj vijidice nuUo
Spote fiia fine legc fidem , re^tiiq; colebat :
^ ^ ^ ,^uodind.e nureumfuit nuncupatum,
i^djungitttr httic arbori palma fuajponte quoque •vhcres
adeo Jru5iu4 ad vfum hominum prdhenS' i^cficuti
hicdttplexfruBu^ illisfeliciht^ temporihtis ahsa^ vllo laho-
re qti^fittfsgratif. pafim mortalihu^fuit cihtis, ita etiam
n)irtt44 ipfx ac honejlas , qu,£ tum pleno , vt dicitur jgrad»
in terrisflorehat) animis eorumfuit alimenttim fuautj^.
Defcriptionem vero quatuor ^tatum admodum lucttlen» *
tam , qut velet , legere poterit apud Ottidium lib. i. Isieta-
morphof Item^ apud Hefiodtl Ith. i. ^'^7<s)p K3C( h/u<.^. J^uf'
admodum vero omnes prohiac virttitis amantes talejk-
cultim qtiidem fummopere exoptant , itajperare vcl expe-
cfare in poferttm hattd licet : dequomultorumetiam que-
reU extantj d^ apttdSenecam in Tragoedia Thyesie Chorus
exclamat in nos stas
Vltima venit, 6 nos dara
Sortecreatos. .
^uodnofiro huic caUmitofiff.teporimulto re^iitis couenit,
i^lijfacratiorem indefenfam elicitmt , quodmmirum
poH originalem jufitiam lapfuprimorum parentu?n amif
fam,in hoc mundo nonliceat amplius JJerare perfedtionc
ahfbltttam d^ aureumfecultim , fed tfud nohis partum i
Ch R 1 s T o vnico nosirofaluatore ac redemptore in alte-
ra vita aterna ejfe qtt^rendum ac certo expeBandumj ita
tamenvt inhoc qtioq^ mundo , dittina adjuuante gratia,
Aliquem illius gtijium acjenjum hahere incipiamus.
SVSTI-
/x
XU.
SVSTINE VEL
A B S T I N E.
Carpere parce })ieas jrondes, quifwguU carpu,
Vulneret audaces ne tibijpina manus.
0 S
^
Manus
y^ N V s homin^ J^inoftpmum jruthem
Rhamnutemere contrecians, ac indefei-
jffim vulnerasyindicat curiofitateftui Tuy
KM-n^^i-^ixo^^iwVi^.cjtiamPlutarchusdich ef-
fe (5/?^|0'x9ei«p (y:Mo7f /6)p v^vJh-^^ideHiflu'
diion cognojcendi aliena maia , nonfolumtnutilemfed et"
iamfdpenumero detrimcntofim effcy cnm homines in alie-
nafemper inquirere, & qu£ nonfnifint officij cttm magno
ftio damnoperagerevohnt. Vnde etiam rcEie Platitus irt
Sticho dixit, neminem ejfe ctmofitm quinfit maieuoiti^s: (jr
iJMenandri praclara esifententia,
Multa facere &c moleftias mukas concinet.
PoteH idem quocf^ referri ad aiia^ rcs pcricuiorum c^
fnoiefiiarumpienas jqtttht^s fifiui ctt-piamtiSy mtiita nobts
discriminafiint fitbeunda- ^iiudEpicieti eHgeneraii-
us difitrm, qui reiiqua phiiofophorum dogmata , qu£ ad
hiimanx. vit£ infiitutionemperfinent, duobus verbis com-
fle^i voiuit , h4y^ K^ci hAy^y tdesi, Sufiine d^ abstine.
De quo vide piura apud Geiiium Atticarum no^tum ith.
jj. cap. ip.
*Jac D. Chryfofiomtis Homiiia ^s- in S. Matthdttm ad
^voiuptatet hujt^sfecuii hocfmboium accomodat. ^uem-
admodtim, inqttit, actiti vepres vndecun^ tanguntur ac
conflringunttirj mantu crtientant , eodem modo deiiciay
fedtbu4,manibtiS,captifOCuiisjCmnii?Hsfiimiiitermembrls
officiuntj &c.
NEGLE-
52-
xLir.
NEGLECTA VI-
R E S C V N T,
Emergejjs vhtus muaj^ernitury vt rojk hrtmL
Ex^ecia : Tlorcsfota cdorcferet.
nofi
O^^fiutex hyherno temporejqttafiari'
dus Jjjinisj^foltmmodo horridnSi carens
folijs acjionbus negligitttrprorfusj vel
etiampedibus conculcattir^ Primo tamert
vcris tempore "uix depulfofrigore hyber-
noy bencfcio mitioris actemperatioris aerisrurfum reui-
refcere et rofasprotrudercanteaab omnibusneglecfus, in-
cipit. 7\jn ahterfipe virtutiprimumfefcxtretiacpri'
rntim emergenti, quA quidem crebrius quhm matura ac
omnibus ntimcrisabfoluta inuidiaflimults eH expofita-, in.
ftdia^sflruere,4cquafiadhuc in herba njerfantefujfocare ho.
mines mali ac inutdi conantur. Vndefzpentimero quidam
inprimisfuiZ <&tat is annis viuacitatem i'ngenijd^ laudabi-
lem induftriam ad omnia honeflaprafe ferentesinuidia
acmaleuolentia aliorumj quaffrigore hyberno non parum
retardanturac impeditmtur , nefcilicet plenam defcf^em
conceptam tempeftiue adimpierepofint. 7^n raro iamen'
rtirfum diuino inprimis adjuti auxilioy tanquam attra cle-»-
mentiore conferuati ac excitati rurfum repullulant , c^ ad
jrugem optatam tandernperueniunt. ^uod egregium
(xemplummerito omnes ingentti adolefcentesj ad prtecla-
ras virtutis a5tiones cupide afpirantes, ante oculos conti'
nuo habercjnec vllo modo a recio tramite abducifedpotius
jrti5fus latidabiles fuorurn laborum fuo tempore proferre
debent, \^libiadditur, Nq nsimper neglecta.
VIRTVS
XLriT.
/i
VIRTVS DIFFI-
CILIS SED FRV-
CTVOSA.
x^rdtid vdUtur du ris fapientiafcrufts :
Vukibi^ajleadcm f-ucithu^s tlUjcatet.
Dcfimttm
l^^^^^C^' ^ s 1'' M T V M df? hocjymholu ^at eruditlf.
:^ '^ "•'''■ Brnblematis Adrianilunij^cujtishAC esi
interpretatio. lS[uxpinea, qu<z olim Cy-
beUfuitfacratay colUculls qbmdam ind-
qualis ac ajpera, mirtzqtie duriti£ eU^quA
'vix ignis vireferartyoteft. inttis vero nuclei dtdces lati'
tant,nonpartmadalimentum acdiuerfos homintimmor-
bos vtiles. Sicadvirtute d^ honejlate ac latidahiles aBi-
cnies non nififer lahores ac varias difficultates^erueniri
foteli, at pfteafeqtmntur fuauif.fruciu4. £)u£ omnia.
Uefiodtis paucis verfibtis ita eleganter comflexns eU, vt
(^Socrates eos comendet apud Xenophontem lih.z. irrx^y.^
fw[j, & Ciceroniquofjf^ vehementerplacuerint jideog^ Ith.
VI. Epflolaru familiarium adLeptam , monuerit amicum
fuum,vtfilium ipfttisjubcat Hefiodea ife edifcerefemperoL
habere in ore.
A'0ctVO£,TOU (Jl.6iK^0g J^K^O^GtOtf CliOOftTT CO/THJJ,
Kcd 'Tfnyj^g to 'Tr^jorop , tTnip (fei? cot^op j KHToa
Qups quidamfatis eleganter vertit in Utinam linguam :
^ Virtutem fndoribiis vndiq; diui
Prcefepfere.&longusad hanc perquearduacallis,
Afper & eft primum, fed vbi alta cacumina vidlor
Contigeris, jam fitfacilis, licetardua dudum.
Simonides etiam apud Clementem Alexandrinum
lib. 4. Stromatttm, habitarevirttUem d\mu€droii iin m-^
Tfcu^j idefij in rttphus difficilimis , dtxit. Ac Ouidij eH
frnicUrtis verfas.
Gloria difiicili parta labore venit.
IDEM
xLiiir.
IDEM AMBO>
/4
ferfeafertcoYdisjruciiis^folid ^muU UnptA-,
0 vtimra in cunclts hac bcnejuncLiforentl
F 2
Trticiiii
R.vcrvs drhorLs Perfia formt cordu re^
^rdifentt^re yfolium autemcum Imguafi-
militudinem habere, Vlutarchiisquoa^in
libello de Ifide et Ofiridenotauit , cuin i£-
^gypto Harpocrati h£c arborfuerit dicata,
cujm veteres mentionemfecerint\c^interrecentiores Ca^
roliis Clufim infuu obferuationibm Hijpanicii diligenter
defiripfit ac delineauit. Plinim tamen cum Perfico arbore
(cujiisforfitan nonnthil congener eH,fi?ecie autem differt)
*uidetur quodammodo confundere. Docemur hocjyrnbo-
lo , veritatis orationem debere clfefirmplicifiimam,ac vn-
diq fiibi confiarCy vnde Germanis prouerbium quog^ adhuc
frequens eH yvolenttbm Cor ^ linguam oportere vnum
idemcu effe. ^uod vttnam hocnoftrofzculo, in quo I
CaVi\\ounurhomims res intermortua pasiieeft,
fluresdiligentim obfieruarent, cumprofecioyfecundtim B.
Na^an^nidiSiumgrauifi. Tmp o^tt^otsih^op »'(3V jOovi^wojj jj
tsi', td eH,nihilfitmulatum pofitt efife dtttttirnttm. Videmm \
atitem & quotidie experimur > potimjam nimis vcre in
multos contienire iHud Ciceronis , in quadam Epiflola ad \
^uittttim fiatrem, dicitim,vbi ait : Multis fiimulationum |
inuolucris tegittir & quafii velis quibmdam obtenditur '
vnimcujma^naturafionsy oculi, vultt^perfi^pe mentiun-
tur : lingua autemfi&pifi. Definit vero idem Ctcero Verita-
tem libro 2. de intietionejper quam immtitata ea qu^fitmt ,
aut ante fuertmt, aut futtirafitmty dicuntur. K^dverita-
tem autem amplefhndam Sophoclis esi egregia cohortatio,
Bonofisanimo, veradicendonunquam erraiieris.
CITO
XLV.
;;
CITO NATA CI-
TO PEREVNT,
^idcertat tard^ cito nata cucurbitafmo r
Interitu celeri, qua cito nata, cadunt.
P $
i^lciati
!< c I A T I hoc eJiJymholum, quodVetru*
Crinit^de honefla dtfciflina. lib. z.cap.i^.,
S> longe ante ipfum in hunc modu expofui>t.
SataeHolim Cucurbitajuxta Vinum ar-
^S^^^i^y^^^ borem procerifimam. Cum vero mul-
tispluuijs ac cceli temperamento h^c plurimum creuijfety
lafciuire ccepit & ramulos audacimporrigere , jam^ inpi-
numferpebat d^ infuos ramos audebatfrondes inuoluere''^
fragrandia fuafoma ac virefcentia ofientans. Tanto ita^
fajlu acinfolentia intumuit ^vt pinum ipfam aufaftthoc
facio aggredi. Et vides ait, vt tejamfupero , vt^folijs
ac viroreprdifo. Tumpinm, quafeniliprudentiapr^fla'
baty nihilmirata efi cuctirhitdtnfolentis atidaciamjfedre-
fpondit : Ego vero hicmtdtos calores & hyemes , varias^
temporls aduerfitatespertuii ^adhuc ta?nen integra confi-
ftoj tu vero adprimosrigores mintd^ habehis audaci^^nam
frondes concident, dr' virefcere defines. Htmc apoiogum
integrumpiactiit huc afferre , quandcquidem opt.in om-
nis generis ardeiiones c^ agyrtas , 0- auaros audacesque
Empiricos nofirorum temportim conuenit , qtti fi quan-
do nefcio quam momentaneam gioriam ac feiicitatem
fuis fraudtbtts ac ofientatiombtts conqttifiuerint , quibus
etiam probis d^ doclis vtris audaBer tnfuitare non erube-
fctmt^pauioposi tamen vbifcrt)> aitqtiidtraclare coguntur,
(^adrem ipfiimperuenttim eHy conciduntac tanquamftt-
mi vcnditores ipfofumo peretitit. ^uodmuitis exempiis
qudpraforibmfitntprohare nominatim non efifet difficile^
ntfibretiitatifitideremihipropofiittim efiet. K^iibi appo-
7iitur, Bkevis hjec est gloria. veiex Martiaicj
Immodicis BR£YIS est ^tas»
TVRPI-
^6
XLVT.
TVRPIBVS EXI-
T I V M,
Cmthartdum rofim&rs. Sicluxmdclid^j^
BmruAnt Animos eripiuntg^ virmn.
Canth.tri
y^ N T H A R. I acfcarahei & huju^ generk'
infe5faplnrima itafditoribm acfordibus ,
ex quibus originem duxerunt , dele6ian-
tur, ac ill^fujlentantur, vt contrk odo-
rnmfiauitate plane exanimentur ac per^
eant. ^<^^o^ ^^fa infdentes fcarabei velcanthandes
torpefere , vel tandem emori dicuntur. \_Ad hunc mo-
dum molles ac effoeminatosinfais voluptatibm ac delicijs ,
qudi nonfolum corpori,fedmenti quo^ obfunt -^flurimuj^
nocentjpaulattm contabefcereac tandem tllicito luxui in-
teritu fuo meritas pcenas luerecojiat. ^uod Claudianus
lib. 2. adStilicone egregie hisce verfibm nobis explicauit»
Luxuries praedulce malum, qua? dedita fempei:
Corporis arbicrijs hebetat caligine fenfus ,
• MembraqueCirca?is effccminatacriusherbis,
Blanda quidem vultu , fed qua non tetrioi: vUa,
Interiusfucacagenas,& amidradolofis
lUecebris, toruosaurocircumligat hydros.
lUa voluptatum multos innexuichamis..
Silim quoque Italicm hreutter luc expofuit^
— Nec ira Deum cantum, nec tela nechoftis,
Quantum fola nocet animis illapfa vohiptas.
Vierius infiis Hieroglyphicts refert , Hannihali alioqui
durofedobCapuanas delicicts tandem effceminato,non abs
refcutum debuiffe offerri j in cujus medio Scarabeusftuffet
depicfusyquem vndi^ rofarumferta ambirentjfgnifcati-^
gne eadcm, quam hoc fymboio exprimere voluimus.
SIT
S7
XLVII.
SIT MODVS IN
R E B V S.
^.
Sittihijnenocent, vinimoderatior vfus:
rrimafitimj curasaltera^ocla ktient.
^
Dcfmtum
EsvuTvu£H hoc fjmholum ex Hora^
tijverfibmy
Eft modus in rebuSjfimt certi deniq; fines»
Qups vltra citraq; nequit cohllere rcdu,
LMonemurautem hic inprimis , vin9
ejfefobrie ac (lu^fxucd^, (vt loquitur Theognis-,) vtendtlp
advirium debilttatarum recreationem & Uticiam quidct
fednonadebrietatem, quod etiam vbi^ infacris litteris
ferio nobisproponitur ac explicatur. Vnde D. Baflius infuA
luculenta quadam de Ebrietate oratione , hanc non imme'
rito vocatoLK^oiTDAi^j ideB, arcem ommumflagitiorum. d*
i^then£i4s lib. lo. ^HT^oTroAiy marcjj tojj aUvap» ^uod
vt vbique hominibm inculcatur: ita certe deplorandum
eJi, nihilominus hoc vititim maxime deteflandum adhue
eflenonfolum nimis commune ,fed apudrnultosfermeha-
berivirtutis locOyCuietiampr£miaproponantur y vt olim
a Mithridatefacittm accepimti^, ijs qtiiplunmum biherint,
Bxplicat autem adhuc melim hoc fymboltim carmen quod-
dam in Microcofno , libello elcgantifimo nuper imprejj[g>
x^nttierpi^y hisce verbis,
Tres vitis profert vuas , tria pocula menfa:,
Si circumfpicias,appoficaeiIe vides.
Mutatribus vicibusdocethxcpidturabibenduaj^
Scilicet vtfedentpoculaprima fitim,
Alterarancorem crudo de pecflorepellant,
Firmavaletudoquo tua membra beet.
Tertia fed mifje tibi pocula propter amicos,
Jnter quos maneanc gordia vincla decet.
BENE-
J8
XLVriT.
BENEVOLVS AT-
Q.VE BENIGNVS.
^mfemlcUttfo connluenf germine jloresy
DiUtati^ aries qHandofauebit, erunt^
Scipa
Ci p I o mierfui exAfiica, et prtmus m-
umfhaturm de HannibaU ijupt vt mili-
t€So5faUitlegionis, quiprimi etia??t caflra
Carthagincnfium oppugnauerant , ac Du-
« clseoruminfignia abflnlerant, nonfolum
die trmmphali manu geflarentfdfciculum rofarumfedtn-
foflerum quoque in clypeisfmiltterdepiflasrofrs 'vftrpa-
rent. Pofierior qtioa^ Scipio posi exptignationem ^ de-
firti5iionem vltimam potentipm^ 'vrbis Carthagims ,
'voliiit milites vndecim£ legionis^ qui etiam ipfiantealios
omnes muros confcendifient , easdepn liofs tnfuis armis
dr fttttis geflare j atgjjoc modo cttm ipfiusSciptonts currtt
triumphali vndi^^rojis fimiliter exornato vrbem ingre-
di. Sic apud Ho?nertim legittir Achillis fctttttm rofisftt-
ifie infignitum, nec non cafitdes Hecloris atg^ Mnedn. RO"
fdi itat^ hoc locG nondum plane matttr^ ac aperta indi-
cant allegorice jttuenilis animi, heroica virtute prxditi in
frincipe expe^ationemfiingularem , qttiratione atatisfiia,
confiiliaacfa^la nondum omnibtis potefi probare nec cticiis
innotefeere. K^dditttr atitemfupra rofirumfrtiticem in
regione cadeftifigntim Arietis, qtiodvcris temptts amdnti
mbisfelet addttcere-, &illiqtinfitprczef[e, quo temporeRofig,
maxime fiorent , dr obfiuauifi. odorem inprimis expetun*
tur. 2{on igittirfiine ratione hocfiymbclo vti infiuajuiten-
tute Virginitis Vrfiintt^filins Pattli lordani, eocj^ innuere vo-
Itiit, magnamjpemfe collocare in heneuolcntia, ac gratia.
fii autinculi Cofini Medicis Magni Ducis Hetrttritz , ctii A^
rietisfiignumj vtetiamAugufio dzfari ,fuit inhorofcopo.
NON
XLIX.
S9
NON INFERIO-
RA SECVTVS,
Scltsvthtmcf.orem rddidntui Itmina, verftnt,
Dirigeficmtntem Chrtfie benigne meam.
^.
EHcgre-
S T egregid quddam planta admiratloni
Jane digna , ante paucos annos inter exO"
ticas ad nos quoque allata , c^ 'vbi^jam
inhortts colitur ,quam Chryfanthemum
. Perunianiialoco natali , aformaplantam
maximam , FLoremfolu vero propter effecium drfimilu
tudinem nominant quidam Bellionem Plinij effe opinan»
tur, incerta tamen (meojudicio) conje^iura. H^c intra
Jexveladfimmumfeptem menfiumjpaciumy exquo terrA
Jemen ipfitis efi mandatum , eo feruenirefolet magnitudi^
nis, vt humani brachij crafitiem , dr altitudinem duode-
cim velflurium cubitorum excedat. ,Quemadmodum
*ver)>florum denfitate ac multipiicifoliorummtmero PaO'
nidinonmhilceditj itafeminum copiayquibmalteracaret^
hanc longefuperat , nam eorum vltra mille in vno cippff
mmerauimm. Cum ita^ hicfios etiamfolemfemper re'
Jpiciat , adj^ ejas radiosfefe plurimumpandat:, drfiperio^
rafemper rejpiciatj decet nos etiam ?nulto magis adverum
datorem dr largitorem omnium bonorum tVi^^ocviop con--
tinue oculos mentis attollere-^nec terrenls, caducis ac volu*
ptarijsbonis quafihumijacentesfemperinhiare: oftcnden"
tes jfecundum Platonem quoque, nos effe ccelefiesplantas,
Cenujiinpalatio Francifei Leccani aliud fymbolti pulcher^
rimum huic non difimile legitur ,£coehs lvx, io
INTVERE. SicBoeth: de confolatione^
Quem, qaia refpicit omnia fblus,
Verum pofsis dicere fblem.
HINC
^a
L,
HINC RECTE
FACIES.
E Latiro, ^ercu atqtie Olea dtice dtgna coronA
frudentemjfortcmfActJicHmque decet.
Serfum
E R T V M vel coroHa ex triplicigenere ra»
mHfcttlorumy nimirum ex LaurOi .^uercti
CJrOlea contexta^ ac cuidamfacra Ar£ irn-
pofita confecratap^ , allegorice nos monet
y vt harum arhorum nattiram acproprieta-
tem imitemur , crfectmdum myjiictim earum fenfiim vi'
tam nojiram vniuerfim integritati acpietati coficremm,
PerLaurum enim Apollinidicatam.fudiumprudentid ^
rertim caufT^i^s inuefligandi intelligimu^ ^vnde BionyfitiS
/uotvTiKop <^-m'^,ideFiyarborem vaticinatricernvocatytn
quemfinctn Lattro propter fngularem do^irinam poetA
coronabantur, nam afulmine id eB temeritate c!r ignora,-
tia immunts efe ptttabattir. .^ercus vero louifacrafuit
tanquaprima arbortimj acpropter incorrttptam ipfiis ma-
teriam,drdiu dtirabilem,fortititdinem ac confantiam ani-
mi cxprimiti qtiihiis contrafenftitim aberrattones ac illece'
brarum fortuitarum infcliM nos mttnire dehemm. Olcam
denig^ Valladiattribttta,pacis effefjmboltimnofoltim Gr^'
corttm /^vi9oA^>i:a c^ nttmmi antiquorum plurtmi teflan^
ttiryfcdetiamfacra litter^pafim tndicant. Posi diluui'
um enim a Noe Columba emijja ex Arca^ ac celeriter reuer-
fa ftirctiltim Ole£ attuliti quo indicio Noe Utatus , finft
dtltiuij tempeflatemjamfidatam, & terram rtirfum efeab'
(limie aquarum liberatam.
COELE-
€l
u.
C OE L E S T I A
NON SIC.
%^h qtLimformarofas cito defcit inclytapdchraS'
"JQn ita ccckjlis quas Varadifm habet.
R
Roja
^^^^^^^ (9 s A Interdm omnesJlores,grataac odo^
jj; rata, breui quidem admodum tempore du-
^ ratyfedrurfim languefcens ac exarefcern
perit.Similisplane ratioeHhujus vitxno»
firA caduc£,fluxd ac incerta. Vnde ex rc*
centioribm qmdam re^tececinit,
Vt rofa mane viget, tamen & mox vefpere languet,
SicmodoquifuimnsjCrasleais vmbrarumns.
^^uf quidem ad ccetefiem pulchritudinem illamnun^
tjuampereuntem, animum noftru?n mertto dcbentexcita"
'rcj ac adperpetuam illim confiderationem nos affuefacere,
Cum ibidem, (fecundum S. Paulum i. Corinth. 2.) eapra'
farauerit Devs diligentibusfej qu£ oculm non viditynec
auris audiuit, dr in cor hominis non afcenderunt. ^^t^.
hac cupidifime expetenda , cdteris vero fiita acciderit,
moderate carendum effe indicant quoque Grcgorij Na^-
an^ni fuauifimi verficuli^
E'p to7? Jl' AoiTToT? Ksd cftfcijj HaJZO|Utvo?*
Solum Deum & diuina concupifcico,
Sumentibus qui &: plara largiii folet,
Siciens ficiri, femper affluens bonis.
In cajceris voto excidens modum obtine.
Hoc dc omnibmfioribm eleganver expofuifD. Chryfb-^ 1
Jiomus Homilia in Genefin^-j. hisce verbis. .^uemadmo*
dumfioridum quoddam pratum varios c^ omnis generik
floresexhibet\ita diuinaferiptura juflorum virtutesnO'
bis demonftrat,non vtillorumflorumfragratia breuitem'
•porefiuamur,fedvtperpetuainde vtilitatem recipiamHS~
dr eoi infinu mentis reponamus, vtper omne tempU4 ,fi
velumtsSi eorum ruaucolentiafrmpofimus.
INSPE
^l
Llf.
INSPERATA
F L O R V I T.
fhruh Aroni •vl nutnin^ arida virga.
CMequog^fiorentemJpes animofafacitl
t 9
Virg4
/r G A AarontSy vt habetur Ntimer. cap,
ij. inter omnes alias virgas Principum
Ijraelfela ccepit germinare acvirefeere, ac
Jlores amygdaliprotulit , indicans Leuiti'
c<z tribm eleciionem ad Sacerdotij digni-
tatempecultarem, quoniam nullaalia tribm Iferaelica cum
eahacin parte confecrripotuit, vt quxprx alijs adha'nc di"
gnitatem eleBa feuerit y qu£ue tanquam amygdalas inter
arbores primaflorem &fiuciumprofeerrety C£,terisn^arbO'
ribiis anteiret. ^ua-m virgam ita feoridam ludaicus
pofeea populm infeuis nummis quos feiclos vocarunt , defei-
gnari curauit. £lupd fernbolum vfeurpare Adrianus
feextm Pontifex Romanm , patria Trajeffenfs in BeU
gioy oriundm exfeamilia Florentia non obfecura , ^ hocpa-
clo adfeamilits cognomen alludere voluit: quiante hanc di'
gnitatem PrMeptorCaroliV. &pofeteain Hifeania obacu-
men ingenij (j;r prudentiamfeingularem adpublicanegocid
traclanda posihabitls alijs feuit adhibitm. ^o feymbolo
indicauit adfeummos hofece honores tampr^terfeuam quam
aliorum expecfationem acfeem ipfeumfeuiffe cueclum , qui-
bmtamen (haud fecio qua decauffa)non adeo diu fruiilli
concefeumfeuit. t^pud Guilhelmum Paradinum aliucL
diBum csi appofitum, nimirum, .Semine ab w€therio,
Comprobans diuinitm ele5iam ac confeeruatam tribum Le-
uiticam contra Dathan d^ Abironfeaciiofeos acAaronisfei'
cerdotij 3 diuinig^ minifecrij perturbatores,
PER
tfl
Liir.
PER OPPOSITA*
Liuor inersfiimtilos generofis mentihm addit,
Sicperf^tda rofts aiiia crefcit odor.
R 3
Tlutarchm
Z. vT A R c H V s /V UheHoj qum Infcrtfflf ]
TTW? ov 7'? v'^Vx95^p atJtAefTO , tdcH , de
capenda ex inimicis ^vtilttatej hocfjmho-
lum docie admodum cf clegaterhisce ver-
his interpretatur. Sicutiferiti agricoU
rofi^acviolas exiftimantfe odoratiores ac meliores red-
dere ,(iallia ac c^pasjuxta ea^plantent, quodtn ea excer^
tiatur, quicquid alioqui alimenti acerhi autfatidi illis in-
eFi: itainimicu^ quoque excipiens inuidia c^ matignita-
tisalterim i^u^s, heneuolentiorem aUquertt amicisfecunda.
njtentiht^sfortuna reddet at^ commodiorem. Hucufque
Tlutarchus. Hac quo^ explicat do^iifimtis Cojlatis in ii,
lihro de Naturapkntarumcap. ^s.qtioinlocoinquit: Sed
(^ Jatione fdtidarum rerum prope flores , odore euadent
fuauiore , vtfiallitimprope rofam coliocaueris. Cttm enim
fmili omnia mttriantur, & ah allio , fi quidterraf^tidi
inesi, infuum trahatur aiimentum, quodreiiquum eH ptt^
riu4 remanet , idque in rofx cedens nutrimentum ,fuatito-
ris in ea d^fucci d^ odoris esi caujfa. Vt ilittd addam , ca-
lefcere vi atiij terram, proptereag^ &caiidius dr eiahorati-
us ejfe quicquidin rofam perfertur.
SI VI-
<f4
LIIII.
SI VIVET VI-
VAM,
V^*-/
C^fur/ hederam, hdc iSos , alterno munere,_prr^aMt»
Hi{;tjlpm exfre^ta mutnx amkitiA eH.
llederam
S®p^ E D E R A vinclre quAji qmhmdam hrd-
^ chijs quicquidapprahenderit, arciifime'
^£ que continerejolet. Ficifim ergo etiam
S-i ^^i^orum rudera ea itafujientantur , ne
=^^ corruant, acpariterquoque ah illts con"
Jeruatur , ac erigitur , 'vt hac ratio77e neutrumjtne altero
popt conjijiere. ,^ui profecfo typiiseU vera conjlan'
tisq^ amicitia , de qua inprimis Cicero aureolum libellum
illumy qui vtinam quemadmodum omniummanihm teri-
tur.Jic etiam invaiuerfi vitaacunctis ohferuaretur ,aC'
curate confcripfit. In quo intcr aliaplurimapraclara di-
cla,etiam hczc commemorat: In amicitia d^ahfentes ad-
funt, d^ egentes ahundant yd^imhecilli valentjC^quod
difficilim dicfu esi , mortui viuunt. t^cpaulo poUfuh-
jungit : EU enim amicm quidcm tanquam alter idem. LcC"
Lius quoc^infne ejnsdem Uhelli commendans amicitiam,
qu^fuit inter Scipionem dr ipfum arciifima, tandem hxc
jfubjungit : Mihi quidem Scipio, quanquam csi fuhito ere-
ftm, viuit tamen,ftmpern^ viu et. k^c Seneca in Epifto'
la 6j. fcrihit : 2{thil dque £grum refcitfcutt amicorum
ajfe^ns. 2^n video me mori cum illosfuperftites relique-
ro.puto, inquam,me vfthirum non cumillis fed pcrtllos.
K^lij ad amatoria nefcto qu£ h^c transferunt , de qtnhtis
mn opm esi hoc loco dtjferere.
HINC
6f
LV.
HINC RAPTA
IVVANT.
Vema rigantpluuijs linguentes mhiliflores ,
7s(js Pater, aetherif lUminls imhrefoue.
T^heciiU
^B E c V L yE mltes ^irriguAfluutamfua-
uem ac vtilemfuper prata ^virefcentiA ac
^ flofulorum variorum ammitate vndiOj
referta leniter effundentesj viuifco illo ac
) fuauihumore intra terra vifera attracio,
flurimum reficere d^ Utiora reddere folent : absij^ illts ve-
rOjfccitate d^fquallorepUne exarefiunt. Vnde Prophe-
taleremiascap. //• Dante eo vocem multiplicantur aqu/x,
in ccelo. Simtliter quog^ viri docii d^ prudentcs , multa"
rum rerum peritia excellentes, dona fua aDeo ipfis cocefk
noninuide occultantj fed diuino inprimis auxilio adjutidc
Ornnibus hene merert , ac liberaliter fcriptis diciisquefuis
egregijsvniuerfsprodeljefudentj diligenteroperam dan-
tcsjneficundumftncfum vatemDauidemfnttanquam yi
«uvcT^o?, idesijterrafine aqtta, atity quemadmodum S.ludas
K_Apoflolt44 loquittir ,nubes fine aquts^fbitantum viuen-
tcsifne vlla aliorum vtilttate. Sic vir Dei S. Mofis (vt
esiin ipfiiu Cantico Detttetonomij 32.) optat vt concrC'
fcat inpluuiam docirinafua, acfluat vt ros eloqtiitim ipfi»
li^s, quafiimberfuper herbam, dr tanquamfitii^ftipergra»
mtna.
SVRGET
66
Lvr.
SVRGET VBE
RIOR»
t^uxuriemfegetls cafiigatfalce colonm,
\emumfrAcox reprime : ftcfapiesl
S 2
Jnagris
l^ ngrls Utlorihm pr£J^ vhertate nimi'
tf^^ «^^ Itixuriantihmyfegetes interdum tAn-
tafertilitate crefcunt c^ augentur , jvt
nififuo tempore nonnihildemetantur, o*
nimia copia ilUs detrahatur jfe^pf^fjfo-
care, ahlatls verofiperfluis ,multo quamprim crcfcere v-
berim foleant. 2^n aliter qu^dam nimis amhitiofx ac
feliciaingeniaplus quam oportet fihi trihuentia , ac ideo
omnia audaHer ac pracipitanter agentia,fpefe ipfi euer*
tunt ac confumunt : atfi interdumfalce ?nodcrationis ac
humilitatis reprimantur ac cafligentur , tumdemumfru^
ifus maturiores acprxfiantiores producere confieuerunt^
contrapr^cocia ^ ni-miii iuxuriantia ingenta fape tn tpfk
quafiherhafuffocantur. 2{amjuxta Senecam, admattt'
ritatcm non peruenitnimia fcrcunditas. ,^ubpertinet
D. Auguftini dicium in Epiflolai. adMaced. .^adam
acutif. c^ excellentif. ingenia tanto in rnajori errant,
quanto confldentim tanquamfiis viribus cucurrerint,nec
fuppliciter ac veracitcr Devm, vt vitamfibi oflcnder^t,
petiuertnt.
SIG
Lvir.
^7
SIC VITAM IN-
V E N I E S.
Spica attrita maf?Hjuagr.i/?a fffundit cid^vfits ;
Sic ojlende a^u y quA meditata tenes.
S 3
SpicA
PicjE /am mafura Inter duasmmusnu
'■fi contwue fiicentur ac valideexpriman>
tur, granafiumenti in illis conclufa, inde
\ nonpojfmt excutivelre5ie colUgiiquibm
3J ita exprefiis conuenientifiimnilla alimen-
tumgenen humanoprdbent. Ita etiam quamtumuisprd-
clar£ cogitationes ac meditationes de rcbmtamficris qtta.
trofanis, nifiada^tumy vt dicifoiet, traducantur ,parum
vtileseffefoknt. Vnde etiamCiceroini. De Offctjs libra
^itVirtutem omnem in acfione pofitam efiejquodfitmfit
ex luculenta de hacredisputatione Artfiotelistn X. Ethtco-
rum Nicomacheortm. Opm ita^ efi adres praclaras per-
Agendas multum laboris ac defattgationtsimpendere. Vri'^
de etiam Ouidivt^s :
Quo^Iatetinque boniscellatnoncognita rebus^
Apparet virtus arguiturcjuemalis.
CL. vir,fmgulari docfrina prxdttm Nicolam Ret/fiie-
fmyinfecundapartefuorumlmperatoriorumfymbolorum,
€x D. Chryfofiomo defiumtum attribuit FL. Vahrio Con^
fiantiolmperatori Roman. ejmmodifiymbolum, Vlrtvs
i->vM PATITVR viNciT. ^^uod tnprtmts de Chrifiiana
pietateac virtute intelUgendum) quemadmodumprMlare
dicitur inEpifiolaad Hcbr^os cap. 1 2.1^,0^ maS^doii^g
fxl^ Tm^op^ Shm ')^px? eivotf , otMot Autth?» vje^ojj Jl' ^9^^7113^
«^HviKO[j 7o'? (fioivTH^ t^^t^/xvotoTxivoicodTrod^rc/bc^Tp cAjtcao-'
ffvwg^. Omnis cafiigatio in prxfiens quidem non videtur
efie gaudijfiedmolefiiA. K^tpofieafiuBum tranquillum
^ufiitix, rsddit ijs, quiper illamfuermt exercitati,
GAV-
4t
LVIIt
GAVDET PATI
ENTIA DVRIS.
Forf^s ah aduerfis Animus py<iclartor extat :
^6»dcrcjic l^rejjm/hrgit acwathm httmo.
ACiinthm
Canthvs ea herha ejfe putatur cjuarft
•'^^ iv^/^i? afmititudine foUorum cum pecli-
bu4 vrfinis , Brancam vrfinam Jtaltcam
M^^^^t vocant, dr apudnos quoque hoc temporg
^^J^^^^^ excolitur. Dequa VitruuipM lih. 4. cap.
I. hJfioriam refert ejUS?nodi. Virgo ciuu Corinthia jam
matura nupt^'s, implicata morho discef^it. Vosi ejmfepul-
turamj quihm ea viua delectahatur pocullsj nutrix colle-
cia (jrcompofita in calathopertulit ad monumentum,(^ in
fummo coUocauityatg^ vti eapcrmanerent diutimfuh diuOy
terruii texit. Is caUthii^sfortuitofuper acanthiradiccm
fuerat collocatu-s. Interimponderepreffa radixacanthime-
diafolia & caulicalos circa vermm tempusprofudit, cu-
jmcaulicuUfecundumlateracrefccntes-, ^ ah angulis te-
ZuUpondcris necefiitate expreJ^i',ficxiones in extremas
fartes volutarumfacerefunt conati. Tunc Callimachm
Statuarius prjiteriens hoc monumentum , animaduertit
eumcalathum, ^circafoliorum nafcentemteneritatem,
deletiattisq^genere (^ formcznouitate, adidexemplar CO"
lumnas apud Corinthios fecit. Haclenm Vitruuim. Vt
igitur h^cherhamclitps crefcit ac elegantms , fi ncnnihil
frematur : fic etiam animmfortis drfua virtute inuiciuf
contra omnesinfultmfortunji , inaduerfTsfemperfefema-
gisexerit,ac multo clarim omnibm conf^iciendum pra-
bat. VndeLucanm.
• ierpensficis,ardor aren^,
Dulcia virtuti, gnudet patientia dnris,
L^tiuseft quoties magnoiibiconfliat honefhim.
Ca-nillm de Camillls in Italicisfjmholts addidit,? r e s-
SA TOLLITYR HViMO.
SERVA-
LIX.
^9
SERVARI ET
SERVARE MEVM
ES T.
Sej^ aliasj^ pudens matrona n crimine fevitiit :
?utrorem milium ceu procttlejjcfaiit.
fi 1 0 qtLmdam peculiarem vim nafuYA^
(em inejfe conjlaty nonfolum lonTo tem-
pore(pr6pterfuamficcitatemfotiJHmjim}
feipfim yfedalia multa, qu<£ in iHim acer-
u^ reconduntur conferuandi a corruptio-
neacputredmej qualiafunt Rhabarharum , Camphora dr
fimilia nonpauca. Typm certe valde appofitm matron^
pudicifim£, qudifemper cafitatemjhoneflatem c^ omncrn
virtutem huicfexui conuenientem dr necejfiriampr^ ocu"
lis habere , d" nonfolum fedulo curare debet quo pacfo fe-
ipfim ,fed etiam omnes qu^ illiu^s fdeifunt co^nmtffe ah
omni lahe d" turpitudine i?itegras ac inculpatas fe?nper
conferuet.inquamvereiliudSeneca inO^auia competit,
Probitas, fidesque, conjiigis mores, piidor,
Placeant marito.
K^cfecundum Ariftotelemin Oeconomicis,non tant»
nitorveftimentorti, nec excellentiafor?n<&,nec auri mul-
titudo ad laudemmulierls valet, quantumvaletmodeftiA
inrehus,ac ftudiumhonefie decoreq^viuendi. Hocqiie lau-
datif.fjmholum eam oh caujfamfibi elegit vfiirpandum it-
lu(lri(iima Marchionis Vaftqconjunx Maria de Arragonia,
fpecimen d^ imago certifiima omntshonejlatis, caftitatis
ac prudeti.z, qu£ in huncfiexumpoteH cadcreide cujm lau-
dibnsplura, quivolet, legerepoteritapud Paulum louium
Cr aliosficriptores Italicospafitm in eorttmficriptis. K^lihi
non mintis elegans drveim dicium adcUturi 5" je r v a t a
VALEBVWr.
INVI-
70
LX.
INVICTA MA-
NEO,
Sym^ vtflagrefj viret acperfafi liqtiorc esL
Candidafic durentfccio rajirmajidc.
T 2
T^ii
0 N CAretddmirAtione,fmiHltmhanCy^t
elegantempLmtampUrunquefibuloJisac
vdis locis jinterdum etiam umbrojisfjl-
uisprouenientem, ^quA cnm cafilLiribm
hcrbls magnam habet affinitatem , vete-
ribtis fo rfitan ignotam , ad multos morbos tamcn effca-
cem , quamtumuis etiam ^fate ardentifimisfoUs radijsft
cxpofita ; nunquam tamen folia ipfim, caua infarpufUi
cochlearis, rojcido quodamhumore defitui, eorum^Janu-
ginem admodum teneram guttuUs quibi-i^sdam peiiucidis
femper madere , 'unde etiam nomen fortita csi , ojt Rore?n
Solis ac Rorariam recentiores nuncuparint, de qua Chyrnt-
ci nefcio qu£ arcanapr^dicant , vt ifeacm Hcllandm pro-
friofcripto tefatur. Ilu{frisprofecfo h£C imago esi , nos
etiam infurnmis caloribtis ac tsfibm caLimitatum ^ ^ffd-
ciionumnuquamfacceffereautfnccumbcrcfexfacratif^,
njerbi diuinifontibm viuidum frnper ac rofcidumfuccti^
qui nosfu binde recreet, alat acjiifentet^hauriamtis. J^i
alioquin nimia rerum humanarum ac caducarum cupidi-
tate difipattis ac CGnfumtti6,perpetturm marcorem, cr ta-
dem interittun perniciofumproducit. Vnde ChrjfofomtiS
in EpifiolaS. PanliadCorinth.firm. 26. 7oVt yl^ v^ h '-fu'
^ 'A^Qouoircu. , oTi cTiot TCp ^3top ^Af.^froa , id cst, Ttinc et-
iam animapurgattir, quando Deo volente affligitur. ,^uo
in locopltira admodum vtilia idemfincftis ^ diferttis pa-
ter exponit ,quA hicrecenfere nimis longumforet.
NVN-
LXI.
7»
NVNOVAM LAN-
GVESCIMVS»
Jmfnmdtim inuiciumj^ ammumjignas Amar^nthe :
Et vegetlsfinibu^ grata corona tua esi.
r 3
Tiiofcori-
i
/oscoRiDES Helichryfu nominat quo^
que Amaranthum , dim ^9 ^h ^otc^juvicd^ ,
/Jesf, quod?7.!mquar/imarc€fcat. SedPli-
nim diuerfam ah eoplanta,purpHreofore
praditamita vocare videtur, qnam Itali
hor \z\\\xioavvellant,puellisob colorem viuidumetferen^
nemad corontts texcndas gratif. pr^fcrtim hybcrnote?n-
•pore vbiviuidumfuum colorem adhuc retinet. TafcicH-
lumexhiscefloribi44fl)icatis colligatu, infgnofiue vexit-
lofuo militari depicium gcfiauit profymbolo egregim copi-
arum equefriu ducior Tahricim Gesualdm Neopolitanm,
quo voidit innuere,(e in omnibm rebm^qn^fpectent adfui
regis autoritatem & vtilitatem conferuandam , fcmper
impigrum prdfliturujn, nullosg^ laboresaut pericula vn^
quamfubterfugiturum^fedfineinterinifione animo prx-
fenti ac intrepido prouinciamfhi demandatam pro virili
admmifiraturum effe ■^fecundum Virgilianum iflud,
Tune cede malis, fed contraaudentioiito.
K^finotat vero Vierim qiioqne infuis Hiercglyphic^^
'ueteresillorum capitibm, qui valetudine integerrima vi-^
ribm^ ad extrcmufeneclutis vegetivixiffent, /olitosftu
iffe Amaranthina?n corollamimponere ,proper candem ?>
quamfim attnUmm, ratiotmn*
CADV^
Lxri.
CADVCA VO-
L V P T A S,
Hitc roft centHpIiciceuflore decora, caduca esi .
SicformA ^ vit^ mox^erit or/inc dccu^.
Theophra"
, . //f. 0 p H R A s T V s fcrihit effegcnui ejuod.
^■^ diim rofiyumcirca Philtpposin Gr^ctd, ce^
^ ttmifolta continensjcujtirsrnodi Vlinitis ex
^^K VdngAO in Campaniarn trasplantatasper'
hibet , qtiales nunc rofa apud nos quoqtie ,
qnamuis raritis , intieninntur. Sedntillnm 3 meo judicio,
■florem pleniorem , elegantiorem drpluribtis foLqs refertH
^idit hdic noflra £tas (harttm rertim adcttriofitatem vsqtie
(ludiofa ; ) quarn Paonii£ ex Htjpania, vtajunt,primtim al-
latA , drjam "vbig^ in hortls inflruclioribus frcqtientat<x,
ctijiis in vnicoflore vltra qtiingentafolia rne aliqnando ntt-
merare memtni. K^tfuperueniente pluuia , vel nimio
fole ardente^fttbit)) folia decidtint , & decor omnis abit,
^{rod in tota vita noflra cadtica,fluxa acincerta (7o >otp
owQ^fiiTnvojj »' irtviviiw.^\ ^t ^caojjf Htimana enim non funt
cmninofr7?ia, inqitit Plato in Epiflolis) vnti^sqtiifqtie ob'
feruare, atqtie ideofillacibt^ voltiptatibti^s>quai breuifi-
mas interdtim longifima comitantur incornmoda ,mmi'
meindulgere debet.
Feftinac enim (fectmdum hmenalem) decurrere velox
Flofculus anguftsE, mifera^que breuifsima vitae
Portiojdumbibimus, dumferta, vnguenta, puellas
Pofcimus , obrepit non intellecla fenedlus.
Ucm etiam Ouidimmonetbisceverfibus.
Forma bonum fragile eft, quantumque accedit ad annos,
Fit minor, ac fpacio carpitur ipfa luo.
K^lijaddiderunt, Mvltiplex, mox nvllj^, indi-
cantesflmtil& vanitatem & breuitatem mortalis hujus
ac momentancA noftra vit<e,
« TE
LXITT.
73
TESTy\NTE VI-
REBO.
T^ramtdi^ ftirgentem hederdm mummine cernls ?
Talisjiat pietasfuUa faiiore D e i.
^uanquam
"/;-^':^.r:^r-t-:^^S Vlv. qxa m Hccler.i(itcxnumcroi{l,irum
A^^/^^^lfXJI^ Y pUntartm, qu^ nn-iquamfolhi amittunty
R %^'^\ W^^m l /«^«^/ qHoqHe OkdiMyrttiSy ?cilma,Vtmi^,
Vc\ N^'^)'?^::^^^ Cupreljm , (^c*. mhilomintis t^rnen leui
tJs^^lSl^^^^ ;/2/?,v; <?/;//<? 'vel propter ipjlus temporisin'
co7nmoditatc?nj velfoli imperfic}ioner/h mt aliadecauf
fa decrcfcit dr interdum pLine exiccatur. Vnde Cardi-
nalis LothanngM Pyra?nidem hedera-veftitam, in cujiu
/ipice Luna cH apfojitj , qu^Reg/s Gai/u Henrici H.fuit
Jyrnholum, 'vfarpauit, eo dcfgnare volens , tam diu Hcde*
ram, idesty tpfummet tn virorc ac felidtate perfittirum ^
quomque Rex Henricus herus illmsjioreret yillmnc^^ injtar
Pyrarnid/s ftjlentaret. Idg^ vn mquis^ a limJjdeUter ac
pro viribm fuperiori alicuiDomino inferuiens\yac vicif^
fimilUm bencuolcntiam acfauvre?n experiens fibi accom'
modarep&terit. Sed multo adhuc reBim ad verum Bei
cultum, dr honorem transfirre h^c licebit. 2iamftcuti
videmm hederam, vitem , lupum faliciariu ^' alias hujti^
qenertspUntas, propter imbecillitatem, innixu adarbore,
paltim, velmurum egere : ita perfiiajum ejfe nobis debet,
nos nonpufjc alia rattone vlla ajfurgere , crefcere velflore'
re, quhn accejfu ad Deum Opt. Max. &gloria ejm pro vi»
ribmtucnda. Academici occulti Brixienfes habent CO'
lumnam, circa quamSmilax plantainuoluendo afcendit ^
cum tali di^o , f ^t e r 1 g i. ^
VT PRI.
Lxim.
74
VTPRIMVMCON-
TIGIT AVRAS.
]^uijdph, ilte anhnumperegrino 0hdur.1t in crht^^
CQralium extra vndasfic ahtt in U^idcm^
V £
Cordium
^ R A L T V M , (inqnit Diofcorides lih. V.
caf. pj.) mArinum ejjejrnticem conjiat y
^p qni alto extraclu^ , dnratnrjlatim atqne
'j'<i) emergitj tanqna?n ojfnfo aere ^rotinus
':iJh concrefcatyatcL tdeo Lithodendron voca-
tnr. Vnde Outdi.. ' in libro 4. Metamorphof. infabnla dc
Andromeda ac Perjeo .^ ■< proprietatem ita defcribit.
Nunc quoque Coralijs eadem nacura remanlit,
Duriciem tado capianc vt ab aere, quodqwe
Vimen in sequore erat, fiat fuper ^quora faxum.
Aclihro XV.eiusdcm operiswquit.
Sic8c Coralium, quo primnmcontigitauras
Tempore, durcfcic , mollis fuic herba fub vndis.
i^d eundem modum etiam illt , qni patria acproprijs
laribii^ relicfisyvbi molliter ac dclicate utncre ets licutfety
fine tamt' aliquofruciu ac vtilitateJnftarFlyfisfbi^pp ofu-
cnmt explorare mores-multornm & vrbes, attj^laboribus
^peregrinationibmfrutiuofisprudentiamj acrernm lan-
dabilium copiam ac experientiam fibi comparare j infiar
CoralJ aere indurati judtcium confirmattmi & Jlabtle
adquosuis cafiM ac euenttisferendostandemconfeqnunturi
0'fecundum Horatiumy
eft animus illis
Rerumqucprudens,&fecandis
Temporibus dubijsque redus.
Hncpertinet prdceptum Ifocratis, ^h KgtTDKVfj ^AiH^jtp o>
1S[£granerts logam ■viarn ingredi advtilts alicujm dociri-
n.eprofeffores. ^uidq, PlatOy d^ alij plurimt vtilif.fuis
peregrinationibiis confictitifint , namini esi ignottim.
7;
LXV.
NATVRAE MA-
TVRAVIT OPVS.
^uod natura breui maturum temporeperdety
Curadeo, huicfatum vimproperarej doles i
r 3
Cum
y^M. Trophetd Jonas ex vrheNiniue re*
dtjjfetj dc defatigatusjfrujirag^ expe^ans
pnemfuxprAdi^ionisyquieuiffetfubfer"
gttla hederafibi conflru^a, (vt habet an •
iqua njerjio. altjenim cucurhitaminter'
■^rctatijuntfjomnumj^ cepijfct : vermts quidam circa ra-
dicem erofitftipitem, vtpaulo poH hedera plane arefeeret
ac periret. ^tare Propheta radijs foUs grattiter perctif
fm, atn efomno excitatttSyatam vili vermicttlo tam opta^
tafibi commoditate^nfuijfe ablatam graaiftme lamcnta-
hatttr. K^t Domimts Devs hocpaBo illivoluit demo-
frare , qttantopere erraret , molefie ferens praedicationent
fuam dc Ninitutis ratam non haberiy necperpendens, cum
tantopere ipfe doteretja^tiram illitts Heder<z eum a calore
folts defendentts, qtuito magis dijpltcere Deo deherety tam
magnamvrbemypr^fertim verampcenitentiam agentem^
ferire. Hoc exemplo quidam magntu vir (vtfcribit Gu
milltts de Camillis infu^ Italicis fymbolis,) feipfum voliiii
€onfolari ac adpatientiam confiantiamj^ admonere yprO"
fter obittimfilijfui magn^ expe^ationissper hederamin"
dicans prmclaram fpem de eo jamconceptamjper vermem
mtem ipfitts mortem. Hoc modo fibifubtjctens, qttod vt
alioqui tandem arida potuijfet feri hedera d^ perircy (ic
^uoque mors , qu£ paulo poH filio forfitan imminebaty
nonnihilfttijfet acc€krata,atque ideoetiam animo ntquo
effetfermdmy
L^TA-
76
LXVI.
LAETAMVR GRA-
VIORA PASSI,
^{on AJlu cytifttty mnfiigon^ non niue Ufui,
Sperncrcmagnanimos omma dura docct.
Cj/tifim
)^T I s V M fruticcnh quijam dcfcntentia,
D. Merant£ c^ Matthtolt aljoru?ng^ ext-
(limdtur nohisejfe notti^)fcribtt Plinitii
Itb. is.cap. 24. tnuentuejfein Cythno in-
\fiila j ac tnde in omnesinfulas Cycladas ,
moxtn 1'rbes Gr^cas magno proiientu c&tei translatum,
miraturq^ tdco ItaliA effe rarum. Eodem loco addit, Cyttfit
non afiuumj nonfigortmh nongrandinum atit niuis inju-
riam exfatiefcere, & vt Hygintis adjccit , ne hofitim qtii-
dem,propter nullam gratiam ligni. ,^a occafone a Ro-
ta^^vtfcrtbtt Scipio Amtrattds in Italicofiio ItbrOydefymbo-
lls) ComitipoletidiNeapoiitanOy flrcmio ductorimilttumy
contra hoflescum mtiltisfortif. 'virisprofuo Rege expedi-
tionemfttfiepttiroj&nulltim laborem atitpericulum ipfitis
cauffi detrecfattiro Jjoc fiymboliim non fiine ratione afi-
frnattimfitiit' ldj,Senecaetiam, de Ira libriim tertium dr
'vltimum claudens , gratti admodum Epiphonemate expli-
cat htsce verbis. Dum inter hominesfiumt^s, colamus hu-
rnanitatem : non timoricttiquam , nonpericulofitmtis: de-
trimenta, injttrias , contiicia, vellicationes contemnamtis,
C^ ma^no anirno hrettia fieramtM incommoda dtim. rejpici-
mtn (quodajunt) verfiimtt-s^^nosjimmortalitasaderit.
f^c Liuitis Decad. i. Itb. 4. hreuitcr grauiterg^ dicit,
Labor (jr perictdum impenditur, vndehonor d^ emoLume-
tumj}eratur. Sic Virgtlitis ,
O pafsi grauiora, dabit Deus his quoquc finenir
VT
LXVIT.
77
VT PROSIT*
Feltx qmfotuttfolertimente, velhofle
In fua comerfo commoda rttefrm^
^uemad-
.^^E M A D M o n V M apes adomnes qtiidlem
floresaduoUnt, quanqtuinterdum ama-
rialiquidvelacris in fe c^ctincant, humO'
rtSi quales ftmt ranuculi d^alij-plurirnifi'
miles \mhilominti4 tamenfuccum quen^
.dam vtilem inde exugunt , ex qtio non fine admiratione,
fofea miro artificio melpirant : Sic etiamfdulo magnO"
quefudio acjudicio viris konis ac dociis annitcndum , vt
nonflum ex optimis acfeleBifimis autoribtis,fedal^s et-
iam noadeo c^omendabiltbtisfcriptisyfi quidboni illis tnfit t
omnia ad vnicam vtilit atemfublicam, colUgant^ d^pofle-
ritaticommendent , vt hacrattoneprodejje plurimis , ne-
mini autem,fifieri qticat , nocerepofint. ^iiodetiam
Lucretim.lib.lU.htsce verfibus eleganter exprefit.
Floriferis vt apes in fikibus omnialibant,
Omnianositidemdepalcimuraureadicla,
Aurea, perpetua femper digniisima vita.
Huc pertinet quoqtie Itbellm D. Bafttj, ^mmodo fnt
iegendi Ethnicijcriptores,d^nonpauca httjtis generis apud
-Clementem Alexandrinum habentur, qti^adexcolendtim
ac confrmandum hac in parte judicium plurimttm condti"
cere poffunt, Esij.^ j£.fchylifententia h/zc quoque obfcr-
,uatione digna,
Qm vcilia,non(juimukanouic,isiapit. • •■
X LEVI-
7^
Lxvin.
LEVITER SI TAN-
GIS ADVRIT.
t^Stnr is meritbpAruum quim:gl}git hoflem .
Vortitcr vrtidu qu^premit , tlU fa^it ,
Vrti€A
O
.'J T I c A ohfihtilesadeo acutosq^folioriim
tculeosyfi manihus leniter contrectetur ,
magnumpoHf pruritum O' acrimoniam
Pitis moleftam relinquit: contra vero fi
plena manufortiter comprimaturjparum
nocere potest. ^uo exemplo indicaturj exiguapericuU
quandoqucyfi negligantur, nec tllis in temporepr^fenti 4-
nimo obuiameatur , non contcmnendas njiresfitmere,^
hominihm tandemplurtmum exhihere negocij. Vnde et-
iam veteri prouerhio Germanico admonemur yparuu ho-
fiem, CT exiguum vulnu-s non temere e(fe contemnendum ,
cum vtrumque principio neglecfum leut aliqua occafone
viresfitmere , d^ nonnunquam plurimum damni inferre
confueuerit. ,^uarey vtpoeta monet,
Principijs obfta: (eL-6medicinaparatur,
Curnmalaperlongas inualuere moras.
EtvtPjthagoras: (l^y^-^jiiQY to K9^Kop Ko'7if«|j, drc.
J)e hocfjmholo quidarn eruditum hoccarmen compofuit.
Mollicer vrticam fi quis tradaueritj vret,
Et timidas laedit ta6ta borago manus.
His tamentncrepido frangunturlpiculapreffu,
Hacqueomnisfubitopeliiturarte dolor,
Res age, non magnis nec neglige viribus hoftcm,
Sedleue quopoterisroborctolle malum.
BRE-
19
LXIX.
BREVIS EST
vsvs.
VitafugdXy quam cauffa leuts tuajlamtna Ytimpt ?
Pttl/a leuiflatuftc Anemorta cadit.
X s Fhs
^i:M^^^i'^J^J^ o s AdoniMs apudpoetaSj acpr^ferttm
^S^^k ^^'^^^^^^^ ^"^^^^'One vocari videtur, cujt4s
&^ ^^IO^^M p-^^^^^fi^^Jpeciesifloresele^antesfedca'
Mv' &M0^-^}\ ducosyVrojertph£mceos,purpureoS:,luteDS
}^^^^4SL ^ ^^^-^ quoijue.- i^lijflorem Adonidt^
'vocant quandam fUntnm , quam Hcrharij Chamanelum
Yubrum quoque appeliant. Flos itaque Ancmones vt efi
Defimtum autcm esifjmholum ex Ouidij X. Ub, (JMeta"'
morfhof. vbi hi verfiis leguntur :
Necplenalongiorhora
Facl:a mora eil, cum fios de iangnine concolor ortuSj.
Qnalem quce lento celanc iub cortice gramen
Punicaferrefblent, breuJsefltamen vfusinillo.
Namque male iiarrentem&nimialeuitate caducum
Excutiunt ijdem qui perflant omnia venti.
Bliq. hic typus quoque vttA human£ breuls ac fragil^^
pcuti in multis alijsfmbolis Hnobis dicium esi. .^idam
teferunt ad pulchrttudinem fexn^ muliebris ,quajkpe ni-
mium fdpcrbirefefeg^ efferre filent fceminA : cttmficundii
Senecam tnTragcedia Oclattia, Fioremdecoris fingulj
(Earpant di^s.
Suntqtic noti verfus Ouidiam.
f orma bonum fraoile eft, quantumq; accedit ad annos
Fit minor, 8c fpacio carpitur ipla liio.
x^lt^ hahent : (jloria vento discvtitvr.
2^am Anemone nunqtMmfe aperit yfictindtim Plinittm Uh^
2$. cap. 23. mfi ventaJpirantCj 'vnde & nomen accipity c^
facile rurfiim eodem uentoflcrcs &fimina dtsctitittnttir.
^uod Gloria van^ & inflabili, qu£non virtute /oUda
pititur ac cGnJirmatur^re^e^oJpmu^s accommodare.
DVM
8o
LXX.
DVM RESPICIS
E R I G O R.
O SoljuJiicU.Jine te nonfluBihu^atris
Curarum^otero toUere Chrifie ca^uf.
'Detot^
^^ E Lotomtiltd fcrtfferttnt veteres yTheo^
\^.phr^fipis, Dicfcondes drPlirJtus ^ac tra-
didertwt fole occtdente comprimi occltt-^
dig^-, adortttm at*tcm aperiri-^ qutfeorfirn
Njmphdiam quoque defcripferunt. Sed
Exceilentif. D. Medtcti^ Fenett^s Projper Alpintisinfio
Accuratifimo libro de Agyptiplantls nuperpublicato,prO'
bareftudet y omnino vnam eandem^^plantam efje Lottim
AC Nymphdamy cum multls annis , quos in JEgypto medict-
do transegity hancpLintam diligenter inqtitjiueri^,fedfa'
tetiir fe plane omnes proprietates in Nymphdia obferuajje
auoi Lotooltm autores tribuerunt,nec aliam Lottim tn
totaisia regione inueniri: quanquam^ vt verumfiteary
in radice aliquaft diuerfitas. K_yit dubttaripofit ntim itt
JEuphrate Loti crefcettSy cujuspotif. meminere Theophra-
fiii^sac Pliniti^ ,altqua fit dijferentia nec ne cumJEgyptia.
De catijfa vero hujiis proprietatts ■> fiue Jam Nymph^a df*
Lottis idemfmtyfeu non , disputat Theophrafttis Itb. ii. de
caufis plantartim cap.zs.aqtio tamennonnihildtjfentire
'videtur lulitts CdfarScaliger in futs commentarjs adeun-
dem Itbrtimj de quibus nimis longum effet hic diJftrerC} qua»
re adipfos autores remittimus fludiofutn le5torem. EH
mtemfignifcatio httjusfymbolictim alijsnon faucis a no-
htspropofttis cornmunisy ntmirtim omncs noftras cogitati-
cnes dr aBiones dependere a radjs aterni folis , Dei
Opt. Max. quifua diuina bonitate dr gratia omnia vi^
tiifcaty conferttaty & in lucemprofert. K^lijaddunt ; 5" i c
ALMA Lvx uini.d^vtquidaminmorehabentpofitum^
4(di^oi7n{^ accommodant,
MODE-
Si
LXXI.
MODESTA IVVEN-
TVS, HONESTA SE-
NECTVS.
Dijcepuer virtutem ex me^ necfiorefuperhi °
<J^atura tollat jrugefenecia caput,
r Vidit
/d I T interalias rarioresftirpeshanc et-
iam nouam plantam nofira £tasj quam
vocant Turcico vocahuioTufii-,nam Con-
fiantinopolialiata esi. alij LtliumVerfiicut
a natalt loco , vulgo obftmilitudinem CO"
ronam impertalem fiue regiam appeliantj cjuam peritifii'
mtis rerumfimplictum Caroltds ClufitiSyfummu^ meu^sami-
(U4 ad Hemerocallidem veterum non male referripoffe exi-
fiimat. Hujtis fios mattirtis expandttur ac in futs pro-
frijspedictdis plane deorfum fleBttury at quamfrimUflac-
cefcere incipit,fiiccedtmt illifuis magna capita , (vt quoa^
inltlto ruhro fieri folet j) qu£ exctifo fiore fiatimfurfum
eriguntttr ■, nefctlicet ,fi deorfum dehtfcerent diuttttSyfe-
mina nondum matura putrefcant ac excidant. Sic ju.
uenes,quatumuis ingenij,velcorporis atij^fortunji honis or»
nati^fingularimodefliajefefithmittereynecante temptis,
(quodfipefieri videmtis) exultare ,fuperbire , dr infoletidt
crifla4 crigere dehent ■, cttm fectindum Salufiium tn hello
Jttgurt. contcmtor animu^s (^ fuperhia ,CGmmtine nobilita'-
tis maluthfit' Co ntra verofenes jamprudentta e^ vfu re*
rnm confrmati, autoritatemfuam tueriyac hene monendo
■prdLcifiendoq, alijsprAirefiire ac meritopofftmt. Vnde et*
iam Ctcero tn lih. defenect. ait, Apicernfene6itttis effe auto*
ritate. Et verfas gr^ctis jtthet expetifenum confuetudtne,
liotandum vero quodnegitgentiafcul^toris,feminA
dnte florcs malefint pofita,
MENS
LXXIT,
MENS EADEM*
$2,
Chrlfie tuos vtdtmfernper ve?7erahor Adoransy^
Vt Clytie adfolemgerrmnapulcra rotat^
r 2
Theojfhra-
//eophrastvs celehrls Philofophus a.
pitdveteresy tum alibt tum lib. II. de cauf-
fis plantarum , reddit rationem quareflo^
res nonnulli ad radiosjoUs fefe aperiant ,
^multiex tllis ctim ijsdem plane conuer'
tantur. Clauduntury inquit^ hiimbecilUores no^iurnofri-
gore yfolis vero teporefouentur ac aperiuntur, qui reuocat
calorem naturalem & a centro adambttum effundit ,f'
muLj^ humorem fuperfluum educit. ^upd tamen in non-
nullis tantum nociuffeaperienttbtiSy interdiu vero claU'
dentibtis locurn non hahet , de quo hic disputandi locus no
esi contieniensy cum hreuitatipotif.fludeamus. id vero
quodpriore loco diximus , inprim.ts obferuaturin duobtts
Heliotropijs majore & minorcy qu^etiam inde denomi-
nationem acceperunt, at^ideo rninu^prafertim Italtce
ndhuc Girafoky & Hiflanice Tornefole dtcitur. Hujus
dutemjymboliinterpretationem ex Laciantio lib. 6. cap. 8,
nffumere re^epoffumus, vhiinqutt : Ita^fioculos in ccc-
lumfemper intendts, &folem, qua ortttir, obferua^,eum^
habeas vitdt quafi nauigij ducem, ftajponte in viam pedes
dirigentur, 0'tlludc(eleflelume, quodfints mentibus mul-
to clarittsfoleeH, hicquem carne mortali vide?nus ,fic re-
getyflgubernabit, vt adfummumfapientid virtuttsq^ por»
ttimflne vllo erroreperducat. Dignaprofe^ofintentia,
qu£in animis omniuminflgatur yfimper^^ in recenti me-
rnoriaretineatur. i^lijadijciunt, Son et semper*
eademfermefignificatione,
HVMI-
LXXIIT.
HVMILIBVS DAT
GRATIAM.
x^lta CAclunt vttijsy njtrtutihm injimafurgutit ,
Hqc t€ monsjienlisi vallis amcena monet.
r s VioU
IQI.M frimtgrAtlfrmfioJcttUvernales^
hinc irtde humi jerpntes & m locts hu»
milibtisadradtces montium Ithcter cre-
I fcentes, odorefuaui ac heneolenti ah om-
j! nihtts expetuntur, contra montes etiam
dltipmij£pe ub ajperitatem & altitudtnem flane rema-
nentjieriles , paruumj^ vfumprahent homtnthus. Vnde
S. Petras infua i. Ef^tftoiacap.vlttmo. Humilttatemani-
rni vohis infixam hahete \ frofterea qtiod D e wsfiiperbi^
refifttty humtlibtis aut em dat gratiam. Bt D^ Chryfofto-
mus in Epftolam S. Pault i. ad Cortnth. i. elegater & hre-
ttitermonet, 'cSt^ i^-ra ^^av/uotTDjJ ^01« ^^ y_^s\ouil^^ (^q -m^
-TTOvot^-^otf^ouH : nihtltta chrtftianumadmtrabt/emeffictt,ac
httmt/ttas. ^od ettam Chilon Lacedxmonitts vtdtt , qui
interrogattfs quid in eoelo ageret Beu4 , K^lta , inqutty
defrtrmty&humilia extollttyel.vt Herodotus loquitur, 0
^og m v7r^{^vin M\m^ J^od tnfiper poeta Lyrtctis
fecinit,ex Hcfiodo & Xenophonte $. tMHvtioop translatu;
Valet ima rummis
Mutare, & infignem atteniiat D e vs,
Obfcura promens. '
Et alibi
VimtemperatrimDijqiioqueprouehunt
In majus j ijdem odere vires
Omne nefas animo mouentes,
hjiodi vero lom infignis esl inttw flatim lih. 1. t^7<l3p [^ Hfxif
Facile enim extollit, facile vero elatum deprimit,
Facile infignemminuit &:obfcurum auget.
PRO-
84
Lxxiirr.
PROCVL ESTE
PROFANL
Sk tua majesias Deus vne d^ trineprofanos ,
Vtreprobos anguesalma tri^h-jllafugant.
Trifolia
^^§^^^ iJ I F o L I A ' contra Jerpentum ac fcorpo-
itt&^ W^i] »'*^ i^ii-s 'ualere , fi femints zrana viqtn^
fc^^l W^^^ ^^^^ '^^^^ velpofca affumantur , velfolia.
^^Sm ^^^s acvniuerfa herba decocia vfurpentur^ ac
^^Mzj^. Sm pr£tcreaferpentemnunquuin trifoLijs co'
jficiy autoresjiint Biofcorides dr Pltnius. ,^uod quidem
inprimis de illo quod Ajfhdtites vel Bituminofim voca-
tur, d^aScribonio Largo, quiilludflurimumcommedaty
Acfcribit in Siciliay acportu Lunxfe copiofe reperijfe, Trifo-
Itum acutum appellaturj (forfitan a foliorumfgura)intel-
liaiprocul dubio debet. Tion diftrnili ratione homines
profhnip rebu^^^fluxts luxuiqtie potif dediti , ab honeflis
ac Uudalihtispr<&ceptis abhorrent, ac imperitttmvtilgtts
prauts opinionibu^ imbtitttm, 'vittjsg., varijs obnoxium vti-
liftma ?nonita virtutis ac honeflatts refpuit , illaquefugit,
Vnde Horattiunon exigutts mortim magifler pulcherrima
quadam oden.multis vtiltfimisfubjeBtonibu4 refertam >
ita incipit ;■
Odiprofanum vulgus& arceo.*
Fauetelinguis.
E^^ etwn Orpbei verjiculus hactn parte merito ohjeruandm,
lis fabor quos fandta decent,procul efte profani»
i^c Plato inquit: ^ ^A^^a^c^ yap v^^a^^ iCpd-nfiS^ fxH
^ ^StjOcloV i^y ideft, Nefas eH, ab eopurum contreftari,
^uipurtt^ipje winimcflt»
PVL-
8;
LXXV.
PVLCHRIOR AT-
*TR1TA RESVRGO.
Tulchrior vt crejcaty teritur Crocm : ofnrorlngenSi
LAtior vtpofisfirgercj nolkpremi '
Z Theophra-
//"eophrastvs docet, et cultores hoc te-
jlantur, Croci plantam priiMquam tn flo-
remfefe exerat, conculcatam nonmhtl ac
pedthtM leuiterattritam ^pofleafulchritu
renafcifelicitts^germinare. Stc virifor^
tes d^ antmofi , at^ ad qu&uis magna cr egregiafaciafuf
cipienda ac expedienda nati d^ parati, tanPum abeJi vt
rehm dtfficilihtts ac aduerfisfiangantur, 'veldeterreantur
njtmulto etiam inde reddantur alacriores cjr aptiores ad
quauts laudahiliafacinora, 'virtutts^opera prAciarafuh'
eunda ata^ exequCnda ,fequentes adhortationem Sihyil^t
ApudVirgtiitim AneidO.
Tunecede malis , (ed contra audentiorito
Quamtuatefortunaiinet.
QmAetlamOuidm 3.lih. Trijitum Insccverjibuscecinit,
Qux latet inque bonis cellat non cognita rebus ,
Apparet virtus arguiturcjue malis.
Fnde Dux Venetus prdiciariftmns ac de ftta patria opK
meritus Petrtis Lattredant^ , dtfficiiitnis ternporihtis fuA
Reipuh. fideiem acpromtam admodum operapraflans hoc
jymhoio inprimts vti voiuit. K^ithi additum iegimtts ,
Co NcvLCATVM vBERivs. ^tiod fl hoc fjmboium y
quamutsab aiijs muitispofltum , non ddeo efi omnthtts nU'
merisperfeHum, vt cdtera quo^ nonnuila , ad Emhiemtt*
fum vdflmiiitudinum ciaffern poterit ahiegarL
iEQVA-
Lxxvr.
/EOVARI RAVET
ALTA MINOR.
^uUftbi Tcirqnlnim ? Curfumma papaueraf angit ?
Sors qiiiA ficpkhem terret iniqua patrum,
Z z Vakrim
^^^^^S '^ '^ E R I V s Maximm Ith. 7. cap, 4. ex Li-
^!^Sv^P '^^^ ^ ^^^^ hifioricts refert, SextumTar'
^ quinitim filmm ycum diuturna obfidione
expttgnari. tpforum vrbs non pofiet^tan-
dem ad Gabios confiugi[fe , tanquam fixui-
tiam O" verbera detefiantem-, c^fiicficfis blandtttjs confe-
cutumfiuifiey vt apud omnesfiua autoritate plurimumpof
fet, c^vrbem infiua quafii manu haberet. J^ofiachfa-
miliarem qtiendamfuum adpatrem clarn mifitqudfiitumy
qtiidnamaeincepsfierivellet. luuenili callidttatifienilts
refiondit afiutia: i^hil enimpenitttsrejpondit.fiedficdii'
cio Legato in hortum,maxima dr alttftma papatierum
capita tpfio vidente d^ prxfiente baculo decufiit. Cognito
adoleficenspatrisfimulfitlentio d^ hoc ejt^sfacto , non ignO'
rauit,pr£cipijibi vt excellentifiirnum quemqtie Gabtno-
rum aut exilio mulcfaret aut raorte confurnerct. Ergojpo-
liatam bonts propugnatorihtis hoc modo ciuitatem patri
tandem tradidit. ^^nimaduertenSi (vt inquit Paradi*
ntts)principem adpacandam acfedandam patriam etiam
fiubdttorumpotenttfitmosquosq^ tlh ohtempcrantes ac de-
uincfos reddere debere. .^uod ta?nenfit tam manifiejla vi,
quam occultafiaude cum aliortl pernicie aprinciptbtisfiat,
fiacile in crimen ajfeciat.t tjranidis inctirrerepoterunt ,quA
fiecudtmiEuripidemesi^S\)(.iaj^^)C\^^idesi,rnaterinjtifiii'
tidiy quando violento vnitfs acinjuflo irnperio pr^ter mo-
. res d^ legespro arbitrio omnia adminifirantur. ^uod
Claudianttspulchre dcficribitj hisce verfiihm Itb. 4. ad Ho*
norium.
Quj terrct, plus ifte timetjfors iftaTyrannis
CotiLienit, inuideantclarisjfortesqiie trucident,
Munitigbdijs viuantjfeptique venenis,
Ancipites habeant ar ces, trepidique minentur.
SEVE-
LXXVII.
«7
SEVERITAS AB^
DITA, CLEMENTIA
IN PROMTV.
^^/tnta exto tellureJHUo \ nocetahdita radix.
Gratiajit cekbrts, non grauis ira ducum.
Z j Betonicam
^"r^f^^-^Sj^TONicAM herhdm 'vuh^rls auidem
^k fe^i^' mv:notitid T fcd multA vtilitatis Antonim
^jfii-Cy. V^/£^'y >^S->ifc'
^^^&ft^iffi Augujli Imferatoris Medic^ celehtr-
i&) I^ rimiis feculiari fcrifto celebrare no dubi-
^^^^^^^^ ^j///'/". Radix tarnen terrtzahfconditafi
coviojior Jumatur , vomitum concitat y c^ aliquid vene-
nt infe continere exiflimatur, Sic Reges acprincipes cle-
mcntiamac bcnignitatem fuam omnihmnotam actejia-
tam reddere jfeueYitatem autemoccultare dehent. ^uod
njerhofius explicatSenecainprincipio lih. i. de Clementia,
quo tn loco qu^damfrincipihus quafimonfirareac di^iare
'ucluit ,qu£. fingul^ momentisfecum meditariac exami-
nare merito deherent^ Sic ita^ inter alia multa "Jtilifiima,
tracepta eo in locofuhperfona ipforum loquitur, ahs^ du-
hio Neronem difcipulumfuum admeliora cupiensprMcpta.
affucfacere : In hac tantafacultate rerum , non ira me ad
tniqua fitpplicia compulit , non juuenilis impctus, nonte-
rnerita-i hominu?n ^contumelia,qudfiipe tranquilitfiimis
quoa^pe6iorihmfatientiam extorfiit , non ipfia ofientandA
ier terroresj potentia, dira ,fiedfirequens magnis imperijs
gloria. Conditum tmmo confiricium apud meferrum eli,
fummaparfimonia etiam vilifiimifianguinis. 2lemo non-
cui alicna defiint , hominis nomine apud me gratiofim esi.
Seucritatcm a bditam, clcmentiam inpromtu haheo. Sic
me cufiodiojtanquam iegihtis quasex ahdito ^ tenehrisin-
lucem cuocaui , rationem redditurmfijn. Hdc iile. ^uo
fertinet quon^ ifiudOuidianum,
Eftpiger ad poenas Princeps , ad pr^mia velox,
Cuiquedolet quoties cogiturelleferox.
\^uamuisinterdum etiamfjecundum Cicero. in Epifioia
4dBrutumiih. XL faiutarisfcueritas vincat inanemfie-
dmcimcnti(Z. NON"
«s
LXXVIIT.
NON METENTIS
SED SERENTIS,
figrafacelfe mmm^ plenam ne coUige me(fem t
Commodajrur^nti c^uifetit , illefcrat.
T^hil
/hil optatius dccidere poteH vnicuiquBy
quhn fuorum laborum ac operum njidere
Crperctpere tandemfiufium aliquem d^
vtilitatem conuenicntenh ^tg^ contra rno.
lefiifi. esi (quodfipc njfit venirefolet^fia-
iij m nofiram mefiem-, 'vt inprouerhio esi,fiuamfialcem tm-
mitterePartisg^aliorumfiui conantur. Sic AgricoU quo-
queper totum annum terram colunt , acfimina magna cu-
raillimandanty vtfiuotempore mefiem optatamfiacianty
necfiacile patiuntur ah altjs pigris ac inertihm ^ppriosfiu-
Biufiihiertpi, Docemur ideo ocittm effe fiigiendum , (^
fiemper honejlis lahorihu^ inctimhedum , quodficr^ litterA
quog^ah initio c^pafiim monet : tnprimis vero crehrctfien-
tentid in protterhtjs Salomonis S" Syracida hoc nohis ahtin-
deftihtjcittnt: quashicexponerenimis logtimefiet. Conue»
nitautem huicfiymholo diBum S. Bafitlijvalde elegans : 7«'?
Trop 'i'S)f^H^coa%, T crg«.7/xo/'ro|j ^ ,^tsfiment/s tempore domi
fiedensy inftante i^flatefitnumfittum m.antpulis impleuit f Et
S. Na%ian7^ni eadem verha iegunturin oratione ii. con-
tra lulianum, ^' 75 06^1^(90'^? 0 ^yj^g , dMoi t? (Ztrei'^ov^?»
Jloratimquoq^ i. Sermonum Satyra pj h^c fiuo more hreui-
terac nerttofieprotulit :
— ■ Nil fine mafrno
Vitalaborededitmortalibus.
^uod ex Mpicharmo illtt-m defiumfitfie credihile eU , vhi
ait, TittTTcvizyjj 7to'v6)p T^A-^onrtcvmldya^oL 01 t3iou Coueni-
entibm lahorihm diuictmUa vendunt hona.
BONVM
Hp
LXXIX
BONVM ET MA-
L VM.
Pagwaficra malls noxa , medcU pijs.
^hododcndron
//oDoDiNDRON fiue Rhododuphne j quod
Nerion quog^ 'vocatur ,pUntaelegantif,
d;" pertotam dsftatem amcenijsimos flores
proferensytejle Diofcoride Itb. 4. cap. j2.
muUstCanihti5:,afims dralijs befijSy quo ad
jiores acfoluij venenum esiy at ah hominibm aduerfti^sfr-
fentumorfu4 vtiliter e vino bihitur , pr^fertim ruta addi-
tAy (quamuis Galenns lih. 8. de facultatib. fimpliciu Medi-
cametorum hominihu^s quo^,perniciofum effefcrihat.) Itaf
fecundum D. Auguflinum in commentarijs Pfalmi ^S.om-
nia diuina elogia Jalubriafunt bene intelligentibm,pericu-
lofa vero his-, quiea volunt adfii cordls peruerfitatem tor-
auerepotius,quamcoripfimad eorum r^ciitudinem cor-
rigere. ^^oditiamS.Paulus i.adCorinth.r.docet. Nam
Sermo crucisy inquit , ijs qui pereunt fuititia esi , at nobts
quifalutem conjequimur, potentia D e i eH. De hoc eicr
ganter in fuo pegmate Petrt^ Coflalim itafcripfit.
Nobilis afpeda folioque virens Rhpdodaphne,
Dicitur a^grotis elfe medela viris.
Tollit & humano conceptum in pedore virus,
Et Isefis affert artubus antidotum.
Brata tamen folijs animata extinguit eifdem,
Hxc funt fcripturx non aliena facra:.
Illa pios redk coeli deducit in axem,
Sed nigrum reprobis addere Theta folcL
Et licet hoc toto nil fit prsftantius orbe,
Inlatum errorem noxiacordatrahit.
K^libi afcriptum iegimtiSf ^icsacr^ liter JE,Jen»
fi nimis manifefo.
HAC
?»
LXXX,
HAC VENENA
F V G A N T V R.
tMoIj venenafugdt jfrdudcmffienuafeiiit,
HAncfetej cum totfmtfui^rimA monfra, loch\
^ ^
CMoly
0 L Y herham defcrihit Homerm Odyf^. X,
Cctrn^ muentam tradit a MercuriOjqui co-
tra venejicia dr magicasartes Vlyf^i. illam
tradtderit, vt ea aduerfmfraudes & ille-
cehrasCirces^qua eJM-sfociosin varias bel-
tuarumjpecies mutahat jfefe muniret. ^Uit omnia my^
thologice accipi dehent. Facultates enim animi qu^dam
conjjfirantes cum ajfe^ihu^s , rationisj^ ohcedientiam ex-
cutientes, dr deinceps facile hinc inde exorhitantes,ad
quizuls vitia hominesahripiuntj at^fecundum Horatium,
Aftigunthumodiuinaj particuLimaurs, vndefropria for-
ma exuti in diuerfas hejiiarumfguras transmutari dtcun-
tur. ^t contra Vlyjfes virprudensj ac multarum rertim
vfufr.i^dittiSy ver£ rationts normam ante octtlos hahens ,
ac Moly fipienti£ , aduerfus monftra prauorum ajfeEttittm
vnicum amuletttmprafeferens, hacfacile omnia depellit,
nec aflatufuA confianticz fe dimoueri vllts illecehrispatt'
tur. VUnitts ex Theophrafio Ith. 2j. cap. 4. ita defcrihit,
Laudatiftma herharttm esi Homero , qtiam a Bijs vocart
ptitatMolj, & inticntionem ejm Mercurio afignat^ con-
trag^fumma verieficia demonfrat. 7S(afci eam hodie circa
Vheneum et Cyllene Arcadi^ tradunt,Jpecie illa Homerica,
radice rotunda,nigra^^, magnitudine Ccepa ,folio Scylla,
effodi autem dtfficulter. k^Uos hujtis quog^ dtfferentias
prdter hanc, recentiores Herhariorum lihri dept^as exhi-
bent.
LXXXI.
DVLCESCIT
AM A R V M.
Tette cdrent Vonti pecudes dhfynthupajld :
Ferre mala ajfuetns non malefsrrefolet.
4i S
Theophra-
/7e 0 p H R A s T V s lih. p. cap. iS. de hij!(h
ij rhtpLii^iayitmait. ^u^odiUitemconfuetu-
$ doplimmitvaleat, mtilt Is fine rattonihm
conjiat. 7S(am d^ a hfjnthitim pecora hu~
jtt^stracittspiifcercfiegant. Pontica autem
mmirumpajcunty vtpingmcra acpulchriora reddantur^
AC^ vt quidem volunt ,fine fellc f^d cundem modum
Viinitu iih. 24.. cap. 9. fuesafuetos cihum capere in vafisfi-
at alueis e ligno Tamarifict confie^ts , Liene carere dicit,
^^odtamen Excellentifiimm Medicm D. Vrofier Alpt-
nu^,qui in JEgypto, vhi harum arhorum maxima copia eHy
Artem Mcdicam aliquot annis cumfitngulari laude exer-
(uitjinfiiis lihris quos de Medicina Mgypttoru,c^p[antis in
illa regione naficentihas nuper edidit ,fiahulofi4m efie arhi-
tratur. £>uanta vero visfiit confiuetudinis tam in honam
quammalampartem, plurihmfiententijs veterum,atg^ et^
iamexe-mplisprope infnitis proharipofict ,fied ncn fiunt hu-
jm loci. Breuiter fane multa complexa^. esi Ariftoteles tn
iihello dem.emoria dr remimfccntia,vhi ait, qgjs^^ ycip (^yi^
ffig H(ht To ^Qog , id eH , Confoetudo cH veluti ipfia Natura.
BtOuidiiis(qua?nuisadam,atoria male isiaappUcauent,)
hisce verfiihus explicat.
' Nil alfuetiicline majus.
Qnodmale fers, airuefce, feres bene, multa vetuftas
Lenic ■ ■ ■=
DISPA-
31
Lxxxir.
DISPAREM VITES>
Tfijlejilex CdLmis ,filictquo^^ trips avmdi,
^uifocium cupcs quc^reref qture^arem.
Scriptores
^S^ Criptores Rei ruflic£ tradunt natu^
P^^i^ r^/^ oditm tnter flicem & arundmcm
intercedcre-, njt fimul enata nonfolum v-
na alteram enecentyfedetiam vulnera al-
terutrimflirfe fa^ay contufi d^impofta
altera rurfump.netur. ^uodetiam Cornelim Celfhshisce
i-erbis memoriaprodidit : Vefima cxfurcullsarundo esi,
quia af^era^eadcm^offenfaetiam wflicceliyfednjfu co-
gnttum utramg^ aduerfm alteram medicamentum cffejfi
contrtta fui'crimpnatur. Flinim njcr)) itafribit libro
jS. cap. 6. Filicesajuntnonrcnafciarundinefccfasjaut ex-
aratod arundine njomeri imfofta ,fmiliter d^ arundine
exarari vomeri impoftafltcepraapiunt' ^uodratione
alimcntiferi Doctifimm Ccsidm lib. ii. de vniuerfa ftir'
ptum Nratira-exiftimat-Filix enimpinguia^ inqutt,fponte
amat locay arundo 'veromacrlsfacthmprouenit , quamuts
infupcr addat jpeculiarem formarum aduerfantcmfacui-
tatcm illis inefe. t^dmoncmur hoc modo, ecrumfmi'
liarttatcm nobts effefugiendam , qui ttafnt animati , 'vt
cum illts quaf innata contrarietate nobis nihti ccnueniat,
quig^ in omntbm contentiofe aduerfari alijsfoleant. Cum
(fecundum luiium C^farem) Magna ex diffcnfontbm in-
€omoda oririfoieant, c^apudCiceronem in iibeiio de Ami-
iitia re6ie dtcatur^Diffares mores difpariaquoquefudiA
fequi.
Lxxxiir.
fj
QJ/O MOLLIVS
EO SVAVIVS.
OfficiHm vtfaciatj mmis^ o Rex, nefrtmefkhcm^.
Suaumsvtj^irent, Ocyma neterito.
Ocymum
C Y M V M, vulgo B.ifillcum dicfnm^fuauij^-
eH odorisfirnollim attreciciur^^jin i'ero
prematur velflane coti-ratur , tngrat^m
/pirat. Be qua re extat lepida hijhria a-
pudAuguliinum lufinianum Genuenfem
hijioriographum lib. VL Francijctis Marchio.inquity lu-
r^confultus egregiu^s miffus a Rcpub. Genuenfi Orator ad
Ducem Mediolanenfem^ cum is eum nollet admittere , nee
faclis conuentiscum Genuenfibmfiarey captata occafione ,
obtulit eidem Duci manipulum herba Ocymi. J^i ad-
mirabundti4 quidfibi hocdonum vellet , ijudifiuit cjutd rei
effetj Cui ille refi^ondit, ejiismodiproprietatem huicplan'
txinefi^Cy vt Uuitcracjuauiter contreciata pr^bsret gra-
tum odoremy nimis autem duriter comprefjk dfattrita,
nonfolum omnemfuauitatemperderet -.fedetiam tandem
fcorpios produceret : habere autemfeinienia Genuenfium
eodem plane modo. Dux hog ingeniofo admodum re^
Jponfo plurimum deleclatusy c^Jcntentiam priorem mU"
tauity ^ legatum honorifice dimifit. CUmentia itaq^ ^
lcnitate plura confequimur quam nimia vehcmentia.
^uod CUudianm quoq^ breuifcd admodum frxclarafen-
tentia monuit.
Peragit tranquilla poteftas
Quod violentaneqnit,mandacaquefortius vrgec
Imperiofaquies. ■
TRIBV-
94
Lxxxiiir.
TRIBVLATIO
O P T 1 M A,
Sf trhfird ahfit ,-pAletsfimt iihditagrana t
2^s criix mundanisfefArat apdkis.
h 2
^eferti
^- £ F E R T I funt tamfacrortm quhn ethni-
corum iibrino foiurndiStis^luribm egre-
gijs j Jed etiam nonnulli integros Itbros
conferipjerunt , quibu^s docemur , ma-
gnam f&pe nos vtilitatem capere ex rc'
bii^ aduerjisj quas ipfe D evs adnoftri emendationem im-
mittit. Sunt enim bonis ci^ptjs vniuerfa ifta injiarflagel-
li quojrugumfafciculos excutimtis ,frumentumg^tpfirmk
p aleis inanibu^fecernimtts. Significat autem injacris Itt-
teris tritura laborum & calamitattrm exercitationemt
jubemurj^ ejfe Jimiles frumento , quodper trituram ac ve^
tilation emjit mundtrvS. Vnde D. Chryjoflomus Homilia,
II. in III. caput S. Matth^i, Sicuti granum , inquit , inclu-
fum in paleayforns non egreditur, nififuerit triturattim :
fic O' homo de impedtmentts mundanis c^ rebu6 carnali-
bti-s, quaft inpaleainuoltitm, difflcileegreditur, niftfuerit
altqita tribulatione 1'exattts. Idem D. Cjprianus Serm,
IIIL de Mortalttatetradit. ^uando areafruges terit,
njentos grana validaac robufla contemnunt, inanespalcA
flataportante rapiuntttr^fic S. Vatdus posinattfragia ,fla-
gelia, posi carnis d^ corporisgrauia tormenta non vexari,
fed emendarife dicit in aduerfis. Hucpertinet vfitatum
prouerbium i -m^Hij.oLiiL /uoc6H/^ctTix, id esi,qua nocentdo-
cent.
sic
9S
LXXXV.
SIC OPIBVS MEN-
TES,
ytvolticres dementat Hyoscyamigrauis hcrha»
Sic infinajlupcntpechra diuitijs.
h i
Hpscyamm
ToscYAMvs (iue Apollmms herha (Al-
tercum quoque 'vetertbm dt^a ,)frofter
nimiam fuam frigiditatem inter Narco-
ticasplantasy idestyfluporem inferentesy
refcrturifumtag^ copiofior ettampropter
quandarnfacultatem occultam amentiamparit. Vnde ho"
die etiam incoU vallis Anani^y (vt Matthiolu^s refertjfu^
linguapropter hunc ejfefhim Italice nominant Biflurhio,
ideH, mentem turbans. K^dhyoscyamum quog^fiaues
aduolent , c^potif.femine ipfias non adeo ingratopafcan-
tur,tandemflupid£interramdecidunty vtfactle capipof
fintj exceptis tamenflurno ac coturnice , qux. aues illo tm"
fttne vefcunturj td^ ob certam quandamformamfimiUm,
'ut vult Theophrafitis. i_Ad hunc modum plures homines
nimio auriamorecapti, namjecundum TibuUum
Sxpe foienc auro muka lubelle mala ,
€^ dulcedine diuitiarttm irretiti, (fepifiime a vera rationts
femitaaherrant ,at(^tandem in perniciofifi. auaratia vi-
tium,)fiontem omniumalorum^quafiimente captidetrudu"
tur. Hoc Sencca infuts Epifio lis & lihello de Vaupertats
exillts centonuminfiarcollecfopaucis verifiime explicat.
T>iuitijt, inquitjinfiantanimosjfiuperbum &arroganteni
fariuntjinuidiam contrahunt,dr eous^^ ?nentem alicnant,
'vtfia^napectmia etiam nobis nocitura deleciet. ^uodin^
jinitumfittdium acctmiulandarum diuittarum vhique in
facris etiamlitteris pltirimumrepr^hendttur y^ Syraci-
dxprtsfertim cap. zy, d^ji- tanquam loci communes qui^
dam de co confulipoffimt. Liherales tamen Opes c^ recfe v-
ftirpat^ 7ninime vitupcrantur->quas Sappho in verfihmfiuis
vocat Tsf.^i-w]! KfcHco'/xUo^ «gtw, idcsi, Diuitias virtttteex-
ornatas. i£ T E R^
^s
LXXXVT.
iETERNVMOyE
TENET.
JlftHidid vt virmvincasy imitdrf lacertam,
Vt^ cham^mclo h^c^c^orc ic ahdc bono.
lacerta
/4 c E R T A vlridis dicitur cum ferpenti-
bu-s dcerrimepignare, (jrji quado ab illis
Ufa, autalioqui nimium defatigatafue-
rity ajunt remedium vulneris , 'vel lan-
guorisnimijpetereab odorata Cham^me-
It planta , totam in eamfefe inuoluendo , at^ hac ratione
*virespriffinas recuperando. Conflat autem hanc odora-
tifsimisjloribm abundare , quos lafitudini mederi , ac ve-
nenis quoq refifiere autor eU Plinim. Sic etiam animm
generofmfemperfefegrauibm ac infeflis opponensfortuna
tehsj contrag^inuidiicvenenaocculta continue pugnans,fi
quando fefe hisce inferiorem & quafi defatigatum fenfe-
ritjfubinde adcogitationes honeflas (^ a^iionum heroica-
rum tneditationem fefe confert, c^ in illis quaft inuolu-
tm feipfum recolltgit , ac prifinam acquirit indujlriam
ac aUcritatem,qua aduerfm rabiem & infiniam aduer-
Jariorum drmaleuolorum jamjam quafi triumphantium
eofortim pugnare ,ill^^ refflere,drfiibinde etiam aliquid
tiouts, Uudis att^ autoritatis conquirere queat. Bxcelkn-
tifiimm Medicm (^ fuis accuratifimis fcriptis optime me-
ritm depofieritate, D. PetrmForeflm HoUandm ,dc Ga-
legafiue Ruta Capraria -vulgo di£ia, cujm contaEiu Ucerta
fecontra viperam itamunierat jVt tandem fuperior eua-
deret, admodum luculentam hifioriam commemorat infu •
is commentarijs defalfa vrinarumprddiBione. Vfu rpa-
uit autem hoc fymbolum Illufirif. Dux JMantuanm Vin-
cetim Gon^aga, de cujm Uudabilibm gejiis hifioriographi
multaprjicUra litterts mandmmt.
DVM
97
Lxxxvir.
bVM VOLVITVR
ISTE,
Solprim a curfu, quam mensf>roba tramite reBo
Fleciatttryfemper vindice tuta D e o.
K^loe
LoE, quodvtilgo oh perpetttam vmdi*
tatem in Italia Semperuiuum quoque vo-
catury afoleinfrimisfouetur, &cum ejus
radijsflores illtus elegantifimi circuma-
guntur. Ita quoque aciionespr^clard ac
''audabUes a Solejufticiay ideHy Deo Opttmo Maxtmo con
} efuanturyfemperque durant , nec a malis ac tnuidts homi-
nihusj tanquam crafiorihus nebulls vnquam pejfunt ob"
fcurari vcllabefaBari. K^dquod cumfibi omninorejpici-
endum cenfuiffet clarif. acforttf. vir , Matthxtts Bemhus
Senator Venetus prxciputi^St hocjymholo non absq^ rationc
ah ipfo vfurpato idindicare voluit. Cum enim Barbaroffa
fummtis Turcici tyranni thalafiarchtts cum magno exer-
citu Caftellumnoutim tn Dalmatia opptignajfct ac tandem
occitpajjet , K^nno Chrifii M. D. LXXI nonfine ingenti
clade Chrijlianorum , c^ ob ipftts non contemnendos pro-
greJftiSj omnes deinceps metuerent , ne ItAlid ac inprimu
ApuliA vim inferret , Bemhtis eo tempore Pr^tor a Venetx
Repub. Cathariconjlitttttts y vrhemfbt commtffam contrx
ingetem hoftium impetum non fine omnium admiratione
fortiter defendit acconferuauity cum necL minis nec blan-
ditijs vllis hoftium ah honefttfimo fuo propofito dimoueri
poffet y fictiti litera tam ipfitis quhn Barbarojfe edtt^ itf
Italica Itnguafatisjuperque demonfiram.
LAN-
^
Lxxxvrrr.
LANGVESCO 80-
LE LATENTE.
mfardJu^ vtflos Inc languefaffole latentc^ ■
'CoeleJlrJapmusficfinelucenihiL
€ 2
PtilcherrimM
Kl c H E R R I M V ^floSi d^fiqttls dim inter
omnes infigni varietate colorum admtra.'
dni:, quem aforma Turcici pilci Tnlipam
nominant , qux njero fuerit planta apud
veteres nondum plane confat , cjuamuis
pertinere ad Narcijfos peritiores nonnulli Rei Herbaria co-
tjciant , nuncpafsim in hortls colitur, qui celcriter adradi-
osfolaresfefe pandit , /7//^ verofefe occultantihm , autplu-
uia tempefiatefuperueniente yftatim rurfum claudttur ac
languefcit. ,^a fimilitudine motus Carolas Gonl^git
€x nobilifitma familia Ducum MantUA oriund.m yhoc (ym-
holumfibielegit cum dicfo Hifi)anico adrnodum argutOy c^
hreui ejusmodij Sjnfitis raios> mys desmajosj idcHi Sinc tu-
is radtjs ego marcefico. Licebit autem hoc diuerfiis rnodis in -
terpretari,namy vt alia huju^ generis jam expofita ypo-
tifi ad veramiltuminatiGnem ccelefiempctefi rcfierri, vt
caniturin Ecclefiiafiico hymno.Sine tuo numine,nihil esi in
homine , nihilesi innoxium. Vrditerea non male quoqtie
accomodahimtt^s adfiauorem crbenignitatem alicujtis ma-
gni Principis , cujt^ ope d^fiibfidio fperamti^s nos poffe e-
mergere, ac infiatHfieltcifemperpcrdurare. ^LJ denit^
adaltam rem adamatam , in qnafioreficcnte quafii viuerc
acvalerefe exifiimant ,tyansferre quo^Jolent,
EEMPER
99
LXXXIX.1
SEMPER INCL7-
TA VIRTVS.
^uamlihet e medijs conjurgunt liliajfin^'.
Sic virtm ipfts crejcit ouatj^ mdts.
c S
os
ri 1 1 J!os C4ndidipmtif ac odoraupmuSy:
qHdmtiis vndi^ horridiij^inisfit circum-
i\i-/'^^^4M fip^^ & moleftatm , nihilominiis tan^n
^go^^ eminct;, c^ odorem ac candorem omnihm
^M^^S^ retinety ommbm^ communicat. Sic et^
iam virtm mcljta , qu/xfecundum Ariftotelem 2. Ethico-
rumfemper vcrfatur circa difficilia , tandem emergit ac
conficuamfefe vniuerfis exhibet jquamuis imfroborum
Jlimulis ac inuidi^ morfibm f£fe petatur ac excrceatur.
^upd D. Chryfellomm grauiter explicatjiy. tji^ (inqui^
ens) TOp 77?? oc^irug t7n,ut A»'|U?iVop , /^h TirM^V t'^p ^'x6^»Vj
CiM VJl'p 7^T-o TT^o? 'rop oot^tTDp-»- AVoc yif T ^o^tojj T^sc/jirT^a''
li^o^ tSTxt fjL^lovcogy idesiy Non aliterJieripoteH, quinille
qui virtutisfectator eli quamplurimos hoftes habeat. Sed
mhilhoc virtutideditum mouety namprofterealongeil-
luftrior euadet. ^uod Horatmspaucts quoque expreftit,
Virtus repulfe nefcia fordida:,
Intaminatis fulget lionoribus.
Vfusesihocfymholo dociifimm vir D. Nicolam Stopi-
ns, (vt Rufcellm in Italtcofuo lihro indicat) qui olimin
Italia fingulari mihi familiaritate fuit conjunciif. cum
integro hoc verficulo :
Fludibus in medijs ijjinisque vt lilia crefcit.
i^i^adduntfCASTA placent svperis. 2(am
fudtcitidac virginitatisflorem effe lilium D. Hieronymm
quoque in expiicatione Canticicanticorum traditf Sunt
autem integri verfm Ttbu/liani tales.
Cafta placent fuperis, pura cum vefte venite,
£c jnanibus puris fumice fontis aquam.
VI GI-
JLOO
xc.
VIGILATE TI-
M E N T E S.
Pafimfrat^ cacIs latet infidioja tenebrls .
2{j ca^iare catiCi & fobrim aduigiU.
\^piid
'^^syA^^^ ^ V D Virgilium Ecloga IIL hipomntur
verfu^s.
^ Quilegitisflorcs, &hLirr)inarcetia fraga»
^ FrigidiiSjO pueri, fugite hinc, latet anguis
in herba,
,^iui fimtlitudine admonemur , ne plaufibilia qui-
dem drjpeciofi , reipfi "oero nonfolum imitilia ^fedperni-
ctofa quoa^ dum perfequamur , in optniones abfurdas, pra-
uo/S Cr a, vero noslongtfimeabducentesincurramuSi me-
moresprdicepti Theogmdet.
Ac mentem fpecies fallere fipe folet,
K^lijitainterpretantur jVtherbas acflores elegantes
accipiantpro diuitijsj qu£ deliciarum ac aliarumvolupta-
tum odoresfuauif.Jpargunt, in qutbtistamenfapifime la-
tet ferpensiHe vittorum ,f(perbi£fcilicet ,prodig.ilitatis
imr,2odic£j ac Luxurix, omnia tandem Labefaciantis , per
qu(€nofolum valettidinem bonamfedvitaminfipertpfim
rnulti amittunt. ^t^ eodem modo per alta quoa^feli-
citatis genera licet h^c deducere , vbicun^ enim modum
excedimtis , nec veram moderationem antmi ante oculos
habemiis, nttnquam adveram virttitem, qtict in mediocri-
tate quadtim conffiitfS' animi tranquillitatemfolidam
feruenire poffiimtis. Vnde vertfmtle esi lultum Contare-
nttm Nobilem Venetum, cujm hocfuit vfitatum fimbolii,
hccpa^o ab amoribtts illicitisytn quibu^s vencniflttrimtim
latitatj tacitefe voluiffe absirabere, In Italtco Itbro Ca-
milliadditur-, Latzi.
DE PAR-
101
xcr.
DE PARVIS
GRANDIS ACER.
V vs.
' Spicafnhprirnhi efuem nunc eH cernerefafcem.
K^paruisfAcimm munera ad amvlagradurn.
^uemad'
Te M A D M o D V M ajpic£ collectione fTO-
gredt folemus ad manipuium coaceruan-
dum, ac pariter deinde a manipub adfa-
fcem ipfum : fc etiamfedulitate , indu-
flria acpr<udentiapaulatim, ata^fecudum
Tlatonemm TheMetOj qjLlii^d oItto c37xiK^6)p v<^ cTauot/up ^</-
detesy infmdfortis homines ad majora,d^ tandem adma-
ximum dignitatis gradumperuenire folent. ^uofi:, di-
uina liheralitate promoti afcenderint, reBif,facimt,fi
tempeftiue gradumfifiant , acfibi laudabikmifiam acfor-
tunatam reipfa otuTO^Rfictp, ideHy rerumfufficietem ifim,
tanquam diuitiarum terminum conuenientifiimum pro
*vnicofeop9 proponant. 2{jmjecundum Saiomonem pro-
aerhiorum cap. 27. ,^iti cuftoditficum , comedet fiu5tum
£ji^. Suntque ejusdemfententia Hefiodi verfus in or4
itmnium,
Adde pariim paruo, paruo fupperadde puiillum,
Tempore fic modico jmagnum cumulabis aceruum«
VITA
JOl
XCIT.
VITA TAMEN
SVPEREST.
Viuaefsfuccivfplenamhanc mirantur, ^ornanti
Sk hominespr^flant dotihtis ingenij,.
d z
^s(£nnidU
0 N N V L LJEfla»t£ reperitmtur, quapro.
pter tenacem drcopiofum adeofuccum ali-
mentarium , humidiqueproprij cum calo-
re mijlionemfatts conuenientemjdiuin^
tegragrato virorefuperfunty ac infuper a
terra auulf<£, ac laquearibu4 adiumfijpenfi ^fimodo non-
nihilcirca radices interdum hume^ieturyper annum &vL
terim nonfolum virent, ac crefcunt^fed etiam flores pro^
ducunt. Inter quas Aloe inpnmist item^ Semperuiuum ,
ac Telephium quorudaniy vulgo Crajfula di6ia-,potif?imum
numerare licet. Ita viri do6ii drfipientesgratopromto^
laboreyfinea^ omni inuidiafu£ eruditionistVirtutls acpru-
denticz monumenta libenter pofteritati communicant ac
confecrant , memores voti egregtj apud Propertium :
Attamen exiguo quodcLinque e pecfbore riui
Fluxerit, hoc patrix (eruiat omne mear.
^uareetiam re6ie in illls adhuc quaftviuerey^ quam-
plurimisprodeffehocpacto cenfentur,nec illcrumpr£clara,
diEia acfaBa vlla vnquam abolerepotesi vetujias , vtrg»
Be Outdiiis cecinit :
Viuitur ingenio, cacteramortiserunt.
Et alibi idem Propertiiis :
At non ingenio qua:fitum nomen ab acuo
Excidct, ingenio ftat fine morte decus.
NON
10}
XCIII.
NON TIBI SPIRO>
Pra&is eH animis "virus dodtrinafiliihrLS :
Sic lutuUns fugttat porcm amaracwum^
d 3
HocJ^m-
0 C fymholum explicat 'Erajmm in Juis
Adagijs Chiliad. i. Centuria 4.. ^roucrhio
sS.Nihilcum Atnaracinofai, hoc eH, Sto-
Ud^ac impuns veloftimafordent ac dis-
plicet, non atiter ac Amaracus, velAma-
racinu77i vnguentum male oletfai hejiidefatoribmfcjeoh-
leciantiy cumfit fecundum Vir^lium-, amica lu to . Seruius
^n lib. I. Mneid.fcribit Amaracum puerumfuijfe Regis vn^
guentarium, quicafa Upfus dumferret vnguenta , majo--
rem confufione odorem excitarit, vnde optima vnguenta,
Amaracinadicicoeperuntt d^ideo hunc pofleafabuU tra-
diderunt m herbam Amaracum effe canuerfam. Sic ct'
iam bon£ litterahominibm rudibm d^male inftitutisfant
4duerffim£j quemadmodumfaillo generi vnguenta odo-
rata. quare ab iilis abflinere dtbent. Lucretim 6. lihro
q^uoque hac hahet.
Deniqueamaracinum fugitatfus,& timetomne
Vnguentum ; nam ferigeris iubus acre venenum efi;»
Quod nos interdum tanqiiam recreare videtur.
At contra nobis Gcenum tecerrima cum fit
Spurcities : eademfubush^ctam munda videtur
rnlaciabiliter toti vt voluanturibidem.
Scribunt etiam quidam in Arabiafaillum gentus non
foffe viuercj quodea regioftplena odoramentorum. Vnde
infuper alterum prouerbiumenatum, h tPtx gcc^bp. Smpcy
rojof,
■ NVLLIS
J04
xcini.
NVLLIS PRAE-
SENTIOR iETHjER.
En crucihu^sfcecunda inter ScyUamat^ charyhdinfy
Hcrba virett gentis nonne cafata pu f
■In o^ini(h
N ofinioniht44 Italice conjcri^tuaceditii
de ftmflicihm Aloyfij AngutlUrd ( olim
\ frxfecit horti Medici Patauini i ) legimtu
Tripolium nafcitnfcopuUs quiht^sdamfi-
tis interScyllam d^ Charyhdim ad mare
Siculnm, quodforesproferatfimiles vioUqut& dicitur ma-
tronalts jfemen veroalij volunt in fuis capful^ referrmfi-
guram crucisy quale (^nos hahtttffe meminimtM. Siue au-
tem hoc vere itafefe denatali loco hujttsplant^ haheatyfeu
ah alijs acceptum retulerit (cum alia quoqtie ah Herharijs
Tripolia, ciijtufloresterin die mutentury depicia exhihe-
antur) autorhttjmfymholi hac allegorica inuentione volu-
it exprimereyetiam inter grautf, tempejiates , drcalami-
tates multiplices in hoc mundo, pios homines vnicamjpem
in Dettm Aternum collocantes,femper conferuari ac apra-
fentihiii d^ imminentihti^ pericults protegi ac cufodiri :
cujtis reiinfacris litteris totfunt certiftmdi promif^iones ,
ac exempla euidentif^ima , vt vix vno volumine compre-
hendipoffent. De vltimavero littera Tau Hehrdeorttm,
qutz cructs fimilifudinem reprxfentat, multacognofcere li^
cetapttdD. Hieronymumin commentartjsE^^chielis cap^
p.drin Euangelium S. Marci. Tlura etiam Goropiu^ Be"
cmtisinfuis Hieroglyphic^ exponit.
FLECTI.
10;
xcv.
FLECTIMVR NON
FRANGIMVR. *
FleBltur ohfequio-, fic vincit arundoprocellas,.
Ladituraducrfumquifuafatafurito
Cum
VM Alexandrifexti Vontijicts Romani
tem^orihui ifamilia Cotumnenfium am'
plifima ac potentifimaj ex vrbe exaEi^t
ac omnibui bonis dr honoribus fpoliatA
ejjet, id^propter caujfasnonnullast (juas
hic recenfete non eU opera pretium : omnes ex illa concef
(erunt in Regnurn Neapolitanum , cujus Keges femper fin-
gularifauore ipfos funtprofecutt ', Pera^ hoc/ymbolumja-
tis quidem aperte demonflrare voluerunt , quod etiamjl
fortuna eo temporeplurimum illisaduerjaretur, drgrauif
fimeipfos premerety nihilominm ita fatis affliciiygencrO"
fum tamen animum nullo modo deponentes , nonnihilqui'
dem aduerfariorum furori ac vehementia adtempm ce-
^ere vellet, itatamen vt non dubitarent,fuorum conjlan-
tia ac magnanimitate,poH totprocellas ac tamgraucs tem-
feflatesrurfumadprijlinam dignitatem fejeperuenturos
ejje. ^uod etiam paulo poH contigit, pofleaquam Frede-
ricus Rex NeapoUtanus ipfos in fuamfdem recepijjet ,ac
amplisflipendijs auxijfet. t^junt autetn hujusjymboli
mtoremfuijfe docitfimum virum ac celeberrimum poeta
lacobum SannaT^rium. K^drianm lunius in Emblema^
tis addidit &lour v\Ka,yFicTRix a n i m i ^ qv i t a s, Cunt
hoc erudito ietraflicho , ad Vi6iorem Gifelinum Medicttm
eruditif.
Vis Borese obnix as violento turbine fternit
Ornos , Ariindo infracfla eandem refpuic.
Fit vidtorpatiensanimus cedendo furori.
Inrifte, Vi(5tor, hanc viam &: rc & nomine»
DIA-
/otf
xcvr.
DIARII OMNES
BxtremamJlatHasvt qfiamlihet ejfc dierum »
Fida tibimonitrix Hemerocallis erit^
Ingenioj
'ih
Ng e n 1 0 s I sj. vir Ludouicm Vtues tn
fuo libello , quem infiripftt Satellitium a-
nimi , ex ^uintiliano in Mathematico
hac adducit. Si omnia vitd dtltzenter
o
excutiantur, quideH aliudvita qnam
dies vnws i -vt mirandum fit non exatiari homines ijsdem
toties redeuntibtts. Vnde alitis dixit , Dtarij omnes. c^c.
Infinita quidem ejtismodi dt6ia alta reperiuntur, qu£ Ptn-
dartis videtur paucif. verbls comprahendijfe in Pythijs
hymno o^auo,
E^Tm^t^oi j 7' ^ 7'V> 7' cT VtiV j
Diurni, quid autem aliquis, quid vero nullus ?
Vmbras fomnium homines.
Cum enim nihilfit inaniti^ vmbra , repcrit tamen adhuc
aliquidinaniti^, ntmirum vmbrsfimnium.
^Etfiautem aliaplanta rcclitts HemerGcaliidi conuenit ,
de quo altas : vtdgo tamen hanc quoque hoc nomtne appel-
lant,quAaliterLtlium Arundinaceumfue tuberGfum,fore
nonnihtl croceoy vocatur. VulgHrS aptidnos Itlta m.ortua ,
vernacula lingua nominat, ab cffeHufiilicet , namfngu-*
lis diebtts vnicus flos fifi aperit ,reltquis ferme omntbus-
marcejcentibnSi vt ita Itlia tcjH^ue^oc dtct queant. K^pud
Ludouicum Viuem legitur, To ta vita, dies vnvs.
(JMetim^fimbolum efi , t4>H/xtg6? o ^fo?, ideH, Vi x a- d i-
YRNA MEAEST.
NVLLO
107
XCVII,
NVLLO DOCEN-
. TE MAGISTRO.
Vtilis attrahiturplantiSj atnoxim humor
Spermtur. Anne homines tnfua damna ruent ?
e 3
Ohferuatum
BsEKv xrvu eJfah indagatorih''^ cut-
toYihiiifltyoium inter alia Natura admi'
randa opera etiam hocqmdquxdam Cu*
curbit£generaita humtditate aqud dele-
_ cientur , eamque fic appetant ,. vt vafe ea
pleno veljri. lim vel radiciapp/icato , manifejlepamoposi:
deprahendatur, cucurhitamnonfolum adifludvasliquore.
impletumfefe inclinare ,fedetiam illum quafipedetentim
€x vafe abjorbere at^ confumere : contra verofioleum eo^
dem modo cucurbitA admoueatur , illudquafi contrahcn^
do fe rejpuere, ac in€uruatam tandem tahefeere. Cum
itaque hdc & alia hujmgenerisplurima Natura, reBeidee
ab Hippoc. VI. Epidemiorumfe6tion. V. vocata oLWMSiMTC?,.
ideli, ah alijs non edo6ta velinftituta,fa6iitarefoleat,at(j^
inftta vifine vlla hominumfagacitate tam inplatts quam
alijsrehiisexpetatvtilia, acfugiatnoxia: multo profecio
Tnagis homines ratione pr^diti , atque oh, 'i^ca^ioiQg, vt
fhilofophmloquitur,agentes3omnia qua advitam honejle
ac laudahiliter infiituendam, virtutemj^fequendam,prO'
deffe pojfunt , femper appetere, contraria vero omnihus
piodtsfugere dehent. EH autem hoc hemyfichium ex
Martiak fumtum, ^uidam apponunt , iVA x v R -«£ n o m
A&IU OPVS*
HOC
loS
XCVIIT.
HOC OMNIS
CARO.
^tfquts es, hincfamquij^eBasfortcmanipltMf
ke/picctc : Foimm cs : ^onefupercilitim.
Tlutarchm
LvtAhchvs/» vitaRomnliferihlt,cum
^rimumfofulum in centuria^ diHrihuiJfe^
quiirum vnamquam^njir vnmducehat ,
qui mantfulumfoeniac herharMmficcarti
in conto affixur/rgejiabaty vnde militibas
m.inipuUrijs nomen esiinditum. Idj^ Ouidins quog^ lib. /•
Fali^rum notat ,
Pcrtica rLifpenfos portabat loiiga maniplos,
Vnde maniplaris nomina miles hnbec.
Hocpoftea imitati Chriftiani (longe quidemfnfu me^
liore) vttahumana breuitatem&fugacitatcmttavolue^
runt exprimere jfecHndum grautf. dictnm Ifaia cap. 40,
Omnts carofcenum, & vniuerfi gloria hominisficutiflos
fceni, (vel vtalij) agri. Exiccaturn eHfcenum cf cecidit
flosy quiaf^iritm Domini infufflauit in eo , &c. Idemque
TfalmiM 102. exponit ycujus fententiam Eobanus Hejjiu
hisce verfibHS defcripfit.
Eft homo perlimilis fceno per prata virenci,
Vtbrcuisinpingai quafrofafloretagro.
Qiiam fimul attigerint vrentis flamina venti,
Aret, &exiguo vidlacalorejacet.
Efaidi dtcium verofic expref^tt amicus noflerydumin
terrts agebatyOptimuSy Matthtas Bergitu eruditionefin'
qulari pr<&ditus.
Inftar efl mollis caro noftra fGcni,
Quodper herbofos adolefcic agros;
Suaue dum flatu vegetante vernat
,■■-.''■ ' 'AuraFauoni. " ■ " ' -
SirijToenum feriuntcalores,
Candidos Cauri perimrintq; flores;
At D£ I fermo ftat, & omne firmus
Duratinsuum..
HIS
xcix.
n$
HIS ORNARI
AVT MORI.
Frondeokdy lauri, qttercm contextA eorotlA
Ms dccorct » ftne quA viuere trific mihi*
' f Triah^c
R I A hxc fertit conclnndtA videmus cx
Olea^ Lduro, d^ ^uerctt , quarum arborit
proprietate f ac mythob^icas veterum in-
terprctationeSjin alijs Jymbolis cxpltca-
uimus. fjanc 'vero admodum tngeniO'
Jam inucntionem fymholicam vfirpare femperque ants
oculos habere voluit illujlris Francifus Columna Stepha-
nifiltm.hocpaciofe & alios admoneSiCOgitationes &acii-
onesnojlrasjcmper co intentas cjje dcberey vt aut hlcce tri-
btfs corollis.quihtis indicatur fapientia, do5irina ac rei mi-
litartsperitiaj adconferuationem communispatriA lauda-
biliter orremur, aut fi aliter fierincqtieat, in ta?n honef(f
ac vtili Reipub. infituto vitam quoque nofram impen-
derenon dubitemiis. k^c profeBo juucnts ifegenero-
fi4s & adqumis magna nata^ atque cducattis, cum in hoc
Jito propofito conftantifime perfeucraret, in ipfoforefu^
JuHcntA in vitm ejje dcfjt.
6PES
tlQ
c.
SPES ALTERA
VITiE.
Securusmorhur, cjmfcitje morte ren^fci:
7Qn ea mors dici,Jed mua vitapoteH.
f'
TYumentQ-
/? V Tvi E N T o R V M ic Uguminum Jemittd
ac grana in terramfrojecia,ac illi quajl
concredita, certo tempore renafeuntur ,
at^ multiflices fiuttm producunt, Sic
nofira ettam corpora , quamuis jam mor-
tuay ac terrefirifepultura defimata , in die tamen vltima
refurgent, d^piorum quidem ad vitam, impioru vero ad
judicm. .^uafimilitudine S. Paul^s quog^ vti voluit inpri-
ori EpifioLi ad Corinthios cap. is. vbi att : Seminatur cor-
piis in corruptioncy &furget in inco^ruptione. ,^ucm lo^
cum D. Ambrofins explicanspr^clare hac fubijcit. Si er-
gOy inquit,gramenfeminaturjVt, Deinutu quoddammodo
elementorum minifierio vefiittim refitrgat, multaficum
habens incremenia vtilttatis human^ : cur non credtbile
fiti Dei virtute mortuum pofie refargere, meliore tamen
redditafubfiantia, non numero mtiltiplicatum ? Et D,
Chryfofiomtis in Homilia de Refirre^itone idcm tradit,
Btenimfcminaj ait, nifiprim moriantur ^ putrefcant ac
corrumpantttr , non pariunt arifiam. Sicut igitur qui vi-
detibigramen quodcorrumpitur ^ difioluitur, non dubi-
tat de refurrectione fedcertifiimademonflrationem vfttr-
patj (namfiita maneret dr non corru?nperetur vcl difiol-
ueretur, certum quodnunquam refurgeret)ftc cogita & in
corpore tuo -, cum vides corruptionem , tunc pottfi. de re-
furrecitone phtlofophare. J^id quod Saluator ipfe adhac
confiderationem nos reuocat? Stcenim dit loann. cap. j2.
K^men amen dico vobts, nifi granttmfiumenti interram
delapfum morttiufuerit, ipftimfolum manet. Si verb mor-
tuumfuerit, copiofumfiuciumfert (^c. K^ltbi legitttr p
Sdes vna svperstes, nimirumpoli funus*
CANDIDO LE-
C T O R 1 S.
ECET omntno viros in^e-
o
/^//^j- ©^ doclos a crimine am^
hitionis quam longij^, ahejfe ,
_ necvUomodoprofrtam laude
(ihtcomparare ex aliorHm lahorihus occul^
tatis velfibivendicatisyfedliherefimper ac
candidefateri :> per quos prcfecerint , ^ a
CjHihtisfuerint inftis lucuhrationihHs ela-
borandispotif. adiuti. Hos quoque mihi
femper imitandos efe exiflimans Jjoc loco
fme omni inuidia , plurimorum tam vete^
rum quam recentium^ quorumfripta le^/y
(3* dtda hmc meo lihro tnferui , nomina or^
dine recenferefiudui, T>ifticha vero C£pif
magna ex parte adijcere loachimtis Jun^
f j gcrman*
germannm fororis me&filins P. M.juuenlt
erudite doCtns ^ ad Artem Medicamy
anApr^prtim traciat cognitione Medica*
mentorum fimplicium.excolendam ^am^
plijicandamplane natm. Quiproculdu-
bio etiamfj^ do^rin^ hreuijpecimen egre^
giu exhihuijfet , ^ expeciationi apudGer^
manos Cf* Italos dcfe excitatA , ahundefa-
tisfccijjetynificupiditatenimiaferluftradi
ac adeundiexteras regiones^ in quihus ali^
quid fingulare ^ ah alijs nondum annota"
tum ohferuaretJnatatuSitandem in itine^
reConfiantinopolitanoper mare cum alijs
fufeptOifehre ardente in naui correptmy
immatura morte cum maqno dolore meo
(5^ plurimorum,ac defideriofngulari, (qui
illum loco filij hahui (3" (emper ddexi plu-
rimumjfuijfet e medio fuhlatm, Quod
itaojue adhuc refahat tn illis complendis y
nhfoluit fudiofe Eruditi^imm ^ir ^ Ju-
risconfultm doHif.D. Cunradm Ritcrs^
mufi.ts
hufim Acaclemu Altorjicnfis ^rofejfor ^U
Iigcr2tif.f)7gulari5 amicm mem, Quare
fhac carmina lcctort^lacuerint, htsce du^
oht^^s meritoacceVtti referre dehehit. Vale^
^cndemici occulti Bri-
xienfis.
J^Jchylm.
K^lojfuts Anguilla^A.
i^ndreas ALciatm.
K^ndretf^ ValUTMs,
%^rijiot€les.
x^rijlophanes.
J). Augiiliinm.
i^Hgujiintis liiftiniantti
Cenuenfis.
'Bartholorndim Maranta.
D. Baf^iu-s.
Camillu4 dc CamiHis»
Carolu4 Clufms.
Cafitcs Varmenf^,
Catull^s.
Claudianm.
Clatidius Minos.
Clemens AlexandrinM.
Corneliiis Celfiu.
J). Cyprianips,
Diofcorides.
lEobanus HeffcSf
Eficharmm,
Epicietas.
ErafmU'^ Rotcrodamt^.,
Euripides.
Galenm.
Gelltus.
Coropius Becanui.
D.Gregoriwi Na^XianXenm,
Guilhelrnus Paraain/a.
/ierodtanus^
Herodotus.
Hefiodus.
D. Hieronjmus.
HieronyrnUrS Rufeellu^,
Homerus.
Horatim.
D. lohannes Chr^foflomus.
Johanncs de BoriaHiilantts.
lohaKnes Sambucus.
Johannes Coftdms.
i^annes PicrinsValerianus.
Ifocrates
ffocrates*
Liuim.
Lucanut'
Ludouicui Viues.
Ludomcut Dulcti»
{J\{atthias Bergtus.
kM. Tuliius Cicero,
CUar. Antonius Flamintm^
LMartialis,
Uillenander,
T^colaus Keufnena^
Orpheus,
Ouidius,
Faulus louiui,
Vetriu Crinitus.
Vetrus Andreas Matthiolus,.
VetrmTorefius,
Petrus Cojlaliut,,
Vhilo ludaus»
Phocylides.
PindaruSs
Plato.
Plautus.
PUniM^
flutarchm,
Proclm.
Propertiu^.
Projfer Alpinus,
Sappho.
Scipio Amiratus,
Scrihonius Largus»
Senecaphilofophus,
Seneca Tragoedm^
Silim Italicm.
Sophocles%
Stohsm.
Strabo.
Syracides,
Terentim.
Theodoretm,
Theognu.
Theophraftmphilofophui^
Thucydides,
Ttbulim.
Valerim Maximuto
Virgilim.
Vitruuim,
Xenophotto
STMBO LORVM ET E M-
BLEMATFM SECVNDVM L IT-
T E R A P^ V kl S E R I K M I N D E X.
Ab{line,noiuibi{piro.xciir.
i£qiiaripauer akaminor.
LXXVI.
iCternumquetenet lxxxvi.
Amicuspoft vc\ovx.Qm,alttery
Etaridatecum xxxiiii.
Ardua virtutem. v.
AuroraMulisamicaaal.Tol-
lemoras. xx.
Bcneuolus atquebenignus,
XLVIII.
Bonum &:^malum , al. Sic ia-
crselitterce. lxxix.
Breuis eft vfus, al. Gloria ve-
to discutitur. lxix,
Caduca voluptas, al. Multi-
plexpoftnuUa. lxii.
Coeleftianonfic. li.
Citonata cito pereunt. al.
BreuishcTC eft fjloria. vel
Immodicis breuis cft artas.
xlv.
Concuflavberior. xr.
Copiameperdit. al. Mihi
pondera luxus. vclTimc-
danimia fcccuditas. xiii.
Cundando proficit, al. T6-
pore fuo. XV.
De paruis gradis aceruus.xci
Diarij omnes. aL Tota vira .
dies vnus. vel Vitadiuraa
meacft. xcvi.
Disparemvites. Lxxxir.
Dulcefcitamarum. lxxxi.
Dumrefpiciserigor, al. Sic
almaluxmihi. lxx.
Dumvoluitur ifte. lxxxvii.
Eritaltera merces. xxiii.
Fledimur non frangimur,
al. Vi(5lrixanimi,£Equi-
tas. xcv.
Fracirat aduftum. xxx.
Gaudet patientia duris, al.
Prefta tollitur humo.xLviii.
Hac venenafugantur. lxxx.
Haud aiiter. viii.
Hincredlefacies. l.
Hincraptajuuant. lv.
His ornari aurmori. xcix,
g Hocomnis
Hocomniscaro. xcviii.
HiimilibusdacgratilLxxiii.
'Idemambo. xliiii,
Ingetia marmora findic.xxii.
Inlperatafloruic, al. Semine
abarthereo. lii.
Intadavirtns. xxxv.
Inuidia alFecla integritatis.
xxiiii.
Inuidamaneo. lx.
La.'tamur grauiora pafsi.
LXIV.
Lan^uefco folelatente.
LXXXVIII.
Leuiter fi tangis adurit.
Lxvin.
Mens eadem, al. Soli 8c fem-
per. Lxxii.
]Vlitce nonpromitte. ix.
Modella juuentus, honefta
fene6tus. lxxi.
J»lodoIuppiterafsit.xxxviii
Non metentis Ced (eminan-
tis. Lxxvur.
Non infcriora iecutus , al.
E Ccelo lux, eo intuerc.
XLIX.
Nullis pracfentior sether.
XCIIII.
Nullo docente magiflro;, al.
NaturcE non artis opus.
XCVII.
Nunquamlanguefcimus,
IXI.
Opis indiga,al. Vnushomo,
nulhis homo. xxxii.
Per oppoiita. li!I.
Perdamna, percaedes. xxv.
Proculefteprofani. lxxiiii.
Profpiciente Deo , ah Deo
volente. vel Omnia ex
voluntateDei. iii.
Pulchrior attritarefnrgo^al,
Conculcatum vberius.
LXXV.
Naturx maturauitop*. lxv
Nemoueas. xviii.
Necdumceiratamor, al.
Omnianon animum. aut Rara juuant
Pei5lore vel imo latec.xxxi.
Nerumperer. xvi.
Necincidiueceuelli. xiiii.
NegleCiajuuentus. x,
Neglecla virefcunt. xlii.
Nil mihi vo bifcum efl. vii.
Quo moUius, eo fuauius.
Lxxxin.
XII.
Sefuftinet.ipfa. xxxix.
Semper inclyta virtus , al.
Cafla placent fuperis.
LXXXIX.
Semper immota, al Incur-
fionibus
fijnibus n^Iidatur. xvir.
Seruari ac remiare meum eft,
al. Seruata valebunt. lix.
Seuei'itas abdita,clemencia
in promtu. lxxvii.
Si viuet viuam. liiii.
Siferenus illuxerir. r.
Sicopibusmentem. lxxxv.
Sic perire juuat,al. Impro-
bitas fubigicredlum.xxvr.
Sicvosnon vobis. xxxvii.
Sic vitam inuenies. lvu.
Sitmoclusinrebus. xLvir.
Solumiiole. XXIX.
SperareneFas. xl,
Spesalceravitac. c.
Surget vberior. lvi,
Suftinevelablline. xli.
Tanto vberius. vr.
Teftante virebo, al, Vteri/-
gar. lxiii.
Tribulatiooptima. txxxiiir.
Triumphali e ftipue fur-
gens. xxviir.
Turpibuscxitium. xlvi.
Vi frangitur, obfec[uio flc
(fbitur. XXI.
Vigilate timentes, al. Lacet.
xc.
Vim ex vi, al. Flamma eft re-
clufa terendo , vel Tlam^
mefcit vterque. xxxiir.
Virtushincmajor. iiii.
VirtusdifHcilisred fruduo-
a.
Vita tamen fuperefl:.
Vmbratanuim.
Vndepluar.
Vndit]ue tutus.
Vt proiit.
Vt primu cotigit auras.Lxiiii
V ulnere v iilnera fano.xxxvi.
XLIIIO
xcir.
XIX.
II.
xxvir.
txvir.
^
^
INDEX
INDEX REPvV
A C V E R B O R V M M E M O-
R A B I L I V M, qv j£ IN HAC CEN-
TVRIA CONTINENTVR, PAVCIS QX^
cxccptis femper in altero pagina:
latcre reperientur.
AcademiciBrixienfcs. 73.
^cantliLis architedloprcbu-
itinuentionem- <jS«
Ac.tnthm dum prmitur rcgrAiih
/efc attollit. ib,
Achillis fcutum rohs infi-
gnitam. yS.
Adonidis flos apud poetas
eftAnemone. 79.
Adriani VI. Ponficis (ymbo-
lum. 61.
Tuit Carolt V. ImperAtoris Pr£ce-
ptor. ib.
Adulitores principibus, in •
primisfiigiendi. \6.
^rumna' &C calamitates ani-
mos piorum puigant. 70
Amaranthina corolla fenib*
vegetisolimdonnbat*'. ib.
Ambitioia ingenia fipenu-
mero fe perdunt. 66,
Amygdalus arbor pr^cox.41
Inter prinias arboresfioret. ib.
Anagyris I. fa-tet attrita. 28.
Anemoneflos admodum ca-
ducus. 75?.
Tjpus vita humattd CitdtiC£. ib.
Supsrbxfoemifu tjpm. ib.
Animus redtus ^cconflans el^
l'e debet. ir.
Animus magnus in rebus
aduerfis fit illuflrior. 61.
Apes ex omnibus fioribus a-
liquidboniexugunt. 77.
Alexandri Edoardi Fuggeri Apologus Criniti elegans
fymbolum. 12. de pinu «Sccucurbita. ;)".
Ardeliones &i Agyrta: non
diu fiorent. ib.
'AvTN^Keiat, in qua aliqui phi,
loibphi vkimum bonum
ftatuerunt,optima. 45».
B^lainum
Aloe etiam extra terram cre/
fcit. S)7- 102..
Amaracinavnguetaque.103
Amarinthi flos non marce-
fcit. 71.
BaKamumveruffl adhiic ho-
dic extat. 4<T.
Affertur ex Arahta, ib,
Bencdn^biodiuina. 13.
Bencuoletia rcbus perpetui-
tatemconciliat. 31.
Bcnignitas principum debet
cire cognita> feueritas oc-
culca. 87.
Betonicam hcrbam Antoni-
us Mula peculiari libello
celebrauit. 87.
Bum pLtnt£ herba vttlis , radix
non itcm. ib.
Bonicnte achcneficentiani-
hiipra^ftantius. 4^.
Gallimachus infignis ftatu-
arius. |8'
Caprificus (axa findit. 32.
CcEleftis pulcricudo ante
omniaexpetenda. 61.
Cardinahs Lotharingily-m-
bolum. 73.
Chryfanthemum Ferunia-
num planca max, quoru-
damBeilioapcfd Phnium.
Eiusdem mira altitudo'& femi-
num copia. ib.
'Solem re^icit. ib,
ColumnenfiuTW fymbolum.
ComitisPoIeci^/ymbolLl.7(j
Conlilia moderita durat, it.
Conlblatio vera m obitu li-
facrorum. yj.
Confta^ntia in aduerfis laui»
dabilis. 17,
Conruetudine vix aliud va-
lidius. 51.
Coralium in aquis molle, in
aeredurefcit. 74,
Crocus conculcatus crcicJt
httius. 8/;
Cucurbita aquis deletfVatur,
oleum auerfatur. 107;
Cucurbitatemporariaplan-
ta. 5j*
Cupreftusfuneralisarbor.^j
A carie &pntredinepotiJ?. immu*'
nis. ib,
CpifiisifrCytJmo infulaprimum
repertits. 76^
Aduerfi^jrigora ac <tftus durat.ibi
Deus vnicus autor & fons
omnis boni. 11.
Intelligenttbtis estfol omnia illu^
firans. ik
DilFenfio potifntum pcricu-
lola. 4j.
Diuitia! praecipus conten-
tiKneflefuisrebus. 45).
DoOii non funt inuidi pro-
pternliorum bona. 6f.
Druidajvnde dicantur. xi.
Ebrietas arx dc metropolis
omnium vitiorum. /7.
Emblematu inueniendoru
ars. 5?. {k
Emblematum k iymbolis
diicrimcn. 9- h.
g 5 Emblemi
Emblema quid fic , Sc vnde
dicatur. lo. b.
Ethnici autores quo pado
77'
legendi.
Fabricij lefualdi Neapolita-
ni fymbolum. 71.
Falcem in alienam mellem
npnmittendam. SS.
Fides fundametum juiHci^.
18.
Fides conjugum perpetua
debetelle. 41.
Filix arundine fedta nonre-
nafcitur. <)i.
Filix Sc arundo natu?ali odio
difJident. ib.
Flauij Valerij Conftatij Im-
perat.Iymbolum. 6j.
Flores quare ad fblem ape-
riantur & cum illo circu -
agantur. 82.
Francifci Columnac fymbo-
lum. 105).
Francifci Hurladi de Men-
dozzaiymbolum. 3(1.
Francilci Marchionis lurif-
conC Genuenfium lej^ati
ingeniofum fadtum. pj.
Galega fiue Ruta capraria
lacertafemunit cotrafer-
pentes. t)6.
•Generofus animus alijs in-
(eruiendo fepe feipfum
confumit. j6.
GeniftaHifpanica poftfblis
ortum amittitodorem.30
Gloria vana cum anemone
comparatur. y^'
Hedera ardifs. omnia com-
pra^hendit. 64.
Hedera folia non amittit. 73.
Homines ccEleftes plat^ Pla-
toni. . ;f>.
S£pe gradatim infim<e/brtis ad
fummaperuenitmt. lot,
Hominibiis rttdibtu ac imperitis
bon^ litterAfjrdent. jo^.
Humanaomniaincerta. 74.
Humilitas reddit Chriftia-
numadmirandum. 82.
Hyofcyami femen inprimis
dementat aues. py.
ladurafortunarumfkpelu-
cro cedit. if.
Imagines quales fuerint a-
pudRomanos. ^a,
Injuftinondiudurant- 17.
Inimicus ne quidem exigu*
contemnendus. 78.
Inutilia plane ex animis abij-
cienda. i8»
Inuidiaeremedia. «piS'.
InuidijEConatusinancs con-
travirtutem. 34.
Ifaacus HoUandus fcripfit
Chymica. 70.
lulij louij fymbohim. 15.
lulij ContareniVenetifym-
bolum. 100.
luftidia
luftidiu florent. 17.
luuentus faepe ncgligit tem-
pus6cramtus. 20.
luuenesdecetmodeftia. 8r.
Laboribus bona aDeo ho-
minibus venduntur. 8S.
Labor Sc periculum aiferunt
honorem 8c emolumen-
tum. y6.
Laurus ApoUinifacra. 12.
Trinmpbo deftlnata. sS.
Dionjjio e^ vaticinatrix arbor,
60,
Cuflodijifymholum, 4S.
Lauretum Liuiar. 38.
Vicitur a pefte pr^cauere. 4S'
Leopoldi Auftriaci Ducis
fymbolum. 25.
Leuitas promiflionum re-
prxhendirur. iS.
Liberales diuiti^ quar. py.
Lignainuicemattritaignem
prarbent. 43.
Luxusomniaconfumit. 25.
Corpusmaximeeneruat. 56.
Magifteradinftitutioneido/'
neusmagnimomenti. 12.
Magnus animus magna fie-
pe contemnit. 23-
Malum quiefcens non teme-
re agitandum, 28.
Manipularij milites vndedi-
di. ' .10«.
Marci Antonij Columnac
' lymbolum. 55»
Marchionis Vaftij iymbolu.
, . 38.
Maria: dc Arragonia fym-
bohim. 6c),
Matthrei Bembi Vcneti viri
fortifs. fymbohim. 5)7.
Mercurius vim ingenij fi-
gnificat. 12.
Milium fe & alia \ putrcdine
conferuat. 6^.
Jmagopttdic£ matrone. ib,
Moderationc & humilitate
ingenianimis fxcunda ad
frugemperducuntur. 66»
Modeftia in foeminis prasftac
diuitijsacformac. 6^,
Moly allegorica interpre-
tatio. 5?o.
Montes^ locis munitisac-
cipiuntur. i|,
Morus arbor fapientifs. di-
6la. 2/.
Myrrh;E arbor incifionibus
gaudet, 2.1.
Natura pcrfedoda, «Sc ^ne-
minelnfticuta. 107,
NicoIausCapobaHas, cupi-
dus vindid:ir iuum domi-
numCaroIum Burgudum
perdidit,
'Eiuidm fpnbolum,
g 4
3i-
ib.
Nicolai
Kicolai Stopij (ymbolum,
99'
Nimia Icatntas improban-
da. 5«.
Nimia iracundia in fubditos
coherccnda, 52..
NofcetempLis. 14.
Nubcs (incaquis quidfigni-
iicenCi <>;.
Nuxpincadurifs, f},
OcymumverBafilicum ni-
mium. attritum fxtet , &
fcorpiones gencrat, 5)5.
Olca rnmis nonnuUis rele-
«ftis fit fertilior. i/.
I^ Palladidkata. 24* 60»
Oftentatiofugienda. 2«?.
Pacis quatuorprarcipuiho-
ftes. 24.
t'm defirfpMuculenta ex D.
Augufitno. ib,
Psonia: plence ^os vnicus
interdum quingenta folia
prodiicit. 74.
Palma fole 6<: humorepluri-
mum proficic. 17.
Isi vi^ori<e/jmbolum. SS»
Pecora fine felle in Ponto.
5JI.
Pcregrinationcs qusc fint v-
tiles. 74.
HArum cmfifanuUm labor fugi-
eniui. W,
Peilea: arboris frudtus cor.
dis , folia lingua: figuram
reprceleniant, f4»
Plantajaliquotextra terram
viuunt. loi,
Platanus fterilis tatitum vm*
brampraebet. 19*
Pocula tantum tria bibenda.
Praccipitantia dctrimcntofa.
Pracmia potatoribus confti^
tuit Michridates. /7.
Petri Lauredani Ducis Vc-
neti lymbolum. 8/»
Profani homines klaudabi-
iibus rebus abhorrent vt
ferpentes ^trifolio. 84,
Profper Alpinus Medicus
Venetus excellentifsimus
fcripfitdeBalfamo. 4(5".
De cura JEgjptiorum, itemquede
plantis illius IReJonit edidit
commentarios do^ifi. 80»
Diu feltciter in ^gypto artem
Medicam exercuit. ib.
Purum ab impuro {ccitndiS
Platonem non eft attin-
^cndum. 84«
Quae
Quaf nocentdoccnt. ^4.
Qiierciis 1) nibolumfrugalis
laeculi. yo.
Quercus louidedicata 60.
Regio vnaquarqj liahet fua
peculiaria dona. 55}.
Rhododendron Hue Nerion
beftijs venenum, homini-
nibus nonitem. Sp.
Romani olim fortifs. fuere
etiam hoil:iumteftimonio
Ros folis fiueSolaria etiam in
fummis caloribus humo-
renon deftituitur. 70.
Rofc oenus centifoHum.
o
74-
HimenegUgitur fs.
Kofx ac vioLequomodofi-
antodoratiores. 6'j.
Sacra fcriptura falataris re-
d:e inteUigencibus, ahjs
(ecus. 89.
Esl pr.itum floridtnn adinodum
&.imAnum. 61.
Scarabeis rofle odorcontra-
rius. j(j,
Safcuhim aureum in altera
vitaexpe(5tandum. fo.
Sahx frugisperda apud Ho-
mcrum. 19.
Seniina renafcentia certum
indicium reiurredlionis.
iio.
Schematam,infigniij ^ fym-
bolorumdilferencia. y.b.
Scipionesmihtibus iuis be-
nemeritis Rofarum iym-
bola tribuerunt, /S.
Simuiatum non eft diutur-
n u m. V y^.
Stemmatavndeorta. 4. a.
Superbia fterilis &iine fru-
ctu. Si;
Sues ex Taraarifco comede-
tesLiene carere Eilfum.pr.
Suillo generi odorata lunt
mol^a. 195.
Symbolorum prima inuen-
tio. I. a.
Quidfit & quotuple.w 2 . a»
Symbola./Egyptiaca hiero-
glyphicadida. 1. b.
Sy mboloru tria j^enera. 7. b,
\n ilhs i]U£ confiderandj., 8. b.
Symbolorum inuenicndo-
rumars. 5?. a.
Tauhttera vltima Hebraicx
crucis fimihcudinem re-
fert. 104.
Tempus matutinum ftudijs
apcils. 30.
Thurislbhimnatale. 40.
'Eins odor culore excitatur. ih.
Thufii ahjsLilium PerficCi,
Cluho F^emerocallis, 8r.
TuIip.Tfloruminfignis vari-
etns ndmiranda. <5S.
Tyranis injuftitia? m.ater.!^.
Veritatis
A^eritatis oratio fimplici(s.
Veritatis fecnndutn Cicero-
nem definitio. ib.
Vincentij Ducis Mantuani-
fymbolnm. p^".
VirgaAaronis qualisfaerit.
61.
Tribui Leuifuit peculariter con-
cejfa. ib.
Vmoiobrievtendum., /7.
Vini rria genera. ib.
Virginij Vrilni fymboKim.
;8.
Viri fortes difHcultatibus
non frangutur fed erigun-
tur. 8/.
Viri dodi in fuis fcriptis, / ci ■
hucquali viuunt. icu
Vu-cusinaduerfis viret. • ^y.
Interdum oaulUtur. S2;,
Laboreacquiritur. 53.
In rupibus accejfu dificilibm ha*
bitat. ib,
In aclicne ^ofita eH. 67.
Vifcura querciniimapud ve-
teresinpreciohabitu. 22.
TLft ri^tiicdmni Epilepfi.t. ib.
Vitis quardam per fe erecfta
crefcit, vocaturq-, o^dtl^-'
Vohiptas breuifs.fecumtra-
hit longifs. incoinoda. /z..
F I N I s.
Gt6]) (AJfat.
3\(^rihergA im^enfts JohannisHof-
WAnnh & Huherti Camo.xij.
• o
O
9
i
-Lijy u.^itK
f,"
'ۥ**'
*^ -*^,
Live Music Archive
Librivox Free Audio
Metropolitan Museum
Cleveland Museum of Art
Internet Arcade
Console Living Room
Books to Borrow
Open Library
TV News
Understanding 9/11