Skip to main content

Full text of "Epistolae Romanorum pontificum genuinae et quae ad eos scriptae sunt A.S. Hilaro usque ad Pelagium II. Tomus I, A.S. Hilaro ad S. Hormisdam, ann. 461-523"

See other formats 


Gougle 


This  is  adigital  copy  of  a  biK)k  ihal  was  presLTVvd  for  guiiLTalions  on  library  sIil-Ivl-s  ru-lbre  il  was  carefully  scaniiL'd  by  Googlu  as  parl  of  a  projccl 

to  makc  thc  world's  books  discovcrablc  onlinc. 

Il  has  survivcd  long  L-nough  for  llu-  copyrighl  lo  cspirc  and  thc  book  to  cntcr  thc  public  domain.  A  public  domain  book  is  onc  that  was  ncvcr  subjccl 

to  copyrighl  or  whosc  lcgal  copyrighl  Urrn  has  cxpircd.  Whcthcr  abook  is  in  thc  public  dornaiii  may  vary  country  tocountry.  Publicdomain  books 

arc  our  gatcways  to  thc  past.  rcprcscnting  a  wcalth  of  history.  culturc  and  knowlcdgc  thafs  oftcn  dillicult  to  discovcr. 

Marks.  notations  and  othcr  margiiialia  prcscnt  in  thc  original  volumc  will  appcar  in  this  lilc  -  a  rcmindcr  of  this  book's  long  journcy  from  thc 

publishcr  to  a  library  and  linally  to  you. 

Usage  guidelines 

Googlc  is  proud  to  partncr  with  librariL-s  u>  digili/L-  public  doniain  niaUTials  and  niakL-  Uiltii  widcly  acccssiblc.  Public  doniain  books  bclong  to  thc 
public  and  wc  arc  mcrcly  llu-ir  cuslodians.  Nl-vltiIil-Il-ss.  this  work  is  cxpcnsivc.  so  in  ordcr  to  kccp  providing  ihis  rcsourcc.  wc  havc  takcn  stcps  lo 
prcvcnt  abusc  by  coninicrcial  parlics.  iiicIliJiiil:  placing:  lcchnical  rcstrictions  011  automatcd  qucrying. 
Wc  alsoasklhat  you: 

+  Make  non-commerciai  u.se  ofthefilvs  Wc  JcsigncJ  Googlc  Book  Scarch  for  usc  by  individuals.  and  wc  rcuucst  thal  you  usc  thcsc  filcs  for 
pcrsonal,  non-commcrcial  purposcs. 

+  Refrain  from  mttomutvil  qtterying  Donot  scnd  autoniatcd  uucrics  of  any  sort  to  G(K>glc's  systcni:  If  you  arc  conducting  rcscarch  on  machinc 
translation.  optical  charactcr  rccognition  or  othcr  arcas  whcrc  acccss  to  a  largc  aniount  of  tcxt  is  hclpful.  plcasc  contact  us.  Wc  cncouragc  thc 
uscofpublic  domain  matcrials  for  thcsc  purposcs  and  may  bc  ablc  to  hclp. 

+  Maintain  attribittion  Thc  Googlc  "watcrniark"  you  scc  on  cach  lilc  is  csscntial  for  inforiiiiiig  pcoplc  about  this  projcct  and  hclping  thcm  lind 
additional  maturials  ihrough  Googk'  Uook  Scarch.  Pk-asL-  do  not  rcmovc  it. 

+  Keep  it  legal  Whatcvcr  your  usc.  rcmcmbcr  that  you  arc  rcsponsiblc  for  cnsuring  that  what  you  arc  doing  is  lcgal.  Do  not  assumc  that  just 
bccausc  wc  bclicvc  a  b(K>k  is  in  thc  public  domain  for  uscrs  in  thc  Unitcd  Statcs.  that  thc  work  is  also  in  thc  public  domain  for  uscrs  in  othcr 
courilrics.  Whclhcr  a  book  is  slill  in  copyrighl  varius  from  counlry  lo  counlry.  and  wl-  can'l  offcr  guidancL'  on  wliclhcr  any  spucilic  lisl'  of 
any  spccilic  biK>k  is  allowcd.  PkasL-  do  not  assumc  that  a  b(K>k's  appL-arancL-  in  Googlu  Book  Scarch  mcans  it  can  bc  uscd  in  any  manncr 
anywhcrc  in  thc  world.  Copyrighl  iiilriiigciiicnl  liability  can  bc  quitc  scvcrc. 

About  Google  Book  Search 

GooglL-'s  niission  is  lo  organi/c  thc  world's  information  and  to  makc  it  univL-rsally  accL-ssibk-  and  lisl-1'uI.  Googlc  Book  Scarch  hclps  rcadcrs 
discovLT  Uil'  world's  books  wlulc  liclpniL!  amhors  aiid  publishurs  ivacli  ncw  audiuncus.  You  cau  scaivli  Lhrough  llic  liill  lc\l  of  ihis  book  on  llic  wcb 
al|--.:.  :.■■-:  /  /  bQQkj  .  qooqle  .  com/| 


3i,«izSdb,Google 


! 


i    i 


iGoogle 


j.o.-z-ocvGoogle 


j.o.-z-ocvGoogle 


j.o.-z-ocvGoogle 


j.o.-z-ocvGoogle 


j.o.-z-ocvGoogle 


EPISTOLAE 

ROMANORUM  PONTIFICUM  GENUINAE 

ET  QUAE  AD  E08  SCRIPTAE  SDHT 
A  S.  HILABO  USQUE  AD  PELAGIUM  n. 


iGooale 


j.o.-z-ocvGoogle 


;&33¥   ' 


EPISTOLAE  t? 


.  BOMANORUM  PONTIFICUM  GENUINAE 

ET  QUAE  AD  EOS  SCRWTAE  SUWT 

A  S.  HILABO  USQUE  AD  PELAGIUM  II. 

*  EX    SCHEDIS 

CLAE.  PETRI  COU8TANTII  ALUSQUE  EDITIS, 
ADHIBITIS  PRAESTANTISSIMIS  CODICIBUS  ITALIAE  ET  GERMANIAE 

ANDREAS    THIEL, 


TOMUg  I. 

A  S.  HILARO  USQUE  AD  S/HORMISDAM 

akn.  461  —  623. 


BRUNSBERGAE 

IN    AEDIBUS    EDUARDI    PETER. 
MDCCCLXVIII. 


;,GooqIc 


j.o.-z-ocvGoogle 


h-ln 


% 


PRAEFATIO  EDITORIS. 


De  liHusis  et  origlne  hujns  novae  editlonis  epistolarum 
Romanorom  poutiflcnm. 

1.  Multa  erant,  quae  ad  novam  editionem  epistolarum 
Romanorum  pontificum  doctos  omnes  jam  dudum  invitarent. 
Sive  enim  historiam  sive  doctrinam  aut  jus  ecclesiasticum 
spectaveris ,  in  illis  fons  quidam  primarius  invenitur;  sive 
viros  ipsos  respexeris,  prae  omnibus  memoria  lucida  dignis- 
simi  sunt.  Verum  haec  quidem  res  secus  tractata  est. 
Quum  enim  Coustantius  et  qui  studia  ejus  continuare  susce- 
perunt  Mopinotius  et  Durandus  mala  fortuna  ab  incoeptis 
propulsi  essent ,  vix  manca  repetitio  jam  editi  operis  tentata, 
novae  curae  ei  nullatenus  admotae  sunt.  Nimirum  qui  ad 
id  omni  ex  parte  adornati  erant  viri  docti,  aut  animis  ad 
alia  studia  honesta  et.bonis  litteris  utilia  ferebantur,  aut 
certis  causis  fastidiebant  illud,  nec  deerant,  qui  operam  et 
ingenium  suum  rebus  aut  viris  memoria  indignissimis  ad- 
vertere  malebant.  AHos  etiam  operis  difficultas  et  locorum 
temporumque  iniquitas  deterruerit,  quum  pro  ejus  integri- 
■tate  aliquatenus  restituenda  iere  innumeri  libri  adeundi,  ex 
diversissimis  collectionibus  et  remotissimis  codicibus  singula 
enucleanda  essent.  Ita  quidem  factum  est,  ut  opus  illud 
desiderarent  plurimi,  nemo  serio  promovere  curaret. 

2.  Quam  rem  quum  jam  juveni3  aegre  semper  tulis- 
sem,  tandem  Dei  auxilio  confisus  ipse  aggredi  constitui.  Ac 
statim  magis  congruum  doctisque  omnibus  gratum  fore  mihi 
visum  est.  si  primum  prosecutioni  studiorum  Coustantii  et 
tratrum  Balleriniorum  manum  admoveFem,  et  hac  demum 
parte  absoluta  Ulorum  novam  editionem  curarem.  Omnem 
igitur  in  id  intendi  animum,   ut  simili  modo,   quo  illi  viri 


byGoogle 


VI  PBABFATIO   EDITORI8. 

doctisaimi,  epistolas  et  acta  publica  pontificum,  qui  post 
Leonem  I  usque  ad  Gregorium  I  sedem  Romanam  obtinue- 
runt,  quasi  totius  collectionis  tomum  tertium  et  quartum 
praemitterem,  primum  et  secundum  longe  facilioris  laboris 
si  Deus  voluerit  postea  adjicerem. 

3.  Quum  pro  hac  re  lustratio  praestantiorum  archivo- 
rum  necessaria,  primum  Romam  intendi,  quo  simul  valetu- 
dinis  meae  ratio  ex  hieme  septentrionali  me  summopere 
vocabat.  Qui  tunc  in  regno  Borussico  rebus  sacris  et  seho- 
lasticis  administrandis  praeerat  vir  illustrissimus  Augustus 
a  Bethmann-Hollweg,  qui  in  doctis  studiis  multos  an- 
nos  prioris  vitae  magna  cum  laude  sua  et  litterarum  utfli- 
tate  posuit,  concessit  mihi  unius  amii  ferias,  reverendissi- 
mum  Capitulum  cathedrale  Warmiense,  antiquitus 
omnis  justi  honestique  studio  praecellens,  fundatione  Preu- 
ckiana  liberalissime  mihi  collata  expensarum  mearum  ali- 
quod  emolumentum  adjecit.  Ac  Bomae  quidem  in  biblio- 
theca  omnium  praeclarissima  Vaticana  quod  vix  sperare 
ausus  eram  inveni.  Mox  ab  initio  enim  quum  codicum  pro 
re  mea  utilium  lustrationem  quamdam  generalem  institue- 
rem,  vir  humanissimus  reverendissimus  Alexander  de 
S.  Marciano,  archiepiscopus  Ephesinus  et  bibliothecae  Va- 
ticanae  praefectus,  cujus  et  deinceps  summam  in  me  hnma- 
nitatem  vix  satis  praedicare  possum,  oculos  meos  ad  schedas 
quasdam  manu  Coustautii  scriptas  et  a  cardinaU  emi- 
nentissimo  doctissimo  Angelo  Majo  relictas  convertit.  Qui- 
bus  pro  re  mea  nihil  felicius,  nihil  laetius  mihi  obtingere 
potuit.  Pro  pluribus  enim  pontificum  illorum,  quoa  ipsos. 
spectabam,  epistolis  ibi  notae  criticae,  pro  aliis  textus  cor- 
rectus,  pro  aliis  variae  lectiones  codicum  praestantissimo- 
rum  bibliothecae  regiae  Parisiensis  exhibebantur.  TJnum 
dolendum,  quod  pleraque  misere  distracta,  nec  quidquam 
fere  lacunis  satis  magnis  egebat.  Unde  et  factum  esse  puto, 
ut  nec  Ule  ipsarum  prior  possessor  rei  litterariae  sollertis- 
simus  in  collectionibus  anecdotorum  ullum  de  iis  usum 
fecerit,  nec  curae  viri  ex  omni  parte  strenuissimi  eminen- 
tissimi  cardinalis  Jacobi  Antonelli  pro  earum  editione 
feliciter  processerint.    Quas  qumn  mihi  omnes  ab  amanuen- 


^icjitizedbvGOOgle 


PRABFATIO  EDITOSIS.  VII 

sibus  transcribendas  curarem,  ipse  ad  complendum  opus 
et  praeprlmis  dictas  lacunas  resarciendas  codices  Eomanos, 
quibus  Coustantius  fere  prorsus  destitutus  fuerat,  quantum 
per  valetudinem  saepe  vacillantem  potui,  intentissime  per- 
lustravi.  Nec  negare  possum,  illis  codicibus  circiter  triginta, 
quos  in  bibliothecis  Vaticana,  Vallicellana,  Sessoriana 
et  Barberina,  plurimum  adjutus  summa  praefectorum 
earumdem  humanitate  et  urhanitate,  et  ipse  pervolvi  et 
deinde  per  amicos  conferendos  curavi,  mihi  tantum  submini- 
stratum,  ut  non  solum  lacunas  illas  satis  explere  sed  etiam 
textum  Coustantii  in  permultis  promovere  et  opus  ejus  vere 
perficere  potuerim.  Praeprimis  epistolae  Simplicii,  Felicis  II 
et  Gelasii  causam  Acacianam  spectantes  ac  Symmachi  synodi 
et  Vigilii  scripta  demum  horum  codicum  ope  integritatem 
aliquatenus  receperunt.  Cui  eidem  rei  deinde  per  sequentes 
sex  annos  omne  otium  et  studium  meum  tribui.  Ubi  quum 
identidem  ad  codices  Bomanos  recurrendem  esset,  amici  reve- 
rendissimi,  fundationis  Preuckianae  alumni  Adalbertus  Strehl, 
FranciscusWeitzenmiller,  Josephus  Krause,  candidissime  mihi 
operam  suam  impenderunt.  Denique  codices  quosdam  rei 
meae  summe  necessarios  ex  dissitis  bibliothecis  ipsam  in 
domum  meam  perlustrandos  ut  reciperem,  et  qui  deinde 
apud  nos  rebus  sacris  et  scholasticis  praepositus  vir  illustris- 
simus  a  Muehler  Hberalissime  copiam  suppeditavit,  et  prae- 
primis  de  bibliotheca  Monacensi  viri  clarissimi  professores 
DD.  Giesebrecht  et  Halm  humanissime  opem  tulerunt.  Quo 
magis  facfcum  esse  confido,  ut  quae  tandem  praebetur  nova 
haec  lucuhrationum  Coustantii  editio  et  prosecutio  doctis 
omnibus  nec  ingrata  nec  imitilis  futura  sit. 

§.  2. 

De  prioiibns  haruni  epistolarom  tnHtionibns,  quae  Goastantii 

earas  exceperant. 

1.  De  epistolarum  pontificiarum  editionihus,  quae  us- 
que  ad  initia  saeculi  XVTJI  prodierant,  luculentissime  vir 
reverendissimus  docfcissimus  Petrus  Coustantius  in  prolego- 
menis  editionis  suae  disseruit.  Restat,  ut  quae  inde  ex  illo 
tempore  additae  sunt  referamus.    Primum  igitur  nominandi 


^icjitizedbvGOOgle 


VIH  PRAEFATIO  EDITOBIS. 

sunt  novi  conciliorum  collectores  Harduinus,  Mansius, 
Labatus.  Ex  quibus  P.  Johannes  Harduinus  8.  J.  in 
conciliomm  collectione  Begia  maxima  (Parisiis  1715  seq.  12ti) 
non  solum  actorum  aynodalium,  quae  a  diversis  auctoribus 
prolata  erant,  plenissimam  collectionem  praebuit,  sed  etiam 
plurima  vitia  textus  partim  ingenio  et  eruditione  sua,  par- 
tim  adhibitis  schedis  doctissimi  Jacobi  Sirmondi  removit. 

2.  Alter  vir  mirae  eruditionis  et  sollertiae,  quique 
inter  ejusmodi  eollectores  fere  palmam  tenet,  Johannes 
Dominicus  Mansius  in  sacrosanctorum  conciliorum  nova 
ct  amplissima  coUectione.  (Florentiae  etVenetiis  1759seq.  31ti) 
non  solum  acta  synodalia  omnia  et  epistolas  Romanorum 
pontificum,  quot  innotuerunt,  produxit,  sed  etiam  aliquos 
novos  codices  adhibuit.  Quos  quum  suis  locis  speciatim 
laudaturi  simus,  hic  generatim  notasse  sufficiat.  Sunt  igi- 
tur,  qui  pro  epistolis  pontificiis  conferunt: 

1)  Codex  Lucanus  Nr.  89  (Bailerini  Nr.  88  dicunt), 
nunc  Nr.490,  praestantissimae  notae,  circa  ann.787  scriptus; 

2)  Lucanus  Nr.  125  saeculi  XI,  secundum  indicem 
a  Mansio  in  praefatione  p.  XrV  exhibitum  Vallicellano  A5 
persimilis.  Qui  in  Hilari  synodo  (tom.  VH  col.  959)  Luea- 
nns  129  ab  eodem  laudatur,  non  alius  esse  videtur. 

3)  Casinensis  aeta  ad  concilium  Ephesinum  perti- 
nentia  amplectens,  a  cardinali  Fortunato  Tambuiino  eollatus; 

4)  Vaticanus  1313  saeculi  XI,  pro  actis  concilii 
Calchedonensis; 

5)  Lucanus  Nr.  123  saeculi  XI,  coUectionis  Pseudo- 
Isidorianae; 

G)  Lucanus  Nr.  124,  saeculi  XH  codex  (eonf.  tom. 
VII,  893)  Rurchardi  Wormatiensis  decretum.  exhibens ; 

7  —  9)  Vaticani  <>30  et  4961  efc  Veronensis  46 
paucis  tantum  locis  adhibiti  sunt. 

Sed  in  his  oinnibus  vir  prudentissimus  quum  prol>e 
agnovisset,  quam  parum  ad  criticam  textus  restitutionem 
sufficereut,  sittis  habuit,  coilationes  suas  Labbeauo  textui 
pro  variantibus  lectionibus  addidisse,  hunc  ipsum  inde  ple- 
rumque  nihil  mutavit. 

3.    Denique   Johannes   Baptista    Labatus   quum 


^icjitizedbvGOOgle 


PRAEFATIO   EDITORIS.  IX 

novam  conciliorum  GaJliae  editidnem  suseepisset  (Concilia 
Galliae  opera  et  studio  monacliorum  congrcgationis  s.  Mauri. 
Tomns  I.  Partsus  1789),  pluribus  etiam  epistolis  Romanc- 
rum  pontificum  opem  tulit.  Qui  codicum,  quibus  usus"est, 
longiorem  catalogum  texuit,  quem,  quatenus  has  epistolas 
complectitur,  hic  adnectere  juvat.  Hi  igitur  ejusmodi  codi- 
ces  laudantur  (praef.  pag.  Vseq.;  repetiit  fonte  non  notato 
Migne  dictionnaire  des  manuscrits.  Paris  1853  tom.  I  col. 
715  seq.): 

HanuBCrlpti  regli  Fariaienaes. 

A.  14  51,  mombranae.  saec.  X,  oUm  monasterii  s.  Petrl  Fossatcnsis^ 
deinde  Nicolai  Fahri,  tum  Colbertinus  1868,  denique  Eegius  3887.  9.  9. 

B.  14  5  2,  membr.  saoc.  X,  ol.  Aniciensis  capituli,  deinde  Colbtrti- 
nus  449,  tum  Eegius  3887»,  praeter  Dionysianam  collectionem  Symmachi 
et  Gregorii  II  docretis  auctam  antiqua  Galliae  concilia  multa  continet  ab 
Arelatensi  I  ad  Matiscenense  I. 

V.  1454,  membr.  saec.  X,  ol.  Gulielmi  Sacherii,  deindo  Mazarinaeus, 
tum  Eegius  4241  |Secundum  indicem  in  Catal.  Cod.  Manuscript.  Biblioth. 
Reg.  P.  HI  tom.  III  p.  114  ot  Maassen  Biblioth.  lat.  jur.  can.  iaAnnal. 
Acad.  Caes.  Vindob.  class.  hisf.  phii.  LIV,  100  exhibitum  eollectionis  Ques- 
nellianae  exemplar  est.] 

D.  1455,  membr.  saec.  X,  n].  Jacobi  Tavelli  Sononensis,  deinde 
Colb.  3368,  tum  Beg.  3887.  In  omnibun  fere  consentit  cum  eo,  quem 
Sirmondus  Bellooacenscm  vocat. 

E.  1458,  membr.,  ol.  Colb.  ^e^deinde  Beg.  3887,  liber  pluribus 
aliis  compactus. 

F.  1460,  membr.  saee.XrV,  ol.Colb.  540,  deinde  Beg.  3665,  Hispa- 
nicam  collectionem  exbibcns. 

R.  1563,  membr.  saec.  XV,  ol.  Colb.  1567,  deinde  Reg.  3887,  col 
lectionem  conciliorum  Hispanicam  continens  auctam  pluribus  epistolia 
Romanorum  pontifieum  a  Sirieio  usque  a<l  Nicolaum  II. 

S.  1564,  membr.  saec.  IX,  ol.  Colb.  1863,  deinde  Beg.  3887,  idem 
ipse,  quem  Sirmondus  'Pithoei  codicem  vocat. 

Y.  1594,  membr.  saec.  IX,  ol.  Bigotianus  261,  deinde  Reg.4351; 
plurima  ad  concilium  Duziaeense  et  causam  Hincmari  Laudnnensis  per- 
tinentia  contincns,  quoram  nonnulla  apud  Labbeum  desunt. 

a.  3846,  membr.  saec.  X:,  olim  monasterii  sancti  Amandi  dioecesis 
Tomacensis,  deinde  Tellerii  archiepiscopi  Bemensis  262,  tum  Eeg.  3665, 
collectionem  Dionysii  cum  additamentis  Hadriani  papac  et  quaedain  re- 
centiora  (epistolam  Paschalis  II  B.  Noviomensi  seu  Tornacensi  episcopo, 
decreta  concilii  Arveraensis  sub  TJrbano  n  ab  iis,  quae  Labbeus  et  Cos- 
nartius  ex  variis  auctoribus  ediderunt,  aliquatcnus  discrepantia)  exhibet. 

b.  3849,  membr.  saec.  X,  a  Nicolao  de  Cusa  tibro  III  de  concordia 
cathoticorum  cap.  35  nominatus,  fuit  olim  Petri  Pithoei,  deinde  Mazari- 
naeus,  tum  Begius  3989;  continct  epistolas  Bomanonun  pontificum  a 
Zosimo  ad  Pelagium  I.  Eecenti  manu  in  dorso  inscriptus  esl  Areiat., 
quod  nimirum  plures  epistolaa  ad  episeopos  Areiatenses  direetas  contineat. 
Ab  eo  tamen  Arelalensi  est  diseeraendus ,  ex  quo  Baronius  Eomanorum 
pontificum   et  imperatoruni    decreta    de  privilegiis    ecclesiae   Arelatensis 


>vGoogIe 


X  PEAEPATIO   KDITORIS. 

primum  edidit,  et  ad  quem  Coustantius  eadem  pontificum  decreta  con- 
tulit.  Hic  enim  primitns  Sasii  fuit,  ex  catalogo  vulgato,  in  qno  Nr. 
5537  signatur. 

c.  3865,  membr.saee.XTf,  ol.  Colb.  628,  deinde  Keg.  3887,  Isidori 
Mercatoris  collectio  decretalinm  Bomanorum  pontificnm  a  Clemente  usque 
ad  Melchiadem.  ' 

Sanotf  Qermani  a  Pratin. 

Corbejensis  936  (ol.  26)  signatus,  membranaceus  in  8V0  saeculi 
VI,  scmiuncialibus  litteris  exaratus. 

367  (ol.  423),  membranaceus  codei  saec.  IX,  Dionysianam  collectio- 
nem  ab  Hadriano  I  Carolo  Magno  Romae  oblatam  continens.  Titulis 
canonum  apostolicorum,  a  quibus  incipit  collectio,  praemittitur  acrosti- 
chis.  Veraus  uno  tenore  in  codice  descriptos  Sirmondus  totidem  linuis 
distinxit.  Litterae  autem ,  a  quibus  principia  versuum ,  inscriptionem 
hanc  efnciunt:  DOMINO  EXCELL.  FLLIO  CABOLO  MAGNO  REGI 
HADRIANU8  PAPA.  Temporis  nota  ad  calcem  eodiris  apposita  haec 
est:  Facto  hunc  libro  in  anno  XXXVII  regnante  Carolo  imperatorc.  Si 
Carolus  Magnus  intelligitur,  annom  Christi  805  refert,  si  Carolus  Calvus, 
annum  876. 

36  5,  ol.  25  (Coislin.),  membr.  saec.  X,  eamdem  collectionein  continens. 

3  66,  ol.  668  (Coislin.),  membr.  saec.  IX.  [Pleniorem  cjus  indicem 
clarissimus  Haenel  in  dissertatione  de  constitutionibus  quas  Jacobus  Sir- 
mondus  Parisiis  anno  1631  edidil  pag.fi  (Nov.  Const.  imp.  Theod.  II,  Vai.Ill 
elc.    Bonnae  1844  pag.  417  sq.  not.  23)  praebet.] 

9  37,  ol.  669,  membr.  saec.  IX,  itidem  Hadriano-Dionysiam  eollectio- 
nem  sed  absque  canonibus  apostolorum  eshibet.  Aliorum  vero  canonum 
itemque  decretoruin  a  Romanis  pontificibus  editorum  tituli  simul  collecti 
exstant  initio  canonis. 

938s,  membr.  saec.  XTI,  selecti  uanones  ex  pontilicibus  a  Cleto  ad 
Drbanum  II,  ex  conciliis  Orientis,  Africae,  Galliae  (ab  Arelat.  I  ad  Au- 
relian.  I)  et   Hispaniae. 

Collegii  Jesuitarum  Farisiensis. 

A.  563,  membr.  in  4°  initio  et  fine  mutilus,  saeculi  VTT  vel  Vlll, 
nncialibus  aut  rustiris  ut  ajunt  litteris  exaratus;  idem  ipse,  quem  Bir- 
mondus  Lugdunensem  vocat. 

B.  569,  membr.  saec.  VIII,  item  uncialibns  et  majoribua  litteris 
exaratus,  fuit  olim  s.  Bemigii  Bemensis. 

C.  570,  membr.  in  4°  -saec.  IX  exeunte  exaratus,  olim  s.  Benigni 
Divionensis,  collcctionem  canonum  et  libros  tres  concilii  Aquisgranensis  II 
ad  Pippinum  regem  Ludovici  Pii  filium  continens. 

D.  574,  membr.  in  8,ro  saec.  XH  diversis  manibus  exaratus,  fuit 
olim  D.  de  Hauteserre  de  Salvaison,  et  collectione  canonum  in  tres  libros 
distribnta  constat. 

E.  5  71,  membr.  in  8V0  saec.  IX  exeunte  diversis  manibus  exaratus, 
antiqua  privilegia  monasterii  Corbejensis  inter  cetera  continens.  Fuit 
olim  Corbeja  Viridunum  forte  translatus,  et  idcirco  Virdunensis  a  Sir- 
mondo  vocatus. 

Ita  quidem  amplissimus  codicum  apparatus  auctori 
praesto  erat,  et  ntultum  dolendum,  quod  hujus  operis  pri- 
mus  tantum  tomus  in  lncem  prodiit.  Verum  quantum  ibi- 


>vGoogIe 


PRAEFATIO  EDITOEIS.  XI 

dem  ad  epistolas  pontificias  pertinet,  solum  Sirmondi  et 
Coustantii  studia  adhibita  esse  videntur,  etsi  ipse  auctor  non- 
nullis  locis  cum  Sirmondo  repetat,  etiamtunc  aliorum  exem- 
plariorum  opent  desiderandam  fuisse  (conf.  1.  c.  I,  597).  Certe 
jam  in  praefatione  generali  pag.  II  aperte  declarat,  sibi  in 
hac  re  Coustantii  annotationes  usui  fuisse,  idemque  in  ipso 
opere  ool.  305  plenius  ita  repetit:  Quum  scriptas  ad  septi- 
mum  usque  saeculum  a  pontificibus  Bomanis  epistolas  ad  manu- 
scriptos  H  edUos  libros  ab  eodem  Coustantio  collatas  habeamus, 
variantes  lectiones  et  alia  fere  omnia,  quae  circa  decretales  epi- 
stolm  daturi  sumus,  Coustaniii  annotationes  twm  editae  tum 
ineditae  suppedUabunt.  Ac  revera  nullas  nos  ejusdem  notas 
criticas  nec  ampliorem  codicum  usum  deprehendimus,  quam 
in  quibus  Coustantius  antesignanus  exstitit.  Nihilo  secius 
quum  hujus  schedae,  quae  nobis  patebant,  iisdem  locis 
saepius  defecerunt,  Labati  opus  plurimae  nobis  utilitati  fuit. 

4.  Similiter  Bibliotkecae  Patrum,  quae  ab  illo  tempore 
adornatae  snnt,  inter  cetera  etiam  epistolas  pontificias  es- 
hibebant.     Inter  quas  prae  oranibus  nominandae: 

BMiotheca  veterum  Patrum  antiqwrumque  scriptorum  ec- 
clesiasticorum  op.  Andreae  Gallandii  Venetiis  1765 — 1788 
in  14  tom. 

Patrologiae  Cursvs  Uompletus  accur.  J.  P.  Migne  Parisiis 
1843  seq.  (Patres  latini  ad  Innocentium  IH  usque  vol.  217, 
graeci  usque  ad  Photium  vol.  104). 

Quum  autem  textus  ibi  solummodo  ad  litteram  prio- 
rum  editionum  revocatus,  pro  critica  restitutione  sua  nihil 
promotu3  est. 

5.  Novam  epistolarum  pontificiarum  ipsarum  editionem 
deinde  Schoenemann  suscepit  hoc  titulo:  Epistolarnm  Ponti- 
ficum  Bomanorum  a  s.  Clemente  I  usque  ad  s.  Leonem  Magnum 
Tom.  I.  Esc  recensume  Petri  Coustantii  cum  ejusdem  admoni- 
tionious  et  selccta  adnotatione  curavit  aliorumque  nmnullas  et 
suas  animadversiones  addidit  Car.  Traug.  Gottlob  Schoenemann. 
Oottingae  1796.  Sed,  ut  jam  inscriptio  docet,  summa  illius 
cura  in  excerpendis  Coustantii  notis  jam  editis  versata  est, 
quibus  quaedam  pauca  ex-  BaUeriniorum  studiis  adjecit; 
ultra  vix  ullo  modo  progressus  est. 


^icjitizedbvGOOgle 


XII  PRAEFATIO   EDITORIS. 

6.  Quo  magis  dolendum  est,  quod  studia  omni  ex  parte 
perfectissima  Coustantii  et  sociorum  ejus,  quae  epistolas 
pontificias  jam  usque  ad  saeculum  septimum  amplexa  fue- 
rant,  iniqua  fortuna  usque  ad  nostra  tempora  desideriis 
doctorum  praerepta  sunt.  Reverendissimus  ille  et  cum  pri- 
mi3  ingenio  et  eruditione  praecellens  totius  operis  auctor 
Petrus  Coustantius,  edito  tomo  primo,  dieXVTLIOctobris 
anni  1721  in  illo  litterarum  asylo  monasterio  s.  Germani  a 
Pratis  morte  praematura  sublatus  est.  Quum  autem  pro 
prosecutione  ejusdem  operis  amplissima  studia  fecisset,  immo 
secundum  et  tertium  tomum  jam  fere  edendum  parasset, 
alter  ejusdem  congregationis  frater  illiusque  jam  pridem  in 
hac  ipsa  re  socius  Simon  Mopinotius  ultimam'  manum 
ei  admovere  subiit.  Verum  et  ipse  mox  anno  aetatis  suae 
trigesrmo  nono  die  XI  Octobris  anni  1724  cursum  finivit 
humamim.  Suscepit  tertius  laborem  sollertissimus  ille  anee- 
dotorum  collector  Ursinus  Durandus,  et  secundum  ter- 
tiumque  tomos  jam  edendos  perfecerat,  quartum  magna  ex 
parte  praeparaverat.  Neque  hoc  quidem  incoeptum  ad  finem 
perductum,  res  denuo  nescio  qua  eausa  in  incertum  dilata 
est.  Fere  suspicor,  tum  turbas  Jansenistieas,  in  quibus 
dietus  editor  implieatus  erat,  tum  violentissimain  illam 
rerum  publicamm  in  Gallia  eversionem,  quae  mox  secuta 
est,  in  eulpa  ftiisse.  Sed  juvat,  de  his  curis  ipsius  Durandi 
verba  audiisse,  quae  pro  praefatione  editionis  suae  posuit, 
quaeque  inter  memoratas  Ooustantii  schedas  asservantur. 

(Ursini  Durandi)  Praefatio  generalie. 

7.  Plures  jam  anni  sunt,  ex  quo  in  lucem  prodiit  primus  novae  edi- 
iionis  cpislolarum  summorum  pontificum  tornus,  cximium  doctissimi  opus 
Coustantii.  In  eo  opere  sua  epistolarum  lextui  restiluta  puritas,  nativus 
redditus  nitor,  notae  criticae,  praeviac  admonitiones  aliagve  omnia,  guibus 
haec  illustratur  et  insignilur  edilio,  fidem  jam  fecere  omnibus  suam  ptenis- 
sime  liberasse  auctorem,  nec  in  operis  fronle  poUicitum  quidquam  fuisse, 
ouod  in  opere  lolo  cumulatissime  non  fuerit  exsecutus.  Unum  in  votis  esse 
poterat,  sciticet  ut  quod  lam  felici  successu  coeperat,  ipse  absolveret,  et 
qui  primam  operi  manum  admoverat,  idem  admoverct  cxtremam.  Supremo 
rerum  Domino  aliler  visum  esl.  Fix  enim  e  preto  primus  exierat  tomus 
iile,  quum  mors  magno  bonorum  docloritmque  omnium  moerore  nec  tninori 
rei  lilterariae  damno  abstutit  cruditum  virum  tum  pietate  lum  doctrina  com- 
mendandum,  sed  singuiari  imprimis  exquisitoque  critices  gastu,  cujus  olim 
non  dubittm  specimen  dederat  in  emendandis  Bilarii  operibus,  ut  omittam, 


>vGoogIe 


PBAEFATIO   F.DITOKIS.  XIII 

guid  in  praeclara  operum  divi  Auyuslini  editionis  praestiterit,  et  quanta  illius 
pars  fuerit.  flaec  pro  tempore  de  viro  insigni  pietate  et  scienlia  dixisse 
sat  est;  erit  forsan,  ut  liceat  plura  dicere  ad  praefalionis  calcem. 

8.  Exstincto  domno  Petro  Coustantio  labori  successit  Simon  Mopinotius, 
qui  jam  antea  socius  ipsi  additus  suam  in  eodem  curriculo  industrium  exer- 
cuerat,  felicemque  dicendi  facilitatem,  quae  certe  in  eo  praecipua  fuit,  in 
elaboranda  seu  limanda  politius  praefatione  priori  tomo  praevia  oslenderai. 
Hoc  equidem  alterius  jacturam  solabamur,  rati  hunc  alterum  a  Coustantio 
futurum,  quum  ecce  iterum  veluti  a  transverso  incurrens^  heu  nimium  cita 
et  immatura  mors  spes  omnes,  quas  tum  magna  eruditionis  suppellex  exi- 
miaquc  dicendi  copia ,  fiint  ipsa  viri  aelas  fiorens  et  integra  ratas  esse 
jubebant,  rescidil,  vitae  ipsius  vel  ante  filum  resecans,  quam  quidquam  in 
lucem  emisisset.  lla  tamen  fato  praeoccupatus  rem  infectam  reliquit,  ut 
quum  e  vivis  sublalus  est ,  si  necdum  penitus  prelo  maturus  alter  tomus, 
magna  saltem  ex  parle  esset  confectus,  si  generalem  excipias  tomo  prae- 
mittendam  praefationem.  Quod  nos  hic  idcirco  monemus  eoque  dictum  volu- 
mus,  ut  sua  cuique  laus  servetur,  nec  nobis,  qui  tantas  post  moras  ad  opus 
istud  in  alias  cx  aliis  manibus  et  demum  in  noslras  transmissum  aggredi- 
mur,  indebita  tribuatur.  Huec  etiam  referre  operae  pretium  esse  duximus, 
ut  mirari  desinant  qui  forte  mirafrantur,  cur  tamdiu  epistolarum  summorum 
ponlificum  editionem  pcndere  inlerruptam  pateremur.  Intetligimus  enim, 
jam  diu  laborem  hunc  a  nobis  exspectari,  immo  vere  non  deesse,  qui  licet 
norint  esse  opus  hujus  gencris,  quod  institui  nisi  praeparato  otio  non  pos- 
sit  nec  exiguo  tempore  absolvi,  tam  multos  tamen  annos  desiderari  que- 
runtur, 

9.  Jam  vero  quod  alterum  hunc  tomum  spectat,  id  omne,  quod  in 
priori  praestitum  cst  quoad  ordinem,  metkodum,  notas,  praevias  monitiones, 
praestare  conabimur.  Quum  praetergressi  primaevae  antiquitatis  tenebras 
majori  jant  in  luce  versaturi  simus,  in  notis  criticis  praeviisque  admonitio- 
nibus  brevioribus  nobis  esse  licebit,  quamvis  forsan  tamen  sicut  superiorum 
lemporum  obscuritas  plura  dicerc  compulit,  ita  posteriorum  ubertas,  tametsi 
c  mutlis  pauca  dixerimus,  longiores  interdum  esse  coget.  Sua  huic  quoque 
tomo  esse  debuit  atque  etiam  erit  et  quidem  ampla  satis  praefatio.  Visum 
est  in  ea  primum,  si  quid  uoei  et  hactenus  irrepertum  ediderimus,  de  eo 
verba  facere,  quibus  manuscriptis  codicibus  usi  fuerimus,  exponere,  sub- 
dita  etiam  incditarum  subslantia  epistolarum.  Deinde  praecipua  historiae 
et  critices  capita,  eventus  rerum  memorabiies,  facta  splendidissima ,  quae 
in  eo  tomo  hinc  inde  dispersa  sunt  et  per  totum  volumen  vagantur,  in  unum 
coilecta  ordinale.  annorumque  et  rerum  ratione  servata  oculis  subjicere,  ut 
uno  vclut  aspectu  quidquid  toto  volumine  conlinelur  lector  conspiciat.  De- 
mum  si  qua  visa  suni  (stmt  autem  bene  multa)  prolixiorem  uberioremque 
postulare  disputationem,  quam  ut  commode  et  abunde  satis  inlra  notarum 
criticarum  aut  etiam  praeviarum  anguslias  admonilionum  possent  Hluslrari, 
iis  in  poslrcma  pracfattonis  parte  dare  lucetn  quantum  sat  erit,'  ut  tractala 
protixius  nilescant,  conabimur.  Quidquid  autem  praestiterimus,  non  dtibi- 
tamus,  quin  magnum  virorum  doctissimorum  Coustantii  et  MapinotH,  quorum 
labori  successimus,  desiderium  facluri  simus.  Plurima  namque  in  succes- 
soribus  desiderabunt,  quae  in  ulroque  mirati  sunt  lectores.  Alii  eximiam 
criticae  peritiam  repetenl,  requirent  alii  eloquentiae  splendorem,  quae  in 
praefatione  priori  tomo  praevia  maxime  nitet,  aliaque  alii  desiderabunt. 
Hi  vero  meminisse  debebunt,  non  omnia  omnibus  csse  concessa,  et  ui  sua 
cuique  est  animi  cogitatio,  sic  et  colorem  essc  proprium.  Celerum  efficie- 
mus,    ut   nec  fides  nec   dilitfentia    rcquirantur.     Ignoscet   auiem    benignus 


^igilizedbvGOOgle 


XIV  PKAEFATIO   EDITOEIS. 

leclor,  ai  qua  inter  legendum  quandoque  oeeurrerint  erraia,  quae  humana 
naiura  cavere  non  potuerit. 

§■  3. 

Prospeetus  hujus  norae  editionis.  Quomodo  Coustantli  et 

Durandi  ibi  studia  connexa.    Principia  critica,  quae 

in  eadem  adhiblta. 

1.  Cognovisti,  lector  candidissimei  qui  pro  re  nostra 
fructus  ex  studiis  sollertissimis  doctissimorum  illorum  filio- 
rum  s.  Beuedicti  parati  erant.  Quorum  plena  species  in 
tomo  primo  epistolarum  pontificiarum  prostat,  qui  Coustantii 
ipsius  manu  prodiit  et  cujus  sequentes  tomi  fidelissime  ima- 
ginem  retulissent.  Atque  in  pluribus  quidem  partibus,  ubi 
integrae  ejusdem  viri  clarissimi  schedae  sese  excipiebaut, 
fieri  poterat,  ut  eadem  imago  hac  ipsa  editione  redderetur. 
Nou  nego,  me  perdiu  anxie  haesitasse,  qua  potissimum  ra- 
tione  illas  venerandas  reliquias  tractarem,  quum  aliud  pie- 
tatis  aliud  veritatis  amor  suaderet.  In  pluribus  enim,  quae 
optima  ibi  exhibebantur,  non  deerant  quoque,  in  quibus 
codices  Romani  Coustantio  prorsus  ignoti,  studia  aliorum 
virorum  emditissimorum  (praeprimis  Mafleji,  Blanchini,  Bal- 
leriniorum,  Mansii,  Maji,  Rossi  al.),  et  meae  ipsius  quales- 
cunque  lucubrationes  supplere  quid  aut  corrigere  juberent. 
In  aliis  deterrebat  sermonis  prolixitas;  atque  illa  omnino 
codicum  mera  appellatio,  qua  nec  aetas  nec  ordo  ipsorum 
proderetur,  non  minus  incommoda  quam  stabiliendo  judicio 
critico  difflcilis  esse  apparebat.  Denique  ipsorum  virorum 
summe  venerandorum  Coustantii  et  successorum  studia, 
quanticunque  per  se  aestimanda  et  praedicanda,  tamen  non 
ita  publica  documenta  aut  aeterni  cujusdam  juris  esse  visa 
sunt,  ut  jam  omnino  mutationem  non  saperent,  aut  ea  at- 
tingere  diceretur  nefas.  His  igitur  causis  nihil  dubitandum 
duxi,  quin  textum  Coustantii  et  Durandi,  tametsi  plurimum 
retinerem,  tameu  quantum  rationes  quas  modo  extuli  sua- 
derent,  desererem  et  meo  genio  formarem.  Si  autem  sin- 
gulae  ejusmodi  mutationes  singulis  locis  litteris  aut  notis 
significatae  essent,  vix  ortum  inde  incommodum  aeque  tulis- 
set  aequissimus  lector.  Quapropter  ut.,  quantum  per  me 
staret,  nec  veritas  nec  justitia  pietasque  laederetur,   nec 


^icjitizedbvGOOgle 


PBAEFATIO   EDITORI8.  XV 

ip8tun  opus  detrimentum  caperet,  rem  meam  in  himc  mo- 
dam  absolvi. 

2.  Primum  luculentissima,  illa  Coustantii  et  Durandi  in 
singulas  epistolas  monita  praevia  religiosissime  rcddidi. 
Quae  tamen,  ne  textus  epistolarum  nimis  interrumperetur, 
eorpori  earum  eonjunctim  praemisi,  simul  si  qua  ex  pro- 
priis  addenda  erant,  speciatim  signata  addens  aut  inserens 
aut  adnotans.  Deinde  in  notis  criticis  pro  more  nostri 
temporis  et  lectoris  utilitate  singulos  cooices,  quantum  fieri 
poterat,  ex  ordine  et  aetate  certis  litteris  signavi,  prout 
recensio  ipsorum  mox  sequens  plenius  rationem  reddet.  In 
quibus  simul  quae  nimis  prolixa  videbantur,  nihil  dubitans 
resecavi,  quae  necessario  addenda  aut  mutanda,  addidi, 
mutavi,  simul  suum  cuique,  quantum  fieri  poterat,  jus  testans 
(nam  in  pluribus  jam  ipsa  recensio  codicum  prodet,  ad 
cujus  potissimum  auctoritatem  singulae  collationes  et  lectio- 
nes  inde  provenientes  referendae  sint).  In  textu  epistola- 
rum  ipso  generatim,  quantum  recognoscere  potui,  Coustantii 
recensionem  secutus  sum,  nisi  novi  codices  aut  justa  ratio 
mutandum  quid  poscerent,  ubi  tamen  de  Coustantii  lectione, 
si  fieri  poterat,  monere  mmquam  omisi.  Notitias  denique 
epistolarum  pontificiarum  non  exstantium,  quae  ■ 
sane  summi  aestimandae,  ita  ex  Coustantii  schedis  produxi, 
ut  tamen  pro  lustratione  facihore  proprias  inscriptiones  aut 
summas  imponerem,  et  quae  ex  opusculis  recentius  repertis 
addenda  erant  adderem,  et  quae  exciderant  ipse  supplens 
componerem. 

3.  Ut  jam  quibus  siglis  pro  vindicandis  singulorum 
auctorum  juribus  usus  sim  appareat,  ita  institui.  Ubi  inte- 
grum  aut  fere  integrum  Coustantii  opus  reddidi  sive  in  monitis 
praeviis  sive  in  notis  criticis,  addito  ad  marginem  initii  signo 
[a*]  notavi.  Similitersi  forte  ex  propriis  aut  alius  auctoris 
curis  plura  addenda,  affixi  ad  marginem  litteras  [Ed.],  aut 
nomen  auctoris  ipsum  adscripsi.  Si  totum  mutandum  videre- 
tur,  ita  ut  utriusque  nostrum  curae  jam  strictim  aut  aine 
lectoris  incommodo  discerni  non  possent,  aut  omne  signum 
omisi  aut  apposui  litteras  [aJ.  Ed.].  Pauca,  quae  uno  al- 
terove  loco  aut  ipse  studiis  Coustantii,  aut  hic  meae  operae 


^icjitizedbvGOOgle 


XVI  PRAEFATIO   EDITOBIS. 

praebuerit,  si  non  ipse  asteriscis  inclusi  et  praedictis  signis 
notavi,  prudens  lector  ex  recensione  codicum,  quam  mox 
exhibebo  et  qua  cujusvis  auctoris  curae  strictim  notabun- 
tur,  ipse  agnoscet.  Ita  quidem  factum  puto,  ut  et  veritati 
quantum  per  me  staret  consulerem,  et  impietatis  et  injusti- 
tiae  notas  effugerem. 

4.  Restat,  ut  quae  ipse  in  recensione  textus  principia 
secutus  sim,  paucis  adaperiam.  Primum  de  codicum  aucto- 
ritate,  quam  aut  generatim  aut  in  unaquavis  epistola  prae- 
tulerim,  partim  in  subsequenti  illorum  recensione  partim 
in  monitis  epistolarum  singularum  praeviis  plenius  ratio 
reddetur.  In  iisdem  his  monitis  alia  etiam  momenta  diplo- 
matica,  inscriptiones,  summae,  notae  marginales,  et  quid- 
quid  pro  authentia  aut  usu  critico  facit,  simul  accurate  dis- 
serentur.  —  Deinde  in  edendo  textu  ipso  cum  venerabili  totius 
operis  parente  Coustantio  religiosissime  summam  prae- 
stantissimorum  codicum  fidem  observandam  duxi, 
contra  quam  editorum  aliorumque  nec  errores  nec  arbi- 
trarias  correctiones  admisi.  Saepissime  enim prhnoram 
editorum  meri  errores  calami  ab  omnibus  sequentibus  repe- 
titi  sunt,  qui  si  vel  uno  codice  fulcirentur,  ut  lectiones  dif- 
ficiliores  indubie  veriores  esse  crederentur.  Unde  nemo  prae- 
ceps  suspicionem  malam  concitabit,  si  ex  accurata  archety- 
porum  vel  archetypi  lustratione  permulta  editorum  menda 
remota  esse  cognoverit.  Alia  autem  ex  parte  ut  ejusmodi 
textus  vitia  contra  omnium  codicum  auctoritatem  corrige- 
rem,  etsi  praeiissent  editi,  non  aut  vix  admisi.  Partim 
enim  non  mirandum,  si  vere  in  oceupatissimorum  illorum 
pontificum  scriptis  saepius  salebrae  quaedam  restiterint, 
quum  inter  summa  negotia  et  acerrima  certamina  iimae 
labor  et  mora  vix  exspectandum:  partim  autem  sub  ejus- 
modi  velamine  haud  raro  textus  lacuna  latet,  quae  aliorum 
exemplarium  medelam  flagitet,  quamque  lectoris  ocuios  ce- 
lasse  parum  gratum  foret.  Unde  ibi  quidem  plerumque 
nonnisi  ad  marginem,  quam  putavi,  correctionem  addidi;  in 
ipsum  textum  tunc  solum  immisi,  si  aut  palam  prostaret 
librarii  legentis  audienti3ve  error,  aut  contextu  aut  aliorum 
locorum  similitudine  necessario  correctio  juberetur;  nec  tamen 


>vGoogIe 


PRAEFATIO   EDIT0RI8.  XVII 

unquam  quominus  de  hoc  lectorem  diserte  monerem  omiai. 
Scribendi  et  interpungendi  rationem  autem,  quam 
exhibent  codices  manuscripti,  quod  non  retinui,  jam  nemo 
mihi  vitio  vertet.  In  re  prioribus  quidem  saeculis  fere  non- 
nisi  ab  arbitrio  vel  barbarie  cujusvis  librarii  pendente  si  usus 
et  doctrina  nostri  temporis  desereretur,  in  opere  ex  vario- 
rum  saeculorum  codicibus  conflato  recte  ineptissimum 
videretur.  Quare  nec  ejusmodi  differentias  singillatim  adno- 
tandas  duxi.  Ubi  tamen  scriptio  a  consueta  diversa  alicujus 
momenti  esse  videbatur  (praeprimis  in  omnibus  nomimbus 
propriis),  aut  novum  quid  ex  uno  codice  vetustiore  profe- 
rendum  aut  omnino  variae  lectiones  exhibendae  erant,  rem 
fldelissime  ad  litteram  expressi- 

5.   Si  autem  in  his  omnibus  non  defuerint,  quae  aut 
vere  vacillaverint  aut  nondum  satis  matura  aut  cerfce  aliis 
aliter  praestanda  visa  fuerint,  haec  quidem,  etsi  omni  flde 
et  diligentia  adhibita,  omnis  operis  humani  conditio  est, 
ac  plura  meliora  excusabunt  illa  quae  parum  bona.   In  illis 
s.  Pauli  verbis :  Non  quod  jam  acceperim  aut  jam  perfectus  sim,  ^JJ^pp- 
sequor  autem,  si  quo  modo  comprehendam ,  in  illis  dico  omnis 
harum  curarum  honor  esto!    Cuivis  lecfcori  autem  et  earum- 
dem  rerum  gnaro  aut  studioso  preces  illas  Horatii  offero:  Ho[at 
Si  quid  novisti  rectius  istis, 
Candidus  imperti,  si  non,  his  utere  mecum. 

g.  4. 
Brevfs  recensio  codicnm,  qnl  in  hac  edltione  adhlblti  sunt. 

1.  Quum  de  collecfcionibus  canunum  earumque  codici- 
bus  satis  luculenter  tum  a  Coustantio  (Epistolae  Romanorum 
Pontificum.  Praefatio  generalis)  tum  a  Balleriniis  (De  anti- 
quis  collectionibus  et  collectoribus  canonum  in  Leonis  Magni 
Op.  tom.  HI  pag.  V— CCCXX)  disputatum  sit,  supersedere 
hoc  loco  possum,  ut  in  eam  rem  denuo  speciafcim  inquiram. 
Suffecerit,  puto,  si  quae  illi  eruerunt  ipseque  in  lustratione 
codicum  Romanorum  aut  probavi  aut  complevi,  ad  succin- 
ctam  quamdam  amussim  revoeaverim,  unde  fontium  hujus 
editionis  ratio  apud  docfcos  constare  possit.  Quare  nihil  de 
origine  aut  forma  primarum  collectionum,  de  usu  et  aucto- 


^icjitizedbvGOOgle 


XVIII  PRAEFATIO  EDITOKIS. 

ritate  singulorum  earumdem  capitum  njhjl  dicam;  solum 
pro  efficiendo  et  stabiliendo  textus  fundainento  critico  epi- 
stolarum  pontificiarum  codices  secundum  antiquitatem  aut 
familias  suas  brevibus  perlustrabo.  Summopere  doleo,  quod 
studia  de  hac  eadem  re  sollertissima  clar.  Dr.  Friderici 
Maassen  (Bibliotheca  latina  juris  canotiici  manuscripta  in  An- 
nal.  Acad.  Caes.  Vindob.  class.  hist.  pkil  t.  LIII  et  LIV)  de- 
mum  absoluto  hoc  opere  et  sub  prelo  constituto  ad  notitiam 
meam  pervenerint.  Quare  etsi  candidissime  mecum  mox 
communicavit  vir  humanissimus ,  tamen  ut  justam  utilita- 
tem  inde  perciperem,  jam  deerat  tempus,  nec  nisi  in  prae- 
fatione  quasdam  notas  adjicere  potui,  unde  codices  ibi  recen- 
aiti  aliquatenus  illustrarentur.  Plenius  in  hanc  rem,  si  Deus 
voluerifc,  toto  corpore  epistolarum  absoluto  operam  convertam. 

2.  Antiquissimus  igitur  hujusmodi  codex  est  ille  Cor- 
bejensis  XXVI,  deinde  S.  Germani  aPratis936,  vel 
Parisiensis  lat.  12097,  quem  et  characterum  forma 
(conf.  specimen  in  Mabillon  de  re  diplomatica  pag.  357  n.  2) 
et  catalogus  pontificum  in  Vigilii  anno  XIV  desinens  medio 
saeculo  VI  (sec.  Maassen  1.  c.  UV,  268  saec.  VII)  vindicat. 
Pleniorem  ejus  notitiam  Montfalconius  BiUiotheca  Biblio- 
thecarum  Manuscr.  tom.  II  pag.  1124,  Coustantius  Praefat. 
in  Epist.  Eom.  Pontif.  n.  61 — 69,  Sirmondus  et  Labatus 
Praef  in  ConcU.  GaU.,  et  ex  his  Ballerimi  I.  c.  p.  II  c.  5 
praebuerunt;  denique  Maassen,  qui  eum  saeculo  VII  adse- 
ruit,  1.  c.  LIV  pag.  268  ss.  accuratum  ejus  indicem  protulit; 
(conf.  etiam  Haenel  Nov.  const.  pag.  418sq.).  Coustantius 
et  praedicti  conciliorum  Gralliae  editores  amplissimum  ejus- 
dem  usum  fecerunt.  Ceterum  praeter  Hilari  ad  Leontium 
et  Symmachi  ad  Caesarium  nullas  litteras  pontificias  Leone  I 
recentiores  amplectitur,  quare  pro  hac  nostrae  editionis  parte 
vix  concurrit. 

3.  Hoc  quidem,  si  fontem  unde  prodierit  spectaveris, 
fere  vetustior  est  Vaticanus  Eeginae  1997,  forma  fere 
quadrata  foliorum  161.  Qui  et  monumentorum  genuitate 
et  calalogo  pontificum  in  Hormisda  desinente  initium  sae- 
culi  VI  prae  se  fert,  quare  a  BaUeriniis  1.  c.  p.  H  c.  4  omnium 
praestantissimus  primo  loco  ponitur.    Verum  ejus  aetas  non 


>vGoogIe 


PRAEFATIO  EDITORIS.  XII 

similiter,  atque  illi  viri  doctissimi  innuere  videntur,  eidem 
tempori  tribuenda.  Nam  charaeterum  Langobardicorum  for- 
ma  satis  saeeulum  Vlil  prodit.  Ipse  scriptor  in  fine  primariae 
collectionis  fol.  153*  (nam  fol.  153b  usque  ad  finem  demum  im- 
perante  Ludovico  II  addita  sunt)  post  capitula  Silvestri  eodem 
contextu  et  iisdem  litteris  majusculis  ita  patriam  et  aeta- 
tem  suam  notat:  Chbisto  enim  favente  legehtibds  cunctis 

DjIPLORO  PEO  EXIGUO  ME  CETERISQUE  SACERDOTES  CIVD3  HIS  QDAM- 
QUAM  DSMERITO  NOMEN  SACERDOTII  MfflDJE  FUNGENTI  HONORE 
SlCU*ERTDS  HUMILLDjDJS  ChRISTI  HUNC  OPUSCULUM  OPERE  EXPLl- 
CAVI  DOMNO  BEATISSMO  PRAECfflENTI  FffiRI  InGDjRAMO.  RURSUM 
MAGIS  MAGISQDE  LECTORIBUS  QDESO,  QUOD  81  AUT  EX  STLLABIS 
SCISMA  ALIQUA  INVENERITIS  MINIME  DETRAHATIS  INSIPIENTSE  MEE 
SED  QUOD  VRA  HABUNDAT  SAPIENTIA  CORDIS  STLLOGISMO  AUFERATIS 
AB  EO.  I  Ut  ALMA  DT  MTEMERATA  MaRIA  ET  BEATI  ThOME  SfflUL 
ET  BEATJ  JUSTINI  TS  CUJUS  8ED1S  HUNC  PERFICITUS  FUIT  DELICTA- 
QUE  VRA  DELEANTUR  PERENNE  POLLEAT  PRECEPTOR  OPD?EX  SAL- 

vmcETUR  tn  evum  Amdi.  Qua  inscriptione  pro  origine  nostri 
codicis  dioeoesis  Theatina  et  tempus  episeopi  ut  videtur  ■ 
Ingilrami  vindicatur.  Nam  qui  hic  memorantur  beati  Tho- 
mas  et  Jttstinus,  ut  amicissime  me  monuit  el.  Fr.  Maassen, 
illius  ipsius  cathedralis  ecclesiae  patroni  sunt  (conf.  Ughelli 
Itai.  sacr.  ed.  LT.  Nip.  Qolet.  VI,  671),  cujus  ejusdem  epiacopi 
In.  epistola  formata  manu  saec.  X  in  prima  pagina  codicis 
asservatur.  Aetas  tamen  ipsa  hujus  Ingilrami  ignota,  tantum- 
que  moneo,  illum  episcopum,  qui  in  dicta  epistola  inspecu 
lator  Iheatinus  legitur,  vix  alium  a  nostro  IngUramo  esse, 
atque  immerito  litteras  in  a  Balleriniis  in  M  mutatas.  Utique 
codex  iste  unus  ex  longe  praestantissimis  litterarum  canoni- 
carum  libris  est,  quique  nostrae  rei  plurimum  profuit.  Sive 
enim  monumentorum  exhibitorum  aetatem  sive  textus  genui- 
tatem  speetaveris,  revera  aevum  ante  Dionysianum  agnoscere 
necesse  est.  Plenariam  ejus  notitiam  Ballerinii  l.c.  11,4  prae- 
bent,  et  pro  editione  sua  collectionis  Quesnellianae  t^xtum 
contulerunt.  Ipse  quominus  eum  denuo  quam  accuratissime 
perlustrarem,  cum  summa  operis  mei  utilitate  naud  omisi. 
4.  Tertio  loco  memorandus  Farisiensis  lat.  3836 
(ol.  Colbertin.  784,  tum  Paris.  reg.  3887.  3.  3),   eodem  fere 


^icjitizedbvGOOgle 


XX  PRAEFATIO   EDITORIS. 

tempore  litteris  Langobardicis  majusculis  exaratus,  quem 
Coustantius  1.  c.  n.  89  —  99  et  BaUerinii  1.  c.  II,  6  descri- 
pserunt  et  in  editionibus  suis  adhibuerunt.  Qui  quum  in 
canonibus  jam  partim  Dionysianam  versionem  sequatur,  in 
aliis  longe  pluribus  tamen  primario  quodam  jure  gaudet, 
nec  Symmachi  aevo  recentior  putandus  est.  Cui  in  omni- 
bus  fere  similis  est  Lucanus  490  (ol.  89)  saec.  IX,  quem 
Mansius  in  commentario  de  celebri  codice  saeculi  Caroli 
Magni  scripto  (apud  Calogera  opuscuja  tom.  XLV  pag.  76) 
et  Ballerinii  1.  c.  II,  6  plenius  deacripserunt  et  pro  editio- 
nibus  suis  coutulerunt.  Tertium  s.  Pauli  in  Carinthia 
saec.  VI  ejusmodi  codicem  memorat  Maassen  Biblhth.  lat. 
jur.  can.  ms.  1.  c.  T.TTT  p.  381). 

5.  Seriem  excipiunt  duo  alii  ejusdem  aetatis  (initii  sci- 
licet  saeculi  IX)  et  similis  ordinis  codices  Barberinus 
Kr.  2888  foliorum  maximae  formae  298  et  Vaticanus 
Nr.  1342  ejusdem  formae  foliorum  213.  Quorum  uterque 
in  fronte  indicem  titulorum  XC  Gelasii  aevum  non  exce- 
dentium  praefert ,  sed  Barberinus  tantum  textu  exsequitur, 
Vaticanus  pluribus  locis  deserit,  eapita  Dionysio-Hadriana 
inserens.  In  hoc  enim  fol.  39 — 53  constitutiones  Hilari, 
trium  synodorum  Symmachi  et  Anastasii  ad  Anastasium 
Augustum,  fol.  93 — 96  synodus  Zachariae  papae  LiiUprando 
regnante  a,  XXXII  Ind.  XII,  fol.  185  —  189  instituta  Ge- 
lasii  {„Necessaria  rerum"),  fol.  190 — 213  variae  synodi  Gre- 
gorii  I  et  II,  Eugenii  et  Leonis  IV  aliaque  eanonica  addun- 
tur,  desunt  indicis  tituh  33,  42,  43,  45  (75—77).  Ac  dif- 
flcillimum  est,  in  dictis  additamentis  discrimen  aliquod 
eharacterum  dignoacere;  ex.  gr.  fol.  39  eadem  prorsus  ma- 
nus  apparet,  quae  antecedenti  fol.  37  epistolam  synodi  Car- 
thag.  ad  Bonifacium  {..Quoniam  tfomino  placiiit")  scripsit. 
Qnare  nescio,  num  cuin  Balleriniis,  qui  de  utraque  colle- 
ctione  1.  c.  n,  7  plenius  dis^rueiimt,  plane  consentiendum 
sit,  lacunas  solummodo  prioris  textus  hoc  modo  resartas 
esse.  TJtique  pro  critico  usu  Barberinus  codex  multo  prae- 
stantior.  Ex  hoc  aut  hujusmodi  codiee  cardinalem  Deus- 
dedit  saeculo  XI  in  collectione  sua  Graecarum  praesertim 
synodorum  cauones  excerpsisse,  Ballerinii  mouent.    Ex  Bar- 


^icjitizedbvGOOgle 


PKAKFATIO  KDITORIS.  XXI 

berino  Lucas  Holstenius  quaedam  anecdota  protulit,  utro- 
que  pro  editionibua  suis  docti  fratres  usi  sunt.  Quare  pro 
omnibus  epistolis  pontificiis  novam  collationem  mihi  insti- 
tuendam  esse  summo  jure  duxi. 

6.  Sed  jam  de  familia  illa  codicum,  qui  collectionem 
primo  a  Quesnello  (unde  breviter  Quesndliana  vocatur),  deinde 
a  Balleriniis  (Leonis  Magni  Op.  m  col.  13 — 472)  editam 
exhibent,  paucis  agendum.  Quae  etsi  non,  sicut  primus 
editor  voluit,  publica  sedis  Romanae  auctoritate  composita 
dicenda,  tamen  materiarum  et  genuitate  et  ubertate  pro 
una  ex  praestantissimis  habenda  est,  praesertim  quum,  etsi 
in  Gallia  confecta,  tamen  quoad  fontes  primario  quodam 
jure  gaudeat,  quoad  aetatem  (relasii  fere  aevum  sibi  vin- 
dicet.  Amplissime  de  ea  rationem  reddiderunt  Quesnellus 
Op.  Leonis  M.  tom.  II  (etiam  apud  Ballerinios  Op.  Leon.  M. 
tom.  in,  685  ss. ,  et  Gallandii  sylloge  pag.  286  ss.) ,  Cbustan- 
tius  Praef.  in  ep.  Rom.  Pontif.  n.  70 — 88,  Ballerinii  1.  c.  p.  II 
cap.  8  et  notis  in  Quesnelli  dissert.  cit.  (Op.  Leon.  M.  t.  III, 
685  ss.).  Praecipui  autem  codices  ejus,  qui  aut  prioribus 
editoribus  aut  in  hac  nostra  editione  usui  fuerunt,  hi  sunt: 
Caesareus  Vindobonensis  Nr.  XXXIX  foliorum  max. 
formae  171,  ex  fine  saeculi  VIH  aut  initio  saeculi  IX,  et 
alter  Caesareus  Vindobonensis  Nr.  XLII  sequioris 
aevi,  a  Balleriniis  adhibiti;  Oxoniensis  et  Thuaneus 
(postea  Colb.  932,  deinde  Paris.  reg.  3887.  12,  nunc  Paris. 
lat.  3842  saec.  LX — X)  a  Quesnello  producti;  Treco— Pi- 
thoeanus  (nunc  Paris.  lat.  3848.  A.,  saec.  VD3— LX), 
Colbertinus,  Bellovacensis,  s.  Vedasti  Atrebaten- 
sis,  Hubertinus  et  Colbertinus  Nr.  336  8  (nunc  Paris. 
lat.  1455  saec.  IX — X)  ex  ejusmodi  collectione  partim  hau- 
stus,  a  Coustantio  collati.  His  omnibus  autem  fere  prae- 
tulerim  codicem  Eremensem  Nr.  191  fol.  max.  formae 
229,  sub  Hadriano  I,  sicut  catalogus  pontificum  Romanorum 
in  eo  desinens  et  characterum  forma  significant,  scriptum, 
et  cum  archetypo  suo  accuratissime  collatum  (saepius  no- 
tatur  contuli;  conf.  fol.  88b,  104b,  228'),  nisi  forte  hic  co- 
dex  quasi  principalis  exque  ipsis  variis  monumentis  compo- 
situs  dicendus.   Saltem  in  indice  capitum  praevio  post  Nr.  17 

U.  MRV.  i.  .  b 


>vGoogIe 


XXII  PBAEFATIO    EDITORIS. 

eadem  manu  notatur:  Saec  tria  descripta  a  Senrico  Gra- 
vio  ex  codice  s.  Vedasti  Atrebatensis.  Quapropter  accurata 
hujus  codicis  collatione  nullo  modo  supersedendum  mihi  ra- 
tus  sum. 

7.  Ejusdem  fere  aetatis  alia  eaque  in  usu  ecclesiastico 
celeberrima  collectio  est,  Dionysii  Exigui  inquam.  .Sed 
ijuod  sane  multum  dolendum,  vix  ullus  codex  invenitur,  qui 
aut  tempore  aut  textus  genuitate  illam  prorsus  sequatui-. 
Accessere  deinceps  varia  additamenta,  quomm  omnium  ple- 
niorem  rationem  reddunt  Coustantius  Praef.  n.  105 — 109 
et  BaUerihii  1.  c.  p.  III  c.  1 — 3,  nec  ipsi  codices,  qui  su- 
persunt,  ullatenus  aevum  Dionysii  attingunt.  Inter  quos 
prae  omnibus  nominandi  Parisieusis  lat.  3837  (ol.  3887. 
3)  saec.  IX  a  Coustantio,  et  Vaticanus  5845  fol.  max. 
formae  327,  litteris  Langobardicis  saec.  VIII  exaratus,  a  me 
pro  epistolis  pontificiis  examinatus.  Quamquam  et  ille  teste 
Coustantio  nonnullam  habet  cutn  Dionysicmo  dissimtiitudinem, 
et  hic  non  solum  fol.  135"— 157b  et  158°— 167"  (scil.  Nr.  1—5 
novi  additamenti)  additamenta  Hadriana  efcsi  sejunctim  et 
perturbato  ordine  chronologico ,  sed  etiam  fol.  167* — 327 
illas  additiones  Dionysianas  n.  74  (secundum  codicis  dispo- 
sitionem  n.  6 — 79)  exhibet,  quas  simUiter  Barberinus  2888 
et  Vaticanus  1342  exsequuntur,  et  VaUiceUanus  A5  coUe- 
ctioni  Hadrianae  assuit  (conf.  BaUerinii  1.  c.  p.  HI  cap.  2 
n.  3  et  cap.  3).  Nec  codex  Ule,  unde  Christophorus  Justel- 
lus  in  editione  sua  (CoUectio  decretorum  Pontif.  Boman.  autore 
Dionysio  Exiguo  ed.  a.  1643,  repet.  in  Gul.  Voelli  et  Hen- 
rici  Justelli  BMiotheca  jur.  can.  tom.  I  pag.  101  ss.)  genui- 
num  Dionysii  opus  extraxisse  sibi  visus  est,  jam  posteriori- 
bus  additamentis  caret  (conf .  BaUerinii  1.  c.  p.  Hl  c.  1  §.  1  n.  5). 
Denique  Vaticanus  Palatinus  57  7  ex  fine  saeculi  VHI 
codex,  quem  Ballerinii  1.  c.  p.  HI  c.  1  g.  3  et  ipsum  pro 
genuino  Dionysiano  provinciae  GaUicanae  adducunt,  solam 
primam  coUectionis  illius  partem  praebet1). 


i)  Eodem  etiam  litterae  F  adilita  minuscula  littera  eiglo  asaa  sum  pro  plu- 
riboB  saeculi  VII — IX  codicibua,  qui  pro  una  alterave  tautum  epistola  coucur- 
rerimt,  quorumque  plenior  notitia  mihi  aut  omnino  deerat  ant  eeriue  advenit 
{ex.  gr.  pro  Honacendbug  lat.  6608  et  6343  ac  plnribus  codicibue  Gelasii  epist.  43). 


>vGoogIe 


FSAEFATIO   EDITORIS  XXIII 

8.  Maxima  vero  codicum  Dionysianorum  est  copia,  qui 
Hadriani  nuncupari  solent,  iis  scilicet  capitulis  aucti,  quae 
exemplar  ab  Hadriano  I  papa  Carolo  Magno  anno  774  ob- 
,  latum  continebat.  Duobus  codicibus  propter  admirandam 
scripturae  vetustatem  suscipiendis  ac  venerabUibus  in  sua  edi- 
tione  (Ganones  apostolorum.  Veterum  concUiorum  constitutio- 
nes.  Decreta  pontificum  antiquiora.  Moguntiae  a.  MDXXV 
mense  Aprili)  usus  est  Johannes  Wendelstinus.  Quae 
editio  quum  a  Francisco  Pithoeo  anno  1609  simpliciter 
repetita  esset,  in  nova  editione  (Codex  canonum  vetus  eccl. 
Jtom.  Parisiis  anno  1687)  exemplar  Treco — Pithoeanum 
non  minus  venerandae  vetustatis  et  variae  notae  Pithoei  ad- 
hibita  sunt,  etsi  textus  inde  vix  usquam  mutafcus  videtur. 
Idem  dicendum  de  editione  a  Christophoro  Justello 
anno  1643  ex  proprio  codice  adornata  et  in  Biblioth.  jur! 
ean.  cit.  tom.  I  pag.  101 — 274  producta. 

Coustantius  in  clarissima  epistolarum  pontificiarum 
recensione  de  hujusmodi  familia  non  minus  XIX  codices 
manuscriptos  adhibuit,  inter  quos  Sangermanensis  Cor- 
bejensis  Nr.  367,  ol.  423  anno  805  vel  876  exaratus1), 
alfcer  Sangermanensis  (Nr.  937,  ol.  669  saeculi  IX),  Har- 
laeani  tres*),  Coisliniani  duo8),  Colbertini  duodecim4), 
(conf.  Praefatio  cit.  n.  128).  Praeterea  codex  Virdunen- 
sis  s.  Vitoni  ab  ipso  saepissime  laudatus  Hadrianus  fuisse 
et  monumentis  prolatis  et  ipso  illius  judieio5)  evincifcur. 

')  Scilicet  ad  calcem  libri  additum:  Facto  hunc  libro  in  anno  XXXV 1 I  regnante 
ilomno  Carelo  imperalore;  conf.  Labat.  conc.  Gall.  totn   L  Praef.  pag.  VTII. 

*)  Quorum  duo  iiunc  in  bibliotheca  Pariaiensi  asservatos,  Nr.  301  (Pariu.  lat. 
12446)  et  503  (Paris.  lat.  18447)  saec.  X  recenaet  Maaseen  1.  c.  LLV,  284. 

')  Nescio  an  iidem,  quoa  poa&ea  inter  Germanentes  Labatna  lecenset,  scil. 
Germ.  368  (ol.  466,  membr.  aaec.  IX)  et  365  <ol.  25,  membr.  aaeo.  X). 

')  Ex  qmbos  hi  codicea  poatea  Regii  ParUiensei  recensentnr:  Nr.  1462  (saec. 
X),  1453  (saec.  X),  3182  (aaec.  X— XI),  3838  (membr.  aaec.  IX— X),  3889,  8840, 
3841,  3842,  3843,  3844,  3846,  3848  (membranacei  ran.  formae,  aaec.  X),  3846 
aaec.  IX,  3847  saec.  XII,  4278  (membranaceua  formae  quadratae  aaec.  X),  10741 
(aaec.  X).  (Catalog.  Biblioth.  Beg.  Paris.  apnd  Migne  dictioniiaire  des  Manu- 
Hcrits  I,  700  ss.  et  Maatten  1.  C.  II,  184  ss.). 

'-'}  Ex.  gr.  in  Hilari  epist  15  not.  22:  /n  wlgatU  autetn  et  xanuicriplie  eoU. 
Hup.  et  Itid.:  „sententias  caosas  .  . .";  qvam  leetionent  etiam  hahet  codea  ».  Vitoni 
Hadrianae  collectionU.  Eodem  modo  in  Gelasii  epist.  14  not.  2  et  4  codex  e.  Vi- 
toni  Hadrianae  collectionU  notatar.  Qaod  idem  Maaasen  1.  c.  288  aecunduin 
Waitzii  indicem  sentit  et  codicem  saec.  XI  dirit. 

b* 


3i9ilizedbVGOOgIe 


XXIV  PRAEFATIO   EDITORIS. 

Quos  deinde  Ballerinii  1.  c.  p.  HE  e.  2  n.  4  inter 
antiquiores  et  memoratu  dignos  codices  recensent,  ipse  perlu- 
stravi,  et  hic  brevibus  notare  placet.  Est  igitur  Vatica- 
nus  1337,  quo  praecipue  correctores  Romani  in  editione  . 
Gratiani  usi  sunt,  fol.  max.  form.  179  litteris  Langobardi- 
eis  initio  saeculi  IX  scriptns  et  cum  originali  suo  diligen- 
ter  collatus.  Vaticanus  1338  fol.  max.  form.  268  ex 
saeculo  X  vel  XI  in  prima  parte  canonibus  quibusdam  Isi- 
dorianae  collectionis  auctus,  in  secunda  parte  autem  sola 
ex  collectione  Hadriana  transcriptus  est,  ut  in  fronte  libri 
fol.  lb  adnotatur:  lste  codex  est  scriptus  de  itto  autentico, 
quem  domnus  adrianus  aplicus  dedit  gloriosissimo  carolo  regi 
francorum  et  longobardorum  ac  patrieio  romanorum  quando  fuit 
rome  (conf.  Ballerinii  1.  c.  p.  HI  c.  6).  Vaticanus  Regi- 
nae  1021  fol.  max.  formae  245  Lothario  imperante  scriptus 
est,  sicut  haec  scriptoris  verba  monstrant:  In  hoe  quisque 
legat  patrum  dulcissima  verba,  Dicat  in  aeternum  vivat  Lo- 
tharius  oro.  Ejusdem  fere  aetatis  est  Vaticanus  Reginae 
1043  fol.  max.  formae  159.  Vallicellanus  A5  autem, 
fol.  max.  formae  336  et  vivente  Nicolao  I  scriptus  (sicut 
catalogus  pontificum  in  eo  desinens,  annis  demum  postera 
manu  adscriptis,  et  splendida  characterum  fonna  ostendit), 
quamvis  et  ipse  prima  parte  totam  seriem  Hadrianae  col- 
lectionis  exsequatur,  tamen  majoris  momenti  est,  quam  ut 
inter  ejusmodi  codices  unus  de  numero  dicatur.  Nam  et 
in  illa  ipsa  parte  (fol.  12'— 208  vel  Nr.  I— LXVHI)  genui- 
tate  quadam  textus  primaria  exceUit,  ab  Hadrianis  codici- 
bus  saepissime  differente  et  magis  ad  lectiones  Vaticani  Re- 
ginae  1997,  Barberini  2888  et  Vaticani  1342  accedente,  et 
in  secimda  parte  (fol.  208"— 336  vel  Nr.  LXIX—  CXLI)  gra- 
vissima  illa  capitula  LXXIV  additionum  Dionysianarum  prae- 
bet,  quas  similiter  Vaticanus  5845,  Barbermus  2888  et  Va- 
ticanus  1342  exsequuntur  (conf.  supra  n.  7  et  Ballerinii  1.  c. 
p.  IH  c.  3  n.  3  ss.).  Cui  prorsus  consonus,  ita  ut  apogra- 
phon  fere  diceretur,  est  Vaticanus  1353,  auctore  Johanne 
Bergomate  episcopo  ex  ejusdem  ecclesiae  codice  vetustat* 
pfiene  corroso  anno  1461  exscriptus  et  Petro  Barbo  cardi- 
nali  postea  Paulo  H  pontifici  oblatus.     Iisdem  saltem  ad- 


^icjitizedbvGOOgle 


PRAEFATIO   EDITOSIS. 


ditionibus  Bionysianls  instructum  Ballerinii  1.  c.  p.  III  c.  3 
n.  2  etiam  perantiquum  codicenr  Vercellensis  capituli 
jam  saeculo  X  ab  Attone  episcopo  usurpatum  laudant.  Quum 
in  illis  codicibus  Romanis  tabulam  capitum  CXLI  inscriptio, 
praefatio  et  index  capitulorum  CCC  breviarii  Cresconiani 
excipiant,  cardinalis  Baronius  Vallicellanum  nostrum  A  5, 
Romani  editores  epistolarum  pontificiarum  autem  similiter 
Vaticanum  1353  nomine  Cresronianae  cdlertionis  ubique  lau- 
dant,  id  quod  Coustantio  hoc  nescienti  multos  scrupulos 
movit  (conf.  Praef.  cit.  n.  125  et  127  et  saep.  in  edit.  ipsa). 
Alios  codices  hujus  familiae  a  Balleriniis  1.  c.  p.  HI  c.  2 
n.  5  laudatos,  Vaticanum  4969  et  Vaticanum  Pala- 
tinum  578,  non  inspexi.  Vallicellanus  XVIII  autem 
ibidem  adductus,  fol.  max.  formae  280  ex  saeculo  X  aut  XI 
inter  varia  monumenta  canonica  (conf.  infra  n.  17c)  etiam 
nostram  collectionem  habet. 

Sed  praeter  illos ,  duo  alios  Hadrianos  perlustrare  con- 
tigit,  qui  sane  inter  primos  ponendi:  scilicet  Sessorianus 
LXIII  membranaceus  fol.  max.  formae  232  aetate  auctori 
suo  suppar  (sicut  catalogus  pontificum  in  Hadriano  desinens 
innuit  et  characterum  forma  confirmat),  et  Vaticanus 
4979  fol.  max.  formae  124,  priore  vix  recentior,  multis 
partibus  tamen  mutilus. 

9.  Inter  longe  praecipuos  epistolarum  pontificiarum 
fontes  ponendaest  illa  collectio,  quae  a  principali  suo  co- 
dice  monasterii  s.  Crucis  Fontis  Avellanae  in  Umbria  siti 
Avellana  nuncupata  est.  Quae  et  documentorum  uber- 
tate  (n.  246)  et  textus  genuitate  fere  omnes  antecellit,  fon- 
tibus  quos  secuta  est  primario  quodam  jure  gaudet  (conf. 
Coustantius  1.  c.  n.  166,  Ballerinii  1.  c.  p.  II  c.  12).  Quum 
uulla  documenta  Vigilio  papa  juniora  praebeat,  forsitan  jam 
saeculo  VI  originem  cepit.  Princeps  ejus  codex  autem  (fo- 
liorum  max.  formae  109),  qui  ex  dicto  monasterio  Avellano 
demum  exeunte  saeculo  XVI  in  bibliothecam  Vaticanam 
translatus  (notatur  in  pag.  1 :  Emtvm  ex  libris  Cardinalis  Sir- 
lett)  ibique  Nr.  4961  signatus  est,  quamvis  singulari  scri- 
pturae  diligentia  excellat,  vix  saeculo  X  aut  initio  saeculi 
XI  antiquior  est.    Cujus  apographa  sunt  Vaticanus  3787, 

^icjitizedbvGOOgle 


XXVI  PBAEFATIO  EDITOEIS. 

membranaceus  fol.  max.  formae  163  ex  saeculo  XI  aut  XII 
(a  Baronio  et  editoribus  fiomanis  breviter  codex  Vaiicanus 
citatus,  dum  Vat.  4961  ab  illo  codex  Sirleti  nuncupatur), 
Vatic.  3786  et  4903.  Alia  ejusdem  exemplaria  Balleri- 
nii  1.  c.  recensent:  ex  bibliotheca  Angelica  PP.  Eremi- 
tarum  s.  Augustini  5.  IH.  9,  ex  biblioth.  Corsiniana 
Nr.  817,  ex  biblioth.  s.  Marci  Veneta  Nr.  171  et  17  2. 
Vaticanus  3787  est  Ille  „vetu$  codex  Vaticanus",  qui  edito- 
ribus  Romanis  epistolarum  pontificiarum  (Romae  1591)  ce- 
leberrima  illa  et  fere  innumera  monumenta  inedita  (prae- 
primis  pontificum  Simplicii,  Felicis  II,  Hormisdae  et  Vigilii) 
subministravit.  Coustantius  deinde  ejusdem  familiae  „  Vath- 
canum"  per  amanuensem  conferendum  curavit,  cujus  lectio- 
nes  tamen  nonnunquam  a  Vaticanis  illis,  quos  modo  enume- 
ravi,  discedunt.  Quapropter  codicem  prmcipem  Vaticanum 
4961 ,  cum  quo  alii  Vaticani  mire  consonant,  denuo  summa 
dihgentia  aut  ipse  aut  per  supra  dictos  amicos  contuli. 

10.  Ex  alia  Eeclesiae  parte  propria  quaedam  magnique 
momenti  collectio  est  Hispanica,  vulgo  s.  Isidori  Hi- 
spalensis  dicta."  Quae  etsi  epistolas  pontificias  ex  Diony- 
siana  repetiit,  tamen  alias  proprias  adjecit,  et  in  textu  et 
in  recensione  synodorum  sui  juris  est.  Quum  ipsa  intra 
annos  633  et  636  fortasse  auctore  s.  Isidoro  Hispalensi  epi- 
scopo  concinnata  sit,  codices  ejus  tamen  saeculum  VIII  non 
excedunt.  Inter  quos  forte  praeclarissimusCaesareus  Vin- 
dobonensis  411  ol.  41  (antea  Ambrasianus  281),  mem- 
branaceus  fol.  max.  formae  314  (fol.  310 — 314  autem  alia 
etsi  antiqua  manu  adjecta)  litteris  cursivis  Qothicis  scriptus, 
quae  saeculum1)  VHI  vel  IX  (fol.  310  ss.  saec.  X)  referunt. 
Saeculum  IX  etiam  sibi  postulant  Vaticanus  1341,  mem- 
branaceus  fol.  max.  formae  188.  qui  cum  Coustantii  codici- 
bus  ejus  familiae  plane  concordat,  et  Vaticanus  1127 
membranaceus  foliorum  165,  qui  simul  in  initio  quasdam 
notitias  historicas  saeeuli  IX*)  praebet.     Johannes  Ba- 


')  FoL  314v  sigla  epistola«  fonnatae  gr&eoM  elementie  prodacantor  in  honc 
modnrn:  TITA  [  n  |  Bl  ES  |  AMHN  |  DCCXXXVI ..  Quam  ultimam  lineam  Lam- 
becioB  pro  numero  amii  nmienB,  codiccm  nostrum  a.  736  exaratum  esae  ponit. 

")  Scilicet  f.  1  et31  SotUiam  provindarum   cccleliatticarum ,    f.  9  —  10  Catalo- 


3i9ilizedbVGOOgIe 


PRAEFATIO  ED1T0BI6.  -  XXVII 

pfeistaPerezius  in  praeclara  lucubratione  sua  Gregorio 
XUJ  transmissa  (nunc  cod.  "Vatic.  4887),  quam  postea 
cardinalis  Aguirre  in  editione  concihorum  Hispaniae  secutus 
est,  inter  multos  Hispanos  quatuor  praesertim  laudat  co- 
dices  Lucensem,  Hispalensem,  Alveldensem  et  s. 
Aemiliani.  Garsias  Loaisa  in  praefatione  ad  concilia 
Hispaniae,  praeter  dictos  duos  Alveldensem  (ab  ipso  Vigi- 
lanum)  et  s.  Aemiliani  (ab  ipso  Hispalensem  dictum), 
extollit  duos  Toletanos.  Petrus  de  Marca  etStepha- 
nus  Baluzius  duos  Rivipullenses,  unum  Urgeilen- 
sem  (cujus  apographon  Paris.  lat.  3850),  Colbertirios 
et  Lugdunensem  memorant.  Coustantius  in  editione 
sua  Gerundensem,  Laudunensem,  Noviomensem, 
Bellovacensem,  Suessionensem,  Coislinianum,Col- 
bertinum  3368  (nunc  Paris.  lat.  1455  saec.  X)  et  alium 
Colbertinum  collectionem  in  usum  Hispanae  ecclesiae  li- 
bris  X  adornatam  complectentem  (uuncParis.lat.l565saec. 
XI,  cujus  alterum  exemplar  saec.  IX  est  Sangermanen- 
sis  3 6 4)  adhibuit.  Denique  Franciscus  Antonius  Gon- 
zalez  in  editione  sua  (CoUectio  canonum  ecclesiae  Hispanae. 
Matriti  1808.  Epistolae  decretales  Boman.  Pontif.  Matriti 
1821)  hos  codices  produxit:  Alveldensem  seu  Vigilanum 
amio  976  a  Vigila  presbytero  monasterii  s.  Martini  de  Al- 
velda  scriptum,  Aemilianensem  anno  994  exaratum, 
Toletanos  duo  (unum  anno  1072,  alterum  anno  1133  a 
Jtuiano  presbytero  confectum),  Begium  Matritensem 
P.  21  saeculi  X  vel  XI,  Escurialenses  duo  (quos  tertium 
et  quartum  vocat,  quia  Vigilanus  et  Aemilianensis  hodie 
ejusdem  sunt  monasterii)  saeculi  X  et  XI,  Urgelitanum 
ejusdem  aetatis,  Gerundensem  denique  dimidio  saeculo 
XI  conscriptum;  simul  addit,  Hispalensem  et  Lucensem 
codices  voracibus  flammis  anno  1671  bibUothecam  Escuria- 
lensem  vastantibus  consumptos  esse  (conf.  Coustant.  Praef. 

gum  Ponttflam  ueque  ad  Paschalem  (sed.  a.  VI  d.  XVI);  fol  11  Chronicon  ab 
a.  815  (/■'  Kal.  Febr.  Karolut  aug.  moritur)  usque  ad  a.  872,  postera  manu  uaque 
ad  a.  1000  (videntur  amtaiet  EngoHtmentet  esse  Pertzianiti  illia  t.  VI  p.  5  multo 
plcniorca);  fol.  11. bk  noiaina  regioman  earumque  prauinciarum;  fol.  21  —  'MCatalog. 
panOficum  Roman.  (usqna  odPelagium  11  sine  annorum  aignificatioiie;  tunceorum 
brevis  historia  nsque  ad  Felicem  IV,  et  anni  usque  ad  Pelagium  II). 


>vGoogIe 


XXVIII  PBAEFATIO   EDITOBIS. 

n.  132 — 152,  Ballerinii  1.  c.  p.  III  c.  4  et  Ant.  Gonzalez 
praef.  2a"  part.  op.  cit. 

11.  Gallicanae  deinde  collectiones,  etsi  fere  nullae 
publicam  auctoritatem  sortitae ,  pleraeque  (saltem  in  capitu- 
lis  communibus)  ex  dictia  fontibus  profectae  sunt,  tamen 
propter  aetatem  et  doctam  antiquitus  illius  regionis  soller- 
tiam  canonicam  magnum  sibi  honorem  vindicant.  Porro 
capitula  ad  illam  ecclesiam  speciatim.  pertinentia  ibi  potis- 
simum  inserta,  eaque  summi  momenti  esse,  citra  dubitatio- 
nem  patet.  Ejusmodi  exemplaria  Sirmmdus  in  editione  sua 
conciliorum  Galliae  adhibuit:  Aniciense,  Corbejense 
(nunc  Sangermanense  466  seu  Paris.  lat.  12098 
saec.  X),  Remense  et  Fossatense,  quae  optimae  prae 
ceteris  notae  vocat,  etsi  inter  ea  Remense  s.  Remigii  (nunc 
Philippicum  MDCCXLI  saec.  LX)1)  fere  primo  loco  ponit. 
Addit  praeterea  s.  Benigni  Divionense  partim  ex  Diony- 
siana  partim  ex  prisca  GaUicana  sumptum,  Lugdunense, 
s.  Mariae  Laudunense  et  Engolismense.  Coustan- 
tius  praeterea  adduxit  Morbacense  (ex  saec.  IX),  Tili- 
anum,  Treco-Pithoeanum;  denique  illius  Corbejense 
Nr.  XXVI  (nunc  Paris.lat.  12097)  et  Colbertinum  784 
(nunc  Paris.  lat.  3836)  jam  antea  insignita  (cf.  supra  n.  2  et  4) 
eidem  origini  vindicanda  sunt.  Porro  quibus  manuscriptis  ulti- 
mus  conciliorum  Galliae  editorLabatus  opus  suum  fulserit, 
jamantea  §2n.3  dictum  est  (conf.  etiamBall.  l.c.p.IIIc.  10). 

12.  His  quidem  statim  adjungenda  specialis  quaedam 
illius  regionis  collectio,  Arelatensis  dico,  quae  documen- 
torum  ubertate  et  antiquitate  summi  momenti  est.  Cujus 
Coustantius  haec  exemplaria  contulit:  Parisiense  Re- 
gium  Nr.  3  9  89,  nunc  Paris.lat.  3849  ex  saeculo  LX  (Coust. 
Begium),  Colbertinum  5034,  mmcParis.lat.2777  saec.  IX 
(Coust.  Colbertinum),  et  alterum  Colbertinum  5141  (Are- 
latense  a  Baronio  et  Coustantio,  Lirineme  a  Sirmondo  .voca- 
tum),  postea  Paris.  reg.  3989.  3  nunc  Paris.  lat.  5537  saec. 
XI — XH.  Mihi  quidem  solum  apographon  hujus  tertii  sae- 
culo  XVI  confectum  codex  Vallicellanus  G  99,  a  Baronio 

')  De  hoc  codice,  qui  postea  Jesuitar.  Paria.  669,  minc  Fhilipp.  MDCCXLI, 
conf.  Haenel  Sov.  cotut.  imp.  Theod.  II,  Val.  III  etc.  ed.  1841  pag.  116  sq.  (not.  22). 


3i9ilizedbVGOOgIe 


PEAEFATIO   EDITOKIS.  XXIX 

simpliciter  coUectio  Arelatensis  dictus,  pro  usu  aderat  (conf. 
Coustantius  Praef.  cit.  n.  165  et  Ballerinii  1.  c.  p.n  c.  13  n.5). 

13.  Nec  minoris  valoris  est  alia  collectio  specialis  ec- 
clesiae  Thessalonicensis,  quae  gestis  synodi  Romanae 
anno  531  sub  Bonifacio  II  habitae  tota  inserta,  non  pauca 
documenta  sola  nobis  transmisit.  Quae  quidem  primum  Lu- 
cas  Holstenius  in  collcctione  Romana  Eomae  1662  ex  co- 
dicibus  Vaticanis  5751  et  6339  publici  juris  fecit,  cujus 
simul  opera  iidem  in  codicem  Barberinum  3386  diligen- 
ter  exscripti  sunt.  Dictos  codices  Vaticanos,  quos  Balle- 
rinii  invenire  non  potuerunt,  ipse  inspexi  et  pro  re  mea 
examinavi.  Quorum  prior  membranaceus  foliorum  77  for- 
mae  quadratae  lAber  s.  Cohtmhani  de  Sobio  insignitus,  cha- 
racteribus  saeculum  X  prodit,  alter  foliorum  378  maximae 
formae  saeculum  XVI  (conf.  etiam  Coustant  Praef.  cit.  n.  164, 
Ballerinii  1.  c.  p.  II  c.  13  n.  1 — 4). 

14.  Statim  hoc  loco  memoraverim  collectiones  ad 
causas  Nestorii  et  Eutyehetis  pertinentes,  unde  nobis 
compluria  summi  momenti  documenta  pontiflcia  prodierunt. 
De  causa  Nestorii  et  concilii  Ephesini  quidem  praestantis- 
simi  codices  hi  sunt:  capituli  Veronensis  LVIII  (ol.  56) 
quem  vetusttssimum  Ballerinii,  Maassen  sec  RehTerscheid 
saec.  X  vocat,  Bellovacensis  nunc  Paris.  lat.  1456  saec. 
XI,  a  Baluzio  in  editione  conciliorum  Veneta  adhibitus,  duo 
Casinenses  a  P.  Christiano  Lupo  vulgati  (Ad  Epliesinum 
concUium  variorum  Patrum  epistolae  e$  Ms.  Cassin.  etc.  Lo- 
vanii  1682).  Vaticanus  1319,  membranaceus  saec.  XII 
foliorum  max.  formae  260,  quem  inspeximus,  acta  conciho- 
rum  Ephesini,  Antiocheni  et  Calchedonensis  complectitur.  — 
Pro  actis  ad  concilium  Calchedonense  et  turbas  Monophysi- 
ticas  spectantibus  unus  praestantissimus  est  Vaticanus 
1322  formae  quadratae  foliorum  285 ,  scriptura  majuscula 
sane  saeculum  VI  aut  VII  signiflcans;  cujus  exemplar  ple- 
nius  in  Veronensis  capituli  cod.  XXX  (saec.  X — XI) 
invenitur.  Alii  Vaticani  1321  (foliorum  max.  formae  279) 
et  1323  (fol.  max.  form.  199),  qui  praeter  eadem  acta 
quaedam  ad  eausam  trium  capitulorum  pertinentia  exhibent, 
demum  saeculum  XUI  aut  XIV'  prae  se  ferunt.     Summi 


^icjitizedbvGOOgle 


XXX  PRAEFATIO  EDITOBI8. 

autem  momenti  pro  documentis  schismatis  Acaciani  sunt 
codex  capituli  Veronensis  XXII  (ap.  Ballerin.  Nr.46), 
mox  post  Vigilii  mortem  originem  sortitus,  ex  quo  Fran- 
liscus  et  Josephus  Blancbinii  ac  Marchio  Scipio  Maffejus,  et 
Virdunensis,  ex  quo  Jacobus  Sirmondus  in  appendice  co- 
dieis  Theodosimi  (Parisiis  1631)  plura  documenta  protulit. 
Pleniora  de  hujusmodi  collectionibus  et  monumentis  videan- 
tur  apud  Ballerinios  1.  c.  p.  II  c.  11. 

15.  Ut  jam  ad  coUectiones  illas,  quae  in  Ecclesia  pu- 
blicam  quamdam  auctoritatem  sortitae,  revertar,  prae  omni- 
bus  Pseudo-Isidorianaoccurrit.  De  cujus  ratione  efc  origine 
nescio  an  plus  aequo  disputatum  sit;  sed  et  de  ejus  usu 
diplomatico  jam  dudum  justa  principia  Ooustantius  Praef. 
cit.  n.  153—162,  BaUerinii  1.  c  p.  I  c,  6  |  1  et  2,  et 
praeprimis  ultimus  ejusdem  editor  Paulus  Hinscbius  consti- 
tuerunt.  Hic  idem  vir  doctissimus  etiam  de  codicibus  tanta 
sollertia  perscrutatus  est,  tam  perite  disseruit,  ut  vix  quid- 
quam  addere  ausrm.  Verum  id  ibi  summopere  doleo,  quod 
non  pariter  eidem  placuerit,  genuina  quoque  capitula  ad 
amussim  illorum  codicum  vocare  et  repraesentare.  Quae 
quum  solum  ex  fide  aJiorum  editorum  (genuinarum  scUicet 
coUectionum,  unde  profecta  videntur)  reddat,  ipsis  jam  ex 
omnibus  iUis  codicibus  nihil  utUitatis  criticae  adcrevit. 
Quare  operae  pretium  est,  codiees  recensere,  qui  mihi  in  hae 
editione  aut  per  me  aut  per  alios  editores  usui  fuerunt.  Ipse 
igitur  hos  codices  adhibui:  Vaticanum  630  duobus  tomis 
(priore  folior.  max.  formae  1 — 182,  altero  fol.  183 — 322) 
scriptura  splendidissima  exaratum,  sed  etsi  a  Balleriniis  1.  c. 
p.  HE  c.  6  §  5  primo  loco  positum,  tamen  antiquitate  finem 
saeculi  XI  vix  excedentem;  Vaticanum  1340,  membra- 
naceum  saeculi  XII,  foliorum  max.  formae  390.  Merlinus 
in  editione  sua  (Tomus  I  concUiorum  generaliwm  etc.  Parisiis 
1523;  denuo  Coloniae  1530  et  Parisiis  1535),  quam  nuper 
J.  P.  Migne  in  Patrologiae  cursu  completo  tom.  CXXX  (Pa- 
risiis  1853)  simpliciter  repetiit,  codicem  ut  videtur  Vaticano 
1340  prorsus  similem,  ut  Hinschius  1.  c.  praef.  pag.  LXXH 
docet,  Parisiensem  B.  19.  saec.  Xn  vel  XHT,  nunc  qui- 
dem  in  bibhotheca  corporia  legislativi  asservatum,  secutus 


^icjitizedbvGOOgle 


PRAEKATIO   BDITOBI8.  XXXI 

est.  -  Coustantius  pro  collatione  sua  his  codicibus  Pseudo- 
lsidorianis  usus  cst:  Navarrensi1)  ex  initio  saec.  XII,  Col- 
bertino  351  nunc  Caesar.  Paris.  3852  saec.  XI,  Sorbo- 
nico  (Sorbon.  729  secundum  Hinschium  saec.  XV),  Capu- 
cinorum  Remensium,  Capucinorum  Rotomagen- 
sium,  Victorino  saeculi  Xlll,  Daguesseo,  Beccensi 
saeculi  XI,  Marchiano.  Mansium  denique  in  collectione 
conciliorum  Lucanum  123  saeculi  XI  codicem  Pseudo-Isido- 
rianum,  paucissimis  etiam  locis  Vaticanum  630  adduxisse, 
jam  supra  memoratum  est. 

16.  Qui  post  Isidorum  Mercatorem  novas  curas  ejus- 
modi  lucubrationibus  impendebant,  quippe  rari  ad  fontes  ipsos 
primarios  descendentes,  jam  fere  deesse  hic  posse  videantur. 
Verum  quia  ipsi  saepius  fontibus  saltem  aut  collectionibus, 
quibus  nunc  egemus,  usi  sunt,  factum  est,  ut  nonnunquam 
et  nova  quaedam  protulerint,  et  pro  textus  genuitate  haud 
parum  conducant.  Ex  multis  illis  ejusmodi  operibus  ipse 
haec  quatuor  tantum  adhibui,  quae  et  Coustantii  et  Balle- 
riniorum  sententia  facile  omnibus  praeferenda:  Anselmi 
Lucensis  collectionem,  circa  finem  saeculi  XI  confectam 
(conf.  Ballerinii  I.  c.  p.  IV  c.  13),  pro  qua  Coustantius  duobus 
Sangermanensibus,  ipse  Vaticano  1364  sub  Grego- 
rioVII  scripto  (membranac.  fol.  max.  formae  265)  usus  sum; 
Gregorii  seuPolycarpi  dictamcircamediumsaeculumXII 
adomatam , (conf .  Ballerinii  1.  c.  p.  IV  c.  17),  pro  qua  Cou- 
stantius  Colbertino,  ipse  Vaticano  1354  saeculi  XH 
usus;  Ivonis  Carnutensis  decretum  initio  saeculi  XH 
conflatum  (conf.  Ballerinii  1.  c.  p.  IV  e.  16),  quod  primo  Lo- 
vanii  a.  1561,  deinde  ad  fidem  antiquissimi  codicis  Victorini 
iterum  impressum  Parisiis  1647,  et  a  me  in  quibusdam 
capitulis  ad  trutinam  codicis  Vaticani  1357  (membranac. 
saec.  XE)  vocatum;  denique  collectionem  cardinalis 
Deusdedit  circa  finem  saeculi  XI  compositam  (conf.  Bal- 
leiinii  1.  c.  p.  IV  c.  14),  cujus  exemplar  auctori  supparVati- 
canum  3833  ipse  consului.    Aliae  collectiones  similes  so- 

')  Uo*  quidem  codices  Pseudo-Iaidorjftnos  deprehendi  ei  iis,  qoae  Coarton- 
tius  aut  iu  monitis  praeviia  aut  in  aotis  ad  epiatoliis  genaiixaa  a  Pseudo-IaidoTO 
receptu  apertifl  verbis  Hignificavit. 


3i9ilizedbVGOOgIe 


XXXII  PRAE1'ATI0   EDITORIS. 

lummodo  aut  ex  editis  aut  ex  aliorum  collationibus  mihi 
usui  fuerunt:  collect io  Reginonis  Prumensis  saeculiX 
(ed.Bahizius  Parisiisl671),  colleetio  Anselmo  dedicata 
saeculi  IX  exeuntis,  cujus  exemplar  Sorbonicum  841  Cou- 
stantius,  Vaticanum  4899  et  Vat.  Palat.  580  et  581 
(saec.  X)  BaUerinii  commendant  (conf.  Constantius  Praef. 
cit.  n.  169,  Ballerinii  1.  c.  p.  IV  c.  10);  collectio  Bur- 
chardi  Wormatiensis  initio  saeculi  XI  exarata  (conf. 
Baller.  1.  c.  p.  IV  c.  12),  cujus  praeter  Coustantii  codicem 
Lucanus  124  (saeculi  XII)  a  Mansio  adhibitus  patebat. 

17.  Denique  praestantiores  quasdam  ex  Ulis  collectio- 
nibus  mere  privatis,  quas  partim  Ballerinii  1.  c.  p.  IV  c.  18 
recensent,  perlustrare  operae  pretium  duxi,  nec  contemnen- 
dos  inde  fructus  tuli. 

a)  Vaticanus  Reginae  978  membranaceus  fol.  max. 
formae  91,  characteribus  saeculum  X  vel  XI  referens,  initio 
mutilus  (incipit :  Item  epistola  b.  Leonis  ad  Tkeodosium),  epi- 
stolas  Pseudo-Isidorianas  usque  ad  G-regorium  I  mutato  ta- 
men  nonnunquam  ordine  exhibet  (fol.  1 — 70);  fol.  71  ex- 
cerpta  ex  diversis  locis  (incip.  Rationuila  permittit);  fol.  73 
decreta  synodica  Martini  papae  contra  Theodorum  et  Cyrum 
(„Si  quis  non  confitetur");  fol.  74u  decreta  Gregorii  II  („In 
mmine  domini"  Ps.-Isid.);  fol.  75  Capitula  quae  ex  Graeeis 
et  Iiatinis  canonibus  et  synodis  Momanis  atque  decretis  praesu- 
lum  a£  principum  Romanorum  sparsim  collecta  sunt  et  EngH- 
ramno  Mediomatricae  urbis  eppo  Romae  a  beato  Hadriano  tra- 
dita  XIII  Kal.  Oct.  Ind.  VIIII  quando  pro  sui  negotii  causa 
agebatur.  „Dei  ordinationem  etc.";  fol.  77b  Isidori  epistolae 
quaedam;  fol.  78b  synodi  Ephesinae,  fol.  81  conc.  Calched. 
act.  1,  fol.  91  syn.  VT  Constantinop.  excerpta.  Cui  in  multis 
similis  Vaticanus  3791,  membranaceus  saeculi  XII  for- 
mae  quadratae  foliorum  308. 

b)  Vaticanus  3832,  membranaceus  fol.  max.  formae 
199,  saeculi  XI  aut  XII,  initio  donationem  Constantini  et 
epistolas  Pseudo-Isidorianas  primorum  pontificum  exhibefc; 
fol.  18  Gelasius  ad  Anastasium  imperatorem  („Pietatem  tuam 
precor"y  fragm.);  f.  18  DUectissimis  fratribus  ttniversis  orien- 
talibus  Gelasius.  „Quid  ergo  isti" ;  f.  24 — -27  Index  mpitum 


^icjitizedbvGOOgle 


PRAEFATIO    EDITOKIS.  XXXIH 

(est  collectio  canonum  et  decretalium  secundum  materias 
adornata);  f.  34 — 35  Nicolaus  ad  Michaelem  imperatorem. 
„Proposueramus" ;  f.  66  —  70  Fragmenta  epistolarum  Gelasii 
et  Pelagii  pontificum  (plura  nova);  f.  75b  Hieronymus  ad 
Damasum  papam.  „Quoniam  vetus  oriens" ;  f.  94b  Gelasius 
ad  epiacopos  Dardaniae.  „Valde  mirati  sumus" ;  f.  105b  Hor- 
misda  ad  episcopos  per  universas  provincias.  „Ecce  mani- 
festissime"  (Pseudo-Isid.);  f.l08b  In  Ckristi  noie.  Incip.  decreta 
de  recipiendis  et  non  recipiendis  libris  quae  scripta  sunt  a 
Gelasio  papa  cum  LXX  eruditissimis  viris  eppis  in  sede  aplica 
urltis  Eomae.  „Post  propheticas" ;  f.  110  Pelagius  ad  episco- 
pos  synodi  Constantinopobtanae  Johannis.  „Scitote  certam 
provinciam" ;  f.  117b  Nicolaus  papa  Photio.  „De  consuetudi- 
ntbus,  quas  nofns  opponere" ;  f.  142b  idem  Rodulpho  Argen- 
teae  recensis(?).  „Dum  de  universis  mundi  partibus" ;  f.  147b 
idem  Adalwino  Vivariensis  eccliae  archieppo.  „Quod  autem 
interrogasti" ;  f.  166b — 174  quaestiones  quaedam  confessarii 
(excerta  ex  Melchiade  papa  «te,  —  concil.  Tribur.).  Codici  isti 
simillimos  suspicor  Josaphataeum  ac  Pithoeanum  (saec. 
XII,  aevi  Ivonis  Carnut.),  quibus  Coustantius  pro  permultis 
fragmentis  Oelasii  et  Pelagii  fontibus  utitur. 

c)  Vallicellanus  XVIII  membranaceus  fol.  max.  for- 
mae  280,  characteribus  saeculum  X  referens,  diversas  col- 
lectiones  praebet,  quarum  tabula  fol.  136b' — 143  prostat.  I 
Incipit  Concordia  canonum  (est  Cresconii,  conf.  Ball.  1.  c. 
p.  IV  c.  3)  f.  1 — 48 ;  U  Incipit  Capitula  sanctorum  canonum 
septuaginta  duo  (est  Gallicana  in  multis  Herovallianae  similis; 
conf.  Ball.  1.  c.  p.  IV  c.  7  §.  3)  f.  49—58;  IH  Incipit  gra- 
tissima  canonum  coUatio  guae  scriptorum  testimoniis  ei  sancto- 
rum  dictis  roborata  legentem  aedifkat.  ubi  si  quippiam  discor- 
dare  videtur  illud  ex  Us  eligendum  est  quod  majoris  auctori- 
tatts  esse  decernitur  (est  collectio  Hibernensis  conf.  Ball.  1.  c. 
p.  IV  c.  7  §.  1)  f.  59 — 1361);  IV  De  episcoporum  transmigra- 


.')  Finita  hac  cunonum  collectione  sequitur  haec  de  variis  tonsur&e  orjgini- 
buB  notitia:  Romani  ilicunt,  coman  Hieroto/j/mUanorum  loiuuram  fnre,  cajuM  ton- 
surae  origo  in  lege  a  Nazarei*  coeptt,  in  novo  vero  a  Chritlo  Jacobo  Alphaei  eppo- 
rian  eppo  ac  deincept  lenens.  EpAcnanomin  ilem  rasa  capita  intactat  baihar  uh 
Johanne  eeunqetisln  riocent,  qid  in  hac  contianelia,  qnampro  ChrintO  pama  ett,  lilo- 


>vGoogIe 


XXXIV  PBAEFATIO  EDITORIS. 

tume  etc.  (regulae  XLIV);  V  De  septem  gradtbus,  qttos  Chri- 
stus  adimplevit;  IV  Praefatio  Isidori  de  conciliis;  VH  Confir- 
maiio  canonum  apostolorum;  VHI  Ejusdem  Hisidori  eppi  ad 
Masonem  eppum  de  restauratione  sacerdotii.  Sicque  varia  ex- 
cerpta  et  capitula  asseruntur  usque  ad  Nr.  CCCCLII  Quod 
presbyter  idem  sit  guod  est  episcopus  epistola  s.  Hieronymi  ad 
Evangelum.  Ex  quibus  codex  ipse  autem  solum  usque  ad 
Nr.  CCCCXX  Altercatio  s.  Athanasii  eppi  Alexandrini  contra 
Arium  Sabellium  vel  Photinum  haereticos.  „Cum  apud  Niceam 
urbem  etc.  (f.  266—278  fragm.)  textum  exsequitur. 

d)  Alii  codices  ibidem  a  Balleriniis  1.  c.  p.  IV  c.  18  me- 
morati,  VaticanusReginae  97  3,  Vaticani  1  339, 1346, 
1349  pro  his  quidem  epistolis  pontificiis,  quarum  editionem 
paramus,  nihil  peculiare  afferunt. 

e)  Magnum  autem  fructum  ex  duobus  codicibus  prae- 
stantissimis  Monacensibus  cepi,  scil.  cod.  lat.  5508  (ol.  Dies- 
sensi  8,  saec.  IX  exeunt.)  et  6243  (ol.  Frisingensi  43,  saec. 
Vin — LX),  quorum  notitia  ususque  mihi  demum  patebat, 
quum  opus  ipsum  epistolarum  jam  sub  prelo  et  ad  Gelasii 
usque  scripta  productum  esset.  Uterque  a  notis  coOectio- 
nibus,  si  unam  QuesneUianam  excipias,  minime  pendet, 
quum  vel  in  synodis  saepius  et  a  Dionysii  et  ab  Isidori 
redactione  discrepet.  Frisingensis  praeter  alias  synodos  et 
decretales  communes  praeprimis  acta  haeresim  Nestorii  et 
schisma  Acacii  spectantia  collegit,  in  bisque  eum  et  Ques- 
nellianam  collectionem  adhibuisse  et  in  multis  Veronensi 
XXH  esse  similem  deprehendimus.  Diessensis,  in  hisce  ex 
eodem  fonte  profectus,  addidit  tamen  cum  Vaticano  Reg. 
1997  et  Paris.  lat.  1564  synodos  Symmachi  et  acta  illa 
memorabiha,  quae  pro  appendice  ad  Symmachi  epistolam  5 
subjecimus;  prolatis  praeterea  synodis  haud  obscure  Galli- 
canam  originem  prodit. 


tenut  perteveravit.  Item  rivitatix  Patrae  habitoret  crucevt  tcrticc  gettare  icribunt, 
enam  Andreat  apottotut  domim  etrto  vcxilio  pratfixil  in  crine,  ul  quarn  verbum  prac- 
diatret,  Scutliui  habitn  oitenderet.  Item  Petrut  apottolui  peragrata  omni  cansa  con- 
tumelioto  habitu  afftctitx  iiomam  eerrit  et  per  Spirihm  magit  utile  Concilium  ratut 
depotita  contumeHa  incurtat  eaput  eorona,  qnam  rcgei  Homani  aut  hi  bcUlt  aut  in 
nrbe  regia  utebantur.     Kxplirit. 


iGoogle 


PRAEFATIO   EDITOKIS.  XXXV 

|.  5. 

Tabnla  codicam  adhlbltoram  eornmqae  siglonun. 

A1  Sangermanensis  936  (antea  Corbejensis  XXVI),  seu  Paris. 

lat.  12097  saeculi  VI — VH,  ex  Coustantii  schedis. 
Bl  Vaticanus  Reginae  1997,  saec.  VDI,  a  me  excussus. 
C-  Colbertinus  784,  nunc  Paris.  lat.  3836,  saec.  VTTI,  a  Cou- 

stantio  (sub  nomine  Cdbertini  Langcibardici), 
C*  Lucanus  460  ol.  89,    ex  aevo  Caroli  Magni,    a  Mansio 

et  Balleriniis  collatus. 
D  Collectio  Quesnelliana: 

D1  Caesareus  Vindobonensis  XXXLX ,  saec.  VIU  vel  IX, 

a  BaOeriniis  in  editione  dictae  collectionis, 
D*  Eremensis  191,  saec.  VTJI,  a  me, 
D3  Caesareus  Vindobonensis  alter  a  Balleriniis, 
D4  Thuaneus,  nunc  Paris.  lat.  3842,  saee.  LX — X. 
D*  Oxoniensis, 
D5  Threco-Pithoeanus,  nunc  Paris.  lat.  3848  A,  saec.  VIII 

—  LX,  a  Quesnello  et  Cbustanfcio, 
D7  Colbertinus, 
D*  Bellovacensis, 
D*  Atrebatensis  s.  Vedasti, 
D'°  Hubertinus, 
D1  Colbertinus  3368,  nunc  Paris.  tat.  1455,  saec.  IX— X, 

a  Coustantio  collati. 
d'  editio  Quesnelli, 
d*  editio  Balleriniorum. 
E'  Barberinus  2888,  init.  saec.  LX,  ab  Holstenio  et  Balleri- 

niis  adhibitus  et  a  me  denuo  collatus, 
E*  Vaticanus  1342,  saec.  IX,- a  Balleriniis  adhibitus  et 

a  me  denuo  excussus. 
F  CoUectio  Dionysiana: 

F'  Regius  Parisiensis  3887.  3,  nunc  Paris.  lat.  3837,  med. 

saec.  Vm  (sec.  Maassen  saec.  LX)  a  Coustantio, 
P  Vaticanus  5845,  saec.  VD2, 

F*  Monacensis  lat.  5508  (antea  Diessensis  8)  saec.  LX, 
Fn'  Monacensis  lat.  6243    (antea  Frisingensis   s.  Corbi- 

niani  43)  saec.  VHI — LX,  a  me  excussi. 


^icjitizedbvGOOgle 


XXXVI  PRAEFATIO   EDITORrS. 

G  Collectio  Avellana: 

Gr1  Vaticanus  4961,  saec.  X  aut  XI  (secundum  fontes 

saec.  VI),  ab  editore  Romano  epistolarum  pontificia- 

arum  adhibitus  et  a  me  diligentissime  cognitus, 
Gr*  Vatieanus  Coustantii  ejusdem  coliectionis. 
H  Collectio  Dionysio-Hadriana: 

H'  Sangermanensis  Corbejensis,  ol.  423  nunc  367,  anno 

805  vel  876  exaratus, 
H*  Sangermanensis  alter,  ol.  669  nunc  937,  saec.  IX, 
H*  Harlaeani  (exemplaria  tria), 
H*  Coisliniani  (exemplaria  duo), 
H5  Colbertini  (exemplaria  duodecim), 
H"  Virdunensis  s.  Vitoni  21,  saec.  XI,  a  Coustantio  ad- 

hibiti. 
H''  Sessorianus  LXHI,  aetatis  Hadriani, 
H8  Vallicellanus  A5,  temp.  Nicolai  I, 
H*  Vaticanus  1337,  saec.  IX,  a  me  collati. 
H'°  Lucanus  125,  a  Mansio, 
H"  Laudunensis  a  Coustantio, 
Hu  Codex  JuBtelli   (jam   Pseudo-Isidorianis    auctus)    a 

Justello  et  Mansio, 
H13  Vaticanus  Reginae  1021,  saec.  IX,  a  me, 
H"  Marchianus  a  Coustantio, 
H16  Eremensis  199,  saec.  IX  vel  X  a  me  adhibitus. 
h1  editio  Wendelstini  Moguntiae  1525, 
h'  editio  Francisci  Pithoei  Parisiis  1687. 
J  Collectio  Hispana: 

J1  Vindobonensis  XLI,  saec.  VHI  vel  LX, 

J*  Vaticanus  1341,  saec.  IX, 

J*  Vaticanus  1127,  saec.  IX,  a  me  adhibiti. 

J*  Qerundensis, 

J6  Laudunensis, 

J6  Noviomensis, 

J'  Bellovacensis, 

J8  Suessionensis,  a  Coustantio  adhibiti. 

J5  Alveldensis  seu  Vigilanus,  a.  976  scriptus, 

J1"  Aemilianus,  anno  994  exaratus, 

Ju  Toletanus  prior,  anno  1072  seriptus, 


^icjitizedbvGOOgle 


PRAEPATIO   EDITORIS.  XXXVH 

JU  Toletanus  alter,  anno  1133  scriptus, 

J1S  Eegius  Matritensis  P.  21,  saec.  X  vel  XI, 

J1*  et  JIS  Escurialensis  tertius  et  quartus,  saec.  X  et  XI, 

quos  omnes  Franciseus  Antonius  Gonzalez  in  editione 

Matritensi  coll.  can.  eccl.  Hispanae  adhibuit. 
JIC  Urgelitanus,  saec.  X  vel  XI, 
J17  Colbertinus,  nunc  Paris.  lat.  1565  saec.  XI,  a  Cou- 

stantio  adhibiti. 
i1  collectio  concilionun  Hispaniae,  ed.AguirreRomael693. 
i*  collectio  canonmn  ecclesiae  Hispanae,  ed.  P.  A.  Gon- 

zalez  Matriti  1808  et  1821. 
K  collectio  Gallicana: 

K1  Corbejensis,  nunc  Sangermanensis  466  seu  Paris.  lat. 

12098  saec.  X, 
K2  Fossatensis    (sec.  Ball.    antiquissimus ,    sec.  Labatum 

saec.  X,  sec.  Maassen  saec.  LX),  mmc  Paris.  lat.  1451, 
Ks  Remensis  s.  Remigii,    deinde  Jesuit.  Paris.  569  nunc 

Philippicus  MDCCXLI,  saec.  VTJJ  vel  IX, 
K4  Morbacensis, 

Ks  Aniciensis,  nunc  Paris.  1452,  saec.  X, 
K°  Lugdunensis,  timc  Jesuit.  Paris.  563,  saecVnvelVUI, 
K'  Engolismensis , 

K8  s.  Benigni  Divionensis,  tunc  Jesuit,  Paris.  570,  saec.LX, 
K9  s.  Mariae  Laudunensis, 
K10  Tilianus, 
K11  Pithoeanus,    (sec.  Labatum  et  Maassen   idem   esse 

videtur,  qui  sequitur  Colb.  1863), 
Kia  Oolbertinus  1863,    nunc  Paris.  lat,   1564,   saec.  IX, 

a  Sirmondo,  Coustantio  et  Labato  adhibiti; 
K1S  Vaticanus  Palatinus  574,  saec.  VIII  vel  IX, 
K"  Vat.  3827,  saec.  X,  a  me  recogniti. 
L  Collectio  Arelatensis: 

L*  Parisiensis  Regius  3989  (Coust.  Begius),    nunc  Paris. 

lat.  3849  saec.  IX. 
L3  Colbertinus  Arelatensis  5034  (Coust.  Cdbertinus),  tunc 

Paris.  Reg.  3989/3,  nunc  Paris.  lat.  2777,  saec.  LX, 
L:|  Colbertinus  Lirinensis  (Coust.  Arelatensis),   nunc.  Pa- 

ris.  lat.  5537  saec.  XI— Xn,   a  Coustantio  exhibiti; 


3i9ilizedbVGOOgIe 


XXXVIII  PRAEFATIO   EDITORIS. 

L4  Vallicellamis  G  99,  saec.  XVI,  a  me  eollatug. 
M  Collectio  Thessalonicensis: 
Ml  Vaticanus  5751,  saec.  X, 
M*.  Vaticanus  0339,    saec.  XVI,    ab  Holstenio  adhibiti, 

et  a  me  denuo  excussi. 
N  Collectio  ad  causam  Nestorii  et  Eutychetis  pertinens: 
N'  Vaticanus  1322,  saec.  VI  aut  VII,  a  me  adhibitus, 
W  Capituli  Veronensis  LVHI  (ol.  56),  saec.  X, 
N3  Capituli  Veronensis  XXIT    (sec.  Ballerin.  46),    saee. 

VI  aut  VII,  a  Maffejo,  Balleriniis  et  Mansio, 
Nl  Bellovacensis,  nunc  Paris.  lat.  1456  (sec.  Baluz.  anti- 

quisstmus,  sec.  Maassen  saec.  XI),  a  Baluzio  adhibitns, 
N5  Casinensis,    a  Christiano  Lupo  editus,    et  a  cardi- 

nali  Fortunato  Tamburino  denuo  pro  editione  Mansii 

collatus , 
W  Virdunensis,  a  Sirmondo  adhibitus. 
0  Collectio  Pseudo-Isidoriana: 
Ol  Vaticanus  630,  saec.  XI, 
0*  Vaticanus  1340,  saec.  XH,  a  me  coilati; 
0'  Navarreus,  saec.  XII,  a  Coustantio, 
01  Lucanus  123,  saec.  XI,  a  Mansio, 
05  Colbertinus  351,  saec.  XI, 
0®  Sorbonicus, 

0'  Capucinorum  Remensium . 
0"  Capucinorum  Rotomagensium . 
0*  Victorinus,  saec.  XIEE, 
O10  Daguesseu.s, 
0"  Beccensis,  s.  XI, 

Ow  Marchiauus,  qui  omnes  Coustautio  usui  fuerunt. 
o1  editio  Merlini  (seu  Miflnii .  qui  eam  Patr.  tat.  t.  130 

repetiit). 
P  Collectio  Reginonis  Prumensis. 
Q  Collectio  Ansetmi  Lucensis: 

Q'  Vaticanus  1364,  sub  Gregorio  VII  scriptus,  a  me  con- 

sultus , 
Q*  SangermanensLs , 

Q8  Sangermanensis  alter,  a  Coustantio  exhibiti. 
R  Collectio  Burchardi  Wormatiensis : 


3i9ilizedbVCOOgIe 


TBAEKATIO   EDITORIS.  XXXIX 

R1  Coustantii  codex  ejus  colleetionis , 

R*  Lucanus  124,  saec.  XH,  a  Mansio  adhibitus. 
S  Collectio  Gregorii,  vulgo  Polycarpus: 

S1  Colbertinus  Coustantii, 

S'  Vatieanus  1354,  saec.  XII,  a  me  consultus. 
T  Decretum  Ivonis  Carnutensis: 

Tl  Coustantii  codex, 

T*  Vaticanus  1357,  saec.  XII.  a  me  consultus. 
U  Collectio  cardinalis  Deusdedit: 

U1  Vaticanus  3833,  saec.  XI,  a  Balleriniis  exnibitus  et 
a  me  in  pluribus  recognitus. 

V  Variae  collectiones  adhibito  Pseudc-Isidoro  adornatae: 

V1  Vaticanus  Reginae  978,  saec.  X  velvXI, 
V*  Vaticanus  3791,  saec.  XI,  a  me  consulti. 
X  Varia  excerpta  ex  variis  collectiombus  post  Pseudo-Isi- 
dorum: 
X1  Vaticanus  3832,  saec.  XI  vel  XH,  a  me, 
X*  Josaphataeus,  saec.  XII,  a  Coustantio  adhibitus, 
Xk  Vallicellanus  XVIII,  saec.  XI,  a  me  consultus. 

V  Collectiones  diversae: 

Yb  Veronensis  LXIII  (ap.  Ballerin.  01),  saec.  X, 

Y°  Casanatensis  D.  IV.  23  (saec.  XI), 

Y"  Vaticanus  Palatinus  584,  in  Gelasii  dccreto  de  libris 

a  Balleriniis  laudati. 
Yv  Vaticanus  1349,  saec.  IX  vel  X,  a  me  consultus. 
Z  Decretum  Gratiani. 

Codices  a  Coustantio  generatim  citati: 
«  Regius  (==  L1) ,  estque 

a'  Parisiensis  Regius  5537,  saec.  XI — XII  (=LS), 

e*  Parisiensis  Regius  3989/3  (nunc  Paris.  lat.  2777)  saec. 

IX  (=  L1), 
a3  Parisiensis  Regius  3849,  saec.  IX,  (=  Ll). 
(J  Colbertinus. 

V  Coislinianus. 

A  Mazarinaeus.  - 

«J»  Collectio  Anselmo  dedicata. 

Alios  codices  a  Coustantio  generatim  laudatos,  quorum 
nomina  cum  antea  dictis  conveniunt ,  horum  ipsorum  sigUs 


byGoogle 


XL  tfRAEFATIO   EDITOEIS. 

signabo.  Praeterea  hic  strictim  monitum  velim ,  saepissime 
unum  eumdemque  codicem  plures  diversi  generis  collectiones 
aut  saltem  additamenta  quaedam  amplecti,  ubi  diversas 
similiter  significationes  adhibere  nimis  incommodum  esaet. 

Codices  in  G-elasii  epistola  42  adhibiti. 
(praeter  eos,  qui  supra  sub  litt.   T  dicti.) 
Fc  Caesareus  Vindobonensis  16   (ol.  310),  saec.  Vlll  vel  IX; 
Fff.Germanensis  (codexsFortunati,  saec.  VII  vel  VIII); 
Ff  Florentinus  s.  Marci; 

Fv  Vaticanus  Palatinus  493  (additamentum  ex  saec.  VHI); 
H'1  Dacherianus  (Hard.); 
Je  Jurensis  Chiffletii; 
Jh  Parisiensis  Harduini; 
J1*  Vaticanus  4687  (manuscriptum  Perezii); 
Jv  Vaticanus  1341,  saee.  IX  (=  J8); 
<y°  Venetus  s.  Marci  169  (Ball.); 
Ov  Vaticanus  1339  (Ball.); 
Xc  Colbertinus  1463  (sec.  Coustant.  saec.  XI); 

Editiones  conciliorum  et  cpistolarum  pontificiarttm. 

a  editio  epistolarum  pontifieiarum: 

a'  Romana  Antonii  Carafae  et  Antonii  de  Aquino  a.  1591, 

a*  ed.  Holstenii  in  coflectiotte  Itomam  bipartita.     Romae 
a.  1662, 

a3  editio  (aut  schedae)  Petri  Coustantii. 
b  Baronii  annales  ecclesiastici. 
c  editiones  conciliorum: 

c1  Merlini,  Parisiis  a.  1523, 

c*  Crabbi,  Coloniae  a.  1551, 

c8  Surii,  Coloniae  1567, 

c1  Binii,  Coloniae  a.  1618, 

cs  Sirmondi,  conc.  Galliae,  Paris.  1629,  (etiam  pro  ejns- 
dem  appendicc  codicts  Titeodosiani.    Romae  1631), 

c6  Lupi,  Lovanii  1665  (Op.  omtiia.    Venetiis  1724), 

cJ  Labbei,  Parisiis  a.  1671, 

c8  Baluzii,  Parisiis  1683, 

c'  Harduini,  Parisiis  1715, 

cID  Mansii,  Florentiae  et  Venetiis  1759—1789, 
.  c"  Labati,  Parisiis  1789. 

Scribebam  Brunsbcrgac  in  festo  ss.  Apostoloiiim  Petri  et  Pauli 
a.  MDCCCLXVII. 


3i9ilizedbVGOOgIe 


MONITA  PRAEVIA 


EPISTOLAS  ROMANOEUM  PONTIFICUM 

HILARI,    SIMPLICII,    FELICIS  II,   GELASII, 
ANASTASII  II,  SYMMACHI,    HORMISDAE. 


Monita  praevia 
iu  Hilari  papae  epistolas. 

In  Hilari  epirtolam.  1  („Srovdi}v",  „Studitm  mrtt"). 
Exstat  in  latinis  codicibus  collectionis  Calchedonensis ,  ex  quibus  in  cod.  [d'  Ed.j 
Venetum  s.  Harci  79  (a  Balieriniis  coll.  XXi/signatum)  traducta  fuit.  In  plerisque 
vero  codicibus  Graccis  ejusdem  colleclionis  Calchedonensis  dcsideratur;  at  allute- 
lerio  inventa  fuit  in  duobus  iuss.  Ilegiis,  ei  quibus  eani  cdidit  inMonument.eccles. 
Graec.  tom.  I  pag.  60.  Originale  latinum  hujus  epistolae  interridisse  crertimus. 
Latinus  enim  lextus,  qui  supcrest,  vetus  polius  ex  Graeco  interpretatio  quam 
originalis  videtur.  Unde  chronica  notalio  non  minus  in  Graeco  quam  in  latino 
leiiu  deest,  quam  latinus  colicctor  semper  supplevit,  quolies  originale  latinuni 
nactus  fuit.  Hinc  Graeco  textui,  qui  originalis  vicem  gerit.  primum  locum,  lalino 
autem  secundum  Balleriuii  in  edltione  sua  Opp.  Leonis  H.  tom.  I  pag.  925  vindica- 
verunt,  quos  prorsus  sequimur.  —  Scripla  vero  fuit  haec  epistola,  quum  vix  Hliarus 
Leonis  legatus  ex  impiormn  Ephesinorum  manibus  evwisset,  et  una  cum  illius  el 
synodi  Romanae  epistola  III  Idus  Octobri»  Asturio  et  Protogene  contulibus  (i.  e. 
a.  449)  data  (Leon.  epist.  45)  ad  Pulcheriam  Augustam  transmissa  est.    - 

In  Hilari  epistolas  2  et  8  („Quum  pleraque"  et  „Utinam"). 
1.  Ei  Aegidio  Bucherio,  cujus  studio  in  lucem  prodiere1),  exhibentur  hae[as.Ed.| 
epistolae.  Occaslonem  iis  praehuit  vehemens  scrupulus,  quo  Leo  diu  stimu- 
latus  fuit  circa  paschalein  anni  455  dieiu,  in  quo  desiguando  quum  lougc 
dissentireut ,  quas  hactenus  seculi  erant  occidentajes  quasque  orientales  prae- 
scribehant  leges,  omnia  lentavit  providus  pontifex,  uti  orlentales  ad  morem, 
quem  iu  occidente  receptum  credebat,  adduceret.  At  nihil  progressus,  his 
unitatis  et  pacis  studio  potius  quam  ullius  manifestae  rationis  persuasione 
cedendum  duxit1).  Sed  ne  quid  similc  in  posterum  contingeret,  virum  aliqucm 
diligenter  exquiri  praecepit  rerum  hujusmodi  perilum,  qui  novmn  Paschae  canonem 


')  Aegidii  Bucherii:  Dt  dactrfna  temporum  commentariut  in  Victurixm  Aqmtaman 
(a.  1664)  ed.  Antverp.  1634  pag.  1  bs. 

')  Leo  epist.  138  ad  episcopos  Galliae  u  ttudio  unitatit  et  pacit,  ait,  maluitsc 
oritntnlium  deflnilioni  acqmetcere,  eyam  >n  tantae  fettieitatit  obscrvantia  dissidere. 
Similiter  in  epist,  137  et  142  ad  Marcian.  imperat.  (edit.  Ballerin.),  etProsper 
in  chronico  ad  a.  456. 

RPISTOLAE  BOWAN.  POJITIF.    I.  1 


^igilizedbyGOOgle 


2  MOSITA   PRAEVIA    TN  HILABI 

ad  Latinorum  rcgulas  eiactum  constitueret.  Dala  igitur  hacc  provincia  est  Hilaro 
archidiacono,  qui  opus  propositum  Victorio  in  his  apprime  versato  detullt' 

2.  Is  Victorius,  ab  Isidoro  Hispalensi  origin.VI,  17  dictus  Viclorinus, 
quod  nomen  pariter  in  duabus  pervetustis  membranis  a  Scaligero  repertis  obtinet, 
ab  aliis  cum  Fredegarfo  coll.  hist.  chronograph.  c.  108  Victor  nuncupatus,  Aqui- 
tanus  origine  fuit  (tesle  Gennadio  de  vir.  illuslr.  c.88),  ac  quidem  Lemovicibus 
natus').  Opus  sibi  injunctum  Constantino  et  Rufo  consulibus.  quos  nimirum  iu 
epist.  n.8  praesentes  consutes  vocat  el  ad  quos  usque  calalogum  consulum  ad 
operis  sui  calcem  apposilum  perducit,  hoc  est  anno  457,  absolvit.  Quum  igitur 
Gennadius  Lc,  Ado  in  chronico,  Sigebertus  de  scriptoribus  ecclesiaslicis  c.  20, 
Paulus  Hiddelburgensis  Viclorium  ajunt  a  s.  Hilario  urtrit  Romae  episcopo 
invitatum  operi  suo  manum  admovUse,  vel  minus  accurate  loquuntur,  vel  certe 
Iltlaro  in  antecessum  attribuunt  UrbU  episcopi  nomen.  Quippe  sub  Constantfui 
et  Rnfi  consulatu  (h.  e.  anno457)  et  Leo  Romanae  ecclesiae  digne  feliciterquc 
praeerat,  et  strenue  fungebatur  archidiaconi  munere  Hilarus. 

3.  Si  autem  Victorius  ab  Hilaro  invitatus  opus  suum  anno  457  absolvit, 
serius  hoc  anno  consignari  nequit  hujus  invitatio.  Quid,  si  superiori  anuo  adscri- 
balur?  Certejam  anno  454  desirierio  aestuabat  Leo,  ut  quis  Paschae  canonem 
inslauraret,  nec  longiorem  vidctur  moram  ferre  potuisse.  Inde  vero  sequitur, 
ut  hae  Hilari  Victoriique  litlerae  ipsius  Hilari  pontiRcatum  louge  antecesserint. 
Unde  igitur  illis  iuter  ponlilicias  epistolas  locus?  Primo  quidem  ad  eum  attinent, 
qui  saltera  postea  dignitatem  ponlifitiam  est  adeptus.  Deinde  LeonU  tum  pontificis 
jussu  ideoque  sunt  conscriptae,  ul  ejus  successores  certius  Paschae  diem  per  uni- 
versam  ecclesiam  denuntiare  possent.  Quod  munus  divus  Leo  decessorum  suorum, 
praecipue  vero  lunocentii,  ut  alios  omittamus,  vesligiis  insUteus  studio  singulari 
obllt.  QuanU  fuerit  ejus'hac  in  parte  sollidtudo,  etiamnunc  permultae  ejus  epi- 
stolae  docent,  hasque  inter  epist.  (3),  88,  96,  121.  122,  127,  131  (133),  134, 
137, 136, 142.  Quocirca  et  hae  duac,  de  quibus  agiraus,  facile  potuissent  Leoniuls 
accenseri.  Commodior  autem,  quippe  justior,  hic  vUus  est  locus,  ubi  ipsae  simul 
illarum  quasi  appendlx  et  supplementura  reputari  possuni.  Quidquid  igitnr  acute 
et  dillgenler  Paschasinus  et  Proterius  de  hoc  argumento  disseruerunt ,  ut  nilill  - 
plane  desideretur,  id  adjicialur  necesse  est,  quud  postmodum  Victorius  bortantc 
Htlaro  conscripsit,  ut  satis  LeonU  volis  fieret. 

4.  Neque  tamen  haec  Victorii  conscriplio  omnibus  probata  fuil.  Italos  qui- 
dem  eam  ambabus  manibus  recepfsse,  et  Romanae  ecclesiae  praepollens  auctoritas 
et  monumenta  a  clarissimo  deRossi  in  celeberrimo  opere,  cui  titulus Inscriptiones 
Chrislianae  Vrbis  Ramae,  tom.I  Pruleg.  pag.  XCIII  citata  prohant.  Etiam  apud 
Gallos  eam  jara  anno470  in  usu  fuissc,  inscriptio  ab  eodem  viro  doctissimo  I.  c. 
pag.XCIV  producta  oslendit.  Qui  deinde  anuo  641  in  concflio  Aurelianensi  IV 
c.  1  eam  omuihus  praescrlpserunt:  „Placuit,  inquiunt,  Deo  propitio,  ut  Pascha 
secundum  laterculum  Victorii  ab  omnibus  sacerdotibus  celebretur.  Contra 
vero  Britonibus  occidentalibus  displicuit  adeo,  ut  teste  Aldhelrao  (HignePatr.  iat. 
tom.89  col.  90)  nec  Fictorii  paschalis  curricult  laterculum,  qui  DXXXII 
annorum  circulis  conlinetur,  posieris  sectandum  decreverint.  Eumdem  later- 
culum  etiam  Beda  de  rat.  temp.  c.51  (ed.  Migne  1.  c.  t.  90)  secundum  Victorem 
Capuanum  respuit2).   Ab  hU  pariler  est  rcjcctus,  qul  paschale  sacramentum  XIV 

')  PauluBMiddelburfjenBis(mort.a.l635)inopererfepusrAuMoi»errii(ioiiepranus 
hoc  retulit,  quem  alii  deinde  scriptores  aecuti  sunt.  Nec  aliter  noverunt  eaitores 
claiMHimiluBtoriMlitterariael;"raiicoruin(„riistoirolitteraire  delaFrance"  11,424). 
*)  Qtii  quidem  Victor  episcopuB  Capuanus  de  Pasehate  onni  660  adversus 
Victorii  nostri  canonem  paschalem  acriter  scripait.  cf.  Beda  1.  c.  cap.  51,  van 
'  "iren  Obs.  in  prol,  et  epist.  pasch.  p.  311  et  312,  et  clar.  de  RoBsi  Ingcr. 
Urb.  rlom.  I  Proleg.  pn#.  XCVI. 


iler  Hngeu 
Chrwt.  Urb 


^igilizedbyGOOgle 


EFIST0LA8  2  —  16.  3 

luna  celebranles  a  Romanae  ecclesiae  more  ilefleierant.    Denique  iis  alii  accednut, 
de  quibus  Coustantius  in  appendlce  tom.I  monito  in  epist.ll  n.12  disserit. 

In  Hil&ri  epiatolaa  4,  6 — II  („Quantum  reverentiae"  elc). 
A  Barouio  hae  epistolae  ei  Arelatensis  ecclesiae  codice,  quem  Sirmondus  [Ed.J 
Lirinensem  vocat,  primum  evuigatae  sunt,  ac  quidem  epislolae  4,  6,  7,  8  ad 
ann.462  n.3 — 11,  epistolae  9  et  11  ad  ano.  463  n.4  et  5.  epistola  10  ad 
ann.  464  n.4 — 8.  Deiude  eaedem  a  Sirmondo  quum  ad  eumdem  codicem  tum  ad 
alterum  Pilhoeanum  postea  in  Regia  bibliotheca  asservatum(Reg.l564)recognitae 
editaeque  snnt.  Postremo  Coustantius  eas  ad  eosdem  el  ad  unum  Colberlinum, 
nunc  item  Regium  eiegit.  Hec  plus  laboris  pro  teitus  purilate  adjecit  Labatus 
(conc.  Gall.  I,  597 ss.),  etsi  cum  Sirmondo  repetit,  esse  in  iis  epistolis  quaedam 
loea,  quae  emendatiorvm  exemptariorum  opem  postulant. 

In  Hilari  epiitolam  5  („Quod  Leonem"). 
E  schedis  clarissimi  viri  Vignerii  prodiil  inDacherii  spicilegio  lom.  V  pag.  578  [Ed.J 
(ed.lt.  tom.  III  pag.302),    Unde  earc  editor  supplem.  conc.  Galh'ae,  Labbeus  coll. 
conc.  IV  col.1828,  Hansius  eoll.  conc.  tom.  VII  col.931,  et  Labatus  conc.  Gall. 
tom.I  col.599  repetleruut.    Incertum,   quo  data  sit  die,    obliteratis  ad  calcem 
notfs  chronicfs.  Verum  quum  Hilarus  in  epistoia  6  sequenti  pro  certo  ponat,  nec- 
dum,  quum  scriberet,  quartam  superiorem  Leontio  redditam  esse,  eo  quod  per     ■ 
latorem  aliqua  causa  tardasset,  sequitur,  ut  hac  quarta  sit  posterior.  Nectamen 
multo  posterlor  potest  esse,  quam  Leontius  se  scripsisse  testatur,  ubl  de  Hilari 
ordinatione  per  Concordium  ecclesiae  suae  diaconum,  qui  ei  interfuerat,  certior 
esl  factus,    Allata  vero  fuit  per  Pappolum  virum  spectabilem,  ut  seqnens  epistola 
docebit. 

In  Hilari  epiitolan  12  („Movemur"). 
In  editione  Romana  jam  eicusa  ex  manuscriptis  fuerat,  quum  eam  Jacobus  [a,1] 
Sirmondus  ad  eiemplar  Corbiense  saeculo  scito  eiaratum  et  ad  Remigianum 
recognitam  toui.l  col.  135  conciliorum  Galllae  emisit.  Unde  in  posteriores  con- 
ciliorum  collectiones  Harduini,  Coleti,  Hansii  et  Labati  transilt.  Eistat  praeterea 
in  uno  Colbertino  et  in  Coisliuiano.  Synodale  eihibet  judidum  causae  jam  antca 
quodam  modo  a  Leone  finltae,  contra  cujus  sentcntiam  Auiauius  obreptione  ah 
Hilaro  novum  quoddam  jus  impetrarat.  Refertur  a  Baronio  et  S,irmondo  ad 
annum465,  quoIngenuusEbredunensis  episcopus  Romanae  synodo,  cujus  acta  suo 
'  loco  subjiclentur,  interfuit  et  subscripsit.  Verumnon  deest  conjeclura,  Auianium 
jam  anno462,  quo  GaUicarum  provinciarum  legatioue  fungebatur,  eieunte  id,  de 
quo  nata  delnde  est  controversia ,  impetrasse.  Ouod  si  ita  est,  non  videtur  haec 
epistola  anno463  posterior.  Neque  repuguat,  Ingenuum  semel  et  iterumfnUrbem 
contendisse. 

In  Hilari  epiatolas  13  —  16  („Etiamsi  nulta"  etc). 
1.  Haec  scripta  parlim  in  Hadriana  collectione  partim  in  Hispana  habentur.  [a>  Ed.J 
llla  Ires  epistolasl3,  14  et  16  nec  non  Romani  concilii  acta  asservat,  haec  eadem 
acta  sed  truncata  retinet  cum  epistolis  16  et  17,  Pseudo-Isidorus  autem  omnia  ei 
utraque  colleclioue,  quam  peues  se  habebat,  accurate  decerpsit  riteque  et  ordine 
opcri  suo  inseruit.  Ad  antiquiores  quod  attinet,  nulla  usquam  in  pura  Diouysii 
colleclione  occurrunt,  immo  nec  in  generali  ejus  indice  memorautur,  Leonis  suc- 
cessorum  quum  scripta  tum  decreta  praeter  unius  Gelasii,  quae  illius  decretis  pro- 
lime  subjiciuntur.  Ac  Dwuysium  secutus  esl  iu  breviario  suo  Cresconius,  nullo 
pariler  citato  decrelo,  quod  sit  Leone  recentius,  si  Gelasiura  unum  exccperis, 

1* 


J.grzot.GoOgle 


4  MONITA  PHABVIA  IN  HILABI 

Si  autem  edilor  Romauus  tres  illas  episfolas  Cresconio  acceptas  refert,  codicem 
Vallicellanum  A5  aut  potius  ejus  apographon  Vaticanum  1353,  quem  ibi  sequitur 
quique  revera  Hadrianus  est  sed  qtubusdain  additamentis  auctus,  sub  illo  nomiue 
laudat ').  ' 

2.  In  alium  oftendit  scopulum  clarissimus  editor,  quum  Ascanii  epistolam  13 
sequenti  postposuit,  idque  ex  memoratis,  ut  videtur,  concilii  Romani  actis,  quibus 
iuverso  hoc  ordine  Inserta  fnil.  Quod  quo  casu  eveuerit,  facile  advertilur.  Asca- 
uius  et  ceteri  Tarraconensis  provinciae  episcopi  primum  Ililaro  scripsere,  de  Silvani 
episcopi  molitionibus  adversus  ecclesiae  canones  eipostulanles.  Interim  Hilaro 
non  statim  respoudenle  sed  Silvaui  derensionem ,  ut  videtur  et  maiime  decebat, 
operienle  conligil,  ut  Nundinarius  Rarcinouensis  antistes  immineiite  morte  succes- 
sorem  sibi  deligerct  Irenaeum  virum  omninm  judicio  huic  ouerj  parem.  Novis  ita- 
que  littcris  iidem  episcopi  cum  honoratis  proviuciaellilarum  adierunt  cuiie  postu- 
lanles,  ejus  elcctionem  omnibus  acceptain  iirmare  ue  gravarelur.  Sed  dubii 
haerentes,  utrum  priorcs  littcrae  redditae  fuissent,  earum  eicmplum  his  postcrio- 
ribus  snbjici  curarunl.  Hac  duae  igitur  cpistolac  simul  inversoquc  ordine  exaratae, 
continuo  ad  Hilarum  mosque  ad  coetum  episcoporum,  quos  anniversarhts  ejus 
dies  congregarat,  delatae  ibique  recilatae  alqnc  eodem  ordine  gcstis  insertae 
fuerunl,  quo  hodieque  in  vulgatis  exliibentur,  nec  saue  sine  gravi  incommodo 
studiosi  lectoris,  qui  slatim  in  cxordio  epistolae  ibi  praemissac,  ubi  haec  leguntur 
jamdudum  sanc  questi  fueramus  de  praesumptione  Silvani,  haeret  diuque  el 
acgre  esquirere  cogitur,  de  quibus  iilteris  hic  scrmo  sit.  Adeo  necesse  cst,  ut 
quisquc  facile  possit  rcruui  geslarum  seriem  assequi  et  quid  in  quaque  re  veruni 
siucerumque  sit  animailrcrtere,  omuia  hacc  scripla  rite  et  justo  ordiue  proferri. 

In  Hilari  epistolam  15  (et  16)  („Flavio  Basilisco"). 
'.  V,i\.]  1.     Ut  huic  scripto  locum  fnler  Hilari  epistolas  daremus ,  praeluxit  nobis 

autiqiiorum  exemplum.  Quippe  his  epblolis  inscrtum  admiiluratjuc  est  quum  in 
Hispana  ct  Isidori  collectionibus,  in  quibus  synodale  Hilari  decretum  inscribitur, 
tum  in  Hadriaul  I  codlcc  sub  lilulo  regularum  ffiiari  papae.  Unde  et  apud 
antiquos  canonum  compilalorcs  Ivonem,  Ausclmum,  Graliauum  et  ceteros  uni  adscri- 
bitur  liilaro.  Hic  itaque  omitteudum  non  fuit,  maiiine  quum  noslri  sit  iusliluli, 
omnia  summorum  pontiGcum  decreta  simul  ordineque  colligere.  Quibus  addc, 
sequentcs  epistolas  uua  cum  hoc  dccrcto  uiissas  ita  ipsum  respicere,  ut  eo  dislraclo 
mutilae  quodammodo  et  aliqua  sui  parte  diminutae  videreutur. 

2.  Ihio  autem  llilarus,  quae  dc  Nuudinario  Rarcinonensi  antistite  Tan-a- 
conensis  pruvinciae  episcopi  significaveiant,  synodo  in  priinis  disculiendapropouit: 
eum  videlicet  tantulas  facultates  suas  seu  modicum  peculium,  quod  potuit  habere 
pauperlas,  supremae  voiunlatis  arbitrio  Ircuaeo  dereliquisse,  simulque  ut  in 
locum  suum  substitueretur  expetiisse.  Quae  duo  Probus  episcopus  synodi  nominc 
eiponcns  ac  dividens,  aitcrum  licitum,  non  fereudum  alterum  prouuntiat.  Jam 
antea  Theodoretus  ii.  e.  V,  23  Evagrii  pariter  ecclesiae  Antiochenae  a  Paulino 
praefecti  ordinationem  improbaverat:  Neque  enim,  ajebal,  canones  morienti  epi- 
scopo  permittunt,  ut  suo  loco  quemquam  constitual.  Ac  vcro  Johanncs  An- 
tiochenus  presbyter,  a  Justiniano  imperatorc  in  Eutychii  patriarchae  Conslantino- 
politani  locum  suffectus,  insuacanonum  collectionc  tit.  VI  aposlolicuin  canonem75 
ct  Antioclienum  c.  23  edidit,  quibus  haec  ecclcsiae  disciplina  lirmissimc  adstruitur. 
In  priore  legitur:  Quod  non  oportet  episcopum.  fralri  vel  filio  vel  alteri  cognato 
grati/icantem,  ad  episcopatum  qucm  vult  eligere.  Episcopatus  enim  haeredes 
facerejustum  non  est,  ea  guae  Dei  sunt  humana  affcctione  largienlem;  ncc. 


>vGoogIe 


EPISTOLAS  15  (1G).  ,5 

debet  ecclesiam  Dei  pro  haeredilate  ducere  elc,  Ahero  vero  cxpresse  irrila 
declaratur  suecessoris  hujusmodi  institutio:  Ne  liceat  episcopo  aliumpro  se  suc- 
cessorem  constituere,  etiamsi  sil  in  fine  vitae.  Si  quid  autem  fiat  kujusmodi, 
irrita  sit  constitutio.  (Voelli  el  Justellf  biblioth.  jur.  can.  vet.  I.  517.)  Itaqne 
lam  in  orientali  quam  in  occiilentali  ecclesia  stetit  vetitum,  ne  episcopus  ipse  sibi 
successorem  cligeret  (cf.  Schelstrate  sacr.  Antioch.  conc.  dissert.  IV,  cap.  30). 
Quod  vbr.  semel  ob  gravissimas  causas  s.  Bouifacio  archiepiscopo  Mogunlino  cod- 
ccssum  est.  Qui  eligendi  successoris  facultatem  quum  a  Grcgorio  III  impetrasset, 
a  successore  Zacharia  papa  confirmari  petiit  (epist.  1  ad  Zacli.  pap.):  Licenliam 
petere  necesse  kabeo,  inqnil.  eo  quod  venerandae  memoriae  praecessor  vester, 
sicut  audistis,  in  praesentia  vestra  mihi praecepil,  ut  presbr/terum  post  obitum 
meum  Deo  volente  ro  ecclesiastico  minislerio  kaeredem  et  successorem  consti- 

titere  deberem, et  obsecro,  ut  auctoritatis  vestrai  licentia  sit,  ut  cum  con- 

silio  servorum  Dei  de  ista  electione  faciam,  quod  nobis  in  commune  pro  Deo 
et  pro  ecclesiae  vtilitate  vel  fruclu  spirituaii  et  defensione  religionis  optimum 
esse  videatur.  Verum  quid  tunc  Zacharias  re  attentius  cjpcnsa  sanctissimo  viro, 
ccrte  Gerraaniac  apostolo,  respondit?  De  eo  autem,  ait,  quod  tibi  successorem 
constituere  dixisti,  ut  te  jubente  in  tuo  loco  eligatur  episcopus,  hoc  nuila 
ratione  concedi  patimur,  quia  conlra  omnem  ecclesiaslicam  regulam  vel  in- 
stituta  patrum  esse  monstratur.  Ne  tamen  praedecessoris  sui  gratiae  et  menli 
adversari  vidcretur,  speciali  indulto  addidit:  ea  kora,  qua  te  de  praesenli  sae- 
culo  migraturum  cognoeeris,  praesentibus  cunctis  tibi  successorem  designa, 
ut  huc  veniat  ordinandus.  Hoc  nulti  alii  concedi  patimur,  quod  tibi  caritate 
cogente  largiri  censuimus.  —  Ei  posteris  temporibus  quam  religiose  idem  ob- 
servatum  sil,  opportune  se  oflert,  quod  memoriae  proditum  esl  in  vita  s.  Udalrici 
Auguslensis  autistilis.  Quum  venerandus  ille  pontifei  jam  senio  gravis  et  vir- 
tulum  fama  consplcuus  caeco  erga  Adalberonem  sororis  suae  iiliuni  studio  ab 
Ottone  imperatore,  ut  sibi  succedcret,  eiorasset,  continuo  hoc  audito  Germaniae 
episcopi  et  eumdem  Adalberonem  accepta  episcopatus  procuralione  jam  baculum 
pastoralem  publice  portare,  convenieutes  apud  Ingeienheim  de  eo  stalira  de- 
jicicndo  deliberarunt  dicentes,  ut  contra  canonicae  rectitudinis  regulam  in 
kaeresim  lapsus  fuisset,  et  quod  pontificalis  honorem  subiimitatis  vivente  epi- 
scopo  sibi  plus  justo  vindicaret,  et  ideo  ultra  eum  episcopum  ordinari  non 
deceret.  Sed  mullis  iuter  se  habitis  colloquiis  sapientissimi  eorum  satius  duiere, 
ipsum  admonere  Udalricum,  ne  vitam  ad  hunc  diem  omnibus  celebratam  hac  mani- 
fcsta  canooum  violatioue  infuscari  sineret:  qui  semper,  inqutuut,  cattem  rectitu- 
dinis  ambulasti  non  deviando,  non  decet,  ut  nunc  istam  viam,  quam  semper 
tenuisti,  omittens,  seminarium  ex  te  sumal  talis  error,  ut  alius  in  loco  tuo  le 
vivenle  ordinetur;  quia  si  ex  te  talis  consuetudo  incipit  perpetrari,  in  poste- 
rum  mullis  reverendis  et  bonis  episcopis  ab  eorum  nepotibus  et  clericis  talia 
desiderantibus  mutla  concrescunt  adversa.  Tam  salunri  cousilio  facilc  obse- 
cutus  cst  Udalricus,  pergit  auctor  citatus,  sed  hrevi  bujus  noiae  poenam  eisolvil, 
subita  morle  erepto  Adalberonc.  Uudc  moestus  senei,  keu,  heu,  ajebal,  quasi  dc 
gravi  somno  cxpergefactus,  quod  illum  nepotem  meum  Adalberonem  nunquam 
vidi,  quia  pro  eo,  quod  ei  secundum  suum  desiderium  consentiebam,  noiunt 
me  in  suum  recipere  consortiumt  Porro  is  Adalbero  ibidem  praedicatur  multis 
et  egregiis  ornatus  dotibus  fuisse,  uli  et  Irenaeus,  quem  Uispani  ob  merita  sua 
commeudabant.  Quanta  igilur  ii  impendunt  mala,  qui  solo  carnis  affectu  non  mo- 
riim  honeslate  aut  virtutum  experimcutis  inducti  beuelicia  ecclesiastica  et  auimarum 
curam  ut  haereditatem  propriam  dispensant  ac  saepe  indignis  proslituunt!  Quod 
vitium  ne  in  ccclesiam  serperet,  Milarus  pro  virili  cavit;  el  fidem  faciet  sequens 
decretum,  per  eum  nou  stetisse,  quin  radicitus  evelleretur. 


>vGoogIe 


6  MOMTA  PBAEVIA   IN   HILARI  EPI8TOLAS   15  (16),   17. 

3.  Denique  quod  textus  recensionem  attinet,  notas  Coustanlii  secundum 
•  plura  trium  praedictarum  colleclionum  exempia  compositas,  nec  non  editiones 
Hansii  (cum  variantibus  cx  codice1)  Lucano  129)  el  Lupi  ex  codice  Vaticano 
adhibuimus.  Ipsi  earumdem  collectionum  contuliraus  Vaticanum  5815,  Sessoria- 
num  LXIII,  ValUcellanum  A5,  Vaticanos  1337,  630  et  1340.  —  Tltulos  autem 
ei  collectione  Hadriani  eiscripsimus,  omisso  tamen  VI.  Pracceptum  Bflari  epi- 
scopi  adAscanium  de  eadem  causa,  quippe  quod  mox  sequens  epistola  16  est. 

In  Hilari  epiitolam  17  („Bivinae"). 
[Kil-1  Haec  epistola  Dionysium  Exiguum  et  Hadrianum  fugit ,  sed  in  Hispana  col- 
lectione  indcque  in  Isidoriana  asservala  est.  Ei  ejusmodi  exemplaribus  forlc 
hausit  editor  Romanus,  qui  solum  ex  manuscriptis  cam  sc  producere  nolal. 
Porro  Iransmissa  fuil  ab  Ililaro  una  cum  superiore  per  eumdem  Trajanum  suh- 
diaconum. 


Honita  praevia 

in  Simplicii  papae  epis^olas. 

In  Simplioii  eputolam  1  („Relatio  nos"). 
'.  Kd.j  Haec  epislola  abcst  a  sincera  Dionysii  Exigui  collectione,  quam  cxcinplaria 
hibliolhccae  Regiae  Parisicnsis  ct  Vaticanum  5845  praebent ;  deest  ctiam  in  simili- 
bus  codicibus  Barberino  2888,  Vaticano  1342  et  Vallicellano  A5.  Sed  in  ea, 
quam  Hadrianus  I  Carolo  Hagno  obtulit,  exliibetur,  indeque  Isidorianae  Inaeria 
fnil  hac  summa  ipsi  praefiia:  De  remotione  Gaudentii  ordinationes  illicitas 
praesumentis.  Quae  porro  summa  :i  Simplicii  niente  longe  discrepat.  Ncquc 
euim  hic  removelur  Gaudentius,  sed  sola  ordinandi  potestate  eiuilur.  Nec  felicius 
;i  Labbeo  et  sequentibus  conciliorum  editoribus  ei  Romana  editione  suhstitutuin : 
Gaudentius . . .  ob  illidtas  ordinationes  factas  munere  sacerdotali  et  triplici 
parte  redituum  ecclesiae  privatur;  quum  nec  chrismalis  conficiendi  neo  bapti- 
zatos  inungendi  aliisve  privetur  functionibus  sacerdotalibus,  sed  sola,  ut  diximus, 
ordinandi  et  ecclesiaslicos  reditug  administrandi  potestate:  id  quod  cum  doctissimo 
Tillemontio  iu  syuodo  factum  esse  crcdimns,  Gaudentio  prius  juita  canones  citato 
ct  audito. 

In  Simplicii  epittolaa  2 — 7  („Quantum"  etc.). 
[Ed.]  Haec  et  quinque  sequentcs  epistolac  primum  in  Roinana  cditione  ei  veluslo 

Valicanac  bibllothecae  exemplari  (Vatic.  3787  collecliouis  Avellanac)  anno  1591 
prodiere.  Nos  eas  ad  eiusdem  collectionis  primarium  codicem  Vaticaoum  4961 
reeognovimus. 

In  Simplicii  epittolam  3  („Cuperem"). 
[Ed.]  Haec  quidem  epistola  in  collectionis  Avellanae  codicibus  ct  exinrie  tn  editione 

Romaua  Zenoni  Augusto  inscrihitur,  in  codicc  Virduncnsi  autem  Basilisco  Au- 
gusto.  Hanc  secundam  inscriptionem  veram  esse,  luculenter  probarunt  Pagius  ad 
ann.  466  u.  11  et  Tillemontius  in  vitatn  Acacii  uot.  2.  quos  vidests. 

')  Equidem  suspicor,  hutac  codicem  hoc  loco  eolum  per  errorem  calami 
Lttcamtm  129  dici,  esee  revera  Lucamm  125  a  Maneio  abae  saepissime  laudtttum. 
Certe  pro  illo  eodem  siglo  (scil.  H")  utar. 


^igilizedbyGOOgle 


IN  BIMPLICII   EPISTOLAS   1  — 11.  7 

In  Simplicii  epiitolun  6  („Quum  filii"). 
Post  ircs  priores  ita  proxime  missa  csL  haec  epistula,  uL  eam  Simplicius  aute  [a '[ 
■  illas  Acacio  redilcudam  speret,  liaud  dubic  quia  pcr  cos  defcrcbatur,  qui  majorc 
ililigenlia  ConstauLjnopolim  conlenderent.   Quocirca  non  eodcm  tantuw  anno  sed 
et  eodetu  fere  mense  aut  non  mullo  post  data  jure  videalur. 

In  Simplicii  epistolam  6  („Inter  opera"). 
Zcnone  fuga  elapso  Bisitiscus  impcriiim  adeplus  cst  et  continuo  Calchedo-  [aJ| 
neiise  concitium  una  cum  Lconis  lomo  damnari  sanctionc  gcneraii  jussit.  Quo 
facto  ila  in  se  populi  Cotistantinopolitani  odium  concilavit,  ut  ei  urbc  regia,  quam 
cives  in  furorem  verst  iuceudere  parabaiit,  discedere  coactus  sit.  flacque  captata 
occasioue  Zeuo  ei  Isauria  cum  eiercitu  rediens  urbem  ct  imperium  rccuperavit, 
Basilisco  una  cum  uxore  sua  Zcnonide  Busama  relegalo  moxquc  in  itinerc  Acusi 
intercmpto  (Evagr.  III,  8,  Theodor.  lect.  I  pag.557  eil.Vales.}.  Nec  luora  litteras 
Simplicio  de  recepto  imperio  raisii,  quibus  nunc  ponlilei  respondet. 

In  Simplioii  epiitolam  7  {„£iMeris"). 

Ilanc  epistolam  Lucas  ilolstenius  iu  collcctiouc  Romana  part.  I  pag.  194  [a<[ 

priiuus  edidil.    In  Vigilii  conslitulo  scu  cplstola  24  n.  144  pcrperam  citatur  uti 

ad  Zenonem  Augustum  scripta.  (Ina  vero  cum  supcriore,  de  qua  apcrte  loquitur, 

roisit  Siinpticius,  ut  uno  temporc  Zenonis  el  Acacii  litteris  simul  datis  responderll. 

In  Simplicii  eputolam  8  (ltSollicitudincm"). 
Eistat  baec  epislola  in  vetusLis  eiemplaribus  quum  colleclioDis  Quesnel*  [Ed.[ 
Hanae  tura  Hispauae  el  Pseudo-Isidorianae  aliisque  nonnullis,  quorum  praecipua 
Veronense  46,  Vaticana  1342  ct  5845,  Barberinum  2888  et  Frisingeuse  s.  £m- 
inerani.  Ex  Isidoriauo  primum  a  Herlino  cdita  cst,  moique  ab  edilorc  Romano 
ct  scqueullbus  conciliorum  collectoribus  uec  non  Quesnello  et  Balleriniis  in  codicc 
canonum  ccclesiasticorum  ct  constitutionum  Sedis  Apostulicae  repctita  est. 
Evagrius  III,  21  docct,  eam  in  concilio  Romano,  in  quo  praeside  Felice  Hiscnus 
ct  Vitalis  damnati  sunt,  recltatam  fuisse.  Eamdem  pene  intcgram  Getasius  papa 
tractatui  II  inseruit.  Ita  vero  inscribitur  iu  duobus  Colbcrtinis,  in  Attrebat.,  Vin- 
dobonensibus  XXXIX  et  XLII,  in  uno  Pithoeauo,  Frisingensi,  Vcron.  46  ct  eiiude 
apud  Ballerintos:  Exemplar  (Attreb.  et  Frising.  Exemplum)  epistolae  guam 
misit  Acacius  ad  sanctae  memoriae  Simpticium  papam  Romanae  urbis,  ubi 
damnatum  retutit  Petrum  Alexandrinum.  Cujus  inscriptionis  auctor  habita 
ratione  temporfs,  quo  scrlbebat  ipsc,  non  quo  missa  epistola  fuit,  Simplicium 
sanctae  memoriae  papam  vocat,  quas  voces  recle  omillunt  Vatieaui  5845  et 
1342,  Barberinus  2888  et  Vallicellanus  A  5.  Huic  quippe  ipsi  Simplicius  in 
scquentl  epistola  rcspondet,  ei  qua  simul  et  cam  ineunte  anuo  478  datam  el  ei- 
cunte  Hartlo  ejusdem  anni  acceptam  Romae  esse  colligitur. 

In  Simplioii  epistolaa  9 — 15  („Quam  sit"  ctc). 
Una  cum  seot  sequentihus  e   Vaticano  codice  (scil.  cottectionis  Avellanae  [Eii.| 
Vatic.  3787)  haec  noua  exscripta  Romae  primum  iuter  poutificias  epislolas  in 
luccm  prodiit.   Siugutas  ad  alterum  ac  primarium  ejusdem  familiac  eicuiplar  Vati- 
canum  4961  recognovimus.   Hac  vero  Simplicius  proximae  Acacii  epistotae  rc- 
spondet. 

In  Simplioii  epiatolatn  11  („Quantos"). 
In  colleotione  Avellana,  unde  haec  epistoia  producta,  ita  iuscribitur :   Sim-  [a.3] 
plicius  eps  Acacio  per  quem  supra.    Qua  nola  et  hanc  epistolam  per  eumdem 


^icjitizedbvGOOgle 


8  MONITA   PBAEVIA    IN   SIMPLICII  EPISTOLAS    11  —  21. 

Petrum  PJacidlae  comitem,  qui  supertorem  detulit,  perlatam,  adeoque  utramquc 
simui  missam  esse  indfcatur.  Inde  et  quo  tempore  utraque  conscripta  sit,  facilc 
innuftur.  Iu  supeiiori  epistofa  9'  auno  478  d.  13  Martii  data  Simplicius  Timo- 
Iheum  Alexandrinam  ab  Acacio  commoneri  capit,  ut  miod  Dfoscori  nomen  ad 
altaria  recitari  permittens  deliquerat,  abslergeret.  Satis  Simplicii  votis  fecit  Aca- 
cius,  ab  eoqiie  admonitus  Timotheus  sollemnia  scripla  per  legatos  pontiHci 
direiit,  quibus  id  quod  sibi  timorc  extortum  fuerat,  destruxisse  se  affirraabal, 
remissionem  ipsius  erroris  expetens.  Vii  autem  Timothei  legali  Romam  advene- 
rant,  quum  Simplicius  opportnnilatem  nactus  Petri  comitis  in  regiam  urbem  rede- 
untis,  duas  epistolas  de  quibus  agimus  scribendas  duxit.  Jam  sl  hfs  addamus. 
carum  epislolarum  in  sulisequentibus  litteris  12  et  13  die  17  Octobris  ejusdem 
anni  478  consignatis  mentionem  lieri,  hinc  conficitur,  eas  ita  post  13  Harlii  diem 
collocandas  csse,  ut  Simplkii  epislola  9  Acacio  reddi,  Acacius  Timotheum  Ale- 
xaudrinum  commonere,  atque  liujus  legatio  Romam  pervenfrc  anle  potuerint,  uec 
tameu  litterae  ad  diem  17  Octobris  ejusdem  anni  differantur. 

In  Simplicii  opistoiam  14  („Si  guis"). 
[a1]  Et  iis  est  epistolis.  quibus  Hadrianns  1  aut  aliquis  ejus  decessorum  Dionysii 

Ejigui  collectionem  auxit,  indeque  mutuatus  est  eam  Isidorus  Hercalor. 

In  Simplioii  epiitolam  15  („De  ecclesia"). 
|a3)  Superiori  epistolae  haec  praeponenda  videretur,  si  certa  csset,  quae  ei  sub- 

jicitur  nota  consularis.  At  mcndosam  eam  esse,  ei  sequentibus  epistolis  17  et  18 
patebit. 

In  SimpUoii  epistolam.  16  („Clementissim?i). 
t>.  Ed.J  ln  collectionc  Avellana  Valic.  4961  ita  haec  epislola  inscribitur:  Simplicius 

eps  acacio  ordinato  ab  eo  Kalendione  Antiocheno  epa.  Unde  Kaleudionem 
caeso  Stephano  ordinatum  essc  ab  Acacio  palam  indicatur.  Hic  aulera  Simplicius 
Acacio.  ut  superiori  epistola  imperatori,  respondet,  et  quum  uterque  ipsi  uua 
hujusce  ordinationis  causam  significaverit,  valde  veri  simile  esl.  et  hanc  episto- 
lam  una  cum  superiore  mlssam  fuisse. 

Ia  Simpliiai  epUtolam  19  („Sed  jam"). 
[Kd.]  Fragmenlum  hoc  epistolae  a  P.  Frobeniu  Forstero,  Benedictino  et  s.  Enune- 

rani  Halisbonensfs  bibliotliecario  ex  vetustissimo  codice  Frisingensi  viro  claris- 
simo  Dominico  Hansio  suppeditalum  et  ab  lioc  in  collectione  conciiiorum  tom.  VII 
col.  994  publici  juris  factum  est.  Simplicium  quidem  ad  Zenonis  fmperatoris 
de  causa  Aleiandrina  legatfonem  respondisse,  compertum  fiabemus  ex  ipsius  cpi- 
stola  sequenti,  qua  Acacium  hortatur,  ut  participaia  sollicitudine  titteras  suas 
apud  principem  praescntibus  prosegueretur  ailoquiis.  In  eadem  responsiouc 
cumdem  de  resiiluendo  Petro  prorsus  abnegasse.  successor  Gelasius  in  brevi- 
culo  hisl.  Eutych.  c.  10  tradit.  Felli  autem  in  epist.  1  u.  2  de  eadcm  addit,  Sim- 
plicium  ibi  imperalorem  metuendis  obstrinxisse  sacramentis,  ne  sedem  beati 
Marci  eoangelislae  a  doctrina  magistri  sui  vel  communione  permitteret  sepa- 
rari.  Ejusdem  igitur  responsi  fragmentum  hoc  essc  videtur,  uude  una  cum  supe- 
riori  epistola  18  ideoque  dfe  15  Julii  a.  482  conscriptum  el  per  (Jranium  irans- 
missum  veri  simile  est. 

In  Simplicii  epistolam  20  („Cogilatianum"). 
[Kd.]  Praeter  mss,  coileclionis  Quesnellfanae  continetur  haec  epistola  in  Veronensi 

46,  in  Valliccliano  A5,  iu  Vaticanis  5845  ct  1342,  el  in  Barberino  2888.    Unde 


^igilizedbyGOOgle 


IN  FELICIS  II   KPIST0LA8   1—4.  9 

in  collectionem  additionum  Pseudo-Isldori,  qualis  est  Valicanus  1340,  translata  et 
a  Herlino  edita,  in  sequeutibus  conciliorum  editionilms  locum  accepit.  Denique 
Qucsnellus  el  Ballerinii  in  laudato  codice  canonum  ecclesiasticorum  etc.  e\  ple- 
nioris  censurae  trutina  eam  repraesentarunl. 

In  Simplicii  epistolam  21  („Piurimorumli). 
Ad  nospervenit  opeHbpanac  colleclionis,  e\  qua  et  in  anliquo  illo  canonum  [a'l 
codice  Hispauae  ecclesiae,  cul  nihil  ex  falsis  isidori  mercibus  admlscctur,  exscripta 
fuil.  (Jnde  eam  «piscatus  Hercator  ad  Zenonem  episcopum  Spalensem,  sicut 
el  alias  Spaniam  pro  Rispania  pingere  scJel,  inscripsit;  quam  inscriptionem 
deinde  arripaere  editor  Romanus  et  conciliorum  collectores.  Quum  vero  nullam 
temporis  nptaio  prae  se  ferat,  lilc  eo  commodius  ultimo  loco  subjicitur,  quo  pro- 
pius  altera  Fclicis  ad  eumdem  Zeuonem  cum  ipsa  comparari  poterit. 


Monita  praevia 
in  Felicis  II  papae  epistola 


In  Folicia  epiitolaa  1  —  4  („Decebatu  ctc). 

1.  Qualuor  haec  scripta  primum  a  Baronio  e  veteri  colieclione,  quam  Cre-fDui 
sconianam  vocat1),   edila  simul  misisse  liquel  Felicem  suL  ipsum  ponliucatus  sui 
ezordium,  ut,  quod  tum  ratio  et  consuetudo  eifgebant,  imperatori  et  episcopo 

E onstanlinopolitano  aigmlicaret,  sesc  in  demortui  Simplicii  locum  suOectum  csse. 
Nec  minus  constat  iis-mittendis  occasiouem  dedlssc  quum  Johanuis  Talajae  in  Ur- 
bem  adventum,  tum  oblatos  al>  eo  advcrsus  Acacium  lihellos.  At  quo  tempore 
Johannes  in  Urbem  advenerit,  non  couveuit  inter  scriptores.  Si  lides  sit  Liberato 
breviar.  c.  18,  Jokannes  ejectus  de  sede  Alexandrina  propter  Petrvm  Mongum 
Antiochiam  profectus  est,  vl  videret  Illum  magistrum  .  . .  Ingressus  ad  Calen- 
dionem  Antiochenum  patriarcham,  sumptis  ab  eo  mtercessionis  synodicis  lit- 
teris,  Romanum  pontificem  appellavit,  et  suasit  scribere  pro  se  Acacio  Con- 
stantinopolilano  episcopo.  Et  quidem  ad  hoc  Simplicius  praeparati  animi  et 
voiuntatis  fuit.  Verum  huic  narrationi  lidem  nonnihil  detrahunt,  quae  idem  auctor 
dc  mutuis  illis  Simpiicii  ad  Acacium  el  Acacii  ad  Simplicium  litteris  subjicit,  quas 
spurias  csse  cum  Coustantio  et  Valesio  aliisque  doctis  haud  dubitarous.  Etenim 
idem  sentire  videtur  cum  Evagrio  h.  e.  UI,  15,  Johannem  videlicet  Simplicio  adhuc 
superstite  advenisse,  id  quod  uterque  fortc  ei  quodam  Zacharia  hausit,  quem  fate- 
tur  ipse  Evagrius  nihil  eorum,  quae  tunc  gesta  sunt,  explorate  cognitum  ha- 
buisse.  CerteidemEvagriusIlI,  15  ubi  Johanuem Romam  advenlsse  tradit  ac  postea 
apud  Simplicium  Zenonis  litteris  perjurii  accusatum  esse,  apertc  confundit  el  ipsius 
Johannis  advcntum  et  legati,  qui  litteras  ordinationis  ipsius  indices  pontiGci  paullo 
ante  rcddiderat. 

2.  Propius  ad  veriutcm  Theophanes  accedere  videlur  rem  fla  eiponens 
(chronograph.  ed.  Boun.  p.  202):  Johannes  Talaja  comperto  Petri  Mongi  in 
Aleiandriuam  civitatem  adventu,  quae  maia  commissurus  esset  secum  reputans, 
clero  licet  ac  popuio  ad  ponendas  pro  ipso  animas  paralis  eumque  ne  disce- 
deret  deprecantibus,  clam  et  citra  tumultum  urbe  dilapsus  est.   Ubi  autem  Ro- 


')  Revera  haec  est-  Valiicellana  A5,  Hadrianam  coRectdonem  v; 
BcjunctiB  additionibua  auctam  eihibens;  cf.  snpra  Praef.  general. 
Balleriuii  do  antiqu.  collect.  can.  III  cap.  8  n.  8. 


^igilizedbyGOOgle 


10  MONITA   PKAEVIA  1N  FELICIS  II. 

mam  perveuit,  jara  Felici  traditac  erant  a  rcgiae  urbis  civibus  cunctlsque  oriealali- 
bus  artversus  Acacium  conscriplae  litlerae  (adeoque  Simplicius  jam  decesseral). 
Tuuc  contra  eumdem  episcopum  Johanncs  libellum  obtulit.  In  quo  quum  eadem, 
quae  orientales,  dc  illo  denuutiaret,  Felii  in  templo  Petri  apostolorum  koriphaei 
congregata  syuodo  duos  episcopos  ac  de/ensorem  Constantiuopolim  cum  litteris 
legavit,  qui  Pelrum  Hongum  ceu  haereticum  Alcxandria  ejiciendum  esse  Zeuoui 
Acacioque  significarent.  Quibus  concinitEvagriusIII,  18,  quatenus  libellos  adversus 
Acacium  a  Johanne  Pelici,  non  Simplicio,  porrectas  docet,  atquc  his  exculicndis 
indictam  et  celebratam  synodum,  ex  qua  Vilalis  Troentinus  et  Hisenus  Cumanus 
cpiscopi  cum  Felice  riefcnsore  delegati,  qui  litteras  imperatori  deferrent  et  Romam 
cvocareut  Acacium,  eorum,  quae  ipsi  Johannes  objiciebat,  rationem  redditurum. 
Quihus  vcrbis  Evagrius  postremum  ex  his  quatuor  scriptis  haud  obscure  indicat. 
Primum  vero  Celasius  diserte  laudat  sub  tractatus  U  inilium,  secundum  Victor 
Carthaginensis  episcopus   et  Hartinus  papa  I. 

3.  Pro  textu  denique  epistolarum  1  et  2  permultis  ex  partibus  lafaoraule 
Coustantius  nulium  codicem  adhibere  poluil,  Durandus1  autem  semel  tanlum  (ac 
nescio  an  errouee)  Remlgianuni  ms.  laudat.  Nobis  eum  ad  quatuor  pracstantissi- 
morum  exemplarium  trutinam  vocare  licuit,  videlicet  Barberinum  2888,  Vatlcana 
1342  ct  5845  el  Vallicellauum  A5.  Unde  demum  ejus  integrilatem  ab  innu- 
Tneris  mendis  teterrimis  reslitutam  esae,  quisque  ad  editorum  formam  confercns 
facilc  invenerit. 

In  Felicis  epistolai  3  et  4  („Episcopali"  ct  „Quum  siV). 
|  Dur.J         Licet  per  Vitalem  ct  Hisenum  transraissae  adeoquc  cum  duabus  epistolis  su- 
perioribus  couscriptae,   haud  lamen  a  legatis  erant  aute  trariendae.  quam  pro- 
bassent,  Acacium  morem  nolle  facere  iis,  ad  quae  ipsum  Felii  cpistola  superiorc 
adhorlatur. 

Ia  Felicis  epistolam  5  („Filius  nostcr"). 
[as]  Exstat  in  iisriem  omnino  exemplaribus,  in  quibus  postrema  Simplicii  ad  cum- 

dcm  Zcnoncui  episiola.  Ideo  vcro  liuc  cam  refertmus,  quod  prius  haud  dubie  sit 
aFelice  conscripta,  quamZenonis  litteris  praeventus  esset.  nec  probahile  est,  cum, 
cui  Felicis  decessor  vicem  suam  illis  in  regionibus  delegaverat,  diu  salutandi  uovi 
jioutilieis  oflirio  defuisse. 

In  Felieii  epiitolam  6  („Mullarum"). 
[Dur.]  1,    Celeberrima  haec  epistola  in  editione  Romana  nolatur  ex  Cresconio1) 

descripta.  Nos  eam  reperimus  in  veteribus  mss.  collectionis  Queanellianae  ct 
Hispanae  bidorique  exemplaribus.  Praeterea  tota  inserta  est  veteri  canonum  col- 
lectioni  ante  Isidori  aevum  concinnatae,  cujus  quidem  exempla  in  Colhertina  ct 
Coisliniana  bibliotbecis  asservari  jam  observavimus,  [nec  non  vetustissimis  codi- 
cibus  Barberiuo  2888,  Vaticanis  1342  et  5845  atque  Veronensf  46].  Eam  Libe- 
ratus  breviar.  c.  18  scripturam  seu  chartam  damnationis  vocat.  In  coliecKone 
Quesnelli  is  ei  titulus  praeligitur:  In  damnatione  Acacii  (in  2  mss.  l)e  damna- 
Hone  ejus),  quod  haereticis  ausus  sit  communicare.  Atque  baec  quidcm  prac- 
cipua  damnandi  Acacii  causa  fuit.  At  alias  etiam  Felix  huic  praemittit  sentcntlae, 
quam  adversus  eum  pronuntiat.  Jam  prlma  ejus  verba:  Xultarum  transgressio- 
num  reperiris  obnoxius,  non  unum  Acacio  crimen  objectum  esse  indicant.  Deinde 
quuro  subdit:  in  senerabilis  concilii  Hicaeni  conlumelia  saepc  versatus  aliena- 
rum  tibi  provinciarum  jura  temerarie  vindicasti,  osteudit,  Acacium  jus  sibi 


^icjitizedbvGOOgle 


EPISTOLAS  2  —  7.  11 

vindicassc,  quod  se.itt  suae  Anatotius  in  synoiio  Calchedoncnsi  altribui  procurarat, 
sequc  idem  jus  velul  Nicaeno  coocilio  coDtrarium  irritum  habufsse  ac  rejecisse. 
Si  etiam  Liberatum  brev.  c.18  audiamus,  ad  plenum  detectus  est  Acacius  hae- 
reticus.  Sed  non  aliunde  probatur  haec  plena  hacreseos  convictio,  nisi  ei  aperta 
ejus  communione  cum  haereticis  atque  iis  praesertim  in  rebus,  in  quibus  haeresi 
favere  eamque  promovere-deprehensus  est.  Quod  vero  tum  a  Felice  praestituin 
sit ,  iilem  Liberalus  ita  explicat :  Ubi  ergo  ad  plenum  detectus  est  Acacius  hae- 
reticus,  papa  Felix  in  litteris  suis  synodicis  ad  Acacium  sic  posuit:  „pec- 
casti,  ne  adjicias  et  de  prioribus  supplica.li  Tum  suhdft: 
Susceptis  his  Acacius  litteris  perseverat ,  negue  recedens  a  communione  Petri 
negue  suadens  ei  palam  suscipere  Calchedonense  coneilium  ei  tomum  papae 
Leonis.  Haec  cognoscens  papa  Felix  damnationis  scripluram  misit  Acacio 
per  Tutum  defensorem,  cujus  est  prmcipium :  „Multarum  transgres- 
sionum  reperiris  obnoxius."  Et  datis  Acacio  hujusmodi  litteris  eas 
non  suscepit,  patrocinio  fultus  imperatoris,  ita  ut  cogerentur,  gui  eas  detu- 
lerunt,  per  quemdam  monachum  Acoemitensem  ipsam  chartam  damnationis, 
dum  ingrederetur  ad  celebranda  sacra,  suspendere  in  ejus  pailio  et  discedere. 
Quod  autem  Liberatus  in  hujus  narralionis  initio  refert  de  synodtcis  litteris,  iu 
quibus  ad  Acacium  scripserit  Felix:  peccasti,  ne  adjicias,  et  de  prioribus  sup- 
plica,  meritoin  riubium  vocari1)  licet,  quum  de  bujusmodi  litteris  in  gestis  dc 
nomine  Acacii  (Gelas.  tract.  I)  silcatur,  in  quibus  duo  tantum  Felicis  scrfpta  ad 
Acacium,  quae  superius  habemus,  ipsiua  damnationem  praecessisse  innotantur. 
Ipse  quoque  Felii  in  edicto  sententfae,  quo  eumdem  damnat,  eum  a  se  secundo, 
non  tertio,  admonitum  memoral.  Tertiae  tamcn  vel  quarlae  admouftionis  vicc 
ccnsere  poterat  decesaoris  sui  monita.  Unde  in  tisdem  gestls  n.  13  praemittitur : 
Postquam  ergo  nihit  profecisse  tilleras  praedecessoris  sui  sanctus  papa 
cognovit;  ac  deinde  additur,  Vitalem  ac  Hisenum  aii  eo  sub  hac  instructtone  legatos 
esse,  tum  ut  Petrus  deAlexandrina  pelleretur  ecclesia,  (ad  quodAcacium  supe- 
riorc  epislola  2  Felii  invital),  tum  ut  libelto  sancti  Johannis  episcopi  Alexan- 
drini  responderetAcacius,  atgue  ipsi  denuntiaretur  Acacio,  ut  anathemaAlex- 
andrino  diceret  Petro  (id  quod  subneio  Felicis  libelio  seu  epistola  3  praestari 
legimus).  Et  vi  legatis  illata  ipsorumque  legatorum  flagilio  eiposilis  subjickur: 
Quibus  commotus  beatissimus  papa  habita  synodo  Vitatem  et  Misenum  ab 
officio  et  communione  suspendit  Acaciumque  damnavit.  Neque  etlam  tempus 
cicogitari  potest,  quo  missae  sint  synodicae  litterae  a  Liberato  memoratae,  si  ab 
ila  distinguantur,  quibus  officii  sui  admonetur  Acacius,  aut  ab  iis,  quibus  Romam 
vocatur  ad  dicendam  causam,  aul  subneiis,  quibus  damnatur.  Diias  enim  priores 
legatis  tradidit  Felii  cum  primis  ordfnalionis  suae  nunciis  defercndas,  nullasque 
igilur  antea  miserat.  Neque  Acacii  distulil  damnatlonem,  ubf  ea,  quae  cum  legatls 
cgissct,  comperit. 

In  Folicii  epirtolam  7  („Acacius"). 
Hoc  edictum  io  editione  Romana  deeral,  primusque  ei  codice  Virdunensi  [Dnr.j 
cvulgavit  Jacobus  Sirmondus  in  appendfce  cod.  Theodos.  pag.  123.   Publice  pro- 
positum  est  generatfm  legendum,  quo  porro  differt  a  superiore  damnatfonfs  sen- 
lentia  Acacio  tradeuda,  iu  qua  et  Felii  ipsummet  alloquftur.    Similfter  in  concilii 
Calchedonensis  actionc  3  (Harduin.  coll.  conc.II,  377)  latam  adversus  Dioscornm 

')  Est  Felicis,  quae  quidem  in  conciliorum  editionibua  ejue  nomine  fertur, 
epiatola  3,  his  verbis  incipicns:  Qais  dabtt.  Eam  cum  tota  similium  documeu- 
torum  serie  suppositam  ease,  satia  luculenter  Henricus  Vaietdus  disaert.  de  Petzo 
Antiocheno  cap.  4  et  fiallerinii  de  antiqu.  collect.  latiu.  p.  II  cap.  11  §  3  de- 
monstrarunt. 


>vGoogIe 


12  HONITA  FBAKVIA   1N   FELICIS  II. 

sententlam  ipsi  missam  habemus,  et  (1.  c.  377  mfcrius)  odictum  adversus  eumdem 
umnibus  propositum. 

In  Felicis  epiatolam  8  („Quoniam  pietat"). 
[Dur.]  Ab  eodem  Sirmondo  nna  cum  sei  aliis  infra  subjiciendis  e  veteri  codice  Vir- 

iftlneiisi  eruta  annol631  iu  appendice  codicis  Theodoeiani  publica  luce  donala 
est.   Nec  incogniU  fuit  Nicolao  I,  qui  plures  ejus  locos  data  occasione  laudavit. 

In  Feliois  cpistolam  9  („Petrus  vero"). 
|  Kd.  j  E  veteri  Vaticano  codice,  in  quo  gcstis  de  nomine  Acacii  subnectitur,  erutum 
hoc  fragmentum  prlmum  in  editione  Romana  prodtit,  his  inductum  verbts :  Ita 
Felix  papa  episcopis  per  Aegyptum,  Thebaidem,  Libyam  et  Pentapolim  con- 
stitutis  post  alia.  Huic  autem  scribendae  epistotae  occasionein  dederunt  memo- 
ralae  ab  Evagriolll, ^O  litterae  episcoporum  et  clericorum  Aegyptiacae  dioe- 
cesis  ad  Felicem  scriplae  de  Petro  tamquam  haeretico  et  de  iis ,  qui  huic 
communicabant.  Ideo  vero  huc  a  nobis  refertur,  quia  cam  ei  ipsa  synodo,  quae 
Acacium  damnavit,  missam  esse  coujecUmus. 

Id  Folicis  epiatolam  10  („Probatam"). 
[Ed.]  Missa  fuit  post  VilaUs  etMiseni  atque  Acacii  damnalioQem,  adeoque  et  statim 

post  Romanam  syuodum  anno  484  habitam.  Eam  vero  Sirmondus  c  Virdunensi 
codice  in  append.  cod.  Theodos.  pag.  130  edidit. 

In  Felicis  epiatolam  11  („(Him  nobis"). 
[Dur.J  l.    Romae  primum  intcr  ponlificias  epistolas  e  Valicauo1)  codice  anno  1591 

prodiit,  consularis  notae  expers.  Ei  quo  uata  de  tempore,  quo  scripta  est,  occasio 
dtsceptauui.  Eam  Barouius  anno484  retulit,  veluli  ab  ea  ipsa  conscriptam  synodo. 
in  qua  damoatus  esl  Acacius.  Negal  Valesius,  cam  ad  hanc  synodum  pcrtinere  sed 
ad  postcriorem  eodem  anno  Romae  coactam,  proliiaquc  dissertatione,  quam  de 
duabus  synodis,  a  quibus  damnatus  esl  Acacius,  adornavit  et  ad  calcem  Theo- 
doreti  pag.  179  edidit,  adversus  Baronium  et  qui  eum  secuti  sunt  conciliorum 
cditorcs  conteudit,  Acaclum  gemina  fuisse  damnatione  pcrcussum  iluahus  in  synodis 
codem  anno  in  s.  Petri  basilica  habitis,  octavo  videlicet  et  vigesimo  die  Julii  el 
primo  sequciilis  Augusli ,  ita  ut  inter  ulramque  quatuor  dumtaxat  dierum  spa- 
tium  intercesserit. 

2.  Duplicem  synodum  ei  co  probat,  quod  priori  subscripsissc  reperiantur 
praeter  Romanum  pontilicem  cpiscopi  67  vcl  77 ,  posteriori  non  plurcs  duo  et 
quadraginta  cum  episcopo  Tibunino.  At  si  negari  nequit  tluplei  synodus,  non 
inde  sequitur.  in  ulraquc  Acacium  fuisse  damnatum.  —  Ilcinde  priori  illi  synodo, 
quam  collectam  ponit  ad  audiendam  rationem  legationis  Vitalis  etMiseni,  unain 
solam  epistolamVI  ad  Acacium  eamque  aliquamdiu  suppressam  adscribit,  alteri 
vcro  in  Antiochcnae  ecclesiac  causa  congregatae  plures  ac  nominatim  epistolamVHI 
adZeuoncm  iiuperalorem,  X  ad  cleruin  elpopulum  Couslantioopolitanum,  istamXI, 
ad  alios  aliaa. 

3.  Nobis  vero  prior  synodus  anno484  d.  V  Cal.  Augusti  habita  non  minus 
vidctur  ad  cogoosccudam  Acacii  causam  convenissc,  quam  ad  rationem  audicndaiu 
Vilalis  ct  Miscni  Icgationis.  Cui  synodo  et  sextam  Fclicis  epistolam  et  sequentes 
quatuor  adscribimus,  pro  certo  habcntcs,  alteram  synodum,  ei  qua  prodiissc  con- 
stal  islam  undedmam,  longc  essc  posteriorem,  quam  sibi  persuasit  laudatus  vir 
Valesius,  neque  veri  esse  simile,   duas  synodos  tam  impari  episcoporum  numero 

')  Noa  eam  ad  hunc  codicem  (scil.  Vaticauum  1961)  iterum  conferentes,  non 
psucis  oditorum  mendie  liberavimus.    Ed. 


^icjitizedbvGOOgle 


EPISTOUS  7  — 11.  '    13 

constautes  intra  quatuor  dies  in  eadem  urhe  eademque  in  basilica  couvenisse. 
Praeterea  quis  clarUsimo  viro  anuuerit,  epUtolas  Vlil  et  X,  quura  e  synodo  Antio- 
chenae  eccksiae  causa  congregata  missac  dicautur,  Dullam  ejusdem  ecclcsiae  nien- 
tionem  lacere? 

4.  Verum  liic  mirari  subit,  Valesium  virum  sane  oculatum  haec  leviter  prae- 
teriisse  subnexae  epUtoIae  11  n.5  verba:  sic  autem  Acacius  impietatem pesti- 
ferae  damnationis  tetendit,  ut  etiam  dejectus  insultet,  ut  scissus  saevire  non 
desinat,  et  quum  omnino  extra  corpus  habeatur  Ecclesiae,  ejus  tamen  membra 
dilaceret.  Certe  Acacius  in  jus  vocatus  sUtere  se  reuuerat,  neque  adeo  in  urbe 
agens  regia  Romae  argui  poluit,  quod  dejeclus  insultet  et  extra  corpus  habitus 
Ecclesiae  ejus  metnbra  dilaceret,  nisi  quae  ille  a  denuntiata  sibi  damnationis 
sententia  patrarat  facinora,  Felii  cerlis  teslibus  didicisset,  quod  brevbsimo  qua- 
tuor  dferum  spatio  fieri  nullo  modo  posse  manifestum  est.  In  eumdem  offendil 
scopulum,  quum  sentcntlam  in  Acaclum  latam  aliquamdiu  suppressam  dicit, 
eaque  prolaia  eispectasse  Felicem,  num  Acacius  resipisceret  et  tnutato  proposilo 
sese  ab  haereticorum  communione  revocaret.  Posito  enim,  quod  quatriduo  post 
geniiuala  fuerit,  uti  asserit,  eadem  sententla  sfmul  suspensa  dicitur  ct  statira 
iterata,  ita  ut  Felii  dum  exspectare  flugitur,  num  Acaclus  rcsipiscat,  eum  iterum 
damnare  properet. 

5.  Duo  autem  observat  a  Graecis  in  Acacii  damnatione  et  depositione  fuUso 
maiime.reprehensa:  primum,  quod  insynodo  damnatus  ac  depositus  non  fuisset, 
sed  solus  Felix  papa  nomen  suum  sententiae  depositionis  praefixisset,  alterum, 
quod  nec  convictus  nec  discussus  juxia  reguias  damnationis  sententiam  ex- 
cepisset.  Tum  exculiens,  cur  Acacium  nulla  iu  synodo  damnatum  essc  aflirmorent, 
eos  de  synodo  specialiter  ob  ipsum  congrcgata  locutos  esse  arbftralur,  ac  faletur, 
ei  duabus  synorlis,  in  quibus  damnatus  est  Acacius,  neulram  ipsius  causa  congre- 
gatam  esse,  sed  priorem  ob  Vitalem  et  Hiseuum  legalos,  posleriorem  Anliodienae 
ecclesiae  gratia.  Deinde  ail  postremam  Craeconim  reprebensionis  partem,  qua 
Felicem  solum  ei  senlentiae,  qua  damnalus  est  Acacius,  nomen  suum  praefixisse 
querebantur,  observal  iu  ipsa  hac  epbtolaXI  n.4  responderi  his  verbis:  unde 
nunc  in  causa  Antiochenae  ecclesiae  apud  beatum  Petrum  apostolum  congre- 
gali  rursum  dilectioni  vestrae  morem,  qui  semper  apud  nos  obtinuit,  propera- 
vimus  indicare.  Quotiens  intra  llaliam  propter  ecclesiasticas  causas ,  prae- 
cipue  fidei,  colliguntur  Dei  sacerdotes,  consuetudo  retinetur,  ut  successor 
praesulum  sedis  apostolicae  ex  persona  cunclorum  totius  Italiae  sacerdotum 
. . .  cuncta  conttiluat.  Quibus  datur  ralio,  cur  conciliorum  Romanorum  synodicis 
litleris  solius  papae  nomen  praengi  soleat.  Ilis  autem  praemUsU  necesse  est  tota 
corruat  et  funditus  evertalur  Valesii  hypot-hesis  de  brevbsimo  quatridui  spalio 
inler  utramque  synodum. 

6.  Primum  queri  non  coeperunt  Graeci  ante  acceptam  et  recitatam  seulen- 
tiam  ln  Acacium  latam,  nec  Felii  potufl  eorum  respondere  querclfs,  nisi  sibi  prius 
innoluissent.  Deinde  si  attentius  expendantur  proiime  citala  hujus  epistolae  verba, 
manifeste  palebil.  Felicem  satb  Graecis  lieri  voluisse  querenlibus,  Acacium  fuisse 
contra  canonum  praescripta  depositura  extra  synadum,  eitra  synodum  inquam 
qualemcunque,  uon  vero  eitra  synodum  specialiler  ob  ipsum  congregatam,  ut 
vult  Valesius.  Sl  enim  eipostulari  sensisset  a  Graecis,  quod  uon  speciali  flle  esset 
synodo  damnatus,  frustra  IpsU  opposuisset  Romanorura  couciliorum  consuetudi- 
nem,  in  promptu  habeus,  cos  injuste  queri,  quum  non  minus  fuisset  adversus  eum 
congregata,  quam  adversus  Vitalem  et  MUeuum.  Quippc  exslincto  Simplicio,  qui 
non  semel  Acacium  ofticii  sui  admonuerat,  Johanues  Alciandriuus  anlUtes  Itomam 
appubus  accusationis  libellos  adversus  eum  obtulerat.  Vocatus  interim  fuit  per 
Vitalem  etMisennm  legatos  Constantinopolim  missos,  ut  se  sisteret  coram  ponlitice 


^icjitizedbvGOOgle 


14  MONITA  PRAEVIA  IN  FELICIS  II. 

libellis  lllis  responsurus.  Quos  quuui  acerbius,  ut  notuui  est,  habuisset  ac  demum 
praemiis  delittiisset  coque  pelleiisset,  ut  Petro  Hongo,  ad  quem  eipelleudum  missi 
fuerant,  communicarent,  Acoemitae  monacbi  Vitalis  et  Misehi  delictum  simul  atque 
Acacii  nequitiam  denuntiatum  advenere,  tesle  Evagrio  b.  e.  III,  20  instantes  apud 
Felicem  supplicesque  orantes,  ut  orientali  ecclesiae  in  sununum  discrimen  adductae 
subvenire  ne  moraretur.  Quum  igitur  congregalur  postea  synodus,  in  quaVitalis, 
Hiseuus  et  Acacius  condemnantur,  quis  eun  propter  solos  illos  legalos  specialiter 
congregatam  dixerit,  et  non  propter  ipsum  Acacium?  Soli  quidem  auditi  sunt 
Vitalis  et  Hisenus,  at  Acacius  non  semel  votatus  ante  utriusque  delictum  fuerat, 
ejusque  absenlis  vices  abunde  supplebaut  Johaunes  accusator,  testes  legati,  Acoe- 
mitae  monachi,  et  aliorum  monachorum  atque  ipsius  Acacii  litterae.  Inde  vero 
praevaricationum,  quas  denuntiata  ipsi  sententia  conlinet,  eviclus  condeinnatus- 
que  est.  Quibus  attenle  et  aeque  animo  considcratis  quis  eum  in  synodo  damnatum 
diierit,  vel  quae  non  specialiter  ob  ipsum  congregata,  vel  ei  qua  nec  convictus 
nec  discussus  juxta  ecdesiasticas  regulas  fuerit  ?  Cui  etiam  non  est  persptcuum, 
hanc  Graecorum  eiposlulalionem,  Acacium  sine  synodo  fuisse  damnatum,  simpli- 
citer  et  obvio  sensu  verborum  intellectam  fuisse,  quod  et  Ipsius  successor  posl 
Flavitam  Euphcmius  objicit  apud  Gelasium  cpist.  10  n.  4,  Acacium  ab  uno  non 
potuisse  damnari?  An  vero  aliud  sive  hic  Euphemius  sive  alii  sibi  velint  Graeci, 
quum  dlcunt  apud  Gelasium  epist.  26  n.  1,  quod  non  speciali  synodo  dejectus 
fuisse  videatur,  commodius  in  bunc  Iocum  expendemus.  luterim  maneal,  quod 
et  in  subjectis  notis  confirmabitur:  eptslolam,  de  qua  agiinus,  non  qualuor  dum- 
taiat  diebus  sed  mullis  mensibus  esse  posleriorem  seita  praecedenti.  Valesium 
et  alios  viros  doctos  fefellil  bic  epistolae  locus  haud  parum  intricalus:  Post  illam 
sentenliam,  guae  in  Acacium  perlurbatorem  tolius  orientis  ecclesiae  dicla 
est,  his  quogue  nunc  ilerum  congregati  adjicimus  litteris  memoratam  sub- 
dendo  sententiam,  quam  placuit  per  Tutum  defensorcm  Acacio  dirigi.  Non 
significat  synodua,  has  litleras  synodicas  per  Tulum,  uti  inlerpretautur,  aliatas 
fuisse,  sed  iis,  quas  mittebat,  litteris  ad  archimandritas  in  regia  urlie  ac  Bithynia 
conslitutos  sententiam  adversus  Acacium,  quae  o]im  per  Tutum  missa  fuerat,  se 
adjumisse.  Quod  conflrmatur  hb  verbis  proximesequentibus:  Quod  ergo  placuit 
s.  synodo  apud  beatum  Petrum  aposlolum,  sicut  diximus,  et  per  tutum  eccle- 
siae  defensorem  sanclissimus  vir  Felix  caput  noslrum  et  archiepiscopus  in- 
dicavit,  in  subditis  continetur. 

7.  Jam  nihil  obesse  videtur,  quin  veterem  sequamur  Pelri  Labbei  codicem, 
in  quo  haec  epistola  ///  JVonas  Octobris  Symmacko  v-  c.  cons.  (i.e.  anno  485 
d.  SOctobr.)  consignelur.  Ac  vero  ideo  relala  a  Valesio  est  ad  Calendas  Auguslas 
praecedenlis  anni,  quod  eam  eodem  scriptam  die  crederet,  qua  superior  octava  ad 
Zenonem,  quae  revera  ipsis  Augustis  Calcndis  data  notatur.  At  quod  vir  eruditus 
credldit  aut  pro  cerlo  posuit,  longe  a  vero  abest,  quum  nullum  sit  dubium,  quin 
haec  epislola  a  priori  synodo  sit  missa.  Neque  hic  obest,  quod  synodi  illius  epi- 
stola  ad  Acacium  quatuor  ante  banc  diebus  data  notetur.  Neque  cnim  insolens  fuit 
Romauis  ponlificibus,  ut  synodorum,  quibus  praeessent,  gesta  el  litteras  inde  missas 
non  Usdem  sed  diversis  interdum  diebus  consignarent.  Notura  est,  Hilarum  quum 
synodum  Romae  propter  Gallos  habuissct  XIII  Cal.  Decembris,  ils  tantum  III  Nouas 
ejusdem  mensls  scripsisse.  Simillter  Hlspanos  vii  ccrliores  fecit  III Cal.  Januarii 
de  gestls  synodi  ifi  eorum  causa  XIII  Cal.  Decembris  habitae.  Ilaque  nihil  vetat, 
quominus  Felii  epislolas  6  et  8  eadem  in  svuodo  scriptas  diversis  consignarit 
dfebus. 

In  Felioii  epUtolam  12  („Diaiolicae'1). 

']  1.    Ei  iis  est  epistolis,  quas  Jacobus  Sirmondus  e  veteri  codice  Virdunensi 

eilidit  in  saepc  lauilato  appendicc  cod.  Thoodos.  pag.  134.  Eruut  fortasse,  quihtis 


^icjitizedbvGOOgle 


BPI8TOLA8   11  —  13.  16 

suspecta  videatur,  primum  quodTuli  lapsus  nusquam  alias  raemorelur;  deiude  quod 
certum  sit  ex  'Fheophane  (ed.  Bonn.  pag.  205),  eum  ad  Dleuse  monasterium 
superatis  insidiis  sibi  Aliydi  comparatis  appulisse,  ac  Dieusium  monachorum  opera 
sententiam  depositionis .  quam  ferebat,  traditam  fuisse  ipsimel  Acacio.  quod  et 
Liberatus  breviar.  c.18  et  Victor  Tunouensis  in  chrouico  ad  a.487  conBrmat; 
postremo  quod  quum  hujus  Tuli  mentio  incidat  m  epistola  11  anuo  post  ejus  ab 
Urbe  discessum  elapso  'J  scripta,  non  modo  defensoris  nomen  retineat,  sed  nec 
ulla  perfidiae  nota  aspergatur. 

2".  Verum  bujus  epistolae  sinceritatem  haud  parum  adslruuut  alia  eodem 
codice  contenta,  de  quibus  nullus  est  ambigendj  locus.  Praeterea  Tulus  infinitam 
nec  certe  praedicta  cpistolall  tacendam  retulisset  iaudem,  si  creatus  ad  tempus 
ecclesiae  Romanae  defensor  minis  et  praemiis,  quibus  fracli  episcopi  legati  fueranl, 
iufracte  obstitisset.  Quid  vero  dico  miuis ,  immo  poenis  gravioribus  et  inauditis 
suppliciis.  Nam  lcgatos,  qui  littcras  solum  comminatorias  attulerant,  carceri  man- 
cipatos  fuisse  constat.  Is  vero  ipsam  deposilionis  senlentiam;  qnam  qui  Acacio 
tradidere,  alii  necali,  ut  scribit  Tneophanes,  alii  snppliciis  affecli,  alii  in  carceres 
detrnsi.  Soium  igitur  hujus  tragoediae  aoctorem  Tulum  his  eiemptum  malis  tuteagere 
Constantinopoli  et  impune  abire  potuisse,  non  est  veri  simile.  Niliil  tamen  prae- 
dicta  epistolall  de  structis  ipsi  insidiis  aut  de  vi  illata  habet.  Sicut  igitur  male 
quis  ex  eo,  quod  haec  prorsus  sileantur,  nihil  eum  esse  perpessum  concluderet, 
sic  et  ei  silentio  lapsus  confici  nuUa  ratione  potest,  eum  minis  aut  praemlis  iuvictum 
fubse.   Nullum  itaque  fit  de  hujus  epistolae  sinceritate  dubium  nullave  suspiclo. 

3.  Jam  si  quis  quaeret,  ad  quod  praeclpue  tempus  referri  debeat,  facile  se 
offert,  eam  tum  scriptam  fuisse,  quum  Tutus  in  Drbem  regressus  rerum  a  se 
gestarum  rationem  Felici  reddidit.  Quutn  vero  nonnisi  post  latam  adversus  Aca- 
cinm  sentenliam  delegatus  aut  Constantinopolim  missus  fuerit,  h.  e.  post  d.  28  Jul. 
auni  484;  circa  ejusdem  anni  eiitum  adscribi  commode  polest,  computato  spatio, 
quo  Tutus  Constantinopolim  ire  indeque  redire  potuerit. 

4.  Nobis  quidem  veri  esse  sirailius  videtur,  Iraudem  Tuti  demum  post  syno-  [Ed.  i 
iium  anni  485  ,  unde  epistola  antecedens  missa  est,  detectam,  itaque  epistolam 
nostram  ad  finem  hujus  anni  referendam  esse.  Quapropter  eam  contra  Coustan- 
tium  illi  postponendam  hoc  loco  putavimus.  Nam  concessis  omnibus,  quae  suo  ' 
more  candide  et  argute  disputat  vir  clarissimus,  tamen  vix  credere  possumua,  Tutum 
uuper  defensoris  officio  soltemniter  eiutum,  in  dictae  syuodi  epislola  nulta  vitu- 
peratiouis  nota  interjecta  simpliciler  defensorem  nuacupari.  Hagis  suspiclo  est, 
eum  tunc  nondum  reversum  Eomam  fuisse,  unde  synodus  sollicita,  ne  forte  ipsi 

ut  aliis  legatis  contigerit  aut  interccptae  litterae  fueriut,  eas  adjiciendas  denuo 
censuerit  (cf.  epist.  11  n.4).  Quo  facto  Tutoque  reverso  et  moi  per  Basilium 
trlsti  nuntio  de  ejus  inconstantia  allato,  ponlifex  in  novo  conventu  fratrum  sen- 
lentlam  in  eum  tulit  et  hac  epistola  presbyteris  et  archimandritis  Conslantiuopolim 
signillcavit. 

In  Felici»  epiatolam  13  („Flavio  Soetio"). 

1.    Epistolam  hanc  cun)  gestis  ei  praefma  vetera  collectionis ,  quam  Hadria-[a3j 
nusl  Carolo  Magno  dedil,  exempla  eihibent  cum  hoc  fitulo  iu  fronte:  Incipimt 
constituia  papae  Felicis.    Exemplaria  gestorum,  guibus  allegalum  est  prae- 
ceptum  (H1  antiqua  manu  alligata  sunt  praecepta)  FelHsis  papae.    In  gcncrali 
autem  tituloium  indice  horura  praeceptorum  summa  ac  gestorum  inscriptio  ita 

')  Ita  Coustantii  sententia,  quam  omnino  opprimcre  ncfiis  duximns.  Nostra 
sententia  inversus  ordo  harum  epistolarum:  quam  ille  postea,  noa  autea  acri- 
ptuin  csse  putamus;  conf.  infra  n.  4. 


^icjitizedbvGOOgle 


16  HOHITA  PRAEVIA   IN   FELICIS   II. 

eiprimltur :  Constitutio  papae  Feticis  Africanae  provinciae  de  non  rebapti- 
zandis;  quum  in  iisdetn  eiemplaribus  subnexa  epistola  universis  episcopis  per 
diversas  pruvincias  constitutis  inscrihitur.  Al  in  vetusta  coll.  Hisp.  in  perantiquo 
codice  ad  ejusdem  eccleslae  usum  concinnato  et  apud  [sidorum  Hercatorem  sola 
retenta  est  epistola  ad  episcopos  per  Siciliam  inscripta,  praetermissis  in  ejus 
lronte  gestis  et  ad  calcem  consulari  nota,  sed  praefiiis  ei  quinque  titulis,  quibus 
synodalium  decretorum  summa  repraesentatur.  Subinde  qui  Navarreum  Isidorianae 
collectiouis  eiemplum  ab  annis  saltem  600  descripsit,  in  aliquo  codicis  Uadriani 
ciemplari  gesta  nactus,  ea  sic  pcrstriniit:  Flavio  Boethio  v.  c.  cs.  sub  d.  III  Id. 
Mart.  in  basilica  Constantiniana  residente  venerabili  viro  P.  Felice  una  cum 
episcopis  numero  XLIV,  residenlibus  etiam  presbyteris  LXXVI,  adstantibus 

quoque  diaconibus  vei  cuncto  clero,  Felix  praedictus  episcopus  etc Ana- 

stasius  episcopus  recitavit.  Quibus  verbis  proiime  subjicitur:  Ditectissimis  fra- 
tribus  et  universis  episcopis  per  diversas provincias  constitutis  Felix  episcopus 
in  Domino  salutem.  Ipsa  etiam  gesta  integra  in  Colbertino  item  collectionis  Isi- 
dori  codice  not.  351  adsuto  scmifolio  anle  annos  600  auppleta  suht.  Ita  in  variis 
illis  codicibus  duplfcem  vel  etiam  triplicem  offendimus  ejnsdem  epistolac  inscri- 
ptiouem:  unam  scil.  minus  exprossam  sed  indice  seu  summario  titulo  nolilam 
Africanae  provinciae.  alteram  universis  episcopis  per  diversas  provincias  con- 
stitutis,  postremam  episcopis  per  SicQiam.  Quomodo  vero  compoui  queat  isla 
varietas?  Ut  hoc  perspectum  habeatur,  operae  pretium  est,  quae  synodlcae  liujus 
epistolae  conscribendae  occasio  fueril,  paucis  eiplicare. 

2.  Victor  VUensis  hist.  persec.  Vand.  1.  V,  13  perseculioois,  quam  Huneii- 
cus  rei  in  Africa  proiime  eicitarat,  grarilatem  eiponeus,  tum,  inquit,  Vandali 
ubique  obsidebant  itinera,  ut  transeuntes  rebaplizandos  ad  sacerdoles  suos 
adducerent,  nec  ullis  sive  privatis  sive  negotiatoribus  quoquam  transire,  nulli 
nlii/uid  vendere  vcl  emere  licebat,  nisi  prae  se  ferrent  scripturam,  quae  eos 
rebaptizatos  esse  ftdem  faceret ....  Ipsi  etiam  ejusdem  sectae  episcopi  el 
presbyteri  cum  armatorum  manu  nocturnis  temporibus  vicos  et  caslella  cir- 
cuibant . . . .  et  quos  domi  repererant,  etiam  in  lectulis  sopora- 
tos,  imbre  igneo  et  fulmineo  respergentes  daemoniaca  voci- 
ferattone  Ckristianos  suos  vocitabant .  . . .  Tanla  vero  erat  eorum 
protervia  tanta  violentia,  ut  episcopus  quidam  praestantem  ecclesiae  calko- 
licae  praesulem,  Habetdeum  nomine,  pedibus  manibusque  coUigatis  et  ore 
obturato  ne  clamarei,  Chrislianum  se  effecisse  gloriaretur,  quia  aguam 
rebaptizationis  ipsius  corpori  infudisset.  At  non  omnes  ea  constantia, 
qua  insignis  ille  praesut,  hanc  sacriiegam  aquam  repulsarunt.  Neque  tamen 
eos  etiam,  qui  impiae  tyranni  volunlati  cesserant,  quietos  esse  sivit  turbulenta 
saevae  persecutionis  procelta.  Hinc  plurimi  primum  per  vicinas  ac  deindc 
per  alias  paulo  remotiores  provincias  disjecti  dispersique.  Quocirca  Felicis 
successor  Gelasius  ep.  15 n.  1  in  generali  formula,  quam  episcopo  cuique  seultaliac 
seu  rcgioDum  aliarum  m  ordinalione  sua  coostituit  tradendain,  istud  nominatim 
praescripslt :  Afros  passim  ad  ecclesiasticos  ordines  praetendentes  nulla  ralione 
tusdpiat,  quia  aliqui  eorum  Manichaei,  aliqui  rebaptizati  saepius  sunt 
PKobali. 

3.  Ei  nac  simplice  cipositione  perspicuum  habetur,  qua  ratione  eadem  epi- 
stola  et  provinciae  Africanae  et  episcopis  per  Siciliam  et  universis  episcopis 
per  diversas  provincias  ioscribi  poluerit:  ct  Africanae  quidem  provinciae,  nt- 
pote  ad  quam  propric  pertincbat;  ceterarum  vero  provinciarum  episcopis,  quia 
eorum  intereral  nosse,  quo  paclo  cum  iis,  qui  veniebant  ci  Africa,  se  gererent. 
Nec  alia  causa  fuit,  cur  in  collcclione  episcopis  per  Siciiiam  inscribatur,  nisi  quia 
ejus  compilator  in  eiemplum  incidit  ejusmodl,  quod  nominalim  ad  Siculos  missum 


^icjitizedbvGOOgle 


EPISTOLAS    13.  14.  17 

fuerat.  IU  Siricii  epislolaS,  licel  ad  Iuliae  episcopos  priuium  scripta,  epigraphen 
lamcn  prac  se  fcrt  ad  episcopos  Afrieae,  quia  poslmodum  ad  Afros  missa  Tcle- 
plensisque  inNuraidia  concilii  gestis  inserta,  nou  aliuudc  ad  uos  pcrvenit.  lladriauus 
autem  seu  quivis  alius,  cujus  opera  coUeclio  aucla  est,  quam  is  papa  Carolo  Magno 
dedit,  eieuiplar  penes  se  habuit  gcstorura  synodicorura  adeoque  cpistolae ,  qua!is 
ipsis  gcstis  illigata  est.  Num  vero  eadcm  epislola  etiam  ari  Afros  missa  sit,  diibi- 
tare  licct.  Ccrte  illius  t:\ori\iamQualiler  inAfricanis  (non  in  veslris)  regionibus 
aslutia  diaboli  saevierit,  nulla  terra  ncscivil,  scrmonem  sapit  de  regionibus 
Africiinis  non  ad  ipsos  Afros  scd  ad  alienos  scribcnlis.  Idquc  confirmat,  quod  itiitio 
n.4  legimus:  venientis  ad  vos  et  remedium  postuiantis  sollicite  discutienda  est 
professio  et  persona  decepti. 

4.  Hiuc  Baronii,  quam  Binius  pro  morc  suo  scquilur,  admitti  nequit  con- 
jcclura  circa  id,  quod  praefixa  gcsta  Boelhio  consule  b.  c.  auno  487,  subncia 
vcro  epistola  Bynamio  et  Sifidio  css.  i.  e.  anuo  488  consiguantur.  Fruslra  cnini 
clarissimi  illi  viri  ajunt  accidcrc  poluisse,  ut  lunc,  quum  kahita  est  synodus,  epi- 
stola  minime  mitti  valuerit,  sed  quum  diu  Romae  relenta  esset,  dies  appositus 
itli  fuerit,  quo  in  Africam  mitteretur. 

5.  Quum  enim  dc  epistola  sermo  sit  non  in  Africam  scd  ad  alias  provincias 
missa,  propositum  nodura  nc  attingunt  quidem,  neduiu  expediant.  Ad  nos  quod  at- 
tinel,  FelicemimpriraisAfricaenccessitatibusprospeiissc,  ac  dccrcta.quac  in  synodo 
sua  sanserat,  sine  mora  illuc  uusissc  arbitramur.  Propcrum  remcdiura  eiigcbat 
alta  huic  ecclcsiac  infiicia  plaga,  praestu  erant  iu  synodo  4  episcopi  Africani,  qui 
statuta  fijus  in  patriam  suam  perfcrrent,  nec  quidquam  metucndum  erat  a  novo 
rege,  qui  cpiscoporum  el  aliorum  orthodosorum  exilia  nuper  rclaxarat.  Morarl 
tamen  nos  nou  dcbct  injeeU  djfficullas.  Nullum  enim  est  incommodum,  si  eadem 
decreta  serius  in  dlversas  provincias  missa  ct  eo  die,  quo  tnitli  coeperunt,  consignata 
dixerimus.  Islud  porro  in  cis  singulare,  quod  diversos  poenitenliae  puhlicae  gradus 
lunc  usiutos  explicenl.  Ideo  synodica  illa  cpbtola  Ivoni  digna  visa  esl,  quae  dc- 
creti  sui  p.I  c.  293  tola  iuscrcrelur. 

In  Felicis  epistolam  14  („Multa  sunt"). 

1,  JacobusSirmondus  cpistolam  hanccVirdunensi  codice  erutaniin  appendice  [a! 
cod.  Theodos.  edidit,  admoneus,  cam  pcrperam  Gejasio,  qui  nondum  quum  scripta 
est  poniificaiiiui  adeptus  fuerat,  atlribui  in  illo  exemplari.  Elvero  tradit  Liberatus 
brev.  c.  18,  Flavitaui  litteras  syuodicas  ordinationis  suac  indices  adFelicem  misissc 
eumdemquc  Fclicem  ipsi  rescripsisse,  quod  el  diserle  confirmat  Tlteophanes  in 
Chron.  pag.  206  ac  Kicephorus  Callisli  XVI,  19.  Unde  idem  de  bac  senticndum 
arbitramur,  quod  de  Celasii  tractatu  I  seu  Breviculo  historiae  Eulychianae,  eam  et 
Gelasij  esse  et  Felicis:  Gclasii,  a  quo  scripta  videalur,  quod  ct  suadet  stilus  ipsi 
proprius,  et  archetypi  aucloritate  firmalur;  Felicis,  cujus  nominc  sit  scripta. 

2.  Porro  Flavitas,  a  Victore  Tunonensi  Flavianus  ab  Evagrio  ac  Theophanc 
Fravilas  appellalus.  fuil  Evagrii  ejusdem  et  Thcophanis  ac  Nicephori  judicio  homo 
plane,  qui  co  ipso  lempore,  quo  Felici  significabal,  se  ad  ejus  communiouem  rejecto 
Pctro  Mongo  accederc,  cjusdera  Mongi  socieiatem  h'tteris  aliis  eipeferet,  praedl- 
cans,  sese  prorsus  alienum  a  pontifice  essc.  Vcrum  parvo  admodum  intervallo 
regiae  urbis  sedem  tcnuit  slalimqitc  morle  iuterceptus,  ait  Liberatus,  hanc  Fclicis 
cpistoiam  nec  recipere  potuit  ncc  Petri  Mongi  rcsponsum  eirca  idcm  tempus  datum, 
quod  succcssori  ejus  Euphemio  redditum  fuissc  ducenl  Theophanes  ct  Mccphorus. 
Eum  Viclor  Tunoncnsis,  cui  Theophanes  concinit,  tertio  promotionis  suae  mense 
mortuum,  Nicephorus  vero  Ilb.  16  c.  19  el  Evagrius  qualuor  menses  episcopatu 
potitum  fuissc  scribunt.  Sed  accuralius  loqui  videlur  idem  Niccphorus  I.  c.  c.  18, 
ubi  cum  in  cpiscopatu  non  tnlos  quatuor  menses  transegisse  asscrit. 


^igilizedbyGOOgle 


18  HONITA  PBAEVIA  IN  FELICIS  II 

3.  Victore Tunonensi  anno489  adscribente  FlaviUe  ordiuationem,  nihil  vetat, 
quorainus  ad  annf  hujus  eiitum  referri  queat.  Certe  nondum  mortis  ejus  nuncium 
Felii  acceperal,  qnum  sequentem  epistolam  16.  scripsit,  adeoqne  primo  mensis 
Haji  die  anni  490.  Nisi  quis  dicat,  ea  hujus  epistolae  16  verha ,  quae  Labbens  de 
vacanle  regiae  urbis  sede  interpretalur ,  eam  re  ipsa  vacantem  enuntiare,  uude  el 
colligendum  esset,  epistolam,  de  qua  agimus,  ad  anni490  initia  pertinere.  Verum 
quum  certum  ait.-Felicem  haud  ante  Flavitae  ac  Zenoni  rescripsisse .  quam  archi- 
mandritarum  Iegati,  ad  quos  epistola  16  dfrigitur,  in  urbem  ingressi  ipsum  de 
Flavitae  fide  perversa  ac  dolis  certiorem  fecisscnt,  longe  vcri  est  sinrilius,  ordina- 
tum  Flavitam  circa  anni490  iuitium  atque  hanc  epistolam  ad  ipsum  cum  sequente 
adZenonem  haud  citius  aut  certe  haud  multo  citius  epistola  16  ad  Thalasium,  quae 
ipso  anno  490  Haji  die  I  consigoalur,  conscriptam  fuisse. 

In  Felici»  opurtolam  16  („Dignas"). 
[a1]  Una  cum  superiore  in  eodem  codice  Virduuensi  reperU,  Jacobi  Sirmondi 

opera  simul  prodiit.    Simul  etiam  utramque  missam  esse  Feiix  salis  aperte  indicat. 

In  Feliou  epiitolam  16  („Post  factas"). 
[a']  1.    In  laudalo  codice  Virdunensi,  ex  quo  Jacobi  Sirmoodi  opera  cum  aliis 

superioribus  edita  est,  hunc  praefercbat  tilulura:  Exemplum  epistolae,  quam 
pertulerunt  in  iegalionem  directi  monachi  ad  Rufinum,  Milarum  et  Tkala- 
sium  archimandritas  Constantinopoli.  Unde  el  nomina  discimus  archimanririU- 
rum,  qui  monachos  Romam  legarunt,  ul  clericorura  a  FJuvil.a  ad  Felicem  missorum 
molilionibus  intercederent,  atque  hujus  pseudopairiarchae  mendacia  detegerent  ct 
dolos;  et  docemur  praetcrea,  epistolam  hauc  non  ad  unum  Thalasium  sed  et  ad 
duos  ejus  socios  a  pari  scriptam  fuisse. 

2.  Labheus  eam  datain  eiistimat  vacante  post  mortem  Acacii  sede  Con- 
stantinopolitana.  Vacantem  quidem  sedem  innuere  videntur  haec  Felicis  verba: 
Constantinopolitanae  ecclesiae  vel  quicungue  cjus  futurus  est  episcopus ;  ilem 
el  quae  moi  subsequuntur :  qui  fuerit  creatus  episcopus.  At  si  inde  conBciatur 
eam  tum  vacasse,  certe  nou  Acacli  morte,  seil  FlaviUe  vacabat.  Verum  Felii  aper- 
tius  declarat  suh  epistolae  finem,  illic  creatum  pontificem,  cum  quo  neque  posset 
sociari  communio,  utpote,  inquit,  cujus  adhuc  a  nobis  nec  honor  probalur  su- 
sceptus,  nec  fides  neque  intentio  comprobata.  Quibus  quidem  verbis  certo  de- 
signatur  tempus,  quo  professus  est  Felix,  comraunionem  se  noudum  posse  cum 
Flavita,  atque  adeo  jam  creato,  inire.  Quae  iuque  praemittuntur,  id  unum  indi- 
cant,  persuasum  Felici  fuUse,  nihil  FlaviUe  de  honore  suscepto  consUre,  quoad 
episcopatus  sui  firmitatem  Romani  pontificis  approbatione  sumpsisset.  Jam  antca 
scripserat  Bonifacius  epist.  15  n.  6,  Ncctarii  ordinationis  confirmationem  a  sede 
Romana  petitam:  Princeps  Theodosius,  inquil,  NectarH  ordinalionem  pro- 
pterea,  quia  in  nostra  notione  non  essei,  habere  non  existimans  firmitatem, 
missis  e  lalere  suo  atdicis  cum  episcopis,  formatam  huic  a  sede  Romana 
dirigi  regulariter  depoposcit,  quae  ejus  sacerdotium  roboraret.  Eamdem  etiam 
potestatem  Felicis  decessor  Situpliclus  sibi  haud  obscure  attribuit  in  Aleiandrinum 
antistitem  epist.  18  n.  2.  Ubi  euim  Timotheum  hujus  urbis  episcopum  obiisse, 
inque  ejus  viccm  consona  fidelium  voluntate  Johannem,  cui  ad  sacerdotium  con- 
stare  crederentur  omuia,  subrogalum  enarravit,  sUlim  subjicit:  Ei  nihil  omnino 
restare  videbatur,  nisi  ut  .  .  .  quod  cathoiicus  in  defuncti  ministerium  succes- 
sisset  antistes,  apostolicae  quoque  moderationis  assensu  votivam  sumeret  fir- 
mitatem.  Denique  quum  haec  epistola  iis  monachis  sit  tradiu,  qui  poat  legatorum 
Flaviue  et  Zenonis  adventum  supervenisse  meraorautur  in  duobus  superioribus, 
dubium  noii  est,  quin  post  Flavilae  ordinalionem  scripU  fuerit.    Allerius  ad  eos- 


^icjitizedbvGOOgle 


EPISTOLAS  16—18.  19 

(tem  archimandritas,  quam  iidera  monachi  simul  pertulerant,  sed  quae  desideratur, 
veluti  appcndis  est  et  supplemeutum. 

In  Felio»  epiatolam  17  („Quod  unitatis"). 
Hanc  quoque  eplstolam  Jacobus  Sirmondus  in  Virdunensi  codice  nactus  in  [a3] 
appendice  cod.  Tlieod.  publici  juris  fecit.    Clericorum  a  Flavila  ad  Felicem  dele- 
gatorum  menlio  argumento  est,    eam  uon  esse  tribus  superioribus  anteriorem; 
immo  et  simul  cum  illis  mitli  potuit. 

In  Felieia  epistolam  18  („Quod  plene"). 
A  Sirmondo  cum  aliis  e  codice  Virdunensi  eruta  et  rulgata  fuit.   Andrcae  [aa| 
episcopi  Thessalonicensis  artes  el  ilolos  nec  non  in  schismate  pertinaciam  Gelasiua 
notat  epist.  18  n.  4. 

In  Felicii  n  epistolaa  tre>  avppoaititiaa  Conetantii  eenaura. 

1.  Tres  illae  epistolae,  scilicet ad  Peti-um  Fullouem  („Tl$daott",  „Quis 
dabit"),  ad  Petrum  Anliocbeoum  („'£ne»di}  Syowx&s",  „Quoniam  impor- 
tabilibus")  et  ad  Zenonera  imperatorem  („2Zoist»",  „Cont>enit  dementiae"), 
iiiler  epistolas  Romanorum  pontificum  cum  ceteris  Felicis  II  editae  sunt,  prima 
quidem  et  postrema  ei  syaodo  Coustantinopolitana,  secuuda  ei  codice  Vaticano. 
Deinde  anno  1618  ad  calcem  concilii  Constantinopolitaui  sub  Hena  Binius  gracce, 
Fronto  Ducaeus  in  appendice  Zonarae  graece  et  latine  easdem  cnm  pluribus  aliis 
aliorum  episcoporum  ad  eumdem  Petruin  scriptis  Ulteris  vulgaverunt.  Has  oranes 
Baroniusanno  483'aut  refert  aut  nolnt,  easque  in  uno  eodemque  codice  ■)  Vati- 
cano  haberl  monet.  Nimirum  Petri  FuJIonU  causam  hoc  anno  et  ab  Acacio  Con- 
slantinopolitano  et  a  FeUce  Romae  duahus  srnodis  dijudicatam  esse  arbitratur, 
eique  sententiae  suhscribiint  Binius  aliique  suhinde  conciliorum  editores.  Hinc  in 
Lupareis  Labbeanisque  conciliis  anuo483  duae  ponuntur  synodi,  Romae  sub  Felice 
et  Constantinopoli  sub  Acacio,  et  sub  ulraquc  omnes  illae  litterae  distribuuntur 
velut  acta  adversus  Petrum  Fullonem  producta.  His  si  fides  aliqua  hahenda  foret, 
primum  Constantinopolitaua  tunc  Romana  collocanda  fuisset,  quum  Felicis  litterae 
hujus  synoiii  nomine  scriptae  Petri  jam  ab  Acacio  in  synodo  daranali  meminerinl. 

2.  Sed  Henricus  Valesius  ad  calcem  observatlonum  ad  Theodorum  lectorcm 
de  synod.  adv.  Petr.  Fullon,  c.  4  falsas  et  supposititias  esse  putat  omnes  illas 
episLolas.  Primo  quia  quamvis  a  diversis  episcopis  scriptae,  omnes  tamen  ex  . 
graeco  sermone  in  latinum  sunt  conversae,  i<i  quod  re  ipsa  qui  utramque  liuguam 
calluerint  non  inliciabuntur.  Reinde  nomina  Ipsa  episcoporum,  qui  ad  Petrum 
Fullonem  scribunt,  haud  dubie  conficta  el  coramentitia  sunt,  utpote  nulUs  monu- 
mentis  nota.  Praeterea  si  Fellcera  et  Acaciura  excipias,  quo  jure  id  stbi  arroga- 
runt  raodicarum  urbium  episcopl  et  in  diversis  provinciis  longe  ab  Antiochena 
dioecesi  dissitl,  ut  hujus  palriarcham  scriptis  littcris  acriter  corriperent  et  admo- 
nerenl?  Denique  quod  epistolarum  illarum  falsitatem  demonstrat,  omnes  illasepi- 
stolas  licet  a  diversis  episcopis  et  ln  dlversis  provinciis,  uno  tamen  eodemque 
stflo  i.  e.  rudi  ac  barbaro  sermone  observat  esse  elaboratas.  Addit,  et  Roraanos 
episcopos  illis  temporlbus  aUa  quara  latina  Ungua  ad  eplscopos  graecos  litteras 
scribere  non  consuevjsse.  Nollem  tanien  eam  ob  rationem,  ai  una  adesset,  lilteras 
illas  rejicere,  quum  fieri  potuerit,  ut  FeUi  eieraplari  latino  graecam  versionem  ad- 
jumerit,  rel  etiam  graeci  episcopi,  quod  sibi  latine  missum,  graece  verti  curarint. 


')'£st  codex  coUectionis  Avellanae  VatieunuB  3T8T,  cujus  exemplar  princi- 
pale  Vaticanus  4961.  (Plura  de  nostra  eadem  re  conferantur  apud  Ballerin. 
de  atitiqu.  coUect.  can.  p.  II  c.  II  §  8  et  c.  12  n.  4  (71—78).  » 


^igilizedbyGOOgle 


20  MONITA  PHABVIA  IN  FELICIS  II  EPI3T.  TRE8  8UPPOS. 

alquc  haec  una  versio  ad  nos  pervenerit.    Qua  ratione  factum ,    ut  una  Siili  III 
lilterarum  graeca  exemplaria  habeamus. 

3.  Gravioris  momenti  vfdclur,  quod  de  Felicis  lilleris  nonrinalim  monel, 
nihil  essc  iueplius,  quam  quod  ipsi  affingilur  liis  verbis:  sil  in  te  haec  fixa  dam- 
natio  a  me  et  ab  iis,  qui  sub  me  constituti  episcopales  sedes  gubernare  no- 
scunlur,  et  ab  Acacio  Constantinopolitanae  ecclesiae  pastore  et  a  venerabilibus 
episcopis  ejusjuri  subjectis.  Primo  etiim,  inquit,  hic  mos  uon  erat  fiomanorum 
ponlificum,  ut  cpiscoporura,  qui  una  cum  ipsis  in  synodis  consederant,  in  decretis 
suis  ac  sententiis  mentioncm  facerent.  Quod  et  coufinnal  verbis  synodi  Itomanae 
in  Felicis  epistola  XI  n.  4.  Quid,  quod  ibi  Felii  Acaciuni  sibi  adjungere  ponilur, 
quasi  ejus  senleuLiara  in  damnando  Petro  Antiocheno  secutus  videatur,  omissa 
raentione  Simplicii  papae,  a  quo  iilem  Pelrus  diu  antea  fuerat  condemnatus ! 

4.  Gravibus  illis  eruditi  viri  momenlis  suppetunt  alia.  Nam  liae  litterae 
Felicem  el  Acacium  velul  in  unum  conspirantes  faciunt,  quasi  Acacius  dc  damnalo 
a  se  ac  subjeclis  sibi  episcopis  Pelro  ad  Felicem  scripserit  ac  Felix  illius  laudarit 
sentenliam,  quum  jam  ab  aevo  Simplicii  Acacius  obstiualum  quoddam  silenlium 
aflectarit  ac  solilum  inlermiseril  aul  eliain  ruperil  cum  fiomano  ponli6ce  commer- 
cium.  Praeterca  epistolam  Pctro  episcopo  Antiocheno  inscriptam  legere  est, 
quum  sedes  apostolica  Petri  ordinationem  seu  polius  invasioncm  nunquam  non 
reprobarit,  nunquam  uou  damnarit,  atque  hunc  haereticum  una  cum  omtiibus,  qui 
ab  eo  sese  ordiuatos  eiisliinabant,  ab  Antiochena  civitate  depellendos  censuerit 
Siraplicius  epist.7  n.3  idque  confirmarit  epist.  15.  Sed  ei  epislola  syuodi  Ro- 
raanae,  quac  infra  habctur  inter  Felicis  epist.  1 1  data  III  Sonas  Octobrcs  Symmacho 
consule  (b.e.  anno  485),  manifeslum  est,  eosdem  episcopos,  qui  anno  praecedenie 
Itomae  convenerant  pro  Acacii  causa,  ilerum  anno  485  causa  Antiochenae  eccle- 
siae  congregalos  esae.  In  hoc  porro  sita  erat  Antiochenae  ecclesiae  causa,  quod 
Calendione  nuper  ejecto  (Acacius)  Petrwn  in  ejut  immiserit  ecctesiam.  Neque 
illud  „niy>er"  lalius  eitendi  valet;  siquidcm  hoc  molitus  esse  Acacius  dicitur  jam 
dejeclus  et  quum  omnino  cilra  corpus  kaberetur  Ecclesiae,  h.  e.  post  denun- 
liatam  ipsi  damnalionis  senteniiam.  Ei  quo  sequilur,  ul  Calendio  Anliochcnam 
sedcm  obltnuerit,  donec  Acacius  accipiens  se  a  Felice  damnatum  ipsum  ab  ilia 
deturhare  coepit,  adeoque  iu  syuodo  aitai  481  tantum  de  Acacii,  nihil  de  Pelri 
Fullouis  damnatione  actum  fueril.  Rursus  quum  eadem  synodus  Romana  ibidem 
n.  5  expostulat  cum  Acacio,  quod  Calendione  nuper  ejeclo  Pelrum  totiens  et  a 
se  damitatum  in  ejus  immiserit  ecclesiam,  salls  aperte  iudical,  se  de  damnaliomv 
quae  anno  praecedcute  facU  sit,  minime  loqui  (hunc  enim  intellectum  non  per- 
mitlit  particula  „totiensli),  alque  insupcr  confirmal,  Pelrum  Fullonem,  ei  quo  a 
Simplicio  damnatus  est,  nunquara  a  Felice  habitura  esse  velut  episcopum.  Quid 
igitur  silii  vult  prima  epislola,  qua  eum  horlatur  Fclii,  ut  ad  meliorem  frugem  se 
convcrlat,  quasi,  si  resipiscerct,  ab  ejus  damnatione  paratus  esset  abslincrc!  Deni- 
que  si  verac  cssenl  illae  cpistolac,  llormisdac  legaLi  adversus  Scylhas  monaclios 
unum  de  Trinitate  crucifixum  dici  volcutcs  hanc  eorum  sentcntiara  Fclicis  papac 
auciorilatc  jam  pridcm  explosain  essc  non  lacuisscnt.  In  toto  lamen  illo  conilictu, 
qui  snnc  acerrimus  lum  fuit,  nequc  iegati  Hormisdae  ueque  Hormisda  ipsc  nequc 
Jusliniaiius,  nerao  dcniquc  a  Felice  papa  hac  de  quacslione  quidquam  scriplum  cssc 
mcmiuit,  ul  fidcm  Taciunl  ilormisdac  epistolae  75,  76  aliacque  subscqueutcs.  Ncc 
tamcn  hacFclicis  litterae.  ulpotc  graecc  latineque  scriptae,  Graecos  Latinosve  latcrc 
dchuisscnl.    Censeudac  sunt  igitur  et  Fclice  II  et  Hormisda  poslcriorcs. 

5.  'AMa  adhuc  advcrsus  liclas  illas  synodos  auni  483.  in  quibus  Pctrus  Fullo 
damnatus  slt,  opponi  posscnt.  Sed  haec  salis  qc  plus  quam  satis  dcmoostranl, 
quam  acqua  sil  Ilenrici  Valesii  tum  dc  illis  tum  de  monumcntis,  quac  in  illis  pro- 
ilncta  diruntur,  ccnsiira.    Ncquc  vcr»  Feliris   slijinn   ant  ingcnium  iiIId  modo  sa- 


^igilizedbyGOOgle 


MONITA  FRAEVIA   IN  OELA8II  PAPAE  EPI8TOLAM  1.  21 

piunt.    Et  mirum  forct,  synodum  quam  Baronius  ccleberrfmam   vult  essUtbsc, 
scriptoribus,  qui  rerura  Eutychianarum  hbtoriam  tcxueruQt,  aut  incognitam  fubsc 
'  aut  lacilam. 

6.  Ex  rariis  illis  monumenlis,  quac  eamdcm  materiam  idemque  ingenium 
sapiunt,  iu  vclcri  Corbejensi  codicc  antc  annos  800  cxarato  lalinc  ewlant  frag- 
mcnta  epistolaruiu  tum  s.  Quinliniani  episcopi  Ascyliani,  tum  Asclipiadis  epi- 
scopi  Trallensis,  quae  dicuuUir  missae  ad  Pctrum  Antiochenum.  [Secuniia  eliam 
Felicis  et  septem  epislolae  aliorum  episcoporum  collectiouis  Avellanae  optimac 
notae  codicibus  u.  71 — 78  praebenlur.]  Quod  notasse  juverit,  ut  hinc  scripto- 
rum  illorum  antiquitas  aliqualenus  (iignoscatur.  [Qui  coilectionem  Avellanara  con- 
fccit,  post  Felicis  ad  Pctrum  Anliochenum  epislulam  „Quoniam  pcstiferis"  etiam 
aperte  notat,  unde  fons  graecus  palam  fit:  Explicit  epistala  papae  Fcticis  ad 
1'etrum  Antiochenum  damnans  eum-  quac  epistola  ante  damnationem  Acacii, 
quantum  ejus  tcxtus  indicat,  comperilur  scripta.  Sed  quia  cum  aliorum  tit- 
teris  ad  eumdem  Petrwn  directis  in  graeco  volumine  invenimus  de  lalino 
translatas,  guas  nunc  iterum  de  graeco  in  latinum  nccessitate  compulsi  trans- 
ferentes  descripsimus  propter  hacreticorum  insidias,  el  supradictis  epislolis 
ejusdem  papae  connectimus.] 

7.  Lilteras  illas  non  Fclicis  sci!  Simplicii  csse  vult  Antonius  Pagi  ad  annum 
fiaronh  478,  ut  ad  annum  483  posl  Guilictmum  CavcValesii  raliones  refutat.  Sed 
Felici  eas  adscribunt  cjusdem  scriei  epistol.ic  Quintiani  et  Justini  [ncc  non  Cyrillus 
Scylhopolilanus  in  vita  s.  Sabae  u.  32.]. 


Honita  praevia 

in  Getasii  papae  epistolas. 

In  Ctfilasii  papae  epiitolam  1  („Post  quingentos"). 

1.  Pracstantissimum  hoc  opusculum  Gelasii  ex  codicc  Vcroncusi  46  primum  [Ed.| 
vulgavit  clarissimus  marchio  Frnncbcus  Scipio  Mallcjus  in  Colcti  collccl.  concii. 
tom.V  col.  195ss.,  et  codem  tcmporc  anno  1728  scparalim  Vcncliis  sub  lilulo: 
Supplementum  Acacianum  monumenta  nunquam  edita  continens,  quae  marchio 
Scipio  Maffejut  e  vetustissimis  Verone.nsis  capituti  codicibus  ervit  atque  illu- 
stravit.  ilnde  a  Josepho  Blanchino  in  appeudice  opcrum  Strmondi  ed.  Venctiis 
lom.  IV  pag.  553,   ab  eodcm  Maffejo  istoria  teologica  ed.  Tridenti  anno  1742 

pag.  220,  ii  Hansio  coll.  ronc.il.  tom.  VII  col.  1069  et  a  Hignio  Palrolog.  curs. 
comptet.  tom.  I.  VIII  col.  937  itcrato  productum  cst.  Idem  laudatus  raarchio  prac- 
falione  et  notis  instruxil,  quas  atii  repetiissc  satis  habuerunt.  Doctissimus  soluni 
Josephus  Hlanchinus  nova  de  eodem  inquisitione  et  dicli  codicis  collatione  sibi 
supersedendura  non  ratus  est,  unde  ad  ipslus  praeprimb  testum  nobb  recur- 
rcndum  erit. 

2.  I)c  statu  archctypi  ct  orationc  opusculi  hujiis  sacpc  dicius  marcliio  cru- 
ditissimus  ita  fcrc  pracfalur:  Quod  ad  epistolam  nostram  atlinet,  pluribus  locis 
ctoqucnliae  luminibus  nitet,  quamvis  inficiari  nemo  possit,  luxuriari  auctorem 
aliquando  acutumque  ac  subtile  dicendi  genus  curiose  Lonseclari.  Ordincm 
mirabitur  aiiquis,  quo  utilur  sive  quo  caret,  tum  inconnexa  quandoque  membra 
et  senlentias  saepe  repetilas.  At  praeterquam  quod  adeersario  fortasse  xoto- 
mooag  insistit,  luxato  codici  id  ex  partc  tribuendum  suspicor.  Mirum  sane 
cst,  quot  librarii  mendis,  quanta  ut  videtur  sentenliarum  corruptione  ac  per- 


^icjitizedbvGOOgle 


23  MOHITA   PRAEVIA    IN  GELASIl 

turbatione  non  vno  laborel  loco;  guibus  si  slilum  adjicias  quibusdam  locis 
aliquanto  implexum  dif/icultatemgue  ex  interpunclionis  atque  distinctionis 
defectu  scriptionibus  anliquis  communcm,  eae  creabanlur  ambages,  ul  cum 
extricari  vix  posse  crederem,  poenituerit  non  semel  tam  molesto  operi  manum 
admovisse,  hancque  curam  abjecturus  jam  fuerim  non  semel.  Transpositis 
praecipue  deterrebar  ac  luxatis  locis,  guod  vitium  cum  alicubi  deprehendc- 
rem,  cogebar  el  alibi  suspicari,  Sed  confirmavit  id  me  tandem  atgue  m  pro- 
posito  retinuii,  cum  animadverterem,  ceteris  quoque  tum  Felicis  tum  Gelasii 
scriptis  idem  prorsus  inforlunium  veluti  fato  quodam  accidisse:  quorum plurn 
monumenta  ita  perturbata  ni  fallor  ad  nos  pervenerunt  atque  intermixta,  ut 
lanquam  Sibyllina  carmina  foliis  mandata  „rapidis  ludibria  ventis"  volitasse 
aliguando  miki  videantur.  A  falso  titulo  epistola  nostra  rem  in  manuscripto 
auspicatur.-  „Exempium  ralionis  rcddendae  beati  Geiasii  papac 
de  evitanda  communione  Acacii  missa  ad  orienlales  episco- 
pos.'1  Habet  eliam  in  fine:  Explicit  beati  Gelasiide  evitanda  com 
munione  Acacii.  Quo  nomine  perspicuum  est  falso  inscribi.  Cum  enim 
vivente  Acacio  aut  nondum  cerle  mortis  ejus  nuntio  Romam  perlato  exarata 
sit,  Gelasio  Iribui  non  potest  post  annos  tres  ab  Acacii  morle  inauguralo. 
Sed  in  aliis  quoque,  addit,  Felicis  epislolis  similis  error,  ul  Gelasij  nomen  prae  se 
ferant:  in  quem  deiabi  notariis  in  proclivi  fuit  cum  ob  stili  similitudinem  ac 
temporis  propinquitatem,  tum  ob  res  easdem  eademgue  argumenta  ab  utroque 
pontifice  pertractata. 

3.  Ita  quidem  marchio  sagacissiuius.  Quae  sicut  maiima  ex  parte  libenlis- 
sime  nobis  subscribenda  sunt,  in  quaestione  tamen  de  auctore  non  similitcr  illi 
«ssensum  praebere  possumus.  Praevalet  apu*d  nos  codicum  auctoritas,  qui  uno 
consensu  omnes  Celasii  nomen  inscribunt.  Siquidem  practer  Veroncnsem  ipsum, 
ex  quo  prodiit  cujusque  inscriptionem  siipra  adduiimua.  etiam  probatissimae  noUc 
codices  Valicanus  5845,  Vallicellanus  A5  ejusque  apographon  Vaticanus  1353 
opusculi  noslri  longius  fnigmenlum  (scilicel  illa  n.  30  Nos  non  in  Acacium  etc. 
usque  ad  vel  everti  et  plantari)  proferentes  hoc  titulo  iuducunt:  Ex  cpistola 
beati  papae  GelasU  ad  orientales  de  evitanda  communione  Acacii,  ubi  datur 
mteUigi,  nultum  esse  vinculum  insolubite  nisi  circa  illos,  qui  in  errore  per- 
sistunt.  Pari  modo  initium  ejusdem  (n.  1  Post  quingentos  —  damnatus  sit)  lau- 
liaules,  Nicolius  I  epistola  42  (ed.  Ilard.  et  Hans.)  ad  archiepiscopos  et  episcopos 
Galliae  Gelasius  ad  episcopos  orientales,  Anselmus  coll.  IV,  27  et  Gratianus  c.9 
C.  XVI  qu.  3  Gelasius  episcopis  Dardaniae,  Deusdedit  coll.  part.  I  Gelasius 
papa  inscribunl.  Item  aliud  ejusdem  fragmeutum  (n.  43  Cui  est  itlala  sentenlia 
elc.  usque  ad  nullatenus  perspicit  obligalum)  Ivo  decr.  p.  XIV  c.  8  Gelasius  de 
communione  Acacii  vitanda,  Graliauus  c.46  C.XI  qu.3  Gelasius  papa  episcopis 
orientalibus  de  damnatione  Dioscuri  insigniuut.  In  tabula  illa  autem  variorum 
documentorum  ad  causan^Acacianam  pertinentium,  quam  corpori  Pscudo-Isidoria- 
nae  collectionis  teste  Hinschio  (proleg.  in  cd.  Ps.  Isid.  pag.  XLII)  praemittunt  codi- 
ces  Parisiensis  4280  AA.,  Pisloriensis  n.  IX,  Lucensis  n.  123  Plut.  II,  liamhcr- 
gensis  C.  47,  inter  opera  ejusdem  papae  sed  siue  ejus  nomine  collocatur  hac 
tnscriptione :  Item  de  evitanda  communione  Acatii.  Contra  hos  varios  codices, 
qui  omnes  epistolam  hanc  Gelasio  tribuunt,  ne  unus  quidem  alius  exslstit,  qui 
Felicis  nomen  tueatur. 

4.  Cui  quidem  cudicum  conseusui  iu  scripto  ipso  pro  Gelasio  quaedam  suf- 
fragantur.  Plures  enim  ibi  occurrunt  loci,  in  quibus  ita  Gelasii  ralio  argumen- 
tandi  et  loquendi  reperitur,  ul  aut  auctor  huuc  pontilicem,  aut  hic  itlum  novisse 
et  adhibuisse  negari  nou  possit.  Sufficiat  pauca  perstriniisse.  Quae  u.  4  et  13 
de  necessitate  Petri  restituendi  per  popuium  Alexandrinum  imperalori  impo- 


^icjitizedbvGOOgle 


EPISTOLAM   1.  23 

sita  refuUntnr,  simillima  sunt  iis,  quae  Gelasius  epistola  3  u.  15  et  12  n.  10 
dispuUt.  Seinde  quod  Acacius  non  conira  fidem  peccassc  (n.  14),  sedes  apo- 
stolica  autem  eum  a  communione  sua  submovisse  dicatur,  nc  et  ipsa  perfidorum 
contagia  iniisse  videretur  (n.  11),  salis  consone  commemorat  ct  rejic.it  Gelasius 
epist.  3  n.  8  et  26  n.  4.  Itidem  qui  n.  27  Acacii  coactioni  timor  divini  metus 
opponitur,  in  Gelasii  epistola  3  n.  7,  13  ct  14  rccurrit;  nec  flla,  quae  n.  30  de 
Acacio  nunguam  solvendo  dispulanlur,  ab  iis  abhorreiit,  quae  Gelasius  Iract.  IV 
n.  6  seq.  prorert.  Eiempla  illa  aulem  de  viris.  qui  pcrseculoribus  fortiter  resti- 
lissent,  n.  25  porstricta,  Untuut  imagiuem  Gelasii  epistolae  26  n.  11  referunt,  ut 
vel  persecutio  nttper  in  Africa  fucla  producatur.  Pariter  argumenU,  quae  contra 
Graecorum  de  correcto  Petro  objectionem  u.  15  proferuntur,  plurimum  attingunt 
camdem  causam  apud  Gclasium  epist.  26  n.  5  tractatam.  Ncc  aliter  dicendum  de 
iis,  quae  n.  24  de  condescensione  ponlilicis  ad  scbismaticos proferiuitur,  ubi Euphe- 
mium  cx  Gclasii  epistola  3  u.  7  fere  loqueutem  audire  videamur,  ita  ut  vel  vo\ 
illa  descendere  ulrinque  resonet.  Alia,  quae  pari  modo  in  Gelasii  scriplis  occur- 
ruul,  suis  locis  adnotabimus.  Scd  jam  inde  satis  cfficitur,  singulareni  quamdaiu 
affinitatem  essc  inter  hoc  opusculum  alque  Gelasii  epistolas  3,  10,  12,  26,  27  ct 
tractatum  IV.  Qua  re  codicum  auctoritas.  qui  illud  Gelasio  Iribuunt,  haud  panun 
couHrmatur.  Nam  tali  modo  ponliScem  disertissimum  decessoris  sui  argumenta  et 
verba  mutuatum  esse,  nemo  sibi  facile  persuaserit. 

5.  Sed  alia  ei  parte  contra  Gelasium  auctorem  in  ipso  opusculo  haud  par- 
vac  essistunt  difficullales.  Ubique  qutdem  scriptor  ejusdem  praesul  scdis  apo- 
stolicae  hujusque  nomine  et  aucloritate  agens  apparet.  Suo  quasi  nomuie  suaquc 
persona  nonnunquam  vel  Simplicium  papam ')  comprehcndit.  Ei  omni  autem  ferc 
cjusdem  linea  arridet,  enm  Felicls  II  praeprimis  acta  silii2}  vindicare,  et  boc  ipsum 
opusculum  scribere  superslitfbus  eliamtunc  Acacio  Constantiuopolilano 3),  Petro 
Alexandrino 4),  Zcuone  impcratore6).  Eodem  aliae  quoque  notae  chronologicae,  quae 
ihidem  fortc  occurmnt,  respiciunt.  Ita  Vitalis  et  Misenus  damuati  scd  nondum 
restituti  apparenl  (n.  34,  35,  38,  39),  persecutio  Vandalorum  in  Africa  nuper 
facU  dicitur  (u.  25),  forlasse  etiam  Feliris  synodus  Bomana  aniio  187  celebrata*) 
notatur.  Kihil  autcm  obviam  fit,  quod  nobis  vel  usque  ad  Gelasknl  pontificatus 
initia  descendendum  suadeaL  Quare  nullo  modo  Felfcis  II  tempus  relinquere  pos- 
sumus,  et  opuscukim  nostruro  omni  jure  hujus  praesulis  auctorfuti  vindican- 
dum  est. 

6.  Quae  quum  ila  sint,  ut  epistola  haec  et  Fclicis  tempore  auctoriUteque  et 
a  Gelasio  scripU  dicenda,  hians  difTerentia  non  aliter  expleri  potest,  quam  ut  eam 
aGclasio,  priusquam  pontificatum  iniisset,  et  nomineet  auctoritate  Pelicis  praesulis 
sui  scripUm  esse  dicamus.  ■Hevera,  ut  jam  supra7)  monuimus,  Gclasius  Felici  a 
scribendis  litteris  et  praesertim  in  causa  Acaciana  quasi  commissarius  depuUlus 

')  SufScd&t  locos  quosdam  notasse,  quoa  sollera  lector  facile  in  scripto  ipsc 
recognoverit:  conferantur  igitur  epist.  1,  n.  9,  21,  28. 

«)  Confertintur  epist.  1.  n.  11, 12,  18,  21  (ubi  haud  dubie  Felicis  epist.  2  n.  6 
la.uda.tur),  27,  30,  84,  35. 

•)  Conferautur  1.  0.  u.  »,  11,  12,  21,  25,  26,  30,  31,  34,  36,  39,  40,  43. 

*)  Confarantur  praeprimis  1.  c.  n.  4,  7,  8,  11,  13,  14,  16,  20,  22,  24. 

»)  Conferantur  I.  c.  n.  4,  10,  12,  22,  27,  31. 

■)  Scilicet  n.  26.  Couferanhir  tamen,  quae  ibidem  not.  2t  observabimus.  — 
Ibidem  autem  n.  25  persecutionem  Vandaficam  jam  finitam,  ideoque  tempua 
poet  annum  494,  notari,  Joaepbo  Blanchino  1.  c  IV,  560  asserentd  asaeutiii  uon 
possnmns.  Nam  quae  ibi  de  forti  victoria  confessorom  iflorum  christianae 
veritatia  enuntiantur,  genoratim  ad  omnea  ibidem  norainatoa  spectaut,  uon  spe- 
ciatim  ad  solos  Africanos. 

')  Conferantur  mouitum  in  FeliciB  II  epist.  14,  Gelaeii  vita  n.  1,  Gelaeii 
tract.  I  n.  11,  et  monitum  in  eumd.  tract.  n.  3. 


^icjitizedbvGOOgle 


24  MOSITA  PRAEVIA   IN  GELA8II 

fuisse  viiietur.  Ila  quidem  factum  est,  ut  aliquae  epislolae,  quae  in  plerisque 
codlcihus  Felici  inscribuntur,  in  quibusdam  sincerissimae  fidei  eiemplaribus  (ielasii 
nomine1)  msignianlur,  aliae  quae  vii  minus  illius  sibi  aelatem  postulant,  nihilo 
secius  in  omnibus  manuscriptis  Gclasii  nomen  prac  se1)  ferant.  Ejusmodi  igilur 
lioc  quoque  opusculum  esse  putaverim,  quod  codicum  auctorilas  et  slili  proprieUs 
Gclasio,  tempus  el  ratio,  quo  scriplum,  Felici  vindicat.  Ab  illo  ergo  bujus 
nominc  anno  488  aut  iuitio  amii  489  elaboratum  crediderim,  quo  versutiis  el  va- 
riis  objectionibus  orientalium  schismalicorum 3)  obviarctur.  Foriasse  autem  in  hac 
forma  ne  in  lucem  quidem  emissura,  quum  mox  ab  auclore  successione  aposlolica 
insignito  idem  arguraentum  proprio  nomine  identidem  perlractandum  essct.  Ila 
quiilem  quum  magis  lilirarii  ope  ex  scliedis  clarissirai  ponliiicis  prodirct,  etiam 
forma  ista  manca  et  Iuiata  satis  dcclaratur.  Quamquam  fortasse  ad  idcm  hoc  opu- 
sculum  Geiasius  epistola  27  n.  2  respicere  vidclur,  scribens  ad  orienlales:  si  ipsi 
sint  judices,  gui  ea  perpelrarunt  (scilicet  orienlales),  guum  evidenter  fue- 
rirtt  confutati,  a  sui  damnattone  non  temperent.  Palam  enim  illic 
aperleque  monstratur,  nihit  aliud  quam  quaesilam  causam,  quemadmodum 
catholico  qualicunque  depulso  pontifice  hacretico  Petro  reserareiur  accessus. 
Quao  quorsum  rcfercnda  siut,  non  satis  patet;  nec  tamen  inde  certi  quidquam  as- 
seri  potest.  quarc  hic  modo  memorasse  sufTiciat.  Tantum  autem  apud  omnes  con- 
starc  puto,  haud  relinquendam  codicum  auctoritatem,  qui  omnes  hauc  epistolam 
ad  orientaies  episcopos  Gelasii  nomine  inscribunl. 

In  Gelasii  papae  epittolam  2  („In  prolixitate"). 
*]  1,  L't  epistolam  hanc  quae  Gclasii  nomine  tum  iti  collcctione  Avellana  fcrtnr, 

lnm  Inter  pontificias  litteras  in  conciliis  vulgata  est,  Anastasio  rcsliliicremus,  per- 
moti  suuius  primum  auctoritatc  codids  Corbejensis  anle  annos  800  ciarali,  Bullo- 
vacensis  haud  recentioris,  Bemigiani  atque  aliorum,  qui  tria  ejusdem  epislolac 
fragmenta  sub  uominc  Anastasii1)  ad  Vrsicinum  episcopum  eihibcnt.  Deinde 
Gelasium  cqmmodius  quam  Felicein  intelligas  praedecessorem  illum  initio  epi- 
slolac-  memoratum,  cujus  epislola  de  excessibus  Acacii  in  ecclesia  Thessaloniccnsi 
aliisque  recitala  sit,  quique  medicinam  fidei  episcopis  Illvrici  copiosissimc  mini- 
slrarit.  Etiamnunc  enim  plures  habemus  Gelasii,  nnljas3)  Felicis  epistolas  ad 
episcopos  Dardaniae  aliosvc,  in  quibus  de  excessibus  Acacii  copiosissime  disse- 
ratur,  et  quod  fiitei  est  abunde  submiuistrelur.  Postrcmo  quod  iu  epistolae  htijus 
eiordio  narratur,  in  ccclesia  Thessalonicensi  recilatam  fuisse  praedecessoris  de  ci- 
cessibus  Acacii  epistolam,  haud  facile  conciliatur  cum  his  Gelasii  epistolac  18  ad 


')  Ita  quidem  Fclicis  II  epistola  14  in  cod.  Vird.  Gelasio  inscribitur. 

*)  EjuBmodi  sunt  Gelasii  epist.  1  ct  tract.  I,  fortasse  etiam  epistola  4. 

*)  Similiter  JosephuB  Blancbinua  1.  c.  IV,  662  de  opiiseuli  noatri  origino 
fortaste  non  abs  re  esse  ait  opinari,  illtid  nlicujus  liomanae  eeciesiae  clerici  foctum 
euse,  qid  setcto  circiter  ineunte  saeculo  Felicis  papae  sentcntiam  in  Acacium  prolalam 
tascepcrit  propugnandam,  ac  in  apotogetico  traclatu  ejusdem  perionam  induerit,  «l 
pltrigue  alti  praettiterint,  ne  palam  orientaiium  invidium  subiret. 

')  Ita  mutavimus,  quod  per  apertum  calami  errorem  Coustantius  scripsit 
Gelasii  ad  Ursicinum  epitcopum.  Cf.  Baluzius  in  conc.  col.  tom.  V,  coll.  411,  qni 
cadem  fragmenta  sub  nomine  AnastaBU  II  ex  mss.  Bellov.  et  Corbej.  vulgavit. 

6)  Hoc  quidem  argumentum  eadit,  si  plures  cjusmodi  epistolas  nunc  Gclasii 
nomine  insignitas  ab  lpao  quidem  scriptas,  scd  nominc  Felluis  datas  misBasque 
cbbo  posuenmus,  qualea  aunt  prae  omnibus  Gelasii  epistola  1  proxime  antece- 
dena  et  tractatus  1.  Sed  alia  ex  parte  contra  Gelasiuin  hoc  accedit  argumen- 
tum,  quod  ipse  epistola  7  Dardanis  pontificatus  aui  initia  indicanB  rea  eccle- 
BiaBticaB  illius  regionis  longe  alius  aupponit,   quam  quae  nostra  epistobi  memo- 


>vGoogIe 


EPISTOLAS  2—3.  25 

episcopos  Dantaniae  et  Iltyriei  n.  4:  Noverit  aulem  vestra  fraternitas,  ecclesiae 
Thessalonicensis  antistitem  nostris  adhortationibus  sacpius  incitatum  contagia 
commmionis  extemae  nunquam  declinare  votuisse,  nec  apud  nos  nomen 
Acacii  vel  ceterorvm  similium  perfidorum  hisque  communicantium  congrua 
professione  damnasse.  Nam  ex  Felicis  epistola  18  et  ei  libello,  quera  dederunl 
apocrisiarii  Aleiandrinae  ecclcsiae  lcgatis  ab  Anastasio  papaConstautinopoliin  missi* 
(Anastasii  II  cpist.5  n.4)  constat,  nnum  eumdemquc  Andream  toto  pontiilcatus  Gc- 
Iasii  tempore  Thcssalonicensi  ecclesiae  pracfuisse,  adcoque  locum  uon  esse,  quo 
Gelasius  in  duabus  illis  epistolis  de  diversis  ecclesiae  illius  antblitlbus  locutus 
csse  sentiatur.  , 

2.  Sed  hac  epistola  Anastasio  reslitula,  cum  hac  apprimc  congrucnt  res  mo- 
niuientis  auliquis  proditae.  Nam  quae  in  pracdicto  libello  narrant  Aleiandrinac 
ecclesiae  apocrisiarii,  fidem  faciunt,  Andream  Thessnloniceusem  cpiscopuni  statim 
ab  ordinatione  Anastasii  II  legatum  ad  eum  misisse  el  cum  eo  de  pace  ccclesiarum 
conserutsse  verba  et  pro  ecclesiis  ad  unilalcm  revocandis  allaborasse".  Quod  autem 
haec  epistola  in  ms.  Vaticano,  unde  cruta  est,  Laurentio  de  Lignido,  fragmeiila 
vero  ejusdem  Ursicino  in  pluribus  mss.  Inscribuntur,  neminem  moverc  debet, 
quum  Bomanorum  pontlficum  sollemne  sit,  plura  ejusdcm  epistolae  excrapla  singula 
singulis  ejusdcm  provinciae  cpfscopis  mitlere.  ExccpLo  igitur  exordio,  quod  for- 
sitan  Laurentio,  quia  ipsc  prior  scripserat,  proprlum  erat,  dc  cctero  parem  Ursicino 
epistolam  missain  fuisse  valde  probabile  est. 

3.  Nc  tamen  lectori  incommodum  faciamus,  qui  epislolam  hanc  inter  Gela-  [Ed.] 
sianas  legcre  consuctus,  si  non  invenerit,  facile  lurbctur  et  ubi  jam  quaerat  aniius 
hacrc.it,  utque  sunul  fidci  codicum  morem  gcramus,  qui  eamdem  fere  omnes  Ge- 
lasio  inscribunt:  ita  rem  disposuimus,  ut  illius  inscriplionera  cl  inilia  cliam  hoc 
loco  (Gelasii  epistolam  2}  ponamus,  (extum  ipsum  autcm  cl  notas  criticas  pro 
Anastasii  II  epistola  3  subjiciarous. 

In  Gelaili  papae  epistolam  3  („Quod  plena"). 

1.  Epistolam  hanc  quum  veteres  conciliorum  collecliunes.  tum  epistolarum  [Kd.] 
ponlificiaruin  edilio  Romana,  tum  etiam  Haronius  ad  anuum  492  n.  10—25  prac- 
bcnt.    In  notis  canonum  collectiouibus  deest,  solum  in  Veronensi46,  Acacianorum 
documentorum  collectionc,  et  in  posterioribus  Pseudo-lsidori  addltamentls  (codi- 
cibus  in  edilione  Hinschii  classi  C  attributis)  habelur.    Pro  teitu  ejus  emendando 

hic  codices  Corbcjensis  el  Reraigianus  nec  non  Vaticiiius  1340  adhibiti  sunt. 

2.  Lilteras  altas  nou  communicatorias  quidem  sed  commonitorias,  quae 
excidcrint,  ante  a  Gelasio  ad  eumdcm  Euphcmium  scriptas  esse  Barouius  arbi- 
Iratur.  Aliud  tamen  suadet  ipsum  epistolae  proocmium.  Ibi  nempe  notatur,  pri- 
mum  Euphemium  aliquamdiu  exspectasse,  num  Gelasius  pontificalum  iniens  litteras 
ordiiialiouis  suae  indiccs  ipsi  de  more  mitteret;  sed  quum  nihil  acciperel,  eumdem 
pracvcnieudum  duiisse,  ut  sic  provocatus,  si  non  salutasset  primus,  saltem  secun- 
dis  seu  secuudus  salutationis  vicera  rependere  non  dcdignaretur.  Nunc  veru  ad 
primas  illas  Euphemii  litteras  rescribit  Gelasius.  Unde  mihi  demonstratum  videtur, 
nullas  alias  ad  Euphemium  illius  uoiidue  praecessisse.  Verura  non  iguorabat  idein 
pontifex,  quas  Euphemio  lilteras  Felix  scripserat  quasveipsi  proposuerat  ineundae 
pacis  £ondiliones.  Et  quia  necdum  adduci  potuerat  ille  praesul,  ut  eis  morem  ge- 
rcret,  non  alia  quaereuda  est  causa,  cur  paullp  asperius  cum  illo  agnt,  quam  po- 
stularc  videantur  littcrae  illius  verbis  o/ficiosissimis  atque  observantiae  plenis 
rclcrtae.  Ilinc  prorsus  manifestum  est,  epistolam  istam  ad  ipsuiu  Gelasiaoi  ponli- 
ficatus  initimn  non  attinere.  At  nihil  vetat,  quomiuus  ad  eiitum  anni  492  vel 
circiter  referatur.  Ea  euim  impatientia,  qna  Euphemius  Getasii  communionem  ei- 
petebat,  hujus  sibi  conciliaudae  mullam  moram  inlcrponi  non  sinebat.    lilum  a 


^igitizedbyGOOgle 


26  MONITA  PBAEVIA  IN  GELA8II 

Romano  papa  scripu  suscepisse  tradit  Liberatus  breviar.  c.  18,  ubi  praesertiro 
epistolaiu  hanc  nuncupari  haud  lemere  senUaraus. 

Ia  Gelasii  papae  oputolaa  4 — 6  („Ucet"  eic). 
[ft5]  1.   Tres  lllas  cpistolas  cmineDtissinius  cardinalis  Baronius  jam  peues  sc  habc- 

hat  e\  Valicano  coilicc  erutas  el  cum  allero  pervetusto  exemplari  s.  Tetri  in  Avel- 
lana  monasterii  inUmbria  contulerat.  quumRomac  in  epislolarum  pontificiarum  col- 
lectione  prodierc.  Unde  uulla  babita  ratione  AveJlanensis  codicis  satis  habuit 
duorum  priorum  inilia  suis  annalibus  fnsererc.  Nobts  igitur  eumdem  codicem,  qui 
nunc  in  Vaticana  bibliotlieca  asservatur,  denuo  recognoscere  visum  est  operae 
pretium '). 

2.  De  tempore,  quo  duae  priores  conscriptae  sunt,  disceptalur.  Prima  qui- 
dcm  consulatu  consignalur  Fausti.  Sed  quum  is  consulatus  in  annum  490  cadal, 
quo  Gelaslus  Romauae  ecclesiac  rcgimen  uondum  susccperat,  Baronius  hanc  nntani 
Talsi  suspcctam  habet,  et  Albina  pro  Fausto  substitueudum  csse  arbitratur.  Ad 
hanc  autem  opinionem  non  alia  videtur  ratione  inductus,  nisi  quod  e  tribus  islis 
cpistolis  postrema  ad  episcopos  per  Picenum  constitutos  Albini  consulis  nomen  in 
fine  adscriplum  habeat.  Verum  etiamst  haec  pariter  adversus  Pelagianam  haeresim 
pugnat,  inde  tamen  non  sequilur,  ut  et  eodem  lempore  conscripta  fuerlt.  Jam 
vero  observavimus,  Felicls  II  epistolam  16  Famto  consulc,  in  cujus  cousulatum 
re  Ipsa  convenit,  consignaUin.  Gelasio  nihiio  minus  in  archetypo  eiemplari2)  ad- 
scriplam  esse.  Kcc  atia  occurrit  hujus  rei  ratio,  nisl  quia  Gclasius  jatu  ab  anno490 
Felici  ah  epistolis  fueril,  atque  praedicta  epistola  Felicis  auctoritate  ac  nomlnc, 
ipsius  calamo  et  Ingeulo  scripta  sit.  Ouum  autem  nihil  obstet,  'quominus  id  ipsum 
circa  eplstolas  illas  conligisse  sentiamus,  ut  nimirum  Felicis  nomine  ad  Honorium 
missae,  postea  Gelasil  uomen  retinuerint,  quia  scriptae  ah  illo  Tuerunt,  ideo  vete- 
ruiu  codicura  fidei  haerendum  et  Fatislo  cohsule  retfncndum  esse  duxfmus.  Hinc 
ct  epistolarum  itlarum  primam  sicut  et  sequentem,  quam  non  longe  post  missani 
csse  et  Honorii  impatientia  suadet  et  Gelasii  caritas,  Feliei  restiluerc  liceret.  Ve- 
rum  quum  Gelasii  nomen  prae  se  ferant  nec  ullum  appareat  incommodum,  si  inter 
pontificis  hujus  scripta  cotlocentur,  iramo  quoddam  sit  commodum  tres  epistolas, 
quas  veteres  codfces  conjunctas  repraesenlant,  quaeque  ad  eamdem  haeresim  cou- 
futandam  atUnenl  et  ad  eumdem  pertinent  scriptorem,  ita  ordinaus  habcri,  ut 
conlinua  el  non  intermissa  serie  legi  possint,  eas  hic  censuimus  cxhibendas. 

In  Gelasii  papae  epistolara  5  („lHiramur"). 
[Kd.]  £pistolam  hanc  non  longo  post.  superiorem  inlervallo  ponendam  csse  et  im- 

palicnlfa  Honorii  el  Gelasii  caritas  persuadent.  Quemadmodum  enim  ea  cnmmotio, 
qua  Honorius  Getasii  admoniUonem  eicepit,  eum  dtuUus  suslinere  non  permisit, 
quam  sihi  ab  eo  factam  puubat  injuriam,  ita  et  Gelasium  ursit  caritas,  ut  pcrlur- 
batlonera  illius  quamprimum  sedaret. 

In  Gelaaii  papae  epiatolam  7  („  Vbi  primum"). 
[u*]  Vatlcanis  lypis  anno  1591  ex  vetusto   codicc  Vaticano  primum   prodiil. 

Eam  ad  altenun  ejusdem  bibliolhecac  exemplar,  quod  olim  monaslerii  s.  Pctri  iu 

2Nec  dob  nova  collatione  Vaticani  4961  nobis  superaedendnm  rati,  plura 
i  feliciter  BiibmovimuB.  Unde  faiicamaa  illum  Coustantii  vel  proraus  aJiurn 
codicem,  uut  ab  amanuenBi  viri  doctiBBimi  haud  aequa  aollertia  reeognitum  esso 
deprehendimus.    Ed. 

')  Immo  lioc  quidem  supra  solum  de  Felicia  epistola  14  observafcum  est,  sed 
fortasae  pro  tota  illa  epiatolarum  ejusdem  temporis  serie  dictum  valet.  [Ed,] 


^igilizedbyGOOgle 


EPISTOLAS  4—8.  27 

Avellana  fuit '),  rccognovimus.  Ejus  praclcrca  duo  fragmenta,  quae  codex  Corbe- 
jensis  Nicolao  I  pontifice  cxaratus  asservat,  contulimus.  Au  ejus  cxordio  Gelasius 
illam  scribere  sc  testificalur,  ubi  primum  respirare  fas  esl  a  continuorum  tem- 
pestala  bellorum:  adeoque  et  post  epistolas  4  ct  6,  iu  quibus  respirare  necdum 
sibi  licuisse  queritur,  coucinnasse,  et  circa  id  tcmpus,  quo  supcriorem  misil,  ut- 
pote  in  qua  pariter  barbaricis  hactenus  incursibus  se  afflictum  praefatus,  barba- 
rica  illa  bella  receus  quievisse  inuuit.  IMmum  autem  anno  493,  pace  inter  Tbco- 
doricum  Golthorum  ducem  et  Odoacrem  Herulorum  regem  Fcbruarii  dic  XXVII 
composita  atquc  hujus  scplem  post  diebus  secuta  ncce,  bclla  illa  quieverunt.  Unde 
hanc  epistolam  ad  annuni  493  pcrtinere  colligitur.  El  id  quidem  Gelasius  ipsu 
infra  n.  2  confirmat,  ubi  Eutychctis  haercsim  jam  anle  annos  fere  quadraginla 
qutnque  nalam  docet.  Anno  enim  448  nala  est  haec  hacrests.  Nolandum  est, 
hanc  epislolam  per  Ursicinum  episcopum  transmissam  dici  (n.  1),  ne  ca  ipsa  esse 
eiistimetur,  quam  Dardauiae  episcopi  epistola  11  u.  2  Tryphone  viro  religioso 
deferente  sihi  redditaro2)  renuntiant.  [Quumque  iu  Vaticauo  4961  fol.  28  ejus  [Ed.] 
inscrlptioni  haec  addatur  nota  sicut  etiam  cunctis  fralribus  per  Dalmalias  desli- 
nata  est,  cam  encyclicam  fuisse  recte  concludemus.  Quod  idem  et  finis  epi- 
stolae  probat.] 

In  Golasii  papae  oputolam  8  („Quamvis"). 

1.  Ex  codice  Veronensis  capituli  signato  Nr.  46   primum  prodiit  ctirante  [Ed.] 
Francisco  Blanchino  in  editione  Anastasii  biblioth.  lom.  III  col.  51,  deinde  recusa  a 
marcbione Malfcjo  in Coleti  coll.  conc.  tom.V  col.  206  sicut  iu  appendice  hist.  theol. 
pag.  235.    Dcnuo  ad  trutinam  dicti  codicis  vocavit  et  edidit  Joscphus  Blanchinus 

in  Jacobi  Sirmoudi  opp.  var.  Veueliis  1728  tom.  IV  p.  573,  unde  rcpctieruut 
Mansius  collect.  conc.  t.  VII,  1096  et  Migne  patrolog.  curs.  complet.  tom.  1-iX 
col.  24.  Titulum  quidem  bujus  et  sequenlis  eptstolae  etiam  illa  tahula  documen- 
torum  Acacianorum  praebet,  quam  teste  Hinschio  I.  c.  pag.  XLXII  corpori  colle- 
clionis  Pseudo-Isidorianae  praemittuut  codices  Parisiensis  4280  AA.,  Pistoriensis 
n.  IX,  Lucensis  n.  123  et  Bambcrgensis  C.  47,  Iioc  modo :  llem  epistola  beati 
Gelasii  ad  Succotiium  episcopum  Affrum.  Item  ejusdem  ad  Natalem  ab- 
batem. 

2.  Data  fuit  ad  Natalem  abbatem  quemdam,  ut  suspicari  licet,  Dardaniae  aut 
vicinae  rcgionis.  qui  litteras  fervoris  catliolici  plenas  ad  Serenum  episcopum  dire- 
lerat  itaque  Gelasii  animum  in  se  converterat.  Quapropler  sollicitus  papa,  quo 
magis  ejus  zelum  accenderct  et  opem  jn  gravissimis  dissensionum  concertationibus 
scdi  aposlolicae  adscisceret,  quum  ad  episcopos  per  Dardaniam  constitutos  com- 
petentia  scripta  daret,  sane  eodem  Urslcino  deferentc  propriam  hanc  ad  illum 
addidit  epistolam  qoasi  encyclicam  omnibus  Dardaniae  provinciae  monacliis  rod- 
Jcnciam  (conf.n.3).  Uude  nec  mirabimur,  qaod  ipsa  iilis  scriptis  apparet  et  sensu 
et  verbis  simillima,  et  eam  prorsus  eodem  tempore  anni  493  scriptam  esse  recte 
coiijectabimus.  Denique  eumdem  Natalem  esse,  ad  quem  episcopum  epistola  29 
dirccta,  et  Serenum  illum  ipsum  essc  Nolanum  episcopum,  qui  et  synodis  Romanls 
annis  499  et  501  subscripsit  et  in  Gelasii  epistola  39  et  fragmento  13  memora- 
tur,  hand  levis  suspicio  est. 

')  Eat  VaticanuB  496i.  Nec  tames  nobia  nova  eollationa  Bupenjedendum 
rati  sumua,  onde  revera  plura  menda,  quae  supererant,  corrigere  ucuit.   [Ed.) 

■)  Tillemontiun  autcra,  quem  aequitur  Josephus  Blanchinus  (in  Sirmondi  op. 
t.  IV  p.  580),  eamdem  utroque  loco  epistolam  dictam  esse  autumat,  Gelasiuru 
enim,  ait,  Ursicino  quidem  demandasBe  uiunus  exhibendae  illius  epistolae,  hunc 
autem  qumn  ob  aliquot  rationum  momenta  nobis  jam  ienota  exsequi  Gelaaii 
jussa  non  potuisset,  Tryphoni  tradidisse,  qui  atatini  ad  Dardanos  profectus. 
Nec  abhorret  nrKumentum  ipsum  epistolae  7,  si  cum  Tryphonia  ista  epiatola 


>vGoogIe 


ZS  MONITA  PRAEVIA    IN   GBLASII 

Zn  Gelasii  papae  epistolam  9  („Quum  luae"). 
.]  1.    Et  haec  cpistola  ex  eodem  codice  Veroncnsi  46  iisdom  aucloribus  pro- 

ducta  et  pulilici  juris  facta  est.  In  nolitia  illa  episcoporum,  qui  ex  ediclo  Hunerici 
regis  anno  484  Carthagincm  conveuerunt,  quam  ex,  codice  Laudunensi  primug 
edidil  Sirmoudus  el  posleriorcs  editores  Victoris  Vitcusis  in  appenilice  addiderunt 
(Migne  Patr.  lat.  tom.  58  col.  269),  vocalur  Sacconius  Vzalensis  (vel  Utialensis) 
proomciae  proconsularis.  Qui  idem  essc,  ad  qucra  nostra  haec  epistola  data, 
facilc  creditur.  Nam  plures  illorum  episcoporum  ingravescenti  tyranni  pcrsecu- 
tioui  se  fuga  subduiisse,  partimque  Italiam,  alios  Constantjnopolim  peliisse,  cx 
Victorc  Viteusi  aliisque  earum  rerum  monumenlis  palam  fil.  tlbi  eosdcm  propler 
praeclaram  Christi  coufessionera  acque  magni  acsUmatos  fuissc,  atque  ipsorum  la- 
psum  ecclesiae  et  orthodoiis  scandalum  praebuissc,  abunde  patet.  Hiuc  illo  Gc- 
lasii  de  Succouio  dolor,  hinc  ut  eum  a  fraurtc  baereticoruni  rcvocet,  praepotens 
sludlum. 

2.  De  terapore,  quo  scripta  sll  haec  epislola,  ctsi  dcsint  ccrlae  nolae,  unde 
cnucleari  possit,  Umen  eam  ad  eamdem  Fausti  maglslri  legationem  anni  493  rc- 
ferendam,  itaque  eodera  cum  superiori  tempore  a  sollicito  ponlifice  datam  esse 
pulaverim.  Nec  propter  persecuUonemVandalicam,  quac  in  eadcm  ctlamtunc  vigens 
ponitur,  eam  cum  marchione  Haflejo  contra  archetypi  GJem  Felici  adscripserim. 
Kam  elsi  Guulamundus  ab  auno  484  Vandalorum  rei,  in  catholicos  indulgenlior, 
aliquot  episcopos  eccleslasque  eorum  statim  restituit,  tamen  perseculionem  non 
prorsus  desiissc,  multis  documentis  patet.  Immo  eum  deraum  decimo  anno  regni 
sui  (i.  e.  anno  494)  ecclesias  catholicorum  aperuisse  et  amnes  Dei  sacerdotes 
petente  Eugenio  Carthaginensi  episcopo  de  exilio  revocasse,  docet  fragmeutum 
Chronici  Prosperi  a  Canisio  Iect.  ant.  tom.  I  vulgalum  (cf.  Ruinart  in  hist.  pcrs. 
Vand.  comm.  hist.  cap.  10).  Unde  saiis  coustat,  exilium  istud  non  necessario 
ilagitare  Felicis  lempora,  sed  cum  Gelasii  ponlificatu  optime  conveuire. 

In  Gelaiii  papae  epistolam  10  („Ego  quoque"). 
1]  1.  Hoc  scriptum  vetustis  exemplarihus  codicis  a  Quesuello  vuIgaU  acccptum 
liabemus ,  indeque  Isidorus  Mcrcator  iu  collectionem  suam  translulil.  [Praebctur 
etiam  in  probatissimae  notae  codice  Veronensi  46  colleclionis  in  causa  Acaciana' 
adornatae.j  In  praevio  indice  generali  Colbertini  codicis  ita  designatur:  tielasii 
papae  ad  Faustum  in  legationc  ad  orientem  directum  instructio  super  damna 
tione  Acacii;  quiim  tamen  is  titulns  eodem  in  codice  sit  cpislolae  ipsi  praeliius, 
qui  et  in  ceteria  Quesuellianae  collectionis  eieroplis:  S.  Gelasii  papae  commoni- 
torium  Fausto  magistro  fungenti  legationis  officio  Constantinopoli.  Quera 
titulum  Isidorus  Hercalor  retinuit.  Vitiosa  est  autcm  Remigiani  eiempli  Icctio: 
epistola  Gelasii  papae  ad  Faustum  Magistrianum  etc,  quum  Faustus  oflicio- 
rum  magister,  uon  magistrianus  fuerit.  Citatur  ab  Algero  lib.  de  misericordia 
el  judicio  cap.  69  et  74  sub  nomine  epistolae  Gelasii  ad  Eupkemium.  Quod 
unde  hauserit,  nescio;  potius  adversus,  quam  ad  Euphemium  inscriberelur. 

2.  Baronius  observat  ad  ann.  493,  Faustura  cui  hiscribilur  unum  ei  iis  ei- 
slitissc  legatis,  quos  Theodoricus  post  Odoacris  necem  Ilalia  tota  potitus  ad  Aua- 
stasium  cum  epialola,  quae  apud  Cassiodorum  var.  lect.  prima  exstat,  deslinavit; 
legaUonem  porro  illam  non  nisi  circa  mensem  Novembrem  anni  493  missam  esse. 
id  vero  colligi  e  supcriori  Gelasii  nostri  epislola  6  Kalcndis  Novembris  ejusdein 
anni  consignata,  in  qua  pai  inita  pridem  composita  et  bellareceus  sedata  mcmo- 
rantur;  ac  demum  hoc  commonitorium  Fausto  non  traditum  fuissc,  quum  Constan- 
tinopolira  est  proreclus,  sed  quum  mora  ibi  jam  aliqua  facta  ct  se,  ut  Graecos  ad 
parendum  Gelasio  adduceret,  operam  dedisse.  el  eos  obsUuatos  permauere  Getasio 
renuntiasset.    Unde  sequitur,   ut  hoc  comraonitorlum  non  ante  anni  494  inilia 


3i9mz0dbVGoogIe 


EPI8TOLA3  9 — 11.  29 

conscriplum  sil.  Sed  prlus  est  coucedendum,  legaLioncm  praedictaiu  non  statim 
abOdoacris  nece,  quae  Martii  die  V  ponitur,  missam  esse,  seil  aliquanto  posl  fuisso 
dilatara. 

3.  Denique  nobis  silcntJo  nou  praelereundum  videtur,  quod  Scipio  HalTejus  [Ed.] 
iu  praefatione  celeberrimo  suo  supplemento  Acaciano  pruemissa  coromonitorium 
uoslrura  inter  illa  monumenla  ponit,  quae  nonnisi  fta  perturbata  atque  inler- 
mixta  ad  nos  pervenerunt,  ut  tamquam  Sibyllina  carmina  foliis  mandata 
„rapidis ludibria  ventis"  volitasse  dicenda  sint.  Quibusdam  locis  eniin.  ait,  labare 
connexioaem,  ad  finem  prorsus  perire.  Nam  ab  iJs  n.  7  lllud  autem  nimis  est 
impudens  usque  ad  ea  in  suam  traduceret  pravitalem  diversam  videri  epistolam, 

ac  quMera  Felicis ,  a  quo  Andromaclius  instructus  fueril,  ut  Acacium  cohorta- 
retur.  Sequeutem  deinde  periodum  redire  ad  anteriora,  at  subsequcntem  usque' 
ad  verba  Non  esl  mirum  rursus  Felici  tribuendam.  Kcque  doclissimi,  pergit,  Ba- 
ronii  sufficere  iuterpretatioucm ,  ut  nempe  ex.  pcrsona  apostolicae  sedis  Gelasius 
loquatur.  illaenimn.8:  quod  ait,  si  necesse  fueril  veniam  postulare,  existi- 
mans  nimirum  twic  se  peccati  veniam  necessario  poslulare,  si  ei  concedamus 
ne  peccare  desistat,  Acacium  eliamtuuc  hac  aura  vescenlem  manilesto  ostendere. 
Deinde  iterum  cumGraecis,  ctsi  coiifuse,  rem  esse;  al  ea  in  fine  Neque  plane  cum 
istis  non  corrigentibus  ineunda  congressio  ad  supra  posita  refcrri  nobis  nullum 
fas  est  inire  certamen  cum  hominibus  communionis  alienae. 

4.  Non  nego ,  mullis  locis  commonitorii  nostri  argumenta  abrupta  congeri 
oratiouisque  justum  ordinem  desiderari.  Verum  ea  quidem  ratio  omnis  ejusmodi 
indiculi  esse  videlur,  qui  legalo  pro  diversis  causis  forte  intercldenlihus  instructio- 
nem  praebere  parat.  Certe  ibi  strictam  sermonis  dispositionem  fere  nuuquam  in- 
veneris.  Nec  magis  nos  movet  alia  viri  sagacissirai  advcrsio,  Acaciura  ibi  eliam- 
liinc  vivum  produci.  Nam  etsi  eodem  diserte  negante,  lamen  Baronio  assentien- 
dum  est,  cx  persona  sedis  apostoUcae  Gelasium  ibf  loquentcm  accipiposse.  Nisi 
forle  quis  id  admittere  maluerit,  quod  similiter  scrupulum  omnero  adirait,  scilicet 
Gelasium  re  vera  ipsuro  illam  rem  curo  Acacio  egisse,  quum  jam,  ut  saepe  monui- 
mus,  per  uitimos  Felicis  annos  controversiarum  orienlalium  quasi  judex  delcgalus 
exslitisset.  Cerle  hujusmodi  salebrae  contra  divcrsissimorum  probatissimorumque 
codicum  aucloritatem  probare  nihil  valent. 

In  Gelaiii  papaa  epistolam  11  („Saluberrima"). 
E  Vatlcano  codiee  primum  Itonioe  anno  1591  excusa  esl.  lllam  Dardaniae  [a1] 
episcopf  non  superiori  epistolae  7  per  Ursicinuin  eplscopum  missae,  sed  posteriori 
perTryphouem  sibi  transmissae  rescribunl.  Nempc  quuin  Gelasius  Orientallum  pcr- 
linaclam  et  ad  manifestum  schisuia  propcnsionem  Fausti  legali  litteris ,  ut  in  epi- 
stola  proxiroa  n.  1  vldemus,  comperisset,  Dardanis  sibi  denuo  scribendum  duiit, 
quo  eos  ab  eorum  sequendis  vesligiis  deterreret.  Hoc  sane  inuuit,  quod  n.l  pro- 
Iftentur :  Si  gui  forte  prava  intenlione,  guod  neque  arbitramur  negue  optamus, 
a  sede  apostolica  se  crediderint  segregandos,  ab  corum  nos  alienos  esse  con- 
sortio  profitemur.  Quocirca  ut  poaterior  Gelasii  ail  Danlanos  epistola  codem  tem- 
pore,  qno  supcrius  commoiiiloriuin  ad  Faustum,  missa,  ita  ct  hacc  Dardanorum 
paullo  post  rescripta  non  immerito  censeatur. 

In  Qclasii  papao  «piitolam  13  („Famuli"). 
Eistal  iu  ilsdero  collectionibus  et  vcteribus  libris,  in  quibus"  superior  epl-  [a*J 
slola  10.    Qua  aulcra  occasione  sil  scripta,  Gelasius  indicat  in  ipso  ejus  exordfo: 
sc  videlicet  a  Fausto  magistro  cl  sociis  in  Urbem  e  sua  lcgatioue  reversis  admoni- 
tum,  guaesisse  Auaslasii  clementiam,  cur  legationis  opportuniULc  neglecla  salu- 
tationis  scripla  ad  se  non  misissct,  perpendisse,  nou  immerilo  sibi  reputandum, 


>vGoogIe 


30  MONETA   PRAEVIA   IN  &ELA8II 

si  taceret.  (Jude  epislolam  hanc  duabus  superioribus  ncc  anteriorem  uec  uiullo 
posteriorem  esse  facile  quisquc  jurticabit. 

In  Gelasii  papae  epistolam  13  („Inter  ingruenttum"). 
[a3]  Epistolam   hanc  in  schedis  Hierouymi  Vignerii  rclictam  Lucas  Bacherius  a 

fratre  illius  Benjamino  accepit,  et  Spicilegii  tomo  V  p.  581  in  lucem  emisit.  Quam 
ob  causam  scripla,  qua  occasjoue  missa  sit,  ipsa  epistola  eiplicatur.  Nempc  Ru- 
sticus  Lugdanensis.  Aeonius  Arelateusis ,  ac  forte  alii  Gailiarum  episcopi  de  Lristi 
Italiae  statu  permoti  subsidiaria  ad  Gelasiura  munera  miserant,  eaque  recens  acce- 
perat  is  papa,  quum  f  hcodoricus  Italiae  rei  Epiphanium  Ticinensem  episcopum  ad 
Gundohaldum  Burgundiorum  regem  ad  gentis  suae  relevandas  miserias  et  redi- 
mendos  captivos  legatum  destinavit.  Hujus  igitur  legationis  opportuuitalem  uactus 
Gelaslus  hanc  ad  Rusticum  scripsit  epislolam,  tuuc  ut  gratum  de  acceptis  muneribus 
animum  testificaretur,  tum  etiam  ut  Epiphanium  ei  commendaret. 

Ia  Gelasii  papae  epiatolam  14  („Necessaria"). 
[a1]  1-   Haec  epistola  antiquiscollectionibus  scilieet  [VaLicanaReg.1997],  Dionysii 

Exigui  atque  Hadriani  I,  nec  uon  in  Langobardica ,  Hispana,  Isidoriana,  ut  et  in 
veteribns  codicis  a  Quesnello  vulgati  eiemplaribus  eihibetur.  Eam  laudant  vetores 
cauonum  compilatores  Crescouius,  Anselmus  Lucensis,  Ivo,  Polycarpus,  Gratianus, 
item  concilia  ParUiense  VI,  Suessioneuse  III  etc.  Sed  In  variis  illis  monumentis  uou 
uua  est  ejus  inscriptlo.  lu  aliis  euim  ad  universos  episcopos,  iu  aliis  ad  guas- 
dam  Italiae  provindas  nolatur  scripta.  Utra  vero  e  duabus  illis  inscriptionibus 
praeferenria  esset,  allquamdiu  haesi. 

2.  Et  in  veleribus  quidem  Quesnelliani  codicis  eiemplis  inscribitur:  Dile- 
ctissimis  fratribus  universis  episcopis  Gelasius.  Unde  inducimur,  ut  eam  ad 
oimies  episcopos  pertinere  sentiaraus.  Idem  suadet  et  haec,  quae  in  Langobardico 
Colberlinae  hibliothecae  [nec  uon  in  Vatic.  Reg.  1997,  Vatfcano  1342  et  Barbe- 
rino2888]  illi  praefigitur,  epigraphe:  Incipiunt  statuta  Gelasii papae.  Gelasius 
episcopus  universis  episcopis  per  unamquamque  provinciam  eonstitutis.  In 
eam  quoque  seulenliam  nos  inducunt  quum  Dionysius  Eiiguus,  a  quo  haec  epistola 
in  praevio  indice  generali  papae  Gelasii  generale  decretum  ad  omnes  episcopos 
nuncupatur,  tum  lladriauus I,  qui  Dionysianum  indicem  eo  loci  intactura  reliquit1}. 
His  etiam  sufffagatur  libri  pontificalis  scriptor,  ubi  epistolam  islara  notat  hls 
vcrbis:  hic  fecit  constitutum  de  omni  ecclesia.  Uac  quippe  loquendi  rationc 
decretum  designare  solet,  quod  ad  ecclesiam  pertineat  unfversam.  Demum  eam- 
ilem  epislolam  ut  ad  omnes  episcopos  scriptam  Polycarpus  citat. 

3.  Vcrum  in  Hispana  colleclione  quamvis  pariter  vocetur  papae  Gelasii 
generale  decretum,  inscribitur  tamen  Dilectissimis  fratribus  universis  episcopis 
per  Lucaniam,  Brutios  et  Siciliam  constitulis.  Ilinc  et  iu  pervetusto  canonum 
codice  ad  Hispanae  ecclesiae  usura  conciunato,  ubi  epistolae  hujus  eiscribitur  ei- 
ordium,  cadem  ei  praemittitur  inscriptio;  quamvis  aliis  in  locis,  ubi  subjecta  refe- 
ruutur  decrela,  vel  generalis  epistola  vel  generale  decretum  vel  simpliciter 
decrelum  Gelasii  papae  appellatur.  Porro  Isidorus  Hercator  eum  ipsum  titulura, 
quem  Hispana  collectio  prae  se  fert,  retinuit,  ejusque  auctoritate  varii  canonura 
corapilatores  Anselmus  Lucensis,  Ivo,  Gralianus  et  alu  eamdem  epistolam  laudant 
ut  ad  episcopos  Lucaniae,  Brutiorum  atque  Sictliae  scriptam.  lisdem  concinunl 
et  omnes  editiones. 

4.  In  hoc  codicum  dissidio  nibil  temere  sequendiun  duiimus,  maxime  quum 


')  Imuio  hoc  modo  quasi  ampliavit  inncriptionem:  Incipit  epitiola  papae  Ge- 
latii.  Papae  Oelasii  gcnerale  (H*  H,s  generaliter)  decretum  ad  amnes  episcopos  de 
inttttutis  eccleiiaiticis  moderate  pro  temporii  qualitate  diipositin.     [Kd.] 


^igilizedbyGOOgle 


BPISTOLAS  13—14.  31 

nostra  intersit  nosse,  ulrum  ad  unos  Italiae  episcopos,  an  etiam  ad  alios  haec  epi- 
stola  scripta  sit.  Ipsum  igitur  eipejidinius  epistolae  corpus.  Neque  vero  ibi  cap.  1 
et  15  desunt  momenta,  uode  inscriptionero,  quae  oblinet,  praefereudam  esse  nobis 
persuadetur.  Primo  enim  ad  eam  scribendam  scsc  Gelasius  permolum  esse  ait 
relationibus ,  quas  quum  a  Johanne  Raveunate  episcopo,  tum  ab  ajiis  de  Piceni 
partibus  acceperat.  Unde  illam  propter  lialos  scriptam  esse  conficitur.  Id  confir- 
mant,  et  quae  ab  ipso  eiordio  praefatur  idem  papa :  scilicet  sese  reparandis  miii- 
tiae  clericalis  offichs  operam  dare,  quae  per  diversas  Italiae  partes  beilifamis- 
que  consumpsil  incursio.  Praeterea  id,  quod  de  basilicis  noviter  constructis  cap.  4 
praecipitur  repetiturque  cap.25,  eas  nimirum  nonpetitis  ex  more  sedis  aposto- 
ticae  praeceptionibus  dedicare  nemini  licere,  de  universis  totius  ecclesiae  epi- 
scopis  dictum  intelligi  repugnat.  Quippe  in  toto  orbe  nulli  nisi  ex  auctoritate  sedis 
apostolicae  uovas  ecclesias  consecrare  tunc  licuisse,  quis  assentiat.  Hunc  autem 
usum  in  Italiae  provincib  obtinuisse,  tnnc  ista  Gelasii  scripta  tunc  plures  Gregoriil 
,  epistolae  fidem  faciunt.  Forte  et  postea  idem  usus  in  aliis  quibusdam  provinciis 
receptus  cst.  Cerle  saeculo  nono  desinente  Johannero  VIII  s.  Jacobi  ecclesiae, 
'quam  Compostellae  AlphonsusM  rex  conslruierat,  cousecrandae  potestatem  faeere 
tom.IX  concil.  ed.  Lab.  pag.  219  legimus.  Denique  generales  illas  querelas,  quas 
Gelasius  cap.14,  memorat,  si  cum  subjeclis  epistolarura  ipsius  fragraentis  contn- 
lerimus,  eas  ad  speciales  Italiae  provincias  pertinere  haud  negre  largiemur. 

5.  Cur  autem  generale  decretum  ad  omnes  episcopos  a  Dionysio  aliisque 
nuncupctur,  si  quis  quaerat,  haud  aegre  hujus  rei  afleratur  causa.  Primo  enim 
antiquis  id  contingere  potuit,  quod  eliam  nunc  pluribus  accidit,  ut  quum  opcra, 
quomm  liluli  sunt  prolixiores,  citare  coguntur,  prima  eorumdem  tjtulorum  verba 
referrc  satis  habeant.  Hinc  abAnselmo  Lucensi  haec  ipsa  epistola  nunc  simpliciter 
ut  omnibus  episcopis,  modo  ut  omnibus  episcopis  per  Lucaniam,  Brutios  et 
SicUiam  inscripta  laudatur.  Nec  alla  fuft  causa ,  cur  in  veteri  canonum  codice  ad 
usum  ecclesiae  Hispanae  concinnalo  nonnunquam  epistola  ad  episcopos  per  Lu- 
cctniam  elc,  saepius  generalis  epistola  vel  generale  decretum  appelletur.  Prae- 
lerea  monito  in  epistolam5  Siricii  n.8  observavimus,  idRomanis  pontificibus  moris 
fuisse,  ut  quae  propler  speciales  quasdam  ecclesias  cdiderant  decrcta,  ea  etiam  ad 
afias  mittereut.  Nihil  autem  videlur  iucomuiodi,  si  Gclaslus  hic  eumdera  majorum 
morem  imitatus  credalur. 

6.  Hac  etiam  in  re  eosdem  est  imitatus,  quod  uon  sine  synodo  celebre  illud 
decretum  composuil.  Hinc  idem  epist.  20  ab  ipso  commendatur,  ut  quod  lantorum 
coltectione  pontificum  sub  omnium  saluberrimae  provisionis  assensu  perfectum 
fuit.  Ejus  autem  duas  parles  dislinguendas  esse  ipse  cap.  24"  docet,  ubi  sic  loqui- 
lur:  Demonachis  laicisque  copiosius  in  primae  praeceptionis  hujus  parte  dige- 
stum.  Bursum  in  epist.25  duplicis  hujus  partis  distinctionem  aperte  Indlcal  hJs 
verbis :  Praecepta  synodalia,  quae  ante  paucos  menses  de  sede  nostra  ad  pro- 
vinciam  sunt  directa,  et  antiquis  canonibus  consentiunl,  el  ea,  quae  minus  esse 
probantur,  addidimus,  et  m  utraque  parte  conslat  etc.  Keque  solum  inde  par- 
tium  illarum  dislinctionem,  sed  et  distinctionis  hujus  rationem  compertam  habemus. 
Ibi  nempe  Gelasius  id,  quod  antiquis  canonibus  sancitum  erat,  primo  firmare,  ac 
deinde  quod  eisdem  deesse  vel  minus  ess.e  videbatur,  supplere  se  studuisse  monet. 
Nec  alia  quaereuda  est  ratio,  cur  eaedem  res  primis  in  capitibus  jam  traclatae,  itc- 
rura  subinde  in  posterioribus  tractentur  et  explanentur. 

7.  Totam  epistolam  Dionysius  Exiguus  et  Hadrianus  I.  in  28  capitula,  Htspa- 
uae  autem  collectionis  compilator  et  Isidorus  in  30  diviserunt.  Nou  aliud  tamen 
inter  eos  est  discrimen,  nisl  quod  e  duobus  primis  iu  Hispana  colleclione  el  apud 
Mercatorem  quatuor  confecla  sunt.  Et  uos  quidem  divisionem  fiionysiananr  ut 
antiquiorem,  et  quam  Cresconius,  concilium  Parisiense  VI,  SuessionenseUI,  Jlinc- 


byGoogle 


32  MONITA    PRAEVIA    IN    GF.LASII 

niarus  sequunlur,  praeferinius.  Ubi  vero  apud  alios  canouum  compilalores  indi- 
calara  lector  olTendet,  primo  inde  admoncbitur„  oflcrri  sibi  epistolae  hujns  capitu- 
lum  vel  ei  Isidoriana  vcl  certe  ei  Hispana  colleclione  descriplum,  deinde  arduum 
ei  non  erit  alleram  illam  divisionem  ad  nosLram  divtsionem  revocare.  Ubi  euim 
seilum  laudabilur,  in  quarto  e  noslris  quaerendum  erit,  ubi  septimum,  iu  quinto 
invenietur,  et  sic  deiuceps  ad  iinem.  Majoris  enira  moiucnti  erit  recolere,  quod 
observavimus:  epistolam  istam  primo  ad  quasdam  Ilaliae  provincias  scriptain  esse, 
adeoque  nounulla  continere,  quae  regionis  bujus  episcoporum  propria  sunl,  quam- 
vis  multa  eis  admixta  sint  decrela  generalia,  quae  ad  oranes  ecclesias  aeque  per- 
tineant. 

In  Qelaaii  papae  epistolam  15  („Probabilibus"). 
[.]  1.    Constituta  subneia,  quac  Labbeus  e  codicibus,  ut  loquitur,  fide  dignis 

ad  calcem  traclatuum  Gelasii  jam  ediderat,  iu  duobus  peranliquis  Colberlinae  biblio- 
thecae  exemplaribus,  uno  scilicet  nol.  784  Langobardicis  characteribus  eiaralo  ct 
altero  not.3368  ab  anuis  sallein  800  descripto,  [sicut  in  Lucano  88,  Barberijw 
2888,  Vailicellano  A5  el  in  Valicano  5845,  vii  miuuris  antiquitalis  codicibus,  re- 
periunlur.  In  omnibus  iis  eicepto  ultimoj  proiimae  Gclasii  epistolae  cum  titulo, 
quem  duximus  servaitdum,  suhjiciuntur.  Formulam  eihibenl  ei  decretn,  quod  Ju- 
sEinianus  iraperator  Novell.  123  caj>.  1  episcoporum  electioni  praemitti  jubet,  con- 
sentaneam.  Eam  coulciuissc  videtur  Gelasius,  qui  in  manuscriptis  et  in  fronlc  et 
ad  calcem  adscribitur,  ut  decretorum,  quae  in  epistola  supcriori  samerat,  eisecu- 
lioui  prospiceret.  Exindc  fluiit  nios,  saltcm  in  llalia,  ui  episcopo  cuique  in  ordi- 
nalione  sua,  uli  nos  docel  litulus,  traderctur  [unde  et  in  Hbrura  diurnura  Roraa- 
uoruni  poulificum  cap.  111  tit.9  relata  esl].  llanc  certe  consuetudinem  Gelasia 
recentiorem  non  esse  subsequens  epistolalfi  coniirmabit.  Ad  eamdem  Iiaud  dubie 
respeiil  Gregoriusl,  quum  ad  Auguslini  interrogationem  respondit  (epist.  XI,  64): 
Mos  autem  sedis  apostolicae  est,  ordinatis  episcopis  praeceptum  tradere,  ul 
de  omni  stipendio,  quod  accedit,  quatuor  fieri  debeant  portiones.  Et  is  quidem 
papa  Johannem  episcopum  e  Lissitana  civilate,  quae  ab  hostibus  capta  fueral,  iti 
Squillacinum  transferens,  totum  Gelaslanae  hujus  formulae  caput  1  ei  repclere  non 
omiltit  (epist.il,  37),  licct  earadem  ipsi  in  prima  ordinalione,  uti  propc  ccrtum 
videlur,  jam  tradidisset.  Ejusdera  quoque  formulae  verbis  Grcgorius  II  Bonifacii 
Moguntini  episcopi  ordinalionem ,  uti  lestis  est  quae  apud  eumdem  Bonifacium 
eisiai  epislola  154  (ed.Giles  ep.  10),  renuntiavit.  Immo  anno  978  quum  Stepha- 
uus  Cajacensis  ecclcsiae  praesul  electus  esset  atque  ordinalus,  Gerberius  confirma- 
lionis  ejus  decretum  ad  clerum  et  populumCajacensem  raisit  his  verbis1):  Frairem 
jam  et  coSpiscopum  nostrum  Stephanum  vobis  ordinavimus  sacerdotem ,  cui 
dedimus  in  mandatis,  ne  unguam  ordinatianem  praesumat  illicitam,  et  cetera 
ei  eadeiu  Gelasii  formula  eipressa.  * 

2.  Ralionem  vero,  cur  in  illa  formula  peculiaris  deAfris  ad  ordinalionera  non 
recipiendb  menLio  flat,  monilo  in  episto!aml3  Felicis  II  n. 2  jamalligiraus:  niini- 
rum  Felice  II  ponliflce  conligil,  ul  Afri  plurcs  dira  Genserici  el  Huuerici  persccuiionc 
eiagilali,  baptismum  ilerato  susciperenl,  ac  deinde  varias  in  regionea  dispersi.  eliam 
sacrosambirentordines,  lametsi  ccclesiasticae  legesdenuo  baplizalos,  qucmadmoduin 
el  haereticos  aut  ab  hacresi  veuicnLcs,  a  clcro  arcebanl.  llacc  auteiu  disciplina  nc 
quavis  ratione  teuerarclur,  quum  Gelasius  Felici  proiime  successisset ,  formulac 
ordinatis  episcopis  tradeudae  praedictam  de  Afris  clausulam  inserendam  duiit. 
Quod  si  ita  est,  inqitiet  aliquis,  saltem  sublala  causa  removeri  debult  cl  clausula. 
Itiu  lainen  rctenta  est.  Eam  enim  non  modo  iu  episLola,  qua  Gregoriusl  Johaiiuem 


')  Hae  quidem  Qerbcrti  Capuani  litterac  leRuntur  apud  Ufrhelli  Italia  sacrn 
ed.  II  tnm.  VI  p.  442. 

^igilizedbyGOOgle 


BPISTOLAS   14—18.  33 

Squitlaciiiae  ecclcsiae  episcopum  consliluit,  sed  in  iis  etiam  li(teris,  quibus  et  Gre- 
gorius  II  Boniracium  Moguntinum  et  Gerberlus  Stephanum  Cajacensem  a  se  ordi- 
uatos  siguificant,  legimus.  Sed  ea  vi.s  est  consueludinis,  roaiime  circa  formulas 
diuturno  usu  receptas.  ut  rarius  in  eis  quidpiam  rautelur.  Hincmarus  taraen  in 
lilleris  Hedenulplio  epjscopo  a  se  ordiuato  dalis  et  cleio.  ordini  atque  plebi  inscri- 
plis,  plura  formulae  cunsuetae  verba  sic  serval,  ut  quod  nominatjni  de  Afris  in  ea 
cautum  est,  penitus  reticeatur.  Has  porro  litieras  sic  auspicatur:  Sicut  b.  papa 
Innocentius  docet,  oportel  nos  hoc  sequi,  quod  ecctesia  Romana  custodit,  a 
qua  principium  sacrae  instilulionis  nos  accepisse  dubium  non  est.  Prapterea 
documento  ac  verbis  b.  Gregorii  vos  alloqui  procuramus,  insinuantes,  quia 
probabitibus  desideriis  vestris  nihil  attulimus  tarditatis,  fratrem  jam  et  coSpi- 
scopum  nostrum  Hedenulphum  vobis  ordinantes  . . .  Cui  his  litteris,  quas  sacri 
canones  ordinatos  prius  de  concitiorum  placitis,  ne  sc  aliqttid  contra  eorum 
statuta  egisse  poeniteat,  instructos  ab  ordinatoribus  suis  manibus  eorum  con- 
scriptas  jubent  accipere ,  secundum  traditionem  ecclesiasticam  dedimus  in 
mandatis-.  ne  unquam  ordinationes praesumat  illicitas,  ne  bigamum,  aut  gui 
virginem,  si  de  conjugatis  agendum  est,  non  est  sorlitus  uxorem,  neque  illite~ 
ratum . . .  et  cetera  noslrae  formulae  instar  usque  ad  verba  non  audeat  promovere 
(Sirmond.  conc.  Gall.  1  p.  658,  Hincmari  ep.  52  ed.  Migne  Palr.  lat.  1. 126  col.  271). 
Ubi  notandum,  Ilincmarum  testari ,  ita  se  in  dandis  illis  lilteris  ecclesiasticae  tra- 
ditioni  morem  gerere,  ut  nominatim  ecclesiae  Romanae  hac  in  re  consueludinem 
sequi  se  proGteatur.  Deinde  neminem  moverc  debet,  quod  fpsis  etiam  Gelasianae 
formulae  verbis  ulens,  documento  ac  verbis  b.  Gregorii  alloqui  se  scribat.  Ita 
enim  loculus  esl,  quia  quum  ejusdera  forraulae  partem  a  Gregorio  usurpalam  ac 
lilteris  ipsius  insertam  legissei,  eam  etiam  ab  ipso  priraum  conscriplam  esse  eii- 
slimavit.  Sed  ejus  auclorem  se  non  esse  ipse  Gregorius  vel  verbis  superius  allatis 
satis  signilicat. 

Ia  Gelasii  papae  epiitolam  16  („CWews"). 
Ab  Anselmo  Lucensl  collectionis  canonum  lib.  6  cap,  47  (43)  inserla,  eiinde-  [a1.  Ed. ] 
.  que  a  Luca  Holslenio  in  collect.  Ram.  bipartila  pag.  217  edita  est.  Pene  totam 
jam  habebamus  apud  Gratianum  c.  26  C.XII  quaest.  2.  Ut  antecedenli  formulac  hucc 
eplstola,  ila  liuic  epistolae  praedicta  formula  lucem  et  auctorilatem  vicissim  prae- 
stat.  Quapropler  gratum  simul  et  commodum  leclori  fore  putavimus,  si  ulrumque 
scriplum  a  se  invicem  non  distruheretur.  Eara  hic  ad  codices  Germanensem  ct 
Valicanum  1364,  Auselmi  aetati  fere  aequales,  recognitam  praebemus. 

In  Gelasii  papae  epiitolam  17  („Praesulum"). 
Ei  Hispana  cottectione  hanc  epistolam  tsidorus  in  suam  Irauslulit.  In  utrius-  [Ed.  | 
que  veteribus  eiemplis  asservatur  el,  ut  visuri  sumus,  jam  aoliquitus  synodis  Ili- 
spanis  rcmemoratur.  Quare  viri  doctissimi  Berardi  de.ejus  aulhentia  haesitationea 
(in  op.  praeclarissimo :  Gratiani  canones  genuini  ab  apocryphis  discreti  ed.  II 
Venet.  1783),  quum  certis  nullis  argumentis  nilaulur,  admitli  non  possunt.  Eam- 
dera  cl  posteriores  cauonum  coltectores  decretis  suis  inseruerunt,  ac  quidem  pri- 
mam  parlem  Ivo  part.  III  c.  147  et  Graliaous  c.  2  C.  XVI  qu.  3,  secuudara  Valicanus 
3832  f.  65b  (cura  inscriptione :  ex  decreto  Gelasii  Papae  de  XXX  annorum  pos- 
sessione),  Rurch.  I.III  c  149,  Anselm.  l.V  c-19(20),  Pannorm.  1.2  c.65,  Grat. 
c.l  C.XIII  qu.2. 

In  Oelasii  papae  epistolam  18  („Audientes"). 
luter  pontiflcias  epistolas  Romae  anno  1591  e  Valicanu  codice  eicnsa  et  dein-  [Kd.] 
oeps  cum  omnibus  librarii  mendis  ati  editoribus  conciliorum  repetiln  esl.    Quam 
*».  ronTir.  I.  3 

DigitizedbvGOOgle 


34  MONITA   PRAEVIA   IN  GELASII 

qanm  nns  denuo  ad  Avellani  exempli  (Vat.4961)  Irutiuam  revocavisseraus ,  per- 
plures  salebras  removere  licuit;  in  aliis  etiam  aovi  coditis  statera  desideranda. 

Ia  Qalasii  papao  epistolam  19  („Inter  difficvltaiea"). 

fasl  1-   Baronius  ad  aunum494  epistolam  hanc  ex  Arelatensis  ecclesiae  codicc 

acceptam  primus  vulgavit.  Eamdem  cxliibci  alter  olim  Lirinensls  monaslerii,  uunc 
in  Colbertina  bibliotlieca  cum  praedicto  Arelatensi  asservatus,  nec  non  Reglus. 
Ratus  fueral  aliquando  laudatus  cardinalis,  Caesarium  a  teraporibus  Felicis.II  Are- 
latensi  ccclcsiac  praefuisse ,  adeoque  et  epistolae  huic  et  aliis  Symmachi  Aeonii 
loci)  Caesarium  substituendum  esse;  isque  error,  quem  tandem  posuit,  praejudicits 
aliis  aditum  praebuerat.  Jam  supra  Gelasius  epist.  13  n.  1  Aeonii  meminit.  Et 
in  collationc  episcoporum  coram  (iundebaldo  rege  adversus  Arianos  anno  499  lia- 
bita  in  Dacherii  Spicif .  tnm.  5  pag.  1 10  imprimis  memoratur  de  Arelatae  Aeonius. 
Nempe  eruditum  cardinalem  fefellerat  altera  Pelicis  ad  Caesarium  epislola,  qnam 
Fellcis  papac,  qui  Gelasium  praecessit,  non  qui  longe  poslea  successit,  csse  falsn 
silti  persuaserat,  [quem  errorem  in  recopnitionibus  tomi  decimi  correxlt]. 

jc11]  2.    Denique  mirari  subit,  adverlil  Labatus  conc.  Gall.  I  655,  cur  non  nisi 

mense  Augusto  cpiscopum  Arelatensem  cousecrationis  suae  certiorem  faciat,  quum 
ejusdem  anui  mense  Januario  ad  Rusticum  Lugduuensem  scripscrit.  Simili  lardi- 
tate  in  alios  episcopos  usus  fuerat,  cujus  causam  aperit  iu  ep.  7  ad  episcopos 
Dardaniae  his  verbis:  Regimen  apostolicae  sedis  indepti,  strepitu  publico  retar- 
dante,  commissum  nobis  sacrae  dispensationis  officium  propriis,  ut  mos  eral, 
litteris  nequivimus  indicare.  ftaque  mense  Januario  scripsit  ad  Rusllcura,  quia 
Epiphanii  Ticinensis  sese  obtulit  occasio.  Ad  Aconium  scrihere  dislulit,  quia  tur- 
batis  adhuc  Italiae  rebus  clericos  litterarum  lalores  itineri  committere  tiiluni 
non  erat. 

In  Golasii  papae  epistolam  20  („Et  antiquis"). 
'.  Ed.l  Auselmiis  Lucensis  lib.7  cap.29  (seu  secunduraGennanensem  coilicem  cap.24) 

et  Gralianus  c.  9,  D.  54  nec  non  ms.  Vatican.  3632  f,  66  sub  iiiscriplione  Gelasii 
de  mancipiis  non  ordinandis  el  si  ordinantur  domino  eorum  restituendis,  banc 
nobis  epistolam  trausmiscrunt.  Exstat  el  in  Ivonis  decreto  part.fi  c.  353  siculin 
■ns.  Josaphaleo,  priinis  cjus  versibus  resecalis.  In  ea  flelasius  synodale  decretmn 
suum  Martii  11  die  anni  494  editum  ut  novellum  nc  moderuum  memoral.  Unde 
sequitur,  ut  boc  ffecreto  nec  anterior  sil  nec  longe  |ioslcrior.  Quominus  autcra 
ad  anni  494  eiilum  referalur,  nibil  velat. 

In  Gelaaii  papae  epistolam  21  („Frequens"). 
.*.  Kd.'|  lisdem  liaec  epislola  auctoritatibus,  quihus  superior,  fulcitur,  nerape  rass.  Ger- 

manensibus  Anselini  lib.  7  c.  30  (al.  25),  Gratiani  c.  10  IX  54.  Ivonis  decr. 
p.C  c.354,  Pannorm.  3,  165,  Potycarp.  1.2  1.31,  Valicano  3832  et  ras.  Josa- 
phaleo.  In  fioc  codice  ut  et  apud  Ivonem  incipit  ab  liis  verbis:  Nuper  etenim 
aclores,  omissis  superioribus.  Id  Gcrraaucnsibus  rass.  inlegra  quidem  esl.  sed  sini- 
pliciter  inscribitur  Gelasius  Papa,  nominibus  eplscoporura  praetermissls.  In  cun- 
cilio  Romano,  quod  auno499  celebralum  csl,  ; tra e le r  Justum  Ac/terontinum  sub- 
scribit  eiiam  Stephanus  Nursiensis  et  aller  Heapotitanus;  epistola  35  auleni  in 
Vaticauo  3832  inscribitur  cuidam  Herculentio  episeopo  Potentino,  (ac  Polentia 
quidem  in  Lucauia  Acheronliae  finitiraa  erat).  De  epistolae  liujus  veritale  ac  sin- 
ceritate  pluribus  disserere  nil  opus  csl,  quum  quae  ad  superiorem  ea  de  re  prae- 
missa  suut,  etiara  in  hanc  pariler  conveniant. 


^igilizedb/GOOgle 


EPISTOLAS  19—26.  35 

In  Gelasii  papae  epiatolam  22  („Quis  enim  aut"). 
Ex  ms.  Josaphateo  nec  non  ex  Ivone  p.  4  c.  179  ac  p.6  c.  104,  [Pannorm.  [&*| 
1.2  c.  160,  Deusdedit  p.4]  el  Gratiano  c.  11  D.  54  exscripta  est.  Ul in  pro- 
limis  epUtolis,  iu  in  hac  mcmoral  Gelasius  admonitiones  modernas,  hoc  est  syno- 
ilalia  decreta,  quae  inepist.  14samit.  —  Nou  alius  forte  esl Rufinus,  cujus  nomen 
prae  se  fcrt,  quam  qui  in  subscriplionibus  concilii  Romani  anno  499  celebrati  Ca- 
nusinus  episcopus  appellalur.  ConciliU- autem  Bomae  anno  501  et  502  habitis 
duo  subscribunt  Apriles,  primo  quidem  Lateranensis ,  alteri  vero  Nucerinus 
episcopus.  Quamvis  apud  Gratianum  absolule  sic  inchoalur  Quis  aut  leges  (sine 
enim),  baec  tamen  conjunctio  in  ms.  Josaphateo  ul  apud  Ivonem  exslal,  quod  in- 
dicio  est,  aliquam  saltem  praefatiunculam  desiderandam  esse. 

In  Gelasii  papae  epistolam  23  („SQvesteriC). 
Baec  epUtola,  quam  nobis  ms.  Josaphateus  nec  non  Ivo  p.6  c.108  et  Gra-[a\  Ed.] 
tianus  c.  13  C.Xl  quaest.l  suppeditaut ,  a  superioribus  separanda  nou  fuit,  non 
sulum  propter  alfinitatem  materiae,  sed  eliam  quod  eam  circa  idem  lempus  scri- 
plam  esse  haud  temere  conjectemus.  Probabilc  est  enim,  id  quod  Gelasius  anno494 
cpisl.  14  c.  14  sanxerat  de  servis  aut  originariis  praeter  dominorum  aut  palrono- 
rum  voluntatem  ad  clerum  uon  adscribendis  et  si  qui  jam  adscili  essent  restiluendis, 
locum  dedlsse  uonnullis,  ut  clericos  etiam  matiumissos  inique  repeterent.  Berar- 
dus  lamen  el  hoc  fragmeotum  falso  inscribi  judicat,  quippe  archidiaconorum  juris- 
iliclio  recenlioris  sit  disciplinae. 

In  Gelasii  papae  epistolam  24  („Chrislianisli). 
Epistolae  superiori  apud  Gralianum  c.  12  C.  XI  qu.  1  haec  antepomtur,  post-  [a'| 
ponitur  vero  in  Josaphateo  ms.  Simul  ac  propler  earadera  causam  conscriptam  esse 
perspicuura  est.    Etsi  in  receniiorihus  Graliani  editionibus  Ezechiae,  in  antiquio- 
ribus  tamen  ut  in  ms.  Josaphaleo  Zejae  inscribitur. 

In  Gelaaii  papae  epistolam  26  („Praeceptail). 
Eit  ms.  Valieaiio  3832  nec  non  ex  mss.  Germanensibus  duobus  el  Vaticano  [Ed.j 
1364,  veterem  complectenlibus  canonum  collectionem  quae  Anselmo  tribui  solel 
lib.  5  c.5,  sicuti  e\  Polycarpo  1. 1  t.  12  et  Gratiano  c.5  D.  1  <te  consecral.  huc 
revocalur.  Ajmd  hunc  ut  in  dictis  mss.  desideralur  inscriptio,  sed  simpliciler  sic 
citatur:  Item  Gelasius  papa  j  in  Vaticano  autem:  Gelasius  guodnova  ecclesia 
non  sit  consecranda  absque  sedis  apostolicae  licentia.  Scriptam  esse  certum 
est  ad  episcopum  et,  ut  quidem  videtur,  ejus  provinciae,  ad  quam  Gelasius  ante 
paucos  menses  e  sede  sua  directa  dir.it  praecepta  synodalia,  hoc  esl  epUlo- 
lam  14.  Unde  et  epUtolae  illi  14  hanc  paucis  dumtaxat  mensibus  posteriorein 
esse,  adeoque  ad  annum  494  pertinere  colligitur.  Ex  hac  autem  consensioue  cuni 
mox  dicta  epistola  14  veritas  ejus  eo  magis  patescil,  quum  quas  contra  eamdem 
Berardus  I.  c.  II,  370  sq.  movet  difficulLitcs  uullius  momenti  sint. 

In  Gelasii  papae  epistolam  26  (,,  Vaide  mirati"). 
1.  Sub  duplici  forma  epistolam  hanc  habemus.  Nempe  lu  priscis  conciliorum  [a3.  Ed. ) 
ediliouibus  brevior,  in  Roaiana  aulem  ponlificiarum  eplslolarum  colleclione  longe 
auctior  atque  diDusior  est.  Ulraquc  tamen  forraa  velerura  codicum  auctorilale 
fulcilur.  Nam  diflusiorera  unum  exeinplar  Vaticanum  et  aliud  monasterii  s.  Petri 
iu  Avellaua  inilmbria;  brevioremltegium,  Colbertiuum  olim  Thuaneum,  Pllhoeanum, 
Remfgianum,  Navarreum,  Veronense  46,  uno  verbo  quotquot  eislant  collectionis 
a  Quesnello  vulgatae  seu  alterius  Gallicauae  necnon  Isidori  Mercatoris  exempla. 
1'triusque  formae  eiemplaria  penes  Anselmum  Lucensem  fuisse  hoc  indicio  est. 

3* 


^igilizedbyGOOgle 


36  MONITA  PEAEVIA   IN  GELASII 

quod  in  duobus  idss.  fiermanensibus  eam  compilationem,  quae  ipsi  tribuitur,  com- 
plectentibus  lib.  12  cap.  68  lota  descrihitur  didusior,  etceptls  tribus  locls,  in  qui- 
bus  quaedam  atlsuuntur  et  aptanlur  sentenliae  ei  brcviori  repetitae.  Auctor  addi- 
tionum  collectionis  Dionysiauae  el  Hadrianae  iti  Vaticano  5845  el  1353  ac  Valti- 
celtano  A5  duo  fragmenla  illius1)  proferens,  breviorem  formam  secutus  esl. 
Nunc  vero  ei  duplici  ilta  forma  quac  potior  judicanda  quaeve  alteri  praeferenda 
sil,  eicutiendum. 

2.  Diffusiorem,  ei  qua  in  Itomana  editlone  prodiit,  anteferre.  et  breviorem, 
quae  prius  obtinebat,  supprimere  non  dubitarunt  editores  concilionim  ;  hanc  autera 
breviorem  e  codicis  sui  fide  revocans  Paschasius  Quesnellus ,  quae  authentica  lia- 

'  benda  sit,  decernerc  se  nolle  testatus  esl  scd  hoc  aliis  eiaminandum  relinquere. 
Non  siluit  lamen  prorsus.  quid  ea  de  re  sentiret,  Nominatim  vero  notat,  ea  nu- 
nieri  4,  quibus  Romanum  eiemplar  suo  auclius  est,  vel  huc  aliunde  adscita,  vel 
forsan  omnino  conficta  esse,  utpote  quibus  orationis  (ilnm  el  sensum  intercipi 
arbitratur.  Rursum  et  alia,  quibus  numeri  10  et  11  in  eodem  eiemplari  prae  suo 
ahundant,  ab  aiiena  manu  addila  se  vehementer  suspicari  admonel  his  verbis : 
Quod  enim  ait  s.  Ambrosium  Theodosio  communionem  suspendisse,  recentioris 
stili  esse  miki  videtur.  Quod  a  Leone  papa  asserit  Theodosium  Ephesino  latro- 
rinio  cxcedentem  libere  esse  correptum,  falsissimum  est.  Quod  denique  se 
ipsum  ait  Odoacri  iniqua  praecipienti  non  paruisse,  cum  temporum  ratione 
conciliari  non  potest.  His  adjicere  potuisset  vir  eruditus,  non  solum  plures  mss. 
editioni  suae  suflragari,  sed  et  hanc  epislolam  a  Graliano  plurtbus  in  locis,  ab 
Hincmaro  opusc.  55  capitum  cap.  24,  a  Nicolao  I  papa,  Aeuea  Parisienai 
et  Hadriauo  I  iu  privilegio  s.  Dionysii,  cujus  eiordium  est  Quanta  beate, 
laudari. 

3.  Verum  hac  in  disceptatione  plurimi  facienda  milii  videlur  auctorilas  Fa- 
cundi  Hermianensis,  qui  quum  opus  suum  ante  annum  Christi  547,  adeoque  52 
annis,  poslquam  haec  Gelasii  epistola  scripla  esl,  nondum  penitus  eiactis,  aggres- 
sus  sit,  autheutica  ejus  eiempla  el  vidisse  e(  citasse  nonnisi  temere  negarelur. 
At  vero  lih.5  cap.4  locum  ei  ea  aalis  amplum  laudat,  cujus  maiima  pars  in  eili- 
lione  Quesnelli  desideralur,  quique  contra  iu  Romana  et  aliis  integer  est  asser- 
vatus,  Niliil  est  igitur,  cur  accessiones  hujusmodi  aut  recentes  aut  eliam  a  Gelasii ' 
mauu  alieuas  judicemus. 

4.  Nequc  vero  ea  objicit  vir  doctus,  quae  aliud  persuadeanl.  Quod  enim 
pronuntiat,  iis  accessiontbus.  quae  num.4  legunlur,  filum  seu  conlexlum  ora- 
tionis  sensumque  intercipi,  cum  bona  ipsius  venia,  qua  et  addit  „quod  aliis  ex- 
aminandum  ad  meliora,  properans  relinquo",  cxanimavimus,  et  ipsius  pronunlia- 
lum  hominis  nimiiun  festinantis  esse  probavimus.  Nequidquam  etiam,  saltem  post 
emendatum  locum,  autumaverit,  recenlioris  stili  fuisse,  quodnum.ll  riicitur 
Ambrosius  Tkeodosio  communionem  suspendisse.  Verba  loci  hujus  ex  mss.  Ger- 
manensium  flde  ea  sunl:  Ambrosius  Mediolanensis  sacerdos  ecclesiae  majorem 
Theodosium  imperatorem  a  communione  pubiice  palamque  suspendil;  qua 
loquendi  ratione  niliil  esl  Gelasil  aetate  usitatius.  Namque  iu  breviculo  Msloriac 
Eulycliianae,  quod  a  Gelasio  nondum  pontilice  auno  486  adornalum  creditur  (Gc- 
las.  tract.  I),  legiuius  num.  10:  Ab  illius  confirmatione  papa  suspensus  est :  cl 
uum.  13:  Papa  habita  synodo  Vitalem  et  Misenum  ab  officio  et  communione 
suspendit.  Ipse  Felii  ep.ll  n.3  scribil:  Vitalem  atque  Misenum  a  sacerdotali 
collegio  et  communione  suspendimus.  Lecturi  sumus  et  in  Vigilii  papae  epist.  19 
n. 3:  Te  quoque  Menam...  et  vos  orientales  .. .  tamdiu  a  sacra  communione 


')  Scilicet  illa  n.  5  Nec  pla* 
idque  hac  iiiscriptione:  Incipit  se  ,    ,  .   .  .. 

ligata  ilinotaere  poanit,  nd  epiitcopot  per  Ditrdtntiitm. 


3i,iiiZSdb,Google 


EPI8T0LAM  26.  37 

suspc.ndimus.  IUetcod.cn.eed.AA4c.G.19  eavelur:  Nec  a  commumone  suspcn- 
datur,  cui  crimen  intenditur,  el  Lilieratus  cap.  18  dix.il ;  Calenilionem  ideo  ad- 
versariis  suis  fuisse  infensum,  guia  se  non  suspenderet  a  Felicis papae  et  Jo- 
hannis  communione.  Ipse  denium  Gelasius  episl.27  n.  11  scribens:  Neque  enim 
ab  omntum,  qui  Antiocheno  Petro  communicabani,  semet  Acacius  communione 
suspendit,  in  objecla  locutione  nihil  esse,  quod  a  suo  ipsius  stilo  abhorreal,  plane 
deinonstravit.  Neque  etiain  borum:  beatae  memoriae  papa  Leo  imperatorem 
Theodosium  juniorem  Ephesino  latrocinio  libere  coarguit  excedentem,  quae 
num.  11  legimus,  adeo  mauifesla' est  falsitas,  ut  a  raendacio  vindicari  nequeant. 
Quid  enim  liberae  correptionis  nomine  donari  vetat,  quod  Leo  epist.  43  n.  2  ad 
ipsummet  imperalorem  scribit  Jiis  verbis:  Ne  ante  tribunal  Christi  Domini  rei 
de  silentio  judicemur,  obsecramus  coram  unius  Deilatis  inseperahili  Trinitate, 
quae  tali  facto  taeditur,  quum  ipsa  vestri  sit  custos  et  auelor  imperii;  nec 
alieno  peccato  patiamini  vos  gravari;  quia,  quod  necesse  est  nos  dicere, 
veremur,  ne  cujus  religio  dissipalur ,  indignatio  provocetur?  Servat  quidem 
reverentiam  imperatori  debitam,  sic  tamen  servat,  ut  et  eum  admoneat  offieii  sui, 
ct  ab  eo  deflcientem  et  excedentem  terreat  melu  judicii.  Eamdem  libertatem  e.\- 
serit  et  epist,  41. 

Denique  nec  deest,  unde  concilietnr  atque  componatur,  quod  Gelasius  ait  se 
Odoacri  iniqua  praecipieuti  non  paruisse.  Qunravis  enim  Odoacer,  Cassiodoro  tesle 
in  chronico,  aiuto  490,  adeoque  antequam  Gelasius  in  Petri  sedem  eveherelur,  a 
Theodorlco  victus  Ravennam  fugerit  ibique  obsessus  et  iuclusus  post  triennium 
inlerfectus  sil,  nihil  tamen  opus  est,  ut  de  iis,  quae  jatn  pontife*  gesseril,  eum 
ibi  loqui  necessario  intelligamus,  maxime  quum  elim  Fclicis  in  rebus  ecclesiaslicis 
administrandis  adjutorem  eistitisse  aliunde  esploratum  sit.  Quo  aulem  probabiliter 
eo  lod  spectet,  quum  ad  ipsum  locum  venerimus,  aperiemus. 

5.  Nec  majoris  momenli  sunt,  quas  clarissimus  marchio  Maffejus  in  suppte- 
mento  Acacianp  Quesnelli  haesitationibus  addit.  Praetcr  Odoacris  exemplum  enim  ' 
ca  verba  n.  11  falsi  arguit,  ubi  Eugenius  multique  cum  eo  cathotici  nuper  Houo- 
rico  rcgi  Vandaliae  constauter  restitisse  hodieque  persecutoribus  resisterc  nou 
umillere  dicuntur.  Quum  scilicet  anno  495  signctur  nostra  cpistola,  Hunericus 
aulem  jam  anno  484  e  vivis  eiccsserit,  haud  videt  vir  doctisstraus ,  quomddo 
nuptr  contigisse  ilici  potuerit,  quod  ante  aunos  saltein  uuileclra  evenerat.  Neque 
anno  illi  ea  competerc  existimal  hodfeque  resistcre  non  omittunt,  quum  jam 
anno  494  Gunlamundus  episcopos  omnes  ab  exilio  rcvocarit  suisque  ccclcsiis  red- 
didcrit.  Sed  recte  Balleriuii  de  antiqu.  collect.  II  c.ll  $4  respondenl,  nemini 
mirum  visum  fore,  illud  anle  undecim  anuos  factum  nuper  evenisse  dici,  si  ani- 
madverteril,  ab  eodem  Gelasio  epist.12  n.10  Nestorium  nuper  ejectum  dici,  qui 
jara  ante  annos  sexaginta  ejectus  fuerat.  Illa  vero  hodieque  persecutoribus  resi- 
stere  non  omitlunt.  addunt  iidem  fralres  doclissimi,  non  de  Hunerico  sed  dc 
Arianis  episcopis  acclpienda  sunt,  quos  apud  Guutamundum  potentes  adversus  ca- 
lliolicos  ex  erilio  rcvocatos  plurs  lcntasse  dubium  nou  est,  ideoque  hic  persecu- 
torum  appellatione  designalos.  Procopius  quidcm  de  bello  Vandalico  c.  8  perse- 
culionem  sub  Guntamundo  haud  omnino  conquievisse  tradil.  Quarc  jam  nulla  causa 
est,  ut  cum  eodcm  MalTejo  ponamus,  additamenta  nostrae  epistolac  potius  genuinae 
brcviori  formae  e.t  Gelasii  epistola,  quam  ille  quklem  Felici  attribuit,  lutrusa  essc. 

6.  Itaque  lotam  illam  epistolam,  qualis  c  Vaticani  codicis  fide  cxpressa  est, 
ct  authenticam  el  sinceram  et  ab  omni  alienae  inanus  interpolatione  puram  arbi- 
Iramur;  quum  id,  quod  inlerpolatum  suspicatus  est  vir  clarissimus,  et  Gelasii  essc 
Facnndi  probet  auctoritas,  et  ipsius  revcra  slilum  non  sccus  ac  cetera  omiunu 
spirel  et  ingenium.  Neque  tamen  inde  sequitur,  ut  quae  minus  ampla  ei  aliis  codi- 
cibus  prodiit,  ab  aliena  manu  tmncata  atque  mutilala  censenda  sit.  Verum  hnitari 


J.grzotvGoOgle 


38  MONITA   PHAEVIA   IN  QELA8II 

voluisse  credendus  cst  Gelasius  Leonem,  qui  ia  rebus  gravissirai  momenli,  quas 
primo  dictisset  lilteraa,  recognoscere,  climare  eL  perpolire  noa  gravabalur,  quique 
aliquanda  etiaro  duplex  legatis  lilterarnni  suarum  tradebat  eiemplun),  unum  ain- 
plius.  in  quo  quaedam  adnectebantur ,  quae  pro  tempore  dicenda  vel  Ucenda  cre- 
derei,  aiteruiu,  a  quo  haec  aberanl,  eorumqne  permittebat  prudentiae,  utrum 
redderent,  quales  ei.  gr.  sunl  Leonis  epistolae  12,  30  el  31 ').  Leonem  vero,  ai 
tioslra  uos  nou  fallit  opiuio,  in  eo  imitatus  esl  Gelasius,  eo  quod  opus  rudioro 
penicillo  primum  deliuealum  poslmodum  perficere  atque  omnibus  numeris  suis  ei- 
plere  nisus  est.  Ac  primo  quidem  tirevius  epistolae  hujus  exemplum  non  alicujus 
librarii  opera  truncatum  esse,  sed  veluti  primum  specimen  ab  ipso  Gelasio  con- 
scriplum  haberi  deberc  iude  nobis  persuasum  esl,  quod  non  uno  vel  altero  aui 
paucis  locjs  mutatmn  mutilatumve,  si  cum  allcro  conferatur,  appareat,  sed  a  capite 
ad  calcem,  paucis  adjectis,  pluribus  tacilis,  verbis  sententiisque  idenlidem  mutatis 
paasim  ab  illo  discrepet.  Deinde  vero  exploralura  habentes,  id  oraue,  quod  in 
ampliore  eiemplo  adjectum,  resecalum  mutaluinve  est,  vel  ad  nitorem  sermonis 
vel  ad  elegantiorem  oralionis  neium  aut  ad  pleniorem  faclorum  eipositionem,  seu 
ad  amoliendos  atque  amovendos  sensus  nonuullos,  qui  ei  siniplicibus  ac  minus 
aplis  prioris  eiempli  dictis  subire  animos  possent,  denique  ad  argumenlorum  vun 
augendam  vel  itlustrandam  conducere,  incunclanterjudicavimua,  hoc  uon  opus  essc 
interpolaloris,  sed  ipsius  Gelasii,  qui  uihil  negligendum  duxit,  utscriptum  adcon- 
ciliandos  Graecos  vel  ad  ceteros  ali  eorum  schismate  avertendos  a  se  concinnatum 
numeris  omnibus  absolveret.  Quae  quum  ila  sint,  satis  esset,  amplius  illud  excm- 
plum  oculis  subjicere.  Sed  quia  alterura  a  pluribus  anliquis  citatum  est.  operae 
pretlum  fuerit,  et  illud  e  regione-j  oppouere.  Hinc  cerle  dlscenl  erudili,  ne  opera 
sua  retractare  et  ad  incudem  revocare  eos  vel  pigeat  vel  pudeal,  quum  iis  clarissi- 
morum  occupatissimorumqne  praesulum  tara  illustre  praefulserit  etemplum> 

In  Gfllatii  papae  epistolam  87  („Quid  ergo"). 
|  as.  Ed.]  1-   I"  veteribus  lum  codicis  a  Paschasio  Quesnello  vulgali  fum  Isidori  Mer- 

caloris  exemplaribus  asservatur  haec  epistola.  et  in  quibusdam  (sicut  Vaticauo  1340 
fol.281,  Veneto  s.  Harci  169  el  aliis  codicibus  Pseudo-Isidori  iu  editione  Hin- 
schiicIassiBetCadnumeralis)sineulla  disliuctione  praecedenti  post  v oces  commu- 
nione  tractatum  aduectitur.  In  bac  eam  forma  etiam  Herlinus  edidit.  Deindc  ali 
illa  sejuncta  anno  1551,  adeoque  antequam  eam  Jacobus  Sirmondus  anno  1631 
una  cum  appendice  cod.  Theod.  vulgaret,  conciliorum  collectioni  a  Petro  Crabbc 
concinnatae  inserta  legitur.  Poslmodum  vero  a  Labbeo  tom.1V  concil.  et  a  Ques- 
nello  ad  calcera  operum  s.  Leonis  sicuti  in  posterioribus  editionibus  concilioruui 
ab  Harduino  et  Hausio  et  collectionis  Quesnellianae  a  Balleriniis  adornatis  recusa 
cst.  In  anliquis  aulera  codicibus  epistolae  superiori  subneclilur  liocce  tilulo  intcr- 
jccto:  Explidunt  rationes  reddendae.  Acacium  a  sede  apostolica  competenter 
fuisse  damnatum  nec  posse  qttempiam  sine  discrimine  animae  suae  ejus  com- 
munionis  participem  effici.  Incipit  de  eadem  ratione  reddenda  ad  episcopos 
Orientis.  Quae  postrema  verba  in  eiemplis  Isidorianae  colleclionis  eicipiunt  isla: 
DUeclissimis  fratribus  universis  episcopis  orientalibus  Gelasius.  Et  hanc  qui- 
dem  inscriptionem,  quae  slilum  epistolarem  sapit,  Sirmondus  relinuil.  Idem  taraen 
in  praefatioue  ad  leclorem  dubitare  se  notal,  epistolare  an  potius  fragmentum 
tcu  portio  dicenda  sit  tractatus,  gui  a  Nicotao  papu  in  epist.8  ad  Michaelem 
imperatorem  dicitur  „Tomus  Getasii  ad  Orienlales".     Al  eiistimavit  ncmpe, 

')  Pronus  eatdem  seutentia  BaJleriniomm  est,  sicut  de  duplici  forma  dicta- 
riun  epistol&rum  Leonis  non  aliter  censent. 

*)  Quod  nos  itn  abaolvimus,  uttestuni  ei  recensioue  BaUerimorum  cod.  ean. 
tccl.  t.  50  apposuerimus.    |  F.d.~\ 


^igilizedbyGOOgle 


EPI8T0LAS   26—30.  39 

locum  a  Nicolao  I  lamiatum  ex  aliqua  tractalus  hujus  parte,  quam  desideremus, 
eicerpturo  essc.  Sed  quum  e\  ejus  pontificU  lomo  de  anathemalit  vinculo  n.  13. 
quem  inlegvum  habemus.  eiscriplus  sit,  nullus  est  illius  conjecturae  locus.  Id 
eliam  a  multis  saeculis  obtinuisse,  ul  subjeclo  scripto  daretur  epistolae  nomen, 
Coiberlinus  codei  2579  ab  annis  circitcr  700  eiaratus,  quo  uonmilla  ejus  fra- 
gnienta  continentur,  persuadet.  Sic  enim  in  eo  fragmenta  illa  inscribuntur :  Ex 
epittola  tancti  Gelatii  de  ratione  reddenda,  quod  Acacius  competenter  fuitset  ' 
damnatus,  ad  epitcopos  orientis.  Simililer  Gralianus  c.  12  D.  96  secundum  An- 
selmum  iibr,  6  c.  157  (155)  et  Polycarpum  1. 1  1. 19  fragmeutum  quoddam  bujus 
scripli  inscribit:  Item  Gelatius  ad  epitcopot  orientales.  Certe  si  epistolarcm 
formam  esordium ,  quod  truucatum  esse  palam  est,  miuus  mauifeste  prae  se  ferat, 
cam  apertiua  eihibent.  quae  in  ejus  serie.disseruntur. 

2.  Tempus  autera,  quo  scripta  sil  haec  epislola,  e  chronica  nota,  qua  supe- 
rior  consignatur,  licet  augurari.  Quum  euim  utrique  communis  sit  titulus,  utra 
que  etiam  ad  idem  tempus  haud  temere  referatur.  Valde  enim  probabile  est,  vigi- 
lantissimura  ecclesiae  paslorem  Gdeique  catholicae  defensorem  acerriraum,  simul 
ul  calamuni,  quo  Dardauos  adversus  captiosos  Orientaliiun  senuones  muniret,  sum- 

-psil,  ad  ipsos  etiam  Orientales  revinciendos  animum  adjecisse. 

3.  A  quibus  doctissirai  BaJleiinii  de  antigu.  collect.  latin.  p.II  c.  11  $4 
non  raultum  disseuliunl.  Epistolam  hanc  enim  illum  tractatum  esse  credunt,  quem 
llelasius  epistola  autecedente  n.  16  pollicitus  erat,  se  intendere  scribens,  ut  eadem 
ialiut,  siDominus  concesseril  facuitaiem,  exponeret.  Quodsi,  inquiunt,  nonita 
prolixut  est,  ut  vox  „latiut"  tigniftcare  videtur,  animadveriendum  ettj  iptum 
acephalum  este,  ita  ut  plura  initio  desiderentur.  Forte  etiam,  adduut,  Gela- 
sius  eum  nec  perfecit  nec  edidit,  sed  ul  in  schedis  ejus  inventus  fuit,  in  lucem 
prodiit.  IIoc  quidem  similiter  jara  supra  de  iUius  epistolal  mouuimus;  ncc  quac 
crat  sollicili  piaesulis  sollerlia  et  scbismaticorum  durissima  pervicacia,  a  vero  ab- 
horrere  vidctur. 

Xn  Gelafrii  papae  epistolam  28  („Quia  per"). 
Ex  Graliani  c.  6  D.64  eam  eiscripsit  et  primus  vulgavit  Mansius  coli.  couc.  [Ed.] 
I.  VIII  col.  134.  Eam  In  schedulls  sufs  ei  codicibus  Josaphateo  el  Pithoeano  deri- 
vatam  eliam  memoratCoustanlius,  cujus  lamen  eiemplar  uobis  uon  adfuit.  Verila- 
lem  ejus  confirmat  non  solum  sequens  epislola,  sed  et ipsius  cura  ep.  26  consensio. 
Fortc  eliam  hanc  praecessit.  Cerle  non  longe  poslerior  est.  Sed  nec  eam  epi- 
stola  18  ad  eosdem  Dardauos  mense  Augusto  auni  494  scripla  anleriorcm  judicari, 
sana  censura  pennillit.  Ad  melropolitanos-,  uti  sequens  epislola  docet,  missa  fuil, 
ul  eoruoi  opera  celeris  episcopis  iegeretur. 

In  Gelasii  papae  epiitolam  29  („Quia  per"). 
Ei  Anselrai  Lucensis  collectioue  lib.6  c.41  (al.  39)  ab  Holstenio  eruta  et  in  |a3.  Ed 
coll.  Rom.bip.  I,  215  edita  est.  Germanensis  quidem  coriex  (lib.  6  c.36)  et  Va- 
licanus  1364  (1.6  c.36)  Nataii presbytero  eara  iuscribunt;  sed  verior  visa  esi, 
quae  apud  ifoblenium  et  in  collectfoue  cardinalis  Deusdedit  obtinet  inscriplio. 
Is  euim  Natalis  raerilo  credatur  insignis  aliquis  Dardauiae  episcopus,  cui  flelasius 
majorem  prac  ceteris  fideoi  halieret.  Hanc  epistolam  una  cum  superiore  missam 
esse  perspicuum  est.  Utriusque  vero  exordium  quum  coramune  sil  ac  ne  apicc 
quidem  differat,  ab  illo  recudendo  absilnemus. 

In  Gelasii  papae  epiitolam  30  („Residente"). 
1. .  Inler  ponliucias  epistolas  Romae  primum  e  velusto  codice  Vaticano,  sed  [«,■'  | 
valde  meudoso  et  in  quo  finis  desiderabalur,  vulgata  aunt  haec  gesta.  Gadera  deinde 


>vGoogIe 


40  MONITA   PBAETIA   IN   BELASII 

Baronfua,  quum  a  Frontone  Ducaeo  saniora  et  integriora  accepisset  e  Virdunensi 
ms.  descripta ,  aunalibus  suts  ad  anuum  495  ex  hujus  exerapluis  fide  inseruit. 
FaLetur  quidem,  uec  in  hoc  eliam  codice  deease  menda,  sed  monet,  coliadone 
facta  cum  iis  gestis.  quae  e  Valicauo  cusa  sunt,  parum  abesse,  quin  in  pristinuin 
candorem  habeantur  restituta.  lu  hoc  tamen  variarum  lectionura  delectu  si  occu- 
patissimo  viro  ad  pensitanda  quaeque  necessarium  non  defuisset  tempus ,  felicior 
esse  potuisset.  Neque  hunc  laborem  poslea  iu  se  susceperuut  Binius  ac  sequentes 
conciliorum  editores,  ut  varielates  a  Frontone  Ducaeo  annotalas  ad  trutinam  revo- 
earent.  easque  in  texlum  transferrent  leclfones,  quae  potiores  vtderentur:  Baro- 
niiinum  exemplar  penilus  seculi,  quasdam  ex  praedictis  varietatibus  ad  calcem  sub- 
jicere  satis  habuerunt.    Hoc  itaque  opus  nobis  nunc  tentandum. 

2.  Ac  primo  quidem  occurrit  non>leve  illud  discrimen,  quod  subnexis  gestis 
io  editione  Romana  ex  Vaticauo  codice  praemitlitur  Dionysius  Exiguus  Romae  de 
graeco  conoerti,  Vlrduneusi  aulem  ms.  abest.  Hinc  oborfri  nonnullts  suspicio 
posset,  duplei  in  duobus  illis  mss.  corumdem  gestorum  asservari  exemplum,  uuum 
scilicet  ex  authcntico  latino  descriplum,  alterum  conversum  egraeco,  nec  aliam 
quaerendam  causam,  cur  duo  illa  exempla  tol  inter  se  iocis  discrepent.  At  inlcr 
varietates,  quibus  mss.  Vaticanus  ac  Virdunensis  dissident,  exculfentibus  nulla  ap-* 
paruit,  quae  inlerpretationi  diversae  ac  non  potius  uni  librariorum  majori  vcl 
mlnori  diligenliae  trihuenda  videretur.  Deinde  persuasum  nobis  fuit,  Rotuani  con- 
cilii  In  causa  Itali  epfscopi  gesta  laline  conscripta  esse,  aut  si  etiam  in  graecum 
sermonem  propter  Graecos  fulssent  convcrsa,  latfnum  eorum  exemplar  authenticuni 
IHonvsio  Exiguo,  quf  Romae  Symmachi  papae  temporibus  scribebal,  cjusve  aequa- 
lihus  Romanis  uequaquam  ita  iguotum  aut  occultum  futuruni  fuisse,  ut  vel  csscnl, 
qui  novara  e  graeco  conversionem  ab  eo  quaererent,  vel  qui  eum  ad  inutilem  hujus- 
modi  operam  suscipiendam  inducere  potuissent.  Practerea  et  jn  iis,  quae  inler- 
loquitur  Gelaslus,  adeo  manifestus  visus  est  ejus  stilus ,  ut  authenticum  latinum 
ad  nos  pervenisse  nihil  dubitaremus. 

3.  Ista  quum  observassemus ,  archetypum  recognosci  curavimus  Vaticanum, 
cx  quo  totius  rei  veritas  tandem  nobis  explorata  fuit.  In  hoc  quippe  exemplari 
gesta  de  Hiseul  absolulione  proxime  antecedit  libellut,  quem  dederunt  apocrisiarii 
Alexandrinae  ecclesiae  legatis  ab  urbe  Roma  Constantinopolim  destinalis,  infra 
inter  epistolas  Anastasii  II  edeiidus,  ad  cujus  calcem  legitur:  Explicit  Dionysius. 
Tum  sequflur  hoc  IHonysii  testimonium:  JHonysius  Exiguus  de  graeco  converti; 
cui  subjfciuntur  gesta  de  absolutione  Hisenf.  Quibus  probe -perpensis  Romanum 
cdilorem ,  quum  Dionysii  testiraonium  de  gestis  in  absoluliune  Hiseni  dictum  in- 
tellexit,  hallucinatum  esse  constitit.  Licet  enira  it>  sit  positum  hoc  lestimontura, 
ut  ad  gesta  illa  perinde  atque  ad  antecedeutem  libellum  referri  valeat,  illud  tamen 
ad  llbellum  pertinere  aperte  ilocuit  librarius ,  quum  ad  ejus  calccm  adscripsit :  Ex- 
plicil  Dionysius.  Nequc  vero  apocrisiariorum  Alexandrinac  ecclcsiac  libellus  Dio- 
nysio  attribui  potuit  ut  auctori.  Quocirca  reslal ,  ul  ipsi  adscribatur  tamquam 
interpreli;  qua  de  re  ut  nemo  ambigat,  docti  hujus  nionachi  disertum  illud  sub- 
jicitur  lestimonium:  IHonysius  Exiguus  de  graeco  converti. 

|Ed.]  [Iilem  eonfirmal  codex  Vaticanus4961.  quem  etiam  pro  hac  synodo  recensui 

el  cujns  forte  ille  editoris  Romani  uonuist  apographon  erat;  in  quo  fol.  63  aperlc 
Htteris  majusculis  adscribitur:  Explicit.  Dionytius  Exiguus  Romae  de  graeco 
converti.'] 

Deuique  cetera  conveniuDt.  Nara  et  libellus  ab  apocrisiariis  Alexaudrinae  ec- 
desiae  legatfs  Anastasif  II  papac  dalus  latina  inlerprctatione  eguisset,  et  Dionysium 
Kxiguum  proxime  posl  morlcm  (ielasii,  cui  Anaslasius  successit,  Romam  vcnisse 
ccrtum  esl.    Allas  aulem  varietates  in  subjectis  annotationihus  expendcmus. 

4.  Gesla  haec  faudat  Vujilius  papa  iu  consliluto  seu  epistola  24  n.  125,  ubi 


^icjitizedbvGOOgle 


EPJSTOLAS  30—35.  41 

gesta  synodalia  de  Miseni  episcopi  Cumani  absolutione  nuncupantur.  Misenus 
aulem  una  cum  Vitali  annu  485  mense  Octohri  ineunte  Felicfs  II  sententia  a  sacer- 
dotaii  eollegio  et  sacra  communione  suspensus  fuerat ,  ut  ipsius  Felicis  epist.  1 1 
n.  3  docet.  Coetum  faunc  die  XIII  Martii  celebralum ,  in  quo  confecla  sunl  gesla 
illa,  praecesseral  alter  ejusdem  mensis  Martii  die  VUl  habitus. 

In  Gelasii  papae  epistolai  31  et  32  (..Constat"). 
Utratnquc  apocham  de  reditibus  ecclesiae  Rumanae  anno  494  a  cerlis  fundis  [Ed.  | 
perceptis  c\  collectione  cardinalis  Deusdedil  1.  II  c.  101  doctissimi  fratres  Balle- 
riuii  de  antiqu.  collect.  latin.  p.IV  c.14  et  clarissimus  Mansius  coll.  conc.  VIII,  142 
protulerunt.  Est  igitur  hoc  exemplum  quoddam  formulae,  quam  Ilonoritis  et  An- 
themius  imperatores  ejusmodi  cliartis  legilimam  praescripseranl  1. 1  C.  X,  22 :  Sed 
et  aurum,  quod  ex  hujusmodi  contribuiione  redigitur,  ila  debet  susceptori 
aurario  consignari,  ut  securitatibus  nomen  inferentis,  dies,  consui,  mensis, 
causa  et  summa  comprehendantur,  quo  et  descriptionis  aequitas  itlustretur,  et 
descriptus  documentis  evidentibus  fulciatur.  Ejusdem  gcneris  alia  eutnil  evempla 
In  Pelagii  1  fragm.  50  ct  Gregqriil  eplslolis  I,  19,  24,  39;  II,  lal.  Porro  de  modo 
hujus  ratiouis  facieiidae  pro  ecclesia  Constantmopolitana  Justinianus  imperator 
1. 25  %.  6  C.  I,  2  praescripsit :  Cum  inquisitione  diligenti  oeconomi  computent  ex 
sentenlia  palriarchae  factam  impensam  ab  emphyleutis  et  conductoribus  el 
adminislratoribus ,  unoquoque  ex  oeconomis  inquirente  in  sibi  commissa  re- 
ijionc ,-  reliquarum  vero  rationem  inquirant  ex  jussione  scripta  patriarchae, 
qui  rationibus  subscribet  hoc:  „rtltgiu ;  et  si  quid  rationum  citra  hanc  ob- 
servationem  redditum  fuerit,  cx  suis  sumptibus  oeconomi  praeslabunt.  De  ec- 
clesiae  Romauae  hujusmodi  administratione  si  quis  plura  scire  cupit,  adeal  Hura- 
lurii  antiquitat.    Italic.  dissert.  69. 

In  Oelasii  papae  epiatolam  33  („Certum  est"). 

1.  ln  Anselmi  collectione  1.  V  c.6  (al.8)  sicut  in  cardinalis  Deusdedit  Iib.2  [Ed.] 
cap.93,  unde  eam  ei  cod.  Vatic.  3833  notarunt  Ballerinii  Opp.  Leon.  lom.  III 
pag.CCCIV,  praebetur  haec  epistola.    Eamdem  et  Gralianus  sed  sublata  chronica 
nola  decreto  suo  c.  7  II.  I  de  consecr.  inseruit. 

2.  Iu  utraque  illa  collectione  dies  et  mcnsis,  quibus  scripla  sil  (sc.  Idib.Apr.), 
tfesignantur,  sed  siletur  annus.  Eara  autem  anno  494  anleriorem  non  esse  indc 
conflcitur,  quod  Gelasius  in  illa  decretorum  meminerit,  quae  ipso  anno  494 
Martii  11  die  ediderat.  Quum  autem  decreta  illa  ila  meuioret,  ut  non  vel  moderna 
vocct  vel  noviter  directa  vel  ante  paucos  menses  directa ,  ut  aliis  In  epistolis 
(puta20.21,22.25etc.)  facere  solet,  hanc  ad  mensem  Aprilem  ejusdem  anni  494 
non  pertinere  prope  certum  est.  Superest  igitur,  ut  auno  495  vel  certe  496  con- 
scripta  sit. 

In  Gelasii  papae  epiatolam  34  („Piae  mentis"). 
Etiam  hanc  nobis  epistolam  Anselmus  coll.  1. 5  c.  7  (al.  9)  et  Deusdcdil  coll.  | Ed.  | 
p.  1  c.  99  suhuiinistramnt.    Eamdem  Gratianus  c.  26  C.XVl  qu.  7  referl,  omissa 
de  more  nola  chronica.    l'nde  eam  Ballerinii  I.  c.  nbtarunt  et  Hansius  coll.  conc. 
VIII,  134  priraus  vulgavit.   De  anno,  quo  scripta,  nihil  effici  potest  certum. 

In  Gelaaii  papae  epiatolam  35  („Trigetius"). 

Apud  Gralianum  epistolara  antecedenlem  haee  consequilur.  Apud  Anselmum  |Ed.] 

vero  tria  inter  utramque  capitula  interponuntur  (refertur  1.5  c.  11).    At  ne  sepa- 

rentur,  materiae  postulat  ifBnflas.    Et  quidem  decreto  anni  494  multi  vldentur 

permoti,  ut  hujusmodl  petitiones  Roraano  praesull  oflerreut.    Praefatlunculam  de- 


>vGoogIe 


42  MORITA   PKAEVJA   IN  GELA8II 

aiderari  initium  ejus  indicat.  Episcopl,  ad  quem  scripta  est,  nomen  nec  Anselmus 
nec  Polycarpus,  ifiii  eamdeiu  1.  III  t.12  habel,  nec  Graliauus  docent.  Sed  Valic. 
3832  f-67  ita  eam  inscrihit:  Gelasius  Herculeniio  episcopo  Potentino  de  nova 
basilica  consccrandu,  (u  synodis  Romanis  sub  Symmacho  snhsciibit  quidaui 
Amaniius  vel  Amandus  Potcntinus.  Sed  Hercutenthtm  quemdam  episcopum  in 
epist.21  meraorari  vidimus. 

In  Gelasii  papae  epintolam  36  („Nos  ausus"). 


fere  aequalem  adhibuimiu.  Ac  fortasse  est  idem  Johannes  Vibonensis  episcopus. 
cui  sequcnsepistofa37  adscripta  esl,  et  causa  eadem,  videlicet  Scyllacenorum  anti- 
siitis  caedes.  Hoc  supposito  dictam  epistolam  sane  praecessit,  quippe  quae  causac 
illi  jam  dctinitivam  quamdam  sententiam  dicat,  quum  nostro  fragmento  vix  nuntius 
de  patralo  scelere  Boraam  allalus  "videatur. 

Ie  Gelaaii  papae  eputolam  37  („Ita  nos  Scyltacenorum'1). 
>j  Haec  epistola  duplici  parte  constat,  quarum  prima  proprio  episcopo  privat 

Scyllacenos  parricidas,  altera  eos  ab  eucbaristiae  perceptione  removet.  qui  a  sacro 
calice  superslitlose  abstinebant.  Priniam  ejus  parlem  [Deusdedit  1. 1  c.  140]  Ivo 
p.  10  c  18  [Polycarpus  I!  3  t.  30}  et  Gralianus  c.  25  C  XXV  quaest.  2 ,  alteram 
vero  iidem  lvo  decr.  p.  2  c.  8il  (al.86)  uec  non  Gratiauus  c.  12  II.  [I  de  consecra- 
tione  divisira  referunl.  Al  utramque  simul  [Valicauus  ille  Kro.  3832  anuorum 
circilcr  septiiigenloruiu  (f.  66b)~j  Auselmus  Lucensis  lib.  6  c.  144  (al.  148)  et  Poly- 
carpus  1.3  1.30  coujunctim  cxhibcnt.  Laudalur  ab  Algero  lib.  2  c.8  et  a  Micro- 
logo  c.19.  Eamdem  et  apud  Ughellum  Italiae  sacrae  (ed.Il  tom.IX  col.424)1] 
oflendimus  in  quadam  Chronica  trium  Tabernarum,  sed  mirura  in  raodum  depra- 
valum  ac  praeter  scriptorura  ceterorum  consensum  Pelagio  II  .ndscriptara.  Si  eidem 
scripto  hahenda  iiiles,  epistolae  tmic  occasionem  dedit  cpiscopns,  quod  archiprc- 
sbyteri  uxorem  frequens  visdret,  diffamatus  et  ab  ipso  archipresbytero  necatus 
veneno  ac  per  rupem  praecipilatus.  Verum  Ughelli  judicio  supposilionis  suspecta 
el  sublestae  aucloritalis  cst  haec  Chronica.  Et  in  iis  quidem,  quae  de  hoc  facinorc 
narrat,  valde  nutat  cjus  lides.  Kara  si  veneno,  quod  clam  propinari  solet,  inlcr- 
iisset  episcopus,  ac  necis  ejus  auctor  unus  archipresbyter  exstitisset,  ipse  etiam 
itnus,  non  tola  civitas,  tanli  sceleris  poenas  dare  debuisset.  Ncquc  ctiam  una  unius 
cpiscopi,  sed  geminala  pontificum  caedes,  uon  veneno  sed  ferro  sublatorum,  hic 
ponitur.  Ipsam  quoquc  cpigraphe.u ,  qua  haec  epistola  Pelagio  II  tribuitur,  l.ilsi 
arguit  Gregorii  papae  epist.  Iib.lllnd.10  epist.37  (ol.25)  ad  Johannem  Squtila- 
cinum.'  Inde  enim  Squillaccnis  proprii  episcopi  habendi  jus  a  PelagioII  ablatum 
nou  csse  conlicilur.  Neque  vero  librariis  insuelum  est  Pclagii  iiomen  loco  Gclasii 
ac  vicissim  pingcre.  Hic  aulem  Getasium  loco  Pelagii  scriptum  non  esse,  nou 
uiodo  plurimorum  auctorum  seu  codicum  consensus,  sed  et  cplstola  sequens  38 
skut  anlecedens  36  suadent.  Kam  et  hanc  Johanni  episcopo ,  ct  illam  rursum 
Majorico  eXJohanni  siraul  conjunctis  inscriptam  lcgimus.  Neque  cjusdem  cpistolae 
contextus  ullum  permiltit  ambigendi  locum ,  quin  Johannes  ille  fucrlt  Vibonensis 
apud  Brutios  seu  in  provincia  Calabriae  ullerioris  cpisuopus,  qucm  anuo  499  Bo- 
raano  concilio  iiilerfuissc  concilii  hujus  subscriptioncs  fideni  faciunt,  quique  adeo 
et  Gelasio  aequalis  et  Pelagio  eliam  primo  multis  annis  antiquior  ncgari  nequit. 
Ipsi  vero  nominatira  Scyllacenae  ecclesiae,  quae  in  eadem  prpvincia  sita  erat,  ul 
vicino  congruenler  visitatio  demandata  est.     [Plura  de  isto  flagitio  cpistolae  36 


^igilizedbyGOOgle 


EPI3TOLA8   85 — 41.  43 

t-t  38  aflerrc  videntur;  fortasse  etlara  epistola39  partim  ad  Idem  respidt.]  Poenam 
anlem,  qua  Gelasius  Scyllacenam  civitatem  niutc  mullat,  perpetuam  nou  fuisse 
argumento  sunt  non  solum  citala  Gregorii  epistola  aeii  et  Vigilii  papae  epistola  15 
n.  11  et  epistola  19  n.  3.  in  quibus  Zacchaeus  Scyllacenus  episcopus  annis  550  et 
551  huic  ptpte,  quum  Sebastiamini  et  Itusticum  lura  Menam,  Theodorum  ac  socios 
ilamnanti,  adfuisse  memoratur. 

In  Gelaiii  papae  epiitoUm  38  („Coelestini"). 
Hansius  coll.  couc.  VIII,  131  primos  hanc  epistolam  ei  Ivouis  decreto  p.  10  [Ed.  | 
c.  12  eruit,  cujus  ad  eiemplar  Vaticanum  1357  nos  haud  inutiliter  teitum  con- 
lulimus.  Vii  dubitandum,  quin  haec  Coeleslini  causa,  qua  idem  conscius  con- 
viclus  in  caede  parentis  et  episcopi  dicilur,  cum  isto'crimlne  Scyllacenoruiu 
cohaereat,  quod  praecedentibus  epistolis  36  et  37  tractatur  et  ad  quod  fortassc 
etiam  sequens  epistola  39  partira  respicit.  Quod  si  ita  esl,  Philippum  et  Cassio- 
dorum,  quibus  inscribitnr,  presbyteros  Scyllacenae  eccleslae  crediderim,  penes 
quos  tunc  maxime  administratio  illius  stelerit.  Quamquam  etiam  Philippo  epi- 
scopo  Gelasii  fragraeutuin  4  inscribilur. 

In  GelaiU  papae  epiatolam  39  („Qui  et  humanis"). 
GralJanus  c.  24  C.  XII  quaest.  2  epistolam  hauc  media  parte  truncatam  ita  [a1] 
eiscripsit,  ul  quidpiain  a  se  dc  mcdio  sublatum  ac  praetermissum  esse  nulla  nota 
moueret.  Accuraliores  illo  fuere,  qui  codices-  Josaphateum  ac  Pithoeanum  antc 
annos  500  exararunt.  Ea  euim  ipsa,  quae  uno  tenore  Gratianns  decreto  suo  inse- 
ruit,  in  duo  fragmenta  diviserunt,  ac  verbo  item  in  frotite  secundl  praeposito  non 
nihil  inter  utruraquc  deesse  inilicarunt.  Lacunam  tandem  supplevit  Lucas  Hol- 
stenius  coll.  Rom.  bipart.  pag.  213,  ubi  epistolam  integram  ex  collectione  cardi- 
nalis  Deusdedit  descriptam  protulil.  Nulli  est  ambigendum,  quin  Majoricus  el 
Johannes,  quibus  inscribltur,  ii  ipsi  sint,  quos  Gelasius  in  epislola  superiori 
Scyllacenae  ecclesiae  visitatores  constituit.  Nemo  etiam  negaverit,  hunc  Johan 
uetn,  qui  nunc  Vibonensis  ecclesiae  jura  vindicat,  alium  non  csse  a  Johanne  Vibo- 
ncnsi,  qul  concilio  Romano  anno  499  subscribit,  et  ad  quem  nominatim  exstat 
infra  subjiciendum  Gelasii  fragraeuluni  42.  Neque  rainus  eiploratura  esse  debcl, 
Serenum,  qul  eis  adjungitur,  eum  ipsum  cssc  Sotanum  episcopum,  •  qui  pariter 
in  ejusdem  Romani  concilii  rcccnsctur  subscriptionibus,  qulque  infra  in  fragmcnlis 
11  el  13  a  Gelasio  ipso  ul  Nolanac  ecclesiae  praefeclus  meraoratur.  lta  duac 
illae  epistolae  mutuam  sihi  conferunt  luccm,  nnde  carura  veritas  certo  asseratur. 

In  Qelaaii  papae  epiatolam  40  („OHbtda"). 
Ex  codice  Vindoboucnsi'  protulit  clarissimus  Augustinus  Tbeiner  disquisit.  L^d.] 
crilic.  in  praecipuas  canonum  et  decreUlium  collectioues  I  pag.  201.  Nccabliorret 
ab  iugenio  praestantissimi  praesulis,  qui  inter  acerriraa  cerlaroina  ecclesiaslica  pu- 
pilloruin  viduarum  et  pauperum  causas  cum  priniis  tuebatur.  Porro  s.  Heletius. 
qui  iu  episcopatu  Spoletano  Johanni  anlecessit,  in  catalogo  ejus  sedis  eplscopo- 
nun  apud  Ughellum  ltal.  sacr.  tom.  I  col.  1256  (ed.  II  Coleti)  quidera  demuui 
die  IV  Decembris  anui  500  obiisse  dicttur.  Sed  monet  ipsc  Ughelhis,  Campelluin 
in  hisUiria  Spoletana  illius  obitum  die  XVI  Decembrls  anui  497  ponere,  itaque 
revera  Johannes  Gelasii  aequalis  efliceretur.  Certe  synodis  Romanis  anuis  499 
et  501  subscripsit  Johannes  Spoletanus  (vel  Spoietinus)  episcopus. 

In  Gelarii  papae  epiatolam  41  („In  parochia"). 
Ex  Auselmi  Lucensis  exemplari  Vaiicano  1364  fol.  176  (1U>.  VII  c.  103}  hic  [Ed.j 
proferlur.    Praebetur  ctiara  a  Polycarpo  I.  U  t.  32,  et  sitb  iiumuic  Pelagii  a  tira- 


^igilizedbyGOOgle 


44  MONITA  PRAEVIA  IH  GBLA8II 

tiano  c.  31  C.  16  qu.  1,  pluribus  Umen  ejusdem  codicibus  (tesle  Berardo  (irat. 
can.  gcnuin.  II  pag.408)  eam  aut  omnjno  aut  saltem  in  argumentorum  conteilu 
Gelasio  tribuentibus.  Berardus  quidem  ct  ipsam  falsi  arguit,  mercem  monaslerio- 
rum  causam  propriam  tuentiura  nuncupans.  Sed  omnino  penes  nos  argumcnta 
mere  negativa  non  itavaleredebent,  ut  indestatimcodicuniauctorilates  relinquamus. 
Porro  Gratiani  inscriptionem  Ughellus  I.  c.  I.  157  arripiens,  Bonum  vel  Borsum 
anno  580  episcopum  Sabinatem  statuil.  Nec  nobis  aliunde  temporibus  Gelasio 
coaevis  ejus  nominis  episcopus  occurrit,  nisi  Bonus  Ostiensis  in  synodo  Romana 
iinni  487.  Sabinensis  autem  cpiscopus  in  eadem  synodo  Felicissimus,  in  syuodo 
anui  499  Dulcitius  subscribitur. 


In  Gelaiil  papae  eputolam  42  {Decret.  de  tibris  recip.). 

']  1.    Dc  sequenli  decreto  non  una  cst  cruditorum  sententia.    Illud  nonnulli 

primo  a  Dauiaso  sancitum  et  post  a  Gclaaio  auctum,  quidam  Gelasio  auclorc  con- 
scriptum  atque  abTIonnisda  postea  confirmalum  putant;  alii  vero  totum  ad  fiola- 
sium,  alii  ad  Hormisdara  pariter  totum  refcruut.  Inler  cos  autem,  qui  Gelasio  illud 
vindtcant,  non  sine  laude  mcmorandus  cst  Justus  Fontaninus,  qui  novissime  anti- 
quitat.  Hortens.  lib.  II  cap.  3  amplam  ea  de  rc  ac  multiplici  cruditionc  rcfertam 
disscrtationcm  edidit.  Circa  idem  terapus  opcram  dcdit  Antonius  Pagi,  ut  diversa 
ill.i  dissidia  componcrel.  Immo  id  invcnlsse  sc,  uude  litcm  dirimerct,  cst  arbi- 
tralus.  Ncmpe  pro  certo  ponit,  primum  ejus  auctorcm  esse  Gclasium,  atquc  Hor- 
niisdam,  ubi  dc  Pausti  Uhris  a  Possessore  episcopo  Africano  iuterrogalus  cst, 
merum  illud  Gelasii  dccrctum,  in  quo  nikil  ab  Hormisda  immutatum  fuerit,  ad 

'  eum  misissc;  ct  quia  ab  Hormisda  papa  missum  fueral  ejusque  nomine  ubiquc 
divulgatum,  eidem  ab  aliquibus  temporis  progressu  imprudenter  adscriptum 
esse.  Quo  posito  cisolvissc  se  gralulalur,  quod  n.  3  dcmonstrandum  in  sc  recc- 
pcral:  Gelasium  videlicet  ceieberrinu'  hujus  decreti  auctorem  esse,  et  nonnisi 
pcr  errorcm  illud  Hormisdae  attributum^  Scd  fruslra  cst  illius  de  diremta  lilc 
gratulatio,  quum  id,  de  quo  disceptatur,  pro  certo  ponat,  ncc  starc  possit,  ul  infra 
dcmonstraturi  sumus,  quod  de  mcro  Gelasii  decreto  ab  Hormisda  ad  Posscssorem 
misso  sibi  ncrsuasit. 

2.  Nuperus  scriptor  idem  dccretum  ctiam  Leoni  I  attributum  cssc  opinalur. 
Sed  non  aliundc  nititur  ejus  opinio,  nisi  his  Bardi  vcrbis  in  vila  Ansclmi  Luccnsis, 
cujns  idem  Bardus  aequalis  dicitur:  nihil  in  ecclesia  legere  permisit  (Ansclmus) 
praeter  ortkodoxorum  scripturas.  Apocrypka  omnia,  sicut  beatissimus  papa 
Leo  consiiluit,  in  ecclesiae  non  recepit  officio.  Quantum  vero  scriptor  ille  a 
Bardi  mentc  aberraverit,  ipsomet  Anselmo  teste  convincitur.  In  ejus  quippc  com- 
pilatioue,  (secundum  Germaneusem  codicem  lib.  6  cap.  187)  quaeritur:  Quilibri 
sunt  legendi?  Tum  respondetur:  Gelasius  papa  in  synodo  episcoporum  septua- 
ginta  opuscuta  atque  tractatus  omnes  diversorum  patrum  orthodoxorum  eic. 
Uude  Anselmum  nec  dubilasse  liquet,  quin  Gelasii  re  ipsa  sit  decretum  de  libris, 
quod  ipsi  adscribitur.  Quid  igitur  sibi  voluit  Bardus?  Et  hoc  ipsum  Anselmus 
in  antecedcuti  capitulo  186  apertissime  declarat.  Ihi  enim  praefim  tilulo  De 
falsis  et  apocryphis  libris,  ut  in  usu  lectionis  non  habeantur,  proxime  subjicil: 
Leo  cpiscopus  Turribio  Asturicensi  episcopo  saiutem.  Curandum  et  sacerdo- 
tali  diligentia  maxime  providendum,  ul  falsi  codices  ct  a  sincera  veritate  dis- 
cordes  in  nuilo  usu  lectionis  habeantur,  apocryphae  autem  scripturae,  quae 
sub  nominibus  aposlolorum  kabent  multarum  seminarium  falsitatum  etc.  Ubi 
igitur  de  Anselmo  dixil  Bardus:  apocrypka  omnia,  sicul  beatissimus  papa  Leo 
constituit ,  in  ecclesiae  non  recepit  officio ;  luce  clarius  est,  eum  ibi  non  nostrum 
de  rccipicndis  aut  non  recipieudis  libris  decrctum,  sed  Leouis  epistolam  15  ad 


^icjitizedbvGOOgle 


EPI8T0LAS  41—42.  45 

Turribium  commemorasse :  adeoque  nnlla  ratione  nullave  auctoritate  fulciii,  quod 
ile  praedicto  decreto  Leoni  quondam  tributo  novissime  divulgatum  est. 

3.  Idem  decretum  Johennes  Pearsonius  Ignatianorura  pag.  44,  Guilielmus 
Boreregius  et  alii,  praeaertim  addftamentis  quibusdam  moti,  quibus  iu  vulgatis 
auclum  legilur,  incerlum  esse  foetum  volunl,  qui  post  quintam  prodierit  ayuodum,  . 
adeoque  nec  Hormisdam  uec  Gelasium,  multo  minus  llainasum  pareulem  habere 
queal.  Quibus  concinens  Guilielmus  Cave  fis  mercibus  adulterinis,  quas  nobis  Isi- 
dorus  Hercator  vendilavit,  illud  accensendum  suspicatur.  Eistat  quidem  in  hujus 
compilatoris  exemplaribus,  sed  quoroodo  celebre  aliud  Gelasii  decretum  ad  episco- 
pos  per  Lucaniam,  ct  quomodo  alia  quam  plurima,  quorum  parentes  nou  miuus 
certi  sunt.  Neque  vero  in  illis  solis,  sed  in  pluribus  etiam  aliis,  quae  de  merci- 
]>us  ejus  nihil  habent  quaeque  aelateiu  ilMus  superant,  asservatur.  Ac  prirao 
qnidcm  de  Isidorianis  inercibus  niliil  habebanl  codices,  seu  unde  Ilomanus  edllor 
decretum  illud  descripsit,  seu  ex  quibus  varia  ejus  fragmenla  in  quinque  saltem 
anoalium  locis  Baronius ')  laudavtt.  Ita  enira  ab  illis  eraut  puri,  ut  Cresconianam 
collecUonem  iis  contiueri,  etiamsi  re  non  satis  acri  judicio  perpensa,  eiistimarenl. 
Ea  ipsa  fragmeuta,  quae  Baronius  laudat,  eihibet  et  bibliothecae  Regiae  codci 
3887.  3  circa  medium  saeculum  VIII,  ut  ei  quibusdam  raoniroenlis  ipso  contentfs 
et  charactere  colligilur,  eiaratus.  Habillouif  nostri  judicio  anle  annos  fere  roille 
scriptum  est  exemplar  V.iticanum "},  cujus  apographum  novissfme  Justus  Fontani- 
HUi  antiquitat.  Horl.  pag.  317  summa  lide  excudi  curavit.  Idem  censendum  esl 
de  Gennaiieiisi,  quo  idem  decretum  una  cum  Venantii  Porlunatl  scriptls  conlinetur. 
Neque  bis  recenlior  videtur  egregius  codei  Colbertlnus  majusculis  Iflteris  Lango- 
bardicis  descriptus,  cui  insertum  est.  Illud  quoque  uon  tacendum,  in  praevfo  iu- 
dice  codicis  Gerundcusis,  io  quo  pura  et  sincera  eihibetur  Hispana  colleclio,  ultimo 
loco  DOtari  Decretum  Romanae  tedis  de  recipiendis  et  non  recipiendis.  Quam- 
vis  autem  hoc  decrelum  iu  ipso  iibro  non  describatur,  tum  tamen,  quum  concin- 
nata  est  illa  collectlo,  in  Hfspania  uolum  fuisse  suadet,  quod  Isidorus  Hispaleusis 
llbr.  de  vfrfs  ill.  c.  5  sic  Probam  Falcouiara  ob  Centonem  de  Christo  laudet,  ul 
nihilo  mfnus  subjicfat:  Cujus  opusculum  legitur  inter  apocryphat  scripturas 
insertum.'  Ad  hoc  enfm  decreturo  ibi  respicere  non  dubitalur.  Idem  quoque  pslam 
laudat  Carolus  Haguus  imperator  Carolinl  lib.  2.  c.13  et  lib.  4.  c.lOel  11,  adeo- 
que  nnte  vulgatas  Isidori  merces.  Ad  haec  quam  tenuis  el  quam  angusta  fuerit 
Mercatqris  scientia,  non  recogilarunt,  qui  tam  multipHci  taroque  recondita  erudi- 
tione  i-efertum  opus  homini  tam  imperito  tribui  probabililer  posse  sunt  suspicali. 
Sed  et  illud  sic  uunc  edfmus,  ut  nullus  omnino  jam  supersit  hujusmoiii  suspicionl 
locus.  Inde  eniro  liquet,  nequaquaro  tntegrum  esse,  quod  Isiilorus  cooipilationi 
suae  inseruil,  sed  mutilnm  et  ex  plenioribus  gestis  decisum.  Haec  aulem  gesta 
ipso  anteriora  esse  quis  neget?  Ad  summum  suspicari  eum  liceret  detruncatiouis 
hujus  auctorem.  Sed  neque  islud  permittunt  pervetusli  codices,  Valicanus,  Ger- 
manensis,  ColberUnos  Laugobardfcus  et  alii,  in  quibus  eadero  ratione  truncatum 
sicque  accomodatum  legitur,  ut  iiilegri  operis  speciem  prae  se  ferat.  fieferemus  et 
fnfra  liormisdae  verba,  quibus  hoc  decrelum  indicari  plures  viri  eruditionc  claris- 
simi  consentfunt,  quaeque  vix  alio  referri  posse  largiendum  esl.  Unde  flluil  ei 
quinta  synodo  et  Horroisda  ipso  anliquius  esse  conBcitur.  Denique  uuliuro  in  toto 
illo  opere  sive  calholicum  sive  suspectum  aut  haereticum  scriplum,  nullum  uotnen, 
nuilum  faclum  memoratur,  quod  Gelasio  sit  recenUus.  HaereUcorum  vero,  quo- 
rum  daronaUone  decreturo  clauJitur,  novlssimi  appellantur  Petrus  Alexandrinus, 
Pelrus  Antiochenus  et  Acacius   ConstanUnopolilanus.    Horum  autem   damnalio 

<)  Sunt  Bomaiii  codices  Vaticani  6845  et  1363  et  Vallicellamis  A.  (i,  revera 
nihil  Pseudo-Indorianum  habentea,  immo  hie  aiitiquiores.     |  F.d.  \ 
«)  Ent  Vatican.  Palatiu.  193.     \R4.\ 


^igilizedbyGOOgle 


46  MONITA   PKAHVIA   IN  OELASII 

quantura  Gelasio  cordi  fuerit,  nemo,  nisi  qui  in  ejus  scriplis  sit  omnino  peregrinus, 
ignnrat.  Hac  etiam  damnautur  fonnula,  iis  adjunctis,  quae  papam  eumdem  prorsus 
sapiant.  Unde  sensim  conflcitur,  hoc  decretum  nou  modo  Isidoro  Hercatori  per- 
peram  tribui,  sed  nec  ad  Daraasum  referri  totum  posse.  Huic  eniui  papae  scriptura, 
iu  quo  Petri  Aleiandrini,  Petri  Antiocheni  et  Acacii  Conslantinopolitaui  mentio  Gat, 
adscribi  perabsurdura.    An  vero  sallem  ejus  pars  in  eiim  conveuial,  eipendaraug. 

4.  Stephanus  Baluxius  nolis  in  Gratutnum  pag.  444  a  se  visum  esse  tesla- 
tur  veluslissiraunt  collectionis  Dlouysianae  eiemplar,  iu  quo  exhibebatur  idem  de- 
cretura  quasi  a  Damaso  papa  editnm.  Hoc  exemplar,  qiiod  in  hibliolheca  Regia 
not.  3887,  3  nunc  asservatur,  vidimits  et  ipsi  et  eicussimus.  Medio  saeculo  VIII, 
uii  jam  observavimus,  exaralum  esse,  qmim  ei  charactere,  tum  ei  Andegarensium 
episcoporum  catalogo  ad  ejus  calcem  adscripto  apparet.  Eo  raajoris  est  pretii. 
quod  sinceram  Dionysii  Eiigui  collectiouem  asservet  in  Anastasii  II  epistola  desi- 
nentem  ac  nullaiu  habentem  earum  epistolarum,  quibus aucla  temporibus  Hadriaui  I 
legebatur.  In  hbc  porro  eiemplari  Anastasii  II  papae  decretis  proiime  subjicitur: 
Incipit  concitium  urbis  Romae  sub  Damaso  papa  de  expianalioue  fidei.  Di- 
ctum  est:  Prius  agendum  est  de  spiritu  teptiformi  etc.,  ut  in  subjectis  gestis 
al>  initio  ad  haec  verba  n.  6  Item  Chronica  Eusebii  Caesariensis.  Tum  sequitur 
Gallicanarum  provinciarum  notitia,  cui  demum  Andegavensium  episcoporam  cala- 
logus  adjuugitur.  Ner,  temere  suspicamur,  fragmento  huic  simile  eistilisse  illud, 
quod  Lucas  Holstenius  (coll.  Rom.  I,  178}  in  veluslissima  canonum  collectione 
bibliothecae  Vaticanae  uactum  se  ait,  unde  et  primam  decreli  hujus  partem, 
quam  nos  n.  1  et  2  recudi  curavimns,  quia  sola  nondum  vulgala  eral,  edere  salis 
habuit.  ')  Hoc  certe  prodil  titnlus,  quem  ei  archetypo  suo  eipressit  iu  hunc  mu- 
dum :  Ex  concilio  urbis  Romae  sub  Damaso  Papa  de  explanatione  fidei.  id- 
eoque  confirmat,  quod  Baronius  ei  eodem  codice  in  aunalibus  excerpsit.  Eum 
enim  Ipsum,  simul  el  allerum  similem,  penes  eruditum  iilum  rardinalem  fuisse, 
largietur  ultro,  qui  quod  ille  ad  anuos  447  et  667  Spiriliis  saiicli  ei  Patre  et  Filio 
processionem  probaturus  ei  codicibus  suis  profert,  cum  eo  coutulerit,  quod  Hol- 
stenius  e  Valicano.  nns  e  Regio  eraimus.  Item  in  Baronianis  illis  exemplartbus. 
aileoque  in  llotsteuiano,  non  mfuus  amplum  quam  in  Regio  decretj  hujus  fragmen- 
tura  cxstitisse  persuasum  habebit,  quisquis  de  praerogativa  sedlum  testimonium  ali 
eodem  cardinali  ad  annos  69  el  382  e  codictbus  eisdem  ciscripluni  ad  fragmen- 
tuin  in  Regio  eiemplari  asservatum  eiegerit.  Ilnde  quum  non  alio  fundamento. 
nisi  eiemplarium  illorum,  quae  fragmentum  hujusmodi  Damaso  inscriptum  prae  se 
feriint.  nilatur  opinio,  quae  decreti  hujus  partem  Damaso  attrfbuit,  nihil  profeclo 
est  facilius,  quam  ut  ea  ex  animis  convellatur.  Quod  priusquam  aggrediamur,  ope- 
rae  pretium  esl,  uuum  aut  alterum  obiter  observarc. 

5.  Primo  quidem,  si  tara  certum  esset,  in  Romanis  codicibus,  quos  Holste- 
nius  ei  Raronius  laudant,  non  aliam  haberi  canonum  collectionem.  nisi  quae  in 
Reglo  eiemplari  asservalur,  quam  cerlum  est,  et  collectioni  in  illis  asservatae  non 


')  Hoc  quidem  secus.  Nam  Holatenii  eodex  est  Vat.  6846,  in  quo  ita  inacribi- 
tur:  Concilium  urbis  Romae  sub  Damaso  de  explanatione  fidei.  Diclwn  est:  prius 
agenduia  ete.  —  annunliabit  vobis.  Ittm  dicttaa  est:  Nunc  vero  de  scripturii  divinis 
agendum  ett,    quid  univeriatil   rccipit  ecclesia,    et    quid  vitari   debeal.     Ac  silbjecto 

scrijiturarum  sacrarum  catalogo.proHequitur:   Item  dictum  eit:  Post  tuu  onates 

prophetica*  et  cvangeHeal  et  apostoHeas,  quas  superius  deprotnpsimu*,  scriptural  etc. 
—  primura  nomen  chrUtianorum  noeellae  gentis  exortum  est.  Ac  aliquot  iuterjectie 
ideiu  codex  nic  refert  (fol.  279  b);  IncipU  deeratalis  de  recipiendis  et  non  recipien- 
dii  libris,  qui  scripiui  elt  a  Gelasio  papa  cum  LXX  eiris  eruditisihnis  episcopis  in 
sede  apostolica  urbii  Romae.  Polt  propheticai  et  evangelicos  seriptura»,  auibus  etc. 
Proraus  ejusdem  formae  iitrumque  decretum  habeut  Baronii  codkes  Vatie.  13S3 
et  Vallicell.  A.  6.     firf. 


j.grz.i.GoOgle 


EPISTOLAM  42.  47 

aliud  fragmenlum  subnecti  Damaso  atlributum,  nisi  quod  Regii  eiemplaris  colle- 
clioui  "subjicitur;  inde  tequeretur  evideuter,  tam  illun  canonum  collectionem. 
quam  Holstenins  vetustissimam  et  Baronius  Cresconianam  vocanl,  quam  nostram 
Regii  eiemplaris  non  aliam  esse  a  Dionysiana.  Verum  licet  Dionysianae  colleclioni, 
saJtem  In  Regio  eiemplari,  proiime  subneiunt  sit  fragmentum  saepe  merooratum, 
ad  Dlonysianam  tamen  collectionem  nibilo  magis,  quam  aut  eidem  fragmenlo  sub- 
jectam  Gallicanarum  proTinciarum  notitiam  aut  hufc  adhaerentem  Andegavensium 
cpiscoporum  catalogum.  censendum  est  pertinere.  Et  vero,  si  pertinuisset,  Dio- 
nysfus,  qui  singulorum  pontificum  decreta  non  coufusc,  sed  habita  ralione  tem- 
poris,  quo  quisque  gessit  ponlificatum,  ordinavit,  iliud  nequaquam  Anaslasii  II, 
qut  Damaso  atque  Gelasio  posterior  est,  decretis  subjecisset.  Neque  eliatn  omis- 
sutn  esset  in  ea  Dionysii  collectioue.  quam  Carolo  Magno  Hadrianus  I  mulris 
decretis  auclam  et  in  nullo  imminutnm  trailidil.  Hic  forte  quaeret  allquis,  cur  Dio- 
nysius  ipae  praetermiserit  decretum,  quod  quidem,  si  vere  est  Gelasii,  eum  fugere 
non  potuit.  quum  proiitne  post  hujus  papae  obitum  veneril  Romam  ejusqne  ad- 
mirator  et  encomiastes  eistiterit.  Huic  quaestioni  num.  7  faciemns  satis.  Sed 
prius  ostendendum  est,  fragmentura,  quod  in  eiemplari  Regio  ac  duohus  tribusve 
Bomanis  Damaso  inscriptum  est,  hujus  pontificis  falso  prae  se  ferre  nomen,  ac 
Gelasio  restilueiidum  esse. 

6.  Ad  inscriptionem  illam  quod  attinet,  falsitas  ejus  nullo  negolio  demon- 
slratur.  Quis  enim  Damaso  id  falso  adscribi  non  perspiciat,  iii  quo  non  ea  modo 
memorari  Rufini  scrlpta,  quae  ab  Hieronymo  reprehenduntur  adeoque  post  Da- 
masi  obitum  lucubrata  sunt.  sed  et  Caclestini  papae,  Cyrilli  Aleiandrini,  Leonis, 
Eutychelis,  nec  non  conciliorum  Ephesini  et  Calchedonensis  mentfonem  tieri 
legat. ')  IIoc  aulem  mendum  uno  librariorum  errore  irrepsisse,  atqiie  Gelasii  no- 
men  loco  Damasi  restitucndum  essc,  plane  persuadet  Harlaeanus  codei.  In  eo 
quidem  gestornm  synodalium,  quae  io  Regio  Romanisque"codicibus  describuntur, 
pars  omittilur  prima  et  postrema  tantum  retinetur,  sed  haec  eiprimitur  ea  fide, 
quae  et  primam  indicet,  ita  ul  ejus  nobis  crearet  desiderium,  nisi  eam  praedicto- 
rura  codicum  beoeficio  jam  haberemus.  Sic  quippe  noatrnm  decrelum  in  fllo  codice 
iuscribitur2):  Incipit  decretale  de  recipiendit  librit,  quod  tcriptum  ett  a  Ge- 
iasio  papa  cum  LXX  eruditissimis  episcopis  in  scde  apostotica  in  urbe  Boma. 
Tnm  proiime  sequitur:  Item  dictum  eti :  Post  kas  omnes  propheticas  et  epan- 
gelicas  atque  apottolicas ,  quas  superius  deprompsimus,  tcripturas,  qiabus 
elc.,  dehincque  cetera,  ut  in  praedictis  codicibus  Regio  atque  Romauis,  efleriiniur. 
Sane  hoc  Harlaei  codicis  ciordium,  nisi  supplerenl  alii  nimirum  quod  ipsi  deest, 
dupliciter  peccare  merito  censeremus:  quatenus  et  a  verbis  Item  dictum  est,  quae 
aiiquid  aliud  jam  dictum  denolent,  incipit,  et  deinde  omnes  scripturas  superius 
depromptas  indicat,  de  ouibus  nullum  autea  verbum  habetur.  Sed  liinc  firmaiur 
veritas  fragmenli.  quod  nunc  primum  Gelasiauo  decrelo  praemittimus,  ejusque 
nems  eum  eitrema  ejusdem  decretf  parte  comprobalur.  Postquam  enim  primae 
parlis  hoc  eiordium  fuit:  Dictum  est:  prius  agendtm  est  de  Spiritu  septiformi: 
hinc  recie  ad  alteram  transitur  his  verbis:  Item  dictum  est;  nunc  verti  agendum 
de  scripturis  divinis-,  et  contexlo  scripturarum  illarum  calalogo,  non  minus  aptus 
est  ad  postrcmam  hic  transitus:    Item  dictum  est:  post  has  omnes propAelicas 


')  Atqne  hoc  quidem  solmn  de  fonna  decreti,  oiiam  Colh.  3387.  3  reprae- 
sentat,  non  de  forma  ejnaderu  ei  tlietie  codioibus  Romanis  deprompta  valet. 
(Juippe  hi  quum  in  verbis  txortum  est  finiant,  minime  chronologicum  ordinem 
pervertunt. 

■)  Contra  Veron.  61 :  Dt  conrilio  in  urbt  Romana  snb  Dirmaso  papa  tdito.  Pott 
hat  omus  prophtticat  tt  eaangtlicai  ataut  apostolicai  scriptura*  etc.  usque  ad  fin. 


J.grzotyGoOgle 


48  MONITA   PEABVIA  IN  GELA8II 

etc.  Quapropter  indubitalum  milii  videtur,  eum,  qui  decrelum  de  libris,  quale  in 
Harlaeo  eiemplari  exstat,  descripsit,  ex  eo  gestO/rum  fonte,  unde  prima  gestorum 
illorum  pars  in  Regio  ac  praenomioatis  aliis  codicibus  derivata  esl,  hausisse.  At 
veio  is  gesla  illa  non  Damaso  sed  Gelasio  inscripta  vidil.  Hinc  igilur  eo  oertius 
corrigitur,  quae  in  'eiemplari  Iiegio  atque  Romanis  praefigttur  inscriptio,  quod 
haec,  uti  praemonstravimus,  cum  fragmento,  cui  praefiia  est,  componi  nulla  ra- 
tione  queat.  Praeterea  codice  Harlaeo  hac  in  re  adstipulantur  non  modo  Graliaous 
dist.  15.  c.  3,  Burchardus  lib.  3.  c.220,  Ivo  decr.  part.4.  c.  64  el  65.  Paunorm. 
II.  94  et  123,  Anselmus  Lucens.  lib.  6  c.  187  (lib.  2.  c.  193  al.  208?),  Ha- 
i-iulfus  Spicileg.  tom.  4,  p.  484.  Hincraarus  lib.  55  capilum  c.  24,  Nicolaus  I.  epi- 
stola  olim42,  Lupus  Ferrariensis  lib.  de  tribus  quaest.  et  epbt.  128,  atque  Carolus 
Hagaus  lib.  Carolin.  I.  2.  c.  13  et  lib.  4.  c.  10  el  11,  sed  et  iunumeri  codices 
autiqni,  qui  decretum  de  liliris  Gelasio  adscribunt.  Pearsonius  ipse  testis  est, 
hune  papam  ejus  auctorem  asseri  in  codice,  quem  Lanfrancus  Cantuaricnsis  epi- 
scopus  de  Beccemi  coenobio,  ut  antistes  iile  loquitw,  m  Anglicam  terram 
fransferri  fecit,  quique  eliamuunc  Cantabrigae  visitur.  Scribit  Habillonius  noster 
lib.  de  liturg.  Gallic.  pag.  386,  in  Valicano  eiemplari  litleris  quadratis  ante  annos 
fere  raille  scriplo  decretum  idem  haberi  sub  hoc  litulo:  Incipil  decretale  Gelasii 
papae  urbis  Jtomae  ');  ac  praelerea  iuter  codices,  qui  Luduvici  Pii  principatn  ab 
Ansegiso  Flaviacensi  monasterio  concessi  leguntur  iu  Chronico  Fonlanellensi,  rc- 
censeri  volumen  unum  praeter  alia  continens  decreia  Gelasii  papae  de.libris 
recipiendis  et  non  recipiendis.  Vidimus  ipsi  ac  recognorimus  non  pauca  ejusdein 
decreti  eicmpla  velera  nominatimque  unum  oUm  s.  Sergii  Audegavensis,  nunc 
RR.  PP.  Capucinorum  Rotomagensium,  Remigiauum,  Josaphateum  juxla  Carnutas. 
Beccense,  Navarreum,  Coisliauum,  Germanense  haud  procul  ab  aelate  Venanlii 
Forlunati,  cujus  carmina  conlinet,  eiaratum,  Horbacense  non  mullo  recentius, 
Colbertinae  bibliothecae  quinque,  et  inter  ea  unum,  ut  dixfmus,  pervetustum  lit- 
leris  Langobardicis  riescriptum.  At  vero  tot  inter  codices  nullum  deprehendimus, 
qui  hoc  opus  Gelasio  non  adscribat. 

7.  Huc  redit  quaestip,  quomodo  Dionysium  fugerit,  aut  cur  ali  eo  praeter- 
missum  sit  hoc  decretum,  si  Gelasio  auctore  ac  praeside  in  frequenli  syuodo  Ro- 
mana  editum  fuit.  Ni  fallor,  uon  ideo  praetermissum  est,  quia  ipsi  latuerit,  sed 
quia  minime  ad  scopum  illius  pertinebat.  lpsi  nempe  id  consilii  fuit,  ul  primae 
collectionis  suae  parti  canoties  pridem  receptos,  ac  postremae  Romanorum  ponli- 
ficum  epistolas,  non  synodalia  gesta,  quae  formam  epistoiarem  minime  prae  se 
ferrent,  insereret,  adeoque  in  neulram  couveniehat  hoc  decretum.  Nain  neque 
iuter  canones  olim  receptos  neque  inler  antistitum  Roraauorum  epistolas  censori 
poterat,  sed  iuter  synodalia  gesla.  Postea  quidem  Dionysianae  collectioni,  qualem 
lladrianus  I  Carolo  Haguo  dedit,  diversa  Homanorura  conciliornm  sub  poulificibus 
Hilaiu,  Fclice  II,  Symmacho  et  Gregorio  juniore  accesserunt  gesta.  Sed  liujus- 
modi  gestorum  in  primaeva  et  genuiua  Dionysii  collectione  nihil  comparet.  Nec 
alia,  ut  mihi  viiletur,  causa  fuit,  cur  sapiens  ille  monachus  semper  sibi  conslaus 
alia  Gelasii  de  absolutione  Hiseui  celebria  gesla  pariter  praetermisit.  Quemad- 
modum  vero  ei  illa  praelennissione  id  nemini  venit  iu  raenlem,  ut  haec  in  dubium 
vocaret,  ila  ct  de  veritale  gestorum  illorum,  in  quibus  decrelum  de  libris  editum 
est,  nulli  justa  dubitandi  causa  ei  eo  est,  quod  in  Dionysiana  collectione  omit- 
tantur.  Au  saltem  eorura,  qui  decrelum  illud  Gelasio  altribuunl,  aucloritalem  non 
imminuant  veteres  codices,  qui  simile  de  libris  decreluni  Honnisdae  papac  attri- 
buunt,  uunc  explorandum. 


^igilizedbyGOOgle 


EP18T0LAM    42.  49 

8.  Frauciscus  ChiHletius  notis  in  Vigilium  Tapscnsem  pag.  149  iucidis.se  sc 
teslatur  in  vetus  eiemplar  Jurensis  monaslerii,  in  quo  decretale  in  urbe  Roma 
ab  Hormisda  papa  edilum  habetur.  Honet  ct  Stephanus  Baluzius  pag.  444, 
idem  decretum  in  vetuslo  (Jrgellensis  ecclesiac  eiemplari  paritcr  Hormisdae  attri- 
bui.  Ipse  quoque  in  ditissima  bihliolheca  Colbertina  codicem  nactus  sum  not.  1463 
ab  annis  circiter  600  scriptum,  in  quo  decretum  de  libris  asservalur  ei  quum  in 
inscriptione  tum  in  ceteris  omnino  simile,  quod  Chfffletius  ei  laudali  Jurensis  co- 
dicis  iide  puhlicavil.  Verum  hi  codices,  qui  decretum  de  libris  Hormisdae  attri- 
buunt,  qunm  aliter  illud  efferant  atque  ii  qui  Gelasii  nomen  prae  se  ferunt,  nihil 
istorum  officiunt  auctoritati,  imrao  ei  non  uihil  momeoli  adjiciunl,  utpote  iu  qui- 
bus  Gelasianum  ab  Hormisda  recognitum  et  in  uonnullis  auctum  vel  mutatum  essc 
comperimus.  Porro  gestorum  synodaiium,  in  quibus  Gelasius  decrelum  de  libris 
cdidit,  triplei  habemus  exemplarium  genus.  Nonnulla  enim  eipositionem  fidei  de 
Spiritu  septifonni  ac  divmamm  scriplurarum  catalogum  praeraittunt  ceterorum 
ecclesiasticomm  librorum  recensioni.  lu  Harlaeo  et  eipositlo  fidei  de  septiformi 
Spiritu  et  scripturarum  catalogus  omittuntur,  sed  hac  praetennissione  eicepta,  de 
primigenia  gestorum  forma  nihil  mutalur.  In  reliquis  el  omittunlur  eadem,  et 
verba,  quibus  illa  indicabatur  praeterraissio,  mutantur,  ita  ut  absolutum  judicetur 
opus,  in  quo  nihil  desklerandum  sit.  Nempe  pro  eo,  quod  Harlaeus  codei  tn 
fronte  prae  se  fert:  Jtem  dictum  est.  Post  has  omnes  propketic.as,  evangelicas 
atque  apostolicas,  quas  superius  depromsimus,  scripturas;  in  illis  sublato  pri- 
mum  Item  dictum  est,  deinde  has  omnes,  ac  demum  quas  superius  depromsi- 
mus,  sic  absolute  inchoatur  opus:  Post  propheticas,  evangelicas  atque  apo- 
stolicas  scripturas,  quasi  nihil  penitus  praecessisset.  Ab  illo  autem  triplici 
Gelasianorum  eiemplarium  genere  dissideut  Ilormisdae  codices.  A  postremo  qui- 
dem  et  secundo  in  eo  dlstant,  quod  scripturarum  diviuarum  catalogum  in  illis 
omissum  in  froute  eihibent.  Sed  leve  est  hoc  discrimen,  utpote  quod  ab  anti- 
quariis  inductum,  non  a  Gelaaio  papa  ortum  putamus.  At  istud  magis  iosigne, 
quod  in  ipso  scripturamm  catalogo,  quem  integriora  Gelasii  exemplaria  retiuent, 
observatur.  In  his  nempe  Jokanni  apostoto  una  tantum  epistola  et  alteri  Jo- 
hanni  presbytero  duae  aliae  tribuuntnr,  quum  tres  illas  epistolas  uni  eidemque 
Johanni  apostolo  eiempla  Hormisdae  adscribant.  Unde  vero  naU  sit  haec  Gelasif 
Hormbdaeque  dissensfo,  notis  in  ipsum  Gelasii  locum  commodius  eiponetur, 
Praeterea  duobus  praesertfm  additamentis  a  quibuslibet  Gelasti  eiemplaribus  secer- 
nuntur  Hormisdae  eiempla.  Quippe  inter  synodos,  quae  recipieudae  sunt,  non 
modo  Nicaeuam,  Ephesinam  atque  Calchedoneiisem,  sed  etlam  Constantinopolita- 
nam  recensent:  ac  post  memoratas  quatuor  illas  synodos  etiam  istud  adjiciunt: 
Sed  et  ti  qua  alia  sunt  concilia  a  sanciis  patribus  hactenus  instituta,  post 
istorum  quatuor  auctoritatem  et  custodienda  et  recipienda  decrevimus.  Quod 
additamcntum  sicut  et  Constantinopolitanae  synodi  mentfouem  ignorarunt  non 
lantum  antiquiores,  qui  Gelasiaunm  decretum  eiscripserunt,  sed  etiam  Isidorus 
Mercator.  Ab  ejua  enim  eiemplis  utrumque  abesse  solet;  si  qua  vero  offendere 
est,  iu  quibus  haec  duo  adjecla  sunt,  haec  non  aliunde  nisi  ei  Hormisdae  eiem- 
plaribus  primum  ad  marginem  ac  postmodum  in  ipso  teitu  supplela  esse  contigit. 
El  ca  quidem  in  ore  tantum  codicis  Capucinorum  Rotomagensinm  adscrfpta,  in 
leitum  aulem  Remigiani  translaU  offendo.  Coislinfanus  vero  primum  in  margine, 
postremum  fn  fpso  texto  eihibet.  Demum  Hincmarus  hujusmodi  Ifbro.  deceptus, 
utrumque  pro  ipsis  Gelasif  verbb  habufsse  se  in  opusc.  capitulorum  quinquaginta 
quiuque  c.  24  (Op.  tom.,2  pag.474)  indicat  ubi  scribit:  B.  Gelasius  in  catalogo, 
qui  libri  ab  Ecclesia  catkolica  recipiantur,  descripto,  autkenticis  scripturis 
elNicaenae,  Constantinopolitanae  ac  Epkesinae,  Catckedonensis  quoque  synodi 
et  aliis  conciliis  in  sanctis  patribus  institutis  . . .  aliisque  scripluris  discrete 

RI-ISTOLAK  HUHAS.  POMTIP.   I.  4 


^icjitizedbvGOOgle 


50  HONITA  PSAEVIA  1M   GELASII 

commemoralis  de  Ms  aposlolorum  canonibus  penitus  tacuit;  sednec  inter  apo- 
crypka  ea  misil.  ITurie  minus  rairum  est,  eadem  additameuta,  licet  a  plerisque 
omnibus  Gelasii  veluslb  codicibus  absint,  in  eilitos  libros  transiisse.  lil  enim  usu 
venire  solet,  ut  quod  auciius  invenitur  in  libris,  hoc  integrius  putetur.  Inde  vero 
daorum  decretorum  liiversis  temporibus  edilorum  nata  confusio,  ac  de  Gelasiano 
dubitaurii  occasio  data.  PrudenUoribus  enim  viris  persnasum  fuit,  in  Gelasii  lem- 
pora  non  convemra  decretum ,  in  quo  Constantinopolitana  synodus  mter  oecume- 
nicas  nnmeratur. 

9.  Nempe  quamvis  in  Calchedonensi  concllitt  acl.2  (Uard.  coll.  conc  II,  287) 
fiilei  defmitioui  insertum  sjl  Coustantinopolitanae  synodi  symbolura,  serius  tamen 
Roraani  praesules  hanc  synodum  inter  oecumenicas  habuerunt.  Luceutius  apo- 
stolicae  sedis  legatus  fn  concilio  Calchedonensi  act.  16  (Hard.  I.  c.  il,  635)  ei 
Leonis  mandato  expostulavit ,  quod  trecenlorum  decem  et  octo  constitutionibus 
postpositis,  centum  quinquaginta ,  qui  in  sunodtcis  canonibus  non  kabentur, 
mentionem  tantum  fecisse  noscuntur.  Ipse  Leo  ideiu  concilium  uec  synodi  no- 
mine  donare  dignatur.  Ita  quippe  de  illo  ad  Analolium  eplst.  106  c6  loquitur: 
Persuasioni  enim  tuae  in  nullo  penitus  suffragatur  quorumdam  episcoporum 
anle  sexaginta,  ut  jactas,  annos  facta  conscriptio;  et  epist.  106  C  2 :  Super- 
bum  mmis  est  et  immoderatum  ...,  ut  venerabilium  patrum(Sicat&OT\un}decreta 
sotvantur,  quorumdam  episcoporum  (Constantinopoli  congregatorum)  proferre 
consensum,  cui  tot  annorum  series  negavit  effectum.  Inficias  non  eo,  haec  ma- 
lime  ari  canonem,  quo  secunda  sedes  regiae  civitatis  episcopo  coucedebatur,  referri. 
At  quum  illa  synodus  nequaquaui  oecumenica  per  se  fuerit ,  utpote  cui  ei  Occi- 
denle  interfuerit  nemo,  nemo  inde  ad  eam  vocatus  sit,  oecumenica  evadere  nisi 
acceptlone  non  potuit.  Quominus  autem  ab  Ocddeutalibus  acciperetur,  non  parum 
obstilit  mox  dictus  cauon.  Certe  toto  ilfo  spaUo,  quod  ab  Ipsa  synodo  ad  Leo- 
nem  eicurrit,  hoc  est  60  annorum,  accepiara  eam  non  fuisse,  hujus  papae  verba 
proiime  allata  salis  indicant.  Abhinc  autera  ad  Gelasii  lerapora  itoroanos  iuter  et 
regiae  urbis  antisUtes  ea  intercessere  negotla,  quae  illos  ab  eadem  synodo  inter 
oecumenicas  suscipienda  non  minus  avocarunt.  Al  Eformisdae  aevo  mutata  sunt 
tempora.  Tunc  enim  ConstanUnopolitani  anUstites  in  gratiam  cum  Romanis  prae- 
sulibus  radiere,  eilndeque  his  etiam  familiare  fuit,  quatuor  synodos,  Inler  quas. 
cst  Constantiuopolitana,  paris  auctoriUUs  profiteri,  hoc  riumtaiat  adbibito  tempe- 
ramento,  quo  nominaUm  Vigilius  eUam  longe  postea  episl.3  n.3  usus  est,  ut 
Untura  quae  in  illis  de  fide  definiu  suni,  suscipere  se  testarentur:  ne  scilicet  ea, 
quae  regiae  urbi  a  ConstanUuopoIIUna  el  Calchedonensf  conceasa  suut,  viderentur 
confirmare.  Qui  igitur  addiUmenU  superius  noUU  in  Gelasianu  decreto  legebanl 
nec  snspicahantur  aliunde  adscita,  inde  nou  immerito  inducebanlur,  ut  totum  opus 
Gelasio  abjudicarant.  At  ubi  compererint,  ei  viginU  et  araplius  veleribus  codici- 
bus,  quos  recognovimus ,  ea  vii  iu  tribus  partim  in  margine  partim  in  teilu  ex 
Honnisdae  exemplaribus  eicerpU  legi ,  eosdem  praeconcepta  opinioue  facile  absti- 
turos  spero. 

10.  Alias  levioris  momenU  varieUtes,  quae  iuter  siucera  Gelasli  Hermisdae- 
que  eiemplaria  occurrunt,  in  marginalibus-  noUs  inriicare  satis  fuerit.  Eas  minio 
riistfncUs  cuique  uoo  intuitu  conspicera  licei  apud  Juslum  FonUninum,  qui  qui- 
dem  iu  appeudice  antiquilat.  Hortens.  pag.  317  et  Hormisdae  decrelum  a  ChifOetio 
vulgatum  ct  Gelasianum  e  Vaticano  eiemplari  summa  diligentia  eipressum  duabus 
columnis  repraeseuUvit.  lis  vero,  quae  ad  Honnisdam  el  quae  ad  Gelaaiura  per- 
tinent,  dfsUncUs  jam  certius  apparet,  quod  nonnulli  erant  suhodorati,  sedprobarc, 
quamdiu  illa  eratit  confusa ,  non  valebant:  idem  scilicet  decretum  a  Gclasio  primura 
cdiLuni,  ac  postmodum  ab  Hormisda  cum  accessionc  nonnulla  conlirmatum  csse. 
Quocirea  Pagio  et  assentimus  Gelaslum  decreti  de  lihris  parcnlem  esse  asserentl, 


^igilizedbyGOOgle 


EPI8TOLAM   42.  51 

i,  idein  decrelum  ab  Hormisda  ulla  in  re  immutatum  vel  auctum 
juncianti.  Neqne  per  errorem,  ut  erudilus  ille  vir  esistimavit ,  id,  quotf  Hor- 
misdae  nomine  circumfertur ,  ei  attrilmtum  censemus.  Sane  Hormistla  decretum  a 
raajoribus  suis  prolatum,  quo  qui  recipiendi  liliri,  qui  rejiciendi  essenl  definiebatur, 
epist.  124  ad  Possessorem  n.  4  palam  agnovit  ac  iaudavit  bis  verbis  :  ki  vero, 
qitos  vos  de  Fausti  cujusdam  Gaili  antistitis  consuluisse  litteris  indicaslis,  id 
sibi  responsum  kabeant:  neque  ilium  negue  quemquam,  quos  in  auctoritatem 
patrum  non  recipit  examen,  catholicae  fidei  aut  ecclesiasticae  disciplinae  am- 
biguitatem  posse  gignere,  aut  religiosis  praejudicium  comparare.  Fixa  sunt 
apalribus,  quae  fideles  sectari  debeant  inslituta.  Et  paucis  inlerjectis:  non 
improvide  veneranda  patrum  sapientia  fideli  posteritati,  quae  essent  catholica 
dogmata,  definiit,  certa  librorum  etiam  veterum  in  auctoritatem  recipienda 
sanclo  Spiritu  instruenie  praefigens :  ne  opinioni  suae  lector  indulgens,  non 
quid  aedificationi  ecclesiasticae  conveniret,  sed  qxiod  voiuntas  sua  concepisset 
assereret.  Enimvero  quid  esl  illud  examen,  in  quo  Faustum  aliosque  in  aucto- 
ritatem  patrum  recipiendos  non  esse  constitutum  est,  iu  quo  fixa  sunt  a  patri- 
bus,  quae  fideles  sectari  debeant  instituta,  et  iu  quo  demum  non  improvide 
veneranda  patrum  sapientia  fideli  posteritati  quae  essent  catholica  dogmata 
definiit,  certa  librorum  etiam  veterum  in  auctoritatem  recipienda  sancto  Spi- 
ritu  insiruenle praefigens?  Nemo  haec  ad  ullum  retulerit  decretum  eorum  pon- 
tificum,  qui  Gelasio  vel  anteriores  vel  posteriores  eistiternnt  Restat  igitur,  ut  ea 
cum  Romano  pontificiarum  epistolarum  editore,  Baronio,  Noriaio,  Pagio  ad  Gcla- 
sium,  cui  innnmeri  probae  notae  maniucripti  decretum  de  libris  recipiendis  ad- 
scribunt.  referamus.  Verum  Hormisdae  decreti  hujus  instaurandi  quum  occasio- 
nem  dedisset  exorta  de  libris  controversia ,  nibil  a  potestate  sua  alienum  coramis- 
surum  se  censnit  is  papa,  si  uonnuJk  ei  pro  temporis  ratione  adjicerel.  Et  ea 
quidem  libertale,  licet  in  paucis,  est  usus.  Ut  igitur  deinceps  cesset  omnis  con- 
fusio,  nostrum  est,  qui  Gelasii  Hormisdaeque  acripta  separalim  edimus,  unicuique 
reddere  quae  sua  sunt,  nec  ea,  quae  sunt  Hormisdae  quaeque  in  Gelasii  tempora 
Don  convenlunt,  hujus  decreto  admiscere. 

11.  Annum,  quo  Gelasius  hoc  opus  aggressus  est,  plerique  certum  ponunt, 
sed  nullus  probat.  Primus  Baronius  ex  annalium  couditione  ad  certos  annos  ain- 
gula  referre  coactus,  illud  ad  annum  494  nulla  hujus  rel  exquishione  vel  proba- 
tione  praemissa  rctuiit.  Hunc  deinde  secuti  Severinus  fiinius  et  ceteri  conciliorum 
editores,  coucilium,  iu  quo  editum  est,  ita  de  suo  inscripserunt:  Concilium  Ro- 
manum  I,  in  quo  a  LXX  episcopis  librisacri  et  authentici  ab  apocryphis  sunt 
discreti,  sub  Gelasio  anno  Domini  494,  Asterio  atque  Praesidio  constdibus. 
Novisaime  et  Justo  Pontanino  religioni  fuit,  idem  concilium  anno  494  habitum 
urgere;  quia  licet  Vaticano  in  codice,  quo  usus  est.  nullura  annum  el  vidisset  ad- 
scriplum,  tamen  in  nuts.  Justelli  aliisve,  quos  Gabriel  Cossarfius,  Labbeus,  Pear- 
soirius  ac  Petrus  Frauciscus  Chiffletius  laudant,  eamdem  synodum  Asterio  et  Prae- 
sidio  consulibus  bona  fide  credidit  consignatam.  Jure  tamen  dubitemus,  an  vet 
uniis  proferrl  valeat  eodei,  in  quo  his  consuiibus  aut  uila  temporis  nota  con- 
signetur.  Certe  nlhil  hujusmodi  in  ullo  e  nostris,  quantumvis  multos  consulueri- 
mus,  reperimus.  Neque  feliciores  hac  in  re  fuertrat  sive  primj  conciliorum  edi- 
tores  Herlinus,Crabbiusetc.,sive  qul  Itomae  pontificiarum  epistolarum  collectionera 
concinuarunt,  sicut  nec  Pagius,  qui  qunm  unum  in  Regla  bibliotheca  antiquissimo 
ckaractere  exaratum  codicem  et  alterum  in  Vlctorina  consuluisset ,  ab  utroque 
temporis  notam  abesse  expertus,  nec  dubito,  itiquit,  quia  in  ceteris  mss.  desi- 
deretur.  Immo  apud  Labbeum,  qiii  dissert.  de  script.  ecdes.  toro.I  pag.341  ex 
veteri  ms.  bibliothecae  suae  decretum  idem  a  sedescriptum  teslatur,  eodem  modo, 
quo  in  nostris  mss.,  desinit,  tacttis  consuiibus.    Ad  Pearsonium  quod  altlnet,  ubf 


^icjitizedbvGOOgle 


52  MONITA   FBAEVIA  IN  GELAS1I 

aliquot  scriplos  coiiices  Asterii  et  Praesidii  consulura  nomina  prae  sc  fcrre  ait,  ei 
praejudicata  opinione  atque  alioruin  licle  hoc  affinnare  haud  temere  judicetur. 
Nullum  quippe  ex  his  mss.  memorat,  nisi  quem  Lanfrancus  e  Beccensi  exemptari 
descriplum  in  Augliam  detulft.  Atqui  Beccense  illnci  eiemplar  eliamuunc  habetur, 
quod  omni  nola  consulari  est  destitutum.  Praeterea  islud  eiemplar  ei  Isidori 
Mercatoris  compilatioue  descriptum  esse  constat.  In  hac  aulem  compitatione  Oe- 
!;isii  decretum  nullos  consules  adscriptos  liabet. 

12.  Expendendum  nobls  restat  testimonium  Chfffletii,  nolis  io  Vigilium 
Tapsensem  pag.257  scribeulis,  sese  aliquando  titubantem  ambigeutemque,  num 
vere  Gratianus  hoc  decretum  Gelasio  adscriberel,  finnalum  fuisse  tum  Nicotail 
anctorilate  tum  antlquis  codicibus,  in  guibus  editum  notatur  a  Gelasio  in  synodo 
Romana  LXX  episcoparum  Asterio  et  Praesidio  consulibus.  Duo  enim  sonare 
videlur  lioc  testimouium:  idem  scilicet  decretum  in  iisdem  anliquis  codicibus  et 
a  Gelasio  in  synodo  Romana  LXX  episcoporum  editum,  et  Asterio  ac  Prae- 
sidio  consulibas  notatum  esse.  Verum  islud  postremum  a  viri  sinceri  mente  alie- 
num  esse  pro  certo  habemus.  Quum  enim  varios  nec  paUcos  undequaque  colle- 
gerimus  codices,  atque  hoc  decrctum  in  plerisque  quidem  scriptum  a  Getasio 
papa  cum  LXX  eruditissimis  viris  episcopis,  sed  iu  nullo  edilum  Asterio  et 
Praesidio  consulibus  lcgamus,  persuadcrc  nobis  uon  possumus,  Chifllelium  in 
codices  incidissc  adeo  singularcs,  qui  consularem  notam  prae  se  ferrent.  Fieri 
tamen  potuit,  ut  vir  velerum  bibliothecarum  curiosus  indagalor  vel  ipsum  codicem, 
qui  servalur  in  ColbertiDa,  vel  similem  ei  oDenderit,  indeque  abduclus  sit  1d  erro- 
rem.  In  hoc  porro  codicc  primum  Gelasii  circa  dlversa  ecclesiasticae  disciplinae 
capita  decretum,  hoc  est  superior  epistolal4  ad  episcopos  per  Lucaniam,  Bru- 
tios  et  Siciliam  constitutos  describitur  ad  caput  10;  ac  deiude  ncscio  qua  librarii 
oscitantia  totum  hoc  dc  libris  decretum  praepostere  imeritur  cum  novo  lltulo:  In 
Christi  nomine  incipit  Decrelale  editum  de  recipiendis  etc.  Tunc  huic  decrctali 
reliqua,  quae  ad  praedictam  epislolam  14  pertinent,  scilicet  a  capite  11  ad  fiuem 
usque,  uno  tenore  adjungunlur,  adscriptis  etiam,  quibus  eadem  epislola  missa  est, 
Asterio  et  Praesidio  consuiibus.  At  quisquls  hunc  librum  non  obfter  et  perfun- 
ctorie,  sed  paulo  diligentius  consideraverit,  notam  illam  consularem  solius  epi- 
stolael4  propriam,  nec  decrelo  temere  inserto  communem  esse  ullro  largiatur. 
Nihil  tamen  succurrit  nobis  probabilius,  unde  hoc  decretum  in  veteribus  codicibus 
Atterio  et  Praesidio  consulibus  notatum  dici  potueril.  Hujusmodi  autem  aucto- 
ritas  quum  nulla  sit,  hanc  asserlionem  oulla  auctoritate  nitl  verius  diierimus. 

13.  Quapropter  quovis  modo  intelligatur  uola,  qua  exconsul  Asterius  Se- 
dulii  opus  djvulgasse  dicitur,  cessat  pugna  hujus  notae  cum  nostro  decrelo,  in 
quo  Sedulii  opus  veluti  jam  divulgatum  recenselur.  Porro  hujus  operis  commemo- 
ratio,  ei  qua  Gelasianum  decrelum  non  citius  anno  495  editum  esse  contiritur, 
eos,  qui  cousularem  ei  uotam  apposuerant,  non  ipsum  decretunj  falsi  convincit.  Quid 
enim  obstat,  quomlnus  opus  anno  195  ab  Asterio  exconsule  editum  eodem  anno 
a  Gelasio  fuerit  approbalum?  Eo  pacto  prudentissimus  pontifex  et  de  nohillssimo 
viro,  qui  studium  in  opere  Seduliano  edendo  posuerat,  et  de  ndelibus,  ad  quorum 
pietatem  informandam  aplum  judicabatur  hoc  opus ,  beue  mereri  festinavit. 

14.  Nec  distinere  nos  debet  id,  unde  moventur  nonnulli,  quod  niimrum 
fielasius  in  plerisque  nus.  hoc  decrelum  uou  ut  vulgo  solet  simpliciter  in  synodo, 
sed  praeter  morem  cum  LXX  viris  eruditissimis  edidisse  memoratur,  Primuni 
enim  e  geslis  Integrioribus  simpliciorem  revocamus  titulum,  in  quo  de  LXX  viris 
erudttiasimis  episcopls  nulla  fit  raentio.  Qufa  tamen  et  istud  etiam  permulli  ac 
perautiqui  mss.  prae  se  ferunt,  nec  prorsus  rejiciendum,  nec  frustra  commemora- 
lum  censemus.  Quod  el  opinaremur  probabilius,  si  in  eodem  concilio  non  tantum 
de  seccrnendis  liliris,  sed  etiam  de  sacramentorum  libro,  quein  a  (ielasio  adorna- 


^igilizedbyGOOgle 


EPISTOLAM   42.  53 

Lum  esse  memoriae  proditum  esl,  et  prislino  liturgiae  sacrac  ritu  in  novum  onli- 
nem  concinnando  traclatuin  esse  coustarct.  Quamquaui  hoc  opus  perfiti  ritc  nan 
poluil,  nisi  qui  in  ecclesia  seu  inler  sacra  mysteria  legendi  aut  uon  legendi  esscnl 
libri,  praefiniluni  essel.  Ad  hoc  autem  praeSnienduin  plurimU  episcopis  erudi- 
tione  coixspicuis  opus  fuisse.  quis  neget. 

15.  Hinc  neqiie  de  geuuino  voris  apocryphi  inlellectu,  neque  cur  In  hoc 
decreto  tot  scripta,  quae  laude  uou  videntur  indigiia,  inter  apocrypha  recensein- 
lur,  multum  esl  laboraudum.  Slve  enim  cum  Hieronymo  epist.  7  ad  Laetam  apo- 
crypha  rfefiniamns ,  quae  non  sunt  eorum,  quorum  titulis  praenotantur  aut 
quorum  auctor  ignoratur,  stve  hoc  nominc  ilesjgnemus,  quae  ab  haereticis  vel 
suspectis  hominibus  composita  aut  adullerata  sint,  seu  etiam  uuncupemus  quodvis 
opus.  cui  nonmhil  adntixlum  sil  haud  salis  pnrum  el  integrum  nec  ab  oroni  suspi- 
cione  liberum;  ei  omnibus  iilis  libris,  quibus  flelasius  apocryphi  nolam  inurit, 
nulliim  csse  fatendum  est,  in  quem  aliqua  ex  his  noLionibus  non  conreniat, 
licet  non  omnes  in  singulos  cailanl.  Ilaque  communi  nomine  impar  omnino  csl 
librorum,  qui  apocrypki  judicantur,  censura;  vet  certe  in  eo  dumtaiat  generalis 
est,  quod  ei  eis  nullus  judicalur  dignus,  qui  pubiice  iu  ecclesia  legalur,  nullus 
ad  fidem  vel  auctoritatem  in  Ecclesia  faciendam  censeatur  idoncus.  Hinc  Hormisda 
epist.  124  n.41ibros,  quos  probavil.  vel  iroprobavit  Gelasius,  secernens,  de  postre- 
inis  alt:  quos  in  auctoritatem  patrum  non  recipit  examen,  ac  de  primis:  certa 
librorum  etiam  veterum  in  auctoritalem  recipienda  sancto  Spiritu  instruente 
praefigens. 

16.  Iguoscat  nobis  lector,  si  eum  tamdiu  in  gestorum  sequenLium  limine 
disliueamus.  Id  quod  consultis  uudique  vetcribus  libris,  quoruro  copia  uec  tanla 
neo  taro  diversa  omnibus  obvia  est,  deleiimus,  singillatim  eiplanare  visum  aliquod 
operae  pretium.  Hinc  porro  eipioralum  habuimus,  anno  Christi  495  Romae  a 
Gelasio  celebralam  esse  synodum,  in  qua  primo  actum  esl  de  fidei  eiplanatione 
nominatiroque  de  deitale  Spiritus  sancti,  lum  canouicarum  veteris  ac  uovi  (esta- 
uienti  scripturarum  adteitos  eat  catulogus,  ac  demum  de  iibris,  qui  legendi  in 
ecclesia  vel  oou  legendi  sint,  seu  qui  in  auctoritatem  recipiendi  vel  non  recipiendi, 
edituro  est  decretum.  Deprehendimus  quoque  postremam  hanc  partem,  velul  De- 
cretale  de  recipiendis  libris  scriptum  a  Gelasio  papa  cum  LXX  viris  eruditis- 
simis  episcopis,  ante  saeculum  IX  separatim  fuisse  divulgaluro.  Simul  ct  nobis 
constitil,  id  quod  Gelasius  sive  de  canonicis  scripturis  sivede  libris  ecclesiasticis 
sanxit,  ab  Hormisda  non  sine  accessione  vel  mutalione  recognitum  esse,  adeoque 
diligeuler  distinguenda  esse  decreti  hujus  eicmpla,  quae  Gelasii  et  quae  Horraisdae 
nomeu  prae  se  ferimt.  Keque  iit  minus  persuasum  fuit,  uulla  prorsus  ratione  vel 
auclorilale  nili  multorum  animis  insitam  opinionem,  qua  hoc  decretum  Asterio  et 
Praesidio  consullbus  edilum  pro  certo  ponunt. 

In  Gelaaii  papae  epiitolun  42. 
Mouitum  editoris. 
1.  Religiosfsslme  disputationem  doclissimam  auctorls  nostri  sagacissimi  pro-  [Ed.] 
duximus,  nihil  subtrahentes,  pauca  tanluro,  ubi  quid  supplendum  aut  corrigendum 
videbatur,  in  uotis  monentes.    Ita  prudens  lector  argumentorum  pondus  Ipse  pen- 
.sabit,  nec  suspicionem  in  nos  feret,  sf  vesligia  allas  probatissima  hac  in  re  de- 
seruerimus.    lllud  quidem  vir  ingeniosissimus  optime  enucleatus  est,  quomodo  et 
quatenus  Hormisdae  inscriptio  adroittehda.   Idem  fere  uiiiversim  postero  tempore 
BalleriniiK)  efleceruut,  etsi  leitus  rccensioncm  eiinde  discernere  non  similiter  po- 


■}  In  opere  iam  saepiua  laudato   de  aittiquin.  coltecttombut  et  coticctoribiu  e 
™  part.  II  cap.  11  §  4. 


>vGoogIe 


54  MONITA  PltAEVIA   IN  GELA8II 

tuerunt.  Eliam  id  facile  quisque  concesserit,  notam  chronologicain  iu  edtlis  temere 
additam,  et  alla  ei  parte  Damasum,  prout  in  Parisiensi  Regio  3887. 3,  Frisingensl 
s.  Emmerani  (utroque  saeculi  VIII)  et  Casanatensi  D.  IV.  23  (saeculi  XI)  habetur. 
minime  totius  decreti  auctorem  esse.  Sed  quae  deinde  vir  doctisslmns  de  Gelasio 
ejusdem  auctore  statuit,  in  Us  senteutiae  ipsius  accedere  non  possumus. 

2.  Prlmum  enim  huic  senUatiae  nulla  fere  vetusli  corticis  aucloriUs  suffra- 
gatur.  Coustantius  tpse  nuilum  codicem  nactus  est,  qui  id  aperte  proferret.  Nam, 
queoi  sequilur,  Regius  3887.  3  totum  Damaso  inscriblt  perperam;  Harlaeanus 
autem,  mfnorls  ut  videtur  noUe  codei,  qui  Gelatio  adscribit,  lantum  fragmenlum 
cjnsdem  pracliet  ab  illis  verbls:  Item  dictum  est:  Post  has  omnes  propheticas 
elc.  In  quo  Gelasii  nomen  pro  Damasi  sola  incuria  aut  correclione  librarii  irre- 
pslsse  eo  magis  credendum  esl,  quo  Veronensis  61  (saeculi  IX  vel  X)  eamdem 
prorsus  furmam  proferens  cum  dicto  Regio  Damaso  tribuit.  Nec  nobts  ullus  cjus- 
modi  coder  notus.  Quippe  Frisingensis  et  Casanateusf ■ ,  quos  modo  dlifmus,  co- 
dlces  cum  Regio  concinentes  totum  Damasi  nomine  insigniont.  Alii  autem  omnes, 
ut  infra  visuri  sninus,  Gelatio  decretum  istnd  aut  a  canone  scripturae  sacrae  aut 
a  sedium  patriarchallum  dlstincttone  tncipiens  inscribunt. 

3.  Sed  accedunt  ei  ipsts  iis,  quie  ibidem  initio  proferuntur,  contra  Celaslum 
haud  leves  dlfficultates.  Nulla  entm  ex  hujus  pontlficalu  cauaa  nota  est,  cur  de 
Spirilu  sancto,  nulla,  cur  de  canone  scripturae  sacrae  syuodaliter  Lractandum  esset. 
Iinraohocipsumomnino  illius tempus  deserendum,  ad  Damasi  aetalem  descendundura 
feresuadet.  In  probatissimis  qrippecotUdbusIocusdeJohanniseptaloIisiUlegttur: 
Jahannis  aposteili  epistola  I.  Alterius  Johannis  presbyteri  epislolae  II.  Quae 
quidem  s.  Hieronymj  sentenlia  canone  nondum  stabilito  Damasum  flli  conjunctis- 
simum  movere  poterat;  Gelaslus  vero  post  saecularem  fere  totius  Ecclesiae  aiium 
consensum,  post  synodorum  Afrlcauarum  et  decessorura  suorum  (praeprimis  Inno- 
ccnlii  1  epistolae  6}  constituta  trcs  illas  epistolas  Johanni  apostolo  adscribentia  ad 
lllatn  redire  rii  aut  ne  vii  quidem  poluit.  Unde  illam  parlem  decreti.  qua  de  Spi- 
ritu  sancto  et  de  canone  scripturae  sacrae  agitur,  Celasio  non  possumus  nan  ah- 
judlcare. 

4.  Ut  vero  jam  certiorem  formam  decreti  hujus  assequamur  et  quod  cutque 
Iribuendura  slt  dignoscamus,  illius  prospectum  queradam  ei  codtcibus  delineatum 
cxbibere  juvat.  Sfmul  fbi  singulorum  exemplarium  inscriptiones  optime  adjungen- 
lur,  qulbus  crilica  de  auctore  quaestio  haud  parum  lucfdatur.  Totura  opuscujum 
igitur,  quatenus  manuscriptis  praebctur,  bas  quinque  partes  compleclitur:  I  de 
Spiritu  saucto;    II  de  canone  scripturae  sacrae;   III  dc  sedibus  patriarchalfbus ; 

IV  de  syuodis  oecumenicis  (ibique  alii  cum  additamento  de  synodo  Constantino- 
politana  et  si  qua  alia  concilia  etc.,  id  qnod  nos  litteris  c.s.Ct.  adnoUbimos) ; 

V  do  libris  recipfendis  et  rejiciendis.  Haec  crgo  tabula  Hllus  forraam  secundum 
singulas  codicum  auctoriUtes  nolis  brevibus  repraesentat : 

IDamaso-.      l')  U*)  llls)  IV*)  Vs)  F-  Ye  <P 

2Damaso:     I    D     HI     IV  V(-i(.CAr.fiw.)F' 


')  F*  Yc  F1  F'  H"  Indpil  conciiium  urbit  Romae  tub  Damaso  Papa  de  expla- 
natione  (Y*  e&plicattone)  fldei.  Dictum  ett;  Priut  agcndum  de  Spiriiu  teptifarmi  etc. 
usque  ad  annuntiabit  vobit,  ut  npud  Holatenium  coll.  Bom.  I,  178.  Ex  ejuBdem 
generia  codice  excerpsit  collectio  Anselmo  dedicata  (<E ),  nostrum  decretum  lib.  X 
c.  108  ita  proferena:  De  eadem  cauia  (scil.  Qui  tibri  in  canone  recipianlur)  concitium 
vrbit  Itomae  tub  Damato  P.  Nunc  oero  de  icripturit  etc.  usque  ad  fin.  cap.  III 
credimui  ette  tubienda. 

■)  F*  Ye  F1  F*  H"  Item  dictum  tttl  Nunc  vero  de  teripturi*  divinii  agendum 
ett,  quid  univertaiit  cathotica  recipii  (F»  Yc  recipial)  Eccteaa  et  (F'  vcl)  quid  vilare 
dcbeal.  Incipii  ordo  velerit  leilamenti,  Oenetlt  liber  1.  Ibique  postea  cum  F" 
Jokamat  apottoli  cpittola  I.     Atteriut  Johannii  preibyteri  epiitolae  II. 


>vGoogIe 


EPISTOLAM   42. 

ZDamaso 

I  11   III    ■  •         — 

Fs  Hs 

iVamasa 

.  1«) —  - 

pm 

5Damaso 

■ III7)    IV               V 

Vb 

Cyflamaso 

■      -  II8}  IU      IV               V 

Hd 

7  Gelasio 

-II»)  UI      IV               V 

F"  YTXk 

SGeiasio 

-II'0)II1     IV             V  (c.a.om.) 

0*  0"  Yh  O^c1 

9Gelasio 

-11»)  III      lVc.«.C(.  V 

Y°B 

10  Gelasio 

III»}  IV               V 

PH1 

11  Gelasio 

111«)  IV               V  (c.a.om.) 

C1  &  F"  0*  {Fr  ?) 

ViGelasio 

III")  IV               V 

fii  di  pg  K4  0*  0B  01 

l^Gelasio 

III11)  IV  c.  s.Ct.  V  (c.  a.  om.) 

X'K» 

14  Gelasio 

1U1«)  IV               V 

Hs 

IbSormisc 

!ae.-_U«)lD      Fi  c.s.Ci.  V 

lc  ]lt  X=  |>> 

16  Sormise 

(w._u19)in    iv          v 

r» 

>)  F'  Y*F'F«H"  Item  dictum  ett;  Fost  ha*  o 
alque  apoitoticas,  quat  superiui  depromptimus,  icripturai  ete.  nsqne  ad  exortim  est; 
ibiqne  F'  H9  finiiiut  decretum  Damasi. 

*\  £■■  Yc  F1  Et  quamvti  atiud  fundamentum  etc.  ut  in  c.  II  nostri  teitus. 

sj  F*  Yc  F1  Item  opuseuta  b.  Caecihi  Cypriani  etc.  ut  in  c.  III  nostri  teitus. 
Sed  F1  jam  in  illis  de  Origene  dicimut  renuenda  desinit,  alii  usque  ad  fineni 
confltemur  aie  damnata  perducunt. 

'}  F™  Incipit  aonciiiiaa  urbii  Romae  tub  Damaio  Papa  de  exemplaribus  fldei  et 
de  redpiendl»  et  non  recipUndh  libris.  Priui  agendum  est  de  Sptritu  septiforml  etc. 
nsqne  ad  anmmtiabit  vobls, 

')  Yb  Oe  condtio  in  urbe  Romana  tub  Damasa  Papa  edito.  Post  has  owmei 
propheticas  etc.  nt  in  F*  Y«,  atque  ad  finem:  Explicit  concilium  tub  Damato  Papa. 

8)  Ita  monet  Hard.  coll.  conc.  H,  937,  et  hunc  codicem  a  Daeherio  collectio- 
nia  Dionysianae  putari;  aed  amplius  nihil  mihi  notum  est. 

*)  F">  X*  Y'  Indpit  deeretum  de  abjiciendis  et  rectpiendii  {X*  YT  recipUndU 
el  abjiciendii)  libris,  quod  scriptum  (X"  Y'  faclian)  est  a  Selasio  papa  cum  LXX 
eruditiisimii  mrU  epiicopis  in  lede  apostotica  fn  (X'  Y*  om.  in)  urbe  Roma.  Et  sub- 
jicitui  canon  scripturae  sacrae:  Orao  neteris  Ustamenti.  Geneiii  et  reliqua  usquo 
ad  illa  n.  8  Oputcula  Fausti  Reg.  Gali.  apecrvpha,  in  X1  X'  autem  usque  ad  jfriam. 

">)  0'  0"  0*  c1  Ordo  veterii  testamenti,  quem  taneta  ct  caiholica  Romanasuset- 
pit  et  veneratur  eccleiia  (On  Ordo  de  saeris  HorU)  dtgestus  a  Getasto  papa  eamLXX 
epiicapii.  Oenetii  etc.  Sed  deinde  secunda  paca  isa  frichoattir :  Inciphmt  aeereta 
Qelasii  papac.  Decretum  cum  LXX  eptscopis  habittm  de  apocrj/phts  icripturii.  Post 
propheHcai  etc.  Ibique  post  Calctiedonensem  synodum  addit  0*  e' :  et  si  qua 
lunt  concilia  etc  Eadem  forma  in  omnibus  omnmo  Pseudo-Isidorianae  coUecbo- 
nis  exemplaribus  praebetur,  quae  Hinschius  in  prolegomenis  ad  ejuedem  editio- 
uem  adornatin  (pag.  LXVTI)  claasi  C  adtribuit:  MontepesBulano  H.  3  (aaec  XII) 
et  H.  13  (saec.  XIV),  Parisiensi  B.  19  (saec  XIIT),  Vafec.  1340,  s.  Marci  Vencti 
Zanetti  168  (XCIV.  3.)  et  16»  (LXI7.  8)  (aaec  XV).  Similiter  et  vel  apertius 
distinctionem  Parisiensis  Harduiui  notat  hacinscriptione:  Notitia  saerarum  tcri- 
pturarum  seu  librorum  canonicorum  cum  deicriptione  vel  adnotatione  QelasU  papae. 

")  Y"  It  eadem  inscriptiooe  insigniont,  quae  Xk  Y*  (vid.  not.  9);  sed  ad- 
dunt  m  parte  IV  illa  de  sjnodo  Constantinopolitana  et  afris  aynodis. 

")  F*  H8  Incipit  decretaiii  de  rectpiendis  et  non  recipiendU  librii,  qui  icriptiis 
t  Oelasio  papa  cum  LXX  mris  erudttbuims  episeopis  in  sede  apoitalica  urbis 
anae,    Posl  prophetieas  et  eoangeHcas  etc.,  nt  in  editiono  nostra. 

■'}  F*  Indpit  decretale  lancii  Gelatii  papae  ur/iii  Homae.  Poit  prophetlcai  etc, 
ut  in  edit.  nostra.  C  ■  Ineiptt  deeretale  ab  urbs  Roma  edttum  de  recipiendit  tive  non 
reciptendis  tibrii  factum.  Synodum  tub  Gelaiio  papa  urbii  Rotnae  eum  LXX  episeopis. 
INCIPIT  PB0L00U8.  Ad  ditcutiendas  oel  intettigendas  seripturas,  quas  fit  Sooo 
eel  in  Vttert  Teitamento  edttas,  tltud  apottottcum  nobit  convenii  tervare  eloquium: 
Prophetias,  inquit,  noltte  tpernere;  omnla  autem  probate:  ut  pteniui  Dei 
operatione  eredamut  illai  ette  condiiat,  quat  de  adventu  DomM  ac  natteitale  vel 
paitiane  ipiiut  et  returreclione  ceriitsimc  ftdstc  tocutas,  per  quas  entm  nos  credunus 
etse  sahiatos.  Ibi  inUttigimus  illud,  ubidictt:  Quod  bonum  est  tenete,  ad  repel- 
lendas  vel  a  eathoticis  remtendas  Scripturas  esse  a         ' 


^icjitizedbvGOOgle 


56  MONITA  PEAEVIA  IH   GELASII 

5.  In  liac  Igttur  summa  codicum  varictate  sei  fcre  dccreti  nostri  formac 
daiittir.  Prima  est  illa,  quae  totum  decretum  praemissa  de  Spiritu  sancto  parte 
auctum  sub  nomine  Damasi  exhibet  (lab.  n.  1  et  2,  fragmcnlum  ejusdera  1.  c.  n.  5, 
6  et  mutato  nomine  n.  14);  altera,  quae  tres  parles  priores  (tali.  n.  3),  tertia,  quae 
primam  tantum  Damaso  tribuit  (tab.  n.4);  quarla,  quae  decretum  a  secunda  psrte 
Gelasio  (tab.  n.  7,  8,  9),  quiuta,  quae  paucis  muiatis  ideni  Honnisiiae  iuscribit 
(tab.  u.  15  et  16);  sexta  denique.  quae  illud  t  tertia  parte  Gelasio  insiguit  (tab, 
n.  10—14),  partim  simiil  tres  priorcs  particuias  Daraaso  aihandans  (cf.  tab.  n.  10 
el  3).  —  De  falsitate  priraae  formae  jam  nihil  addendum  est,  quac  scripla  non 
pauca  pontifici  ferc  ante  saeculum  mortuo  lustrata  supponit.  Sed  nec  illam  Gelasio 
dare,  nullo  codice  sulFragante  cl  leitu  ut  supra  vidimus  repugnante,  uilo  raodo 
possumus.  Deinde  autem  illam  secundara  formam  cum  optimis  codicibus  Valicanis 
5845  et  1353  ac  Valliccllano  A5  Daraaso  quin  tribuainus,  nibil  vetat.  Kaiu  uec 
chronologicas  ordo  obstat,  et  quae  ibi  de  Spiritu  sancto  nominihusque  Christi  ac 
de  canone  et  sedinra  patriarchalium  auclorilaie  proferunlur,  optirae  cum  illius  pon- 
tiGcis  tempore  conveuinnt,  immo  jam  dudura  in  ejusdem  documentis  quodammodo 
desiderabantur.    Tertia  forma,  quae  sub  Damasi  noraine  solam  primam  partem  de 

simus  Hieronymus  repudianit  esse  damnalas,  sufficit  nobitt  dxcere,  ut  ab  omni  epecie 
mala  abstineamus.  Post  propheticas  et  evangeKcas  atque  apostolicai  etc.,  ut  in  edit. 
noatra.  Deuique  0 ' :  Indpit  decretum  Gelasii  papac,  quod  ih  urbe  Roma  cum  LXX 
erudiiissimit  episcopis  conscriptit.  Post  propheticai  etc.  F*  praemittit  c&nonem 
veteris  et  novi  testamcnti,  tacito  normne  GeLaaii;  Incipit  ordo  librorwn  veterit 
tettamenti  quot  sancta  et  catholica  romana  suscipii  et  oeneratur  eccleiia.  Hoc  ab- 
soluto  pergit:  Incipit  dceretaie  sancti  Qelasii  epiicopi  urbis  rome.  Poit  has  omnes 
prapheticas  et  evangeltcas  atque  apottoticai  quat  superius  depromsimus  scriptura* 
quibus  eceietia  eathoiiea  per  gratiam  dei  fundata  est  etc.  In  sequentibus,  ut  notat 
Denis  („Codieea  manuacripti  theol.  biblioth.Palat.Vindob.  latim"Tol.II  cod.CCCX), 
longe  magis  ad  esemplar  Chiflletianum  quam  ad  Vaticanum  Fontanini  accedit. 

")  Teste  CouatanQO  hi  codices  omnes  inscribuntur;  In  Chrlsli  nomine  Incipit 
decretale  editum  de  recipiendit  siae  non  recipiendis  libris  (C1  auetoribus)  quod  scri- 
ptum  eit  a  Geiasio  papa  urbit  Romae  cum  LXX  eruditissimit  viris  episcopis.  Polt 
propheticas  etc.  ut  in  edit.  noBtra.  Quibus  fere  concinunt  mss.  0,  quos  Hinschiue 
primae  claasis  ponit,  et  V  V*:  In  Christi  nomine  incipiuni  decreta  de  recipUndi» 
et  non  recipiendii  librii,  quae  scripta  sunt  a  Getatio  papa  cum  LXX  cruditissimts 
virii  episcopts  tn  tede  apostolica  urbis  Romae.  Post  propaeticat  etc.  In  mss.  0 
tectiae  classis  eadem  brevius:  (Incipit  Gelasii)  decrctum  cum  LXX  epitcopit  habi- 
tum  de  apocrifis  scripturis.    Post  propheticas  etc. 

'*)  Imcriptio  £'  prorsus  eadem,  quae  in  mss.  O  (prim.  class.)  V  V1.  Sed 
poet  Calchedoneiisem  aynodum  illa  de  synodo  Constantinopolitana  et  aliis  con- 
ciliia  adduntur,  et  canones  apostolorum  inter  apocrypha  omittuntur  (nnm  etiam 
in  KJ  omittantur,  mihi  ignofum  est). 

")  Hs  Incipit  decretale  de  recipiendis  libris,  quod  scriptum  est  a  Gelasio  papa 
cum  LXX  eruditislimil  episeopis  in  sede  apostolica  tn  urbe  Romana.  Item  dictum 
est;  Post  has  omnes  propheHcas  el  eaangelicas  atque  apostoHcat  guas  supcriits  de- 
promsimus  scripturas,  quibus  etc.  (ut  in  edit.  nostra). 

")  1°  S."  Ineipit  decretale  in  urbe  Rotna  ab  fiormisda  papa  cditum  de  scripturit 
dieinii,  quid  unwersaliter  eatholica  recipiat  Ecclesia.  ecl  post  haec  quid  vitare  debeat, 
Orda  de  Veteri  Testamento,  quem  saneta  et  cathelica  Romana  luseipit  et  honoral 
Eeclesia  iste  ett:  Genesit  etc.  .  .  .  Itetn  ordo  Seripturarum  Xovi  et  Aeterni  Testa- 
menti.  Evangeliorum  libri  IV  etu.  .  .  .  Pott  has  amnei  propheticas  et  evangelicat 
aique  propheticai,  quas  superius  depromsimm,  scripturas,  aidbus  etc,  adduntur  tamen 
illa  de  tynodo  ConslantinopaRtana  et  atiis  conciltis.  8imiliter  Harduinua  aub  cal- 
cem  decreti  (coll.  conc.  11,942)  adnotat,  in  ma.  suo  claudi:  Explieit  decretale 
cditum  ab  Hormisda  papa  urbis  Romae. 

")  I*  in  tabula  ticulorum  Nr.  10S  poat  a.  Qregorium  subjicit:  Decreta  Ro- 
manae  sedis  de  recipiendis  el  non  recipiendis.  Etai  decretum  ipaum  in  corpore 
hujua  codicia  deait,  tamen  Pereziua  in  1?  (Vat.  458T),  ubi  notitiam  manuBcripto- 
rum  auctioris  coUectionis  Hispanicac  dedit,  ae  in  omuibua  mss.  inveuiase  teata- 
tur:  Decreta  Romanae  tedii  de  reeipiendis  et  non  recipiendis  Itbri*  ah  Homdsda 
papa  edita. 


^icjitizedbvGOOgle 


EPISTOLAM   42.  57 

Spirilusaticlocxhibet,  nihilcuranda.  Narnipsa  inscriptione  (cf.  pag. 55  not.fi)  proditur, 
illud  iiODDtsi  fragmentum  iongioris  decreti  esse,  et  in  genuina  forma  quaedam  ail- 
dita  fuisse.  Nec  uilum  scrupulura  quinta  fornia  movet,  quorainus  cum  Coustantio 
eam  Hormisdae  tribaamus.  Omnis  igilur  diffii-ultas  in  forma  quarta  et  seita  posita 
est,  utra  earum  potius  Gelaslo  adscribeoda.  Primum  si  conferantur  codicum  alter- 
utram  formam  praebcntium  aucloriUtes,  codices  quartae  formae  vix  concurrere 
possunt.  Solum  Florentinum  s.  Marci  eiemplar  a  Blanchino  editum  alicujus  mo- 
menti  esse  videtur.  Sed  quod  ibi  decrelum  divisum  [tah.  n.4),  et  priori  partl  suh 
Dainasi  nomine  ea  inscriptio  imposita  cst.  quae  jam  secumlara  sibi  ct  ipsam  ad- 
serendam  poslulet  (conf.  not,6),  haud  temerc  suspicio  adest,  non  primariam  jbi 
formam  praeberi,  sed  correclricem  manum  a  librario  ciemplari  suo  admotam  et 
genuioam  formam  traosformatam  esse.  Alii  sunlsequiorb  ordiois  etaetaiis  eoiiices, 
qui  videlicet  post  Pseudo-Isidorum  eicerpta  uudequaque  congesseruut  i  quales  sunt 
Vaiicani  1339,  1340,  1349,  Vatkan.  Palatinus  584,  Venelus  a.  Marci  169.  Valli- 
cellanus  XVIII,  Burchardus.  Qui  simul  parlim  recensionem  Hormisdae  exempUrium 
aperte  produut,  in  canone  dlvinarum  scripturamm  Johannis  apostoli  epi- 
stolas  111 ')  scribentes  ac  deinde  partkulam  de  synodo  Constantinopolitana  et 
aliis  conciliis*)  addentes;  partim  ipsi  librorum  genuinorum  fidem  quodammodo 
notant,  quum  canonem  scriptun>e  sacrae  proprio  litulo  a  sequenti  decreti  corpore 
quasi3)  discerasnt.  Quaproplcr  fides  ipsorum  jani  per  se  valde  sublesta  et  vacil- 
lans  probatissimorum  codicnm  auctoritates  minime  labefaclare  polesl,  immo  liis  ipsa 
polius  prorsus  deslruitur.  Unus  scrnpulus  remanet,  quod,  si  secunda  forma  Da- 
maso  seita  Gelasio  viodicetur,  Gelasius  inilio  longiorem  periodum  praedecessoris 
sui  non  memorato  ejus  nomine  repetiissc  videtur,  id  quod  de  pontifice  diserlis- 
simo  vlx  credendum  dicatur.  Sed  hoc  tantum  non  esse,  ut  codicum  aucloritates 
rejicial,  facile  concesserit,  quisquis  ejusmodi  repetiiiones  praesertim  de  rebus  juris 
quotldiani  in  pontiliciis  cpistolis  et  ipsis  in  Gelasii  scriplis  haud  inusitatas  esse  per- 
speierit.  Si  quis  autem  inde  banc  quoque  partkulam  priocipaliter  Gelasii  esse, 
ad  Damasum  non  nisi  incuria  lihrarii  translalam  posuerit,  haud  mullum  oppugna- 
bimus,  ipse  ejus  rei  judicium  periculumque  sustineat.  Nobis  quidem  illud  Item 
dictum  est,  quo  baec  pars  antecedeuli  in  orauibus  illis  codieibus  additur  quoque 
aperle  synodus  notatur,  aliquatenus  poslulare  videtur,  ul  eadem  Damaso  princi- 
paliter  adjudicetur. 

6.  Si  autem  laudem  unde  tanta  rerum  confusio  nata  sit  quaeramus,  vii  du- 
bitandura,  quin  partim  Hormisdac  recensio,  partim  illa  Gelasii  ei  leitu  Damasiano 
repelilio  in  causa  fuertt.  Hinc  enim  larga  librariis  occasio  data  esl,  ut  nominum 
fnscriptorum  et  recensionis  diversitatem  non  animadvertcnles  aut  ejus  vim  el  ori- 
ginem  parum  perpendentes,  alius  alio  facilius  iufeliciusqueaugerenl,  detraherent, 
ioterpolareot,  corrigerent.  Siqiiidcm  alius  quum  Damasianum  decretum  ei  parle 
a  Gelasiano  eiceptum  (aut  certe  mliormisdiano  fere  conveniens)  invenisset,  utruin- 
que  mancum  et  illud  ei  hoc  compensandum  ratus ,  non  pensata  noraioum  varietate 
praeceps  tolum  Damaso  adscripsit:  ita  Regius  Parisiensis  3887.  3,  Frisingensis 
s.  Emmerani,  Casanatensis  D.  IV.  23  (tab.  u.  1  el  2).  Alius  Gelasiauum  exemplar 
cum  Hormisdiano  conferens,  illud  e\  bujus  capile  auxit :  ita  codices  tabulaco.  7 — 9; 
ubi  quidam  simul  teitum  ei  Hormisda  cocrigendum  duierunt:  ita  Vatic.  Palatious 
584,  Burchardus  (tab.  o.  9).  Alii  talu  eiemplar  Damasiaoum  auclum  nacti,  pro  usu 


')  Ita,  omnea  isti  codices  tab.  n.  7 — 9.  exceptis  F"  Xfc. 

■)  Ita  BY". 

')  Ita  codices  tab.  n.  8  (conf.  not.  10  et  Fe).  Similiter  libri  Carolini  I,  6 
discernere  videntur,  qnum  aolum  pro  doctoribut  nuscipiendis  Gelasitaa  vel  ceterot 
Uliui  tanctae  sedis  pontifictt  appeQent,  pro  scripturis  canonicit  uoiversim  tcdem 
apottoHcam. 


^igilizedbyGOOgle 


58  MONITA  PRABTIA    IN  GELASII 

suo  vel  ei  simflitudine  aliorum  eicerpserunt,  idque  autpure{iUsec.tab.n.5et6Da- 
cherianus  etVeronensis  61),  aut  Ua,  ut  simul  nomen,  quod  in  hac  quidem  parle  erronee 
appositum  vii  latere  potuit,  mutarent  (ita  sec.  tab.  n.  14  Harlaeanus).  Alii  denique 
honc  eiTorem  statim  auimadverlentes,  ejusroodl  eiemplar  diviserant,  priorein  partem 
ei  prima  inscriptione  Damaso.  alteram  ei  similitudine  aliorum  codicuro  Gelasio  tri- 
bueules  (ita  Florentiuus  s.  Marcil.  Ncc  qui  genuinam  forroam  retinebant,  ab  omnibus 
prorsus  quas  putabant  correctionibus  ei  Hormisdae  eiemplaribus  abstinebant,  ut 
palam  fit  in  Vaticano  3832,  partim  etiam  in  Lucano  88,  Vallicellano  A5  et  XVHI. 
His  igitur  librariorum  erroribus  deteclis  formam  pristinam  ei  optimis  codicibus 
Germiinensi  Fortunati,  Vaticano  Palalino  493,  Colberlinis  784  et  3368,  Vaticanis 
6845  et  1353,  ValliceUano  A5,  Lucano  88,  Remensi  s.  Remigii,  Vaticano  630 
el  aliis  Pseudo-Isidori  fta  proferemus,  ut  simul  pro  teitu  constituendo  alia  eiem- 
plaria  eiaminare  non  omlttamus. 

In  Qelasii  papae  epittolai  43  („Ei  Sn^",  „Si  guae"). 
[Ed.]  1.   Epistola  haec Panopliae  dogmaticae  auctoris  Graeci  saeculi,  ut')  videtur, 

sexti  vel  septimi  fnserU,  ex  codicibns  Vaticanis  latino  7153  et  graeco  1904  studio 
clarissimi  emlueatissimf  cardinalis  Angeli  Majf  Nov.  Patr.  Bililioth.  tom.  D 
pag.  653 — 662  prodiit.  Praedlctum  opus  enim  in  Vatic.  graeco  1904,  codice 
anuo  Chr.  1306  eiarato,  posl  fol.  44  fn  quaestionc  X  interruptum  est,  fta  ut  fol.  47 
ulliuia  parte  epistolae  nostrae  ab  illis  n.  6  nagaealtiicai  zijg  Qstag 
0Q0&ers£as  zav  Zpvmv  xzl.  eiciplatur.  Sed  felici  casu  de  foliis  inter- 
mediis  saltem  pars,  operis  illius  quaestiones  XI,  XVI,  XVD  et  XVDI  exhibens,  codici 
latino  Valicauo7153  fol.12 — 19  adsuU  est,  ubi  in  quaestione  XVDI  fo).18  ct  19 
etiam  initium  nostrae  epislolae  usque  ad  verba  laudala  n.  6  praebetur.  Nos  igitur 
teitum  codicfs  partim  coulullmus,  et  satis  fideliter  ab  doctissimo  cardinali  redditum 
luvenimus.  Addidit  idem  iu  editione  sua  versionem  latinam ,  quam  et  nos  paucis, 
ubl  visum  est,  rauUtis  hlc  adjeciraus. 

2.  Haud  inScfor,  orationera  stilumque  in  hac  epistola  multum  ab  aliis  Ge- 
lasii  genufnis  diflerre.  Sed  hoc  quanturo  interpreti  graeco  trfbuendum  sit  quum 
discerni  nequeat,  contra  codicis  auctoriUlera  argumentum  esse  non  potest.  Cui 
auctoritati  simul  alia  ei  parte  epistola  fpsa  suffragatur.  Siquidem  episcopi,  quibus 
inscribilur,  omnes  ei  alifs  monumeulis  fide  dignis,  ut  visuri  sumus  (not.fr),  Gelasio 
revera  coaevi  dantur.  Deinde  persecutfo,  qua  ecclesla  orienlalis  in  epistola  bac 
pressa  apparet,  etiam  aliuude  et  ei  ipsis  Gelasii  scriptis  (conf.  Gelas.  epfst.  13  n.  1. 
27  n.  2,  7,  8,  tract.  II  n.  10)  palam  tit.  -  Item  perturbatio  illius  ecclesiae  per  Pelri 
Pullonis  addiumentum  6  eictvgta&elg  6i'  ijftas  recens  conciUta  (n.  7), 
illi  tempori  optime  convenit.  Denique  etiaro  singulari  ratione,  qua  Eutychiani  Ma- 
nichaeique  quasi  ildem  essent  conjunguntur,  et  libertas  umnis  apud  Manichaeos 
esse  praedicatur  (n.2  et  3),  idem  tempus  aliqualenus  signatur.  Nam  Gelasii  tem- 
pore  Manichaeos  in  urbe  Roma  inventos  esse,  Ilber  poulificaiis  iradit  etGelasius 
cpist.  37  n.  1  conRrmat,  qui  et  fpse  eplst.  7  n.  2  sfmiliter  utrosque  haereticos  quasi 
connexos  nominat.  Illos  Manfchaeos  auteui  fmprirois  AnasUsfi  iroperaloris  eleva- 
tfoue  laeUlos  esse,  qufppe  cujus  mater  illorum  partibns  addfcU,  Theophanes  chro- 
nogr.  p.  211  auctor  est.  —  Quibos  oranibus  addatur,  quod  Gennadius  de  vlris 
illustribus  c.  94  pontificem  nostrnm  plnres  epfstolas  fn  orieulem  mtsisse  aperle 
dfcit:  Gelasius,  inquit,  urbis  Jtomae  episcopus  adversus  Petrwn  et  Aeacium 
scripsit  epistolas,  guae  hodie  in  ecclesia  tenentur  catholica. 

3.  De  tempore,  quo  scripta  sit,  mhil  certi  dici  potest.   E.\  ipsa  cpistola  u.  2 


')  Auctor  scilicct  quaest.  XVI  Soverianos  tamqnam  sui  temporia  homines 
nominat  et  quaeat.  II  n.  4  Dionjsii  Areopagitae  de  divinis  nominibus  1,5  et  6 
laodal 


^igilizedbyGOOgle 


EPI8T0LAM  43   ET  FRAGMENTA.  69 

comperlmtu ,  eplscopos  Syriae  synodum  habuisse,  ibiqtie  cnnctos  haereticos 
damnasse  et  recepisse  synodum  Calchedonensem  et  tomum  Leonis  papae.  Saltem 
ille  sacrorum  monachorum  egregius  manipulus,  qui  ejusmodi  siguifieaiiones  fldei 
stiae  ad  sedem  apostollcam  detulit,  nomine  illius  synodi  iocutus  esse  et  idero  fnisse 
videtur,  per  qucm  deinde  libellus  a  syuodo  missus  dicitur.  Praeterea  Johannes 
et  Sergius  diligentissimi  fratres  ab  iisdem  episcopis  venientes  eadem  fere  orete- 
nus  puntifici  nuntiarunt:  scilicet  iiloriun  firmum  judicium  et  patientiae  conitan- 
tiam  atque  kaereticorum  impudentiam  et  saevitiam,  quae  omnia  eodem  libeilo 
confirmarunt.  Quae  porro  inter  hos  episcopos  Johanuem  et  Sergium  ac  moua- 
chorum  illum  manipulnm  et  ipsam  synodum  ratio  intercesserit ,  nihil  patet.  — 
Deinde  in  eadem  epistola  n.  6  terrae  motus  indesinentes ,  frugum  tterilitas,  ec- 
clesiarum  perturbationes,  populorum  rebeliiones,  pacis  exilium ,  tumultus  ubi- 
que  dominans,  sanguittis  infinita  effusio  ut  calamitates  praesentes  memorantur. 
Quae  quidem  etsi  fere  omni  anno  illiils  infausti  temporis  asslgnari  possent,  tamen 
si  secundum  ea,  quae  supra  n.  2  attigimus,  ad  Anastasii  praeprimis  imperinm  re- 
tulerimus,  prae  omnibus  ejus  annos  tertinm  et  quartum  respiciendos  suadent.  Ihl 
enim  quasi  culmen  malorum  omnium:  et  a  Scythis  et  ah  Isauris  bella  saeviebant. 
et  Constantinopoli  dlra  populi  seditio ,  et  ipsa  in  Syria  plures  urbes  terrae  motu 
dirutae ')  suut.  —  Denique  ut  ultra  annnm  495,  quo  Gelasii  epistola  27  ad  orien- 
lales  data,  descendamus,  haec  suadent.  Nulla  ibi  aut  illius  Syriornm  legationfs 
aut  hujus  responsionls  pontificiae  mentio  facla,  quum  tamen  orientales  objecissent, 
saigrwrasse  quac  apud  apostolicam  sedem  gesta  essent  (Gelas.  eplst.  27  n.  1). 
Quare  haud  temere  conjccerimus,  et  illam  legutiouem  et  hanc  responsionem  post 
istam  epislolam  27  ponendam  esse.  Undc  quum  eadem  vix  ante  ullimum  Gelasii 
annum  scripU  sit,  nec  Uunen  certa  ulla  temporis  indicia  appareant,  eam  ultimo 
loco  ponere  Iibuit. 

In  Gelasii  papae  fragmenta. 
Monitnm  (fonorale. 

1.  E  fragraeutis  sequcutibus  Lucas  Holstenius  in  collectione  Romana  fafpar-  [a*.  Ed.J 
tlta  decem  in  luccm  emisit,  dno  scilicet  ex  Anselmi  Luccnsis  collectlone,  reliqua 

ex  ea  quam  cardiualis  Deusdedil  concinnavit  descripta.  Tria  alia  a  Stephano  Da- 
lozfo  Miscellan.  tom.V  vulgata  sunt.  Cetera  suppeditarunt  nobis  tum  praenomlnatl 
Anselmi,  tum  Ivonis  Caruutensls  epfscopi,  tum  Gratiani  compilationes,  sed  maximc 
Josaphatei  monasterli  juxta  Carnutum  codei  Ivonis  aevo  exaratus,  qui  Gelasii  fra- 
gmenta  ampllus  quinquagfnta  continet,  aliqua  qufdcm  c\  edltis  sed  pleraqne  ex 
ineditis  ejus  scriptis  eicerpta.  In  simlle  postea  incidimus  olim  Pithoeanum  nunc 
oratorii  Trecensis  exemplar  priori  haud  longc  recentius,  ad  quod  apographa  nostra 
recognoscere  studnimus. 

2.  Hi  duo  codices  nullum  locum  permittunt  suspicandi,  nc  quid  forte  Ge- 
Jaslo  I,  quod  adGelasium  II  pertineal,  attribuamus.  Nam  et  utrnmque  ante  eiaratum 

arbitramur,  quam  Gelasius  II  pontificatum  adeptus  est,  et  quum  collectanea  con- 
tiueant  arabo  e  scriptis  Romanorum  pontificura  a  Clemente  I  ad  Urbanum  II  ei- 
cerpta,  ea  non  confiise  permixta  sed  secundum  tempomm  ordinem  digesta  exliibent, 
adeo  ul  haec  Gelasii  fragmenta  medla  inter  Simplicii  Anastasiique  decreta  dispo- 
uautur.  Hac  dispositioue  titatur  et  alterum  incommodum,  quo  Gelasil  Pelagilquc 
nomina  propter  quamdam  sonorum  affinitatem  In  veteribus  canonura  compilatfonl- 
bus  confundi  atque  alterum  pro  altero  poni  solent.     Nempe  Anselmus  epistolae 


')  Conf.  Marcellini  chrouicou,  ot  Theophanes  chronograpb.  p.  2i4uq.  et  218. 

^icjitizedbvGOOgle 


60  MONITA   PRAEVIA   IN  OELASII 

■  ad  Bonum  Savinatem  fragmenlum  Gelasia  attribuit,  quod  aliis  in  libris  Pelagio 
adscribitur.  Contra  Ivo  fragmenlum  Cresconio  tilustri  inscriptum,  qund  Anselmo 
et  Gratiano  auctoribus  nostrisquc  manuscriptis  sullragautibus  Pelagii  est,  Gelasio 
tribuit.  Item  decretum  quoddam  de  perjuris  [sicut  fragmentum  ad  Rufinum 
episcopum\x)  solus  Gratianus  Geiasii,  Anselmus,  Ivo  et  mss.  Pelagii  nomine 
iuscrihunt. 

3.  Cetera  hujusmodi  eiempla,  quae  prosequi  longum  esset,  praeterimus, 
Miuus  vero  tiraendum,  ne  error  sit  in  nomine,  ubi  eliam  tempus  congruit.  Quare 
sola  praedictorum  cudicum  auctorilate  ad  facieudum  hoc  discrimen  minime  con- 
lenli,  eicussimns  praeterea,  quae  fuerint  episcoporum,  quibus  haec  fragmenta 
inscribuntur,  sedes,  aliquive  Gelasio  aequales  et  coaevi  iisdem  fueriut  nouiinibus 
appellati,  an  etiam,  quae  illis  attribuuntur  gesta,  in  ejus  tempora  couveniint.  CuE 
e\araini  magno  subsidio  fuerunt  syuodorum  sub  Symmacho  annis  499,  501  et  502 
liabitarum  subscriptionesi  Hiuc  euira  certam  adepti  sumus  nonnullorum  episcopo- 
rum  notiliam,  qua  coraparata  ettam  ad  celerorum  interuoscendam  aetatem  quadam 
communione  serieque  rerum  pervenitur.  Si  qua  vero  sunt  argumenla  propria, 
quibus  inscripUonum  veritas  cerlius  adstruatur,  ea  paucis  indicare  suls  locis  non 
pigebit.  Nec  dissimulamus,  interira  ei  iis  fragmenlis  superesse  duo  (scilicet  Gra- 
liani  c.  28.  C.  XVI  qu.  1  et  c.  13  D.  LVJ4),  de  quibus  adhuc  anceps  est  animus, 
num  eorum  codicum,  qui  illa  Pelagio  attrihuunt,  inscriptio  praeferenda  necne  sit. 

4.  Observamus,  et  fragmenta,  quae  inlerdum  vago  Gelasii  papae  nomine 
referuntur,  non  anepigrapha  cistitisse,  sed  vel  compilatorum  vel  librariorum  vitio, 
quod  apud  Anselmum  frequens  est,  eorum  quibus  inscribebantur  nomina  praeter- 
missa  esse.    Kec  lacendum,  pustremam  fragmentl  10  partem  ex  Registro  Gelasii 

.papae  eicerplam  praenotari ;  quod  indicio  est,  Gelasii  ad  varias  relationes  responsa 
ac  judicia  in  unum  codlcem  referri  consuevisse ,  atque  hunft  codicem  penes  eos 
fuisse,  qul  tot  fragmenta  uobis  transmiserunl.  Quamvis  autera  geDerale  fragraen- 
lorura  nomen  eis  indamus,  nonnulla  tamen  sunt,  fu  quibus  nihil  aut  pene  nlhil 
desiderandum  videatur.  Certe  plura  perspfcuam  eihibent  eorum,  de  quibus  quaere- 
batur,  decisionem;  singula  vero  apostolicae  sedis  quae  per  Italiam  auctoritas,  quae 
et  quot  ncgotia  fuerint,  nos  docent.  Hinc  et  aliorum  pontificum,  qui  longe  plures 
annos  Roraanorum  ecclesiam  administrarunt,  quot  exciderint  scripta,  augurari  licet. 
Ad  ordinem  quod  attinet,  quum  desinant  lemporum  nolae,  eum  secuti  sumus,  qui 
commodior  visus  est,  ul  quod  ad  unam  eamderaque  rem  vel  afunera  atlineret, 
cousequenter  subjiceremus.  Aliquis  fortc  maluisset.  ea  ad  calcem  post  tractatus 
rejici.  Sed  ubi  varia  his  fragmentls  apostolicae  sedis  decreta  eihiberi  perpenderit, 
quod  a  decretalibus  epistolis  tlla  non  sejunserimus.  haud  dubie  probabit. 
.  J  5.    Ad  haec  quidcm  Holstcnii ,  Baluzii  et  Coustanlil  nostri  studia  adjunxi- 

mus,  quae  deinde  vlri  doclissimi  ei  sinceriorum  collectionum  codicumque  latebris 
produierunt,  nec  non  eiemplarium  Itomanorum  opcm.  lnter  illos  prac  omnibus 
nominandi  clarissimi  fratrcs  Hallcrinii  cl  mirae  eruditionis  sollertiaeque  Dorainicus 
Hansius,  quorum  illi  in  praestantissimo  de  antiguis  collectionibus  et  collectori- 
bus  canonum  tractaiu  part.  IV  cap.  14  (Opp.  Leon.  Magnl  tom.  III  p.  CCCIV)  ex 
collectione  cardinalis  Deusdedit  (cod.  Vat.  3833},  hic  ei  Burchardi,  Ivouis  et 
Gratiaui  eieraplaribus  in  amplissima  conciliorum  collectione  tora.VIII  col.  125  sqn. 


')  Hoc  quidem  fragmentum  nihilo  secius  Coustantius  Geiaiio  tribuendum  re 
tiuuit,  Rufini,  cui  inscribitur,  nomine  motua,  ad  quem  Gelasii  epistola  22  directa, 
quique  in  concilio  Romano  a.  499  Canusinus  episcopua  nuncupatur.  Nobis  prae- 
ier  dictan  collection.es  imprimis  contra  persuasit  codex  Vaticanus  3832  fol.  67b 
idem  Rufino  ep»  Uuionciui  inscribens.     [Ed.] 

*)  Haec  igitur  fragmenta,  quae  CountanttuB  n.  10  et  14  signavit,  omisimus, 
illud  cum  Berardo  pro  spurio  rejicieutes,  hoc  cum  codicibus  Pelagio  tribuen- 
tes.    [Ed.] 


>vGoogIe 


FBAGMENTA   1—3.  61 

longatn  fragmenlorum  Gelasianorum  seriem  exhibuit.  Ei  codicibus  iuipriuiis  nobis 
usui  fuerunt  Vaticanus  3832  ci  iuiiiu  saeculi  XII,  post  Pseudo-Isidorianas  primo- 
rum  pontificiim  epistolas  et  varia  eicerpta  locuplctissimam  fragmenlorum  Gelasii 
Pelagiique  copiara  praebens  (fol.  66—70);  nec  uon  Valicanus  1364  praeslantis- 
siuius  Anselmi  Lucensis  codei.  Praelcrea  ncc  supersedendura  rati  sumus,  quo- 
miuus  principes  ilfos  codices  colleclionum  Ivonis  et  cardlnalis  Deusdedft.  Vatica- 
nos  1357  et  3833  dico.  iterum  ad  trutinam  vocaremns.  Quibus  simul  eo  magis 
suspicio  omnis  removetur,  ne  Gelasii  I  pro  Gelasii  II  nomen  Irrepsisse  ullo 
modo  admlttatur. 

In  Gelasii  papae  fragmentum  1  („De  sacra"). 
Ex  Vindoboneusi.  ut  videiiir,  codice  eiscripsit  et  publici  juris  fecil  vir  claris-  [Ed.] 
simus  Augustinus  Theiner  annol836  in  opere,  cui  V&e&as  Disquisitiones  criticae 
in  praecipuas  canonum  et  decretalium  collectiones  tom.  I  p.  201.  Porro  duo 
lioc  tempore  ab  historicis  ')  memoranlur  lohannes  illustrissimi,  alter  coguorainc 
Scytha,  alter  cognomine  Gibbus,  qui  ab  Anastasio  imperatore  adversus  Isauros 
rebellantes  raissi  ab  anno  492  usquc  ad  annum  498  rem  Romanorura  in  regioni- 
bus  Asiatfcls  strenue  sustincbant.  .  Fortasse  Gelasius  quum  ccleberrimas  illas 
epistolas  encyclicas  ad  orieutales  darel  (epistolas  26  el  27),  iisdem  legatis  de- 
ferentibus  addidit  eliam  monitorias  ad  honoratiores  quosdam.  quos  causae  catho- 
licae  favere  aul  praeprimis  prodesse  posse  sciret.  Ejusmodi  quidem  scriptis  ut 
supra  epistolas  28  «29,  ila  etiam  hoc  fragmenlum  ad  Johannem  Ulustrem  accen- 
serem,  sive  alterulrum  illorum  adversus  Isauros  ducum,  sive  alium  fn  rcbus  publi- 
cis  aliquatenus  polleutem.  Nisi  forte  quis  irtcm  ad  illam  potius  Fausli  magislri 
legaliouem  el  epistolarum  8 — 10  seriem  rcferre  maluerit. 

In  Gelasii  papae  fragraentnm  2  (..Precor  autem"). 
Ei  Vaticano  3833  coflectionis  cardiualis  Deusdedit  I.  II  c.  100  primum  viil-  [Ed.] 
garunt  Ballerinii  Op.  Leon.  toin.  III  p.  CCCIV,  deinde  Mansius  coll.  conc  tom.VIll 
col.  141,  is  tamen  sensu  prorsus  mutato,  quum  ei  incuria  librarii  regulam  s.  Pelri 
loco  reculam  s.  Petri  posuerit.  Porro  eccleslam  Etomanam  inter  alia  etiam  in 
Dalinatia  bona  quaedam  possedisse',  e\  Gregorii  I  quoque  epistolis  compertnm 
liabemus  (couf.  Greg.  epist.  II,  20  et  46.  III,  22).  Igitur  inler  multam  sollicitu- 
dinera,  quam  Gelasius  de  schismatis  in  illa  regione  restiuctiouc  gcssit,  patrimonium 
sancli  Petri  tueri  nou  oraisit.  Fortasse  scriplum  noslrum  fragmentum  unius  ci 
iis  cpistolis  est,  quas  sollers  ponlifei  pfures  codem  tempore  direiit(cf.eplst.  4.5,7), 
ut  schisma  artibus  Andreae  episcopi  Thessalonicensis  el  Pclagianorum  ciorlum 
sauaret.  Certe  qui  hic  memoratur  Honorius,  est  ille  Salonitanus  episcopus, 
cujus  ope  et  alias  Gelasium  pro  eistinguenda  haeresi  usumesse  scimus  (cf.  Gelas. 
epist.  4  et  5). 

In  Gelasii  papae  tragmentam  3  (..Experientia"). 
k  Slephauo  Bafuzio  Hiscellan.  tom.  V  vulgatum  ac  deinde  a  collectoribus  [a>] 
ronciliorum  repetitum  fuit.  Perinde  in  eo  loquiturGelasius,  ac  si  Lucerinae  eccle- 
sfae  epfscopalem  sedem  nunc  primum  crearet,  eam  Aemilfano,  Coustanlino  el  Am- 
pclio  fundantibus  atque  Anastasium  ei  praeficiendum  petentibus.  Quod  si  ita  est, 
istud  Gelasius  circa  pontificatus  tnilia  scripserit  necesse  est,  quum  epistola  22 
Lucerini  episcopi  meminerit  clericos  praeter  fas  ordinanlis. 


*)  Evagx.  H.  E.  III,  86,  Tbeophanes  chronogr.  p.  213,  MarceHinus  chronic, 
Theodor  fector.  H.  E.  p.  659  (ed.  Vales.). 


^igilizedbyGOOgle 


62  IfONlTA  PRAEVIA  1N  GBLA6II 

In  Gelaiii  papae  fragmentom  4  („P!ebs  Climtensix"). 
[Kd.]  Ex  Anselmo  Lucensi  lib.  VI  cap.  48  (al.  50)  et  GraEiano  0. 111).  63  est  ex- 

scriptum  et  a  Mansio  coll.  conc.  tom.  VIII  col.  138  priinunt  vulgatum.  Gerontn 
Fidenatis  seu  Ficoctensis  episcopi  in  concilto  Romano.  quori  anno  501  habUum 
cst,  subscriptio  legitnr  (cf.  fragm.ll).  Suspiciosa  autem  haec  epistola  estBerardo 
(Grat.  can.  genuin.  II,  342),  Immo  linposlurae  auctorem  ipsum  Anselmum  Lucen- 
sem  putal,  qtii  ea  nihil  aliud  egerit.  quam  ul  libertatem  electionum  episcopalium 
assereret,  et  a  quo  solo  eam  Gratlanus  acceperit.  Verum  illud  quidem  nullum 
«rgumenlum,  hoc  falsum  est.  Nam  illa  libertas  nonne  aeque  per  prima  saecula 
atque  Anselmi  tcmporc  vindicata  esl?  Gratianum  autem  uno  Anselmo  fonte  usum 
esse  nemo  dixerit,  qui  utriusque  lectioues  variautes  inspexerit. 

In  Gelaiii  papao  fragmentum  5  (..Presbyteri"). 
[Ed.]  In  collectione  bipartita  Lucae  Holsteuil  ex  compilatione  canonum  cardinalis 

Deusdedit  1. 1.  c.  141  primuni  edilum  est,  sed  prima  ac  postrema  parte  truncatum. 
Inlegrius  dcinde  ex  Gratiani  decreto  c.  3  D.  24  a  Mansio  coll.  conc.  tom.  VIII 
col.  137  produclum.  nunc  ad  Anselmi  Lucensis  1.  VII  c.  92  exeinplaria  Gennanense 
et  Vaticanum  recognltum  repraesentatur. 

In  Gelaiii  papM  fragmentam  6  (..Quartum"). 
[a»]  Ex  lis  cst,  quae  Lucas  llolstenius  in  lucem  ex  collectione  cardinalisDeusdedit 

emisit.    Sabino  una  cum  Crispino  superiorem  epistolam  23  inscriptam  jam  virfimus. 

In  Geluii  papae  fragmentom  7  („Quo  ausu"). 
[Ed.  j  Primam  fragmenli  hujus  partem  codex  Vaticanus  3832  fol.  66,  Anselmus 

Lucensis  I.  VI  c.  118  (al.  120),  cardinalis  Deusdedit  I.  I.  c.  139  et  Gratianus 
c.  26  C.  23  qu.  8,  alteram  vero  ms.  Josaphateum  nec  noirlvo  p.  II  c.  90.  Poly- 
carpus  1.  I  1. 17  et  Gratianus  c.  92  C.  1  qu.  1  praebent.  Unde  utramque  etsi 
scjunctam  et  inverso  ordlne  Mauslus  coll.  conc.  tom.VIII  coL  127  inseruit.  Porro 
Elpidius  ■Volalerranus  episcopus  anno  501  Romano  concllio  subscripsit. 

In  Gelatii  papae  fragmontam  8  („Nuper"). 
[Ed.]  Ei  Grsttano  c  2  C.  7  qu.2  exscriptum  a  Mansio  1.  c.  VDl,  140  vulgalum 

est.  Idem  coltectio  trium  partium  p.  (I  t .  46  c.  43  exhibet,  et  pro  textu  recogno- 
sceudo  nobis  Coustautii  nostrl  notae  ex  mss.  Pilhoeano  et  Josaphateo  aderaut. 
Auno499  concilio  Romano  subscribuul  proxime  quidem  post  Symmachum  Caelius 
Rusticus  Minturnensis,  subinde  vero  Fortunatus  Suessanus,  ambo  in  proviucla 
Terrae  Laboris  episcopi.  Quamquam  eldem  concillo  subscripli  leguntur  et  alii  duo 
Fortunati,  unus  Fulginas  et  alter  Anagninus  episcopus,  quorum  Ulum  bic  polius 
memorari  Berardus  1.  c.  II,  357  mavult. 

In  Gelasii  papae  fragmentnm  9  (..Praecepta"). 
[Kd.  J  Apud  Anselmum  I.  VII  c  39  (Q1  c.  33),  ut  et  in  mss.  Valicano  3832  fol.  66, 

Josaphateo  ac  Pithoeano,  nec  non  apud  Jvonem  decret.  p.  VI  c.  107,  Pan.  I.  III 
c.  55,  Polycarpum  I.  II  t.  31  atque  Gratiantira  c  12  D.  55  habetur,  unde  a  Mausio 
I.  c.  VIII,  140  productum  est.  Anno  499  Romano  concllio  subscrlptus  reperitur 
Palladius  Sulmontinus  episcopus.  Sed  liic  aliquis  Tusciae  praesul  designari  vidctui . 

In  Oelaaii  papae  fragmentum  10  (..Consutuit"). 
[Ed.]  Josaphateus  ac  Pilhoeanus  mss.  et  Ivo  decr.  p.  VI  c.  106  et  43  fragmentum 

istud  duas  in  partes  multis  aliis  fragmentis  interpositis  separatum  repraesenlant. 
Amhae  in  ras.  Vaticano  3832  fol.  66,    apud  Anselmum  1.  VII  c  102  (Q1  e.  85), 


^igilizedbyGOOgle 


FRAQMENTA  1—15.  63 

Polycarpnra  1.  II  t.  31  et  Gratianura  c.  9  D.  74  aptc  copul.it.ie  conjunctaeque  sunt. 
Iq  quibusdam  tamen  Anselmi  eiemplaribus  Pelagio  adscribi  Richleros  In  edit.  corp. 
jur.  can.  I.  c.  monet.  At  in  nostris  mss.  sicut  apud  Ivouem,  Polycarpum  el  Gra- 
tianum  Gelasio  tribuitur.  Victor  Lunensis  episcopus  anuo  501  Romano  con- 
cilio  subscriblL 

In  Gelaaii  papae  fragmentnm  11  (..Frater"). 
E  veteri  canonum  colleclione  Anselmi  Lucensb  I.  VI  c.  109  ope  exemplarium  | a3] 
Valicani  et  Germanensis  nunc  primum  eruitur.  Epistola.  es  qua  eiccrptum  est, 
simul  cum  ea,  cujus  fragmentum  subjicitur,  ejusdem  Sereni  gralia  conscripla  Fuit. 
Is  porro  Serenus  ipse  est,  cujus  patrocinium  Gelasius  epist.  39  u.  3  suscepit, 
quique  in  conciliis  Romanis  annls  199  et  602  habitis  PJolanus  episcopus  habetur. 
quod  et  fragmeotum  13  finnabit.  Gerontius  autem  ac  Johannes,  quibus  causa 
ejus  commendatur,  hauil  dubie  comitatui  h.  e.  Ravennae  vicini  eranl  episcopi. 
At  verofierontius  Fidenas  seuFicoclensis,  qui  anno504  martyrii  palmam  meruit, 
ac  Johannes  Ariminensis  Romano  concilio  anno  501  subscripti  Ravennati  metro- 
politano  subjacebant. 

In  Oelani  papao  fragmentum  12  („Certum"). 
Ei  Gratiano  c.12  D.  10  hoc  fragmcntum  edidit  Mansius  1.  c.VIII,  140.  Idem  [Ed.] 
in  miss.  Josaphateo  et  Pitboeano  nec  non  apud  Ivonera  p.  IV  c.  180  invenitur. 
Quare  et  injustc  ab  Augustino  de  emendatione  Gratiani  dial.  1, 19  ilubitatur,  et 
recte  a  Beranlo  I.  c.  II,  363  vindicatur.  Eicerptnm  esse  liquet  ex  epistola  in  causa 
Sereni  episcopt  scripla,  qua  Gelasius  cautum  essc  probabat  Romanorum  imperato- 
rumJegibus,  ne  cpiscopi  alibi  quam  apud  episcopos  accusarcntur.  Leges  ipsas 
notis  in  eplslolam  23  attulimus.  Gelasium  vero  id  a  Theodorico  quod  pelebat 
obtiuuisse,  subneium  fragmentum  docet. 

In  Gelaaii  papae  fragmentnm  13  („Felix"). 
A  Lnca  Holstenio  coll.  Rom.  bipart.  I,  208  ei  cardinalis  Deusdcdil  I.  IV  [a;,J 
c  56  vulgalum  ac  deinde  in  sequeutibus  couciliorum  editionibus  iteratum  fuit. 
Viit  ambigere  licet,  quin  Constantinus  in  inscriptlone  memoralus  U  sit,  qui  anno 
199  concilio  Roraano  interfuit  jbique  Capuanus  episcopus  appeilatur.  Forle  ipsl 
et  Quinigesio  ut  vicinis  episcopis  Gelasius  Nolanorum  clericorum  causam  cogno- 
scendam  hac  epistola  delegabat. 

In  Gelaaii  papae  fragmentnm  14  (..Frater"). 
Lucae  Holstenii  studio   ei  cardinalb  Deusdedit  collect.  I.  IU  r.97  lucera  [a*J 
meruit,  uude  in  sequentes  conciliorum  edilioncs  trausiit.     lisdem  episcopis  in- 
scripta  esl  Getasli  epistola  21. 

In  Galasii  papae  fragmentnm  16  (..Honorati"). 
A  Hansio  coll.  conc.  tom.  VHI  col.  129  ei  Ivonls  decreto  I.  XII  c  27,  adhibito  [Ed.] 
nt  videtur  Laborantis  codice,  erutum  est.  Porro  Justo  episcopo  etiam  epistola  20 
et  fragmenta  14  et:L8  inscribuntur,  et  habetur  ejus  n o m i nis  Acherontinus  episco- 
pus  in  concllio  Romano  anni  499.  In  eodem  concilio  Rufinus  Canusinus 
cpiscopus  aderat.  Loco  Ruftni  autem  in  codice  Laborantis  Martinum  legi,  fdem 
Mansius  monet.  Ac  revera  dicto  concilio  etiam  Martinus.  (sive  secunduin  potiores 
mss.  Martyrius)  Terracinensis  episcopus  subscribU,  et  Martyrio  et  Jutto  supra 
eplstolam  20  dirigi  vidimus.  Cetorum  sicuL  Terracina  Verulae,  ita  Ganusium 
Acherontiae  vicinum  erat,  quare  ex  bac  parte  ncutra  leclio  altera  verisimilior 
elficiiiir. 


>;GoogIe 


64  MONITA   PRAEVIA  IN  GELA8II 

Iu  Gelaiii  papae  fragmentam  16  (..Atroces"). 
[Ed.j  Ex  Ivonis  dccreto  p.  XI  c.  25  a  Mansio  cotl.  cone.  VIII,  131  produclum  est. 

Qui  simul  Vulsinensi  pro  Visinensi  lcgenilum  raonet.  Verum  quum  eodem  jure 
et  aliae  plures  se  voces  offerant  (ei  gr.  Venusino,  Vercellensi,  Veronensi,  Vetto- 
nensi,  Vigiliensi),  nullibi  tamen  Secundini  vesligium  essLit,  jlque  anno  quidem 
499  concilio  Romano  subscribft  Gaudentius  Vulsinensis  episcopus. 

In  Gelaeii  papae  fragmentam  17  („Licet"). 
|Ed.]  Primum  Baluzii  sludio  Miscellaneorum  tomo  V  p,  460  puliliei  juris  factum, 

deinde  ex  Gratiaoi  decreto  c.  5  C.  16  qu.  3  a  Mansio  I.  c.  VIII,  127  hoc  fragmen- 
tum  vulgatum  est.  Exstat  etiain  in  mss.  Pithoeano  et  Josaphateo  ncc  non  apud 
Ivonem  decret.  p.  Ul  c.  97,  ac  secunda  quidem  pars  (Nulla  praesumptione  etc.) 
apud  Anselmum  quoque  I.  V  c.  15  (al.  16)  et  in  cod.  Vaticano  3832  fol.  G61). 
Romanis  conclliis,  quae  annis  499,  501  et  502  habita  suiil,  subscribnut  Maximus 
Bleranus  et  Eusebius  Fanensis  episcopi. 

In  Oeluii  papae  fragmenttun  18  (..DUectio"). 
[Ed.|  Ivoni  decr.  p.  III  c.  135  et  p.  VI  c.  105,    Pannorm.  I.  II  c.  69  et  Gratlauo 

c.  7  C.  16  qu.  3  fragmentum  islud  debemus,  quod  inde  Mansius  coll.  conc.  tom.VIII 
col.  128  publici  juris  fecit.  Exhibent  etiam  mss.  Josaphaleum  ac  Pithoeanum. 
Etundem  Justum  Aclierontinum  epfscopum  jam  in  epistolis  20  et  21  ac  fragmen- 
tis  14  et  15  fnvenfmus. 

In  Gelatii  papae  fragmentnm  19  („Quid  novae"). 
[a*]  Stephani  Baluzii  opera  Hiscellan.  tom.  V  p.  459  est  editum.    Etiamsi  careat 

inscriptiouc ,  obscurum  tamcn  non-est,  eicerptum  esse  ab  epistola,  qua  Gelaslus 
quibusdam  praesulibus  cognillonem  causae  duorum  episcoporum  delegabat,  qui  de 
dioeceseon  suarum  limitibus  coniendebanL  Desiderandura  esset  aliquod  uovum 
exemplar,  cujus  ope  restaurari  possent,  quae  non  satis  sana  aut  integra  videntur. 
Interim  hoc  cum  fragmento  17  conferre  juverit;  nam  haec  duo  sese  mutuo  cou- 
Grmant  et  lllustrant. 

In  Geluii  papao  fragmentum  SO  („!fec  enim"). 
[Ed.]  1.    Fragmentum  hoc  eiGraliano  c.  5  C.lOqu.  3  Mansius  coll.  conc.  tom.  110 

col.  139  exscripit.  Proferri  etiam  mss.  Pithoeano,  Josaphateo  ac  Vaticano  Cou- 
stantius  uoster  monet.  Quibus  simul  Berardi  refellitur  sententia  l.c.  11,340  existi- 
mantts,  iiiem  demum  saeculo  undecimo  a  monachis  in  tutelam  jurium  parochialium 
monasteriis  vindicatorum  confictum  esse.  Nec  tamen  negari  potcst,  plures  ibf 
occurrere  dlsciplinae  ecclesiaslicae  Gelasiani  lemporis  salebras.  Primum  cumBerardo 
fere  incredibile  dicendum,  a  quopiam  cerlum  baptizandorum  numerum  praefinltum 
esse.  Oeinde  secum  invicem  pugnare  vidctur  vetilum ,  ne  quis  a  regeneratione 
repellatnr,  ac  conslflutio  vel  permissio.  ut  repellente  allquo  repulsus  ad  aliam 
ecclesfam  sacramenlum  accepturus  transeat.  Denique  nec  ullis  documentis  notum 
esE,  calhedratfcum ,  quo  hic  usurpalur  sensu,  jam  Gelasff  teiupore  vetusti  moris 
fufsse.  Vcrum  alia  ei  parte  quum  idem  fragmentum  non  a  Gratiano  solo  sed  a 
dlctis  etiam  tribus  codicibus  eihibeatur  et  a  CousUntio  indubfe  admittatur,  nec 
nos  rejfcere  ausi  suraus. 

2.    Ac  facile  concedatur,    fstud  forte  longe  alio  sensu  a  Gelasio  scriptum 
esse,  quam  nunc  compareal.    Siquidein  mos  est  compilalorura,  ut  ei  loto  locum 


')  Yat.  363!  hac  uiscriptione :    Qelatim   ut  tlatus  paro.eM.arvm   nulia  rationc 


^igilizedbyGOOgle 


KRAOMENTA    16—25.  65 

aliquem  ila  ad  rem  suam  eitollant,  ut  verba  satis  remanere  videantur,  sensus 
nequaquam.  Quod  et  hic  factum  esse  suspicor.  Certe  quaedam  in  relictis  verbis 
vestigia  prostant,  quibas  res  iU  sonasse  potueril,  ut  solum  uimio  appetentium 
numero  aliqui  ab  episcopo  segniori  ad  vlcinas  ecclesias  demandati,  id  autem  a 
Gelasio  mere  reprobatum  sit;  quo  posito  jam  nihil  scrupuli  remaneret.  Nec  enim 
cathedralici  hujusraodi  usus  tantum  a  Gelasii  tempore  abesl.  Certc  Pelagii  I 
aetate  illud  ul  res  nolbsima  in  usu  erat,  sicut  probant  hujus  ponlificb  fragmenia 
23  et  24,  et  concltium  Bracarense  III  (a.572)  C.  2  et  mox  Tolelanum  VII  (a.  646) 
c.  4.  Unde  nec  apertc  ei  argumentb  inlernis  falsi  fragmeutum  nostrum  redargui 
agnoverim. 

3.   Denique  apud  Gratianum  Fabiano,   in  mss.  Josaphateo  antem  Sa&tonofa1] 
Inscribitur.     Hagis  placet  cum  mss.  Pithoeano  el  Vaticauo  Sabino.     Ac  forte  is 
episcopus  non  alius  ah  illo  fueril,   ad  quem  exstaut  Gelasii  epialola  23  et  frag- 
ntentum  6. 

In  Gehuii  papae  fragmentara  01  (,,-Dwdum"). 
Ei  cardinali  Densdedit  I.  III  c.  95  a  Luca  Holstenio  coll.  Boro.  bipart.  I,  209  [aJ] 
vulgalum  ac  deinceps  a  collectoribus  conclliorum  repelitum  fuil.  Jam  supra  frag- 
mentum  10  Victori  episcopo  vidimus  inscriptum,  et  infra  in  fragmenti  40  fronte 
visuri  sumus  Victorem  Sereno  aliisque  episcopb.  quos  Gelasio  aequales  ac  familia- 
res  fnisse  coostal,  adjungi.  Item  jam  observalum,  anno  501  Romano  concilio 
.  Victorem  Lunensem  cpiscopum  subscripsisse. 

In  Gelaaii  papae  fragmentnm  22  (..Johannes"). 
Exscriptum  est  ex  colleclione  Romana  bipartita  Lucae  Hobtenii,  qui  illud  ex  fa*] 
card.  Deusdedil  1.  III  c.  96  nobb  transnusit. 

In  GeLuii  papae  fragmentnm  23  („  Volaierranae"). 
Ex  Ivone  p.  III  c.  151  et  Gratlano  c.  25  C.  XII  qu.  2  Hansius  coll.  conc.  [Ed.] 
VIII,  129  fragmentum  istud  in  lucem  revocavit.  Idem  jam  antea  secundum  mss. 
Pithoeanum  et  Josaphateum,  atque  ultimam  partem  etiam  secundum  Anselmi  I.  VII 
c.  144  exemplar  Germauensc,  recognitum  nobis  suppeditavit  noster  Coustantius. 
Gratianus  Idem  eisdem  iuscrihens,  tribuisse  videtur  Majorico,  Sereno  etJohanni 
episcopis:  id  quod  recte  correctores  Romani  ei  Ivone  mutaverunt,  scrihentes 
tamen  Fauttino  loco  Fausto. 

In  Gelaiii  papaa  fragmentnm.  2&~(„Vobis"). 
Fragmentum  hoc  iu  collectione  cardinalb  Deusdedit  I.  Ul  c.  93  et  Gratianl  [Ed.] 
decreto  c.  23  C.  XII  qu.,  2  asservalum,  jam  a  Canblo  lect.  antiq.  tom.  III  inter  cot- 
lectanea  Anselmi  Lucensis,  et  deinde  a  Hansio  coll.  conc.  tom.  VIII,  135  editum 
est.  Nunc  ex  schedulis  Coustantil  ad  mss.Pithoeanumel  Josaphateum  recognitum 
praebetur.  Berardus  I.  c.  II,  348  quidem  idem  suspectum  habet  et  solum  ad  simi- 
liluuinera  proxirae  antecedentis  ab  aliquo  imperito  efnctum  vult.  Verum  quum  argu- 
menta  ab  eo  prolata  jam  per  se  vix  persuadeant,  tum  codicum  dictorum  auctori- 
tates  rejicere  nullo  modo  valent. 

In  Gelasii  papae  fragmentom  25  (..Decessorum"). 
Ex  Anselmi  tractatu  conlra  Wibertum  extraxit  Canbius  lect.  antiq.  tom.  III.  [Ed.] 
Invenitur  et  apud   cardinalem  Deusdedit  1.  II  c.  92,    sicut  in  mss.  Pithoeano  et 
Josaphateo.     Unde  satis  rcfellitur  Berardus,  qui  ideni  demum  ei  Callistl  II  epi- 
stola  14  ad  Ansericura  sub  Gelasii  nomiue  in  Gratiani  decretnm  c.  19  C.  25  qu.  2 
transiisse  vult.    Ac  Cresconius  quidem,  cui  cum  aliis  Inscribitur,  forte  fuit  Tuderti 

B  BOKiN.  PORTIF.   I,  5 


^igilizedbyGOOgle 


W  MONITA  PRAEVIA  IN  OELASII 

in  Umbria  episcopus,  qui  concilffs  Bomae  annis  199.  501  et  502  habitis  sub- 
scripsit,  quemque  Gelasii  successor  Anaslasius  II  ad  Anaslasium  imperatorem  lega- 
ium  injsit  (Auast.  II  ep.  1  n.  4). 

In  Gelasii  papae  fragmentam  26  (..Sihil"). 
fii3]  E  mauuscriptfs  saepe  laudatis  Josapbaleo  et  Pithoeano  amic  primum  prodit, 

Maximo  jara  Inscriptum  vidimus  fragmentum  17.  His  etiam  lemporihus  floruit 
Maximus  Bleranus  episcopus,  concilforum  Romae  annis  499,  501  et  502  babi- 
torum  suhscriplionibus  notus.  Nec  deest  suspicio,  eum  qui  ipsi  adjungitur  nou 
Clerum  sed  Clarum  appellandum  esse.  Cerlc  primo  ei  tribus  praedictis  conciliis 
siibscribil  Cldrus  Allifanus. 

In  Oelasii  papae  fragmentnm  27  (..Ecclesiastica"). 
Et  hoc  dehemus  collectioni  biparlitae  Lucae  Holslenii,    a  quo  cx  cardinali 
9  descriplum  fuerat. 

In  Oelaaii  papae  fragmentum  28  („LHvinae"). 
[Ed.]  Duas  fragmenti  hujus  partes,  quaruui  priorem  Ivo  col).  trium  part.  p.  I  t.  46 

c  53  et  Graiianns  c.  4  D.  87,  alteram  idem  Ivo  decr.  p.  XVI  c.  111  et  Gralianus 
c.  5  C.  13  qu.  2  refert,  mss.  Josaphateum  et  Pfthoeanum  Ita  exhfbenl  sola  parti- 
cula  Item  sejunctas,  ut  ei  eadem  epistola  nonnullis  relictis  eiscriptas  esse  non 
obscure  fudiceut.  Haud  immerito  Berardus  I.  c.  II,  344  suspicatur,  de  bonfs  ad 
ecclesiam  Bomanam  pertinentibus  agi,  et  Ampliatum  conductorem  rolonum  eccle- 
siae  fuisse,  servum  scilicet  juita  morem  illius  temporis  praedio  ccclesiastico  exco- 
lendo  addictum,  cujus  obligatio  etiam  in  filios,  servos  originarios  nuncupalos, 
transibat.  Porro  servo  nullara  testamenti  factionem  esse,  generalis  juris  antiqui 
regula  erat.  Demum  Gregorius  1  etiara  hanc  rem  benignitale  pietateque  chrisliana 
ila  moderatus  est,  ut  hujusmodi  servis  colonis  nan  lestandi  quidem  facullalem. 
sed  haereditatem  ipsorum  parentibus  et  filiis  concederet,  dummodo  praedin  ipsa  in 
ecclesiae  jure  rem.merent  (cf.  Greg.  H.  epist.  I,  42). 

In  Oelaiii  papae  fragmentnm  29  (..Consideratis"). 
[a*.  Ed.]  Apuil  Ivoncm  coll.  trium.  part.  p.  1  t.  46  c.  45  et  Gratianum  c.  15  C.  16 

qu.  1,  unde  Hansius  1.  c.  VIII,  141  edidit,  est  anepigraphum.  Ex  mss.  autem  Pi- 
thocano  et  Josaphateo  inscripUonem  supplemus. 

In  Oelasii  papae  fragmentum  30  (..Quisguis"). 
[a*.  K<J.  |  Et  istnd  nobis  suppcditant  mss.  Josaphateum  et  Pilhoeanum  cum  Ivone  coll. 
trium  part.  p.  1 1. 46  c.  44  et  Gratiauo  c.3  D.87,  undc  jara  Haosius  I.  c.  VIII,  136 
cdidil.  Ingens  suspicio  est,  in  fragmento  sequenli  continuationem  haberi  sermonis 
fn  hoc  inchoati,  adeoque  et  istud  oon  Leontio  sed  Geronlio  fuscrfbendum  cssc, 
sicut  leste  Berardo  I.  c.  II,  342  quidam  Graliani  codiccs  legunt.  Porro  Gerontius 
Ftdcnas  et  Petrus  Ravennas  episcopi  synodis  Bomanis  annis  501  ct  502  sub- 
scrfbunt;  uisi  quis  maluerit  Petrum  Laurensem  e\  synodo  Felfcis  II  notum,  ul- 
pote  qui  Fidenati  vicinos  ct  ipse  Latii  episcopus. 

Ia  Oelaiii  papae  fragmontum  31  („Licef). 
[a>.  Ed.|  Eiiisdem  mss..  Ivone  coll.  trium  part.  p.  I  t.  46  c.32  et  Gratfano  c.l  D.87 

cst  descrjplum.  quum  jam  a  Mansio  I.  c.  VIII, 136  puhlici  juris  faclum.  Ut  apto 
cohaereat  cum  superiore.  tantum  intcrponenda  particnla  Seil. 


^igilizedbyGOOgle 


FRAGMENTA  26  —  39.  67 

Xn  Gelaiii  papae  fragmentnm  32  („Desolatis"). 
Et  istud  nobis  Ivo  coll.  trium  part.  p.  I  t.  46  c  40,  Gralianus  c.  2  D.  87,  [Ed.] 
undejam  a  Haasio  1.  c.  VIII,  134  vulgaturu,  ac  oiss.  Josaphateum  et  Pilhoeanum 
asservaruut.  Porro  is  Anaslasius  miiius  episcopus,  ut  contra  manuscriptos  addil 
Gratianus.  quam  clericus  a  Gefasio  ad  derensionein  destitutorum  delegalus  fuisse 
videtur;  quippe  clericalis  officii  auxilium  ex  nostra  delegatione  praestabis, 
eum  sollicitus  ponti/ei  alloquitur.  Quare  nec  cum  Berardo  I.  c.  II,  333  hic  Luce- 
rinum  illuin  Anaslasium  nuper  a  Getasio  ordinatuin  (cf.  fragm.  3)  dici  putaverira. 

In  Golasii  papa*  fragmentum  33  (..Irreligiosum"). 
Ei  Ivonis  decr.  p.  VI  c.  109   et  Graliani  c  5  D.  87  a  Mansio  coll.  conc.  [Ed.] 
tom.  VIII,  135  insertum,  iiic  collatis  mss.  Josaphateo  et  Pithoeano  profertur.   Tres 
Fortunati  epfscopi  anno  499  concllio  Romano  subscripserunt,  scilicet  Fulginas, 
Anagninus  et  Suessanus. 

In  Gelasii  papae  fragmenta  34 — 36  („Sed  causas"  ctc). 
Duo  priora  fragmenta  e\  cardinalis  Deusdedit  II,  100,  tertium  ei  eadem  col-  [Ed.] 
lectione  IV,  55  fratres  Balleriuii  Opp.  Leon.  H.  tom.  III  pag.  CCCIV  primum  pro- 
duierunt.  Quem  liber  pontificalis  in  Gelasio  praeprimis  eitollit  amorem  paupe- 
rum,  illumque  liberasse  a  periculo  et  fame  civitatem  Romanam,  hisce  quaedam 
eiempla  videmus.  Porro  de  Januario  illo  nobili  et  Firmina  illuslri  femina  nil 
amptius  nolum.  Hereieuva  regina  autcm  sane  illaTheodorici  genitrii  eral.  quam 
anonymus  Valeslanus  lus  verbis  memorat:  mater  Ereliva  dicta  Gothica  catkolica 
quidem  erat,  quae  in  baptismo  Eusebia  dicta. 

In  Gelasii  papae  fragmentum  37  (..Quicunque"). 
Citalur  a  Gratiano  c.  37  et  38  C.  11  qu.  3.  Primam  ejus  partem  eliam  [Ed.j 
IvoPan.  I.  V  c.  136.  coll.tr.  part.  p.  I  t.46  0.21,  et  mss.  Josaphateum  elPithoea- 
num  e.x  dccretis  Gelasii  papae  praeuolalara ,  eihibeut.  Totum  repraesentant 
Burchardus  1.  XI  c  47  et  48  et  Ivo  decr.  p.  XIV  c  111  et  112  velut  ex  decretis 
Gelasii  papat  cap.  2  et  3  eicerptum.  Apud  Anselmum  autem  I.  XII  c.  24  (al.  28) 
quamvis  sicut  apud  Gratianuro  media  sententia  (Hi  sane  —  interitu  urgente) 
praetcrmiltatur ,  prima  tamen  pars  cum  postrema  uno  tenore  sub  eodem  capite 
copulalur.  —  IIoc  decretum,  quod  e\  occasione  scbismaticorura  Graecorum  sanci- 
ium  esse  obscurum  non  est,  ei  aliqua  eplstota  aut  ad  Orientales  aul  ad  Dardanos 
missa  videtur  descriptum.  Porro  de  praecturienda  intra  anni  spatium  audicntia 
eicoramunicnti,  id  quodBerardus  l.c  11,365  demum  saecidis  recentioribus  tribuit 
et  contra  authentiam  hujus  fragmenti  partis  vertit,  Gelasius  synodiCarthaginensisV 
canonera  12  praeambulum  habet. 

Ia  Oelani  papae  fragmentuin  38  (..OportueraV). 
Baluxtt  studio  toinl  V  Hiscellaneorum  publici  juris  factum,  tn  sequent.es  con-  \u.3] 
ciliorum  collectiones  transiit.  Stepkani  nomen  superius  in  fronte  lum  epistotae21 
tum  fragmenti  14  jam  vidimus.  Hoc  fragmentum  non  parum  illustrat,  quod  Ge- 
lasius  epistola  14  cap.  21  decernit,  sicut  nec  medtocriter  hujus  fragmenti  vcrila- 
lem  fimiat,  quod  ibi  decernitur.  Quod  autem  decretum  istud  nnnc  sileatur,  id 
argumento  est,  epistolam.  ei  qua  decerptum  est  hoc  fragmentum,  praedicta  epi- 
stola  14  adeoque  mense  Hartio  annl  494  fuisse  anteriorem. 

In  Gfllani  papae  fragmentam  39  („Ad  episcopos"). 
T.x  mss.  Josaphateo  et  Pithoeano,  nec  non  decretis  tum  Ivonis  p.  III  c  119  [Ed.j 
lum  Gratiani  c  11  C.  17  qu.  4,  unde  jam  a  Hansio  I.  c.  VIII,  128  edttum,  cruitur. 

5* 


^icjitizedbvGOOgle 


68  HONITA   PRAEVIA   IN  GELA8II 

Epiphanius,  cuj  inscribitur,  quis  fuerit,  variant  sententiae.  Couatantius  quidem 
euin  Beneventanum  illum  epiacopum  fuisse  suspicatur,  qui  anno  499  concilio 
Romano  subscripsil,  Berardns  I.  c.  II,  340  autem  ipsum  Ticinensem.  qui  ad  gcntis 
suae  raptivos  redimendos  anno  circirter  494  in  Gallias  prorectus,  a  Gelasio  epi- 
stola  13  Rustico  Arelatensj  recommendatus  est.  Isto  igitur  in  Gallia  degente 
pontificem  has  ipsas  litteras  direiisse  innuit,  qnjppe  tunc  abusus  ibtdem  inoteverat, 
ut  ecclesiarum  bona  temere  diriperentur  (cf.  Symmachi  epistola  15  n.  2  et  10). 
Quo  posilo  multo  magia  dolendum  foret,  quod  non  plura  illarum  nobis  asser- 
vata  sunt. 

In  Gelasii  papae  frafjmentnin  40  (..Frater"). 
[Kd.  ]  Et  istud  ab  iisdem  auctorfbus  et  libris,  nempe  ab  Ivone  p.  III  c.  120,  Gratiano 

c.  10  C.  17  qu.  4  ac  mss.  Jossphateo  et  Pithoeano  accepiraus.  Asservatur  etiam 
in  Polycarpo  1.  VII  t.  1  et  Vaticano  3832  f.67,  atque  es  Gratiani  codice  a  Mansio 
coll.  conc.  vm,  128  publici  juris  faclum  esL  Berardus  quidem  I.  c.  II,  361  ss. 
multiim  de  ejus  sinceritate  disputat  et  rem  in  dubio  rclinquit.  Verum  quos  movel 
scrupuli  nec  per  se  uiagni  momeuti  sunt,  nec  variorum  codicum  nostrorum  aucto- 
ritates  refellere  valent.  —  Porro  dubium  non  est,  quin  Epiphanius,  cujus  monitu 
ac  relatione  scriplum  est,  is  ipse  sit  Beneventanus  episcoptts,  qul  anno  499  con- 
cilio  Rotnano  subscripsit;  adeoque  ceteri,  quibus  hoc  fragmeutum  inscribitur,  ipsi 
Epiphanio  vicini  fuerint  episcopi.  Atqui  in  mox  dicto  concilio  faabentur  sub- 
scriptfones  Constantini  Capuani,  Martyrii  Terracinensis,  Sereni  Nolatii  et  Timothei 
AbellinatU  Campaniae  episcoporum  ac  praeterea  Felicissimi  Forosemproniani  et 
Victoris  Lunensis. 

In  Gelasii  papae  fragmentum  41  („Metuentes"). 
[Ed.]  Ei  mss.  Pithoeano  el  Josapfaateo  descriptum  et  cum  decretis  Ivonis  p.  III 
c.  115  (cf.  Pan.  I.  III  c.  74)  et  Gratiani  c  32  C.  17  qu.  4  collalum  fuil,  quum 
antea  jam  ex  Gratiani  codice  a  Mansio  I.  c.  VIII,  139  publici  juris  factum.  Ivo 
tamen  alio  loco  (p.  VI  c.  68)  idem  Gregorio  tribuit,  nec  aliter  p.  III  c.  115  prima 
manu  protulisse  videtur,  qunmsequenti  c.  116  locum  eiGregorii  epistola  addat  his 
verbfs:  Idem  Petro  subdiacono  Campaniae.  —  Porro  Bonifacius  episcopus 
Veliiemus  synodo  Romanae  a.  499  subscribit,  alter  (qui  tamen  iu  melioribus  codi- 
cibus  Benignus)  Aqnaevivensis  anno  501. 

In  Gelaiii  papae  frafrmentnin  42  („Uxor  Felicis"). 
[Ed.]  Nobis  praestatur  beneficio  mss.  Josapbatei  et  Pithoeani,  ut  et  Ivonis  p.  XVI 
c.77  ac  Gratiani  c.  33  G.17  qu.4.  Ei  his  quidem  vulgavit  Mansius  l.c.  VIII,  132. 
Porro  Johannem,  quem  Ivo  Vivavensem,  Gratianus  Viennensem,  manuscripti 
nostri  Vivonensem  iegunt  episcopum.  Unde  nemini  dubium  fuerit,  quin  idem 
ipse  sit  Johannes  Vibonensis  epitcopus,  qui  concilio  Roraano  anno  499  sub- 
scripsit,  quem  et  supra  epistola  39  jura  Vibonensis  ecclesiae  vindlcare  ob- 
servavimus.  Hoc  posito  simul  scrupuli  removentur,  quos  doctissimus  Berardus 
I.  c.  II,  346  ei  lectione  Vivavensi  vel  Vienn ensi  juste  injecit. 

In  Gelasii  papae  fragmentum  43  („Judas"). 
(Ed.]  Apud  Gratianum  proiime  eicipit  fragmentum  superius,    unde  et  in  Hansii 

collertiooem  concil.  tom.  VIII,  132  transiit.  lieferlur  etiam  ab  Ivone  p.  XIII  e.  113. 
sicut  in  mss.  Josaphateo  et  Pitboeano.  Constantii  autem  et  Laurenlii  episcopo- 
rum  uomina  inter  suhscriptiones  conctlii  Roraani  anno  499  leguntur.  Porro 
Berardus  I.  e.  U,  360  ex  discipUna,  quae  tunc  clrca  servos  Christianos  a  Judaeis 
comparatos  secumtum  leges  imperiales  viguit,    lotum  fragmentum  rejiciendum 


3i9ilizedbVGOOgIe 


FBAGMENTA  40  —  47   ET  TBACTATTJS.  69 

putat,  quippe  nemo  facile  sponte  sua  Id  provocaturus  fuerlt,  in  quo  gravissime 
adoersus  leges  dcliquerit ,  quodque  profcssus  capitali  poena  digttus  redditus. 
Quid  vcro,  si  Judaeus  dominus  certissfmis  docuraentfs  demonstrare  poterat,  ser- 
vum,  de  quo  agebatur,  re  vera  ab  infantia  circumdsum,  tuuc  solum  fraudulenter 
retigionem  christianara  praetendfsse?  Certe  Gelasius  utrumque  demum  pari  lancc 
pensilandum  injungit,  nec  servi  dictis  praeceps  fidem  habet.  Quare  nec  viri 
doctissimi  sententiae  contra  codicum  nostrorum  auctoritates  acquieacere  possu- 
mus.  Ceterum  quae  ibi  leges  dviles  canonicaeque  concnrrerint,  meiius  in  nolis 
dicemus. 

In  Gelaaii  papae  fragmentum  44  (..Siillic"). 
In  collectione  triuui  partium  p.  I  t.  46  c.  55  et  decreto  Gratiani  c.  29  C.  23  [Ed.  ] 
qu.4,  sicut  in  mss.  Josaphateo  et  Pithoeano  praebetur,  unde  primum  huc  vocatur. 
Germanus  Pisaurensis  concilio  Romano  anno  499  snbscripsit.    Ceterorum  noraiui- 
bus  superiora  fragmenta  insignila  jam  vidimus. 

In  Gelaaii  papae  fragmentum  45  (,.  Vir  clarissimus"), 
Ei  Ivonis  decreto  p.XUI  c.  112  prlmus  protulit  Mansius  I.  c.  VIII,  131.    De  [Ed.] 
nominc  QuinigesU  episcopi  conferantur,  quae  ad  sequens  rragmentum  ddem  in- 
scriptum  dicentur. 

Ia  Gelaiii  papae  fragmentnm  46  („Quia  res"). 
Ei  Gratiano  c  50  C.  11  qu.  1  primus  Hansius  1.  c,  VIII,  131  in  lucem  vocavit.  [Ed.] 
Haberi  etiam  in  mss.  Josaphateo  et  Pithoeano  Coustantius  monet.  Quibus  codid- 
bus  simul  refellitur  clarissiml  Berardl  I.  c.  11,354  exceptio,  apud  neminem  aliorum 
collectarum  hoc  legi  fragmentum,  immo  non  abesse  suspidonem ,  quin  ipsum  in 
Gratiani  eiemplar  demum  recentiori  manu  adjectum  sit.  Quas  deinde  idem  vir 
doclissimus  recle  eitollft  juris  salebras  Gelasio  viro  juris  consultissimu  haud 
facfle  tribuendas,  fortasse  aliquatenus  aUcvanimus,  si  fragmenti  cujusvis  dcticiente 
integritate  salebrosam  naturara  respeierimus.  Certc  Gelasius  aperte,  re  in  Iftigio 
posita,  non  jura  antiqui  possessoris  sed  praetensiones  novi  rejicienda  se  velle  jam 
inde  fnnuit,  quod  talem  rem  fn  nullum  traniferri  posse  pro  certo  praemfsit. 

In  Oelaaii  papae  rragmontnm  47  („Lex  illa""). 
Ei  duobus  mss.  Germanensfbns  seu  colleclfone  Ansclmi  1.  X  c.  11  (al.  9  [Kd.l 
vel  12}  et  Graliano  c.  49  C.  27  qu.2  et  c.  2  C.  36  qu.  1  habet  aucloritatem. 
Itaque  simul  unum  argumentum  releUitur  Bcrardi  I.  c.  II,  369  authentiam  frag- 
menli  hujus  inde  duhitantis,  quod  apud  alios  collectores  non  inveniatur.  Quod 
deinde  pulsat  vir  doctissimus  de  lege  praeteritorum  principum  ibidem  appeUala  nec 
usquam  reperta,  eam  ad  ejusmodf  locos,  quales  snnt  1. 1  Cod.  Theod.  IX,  1  aut 
1.  1  ejd.  IX,  24,  reierri  posse  nemo  negaverit. 


In  Gelasii  papae  tractatus. 
Konitum  gonerale. 
1.    Ut  sequenlibus  Gelasii  tractatibus  locum  inter  ipaius  epfstolas  daremus,  [Ed.J 
eiemplo  nobfs  fuerunt  ponlificiarum  eplstolarum  conciliorumque  collectores  et  prae 
prirais  Coustantius  noster,  uui  quotquot  potuernnt  reperire  iu  uno  eodemque  vo- 
lumlne  repraesentarunt.    Ac  vere  tauti  non  sunt,  ut  seorsim  vel  convenientem 
libellum  conlicere  valeant,  el  tanti  pontifids  sunt,  ul  nulli  non  pergratum  fuerit, 
omuia  ejus  opuscula  in  uuum  coUecla  quoties  Ubuerit  posse  commode  perlustrare. 


byGoogle 


70  MONITA  PBAEVIA  1N  GELASII 

2.  Cum  Couslantio  igitur  Lractatns  istos  cpisLolis  ipsis  quasi  pro  appendice 
quodain  adjiciendos  duximus.  Revera  plnres  eorum  cum  hia  arcte  coliaercnt  cl  ad 
res  ibi  Lraclatas  quodammodo  introducunt,  prospectum  quemdam  earum  aut  lii- 
sloricum  aut  dogmalicum  praebentes.  Porro  quum  in  iisdem  ejusmodi  desiut  110- 
tae,  quibus  quo  quisque  scriptus  sit  accurate  dignoscatur,  nos  ordiuem  chronolo- 
gicum  eatenus  sequendum  rati  sumus,  ut  primo  loco  illos  poneremus,  qui  jam  Fe- 
licc*superstite  de  causa  viJelicet  Nestorii  ct  Eutychetis  pontiflcis  nostri  calamura 
petiverant;  deiude  subjiceremus,  qui  idversus  Pclagianos  et  paganus  ejusdcm  ope- 
ram  flagitabant.  Coustautius  vero  cum  ordinem  adhibuit,  ut  illa  quidem  gesta  de 
nomine  Acacii  (Lractat.  1}  inter  Felicis  II  epistolas  epistolam  14  collocaril,  reli- 
quos  tractatus  epislolis  Gelasii  ita  subdideril,  ut  prirao  loco  qui  paganum  ritum 
refiitat,  tum  qui  renascentes  impugnat  Pelagianos,  post  qui  adversus  Ncstorium 
et  Eutychen  scriptus  csl,  demum  qui  ad  res  pertinent  Acacianos  posucrit. 

In  Gelaaii  papae  tractatum  I  (,Jn  causa"). 

[a3.  Eii.]  "■■    '■>  Romana  pontiuciarum  epistolarum  edilionc  s.  Leonls  epistolis  prae- 

ligilur  hoc  scriptum  c  veleri  exemplari  Vaticano  erutum.  Idem  et  postoa  Jacobus 
Sirmondus  ad  alios  codiccs  exacLum  iu  appendice  codicis  Theodosiani  recusil, 
ac  Felicis  II  cpistolis  praemisit.  Circa  ejus  auctorem  Romanus  editor  Sirmondus- 
que  in  eo  consenliunl,  quod  incertum  ac  sibi  ignotum  ambo  confiteantur.  Sed 
circa  lempus,  quo  scripseril,  nou  par  est  eorum  consensio.  Nam  Romanus  editor 
Gelasii  tcmpore,  Sirmondus  vero  anno486  adeoquc  Fclicis  aevo  adornatum  notat. 
Ipse  quidem  auctor  iu  opcris  sui  oiordio  tcmpus  dcsigiiat,  quo  scrihit.  Sed  illud 
ita  enuntiat,  ut  ad  tlrmandam  opinionem  suam  verba  cjus  uterquc  raperc  valeat. 
Tum  quippe  scriberc  sc  ail,  quum  Sestorius  ante  58  fere  annos  Pholini  et 
Pauli  Samosaleni  seculus  errorem  Oasitano  exilio  meruit  relegari.  Undc  si 
istud  dnte  56  fere  annos  ad  proxima  vcrba,  quibus  Neslorius  Photini  et  Pauli 
Samosalcni  errorem  secutus  dicilur,  referamus,  firma  mancbit  Sirmondi  scn- 
tentia.  Nam  quum  Nestorius  anno  428  iu  Constantinopolitanam  scdcm  assumpLus, 
eodem  anno  Pholini  et  Pauli  Samosateni  errores  iostaurarc  ct  pracdicare  coepcrit, 
si  liis  428  annis  acccdant  quinquaginta  octo,  ad  annum  486  pervenitur.  Si  vcro 
cadem  verba  antc  58  fere  annos  cum  his  conjungamus  Oasitano  cxilio  mcruit 
relegari,  valere  incipiei  opinio  Romani  editoris.  Quum  enim  Nestorium  anno  435 
Oasiin  relegatum  csse  in  confesso  sit,  hoc  opus  in  annum  493,  <mo  tcmpore  Ge- 
lasius  pontificalum  gercbat,  diOerendum  erit.  Verunt  hanc  pracdictorum  verborum 
iiilerpretaliouem  etsi  praeferunt  etiem  Ballerinii  (Opp.  Leon.  II,  1415),  non  per- 
mittunt  alia  ejusdera  scriptoris  n.  4,  ubi  dc  Petro  Mongo  locutus  subjicit:  qui 
episcopatum  nunc  Alexandrinae  occupavit  ecclesiae;  quibus  vcrbis  ea  se 
gesta  tunc  scribere  iitdicat,  quum  Petrus  Mongus  ecclesiae  Alexandrinae  cpiscopa- 
tum  occuparat.  Atqui  Pctro  huic  Fclix  supcrstes  fuit.  Non  igitur  Gelasii  tempore 
gcsta  ista  concinnata  sunl,  adeoque  ad  primam  interpretationem  nostram  ac  scu- 
tcnliain  Sirmondi  rcdeundum.  Eamdem  firmat  et  diversa  illa  ratio,  qua  idcm  auclor 
dc  Simplicio  et  <lc  Felice  loquitur.  Ubi  enim  ei  de  Simplicio  scrmo  esl,  eum  vila 
functum  significat,  secus  quum  de  Felice.  Per  ferme  triennium,  inquil  n.  8, 
sanctae  memoriae  Simpticius;  et  n.  11:  quum  ergo  sanctae  memoriae  papa 
Simplicius,  addito  utrobique  sanctae  memoriae.  At  sine  liujusmodi  additamento 
de  Felice  haec  n.  13  habet:  postquam  ergo  non  solum  nihil  profuisse  litteras 
decessoris  sui  sanctus  (Felix)  papa  cognovit.  Quocirca  non  immerito  opuscu- 
liim  tstud  ad  Felicis  papae  tempora  et  ad  annnum  quidem  486  vel  etiam  485, 
quod  postulare  videtur  parlicula  ferme,  altinere  censeamus. 

2.    Sed  neque  auctorem  ejus  llenricus  Valcsius  inccrlura  habet.    Ulud  enim 
Gelasii  papae  nomine  tum  in  dissertatione  dc  Pelro  Antioch.  c.3  tum  alibi  haud  du- 


^icjitizedbvGOOgle. 


TBACTATCM  I.  71 

bius  cltal.  Qua  autem  ratione  motus  sit,  ut  huJc  papae  Ulud  adscribcrel,  non  ei- 
plicat,  aut  si  alicubi  explicat,  istud  me  fugit.  Certe  si  a  Gelasio,  dum  pontifes 
essct,.ex  jam  dictis  planc  confutalnr ;  at  si  ab  ipso,  antequam  illam  sifmmam  di- 
gnilatem  fulsset  consecutus,  pradiisse  arbitratur,  sententiae  illius  libenter  accedo. 
Ae  primo  quidem  in  veluslisstmis  codicibus  Vat.  fleg.  1997  et  Vat.  4961  inter 
epistolas  Gelasianas  collocata  est,  in  hoc  etiam,  quum  adjungitur  tractatus  adversus 
Andromachum,  iuscribitur:  Incipti  ejusdetn  papae  Gelasii,  —  Deinde  operis 
hujus  icriptor  se  Romae  in  iis  eicutiendis,  quae  Acacii  nequitiam  prodereul,  pa- 
paii  jusau  occupatum  esse  infra  n.  11  non  obscure  innnit.  Ibi  enim  Johannem 
Talajam,  quum  Romam  se  recepisset,  deprehendfsse  narrat  gravissimos  Acacii  ei- 
cessus,  dum,  inquit,  ejusdem  Aeacii  scripta  ei  legeremus,  gaae  de  Pelro  et 
Jokanne  Anliocheno  miserat.  Poiro  Acacius  baec  ad  Simpliciuni  scripta  miserat, 
nee  poterat  noster  auclor  ea  Johanni  legere,  nfsi  a  Felice,  qui  quum  Romam  in- 
gressus  est  Johannes,  Simplicio  successerat,  eadem  accepisset.  Nec  ulla  accipiendi 
eaque  Johanni  iegendi  occurrit  causa,  nlsl  quia  ipsi  eccleaiasticorum  negotlorum 
eorumque  maiime,  quae  ad  Acacium  attinerent,  cognltio  a  Felice  delegata ')  esset. 
—  Deinde  in  hoc  opuscnlo  propria  quaedam  deprehendunlur  vestigia,  uude  stilus 
atque  ingeuium  Gelasil  dignoscuntur.  Ipsl  verhi  gratia  famlliare  est,  quum  rcm 
quampiam  narrat,  tempus,  quo  contigerit,  et  quidem  parliculia  fere  vel  ferme  ad- 
junclis,  designare.  Sic  In  ep.  12  n.  8  de  Acacio  scribit:  guum  fere  per  trien- 
nittm,  ne  in  id  veniret,  apostolicae  sedis  epistolis  doceatur  compelenter  instru 
ctus;  nec  non  ep.  26  n.  3:  per  triennium  fere  litteris  destinatis  eum  monere 
non  destitit,  Plura  disquirere  vel  referre  supersedeo :  huuc  ad  cetera  additum  pa- 
tefecisse  satis  sit. 

3.  His  ita  positis  nihil  jam  incommodi  videtur,  si  subjeclum  scriplum  Felicis 
aevo  et  ipsius  jussu  a  Gelasfo  nondum  pontiGce1)  concinnalum  sentiamus,  ut  ad 
Urienlales,  quo  de  Acacii  causa  certiores  et  instructiores  fierent,  una  cum  supe- 
riore  Felicis  eplstola  11  mitteretur.  Hinc  licet  non  ineptus  sit  hic  litulus  Brevi- 
culus  historiae  Eutychianistarum,  quem  ei  Jacobus  Sirmondus  de  suo  indidit, 
istum  tamen  Gesta  de  nomine  Acacii,  quem  in  veteribus  libris  Virdunensi  et  Vat. 
Ileg.  1997  prae  se  fert,  scribentis  scopo  aptius  congruere  atque  anteponendum 
esse  apparet.  Ibl  enim  de  nomine  AcacH  id  est,  quod  de  causa  et  condemna- 
tione  Acacii.  Quo  loquendi  modo  ubi  apud  Hilarium  fragm.  6  n.  5  scribit  Libe- 
rius,  se  dcdisse  litteras  super  notnine  ejus  scilicet  Alhanasii,  Hilarius  haec  ita  in- 
lerpretatur:  i.  e.  de  condemnatione  ipsius.  Rursum  Liberius  ibidem  n.  8  eodem 
iutellectu  subjicit:  sola  haec  cavsa  fuit,  ul  tardius  viderer  de  nomine  ipsius  ■ 
iitteras  dare;  et  n.  11  hls  addit:  significandum  credidi,  me  de  contentione  itta  a 
nomine Athanasii  recessisse  (ubi  „nomen"  „causam"  sonat)  et  ad  fratres  et  co- 
episcopos  noslros  orienlales  Utteras  desuper  nomine  ejus  (quod  est:  svper 
eondemnatione  ejus)  dedisse  (Lib.  ep.  11  n.  1,  12  n.  2). 

4.  Eadem  gesta  sed  multo  breviora,  utpote  e  quibus  eorum  exordium  ad 
n.  4  aliaque  identidem  reaecta  sunt,  in  vetustis  eiemplarlbus  ejus  collectionis, 
quam  Paschasius  Quesnellus  sub  titulo  eodicis  canonum  ecclesiae  Romanae  et 
deinde  fratres  Ballerinii  (Opp.  Leon.  H.  III,  13 — 472)  sub  titulo  codex  canonum 
ecclesiasticorum  et  constitutorum  sanctae  sedin  apostolieae  vulgarunt,  <;.  43  rc- 
perimus  hac  epigraphe  i  Narrationis^  ordo,  qualiter  Dioscorus  Alexandrinus 
episcopus  Eulychi  consentiens,  in  ea  cui  praeerat  ipse  ecclesia,  vel  Constan- 
tinopotitana,  errorem  induxerit  usgue  ad  tempus,  guo  Acacius  est  damnatus 


)  Confenurtur  qnae  snpra,  ad  Felicis  II  epist.  14  et  Gnluaii  epiatc-laa  1,  4—0 
.t,  quae  auctor  n.  11  scribit;  Cid  (Johaimi 


>vGoogIe 


72  MONITA  PBABVIA   IN  QELASH 

(add,  Dall. :  qui  Flaviani  successori  Anatolio  successeraf). '}  Occurrunt  etiam 
eadem  forma  conlracta  in  Vatlcano  1342  n.  71,  Barberino  2888  n.  71,  Veronensi 
46  initio,  'praestanlissiaiae  notae  codiciiius,  et  Vaticano  1344.  El  horum  quidem 
gestoruro  sic  breviatorum  editionem  antiquam  esse,  quam  mox  dicU  eiemplaria 
tnm  mailme  Liberatus  diaconus,  qui  eam  eiscribere  ac  sequi  solet,  lidem  faciunt. 
Sed  Quesnello  eamdem  iis  proliiioribus  gestis,  quae  exhibemus,  antiquiorem  opi- 
nanti  assentiri  prorsus  nequimus.  Et  vero  hanc  unam  affert  opinionis  suae  ratio- 
nem,  quia  videlicet  scriptum,  quod  subjicimus.  deFelice  papa  sub  eoqtte  conira 
Acacium  gestis  nonnulla  habet,  quae,  inquit,  in  codice  nostro  non  fuisseni 
omissa,  si  ex  illo  (proliiiore  scripto)  derivata  essent.  Quae  ratio  ievis  omnino 
ac  nulla  est.  Levis  inquain,  quia  qui  potuit  ei  inilio  multa  resecare,  etiam  de  fine 
pauca  demere  potuit;  nulla  vero,  quia  tltuli  in  ipsius  codice  praefixi  postrema  pars 
etiam  ea,  quae  de  line  demta  sunt,  quibus  scilicet  Acacius  a  Felice  damnatus  nar- 
ratur,  poslulat.  Sed  neque  prima  ejusdem  tituti  pars  congruit  scripto,  in  quo, 
qualiter  Dioscorus  in  ea  cui  praeerat  ipse  ecclesia,  vel  Constantinopolitana, 
errorem  induxerit,  minime  exponitur.  [mmo  titulus  totus  scriptorem  prodit,  qui 
gesta,  quae  contrahit,  quoraum  conscripta  essenl,  ignarabat.  Neque  enim  alia  de 
ciusa  Dioscori  Eutychetisve  in  eis  fit  meutio,  oisi  ut  Pelri  Mongi  haeresis  Acacii- 
que  cum  eo  communicanlis  condemnatio  justa  comprobetur.  Denique  quo  temporc 
scriberet  nostrorum  gestorum  auctor,  certis  notis  manifestum  fecit.  At  ia,  cuius 
est  apudQuesnellnm  epitome,  ilio  se  recentiorem  indicat,  dum  illas  supprimit  tetn- 
poris  notas  nec  alias  substituil.  Eumdem  praeterea  nec  valde  diligentem  et  accu- 
ratum  esse,  sphalmata,  iu  quae  labitur,  probant.  Interdum  enim  dum  verba  mutal, 
gesta  confundit,  et  quae  perspicua  erant,  reddit  ambigua.  Alias  dum  narralionem 
eontrahit,  rerum  uarratarum  perturbat  ordinem,  et  ab  aucloris  sui  sententia  non- 
nunquara  aberrat. 
[Ed.J  5-   "nde  |,ec  Balleriniorum  sententiae  accedere  possumus,  utnunque  formam 

ab  ipso  Gelasio  profeutam  esse,  cui  et  alias  id  moris  fuerit  nonnulla  opusculis  suis 
posteriore  manu  addere.  Non  solum  enim  duplex,  sed  jam  triplei  aut  quadruplei 
esl  hujus  opusculi  quae  veteribus  eodicibus  praebetur  forma.  Prima  csl  illa,  quae 
nobis  in  Vaticano  Regtnae  1997  et  Virdunensi  Sirmondi  obviam  fit,  dcsinens  in 
illis  n.  13:  ad  Antiochenam  tnisit  ecclesiam.  Quac  quamvis  prac  omnibus  pri- 
stinum  colorem  referre  videatur,  tamen  incuria  librariorum  mendis  et  lacunis  plu- 
rimis  diiacerata  est,  quae  aliorum  codlcum  ope'  resarcienda  erant.  Altera  huicsalis 
concinens  est  in  collectione  Avellana,  quam  maiime  editor  Ronunus  secutus  vi- 
detur.  Quae  non  solum  saepius  sermonis  quasdam  ambages  et  aspcritates  removet, 
sed  ctiam  ad  calcem  additamentum  (n,  14)  aliunde  acquisilum  (uitiectit,  idque  satis 
infeliciler  (conf.  not.  2$  ct  2u).  Tcrtia  esl  abbreviatio  collectionis  Quesnellianae, 
ex  Avellana  redactione  profecta,  cujus  auctor  sacpe  infelicissime  (conf.  not.  21} 
argumentorum  summam  eicerpsit.  QtiarU  deuique  est  illa  Valiicellani  codicis  XVIli 
(fol.  246)  ei  prisca  forma  confecla,  quae  oralionis  seriem  cum  quadam  clegantia 
el  deiteritate  compleia  est.  Unde  has  varias  redactiones  magis  ad  scholiaslas 
quosdam  quam  ad  ponlificem  auctorem  pertlnere  nemo  negaverit.  Pro  tcitus  ta- 
men  recensione  omues  magni  momenli  sunt:  multae  eiinde  lacunae  resarcitae,  nu- 
tantes  lccliones  constitutae,  et  vel  historica  fides  aliquatenus  (conf.  not.  21)  vindi- 
cata  est.     Quumque  omnes  etiam  veteribus  codicibus  eihibeantur,    non  solum 


')  Hic  titulus  ox  cod.  Thnan.  smnptns  in  aliis  aliter  sonat:  in  inss.  Crabb., 
VerOn.  46  et  Vat.  1344:  Incipit  narrationit  ordo  de  pravitate  Diotcori  Alexandrini; 
va  Vat.  1342  in  indice  praemiBso:  Interfectio  episcopi  Proterii  Alexandrim,  ia  cor- 

Sdre  collcctioiiis  autem:  Ubi  oectditur  Proteriut  cpiscopu*  Aiexandrinus  (ita  et  in 
aiberino  2888),  et  in  margine  mami  posteriore:  De  occUione  beatissim  eiriPrO' 
terU  Aiexandrim  Patriarchae  et  de  neguitia  Timotkei  imatoris  ejut  tedis  et  kaerttici. 


>vGoogIe 


TRACTATUS  I  — III.  73 

addiUmentum  Avellanum  ad  finem  opusculi  n.  14.  sed  eliam  teitum  ulriusque 
abbreviationis  juiU  se  posilum  ad  calcem  adjicere  libuit. 

Xn  Gelasii  papae  tractatum  II  („Ex  epistola"). 

1.  Lucubratio  isla  Jacobi  Sirmondi  studio  in  appendice  codicis  Theodosiaoi  [a*] 
prfmum  sub  titulo  epistola  seu  tractatus  Gelasii  prodiit  una  cum  superiore  epi- 
stola  27  ad  Orientales.    Quum  autem  haec  duo  scripla  mulila  sint,  haud  scire  se 

ait  idem  vir  eruditus,  num  ad  unvm  eumdemque  tractatum  referenda  sint,  qui  a 
P/icolao  papa  in  epistola  8  ad  Mickaeiem  imperatorem  dicitur  tomus  Ge- 
lasii  ad  orientales  episcopos.  Si  Umen  propius  dispiciantur  ambo, 
neutrum  ad  tomum  Gelasii  a  Nicolao  papa  laudatum  pertiuere  haud  arduo  negotio 
dignoscetur.  Nam  ei  prolalis  taudali  tomi  verbis  consUt,  tractatum  subsequentem 
IV,  hoc  est  tomum  de  anathematis  vinculn,  a  Kicolao  I  iu  praedicta  epistola  me- 
morari.  Porro  ad  huuc  tomum  neque  superiorem  epistolam  27  ueque  traclatum, 
de  quo  agimus,  pertinere,  vel  dlversa  tracUndi  ac  disserendi  ratione  perspi- 
cuum  cst. 

2.  Hic  tracUtus  id  lempns  sapit,  quo  Gclasius  pontificatum  iuiit.  Eo  cerle 
animo  illum  suscepit,  ut  decessorum  suorum  iu  Acacii  causa  vestigib  iusistere  se 
vellc  testlGcaretur.  Idcirco  nihil  ab  eis  in  hac  causa  temere  actum  esse  quum  ilio- 
rum  tum  ipsius  Acacii  scripLis  demonstrare  stalim  aggreditur.  Quum  aulem  iti 
posterioribus  scriplis  plura  OrienEalium  vel  gesta  vel  objecu  enarrentur,  eiplicen- 
tur,  confutentur,  iu  hoc  intenditur  id  unum,  ut  Petri  Aleiandrini  utpole  baeretici 
damnatl  necnon  Acacii,  qui  cum  eo  palam  ac  sciens  communicavit,  nomina  sacris 
altaribus  recitari  uon  licere  comprobetur.  Ei  quo  consequeus  est,  ut  licet  in- 
scriptio  desit,  ad  eos  Umen  vel  propter  eos,  qui  a  Petri  Acaciique  Doroinibus  reci- 
tandis  abslstere  nolehant,  hoc  est  OrienUles,  scriptum  esse  senLiamus.  Saltem  in 
ejus  eiordio  noimihil  desiderari  cuique  obvium  est.  Nos  vero  etiam  ex  Ulo  eiordlo 
quae  ei  Simpiicii  epistola  18  nec  non  quae  suhinde  ei  Acacii  apud  eumdem  Sim- 
piicium  epistola  8  descrlpta  erant,  prima  ac  postrema  verba  iudicare  contenti,  sup- 
primenda  duximus,  quod  neminem  aegre  laturum  pulo.  At  intermedium  Felicis 
testirooniujn  quia  longe  miuus  prolhum  est,  ac  priroa  liujus  tracutus  facies  nimis 
detruncatlonibus  deformior  appareret,  censuimus  retineodum. 

3.  Denique  nobis  etiaui  addenda  visa  sunt,  quae  Tillemontio  (vita  Euphemii  [Ed.) 
Clplt.  c.  6)  et  Balieriniis  (de  antiqu.  collect.  latln.  II  c  11  jj  4)  de  hoc  opusculo 
[dacuerunt.  Qui  quum  alia  eo  contineri  inveneruut,  quae  potius  hominem1)  pri- 
vatum  quam  Romanum  decerent  ponUficem,  alia,  quae  homlnem  in  Oriente  perse- 
cutioni1}  obnoilum,  uon  Roroae  sub  Theodorico  tute.  degeuLem  eihiberent,  veri- 
siroile  puUnt,  illud,  si  revera  in  Sinuondi  codice  nomine  Gelasii  insignitum, 
scripLuro  quidem'  ab  hoc  esse,  a  cujus  ctiam  stilo  non  abhorreret,  at  nou  suo  seil 
eorum  nomine,  qui  in  Oriente  veiabantur,  ut  eos  a  profana  communione  alieuos 

in  proposito  confirmaret.  EUi  illa  quidem  facile  concedenda,  tamen  ei  Coustautii 
nostri  conjectura  felicius  plana  ficri  nobis  videnlur. 

In  Gelaiii  papae  tractatom  m  (..Necessarium"). 
1.  Ab  anno  1576  in  bibtiotheca  patrum  tom.  5  vulgatus  hic  tractatus  in  [a1] 

i)  Scilicot  praeprimis  illa  n.  6:  Son  est  i/uidem  nostrae  kumiiitatis,  de  totius 
orbis  dissensione  ferre  sententiam,  est  tamen  nostrum  de  propiia  saitite  esse  sollicitos. 

*)  Ut  sunt  iOa  n.  8:  Optamus,  qualiaamque  et  quanlacunque  super  nos  impor- 
taucrit  intmicus,  toterare  discrimina  in  saeculo  praesenti,  tantum  ne  eaasas  tncurra- 
mus  martis  aetemae;  et  illa  n.  10:  Me  enim  credo,  spero,  conftdo  in  Ckritto,  quod 
ab  ejus  earitate  nec  tribtdatia,  nec  angustia,  nec  gtadius  .  .  .  unquam  poterit  separare. 
Incumbat  persecutio,  saeuianl  lcges:  millli  Christt  glorioiius  est  mori  quam  vinci,  frau- 
dari  praescntium  comtnodis  metius  quam  carere  fuluris. 


^icjitizedbvGOOgle 


74  MOMTA   PBAEVIA  IN  GELASII 

ejusdeui  bibliothecae  variis  editiouihus  poslea  saepe  recusus  fuit.  In  Romaua  la- 
raea  poiitificiarum  epislolarum  editione,  quaeftomae  anno  1591  adornata  est,  noa 
comparet,  quamvis  colleclionb  liujus  cditor  ijuoti|iiol  nancisci  potutt  Gelasii  tra- 
clatus,  eos  ceteris  hujus  papae  scriplis  adjungere  alque  intcrmiscere  non  omberit. 
Hujus  autcm  praetermissioois  non  alia  occurrit  causa,  nisi  quod  de  novi  irnjus  tra- 
cutus  auctore  inter  criLicos  non  conveuiret.  Sed  nequedum  ea  de  re  satis  inler 
omnes  conveuit. 

2.  Melchior  Canus  locorum  theolog.  lib.  6  c.  8'respons.  ad  argumentum  9 
primi  capitis  eum  esse  eibtimat  Gelasii  Caesareae  Palestinae  episcopi,  cujus  fra- 
gmenta  de  cxpositione  symboli  ConsLantinopolilani  LeonLius  libro  contra  Nestorium 
et  Eutychen  profert,  quique  ab  eodem  Leontio  ibidem  unus  ei  CL  palribus  moi 
dictae  synodi  Conslantinopolitanae  appellalur.  Eamdcm  opuiionem  ita  refcrt,  qui 
falbliothecae  patram  annno  1589  editae  fndicem  teiuit,  ut  nec  illatu  respuat. 
Bellarmious  vero  etiamsi  els  sulTragari  videtur  de  eucharistiae  sacramento  II,  27, 
postuiodum  tameu  libro  de  scriptoribus  ecclesiasticis  sentenliam  hujusmodi  de- 
fendi  prorsus  non  posse  agnovit.  Ac  re  ipsa  quidem  vel  titulus  advcrsus  flesto- 
rium  et  Eutycken,  quo  iusignitus  est,  in  episcopura  Hieronymo  superiorem,  qui 
anno  381  Constantinopoli  cura  CL  patribus  sederit,  minirae  convenit.  Censet  Suf- 
fridus  Petrl  (praef.  ad  Gennad.  de  scriptnrib.  cccl.)  eum  Gennadio  Hassiliensi  epi- 
scopo  adscribendum,  ac  facili  mutaLione  Gelasii  Ioco  Gennadii  uomen  irrepsfsse; 
sed  cjus  opinio  ipsis  Gennadii  verl.is.  ut  moi  visuri  sumus,  refellitur.  Quapropter 
Baronius  ad  ann.  496,  duabus  illis  opintonibns  confutatis,  proponit  tertiam,  atquc 
hoc  opus  Gclasio  Cyziceno  asserere  nititur.  Is  demum  ei  theologis  Coloniensibus 
bibliothecae  patrum  editoribus,  qui  ceusuram  seu  praefationcm  in  hunc  libellum 
concinnavit,  etsi  eum  ab  aliquo  Graeco  prodibse  primum  pro  certo  ponit,  subinde 
tainen  hand  repugnaturum  se  significat  ei,  qui  ei  ampliori  Gelasii  opere  deccrptum 
vellct.  Verum  ut  haec  evellatur,  quae  aliorura  etiam  animb  insita  est  opinfo,  qua 
lucubrationb  hujus  parentem  Graecum  esse  sentiunt,  vel  una  sufficient  numeri  9 
postrema  verba,  quibus  unionis  et  unitionis  ea  notatur  distiuctio,  quae  dum 
graeco  in  sermone  locum  non  habet,  latlnura  scriptorem  apertc  prodit.  Neque 
vero  huuc  alium  a  Gelasio  nostro  esse  multa  persuadent. 

3.  Primo  quidcm  Gennadius  Hassiliensb  episcopus  libro  de  virU  illustribus 
hoc  agnoscil  opus,  nec  sibi  sed  Gelasio  atlrihuit  bis  verbb  c.  14:  Gelasius  urbis 
Romae  episcopus  scripsit  adversum  Eutychen  et  Nestorium  grande  et  prae- 
clarum  volumen.  Quibus  aulcm  non  adeo  graudis  videtur  bic  liber,  ii  Cypriani 
do  operc  et  eleemosynis  nihilo  grandiorem  tractatum  ab  Hicronymo  epbt.  ad 
Pammachium  pariter  grande  volumen  appellari  memfnerfnt.  Deinde  licet  minus 
accurate  loquatur  libri  Ronianorum  pontiflcum  auclor,  ubi  de  Gelasio  dicit:  hic 
fecit  iibros  quinque  adversus  Neslorium  etEutychen-,  obscuruni  tamen  non  cst, 
fpsummet  opus,  quod  prae  manibus  cst,  ibi  ab  iflo  meraoratum  essc  Verura  longc 
lirmiora  sunt  Fulgentii  Ruspensb  episcopi  ac  Johannis  II  papae  testimonia,  qui  non 
solura  opus  illud  coraraemorant,  sed  ejus  aucloritate  ad  Hrmandam  ildem  utunlur: 
Fulgentius  quldera  lib.  de  5  quaestionibus  seu  epist.  14  ad  Ferrandum  n.  19,  Jo- 
hannes  vero  ep.  4.  Atque  ambo  quum  ceterorura  patrum  locos  ei  quoto,  libro 
eicerpti  sint  fndicare  soleant,  puta  ex  libro  primo  vel  quinto  Auguslini  de  Trinf- 
late,  ex  libro  primo  Ambrosii  dc  fide,  Gelasif  testiraonia  constanter  sic  indefinile 
laudant:  Gelasius  esc  libro  adversus  Nestorium  et  Eutychen,  nosquam  vcl 
primo  vcl  secundo  aut  aliud  hujusmodi  adjicientes.  Quod  argumento  est,  Gclasiaui 
hujus  operis  in  quinquc  libros  divisioneni  ipsis  incorapcrtam  fuisse.  Nam  quod 
non  aliud  opus  ab  eis  laudctur,  tcstimonia  ab  eis  citata  atque  hoc  opcre  contenta 
iudubitatam  hujus  rci  fidem  faclunt. 

4.  Hfc  frustra  cst  nonnulforum  cunteutio,  qui  libritm  istum  Gelasio  Cysi- 


>vGoogIe 


TBACTATUM  III.  75 

ceno  potius  qunm  Gefasio  Roniano  adjudicandum  es  co  volunt,  quod  a  Johanne  II 
simpliciter  sic  laudalur:  Gelasiut  ex  libro  adversus  Nestorium  ei  Eutychen, 
ncc  Gelasio  ailjiciatur  pnpae  seu  episcopi  Romatti  nomen.  At  si  quid  argumen- 
Lum  hujusinndi  valct,  ct  Leoui  cpistolae  55  ac  139  abjudicamlae  erunt.  Sii:  enim" 
ab  eodem  Johanne  in  eadcm  epistola  laudntur:  In  epistola  Leonis  adJuvenalem; 
ct  tiubinde:  ejusdem  in  epistola  ad  Ftavianum,  nulla  dfgnitatis  pontificiac  facta 
incntione.  Sed  quod  tacnit  Johannes  II,  fioc  Fulgentius  loco  memorato  non  itcm 
siluit.  Ibi  enim  qualuor  cx  hoc  libro  testimonia  prolalurus,  quae  totidem  vcrbis 
iu  corfem  cliamnunc  exstant,  ita  pracfatur:  hoc  ctiam  bealae  memoriae  papa 
Gelasius  servato  tenore  doctrinae  per  viam  verae  fidei  atque  apostolicae 
confessionis  paribus  incedit  omnino  vestigiis.  In  eo  guippe  libro,  quem  memo- 
ratus  venerabilis  conscripsit  antistes  adversus  eos,  qui  in  Domino  Jesu 
Christo  duarum  naturarum  volunt  indivisam  crederc  verilatem  sed  eas  unius 
naturae  professione  confundunt,  ipso  tenore  praedicationis  apostolicae  custo- 
dito,  duns  natwas  in  Christo  inconfusas  aique  inseparabiles  esse  confirmat. 
Quocirca  Petrus  Frauciscus  Chiffletius  merfto  in  hunc  locum  observat,  nemini  jam 
dubium  esse  deberc,  quin  libri  a  Futgentio  laudati  uon  Gelasius  quivis.  sed  Gela- 
sius  antistes  Romanus  auctor  censeudus  sit.  Neque  falsum  esse  quis  credet  tam 
vicinum  Gelasio  lantaequc  in  ecclesia  auctorilatis  virum.  Neque  ininoris  hac  in 
ro  momenti  est  Facundi  tcstimonium.  His  enim  libri  contra  Maiimuiu  verbis: 
scripsit  beatus  Gelasius  Romanus  episcopus  adversus  Acephalos  magnum  opus, 
hoc  ipsum  opus  ab  eo  notari  nemo  prudens  negaveril:  ita  ut  uno  verbo  tunc  per- 
vulgalo  adversus  Acephalos  id  ipsnm  expresserit  Facundus,  quod  alii  pluribus 
explicant.  Unde  coolicitur.  ut  et  ipse  hunc  librum  nou  Cyziceni,  non  cujusvis 
Gelasii,  sed  Romani  episcopi  esse  pro  vcro  habuerit.  Sed  aliena  quid  quaerimus, 
quum  in  ipso  libro  num.16  lectnri  ainius :  Quapropler  hanc  regulam  catholicae 
fidei  ....  cum  sede  apostolica  vestra  dilectio  unanimiter  teneat?  Nonne  is  in 
apostolica  scde  se  constitutum  el  beati  Pctri  successorem  declarat,  qui  eos  ad  quos 
scribib,  ut  stbi  asseutiendo  cum  sede  apostolica  consentiaut,  sic  adhortatur? 

5.  Jam  ad  sttlum  si  veniatnus,  lot  identidem  recurruut  propriae  quacdam 
aut  familiares  Gelasii  locutiones,  ut  si  deesscnt  aliae  notae,  vel  loquela  manifcstum 
eum  faceret.  Taceo  dicta  principalis  competenter  modis  omnibus,  nescientes 
quid  loguantur,  volentes  nolentesque,  nunquamque  solvenda,  abruptum,  magi- 
stri  Ecclesiae,  et  similia  Gelasio  aliis  in  scriptis  familiaria;  magis  singularc  est 
illud  num.3,  ubi  narratur:  qui Eutyches  unam  id  est  solam  divinam  conatur 
asserere  naluram;  sf  comparetur  cum  his  epistolae  -7  n.  2,  ubi  idem  haerelicus 
diiisse  perhibetur:  unam  tantummodo,  id  est  soiam  divinitatis  naturam  sive 
subslantiam,  inDomino  Jesu  Ckristo  credere  nos  debere.  Cetera,  quae  observarc 
quisque  per  se  valet,  brevitalis  causa  praetereo.  Nec  mirum  videri  debet,  quod  In 
hoc  libro,  quem  propter  Graecos  aggressua  est,  catholicam  doctrinam  unis  ferc 
patrum  graecorum  tcstimoniis  confinnat.  Hac  enim  in  re  nihil  aliud  fccissc  de- 
prehenditur,  nisi  quod  facere  solebat,  adeo  ut  in  hoc  opere  el  repetcre  licnerit, 
quod  epist.  3  ad  Euphemium  n.  6  scripsit:  Majorum  tradilione  confectam  et 
vestrarum  praecipue  regionum  sollicitudini  congruam  praebemus  sine 
difficvXtate  medicinam.  Hoc  igitur  delectu  quum  sfngujaris  dignoscatur  Gelasii 
prudeulia  et  perpetua  secum  consensio,  non  modo  nulla  babeatur  ratio,  ciir  hoc  ei 
scriptum  abjudicetur,  sed  el  accedit  nova,  unde  illi  asseratur. 

6.  Quapropter  miuime  assentiendum  videtur  observationi  Chiffletii,  qui  notis 
in  Fnlgenlium  censet,  in  hujus  operis  calce  praelermissa  plurimorum  palrum 
praeserlbn  latinorum  testimonia,  quae  nec  negligi  a  -Gelasio  debuerunt,  nec 
poluerunt  ignorari.  Quae  enlm  ignorare  uon  potuit  Gelaslus,  prudentia  dlctanle 
tacere  debult,  tam  ut  Graecorum  vitaret  invidiam,  quam  ut  eorum  benevolentiam 


>vGoogIe 


76  MONITA  FRAEVIA.IN  QELASII 

captaret;  maiime  quum  in  coneiliis  Kphcsino  et  Calchedonensl ,  quae  ubique  per- 
vujgata  erant,  jam  prolata  scirot  plura  alqne  idonea  patrum  latinorum  lestimonia. 
Nequii  vero  facile  dandura  est,  ex  allatis  ab  eo  testiraontis  quidquam  ab  alio  post- 
"modum  fuisse  suppressum.  Cui  enim  subtrahere  aliqua  licuit,  licuerit  et  nonnulla 
adjicere;  adeoque  si  primum  concedatur,  coutinuo  et  iis  testimoniis,  quae  supcr- 
sunt,  delrahetur  vel  imrainnetur  auctoritas.  Delnde  quorsum  illa  in  supprimendis 
latinorum  et  in  retinendis  Graecorum  leslimouiis  aflectatio? 

7.  Magis  placet  altera  ejusdera  viri  docti  observatio,  qua  non  omnfa  Euscbit 
Caesariensis  scrlpta,  sed  solum  ejus  historfam  a  Gelasio  epist.42  n.  8  in  apocry- 
phorum  classem  amandari  notat,  adeoque  tractatum  hunc  propter  testimonia 
Eusebii  in  eo  citata  rabirae  suspectum  videri  debere.  Siquidcm  illa  non  ei  histo- 
ria,  sed  ei  aliis  ejus  operibus  excerpta  sunt.  Ad  haec  quid  repugnat,  quominus 
Gelastus  librorum  Eusebii  auctoritate,  quam  cpiscoporum  plurimoruni  consilio  ad- 
monitus  nec  satis  certam  nec  omni  fide  dignam  probavit,  ante  illomm  censurara 
usus  sit?  Quapropter  sinceritati  hujus  tractatus,  quem  Gelasiano  de  libris  decreto 
anteriorem  esse  prope  indubitatum  est,  nihil  officiunt  prolata  in  eo  Eusebii  testi- 
monla.  Quovjs  etiam  tempore  Graecis  illa  recipientibus  objici  prudenter  potue- 
runt,  ea  praesertim  in  re,  quae  ad  Arianara  causam  nihil  attinebat.  Epistolarem 
stilum  sapit,  quae  num.  16  teslimoniis  veterum  praemittitur  exhortatio.  Ab  anti- 
quis  tamen  librum,  opus  ac  volumen,  non  epistolam  appellari  superius  vidimus. 
A  Gennadio  Hassiliensi  et  a  Johamic  II  papa  ut  in  libro  pontincum  et  vulgatis 
raanuscriptis  libris  inscribitur:  adversus  Nestsrium  et  Eutychen;  a  Fulgeulio 
adversus  eos,  qui  in  Bomino  Jesu  Chrislo  duarum  naturarum  nolunt  in- 
divisam  eredere  unitatem,  a  Facundo  adversus  Acephalos.  Eulychianos  qui- 
dem  directe  impugnat;  sed  quia  hi  refelli  efficaciter  nequibant,  nisi  simnl  rcpcile- 
rcnlur  et  placita  Nestorii,  ideo  contra  Nestorium  et  Eutychen  scriptus  dicitur,  qua 
ulerqne  refelHtur.  Neque  solum  ad  Eutyclieo,  sed  et  ad  Nestorium  quodammodo 
spectat,  quod  praemittitur  de  duabus  naturis.  Is  enim  divinara  in  Christo  natu- 
ram  cuin  humana  substantfaliter  conjunclam  negabat,  adeoque  contra  illum  cen- 
setur  liber,  in  quo  duae  naturae  substantialiter  unitae  secundum  catholicam  fidcm 
asseruntur.  Quia  vero  ii,  qni  subinde  dicti  sunt  Acephali,  naturae  in  Cliristo  uni- 
tatem  pertinaciter  propugnabant,  quae  hoc  libro  constanter  impugnatur,  eum  contra 
Acepkalos  inseribere  sibi  licere  cenauit  Facundua,  quamvis  hoc  nomen  forte  Ge- 
lasio  fgnotum  fnerit,  Sic  vero  cognominatos  esse  observat  idem  Facundus  cap.5, 
qui  licct  recedentes  m  quibusdam  ab  ipsius  Eutychis  auctoris  et  capitis  sui 
sententia,  segui  tamen  dedignantur  Ecclesiae  calholicae  doctrinam,  cujus 
caput  est  Christus,  in  duabtis  naturis;  tdeoque  illos  Semieutychianos  signiG- 
cantius  appellari  posse  notat.  Horum  originem  Leontius  de  sectis  act.5  adPetrum 
Hongum  refert. 

8.  Principium  hujus  libri  a  vcrbis  Necessarium  quoque  fuit  aliquid  aliud 
ad  eos,  quos  alloquitur  Gelaaius,  jam  praemissum  innuit.  Sed  quum  alterura  scrl- 
ptum  simul  missum,  cui  istud  adjunctum  slt,  cogitare  liceat,  nil  opus  est,  ut  pro- 
pter  particulam  quoque  tractatui  huic  quidquara  deesse  suspicemur.  Aut  si  quid 
excidisse  dandum  est,  illud  certe  modicum,  non  insigne  quid  fuerit.  Nam  inci- 
piendi  ratio  exordium  redolet,  in  quo  qnae  tractanda  sunt,  primum  proponuntur. 

9.  Circa  testimonia  veterum  ad  calcem  subjecta  nonnutlos  forte  movebit; 
1°  quod  uuius  ejusdemque  patris  dicta  uon  simul  collecta  sed  infertis  aliorum  sen- 
lentiis  a  se  divulsa  proponanlur:  Athanaaii  verbi  gralia  n.  20,  28  et  33,  Gregorii 
Nazianzeui  num.  22,  29  et  36,  et  sic  ceterorum;  2°  quod  illa  eorumdem  patrum 
testimouia  sie  divulsa  non  ex  diversis  eorum  operibus  sed  inlerdum  ex  eodem  sint 
cicerpla :  puta  Athanasii  n.  20  et  28  ei  epistola  ad  Epiclctum,  Gregorii  Nazfanzeni 
n.  22et29  ex  epistola  ad  Cledouium;  3°  quod  una  eademque  Eustalhii  Antiocheni 


>vGoogIe 


TRACTATDM  III— IV.  77 

sententia  bis,  semel  scilicet  n.  18  et  iterum  n.32  referatur.  Sed  haec  forsilan  non 
aliunile  contigerint,  quam  quod  haec  testimonia  colligendi  cura  diversis  delegata 
sit,  atque  eo  ordiue,  quo  quisque  a  se.collecta  retulit,  collocaU  sint.  Nec  lacen- 
dum,  quod  Ambrosii  verba  uon  propria  sed  synonyraa  exhibeantur;  adeo  ut  non 
ex  proprio  fonte  hausta  scd  ei  graecis  rivulis  accepta  diccres.  Addo  et  illud, 
pleraque  illa  teslimonia  pariter  a  Theodoreto  in  tribus  dialogis  proferri,  sed  neque 
omnia  neque  eodem  ordine  ab  eo  repraesentari,  immo  plurium  qnae  ab  ipso  pro- 
feruntur  vel  non  idem  esse  initium  vel  non  eumdera  fmeni :  adeo  ut  Gelasium  haec 
ab  illo  mutuatum  esse  nemini  certo  judicare  liceat.  tlndecunque  autem  illa  acce- 
perit,  certe  latiua  graecorum  testimoniorum  translalio,  autiquoruni  more  litterac 
lenacior,  nonnullis  iu  locis  obscora  aut  etiam  a  scriptoris  mente  aliena  esl.  Obscu- 
ritatem  augebant,  quae  indentidem  librariorum  oscitantia  vel  corrupla  vel  omissa 
fueraut.  Quapropter  consultis  fonlibps  graecis  ita  Ubrariorum  emaculare  sttidui- 
mus  menda,  ut  cetera  quo  pacto  corrigenda  sint,  indicare  salis  habuerimus  i  dnplex 
vitantes  incommodum,  ne  nimirum  aut  mutetur  leclio,  quae  Gelasii  auctortlale 
nitatur,  aut  sicilla  retineatur,  ut  antiquornm  dictaab  eo  laudata  lectoris  intelligen* 
liam  fughnt. 

In  Gelaaii  papae  traotattim  IV  („Iie  forte"). 

1.  Anno  1535  Jacohi  Herlini  opera  inter  Gelasii  dccrcta  vulgatus,  deinceps  |as.  Ed.] 
tum  in  conciliorum  collectionibus  lum  in  Roraana  pontiGciarum  epistolarum  edi- 

lione  eumdem  locum  obtinuit.  Novissime  vero  a  Paschasio  Quesnello  et  fratribus 
Balleriniis  in  eo  canonnm  codice,  quem  ad  calcem  operum  Leonis  ediderunt,  c.  47 
recusus  fuit.  Sed  Oxoniense  exeraplar,  quo  ille  usus  est,  quuni  aliis  in  scriptb  tum 
maxfme  in  hoc  secundis  curis  adulteratum  potius  censere  liceat  quam  correctum. 
In  eo  uno  hunc  prae  se  fert  titulum :  Gelasii  papae  mirabitis  disputatio  de  ana- 
thematis  vincuto  in  Acacium  et  Petrum,  quum  in  quatuor  veterfbua  codicibus. 
quos  recognovimus ,  ut  et  in  omnibus  editionibus  excepta  Quesnelli,  tomus  de 
anathematis  vinculo  inscribatur.  Tomi  quoque  nomine  tractatum  eumdem  Nic.o- 
laus  I  epist.  8  ad  Michallem  imp.  donat. 

2.  Hujus  autem  vocis  apud  veteres  non  una  est  ratio.  Plerique  tamen  tomum 
dixere  synodale  decretum  seu  epistolam,  in  qua  fides,  quam  profileri  quisque  de- 
beal,  aut  quae  ad  fidem  perlineaut  exponnntur.  Eo  pacto  apud  Athanasium  uov. 
edit.  lom.  4  pag.  770  concilii  Alexandrini  synodica  tomus  ad  Antiochenses  appel- 
latur.  lla  et  concilium  ConstantinopoIItauum  scribens  ad  Damasum  (Damasi  ep.  13 
n.i)  tojuov  vocat  Antiochenae  synodianno  superiori  celebratae  epistolam;  et  ipsa 
Damasi  ad  Illyricos  synodica  epist.  4,  ut  observavit  Valesins,  ab  eodem  concilio  Con- 
stantinopolitano  can.  5  tomi  vocabuto  designatur.  Nemo  nescit,  tomum  Leonis 
celebrem  hujus  pontificis  ad  Flavianum  epistolam  nuncupari  solere.  Ceteras  etiam 
suramorum  pontificum  decretales  epistolas  eadem  appellatione  gaudere,  Hincmarus 
Remensis  episl.  35  ad  Hincmarum  Laudunensem  scribens  pag.  604  innuit  hls  ver- 

bis;  Gelasius  papa  venerabilis  et  sanclus  omncs  decretales  epistoias  venerabi-  , 

liter  sanxit  suscipiendas ;  nec  eas  venerabiliter  suscipit,  licet  ad  tomum 
caput  inclinet,  qui  eis  non  obedit;  nisi  forte  tomum  ibi  vel  totam  decre- 
taiiuni  illarum  complexionem  vel  ipsutn  Gelasii  decretum  inlelligat,  De  fidei 
expositione  loquitur  Basilius  Seleucius  cpiscopus  in  actis  Constanlinopolitanis 
Calchedone  relectis  act.  1  ubi  ait:  Rogo  vero  vestram  sanctitatem  hunc 
tomum  el  in  Orieniem  dirigere,  et  liberare  nos  a  blasphemiis  ;  et  si  quis 
non  subscripserit  in  hoc  tomo,  sit  nobis  alienus.  Similiter  clerici  ibidera 
chartulam  fidei  ab  Eutyche  ipsis  subscribendam  directam  tomum  vocant  (Hard. 
I.  c.  II,  154).  Item  Recesvinthi  regis  epistolam  Toletani  VIII  concilii  patres  iu 
prooemio  (Haitl.  1.  c  III,  953)  tomum  appelknt.  Aliquando  vero  iomus  idem  est 
quod  eicerptura  seu  quasi  ex  integro  opere  sectum  testiraoniura.   Hinc  Alexander 


^igilizedbyGOOgle 


78  MONITA   FRAEVIA   IN  GELASIl 

Hierapolilanus  ad  Acacium  Beracensem  episcopum  scribens  apud  Baluzium  nov. 
coll.  conc.  pag.  763  id.  quod  prirao  allegalionem  vocarat,  postea  tomum  nuncupat. 
Necalio  foraitan  intellectu  Cyrillus  apud  Coelestinum  epist.8  n.  9  lomos  misisse 
se  nuntiat,  quibus  excerpta  Nestorianae  doctrinae  capitula  conlinebantur.  Huc 
spectat,  quod  in  Calchedoneusi  concilio  act.  16  (Hard.  I.  c.  U,  639)  et  decrelum 
in  gratiaui  regiae  urbis  proiime  editum  tomtts  appellatur.  Generalim  autem  Plii- 
totliei  patriarchae  sententia  ac  defiuitione  aliquid  tojiog  vocatur,  quod  in  re 
owt£T(triii(va>£  id  cst  paucis  verbis  enarretur.  Quae  postrema  nollo  huic 
scripto,  utpote  argumentis  concisis  constanli,  uon  male  congruit.  Ad  litteram  vcro 
idem  est  tomus,  quod  sectia. 

3.  Quod  autem  hunc  tractatum  Nicolaus  I  in  citata  epistola  tomum  adorien- 
tales  episcopos  vocat.  hoc  ita  est  intelligendum,  ut  non  ad  Orientales  ipsos,  sed 
propler  oricntales  conscriptus  sit.  Commonitorii  potius,  quod  legatis  in  Orientem 
missis  dederit,  speciem  prae  se  fert.  Dietio  ejus  uon  satis  accurata,  utpote  in  qua 
non  nihil  interdum  aut  abundare  aut  deesse  videatur,  feslinato  dictatum  arguit. 
Ob  argumcntorum  tamen  acumen  elaboratum  opus  fateri  cogeremur,  nisi  Gelasium 
in  eo  negotio,  quod  tractal,  assiduo  labore  jam  eiercitatum  sciremus.  Integrum 
non  esse  praesertim  in  initio  num.  2  colligitur. 

4.  Triplex  iu  eo  Orientalium  objectum  diluitur.  Antea  quidem  hi  objecerant 
Acacium  absque  syuodo  damnari  nulla  ratione  potuisse.  Sed  postquam  Gelasius 
epist.  26  Acacium  Calchedoneusis  synodi  sententia  obnoxium  eisUUsse,  atque  apo- 
stolicam  sedem  lanlum  syuodi  hujus  exsecutricem  fuisse  demonslrasset,  instare 
cocpemnt,  frustra  apostolicam  sedem  sese  Calchedonensis  synodi  vindicem  jactare, 
quam  ex  parte  respueret:  aut  euim  eam  cs  toto  aut  nullo  paclo  admitteadam  esse: 
slmul  cliaiu  de  iniquitate  scntentiae  adversus  Acacium  prolatae,  qua  nunquam  ab 
analhemate  eiuemlus  diccbatur,  eipostularunt.  Demum  hanc  sententiam  nullam 
esse  voluerunt,  utpote  qua  Acacius  ob  initam  cum  Petro  haerelico  communionem 
damnatus  fueril,  quem  cum  eodem  Petro  nonnisi  postquam  absolutionem  praevia 
poenitentia  meruisset,  communicasse  contendebant.  Porro  ex  his  tribus,  quae  illi 
objiciebanlur,  primum  acpostremum  paucis,  medium  vero  pluribus  in  hoc  tractalu 
refellit,  indeque  veiut  a  praecipua  parte  Utulus  ei  de  anathematis  vinculo  inditus 
est.  Idem  argumentum  Gelasius  suh  Felice,  ut  apud  eum  epist.  14  vidimus,  jam 
tractarat ;  de  eadem  re  in  fpsius  epist.  18  rursum  disseritur. 

[Kd.  1  5.  Sed  hoc  loco  eliam  aliorum  virorum  doctorum  sententias  de  isto  opusculo 

adjicerc  nori  sDpervacaneuin  erit.  Quum  igitur  Tillemontius  in  vita  Euphemii  Con- 
stantinopolitani  Ulud  in  duhium  vocat,  tum  marchio  Maflcjus  in  supplemento  Aca- 
ciano  idem  nihil  ferme  aiiud  esse  ajt,  quam  centonem  ex  diversis  fragmentis 
librariorum  vitio  conlextum,  nec  ipsa  haec  fragmenta  Gelasii  esse  haud  obscurc 
innuit.  Sensum  euim  urget  identidem  esse  abruptum,  aUa  ibi  ad  ejus  argumentum 
minime  perUnere  et  frusta  alterius  scripti  dicenda  esse.  Deinde  illam  opusculi 
quasi  summam  arripiens  nunquamque  anathematis  vinculis  exuendum  Acacium, 
cam  superfluam  omniuo  Gelasii  curam  futuram  fuisse  adverUt,  postquam  Felii  ipsc 
in  epistola  sua  (Gelasii  epistolam  1  dicit)  id  jam  abunde  praestiUt.  Wec  credendum 
addit,  Gelasium  banc  defensionem  adornasse,  validissimo  arguinenlo  a  Felicis  sci- 
licel  sententia  ita  pronunUata  sumto  nunquam  adducto.  Similiter  haud  credibile, 
ab  illo  easdem  loqaendi  formulas  tenoremque  oraUonis  ac  sUli  eumdem  adhibitum 
esse,  nulla  unquam  Felicis  menUone  facta. 

6.  Ad  primum  quidem  jam  Ballerinii  de  antiqu.  collect.  laUn.  p.II  c.  11  %  4 
sagacissime  responderunt,  quod  hic  apponere  juvat.  Negari  quidem  nequit,  quin 
hoc  opusculum  praeter  abruptum  initium  quaedam  contineat,  quae  neque  cum 
titulo  de  anathematis  vincuto  neque  cum  reliqua  oratione  cohaerere  videntur. 
tiumero  tet  2  de  decretis  Catchedonensibus  agitur,  quae  vel  omnia  probanda, 


^icjitizedbvGOOgle 


TBACTATTJM  IV  —  V.  79 

vel  si  ex  parte  repudianda  sint,  ex  toto  firma  esse  non  posse  dicebantur. 
Tum  n.  3  ad  thema  de  excommunicationis  vinculo  sine  ullo  apto  nexu  et  sine 
idonea  introductione  transitur.  In  iis  autem  n.  9:  Quod  sedes  apostolica  non 
consensit  etc.  ail  argumentum  primi  et  secundi  capitis  reditur ,  eaque  hoc  loco 
perperam  inserta  suni.  Quae  enim  in  seguentibus  capitibus  subjiciuutur,  ad 
propositum  de  anathematts  vinculo  pertinent.  Si  vero,  inquiunt,  animadverta- 
tur,  hoc  opusculum  imperfectum  esse,  facile  intelligetur,  cur  de  omnibus  ratio 
afferri  non  possit.  Deinde  aulem  jam  in  antecedentihus  n.  4  Coustantius  filum 
contexlus  quemdam  satis  feliciter  ostendit.  Similiter  etiam  BaUerinii  advertunt, 
duo  prinia  capita  ita  ad  opusculi  uoslri  scopum  concinnari  poase,  si  orientales 
opposuisse  suraantur,  anathema  in  Acacium  ei  synodiCalchedonensis  decrcto  lalum 
sic  solvl  posse,  ut  canon  ejusdem  synodi  de  Conslantinopolitanae  sedis  praeroga- 
tivis  a  Romanis  pontificibus  solutus  sit.  Sf  non  Intercidisset  opusculi  initium,  haec 
sane  manifestius  paterent.  In  aliis  si  revera  conteitus  non  appare.it,  quia  inter- 
media  exciderunt,  non  inde  jam  de  totius  opusculi  integriiate  dubltandum  est. 

7.  Secundum  et  tertium  viri  sagacissimi  arguraentum  cadit,  si  quara  ille  conlra 
orauium  codicum  auctoritates  Feiici  attributt  epistolam  Gelasio  reslituerimus  (sci- 
licet  hujus  epist.  1).  Quapropter  quum,  ut  recte  moneut  ildem  Ballerinii,  in  anti- 
quissimis  collectionibns  atque  codicibus,  qui  a  Gelasii  aevo  modicum  distant,  idem 
opusculum  huic  pontinci  adscribatur,  eidemque  tum  raateries  tum  sententiac  ac 
stilus  conveniant,  juste  dubitarl  nequit,  quin  e\  schedis  ejus  sumlum  fuerit.  Forte 
vero,  addunt  iidem  fratres  doctissimi  in  iisque  libenter  nostram  sententiam  adscri- 
btmus,  quum  in  iisdem  schedis  uon  esset  perfeclum.  sed  prima  mauu  paratum  et, 
ul  Gl  iu  ejusmodi  fetibus,  aliquot  separatis  foliis  scriptum  nec  omnino  compactum 
atque  connetum,  collector  non  omnes  partes  nactus  est,  alias  autem  quas  inveuit 
minus  apte  disposoit. 

8.  Ad  tempus  quod  attinet,  quantum  ci  ordine  rerum  geslarum  augurari 
licet,  anterior  nun  est  iis  scriplis,  quilius  probat  Gelasius  nova  non  opus  fuisse 
synodo,  qua  Acacii,  utpotc  Calchedoneusis  concilii  sententia  pracdamnati,  causa 
cognoscerelur;  adeoquc  epistolis  26  ct  27  mensc  Februario  auni  495  conscriptis 
posterior  fuit. 

In  Qolasii  papae)  tractatum  V  („De  Pelagianis"). 

1.  Is  Iractatus  e  vctusto  codice  Vaticano  descriptus  Romae  primum  proiime  |  a'] 
posl  epistolam  6  Gelasii  ad  episcopos  per  Piceuum  constitutos  est  editus.     Qui 
locus  ei  magis  propter  affinitatcm  materiae  datus  esl,  quam  quod  ad  eosdem  epi- 
scopos  ulla  ratione  pertineret.  In  hoc  enim  tractatu  Geiasius  eos,  qui  hominem  in 
hac  vita  sine  peccato  ac  sine  omni  humanae  infirmitatis  vilio  esse  posse  aflirmabant. 

ita  aggreditur,  ut  necdum  sibf  satis  compertum  esse  significet,  propriisne  viribua 
ac  solo  libero  arbitrio,  an  Dei  inunere  et  Chrisli  gratia  hominem  ad  hanc  perfectio- 
nem  pervenirc  posse,  hi  arbitrarentur.  In  epistola  autem  6  eos  refutal,  qui  qtiem- 
que  per  solum  llberura  arbitrium  bono  sufTr.igante  oalurae  beatura  effici  possc 
aperte  praedicabant.  Deinde  hunc  suscepit  tractatum,  quum  ipsi  ampliores  de  eadem 
re  dissertationes  parare  ac  polliceri  vila  comite  licerel,  adeoque  quum  majore  frue- 
relur  otio,  quam  qnran  totius  ecclesiae  curam  sustinerc  cocpit.  Unde  saltein  num 
pontilicatum  ejus  tractalus  iste  praecesserit  necne,  incertum  est.  At  epistolnm  6 
ab  eo  jam  poDtiflce  scriptam  fuisse  cst  indubitatum. 

2.  Quorsum  vero,  fnquiel  forte  non  nemo,  in  opere  adversus  Pelagfanam 
haeresim  inscripto  de  resurrectione,  circa  quam  nullus  Pelagianis  error  attribuitUT, 
tara  copiose  dtsserit?  Si  tamea  penilius  despiciatur  scopus  illius,  ab  co  aberrare 
nulli  videbitur.  Ad  eam  enim  quaestionem  de  camis  spiritusque  pugna ,  quam  a 
peccalo  orlaro  el  a  qua  nemincm  in  hac  vila  liberum  esse  fuse  adversus  Pelagianos 


^igilizedbyGOOgle 


80  MONITA   PRAETIA   IN  GELA8II 

edisserit,  quodam  modo  pertiuet  haec  disputatio,  in  qua  homiucm  ab  hujusmodi 
pugna  postmodum  libeiaudiim  esse.  comprobata  cujusque  iu  proprio  seiu  resur- 
reclione  adstruit.  Neque  vero  de  qualibet  corporum  suscitandorum  qualilate,  sed 
de  ea  una,  quae  feminis  compctit,  dispnLat.  Nam  quum  nonnullos  falso  quodam 
pudoris  aftectu  detentos.  utrum  hae  in  proprio  sem  surrecturae  sint,  dnbitare  vel 
eliam  hoc  prorsus  inliciari  adverteret,  id  sibi  operosius  probamiuui  duiit,  quo 
negalo  resurrectionls  fidem  haud  mediocriter  labefaclari  non  iguorabat.  Nam  si 
in  proprio  seiu  non  resurgunt  feminae,  non  resurget  quisque  in  proprio  corpore, 
adeoque  nec  stabit,  quod  credimus,  unumquemque  eorum,  quaegessit  in  proprio 
corpore,  rationem  esse  redditurum. 

3.  In  hoc  tractatu  quamvis  solutior  ac  diffusior  minusve  elaborata,  quam  in 
uonnullis  aliis  scriptis,  fluat  oratio,  identidem  tamen  occurmnt  propriae  quaedam 
Gelasii  loculiones,  quibus  genuinus  cjus  parens  internoscitur.  Sic  vero  plerum- 
que  Auguslino  concinit,  ut  quas  ex  famiiiari  ejus  lectione  hausit  sententias,  e  pro- 
prio  fonte  decurrere  diceres, 

4.  Optandum  foret,  ut  e  castigatiore  atque  iutegriore  eiemplari  is  tractalus 
prodiisset.  Sed  bene  est,  quod  eum  Romanus  edilor  pro  more  suo  summa  fide 
eipressum  nulla  mutatione  facta  ad  nos  transmisit.  Satius  cst  enim ,  veterum 
scripta  ad  archetypi  fidem  eiacta  cum  meudis,  quam  ei  conjecturis  ab  archetypi 
littera  remotis  nec  satis  evidentibus  in  speciem  castigata,  re  autem  vera  adulterata 
eihihere,  praesertim  si  denuntiatione  facta  lector  non  commoneatnr.  Verum  hunc 
nemo  non  censuerit  magis  probandum,  qui  postquam  in  emaculandis  mendis  ope- 
ram  contuleril  suam,  hoc  temperameuto  utatur,  ut  conjectnras  probabiles  indicare 
satis  haheat,  et  evideutibus  mendis  monito  prius  lectore  lectiones  substituat,  de 
quarum  veritate  constet  aut  certe  nihil  prope  ambigatur.  Cui  regulae  haerentes, 
sic  istum  exhibcmus  tractatum,  ut  nihil  in  eo  aut  prdpe  niiiil  fore  speremus,  nbi 
leclor  de  auctoris  sentenlia  haereat.  Primo  quidem  eum  ad  alterum  Valicanae  bi- 
bliolhecae  codicem  recognosci  curavimus,  ejusqne  ope  nonnulla  emendata.  Deinde 
illum  ei  ore  dictantis  eiceptum,  non  a  librario  propriis  oculis  eiemplar  praelegentc 
descriptum  esse  observantes,  in  quo  auris  peccare  soleat,  diligenter  eipendimus, 
alque  hac  dillgenlia  longe  plures  loci  castigali.  Interdum  etiam  sola  mutanda  fuil 
interpunctio ,  ut  iis,  qui  manci  videhantur  atque  mutili,  sua  integritas  redderetur 
aut  potins  nihil  defuisse  deprebenderetur. 

Ln  Gelaaii  papae  traotatum  VI  (..Sedent  quidam").  • 

']  l.Lupercaliorumritum  adGelasii  tempora Romae  perseverasse ac  tuippatronos 

habuisse,  nonnullos  scrupulos  movit.  Oe  singulis  si  quid  praefandum  erit,  sno  loco 
disserelur.  Sed  deeo,quiprimus  sese  oboculos  oftertjnre  miralurBaronius.posttot 
Christianorum  imperatorumedicta  adversus  idololatriam,  post  lot  sanctorum  pontifi- 
cum  ad  eistirpandamadhiblUstudia,  uon  miuusstultumquam  impiumLupercaliorum 
eam  ritum,  qui  ante  Romam  conditam  in  Italiam  fuerat  advectus,  ad  Gelasli  usque 
tempora  in  urbe  viguisse  atque  habuisse  defensores.nonpaganossedChristianos.non 
plebejos  quosque  sed  primarios  ac  senatores,  qui,  quod  fidem  pene  omnem  superat, 
Luperealla  non  tantum  tuebantnr  ut  spectacula  mere  ludrica  ac  populis  oblectandis 
idonea,  sed  ut  Christianae  reipublicae  necessarium  cultum,  cujus  aholitio  malorum 
omnlum,  quibus  tunc  couficiebatur ,  nominalimque  pestilentiae  atque  famis  causa 
et  origo  esset. 

2.  Inter  hos  autem  Lupercalionim  patronos  praecipuus  erat  Andromachus, 
is  ipse,  ut  Barouio  videlur,  Fausti  officiorum  magistri  frater,  ille  inquam  vir  illu- 
tlrit  Andromachus ,  cujus  et  opera  nsus  est  Gelasius;  utpotc  ab  eo  abundanter 
inslructit.i  dicitur.  ut  cohortaretur  Acacium  depotita  obstinalione  resipiscere. 
Is  vero  quum  clericum  aliquem  adullerii  insimulari  contigisset,  inde  ansam  arri- 


>vGoogIe 


TRACTATUS  V— VJ.  81 

puit,  unde  divulgaret,  longe  satius  facturum  fuisse  Gelasium .  si  in  adulieriis  cor- 
rigemlis,  quarii  in  abolendo  usu  a  tot  sanctis  fllius  riecessoribus  tolerato  studium 
et  operam  poneret.  Porro  iufamis  illa  Lupercaliorum  sollemnilas  XV  Kalendas 
Martias  celebrari  cousueveral,  uli  fidetn  facit  vetus  Kalendarium  Romannm  Dberil 
papae  et  Coustanlii  imperatoris  temporibus  edilum  et  a  Bucherio  vulgatum,  ln  quo 
et  ceterae  gentilium  sollemnitates  suo  quaeque  die  recensentur.  ,\on  consentit  igi- 
tur  hic  dies  cum  festivitate  cathedrae  sancli  Petri,  qua  nonnulli  in  Galliis  super- 
stitiosi  ritus  celebrabantur  a  Turonensi  II  concilio  anuo  Christi  567  damnati. 
Suttt  etiam,  inquit  iltud  concilium  can.  22 ,  qui  in  festivitale  cathedrae  domni 
Pelri  apostoli  cibos mortuis  offerunt,  et  post  missas  redeuntes  ad  domospro- 
prias  ad  gentiles  revertuntur  errores,  et  post  corpus  Domini  sacratas  daemoni 
escas  accipiunt.  Contestatnur  illam  sollicitudinem  tam  pastores  quam  presby- 
teros gerere,  ut  quetncunque  in  hac societate  persistere  viderinl,  vel  adnescio 
quas  petras  aut  arbores  aut  ad  fontes ,  designata  loca  genHlium ,  perpetrare 
quae  ad  ecclesiae  rationem  non  pertinent ,  eos  ab  ecciesia  sancta  auctoritate 
repetlant.  Non  desuut  lameu  viri  eruditioue  clari,  qui  Lupercalium  reliquias  huc 
canone  damnatas  puteut.  Verum,  ut  observavi,  Lupercalia  Romae  l.OFebruarii  die 
celebrabantur,  illa  autem  in  Galliis  peragebanlur  in  festivitate  calhedrae  sancli 
Petri,  hoc  cst  22  die  Febrnarii.  qui  dies  apud  Romanos,  ul  ex  latidato  Bucherii 
Kalendario  comperiraus .  Charistils  sacer  erat,  ita  ut  inter  Lupercalla  et  Charistia 
duo  apud  eos  interciderent  alia  fesla,  Qulrinalia  scilicet  17  die,  et  Feralia  die  21. 
SI  etiam  superstitiosos  ritus,  quos  Romae  in  Lupercalibus  peragi  consuevisse  quum 
Plularchus  tura  ecclesiae  uostrae  memorant,  cum  iis  conferautur,  quos  damnanl 
Turonensis  II  concilii  patres ,  iu  eo  concilio  superstition.es  non  e  Lupercalibus, 
qualia  celebrabantur  a  Romanis,  sed  aliuude  mananles  notari  atque  damnari  facile 
largiemur.  Quocirca  nihil  est,  cur  Gelasio  fidem  negemns  iufra  n.  9  asserenti:  In 
Africa  vel  Galliis  nec  fuerunt  aliquando  Lupercalia,  nec  conslat  fuisse  sub- 
lata.  Quamquant  si  rem  altius  ab  ipsius  celebritatis  origine  atque  instilulione  re- 
petamus,  quasdam  Lupercalium  reliquias  a  Turonensi  II  concilio  tolli  non  inficia- 
bimur.  Quippe  Arcades,  uti  Dionysius  apud  Johannera  Rosinum  lib.  3  antiq.Ro- 
man.  c.2  narrat,  in  colle  Palatino  firmati  quum  aedificia  alio  more  patrio  ex- 
ornassent,ttmplumquoquecanstruxere,  ac  ptimum  quidemPani  Lycaeo,  quem 
maiimo  in  lionore  semper  habuerunt,  loco  congruo  invenlo,  quetn  Romani  Lu- 
percalvocani,  Graeci Lycaeum  dicunt.  Tum  sic  a  Dionysio  describitur  ille  locus : 
Erat  antiquitus  antrum  tnagnutn  sub  colle  arbusto  denso  contectum,  et  fontes 
sub  petris  profundi  adhaerensque  rupibus  crebris  arboribus  et  quidem  magnis 
opacus,  ubi  ara  Deo  construcla  sacrificia  patria  perficiebant,  quae  Romani 
postea  mense  Februario  peragebant.  Enimvero  poluit  lieii,  ut  supersliliosus 
ille  fontium  el  arborum  cultus  in  Galliis  propagatus,  e  situ  lerapli,  qnod  Arcades 
Pani  Lycaeo  priinum  conslnuerunt  et  unde  Lupercalla  nata ,  fluierit.  Porro  ista 
Lupercaliunt  celebritas  ad  Gelasii  tempora  non  plena  et  integra  perseveravit,  sed 
ad  primariae  institutionis  imaginalionem  adumbrata.  Quod  enira  a  nobilibus  viris 
et  roatronis  fleri  consueverat,  per  viles  ac  serviles  personas  peragebatur.  Hinc 
gravlbns  alioquin  viris  fcrendus  videbatur  usus;  sed  eorum  aucloritati  non  cedens 
Gelasius  futiles  ipsorum  ineptias  acriter  simul  et  sapienter  propuisavit. 

3.  Hic  tractatus  eValicano  codice  iuter  epistolaa  pontihcias  editus,  a  Baronio 
ad  aunum  496  lotus  recusus  est,  erroribus,  ut  loquitur,  quautum  sibi  Ilcuit,  ei 
propriis  conjectaris  emaculalus.  Nonnulla  quidem  satis  feliciter  emendavit;  sed 
iu  aliis,  diim  medicam  mauum  aJTeire  nftitur,  raorbum  nou  tam  sanat  quara  mulal, 
iilque  agit  tantum,  ut  dura  raagis  latet  morbus,  remedio  egere  difflcilius  deprehen- 
datur.  Sed  hinc  comperit  lector,  quod  aliquoties  observavimus ,  quanti  nimirum 
intersit,  ne  quis  nbi  de  corrigendia  antiquorum  scriptis  agilur,  propriis  conjeclnris 
«n.  pontif.  I.  6 


^igilizedbyGOOgle 


82  MONITA    PRAEVIA    IN  OELASII   TBACTATUH   VI. 

licentius  ulatur,  aut  si  qua  muUt,  de  inducta  mulatione  lectorem  monere  oon 
gravetur.  Et  hac  quidem  cautione  adhibita  mendosis  In  locls  nostras  post  virum 
erudftum  conjecturas  eiponere  non  piguit.  Utrae  magis  sinl  probandae,  leclor 
judicabit.  In  codice,  qui  oHm  monasterii  s.  Petri  in  Avetlana  in  Umbria  fuit,  ei- 
cipit  hic  tractatus  Gelasii  dicla  adversus  Pelagianam  haeresim,  ac  nihilominus  fn- 
scribitur:  Incipit  ejusdem  papae  1'elagn  adversus  Andromachum  etc.  Ei  quo 
cuique  observare  licet,  quam  proclive  sit  librariis,  Gelasii  Pelagiique  nomina  coii- 
fundere.  Si  euim  ejusdem  papae  est  atque  Gelasii  dicta,  prolecto  non  Pelagii 
sed  Gelasii  est. 


Monita  praevia 

in  Anastasii  II  epistolas.  ' 

In  Anaataaii  epiitolam  1  („Exordium"). 
[us.  Ed.l  In  prima  conciliorum  compilatione  a  Jacobo  Merlino  edita,  eiinde  iu  celeris 

tocum  oblinuit.  In  Romana  pontiilciarum  epislolarum  collectioue  notatur  ex  Cre- 
sconio  descripta,  quo  nomhie,  ut  jam  saepe  monuimus,  Vaticanum  1353  Valllcel- 
lani  A  5  apographum  significalur.  Eamdem  eibibet  eaque  clauditur  primaria  Dio- 
nysii  colleclio,  unde  illara  eliam  eiemplaria  Hadriana  receperunl.  Eiatat  praeterea 
in  Hispaua  et  Pseudo-Isidoriana;  item  vetustae  cauonum  compilationi  ad  Hispaoa- 
rum  ecclesiarum  usum  concinnatae  lota  iuserta  est.  Denique  a  Justiuo  imperatore 
apud  Hormisdam  epist.129  n.3  et  a  Jusliniano  I.  c.  epfst.120  n.2  et  132  n.2 
laudatur.  Titulum  sequentera  pro  pace  ecclesiarum  ac  subnexa  capilula  omnes 
mox  dictae  collectionos  ei  praemitlunt,  nisi  quod  in  codice  Beccensi  horum  loco 
substitutum  esl :  De  reticendo  nomine  Acacn  et  de  iis  quos  baptizavit  aut  ordi- 
navit,  ut  in  suo  statu  permaneant;  in  Vaticanis  1342  et  1353  et  Vallicellano 
A5  tituli  ipsi  textui  suis  locis  inaerti  sunt. 

In  AnaBtasii  II  epistclam  2  („Tuum  gtoriose"). 

[Ed]         Iu  Dacheriani  spicilegii  tomoV  pag.  5£2  (nov.  ed.  t.III  p,  304)  e  schedis 

llieronvuii  Vignerii  primum  prodiil,  unde  in  sequcntes  conciliorum  collectiones 

VLabliei."  Mausii  (t.  VUI  col.  193)  et  Labati  (conc  Gall.  I,  669)  translala  esl.    Circa 

initia  anni  497,  simulac  baplismi  a  Clodoveo  suscepti  nuntius  in  iirliem  pervenit, 

scripta  videijir. 

Zn  Anastasii  H  epirtolam  3  („In  prolixitate11). 
[a*]  .  1.  Romae  primum  in  epistolarum  pontificiarum  collectionc  ac  deinceps  in 
edilionibus  conciliorum  Celasii  nomine  vulgata  est  sequens  epistola.  Quo.ei  codice 
descripta  sil,  is,  qui  vulgavit  eam  primus,  praeter  morera  annotare  omisit.  Eam  in 
Avellana  in  (Imbria,  cujus  siraile  eiemplum  Vaticana  bililiotlieca  pridem  asservat, 
reperimus.  In  iis  quidem  duobus  codicibus  Gelasio  ailscribilur,  sed  confuso  quodani 
ordine  inter  illius  epistolam  ad  episcopos  per  Dardaniam  constitutos  el  epistolam 
Agapeti  papae  ad  Justinianum  media  collocalur.  Eam  aulem  Auastasio  reslituen- 
dam  esse,  non  levibus  momentis  persuasum  nobis  fuit. 

2.  Primo  quidem  ejus  est  pontiiicis.  cujus  decessor  ad  episcopos  Illyrici  de 
excessibus  Acacii  scripseril,  et  quo  episcopatum  ineunle  illa  de  excessibus 
Acacii  epistola  tiim  Thessalonicae  tum  aliis  in  ecclesiis  rer.itari  ac  summo  omnium 
consensu  approbari  coeperil.  Atqui  in  Anaslasium  haec,  uon  in  Celasium  con 
veniunt.  Nam  rYlieem  fielasii  decessorem  ad  episcopns  Hlyrici  de  Acacii  excessibus 


^icjitizedbvGOOgle 


HONITA  PRAEVIA   IN  ANASTASII  II   EPISTOLAS  1 — 3.  83 

scripsisse  nullo  monimeuto  ')  novimus,  quum  conlra  Gelasii  cul  Anastasius  sue- 
cesstt  plures  sint  de  hac  re  epistolae,  quarum  una  nominatim  lllyrici  epiicopis 
est  inseripta.  Deindc  quara  procul  abfuerit  Tiiessslonicenais  antiates,  ut  circa 
initia  ponlificatus  Gelasii  liiteras  hujusmodi  in  ecclesia  sua  recitari  vel  praeciperet 
vel  eliam  permitleret.  teslis  est  Gelasius  ipse  iu  epistola  18  tertio  pontilicalus  ejus 
anno  scripta,  in  qua  sic  ad  episcopbs  Dardaniae  et  Ulyrici  loquitur  (l.-c.  n.  4): 
Noverit  veitra  fratemitas,  ecdesiae  Thetsalonicemis  antiititem,  nostris  ad- 
hortationibui  saepius  incitatum,  contagia  communionis  extemae  nunquam  de- 
eiinare  voluisse,  nec  apud  nos  nomen  Acacii  vel  ceterorum  iimilium  perfidorum 
hisque  communicantium  congrua  professione  damnaise.  Nec  ullus  patet  locus, 
quo  duos  sibi  quis  hngatThessalonicenses  episcopos,  quorum  unus  anno492  circa 
initia  pontiticalus  Gelasiani  ab  Acacii  schismale  discesserit,  alter  poslea  illud  revo- 
carit  atque  saltem  ad  anuum  494  pertinaciter  adhaeserit.  Eumdem  enim  Andream, 
qui  temporibus  Felicis  II  Thessalonicensibus  praefeclus  erat  jamque  lunc  papae 
liujus  communionem  subripere  leularat,  ut  ex  Felicis  epistola  18  discimus,  Gelasio 
snperstitem  fuisse,  subjecta  epistola  de  qua  agiraus  nos  docel.  Nec  facilius  ad- 
miltet  quiaquain  quod  opinari  videtur  Baronius  ad  aun.  492,  nempe  Romani  auti- 
stitis  epistolam  in  ecclesia  Thessalonicensi,  ipsius  episcopo  non  consentiente  neque 
illam  probante,  fuisse  recitatam.  Nemo  quippe  sibi  persuadebit,  epistolam  in  metro- 
politaua  totius  Macedoniae  eccleaia  episcopo  ipsius  nolente  fuisse  recilatam.  Nec 
intelligitur,  qua  ratione  Lignidensis  episcopus  scribere  potuerit,  omnes  posl  epi- 
slolae  memoratae  recitationem  Acacio  anathema  diiisse,  nec  quemquam  commu- 
moni  praevaricatorii  sese  miscuisse,  si  ali  ea  divelli  se  Thessalonlcensis  anlisles 
duIIo  paclo  passus  esset.  Aegerrime  etiam  credatur,  episcopum  amplae  proviuciae 
caput  ita  deseri,  ul  nec  quisquam  eum  sequatur,  maxime  quum  nulla  sequentibus 
inllicla  sit  poena;  aut  ab  omnibus  desertura  in  sententia  sua  perstare  adhuc 
potuisse. 

3.  Gelasimn  tamen  non  in  cassum  laborasse  ejusque  repetilis  adhortalionibus 
ac  lirmis  ratiotiibus  Andream  Thessalonicensis  ecclesiae  praesuiem  tandem  viclum, 
convictumque  ad  Anastasium  recens  creatum  pontilicem  misisse  legationem,  Aleian- 
drinac  ecclesiae  apocrisiarii  infra  epislola  5  n.  4  diserte  testantur.  Ubf  igitur  epi- 
slolam  hanc  ad  Anastasiumll  retulerimus,  omnia,  et  quae  prius  scripgerat  Lauren- 
lius  et  quae  nunc  ad  eum  rescribuntur,  jam  aplissime  quadrabunt,  Quid  enim 
convenientius,  quam  ut  Tbessalonkensis  antistes,  quem  Gelasius  insignis  praevari- 
cationis  arguerat  ac  notarat,  ubi  cum  ejus  successore  pacem  inire  voluit,  aliquod 
insigne  testimonium  daret  sincerae  couversionis  suae?  Quod  autem  majus  dare 
poterat,  quam  ut  Gelasii  de  excessibus  Acacii  epistola  in  ecclesia  sua  publice 
lecta  huic  praevaricalori  anatbema  diceret,  el  ul  omnes  idera  praestarent  auclor 
esset?  Item  Laurentio,  ul  ab  apostolica  sede  velut  medicina  quaedam  fidei  epi- 
scopis  per  Illyricum  vel  aliis  minisiretur,  admonenli  cotnmode  iulelligimus  ab 
Anastasio  rescriptum  esse:  quamquam  hoc  copiosissime  factum  sit  a  beatae  re- 
cordationis  praedecessore  nostro:  quum  re  ipsa  in  litleris  Gelasii  ad  Illyrici 
vicinosque  episcopos  copiosissima  miuistrelur  adversus  Acacianum  schisma  lulei 
medicina.  Quomdo  autem  idipsum  rescribere  poluerit  Gelasius,  non  apparet. 

4.  His  argumentis  quum  moveretur  animus  sed  ad  mulandam  inscriplionem 
vulgatam  aegre  adducerctur,  accessit  ac  pervicit  auctoritas  veterum  codicum  Re- 
migiaid,  Bellovacensis  atque  Corbejensis,  in  quibus  tria  epistolae  hujus  fragmenta 
velut  AnastasH  papae  Romani  exhibenlur.  In  iis  quidem  manuscriptis  fragmenla 
illa  non  ex  epistoia  ad  Laurentium,  sed  es  epistola  ad  Vrsicinum  eiscripta  anno- 
lantur.    Verum  haec  nova  inscriplio,  quam  falsi  minime  poslulamus,  epistolam  ab 

')  Hoc  qnidem  secuB.  Conferantur,  qnae  ad  monjtum  in  Gelasii  epist.  8 
(not   5)  adnotavimus.    [£<£.] 

6* 

DigitizedbvGOOgle 


84  MONITA   PRAEVIA  IN  ANASTA8II  II  EPISTOLAS   3—5. 

Anastasio  ad  Ursicinum  similem  ei,  quam  ail  LaureDtium  misit,  simul  a  pari  mfs- 
sam  esse  indicio  est.  Ac  vero  Uraicinum  quemdam  Dardaniae  epfscupum  aposto- 
licae  sedi  ootum  et  addictum  fuisse,  Gelasii  epistolae  7  et  11  fident  (aciunt.  Rioc 
et  quae  in  eiordio  seu  in  fine  epislolae  hujus  Laurentio  peculiarfter  dicta  videntur, 
ipsi  cum  L'rsiciuo  communia  fuisse  nihil  repugnat.  Certe  lidei  confessionem,  quae 
epistolae  huic  inserta  est,  recens  creatus  poniifei  etiam  ad  episcopos  alios  misisse 
se  indical.  Hanc  autem  ad  Ursicimim  ab  Anastasio  papa  Romano  inissam  esae, 
veteres  codices  jam  appellati  testimonio  sunt.  Ergo  idem  ipse  Anastasius,  qui  fidei 
coufessioneui  ad  Ursicfnum  niisll ,  et  hanc  epistolam  ad  Laurentiutn  Lignidensem 
scripsisse  dicendus  est. 

5.  Noque  ignoti  norainis  est  is  Lignidensfs  episcopus.  Eum  quippe  Nice- 
phorus  inter  orthodoios  fllvrici  episcopos ,  quos  Anastasius  Auguslus  veiavit,  prf- 
mura  appellat.  Additur  et  iu  Marcelliui  chronico  ad  aunum  516,  euradein  impera- 
(orem  ob  melum  lllyriciani  militis  orthodoxi  tumultuantis  extemplo  reverti 
mandasse  ad  suas  ecclesias  Domnionem  et  Evangelum  episcapos,  retento  apud 
se  Laurentio  insignis  nominis  calhotico  sacerdote,  quantumlibet  exitH  sententia 
ab  eo  damnatus  esset.  —  Denique  ad  tempus  quod  attinet,  hanc  eplstolam  ab 
Aoastasio  non  longe  post  eiordia  sacerdotii  sul,  et  anlequam  ad  ipsum  pervenlsset 
Andreae  Thessalonicensis  episcopi  legatfo,  scrfptam  esse  liquet. 
[Ed.J  6.   Ilis  igilur  Coustantii  uostri  arguraentis,  ut  jam  supra  monuimus,  prae- 

primis  Gclasii  epistolae  7  suflragium  accedit.  In  qua  quum  ad  episcopos  Dardaniae 
et  contiguas  quasque  provincias  vicinosque  pontifices  primum  epjscopatus  sui 
eiordia  indicaret  et  contra  schismaticorum  molimenta  veritalis  instructiones  trans- 
milteret,  status  ecclesiamm  illius  regionis  longe  alius  apparet,  quara  quf  nostra 
epistola  dalur.  Unde  nihil  cunctati  viri  probatissimi  vestigia  secuti,  eamdem  inter 
Anastasii  epistolas  posuimus,  pro  vitando  errore  tamen  elfam  sub  Gelasii  nomine 
indicem  addentes.  AUi  vjri  docti,  fnter  quos  Ballertnii  de  anliqu.  coli.  can.  II, 
11  $3,  vice  versa  nou  solum  epistolam  hanc  sed  etiam  tria  illa  fragiuenta  ad  Ur- 
sicinum  insignita  ad  Gelasii  nomeu  revocaruut,  Anastasii  inscriptiouem  falsi  po- 
stulantes. 

In  Anaataiii  II  epiitolam  4  (Fragm.  ad  Ursicin.). 
[&']  Ilaec  fragmenta  eo  ordine  repraeseiitamns ,  quo  in  mss.  Corbejeusi  et  Bello- 

vacensi,  ei  quibus  Stephanus  Baluzius  nov.  coll.  couc.  pag.  1457  illaedi  curaveral, 
nec  non  iu  Remigiano  exhibenlur.  Horum  priraum  si  postponalur  secundo ,  ea 
omnino,  quae  in  epistola  superiori  ab  initio  n.  2  ad  verba  propter  ine/fabilem  iuam 
benignitatem  habentur,  ne  una  quidem  mutata  voce  in  hoc  repctita  fuisse  depre- 
henderaus.  Nec  alius  videtur  is  Ursidnus  ab  eo  Ursicino  episcopo,  per  quein  Ge- 
lasius  epistolam  suam  7  ad  Dardanos  dirigere  se  significat  (ep.  7  u.  1),  qufque  epi- 
slolaell  ad  eumdem  Gclasfum  una  cum  aliis  Dardaniae  episcopis  mendose  Ursinus 
subscriptus  legitur. 

In  Anaataaii  II  epiatolam  6  (Ubell.  apocris.  Alex.). 
[Ed.J  Baronius  hunc  libellum  in  Vaticano  codice  latentem   nactus  dignum  duxit, 

quem  annalibus  sufs  tolum  et  integrum  insereret  (ann.497  n.14).  Eiinde  conci- 
liorum  editores  Anastasii  noslri  epistolis  eum  adjuugi  curaverunt.  in  praestantis- 
sunoValicano4961.  ubi  idera  profertur,  haec  majusculislitterisadcalcem  adscripta 
notantur  (fol.  63):  Dionysius  Exiguus  Jtomae  de  Graeco  converti.  Quae  verba 
Binius  coll.  coqc.  V,  403  nol.o  perperam  ad  sequens  Exemplar  gestorum  de 
absolutione  Miseni  trausferens,  largam  ut  suu  loco  vidimus  aliis  de  inscriptione 
hujus  documenli  ansam  erraiidf  praebuit.  Porro  Mausius  coll.  conc  VIII,  194 
libelli  noslrt  inscriptionem  ev  AveUana  partim  correxit,  seil  plures  ibidem  loci 


^igilizedbyGOOgle 


MONITA  PBAETIA   IN   SYHMACHI  EPI8TOLAM  1.  85 

cnntra  Baronii  et  Imjus  arclictypi  vesligia  incuria  librarii  mulali  videnlur.  Nos 
nova  dicli  codicis  Vaticani  collatione  facla  haec  menda  removiuius,  etsi  in  aliis  alius 
eiemplaris  aut  graeci  leitus  auxilium  deside.raudum  est. 


Monita  praovia 
in  Symmachi  epistolas. 

In  Symmachi  apiitolam  1  („Pott  contulatum  Paulini"). 

1.  Ad  inlegritatem  colleclionis  nostrae  pertinere  arbitramur,   Romanarum  [a'.  Ed.] 
synodorum,  quae  sub  Symmacho  habitae  sunt,  gesla  non  omittere,  raaiime  quum 

in  antiquis  canonum  eiemplaribus  nou  intcr  concilia  sed  inter  summorura  ponti- 
ficuin  epistolas  et  decreta  locum  obtineant,  el  in  cis  vel  cananes  Symmachi  vel 
decreta  Symmachi  inscribstitur,  ejusque  nomlne  laudare  illas  Aiiselmus,  Ivo  alii- 
que  canonum  compilatores  soliti  sint. 

2.  Subneia  gcsta  eihibet  vetus  collectio.  quam  Hadrianus  I  Carolo  Magno 
dedit.  E  collectionis  huius  eiemplaribus  repetita  sunt  summaria  capitula  fn  eorura 
fronte  praefiia;  quae  omnia  licet  retineamus,  postremum  tamen  nou  probamus 
omnino,  utpote  iu  quo  aliud  ah  ipsius  decreti  verhis  enuntiarf  videalur.  Praeterea 
ejusdem  collectionis  compilator  episcoporum,  qui  synodo  interfuerunt.  nomina  ah 
eiordio  resumit,  atque  baec  gesta  sic  absolute  orsus  esl:  Pett  consulatum  Pau- 
lini  v.  c,  die  Xalendarum  Martiarum  in  basUica  beati  Petri  apostoti  (HB  sy- 
nodo  praetidenti)  praesidenle  beatistmo  Symmacho  Fulgentius  archidiaconus 
dixii  etc.\  uecnon  subjectas  decretis  synodaiibus  subscripliones  compendiosiorem 
in  modum  coutraiit.  Eadem  ratione  geata  illa  et  ah  Isidoro  Hercatore  descripla, 
et  a  Mcrlino  in  editione  conciliorum  vulgala  sunt.  Subinde  subscriptionum  ordo 
mutatus  et  atpbabetkus  inductus  fuit,  ut  apud  Pctrum  Crabbe  ac  deinceps  in  edi- 
tionibus  condliorum  videtur.  Stepbanus  Baluzius  nov.  coll.  couc  pag.  1459  ei 
antiquo  codice  Colbertino  not.  1863  suppressum  tandem  supplevit  eiordium  et 
subscriptiones  restituit.  Et  eam  quidem  geslorura  fonnam,  quae  tametsi  mendosa 
ac  vitiosa  In  hoc  codice  serrata  est,  genninam  esse  uon  ambiget,  qui  plerarumque 
synodorum  ac  nominatim  Romanae  anuo  601  sub  ipso  Symraacho  celebratae  gesta 
consuluerit.  Id  quoqne  singularum  concilii  Calchedonensis  actionum  initia  et  sub- 
scriptioncs  conferenti  eiploratum  fiet.  Porro  quunt  eamdein  formam  priucipaiU 
ille  Vaticanus  Reginae  1997  eihibeal,  perplura  menda  removere  et  lextura  iute- 
gruro  reslituere  licuit.  Unde  simul  vcrus  episcopurum  iliic  praesentium  numerus 
LXXIII  datur.  Nam  quum  codei  noster  episcopos  LXVI  eodera,  quo  subscripti 
poslea  sunt,  ordine  praemisit,  tamen  ad  marginem  notat  cura  Colbertino:  Et  tub- 
scripserunt  episcopi  numero  LXV  et  papa  presbyieri  numero  LXXIIII  et 
diaconet  numero  VII  S.  Inler  jUos  episcopos  autem  omisit  hos  septem,  quos  in 
fiue  cum  aliis  codicibus  repetit:  Clarum  Allifanum,  Vitalem  Fundamim,  Lau- 
rentium  Trebeatem,  Innocentium  Forosensem,  Romanum  Pitinalium,  Mercu- 
rium  Sutrinum,  Marium  Tifernatis,  immisit  autem  duos  iu  fine  cura  aliis  codi- 
cibus  omissos:  Basilium  Matellicatem  et  Mariotem  Fematem.  Ita  quidem 
LXXUI  episcopi  revera  efficiuntur,  sicut  in  Hadrianis  codicibus  in  fine  subscriptio- 
uum,  quae  LXXI  tauttun  nomina  praebent,  notatur:  Subscripserunt  episcopi  nu- 
mero  LXXIII. 

3.  His  gestis  epistolae  nomeu,  quamvis  epistolarem  speclem  prae  se  non 
ferant,  indimns,  ut  citationum  coramoditati  consulalur.    Sed  ncque  iis  prorsus  re> 


^igilizedbyGOOgle 


86  MONITA  PKAEVIA   IM  SYHMACHl 

pugnal  hoc  nomen.    Cesla  quippe  Romanarura  synodonuu.  in  quibus  aliquid,  quod 

ad  ecclesiaslicani  discipiiuani  attinerel,  decernebatur,  ad  alias  eliain  ecciesias  vulgo 
raissa  fuisse  extra  controversiam  esl.  Certe  synodi,  quam  Symmadius  biennio  [>osl 
liomae  celebravit,  in  Gallias  transmissa  essc  acla,  Avito  Viennensi  episcopo  epist. 
31  tcste  edocemur. 

Lu  Symmachi  eputolam  2  („Movit"). 
[a J]  1.  Apud  Baronium  in  annalibus  ad  ann.  499  n.  37  una  cum  sequenli  primum 

prodiil  ea  Arelateusis  ecclesiae  codice  eruta.    Ulramqne  ad  alterum  exemplar  ci- 
actam  Jacobus  Sirmondus  concil.  Gall.  tom.  I  inseruit.    Ruos  illos  codices,  qui  in 
bibliotheca  Colbertiua  jam  asscrvantur,  denuo  cum  Regio  3849  recognovimus. 
|c"  |  2.    Porro  apud  conciliorum  editores  ante  Sirmondum  haec  epistola  sequenti 

poslposita.  Primam  collocari  debuisse  probanl  quum  rectus  ordo,  qui  priusquam 
auditae  sint  partes  judicium  fieri  non  palitur,  tura  nota  cousularis  „post  consuia- 
latum  Paulini",  quac  annum  499  desigual  (cf.  Pag.  ad  a.  499  n.  1),  tum  demum 
nota  coiisularis  anni  sequentis  iterum  p.  c.  Paulini,  quae  eam  anno  499  jam 
elapso  datam  esse  demonstrat. 

In  Symmachi  epistolam  8  („Dilectiomsu). 
[a*]  Simul  cum  superiorc  et  ex  iisdem  exemplarihus  in  lucem  emissa  est.    Kotal 

Labbeus,  Caesarii  nomen  loco  Aeonii  antea  irrcpsisse. 

In  SymmacJii  epistolam  4  („Non  debuit11). 
[a']  A  Luca  Uacherio  spicilegii  tomo  III,  307  ex  Hierouymi  Viguerii  schedis  pri- 

mum  vulgata  est.  Ejus  veritatem  probant  duae  superiorcs  ad  Aeonium  epislolae, 
sicul  vkissim  harum  yv^monp  ista  conlirmatur. 

In  Symmachi  epiatolam  5  sen  «ynodum  Romanam  IV  („Rufto  Magnou). 
[a1]  1.    Velerum  codicmn,  in  quibus  sequentis  synodi  gesta  exhibcnlur,  triplex 

gcnus  reperimus.  Exstant  enim  primo  in  singulari  olim  Nicolai  Fabri  nunc  ditls- 
simae  blhliothecae1)  Colbertinae  exemplari,  in  quo  et  plura  monumcnla  ad  eam- 
dem  synodum  altinentia  proiime  a  nobis  subjicienda  adjuncta  suut.  Oplandum 
quidem  foret,  ut  hoc  excmplar  a  periliori  manu  descriptum  csset.  Sed  obsingu- 
Iftritatem  magni  debet  esse  pretii.  Eadera  praetcrea  pracdictis  monumenlis  desti- 
tuta  ac  nuda  in  ea  colleclione,  quara  Hadrianus  I  Carolo  Hagno  dedit,  legunlur. 
Inde  illa  mutuatus  Isidorus  Hercator  eadem  et  compilalioni  suae  inseruil.  Anno 
autem  1535  Jacobi  Herlini  opera  ac  deinceps  in  celcris  conciliorum  edilioiiibus 
vulgata  sunt,  Quae  quum  ibi  nonnihil  depravala  judicassel  Baronius,  ea  cum  anti- 
quitus  scripto,  inquit,  codice  2)  Cresconiano  collala  alque  ut  licuit  cmendata 
in  annalibus  ad  ann.  502  recudi  curavit. 

2,  At  In  quovis  codicum  genere  gesta  illa  Rufo  {seu  Rufto)  Magno  Fausto 
Avieno  v.  c.  cotts.  sub  die  X  Kat.  Novembr.,  hoc  cst  23  die  mensis  Octobris 
anni  501  consignautur,  nisi  quod  in  uno  Coisliniano  ac  forte  aliis  perpaucis,  quos 
secutus  est  Herlinus,  nota  numerica  X  excidcul,  ac  restel  die  Kul.  pro  sub  die 
XKal.  Neque  a  sumrao  illo  codicum  consensu  dissidere  censendus  est  Corbejeiisb. 
Nam  licet  in  eo  nola  desit  consularis,  trium  tamen  linearum  restat  spatium,  quod 
antiquarius,  ut  eam  postea  majusculis  el  miniatis  litleris  pro  more  pingeret,  reli- 

')  Quod  Bcflicet  olim  mon&Hterii  g,  Petri  FossatensiB,  moi  post  Nic.  Fabrum 
Colb.  1868,  deindo  Reg.  3887.  9.  9,  tum  teate  Labato  Reg.  1451,  mombr.  saec.  X. 

*)  Est,  nt  jam  soepe  monuimus,  Vatic.  1353,  cujus  archetypum  Vallicell.  A  5 
denuo  contutimus.     [t,d.] 


J.g.zot.GoOgle 


EPISTOLAS   1  —  5.  87 

querat.  Quod  ijuuio  ita  sil,  mirari  subit,  unrtc  iuler  erudilos  dc  lenipore,  quo 
babita  ail  sequens  synodus,  oboriri  potuerit  controversia.  Baronius  tainen  Avieni 
jioniine  aut  uescio  qua  alia  praejudicaU  opinionc  deceplus,  licet  Faustum  Avienum 
seu  seniorem,  queni  anno  601  fastis  cousularibus  adscriptum  agnoscit,  ab  Avieno 
juniore,  qui  anno  602  consulatum  gessit,  distinguendum  esse  non  ignorassel,  hanc 
synudum  aii  annum  502  retutit,  nec  aliam  ab  ea,  quae  ipso  anno  502  re  ipsa 
celcbraU  est,  sed  alteram  lantum  ejusdein  acUonem  putavit.  Hanc  opiuionem  de- 
fendi  non  posse  merito  ratus  Autouius  Pagius  niliilominus  chronicaoi  nolam,  quam 
manuscripli  prac  se  ferunt,  veram  negat,  et  hac  una  ratione,  quod  in  Corbejensi 
ilesideratur,  eam  in  ceteris  ab  imperito  aliquo  additam  csse  pro  certo  ponil.  Vc- 
rum  cui  non  itl  vidcatur  ab  aequiutis  legibus  abhorrere,  ut  quod  innumeris  in 
manuscriptis  scriptum  est,  ob  id  unum  falsi  arguatur,  quia  in  uno  praetermissum 
fuerit?  Tanto  autem  minus  eicusari  potest  vir  memoratus,  quod  iu  Corbejensi 
codice,  quem  ceteris  praefert,  chronicara  notam  a  librario  non  tam  omissam,  quam 
ut  concinnius  et  elegantius  exarari  postmodum  posset  dilalam  fuisse,  spatium  re- 
lictum  manifeste  indicat.  Quocirca  ueque  felicius  ipse  banc  synodum  ad  annum 
503  difTerendam  arbitratur.  lnncias  quidem  uon  ierim,  illam  in  manuscriptis  ei 
subjici  syuodo,  qnae  anno  502  babita  est.  Sed  ubi  de  tempore,  quo  synodus 
celehrata  est,  agitur,  ad  ilfu.il  certo  dignoscendum  valde  leve  est  argumentum  ex 
ordine  quem  in  veterihus  libris  servat  petitum.  Neque  gravioris  est  momenti  alle- 
rum,  quod  idem  vir  emditus  ex  Victorluo  Isidorianae  collecliouis  exemplari  ab 
annis  circiter  400  cxarato  in  gratiam  opinionis  suae  deduclt:  quod  nimirum  in 
geuerali  titulorum  indice,  quem  codex  jlie  prac  se  fert,  synodus  sub  Symmacho 
anno  502  tertia,  et  baec  dc  qua  nunc  agimus  quarta  nuucupetur.  Ex  unis  quippc 
pendet  titulis  auUquarii  arbitrio  concinnatis,  in  quibus  nonnihiJ  sibi  licere  perili 
imperiUque  semper  exisUmarunt.  Kt  vero  notandum  est,  in  omnibus  collecUonum 
lladriani  atque  Isidori  exemplaribus  synoduni,  de  qua  aglmus,  quartam  inscribi. 
Quum  autem  in  iisdem  exemplaribus  hauc  proxime  antecedat  synodus  anno  502 
habita,  anUquarios  mcilare  videbalur  hic  ordo,  ut  eam,  quam  sic  antecedenlem 
videbant,  lertiam  appellarenl.  Si  Umcn  eum  excipias,  qui  Victorinum  codicem 
descripsU,  ceteri  ab  hac  licenUa  sibi  temperarunL  immo  neque  in  ColbcrUuo  su- 
perius  laudalo  codice  subjecU  synodus  quarla  nuncupatur.  Certe  apud  virum 
critices  studiosum  valere  louge  amplius  debuit  consularis  noU  in  ipso  Victoriuo 
ctcmplari  quemadmodum  in  omnibus  aliis  scu  Hadriani  seu  Isidori  sive  etiam 
singuUri  CoJbcrtino  praefixa.  Praeterea  de  noUe  hujus  veriUtc  ambigere  nos  non 
sinunt  tres  Theodorici  regis  infra  aubjiciendae  praecepllones  ad  eamdem  syno- 
dum  jam  congregaUm  daUe,  quarum  prima  sub  die  VI  IdusAugusti  RufoMagno 
Fausto  Avieno  v.  c.  cons.,  altera  sub  die  VI  Kal.  Septembr.  Ru/io  Avieno 
Fauslo  v.  c.  cons.,  postrcma  sub  die  Kal.  Octobr.  consiguautur.  El  ox  Iri- 
plici  quidem  illa  uota  perspicuum  est,  synodum,  iie  qua  nobis  sermo,  anno  601 
aute  Augustum  meusem  congregaUm,  sed  propter  erumpentes  tumultus  idenU- 
deni  intcnnissam,  ad  mensem  Octobrem  prorogatam  fuisse.  Quod  autem,  in  ipsius 
synodi  fronte  praemitUtur,  eam  ejusdem  mensis  23  die  vel  certe,  si  magis  placct 
perpauooruni  mauuscriptorum  lectio,  1  Novemhris  dic  absolutam  fuisse  nos  docel. 
3.  Neque  his  repugnant,  quae  Theodorus  lector  ct  cx  eo  Theophanes  ac 
Nicephorus  CallisU  scribunt,  perturbaUonein  videncet  ex  duplici  Symmachi  ac  Lau- 
rentii  ordinaUone  naUm  ad  tres  annos  produclam  esse,  aut.  illud,  quod  liber  pon- 
lilicalis  seu  AnasUsius  vulgatus  tradit,  post  quatuor  annos  a  Symmachi  ordina- 
tionc,  Laurentio  Fcsli  factione  rcvocato  accusatoque  Symmacho,  celebratam  esse, 
svnodum"  qua  Symmachus  a  crimine  purgatus  cst.  Nam  a  22  dic  mensis  Novem- 
bris  aoni  498,  quo  ordinalus  fuerat  is  papa,  ad  23  diem  mensis  Octobris  anni 
501,  quo  absoluU  est  hacc  synodus,  siniul  ct  anni  tres  pcne  solidi,  et  quatuor, 


>vGoogIe 


88  MONITA    PBAEVIA    IN    BTMMACHI 

quornm  primus  et  poslremus  inchoati,  duo  medii  solidi,  intercedunt.  Aegre  vevo 
Pagius  cum  ophuone  sua  componere  queat,  quod  laudati  scriptores  Theodorus, 
Theophanes  ac  Nicephorus  ibidem  adjiciunt,  tumultus  nempe  ct  contentionem, 
Symmachi  opcra  dimoto  de  episcopalu  et  in  ciilium  pulso  Laurenlio,  tandem  quie- 
visse.  Nam  syooiio  Homanae  anno  502  celebratae  Aprilis  episcopus  ecclesiae 
Nucerinae  subscripsit.  Ei  quo  sequilur,  ul  jam  antea  Laureutius  a  Nucerina  sede 
depulsus  fucril.  Si  autem  Laurenlii  expulsionem  praecessit  Symmachi  purgalio, 
synodus,  in  qua  purgatus  est,  ante  moi  dictam  anno  502  celebratam  pouenda,  non 
posl  differenda  est.  Cum  his  etiam  apprime  cohaeret  ejusdem  synodi  anno  502 
habitae  prooemium,  in  quo  sic  praefatur  Symmachus ,  ut  quae  de  cjericis  ipsius 
syuodus  Fausto  Avteno  consule  habita  decreverat,  diserte  memoret  atque  com- 
mendet.  Detnum  quum  Symmachi  poutihcalus  ad  eipulaionem  usque  Laurentii 
interturbari  ac  vacillare  nou  destiteril,  omnia  ejus  verba  in  coucilio,  qnod  anuo 
502  celehravit,  ponltticem.  spiranl,  qui  in  dignitate  sua  obfirmatus,  ea  jam  trau- 
quillus  gauderet.  Eliamsi  igitur  utrique  synodo  deesseut  consulares  uotae,  non 
deesseut  argumenta  idonea,  quibus  eam,  quam  subjicimus,  anteriorem  esse  demon- 
slraremus  altera,  quae  anno  502  habita  est. ') 

4.  Gur  autem  guarla  in  mss.  coltectionum  Hadriani  el  Isidori  inscribatur, 
nec  movere  nos  nec  dislinere  diulius  debet.  Hoc  enim  ei,  qui  Hadriani  collectio- 
nem  concinoavil,  tribuere1)  Hcet,  praesertim  quum  eadem  synodus  neque  in  Coi- 
bertino  eiemplari,  in  quo  acta  autheutica  quae  ad  eam  attineut  diligenlius  col- 
lecta  suut,  neqge  ab  Ennodio  usquam  guarta  nuncupeter.  Contingere  quidem 
poluit,  ut  ex  syoodis  sub  Symmacho  habitis  haec  quarla  eisliteril.  Certe  ul  sin- 
gulis  annis  concilia  celcbrarentur,  Hilarus  papa  decretis  iteratis  praeceperat.  In 
ipso  etiam  hujus  synodi  apologetico  Ubro  concilia  sacerdotum  ecclesiaslicis  legi- 
bus  quolartnis  decreta  per  prooincias  Ennodius  memorat.  Unde  mirura  uon 
esset,  per  quatuor  primosSymmachi  anuos,  qoibus  lam  gravia  ingruerunt  uegolia, 
quatuor  habilas  esse  synodos,  quarum  quarta  anno  501  celebrata  sit.  Verum  hoc 
aberat  ab  antiquorum  more,  ut  quum  sub  eodem  poutince  plures  celebrarentur 
synodi,  quota  quaeque  esset,  in  earum  froole  annotaretur.  Earum  diversitatem 
chronicis  nolis  indicare  salis  hahebant.  Quamquam  nostra  synodus  ideo  quarta 
dici  potuii,  quia  quartae  congregalionis  episcoporum,  qui  ad  causam  Symmachi 
dignoscendam  convenerant,  gesta  eihibet.  Quod  et  sequeutis  quaestionis  eipli- 
catio  illuslrabit. 

5.  Cur  enim  Palmaris  dicta  sit,  pariter  quaerilur.  Sed  quiu  a  loco,  in  quo 
episcopi  convenerunt,  sic  appellata  sit,  nulli  ambigendum.  Sane  celebris  tum  erat 
locus  Palmae  nomine  nuncupatus.  Inde  Theodoricus  anno  500  Romanum  popu- 
lum  allocntus  esse  ab  anonymo  Valesiano  narratur  his  verhis :  ambulavit  rex 
Theodoricus  Romam  .  .  et  ingressus  urbem  venit  ad  senatum,  et  ad  Palmam 
aliocutus  populo  se  omnia  Deo  juvante,  guae  ceteri  principes  Romani  ordi- 
naverunt,  inviolabuiier  servaturum  promiltit.    Loci  et  coucionis  ejusdem  me- 


Symmachi  act.  Sanctor.  Jut.  d.  19  tom.  IV  p.  639)  et  M&nsii  (enll.  canc. 
VIII  p.  303  sqq.)  suo  more  lucidissime  disserit  Hefele  Coneitiengeechichte  II 
p.  615  sqq. 

*)  Hoc  quidem  vix  concedendum ;  quippe  et  in  exemplari  Vaticano  Heginae 
1097  Hadriano  vetuatiore  eadem  nianu  ad  marginem  notatur:  Quarta  synndm 
kabita  Romae  PabnarU,  et  retaliom  tpucoponm  ad  regem  {„Agiinus  Deo  gratiat" 
etc.)  nota  ma.cjtiiia.lia  adscribitur:  Tertia  tynodta  habita  Romae.  Unde  simul  et 
rationi  computationis  illarum  Bynodorum  lux  aflertur,  et  sententia  Ballerinionun, 
Mansii  (colf.  conc.  VIII,  301)  et  Hefele  (Conciliengeschichte  HI,  623)  authenticc 
probatur.  At  tamen  Coustantdi  nostri  de  hac  re  seutentiam  ut  prorsus  integram 
vedderem,  religioni  mihi  duzi.  Ipse  aententiam  meam  in  momto  ad  appendic. 
Symmachi  epist.  5  n.  4  et  5  adaperiam.    [Ed.] 


^igilizedbyGOOgle 


EPISTOLAM  5.  89 

minlt  s.  Fulgentii  discfpulus  in  ipsius  vita  n.  27,  ubi  quum  sanctum  illura  virum 
eo  tempore  Romam  venisse  praemisissel,  qua  fuit  in  urbe  maximum  gaudium 
regis  praesentia,  suhjkit :  cotttigit,  ut  b.  Fulgentius  .  .  .  in  loco,  qui  Patma 
aurea  dicitur,  memoralo  Tkeodorico  rege  concionem  fuciente  Romana  curia 
nobilitatem  decus  ordinemque  distinctis  decoratum  gradibus  adspectaret.  Ipse 
Theodoricus  apud  Cassiodorum  lib.4.  episl.  30  porticus  memorat  curiae  juxla 
domum  Patmatam  poaitae.  Ei  ipsis  autem  synodalibus  gestis  eosdem  episcopos 
prius  et  in  basilica  Julii  conventura  unum  et  in  basilica  Sessoriani  palatii 
alterura  celebrasse  discimus.  His  si  addatur  lerlius,  in  quo,  antequara  Palmam 
adfrent,  convenerint,  binc  idonea  suberit  ratio;  cur  totius  negolii  confe-ctio  Palmae 
edita  non  modo  Palmaris  sed  et  quarta  synodus  appellata  sit.  Verum  neutri 
appellalioDum  illarura  suiTragatur  auctoritas  Colbertini  eiemplaris ,  in  quo  haec 
synodus  neque  quarta  neque  Patmaris  iuscribitur.  Ennodius  quoque  iu  apo- 
logia  ejusdem  syoodi  ex  duobus  illis  tittUis  neutrum  illi  donal.  [Cousentit  autera,  [Ed.j 
ut  jam  monuhnus,  praeclarissiraus  Vaticanus  Reginae  1997,  in  quo  eadem  manu 
et  hic  e  regione  initii  ad  marginem  uolatur  Quarta  synodus  kabila  Romae  Pal- 
maris,  et  postea  adnciae  relationi  episcoporum  ad  regem  {„Agimus  Deo  gra- 
tias")  adscribitur:    Tcrtia  synodus  habita  Romae.~} 

6.  Lket  ex  praecepto  Tkeodorici  regis  congregata  dicatur,  ipse  laraen 
Theodoricus.  ut  visuri  sumus,  eam  non  nisi  ex  Symmacht  cousensu  ipsius  litleris 
firmato  convocasse  se  quaereotihus  episcopis  probavil.  Illam  porro  nou  ideo  con- 
vocavit,  ut  schisma  compoiierel  ex  duplici  ordinatione  nalura,  sed  ut  Symmachi, 
qui  quidem  ut  adulterii  rcus  relatus  ad  ipsum  fuerat,  causam  episcopali  judkao 
nniret. 

7.  Syuodi  hnjus  decretum  varias  in  provincias  missum,  quum  iu  Gallias  per- 
venisset,  Avitus  Viennensis  episcopus  a  cunctis  Gatlicanis  fratribus  jussus  de  eo 
ad  Faustum  cl  Symmachum  senatores  sic  scripsit:  Dum  de  causa  Romanae 
ecclesiae  anxianimi  ac  trepidi  essemus,  utpote  nutare  statum  nostrum  in  la- 
cessito  vertice  sentientes,  quos  amnes  una  criminatio  utique  sine  invidia  mul- 
titudinis  percusserat,  si  statum  principts  obruisset;  perlata  est  sollicitudini 
nostrae  ab  Jtalia  in  exemplaribus  sacerdotalis  forma  decreti,  quam  de  papa 
Symmacko  apud  Vrbem  collecti  Italiae  antistites  ediderunt.  Quam  conitilu- 
tionem  licet  observabitem  numerosi  reverendique  concilii  reddat  assensus,  in- 
telligimus  tamen  sanctum  Symmackum  papam,  si  saecuto  primum  fuerat  ac- 
cusatus,  consacerdotum  suorum  solatium  potius  adsciscere  quam  recipere 
debuisse  judicium ;  quia  sicut  subditos  nos  esse  terrenis  potestatibus  jubet  ar- 
biter  coeli,  staturos  nos  ante  reges  et  principes  in  quacumque  accusatione 
praedicens,  ita  non  facile  datur  intelligi,  qua  vel  ratione  vel  lege  ab  inferio- 
ribus  eminentior  judicetur.  Nam  quum  celebri  praecepto  apostotus  clamet, 
accusationem  vet  in  presbyterum  recipi  non  debere ,  quid  in  praccipuum  ge- 
neralis  Ecclesiae  criminationibus  licere  censendum  est?  Quod  synodus  ipsu 
venerabttis  laudabili  constitutione  prospiciens,  causam,  quam  (quod  salva  ejus 
reverentia  dictum  sitj  pene  temere  susceperat  inquirendam,  divino  potius  ser- 
vavil  examini:  perstringens  tamen,  prout  breviter  potuit,  nikil  vel  sibi  vel 
gloriosissimo  viro  Theodorico  regi  de  Hs,  quae  papae  dicebantur  objecta,  pa- 
tuisse.  Haec  ille,  quibus  et  sub  Bnera  addit:  Si  papa  Vrbis  vocatur  in  dubium, 
episcopatus  jam  videbitur  non  episcopus  vacillare  ....  Reddet  rationem, 
qui  ovili  dominico  praeest,  qua  commissam  sibi  agnorwn  curam  administra- 
tione  dispenset:  ceterum  non  est  gregis  pastorem  proprium  terrere  sed 
judicis. 

8.  Eodem  vere  decreto  valde  perculsi  sancti  papae  adrersarii  illud  Hbetlo 
publico,   qucin    adversus  synodum  absolutionis  incongruae  inscripsemnt,   im- 


>vGoogIe 


90  MONITA   PKAKVIA   IN  8YMMACHI 

pugnare  ausi  suiit.  Sed  synodi  vindicias  Ennodius  postea  Ticinensis  episcopua 
edilo  tibello  adversus  eos  quicontrasynodumscriberepraesumpserunt,  suscepil. 
Porro  tioc  opus  synodali  auctorilate  cl  conscriptum  et  approbalum  et  inter  canu- 
nica  decrcta  computatum  vulgo  crcditur:  quia  de  veritate  nullus  bacteuus  dubi- 
lavil  synodi  quintae  suh  Symmacho  nuncupatae,  in  cujus  eiordio  edicitur :  Li- 
bellus,  qui  synodali  aucloritate  contra  eos,  qui  adversus  1  Fnostram  synodum, 
quae  habita  est  Romae  Paltnari,  mutire  praesumpserunt,  ab  Ennodio  con- 
scriptus  est,  coram  omnibus  deferalur,  el  in  praescnlia  omnium  legatur  alque 
roboretur.  Quo  rccitato  et  ab  omnibus  consona  voce  comprobato  sancla  suno- 
dut  dixit:  haec  futuris  temporibas  reserventur  alque  ab  onmibus  ieneantur 
et  in  omnibus  serventur.  Hic  libellus  mtegerrime  synodaHtcr  ab  umnibus 
teneatur,  alque  inter  quartae  et  quintae  synodorum  nostrarum  actiones  inter- 
ponatur,  ct  ila  sicut  fiarum  synodorum  Aecreta  habeatur-.  quia  synodali  au- 
ctoritate  conscriptus  et  roboratus  est.  Verum  quintam  synodum  sicul  et  se- 
quenlem  seatam  meros  essc  Isidori  Hercatoris  fetus,  mulla  demonstrant. 

9.  Primo  quidcm,  antequam  compilatio  ejus  prodiret,  ignolae  fuerant  hujus- 
modi  syuodi.  Eas  certe  ignoravit  Hadrianus  I;  alioquin  tribus  aliis,  quas  collectio 
ejus  aaserval,  ab  eo  liaud  dubie  adjunctae  fuissent.  Dcinde  slilus,  quo  utraque 
conscripta  est,  plane  Isidorum  manifcste  prodit.  Utraque  cnim  non  modo  pluribus 
sententiis  constat,  quas  imposlor  ilic  prirais  pontilicibus  supposuerat,  inconcinne 
repelilis,  sed  ei  centonibus  conllata  est  quum  aliorum  pontificum  tum  geminarum 
synodorum,  quae  sub  Symmacho  hahitae  sunl,  cum  iisdem  omniuo  meudis,  curo 
quibus  ipsas  synodos  integras  Isidorus  repraesentat.  Certe  haec:  est  enim  a 
muitis  antecessoribus  synodaliter  decrctum  atque  firmatum,  ut  oves  quae  pa- 
stori  suo  commissae  fuerint  eum  nec  reprehendere,  nisi  a  fide  exorbitaverit, 
praesumant;  uec  non  isla:  unde  et  antiquiius  decrelum  est,  omnes  possessio- 
nes  etc.;  vel  illud  quod  proxime  sequitur:  et  alibi  scriptum  legitur:  itle  qui per 
violentiam  etc. ;  ct  moi:  In  synodalibas  decrctis  legitur:  Eedintegranda  sunt 
omnia  exspotiaUs ;  aut  alia  hujusmodi  synodi  quintae  nomine  profcrre  tam  im- 
prudenlcr  ausus  fuisset  nemo,  nisi  qui  decreta  similia  iisdem  verbis  composita 
antiquioribus  pontiiicibus  Zephyrino,  .Fabiano,  Cornelio,  Stepliano  I,  Eusebio  ac 
Julio  suppusuerat.  Si  cnim  adulierinae  iilae  cxcipiautur  epistolae,  dcccssorum 
Symmachi  uullus  quidquam  hujusmodi  decrevisse  deprehendctur.  Neqne  ctiam  in 
aetalem  Symmaclii  sed  i[i  Isidori  polius  saeculum,  hoc  est  uouum,  convenil,  quod 
ijle  papa  in  synodo  sexta  adversus  eos,  qui  facultales  eaclesiae  sub  specie  lar- 
gitatis  regiae  vel  cujuscunque  potestatis  improba  subreptione  pervaserinl, 
decernere  lingitur.  lgnorabat  quippe  haec  aclas  regias  illas  aut  cujusque  pote- 
stalis  largitates.  Ipse  etiam  Odoacer,  ut  epist.  6  visuri  sumus,  sacrtlegii  instar 
ducebal,  eas  ad  alium  usum,  quam  ad  quem  collatae  fuerant,  Lransferri.  -\equc 
minus  ab  iis  sibi  arrogandis  aoliorrcb.it,  qui  pro.umc  illi  in  regnum  Italiae  suc- 
cessil  Theodoricus,  cui  religioni  fuit  etiam  dc  eeclesiaslkis  negotiis  quidquam 
sibi  sumere.  Si  praeterea  Gallias,  iu  quibus  Clotioveus  fidem  rcccns  susccperat, 
aliasve  regiones  peragraverimus,  facultatum  ecclesiae  dispensationem  pencs  epi- 
scopos  lum  fuisse,  ac  principes  nihiidum  sibi  in  cas  vindicassc  compericmus.  Imrao 
quum  anno  502  id  unum  Odoacer  petiissct,  ut  ecclesiastica  pracdi.i  praeter  con- 
scienliam  rcgfs  abalienari  non  possent,  pelitio  illa  velut  uova  et  injusla  rejecta  est. 
Ad  lioc  quid  sibi  vult  ista  commentitiae  syuodi  V  acclamatio:  Bli,  qui  papam  ac- 
cusaveruni  et  damnationem  ei  inferre  tentarunt,  et  iiti,  qui  eum  judicaverunl, 
ul  damnentur  rogamus?  Non  enim  aiii  Symmachum  judicasse  legunlur,  nisi  quos 
Theodoricus  rcx  clero  et  senalu  petcntibus  ipsoque  annucnte  Symmacho  causae 
cjus  judices  dclegavit.  Et  illi  quidem  cum  non  condemnasSc  sed  absolvissc  mc- 
moranlur.    Quac  Symmaclii  accusaloribus  causa  fuil,  cur  stalim  advcrsus  syno- 


^igilizedbyGOOgle 


EPISTOLAM  6.  91 

dum  ubsolutionis  incongruae,  hoc  esl  quae  papam  absolveral,  libelluiu  conscri- 
berent.  Siir  autem  subjectas  eipendamus  subscriptioncs ,  quol  in  eis  mendacia  ' 
detegemus?  Jam  Binius  posl  Baronium  obscrvarat,  In  suhscriptionibus  quintae 
synodi  plurimos  Orienlales  nominari,  qui  concilio  Calchcdoncnsi  anle  annos  52 
interftterunt,  et  quorum  post  10  annos  a  tcmpore  dicti  concitii  ttulla  mentio 
rcperitur.  Sed  cl  sl  subscripliones  episcoporum  lialorum  ejusdem  synodi  cum 
aliis  geminarum  synodorum  conferamus,  pleraquo  sedium  nomina  corrupla,  nec 
paucas  ecclesias,  quarum  episcopi  noli  ac  certi  sunt,  alienis  altributas  compe- 
riemus.  Quorsum  vero  llalae  synodi  vindkandac  gratia  tot  Orientls  episcopi  vo- 
cati?  IVum  Anastasius  imperitor  haereticus  ipsi  papae  adeo  infensus  lol  Romam 
confluere  pennisisset?  Aut  si  perralslsset,  an  et  hi  de  rebus  Orientis,  quae  valde 
perturbalae  erant,  penitus  siluissent? 

10.  Vel  hacc  temporis  nola  post  consulalum  Avicni  XV  Kalendarum 
JVovcmbrium  Indictione  nona,  synodo  quintae  snh  Symmaclio  in  veleribus  Isidori 

-  excmplaribus,  quac  sota  illam  cxhibent,  praefixa  fraudem  manifestam  habet.  Nam 
prinio  istud  Posl  consutatum  Avicni  negotium  facil,  nec  de  quo  Avieno  dictum 
sit,  animus  facile  rijjuriical.  Id  quidcm  cdilorcs  conciliorum,  itum  quintam  lllam 
synodum  anno  503  illigant,  de  Avicno  juniorc  interpretari  sc  patain  faciunt.  Sed 
si  ita  csl,  quum  synodus,  qua  Symmachus  absotulus  fuit,  quarta  ab  Isidoro  ap- 
pellatur,  conscquens  erat,  ut  auae  Avicno  juniore  consute  habita  est,  quinta,  et 
haec,  quam  Isidorus  post  consulatum  Avicni  iiotavil,  sexta  nuncuparelur.  Inde 
igitur  falsi  convincitur  non  modo  litulus  synodi  post  consuiatum  Avieni  consi- 
gnatae,  quatenus  eadem  synodus  ab  Isidoro  quinta  inscrihilur,  quurn  scxla  dicenda 
essel,  verum  eliam  primarium  cjus  decrctum,  quo  cpiscopi  in  ea  synodo,  quam 
quinlam  vocat,  sanxisse  ponuntur,  ut  liheltus  Enuoriii  inler  quartae  el  quintae 
sijnodorum  nosiramm  acliones  inlerponaiur.  Et  vero  hunc  libcllum  Isidorus 
uou  Inler  synodum  Avicno  juniore  consulc  habitam  sed  inter  eam,  quac  Fausto 
Auieno  consule  celebrata  est,  et  eam,  quam  post  consulatum  Avieni  praenotavit, 
inlcrposuit.  Nenio  eliam  non  vidcl,  si  cui  synorio  approbaoda  Knnodiana  quartac 
synorii  apologia,  iri  ei  pracslandum,  quac  proximo  anuo  habila  esl,  non  alleri 
hiennio  post  cctcbratae  fuissc  servandum.  Hoc  ipsnm  conurmal  el  generalis  Isi- 
dori  index,  in  quo  synodus  Fausto  Avicno  seniore  consulc  habita  priitium  per- 
stringilur  his  verbis:  Decrela  synodica,  ubi  totam  causam  Dei  judicio  sancla 
synodus  rescrvat  elc.  Tum  suhjicitur:  Decreta  synodica  ab  Ennodio  diacono 
praeccplo  et  auctoritate  mcmorati  Symmacki  papae  atque  omnium  episcopo- 
rum,  qui  in  eamdem  synodum  convenere,  scripta,  et  postmodum  in  conspectu 
eorum  omnium  recitala  atque  approbata,  dignnque  ab  omnibus  laude  robo- 
rata,  adversus  eos,  qui  contra  praemissam  synodum  (scii.  anno  501  habilam) 
scribcre  praesumpserunt,  ut  ncc  de  apostoticae  sedis  praesule  nec  de  ullo 
unquam  tempore  eptscopo  talia  praesumantur,  qvalia  de  jam  dicto  Sym- 
macho  papa  praesumpta.  Eiinde  proxioie  sequltur:  Decreta  pracdicti  Sym- 
machi  papac  vel  praefati  sancti  concilii  (cujus  scil.  aucloritale  et  Ennoriius 
scripsissc  et  ipsius  scriptum  approtiatum  esse  mox  dicebalur)  super  episcoporum 
dijudicationibus.  Hioc  illuri  post  consutatum- Avicni  de  Avieni  juuioris  consu- 
latu  seu  de  auno  503  ioterpretari  non  licere  perspicuum  est.  Denjque  ouinta  illa 
synorius  in  veteribus  Isidori  coriicibus  et  in  fronte  et  ad  calccm  Indictionc  nnna 
cousignatur.  Haec  aulem  Indiclio  uon  post  consulatum  Avieni  junioris,  hoc  esl  in 
annum  503,  sed  in  ipsummet  Avieui  senioris  consulatuu),  hoc  est  in  aonum  501, 
inddebat. 

11.  Quocirca  nec  fraudis  notain  ac  labem  abstergere  valcat,  si  quis  illud 
post  consulatum  Atneni  dc  Avieuo  seniore  interpretans,  quinlam  illam  synorium 
ad  annum  502  referat.   Sed  el  in  alia  occurrei  incommoda,  a  quibus  sese  eipe- 


^igilizedbyGOOgle 


92  MONITA   PKAEVIA   IN  8TMMACHI  • 

dirc  prorsus  oequeal.  Et  huic  enim  reddenda  erit  ralio:  1°  cur  Romae  eodem 
aiino  intra  XV  Kal.  Noverabres  et  VIII  Idus  ejusdem  mensfs  duae  habilae  sint  per- 
celebres  synodi;  2°  cur  quum  tam  pmsimae  fueriut,  lam  diversis  constent  tam- 
que  impari  uumero  episcopis;  3°  cur  idem  innus  in  iltis  syuodis  non  eodem  modo 
uotctur,  seii  in  una  post  consulatumAnieni,  in  altcra  Flavio  Avieno  juniore  v.c. 
cs.  consignetur;  4°  cur  notae  cousulari  in  una  adjiciatur  ludictio  falsa,  in  altera 
Indiclionis  mentio  nutla  fiat;  5°  cur  una  epislolarmn  sub  priorum  ponti&cnm  no- 
miuibus  post  Symmachi  aetatem  conficlarum  fragmentis  conatet,  allera  ab  his  pura 
sit;  6°  cur  quum  synodus  XV  KaX.  Novembr.  praenotata  quinla  ab  ipsamel 
synodo  appelletur,  non  vocelur  sexta,  quae  paulo  post,  id  est  VIII  Idus  Novem- 
bres,  habita  est,  aed  haec  apeltalio  servetur  alteri  synodo,  quae  pariler  fingitur 
habita  temporc  Theodorici  regis  sub  die  Kol.  Octobr.  etc,  cujus  esl  hoc  pro- 
oemium:  Quum  in  unum  apud  b.  Petrum  apostolum  sancta  sexla  synodus  ca- 
nonice  a  b.  Symmacho  Romae  congregata  resedisset;  7°  cur  praeter  morem 
et  haec  postrema  synodus  sextam  et  allera  guintam  se  nuncupet;  8°  quum  iu 
iribus  indubitatis  synodis  sub  Symmacho  celcbratis  unae  legantur  lUlorum  epf- 
scoporum  ac  presbvlerorum  Romanorum  subscriptiones,  cur  in  duabus  illis,  quas 
sola  Isidori  compitatio  repraesentat,  episcopis  Itaiis  admisceanlur  vel  adjungantur 
Orientalium  subscriptiones,  et  bac  quidem  utrobique  e  Galchedouensb  couciUi  sub- 
scriplionibus  repetitae.  Ab  his  aliisve,  quae  suo  loco  melius  eiponenda,  nulla  sese 
cspiendi  occurrit  via,  nisi  ut  duae  illae  synodi,  quas  Isidurus  quintam  et  sextam 
vocat,  et  in  quibus  idem  omnino  slilus  dignoseilur  idemque  ingenium,  aii  hoc  im- 
postore  conliclae  dicanlur.  In  bis  autem  numero  signaodis  eo  facilius  deceplus 
est,  quod  in  anliquis.  colleclionis  ll.ulriani  codicibus,  quos  sequebalur,  synodum 
Flavio  Avieno  juniore  cons.  praeDOlalam,  quae  quartae  Palmari  subjicienda 
erat,  huic  praemissam  cerneret.  Quapropter  hic  quae  Symmacho  pontifice  acta 
sunt,  repraesentare  content),  compilatioui  Isidort  servamus,  quae  hunc  parentem 
et  auctorem  babent. 

In  Appandioem  epiitolae  6  ien  acta  quaedam  ad  srnodos  Bomanas 
II,  M  et  IV  Bymmachi  pertineatia. 

.]  1.  Honumenla  sequentla  ei  unico,  quod  lunc  nolum  eral,  cxemplari  Colber- 

tiuo  not.  1863  Nicolaus  Faber  eiscribi  et  ad  carditialem  Baronium  mitti  curavit. 
Is  vero  Ucet  serius,  quam  ut  suus  eis  locus  dari  possel,  scripta  illa  acceperit,  ea 
lamen  judicavit  digna,  quae  ad  calcem  tomi  6  appendicis  in  modum  ederet. 
Nec  meudis  quantumvis  frequeutibus  deterreri  potuit,  quominus  ea  publica  luce 
donarel.  lude  et  iu  Lupareis  ac  Labbeanis  concitiorum  edilionibus  recusa  sunt. 
Utruin  ea  etiam  hic  repraesentaremus,  diu  tluctuavit  animus.  Quum  tamen  penes 
nos  fuisset  ipsum  archetypum,  eoque  conspecto  spes  adfuisset  maculas  uon  paucas 
abslergendi,  labori  non  parcendum  duiimus,  quo  non  dimidiata  prodtrenl  sed  in- 
tegriora  superiorls  synodi  gesta.  Ut  eliam  legi  commodius  ac  sine  taedio  valerent, 
remotis  ad  margiuem  imperitL  librarii  mendis,  ea  quae  corrigenda  series  orationis 
libratls  quibusque  verbis  persuasit,  in  ipso  contextu  cum  bona  lectorum  vcnia 
praeter  morem  censuimus  praeponenda. 

]  2.    Nobis  eo  major  cadem  monumenta  hic  repraesenlandi  adfuit  necessitas, 

quia  non  solum  post  Coustantium  codex  collegii  Parisieusis  societalis  Jesu  Har- 
duino  aliquas  praebuit  emendaliones,  sed  nobis  etiam  tertlum  exemplar  Valicanum 
Reginae  1997  innumeras  alias  correctiones  subministravit,  unde  demum  atiqua- 
lenus  textus  Integritas  restituta  est.  Restant  tamen  etiam  nunc  menda  non  pauca, 
quae  quarti  quintive  codicis  opem  efffagilent,  quaeque  felicior  posi.  nos  aliquis 
editor  eliminasse  gaudebit. 

3.    Porro  de  lempore  et  ratione  horuin  monumcnlorum  haec  noUnda.    In 


>vGoogIe 


EPISTOLAM  5  ET  APPENDIC.   EJCS.  93 

dicto  Vaticano  Reginae  1 997  iuscribitur  praeceplio,  quae  per  Germuium  et'  Cnro- 
sum  missa  est,  praeceptio  Regis  III  missa  ad  synodum ;  quae  sequitnr  VI  Csl. 
Sept.  data,  praeeeptio  regis  Jlll  missa  ad  synodum;  qiiae  eam  eicipit  relatio 
episcoporum  haec  ad  raarginem  eadem  manu  adscripta  refert:  Tertia  synodvs 
habita  Romae.  Quae  inscriptiones  veluslissimi  codicis  ul  accuraliorem  sibi  dis- 
quisllionem  postulant,  ila  geslis  turbulentl  illius  schismatis  haud  parum  lucis 
aRernut. 

4.  Prima  synodo  fiost  consutatum  Paulini  (anuo  499)  Cal.  Martiis  habiU 
(Symm.  ep.  1 )  non  acquievisse  Symmachi  aemulos  et  adversarios,  sed  a  rege  Theo- 
dorico  novum  judirium  et  visilatorem  ecclesiae  Romanae  petiisse,  ej  aequalls 
anonymi ' )  nec  non  Anaslasii  vita  Symmachi  et  Ednodli  libello  apologetico  resci- 
scimus.  lisdem  auctorihus  comperiraus,  ita  annuisse  regem,  ut  Pelrum  episcopum 
Altinatem  pro  diebus  paschatibus  vlsitatorem  mitterel,  qui,  dum  lis  finita  essel, 
ecclesiam  Romanam  administraret.  Moi  post  sanctam  festivilatem  synodus  in 
urbem  Romam  .  . .  jubenle  rege  .  .  .  de  Symmachi  excessibus  judicatura  con- 
venit  (auonym.  Rlanchin.).  Ilaec  igitur  synodus  in  causa  Symmachi  secunda  esl. 
sicul  Theodoricus  ipse  in  praecepttone  III  (append.  n.  2)  eam  iterata  judicia 
vocat.  Ad  eam  quoque  computatio  praeceptionura  rcgiarum,  quam  Vaticanus  Re- 
ginae  prae  se  fert,  reierenda  est.  Prima  quippe  ejusmodi  praeceptio  Ula  est,  qua 
ei  diversis  provinciis  ad  urbem  Romam  convenire  sacerdotes  regia  praecepit  auclo- 
ritas  (syn.  Palm.  n.  1).  Synodus  autem  ipsa  in  basilica  Julii2)  habila  est,  ul  rerum 
series  suadet,  raoi  posl  leslum  paschale  anni  501.  lu  qua  quum  Symmachus  ipse 
comparuisset,  prae  omnibus  ut  removerelur  visiUlor  et  suae  ipsius  polestati  omnia 
ecclesiastica  redderentur  postulavit.  Quae  res  etsi  digna  maximo  sacerdotum 
numero  visa  est,  lamen  Theodorici,  quem  denuo  consuleuiiuin  duierunt,  prae- 
ceptionibus  jussus  est  papa  Symmachus  ante  patrimonii  vei  ecclesiarum  re- 
ceptionem  cum  impugnatoribus  suis  in  disceptatione  confligere  (1.  c.  n.  4).  Est 
liaec  regis  praeceplio  secunda.  Quae  quum  ponlifei  pro  sua  parte  omniua  re- 
cusasset,  et  synodi  patres  partun  quasi  re  desperala  discessissent  partim  a  Theo- 
doricu  novam  synodum  Ravennae  congregandam  peliissenl,  per  Germanum  et  Ga- 
rosum  epbcopos  ista  aii  illo  praeceptio  tertia  VI  Itlus  Augusti  ad  synodum  data 
est,  ul  ad  Calendarum  Septembrium  diem  idem  sacerdotum  numerus  in  urbe 
Roma  conveniret,  et  ila  tandem  secundum  Dei  timorem  tanta  causa  lerminum 
sortiretur  (Symm.  ep.  5  append.  n.  2  et  3).  Idem  raoi  novo  raandalo  VI  Cal, 
Sept.  repetiil  (quae  ideo  praeceptio  quarla  missa  ad  synodum),  siuiulque  Gu- 
dilam  et  Bedeulphum  majores  domus  suae  cum  illustri  comite  Arigerno  misit, 
qui  satisfacerenl  designato  episcopo,  guemadmodum  syuodalis  ordinatio  aesti- 
masset,  et  synodi  jpsius  securilalem  omni  modo  tuerentur  (1.  c.  n.  7). 

5.  Haec  igitur  synodus  in  causa  Symmachi  revera,  ut  iu  laudato  Vaticano 
Reginae  notatur,  tertia  Romae  habita,  Calendis  Septembribus,  ut  suapicari  licet, 
anni  601  in  basilica  Sessoriana  convenit,  ejusque  gesU  in  synodo  Palmari  (I.  c. 
n.  5 — 7)  et  iu  relaliouc,  quam  episcopi  re  ilerum  parum  fcliciler  succedente  ad 
regem  raiserunl  quamque  hoc  ipso  appendice  n.  8 — 12  eibibemus,  plenius  recen- 
sentur.  Symmachus,  qui  initio  ad  conventum  sine  aliqua  dubiiatione  propera- 
vit  et  privilegia  sua  voluntati  regiae  submisit,  in  via  ab  adversariis  suis  trucu- 
lenler  vulneratus,  ultra  oomparere  rcnuit.    Quapropter  synodus  et  de  absenti  et 


')  Ex  pervetnsto  codice  Veronensi  primna  edidit  BlanchinUB  in  Anaitat.  w(, 
pontif.  tom.  IV  pag.  LXLX.  inde  Muratori  icript.  rer.  Ital.  t.  III  p.  2  pag.  45  et 
Migne  Palr.  lal.  tom.  CXXVTI  pag.  44B. 

*)  Geata.  hujus  synodi  synoduB  Palmaris  (Symm.  epiat.  6  n.  1 — 4),  anonymus 
Blanchiniamin,  AnasUsius  et  haec  ipsa  nionumenta  (Symm.  epiat.  5  appeud. 
n.  1—9)  plenius  referunt. 


^igilizedbyGOOgle 


94  MONITA   PRAEVIA   IN   SYMMACHI 

de  papa  universali  seulenti.im  omnino  ferre  uon  ausa,  schisraaticos  ui  ad  unilatem 
el  obedienUam  redirent  cohorlala  est.  Regem  aulem  propria  relaiione  adiit,  ut 
ipse  deinceps  redinlegrationi  ecclesiae  et  quieti  Romanae  civitatis  prospiciens, 
sjbi  discedendi  et  domos  redeundi  licentiam  daret.  Nihilo  secitis  rex  denuo  de 
ecclesiasticis  negotiis  aiiquid  censere  renuit,  et  praeceptione  nova.  Cal.  Uctohr. 
data  causam  ulcunque  Qnire  jussit  (Symm.  ep.  5  n.  8,  append.  n.  13).  Pro  qua 
nova  synoiio  legatts  suis  indiculum  queradam  coram  ipsa  synodo  recitandum  traos- 
misil  (Anagnosma  regis  in  append.  cit.  n.  14).  Ipsa,  quae  deinde  sub  die  XCal. 
tiov.  Rufu  Magno  Fausto  Avieno  cons.  (anuo  601)  in  regione  ad  Palmaria  a 
porticu  beati  Petri  apostoli  dicta  convenit,  esl  illa  guarta  vel  Palmaris,  cujus 
acla  tn  Symmachi  epist.  5  praebuimus.  IIoc  igiiur  modo  jam  de  ordine  et  ratioue 
synodorum  in  causa  Symmachi  habitarum,  et  horum  ipsorum,  quae  hoc  appendice 
producimtis,  monumenlorum  omnis  dubilalio  totlilur,  et  quae  viri  doclissimi  Sol- 
lerius,  Itallerinii,  Hansius  el  Hefele  contra  Baronii  et  Pagii  caiculos  suis  ingeniis 
es  aclorum  seric  coinposuerunt,  hisce  veluslissirai  codicis  notis  quasi  ad  vivum 
deducta  et  approbata  apparent. 

Ia  Bymmachi  opiitolam  6  iea  eyn.  Bom.  V  („Flavio  Avieno"). 
[.]  1.    Synodalls  hujus  conslitulionis  auctorttale  Agapelus  I  epistola  2  nemini 

u»a  ratione  facullates  ecclesiae  alienare  fas  esse  coufirraat.  Ipsa  vero  consUlutio 
in  iisdem  eiemplaribus  Colbertino  1863  et  Vaticano  Heginae  1997,  ex  quibus 
proximae  synotll  Palmaris  dictoe  monumenta  eruta  sunt,  asservantur.  Eamdem  e 
simili  cxemplo  descriplam  sed  capitulis  capituloruraqae  tilulis  dislinclam  eihibet 
Dionysiana  collectio,  qunlem  Hadrianus  I  Carolo  Magno  dedit,  unde  et  iu  lsidoria- 
ii.Ti)  translata  est.  In  omnibus  autem  sive  IfadrianHc  sive  Isidorianae  coUeclionis 
eiemplis,  sicul  in  exeraplari  Colbertino  et  Vaticauo  Reginae,  synodi  vulgo  Pal 
maris  niincupalae  geslis  antepooilur.  Qnae  res  Isidorum  Hercatorem  sic  (efellit, 
ut  hlnc  ad  fraiidem,  quam  parabat,  minus  caule  facile  inductus  sit.  Ex  eo  enim 
crrore  invictum  praebuit  argumentum .  quo  duarum  synodorum,  qtias  confinxit 
quasque  quintam  et  sextam  sub  Symmacko  appellavit,  suppositio  demonstraretur. 
Nempe  quia  fn  exemplis  collectionis  Hadriani  constitulionem  hanc  ofTendit  Palma- 
ris  synodf  geslis  praemissam.  etiam  synodum,  in  qua  sancila  est  haec  constitutio, 
Palmari  anteriorem  esse  pro  certo  posuit.  Hac  autem  imbutus  opinione,  quml 
omnium  synodorum,  quas  sub  Syramacho  habitas  novimus,  omnium  poslrema  esset 
Palmaris,  quae  in  exeniplis  Hadriani  quarta  nuncupatur,  nil  iucommodi  fore  e\i- 
stimavit,  si  et  ipse  Palmarem  quartam,  et  quas  confingebat,  quintam  el  sextam 
cognominaret.  V.\  quo  enim  synodus  nostra  Palmari  poslerior  prohatur,  inde  cou- 
sequens  est,  ut  si  Palmarls  quarla  est,  llla  qulota  diceuda  sit;  adeoque  falsi  con- 
vincalur  Isidorus  Hercator,  dum  novam  obtrudit  syitodum,  quam  quintam  vocal, 
et  commenlitiam  illam  synodum  sanrisse  liugil,  ut  apologelicus  Ennodii  libellus, 
inter  quartae  et  quinlae  synodoruvt  nostrarum  decreta  habeatur,  quia  syno- 
dali  auctoritate  conscriptus  et  roboratus  esl. 

2.  Neque  probanda  est  cardinalis  Baronii  opinio,  qua  superlorem  synodum 
atque  suhjectam  codem  anno  intra  quatuordecim  dies  celebraias  esse,  immo  unius 
ejusdemque  anni  tantum  dlversas  esse  actfones  existimavit.  At  vero  ambae  distin- 
clis  consulibus,  superior  soilicet  Fausto  Arieno.  fsta  Avieno  juniore  consule, 
consiguaniur.  In  Harcelliui  autem  et  Cassiodorj  chronicis  consulalus  FausU  Avieni 
anno  501,  et  Avieni  junioris  anno  502  respondet.  Neque  in  hanc  consularem  no- 
tam  falsi  suspicio  cadit,  quum  ipsis  eliam  gestis  veritas  ejus  comprobelur.  Quippe 
subjectae  synodo  subscribit  Aprilis  Nucerinus  episcopus.  Alqui  Laureutium 
Symmachi  aemulum,  qui  anno  499  ejusdera  papae  synodo  ut  presbyter  subscripsit, 
postea  in  Nucerinum  episcopum  instilutum  esse  quum  e.t  libro  poiilificali  lum  ex 


^icjitizedbvGOOgle 


EPISTOLAS  5 — 8.  % 

Theodoro  lectore  constal.  Alihinc  aulem  ad  Palmarem  uaqne  syuoduru  nulla  su)j- 
esl  ratio,  cur  eum  e\  episcopatu  illo  dejectum  pulemus.  Immo  ad  id  tempus  uon 
defult  iiti  spes  sedem  quam  obtinebat  Symmachus  occupandi.  Tantum  de  illa  spe 
depnlsus  est  Patraaris  synodi  judicio.  Sed  neque  ab  hac  synodo  quidquam  legitur 
de  ilto  dejiciendo  decretum.  Aut  si  etiam  aliquid  ea  de  re  decretum  poneremus, 
nemo  non  videt,  anguslius  esse  quattiordecim  dierum  Intervailum,  quam  Ut  delaU 
adrersus  Laurentium  senlentia  Tneodoricus  moneri,  eaque  ab  illo  probata  succes- 
sor  eligi,  ordiiiari,  et  in  concilio  sedere  potuissel.  Taceo  etiam  Symmachi  proxime 
ab  edito  Patmaris  synodi  constituto  non  eas  fuisse  res,  quae  ipsum  copiosam  syno- 
d*im  convocare,  ei  post  14  dics  praesidere  et  statuU  praeserihere  palerentur. 
Certe  superiorem  ac  subjeclam  synodum  unius  ejusdem  concilii  duas  actiones  fru- 
stra  aestimari,  quum  alla  mulU  tum  diversae  utriusque  suhscripliones  persuadent. 
Baronii  taiueu  opinionem  secuti  sunt  posteriores  conciliorum  edilores,  indeque 
roultam  in  rebus  ac  gestis  Symmachi  confusionem  induxeruiit.  Labbeus  quidem 
in  eo.  quod  ad  anuum  atliuet,  errorem  correxit,  sed  in  ceteris  non  sustulil  con- 
fusioneni,  immo  auxit.  Quaravis  enim  subjeclam  synodum  Avieno  juniore  consule 
habilam  poual,  et  ab  eo  lamen  synodus  Romana  quarta  et  alias  Palmaris  ap- 
pellata  inscrihitur,  eique  proxime  Enriodii  libellus  subjicitur,  quem  apologeticum 
pro  IV  synodo  vocat,  quuui  Enuodius  non  pro  synodo  Avieno  juniore  consule 
habtta,  sed  pro  superiore  apologlara  ediderit,  atque  hacc  supcrior,  non  quae  sub- 
jicitur,  et  quaria  el  Palmaris  appeliata  sil.  Nec  correxit,  elsi  vidit  et  refutavit, 
errorem  Hansius,  et  ipse  Labbeanam  inscriptionem  retinens  et  adnoUns  liaud  feli- 
cius,  eam  lertiam  essc  Romanam  Symmachi  synodum,  el  synodum  Palmarem 
praecedere  debere.  Soius  llarduinus  et  inscriplionem  illara  falsam  removit,  et 
synodum  anno502  indubie  adscripsit,  monuisse  conlcntus,  quod  supra  monuimus: 
in  titulis  canonum  et  decretorum.  qui  praefixi  sunt  Dionysianae  collectioni 
ms.,  hanc  synodum  terliam  appellari,  secundo  aulcm  concitio  assignatum  con- 
slitutum  de  rebus  ecclesiae  conseroandis,  quod  alias  inscriptum  ad  Caesarium 
Aretatensem.  Eo  autem  deducti  sunt  virl  eruditione  clari,  dum  commentitias  isi- 
dori  Hercatoris  synodos  pro  veris  liabenles,  ad  eas  genuina  Symmachi  gesta  ul- 
cunque  accomodare  voluerunt.  Sed  rejeclis  imposloris  iiujus  mendaciis  evanescil 
omuis  illa  ealigo,  qua  rerum  a  Svmmacho  gestarum  ordo  ac  veritas  oblegebalur. 
Kihil  igilur  jam  vctat,  quominns  subjcctam  synodum  ad  annum  502,  prout  prae- 
fixa  el  consutaris  noU  poslulal,  referamus.  Hujus  autem  synodi  decrela  quum 
senalus  Romaui  scilo  lum  Theodorici  rcgis  edicto  anno  Christi  507  firmata  esse, 
ipsuinmet  Theodorici  ediclum  ad  synodi  catcein  subjectum  lidein  faciel. 

In  Syinmachi  eputolam  7  (,,  Boni  imperatoris"). 
Apud  Ennodium  epistolarura  tibri  IV  prima  esl.  Quum  scripta  est,  necdum  [ii5] 
scliisraa  exslinctum  nec  ecclesUe  Romanae  pax  reddiui  erat.  Synodo  Palmari  ac 
libello  pro  ejus  defensione  susceplo  longe  posterior  esl.  Ilunc  enim  libellum  vul- 
gavit  Ennodius  adliuc  diaconus;  in  hac  aulein  epistola  Marcetliaui  seu  Harcetlini 
raeminit  episcopi,  quera  ecclesiau  Aquilejensi  praeposilum  fuisse,  quum  jain  Enno- 
dius  Ticinensi  praeesset,  ex  ipsius  epistolarum  V,  5  eiploralum  esl.  Ac  schisma 
quidem  plurihus  aunis  perseverasse,  et  anonymus  Mauchinianus  AnasLasiusqne  in- 
dicant,  el  ex  suhsequentibus  litteris  manifestum  liet. 

In  Symmactu  epittolam  8  („Qui  me"). 

Ex  codloe  manuscripto  bthtiothecae  cotlegii  Parisiensis  societslis  Jesu  primus  [Ed.] 

eani  edidit  Hardninus  coll.  conc.  II,  963.     Eantdem  et  Couslanlins  ex  eedem  Col- 

hertfno,  ex  quo  plnra  superlas  monamenta  tn  appendice  epistolae  5  produxit, 

eruit,  et  nos  in  praeslanllssimo  Vtticano  Re  gmae  1997  invenimus.  In  dfctis  exem- 


^icjitizedbvGOOgle 


96  MONITA    PBAEVIA  IN   SYMMAOHT 

plarihus  synodura  post  considatum  Paulini  (auno  499)  habitam  proilme  eicipit, 
elsi  ipsa  die  XI V  Cal.  Octobr,  Mcssaia  v.  c.  consule  (anno  506)  oblata  notetur. 
Ideo  forte  libnrii  illo  loco  eam  posuerunl,  quia  subscripLiones  dictae  synodi  uo- 
mine  Jokannis  diaconi  regionis  B  clauduntur,  qui  sane  idem  auctor  hujus  libelli 
censendus  est.  Quare  Yaticanus  Reginae  liac  iuscriptione  iuducit:  Item  libellus 
Jokannis  diaconi  quem  oblulit  sco  Papae  Symmacha.  Formulam  scilicet  satis- 
factionis  eihibet,  quam  Romana  aynodus  anuo  501  (supra  epist.5  n.  11)  a  clericis 
schbmaticis  ad  Syflimachum  redeunlibus  praestituit.  Simul  schisma  infaustum  post 
dictaui  syiiodum  per  plures  etiam  aunos  productum  csse  indicio  est. 

In  Symmopbi  epistoUm  9  (..Natura"). 
[&'  Ed.]  Apud  Ennodium  eistat  epist.  IX,  39.    Proiime  scripla  est,  postquam  reliqua 

cleri  senatusque  Romani  oiembra  schismate  tandem  rellcto  Sytntnaeho  capili  cohae- 
rere  coeperunt.  Ex  superiore  autem  Johannis  diaconi  scripto  conjecturaui  capere 
licet,  tum  illuil  ab  eo  dalutn  esse,  quum  plures  idem  praeslare  coepissent,  adeoque 
pacem  illam  ad  annum  506  nou  lemere  referri.  Cui  apprime  consentit  anonymus 
Blanchinianus ,  moi  posl  syiiodmn  Romanam  anui  501  Laurentium  ad  urbem 
venientem  per  anhos  circiter  quatuor  Romanam  tenuisse  ecclesiam,  et  demum 
ediclo  regis  ad  Festum  dato,  ut  omnes  ecclesiae  tituli Symmacho  reformarentur 
et  unum  Romae  pateretur  esse  pontificem,  in  bona  dicli  Festi  concessisse  ibique 
terminum  yitae  sortilum  esse. 

In  Symmachi  epittolun  10  {„Ad  augustae"). 
[u!]  1.    Haec  epistola,  quam  Agobardus  in  tractatu  de  dogmale  Felicis  laudat, 

Basileae  anno  1555  ortkodaxographiae  lom.  I  p.  903  non  sine  mendis  vulgala 
est.  Eiinde  in  Romana  ponliGciaruin  epistolarum  ediLioue,  nec  non  inter  concilia 
et  apud  Barontum  ad  annum  503  recusa  fuit.  Jam  casligatior  prodit  subsidio 
codicis  olim  cardiualis  Grimani,  nunc  inslitutionis  Parisiensis  oratorii,  ex  quo  Pa- 
schasius  Quesnellus  tot  novis  Leonis  1  epiatolis  ecciesiam  locupletavit.  In  lioc 
codice  inscribilur:  Epistola  beatae  memoriae  Symmachi  papae  Romanae  eccle- 
giae  adAnastasium  imperatorem  Eutychianae  haeresis  defensorem.  Ubi  quum 
dicitur  hoc  opus  bcalae  memoriae  Symmacki,  uon  poslumum  esse  seu  post  Syui- 
raachi  mortem  demum  prodiisse  significatur,  sed  apographum  eo  jam  defuncto  de- 
scriptum  fuissc  indicatur.  Ncmpc  ipse  antiquarius,  qui  in  allata  inscriptione  Ana- 
stasium  imperatorera  Eulychianae  kaeresis  defensorem  vocat,  lempus  designare 
volens,  quo  Symraachi  opus  eiscribebat,  illum  beatae  memoriae  nnucupavit.  Sed 
ei  bac  loquendi  ratione  id  conficitur,  criraina,  quibus  huuc  papam  infamare  nisi 
suut  ejus  adversarii,  nequaquam  obstitisse,  quominus  beatac  memoriae  tituio  de- 
coraretur,.  [sicut  in  anliquissimo  Valicano  Reginae  1997  in  inscriptione  epistolae  8 
euradem  sanctum  vocari  vidirausj.  Ipsum  quoque  beatum  et  Agobardus  In  tra- 
clalu  cilato,  et  Cyprianus  Tolonensis  in  vfta  s.  Caesarii  Arelatensis  I  n.  22  ap- 
pellaut. 

2-  Anuus,  quo  apologeticam  hanc  epislolam  conscripsit,  certus  non  est.  In 
eo  lanlum  Baronfus  ejuaque  censor  Pagius  consentfunt,  quod  iliam  synodo  Palmari 
dicta  posteriorem  esse  non  dubitent.  Sed  et  hoc  valde  incerto  argumento  probanl. 
Ilis  euim  unis  nitunlur  verbis,  quihus  Symmachus  n.  7  Anastasio  ipsura  non  ordine 
cousecratum  e.*se  objicfenti  respondel:  Inter  imbres  lapidum  tutus  evasi;  judi- 
cavit  Deus.  Pro  certo  nimlrum  ponunt,  illud  ibi  fauinus  meraorari,  quod  supra 
epistola  5  n.  0  narratur,  seu  refricari  vim  Symmacho  illatara,  dum  ad  synodum  in 
basilica  Sesaoriaiii  palatii  congregatara  procedens,  repente  ab  irruentibus  lurbis 
est  impetitus.  Al  quum  responsionem,  quae  ad  consecrattouis  Symmachi  terapus 
attineat,    res  objecta  postulet,    ac  bicnnio  post  consecralionem  illius  contigcril 


^igilizedbyGOOgle 


EPISTOLAS  8  — 13.  97 

facimis  quod  epislola  5  o.  6  narratur,  quid  prohibel,  quoroinus  praedicla  Syra- 
machi  vcrba  ad  ipsius  consecrntionem  referamus,  maxime  quum  eum  dod  sine  in- 
genti  tumultu  consecratum  esse  constet.  Aliunde  igitur  expiscandura  csl  tempus, 
quo  sanctus  ille  poulifex  apologiani  hanc  lucubravit.  Certe  senatus  maiimam  par- 
tem  a  Symmacho  perdiu  aversus  fuit.  Hinc  dum  Palmaris  haberetur  synodus,  ut 
ipsemel  epistola  5  n.  9  et  iu  ajipendice  ejusdem  epistolae  n.  11  teslatur,  repctitis 
synodi  monitis  adduci  non  potuit,  ut  hujus  papae  auctoritalem  susciperet.  At 
vero  quum  Symroachus  hanc  lucubrationem  adornavit,  ut  iufra  n.  10  vjsuri  sumus, 
conspirahal  cum  eo  senatus.  Neque  banc  senatus  cura  Symmacho  cousensionem 
cilius  auno  506  contigisse,  duae  superiores  epistolac  persuadent. 

In  Symmachi  epistolam  11  („Lucrum"). 
Inter  epistolas  quidem  Ennodii  If,  14  refcrtur,  ut  quae  slito  ejus  videlur[a*] 
concinnata;  scd  eam  Syramachi  papae  nomine  scriplam  essc  Baronius  alque  Sir- 
mondus  conseutiunt.  Ad  episcopos  Africae,  quos  rex  Trasamuniius  in  Snrdiniara 
relegarat,  raissa  est.  Porro  Ennodius  cpist.  IV,  8  Symmachum  generatim  laitil.nl, 
ut  cui  mos  etl  proprium  largiri,  ipsuraquc  deinde  sic  alloquitur:  Sola  pulalis 
lucra,  quae  vobis  de  liberalitate  nascuntur,  qui  divilias  dum  tribuilis,  accipitis. 
Nominatim  vero  largitale  ejus  recreati  sunt  episcopi  Afri  in  Sardiniam  relegati, 
quibus  beatus  papa  Symmachus,  ul  Paulus  diaconus  liist.  raiscell.  ]jb.  V  loquitur, 
quotidiana  subsidia  minislrare  non  destitit.  Ejusdem  quoque  erga  eisules  illos 
liberalitatem  quum  pontidcalis  liber  tum  alia  monumenta  commemorant,  Ipsi  vero 
tantam  erga  se  humanilatein  experti  etiam  id  fi.duciae  sumpscrunt,  ut  sibi  sacra 
inartyrum  pignora  poacentibus  eum  uon  negaturum  sperareut.  A  Baronio  ad  an- 
num  504  refertur  haec  epistola,  quod  cum  eorum  opiuione  slare  nequil,  qui  epi- 
scopos,  ad  quos  scripta  est,  anno  dumtaxal  507  relegatos  existimant.  Sed  licet  hoc 
anno  judicetur  posterior,  anno  lamen  512  anterior  haud  lemere  ccusealur. 

In  Symmachi  epistolam.  12  („Bonus"). 
In  Roraaua  ponlificiarum  epislolarura  editione  nolatur  ex  manuscriptis  co-  [a*| 
dicibus  in  publicum  prolata.  Ante  tamen  orlliodoxographiae  lom.  I  p.  906  jani 
prodieral,  el  ab  hac  edilione  nihil  Romana  aut  pene  nihii  discrepat.  Eam  ex  edi- 
tione  Romana  Baronius  ad  ann.  512  totam  descripsit:  Ihi  eruditus  ille  cardinalis 
Orientales  Symmachi  lilleris  praeventos,  non  ipsos  Symmachum  praevenisse,  hoc 
maiime  argumento  contendil,  quod  in  sequenli  Symmachi  epbtola  nulla  menlio 
istius  liat.  Verum  id  ipsum  adversus  eum'retorqueri  Tacile  potest,  quia  nihilo 
magis  lu  ista  Orientales  uUam  a  Symmacho  epistolam  accepisse  se  memorant.  Sed 
et  si  quls  utramque  diligentius  eipenderit,  in  sequenli,  ut  in  eam  commodius 
patefiet,  ipsametOrienlalium  verba  notari  atque  ad  ea  idoneam  prudentis  ponlifitis 
pro  lempore  responsionem  exbibeVi,  hand  aegre  deprehendet.  Quapropter  a  qui- 
bus  nominatira  couscripta  sit,  ei  epistulaesequeutis  inscriptioue  disceudum.  Illam 
sibi  Orientalis  ecclesiae  nomine  scribendam  duxeruut  utpote  eo  tempore,  quo 
Xenajas  HierapoIiUhus  episcopus  imperatoris  favore  fretus  totum  Orieuiera,  ul 
Evagrius  III,  32  tradit,  eiagitabat,  e  sedibus  suis  expellens  episcopos,  qui  Calche- 
doueuse  concilium  aul  duarum  naturarum  dogma  analhemate  percellere  ahnuerent. 

In  Symmachl  epiatolam  13  („Quod  plene"). 
1.    Anno  1532  Basileae  typis  Henrici  Pelri  una  cum  gestis  concilioruro  Mo-  [a\  Eii.J 
guntiacenais  et  Wonnaliensis  excusa  est  hsec  epistola.    Exinde  a  Crabbio  conciiio- 
ram  lomo  I  annol551,  et  quadriennio  post  orthodoxographiae  toroo  1,910  rccusa 
est.    Poslea  et  in  Romana  pontiGriarum  epistolarum  editione  ex  vetusto  codice 
Vaticano  expressa,  necdum  Baronio  satis  emendata  visa  est.     Quare,  Inquit  ad 

AN.rOKTIF.  I.  7 


>vGoogIe 


98  MONITA   PRAEVIA    IN    SYMMACHI 

■■mn.  512,  facia  collalione  cum  codice  Vaticano  el  alio  monasterii  b.  Petri  in 
Avcllana  quum  nonmilla  illic  esse  depravata  comperissemus,  eamdem  ut  licuit 
emendatam  hic  syllabalim  describere  dignum  putavimus.  Negandum  non  est, 
iil  ejus  opcra  faclum,  ut  qune  innumeris  men.lis  scatebat.  castigalior  ac  limatior 
prodirel.  Optamtum  dumtaxal  fuerat,  ut  quae  ille  de  sno  et  quae  ex  codicum  fide 
mutavit,  annotassct.  Postmodum  tamcn  conciliorum  editores  omnes  ejus  emen- 
dationes  sinc  discrimine  adoplarunt.  Quo  major  nohis  exstitit  neccssltas,  ut  illos 
tpsos  codices,  pracserlim  Vaticanum  4961,  denuo  ad  trutiuam  vocaremus,  itaque 
cerlam  quarad.im  auctorilatem  nobis  pararemus.  Hoc  igitur  modo  etsi  firmum , 
teUus  fundamcutum  nacti  sumus,  non  (antura  laraen  uobis  subministratum ,  ut 
oinni  loco  inde  patcrel  integritas.  Narn  qnimi  in  mullis  codex  probatissimus  cdi- 
tioui  Basileensi  felicisaiiue  subveniret,  iu  aliis  ila  hiabat,  nt  non  nisi  illa  ipsa  odi- 
tione  sanari  posse  viderelur.  Unde  id  nobis  constabal,  utrumque  teilum,  elsi 
multis  vitiosUm,  primarios  tamen  quosdam  eosque  diversos  sibi  foutcs  vindicare, 
iUique  mutuo  sibi  subsidio  esse  suo  jure  posse.  Hac  cerle  ratione  nostram  edilio- 
ncm  absolvimus,  ut  solum  ad  dictorum  fontium  Iramitera  dirigeremus,  nec  ullara 
ndimlteremus  mutalionem,  quac  a  primaevis  lectionibus  abhorreret.  Qun  re  id 
asseculi  sumus,  ut  nisi  nos  uno  loco  Basileensis  admissa  lacuna  dcfccissei,  cpislo- 
lam  lianc  integritaU  ac  puritati  suae  redditam  jara  gauderemus. 

2.  Ad  eos  scripta  esL  qui  Nestorium  et  Eutychen  pariter  damnabant,  con- 
cilium  Calchedonense  cum  cpistola  Leonis  ad  Flavianum  admilleuanl,  duaruin  in 
Christo  naturarum  dogma  adeoque  catholicam  iidem  profitebantur,  immo  eliam 
Acacium  peccasse  non  negabant.  Unum  tamen  illis  praestandum  restahat,  scilicct 
nt  ab  corum,  qui  Acacii  communionc  polluti  erant,  consortio  recedereht.  Qua- 
propter  et  in  eos  conveniebat  iliud  Gelasii  ad  Euphemium,  qui  quum  pariter  catho- 
licam  prolitcretur  fidem  et  pro  ca  multa  passus  essct,  simile  consortium  sibi 
perfnitli  volebat  (Gelas.  epist.  3  n.  9}:  Jlle  vester  Acacius,  qui  Eutychianis 
haereticis  detestabiti  communione  factus  esl  particeps,  ab  eadem  synodo  sine 
dubitatione  damnatus  est,  quae  Eutychen  Dioscorumque  cum  successoribus 
eorumhisque  communicantes  synodico  tenorp  prostravit.  Sic  vos  sequacesque 
eorum  Timotheum  Petrumque  simili  definitione  dejecit.  Proinde  si  ea,  quae 
in  synodo  Catchedonensi  pro  fide  et  communione  catholica  vel  apostolica  de- 
finita  sunt,  vere  certeque  seelamini,  sicut  vestra  professione  multiplici  con- 
tinetur,  aut  successores  ab  itla  synodo  damnatorum  hisque  communicantes 
abjicite,  aut  si  istos  admittitis,  ea  quae  in  iila  synodo  pro  fide  et  communione 
calholica  et  apostotica  sunt  perplexa,  non  solum  falso  vos  retinere  perpen- 
dilis,  sed  insuper  labefactare  conamini,  et  in  Eutychianam  kaeresim  sine 
retractatione  reciditis,  meritoque  a  catholicis  probamini  esse  vitandi.  Gelasii 
vestigiis  haerens  Symmachus  hujusmodi  viris  nondum  communicatoriam  sed 
monitoriam  tantum  banc  epistolam  rescribit,  iu  qua  eliam  forle  non  sine  consilio 
vitat  dicere,  se  superius  corum  scrtptum  suscepisse. 

'  3.  Illud  tamen  jam  ab  eo  acceptum  non  dubus  imliciis  comperiet,  qui  quo 
spectenl,  omuia  illius  dicta  inteulo  animo  consideraverit.  Nempe  illi  hocSymmacho 
persuadere  contcnderant,  niliil  a  se  aliud  exigendum  esse,  nist  ut  fidem  profileren- 
tur  orlhodoxam,  neque  praesenti  OrlentaJis  ecclcsiae  slatu  permilti,  ut  se  ab  iis, 
qui  damnatorum  communiouem  abdicare  nolebanl,  segregarcnt.  Sic  vero  rcscriltil 
Symmaclius,  ut  lianc  opinionem  ab  eorum  animis  divellcre  toto  hoc  scripto  nitalur. 
Quocirca  primo  ante  oculos  eorum  ponit,  quanto  ab  unoquoque  hominum  illorum  - 
damnatorum,  quorum  communio  vilanda  praccipilur,  in  ccclcsiam  illata  sint  mala, 
quo  scilicel  raajor  eorum  horror  iiicutialur.  Tum  qunnii  intcrsit,  ne  majorum 
everlantur  instituta,  exponit.  Ilinc  ail  vanara  perscculionis  forinidinera  depellen- 
dam  progrcdicns,  ncc  gravia  quaeque  ucc  mortcm  ipsam  Umcndam  ostemlit,  nt 


>vGoogIe 


avita  patrum  fides  et  traditio  intemerata  servelur.  hnlc  vero  sensim  dilabitur  ad 
ileslruenriam ,  quaui  OrienLales  inducere  volcbant,  dissimulationem.  constanterque 
riocfit,  qou  Enlychianorum  tantum  sed  et  damualorum  hominum  atque  cum  liis 
communicantium  vitandam  esse  camtnunionem.  Praelerea  ad  iJlud  Orientalium  , 
n.  5:  Non  taedeal  nos  adjuvare  neqtte  odio  habeatis,  nec  uon  ad  istud  n.G:  UJ 
et  lu  imitalor  cxsistcns  filii  Dei,  ad  dilcctionem  deprecatione  venias,  ajierle 
reapicicns,  simul  ad  utrumque  paucis  rcspondet  n.  7 :  Quae  quidetn  amans  moneo, 
non  odio  persequentis  accuso.-  Tandem  varia  illa,  quae  Orienlales  obtenderaot, 
iiuila  rationc  sibi  probari  posse  indicans,  nullo  cotorc,  nulio  figmento  nullaque 
calliditate  quemquam  in  apostolicae  scdis  communionem  admittendum  dcclarat, 
nisi  qui  ab  Eutychelis,  Dioscori,  Timothei,  Petri  et  Acacii  societatc  reccsserit. 
Cum  hac  epistola  conscntanea  est  Eunodii  diclio  6.  Scd  Gelasii  cpistolam  3  ad 
Euphemium  simul  cum  ea  relegere  operae  pretium  rueril.  Epjstolam  hanc  Ana- 
stasio  imperatori  displicuisse  ei  Hormisdae  cpislola  7  n.  4,  ubi  ct  is  papa  defcn- 
aionem  ejus  suscipit,  colligitur. 

-In  Symmachi  epistolam  14  {..Sedis  apostolicae"). 
Ei  Areiatensi  codice  saepe  nomiuato  primum  apud  BarOuiuui  ad  ano.  513,  jEd.] 
lum  apud  Sirmondum  concil.  Call.  I,  180  et  Labatum  conc.  Gall.  I,  859  cistat. 
Praebelur  eliam  in  Regio  Parisiensi  3849  probae  notac  excraplari,  cujus  sicut  Regii 
3989  et  5537  variantcs  lecliones  nobis  Coustantii  schedae  submiuislrarunt.  Kola 
consulari  Labbeus  annum  502,  alii  annum  513  indicari  sentiunt.  Horum  verior 
est  senlentia.  Nam  unius Probi  consulatu  in  Occidentc  soluni  anuum513  designa- 
ttim  esse,  et  Probuin  >anui  502  consulem  Orientalem  in  Occidentalibus  nunquam 
monumenlis  cicri.  scite  docet  clarissimus  Rossius  (Inscript.  Christ.  I,  413  et  430). 
Quod  idem  sequentibus  probatur.  Siquidem  data  dicitur,  quum  Cacsurius  eccle- 
siae  beati  apostoit  Pelri  liminibus  praesentatus  fuisset.  Caesarius  autera  beati 
Petri  limina  non  saiulavit,  nisi  postquam  eum  Theodoricus  ut  Arelalensis  civilalis 
dominus  ad  se  accersiit.  Alqui  Arelate  ad  amium  507  Alarico  parebat.  Non  igilnr 
is  Probus,  qui  anno  502,  sed  illc,  qui  anno  513  consulatum  gessil,  nola  consulari 
designatur.  Quod  et  argumentis  aiiis  non  ininus  firmis  praevio  in  epistolara  15 
sequenlem  monito  conOrmabitur.  In  Bihliolheca  Floriacensi  Johannis  a  Bosco 
opera  edita  eistat  cpistolae  liujus  fragraenluiii,  qund  licct  salis  modicum  sil  alque 
depravalum,  cpislolau  tamcu  integrae  ac  novae  speciem  praesc  fert,  ul  tnfra  indi- 
-  cabiiuus. 

In  Symmachi  eputolam  15  {„Eortatur  bos"). 

1.  In  exemplari  Corbejensi  Vigilii  papae  lemporibns  ctarato  exslal  haec  [a1] 
epistoli  lis  exceptU,  quae  post  cousulaTem  notam  adjiciuntur.  Neque  plura  collc- 
ctioni  Uispanae  inseruit  ejus  compilator,  sed  eara  in  quiuqiie  capilula  praemissis 
titulis,  qui  summam  eorum  perstringunL ,  divisit.  Deinde  sub  ea  forma  tum  In 
veteri  canonum  corapilatione  ad  tlispanarum  ecclesiarum  usum  adornala,  [lum  in 
simili  compilalione  saec.  IX  ei  Gallicana  colleclionc  profecla,  quac  Val.  Pal.  574 
conlinetur],  tum  eodem  fere  tcmpore  ab  rsidoro  Mercatore  descripta  fuit,  et  in 
velcribus  conciliorum  editionibus  eicusa. 

2.  Jn  veteri  autem  Arelatensis  ecclcsiae  codice,  quem  Colbertina1)  liiblio- 


')  In  schediB  Coustautianis  variantium  lectiouum  haec  qnidem  lectio  aub 
nota  Reg.  Pari».  6537  praebetur,  niai  quod  ibidem  littera  P.  omissa,  qnae  contra 
tantunimodo  iu  lleg.  Paris.  3849  notatur,  ubi  autem  inscriptio  illa  Dilectumuo  etc. 
desiUeratur.  Simifiter  etiam  aliia  locis  hujns  eplstolao  (ef.  not.  <f)  deprehendi- 
mng,  Arelateniem  Colbertinum  esse  Rcjj.  Pans.  5537,  Itegium  vero  Reg.  Paris.  3849, 
quamquam  in  iia  Ooustantiue  sibi  nou  prorauB  conriitisso  ridetur  (cf.  not,  /"et  i). 


b,Google 


•    100  MONITA  PBAEVIA   IN  SYMMACHI 

theca  dudc  asscrvat,  [sicut  inVallicellano  G99]  post  coosularem  notam  de  integro 
repetitur  inscriptio:  Dileclissitno  fralri  Caesario  Symmachus;  tum  eequilur: 
Caritati  tuae  per  omnes  Gallicanas  regiones  vtendi  pallio  concessimus  facul- 
.  tatem.  Exemplum  libelli  p.  Sicut  a  peftona  heati  apostoii  etc,  ut  intra  ad 
ydcem.  Ilinc  deceptus  Baronius  duas>  Symmachi  ad  Caesarium  de  una  eademque 
re  epfstolas  distinguendas  esse  arbitratus  est:  unam  cusum ,  quae  iucipiat  his  ver- 
bis:  Hortatur  nos  aequitas  etc.i  alteraui  necdum  cusam.  cujus  initium:  Caritati 
tuae  etc,  quam  luce  dignam  judicans  ad  annum  502  edidit.  Ubi  verba  Symmachi 
usum  pallii  concedeulis  Gaesariique  libellum  sic  confundit,  quasi  haec  omnia  unius 
Symmachi  essent.  Quocirca  et  Caesarii  consultationem,  ad  quam  Symmachus  verbis 
hortatur  nos  aequitas  respoodet,  licet  ei  epistolae  parti  secundae,  quam  ipse  in 
lucem  emiltebat,  tola  esset  inserla,  adhuc  desiderandam  existimavit. 

3.  Postmodum  Jac.  Sirmondus  praemisso  Caesarii  libello  Syminachi  subjecit 
epistolam,  quain  nota  consulari  claudit.  Et  ca  quidem  dispositio  aptior  videtur  ai- 
que  commodior.  Sed  altera,  quam  ex  optimorum  eiemplariumRegli  [etVallicellani] 
lide  restituimus.  el  sincerior  est  et  inlegrior.  Sincerior  quidem,  tum  quia  titulum 
genuinum,  quein  Sirmondus  mutavit,  exhihel,  tum  quia  libellum  ipsum  loco  suo 
reddit.  Sirmondus  quippe  pro  simplici  titulo :  Exempium  lihelli  p.  (hoc  eat  peti- 
torii)  substituil:  Exempium  libelli Symmacho  papae  oblati  a  Caesario  episcopo; 
et  omisit  litteram  seu  notamp.  praeter  manuscriptorum  firlcm,  sicul  praeter  Roma- 
norum  aotistitum  morem,  quo  petilorios  hujusmodi  libellos  epistolis  auis  subjicere 
non  praemiltere  solent,  hanc  epistolae  praemfslt.  Ex  innumeris  exemplis,  quibua 
hunc  morem  probare  nobis  licerel,  unum  ob  oculos  ponere  satis  sil  Gregortil  epi- 
stolar.11,5  (al.  ep.  10  lib.XIl  Ind.  VII)  ad  Felicem  episcopum  Hessaneusem,  quam 
sic  Incipit:  Januarius  subdiaconus  ecclesiae  Messanensis  petitoria  nobis  in- 
sinuatione  suggcssit,  quae  habetur  in  subditis.  Apud  Gregorfuun  enim  id 
est  petitoria  insinuatio,  quod  apud  Symmachum  libeUus  petitorius.  Intejrrior 
quoquc  est  dispositio  nostra,  non  solum  ob  notulam  p.  restitutam,  sed  etiam  quia 
verba  exhibet  a  Sirmoudo  praetermissa ,  quihus  Symmachus  Caesario  pallii  usum 
largitur. 

4.  Neque  vero  male  assuta  videri  debent  haec  verba,  qula  post  consularem 
nolam  ailjimguntur ;  quum  eo  loci  quidpiam  adjicere  Symmacho  insolens  non  sil, 
uli  fidcm  facit  superior  epislolad,  post  cujus  chronicam  notam  slmili  ratione  ad- 
juugitur:  Oominicum  Pascha  Vlll  Kalendas  Aprilis.  Sed  et  aliunde  pallium 
Caesario  aSymmacho  concessum  esse  indubilatum  est.  Cyprianus  nempeTolonensis 
vitae  ipsius  Caesarii  scriptor,  istud  plane  testatur  hls  verbis:  Veniens  (Caesarius) 
Romam  beato  Symmacho  tunc  papae  ac  deinde  senatOribus  et  senatricibus 
praesenlatur. . . .  Igitur  virum  apostolicum  non  jam  fama  vulgante  sed  cor- 
porali  praesentia  comprobante  certatim  diligere  ac  venerari  coeperunt.  Pro 
qua  re  etiam  papa  Symmachus,  meritorum  ejus  dignttate  permotus,  non  solum 
verissime  eum  melropolitanae  honore  suspexit,  sed  et  concesso  pallii  decoravit 
privUegio.  Concessionis  hojus  praeterea  raeminit  Vigflius  papa  episl.6  ad  Auxa- 
ntum  num.4,  ubi  sane  longe  aliud  souat  paltii  nomeri,  quam  inEnnodii  ad  Ipsum- 
met  Caesarium  epist.  IX,  33,  in  qua  sanctum  illum  praesulem  a  Thcodorico  rege, 
qul  eum  ad  se  ut  reum  accerslerot,  singulari  observantia  cultnm  esse  notans,  ita 
loquitur:  Qui  hominum  nobilissimo  in  Christi  servitute  pontiftci  terrenas  domi- 
nationes  nesciat  esse  subjectas,  et  minacem  reis  potentiam  innocentiae  ob- 
jectione  superari?  Quando  principaiis  purpura  aut  cilicia  despexit  aut  pal- 
lium?  Quo  verho  Caesarfum  vfli  et  humili  habitu  amictum  in  praedicti  regis 
coospectum  venissc  satis  aperte  ionuit.  Unde  et  proiime  subjecit:  Quando  liber- 
tas  illa  potissima  credidit  sibi  ante  christianam  kumilitatem  licere  quod  voiuit  ? 
Praeterea  eliamab  ornatu  iilo,  quo  decoratus  csl  a  Symmacho  Caesarius,  distin- 


>vGoogIe 


EPISTOLAM   15.  101 

guendum  esse  censemus  pallium,  ile  quo  Matisconense  I  concflium  anno  581 
cau.fi  praecipil,  ul  archiepiscopus  sine  pallio  tnissas  dicere  non  praesumat. 
Neque  enim  tunc  stngularf  pallli  ornatu  decorabantur  omnes  archiepiscopi,  neque 
iis,  quibus  conccssus  crat  hic  honor,  eo  uti  ad  omnes  missas  sed  diehus  tautum 
sollemnibtis  licebat. 

*5.  Hic  silentio  praelerire  nequimus,  nullum  ad  nos  hoc  Symmachf  scripto 
monumentum  antiquius  pervenisse,  iu  quo  quemquam  a  Romano  pontifice  pallii 
Iionore  decoratum  esse  discamus.  Assererc  lamen  non  ausim,  hunc  honorem 
Caesario  prlmum  fuisse  concessum. .  Et  vero  aliiid  innuit  formulae  simplicitas,  qua 
ei  coufertur,  quamquam  hac  formula  non  tam  conrertur  quam  colfatus  memoratur. 
Quapropter  in  ea  Symmachus  non  concedimus  sed  concessimus  dicit.  Caesario 
enim  praesenti  jam  dederat,  ideoque  nihil  opus  erat,  ut  ipsi  corum,  quibus  pallii 
concedf  usus  solebal,  raunia  littcris  eiplicarct,  quum  istud  cornm  jara  praestitisset. 
Denique  Symmachus  Caesarjo  pallii  per  Gallias  gestandi  usum  largiri  se  testalus  esl, 
non  quia  decessores  ipsius  eodcra  honore  fuissent  exornali,  sed  tit  conceptis  ver- 
bis  Cypriauus  docet,  meritorum  ejus  dignitate  permotus.  Ad  haec  Vigilius  ep.fi 
Auianio  Caesarii  siiccessori  pallii  usum  pcrmittcns  ita  loquitur,  ut  et  afnrmare 
Mceat,  ei  Arelatensihus  antistitihus  primum  Caesarium  hoc  lionore  fuissc  oroaturo, 
et  ambigere,  num  aliquis  papa  anle  Symmachum  cuiquam  idem  privilegium  con- 
tulerit. 

6.  Si  autem  hunc  conferendi  pallii  morem  ante  Symmacbi  papae  tcmpora 
■    receptum  esse  concedamus,  hinc  illud  Steph.  Baluzii  effatum  (Coucord.  saod.et 

Imp.  V,  25  n.9  et  29  n.  11),  quo  pailium  vicariorum  apostolicae  sedis  insigne 
fuisse  pronuntiat,  admiltenduro  uon  esse  facilius  coitGcielur.  Ipso  entm  'falenle, 
tonge  antea  quum  Cacsarii  deccssores  tura  Thessalonicenses  anlistites  apostolicse 
sedis  vlcarii  a  Homauis  pontificibus  sunt  constituti,  neque  tamen  ullus  coruro  pallio 
legltur  donatus.  Imroo  etiam  postea  Hormisda ,  ut  fn  ejus  epislolis  24  et  142 
vfsurisumus,  episcopis  lllicitano  atque  Hispalensi  vices  suas  per  Uispanias  nulla 
pallii  meutione  facta  comraisft. 

7.  Jaro  vero  ei  diclis  persolvitur  circa  uolaro  consularero  quaestio  de  con- 
sulalu  Probi,  num  scilicet  de  cousulatu,  quem  Probus  anno  502  inift,  an  vero  de 
secundo,  quem  anno  513  gessit  aller  Probus,  intelligenda  sit.  Vcl  potius  in  supe- 
riorem  epistolam  jaro  probata  ejus  decisio  firmalur.  Certe  Caesarius  eniro  nonnbl 
post  mullos  iu  episcopatu  exactos  anoos  variosque  pro  ecclesia  eianllatos  labores, 
quihus  maiimam  ubique  famam  sibi  concitiaverat,  Romaro  ad  Syromachum  venit. 
Anno  autem  502  vijdum  Arclatensis  ccclesiac  regfmen  susceperat.  Unde  consc- 
quens  est,  ut  subjecta  epistolaProbo,  qui  consul  anno  513  fuit,  consiguala  sit.  Ei 
is  quidem  consut  eral  Occidentalis ,  Probus  autem,  qui  eo  munere  antio  502  fun- 
clus  est,  consul  eryl  Oricnlalis.  Atqui,  ut  Anton.  Pagius  ad  annum  502  observal, 
id  moris  erat  antiquis  scriploribus ,  ut  _quoties  e  duobus  consutibus  unum  dum- 
Uiat  indicareut,  Oricutalem  Oricntales,  Occidenlales  Occidentalem  indicareut.  llnde 
snbnexam  Symmachi  epislolam  cum  -Probi  Occidentalis  cousulatu,  adeoque  cum 
aimo  513,  componendum  essc  conGcitux. 

8.  Ei  cjusdero  epistolae  occasfoue  demum  observamus,  Symmachum  a  sexto 
saltem  saeculo  sancti  titulo  fuisse  insjgnitum.  Quippe  in  indicc  praevlo  codicis 
Corbejensis.  qui  Vigilif  papae  temporibus  eiaratns  est,  sancti  Symmacki papae 
epislola  uuncupalur.  Legimus  et  in  Harcellini  chrouico:  Bomanac  ecclesiae 
Symmachus  episcopus  factus  vixit  annos  XV.  Praeterea  jaro  ad  iniljum  supe- 
rioris  epist.  10  ailnotavimus,  eumdem  in  vcteri  exemptari  Rrimanico  beaiae  memo- 
riae  papam,  ln  Vat.  Reg.  1997  sanclum  cl  a  Cypriauo  Tolonensi  cpiscopo 
necnon  ab  Agobanlo  beatum  appellari. 


^igilizedbyGOOgle 


103  HONITA   PBAEVIA  IN  SYMMACHI 

In  Symmachi    epistolam  16  („Qui  veneranda").      , 
[a1]  Ei  iisdem  fontibus,  lioc  esl  ei  Arelalensi  codice  et  Regio  archelypo,  ad  nos 

pervenil  haec  cpislola.  Syawiachi  libcllo  praeposuit  Jac.  Sirmondus  libcllum.  quem 
nos  cx  archelypi  fide  postponendura  duximus. 

In  Symmachi  epistolam  17  („Dum  sacra"). 
[a,aj  lnter  epislolas  Aviti  Vieuensis  episcopi  esl  27.  Gundobadus  quidem  Sigis- 

mundi  rcgis  patcr  tantum  bicnnio  posl  Syinmachi  morlein  occubuit,  adcoque  su- 
specta  forsilan  nonoullis  videatur  haec  epislola,  in  qua  Sigismundus  rex  vocalur. 
Verum  id  jiotius  Sirmoodus  inde  coufici  observat,  ut  Sigisuiuodus  superslile  palre 
tcx  fuerit  nuucupatus.  Ei  eo  aulem ,  quod  lioc  nomine  iu  epistola  ista  donatur, 
cam  non  longe  anle  obitum  Symmachi  scriptam  esse  conjectura  est. 

In  Symmachi  opiatolas  18—24. 
[Ed.]  L't  lotum  corpus  epistolarum ,  quae  a  Symmacho  papa  et  ad  ipsum  scriptae 

sont,  conliceremus ,  ctiara  has  Ennodii  epislolas  addendas  duiimus.  Apud  quem 
noslra  decima  octava  est  libri  IV  cplslola  29,  dccima  nona  VI.  31,  vigcsima  IV.  8, 
vigesima  prima  IV.  22,  vigcsima  secunda  V.  10,  vigesiraa  lerlia  VIII.  32,  vigcsiuia 
quarla  VIII.  38.  Ac  priina  quidcm  et  sccunda  scriplao  riilenlur,  quuin  adversarii 
Symmachi  etiamlunc  mussitarenl,  cl  Laurcntius  Hediolanensis  apud  Harcelllanum 
Aquilejcnsem  pro  Symmachi  jure  fcliciter  iutcrcessissel  (conf.  supra  Symmachi 
cpist.  7).  Reliquac  sunl  lilLerae  recommendaticiac,  quibus  Ennodius  aut  causas  tri- 
liulatorum  tuetur,  aut  juvenes  uobiles  Romac  sludia  liberalia  proscculuros  pouli- 
liei  commendaL.  Ei  quibus  ad  ParLhcnium  gcrmanae  ipsius  filium  plures  exslanl 
aucloris  noslri  epislolae  monitoriac,  quales  sunt  V.  19,  VI.  1  el  23,  Vll.  31.  De- 
cima  octava  et  decima  nona  solum  papae  aul  domnopapae  inscriptae  sunt.  Scd 
rccte  Sirmondus  ad  Ennodii  cpist.  IV,  1  monel,  iliuin  sicut  Cassiodorum  conlra 
iuorcm  aliorum  aequalium  jam  nomen  papae_  uni  Romauo  ponlifici  tamquam  pro- 
prium  cl  peculiare  asscruisse,  undc  de  alio  nisi  de  Symmaclio  noslro  cogilari 
ncquit. 

In  Symmachi  decreta  supposititia  Coustantii 

censura. 

1.  In  Syminachi  aynodos  „quintam"  et  „Boxtam",- 

Confcralur  montluni  in  Synimuchf  episl.  5  n.  9  scqq.  supra  pag.  90  ss. 

2.  In  Symmachi  epistolam  ad  laurontinm  Hediolanentem  archie- 
piscopnm  („Prodit'\  Higne  patr.  lat.  LXII,  52). 
Ennodii  est  dictio  III  dala  Slephano  v.  s.  vicario  dicenda  Maximo  cpi- 
scopo  (Higne  Patr.  lal.  LXIII,  269),  Ticinensi  scilicet,  qui  anno  501  subscripsil 
constituto  absolutionis  Syntmachi  et  cul  suhinde  Ennodius  ipse  succcssil.  Ita  vcl 
una  inscriptio  qualuor  prac  se  fcrt  falsi  notas.  Kon  cnira  hic  habetur  epistola  sed 
oratio,  et  hacc  oralio  non  Symiiiachi  sed  Ennodii  opus  est,  ncque  ad  Laurentium 
Hediolancnsem  sed  ad  Haxiraum  episcopum  Ticinensem  rcfertur.  Sane  si  ad  Lau- 
rcntium  iltum  scripsissel  Symmachus,  liunc  simpliciler  Mediolanensem  episcopum, 
iioo  archiepiscopum  nuncupassel.  Dc  morc  illo,  qul  el  antc  obtinuiE  el  longe 
posl  perscveravit,  si  quis  dubitet,  vel  unum  coosuiat  Grcgorii  1  regisLrum,  in  quo 
quum  plurimae  ad  Mediolanenses  praesulcs  epistolae  scripLae  sint,  in  earum  nulla 
iis  archicpiscopi  nomcn  donatur.    Trcs  v.  gr.  in  quarlo  llbro  Constantio  episcopo 


3i9ilizedbVGOOgIe 


EPISTOLAS   16  —  24  ET  DBCRETA   8UPPOS.   1  —  3.  103 

Medioianensi  leguntur  inscriplae;  neque  aliler  alii  hujus  ccclesiae  rectoros  in  tolo 
rcgislro  appellantur  nisi  episcopi.  Praelerea  pfaedictae  inscriptionis  falsilalem 
evincit  quod  in  contexlu  Icgimus:  ad  te  venerabffis  mifti  antistes Maxime  sermo 
esl,  cui  in  meritorum  testimonio  virtus  coepit  a  vocabulo,  in  quo  actus  eloqui- 
tur  qui  nomen  appellat.  Exploralum  cst  enini,  haec  verba  viri  non  esse,  qui  ail 
Laurenliura  scrihat  sed  qui  Maximum  alloquatur.  El  vero  epistolam  liujusmoili 
Symmacho  attributara  in  nullo  codice  ollendiuius  nisi  in  Isidori  Mcrcatoris  coinpi- 
lationo,  in  qua  el  duas  synodos  eiilem  papae  suppositas  proxime  eicipit.  In  Ito- 
tnana  quldem  ponlificiarum  epistolarum  editione  uotatur  ex  Cresconio  descripta. 
Sed  hoc  eiemplo  lirmatur  ijuod  pluribus  aliis  probatum  est,  eum  acilicet,  qui  edi- 
lionem  Romanara  curav^i,  falso  aliquo  titulo  dcceptura  mulla  vclut  ci,Crescouio 
rclulissc,  quac  ad  illura  miuime  pcrtinent.  Hoc  igitur  scriptum  Hercatori  non  ut 
parenli  sed  ut  adoptanti  feddimus,  utpole  cujus  nihil  aliud  proprium  esl  nisi  tituli 
mulatio.  In  ceteris  habelur  Haiimi  eloquium,  quod  Ticincnsis  ecclesiae  rcgimcn 
ineunti  Ennodius  dix.it  seu  dicendum  dcdit* 

3.  In  Symmaehi  epistolam  ad  Theodorom  Lanreaceniem 

(»Diebus  vitae",  Migne  l.  c.  72). 

A  PbiHppo  Labbco  «  appendice  ad  cfironicoii  Reicherspergense  et  cx  Mc- 
tropoli  Salisburgensi  dcscripta  csl  liaec  epislola  ct  celeris  Syiumachi  adjuncla. 
Eistal  Salisburgensis  metropolis  lomol  pog.  289,,  ubi  in  Laurcacensium  et  Pala- 
viensium  calalogo  Theodorus  ')  rccensetur.  Falsilatem  cjus  vcl  sola  prodit  inscri- 
ptio.  Sed  bacc  a  receutiorjhus  apposita  forsitan  fingi  possct,  nisi  ipsum  cpislolae 
corpus  inscrlptioni  huic  omniuo  congrueret.  Sane  aetatem  Symmachi  uon  sapil 
illud  adostendendum  ie  magistrum  et  archiepiscopum.  Quos  modo  archiepisco- 
pos  appellamus,  tum  mclropolitanos  vocitare  mos  erat.  Dcinde  in  Luureaconsium 
aulistitum  catalogo  nullum  eorum,  quiTheodorumpraccessisse  legunlur,  vel  nielro- 
poliiani  nedum  arcbiepiscopi  litulo  donatum,  nullum  pallio  insignitum  reperias:  el 
lioc  lamen  de  more  poposcissc  alque  obtinuisso  Theodorus  nunc  dicilur.  Nequc 
cohaeret,  quod  ibi  legitur  ab  eisdem  aposiolis  fundatae  ecclesiae,  quum  anlca 
non  de  pluribus  sed  de  uno  Petro  apostolo  habilus  sit  sermo.  Aegrc  etiam  quis 
probaverit,  Laureacenscm  ecclesiam  ab  aposlolis  fundatam  aut  id  a  Symniacbo  crc- 
ditum  fufsse.^  Annales  Palavienscs  quidera  1>.  Laurenlium  co  ipso  fere  tempore, 
quo  s.  Harcum  evangelistam,  a  b.  Pelro  apostolo  missum  ac  Laurcaccnsis  ecclesiae 
primum  apostolum  haberi  voluit.  Al  obscura  adeo  esl  Laurcntii  hujus  nolilia,  ul 
qui  Laureacensium  cpiscoporum  catalnguni  concinnavit  Helropol.  Salisburg.  tom.l 
p.285  dicere  de  eo  loqucns  coactus  sil;  quicunque  ille  fuCrit,  cl  quis  illi  suc- 
cesserit  ignotura  faleri.  Plura  suppositiouis  indicia  liic  explicare  suporvacancum 
fucrit. 


')  In  secunda  ejua  opcris  cditione  Qcwoldi  tom.  I  p.  192  sq.  Producitur  idem 
documentum  praetcr  conciliorum  et  patrum  editjonca  in  Ludcwig  BCrijit.  ror. 
Germ.  II,  352,  Monument.  Boic.  XX VIII,  1  p.  11)5,  Tcjer  cod.  dipl.  Ungar.  1, 123. 
De  nliifl  circa  idem  inquisitionibus  conf.  Monum.  Boic.  1.  c.  pag.  196. 


^igilizedbyGOOgle 


104  MONITA   PRAEVIA   1N  HORMISDAE 

Honita  praevia 
in  Hormis&ae  papae  epistolas.  ' 

Xn  Hormiwlae  papae  epistolam  1  („0mnibusu). 

[a".  Ed.l  !■   Ditissimura  epislolarum  Hormlsdae  thesaurum  e  Vaticaua  bibliotbeca  eru- 

lum  Romauae  ponLifiniaruni  epistolarum  editioni  debemus.  Inde  quum  haec  tum 
ceterae,  quas  uon  notabimus  aliuude  acceplas,  primum  prodieruol.  Easdem  quum 
Couslaulius  ad  Valicanum  49(11  recognosci')  curavil,  uos  tamen  ad  catndcm  tru- 
linam  revocare  aon  dubilavimus ,  uec  levcs  iude  fructus  cepimus. 

2.    llujus  aulem  scriheudae  quae  causa  fuerit,  Marcellinus  comes  ac  Theo- 
phanes  docent.  Nempe,  inquil  Harcellinus  ail  huuc  anuum  514,  Vilaliunua  Scytha 
'  (seu,  ut  ali"Evagi-io  [11,  43  vocatur,   Thrax?)  assumpto  Romanorum  eauitum  in 

triduo  congregatorum  auxilio,  pro  orthodoxorum  fide  proque  Macedonio  el 
aliis  episcopis  injuste  ab  Anaslasid  relegatis  ad  urbem  regiam  accesseral,  et  qui- 
dem,  ul  Theophanes  pag.  137  (ed.  Bonn.  247)  narrat,  prius  occupala  Thracia. 
Scythia  et  Moesia.  Cujus  subiEo  adventu  lerrilus  Anastasius,  ut  ibidem  Thec~> 
phanes  prosequllur,  rebus  in  desperatis  senatorii  ordints  nonnullos,  gui  de  pace 
agenda  eum  rogarcnt,  misit;  juravitque  una  cum  universo  senatu,  episcopos 
exutes  Heracleam  Thraciae  (quam  Europae  provinciam  AnasLasius  infra  appellaE) 
se  revocaturum.  His  additum  voluit  Vitalianus,  ...  ut  Macedonius  et  Flavia- 
nus  injuste  expulsi  sicut  ei  ceteri  episcopi  sedes  suas  reciperent,  et  ita  demum 
convocarelur  synodus,  ad  quam  pontifex  Romanus  et  cuncti  episcopi  acce- 
derent.  Hujus  igitur  rei  gratia  uunc  Anastasius  ad  Hormtsdam  scrihit.  Illius 
uulem  epistolam  non  Hormisdae  primum  sed  Viuliauo,  ut  opera  ejus  Romam  mil- 
tcretur,  dalam  fuisse  Theophanes  tradit.  Uiulc  habetur  ratio,  cur  lice  t  prius  scripta, 
posterius  tamen  sequenEe  accepta  sil.  Per  Severianum  iuissam  fuisse  ei  episloUC 
quatn  Hormiada  huic  rescripsil,  lolligitur.  Ei  el  Vitaliauus ,  ut  iu  ep.  7  n.  3  visuri 
sumus,  propriam  adjunterat,  quam  per  homines  suos  destinavit. 

In  Hormisdae  papae  epiitolam  8  („Ait"). 
\a'  ]  A  superiore  uon  fuit  dislrahcntta,  quam  eodem  tempore  et  per  eumdem  Patri- 

Ctum  missam  fuisse  liquet.  Tota  a  Baronio  ad  annum  515  n.8 — 11  descripla. 
Graccus  textns,  quo  resarciri  posset  quod  inlerpres  ac  librarit  pecoarunt,  valdc 
tlesiderandus  est.  Hulla  mutavit  Baronius.  quae  omuia  deinde  niillo  examine 
pracvio  arripucrunt  conciliorum  editores.  At  his  ad  trutinam  revocalis,  quaedam 
recle,  alia  secus  mutata  depreheudimus.  Quocirca  primigenias  lectiones,  quoad 
licuit ,  duiimus  rctineudas. 

In  Hormisdao  papae  epiitolam  7  („Cum  dei"). 
[a*.  Ed.]  Scriptum  hujusmodi  commonitorium  vocare  alii  solenl.    Cujus  ecclesiae  epi- 

scopus  fuerit  Fortunatus  mox  noiuinatus,  nusqiiain  membrari  Baronius  nolat.  Ipse 
eum  Tuderliuum  episcopum  cxsLilisse  opioatur.  Hirum  saue  est,  quo  pacto  eum 
fugerit,  quod  in  lihro  poutilicali  seu  apud  Anaslasium  vulgalum  legimus:  Hor- 
misda  cum  consilio  Theodorici  regis  direxit  Ennodium  episcopum  Ticinensem 
et  Fortunatum  episcopum  Catanensem  elc.    Porro  legatos  illos  non  inconsullo 

')  Qui  ita  dicit:  Ensdem  postmodum  ad  alteram  eiemplar  Vaticanura,  ad 
cujus  calcem  haec  appoaita  est  inacriptio:  Isle  tiber  ett  monasterii  lanetae  crucU 
fontis  Avetlanae  Eugubinensii  dioecciis,  recognosci  curavimns.  Ubi  aperte  Vatd- 
caniis  nostcr  4961  notatur. 


^igitizedbyGOOgle 


EPIBT0LA8  1  — 14.  105 

Theodorico  rege  deslinatos  fuissc  Thcophanes  confirmal.  Isle  quidem  indiculus ' 
in  piius  vulgalis  epistolae  22  ad  Avitum  mensc  Pebruario  anni  517  datae  subjicie- 
batur;  sed  eum  lcgatis  uua  cum  epistola  sequenti  auno  515  Augusli  11  die  tra- 
ditum  fuisse  manifestum  est.  Denique  memorandum  est,  fpsi  In  Avellano  coileclione 
(Vat.  4961  fol.  70  b)  praemissa  voce  Item  sub  eodem  n.  117  nou  solum  capiluta 
xingularwn  causarum  sed  et  celebrem  illum  libellum  pro  recipiendis  Graecis  com- 
positum  („Prima  salus")  arinecti.  Quare  et  ipsum.  cujus  forma  etiam  Hormisdae 
ep.  26  n.  2  et  61  n.  2  praebetur,  hic  statim  subjiciendum  duiimus. 

In  HormUdae  papae  epUtolam  9  („Justum"). 
E  codicc  olim  Arelatensls  ecclesiae  aBarouio  primum  edita,  tunc  a  Slrmondo 
;ni  formam  regii  Parisiensis  descripla  est.  Jam  alias  ad  Caesarium  liltcras,  ut  iu 
nolitia  epistolarum  non"  otstantium  visuri  sumus,  Hormisda  scripserat.  llanc  autem 
epistolam  ad  se  per  Arelatensis  ecclesiae  clericos  transmissam  esse  Avilus  Vien- 
nensis  episcopus  infra  epist.21  n.l  uon  obscure  docet.  Caesarii  opera  ad  alios 
etiam  episcopos  sub  ejus  ordinalionc  constitulos  perlalam  esse  non  lemere  hinc 
colligamus. 

■  In  Hormudae  papao  epUtolam  10  („Gratias"). 
Superiori  Hormisdae  epistolae  8  respondet  per  cosdem  missa  legatos,  qui 
illam  delulerant.  Hi  enim  sicut  et  episcopi,  qui  ex  diversis  locis  ad  concilium  iu- 
dictum  circiter  ducenli  eonvenerant,  lam  a  scelesto  impcralore.  ul  loquitur  Theo- 
phaUes  pag.  138,  quam  a  Timolbeo  Constantinopolilaoo  episcopo  delust,  re  infecla 
recessere.  Neque  vero  perfidus  imperator  propositas  pacis  coDdiliones  nisl  (icto 
animo  juraverat.  Et,  si  Theophani  habeoda  fides,  tum  Viialiano  tradebat  litteras, 
quibus  Hormisda  ad  concilium  vocabatur,  dum  eidem  papae  signiCcabat,  ne  veniret: 
quod  ipsius  Hormisdae  epist.8  n.  2  dictis  non  videtur  consentaaeum.  At  ille,  ut 
scelestus  Haoichaeorum  disdpulus,  quum  ipsum  plebs  ac  senatus  omuis  perjurii 
'  insimularet,  haberi  legem,  quae  imperatorem  in  necessilate  constilutum  menliri  ac 
pejerare  juberet,  impudentissime ,  Theophane  ibidem  tesle,  respondit.  De  hac  im- 
peratoris  dissimulalione  et  irrito  legalionis.suae  elfeclu  conqueritur  Hormisda 
epist.  22  n.  2.  Ex  epistola  autem  sequente  colligitur,  legalos  qui  lianc  retulerunt, 
Constaalinopoli  Romam  anno  515  ante  hiemcm  migrasse;  adeoque  cpislolam  hanc 
aliquanlo  anle  ejusdem  auni  515  exilum  scriplam  esse,  quamvis  a  fiaronio  ad  an- 
mim  516  referatur  ac  sequentibus  eliam  epistolis  postponatur. 

In  HormUdae  papae  eputolaa  13  et  14  („Sollidtari"  et  „Siprima"). 

1.  Barouio  asseoliri  non  possum,  existimanli,  hac  epislola  13  ad  eam,  quam 
imperator  Ennodio  soctisque  Icgatis  redeuntibus  dcderat,  hoc  est  ad  superiorem 
epistolam  10.  responderi,  eamque  desiderari,  quam  Hormisda  ad  subsequenlem 
ejusdem  imperatoris  epistolamll  rescripserit.  Nam  superior  Anastasii  epistolalO, 
quum  priori  epistolae  8  Hormisdae  fuerit  rescripla,  nullam  ab  eodem  papa  novam 
eiigebat.  Deiude  quum  Anastasius  epistolalO  legationem  a  se  quam  primum  mit- 
tendam  polliceretur,  idque  Enuodius  ac  socii  e  regia  urbe  rcversi  conCrmareul, 
prius  Hormisdae  expectanda  fuit  ilia  legatio,  quam  de  novis  litteris  ad  imperatorem 
millendia  cogitaret.  Et  vero  ei  inscriptione,  qua  baec  epistola  per  Theopompum 
et  Severianum  missa  praenotatur,  praejudicarc  licet,  illam  ei  scriplo  essc  rcdditam, 
quod  illi  ab  Anaslasio  detulerant.  Hoc  demum  quum  litterarum  ad  senalum  ah 
iisdem  perlatorum  facla  menlio  (n.  3)  tura  totus  epistolae  nostrae  conleilus  con- 
Crmavit. 

2.  Neque  cis  etiam  subscribere  valco,  quae  idem  annalium  parens  cpistolae 
ipsi  praemittit  bis  verbis:    Quoniam  quae  hactenus  Anaslasius  lum  liiteris  tum 


>vGoogIe 


106  MONITA   PBAEVIA   IX  HOBMI8DAE 

'  legationibus  egit,  non  nisi  laude  digna  videhantur,  Hormisda  papa  et  scriptas 
lilieras  et  res  per  legatos  Constantinopoli  geslas  probans,  non  pptuit  ea  amnia 
nan  laudare,  guum  ad  eumdem  imperatorem  kas  l\tteras  reddidit  per  legatos 
ali  eo  missos.  'Nam  pcrpeluas  Auastasii  lergivcrsationes,  fallacem  concilii  convoca- 
tionem,  legalorura  apostolicorum  re  inleela  dimissionem,  perjura  proraissa.  per- 
vicaccra  Henolici  asserlioncm  ct  Acacii  aliorumque  damnalorum  obstinatam  ilefcn- 
sionem  ab  Hormisda  probari  poluissc,  quis  sibi  persuadeal?  Seif  et  quantutovis 
prudens  papa  rcglae  majestati  ilebitam  reverenliam  nusquam  remittal,  ipse  tamon 
Annslasius  epist.  10  u.  3  ab  eo  sc  non  lam  laudari  quam  argui  uon  dissimulavil. 
lpsius  quoquc  Hormisdac  vcrba  iufra  n.  3  palernam  correptioQem  sapiunt.  Demum 
de  rebus  ab  AnasUsio  hactenus  gestis  quid  scntiret  aperlius  epist.  22  pandit. 

3.  Ncc  fclicius  fiaroiius  aenatus  rescriptum,  quod  nostra  epistola  14  prae- 
lictur,  ad  annum  515,  ipsam  vero  Anastasii  sacram  £IIorm.*cp.  12)  ad  annuin  516 
rctulit.  Falsus  nimirum  esl  appendicc  ad  calcem  illius  adscripla,  qnasi  idem  per 
Ennodiunt  el  socios  transmissum  csset.  Scd  hauc  nolam  erronee  a  librario  oi 
fronte  cpistolae  8,  quae  in  codice  Avcllano  hanc  noslram  cicipit,  huc  translaUm 
esse,  ad  ipsum  tcxtum  not.  Ii  monslrabimus. 

In  Hormisdae  papae  epiitolam  21  („Dum  religmnis"). 
Ei  vctcri  cod.  Val.  primuin  prodiit  in  editione  Romana  cpistolamm  ponliOcia- 
rum  sub  hoc  titulo:  Exemplum  relationis  Aviti  eppi  Calli;  uude  in  collcctioncs 
conciliorum  translata  esl.  Emendatior  eutat  iulcr  Aviti  epislolas  a  Sirmondo  cdi- 
las  (Sirm.  Opp.  tom.il).  Relalioni  huic  occasionem  pracbuil  superior  epistola  9, 
quam  Hormisda  Cacsarii  Arclatensis  opera  ceteris  fialliarum  episcopis  transmitten- 
dara  praescripserat.  Ejus  exemplum  Avitus  ab  Arelaleusis  ecclesiae  clericis  anno 
superiore  accepissc  sc  in  exordio  memurat.  Quura  autcra  haec  Hormisdae  mensc 
Scptembri  anni  515  scripla  fucril,  ista  Avili  anno  516  circa  exilum  rescripla  mc- 
rito  judicelur,  pracserlira  quura  exeunlc  mense  Januario  anni  517  ab  Hormisda 
acccpta  sit. 

In  Hormiadae  papae  epiatqlaa  24  et  25  („Fecitu  ei  „Benedicta"). 

1.  Sequcns  cpistola  24  non  tanLum  in  coilice  Vaticauo,  ex  quo  superiorcs 
vulgalac  sunt.  sed  et  iu  veicriliiis  collcctionis  llispanae  cxemplaribus,  e  quibus  el 
Isidorus  Mercator  cam  in  suis  do  more  dcscripsit,  e.ihlbelur.  Praeterca  amplissirao 
de  instllutionihus  clericorum  ad  usum  Hispaniensis  ecclesiae  manu  exarato  tracla- 
tui,  quem  insigncs  hibliolhecae  Colbertina  alqu,c  Coisliniana  asservant,  lib.I  suh 
litulo  51 :  De  vice  commissa  sedis  apostolicae  aliisquc  praeceplis  ex  integro, 
hoc  cst  tota,  inserta  est.  Ilorum  ope  codicum  a  mendis,  quihus  scatebat,  purga- 
lur,  el  nativus  ei  splendor  rcdditur.  Ncc  non  allera  epistola  25  in  iisdem  tibris 
Vattcano  exccplo  exslat,  in  quibus  superior,  eique  merito  subncctitur ,  utpotc 
quae  eodem  dic  data,  pcr  eumdcm  diaconum  missa,  ipsimel  Johanni  ejusque 
rogatu  reddita  sil.  Duo  illius  priora  capilula  Anselmus  Lueensis  ln  sna  comjiila- 
lione  cxscripsit. 

2.  Isidorus  Mercalor  priorem  illam  epistolam  24  inscripsit:*  Hormisdae  ail 
Johannem  episcopum,  ecclesiae  cui  liic  Johannes  praeerat  lacilo  nomine..  Idem 
pariter  et vcteres conciliorum  collecliones  aHcrlino,  Crabbioetc.  vulgalae,  etRomana 
ponliliciarumepislolarum  collectio  siluerunt.  Postmodum  vero  Baronius  ad  annum  517 
pro  certo  posuit  Johannem  illum  cssc  episcopura Tarraconensem,  qui  et  a.516  con- 
ciiio Tarraconensi  praefuil,  el  a.517  die  8  Juitii Gerundensi  primus  subscripsit.  Cui 
opinioni  ptus  acquo  defcrentes  posteriores  conciliorum  editores  epistolam  istatu 
a<i  Johannem  episcopum  Tarraconensem  praenotare  non  dubilarunt.  Sincerum 
ejus  lilulum  retinent  antiqua  collcctionis  Hispanae  cxemplaria  Gerundense,  Lrgcl- 


>vGoogIe 


EPI8T0LAS  13—28.  107 

iilanum  ele.  neo  uon  velus  codci  Colbertinus  not.  323  praeter  dtios  jam  laudatos 
tum  ejusdem  biblioihecie  lum  Coisliuianae ,  in  quibus  ut  et  in  Daguessaeo  haec 
cl  praefigitur  epigraphe  i  Decretum  Ormisdae  papae  ad  Johannem  Ilicitanae  ec- 
clciiae  episcopum  ex  integro.  De  directis  institulis  et  vice  commissa.  Ad  eura- 
dem  Johannem  rursus  scripsit  Hormisda  epistolaui  88,  ubi  nomen  ejus  ecclesiae 
dcnuo  depravatum  veterum  codicum  auctoritate  restituetur. 

3.  Neque  vero  antiquis  ignotura  est  Illicitanae  civitatis  nomen.  Ul  enim 
scribit  Antonius  Baudrand:  lllici  urbs  est  Contcstanorum  in  Hispania  Tarra- 
conensi  Plinio ,  quae  lllice  Melae,  Illicias  sive  Ilicias  Ptotontaeo,  nunc 
tette  Vasaeo Elche,  oppidum  regni Valentini;  dictum  est  etiam Elicona  inhisto- 
riis  mediae-  aetatis,  quatuor  leucis  ab  Atone  (Alicante)  distans.  Item  Pfinio 
lib.  3  est  colonia  immunis  Iliici,  unde  Illicitanus  sinus,  quod  nomen  cliam  nunc 
latine  sinus  ille  relinet.  Quocirca  in  his  Pauli  jureconsulti  lib.  II  dc  ceusrbus 
(fr.8  L.  15)t  InLusitania  Pacenses  sed  et  Emeritenses  juris  Italici  sunt;  idem 
jus  Valentini  et  lAcitani  kabent .  loco  Licilani  legcudum  esse  Illicitani  mcrito 
nonnulll  conjectarunt.  Vide  Harcae  Hjspaniae  librum  2  c.  6  u.  1  el  2,  necnon 
cap.13  n.2. 

4.  Error  Baronii  circa  episcopum,  ad  quem  haec  epbtola  scripta  est,  in  cam 
opinionem  ipsum  induxit,  qua  episcopos  Tarraconensis  provinciae  his  Hormisdac 
lilteris  eicitalos,  duos  mcnses  postquam  datae  suol,  Gerundae  conveuisse  arliitra- 
lus  est.  Sed  intervallum  quod  a  datis  litteris  ad  illud  conciliurc.  excurril  brcvius 
est,  quam  ut  ejus  congregandi  causa  all  litteras  illas  referri  probahilitcr  queat. 
Ileir.de  mirum  esaet  episcopos  Hormisdae  litteris  excilalos  convemssc.  ac  niliilu 

"  minus  iu  concilio  suo  nullam  litterarum  ejus,  nuilam  denique  decretorum,  quae 
ad  ipsos  destinavit,  fuisse  menlioncm,  immo  neque  Johaunera  Illicitanum,  cujus 
opera  convenisseul ,  inler  episcoporum  subscriptioncs  legi.  Tum  sajie  decuissct 
littcras  apostolicas  houorifice  imprimis  memorari,  ac  deinde  subnexa  eis  constilula 
praelegi  et  firmari,  ac  demum  si  qua.eis  essent  adjicienda  constitui.  Vcrum 
ncque  ad  unos  Tarraconensis  jirovinciae  sed  ad  universos  episcopos  per  Hispa- 
niam  constitutos  subnexae  Hormisdne  lillerae  destinabantur,  neque  etiam  Johanues 
IHicitanus  episcopus  ad  Tarraconensem  provinciam  pertinebat. 

5.  De  vice  episcopo  huic  commissa  quid  intelligendum  sit,  quaeritur.  In- 
signis  cardinalis  de  Aguirre  in  hanc  cpistolam  notal,  Johannem  ab  Hormisda  videri 
potius  zelatarem  constitui,  quam  vicarium  presse  acceptum  cum  potcstate  ali- 
qua  ordmaria  vel  delegata.  Largiendum  quidem  csl,  non  oranimodam  ci  con- 
cedi  vicariorum  apostolicorum  potestalera,  sed  negari  ipsi  nequil  vicarii  nomen, 
cui  vices  apostdicae  sedis  conceptis  vcrbis  delegantur,  cujus  curae  committitur, 
ut  ea  quae  ad  canones  pertinent  per  Hispaniam  scrventur,  et  ut  de  ecclesiasticis 
causts,  si  quid  dignum  contigerit,  ad  apostolicam  sedem  referat.  Non  eo  tamen 
spectabat  potestas  illa,  ut  ejus  csset  vel  synodos  vocare  Iisquc  praeesse,  vel  me- 
tropolitanos  ordlnare  aut  episcoporum  causas  coguoscere,  aut  eliara  clericis  Romam 
aiiove  pergenlibus  litteras,  quas  forraatas  vocant,  dare.  Deraum  Johanni  sic  vicaria 
delegalur  polestas,  ul  pallii  usu  minimc  dccorelur.  Ex  quo  sequilur,  ut  esceplio- 
ucm  admittat,  quod  lib.  5  de  concordia  sacerdotii  et  iraperii  c.  25  n.  9  gcneralim 
affirmalur,  pallium  vicariorum  apostolicae  sedis  insigne  enstilisse.  Vidc  ejusdem 
operis  lib.  6  c.  7;  aliam  praeterea  exceplionem  episl.  142  visuri  sumus,  ubiSalluslio 
Hispalensi  cpiscopo  ah  llormisda  vicaria  apostulicac  sedis  diguitas  sine  ulla  pallii 
mcutione  confertur. 

In  Honniadae  papae  epistolam  26  („Inter  ea"). 
Ilormisda  a  Johanne  Illicituno  cpiscopOTOgatus,  episl.  24  n.  1  duplex  scri-  [ii- 
ptum  in  Hbpanias- direxisse  se  signiiical,  unum  generalia  constiluta  complectens. 


^igitizedbyGOOgle 


108  MONITA  PRAEVIA   IN  HOEMISDAB 

quo  ea  quae  juxta  canones  scrvari  debeanl  compelenter  edicit,  alterum  quo 
circa  eos,  qui  ex  clero  Graecorum  veniunt  quam  haberi  oporleat  cautionem 
edocet.  Primum  ei  illis  scriptis  suppeditat  epistola  superior,  haec  postremum. 
Quapropter  duabus  epistotis  superioribus  recte  isla  quum  in  veteribus  collectiouis 
Hispanae  et  Isldorianae  eiemptaribus ,  tum  in  priscis  couciliorum  editlonibus  pro- 
ilme  adjungitur.  Sed  quo  pertineret,  penilus  ignoravil  qui  hanc  ei  ln  pracdictis 
librls  ul  el  in  ms.  Daguessaeo  praefuit  summani :  Epislola  Hormisdae  ad  epi- 
scopos  hispaniae  (In  mss.  Spaniae)  m  qua  eis  Johannis  Constantinopolitani 
professionem  dirigit  propter  Orientales  clericos,  qui  eorum  communionem 
poposccranl.  Hon  enim  Hormlsda  Johannis  Cooslautinopolitani  professionem,  sed 
formulam,  quatn  ipse  composueral,  ut  ejus  professionc  Graecorum  fldes  probare- 
lur,  nutic  mitiil.  Ipsa  est  forrauta,  quam  ab  Oricntalibus  ad  ecdesfasUcain  com- 
munionem  redeuntibus  eiigere  solebat  quamque  per  Ennodiuu  et  socioS  d.  11  Aug. 
a.  515  inOrientem  iransmiseral  [Ilonu.ep.  7  n.  9);  ipse  est  libellus,  quemepisL.17 
ad  Johannem  Nicop.  et  epist.  18  ad  episcopos  Epiri  se  pariter  subnexisse  indicavlt. 
Quocirca  nullo  detrimenlo  Mbellus  iste  ci  duobus  illis  epistolis  eicidit,  qnum'hinc 
resarciri  jaclura  commode  valeat.  Immo  epistola  28  Hormisdae  ad  Timotheum 
episcopuni  Constantioopolitanura  hoc  anno  517  Aprilis  die  III  data  Gdem  faclt, 
Jobannem  hujus  Timolhci  successorem  necdum  regiae  urbi  fuisse  praefectum,  quum 
haec  ad  Hispanos  epistola  scriberelur.  In  editfone  tamen  fiomana  pontiliciarum 
epislolarum  ac  recentioribus  conciliorum  non  solum  retenta  est  falsa  summa,  sed 
et  haec  epistola  a  duahus  proiimjs  sejuncta  est,  et  aliquanto  post  epistolam  ad 
Johaunem  Constantinopoiitanura  mense  Julio  anni  519  datam  rejecla.  Itique 
operae  prctium  duximus,  et  quo  tempore  quave  occasioue  scripta  sit  demonstrare, 
et  suum  ei  locum  restituere.    Eam  et  infra  epist.  143  memorari  videbimus. 

In  Hormisdae  papae  eputolam  28  („Mirabitur"). 

Anaslasius  Augustus  anno  511,  Hacedouio  indicta  causa  ct  uulla  in  eum  de- 
positionis  lala  sententia  ejeclo,  Timotheum  hunc  in  ejus  locum  suflecit.  Quamvis 
autera  sacrilegus  is  episcopus,  ut  loquitur  Thoophanes  pag.  134  et  135  (ed, 
Bonn.  242},  in  regia  urbe  monacliis,  taicis  el  clericis  Hacedonii  synodique  Calche- 
donensis  causa  mulla  mala  intulerit,  quamvjs  Severi  nomen  sacris  diptychis  inse- 
rere  tentarit,  quauivis  denique  ipse,  qui  in  inonasterio  Dii  auathemale  feriendum 
ctamarat  quisquis  concilium  Calcheilonense  non  .admitterct,  paulo  posl  coram  im- 
peratore  eos  qui  idem  concilium  redperenl  anathemate  perslrimerit:  hunc  tamen 
Hormisda,  sane  qula  ecclesiasUcae  paci  id  comlucere  prospexit,  episcopum  appel- 
lare  non  dedignatur.  Ideo  forsitan  sese  ita  gessit,  quia  Hacedoulum  jam  vita  fun- 
ctum  accepisset.  Cerlc  si  rerum  ordinem  scrvavit  Theophaues,  Hacedonii  obilus 
mortem  Timothei,  quamvis  hoc  eodem  anno  517  vila  funcli  sint  ambo.  praecessit. 
Huoc  Aprilis  5  die  e  medio  sitblatum  Nicephorus  in  chronico  tradil,  Victore  Tun- 
nuneosi  consentiente,  apud  quem  legimus:  Agapelo  v.c.cos.TimotheusConstan- 
linopolitanus  episcopus  obtrectator  synodi  Calchedonensis  quinto  die  Aprilis 
uciubutt,  etJohannesCappadox  in  cella  propria  atque presbytero  episcopatum 
Iradidit.  Ei  quo  sequitur,  ut  haec  epistola,  biduo  lantum  anle  Timothei  obitum 
scripla,  reddi  ci  nequivcrit.  Aliud  praelerea  circa  allatutn  Victoris  locum  obiler 
observo,  uempe  mendosum  essc  atque  ila  corrigenduin:  et  Johanni  Cappadoci 
synrcllo  proprio  atque  presbytero  episcopatum  tradidit.  Quemadmodum  aulcni 
Jnbanoes  Timolhci,  ita  hujus  Johannis  successor  Epiphanius,  ut  visuri  sumus,  syn- 
cellus  fuit. 

In  Hormisdae  papae  epiitolam  34  (,,/n  nomine"). 

Commonttorium  potius  quam  epistola,  scu,  ut  ab  Hormisda  vocari  solet,  in- 
diculus  est  corum,  quae  lcgalis  in  nova  Johauois  causa  agenda  erant,  superiori 


^icjitizedbvGOOgle 


EPIST0LA8  26—40.  109 

epbtolae,  ul  ad  ejus  calcein  coneeplis  verbis  declaratur,  subneius.  Quocirca  mi- 
nime  imilandus  est  Baronius,  qui  ulrunique  scriplum  tribus  aliis  interpositis 
disjuniil. 

In  Hormudae  papae  epiitolae  S5  et  36  („Optaremusil  et  ,,/ohannes11). 
Epistolam  bauc  et  sequenlem,  quae  in  Romana  pontificiarum  epistolarum 
editione  ricsideranlur,  Baronio  debemus.  Has  llle  ei  altero  duorum  codicum.  qui- 
bus  in  recognoscendis  aliis  Hormisdae  epistolis  usus  est,  se  quam  fidelissime  ci- 
scripsisae  lestatur.  Eum  tameu  uonnulla  fugisse,  ei  ilerala  ejusdem  eiemplaris 
recoguitione  deprehendiraus.   Utramque  iudicat  Hormisda  epist.  33  el  34. 

In  Hormisdae  papae  epistolam  39  („Gratia't). 
luler  cos  quidem,  qui  ad  apostolicae  sedis  conimunionem  per  libelli  ab  llor- 
misda  missi  sulisci  ipLiuneui  redierunt,  Honnisda  episl.  26  n.  3  secundue  Syriae 
mitllos  memoral;  sed  iuter  hos  censendi  non  videntur  li,  quorum  nominc  haec 
relatio  conscribilnr.  Nam  et  iufra  n.  5  Hormisdae  libello  nunc  primum  subscribcrc 
se  innuunl,  el  hic  papa  in  epistola,  quam  illis  rescripsit,  num.  4  eos  sero  viam 
verilatis  ingressos  esse  noa  tacet.  Antca  tameu  a  Severi  aliurumque  Acepbalorum 
communlone  sic  abhorruerunt,  ul  eorum  iu  se  odiura  ac  furorem  concitariul.  Quid 
vero  ab  his  passi  sint,  nunc  exponunl.  Ad  hanc  relalioncm  speclat, -quod  alii 
archimandrilae  in  concllio  Constanlinopolitano  sub  Mcna  acl.  V  (Hard.  coll.  conc. 
II,  1290)  scribuut:  Quid  opus  est  plura  de  his  logui,  quum  omnes  qui  orbem 
incotunt  noverint  nefarias  actiones  dictorum  haereticorum  Acephatorum  Se- 
veri  ac  Petri,  et  impuras,  atheas,  blasphemas  et  homtcidii  gaudentes  ipsorum 
animas.  Ista  enim  manifeste  ostendunt  ca ,  quae  in  veteri  Roma  quando 
Hormisda  itlam  apostoiicam  sedem  regelal,  et  ea,  quae  in  hac  regia  urbe  et 
Theopali  atque  Jerosolymis  facta  sunl,  monumenla.  Relationis  hujus  inler- 
prelalio  latina,  quae  sola  superest,  dum  litlerac  leuacior  est,  deficit  interdum  in 
ils,  quae  pertinent  ad  orationis  integritalem.  Nihii  tamen  esl,  uude  quidquam  in 
ea  de  senteutiis  subtractum  suspicemur;  adeo  ut  recurrentibus  ad  phrasiu  graecaiu 
noi)  lateat.  quid  sibi  velit.  Ex  Hormisdae,  quae  auno  518  Pebruario  ineunte  rc- 
scripla  est,  epislola  40  banc  relationem  circa  exilum  anni  517  deslinalam  essc 
fadle  colligitur. 

In  Hormudae  papae  epittolam  40  („Lectis"). 
1.  Epislolae  hujus  mentionem  Dioscorus  diaconus  et  Hormisdae  legalus  [a'J 
infra  ad  calcem  epislolae  65  facit.  Ejus  iuscriplionem  atque  initium  ad  verlta  pro- 
pheta  gemitus  meos  adjuvante,  suo  loco  eihibetit  eieiupiaria  Dionysianae  collc- 
ctionis,  quam  Hadrianus  1  anclam  ad  Carolum  Hagnum  dcstinavit.  Unde  factum 
sit,  ut  et  retiqua  in  his  exemplarilius  desint,  aliorum  judicio  permitlo,  lioc  solum 
testari  conteulus,  quod  quamvis  colleclionis  bujus  codices  plus  minus  trigiuta 
eosque  antiquos  et  Hadriaui  1  temporibus  suppares  consuluerim,  ne  unum  lamen 
licuerit  uancisci,  in  quo  quidquam  amplius  exsliterit ').  lu  concilio  Coustantino- 
polilano  sub  Hena  act.  V  lecta  est,  postulautibus  aposlnlicae  sedis  legalis,  ut  de 
Severo  et  Pelro  quid  pridem  decreverit  ipsa  apostolica  sedes  manifeslum  6erel. 
Ac  primo  quidem  eam  laline  legil  Menas  leclor  et  secundicerius  uolariorum  apo- 
stolicae  sedis  ex  actis  apud  ipsos  Romauos  eiscripiam,  tum  graecam  interpretalio- 
nem  Chrislophorus  diaconus  notarius  et  secrctarius  recilavit.  Haec  inlerpretatio, 
quae  a  latiuis  sensibus  interdum  aberrat,  aclis  ejusdem  synodi  iuserta,-  cum  ipsis 


'}  Idem  de  illia  ejusdem  familiae  codicibna  novem  antiquissimis,  qnoa  Romae 
— ■■   '■■--.—     [*■' 


[«] 


,Google 


110        '  MONITA   FHAEVIA   IN   BORMISDAE 

aclis  ad  nos  pervciiil.  Qui  autom  praedictae  synodi  sub  Hena,  qiiam  Baronius  post 
priscos  coticiliorum  eiiitores  quintam  oecumenicam  vocat,  gcsla  in  latinam  liu- 
guam  converlerunt,  cliam  hanc  epislolam  non  ei  aulhenlico  eiemplari  latino  sed 
ci  graeca  fiile  inlerprelali  sunt.  Hujusmodi  autem  vcltis  ititcrpretalio  rluplct  cir- 
cumfcrtur:  uua  in  edilionibus  couciliorum,  Labbeana  cicepta,  altera  a  Baronio  arl 
initium  annt  518  vulgata.  El  hanc  quidcm  studiosus  ille  vir  a  sc  quam  accura- 
Lissimc  descriplam  leslatur:  ni  tamcn  fallor,  lcuiper.irc  sibi  non  potuii,  quomi- 
nus  nonnulla  cx  Romanac  cdilionis  cxemplo  muluarelur,  undc  quosdam  locos 
utcunque  sanaret. 

2.  Duplici  illi  inlcrprctationi  Jonge  pracfcrcndum  cst  cpistolae  liujus  ciem- 
plum,  quoil  a  codicc  Vaticauo  Ilomae  inter  ponlilicias  epistolas  cxcusutn  csl:  ul- 
pntc  quod  ei  aulhcnlicu  cicniplari  laiino  ilcscriptum  esse  phrasis  et  clocutio 
latina,  auctorilas  Hadriani  I,  qui  fragmentuiu  ab  co  nc  verbo"quidem  dissidens 
merooralae  collectioni  inseruil,  ac  deminn  mscriplionis  siiiceritas  persuadenl.  Non 
enim  sicut  in  exemplaribus  graecis  el  e*  corum  lidc  convcrsis  latinis  ita  in  hoc 
exemplo  iuscrihjtur:  Hormisda  episcopus  preshyleris,  diaconibus,  archiman- 
dritis  secundae  Syriac  exislentibus ,  et  reliquis  orthodoxis  in  quocumque 
Orieniali  climale  degentibus  et  in  aposiolicae  sedis  communione  permanenli- 
bus;  sed  simplicitcr:  Hormisda  presbyleris,  diaconibus,  et  arc/timandritis  se- 
cundae  Syriae.  Cujus  inscriptionis  veritalem  cpiscopi  partiuth  Italiae  ct  aposlo- 
licae  sedis  lcgali  in  concilio  Constantinopolitano  sub  Mena  act.  V  (Hard.  1.  c.  II, 
1305)  banc  epistolatu  ut  ad  monachos  secundac  Syriae  datam  indicantes,  non 
mediocriter  confirniant.  Ad  haec  Ilorraisda  in  ipso  epislolac  conteilu  ad  eos  scri- 
bere  se  dcclar.it,  gui  sero  viam  veriialis  ingressi  sunf,  adeoquc  nou  ad  universos 
in  quocunque  Orientali  climate  dcgcntes,  e  qtiibus  plurimt  jam  pridem  eam  viam 
ingrcssi  fucranl.  Hinc  quaeslioni  a  Barouio  institutae,  ctir  quum  Honnisda  ab 
unis  Syriae  sccundae  monachls  lilteras  accepisset,  non  ad  eos  solos  sed  ad.omnes 
Orientales  orlhodoios  rescriiiat,  sublatus  est  omnino  locus.  Nec  decipi  quis  dcbcl 
vcrbis  Labbci,  qui  quum  tom.  V  pag.  143  banc  cpistolara  ex  veteri  codice  Vati- 
cano  expressam  in  editione  Rom.  anno  1591  sc  subjiccre  moneat,  illud  ctiam 
addilaincnlum  eihihet,  quo  et  reliquis  orthodaxis  in  quocumque  Orientaii  cli- 
mate  degenlibus  inscribitur.  IIoc  quippc  ille  non  in  cditionc  Romana  1591  offen- 
dit,  sed  ei  aliis  codicihus  ad  graccum  cxaclis  ut  graccae  inscriptionl  lalina  respon- 
dcrcl  repetiil.  ' 

3.  Nos  vero  codicis  Valicani  ciemplum  ot  in  inscriptione  et  in  reliquis 
rcpraesctttamus,  celerorum  codicum  opc  in  iis  locis,  qui  librarii  oscilantia  depra- 
vati  fucrant,  emaculalum.  Ei  et  graccam  interpretatiunem  e  regione  adjuiigfmus; 
c  duahus  latinis  ad  banc  cxaclis,  quarum  uua,  ut  diii,  in  conciliorum-editionibus, 
altera  apud  Baronium  cxcusa  cst,  quasdam  variantes  lectiones,  uhi  e  re  visum  esl, 
annotare  contenli  habebimus.  Demum  hanc  cpislolam  ab  Ilormisda  e  synodo  con- 
scriptam  esse  nemo  non  videt:  siquidem  anno  536  iu  concilio  Constantinopoli- 
tano  latine  lecla  dicitnr  ut  ex  actis  apud  ipsos  Romanos  excerpta. 

In  Hormisdae  papae  eputolas  42—44  („Johannesu  etc). 
.]  Epistola  42  quidern  horlalu  episeoporum,  qui  Constantinopoli  dic  20  Julii 

convcncrant,  priusquam  superior  ah  Ilormisda  accepla  essel,  deslinata  fuit.  Ipsius 
meminit  liber  pontilicum,  in  quo  auctoritas  pcr  Gratum  illustr.em  nomine  appel- 
latur.  Epistolam  43  aulcm  eum  supcriori  et  scquenti  alque  ejusdem  Grati  opcra 
perlatam  esse,  ei  vcrbis  ttim  Justini  in  proxima  epistola  tum  Honnisdae  in  epi- 
sLola47  n.4  conficitur.  Johanncs  islc  genere  Cappadoi  etTimolhci,  cui  anno517 
mcnsc  Aprilt  succcssit,  syncellus.  erat,  quum  in  rcgiae  urhis  sedem  cst  elalus,  nl 
in  cpislolam  28,  emcndalis  Victoris  Tunnotiensis  verhis,  obscrvavimus. 


>vGoogIe 


EPISTOLAS  40—61.  111 

In  Hormisdae  papae  epistolam  46  („Veticrabilis"). 
Hanc  Hormisda  scorsim  ad  supcriorem  Jnslini  epislolam  41  rescribere  sc 
signilicat,  quamvis  allcram  cum  aliis  ;ib  eodeni  iuqieralore  per  Gratum  Iraiisuiissam 
a  se  acceptam  non  laccat.  Alqui  hac  pcr  Gratum  ilelalac  atl  calcem  epislol.ic  43 
accepiae  XIII  Kalendas  Januarii  notanlur.  Ex  quo  seqitilnr,  ul  neqne  haec 
epislola  ante  20  Hccembris  diem  scHpta  sit.  Ncquc  eliam  longe  posl  difTerenda 
csl.    Certc  subsequcntes  antcccffil. 

In  Hormisdao  papae  epiitolai  46  —  48  („8wnptam"  ctc), 
Tribus  cpistolis.  quas  Ilormisila  pcr  Gratum  Iransmissas  nnno  518  Decembris 
20  die  accepcral  (scil.  cpislnlis42,  43 et  4 4).  lianc  ct  iluas  suhsequculcs  rescribit. 
Has  eidem  Gralo,  quemadmodiim  in  epislola  proxima  promiscral,  quum  eum  ajmd 
se  aliquantisper  delinuisset.  perfcrendas  dedit.  ul  cx  primis  epislolac  61  verbis 
discemus.  Atqui  non  serius  Gralo  Germanunfaliosque  npostolicae  sedis  Icgatos, 
quihus  eE  plures  cpislolae  raoi  snhjicicndae  creditac  sunl.  direclos  fuissellormisda 
epist.  48  apertc  testatur.  Hos  aulem  anno  519  Hartio  inciinlc  Liguidiim  scu 
Lychnidum  Hacedoniae  civilaicm  pervenisse,  tcslis  eril  epistola  60.  Gratum  vero 
paulo  ante,  cerle  non  post  Germanum  aliosquc  Icgatos,  Gonslanlinopolim  rediisc,  c\ 
primis  jam  citalae  epistolae  61  verbis  pcrspicuum  esl.  Ex  qno  cl  propc  comper- 
tum  habemus.  omnes  iilas  epistolas,  quas  sive  Cratus  sivc  lcgati  pracdicti  pcrlule- 
runt.  auuo  519  mensc  Januarj»  circa  ejus  eiilnm  fuissc  tradilas. 

In  Hormisdae  papae  epistolai  57  et  58  („Magnitudinis"  et  „Ea  quac"). 
Secuudae  Justiniani  litterae,  cum  mitneribus  ab  eo  ad  bealum  Pelrum  missis 
post  legalorum  ex  urbe  discessum  acccptae.  occasionem  epistolac  57  rescribendau 
dederunt,  qua  ct  Justinianum  Hormisda  de  directalcgalione  cerliorcm  fatii.  Ex 
quo  eam  non  longc  posl  profcctioncm  legatorum  scripUm  esse  condcilur.  Siraul 
ibi  ad  Johannem  rcscripsit  (epist.  58),  qui  opportuuiUiteiu  nactus  lahcllarii,  qnem 
Juslinianus  cum  muneribus  Romaui  deslinaral,  liltcras  ad  ipsum  direxerat,  quae 
jam  noii  exstanl. 

Ia  Hormiadae  papae  epiitolam  69  (,,/n  civitate"). 
A  legatis,  ut  infra  memoranl,  co  ipso  die,  quo  Lignidum  perventuros  se  spe- 
rahanl,  conscripta  esl,  adcoquc  Hartio  incunle,  quum  sequens  epislola,  qua  quac 
Lignidi  gesU  sunt  narranlur,  NonfsMartii  cousignala  sit.  Nempe  in  urbcra  regiam 
properantes,  non  mullam  in  singulis  moram  facietiant,  nec  dilTerebant  dc  iis,  quae 
in  unaquaque  tiviute  prosperc  gcrebanlur,  Honnisdam  cerliorem  facere. 

In  Honniidae  papae  epbtolam  61  („Bedditis"). 
Non  lantum  in  laudatis  Valicanae  hihliothecac  codicihus  cisLil,  sed  ct  lli- 
spanae  Isidorique  collectionibus  inserta  est.  Ei  in  editionc  Romana  praemittitur 
hic  litulus:  Exemptum  libelli  Jokannis  Constant.  Praeferimus  cum  uno  ms. 
Vatie.  Exemplar  relalionis  Jphannis  Constanlinopoiitani ,  maxime  quum  non 
merus  Hbellus  seu  libelli  ab  Hormisda  missi  nuda  snbscriplio  hic  cxhibeattir.  Ejus 
loco  apud  Herlinura.  Crabbeum  elc.  exHispanae.collectionis  atque  Isidorianae  excm- 
plaribus  Icgere  est:  Epistola  tioe  libellus  fidei  Johannis  Constaniinopotitani 
episcopi  de  graeco  in  latinum  translata  direcla  adHormisdam  papam,  f»  qua 
anathematizat  Kestorium  atgue  Eutycken  reliqubrumque  haereticorum  bta- 
sphemias.  Tum  omissa  saluULiope  sequilur:  Redditis  elc  De  hoc  scriplo  Mo- 
scorus  legatus  infra  epist.  65  n.  4  iU  loquitur:  Episcopus  Constanlinopolitanus 
in  palatio  consuscepit  a  nobis  tibellum  el  in  primis  quasi  tentamt  epistolam 
polius  facere  quam  libellum,  scd  non  post  mutta  certamma  hoc  convenit,  pro- 


byGoogle 


112  MONITA   PKAEVIA   IN  HOBMISDAE 

oemium  modicum  facere  et  subjungere  mox  tibettum,  quemadmodum  vestra 
beatitudo  dictavit  .  ,  .  Cujus  exemplaria  graece  et  latine  apostolatui  veslro 
direximus.  Isle  autem  graecus  excidit  teslus.  Scd  neque  lalinam  ejus  iuLerprc- 
Latiouem  a  Dioscoro  tum  missam  ad  rios  pervenisse  quisquam  nlsi  temere  affimiet. 
Praeseilim  quiiin  Jibellus  ab  Hormisda  inissus,  quem  Johannes  a  se  subscriplum 
epislolae  suae  subneclit,  e  graeco  convcrsus  sit,  non  e  lalino  exemplari  authenlico 
descripLus,  ul  hunc  cum  eo,  qui  epistolae  26  subnexus  est,  conforenii  manifeslum 
fiet.  Kemo  enim  facile  silii  persuaserit,  libellum  a  Dioscoro-ad  Hormisdam  laline 
aliter  atque  ipsc  papa  dictaverat  fuis.se  destinatunj.  Longe  igitur  veri  est  similius, 
euni  ipsum  interpretem,  qui  lihellum  e  graeco  converlit,  ipsl  quoque  praeBiam 
epistolam  latinitatc  donasse. 

In  Hormisdae  papae  epiatolam  62  („Meaeil). 
Eiiamsi  tanluni  quo  die  accepta  'non  quo  data  est  notalur,  taraen  quum  eam 
Thcodoretus  Pullioni  in  urbem  redeuuti  tradidisse  se  indicel,  ipsum  diem,  quo 
conscripta  est,  supplere  licel  ex  epislola  66,  quae  eadem  occasione  Lransmissa 
X  Kalendas  Maii  consignalur.  Ei  utroque  vero  omues  illas  epistolas,  quas 
Pullio  tunc  pertulit,  et  Aprilis  22  die  dalas  et  Juuii  20  acceplas  fuissc  discimus. 
Epistolae  hujus  graece  scriplae  latina  dumlaxat  interpretalio  ad  nos  e  Vaticano 
codice  pervenit. 

In  Hormisdae  papao  epistolam  82  et  64  („Commendansi(  ct  „Non 

Utraque  epistola  ei  iis  est,  quas  Pullio  cum  pluribus  aliis  .Aprili  mensc  de- 
ferendas  suscepit  ac  Junii  20  die  Hormisdae  reddidit.  Ab  inLerprele  non  admodum 
perito  ista  62  in  latinum  couversa  est.  Eam  scribens  Andreas  ad  Epirum  novam 
pertinere  se  non  obscure  innuit.  Hinc  in  encyclicis  part.  3  concil.Calched.cap.  19, 
ubi  jnter  episcopos  Epiri  novae  Paulus  episcopus  Prinalenus  legitur,  restitui 
debct,  ni  noslrii  nos  fallil  conjectura,  Praevalitanus.  Ad  epistolam  64  autem 
nmime  referendum  videlur,  quod  iidem  legati  epist.  76  praefautur:  Quo  ordine 
et  qua  cautela  communicavimus  in  ecclesia  Constantinopolilana ,  jam  in  atiis 
liileris  per  servum  vestrum  Putlionem  directis  vestra  beatitudo  cognovit. 

In  Hormiidae  papae  epiatolam  66  („Scias"). 
Non  in  edilione  Romana  primum  sed  a  Merltno  ac  dcinceps  inler  concllia 
vulgala  est,  nec  tantum  in  codice  Valicano  sed  et  in  Colberlino  408  velerem  ca- 
nonum  compilationem  ad  institutionem  clerlcorum  ecclesiae  Hispanae  comple- 
clenle,  necuon  in  aliis  collectionum  Hispanae  el  Isidorianae  eiemplaribus  sicul  in 
Anselmi  lib.  XII  c.  31  et  Polycarpi  lib.  VII  LiL.  5  c.  19  cxhibelur.  In  duabus  illis 
collectionihus  ut  iu  priscis  editionibus  haec  ei  praefigitur  epigraphe:  Sacra  Ju- 
stini  ad  Hormisdam  papam.  Sacratissimo  ac  beatissimo  archiepiscopo  almae 
urbis  Bomae  et  patriarchae  Hormisdae  Justinus  imperator.    Scias  etc. 

Xn  Hormitdae  papae  epiatolam  72  („Opinionum"). 
Hormisda  legalis  quid  accidissel  resciendi  impatiens,  et  uon  secus  ac  Tobias 
ab  eorum  profectione  dies  quosque  numerans,  sollicituduiem  suam  tribus  epistolls 
consequenler  repeLilis  significavit.  Primam  hanc,  ut  in  sequente  74  testatur,  per 
magistrianum  destinavil,  illeram  seito  post  die  per  Paulinum  defensorem,  ipsoque 
die  lertiam  per  Stephanum  negoilatorem  misit,  ul  nimirum  si  una  aut  altera  inter- 
ciperetur,  tertia  saltem  ad  eos  perveniret.  Quamquam  haec  jioslrema  in  negutia- 
toris  potissimum  gratiam  videlur  data.  Per  legatos  tamen  nou  sleterat,  quominus 
de  omuihus  quam  primum  certior  fierct;    siquidem  e  singulis  clvilatibus  ei  quae- 


>vGoogIe 


EPISTOLA3   fil — 89.  113 

que  nuntiarc  non  omiserant.  Scd  Dcus  hac  mora  laeliliam,  quam  e  rebus  prospere 
geslis  pcrceplurus  erat,  leuiperare  eL  quodammodo  proraereri  euiu  voluit.  Hiuc 
ct  notarum,  quibus  datae  vcl  acceptac  consignaulur  supeiiores  litlerae  pcr  Pullio- 
neui  transmissae,  veritas  couGnnatur. 

In  Hormisdae  papae  epiitolam  82  („Quum  necesse1'). 
In  collectione  Avellnua  n.  178  inter  llonnisitae  epislolas  81  et  86  ponilur  [Ed.] 
hnec  epistola.  Quam  quum  eililor  Itomanus  oraisisset.  prirai  Balterinii  de  auliqu. 
coll.  can.  p.  II  c.  12  (Leon.  op.  tom.  III  pag.  CLXVI)  publici  juris  feceruut,  undc 
Higne  patr.  lat.  tom.  LXIII  col.457  repetiit.  Dcsiileratur  et  nomen  cui  direcla.  et 
lempus  quo  dala  sil.  Serl  omni  ex  parte  inler  scripla  illa  rccomraendatilia  sibi  lo- 
cum  postulat,  quac  profectis  apostolicae  scilis  legatis  Pauliuus  defcnsor  ad  Justi- 
num  d.  9  Jul.  a.  519  missus  (ep.  79),  pro  eorum  opitulatiune  ad  plures  uoblles 
viros  ct  feminas  aulae  imperialis  secum  lulit  (ep.  80 — 87).  Quarc  cum  codice 
Avellano  locum  hunc  post  epistolara  81  relinendum  duximus,  siraul  rati,  caio  ut 
seqnentes  ad  spcctabilem  quamdaro  personam  cjusdein  curiae  imperialis  tunc  dire- 
ctam  esse. 

In  Honnindao  papae  epistolam  88  („  Fota"). 
Isidori  Mercaloris  collcctioni  inserta  est.  Exslat  et  in  Hispana.  Inde  descri-  [»>] 
pla  est  in  velcre  canonura  corapilatione  ad  inslinuioncm  Hispanorum  clcricorum 
adornal»,  qhara  Collicrtinae  bibliolhecae  codex  408  nec  non  Coislinianus  aliique 
Toletauae  ecclesiac  a  cardinali  de  Aguirre  tom.  III  coucil.  Ilispan.  pag.  50  laudati 
asservant.  In  mox  dictfs  codicibus  de  instilulione  clericorum  pracuotatur:  Epi- 
stola  Ormisdae  papae  ad  Johannem  Ulicitanae  ecclesiae  episcopum  ex  integro, 
hoc  cst  integra  ct  non  ex  parlc  ut  pleraquc  monuraenta,  quae  in  iis  libris  citan- 
lur,  exscripta.  In  mss.  autcm  Noviomcnse  Laudunense  ct  Beivacense  fficlicilanae 
et  in  exemplaria  Isidori,  quae  Herlinus  el  Crahbius  seculi  sunt,  Militanae  (loco 
Hlicitanae)  irrepsit.  In  editionibus  aliis  non  ininus  falsus  Juharini  episcopatus 
allributus  est.  Ad  eum  ipsum  Johannem,  ad  quera  sjiperior  est  episl.  24,  hanc 
scriptam  essc  perspicuum  est.  Be  teropore,  ad'quod  ilb  attinet,  id  certum,  non 
missam  essc,  nisi  postquam  Hormisda  sacrani  Justini  impcratoris  cum  lihello  Jo- 
hannis  Constantinopolitaui  cpiscopi,  hoc  esl  supcriores  cptstolas  61  ct  66,  accepit. 
Neque  est  amhigendum,  quin  Hormisda  iis  acccptis  tam  jucundi  nuntii  Johannem 
amicum  ac  vicarium  siium,  ejusque  opera  Hispanam  ccdesiam  hac  de  re,  ut  vidi- 
mus  epist.  26,  sollicilara,  participem  facore  festiuaril.  Alqui  praedictae  epistolae 
61  ct  66  cum  pluribus  aliis  XIII  Kalendas  Julias  ab  Hormisda  fuerunt  acccptae. 
Quocirca  et  hanc  ipso  mense  Jidio  scrius  non  deferendam  arbilramur. 

In  Hormisdae  papae  epiatolam  89  („Quidquidli). 
Tres  Jnstiniaui  cpistolas  salis  modico  intervallo  ad  Ilormisdam  missas  di- 
stinguere  juverit.  Primo  quidem  una  cum  Vilaliano  militum  magistro  per  Pauli- 
num  defensorcm  scripsit,  ut  illum  ad  ea  perficicnda,  quae  oplatam  omnibus 
ecclesiis  pacero  atque  concordiara  conciliarcnt,  cohortarelur.  Haec  Juslioianf  non 
sccus  atque  Vitaliani  scripta  interciderunl;  sed  quando  missa  aint,  cx  epislola  73 
colligere  est.  Ibi  enim  Pauliuus  lilteras  III Kalendas  Maji  datas  Roma  Consi.au- 
tinopolim  referre  annotalur.  Subinde  Justinianus,  quum  Scylhas  monachos,  a 
quibus  ecclesiae  pacem  interturbari  dolebat,  Romam  confugisse  comperisset,  eo 
cum  lilterls  imperatoris  ac  suis  legalum  destinavit,  qui  hac  de  cansa  certtus  ab 
Hormisda  responsum  referret.  Iste  autem  legatus  non  alius  vidclur  ah  Euloglo 
magislriano,  eul  cpistolac  76,  77  et78  tertiv  Katendas  Julii  Roraae  traditae  sunl 
Constantinopolim  perferendac.    Quocirca  adeoque  uovam  illam  Justiniani  epistolara 


byGoogle 


114  MONITA   PBAEVIA    IN   HORMISDAE 

etiam  nunc  eistare  arbilraraur,  uaraque  quae  supra  est  epist.  78,  licet  simul  mis- 
sae  Justini  lilterae  minime  ait  dos  pervenerint.  Detnum  Juslinianum  Eulogium  cum 
litleris  adversus  Scythas  vh  dimiserat,  quam  mutato  animo  fn  eoruradem  mona- 
chorum  graliam  scripsit  hanc  epislolam,  quam  per  Proemptoris  filium  misit,  lanta 
quidera  ipsius  opinione  usurum  diligeutia,  ul  etiam  Eulogium  legatum  ab  eo  aute- 
venfenduin  speret.    Ilaec  eadem  iudicari  vidctur  epist.  f  03  n.  3. 

In  Hormisdae  papae  eputolas  90  —  96  („Ita"  etc). 
)A.]  1.    Al)  Eulogio  magistriano  Constaatinopolim  remeanle  omues  istae  epislolae 

perlatae  credendae  suut.  Quod  quJdem  epislolis  91  el  92  disertis  verbis  effertur, 
ubi  siraul  (in  ep.  92)  qualuor  subsequentes  eadem  occasiouc  datae  annunlianlur. 
Epislola  90  aulem  quum  non  ad  proiimau  epistolam  89  sed  ad  superiorem  78 
quae  per  Eulogium  magislrianum  perlata  fueral,  rescribalur,  dubium  non  est,  quin 
per  eumdem  Eulogium  relala  sit.  Iteralis  euim  precibus  fn  praedicta  epistola  78 
petieraL  Justinianus,  ut  per  eum  ipsum,  quem  miserat,  sibi  Honnisda  rescrfberel. 
Iluo  posito  alia  ei  parle  sequitur,  ut  epistolae  ceterae,  quas  Eulogius  tum  perlu- 
lisse  dignoscilur,  pariter  IV  Kalendas  Septembris  consignandae  sint.  Tantuiii 
cavcndum,  ne  quum  idera  Euiogius  ilerum,  uti  epistoia  99  fidem  faciet,  iu  llaliam 
legalus  fuerit,  duplex  Nla  legatfo  confunriatur.  Praeterea  obscrvo,  Dioscorum 
epistola  98  uni  epistolarum  earum,  quae  Eulogio  a  prima  legalione  revertenti  cre-  , 
dilae  fuerant,  Idibus  Octobris  rescribere,  adeoque  omnes  iflas  litlerasaute  medfum 
Octobrem  fuisse  redditas. 

2.  Epfstola  91  respondel  Hormisda  ad  ea,  qtiae  Justinianus  episl.89  pelierat. 
Nec  mirari  debet  quisquam,  quod  prudens  flle  papa  siraul  ad  eumdem  Justfniauum 
per  eumdem  Eulogium  duas  epistolas  mitlat,  quum  et  ipse  prius  ab  ilio  comite 
duas,  el  eas  quidcm  conlraria  flagitantes,  accepisset.  —  Denique  epistola  92  el 
qualuor  subsequeutes  iu  ea  designatae  in  graliam  Eliae,  Thomae  et  Nicoslrali  epi- 
scoporum  directae  suul.  Quos  Anaslasio  imperanle  e  sedibus  suis  fuisse  dejectos 
et  alios  in  eorum  locum  suffeclos,  ei  epistola  95  inferlur.  Eliam  Caesarfcnsium 
episcupum  fuisse  Jiislinianus  infra  episl.  114  indicat.  Hoc  aulem  Barouius  de  Cae- 
sarea  Cappadociae  interpretatus  cst.  At  si  ipse  esl  Elias  Caesareae  episcopus,  qui 
anno  536  JerosolymiUDO  concilio  secundua  subscrihil,  non  Caesareae  Cappadociae 
sedCaesareaePalaeslinae  episcopus  diceudus  est.  Eidem  coucilio  subscriblt  elNico- 
stratus  Abilae,  quae  pariter  Palaestinae  civftas  est,  episcopus.  Sl  vero  is  Kicoslratus 
Eliasvc,  praeiiicto  concilio  subscrfpti,  ab  ils  qui  in  his  epislolis  memoranlur  non  alii 
suut,  operam  quam  pro  corutn  restitulione  adhihuit  Ilormisda  non  omnino  pcrdidit. 
In  Horrmsdae  papao  epiitolam  89  („Vt  pienissima"). 

Nuuc  rescribit  Juslinianus  Ilotmisdae  epistolis  90  et  91,  quae  Euloglo  a 
priroa  iegalioDC  regredienti  die  2  Seplembris  annf  519  traditae  fuerant.  Has  au- 
lem  litlcras,  quas  Lum  Eulogius  detulil,  aute  15  Octobris  diem  CousLantinopoIl 
rcdditas  csse  constat  ex  superiori  epistota  98,  ubi  Dfoscorus  praedicto  Oclobris  15 
die  rescribere  se  notat  Hormisdae  Iftteris,  quas  ab  Eulogio  acccperat.  Quocirca 
non  levis  conjeclura  eat,  Dioscorum  ut  Hormfsdae  rescriberet  opportunftate  usum 
esse,  qua  JnslfniaDiis  iterum  Eulogfum  cura  tiovis  lilteris  Romara  mittebat,  adeo- 
que  hanc  Justinfanf  eplslolam  pariter  Idibus  Oclobris  Eutharico  cons.  ronsignan- 
dam  esse.  • 

In  Hormiedae  papae  epiitolam  100  („Magna"). 

Ei  Lempore,  quo  accepta  indicalur ,  conjecturam  capere  licet  ejus ,  quo  dat.i 
est.  Si  cnlm  corum,  qui  hauc  superiorem  pertulerunt,  par  fuit  celeritas,  VII  Ka- 
lendas Novembres  aut  circiler  data  fuil.  In  ejus  inscriplione  non  nomfnalur  Johan- 
nes  unus  es  IcgaLfs,  quia  Thessalonica  non  redierat. 


^igilizedbyGOOgle 


EPISTOLAS  89  —  105.  115 

Ia  Hormisdao  papao  epistolam  101  („lltus(rem"). 
In  colleclione  Avellana  n.  213  praebetur  haec  cpistoia.  Inlercedens  inler 
Hurmisdae  epUtalam  96  (dat.  d.  2  Sept.  a.519)  el  59  (dat.  c.  med.  Mart.  ejd.  *.). 
Quae  quum  ab  edltore  Romauo  praetermissa  cssef,  primum  a  Balleriniis  de  antiqu. 
coll.  can.  p.  II  c.  12  (Leon.  op.  lom.  III  pag.  CLXVII)  vulgata  est.  Nota  clirono- 
logica,  qua  signalur,  hunc  ei  locum  postulat,  etsi  mirari  subit,  qui  Tactum  sit,  ut 
haec  epislola  demum  post  sex  fere  menses  accepta  uoletur,  quum  illo  ipso  tem- 
pore  maiima  fueril  legatorum  eunlium  el  redeuntium  frequentia. 

Zn  Hormisdao  papae  epiatolain  102  („Si  pro"). 
Indiculus  hicconscriptus  est  a  Johanne  apostollcae  aedis  legato  et  Epiphauio 
ConstantinopoliUnae  ecclesiae  presbytero,  qui  cum  illo  ex  communi  electione 
directus  Thessalonicam  in  epistola  superiore  100  n.  1  dicitur.  Inde  ab  eis  Con- 
slantinopolim,  adeoque  nou  ad  Uormisdam  sed  ad  ceteros  potius  legatos  destiualus 
est,  ut  nimirum  in  causa  episcoporiun ,  quos  in  regiam  urbem  deducendos  audi- 
erant,  Ulos  informarent.  Eum  mutilum  idcirco  Baronius  pulat,  guia  nihil  in  eo 
<le  perpetralis  caedibus  kabeatur.  Sed  probabilius  est,  ideo  de  hac  re  in  eo 
fuisse  tacilum,  quia  de  eadem  illi  jam  certiores  aliis  scriptis  facli  fuissent.  Immo 
quae  de  seditiosls  gestis  scribuol,  non  ideo  scribunt,  ut  veluti  nova  et  inaudita 
doceant,  sed  ut  argumenla  indicent,  quibus  episcopi  eorum  auctores  haereseos 
conviucanlur.  Quocirca  nihil  vetat,  quominus,  hic  indiculus  epistolaproiimaposte- 
rior  censeatur.  Certe  quum  utrumque  scriplum  ante  quam  Johannes  et  Epiphanius 
Thessalonica  disccderent  concinnatum  sit,  ut  rerum  ita  etiam  temporis  affinitatc 
utrumque  valde  conneium  est. 

Io  Hormiadao  papae  epistolam  103  („Graviler"). 
Ad  supcriorem  epistolam  100  seito  die  postquam  accepta  est,  rescribitur. 
Cur  iluorum  legatorum  Felicis  et  Dioscori  nomina  taceanlur,  hic  oboritur  quaestio, 
maiime  propter  ea  quae  ad  calcem  habeulur  de  Scytltis  monachis:  quos  tum  nos 
faciemus  soliicilius  cusiodiri,  ea  quae  de  vobis  contraria  dixeruni  volentes 
agnoscere.  Id  quem  enim  cadet  illud,  quae  de  vobis  cantraria  dixerunt,  si  sub- 
trahatur  Dioscorus,  de  quo  uno  eos  contraria  dixisse  comperimusf  Forte  lamen 
cousullo  tacitum  est  Dioscori  nomen,  quia  peculiares  ad  ipsum  dalae  sunt  litterae. 
Et  minus  invidiose  tn  litteris  adGermanum,  Johannem  el  Blandum  id,  quod  de  illo 
nominalim  dicebatur,  generatlm  de  vobis,  ut  in  quos  dicla  in  socium  redundabant, 
dici  uotatur. 

In  Hormiidae  papae  eputolam  104  et  106. 

1.  Nihil  fere  est  in  prima  epislola,  quod  uon  iisdem  verbis  repetatur  in  se- 
cunda.  Quapropter  non  tara  duas  epistolas,  quara  tluo  ceuseremus  licet  unlus 
ejusdemque  eplstolae  specitnina,  Nec  desunt  ejusmodi  eierapla.  Hormisdae  quippe 
hac  in  re  duo  saltem  maximf  poutifices,  Leo  atque  Gelasius,  praeierunt,  ut  monito 
in  Leonis  epistolas  29  et  31  el  Gelasil  epislolam  26  est  observatum.  Ad  id  porro 
inductus  videtur  Hormisda;  quura  primam  parasset  eplslolam  ejusque  mitteudae 
opporlunitatem  eispectaret,  imperatoris  de  Dioscoro  in  Anliochenam  sedem  pro- 
vehendo  consilium  accepit,  eoque  uuntio  ad  primam  epistolae  suae  formam  mutan- 
dam  compulsus  est.  Ncc  alia  occurrit  causa,  cur  nonnulla  in  aecunda  suppressit, 
quae  scripserat  in  prima,  et  quac  in  hac  decranl  in  illa  adjecit.  Unde  utraque 
mertto  In  exemplaribusVatlcanis  asservata  est,  etpriori  sccunda  proxime  subjldtur. 
Hinc  etlam  habetur  raiio,  cur  In  uno  ei  lllis  exemplaribus  prima  simpllciter  Data 
tlne  ullo  ailjuncto  ad  calcem  notetur. 

2.  Ex   eo    aulem,    quod  secunda   u(   et  iluae  subsequentes   eadem    nota 


3i9iiize_dbVGoogIe 


116  MONITA    1'RAKVIA    IN   HORMISOAE 

scilicet  diila  supradicto  consule  consignantur ,  chronlca  nola,  quae  in  superiori 
est  expressa,  quatuor  illis  epistolis  conimunis  juilicamla  esl.  Kt  vero  jil  eis  com- 
munc  est.  ut  in  episcoporum  Thomac  ac  Nicoslrali  graliam  conscriptae  siul.  Aliae 
quiilcm  quiuque  eislaut  nempe  92,  93,  94,  95  et  96  pariler  in  eontmdem  cpisco- 
porum  graliam  Scptcmbris  2  ilie  ab  Ilormisiia  missac;  sed  cavendum,  ne  deceni 
illae  epistolae  ail  iilcm  lempus  oltmere  eiislimenlur.  Hoc  cerlc  non  caverunt 
earutu  editores,  quum  illas  hoctenus  simul  eliam  pracpostero  ordine  eihibuerint. 
MonircsLa  tameii  in  eis  apparenl  indicia,  quibus  et  quinque  priores  udo  tenipore  et 
quinque  posteriores  alio  scriptae  esse  convincunlur.  Primo  quidera  io  epislola  92 
el  qualuor  sequcutibusThomae  et  NicosLralo  Elias  constanler  airjutigitur ;  at  inl03 
ct  quatuor  suhnexis,  nullaEliao  mentionc  facta,  tanlum  Thomas  ac  Nicostralus  mc- 
morantur.  Deinde  in  quinque  prioribus  sic  loquiturllormisda,  ut  quiEliae,  Thomae 
nlque  Nicostrali  causam  el  patrociniuui  primo  suscipiat;  in  postcrioribus  autem, 
ut  qui  causam  jam  anle  susceptam  persequalur.  Nirorruni  sic  scribil  in  epistola  103 
n.  2,  ut  qui  jam  quo  paclo  circa  illos  agendum  sit  praescripscril ;  in  104  et  105, 
nt  quem  eoruradem  episcoporum  longa  observalio  ac  mora  contristcl;  in  106,  ut 
qui  eos  adliuc  obscrvalionum  moleslias  suslinerc  doleat;  denique  in  107,  ul  qui 
audierit ,  litleras  quas  die  2  Sepleraljris  in  illoruui  gratiam  scripserat  non  fvisse 
susceptas.  Deinde  In  epistola  92  ad  Eliam,  Tliomoiu  ac  Ntcoslratum  data  lilteras 
eorum  specialiter  negolium  conlineittes,  quas  tum  deslinavit,  receus  adJustinum, 
ad  Euphemiam,  ail  Juslinianum  atque  Germanuui,  nuu  oi)  Dioscormn  aul  Johannem 
episcopum,  scripsisse  si:  mcminil;  contra  episl,  107,  Thomam  et  Nicostralum  dc 
titteris  a  sc  eadcm  ile  causa  ai)  Dioscorum  ac  JohaQnera  episcopum  Constantinopo- 
litanum  scriplis  moncns,  de  altis  tacet.  Postremo.  ut  alia  omiltamus*  illud  quod 
probamus  eviucit,  quod  quinque  prioces  per  Eulogiuiu  magislrianum  et  quluque 
posleriores  per  Paulinum  dcfensorem  destinutas  fuissc  ex  cpistolis  92  ell05  con- 
ficitur.  Undc  etiam  colligere  cst,  cumdcm  Paulinum  hoc  anno  519  ler  Constonti- 
nopolim  repetiissc:  primum  quidem  Aprilis  29  die  cum  epistola  llormtsdac  73, 
rursum  Julii  9  die  cum  cjusdcm  epislola  79  ac  sequentibua,  demum  cum  istis  De- 
cembris  3  die  datis  eplstolis  103 — 107.  Ille  primum  inissus  ruil,  quum  Hormisda 
quid  egissent  legali  nihildum  audiissct.  rursuni  quiiin  prospcros  corum  successus 
edoclus  iis,  a  quibus  fuisseul  adjuli,  gratias  ageixlas  duxissel.  postremo  quum  idem 
ponlilex  imperatoris  conatiis,  ut  Dioscorum  unum  c  legalis  suis  Anliochenac  cccle- 
siae  praeficeret,  didicisset. 

In  Hormisdae  papae  epistolam.  108  (..Quanto"). 
Sacrae  huic  occasionem  pracbuere  preccs  ah  Eois  porlibus,  Itoc  cst  a  Jeroso- 
lymitanis,  Antiochenis  et  secundae  Syriae  ctericis  et  abbalibus,  Justino  oblatae. 
Quocirca  hir,  pracmillemlae  cssent  illae  preces,  nisi  salius  visum  esset,  eas  od  illud 
scrvarc  tcmpus,  quo  od  Hormisdam  dcslinatac  sunt,  hoc  esl  ad  hujus  ipsius  anni 
nonum  Septcmbris  diem  (epist.  129)^ 

In  Hormiadae  papae  epistola*  112  etllS  („Quod  celsiludo"  et  „Diu"). 
1.  Ex  epislolls,  quas  Justinianus  ad  llormisdam  hactenus  scripsit,  uuJla 
reslat  cui  idcm  papa  non  rescripseril,  nisi  uua  9'J.per  Eulogium  iterato  ip  Urbcm 
legatum  trausmissa.  Ad  ea  aitlem,  quae  lunc  quacsierot  Justinianus,  salis  accom- 
modata  videntur,  quae  uunc  llormisda  epist.  112  respondet.  Ille  hunc  papam  lau- 
darat,  quod  decessorum  suoruin  niemoriam  ct  amplccleretur  ct  ornaret,  quantumque 
ipse  ejus  decisioni  deferrel,  testalus  erat  his  vcrbis:  hoc  enim  credimus  esse 
catholicum,  quod  vestro  religioso  responso  nobis  fueril  inlimalum.  Hormisda 
vero  Jusliniani  laudcs  grate  suscipit,  qualcuus  ad  cultum  Domini,  ait  emolumcntum 
ipsius  Ditmiui  cl  ad  ccclcsiorum  uuitalem  profiriont.    Quacstioui  quoquc  praepo- 


>vGoogIe 


EPISTOLAS  104—124.  117 

silae  salisfacil,  dum  rojccta  vocum  novitale,  ile  iuyslcrio  Trinilaiis  quid  crcdciidum 
sil,  jiiiucis  ac  pcrspicuis  verbis  etporit.  Verum  quae  Hormisda  inilio  n.  2  dc 
lcgalioue  lum  Justiuiano  promissa  scribit  relcgenli,  suspicio  non  lcvis  oboritur, 
Jiisliiiianum  supcriori  Justini  cpistolac  108  suam  adjumisse,  atquc  huic  Jusliniani 
scriplo  nune  ali  llormisda  hoe  anno  circa  etitum  Marlii  rescribi. 

2.  Epislolam  113  aulem  non  scripsit  Hormisda  nisi  post  acccplam  cam,  qua 
Epiphanius  oblala  occasioue  ordinalionem  suam  ipsi  notum  facicbat.  JSec  probabiie 
esl,  eani  ab  illo  acceptam  esse  anle  superiorem  IHoscori  rclationem  (cpist.  111), 
quae  guarto  post  Epiphanii  ordinationcm  die  (h.  c.  die  29  Fcbr.)  missa  ct  VII 
Iiius  Jprilis  ipst  rcddila  fuit.  Jpsum  eliam  Hormisdam  aliquaiilispcr  c.ispeclassc 
probabile  esl,  ulrum  Epiphanius  consuetudini,  qua  Couslanlinopolilani  cpiscop! 
Ilontano  ordiualioncm  suam  sollcmni  legalioue  nuuliare  solebanl,  satistaccrct.. 
Quoeirca  hacc  cpistola  sallcm  ad  Majum  mcnscm  antii  520  vidclur  diflercnda. 

In  Hormiidae  papae  epiitolam  116  (..Summa"). 
Jusllnus  epist.~108  legatum  a  se  deslinandum  pollicilus  crat,  idipsumque 
dcnuo  proniiltil:  scd  intcrim  promissa  differt,  qunsi  hac  mora  Horimsdae  ani- 
mutu  pracparalurus  etinclinalurus  crga  Oricntales,  qui  ad  finnaui  ct  intcgrani 
pacem  sanciemlain  mitiore  quodam  lcinpcramento,  quam  quod  iltc  lcgalis  suis  iu 
inandalis  deitcral,  iudigere  vidcbantur.  Hiiuc  epistolam  qualuorquc  suksequcnlcs 
Septeuibris  17  dic  Rouiae  acceptas  esse  ex  epistola  120  discituus. 

In  Hoimiidae  papae  eputobu  120  et  121  („J)omino"  ct  „Deus"). 

1,  Epistolam  120  Justinianus  infra  episl.  127  non  ohscure  notat,  ubi  llor- 
uiisdain  enixe  rogal,  ul  tam  dc  sermone  de  quo  vcrtitur  controversia  (b.  e.  iiutn 
diccndus  sil  unus  ex  Trinitate  crucifixus),  quam  ile  nominibus  episcoporum  sub 
Acacio  dcfunctorum  ...  dignetur  tntegrum  indubitatumquc  destinare  respon- 
sum ;  sicut,  inquit,  per  Icgatos  etiam  vcstros  post  omnia  scripsimus.  E\  quo 
conficitur:  l"10  lianc  epislolam  sicut  cl  sequentem  per  Germauum,  Fcliccm,  Dio- 
scorum  et  Blandum  Ilormisdac  lcgatos  ("oustantinopoli  redeuules  fuisse  perlatam; 
2ll°  utrauique  co  ipso  die  quo  quatuor  anlecedcntcs,  quac  iisdem  legalis  Iradilac 
sunt,  b.  e.  die  9  Julii  anni  020  consigiiandam  esse,  adcoque  vicissim  qualuor  lllas 
antecedcnles  eo  ipso  die,  quo  hae  duae,  li.  c,  die  17  Seplemhris  ab  Ilormisda 
fuisse  acccptas. 

2.  Epistolam  121  autcm  co  die,  quo  supcrior  Justiniani  acccpla  notatur,  cx 
occasionc  legalorum  Ilormisdae  Itomam  rcdcuntium  scriplam  cssc  Epiphanius  ipse 
significat.  Quod  vero  necdum  Honnisdae  pctitioni  salisfacit,  qua  ab  illo  ul  ordi- 
nalioncm  suam  per  tegalos  de  more  nunliarel  cxigcbat,  boc  indicio  est,  supcrio- 
rem  Iiujus  papae  epistolam  113  ipsi  nondum  fuisse  redditara.  * 

In  Hormisdae  papae  epsitolam  124  (..Sicuf). 
.  1.  Ilormisda  Possessori.  a  quo  consutlus  fiicral,  hoc  scriplo  facit  satis.  Ubi  [a,*] 
vero  iltud  accepil  Posscssor,  puhlicum  facere  fcslinavit,  adeo  ut  ubiquc  lcgeretur. 
1'aulo  post  obiluni  llormisdae  ati  cpiscopis  in  Sardinia  eiulibus  in  epislola  ad  Ju- 
liannem  el  Vcnerium  debita  cum  veneratione  laudalura  fuil.  Porro  Johanues  ille, 
queiu  Fulgenlius  in  priucipio  lib.  1  de  verilate  praedest.  ct  grat.  prcsbyierum 
appcllal,  vulgo  is  Haxentius  ciisliniatur,  qul  hanc  epistolam  refutyrc  couatus  csl. 
Quod  si  ita  esl,  opus  illius  liccl  Itormisda  superstite  vulgatum  fueril,  sanclis  illis 
cxulibus  ignotum  crat,  quum  ad  cum  scripscrunl.  1'trum  vero  alius  an  ideni  sil. 
aliis  expendendum  pcrmitlens,  ad  opus  Ma\entii  venio.   ■ 

2.  Nempc  ille  statim  ul  hanc  Hnrmisdae  epislolam  acceplt,  coullncrc  sc  nou 
valuit,  quin  Scylhits  roonachos,  quibuscum  conspirahat  ipse,  adversus  illam  vindi- 


>vGoogIe 


118  HONITA  PHAEVIA  IN  HORMISDAE 

caret.  Sed  ad  nihil  aliud  profecil  ejus  lucubralio,  nisi  ut  quae  de  sociis  ejus  scribil 
Hormisda,  in  ipsum  eliam  convenire  palam  fieret.  Vix  enim  unquam  sedato  loqui- 
lur  aoinio  el  sinislras  innoxiis  adversariorum  sententiis  Inlerpretationes  passim 
affingit.  Primum  Hormisdae  nomen  dedecorare  se  nolle  shnulans,  hanc  ei  episto- 
lam  allribuere  non  audet,  sed  ab  iiaereticis  confictam  jactitat.  Verum  licet  aliud 
animo  sentirei  prospiceretque  id  nemiiii  facile  persuasum  iri,  nihilo  tamen  majo- 
rcm  servavit  modum,  quo  summo  pontifici.  quum  oh  diguitatem  tum  ob  singularem 
vitae  integritatem  etiam  apud  augustas  personas  commendato,  debitam  veneratio- 
nem  et  ubservanfiara  cxhiberct.  Immo  nec  illiid  afflrmare  veretur,  sive  ab  Hor- 
misda  sive  ab  alio  scripta  sit  haec  epistola,  auctorem  ejus  esse  haereticum. 
Hcndacia  laceo,  cujusmodi  sunt  verba  in  superiorem  epislolam  a  nobis  jani  relata, 
quae  Hormisdam  adversus  Dioscorum  diaconnm  prolulisse  fabulatur,  et  alia  similia. 
Ea  quidem  ab  itlo  excogitata  miuime  crediderira;  sed  inde  excusari  uequil,.  quod 
et  in  iis  admitlendis  credulior  et  in  iisdem  publicandis  facilior  fuerit.  , 

3.  Assentiri  lamen  nequeo  Baronio  de  ipso  Haxentio  ac  Scythis  sociis  ad 
ann.  519  aflirmanti:  Plane  comperitur  signis  haud  obscuris  et  argumentis  mi- 
nime  dubiis,  ipsos  Eulgchianos  fuisse  haereticos.  Ncque  enim  apparel,  quo 
paclo'  Eulychiani  audire  debeant,  qui  Maxentio  teste  io  resp.  adversus  hanc  epi- 
stolam  juxta  divina  eloquia  ct  sanctorum  patrum  traditiones  Christum  filium 
Dei,  quem  in  dwabus  naturis  essentialiter  sive  juxta  compositionem  unilis 
el  inconfusis  docet  fides  catholica,  confitenlur.    Ita  legendum  puto,  non  ul  iti 

.  bibliolh.  palr.  juxta  compositionem  unitionis  et  inconfusionem,  aut  ut  apud  Co- 
chlaeum  in  orthodoxographia  juxla  compositionem  unitionis  et  inconfusis.  Prae- 
terea  iis  Eulychianos  exsecrationi  essc,  professio  <1e  Chrislo,  quam  Johannes  Ma- 
xentius  socioritm  eliam  nomine  edidit,  argumeulo  esl,  ulvel  verba  ciinde  eicerpla 
el  supra  in  epislolam  30  Gelasii  n.  5  (not.  11)  retata  fidem  faciunl.  Et  vero  Hor- 
misda,  quum  eos  animi  perlinacis,  lurbulenli  el  inquieti,  parcre  nescienlis  ac  novi- 
lalum  amanlis  iusiraulet,  nusquam  tamen  illis  haereseos  labem  inurit,  nunquam 
etiam  cum  eis  vciut  cum  haereticis  agit.  Qui  enim  cum  aliis,  qui  suspecli  tanlispcr 
erant,  communionem  suspendere  consuevcral,  quamdiu  hos  monachos  Itomae  deli- 
nuit,  hoc  esl  per  quatuordecim  pene  menses,  eos  secum,  ut  Haxenlius  lcstatur, 
commuuicare  permisit.  Scd  neque  poslquam  ex  urbe  discesserunt,  eosdem  ab  ec- 
clesiae  coinmunione  removisse  legitur, 

4.  Ealenus  lanlum  exislimari  possunl  Eulychianis  favissc,  quatenus  Calclie- 
doneuse  concilium  non  sufficere  volentes  eo  paclo  semper  inducendis  novitatibus 
locuin  palere  permiseruut,  unde  fieret,  ul  nihil  in  lide  nostra  ccrli  conslilulique 
cssct.  Et  eam  quitfera  maxime  ob  causam  mcrilo  displicuerunl  Hormisdae,  cui 
nihil  anliquius  fuil,  quam  ut  haereticorum  inquietudinem  synodalium  decrctoritm 
terminis  cftntinerel.  Quocirca  prudens  illc  papa  sapicnler  pro  ea  tempestate  cavil, 
ne  novum  effalum,  quo  unum  cx  Trinitate  pro  nobis  crucifixum  dici  volebant, 
aut  respueudum  aut  admillendum  decernerel.  At  cur  dc  commculariis  in  epislolas 
beali  Pauli,  quas  anlea  Possessor  miserat,  et  de  quibus  quid  senlirel  rescirc  desi- 
derabat,  nihil  item  responderit,  causa  nobis  latet. 

5.  Haec  epistola  a  Cochiaeo  pritnum  anno  1555  cusa  fuil  Orlliodoxograpli. 
lom.  I  pag.  708,  Johannis  Haxenlii  ad  eamdem  responsioni  praemissa.-  Poslea  cl 
Romae  e  Vaticanl  codicis  li.ie  anuo  1591  recusa  est.  Eam  el  Haxentius  iu  sua  re- 
sponsioue  pene  totam  ad  verbum  eiscripsil,  alque  hoc  opus  non  mediocri  subsidio 
fuil,  ut  qul  vel  viliosi  vel  mendosi  supererant  loci,  sanarentur. 

In  Hormiidae  papae  epittolam  125  {Decr.  de  libr.  recip.). 
1.  In  epistolam  42  Gelasii  pluribus  probavimus,  veteres  codices  sivc  Juren- 
sem  a  Pelro  Francisco  Cliifflclio  iuler  annolaliones  fn  Vigilium  Tapscnscm  pag.  149 


>vGoogIe 


EPISTOLAII  124.  125.  119 

eiciuum  ct  a  Justo  Fonlanino  antiquit.  Hort.  pag.317  recusum,  sive  Urgcllenscm 
a  Stephano  Baluzio  notis  in  Gratianurn  pag.  444  mcnioratum,  seu  Colberlinum  no- 
vissime  a  nobis  recognilum,  qui  decretuni  sequens  Elorroisdae  adscribunt,  cum 
aliis  longc  pluribus,  qui  riecrelum  simile  (ielasio  atlribuunt,  minime  puguare; 
quia  nimirum  qui  Hormisdae  uomen  prae  se  fcrunt  quaedam  balient  ad- 
miila,  quae  a  dccrelo  Gelasiano  absunt,  quaequc  quum  in  actatem  Getasii  non 
conveniant,  apte  congruunl  Hormisdae  temporibus.  In  his  est  Conslantiuopolitana 
synodus,  quae  in  unis  Hormisdae  eiemplaribus,  ficmigiano  eiccplo  aut  forle  per- 
paucis  aliis  receulioribus  in  quibus  id  ipsum  ei  Hormisdae  eiemplaribus  adjectum 
sit,  cum  tribus  aliis  reclpienda  praecipitur.  Cerlum  enim  est  tum  ex  concilio  Cal- 
chedonensi  act.  16  tum  ci  Leonis  cpistola  106  c.  5  el  aliis,  Leonis  ipsius  actate 
praedictain  syuodum  a  Romana  ccclesia  uondurn  inler  oecumenicas  receplam  fuisse. 
Nec  ulluui  babemus  judlcium,  quo  deinde  aut  a  Gelasio  aut  a  decessoribus  illius 
approbatam  esse  sentiamus.  Immo  plura  suppeluut  argumenla,  quibus  cos  hanc 
approbationem  distulissc  fudiccmus.  At  vero  Hormisdae  aevo  nihil  sollemnius, 
quam  in  quatuor  synodos  jurare.  Has  sc  sequl  Dtoscorus  Hormisdae  legatus 
eplst.  98  n.  2  prohtelur;  idipsum  profitcnlur  ct  celeri  ejusdem  tegali  cpist.  76 
u.  4;  MormUda  ipse  episl.  80  n.  2  Johaimis  Conslantinopolilani  episcopi  in 
epist.  61  confessiouem,  qua  item  qualuor  synodi  comprobanlur,  gratanter  acce- 
pisse  se  siguincat.  Miltimus  cl  Jusliuiani  epist.  78  profcssionem,  qua  quatuor  ve- 
nerabiles  synodi  conceplis  verbis  laudanlur;  subimle  eliam  alii  summi  ponliliccs 
Johanucs  11,  Vigilius,  Pelagius  II,  Gregorius  Constantinopolitanam  synodum  non 
sccus  ag  tres  alias  veneranter  a  se  suscipi  contestati  suut.  Nimirum  quum  Gon- 
slaulinopolitanus  antUtes  aliiquc  Graeci,  qui  ab  aposlolicae  sedis  cousorlio  disccs- 
serant,  ei  landem  parere  coepisseul,  lioc  eliam  eis  Hormisda  indulgendum  pulavil, 
ul  Constanlinopolilanam  in  iis,  quae  ad  udetn  allinenl,  recipcret  synodum  eoque 
pacto  animos  illorum  magis  ac  magis  dcmulccret.~  Quum  igilur  Gclasiani  decrcti 
iustaurandi  sese  obtulissel  occasio,  banc  synodum  tribus  alijs  oecumenicis  adjun- 
gere  uon  dubitavit. 

2.  His  adjecitet  Hlud,  quod  pariler  a  Gclasianis  eiemplaribus  aliest:  Sed  et 
siqua  sunl  concilia  a  sanctis  palribus  hactcnus  inslituta,  post  istorum  guatuor 
auctoritatem  et  cuslodienda  et  recipienda  decrevimus.  Quae  vcrba  imitari  virte- 
tur  anliquus  scriptor,  qui  Hispanam  canonum  colJcclionem  sacpe  a  nobis  laudatam 
saeculo  sexlo  concinnavit.  In  cjus  quippc  'praefalione  istud  legcrc  est:  Sed  el  si 
qua  sunl  concilia,  quae  sancti  patres  Spirilu  Dei  pleni  sanxcrunt,  posl  islo- 
rum  quatuor  aucloritatem  omni  manent  stabilita  vigore.  Et  lianc  quidem  sen- 
teuliam  lsidorus  Hispalcnsis  episcopus,  quem  paulo  post  hunc  scriplorem  ftoruisse 
arbiLramur,  orig.  lib.  VI  c.  15  eiscripsil.  Eidem  episcopo  vcl  istud  Hormisdae  vel 
certc  primaevum  Gelasii  decrclum  ignolum  non  fuisse,  id  quod  de  Probae  Falco- 
niae  opusculo  lib.  de  viris  ill.  c.  5  scribit  tndicio  cst.  Valde  aulcm  probabilc  csl, 
additamenlum  illud  ab  llormisda  imprimis  proptcr  synodum,  cui  Gelasius  praefuil, 
adjectum  esse;  u'l  quod  illa  synodus  dccrcvit  certa  librorum  eliam  vcterum  in 
auctorilalem  recipienda  praefigens,  qucmadmodum  loquitur  in  epislola  superiori 
n.  4,  hoc  Spiritu  sancto  instruente  consliluisse  inlelligerelur. 

3.  Tcrtium  praeterea,.  quo  Hormisdae  decretum  a  Gelasiano  discrcpal,  tliscri- 
men  observamus.  Nempe  in  scriplurarum  catatogo  c  tribus  Johannis  epislolis  Ge- 
lasius  vel  polius  Damasus,  cui  ea  quidem  decreti  pars  adscribcnda,  unam  aposloli, 
duas  alias  alterius  Johannis  presbyteri,  Ilormisda  vero  unius  ejusdeutque  aposloti 
nuliam  non  esse  censuit.  Neque  mirum  videii  debct,  Damasum  llieronymi,  cui  in 
celeris  plurimum  dcferl,  secutum  esse  opinioncm,  et  Hormisdam  Inuoccnlii  deces- 
soris  sui,  cujus  maiima  esl  in  ecclesia  auctoritas,  atque  Afrorum  ea  de  re  senten- 
tiam  rcvocasse. 


byGoogle 


120  MONITA   PRABVIA  IN  UOBMISDAE 

4.  AJias  levtoris  tnomenli  varictates  sileo.  Neque  pluribus  opus  esl,  ut  Ge- 
lasiani  Hecrcli  reslaurandi  atque  confirwandi  quae  tutn  causa  fueril  exponara.  Hauc 
enim  ucccssilalcm  llormisdae  quodammodo  imposucrunt  dc  librorum  Fausli  eaque 
occasionc  scriploruni  ceteroruiu  auclorilate  salis  acres  controversiae,  quas  ea  tem- 
pcstale  eicitalas  supcriori  Posscssoris  epislok  115  didicerat.  Neque  vero  si  iuc- 
rum  raisisset  Celasii  decrctuui,  salis  eis  fuUsel,  qui  in  regia  urbe  acrius  hac  dc  rc 
conlcmtebanl.  Si  cnim  uiUUscl  decreluoi,  in  quo  tres  tantum  synodi  Coustanlino- 
'  polttana  praclcrmissa  recipietitlae  praescribunlur,  ab  his  discederc  non  siue  iuvidia 
visus  essel,  quihus  usu  jam  receplura  eral,  ui  quatuor  synodos  recipere  se  profi- 
tercntur.  Ipsius  vero  ad  res  ecclesiac  componeinlas  iniererat  quam  maiime,  ne 
ConsUntiuopolitanis,  apud  quos  dc  Fausti  lihris  cxcilala  urat  contenlio,  Conslan- 
linopulilanara  synodum  sperncre  aul  pro  uihilo  ducere  videretur.  llinc  islud  llor- 
misdae  dccrelum  cum  proxima  cpislola  lanlain  habere  liquet  aniuitalcui,  ut  nus- 
quam  atibi  ve)  conimodius  vel  convenientius  exhiberi  pusse  censcamus. 

In  Hormudae  papae  epiitolas  126  — 128  („Quanta"  etc.), 
[Ed.]  Tres  has  epistolas  codem  fere  lcmpore  itelatas  csse  cousenlancum  esl.    Nam 

quum  in  cpUtola  127  prorsus  eodem,  quo  iu  ep.  126,  modo  occurrat  incnlio  , 
legalorum  aposlolicae  scdis  e  rcgia  urbe  diraissorum,  Joliaunis  episcopi  acgriludiue 
corporali  in  eadem  urbe  delenli  el  Eulogii  tribuni  ac  nolarii  Ttoniam  proticiscculis, 
vii  dubitandum  est,  quin  liaec  epislola  una  cum  illa  missa  sil.  Vel  ex  co  aulem, 
quod  IFormtsda  epistolael28  el  superiori  126  eodem  die  rescrihit,  utramque  vel 
simul  acccptam  vel  certe  non  longo  inter  sc  inlcrvallo  destiualara  cssc  nobis  in- 
dicat.  Praelerea  idcm  papa  epUt.  141  n.  6  Thessaloniccnsium  Icgalos  sub  Justini 
Augusti  ordinatione  novissirae  ad  sc  vcuisse  meiuoiat.  1,'nde  utrainqiic  epislolam 
simtil'  per  legatos  illos  codein  lemporc  traditam  cssc  colligilur. 

In  Horniistlfto  papae  epistolaa  129  —  132  („Quo  fuimus"  etc). 

Epislola  1 29  una  est  ex  iis,  quibus  aucla  cst  Dionysii  Exigui  colfectio,  quara 
lladrianus  I  ad  Carolum  Magnura  misit.  Indc  cam  et  lsidorus  Mcrcalor,  cx  quo  a 
primis  conciiiorutu  cditoribus  e\si:ripla  esl,  compilationi  suac  insnruil.  Trcs  aliae 
aulcm  sola  collcctionc  Avcllana  saepc  laudala  noliis  servalac,  tindc  una  cum  illa 
129  ab  cdilurc  Itomanu  excusae  sunt.  Texlus  graccus,  quo  couscriplac  sunt  cpi- 
slolae  130-ot  131,  cxcidit.  Etsi  sola  cpislola  1-20  die  9  Sept.  a.  520  data  nolc- 
lur.  etiam  tres  scquentes  lamcn  eodcm  tcuiporc  missas  esse,  luni  ex  lctnporc  quo 
epistolae  130  et  131  acceptae  notanlur,  luni  cx  ncgotiU  quac  in  omnibus  cadcin 
traclala  apparcnl,  liim  dcniqnc  ex  rcscriptis  quac  ab  llormisda  ucrucrc  (Hurin.  ep. 
137—141)  manircsium  fit. 
In  Hormiidae  papae  epistolaa  135  et  136  (..Diligenter"  el  ..Quanttm"). 

Dala  occasione  quum  nuper  missi  essenl  legati,  quibus  epUtola  129  ac  sc- 
qucntcs  die  IX  ScplBmbris  credilae  snul,  cpistola  135  transmissa  cst,  adcoque  ad 
fincra  anni  520  pertinerc  haud  lemcre  crcdatur.  Oppotlunilaiem  autem  ejus  qui 
hanc  perlulit  nactus  Epiphauius  sibi  quoque  Hormisdam  pcr  lilleras  (ep.  13G)  allo- 
quendura  duiil,  quibus  eutit,  ul  ad  prccca  Orienlalium  per  lcgatos  nuper  Iransrais- 
sas  rcspoaderc  nc  dillerrel  cohorlaretur.  1'ndc  ct  falsaiu  csse  liquel  inscriptioneni, 
quac  liuic  scriplo  in  ms.  Valic.  praeligilur  in  hunc  inodum-  Exemptum  relalionis 
Johannis  cpiscopi  Constantinop.  Domino  meo  per  omnia  ....  Johannes  in 
Bomino  saiutem,  ct  Itanc  epistolara  cum  proxiina  Jusliiiiani  missam  esse  propc 
cerlum  est. 

In  Hormisdae  papae  epistolu  137  —  141  („Inicr  ea"  etc.), 
1.  lis,  quac  cpislolis  129 — 131  sub  dicSONov.  i,  520  acccperat,  llormisda 


>vGoogIe 


EPI8TOLA3  125  —  143.  121 

liisce  respondet,  ac  quidem  Juslini  epistolac  129  cpislolis  137  et  140,  synoiti 
Constantinopoiilanac  epistolael31  episLolal39,  Epiphaniiepislohel30  auteui  cpi- 
stofis  138  el  141.  Omnes  collectionc  Avelbna  repraesentantur,  utide  in  editionem 
Romanaui epistotaruni  ponliliciaruni  transmissacsunt.  Sed  praetcr  iilaru  epLslo!al37 
cliatn iu  veluslis  colleclionum  Iladriani  1,  llispanac  et  Isidori  cieniplarlbus  exhibelur. 
In  ejus  fronte  eollcctiones  Ilispana  el  Isidori  eiindeuue .priscac  conciliorum  edilio- 
nes  IsU  praeiiiittuiU:  1.  Adversus  Neslorii  et  Eulychelis  hlasphcmias;  II.  De 
mysteria  Trinitatis,  quid  personae,  quid  designent  substantiae ,-  111.  De  Divini- 
tate  et  humanitate  Jestt  Chrisli.  Tum  subsequilur  saluULio:  Gloriosissimo  utque 
clementissimo  /Sio  Justino  Auguslo  Ormisda  episcopus.  lu  codicilius  coll.  Hadr. 
nec  nou  in  Avellanis  ul  cl  in  edilione  Rotnana  nullis  praefhis  Lilulis  simplex  lin- 
belur  inscripiio:  Hormisda  Justino  Atigusto. 

2.  Epistola  141  aitlem  praelcr  codiccs  Avellanos  etiant  fn  exemplaribus  col- 
leclionis  llispauae,  uudc  Isidorus  Hercalor  de  more  cam  etscripsil,  necnon  in  anli- 
qua  canonuin  compilatione  ad  usum  dericorutn  Hispanonini  ariornaln  nobis  servala 
cst.  Eam  vetcres  illi  libri  duabus  epistolis  sequcnlilius  praemittunt.  Nec  mirum 
esl,  apud  Hispanos  asservalum  eoque  loco  ordinatum  esse  tam  luculenlum  scri- 
ptum,  quod  cum  usdeiit  epislolis  ad  ipsos  deslinasse  sc  Hormisda  epbt.  143  n.  2 
indicat.  Epislolam  hanc  cum  allera  ejusdcra  papac  lcgaii  apostolicac  setlis  coucilio 
Uonslanlinopolilano  sub  Moua  pradegendam  porrexerunt,  ul  quo  in  loco  vel  nu- 
mero  Severum  esse  jam  dudum  aposlolicae  sedis  decreverant  instituta,  omni- 
bus  manifestum  ficret.  Laline  primutn  ex  uclis  apud  ipsos  Romanos,  lum 
graece  ibique  recitala,  ac  demum  lalinus  to.ttus  cum  gracca  iulerpreiatione, 
quae  satis  accurala  ,est,  gcslis  synodalibus  act.  5  inscrtus.  liujus  primaevi 
LeUus  loco  novam  e  graeco  convcrsioncm  praetulerant  Lupareorura  concilio- 
rum  edilores;  sed  ille  a  Labbeo.  quamvis  non  sinc  paucis  mendis,  nierilo  revo- 
calus  csl. 

In  HormiHdae  papae  epiatolas  142  et  143. 

1.  Atnbae  a  Herlino  el  deinccps  in  edilionibus  conciliorura  vulgatae  suut  ex  [a! 
Isidoii  compilalione  destriplae.  Is  casdem  et  anliquiori  colleclione  Hispana  accc- 
peral.  undc  et  in  vetiislum  canonum  codjrcm  ud  institulioncni  Hispanorum  clcrico- 
runi  accomodalum  fucrunl  trauslatne.  liarura  prima  iu  altera  memoralur,  el  iu 
bac,  quo  ulramquc  lempore  scripscril,  liorraisda  uon  oliscuru  indical.  Se  enim 
vclul  rcccnli  perrusuiu  lactitia  signifiual,  quam  percepissct  tum  legalorum  suorum 
Germani  ct  sociorum,  qui  auno  520  medio  SepLemliri  reverlerant,  fclici  redilu, 
lum  iiioi  sccula  Orienlalium  legalioue,  quae  Novembri  exeunle  in  urbem  pervenit. 
Quibus  quum  addil,  ea  quae  ad  lianc  legationera  a  sc  respuusa  sinl,  sese  ad  Bae- 
Licos  cpiscopos  destinare.  nullum  permittit  locum  dubitaudi,  quin  duac  illae  cpi- 
stolac  superioribus  miuime  anteriores  sinl.  Sed  nec  mullo  posteriorcs  esse,  quae 
raoi  eiposui  facile  persuadeul. 

2.  Ad  imilaliouem  prioris  atia  quacdam  coniicla  est  ipsius  Horraisdae  uo- 
mine  ad  Rcinigiuni  epislola,  uuam  lliucuiarus  in  libro55  capilulorum  cap.16  nobis 
Lransmisil.  El  liaec  quidein  ad  firuiandas  lecliones,  quas  oplimi  codices  Colberlinus 
et  Coislinianus  suppcdilant,  non  parvo  subsitlio  fuit.  Secundara  vero  Isidorus  Mer- 
calor  in  priucipio  epistolae,  quam  supposuit  Harcellino  papae,  non  modo  imilari 
sed  et  exceptis  quinque  postrcmis  versibus  totam  ad  verbutn  exscribcre  non  dubi- 
lavil.  Qua  iu  re  manifeste  adeo  prodidil  iraprtidenliani  suam,  ut  quum  supposililiam 
illara  epislolatn  omnibusOrientatibus  episcopix  iuscribere  ipsi  |ilacuisset,  uecillud 
sibi  taceudum  videril,  quod  demissa  ilbi  ab OrienLalibus  Jegatione  Hormisda  nunlial. 

3.  Ei  prima  ilem  id  firmalur.  quod  jara  aliis  t\  monumenils  probaviraus, 
valde  inccrtum  essc  erudili  viri  (scil.  Petri  de  Marca)  opinioncm,  qua  palliiuu  oliiu 


>vGoogIe 


123  MONITA  PRAEVIA  1N  HOBMISDAE 

vfcariorum  apostolicae  sedis  insigne  fuisse  exfstimat.  In  ca  quippe  Hormisda  Sal- 
lustfo,  nulla  conceasi  pallii  menlione  facta,  vices  suas  per  provincias  Baeticam  Lu- 
silaniamque  commitlit.  Praeterea  Sallusliura  ex  Hispalensibus  episcopis  pritnum 
uod  exstitisse,  cui  haec  potestas  delegata  alt,  Simplicii  papac  epislola  21,  qua  Iiic 
papa  Zenonem  Sallustii  decessorcm  vicarium  suum  consliluit,  indicio  esl. 

In  Hormudae  papae  epistolam  144  (..Oportuerat"). 
Tempus,  quo  scrlpla  esl  haec  epistola,  haud  satis  est  eiploralum.  Anno519 
Itecembrfs  3  die  ad  Johannem  Epiphanii  decessorem  iu  Thomae  ac  Nicoslrali  gra- 
tiam  scripserat  Hormisda,  sed  Johannes  mense  Februario  anni  520  vita  functiis 
scriptum  illius  viit  recipere  nedum  ei  salisfacere  potuft.  Eodem  anno  520  mensis 
Juntf  7  die  Justiuianus  episl.  114  rescripsit,  de.Elia  quidem  ipsi  eXspeclanduoi 
esse,  donec  successor  ejus  vitam  deposuerit,  quia  populo  suo  carus  et  utilis  non 
possel  ab  ecctesia  siia  atnoveri;  dc  Thoma  autera  el  Nicostrato  omuia,  c/uae  Hor- 
misda  eipetebat  effectui  mancipanda  csse,  poslquam  eccleslae  eiterae  ad  uniUlem 
rediissent.  Keque  tamen  ulliim  e  tribus  illis  episcopis  tunc  tcmporis ,  quo  Hor- 
misiia  Epiphanii  legationc  accepta  suam  ci  communfonem  sollemniter  imperliil.  in 
sedem  suam  restitutum  esse  ei  eo  conjectura  est,  quod  idem  papa  inferius  alt: 
Nulli  videlur  vos  nobiscum  pleno  communicare  mentis  affectu,  si  eos,  qui  no- 
biscum  communicant,  a  vestro  consortio  segregaiis.  Quippe  ante  bauc  legalio- 
nem  Hormisda  Epiphanio  amicitiae  polius  privalae  quam  ecclesiasticae  communio- 
nis  indices  fftleras  dedisse  se  professus  erat.  Nunc  vero  cum  illo  se  palam  et 
aperte  conimunfcare  indicat.  Forle  Epiphanius  infra  episl.  147  memorans  episto- 
lam,  quam  sibi  Paulinus  defensor  ah  Hormfsda  retulil,  de  hac  ipsa  loqultur. 

In  Hormiadae  papae  eputolam  147  (..Paulinus"). 
Paulinus,  quf  Horotisdae  ad  Kpiphanium  cpistolam  delulerat  hancque  retullt, 
iion  semel  ab  eodem  papa  cum  litteris  Conslantinopoifm  deslfnatus  fuerat.  Anno 
519  Julfi  9  dfe  littcras  communionis  indices  ad  Johaunem  Epiphanii  deccssorem 
altasque  plures  detulisse,  cx  epfslo)a79  n.5  discimus.  Tumvero  eumdemVilaliani 
ac  Justinfani  ad  Horraisdam  scripta  relulisse  epblola  89  nos  docet.  ltem  eodem 
anno  Decerabri  ineunte  epislolam  105  ejus  opera  ad  Dioscorum  transraissam  csse, 
ex  verbfs  ejusdem  epistolae  105  n.  4  colligitur.  Conjectura  cst,  Epiphanium  hac 
epislola  ad  ea,  quaeHormfsda  superiori  144  rogarat,  geueralibus  verbis  respondere. 
Non  atius  hujus  ac  supcrioris  inlerpres  videlur  exstitisse. 

In  Hormiidae  papao  opiatolam  148  (..Sanclorum"). 
[Ed.]  1:    Ex  Novarensis  capituli  cod.  XXX  (sec.  Maassen  Dibliotk.  jur.  can.  ma- 

nuscr.  saec.  X  velXI)  primum  vulgavit  hanc  eplslolaroJohauiiesAndres  in  opusculo, 
cui  lilutus:  Leltera  al  Sign.  Abbate  Morelti  sopra  alcuni  codici  delie  biblio- 
tecke  capilolare  di  Novara  e  di  Vercetli,  Parmae  1802,  Unde  eam  repelierunt 
F.A.  Biener  de  colt.  can.  eccl.  Graec.  pag.  11  et  clarissitnus  G.  Pbillips  Kircken- 
reckt  tora.  III  pag.  39.  In  codice  ipso  praefalio  U  uolata  est  posl  illarn  primae 
partis  ad  Stephanum  ttircctam,  quae  fbidem  praecedit  multis  a  vulgata  varians: 
Explicit  praefatio  I.  \  Incipit  praefatio  II.  Domino  beatissimo  papae  Hor- 
misdae  Dionysius  exiauus.  Collectio  ipsa,  quam  ibi  Uionysius  praefatur,  jam 
inlercidfl. 

"  -  2.  Quo  auno  scripU  sit,  pro  certo  slatui  non  potest.  Sed  quum  in  postulato 
suo  id  praeprimis  Hormisda  egisse  vfdealur,  ut  auctoritatem  qua  tenerentur  ec- 
clesiae  Orientates  agnosceret,  demura  coramunione  inter  utraraque  ecclesiam  re- 
stfluta  opus  illud  et  injunctum  et  absolulum  esse  consenlaneura  est.  Sane  ubi  tam 
arctuin  vinculum  ulramque  Homam  conjuugebal,  ut  vel  vicarium  suum  fu  Orienle 


>vGoogIe 


EPISTOLAS  142  —  160.  123 

Bomaous  antistes  Conslanlinopolitanuin  coustitueret  (Horm.  ep.  141),  ubi  fere 
quotidie  sedes  apostolica  ex  illis  regionibus  quaestionibus  et  querelis  pelebatur, 
haud  uiiranilum  cst,  quoii  ponlifcx  adeo  strenuus  el  sollers  ibi  Grmum  canonum 
tramilem  sibi  parare  saUgebat.  Fortasse  ut  Possessoris  reuuisitio  (Horm.  ep.115) 
novae  recensfonf  Gelasiani  de  librts  recipiendis  decretf  (I.  c.  ep.  125),  ila  causae 
Scylbarum  monachorum  et  Eliae,  Tliomac,  Nicoslrati  episcoporum  Romae  saepls- 
sime  actilalae  huic  de  ordinanda  communium  canonum  collectione  poslulato  ausam 
praebuerint.  Cerle  posl  annum  620  eam  confectam  el  Hormisdae  porreclam  esse 
posuerim.  Hoc  modo  ponlifex  simul  providii,  quod  iu  decrelo  de  libris  Gelasiano 
addiderat  n.  4:  sed  et  si  qua  suni  concilia  a  sanctis  palribus  hactenus  insti- 
tuta,  post  istorum  quatuor  auctoritatem  et  custodUnda  el  recipienda  decre- 
vimus.  * 

In  Hormiadae  papae  epistolam  149  (,,'EggW). 
Es.  Valicano  Graeco  1456,  codice  saeculi  XIU  vel  XIV  varias  epietolas  dogma- 
tkas  compleclente,  profertur  boc  fragmcntum.  Hac  inscriplione  ibidem  fol.  174b 
insignitur:  Tov  ayiov'0op.lo6a  kuxb.  'Pwp.ris  i%  tijg  lyxvxktov  av- 
tov  iTiiaioifjg.  Porro  ad  quod  polissimum  tempus  illa  encyclica  epistola 
Hormisdae,  unde  sumptum  dicitur,  referenda  sit,  parum  patet.  Encyclicas  qui- 
ilera  Htteras  Beneinusia  notis  ad  Anaslasium  bibliolbecarium  (ed.  Higne  paLr.  lat, 
lom.  CXXVIIl  col.  481)  vocat,  quas  Hormisda  prima  legatione  Anaslasit  el  Vila- 
liani  pelilus  initio  anui  515  pro  cetebranda  synodo  Itowana  ad  epiacopos  Occiden- 
talcs  direierit  (conf.  notitia  epistolarum  Hormisdae  uon  exsUntium  n.  1).  Verum 
num  ibidem  plenior  quaedani  eiposilio  dogmalica,  qualis  noslro  fragmenlo  innui- 
lur,  data  sil,  ferc  ambigeudum.  Certe  quum  deinceps  sacpjus  Hurmisda,  praeser- 
tim  novis  perScyihas  monachos  turbinibus  motis,  ejusmodi  scripta  authentlca  fidei 
calholicae  appellet,  nunquam  hanc  noslram  encyclicam  memorat  (conf.  ep.  137, 
141  n.5).  Unde  simul  dalur,  dcmum  post  Ulud  lempus,  fortasse  pro  sedandfs  illis 
jpsis  lurbfnibus,  pontificem  sollicitum  encyclicam  islam  confecisse,  cujus  hoc  sal- 
tem  fragmentum  nobis  asscrvatum.  Sane  hoc  loco  idem  proilucere  jam  ideo  aplis- 
sfinmn  vlsum  cst,  quia  lempore  et  auctorilate  prorsus  incerlum. 

In  Honnisdae  papae  epiatolam  150  (!,Exsulto"). 
Prfvilegiura  hoc  sancli  Johannis  concessum  monaslerio,  cui  a  se  condito  san- 
clus  Caesarius  sororem  suam  Caesariam  praefeceral,  Bollandus  ad  diem  12  Ja- 
nuarii  lom.  I  pag.  736  cdendum  curavit,  ni  fallor  ex  codice  regularum  s.  Benedicli 
Aniancnsis  bibliothecae  monasterii  s.  Haxfmiui  Trevirensis,  uhi  idem  sub  finem 
addi  Hartemus  (Voyage  littcrairc  pag.  285)  uotavit.  Illud  a  Caesario  in  suo  ipsfus 
tesUmcnlo,  quod  Baronius  ad  aunuro  508  vulgavit,  notari  quum  Bbllandus  tum 
alii  observant.  Neque  cnim  alio  spectat  sanclus  ille  autisles,  quum  ea  quae  mona- 
sterio  sancli  Joliannis  largitus  cst,  nec  debcrc  ucc  posse  auferri  hac  ralione  ad- 
tnoncl:  praecipue  quia  et  ipsa  sancti  papue  Vrbicani  suasit  auctoritas.  Quo 
lcmpore  cenccssuro  sii,  dcfiniri  nequit.  Probabile  lainen  est,  ut  infra  suo  loco 
commodius  expouemus,  illud  ad  inilia  pontificalus  Hormisdae  atlinere.  Verum  quia 
nou  modo  dc  mcuse  sed  ncc  de  anno,  quo  impclralum  esl,  quklquain  ccrlf  constal, 
intcr  scripla,  quae  certioris  temporis  uoUs  prae  se  fcruut,  nou  poluit  nisi  lemere 
collocari. 

In  HonnisdaA  papae  epistolam  ad  JLevaiguna.(,,Su*cipientes"  Hansi 
coll.  conc.  VIII,  383)  Coustantii  censura. 
1.     Hincmarus  opusc.  55  cap.  19  epislolam  hanc  laudat  ac  praelerea  lotam 
libro  55  capitulorum  c  16  inserit.   Exinde  eam  el  Flodoardus  hfsl.  Beu.  U,  6  el 


^icjitizedbvGOOgle 


124  MONITA  PRAEVIA.      1N  llORMISDAE 

Baronius  ad  a.  514  descripserc.  Ite  vcriUle  illius  nullo  paclo  dubiUns  Gcrvasius 
Hcmorum  archicpiscopus  in  PliiMppi  I  Francorum  rcgis  Inuncliouc  baculo,  qui 
ctiam  nunc  in  Rcmigiana  basilka  cuui  s.  Reuiigii  curpore  asscrvatur,  in  manus  ac- 
replo  p;ilam  profcssus  cst,  ad  se  pcrlincre  consocriiliononi  rcgis,  et  pcr  hunc  ba- 
euluin,  quem  gerebal,  cum  hac  potcslale  tolius  Calliiie  primatum  sancto  Remigio 
cjiisqiic  successoribus  a  Romnuo  ponliUce  collaluni  fuissc.  Hinc  et  iu  cdilionibus 
conciliorum  Itinii,  Lupurea,  Labbci  primum  inler  epistolns  lloruiisdac  locum  bacc 
«litinuit.  A  Sirmoiido  quiilem  fn  lomo  1  conciliorum  Galliac  pmctermissa  est.  Verum 
l.abbcus  posliiiorium  cam  cum  crudlti  hujus  viri  notis  poslumis  ac  supplcmcnlis 
itd  cnlccm  tomi  IV  conciliorum  gcncraliuiu  rccudit.  Jlcmum  slili  ejtis  cum  cclcris 
llormisilae  scrlplis  consenaione  molus  cst  Baronius,  ul  illam  gcrmanamcssc  ju- 
dicarct. 

2.  Ncque  tamcn  aut  Roinauis  pontificianim  cpistolaruro  ediloribus  aul  ullis 
compilaloribus  canonum  nota  fuil.  Scri  ncquc  in  ullp  vcl  vctcri  coriicc  vcl  anliqua 
colleetlone  comparel.  Falsus  qftideni  non  est  Baronius  iu  eo  judicio,  quod  de  slili 
lonscnsiono  tulit.  Nec  enim  vcris  Hormisdac  non  sentenliis  modo  venmi  cliam 
verbis  cotislal.  sed  ex  ejus  ad  Sallusliumllispalensem  episcopum  cpislolnl42  repe- 
lilis.  Tjinti  vcro  csl  hujusmorii  conseusio,  ut  inde  allerulram  falsam  esse  con- 
licialur.  Alqui  cpislolae  ari  Sallustium  verilalcm  codiciim  iu  quibus  exhibctur  au- 
rtorltM  el  ipsius  Ilormisdae  io  epistola  scqitcnti  ad  Baeticos  de  illa  lestimonium 
aliaque  indubitataui  faciunl.  ResUt  igitur,  ut  hauc  ad  Rcmigiura  falsam  esse  con- 
cludamus. 

3.  Non  me"  fujjit,  id  nonnullis  stimmis  pontificihus  utpote  occupalissimis 
non  inusilatum  fuissc,  ut  dc  rc  simili  ail  ilivcrsos  iisdcm  pene  vcrbis  scribcrenl. 
Al  llormisdam  alia  ratione  sc  gessissc  tcstes  sunl  ipsfus  cpislolac.  Nam  quum 
multas  habcamus  de  catlem  re,  pula  ric  Eliae  Thouiac  cl  Nicoslrali  causa',  dc  con- 
troversia  a  Scylhis  inoiiacliis  escilaia,  ad  divcrsos  scriptas,  nullas  lamen  pecolari- 
bus  verbfs  non  cxpressas  dcpreheinlimus.  Si  quis  autem  suspicclur,  bunc  papam 
in  cotnmuni  prmlegio  conferendo  usum  esse  formula  communl,  vcl  linc  sallcm 
pcrpend.it,  quori  quuin  aliis  cpiscopis  ab  Hormisdnc  sive  ricecssoribus  sivc  sucics- 
soribus  conccssa  sinl  similia  privilegia,  hanc  illi  formulara  prorsus  ignoravcrint. 
Vii  certc  quisquatu  silii  jicrsunscrit,  Reniigium  Sallustiumque  ad  Hormisdam  scrl- 
licntcs  ila  in  eamdem  scrihendi  ralionem  conspirassc,  ut  rcscrihcndi  nc  exorriium 
quidem  mutare  opus  fucrit. 

4.  Esl  cl  illuri  non  levioris  momciili,  quod  Honnisria  Remigio  viccs  suas  per 
omne  rcgnum  Clodovei  commfUlt.  Unde  rcx  ille  adhuc  supcrslcs  pouitur.  Al 
crudllos  fnter  jam  convcnit,  et  Hormisdam  anno  dumlaxal£>14  inbeati  Pctri  seriem 
cssc  eleclum,  et  Codoveum  triennio  aute,  anno  scilicct  511,  suprcmum  dicm 
obilssc.  Cujus  ralionis  vim  senliens  fiuilielmus  Harlotus  melrop.  Rcra.  hist.  iib.  2 
c,.  9  crralum  in  fnscriptione  conjeclat,  ac  pro  Hormisda  Anastasium  forsan,  cujut 

t  exslat  ad  Clodoveum  epistola  statim  ac  Christo  nomen  dederat,  reponendum 
esse.  Vcrum  licet  conjccturam  illam  probabilem  faciant  egrcgia  sancti  Remigii 
mcriU,  ingcns  laetitia,  quam.de  Francorum  rcgc  ac  gcnte  ad  lidcm  conversis  Ro- 
mana  ecclesia  perccpit,  alque  ipsius  Anastasii  cadcm  gratulatoria  ad  Clodovcum 
epistola :  nulla  tamen  auctorilate  fulcitur,  immn  argumenlis  aliis  ct  iraprobabilis  cl 
Falsa  couvincitur. 

5.  Primo  quidcm  huc  redit  argumentum  supcrius  ci  co  rcpetitum,  quod  ct 
haec  cpistola  ct  allera  Ilonnisriac  ad  Sallusliuni,  si  paucos  eicipias  vcrsus,  iisdcm 
umnino  vcrbls  coutexlae  sinl.  Huriiiisriaiii  vero  diserlum  pontificem  c  deccssoris 
scriplo  verba  sua  sic  mutualum  csse,  nemo  facilc  crediricril.  Deindc  quo  pacto 
potuit  Anastasius  Hcmigio  vir.es  suas  per  omne  regmtm  Clodovei  commiltere, 
quum  nou  ita  pridcra  Syinmacbua  Caesariu  Arelaleusi  episcopu  in  mandatis  dedis- 


>vGoogIe 


EPISTOLAM    AD    REMIOIUM    COUSTANTII    CBNSURA.  125 

9Gl,  ut  circa'  ea  quae  lam  in  Galliae  guam  in  Hispaniac  provinciis  de  cttusa 
retigionis  cmergerent  invigilaret,  neque  subinde  revocatum  fueril  lioc  privi- 
legium,  immo  Caesarius  uou  toinori  apud  Honnjsdan]  quam  apud  Synimachum 
gratia  polleret. 

6.  Id  sibi  oppooi  posse  procsenliens  Ilincmarus  opusc.  55  cap.  19  praever- 
tere  illud  conatur  his  verbis :  Hormisda  vices  suas  s.  Remigio  per  Belgicaz  el 
quasdam  provincias  Gallicanas  commisit,  ut  Dei  ecclesias,  quas  Franci  adhuc 
pagani  devastaveranl  universa  praedanles,  et  quaecumque  perperam  gesta 
fuerant,  ad  debitum  stalum  reduceret,  manente  privilegio  Arelatensi  ecclesiae 
in  sibi  antiquitus  delegalis  provinciis.  Sed  neque  iiac  rolione  incommudum  jam 
uotalum  cavet,  quo  per  omne  Clodovei  regnuin  ilormisda  nondum  pontifei  privi- 
legium  concedcrc  ponilur.  Deinde  quo  pacto  componi  islud  polest,  ul  llormisda 
Remigio  per  omne  Clodovei  regnum  viccs  smis  commiserit,  ct  simut  Arelatensis 
ecclesiae  in  sibi  anliquitus  delegatis  provinciis  priviiegiutn  salvum  integrumque 
manscrit?  Eiistiiuandumne  esl,  Arelatensi  cpiscopo  per  eas  uiias  Galliarum  pro- 
vincias,  quae  Theodorico  regi  parcbant,  RemJgto  vero  per  eas  omnes,  quae  Clo- 
dovei  ditioni  subditae  erant,  apostoiicae  sedis  vices  fuisse  demaudatas?  Saue  hujus- 
modi  interpretationi  locutn  non  permillunt  Hormisdae  successores  Vigilius,  Pela- 
gius  I  etc,  dum  Auxanio,  Aureliano,  Sapaudo  alibve  Caesarii  successoribus  privi- 
leglum,  quo  gaudere  solebat  eorum  ecclesia,  largiuntur.  Ut  enim  eorum  verba 
quibus  hac  occasione  uluntur  laceamus,  rem  plane  cvincil  vcl  una  inscriptio  epi- 
stolae,  qua  Vigilius  Gallos  dc  vice  aposlolicae  sedis -Auxanio  commissa  cerliores 
facit.  luscribitur  quippe  universis  episcopis  omnium  provinciarum  per  Gallias, 
qui  sub  regno  vel  potcstate  gloriosissimi  filii  nostriChildeberli  regis  Francorum 
constituli  sunt ;  CbJldebcrtum  autcm  Cludovei  filium  in  rnaximam  paterni  regni 
parlem  successissc  nemo  ignorat.  l'ndc  sequitur,  ut  et  illae  provinciac.  .quae  ad 
Clodovei  regnum  pertinebant,  ecclesiae  Arelatensis  praesulibus  dclegalae  fucrinl. 
Quoraodo  igitur  iulegrutu  ecclesiae  bujus  privilegium  manere  poluit,  si  Hormisda 
Remigio  vices  suas  per  omne  Clodovei  regnum  commiseril?  Nihil  hic  privilegii 
s.  Remigio  concessi  defensoribus  succurril  aliud,  nisi  ut  illud  soli  huic  antistill, 
non  ftem  succcssoribus  Remigii,  indultum  fuisse  oblendant.  Seil  eadero  auctoritalc, 
qua  successoribus  Remigii  negalum  fateri  coguntur,  huic  quoque  praesuli  nun- 
quam  impertitum  fuisse  confUeautur  necesse  est.  In  ipsa  enim  epistola,  qua  Vtgi- 
lius  episcopos  omnes  sub  Childeberti  regno  coustitutus  de  vice  sua  Auxattio  com- 
missa  admonel,  haerere  se  hac  in  re  indicat  vestigiis  decessorum  suorum,  gui  de- 
cessoribus  ejus  (Auxanii)  vices  suas  libentissime  contulerunt.  In  casdem  igitur 
provincias  et  jam  Caesario  Auxanii  decessori  poteslas  eadem  delegala  fueral,  adeo- 
que  vel  hinc  epistolae  Remigio  inscriptae  falsilas  comprobatur. 

7.  At  quis  ejus  artifei  ?  Falsitalis  iilius  notas  retexisse  nobis  satis  sit.  Tan- 
tum  si  quis  Hincmarum  fraudis  hujus  artilitem  exslitisse  facilius  suspicetur,  ob- 
servamus,  penes  architectum  illum  fuisse  Hormisdae  ad  Sallustium  epistolam,  non 
qualis  in  Isiilori  exemplarihus  quibus  Hracmarus  uti  solet  eistat,  sed  qualis  in 
archivis  Hispanorum  asservabatur. 


^igilizedbyGOOgle 


S.  HILAEI  PAPAE 
EPISTOLAE  ET  DECRETA. 


VitB. 

1.  Ililarus  adhuc  diacouus  aano  449  Ephesum  a  s.  Leoue  missua  est,  ul 
synodo  cum  sociis  Juliu  episcopo  Puteolano  et  Henato  presbytero  vice  ipsiua  inler- 
essel  (Leon.  epist.  28.  29.  30,  33  eil.  Ballerio.).  Jam  ihi  tam  acrtter  Dioscuro 
ohslitil,  ut  custodiac  tradi  mereret  aec  nisi  morlis  discrimine  inile  effugeret,  nc 
latrocinio  subscribere  cogeretur.  lufinitis  obilis  periculis  Romam  appulsus  orania 
illic  uequissime  acta  s.  pontilid  retulit  (Leon.  ep.  44  et  45).  Ad  eum  haud  ilubic 
spectat  Theodoretl  epistola  118  archidiacono  Homae  scripta  suIuUt  v'a  concilia- 
bulo,  qua  ipsum  adhortatur,  ut  accenso  saiiclissiroi  archiepiscopi  zelu  pro  virili 
enilatur,  ut  Orienlales  ecclesfae  palerna  ipsius  sollidtudine  oplata  puce  porfruan- 
tur,  discussaque  omni  nebula  tradila  ab  apostolis  fides  illaesa  conservetur.  Decet 
enim,  inqult,  sanctitatem  tuam  ad  cetera  facinora  sua  hunc  eliam  zelum 
adjungere. 

2.  Nec  fcfellit  spem  pracceptam,  quuni  exslincto  d.  IV  Novcmbrta  anui  461 
s.  Leone  et  die  X  ejd.  mensis  deposito,  ipsc  seplimo  posl  die  cleclus  dic  XIX  cjd. 
mensis  iu  calheilram  s.  Petri  ordinalus  est. ')  Studium  ejus  in  abigendis  ab  Urbe 
haerelicis  et  vigorem  vere  apostolicum  Gelasius  egregie  praedicavil  (ep.  23  n.  11): 
Sanclae  memoriae  quoque  papa  ffitarus,  inquit,  Antkemium  imperaiorem, 
quum  Philotheus  Macedonianus  ejus  familiaritate  suffultus  conciliabula  nova 
sectarum  in  Vrbem  vellet  inducere,  apud  b.  Pelrum  apostolum  ne  id  fieret 
constrmxit  in  tantum,  ut  non  ea  facienda  cum  interpositione  sacramenli 
idem  promitteret  imperat<fr.  Verum  et  per  universum  Orientem,  leste  libro  pon- 
tificali,  sparsit  epistolas  de  fide  catholica  et  apostolica,  confirmans  tres  syno 
dos  Nicaenam  Ephesinam  el  Calchedonensem  vel  tomum  s.  archiepiscopi  Leo 
nis,  et  damnamt  Eutychetem  el  Neslorium  et  Dioscurum  vel  omnes  sequaces 
eorum  et  omnes  haereses,  et  confiitnans  auctoritatem  et  principatum  s.  sedis 
apostolicae. 

3.  Nec  minorem  adminisjratiuni  ecdesiae  curam  adverllt.  Sicut  synodis 
pruvincialihus  quc-tauuis  celebrandis  insUlit  (ep.8, 9, 11),  ita  ipse  ordiitationis  suac 

')  De  hoc  quidem  die  mirum  iii  modum  auctores  variant.  Blanclnnus  (in 
ed.  Anaatas.  de  vitis  pontifl'.)  quum  in  vita  Coelestini  Hilari  electionem  in  die 
XVI,  ordinationera  in  die  XIX  Novembris  poauit,  in  vita  Hilari  illam  in  diem  XI, 
hanc  in  diem  XH  ejd.  mensis  rejicit  (cf.  Migne  Patr.  lat.  tom.  CXXVIII  col. 
206  et  3M).  Pro  illia  numeris  aynoduB  Hilari  a.  465  Beenndum  certiores  codices 
a.  d.  XIII  Kal.Dtc.  celebrata  (qui  dies  revera  a.  461  in  dominicam  eadebat, 
qua  sola  ordinationes  celebrare  tunc  apud  Romanos  sollemne  erat;  cf.  Leon. 
ep.  10  c.6),  pro  his  Marianus  Scotus  et  supputatio  „annorum  6  memium  3  dierum  10" 
pontificatua  ejus,  ad  diem  obitus  ejim  XXI  Febr.  a.  468  perducta,  loquuntur.  Ve- 
mm  quum  haec  supputatio  (unde  et  Mariamis  ScotUB  dicm  suum  Bumpsisse  cre- 
dendus)  utiquo  incerta  res  sit,  pro  illo  die  potiua  tcatimonio  probato  stau- 
dum  erit. 


>vGoogIe 


9.  HILABI  VITA  BT  EPI8T0LA   1.  127 

anniversarium  diem  synodis  obibat  (ep.  8, 11, 16),  ex  quibus  varia  eademque  eximla 
quum  acl  Gallos  tura  ad  Hispanos  decrela  prodiere  (syn.  Rum.  a.  465,  ep.  8,  11, 
16,'  17),  Primus  obstitil,  ne  quis  episcopus  sibi  successorem  eligeret,  ne  epiico- 
paiis  honor  haeredilarium  jus  putaretur  (syn.  Rom.  a.  465,  ep.  15  et  16). 
Leonis  decessoris  sui  vestigia  premeus  (ep.  17),  etiam  Je  non  alienandis  sine  cou- 
sensu  synodi  bonis  ecclesiaslicis  praecavit  (ep.8).  Concilii  Nicaeni  et  praedecesso- 
rum  suorum  statuta  tam  religfose  tenebal,  ut  vel  quod  ipsi  forte  coutra  ea  sub- 
reptum  fuerat,  incunclantcr  recideret  (ep.  12).  Ilnde  ut  metropolitanorum  et  epi- 
scoporum  (cf.  epist.  9,  10,  11,  12,  16),  ita  ecclestarum  et  fidelium  jura  defendit. 
Hertnen  Bilerrensibus  ordinatum  sed  ab  eis  rejectum  sic  Narboneusibus  praefici 
passus  est,  ut  quamdam  ab  eo  poenam  -velut  vioiali  canonis  expeterel  (ep.  7,  8); 
episcopum  autem  iuvitis  Deensibus  consecratum  metropolitasi  Arelatensls  arbitrio 
permisil  (cp.  9,  10,  11);  alterum  episcopiim  Irenaeum  illicile  ad  Barcinouensem 
ecctesiam  transeuutem,  quamquam  petentibus  ilUus  regionis  episcopis  et  populis, 
prorsus  rejecit  (epist.  16  et  17).  Dfgnitalem  sacerdotalcm  in  omnibus  vindicans 
(epist.  15, 16, 17),  quum  fructum  ministerii  episcopalis  non  in  latitudine  regio- 
num  sed  in  acguisitione  animarum  poni  serio  proclamavit  (ep.  12),  tum  non 
omisit  episcopos  monerc  (ep.  16):  non  tantum  putetis  petitiones  valere  popuio- 
rum,  ut  quum  kis  parere  cupitis,  votuntatem  Dei  nostri  deseralis.  Eo  mcdo 
revera  praestitit,  quod  initio  pontificatus  sui  spopondit  (epist.  5):  se  ad  univer- 
salem  sacerdotum  Domini  concordiam  proviturum,  ut  omnes  non  sua  audeanl 
quaerere,  sed  quae  Christi  sunt  sludeant  obtinere. 

4.  Postquam  pontificatum  aimos  VI  menses  III  dies  X  egisset,  in  quo  numero 
mire  catalogl  pontificum  cum  libro  poutificali  conseutiunt,  obilt  die  XXI  Februarii 
a.  468.  Qui  dies  veleribus  martyrologiis  commendatur  (cf.  Pagf  ad  a.  467  u.  3) 
et  a  Hariauo  Scoto  referttir.  Pro'  anno  autem  praeter  diclos  numeros  calhedrae 
cjus  assignatos  fielasius  1.  c.  testfs  est,  unde  Hilarum  etiam  Anlhemio  rerum  polilo 
(a.  467)  misse  perspicuum.  —  Hsrcellinus  autem  in  chronjco  suo Simplicii  initium 
ponlificatus  ad  a.467  retulit,  Baronfui  obitum  Hilari  IV  Id.  Sept.  consignavit,  quo 
die  natalfs  ejus  In  veleribus  martyrologfis  inscribitur,  utrumque  cum  certis  actis 
parum  consone. 


Epistola  1. 

S.  Hilart  Romanae  ecelealae  dlaeonl  ad  Pnlcheriam  Angustam.  a. 

1.       Cur  ad  iptam  tttterat  s.  Leonis  non   tulerit  exponit;    quanlua   violentiae  Ephetl 
episeopus  Alexandrinat  eommtserit,  et  qnomodo  cuaela,  qme  ibt  foela,  a  praedielo 
papa  Romano  et  Occidentaii  eoncilio  reprobata  tint,  brevibus  memoral. 

Tif  (pLiav&QmitordTTj  xal  Gloriosisaimac  et  piissi- 

svffafle ardrrj      JIovA-.  mae1)  Pulcheriae  Au- 

%Boia.  AvyavtiTa.  'Ika-  gust&e  Hilarus  diaco- 

oliav  didxovog.  nua. 

1.    ExovSijv  ftut  yeytvijo&cu,  1.    Studium  mihi  fuisse,  poat 

§uta  tt)v  HvvoSov  naoayevia&at  synodum  advenire  Constantinopo- 

*  Hoc  loco  ringnlia  epistolia  paginam  mimiti  praevii  signabimus. 
')  d1  clemenlistimae ,    refragantibus  inss.  et  editia  aliis.     Graecus  textus  pro 
gloriostttimae  habet  q>ilavto*»xotiit$  i.  e.  citmenllttimae  seu  humanistimae. 


>vGoogIe 


128 


S.  HILARI   FAFAE 


xard  ztjv  KavezavttvovxoXtv, 
Xiystv  ovx  6<psiXa ,  ixstSr\xeQ 
epaveQa  t\v  dvdyxr\,  ijttg  xa  y(?d[i- 
(tata  rot>  ftaxaQtatdtov  Ildxa 
itQog  tr\v  vfter ioav  (ptXav&Qtartiav 
dxoataXivta  Sovvai  (te  t$j  dta- 
xO(ti£ovtt  tfvdyxafcv,  tv'  &(ta  xal 
tijs  vftBrioag  evOe(ieitt$  xaX  toti 
aijtrijtou  XQtattavtxazdtov  (ia- 
OtXias  rdxaftf\xov,o7tsQa<petXov, 
to  xard  rijt1  dQtjOxeiav  ivaQyds 
ditoriaat.  'AXXd  tfj  itQofrieet  zfj 
iftjj  tfj  otfrras  Csqu  XQoaiftitoSov 
iyivero  ixeivo,  ro  xdvzav  ztav 
dya&mv  i%&Qov  xal  8  XQtOzta- 
vav  ij  StdfteOts  ux-oSvQsrat ,  6 
'AXe%avSQeia$  exiaxoxos  6  ixX 
zf\  xaraSixr\  ztiiv  dvevdvvav  Sv- 
varos-  Merd  yaQ  x6  [te  rfj  dSixa 
avzov  yvafiy  xal  dxotpdaet  xot- 
vavelv  fitj  Svvae&at,  evvijXaesv 
eig  aXfo\v  OvvoSov,  dxetXais  xaX 
ixtfiovXaHsXQoaxaXovftevos'  XQO$ 
zo  (te,  oxeq  dxiata,  t(  i%  <$xd- 
rt\s  avvatviaat  sis  rd  xutuStxd- 
aat  zov  aytdrazov  &Xajiiav6v 
zov  ixiaxoxov,  tj  dv&tezdftevov 
xazi%etv,  Ivu  /tot  (tr)  yivotto  (tyte 
roti  $xSQtt(tetv  xqo$  tt]v  evoi- 
pZetav  rr)v  vfteziQav  xal  zt]v  Kav- 
etavttvovxoXtv ,  r\  dvaSQuftetv 
eis  fijv  'Pt6(tt]s  ixxXi\aCav  xctQa- 
a%s&eitj  aSeta. 

2.  "Oftasre&d^tjxa,  (iorj&ovv- 
rog  rot)  XQiOtOv  rov  rj(teriQov 
&tov,  dxo  r^g  xaraSixTjs  toi>  ei3- 
kafiterdzov  xal  Saiov  dvdoog 
d&aov  (te   xaX   dxiQatov  mvXd- 


lim,  dicere  non  debeo,  quoniam 
manifesta  necessitas  erat,  quae 
me  litteras'  beatissimi  papae  ad 
vestrani  clementiam  directas  of- 
ferre  compelleret,  ut  pariter  et 
vestrae  pietati  ac  invictissimo  et 
christianissimo  principi  officinni 
quod  debebam  venerationis  exsol- 
verem.  Sed  huic  congruo  meo  pro- 
posito  illud  impedimentum  evenit, 
quod  omnium  bonorum  inimicum 
est  et  Christianorum  ingemiscit 
atfectus,  hoc  est,  Alexandrinus 
episcopus  in  damnatione  virorum 
inculpabilium  potentissimus.  Nam 
posteaquam  injustae  ejua  volun- 
tati  atque  sententiae  communi- 
care  non  potui,  ad  aliud  conci- 
lium'*)  terroribus  atque  insidiis 
me  evocare  conatus  est:  quatenus 
me,  quod  absit,  aut  seductionibus 
faceret  consentire  ad  condemnan- 
dum  sancttssimum  Flavianum 
episcopum,  aut  resistentem  tene- 
ret,  ut  mihi  non  esset  licentia 
ad  pietatem  vestram  Constanti- 
nopolim  percurrere;  aut  ad  Koma- 
nam  ecclesiam  remeare. 


2.  Verumtamen  confidens 
des)  auxilio  Christi  nostri  Dei,  a 
damnatione  reverentissimi  et  san- 
ctissimi  viri  innocentem  me  in- 
tegrumque    servavi;     licet    nulla 


*)  d1  contilium,  quod  coutestun  flagitaro  videtur,  sed  nec  codex  ullua  nec 
Oraecuii  interpres  halict. 

*)  Ita  d*  eecundum  eicmplaria  collectionia  Calchedonensia,  Venet.  79  et 
textum  Graecum,  niBi  quod  Vat  4166  etVeuet.  79  omittunt  CtirttH  nostri,  d>  de 
{Ui.rilin   ('hrisli,  qnod  attinet  ad  damnationcm  reoerenditBimi  otc. 


iGoogle 


gai  ■  e C  xal  Stt  -ovSe  (tia  ftdatt^ 
ovSe  (Jdottvos  r\Svvato  (te  trj  dSi- 
xa  avtav  ditotpdaet  notelv  avv- 
atviaat,  dXXd  itdvttov  xata- 
Xeta&ivtav  ixet&ev  dve%aQ0w, 
Std  dyvdatav  xal  dvoSerfaav  t6- 
ttav  et$  -cijv  'Pafttpi  dnijXfrov, 
va  evXafieatdta  Ildna  ndvtmv 
rmv  iv  'Etpioqt  atitoayftdvatv '  tx  a- 
vag  lteinjvvtai."Ovi)vttetiQtt 
■jiQoaxvvtjtr,  tptlav&QajtCa  (t«v- 
&avita,  ftetd  sratfijs  rqg  Svttxijs 
(ovvoSov)  dxoSoxtftdaat  Jtdvta 
td  iv  'Etpiatp  xatd  tav  xav6vmv 
Std  $oQv{iov  xal  ftfaovg  (itatt- 
xov  dao  dtoaxoQov  tov  ijttaxo- 
«ov  ytvAfteva,  xal  ftrjSevl  X6ya 
tavta  vxoSe%fHjvat  Svvaadvu 
axo    ztov  fteQav   zovzav ,    aneQ 

Xattt   SwaOTHCtV    ZOV  JtQOetQrffti- 

vov,  ovx  avev  (tXdfhis  zrjg  xt- 
ateag,  eisxQ6xQt(itt  zovdyiov  dv- 
SQogxal  d&dov  2  C?tX ijfi.fi  ilqae. 
Kal  axeo  tfj  azathfQtf  Xttl  Ca%VQtt 
avfrevtCa  vjteQ  ti)s  aiateag  a%e- 
86v  dii  iftov  iteftjjvvtat ,  JteQtt- 
tdv  iffovftttt  Xiyetv  xal  yaQ  djto 
ttav  yQaftfidtmv  toti  etiXafieatd- 
tov  Ildaa  (tufrijcaa&i;.  "O&tv 
Siaxotva  iatwaveatdtij  xal  tpt- 
Xavd-Qaxotdrrj  Avyovaxa,  ij«po$- 
xwrjtrj  aov  eibaifteta,  tj  zts  xal 
trjv  do%r]v  Xa(t6vta  xataXtfiJtd- 
vetv  ovx  itpeiXet,  tov  EvXaflavs 
tijs  dxeQtttov  rtCateas  frj*p  F0- 
vifta  Siavoia  awta%dta. 


Ul  1.  129 

flagella,,  nullatormenta  mepossent  a.  449. 
facere  ejus  consentire  sententiae, 
derelictis  exinde 
per  incognita  et  invia 
Ioca  Romam  veniena,  et*),  reveren- 
tiasimo  papae  omnium,  quae  in 
Epheso  gesta  sunt,  idoneus  nun- 
tiator  exsistens.  Vestra  itaque  ve- 
neranda  clementia  cognoacat,  a^*^?6 
praefato  papa  cum  omni  Occiden- 
tali  concilio  reprobata5)  omnia, 
qnae  in  Epheso  contra  canonea 
per  tumultus  et  odia  aaecularia 
a  Dioecoro  episcopo  geata  aunt, 
et  nulla  ratdone  haec  in  his  par- 
tibus  auacipi  posse,  quae  per  po- 
tentiam  praedicti  non  sine  lae- 
sione  fidei  et  praejudicio  sanctis- 
aimi  viri  innoxiique  commiaaa 
aunt.  Qoae  vero  constanti  ac 
forti  auctoritate1  pro  fide  a  me 
nuntiata  sunt,  auperfluum  credo 
narrare ;  nam  haec  nx  litteris  *  f;f 5^2?" 
beatissimi  papae  poteritis  agno- 
acere.  Unde  Domina s) .  aplendi- 
diaaima  atqae  clementissima  Au- 
guata,  adoranda  vestra  pietas  in 
quibnB  tibenter  fecit  initiiim,  re- 
linquere  nos  debet,  sed  haec  zelo 
religioso  fidei  conatanti  volun- 
tate  servare'). 


iniij&ij. 


')  tta  d*  §ec.  codd.  suob,  niai  qiiod  Veron.  67  relator  (pro  nuntialor).  ViUgati 
af  reverendisnimi,  nantiator  cxtittrem. 

')  Ita  d1  aec.  codd.,  editi  rtprobari.  Concinit  etiam  Qraecus  textns,  ex  qno 
hic  Iocub  reddeodua  ewet:  Quem  (cf.  papaln)  veatra  .veneranda  clementia  icutt  cum 
omni  OeeidattaH  synodo  reprobatte  omnia. 

*)  Verbft  Domina  iptendidusima   alque  clemenHsiima  Aagutta 
pria  ez  Qraeco  dimauarunt. 

•)  Veron.  57  tervate. 

EPHTOLAS  >OHAH.  FOHTIP.    I. 


>vGoogIe 


130  S.  HILABI  PAPAE 

Epistola  2. 
Hilari  urbis  Romae  architiiacoril  ad  Victorium. 

Latini»    et  Graeci*   de  Paschatis  computalione  inter   se   dissentientibus  Hiiarus      p 
ficlorium  adit,  ut  ejus  dutentUmut  et  origines  inquirat  et  ad  eam  removendam 
aplas  rationes  proferat. 

Dilectissimo  et  honorabili  sancto  fratri  Victorio 
Hilarus   archidiaconus   urbis  Romae. 

1.  Quum  pleraque  de  ratioue  paschali  tam  de  Graeco  translata 
quam  a  Latinis  eondita  recenserem ,  discrepare  inter  se  utrorumque 
sententias  atque  sibi  invicem  resultare  perspexi :  _  ut  neutra  pars, 
dum  impugnatur  ab  altera,  putetur  evidenter  adstruere  hujus  obser- 
vantiae  disciplinam.  Quo  fit,  ut  quum  institutio  Latina  vel  Graeca 
eruditioni  domesticae  magis  favere  conteudit,  praecipuo  muneri') 
peragendo  inter  eorum  dissensiones  tempus  saepe  non  congruat. 

2.  Quapropter,  dilectissime  frater,  tanta2)  rerum  ambiguitate 
permotus  tuae  dilectionia  studio  fidenter  injungo,  ut  per  otiura  dili- 
genter  inquiras,  vel  unde  supradicta  diversitas  oriatur,  vel  qua 
potissimum  ratione  veritas  indagetur:  ut  deinceps  dissonae  opinio- 
nis  errore  sublato  idem  semper  tenere  possit  universitas,  quatenus 
cuncti  in  commune  fideles  a  dubiis  omnibus  expediti  in  summi  cele- 
britate  mysterii  inoffenso  devotionis  tramite  dirigantur.  Ora  pro 
nobis,  dilectissime  frater. 

Epistola  3. 

7.  Vivtorii  ad  Hilartun  urbis  Romae  archidiaconum. 

HUari  de  computatioue  diei  paschalis  potiulatit  satisfacit,  p 

Domino  vere  sancto  ac  venerabili  in  Christo 
fratri  Hilaro  archidiacono  Victorius. 
1.  Utinam  praeceptis  tuis,  archidiacone  venerabilis  Hilare,  tam 
effectu  valeam  parere  quam  voto!  Est  enim  et  hoc  opus  arduum, 
et  meae  intelligentiae  facultas  exigua.  Ego  autem,  quod  ad  me 
attinet,  etiamsi  delegatae  materiae  superer  quantitate,  satis  habeo, 
jussioni  tuae  possibihtatis  meae  obedientiam  non  defuisse,  quae 
tametBi  ministerium  minime  impleret  injunctum,  certe  debitum  per- 
solveret  obsequium.  Teque  deprecor,  ut  si  quidpiam  secus  quam 
voluisti  provenerit,  imbecilhtatem  meam  atque  opus  impositum  aequo 
jure  perpendens,  imperfecti  laborem  negotii  officio  malis  aestimare 
quam  merito.  Maximum  enim  indicium  meae  erga  te  reverentiae 
est,    imperiis  tuis  amphus  me    impendere  voluisse,    quam  possim. 

')  i.  e.  festivitiiti  paechali. 
*)  Alii  tantariim.     Buch. 


J.grzotyGoOgle 


EPISTOLAE  2.  3.  131 

Quod  si  dignum  aliquid  tua  lectione  confecero,  id  erit  profecto  divini  a 
muneris,  tum  etiam  benevolentiae  tuae,  cujus  favor  oblectana  iner- 
tes  quoque  excitat  hd  profectum.  Nec  dubitabitur  hujus  fide  per- 
ficiendum,  cujus  est  adhortatione.  susceptum,  quum  mihi  quoque 
fiducia  sit,  peragi  posse  quod  praecipis,  cui  id  tam  confidenter  in- 
jungis.  Quis  namque  non  intelligat,  tuis  orationibus  jam  prae- 
sumptum,  quod  etiam  per  me  credis  implendum?  Neque  enim  temere 
delegasses,  ubi  non  tam  meae  doctrinae  industriam  quam  tuum 
judicium  videres  eiposci. 

2.  Paschalis  igitur  festi  cursum  tuis  potius  orationibus  quam 
meo  fretus  ingenio,  quantum  res  permittit,),  explorare  conten- 
dens,  datae  ad  me  formam  secutus  epistolae,  prius  quae  inter 
hujusmodi  scriptores  sit  causa  discordiae  paucis  expediam,  ac  deinde 
quid  magis  videatur  congruere  veritati,  quantum  valuero,  Domino 
donante  diligenter  absolvam. 

3.  Discrepare  inter  se  disputatores  praecipuae  festivitatis  pri- 
mum  omnium  necessitas  illa  compellit,  quia  paschales  cycb",  sive 
qui  post  LXXXIY  seu  qui  post  XCV  annos  vel  etiam  qui  post  CXII 
annorum  spatia  prorogati  eodem,  quo  praeterierant,  ordine  in  prin- 
cipium  sui  atque  originem  redire  creduntur,  in  aliquibus  quidem 
dierum  sunt  parilitate  concordes  sed  in  lunae  rarietate  dissentiunt, 
ac  rursus  quum  in  lunari  supputatione  reperiuntur  stabiles,  dierum 
mobihtate3)  confligunt.  Neque  solum  alius  alio  est  propria  defint- 
tione  dissimilis,  verum  etiam  singuli  quique  eorum  in  semetipsis 
alternatione  praedicta,  lunari  scilicet  ac  dierum,  nunc  varietate3) 
subsistunt  nunc  assertione  deficiunt.  Huc  accedit,  quod  lunaris 
ipsa  dinumeratio  ita  cunctorum  est  variata  sententiis,  ut  quum  isti 
verbi  gratia  eamdem  Kalendis  Januariis  ptimam  fuisae  pronuntient, 
alii  trigesimam ,  nonnulli  secundam  provenisse  contendant.  Tum 
deinde  ii,  qui  cyclum  annorum  LXXXIV  ediderunt,  XU  peractis 
annis  lunam  unam4),  quam  per  idem  tempus  certis  annua  revolutione 
minutiis  asserunt  calculandi  lege  succrescere,  adjiciendam  legitimo 
cursui  esse  praecipiunt.  Item  sunt,  qui  hanc  eamdem  XV  demum 
incipiente  anno  magis  adnumerari.definiunt*).     Porro  hi,   qui  post 


')  Al.  tinit  Buch. 

■)  Al.  mutabiKlate.     Per  dies  faic  Victorius  intelligit  feriat.    Buch, 

')  Al.  veritate,  moxque  dimentio  (loco  dinumeratio)  Buch. 

*)  h.  e.  diem  unam  aetati  lunae  per  sattum  adjiciendam.  Atque  boc  quidem 
vetni  Romana  supputatio  ab  anno  298  usque  ad  minum  361  decurrens  effedt, 
quae  annos  LXXXiy  per  septem  duodecennia  distribuit.  Conf.  van  der  Hagen 
Oba.  in  Proep.  chron.  p.  270  m.  ,  Ideler  Handbuch  der  Chronologie  II,  249,  de 
Robbi  Inscript.  Chrift.  Froleg.  pag.  LXXXII  ss. 

s)  Ita  Prosper  Aquitanug  circa  annum  450  liomanam  supputattonem  emendavit, 
qui  cyclura  LXXXIV  aimorum  in  aex  quatuordecim  araiorum  laterculoH  diviait; 


iGoogle 


132  8.  HTLABI  FAPAE 

a.467.  CXII  annos  in  id  cyclum,   unde  ortus  fuerat,  reverti  confinnant,)J 
ea  ipsa  incrementa   lunaria,    quae  superius   memoravi,    post  annos 

XVI  subnecti  debere  constituunt.  Hi  vero,  qui  annorum  XCV  cycli 
observantiam  comprehendunt7),  post  XTX  annoa  Aegyptiorum  more 
continuato  ordine,  quod  est  verius,  hoc  augmentum  lunarium  sub- 
jiciunt. 

4.  Adcrescit  praeterea  etiam  aliud  erroris  genus,  dom  in  regu- 
lia  primi  mensis,  quo  Pascha  dominicum  celebrari  statuunt,  magna 
oritur  utrisque  dissensio.  Latini  namque  a  ITT  Nonas  Martii  usque 
in  IVa)  Nonas  Aprilis,  diebus  seilicet  XXIX,  observandnm  maxime6) 
eensuerunt,  ut  quocunque  eorum  die  luna  fuerit  nata,  efficiat  primi 
mensis  initium.  Cujus  luna  decima  qnarta  si  feria  sexta  provene- 
rit,  sequena  dominica,  i.  e.  lnna  XVI,  festivitati  paschali  sine  am- 
biguo  deputetur.  Sin  autem  die  sabbati  plenilunium ,0)  esse  con- 
tigerit  et  consequenti  dominico  lunam  XV  reperiri,  eadem  hebdo- 
mada  transmissa  in  alternm  diem  dominicum,  i.  e.  lunam  XXU, 
transferri  debere  Psscha  dixerunt.  Nec")  minus  ejusdem  dominicae 
resurrectionis  peragendo  mysterio  destinarunt  quam  XVT,  nec  am- 
plius  quam  XXTT  lunam  aliquando  recipiunt:  eligentes  potiiis  in 
lunam  XXTI  diem  feati  paschalis  extendi,  quam  dominicam  passio- 
nem  ante  lunam  XIV  ullatenus  inchoari.  Decimas  quartas  porro 
lunas  mensis  ejusdem  a  XV  Kalendas  Aprilis  usque  in  XVH  Kaien- 
das  Maji  asserunt  esse  servandas.  Sanctae  memoriae  contra-  Theo- 
philus,  quondam  Alexandrinus  antistes,  ad  Theodoaium  imperatorem 
ii.  C.380.  datis  epistolis  ex  primo  ipsius  et  Gratiani  quinto  consulatu  conditujn 
paschale  direxit.  In  quo  annumerans  ab  VIII  Idus  Martii  usque  in 
diem  Nonas  Aprilis,  quolibet  medio  ejusdem  temporis  spatio  natam 
perhibet  lunam  facere  primi  mensis  initium;  a  XII  vero  Kalendas 
Aprilis  usque  in  XIV  Kalendas  Maji  lunam  XIV  sollerter  inquiri; 
etiamsi  in  diem  incidat  sabbatorum,  post  sequenti  dominico  luna  XV 

conf.  van  der  Hagen  1.  c.  p.  183  ss.,  Ideler  1.  c.  II,  369  ss.,  Ballerinii  Op.  s.  Leon. 
I,  008  et  1055,  de  Russi  1.  c.  p.  XC. 

")  Ita  Uippolytne,  ab  anno  222  cjclum  per  eeptem  sedecentda  instifoiens,  et 
emendatio  ejus  ab  anno  243  sub  nomine  Caecilii  Cypriani  commendata;  conf. 
de  Kossi  I.  c.  p.  LXXIX  aa. 

')  Hoc  modo  poat  Theophilum  praeseitim  Cyrillus  Aiexandrimun  anppnta- 
tionem  cyclo  conclusit ;  conf.  van  der  Hagen  Obs.  ih  prologon  paschaleB  p.  1  bb., 
de  cyclis  pascbalilras  p.  42,  Ideier  1.  c.  II,  26*  w. 

")  BucheriuB  III  Nonax,  Beda  IV  Nonat,   quod  eat  verius  etmox  aequenti 

XVII  Kal,  Maji,  qui  ultimus  terminuB  plenilunio  poachali  ponitur,  confirmatur. 
')  h.  e.  pro  intunia  utrinqne  terminis. 

">)  Hic  observandum  monet  Bucherius,  idem  Victorio  esse  plenilumum  ac 
lunam  XIV.  Idem  ubub  auctori  quaestionum  ex  utroque  test.  qu.  106  (b.  Angu 
stini  Op.  III  p.  102). 

il)  Beda  ne  minue  ..  dcttinarent  ..  reeiperent. 


dbyGoogle 


EPISTOLA  3.  133 

celebrandum  Pascha  sine  dubitatione  conscribit,  hoc  regulariter  cau-  a.  457. 
teque   custodiens,   ne   ante  XII  Kalendas  Aprilis  plenilunium,   i.  e. 
XIV  lunam,  buic  definiendo  sacramento  patiatur  apponi ;  neque  hoc 
in  primo  mense  sed  in  XII  aestimat  computandum. 

5.  Plerumque  sane  partis  utriusque  sententia  in  unum  quidem 
sollemnitatis  hujuscemodi  diem  concurrit  et  convenit,  sed  in  lunae 
dinumeratione  variatur,  quumque  eam  Aegyptii  XV  lunam  in  diem 
Paschae  verbi  gratia  numerant,  nostri  eamdem  XVI  vel  XVII  cal- 
culantur.  Atque  ita  quum  apud  Aegyptios  ad  XXI  lunam  electio 
Paschae  perducitur,  a  Latinis  XXII  vel  etiam  XXIII  perhibetur. 
Fit  itaque,  ut  Paschae  diem,  quam  illa  delegerit,  ista  pars  respuat. 
Quod  inde,  sicut  jam  supra  dixirnus,  evenire  certissimum  est,  quia 
tam  in  regulis  temporum  quam  in  dispensatdone  lunari  pars  altera  , 
non  cungruit.  Neque  mirum,  si  diversarum  opinionum  cycli  sibi 
invicem  oppositi  atque  collati  non  coeunt,  quum  in  propria  quisque 
institutione,  quam  praefiuito  tempore  in  idipsum  redire-  et  fideli  cre- 
ditur  ratione  decurrere,  hac  eadem  revolutione'  nequaquam  in  omni- 
bus  doceatur  definitionis  propositae  tenere  constantiam.  Quod  etiam 
beatae  memoriae  Theophilus  tacitus  quodanimodo  indicavit,  quum 
universis  cyclorum  limitibus  circulisque  despectis,  qui  etiam  legitimi 
putabantur,  laterculi  sui  formam  huic  operi  destinatam  ab  omni  ne- 
cessitate  praefinitae  recursionis  exutam  absolute  in  centum  annormu 
promulgavit  aetatem.  Quod  aut  nostris  arbitratus  est  sufficere  posse 
temporibus,  aut  curiosioris  diligentiae  laborem  dechnans  scrutandum 
posteris  negotium  reliquit. 

6.  Has  inter  conflictioneji  diversa  opinantium,  eorum  scilicet, 
qui  regularem  tramitem  seriemque  temporum  atque  lunae  rationum, 
quibus  oportet  peragi  paschale  sacramentum,  variis  licet  sententiis 
ingenti  tamen  studio  condere  stiloque  explicare  conati  sunt,  audax 
quidem  videtur  esse,  hujusce  rei  quemquam  profiteri  reritatem,  de 
qua  tales  tantique  nutaverunt ").  Verum  quia  apud  Deum  non  est 
acceptio  personarum,  orationibus  vestrae  sanctitatis11)  adjutus  videre 
mihi  videor,  istius  modi  disciplinae  secretum  luculentius  posse  rese- 
rare,  si  ab  ipsius  mundi  primordiis  dierum  institutio  ac  lunae  vel 
temporum  ac  deinceps  hujus  Bollemnitatis  initium  requiratur,  atquc 
ita  per  digestum  ordinem  saeculorum  quaestionis  abstrusae  explore- 
tur  integritas. 

7.  Recensitis  igitur  fidelibus  historiis   veterum,    beati  scilicet 

")  Alii  dubituverunt. 

")  Victorium  archidiacono  Romano  aic  loquentem  haud  mirabitur,  qtii  reco- 

luerit  Theodoretuui  ad  archidiaconvm  liomae  ita  BCiibentem:  in  sanvtitate  tua  (xqv 

iu,tvtt/ttv  ayiatavtrjv)  eommodum  habent  portum  tt  Iranqttilixtm  ...  Dccet  enim  iuncti- 

tateot  iuam  (tfop  ifj  oaio'tijii)  ad  cetera  egregia  facinora  tua  hunc  etxam  lelum  ad 

■  jwigcre  (Theod.  epist.  118  ed.  Sehulae  tou»  IV,  1139;. 


3i9ilizedbVGOOgIe 


134  S.  HILARl    PAPAE 

».  457.  Eusebii  Caesariensis  Palaestinae  civitatis  episcopi,  viri  imprimis  eru- 
ditissimi  ac  doctissimi,  chronicis  prologoque,  ac  perinde  his,  quae 
a  sanctae  memoriae  Hieronymo  iisdem  cbronicis  sunt  adjecta  pre- 
sbytero,  per  quem  in  latinum  quoque  probantur  translata  sermonem, 
hisque  etiam,  quae  a  sancto  et  venerabili  viro  Prospero11)  usque  ad 

.  C.  455.  consulatum  Yalentiniani  Augusti  Vlll  et  Anthemii  constat  fuisse 
suppleta,  reperi  a  mundi  principio  usque  ad  diluvium  duo  millia  et 
CGXUI  annos,  item  a  diluvio  usque  ad  nativitatem  Abrahae  annoe 
DCCCCXLII;  natum  autem  Abrabam  XLU1S)  anno  regnante  jam 
Nino,  eadem  monumenta  testantur.  A  cujus  etiam  tempore  gesta- 
rum  rerum  publici  scriptores  apud  barbaros  esae  coeperunt.  Qua- 
propter  vir  venerabilis  praedictus  Eusebius  chronicorum  abhinc  ex- 
orsus  est  historiam,  volens  industriae  suae  fidem  mundanorum  quo- 
que  annalium  coaetaneo  relatu  perpendi  et  professae  veritatis  etiam 
gentilium  litteras  testes  sciscitari,  contentus  praeterita  saecula  sacris 
voluminibus  explicari,  aetates  tantum  summatim  retro  generationum 
ex  prologi  textu  patefaciens  et  operis  plenitudine  ">)  sub  annorum 
fecapitulatione  pariter  comprehendens.  Cujus  tenorem  vir  venera- 
bilis  Prosper  secutus,  iisdem  chronicis  haec  eadem  egregia  brevitate 
composuit,   ut  eorum  initium  a  mundi .  inchoaretur  exordio.    Porro 

a.  0.378.  ab  Abraham  usque  in  sextum  Valentis  consulatum  et  Valentiniani 
secundum  duo  millia  CCCXCV,  ac  deinde  ab  Ausonio  Olybrioque 
'consulibus,  qui  sequuntur,  usque  ad  VIII  Valentiniani  Augusti  con- 

».C.  466.  sulatum  et  Anthemii  LXXVIT1'),    et  simul  omnes  a  mundi  oVigine 

a.C.457.  usque  ad  Constantinum  etRufum  praesentes  consules  quinque  millia 
PCLVHI  anni  referuntur.  Quibus  ob  veritatem  certius  indagandam 
bissextos  etiam  copulavi,  quo  manifestius  appareret,  utruin  sibi  vel 
bissextorum  ratio  vel  dierum  tam  Kalendarum  Januariarum  quam 
VIII  Kalendarura  Aprilium,  quo  mundus  traditur  institutus l8),  con- 
tinuata  disputatdone  eoncineret. 


'*)  Labbeus  in  breviario  chronologico  ad  aunum-455  probabile  putat,  Pro- 
sperum  vel  hoc  ipso  anno  vel  Bequenti  vivendi  finem  feciese.  Quem  tamen, 
quum  Victoriua  ista  acriberet,  id  eat  anno  457,  etiam  in  auperis  fuuae  id  indicio 
eot,  quod  quum  Hieronvmum  aut  Theophilum  uominana  addat  conatanter  bonae 
mtmoriae,  de  Prospero  facta  semel  et  iterum  mentione  aimpliciter  et  sine  hujuB- 
modi  addito  loquatur.  NorisiuB  et  Bucherius  igitur  mortem  ejus  anno  463,  Fri- 
fiiua  anno  465  ponunt,  auctores  ,bist.  litt.  Franc   II,  377  magis  anno  463  favent. 

»)  AUi  XLIII.  Buch. 

")  Alii  iti  operU  plemtudinem.    Buch. 

,7)  Quo  scilicet  anno  Proaper,  qui  Victorii  quaai  fundamentum  exstitit,  chro- 
nicon  auum  finivit. 

"I  Antiquus  auctor  quaestdoDum  ex  utroque  testamento  primo  quidem 
quaest.  55  pro  certo  ponit,  mundum  in  aequinoctio  verno  fuiase  conditum,  ac 
deiude  addit,  Rom&nos  V III  Kaltndai  Apiitis  aequinoetium  habere.  At  quaeat. 
f06  docet,  fieri  arquiaocliam  primi  tempori»,  quando  Deut  mundum  creavil,   gui  dies 


3i,«izSdb,Google 


EPISTOLA   3.  135 

8.  Quibus  undique  versis  congruentius  restabat  inquiri,  si  Iunae  a.  457. 
diuumeratio,    quae   die  quarta  existentis  immdi    i.  e.    V  Kalendas 
Aprilis  plena,   h.  e.  XIV,  jubente19)  creatore  in  inchoatione  noctis 
exorta  est,   pari  lege   tranaactis  praesentibusque  temporibus  conso- 
naret.     Quam    tot  saeculis   computatam,    et  Kalendas !D)  Januarias 

III  feria  luna  XXVIII,  Kalendaa  Aprilis  feria  II  luna  XIV  Oon-  a.C.45T. 
stantino  et  Rufo  consulibus  perseveranti  ratione  provenisse,  eomper- 
tum  est  juxta  Aegyptiam  disciplinam:  qua  evidentissime  deprehen- 
sum  est,  quod  XIX  annorum  porreeta  curriculis,  in  semetipsa  semper 
iisdem  vestigiis  se  revolvens,  annum,  quem  vigesimum  inchoat*'), 
hunc  eumdem  metiatur  et  primum.  Quum  itaque  nihil  resedisset 
ambigui,  diebus  lunis  atque  bissextis  inde  a  coustitutioue  mundana 
in  nostram  usque  progeniem  mirabili  decursione  coneordibus,  neces- 
sarium  fuit,  propter^)  quam  maxime  huic  inquisitioni  secundum 
venerationis  tuae  mandatum  mea  desudabat  intentio,  ut  instituta 
paschalia  perscrutarer  vel  illius  temporis,  quo  praeceptione  divina 
per  Moysen  a  fihis  Israel  agnus  est  inunolatus  in  Aegypto,  vel  iltius  12,  iss. 
praecipue,  quo  pro  redemptione  nostra  atque  salute  ille  verus  agnus, 
cujus  figura  praecesserat,  pascha  nostrum  immolalus  est  Christus.         lCor.6,7. 

9.  Rursusque  omnibus  annis  temporibus  diebus  ac  luna  ma- 
xime,  quae  juxta  Hebraeos  menses  facit,  rite  decursis,  a  mumli 
principio  secundum  praedictae  hietoriae  fidem  usque  in  diem,  quo 
filii  Israel  paschale  mysterium  coelesti  initiavere  mandato  et  ab 
Aegyptia  clade  agni  occisione  salvati  sunt,  biasextorum  pariter  ne- 
cessitate  decursa23),  quantum  fida  supputatio  vestigavit,  anni  tria 
ruilUa  DCLXXXIX  quinta  feria,  IX")  Kalendas  ApriKs,  luna.  XIII, 
incipiente  jam  vespera,  docentur  impleti.  Cujus  sequenti  die,  tertio 
millesimo  scilicet  anno  ac  sexcenteBimo  nonagesimo  procedente,  mense 
primo  sexta  feria  VIII  Kalendas  Aprilis  luna  XIV  noctis  initio,  He- 
braeos  claruit  agni  sacrificium  peregiase.  Pascha  quippe,  sicut 
omni  modo  traditione  cognoscitur,   anni  principio  non  fine  celebra- 

intelligendut  ett  eise  XI  Kalendal  Aprili»  ...,  ut  ab  XI  Kaiendas  ApriHs  iniiiwn  ettel 
primi  mensit  (s.  Aug.  Op.  stud.  monach.  B.  Bened.  ed.  III  Veuet.  tom.  XVI,  386 
et  479). 

")  In  principio  etenim  facta  luna  fuit  deciraa  quarta,  quia  omnia  plcna  tunt  ■ 
faela,  inquit  vetus  auctor  quaestdonum  ex  utroque  testamento  qu.  106  (L  c. 
tom.  XVI,  479). 

n)  BncheriuB  haec  ita  diaponit:  Kal.  Jantt.  III.  Feria,  Luna  XX.  et  VIII. 
Kal.  Aprilit,  Feria  II.  Luna  XIV 

*>)  Alii  inckoarat.    Buch. 

**)  Quae  hic  videutur  Bubobscura,  plaua  fient  hoc  verborum  ordine;  tecun 
dnm  mandatum  veneratfonit  tuae,  proptcr  quam  maxime  huic  inquieitioni  mea  detuda- 
bat  intentio. 

*■}  Al"  diicuua.    Buch. 

")  Alii  VIII  Kalendas  malo.    Buch. 


>vGoogIe 


136  S.  HILARI   PAFAE 

u.  457.  tur.  Passum  autem  dominum  nostrum  Jesum  Christum  peractis  quin- 
que  millibus  ducentas  viginti  octo  annis  ah  ortu  mundi  eadem  chro- 
uicorum  relatione  monstratur.  Quod  gestum  inchoante  vigesimo 
nono  anno  non  potest  dubitari;  siquidem  VIII  Xalendas  Aprilia 
primo  mense  hina  XIV  vespere  procedente,  sicut  ab  initio  creatnrae 
quarta  die  facta  est,  coepisse  doceatur,  adjunctiaque  bissextis  ad 
summam  quinque  milHum  dueentorom  viginti  octo  annorum,  sequenti 
vigesimo  nono  anno  quinta  feria  docet  se  traditione  praeventum. 
Primo  vero  azymorum  die  dominns  Jesus  Christus  coenans  cnm  di- 
scipulis  suis,  postquam  sui  corporis  et  sangninis  sacramenta  pate- 
fecit,  ad  montem  Oliveti,  sicut  evangelia  sancta  testantur,  progres-  ■ 
aus  ibique  detentns  eat  a  Judaeis  tradente  discipulo.  Dehinc  sexta 
feria  subsequente ,  id  est  VH M)  Kalendas  Aprilis,  crucifixus  est  et 
sepultus,  tertia  die  hoc  est  V  Kalendas  Aprilis  dominica  surrexit  a 
mortuis. 

10.  Quapropter  omnibns  flxo  limite  consonis  necessarium  erat, 
propter  paschalis  observantioe  rationem  dies  et  lunas  a  mundi  ipsins 
describi  principio,  quo  possint  rerum  cursus  evidenter  agnosci.  Sed 
quia  immensum  opus  majoris  est  otii,  ne  diutius  praecepta  differrem, 
breviarium  ejos  interim  explicavi,  quod  tamen  ex  ipsius  plenitudinis 
observatione  descendat:  ex  tempore  dominicae  passionis,  diebus  Ka- 
a.C.29.  lendarum  Januariarum  et  nominibus  consulum  a  duobns  Geminis, 
i. C.457.  Rufo?EI)  scilicet  et  Rubellio,  usque  ad  consnlatum  Constantini  et 
Rufi  diligenti  annotatione  coilectis,  per  CCCCXXX  annos  cum  lunis 
atque  temporibus,  ac  deinceps  sine  consulibus  per  annos  CU  futu- 
ros,  ut  DXXXII  annis  omnis  summa  consistat,  patefacere  prope- 
ravi.  Quae  summa  ita  cunctarum,  quibus  excepta  est,  seriem  regn- 
larum  sua  revolutione  complectitur,  ut  eodem  tramite  et  in  id,  unde 
est  orta,  revocetur  et  ad  finem  pristinum  de  novo  circumacta  per- 
veniat.  Aderit  autem  miaericordia  Domini,  ut  consummatam  po- 
tioris  negotii  veritatem,  quam  superius  jam  promisi,  praemiesa  sae- 
culorum  omnium  ratione,  qua  sacra  festivitas  absque  scmpulo  cele- 
branda  pandatur,  non  magis  sensibus  intimatam  quam  praesentatam 
vestris  adspectibus  aestimetis. 

"1  Eumdem  diem  pro  passione  Domini  ctiam  LactantiuB  inst.  div.  IV,  10 
(in  quibusdani  nm  autem  ente  diem  X  Kal.  April.)  refert.  Communis  fere  alio- 
rum  Occidentalium  sententia  huic  VIII  Kaltmdas  Aprilea  asnignabat.  Conforantur 
TcrtuUianus  adv.  Judaeos  c.  8,  Augustinus  de  civ.  dei  XVIII,  64,  de  Trinit.  IV,  5, 
catalogue  Liberianus  pontificum  init.  (apud  Migne  Pts.tr.  lat.  tom.  CXXVIT,  119), 
vetus  tabula  paachalia  a.  447  (ap  de  Robbi  I.  c.  p.  LIX),  Epiphanius  adv.  haer. 
L.  §1  (secnndum  eeta  Pileti),  dialogus  quaeationum  LXVqu.26  in  s.  Aug.Op.  ed. 
cit.  tom.  XVII,  1656.    Orientalis  ecclesia  magis  X  Kelemtai  Aprilei  praetulit. 

n)  In  paschali  Victorii  canone  apud  Bucherium  Fbifino;  apud  alios  auctores 
(Tert.  1.  c,  Sulp.  Sev.  hiet.  sacr.  II,  27)  idem  Furtus  vel  Fufiui  Geminut  dicitur, 
et  est  annus  acrae  DioDysianae  XXIX  p.  C. 


^igilizedbyGOOgle 


BP18T0LAE  3.  4.  137 

11.  IHad  praeterea  iusin.uare  non  distuti  propter  diversorum  a.  «7, 
paschahuiu  conditorea,  abi  in  hoc  eodem  cyclo  dies  Paachae  gemi- 
nata  deaignafcione  positus  invenitur,  id  est,  ubi  luna  XV  et  dies  do- 
minica,  et  poet  VII  dies  XXII  conscribitur,  non  meo  judicio  aliquid 
definitum,,  sed  pro  ecclesiarum  pace  apostolici  pontilicis  electioni 
servatum:  quatenus  hec  ego  quod  ad  meum-  pertinebat  officium  prae- 
terirem,  et  in  ejus  constitueretur  arbitrio,  qui  universali  Ecclesiae 
praeBideret,  quaenam  potisaimum  dies  in  tali  conditione  sollemnitati 
praecipuae  deputetur.  Nam  eeteris,  quae  a  latere  similiter  adjecta 
sunt,  non  firmatur  auctoritas  sed  varia  significatur  opiuio. 

12.  Quum  ergo  contigerit  lunam  XXVII  sabbato  vel  maxime 
die  Kalendarum  Januariarum  provenire  absque  bissexto,  noverit  san- 
ctitas  vestra,  Pascha")  nisi  aut  XIII  Kalendas  Aprilis  sccunduni 
Latinos  (quod  nunquam  celebratum,  etiamsi  luna  conveniat,  penitus 
invenitur),  aut  VJU  Kalendas  Maji  secundum  Aegyptios,  quod  ah- 
quoties  observatum  est,  reperiri  non  posse. 

Epistola  4. 

Hilari  papae  ad  Leontium  episcopnm  Arelatensem.  asJw» 

I.      Pontl/icalut  eut  primordia  ti  tndicat,  per  iptum  in  nmnhim  epitcoporun  GaUiae 
notitiam  ferenda. 

Dilectissimo  fratri  Leontio1)  Hilarus  papa. 
1.  Quantum  reverentiae  in  spiritu  Dei,  qui  subditos  sibi  in- 
habitat  sacerdotes,  beato  Petro  apostolo  et  sedi  ipsius  deferatur, 
omnibus  arbitror  esse  compertum,  quibus  paternarum  traditionnm 
inoorrupta  custodia  est.  Quos  quum  volumus  de  nostrae  Ordina- 
tionis  primordiis  gratulari,  opera  quae  in2)  nos  divinae  pietatis  di- 


n)  Beda  de  rat.  temp.  o.  49  legit:  quod  Paicha  XIII  Katendat  Aprilet  eeaia- 

dum  Lutinos  haud  unnuam  eelebrandtm,  etiamei  luna  conveniat,  penitut  invenilur,  aut 
VIII  Kalendat  Majat  tecundum  Aegyptiot,  qitod  aliqvotitt  nbservandum  eit,  repertri 

non  potte:  atque  ex  hac  lectione  occarionem  arripit  Victorii  systema  vehemeu- 
ter  improbaudi. 

')  Hic  LeontiuB  quo  anno  ArelatensiB  ecoleeiae  regimen  noBcoperit,  deinde 
num  Ravennio  au  Augugtah  immediate  suocesserit,  oontrovertitur.  Augustalem, 
ciijoe  nomen  in  antiquis  ejus  ecclesiae  diptychie  deaideratur,  quidam  admittunt 
6i  eo,  quod  dies  Datalis  ejus  Arelate  notetur  in  martyroiogio  Bedae;  banc  autem 
rationem  Pagius  ad  ann.  462  n.  1  conveUit.  —  Leontius  non  solum  Hilaro  papae 
carissimus  tmt,  sicut  sequenteB  epiatolae  declarabunt,  nec  tantum  Sidonio  Apol- 
linari,  ut  ex  istius  epist.  VI,  3  deprehenditur,  verum  etiam  Faustum  Regiensem 
'  amicissimum  habuit,  qui  ejus  hortatu  et  consilio  libros  de  libero  arbitrio  scripeit, 
in  qmbus  ab  Ecclesiae  doctrina  longe  aberrat.  Hiuc  editores  Oalliae  christianao 
se  facile  adduci  testantur,  ut  credant,  Leontiunj  erroribus  Massiliensiuin  con- 
sensisse. 

*)  h  ft  iii  nobit  divinae  pietat  dignationit. 


>vGoogIe 


138  S.  HILARI  PAPAE 

a.  -162.  gnatio  ostendit,  sanctitati  tuae  duximus  jndicanda :  ut  ipse  primum 
pro  eo,  quem  iiobis  invicem  semper  impendimus,  praestante  Domino 
laeteris  affectu;  deinde  ut  dispositione  tuae  fraternitatis  omnibus  per 
■universiim  provinciam  fratribus  et  consacerdotibus  innotescat,  quotl 
humilitatem  meam  dextera  Oomini  visitare  dignata  sit,  et  mihi  apo- 
stolicae  sedis  regimen  non  pro  merito  sed  pro  suae  gratiae  abun- 
dantissima  largitate  commiserit. 

2.  Proinde,  frater  carissime,  quod  sanctitati  tuae  praesenti  ser- 
mone  patefecimus,  in3)  omnium  fratrum,  quemadmodum  diximus, 
notitiam  perferre  dignaberis,  ut  supplicaturi  Domino  nostro  Jesu 
Christo,  sicut  exsultationis  gaudia  ita  profutura  universali  Ecclesiae 
orationum  suarum  nobis  vota  'conjungant.  Deus  te  incolumem  custo- 
diat,  frater  carissime.  Data  VIII  *)  Calendas  Februarias  domhio  Se- 
vero  Augusto  consule. 

Epistola  5. 

a.  462.  Leontii  episcopi  Arelatensis  ad  Hilarum  papam. 

Hilaro  de  tnacepto  pontificalu  gratulatur  et  jura  tuae  ecrletiae  reromtaendat.         p.  ?. 

1.  Quod  Leonem  sanctissimum  praedecessorem  tuum  mors  abs- 
tulerit  contra  haereses  invigilantem  et  lolium  in  agro  Dotnini  heu 
nimis  fruticans  eradicantem,  dolemus;  quod  de  tua  sanctitate  repa; 
raverit,  gratulamur.  Nam  gaudet  filius  de  honore  matris,  et 
quum  ecclesia  Romana  sit  omnium  mater,  fuit  nobis  gaudendum, 
quod    in    tanta    consternatione    rerum    et    infirmitate    saeculorum 

^rj^'  super  eam  te  erexerit,  nt  judtces  populos  in  aequitate  et  gentes  in 
terra  Airigas.  Unde  quum  nobis  nuntius  iile  per  Ooneordium  eccle- 
siae  nostrae  diaconum,  qui  tunc  praesens  erat  quum  sanctitas  tua 
ad  id  honoris  fastigatum  cuhnen  evecta  est,  relatus  est,  gratias  Deo 
nostro  reddidimus,  et  te  decrevimus  quam  primum  hac  humilitatis 
nostrae  epistola  salutare:  ut  et  sic  affectus,  qui  inter  tuam  sancti-  , 
tatem  et  nos  jamdiu  coaluit,  in  Domino  corroboraretur  et  de  cetero 
augeatur  cum  debita  reverentia,  qua  decet  nlios  patrem  prosequi. 

2.  Benedictus  itaque  qui  venit  in  nomine  Domini!  Jam  forti- 
ter  sanctitati  tuae  insudandum  et  anhelandum  est,  ut  quod  sanctis- 
simus  Leo  papa  incepit,   ad  terminabilem  perducas  limitem,  et  cum 

Jud.  7,20.  exercitu  Gedeonis  per  tubas  in  ore  fortium  concrepantes  et  per  lam- 
pades   in   robusta  manu   agitatas  et    ventilatas   maledictos   muros 

Jos.6,20.  Jericho  jam  toties  anathematizatos  et  quassatos  sanctitas  tua  faciat 
prostfemere. 


■)  a(i  m  omnium  notitiam  quemadmodum  diximui  perferre.  L3  in  omiium  noniro- 
rum  (b  nottnan,  c*  fratrum)  quemuilmodum  dwitnu*  notitiam  perferre  (cs  deferre). 

*)  Ita  (Jc1  Mqq.  Id  a  nota  chronica  deeideratur,  L'L'b  III  Kalend.  Februar. 
Domino  Severo  Aug.  cont, 


jyQoogle 


EFISTOLAE  4  —  6.  139 

3.  Ceterum  quum  ecclesia  nostra  Arelatensis  semper  ab  apo-  a  162 
stolica  sede  amplis  favoribus  et  privilegiis  fuerit  decorata,  rogamus 
sanctitatem  tuam,  ut  per  eam  nihii  nobis  decedat,  sed  potius  augea- 
tur :  ut  et  collaborare  tecum  in  vinea  Domini  Dei  Sabaoth  valeamus, 
et  invidorum  conatus1)  infringere;  quos,  si  non  esset  auctoritas  re- 
primens,  certum  est  de  die  in  diem  grassaturos  in  pejus,  quia  ma- 
litia,  qua')  nos  oderuut,  ascendit  semper.  Data  Cal.  ...  Severo  Au- 
gusto  consule.' 

Epistola  6. 

Hilari  papao  ad  Leontium  Arelatensem.  (a.«2.) 

3.  Ttctpondel  Leontio  ad  proseimat  litterta,  quan  teripterat,  qyum  praecedentet 

HiUoi  nondam  aceeperat. 

Dilectissimo  fratri  Leontio  Hilarus  papa1). 

1.  Dilectioni  meae,  quae2)  circa  ecclesias  Gallicanas  omnesque 
in  eis  Domini  sacerdotes  etiam  in  inferiori  gradu  positos  abundat, 
multum  accedit  augmenti,  quod  per  virum*)  spectabilem  Pappolum 
filium  nostrum  sermonis  tui  ad  me  sunt  delata  principia.  Ex  quo 
tamen  conjicio,  paginam  meam,  quam  dudum  de  episcopatus  mei 
primordiis  misi,  necdum  traditam  tibi  fuisse,  quum  scriberes:  de 
qua  utique  non  siluisses,  nisi  perlatorem  aliqua  causa  tardasset. 
Unde  quod  et  consuetudo  poscebaj;4)  et  caritas,  jampridem  me  ex 
secutum  fuisse  significo,  et  hoc  ipsis  litterarum  exemplaribus,  quae 
direxi,  plenius  nosse  vos  cupio:  ut  officio  fraterno  in  nullo  intefli- 
gatis  fuisse  me  desidem,  et  ita  vicissim  irequentandis  studeamus 
alloquiis,  ut  vicem  nobis  communis  praesentiae  scribendi  cura  com- 
penset,  frater  carissime. 

2.  Affectus6)  itaque  communis  tui  gratiam  perire  non  passus  es, 


')  Inter  eorum  numei-um,  qui  etiamtunc  eccleaiae  Arelatensia  privilegi* 
aegre  ferebant,  prae  omnibus  epiacopua  Viennenaia  erat;  cf.  infra  epist.10  et  11. 

*)  c"  qui,  suppleto  ad  marg.  eorum,  moxque  ei  ms.  nota  chronica  obliterata 
Cal...  Severo  Aug.  cont.  eipiflcatua  ert. 

>)  Hac  epiatola  Hilarus  prozimae  rescribit,  quare  non  multo  post  data  est. 

*)  Ita  «'  «•  o*  h'  b  e*  c".  At  a1  ex  a  aliam  laudat  leotionem  ..coneinniorcm 
el  veriorem",  quam  ipaam  invenire  non  potui. 

')  a1  b  verum  et  cxspcctabilem,  a*  eeritm  extpectabilem. 

*)  Ex  Hilari  epiatoia  4  ostenditur,  id  moris  fuieae  Romanis  pontifkibus,  ut 
de  ordinatioue  sua  primarioB  regionum  episcopOB  certiorea  facerent,  qni  eam 
aubinde  ceteris  significarent;   cf.  a.  Cyprian.  in  Com.  epiat.  2  a.  3. 

*)  a'  o'  «"  L1  b  aeceptit  itaque  enmmuniit  tai  gratiam  perire  non  pattut  et  tl 
qmd  cit  totUcibidine,  c5  a/fectut  itaguc  ttd  ...  ci  tollieiludim,  c' '  affectut itaque  com- 
munis,  hocque  Buadent  illa  inperioriB  epist.  5:  ut  et  tic  affeetut,  qui  inter  tuam 
tanctUatem  et  nos  jamdiu  coaluil.  tn  Domino  corroboraretur. 


iGoogle 


140  8.  HILABI  PAPAE 

a.  462.  quod  ei  sollicitudini  intentum  te  esse  cognoaco,  ut  custodiendis  pa- 
bernorum  canonum  regulis  atudere  me  cupiaa.  Quo  desidcrio  nihil 
concipi  salubrius  poteat,  quam  ut  in  una  Ecclesia,  cui  oportet  nec 
Et*-  maculae  aliquid  inesse  nec  rugae,  una  ait  in  omnibus  observantia  •) 
'  '  disciplinae.  Cuj  si  ariquid  eruditionis  aut  correctionis ')  addendum 
est,  rectissime  per  vestram  diligentiam  consuletur,  ai  quemadmodum 
es  dignatus  scribere,  tam  instructa  ad  nos  ruerit  persona  directa, 
quae  inquisitionem  nostram  plene  ex  omnibus  possit  iuatruere. 
Spondeo9)  enim,  quantum  gratia  Dei  donat  ut  spondeam,  hoc  me  ad 
universalem  Bacerdotum  Domini  concordiam  provisurum,  ut  omnes 
non  sua  audeant  quaerere,  sed  quae  sunt  Christi  studcant  obtinere. 
Deus  te  incolumem  custodiat,  frater  carissime. 

Epistola  7. 

/xov'  Hltari  papae  ad  Loontium  Arelatensem. 

Monet,  uC  vclatUtncM  dc  Htrmt  miilai.  p. 

Dilectissimo  fratri  Leontio  Hilarus  papa. 

1 .  Miramur  frateni  itatem  tuam  ita  legis  catholicae  immemorem 
ease,  ut  quaeque')  iniqua  et  contra  patrum  nostromm  statuta  in 
provincia,  quae  ad  monarchiam  tuam  pertinet,  si  ipse  aut  non  vis 
aut  non  potes,  etiam  nec  nos  silentii  tui  taciturnitate  permittas  cor- 
rigere.  Siquidem  quod  et  rumore  cognovimus,  et  quantum  diligenter 
a  diacono  Johanne,  qui  a  magnifico  viro  filio  nostro  Fritherico1) 
litteris  suis  nobis  insinuatus  est,  requisivimus,  quod  iniquissima  usur- 
patione  quidam  Hermea3)  episcopatum  civitaHs  Narbonensis  exsecra- 
bili  temeritate  praesumpaerit.  Quam  rem  decuerat  aanctitatem  tuam 
ut  nobis  in  vestdgio  indicaret. 

2.  Qua  de  re,  frater  carissime,  monemus,  ut  si  fides  adhibetur 
assertis,  seposita  excusatione  ad  nos  tam  tuae  dilectionis  quam  fra- 
trnm  nostrorum,  aut  per  portitorem  litterarum  aut  per  quem  ipsi 
elegeritis,  subscriptam  manuum  vestrarum  relationem  transmittatis :. 
ut  quod  definire  possimus,  recurrenti  pagina  poasitis  agnOBcere.  Deus 


*)  Ita  mnB.;  C*Jieqq.  observatio. 

*)  Itft  L'  L'  n5;  alii  correpCionii. 

B)  L*L*b  expondco  ...  expondeam,  ex   prava  diotantiB  pronuntiatiorte. 

')  a  L1  ut  quae  iniqua,  moxque  L*  pertinvil.  Ilic  notandus  voris  monarchiae 
ubub  ad  aignificandum  regimen  ecclesiasticum.  Quam  eodem  sensu  usurpavit 
GregoriuB  Tnronaosii  do  vitiu  patrum  c.  1  n.  2,  ubi Lupicinum  oupar  monaateria 
aonarchiam  obtiiiuiHe  narrat.  Ita  et  in  vita  u.  Romani  abbatis  Jurensis  deceBsor 
Leontii  Hilurius  carpitur  ut  iadebilam  ti/ii  per  GaiUat  vindicant  monarchiam. 

*)  editi  Friderico,  m»H.  Frilkerieo  ant  FrUtherico. 

')  Idem  vidntur  is  Hermes  Biterrenais,  qui  archidiaconua  EuHtici  Narboncnsie 
in  Lfion.  epist.  167  n.  1  memoratur  (c"). 


>vGoogIe 


EFI8T0LAB   7.  8.  14f 

te  incolumem  cvsstodiat,    frater  carissime.     Data  III  Nonas  Novera-  a.  4ea. 
bris«). 

Epistola  8. 

Hilari  papae  ad  episeopos  diversarum  provlnciarum  Galliae.  Vneif 

p.  3.    L  Hermen  ■arbonenii  •oelestae  praaaUere  ita  permittit,  nt  ordraandornm  epioeopo- 


n.  tlt  eoaoHla  quotannia  flant  *i   qnibni  provinciii  potorunt,    ot   n  Leontio   oonve- 

UL  Dt  iln«  notropolitani  littorii  oplscopi  in  aliam  provineinin  nan  profleiioanmr.   Qnod 

•1  eu  Impetrare  noa  potemnt,  Bausam  diientiet  «piicopui,  Arelntouln. 
IV.  Do  pnrooaUi  eoeletiae  Arelatensit,  qnaa  repetebai  Leontini,  jndieioni  ad  opiioo- 

pos  remittit 
T.  Dt  praedi*  eeoleiiaitioa   nen  alienentur,    nlii  apnd  ODneUinm  aliennUonls  oanaa 


Dilectissimis  fratribus  episcopis  provinciae  Vien- 

nensis,  Lugduneneis,  Narbonensis  primae  et 

secundae,   et  Alpinae1)  Hilarus  episcopus. 

1.    Qnamquam  notitiam  dilectionis  vestrae  quanta  vel  qualia  in 

Narbonensi  ac  Biterrensi   ecelesia  dudnm  sint  admissa  non  lateant, 

et  praesumptionis  improbitas  ad  nos  usque  perveniens  procul  dubio 

regionibus  manifesta  sit  Oallicanis',   apqstoucae  tamen  sollicitudinis 

interest,  culpas  in  nostro  deprehensas  examine  non  tacere,  ne  per 

incongruum  silentdum   cum  iniqua  agentibus  habere  videamur  con- 

nivewtiae    portionem.      Olim  igitur  urbium   praesides  praedictarum 

sanctae  memoriae  decessori  meo  non  -y  minus  qnam  nobis  eti&mtune 

attulerunt  doloris,  illicitis  petitionibus  audendo  prosequi,   quod  vix 

apud  patientiam  nostram  sola  necessitatum  potuit  deploratione  leniri. 


*)  Consulit  nomen  ex  aequentd  epietola  eodem  data  die  Bupplendnm  esi 
')  Ita  L*  9?  0",  cui  consonat  inBCriptio  sequ.  epistolae  11.  a'  Aljbam  ft™'- 
narum,  er1  L*  AlpUm  Penarunt  (a*  Poenarm),  nnde  L*  b  Apaadianm;  c*  Hoqq.  Al- 
pliiia  Poenmanan,  male.  Nulla  nqoidem  eo  tempore  provinciae  Alptua  Poenina- 
ruia  in  ordine  ecoleaiastico  ratdo  habita  est,  cujna  metropolis  Tarantasia  ex 
Leoiiis  decreto  Viennensi  antistitL  parebat.  Quetmellus  disaert.  V  in  a.  Loon. 
cap.  7  n.  4  legendum  putat  Alpium  morafMur»*:  primo  quia  nnlla  sit  ratiotie 
probabile,  Hilarum,  dum  ad  omnes  fere  Galliarmn  proviniaas  BCriberet,  Alpinm 
maritimarum  provinciam  octo  eonstantcm  orritatibus  omisiase;  tum  qoia  Hilu 
rua  infra  epistola  10  cnra  ceteris  epttoopis,  quibue  epistolam  enam  inscribit, 
Ingenuum  memorat  Alpium  maritimarum  ejUBCOpum;  pcstremo  qnia  rursus  epi- 
stola  11  earumdem  provinciarum  epiacopia  scribens  generali  duratarat  Alpinac 
uotniue  utitur.  Be  ipaii  HilarUB  epJatola  11  n.  1  iisdem  episcopiB,  quibus  nunc, 
se  acribere  ac  repettite  HUtrit  eadem,  qtiae  jam  praeewipeent,  obternanda  decer- 
nere  testatur.  In  antiquo  tractatu  anonymo  veteris  cod.  Ctrisl.  ita  citatur  hujua 
cap.  S:  Bilana  papa  in  deerelU  ad  quinoue  presfaeJaiVfea'  quooue  etc. 
■)  NuHa  ejusmodi  epistola  jam  superest. 


^igilizedbyGOOgle 


142  3.  HILASI  PAPAE 

i.  402.  Quibus  enim,  sicut  etiam  voa  probatia,  factum3)  coiifitat  exemplis 
et  qua  non  objurgatione  dignissimum  est,  quod  sanctorum  patrum 
decretis  et  ipsis  repugnat  canonum  institutis,  quum  ideo  se  frater 
jam  et  coepiscopus  noster  Hermes  a  Narbonensi  ecclesia  credidit 
jure  suscipi,  quia  indigne  a  Biterrensibus,  quibus  ordinatus  est,  di- 
cebat  excludi  ?  Qui  si  vere  hoc  in  se  factum  doleret  et  legitimo 
remedio  subvenire  propriae  sciisset  injuriae,  vindictam  magia  debuit 
sperare  perpessis  quam  veniam  perpetratis.  Denique  si  nunc  saltem 
communi  omnium  Domini  sacerdorum  utatur  animo,  si  imitetur 
exemplum,  si  ad  haec,  quae  ecclesiasticae  quietis  contemplatione  ut- 
cnnque  sopita  sunt,  oculis  cordis  intendat,  et  pro  totius  Ecclesiae1 
pace  vel  fide  quae  sunt  multipliciter  rata'),  consideret:  nihil  est 
profecto,  quod  non  eidam  ipse  reprehendat  et  erubescat  sibi  annui, 
quod  in  altero  laudatiliter  improbarit.  Scimus  enim  et  jamdiu  de 
memorati  fratris  conversatione  nihil  habemus  anibiguuni,  quum  ante- 
actae  vitae  ipsius  cursum  et  retro  omne  propositum*)  nostro  revol- 
ventes  animo,  hos  illum,  quos  in  eo  arguimus,  incurrisse  potius  quam 
fecisse  aestimamus  excessus. 

2.    De  qnibus  praesidente    fratrum  numeroso  concilio  et  ex  di- 
versis   provinciis    ad  diem  natalis  nostri  in8)  honorem   beati  Petri 


■)  L"  a'  factti,  quod  retinenB  Baroniu»  cum  praecedeuti  verbo  prebalis  copu- 
lat.  Deinde  a'  canomm  comttitutti.  Si  quaeritur  exemplum  epiacopi,  qui  niii 
ecclcuiac  ordinatua  ab  eaque  rejectus  poBtmodum  praefectus  alteri  fuit,  non 
unum  BanepraecesBerat.  Nota  sunt  eademque  insignia  1'erigenis  et  Procli  exeni- 
pla,  ut  alia  omittam,  plerorumqua  episcoporum,  quorum  traiiBlatiouRs  SocrateB" 
VII,  36  recBnsct,  quosque  conjectat  Tillemontius  ideo  aedns  jnutaBse  suas,  quod 
epiacopis  aibi  aubrog&tis  cedere  coacti  sint  Id  vero  tum  mazime  accidisae 
censet,  quum  commivoionem  suam  Innocentius  ea  conditione  Attdco  reatttuit,  ut 
iu  saerae  tabulas  Johannis  nomen  referretur.  Tunc  enim  ut  suae  episcopis 
propter  Johannem  expulaia  redditae  ecclesiae,  ita  et  iUis,  qui  in  eas  irrepserant, 
quaerendae  aliae  fuerunt.  Propterea  aane  Hermeu  Hilarus  in  Narbonensi  eccle- 
aia  reliquit,  nec  tamen  aine  idonea  correptdone  ac  poena,  ne  quis  daretur  locus 
perfringendi  tot  constituta  et  totics  repetita  decreta,  quibus  avuritiae  et  liceu- 
tiae  frena  injicere  patres  conati  sunt ;  cf.  Nic.  c.  15,  Antioch.  c.  21,  Sardic.  c.  I 
et  2.  Praeterea  nec  cnlpa  vacare  Hermen  docet,  qui  hanc  sibi  il1g*H.m  injariam 
eipostulare  cum  Biterreniibus  neglexerat,  quum  lieeret. 

4)  c'  c'  c'°  errata,  renitentibuB  mss.  Sed  et  Bententia  Hilari  rata  postulat 
b.  e.  conatituta,  quae  quidem  ideo  in  memoriam  revocat,  ut  vel  inde  Hermen 
ogisee  vel  petiisse  pudeat,  quae  tam  sanctis  decretia  adversentnr. 

*)  Ita  «*  f  c6  ad  marg. ;  L'  b  c*  retro  antepotitum,  L1  c"  retro  ante  propotitum. 
Sic  Hilarus  Hermen  arguit,  nt  ipsum  simul  excuset. 

')  Quo  ecilicet  ordinatua  e»t.  Unde  denuo  tirmantur,  quae  de  sollemni  epi- 
Bcoporum  ad  bunc  diem  concursu  in  Xysti  III  epistolam  G  CouatantiuB  observa- 
vit.  Quocirca  nullum  eet  dubium,  quin  numerosum  concilium,  de  quo  hic  Hilarua 
loquitur,  die  "KHt  NovembriB  celebratum  ait,  licet  haec  epistola.  qua  illiuB  de- 
creta  in  Oallias  mittit,  die  III  Decembris  consignetur.  Ibi  quippe  non  diem, 
quo  decreta  sancita  sunt  scd  quo  legutis  Oalliarum  redeuntibua  tradita,  indi- 


>vGoogIe 


apostol  i  peri  Dei  gratiam  congregato,  praesentibus ')  f ratribus  et  co-  a.  4G2. 
episcopis  nostris  Fauato  et  Auxanio,  atque  agentibus  plurimis,  quae 
vigorem  respiciunt  auctoritatemque  judicii,  id  a  nobis  pacis  est 
amore  constitutum:  ut  in  sententia,  quam  sub  adveraione8)  utriusque 
legationis  inde  directae  ChriBto  Domino  nostro  inspirante  protuli- 
mus,  neque  caritas  evangelicae  indulgentiae  neque  apostolicae  virga 
defuerit  disciplinae.  Namque  in  totum  nec  reniittere  nos  fecit  in- 
dulgentia,  nec  affectio  coercere. 

I. 

3.  Ei,  qui  nunc  ecclesiae  Narbonensi  praeaidere  permittitur, 
ordinandorum0)  episcoporum  ob  naec,  quae  prave  facta  suut,  sustuli- 
mus  potestatem;  quam  ita  ad  fratrem  et  coepiBcopum  noetrum  Con- 
atantinm  Uceticae  ecclesiae  antistitem,  quia  aevo  honoris  primaa  esse 
dicitur,  pertinere  censuimus,  ut  si  superstite  Herme  episcopo  de- 
functus  fuerit,  illum  haec  cura  respiciat,  quem  repererit  episcopalis 
ordo  primatem.  Henne  autem  episcopo  deficiente  faciendorum  mos 
antistitum  Narbonenai  mox  reddatur  eccleaiae,   quem10)  non  civitas 

cari  baud  temere  eenseamus.  Certe  anno  465  anniverflario  Hilari  ordinationia 
die  concilium  item  eat  habitum,  in  quo  tractutu  sunt  Hiapanorum  Tarraconensie 
jirovinciae  negotia;  celebratuni  vero  notatur  XIIIKal.Decenibris,  quamvia  litterae 
es  eodem  ad  illoa  miaaae  (epist.  16)  non  nisi  III  Kal.  Januar.  datae  legantur. 

')  Ita  o(a5j;  alii  vero  praetidentibut,  quod  quidem  eo  posaet  sensu  admitti, 
quo  prorime  dictum  ent  practidente  («■  praetedenle)  fratrum  numeroio  concitio. 
Mox  a*  agentibui  plutima.  —  Porro  Faustus  omnium  consensu  Itegiensis  epiacopua 
erat.  Auxanium  alii  Aquensem,  alii  Aptonsem,  ignotae  demum  sedis  alii  episco- 
pum  eiiBtimant.  Conf.  „t!altia  ehristiana"  in  eectetia  Aptensi  Bub  metrop.  Aquensi 
Narboueusis  aecundae. 

")  a  ff  (rec.  martu)  ntb  adtcrtiant,  ceteri  tub  advertiont,  i.  e.  quaai  sub  oculis 
aut  advertentibna  Fauato  et  Auxanio  quinque  provinciarum  nomiae  legatia,  Hinc 
patet,  cur  Hilarus  epistola  11  n.  2  epiacopia  earumdem  provinciarum  acribat, 
synodi  hujua  dacreta  ab  iptit  per  Fauttum  et  Auxamum  definita  ette.  Id  enim 
definire  censentnr  epiecopi,  quod  per  legatos  eorum  vice  fungentes  definitur. 

')  Hanc  poteatatem,  siugulis  mttropolitanie  a  concilio  Nicaeno  et  Innocentio  I 
attributam,  Zosimua  episcopo  Arelatensi  in  Vieimonsem  et  duae  Narbonensea 
pertinere  epistolia  l,5et6  definierat.  Quae  tamen  contrario  Rouifaeii  decreto 
episcopo  Narbonensi  in  priinam  Narboneneem  restituta,  et  s.  Leouia  epistola  10 
n.  6  singulis  metropolitanis  in  provincias  auaa  aaserta  est  his  verbis:  id  ttatuen- 
ttt,  ut  ti  quitquam  fratrum  nottrorum  in  quoamque  provineia  decetterit,  a  »i6i  ordi- 
nationem  vimllctt  laeerdoti»,  quem  UKus  provinciae  metropoKtaniim  ette  eonttilerit. 

ID)  fi  ad  marg.  banc  antiqua  manu  adscriptam  observationem  habet:  Mtrum, 
quomodo  epiieoporum'  ordinationem  lotient  tuperiut  intertHetam  Narboncnti  nunc.  epi- 
teopo  ct  prtux  U.  (leg.  Uticensi)  permiltat:  quoniam  per  taneti  Leonii  decretum  ob 
eceletiarum  scandotum  tingulit  (suppl.  metropolitanis)  tua  priviltgia  credcbanlur. 
De  quo  conferantur,  quae  proxima  nota  9  et  a  Couatantio  in  Bonifacii  epist  12 
nota  f  observata.  Porro  Hilarua  Narbonensis  episcopi  jus  in  Conatantium  ut 
provinciae  seniorem  transCerena  decessorem  suum  Leonem  imitotur,  qui  pariter 
Hilarium  Arelatenaem  judicans  plectendum,  quam  ei  potestateni  abstulit,  Leon 


>vGoogIe 


144  S.  BILAEI  PAPAE 

a.  463.  sed  causa  praesumptioiiis  amisit.  Unde  vestrae  f ratemitatis  in  Do- 
mino  sincera  dilectio,  solhcitudinem  pastoralis-  curae  in  suis  sedibus 
partita"  nobiscum,  commissarum  sibi  ecclesiarum  diligentiam  vigilan- 
ter  exerceat,  et  eorum  taliter,  quae  in  Narbonensi  provincia  emer- 
sere,  meminerit,  ut  detestetur  factum  potius,  quam  sumat  exemplum. 
Quod  ita  deinceps  esse  nolumus,  sicut,  novimus  non  fuisse.  Itaque, 
fratrea  carissimi,  necessariis  studiis  est  agendum,  ne  error,  quem 
juvante  Christo  Domino  nostro  nuper  abolevimus,  aut  in  similes  aut 
in  novos  unquam  prodire  possit  exceasus.  Quod  utique  non  aliter 
poterit  praecaveri,  nisi  statuta  venerandorum  canonum  in  faciendis 
conventibus,  quos  hactenus  omitti  fecit  certa  uecesaitas,  exsequamur: 
in  quibus  possint  pro  emergentium  necessiiate  causarum  ad  eccle- 
siasticae  observantiam  disciplinae  et  quae  secus  facta  fuerint  cor- 
rigi,  et  aequenda  constitui. 

n. 

4.  Per  annos  itaque  singulos  ex  provinciis,  quibus  potuerit 
congregari"),  habeatur  episcopale  concilium:  ita  ut  opportunis  locis 
atque  temporibus  secundnm  dispositionem  fratrjs  et  coepiscopi  nostri 
Leontii,  cui 12)  aollicitudineni  in  congregandis  fratribus  delegavimus, 
inetropolitanis  per  litteras  ejus  admonitis  celebretur:  nt  ai  quid  us-' 
quam  vel  in  ordinandia   episcopis   vel  presbyteris  aut  cujuslibet  loci 


tio  ut  aeniori  episcopo  demandavit  (cf.  Leon.  epiat.  10  n.  7  et  B).  Hocque  mode 
quum .  metropolitanus  exigente  cauaaab  ordinatioue  episcoporum  provinciae  suae 
prohibetur,  ad  disciplinam  roditur  Afria  uaitatam,  qua  provindae  aenior  ut  pri- 
mas  hoc  munere  fungebatur.  Quod  aaue  prudenti  consilio  cst  conjrfitutuni,  ne 
metropolitanuB  hanc  ease  singnlarem  suae  sedis  praerogativam  aibi  fingat  idque 
buo  sibi  jure  vindicet. 

■')  h.  e ,  ut  interpretatur  Petnu  de  Marca  de  conoord.  lacerd.  et  imp.  VI,  17, 
epitfoperton ,  qtd  a  regibus  siaerentitr  accedtre  ad  tyvodot;  naat  eo  tevtpore ,  ut 
deinde  observat,  reget  Golki  possederunt  tttramqve  Aqtdtanian  et  Piovempopidamani, 
'itramqwe  Harbsncisexi  et  preeinaam  Alpium.  Burgandioaibm  parebant  LtLgdtineme»  > 
Viennenscs  et  resuntiones,  Franci  vero  reliqiam  Galiiarum  ocaipabant.  —  ftid  veri  , 

similiua  hoc  ideo  dictum  videtor,  quod  provinciae  Qailicanae  barbaroruin  iucur- 
saonibus  patebant. 

")  Zosimua  papa  epistola  1  id  juria  epiacopo  Arelatensi  detulerat,  ut  cauaaa 
intra  Qallias  emergentes  ad  ipsnm  deferrentur,  haud  duhie  in  oondlio  diacu- 
tiendae  ac  deflniendae,  quum  et  ipai  pontifioes  Homaoi  hoc  modo  cauaaa  ad  se 
delatas  expedireut.  Eo  ductiis  argumento  s.  Hilarina  conciliorum  ez  pluriboa 
provinciia  cogendorum  auctoritatem  aibi  competere  pro  corto  habuit.  Quam  ei 
pjsr  b.  Leonem  ablatam  et  seniori  episcopo  datam  (cf.  Leon.  epist.  10  n.  7  et  9), 
Ravennio  auccessori  reatitutam  esse,  dnobus  ex  locis  coHigitur:  primo  quidem 
ei  synodica  epiacoponun,  quoa  Raveuniue  communicandae  Leonis  ad  FJavianum 
epistolae  cauaa  coegerat  (Leon.  epiat.  99);  deinde  ez  convocatione  conciiii  Are- 
tateneiB  in  cauaa  Lirinensia  inaulae  celebrati  (Hard.  coll.  oonc.  II,  779  Bq.).  Non 
ergo  priranfi  omniom  Hilaros  id  joria  Arelatensi  epiacopo  tribuit,  ut  opinatua 
doctiBsimus  Petrns  de  Marca  1.  c.  VI,  17  n.  10. 


3i9ilizedbVGOOgte 


BPISTOLA   8.  145 

faciendis  clericis  contra  praecepta  apostolica  reperitur  admissum,  a. 
aut  in  eorum  cohversatione  quidpiam  reprobatur,  communi  omnium 
auctoritate  resecetur  in  ea  praecipue  celebritate  conventus l3),  quae 
praesidente  Christo  Domino  nostro  et  veneranda  sit  sanctis  et  for- 
midanda  perversis.  Nec  cuiqnam  licebit  a  regulis  evagari,  quas  sibi 
juxta  canonum  definitiones  unita  frateraitas  in  commune  praefixerit : 
quum  imminente  quotannis  examine  ita  singuli  actus  suos  dirigent, 
ut  his  discussio  jndicii  optari  magis  debeat  quam  timeri.  In  diri- 
mendis  sane  gravioribus  causis  et  quae  illic  non  potuerint  terminari, 
apostolicae  sedis  sententia  consulatur. 

ni. 

5.  IUud  etiam  non  possumus  praeterire,  quod  sollicitudine  dili- 
gentiore  curandum  sit,  ne  praeter  metropolitanorum  suorum  litteras 
aliqui'*)  ad  quamlibet'  provinciam  audeant  proficisci:  quod  etiam  in 
omni  genere  officii  clericalis  per  singulas  debet.  ecclesias  custodiri. 
Quibus  e  contrario  hac  ratione  prospicimus,  ut  gi  hoc  impetrare  per 
aliquam  non  njeruerint  simultatem,  cum  duobus  metropolitanis  pro- 
viuciarum,  quae  congruae  sunt,  Arelatensis  episcopus  cuncta  discu- 
tiens,  pro  causae  quatitate  observbnda  constituat:  nec  in  injuriam 
alterius   alienum  clericum  suscipi  praeter  testimonium  proprii  anti- 


")  Ita  mBB.  («'  etc.).  At  L*  b  c1  cT  ci0  comeniatur.  Obaervandum  hic,  nihil 
proraus  ab  Hilaro  definiri  de  cojUBque  provinciao  r.onciliia,  ac  nihil  proinde  de- 
cerni,  qnod  adveraetur  aut  certe  minus  conveniat  concilii  Nicaeni  canoni  5,  Cal- 
ched.  c.  19,  Regiens.  c.  8,  Arausicani  I  c.  29,  Leouis  epist.  14  u.  7  aimilibusque 
decretis,  quibus  per  singutos  annos  in  singulis  provinciis  conniliuni  cpiscoporwn  bix 
fieri  praecipitur.  Suspicio  tamen  ust,  hoc  Eilari  decretum  locum  poaterioribuB 
dedisse  atatutia,  quibua  provinciac  cujuslibet  condlium  Bingulia  annis  semel  ha- 
bendum  definitui :  ex.  gr.  syn.  Aurelian.  II  c.  9,  UI  c.  1,  IV  C.  37,  V  C  83,  Turon. 
II  c.  1,  Cabilon.  I  in  praef.,  Quiniaert.  c.  8,  Tolet.  IV  c  3,  Emeritena.  c  7,  Greg. 
M.  epist.  IX,  106,  ut  Hormisdam,  qui  hoc  epist.  25  n.  6  permittit,  aliosque  mis- 
aos  faciam.  Agathensia  quidem  eynodua  a.  506  habita  hoc  canone  clauditur: 
Synodum  eliam  secundum  consiituta  patrum  annis  singulix  ptacuit  congregari.  Sed 
haec  aynodus  ex  divewia  congregata  provinciia  de  aimilibua  aynodia  ibi  loquitur. 
Dnde  ibidem  gratiaa  agit  regi,  cujus  permiaau  convenisse  se  in  prooemio  dixe- 
rat,  et  orant  episcopi,  ut  haec  eadem  facere  (h.  e.  cum  eodem  permiasu  ex  multi» 
provinciia  convenire)  per  multos  annos  possint. 

M)  Apud  Hincmarum  lib.  55  capit.  c.  37  (Opp.  11,491)  aligui  epitcopt.  Hujus- 
modi  ntteras  quidem,  quae  formatae  dici  solent,  non  solos  Gallicanos  episcopos 
ab  Arelatenai  autistite  accipere  voluit  Zoaimus  epiat.  1  c.  1,  aed  et  quoslibet 
clericoa.  Hilarus  vero  tuuc  tantum  illum  ea  de  re  adiri  conatituit,  quum  litterae 
ejusraodi  a  proprio  episcono  denegarentur.  —  Forro  idera  illud  privilegium 
etiam  in  HiBpajiienseH  Symmachus  papa  epist.  16  Caesario  tribuit.  Jam  pridem 
autem  epiacopi,  quum  ad  urbem  regiam  vel  ad  comitatum  imperatoris  perge- 
biuit,  a  comprovincialibua  et  praecipue  a  metropolitano,  Afri  vero,  quum  mare 
trajiciebant,  a  primate  sen  metropolitano  suo  ejusmodi  formatas  accipere  tene- 
bantur  (cf.  ayn.  Antioch.  c.  11,  Carthag.  III  c.  28). 

EPI8TOLAS    KOHJN.    POKTIP.    I.  J(J 


3i9ilizedbVGOOgIe 


146  S.  HILABI  FAPAE 

t.  462.  stitis  secundum  canonum  statuta  praecipiet.  Singuli  autem  fratres 
universique  cognoscant,  parendum  esse  praeaentibus  constitutis,  qui- 
bus  etiam  commonitio  nostra  deinmtiat,  in  eos  Christi  Domini  nostri 
judicium  minime  defuturum,  qui  declinando  superba  rebellione  con- 
ventus,  conscieutiae  suae  testimonio  confutantur  sacerdotalis  inno- 
eentiae  tiduciam  non  habere. 

IV. 

6.  Praeterea  ejusdem  fratris  libellus  oblatus  est  nobis,  quo 
perhibet  paroecias  Arelatensis  cccleaiae  praedecessore '  *)  suo  Hi- 
lario  in  alios,  quod  non  licuit,  fuisse  translatas,  petena  illas  pristino 
juri  nostra  auctoritate  restitui.  Sed  inoderaminis  apostolici  memo- 
res,  fraternitati  vestrae  querelam  ipsius  remisimus  uudiendani :  ut 
in  vestro  conventu  ea,  quae  a  nobis  sperata1")  sunt,  allegentur,  et 
quae  ecclesiasticis  regulis  congruunt,  deceruantur. 

V. 

7.  Simul  etiam  super  hoc  universam  fraternitatem  volumns 
esse  commonitam,  ne  praedia "),  quae  neque  deserta  noque  damnosa 
sunt  et  ad  -ecclesiam  pcrtinent,  ex  quibus  plurimorum  consuevit  ne- 
cessitatibus  snbveniri,  aliquo  jure  in  alterum  trausferantur,  nisi  prins 
apud  concilium  alienationis  ipsius  causa  doceatur,  ut  quid  fieri  de- 
beat,  communi  omnium  deliberatione  tractetur.  Deus  vos  iucolumes 
custodiat,  fratres  carissimi!  Data  III1s)  Nonas  Decembris,  GL.  P. 
Severo  Augusto  consule. 

Epistola  9. 

MJct'  Hllar!  papae  ad  Leontinm  Arelatensem. 

Ut  in  sgnodali  conucntu  de  aiutu  Manierti  tpiscopi  Vittmtnsis  inquirat,  qui  invilis      p. 
Deensibus  epixropum  consccrassc  nuntiatus  futrat.  < 

Dilectissimo  fratri  Leontio  Hilarus. 
1.    QuaHter  contra  sedis  apostolicae  veniens  constituta,  sacerdo- 


IJ)  Ita  a  (u<)  L';  alii  n  pratdeetuort.  Ac  sane  probabilius  videtur,  invito 
Uilario  epiacopo  et  Leonis  indignatioui  obnoxio  paroecios  illas  distractas,  quam 
aponte  translatas  in  alim  (L*  b  in  aliis)  finsse. 

'*)  *  parala,  L*  spreta,  o  scripta. 

")  Haec  a  synodo  Bellovacensi  apud  Ivoncm  p.  III  c.  232  citnta.  Conferan- 
tur  etiam  Leoni»  epist.  17  et  Gelaaii  epist.  16,  fragm.  24. 

■8)  In  L*  tota  omittitur  nota  ehroniea,  iu  L*  autem  vox  Augusto.  Porro  bae 
tres  litterac  OLP  quid  indicenfc,  ex  Leonis  epiatolia  159  et  163  coUigitor,  ubi  in 
aiucerioribus  msa.  eoruui  loco  legitur  Leonc  et,  id  quod  etiain  epistolae  nostrae 
satiK  congruit.  Siquidem  auno  462  Leo  AugustuB  cum  Severo  secundum  gere- 
bat  contulatum.     Aliquot  praeterea  mas.  pro  OLP  babeut  glorioso  principe. 


>vGoogIe 


EPI8T0LAE   8..  9.  147 

talem  modestiani  Mamertus1)  episcopus  Viennensis  excesserit,  dile-a.  468. 
ctionis  tuae  debuimus  relatione  cognoscere,  ut  ausibus1)  talibus  ma- 
turum  et  juxta  ecclesiasticarum  ordinem  regularum  congroum  judi- 
cium  proferremus.  Quantum  enim  nlii  nostri  viri  illustris  magistri 
militum  Gunduici3)  sermone  est  indicatum,  praedictns  epiacopus  in- 
vitis  Deensibus,  et  qui  ad  ecclesiarnm  ejus  numernm,  quas*)  ei 
apostolicae  sedis  deputavit  auctoritas,  sicut  in  scriniis  nostris  legi- 
mus,  minime  pertinebant,  hostili  more  ut  dicitur  occupans  civitatem, 
episcopum  consecrare  praesumpsit. 

2.  In  quo,  frater  carissime,  si  ita  est,  quam  moltiplex  culpa 
sit,  pronuntiaru  possemuss),  nisi  judicii,  ut  diximus,  et  moderatio 
nobis  esset  et  ordo  servandus.  Atque  ideo  memor  sollicitudinis, 
'  quam  dilectioni  tuae  scis  esse  commissam,  quidquid  nunc  ad  noti- 
tiam  nostram  brevi  insinuatione  delatum  est,  m  conventu  synodali, 
qui  secundum  statuta  nostra  annis  singulis  te  sibi  praesidente  est 
congregandus,  discutere  quae  sunt  acta  debebis,  et  praedictam*)  ra- 
tionem  facti  sui  sub  universo  coetu  fraternitatis  exigere,  ac  deinde 
omnium  litteris7)  nostrae  intimare  notitiae:  ut  quod  sancto  Spiritu 
dictante  est  faciendum,  ad  comprimendos  conatus  illicitos  ordinemus. 
Deus  te  incolumem  custodiat,  frater  carissime!  Data  VI  Idus  Octo- 
bris,  BasiUo  viro  clarissimo  consule. 


')  De  Mamerto,  quem  Hilanis  hic  acriter  percellit,  longe  diverao  calamo 
Sidoniua  Apollinaris  (eputol.  Vll,  1)  et  s.  AvituB  (orat.  de  rogationib.  in  Sirmondi 
Opp.  II,  89  aa.,  Kigne  Patr.  lat.  LIX,  289  aa.)  acripaerunt.  Stremiissimuru  aiqui- 
dom  ac  piisaimum  pautorem  eum  exhibent  dignuroque  praedicant,  per  quem 
Deua  magna  et  mirabilia  pro  eccleaianim  aediiicatioHO  operatua  sit  {<'."). 

*)  a'  a*  aiaii  talibus  ...  ecclesiastiOim  ordincm  regularem. 

')'  L'  Ganduirii,  alii  Gundiuci.  Bex  Burgandiouum  ia  erat,  qui  Rheno  circ. 
ann.  406  tranaroisafi  mnlta  cum  Romania  in  Gallia.  et  viirio  eventu  proelia  com- 
miait,  ac  demum  pactia  oonditionibus  magistri  militum  honorem  adeptua  eat. 
Quod  ab  Hilaro  fltiut  nominetur,  signuni  oafc,  eum  fidei  catholicae  cultorem  misae. 
Qua  non  multo  poat  abdicata  Burgundionos  ad  Arianoa  deleciaae  Batis  notum  est 

*)  h  b  cs  quem,  alii  (or1)  quat.  Quatuor  autem  ecclesiaa,  scil.  Valentiae,  Ta- 
rantaaiae,  Oenavae  et  Gratianonolis,  anno  460  Leo  epiat.  66  Viennenai  epiacopo 
attribuit. 

5)  Ita  «*;  pouem  a';  ponimta  editi. 

*)  Ita  o*;  similiter  o5  praedictum  raticman;  a'  L*  praitMctim  ratione.  Editi 
a  pratdieto  scil.   MamertO. 

')  L'  b  litteras. 


>vGoogIe 


148  8.  IMLARI  PAPAE 

Kpistola  10. 

* •*** ,d-  Hilarl  papae  ad  episcopos  synodi  in  cansa  Mamerti 

congregatae, 

Praoceptum  Hilari   papaa  de  eeclesia  Deensi,    ubi   episcopus 

indebito  a  Viennenai  epiaoopo  ordinatus  est. 

I.  Ut  per  Terunim    epiioopnm   moneatnr  Hamertn»,    nt    »b    Onlinationibn»   indebitii  p 

ordini»  ini  et  privilegiorum  poricnlo  in  poaternm  «bitinMit. 
n.  Tlt  qni  Deeniibm  a  Hjunarto  oonMisntiu  oit,   Laontii  Arel»teiuJ*  epiioopi,  n  qno 
aonieonri  dobnit,  drbitrio  «onflnnetai. 

Dilectissimis  fratribus,  Victuro,  Ingenuo,  Ydatio, 
Eustasio,  Fontejo,  Viventio,  Eulalio,  Ve- 
rano1).  Fausto,  Auxanio,  Proculo,  Ausonio, 
Paulo,  Memoriali,  Ooelestio,  Projecto,  Eutro- 
pio,  Avitiano,  Urso  et  Leontio  Hilarus. 

1.  Sollicitis  admodum  nobis  et  ex  his,  quae  proxima  ad  nos 
relatio  certa1)  detulerat,  multa  exspectatione  suspensis,  Htterae  dile- 
ctionis  vestrae,  fratre  et  coepiscopo  nostro  Antonio,  quem  dignum 
tanta  legatione  probamus  interpetem,  deferente,  sunt  traditae,  quae 
nos  ipsis  contextus  sui  contristavere  principiis.  Nam  qui  requiescere 
sollicitndinem  nostram  et  magna  ex  parte  relevari  in  his,  quae  a 
sanctae  memoriae  decessore  meo  de  Viennensi  episcopo  praefixa  sunt, 
credebamus,  evidenti  aBsertione  cognovimus  et  non  sine  dolore  mi- 
ramur,  definitiones  illas  a  Mamerto  episeopo  nunc  potuisse  trans- 
cendi,  per  quas  ecclesiae  privilegium  probarat  acquiri:  quum  prae- 
cipue  fratris  et  coepiscopi  nostri  Leontit  moderatio  formam  continen- 
tiae  praebere  debuerit  ambienti,  aut  si  spiritu  aemulationis  inflatus 
eum,  quod  non  oportuit,  arbitratus  est  negligendum,  decessoris3)  sui 
saltem  instructus  exemplo,  illius  imitaretur  temperantiam,  cujus  ho- 
nore  perfungitur,  nec  transgrediendo  violaret,  quod  jam  nunc,  nisi 
patientiae  moderamina  teneremus,  posset  amittere. 

2.  Cui  unquam  profuit  mens  rebeUis,  aut  quem  superbiae  non 
inclinarit  elatio?     Altior  est  humilitatis  gratia,   cui  paupertate  spi- 

Matth.  ritus  ad  praemium  promissae  beatitudinis  iter  regni  coelestis  ape- 
ritur.  Nec  perfunctorium  praevaricator  existimet  esse  quod  fecit,  si 
erudituB   doctrinis  ecclesiasticis ,    quid  uterque   mereatur,   agnoscit: 

mSm?"  1uum  ^*81"  secundum  propheticam  vocem  in  medio  domimcae  domus 

')  Deest  in  L'  L*  b,  in  L*  feranio.  Hunc  Veranum  Sirmondui  Lugdunenaem 
episcopum  opinatur,  Tillemontius  VencienBem,  Galliae  christianac  scriptores  in 
Eucherio  Lugdunemi  ntriuBque  sententiae  momenta  librantes  neutram  in  partem 
declinaot. 

*)  acil.  Qimduici  magistri  inilitum  opera. 

')  Venerii  nimirum,  quem  Leonin  n«ntentiae  in  epistola  66  prolatae  assen- 
amu  praebuisse  hine  colligitur. 


byGoogle 


EPISTOLA   10.  149 

habitare  prohibetur,  alter  respiciente1)  se  Domino  seraper  junctus  a. 46+. 
asseritur,  cujus  consolatione  salvatur.  Possent  venerabilium  veterum  1b.65,2. 
multa  replicari,  quae  juxta  veritatem  dicta  demonstrantur,  sed  ab 
eadem  causa,  quae  se  ut  loqueremur  ingessit,  recentiora  sunt  exem- 
pla  sumenda.  Non5)  dignitatem  Viennensis  ecclesiae  Mamertus  epi- 
scopus  meminit  ArelatenBis  antistitis  quondam  transgressione  crevisse, 
et  pro  corrigendis,  quae  perperam  gerebantur,  inviolabili  postea  de- 
finitione  compositum,  ne  alter  inglorius,  alter  in  totum  veteri  honore 
per  vitium  praecessoris  reperiretur  exutus? 

"  3.  Sicut  ergo  et  vestrae  .dilectionis  relatio  et  fratris  et  coepi- 
scopi  nostri  Antonii  insinuatio  reseravit,  claret,  praedictum  privi- 
legia  certds  conclusa  terminis  velle  perdere  plus  volendo,  quiabusus- 
fratris  et  consacerdotis  Leontii  moderantia,  Deensibus  contra  fas 
episcopum,  etiamsi  est  meritus,  non  tunuit  consecrare.  In  quo  fa- 
ctum  ejus  convenerat  sic  resolvi,  ut  juxta  eorum,  quae  perpetrata 
suntj  qualitatem  non  sine  jaetura  proprii  ordinis")  etiam  illum  a 
sacerdotah'  consortio  submoveri  cerneret,  quem  creavit  indebite; 
quemque1)  indignissime  fecisse  convincitur,  correptum  justa  ultione 
sentiret,  ne  coneeptae  audaciae  incastigata  temeritas  licentiae  se  pe- 
perisse  putaret  exemplum.  Veruiu  ad  ecclesiarum  quietem  tantae 
transgressionis  vulnera  memores  apostolicae  sapientiae  curari  volu- 
mus  ante  fomentis,  ut  corporis  nostri  membrum  forte  sanandum  in 
integritatem  pristinam  per  mitiora  medicamenta  revocetur,  nec  cre- 
datur  negligi,  quod  interim  non  monetur  abscindi.  Praevia  medendi 
semper  austeritatis  est  lenitas,  nec  omnis  ferro  statim  culpa  com- 
pescitur,  aut  inexplorato  vel  quod  facile  prodesse  possit  offertur. 
Nunc-  enim  temporis  opportunitas,  nunc  languentis  necessitas,  nunc 
medicinae  ipsius  et  modus  est  quaerendus  et  qualitas:  ut  omnis  per 
sapientiam  facta  in  vitiis")  reprunendis  sollicitudo  curantis  gaudeat 
reparatione,  quod  salvat,  nec  careat  moderatione,  quod  resecat. 

4.  His  igitur  vestra  fraternitas  graviter  prudenterque  per- 
pensis,  alia')  apud  nos  dissimulari  posse  non  aestimet,  in  quorum 
se  maxime  cuntumeliam,  qui  non  immerito  pulsatur,  erexit.     Fratri 


')  Sic  «'  c',  uiai  quod  c*  deo.  L'  luspicienle  se  Ihnno,  b  lutcipientc.  Hox  c' 
conjuncttone.  Hic  alludere  videtur  Hilnrua  ad  iUum  Ieaiae  66,  2  locum  Becundum 
antiquam  lectdonem :  ad  quem  respiciam  nisi  ad  humilcm  et  quietum ?   (aut  ad  Fsalm. 

30,  S  vel  Luc.  1, 47). 

B)  Ita  mae.  et  b  c";  c"  seqq.  Nam  dignitatem,  Omiseo  sabinde  memiait. 

*)  Quia  nimirum ,  ut  Leo  epint.  104  n.  3  loquitnr,  propria  perdil  q«i  indebita 
coacupucit.  Illegitime  ordinatum  gradu  buo  mulctant  syn.  Taurin.  c.  3  et  Zosi- 
mus  in  epistolia  6  n.  2,  7  n.  2  et  9  n.  1. 

•)  L*  quem  neque  dignistime,  moxqae  L1  L'  b  nec  conceptae. 

*)  L*  injuriis  reprimendU. 

')  Ita  b  suffragantibus  iubb.  («'  L').     Alii  talia.  • 


>vGoogIe 


150  ■         8.  HILAHI  PAPAE 

o.  4C-i.  enim  nostro  Leontio  nihil  constituti  a  sanctae  memoriae  decessore 
meo  juris  potuit  -abrogari ,0),  nihil  valuit,  quod  honori  ejus  debetur, 
auferri:  quia  Christianorum  quoque  principum  lege  decretum  est, 
ut  quidquid  eceleeiis  earumque  rectoribus  pro  quiete  ommum  Domini 
sacerdotum  atque  ipsius  observantia  disciplinae  in  auferendis  con- 
fusionibus  apostolieae  sedis  antisteB  suo  pronuntiasset  examine,  ve- 
neranter  accipi  tenaciterque  servari  cum  suis  plebibus  caritas  vestra 
cognosceret ;  nec  nnquam  possent  convelli,  quae  et  sacerdotali  eccle- 
siastica  praeceptione  fulcirentur  et  regia.  Unde,  fratres  carissimi, 
praesumptionem  praedicti,  quae  in  fratris  et  coepiscopi  nostri  Leontii 
processit  injuriam,  ita  convenit  tolerari  dignae  nunc  interim  ultionis 
immunem,  ut  sj  transgressor  remediis  abutitur  satisfactionis  et  veniae, 
nec  culpam  praesentis  excessus  curandam  futurae  observantiae  sedu- 
litate  promittit,  redeunte  querimonia  eo  privilegia  Viennensis  eccle- 
siae  ad  Arelatensem  antistitem  transferantur  exemplo,  quo  migravere 
principio. 

I. 

5.  Unde  nostrae  moderationis  nomen  tenentes,  ad  Yeranum 
fratrem  et  coepiscopum  nostrum  scripta  direximus,  ut  praedictum 
ex  nostra  delegatione  conveniat,  quatenus  quid  de  eo  retuleritis 
agnoscat:  quia  onerosum  esse  non  debet,  delinqnentem ")  fratrem 
de  propriis  excessibus  increpare,  quibus  praeceptum  constat  fre- 
19  22  quenter  ignoscere.  Necesse  est  autem,  si  nulmm  correctionis  ejus 
indicium  sumpserimus,  quod  illa  est  professione  retinendum,  qua11) 
definitionem  sedis  apostolicae  periculo  ordinis  sui  semper  conservan- 
dam  sine  ulla  deinceps  transgressione  testetur,  ad  Arelatensem  ec- 
clesiam  easdem  quatuor  civitates,  quarum  non  fuit  aut  non  fuerit 
Mamertus  episcopus  ordinatione  contentus  '*),  esse  revocandas.  Quod 
etiam  tunc  oportebit  fieri,  si  ullus  unquam  post  eum,  quem  nunc 
caritate  corripimus  et  ulterius  ah  illicitis  confidimus  abstinere,  prae- 
sumptionis  hujus  imitator  esstiterit. 

,0)  In  uno  ma.  abrogare  —  avfcrre.  In  scqucntibuB  Hilarus  commeniorare 
videtur  Valentiniani  novellam  d.  8  Jul.  a.  445  finter  Leonia  epist.  11). 

")  Hilari  mentem  ai  aaaequimur,  docet  dehnquentia  increpationeni  ex  igno- 
scendi  praecepto  proficiaci,  quia  increpatio  adhiberi  debet,  ut  rcua  indulgentia 
ee  dignum  praebeat  (c,]). 

'*)  L>  L*  b  quam  definitione,  n'  quam  dcflnilionem.  Quod  Mamerti  correctionia 
indicium  velit  Hilarus,  hic  aperte  declarat:  ut  nimiium  definitionem  suam  de 
Yiennenais  dioecesi»  diviaione  Leonia  judicio  Fultam  religioaisaime  se  sub  ordinis 
et  gradua  sui  periculo  aervaturum  profiteatur.  Id  vero  nunquam  a  Mamerto 
factum  eaae,  ex  eo  Labatua  concludit,  quod  Deensium  ecclesia  semper  sub  epi- 
acopo  et  metropoli  Viennenai  relicta,  nnlla  hujus  docreti  ratio  hahita  videatur, 

")  In  L'  L'  L'  h  deegt  contenha.  Quatuor  illag  civitates  ei  Leonia  epiat.  66 
.jam  supra  ad  epiet.  9*ot,  4  nominavimus. 


^icjitizedbvGOOgle 


EFISTOLAB    10.    11.  151 

n. 

6.    De  hoc  sane,  qiii  licet  indebite  Deensibus  cognoacitur  ordi-a.464. 
natus,  justitiae  ratione   censuimus,    «t  sacerdotiuni  ejua  fratris  et 
eoepiscopi  nostri  Leontii  confirmetur  arbitrio,  a  quo  rite  debuit  con- 
secrari11).     Deus  vos   coatodiat,    fratres    carissimi,    aevo   longiore! 
Data  sexto  Calendas  Martias  post  conaulatum  Uasilii  viri  clarissimi 


Epistola  11. 
Hilari  papae  ad  episeopos  diversarum  provfnciarum  (jalliae.  (».464.) 

i.      Xe  qiiil  sutis   terminoi   tranicendat,    et  ui  concilia  quotannis  tub  Ltontii  Arela- 
temii  praeiidio  celebrentur. 

Dilectissimis  fratribus  episcopisprovinciaeVien- 
nensia,  Lugdunensis,  Narbonensis  primae  et 
secimdae,  Alpinae  Hilarus  episcopus. 
1.  Etsi  meminerimus  fraternitatem  vestram  ea  quae  sunt  u 
vobis1)  statuta  retanere,  nec  aliquid  ex  his  diasimulare  quae  scripsi- 
mus:  ut  sciticet  pro  disciplina  ecclesiastica  et  pro  causis,  quas  inter 
Donuni  sacerdotes  oboriri  plerumque  non  dubium  est,  synodalia 
quotannis  concilia,  quorum  maxime  in  fratre  et  coepiscopo  nostro 
Leontio  Arelatensis  ecclesiae  aacerdote  summam2)  placuit  esse,  cele- 
brentur,  nec  itliud  fieri  posse  credamus,  quam  quod  pro  coraimmis 
Domini  domo  nostra  ordinatio  vobis  placitura  constituit;  tamen  re- 
petitis  litteris  eadem  nunc  quoque  observanda  decernimua,  praecipue 
quum  gravissima  Viennensis  civitatis  episcopus  inVolvatur  offensa, 
in  injuriam  fratris  et  coepiscopi  noetri  Leontii  Deensibus  antistitem 
consecrando.  De  cujus  facto  vindictae  congruae  sententiam  diffe- 
rentes,  relationi  fratrum  quae  interim  fuerant  visa  respondimus. 
8ed  quoniam  tanti  excessus  majorem  nobis  sollicitudinis  materiam 
detulerunt,  haec  ad  universam  caritatem  etiam  per  fratrem  et  co- 
episeopum  nostrum  Antonium  scripta  direximus,  quibus  admonita 
communis  omnium  sollicitudo  procuret,   ne  quisquam  fratrum  in  al- 


1  *)  Coiitra  fas  ordmatum  non  pcnitus  a  sacerdotio  aniovet,  tum  ut  paternae 
modenitioniii  eiemplum  praebe&t,  tnm  quia  ille  ipsomet  Hilaro  non  rlifiit<?nt« 
(cf.  n.  2)  hunc  gradum  promeritus  fuerat. 

')  c1  cT  a  nobii,  mehus  b  c"  cum  msB.  hic  et  infra  o  vobii:  non  quod  per 
Be  ea  dcfinierint  sed  per  legatos  buos  Fauatura  et  Ausanium,  quos  anno  prae- 
terito  462  Romanae  aynodo  interfuisso  ryusquu  decreta  ealculis  suis  approbasae 
supra  vidimns  (cf  epist.  8  n.  2). 

')  Jam  Leontii  decesBOrem  Ravennium  quura  in  epistola  99  ad  Leonem  a  19 
episcopis  scripta  tum  in  epist.  102,  qua  hic  iisdem  rescripsit,  prae  ceteris  episco- 
pis  veluti  synodi  eorum  praesidem  nominari,  supra  obBervavimus. 


^igilizedbyGOOgle 


152  S.  HILARI    1'APAE 

i.  404.  terius  prorupturus  injuriam  transcendat  termiuos  a  venerandis  pa- 
tribus  constitutos. 

2.  Unde  omnia  quae  a  vobis  snnt  per  fratrea  et  coepiscopos 
nostros  Faustum  et  Auxanium  definita  roborantes,  congregationes 
annuas  ordinante  fratre  et  coepiBCopo  nostro  Leontio,  admonitis  me- 
tropolitanis,  quod  saepe  dicendum  est,  iis  locia  celebrare  digneniini, 
ad  quae  conveniendi  nulla  sit  cuiquam*)  commeantium  difficultas. 
Cui  diligentiae  etiam  provisio  adhibenda  est,  ut  opportunitas  quem- 
admodum  locorum  ita  constituatur  et  temporum:  ut  inexcusabilior, 
quisquis  tam  necessarium  et  salubre  constitutum  nostrum  negligen- 
dum  putaret,  appareat,  fratres  carissimi.  Illius  autem  confirmatio- 
nem,  quem  Viennensis  episcopus  alienum*)  et  ad  se  minime  perti- 
nentem  graviter  ordinare  praesumpsit,  fratris  et  coepiscopi  nostri 
Leontii  reliquimus  voluntati,  quem  confidimus  non  praeter  humani- 
tatem*)  pensare  quae  justa  sunt.  Deus  vos  incolumes  custodiat,  fra- 
tres  carissimi! 

Epistola  12. 

*£?T~  Hilari  papae  ad  Leontium,  Veranum  et  Victnrum  episcopos. 

Ingetiui  et  Auxanii  controvertiam  illis  delegat,  vttltgue  irritum  etee  quod  xibi  ab     p 
Auxanio  subreptum.    Statuit,  ut  CemelentU  citrita*  et  Nicenxe  casleilum  ad  uniut 
epitcopi  regimen  renertantur. 

Dilectissimis  fratribus  Leontio'),  Verano  et  Vi- 
cturo  episcopis  Hilarus  papa. 
1.  Movemur  ratione  justitiae,  quae  licet  ab  omnibus,  qui  recta 
sapiunt,  debeat'  custodiri,  tanien*)  praecipue  Domini  saterdotibus 
non  est  temere  negligenda,  quorum  ceteros  mformari  convenit  iu- 
stitutis.  Frater  igitur  et  coepiscopus  uoster  Ingenuus  Ebredunensis, 
Alpium  maritimarum  provinciae  metropolitani3)  semper  honore  sub- 


3)  L*  commeatuam  omisso  ctdquam. 

*)  L*  alieno  et  ad  se  mxnime  pertinente  niendonc.  Non  Bolum  ecclesia,  cui 
epiacopum  ordinare  non  dubitavit,  sed  nec  ipse,  quem  ordinavit,  ad  Hamertum 
pertinebat,  adeoque  hunc  e  Deensi  clero  osBumtuni  esee  probabile  eet. 

s)  L<  ad  marg.  antiqua  manu  e  regione  hujus  vocie  ftunotat:  humanitalcm 
praeealere  cttpit,  qui  sic  jubel. 

')  Ita  c*  c"  cum  mss. ;  a1  Verano  Leon&o.  Hunc  Leontium  vero  non  Foro- 
juliensem,  ut  vnlt  BaroniuB  ad  a.  466,  sed  Arelatensem  episcopum  opinamur, 
probatque  Leonis  ad  Theodorum  Leontii  ForojulienBis  succeaeorem  epistola  108 
anno  151  consiguata.  —  Mox  V  Victorio  ac  subinde  monemur. 

')  a'  p*  r  c1  lum  praeeipue, 

')  Ita  A  'K1  Tc*;  a'  metropolitatus,  f)  Metropulitanetuem  per  honorem  corrupte. 
Pascbasius  Quesuellus  disaert.  V  in  Leon.  part.  2  cap.  6  multum  laboral  de 
hujus  loci  interpretatdone,  ubi  episcopus  Ebredunensis  ejus  provinciae  metropoli- 
lani  temper  tubnixut  honore  et  de   ejus  dudam  ab  apostolita  sede  UKcita  cestione 


^igilizedbyGOOgle 


EPI8T0LAE   11.   12. 


nixus,  in  praejudicium  suuru,  sicut  annexa  declarant 4),  quaedam  nos  a.  463 
petente'  fratre  et  coepiscopo  nostro  Auxanio5)  statuisse  eommemorat,  ~^M- 


culpatus   dicitur.     Siquidem  pro  certo  ponit,    proviuciam   Alpiu 


antiquitus  Bub  metropoli  Arelatensi  fuisse,  nec  niei  ei  sua  a  solida  Narbonensi 
divisione  politica  ecclesiasfcicam  sibi  praerogativam  pracBumpsieae,  eed  statim  a 
synodo  Regiensi  anno  439  retusam  fuiBBe.  Verum  jam  BaUerinii  in  doctissimiB 
»uis  ad  illam  dissertationem  observalionibuB  (Leon.  Opp.  tom.  II,  993  hb.)  evlden- 
ter  demonstrarunt,  nihil  de  snppositis  stare,  cadere  scrupulos  inde  subsequentes. 
Nimirum  in  Gallia  circji  finem  demum  saeculi  IT  privilegia  metropolitana  se- 
cundum  Nicaeni  coceilii  canones  constitui  et  stabiliri  coepta  sunt,  ut  palam 
faciuut  synodus  Yalentina  a.  374  et  Taurineneis.  circ.  ann.  400.  Haec  quidem 
synodusTaurinensis  c.  2  disceptantibusArelatensi  etViennensi  de  illa  praerogativa 
episcopis  recte  proclamaverat,  ut  qui  eas  eu  approbottct  suam  civitatcm  esse  me- 
tropoiim  (intellige  ecctesiatticam,  nam  de  civili  nihil  dnbii  esse  poterat),  is  totiut 
pravinciac  primatus  honorem  obtincret  (Hard.  coll.  conc.  1,958).    Quae  regula  omnino 

pro  constituenda  illa  praorogativa  observata  fuisse  videtur.  Secundum  eam  igi- 
tur  et  Kbredunensis  ecclesia,  quippe  religionis  in  provincia  Alpium  maritimarum 
metropolis,  dignitatero  metropolitanam  sortiri  debebat.  Per  aliquod  tamen  tem- 
pus  Fatroclus  episcopus  Arelatensis  auctoritate  s.  Zosimi  papae  abusus  justum 
ordinem  turbavit,  jura  suae  sedis  supra  modum  eitendens.  Mox  autem  revo- 
cavit  s.  BonifaciuB  papa,  banc  regulam  generalem  proclamans:  Nutti  videtur  in- 
rognita  synodi  conslitutio  fiicacnac,  guae  ita  praecipit  ....'  per  unamguamque  proein- 
ciam  jut  metropotitanos  saujulos  kabere  debere,  nee  cuiquan  duas  ette  tulijeetat 
(Bonif.  epist.  12  n.  1).  Quod  idem  confirmavit  successor  s.  Coelestinu»,  in  epi- 
stola  4  n.  6  ad  episcopos  provinciae  Viennensis  et  NarbonenBi»  repetens:  utjuxta 
decreta  canonun  unaquaequt  provincia  tuo  mctropolitanv  contenta  tit  ,..,  nec  utur- 
pationi  tocut  aHcai  sacerdoti  in  alteriui  concedatur  injnriam.  Tunc  igitur  statim 
Ebredunensis  ecclesia  dignitatem  ab  initio  sibi  competentem  repetiit.  Quam 
paullo  poat  impugnavit  episcopus  Arelatensia  memoria  Patrocli  suflultus,  et  re- 
vera  episcopo  Armentario  deposito  (in  syn.  Regiensi  a.  439)  noviter  electus  lu- 
genuus  privilegio  suo  in  favorem  Arelatensis  cessit  (cf.  svn.  Arausic,  a.  441,  Leon. 
opist.6r>).  Quod  idem  quum  in  alios  quoque  metropolites  usurpatum  esset,  s.  Leo 
papa  restitit,  et  episcopo  Aquensi  in  provincia  Narbonensi  secunda  dignitatem 
restituens  generaliter  ediiit:  Ordinationem  tibi ...  iinguli  metropolitani  tuarwn  pro- 
vinciarum  , , ,  resiituto  tibi  per  not  jure  defendant.  AHenum  jut  aiter  tibi  non  audcat 
vindicare.  Sut*  Hmitibut  suis  terminu  tit  unutguitque  contcntut,  et  pripUegium  tibi 
debitum  in  alium  trantferre  te  potte  nouerit  non  ticere.  Quod  ti  quit,  negligent  apo- 
stolicas  innetionet,  ptut  gratiae  tribuent  personali,  tui  konoris  detertor  ctte  voluerii, 
primlegium  suum  ia  aHum  trantferre  potte  se  credens,  non  it  cui  cetterit,  ted  is 
qui  intra  provbuiam  antiguitate  episcopati  ceterot  praevcnit  saccrdotes,  ordinandi 
sibi  vindicct  potetlatem"  (Leon.  cpist  10  c.  6).  Num  praeterea  idem  s.  pontifei 
speciali  episcopum  Ebredunensem  hujus  negligentiae  censura  notaverit,  non 
liquet.  Verum  jam  ex  dictis  satis  patet,  quomodo  boc  loco  episcopus  iile  digni- 
tate  metropolitana  temper  tubnixm  et  bjub  illicita  cetsione  dudum  ab  apottolica 
tede  culpatut  dici  poseit. 

*)  Ita  F  c*  c".    At  A1  §  deptorant,  a'  declarat  querimonia. 

a)  a1  Auxami».  Hraic  episcopum  Aquensem  fuisBe  coujectat  Tillemontius, 
nec  improbabQiter  ezistimat,  eum  occasione  legatdoms,  quam  anno  46!  ezeunte 
obiit  cujusque  meminit  Hilarus  epist.  8  n.  1,  privilegium  istud  obtmnisse,  quod 
nunc  idem  papa  ipse  subrcptum  agnoscit.  Neque  recentes  sunt  hnjusmodi  ob- 
reptiones,  uec  judicium  de  iis  unquam  dubium.  De  Basilide,  qui  juste  dejectus 


ivGoogle 


:.  HILARI  FAFAB 


'  dem  relationibus  in  nostro  judicio  recensitis,  quas  frater  et  coepi- 
scopus  noster  Veranus  ad  sanctae  memoriae  decessorem  meum  cum 
ceteris  provinciae  sacerdotibus  misit,  et  apOstolicae  sedis,  quae  tunc 
directa  fuerat,  responsione  patefacta  manifestum  est,  nihil  postea 
debuisse  tentari,  nec  ad  injuriam  synodalium  regularum  quidquam 
per  obreptionem,  quae  proxime  facta  est,  oportere*)  constdtui.  Nam 
licet  ex  hoc  etiam  quod  a  nobis  est  elicitum  cenBeatur  innrmum, 
quia7)  et  ipsum  insinuatum  est  exsequi  noluisse  qui  meruit,  tamen  ne 
odio  vel  gratia  moveamur,  quae  in  causarum  disceptationibus  esse 
non  debet,  ita  vestrae  caritati  cognitionem  snnexae  querimoniae  de- 
legamus,  ut  nihil  adversum  venerandos  canones,  nihil  contra  sanctae 
inemoriae  decessoris  mei  judicium  valeat,   quidquid    obreptum  nobis 


2.  Nolumua  namque  fratres  carissimi,  ecclessiarum  privilegia, 
quae  semper  sunt  servanda,  confundi,  nec  in  alterius  provincia  sa- 
cerdotis  alterum  jufi  liabere  permittiraus:  quia  per  hoc  non  minus 
in  sanctarum  traditionum  delinquitur  sanctiones,  quam  in  injuriam 
ipsius  Domini  prosilitur,  cujus8)  exspectatio  fructus  nostri  ministerii 
non  in  latitudine  regionum  sed  in  acquisitione  ponitur  animarum. 
Habeat  itaque  pontificium  frater  et  coepiscopus  noster  Ingenuus  pro- 
vinciae  suae,  de  cujub  dudum  ab  apostolica  sede  est  illicita1)  cessione 
culpatua:  et  custoditis  onwibus,  quae  Buper  ecclesiis  Cemelensis ,0) 
civitatis  vel  castelli  Nicensis,  sicut  diximus,  sanctae  memoriae  de- 


in  fledem  Buam  restitui  Stephano  decepto  curaverat,  a.  Cyprianus  epist.  68  (ed. 
Pamel.)  scribit;  ffoceo  pertinet,  uf  Bwiilidia  non  tam  aboHla  lint  quam  cumttlaia 
crimina.  Neqne  enim  lam  ailpandui  est  Ule,  nri  negH/jentcr  obreptum  ett,  qwan  kic 
exsecrandus ,  gui  freiutultntrr  obreptlt.  —  Furro  quid  rela&one*  illae  Yerani  ad 
Leoneni  miaaae  coutiuuerint ,  non  omnino  liquet.  Probabile  est  autera,  ih  iis 
actum  esse  do  Cemelensi  et  Nicensi  ecclesiis  inter  duos  episcopos  non  dividen- 
dis.  Qun  de  ro  quum  s.  Leo  Verani  et  alioriun  votia  annuisaet,  Auxanius  ab 
Hilaro  contrarium  decretum  obreptione  impetraverat. 

•)  a1  debere  constitui.  Tum  V  Nam  licet  jam  eai  hoc.  e*  seq.  et  hoc  etiam. 
Clarior  eaaet  sententia  in  hunc  modum:  Ucet  id,  quod  a  nobi»  eit  elicitutn,  exhoc 
etiam  ctme.atur  inftrmum,   quia  etc. 

')  K*  T  qtan  ex  ipeo,  unde  a1  cxscqid  vobnsie. 

')  a1  cua  exspectatio,  rectius  c*  c"  oum  mss,  cujun  exipectatio  h.  o.  qui  (Do- 
minui)  mininterii  nostri  exspectat  fructum,  et  is  quidem  FructuB  nun  fn  lalitudine 
rtgionutn  etc.  Hane  Hilari  sententiaro  adveraus  eos,  qui  in  id  uuum  student  ac 
laborant,  ut  quam  latdssime  ditionis  suae  fines  propagent,  morito  auream  prae- 
dicat  Baronius,  ad  cujua  normam  si  suam  qniaque  mentem  dirigeret,  continuo 
ubique  lites  inflnitao  cessareut,  quibua  paaaim  concutitur  ecclesiarum  tranquil- 
litai. 

*)  De  hnjus  loci  interpretatione,  ex  quo  conjecturarum  QueaneUianarum  eo 
magia  patet  inconcinnitaa,  conferatur  supra  not.  3. 

">)  Ita  K»  c".    At  A'  §  rc"  CemelenemU,  a1  Cemetiensi».    Mox  a1  SieaeensU 


>vGoogIe 


EPISTOLAE  12.  13.  155 

i  mei  definivit  auctoritas,  nihil  ecclesiarum  juri  noceat,  quod  a-  ir;'j 
in  altero11)  memorstorum  a  praedicto  fratre  ad  excludendam  cupi- 
ditatem,  quemadmodam a)  perhibuit,  ambitionis  alienae  proxime  est 
episcopus  consecratus:  sed  statutae  corredionis  forma  permaneat, 
1  ut  ad  unius  antistitis  regimen  praedicta  loca  revertantur,  quae  in 
duos  dividi  non  decuit  sacerdotes.  Deus  vos  incolumes  custodiat, 
fratres  carisBimi. 

Epistola  13. 

EpiHCOporuni  Tarraconensium  ad  Hilavum  papam.  ^jtj3) 

p.  3.      Dt  Silvano  Calaguritano  epitcopo,    qta  epixcopum   popidU   noa   petentibut  ordi- 
navit    et    Caetarauguttani    epitcopi    prcsbyteru     manua     impomtit,    congueruntur, 
Hitanmque  contuhtnt,    quid  tbi  faciendum   aut  qua.   ratione  ejutmodi   abutibut 
occurrtndim  >it. 

Domino  beatissimo   et  apostolica  reverentia  a  no- 

bis  in  Christo  colendo  papae  Hilaro  Ascanius 

episcopus  et  universi  episcopi  Tarraconensis 

provinciae. 

1.    Etiamsi  nulla1)  exstaret  necessitaa  ecclesiasticae  djsciplinae, 

expetendum  re  vera  nobis  fuerat  illud  privilegium  sedis  vestrae,  quo 

susceptis  regni  clavibus  post   resurrectionem  Salvatoris   per   totum 

orbem  beatissimi  Petri  singularis  praedicatio  universorum  illumina- 

tioni  prospexit:  cujus1)  vicarii  principatus  sicut  eminet,  ita  metuen- 

dus  est  ab  omnibus  et  amandus.  Proinde  nos  Deum  in  vobis  primi- 

tus3)  adorantes,   citi  sine  querela  servitis,  ad  fidem  recurrimus  in*) 


et  ad  marfr.  Nicientis,  c'  c"  Nicaentlt,  A1  Hicliaeniit ;  sequimur  K*  0  F.  Leonis 
definitio  bic  memorata  desiderfttur,  nisi  forte  illa  generatis  epist.  10  n,  6. 

"}  o*  c"  ir  altera  memoratarum,  alii  editi  in  altentm.  ReBtituendum  duximus 
in  altero  memoraiorum  scil  locorum,  ut  suadebat  quod  moi  subjicitur:  ad  uniut 
anlittUit  praedicta  loca  reghnen  revcrtantttr,  Hujus  autem  decretj  exaecutipnis 
luculcntiim  exemplum  exhibeut  Aurelianensis  V  concilii  subscriptiones,  inter  quas 

legitur:  Aetius  prtsbytcr  directus  a  dovno  meo  Magno  episcopo  eccletiac  Cemetensit 
et  fiicensit  subteripti. 

")  Ita  c'  c"  cum  mss.  At  a'  quemdam  modum  prohibuit.  Ita  decernit  Bila- 
lus,  duo  loca  ad  unum  redire  antistitem,  ut  simul  excuset  Inganuuin,  quod  in 
eonun  altero  (scil.  Nicenai)  episcopum  consecrarit,  ne  alienae  ambitioni  (scil. 
Auxanii)  occasionem  daret. 

')  In  c'  tibrarii  oscitantia  deest  nulia.  Deinde  plures  mas.  ttaret  (et  irimiliter 
infra  ttirpata),  H*  a1  et  duo  mss.  (uuus  secunda  manu)  inttaret,  alii  exttaret, 
F*  nullc  staret  nceestitatis,  H"  Jam  ti  ...  ttaret,  Deinde  F*  quod  tutceplit,  mOX 
qne  H'  H*  imadnatione. 

*)  cujut  (uciJ.  Petri)  eicarU:  iotelligejidua  Romanus  pontifex.  Peiri  enim  auc- 
cessores  jam  priscis  temporibus  ejusdem  vicarii  vocari  consueveruDt. 

•)  Ita  mss.  (F»  W  H"),  h'.    At  c»  cT  penitut, 

')  Ita  A1.    Iu  aliis  deest  in. 


^igilizedbyGOOgle 


166  8.  HILABI  PAPAE 

».  463  apostolico  ore  laudatam,  inde  responsa  quaerentes,  unde  nihil  errore, 
~iM"  nihil  praesumptione,  sed  pontificali  totum  deliberatione  praecipitur. 

2.  Quum  haec  ita  se  habeant,  est  tamen  inter  nos  falsus  frater, 
cujus  praesiunptionem s)  sicut  diutius  tacere  non  licuit,  ita  et  loqui 
futnri  judicii  necessitas  imperavit.  Silvanus  quidam  episcopusCalagurae 
in  ultima  parte  nostrae  provinciae  constitutus,  ordinationes  sibi  inde- 
bitas  usurpando,  humilitatem  nostram  ad  hoc  usque  perduxit,  ut  contra 
ejus  vanissimam  superstitionem  sedis  vestrae  unicum  remedium  fla- 
gitemus.  Hic  namque  jam  anta  septem  aut  octo  amplius  annos, 
postponeiis  patrum  regulas  et  vestra*)  instituta  despiciens,  nullis 
petentibus  populis  episcopum  ordinavit:  cujus  praeproperum  factum 
existiniantes  fraterna  et  pacifica  posse  admonitione  sanari,  profecit 
in  pejus.  Denique  dum')  contra  vetustatem  canonum,  contra  sjnodi 
coustituta  alterius  fratris  nostri  presbyterum,  spiritn  tantum  prae- 
sumptionis  accensus,  in  eodem  loco,  qui  illi  fuerat  destinatus,  cui 
invito  et  repugnanti  imposuerat  manus  et  qui  -noBtro  jam  coetui 
fuerat  aggregatus,  episcopum  fecit :  hinc  factum  est,  ut  de  ejus  mi- 
serrima  temeritate  ad  nos  Caesaraugustanae  urbis  episcopus  frater 
noster  referret8),  cujus  dihgentia  et  sollicitudo  admodum  prospexerat, 
si  in  aliquo  profuisset.  Siquidem  cunctis  in  vicinia  positis  episcopis, 
ne  se  schismatico  adjungerent,  frequentissime  contradixit;  sed  ob- 
stinatione  damnabili  totum,  quod  erat  illicitum  et  quod  nobis  pudor 
est  dicere,  non  erubuit  solus  ille  committere. 

3.  Froinde  quia  his  praesumptionibus,  quae  unitatem  dividunt, 
quae  schisma  faciunt,  velociter  debet  occurri,  quaesumus  sedem  ve 
stram,  ut  quid  super  hac  parte  observare9)  velitis,  apostolicis  affa- 
tibus  instruamur:  quatenus  frabernitate  collecta  prolatis  in  medium 
venerandae  svnodi  constitutis,  contra  rebellionis  spiritum  vestra  au- 
ctoritate  subnixi,  quid  oporteat  de   ordinatore  et  de  ordinato  fieri, 


')  H'  H*  praetumptione ;  HT  divinilut  taeere  . . .  Calagorre  (H'  Calogorre).  Deinde 
in  vulgatis  &c  plerisque  msB.  divinationet,  ubi  cum  K*  praetulimus  ordinationes, 
quod  et  seneuB  postulat  et  c°  CT  i'  ad  marg.  noiarunt.  H7  eunirrando  (loco 
uturpamdo). 

■)  h.  e.  «edis  apoitolicac  nominatdmque  Leouis  epist.  14  n.  5,  ubi  statuit,  ut 
millus  invitU  et  non  petentibus  ordinetur;  et  epist.  13  n.  3:  metropolitano  koc  ticere 
non  pemdtttnmt,  ut  tuo  tanlum  arbitrio  tine  cleri  et  plebii  astenlu  quemqimm  ordinet 
tactrdotem;  nec  non  Coelestini  epistolam  4  n.  7  Bnncieiitis,  ut  nullvs  imrilii  detur 
epiicopui. 

')  In  plerisque  nn.  (etdam  H'  II8)  faic  additur  dum  (in  H*  quum),  quod  editi 
omiaerunt;  moxque  flB'H'  accettm  (loco  atxauus).  —  Is  epiBCOpuB,  cujue  cle- 
ricum  episcopum  fooit  Silvanua,  ex  Bequentdbus  infcelligitur  esse  Caesaraugueta- 
nuB.  ld  vero  factum  adversatur  Nicaeno  c.  16,  Antdoch.  in  encaeniis  c.  13  et  22, 
Sardic.  c.  18  et  19,  Cartnag.  1  c.  6,  Innocentii  epist.  2  n.  10  al. 

e)  F*  IF  univerta  referret,  et  antea  HT  unde  (loco  ui  de). 

*)  H1  obtervari,  moxque  in  H'  deest  el  de  ordinato. 


^igilizedbyGOOgle 


BPI8T0LAE   13.   14.  157 

intelligere  Deo  adjuvante  possimiM.    Erit  profeeto  vester  triumphus,  a-  4rJ3 
si  apostolatus  vestri  temporibus,  quod  sancti  Petri  cathedra  obtinet"), 
catholica  audiat  Ecclesia,   si  novella  zizaniorum  semma  fuerint  ex- 
stirpata.     Et  inbioriptio.     Orantem   pro  nobis  sanctum   apostolatum 
veBtrum  jugi  aevo  divina  conservet  aeternitas! 

Epistola  14. 

Episcoporum  Tarraconenslam  ad  Hilarnm  papam.  ^b*i 

p.  3.       l/t  /Jilanss    Irenaeum    eplscopum,     quem    NundinariuJ)    tibi    ruccetitrrem     uptaoii 
gnemque  cterut  et  pnpulim  expetunt,  in  Barcinonenii  eede  conftrmet.    Dt  Sitaani 
mulitionibui  iterato  eonqueruniur ,    quian  mdlian  ad  prioret  litleras  responsum 

Beatissimo  et  apostolica  reverentia  a  nobis  in 
Ghristo  colendo  papae-Hilaro  Ascanins  et  nni- 
versi  episcopi  Tarraconensis  provinciae. 

1.  Quam1)  curam  apostolatus  vester  de  provinciannn  suarum 
sacerdotibus  gerat,  filio  nostro  illustri  Yincentio  duce  provinciae  no- 
strae  referente  cognovimus:  cujus  impulsu  votum  nostrum  in  ausum 
scribendi  prona  devotione  surrexit.  Ergo  provinciali  litterario  ser- 
mone  debita  coronae1)  vestrae  obsequia  deferentes,  his  quaesumus, 
ut  dignatione,  qua  ceteros,  etiam  humiUtatem  nostram  in  orationibus 
vestris  m  mente  habere  dignemini,  beatissime  et  apostolica  reveren- 
tia  in  Christo  a  nohis  colende  pater:  illud  specialius  deprecantes,  ut 
factum  nostrum,  quod  tam  voto  pene  omnis  provinciae  quam  exemplo 
vetuatatis  in  notitiam3)  vestram  defertur,  perpenais  assertionibus  no- 
stris  roborare  dignemini. 

2.  Episcopus  Barcinouensium 4)  ciritatU  sanctus  Nundinarius 
sortem  explevit  conditionis  humanae.    Hic  episcopo  venerabili  fratri 


,  ">}  Plures  mas.  (etiam  F*  H*  H")  obtinere  catkolica  audeal  eccietiu  (et  paullo 
antea  H*  quod  a  i.  Petri),  mendose. 

')  aliquot  m»B.  Quoniam  curam.  Deinde  F*  apoitolatai  vettri  et  posteriori 
manu  additum  pronidentia.  Moique  cum  F'  H"  H*  h1  revocamuB  iluce,  quod  in 
aliia  deeat. 

*)  Eumdem  hujus  votis  UBum  invenimus  in  Leonis  epistolis  3  et  66.  —  Moi 
HT  in  ordinationibus   ...  in  ChrUtO  nobii  colendc. 

')  Mbb.  tn  notitiam  noslram,  quod  recte  in  H*  et  editie  emendatum.  Non  ajiuit 
enim,  quod  episcopum  in  aliara  eccleaiam  tranBtnlerint,  eieraplo  vetustatiB  pro- 
bjni,  sed  ee  raajorum  eiemplo  adduci,  ut  hoc  factum  Buiun  ad  apostolic&e  sedis 
iiotitiam  deferant. 

')  Variant  in  hac  voce  codicei.  Alii  legunt  Varobiensnim,  Varohirniium  (F» 
H") ,  Varrohienintm  (H*),  Varoiensium,  ajii  Vertenonensium ,  Ve rcenonensium ,  alii 
Rartinonemium  et  Barcilonenlium.     Mox  H7  Hierineo. 


3i,«izSdb,Google 


158  S.  HILABI  PAPAE 

Li.  4G-i  nostro  Irenaeo,  quem  ipse  antea  in  dioecesi5)  sua  nobis  volentibus 
~  '  eonstituerat,  derelinquens  ei  quo'd  potnit  habere  paupertas,  supremae 
voluntatis  arbitrio  in  locum  suum  ut  substitueretur  optavit :  sed  de- 
functi  judicium  in  ejus  meritum  non  vacillat.  Siquidem  omnis  cle- 
rus  et  plebs  ejusdem  civitatis  et  optimi  et  plnrimi  provinciales,  ut 
idem  infl)  ejus  locum  observaret,  a  nobis  speraverunt  dato  consensu. 
Nos  cogitantes  defuncti  judicium,  et  probantes  ejus  vitam  et  eorum 
nobilitatem  atque  multitudinem  qui  petebant,  simul  et  utilitatem 
ecclesiae  memoratae,  optimum  duximus,  ut  tanto  sacerdoti,  qui  ad 
divina  migraverat,  non  minoris  meriti  substitueretur  antisteB,  prae- 
sertdm  quum  ecclesia  illius  municipii,  in  qua  ante  fuerat  ordinatus, 
semper  hujus  civitatis  ecclesiae  fuisse  dioecesis  constet.  Ergo  sup- 
pliciter  precamur  apostolatum  vestrum,  ut  humilitatis  nostrae')  quod 
juste  a  nobis  videtur  factum  vestra  auctoritate  nrmetis. 

3.  Jamdudum  sane  questi  fueramus  litteris  nostris  de  praesunv 
ptione  Silvani  episcopi,  et  miramur,  qnod  nulla8)  apostolatus  vestri 
responsa  suscepimus.  Nunc  haec  eadem  suggerentes  petinius,  ut 
quid  super  his  rebus  observandum  sit,  apostolicia  sermonibus  nos 
dignemini  informare.  Et  ne  forsitan  per  negligentiam  portitoris 
aut  per  longinqui  itineris  difflcultatem  humilitatis  nostrae  ad  vos 
scripta  non  potuerint  ex  hoc  negotio  pervenire,  etiam  suggestionem 
nostram  maluimus  iterare.  Et  snbscriptto:  Orantem  pro  nobis  san- 
ctum  apostolatum  vestrumjugi  aevo  divina  conservet  aeternitas  no- 
bis  omnibus  et  Ecclesiae  suae,  domine  vere  noster  et")  aposto-' 
lice  papa! 


*)  Vocem  dioecesis  pro  territorio  epiacopi  jam  antoa  Hiapanifl  i 
stat,  ex  concilio  Toletano  I  e.20.  Sed  neqae  minufl  f&miliarem  Afris  fuissi:,  liquet 
ex  vulgato  eorum  codice  canouum  c.  H,  G6  etc.,  nec  non  ex  Augustini  epist.  309 
n.  S  (ol.  261).  Quod  autem  hic  narrat  Auguatinua,  ae  epiBCoptun  in  territorio 
Fuaaalenei  ad  paroeciam  llipponensis  ecclesiae  pertinente  institiUBBe,  idero  et  a 
Nundinario  in  quodam  ditionis  Buae  municipio  cum  epbcoporum  provinciae  con- 
aenan  factum  videtur.  1 

')  Editi  ejus  lonan,  rectius  mes.  (etiam  P*  W)  in  ejnt  locum;  quippe  Bequet» 
verbum  obtervaret  idem  signincat,  quod  episcopatum  gereret,  uti  ixiaxoxos  non 
male  latine  dicitur  obtervator  aeu  specuUUor. 

')  Ita  h'  et  uiBs.  Editi  addunt  decretum.  "Et  id  quidem  hic  praeaulee  repe- 
tunt,  quod  initio  pOBtularant,  ut  HilaniB  factum  non  decretum  ipBOrum  (humilitatit 
nottrae)  roborare  dignetur. 

')  P*  nullatenus  veitra  reiponta.     Moxque  H1  longi  ilinerit  facullatem. 

»)  In  F'  deeat  et. 


dbyGoogle 


EPI8T0LAE   14.   15.  159 

Epistola  15 

Vecrvtom  synodale  Hilari  papae.  * 

1.  I.  Bynodni  hahit»  in  baiilics  baataa  K»ri»e. 
JX  Adloeutio  papae  HiUri  in  eodem  oonventn. 
TTT  Epiatola  prima  Aocmii  vttl  univeraoram  opiaeoporKm   (Timoononaii  provincUe) 

ad  Hilarum  papam. 
IT.  EpiitoU  «Bonnda  Aaoanli  Tarraconftniii  provinciae. 
T.  Snbwriptio  epUooponun  qni  tnorunt  in  irnodo. 

I. 

1.  Fiavio  Basiiisco  et  Herminerico  viris  clarissimia  conBulibus 
sub  die  XIII1)  Kalendarum  Decembrium  residente  viro  venerabili 
Hilaro  papa  in  basilica  s&nctae  Mariae*),  et  Maximo  Taurmatum3) 
.  .  .  primae  civitatum  provinciae  Galliarum,  Ingenuo  Ebredunensi 
provinciae  ss.*),   .  .  .  -Medionensi  provinciae  as.,   Satuniino  Avenio- 


')  Ita  F'  H*  h*  et  Couat.  mae.  H;  H«  0'  et  plerique  mee.  JOc'  c«  d.  Xf. 
V  H*  0*  e*  c'  dir  XVI,  i*  ilie  XII.  Quas  lectionee  mendoeas  esse  inde  liquet, 
quod  omnes  ii  diee  anno  461,  quo  ordinatus  est  Hilarus,  non  in  dominicam 
eadebant,  qua  sola  Romae  ejuBmodi  ordinationce  celebrabantur. 

*)  In  I1 1*  O1  0*  i  0  omissis  episcoporum  noniinibus  hic  subjieitur  tina  cum 
epitcopit  ■  quinqvayinta,  residentiiiut  etium  unioerttt  presbyterit  etc. 

')  Plerique  nisa.  Taurinium  civiiaium,  nisi  quod  H«  H'  H"  K"  Tauritaniuin,-  HID 
Tauritanoriim,  H8  Tauritanum.  1.  primae  civilatwx  provinciae  Galtiarvm,  P*  Tauri- 
tanium  cimlatum  Galacarum,  H*  sec.  manu  Taurinentit  civitalu,  h'  Taurini  civi- 
tatit  provinciar.  Galiiarum  Ingenuo,  c*  c1*  Taurinae  civitatit  provinciae  Gatticarum 
ingenuo,  c'  Taurinae  civilate  proetnciae  Qalliarum.  Infra  idem  Mazimua  in  7  raua. 
et  H*  legitur  epitcoput  eccletiae  Tauritanu  (sane  restituendum  cunt  HT  TaurinatU). 
Hinc  veetigia  H"  secutus  legendum  eziatimariin  Maximo  Taurinatum  ....  primae 
civitalum  proviaciac  Galtiarum,  ut  ibi  similiter,  ac  moz  Medioneneem,  aliquos 
episcopoe  primae  provinciae  Galliarum  excidisse  putarim. 

')  Pro  duplici  littera  tt,  quam  plerique  mes.  ac  vulgati  libri  exhibent,  in  H1 
hic  et  infra  epatium  vacuutn  relinquitur,  in  1  H*  ezprimitur  verbum  tunt  et  infra 
simpler  t.  Conciliorum  editorea  duplez  tt  retinuerunt,  cui  tnnc  Harduinus  jam 
recte  vocem  tuprateriptae  (scil.  provinciae  GaiHarvm)  aubetituit.  Deiude  deside- 
ratur  nomen  episcopi,  qui  item  provinciae  lupratcriptac  Qalliarum  erat.  Quo- 
circa  pro  Medionentt,  quod  in  omnibus  mss.  exst&t,  peasime  in  vulgatJB  Meiiio- 
ianenti  substitutum  est,  quod  Mansius  (et  Hard.)  ezpresse  tuetur,  «ecundum.  I'ape-  . 
brochium  Acta  Sanctorum  Maj.  tom.  VII  vel  Eutebium  vel  Genmtium  ejus  sedis 
episcopnm  insinuans.  Porte  etaam  verba  illa  Medumexti  provineiac  tt  onoitautia 
librarii  irrepserunt ,  qui  perveniens  ad  Saturninum  eo  omiseo  ezscripgit  Medio- 
ncnti  etc,  pro  Avenionentl  etc,  (seu  ut  in  «criptia  pingitur  Abinionenti),  ac  deinde 
resumenB  quod  omiserat  addidit  Satamino  Aveuionensi  etc.  iEcvera  verba  Me- 
dionenti  provinciae  tt  in  F*  H*  H'°  desunt.  E*  alia  autem  parte  verba  mss.  10 
una  cum  epbcopit  50,  quuni  hic  non  nisi  48  nominantur,  duos  praeter  hunc  Me- 
dionentem  excidieae  suadent.  Ac  fbrtasae  hoc  modo  etiam  additameutuai  supe- 
rius  cwitatun  protmcinc  QaUiarum,  quod  cnm  Tanrino  parum  cobaeret,  aliqua- 
tenus  dilucidatar. 


3i,«izSdb,Google 


160  8.  HILARI  PAPAE 

i.  4fi5.  nensi  provinciae  ss.s),  Petro  Portuensi,  Paulo6)  Aquaevivensi,  Primo 
Atellano,  Palladio  Salpinati,  Gaudentio  Aviciensi7),  Sotere  Neapoli- 
tano,  Tiburtio  Capuano,  Probo8)  Canusino,  Gaudentio  Scyllateno, 
Felice  Lunensi,  Eubodio  Tifernensi B),  Eusebio  Senensi,  Majoriano 
Astensi,  Justo  Faventino '"),  Felice  Sipontino,  Concordio  Barino, 
Urano,  Caprario  Casitano,  Januario  Praenestino"),  Constantino 
Aquinati,  Adeoduto  Cumano,  Praetextato  Interamnano,  Tiberio  Cu- 
rium  Sabinorum,  Claudio  Pauaulano,  Gerontio  Camerino,  Adeodato 
Veliterno,  Lucifero  Tifernis15)  Metauris,  Crispiano  Subaugustano, 
Romano  Albanensi,  Seruodei  Nomentano,  Florentio  Talesino ,s),  Hi- 
lario  Amerino,  Candido  Tiburtino,  Paulo  Foronovano,  Eusebio  Su- 
trino,  Apulejo  Tarquiniensi,  Gaudentio  Antiatino,  Asterio  Gabinati, 
Ptojectitio  Nepesino,  Asterio  Foroclaudiensi "),  Philippo  Numanati, 
Gaudentio  Vecconensi'*),    Restituto  et  Octavio  Afris;    residentibus 

')  In  1  H'  sequentium  nominum  loco  summatun  habetur:  Et  tubtcripterunt 
XLIl  (XLIV?)  qtd  tn  todem  concilio  canvenerunt,  reiidentibut  etiam  univeriis  prtt- 
byterit  ete. 

*)  Ita  H*  (prima  manu)  H";  alii  Paulino.  Moiqne  F*  H'  Aquaevtemi,  H*bl 
Aquatbitasi.     Infra  secundum  onmes  mss.  aententUm  diiit  Paulut  Aquaevivae. 

*)  Editi  Albivgeaii  vel  (c1*)  Albigemi,  in  mss.  (etiam  H'  H')  Avicienti  vel  Al- 
bidenti;  h1  Abitienti, 

B)  Probo  Camaino,  quem  immerito  plures  mss.  et  editi  omittunt,  hoc  loco 
-     addimus  auctoritate  H'H' H".    Mox  editi  Lucenti,  c'  Oumienti, 

*)  Mbs.  (etiam  H*H'hl)  Trifenenti,  H'  Eubodio  Senenii  Eutebio  Trifinenti,  o" 
Euiebio  Genuenti.    Mox  Hfl  Majorino. 

'")  Mbb.  (etiam  H'  H8  h<)  Faverino  vel  Faberino.  Moxque  H*  Coneordio  Vari- 
nonrano,  H,n  Surano,  H'  Vranio,  c6  c*  c10  Verano,  cujus  nominis  revera  duo  circa 
haec  tempora  inveniuntur  epiBcopi,  alter  Caesenaa,  alter  G&lbae  Narbonensis, 
ad  quem  exstant  Leonis  et  Hilari  epistolae.  In  H,D  deinde  nomina  ita  dantur: 
Surano,  Caprario,  Janwirio,  Cuiitani,  Aitetentino,  Conttaiitio  Aquinati  etc. 

■■)  In  mss.  Praeientino.  Moique  B.'*  Teramnana,E.">  Intcrnaniam,  c'°  lnteramnino. 
Deinde  editd  Puteolano,  h1  Pautalano. 

i«)  Sic  mss.,  niai  quod  H'  Trifernit  (Metaurit),  H"  H"  Tifemimctauri,  H1  Tifer- 

nitnuta Subaugeiuril Alveneniitano :    editi   Trium  tabemarum.      Ha  omisais 

Meiuurii  et  mox  Critpino  Subauguttano,  hoc  ordiue  proaequitur:  Romano  Albenti, 
Serno  Dti  Nuuientimo,  Florentio  Taleiino,  Hiinrio  Amerino.  Reiidentibut  etiam  uni- 
vertit  prtibyterit  etc. 

")  Ita  niss. ;  c*  Galetuto,  c*  e1*  Clutino,  unde  hie  Ftortntiut,  inter  primos  epi- 
scopus  ClusinoB  ab  UgheUio  Ital  sacra  ed.  II  Coleti.  t.  III,  587  relatus  est.  Porro 
Teleiia  urba  erat  Samnii,  Buffraganea  Beneventi  (cf.  Baudrand  „Nov.  lexic.  geo- 
graphic."  et  Ughelli  1.  c.  t.  Vin,  367);  Oatleiia  autem  urha  episoopalia  Hetruriae 
(of.  Baudrand  1.  c.  et-Ughelli  1.  c.  X,  108). 

")  H°  Foroctaudienii,  H1  H1* Fororludienti,  c* Foroelodienti,  alii  ediii ForojuKcnii. 

")  Ita  mss. ;  c"  ad  marg.  VotiineTuii  vel  Vuliinienti,  c*  (c*  ad  marg.)  Veronenti. 
In  H1*  totua  ordo  conturbatus:  Eputeogo  Tarquinienti,  Gaudentio  Anleatino,  Pro- 
veetitio  Davinati,  Atterio  Nepeiino,  Philippo  Forochidienii,  Gaudentio  Numanali,  Ite- 
atttuio  Veconenti,  Octavio  Afrii.  Etiam  H'  hunc  ordinem  habet:  Gaudentio  An- 
theatino,  Projectitio  Oavinati,  Atterio  Sepctino,  Pkilippo  Forocludienii,  Gaudentio 
Numanati,   Rettituta  Veronensi  et  Ortanio  Afrit. 


>vGoogIe 


EPISTOLA    15.  161 

<;tJ»-m   universis  presbyteris,  adstantibus  quoque  diaconibus,  Hilai-us  a.  465. 
episcopus  ecclesiae  catholicae  urbia  Romae  synodo  praesidena  dixit: 

II. 
2.  Quoniam  religiosus  sanclo  Spiritu  congreganie  conventus  hor- 
taiur,  ut  quaecunque  pro  disciplina  ecctesiastica  necessaria1*)  sunt, 
cura  diligentiore  Iraclemus,  si  placet,  fratres,  ea  quae  ad  ordinalionum 
tenorem  pertinent,  juxla  divinae  legis  praecepta  et  Nicaenorum  cano- 
num  conslituta  ita  adjuvante  Domino  in  omne  aevum  mansura  solide- 
mus,  ut  nulli  fas  sil  sine  slalus  suf  periculo  vel  divinas  conslitutionesc.*C.2& 
vel  apostolicae  sedis  decreta  temerare;  quia  nos,  qui  potissimi")  sacer-  'l"'  ' 
dotis  administramus  officia,  talium  transgressionum  cuipa  respiciet,  si 
in  causis  Dei  desides  fuerimus  inventi,  quia  meminimus,  quod  timere 
debemus,  qualiter  comminetur  Dominus  negligentiae  sacerdotum.  Siqni-  E*ccn- 
dem  reatu  majore  delinguit,  qui  potiori  honore  perfruitur,  et  graviora  et33,7*V 
facil  vitia  peccatorum'  sublimitas  dignitalum.  Cavendum  ergo  imprimh 
est,  ne  ad  sacralosK)  gradus,  sicut  geslis  prioribus  ante  praescriptum 
est,  quisquam,  qui  uxorem  non  virginem  duxit,  adspiret.  Jlepcllendus1") 
esl  etiam  quisque,  qui  in  secundae  uxoris  nuplias  contra  apostolica 
praecepta  convenit.  Inscii  quoque  iitterarum,  necnon  el  aliqua  membro- 
rum  damna  perpessi,  el  hi,  qui  cx  poenitentibus  sunt,  ad  sacros  ordi- 
nes  adspirare  non  audeant.  Quisquis  talium  consecralor  exstilerit,  faclum 
suum  ipseK)  dissolvet,  et  quod  commisit  illicite  aul  a  decessoribus  suis 
invenit  admissum,  si  proprium  pericutum  vtiit  vitare,  damnabU;  nos 
enim  in  nulio  volumus  severitatem  ulttonis  exercere.  Sed  qui  in  causis 
Dei  contumacia  vel11)  delicto  deliqueril,  aut  ipse  quod  perperam  fecit 
abotere  noluerit,  in  se,  quidquid  m  alium  non  resecaril,  fnveniet.  Quod 
ut  deinceps  possit  icnacius  custodiri,  si  placet,  omnestl)  sentenlias  et 
subscriptiones  proprias  commodate,  ut  synodnti  judicio  aditus  claudalur 
illicilis. 


")  In  msn,  10  et  edit.i»  additur  neccssaria,  qnod  ab  mes.  H  abest. 

IT)  QZ  potentissimi  (c.  4  C.  25  q.  1). 

")  h1  sacroi.  Quod  deinde  memorat  grstis  prioribia  nnte  praacriptum,  -Siricii 
papae  epist.  1  n.  12,  Innocentii  epist,  2  n.  9,  epist.  37  n.  4  et  sacpius  inculcutum 
est.  Nuin  vero  illa  decreta,  an  priora  ejus  ipsius  synodi,  quam  alloquebatur, 
aut  alterius  ab  ipso  ante  habitae  gesta  dicat,  p.irum  liquet. 

")  H*  IF  H*  Hepeltettdas  etiam  quique  in  ...  roavenerint  (II*  convenerit).  0'0* 
Hepellcndi  sunt   etiam  quique  in  ...   conveneruM. 

w)  c1  c"  c10  omittunt  ipse.   Iidem  mox  Sed  et  quod  (i*  quodcunque)  guis  commitit. 

*')  Ita  potiores  mes.  (etiam  F'  H'  H"  H*)  et  h1 ;  alii  necunduni  O1  vel  in  aliquo 
excessu  deliquerit.     Mox  H9  absolvere  noluerit. 

**)  lta  HT  i*;  plerique  mss.  H  omnes  causas  el  sub.irriptiones  (as  ad  omnes  cou- 
sas  subscripttonex  mallet).  H'  oraisso  ut  pergitr  placet  omnibus  causas.  In  mss 
10,  II*  et  editis  sententias  om«  et  lubicriptiones;  ac  deinde  c1cTc">  commendate 
.  . .  audilus  claudatur  et  ad  marg.  aditus  . . .  illicitus. 

IAH.    POHTIF.    I.  11 


iGoogle 


162  S.  H1LAK[  PAPAE 

i.  3.     Ab  universis  episcopis  et  presbyteris  acclamatum  est:     ?«- 

audi  Christe,  Hilaro  vita!  dictum  est  sexies.  Haec  confirmamus,  haec 
docemus!  dictum  est  oeties.  Haec  tenenda  stmt,  haec  servanda  svnt! 
dictum  est  quinquies.  Doctrinae  vestrae  gratias  agimus!  dictum  est 
decies.  Ista  ut  in  perpetuum  serventur,  rogamus!  dictum  est  quin- 
decies.  Pern)  domnum  Petrum,  ut  in  perpetuum  servenlur,  rogamus! 
dictum  eat  octies.  Haec  praesumptio  nunquam  fiat!  dictum  est  decies. 
Qui  haec  violaverit,  in  se  inveniet!  dictum  est  septies. 

ra. 

4.  Et  facto  silentio  Hilarus  episcopus  dixit:  Praeterea  fratres 
nova  el  inaudita,  sicut  ad  nos  missis  de  Hispaniis  epistolis  sub  certa 
relatione-')  pervenit,  in  quibusdam  locis  perversitatum  semina  subinde 
nascuntur.  Denique  nonnulli  episcopatum,  qui  nonnisi  meritis  praece- 
dentibus  datur,  non  divinum  munus  sed  haereditarium  putant  esse  com- 
pendium,  et  credunl,  sicut  res  caducas  ita  sacerdotium  velut  legali'ti) 
aut  testamenti  jure  posse  dimitti.  Nam  plerique  sacerdotes  in  morlis 
confinio  constituti  in  locum  suum  feruntur  alios  designatis  nominibus 
subrogare:  ul  sciticel  non  legitima  exspectetur  electio,  sed  defuncli  gra- 
tificatio  pro  poputi  habeatur  assensu.  Quod  quam  grave  sit  aestimate; 
atque  ideo,  si  placet,  etiam  hanc  licentiam  generaliter  de  ecclesiis  au- 
feramus,  ne  quod  turpe  dictu  esl,  hdminin)  quisquam  se  putet  debere, 
quod  Dei  est.  JJt  autem  quod  ad  nos  perlatum  est,  ad  vestram  etiam 
possit  pervenire  notitiam,  Htspanorum  fratrum  et  coepiscoporum  nostro- 
rum  scripta  legantur. 

5.  Paulinus  notarius  recitavit:  Beatissimo  et  apostolica  reverenlia 
a  nobis  in  Christo  colendo  papae  Hitaro  Ascanius  et  universi  episcopi 
Tarraconensis  provinciae. 

Quam  curam  apostolatus  vester  el  reliq.  usque  ari  roborure  dignemini 
(viil.  supra  Hilari  cpisl.  14  n.  1). 

(i.  Et  quum  iegeret,  ab  universis  episcopis  et  presbyteris  ac- 
clamatum  est:    Exaudi  Christe,  Hiiaro  vita!  dictum  est  decies.    Haec 


**)  c5  c*  c10  Ista  per  sanctum  Pttrtaa  ut,  et  deinde  H10  e*  in  Deo  scrventur. 

*')  F*  H'  Ha  retigione  et  mox  cum  H7  putantes  ...  credunt,  et  H"'  non  sine  me- 
ritig.  Deinde  H*  per  diversitatem  semina,  moique  editi  caducas  atque  mortalet,  Ua, 
eontra  mse.  H. 

n)  H*  (sec.  cur.)  H'  H*  cum  editia  tegati  (h<  e'"  legali)  aut  testamentario  (H' 
H'  c'  c*  testamenti)  jure;  msa.  U  o1  legatario  aut  testamenlario.  Obsenautlum,  vo- 
cem  plerigue  apud  veterea  id  tantum  BOnare,  quod  plures,  ac  ne  plureu  guideni 
sed  unum  Nundinarium  tunc  succesBorem  deBignasse.  Verum  quiu  facto  ejus 
provinciales  epiBCOpi  asaenserunt,  hoc  fecisse  censentur,  quod  assenmi  suo  pro- 
baverunt. 

**)  Ita  P'  i1;  in  H*  H*  H9  deeut  quisquam;  editi  quisquam  putet  debert  (01  de- 
bere),  h1  hujusmodi  xe  putet.  Deinde  post  recitnvit  H"  c'  i*  addnnt:  Kt  statutum 
est,  ne  quid  ultra  hujusmodi  a  sacerdotibus  praesumatur. 


>vGoogIe 


EP18T0LA   15.  163 

praesumplto  nunquam   fial!   dictum")    est  sexies.     Quae  Dei  sunt,    abn.i6!j. 
homine  dari  non  possunt!  dictum  est  sexies.     Per  domnum  Petrum,  ul 
m  perpetuum  serventur!   dictuin   est  quinquies.     Haec  ut  reserventvr 
rogamus! 

7.  Hilarus  episeopus  dixit:  Lege.  -  Paulus  notarius  reeitavit: 
Episcopus  Barcmonensium  cwiiatis  sanctus  Nundinarius  el  reliq.  usque  ad 
in  ejus  meritum  non  vacillat  (vid.  supra  Hilari  epist.  14  d.  2). 

Et  quuiu   legeret,    Probus  episcopus  e  cousessu   surgens  dixit: 
Htud  licuit,   hoc  non  licuitii);  successores  Deus  dat;  auctoritate  vestra    ' 
resistite  huic  rei  per  apostolatum  vestrum ! 

8.  Hilarus  episcopus  dixit:  Percurre  quae  coeperas.  Paulus  no- 
tarius  recitavit:  Siquidem  omnis  clerus  et  plebs  el  reliq.  usque  ad  domine 
vere  noster,  et  apostoliee  papa!  (vid.  supra  Hilari  epial.  14  n.  2  el  3). 

IV. 

9.  Hilarus  episcopus  dixit:  Alia  epistola  recitetw,  Paulus  no- 
tarius  recitavit:  Domino  beatissimo  et  apostotica  reverentia  a  nobis  in 
Christo  colendo  papae  Hilaro  Ascanius  et  universi  episcopi  Tarxaco- 
nensis  provmciae. 

Etiamsi  nulla  exslarei  necessitas  et  reliq.  usque  ad  Et  subscriptio. 
Orantem  pro  nobis  sanctum  apostolatum  vestrum  jtu/i  aevo  divina  con- 
servet  aeternitas!  (vide  supra  Hilari  epiat.  13). 

10.  Ab  universis  episcopis  et  presbyteris  acclamatum  est:  Ut 
haec  emendentur  rogamus!  dictum  est  sexies.  Vt  haec  recidantw*9) 
rogamus!  dictum  est  septies.  Ul  disciplina  servetur  rogamus!  dictum 
est  octies.  Ul  antiquitas  servetur  rogamus!  dictum  est  septies.  Ut 
disciplina  servetur  rogamus!  dictum  est  quinquies.  Ut  canones  cu- 
stodiantur  rogamus!  dictum  est  septies.  Ut  in  praesumptoribus  vmdi- 
cetur  rogamus!  dictum  est  septies.  Ordinatio  apostolica  illibata  ser- 
vetur!  dictum  est  octies.  Exaudi  Christe,  Hiiaro  vtta!  dictum  est 
quinquies.    Dignus  papa,  dignus  doctor!  dictum  est  octies. 


")  H'  d.  XVI ...  tt  (r  perpetimm  Deinde  editi  Per  diiminum  Petrum  rogamus 
«I  ...  dictum  eit  lexie»,  moxque   H"  pertecentur  loco  rrservt ntur. 

K)  Hoc  respondenB  Probus  verbis  episcoporum  provinciae  TarraconensiB,  qui 
Nundinariuia  non  modo  facultates  auaa  Irenaeo  reliquine  aed  et  eumdem  epi- 
scopatus  sui  succeasorem  designasse  Bcripserant,  primum  ei  Ucnisse  ait,  at  alte- 

™)  Ita  cum  c1  c'c,D  correximus,  quod  in  mss.  rccitentur  scriptum.  In  H<  Ubrarii 
oscitantia  acclamationum  numerus  perturbatus.  Fost  spatium  liberum:  d.  VI. 
Ut  kaec  emendentur  rogamut.  d.  VII.  VI  recitentur  rogamtu.  Vt  diiciplina  tervetur 
rogamut.  d.  VII.  Ut  canonei ../  d.V.  Ut  ordinatio  apottotica  . ..  d.VIIrExaudi  ... 
d.  VIU.  Oignus  papa  d.  V.  Dignui  doclor  d.  VIII  (H*  d.  IX). 


byGoogle 


H'A  S.  HILAKI  FAPAE 

16.  V. 

11.  Hilarus  episcopus  dixit:  Acceptis  quae  recttata  sunt,  deso) 
omnibus  nunc  fratres  speciales  senlentias  Deo  vobis  spirante  depromile. 

Maximus  episeopus  ecclesiae  Taurinatis31)  dixit:  In  custodiendis 
omnibus,  quae  ad  sacras  ordinationes  pertinent,  disciplinis  melius  sen- 
tentiae  meae  professionem  devincio31),  nihil  a  me  unqiiam  eorum,  quae 
prohibita  sunt,  esse  faciendum.  De  reliquis  censeo,  ut  quisquis  lalia 
fecerit  aut  detecta  in  ecclesiis  resecare  nolueril,  noyerit  se  graves  cau- 
sas  m  aposiolicae  sedis  judicio  redditurum,  in  quo  illi  necesse  erit  sub- 
ire  sententiam. 

Ingenuus  episcopus  Ebredunensis3*)  dixit:  JUihi  quoque  eadem- 
de  omnibus  partibus  sentenlia  est,  qua  me  ipse  constringo,  ne  quid  a 
me  unguam  de  his,  quae  sunt  mterdicla,  tentetur,  quia  novi  statum  et 
professionem  meam.  De  ceteris  etiam  censeo,  ut  quisquis  slatutorum 
transgressor  exstiteril**),  scial  se  ecctesiasticae  regulae  laqueis  innodari, 
et  reatum  apostoticae  sedis  incurrere. 

Paulus  episcopus  Aquaevivae  dmt:  Ego  quoque  simili  lege  me 
constringo,  et  de  cetetis,  qui  transgressores  fuerint,  pariier  censeo:  ne 
eis  sine  periculo  sui  quidquam  tale  tenlare  liceat,  quod  merit»  debeat 
vindicari. 

Primus  episcopus  ecclesiae  Atellanae  dixit:  Hoc  el  ego  censeo 
observandum. 

Palladius  episcopus  ecclesiae  Salpinae  dixit:  Nthil  me  contra 
disciptinam  ecclesiaslicam  vel  statuta  sanctorum  canonum  facturvm  esse 
potliceor. 

Tiberius3*)  episcopus '  ecclesiae  Sabinensis  dixit:  Profiteor  me 
slatuta  sedis  apostolicae  in  omntbus  custodire,  et  si  in  ecclesia  mea  cle- 
ricorum  aliquem  conlra  praecepta  sanctorum  canonum  deprehendero 
aut  mvlierem x)  duxisse  aut  duas  habere  uxores,  ab  ecclesiastico  officio 
separari. 

Ab  universis  episcopis  dictum  est:  sentenlias  fratrum  omnes  se- 
quimur,  omnes  confirmamus  et  observandas  esse  decernimus.  —  Exaudi 
Christe,  ffilarovila!  dictum  eat  sexies.     Qtiae  male  admissa  sutif,  per 

>0)  H6  onmia.  Mox  mss.  sperante  vel  spirante,  ubi  editi  cum  H*  (sec.  manu) 
K1  itapirante. 

")  Ita  H'  c»  c10;  ceteri  msa.   Taiiriianis,  H8   Taieritanus,  h1  Tanritanae. 

")  Jta  H*HB;  editi  deniaitio  (h'  ad  marg» demncio ,  c">  nd  marg.  definio). 
Deinde  vox  noverit  ex  maa.  et  h1  revocatut. 

*")  Mhs.   Ebrunensit,  H°  Ebruensis.     Mox  H^  par  tibi  scntentia,  et  W .  statulum. 

M)  Ita  ciun  F'  H1  H»  et  editis.    Alii  (H"  a")  restiterit. 

H)  Senuens  Tiberii  auffragium  deeat  in  H'. 

K)  h.  e.  priuB  conjngatam.  Siriuiua  epist.  Q  citp.  4  ainiilitor  aanxit,  ul  mulie- 
rem  frf  est  vitiuam  ctericus  nun  ilncat  nwoTr.m  (cf.  not.  Coust.  in  li.  1,).  Deinde  dnas 
Aabere  uxores  eo  Bensm  dicitur,  non  ut  nmiil  htibcantur,  aed  ut  uiiu  defuncta 
altera  ducta  sit. 


^igilizedbyGOOgle 


EPISTOLAE  15.   16.  165 

te  corrigantur !  dictuni   est  octiea.     Quod  non  ticet,  non  ftal!   dictum  a.  «5. 
est  octiea. 

12.  Hilaras  episcopus  ecelesiae  urbis  Romae  synodo  praesidens 
disrt :  Quoniam  praesentis  deftnitionis  formatn,  quac  secundwn  sancto- 
rum  est  statuta  sententiam,  in  omnium  ecclesiarum  nolitiam  pervenbre 
decernimus,  ne  cuiquam  pro  sui  possii  ignorattone31)  licere  quod  non 
iicet,  edere  gesta  notariorum  soUicitudo  curabit, 

Epistola  16. 
Hllari  papae  ad  Aseimium  et  reliqnos  episcopos  Tarraconensis  ^4^ 
provinciae. ') 

p  4.  L  Ht  nuUu»  sin*  eonMiun  eplsoopi  metropolitsni  eplaoopui  ordinetnr. 
IL  Dt  nnUn*  eulseoponun,  relioU  proeris,  eaolesis.,  sd  ftliam  trnnseat. 
HL  Dt  Ironaoo  ramoto  dignns  Inretnonenii  ecelatiae  de  proprlo  olero  BpUoopui  ordi- 

netur,  nee  episoopalis  honor  haerediUrium  jni  putetnr. 
IV.  D*  reparandie   opitcopi»,   qul  illioite   ordlnati   nnt,    et  ne  in  nna  eeolaeln  duo 


V.  Se  damnatione  Irenaai,  n  ad  fuani  eoolesiant  n 

Hilarus    episcopus    Ascanio    et   universis    episco- 

pis  Tarraconensis  provineiae. 

1.    Postquam  litteras  vestrae  dilectionis  accepimus,  quibus  prae- 

sumptiones  Silvani  episcopi  Calagurensiuin 3)   ecclesiae  retundi  peti- 

stis,  et  rursum  Barcinonensium3)  quaeritis  nimis  illicita  vota  firmari: 

honoratorum  et  possessonun  Turiassonensium 4),  Cascantensium b),  Ca- 

3T)  H*  ignoraiUia. 

')  In  exemplis  H  inacribitur  Praeceptum  Hilari  cpiicopi  ad  Ascanium  in  eadem 
cauta,  ct  antoccdenti  cpistolae  16  quasi  cap.  VI  additur,  uec  subjiciuntur  tituli, 
Eob  cx  10  deacripeiiuua,  sed  tcrtio  et  quarto  ninUtis,  qui  hujus  erant  tenoris: 
III.  Vt  Ircnaeut  remotui  a  Bareinoiienii  ecclcsia  ad  propriam  revertatur.  IV.  De 
remotcndis  epitcopii  gui  illicile  ctc,  contra  senteutiam  Hilari,  qui  hos  non  remo- 
vendos  sed  certa  conditione  nrmandoe  censet. 

■)  In  msfi.  Colagorremium,  vel  Coltagoreniium,  vel  (W)  Calagorcniiiaa,  (H*)  Ca- 
lacoremium,  (H1)  Calagorrentium,  (O1)   Calacorrensium. 

')  Pleriquo  mss.  Vercenonentium,  H*  Verenonensium,  P*  Vereconentium,  H*  Ve- 
ranonensium,  K*  aecuudis  curis  Ilarcinonensitim,   1  IP  O1  Barcilonentium. 

*)  In  mes.  1  0  H<  Tiriasonensium,  in  aliis  Tgriattonentium.  Porro  poiieaoret, 
quorum  frequens  est  mentio,  secimdum  cod.  Theod.  XI  tit.  1  ii  dicebantur,  qui 
pubticas  pDBSeBdiones  administrabant.  Cum  honoratU  jungi  aolent,  quum  (ie 
episcoporum  electionibus  agitur,  quanivis  alii  ex  iis  essent  marfmae  dtgnitattt 
alii  inflmae  (1.  18  t.  c).  Leo  epist.  10  cap.  6  in  episcoporum  elcctiono  tubscriptio- 
nem  ciericorum,  honoratomm  tetlimonium,  ordinis  cantensum  ct  plebis  postulat.  Simi- 
liter  Coelestinus  epist.  *  n.  7  cleri,  plebit  et  oriHnii  consentui,  ait,  ac  deiideriam 
reguiralur.  Bo  pacto  patteisorei  iis  accensere  licet,  ci  quibus  ordo  coDstabat. 
Certe  apud  Bonifacium  II  epist,  i  n.  ■>  Stephanus  Larisseuae  civitaUs  episcopus 
se  posaessorum  totius  civitatis  sum-agiis  electum  asserit.  Cf.  Cassiodor.  epist. 
III,  40  et  IV,  8. 

*)  Ita  plerique  nuts.  H  (etiam  H1);    P>  Caiittaatitaii,  H6  Cattanentium,    H'  H" 


>vGoogIe 


166  6.  HILARI   PAPAE 

*.  466.  lagiiritanonim,*:Varegen8iumfl),  Tritiensium7),  Legionensium  et  Viro- 
vescensium  civitatis  cum  subscriptionibus  diversoruni  litteras  nobis 
constat  ingestae,  per  quas  id,  quod  de  Silvano  querela  vestra  de- 
prompserat,  excusabant.  Sed  reprehensione  justissima  eorum  pari- 
ter  injusta8)  allegatio  non  carebat,  quia  praeter  conscientiam  me- 
tropolitani  fratris  et  coepiscopi  nostri  Ascanii  nonnullis  civitatibus 
ordinatoa  claruit  aacerdotes.  Unde,  quoniam  quidquid  ab  alterutra 
parte  est  indicatum,  omni  videmus  perversitate  confuaum,  temporum 
necessitate  perapecta  Uac  ratione  decernimus  ad  veniam  pertinere 
qnod  gestum  est,  ut  nihil  deinceps  contra  praecepta  beati  apoatoli, 
nihil  contra  Nicaenorum  canonum  eonstitutum  tentetur. 
I. 
2..  Hoc  autem  primum  juxta  eorumdem  patrnm  regulas  volumus 
custodiri,  ut  nullus  praeter  notitiam  atque  consensum  fratris  Ascanii 
metropolitani  aliquatenus  consecretur  antistes,  quia  hoc  vetus  ordo 
tenuit,  hoc  trecentorum  decem  et  octo  sanctorum  patrmn  definivit 
auctoritas;  cui  quisquis  obviaa  tetenderit  manus,  eorum  se  consortio 
fatetur'  indignum,  quorum  praeceptionibus  resultarit. 

n. 

3.    In  quorum  contumeliam  superbo  spiritu  etdam  pars  iUa  con- 
temnitur,  qua')  vetatur,  ne  quis  relicta  ecclesia  sua  ad  alteram  trans- 


Caicaitcniium,  nuss.  10  Caitantensium  (O1  Ascantentium).  Deinde  F*  He  H*  Cala- 
■  goritanorum,   H"  Galagoritanorum,   H'  Calogoritanorum. 

*)  Ita  noetri  msa.  (F*  H' H*  Hl°)  h1  i>;  lH* Varigemium;  a'  aecnndum  buob  nua. 
Vargiensium  legisae  videtur,  editi  alii  Virgilicnsium.  Est  quidem  Vergiiia  urba 
Bastitanorum  in  Hiepania  Tarraconensi  (Ptolom.);  aed  et  Vergii  urbiB  Hiepaniae 
meminit  Livius  34, 21  (fortaese  quae  hodie  Benavarrf),  et  Varia  vel  Varea  oppidum 
Hiapaniae  Tarraconensis  ad  Ibemm  fluvium  memoratur  (Raudrand  1.  c). 

7j  Mbs.  0  Triciensium  civitatum  cum,  mes.  I  Triciensium  civitatit  cum,  alii  mse. 
(etiam  F>  H'  H«  H"  H'")  et  h>  TrUientium  {F*  H'  h'  TrWmlnm,  H«  H*  Tntuntium, 
alii  Tritensitan)  Lcviensium  et  Veroviscensium  (F*  Vercviscensium,  W  Deromcenlaan) 
civitatii  cum.  Editi  Triclcmium  Lcgionentium  et  Civitatensium  cum  (i*  et  Birovctcen- 
lium  civitatum  cum).     Ex  quibua  Lefioncnsium  recepimue,  - 

•)  Plures  mee.  (etiam  H7  H*)  cum  vulgatia  justa  allegalio,  H8  justa  legatione, 
2  H'  H*  F*  juxla  allegalienc  (F*  non  omittena),  H*  P  I»  O1  i*  allegatio  omiBBO  justa. 
Hagis  arridet  cum  1  H'  ab  antiqua  manu  injuiia  allegatio.  Antiquiores  fefellit, 
quod  pariter  ad  proiimum  verbum  justissima  referri  putarent,  quum  ad  auperiora 
nimis  illicita  vota  referatur.  Sed  et  aubnexa  lectionem,  quam  praeferimus,  con- 
firmant. 

•)  In  msa.  omiBBO  a  (ante  ipiriix)  magno  conBenau  qvae  verelur,  H'  qvae  de- 
heretur;  H*  B6c  cur.  quae  eaeetar,  id  quod  i*  arripuit.  Noa  cum  c*  c"  qua  vetatur 
correzimua.  —  B  regioue  hujua  Loci  in  cc  tantum  oitatur  conc.  Sardic.  c.  1  et  2. 
Sed  quamviB  Sardicenaea  cauonee  pro  Nicaenia  laudarint  quidam  pontificeB  Hi- 
laro  majorea  (cf.  Couat.  not.  in  Zouimi  epiat.  15),  Mc  tamen  Hilarum  ad  Nicae- 
num  canonem  16  reapicere  id  argumento  est,  qnod  in  judieio  adversus  Irenaeum 
tranalatum  proferendo  hujus  canonia  sententiam  Bequitur.    Sic  porro  oanon  lau- 


^icjitizedbvGOOgle 


EPISTOIiA  16.  167 

ire  praesumat.  Quod  nimis  improbe  cotmiventibus  et,  ut  doleatur  a.465. 
gravius,  vobis10)  quaerentibus  Irenaeus  episcopus  conatur  admittere: 
qui  nostra  auctoritate  roborari  cupitis,  quos  maxime  de  rebus  illicitis 
magna  indignatione  probatis  accendi.  Lectis  ergo  in  conventu  fra- 
trum,  quos  natalis  mei  festivitas  congregarat,  litteris  vestris,  quae 
de  ordinandis  episcopis  secundum  statuta  canonum  vel  praedecesso- 
rum  meorum  decreta  sunt,  prolata  aententia  gestorum  quae  pariter 
direximus  ")  tenore  discetis. 

ra.  " 

4.  Unde  remoto  ab  ecclesia  Barcinonensi lI)  atque  ad'3)  sua  re- 
misso  Irenaeo  episcopo,  sedatis  per  sacerdotalem  modestiam  volun- 
tatibus,  quae  per  ignorantiam  ecclesiasticarum  legum  desideraut 
quod  non  licet  obtinere,  talis  protinus  de  clero  proprio  Barcinonen- 
sibus  episcopus  ordinetur,  qualem  te  praecipue,  frater  Ascani,  opor- 
teat  eligere  et  deceat  consecrare:  neu)  si  similiter  forte  factum 
fuerit,  non  sine  objurgatione  tui  masime  nominis  retundat  nostra 
praeceptio,  quod  in  injuriam  Dei,  a  quo  specialiter  sacerdotalium 
est  gratia  dignitatum,  didicerimus  admissunf;  nec  episcopalis  honor 
haereditarium  jus  putetur,  quod  nobis  sola  Dei  noatri  benignitate 
Christi16)  confertur. 

rv. 

5.  Ordinatos  ergo  nunc  episeopos,  qui19)  licet  dum  te  ignorante 


datus  ex  Dionyaii  interpre tatione  decernit :  Placuit  contuelndinem  ommmodis  ampu  ■ 
lnri,  quae  practer  regulam  in  quibusdam  partibus  videtur  admissa,  ita  ut  de  cimtatc 
ad  civitatem  non  epitcoput,  non  preibyter,  non  diacotaa  transferatur.  Si  quis  autem 
past  definitionem  lancti  et  magni  concitii  laie  quid  agere  tenlaverit  et  te  hujutcemodt 
negolio  mancipaverit,  koc  factum  prortut  irritian  ducatur,  et  rettituatur  eccletiae, 
ritjitx  fuit  episcopus  aut  pretbyter  vel  diaconut  ordinatut,  (Cf.  Hieronym.  epiat. 
82  ol.  83.) 

I0)  Editi  vobii  atterentibut,  contra  hibb.    Moi  H*  revocare  (h1  revocari)  cupitis. 

")  Quas  acil.  huic  proiime  praemisimug  epist.  13 — 16. 

'*)  RurHum  hic  similia  mss.  varictas,  quam  supra  not.  S:  mee.  H  Vercenonensi 
, . .   Vercenonensibus,  F*  H*  Vereconensi,  mss.  I  0  Barcilonenti. 

")  Mss.  10  ad  suam,  moique  H1D  sententiam  (loco  modestiam).  Iudicium  suum, 
ut  jam  obBervatum,  HilaniB  nd  Nicaenum  canonem  exigit.  Severior  fherat  Leo 
epist.  14  cap.  8:  Qui  ad  majorem,  inquit,  se  piebem  guacungue  ratione  transtulcrlt, 
a  cathedra  quidem  peltetur  aliena,  sed  carebii  et  propria.  Certe  haud  indigna  venia 
hqjusmodi  tranalatio  erat.  Irenaeus  enim  quum  ad  regendam  Barcinonensem 
ecclesiam  aaBumptuB  eat,  primuB  ut  videtur  eccleaiae  Barcinonensi  uovissime 
episcopali  tit-ulo  insignitae  praefectus  fuerat;  adeoque  ei  portione  unius  ejua- 
demque  ecclesiae  ad  totam  adnuaistraridam  cooptatus,  non  magie  translatua 
dici  poterat,  quam  presbyter,  qui  ic  eccleaia  aliqua  conBtitutus  ad  altiorem 
gradum  aut  ejuadem  Bedem  episcopalem  promovetur. 

»)  H.ee.  10  H">  ne  si  aliter. 

'*)  Vocem  Chritti  cum  h'  et  mgg.  supplemus. 

")  Ita  nms.  lOh1;   mss.  H  qui  licel  ante  te,   editi   qui  Hcet  te  ...  tneruerunt. 


^igilizedbyGOOgle 


8.  HILARI   FAFAE 


a.  465.  proveeti  sunt,  cum  suis  auctoribus  meruerint  submoveri,  hac  ratione 
firmamus,  si  nee  viduae  lnaritus  fuerit  quisquam,  et")  in  unius  vir- 
ginis  nuptias  ac  vota  convenerit,  sicut  et  legalia  constituta  praeci- 
Lev.  pixmt  dicendo:  Sacerdos  virgmetn  uxorem  accipiat,  non  viduam,  non 
KL~\\ti->.repudiatam;  secunduni  quod  etiam  beatus  apostolus  Paulus  magister 
gentium  de  his,  qui  fieri  desiderant  .sacerdotes,  propria  institutioDe 
j  I  non  tacuit,  dicens:  Unius  uxoris  virum.  Cujus,s)  tenore  sententiae 
ita  informati  esse  debetis,  fratres  carissimi,  ut  inter  cetera,  quae 
cavenda  sunt,  haec  studeatis  praecipue  custodiri,  quae  cognoscitis 
ante  universa  mandari.  In  quibus  etiam  prospiciendum  est,  ne  duo 
simul  sint  in ,0)  una  ecclesia  sacerdotes,  nec  litterarum  ignarus,  aut 
carens  aliqua  parte  membrorum,  vel  etiam  exM)  poenitentibus  ali- 
quis  ad  sacrum  ministerium  prorsus  sinatur  accedere.  Nec  tantum 
putetis  petitiones  valere  populorum,  ut  quom  his  parere1')  cupitis, 
voluntatem  Dei  nostri,  qui  nos  peccare  prohibet,  deseratis.  Cujus 
indignatio  ex  hoc  gravius  commovetur,  quia  henignitas  ejus,  dum 
fiuut  illicita  per  eos  qui  sunt  interpretes  placationis,  oflenditur. 


6.  Ut  autem  omnia  secundum  kaec,  quae  scripsimus,  corri- 
gantur,  praesentes  litteras  Trajano  subdiacono  nostro  veniente  dire- 
xinius.  Quod  si  Irenaeus  episcopus  ad  ecclesiam  suam  deposito  im- 
probitatis  ambitu  redire  neglexerit,  quod  ei  non  judicio  sed  huma- 
nitate")  praestabitur,  removendum  se  ah  episcopali  consortio  esse 
cognoscat.     Deus   vos  incolumes  custodiat,   fratres  carissimi!     Data 

HujuHmodi  episcopi  praetcr  metropolitani  conBcientiam  ordinati  sulimoveri  me- 
ruertint  ex  pracscripto  Nicaenorum  patrum  can.  6:  Quod  si  quis  praeler  senten- 
iiam  metropolitani  fuerit  factu»  episeopus,  haic  magaa  synodus  definieit  episcoptint 
rue  jioii  aporterc.  Quibua  concilia  Taurinenae  c.  3  ot  Regiensc  c  S  concinuut 
(Hard.  I,  9fi8  ot  1719),  ct  ad  horura  quidcm  canonum  praescriptum  Biiam  ad- 
verBUB  hujusmodi  ordinatos  scntentiam  Hilari  succcssor  Simplicius  epist.  1  n.  1 
accomodat.  Eorum  etiam  auctores  sou  ordinatorcs  cum  iilis  dejici  meruerunt 
ex  decrctis  Zosimi  papae  opiat.  6  n.  2  et  epist.  9  n.  1.  Quod  nec  ee  ignorare 
testatnr  Hilarus  cpist.  10  u.  3,  sed  cadem  erga  illos  indulgentia  utendum  duiit. 
")  Hbs.  I  0  i*  nee  tn  secundae  conjugU  nuptias,  II10  nec  secundae  conjugu  sed 

'*)  Editi  cujia  sane  tenore  (a1  tcrrore  . . .  formati}  . , .  ctalodire.  Hss.  cum  h1  i' 
sequimur. 

")  Hss.  10  i1  uniui  ecclesiae  sacerdotes.  Rursum  tuctur  Hilams  Nicaeni  con- 
cilii  docretum  can.  8,  quo  cavetur,  ne  in  una  ciuilaie  duo  episcnpi  probeniur  ex- 
sislere.  Quod  in  so  factiun  nee  facicndum  fuisse  Augustiuus  epist.  213  n.  4  fate- 
tur,  ideoqne  quod  in  ipso  reprchensum  est,  in  succossore  suo  sc  rcprehendi 
nolle  adjungit. 

!0)  h.  o.  ex  Jis,  cjiii  poonitentia  oliquando  functi  sunt,  quiquo  interdum  uno 
verbo  expoenitentet  vocantur  (sicut  excontuics). 

")  H'  pareere  eupitis.    Dcinde  H*  omittit  secundum, 

*■)  H*  Hfl  kumUUatc,     Moique  H1  Dala  Katendarum  Januariarum. 


^icjitizedbvGOOgle 


EPISTOLAE   16.    17.  169 

tertio  Calendas  Januarii,    Basilisco   et  Herminerico  viris  clarissimis  a.  465. 
conaulibuB. 

Epistola  17, 

Hllari  papae  ad  Ascanium  Tarraconensem.  (a.4fi.-u 

5.       Se  mirari  rontestatus,    quod  Asctinius  Barcinonensiiim  sturlia  foverit,    Ireiiaeuin 
ad  propriam  ecctetinm  reverti  jubel,  episcopis  vero  sine  cansensu  Ascanii  ordinali» 
ut  in  locis  suis  ptrmaneant  indulget. 

DilectisBimo   fratri  Ascanio  Hilarus  episcopus.- 

1.  Divinae  circa  nos  gratiae  memores  esse  debemus,  qui  nos 
per  diguationis  suae  misericordiam  ob  hoc  ad  fastigium  sacerdotale 
provexit,  ut  mandatis  ipsius  inhaerentes  et  iu  quadam  sacerdotum') 
ejus  specula  constituti,  prohibeamus  illicita  et  sequenda  doceamus. 
Unde  directis  per  Trajanum  subdiaconum  nostrum  litteris  admone- 
mus,  ut  quae  male  sunt  facta  corrigantur.  Et  miramur  admodum, 
dilectiouem  tuam  Barcinonensium  petitiones  noii  solum  nulla  aucto- 
ritate  retudiase1),  verum  etiam  directis  ad  nos  litteris  consummatio- 
nem  pravi  desiderii  postulasse,  adhibendo  iu  epistolarum  prooemio 
concilii  meutionem,  tamquam  culpae  minuerentur  ezcessus  per  multi- 
tudinem  imperitorum:  qnum  si  etiam  sub  significatione  unusquisque 
sui  uominis  tecum  pariter  retulisset,  et  subscriptiones  proprias  fra- 
tres3)  singuli  commodassent,  dilectionem  tamen  tuam  rei,  de  qua  dis- 
plicet,  summa  tangebat,  quia  pro  loco  et  honore  tibi  debito  ceteri 
sacerdotes  docendi  fuerant  non  sequendi.*)  Unde  sicut  in  generali- 
bus  litteris  indicavi,  Irenaeus  ad  propriam  revertatur  ecclesiam,  et 
Barcinonensibus  *)  de  suo  clero  protinus  consecretur  antistes,  cui  ta- 
men  statuta  canonum  et  apostolica  praecepta  concordent.  . 

2.  Et  licet  hi,   qui  praeter  notitiam  atque  consensum  tuae  di- 


')  Editi  saccrdotii,  refragantibua  m»a.,  quoruni  quidcm  lcctio  id  sonat,  ut  sese 
sacerdotibus  praepositnm  dicat  Hilarux,  qno  corum  apcculctur  vitam  et  de  of- 
ficio  buo  ipaoB  admoneat;  cf.  Coeleetim  epist.  4  u.  I. 

')  In  mBB.  rttundtsse.  Moxquo  I*  p"  i*  concersationem,  IJ  conservalionem,  0*H" 
conttnsionem,  quod  et  editi  ad  marg.  Mallemus  confirmationem,  quum  Aecaniua  et 
socii  id,  quod  petunt  epist.  14  n.  2,  ab  Hilaro  roborari  ac  firmari  deaiderent. 

3)  Vulgati  factas  singulis  comaiodasstnt  et  ad  niarg.  fratrcs  . . .  cvmmendasstnt. 
Sequimur  mas,,  qnorum  nonnulli  tamen  commendaMStnt. 

*)  Hic  imitari  videtur  hunc  Coelestini  locum  cpist.  6  n.3,  ubi  ia  cpiacoporum 
erga  plebem  imperitam  officia  explicana  docendus  est  popuius,  ait,  non  seguendus ; 
nosque,  si  nesciunt,  eos  quid  Uceat  qnidve  non  Uccal  commonere,  non  his  consensum 
pracbere  debemns:  quasi  etiam  metropolitani  ait  ceteros  cpiscopos  quod  forte 
nesciunt  docere,  quamquam  nulli  tacerdoti  suos  licct  canoncs  ignorare,  advertit 
idem  Coeloatinus  L  c.  n.  1. 

*)  I3 1*  Barcilontnsibus.  Addens  autem  Hilarua  de  suo  clero,  rursum  sequitur 
Coelestinura  epist.  4  n.  T,  ubi  episcopoa  omnino  dou  vult  ei  aliena  peti  ecdesia, 
iiioj  qunm  desunt  in  propria. 


^igilizedbyGOOgle 


170  S.  HILAHI  PAPAE 

i.  465.  lectionia  ordinati  sunt  sacerdotes,  cum  suia  debuerint  auctoribus  sub- 
moveri,  ne  quid  tamen  in  tanta  necessitate  decernamus  austerum, 
eos  qui  episcopi  facti  sunt,  ita  volumus  permanere,  siB)  in  apostolicis 
praeceptionibus  et  "statutis  sanctorum  patrum  non  reperiuntur  ob- 
noxii,  ac  deinceps  nihil,  quod  contra  disciplinam  eccle&iasticam - 
veniat,  sicut  hactenus  factum  est,  perpetretur. 

3.  Tuae  sollicitudinis  est,  frater  carissime,  debitam')  tibi  au- 
ctoritatem  tueri,  et  illicitis  non  modo  non  praebere  assensum,  sed 
etiam  cuncta,  quae  contra  regulam  facta  repereris,  coercere;  atque 
ante  omnia,  quae  sola  humanitate8)  decernimus,  Irenaeum  ad  eccle- 
siain  suam  redire  compelle.  Ad  quam  sponte  potius  remeare  debebit, 
si  a  sacerdotali  consortio  non3)  metuit  separari.  Nec  unius  ecclesiae 
duo  esse  permittantur  antiatites,  quod  opportunius  sujiradicti  sub- 
diaconi  tieri  delegamus  instantia,  quem  etiam  pro  conservanda  Eccle- 
siae  disciplina  commeare  ad  Hispanias  dispositionis  nostrac  fecit 
auctoritas.    DeuB  autem  incolumem  te  custodiat,   frater  carissime ! 


No  t  i  t  i  a 

epistalarum  non  exstantlnm  quae  ad  e.  Hilarum  papam  attinent. 

I. 
a.  462  ante  mens.  Noe.  Frilherici  magnifici  viri  ad  Hilarum  papam-  de 
inoasionc  Hermae  episcopi  Biterrcnsis. 
Hilarus  exeunle  primo  ponlificatiis  sui  anno  lilteras  acccpit  magiiifici  viri 
Prilherici.  quibus  Hermes  olitn  Bilwrensibus  ordinatus  eptscopus  cl  ab  eis 
rejectus  Narbonensem  sedem  exsccrabili  temeritate  invasisse  ferehalur,  His 
litleris  uecnon  ct  Johanne,  qui  eas  rcddiilit,  insligante  commolus  potitifei 
ilatis  litteris  ad  Leontium  Arelatensem  episcopuni,  qui  reiu  tam  gravein  tamque 
inaudilam,  quain  ipsemet  corrigere  debuisset,  indicare  ncglexeral,  vehemcnlius 
ipsum  reprchendit.  Simulquc  injunxit.  ul  seposita  eicusationc  gcslorum  omniuni 
reblionein  quum  sua  tum  fralrum  suurum  manu  scriptam  transmilleret.  (Cf. 
Hilar.  epist.  7  dat.  d.  3.  Nov.  462  ct  epist.  8.) 

n. 

a.  463  initio.  Leontii  Arelatensis  episcopi  ad  Hilarutn  papam  de  incutala 
Hermae  invasione  relatio. 
Leontius  liaud  dubic  pouliflci  paruit,  missaquc  ea  quam  pelebal  relalionc 
Hennen  ab  objecla  uoia  facile  viudicavit.  Forle  direcla  haec  rclatio  fuil  per 
Fauslum  et  Auxanium,  qui  a  provinciae  Viennensis,  Narbonensis  primae  el  secnn- 
dae   et    Alpinae  episcopis  delegati  Itomanac   synodo   haud  mullo  posl  anniver- 


*)  Editi  ut ...  reperiantur.  Lectio  msa.  concinnior.  Quippe  antecedens  par- 
ticula  ita  perinde  sonat  atque  in  eo  ttatu  et  gradu,  quem  eomecuti  tunt. 

*)  Ita  mes.  et  i*.     Atii  editi  omtda  debita  tibi  auclorilate  tueri. 

»)  If«  c8  i*  (cf.  epiat.  16  n.  6)  \  c'0  unitale,  quod  et  a*  tuetur.  Mox  c"  cm  redire 
et  ad  marg.  cum  i*  remeare. 

*)  Negatio  snperflua  videtur  et  doeat  in  H"  c'  i'.   Deniqne  maa.  ad  Spania*. 


^igilizedbyGOOgle 


EPISTOLA   17.      NOTITIA   EPIBT.   NON  EXST.  171 

sario  Hilari  die  habitae  jnterfuere.  Ibi  vero  discussa  Ilermae  causa  Dilarus 
iif.  ejus  conversalione  nihil  habens  ambigui  aestimavil,  illurn  hos  quos  ar- 
guerat  excessus  incurrisse  potius  quam  fecisse.  In  epislola  8  de  hac  re  ad 
praedktarum  provinciarum  episcopos  data  simul  signiocal,  quiii  de  ipsn -statuerit 
synodus,  ut  sartnm  tectum  esset  concilii  Nicaeni  decrctum,  quo  cavetur,  ne  de 
civitate  in  civitatem  transeant  vel  episcopus  vel  presbyter  vel  diaconus. 

m. 

(i.  463  circ.  init.  Leontii  Arelaiensis  ad  s.  Hilarum  papam  libcttus  de  resti- 
tuendis  Arelatensis  ecclesiae  paroeciis  pridem  abscissis. 
Ad  ejusdem  epistolae  8  calcem  Htlarus  meminit  oblati  sihi  libelli,  quo  orabat 
Leoutius,  pristino  juri  restitui  paroecias  Arelatensis  ecclesiae  praedecessore 
suo  Hilario  in  atios  transiatas.  Sed  moderaminis  aposlolici  memores,  ait,  fra- 
ternitati  veslrae  querelam  ipsius  remisimus  audiendam. 

.IV. 

n.  4.63  ante  mens.  Octobr.     Gunduici  magistri  militum  ad  t.  Hilarum  papam 

incusatio  de  usurpalione  quadam  s.  Mamerti. 
Moxs.  Hamertus  Viennensis  anlistes  multorum  silii  iuvidiajn  conflavit  ordinato 
Deensi  epfscopo,  quem  sui  esse  juris  Leonlius  Arelatensis  praesul  asserebat,  et  ei 
eo  maiime  tempore,  quo  suas  utrique  ecclesias  Leo  atlribuerat  epistola  66  ad  epi- 
scopos  metropolis  Arelatensis  data.  Eoque  res  processit,  ut  vir  illustris  Gunduicus 
sanclissimum  virum  diHamare  sit  ausus  litteris  acerbissimis.  Has  litteras  s.  Hilarus 
commemorat  epistola  9  hac  occasione  ad  Leontium  VI  Idus  Octobris  scripta. 
Quantum  filii  noslri  viri  illustris  magistri  militum  Gunduici  sermone  est  indi- 
catum,  inquit,  praedictus  episcopus  invitis  Seensibus,  et  qui  ad  ecclesiarum 
_  ejus  numerum,  guas  ei  apostolicae  sedis  deputavit  auctoritas,  .  .  .  minime 
pertinebant,  hostUi  more,  ut  dicitur,  occupans  civitatem  episcopum  consecrare 
praesumpsit.  Tum  indignc  ferens  ita  negligi  immo  et  sperni  decessoria  sul  con- 
stiluta,  praecipit,  ut  insynodo,  quain  singulis  aunis  habere  tcnebatur,  Gunduici  re- 
lalionem  discutiat,  et  compulso  Hamcrto  rationem  facli  sui  sub  universo  coetu 
fralernitatis  exigere,  quid  exploratum  fuerit,  omnium  litteris  suac  inlimct  noli- 
tiae  (Hil.  ep.  9). 

V. 
a.  464  anie  d.  25  Febr.    Episcoporum,  qui  de  s.  Mamerti  causa  in  synodo 

cognoveranl.  de  eadem  ad  s.  Hitarum  papam  relatio. 
Mandalis,  quae  diiimus,  acceptis  Leonlius  synodum  convocavit.  Num  ibi, 
sicut  praescriptum  fuerat,  Mamertus  in  judicio  slelerit  facti  sui  rationem  reddi- 
turus,  valde  esl  Incertum.  Verum  quae  delata  Ililaro  fiierant,  episcopi  ibi  congre- 
gati  partim  ipsi  lilteris  per  Antouium  episcopum  missis  confinnarunt,  ut  ex  illins 
epist.  10,  qua  singulis  nominatim  respondet.  facile  colligitur.  Litteras  itaquc  illas, 
ait  Hilarus,  ab  Antouio  episcopo,  quem  ei  sese  delegaverant  et  ipse  tanta  lega- 
tione  dignum  inierpretem  judicabat,  sibi  traditas  valde  se  contristasse  ab  ipsis 
contextus  sui  principiis.  Ei  quibus  nimirum  firma  assertione  cognovil,  dcfini- 
tiones  a  sanclae  memoriae  decessore  suo  Leone  de  Viennensi  episcopo  praesli- 

tutas  a  Mamerto potuisse  transcendi,  quibus  tamen  ejus  decessorem 

immo  et  Leontium  hactenus  stetisse  constaret.  Tum  in  memoriam  revocans,  digni- 
tatem  Viennensis  ecclesiae  Arelatensis  antistitis  quondam  transgressione  cre~ 
visse,  et  pro  corrigendis,  quae  perperam  gerebantur,  inviolabili  postea  defini- 
tione  compositum,  ne  alter  inglorius  alter  in  totum  veteri  honore  reperiretw 
exutus;  addit,  ei  eisdem  filteris  et  Antonii  episcopi  relatione  patere,  Mamertum 
privilegia  certis  conclusa  lerminis  velle  perdere  plus  volendo,    qui  abusus 


^icjitizedbvGOOgle 


172  8.  HU.AHI   PAPAE 

Lcuntii  moderanlia,  Deensibus  contra  fas  episcopum,  etiamsi  esl  meritus 
inquil,  non  timuerit  consecrare.  L-bi  observare  libet,  uli  et  in  tota  cpislola,  nihil 
tlc  vi  Deensilius  lllala,  ulhil  de  occupata  hostili  niore  civilalc  queri  pracdictsc 
synodi  palres.  Solam  Mamcrlo  objiciunt  praesubs  haud  qnidem  indigni  lanto  fa- 
sligio  sed  juris  alieni  ordinationem,  quaru  fortc  ille  oLifirmalo  animo  conlendebaL 
dignltaii  suae  ei  antiquo  ariuexam  nulla  avelli  constitulione  potuisse.  Certe  Hila- 
rus  notam  ipsi  solum  impingil  auperbiae  et  rebeilionLs,  Cui  unquam  profuit,  iu- 
quit,  mens  rebcllis,  aut  quem  superbiae  non  inclinavit  elatio?  Et  quibusdam 
inlerjeclis;  Factum  ejus  convenerat  sic  resolvi,  ut  juxta  eorutn,  guac  perpe- 
irata  sunt,  qualitatem  non  sinejactura  proprii  ordinis  etiam  illum  a  sacerdo- 
tali  consortio  submoveri  cerneret,  quem  creavit  indebite.  Jam  quum  epislola, 
undebacccolligimus,  25Fcbruariidtea.464sitdata,  scquitur,  uLlitteraeillaeeodem 
mense  bteunte,  vel  eieunteJanuario  scriptae  fuerint.praediclasynodonondunisolula, 

VI. 
a.  464  ante  d.  25  Febr.  S.  Hilari  papae  ad  Veranum  de  conveniendo  s.  Ma- 
merto  delegatio. 
Eoriem  tempore  Hilarus  scri|>ta  ari  Vcranum  cpiscopum  riirigebal,  quibus  ipsi 
deuiandabat,  ut  Hamertum  ex  sua  delegatione  adirel,  quld  sihi  a  synodo  relalum 
fuisset  denunliaturus :  cum  videlicet  orriinato  Deensi  episcopo  temere  violassc 
quod  Leo  definierat,  ulque  »  coeplis  desisterc  vellet  (irmaque  professione  teslari, 
se  deinccps  periculo  ordinis  sui  semper  conservaturum  apostolicae  sedis  defi- 
nitionem,  sin  minus,  ad  Arelatensem  ecclcsiam  easdem  quatuor  civitales,  qua- 
rum  non  fuissel  ordinatione  contentus,  esse  revocanrias  (Hil.  ep.  10  n.5).  Hacc 
scripla  hacteous  desideraulur.  Quid  vero  inde  seculum.  sit,  prorsus  latet.  Sed  el 
ulrum  revera  peccaverit  Mamerlus,  an  vagis  falsisque  accusalionibus  deceplus  Hila- 
rus-sanclura  virum  ita  male  babuerit,  incertum  et  arilim:  sub  juriice  lis  esl.  Neqile 
enim  tanti  est  ponderis  syuodi  a  Leontio  iuriiclac  et  congregatac  auctoritas,  cujus 
plerosque  palres  Lconlii  suRhtganeos  in  uielropuliLae  senlentiam  concederc  et  ad 
ejus  arbitrium  atque  volunlalcm  couformare  sc  potuisse,  vero  nec  absimite  nec 
iniqua  esl  suspicio. 

vn. 

anno  463  aut  464.  Ingenui  Ebredunensis  episcopi  ad  s.  Hilarum  papam  de 
usurpaiione  quadam  Auxanii  episcopi. 
Auianii  Aquensis,  ut  pulanl,  episcopi,  causam  sibi  baud  mullo  posl  delalam 
Hilarus  facilius  expedivit.  Ille  occasione  haud  dubie  ejus  legatfonis,  quam  auno 
462  cum  Fausto  Regiensi  episcopo  obierat,  ut  supra  meminimus  (cf.  Ilil.  ep.  %), 
quaedam  ab  Hilaro  in  Ebredunensis  ecclesiae  praejudicium  subripuerat,  quac  cl 
synodalibus  slatutis  ab  apdstolica  scde  lirmatls  aperte  conlraria  videbanlur.  Porro 
irrogatam  sibi  injuriam  querebatur  Ingenuus  hujus  civitatis  cpiscopus,  ohlatoquc 
libello  et  subneiis  quuniVcrani  el  sociorum  episcoporum  olim  ad  hanc  causam  co- 
gnoscendam  Leoni  delegatorum  relationibus  tum  ipsius  Leonis  responsionc,  jus 
ecclesiae  suae  acerrjme  ricfeiiriebal.  Quid  lum  aequus  ponlifex?  Ilis  omnibus  in 
judicio  rcccnsilis  id  valere  noluit,  quod  a  se  per  obreplioncm  el  conlra  slalula 
synodalia  ac  decessoris  sui  deiiniliones  elicitum  vidcbal,  ideoque  hujus  qucrclae 
cogniLioncm  Verauo,  Leonlio  et  Victuro  episcopis  demandavil  (cf.  Hil.  cp.  12). 
Unrie  simul  faclle  colligitur,  de  Ceraeleusi  et  Nicensi  ecclesiis  ab  Auxanio  inlerceptfs 
conquestum  fulsse  Ingenuum,  sed  ncc  ipsum  omui  prorsus  culpa  vacasse  ordinato 
in  earum  altcra  episcopo  praeterLconis  decretum,  quo  utramquc  ecclesiam  sub  uno 
antistile  regcndam  consliluerat.  Ubi  enim  Hilarus  LoLam  hanc  controversiam,  ul 
modo  perslriuximus,  exposuit,  staliin  dcecrnit:  ul  habeat  pontificium  Ingenuus 
provinciae  suae,  de  cujus  dudum,  inquit,  ab  apostolica  sedt  est  illicila  cessione 


^icjitizedbvGOOgle 


NOTITIA  EPIST.  NOH   BXST.  173 

culpatus,  ulque  custoditis  omnibus,  quae  super  ecclesiis  Cemelensis  Y.ivitutis 
vei  castelli  Nicensis  a  Leone  definita  fuerant,  nihil  ecclesiarum  juri  noceret, 
quod  is  in  carum  altera  ad  excludendam  cupiditatem,  quemadmodum  perhibe- 
bat,  ambitionis  alienae  episcopum  proxime  consccrasset,  sod  simul  uniiae  sub 
unius  antistitit  regimine  permanerent  (Hil.  ep.  12  n.  2). 

vm. 

a.  465  ante  mens.  Nov.    Honoratorum  et  possessorum  Turiassonensium,  Ca- 

scantensium,  Calaguritanorum,  Varegensium,  Tritiensium,  Legionen- 

sium  et  Virovascensium  ad  s.  Hilarum  papam  excusatio  Silvani  epi- 

scopi  Calaguritani  de  illicilis  ordinationibus  accusati. 

Ejusmodi  litteras  s.  papa  ipse  in  ep.  16  ad  Ascanium  el  episcopos  proviuciae 

Tarraconensis  memorat. 

IX. 
Circ.  a.  462.  S.  ffiiari  papae  ad  Orientales  epistola  encyclica  de  fide  ca- 
thoiica. 
Liber  pontificalis  in  vita  hujus  pontifiris  inter  alia  narrat:  Hic  fecit  decre- 
tatem  et  per  universum  Orientem  sparsit  cpislotas  de  fide  catholica  et  aposto- 
lica,  confirmans  tres  synoilos  Hicaenam,  Ephesinam  et  Calchedonensem  et 
tomum  sancti  archiepiscopi  Leonis,  id  est  celebrem  epistolam  ad  Flavianura,  et 
damnavit  Eutychen  et  liestorium  et  Dioscurum  vel  omnes  eorum  sequaces 
et  haereses,  et  confirmans  dominationem  et  principalum  sanclae  sedis  catho- 
licae  et  apostolicae,  sea  ut  in  coilice  alias  Fossateusi  nunc  Colberlino  Nr.  1868 
habetur:  Hic  fecit  decretalem  et  per  universum  Orientem  direxit,  et  epistolas 
de  fide  catholica.  Et  i<l  quidem  Milaruin  non  longc  post,  quam  in  Pelri  sedem 
est  elatus,  praestitisse  non  levis  conjeclura  esl,  quo  videlicet  Calcliedoncnsem  fir- 
maret  fidcm  et  omnera  novis  sectis  additum  quarapriraum  praecluderel. 

X. 
S.  Hilari  papae  ad  diversarum  provinciarum  episcopos  de  injuriae  ecclesiis 
Ulatae  sacrilegio. 
Synodus  Trfburlensis  a.  895  c.  4  ita  refort:  ut  Hilarius  papa  omnibus  epi- 
scopis  per  diversas  provincias  in  epistola  sua  scribit,  „injuria  sacerdotum  et 
ecclesiarum  sacrilegium  est."  —  l)e  injuria,  quae  ecclesiae  infertur  depraedatioue 
rerum  ejus,  IsidoVus  Hercator  nomine  seUae  synodi  subSymmacho  num.Gdfxil: 
Ingens  sacrilegium  est,  quaecunque  vel  pro  remedio  peccatorum  vel  salute  vel 
reqme  animarum  suarum  unusquisque  venerabili  ecclesiae  conlulerit,  in  aliud 
*  transferre  vel  convertere. 

XL 

Decreta  Hilaro  adscripta. 

1.  Si  quis  videtur  contenliosus  esse,  dloente  «pogtolo,  nosi  Cor. 
talem  consuetudinem  non  habemus,  sed  neque  Ecclesia  Dei:  11,16, 
si  quis  facit,  uotelur,  usquequo  se  corrigat. 

Crabbius  et  deinde  celeri  conciliorum  editores  Iioc  fragmentum  e\  codice 
libror.  XVI  cap.  19  proferunt.  Exslal  idem  apud  Burcliardum  Wormatiensem 
lib.  X  eap.  55  et  Ivonem  p.  XIII  cap.  56  {ex  decretis  Hilari  papae  cap.Xb). 

2.  Ubi  pars  est  corporis,  est  et  totum.  Eadem  ralio  est  in 
corpore  Doinini,  quae  in  manua,    quod   in  ejus  figura  praecessit. 

De  quo  dicitur:  Qui  plus  collegerat.  non   habuit  amptius,   ««-^ 
que  qui  minus  paravcrat,  kabuit  minus.    Non  enira  est  quantilas     ' 
visibilis  in  boc  aestimanda  inyslcrto,  sed    virlus  sacramenli  spi- 
ritualis. 


^icjitizedbvGOOgle 


174  S.  SIMPLICH  PAPAE 

Ex'Graliano  c.  78  D.  2  de  consecr.  iidem  editores  prolulerunt.  Verum  a 
Gratiauo  hoc  noa  ffilari  papae  sed  simpliciter  Hilari  uomine  laudatur.  et  sequens 
fragmenlum  (I.  c.  c.  79  Corpus  Christi  elc),  quod  eidem  Hilario  adscribitur.  po- 
stea  can.  82  sccundum  Ivon.  decret.  p.  II  c.  4  Hilario  de  Trinitate  lib.  VIII, 
ergo  HUario  Pictaviensi,  palam  tribuilur.  Revera  illud  non  hic  sed  in  homltia  5 
post  Pascha  invenitur,  quae  Eusebin  vel  Eucherio  vel  s.  Hiiario  Pictaviensi  dalur. 

3.  Hilari  papae  ad  Nicephorum  et  ad  alios  episcopos  per 
provincias.  N.  autem,  quem  in  Adrianopolitana  civilale  inever- 
sionem  regionis  ipsius  epfscopum  didicimus  consecratum,  hoc 
nihilominus  frater  et  coepiscopus  noster  Euxitheus  implere 
curavit:  ut  si  praedictus  in  hoc  officio,  quod  indlgne  adeptus 
esl,  desidcratpermanere,  quidquid  contra  catholicam  lidem  sen- 
seral,  cum  Eutycia  el  Nestoria  sua  professione  condemnet. 

Synodus  Ticineusis  a.  866  jussu  Ludovtci  (I  imperatoris  habita  capite  V  hoc 
decretum  sub  ea,  quam  nraemiairaus,  iuscriplione  laudat  (Hansi  coll.  conc.XV,  76, 
Schannat  et  Hartzheim  conc.  Germ.  II,  329). 


S.  SIMPIICII  PAPAE 
EPISTLOAE  ET  DECEETA. 


Vita. 

1.  Simplicius  anno  468  bissextili  mensis  Februarii  die  25  eoque  dominlca 
consecratus  Homae  episcopus,  quunt  15  annos  et  7  dies  Ecclesiae  praefulsset, 
anno  483  die  II  Hartii  in  basilica  s.  Petri  sepullus  fuit.  Illud  quidem  sedis  ejus 
tempus  vetuslissimi  pontificum  calaiogi  fere  omncs ')  consoue  cum  Itbro  pontificali 
tradunt.  Pro  die  depositionis  autem  hic  d.  VI  Nonas  Martias  ponil.  qui  revera 
in  ecclesiis  palriarchalibus  Romanis  ejus  feslo  assignatus. 

2.  De  rebus,  quas  idem  Leone  imperatore  gessit,  difficillimum  est  singula 
vestigia  persequi  et  justam  imaginem  componere.  Praesumptioui  episcopi  Cou- 
stantinopoiitani  imperatoris  patrocinio  in  novos  conatus  anuisae  non  miuus  quam 
praedecessores  fortiter  reslitit  (Gelas.  episl.  26  u.  10).  —  Difficillimis  deinde  Ba- 
silisci  tyrannl  et  Zenouis  imperaloris  temporibus  apostolicum  quemdam  prae  se 
lulit  vigorem  cum  siugulari  prudentla  el  paterna  motleratione  conjunctum.  Ut 
Aleiandria  Petrus  Mongus  et  Petrus  Fullo  Autlocuia  ejiccrenlur,  eorumque  loco 
catholici  sufficerentur  antisliles,  monitis  et  obsecrationibus,  omni  denique  ratione 
suadere  nou  destitit  (cf.  epislolae  2,  3,  5—8,  10—13)-  Ejus  gratiam  Acacius 
aucupari  aliquamdlu  visus  est  auimoque  ejus  irrepere.  Candidus  pontifei  in  diu- 
turao  contra  serpentes  haereses  certamine  ei  rices  suas  pro  Orientalibus  regloni- 


')  Praeter  illos,  quos  Blanchinos  not.  in  Simplic.  memorat,  catalogos  noroi- 
erim  quoa  ipse  perluatravi  in  codd.  Vat,  Rcg.  1997  et  1137,  Valficell.  A6; 
vetustissimuB  ille  Corbejensis  teste  Coustantio  praeterea  pro  die  obitus  ejus  VI 
Kon.  Mart.  addit.  Pagiua  ad  a.  483  n.  1  attos  praefert,  qui  pontifiei  nostro  an- 
nos  15  dies  8  attribuunt.  Farfensis,  SesBorianus  XXIII,  tres  Colbertini,  Vatic.  6381 

illis  annit  15  tiiebiut  7  adjiciunt  mensrm   1,  alii  aliter. 


^igjtizedbvGOOgle 


VITA.      EPISTOLA   1.  176 

biis  coneesait  (Simpl.  episl.  2  n.  2,  3  n.  6,  5.  7  n.  2  sq.  Gelas.  epist.  10  n.5, 
2G  n.  3),  daiaque  occasione  impaiienles  monachorum  incriminationes  rejecit  (Simpl. 
ep.  4  n.  4)  et  ordinalionem  episcopi  Antlocheni  contra  canones  Constautinopoli 
factam  admisil  (Simpl.  ep.  15  et  16}.  Verum  qua  erat  vigilantia,  brevi  advertit 
nefarii  ingenlum  hominis,  qui  ut  animum  gloriae  cupidissimum  eipleret,  Orientalem 
ecclesiam  luctuosissimo  schismate  afQiiit.  Fons  et  origo  gravissimi  negotii,  quo 
diu  agilala  est  Ecclesia  et  quod  vii  tandem  post  multos  labores  a  Fellce,  Gelaslo, 
Auaslasiu  II  et  Symmacho  eianllalos  sub  Hormisda  esl  compositum,  infaustum  illud  - 
Zenonis  Henoticon  (Evagr.  h.  e.  III,  14)  rtico.  ei  Simpllcfi  epistolis  dignosci  faeile 
potest  (cf.  Simpl.  epist.  17,  18,  19).  —  Ecclesiae  Ravennalis  presbytero,  quem 
Johannes  ejusdem  civitatis  episcopus  invitum  ac  reluctanlem  episcopum  Hutinen- 
sem  ordinaveral.  ininistrari  ad  vitam  jussit  triginla  solidorum  liberorum  reditus  de 
prupriu  Havennaiia  ecclcsiae  praedio,  dislricte  prohibens,  ne  quis  deinceps  eplsco- 
pus,  preabyler  auL  etiam  diaconua  invitus  ordinarelur  (Simpl.  epist.  14). 

3.  Si  verum  foret.  quod  observal  Amalarius  de  eccl.  oflic.  II,  1  circa  tempus, 
quo  poutilices  Romani  sacros  conferre  ordiues  soliti  erant,  a  vesligiis  et  consue- 
ludine  praedecessorum  suorum  Simplicius  defleiisse  eiisLimandus  esset.  Nimirum 
primi  aposlolici  (quo  nomine  Romanos  pontifices  appellat),  ail  ille,  semper  inDe- 
cembri  mense,  in  quo  nativitas  Domini  nostri  Jesu  Christi  cetebratur,  conse- 
craliones  ministrabant  usque  ad  Simplicium,  qui  .  .  .  primus  sacravit  in  Fe- 
bruario.  Verum  una  vulgali  Anastasii  aive,  ul  Micrologus  Anjalario  concinens 
loquitur,  Romani  pontihY.alis  auctoritate  niliiur  haec  observatio :  quia  nimirum  ibi 
pontificcs,  qui  Simplkium  praecessere,  ordines  solo  mense  Decembri  coutulisse 
memorantur,  h  mense  Decembri  ac  Februario.  Sed  in  hac  quidem  re  hujus  libri 
valde  sublesta  est  fides.  Nain  idem  etsi  illas  dierum  nolas  semper  adjicit,  tamen 
relationibus  suis  probal,  ut  jam  Edmundus  Harteue  de  antiqu.  eccl.  ritib.  I  c.  8 
art.  4  n.  5  advertit,  ordlualiones  etiam  aliis  quatuor  tcmporum  jejuniis  aut  ab  ipsis 
ponlificibus  aut  ab  aliis  eorum  jussu  episcopis  celebratas  fuisse.  Quod  jam  primls 
Leraporitius  eiemplis  pontificum  Eusebii  et  Harci  (irmatur.  Quorum  quum  ille  solos 
menses  IV  el  dies  ATJsedisse  el  fuisse  a  XIV Kal.  Maj.  usque  adXVlKal. 
Sept.,  hic  sedisse  menses  VIII  dies  XX .  .  .  ex  die  XV  Kal.  Febr.  usque  in 
diem  JVon.  Octobr,  narretur,  tamen  uterque  in  vulgato  Anastasio  (nam  in  Ctiron. 
reg.  Suec.  Leslibus  Papebrocliio  et  Scheleslratio  hic  error  non  eistat)  ordinaliones 
suaa  mense  Decembri  feciase  dicitur.  Unde  apparel,  auctorera  libri  ponliHcalis  de 
ejusraodi  ordinatlonibus  referentem  jam  temere  el  qunsi  dormilanter  id  lempus 
assignare,  quod  pro  communi  consuetum  esse  cernebal. 


Epistola  1. 

StmpUcii  papae  ad  Florentium,  Ennitlum  et  Severum        * 
episcopos.  , 

(itaideritio  ordinandi  potlentatem,  qua  abutut  eil,  Simpticiut  auferl,  et  itliciie  ordi- 
natot  ab  eccletiatlitrit  minitttriit  removet.  Reditunm  ecclesiae  adminittratione  eum 
prhat,  quartam  tamen  eormn  parlent  ei  reliuquens  et  ablata  ab  eo  rettitui  jttberu. 

Simplicius    episcopus  Florentio'),    Equitio    et    Se- 
vero  episcopis. 
I.    Kelatio  nos  vestrae  dilectionis  wstruxit  et  gestorum  series 

')  Oloh'  Ftorentino. 


^igilizedbyGOOgle 


176  8.  amPLicn  PAPAE 

i.  476.  plenius  intimavit,  Gaudentium  Aufiniensis1)  ecclesiae  sacerdotem 
contra  statuta  canonum  ac  nostra  praecepta  ordinationes  illicitas 
perpetrasse,  quarum  illi  totam  penitus  auferri  praecipimus  potestatem. 
Scripsimus  enim  ad  Severum  fratrem  et  coepiscopum  noBtrum,  ut, 
si  necesse  fuerit,  ipse  in  supradieta  ecclesia  consideratis  patrum 
regulis  hoc  fungatur  officio,  quo  ille  abusus  esse  convictus  est:  ita 
ut  hi,  qui  illicite  ah  eodem  sunt  provecti,  ab  ecclesiasticis  ministe- 
riis  sint  remoti3). 

2.  Simul  etiam  de  Teditibus  ecclesiae  vel  oblatione  fidelium 
quid4)  deceat  nescienti,  nihil  licere  permittat,  sed  sola  ei  ex  his 
quarta5)  portio  reraittatur.  Duae  ecclesiasticis  fabricis  et  erogationi 
peregrinorum  et  pauperum  profuturae,  aBonagro6)  presbytero  sub') 
periculo  sui  ordinis  ministrentur;  ultimam8)  inter  se  clerici  pro  sin- 
gulorum  meritis  dividant.     At  vero  ministeria  ecclesiae,    quae  alie- 


*)  H6  B'  Offinientit.    Est  autem  Aufiniim  oppidum  Samnii  hodie  Ofena  dictum. 

s)  Hoc  Simplicii  quum  crga  ordinatorera  tum  erga  ordinatos  judicium  con- 
Bentaneum  est  concilii  Taurinensis  canoni  3.  Nititur  praeterea  conc.  Nicaeii. 
c.  6  et  praedeccHfiornm  poutiiicum  exemplis;  cf.  Hitari  cpist.  10  n.  3,  epist.  1G, 
n.  6,  Zoaimi  epiat.  7  n.  2  et  epist.  9  n.  1. 

4)  K'  prima  manu  quid  liceat,  O10  quid  diceat. 

s)  a1  una  portio  rcfragantibus  aliis  libris.  Hanc  ecclesiaaticorum  reditunm  in 
quatuor  portionea  divisiouem  dudum  Tationabiliter  fuisse  decretum,  Gelaaiiis  papa 
epist.  14  cap.  27  tradit.  Neque  ejus  auctor  videri  deLet  Simplieius,  aliaa  Gau- 
dentium  haud  coacturus  ad  triplicis  partas,  quam  sibi  usurpaVerat,  restitutionem. 
Certe  eadem  ecclesiasticoruin  bonorum  divisio  PBeudo-SilveBtri  constituto  cap.  4 
decemitur  (Coust  epist.  Rom.  pontif.  append.  tom.  I  col.48).  HancGelasiusquum  loco 
laudato  tum  alibi  commendat,  et  saepissime  Gregorius  Magnus  sed  nominatim 
epist.  lib.XI  ind.'4  epist.64  ad  AuguBtini  interrogationem  I  respondens:  Mo»  autem 
aposlolicat  stdis  ett,  ordinatis  epitcopi»  praeceptum  tradcre,  id  de  omni  siipendio, 
quod  aceedit,  quatuor  'fieri  debeani  portionts.  Hoc  autem  Simpiicii  aliorumvc 
Romanorum  praesulum  decretum  perperam  intellexit  Theodorua  lector  edit. 
Viues.  pag.  667,  ubi  scripsisse  dicitur:  Romanae  eccletiae  hunc  tste  morem,  ut  ret 
immobUe»  non  pottideat,  ted  ti  forte  pottettionet  obvenerint,  confettim  eat  vendat, 
et  prctium  in  tres  partet  dittribuat,  quarum  vna  tradatur  eccletiae,  alltra  episcopo, 
tertia  clero;  ideni  etiam  fit  in  rcliquit  rebut.  Neque  enim  ullum  verbum  facit  Sim- 
pliciiiH  de  rebus  immobihlius  vendendis,  «ed  nec  ejus  successoreB.  Contra  vero 
luculentum  eat  Hilari  ejus  decessoris  de  uon  alienandis  ecclesiae  praediis  con- 
stitutum  epist.  8  cap.  6.  Mitto,  horum  praediorum  reditus  in  quatuor  non  in 
tres  partes  dividendas  praecipi. 

*)  1  H*  a  Bunacro,  cc  ab  Ouagro.  Ex  mss.  non  Bccerni  potest,  utrum  a  Bo- 
nagro  an  ab  Onaffro  sit  praeferenditm,  quum  indistdncte  legant  abonagro. 

')  Plerique  msa.  tuo  tui  ordinit,  KJ'H'  (secunda  manu)  tuo  suique  ordinit. 

")  H'  HTHB  cc  ultima  inter  te  clericit  (h'  inter  ctericos,  H'H"  clerici)  dividatur; 
corriguntur  ope  aliorum  veterum  codicum.  Aequalom  portionem  preBbyteris  ac 
diaconis  iinpertitam  fuiBse,  colligitur  cx  Gelasii  frgm.  10,  quo  deeernit  adversua 
diaeonos  promoveri  renuentes,  ut  cmmoda  presbyteri  proptnsiiis  quam.  diaconi  con- 
scquanlur,  ut  hac  taltem  ralione  constricti  et  honorem,  quem  refugerant,  appttere 
mtantur  et  quaettum  (cf.   ejd.   epist.  14  Cap.  27). 


3i,«izSdb,Google 


EPISTOLAE   I.   2.  177 

nata  comperinuis,  reparare  proesumptor  praedicti  fratris  compellatur  a.475: 
instantia  et°)  quod  abatulit  restituere  cogatur.  Cui  etiam ,0)  in  hoc  spe- 
cialiter  praecipinius  immineri,  ut  tres  illas  portioues,  quas  per  trien- 
nium  dicitur  sibi   tantummodo  vindicasse,  restituat.     Data  decimo 
tertio  Calendamm  Decembrium  post  consulatum  Leonis  Augusti. 

Epistola  2. 
Sfmplicli  papae  ad  Acacium  (.'onstantinopolitanum.  Vjan. ' 

I.       lil  imperator  Timolheum  Aehtrum    ab    Alexandrina    scde    propellnt,    decessorum 
fidem  servet  integram,  et  noeum  coneilimn  generale  ambienti  prorsus  deneget. 

Simplicius  papa  Acacio  episcopo  Constantino- 
politano. 
1.  Quantum  presbyterorum  et  ex  diversis  monasteriis  Domino 
servientium  monacborum  relatione  patefactum  est,  ecclesias  Domini 
rursus  diabolus  inquietat,  ita  ut  excluso  Alexandrino  sacerdote') 
haereticus  atque  ab  universitate  damnatus  eumdem  locum,  de  quo 
pulsus.  fuerat,  occupasse  dieatur;  insuper  quibnsdam  faventibus  *) 
Constantinopolim  auaum  fuisse  contendere,  ut  civitas  Cbristianorum 
principum  circa  fidei  catholicae  veritatem  devotione  praecellens,  et 
Christiana  pleba  iu  defeusione  religionis  attenta  haereticorum  pra- 
vitate,  quae  jam  fuerat  sopita,  turbetur.  Sed  misericordia  Dei,  cujus 
est  causa,  non  defuit,  ut  Timotbeus,  qui  ab  nniversali  Ecclesia  sa- 
cerdotalibus  sententiis  et  imperialibus  constitutis a)  jure1)  eBt  segrega- 


■)  Verba  el  qitod  abstulit  restituere  cogatur  in  vulgatds  ac  plurimw  mss.  omisaa 
ex  0*  revocantur,  enque  pacto  aptius  eohaeret  oratio.  Nam  non  Bonagro,  ut 
priuK  vulgata  lectio  referebat,  sed  Gaudentio  jubetur  immineri. 

")  Ita  mBB.  et  h1.    .Editi  etiam  hoe  ...  imminere. 

')  Bcil.  Timotheo  Salophakiolo;  quo  excluao  Timotheua  Aelurus  ab  tmivcrtUale 
pridem  damnatiis  a  Baailiaco,  simiil  ac  imperium  occupavit,  ut  tradit  Evagriua 
h.  e.  111,1,  revocatns  est,  poBtulante  hoc  legatioue  ab  iis  destinata,  qni  AJexan- 
driae  Dioscori  et  ipaiuH  Aeluri  asseclae  aupererant.  Quod  idem  jam  Marciano 
vix  mortuo  tentaverunt  sed  irrito  conatu;  cf.  LeOn.  epist.  147  et  150. 

*)  Nunquam  in  urbe  regia  defuinse,  qui  Eutychianis  faverint,  aatis  indicat 
Leo  epiat.  157,  161  e.t  103.     Moi  G'  adtonita  haereticorum. 

')  Ecclesiarum  videhcet  eucyclieifl  litterifl  et  Leonia  Augusti  edictis,  qnorum 
memiait  Leo  papa  epist.  170  et  173,  unde  et  eidem  principi  gratiaa  agit  opist.109. 
(juum  autem  haec  Lconis  epiatola  atatim  poat  ejectum  Aelurum  scripta  menae 
Junio  a.  460  consignetur,  isque  ab  exsilio  redierit  a.  475,  aequitur,  ut  non  annoB 
octodeelm,  ut  ncribit  Evagriua  h.  c.  III,  4,  sed  dumtaxat  quindecim  exsul  exege- 
rit.  Leo  autem  velut  cx  alto  prospiciens  quod  futunim  enit,  Gonnadium  Bolli- 
cite  epiet.  170  praemonuerat,  ut  omni  studio  contenderet,  ne  eum  tam  nefario 
homine  sermo  aUquis  privatim  vel  publice  misreretur,  »evt  sab  sptric  correetlonls  ejus 
quorumdam  cotvtntai  praeberttur  oceasio:  ne  redfundt  integram  captrct  liberlatem, 
de  qiio  jam  edictis  suis  princeps  r/irislianistiinnt  jutlicaverat. 

*)  Ita  G1  O*  a1;    c*  Beqq.  juste  fneral,   et  moi  Recundum  grammaticae  leges 


.  I.  12 


>vGoogIe 


178  8.  SIMPLICn  PAPAE 

a.476.tus,  ad  ecclesiam  tuae  dilectionis  vel  ad  fidelittm  domorum  limina 
non  permitberetur  accedere.  Quem  conventns  novos  pro  se  didici- 
mus  comminari:  resolvi  existimans,  quod  de  se  universalis  decrevit 
auctoritas. 

2.  Unde  quia  sanctae  memoriae  praedecessorum  nostrorum'1)  ex- 
stante  doctrina,  contra  quam  nefas  eet  disputare,  quisquis  recte  sa- 
pere  videtur  novis  assertionibus  nou  indiget  edoceri,  sed  plana 
atque  perfecta  sunt  omnia,  quibus  potest  vel  deceptus  ab  haereticis 
erudiri  vel  in  vinea  Domini  plautandus  institui;  implorata  fide  cle- 
mentissimi  principis  vocem  faciendae  synodi  fac  respm,  nec  sit  apud 
aures  imperatoris  Christiani  pigra  suggestio,  quia  salus  ejus  et  regni 
ipsius  Ghriatus  est  fortitudo.  Ergo  cum  praedictis  presbyteris  ac 
monacbis  opportune  pietati  ejus  nostro  quoque  nomine  supplica,  et 
legatiouem  hanc  pro  nobis  quoque  clementiae  ipsius,  ne  quid  sub- 
ripiatur8),  insinua.  Omnium  pariter  precibus  instruatur,  ne  per 
occupationes  pubhcas  quieti  ecclesiasticae  aliquas  inimicus  moliatur 
insidias:  integritati  suae  Alexandrinam  -reddi  praestet  ecclesiam,  et 
beati  Marci  evangelistae  sede  hostem  parricidamque7)  propellat,  et 
qualiter  catholicae  fidei  teneatur  integritas,  in  penetrabbns  aulae 
suae  dignanter  inquirat.  Quae  ue  aliqua  forsitan  ndei  aemulorum 
fraude  vitietur8),  licet  in  ecclesiae  tuae  possint  scrintis  inveniri,  ta- 
men  exemplaria  misimus,  quae  pietati  ipsiue  properabis8)  offerre. 
Nota  namque  et  omnibus  illic  'potestatibus  celebrata,  quae  sanctae 
memoriae  praedecessor  meus  Leo  ad  consultationem  augustae  recor- 
dntionis  Leonis  scripserit ,0),  et  quam  veneranter  accepta  sint,  reco- 
gnoscant:  appareat  sic,  ut  confidimua,  ejus  imitator  fidei,  cujus  pro- 
pitiante  Deo  dignior  est  successor  imperii,  sibique  scriptum  aestimet, 

')  Nominatim  Coelestiiji  et  Leonis,  contra  quorum  doctrinaai  ditpatare  nefiu 
dicitur,  majrime  postquam  illius  doctrina  ab  Ephesino  concilio,  istiua  a  Calche- 
donpnsi  ac  summo  omuium  occlesiarum  consenau  comprobata  est.  Tel  etiam 
praedecetaorum  nomine  Lconem  iutelligit  et  Hilarum  propter  decretalem  episto- 
lam,  qua  ptr  univerium  Qrientem  missa  Catehedonentcm  synodum  ac  tonaaa  Leonit 
confirmasse  in  libro  pontificali  dicitnr.  In  sequenti  epistola  n.  6  lecturi  sumus: 
Quod  apottoticlt  (h.  e.  apostolicae  Hedis)  manttnit  cum  unieersatis  Eccletiae  atientu 
acie  meruit  etangelicae  falcit  abtcidi,  vigoran  non  poteit  iumere  renalcendf.  Qua 
ratione  flrmatur,  nefas  esse  disceptari  aut  retractari,  quod  totiun  Ecclesiae  jndi- 
cio  seu,  ut  cnm  ipso  loquar  pontiflce,  waveriaUt  Eccletiat  attentu  definitum  est. 

')  Ita  G1  G*i  ed.  tubrepatur. 

')  Ita  vocabatui  Timotheua  Aclnrus  propter  caedem  episcopi  sui  Proterii, 
cujus  eedein  poatea  invasit. 

e)  b  cT  aeq.  vitientur.  Maliua  ad  fidei  integritai  refertur  hoc  verbum,  licet  se- 
quens  pouinl  ad  exempiaria  spectet. 

*)  b  c'  praeparebti  offerri,  nulla  apparente  ratione,  cnr  primigenia  lectio 
mutata  sit. 

")  Praesertim  in  epiatola  165,  in  qua  accuratissima  et  etimatissima  fidei  ex- 
positio  habetur. 


>vGoogIe 


EPISTOLAE   2.  3.  179 

quidquid    ante    se    principibus   pia  est  traditum  lectione.     Illa  est  a.  476. 
namque  perennitas  regnique  per  seriem  propaganda  posteritas"),  m 
in  successore  reperitur,  quod  a  praedecessore  descendit. 

3.  Hortor  ergo,  frater  carissime,  ut  ruodis  omnibussfaciendae 
synodi  perversorum  conatibus  resistatur,  quae  non  alias  semper  in- 
dicta^est,  nisi  quum  aliquid  in  pravis  sensibus  norum  aut  in  assor 
tione  dogmatum  emersit  ambiguum :  ut  iu  commune  tractantibus,  si 
quae  esset  obscuritas,  sacerdotalis  deliberationis  illuminaret  aucto- 
ritas;  sicut  primum  Arii  ac  deinde  Nestorii,  postremum  Dioacori 
atque  Eutychetis  fieri  coegit  impietas.  Et  —  quod  misericordia 
Ohristi  Dei  nostri  salvatoris  avertat!  —  intimandum  est,  abominabile 
esse,  contra  sententias  totius  orbis  Domini  sacerdotum  et  principum 
utriusque  rectorum  damnatos  ")  restituere,  reduci  exsules,  relegatos 
in13)  causis  nefariae  conversationis  absolvi.  Itaque,  quod  aaepe  re- 
petendum  est,  haec  omnia  clementissimis  auribus  suppliciter  inti- 
mato.  Veniet  procul  dubio  Deus  in  adjutorium  nostrum"),  in  cujus  gj°J 
manu  regis  cor  esse  retinens  eonstitutum  potestatis  suae  nescit 
aliunde  principium.     Data  quinto16)  Idus  Januarii. 

Epistola  3. 

Simplieii  papae  ail  Basiliscnm  Aagnstnm.  a.4T6d. 

5  Saiuiationis  officio  funclus  Timotkei  Aelirri  tam  in  Alexandrina  quam  in  regia 
cimtate  impias  molitiones  Simplidus  enarrat.  Deinde  Marciani  ac  Leonis  exe/nplis 
ab  oculos  positis  imperatorem  hortatur,  ut  decessoris  sui  epistolas  recenteat,  neve 
ca,  qtme  in  Calchedonenti  synodo  tam  coiuiderate  congtituta,  rttractari  patialur. 
Std  anlc   omnia   AUaumdrinae  eccletiae  paci  contulat,    proprimn  ei  retiituens  ~~ 

episcopum  et  Aeturum  in  pristiman  exsilium  amandant.  ' 

Basilisco1)  Angusto  Simplicius  episcopus. 

1.    Cuperem  quidem,  quantum  ad  meae  spectat  derotionis  arbi- 

trium,   qua  principes  Christianos  jugi  veneratione   suspicio,    debita 

pietati   vestrae  continuis    ofiicia   deferre   colloquiis.     Sed  quum  ad 

hujus  intentionis  augmentum  etiam  sacrae  cura  religionis  accedat, 


")  U1  corrupte  pottcrilatit  tn  tuecessore  repptrerit. 

")  c7  addit  reot  et  mox  habet  duci  pro  reduci.  Antea  post  rerbutn  ulriutque 
tmbanditur  orhis. 

")  Ita  Q1  0*;  alii  t»  cattsa  nefariae  conjurationis.  Talis  quidem  Timothei  et 
BOciorura  conjuratio  describitur  in  Aegrptiorum  episcoporum  et  Aleiandrinomni 
clericorum  epigtolis  quuni  ad  Leonem  Augustum  tum  ad  AnatoUum  acriptis, 
qoae  habentnr  conc.  C&lched.  part.  III  cap.  82  et  23. 

")  Ita  0'  G'.     Sditi  vettrum  ...  cor  regis  ...  netciat. 

»)  c'  ad  marg.  Aiii  VI  Kalewdat  Februariat.  Sed  ei  duabtia  sequentibuB  epi- 
«tolis  manifeste  patebit,  hanc  una  cum  iilis  miiaam  fuisse,  neque  adeo  immerito 
primogeniam  lectionem  retjoeri. 

')  Ita  N',  cni  concinit  hietorica  fides.  G'  a1  Zenoni  Augutlo,  raoxque  editi 
suscipio. 

12« 


3i,«izSdb,Google 


180  9.  SIMPLICII    PAPAE 

a.  476.  ratio  mihi  negotii  potioria  incumbit,  ut  simul  honorificeritiam  vobis 
prona  mente  pereolvam,  et  cansas3)  iidei  fidenter  insinuem:  quia.  me 
ad  utramqne  vel  dicata  trahit  clementiae  veatrae  semper  affectio, 
vel  reapectus  ordinis  mei  et  apostolici  moderaminiB  sollicitudo 
compellit. 

2.  FunctuB  igitur,  gloriosiaaime  ac  clementiaaime  fili  imperator 
Auguste,  munere  salutandi,  quae  in  ecclesiis  Orientis  per  haeretico- 
rum  latrocinia  recidiva  rursus  dicuntur  scandala  concitari,  nec  debeo 
ailere  nec  possum.  Nam  sicut  in  meam  notitiam  ferventium  pro  fide 
catbolica  detulerunt  scripta  monachorum,  comperi,  Timotheum  par- 

Gen.  ricidam,  qui  Aegyptiac.  pridem  vastator  ecclesiae  in  morem  .Cain,  ut 
'  '  lectio  divina  testatur,  ejectua  a  facie  Dei,  hoc  est  ab  Ecclesiae  digni- 
tate  seclusns,  et3)  jam  per  deserta  vagus,  sceleratae  conscientiae  diu 
tormenta  passurus,  in  exsihum  proprii  erroris  abductus  est,  resumptis 
pristini  furoris  incendiis  connasse  nihilominus  agmina  perditorum 
et  Alexaudrinae  urbis  ecclesiam,  quam  sacerdotali  prius  sanguine 
cruentavit,  ipsum  denuo  nunc  cruentum  depulsione  legitimi  per- 
vasisse  pontificia:  ut  cui  illa  relegationis  humilitas  injicere  debuerit 
ex  iis,  quae  impie  gesserat,  aculeum  poenitendi,  nutriendae  potius 
otia  tribuisse  videatur  atroeioris  insaniae.  Quo  procul  dubio  Cain 
ipso  longe  detestabilior  approbatur.  Ille  siquidenra  perpetrato  semel 
facinore  damnatus  abstinuit,  hic  profecit  ad  crimina  majora  post 
poenam. 

3.  Neo  eo  tamen  scelerum  fine  contentus,  Constantinopolitanam 
insuper  urbem,  recti  aemper  dogmatis  amore  flagrantem,  ne  quid 
intemeratum  populator  humanae  salutis  omitteret,  fertur  audacter 
ingressus,  et  a  suae  consortibus  pravitatis  libenter  audisae  soli 
Christo  debitam  vocem,  qua  plane')  non  in  nomine  Domint  venirebe- 
nedictus,  sed  divini  culminis  usurpator  evidenter  est  monstratus  Anti- 
christus:  qui  quum  etiam  a  communione  catholica  tam  laudabiliter 
esset  exclusus,    per  quorumdam   privatas  domos   respersis   humano 

*)  c*  cauta»  fideliter  intinaem.  Hoc  prooemio  ita  sahitationi»  orticium  novo 
imperatori  persolvit,  ut  aatia  prudeutibus  msuiuet,  se  haud  sua  Bponte  eo  mu- 
nere  perflingi. 

*)  G1  G*  etiam  qaam  per.    Deinde  editi  nutriendi. 

')  a'  plene.  Ad  integram  hnjus  loci  intelligentiam  addere  juverit  Tbeodori 
lectoris  verba  Bub  flnem  libri  I  (ed.  Vales.  pag.  666):  Porro  Aebirut  ijiium  teditio- 
sion  tdque  incompotit/im  Alcxandrinorum  turbam  collegistel,  una  aan  illis  ex  aedibvt 
Batilitci  tuppHcant  ad  eccletiam  procettit,  ipte  asino  vectut.  Ut  igitur  hac  occu- 
aione  ipsum  Domini  triumphunt  pleniuB  imitaretur,  a  cireumstante  turba  concini 
jussit  benedictut  qm  uenil  fn  nomine  Domini.  Nec  vero  impune  ausus  est  tantum 
nefas  impudens  parricida,  (juum  graviter  prolaptus  non  tine  ignominia  rtcedtre 
coactuB  stt,  ut  addit  Theodorus,  Simoui  Mago  quam  Christo  aimilior.  Quod  vel 
ignoravit  Simplicius  vei  dissimulandum  dmit.  At  diserte  notavit,  ei  domum 
Dei  intrare  non  licuiBse  monackit  obsittentibut  (cpist.  4  n.  3). 


^icjitizedbvGOOgle 


BPI8T0LA   3.  181 

sanguine  manibus4)  non  divina  sacrificia  sed,  sacrilegia  celebrasse  a.  476. 
memoratur.  In  quo  utique  non  ejus  est  firmata  susceptio,  sed  con- 
sciorum  divulgata  proditio  cum  eodem  de  illa  iniquitatis  sede,  nisi 
resipiscant,  omnimodo*)  casurorum,  quam  sicut  diabolus  pater  ejus, 
Altissimo  similem  se  faciens,  aeternam  sibi  perfidua  construere  non 
desinit  adiruiuam. 

,  4.  Haec  venerabilis  imperator,  quum  horreat  animus  vel  a  tanto 
gladiatore  fuisse  tentata,  maximo  tamen,  fateor,  stupore  detineor,  ' 
sub  vestrae  pietatis  adspectibus  potuisse  committi.  Quis  enim  devo- 
tam  semper  Deo  clementiae  vestrae  mentem  et  orthodoxis  deditam7) 
regulis  aut  ignoret  aut  ambigat?  Quippe  qui  supernae  dispositione 
providentiae  sicut  pro  utilitate  pnblica  augustae  memoriae  Marciani 
pariter  et  Leonis  eruditi  virtutibus,  sic  eorum  sitis  etiam  ad  catho- 
licam  veritatem  sensibus  instituti,  nec  cuiquam  omnino  sit  dubium, 
pietatem  tuam  illoram  esse  fidei  sequacem,  quorum  ea  succesaor  im- 
perii.  Quae  qnum  de  vestrae  tranquillitatis  animo  certa  ab  omnibus 
teneantur  et  fixa,  absit,  ut  temporibus  vestris  divini  cultus  integritas 
et  antiquitus  roborata  fidei  catholicae  putetur  interpellanda  sinceritas. 
Eespicite,  quaeso,  ad  divina  beneficia,  et  quae  sint  vobis  collata 
perpendite,  atque  ut  haec  prospera  valeant  permanere,  propitiandum 
esse  censete  auctorem  moneris,  non  laedendum.  Inter  quaslibet 
«nim  occupationes  publicas  a  religioso  principe  magnopere  procu- 
randum  est,  quod  ejus  protegit  principatum,  et  praeferenda  cunetis 
rebus  est  coelestis  observantiae  rectdtudo,  Bine  qua  recte  nulia  con- 
sistunt. 

5.  Suppetunt  aftatim  clementiae  tuae,  si  in  palatii  sui  reqniri 
mandet  archivis,  cum  nostrorum  coeuntia  definitione  majorum  do- 
cumenta  copiosa.  Neque  enim  conscientiam  vestram  latere  creden- 
dum  est,  quae  per  cunctas  provincias  Orientis  ex  imperii  vestri  arce 
diffusa  sunt:  illa  scilicet,  quae  vel  ad  augustae  memoriae  Marciani 
nihilominus  et  Leonis  vel  8)  ad  Calcbedonensis  concilii  beatae  recor- 
dationis  praedecessor  meus  Leo  consulta  direxit:  quibus  ita  plene 
atque  dilucide  sacramentum  dominicae  incarnationis  exposuit,  ut 
non  modo  catholicus,  sed  ne'  Christianus  quidem  valeat.nuncupari, 
quisquis  illic  et  redemptionis  suae  causas  non  evidenter  agnoscat. 
Certe  ut  facilius0)  vobis  necessaria  non  desit  instructio,  earumdeni 
exemplaria   litterarum    ad  fratrem   et  coepiscopum  meum   Acacium 


3  ullam  caedem  perpetrasse  dicatur,  aed  quod  inanus 
m  inProterii  nece  BOrdidatas  rtulla  poena  abluimet. 

*)  Ita  G'.     Editi  omnimode  casuros.    Mojt  acternam  refertur  ad  rtdnam. 

')  Eutn  maiirae  Zenonide  conjuge  sua  adversus  orthodoxos  inciianle  belltan  conlra 
em  movcre  coepisse,  Theodorus  lector  h.  e.  I  (ed.  Valee.  pag.  556)  teatatur. 

B)  0'  vclluli  Caiched.  a  quibits  tla. 

')  Ita  G1  G*.     Editi  faciiis  ...  cotpiscopum  nostrum. 


^glizedbyGOOgle 


182  S.  SIHPLICII  PAPAE 

ii.  476.  misi  vestris  sensibus  offerenda.    Haec  igitur  pietas  tua  si  recensere 

dignetur    vel    quae  totius   Orientis   episcopi  de  hujus  praedicationis 

consensione  rescripBerint ,0,  aspiciet  profecto  examinata  diligenter  et 

veraciter  promulgata,   atque  ideo  pestiferae  falsitatis  ambagibus  ne- 

quaquam  debere  pulsari.     Quia  revera  quae   de  Scripturarum  foute 

purissimo  sincera  perspicuaque  manarunt,   nullis  agitari  nebulosae 

versutiae  poterunt  argumentis.    Perstat")  enim  in  successoribus  suis 

haec  et  eadem  apostohcae  nonna  doctrinae,  cui  Dominus  curam  to- 

21  15bb.  tius  ovilis  injunxit,  cui  se  usque  in  finem  saeculi  minime  defuturum, 

Matth.   cm'  portas  inferi  nunquam  praevalituras  esse  promisit,  cujus  sententia 

16  isbb.  quae  ligarentur  in  terris,  solvi  testatus  est  non  posse  nec  in  coelo. 

6.  Quapropter  clementiam  vestram,  cui  mea  vice  propensius 
frater  et  coepiscopus  meus  Acacius  supplicabit,  'precor  atque  obsecro, 
ut  imitatores  facti  tantorum  et  talium  praedeeessorum ,  nefandae 
praesumptionis  operarios  catholico  pectore  respuentes,  regia  censeatis 
potestate  cohiberi.    QuUquis  aliud,  sicut  praedixit  apostolus,'  praeter- 

Gal.  i,8  quam  quodn)  accepimus,  seminare  molitur,  anathema  sit.  Nullus  ad 
aures  vestras  perniciosis  mentibus  subripiendi  pandatur  accessus, 
nolla  retractandi  quidpiam  de  veteribus  constitutis  fiducia  conceda- 
tur :  quia,  sicut  saepius  iterandum  est,  quod  apostolicis  manibus  cum 
Ecclesiae  universalis  assensu  acie  meruit  evangelicae  falcis  absfidi, 
vigorem  sumere  non  potest  renascendi,  nec  in  dominicae  vitis  fru- 
ctivam  valet  redire  propaginem,  quod  igni  deputatum  constat  aetemo. 
Sic ls)  haeresum  denique  machinamenta  cunctarum  ecclesiasticis  pro- 
strata  decretis  nunquam  sinuntur  oppugnationis  elisae  reparare  cer- 
tamina.  ( 

7.  Ante  omnia  autem  quaeso,  ut  beati  Marci  evangelistae  sedes 
— Alexandrinam  loquor  ecclesiam  —  a  cruentissimi  praedonis  incuba- 
tione")  liberata,  catholico  reformetur  antistiti  libertatemque  suam 
pariter  recipiat  et  quietem.  At  vero  improbus  parricida,  qui  divinis 
simnl  reus  est  legibns  et  humanis,  reductus  eodem,  quo  jure  fuerat 
ante  detrusus,  ab  innocentium  nece  retrahatur  animarum:  procul  a 
regno  pietatis  vestrae  funesti  capitis  venena  discedant,  quae  quo- 
niam  sajutiferae  praedicationis   auribus  obturatis  medicantia  verba 


"*)  Qoaeque  Loo  AtigUBtus  in  unum  codicem,  quem  encgdium  appcllavit,  col- 
ligi  voluit. 

")  a1  praetlat,  meliuB  alii  perttat  h.  e.  peraeverat.  Mox  vocabulum  aposloKcae 
perinde  accipiendum,  ac  ai  legeretur  apottoli  Petri. 

")  0'  Omitt.  quod.     Mox  editi  subrependi  ...  abscindi. 

")  In  vulgatJB  ti  ...  oppngnatione  elita  reparari.  Ex  archetypo  G1  (ti ...  op- 
pugnationit  elite  reparari)  et  Vigilii  conatituto  aeu  epist,  2\  n.  114  (sic  ...  oppugna- 
tionibut  elita  reparare)  nostram  lectionem  restituimus. 

'*)  h.  e.  injutta  uturpatione ;  cf.  infra  epist.  6  n.  2.  Moi  atii  impias  (loco 
improbut). 


^icjitizedbvGOOgle 


EPISTOLAE    3.    4.  183 

capere  nequiverunt,  ab  humani  conveiitus  abducta  pemicie,  iu  viru-  a.  476. 
lentiae  suae  congrua  solitudine  contabescant.  Quo  magis  ac1&)  magis 
pietatem  tuam  beati  Petri  apostoli  voce,  qualiscunque  Eedis  ejus 
minister,  obtestor,  ut  inimicos  antiquae  fidei  non  sinas  impune  gras- 
sari,  qui  vestros  optatis  hostes  habere  subjectos:  ut  verae  eonfes- 
sionis  pacem  cunctas  Domini  servare  decernatis  ecctesias,  qui  orbem 
vestri  ituperu  desideratis  tenere  pacatum,  et  unicam  spem  salutis, 
quae  genus  hominuni  ad  regna  coelestia  vitamque  perducit  aeter- 
nam,  nulla  patiamini  parte  violari,  qui  placatum  Deum  vel  regno 
vestro  cupitis  vel  saluti.  Data  quarto  Idus  Januarias  Basftisco 
Augusto16)  consnle. 

Epistola  4. 
Simplicii  papae  ad  presbyteros  et  arehimandrttas  *'*Jau' 

Constantlnopolitanos. 


5.       TMonachot  Conttaniinopoli  conttitutot  consolatur  Simpliciut   ac   dacet,   fldem    lam 

firmiter  esse  Itabilitam,    «t  adnersus   Timothei   molitionet  conttantia  oput  sil  non 

contentione,  ideoque  legatot  a  te  ut  cupiebant  non   mitti.     Gratutatur  iit,   quod 

iptorum  opera  Aebtro   eccletiam   introire   non  Hcuit   Jiincque  factum,   ul  ille  sui 

similes  adhuc  forsitan  lalentes  publicarit.     Acaeii  denique  silentium  excutat. 

Simplicius    episcopus    presbjteris    et    archiman- 
dritis1)  apud  Constantinopolim  constitutis. 
1.     Per  filium  nostrum  laudabilem  virum  Epiphanium  litteris7) 
vestrae  dilectionis  serius  quam  voluistis  acceptis,  magno  sumus  do- 


l5)*Ita  G<  G*.     Etiiti  oinittunt  ac  magu  pietatem  tuam  et  mox  hottet. 

'*)  Binius  post  Baronium  hoc  mendoee  irrepBisse  exietimat  Augusto  pro  Ar- 
mato;  sed  nulla  prorsns  ratione,  quum  ex  Marcellini  chronico  constet,  Basiliscum 
anno  475  reuunciatum  ioiporatorem  fuiBBe.  Cui  chronico  non  Bolum  hic  sufira- 
gatur  Simplicius,  sed  et  in  epietola  6  iniido  Octobris  anni  477  seripta,  ubi  de 
Baailisco  ut  jam  expulBC  loquitur.  Quippe  Evagrius  h.  e.  III,  8  eum  pulsum 
tradit,  quum  jam  biennio  regnasset.  Neque  vero  novum  et  inBuetum  eat,  in 
pontificiis  epiatolis  alterius  conBulis  nomen  omitti;  imperanti  autem  conBuli^u- 
gusti  titulum  adjici  consuetudo  eiigebat.  De  hujus  tvrannidiB  tempore  utpote 
ab  anno  476  usque  ftd  vergentem  annum  476  ponendo  conferantur  etiam,  quae 
clariBsimuB  BoBsiuB  inscr.  christ  urb.  Romae  tom.  I  pag.  382  seq.  ad  inscr.  863 
scitiBBime  diaputat.  Praeterea  in  chronica  nota,  ut  jam  Bollandus  suspicatus, 
Fagi  ad  a.  476  n.  14  legendum  voluit  IV  Nonat  Juniat,  sicut  iu  epJBtoIa  2  V  Idus 
Juniat  et  in  epist.  5  ///  ldut  Janias.  Nec  tamen  ut  codicum  fidem  deseramus 
penuadere  potuit. 

■)  lia  nimirum,  de  quibus  Simpliciua  in  epistolae  2  exordio  dixit:  Quantum 
pre*bgterorum  et  ex  dtueriit  monatteriit  Domino  tervientium  monaehorum  relatione 
patefartum  ett,  et  in  epist.  8  n.  2;  Hcvt  in  meam  notitiam  ferventium  proflde  catho- 
lica  detulerunt  tcripla  monachorum.  Unde  sequi  videtur,  nt  non  clericorum  simul 
,  et  mouachorum  scripta  sint  miBsa,  sed  unorum  monachorum,  quorum  nonuulli 
presbyttiri  et  archimaudritae  fuerint,  et  quibus  nunc  Simplicius  rcBcribit.  Quo- 
circa  si  clerici  a  mouachis  diatinguantur,  minuB  placet  baec  eurama  huic  epi- 


^icjitizedbvGOOgle 


184  S.  SIMPMCll  PAPAE 

i.  476.  lore  permoti,  quod  illic  infra  Ecclesiam  Dei  scandalorum  recidiva 
nascuntur  incendia,  ubi  toties3)  auctoritate  apostolicae  ^edis  et  sen- 
tentia  synodi  universalis  exstincta  suut.  Cui  namque  in  toto  orbe 
teiramm  cum  perversitate  dogmatum  nefandomm  Nestorii,  Euty- 
chetis  Dioscorique  damnatio,  cui  Timothei  ruraua  Alexandrinae  ec- 
clesiae  pervasoris  non  est  nota  dejectio?  Testis  est  anterius1)  Ephe- 
sinum,  testis  est  recens  Calchedonense  concilium,  quod  quisquis 
desiderat  retractari,  in  numero  ndelium  se  pronuntiat  non  haberi: 
quum  praedictorum  fcalis  impietas,  auetoribu»*)  etiam  principibus 
Christianis  non  solum  ab  Ecclesiae  corpore  verum  a  coetu  hominum 
exsiliis   segregata.  diversis,    unitae  sententiae  damnatione  percussa 

>  est.  De  quorum  nihil  est  nunc  errore  dicendum,  quia  post  tradi- 
tionem  tantorum  Domini  sacerdotum,  qui  longe  ante  nos  in  universa 
mundi  parte  has  quoque  haereses  evicerunt,  beatae  recordationis 
praedecessor  noster  Leo  multiplici  sermone  doctrinae,  quid  catholicae 
veritatis  sequatur  integritas,  quid  detestetur,  asseruit.  Hac  eruditione 
fundata  non  contentione  opus  est,  ut  adhuc  tamquam  de  dubiis 
judicetur.  Sed  sicut  dilectionem  vestram  gaudemus  facere,  firmis 
contra  dejecton  state  vestigiis,  nec  vos  adversarius  terreat,  aut  tar- 
dam  putetis  desuper  venire  victoriam.  Cadere  didicit,  qui  resultat. 
2.  Breviter  haec  ad  consultatiouem  inuno  etiam  consolationem 
vestrae  scripsimus  caritati,  volentes  aliquos,  quemadmodum  cupitis, 
pro  causae  necessitate  dirigere,  nisi  ad  omnem  plenitudinem  non 
jam  defendendae,  quae  solide  jacta  est,  fidei  sed  repellendis  haere- 
ticis  atque  damnatis  illa  sufficerent,  quae  etiam  ad  sanctae  meino- 
riae  Flavianum  atque  ad  sanctam  Calchedonensem  synodum  vel  ad 
augustae  recordatipnis  Marcianum  ac  Leonem  beatae  memoriae  ante- 
cessorem  meum  scripsisse  retinetis,  atque  totius  Orientis  episeopi 
rescriptis  °)  ad  principem  tunc  Leonem  propriis  intimarunt.  TJnde 
insolubile  esse  non  dubium  est,  quod  vel  ante  decreverunt  in  unum 
convenientes  tot  Domini  sacerdotes,  vel  quod  singuli  per  suas  eecle- 
sias  constituti,  eadem  nihilomiuus  sentientes,  diversis  quidem7)  voci- 
bus  sed  una  mente  dixerunt,  damnantes  errorum  exsecrabilium  au- 

stolae  in  vulgatia  praeiuisea:  Clericomm  ee  monarkoruni  Conslantinopoli  degentium 
fidti  conslantiirm  commendat. 

*)  liursus  infra  cpist.  7  n.  1  Simpliciaa  littrraa  sibi  per  Epipkanium  traditas 
memorat,  sed  alterum  cognominem,  utpote  qui  diaconus  appclletnr. 

')  Tta  G1  a'.  c*  totius.  tn  epistola  sequenti  einiiliter  idcm  papa  monct,  ut 
ne  iijtirs  el  benc  sliituta  viotentur. 

*)  Anteriun  voqat  ad  discrimen  latrocinii  Ephesini,  quod  pOBteriua  fuit,  vel 
etiam  quia  Calchedonenee,  quod  recen»  nuncupat,  praeeessit. 

s)  Ita  G'.     Editi  auctwibus  et  prindpibu»  ...  o  coelu  omnimn. 

*)  Quae  habentur  inter  acta  concilii  Calchodonensb  part.  III  n.  6— 41  (Har- 
duin.  coll.  conc.  II,  708 — 772).  —  Deinde  editi  iUeersis  quid  eocibus. 

')  Itn  G'  G*.     Editi  quld  ...  damnantes  eorum  exsecrabilium. 


^igilizedbyGOOgle 


EPISTOLA   4.  185 

ctores  pariter  et  sequaces.    Quapropter  inter  tot  formas,  quae  erectae  a  476. 
sunt,   praedicandi  non  assertione  nova  sed  constantia  nitendum  est. 

3.  Jam  probatum  est,  quid  Domino  vos  juvante  profeccrint  la- 
hores  Vestri;  Deo  placitus  fructus  ostendit,  quando  ejus  domum  vo- 
bis  obsistentibus8)  latroni  introire  non  Jicuit,  qui,  nonnullis  occur- 
rentibus  aibi,  latentes  adhuc  forsitan  sui  similes  pubh"cavit9).  Non 
enim  junguntur  bona  pessiniis,  recta  perversis,  nec  possiuit  salutaria 
coire  cum  noxiis;  quia  luci  communio  nulla  cum  teuebris  nec  in- 
fideli  portio  cum  fideli.  Unde  necessario  damnatorum  comitabuntur 
'exitum,  qui  talium  delegere  consortium,  nisi  forte  resipiscentibus 
auimis,  et  maxime  qui  nuper'  decepti  suut,  videntes,  in  quae  abrupta 
sunt  ducti,  ad  splendorem  verae  iidei  discussa  conferant  se  nube 
mendacii :  quod  apostolicae  sedis  pietate  ut  provenire  possit  optamus, 
quia  vitam  in  Domini  voluntate  cognoscimus.  P2q'^ 

4.  Ad  cbristianisaimum  quoque  principem  vel  ad  fratrem  et 
coepiscopum  meum10)  Acacium  competentia  simul  scripta  direximus, 
cujus  accusandum  silentium  non  putamus,  quia  scientes  fidem  pro- 
batissimi  sacerdotis,  certum  tenemus,  suum  non  esse  quod  tacuit. 
Ut  autem  plenius  dilectio  vestra  cognoscat  nostrarum,  quas  ad  Chri- 
stianissimum  principem  misimus,  seriem  litterarum,  exemplaria  inter- 


")  Id  haud  dubie  contigit,  quum  voctus  anino  Aelurus  c  Basiliaci  aodibus  ad 
ecclesiam  ctim  seditiosa  tiirlia  proeeaeit;  cf.  eptst.  8  not  t.  His  addo,  hujus- 
modi  processionem,  ut  jam  tunc  vocabant,  tum  celebrari  coneuevisae,  quiun  aji- 
tistes  ad  eaerificium  sollemne  procederet.  Neque  alio  coiwilio  Timotheus  ita 
comitatus  incedebat,  qui  tum  a  domo  Domini  repuLuiB  per  quorumdam  privatai 
doma»  nnn  divina  tacrificia  sed  tacrilegia  ccJcbrastc  memoratur,  inquit  SimpliciuH 
epiat.  3  u.  3,  ut  videlicet  id  saltem  in  aedibus  privatdi  perficeret,  propter  quod 
ad  domum  Domini  perrexerat.  Qui  autem  hujusmodi  proceaaioni  intererant, 
hoc  ipao  indicabant,  se  cum  procedento  pontifice  communicare,  uti  infra  viauri 
sumue  in  Felicia  II  epirt.  6  n.  1  et  in  Vigilii  epist.  14. 

")  h.  e.  cui  dum  nannulti  obviam  eunl,  Ittdc  paiam  publiceque  deprehenti  sunl  eue" 

'")  Editi  notlrum.  —  Sunt  epistolae  2  et  3  antecedenteB.  Ccterum  hoc  Sim- 
plicii  elogio  aese  rcvora  dignum  haud  ita  multo  post  oatendit  Acaciua.  Basi- 
litcut  euim,  ait  Tfleodoras  lector  h.  e.  I  (ed.  Val.  pag.  656),  generati  tancfione 
Calchedoncntent  tgnodum  rejici  juiiit,  operamque  dabal,  ui  idem  qunque  faceret  Aca- 
ciut.  Verum  id  perficcre  nullo  modo  poiuit,  quunt  unieersa  cieitat  una  cum  mulicri- 
bue  et  parvnla  in  eccletiam  convenien»  Batitieco  obstitiiict.  Quin  etiam  Acacim 
semetipiiim  et  cathedram  atque  altare  nigri*  vestibut  obtexit.  Notandnn  ritun,  cui 
nonnihil  simile  etiamuunc  observat  Ecclesia,  qnum  sacrae  aedee  violatae  pollu- 
taeque  sunt.  Narrat  deinde  Theodonis,  ut  magnus  Daniel  Simeonia  Stylitae 
aemulator  e  columna  uua  ilescendcns  nna  cum  plebe  et  Acacio  conventua  eccle- 
aiasticoa  frequentarit.  Hic  praeterea  observarc  juverit,  qua  prudentia  Simpli- 
cius  pioa  monachos  zelo  ferventiori  aeatuautea  et  fortc  de  Acucio  querentea, 
quod  suum  in  tuenda  flde  studium  tardius  exercuiiae  videretur,  mitiget  et  emol- 
liat.  Qui  vero  erga  Acacium  ita  affectus  fuit,  is  minime  auspectus  esse  debet, 
quum  ad  eumdem  increpandum  Be  convertit. 


^igilizedbyGOOgle 


186  8.  SIHPLICII  PAPAE 

a.  476.  imntio  quem  raisistis    redeunte  direximus.     Data  III  Idus  Januarii 
COUBule  suprascripto. 

£pistola  5. 

J^f)m  Slmplicii  papae  ad  Acacinm  Constantinopolitanum. 

lit  sno  ipsius  nomine  apud  imperatorem  agat,    ne    quae  in  Cahhedonensi  eynodo      p 
italuta  tunt  ullatenut  vioteiiiur. 

Simplicius  episcopus  Acacio  episcopo  Constanti- 
nopolitano. 
Quum  filii  nostri,  iUustris  vir  Latinus  patricius  et  spectabilis 
Madusius,  pro  legatione  publica  mitterentur,  negligere  non  potuimus 
quod  omni  intentione  curamus.  Proxhne  namque  quum  presbyte- 
rorum  et  monachorum  de  Timotbeo  olim  ab  universali  Ecclesia  sepa- 
rato  querela  venisset,  tam  Christianissimo  principi  quam  dilectioni 
tuae  scripsimus,  ut  modis  omnibus  resistat,  ne  quid  haereticorum 
contra  Calchedonense  concilium  moliatur  audacia,  frater  carisshne; 
et  dilectionis  tuae  laudando  constantiam,  multum  nobis  immo  ipsi 
Domino  placere  memoravimus,  quod  damnatum  hominem  non  solum 
iidei  sed  etiam  parricidii  causa  nullam  Constantinopoii  ecclesiam 
introire  permiseris.  Quod  nunc  iterum  commonemus,  ut  quum  ad 
dilectionem  tuam  eadem  scripta  pervenerint,  immo  etiam  donec  ve- 
niant,  apud  Christianisshnum  principem  etiam  nostro  nomine  agere 
suppliciter  atque  insinuare  non  desinas,  nt  quae  toties  et  bene  sta- 
tuta  suut,  nulla  obreptione  violentur:  quia  regni  ejus  certum  et  sin- 
gulare  est  hrmamentum,  vero  atque  aeterno  regi  congregatorum  in 
causa  fidei  divino  Spiritu  saeerdotum  illaesum  conservare  coneilium. 

Epistola  6, 
Voct"'  '  SimplieU  papae  ad  Zeuouem  imperatorem. 

Gratulatut  Simptiriui  de  Batiliico  tubacto  hortatur  Zenanem,  ut  Ecclcliae  hottei     p 
mcissim  conprmal,  Atexandrinum  epitcopum  sedi  tuae  reitituat,  abroget  impiam 
Batilitci  tanctiantm,  ae  Leonii  doctrinam  et  Calchedoneniia  decreta  intemerata 
eue  jubeat. 

Simpliciua  episcopus  Zenoni  Augusto. 
1.  Inter  opera  divinae  providentiae,  quae  pia  semper  et  justa 
sunt,  nostris  quoque  temporihus  eloqui  potentias  Domini  vix  quae- 
libet  humana  lingua  snfnciet.  Quis  etenim  valeat  vel  cogitataone 
complecti  vel  voce  depromere,  quod  in  ipso  utriusque  rei  laborantis 
articulo   et  votis  publicis  et1)  religionis  sanctae  reddidit  vos  quieti, 


■)  Legendmn  tt  religianii,  addito  et,  ut  inteUigatur  utraque  illa  rtt,  qoae 

Sub  Basilisco  taborattt  dieitur,  riempe  res  publica  et  reUgio.     Eccteiiam  et  rem 


>vGoogIe 


EPISTOLAB  5.  6.  187 

nisi  quod  tanti  consideratione  miracoli  clamandum  est  cum  propheta:  a.  477. 
ffaec  est  mutatio  dexterae  Excelti,  quae  exaltantes  semetipsos  potenter  Pa.76,il. 
humiliat  et  humiliantes  se  clementer  exaltat?     In  quibus  etiam  siLuc.1,52. 
dispensationiB  supernae  sagacius  mensura  libretur,  profecto  evidenter 
apparet,    ideo  perfidorum   irrepsisse  pemiciem,  nt  fides  -clementiae 
tuae  et  inter  adversa  probaretur,  quantoque  magis  rebus  urgeri  cre- 
deretur  infestis,  tanto  clarius  vestra  magnanimitas  immineret;  atqne 
ob  hoc  m&nsuetudinis    vestrae   de  Constantinopolitana  urbe  prove- 
nisse  discessum-),   ut  universorum  desideriis  eipetiti  gloria  majore 
rediretis,   et  ex  contrariorum  periculis,   quid  in  vobis  esset  cunctis 
utile,  nosceretur'):  Davidicae  niimrum  iHius  virtutis  exempla1),  qua 
singulari  patientia  cedens  paululum  furoribus  parricidae,    continuo 
victor  ac  populorum  precibus  imploratus  praestantiore  fastigio  est 
reversus  in  regnum. 

2.  Laetare  igitur,  venerabilis  imperator,  eos  fuisse  tuos  hostes, 
qui  exstiterunt  Divinitatis  inimici'),  teque8)  gaude  cum  Ecclesia  labo- 
rasse  et  cum  fidei  catholicae  libertate  imperio  restitutum.  Atque  ut  in 
omnibus  doceas  causam  tibi  cum  Deo  esse  conununem,  ejus  ope 
viriliter  fretus  insiste:  ut  per  quem  publicos  incubatores ')  subegit, 

publicam  Deus  mirabiii  consoiationt  visitaiiit,  in  sequenti  epistola  de  codem  Zeuo- 
nis  reditu  scribit  Simpliciue. 

*)  scil.  quum  Basiliseo  imminente  in  Iaauriam  confugit.  —  Moi  editi  ut 
tx  . . .  auod  in. 

*)  Antea  Zenonem  omnibus  ctiam  propinquis  suii  ob  vitae  turpitudinem  in- 
visum  fuisse  Evagrius  h.  e.  III,  3  tradit.  Sed  populus  Banilisci  tyrannidem  non 
ferene  et  fidom  in  summum  diacrimen  adduci  conspiciens  Zenonem  facile  expetiit. 

')  G1  corrupte  exempta  quat  ...  eontima  victor  at  {vel  ut)  ...  fatttigia.  Editi 
exemplo,  qaa  ...  continuo   nictoriam,   unde  a>  victor  jam,   uos  victor  ae  mutamus. 

!)  Sic  meruit  appellaTi  Basiiiscus  ob  impium  edictum  ab  Kvagrio  h.  e.  III, 
4  Uuertum:  quamvls  sera  ac  forte  minus  sincera  certe  coacta  poanitentia,  ubi 
Zenonem  contra  se  ex  Isauria  cum  eipeditis  copiia  advolare  didicit,  tn  eectc- 
tiam  jirofectus  excusavit  se  Acacio  et  clero  ac  monachis ,  ...  aiio  edicto  abrogans 
ta,  quae  prius  constitucrat,  ut  Theodorus  lector  h.  e.  I  feil.  Vales.  pag.  667)  nar- 
rat.    Novum  illud  edictum  item  apud  Evagrium  h.  e.  III,  7  vefertur. 

*)  Ita  G1;  editi  atgue  gaude  ...  imptrtum  ...  cujus  ope. 

T)  h.  e.  reipublicae  injuttos  dctentores.  Ut  enim  Augustinus  sermon.  50  (al.  16) 
de  diversis  n.  4  explicat:  quod  qais  jure  non  tenct,  ri  suum  cste  dixerit,  rton  erit 
vox  justi  possessoris  ted  impudeniis  incubatoris  improbitas.  Idem  sonat  1.  16  Cod. 
Theod.  X,  1  incubatio  diuturna,  et  1.  1  ejd.  IV,  18  rei  incubarit  alienae,  et  1.  20  ejd. 
XVI,  10  fruetus  ab  incubateribnt  exigantnr.  Eo  autem  nomine  Basiliscum  imperii 
invasorem  designari  manifestum  eat.  Tyranni  hujus  tempora  Uonnisda  in  mc- 
moriam  revocans  epist.  32  n.  2  recordamiia,  inquit,  carissiswi,  quae  fuervnt  Ba- 
siltico  palatinam  arc/ien  incubante  tentala.  Jam  audivimue  Simplicium  epist.  3  n.  7 
rogantem,  ut  Alexandrina  ecclesia  cruentissimi  pratdonU  incubaHone  liberaretur, 
Quam  precem  nunc  iteians,  ut  Zeno  Ecclesiat  dcpeUat  tyrannos  obsecrat.  Utro- 
bique  enim  et  praedonis  et  tyranni  nominibuB  eumdem  Timotheum  Aelurum  in- 
dicat.  De  eodem  Leo  epist.  169  n.  1:  C«i  (Alexandriuae  ecclesiae)  praedo  ncfu- 
riits  incubabat. 


>vGoogIe 


188  S.  SIMPLICII  PAPAE 

».  477.  Ecclesiae  quoque  depellat  tyrannos.  Sicut  enim  pietas  vestra  merito 
recteque  confidit,  illo  nos  tempore  nibil  aliud  Deum  nostrum  sup- 
pliciter  implorasse,  quam  ut  nobis  Romani  imperii  praesules8),  quales 
uunc  loquimur,  redderentur;  ita  exspectari  cernis,  ut  hujusmodi  vos 
esse  ipsorum  actuum  qnalitatemonstretia.  Respicite,  quaeso,  augustae 
memoriae  Marciani  atque  Leonis  omni  mundb  conspicuam  catholica 
devotione  constantiam,  et  salubri  consideratione  perpendite:  quum 
in  eodem  loco  stare  nequiverint,  qui  ab  eorum  rectitudine  deviarunt, 
successorein  regiae  potestatis  legitimum  ac  divinitus  attributum  eum 
fore  sine  dubio,  qui  illorum  fidei  perstiterit  imitator.  Debes,  glorio 
sissime  et  clementissime  fiti  imperator,  augustae  memoriae  tantorum 
virorum  taliumqne  reverentiam,  debes  vices  muneribus  Dei.  Ille  te 
ad  istorum  reduxit  imperium:  tu  Deo  istis  similem  redde  famulatum. 
Et  quia  haec,  beato  apostolo  docente  nos  Petro  mea  nuper  humili- 
tate  praedicante,  refutata  sunt  as)  casuris,  Deo  fautore  proficiant  in 
regni  soliditate  mansuris. 

3.  Ego  quidem  litteris,  quas  vestra  clementia  destinavit,  pignus 
immensum  venerandae  religiositatis  accipiens,  et  ingenti  gratulatione 
respiro,  et  omnino  non  ambigo  mentem  vestram  in  rebus  divinis 
gesturam  longe  potiora  quam  cupio;  sed  mei  memor  officii  in  hanc 
partem  clementiam  tuam  ideo  prolixiore  hortor  alloquio,  quia  im- 
perii  tui  pariter  et  salutis  affectn  illis  te  causis  inhaerere  semper 
exopto,  quibus  solis  et  praesentis  regni  stabilitas  custoditur  et 
aeterni  gloria  comparatur. 

4.  Unde  ante  omnia  precor,  ut  Alexandrinam  ecclesiam  non 
minus  n  fuuesto  quam  ab  haeretico  pervasorc  clementiae  vestrae 
dispositionibus  liberatam  catholico  ac  legitimo  restitui  censeatis  an- 
tistiti;  eisque  etiani,  quos  temeritate  diabohca  diversis  ecclesiis  ordi- 
nasse 10)  perhibetur,  ejectis,  rectae  fidei  subrogari  conatituatis  episco- 
pos:   ut  sicut  rem  publicam   vestram  a  tyrannica  dominatione  pur- 

■)  Eaud  inuaitato  et  Simplicio  proprio  loquendi  modo  hic  dicitur  Zeno  Ro- 
mani  imperii  praeiul.  Ante  eum  Theodosius  (inier  Bonifacii  epiatolas  epiet.  11) 
dixerat:  Beu»  enim  aaetor  tdeo  praetidet  fedt  CMttianorum  principe*.  Pnstca  Oe- 
lasiua  epiat.  17  n.  1  eamdem  vocem  uBurpat,  et  Clodovens  a  s.  Beroigio  praetal 
regionum  dictua  cat,  et  Thcodebertum  regem  Aurelianun  episcopus  alloquena  eo- 
gita  temper,  inquit,  tacratittime  praeral  diem  judtcii. 

*)  Istnd  a  catttrit  male  in  prius  vulgatis  a  verbia  refutata  tint  iuterposita 
virgula  aejunctum  erat.  Quid  enim  hic  aibi  vult  SimpliciuB?  Eadem  videlicet 
monita,  quae  nunc  tradit  Zeuoni  in  regni  aoliditate  mansuro,  prius  se  Basilisco 
ab  ejusdem  regui  administratione  casnro  dediaae,  quae  porro  ab  eo  apreta  rc- 
jectaque  fuere.  (juamvis  enim  huic  pariter  ob  oculoa  posuerit  Marciani  et  Leo- 
nis  exempla,  is  nihilomiuus  Timothcum  a  Leojie  proacriptum  revocare  et  Cari- 
chedonenaem  synodum  ab  utroque  imperatore  propugnatam  damnarc  non  dubi- 
tavit,  eoque  pacto  Simplicii  monita  refutavit  et  contempait.  Ilinc  denuo  palam 
confirmatnr,  epistolam  3  Basilisco  non  Zenoni  inacribendam  esse. 

'*)  Ex  his  plurea  sequeng  epiatola  n.  3  nomiuanm  indicat. 


>vGoogIe 


EPISTOLAE  6.   7.  189 

gastis,  ita  ubique  Ecclesiam  Dei  ab  haereticorum  latrociniis  atque  a.  477. 
contagiis  exuatis,  nec  id  potius  praevalere  patianiini,  quod")  iniqiii 
tas  temporum  per  eos,  quos  non  solum  in  vestrum  imperium  sed  et 
in  Deum  quoque  rebellis  spiritus  eoueitavitj  quam  quod  tot  tautique 
pontifices  et  eum  egregiis  orthodoxisque  pontificibus  uuiversalis  Ec- 
clesiae  decrevit  asseosus.  Calchedonensis  syiiodi  constituta  vel  ea, 
quae  beatae  memoriae  praedecessor  meus  Leo  apostolic»  eruditione12) 
perdocuit,  intemerata  vigere  jubeatis:  quia  nec  ullo  modo  retractari 
potest,  quod  illorum  definitione  sopitum  est,  nec  nllatenus  recipi 
toties  uno  undique  ore  damnatus1*).  Ipsa  est  quippe,  sicut  experti 
estis,  catholica  fides,  quae  pdtentes  de  sede  laesa  ")  deposuit,  et  exal-Lnc.i,5! 
tandos  hvmiles  custodita  servavit.  Quare  satis  agendum  est  pietati 
tuae,  ut  qui  hujus  tibi  auctor  est  doni,  sit  ipse ls)  propagator.  Data 
VII  lduuiu  Octobfium  post  consulatum  Basilisci 16)  et  Armati. 

Epistola  7. 

Simplicii  papae  ad  Aeacinm  Constanttnopolitanum.  mol-t-- 

7.       Ut    Acaciu»    cum    monachi*    et   cpitcopit    Constanlinopoli    congregatit  conjunctim 

ao  imperatorc  Timolhci  eonmque  qui  ab   co  ordinatl  exiitium,   tt  rettitutionem 

cathoticorum  expctat  (n.  1,  S).    De  verae  fldci  in  populo  profeclu  gratutatut  (n.  3), 

nc  epitcopot  diutitis  Conttantinopoli  tnanere  tinai,  ob  pericutum  ttaearum  molilio- 

num  providut  monet  (n.  4). 

Dilectissimo  fratri  Acacio  Siniplicius. 

1.     Litteris  tuae  dflectionis,   quas  per  filium  nostrum  Epipha- 

phanium  diaconum  probatae  fidei  direxisti,  ea,  quae  strictim  religio- 

sissimi  viri  filii  nostri  presbyteri,   arehimandritae  cum  monachis  vel 

ante   scripserant,   latius  indicasti,   et   prolixo  quidem  volumine   sed 

")  In  vulgatis  guod  adqidta»  temporum  el  eot  quo»  non  tolum  vestro  impcrio 
ted;  G1  omittit  et  aute  eos.  —  Temporum  iniquitas  impiam  invexerat  Basilisci 
iianttionem,  quam  etiam  ipse  paullo  ante  ZenontB  reditum  abrogarat.  Tum  vero 
tyranni  hnjtis  vel  potiua  Aeluri  fautores  rebelli  spiritu  incitati,  ut  Leonis  papae 
tomua  et  Calchedonensis  concilii  decreta  novo  in  concilio  examinarentur,  effla- 
gitare  non  desistebaut.  Quam  petitionem  novisBimum  Basilisci  edictum  (apud 
Kvagr.  h.  e.  III,  7)  repulit  his  verbis:  de  hoe  argttmento  nec  tynadum  ficri  nec 
amplhti  guaeitionem  ullam  moveri  vobanu»,  sed  ea  firrna  ct  incimvulsa  manere. 

")  In  Vigjlii  eonstituto  seu  epist.  24  n.  144,  ubi  baec  laudantur,  legitur 
traditione. 

")  Nimirum  Timotheus  Aelurua  ab  universo  orba  in  eccycliis  ad  Leoneni 
Angustum  missia  uno  ore  damnatus. 

")  Elud  laeta  non  ad  sede  sed  ad  cathalica  fldes  refertur. 

I!)  Editi  addunt  etiam.     lidem  tnox  VIII  Idta. 

")  Hic  Basihsci  nomiiri  non  additur  Augutti  titulus,  quod  male  partum  ami- 
serat  imperium.  In  aiiia  documentia  post  vergentem  annum  476,  quo  illius  ty- 
rannis  finem  acceperat,  exaratis  ejus  ut  danuiatae  meinoriae  nomen  prorsuB 
reticeri  Rossius  1.  c.  pag.  388  seq.  exeropla  affert. 


>vGoogIe 


190  S.  SIKPLICH  PAPAE 

a.  477.  sermone  necessario  retulisti,  ut  quid  vel  Constantinopoli  vel  in  aliis 
regionibus  ab  haereticis  gestum,  disceremus;  ac  singula,  quae  contra 
ecclesiasticas  regulas  et  contra  ipsam  catholicam  fidem  ubicunque 
commissa  sun£,  ante  nostros  oculos  collocasti:  quatenus  videatur, 
quo  etiam  remedio  subveniretur  ecclesiis,  quibus  vim  sub  oceasione 
tvrannicae  dominationis  et  per  absentiam  Christianissimi  priucipis 
perniciosus  latro  et  recidivus  invasor  Alexandrinae  eccleaiae  lapsus ') 
exsiliis  irrogavit. 

2.  Unde  unicum  post  Deum,  qui  Ecclesiam  et  rempublicam 
consolatione  mirabili  visitavit,  etiamsi  hoc  fieri  minime  postulasses, 
clementissimi  imperatoris  auxilium  duximus  implorandum:  ut  pro 
omnibus,  quae  regno  ejus  Dominus  tribuit,  ne  ulterius  in  orbe  ter- 
rarum,  quas  subditas  suo  cognoscit  imperio,  ecclesiae  Dei  ab  haere- 
ticorum  contagione  et  pravitate  violentur,  sed  doctrinae  diabolicae 
praeceptione  pietatis  ipsius  praestentur  immunes;  ut  ii,  qui  sibi  cre- 
diderint  sacerdotale  ministerium  damnati  hominis  praesumptione 
conferri,  promulgata  imperiali  constitutione  etiam  a  conventu  homi- 
num  segregandi  jubeantur  exeludi:  quatenus  his  submotis  atque  in 
solitudinis  perpetua  relegatione  damnatis,  antistites  catholici  deceptis 
vel  reddantur  ecclesiis  vel  ereentur*).  In  quo  nec  nostrae  preces 
apud  religiosissimum  principem  nec  dilectionis  tuae  suggestio,  aut 
tantorum  fratrum  nostrorum,  quos  advenisse  Constantinopolim  repe- 
rimus,  imploratio  sacerdotum  aut  supplicatio  monachoruni  laborare 
poterit.  Quin  quidquid  ad  integritatem  catholicae  fidei  pertinet,  in 
qua  ecclesiarum  est  constituta  securitas,  regressu  pietatis  suae,  Do- 
minose  ubique  prosequente,  omnium  praeveniens  vota  restituit.  Et 
apud  mentem  Cbxistianissimam  facilis  est  impetrandi  gratia,  ubi  re- 
ligionis  est  causa. 

3.  Sicut  ergo  litteris  nostris  ita  tuae  dilectionis  vel  omnium 
fratrum3),  qui  se  ad  documenta  fidei  suae  Christianissimi  principis 
praesentavere  conspectui,  suggestione  repetendum  est,  ut  Timotheus 

')  seu  tlapnut.  Eodem  Bensu  diiit  AcaciuB,  ut  vieuri  suraiiB  in  notitia  epieto- 
larum  non  exetantium  n.  S,  Petrum  Fullonem  a  Leone  principe  Oaeim  deporta- 
tum  indeque  lapsian  Comtanlinopolim  rediisse.  Hic  vero  oratorie  dicitur  Timotheu» 
AeluruB  txtitiix  lapaus ;  neque  enim  cnm  Cedreno  sentiendum ,  haereticum  illum 
primum  in  Paphlagoniam  deinde  Oaaim  relegatiun  fiiisee. 

*)  Zenonem  his  Simplicii  monitis  paruieee  et  ea,  quibue  piue  pontifex  Ec- 
cleeiae  coneultum  voliiit,  praestitisBe,  fidem  faciet  BuccessoriB  ejus  Felicia  epi- 

<)  Epincoporum  videlicet,  qui  undequaqne  in  regiam  urbem  confluebant, 
tum  ut  reducem  imperatorera  ealutarent,  tum  ut  suam  ei  fidem  novis  obeeqniis 
conteatarentur  (ad  documenla  fidei  suae).  Ne  vero  tot  epiecopi  simul  congregati 
occaeionem  haereticis  opportunam  ad  nova  molienda  praeberent  et  ad  impetran- 
dnm  qnod  petebant  concilium ,  prudens  monet  Acacium  Simpliciu*  (eub  fin.  epist), 
etudeat,  ne  epiecopi  illi  diu  in  nrbe  rogia  morari  einantur.    Quocirca  Pagio  as- 


>vGoogIe 


EPISTOI^A   7.  191 

cum  sequacibus   suis  ad   irremeabile  dirigatur  exsilium*).     Gum  quoa.  477. 
Faulus  ab  Ephesiua  ecclesia,   et  Petrus  ab  Antiochena   civitate  de- 
pulsus,  atque  omueB,   qui  ab  eo  se  vel  ab  his,   quos  illicite  fecerat, 
aeatimant  episcopos  ordinatos,  eadem  debent  lege  percelli.    De  An- 
tonio  autem,    qui   eorum  quos  contra  Ecelesiam  tyrannos5)  miserat, 
antesignanus  exsistens,   sicot  scriptum  est,  inimicus  et  defensor  ap-  P^m 
paruit,  eta)  deJohanne  quondam  Oonetantinopolitano,  qui  ab  haere-     ' 
ticis  Apamenum  sacerdotium,  quod  ei,  qui  presbyter  aliunde  fuerat, 
vel  a  catholicis  sumere  non  ticebat,  se  haereticum  publicavit,  et  quod 
in  se  perperam  factum  est  improperium  retorsit  in  auctorem 7) ,   ex- 
pellens  ab  Antiochia  Petrum  pervasorem  ipsius,   eamdem  ecclesiam 
ipse  pervasit:   sub  anathemate  a   Christianorum  consortio  vel   ipsa 
appellatione  removemus,  nec  unquam  his  satisfactionis 9)  patefacien- 
dus  eat  locus,  quia  sicutJudas  inter    apostolos  ita  isti  inter  mini- 
stros  Dei  subdola  et  diabolici  spiritus  fraude  latnerunt. 


aentiri  non  posauinus,  qui  ad  ann.  477  n.  12  as.  haec  Simplicii  vcrba  de  synodo 
apud  ConBtantmopolim  ab  Acacio  indicta  interpretaljur. 

*)  Ad  hunc  locum,  ni  fallor,  respiciebat  Gelaaiua  epiat.  10  ad  Faustum  n.  5 
m  hac  ipsa  causa,  iuquieus,  Timotheu*  Alexandrima  el  Pelrus  Anliochenus,  Petrus, 
Patdut,  Johannet  et  celerl  non  solum  unus,  ted  pluret  ubique  namen  sacerdolii  prae- 
ferentet  tota  tedis  aposlnlicae  tunt  auetoritate  dejeeti,  cnjut  rei  tettit  etiam  ipte  doce- 
tur  Aeaciut,  qui  praeceplionit  hujut  exsiitii  eccsecutor, 

b)  Magis  placeret  tyrannut  acil.  Baeiliacus.  De  Antonio  hic  memorato  nihil 
apud  Evagrinm,  Theodonim  Iectorem  et  Liberatum  invenimua. 

')  Conjunctionem  el  de  noatro  quidem  addidimue,  eed  eam  neceaaario  poatu- 
lat  oratdonis  serieu.  Eic  locua  intricatior  videtur.  Id  vero  aibi  vult  Simpliciua: 
Ad  Antonium  aulem  quod  atlinet  et  ad  Johannem  quondam  Conttantinopolitanum  (supple 
pretbytcrum)  etc,  eot  tub  anathemale  ...  removemus. 

')  scil.  in  Petrum  Fullonem.  Ut  enim  ex  Theodori  lectoris  h.  e.  I  et  ex  episto- 
lae  Acacii  fragmento  infra  in  notitia  epistolarum  Simplicii  non  exatantium  n.  6 
edendo  comperimui,  ia  Petraa  Fullo  ubi  in  Antiochenam  aedem  iterato  invasit, 
Johannem  presbyterum  Conatantinopolitanui»,  qui  antea  depoaitua  ab  episcopo 
Buo  fuerat ,  Apameae  episcopum  ordinavit.  Terum  ille  ab  Apamenis  non  recepius 
redit  Antiochiam  et  Petrian  epitcopatus  tia  cxpellit  auctoretn  et  invadit  ejus  ecclesiam, 
ut  legitur  in  breviculo  Eutychianae  hiatoriae  (inter  Gelasii  tractatun  tract.  I.  n. 
18).  Hunc  autem  Johannem  postea  Tyriorum  eccleaiae  praefectum  ab  Acacio 
fuisse,  Tisuri  auraus  iu  Feliris  II  epiat.  6  n.  1  et  eodem  brevionlo  (Gelas.  tract. 
I  n.  12). 

s)  ejus  seilicet,  qua  iliis  aditns  ad  honorea  ecclesiaaticos  pateat,  non  ejua, 
qua  peccati  veniam  per  dignos  poenitentiae  fructue  conaequantur.  Ita  porro 
Siraplicius  ad  meatem  Acacii  loquitur,  qui  ipsi  seripserat,  haereticos  illos  iterum 
damnatos,  si  ibrte  ad  apostolicam  sedem  confugerint,  nec  visn  dignoe  haberet, 
et  Bi  jam  aliquam  indulgentiam  forsitan  impetrarjsent,  irritam  eese  debere,  neo 
eorum  poenitentiam  recipiendam  eaae,  Hupple,  qna  honores  auos  aervarent  (cf.  no- 
titia  epist.  Simplicu  noa  ezstantium  n.  6).  Ipse  Simplicius  suara  ea  de  re  sen- 
tentiam  aperte  indicat  epist.  18  n.  3,  ubi  de  eodem  Petro  lqquens,  lioet  haere- 
ticorum  tociut,  ait,  dudnm  exstitiste  probetur  et  princept,  ad  communionem  per 
satitfactionem  regutit  Chrittianit  competentem ,  non  item  ad  fattigium  sacerdotalit 
dignitatit  pemenire  poterit. 


>vGoogIe 


192  S.  SIMPLICII   PAPAE 

a.  4TT.  4.     De  Oliristiani  quoque  populi   fide    et  devotione  gaudentes, 

profectum  ejus  et  muHiplicationem  Deo  jugiter  supplicantes  expeti- 
mus,  ut  in  timore  atque  amore  Domini  perseverans,  et  numero  au- 
geri  et  eoelesti  mereatur  protectione  muniri.  In  quo  maxime  glo- 
riamur  et  Deo  nostro  gratnlabimur  complacere,  quia  pastoralem  re- 
spicit  fructum  religiosi  ovilis  augmentum. 

5.  Diu  autem  fratres  et  coepiscopos  nostros  apud  Constanti- 
nopolim  non  couvenit  demorari,  nunc  praecipue,  quum  propter  con- 
cussionem  persecutionis,  quae  mota  fuerat,  sollicitae  atque  attonitae 
suut  in  suprascriptis  ecclesiis  civitates;  nec9)  aliquis  dubius  rationis 
et  trepidus  mentis  exspectet  novi  aliquid  post  Calchedonense  con- 
cilium  eontra  deftnitiones  ipsius  retractari,  quia  per  universum  mun- 
dum  insolubili  observatione  retinetur,  quod  a  sacerdotum  universitate 
est  constitutum  et,  sicut  apparuit,  coelestis  totiens  ultionis  assertione 
firmatum.  Unde  divino  judicio  reluctatur,  quisquis  ejusdem  vene- 
rabilis  definita  concilii  post  tot  divinae  indignationis  exempla  non 
eequitur. 

Epiatola  8. 

Murt.  Aeaeii  CoustantinopoHtani  ad  Simplicinm  papam. 

a.418.)  ,      , 

Timotheum  Aclurum   mortuum   etm  (n.  1),    fugisee  Petrutn  lHongum.     Timotheum      )>.  T. 
Salophakiolum  aulcm,   Alcxandrinae  tedi  testitulum,   tpem  laelitttmam  curationit 
teductorum  praebere  (n.  2),  nec  quidquam  ad  cuttodiam  ditcipHnae  ecctetiatticae 
omitti  (n.  8). 

Domino   beatissimo1)    sancto   patri    archiepiscopo 

Simplicio  Acacius. 

2Cor.         i.    Sollicitudinem    omnium    ecclesiarum    secundum    apostolum 

'    '  circumferentes  nos  indesinenter  hortamini  quamvis  sponte  vigilantes, 

ac  recurrentes2)  in  nos  divinum  zelum  solito  demonstratis,  statum 

Alexandrinae  eccleaiae  certius  requirentes:   ut  pro  patemis  canoni- 

bus  suscipiatis  laborem,  piissimo  stillantes  sudore  pro  his,  sicut  sem- 

8  28  Per  es*"  aPProoatum-     Sed  Christus  Dominus  noster,  qui  diligentibus 

se   in  bonum  cooperatur   insidens  cogitationibus  nostris,    et  miam 

nobis  in  his  mentem  atque  eamdem'')  pro  gloria  sua  esse  cognoscens, 

')  in  vnlgatis  ne  aliquit;  magis  placet  aec  aliquit,  ut  legitur  apud  Vigiliutu 
iu  constituto  «eu  epist.  24  n.  144,  ubi  haec  verba  velut  ei  epistola  ad  Zenonem 
Auguitum  ofierimtur. 

')  In  roM.  I  0  deest  beatittimo.  Subinde  D'  D1  D*  D7  F*  Ns  O1  patriarchae 
epitcopo. 

«)  Ittt  D<  D«  D«  D'  D»  E1  E>  F«  H»  2  (J  d«;  c'  d'  »•  i«  praccurrentet  ted  voe.  D» 
ad  vot,  D'  D»  D«  E1  E'  F*  H«  N*  in  vot,  D'  in  nol,  i«  et  oot.  il1  il'  divinumque  :e- 
lum  in  vobit  solito;  I'  I8  aliique  4  mss.  ted  vot  divino  zelo  tallicUo*  demontlratis. 

')  Mns.  10  eamdem  gloriam  ette  cognotcent;  D5  oniittit  pro  gloria  »iia.  E*  F*  H8 
et  humana  iE'  humanam)  nobit  in  hit  mentc  atque  eadem  pro  gloriota  (E*  gloria)  tua 
eue,  corrupte. 


^icjitizedbvGOOgle 


EPISTOLAE   7.   8.  193 

omnem  victoriam  ipse   perfecit,    eonaortea  nos  cum  tranquillissimo  a.478. 
principe  faciet4)! 

2.  Timotbeum  quidem  de  Cersoue5),  spirantem  procellas  eteccle- 
siaaticam  tranquillitatem ,  sicut  apparuit,  conturbantem ,  vitae  aub- 
duxit8)  humauae,  dicena  ei:  Tace  et  obmutesce.  Petrum  quoque,  qui^arc. 
ab  Alexandria  more  Jsimiliter1)  procellae  surrexerat,  dissiparit  atque 
iu  aeternam  fugam  sancto  Spiritu  flante  conrertit,  unum  et  ipsum 
de  his,  qui  olim  fuerant  et  ante  damnati.  Sicut  ets)  in  nostris  archi- 
vis  inrentum  est,  et  de-  restris  scriniis,  si  dignamini  requirere,  pote- 
ritis  agnoscere,  quae9)  in  tempore  de  eodem  subaecuta,  ab  Alexan- 
drino  epiacopo  ad  Romam  alterutram  sint  relata.    Qui  Petrus  noctis 

«)  Ita  D'  D>  D'  E1  E*  P*  H»  N*  2  fl  d*.  Vulgati  et  a'  fariens  et  Timoth. ,  d' 
perfielem. 

*)  a',  Sirm.  in  tract.  Gelaa.  (append.  cod.  Theod.  p.  174)  quidem  decemorem 
tpirantcm,  P  D*  quidcm  dlstensionis  parantem ,  alter  0  gui  decerpsianem  parantem, 
tertius  (J  qi'i  decersionem  tperantem,  D'  H'  dcccssionq  spirantem  (H*  sperantem).  I*  I* 
aliique  trea  qui  deeettore  extpirante,  D'  D'  E'  E*  F*  quidem  de  cersione  (E1  decer- 
sionem)  sperantem  (E*  sperantee),  d1  enim  de'Cersona  rcsptranlem,  D'D'N'0'a'd' 
quiiiem  de  Certone  spirantem  (D1  D'  N3  sperantem),  ubi  Cersone  pro  Chersone  posi- 
tum  genuinum  aensum  reddit.  (Juippe  Timotheus  Aelurus,  ut  Gelaaius  tract.  1 
a.  5,  Libemlua  breviar.  cap.  16  et  Zedrenua  tradunt,  Chersona  relegatus  erat. 
(Jnde  et  Victur  Tununenaia  hunc  haeroticuni  post  usurpatum  a  BnsiJisco  impe- 
rium  ab  rxsilh  Chersona  rediiase  acribit.  Ad  hunc  Acacii  locnm  reapexiBse  vide- 
tur  Hormiada  epiat.  18  ad  episcopoa  Epiri  n.  2,  qnum  Timot/teum  Chertoncntem 
perperam  nuneupat  quasi  de  Cheraona  oriundum,  niai  forfe  eo  relegatua  creda- 
tur,  unde  originem  duxerat.  Certe  eum  ibi  longiua  opusculnm  pro  aaaertione 
haeresis  suae  acripsiase,  comperimus  ex  Euatathio  monacho  (ap  Angelum  Majum 
Script.  vet.  t.VH  p.  277)  et  auctore  panopliae  dogmaticae  qu.  8  n.  6  (ap.  Ang. 
Majum  Patr.  nov.  bihlioth.  t.  II  p.  6301,  qui  ejusdem  locum  proferunt. 

*)  Plnrea  mas.  subtrairit,  moxnue  E*  F*  omitt.  ei.  Tradit  Liberatua  breviar, 
cap.  16,  ipsummet  Timotheum,  a  Zenoue  concilii  Calchedonensis  acerrimo  de- 
fensffre  metuentem,  aibi  mnrtem  hausto  veneno  consciriase. 

*)  Septem  mss.  1 0  «imiYJf  procetlae,  Colb.  408  more  simili  procellae  tutceperat. 
—  Is  Petrus  etsi  procuL  Alexandria  aufugisse  putabatur,  in  ea  tamen  urbe  Lati- 
tabat  insidias  Ecclesiae  struens,  vel  certe  illuc  statam  reveraua  eat,  ut  docent 
Timothei  Salophakioli  quuin  ad  Zenonem  tum  ad  Simplicium  epistolae  a  Libe- 
rato  1.  c.  cap.  16  memoratae  nec  non  ipsius  Simplicii  litterae  12  et  13.  Damna- 
tua  autem  traditur  in  gestii  de  nontine  Acacii  (Gelas.  tract.  1  n.  6)  cum  Timotheo 
Aeluro,  cujua  adjutor  in  nece  Timothei  fuerat. 

E)  Ita  H'  N';  niss.  D  omittunt  et;  vulgati  enim.  Collj.  408  sieul  in  nostris 
inventitm  est  de  ncttrit. 

')  Mbs.  10  quae  de  eodem  subsccuta;  tum  1  f)  omittit  ab.  Subinde  vulgati 
epitcopo  Rnmam  ad  alterutrum,  ubi  omnes  nnts.  omittunt  ad,  ex  iia  quatuor  vetu- 
stinreH  (cum  D^E^E^F*)  habent  ad  liomam  alterutrum  (vel  aiterutram  legendum), 
Hb  ad  Homanam  alterulrum.  D1  d*  Romnm  alterutrum,  d'  et  ab  Alcxandrini*  cpitcopis 
ad  Romanoi  sint  relala.  Gelasius  epist.  1  n.  2  legit  ad  ulramquc  Romam,  videlicet 
novant  et  veteretn.  Orationis  integritaa  postulare  videtur  ad  Romtanm  alternlrum 
tint  relata,  vel  ad  Romam  alterutram  (aut  utramque)  lint  rclata.  Nam  Simplicio 
quidem  vocem  alieruter  idem  sonare  quod  uterque,  teatis  est  ejua  epietola  10  n.  1.. 


iGoogle 


104  S.  SIMPLICII    PAPAE 

a.  478.  exsistens  filiu.s,  et  operum  diei  luccntium  alienus  apparens,  omnino 
tenebras  ad  latroeinhun  peragendum 10)  congruas -earum  cooperator 
inveniens,  media  nocte,  adbuc  jacente11)  cadarere  illiua,  qui  paternos 
canones  subverterat,  insepulto,  surripuit  in  sedem  sicut  ipse  arbi- 
tratus  est,  uno '-)  et  solo  praesente  et  eo,  qui  consors  ipsius  insiste- 
bat  insaniae,  ita  ut  propter  hoc  majoribus  suppliciis  subderetur. 
Nec  quod  sperabat  effectum  est.  Sed  ille  quidem  de  se  ex  parte 
vel  minima  judicans13),  nusquam  penitus  omnino  comparuit.  Timo- 
theus  autem  paternorum  custos  canonum,  qni  Davidicae  mansuetu- 
dinis  exemplo")  et  usque  in  finem  patiens  atqnc  potestati  propriae 
restitutus  a  Christo,  propriae  sedis  honore  laetatur  et  spiritualium 
filiorum  voces 1S)  accepit,  gratiam  curationis  exspectat  multiplicato  in 
sc  honore  a  Christo  priucipe  sacerdotum,  propter  quem  et  toleran- 
tiae  coronam  sibimet  religavit. 

3.    Attentius  igitur  oret  vestra  beatitudo  et  pro  Christianissimo 


l0)  d1  addit  voti*.  D1  D'  E*  F*  H8  N'  BOlum  ordinem  invertunt:  ad  latrocintum 
congruas  peragcndum  (D1  N3  E*  peragendi ,   F*  peragendis).     D*  delet   earum  coope- 

")  Ita  a'  cum  vulgatis  et  mss.  (D*  B*  F»H*  N');  unum  me.  calente.  cV  jacente 
...  ct  itucpulto,  iV  jacente  et  insepulto.  Mox  editi  subrepsit  in  scdem.  — -  Idem  est 
jacente  intepulto,  quod  jacente  sine  tepultura  vel  needum  tumulato.  Bem  ita  narrat 
Evagrina  H.  E.  III,  11:  Qiaim  Timotheus  naturae  debitum  pcrsohnsset,  Peirum  oucht- 
dam  cognomento  Mongum  tua  sibl  aurtoritate  episcopum  eligunt.  Quibua  dictdei  sta- 
tim  aubdit:  Quod  ubi  Zenoni  nuntiatum  elt,  vehementer  eum  conturbavit ,  ac  PeMim 
quidem  Zeno  mortc  nudtandum  censuit.  Hanc  forte  Zenonis  acntentiam  Aeacius  iia, 
quac  mox  adjungit,  insinuat:   ita  ul  propter  hoc  majoribus  tuppticiis  subderetur. 

'•)  Ita  D'  H» N"  I O  et  vulgati;  d'  uno  solo  ...  extislebat. 

11  Plures  msa.  indicaiu,  minus  apte.  Ipao  judicasse  se  videtnr  tenebria  dignum, 
i|ui  latebrie  ae  ipae  damnavit.  —  Paulo  ante  d1  nec  tamen;  d'  omittit  de  tc, 
quod  cum  vulgatia  et  mas.  D1 1  0  (H9  ejus  loco  est)  retinemua. 

")  a1  cc  addunt  lubditur,  qiridam  mss.  snbditus,  quod  verbum  abeat  a  potio- 
ribua  luBH.  Mox  d*  cxemplum,  D*  ad  exemplum.  Davidi  comparatnr  Timothcua 
Salophakiolus  quum  ob  inaitam  manauetudinem  tum  ob  pristinam  potestatem 
sibi  reatitutam.  De  cujun  manauetudine  Liberatua  1.  c.  cap.  10  haec  prodidit: 
quoniam  tic  mitissimus  erat  in  epitcopatn,  ut  eiiam  a  «uis  communicatorihus  aceutare- 
tur  imperatori  tamquam  nimls  remissus  et  circa  haereticos  piacidus. 

,5)  Ita  d'  secundum  suos  codiccs ,  quibus  consentiunt  D*  D'  D*  D°  H",  nisi 
qnod  D7  voctbus,  D*  D*  nocit.  .  Yulgati  et  a'  accipiens,  d1  flliorum  notit  accepit 
gratiam  curationis.  Extpectat  ergo  praemium  multiplicalo ,  quac  lectio  puruRi  sin- 
cera  videtur  et  interpolata.  Quae  vero  sint  iltae  eoces  spiriiuatium  filiarum,  quibus 
Timotheus  quasi  restitutionis  auae  laetum  asaensum  et  futnrae  Alexandrinorum 
curationia  eignum  accepit,  ex  hia  Liberati  1.  c.  cap.  16  verbis  intelligitur:  Ama- 
liant  eum  Alcxandrini  et  i-lamabanl  in  plateis  et  in  ccclesiit:  „vel  si  tibl  non  commu- 
nicamus,  tmnen  amamutte".  Unde  spirituaUum  flliorum  nomine  non  ii  intelligendi, 
qui  secundum  Bpiritum  vivant,  aed  in  quos  ajjiritnabs  Timotheo  potestas  et  pa- 
terna  crat  auctoritas,  etsi  etiamhinc  extra  ejua  comniunionem  curationis  gratia 
cgebant.  Quae  gratia  eo  magis  Timotheo  aperanda  videbatur,  quo  m  ab  illis 
proiienaius  amari  oernebat. 


^igilizedbyGOOgle 


EPiaTOLAK  8.  9.  195 

imperatore  et10)  pro  nobis  ipsis.    Nihil  enim  praetermittitur  eorum,  a.47B. 
quae  ad  custodiam  ecciesiasticae  respiciunt  disciplinae.     Universam 
fraternitatem,  quae ")  vobiscum  est,  in  Christo  et  ego  et  qui  mecum 
sunt  salutamus.    El  alin  manu.    In  Domino,s)  conserveris,  sanctis- 
rime  et  beatissime  pater! 

Epistola  9. 

Simplieii  papae  ad  Acacium  Onstantfnopolitannm.  is*^rt 

I.      Gratulatttr  Simplicias,  gtiod  Timolheus  calholiciis  Alcxandrinae  rcclesiue  sil  resti- 
tutas,  ac.  maneri  etandem  vitlt,  «t  ndmissam  guondam  recitato  inter  altaria  Dioscori 
notnme  labem  dilaat. 

Simplicius  episcopus  Acacio  episcopo  Constanti- 
nopolitano. 
Quam  sit  efficax  supplicontium  Domiuo  perseverantia  sacerdo- 
tum,  et  quam  jucundo  gratuletur  effectu ')  studium,  quod  defensioni 
fidei  sinceria  mentibus  exhibetur,  litteris  tuae  dilectionis  agnoscitur, 
quando  post  tanta  certamina,  quibus  Dei  misericordia  in  causa  pro- 
priae  religionis  famulos  et  ministros  suae  constituens  potestatis,  pro- 
batissimos  sibi  fecit  esse  victores.  Siquidem  Alexandrina  ecclesia 
divino  tandem  judicio  liberata,  in  consortium  communium  nos  ad- 
vocans  gaudiorum,  eum,  qui  aVi  haeretico  fugatus  fuerat,  ad  ejus 
sedem  rediisse  testaris.  Unde  animis  exsultantibus  ad  universalis 
Ecclesiae  quietem  Christo  Deo  nostro  pro  salute  primum  fidelissimi 
principis  supplicamus,  cui  pro  devotione,  qua  cunctos  antevenit  sa- 
cerdotes,  pietas  haec  divina  concedit,  quae  nos  liberos  pro  populis 
Ohristianis  apud  omnipotentiam  coelestem  praestat  interpretes.  Situt 
ergo  in  reditu  fratris  et  coepiscopi  nostri  Timothei  gratulamur,  ita 
eum  commonente  dilectione  tua  cupimus  irreprehensibilem  repcriri*): 
qui  meministi  hoc,  eum  jamdudum  fidelis  praesulis  non  habuisse 
constantiam,  quando  ei,  ut  danmati  Dioscori  nomen  iuter  altaria 
recitaretur,  eitortum  eat.  Data  tertio  Idus  Martii  DIo-1)  viro  claris- 
simo  consule. 

")  D*  sccundis  curis  et  pro  ipsis  et  pro  nobti  ipsis. 

")  Ito  E<  E*  F*  H"  I O  a"  ec.  At  d'  d'  ciun  msB.  D  -(etiam  2  fl  D*  D")  quae 
eobit  eit.    Paulo  ante  d1  fraternitatem  vestram. 

,a)  Mkk.   I  0  i*  /n  Daminn  ora  pro  nobt*\justissime  pater. 

')  Editi  nffecltt  ...  conttituens  potestati.     G1  sequimur. 

*)  JohanuemTalajam  mortuoTimotheoaccusatumConstantinopoli  essc  scribit 
Liberatus  1.  c.  cap.  17,  quod  hic  ipsi  auetor  fuissct,  ut  id  sibi  eitorqueri  sineret. 

')  a1  ill.,  ut  prouomen,  quod  substituere  sotebant  antiqui  ioco  nominis  pro- 
prii,  qaod  vel  ignorabant  vcl  disBimulabaut,  etvjnsque  loco  recentforea  ab  ali- 
quot  Haecalis  litteram  JV.  pingunt.  Pro  Ilto  autem,  quod  proprium  eet  consulis 
aniti  178  nomen,  in  vnlgatin  Libefati  exemplis  Ellus  legitur,  quamvis  in  scriptie, 
conaentientibns  Graecis  scriptoribus,  lllus  ubique  occurrat. 

13* 


zodb,G.oogle 


S.  SniPLICII   PAPAE 


Epistola  10. 

fitnoct*"  Simpllcii  papue  ad  Zenonem  imperatorem.  < 


ft.  478.) 


fmperalori  grniias  agit   ob  Timotheum  Alexandrinae.  eccleriae   reslitutuni  (n.  1),     p.  7. 
cumque  rogat,   ut  1'eirum   ejusdem  eeclesiae  perturhalarem   hinc   lonaiut  expel/i 
jubeal  («.  2). 


11,38. 


Simplicius  episcopus  Zenoni  Augusto.  Fer')Petrom 
virum  spectabilem  comitem  Placidiae  nobiliaaimae  feminae. 
1.  Olim  divinorum  exsultatione  munerum  triumphalis  in  Do- 
mino  regni  vestri  gloria  dilatata1),  cum  uuiversalis  Ecclesiae  gaudio 
mediocritatis  meae  litteras  obtulisse  meniini,  nec  inter  universos 
catholicae  fidei  sacerdotes  opera  Domini  nostri  vel  solus  potui  tacere 
i  Pt»  ve'  Prmms :  1mil  secundum  beatum  Paulum  apostolum  ecclesiarum 
'  omnium  curam  sustinens,  mihi  summam  gaudii  de  reddita  per')  cle- 
mentiam  vestram  earum  quiete  specialiter  vindicavi,  quod  vos  Divi- 
nitatis  auxilio  dejectis  religionis  et  regni  hostibus  ineruerimus  liabere 
victores,  et  in  uno  eodemque  proventu,  Christo  in.vobis  ubique  vin- 
cente,  et  cultus  verae  fidei  et  status  est  rdparatns  impcrii;  quod 
utrumque  ideo  fuerat  diabolo  se  ad  tempus  interserente  turbatum, 
nt  alterutrius  adversariis  dissipatis,  praeconia  fierent  majora  vin- 
centis.  Unde  tam  prneclarae  fructum  virtutis  adeptus,  cuiu  laetitia 
universalis  Ecclesiae  nunc  quoque,  quod^)  sine  ccssatioue  facio,  tacere 
non  possum  gratias  sine  dubio  perennes,  quod  antiquae  veraequ-e  fidci 
in  fratre  et  coepiscopo  meo  Timotheo  Alexandrinam  ecclesiam  red- 
didistis;  cnjus  ad  me  rraper  Htterne  commenntes,  expulsa  profanitate 
Eutychetis  atque  Dioscori  damnatorum,  ad  regendos  ortbodoxos  beati 
Panli  et  evangelistae  Mafci  sedem,  quod  ante  eompertum  est,  sc 
recepisse  memoravit &),  incitans  nos  volentes,  ut-  haec  ipsa  pietatis 
vestrae  sensibns  referremus. 


')  Male  hactenns  hujus  cpistolac  oxordium  ab  Iiis  verbin  ductura  est,  quibuti 
haud  dubic  is  desi<£natur,  cujus  opera  trannutiasa  est,  sicut  diserto  ejiiat.  sequ. 
n.  $  Simplictus  teatatur,  Occasionem  fllH  nostri  Pclri,  iuquieiis,  rlri  tpcctabilix 
comitis  guati  ex  tentcntla  profleisrentis  amplexi  etc.  Hinc  et  observare  libet,  quod 
jam  alias  diximtis,  hujusmodi  notas  litterantm  subscriptionibns  subjici  non  prae 
poui  solere.  Jam  quo  tempore  haec  scripta  sit,  commodius  in  sequentcm  cpi- 
stoliuti  discutiemus  (cf.  supra  pag.  7). 

*)  a*  cum  Vat.  dilatala,  QL  a1  ec  ditatalur.  Mox  G1  mediocritali,  deinde  editi 
raemtncrim.  Hic  Simplicii  epistola  6  et  terapus  illud  niemoratur,  quo  Zeno  Con- 
stantinopolim  reversus  Basiliacum  er  ea  urbc  et  imperio  pepulit. 

J)  Ita  G1,  nisi  quod  postea  religtonis  iu  regni  hnbet.  Editi  prn  ciemeniia 
veslra  ...  in  nobis. 

*)  Editi  ontittnnt  guod.  Iidem  mox  Petri,  ubi  O1  Paali,  contra  omnem  anti- 
quitatis  traditionem,  si  ibi  Alexandrina  ecclesia  notctur. 

s)  Ita  G'G*,  nisi  quod  G'  nosirac;  editi  commemoraiiit  ...  vestrit  scnsibut. 
Paulo  ante  G'  omittit  n<l  (ante  regendos). 


>vGoogIe 


EPISTOLAE   10.    11.  197 

2.  Ut  ergo  tranquillitas  vestri  perpetua  efc  fixa  sit  regui,  quie-a.  47R. 
tem,  quam  cunetis  in  memoruta  ecclesia  praestistis,  pervigili  prote- 
ctione  munite6);  et  quod  juvante  vos  Domino  pro  innocentium  salute 
fecistis  animaruxn,  religioaiore  studio  et  diligentia  attentiore  protegite: 
quia  non  minoris  esfc  gloriae,  quod  condideris  servare  quam  con- 
dere'),  efc  omnibus  est  probatum,  tantum  vobis  divini  favoris  inipeu- 
sum,  quantum  Christianae  religioui  a  vestra  pietate  est  sedulitatis 
exhibitum.  Et  quamvis  in  omni  parte  regni  sui  profutura  divino') 
eultui  providentia  vestra  non  desistet  curis  publicis  traiiquillitatem 
Ecclesiae  praeferre,  precor  tamen,  nt  quod  per  nos  serio  postulat, 
immo  quod  ipsi  specialius  supplicamus,  Petrum  Alexandrinae  eccle- 
siae  pervasorem  et  ob  hoc  jure  damnatum,  quia  moliri  quaedam  la- 
tens  in  Alexandrina,  sicut  ad  nos  scriptum  est,  civitate  contrahaee 
quae  a  vobis  sunfc  stafcufca  memorafcur,  ad  exteriora  fcransferri  piissima 
praeceptione  jubeatis,  ne  aliquos  modicae  fidei,  quod  facere  perhi- 
betur,  inficiat  et  ad  perveraifcatis  suae  iustrmnenta  traducat.  Longe 
trint  ab  innocentibus  perniciosa  contagia,  ut  per  vos  intra  dominici 
gregis  ovile  sit  sinceritae,  quam  sola  teuere  potest  imperialis  au- 
ctoritas. 

Epistola  11. 

Simplicii  papae  ad  Acatfum  Constantinopolitanum.  (a.478eod. 

7.       Timolheum  p4r  Itgntos  eiToris  veniam  petnsse  (n.  1).      Agendum   aputl  imperato- 
rrai,    ul  tatenlts  hatrtlicos    maxtmeque  Petrum  Mongum  procal  in  e-xtitium  pelli 
jubeat  (n.  2).     fiatufactionis  eoritm,  qui  lapsi  fuerant,   libeltum  sibi  a   Timotheo 
deslinatum  eue  nuntial  (n.  3). 

Simplicius  episcopus  Acacio  Constantinopolitano_ 
episcopo.  Per  qnera  snpra. ') 
1.  Quantos  et  quam  uberes  fructus  constantia*)  fidei  et  devo- 
tarniu  circa  religioncm  catholicam  mentium  semper  habeafc  fortitudo, 
labor  tuae  dilectionis  et  eonim,  qui  pariter  repente  diabolo  jamdu- 
dum  turbabautur3),  ostendit.  Nam  quum  Christi  inimicus  et  regni 
Christianam  semper  aulam  mox  casnrus  jnvaderet  atque  impia  per- 


*j  IU  G1  G*,  vulg.  custodite.    Idem  imperator  rogandus  in  sequ.  epist.  a.  2 

dieitur,  ul  eathoticae  retigionis  salutaria  scripta  mitlendo  munirt  dignctur  etdesiUM. 

')  Ita  cnm  b  correrimnB,    ubi  editi  eoncedtre  (G'  Fcedc).      a'  potius   ante 
legendum  euspicatur  auod  eum  dtdtris. 

■'■)  Ita  G';  editi  dieina  ...  desisttrel.     Dcindc  G1  pracferatis, 

')  Ex  G'  0*  restituimuB  Ptr  gutm  supra. 

')  Ita  G1  G'i  vulg.   ranstantiae. 

y)  Ita  G1  G*;  vulg.  turbantur  ...  regnt  Christiani.     In  Eequcntibus  cpistolae  8 
ct  9  imlicaiitur. 


>vGoogIe 


198  8.  SIMPLICH  PAPAE 

a.  478.  secutione  fideles  Domiiii  plebenique  concuteret,  oratione  atque  vigiliis 
sacrilega  tentanieuta  superavit,  et  se  victoria  coelestis  eo  usque  por- 
rexit,  ut  regressu  religiosissimi  principis  ecclesiae  quoque  Alexan- 
driuae  catholicus  redderetur  antistes;  de  quo  mox  cum  exsultatione 
divinae  gratiae  gaudia  nostra  coutuHmun,  et  mutuis  nos  Htteris 
feeimus  gratulari.  £t  licet  laetitiae  ipsius  nunquam  sui  defuerit  pleni- 
tudo,  tamen  frater  et  coepiscopu»  uoster  Timotheus  persecutione  pro- 
babilior  factus,  pristini  non  immemor  instituti,  per  fratrem  et  co~ 
episcopum  Esaiani  et  filios  nostros  Nilum  presbyteruni  et  Martjrium 
.diaeoiium  Alexandriuae  ecclesiae  sollemnia  scripta  direxit,  quibus  et 
illud,  quod  ante  perterritus  de  Dioscori  nomine  fecerat,  se  destruxisse 
mcmoravit,  et  remissionem  ipsius  erroris  expetiit,  nosque  de  quiete 
fecit  £cclesiae  gratulari,  expertus  erga  se,  quantum  nobiscum  tua 
caritas  videt,  quod  iu  eo  tunc  reprehendimus,  non  inultum,  et  recon- 
ciliatum  sibi  nunc  divinae  miserationis  affectum,  frater  carissime. 

2.  Memoratis  in  urbe,  quo4)  mox  veuerant,  constitutis  occasio- 
nem  lilii  nostri  Petri,  viri  spectabilis  comitis,  quasi  ex  sententia 
proficisceutis  amplexi,  tam  nostro  proposito  quam  petitione  fratris 
et  coepiscopi  nostri  Timothei  legatorumque  ipslua  precibus  idipsum 
ad  tuam  volnimus  pervenire  notitiam:  ut  etiam  nunc  coimnuniuni 
fieres  particeps  gatidiorum,  et  in  praedictae  eccle-siae  tranquillitate, 
quemadmodum  diximus,  laboris  tui  nobiscum  carperes  fructum,  et 
(Jhristianissimo  et  clemeutissimo s)  priucipi  nostras  litteras  offerensi 
super  hac  etiam  re,  ut  et  ipse  quoque  devotionis  et  fidei  propriae  donis 
Oeo  se  protegeute  laetetur,  atque  insistente  caritate  tua  acrioribus 
studiis  catholicae  religionis  salutaria  scripta  mittendo  munire  digne- 
tur  ecelesias.  Ne,  sicut  experti  sumus,  in  aliqua  regione0)  antiquua 
ille  serpens  toties  excisi  capitis  virus  effundat,  et  inficiendi  aliquos 
occasionem,  quod  «bsit,  rursus  inveniat,  provida  praeceptorum  suae 
pietatis  ordinatione  disponat.  Religiosis  et,  sicut  evidentius  approbavit, 
Deo ')  se  conunendantibus  legibus  sanciat,  ne  vel  in  teuebris  delitcscant, 
et  improvisi  ambulantes  in  luce  percutiant,  et  his,  quos  in  fide  pau- 
rn.10,9.  peres  esse  repereriut,  quod  propheta  testatur,  insidielur  ut  rapiat. 
Petrum  maxime,  qui  nonnullarum  domorum  suique  similium  latebris 


*)  In  G'  G'  hic  lacunaj    a1  cc  quae,   b   qui,    orationiB  series  praeferenduni  - 
suadet  quo. 

s)  c*  eminentiisimo ,  librarii ,  ut  vidctur,  oscitantia.  Epistola  hic  lueworata 
cst  proxiiuc  antccedens  ep.  10. 

■)  a'  ce  religione,   b  regione. 

'}  Vox  Deo  ita  collocatur,  ut  et  ad  verbum  approbaoU  et  ad  $e  commendun- 
tibu»  aeque  referatur.  Jam  autem  Deo  se  comniendavit  Zeno  lege  lata,  quo. 
cuncta  quae  Batititco  tyranno  in  eucyclicu  littoris  coustituta  fuerant,  a^rogavit 
(Evagr.  H.  E.  III,  8). 


>vGoogIe 


EPI8TOLAE   11.    12.  -  199 

confovetur,   et  quem   zelo  fidei   ab  episcopatu  constituit  submoveri, a.  478. 
in  exteriores  terras.abjici,  sicut   et  nos  pietati  ejus  scripsimus,  ad 
ecclesiasticam    pocem   speciali    praeceptione    decernat,    quia  riirsus 
asseritur   aliqua    contra   dispositionem   fidei   ipsius   sine    cessatione 
moliri. 

3.  Quia  igitur  haec  opportunitate  perlatoris  fidissimi  uos  opor- 
tuit  indicare  et  specialius  admonere,  hortamur,  ut  quuni  interuun- 
tius  remeare  coeperit,  vel  si  qua,  forsitan  altera  occasio  reperietur, 
quamprimum  nos  facias  certiores  et  curam  nostram  sublevare  de- 
properes.  Ut  autem  perfecto  gautiio  gauderemus,  idem  frater  et 
coepiscopus  noster  Timotheus  exemplum  KbeUi8)  satisfactionis  eorum, 
quos  a  catholicae  fidei  veritate  Timotheus  et  Petrus9),  utrique  dain- 
nati,  damnationis  terrore  traduxerant,  veniam  postulantium l0)  ad  nos 
pariter  destinavit,  sacerdotali  pietate  lapsis"  subvenire  desiderans; 
quod  divinae  miserationis  intuitu,  quae  meminem  vult  perire,  refu- 
tabile  non  putamns. 

Epistola  12. 
Simplicii  papae  ad  Zeuonem  imperatorem.  Voct* 

7  Ut  Petrum  longiut  ab  Alexandrina  cwitate  reiegari  Zeno  decernat. 

Simplicius  episcopus  Zenoni  Augusto. 
Proxime  quidem  quum  ad  urbem  frater  et  coepiscopus  medio- 
critatis  meae  Timotheus  Alexandrinae  urbis  antistes  novato  more 
misisset,  victoriam  vestrae  fidei  in  ejus  restitutione  coguovi.  Pietate 
enim  vestra  fulta  Divinitatis  auxilio,  et  imperii  tranquillitas  et  ca- 
tholicae  religionis  splendorem  suum,  scandalorum  uube  discussa, 
revertit1)  integritas.  De  quo  me  gratias  post  Deum  clementiae  vestrae 
egisse  reminiscor,  et  nunc  quoque  cultum  vestro  regno  debitum 
silere  non  potui,  ne  quodammodo  viderer  ingratus,  si  vobis  qualibet 
opportunitate  vel  imperii  vel  ecclesiarum  laudare  desisterem  tot 
triumphos.  Exbibens  ergo  debitae  venerationis  officivun  precor,  ut 
studiosius  circa  universos  rectae  fidei  sacerdotes  et  maxime  circa 
Alexandrinum  episcopum,  cujus  certaminis  et  testes  fuistis  et  judices, 
protectiouis  impendatis  auxilium,  et  decernatis  piissimis  constitutis, 
Petrum  sedis  ipsius  pervasorem,  cui  nec  in  diaconatu  suus  potuit 


a)  Ei  acilicet  ni  fallor  simile,  quod  Acacio  ab  episcopis  Asianis  Tni«mn  eaBe 
EvagriuB  H.  E.  m,  9  memorat. 

')  Hoc  nomine  nou  Petrum  Mongum,  qui  Aleiandrinam  ecclesiam  occuparat, 
ued  Petrum  Futlonem,  qni  in'Antioclienam  invaaerat,  dosignuri  planum  ent  ex 
Evagrio  H.  E.  III,  6. 

")  Ita  G';  vulg.  pottutantet,  ef  pottulantU, 

')  G'  revertit,  ed.  recepit. 


>vGoogIe 


200  S.  SIMPLICIl  PAPAE 

a.478.  ordo2)  conetare,  tongiusa  tara  praeclara  civitate  relegari,  ne  infir 
mioris3)  fidei  aliquos  forte  seducat,  et  in  eadem  ecclesia,  quod  absit, 
quae  sopistis  scandala  rursus  exagitet.  Probastts  in  corpore  illuni 
vobis  desterae  suae.dedisse  praesiditun,  qui  ad  totius  orbis  gaudium 
et  iu  Ecclesiae  universalis  exsultationem  in  vestra  clementia  Roma- 
num  servat  imperium.  Data4)  XVI  Cialendas  Novembris  Illo  viro 
clarissimo  consule. 

Epistola  13. 

*'/o8ctd'  Simplicii  papoe  ad  Acaeinm  Constantinopolitanum. 

Vt  Acacius  Petrum  Mongum  procul  ab  Alexandiina  regione  per  imperatorem        r, 
amandari  curet. 

Simplicius    episcopus  Acacid    episcopo    Oonstan- 
tinopolitano.  " 

Proxime  quidem  dilectioni  tuae,  petentibus  his,  qui  ad  nos  a 
fratre  et  coepiscopo  nostro  Timotheo  Alexandrinae  ecclesiae  antistite 
directi  fuerant,  commune  gaudium  litteris  indicavi,  et  de  fructu 
piissimi  operis,  quod  catholicus  memoratae  ecclesiae  sacerdos  est 
restitutus,  pariter  nos  gaudere  meraoravi;  quod  uunc  quoque  sigui- 
iicare  properavimus ,  ut  agnosceres  gaudia  silentium  nou  amare. 
Unde  semper  exsultans  et  orationum  communium  cupiens  vota  so- 
ciari,  hortor,  frater  carissime,  ut  rebus  per  clementissimum  et  Chri- 
stianissimum  principem  Deo  auctore  compositis  diligeutiae  sollici- 
tudo  non  desit;  sed  Petrus  ab  indebito  sibi  honore  dejectus,  in  Ale- 
xandrina  regione  non  sinatur  habitare,  sed  procul  extra  terminos 
patriae,  sicut  etiam  nos  poposciraus,  frequeuti  eum  postules  sugge- 
stione  relegari,  ne  quos  imperitorum1)  pravitatis  suae  persuasione 
seducat   et  a  catholicae  tramite  veritatis  avertat.     Quidquid  autem 


*)  Haec  verba  BaroninB  ita  interpretatur:  Inler  alia  itttid  (Simplicius)  de 
scetetto  homine  prodit,  quod  arroqanter  episcopum  ageret  Alexandrinum,  qncm  nec 
conslare  posset  ordinalam  aliquando  fuiiie  diaconum.  Sod  ei  gestis  de  nomine  Acacii. 
io  quibus  et  hunc  Pctrum,  dum  adhuc  esset  diaconus,  una  cum  Timotheo  Aeluro 
a  Proteriu  damnatum  esse  traditur,  verior  eruitur  eorumdcm  verborum  'sciisub  r 
nompe  suum  [ji  diaconalu  ordinem  Fetro  non  conslitisie,  non  quod  illCCrta  OJiset 
ejus  ordinatio,  sed  quod  damnatus  e  gradu  suo  deciderat.  Ita  iutellexit  Libe- 
ratus  breviar.  c  16,  nbi  Simplicium  aignificaBse  ait,  Petrum  Mongum  in  diaconatu 
esse  damnaium.    ■ 

*)"G'  et  vuIr.  inftrmiares.  Legenduin  esse  in/lrmioris,  liquet  cx  superiori  epi- 
fltola  11,  ubi  idem  haereticus  Alexandriao  aliquos  modicae  /idei  inficere  scribitur. 

')  G1  data  id.  X  Ktr.  NovemB.  Ulus  m  css,  vulgati  dala  X  Cal...  OmisBum 
fuisse  VI  Buasit  subneia  epistola  13;  utramque- ouini  nimul  eodemque  tempore 
datam  esse  liquet.  Ccrte  si  retinendum  essct  X,  haec  epistola  sequent!  post- 
poncnda  esBCt. 

')  h.  e.  ne  quos  eimpliciorum,,  seu  ut  in  proxima  epistola  legebamus  ne  qaos 
infirmioris  ftdci. 


3i9ilizedbVGOOgIe 


EP18T0LAE   12  —  14.  201 

de  religiosissimo  impetrabis  Imperio,  cura  tuae  dilectionis  ad  meam  a.  478. 
ootitiam  faciat  pervenire,   et  nos  actuum  ad  custodiam  evangelicae 
doctrinae  pertinentium  det  esse  consortes.   Data  XVI  Calendas  No- 
vembris  lUo  viro  clarissimo  consule. 

Epistola  14. 
Simpllcil  papae  ad  Johannem  Barennatem  episcopum.         ^gltfaj 

8.  Joliannem  arguit  Simpliciui,  quod  Gregorium  imiliim  epitcojium  ordinarti  (n.l), 
'Gregorio  Mulinentem  ecclcsiam  administrandam  Iradit,  et  cautarum  ejut  cogni- 
tionem  sif/i  retervat  (n.  2).  Sunul  pen&itmem  cidem  ad  vitam  adsignant  (n.  3), 
Jokanai,  ti  in  poilerum  timile  quid  ttntarit,  ordiaatianum  jut  auftrtndum  iadicit. 

Simplicius  episcopus  Johauni  episcopo  Raven- 
nati. 
1.  Si1)  quis  esset  intuitus  ecclesiasticae  disciplinae,  vel  si  quid 
apud  te  sacerdotalis  modestiae  teneretur,  nunquam  plectibiles  perpetra- 
rentur  excessus.  A  quibus  si  nullo  te  paternartim  regularum  poteras 
continere  praecepto,  saltem  sanctae  memoriae  praedecessoris  tui 
.  fueras  revocandus  exemplo,  qui2)  quum  minus  deliquisset  faciendo 
presbytenim  invitum,  senserat  tamen  dignum  pro  tali  usurpatione 
judicium.  Ubi  ista  didicisti,  quae  in  fratrem  et  coepiscopum  *)  no- 
strum  Gregorium  non  electione  sed  invidia  perpetrasti,  quem  inex- 
cusabiti  violentia  pertrahi  ad  te  passus  es  atque  vexari,  ut  ei  ho- 
norem  tantum  non  per  animi  tranquillitatem  sed  per- amentiam, 
sicut  dicendum  est,  irrogares?  Neque  enim  talia  potuissent  fieri 
sanitate  consilii.  Nolumus  exaggerare  quod  gestum4)  est,  ne  coga- 
mur  judicare  quod  dignum.  Nam  privilegium  meretur5)  amittere, 
qui  permissa  sibi  abutitur  potestate. 


')  Ivo  V,  140  Si  quid  ettet  iatuilut  ad  normam  eccletiatticae  ett 
*)  Hoi  H  h'  h*  qui  quum  faciendo  pretbyierum  miiius  deliquissct  invitum.  Johan- 
nia  pioxiinus  decessoi  ab  Ughello  ponitur  Neon,  ad  quem  exstat  Leonis  papae 
epiat.  166.  Quum  tota  ecclesiasticae  inntitutioniB  rationc  tiim  Majoriani  No- 
vella  11  prohibitum  eiat,  ne  quit  clericut  innitus  ordiaaretur,  Unde  Gelaaius 
episcopo  querenti,  quod  diaconi  ordui&ri  nollent  picsbyteii,  quibus  ipsiua  cccle- 
Eua  indigebat,  reapondit  fragm.  10:  iauilos  (preBbyterda)  fieri  eccletiattica  modera- 
lio  grmitatque  non  paltiur;  quia,  inquit  GregOiiiiH  epiat.  1,  19,  jutlum  est,  ut  nemo 
cretcere  eompellatur  inotiut, 

')  Non  igitur  ideo  culpatua  Johanues,  ut  interpretatur  BaroniuB,  quod  ad 
sacerdotium  Gregorium  invitum  promoverit,  aed  quod  eum  non  minua  reluctan- 
tem  creaverit  episcopum. '  Quum  itaque  ille  et  decessor  ejus  pariter  in  eo  pec- 
cament,  quod  uterque  invitum  creasset,  mox'  tamen  levior  dicebatur  decessoriB 
culpa,  qui  Boliita  preBbyterii,  non  epiacopatua  gradum  contulinet.  Suspicatur 
praeteiea  Simplieiua  invidiae  crimen  in  Jobanne,  qui  hac  arte  llregoriuni  a 
clero  buo  removit,  quem  forte  ezimiis  dotibus  conspicuum  et  suis  obstruenteui 
luminibus  iniquo  animo  ferebat. 

4)  H'  1!"  H'°  Z  h<  h*  quod  gestum  est,  c*  seq.  quod  dignum. 

*)  Plerique  mss.  mererelur,   quod  sequeng  veibiun  abutitar  reapuit.     Citatur 


>vGoogIe 


202  S.  SIMPLICII  PAPAE 

a  482.  2.     Sed  una  nos  ratio  facit  esse   sententiae  mollioria6);    qiiam 

maluimus  te  fratre  et  coepiscopo  noatro  Projecto  referente  cogno- 
scere,  aon  nostris  litteris  propter  opprobrium  publicare.  Nam  scan- 
dalum,  cujus  auctor  cognosceris,  ita  moderatio  nostra  compescuit, 
ut  frater  et  coepiscopus  rneus7)  Gregorius,  quem  non  provectum  con- 
stat  esse  sed  pulsum9),  nullam  causam,  sicut  petiit,  tecum  habiturus, 
Mutiiieosem  gubernet  ecclesiam,  et  contubernium  spiritale,  quod 
sortiri  non  oportebat  invitum,  non  recuset  amplecti.  Cui  si  quid 
negotii  forsan  emerserit,  nostrum  ab")  eo  vel  contra  eum  petatur 
examen. 

3.  Necessitatibus  etiam,  quas  faciente  te  compellitur  sustinere, 
bac  definitione  consulemus ,0),  ut  refuso  praedio,  quod  antc  aiinum 
sibi  datum  esse  commemorat,  atque  ad  ecclesiam  Ravennatem  reverso, 
possessio  in  Bononiensi  triginta  solidorum  redituum  liberorum  sine 
dubitatione  tradatur  in   diem  scihcet   vitae  ejus,   salvo  proprietatis 

*  jure  Itavennatis  ecclesiae,  ad  quam  post  praedicti  obitum  revertetur. 

4.  Quod  si  non  fuerit  nostris  paritum  constitutis,  quid  post 
trausgressionem  maaeat  contumacem,  ipse  perpendis.  Denuntiamus 
autem,  quod  si  postbac  quidquam  tale  pracsumpseris,  et  aliquem 
seu  episcopum  seu  presbyterum  seu  diaconum  invitum  facere  forte 
credideris,  ordinationes  tibi  Kavennatis  ecclwiae  vel  Aemiliensis  no- 
veris  auferendas.  Data  rV")  Calendas  Junii  Severino  viro  clarissimo 
consule.  . 

Epistola  15. 
(47u''fd  Simplieii  pspae  ad  Zenonem  imperatorem. 

Simplicius  Zenonis  laudat  studium  in  pumcndis  eaedts  episcopi  Antiockeni  aucto-      J 
ribus  (n.  1).    Ilinc  rccoltt,  quan  necessaria  fuerint  sua  ipsius  comilia  dc  pellendts 
exlra' imperii  netas  htijusmodi  hominibus  (n.2).    Antiockeni  episcopi  ordinationcm 
Constantinopoti  factam  oblatis  conditionibus  eonflntial  (n.  3).     Vi   haereticos  ab 
haminum  soeietate  auferri  Zeno  jubeat  repetito  se&iane  instat  (n.  4). 

Simplicius  episcopus  Zenoni  Augusto.- 
1.    De  ecclesia  Antiocbena  veneraudos  iuihi  semper  vestraepie- 


hic  lociiB  a  Nicolao  I  ep.  47  ad  Hiiicmarum,  aicut  a  Gratiano  c.  7  D.  74  ct  (aed 
ihi  falee  ex  Regesto  Gregorii  inacript.)  c.  63  C.  XI  qu.  8. 

*)  H7  H'  metioris.     Prajecti  cujusdam  ab  eccleeia  Fori  Cornclii  in  ojiiacopum 
cooptati  et  a  bo  conaecrtiti  meuiuut  s.  Petrua  Chrysologus  aerm.  165. 

>)  H*  noster. 

')  Seilicet  a  clero  Ilavennatia  ecclesiae,  in  qua,  ut  credere  par  eat,  eminebat. 

■)  cc  ex  eo,  rectiua  H'  H»  H10  h'  h*  a1  ab  eo   h.  e.  ai  vel  ipse  pro  ae  vel  alii 
adversus  eum  nostrum  ezamen  petant,    adeo  ut  Simpliciua   sibi  ejua  cauaaa  re-  ' 
servet,  aive  reua  ait  aive  actor. 

">)  H'°  secunda  manu  consutaiait,  moxque  in  omnibus  msa.  HA  dalum. 

")  Sic  ploriquo  maa.  (otiam  H'  H,n)  et  h'  h'.     At  H8  cc  ///  Kai.    Undo  au- 
tem  Baronius  banc  cpistolain  X  Kalendas  JuHas  scriptam  dixerit,  nos  fugit. 


>vGoogIe 


EPISTOLAE   14.    15.  203 

tatis  apices  gavisus  accepi,  quihus  ingenito  vobis  studio  catholicae  a.  183 
religionis  post  defeusiouem  fidei,  quae  vos  servat  ac  euatodit,  iiu- '  '' 
pietatis  audaciam  et  facinora  apud  Antiochiam  perpetrata  eoercita 
reperimus:  exsultantes,  vobia  inesse  animum  udelissinii  sacerdotis 
et  principis,  ut  imperialis  auctoritas  et  juncta  Christianae  devotioni 
acceptabilior  Deo  fieret,  et  appareret  integritas,  quum  hi,  qui  in  epi- 
scoporum  neces1)  sacrilega  caede  versati  sunt,  dignis  jubentur  per- 
ire  suppliciis.  In  quo  et  quieti  ecclesiasticae  et  vestro  eonsuletis 
imperio:  quia  viadicata  Dei  contumelia  ulciBcentis  est  gratia,  et  con- 
cijiatur  his  divini  favoris  auxilium,  quorum  cura  sacrilegium  non 
reliquerit  impunitum. 

«  2.  Scd  ut  loquar  fiducialiter  principi  Christiaho,  si  praeterita- 
rum  litterarum  *),  quas  de  Petri  aliorumque  nomine  jamdudum  ad 
fratrem  et  coepiscopum  meum  Acacium  scripsisse  memini,  ordo  teue- 
retur,  ad  hoc  non  potuit  pervenire,  quod  jure  nuuc  meruit  vindi- 
care.  Mandaveram  uamque,  ut  facta  suggestioue  pietati  vestrae, 
praedictus  ut 3)  et  ceteri,  qui  per  occasionem  tyrannicae'  dominatio- 
nis  invaserant  ecclesias  Dei,  extra  metas  vestri  pellerentur  imperii, 
ue  pestiferi*)  sensus  quibusquam  simplieioribus  ore  sacrilego  virus 
infunderent,  et  verbis  impiis  contra  fidem  orthodoxam  innocentiores  - 
animas  sauciarent.  Quantum  '-')  apparet,  quum  minus  ista  curantur 
et  levia  esse  creduntur,  actum  est,  ut,  quemadmodum  perhibetis, 
iuter  altaria  non-  jam  plebs  persuasionibus  eorum,  sed  ipsi  quoque 
praesules  et  praedicatores  fidei  perireut  funestis  gladiis  sacerdotes. 
Unde  si  quae  et  aliae  reliquiae  sub  vestre  reperiuntur  imperio,  eas 
vel  nunc  in  exteriores  terras  jubete  propelli,  ne  qua  deinceps  in  eo 
sit  necessitas  et  causa  supplicii ;  quia  melius  est  aditum  obstruxisse 
quam  poenam  exegisse  peccati. 

3.  Et  quoniam  seditiones  Antiochenas  religiossissimo  proposito 
sedandas  ndn  aliter  existimastis,  nisi  praeter  praejudicium  venerandi 
illius  concilii  Nicaeni  apud  Oonstantinopolim  iisdem  petentibus'  or- 

')  Epitcoporian  neeet  pio  Stephani  Antiocheni  nece  dictum  ad  majorem  eni- 
jihaeiiu;  id  quod  Simplicio  eet  familiare,  ut  in  auperioribuB  litteria  in  umim 
Baailiscum  inveheus  turannos,  ineubatore»  caturo»  et  amilja  inclamat.  Stephanum 
autem  praeacutis  Antiochcnsium  puerorum  calamis  miserabihtur  confossum  et 
uiterfcetum  fuisae,  Evagriua  H.  E.  III, -10  ex  Johanne  rhetore  tradit,  quibus 
ThcophaneB  coucinit  ct  njnodiciu  libellu».  Uude  infra  Simjilicius,  ubi  eum  iufer 
altaria  gladiis  peremptum  innuit,  gonerali  gladiorum  vocabulo  cruentam  omnino 
uecem  indicare  voluisse  intelligendus  est  Hoc  facinus  Tbeophanes  patratum 
esae  docet  in  ».  martyriB  Barlaam  bapfJsterio. 

*)  cf.  aupra  epist.  7  n.  3  et  11  n.  2. 

*)  Bcil.  Petrua  Fullo,  quem  idem  Theophanca  cbronogr.  pag.  107  tradit  Pi- 
tyonta  in  Ponti  finea  ab  imperatore  relegatiim  dclugia  cuatodibua  aufugisse. 

*)  Ita  G';  editi  pe'liferi»  tentibu»  quibiaqite. 

*)  Ita  G1;  Vulg.  ouod  tum  apparet  ...  quae  aliae. 


3i,«izSdb,Google 


240  8.  SIMPUCII   PAPAE 

a.  482  dinaretur  antistes;  quod  in  ejus  tantummodo  persono.  sic  memo- 
rastis  assumptum,  ut  deinceps  secundum  definitiones  patrum  Orien- 
tali  synodo  creatio  Antiocbeni  pqntificis  reservetur,  nec  haberi  loco 
vultis  injuriae,  quod  dissensionis  gratia  factum  est  auferendae:  tenet 
hanc  pietatis  vestrae  beatus  Petrus  apostolus  sponsionem,  et  Chri- 
stianissimi  fidelissunique  principis  raentem  in  haec  verba  jurasse, 
quod  posthac  in  Antiochena  urbe  veteri  more  servato")  a  compro- 
vincialibus  suis  episcopus  ordinetur,  ne  quod  nunc  frater  et  coepi- 
scopus  meus  Acacius  vobisest  jubentibus  exsecutus,  in  usum  poste- 
ritatis  veniat,  et  statuta  patrum,  quae  praecipue  praestatis  illaesa, 
confundat.  Unde  quae  a  vobis  amore  quietis  sancte  et  religiose 
sunt  ordinata,  reprobare  non  possumus,  ne  status  Antiochenae  e^cle- 
siae  snb  nostra  dubitatione  videatur  ambiguus;  praecipue  quum  is 
qui  legitur  ordinatus7),  testimonio  clementiae  vestrae  et  tanta  sit 
praedicatione  subnixus,  uts)  in-eo  praeter  horum  vulnerum  dolorem 
posito  possimus  et  ecclesiae,  qu&e  illum  meruit,  gloriari. 

4.  Haec  repensis  sermonibus  et  veneratiouis  officio  respondere 
curavi,  ut  tantas  haereticorum  fraudes  et  facinora  divinia  et  saecu- 
laribus  legibus  persequenda,  quae  saepius  probatis  esse  tam  noxia, 
de  memoria  et  couversatione  hominum  jubeatis  auferri,  quorum  im- 
pietas*)  nulla,  quantum  videtis,  potest  auctoritate  compesci.  Data 
X  Calendas  Julias  post  consulatum  ill.  viri  clarisstmi. 


*)  Antea  jam  Maximi  Anliocheni  eonsecrationem  Anatoliue  sibi  attribuerat, 
sed  conlra  canomcam  rcgulam,  ait  Leo  epist.  10G  n.  2,  unde  epist.  104  n.  5  cum 
CO  expostulat,  quad  Antiochenae  ecclesiae  eonlra  statuta  canomim  episcopum  ordi- 
nare  praesitmpsit.  Infra  visuri  aumus,  Dioscortim  Hormisdae  papae  legatum  ipso 
jubetite  pontifiee  interceesiBse,  ne  Antiochenus  episeopus  Constantinopoli  ordina- 
retur  (Horm.  epist.  76  n.  1).  Sin  vero  aliud  cxigoret  Ecclesiae  necessitas,  tum 
jus  nullum,  qui  ordinaret,  in  ordinatum  acquirere  posse,  docet  Pelagina  I 
fragm.  5  n.  2. 

*)  Calendio  videlicet,  ut  fidem  facit  tiota  in  G1  epistolae  sequentiB  inscri- 
ptioni  adjuncta.  Quain  quidem  confirmant  quum  gesla  rle  nom.  Acacii,  snb  quo- 
rum  fineni  Calendio  ab  Aeucio  ordinatus  dicitur,  tum  Evagrius  H.  E.  III,  10,  qiii" 
Calendionetii  Stephano  martjri  suceeBtsisse  tradit,  at  denique  alii.  Nequo  vero 
admitti  ullo  modo  potest  Valesii  opinio,  qui  Stcphanum  seniorem  a  perfidia 
caesnm  ponens,  quae  hic  narrautur  in  Stephani  juuioris  ordinatione  eontigiaae 
existimat,  ac  nihilominus  Caleudionem  ConHtantinopoli  ab  Acacio  ordinatum 
csse  concedit.  Sane  quam  procul  Simplicius  ab  excuaanda  mvjusmodi  ordina- 
tione  abfuisaet,  ai  hanc  sibi  rursus  AcaciuB  arrogasset  spretis  Bacramentia  ac 
fide,  qiiam  post  Stephani  junioria  conBecrationem  dedieset!  Eo  intervaUo,  quod 
a  25  Aprilis  ad  22  Junii  dieni  excurrit,  Calendionetn  ordinatuni  csae  quum  ex  h 
hac  epistola  tum  ex  Martyrologio  Roniano,  quod  ad  praedictum  Aprilis  dicm  56 
s.  Stephani  episcopi  Antioelioni  meminit,  eoUigitur. 

*)  G1  corrupte  ul  in  eo  et  praeter  korum  vutnerum  t/titor  posilo  primi  {pmi)  et 
ecclesiae;  tum  b  gralulari,  rejecto  ad  margincm  gloriari, 

■)'  (i*  impletai  (cditi  impietajis),  et  mox  fiata  X  Ktr  itit.  post  conss  illae,  unde 
vulgati   Sutii  X  Cat.  Jut.  post   consutatum   IHi  vtri  clarissimt.     Mendosam   autem 


^icjitizedbvGOOgle 


EPI9T0LAE   15.   16.  205 

Epistola  16.  <■ 

Simplicii  papae  ad  Acacinm  ConstantiDopolItaitani. 

8.      Ita  exeuiat  SimpUcius.  quod  Acatiit*  imperaforin  jitifu  ct  quietis  causa  Antioche- 
num  aiitistilem  ordinarit,  ut  deincepi  Antiochcnae  ecclesiae  eua  neiit  jura  tervari. 

Siniplicius  episcopus  Acacio  episcopo  Constanti- 
politano1).  * 

Clenientisaiini  principis  litteris  tnaeqne  dilectionis  de  sacrilega 
et  funestissima  caede,  quae  apud  Antiochiam  facta  est,  sauciatus  et 
nimium  affectus  moerore,  respondeo:  adstruens,  si,  quae  jamdudum 
de  Petro  atque1)  aliis  eomplicibns  eorum  scripseram,  et  ut  pietati 
ejus  cum  ceteris  qui  aderant  fratribus  suggerere  postularam,  ut  opor- 
tuerat,  ordinatum  fuisset,  haereticorum  temeritas  ad  tantum  facinus 
non  veniret,  iiec:1)  aliquid  necessitatis  exsisteret,  ut  non  aliter  praedi- 
ctae  subveniretur  ecclesiae,  nisi  nt  aliquid  de  jure  ejus  curatio  ipaa  mi- 
nueret.  Quamvis  enim  profecerit  ad  quietem,  quod  Christianisaimi 
priucipis  jussione  vel  aine  praejudicio  canonum  a  tua  caritate  fuerit 
Antiocliensibns  episcopus  ordinatus,  tamen  non.  est  sine  invidia  i'a- 
ctum,  eujus   cavendum  deinceps  etiam  ille  testatur,  qui   praecepit, 

hiun;  esse  notam  consularem,  monet  Pagius  ac  pro  tlli  legendum  vult  P/acidi. 
Certc  si  qttae  hic  de  Antiocheui  episcopi  neee  et  <le  ejus  eonsecratione  deliban- 
tnr,  cuiu  hiB,  quae  in  dnabuB  BequentibuB  epistolis  de  eadem  re  disaeruntur, 
cOifferamus,  haec  in  auniun  482,  non  in  a.  479,  qui  Illi  consulatimt  uxcepit,  con- 
venire  largiendum  est.  Hinc  tainen  moveri  quia  posset,  quoil  qimm  quinque 
aliiUi  Simplicii  epistolttfi  habeamuB  anno  482  datas,  earum  nullae  pott  consniatum 
Plaeidi,  sed  omnea  excepta  una,  quae  nota  chmnica  caret,  Stmtrino  cont.  con- 
aignentur.  Quamquam  recte  monet  laudatus  Pagius,  ab  ubu  haud  abhorrere, 
ut  idem  annus  vel  eorum  consulunt,  qui  hoc  munus  gererent,  vel  eorum,  qui 
ante  geBsissent,  nominibus  promiscue  indicaretiir.  Ac  dilucidatur  error,  aive 
ciim  Pngio  loco  Plaetdi  detritiB  aliquo  casu  prioribus  htteria  Ilii  erronee  lectum 
volueriB,  sive  fidem  archetypi  reianem  vocem  Hl.  loco  nostri  jV.  N,  provisorie 
pro  nomine  proprio  a,  hbrario  positum  fuisse  malueris.  Quod  eo  magis  arridet, 
quia  ab  Odoacris  invaainne  (anno  476)  per  plures  annoa  consulum  creatio  ita 
tnrbata  est,  ut  vel  Oriena  vel  Oecidens  eorum  nomina  aut  omnino  ignoraret, 
aut  certo  aerius,  saepe  demutu  circa  finem  anni,  rescisceret,  aut  etiam  repro- 
baret  itaque  cousulto  aileret  (conf.  Rossi  Imeript.  Ghristian.  Vrb.  Komae.  u.  846, 
868,  878,  882,  899,  900  al.).  Quamquam  Piaci/ti  quidem  anni  481  consulia  nomen 
Romae  notum  et  usurpatutu  fuisae  illius  aetatia  iuseriptioneB  lidem  faciunt  (conf. 
RoasiuB  1.  c.  n.  873—876).  Contra  autem  Severiui  Occidentalis  anni  482  consu- 
latus  in  aula  Zenonis  aut  uon  innotuiase  aut  agnitua  non  fnkse  videtur  (conf. 
RosaiuB  L  c.  pag.  390). 

')  G*  ita  inscribit  hanc  epistolam:  Sfmpliciut  ept  acacio  ordinato  ab  eo  Ka- 
ttndionc  Antiocheno  epo. 

*)  Ita  Q';  editi  et  ...  ut  optaverat. 

*)  Ita  G1;  vulg.  ne  aliquid.  Ex  hypothesi,  quod  Antiochenis  sutiveniri  non 
potuerit  nisi  ordinato  ipais  sed  extra  eorum  tirbem  eplscono,  ut  scripscrat  Aca- 
ciuB,  nierito  hujus  ecclesiae  viceni  dolet  Simplicius,  quae  curari  non  potuerit, 
nisi  aliqnidde  suo  jure  in  proprii  antistitis  ordinatiouc  remitteret. 


3i9ilizedbVGOOgIe 


206  S.  SIKPLICII  PAPAE 

a.  482.  exemplum.  In  quo  pietati  ejus  gratiaa  dignum  est  nos  referre;  quo- 
(479?)  njam  ita  gloriae  suae  moderatus  est  potestatem,  ut  fidelissima  devo- 
tione  patrum  regulis  submittere*),  quaejuberet,  nec  in  auctoritatem 
recipi,  quod  sequenti  conetituit  aetate  prohiberi:  ut  scilicet  in  bac 
tantummodo  persona,  quam  jussu  ejuB  et  studio  quietis  Antiochen- 
sibus,  non  tua  usurpatione,  antistitem  consecraati,  quod  factum  est 
necessitate,  sufficeret.  In  quo  tuae  dilectionis  non  irrationabilem 
cognoscimus  fuisse  famuJatum:  quia  ecclesiarum  jura  respiciens,  diu 
te  non  immerito  suspendisse  testaris,  ne  ridereris  ambjre  quod  tanto 
principi  et  in  tam  gravi  causa  non  poteras  abnegare.  Quapropter, 
frater  carissime,  institutorum  veterum,  quae  in  te  sunt  probata,  non 
immemor,  sicut  veniale  judicare  non  pervides,  quod  tibi  certum  est 
imperatnm,  ita  ipse  dans  honorem  patribus  labora,  ne  necessitas 
sit  ulla  faciendi,  quod  optas  nunc  satisfactione  purgari*). 

Epistola  17. 

SimpHeii1)  papne  ad  Acaciutn. 

15Jul  Citlendionis  Anliockcni  cpitcopi  etcclioncm    confirmat  Simplicms  (n.  1),    Afacii 

tilentiitm  de  Atc.randiina  eccletia  simul  nrgucns  (n.  2). 

Simplicius   episcopus  Acacio  episcopo  Constanti- 
nopolitano. 
1.     Antiocneni  exordium  sacerdotis ?)   qua  ratione  fnerit  serius 
indicatum,  quamvis  minime  nos  latere  potuerit,   tamen  et  ipse  vel 

')  Hic  supple  tmluerit  aut  aliquid  similc,  nisi  forte  guae  delere  mahicris, 
Baroniue,  qni  hic  nibmiUerct  posuit,  postea  ad  orationis  integritatem  siibstituere 
rjiioque  debuerat  rectperetur.  Zcno  autem  ftdditft  clausula,  qnn  Calendionem 
$ine  praejudicia  ranomtm  ordinari  declaravit,  sanctis  Ecclcsiac  regulis  potestatem  ■ 
siiam  auliminit 

L)  Hic  observanda  Simplicii  prudcntia  singularia.     Ita   laudat  et  confirmat, 
quod  neceseitate  exigentc  et  jubente  imperatore  Acacius  afrgreHmiK  fnerat,  ut  * 
uon  disniniulet,  eum  praeter  jus  fecisac,  omnem  ipai  aditum  ad  simile  quidqu&m 
deinceps  attcntandum  praccludeng. 

')  Una  cnm  scquenti  cx  collectione  Avellana  in  edit.  Rom.  ct  dcinceps  pro- 
ducta  est.    Nos  oovam  earum  cum  dicto  codice  collatiouem  instituimus. 

*)  Theophanoa  ad  Christi  annum  480  a  Calendis  Septembris  inchoatuin  lioc 
cxordium  accuratius  ceteris  scriptoribus  exponit  his  verbia:  fioc  annti  Stephann 
Antioehiac  epiicopo  fatis  functo  Steptianum  alterum  Zenoni»  imperalorit  juttu  ix  ejvs 
iocum  ordinaverunt.  Quem  fidei  pcrduellcs  pro  tita  in  Petrum  Fullonem  propentione 
in  amentiae  tubtidium  furorem  armante»  in  tancti  martyrit  Bariaam  baplisterio  acu- 
lis  caland»  pcrfotsum  et  necatum  in  Orontem  fluvium  projecerunt.  Zeno  porro  faci- 
nut  attcnialum  utturas  Acacio  Constanlmopotitano  praetuli  nt  Antioc/riae  erearct  epi- 
scopum  mandmsit,  gui  consccraeit  Catendionem.  Scriptorcs  alios,  qui  Calendionem 
ab  Acacio  ordinatiun  pariter  testati  sunt,  jam  protuli.  Quibus  addo  Theodore- 
tum  jumorem,  qui  senioris  historiam  eeclesiaBticam  continuavit  et  quinque  librin 
auxit,  et  Theodorum  lectorem,  iti  cujus  frfjm.  lib.  II  iegimus :  ScriOil  kic  Theodorus 
noster,  Calcndionem  Contttintinopoli  ordixatum  fuitte,  ctim  Theadorito  comentiens. 


3i,«izSdb,Google 


EPI8T0LAE  16.   17.  207 

synodus  ipsius  indicavit3).  Quod  sicut  non  optavimus  fieri,  ita  fa-a.  482. 
ciles  excusationi,  quam  necessitas  fecit,  exstitimus:  quia  quod  vo- 
luntarium  non  est,  vocari  non  potest  in  reatum.  Et  ideo  per  fra- 
trem  et  coepiscopum  nostrum  Anastasiuni,  qui  ex  praedicta  regione 
directus  est,  litteris  quoque  tuae  dilectionis  acceptis^  alterni  vicissi- 
tudinem  sermonis  tuae  reddidimus  charitati,  necessario  fratris  et 
coepiscopi  nostri  Oalendionis  sacerdutium  gremio  apostolicae  sedis 
ainplexi,  in  consortium  nostrum  per  gratin.ni  Christi  Dei  nostri  tantae 
urbis  antistitem  collegii  unione  numeramus. 

2.  Miramur  autem  nihil  nos  de  statu  Alexandrinae  *)  ecclesiae 
te  instruente  didicisse,  quem  nunc  ita  habere  se  comperimus,  ut  im- 
probi  per  occasionem  obitus  sanetae  memoriae  Timothei  eamdem 
,  ecclesiam  conentur  habere  captivam.  Unde  agendum  est  dilectioni 
tuae  cum  clementissimo  principa,  ne  convellatur  sub  ejus  imperio, 
quod  tyraimi8)  temporibns  potuit  obtineri.  Datij  Idibus  Julii  Seve- 
rino  viro  clarissimo  consule. 


*)  Hic  eolligitur,  Calendionem,  ubi  ConBtantinopoli  ordinatus  eat,  continno 
Antiochiam  contendisse ,  deindc  comprobafei  in  Orientati  synodo  ejus  ordinatione 
Hynodicam  episttilam  ejusdem  indicem  ad  Simplicium  miaisse  per  Anastasium 
Orientis  episcopum.  Quum  itftflue  ait  Simplicius  Calendionis  episcopatna  exor- 
dium  Bibi  terint  ipBius  litteris  indiratum,  hoc  dicit  habita  rationc  temporis,  quo 
illud  ex  imperatoris  littcria  didicerat.  Victor  Tununcnsig  de  Calendionia  ordi- 
natione  praefatus  subdit:  Orientales  episcopi  tamt/uam  nescienles  Johannem  cogno- 
menlo  Codonatum  eidem  Antiochenae  ecclesiae  consecrarunt  tpiscopum.  Quibus  con- 
sentit  Theophanes  1.  c. :  Antiochenscs  ordinationis  factae  nescii  Jokannem  nomine 
Codonatum  sioi  praefecerunt ,  quem  episcopum  Calendio  postmodian  in  Tyri  sedem, 
gaac  post  Antiochiam  prhna  est ,  translulit.  Verum  his  repugnat,  qnod  SimplicioB 
epist.  16  n.  2  ex  fidc  Zenonis  imperatoris  scribit,  Calendionem  Antiochenis  apud 
Constanlinopolim  iiadcm  petentibus  ordinatum  ease  anturtdtem.  Id  vero  Theophani 
et  yictori  dedit  erraudi  causam,  quod  Felix  papa,  Gelasius  et  Liberatus  de 
Johamie  narrant,  eum  videlieet  a  Petro  Fullone  Apamenie  ordinatnm  et  ab  eis 
rejectum,  statim  in  Antiochenam  ecclesiam  ejecto  ipao  Fullone  invasisse,  ac  de- 
mmii  Tyriis  praefectum  ab  Acnrio  foisse.  Valesius  quidem  (in  adnotat.  in  Evagr. 
III,  16  et  maxime  in  diesert.  ad  ejd.  op.  calc  pag.  186)  hunc  Johannem,  qucm 
Tvriis  praefecit  AcaciuB,  non  alium  esse  censens  ab  eo,  quem  Victor  et  Theo- 
phanes  Codonatum  vocant,  eorumdem  narrationem  adhibita  quodam  correctione 
admittit.  Sed  nova  ejus  hvpothesis  longe  difficilius  componi  cum  historica  veri- 
tat«  potest.  Quis  enim  credat,  Johannem  illum,  quem  Simplicius  epist.  ln.8 
suh  anatkemate  a  Christianorum  consortio  ocl  appellatiane  removerat,  aut  ab  An- 
tiocheiiis  cooptatnm  aut  a  Calendione  praefectum  Tyriis  fuisse,  et  eo  praeaer- 
timtempore,  quo  et  Zeno  imperator  et  Acacius  sese  Simplicio  addictoe  et  ca- 
tholicae  fidei  studioaoa  exhibebant.  Nos  igitur  nullum  Codonatam  fuisse  auspi- 
camur,  sed  ex  confusione  eoruin,  quae  de  Johanne  Constantinopolilano  Simplicms 
Felix,  Gelasius,  LiberatuB  scripsere,  conflatam  esse  Victoris  ac  Theophanis  dt 
Johannc  Codonato  fabulam. 

')  Ita  recte  t>\  aicut  jam  b  a*  vulgatorum  Antiochenae  ex  conjectura  cor- 
rexerant. 

')  Bosilisci  videlicet,   quamquam  hnjiiB   tyranni  tetnporibua  Timotheus  hae- 


^icjitizedbvGOOgle 


208  S.  SIMPLICII  PAPAE 

Epistola  18. 

d-  Sirnplieii  papae  ad  Aeacinm. 

Mirari  te  significot  Simpliciui  Acacii  dt  rebus  Eccletiae  tilentium  (n.  1).  Se  ttcun-  p 
dum  synodi  Atgyptiae  rclationem  ad  Jakannis  Alexandrinae  eccletiae  episcopum 
confirmandum  comparatum  lilterii  imperatoris  ab  ea  re  fiiitse  abiterritum  (n.  2). 
Litttrii  iitdtm  te  comperisie,  Pctruin  ifo  ngum  ad  kujus  eeclesiat  regimen  ifesti- 
nari,  id  qnod  nec  liceat  nec  sine  fidei  catkolicae  diserimine  potsit  admitti  (n.  3). 
Quarc  ut  Aeacius  tantia  malis  nc  periculis  imminentibiix  omni  qun  valeat  virluie 
obtistat  obiecratur  (n.  4). 

Himplicius   episcopus  Acacio   episcopo  Constanti- 
nopolitano.     Per  Uranium. ') 

1.  Miramur  pariter  et  dolemua,  ita  in  tnae  dilectionia  animo 
dissimulatam  lacerare  curam  caritatis  et  fidei,  ut  quum  Christianissi- 
mus  imperator  pietatis  et  religionis  instinctu  affandi  me  et  de  causis 
ecclesiasticis  consulendi  fideles  atque  sollertes  internuntios  destinaret, 
ipse  et  alteruae  gratiae  et  vigilantiae  pastorsUs  oblitus,  nec  alloqui 
nos  volueris,  nec  de  his,  quae  ad  catholicae  veritatia  custodiam  per- 
tmebant,  duxeris  instruendos.  Atque  ideo,  frater  carissime,  quae 
non  immerito  cernis  libera  affectione  culpari ,  potiore  diligentia  re- 
pensanda')  coguosce.  Proinde  delegatum  tibi  munus  impendens, 
sensus  tuos  prudeuter  attolle,  et  pro  tuendis  Calchedonensis  synodi 
constitutis  vehementer  iuvigilia,  ne  per  negligentiam  desidiamque 
nostram  subrepatur  gregibus  Domiui  lethale  dispendium. 

2.  Nuper  ab  Aegjptia  synodo,  quae  et  numero  plurima  et  fidei 
catholicae  esset  communione  suffulta,  atque  ab  ipso  omni  prope- 
modum  clero  Alexandriuae  sedis  ad  nos  ex  more  relatio3)  missa  pa- 


reticus  Alexandriam  rediit,  et  Timotheus  eatholicus  inde  Canopum  Becedere 
coactua,  non  nisi  post  Zenonia-  reditnm  ad  sedem  suaiu  revocatus  est.  Aliqna 
igit.ur  hic  tinietur  Alexandriae  captivitas  ea,  quam  nitb  Baailiaeo  passa  eat, 
gravior. 

')  Haec  verba  ex  O1  G*  supplemua,  ulii  ea  hujus  epistnlae  insoriptio:  Sim- 
plicfus  epi  acacio  per  Uranium  Hunc  autem  Uranium  snbadjuvam  fuisse,  ct  Ze- 
nonis  litteras,  quae  huic  epistoiae  occasionem  praeliuere,  detulisse,  patet  ei  his 
gettorum  de  nomint  Acacii  n.  10  verbis:  Jokanncs  oeconomus  cathoHcus  a  catkolicis 
ordinaiur;  eui  qiium  de  COnSUttudine  majorum  ad  aposiolicam  sedem  synodica  icripta 
misiitet,  supereenientc  Uranio  tubadjuua  ct  contra  Jokannem  jam  epitcopum  sacra 
principis  deferente,  ab  epitcopatui  iltius  confirmatione  papa  suspensut  est. 

')  G'  repensando  cognoici  proinde.  b  repctuanda,  qnae  correctio  non  dispti- 
cet.  Hortatur  enim  SimpliciiiB  Acacium,  ut  majori  diligentia  compenset,  quod 
diutumo  silentio  dcliquit. 

*j  Huic  mori  praeeertini  parehant  maximoe  et  praecipnae  ecclesiae;  unde 
Leo  epist.  1*9  n.  1  aeribit,  se  Basilii  Antiocheiu  epiBcopi  ordinationem  quum 
Husilii  ipsiug  tum  epiucoporum,  qui  eum  ordinaverant,  litleris  cognoscere  de- 
buisse  secundnm  eccletiastirum  mortm.     Neqnc  huic  officio   Calendionem   ejueque 


>vGoogIe 


EPI8T0LA   18.  209 

tefeeitj  sanctae  memoriae  fratrem  quondam  et  coepiscopum  nostrum  a.  482. 
obiisse  Timotheum,  inque  ejus  viceni  consona  fidnliuin  voluntate  Jo- 
hannem,  cui  ad  saeerdotium  eonstare  credereutur  omaia,  subrogatum. 
[Et  nihil]  omnino  restare  videbatur,  nisi  ut  Deo  riostro  gratias 
agentibus  nobis  atque  gaudentibus,  ut  sine  strepitu,  quod.natholicus 
in  defuncti  ministerium  successisset  antistes,  apostolicae  quoque 
moderationis  assensu  votivam  sumeret  nrmitatem:  quum  ecce  secun- 
dum  cousuetudinem  mihi  talia  disponenti  tranquilissimi  principis 
scripta  sunt  reddita,  quibus  memoratum  tamquam  perjurii  reum6), 
quod  fraternitati  quoque  tuae  non  esse  diceretur  incognitum,  sacer- 
dotio  perhiberet  indignum.  Hico  retraxi  pedem,  et  meam  revocavi 
super  ejus  confirmatione  sententiam,  ne  quid  contra  tantum  ac  tale 
testimonium  praepropere  fecisse  judicarer. 

3.    Sed   illud  me  non  mediocriter  fecit  attonitum,  quod  iisdem 
litteris  suis  Petrum,   qui  haereticorum  soeius  dudum  exstitisse  pro- 


Bynodum  defuisse,  dincimua  ei  primis  superioriB  epistolae  17  verbis.  Superva- 
caneum  esaet,  hunc  morem  pluribus  eiemplis  aiserere.  'At  de  Alexaudrina  ee- 
clesia,  utpote  a  h.  Mareo  b.  Petri  discipulo  fundata,  specialem  curam  habanteB 
Romaui  pontifices,  ut  monet  Juliua  epist.  1  n.  22,  de  episcoporum  ejus  ordina- 
tione  ne  Bpeciali  jure  monendos  esse  existimabant. 

*)  Ita,  Q1  b;  a1  ce  quemdam.  Si  res  post  Timothei  Salophakioli  obitum  pro- 
xime  gestas  Evagriug  H.  E.  III,  15  ordine  euarrare  ponatur,  Johannes  de  Ta- 
laja  Timotheo  auffectus  et  Zenonis  jussu  puisus  Romam  se  statim  contulit,  ibi- 
que  exponena,  se  Leonis.  tomum  et  Calchedonensis  synodi  decreta  asserentem 
iion  solum  e  sede  sua  eiturbatum,  sed  et,  qui  sibi  subrogatus  esset,  eaaperte 
impugnare,  Simplicium  facile  impulit,  ut  in  causae  Buae  gratiain.  imperatori 
scriberet.  Hacque  occasione  Zeno  pontifici  respondit,  eum  ut  perjurii  reum  de 
ecclesia  sua  merito  decidisse.  Porro  hoc  perjurium  idem  Evagrius  H.  E.  II,  12 
iu  eo  positum  fuisBe  testatur  (ex  fide  Zachariae  cujusdam  Eutychianis  partibus 
-addicti),  quod  Johannes  etiam  jurejurando  Bpopondisset  apud  imperatorem,  se 
nunquam  Aleiandrinam  sedejn  affectaturum.  Verum  Bubnexis  verbis  Simplicius 
indicat,  Zenonis  scripta,  quibus  Johannem  perjurii  accusabat,  sibi  ante  ejus  iu 
Urbem  adventum  reddita  fuisse ,  atque  adeo  antequam  in  ejus  gratdam  impera- 
tori  scripBisset. 

'■■)  Praedictua  Zacharias  apud  Evagrium  H.'E.  111,  12  Johannem  non  modo 
perjurii  sed  et  simoniacae  labis  reum  facit,  utpote  quem  et  sacramenti  religione 
contempta  et  data  pecunia  episcopatum  consecutum  esse  tradit.  At  imperator 
undequaque  quaeritans,  quod  Johannis  electionem  rescindendam  nuaderet,  mi- 
nime  tacuisset  tantum  nefas.  Sed  neqne  Liberatua  breviar.  c.  17  hujus  memi- 
nit,  qui  aham  profert  rationem,  cur  improbata  imperatori  fuerit  Johannis  ordi- 
natio.  Rem  pluribus  verbis  exponit,  nec  sinit  hujus  loci  angustia,  ut  vel  ei- 
tremis  digilis  attingatur.  Ex  eo  tamen,  quod  ibi  de  Johannis  cum  Jllo  excon- 
sule  amicitiu  narrat,  eubodoramur,  hanc  potisaimum  ejua  improbandae  ordina- 
tiotiis  cauaam  fuiBse.  Porro  (ielaaius  papa  epist.  10  u.  6  de  Johanne  teatatur, 
quod  nuliis  cantis  evidentibus  nec  certe  coavinci  nec  pottea  pronocans  etiam  in  ju- 
dicio  competenti  potail  acaaari.  Hoc  autem  tcatimonium  proferens  hand  iguqra- 
bat,  ut  ez  subnexia  apparet,  quod  idem  JohanneB  mperatori  menlitux  diceretur. 
Neque  igitur  de  hoc  perjurio  constabat. 


^glizedbyGOOgle 


210  8.  SIMPLICII   PAPAE 

».  482.  betur  et  princeps8),   quod  conaeientiam  dilectionis  tnae  i 

non  liitere  histruetionesque  ipsas,  quibus  fuerit  confutatus,  nosse 
cnnndimus,  quemque  etiam  dnbium  non  sit  adbuc  extra  commuuio- 
nem  durare  catholicam,  saepeque  nos  de  eodem  ex  iUa  urbe  pellendo 
scripsisse  sit  certum,  ad  praefatae  ecclesiae  regimen  existimet  pn> 
vehendum:  eumque  promittat7)  rectae  fidei  dennitionibus  convenire, 
a  cujus  ntique,  sicut  superius  dixi,  consortdo  tam  degit  extraneus, 
quam  ab  ejus  conununione  discretus  est.  Ad  quams)  si  nunc  redire 
contendit,  nisi  per  satisfactionem  Christianis  regulis  competentem 
non  potest  introire,  ac  perinde  non  ad  fastigium  sacerdotalis  digni- 
tatis  accedere,  sed  medeke,  quae  post  poenitudinem  praebenda  est, 
consequenter  aptari  animae  suae  cupiens  reconciliatus  auiilium,  nun 
gradum  summi  honoris  affectans,  qui  diu  convincitur  fuisse  perversus : 
ne  per  apeciem  remeantis  non  remedium  siucerae  salvationis  inquirat, 
sed    facultatem    propagandae   pravitatis    inveniat.     Quo  facto   non 


•J  qui  Bcilicet,  damnato  Dioscoro  et  Proterio  ordinato,  ut  in  gett.  dt  mm. 
Acacii  (Gelaa.  tract.  1  n.  4)  eiponitur,  sttitim  ae  ab  Aleiandrina  ecclesia,  cujiis 
erat  diaconus,  una  cum  Thnothao  Aeluro  ejusdem  ecelesiae  presbjtero  aeparavit, 
ideoque  una  cum  eodem  a  Froterio,  qui  eoa  ad  ministeria  aua  monitis  revocare 
non  poterat,  damuatus  fuit.  Hune  subinde  juaait  Zeno  ipae  iroperator  teate  Libe- 
rato  brnviar.  c.  17,  exptlli  tamquam  hacreticum  et  adullerum.  PorrO  per  triginta 
annos,  ait  (lelasiua  tractat.  2  n.  7,  famotut  acpugnator  veiitatit  fvit.  —  Epiatolae 
moi  memorataa  aunt  Simphcii  epist.   10—18. 

'}  Hoc  in  se  recepit  Zeno,  quia  qunm  Alc-xandruiam  eedeni  Petro  reutitui 
juaaiBBet,  dummodo  Henotico  «ito  tubteriberet  et  Proterianvs  in  eommunionem  sutcipe- 
ret  (Evagr.H.  E.  III,  13),  utrumque  ille  spoponderat.  Acaciut  vero,  ait  LiberatuB 
brev.  c.  17,  promiltenle  Petro  facere  unitatcm  nec  adhue  imptente  lcgitima,  nomen 
ejut  in  diptychu  reeitari  penauit. 

')  Bcilicet  commumonem,  id  quod  nccessario  observandimi  fuit  propter  notam 
marginalem,  quae  in  conciliorum  editionea  incaute  tranalata  e  Bomana  est,  ubi 
e  regione  hujna  loci  contra  Simplicii  mentem  adscribitur:  Haeretico  non  palet  adi- 
tiu  ad  munera  ecclestattica ,    niti  praccedat  satisfactio.     Hoc  porro  unum  sibi  vult 

Simplicius,  ita  Petro  aditum  ad  ficcleaiae  communionem  non  patere,  ut  nulla  ei 
.  ex  aacrorum  canonum  praeecripto  auperait  spea  aummi  sacerdotii  alteriusve  gra- 
dua  eccleaiastici,  quaecunque  aatisfactdo  praecesserit.  Nottra  tex  ett  Bccletiae, 
inquit  Jnnocentiua  epiat.  17  n.  8,  venienUbut  ab  haereticis  ..  per  mamis  impositio 
nem  laicam  tantum  tribuere  ciimntumonem ,  nec  ex  his  atigucm  in  cierieatut  honorem 
vel  exifjuum  tubrogare,  et  n.  7  vetut  rem  in  Ecclesia  conatantem  ponit,  ubi  poe- 
nUtnUae  remediuni  necettarhim  eat,  ibi  ordinationis  honorem  iocum  habtre  non  poste. 
Hinc  novisaime  Hilarua  epiat.  15  n.  2  decreverat,  »e  M  qui  ex  poenitentibut  tunt, 
ad  sacros  ordinet  adtpirare  audeant.  Vide  etdam  Siricii  epiat.  10  n.  8,  Auguatini 
epist.  IBS  ad  Bonifacium  n.  ii,  I.eouia  epist.  18,  Febcia  II  epist.  13  cap.  2,  Ge- 
laaii  epiat.  14  c.  3,  Agapeti  epiat  2  n.  S.  Ipae  Zeno  ad  imperium  revocatua  et 
regresaua  teste  Febce  II  epist.  1  u.  8  praecepit  eot,  gui  a  Petro  aut  Timotheo 
haereticit  fuittent  ordinati,  ti  retipitcerent,  ad  communionem  recipi,  non  etiant  ad- 
male  praetumpti  gradut  privilegia  admitti.  Si  hoc  autem  de  iia  eet  deflnittun,  quos 
Petrus  ordinaverat,  quanto  magis  de  ipso  Petro,  qui  et  haereticorum  dux  et  prae- 
ter  Ecclesiae  legee  ordinatus  fuerat. 


3i9ilizedbVGOOgIe 


EPI9T0LA   18.  211 

hujusmpdi  magis  afa  errore'  detrahimns,  quam  pemiciem  fidelibusa. 
irrogamus,  eoque  modo  Calchedonensis  sjuodi  statuta  violantes,  adi- 
tum  saeva  copulatione fl)  grassandi  in  Ecclesiaru  lupis  rapacibus  ape- 
rimus.  Denique  ab  eisdem  ipsis/  cum  quibua  .olim  &  catholica  par- 
ticipatione  divisus  est,  pontifex  dicitur  postulari,  ut  satis  evidenter 
appareat,  non  eos  rectam  lidem  velle,  sed  in  praesule  proprio  nefandi 
dogmatis  quaerere  potestatem;  ueque  inter  ipsos  et  veraciter  sen- 
tientes  pax  inde  possit  fida'°)  generari,  unde  haereticarum  mentium 
crescit  funesta  damnatio,  et  catholicorum  succedit  miseranda  ca- 
ptivitas. 

4.  Tantis  igitur  malis  atque  periculis  pro  sacerdotii  qualitate 
et  catholicae  praedicationis  intuitu  ut,  qua  potes,  ratione  sapienter 
obsistas,  maximis  uudique  rebus  adstringeris :  nec  dilectioni  tuae  fas 
est  id  segnius  operari,  quod  ad  animae  tuae  causam,  honoris  aesti- 
mationisque  respectum  nou  dubitas  pertinere,  Opportunitatibus  ergo 
repertis,  clementissimi  principis  voluntatem  incessafailiter  pro  fide 
catholica  supplicando,  et  ab  liis  sedulo  revocare,  quae  nociva  sunt 
dogmati  Ohristiano,  et  secundum  haec,  quae  mandamus,  informare 
crebro,  inque  eam  partem,  quae  amica  sit  veritati,  potius  instare 
uoii  desinas;  et,  ut  sanctum  Timothenm  veneraudus  apostolus  Pau- ! 
lus  instituit,  opportune,  importune,  obsecrando,  insinuando  -expo- 
nendoque  nullatenus  allegare  cessabis,  et  nofais  subinde,  quae  geran- 
tur  quaeve  gerenda  sint,  veraciter  ijidicare:  ut  creditorum  tibimet 
dispensatione  dominica  talentorum  in  hac  multiplicatione  fidelis  ser- 
vus  ostendaris,   si  non   tantum  iri   ecclesia,   cui  praesides,   sed  ubi- 


')  b  popnlatione,  qnod  primum  placuit  propter  epithetum  laena.  Sed  nihil 
rautaodum  suasit  illud  Henotici  apnd  Liberatum  brev.  0.  17:  Copulaaiini  ergo 
spirilali  matri  Ecclesiae  eadem  eapientes  nobiicum.  Eo  enim  respicere  videtur  Sim- 
plkius,  ideoque  non  immerito  copulationem  hanc  laevam  vocare,  quae  lupoa  cum 
ovibua  copulare  uitatur. 

'")  Ita  optime  Bar.  e.  Oelasii  tract.  2  n.  1  reatituit,  quum  priua  obtineret 
foeda.  Hic  praevertit  ac  refellit  Simplicius,  quod  tum  Acaciua  cum  Petri  pa- 
tronia  praetexebat.  Ajebat  enim  Liberato  brev.  c.  17  teste,  Pelrum  amaiibem  in 
populo,  et  posie  eum  is  communionem  congregare.  Quodrca  pontifex  prius  eumdem 
amabilem  ease  non  negaua  iis,  qui  sectarentnr  haeresim  et  Aeluri  partibus  ad- 
dicti  esaent,  inficiatnr,  inter  hos  et  veraciter  tentientei  fidam  pacem  ullo  moilo 
generari  poase.  Dum  tameu  Acacius  de  Johanne  Talaja  pellendo  cogitabat,  ut 
ibidem  Liberatus  loquitur,  occurrerunl  guidam  a  Petro  volentet  guari  fieri  unitalem, 
quoi  jucundiiiime  lusrepit  Acaciut  et  imperaiori  praesentavit.  Hinc  Acacio  data 
occauio  Henotici  imperatoriB  nomine  condendi,  cujus  notitiam  ad  Simplidum  jam 
tnm  pervenisae,  non  id  modo,  quod  proxime  de  taeva  copulatione  praemisit,  sed 
et  quae  uunc  diaaerit,  manifeste  indicant.  Hoc  tamen  prudenter  dissimulana, 
id  satJB  habet  repellere,  quod  pacie  speeie  tentabatur.  Certe  quantum  haeretici 
specioso  illo  pacia  nomine  principibus  soliti  sint  imponere,  jam  ante  s.  Hilarius 
lib,  contra  Auxentium  probarat,  ac  postea  ekthesis  Heraclii  et  Constantis  typus 
abunde  confirmant. 

14*       , 


>vGoogIe 


212  8.  SIMPLICII   PAPAE 

a.  466.  cunque  potueris,  pro  uuitate  catholica  et'  pro  paternis  definituuiibus 
suadere  'noii  renuas.  Data  Idibus  Juliis  Severino  viro  clanssimo 
consule. 

Epistola  19. 

(a.  482  d.       Simplicii  papae  ad  Zenoaem  imperatorem  fragnientnm. 

Hespondet  imperatoris  de  rejiciendo  Johanne  el  proinovendo  Pelro  posiulationi.      n 


Sed  jam  venianius  ad  eos,  quorum  unnm  a  pontiiicio  Alexan- 
drinae  ecclesiae  secludendum,  alterum  huic  praeficiendum  tranquilli- 
tatia  tuae '  scripta  pronuntiant,  ac  primo,  bi  placet  persona1)  Petri, 
meritum  expendamus.  Nimirum  hic  est  complex  parricidae  Timothei 
et  exsilio  sempiterno  vestra  quoque  jussione  dignisainius.  Hic  contra 
veritatem  militantium  socius  semper  et  doctor.  Hic,  de  quo  Ale- 
xandrina  urbe  pellendo  saepe  me  litteris  rogasse  non  dubium  est; 
qui  si  esset  rectae  fidei,  in  catholica  utique  communione  mansisset. 
Quod  si  ad  etfm  nuper  emendandus  accedit,  hoc1)  ipso  diu  retenti 
confutatur  erroris.  Quam  tamen  emendationem  si  vel  nunc  sincera 
mente  perquireret,  satiafactionem  consequenter  afferret:  nons)  expetit 
dignitatem,  qui  post  poenitudinem  indulgentia  dignus  est,'non  bo- 
nore.  Absit,  ut  ejus  saluti,  si  resipiscit,  invideam:  complector,  hor- 
tor  et  gaudeo,  glorioaiBBime  imperator;  sed  diu  pravitatis  vulnere 
sauciato  medicinae  venia  competit,  non  potestatis.  Tunc  enim  reli- 
gionis  poterit  nuncupari,  si  perversitate  damnata  ad  sanam  fidem 
remeare  praeelegerit.  Alioquin  nianifestum  est,  eum  non  curationem 
proprii  desiderare  languoris,  sed  ambire  fastigium,  quo  perfidiae  suae 
virus  miseris  animantibus  confidentius  licentiusque  diffundat  et  de 
superiore  loco  multo  violentius  in  servitutem  catholicam  redigat  liber- 
tatem.  Quaeso  deinde,  qui  ejus  provectui  suffragentur;  et  eos  audio 
esse  archimandritas  et  monachos  vel  si  qui  sunt  alii,  qui  sese  a 
conimunione  catholica  separaverunt.  Horum  ergo  testimonium  com- 
probandum  est:  quorum1)  admittenda  persona,  quibus  sanae  fidei  et 

')  Forte  legendum  personam  Pelri  merito.  Porro  de  peilendo  ete  urbe  Petro 
quantum  Simpliciue  laburaverit,  conferantur  ipsius  epiatolae  10  a.  S,  11  n.  2,  12 
13,  15  n.  2,  18  d.  S,  Felidn  II  epint.  1  n.  2,  gest.  de  nom.  Acacli  n.  11.  Sed  et 
Zenonem  ipsiim  illum  initio  expelli  juBaiase,  ex  Liberato  brev.  c.  16  vidimuB. 

*)  Ita  mutavi,  quod  in'  edit.  hoc  ipium. 

3)  Eadem  aententia  gaepifleime  in  hac  causa  recurrit;  cf.  epiat.  18  n.  3  (not.  B), 
Felic.  II  epiat.  16  n.  3. 

*)  Forte  legendnm  guortuai,  aut  si  guomm  retinetur,  jam  hac  in  parte  sub- 
auditur  non  suppetit,  vel  ponenda  eat  interrogatio  negativa  (ut  in  Fel.  II  epiat.  1 
d.  13).  Moi  fidei  et  correximus  (loco  fidri  «*).  Etiam  gesta  dt  notn.  Acacii  u.  7 
meraorant,  ptarimos  seu  clericos  seu  monachoi  seu  saecutaris  eitat  hoadnes  ad  Cum- 
munioncm  catholici  episropi  Timothei  nolnisse  penitns  convenire. 


^icjitizedbvGOOgle 


EPISTOLAE    19  —  21.  2L3 

couscientiae   causa   nou  suppetit,   et  qui   cuni  eodem  pari  tenentur  a.  482. 
errore?    Finis. 

Epistola  20. 

SimplicU  papae  ad  Acacium.  6.N0V 

p.  8.       Increpal  Simpticius   Acacii  de  rebut  Atexandrinae  eccletiae  xilenlium.  eumque  ut 
priilimm  pro  orthodoxorum  defentione  ttudiam  xutcttel  horlatur. 

Dilectissimo  fratri  Acacio  Siniplicius1).  ' 
Cogitationum  ferias  nou?)  habemus;  nec  enim  quiescere  nos 
causa  permittit,  quam  s,i  relinquamus,  apud  Christum  dominum  no- 
struin,  cujus  interest,  inexcusabiles 3)  sumus.  Et  minim  est,  dile- 
ctionem  tuam  tot  emensis  temporibus  et  tot  opportunitatibus  inde 
venientibus,  nil  nos  de  Alexandrina  ecelesia,  quae  tam  graviter  qua- 
titur,  iustruere  voluisse;  quum  monere  te  nec  increpatio  nostra  desti- 
terit,  ut  participata  sollicitudine  litteras  meas  apud  Christianissimum 
et  clemeDtissimum  principem  pvaesentibus  tuae  dilectionis  proseque- 
reris  alloquiis,  et  instituti  veteris1)  memor  in  orthodoxorum  defen- 
sionem  sicut  aemper  incumberes:  nes)  quisquam  nostrum  Christiana 
plebe  pereunte  reatum  deditionis  incurrat,  et  mercenarius  potius 
videatur  esse  quam  pastor.  Unde  hortamur  dilectionem  tuam,  ut 
opportune  atque  importune  piis  auribus  insinuare  uon  desinas :  qua- 
tenus  remotis  scandalis,  quae  in  Alexandrinam  ecclesiam  recidivis 
ausibus  irruerunt,  pax  optata  reddatur,  et  celeriter  vigilantiae  ttiae 
provectus')  posthabitis  difficultatibus  indicetur.  Data  octavo7)  Idus 
Novembris  Severino  consule.     Direota  per  Eostitutum. 

Epistola  21. 

Kimplkii  papae  ad  Zen.onem  Hispalensem.  —*&' 

p.  9.  Zcioni  sedit  apottolicae  vicet  commitlit. 

Dilectissinio  fratri  Zenoni  Siniplicius. 
Plurimonim  felatu  comperimus,  dilectionem  tuam  fervore  Spiri- 
tus  sancti  ita  uavis1)  ecclesiasticae  gubernatorem  exsistere,  ut  nau- 

')  lffl  Simplicdus  tpitcopw.  * 

*)  Eodem  seuwi  XyBtus  III  epist.  6  n.  6  dixit,  cogitationim  feriat  nctcirc  h.  e. 
meute  et  animo  nulla  intenniBgione  agitari.    Hox  F'  H1  cauta  ipta. 
')  Ita  nus.  (F*  H<  D')  et  d'.    a'  cc  exeutabikt. 

*)  quod  nimirnm   prae   ae    tulit  Basilisci   tyranui    temporiljua  ct  aliquanto 
postea. 
*  ')  H"  nec  qnitquam,  moxque  E*  D'  perdilionit  (loco  deditioitu). 

')  Ita  TOB8.  flt  d'.    At  a1  ec  profectiu  . . .  inducatur.    H1  provcetut  . .  indderetur, 

»)  E1  F'  H5  tmno  (vel  VIII I). 

■)  Ita  fl  Ole.   Editi  ita  le  eccletiae  gubematorem. 


^icjitizedbvGOOgte 


214  S.  SIMPLICII   PAPAE 

(a.  466  fragii  detrimenta  Deo  auctore  non  sentiat.  Talibus  idcirco  gloriantes 
— '83.)  ijjjicii8  congruum  duximus  vicaria  sedis  nostrae  te  auctoritate  fulciri: 
cnjns  vigore  munitus,  apostolicae  institutionis  decreta  vel  sanctorum 
terminos1)  patruui  nullo  modo  transcendi  permittas;  quoniam  digna 
honoris  remuneratione  cumulandus  est,  per  quem  in  his  regionibus 
divinus  crescere  innotuit  cultus.    Deus  te  incolumem  custodiat.  fra- 


Notitia 
eplstolamm  non  exstontlum ,  qnae  ad  s.  Simpliciom  papam  atttnenl. 

I. 

a.  474  anle  mens.  Jan.   Simplicii  papae  ad  Leonem  Augustum  legatio  de  prae- 
sumpto  Constantinopolitanae  sedis  privilegio. 

1.  Non  sine  lilteris  a  Simplicio  ad  Leoneni  imperatorem  deslinala  est  Probi 
Canusini  episcopi  legatio,  eujus  Gelasius  ep.26  I).  10  meminit. 'Hujus  autem  lega- 
tionis  non  alia  videtur  fuisse  causa,  nisi  quod  Leo  a  Simplicio  lirmari  vellet,  quac 
Conslanlinopolitanae  ecclesiae  in  syuorlo  Calchedonensi  concessa  erant  privilegia, 
quae  hic  papa  rata  habere  uoluerat.  Porro  Probus  Canusioae  ecclesiae  episcopus, 
hujus  rei  gratia  lunc  destinatus,  jara  in  gestis  Romanj  concilii  aub  Ililaro  papa  sui 
erga  discipUnam  ecclesiaslicam  siudii  ac  vigoris  specimen  dedisse  legitur  (Hil.  ep. 
15  n.7).  Ubi  enim  Nundinarium  Barcinoneusium  episcopum  non  solum  Irenaeo 
legasse  sua,  sed  etiam  eumdem  in  episcopalu  sibi  designasse  successorem  audivit, 
e  consessu  surgens  dhisse  ferlur :  Illud  licuit,  koc  non  licuit;  successores  Deus 
dat;  huic  rei  resislite,  ail  ad  papam,  per  apostolatum  vestrum.  Neque  vero 
poslea  Constantinopolim  a  Simplicio  legatus  niinore  vjgorese  gessit.  Gclasii 
quippe  teslimonio  constat,  ipsum  ,,ea,  quac  Leo  jiapa  negaverat,  Leone  Augusto 
lunc  petente  praesente,  docuisse  nullatenus  posse  lentari,  ueque  his  prorsus  prae- 
buisse  consensum"  (Gel. ep.  26  n.  10).  Quum  autem  mcuse  Januario  a. 474  vivendi 
finem  feceril  Leo  Augustus,  hauc  legationem  a.  473  posteriorera  non  fuisse  inde 
conGcitur. 

2.  Quin  felicem  habuerit  eiitum  ac  deinceps  ad  imitatioucm  Harciani  Leo 
pelitione  hujusmodi  absliterit,  nuDa  videtur  amhigendi  ralio.  Certe  Acacius  regiac 
urbis  episcopus,  qui  haud  dubie  auctore  imperatore  supra  dictam  petilionem  emi- 
serat,  sic  deinde  raorem  gessisse  visus  esl  Simplicii  voluutati,  ut  illum  is  papa  sua 
ipsius  vice  ac  legatione  apud  imperatorera  fungi  jusserit  (Simpl.  ep.2,  3,  5  el  7). 
El  ab  anno  quidem  475,  dum  accusarent  archiraandritae  ac  monachi  Constantino- 
politani  antistilis  sui  silenlium,  quo  eura  et  Basiiisco  tyranno  ac  Timotheo  pseudo- 
episcopo  Alesandrino  favere  suspicabantur,  Siinplicius  eorum  accusationem  accipere 
noliiit,  compertam,  inquiens,  habens  fidem  probatissimi  sacerdotis  (Simpl.  ep.  4 
n.  4).    Istud  autem  eos  non  fruslra  suspicalos  esse  exitus  docuit. 

3.  Nempe  de  privilegio,  quod  sedi  suae  a  Calchedonensi  synodo  atiributura 
esse  contendebat.  sese  nunquam  ei  animo  cessissc  non  ila  mulio  post  palam  fecit. 


.  *)■■  qiii  scuicet  cuique  ecclesiae  a  majoribus  aunt  attributd,  nec  ullus  praesul 
ii  quidquam  arroget  in  alterius  territorio.  Qnamquam  etdam  termmts  patrum 
vulgo  dici  solet,  quod  patrtw  owmtitoendo  j>»efiiiie»uirtJ  ■  l       '■'■>-: 


^igilizedbyGOOgle 


.  EFISTOLA  21.      NOTITIA  EPIST.   NON  EXSTANT.  N.  I  —  IV.       215 

Ipse  quijipc  studio  fuit,  ut  illud  tum  in  anteitcyclicis  Basilisci  lilleris,  quai  Eva- 
grius  lihro  3  cap.  7  hfsloriae  suae  Inseruit,  tum  maxirac  iu  cotistitutiont;  Zenonis 
a.  476  lata  (I.  16  C.  de  sacrosanctis  ecciesiis  I,  2)  disertis  verliis  contirmarelur. 
Neque  his  contentus  etiam  Auliocheni  episcopi  praeter  Nicaenum  canonem  ordi- 
naudi  occasionem  avide  arripuit.  Qua  autem  de  causa  id  sibi  arrogasset,  irapera- 
torc  aduilenle  non  omisil  quidera  Siraplicio  quara  primum  exponere,  ac  neque 
respuil  is  papa  ejus  satisfactionem  (cf.  Siropl.  epist.  15  et  16).  Sed  quum 
cumdem  experiretur  vigilanter  et  assidue,  quamvis  ea  moderalione  atque  prudentia 
quae  fas  erat,  ambilioni  suae  obluctantem,  modum  amplius  teuere  non  valuit,  el 
conflare  coepit  schisma,  quod  postmodum  Felice  Simplicii  successore  apertius 
erupit. 

■  II. 

a.  475  c.  mens.  Nov.    Florenlii,  Equitii  ac  Severi  epitcoporum  ad  Simplicium 
relatio  de  quibutdam  praetumptionibut  Gaudentii  Aufinieims  epi- 

Auno  475  ante  mensem  Decembrem  accepit  Simplicius  relationem  sibi  ab 
episcopis  Florentio,  Equitio  ac  Severo  missam  una  cum  gestis  synodalibus  adversus 
Gaudentium  Auuniensem  episcopura  confectis.  Porro  Is  accusatus  fuerat,  quod 
illkiUs  fecisset  ordinationes,  et  a  trieunfo,  quo  videlicet  eum  ecclesiae  Aufiniensis 
regimen  suscepisse  conjectura  est,  quarta  redituum  hujus  ecclesiae  portione  non 
contentus,  etiam  tres  alias  in  usum  suum  consumpsisset  (cf.  Simpl.  ep.  1}. 

m. 

a.  475  d.  19  Nov.  Simplicii  ad  Severum  ordinationum  in  ecclesia  Auflniensi 
delegatio. 
Die  19  m.  Novembr.  a.  475  Simplicius  pcaeter  communera  epistolam  ad  Floren- 
lium,  Equitiumet  Severum,  quaeasservataest,  etiarapeculiaremSeveroscripsit,  quae 
desideratur.  Eo  autem  spectabat  Ula  epistela.  ut  Scverus  ordinationuni  in  Auli- 
nieusi  ecclesia  potestatera  sibi  delegatara  sciret,  quae  Gaudeutio  episcopo  ablala 
erat  (cf.  Sirapl.  epist.  1  n.  1}. 

IV. 
a.  475  exit.  Pretbyterorum  archhnandritarum  ac  monachorum  ad  Simpiicium 
de  novis  Timothei  Aeluri  violentiis  relatio. 
Circa  idem  terapua  presbyleri,  archiraandritae  ac  monachi  ex  diversis 
monasleriit  urbis  regiae  ad  Simpllcium  relatiouem  miaerunt,  qua  nuntiabant,  Ti- 
loolheum  Aelurum  ejecto  Timotheo  catholicam  Alexandrinam  eccletiam  occu- 
passe,  indeque  Consiantinopolm  contendere  ausum,  turbas  ibi  nonnullit  sibi 
faventibus  concitasse  (i:f.  Slmpl.  ep.  2  n.  1,  ep.  3  n.  2  et  3),  nominatimque  illum 
c  regia  processlase  ad  ecclesiam,  turba  stipatura  seditlosa,  quae  de  ipso  concfnere 
non  timuerit  benedictut  qui  venit  in  nomine  Dommi  (Simpl.  ep.  3  n.  3,  Theod. 
lect.  H.  E.  I  p.  556);  his  addebant,  sese  quidem  obslilisse,  ne  in  ecclesfam  tngre- 
deretur  (cf.  Simpl.  ep.4  n.3,  epist,  5),  sed  eum  sic  repulsutn  ufhilomlnus  per  prf- 
vatas  quorumdam  domos  sacrificia  celebrasse  (cf.  Sirapl.  ep.  3  n.  3).  Nec  tacebant, 
silti  in  tanto  itiscrjmine  suspectum  esse  Acacfl  silentfura.  Ipsi  vero  quid  consilll 
hoc  rerum  statu  caperent,  Simplicium  rogantes,  interea  viros  ab  eo  diiigf  expete- 
bant.  quonim  industria  necessititi  Ecclesiae  consuleretur  (Sirapl.  ep.4  n.  2  et  4). 
His  rescrtbens  Shnpllcius  die  llJan.  a.  476,  ipsorura  lilteras  serius,  quam  voluis- 
sent,  sibi  redditas  esse  significavit.  Undc  collfgltur,  eas  non  mlnus  duobus  men- 
sibus  ante  a.  475  exftum  fuisse  conicriptas. 


>vGoogIe 


8.  8IMPLIUII   PAPAE 


a-  477.     Zenonis  imperatoris  ad  Simplicium  de  recuperato  imperio  relatio. 

Auno  177  Zeuo  fmperator,  quum  eipulso  Rasilisco  Constantinopolim  rever- 
lisset,  de  recuperato  imperio  Slmpllciam  papam  lilteris  certiorera  facere  properavit 
(cf.  Simpl.  ep.  6  n.  2  et  3).  His  autem  in  litteris  Zeno  non  modo  Simplicium  sed 
Acacium  eliam  summis  faudibus  eitollebat,  quod  haerelicls  magno  animo  restitis- 
sent.  Ifeque  enim  ad  aliud  scriplum  Zenonis  pertinere  videtur,  quod  Gelasius  papa 
ep.  26  n.  8  ait,  hunc  imperatorem  litteris  suis  tam  ipsum  Acacitfm  quam  san- 
ctae  memoriae  Simplicium  magnis  laudibus  extulisse,  quod  haereticis  conslan- 
lissime  restitissent.  Ipslus  quoque  Simplicil  successor  Felis  eumdem  Zenonis 
locum  tum  ep.  1  n.  6,  tum  ep.  2  u.  4  commemorat.  His  Zenonis  litleris  Simplicius 
die  90ctobris  a.477  rescripsit.    Unde  colligltur  tempns,  quo  Zeno  illas  miaerat. 

VI. 

a.  477  eod.  temp.     Acacii  Constantinpolitani  ad  Shnpliciumde  eadem  re  et 
statu  ecclesiae  Orientalis  relaUo. 

1.  Ei  eo  etiam,  quod  Simplicius  eodera  tcmpore  cum  his  Zenoais  lilteris  et 
amplae  Acacii  relationi,  de  qua  nobis  nunc  dicendum,  respondit  (ep.  7  n.  1),  ulrum- 
que  scriptum  simul  ipsi  dalum  esse  haud  temere  conjicimus.  In  hac  porro  rela- 
tione,  quae  per  Epiphanjum  liiaconum  missa  est,  latiuseiponebal  Acacius.  quae 
jam  monachi  anno  475  labente  strictim  iudicaraut,  ac  norainatim  ea,  quae  ab  hae- 
reticis  seu  Conatanlinopoli  seu  aliis  in  regionibua  contra  lidem  aut  ecclesiasticas 
regulas  tentata  fuerant.  proHxo  quidem  volumine  sed  necessario  sermone  ob 
oeulos  ponebat  (cf.  Simp).  epbt.  7  n.  1). 

2.  Nec  alia  videtur  esse  relatio  al>,  ea,  quam  de  Pelro  et  Johanne  pseurio- 
cpiseopis  Antiochenis  scriptam  esse  gestorum  de  nomine  AcaCii  auctor  Iradit  his 
verbis  (Gel.  tracl.  I  n.  12):  Itlo  enim  tempore,  quo  de  Petro  Alexandrino 
damnalo  retulit  (Acacius),  etiam  (B1  jam)  de  Petro  et  Johanne  (ad  eumdemSira- 
pliciura)  scripserat.  Hoc  loco  ila  e\  codicibus  restituto  simul  reclus  ordo  duplicis 
relationis  Acacii  raonslratur.  IIl  euim  ei  Simplicii  epistolis  7,  8  et  9  liquet,  idera 
Acacius  ad  liunc  papam  primo  ite  Petro  el  Johanne  Antiochenis,  ac  nou  ionge 
posl  de  Petro  Aleiandrino  relulit.  Hac  autem  duplici  refatioue  Acactus  non  roe- 
diocrem  apud  Simplicium  raereri  visus  est  firicm,  donec  Johannes  Talaja  Alexan-  ' 
dria,  undc  pulsus  erat,  Romam  se  recipiens,  larvam  relegere  roepit.  Ea  vero  bcca- 
sione  Simplicius,  quum  forte  vilio  ei  verteretur,  quod  Acacjo  credulior  fuisscl, 
Johannj  Talajae  legi  praecepit,  quae  prldera  ad  Ipsum  miserat  Acacius  de  Petro  et 
Johanue  Antiocheuis  scripta.  Horum  partem  porro  gestorum  de  nomine  Acacii 
auctor  nobis  trausmisit  sic  suramaiira  eipressam  (Gel.  tracl.  I  u.  12):  Petrum 
scilicet  Fullonem  cognomine  apud  Constantinopolim  monasterium  gubernasse, 
sed  hoc  propter  crimina  derelicto  Anliochiam  fugisse;  ibi  pulso  Martyiio  ca- 
thotico  episcopo  per  vilissimum  populum  et  haereticos  sedem  ipsius  occupasse, 
continuoque  damnatum  ab  episcopis  atgue  a  Leone  lunc  principe  ad  Oasita- 
num  exsilium  esse  directum.  De  quo  lapsum  Constantinopolim  rediisse,  ac 
dedisse  fidem,  quod  nullas  ulterius  turbas  facere  prorsus  auderet.  Sed  sicul 
superius  dictum  est,  Basilisci  temporibus  a  Timotheo  illo  damnato,  qui  Con- 
stuHtinopolim  venerat,  ad  Antiochiam  remissum  esse,  ut  iterum  illic  episcopa- 
tum  teneret.  Quo  facto  idem  Petrus  Johannem  quemdam  presbt/terum  ordinat 
Apamenis  episcopum,  a  quibus  non  receptus  venit  Antiochiam,  et  Petrum  epi- 
scopatus  sui  pellit  avctorem  et  invadit  ejus  ecclesiam.  Tum  Acacius,  de  iis 
sermonem  prosequens,  ipsos  iterum  damnatos,  docebat,  petens  ab  apostotic- 
sede,  ut  si  forte  ad  eam  confugerent,  nec  visu  dignos  haberei,  et  sijam  ato 
quam  indulgentiam  forsifan  impetrassent,  irritam  esse  debere,  nec  eorum  pae- 


^icjitizedbvGOOgle 


NOTITIA   EPI8T.   NON  EX8TANT.   N.V  —  VII.  217 

nitentiam  recipiendam  csse.  Verba  eaiiem  in  gestis  de  noraiue  Acacii  legens 
Liberatus  diaconus.  dum  niin  adverlil,  ea  ibi  ex  ipsis  Acacii  scriptis  eicerpti  esse, 
sed  ab  ipsomet  gestorum  praedictorura  scriptore  de  suo  prolata  putat,  ita  es 
cap.  18  describit,  nt  noonulU  perturbata  eflerat.  quae  ad  narralionis  ordinem  ac 
verilatem  nou  satis  exacta  sunt. 

3.  Ad  eadem  Acacii  scripta  referendom  videtur,  quod  Simpiicii  successor 
Felii  ep.  11  u.  2  de  Johaune  et  Pelro  Anliochenis  locutus  subjicit:  quos  tunc 
hffpocrita  Acacius  ita  fecit  ab  aposlolica  sede  damnari,  ul  his  etiam  christia- 
norum  vocabulum  lolteretur,  quod  getta  apud  eum  hattita  manifestant.  Nec 
alio  forsiUn  pertinet  illud  Ge).  ep.  26  u.  8:  Cur  ergo  vel  quum  hoc  fieri  videret 
Acacius,  non  sicut  sub  Basilisco  jam  fecerat,  ad  apostolicam  sedem  referre 
'curavit?  Jam  quidem  Zeno  imperium  Basilisco  fugato  proxirae  receperat,  quum 
Acacius  relationem,  de  qua  agimus  raisit.  Sed  quia  hoc  opus  aggressus  est,  ut 
legati  manus,  quod  ipsi  ab  Situplicio  sub  Basilisco  delegatum  erat,  impleret,  et 
omnia,  quae  sub  Basilisco  gesta  fuerant,  in  eodem  opere  enarrabat,  non  immerlto 
dlcatur  sub  Basilisco  retuiisse. 

4.  lisdein  iu  scriplis  Acacius  singula.  quae  Zeno  imperalor  in  gratiam  apo- 
stolicae  fidei  sanxerat  quaeque  Felix  ep.  2  n.  4  perstringit,  quum  enarasset,  iu 
iis  promulgandis  operant  suam  impendisse  non  tacebat,  nominatimque  gloriaba- 
tur,  quod  prostratt  essent  dmnes,  qui  contra  Catchedonensem  synodum  conlra- 
que  sedis  apostolicae  praedicationem  venire  tentarant.  (Fel.  ep.  2  n.  5.)  De 
restilulo  Tunotheo  Alexandrino  speciatim  advertebal,  laetari  cum  patre  corda 
fidelium  (Gelas.  ep.  1  n.  12), 

vn. 

a.  478  c.  mens.  Jul.    Timothei  Salopha/cioli  ad  Simpticium  inthronistita. 

1.  Ad  annum  478  referenda  sunl  soltemnia  Timothei  Salophakioii  Alesan- 
drini  antistilis  scripta  per  legatos  Esaiam  episcopum,  Kiluui  presbyterum.  el  Har- 
tyrium  diaconum  ad  Simplicium  papam  missa.  quihus  liic  papa  ep.  11  n.  1  satis- 
sibi  factum  esse  meraorat.  Nempc  Timolhei  hujus  varia  forltina  fuil.  Primo  cnim 
Leone  Auguslo  imperante  in  locum  Tiraothei  Aeluri  sulTectus  Aleiandriae  episco- 
pus.  tamdin  tenuit  lianc  sedem,  quamdiu  viiit  Leo  ejusque,  successor  Zeno,  pacem- 
que  habuil.  At  ubi  locum  suum  cedere  coactus  est  hic  imperator  Busilisco  tyranno 
et  Calchedonensis  concilii  hosti ,  Ilcet  id  tum  sibi  eitorqueri  passus  sit  Timotheus, 
ut  JHoscori  nomen  inter  altaria  recitaretur  (Simpl.  ep.  9),  servare  tamen  non 
poterat  Marri  stdem,  sed  eam  vtcissim  Timotheo  Aeluro  ditnittere  coactus  est. 
Verum  post  bienniuro  Zeno  En  regiam  urbem  regressus  Aeluro  eistincto  el  fugato 
Petro  Hongo,  qui  in  locum  ejus  invaserat,  Timolheum  Salophaktolum.  qui  Canopi 
latitabat,  Aleiandriam  revocavit.  Qua  de  re  cerlior  factus  Simplicius  al>  Acacio, 
ila  de  hujus  eplscopi" restitutione  gralulatus  est,  ut  cupere  se  non  taceret,  ab  ipso 
abslersam  esse  maculam,  quam  noraini  suo  per  incoustantiani  inusserat  (cf.  Simpl. 
episl.  9).  Hoc  igilur  ponlihcis  nostri  desiderium  quum  Acacius  ei  quam  primum 
notum  fecisset,  ille  stne  raora  legatlouem  moi  dictara  cum  scriptis  destinavit,  qui- 
bus  testificabatur ,  destruxisse  se,  quod  ante  perterritus  de  Dioscori  nomine 
fecerat,  et  remissionem  ipsius  erroris  expetiit  (Simpl.  ep.  11  n.  1).  In  eadein 
scripta  convenit  et  illud  Liberati  c.  16:  scribit  ad papam  Simpiicium  rogans  et 
dicens,  Petrum  illum  Mongum  in  diaconatu  esse  damnatum  (id.  Gelas.  tracl.  f 
n.  9).  Quo  respicietis  Simpliclus  ep.  12  ait,  Petrum  hunc  minimc  habendum  esse 
episcopum,  cui  nec  in  diaconalu  suus  potuit  ardo  constare. 

2.  lisdem  scriptis  siguiucabal  Timotheus,  Petrura  Hongum  Alexandriae  latl- 
Ure  ac  aimpliciorum  Fidei  moliri  insidias,  ideoque  se  ab  imperatore,  ut  emn  longius 
iu  eieilium  pelli  juberet,  petfvisse  (Simpl.  ep.  10  n.  2).  Hinc  et  Ipsum  obtestabatur 
Simphcium,  ut  has  preces  auclorilale  juvaret  sua,  et  omnia,  quae  ipsi  iiuntiavit, 


>vGoogIe 


218  -  S.  SIMPLICII  PAPAE 

Acacio  nota  facerel.  Demum  libellum  satisfaclionis  eorum,  quos  a  catholicae 
fidei  veritalc  Timotheus  et  Pelrus,  utrique  damnali,  damnationis  lerrore  tra- 
duxerant,  vcniam  postuiantium  iisdem  scriplis  subneclebat  (Simpl. ep.  1 1  n.  2 et 3). 
3.  Tempas  autera,  quo  misaa  suut  haec  scripta,  non  aegre  adraodum  con- 
jicltur.  Simplicius  quippe  epistola  9  die  13  Hart.  anui  478  Acacio  negotium  in- 
junglt  commonendi  Timothei,  ut  labem,  quam  nomlnis  Dioscori  inter  altaria  recita- 
tione  incurrerat,  emaculare  curet.  Idem  vero  papa  diel7raens.  Octobr.  ejusdem  anni 
(Shnpl.  ep.  12,  13)  scripla  illa,  quibus  expelita  satisfactio  continebatur,  proximc 
accepisse  se  significat.  Unde  conficitur,  ut  medioHartium  iuter  et  Octobrera  inler- 
vallo  aut  circiter  scripta  illa  concinnata  sint. 

'  VTJI. 
a.  482  ante  mens.  Maj.  Gregorii  Afutinensis  ad  Simplicium  de  invila  ordina- 
tione  sua  libellus. 
Anno  482  Gregorius,  quum  Ravennatis  ecclesiae  presbyter  cssc!,  a  Johaune 
ejusdem  ecclesiae  anttstite  Hulinensis  civitatis  creatus  epbcopus  libellum  Simplicio 
papae  dedit,  in  quo  se  invitam  et  invidia  non  eleclioue  per  summam  violeniiam 
ordinatam  episcopum  querebatur.  petebatque,  ut  cum  Jokanne  causam  jam  nul- 
lam  haberet.  Siraul  etiam  flagilasse  videtur,  ut  ipsi  Sirapiiclus  de  praedio  Raven- 
nalis  ecclesiae  in  Bononiensi  sito  annuam  suppeditari 'juberet  pensiouem,  unde  ne- 
cessilatibus,  quas  Johanne  faciente  sustinere  compellebalur,  subveniret  (cf. 
Simpl.  ep.  14).  Libellus  hic  recepit  Simplicii  judicium  anni  482  die  29  Haji,  ideo- 
que  non  multo  ante  hoc  tempus  transmissus  est. 

IX. 

a,  482  anle  mens,  Jun.  Zenonis  imperatoris  ad  Simplicium  de  ordinaio  Con- 
stantinopoti  episcopo  Antiochenae  ecclesiae  indices. 
Anno  482  ante  mensem  Junlum  Siraplicius  litteras  accepit  Zeuonis,  quibus 
iraperator  ille  de  trisli  ecclesiae  Antiocheuae  slatu  deque  Stephani  ejus  episcop! 
inter  allaria  funestis  haereticorum  gladiis  perempli  caede  praelocutus  excusabat. 
quod  ipsius  successorem  Constantinopoli  ordinari  jussissel.  Id  vero  aggressum  esse 
ajebat  Acaciura  suo  ipsius  jussu  petentibus-Antiachenis,  quum  corum  seditiones 
non  aliler  sedari  posse  viderentur.  Addebat  et  illud,  faetum  esse  praeter  prae- 
judicium  venerandi  illius  concUU  Nicaeni,  adeo  ut  deinceps  secundum  defini- 
tiones  patrum  Orientali  synodo  creatio  Antiocheni  episcopi  reservaretur  j  simul 
et  jurasse  se  tcstificabalur  in  haec  verba,  quod  posthac  in  Antiochena  urbe 
veteri  more  servalo  a  comprovincialibus  suis  episcopusordinaretur.  DemumCa- 
lendionem  recens  ordinalum  praeclaro  testimonio  commendabat  (cf.  Slmpl.  ep.15). 
Ljttefis  illis  rescripsit  Simplicius  die  22  Junii  a.  482. 

X. 

a.  482  eod.  temp.     Acacii  ad  SimpJicium  de  eadem  re  excusalio. 

His  Zenonis  litteris  Acacius  episcopus  Constantiuopolitauus  adjnnxit  suas,  In 
quibus  pariter  de  Slephani  caede  praeratus  conlestabatur,  sese  uno  principis  jussu 
ac  pacis  studio  non  sua  usurpalione  ac  sine  praejudicio  canonum  Antiochenum 
episcopum  consecrasse,  immo  etiam  se  diu  suspendisse,  ne  videretur  ambire, 
quod  tanto  principi  el  in  tam  gravi  causa  non  poterat  abnegare  (cf.  Simpl. 
ep.  lfi). 

XI. 
a.  482  ante  med.  Jul.     Calendionis  ad  Simpiicium  de  ordinalione  sua  syno 
dica  relatio. 

Calendio  Constantiitopoli  ab  Acacio  Antiochenus  episcopus  ordinalus  ad  eccle- 


NOTITIA   EPIST.  NON  EX8TANT.   N.VH — XV£.  219 

siam  suam  se  conferrc  properavit,  indcque  Simplicio  synodicas  conscripsiL  ijtleraa 
ordinalionis  suae  indices,  quas  ipse  Simplicius  ep.  17  cominetnorat. 

xn. 

a.  482  eod.  temp.  Aegyptiae  synodi  et  cteri  Mexandrini  ad  Simpiicium  de 
morte  Timothei  et  Johannis  electione  relatio. 
Circa  idem  lempus  ab  Aegyptia  synodo,  guae  et.numero  piurima  et  fidei 
catholicae  communione  suffulta  erat,  nec  non  ab  omni  propemodum  ciero  Aie- 
xandrinae  sedis  reUlionem  accepR  SimpKcius  per  Isidorum  presbyterum  et  Pe- 
trum  diaconum  sibi  missam,  qua  Timotheum  episcopum  quondam  suum  obiisse 
lestali,  in  ejus  locum  consona  fidelium  voluntate  Johannem  ecclesiae  ipsius 
oeconomum  subrogatum  esse  indicabant,  ac  rogabant,  ul  quum  ad  sacerdotium 
huic  constare  crederentur  omnia,  etiam  apostolicae  assensu  moderationis  vo- 
tivam  sumeret  firmitatem  (Slmpl.  ep.18  et  gesta  de  nomine  Acacii  n.  10).  Uaec 
autem  synodlca  relitio  in  gestis  de  nomine  Acacii  a  Johaone  secundum  consuelu- 
dinem  roissa  dicitur. 

xin. . 

a.  482  eod.  lemp.  Zenonis  imperatoris  ad  Simplicium  sacra  de  Johannis  in- 
cusatione  et  recommendatione  Petri  Mongi. 
Quum  in  procinclu  esset  Simplicius,  ut  rani  dicli  Johannis  cognomebto  Ta- 
lajae  electionem  confirmaret,  ipsi  per  Uranium  aubarijuvam  reddita  est  Zenonis  iiu- 
peratoris  sacra,  quae  cumilem  Alexandrinum  sacerdotio  indignum  esse  testabalur, 
utpote  qui  perjurti  reus  esset,  quod  et  Acacio  non  latere  afBrmabat.  Quocirca  eo 
cxcluso  Petrum  Mongum,  quem  spondebal  rectae  fidei  definitionibus  convenire, 
ad  ecclesiae  Alexandriuae  regimen  provehendum  esse  siguificabat.  Sacram  paulo 
post  superiorem  Aegypliorum  relalionem  a  Simplicio  acceptam  esse,  ei  ipsius 
ep.  18  n.  2  constat. 

xrv. 

a.  482  eod.  temp.   Petri  Mongi  ad  Simplicium  de  fide  sua  professio. 

Eodem  tempore,  teste  LiberaLo  c.  18,  etiam  Petrus  Hongus  ad  Simplicium 
scripsltepistolam,  qua  se  guum  ipsius Simplicii  tum  Calchedonensis  conciiii  com- 
jnunicatarem  proulebalur.  Vemm  hoc  inendaciler  est  professus.  Siquidein,  ut 
idem  observat  Liberatus,  moi  et  Calchedonensem  synodum  et  epislolam  Leonis 
anathematizavit. 

XV. 
a.  482  d.  15  Jul.    Simplicii  papae  ad  Zenonem  imperatorem  de  Pelro  Mongo 
responsio. 
Simplicium  Zenoni,  qui  de  Johanue  Talaja  ci  Alexandrina  sede  pellendo  ac 
'  Pelro  In  ejus  locum  sufGciendo  ad  ipsum  scripserat,  rescripsisse  atque  hoc  scri- 
ptum  per  eumdem  Uranium,  qui  Zenonis  litteras  detulerat,  transmisissc,  successor 
Gelasius  docel  (tract.  1  n.  10}.     Ac  praeteiea  tradil  idem  auctor,  in  hac  Simplicii 
epistola  Pelri  restitutionem  omuino  abnegalam,  el  Zenonem  metuendis  sacramen- 
iis  obstrictum  esse,  ne  beati  Marci  evangelistae  sedem  a  magistri  sui  doctrina 
et  communione  permitteret  separari  (Fel.  ep.  1  n.  2).      Acacium  autem  simul 
rogatum.  ut  eamdem  ephtolam  praesentibus  alloguiis  firmarel,  Simplicius  ep.20 
docet.    Una  cum  epistola  18  ideoque  die  15  Julii  anni  482  couscripta  est.     Porro 
hujus  ipsius  epislolae  parlem  fragmenlum  illud  esse  pulamus,   quod  supra  epi- 
sLoIa  20  edidimus. 

XVI. 
1.    Praeter   varias  illas  epistoias,   quae  desiderantur,  Liberalus  c.  18  duas 


^DigitizedbvGOOgle 


220  8.  8IMPL1CII  PAPAB  NQTITIA  EPI8T.  NON  T.  N.  NEXSTA  XVI.  XVII. 

alias  commemorat,  unam  Acacii  episcopi  Constantinopolilani  ari  Simplicium,  alte- 
ram  vero  Simnlicii  ad  eurailem  Acacium.  Ac  de  prima  quidem  sic  loqnitur:  Aca- 
c.ius  Simplicii  susceptis  epistolis  (scilicet  18  et  20)  simpliciter  rescripsit  .ei, 
quia  Johannem  (sc.  Talajam)  Alexandriae  ignoraret  episcopum,  Petrum  vero 
Mmgum  suscepisset  in  communionem  in  Zenonit  principts  unitivo,  et  quod  koc 
citra  ejus  (sc.  Simplicii)  gessisset  sententiampropter  unitalem  ecclesiarum  prin- 
cipis  jussione.  De  allera  autera  proxime  subdit.-  Simpticius  vero  suscipiens 
hujusmodi  litteras  contrittatur  adversus  Acacium  eigue  rescribit:  quodnon 
bene  fecerit,  contra  sententiam  apostolicae  sedis  ad  communionem  suscipiens 
haereticum  hominem;  oparlebat  enim  communi  decreto  dnmnatum  tamquam 
adulterum  communi  consilio  a  damnatione  liberuri;  ad  haec  autem,  quia  non 

'  sufficeret  Petro  confiteri  communicatorem  se  es.se  Ecclesiae  catholicae  secun- 
dum  edictum  (scil.  Elenolicon  sive  unitlvum),  sed  oporteret  eum  secundum  ter- 
minum  (i.  e.  definitionem)  Calchedonensis  concilii  et  secundum  epistolam  papae 
Leonis  Ecclesiae  amplecti  communionem. '  Unum  enim  duorum  necessario 
agere  deberet-.  aut  suaderel Petro  pure  suscipere  terminum  synodi,  aut  remo- 
veret  se  ab  ejus  communione.    Hia  stalim  addit  Liberalus:  Quum  ad  Acacium 

■  haec  scripta  venissent,  et  deliberaret,  quid  eum  oporteret  rescribere,  papa 
Simplicius  defunclus  est. 

2.  Verura  suspecta  raerito  debel  viderr-  riuorum  illorum  scriptorum  fides, 
qnum  Simplirii  successor  Pelii  ep.  2  n.  2  de  Acacjo  apud  imperatorem  eipqstulel, 
quod  ad  iteratas  decessoris  sui  eptslolas  nullum  responsum  dedissel.  trarao  ei  iis, 
quae  Simplicius  ep.  20  Acacio  scripsit,  falsi  convincuulur.  Inde  etiira  patara  esl, 
Acaclum  Siraplicii  epistolae  1  &  rescribere  nec  dlgnatura  esse,  eique  cum  hoc  papa 
deinccps  nullum  sermonls  seu  Htterarum  commercium  fiiisse.  Ad  haec,  quum  Aca- 
cius  non  de  communione  sed  de  Aleiandrina  sede  Petro  Mongo  reddenda  scri- 
psisset,  hic  vero  Simplicius  sic  ci  rescripsfsse  lingitur,  quasi  de  una  ageretur  cora- 
muntone.  Nou  ambigendum  aulem,  quin,  si  alteruter  re  ipsa  scripsisset,  et  insti- 
tlsset  haud  dubie  Acacius,  ut  Petrus  in  Harci  sedem  reslilueretur,  et  perslitisset 
Simpllcius  in  ea  senteulia.  quam  ep.  18  n.  3  eiplicuerat,  qua  videlicet  Petro 
medelae  auxilium  post  poenttudinem  proraittens,  sacerdolalis  dignitalis  fasti- 
gium  negavit. 

XVII. 
Non  minori  jurc  in  dubium  vocari  polesl  admonitio  quaedam  Simplicii  in 
synodo  Romana  anni  502,  seu  Symmachi  papac  epistola  6  n.  4,  Inemorata.  In 
laudata  quippe  synodo  lecta  est  scriptura  Basilii  pracfocti  praelorio  agentis  etiam 
vices  Odoacris  regis  Herulorum,  in  qua  ferebatur:  admonitione  beatissimi  viri 
papae  nostri  Simpticii,  quam  ante  oculos  semper  habere  debemus,  hoc  nohit 
meministis  sub  obtestatione  fuisse  mandatum,  ut  praeter  ullum  strepitum  et 
penerabitis  ecclesiqe  detrimentum,  si  eum  de  hac  vita  transire  contigerit,  non 
sine  nostra  consultatione  celebretur  cujuslibet  electio.  Certe  ubi  recitatum  fuil  ' 
istud,  veluti  de  re  nova  et  sibi  prorsus  ignola  ohstupuit  omne  concilium,  ac  nonii- 
nalim  Cresconius  Tuderlinus  episcopus  e  consessu  surgens  reci&mavit,  id,  qiiorl 
oblendebat  Basilius,  contra  canones  pugnare;  quod  profecto  nullua  negaverit.  Ke- 
que  etiam  infilias  ierit  quisqunm,  Simplicium  ubique  ita  manifestum  ohservationis 
canonum  studiura  prae  se  ferre.  ut  rem  adeo  Romanae  ecclesiae  infeslam  ipsisque 
canonibus'conlrariam  ah  ipso  postulatam  esse,  prorsus  incredibile  sit.  Et  vero 
quum  omne  concilium  tntfm  Basilii  scripturam  rejicit  initamquc  declarat,  mcmo- 
ralam  admonitionem  suppositionis  non  obscure  arguit  atque  condemnat. 


^igilizedbyGOOgle 


S.  FELICISII   PAPAE 
EPISTOLAE  ET  DECKETA. 

V  i  t  a. 

1.  Felii  secundus  noiniue,  tertius  vero  dictus  iis,  qui  inter  Romanos  pouti- 
iices  Felicem  illum  censent,  quem  in  depulsi  Liberii  sedem  subrogavil  Constanlius 
quique  posLea  ipsa  e  sede,  quam  mala  rallone  occuparal,  ejectus  est,  quiuto  post 
Simpticii  obitum  die,  uli  Antonius  Pagi  probal,  adeoque  die  VI  Harlii  anni  483, 
io  quem  dominica  incidebat,  creatus  est  ponlifei.  Circa  idem  tempus  Jolianues 
Talaja,  qui  Aleiandria  pulsus  apostolicam  sedem  Simplicio  superslile  appellarat, 
in  Urbem  adveniens  quum  eum  jaui  vita  funcLum  reperisset '),  libellos  adversus 
Acacium  Felici  illius  successori  oblulit.  Qui  mos  syuodo  habiia,  Vilali  el  Hiseno 
episcopis  cuni  Felice  defensore  Constanthiopolim  missis,  Acaciuni  Romam  evocavit 
ralionem  eorum,  quae  ipsi  objiciebautur ,  reddilurum5).  Dum  autem  legati  illi 
moram  in  itinere  facerenl,  Felicis  defensoris,  ut  conjicitur,  aegritudine  detenti, 
Cyrillus  Acoeraetensium  monachorura  praefcctus  quosdam  r.um  litteris  ad  Felicera 
mbil  de  ejus  cuuctatione  conqueatus.  quum  tam  gravia  adversus  fidem  committe- 
rentur.  Eiindeque  Felli  ad  Mfsenum  el  collegas  scripsil,  ne  quitl  agerent  prius, 
quam  cum  Cyrillo  collocuti  essent  et  ah  eo  quid  agendum  essel  didicissent  (Ewgr. 
III.  19).  Hi  ilaque  Felice  dcfeusore  reliclo  iler  suum  perreiere.  Jam  vero  urbem 
regiam  appropjnquabaut ,  quum  ecce  a  Zenonis  satellilibus  coraprehensi  in  carce- 
rera  conjiciuiitur.  Tum  territi,  minis  et  praemiis  delinili,  perjuriis  eliam  decepli, 
Acacio  videlicet  el  Zenone  ipsis  interposito  juramenlo  polliceniibus,  causara  se  de 
omnibus  integram  sedi  aposlolicae  servaturos,  comnmnionis  societatem  cunj  Pelro 
cl  Acaclo  iiiiere3).  ' 

2.  His  ita  confeclis  legali  cum  probro  ac  dedecore  ad  Felicem  revertuntur. 
Qui  slatim  coacta  sexaginla  septem  episcoporum  synodo  in  basilica  s.  Petri  die 
28  Julii  a. 484  iutenogatos  illos  audltosque  sacris  arcuit.  Lata  esl  simul  adversus 
Acacium  seiiLentb,  qua  eum  deinceps  nec  inter  episcopos  nec  inter  Cbristianos  ha- 
bendum  esse  decernitur.  Demum  creatus  esl  defensor  Tutus  ipsique  commissa 
proviucia  lalam  sentenliam  Acaclo  denunLianili4).  Quam  hic  sibi  ah  eodem  por- 
reciatn  non  modo  respuil  et  abjecil,  sed  etlam  a  mouacho  Acoemetensi  pallio  suo, 
dum  ad  altare  procederet,  afrkam  dedlgnatus  est  ac  nihili  habuit,  superbe  obten- 
dens,  sententiam  sibi  unius  Felicis  nomiue  denuutialara  irritam  prorsus  esses). 
Anno  sequente  habita  est  eadem  in  hasilica  altera  synodus  ad  sedandas  Antiochenae 


')  lta  distinctiuB  rem  narrat  Theophanes  chronogr.  (ed.  Bonnenui  pag.202), 
qaum  Evagrius  III,  15  et  Liberatus  c.  18  confundaiit,  quaai  jam  Shnphcium  Jo- 
liaraies  incunatione  adveraue  Acaciuin  adiisaet. 

')  cf.  Felicia  epist.  1,  2,  3  et  4;  Evagr.  III,  18. 

*)  cf.  Theophones  chronogr.  pag.  204  et  205,  Felicis  epist.  6  n.  1,  11  n.  2  et  3, 
(ielaa.  tract.  I  □.  18,  Liberat.  breviar.  c.  18. 

*)  cf.  loci  citatj  et  Fehciit  epistolae  6—11. 

*)  cf.  Tbeophanee  1.  c.  pag.  205,  Liberatns  breviar.  c.  18  et  Felic.  epbt.  11, 
Cjeiaeiua  epbt.  10  n.  4,  2G  n.  1. 


>vGoogIe 


222  S.  FELICIS   II   PAPAE 

ecclesfae  turbas.  Quae  iata  primum  fuerat  iu  Acacium  sentenlia,  suiTragiis  ar 
cliirographis  se.taginta  quinque  episcoporum  coulirmata  i:sl,  et  Petro  Fulloni,  qui 
pulsoCalendione  in  sedem  AnUocheuam  irrepserat.  anathema  dictum  (Feltc.  ep.  1 1). 

3.  Auno  487  Felix  iis  mederi  cupiens,  qui  in  Africa  baptisiuo  jteralo  polluti 
lueranl,  lertiam  synodum  celebravit.  in  qua  endem  ab  eis  cxacta  est  poenitenliai' 
severitas,  quam  patres  Nicaeni  aposlalis  praescripsisse  leguntur  (Felic.  epist.  13). 
—  Inlerea  a  lidelium  coetu  ejectus  Acarius  ad  exlrema  quaeque  descenrfil.  eoque 
perduclus  est  insauiae,  ul  Felicis  nomen,  quo  vicem  ipst  rependerel,  a  diplyrhis 
eraderet.  Tandem  a.  489  exeunte  vivendi  linem  fecil,  antequam  absolvi  meruisset e). 
Tnm  Flavilas  seu  Fravitas  in  ejus  locum  cooplatus,  clericis  ecclesiae  suae  cum 
syuodica  epistola  Romam  delegalis ,  communionis  societalem  cum  Felice  Iiabere 
lentavit.  Cui  ponlifei  constanter  respondit,  se  usque  negalurum,  quoad  Acacii 
Petrique  nominilius  e  sacris  tabulis  eipunclis  cerlior  dc  ipsius  flde  flerel  (Felir. 
epist.  14—17).  Ncque  aliud  sequenti  auno  responsura  lulil  Flavitae  successor 
Eupliemius,  qui  pariter  synodales  de  ordinalione  sua  littcras  Felici  mitlere  el  com- 
inunionem  ejus  pelerc  properavit7).  Uno  verbo  Felix  de  lidei  integrilate  el  eccle- 
siastica  dlsciplina  unice  solllcilus  inter  tol  piocellas,  quibus  assidue  conflictabalur, 
.  in  ld  lotus  incuhuil,  ut  sarta  et  tecta  segvaret  sanctorum  palrum  constitula.  Saepe 
Zenonem  imperatorem,  qui  semper  nefaria  iufesTaque  Ecclesiae  consilia  moliebalur. 
cohihuil  ejusque  couaius  repressit,  idque  tanU  sapientia  ac  prudentia,  ut  uec  riebi- 
lam  regiae  dlgnitali  observanLiam  aliquando  laeserit,  nec  quidquam  lamen  de  san- 
ctarum  Ecclesiae  regularum  severilate  remitti  passus  sils). 

3.  Anno  491  iioviim  imperalurcm  Auaslasiuin  litleris  salutare  eique  princi- 
patum  adeptum  gr.ilulari  iiiui  omisit9).  Demum  quum  Ecclesiam  gubernasset  an- 
nos  VIII  menses  XI  dies  XVIII10),  et  liac  vila  deeessit  coronam  juslitiae  sibi  repo- 
sitam  accepturus  VI  Kalendas  Hartias  anno  492  "). 


Epistola  1. 

papae  ad  Zenonenr  Imperatorem. 

Dtctssoris  tui  vettiqia  lenens,  destinata  legatione  pro  ecclesxa  Alexandrina  tnp- 

pHcat  (n.  1 — 3}.    Itccenstnt  omnia  quat  ante/iac  imperator  pro  ejusdem  defentione 

feeil  (n,  4 — 11),  obsecrat,  ut  Petrum  invasorem  ejiciendum,  rtstitutndum  tegitimum 

episcopum  Johannem    Talajam  ruret  (n.  12 — 14/. 

Inolpit  «pistolM  •xemplnm  bMtistimi  p«p»*  Felioi*  urbii  BotOM  md  Zenonem 
Augustnm  psr  VlUlem  «t  HUennm  epi»copo«. 

1,   Decebat  profecto,  venerabilis  imperator,  post  sanctae  memo- 


')  Theophanes  1.  c.  pag.  205  et  206,  Liberat,  1.  c.  e.  Ifi,  Evagriiis  III,  28, 
Victor.  Tunonenaia  chronic.  ad  ann.  489. 

')  Theophanea  1.  c.  pag.  209;  cf.  noidtia  Felic.  epiut.  non  exttantram  n.  XVIII. 

»)  cf.  Felic.  epist.  1,  8,  15  et  not.  epiat.  no»  exst.  n.  Yl. 

")  Qelas.  epist.  10  n.  2, 

'•)  Hunc  liumerum  pontificatus  Felicia  practer  varioa  catalogoa  et  auctores, 
oum  Pagius  recensuit.  catalogi  Valliceilan.  A  b,  et  Sea»or.  LXIIi  praebcnt.  Va- 
tic.  Reg.  1997  et  1127  a.  VIII  m.  XI  rf.  XVII,  Vatic.  lSfiS  a.  VIII  m.  XI  d. 
XXVIII,  liber  pontif.  a.  VIII  m.  XI  rf.  XXIII. 

"|  Hunc  qiudem  annum  Anastntio  Augutto  et  Hufo  eoss.  Victor  Tuuonensis 
refert,  et  conuinunt  omnia  acta.  Diet  aut**m  martyrologio  Roniano  datnr,  cui 
'  conveuit  mipputatio  modo  praemiHsa. 


3i9ilizedbVGOOgIe 


VITA  ET  EPISTOLA   1.  ,223 

riae  decessoris  inei  papae  Simplicii  transitum1)  meque  in  ejus  locuma.  483. 
divina  gratia  subrogatum  clementiae  tuae  litterarum  munus  offerri: 
quod  vel  ea  ipsa,  sicut  rerum  poscebat  ratio,  nuntiaret,  vel  officiosi- 
tatis  meae  primitias  exhiberet;  quibus  tamen  rite!)  depensis,  etiam 
illa  pariter  necterentur,  quae  ad  vestri  munimen  imperii  prosperitatis- 
que  ejus  sufiragia  pertinerent,  quantoque  essent  studio  majore  curanda, 
tanto  dignioribus  interauntiis  explerentur.  Itaque  conveniens  fuit,  nt 
Vitalis  et  Miseni  fratrum  et  coepiscoporum  meorum  et  famuli  vestri 
Felicis  ecclesiae  defensoriB  ad  vos  necessaria3)  legatio  mitteretur, 
qui  non  tam  bajuH  specie  ista  deferrent,  quam  meam  vicem  per- 
agentes  me  quodammodo  vobis  facerent  esse  praesentem.  Fer  hos 
igitur  velut  cominus  honorificentiae  tuae  junctus  coUoquiis  precor, 
ut  supplicationem  meam  benignis  auribus  sicut  priuceps  Christianus 
accipias.  Nec  existimet  pietas  tua,  quod  quisquam  magis  sincera 
,  mente  te  "diligat,  quam  qui  te  pacem  cum  Deo  vult  habere  perpe- 
tuam:4)  quando  tideli  mente  non  ambigas,  et  temporalis  culminis 
potestatem  et  aeternae  vitae  commerciade  superna  propitiatione 
pendere. 

2.  Ecce  jamdiu  est,  quod  beati  apostoli  sedes,  datis  per  bea- 
tae  memoriae  decessorem  meum  ad  serenitatem  tuam  litteria5),  ex- 
spectat  anxia  et  nullum  recepit  pro  eatholica  fide  et  pro  ecciesia- 
mm")  tranquUlitate  responsum;  praesertim  quum  tuam  conscientiam, 
gloriosissime  princeps,  metuendis  obstrinxerit  illa  sacramentis,  ne 
sedem  beati  evangelistae  Marci  a  doctrina  magistri  sui  vel  commu- 
nione  permitteres  separari.  Sed  quoniam  praefati  decessoris  mei 
studium  longa  incommoditate  faciente  haec  eadem  crebrius  iterare 
nou  potuitT),  per  meae  nunc  humilitatis  officium  sollicitus  repetere 
non  quiescit.     Rursus  ergo  apostoU  Fetri   veneranda  confessio  ma- 

')  E1  E*  nei  pape  SimpHcii  tramitum  . . .  offerri  . .  ea  ipea  tieut  . . .  nuntiniet  . . 
cxkiberet.    Ed.  omitt.  pap.  Simpl.  etipta;  moxqne  offerre  ..  nuntiarem  ..  cxhiberein. 

*)  E'2  recti  ...  pertlntnt  ut  quanto. 

')  ItaiH'  &  F*.  Editi  neceuariam  leoalionem  millerem  ...  Per  hanc  igilur.  E' 
autem  e  regione  vocum  legatio  mitteretur  ad  marginem  notam  ego  habet,  forte 
conferentis  aiguum. 

<)  El  E*  F*  quod  $i  (E1  P"   auando)  fideh  mente;  editi  fldei,   et  paulo   ante 

»)  Ita  E1  E*F*;  Kemig.  et  editi  exipeclane  et  nullum  Felix  hic  litteras  me- 
morat,  quaa  Simpliciua  ad  Zenonem  una  cum  epist.  IS  ad  Acacium  miaerat,  sed 
quas  forte  idem  Acacius  conaulto-Bupprimi  curaverat  (cf.  Simpl.  not.  ep.  non  eist. 
n.XV). 

*)  Ita  E1  E»  F*  H»,  nisi  quod  deinde  F*  praetenlimn.  ~Quun  tuam.  Editi  Ocri- 
dentulium  ...  sedes,  qaod  jam  Coust.  et  Dur.  in  Orientalium  mutandum  voluerunt, 
Hanl.  tuitus  est. 

. ')  Contra  Liberatus  breviar.  c.  1S  ita  loquitur,  ac  ai  non  modo  Simplidus 
ad  vitae  suae  exitum  usque  ea  iterare  sed  et  Acacius  ipai  rescribere  uon  cea- 


>vGoogIe 


224  ,  S.  FELICI8  II   PAPAE 

a.  483.  tcrniss)  te  vocibus,  ut  suorum  praecipuum  filiorum,  compellere  non 
desinens  ante  confidentiam  tuae  pietatis  exclamat:  „Christiane  prin- 
ceps,  cur  me  a  vinculo  caritatis,  quo  Ecclesia  universalis  adstringitur, 
permittis  incuti?    Cur  in  me  rvmpis  totius  orbis  assensum?" 

3.  Quaeso  te,  fili  piissime,  ne  tunicaiu0)  Domini,  quae  desuper 
contexta  per  totum  in  unum  corpue,  sancto  Spiritu  ubique  dirigeute, 
individuam  fore  Christi  figuravit  Ecclesiam,  ulla  patiaris  sorde  vio- 
lari;  neve  cujus  inter  ipsos,  -qui  crucifixerunt  Salvatorem,  mansit 
integritas,   tuis  videatur    temporibus  esse  disctssa.     Nonne   mea ">) 

lelfisa  n^es  eH*>  <™&m  solam  esse  veram  et  nulla  adversitate  superandam 
Dominus  ipse  mbnstravit,  qui  Ecclesi&e  suae  in  mea  coufessioue 
fundandae  portas  inferi  uunquam  praevalituras  esse  pronusit?  Haec 
te  renatum  ad  regiam  sustulit  dignitatem,  atque  ab  ejus  impugna- 
toribus  potestate  detrusa  praevalendi  tibi  denuo  viam  in  ipsius  de- 
feusioue  patefecit. 

4.  Verum,  quaeso,  propone  etiam  exempla  gestorum,  et  hanc 
vicem  meis  repende  beneficiis,  ut  quae  per  rerum  examina  compro- 
basti,  et  periculosa  praecaveas  et  Bubsidia  recuperatae")  a  te  digni- 
tatis  atfectes.     Me n)  ergo,   quem  Dens  esse  voluit  praedictae  sedis 


")  Ita  reatituimus  locum  depravatum  ex  E1  E' ;  cui  favent  F*  H*  materne  (F* 
mater)  iste  vocibus  etc.,  et  illa,  quae  in  epistola  jam  aaeculo  YI  uupposita  Feli- 
cis  ad  Zenonem  {Convenit  clementiae)  ad  hujus  similitudinem  eipressa  Bunt:  sancta 
Dei  Eccietia  materms  te  vocibus  ulpote  exceiienlem  ipsius  filium  tU/Oqui  noti  ceslat: 
0  a  Ckristv  amatc  imperator,  meae  venerabiUtatit  vincutum,  in  guo  mullitudinct  fide- 
lium  eircumttringuntur,  dittolvi  non  pcrmitlas.  (Hard.  coli.  conc.  II,  82T).  Sed  et 
epist.  16  ii.  1  Felix  Zeuonem  Kcclesiae  praecipuum  fllium,  epist.  17  n.3  praecipmat 
tacrae  retigionit  filium  et  infra  n.  10  Petrum  haeretis  praecipuum  nominat.  Secunduui 
haec  igitur  loco  praecipue,  quod  in  msa.,  reetitui  praecipuum,  sicut  jam  E*  in  mar- 
gine  secanda  manu  principem  adscripBit.  Prius  editi:  materna  instat  vocibus  et  tua- 
rum  praecipue  fiSorum  compeilare  non  desinens  confldentiam  . .  u  atrriculo  earitatis. 

')  tta  E'  E*  F<  H\  ni»i  quod  E'  E»  rtdigente,  H»  regente,  et  E"  aec.  manu 
cum  editis  torte.  .Editi:  tunica  Domini  desuper  ..  toium,  gua  in  unum  . .  regente  . . 
sorte  ...  temporibus  este  divita. 

">)  Ita  E1  E*  et  editi.  E*  sec.  manu  correxit  vera  fldtt  . . .  vera  cSn/etsionc. 
Editi  solam  esse  unatn  ...  fundalae  ...  potestate  extruta  (E1  detruto,  E*  dttrusa,  F* 
dettruso). 

")  F*  H*  ad  te,  E1  E*  prorsua  omittuut.  E1  sccundis  curis  recuperatac  digni- 
tatis  affectut  apponat. 

")  Ita  locutn  corruptissimum  ope  E1  E'  F'  reetituimiiB ,  qui  eum  ita.  habenl : 
Me  (El  F*  Hec)  ergo  que  ds  esse  voiuit  praedictae  scdit  antittitem  vel  pro  tnei  (E1 
F*  meit)  ordinis  qualitale  (F*  qualilatenc)  vtl  pro  tue  tecurttatit  (F*  vel  tue  leculari- 
tatis)  intuilu  (F*  iniuitum)  liujuteemodi  ideo  (E'  ujuicemodi  si  do)  promenda  (F*  pro 
mendas,  E*  Bec.  manu  correxit  pro  merito)  ...  ut  non  tum  (E*  F*  tu)  per  ...  guum 
(F*  que,  E*  rasa  lacuna)  pracientit.  F.diti:  fiaec  rogo,  quae  dicta  Deut  ette  vo- 
iuit  per  dietae  tedit  antlttiiem  vei  pet  mei  ordinit  pareitatem.  qui  tuae  tecurUatit  in- 
tuitit  . . .  vicnriam  ted  praetentit  . . .  absit  nrm  ingratut.  Sequentia  E* ,  erasa  nostra 
lectioue,  ita  corresit:  altius  vehasset  div.  rev.  ordinem  et  kum,  cond.  atpicius  quod 
absit  a  tua  menle  ut  ingratus. 


iGoogle 


EPISTOLA   1.  225 

antistitem,  vel  pro  niei  ordinis  qualitate  vel  pro  tuae  securitatis  in-  a.  483 
tuitu  hujuscemodi  ideo  promenda  judicavit,  ut  non  tam  per  ejus 
qualemcunque  vicarium  quam  praesentis  apostoli  velut  auctoritate 
commonitus,  altius  vias  et  divinae  reverentiae  et  humanae  conditionis 
adspictens,  quod  absit  a  tua  mente,  non  ingratus  exsistere  videaris 
collatae  felicitatis  auctori.  Redeat,  obsecro,  in  animi  tui  intunan) 
deliberatione  conspectum,  quae  inimicos  tuos  facta  dejecerint,  quae 
te  ad  imperiale  fastigium  Deo  comitante  revexerint:  qualiter  illi  cum 
nefanda  dogmatds  receptione  CQnciderint,  et  quemadmodum  gloria 
tua  haereticorum  fuerit  depulsione  reparata;  ut  illi  contra  Calche- 
donensis  synodi  venerabilia*  constituta  et  beatissimi  papae  Leonis 
scripta  venientes,  ipsa  sui  molitione  collapsi  sint,  et  qnibus  modia 
eorum  reformationes  ad  pristinum  remeaverint M)  tuam  reverentiam 
principatum. 

5.  Liceat,  oro,  apud  te  fidenter  exserere'5),  quae  convenit  non 
tacere.  Unicum  in  te  superest  prisci  nomen  imperii.  Ne,  quaeso,  . 
nobis  salutem  tuam,  pie  imperator,  invideas,  ne  fiduciam  pro  te  mi- 
nuas  /upplicandi !  Causae,  quibus  Dominus  sit  propitius,  inquiren- 
dae  sunt,  non  quibus  ejus  indignatio  provocetur.  Convenio,  con- 
testor,  obtestor;  quoniam  metuo,  horresco,  formido,  ne  mutatione 
causarum18)  et  earum,  quod  absit,  mutetur  eventus.  Respice  potius 
ad  decessores  tuos  augustae  memoriae  Marcianum  scilicet  et  Leonem, 
et  tantorum  principum  fidem,  legitimus  eorum  successor,  amplectere. 
Debes  illorum  religioni  consensum,  debes  memoriae  reverentiam: 
absit  a  tua  devotione,  absit  a  tua  potestate,  ut  talium  credaris  re- 
spuisse  judicium! 

6.  Postremo   professionem   tuam    conscientiamque   recolendam 
sensibus  tuae  pietatis  insinuo.     Palatii  tui  facito  scri: 


")  Ita  E1  E*;  editi  cum  F*  H"  integra.  Deinde  E*  sec.  manu  contpectus  qui 
immicorum  tuorum  facla  dejecerat,  quum  prima  manu  cum  E1  F*  H»  et  editds  con- 
tpectum  quae  dejecerunt  (E*  dejecerint  ...  cohcidcrint,  F*  ...  enexcrint.. .  condiderint). 
Mox  editi  tn  hacreticorum. 

")  E'  -E*  remeaverunt  tua  reverentia,  P*  H'  remeaverint  tuam  reverentiam,  unde 
nostra  lectio.  Editi  remeaverunt  tuarum.  Porro  remeaverint  hic  sumitur  active, 
et  idem  sonat,  quod  reduxtrinl  (b  ad  marg.  repararunt)  seu  remeare  feceriiit. 
Felix  Zenoni  in  memoriam  revocat,  quomodo  Basiliscus  Calchedonensem  sjno- 
dum  et  scripta  Leonis  condemnans  e  principatu  eiciderit,  ipse  vero  contrariam 
viam  iniens  ad  enmdem  capeasendum  redierit.  Quem  revera  his  obaeoutum 
«(,  testis  est  lei  ejusdem  anno  478  exeunte  data  1.  16  Cod.  Just.  1,2:  Decerni- 
,  imu,  ul  antiquatit  ac  infirmatit  fundiiut,  quae  contra  iptum  ortkodoxae  religionit 
Deum  quodam  modo  facta  tunt,  in  integrum  rcttituantur  univerta  etc. 

")  Ita  E1  E*j  P*  H'  exercere  quae,  editi  exponere  quem.  Deinde  E1  E*  impe- 
rii,  ubi  alii  imperatorit'. 

'*)  Ita  E1  E"  F*.  Kditi  et  earum  omittunt,  moxque  scribunt:  Hetpice  propi- 
tiut  (E1  potiut)  ..  ampleati  debet  illorum  in  religione  contentum,  quorunt  dehct  (E* 
correirit  sec.  manu  reUgionis  contentum  eoruaque  deba). 

BPISTOt.U  KOMAS,  POHTIV.    I.  15 


^icjitizedbvGOOgle 


226  S.  FELICIS   II  PAPAB 

i.  483.  et  scripta  illa  diligentius17)  vestigari,  quae  ad  apicem  summae  re- 
grediens  potestatis  ad  decessorem  meum  pietas  tua  pro  communi 
gratulatione  direxerit.  His18)  eum  nempe  magna  laude  prosequeris, 
quod  haereticam  tyrannidem  praedicationis  catholicae  vigore  contri- 
verit;  quae  utique  illius  viri  praedicatio  nihil  aliud,  quam  de  Euty- 
chianae  labis  errore  prorsus  abolendo  ejusque  sequacibus  excludendis 
ac  pro  synodi  Calchedonensis  definitione  servanda  reducendoque 
sanctae  memoriae  Timotheo  rectae  fidei  sacerdote,  tota  sua  textus 
serie  prolocuta  est.  Haec  certe  fcua  mansuetudo  cognoscit lB),  nec 
res  incognitas  tua  clementia  proferre  potuisset,  et  palam  aperteque 
professa,  quod  laudum  tuarum  testificatione  firmasti. 

7.  Requirantur  illa  quoque,  quae  ad  sanctae  memoriae  Timo- 
theum  orthodoxum  Alexandrinum  episcopum  serenitatis  tuae  paginae 
sunt  locutae,  atque  ex  ipsis  actibus  intuere,  niai2")  Petro  ex  memo- 
rata  urbe  secluso,  qui  ejus  ecclesiae  tunc  temporis  incubabat,  supra- 
"  dictum  Timotheum  non  fuisse  revocatum.  Vos  ad  eumdem  veneran- 
dae  recordationis  pontincem  jam  reductum  saeras  venerabiles  moz 
dedistis,  quibus  fideli  pectore  gloriamini,  quod  sanctae  ecclesiae 
magnae  civitatis  Alexandrinae,  providens  orthodoxae  fidei,  Dominus 
noster  ac  Salvator  verum  rursus21)  restituerit  sacerdotem.  Ubi  ma- 
nifestum  est,  quia'  quum  hunc  verum  dicitis,  illum  fuisse  falsum, 
qui  est  depulsus,  ostenditis;  et  quum  in  venerando  Timotheo  ortho- 
doxaen)  fidei  Dominvm  testamini  providtsse,  pervasam  modis  om- 
nibus  in  Petro  perbibetis  refutasse  doctrinam:  non  oh  aliud,  ntsi 
quia  et  ille,  qui  orthodoxus  pronuntiatur  etM)  verus,  Galchedonensi 
synodo,  sicut  ejus  tunc  missa  tenet  professio,   consentiebat,  et  iste, 


")  ItaE'E*F*.    Editi  ditigenler  imestigari  ...  direxit. 

K)  Ita  E1  F.3  F*.  Editi  his  eum  semper  ...  contriveris,  contra  contextns  et  hi- 
atoriae  veritatem.  Similiter  in-  sequentibus  editi  prorsus  corrnpte:  qua  vtique 
ittius  veritatit  praedicatione  nihit  aliua  quam  de  Eutychiano  laboret  errore  . . .  eircltt- 
dendit.  fiaec  pro  ...  serie  pie  locuta  est.  Codicum  nostronim  auctoritatem  aequi- 
mur,  nisi  quod  consueto  more  hac  pro  synodi  pingunt,   F1  etiam  laboris  errore. 

")  Ita  E1  E*  F1,  uisi  quod  E'  ffic.  eerte  .. .  tuam  clementiam  proferre  pobasse  .. . 
profettam  (F*  professe).     Editi  cognovit. 

*°)  Ita  codices  noatri;  cousentiuut  vulgati,  nisi  quod  ex  ea  memorata  ...  ei 
errtesiae  ...  gtoriabamini  habent.  K'  aecundis  curis  nim  Petrut  ...  leclusut  ...  a 
supradieto  Timotheo  non  fuittet  revocatus.  F'  *i'it(  locutae  ...  ex  ejus  memoratae  urbis 
...  qui  ejut  ...  provoeainm. 

")  Ita  E1  E*  F*.     Editi  omittimt  rurntt  et  deindc  hunc;   subinde   iidem  qui 

")  Ita  E1  E*F',  nisi  quod  E*  aecundis  curis  refuitte  (fortasse  pro  fuiste  re- 
petita  a  prioro  voce  littera  s.  quae  apud  veteres  proraus  similia  littcrao  r).  Editi 
orthodoxo  fidem  . . .  testamini  reduxisse  peroersam  in  omnibut. 

")  E*  post.  manu  ett  verus  Palchedonentis  tynodi  obtervator  sicut,  qaum  antea 
nostra  et  aliorum  leetio.  Moiqne  E1  F*  tjut  sumissa  (F*  suum  missa)  tenet  pro- 
fessio  coagregabaC.  ac  deinde  editi  penersus  ejicitur. 


3i9ilizedbVGOOgIe 


EPISTOLA   1.  227 

qui  falsus  et  perversus  edicitur,   ab  ejusdem  synodi  tramite  discre-a. 
pabat. 

8.  Denique  cunetos  episcopos  Aegypti  universosque  clericos") 
increpatis,  vestris  generaliter  apicibus  sancientes,  ut  niai  intra  duos 
menses  ab  his,  quae  a  principio  contra  canones,  contra  ecclesias  Dei, 
contra  orthodoxam  fidem  cogitaverant,s),  abstinerent,  atque  ad  beati 
Timothei  communionem,  quam  impie  reliqnerant,  dignae  poerjitentiae 
satisfactione  remearent,  ■  non  solum  despoliandos  honoribus  verum 
etiam  et  Alexandrina  urbe  et  omni  Aegyptiaca  regione  carituros : 
injustum  enim  videri,  sicut  Christianus  imperator  affinnans,  ut  qui 
se  ab'*)  Ecclesia,  quae  ubique  terrarum  est,  segregarent,  haberent 
sacerdotes  dignitatem  aut  nllo  sacri  minbterii  nomine  censerentur. 
Yos  indigne  ferentes  al>  Alexandrinis  sediriones  iterum*7)  concitari, 
eos  qui  praeter  ordinem  clericalem  simili  deceptione  tenebantur,  nisi 
salutaribus  monitis  obedirent,  tali  poena  dignos  arbitramini,  qualem- 
non  sustinerent  nec  ullis  criminibus  involuti. 

9.  Vos  Petrum "  speciali  notantes  elogio,  quod  illicite*  se  Ale- 
xandrinae  injecisset  ecclesiae,  omnes  qui  tam  ab  eo  quam  haeretico 
Timotheo  jam  defuncto  fuerant  ordinati,  si  infra  tempora m)  definita 
resipiscerent,  ad  commnnionem  catholici  Timothei  mandatis  recipi 
(non  etiam  ad  male  praesumpti  gradus  privilegia  debuerant  admitt\) : 
consequenter  addentes,  ceteros  deteriora  subituros,  si  eligere  meliora 
noluissent.  Vos  cujuslibet  post  has  vanasIg)  satisfactiones  causas 
cnnctis  penitus  abstulistis,  quia  ipsos  ab  unitatis  consortio  discedentes 
recensuistis  tulisse  judicium.  Vos  de  ipsius  persona  Petri  quidquam 
denuo  defricandum 30)  sapienti  consideratione  tacuistis:  quippe  quem 


w)  Ita  E1  E*;  editi  cum  F*H'  cleros  ...  incrtpastis,  et  infra  arbitrabamini  . . . 
mandaitis.  Praewnti  trotem  utitnr  tempore  utpote  ex  tenore  ipsarum  sacrarum 
loquens. 

**)  Ita  E1  E'  F*.  Editi  cogitaverunt  . .  .  alqitt  btati  . .  .  communione  . . .  reli- 
guerunt. 

H)  Ita  E1  E*,  quod  et  sensus  poatulat.  Editi  cum  P*  ad  eccletfant  ...[¥'  lene- 
hranat)  ...  sacerdotes  aut  (F*  ut)  uilo  tacro. 

17 j  Editi  (omiaao  iterum)  concitatas  . .  ■  propter  ordinem  . . .  arbitrabamini ,  et  de- 
lent  qualem  non  sustinerent  ttc,  Sequimur  E1  E*  F',  uiai  quod  E1  coneitarunt,  F* 
cogitavcrunt  ..  imohili*.  . 

")  Ita  E1  E*  F*.  uisi  quod  debueratis  admitti.  Editi  infra  finita  tempora  ... 
mandastis  ...  decreveratis  admitti.  Haec  Zenonis  constitutio  regulis  eccJesiaatiois 
consentanea  erat,  qnibus  generatim  sancitur,  ut  qui  praeter  fas  ordinati  sunt 
removeantur;  cf.  Siricii  epiat.  10  n.  18,  Innoc.  epist.  3  n.  7,  Coelestini  epist  4 
n.  8  al.  Hinc  etiam  Siiuplicius  epist.  18  u.  S  de  Petro  Mongo  decrevit,  ipsi  poe- 
nitenti  communionem  indulgeri  posse,  non  fottigium  tacerdolalit  dignitatlt. 

*•)  Ita  E1  E*  F*.  Editi  earias  tatisfactionis  causal  ...  quibu»  ipsos.  fl3  pott 
.  haec  tpatta  salisfactionis  lectionem  vulgatam  de  suo  corrigendam  duiit. 

**)  Ita  E1  E*  F*.  Editi  defricandi  ...  bonore  nudatum  ...  avt  a  nulHs  aut  ab 
Aaereticit  ...  inuidiosut  intraret, 

15' 


3i,«izSdb,Google 


228  8.  FELICIS  II  PAPAE 

a.  483.  Ecclesiae  arce  dejectum,  simul  pervasi  pontificii  videretis  colore  nu- 
datum,  nec  ullo  modo  fieri  posse,  ut  unquam  vel  orthodoxis  praesi- 
deret,  qui  aut  nullis  aut  haereticis  fuerat  institutus,  vel  recidiva 
toties  temeritate  violentus  ovile  dominicum  subdolus  et  insidiosus 
intraret. 

10.  Atque  ideo  qnod  corrigendis  ejus  praetendebatis  sectatori- 
bus  irrogandum,  huic  jam  quaai  magistro  sceleris  ratdonabiliter11) 
deputabatis  inflictum:  ut  quibus  fomes  merserat  ad  ruinam,  fieret 
ipse  metuendae  damnationis  exemplum.  Quod  usque  adeo  verum  eat, 
ut  superstdte  venerando  Timotheo  religione  solita  jusseritis,  si  eidem 
humanitus  aliquid  evenisset,  non  nisi  de  catholicorum  eollegio  cle- 
ricorum  et  a  catholicis  consecratum  substitui  debere  pastorem:  quia 
utique  nullo  more,  nullo  ritu  sub  vestrae  serenitatis  obtutibus  hae- 
resis  ipse  praecipuus  Eutychianae  dementiae  poterat  esse  vel  dici 
orthodoxi  successor  antistitis.  Quo  igitur  animo  bestiam,  quam  a 
gregibus  Christi  eduxistis32)  abigendam,  in  eorum  denno  patimini 
saevire  perniciem?  Certe  legibus,  quas  humanis  rebus  imponitis, 
mavultis  vinci,  quam  promulgare  contraria;  quanto  satius  feceritis 
intemerata  persistere,  quae  heri  pro  integritate  retinenda  fotius 
Ecclesiae  protuUstis,  quo  et  vere  catholici  imperatoris  auctoritas  in- 
convulsa  permaneat,  et  nihil  accidat,  quod  actibus  apud  Dominum 
vestrae  felicitatis  obsistat. 

11.  Cernis  enim,  venerabiUs  imperator,  quia  ut  Calchedonensis 
synodi  indubitata  defensio  inimicorum  ejus  elisio  est,  sic  vicissim 
manifesta  illius  impugnatio33)  comprobatur  hostium  venerandae  ipsius 


"')  E*  E*  F*  rationabiltbus.  Deinde  editi  quibus  fratret  merterat  (E1  fomet,  E* 
fomet,  F*  formet;  malim  fomitem  vel  foveas).  Ut  sequetftem  textuB  restitutionem 
comproberaus,  qun  et  aenflua  antea  caliginoaus  lucem  accipit  et  hiatoriae  fidea 
vindicatur,  nihil  aliud  opua  est,  quim  ut  lectioneB"  codicum  et  editorum  appo- 
namue,  Habet  igitor  E1  qvo  usque  adeo  vcrum  est  ut  superstitt  venerandc  timotheo 
religionem  soilita  jusseritis  ...  evenis  Non  ti  de  catholicorum  etc.;  E*  Quo  utque  ad 
eum  vero  juiteritit  si  eidem  umanitus  aliquii  evenisset  non  nisi;  F*  quosque  ad  eum 
verum  est  est  ut  super  superstites  venerande  Timotheo  legionem  soltidta  ...  aliquis  de- 
venisset.  Non  nisi  de  calholicorum  colltctio  clericorum  . . .  subiit  ut  vidtre  pastorem  quia 
ulique  nulio  more  ete,  Editi  Quodqut  adeo  verum  est,  ut  superstare  ventrando  Timo~ 
theo  Itgionem  soiticite  jusseriti»  ...  evenisiet.  Vo»  non  nisi  ...  consecratum  tubiittis 
videre  pastorem:  quia  ubique  nullo  rilu  ...  potuii  etst. 

»)  E1  E*  F*  eduxittis  moxque  legibus  (E*  legimus)  quas  hiaumis  rebus  imponi- 
tis  ...  sattm  (E1  sacratius,  F*  sacrius)  feceritit  etc.  Editi  duxittis  ...  legibus,  quat 
univertis  imponitit  magis  vuttis  ...  satius  futrit  ...  quae  heri  pro  ...  et  tui  catholici 
impera  ...  et  ni/ul  accedat ...  felicitali.  Favet  partira  F*  ...  quas  unirebus  impuni- 
tittimi  euttit  ...  provulgare  contraria  .  quanto  tacrius  fueritis  ...  perlittcre  queri  ... 
quo  et  tuerc  calholici  imperatoris  ...  felieitatil. 

"j  Ita  E1  E1  favente  partim  F*,  niai  quod  E1  omittit  eongregationis  evedio, 
E*  ejus  loco  habet  congrtgationis  electioque.  F*  ut  ad  Calch.  ...  deftntio  ett  ... 
ipsius  congregationis  electioque  mtmorabilis  quemadmodum.    Editi  corrupte  tmpugna- 


byGoogle 


congregationis  evectio.  Congregatio  memorabilis ,  quemadmodum  a.  483. 
verba  divina  noa  instruunt,  neque  m  dextrum  neque  in  sinisirum  limi-^^- 
tem  reclae  dispositionis  excedit,  sed  via,  ut  scriptum  est,  regia  media-  ' 
que  gradiendo,  hine  atque  inde  Neatorii  Eutychetisque  sacrilega31) 
commenta  detestans,  ita  magnae  pietatis  praedicans  sacramentum, 
ut  omnipotentis  Dei  Patris  consubstantiale  consempiternumque  Ver- 
bnm,  quod  incommutabili  Deitate85)  descendit  et  incarnatum  est,  ab 
ipso  ineffabiU  conceptionis  exordio,  quam  sibiin  utero  virginis  ma- 
tris  potenter  instituit,  unum  eumdemque  Jesum  Christum  dominum 
nostrum,  unum  eumdemque  et  Dei  et  hominis  filium,  unum  eum- 
demqne  inconfuse,  indivise  Deum  hominemque  veraciter  permauen- 
tem  intemerata  Patris  lege  prolatum,  in  hoc  mundo  fuisse  conspi- 
cuum,  divina  simul  humanaque  gessisse,  mortnum  atque  ex  mortuis 
resurgentem  in  Patris  dextera  residere,  itaque88)  inde  venturum, 
ut  est  visus  ire  in  eoelos,  eatenus  profiteatur,  quatenus  et  libronun 
memorat  traditio  divinorum  et  Nicaeni  concilii  formam  secuti  cuncti 
retro  prae,dicavere  pontifices :  sieut  eorum  tam  Ephesino  plurima  com- 
petenter  inserta  conventui,  quo  beati  papae  Ooelestini  temporibus 
Nestoriana  pestis  exstincta  est,  quam  datis  augustae  memoriae  Leoni 
papae  sanctae  memoriae  Leonis  epistolis  capitula  subjecta  testantur; 
quibus  vir  illo37)  permotus,  consulens  etdam  totius  Orientis  episco- 
pos  eorumque  responsa  subscriptionesque  super  synodi  Calchedonen- 
sis  approbationem  suscipiens,  eam  nullatenus  passus  est  mutari. 

12.  Quo  magis  Christiana  mente  perpenditis  *■),  et  hoc  esse 
verum,  quod  cum  divinis  assertionihus  catholicorum  de  toto  orbe 
doctorum  longe  antequam  hujusmodi  quaestio  nasceretur,  consona 
ubique  dicta  cecinerunt,  et  ideo  nulla  iteratione  refoveuda,  quae 
constarent  jure  damnata:  ne  non  solum  causa  praesens  in  omne 
catholici    nominis   tendat59)    exitium,     sed    etiam    cunctis    haeresi- 


tione  ...  cngnitivnis  evectio.  Meminittia,  quemadmodum  ...  txcedere.  a-1,  codicum 
mas.  expers,  loco  cogtdtionit  Buaeit  conttitutionie  seu  definitionit,  c'  prottetionit, 
ubi  tamen  nec  eenaoa  nec  oratio  satis  aanatur, 

")  Ita  E1  E' ;  F*  tacriiega  commendat  . . .  instruit,  cditi  sacriiegid  condemnata  . . . 
lempiternumque . 

'*)  Ita  E'  E*  W.  Editi  dtitatt  et  incarnatum  ttt  et  ab  ipso  ineffabitis  ...  polcn- 
ter  instruxit. 

")  Editi  itemque  moxque  profitcrentur  ...  forma,  sicuti  ...  sic  eorum  tian  Ephe- 
sino  primo  competenter  inserta.    E1  E*  F'  sequimur. 

")  Ita  E1  E'  F'.  Editi  itle  consuten*  . . .  episcopis  ...  ea  nuttatenus  . . .  appro- 
batione.  —  Ex  horum  respoasis  concinnatuB  eat  liber  encycliuB,  quem  Epipha- 
niua  Bcholasticus  ut  in  Belvacenci  codice  notatur,  iu  latinum  sermonem  con- 
vertit. 

")  Ita  E1  E'  F*.  Editi  perpendit,  moxque  contomntia  (F*  consonat)  ubique 
dicta  concinuerant  ...  Itfodienda. 

**)  Ita  E1  E1,  nigi  quod  cum  F*  exilium.  Editi  et  F*  extendat.  Lectionem 
uoatiam  confirmant  UU  sequentis  epiatolae  n.  8:   Vnde  si  contra  synoeti  Calche- 


^igilizedbyGOOgle 


230  S.  FELICIS  II  PAPAE 

i.  483.  bus*')  pubtica  belli  resumendi  pandatur  occasio,  si  quolibet  modo,  quod 
semel  a  veteribus  universaliter  decisnm  est,  retractetur.  Ubi41)  esse 
jam  cousequens  proculdubio  pervidetis,  Alexandrinae  ecclesiae  per- 
vasorem,  funesta  diu  impunitate  grassantem,  vestris  praeceptiouibus, 
quibus  inerito  dudum  probatur  ejectus,  esse  ninilominus  addicendum. 
An  non  ipse  est41),  qui  per  triginta  fere  annos  catholicae  desertor 
Ecclesiae  inimicorumque  ejus  sectator  et  doctor  et  ad  fundendum 
sanguinem  velox  fuit  semper  et  promptns?  Numquid")  adhuc  istum 
dissimulatione  sumus  quadam  et  conniventia  recepturi?  In  quo 
revera   non    est   opus    discussione    subtili,    quia    ejus    aperta    sunt 


13.  Dolet  certe  pietas  tua4'),  quod  per  diutuxnos  partis  alter- 
nae  gravesque  conflictus  multi  de  hoc  saeculo  videantur  ablati  aut 
baptismatis  aut  communionis  expertes.     Sub  hoc  ergo  praesule  ne  '*) 


donentit  instittita  tendere  . . .  quia  non  tolnm  in  hac  cauia  adversus  omncm  catholid 
dogmatit  lendatur  unitatem. 

*°)  Ita  E1  E*,  ut  et  aperta  ailctoris  sententia  postulat.  Editi  cuni  F*  H"  re- 
siduil  publica  bella. 

*')  Editi  uli  esse  jam  ptrvidetis  A.  e.  perversorem  . .  nihilomimt»  -abii/cnduin. 
Resarciuntur  ex  Gelasii  tract.  II,  sub  cujus  initium  locus  hic  insertus  est,  cuique 
concinunt  E1  E*  F*,  uisi  quod  contequent  omittunt. 

«)  Ita  E1  E'  F»,  qiubufl  concinit  Gelas.  1.  c,  nisi  quod  cum  F'  H"  fere  omit- 
tit.  Edit.i  etl  per  triginta  annos.  Stuit  autem  revera  triginta  anui  et  imua  ab  eo 
tempore,  quo  Dioscorus  in  exailium  ejectus  eat  et  Proteriua  in  ejua  locum  guf- 
fectua,  quod  anno  452  contigit.  Inde  ab  eo  tempore  ia  Petrua  adhuc  diaconus 
et  Timotheus  Aelurus  tunc  presbyter  ae  ab  Alexandrina  ecclesia  aepararunt ;  cf. 
geeta  de  nom.  Acac.  n.  4  et  Evagr .  III ,  5  et  8.  Propter  caedem  autem  Proterii 
et  iterataa  Alexandrinorum  aeditJODes  effusione  sanguiuis  redundantea  (cf.  Evagr. 
III,  14)  Petrus   hic  ad  fundtndum  tanguinem  semper  vetotc  et  promptm  dicitur. 

**)  Ita  E1  E*,  etsi  suo  more  corrapta  scriptura:  E*  Nianquid  adhuc  ittum  de- 
simuTatione  sumus  ct  coltnibentia  recepturi;  E1  dittimulatione  tumus  quadam  et  chohi- 
bentta  recepturi  in  quo.  Quibus  favet  Gelasius  1.  c,  nisi  quod  et  istam  diiiimuiatio- 
nem  lumut  quadam  ex  conhibentia.  F*  autem:  Numquid  adhuc  iitum  de  simulationtm 
tumut  quadam  tx  quohibenlia  praecepiori.  Unde  editd  oorruptius  i  Numquid  ad  hanc 
ittom  disiimulationem  tumui  quadam  tx  convlventia  (ad  marg.  conniventia)  praecepto- 
risT  Porro  aimulationem  quidem  Petri  etiam  Evagr.  III,  17  notat,  eum  veiut  co- 
thurmtm  quemdam  el  vtteratorem  ttte  temporibut  accomodatie ,  ac  nunc  quidem  Calche- 
donentem  anathematlzatte  tynodum,  tunc  vero  eamdem  omnibut  suffragiis  amplexum  eue. 

**)  Scil.  in  Henotico.  Ex  hoc  enim  contigit,  ibi  Zeno  apud  Evagr.  III,  14 
dixit,  ul  innttmerabilis  hominttm  multitudo,  qitim  tot  annorum  spatio  temporis  iongin- 
quitat  ex  hac  luce  tubtraxit,  pariim  rtgtneraiionis  laeaero  fraudata  interierit,  par- 
tim  absque  divinae  communionis  perceptione  ex  hac  nita  migraverii ,  utqut  innumerae 
caedts  perpetratae  sint,  et  effusi  tanguinis  copia  non  terra  sulum  sed  etiam  aer  ipte 
sit  contaminatus. 

**)  E*  F*  ne  non  sint  baptizati  efficiantur  ...  tranttant  in  perditorum.  E'  ne 
non  sint  baptizati  efflcianiur  haeretici  et  ne  sine  communione  /ton  baptizati  effician- 
tur  haeretici  et  ne  tine  comnutnione  transeant  in  perditorum.  DiScile  dictu, 
num  sola  scriptoris  incuria  an  aliqua  varia  lectione  haec  confusio  prodierit. 


^igilizedbyGOOgle 


EPISTOLA   1.  231 

iioii  sint  baptizati,  efficiantur  haeretici?  Et  ue  sine  communione  a.  483. 
transeant,  in  perditorum  pravitate  denciant:  ut,  quemadmodum  scri- 
ptum  eat,  Caecus  caeco  ducatum  praebens  cum  eodem  mergaiur  in  ^Jvr 
foveam?  Non  est  hoc,  oro  te,  accesaisae *"*)  remediuni,  sed  creviaae 
periculum,  quaudo  nec  sauciis  adhibetur  fida  curatio,  et  sania  inge- 
ritur  miseranda  contagio.  Nam  quod*7)  aiunt  sedari  posse  furores 
suos,  ai  tsli  rectore  potiantur,  quid  eat  alhid  dicere,  quam  causam 
nullam  superesse  certaminis,  si  haereticis  victoria  tribuatur?  Proinde 
quibus  inferri  castigationis  aliquid  etiam  corporalis  ut  pater  patriae 
beniguus  horrescis,  multo  clementins  eorum  animas  non  patiaris 
intercipi 4-8),  sed  pia  dispositione  compressos  tandem  subdi  facias  ca- 
tbolico  sacerdoti :  ut  et  verae  regeuerationis  effectum  et  in  aeternum 
sibimet  profuturae  communionis  auxilium  consequantur.  Suggerit") 
vobis  divina  providentia  facultatem,  qua  eidem  matura  referatis  opera 
praestitorum.  Depulit  .ille**)  vestrae  religionis  vastatorem;  vos  ab 
ejus  Ecclesiae  cervicibus  irruptionem  deturbate  praedonum.  Pacavit 
ille  rempublicam,  sicut  vester  quoque  sermo  testatur,  a  tyrranide*1) 


Equidera  ex  ea  textum  veriorem  aliquatenus  reBtituisse  mihi  videor,  quum 
editi  imlla  auctoritate  usi  vix.  feliciua  ita  proferunt:  ne  sint  baplizati  el  effi- 
ciantur  hatretiti,  et  sint  communione  transtant ,  ne  in  perditorum  pravitate  defi- 
ciant:  ui  etc.  ...  Est  autetn  acnsua  ejusmodi:  Sub  hoc  ergo  praesule,  ne  non  xint 
baptizaii,  num  liceat  effici  haerciicos?  Et  ne  line  eommunione  transtant,  num  lieeat 
in  perdUorum  pravitate  defici:  ut,  quemadmodum  ...  foutam?  Observatione  digna 
est  FeKcifl  responsio,  qua  satius  esse  docet,  omnino  non  baptizari,  quam  bap- 
tiamo  haereticum  effici,  ex  hac  vita  siiie  ouchariatiae  perceptione  migrare,  quam 
eam  ab  haereticis  suacipiendo  haereticae  labia  societate  pollui.  Eac  doctrin» 
imbutus  s.  UermenegilduB,  Gregorio  dialog.  III  c.  31  teste,  paschalem  sollenini- 
tatem  transigere  et  vitam  ipsam  finire  aine  eucharistia  maluit,  quam  ab  Ariauo 
episcopo  Bacrilegae  conaecrStionis  communionem  suscipere. 

**)  ltaE1  E*;  F1  corrupte  accerritieme  dBcreviiset . . .  nec  causit  adldberetur  foeda 
euratio.     Editi  acerrimum  dtcrevisse  periculvm. 

4T)  Ita  E1  E*  F»,  nisi  qnod  F*  in  furoret  ...  sive  haereticii.  Editi  quomodo 
ajunt  ».  p.  si  in  futuro  furorct  suos  potiantur.  Quid  elt  illud  dicere  jam  ceuiam  ... 
niti  haerelicii;  id  quod  nec  antecedentibus  consonat  nec  sauum  senBum  prae- 
bet.     Deinde  omittnnt  patriae. 

,B;  Ita  E1  E*  F*  et  editi,  nisi  quod  E'  interfici  ...  diipensatione,  F*  diipu- 
tatione,  editi  depoiitione  ...  ut  verae  generaiionis  ...  stcurum  sibimtt  (F*  ut  in  eo- 
rum  libimet). 

•)  E*  P*  tuggtrit  (F*  lubierit)  nobii  (E1  vobii)  divina  providentia  facultatem  guae 
idem  mature  feralii  (F*  qua  eidem  mater  effiratil)  opera  prestUorum;  unde  no- 
stram  lectionem  eipiscati  sumus.  Editi  Subjecit  vobis  ...  qua  itidem  effringatis 
opera  pcrfidorum. 

**)  Bcil.  Deus.  Sic  enini  papa  orationem  prosequitur,  quasi  proxime  Dei 
prooidtnlia  Bcripsisset.  Hetigionis  vestrae  (editi  nostrae)  vattatorem  autem  Basi- 
liscum  intelligit. 

")  E1  haerclicam  ...  ipitus  et  mox  cum  E*  F*  exuite  (E*  eruUe)  Chrittianoi, 
RettUuit  Ule  vot  aulne  legitimae  imperatorit  jure  (E1  legitimo  imperatore)  suffulloi. 
Editi  nescio  qua  auctoritate:.Aa«r*iiea;   Hbertatem  vot  ab  iptis  ...  eruentet  Chri- 


>vGoogIe 


232  S.  KELICIS  II   PAPAE 

a.  483.  ha-eretica  libertatem;  vos  ab  ipsius  haereseos  praeceptoribus  populos 
eruite  Christianos.  Restituit  ille  tos  aulae  legitimae;  imperatoris 
jure  suffultos  reddite  vos  magistro  discipulum  et  sedem  beati  evan- 
gelistae  Marci  ad  communiouem  beatissimi  Petri  debita")  eorum 
meritis  devotione  reducite:  ut  ipso  in  vobis  opus  bonum  perficiente, 

10  22  1u'  ^^P'*»  securi  audire  mereamini:  Qui  perseveraverit  usque  in  finem, 
hic  salvus  erit;  et  ad  tuae  gloriae  cumulum  ita  vice  Dei  praesideas 
mundoM),  veraciter  exsistens  Divinitatis  imitator,  atque  adhuc  in  re- 
bus  temporalibus  constitutus,  jam  experiaris  et  munus  in  aeternam 
tibl  beatitudinem  praeparatum. 

14.  Quia**)  vero  cuncta  titteris  non  potuerunt  comprehendi, 
quae  negotii  qualitas  non  sinit  praeteriri,  quaedam  veneratoribus  ve- 
stris  fratribus  et  coepiscopis  ineis,  quibus  cura  legationia  injuncta 
est,  proprio  apud  vos  agenda  sermone  commiasa  sunt.  Precor/  ut 
ea  quoquess)  et  audire  benignius  et  indifficulter  annuere  quum  pro 
catholicae  observantia  veritatis  tum  etiam  pro  regni  vesfcri  incolu- 
mitate  dignemini. 

Epistola  2. 

^Mart"1'  Felicia  papae  ad  Acacium  Ckrastantinopolitanum. 

'  Incusans   obttinatum  ejus  illentium   (a.  let'i),  pontifex   instantius   hortatur,    ul     p 

priorit  cimversalionis  non  inancmor  imperatorem  ad  tuendum  catholicum  Johanntm 

et  peltendum  kaereticum  Petrvm  omnimodo  intlimulet  (n.  3 — 10), 

yelioii  ad  Asulnm  epUcapum  per  Vitalem  ot  lOsenmn1)  epUoopoi. 

1.  Postquam  sanctae  memoriae  decessore  meo  papa  Simplicio 
de1)  hujus  vitae  cursu  snperna  praeceptione  migrante,  ministerii,  quod 
regebat,  ad  meae  humilitatis  officium  gnbernacula  pervenerunt,  inter 
diversas  generalis  Ecclesiae  curas,  quas  ubique  terrarum  cunctis  po- 
pulis  Christianis  summi  pastoris  voce  delegante  beatissimus  Petrus 
apostolus  pervigili  moderatione  dispensat,  continuo  me  sollicitudo 
maxima,   quae   et  praedecessorem  meum  incessanter  angebat,  tam 


stianit  restituite.  lUe  vot  aulae  legitimae  restttuit  imperatorU  jure  su/fultos;  reddite 
vos  m.   discipidum;  sedem  bcati  Marci  evangelistae  ad  etc.' 

**)  Editi  de  uitae,  et  mox  coeperit  secure;  E*  demta,  E'  F*  devita,  unde  noatra 
lectio.    Eat  lupeue  librariia  ueitatuB  v  pro  *  pingendi. 

•«)  Ita  E'E*F«,  et  mox  E'  exittat,    Editi  verendu*  veraciter. 

M)  E1  F*  Quia  autem  ...  poteranl  ...  veneratoribus  vris  (F*  venerationibus  no- 
strit).     Editi  Quod  vero  ...  potuerunt  ...  vcnerabi/ibus  nostris. 

ih)  Ita  E1  E1.     Editi  guaegue  ...  benignus  ...  tum  pro. 

')  In  Helas.  traot.  Hgest.  de  nom.  Acacii  n.  13)  vocaturVitalig  episeoput  Troenti- 
nas  fj  Piccna  regione  et  MiBenu*  Cumanae  ecctesiae  episcopus  ex  regiane  Campaniae. 

*)  Ita  E1  E*  F* ,  niai  quod  E*  agebat,  F*  tangebat,  et  moi  E*  F*,  quamq.  status, 
E1  guam  gue  status.  Editi  de  vitae  ...  in  diversat  ...  ineettanter  urgebat . . .  guam 
slalut  ...  regionit  exeepil. 


>vGoogIe 


EPISTOLAE   1.   2.  233 

Alexandriuae  urbis  quam  qui  status  fidei  totius  Orientalis  regionis  a.  483. 
esset  excepit.  Haec  nos  diebus  noctibusque  perstringcns,  ad  domi- 
num  filium  uostrum  Christianissimuin  priucipem  per  Vitalem  et  Mi- 
senum  fratres  et  coepiscopos  nostros  legationem  compulit  destware : 
quae"  vice  mea  pietati  ejus  et  debita  praesentaret  officia,  et  pro  fide 
catholica  majorumque  nostrorum  servandis  constitutionibus  suppli- 
caret. 

2.  Hacs)  igitur  illo  pergente,  par  fuit  dilectionem  tuam  diie- 
ctis  pariter  salutare  colloquiis  et  consequenter  hortari,  ut  aliquando 
tandem  causis4)  te  Domini  communis  impendas,  nec  despiciendum 
putes,  quod  pro  Christi  confessione  veridica  atque  uuiversalis  ejus 
Ecclesiae  definitione  vel  de  pace  concorditer  exsequendum  est,  sr 
illius  et  honore  cupis  esse  clarns  et  nomine.  Fatemur  enim  secun- 
dum  apostolicam  vocem,  magnam  nobis  inesse  tristitiam  et  dolorem  Rom.9,2. 
cordis  nostri  continuandumb)  cogitationibus,  quas  juges  pro  coelesti- 
bus  negotiis  sustinemus.  Imprimis  illud,  quod  dudum  ante  oculos 
fere  omnium  versabatur*),  occurrit:  cujusnam  rei  videlicet  interesse 
judicamus,  quod  dilectio  tua  non  modo  tantis  opportunitatibus  inde- 
sineuter  exortis,  verum  etiam  saepeuumero  decessoris  mei  litteris 
incitata,  velut  obstinata  sileutio  nunquam  super  hanc  partem  aut 
consulere  quidquam  voluerit  aut  referre:  quum7)  neque  nos  aliquid 
temere  sinistrum,  quod  absit,  de  tua  mente  couveniat  opinari,  et  ta- 
men  quia  venerabilium  virorum,  qui  ecclesiam  cui  praesides  ante 
rexerunt,  morem  formamque  destituas,  ullo  modo  pqssit  non  esse 
suspectum? 


*)  E1  E1  F1  Hec  igitur  Uto  pergentet  (F1  pergente)  par  (F*  pari). 

*)  Ita  locum  antea  mutilum  ex  E1  E*  F'  II*  rcstituim.uB,  niai  quod  F*  H'  i 
sis  paler  de  doimni  .. ,  guod  Cltristi.  E1  E*  eauiii  ie  domini  communit  (E1  < 
nis),  et  E1  vet  pace.     Bar.  et  editi   patrocinium  causac  domini  ...  putes  Chritti  ... 
et  unhertalit  e.  E.  definitione  —  vel  de  pace  concorditer  —  n  iltius. 

B)  Ita  ex  F.1  fi1  F*  He  restituimus  Siquidera  E1  E*  continuam  dum  ...  guat 
juges  pro  celeslibus,  F*  H!  coulitiuandum  ...  quas  iuics  (H1  quasi  uies)  proctUtntibut. 

*)  Ita  E1  E'  F"  H';  editi  vertebatur.  Moique  correximus  auctoritate  eorum- 
dem  msa. ,  nisi  quod  E*  indetinenter  extorrls ,  F*  H"  saepenumero  deceitoribus  meit. 
Editi  cujusnam  rt\  cauta  videlicet  inlercestit,  indica  nobis,  quod  ...  a  decessoribut 
ineis  Ulteris  inviiala  (ad  marg.  incitata)  velul  obstinato.  —  Cum  hac  quidem  Fcli- 
cis  eipostulatione  nou  couvcnit,  quod  Liberatus  breviar.  c.  18  scribit:  Acaciui 
vero  luiceptii  epistolis  Simpticii  retcriptit  ei,  quia  Jokannem  quidem  Alexandriae 
ignoraret  episcopum,  Petrum  vero  Mongum  aacepistet  in  communionem  in  Zenonil 
principis  unitivo.  Sed  idem  scriptor  a  se  ipse  dissidet,  sic  eodem  in  capite  sub- 
jiciens:  Qtium  per  quinqut  annot  taepius  fuisstt  admonitus  Acacius,  ut  de  ttatu 
Altxandrinat  tccltiiae  tancti  papae  solliciludinem  relevaret ,  nihil  unquam  respondert 
dignatus  est. 

*)  Ita  locum  ex  E1  E*  correximus,  nisi  quod  E*  tentrt  et  cum  E1  ilio  modo. 
F*  H*  et  edifci  Cumque  not  . . .  opinari  (F*  *()  lamen  , . .  uilo  modo  potsit  (F*  H"  pot- 
sit)  non  eue  suspectul?  (F*  H1  imceptui). 


>vGoogIe 


234  .   S.  FELICIS   II  PAPAE 

\.  488.  3.    Certe  si,  ut 8)  non  credimus,  beati  apostoli  vicariia  reveren- 

tiam  tuam  tuis  deferre  fastidis  affectibus,  memor  saltem  sacerdotalis 
officii  pro  fidei  integritate  catholicae,  pro  paternamm  custodia  san- 
ctionum,  pro  synodi  Calchedonensis  constitutione  servanda,  quae 
Nicaeni  eonventus9)  pendet  arcte  articulo,  atque  ejus  ubiquo  hosti- 
bus  comprimendis ,  sicut  orthodoxorum  urbis  illius  imitator  antisti- 
tum10),  constanter  exsurgere  debuisses:  quoniam  te  aliter  membro- 
rum  corporis  Christi  monstrare  non  possis,  nisi  nullatenus  providere 
destiteris,  quae  ejus  per  totum  mundum  docentur  prodesse  contagiis. 
4.  Proinde  adire  crebrius  ")  decuerat  Christianae  mentis  Augu- 
stum,  et  causas  eidem  salutis  suae  atque  ad  imperium  reditus  et 
conservandi  ejus  auxilium  trequenter  ingerere;  unde  inimici  illius 
corruerint,  et  qua  via  idem  surrexerit,  nihilominus  intimare  ei;  scripta 
illa  sensibus  pietatis  ejus  offerre,  quibus  decessorem  meum  eximia 
laude  sustulit  '*),  quod  haereticam  tvrranidem  catholicae  veritatis  as- 
sertione  confoderit.  Item  illa  quoque,  quibus  Petrum  Alexandrinae13) 
cervicibus  decussit  ecclesiae,  ut  sanctae  memoriae  Timotheum  revo- 
caret  orthodoxum.  Nec  illa  praeterire,  quibus  episcopis  et  clericis 
laicisque  per  omnem  Aegyptum  constitutis,  quod  a  divina  Christiana 
professione  deviassent,  sicut  catholicus  imperator  objectans  '*),  nisi 
intra  duos  menses  ad  communianem  sancti  Timothei  redirent,  et  ho- 
noribus  et  ecclesiis  omnibusque  in  illa  regione  denuntiavit  esse  pri- 
vandos.  Simul  etiam,  quibus  Pe"tri,  quem  illicite  se  Alexandrinae 
ecclesiae  injecisse  perhibuit,  ac  Timothei  haeretici  jam  defuncti  or- 
dinationes  vel  ea,   quae  de!i)  secreto  per  domos  dicebantur  actitare, 

')  Et  in  his  sequimur  E1  E*  F*  H",  nisi  quod  Bcribuat  fattidiU  ...  memor  ta- 
%hitem,  E1  autem  affratribut,  F*B*  aut  nen  credimus  ...  vtctoriU.  Editi  quod  non 
credimut  dedignarU  b.  a.  vicloriU  reverentiam  tuU  deferre  fattuosU  affeclibut,  memor 
taltent  officii, 

■)  E1  E*  F*  H"  conventus  pendet  ardet  (E*  pendet.  Ardel)  articulo  alque  eju! 
ubique.  Bar.  inde  mutavit  conventut  penitut  probat  artieulo*  atque  pro  eU.  Noatra 
lectio  (arcte  vel  arle  loco  ardet)  viz  ab  archetypo  discedit. 

10)  E*  conttituium.  Doiode  editi  aHter  inler  membra  . .  .  detUteres  iitU  guae 
per  t.  m.  d.  obreptU&e.  Sequimur  maa. ,  nisi  quod  F*  H*  detUteret  (E1  E'  desi- 
tterU)  ...  ducerentur  prodesse  coniagii,  E1  E'  decerentur  (El  docerentur)  prodeste 
conpagii. 

")  Ita  E1  E*  F*  IP,  nisi  quod  E'  F*  turrexerint  scribnnt.  Editi  adire  debes 
taepiut  CkrUtianae  . . .  atque  etiam  fmperii  rcddiiurus 

")  Editi  extuUl  eo  quod.  Scripta  haec  imperatoris,  quae  et  Simplicius  epist. 
6  n.  3  laudat,  jam  non  exstant,  sicut  nec  duo  alia  Bimul  missa,  quae  Feliz  mos 
memoraturuB  eat;  cf.  Simplic.  not.  epiat.  non  exst.  n.  V. 

I3)  Editi  Petrum  At'.xandrinum  ab  Alexandrinae  ...  excutsit  ecclesiae  el  s.  m. 


'*)  Ita  E1  E*  F*  H«,  sed  postea  Tbaotkei  el  honoribu»  (E1  add*.  et)  eccletiU  oi 
nibutque  itta.    Editi  ohtettant  ...  Aonoribus,  eccUiiit,  et  omittunt  sancti. 

"•)  Ita  nostri  mss.,  nisi  quod  E1  omittit  de,  F*  per  modot  dicebant  iterare  ec 
tavit,  B'  E*  actita  recattavit,     Malira  actiiari  vel  actitatte. 


>vGoogIe 


EPISTOLA   2.  235 

cassavit.  Nee  noii  etiam  illuil  adnectere,  quod  quuni  Timotheus ».  483. 
sanctae  memoriae  catholicua  fungeretur  extremis,  divinae  adspira- 
tionis16)  instinctu  tam  ad  ejus  pontificis  consulta  rescribens  quam  ad 
urbis  Alexandrinae  clerum,  omni  providentia  mandaverit  praecaven- 
duin,  ut  si  praefatum  Domimis  sacerdotem  de.  terrena  conversatkme 
transire  juasisset,  uon  nisi  de  catholicorum  corpore  clericorum,  et 
qui  orthodoxae  fidei  probaretur  esse  discipulus  omnibusque  com- 
municaret  ecclesiis,  atque  a  catholicie  ordinatuu  succederet  defuncto 
pontifici :  nimirum  sapienter  intendens,  Petrum,  qui  aut  a  nullis  aut 
ab  haereticis  falsi  nominis  hunc  honorem  jactaretur  indeptus,  catho- 
iicae  ecclesiae,  cujus  temeraria  fuerat  praesumptione  depulsus,  nun- 
^quam  posse  penitus  praesidere. 

5.  Haec  et  hujusmodi,  quae  gesta  sunt  et  dilectionis  tuae  con- 
seientiam  non  latebunt"),  convenerat  saepius  impertiri:  praecipue 
quum  in  his  Ghristianissimo  principi  promulgandis,  quando  ad  regiam 
potestatem  Deo  comitante  remeavit,  operam  tuam  missis  huc  litteris18) 
non  tacueris  vehementer  impensam,  eisque19)  digna  catholico  ponti- 
fice  voce  gioriareris,  omnes  qui  contra  fidem  vestram  contraque 
Calchedonensem  synodum  et  contra  praedicationem  sedis  apostolicae 
venire  tentaverant,  fuisse  prostratos.  Quo  magis  te  pro  tua  salute 
et  professione  ferventius  apud  clementiae  ejus  aures  oportuerat  talia 
incessabiliter  allegare  ac  magnopere  deprecari,  quo  nec  suam,  quam 
catholica  mente  deprompserat I0),  temerari  ullatenus  pateretur  cujus- 
libet  subreptione  sententiam,  nec  adversus  universalis  Ecclesiae  san- 
ctionem  *per  haereticorum  furias,  quas  Deo  inspirante  pietas  ejusfl£jm3n" 
eliserat,   sineret  denuo  pullnlare");   quia  manifestisshne  pervideres, 

'*)  Ita  nortri  mas.,  quibus  partiin  favet  illud  Gelasii  epist.  1  n.  U  (Petrum) 

ab  kaereticii  falsum  nomcn  lacerdoiis  indeptum.  Editi  inspirationit  ...  mandavit  ... 
tacerdotem  traiuire  jusserit  ., .  hujui  honore  joctaretur  suptr  petram  (ad  marg.  unde  _ 
Petrus)  cath.  eccl.  e  gua  ejus  temeraria.  Ansam  huic  errori  praebuerunt  F*  H" 
hunc  honorem  jaetaretur  inde  petrus  catholicac.  —  Hoc  Zeaonie  rescriptum  Eva- 
grius  h.  e.  HI,  12  uotat  his  verbis:  Imperalor  Uge  lata  sanxit,  ut  post  mortem 
Timothei  is  esset  episeoput,  qucm  clerus  et  populus  suffrngiit  tuit  elegiuent.  Quod 
illc  pancis  perstringit,  liic  Felix  accuratiufi  expUcat.  *  , 

")  Editi  latent,  moiquc  mss.  taeputs  imperari. 

,B)  EtJam  hae  Acacii  ad  Simplicium  litterae  nou  eistant  (cf.  not.  ep.  non 
exst.  Simpl.  ri.  VI).  Lei  autem,  cujub  mox  mentio  fit,  est  I.  16  Cod.  Just.  I,  13 
„dat.  XVI.     Kal.  Jan.  Armato  v.  c.  es."  (a.  C.  476). 

")  lta  E '  E*  F* ,  nisi  quod  quod  magit.  H*  b  impeniam  ette  diynam  c,  ponii- 
fice;  gloriarerit  ...  contra  tedem  nottram  (ad  marg.  vettram).  Etiam  F*  omittit 
voce  et  ecribit  tedem  vestram. 

m)  E*  depromiterat,  moxque  editi  violari  (loco  temerari).  Paulo  ante  a*  opor- 
luitte  mutandum  suasit,  referenB  ad  sequ.  quam  manifeitisiime  pervidere».  Lectio, 
quam  secundum  codicea  nostros  praebemuH,  per  ae  integra  est. 

*')  Ita  E'  E*.    Editorum  lectio  intrincatwsima  vixque  puri  sensuB  quam  m.  pr\ 


^igilizedbyGOOgle 


236  8.  FELICIS  II  PAPAE 

a.  483.  aut  tuain  modis  omnibns  iinpeti  praedicationem,  si  rursus,  quae  ex- 
stiterant  eidem  adversa,  consurgerent,  aut  eamdem  sine  dubitatione 
firmari,  quando  huic  reluctantia,  sicut  dudum  fuerant  subversa,  ja- 
cuissent:  ne  vel  tuae,  quod  absit,  fidei  destitutor  vel  perfidiae  dice- 
reris  fautor  alienae.  ErrorM)  enim  cui  non  resistitur  approbatur, 
et  veritas  quae  minime  defensatur  opprimitur.  Deinde  quum  tibi 
Domino  praestante  magnam  apud  dominum  filium  nostmm  religio- 
sum  principem  familiaritatem  esse  noverimus,  nulli")  unquam  pote- 
rit  suaderi,  dilectionem  tuam  nequivisse  gerere,  jjuam  potins  noluiase. 
Et  ideo  quia  non21)  impossibilitatis  fuit,  sed  voluntatis  esset,  quod 
taceretur,  ipse  quoque  non  ambigis,  quid  hinc  universalis  judicare 
possit  Ecclesia. 

6.    Ubi  est,  frater  Acaci,  labor  tuus,  quo  tyrannidis  haereticae 
tempore  desudasti?     Paterisne1*)  tandem  conscientiae  tuae  ejusdem 

et: ^i  P8™13  mercedem?  Respice  apostoli  verba  testantis M) :  Currebatis  bene; 
qtds  vos  fascinavil?  Cur  eorum  fructus,  quae  rite  seminaveras,  nunc 
relinquis?  Cur  irruentibus  in  ovile  dominicum  lupis  nulla  vigilantia 
ministerii  pastoralis  obsistis,  sed  aequanimiter  atque  securus  com- 
missum  gregem  aut  laniari  praespicis  aut  necari?  Nonne")  discer- 
jj  J'0'  nentem  recolis  Dominum,  et  animam  suam  quidem  pro  ovibus  po- 
nere  pios  pro  devotione  pastores,  mercenarium  autem  de  his  curam 
penitus  non  habentem,  mox  ut  bestiam  forte  conspexerit,  sine  ulla 


ae  tua  m.  o.  praedicatione  rwsum  in'  ea  quae  exstiterani  ei  adverta  conturgeret,  at- 
que  eadem  ttne  dabitatione  firmares.  Quibus  partim,  partim  nostris  codicibua, 
favent  F*  H',  nisi  quod  F*  . . .  ad  tuam  m.  o.  praedicatione  ti  rursum  guae  exsttte- 
rafit  id  est  adversa  consurgerent .  ut  eamdem  quae  finem  dubitation;  guando  hue  re- 
hictantia,Jl'  ...  exstiterant  eidem  adoersa  ete. 

**)  Hanc  BententJam  cum  altera  sequenti  n.  8  „negligere  guippe  quum  potsis 
deturbare  etc.'*  Gratianus  c.  3  D.  83  uno  tenore  Innocentii  nomine  citat  ac  Bimul 
copulat,  sed  falao,  ut  nota  33  «firmabitur.  Eidem  aimilis  est  illa  Coeleatini  opist, 
21  n.  2:  in  talibus  causis  non  caret  tuspicione  tadturnitat ,  ...  merito  namgue  causa 
not  respicit,  si  silentio  foveamut  errorem.  Hoc  autem  hirjiusmodi  eilentium  excu- 
sare  nulla  ratione  Acacius  poterat,  qui  nominatim  adversus  haereticorum  moli- 
tiones  et  errores  vigilflhdi  curam  in  se  receperat. 

")  Ita  E1  E*  F*  H8.  Editi  nutlus  unquam  potuit .. .  guin  potiut,  et  antsa  omit- 
tunt  magnam. 

")  E'  E*  non  impossibUitatis  fuil  sed  vohtntatis  etse  quod  tacetur,  F'  HB  non  pot- 
«ibilitatis  esset  guod  tacelur,  editi  non  impossibilUatis  ettet  quod_taeeretur  — 'unde 
nostra  lectio  facile  probatur. 

n)  Ita  E1  E'.  F*  H8  palescut  denudandum  conscientiae  tuae  ejusdem,  editi  Pa- 
tierit  koe  damna  eonscientiae  tuae  ejusmodi.  * 

")  Ita  E1  E*,  quibus  partim  concinenteB  etsi  cormpte  F'  Hs  tettantur ...  eon- 
fateinatit  ...  eorum  fratres  querite  semitas  vras  (E*  gverite  seminat  verat).  Editi 
guae  testantur  ...  eonfatcinavit  ...  cur  eorum  frater  guaerere  semitat  veleret  n.  r.? 
Deinde  cum  F*  perspieit. 

"i  Editi  Non  dicentem,  Bequimur  E1  E*  F*  H8.    Mox  E1  E*  conspexerint. 


>vGoogIe 


EPI8TOLA   2.  237 

difFugere  consideratione  testantem?    Yemm  qnum  tibi  fugiendi  tamM)  a.  483. 
nulla,  sit  causa,   tam  nulla  formido  est,  metno,  ne  septa   dominica 
non  tam  pavore  deserere,    quam,   quod  est  detestabilius,  sponte  vi- 
dearis  saevieutibus  objecisse. 

7.     Ausculta  vocem  ejusdem  Domini  praemonentis :   Qui  mecttm  ^uc' 
non  est,  contra  me  etf,  el  qui  mecum  non  coltigit,  spargUn).    Et  dili-     ' 
genter  attende,  nihil  -aliud   esse  non  procurare  quae  Christi  sunt, 
nisi  se  palam  profiteri  ejus  iuimicum.  Non  desperemus,  frater,  veram 


Salvatoris  nostri   esse  sententiam,    qna  se  usque  ad  finom   saeeuli  Miltttl 
Ecclesiae  suae  non  derutumm  esse  pollicitus,  nec  ab  infemi  portis  le^ia' 
eam  dixerit  esse  superandam,  quia  omnia,  quae  per  apostolicae  scitaet  ig,19. 
doctrinae  ligarentur  in  terris,  nec  in  coelestibus  memoravit  absolvi. 
Neque  putemus,   quod  quibushbet  sit  vallata  periculis,  unquam  pon- 
dus  vigoris  sui  vel  censura  beatissiini  Petri  vel  auctoritas  universalis 
amittat  Ecclesiae:    quae  quanto  magis  cavet,    ne  mnndi  prosperita- 
tibus  intepescat,  taiito  non  frangitur,   sed  potius  erudita  divinitus 
crescit  adversis3").     Ubisl)  prospiciendum  est,   ne  eam,  quae  nullis 
potest  obrui  molibus  procellarum,   quicunque32)  submergere  nititur 
in  hujus  saeculi  pelago  fluctuantem,   ipse  potius  a  gnbernatione  sa- 
lutari  in  profunda  dejectus  illa  praevajente  mergatur. 

8.  Atque  ideo,  quum  ita53)  sit,  moneo,  hortor  et  suadeo,  ut 
quae  omissa  sunt  corrigas,  et  sequentibus  studiis  de  te  facias  me- 
liora  sentiri.  Negligere  quippe,  quum  possis  deturbare  perversos, 
nihil  est  aliud  quam  fovere;  nec  caret  scrupulo  societatis  occultae, 
qui  evidenter  facinori  desinit  obviare.  Unde  si  contra  synodi  insti- 
tuta  Calchedonensis  tendere  hostilia  corda  praespieis")  et  quiescis,  , 
mihi  crede,  neseio  quemadmodum  te  Ecclesiae  totius   asseras   esse 


*•)  Ita  E'  E*  F'  H\  nisi  quod  F"  H>  tam  nulla  fortitudo  ett.  Editi  mtUa  lit 
cauia  nam,  moique  cum  F*  H"  taevit  dentibut  (F*  li  videntibta)  objeciste  (F*  H* 
dejecitte). 

**)  Ita  B1  E*  F1  H5.  Editi  dispergil  . . .  Non  deiperemut  faeere  {faeere  etiam 
F*  H*  add.)  frater  ...  nostri  tententlam  ...  pollicitut  ett  nec  ab  inferi  p.  e.  diait  ... 
et  quae  omnia  per. 

»)  Quod  Buapicstus  Hard. ,  praebent  revera  noetri  mss.     Editi  advertut. 

")  Ita  E'  E1  F*  H>.     Editi  V nde  (ad  marg.  ubi)  peripteiendum  . . .  motibus. 

")  Ita  E l  E*  F*  H".  Editi  eam  tubmergere  ...  in  ipso  saeculi  pelago  ftuctuantit. 
Moique  E*  salvatori. 

a)  E*  ita  sini  et  moi  cum  F'  ommitta  (El  eo  mitta),  nbi  editd  committa.  Se- 
quentia  verba  Negligere  quippe  . . .  detinil  obviare  FeliciB  noetri  nomine  Victor 
epiacopus  CarthagiiiensiB  in  epietola  ad  Theodorum  papam  landat,  quae  in  con- 
cilio  Lateranensi  eub  Martino  lecta  est,  eaque  ipae  Martinuis  ibidero  approbat 
(Hard.  coll.  conc.  UI,  T58  et  759).  Eadem  IaidoniB  Mercator  quum  opistolae  Eleu- 
therii  papae  ad  Qallioe  provincias  c.  3,  tum  litteria  Orientalium  ad  Julium,  tunt 
denique  litteria  Aegyptiornm  ad  Felicem  papam  inseruit,  ac  quidem  ut  ei  duo- 
bue  postremia  locie  liquct,  ex  memorata  Victoris  epistola  deseripta. 

")  Ita  E1  E1  F1  H',  nifii  quod  E'  cum  editk  pertpicit  ...  atscrit.    Editi  per- 


^igilizedbyGOOgle 


238  S.  FELICIS   II  PAPAE 

a.  483.  principem.  Ante34)  oculos  praeterea  non  reducis,  quia  non  solum  in 
hac  caosa  adversus  omnem  catholici  dogmatis  tendatur  unitatem, 
eed  etiam  cunctis  haeresibus,  quae  se  nobis  melius  sentire  praeten- 
dunt,  resumendi  vires  atque  in  ausus  pristinos  resurgendi  late  cam- 
pus  aperitur,  si  semel  quod  a  nostris  majoribus  est  sopitum,  qualibet 
occasione  pulsetur?    . 

9.  Unde  iterum  atque  iterum  protestamur,  ne  in  abruptum  to- 
tius  Ecclesiae  status39)  per  audaciam  contra  synodum  catholicam 
insurgere  molientium  sinatur  abduci.  In  quo  quidem  certamine  fir- 
mum  fundamentum  Deus  statuet,  sicut  de  eo  nobis  non37)  licet  de- 

atg0*  sPerare>  e*  nov'1  Dominus  qvi  sunt  ejus.  Verumtamen  salvo  eo,  quod 
in  die  judicii  talem  a  nobis  Ecclesiam  certum  est,  qualem  a  patribus 
accepimus,  exigendam,  etiam  in  hac  vita  se  ad  eam  non  pertinere 
cognoscat,  qui  non  solum  plenitudini  ejus  noxia  conatur  inferre, 
sed  etiam  qui39)  eidem  congruentia  diasimulat  providere.  Absit,  ut 
de  tua  dilectione  taliter  nos  credamus,  quem  et  dudum  pro  catho- 
lica  fide  viriliter  stetisse  reminiscimur,  et  a  totius  Ecclesiae  corpore 
nolumus  discrepare.  Quapropter  instantius,  quiaJB)  te  sincero  dili- 
gimus  caritatis  intuitu,  crebro  repetitis  adhortatdonibus  incitamus, 
ut  ipse  vicissim  et  haec  devites,  quae  te  ab  omni  domo  Christi  osten- 
dant  esse  disjuuctum,  et  magk  illa  secteris,  quae  ab  eadem  te  non 
faciant  esse  divisum. 

10.  Multa  vero,  quia  inorme*0)  fuit  litteris  universa  congerere, 
quae  utilitas  negotii  praesentis  efflagitat,  fratribus  et  coepiscopis 
nostris  apostolicae  sedis  legatione  fungentibus  vel  cum  domino  filio 
nostro  clementissimo  principe  vel  cum  tua  dilectione  colloquenda 
mandavimus:  quae11)  aequum  est  et  pro  cathoiicae  fidei  obeervatione 


tpieis,  quiesiAs  ...  asseris  esse  participem.  Sugillare  aimul  pontifel  videtur  Acacii 
arrogantiam,  qua  se  univeraalia  Ecclesiae  episcopnm  {£  f  z  o  *  *  <*)  facere  tendebat. 

»)  Ita  E'E*  Editi  cum  F*  iP  Ad  te  oeulot  ...qaae  vel  se  (F>  que  eel  herett 
nobis)  ...  inter  usus  (F*  intra  umt,  E*  in  ksvs,  E1  in  autut)  ...  latut  (F1  H*  iaie) 
mmpus.  Deinde  E1  E*  sopilnm,  F*  H*  repotitum,  nbi  c*  c*  c'  dcpositum,  alii  dit- 
potitum. 

")  Ita  E"  E«  F*  H",  editi  ttatuta.    Mox  E1  E*  te  conatur,  H"  F»  ti  eonatur  loco 

")  Ex  eo,  quod  F»  H"  lleel  daperare  (F»  detperare),  E'  E*  non  Ucet  detperare, 
editi  lcgimt  lieet  tperare.  Forte  probatm  priraa  lectio,  etsi  voi  duperare  alias 
vix  iiivenitiir.  —  Deinde  editi  cum  F»  accipimut. 

**)  Ita  E1  E»;  F*  H"  que  eidem  eongruentia  sunt,   editi  qui  ea  quae  e.  c.  tunt. 

")  Ita  E1  E*  F"  II";  editi  qni  te.  Moi  editi  hortationilms  ...  ea  pott  kaec  de- 
oites  (F*  ea  et  haec)  . . .  nee  magit  ...  te  faeiani.  Codicea  noatroa  seqmmur ,  nim 
qood  F*  H'  et  magis  ...  te  faeiant. 

*°)  E l  E*  inhorme ,  F*  H*  innorme ,  editi  non  oput  fuil . . .  quaeque  nlilitat . . .  eoe- 
pisropit  apottolieae. 

")  Ita  mss.  nostri,   niai  qnod  E'  sneressionibns.     Editi   quod  . 


>vGoogIe 


EFISTOLAE  2.  3.  239 

prompta  mente  suscipere,  et  pro  tuae  aestimationis  intuitu  necessariis  a.  483. 
apud  augustae  mentis  benevolentiam  suggestionibus  adjuvari. 

Epistola  3. 
Felieis  ad  Aeaciam  Ubellns  citationis.  ^JJ^ 

p.  10.  1/1  Aeacius  in  tynoda  Ilomana  eompareat,  ad  objecta  Johannit  AUxandrini 

retponturut. 

1.  Episcopali  diligentia  eommonente  debnerat  dilectio  tua  eecle- 
siasticum  morem  secuta,  quid  responsio  sanctae  memoriae  praede- 
cessoris  mei  per  virum  devotum  Uranium1)  subadjuvam  apud  Chri- 
stianissimum  principcm,  quid  apud  te  quoque  litterae  ipsius  in  causa 
Alexandrinae  eCclesiae  profecerint,  indicare,  et  curam,  cujus  te  non 
immerito  voluit  esse  participem,  juncto1)  studio  prosperorum  signi- 
ficatione .  moliri :  ut  catholica  fides,  apud  Calchedonem  synodo  robo- 
rata  et  iterum  firmata  responsis  omnium  qui  in  eadem  resederant  ■ 
Domini  sacerdotum,  qnam  inopinato  rursus  haereticorum  pravitas 
inquietat,  communi  opere  inimicis  propriis  subjacere  non  permitte- 
rctur  oppressa.  Quod  quum  diu  omittitur,  superveniens  frater  et  co- 
episcopus  noster  Johannes,  fugatus  ab  baereticis  pervasoribus  sedis 
Alexandrinae ,  libellum3)  nobis,  quem  sanctae  memoriae  decessori 
meo  paraverat  porrigendum,  quantum  ex  subditis*)  agnoscis,  ingessit. 
Quem  morem  majoris  sui  beatae  memoriae  Athanasii  exemplo  prio- 
rum  nostrorum  non  potuhnus  refutare. 

2.  Et  ideo  lectis  subditis,  frater  carissime,  ad  baec,  quae  pro- 
posita  esse  cognoscis,  apud  beatum  Petrum  apostolum,  cui  preces  in 
nobis  oblatas  pervides  et  quem  ligacdi  atque  solvendi  a  Domino 
potestatem  sumpsisse  non  potes  diffiteri,  in  conventu  fratrum  et  co- 


')  E'  E*  F*  H*  Uranium  (E*  H*  HuTaniwn)  subadjuvam ,  quod  et  gesta  de  nom. 
Acac.  n.  10  probant  Editi  Vranium  tubdiaconum.  Uranius  ille  quum  ZenoniB 
ecriptum  ad  Simplicium  detulisset,  hujus  papae  epistolam  18  ad  Acacium  et  ep. 
19  ad  imperatorem  retulit.  Vietor  Vitensis  hist.  pera.  D  and.  V  n.  7  Vranium 
Zenonit  legatum  tonnentis  martyrum  testem  appellat.  —  Mox  editi  clementistimum 

')  Ita  E'  E";  P*  H*  b  c  cunclo.  Quae  deinde  memorantur  responsionet  episco- 
porum  omnium,  qui  Calchedone  fuerant  congregati,  in  uno  codicis  corporevo- 
cantur  eneyetieae,  habenturque  in  Calchedonensis  concilii  parte  III  (Hard,  coll. 
conc.  II,  689—772). 

'j  Hujus  libelti  Evogrius  h.  e.  III,  18  meminit.  Forte  Simpticio  inscriptus 
erat,  sed  qunm  Johannes  Romam  adveniena  hunc  vita  functum  comperisset, 
illum  ejua  successori  porrexit.  Hoc  ipsura  quidem  aonat,  quod  ait  Felix  Bihi 
a  Johanne  praedictam  lihellum,  gnem  ille  decttiori  paraverat  porrigtndum,  inge- 
atum.  Contra  idem  Evagrius  III,  15  illuin  etiam  superstite  Simpticio  Romam 
advenisse  innuit. 

*)  Ita  E1  E*  F*  H\  Editi  tubjettu  agnotret  ...  eaempto  et  priorunt,  et  deinde 
F'  H*  refrenare  (loco  refntare). 


>vGoogIe 


240  S.  FELICIS   II  PAPAE 

a.  433.  episcoporum  nostrorum  respondere  festina:  ut  in  alterutram  partem 
quod  justitia5)  paraverit  ordinantes,  amotis  scandalis  ecclesiarum, 
quas  scindi  videmus,  reparata  concordia  et  servata  integritate  fidei, 
puris  mentibus  acceptissimas  Deo  faciamus  plaeationie  hostias,  quas 
pro  omni  populo  Christiano  et  salute  gloriosissimi  imperatoris  offe- 
rimus.  Ad  quam  rem  de  collegio  nostro  fratres  et  coepiscopoa  no- 
stros  Vitalem  et  Misenum,  cum  quibus  illum  a  latere  nostro  fidelis- 
simum  nostrum  Felieem7)  defensorem  sanctae  ecclesiae  Romanae 
ordinatione  direximus;  quibus  moram  fieri  non  oportet,  ne  ad  indi- 
gnationem  Domini  provocandam,  quae  corrigenda  sunt,  frustrationi- 
buss)  convalescant. 

Epistola  4 


Vt  gaudium  de  initiis  imperii  sui  conceptum  non  sinai  per  invasionem  sedis  Ate-      V-  '0- 
(xandrinae  in   moerorem   nuttari  {n.  1).      Acacium    ad    diluendas   incriminationes 
objeelas  liomam  eocatum  esst  (n.  2). 

1.  Quum  sibi  redditam  pacem,  compressis  per  vos  haeretieis 
qui  se1)  nitebantur  attollere,  universalis  gauderet  Ecclesia,  et  vestrae 
pietatis  imperium  etiam  de  inimicis  suis  victoriam  reportasset;  et 
per  universum  orbem  pro  salute  vestrae  serenitatis  oratio  cunctorum 
erat3)  ad  Dominum  sacerdotum,  ut  vestra  pietas  fidei  custos  et 
defensor  orthodoxae,  sub  aeterni  regis  propitiatione  regnaret:  quando 
venerandi  apices  vestri  et  Deo  proxima  currens  de  sacro  pectore 
frequenter  auctoritas  inter  gaudia  recepti  imperii  Petrum4)  conver- 
satum  cum  haereticis  et  parrieidae  illi  Timotheo  cohaerentem,  a  pro- 

!)  E1  E*  juttitiam,  alii  justitia. 

«)  Ita  E1  E*  F«  H'.    Editi  omittnnt  Deo. 

•)  Hic  obaervare  libet  discrimen,  quod  inter  episcopos  et  defensorem  poni- 
tur,  quo  hic  a  latere  nostro,  illi  de  coltegio~noslro  miBgi  dicuntur.  Notant  Bal- 
lerinii  in  Leon.  epist,  32  not.  3,  fonnnlam  illam  ez  imperatorum  atilo  asgumptam, 
qua  olerici  pontifici  vel  Romanae  ecdesiae  peculiariter  addicti  adhaerentesque 
signabantur.  Primum  ipsa  occurrit  in  Hilarii  Pictav.  fragm.  4,  syn.  Sardic.  c.  7 
et  Bonifacii  I  epist.  13  n.  5. 

B)  Ita  E1  E*  P»  H'.     Editi  procrastinalionibus. 

'}  Quum  11'  omni  inscriptioue  caret,  E1  E'  hanc  praemittunt:  II.  Imp.  Zen. 
ad  Libellu  epm.  ion.  eccie  alexandrine  urbis,  F*  Jtem  ad  imptratorem  Zenonem  ad 
libellu  epi  JoM  ecclesiae  Alescandrinae. 

*)  Ita  E1  E',  nini  qnod  E'  sentebaMur,  unde  ¥'  eentiebantur ,  H8  sentiebatur 
attolltre;  oditi  sentiebanlur  attotli.     Mox  E'  E*  mperio. 

*)  E'E*F*  eral,  ubi  editi  oraret.  Mos  editi  etvestra  ...  orlhodoxiae.  E*  fieri 
(loco  fidet). 

*)  E1  E*  H',  onUMO  Petrum,  post  ab  aliis  addimt  oum  F*  lalU. 


^igilizedbyGOOgle 


EPISTOLAE  3.  4.  '        241 

fanis,  quia  nec  ab  aliis  talis  fieri  potcrat,  AJexandrinae  ecclesiae  a.  488. 
episcopum,  quantuni  sibi  existimaverat,  ordinatum,  acceptissima  Deo 
praeceptione  dejecerat,  et  tyranni  litteras5),  quas  in  eversionem 
contra  fas  sacrosancti")  Calchedonensis  concilii  definitionis  mens  in- 
sana  dictaverat,  pro  regni  tui  commendatione  evacuavit.  Haec 
deinde  illicitas  ordinationes  ejus  vel7)  Timothei,  utpote  haeretico- 
rum,  irritas  fecit,  atque  eos,  quantum  extra  Kcclesiam  fuerint, 
judicavit.  Sed  nunc  eum,  mutatis  omnium  gaudiia  in  moerorem, 
ecclesiae  Alexandrinae  cognovimus  praesidere.  Quod  si  verum  est, 
ut  Christaanissimo  principi  coram  Deo  fiducialiter  est  faciendum,  di- 
vino  judicio  suggerinms  non  leviter  esse  pensandum,  nisi  eelerius5) 
remediis,  quod  in  contumeliam  Dei  factum  dicitur,  fuerit  expiatum. 
Et  quia,  sieut  scriptum  est,  unius  membri  tactum")  tolum  corpus  pa-  122B' 
tilur  passiones,  in  persona  ejus  totius  Orientis  concutiuntur  ecclesiae. 
2.  Quod  fratrem  et  coepiscopum  meum  Acacium10)  Constanti 
nopolitanum  respicit  sacerdotem,  adversus  quem  in  conventu  mihi 
ab  eo,  cujus  sedem  praefatus  fertur  tenere,  libellus  oblatus  est,  quem 
deplorationihus  meae  humilitatis  annexui:  ut  idem  frater  et  coepi- 
Bcopus  meus  Acacius,  sicut  ecclesiasticis  necesse  est  et  vestris  legi- 
bus  fieri  decet,  ad")  haec,  quae  de  se  pervidet  intimari,  apud  hea- 
tum  Petrum  apostolum  diluere  obedientiae  n)  sedulitate  procuret,  nec 
ullo  modo  existimet  differendum.  Qui  sibi13),  quemadmodum  con- 
fidimus,  bene  conscins  apostolicum  dehere  judicium  pro  sacerdotii  sui 
moderatione  non  ambigit:  ut  sacerdotalibus  actibus  et  praedicatione 
fidei  comprobatus,  primum  Christi  Domini  nostri  atque  omnium  sa- 
cerdotum  ac  deinde  pietatis  vestrae  gratia  gloriosius  perfruatur. 


s)  Indicantur  liic  Basilisri  litterae  encyclicae  (Evagr.  h.  e.  DJ,  4),  quaB  illi, 
ut  ad  omnes  epiecopos  mitteret,  Timotheus  Aelurus  Couatantuiopolini  adveniens 
persuaserat.     Zeno  ipsas  abrogavit  1.  16  Cod.  Just.  I,  2. 

*)  Ita  E'  E*  F'  H\  Editi  el  taerotaneti  .  .  .  dtfinilionet  .  .  .  regnt  ttd  .  .  .  Ita 
deinde  (E1  Hae,  E*  Hec). 

■>)  E'  E'  vel.  V  H8  velut,  b  cc  vel  etiam,  moique  E*  fueril,  F«  H9  fuerat.  editi 
cum  EL  fuerint. 

8)  Ita  E'  E*.     H*  ctteris,  F*  a  certit.  unde  b  OC  eertit. 

*)  E1  E*  F2  tactum  (E'  taclut,  F*  tantum)  totum.  Editi  omittunt  tactum  et  totius. 

'")  Editd  cum  F*  H'  ornitt.  Acacium. 

")  Abundat  prorsua  ad,  sed  codicum  consona  auctoritate  probatur. 

")  Ita  E' E';  H*  nbcdieniiae  omiaso  tedutiiate,  unde  bcc  obedienter. 

")  Ita  E'  E*  F*  II',  niai  qnod  partim  confuse  contcius  apottolicum  debtrt 
(F*  Ha  deberet)  judicium  pro  sacerdotii  sui  (E*  F*  H'  tacerdotibus  suis)  modtrationt 
(F*  H8  moderatione)  non  ambigit.  Editi  nescio  qua  auctoritate  si  quemadmodum  ... 
contciut  ett_  apotloHcum  non  debet  judicium  cum  consaeerdotibus  suis  tt  moderationem 
abjUere  ul  ...  et  comprobatione  fideli  comprobatus  . . .  gloriotut. 


BOMAH.  PONTIP.    I. 


,  DigitizedbvGOOgle 


242  S.  FELIGIS  II  PAPAE 

Epiatola  5. 
.)  ■  Felicis  papae  ad  Zenonem  episcopum. 

Terentianut  commendatur.  p 

Dilectissimo  fratii  Zenoni  Falis1). 
Filius  noster1)  yir  clarissimus  Terentianus  ad  Italiam  dudum 
veniens  dilectionis  tuae  singularis  exetitit  praedicator,  talemque  te 
esse  vulgavit,  qui  ita  Christi  gratia  redundares,  ut  inter  mundi  tur- 
bines  gubernator  Ecclesiae  praecipuus  appareres.  Quapropter,  frater 
carissime,  quum  ad  provinciam1  commearet  seduloque  deposceret  no- 
stras  ad  dilectdonem  tuam  litteras1)  destinari,  gratanter  annuimus; 
quia  et  dignum  Deo  sermone  complecti  cuperemus  antdstitem,  et  per 
eum  masime  vellemus  id  fieri,  eujus  nobis  fuerat  laudibus  intimatus. 
Quamvis  ergo  sancids  operibus  ex  omni  parte  praeditam  fraternitatem 
tuam  vir  praefatus  adstruxerit,  multumque  iiduciae  de  tua  benevoleu- 
tia  jam  teneret,  aequum  tameu  est,  ut  quod  desideravit  magnopere, 
consequatur:  qnatenus  qui  tuis  olim  gratus  est  animis,  contempla- 
tione  nostri  reddatur  acceptior,  simulque  materna  et  sacerdotali  con- 
solatione  foveatur4)  peregrinationisque  praesidium  pastorali  pietate 
reperiat6),  ut  vestrae  dignitatis  aflectu  appareat,  apud  sinceritatem 
tuam  nostrum  quoque  non  mfnfmiiTnj  quo  salutaris,  valuisse  collo- 
quium.    Deus  te  incolumem  custodiat,  frater  earissime  °) ! 


')  Editi  addunt  epitcopui.  Antea  in  iuacriptione  J10  ad  Zenonetu  Ilispalrnsem 
(H"  ^Spalemem)  epiicopum. 

*)  Ita  mss. ,  nisi  quod  Ks  vetter;  editi  meui.    Moxque  J"  Tcrcntius. 

')  Alioquot  mss.  deitinarc.     Mox  editi  gtii  et  ...  praedictam  fratentitatem, 

*)  lii  6niBS.  et  i'01  verbum  foveatur  proxime  excipit  ut  rcilrae  dujnitatis. . .  omis- 
sis  intennediis,  quae  tatnen  in  p  ri'  ex  aincera  coll.  Hisp.  descriptis  asservantur. 

l)  i'  cujui  proculdubio  et  probetur  dignitatU  affeclu  non  parvi  apud  einceritalem 
luam  noitrum,  quo  nimium  talutarii,  valuiiie  colloquium.  Cujua  lectionis  satis  aale- 
brosae  foutea  quum  non  dicantur,  retinemus  vulgatam  eolo  excepto  quo  laluia- 
rii  (pro  salutantis),  quod  omnes  msa.  habent  (0'  omitt.  quo). 

*)  o'  addit:  Celius  Felix  epiicopu»  eanctae  Eccleiiae  catholicae  urbis  Romae 
subicripii.  Data  V  Kalendarum  Augulti  Venantio  II  consute.  Simul  leptem  et 
lexaginla  epiicopi  absque  papa  tubtcripserunt.  Quam  meiam  Pseudo-Isidoriani 
aliceguB  codicis  (nam  in  0'  deest)  appositionem  esse,  jam  nota  consularis  falaa 
Rvincit.  Siqiridem  Yenantius  primo  conaul  una  cum  Theodorico  rege  Gotthomm 
anno  484  invenitur,  secundo  demum  anno  507  (una  cum  Anaatasio  Augusto  II). 
Deinde  toto  contextu  probatur,  eam  minime  epistolam  synodicam  osae,  sed  quae 
solo  a  pontifice  oblata  occasiono  miaBa  eit.  Est  autem  tota  ista  subscriptio  mere 
de  epiatola  sequenti  tranalata,  nisi  quod  loco  n.  c.  positum  //. 


3i9ilizedbVGOOgIe 


EPI8T0LAE  5.  6.  243 

Epistola  6. 

Feiicis  papae  ad  Acacium.  % 

0.       Acacium  Consianlinopo/ittinum,  muitifarias  ejus  transgressiones  enianerans  (n.  1), 
a  sacerdotali  honore'et  catholica  commuidone  dejicit  («.  2). 

Felix  episcopus  eanettie  ecclesiae  catholicae  ur- 
bis  Romae1)  Aeacio. 
1.  Multarum  transgressionum  reperiris  obnoxius,  et  in  venera- 
bilis  concilii  Nicaeni  contumelia  saepe  versatua,  alienarnm  tibi  pro- 
vincianun  jura  temerarie  vindicasti.  Haereticos  et!)  pervasores  at- 
que  ab  haereticis  ordinatos,  et  quos  ipse  damnaveras  atque  nb  apo- 
stolica  institisti3)  sede  damnari,  non  modo  motu')  tuo  recipiendos 
putasti,  verum  etiam  aliis  ecclesiia,  quod  nec  de  catholicis  fieri 
poterat,  praesidere  fecisti,  aut  etiam  honoribus,  quos  non  mereban- 
tur,  auxisti.  Testatur  hoc  Johannes,  quem  a  catholicis  Apameae 
non  reeeptum,  pnlsumque  de  Antiochia,  Tyriis*)  praefecisti:  et  Hi- 
merius,  tunc  de  diaconio  dejectus  atque  Christiani  nominis  appella- 
tione  privatns,  a  te  etiam  in  presbyterii  provectus  officium.  Et 
quasi  haec  tibi  minora  viderentur,  in  ipsam  doctrinae  apostolieae 
veritatem  ausus s)  tuae  superbiae  tetendisti :  ut  Petrus,  quem  damna- 
tum  sanctae')  memoriae  decessori  meo  ipse  retuleras,  sicut  testantur 

')  Ita  plurimi  um.  E1  Es  ir*  eeelesiee  Homanae  Acacio  (H'  viro  Acacio),  D1 
oraittit  Romae.  Ns  eecleiiae  catholicae  or.  acacio. 

*)  Ita  plurimi  mss.  E1  e  i  perversatores ,  editi  omittunt  et. 

')  In  aliquot  inss.  petiiti,  E1  E*  instituisti,  F*  docuiiti.  Respicit  Pelix  ad  Acacii 
relationem ,  de  qua  in  notitia  epiatolarum  Simplicii  non  exatantium  n.  VI  din- 
Beraimun.  In  qua  videlicet  Acacius  himc  papam  commonebat,  Jobanuem  qnetn- 
dara  a  Fetro  Fullone  ApamenU  ordiuatum  ab  eie  rejectum  et  a  ae  damnatum 
esne,  petebatque,  ut  eum  apoatolica  seile»  nec  visu  dignum  haberet  uec  poeni- 
tentiam  ojus  reciperet, 

*)  Ita  E*  F*  D*  (E1  tu  tuo,  I1  mutu  tuo).  Unde  quum  librarii  errore  excusa- 
bili  moiu  eicidi»set,  sequentibus  lata  rimaudi  et  mutandi  cauaa  aperta:  Da  se- 
cundis  curis  tuto,  alii  (etiam  s')  lu  eot:  alii  communioni  vel  collegio  supplerunt, 
hincque  tuae  vel  tuo  scribentea.  Deinde  D1  N3  nec  catholicis,  mosque  editi  autem 
(vel  atque)  eiiam. 

")  Ita  E*  et  editi  ad  marg.  I1  tiius  repeisti  et  umeriui,  F'  H'  Tyrii  repetiiti  (E1 
retipiiti,  K1  reptisti)  el  Hieronymus  bmc  didicil  detectui  atque,  D*  Tyriii  praesidere 
fecisti  et  Himeriu*  merito.  D'  D*  N*  Tyriis  relititti  et  merito  diaconio  dejectot  atgue 
ehristiani  nominis  (D'  christiana)  appeltatione  privatos  a  le  etiam  in  pretbyterii  pro- 
vectot  offlcio.  Ansam  errandi  dedit  vox  et  merito  pro  etHimerius.  Porro  Imjua  loco 
F'H'  Hieronymus,  E*  Hyeremius,  E1  Ymcrius,  alii  Hymerius  aut  Humerius.  Undo 
cum  D*  Himertus  praetulimus,  quippe  et  Himeriua  ille  TarraconenBis,  ad  jqnem 
Siricii  epistolu  1  scripta,  wultis  in  mss.  Ilumerius  velHymerius  appellatur. 

*)  Ita  mss.  Dj  E1  E*  F*  H"  (et  c'  ad  marg.)  autus  tuot  et  tuperbiam,  editi 
auttt  superbiac  tuae. 

T)  Jta  D*  D"  E'  E*  F*  H'  I  d*.  Alii  a  tanclae,  praeter  hiBtoricam  veritatem. 
Neque  enim  a  Simplicio  damnatum  Petrum  refert  Acacins  (Simpl.  epist.  8  n.  2), 

10» 


3i,«izSdb,Google 


244  S.  FELICIS   II  PAPAE 

i.  484.  adnexa,  beati  evangelistae  Marci  sedem  teB)  connivente  et  rursus 
'  invaderet,  et  fugatis  orthodoxis  epiacopis  et  clericis  sui  procul  dubio 
similes  ordinaret,  pulsoque  eo,  qui  illic")  fuerat  regulariter  consti- 
tutus,  eiiptivam  teneret  ecclesiam.  Cujus  tibi  adeo  grata  persona 
est  et  ministri ,0)  ejus  accepti ,  ut  episcopos  et  clericos  plurimos 
orthodoxos,  nuuc")  Gonstantinopolim  venientes,  detegaris  affiigere, 
et  apocrisarios  ipsius  confovere,  atque  anathematizantem  eumdem 
Petrum  Calchedonensis  decreta  concilii  et  violantem  sanctae  memo- 
riae  Timothei  sepulturam12),  sicut  ad  nos  certiores  nunc  quoque 
nuutii l3)  detulerunt,  per  Vitalem  et  Misenum  credideris  excusandum: 
nec  eum  laudare  desieris  et  multis  efferre  praeconiis,  ita  ut  damna- 
tionem  ipaius,  quam  ante  retuleras,  veram  non  fuisse  jactaris.  Tan- 
tum  autem  perseveraa  in  hominis  defensione  perversi,  ut  quondam 
episcopos,  nunc  vero  honore  et  communione  privatos,  Vitalem  atque 
Misenum,  quos  ad  ejus  expulsionem  specialiter  miseramus,  sublatis14) 


aed  eumdem  papam  admonet,  haereticum  illum  unum  et  iptum  esse  dc  hu,  qui 
otim  fuerant  et  ante  damnati,  atque  hujue  rei  fldem  ez  acriniis  apostolicae  sedis 
fieri  poisae. 

")  Aliqnot  mss.  le  jubente  et  omitt.  ei. 

»)  Ita  E1  E«  D*  F«  H*  I'  i»  cc.    Alii  et  d*  iliit. 

'")  In  quibusdam  inferioris  notae  mss.  minislerium  ejut  acceptum.  Minietroe 
illos.fuJBse  Fetri  apocriaiarioB,  mox  Felii  dcclarat.  — Deinde  d*  episcopo»  pluri- 
mot  et  clericoi.     Nostram  lectionem  E'  E*  D*  H*  I1  i*  cc  tuentur. 

^1)  In  illis  ipais  inferioria  notae  mss.  tunc,  et  iu  uno  Conitantinopoti.  Si  riec 
apoatolicae  aedis  legatia  pepercit  Acacius,  quanto  minus  aliis.  In  hoc  etiam 
gTaviua  ejus  crimen  erat,  quod  ipaorum  ope  legatorum,  quos  seduierat,  homi- 
nem  perditum  eicusaret. 

'*)  Hiyue  impii  iacinoria,  quo  Timalhei  cathoUci  corpu*  de  terra  levavil  et  fo- 
rat  projectt,  meminit  Liberatua  breviar.  c.  18  et  Victor  TununensiB  in  chronico 
pleraque  ejus  flagitia  bis  paucis  eiponens:  tynodwn  Calchedonensem  de  pulpito 
coram  populit  damnat,  nomina  Proltrii  et  Timothei  Salofatiatii  de  ecclesiasticis  di- 
ptychit  tolltt,  et  Dioscori  et  Hellitri,  qui  Proterium  inierfecit,'  icribit,  corpusque  prac- 
fati  Timoihei  SalofuliatU  de  ecciesia  ejiciens  in  loco  deserto  forii  civitatem  projecit. 
Tradit  et  Evagrius  h.  e.  III,  17,  Petrum  Calchedoncnsem  sjnodum  anathema- 
tizaaae,  ejusque  cauaa  conturbatum  Acacium  atque  ab  eo  missoB  esse,  qui  rei 
veritatem  inquirerent.  Deinde  Fetri  subdit  responsionem,  in  qua  et  repetit,  duo 
adversum  ee  delata  Acacio  esse  crimina:  primum  quidem,  inquit,  quod lancli patrix 
nostri  archiepiscopi  beati  Timothei  reliquias  alium  in  tucum  tranttulerimut ,  quod  qui- 
tlein  faeinu»    nec  Deo  acccplum  nec    legibui  comentanevm   e»t\    alterum  vero,   quod 

CalchedonenBent  synodum  anathematizarit.  Et  ad  hoc  quidem  sic  reapondet, 
ut  non  faleum  dicat,  sed  nulla  ratione  veri  ease  aimile,  quiun  aynodo  illi  cre- 
diderit  eamque  confirmaverit.     De  primo  autem  crimine  prorsus  tacet. 

»)  E1  E*  F*  H»  multi  (D  J  0  nmtii)  et  mox  cum  D'  D'  i*  erederes  . . .  detine- 
rei  ...  eise  jactares, 

")  Js  Ja  sublatos,  omiBao  cum  mBB.  J  0  chartis,  F*  sublatot  carcerit.  Verum 
hoc  retinendmn  csse  liquet  quum  ei  his  gest.  de  nom.  Acac.  n.  13:  quammt  ho- 
ttili  more  detrusi  in  custodiam  charlas  amiterint,  tum  ex  Liberato  breviar.  c  18; 
tupradicii  cpitcopi  in  cuttodiam  sunl  redacli  chartit  sublatis;  . . .  quos  iterum  Acachtt 


^icjitizedbvGOOgle 


BPISTOLA  6.  245 

chartis  custodiae  paasus  fueris  mancipari,  etls)  ad  processioueni,  a.  484. 
quae  tibi  cum  haereticis  habetur,  exinde  jiroductos,  sicut  eorum  pro- 
fessione  patefactum  est,  ad  haereticorum  tuamque  communionein, 
contempta,  qnae-  vel  gentium  jure  servari  debuit,  legatione  pertra- 
xerisia)  praemiisque  corruperis,  et  in  hiesionem  beati  Petri  apostoli, 
a  cujus  sede  profecti  fuerant,  non  solum  inefficaees  redire  feceris, 
sed  etiam  impugnatores  omnium,  quae  fuerant  mandata,  monstraris. 
In  quorum  deceptione  tuam  nequitiam  prodidisti,  et  ad  libellum 
fratris  et  coepiscopi  mei  Johanuis,  qui  te  gravissimis  objectionibus 
impetivit,  in  apostolica  sede  secundum  canones  respondere  diffidens, 
objecta  firmasti.  Felicem  quoque  defensorem  fidelissimum  nobis, 
uecessitate  faciente  serius  subsecutum l7),   indignum  tuis  oculis  cen- 


post  haec  de  custodia  ejiciens  secum  fecit  procettere,  ut  quiai  confinnato  Petri  taeer- 
dotio  dimiilerentur ,  tum  ex  ipsa  FeUcia  nostri  relatione  in  epist.  8  n.  1  et  char- 
tis,  quas  bajulabant,  viotenter  ablatis  ad  comiiniiiicandum  etc.  Atque  his  concinit 
Theophanes  chronograph.  (ed.  Bonn.  p.  204)  legatU  Homa  profectis,  inquit,  et 
apud  Ahgdum  Zenonis  el  Aeacii  consUio  detcntis,  vi  quoque  ablatis  eorum  UtlerU 
ipsisque  in  carccrem  conjectis,  eos  nisi  cum  Acacio  et  Petro  -Vongo  communicarent, 
interfecturum  se  Zeito  comminatur.  Et  pag.  205  de  Aeacio  subdit:  ipsot  felicis 
Itomani  pontifica  apocrisiarios  blanditiis  delinitos  et  pecuniis  inescatos  praeter  nian- 
datorum  sibi  impoHtorum  fas  in  communionem  Petri  adduxit,  omnibus  catkolicarum 
parlium  in  advcrsum  conlestantibus  atque  reclamantibus.  In  libro  pontificali  quidcm 
cuatodiae  mancipati  dicuntur,  quum  Heraelea.ni  venisseut.  At  VaLcsiua  in  dis- 
aert.  ad  calc.  Theodoreti  p.  ISO  Theophanis  iidem  praefert  dicentis,  eoa  Abvdi 
dutentoa.  Nobis  vero  non  levis  eat  suapicio,  eoa  primum  Abvdi  a  Zenonis  sa- 
tellitibus  comprehensos,  mozqne  elapsos  in  ipsa  urbe  regia  custodiae  mancipatos 
Jirine,  quum  infra  ia  Felic.  epiat.  8  n.  1  dicantur  ad  communicandum  haereticis 
hoc  est  apocrisiariis  Alexandrini  Petri,  udoersus  quem  ierunt,  tle  custodia  pro- 
ducti.    Idem  etiam  bic  aonant,  quae  modo  expendimus,   hujus  epistolae  vcrba, 

ls)  d1  sed  et  ...  pro  haereticis.     Nomine  proceisionis ,   qua  epiacopus  ad  eelc- 

brandum  sollemniter   sacrificium  pergebat,  plemmque   tota   sacrificii  aotiu   dc- 

signabatur.     Hinc  uau  venit,  ut  qui  proceaaioni  hujnamodi  intcresaent,  cum  co- 

.  teria  procedentibus  communicarc  censerentur;  cf.  not.  8  in  Simplic.  epiat.  4  et 

Gelau.  epist.  14  c.  26,  fragm.  38. 

'•}  i'  pertrakere  ...  corrwnpere  ...  feceras  ...  monslrares.  D' D'  d*  pertrake- 
res  ...  corrumperes  (d1  corruptos)  ...  faceres  ...  moastrares,  E1  E'  F*  H"  NJ  (F1  H* 
pertrahendi  praemiis  ...)  corrumpere  et  in  iltusionem  (E*  inlusionem)  ...  momtrares. 
Similiter  et  D*  m  ittiaioncm,  D*  D*od  (D'  in)  inlusionem,  D7DMI'  in  lusionem,  unde 
d1  ad  ittusionem,  d*  in  illusionem,  Maa.  JO  in  laeiionem,  quod  et  cum  adjuncto 
b.  Petri  aptius  congruit.  Porro  d1  ita  hunc  locum  profert:  praemiisque  corruptos 
non  solum  inefficacei  redire  faceret  sed  ttiam  in  Utusiunem  b.  Petii  ...  fuerant,  im- 
pugnaiores  omnium   ...  monstrares. 

")  Ita  E>  E«  F*  H»  J  0  c  c  i'.  D  (D1  D')  d'  d*  ohseaitum,  contra  mentem  Fe- 
Ucis,  qui  defeusorem  illum  /tdelissimum  haud  dubie  non  vocasset,  si  vel  sero  eaaot 
Acacio  obsecutus.  At  infirmitate  iinpcrliente ,  ait  Liberatua  1.  c.  cap.  18,  aerius 
Bubaecutus  cst  alioa  legatoa;  po.ttquain  autein  Vitali*  ct  Misenus  a  custodia  Cou- 
stantinopoli  aunt  egresai,  perrexit  cum  chartia  ccclesiasticia  Constantinopoluii, 
passusque  est  et  i/ise  sublatis  chartis  granissimam  custoditnn. 


3i,«izSdb,Google 


246  S.  FELICIS   II  PAPAE  ' 

k  484.  suisti.  Eos18)  quoque  tecum  litteris  tuis  communicare  testatus  es, 
quos  constat  haereticos.  Quid  enim  sunt  aliud,  qui  post  obitum 
sanctae  memoriae  Timothei  ad  ecclesium  sttb  Peiro  redeunl,  vel  qui 
se  ex  calholicis  eidem  (radiderunt ,  nisi")  quod  Petni3  ab  universali 
Ecclesia  atque  a  te  fuerat  judicatus? 

2.  Habe  ergo  cum  his,  quos  libenter  amplecteris,  portionem 
ex  sententia  praesenti,  quam  perM)  Tutum  tibi  direximus  ecclesiae 
defensorem:  sacerdotali  honore  et  communione  catholica  nec  non 
etiam  a  iideliam  numero  segregatus,  sublatum  tibi  nomen  et  munus 
minieterii  sacerdotalis  agnosc'e,  sancti  Spiritus  judicio  et  apostolica 
per  nos3t)  auctoritate  daniuutua,  nunquamque  anathematis  vinculis 
exuendus !    Caelius  Felix  episcopus  sanctae  ecclesiae  catholicae  urbis 


")  d'  Eotque  IMerU  ...  conttat   este  haereUeo*.     F*  Et  hos  quoque.     Deinde    ■ 
tuis  et  es  desideratur  in  plurihus  niss.  (etiam  in  E1  E'  F*). 

'■)  D<  nun  quod.  Hisce  concinenB  Evagrius  h.  e.  III,  14  ad  colcem  Henotici 
subjicit:  Jlis  perlectis  Alexandrini  omnet  sanclae  catholicac  et  apostolicae  Eeclesiae 
sese  adunaruut.  Felix  aatem  eos,  qui  cum  Acacio  et  Petro  in  Henotici  susceptione 
communicant,  nil  aliud  esae  probat,  nisi  quod  Fetrus  Jfongus;  hunc  autem  ab 
ipaomet  Acacio  haereticum  judicatum  eBse,  adeoque  et  itloa  jm-e  haeretdcos 
censeri. 

*°)  D'  D8  D*  K1  d1  per  Toieratum ,  alii  ct  nominatim  mss.'  0  cum  editis  per 
tuae,  i*  per  tuum,  E'  E»  F"  I1  per  Totum,  D'  D"  N>  H'  J  d'  per  Tutum.  Tutum  Ro- 
manae  ecclesiae  defensorem  mcmorat  idem  Felix  epist.  8  n.  4,  cpist.  11  n.  1,  ' 
epist.  12  n.  4.  Totum  vel  Tutum  et  Liberatus  1.  c.  c.  18  legit.  Ceterum  huic  nou 
secus  ac  legatis  aliia  structaa  fuiase  insidias  Theophanes  1.  c.  pag,  205  tradit. 
Veritm  eos,  inquit,  qui  Abydi  in  intidiis  locati  fuerant,  praeterlapsus ,  ad  Dii  mo- 
nasterium  appulit,  Diehtes  autem  monachi  Acacio  in  tacrario  die  daminica  ttanti 
Felicit  epistotam  tradidere.  Quae  postrema  verba  ut  cum  Liberato  conciliari  pos- 
sint,  dicendum  est,  reapuisse  Acacium  chartam  sibi  a  monachis  oblatam,  quae 
ideo  poatca  ab  uno  eoram  illius  pallio  affixa  est. 

*')  a1  C  c  omittunt  pcr  nos.  .  Deinde  J  i'  nee  unquam,  0  nec  jam  et  cum  E1 
E*  F'  H'  verbo  exuendus  ciaudunt  epistolam.  Acacius  nunquam  ab  anathemate  tol- 
vendus  dicitur,  quamdiu  scilicet  enm  non  poeniteret,  ut  re  ipsa  non  poenitoit. 
Hlum  tamen  Felix  poenitere  maluisset  eoque  pacto  absolvi,  uti  epiat.  14  n.  5, 
epist.  15  n.  4,et  epist.  17  n.  3  declarat.  In  hanc  partem  diserte  mentem  ejua 
Gelaaius  in  tract.  IV  de  anathematia  vinculo  u  C  explicat.  Sed  simul  ibi  cura- 
tionem  totiut  Eccletiae  quaai  couditionem  solutionia  appositam  esse,  ex  Gelasii 
epistola  1  n.  27,  35  et  39  docemur.  —  Similiter  longe  antea  Siricius  epist.  7  n,  4 
de  sententia  cum  clero  suo  adversus  Jovinianum  et  asseclas  ejua  lata  omnium 

nustrum  ... ,  inquit,  unam  tcitote  fuitte  lententiam,  ut  Jovirdanus,  Auxentius  .  - .,  qui 
incentores  novae  liaeresis  et  blatphemiae  inventi  tunt,  divina  sententia  et  nostro  ju- 
dicio  in  perpetaum  damnati  extra  Ecclesiam  remanerent.  Conditionem  vero  seu 
clausulam  in  hujusmodi  formulie  subaudiendam  Leo  epist.  31  n.  3  eipresait,  ubi 
de  Eutycho  agena  revocare  se,  ait,  a  tua  opinione  debucrat  nec  ita  Ecctesiae  prae- 
tuies  commovere,  ut  damnationis_  sententiam  mereretur  acctpere,  quam  utique,  si  in 
suo  tcnsu  voiuerit  permanere,  nullus  ei  poterit  retaxare.  >  Sed  et  ejusmodi  de  re- 
sarciendo  damno  conditiouem  additam  in  sententia  adveraua  Vitalem  et  Miaenum 
lata  viauri  sumus  (Gelaa.  epiat.  80  n.  8  et  9). 


>vGoogIe 


EPISTOLAE  6—8.  247 

Romae  Bubscripsi.     Data  V  Calendas  Augustas  Yenantio  viro  claris-  a.  181. 
simo  consule..  Simulquen)  septuaginta  septem  episcopi  absque 
papa  subscripserunt. 

Epistola  7 

II.        Edietum  sententiae  Feliois  papae  propter  Aoaeii  episoopi         ™*?*i d" 
Constantinopolitani  damnationem. 

Acacius,  qui  secundo  a  nobis  adnionitus  statutorum  aalubrium 
non  deetitit  esse  contemptor,  meque  in  meis  credidit  carcerizandum, 
hunc  Deus  coelitus  prolata  sententia  de  sacerdotio  fecit  extorreni. 
Ergo  si  quis  episcopus,  clericus,  monachus,  laicus  post  hanc  denun- 
tiationem  eidem  communicaverit,  anathema  sit,  sancto  Spiritu  ex- 
Bequente !  - 

Epistola  8. 

Felicis  papae  ad  Zenonem  imperatorem.  'iAutd' 

2.  Pctri  Alexandrini  Acaciique  crimina  brcviter  pcrstringtnt,  et  iUum  denuo  damna- 
tum  tt  hunc  a  cammunione  et  dignitale  aposiolica  ditcrclum  ette  doctt  (n.  I — 1). 
Montt,  ut  Eccletiaa  cathoHcatn  suis  uti  legihut  et  Hbertatt  imperator  tmat  (i.  5). 

Felix  Zcnoni  Augusto. 
1.  Quoniam  pietas  tua,  licet  profusiore  pagina  ad  mea  Bcripta 
responderit,  suis  auribus  diligentius  intimatam  fastidio  dignam  cre- 
didit  veiitatem,  curandum  mihi  fuit,  ut  breviter,  quae  non  vultis 
latius  publicari,  definita  concluderem.  Itaque  officiositate  praemissa 
timere  me  fateor  regno  vestro  pariter  et  saluti.  Siquidem  contra 
divinam  reverentiam  probabitnr,  ut  beati  apostoli  Petri  directa  lega- 
tio,  sicut  ejus  confessio  patefecit,  tamquam  in  captivitate  redacta 
teneretur,  et  chartis,  quas  bajulabat,  violenter  ablatis  ad  communi- 
candum  haereticis,  hoc  est  apocrisiariis  Alexandrini  Petri,  adversum 
quem  ierat,  de  custodia  sit  producta.  Quapropter  Vitalem1)  quidem 
et  Misenum,  cur  vel  impulsi  ad  ista  consenserint,  honore  simul  et 
communione  apostolica  censura  privavit.  Sed  quum  apud  barbaras 
etiam  nationes  atque  ipsius  Deitatis  ignaras  pro  exsequendis  nego- 
tiis  vel  humanis  jure  gentium  legationis  cujuslibet  habeatur  sacro- 
sancta  libertas,  notum  est  omnibus,  quanto  magis  ab  imperatore 
Romano  et  Christiano  principe,  in  rebus  praesertini  divinis,  opor- 
tuerit  intemeratam  servari. 


")  Ita  D1  D'  D>  D«  D'  D»  d>  d'j  PUcca1  simul  texaginta  teptm.     In  E1  E* 
F'  H'  I  i*  tota  nuliBcriptio  Caettut  FeHx  etc.  deeat. 

')  Haec  et  eequentia  verba  Nicolaus  I  ediet.  9  ad  Michadem  imp.  laudat.    [a'] 


^igilizedbyGOOgle 


248  S.  FELICIS   II  PAPAE 

L  2.    Deinde  legatione  eubmota1),  quae  apud  vos,  ut  dictum  est, 

nec  beati  Petri  apostoli  inviolata  esse  jam  potuit,  tranquillitas  tua 
litterarum  saltem  tenore  cognoscat,  sedem  beati  apostoli  Petri  Ale- 
xandrino  Petro,  olim  justeque,  damnato  ac  niliilominus  per  seuten- 
tiam  synodalem3)  nuper  eliso,  conuuunionis  nunquam  vel  praebuisse 
vel  praebiturnm  ease  consensum:  quia,  ut  cetera  nunc  omittam,  ab 
haereticis  institutus  contra  fas  omne  catbolicae  praesidere  non  possit 
ecclesiae.  Unde  quoniam  adhortationem  meam  duxistis  onerosam, 
in  vestro  relinquo  deliberationis  arbitrio,  utrum  beati  apostoli  Petri 
an  Alexandrini  Petri  cuiquam  sit  eligenda  communio. 

3.  Qualis  autem  Alexaudrinus  exstiterit,  vel  quemadmodum 
falsi  nominis  sacerdotium  per  uiiutn ')  Vix  suae  comphcem  pravitatis 
temerarius  usurparit,  atque  in  d&mnafcorum  fuerit  etiani  apud  tos 
dudum  aorte  numeratus,  suffragatoris  ejus  Acacii  litteris  ad  sanctae 
memoriae  decessorem  meum  datis,  quarum  exemplaria  subdita  cer- 
nitis,  approbate.  Utrum  vel  episcopus  dici  valeat,  quod  nomen 
etiamsi  a  pluribus  episcopis  accepisset,  habere  non  posset,  vel  ortho- 
doxis  plebibus  contra  Nicaenam  synodum,  contra  observantiam  siu- 
gularem1)  mereatur  imponi,  prompta  in  Deum  pietate  perpendite. 


*j  h.  e.  submoto  Bermone  de  legatione,  quae  etdamsi  beati  Petri  "apostoli  sit, 
utpote  ab  ejua  vicario  profecta,  nec  vcl  tanto  nomino,  ut  inviolata  eiciperetnr, 
meruit. 

*)  Evagrias  h.  e.  III,  21  testatur,  universam  arnodum  Romanam  in  sententia 
adversua  Misenum  et  Vitalem  ad  verbum  pronuntiaBBe :  Petrum  kacreticttm,  qui 
oliai  lacrae  ledii  decrelo  damnaiia  excommunicatiu  et  anatkematizatui  tlt,  ecclciia 
liomana  non  recipit.  Cttt  etiamti  nikil  aliud  objiccretur ,  vtl  hoc  unum  suffictret,  quod 
ab  haertticii  ordinatut  orthodoxii  praeeise  non  potuit.  Quam  Romauae  ecclesiae 
disciplinam  mox  etiam  aliimde  illustraturi  sumus. 

*)  Etiamsi  hoc  Felicis  testimonium  Acacii  scriptis  (Simplic.  epist.  8  n.  2), 
quibus  ct  Tbeophanes  1.  c.  pag.  194  concinit ,  sit  fultum  et  in  gest.  de  nom. 
Acac.  n.  7  repctatur,  tamen  Evagrius  h.  e.  III,  20  ei  litteris  Aegyptiorum  epi- 
scoporum  et  clericorum  ad  Felicem  scriptia  Petrum  a  duobut  episcopii  eamdem 
kaeretim  profilentibta  consecratum  fuiase  refert.  Sed  nibil  inde  mutatur  Felicis 
scntentia,  qna  eum  a  aacerdotali  honore  arceudum  esse  censet.  Nicaenum 
quippe  concilinm  can.  4  saltem  trium  episcoporum  praesentiam  in  episeopi  con- 
secratione  requirit.  Cui  concinena  Antiochena  synodus  «an.  19  amnes  provinciae 
epiieopoi  aut  laltem  pleratqttc  eidem  adeiie  vult:  alioquin  ordinationt  nutla  vii  tne- 
rit.  ait.  Siricius  papa  autem  epist.  6  n.  2  et  epiet.  10  n.  18  prorsus  Nicaeni 
concilii  vestigia  premit,  ne  furtioam  beneficium  praeitilum  eideatur.  Similiter  Re- 
giense  concilium  (a.  439)  in  praefat.  et  can.  1  absque  trium  episcoporum  praeientia 
...  irritam  ordinationis  ipeciem  a  duobus  temere  convenientibus  praesumptam  decltv- 
rat.    (Hard.  I,  1747). 

*)  Legendum  putamus  obscrvantiam  regularem.  Hiac  oboritur  quaestio,  quae 
sit  illa  regularii  olnervantia ,  quis  Nicaeiius  canon,  quibus  Petrus  catholicis  prae-' 
sidcre  non  permittatur.  Innocentius  I  epist.  17  n.  7  iis,  qui  ab  haereticis  ordi- 
nati  Bunt,  ordinationis  honorem  servaadum  ncgans,  n.  10  Nicaenum  sibi  objicit 
canonem  8,  qub  NovatJanis  in  clero  permanere  permittitur.  Sed  observat:  de 
lolii  hoc  Novatianii   esse  praeceptum,   nec  ad  aliarum  kaereium  clericoi  pertinere. 


JyGoogle 


EPISTOLA  8.  249 


4.  Ubi  etiam  apparet  evirlenter,  Acacium,  qui  excessus  suoa  a.484. 
sub  vestro  potius  nomine  cekre  voluit  quam  vobis  profutura  sugge- 
rere,  tam  saluti  veatrae  devotionem  deferre')  sinceram,  quam  fidelem 
conscientiam  circa  patrum  regulas  atque  ipsum  dogma  ge&taret  ca- 
tholicum.  Fropterea  bunc  eumdem,  utpote  qui  multa  contra  scita 
veterum  nefaria  perpetrarit,  et  ejus  laudator  emerserit,  quem  asseruit 
et  ipse  damnatum  et  ab  apostolica  fecit  sede  damnari,  ac  rursus 
aedificans,  quae  ante  destruxerat,  praevaricatorem  se  ipse  constituit: 
eorum,  quoa  sequi  maluit,  portioni  districtionis  apostolicae  per  Tu- 
tum  Romanae  ecclesiae  defensorem  justa  deputavit  auctoritas,  atque 
a  communione  et  dignitate  apostolica,  qua  se  ipse  ejus  externis') 
sociando  monstravit  indignum,  legitima  severitate  discrevit. 

.    5.     Puto  autem,  quod  pietastua,  quae  etiam  auis  mavults)  Yinci 
legibus  quam  reniti,    coelestibus  debeat  parere  decretis:   atque  ita 


Unde  contra  hunc  canonem  agere  quodammodo  videtur,  qui  aliis  idem  beneficiimi 
indulget..  Verum  ex  intelligentia  reyularis  vbservantiae  u  Felice  menioratae  cogni- 
tio  Nicaeni  canonis  pendet,  quem  indicare  voluit.  Atqui  b.  Cyprianus  cpist.  63 
(ed.  Pamel.)  adversus  Basilideni  et  Martialem,  quibus  hand  multa  mnocentior 
eratPetrus,  primumait:  frustra  talet  episcopatum  sibi  usurpare  conantur,  quumma- 
nifcstum  sit,  ejusmodi  hominet  nce  ecelcsiae  Clrristi  posse  praeesse,  nee  Deo  tacri- 
ftcia  offeire  debcrc.  Ac  proiime  subjicit:  maxime  quum  jam  pridem  nobiscum  et  eum 
omnibui  omnino  cpiscopis  in  tota  mtmero  Corneliut  ...  deereverit,  ejusmodi  homines 
ad  poenitentiam  guidem  agendam  ndmitli  posse,  ab  ordinatione  autem  clert  atque  sa- 
eerdotali  honore  prohiberi.  Quam  regulam  aecutns  Felicis  deeeseor  SimpEciua 
epist.  18  n.  3  de  ipso  Pctro  ad  Acacium  his  Bcripsit  verbia:  Qui  si  nunc  rcdire 
eontendit,  niti  per  latitfaclionem  C/aistianit  regulis  competentem  non  potett  introire, 
ac  perinde  non  ad  fastigium  saccrdotalis  dignitatis  accedere,  Jure  igitur  Felix  cum 
Acacio  eipostulat,  quod  Petrum  ad  fuatigium.  sacerdotab's  dignitatis  admittenB 
eontra  regularem  obtervantiam  peccavit.  Unde  sequitur,  ut  et  peccaverit  contra 
Nicacuum  canonem  10:  Quicunque  de  lapsis  ad  ordincm  clcri  promoti  sunt  pcr  igno- 
rantiam  vel  per  ordinantiam  diisimulationem,  hoc  non  praejudicet  regulae:  cogniti 
namque  deponunturi  ibi  enini  reyutam,  quam  et  laudavit  Felii  et  Cyprianua  ei- 
posuit,  indicari  nemo  non  advcrtit.  Ad  eamdem  quoque  regulam  rcspeiit  Hi- 
larius  lib.  de  synod.  n.  91,  ubi  ei  Orientaliuin  decreto,  quo  anathema  homou- 
sion  profitentibuB  dixerant,  infert  episcopatn  cedendum:  Benuntiemus,  inquit, 
epitcopatui,  quia  offidum  ejus  ab  unathemate  (h.  e.  ab  iis,  qui  anathemate  per- 
cussi  sunt,  ai  decretum  iliud  valeat)  sumpsimus.  Ordinati  enim  ab  his  sumux,  gui 
cutn  Kicaena  sijnodo  fiomousion  profitentur.  —  Porro  e*  variis  illia  locis  manifestuni 
fieri  puto,  bic  regutarem  tion  tingularem  legendum  esse,  indeque  eiplicari,  quae 
nit  illa  regula,  quis  Nicaenus.  canon,  quorum  auctoritate  Felix  Petrum  cathoti- 
cis  praeesae  poaee  negat. 

')  Ironice  dictum  pro  non  deferre  ....  quam  nee  ...  gettaret  [Ed.]. 

')  h.  e.  iis  qui  ab  illins  communione  sunt  segregati. 

6)  Eadem  fere  jam  epiat.  1  n.  10  ad  eumdem  Zenonem  ecripsit  Fetix.  Qm- 
bua  quo  spectet,  palam  fit  ex  iis,  quae  in  eadem  epietola  n.  0  praemittuntur : 
Zenonem  -videlicet  mandatte,  ul  omnet  qui  tam  a  Petro  quam  a  Timolheo  fuissent 
ordinati,  si  intra  tempora  definita  retiptsccrent,  ad  communionem  cathotici  Timothei 
recipercntur,  non  etiam  ad  male  praesumpli  gradus  privilegia. 


>vGoogIe 


250  '  S.  FELICIS    II   PAPAE 

a.  484.  humanarum  sibi  rerum  fastigium  noverit  eese  commissum,  ut  tamen 
ea,  quae  divina  sunt,  per  dispensatores  divinitus  attributos  perci- 
pienda  non  ambigat.  Puto,  quod  vobis  sine  ulla  dubitatdone  sit 
utile,  si  Ecclesiam  catholicam  vestri  tempore  principatus  sinatis  uti 
legibus  suis,  uec  libertati  ejus  quemquam  permittatis  obsistere,  quae 
regni  vobis  restituit  potestatem.  Certum  est  enim,  hoc  rebus  vestris 
esse  salutare,  ut  quum  de  causis  Dei  agitur,  etf  juxta  ipsius  consti- 
tutum  regiam  voluntatem  sacerdotibus  Christi  studeatis  subdere,  non 
praeferre,  et  sacrosaucta  per  eomm  praesuies  discere  potius  quam 
docere,  Ecclesiae  formam  sequi,  non  huic  humanitus  sequenda  jura 
praefigere,  neque  ejus  sanctionibus  velle  dominari,  cui  Deus  voluit 
clementiam  tuam  piae  devotionis  colla  submittere:  ne  dum  mensura 
coelestis  dispositionis  exceditur,  eatur  iii  contumeliam  dispopeutis, 
Et  ex  hoc  quidem  de  his  omnibus  conscieiitiam  meam  ante  tribunal 
Christi  causam  dicturuB  absolvo.  Vestrae  mentis  intererit  magis  ac 
magis  cogitare,  et  in  rerum  praesentium  statu  sub  divina  nos  exa- 
minatione  subsistere,  ac  post  hujus  vitae  cursum  ad  divinum  con- 
sequenter  venturos  esse  judicium.  Et  alia  manu.  Data  Calendis 
Augnsti  Venantio  v.  c.  eonsule. 

Epistola  9. 

init  Auir  vFeliGia  papae    ad  episoopoa   per  Aegyptum,    Thebaidom,  -Libyam 
et  Pentapolim  eonstitutoe  fragmentum. 
Folix  pipa  opi»<jopis  par  AogTptnm,  Thebnidoni,  Libynin  et  Pentapolitn  oonitituti»   p.  12. 
post  alia. 
Petrum1)  vero,   qui  se  ab  Ecclesiae  unitate   sub  beatae  recor- 
dationis  Proterio  separavit1),   et  in  mortem  ipsius  parricidae  Timo- 
theo  ad  persequendos  se  jnnxit  orthodoxos,   nulla  tanti  nominis  aut 
honoris  permittimus  societate  laetari3):  quando  in  creatoribus  propriis 
non  dissimilibus  ipso  sui  exordio  caducum,  quod  se  aestimat,  repe- 
ritur.    Est  ergo  praefatus  cunctis  anathema,  nec  ab  Ecclesia  catho- 
lica  credatur  unquam  recipi,  qui  post  cohortationem  saepissimam  et 
per  tot  annorum  spatia4)  in  perversitate  propria  perseverans  locum 
satisfactionis  amisit. 

')  Ita  0'.   Editi  Petnu. 

*)  Eamque  ob  caneani  ab  ipso  Proterio,  cujus  diaconus  etat,  una  cmn  Ti- 
motheo  Aeluro  tunc  presbytero  damnatua  legitur  in  gest.  de  notn.  Acac.  (Gelae. 
tiact.  I)  n.  i,  et  n.  8  ipsius  Timothei  catholici  teBtimonio  confirmatur. 

s)  RestituimuB  guando,  licet  in  msa.  quanto.  Deinde  creatorei  appellantui 
Petri  ordinatoreB.  Nec  obatat,  quod  Felix  aup.  epist.  8  n.  3  Petrum  ab  uno 
dumtaxat  oidinatum  scribat.  Ia  enim  tropicua  loquendi  modus,  quo  de  pluri- 
bua  aaaeritur,  quod  unius  est  pioprium,  nec  inusitatus  Pelici  eat  nec  inelegantet 
hic  adhibetur. 

')  Scil.  per  triginta  fere  annos,  ut  scribit  Felix  epist.  1  u.  12. 


^igilizedbyGOOgle 


EPISTOLAE  8  — 10.  251 

Epistola  10. 

Felicis  ptipae  ad  elerum  et  plebem  CoustatiUuopolHamini.     .J*- |^! 

i.      Ne  tvrbentur  ob  praevaricationem  legatorum  Vitalis  et  Miseni  (n,  1),  alque  ut 
Acacii  a  sede  apostolica  danmati  communionem  devitent  (n,  2).     Ctericos  ab  ftoc 
dejectos  t»  loco  manere  pronunlienl  (n.  3). 

Felix    clero   et   plebi   orthodoxis   Constantinopoli 
constitutis  dilectissimis  filiis  salutem. 

1.  Probatam  cuuctis  vestrae  fidei  firmitatem  Vitalis  atque  Mi- 
seni  iion  irrationabiliter  opinamur  praevaricatione  turbatam:  qui 
universa,  quae  illis  mandata  sunt,  non  ttuitum  negbgendo  verum 
etiam  impugnando  fecerunt,  ut  ecclesia  Romana  consentire  damnatis 
haereticis  crederetur ') ;  quando  contra  vetitum  his,  qui  a  Fetro  illo 
haeretico,  parricidarum1')  socio  olim  justeque  dejecto  et  toties  ana- 
thematizato,  directi3)  atque  ab  Acacio  suscepti  sunt,  nostrorum  im- 
memores  mandatorum,  communicare  convicti  sunt,  nulla  contesta- 
tione  praemissa,  quam  tamen,  sicut  his  praeceptum  fuerat,  religio 
vestrae  sanctdtatis  audiret;  actumque  est,  ut,  sicuti  praedmnms,  ex- 
cessus  illorum  noster  crederetur  assensus.  Quos  et  ordinibus  suis 
et  veneranda  divini  mysterii  perceptione  privavimus.  Nullus  ergo 
vestrum  per.  tale  commissum  sit  immemor  sui,  nec  nos  aestimet  in 
apostolicae  traditionis  defensione  dencere,  quos  videt  fidei  contume- 
liam  in  proditores  et  perditos  vindicasse. 

2.  Scire  vob  quoque  decuit  Acacii  quondam  episcopi  varietatem 
inconstantiamque  detectam.  Qui  quum  de  Petro  isto,  sicut  probatur 
adnexis,  non  ferenda  retulerit,  atque  olim  dixerit4)  fuisse  damnatum, 
per  legatos  nostros  multis  laudibus  prosecutus,  contra  conscientiam 
fecit;  utrum  ei  quidquam  credendum  sit,  omnes  qui  timorem  Dei 
ante  oculos  constituunt,  judicabunt.  Alienarum  quoque  provinciarum 
sibi  jura  defendens*),  sanctorum  trecentorum  decem  et  octo  patrum 


')  Symeonee  AcoemitensiB   monachus  Knmam  veniens  tCHtificatus   erat,    ut  [a*] 
verJjis  Evagrii  h.  e.  III,  21  utar,  ita  muttos  ex  simplidoribus  in  fraudem  inductos 
csse  ab  kaereticU,   quum  dieerent,   Pelrum  a  Romana  etiam  sede  suseeplum  etse  in 


*)  h.  e.  Timothei  Aeluri. 

')  Beu  qui  Petri  apocridariorum  munere  defungebantur  Constantinopoli, 
ut  planius  declaratur  epist.  8  n.  I,  quosque  Acacius  confovere  epist.  6.  n.  1  ar- 
guitur. 

')  Suppl.  eum.  Deinde  ptr  legalos  nostros  idcra  eat  ac  per  iiltcras  legatis  re- 
deuntibus  traditas.' 

')  Nempe  a.  47n  antencycliis  Basilisci  (Evagr.  h.  e.  m,  7)  haec  inseri  ciira- 
verat:  Praeincias  guoque,  quarum  ordinationem  sedes  hujus  regiae  et  gloriosae  ttrbis 
habuerat,  rcvercnatssimo  ac  sanctissimo  patriarchae  et  archiepiecopo  Acacio  restilui 
jubemus.  Ejuh  etiani  opera  haud  duhie  eodem  anno  l&ta  a  Zenone  fuit  lei  (1.  16 
Cod.  Just,  I,  2),  qua  idem  jus  ipai  confirmavit.    Exinde  Calendionem  episcopum 


>yGoog[e 


252  S.  FKLICIS   II  PAPAE 

a.  484.  canones  illicitarum  sibi  ordinationum  praesumptor  est  conatus  ever- 
tere.  Quorum  etiam  ob  hoc  subjacet  ultioni;  nec  Romanae,  id  est 
apostolicae  sedis,  qua  se  ipse  privavit,  communione  jam  gaudet, 
quando  Petri  Eutychianistae  socius  et  susceptor  apparens,  damna- 
tionis  ejus  se  participem  indicavit.  Quem  nostra  quoque  sententia 
tninisterii  episcopalis  officio  et  sancta  communione  vestroque  numero, 
id  est  Christiano,  judicayit  alienum,  sicut  reperitur  in  adnexis. 

3.  Filio  autem  nostro  Salomoni  presbytero,  quem  Acacius,  ut 
placeret  haereticis,  suo  privare  putarit  gradu,  gradum  proprium  sen- 
tentia  vestra  conservet*),  vel  omnes,  qui  forte  a  memorato  propulsi, 
in  locis  suis  et  in  nostra  communione  manere  pronuntiet.  Quamvis 
autem  zelum  vestrae  fidei  noverimus,  monemus  tamen,  ut  omnes, 
qui  catholicae  fidei  volunt  esse  participes,  ab  illius  se  communione 
abstineant,  ne,  quod  absit,  simili  subjaceant  ultioni. 

Epistola  11 

seu 

Voct       Synodus  Bomana  ad  presbyteros  et  archimancLritas  Constan- 
tinopoli  atque  in  Bitbynia  oonstitutos. 

Synodus  Romana  Antiochenae  eccletiae  causa  apud  i.  Petrum  congregata  signi-  p. 
ftcat,  paiefacli*  criminibus  VUalern  et  Misenum  a  sacerdotio  et  sacra  communione 
suspensos,  Acacium  vero  et  ub  epiecoporum  collegio  et  a  commitnione  ftdetium 
dejectum  esse  (u.  1 — 3).  Senteniiam  in  eumdem  jam  per  Tutam  defensorem  Irant- 
missam  iterum  te  mittere  nuntiat,  et  inanem  quamdam  illius  incriminationem  re- 
futans  (n,  4),  ut  adversus  nouas  demnati  molitiones  constantes  sint  hortatur  (n.  5,6). 

Sancta  synodus    apud  beatum   Petrum    apostolum 

congregata    universis     presbyteris    et    archi- 

mandritis   orthodoxis  Constantinopoli  et  Bi- 

thyniae    constitutis1)    dilectissimis    filiis   in 

Domino  salutem. 

1.    Olim  nobis  atque  ab  initio  sedi  apostolicae  omnium  nostrum 

principi  fides-vestrae  probata  est  sanctitatis:    nec   dubitari  potest, 

ita  vos  verae  in  Deum  pietatis  tenere  constantiam,  ut  etiam  discer- 

nendi  justos  ab  impiis,  fideles  ab  infidelibus,  catholicos  ab  haereticis, 

Antiochenum  onlinavit.  Quod  licet  ei  necessitate  factum  excusavit  (cf.  Simplie. 
epist.  16,  16,  17),  facile  tamen  rnultis  aliiB  cxemplis  hujusmodi  infractionis  juris 
alieni  prodidit,  quo  animo  attentaaBet.  Neque  parum  ejus  animum  a  Siniplicio 
et  poetea  a  Felice  alienavit,  quod  illi  ambitioBiB  ejua  conatibuB  Bemper  et  ubi-" 
que  intercederent. 

•)  Hic  observare  libet,  ita  judiciuni  de  alieno  clerico  ferre  Felicem,  ut  non 
aibi  illud  arrogare  sed  elero  p'roprio  relinquere  videatur,  declarare  contentns, 
haud  ratum  se  habere  iniquum  de  illo  judicium  Acaeii.  ,. 

')  Editi  consistenlibus,  (.!'  constilutis,  iis  scihcet,  qui  prius  ad  Felicem  scripse- 
rant  Misciiuui  et  Vitalem  in  multia  accusanteB.  Inter  quoa  praocipuus  enit  Cy- 
rillus  Acoeruitenaium  monasterio   praefoctus,    cujus  jussu   Synieones  monachus 


^igilizedbyGOOgle 


EPISTOLAE   10.   11.  253 

dono  divini  Spiritus  habeatis  indnstriam.  De  eo !)  gloriantes  in  Do-  a.  486. 
mino,  etsi  nihil  esset,  quod  in  cansa  fidei  latere  noverinius,  tamen 
ne  quis  pusillae  forte  sit  inentis,  pro  sollicitudine  ministerii  per 
Ezechielem  prophetam  a  Domino  Bpecialiter  verba  dicta  proferhnus : 
Quodsi,  inquit,  speculator  gladium  videtit  venientem  et  non  insonuerit  Ez.33,6. 
buccina,  et  populus  se  non  custodierit,  veneritque  gladius  et  tulerit  de 
eis  animam:  ille  guidem  in  iniguitate  sua  caplus  est,  sanguinem  vero 
ejus  de  manu  speculaioris  requiram.  Videtis  ecce,  quae  nos  cura 
constringat,  quae  mandata  perterreant,  et  quod  cavenduni  est  po 
tius3),  ne  ipsis  taceamus  adversis,  quam  magis  verendum  dirinis 
subjacere  suppliciis,  et  quum  possit  coelestia  vocis  auditu,  quisquis 
se  custodierit,  sine  dubitatione  aalvari,  speculatoria  sit  gravior  reatua, 
si  quemquam  tacitumitae  ejus  amiaerit. 

2.  Unde  quae  sint  acta  memoramus,  quum  Vitalis  atque  Mi- 
senus  in1)  nostro  judicio  constitflti  cauaas  mandatae  sibi  pro  fide 
legationis  exponerent.  Quoniam  astutiores  sunt  filiis  lucis  filii  tene- 
brarum,  praevaricatores  mandatae  eibi  legationis,  circumveniente 
magisque  opprimente  Acacio,  sunt  reperti:  ita  ut,  quantum  famae 
mobiljtate  praecognitum  est,  constiterit,  eos  priiedicto1)  contra  for- 
mam  praecepti  prohibitum  sui  exhibuisse  famulatum.  Qimm  ob  hoc 
apeciahter  directi  fuisaent,  ut  in  ecclesia  vobis  audientibus  eum  cor- 
riperent,  et  Petro  Alexandrina  urbe  secluso,  quem  sanctua  Simplicius 
papa  saepius  poposcerat  longinquo  exsilio  relegandum,  catholicis  epi- 
scopis  subveniretur  et  populis:  isti  coram  vobis8)  inter  altaria  ve- 
neranda  non  solum  Acacio,  quod  vetitum  fuit,  contraria  perpetranti, 
sed  iisdem  ipsis,  ad  quos  directi  fuerant  evitandos,  ae  nescientes 
communicasse  dixerunt;  nec  catholieis  episcopis  et  clericia,  quos  per- 
sequebaturAcacius,  callida  seductione  tranelatis  subvenire7)  voluerunt. 
Et  quum  se  nniversa,  sicut  illis  mandata  sunt,   mentirentur  egisse, 

Romam  veniena  eosdcin  legatoa  multiplicia  praevaricationia  convicit;  cf.  Evagriua 
h.  e.  in,  SOetSl. 

')  Vulg.  De  quo,  moxque  populi  te  non  custodierint,  et  omittuut  ejut.  Sequi- 
mur  G1  ipopuli»  *e  non  autodierii). 

')  O1  populU,  alii  omnea  potiut. 

*)  Editi  omittunt  in,  moxque  G'  corrupte  attutiorU  lucU  filii. 

5)  Ita  G\  acil.  Aeaeio.  Editi  praedicti  ...  fuUtent.  Vlinam  Eccletia  ...  cor- 
riperet  ...  el  populU  uti  coram  ...  relegandum  ul  catkolicU  etc.  Quamquam  etiam 
G1  utinam  et  ut  catholicU  retinuit,  lectionem  nostram  neceaaario  aubatituendam 
diuimns. 

")  Puta,  quum  Comtantinopoli  degerent.  a1  coram  nobU  legiaae  ridetur,  ubi 
totum  ad  aynodum  Romanam  referendum  foret,  et  sequentia  nielius  cohaererent. 

*)  Ad  hoc  praesertim  misai  fueraut,  et  hoc  ipaum  eoa  proisua  neglexiaae 
Simeones  detulerat.  Qui  quidem,  ut  narrat  Eragrius  h.  e.  III,  21,  in  ipaa  srnodo 
Romana'  eos  reprehendit,  quod  in  urbe  regia  cotistituti,  quum  variae  quaettionet 
propotitae  ettent,  nohterint  unqunm  collogui  cum  ullo  orthodoxorum  aut  litteras  eu 
Iradere,  nec  quidqttam  corunt,  quae  eonlra  rcclam  fidem  tenlabantur,  examinare. 


^icjitizedbvGOOgle 


254  8.  FELICI8   II  FAFAE 

a.  185.  lectis  Acacii  iitteris,  quas  ipsi  detulerant,  mauifestum  est,  eos  sine 
excusatione  vidisse,.  uirnni  atque  idem  Petrum  Acaciumque  sentire, 
qui  Petruiti  sancto8)  Simplicio  et  ante  episcopatum  fuisse  damnatum 
et  ab  episcopatus  ipsius  retulerat  honore  propulsum.  Adjectum  etiam 
tunc,  quum  ista  in  examinatione  tractantur,  quod  Acacius  Jonannem 
illum  Tyrionun  ecclesiae  fecerit  praesidere,  qui  Apamenis  a  Petro 
Antiochenae  ecclesiae  tyranno  fuerat  episcopus  ordinatus,  sed  minime 
receptus,  proprio  ordinatore  depulso  eamdem  sedem  non  timoit  oc- 
cupare:  quos  tunc  hypocrita  Acacius  ita  fecit  ab  apostolica  sede 
damnari,  ut  his  etiam  Christianorum  vocabulum  tolleretur,  quod 
gesta  apud9)  eum  habtta  manifestant. 

3.  His  ergo  deterioribusque  compertis,  Vitalem  atque  Misenum 
a  sacerdotali  collegio  et  sacrosancta  communione  suspendimus ,0). 
Acacium  quoque  merubria  Ohristi  perniciosius  inhiantem  et  per 
civitates  atque  provincias  unam  de  flde  catholicam  Ecclesiam  dissi- 
pantem,  inter  episcopos  sanctos  atque  inter  Christianos  judicavimns 
non  haberi.  Qualiter  enim  fleri  poterat,  ut  scindens  tnnicam  Christi, 
quam  nec  crucifigentes  eum  dividere  ausi  sunt,  in  uumero  fidelium 
censeretur?  Igitur  omnia,  quae  nobis  in  timore  Dei  competunt, 
cogitantes  et  praevidentes,  ne  toties  exstinctae  Eutychianae  pestis 
haereseos,  cujus  Acacius  defensor  est  et  patronus,  serpens  ut  cancer 
Chriati  membra  disperderet,  eum  jam  nunc  e  corpore  ecclesiastico 
ut  partem  putridam  anath  ematizamus  sententia  memorata  abscissum, 

18  e  '  dominicis  eloquiis  obsequentes:  Si  oculus  tuus  aut  pes  tuus  scandali- 
zaverit  te,  absctde  eum  et  projice  abs  te. 

4.  Bt  ut  caritas  vestra  possit  agnoscere,  venerandas  synodos 
Nicaenam  et  Ephesinam  priorem  atque  Calchedonensem  contra  Ne- 
storium  et  Eutychetem  impiissimum  nos  tenere"),  post  illam  sen- 


8)  Editi  a  tancio  Simplicio  (et  mox  ab  cpitcapatu),  erratum  simile,  quod  jam 
in  epiat.  6  n.  1  auetoritate  maa.  correximue,  ei  quibua  reatituimuB  quem  damnu- 
ttan  tanctae  meatoriac  decettori  aeo  ipte  rctulerat  (loco  a  tanetae  etc).  Porro 
PetruB  MonguB  non  a  Simplicio  papa  aed  a  Proterio  Alexandrino,  dum  adhuc 
diaconus  erat,  thunnatua  eat,  et  a  aacerdotali  honore,  qnem  uaurpaverat,  de- 
jectua  eat  ipso  Zenoni»  imperatoria  decreto,  quo  Timotheus  catkolicua  episcopua 
revocabatur.  Hoc  autem  geminum  factum  Acacius  ipse  ad  Sraphciam.  retulurat 
(cf.  Simpl.  epiet.  8). 

*)  Q1  a1  apud  daan,  et  mox  G1  manifestalis,  mendose.  Hic  gesta  illa  indican- 
tur,  quae  Acacius  ConBtantinopoU  habuit,  prhiBquam  litteraa  ad  Simplicium  mit- 
teret,  de  quibua  conferatur  notilia  epittolarum  kujut  pontifici»  non  exslatttium  n.Vl. 

'")  Gelaaiiw  epist.  30  n.  8  et  9  eoa  auapenaOB  fuisse  tradit,  donec  auctare  Deo 
tt  anaisu  ratkoiicorum  principum  oel  populi  Cltrtiliani  Alexandrata  catholicum  rece- 
pittet  epiteopum  tccletia.  —  Mox  G1  perniciosius  inherentcm. 

")  In  edit.  conciliorum  hic  additur  etc.,  quasi  aliquid  dent,  et  ad  raarginem 
annotatur:  SequUw  fldei  inttruetio  ejutdem  epiitolae.  Nobis  vero  nibil  bic  sup- 
preaBum,  nihil  desiderandum  videtur. 


>vGoogIe 


EPIBTOkA   11.  255 

tentiain,   quae   in   Acacium  perturbatorem  totius    Orientis   ecclesiae  a.  486. 
dicta  est,    his  quoque   nunc  iterum  congregati  adjicimus n)  litteris 
memoratam  subdendo  aententiam,  quam  placuit  per  Tutum  defenso- 
rem  ecclesiae  Acacio  dirigi,   ne   volentea  aliqui  circumscribere  veri- 
tatem,    malignissimis   blandimentis    simpliciores  quosque  seducant. 
Nam  si  terra  marique  orthodoxis  non  pbnerentur  insidiae,  plurimi 
ex  nobis  cum  eadem  contra15)  Acacium  sententia  venire  potuissent. 
Unde  nunc  causa  Antiochenae  H)  ecclesiae  apud  beatissimum  Fetrum 
apostolum  collecti,  rarsum  dilectioni  vesfrae  morem16),  qui  apud  nos 
semper  obtinuit,  properavimus  indicare.     Quotiens  intra  Italiam  pro- 
pter  ecclesiastdcas  csusas,  praecipue  iidei,  colliguntur  Domini  sacer- 
dotes,  consuetudo  retinetur,  ut  successor  praesulum  sedis  apostolicae 
ex  persona  cunctorum  totius  Italiae  sacerdotum  juxta  sollicitudinem 
sibi  ecclesiarum  *omnibus  competentem  cuncta  constituat,  qui  caput*f.<™nium 
est  omnium,   Domino   ad   beatum  Petrum  dicente:    Tu  es  Pelrus,  «<  ****•*■ 
super  hanc  petram   aedificabo  Ecclesiam  meam,   et  portae  mferi  non     ' 
praevalebunt  adversus  eam.    Quam  vocem  sequentes  trecenti  decem 
et  octo  sancti  patres  apud  Nicaeam  congregati,  confinnationem  reruui 
atque  auctoritatem   sanctae  Romanae  ecclesiae  detulerunt'8):  quam 


,a)  a1  adduciviut,  (i'  (si  recte  legimus)  adutimur,  uode  adjicimus  pro  genuina 
lcctione  derivavimuB.  Hoc  antcm  verbo  reatituto  et  mutata  interpunctione  nihil 
jujii  orationis,  quae  ante  mutila  videbatur,  integritati  deent.  Significat  syno- 
dus,  se  eamdem  his  litteris  subjeciBse  sententiam,  quam  pridem  Tutms  Acacio 
pertulemt.  —  Mox  G1  omittit  guam  (ante  placuit). 

■*)  Ita  G1.     Vulg.  eadem  Acacti  sententia  . . .  beatian  Petrum. 

")  Quae  esset  nova  illa  Antiochenae  ecclesiae  causa,  n.  6  expheatur,  Bcilicet 
Acacium  ejecto  Calendioni  epiacopo  eatholico  Petrum  Fullonem  Bubrogasae  in- 
famem  haereticum.  His  autem  rationibus,  quibuB  synodus  Graecorum  expostu- 
lationibuB,  qaod  a  eolo  Felice  damnatua  easet  Acacius,  aatisfacerc  nititur,  abas 
adjicit  Gelasius  epist.  26  n.  14. 

*')  G1  mores,  volg.  more,  nnde  nos  morem  restituimUB. 

")  GL  dttulerunt  gue  ...  omnii  Christi,  mendose.  Ea  quidem  potest&s  Ro- 
mano  pontifici  ut  metropolitano  in  Urbicariis  provinciis  attribuitur  concilio  Ki- 
caeno  o.  4  his  verbis :  Potestas  sane  vel  confirmatio  pertinebii  per  singirfax  proain- 
cias  ad  metropotitaitum.  Sed  ex  adjunctJB  hic  quoddam  smgnlare  privilegium  a 
syuodo  illa  Romanae  eccletdae  delatum  denotari  colligitur,  qnod  litteris  ad  Sil- 
vestrum  scriptis  neque  hodie  eiatantibua  expressum  fuisse  suspicamar.  Ad 
harum  ipiarum  imitationem  forte  artifex  in  supposititia  illa  epistola  (Ps.  Silv. 
epirt.  12  in  Const.  ep.  Bom.  pont  Append.  I  pag.  63)  Nicaenos  patres  ad  eum- 
dem  ita  poutificem  iuduxit  scribentes:  Quod  autem  consiituimus  in  concitio  flicaeno, 
preeatmtr,  ut  vtstrl  otis  eonsortio  confirmetur.  Sed  et  ante  Nicaenam  svnodum 
episcopi  Axelate  congregati,  et  post,  qui  Sardicae  convenerant,  quidqoid  consti- 
tueraut,  .iulio  et  Silveetro  retulerunt  (vid.  Silv.  epist.  2  et  Jul  epist.  3).  Forte 
etiam  hic  memoratur  consuetudo  in  Nicaena  synodo  c.  6  confirmata,  qua  Botnani 
pontiScis  ad  imtar  poteetatem  in  pluree  provincias  Aleiandrino  et  Antiocheno 
antirtitibus  attribuit.  Ejus  antem  consuetudinis ,  quam  nonc  Bomana  Bynodus 
explicat,  exemplnm  habemus  in  Julii  epist.  1  n.  8. 


>vGoogIe 


256  8.  FELICIS   II  PAPAE 

a.  185.  utramque  usque  ad  aetfttem  noatram  successiones  omnes  Christi 
gratia  praestante  custodiunt.  Quod  ergo  placuit  sanctae  synodo  apud 
beatum  Petrum  apostolum,  sicut  diximus")  et  pet  Tutum  ecclesiae 
defensorem  beatissimus  vir  Felix,  caput  nostrum  papa  et  archiepi- 
scopus,  indicavit,  in  subditis  continetur. 

5.  Sicut18)  autem  Acacius  impietatem  pestiferae  damnationis 
tetendit,  ut  etiam  dejectus  insultet,  ut  scissns  saevire  non  desinat, 
et  quum  omnino  extra  corpus  habeatur  Ecclesiae,  ejns  tamen  membra 

^T;  dilaceret  et  de  se.scriptumesse  testetur:  Impius  guum  pervenetit  m 
profundum  malorwn,  contemnit:  adjiciens  deteriora  prioribua  perse- 
quendo  jam  mortuos19),  ejus  anima  graviter  delinquendo  conditio- 
nem  secundae  mortis  incurrit.  Qui  (Jalendione  episcopo  sancto, 
quemadmodum  cognovimus,  nuper  ejeetoM),  Petrum  toties  et  n  se 
ante  damnatnm  in  ejas  misit  ecclesiam,  ita  ut  plurimi,  si  verum  est, 


")  Orationis  integritas  postnlarc  videtur  sicul  direximus  per,  vel  lcgendum 
iiflt  sicut  dvrimus  et  per  ...  defeiuorem  beatUsimus  vir  Felix  capui  noMtrum  papa  et 
arcMepUcopus  indlcavit.  Editi  sicut  diximus,  per  Tutum  eccl.  def.  et  beatUsimus  ... 
arcMepticopus  judicavit.  —  Hic  observandum,  nusquam  in  superioribus  Romamuo 
pontiiieem  a  Latinis  vocari  archiepUcopum.  Antea  quideni.  Damasus  hoc  titulo 
inaignitus  legitur  in  libello  Marcellini  et  Faustini  ad  Theodosium  imperatorem, 
sed  ironice.  Subinde  etiani  Lutinis  fairuliare  esse  coepit  Caesarius  Arelateasis 
in  buo  testamento  apud  Baroniuin  ail  ann.  508  suoceasorem  suum  aaepiuB  ar- 
cMepUcopum  dicit. 

")  Bditi  Sic  auttm  ...  corput  kabeatur  ejus  ...  Impiui  cum  venerit.     Bequi- 

")  G1  mortnos  cui  es  anlma  ...  conditionem  (vulg.  condemnalionem)  secundae 
mortis.  Aeacimn  non  legimus  jam  mortuo»  esse  peraecutom.  Sed  quia  ipsi  tili 
qua  intercedebat  societas  cum  1'etro  Aleiandrioo,  qui  Timothei  catholici  epi- 
scopi  corpus  ex  eecleaia  in  desertum  locum  ejecerat,  ejuBdem  criminis  obnoxius 
reputatur .  Neque  eniin  deprehenso  hoc  facinore  se  a  Fetri  societate  abstraxit, 
quamvis  eum  quodammodo  culpaverit,  ut  supra  in  epist.  6  ex  Evagrio  h.  e. 
III,  18  obserraviinus. 

!n)  G'  a1  electo  ...  misit,  CC  ejeclo  ...  immUit.  Hujus  epiacopi  aliorumque 
ejiciendorum  cansam  Theophanes  chronogr.  p.  307  his  verbis  prodit:  Zeno  a 
lyrannU  se  opprimentibus  liber  Calandionem  Antiochensium  ecclesia  txpvlil  et  Oasim 
relegavit,  atque  Petrum  FuUonem  in  sedem  reitituil.  Neilorem  autem  Romanum  Cat- 
cbedonU,  Eusebium  Samoiatensium,  Juliamm  Afopsvtstiae,  Pautum  Constantinae,  Ma: 
num  Hemeriae  et  Andrtam  Theodosiopoleos  praesules  spede  quidem  collati  in  lyran- 
nos  favorU,  std  revera  Henotici  ab  eis  rejeeti  eausa  dignitate  moveri  julsit.  Tradlt 
quoque  Evagrius  h.  e.  III,  16,  Calendionem  Oasim  deportatum,  et  quidem,  ut 
loqiritur  Liberatus  breviar.  c.  18,  quum  aecusaretur  in  aptrto  tamquam  indtvotu» 
principi,  mittens  poputum  in  rebeUionem  cum  Ello,  latenter  autem,  quia  se  non  suspen- 
derel  et  a  FtlieU  papae  et  aJohannu  (Talajae)  eommuntone.  Ex  quo  et  soquitur, 
ut  Calendionis  expulsio  adeoque  et  Antiochenae  ecclesiao  causa,  propter  quam 
haec  svnodua  congregata  est,  longe  posterior  sit  illa  altera,  in  qua  Acacius  pri- 
mum  damnatuB  est.  Siquidem  Acacius,  'qui  aliis  aactor  fait,  ut  se  s  Felicis 
communione  suappnderept,  tum  primum  toste  Theophane  pag.  205,  Imjus  papae 
nomen  e  diptyehis  exponxit,  quuin  sententiam,  qua  a  sacerdotoli  honorc  remo- 
vcbatur,  accepisset. 


^igjtizedbvGOOgle 


EPISTOLAK   11.   12.  257 

catholici  cesserint  relictis  suis  eedihus  sacerdotes,  et  nostrae  pro-  a  • 
jectae  sint  porcis  et  canibus  margaritae.  Verumtamen  neminein 
terreat,  quod  damnatus  Acacius  non  quieBeit").  Elisus  est  satanas 
et  tamen  operatur.  Vicit  Christus  et  vincit,  nec  adhuc  hostis  ab- 
sistit.  Et  quia  certum  est  nobis,  meminisse  vos  etiam  propheticae  |j 
lectionis  nec  aliquid  babere  contra  consistentia  castra  formidinis, 
opportunissime  cohortamur  spectantes  Dominum:  sicut  et  nos, 
perseveretis  in  finem,  et  sententiam,  quam  reperitis  in  subditis, 
animo  eonstanti  retineatis! 

6.  Ne  quid  autem  maligne22)  in  litteris  nostris  mutari  apud 
pravissimas  mentes  aut  aliter  interpretari  possit,  primum  clementis- 
simo  principi,  sicut  oportnit,  supplicantes,  has  easdein  litteras  no- 
stras  ad  dilectionem  vestram,  clerum  plebemque  et  amplisaimum 
senatum  direximus,  quibns  singuli  universique  subscripsimus,  divinum 
petentes  auxilium,  ut  vitatis  insidiis  haec  ad  vos  scripta  faciat  per- 
venire.  —  ffi8)  Nonas  Octobris  Symmacho  v.  c.  cons.  Et  alia  mann. 
Deua  vos  incolumes  custodiat,  filii  dileetissimi ! 

Et  «ubscriptionot  episooporum.  Candidus  Tiburtinae  civitatis 
episcopus  Petro  Alexandrinae  ecclesiae  pervasori  et  Acacio  quon- 
dam  ecclesiae  Oonstautinopolitanae  necnon  etiam  Petro  Antiocheno 
ab  episcopatus  et  Christianorum  numero  olim  jure  et  merito  se- 
gregatis  omnibusque  sequacibus  eorum,  sequens  auctoritatem  se- 
dis  apostolicae,  secundum  desiderium u)  nostrum  juxta  Ecclesiae 
statum  catholica  deliberatione  prolatam,  anathema  dicens  sub- 
scripsi. 

Quadraginta  duo  episcopi  similiter  subscripserunt. 

Epistola  12. 
Fellcis  papae  ad  monachos  arbis  Constantinopolitanae  et      (*• 
Bithyniae.  c' 

,       Patcfacta  praeearicatione   Tulum   defentorem   eccletiae   dcpoxitum  et  tacra  com- 
munioae  privalum  ette  (n.  1).     Ut  ipsi  in  tranifugar  monacho»  limlliter  animad- 
eertant,  juita  tamen  culpae  cvjiutoi*  rattone  kabita  (r.  2). 

Felix  Rufino,  Thalasio,   presbyteris  et  archiman- 


")  Vulgnti  quieteat  et  mox  extpcctantei  Donamun  ut  ticttt.  Etiam  in  hia 
arehetjpuni  reddimua. 

")  cc  maligni,  rectius  aL  maligne,  ut  postulare  videtur  quod  mox  subjieitur 
aut  aliter.     PorrO  verbum  interprelari  passive  sumitur. 

"j  Notam  hanc  coiuularem,  quam  c'  c9  c'°  e  veteri  codice  erutam  satis  ha- 
buere  ad  marginem  adnotasse,  suo  loco  rontituimus  utpote  cum  gestis  optime 
convenientem. 

M)  Ex  Q'  revocamus  deiiderittm,  quod  vuljf.  omittuut. 


^igilizedbyGOOgle 


258  8.  FELICIS   II  FAFAE 

5.  dritis   et  ceteris  monachis  circa  Constantino- 

polim  et  Bithyniam  constitntis. 

1.  Diabolicae  artis  astutias  frequentius  experimur,  sed  maligni- 
tati  ejus  Deo  juvante  non  cedimuB.  Nam  quum  ea,  quae  toties  pro 
constantia  fidei  disponuntur,  fraus  ejus  vacuare  moHtur,  necesse  est, 
ut  et  viribus,  quas  divina  gratia  subministrat,  conatus  ipsius  exstir- 
pemus.  Acceptis  itaque  Ktteris  dilectionis  vestrae,  quarum  Basilius 
fuit  lator,  inter  cetera  Tutus,  quem  ob  hoc  feceramus  defensorem 
ecclesiae  de  provectioribus  intra  ecclesiam  clericis,  ut  quam  dirigi 
non  licebat  in  Acacium  sententiam  ipse  portaret,  se  quadam  de- 
mentia  immo  ardore  pecuniae,  postquam  nostris  satisfactum  est  con- 
stitutis,  inimicis  fidei  vendidisse  convictus  est  atqne  confessns.  Lectae 
snnt  enim  litterae  ipsins  in  conventu  fratrum,  qualiter  pactal)inter- 
posita  persona,  Marone  condemnato,  ei  cui  sententiam  portarat  in- 
haesisse  creditur:  quas  proprias  esse  cognoscens,  non  potuit  diffiteri. 
Unde  eum  fidei  et  sedis  apostolicae  proditorem  officio  defensoris, 
quod  ei  ad  tempns  dederamus,  exuimus,  eumque  sacrosancti  mysterii 
communione  privatum  praecipitarique?)  cognitione  praecepimus,  mo- 
nentes  dilectionem  vestram,  ut  sicut  semper  fecistis,  pro  custodia 
Yeritatis  jngi  observatione  vigiletis. 

2.  Et  quia  non  est  dubium,  nonnullos  ex  monasteriis  vestris 
esHe  deceptos  atque  ad  inimicos  Dei  seu  sponte  seu  necessitat«  trans- 
iisse,  observandum  vobis  de  talibus  hoc  esse  mandamus:  ut  quisquis 
cujushbet  loci  apud  vos  vel  sponte  se  dedit  vel  mercede  eorruptus, 
collegii  vestri  sit  prorsus  alienus.  Quia  nisi  a  fidelibus  perfidi  sint 
remoti,  rerum  discretione  suhlata  laborabunt  suspicionibus  innocentes, 
ut  ad  vitia  facilis  hominibus  est  prolapsus.    A  probatorum  consortio 

r-  contagia  repellenda  sunt  perditorum :  quoniam  mores  bonos  coltoquia, 
sicut  scriptum  est,  perversa  corrwnptmt.  Hlorum  vero  ahter  causa 
tractanda  est,  quos  constiterit  poenis  gravibus,  ut  tradncerentur, 
afflictos3).    Circaquos  humaniores  vos  esse  convenit,  nt  ad  cellulas 


[n,3]  ')  Henr.  Vatesius  in  diasert.  de  duab.  synodis  Romanis  (ad  calc.  edit.  Theo- 
doreti  pag.  163)  ita  eorrigendum  hunc  locum  censet:  pacto  inlerpoiito  per  tenem 
Maronem  condemnato  d,  cui  senlentiam  poYtarat,  inhaetiste  crediiur. 
')  Ifagis  placeret  praehabita  tynodali  fteu  judiciali  cognitione. 
*)  In  poenu  lapais  imponendiB  semper  EccleHia  eomm  rationem  babuit,  qui 
vi  adacti  cesaissent,  eoaque  benignius  reapiciebat  pia  mater.  Qnippe  qui  per 
lormenta  superatut  ett,  ait  s.  Cyprianus  de  lapsis  n.  13,  potett  ragare  taiis  et  di- 
cere:  „...  caro  me  ih  coiluctatione  deteruit,  ...  non  animits  teit  corput  <n  dalore 
defecii."  Potetl  ciio  proficere  att  veniam  crntia  taSt,  potetl  ejunnodi  excutatio  etse 
ntiterabilit  (i.  e.  mUerationo  digna).  In  alios  vero  filios  degenerea,  qui  sponte 
aua  tedebaut,  gravius  animadvertere  solebat.  Uude  couciliuni  Nicaeuum.  can.  11 
poenitentiam  iin  praescribeiw,  qui  in  persecutione  Liciniana  lapei  erant,  consulto 
sc  ilgeru  praemittit  lie  hit,   qui  praeter  necettilatem  praevuricali  tunl  aut  practer 


3i,«izSdb,Google 


EPISTOLAE   12.   13. 

et   fidelioribus   I 

perver- 


aub  districtione  poenitentiae  revertantur,  et  fidelioribus  lacrjj 
eorum  quod  lapsi  sunt  expietur,  donec  exclusis  iniroicis  et  pen 
soribus  suis  catholica  pnrgetur  Ecclesia. 


Epistola  13 

..487  d. 

Exomplar  gestorum,  quibus  alligatum  eat  praeceptum  13Mart. 

Feliei.  papae.  ^mX 

p.  15.     I1)  I)o  his,  qui  rebaptuati  dolnarnnt  et  poiteu  poonitere  Tolnenuit 

n.  De  preibyteri»  vel  diaeonihm,  qui  in  lapeu  hueroticornm  10  baptiimati  dederunt. 
rn.  Be  reliquii,  qnl  ie  rebaptixanilo*  impie  dedernnt. 
IV.  Oe  hi»,  qui  per  LgnorantLam  aotatis  retaaptiiati  «nnt, 
V.  De  hii,    qui  ab  haeretleii  baptinati   ant   robaptiiati  lnnt,   nt  ad  eooleiiastioani 

militiain  non  pertuigint. 
TL  De  poenitentibns,  nt  ab  aliii  episcopil  non  nueipiastar, 

Dilectissimis  in  Christo  Jesu  fratribus,  universis 
episcopis  per  diversas  provincias  constitutis. 
1.  Flavio  Boetio  viro  clarissiruo  consule  sub  die  III1)  Idus  Mar- 
tias  in  basilica  Constantiniana  residente  venerabili  viro  papa  Fe- 
lice  una  cum  Candido  Tiburtino,  Paschasio  Centumcellensi,  Con- 
stantio  Aquinati,  Equitio  Matellicatd  3),  Philippo  Numanati,  Epiphanio 
Spellati*),  Bono  Ostiensi,  Herennio  Portuensi,  Constantio  Triventi  ■), 
Agnello  Telesino9),  Constantino  Capuano,  Urbano  Fulginati,  Severo 
Casinati7),  Martiuiano  Formiano,  Marciano  Amerino,  Creschonio  Tu- 
dertino,  Herculio  Utriculano8),  Basilio  Tolentinati,  Maximo  Blerano, 
Projectitio  Tarquiniensi,  Petro  Subaugustano,  Maximino  Ferentiensi9), 

pericutum  vel  aliquid  hajutmodi  (Hard  I,  327);  adeoque  et  de  iis,  qui  se  aliqna 
neceseitate  victos  gemebant,  leniua  judicandum  censuit. 

')  Hi  tituli  seu  capitula  ez  msB,  1 0  describuntar,  Bed  Hadriano  ignota  erant. 

*)  H8  II  Id. 

*)  Editi  Mattellicatenti,  Metellicani,  aut  Marcetlicatenti;  einendantur  ei  msa. 
et  c'  ca.    Matellica  urbs  est  Ttaliae  in  Piceno  seu  Marchia  Anconitana. 

')  Ita  mas.,  aicque  omnia  acrupulus  de  ejusmodi  episcopo  Spotetino,  cui  tem- 
poria  hujus  non  patet  spatium,  tolhtur  (cf.  Ughelli  Italia  sacra  ed.  II.  Coleti 
I,  1256  et  X,  115).    cTc*c'°  Spoletinv  (c"  ad  marg.  Dionyt.  Spellate),  h1  c*a*  Spoleti. 

»)  In  vulgatia  Trebiati;  H*  Ha  Tribeatl,  H3  Trioeati.  K'  Triveti.  Legendum 
videtur  Tiiaenti,  quae  urbs  episcopalis  in  Samnio  est,  nisi  quis  malit  Traenli, 
cujna  urbia  episcopua  fuerat  Vitalis,  unua  ex  Felicis  legatis,  quoa  Acacius  per- 
verterat.  Is  certe  in  geat.  de  nom.  Acac.  (Gelaa.  tract.  1)  n.  1S  Troentinat  (X* 
Traentinut,  Vat.  Trfaentinat)  epiacopus  appellatur.  Htmc  autem  antequam  recon- 
dliatJonis  gratiam  mereretur  obiisse,  ex  Gelasii  epiat.  30  n.  14  constat. 

*)  Editi   Toreetino,  h<  Toletino,  H*  Teletinio,  alii  Teletxno. 

*)  H'  Catinili,  H*  Catinato,  H"  Casinenii,   c*  c*  c"  Cauinati,    Moique  C  c"  c'° 

s)  H8  Aulriculano,  editi  Olricidano.     Tum  c*  C10  Basillco. 

*)  Editi   Ferentamntti  (H10  Frenlanenti),    h1  Ferementi,      Seqiumnr   potiores 


>vGoogIe 


260  3.  FELICIS  II  FAPAE 

a.  487  Basso  Ferentinati,  Felice  Antiatino "),  Innocentio  Mevanati,  Felice 
e  ■  Anagnino,  Benigno  Aquaevivensi ,  Andrea  Gabinati,  Decio  Trium 
Tabernarum,  Ojpriano  Nnmentano,  Athanasio  Albanensi,  Yitali 
Fundano,  Petro  Lorensi,  Constantio  Sutrino,  Felicissimo  Sabinensi, 
GaudentioForoelodiensi11),  Bonifacio  Veliterno,  Asterio  Foronovano, 
Romulo  Praenestino,  Victore,  Donato,  Kustico  et  Pardulio  Afria 
episcopis;  et  presbyteris  Rustico,  Urbico"),  Firmino,  Paulmo,  Ca- 
stino,  Petro,  Simplicio,  Valente,  Laurentio,  Petro,  Canusio,  Valentino, 
Cassio,  Pascbasio,  Petro,  Vincomaio,  Asterio,  Laurentio,  Sorano, 
Canusio,  Valentino,  Cassio,  Paschasio,  Petro,  Asterio,  Leone,  Asterio, 
*f£nfl«-*Euchenio,  Aaello,  Januario,  Bonifacio,  Marciano,  Petro,  Gordiano, 
'F.nchtno  Smaragdo,  Petro,  Bonifacio,  Lepido,  Xysto,  Masenido,  Petro,  Epi- 
phanio,  Paschasio,  Epiphanio,  Felice,  Asterio,  Petronio,  Petro,  Lau- 
rentio,  Justino,  Fulgentio,  Felice,  Callisto,  Alexandro,  Romano,  Re- 
demto,  Johanne,  Projectitio,  Valentino,  Bonifacio,  Sebastiano,  Lau- 
rentio,  Martiniano,  Jobino,  Epiphanio,  Epiphanio,  Andrea,  Bono, 
Petro,  Servo  Dei,  Opilione,  Petro,  Sebastiano,  Servando,  Romano, 
Marcellino,  Domnino,  Petro,  Agapito,  Juliano  et  Abundantio;  ad- 
stantibua  quoque  diaconibus,  Felix  episcopus  catholicae  urbis  Romae 
praesidens  synodo  dixit: 

2.  Communis  dolor  et  generalis  est  gemitus,  quod  intra  Africam 
rebaptizatos  etiam  episcopos,  presbyteros  diaconesque  cognovimus.  Quae 
res  sine  dubio  ad  vestram  quoque  pervenit  notitiam  sanctitatis:  de  quo 
quid  obiervari  debeal,  ordmare  nos  convenit.  Proinde  ut  manifesta  sit 
super  hoc  nostra  sentenUa,  guae  nobis  sunt  visa,  recitentur. 

Anastasins  diaconus  recitavit:  Sanctitaa11)  vestra  universis  epi- 
scopis  per  diversas  provincias  constitutis. 

3.  Qualiter  in  Africanis  regionibus  astutia  diaboli  saevierit  in 
populum  Christianum,   atque  in  id  multiplici  deceptione  proruperit, 


man.  Porro  Ferenliam,  Ferentinum  et  Ferentaman  diatmguuut  geographi,  ac  pri 
mam  et  secundam  urbea  epiacopales  fuisee  obaervant,  non  postreniam. 

"")  In  plurib.  mss.  Anteatino  et  mox  Mieanali  vel  Mtbanati  (H'J;  tfrfc"  Me- 
eanalentt  et  ruox    Triumlabprncnti  . . ,  Nomentanenti  . . .  Laurensi. 

")  H*  Ftorogodienti,  H"  Foroclaudiensi. 

"j  In  vulgatis  ei  81  presbyteris  infra  nominatis  recensentnr  tantum  76, 
omissis  quinqne,  quorum  nomina  ex  msa.  revocantur.  Quamquam  auapicio  mlhi 
haud  parva,  sola  incuiia  quadam  librarii  quinque  nomina  (ecil.  Canutio,  Valen- 
tino,  Cassio,  PaseAasio,  Petro)  duplicata  esae.  Certe  vulgatiB  favent  H10  0S  ita 
haec  perstrmgentea:  residentibut  cliam  pretbyterit  LXXVI.  Ceterum  ordinem 
ibi  aequor  a",  quem  etiam  JP  praebet,  dum  editi  alium  exbibent. 

")  H'  Urbino.     Beinde  poat  diaconlbus  H'°  addit  vet  cuncto  clero. 

")  Ita  mss.,  in  quibus  gesta  praciiia  gunt.  In  ceteris,  iii  quibuB  Omittuntur, 
inecriptio  ponitur:  DUcctittimis  fratribut  unbiersis  epitcopit  ptr  Siciliam  eomtittitit 
Felix  in  Domim  tatutcm.  In  vnlgatii  autem :  DUcctitsimis  in  Chritto  Jetu  fratribut 
untvcrtit  episcoplt  per  proeinciat  eonstitutis. 


>vGoogIe 


EPI6T0LA   13,  261 

ut  non  modo  vulgus  incautum  sed  ipsos  quoque  iii  mortis  profunda  a.  487 
demerserit  sacejdotes,  nuilus  non  orbis  gemuit,  nulla  terra  nescivit.  488 
Unde  in  grandi  moerore  positi,  dissimulare  non  possumus  pereun- 
tium  atque  a  nobis  exigendarum  discrimen  animarum.  Quapropter 
competens  adhibenda  est  talibus  medela  vulneribus,  ne  iminatnra 
curandi  facilitas  mortifera  captis  peste  nihil  prosit,  sed  segnius  tra- 
ctata15)  pemicies  reatu  non  legitimae  curationis  involvat  pariter  sau- 
cios  et  medentes. 

Cap.  I. 
4.  Imprimis  itaque  venientis  ad  vos  et  remedium  postulantis 
sollicite  discntienda  est  professio  et  persona  decepti,  ut  medela  posait 
congruens  exhiberi.  Et  qui  satisfacturus  Deo  per  poenitentiam,  se 
rebaptizatum  legitime  doluerit,  utmm  ad  hoc  facinus  cucurrerit  '•), 
au  impulsns  accesserit,  requiratur:  sciens  quod  se  decipiat  ipse,  ;ki  Sap.  1,11 
fatlit,  nibilque  per  nostram  facilitatem  tribunalis  exeelsi  judicio  de- 
rogari,  cui  illa  sunt  rata"),  quae  pia,  quae  vera,  quae  justa  sunt; 
et  aliter  necessitatis,  aliter  tractanda  est  ratio  voluntatis.  Deterior 
est  autem  causa  illius,  qui  forte  pretio  sollicitatus  est  ut  periret. 
Nitil  enim  intentatum  reliquit19)^inimicus;  cui  ne  de  sua  liceat  gau- 


moderatione  quam  compunctione  pietatis   ad   aulam,   quam  relique- 
rant,  sit  regressus.   Nec  pudeat  forsan  ant  pigeat  indictis  jejuniorum 
gemitunmque  temporibus  obedire,    aut  aliis  observantiae   salnbrioris 
obtemperare  praeceptis:  quia  humilibus  datur  gratia,   non  superbis.  Jac.4,6 
Sit   ergo  ruinae    suae    dolore  prostratus,    qmsquis  in  Christo  neri 


,!)  Ita  msB.  UIO  i<;  editi  tracta. 

'*)  Editi  concurrerit,  corriguntur  ei  oibh. 

")  Mbb.  0  rccla,  valde  corrupte.  PerpendenduB  est  hic  Iocub  sivii  pooni- 
tentibus,  qui  de  Bacerdotum  facilitate  et  indulgenti»  sibi  fnistra  blandiuntur, 
sive  ipaJB  Bacerdotibus,  qui  molliori  disciplina  dum  poenitentibus  parcere  ae 
putant,  et  sibi  et  ulia  imponunt.  Eorum  quippe  jodicia  quum  minime  ad  juati- 
tiao  regulas  eiacta  aint,  nec  supremo  tribunali  rata  sunt,  ideoque  ipei  velnt 
causae  Dei  desertores  eidem  tribunali  obnoxii  finnt. 

>e)  Editi  rclinquit,  rectiua  msa.  et  h1  c*  i*  reliauii,  quum  hic  memoretur,  quod 
eub  Hunerico  rege  in  Africa  gestum  est. 

'")  Ita  H  T  h'  C*  i*i  a1  oc  contendendut.  Ad  imitatiODem  1'aalmi  123,7  laqueus 
contritus  e.st  hic  locua  eiprimitur. 

*°)  Ita  plurimi  mss.  Editi  uf  (cT  c1"  omitt.  ui)  infucatum  lamentantibus  tam. 
B'° i*  ul  infucatum  lamcntationibus  lapsum  (H10  prima  manu  lagueum)  ...  ad  caulam 
(i*  ad  aulem).  H"  P  K3  tnfugatim,  H9  infugatian,  in  aliis  uostrae  lectioni  favent. 
2  H*  infuscatis  (alter  H*  infucatis)  lamentationibus.  0*  ut  infuscatum  sine  dolo  lamtn- 
tationibus,  haud  dubie  ei  imparitia  librarii,  qui  et  vooem  infucatim,  quam  potio- 
res  mss.  retinent,  corrupit,  et  ejusdem  vocis  explicationem  (L  e.  sine  dolo)  ad 
margmem  adscriptam  temere  in  teitum  transtulit. 


^igilizedbyGOOgle 


2b'2  S.  FBLIOIS  II  PAPAB 

a.  487  quaerit  erectus;  et  per  dispensationis11)  noatrae  ministerium,  quod 
et  488,  vestram  sequi  convenit  caritatem  nec  alicui  fas  est  vel  velle  vel 
posee  transcendere,  causas  ejus,  qui  contra  apostolicam  doctrinam 
ad  iterationem  se  nimis  infaustam  baptismatis  dedidit,  vel  ejus,  qui 
aliquibus  argumentis  excusandum  callide  proprium  putaverit  esse 
consensum,  sacerdotali  vigore  et  humanitate  tractemus,  ut  in  eis 
fides,  quae  nisi  est  una  jam  nulla  est,  adjutorio  Domini  judicis  ad 
salutem  sine  nostrae  properationis12)  offensione  reparetur:  quia  quum 
peccatoris  a  nobis  satisfactio  protrahitur,  non  praeter  nostram  lau- 
dem  atque  laetitiam  mens  ejus  ad  veniam  purgatior  invenitur.  Et 
ideo  nieniineritis,  hanc  super  his  nos  habere  sententiam,  ut  servata 
discretione  peccantiuiu  non  eadem  cuncti,  qui  lapsi  sunt,  lance  pen- 
sentur:  quoniam  majoris  castigationis  est  exigendus  usuram25),  cui 
domus  Domini  commisfla  fuerit  disciplina. 

Cap.  II.  I 

5.  Ut  ergo  ab  Ecclesiae11)  summitatibus  inchoemus,  eos,  quos 
episcopos,  presbyteros  vel  diacones  fuisse  constiterit,  et  seu  optantes 
forsitan  sen  coaetos  lavacri  illius  unici  salutarisque  claruerit  fecisse 
jacturam,  et  Christum,  quem  non  solum  dono  regenerationis  verum 
etiam  gratia  percepti  honoris  induerant,  exuisse,  quum  constet  ne- 
minem  ad  secundam  tinctionem  venire  potuisse,  nisi  se  palam!s) 
Christianum  negaverit  et  professus  fuerit  se  esse  paganum:  quod 
quum  generaliter  sit  in  omnibus  exsecrandum,  multo  magis  in  epi- 
scopis,   presbyteris    et  diaconibus    auditu  saltem  dictuque  probatur 


*')  Editi  (excepto  h1)  dapositionis  nostrae,  deinde  o*  mysteriutn,  refragantibus 
msii.  Serio  maturo  diligenterque  oxaminari  vult  Felix  cauaaa  eorum,  qui  bnptis- 
uium  in  ae  iterari  vel  spontanea  voltmtate  vel  coubombu  permiaorunt,  uec  prae- 
properain  cie  veniani  coneodi. 

")  Msb.  0  et  editi  operationis ,  1  H'1  praeparationis ,  verius  alii  (etiam  H"  II" 
H'°)  properationis,  h.  e.  Biue  offensa  et  vituperatione,  in  quam  pr&epropera  lapao- 
rum  reconciliatione  incurremus. 

")  Kditi  usura,  corriguntur  ex  msB.  (etiam  H8  H*).  Apud  Ivou.  plane  depra- 
vatua  pet  hic  locus. 

*4)  Potiorea  mss.  aeptem  summantibus  (ctiam  H'  H*  et  prima  manu  H").  In 
H1  expuncta  eat  littera  n,  ita  ut  restet  summatibns,  uon  malc.  Non  eniui  in- 
coguita  erat  Romanie  vox  sammates  eodem  modo,  quo  dicitur  optimates. 

">)  Huc  facit  illud  s.  Auguatiiu  cum  Euaebio  Donatiata  (epiat  85  n.  3)  e.x- 
poatulantiB,  quod  cat/loticis  exsecrabititer  persuadeaiur ,  ut  ad  lavacrnm  alterum 
neniant,  atgue  ut  id  accipere  mereantur,  paganos  se  esse  respnndcant;  qnae  vox  ne 
procederet  de  ore  Christiano,  tanlus  sanguis  martyrum  fusut  est.  IpBi  etiam  Ariani 
Vandaii,  quos  sccundo  tdnxerant,  Ohriatdanos  se  effeciase  jactitabant.  Iis  vero 
cathohci  vim  sibi  inferre  volentibnB  reclamare  solebant:  „C/iristiani  sumus1'.  Cujub 
rei  Victor  VitenBiB  hiet.  persec.  Vand.  1.  V  plura  profert  esempla  nominatimque 
unum  infantuli  septennis,  cui  etiam  a  matre  separato  oa  obturare  coacti  snnt, 
quia  clamare  non  ceasabat:  „Christianus  sum". 


>vGoogIe 


EPISTOLA   13.  263 

horrenduni;    sed  quia   ideni  Dominua  atque  Salvator  cleinentissinms  a.  487 
est  et  neminem  vult  perire,   usque  ad  exitus  sui  diem,  inIS)  poeni-0        ' 
tentia,  si  resipiscunt,  jacere  conveniet,  aec  orationi  non  modo  fide- 
lium   sed  ue  catechumenorum  qnidem  omnimodis  interesse;  quibus 
communio")   laica  in  niorte  redhibenda  est.     Quam  rem  diligentius 
explorare  vel  facere  probatissimi  sacerdotis  cura  debebit. 

cap.  m. 

6.  De  clericis  autem  et  monachis  aut  puellis  Dei  aut  saeeu- 
laribus  servari  praecipimus  hunc  tenorem,  quem  Nicaena  synodus 
circa  eos,  qui  lapsi  sunt  vel  fuerint,  servandum  esse  constituit:  ut 
scilicet  qui  nulla  necessitate,  nullius  rei  timore  atque  periculo  se, 
ut  rebaptizarentur,  haereticis  impie  dediderunt,  si  tamen  eos  ex 
corde  poeniteat,  tribus!S)  annis  inter  audientes  Bint,  septem  vero 
annis  subjaceant  inter  poenitentes  manibus  sacerdotum;  duobus  etiam 
oblationes  modis  omnibus  non  sinantur  otferre,  sed  tautunimodo 
popnlaribus lB)   in  oratione  socientur.     Nec   confundantur  Deo   colla 


")  Plurea  maB.  m  poenilentiam ,  1  H*  poenitenliu.  Hoc  Felicia  etatutum  haud 
pugnare  putandum  eat  cura  illo  Siricii  epiflt.  1  a.  18:  poenitenliam  agere  cuiquam 
non  conceditur  clericorum.  Quod  quidem,  iiiquit  Leo  epist.  167  c.  2,  sine  dubio  ex 
apostalica  traditione  descendit.  Siricio  enim  aermo  eat  de  poenitentia  publica,  quae 
cum  aollemni  manuum  impositione  in  ecclesia  peragitur,  ut  es  verbia  quum  con- 
cilii  Cnr thaginensis  V  c.  1 1  tum  LeoniB  in  epistola  mox  citatii  in  locum  praedictum 
Siricii  in  edit.  Coust.  exflcriptis  liquet.  Felix  autem  etei  graviorem  poenitentiam, 
eam  tamen  aecretam  et  a  Bollemni  mauuuiu  impositione  immunem  exigit,  eaque 
ratione  superiorum  ordinum  poenitentiam  a  poenitentia  elericorum  mferioru]u 
distmguit.  Istud  illustrat  et  confirmat  concilium  a  Gratiano  c.  6  I).  82  lauda- 
tum,  quod  Polycarpus  aeu  Oregorius  Hibernense  vocat,  quod  autem  saeculo  IX 
anteriuB  nou  est,  aumptum  fortasae  ex  poenitentiali  quodam,  in  hunc  modum 
moderans:  Presbyttr  si  fornicationem  fecerit,  quamquam  secundum  canones  aposto- 
Inrum  debeat  deponi,  tamen  juxta  auttoritalem  b.  pupae  Siloestri,  .si  in  vilio  nnn  per- 
duraverii,  std  sua  sponte  confessus  adjecit  ut  resurgat,  decem  annis  in  kunc  modum 
potatteat:  tribus  qiddtm  mensibus  priuato  loco  a  ceteris  remolus  pant  et  aqua  a 
vttpera  in  vesptram  utatur,  tantum  autem  diebut  dominicis  et  prdecipuis  festis  modico 
vino  et  pisciculis  atque  leguminibus  recreetur,  sine  carne  tt  sagimine,  ovis  et  caseo, 
saeco  indutus  humi  adkaereat,  die  ac  nocte  jugiter  ndsericordiam  Dei  omnipoientis 
implorei.  Finitis  tribus  mensibus  conlinuis  cxeat;  tamen  in  publicum  non  procedat, 
ne  grem  fldetis  in  eo  scandalum  patiatur;  nec  enim  debet  sacerdos  publice  poenitere 
sicut  laicus.  Ubi  quum  Bacerdoti  lapso  poenitentia  prorsua  canonica  praeacriba- 
tur,  haec  tameu  puhlica  negatur. 

**)  Ita  mss.  (etiam  H'  H*  H'°):  editi  laica  tanlum  in  morte  reddenda  fist, 

*')  Dionyaius  quidem  in  conc.  Nic.  c.  11,  quem  Felix  se  aequi  profitctur,  sex 
annts  legit.  Sed  ei  hoc  loco  firmantur  ejuadem  eanonis  quum  textus  graecuE 
tum  vetua  interpretatio  latina,  quae  perperam  appellatur  Iaidori  Mercatoris, 
quum  etiam  iu  Hispana  collectione  obtineat.  Dionysio  tamen  pervetustua  code* 
Corbejensis  favet,  in  quo  baec  Nicaeni  c.  11  pars  ita  profertur:  et  stx  annis 
omni  humilitate  succumbat. 

*")  ExcuBBi  saecularibus,   concmniun  mss.  cum  Ivone  popularibus.    In  Capitu- 


^igilizedbvGOOgle 


264  S.  FELICIS   II   PAPAE 

a.  487  submittere,  qui  euin  non  timuerunt  abnegare.     Quodai,  utpote  mor- 

et488.  taie^   intra   metas  praescripti  temporia  coeperit  vitae  finis  urgere, 

subveniendum  est  imploranti,   et  seu  ab  episcopo,   qui  poenitentiam 

dederit,  sen  ab  alio,  qui  tamen  datam  esse  probaverit,  ant  similiter 

a  presbyte.ro  viaticum  abeunti  de  saeculo  non  negetur. 

.    Cap.  IV. 

7.  Pueris  autem,  quibus,  quod  adhuc  investea30)  eunt,  a  puri- 
tate  vocabulum  est,  seu  clericia  seu  laicis,  aut  etiam  similibus  puellis, 
quibus  ignorantia  suffiragatur  aetatis,  aliquamdiu  sub  manus  impo- 
sitione  detentis  reddenda  communio  est.  Nec  eorum  esspectanda 
poenitentia,  quos  excipit  a  coercitione  censura.  Quod  est  a  nobis 
provide  conatitutum,  ne  hi,  quibus  in  terreni  labe  contagii  plus  mi- 
nusve  restat  ad  vitani,  dum  adbuc  in  poenitentia  sunt,  poeniteada 
forte  committant.  Quodsi  ante  praefinitum  poenitentiae  tempua  de- 
speetua31)  a  medicia  aut  evidentibus  mortis  preasus  indiciis,  recepta 
quisquam  communionis  gratia  convaleacit,  servemus  ineo,  quod  Ni- 
caebi  canones  ordinaveruut :  ut  habeatur  inter  eos,  qui  in  oratione 
sola  communicant,  donec  impleatur  spatium  temporis  eidem  praesti- 
tutum.  Nec  catechumenoa  noatroa,  qui  sub  tali  professione  bapti- 
zati  sunt,  praeterimuB,  quia  non  est  causa  dissimilis,  sicut  iidem 
sancti  canones  ordinaverunt,  ejus,  qtri  quolibet  modo  Christum,  quem 
semel  confessus  est,  abjurarit:  tribus  annis  inter  audientes  sint,  et 
postea  cum  catechumems  permittantur Si)  orare,  per  manus  impoai- 
tionem  communionis  catholicae  gratiam  recepturi. 

8.  Bxceptis  sane  tantummodo  episcopis,  presbyteris,  diaconi- 
bus,  quos83)  aolo  mortis  suae  tempore  reconciliandoa  esse  jam  dixi- 

laribua  l.V  c.  134  et  135,  quae  ex  Felicia  verbia  conflata  »unt,  legitur  popuSs,  in 
conc.  Nic.  c.  11  duobia  annis  sine  obtatione  (Corb.  praeler  oblationem)  popuio  in 
oratione  comnuinicet.  i 

">)  Mss.  0  H10  c*  imberbes,  e*  impuberes,  ac  deinde  0  cc  a  pubertale.  Quae 
le'ctio  pugnat  cum  antecedente.  Noatra  eat  veterum  exemplorum  HIT  et  Capi- 
tulariom  1.  c.  Ac  qnidem  vox  invettei  aetatem  impuberum  aetate  inferiorem 
sonat,  quamvis  vulgo  utraque  ut  synonyma  accipiatur.  Irenaeua  quoque  adv. 
haer.  II,  22  n.  8  pueroa  investes  memorat.  Nec  negotium  facere  cuiquam  debet, 
quod  de  puerit  investibut  loquena  Felix  aujungat  teu  clericis  teu  laicis,  quia  uan 
tunc  receptum  erat,  ut  hujusuiodi  pueri  in  lectorum  numerum  adaciscerentur. 
Quocirca  Siriciua  epist.  1  n.  1S  decernit:  Quicungue  se  Ecclesiae  trovit  obsequiis  a 
sua  infaniia,  ante  puhertatis  annos  baptizari  et  lectorum  debet  tuatero  sociari.  Conf, 
etiara  not.  Couat.  in  h  1. 

")  Mss.  magno  consensu,  ut  et  in  Capitular.  1.  c,  dispectus  vel  despeclus,  ei 
interpretatione  verbi  dnoyvtae&tic,  (in  Nic.  c.  13).  T  desperatus  a  medicis 
ob  eoidentia  inortis  indicia. 

■")  Ita  m»c!.  HIh'i*;  aJii  editi  omisso  permittantur  orare  deinde  cum  H10 
percepturi. 

**)  Flerique  mss.  (etiam  H-  H>)  guibus  . . .  conciliandum  (1 H3  H<  recunciliandum) ; 
non  displiceret  communieandum. 


^icjitizedbvGOOgle 


EPISTOLA    13.  365 

mus,  ceteros,  id  est,  sive  clericos  sive  monachos  vel  monachas M)  b 
sen  laieoa  sexus  ntriusque  personas,  quos  violentia3*)  et  periculis  co- 
actos  iteratdonem  baptismatis  subiisse  constiterit,  vel  qui  aliquo  com- 
mento  hujus  se  facinoris  piaculis  dixerint  non  teneri,  in  poenitentia 
per  triennium  durare  decernimns,  et  per  manus  impositionem  ad 
societatem  recipi  sacramenti. 

Cap.  V. 
Illo  per  omnia  custodito,  ne  ex  eis  unquam,  qui  in  qualibet 
aetate  alibi  quam  in  Ecclesia  catholica  aut  baptizati  aut  rebaptizatj 
sunt,  ad  ecclesiasticam  militiam  prorsus  pennittantur M)  accedere, 
quibus  satis  esse  debet,  qnod  in  catholicorum  numerum  sunt  recepti ; 
quoniam  de  suo  ordine  et  commnnione  videbitur  ferre  judicium, 
quisquis  hoc  violaverit  antistitum ST) ,  vel  qui  non  removerit  eum, 
quem  ex  eis  ad  ministerinm  clericale  obrepsisse  eognoverit: 

Cap.  VI. 
9.  Curandum  vero  maxime  et  omni  cautela  est  providendum, 
ne  quis  fratrum  coepiscoporumque  nostrorum  aut  etiam  presbytero- 
rum  in  alterius  civitate  vel  dioecesi  poenitentem  vel  sub  manu  po- 
situm  sacerdotis  aut  eum,  qui  reconciliatum38)  se  esse  dixerit,  sine 
episcopi  vel  presbyteri  testimonio  et  litteris  auts*)  in  paroecia  pre- 
sbyter,  aut  episcopus  in  civitate  snscipiat.  Quod40)  aliqua  dissimn- 
latione  neglectum,  culpam  tangit  etiam  clericorum,  qui  in  locis,  in 
quibus  hoc  minus  curatum  fuerit,  commorantur. 


")  Veterum  codicum  {etiam  H' H>)  auctoritate  restituimus  monarhas,  ab 
editis  omissum.    Eodem  intellectu  n;  6  dicitur  monachls-aut  puetlis  Dei. 

M)  Ita  mns.  Editi  violentiae  periculii . . .  cujm  le  /acinoris  piaculo  ...  his pocni- 
ttntiam  . . .  decrevimus  . . .  eot  lacramenti. 

**)  Editd  »on  permittantur  ...  debeal  ...  numero;  caatigantur  ex  rass.  Nititiir 
hoc  decretum  regula  ecclesiastdca,  quara  et  Nicaeni  patres  can.  10  confirraant, 
quae  scilicet  lapsos  a  clero  arcet.  Conferantur  Innocentdi  epist.  17  n.  S  bb., 
Leonis  epist.  18,  Felicis  epist.  8,  acConstantii  in  eas  notata,  sicut  BaUeriniorum  in 
Leonis  epint.  1  admonit.  n.  16  ss.  Quibus  addere  libet  iUud  concilii  Carthagi- 
nensis  a.  419  habiti  (cod.  can.  ecclea.  Afric.  C.  27):  neque  permittendum,  ul  rebapti- 
tatl  ad  clericatui  gradtun  promoveantur. 

**)  Ita  plerique  mss.  (etdam  H9  H»)  et  T;  vnlgatd  inttUutum,  male.  Quippe 
ordinis  sui  atque  commnmonis  jacturam  Felii  cuivis  antdstitum  comminatur,  qui 
boc  decretum  violaverit  ant  clericos  hujusmodi  a  se  per  obreptionem  promotos 
non  removerit:  quia  cogniti  depatumtur,  inquiunt  Nicaeni  patros  can.  10. 

3")  H  h'  concUiatum. 

*)  Editi  ad  cujus  pertinct  parocMam.  presbyter;  castigantur  ex  mss.  (etiam 
H"  H*  H10).  Vox  paroecia  hic  ecclesiam  extra  civitatem  positam,  dioecesis  vero 
episcopi  territorium  seu  civitatem  souat, 

*■)  Ita  mss.  potiores  (etiam  Hs  H9  H'°)  et  T.  Alii  Quod  tt  aliqua  distnnulatlone 
neytigitur,  ailpa  tangit  etiam  clerum  (i*  ctericum),  qui  . 


^icjitizedbvGOOgle 


266  S.  FELICIS   II  PAPAB 

et  a.  467  10.   His  itaque  rite  dispositis  et  ad  ecclesiarum  vestrarum  tioti- 

tiam  nostra  deliheratione  perlatis  parere  vos  convenit:  quibus,  licet 
ad  animarum  reparationem  nihil  deesse  videatur,  tamen  si  cui  novi 
aliquid,  et  quod  praeterire  nos  potuit,  fuerit  revelatum,  secuudum 
14  gj"  beatnm  Paulum  apostolum,  tacente  priore,  fidenter11)  insinuet:  quia 
joh..s,s.  Spiritus  sanctus  ubi  vult  spirat,  maxime  quum  sua  causa  tractatur; 
nec  nos  pigebit  audire,  et  si  qua  sunt  omissa,  non  arroganter  ab- 
nuere  sed  rationabiliter  ordinare.  Deus  custodiat  vos,  dilectissimi 
fratres!  Data  Idibus  Martii  Dynamio  et  Siphidio*2)  viris  clarissimis 
consulibus. 

Epistola  14. 

(*.  -liiii  v.    FpHcis  papae  ad  Flavitam  episconnm  ConBtantinopolitanum. 

Gratulationem  tttam  de  aucupata  ab  illo  sede  Conslanlinopolilana  exsttllantem  inde     p.  17. 
valde  turbalam,    quad  dt  subiatis  Petri  Acaciiqtie    nominibits    nihil  mandatum  au- 
diUtet  (n.  1  et  2),     Quod  ut  praeslel,  muiti»  inixe  insistit  (n.  9 — 5). 

Felix  Flavitae  episcopo  Constantinopolitano. 
1.     Multa  sunt,   quae  nobis  praebeant  de  tuae  dilectionis  ordi- 
natione  laetitiam,   et  sperare  divino  beneficio  cohortentur  ecclesia-  , 

sticae  pacis  effectum.  Primum  quidem,  quod  talem  te  gratia  coe- 
lestis  elegerit,  cujus  a  puero  vita  probabilis  asseratur,  et  catholicae 
fidei,  quod  ante  omnia  cupimus,  praedicetur  intentio.  Deinde  quia 
inter  haec  munera  tuae  Domious  caritati  domini  quoque  filii  nostri 
gtoriosissimi  principis  votum')  contulit  et  favorem:  quatenus  pote- 
statis  fultus  Deo  praestante  subsidio,  facilius  valeas  expetere,  quae 
secundum  veritatem  sapienter  intenderis.  Postremo  quod  omnia 
propemodum,  quae  tui  sequuntur  honoris  esordium,  tam  benevolen- 
tiam  nobis   clementiae  principalis 2)  ostendunt,  quam  tuae  produnt 

")  Editi  fideliter,  refragantibus  mss. 

")  H'  2H'  H'  I*  K'  T  Sibidio,  alius  H*  H'  0»  Sividio,  H">  Similio,  c"  ad  marg. 
„Dionya.  SibiHo".  Verba  autem  proxima  Deut  euttodiat  vt>s,  dileetUtim  frairet  ab 
omnibus  mss,  H  abitunt. 
fa*]  ')  De  hoc  voto  agens  Nicephorua  CalUati  h.  e.  XYI,  18  narrat,  imperatorem 
chartam  puram  in  aacro  artari  reponi  juasisfle,  indictoque  jejunio  40  dierum  a 
Dco  postulaBse,  ut  uomen  ejua,  quem  vellet  ecclesiae  Constantmopolitanae  prae- 
esse,  angeli  manu  adacriberet.  Ac  taudem  reperto  in  charta  Flavitae  nomine 
Heet  voti  ani  compotem  exiriamaaWi  quod  tamen  poatea  fraude  factum  agno- 
visset  et  perfidia  templi  custodis  ejuademque  cubiculariorum  imperialium  prin- 
cipia,  quem  Flavitas  mdlto  auro  eorruperat.  Hic  autem  Felix  hujusmodi  Nice- 
phori  narrationi  auffragari  videtur.  Quae  ea  deuique  mlmittatur,  justo  judicio 
illudi  meruit  Zono ,  qui  Deum  temere  tentare  augus  ait,  et  Flavitas  dignus  pror- 
sns  fuit,  qui  atatim  episcopali  sede,  quam  impio  dolo  occuparat,  interveniente 
morte  dejiceretur. 

*)  i.  e.  priucipis  Zenonis.     Mok  Flavitae  ordinatio  regulariler   indicata  dici- 
tur,  quia  non  solis  litteris  aed  per  legatos  siguificata. 


J.grzotyGoOgle 


EPISTOLAE   13.   14.  267 

speciem  voluntatis:  dum  scilicet  ad  apostolicam  sedem  regulariter  (a.490.) 
destinatur,  per  quam  largiente  Christo  omnium  solidatur  dignitas 
sacerdotum;  quod  ipsae  dileetionis  tuae  litterae  apostoiorvtn  sum- 
mum  petramque  fidei  et  coelestis  dispensatorem  myslerii  creditis  stbi 
clavibus  beatum  Fetrum  apostolum  confitentur;  quod  denique,  ut 
amplius  esse  nnanimes  valeamus,  nobiscum  dilectionem  tuam  ortho- 
doxae  fidei  habere  velle  testantur3)  assensum. 

2.  Quae  qmim  non  mediocria  videantur  indicia,  quibus  de  tua 
mente  nobis  procedere  votiva  credamus,  ad  testimonium  majus  ac- 
cessit,  ut  filii  nostri  religiosi  mdnachi,  rectae  fidei  confessione  pol- 
lentes,  pariter  huc  venirent.  Quibus  utique  visis')  aestimavimus 
non  aliter  destinatos,  nisi"  nominibus  damnatorum,  a  quorum  isti 
communione  distabant,  de  Constantinopolitana  ecclesia  jam  repulsis. 
Itaque  nihil  superesse  perspeximus,  nisi  ut  hi,  qui  dileetionis  tuae 
synodiea  bajulabant,  communionis  apostolicae  participatione  frue- 
rentur.  Sed  dum  cum  ipsis  sollicitius  ageretur,  ut  si  mallent  beati 
Petri  apostoli  communionem  fideli  corde  suscipere,  responderent,  vel 
se  vel  dilectionem  tuam  ab  Alezandrini  Petri  Acaciique  deinceps 
recitatione  futuram  modis  omnibus  alienam :  illi  nihil  sibi  tale  man- 
datum  fuisse  perhibentes,  oblatae  salubriter  gratiae  nostrae  consen- 
tire  noluerunt.  Qua  eorum  cunetatdone  permoti,  qutun  litterae  ve- 
nientes  vel  ipsa  rerum  dispositio  aliud  promittere  videretur,  et  relatdo 
praedictomm  longe  aliter  quam  sperabatur  efferret,  communionem 
quidem  nostram  contristati  distutimus,  quam  remotis  dubietatibus 
optabamus  plenam  catholieae  fidei,  et  hoc,  quod  circa  orthodoxam 
fidem  consensum  nobiscum  se  habere  promisit,  arbitramur  esse  ven- 
tnram.  Alioqui  nihil  nobis  poterit  imputari,  si  complectentibus 
foedera  caritatis  beati  apostoli  Petri  consortio  Alexandrini  Petri 
societas  praeferatur.  Erit  enim  apud  Deum  hominesque  manifestum, 
talia  perpetrantes  non  nostro  vitio  sed  suo  prorsus  arbitrio  separari, 
idemque  ante  tribunal  Christi  modis  omnibus  terribiliter  judicandum. 

3.  Non  sumus  pertinaces,  sed  dogmata  paterna  defendimus: 
quemadmodum   etiam  tuae  dilectionis  pagina  designavit,  zelum  pro 

,  ■)  Dum  haec  ad  Felieem  scriberet  homo  versipelhs,  contrariaa  ad  Petrum 
Mongum  mittebat  Utterae,  quaa  Evagrius  III,  23  ob  nimiam  prolixitatem  ea 
omisisse  testatur.  De  his  Utteria  Felicem  prius  ab  orthodoiis  certiorem  factum 
esae  quam  illi  rescriberet,  auctor  est  Theophanes  chronograph.  pag.  306  et  Ni- 
cephorus  Calliati  h.  e.  XVI,  19.     Quod  tamem  prudens  pontifex  hic  dissiinulat. 

*)  i.  e.  qaorum  aadito  adventu,  et  autequam  ad  colloquium  admittereutur, 
non  alia  de  cauea  eOB  venisae  enstimavimuB ,  niai  ut  nomina  damnatorum  Petri 
Alcxandrini  el  infeHeit  Acacii,  ut  epistola  16  exponitur,  e  aacria  ecclesiae  diptj- 
chia  remota  ease  testarentur.  Quippe  verbum  videre  de  quolibet  sensu  dici  no- 
tum  est.  Misai  autem  fuerant  iUi  monacbi,  ut  Flavitae  ad  Hongum  litteria  pro- 
ditis  fraudem  ejua  mauifestani  facerent,  quod  taraen  Felix  sibi  detectum  callide 
diaeimulat. 


^igilizedbyGOOgle 


268  S.  FELICIS   II   PAPAE 

(a.  190.)  orthodoxis  ostendere  nos  debete.  Calchedonensi  concilio,  quod  uni- 
versalis  sanxit  et  eustodit  Ecclesia,  Eutyches  et  Dioscorue  non  pro- 
bantur  esse  damnati  ?  An  eorum  complices  Timotheus  atque  PetruB 
instructionibns  plurimis  convenientibus  non  docentur,  sicut  hi  quo- 
que,  quos  misit  tua  dileetio,  perviderunt?  An  eorum  communionem, 
frequenter  et  regulariter  interdicentibua  nobis,  non  est  secutus  Aea- 
cius,  quos  ipse  suis  epistolis  haereticos  dixerat  olimqne  damnatos, 
(ial.2,iH.et  male  rursus  aedi/kans,  quod  bene  ante  ipse  destruxerat,  secundum 
apostolum  praevaricator  apparuit?  Ideoque  juxta  praefatae  synodi 
tramitem  merito  illic  damnatae  perfidiae  parem  cuncti  subiere  vin- 
dictam,  qui  hujus  maluerunt  esse  participes;  quemadmodum  contra 
unamquamque  haeresim  synodus  constituta  cunctos  etiam  dejectae 
similes  pravitatis  adstringit,  ne  in  successoribus  omnino  reparandum 
esset,  quod  in  auctoribus  juste  monstratur  esse  prostratum.  Absolvi 
autem  Petrus  nulla  ratione  potuit  sine  apostolicae  sedis  assenSu, 
qua  fuerat  mandante  seclusus,  sicut  de  recipiendis  taiibus  forma  ve- 
terum  testatur  antistitum.  Qui  etiam  Petrus,  si  de  legitima  fuisset 
curatione  sanatus,  ad  indulgentiam  suscipi  deberet,  non  ad  sacer- 
dotii  dignitatem :  qui  a  damnatis  atque  haereticis  institutus,  catho- 
Ucis  plebibuB  nulla  posset  ratione  praeponi. 

4.  Perspexisti  et  ipse  nobiscum,  salutaria  esse  quae  dicimus. 
Unde  etiam  in  tuis  litteris,  quum  de  beati  Petri  fide  loqueris,  quod 
cum  tota  gratulatione  legimus,  catholica  mente  posuisti:  et  qui  curn 
eo  sicut  vos  credimus*),  consona  voce  gloriantes  dispersa  colligere  va- 
ieamus.  Quaero  igitur,  quaenam  illa  sint  vel  qua  rerum  perturba- 
tione  dispersa?  Nec  alia  nunc  prorsus  occurrunt,  nisi  quae  per 
Entychianae  pestds  ejusdem  sequacium  sunt  excogitata  vesaniam. 
Dilectio  vero  tua  operam  det  nobiscum,   quatenus  possint,  quae  te 

GaL4, 12. quoque  fatente  dispersa  sunt,  colligi.  Voce  utor  apostoli:  Obsecro 
vos,  nihil  me  laesistis.  Non  hoc  velut  imperiosus  impono,  sed,  ut 
conscientiam  meam  convenienter  expediam,  ne  commissae  vobis 
divinitus  rationabiles  oves  non  sine  vestro  discrimine,  quod  absit, 
perire  sinantur,  exhortor.  Cogitat*  simul  omnes,  qui  dignitate  pa- 
storali  censemini:  pro  Ohristiana  fide,  quae  tunc  est  Christi  si  vera 
est,  et  vivendum  nobis  et,  si  oportuerit,  sacrosanctae  religionis 
amore  morienditm.  Perpendite  igitur  ipsius  vitae  semper  tempus 
incertum,  ne  repente  rapti  ad.  cognitionis  illius  formidandae  traha- 
mur  examen. 

5.  Unde    propensius   tamquam   praesentem   dilectionem   tuam 


*)  Hic  legendum  credinaa  Buadet  aubeequena  verbum  valeamu*.  Hoc  autem 
mendom  irrepBisse  videtur  incauti  interpretis  vitio,  qui  muj  xtattvavtas  i" 
Flavitae  epistola  legens  non  adverUt,  faic  latine  reddendum  qui  credinai»,  non, 
itt  usitatius  aolet,  qui  credunt. 


^igilizedbyGOOgle 


EPISTOLA  14.  ■  269 

jure  caritatia  vehementer  adstringinius,  ut  sortem  infelicis  Acacii  per-(a.490.) 
horrescens,  qui,  aicut  scriptum  est,  ut  iret  m  locum  suum,  etiam  nobis  Act.i,ia. 
conantibus  noii  est  permissus   absolvi:  quo  vales  tenore  contendas, 
ut  catholicorum  illius  urbis  antistitum  magis  monstreris  esse  imitator, 
et  dominum   filium   nostrum  gloriosissimum  principem  conjugemque 
ejua,  adjuncta  tecum  mea  prece,  non  desinas  suppliciter  exorare,  ut 
sicut  devoti  Ecclesiae  filii  et  obsecrationes  nostraa  clementer  admit- 
tant,  et  pro  sui  regni  salutisque  perpetuae  perfici  consideratione  de- 
cernant.     Nec  dilatae  communionis  apostolicae  tua  causetur  dilectio 
tarditatem.  Nollemus  qualicunque  difficultate  suspendi,  nisi  respectus 
catholicae  veritatis  obsisteret,   cui  dilectionem  quoque  tuam  summis 
viribus  inhaerere  vel  opto  vel  moneo.    Nomen  igitur  Petri  et  Acacii 
tollatur  e  medio,    nec    apocrisiariis   damnati   Petri  misceamur  aut 
litteris.     Et   sicut  ait   apostolus:     Abscindaniur   qui  vos  conturbant,  Gal.  8,18. 
iterumque  ut  ipse  pronuntiat:     Expurgate  vetus  fermentum,    ut  srtis  l  Cor.  5,7. 
nova  conspersio;    cum   nominibus  personisque   suis  praeterita  causa 
deleatur:  nobis  Deo  inspirante  provisuris  rationabiliter,  ut  scripsinius, 
si  cuncta  convenerint,  ut  eorum,  quos  ordihavit  vel  baptizavit  Aca- 
cius9),   salva  confessione    catbolica  pro   caritatis  Ecclesiae  redinte- 
gratione  nihil  pereat:  quatenus  pax  illa  proveniat,  quae/ecrt  utraque£yh.  2,14. 
unum,   non  illa,   quam  propheta  condemnat:   Pax,  pax,  el  non  eratfEzech. 
pax;  et  caritas,  quam  tua  dilectio  suis  saepe  titteris  postulavit,  pura     ' 
Buccedat,  de  qua  dicitur :     Caritas  de  corde  puro  et  conscienlia  bona   jj?™* 
et  fide  non  ficla. 

6.     Nihil  sit  commune   luci  cum  tenebris,   quia  non  possumus 
nec  debemus  mensae  Domini  participare  et  mensae  daemoniorum :  ut *™- 
tibi  creditis  ovibus  praeteritorum  Congregatione  mundatis,  fial  unus  Joh. 
grex  et  unus  pastor.     Scriptum  esse  meministi:     Si  recte  offeras  «*&?  1  • 
recte  non  dividas,  peccasti;  et  propheta  clamat:     Inier  mundum  etEzech. 
immundum   non  discemebatis.    Quae   universa  summatim  illa  circum-  22'26' 
spectione  perstringimus,  ut  cordibus  salubriter  espiatis,  tam  firmam 
sine  dubitatione  quam  veram,  tam  perpetuam  quam  unitam  possimus 
tenere  concordiam.     Quantocius  ergo  super  his  tua  nos  reddat  dile- 
ctio  certiores,  nt  Deo  nostro  perficiente  quod  coepit,  in  compage 
corporis  Chrieti  plena  valeamus  reconciliatione  consentire. 


*)  Haad  dubie  post  seutentiam  adveraus  eom  cum  anathemate  prolatam. 
Ei  quo  sequitur,  ordinatiomB  ac  baptismi  sacramenta  ab  hujuBmodi  hominibua 
collata  ita-ei  diaciplinae  severitate  rejici,  ut  ei  diapenaatione  suacipi  possint, 
adeoqae  valida  haberi  qu&mvia  illicita.  Etiam  (ielaeiue  epiat.  3  n.  6  satia  ee  ibi 
Felici  conrinere  innnit  Dnde  palam  eat,  Anantasmin  II  m  epistoJa  ad  Anaata,- 
aium  imperatorem  n.  8  oihil  decessoruiii  suoram  decreida  contrarium  ocrijisiaee. 


>vGoogIe 


270  B.  FELICI8  II  PAPAE 

Epistola  15. 
(a.4Wc.  Felicis  papae  ad  Zenonem  imperatorem. 

Laudalo  ijtu  tiudio  in  ordinatione  novi  epUcopi  hortatur,  ui  (b  Petri  Acaciique     p.  18. 
nominum  damnatione,  de  gua  legati  epUeopale»  ni/al  tibi  mandatvm  e*ie  retpon- 
derant,  conientum  aan  ecdesia  Ramana  tandcm  efficiat. 


Felix  Zenoni  imperatori.' 
1.  Dignas  referre  I)eo  nostro  gratias  fateor  mens  humana  non 
aufficitj  qnod  tantam  rebgionis  cursm  in  vestrae  pietatis  sensibus 
miseratio  divina  constitnit,  ut  eam  et  universis  negotiis  anteponi 
et  soliditate  reipublicae  contineri,  quam  veraciter  Christiano  tam 
augnsto  judicio  censeretis,  quia  revera  propitiatione  coelesti  rerum 
subsistit  universitas.  Ex  qua  mirabili  devotione  vestrae  clementiae 
processisse  cognosco,  quidquid  pro  divini  cultus  reverentia  celebratus 
tranquillitatis  vestrae  sermo  deprompait:  ut  scilicet  firmare  catho- 
bcae  fldei  cupientes  unitatem  ecclesiarumqne  pacem  magnopere  ro- 
borari,  talem  .studeretis  praefici  Gonstantinopolitanis  antistrtem '), 
qui  superno  munere  prosequente  et  morum  probitate  fulgeret  et 
prae  omnibus  orthodoxae  veritatis  polleret  affectu.  Magnam  igitur, 
egregie  princeps,  capio  de  utroque  laetitiam:  quum  et  m  tuae  sere- 
nitatis  animo  sicut  in  saeculi  fastigio  constitutum  ita  praecipuum 
Eeelesia  fiJjum  Deo  factore  suscepit,  et  eum  ipsum,  de  cujus  ponti- 
iicio  gloriamini,  dum  ad4  beati  Petri  apostoli  sedem  suae  refert  di 
gnitatis  exordium2),  jam  suae  dedisse  gaudeo  moderationis  indicium. 
Ubi  simul  et  magnanimitas  vestra  resplendet,  qtiando  Ecclesiae  cau- 
sam,  sicut  divinitus  institutum  est,  pontificum  desiderat  ordinatione 
componi3),  et  qui  in  sacerdotii  perhibetur  provectus  officium,  optat 
inde  fnlciri,  unde  Ghristo  cupiente  profluit  cunctorum  gratia  pleita 
pontificum.  Cujus  etiam  litterarum  me  refovet  intentdo,  qua,  sicut 
decet  Christo  placere  nitentem,  et  summum  apostolorum  beatum 
Mv&th-i^Petrum  et  petram  fidei  eBse  non  tacuit,  et  eidem  mysteriorwn  claves 
'  creditas  fuisse  coetestium   pmdenter  struxit,    utque   nobiscum   circa 


[a1]  ')  c?  °m  e  regione  hujus  verbi  ad  marg.  Euphemba  i*  ftdt.  At  Flavitam  bic 
deaignari,  non  Euphemium,  manifeste  demonstrant  verba  hic  repetita,  quae  Fla- 
vitaa  in  auperiore  cpistola  memoratur  scripsisse.  Rurflum  hinc  nonnihil  confir- 
motur,  quod  Nicepborus  Callisti  XVl,  18  narrat  a  Zenone  factom,  ut  praeaulem 
a  Deo  electum  impetraret.  Eidem  hiatoriae  favet,  quod  raoi  auhditur,  Flavitam 
ab  Ecclesia  Deo  factore  Bnaceptum  fuisse. 

■)  Liberato  C.  18  teste  Flavitaa  non  comentil  sine  Homano   pontifice   intkro- 

*)  Ez  Zenoivia  jpuus  verbia  anaam  arripit  Felix,  unde  ipaum  a  tuendo  Ue- 
notdco  deterreat,  prufenter  laudana,  qnod  Eccleaiae  cauaam  non  regah'  sanctione 
sed  poutificum  ordinatione  componi  vellet,  ad  quod  servandum  eum  jam  plnri- 
bus  in  epist.  8  n.  B  cohortatua  fuerat. 


^igilizedbfGOOgle 


EPISTOLA   15.  271 

orthodoxam  fidera    consentientem    haberet  assensum ,    quo  amplius  (a.  490.) 
unanimis  redderetur,  expetiit. 

2.  Gratissimis  igitur  professionibus  hujus  et  votis  copiosa 
lectkme  patefactis,  moi  ut  etiam  filios  meos  sancti  propositi  mona- 
cbos  pariter  venisse  conspexi,  difficultates  omnes,  quae  primitus  ob- 
strepebant,  hac  credidi  dispositione  submotas4),  atque  ideo  venien- 
tibus  clericis  eas  praeter  consuetudinem  sociatas  esse  personas,  quae 
Petro  vel  Acacio  non  communicasse  viderentur,  ut  illorum  nomini- 
bus  sequestratis,  per  quos  scandalum  contigisset  ecclesiis,  sincera 
deinceps  caritas  proveniret.  Quibus  rite  perpensis,  nihil  aliud  mihi 
supererat  gratulanti,  nisi  ut  his,  qui  fuerant  destinati,  apostolicae 
sedis  communio  traderetur.  Sed  quum  pro  catholica  fidc  cautius 
admonerem,  ut  suscipientes  eam  se  a  consortio  retraherent  damna- 
torum,  non  sibi  hoc  mandatum  omnino  dixerunt.  Qua  rerum  diver- 
sitate  permotum  anxium  me  haesisse  profiteor,  quum  aliud  htterae 
et.  ipsa  rerum  ratio  demonstraret,  et  ahud  memoratorum  contineret 
assertio.  Puramque  volens  cum  eo,  qui  pontifex  creatus  asseritur, 
inire  concordiam,  gloriae  vestrae  suggerere  properavi,  ut  nihil  resi- 
dere  patiamini,  quo  denuo  quidquam  valeat  dissensionis  oboriri. 
Quia  dum  per  synodum  Calchedonensem,  quam  se  dudum  litteris6) 
designavit  tua  clementia  venerari,  Eutychem  atque  Dioscorum  con- 
stet  esse  damnatos,  et  eorum  sectatores  plurimis  illarum  partium 
documentis  Timotheus  et  Petrus  exBtitisse  monstrentur,  atque  eorum 
communionem  etiamsi  prohibitam  secutus  Acacius,  quos  ipse  epistolis 
suis  haereticos  dixerat  esse  damnatos:  sententia  illius  concilii  con- 
vincuntur  adstringi  et  in  ipsorum  poenam  murito  recidisse,  quorum 
elegere  consortium,  sicut  in  ceteris  haeresibus  facta  semel  synodus 
abjecti  cujuslibet  erroris  cunctos  sequaces  consequenter  involvit. 

3.  Quaeso  igitnr,  gloriosissime,  nec  in  successoribus  refovere 
judicemur,  quod  manifestum  est  in  auctoribus  fuisse  damnatum,  uec 
Petri  putetur  legitima  provenisse  purgatio,  quem  non  secundum  mo- 
rem  veterum  apostolica  sedes,  quae  ligavit,  absolvit.  Scit  enim 
Christiana  mens  tua,   venerabilis  imperator,  quoniam  dehcta  morta- 


*)  i.  e.  ubi  clericos,  qui  Acacio  ac  Petro  Mongo  hactenus  adhaeeerant,  et 
monachOB,  qui  uo  ab  utriusque  communione  segregarant  >  vemsae  consperi,  om- 
nes  uno  eodemque  animo  accessisse  opinatus,  tam  diversi  studii  personas,  quae 
sociari  antea  nou  poterant,  jam  practer  consnetudinem  sociatas  credidi,  adeo- 
qne  murnm  quo  eeparabantur  aublatum,  i.  e.  a  saeris  diptycbiB  remota  ewe 
nomina  eorum,  per  quos  «caiimatis  scandalom  contdgisaet.  Mox  tamen  mona- 
choa  non  a  Flavita  aut  pro  Flavita  aed  adversus  ipsum  et  ad  prodendam  ejus 
fallaciam  missos  esse  comperit,  quod  tamen  bic,  nt  in  snperiore  epistola,  tacen- 
dam  dixit. 

*)  lis  scilicet,  quas  Zeno  legatis  Vitali  ac  Miseno  Coiistantinopoii  redeunti- 
bus  tradidorat  (cf.  notit.  epist.  Felic.  [I  non  exstant.  n.  VIII). 


>vGoogIe 


272  8.  FELICIS   II  PAPAE 

(a.  490.)  lium  secimdum  cotistientiani  relaxandi  non  nisi  pontificibus  suis  or- 
dine  competenti  superna  dederit  diapensatio  facultatem.  Qui  Petrus 
tamen,  si  vere  receptus  esset,  veniara  mereri  debuit  non  honorem: 
qui  a  damnatis  atque  haereticis  falsum  sacerdotii  nomen  accipiens 
catholicae  non  poterat  ecclesiae  praesidere.  Haec  ego,  reverentissime 
princeps,  beati  Petri  qualiscunque  vicarius,  non  auctoritate  velut 
apostolicae  potestatis  extorqueo,  sed  tamquam  sollicitus  pater,  sahj- 
tem  prosperitatemque  clementissimi  filii  manere  cupiens  diuturnam, 
fidenter  imploro.  Ecce  desideramus ,  optamus,  ambimus  ecclesiam 
Gonstantinopotitanam ,  sicut  semper,  habere  connexam.  Exuantur 
obsecro  ab  his,  qui  nostri  non  sunt,  et  nos  quoque  volumns  esse 
nobiscum.  Postulationes  eerte  gentium  barbararum,  venerabilis  im- 
perator,  pro  quiete  mundani  regni  publice  benignus  exaudis:  quanto 
praestantius,  quaeso  te,  preces  apoatolicae  sedis  pro  sacrarum  tran- 
quillitate  rerum  placatus  admittis!  Hoc  enim  hoc  expedit,  ut  si  utra- 
que  Koma  pro  mutuo  pignore  nuncupatur,  fiat  utraque  una  fides  illa 
Roni.  i,s.  Romanorum,  quatn  per  nniversum  mundum  praedicari  beatus  Paulus 
testatur  apostolus,  sicnt  apud  nostros  floruit  indiscreta  majores;  et 
quae  genere  concordat  ac  nomine,  non  sit  religione  divisa,  per  quam 
etdam  discrepantia  copnlantur.  Putasne  me,  venerabiiis  imperator, 
non  cum  lacrymis  ista  profundere  et  velut  praesentem  ad  tuae  pie- 
tatis  vestigia?  Nec  enim  piget,  in  tali  maxime  cansa,  imperialibus 
Yis  °^c"s  inclinari,  quum  se  apostolus  ommum  factum  dicat  esse  peri- 
'  psema'. 

4.  Haec  diutius  tacui,  ne  aliis  contraria  suggerentibns  irreve- 
renfdam  meis  potius  litteris  commoverem.  Yerum  nunc  facultate 
percepta,  qualiter  vigeat  in  meo  corde  vestrae  pietatis  affectus,  in- 
sinuo, '  quia  successus  traditae  vobis  divinitus  potestatis  cupio  pro- 
pitiatione  constare.  Neque,  venerande  fili,  respuas  supplicantem, 
neve  meam  velis  dissimulare  personam.  In  me  enim  qualicunque 
vicario  beatus  Petrus  apostolus,  et  haec  in  illo,  qui  Ecclesiam  suam 
discerpi  non  patitur,  ipee  etiam  Christus  exposcit.  Absit,  ut  huic 
quemquam  Christiana  mens  tua'  vel  possit  vel  debeat  anteferre,  quem 
pro  se  votis  omnibua  desideras  exorari:  praesertim  quum  tanta  sint 
,  illa  vel  talia,  quae  tyrannide  deleta  pro  fide  catholica  gessisti  et 
geris,  ut  plena  a  Deo  vestrae  conscientiae  experimenta  teneamus. 
De  quibus  etsi  quid  fortassis  omissum  est,  non  respicit  nisi  perfidi 
virus  Acacii,  qui  dum  iUiciias  crescere  tendit  augmentiss),  ea  quae 
rectae  religioni  congruerent,  vobis  inter  curas  publicas  occupatds 
destitit  intimare.     Nam  pietas  tua  quomodo  non  sequendum  potius 


*)  Notat,  ambitionem,  qua  secuudam  aedem  Acadua  et  epiacoponim  in  di- 
versiB  provinciia  ordinationeB  renitentibus  Bummis  pontincibus  affectarat . 
quae  prave  geeserut  fontem  et  originern  fuisse. 


>vGoogIe 


EPISTOLAE  15.  1G.  273 

existimaret,  quod  feeisse  conspiceret  saeerdotem  ?  Unde  divino7)  ju-(a.49o.) 
dicio  nullatenus  potuit,  etiam  quum  id  mallemus,  absolvi.  Quapropter 
magis  magisque  supplieare  non  desino,  ut  cum  suis  nomimbus  atque 
personis  feralis  illa  causa  transierit :  quo  nos  annuente  Domino  nostro 
certa  perfectaque  laetitia  nectd  valeamus  cum  praesule  nunc  creato 
beati  apostoli  voce  dicentis :  Si  qua  igilttr  in  Chrisio  nova  creatura,  6  ^' 
vetera  transierunt,  omnia  facta  sunt  nova. 

5.  Litterae  certe  vestrae  catholicae  fidei  praedicant  unitatem, 
pacemque  ecclesiarum  regia  pietate  pronuntiant.  Quae  quum  debito 
honore  legerentur,  qualiter  mecum  totus  ordo  Romani9)  presbyterii 
vitam  vobis  prosperitatemque  continuam  promptus  exorans  repetitis 
assidue  vocibus  acclamarit,  et  hi  qui  directi  sunt  audierunt,  et  ubi- 
que  velox  tam  praeclari  jiuntii  legatio  putabatur  obviare.  Necessi- 
tati  populi  Alexandrinae  civitatis  magis  in  ea  parte  prospiciendum 
est,  ut  a  pestiferi  rectoris  retrahatur  insidiis.  Coneurrant  omnia, 
rogamus  omnes,  ut,  quemadmodum  docet  apostolus,  auferatur  de  me-Qal.6,18. 
dio  qui  nos  conturbat;  et  ea,  quam  augustae  memoriae  Leo,  pater 
eruditorque  vester,  jugiter  custodivit  vei  vos  magnanimiter  servare 
decernitis,  ecciesiarum  fida  pax,  vera  sit  unitas,  quoniam  cuicunque 
personae  paterna  fides  et  beati  Petri  communio  debet  praeferri.  At- 
que  ad  vestram  gloriam  sicut  imperii  vestrj  felicitas  ita  post  Deum 
pertinere  doceatur  regni  coelestis  integritas:  ut  de  conservatis  Eccle- 
siae  suae  legibus  tranquillitatis  tuae  benevolentiam  Christus  assumens,  , 
et  temporalia  tibi  dona  multiplicet  et  praestafc  aeterna. 

Epistola  16. 

Felleis  papae  ad  Thalasium  archimandritam  Constan-         a.isod. 

tinopolitamun.  ^" 

g_      Ne  eum  eccletia  Contlantinopolitana  vtt  ejut  cpiicopo  ipte  aut  mnnachi  ejut  antr. 
eonmamicent,  qvam  a  sedc  apoiloiica  jutii  futrinl. 

Felix  Thalasio. 
Post  factas  litteras,  quas  per  filios  nostros1)  religiosi  propositi 

')  His  verbia  Felix  aperte  demonstrat,  quo  sensu  in  epist.  6  n.  2  diierit 
Acacium  danmatum  nunquamquc  anatAcmatit  vinculo  exuendum.  Ac  vero  superiore 
epistola  14  n.  6  teutatnH  eat,  se  ejua  abeolutionem  non  solo  affectu  maluiase  aed 
et  yariis  conatibua  proBecutum  ease:  etiam  nobii  conantibui,  ait,  non  eit  ptrmiiias 
abiolni.     Conf.  epiat.  6  not.  21. 

s)  Apoatolicae  aedia  praeeules  Itomani  prttbyltrii  nomine  totius  cleri  sui  coe- 
tom  a  digniori  gradu  designare  eolitos,  jam  ex  prioribus  illorum  epiatoliB  no- 
tiseimum  est.  Hoc  etiam  obaeirabis,  eosdem  quaa  per  legatos  mittebant  litte- 
raa  coram  preabyterio  et  legatJB  ipsis  praesentibua  recitari  curaase. 

')  Bob  videlicet  ipsos,  qnos  Felix  tancti  propottti  monachoi  in  epist.  15  n.  2 
ve)  Tetigiotot  monarhoi  in  epist.   14  n.  2  appellarit.     Ne  vero  quis  putet,  mona- 

*«.   FOHT.*.    I.  18 


DigilizedbyGOOgle 


274  S.  FELICIS  II  PAPAE 

).  viros  dilectioni  tuae  misimus  contradendas,  ne  quid  minus  pro  ca- 
tholicae  fidei  custodia  diligentior  cura  prospiceret,  caritatem  tuam 
duximus  admonendam:  ut  etiamsi  praestante  Deo  nostro  nomina 
damnatorum,  id  est  Alexandrini  Petri  et  infelicis  Acacii,  fuerint  de 
ecclesiastica  recitatione  .sublata/  ut  similes 2)  perditionis  eorum  sacer- 
dotdi  non  permittantur  praesumere  diguitatem;  non  prius  tua  ditectio 
vel  congregatio,  quam  gubernas,  Constantinopolitanae3)"ecclesise 
vel  quicunque  ejus  futuros  est  pontifex,  communicandum  esse  decer- 
nat,  quam  ad  notitiam  sedis  apostolicae  cuncta  referantur  vel  ipsius 
litteris,  qui  fuerit  creatus  episcopus,  vel  tuae  dilectionis  alloquiis. 
Quia  sicut  per  professionem  catholicam  sedis  apostoKcae  formam  se- . 
cutus  es,  ut  te  a  damnata  communione  suspenderes,  ita  beati  Fetri 
sequi  debes  exempJuro,  ut  quaudo  ejus  auctoritate  fuerit  relata 
communio,  tunc  eis  etiam  tuum  noveris  miscendum  esse  consortium. 
Nec  quisquam  dilectioni  tuae  omnino  persuadeat,  jam  noatram  com- 
munionem  illis,  partibus  fuisse  commissam,  quum  videas  adhuc  res 
in  dubio  constitutas,  et  apud  noa  de  Ulic  creato  pontifice  omnia  na- 
beri  prorsus  incerta1).  Neque  posset  cum  eo  sociari  communio, 
cujus  adbuc  a  nobis  nec  houor  probatur  esse  susceptus  nec  fides 
atque  intentio  comprobata.  Exspectet  ergo  dilectio  tua  sedis  apo- 
stolicae  jussionem,  et  sic  ecelesiac  Constantinopolitanae  sacra  se 
communione  conjungat,  si  in  participatione  beati  Petri  et  catholicae 
veritatis  desiderat  permanere.  Data  Calendas  Majas  Probo5)  Fausto 
viro  clarissimo,  indictioue  XIII. 


chofl,  per  quos  missae  Buut  litterae,  quae  prius  factae  mcmorantur,  alios  csse 
iib  iis,  qui  hanc  epietotam  16  pertulerunt,  vetat  titulua  iii  Virdunenei  codice 
praemiBsus  (cf.  monit.  in  hanc  cpist,  n.  1)  ot  ipsum  nostrae  epistolae  initium, 
in  quo  litterae  illae  uon  simpliciter  Iradilae  sed  contradltae  vel  contradendae  di- 
cuntur. 

')  Clarius:   ne  qui  perditione  ipti»  sunl  iwdlet  /acerdotii  permiltantur  etc. 

')  Iatud  Conetantinopoiitanae  eecletiae  vel  quicungue  ej.  f.  e.  pontifcx  in  dandi 
caeu  ad  Bubjectum  verbum  commutucanduM  refertur.  Sic  loqnitur  Felix,  quasi 
pro  certo  haberet,  mox  aliiim  Flavitae  loco  subrogandum  esse.  Quod  noi 
circo  ab  eo  dictnm  putem,  quia  hunc  brevi  moriturum  prophetico  spiritu 
set.  Restat  igitur,  ut  ideo  diierit,  quia  ejua  ordinataonem  nullara  se  non 
firmahte  censebat,  vel  quia  penes  se  monumenta  habebat,  quibus  prolatis  ipsum 
imperatorem  ad  eam  rejiciendam  pronum  fore  eristimabat. 

')  Non  sine  consilio  istud  Felis  monet,  ne  forte  Flavitaa  litteras  eommtmio- 
nie  ipeius  indices  ac  testes  se  accepisso  jactaret,  aut  etiam  id  ageret,  quod  Leo 
pridem  ab  Anatolio  factum  non  dissimulavit,  ut  seilicet  eam  iitterarura  par- 
tcm,  quae  sibi  faveret,  proferre  contentus,  cetera  quae  adversarentur  reticeret. 

'-}  Ita  cum  cl.  Boasio  Inscript.  ChriH.  I  ».  927  mntavimua,  qiium  aditi  Probo 
et  Faiato  tn>  cc.,  c*  corrigeudum  suasit  Longino  et  Famto.  Annua  490  autem,  qui 
hic  aperte  notatur,  aliis  documentiB  Occidentalibua  unius  F/avii  Fuuiti  aut  Fmati 
jumorie  consulatu  insignitur  (conf.  Itossi  1.  c.  n.  893  et  894),  quum  collega  Longi- 
nuf  in  Uccidcnte  serius  iimotcaceret.    Quem  Faustum  ctjam  Probum  appellatum, 


>vGoogIe 


EPISTOLAE   16.   17.  275 

Epistola  17. 

Felicis  papae  ad  Yetranionem  episcopuni.  * 

9.       Diftiiilii  eccletiae  Constantinopolitonae  rauti.t  expositit  hortatur,    tit  imperatorrm 
ad  unionem  cum  Romana  imtauraadam  permoneat. 

Feliz  Vetranioni  epiacopo. 

1.  Quod  unitatis  Eeelesiae  plena  cupinius  redintegratione  fir- 
mari,  multorum  rektione  comperimus '):  dilectionem  tuam  et  egregiis 
moribus  divina  gratia  tribuente  pollere,  et  domini  filii  nostri  Chri- 
stianissimi  principis  familiaritate  subnixam  paratamque  fraternita- 
tem  tuam  catholicae  fidei  causam,  ai  manifestius  panderetur,  libere 
et  prndenter  adstruere.  Quibus  de  tua  mente  sumptis  indiciis,  talem 
te  veritatis  auctorem  esse  perpendimus,  quaiem  illic  desideravimus 
invenire.  Gratamur  igitur,  quod  baereditatem  suam  non  usquequa- 
que  Dominus  repulisset,  sed  in  eorum  cordibus  flamjnam  rectae  con- 
fessionis  servaret  absconditam,  qui  sive  se  a  communione  confusa') 
penitus  abstinerent  sive  in  eam  per  ignorantiam  recidissent,  mal- 
lent  tamen  et  declarari  quae  recta  sunt,  et  secundum  tr&ditionem 
veterum  comprobata  sectari.  Atque  ideo  alloqui  caritatem  tuam 
nostro  modis  omnibus  sermone  curarimus,  et  de  his,  quae  Ecdesiam 
Christi  fecerint  dissidere,  competenter  instruere. 

2V  In  Calchedonensi  itaque  synodo,  quae  de  concilii  Nicaeni 
tenore  procedens,  pro  Christianae  confessionis  integritate  servanda 
tam  auctoritate  sedis  apostolicae  quam  universalis  Ecclesiae  est  cele- 
brata  consensu,  Eutychem  atque  Dioscorum  constat  fuisse  damnatos. 
Quorum  Timotheus  et  Petrus  exstitisse  docentur  procnl  dubio  secta- 
tores,  eonunque  se  communioni  nefariae  miscuisse,  etiam  quum  a 
nobis  prohibitus  est,  Acacius:  atqiie  ob  hoc  ex  forma  synodi  memo- 
ratae  similem  cunctos,  quae  praefixa  fuerat  pravitati,  damnationis 
incidisse  sententiam,  cujus  se  elegerunt  esse  consortes.  Unde  merito 
praedictus  Acacius  apostolicae  sedis,  quae  nunc  exsecutrrx  utique 
saepe  dicti  Calchedonensis  concilii  'pro  fide  cathotica  tunc  probati 
non  defuit,   iterata  excoromunicatione3)  depulsus  est,    ne  per  eum, 

ei  Aeclanemri  uwcriptione  (Roeai  1.  c.  n.  927)  et  notatione  atini  491  (p.  c.  Fauili 
jun.  vel  p.  e.  FtavH  Fautti  vel  p.  c.  Probi  Fautti;  conf.  Roaai  1.  c.  n.  899)  pa- 
lam  fit. 

')  ClariuB  esset  hoc  eiordium  in  honc  modum:  Multorwt  relatione  comperi- 
mtu  id,  quod  ecclesiasticac  pacit  plena  cupimta  rcdlntegratione  firmari,  dileciionetn 
tuam  etc. 

*)  Flavttae  communio  merito  diei  potuit  confuta,  quam  je  cum  Felicc  papa 
et  cum  Petro  Mongo  scriptis  ad  utrumque  litteris  habere  asserebat.  Niai  forte 
confuta  per  antiphrasim  eorum  commnnio  dicitur,  qui  se  in  Henotico  aeu  unitivo 
decreto  communieare  jactitahant. 

')  Primum  videlicet  Felicia  sentcntia  anno  484  a.  d.  V  Kal.  Aug.  Romana  in 

18* 


^icjitizedbvGOOgle 


276  S.  FELICIS   II  PAPAE 

(a.  490.)  quod  absit,  nos  quoque  reddamur  complices  perditorum.  Neque  Pe- 
trum  quisquam  legitime  credat  ease  purgatum,  qni  non  a  beati  Petri 
apostoli  sede  receptus  est,  qua  fuit  mandante  dejectus.  Bene  enim 
dilectionem  tuam  nosse  non  ambigo,  quod  personam  hujusmodi,  quum 
ita  ratio  postularet,  nort  uisi  ecclesiasticae  legis  ordine  competenti, 
sicut  divinitus  constitutum  est,  vel  possint  vel  debeant  convenienter 
absolvere.  Quod  quum  factum  nort  sit,  manifestnm  est,  Petrum  in 
ea,  qna  pridem  fuerat,  perversitate  ac  damnatione  detineri.  Qui 
etiamsi  legitime  corrigi  voluiseet,  indulgentiam  consequi  debuit,  non 
eccleaiaaticam  dignitatem:  quia  ab  haereticis  damnatisque  falsi  sacer- 
dotii  nomen  assumens,  ecclesiae  catholicae  nullis  regulis  potuit  prae- 
sidere.  Haec  autem,  quae  de  praedictis  gesta  narravimus,  documeu- 
tis1 .  inde  venientibus  approbantur,  sicut  Gonstantinopolitani  clerici, 
qui  directi*)  sunt,  agnoverunt;  palamque  monstratum  est,  Acacium 
se  eorum  fecisse  participem,  quos  suis  litteris  baereticos  et  retulerat 
ipse  damnatos. 

3.  Perceptis  ergo s)  summatim  dilectio  tua,  quae  videntur  eccle- 
siarum  fecisse  dissidium,  nosque  perpendens  non  immerito  pro  fide 
catholica  exstitisse  spllicitos,  non  solum  deinceps  se  a  communione 
damnatorum  studeat  custodire,  sed  Christi  gregem  qua  valet  indu- 
stria  retrahere  non  quiescat,  et  domno  filio  nostro  Cbxistianae  men- 
tis  Augusto  incesaabiliter  suggerere  non  omittat:  ut  operis  sui  memor, 
quod  fide  catholica  inspirante  Domino  nostro  clementer  dicitur  exse- 
cutus,  plenam  temporibus  suis  pacem  et  Christi  veritatem  sinceram 
ut  praecipuus  sacrae  religionia  filius  et  pia  devotione  conapicuus 
tranquilla  dispositione  restauret,  et  de  ecclesia  Constantinopolitana 
Petri  Alexandrini  nomine  Acaciique  sublato,  pro  quo  tempestas 
omnis  exorta  est,  intemeratarh  paternae  traditionia  fidei  post  Domi- 
num  benignus  efficiat  unitatem.  Quae  nunquam  fuisset  utique  teme- 
rata,  si  hanc  imperatori  Christianissimo  fideliter  Acacius  insinuare 
voluisset.  Sed  dum  patrum  terminos  transferre  molitur  et  ambitio- 
nibus  auis  praevaricatdonis  aditum  impudenter  exquirit,  nec  venera- 
bilia  dubitavit  decreta  calcare,  et  inter  curas  publicas  occupato 
principi  venerando  dissimulavit,  quae  noverat,  vera  suggerere :  talem 
se  conscientiam  circa  salutem  regiam  potestatemque  gestare  demon- 

eynodo  lata,  quae  deinde  altera  Romana  aynodo  onno  486  d.  V  Octobris  habita 
itfirata  atque  confirmata  eat  (ef.  nionit.  proev.  in  epist.  11). 

4)  Scil.  a  Flavita.  De  quibus  item  ad  ipsuni  Flavitani  acribena  Felix  in 
epist.  14  n.  3  Calchedonensi  concilio ,  inquit,  quod  universalU  tawcit  et  cuitodil  Ec- 
clrttia,  Eulyches  tt  Dioscorus  non  probantur  damnati?  An  eorian  cotnplices  Timo- 
t/ieus  aique  Petrus  instruciionibtu  plurunU  conoenientibue'  non  docenlur,  sicul  /d  quo- 
que,  quos  misil  tua  diiectio,  pereiderunt? 

*)  Nitidior  eaaet  Iocub  hoc  Ordine  verborum:  Dileclio  ergo  tua  perceptit  sum- 
mathn  iis,  quae  videntur  Ecclesiae  fecissc  dissidium,  nosque  perpendcns  etc. 


byGoogle 


EPISTOLAB  17.  18.  277 

strans,  qualem  in  negotio  ipsius-  religionia  exhibuit.  Uude,  quoti  (a.  ido.) 
non  sine  divini  judicii  terrore  dicendum  est,  etiam  nobis,  si  requi- 
sisset,  optantibus  non  est  permissus  absolvi8).  Quomodo  autem 
dommis  filius  noster  venerabilis  imperator  non  hoc  sibi  judicare  pos- 
set  faciendum,  quod  cerneret  sacerdotem  vel  facere  vel  docere?  Qua- 
propter  adjuncta  secum  mea  prece,  dilectio  tua  saepe  tlietum  domnum 
filium  nostrum  supplicatione,  qua  potest,  et  lacrymarum  professione 
deprecetur:  ut  patienter  permittat  abscidi,  qui  nos  conturbant,  ne 
iit  successoribus  haereticorum  reparasse  videamur,  quod  in  auctori- 
bus  eorum  certum  est  fuisse  damnatum;  priorumque')  consimiles 
opprimere  non  sinat  ecclesiasticam  dignitatem,  quatenus  apostolica 
voce  dicamus:  Si  qua  igitur  m  Christo  nova  creaiura,  vetera  transie-  VvJ' 
runt,  ecce  facta  sunt  omnia  nova.  Ecclesiam  Gonstantinopolitanam 
nobis  sicut  semper  amitam  sua  post  Deum  placiditate  concedat, 
quoniam  et  hoc  praesenMs  felicitatis  ejus  incrementa  desiderant,  et 
consequendae  fructus  aeternitatis  exposcit.  Dilectiouem  vero  tuam 
specialiter  commoneo  atque  contestor,  in  illo  nostri  Salvatoris  exa- 
mine  formidando  rationem  mihi  modis  omnibus  reddituram,  si  quae 
pro  bitegritate  salutis  humanae,  pro  orthodoxa  atque  regulari  con- 
stitutione  majorum  et  veraci  atque  sincera  totius  Ecclesiae  pace 
reparanda  delegavi,  quod  te  tua  mente  non  credimus,  segnius  ex- 
sequaris. 

Epistola  18. 


Felix  Andreae1)  episcopo  Thessalonicensi. 

Quod  plene  catholicae  fidei  cupimus  redintegratione  firmari,  sol- 

licitudinem  dilectionis  fuae,   qua  ad  sedis  beati  Petri  communionem 

venire  desideras,  libenter  amplectimur;   sed  eam  vellemus,  sicut  or- 

thodoxae  reritatis  cautela  deposcit,  es  omni  fieri  parte  constantem. 

*)  Hic  ruraua  exponit  Felii,  qua  mente  in  sententia  advcrsua  Acacium  lata 
sum  anathematit  vinculi»  nu-nquam  exuendum  dixerit. 

*)  Nomiiie  prionan  Feliz  Eutychem  et  Dioacorum  intelligit,  quorum  similcs 
fuerunt  Petrus  Hongua,  Acaciua  et  ceteri,  qui  eorum  vcatigiia  inhaerebant.  Ro- 
gat  igitur,  ne  ainat  Zeno  eccleaiaaticani  dignitatem  ab  iis  opprimi,  qui  Euty- 
chatis  et  DioBCOri  sunt  aimileH. 

')  Hujua  episcopi  artes  et  dolos  nec  non  in  schiamate  pertinaciam  Qolaaiua 
epiat.  18  n.  1  nobit. 


^icjitizedbvGOOgle 


8.  FELICIS  II  PAPAE 


No  t  i  t  i  a 

eplstolarum  non  exstantlam  qaae  ad  a.  Felleem  II  papam  attinent. 

I. 

AnnojHS.  1.  Felicis  ad  cpiscopos  Orientales  de  monendo  Acacio  inciialio. 
2.  Civium  Conslantinopolitanorum  atgue  Orientalium  ad  Felicem  de 
Acacio  praevaricatore  incusalio. 

1.  Qumn  sciles  apostolica  iteratis  ad  Acacium  lilteris  suis  nihil  profecisset 
nec  rcsponsi  quidquam  meruisset,  eiiam  episcopos  Orieutales  ailiil,  ut  conjuuctis, 
studiis  illum  mouerent.  Quod  iidem  et  fecisse  memoranlur,  nec  feliciore  elfectu. 
Ecce,  nomine  Feiiria  scribit  Gelasius  epistola  1  n.  34,  poposcimus  vos,  ecce 
scripsistis,  ecce  non  dignatus  est  ille  rescribere  nec  vobis  nec  mihi. 

2.  Fortasse  ejusdem  causae  prosecutio  est,  quod  Tlicoplianes  chrouogr.  p.  203 
sq.  refcrt.  Prlmum  cnim  memorat  Orientis  episcopos  cum  Acacio,  quod  Petro 
Mongo  communionis  consortium  impertiisset,  pcr  litteras  e*postulasse;  ilium  autem 
spretis  ipsorum  monitis  cunclos,  ut  cumdem  Petrum  in  communionem  admitterent, 
impudentissime  compulissc.  Tum  vero,  inquit,  cives  urbis  regiae  cunctique 
Orientales  Felicem,  qui  post  Simplicii  obitum  sedem  Romanam  tenebat,  suppti 
ces  adierunt  (haud  dubie  per  Htteras),  et  malorum  omnium  auctorem  incusa 
verunt  Acacium.  Quibus  dictis  adjungil:  Inlerea  Johannes  Mexandriae  prae- 
sul  haec  eadem  denuntians  Romam  ingredilur.  Ei  cujus  narraliouis  ordine  se- 
quitur,  ut  has  litteras  ante  acceperit  Felii,  quam  Johannes  Talaya  Roniain  ingredc- 
retur,  adcoquc  in  etordio  pontilicatus  sui. 

n. 

anno  483.  Jokannis  Aiexandrini  episcopi  adFeticem  adversus  eumdem  Aca- 
cium  iibellus. 
Mox  Johanues  catholicus,  primum  Alciandrinae  ecclesiac  presbyler  et  oeco- 
nomus  ac  novissime  crealus  ejusdetn  episcopus,  Komam  ingressus,  quos  adversus 
Acacium  paraverat  libellos  Simplicio  tradendos,  Felicf  qui  proximc  ipsi  successerat 
obtulil  (Theophaues  chron.  p.  204,  Evagr.  111,  18). 

ni. 

anno  483  c.  exit.    Cyrilli  abbatis  Acoemitarum  ad  Felicem  de  acceleranda 

intercessione  repetila  admonitio. 

Cyrillus  Acoemitarum  monachorum  pater.  quum  res  Oricnlis  in  detcrius  dilabi 

impatienter  ferrel,  legatos  a  Fclice,  ut  cis  medcrelur,  destinalos  esse  ignorans, 

litteras  ad  eum  scripsit,  de  quibus  Evagrius  III,  19  ila  loquitur:  priusquam  legati 

papae  ad  urbem  regiam  pervenissent ,    Cyrilius  Acoemitensium  monackorum 

■  praepositus  guosdam  cum  lilteris  ad  Felicem  misil,  de  ejus  cunctatione  con- 

querens,  quum  tam  gravia  adversus  rectam  fidem  commilterenlur. 

IV. 

anno  484  c.  inii.  Felicis  ad  legatos  Misenum  et  Vitalem  de  communicandis 
cum  Cyritto  consiliis  admonitio. 
Statim  ut  acccpit  Felli  has  Cyrilli  liltcras,  scripto  ad  lcgalos  suos  Misenum 
et  collegas  misso  praecepit  cis,  ne  qwdquam  agerent,  priusquam  cum  Cyritto 
essenl  collocuti  el  ab  eo  quid  agendum  esset  didicissent.  (Evagr.  I.  c.  cf.  Fel.  II 
ep.  10  n.  1). 


^icjitizedbvGOOgle 


NOTITIA  EPI8T.   NOH  EXSTANT.   K.  I — VIII.  279 

'        V. 
anno  484  eod.  temp.    Felicis  ad  legalos  suos  aliud  commonitorium. 

Siniul  cum  hoc  scripto  aliud  commonitortum  a  Pelice  ad  eosdcm  legatos 
missum  esse  mcmorat  iilem  Evagrins  1.  c.  II).  20,  sed  quid  eo  contlneatur  taccl. 

VI. 

anno  484  eod.  temp.  Felicis  ad  Zenonem  imperatorent  de  tuenda  synodo 
Calchedonensi  et  auxilio  ecclesiae  Africanae  ferendo  admonitio. 
Idem  Evagrius  postquara  moi  dlctum  commemoravit  coramonitorium,  proiimc 
subjicit:  Lilteras  quoque  dedit  (Felii)  ad  Zenonem  tum  de  synodo  Calchedo- 
nensi  (ne  illara  labefactari  sineret),  tum  de  persecutione,  quae  in  Africa  excitata 
fuerat  ab  Hunerico,  (ul  eam  scilicet  auctoritate  sua  sedari  curaret).  Sive  autcni 
his  papae  monilis  sive  Afrorura,  qui  ad  ipsum  confugfebant,  precibus  obsccutus, 
Zcno  legatum  Uranium,  qui  lesle  Victorc  Vilcnsl  de  pers.  Vand.  V,  7  Carthaginem 
sese  pro  dcfensione  sanclarum  ecclesiarum  venisse  jactabat,  ad  Kunericum 
desliuavit.  Scd  hanc  legatlonem  sperncns,  impius  illc  rei  dc  crudelitate  niliil 
rcmlsit.  Porro  has  Felicis  lilteras,  si  locum  spectamus.  quo  ab  Evagrio  reccusentur, 
»A  inilium  anni  484  refcrre  licet.  Eliam  historicam  consuliinus  veritatem,  quum 
sl  Hunericus  anno  485  exstiuctus  sit,  eas  non  multa  poslcriores  fuissc  faclle  lar- 
giemur. 

vn. 

anno  484  eod.  temp.    Felicis  ad  Acacium  de  iisdem  rebus  litterae. 

1.  Felix  moieiu  suum,  quo  scriberc  ad  Zcnonem  stne  specialibus  ad  Acaclum 
litteris  hactenus  non  consuevtt,  etiam  hic  seculus,  Evagrlo  ibidem  teste  scripsit 
item  ad  Acacium;  qua  de  rc,  silet  idem  auctor.  Ei  Ifs  autem,  quac  dc  lilleris  ad 
Zenonem  scriptis  refert,  conjectura  capi  polest,  eum  pariler  de  Calchcdoneusi 
syuodo  ad  Acacium  scripsisse,  atque  eumdem  oblestatum  esse,  ut  el  huic  conciiio 
adhaereret  ipse,  et  ea  qua  vaiebat  apud  Jmperalorem  auctoritale  efllcerel,  ne  cjus- 
dem  concilii  auclorilas  convelleretur. 

2.  Si  Liberato  c.  18  habenda  fides,  postquam  certior  factus  est  Felix  de  vi 
legatis  sids  facta,  et  Acacium  hacreticum  esse  uianifeste  deleiit,  synodicas  ad  eum 
misit  litteras,  in  quibus  id  nominatim  posuit:  peccasti,  ne  adjicias,  et  de  prio- 
ribus  supplica.  Tum  vero,  inquit  idem  Liberatus,  susceplis  his  litteris  Acacius 
perseverat  .  .  .  Haec  cognoscens  papa  Fetix  damnalionis  scripturam  misit 
Acacio  per  Tutum  defensorem.  Sed  rerum  a  Felice  gestarum  ordine  perspccto 
hujus  novae  epislotae  a  Liberato  laudatae  veritatem  admitti  nou  posse  jam  obser- 
vavimus.  Simili  ratione  idem  papa  Pelro  Fulloni  scripsisse  Gugitur :  corruisti, 
noli  in  ruina  persistere;  peccasti,  jam  peccare  noli!  (Felicis  pseudo-episl.  3  n.  , 
8  apud  Hard.  coll.  conc.  U,  823.) 

VHI. 
anno  484  c.  mens.  Jun.  Zenonis  imperaloris  ad  Felicem  de  novo  episcopo 
Alexandrino  responsum. 
Felicis  Legatos  Hisenum  et  Vitalem  dimittens  Zeno  huic  papae  rescripsit: 
sibi  fastidio  dignam  visam  esse  Utterarum  ejus  prolixitatem ;  frustra  illum 
periurbatum  esse  verbis  Johannis~Mexandrini,  quippe  qui  olim  quidemjuras- 
set,  te  Aiexandrinam  sedem  nullo  unquam  modo  ambiturum  esse,  postea  vero 
neglectv  jurejurando  nullum  non  sacrilegii  genus  admisissel.  (Evagr.  h.  e. 
3,  20;  cf.  Fel.  ep.  8  n.  1  et  2).  Quibus  ah  Evagrio  1.  c.  sic  summatiin  perslriclis, 
idem  scriptor  haec  de  Petro  Hongo  verba  velut  ea  ipsa,  quae  Zenonis  epistola 
continebautur,  subjicit:  pro  cerla  habere  debes,  et  pielatem  nostram  et  supra 


byGoogle 


280       .  8.  FELICI8  1IPAPAE 

memoratum  sanctissimum  Petrum  et  universaS  sacrosanctas  ecclesias  sanetis- 
simum  Calchedonense  concilium  ampiecti  atque  venerari,  quod  cum  fide  JW- 
c.aeni  concilii  prorsus  consentit.  —  Quocirca  dubium  non  est,  qujn  hanc  ZenonU 
episiolam  ipse  Felii  tp.  15  n.  2  indicet,  ubi  eumdem  imperatorem  sic  alloquilur: 
dum  per  synodum  Calchedoncrtsem,  quam  se  dudum  litteris  designavit  tua 
clemenlia  venerari,  Eutychem  atque  Dioscorum  constet  esse  damnatos.  Neque 
ad  alias  eliam  Zeuouis  littcras  referendum  videtur.  quod  Gelasius  ep.  26  n.  8 
scribil:  Quid,  quod  ipse  Zeno  imperalor  litteris  suis  profitetur,  cuncta  sese 
ex  Acacii  gessisse  consilio?  (id.  ep.  1  n.  12).  Porro  has  ZenouU  Htleras  pro- 
lime  ante  mensem  Julium  anni  484  datas  fuisse  sequenli  paragrapho  mani- 
festum  fiet. 

IX. 

anno  484  eod.  lemp.    Acacii  ad  Felicem  in  eadem  causa  responsum. 

Jisdcm  legatis  simul  etiam  Acacius  epistolam  ad  Felicem  tradidit,  iu  qua 
Petrum  iu  Aleiandriuam  sedem  intrusum  eicusandum  credidit,  immo  nec  eum 
laudare  desiit  et  multis  eflerre  praeconiis,  ila  ut  damuatiouem  ipsius,  quam  aute 
retulerat,  veram  non  fuisse  jactarct.  Et  haec  quidem  Felii  cpist.  6  n.  1  locutus, 
ep.  10  u.  2  repelit,  ubi  rursum  de  Acaciu  queritur,  ut  qui,  inquil,  Petrwn  da- 
mnatum  per  legatos  nostros  (i.  e.  per  epjstolam  legatw  datam)  multis  laudibus 
proiecutus  sit.  lbidem,  ut  auctor  est  Gelasius  epist.  1  n.  12,  inter  alia  proferebat, 
nunc  Alexandrinam  ecclesiam  respirare  et  spiritualis  alimoniae  uberlale  sa- 
tiari.  Eadem  quoque  epistoia  lestabalur  Acacius,  sese  cum  iis  communlcare,  qui 
ad  ecclesiam  sub  Petro  redibant,  b.  e.  uti  Felii  probat,  cum  iis,  quos  constat 
esse  haereticos  (Fel.  cp.  6  u.  1).  Haec  porro  epistola,  quae  Petrum  pseudoepi- 
scopum  Alciandriuum  excusabal  ac  laudibus  eilollebat,  Johannem  accusabat  verum 
ejusdem  ecclesiac  antUtitem,  et  coatumeliis  illius  referta  erat  (Gelas.  episl.  26  n. 
3).  Hinc  et  a  Felice  legati  repraesentaatur  ut  contumelias  in  Johannem  Acacio 
dirigente  portantes  (Gelas.  tract.  I  u.  13).  Hunc  autem  ibi  nominatim  mendaciis 
accusatum  fuisse,  Gelasius  papa  cp.  10  n.  6  et  ep.  26  n.  4  memorat.  Eodem  quo- 
que  Gelasio  ep.  1  u.  12  et  25,  26  n.  8  teste,  quidquid  tunc  egit  Zeno  sive  cum 
legatU  sive  cum  aliis.  recte  aclum  immo  velut  divinilus  inspiratum  esse  Acacius 
in  ea  epUlola  praedicabat,  nec  lacebat,  universa  suo  ipsfus  consilio  acU  esse.  Hanc 
in  eo  concilio  Romano,  in  quo  legati  judicati  sunl,  praeleclam  esse  Felii  ep.  11  n. 
2  docet.  Tempus,  quo  legatia  redeuntibus  dala  est.  uon  est  incertum.  Sanc  iu 
ep.  6  perstringere  nequit  Felii,  quae  Uta  continebantur,  nisi  jam  slbi  reddila 
essel.  Atqui  Julii  28  die  anni  484  consignatur  epislola  6,  adeoque  nec  ista 
mense  Junio  anni  ejusdem  posterior  censenda  eat. 

X. 

anno  484  eod.  lemp.  Curitli  Acoemitensium  praepositi  aliorumque  urbis  regiae 

archimandritarum  nec  non  episcoporum  et  clericorum  Aegyptiacae 

dioccesis  ad  Felicem  de  rebus  Aiexandrinis  relationes. 

Dum  ila  in  gratiam  Petri  scribebal  Acacius ,  de  eodem  Petro  lamquam  hae- 

retico  et  deiis,  qui  cum  ipso  communicabant,  Cyrilli  Acoemitensinm  praepositi 

aliorumque  urbis  fegiac  archimandrfUtrum  litteras  Felii  accepit.    Ferebmt  eas  ipsi 

AcoemitensU  monasterii  monachi,  qui  ct  Vitalis  et  Hiseni  judicio  deinde  Inter- 

fuerunt.    Ipsls  autem  litteris  Evagrius  III,  20  alias  adjunctas  voluit  eplscoporum 

ct  clerfcorum  Aegyptfae  dioecesis,  qui  quum  eadem  de  Petro  referrent  quie  mo* 

dicli  archiinandritae.   illud  nominatim   testabantur,  quod  Johannes  quidem,  qui 

erat  orthodoxus,  tegititne  ordmatus  fuisset,  Petrus  autem  a  duobus  solum  epi- 

scopis,  qui  eamdem  atque  ipse  haeresim  profiterentur,  creatus  eiset,  et  guod 


DptzcoeyGoOgle 


KOTITIA  EPIST.   MON  EX9TANT.  N.  VIII —  XIII.  281 

post  fugam  Johannis  omni  suppiiciorum  genere  vexnti  fuissent  orthodoxi. 
His  adilebant,  Acacium  haec  omnia  didicisse  per  quosdam,  gui  ab  Atexandrina 
urbie  Constantinopolim  venissent,  eumque  Petri  administrum  et  adjutorem  in 
omnibus  deprehendi. 

XI. 
anno  484  eod.  lemp.    Petri  Alexandrini  ad  Felicem  papam  legatio. 

Ambigenduni  nou  videtur,  quin  et  ipse  Petrus  eodem  lempore  legatos  ad 
Felicem  miserit,  qui  causam  ipsius  tuerentur.  Ad  hoc  certe  tempns  commade 
referatur,  quod  apud  Anaatasiiiro  papam  U  ep.  5  n.  3  lecturi  sumus,  ab  Atexan- 
drina  scilicet  ecclesia  (i.  e.  ab  iis,  qui  Petro  addicti  erant.)  missos  esse  ad  sedcm 
apostolicam  legatos,  sed  ibi  repertum  esse  quemdam  ejusdem  civitatis,  qui 
diversa  sentiret  (!i.  e.  sequerelur  catholicam  lidcm),  ejusque  opera  efiectum,  ne 
ulia  in  suscipiendis  legatis  copia  praeberetur.  Quapropter  hi  nec  ad  faciem 
usque  salutationis  admissi,  sine  aliquo  effectu  reversi  sunt.  Slve  autem  ad 
Feliccm  sive  ad  alium  sedis  aposlolicae  praesulem  istud  pertlneat,  nihil  egit  hic 
poolifci,  nisi  quod  cum  hujusinodi  homjnihus  agendum  esse  Acacio  ipsi  persuasum 
erat.  Is  quippe  Simplicio  de  Petro  ac  Johanne  pseudoepiscopis  Amiochcnis  scri- 
bens  auctor  ipsi  fuit,  ut  si  forte  ad  sedem  apostolicam  confugerenl,  nec  visu 
dignos  haberet    (Gelas.  tract.  Va.  12). 

xn. 

anno  484  (/.  28  Jul.    Gesta  sunodalia  de  Vitalis  et  Miseni  causa. 

Quum  tot  monunientis  ac  lestibus  de  praevaricatlone  legatorum  suorum 
FelU  certior  faclus  csset,  eorum  causam  ia  synodo  cognosci  voluit.  Varia  scripta 
ibl  lecta  et  gestis,  quae  laudarc  vidctur  Evagrius  III,  20,  Uligata  sunt.  Ibi  Acoe- 
mitenses  monachi  Vilalem  ac  Misenum  accusarunt,  quod  ante  adventum  qui- 
dem  illorum  in  urbem  regiam  Petri  nomen  in  sacris  diptyckis  occulte  reci- 
taretur,  exinde  vero  publice  vocitari  coepisset,  atque  ita  Vitalis  ac  Misenus 
cum  eo  communicassent.  Ipsi  vero  legali  tum  interrogati  Acacium  iotius  prae- 
varicationis  auctorem  esse  conlessi  sunt  (Gelas  episl.  1  n.  35).  itaquc  convicli 
ac  conderonali  sunt.  Senteutiam  adversus  eos  dlctam  memorans  Felii  ep.  11  it.  3 
ait :  Vitalem  ac  Misenum  sacerdotali  et  sacrosancta  communione  suspendimus. 
Gelasius  vero  ep.  1  n.  39  et  30  n.  8  et  9  sententiae  ilii  adjectam  esse  notat  banc 
clausulam:  donec  auctore  Deo  et  annisu  catholicorum  principum  vel  populi 
christiani  Alexandrina  catholicum  recepisset  ecclesia  sacerdotem,  h.  e.  donec 
e  s,  Marci  sede  pelleretur  Petrus,  cum  quo  velut  legitimo  ejus  succeasore  praeter 
fas  communicaverant.  Porro  iu  ea  ipsa  synodo,  in  qua  damnalus  est  Acacius, 
adeoque  d.  28  Julii  anni  484,  Vitalem  ac  Hisenum  judicatos  esse  breviculus  hist. 
Eulych.   (Gelas.  tract.  1  n.  13)  docet. 

YTTT 

anno  484  post  mens.  Aug.    Rufini,  Thalasii  et  ceterorum  presbyterorum,  ar- 

chimandritarum  ac  monachorum  urbis  regiae  et  Bithyniae  ad  Feli- 

cem  papam  de  Tuti  defensoris  praevaricatione  denuntiatio. 

Seutentiam  adversas  Acacium  lalam  Feiix  per  Tutum  defensorem  misit.  Sed 

neque  hic  Vitali  ac  Hiseno  constautior  auro  corrumpi  se  sivit.    De  cujus  perEdia 

dolentes  Rufinns,  Thalasius,  presbyteri  et  archimandritae  ceterique  mouachi  circa 

Constantinopolim  constituti  lilteras  ad  Felicem  per  Basilium  miserunt,  quihus  Tu- 

tiun  pecunia  corruptum  Acacio  damnato  inhaesisse  slgnincabant.  His  autem  tftteris 

subneiuisse  ridentur  propriam  ipsius  Tuti  epistolam,  quam  ille  diffileri  non  volens, 

inde  couvictus  condemnatus  cst.    Hec  alia  de  causa  Felicem  eis  de  nonnullis  eo- 


^igilizedbyGOOgle 


282  B.  FELICIS   II  PAPAE 

rumdem  monasterioniin  monachis,  qui  decepti  ad  inimicos  Dei  transieranl,  re- 
scripsisse  putcm  (cf.  Fel.  ep.  12  n.  2),  uisi  quia  prlus  iu  iisdem  lilteris,  qua 
ratione  sibi  aul  dc  iis  agendum  essel,  illum  consuluissent.  Hoc  autem  iili  scripse- 
runt,  postquam  Tutus  senlentiara  d.  28  Jul.  484  adversus  Acacium  latam  Con- 
slantinopolim  pertulisset,  et  satisfactum  hls  constitutis  esset.  Quumque  in 
Feiicis  cpistola  11  synodali  III  Nonas  Octobres  anni  485  sfgnata  Tutus  nulla 
adjecta  nola  defensor  nuncupetur,  tuuc  ejus  lapsum  nondum  cognilum  dijudica- 
tumque  esse  haud  lemere  conjecerimus.  Quapropter  noslras  litteras  ita  post 
Augustum  anni  484  uiensem  missas  ponemus,  ut  die  V  Octobris  sequentis  anni 
Romam  nondum  pervenerint.   Ipsls  Felii  rcspondit  epiat.  12. 

XIV. 

int.  ann.  486  et  489.  Episcopartm  Orientalium  ad  Felicem  pro  absolvendis 
Vitale  el  Miseno  intercessio. 
Proccdcntilius  in  causa  Acaciana  ncgotiis  Orientales  pontilicem  adiisse  vlden- 
lur,  ut  Vilalem  et  Hisenum  absolverct,  Dicite  nobis  inouiunt,  Fcllcis  nomine 
Gelasius  cpist.  1  n.  35  scribil,  utrum  Vitalem  et  Misenum  absoluturi  sitis  an 
non?  Ac  subinde  pontificem  id  promisisse  objiciuut,  Qui  quum  respondeal :  quod 
promisi,  legitur;  ut  hacc  promissio,  ita  illa  intercessio  scriptis  facla  esse  videtur. 

XV. 
eod.  temp.    Felicis  ad  OrientaUum  pro  absolveridis  Vitale  et  Miseno  interces- 
sionem  responsio. 

Non  dubitavit  pontifci  Orientalium  lulercessioni  quodammodo  annuere,  ul 
causam  Vitalis  et  Miseni  denuo  so  itcliberaturum  esse  promittcret.  Quod  promisi, 
legitur,  illorum  objcctionl  rospondct  (Gclas.  cpist.  1  n.  35);  hoc  nunc  implera 
contendo ;  promisi  enim  deliberaturum,  quomodo  juste  videantur  absolvi.  Quum 
autcm  haec  orania  etinmtunc  vivo  Acacio  traclata  apparcant.  ila  posl  III  Nonas 
Oclobrcs  anni  485  utruinque  scriplum  conccptum  est,  ut  anuum  489  nun  ci- 
cesserit. 

XVI. 

anno  490.  c.  init.    Flavitae  Constanlinopolitani  ad  Felicem  papam  de 
ordinatione  sua  legatio. 

Acacio  circa  eiilum  anni  489  defuncto  vehementcr  eipelUl  Zeno,  ut  is  iHi 
sufficeretur,  quem  Deus  ipsc  deiegisset.  Sed  dum  Det  electfonem  miracuio  sibi 
manirestara  fieri  voluit,  permisil  Dcus,  ut  eum  Flavitas  deluderet.  Hujus  cnim 
nomeu  in  charta  pura,  quam  in  sacro  all.iri  rcposuerat  imperator,  non  angcli,  ul 
is  pulabat,  sed  cuslodis  templf  multo  ipsius  Flavitae  auro  corrupli  manu  adscri- 
plum  est.  Hac  arle  factum  est,  ut  cum  summa  Zenonis  laetitla  ordinaretur  Flavi- 
tas.  Qui  quidem  id  in  primis  studii  gessfl,  ut  clcricorum  ccclesfae  suae  legationem 
cum  litteris  ordlnationis  suae  indicibus  ad  scdem  apostolicam  regulariter  desti- 
naret.  Porro  litterae  illac  apostolorum  summum  petramque  fidei  et  coelestis 
dispensatorem  myslerii  creditis  sibi  clavibus  boatum  Pelrum  confitebantur. 
Item  in  his  teslabatur  Flavftas,  sese,  ut  amplius  ipse  Felixque  unanimes  esse 
possint,  cum  illo  ftdei  orthodoxae  habere  velle  assensum,  ipsumque  Felicem 
zelum  pro  orthodoxa  fide  ostendere  debere  signiucabat  (cf.  Felic.  ep.  14  n.  1  et 
3,  15  n.  1).  Demum  se  cum  Peiri  apostoii  fide  non  secus  ac  Felicem  consentire 
glorians,  ajebat:  „qui  cum  eo  (ac.  apoilolo)  Hcut  vos  credimus,  consona  vocc 
gloriantes  dispersa  colligere  valeamus"  (Felic  ep.  14  n.  4).  Primac  quidem  lii- 
terarura  illarum  lectione  recreatus  est  Felii,  sed  de  sinceritale  eorura,  quae  Fla- 
vilas  in  illis  profitebatur,  moi  interrogatis  ejus  legatis  dubitare  coepit.    Qua  de  re 


^icjitizedbvGOOgle 


NOTITIA   EPI8T.   NON  EX8TANT.   N.  XIII  —  XX.  2HS 

quum  ad  Thalaslum  scriberet  (ep.  16),  h.  e.  die  1  Maji  anni  490,  nondum  cerlior 
factus  fuerat.  Unde  litleras  illas  non  longe  post,  ejusdcm  annl  490  initio,  scriptas 
esse  haud  temcre  coiligimus. 

XVII. 
anno  490  eod.  temp.   Zenonis  imperaloris  ad  Felicem  papam  de  eadem  re 
litterae. 

Per  eosdem  legatos  inisit-Zeno  ad  Felicem  lilteras  suas,  in  quihus  primum 
profilebatur,  sese  religionis  curam  ecdesiarumque  pacem  universis  reipubticae 
negotiis  anteponere,  idcoque  sibi  studio  fuisse .  ut  h  Constantinopoiitanus  su- 
perno  munere  prosequente  praeficeretur  anlistes,  qui  et  morum  probitate  fui- 
geret  et  prae  omnibus  orthodoxae  fidei  polleret  affectu  {Fel.  ep.  15  n.  1).  Simul 
etiam  voli  se  comgotem  faclum  csse  gratulahatur,  addebatque,  desiderare  sc  Ec- 
clesiae  causam,  sicut  divinitus  inslitutum  est,  pontificum  ordinntione  componi. 
Coram  omni  presbyterio  h.  c.  loto  clero  Romano  recltatae  sunt  hae  litterac  non 
sinc  adstanlium  plausu,  cujus  guidera  ipsi  etiam  testes  fuerant,  qui  cas  attulerant 
legali  (I.  c.  n.  5). 

XVIII. 
anno  490  eod.  temp.    Rufini,  Hilari  ac  Thalasii  archimandritarum  Constan- 
tinopolitanorum  ad  Felicem  papam  de  contexla  Flavitae  fallacia 
adnuntiatio. 

Inlerea  Rufinus,  Hilarlus  ac  Thalasius,  regiae  urbis'archimandritae,  verili,  ne 
Felix  Flavilae  dolis  deciperetrr,  nounullos  c  monachis  suis  Romam  dcstinandos 
duxerunt.  Et  eo  quidem  vix  ingressi  eraut  Flavitae  legnti,  quum  monachos  illos, 
de  quorum  Gde  nihil  dubitabat,  Felii  advenisse  audivit.  Primum  eos  non  alia  de 
causa  venisse  eiistimavit,  nisi  ut  damnatorum  i.  e.  Acaeil  et  Petri  Aleiaudrini  nc- 
mina  e  saeris  diptychis  tandem  remota  esse  testlficarentur.  Al  illi  praepositorura 
suorum  epistolas  deferebant,  quibus,  ul  Theophanes  tradit,  de  litleris  communica- 
toriis  a  Flavita  ad  Petrum  Aleiandrinum  missis  Felk  admonebatur.  Unde  is  papa 
fallacem  vafri  hujus  episcopl  animuui  omnique  fide  indignmn  esse  cognovit  (cf. 
Felic  epist.  14  n.  2). 

XIX. 
anno  480  d.  1  Maj.    Felicis  ad  dictos  arckimandritas  rescriptum. 

Rufino,  Hilario  ac  Thalasio,  qui  ipsi  scripserant,  quam  primum  rescripsit  Felii. 
At  post  factas  liltcras,  quum  nonnihil  adjiciendum  duiissel,  novam  concinnavll 
epistolam  Calendis  Hajis  anui  490  consignatam,  ac  utrumque  scriptum  praedicto- 
rum  archimandritarum  monachis  tradidit.  At  primum,  quod  majorls  momenli  erat, 
excidit,  alque  ad  nos  pervenit  dumtaiat  postremum  (Felic.  epist.  16). 

XX 

anno  490  mense  Majo.  Euphemii  Constanlinopolitani  ad  Feticem  papam  de 
ordinatione  sua  lilterae  synodales. 
Ipso  anno  490,  teste  Theophane  pag.  209,  synodales  Euphemii  lilteras 
Felix  accepit,  quibus  hlc  eum  certiorem  faciebat,  se  in  Flavitae  locum  successisse. 
Vbi  vero  Ulas  accepit,  iuquit  idem  scriptor,  ei  ut  catholico  communionis  imper- 
tiit  consorlium,  haud  tamen  episcopum  agnovit,  quod  Acacii  et  Flavitae  ejus 
successoris  nomen  e  diptychis  non  expunxerit.  Euphcmio  quidem,  si,  quae  de 
illo  quum  Theophanes  tuiu  Evagriua  3,  23  et  Victor  Tununensis  narrant,  tantisper 
altendamus,  oegare  non  licel  eathdlici  nomen,  immo  eum  Calchcdonensis  concilii 
acerrimum  defensorem  eislitisse  largiendum  est.  Verum  ea  ratione,  qua  prohi- 
bilus  dicitur  Felii,  uc  eum-  cpiscopum  aguosceret,  prohiberi  etiam  debuit,  ne  suam 


>vGoogIe 


284    8.  FELICIS  II   PAPAE   NOTITIA  EPI8T.  NON  EXST.   N.  XX — XXII. 

cl  coniinunioiiem  triliueret.  Iilein  enim,  ul  Euphemii  deccssori  Flavitae  communio- 
nem  negareL  suam,  hac  ratione  inductus  fuerat,  quod  ille  Acacii  uomcn  ex  dipty- 
chis  non  expunxissct.  Et  vero  Thcophanis  dictis  repugnat  Gelasius,  qui  ep.  3  n. 
1  cum  Eupheinio  loquitur,  ut  qui  esset  communionis  alienae  et  societatem  prae- 
ferre  mallel  alienum,  quam  ad  beati  Pelri  purum  redire  Ulibatumque  consor- 
tium ;  et  ep.  10  n.  2  generatim  ait:  Deccssores  mei  sacerdotes,  qui  praevari- 
catoribus  sc  communicasse  propria  voce  confessi  sunl,  a  communione  uposto- 
lica  submoverunt. 

XXI. 

anno  491  post  mens.  April.  Felicis  papae  ad  Anastasium  de  susceplo  imperio 
gratulatto. 
Littcras.  quibus  Felix  Anastasio  Augusto  imperii  habenas  susciplenti  saluta- 
lionis  officium  persolverit,  ipsius  successsor  Gelasius  ep.  10  n.  2  memorat  Uis 
verbis:  Quid  sibi  vuli  autem,  quod  dixerit  imperator,  a  nobis  se  irreligiose 
damnatum,  quum  super  hac  parte  et  decessor  meus  non  solum  tninime  nomen 
ejus  attigerit,  sed  insuper  quando  principia  adeptus  regiae  polestatis  exseruit, 
in  ejus  se  rescripsit  imperii  promotione  gaudere.  Atqui  Auaslasius  anni  491 
mensis  Aprilis  14  die  magna  paschatis  sollemnilatis ,  ut  loquilur  Theophanes 
pag.  211,  feria  ¥  coronalus  esl. 

XXTX 
Epistolae  Fc-liei  papae  falao  adscriptae. 

1.  Felicis  ad  Petrum  Fullonem  episcopum  Antiochenum  mo- 
nitoria,  ut  ad  fideni  reverteretur.  „Tti  8iia$t"  „Quis  dabif  (Hard. 
coll.  conc.  11,  817,  Hansi  VII,  1037   Mignc  Patr.  lat.  LVUl,  903). 

2.  Felicfs  ad  Petrum  Antiochenum  sentenlia  eicommunica- 
tionis  el  ileposi tioiiis.  ,,'EitEtoS}  dvotv%ag"  „Quoniam  importabilibus" 
(Hard.  II,  823,  Mansi  VII,  1046  Higne  LVIU,  911.  Alia  versio  antiqulssfma  iud- 
pieus  „Quoniam  pestiferis"  ex  cod.  Valic.  4961  fol.  24"  in  editione  Romana 
epist.  pontif.  I,  326.  Mansi  VII,  1047.  Mignc  I.  c.  916). 

3.  Felicis  ad  Zenouem  imperatorem,  ul  Petrum  Fulloncin 
hacreticum  damnatum  ab  ecclesia  Antfochena  expelleret.  „Iloi- 
nti"  „Convenit  clementiae"  (Hard.  II.  827,  Hansi  VU.  1049/Migne  LVIH,  917). 

Has  tres  epislolas  cum  aliis  octo  in  eadem  causa  scriptis,  ctsi  vetustissimo- 
ruin  codicum  Vatic.  4961,  Corbejensis,  al.  auctoritas  et  viri  doctfssimi  Baronius, 
Cave,  Paglus,  Scipio  Maflejus  tuentur,  spurias  esse  ceitissitnis  argumentis  proba- 
runt  Henricus  Valesius  („De  Petro  AnUocheuo  et  de  synodis  adv.  euui  habilfs" 
c.  4),  Dupfnius,  Couslantius  (supra  pag.  19),  Lequien  dissert.  4  Damascenica.  Ballc- 
rinii  („De  antiqu.  collecltonibus  et  colleclorib.  canon."  p.  II  c.  11  §  3). 


^igilizedbvGOOgle 


S.  GELASH  PAPAE 
EPISTOLAE  ET  DECRETA. 


.  Vita. 

1.  Gelasius  seipsc  Romanum  aut  Romae  nalum,  ut  ferl  anliquus  codei,  <lc- 
clarat  epislola  12  n.  1.  Contra  Afer  in  libro  pouliGcali  dicitur,  eaque  opinio  tam 
sublesta  auctoritate  fulta  obtinuit  hactenus  nemine  refragante;  quo  lamen  pacto 
cum  praedicta  epislola  conciliari  queat,  suo  loco  discutietur  (epist.  12  uot.  b).  Is 
prinium  vocalus  in  pastoralis  sollicitudinis  parlem  a  Felice  decessore,  polissiniuiu 
ipsi  operam  in  scribendis  epislolis  impcndit,  ei  quo  et  faclum  videmus,  ut  ex  his 
nonnullae  Gelasii  nomeo  prae  se  ferant  (Felicis  cpist.  14,  Gclasii  episl.  1,  tracl.  I). 

2.  Tandem  ipsi  subrogatus  fuil  anuo  492  prima1)  Harlii  njeiisis  dic,  quae  iu 
itominicam  iucidebat.  et  slatim  a  sua  inauguratione  Anaslasiuui  imperalorem  hono- 
rificis  litleris  salulare  curavit  (epist.  10  n.  2).  Hinc  rursus  corrigendus  est 
liber  poiilincalis,  ubi  Gelasiua  Zenonis  Augusti  temporibus  pontificatum  gessisse 
narratnr,  quum  aliunde  cipJoralum  sit,  Zenoni  superslltem  fuisse  Felicem.  Ad 
quem  et  referenda  est  illa  relutio,  quae  codem  llbro  proditur  de  Graecia  venisse 
Gelasii  temporibus,  eo  quod  multa  mala  et  homicidia  fietent  a  Petro  et  Acacio; 
item  et  qiiod  ibideiu  subjicilur  de  iterata  utriusque  dawnatioue,  si non poenitentes 
•sub  satilfactione  libelli  postularent  poenitentiam,  quippe  quorura  neuler  ad  Ge- 
lasii  ponlidcatum  perveuit.  Sed  neque  Johannem  Talajam  Alexandrinum  antistitem 
Gelasius  Romam  fugienlem  suscepit  cum  honore,  uti  in  eodem  libro  practer  hi- 
sloricam  iidem  el  ea  quae  superius  vjdimus  praedicalur. 

3.  Gelasius  pontilicalu  adepto  nihil  prius  habtrit,  quara  ul  senlentiam  a  FeKce 
in  Acacium  latani  defenderet,  et  qua  animi  constantia  quove  ingenio  inslruclus  fuit, 
nullis  nec  Anaatasii  imperatoris  minis  sibi  saepe  inlentatis  nec  Orienlalium  insidiis 
aut  subterfugiis  a  proposito  suo  dimoveri  potuit').  Pari  vigilantia  et  vigore  animi 
laboreque  iudefesso  providit,  ut  sartis  tectis  sedis  suae  juribus  et  dignitale  Con- 
stantinopolitanae  urbis  aulistites  justis  limilibus  contraberet3).  Nec  quis  inde  exi- 
stimet,  eum  ad  cetera  Ecclesiae  uegotia  unquam  miuus  intentum  minusque  liberura 
aut  expeditum  visuro  fuisse.  Ejns  litterae  cl  tot  rescriptae  diversorum  consulta- 
tiones,  quarum  reliquias  et  fragmenta  hinc  inde  sparsas  colligere  non  piguit,  salis 
atlestantur,  quam  laule  et  pcrfccle  omnia  ubique  munia  obierit  pasloris  vigilan- 
lissimi.  In  quilius  unum  prae  omnibus  laudare  liceat,  celeberrimum  illud  de  reci- 
piendis  el  non  recipiendis  libris  decretum  (epist.  42).     Sanclorum  c 


i   pontificalem  et  vetercs  catalogos  Felix  II  a.  d. 

..  .  .     ...    . iset,  et  ceitaeiet  epitcopatu*  diet  guinqut,  ille  qui- 

dem  annuH  et  flies  efficitur.  Cui  concinit  Victor  Tununensis  Gelasii  initia  Ana- 
tlatio  et  Rufo  contulibus  ponens.  Marcellimie  comee  eadem  Atlerio  et  Praesidio 
contvlilaa  (i.  e.  anno  494)  assignane,  jatn  refellitur  inaina  pontificia  epistolis  6 
et  12  a.  1. 

»)  Huc  pertinent  epistolae  3,  7—12,  18,  26,  27,  43,  tracUtue  II,  III,  IV. 
')  Conf.  paseim  epist.  citatae  et  epiat,  28,  29,  42. 


^icjitizedbvGOOgle 


286  8.  GELASII  PAPAK 

sultissimus  et  strenuus  ac  prudons  ilcTensor  +J.  si  quando  necesslUle  postulante 
pcclesiasticae  disciplinae  severiUtem  aliquantum  laxare  oon  dubilat,  ea  cessunte 
siiae  sUtim  integritali  reildil:  unde  sapiens  a  Facunda  dictus  est.  Mcruit  eliam 
a  Nicolao  I  ob  ediU  haud  dnbie  adversus  Pelagiutn'1),  Neslorium8)  cl  Eulychem 
opera  cximia  plurium  destructor  haere&ium  nominari.  Parf  jure  appeliari  potuis- 
set  retiquiarum  idololatriae  destructor,  qui  genUliciam  Lupercaiium  superstilio- 
nem  christiaiiae  sanctiuti  e  diametro  oppositam  ejusque  defensores  egregio  tractatu 
(Iract.  VI)  snncitoque  decretu  damnavit  et  abolevit,  quod  nemo  decessorum  suorum- 
tcntare  ausus  fuerat.  Facundo  rursum  teste  in  sanctitate  vitae  atque  scientia 
per  universum  mundum  celebrioris  famae  gloria  celebratus  fuit.  Ejus  virtutum 
summam  Dionysius  Exiguus  graphice  perstriugit  tu  epistola  ad  Julianum  preshy- 
terum  ab  ipso  Gelasio  ordinatum,  quam  priori  collectlouis  suae  parti  pracfigi  voluit. 
Quum  vero  non  omnibus  hujus  epistolae  eiempla  obvia  fuerint,  nec  gratissitua  esse 
non  possit  nec  uon  valde  utilis  tanlilla  haec  memorfa  el  recordatio  tam  venerandi 
pontilicis,  eam  hic  integram  subjicere  visum  est  operae  prelium,  diligenter  collatam 
cum  duohus  codicibus  perantfquis,  allero  bibliothecae  Regiae,  altero  Vaticano,  quo 
Lucas  flolslenius  in  collectione  sua  Romana  pag.  268  usus  est. 

Domino  venerabili  mihi  Juliano  presbytero  Dionys/us  exiguus. 

4.  Sanctitatis  tuae  sedulis  provocalus  officiis,  quibus  nihil  prorsus  eo- 
rum,  quae  ad  ecclesiasticam  disciplinam  pertinent,  omittit  inquirere,  praeteri- 
torum  sedis  apostoticae  praesulum  constitula  qua  valui  cura  diligentiaque 
cotlegi,  elin  quemdam  redigens  ordinem  titulis  distinxi  compositis:  ita  dum- 
taxal,  ut  singulorum  pontificum  quotquot  a  me  praecepta  reperia  sunt,  sub 
una  numerorum  serie  terminarem,  omnesque  tituios  huic  praefationi  mbnecle- 
rem  eo  modo,  quo  dudum  de_  graeco  sermone  palrum  transferens  canones 
ordinaram.  Quia  vero  sincerissimo  affeclu  Deutn  diligitis,  et  idcirco  famulos 
ejus  laudanda  sollicitudine  continetis  (quis  enim  peregrinantium  serviens 
Christa  vestro  non  fovetur  hospitio  ?),  justum  credidi  vobis  in  hac  partefamu- 
lari,  quatenus  industriatn  vestram,  quam  coelestibus7)  impenditis  regulis,  et 
praesens  imitetur  aetas  el  posteritas  admiretur.  JVam  prae  virtutis  amore- 
cuncta,  quae  sunt  utilia  saluti9),  desideratis  agnoscere,  iicet  omnem  venerandae 
tegis  observantiam  moribus  impleatis. 

5.  Quantique  sil  apud  Deum  meriti  papa  Gelasius,  nos,  qui  eum  prae- 
senlia  eorporali  non  vidimus,  per  vos  alumnos  ejus  fadlius  aestimamus,  cujus 
eruditione  formati  gradum  presbyterii  sancta  conversalione  decoratis:  ut  in 
vestrorum  morum  perspicuo  munere  ejus  quodam  modo  videantur  opera  prae~ 
luccre,  quia),  sicut  vestra  et  aliorum  rclatione  comperimus,  in  tantum  bonae 
volunfatis  exstitit,  ul  annuente  Domino  principatum  in  Ecclesia  pro  multorum 
salute  suscipiens,  eum  serviendo  potius  quam  dominando  sustotleret,  vitaeque 
castimoniam  doctrinae  meritis  amptiaret.  Denique  omnis1-}  actio  ejus  attl 
oratio  fuisse  memoratur  aut  lectio.  Interdum  quoque  scribendi  curam  sume- 
bat,  prout  causa  vel  ratio  postulasset.    Servorumque  Dei  maxime  consortiis 


<)  Testes  hujna  rei  sunt  prae  aliia  epistolae  6,  14,  16,  16,  17,  20—24,  28, 
36— 39,  42. 

•1  Conferantur  ejus  epistolae  4,  6,  6  et  tract.  V. 

')  Praeter  alia  causae  Eutyeliiaiiac  et  Nentoriamtc  communia  speciatim  tra- 
ctatus  III  nominandnB  cst. 

')  «  coeleslt  impenditis  operi.  Deinde  loco  admirelur  c*  c10  ad  marg.:  commi- 
telur  vel  comitetur,  non  displiceret  ciiimitelur. 

h)  a*  omitt.  sohtti.    Idem  mox  eenerandi  jarii. 

')  a1  quem,  ticut  veitra  relatione  compcrimus,  fn  lantum  bonae  nolimtatis  extti- 
tisse  nratulaaatr,  ut  etc. 

"')  a*  ornne  opus  ejits. 


^igilizedbyGOOgle 


TITA.      EPI8T0LA   1.  287 

atque  societate  gaudebat,  quorum  spiritali  c.oilatione  flammatus  tanto  divini 
amoris  siudio  lanla  verbi1')  Dei  meditatione  fruebatur,   ut  huic  etiam  illud 
quod  psalmista  cecinit  dptaretur-.    Seatus  homo  quem    tv  erudieris  Ps.  93, 
Domine,    et  de  lege  tua  docueris  eum,    ul  mitiges  ei  a  diebus12eti3- 
malis.     Hujus  enim  saeculi  malos  dies  ita  Domino  miligante  atque  guber- 
nante  transegit,    etn)  universa  vitae  pericula  sic  mira  prudentia  et  longani- 
mitate  sustinuit,  ut  deliciis  jejunia  praeponeret  et  superbiam  fiumilitate  cal- 
caret,  tantaque  misericordia  animi  ac  largitate  claresceret,    ut  omnes  fere 
pauperes  ditans  inops  ipse  moreretur :  profecto  beatus  hac  inopia,  per  quam 
divinis  scmper  laudibus  inkaerebat,   sicut  propketa  dicit  ad  Dominum  -  Pa  u-  Psalm. 
per  et  inops  laadabunt  nomen  tuum.    Fuitli)  quippe  ingenio  Jmcu-^,21. 
lentus,  vita  praecipuus,  auctoritate  reverendus,  et  ideo  tot  virtutum  decoratus 
insignibus  ad  praecelsi  culmen  officii  non  accessit  indignus.  ffonorem  summae 
dignilatis  gravissimum  pondus  existimans,  parvamque  negligentiam  pontificis 
ingens  animarum  discrimen  esse  contestans,  idcirco  nullo  se  desidioso  otio  tra- 
didil  nec  Iuxuriosisu)  conviviis  effusisque  servivit,  ex  quibus  rebus animarum 
morbi  generantur  el  corporum.   ffic  ilaque  paslor  stimmi  atque  boni  pastoris 
imitalor  exsislens,  egregius  praesul  sedis  apostolicae  fuit,  qui  divina  prae- 
cepta  fecit  et  docuit.    Onde  eum  magnum '*)  inier  samctos  esse  confidimusr 
juxta   promissionem  Ckrisli  Domini  dicentis:  Qui  fecerit  et  docuerit,  ¥~™ 
hic  magnus  vocabitur  in  regno  coelorum. 

6.  Tautus  vero  pontilei  quum  ecclesiarum  priinam  .innis  quatuor,  mensibus 
octo,  diebus  oclodecim'6)  decorassct,  laborum  mcrceden)  receplurus  migravit  ail 
DomiDum  XIII  Calemlas  Decembrcs  anni  496  et  depositus  esl  in  casitica  sancli 
Pelri  XI  Calendas  Decembres. 


Epistola  1. 
Beatl  Gelasii  ad  episcopos  Orientales, 

Bxemplum  rationia  reddendae  beati  Qelasii  papae  de  evitanda 
communione  Aoacii,  .miBaa  ad  Orientales  epiaoopoB. 

p.  23.      Varia*  argumenlaliones ,    guibia  Orientaiei  causam  Acacti  laeri  praelendebant, 
minulatim    diiucns,    rrincalun   excommunicationis  tn   cum   prolalae   intotubue    este 
ottendit. 

1.  . . .  Post  quingentos  annos  coiiatituta   Christi  eos  velle  sub- 


")  o  omitt.  verbi. 

'*)  a*  ut  unhrertat  lentalionet  mira  prudentia  et  longammitate  tnfferret,'deRcias 
jcjuniii  tperneret,  supcrbiam  humititatc  calcaret,  tanta  mitericordia  animi  alacrilate 
claretceret,  moxque  tatiam  (loco  ditans)  et  omitt.  taudibat. 

")  sf  Fuit  enim  vir  ...  decoratut  intignibus  ad  tam  cxcclium  officium  non  ...  grave 

")  Alii  luxurioio  convivio  effutoque,  moique  natcantur  (loco  generantur). 

ls)  a  inter  magnot.     Hoz  a*  docaerit,  maxinmt  vocabitur. 

")  Hic  numerua  habetur  in  pluribus  et  praestautiMsimin  catalogie,  Vatican. 
Reg.  1997  ct  1127,  SesBor.  LXIIl,  aliis;  in  Cavenai,  uno  Colbertino  et  aliquot 
Anastarii  exempLiribus  a.  IV  m.  VIII  d.  XIX,  in  Vallicellano  A.6  cum  nliia  Ana- 
Btaaii  codicibus  a.  IV  m.  VIII  d.  IX,  in  Vaticano  1353  a,  ///  m.  VIII  d.  IX.  De 
depoBitionis  ejua  die  cum  Anaetasio  consentit  martyrologium  Bomamun. 


^icjitizedbvGOOgle 


238  S.  GELASII  PAPAE 

(a.  488  vertere,  quum  triginta  annorum  lex1)  hominum  non  possit  abrumpi : 

"' .  .  Sauctum  Athanasium  ideo  non  fuiase  damnatum  a  synodo  Orien- 

tis,  quia  sedes  ista  nou  consenserit,  vel  sanctum  Johannem  Constan- 

tinopotitanum  vel  sanctum  Flavianum Si  ea  ergo  non  eon- 

sentiente  sola,  qui  damnati  sunt  a  synodo  Orientis,  non  potuerunt 
esse  damnati,  consequens  est,  etiam  sine  synodo  qui  eadem  sola 
damnante  damnatus  fuerit,  damnatus  sit.  Postremo  si  nulla  est  ejus 
solius  sententia,  quid  tantopere  cupiunt,  hanc  resolvi? 

2.  ...  testimonio  Acacii*),  ubi  confirmat,  Timotheum  catholi- 
cum  de  damnatione  Petri  retulisse  ad  utramgue  Romam,  ubi  ab 
haereiico  fuisse  ordinatum,  hoc  est  complice  tnsaniae  suae;  ubi  dicit, 
ut  propler  hoc  majoribus  suppliciis  subderetur,  itaque  non  ut  in3)  se- 
questris  esset,  quod  nunc  praetenditur,  sancto,  quum  obiisset,  Timo- 
theo  subrogandus.  Qui  pro  sceleribus  suis,  quae  retulit  ejus  Acacius, 
suppliciis  subditus  est;  nemo  autem  ad  bonorem  reservatum  dignum 
asserit  esse  suppliciis.  Imperator  Timothei  catholici  electioni  cuncta 
penuisit;  necesse  est  igitur,  ut  sequatur,  quod  ille  constituit  et  dixit 
catholicum  a  catholicis  ordinatum.*)    Falsum  est  ergo,   quod  in  se- 

')  Illam  triginia  annorum  legem  Gelasius  etiam  epist.  17  n.  2  appellat.  —  Deinde 
ad  eiplendaa  lacunas  in  memoriam  revocare  juvat  illud  Gelaaii  epist.  26  n.  5:  Sed 
nec  itla  praeterimut,  quod  apottolica  sedet  frequtnter  . . .  etiam  tine  ulla  tynodo  praeee- 
dentc  et  abtohendi  quod  lynodut  inique  damnavcrat,  et  damnandi  nulla  exsistenie  sy- 
nodo  quot  oportuil,   habuerit  facuttatem.    Sanetae  memoriae   quippe  Athanatium  etc. 

■)  Teatiniomum  hoc  Acacii  in  ejusdem  epistola  ad  Simplicium  (Simpl.  epist 
8  n.  2)  invenitur.  Unde  sicnt  illud  ad  Humam  atterutram  lucidatur  (infra  n.  5  Auc 
pariter  el  Comtantinopolim) ,  ita  hic  legendum  patet  complict  (pro  compltcem). 

')  Sequeitrum  vel  lequeitre,  voi  juriscousultis  fa-oiiliaris ,  idem  sonat  ac  de- 
positum ;  itqutsttr  autem  idem ,  quod  mtdiator  vel  arbiter,  Quare  in  lequeitrit  ette 
vel  ii  tequettrl  conttitulum  etie  nostro  loco  id  sibi  vult,  ut  PetniB  quaai  succea- 
sor  a  Timotheo  designatus  vel  testamento  condiclus  dicatur.  —  Mor  ejut  ei  N' 
additur. 

')  Imperator  scilicet,  ait  Felii  fipiatoia  2  n.  4,  qiaan  Timotheus  sanctae  memo- 
riae  cathoScui  fungeretur  extremi ,  ...  lam  ad  ejui  pontifica  conlulta  rescribeni  qnam 
ad  Alexandrinae  urbii  elerum ,  omni  prooidentia  mandanerat  praecavendam ,  ut  si  prae- 
fatum  Dominui  tacerdotem  de  ierrena  converiatione  transire  jutsissct,  non  nisi  de  ca- 
thotxcorvm  corpore  clericorum  el  qui  orthodoscae  fidet  probarelur  discipulut  omnibui- 
que  conminucartt  eccleiiit  aique  a  'catholieu  ordinatui  iuceederet  dcfuncto  poniifiri. 
Idem  refert  Felix  epist  1  n.  10,  Gelaaius  epist.  26  n.  7  et  tract.  I  n.  9.  Simul 
ibi,  pergit  Uelasius  tract.  I  n.  9,  Jokamet  oeconomzu  muttu  laudibut  praedieatui 
etl,  ul  jam  pene  omnibut  Alexandrinti  putarelur  epitcopalu  officii  candidatus.  Prae- 
terea  ibidem  imperatorem  runcla  Timolhei  ettctioni  permiiiiie,  vel,  ut  mox  n.  5 
dicetur,  ipsi  promisixie,  quae  statuiitet,  maniura  etse,  hinc  addiscimus.  Tale  quid, 
irt  succeasor  ab  episcopo  praesertim  extremis  laborante  eligeretur,  in  Alexandrina 
quidem  eccleaia  non  ita  inusitatum  fuit.  Sie  Aleiander  nullum  sibi  mortuo  dari 
soccesBorem  nisi  Athauasium  jusait  (Epiph.  haer.  68  n.  6).  Quin,  ut  Liberatus 
breviar.  c.  20  narrat,  contuetudo  erat  Alexandriae,  iltum  qui  defuncto  snccederet, 
exeubiai  tuper  defuncti  corput  agtrt,  manumque  deatttram  ejut  capili  iuo  imponere, 
ei  ttpulto  manibui  tuii,   accipere  eollo  tuo  beati  Marci  pallium,  et  hunc  legitime  te- 


^icjitizedbvGOOgle 


EPISTOLA   1.  289 

f/uestri  dicitur  c.onstitutus,    ut  eidem  subrogaretur,  cui  nunquam  com-  (a.  468 
municavit,  et  a  qno  postulatus5)  est  longius  debere  relegari.  -  ' 

3.  Si  juraverat")  Johannes  non  se  fnturum  episcopnm,  quo- 
modo  tu  mahdasti  dignwn  esse,  cui  majora  cammitterenfur,  guae  aA 
aubernationem  ecclesiae  perlinerenl?  Supra  presbyterum  quid  est  ma- 
jus  nd  eeclesiae  gubernationem  nisi  episcopatus?  Si  juraverat,  quo- 
modo  boc  mandas?  Et  si  juraverat,  cur  illum  exposuisti,  nt  fieret 
contra  quod  juraverat?  Aut  si  factum  est  qnod  mandasti,  quid  ira- 
sceris,  quid  illum  tibi  dicis  pejerasse,  quum  factum  sit,  quod  sc  non 
juraverat  esse  facturum;  quum  tu  eum  boc  fieri  debere  maudareris? 
Apocrisarius  erat,  omnia  ad  ipsnm  pertinebant,  omnia  ecclesiae  ipse 
curavit,  potior  illo  inter  clericos  Alexandrinos  nullus  habebatur: 
honore  presbyter  erat;  snpra  quid  ei  adderetur  ad  gubernationem 
ecclesiae,  quid  ei  ampUus  adjiceretur  nisi  episcopatus?  Tu  igitur 
eum  episcopum  esse  voluisti,  qui  eum  supra  quam  erat  (nec  aliud  - 
restabat,  nisi  ut  esset  episcopus)  esse  debere  mandasti. 

4.  Miror  autem,  si  necessitatem1)  palitur  imperator,  ne  pellat 
Petram,  et  unum  hominem  necessitatem  perpeti  non  potuisse  conten- 
dat,  ut  fieret  quod  nolebat  invitus.  Nam  et  ipse  imperator,  quum 
necessitatem  praetendit,  malum  esse  dethiit,  quod  necessitate  facit, 
docens  se  hoc  nolle  facere  voluutate,  et  pati  testatur  invitus. 

5.  8i  personam  Petri  excusandam  pntatis,  probamus  noxiam, 
haereticam  atque  damnatam.  Si  in  sequestris  fuisse  praetenditis, 
propter  scandalum  Ti  motiieo  catholi  co  subrogandum ;  nec  Acacii  hoc 
scripta")  testantur,  qui  dicit  evidenter,  cnr  fuerit  exclusus,   nec  im- 


dere.  Ubi  quum  successor  jam  excubias  tuper  defuncti  corpta  agere  dicatnr,  aute 
ejnB  mortera  electun  fuisse  fere  videtur.  Quamquam  aliis  in  ecclesiis  (conf.  mo- 
nit.  pruev.  in  Hilari  epist.  15  n.  2)  et  praeuertim  in  Romana  ejuamodi  electio,  qua 
episcopatus  quaai  kaereditarium  compendium  putaretnr,  antiquitiis.  vetita,  etiara  suli 
Hilaro  synodo  Bomana  anno  465  interdicta  erat  (Eil.  epist.  1S  c.  3).  Quare  Gelaaius 
infra  n.  7  recte  argumentatur:  ncc  ritii  tuperttiti  (TimotheuB)  tacerdotem  tttper- 
ordinare  poiuit.  ( 

*)  Timolkeut  enim  tcriptit  ad  papam  Simpliciunt,  dicem  Petntm  olim  tn  diaconio 
eae  damnatum,  , . .  mandant  per  Eiaiitm  epucopum ,  rogant ,  ut  tcriberittcr  impera- 
tori  de  Petro,  quia  tatebat  fn  Alexandrina  dvitale  et  intidiabatur  ecrlrniac,  ul  ad 
longinqitiut  deporlaretur  extilium  (Gelas.  tract  I  n.  8), 

<)  Tale  juramentum  Johauni  fautores  Petri  imponebant,  ut  ex  fide  Zacha- 
riae  Evagrius  III,  2  refert  Quam  iiicunationem  temere  jactatam  Gelasins  epi- 
stolis  10  u.  6,  27  n.  2  Graecis  exprobat.  —  Quae  sequnntur  verba,  ei  aliqua 
Acacii  epistola  ad  Johannem  vet  ad  pontificem  Bomannrn  data  sumpta  esse  vi- 
dentnr,  nisi  forte  ad  epistolam  imperatoris  modo  laudatam  pertinent. 

7)  Saepe  necessitas  quaedam  imperatori  imponi  praetendebatur,  quia  per 
populum  Conttantinopolilanum  nnmen  Acacii  removeri  non  liceret;  couf.  Gelas.  epist. 
3  n.  15,  12  n.  10. 

s)  Notari  videtur  Acacii  ad  Simplicium  epistola  (Simpl.  ep.  8).  —  Moi  N1 
a  tancto  Proterio  diacono,  quod  cum  Maff  mutavimus.    Petrum  in  iliaconio  dam- 


>vGoogIe 


290  8.  GELASn   PAPAE 

(a.  488  peratoris,  qui  et  Timotheo  catholieo,  quae  statuisset,  mansura  esse 
~  promjsit,  a  cujus  fuit  Petrus  communione  discretus,  et  a  quo  postu- 
latus  est  lougius  debere  relegari  atque  huc  pariter  et  Conatantino- 
polim  relatus:  sicut  etiam  testatur  Acacius,  a  sancto  Proterio  in 
diaconio  fuisse  damnatum,  et  catholicuin  a  catholico  creaudum  prae- 
stituerit,  non  Petrum,  qui  erat  haereticus,  tamquam  in  sequeslri  po- 
situm  subrogandum;  a  quo  ordinati  nisi  ad  communionem  sancti 
Timothei  revertissent,  jussi  sunt")  sine  dilatione  damnari. 

6.  Qui  si  dicitur  postea  fuisse  correctus,  interim  hoc  ipso  in  errore 
hactenus  jacuisse  monstratur,  nec  debuisse  catholicis  praefici  '*)  post 
errorem,  a  quibus  est  de  errore  correctus.  Itaque  venia  dignus 
fuerat,  non  honore;  et  maxime  ab  haereticis  ordinatus  nullam  epi- 
scopalis  dignitatis  prorsus  habere  substantiam.  Quod  si  negatur,  et 
testimonio  vincuntur  Acacii  et  rerum  ratione  mohstrabitur;  quia 
quum  Timotheus  haeretieus  cum  suis  complicibus  damnaretur,  hic 
comes  ejus  fuit,  et  cum  eodem  usque  in  ejus  finem  perdurans,  a 
Timothei  sit  sequaeibus  institutus.  Quaerendum  denique,  si  usque 
ad  diem  obitus  sui  sancto  Timotheo  communicavit;  qnod  si  factum 
non  est,  inter  eos  erit  sine  dubio,  quos  imperator  dixit  a  communione 
catkolici  Timothei  discrepantes,  nisi  ad  ejus  commmionem  intra  duos 
menses  gratiamque  remeassent,  in  perpetuum  esse  damnalos. 

7.  Ridendum  autem,  quod  quidam  ab  eodem  Timotheo  catho- 
lico  Petrum  asserunt  ordinatum.  Nam  vivus  illam  se  superstite 
nullatenus  ordinavit,  ad  cujus  nunquam  communionem  prorsus  ac- 
cessit,  quem  poposcit,  ut  dictum  est,  etiam  longius  relegari;  nec 
sibi  superstiti  sacerdotem  superordinare  potuerit:  ipsi  viderint,  si 
illum  mortuus  ordinavit.  Tempore  antem,  quo  Petrus  invasit  eccle- 
siam,  sanctus  Timotheus  in  Alexandria  non  erat,  nec  se  exstante 
pontificem,  sicut  dictum  est,  poterat  ordinare ;  sed  potius  Petrus  ne- 
fande  onmia  agens,  superstite  Timotheo  legitimo  sacerdote,  episco- 
patus  sibi  ausus  est  nomen  imponere.  Nec  hoc  quilibet  catholici 
tunc  fecerunt,  qui  utique  omnes  cum  Timotheo  sentiebant  eique 
commnnicabant,  sed  unus  complex  insaniae  Petri,  sicut  iam  testatur 
Acacius. ")     Nec   enim  poterant  cathohci,   qui  Timotheo  haeretico 

nuliim  ene,  Timot.heua  ad  Simplicium  Bcripait  (Qelas.  tract.  I  n.  9),  et  innuit 
Simpliciua  epiat.  13  n.  1  (Liberatus  breviar.  c,  16),  et  hic  etiam  Acadua  testatua 
eaae  dicitur. 

!)  Scilicet  imperialibufl  edictia;  conf.  Felicis  II  epiat.  1  n.  9.  Paulo  aute  editi 
omiaercint  et  catkoiicuni  a  cath.  cr.  praest. 

1D)  Haec  quidem  aententia  canonibua  proraus  conBentanea  saepisaime  a  prae- 
snlibos  Bomanis  producta  est;  conf.  Simplicii  opiat.  10  n.  3  (aot.  8),  Felic.  II  epist. 
1  n.  9,  2  n.  4,  15  n.  3,  al.  —  In  sequeiitibua  notantur  epistolae  Acacii  ad  Sim- 
licium  (Simpl.  ep.  8),  et  Zenonis  ad  univeroos  episcopos  et  clericos  Aegypti 
(conf.  Feh'c.  II  ep.  I  n.  8,  2  ■.  4).   Ibidem  loco  vinatntur  aptius  legerotiir  vinritHr. 

")  Scil.  in  epistola  ad  Simplic.  (Simpl.ep.  8  n.  2). 


>vGoogIe 


non  communicaverant,   qui  Thnotheo  catbolico   comm  uni  cabant,   su-  (a.188 
.  perstite  et   eo  catholico,  quem  nosaent  legitimum  Bacerdotem,   vel  ' 

Buperdueere  alium  vel  haereticum  consecrare.  Unde  apparet  eum 
ab  haereticis  ordinatum,  et  ideo  catholicae  ecclesiae  praesidere  non 
posse:  quia  prorsus  hoc  abominandum  nefandumque  judicetur,  ut 
qui  din  in  perfidia  volutaverit,  fidelium  cervicibus  imponatur.  Quod 
si  admittitnr,  potest  et  de  aliiB  haeresibuB  passim  similiter  quicun- 
que  pennitti,  quod  nulla  unquam  exempla,  nullae  regulae,  nullae 
leges  ecclesiastieae  patiuntur  imponi. 

8.  Sed,  inquis,  eum  fuisse  correctwn.  Interim,  ut  supra  jam 
dictum  est,  hoc  ipso  haereticum  fuisse  monstrabis.  Qui  etiamsi 
damnata  haeresi  se  ad  fidem  catholicam  dicitur  contulisse,  subdi  de- 
buit  catholicis,  a  quibus  correctus  est,  non  praeesse.  Non  est  enim 
discipulua  supra  magistrum,  satisque  erat,  ut  correctdonis  suae  sub- 
jectus  praeberet  exemplum,  non  post  diutumum  errorem  longamque 
perfidiam,  a  quibus  emendatus  est  correctusque ,  dominari.  Tum 
deinde  quaero,  quid  erroris  damnaverit,  quid  rectae  confessionis  ele- 
gerit,  et  quam  petit1*)  esse  falsam  quamve  veracem  fidem.  Qui  si 
definitam  apud  Calchedouem  fidem  et  catholicam  scquitur,  cur  eis 
communicat,  qui  duarum  naturarum  in  Christo  nullatenus  recipiunt 
veritatem?  cur  Dioscorum,  cur  Timotheum  haereticum  recitari  facit? 
cur  quicunque  inde  veniunt,  synodo  Calchedonensi  adversa  defen- 
dunt,  quibus  Petrus  sine  dubitatione  communicat?  Si  autem  magis 
talium  fidem  veram  esse  pronuntiat,  apparet  satis,  quam  de  suo  sit 
errrore  conversus. 

9.  Sed  non  miror  correctiim  dici,  quum  in  ana  perversitate  per- 
maneat,  quando  non  constat,  et  a  quo  vel  correctus  fuerit  vel  rece- 
ptus.  Siquidem  Ecclesiae  regula  vetusque  traditio13)  nota  sit  omni- 
bus:  ab  episcopo  enim  provinciae  suae,  id  est  secundae  sedis  anti- 
stite,  eum  vel  discuti  vel  recipi  cdnvenisset.  Qui  tamen  Alexandrinus 
antistes,  etiamsi  pravitate  damnata  eum  recipiendum  esse  judicaret, 
non  prius  hoc  faceret,    quam  ad  sedem  apostolicam  retulisset. ") 


")  Malim  petierit,  aut  potiu»  praedicaverit  vel  profettut  fuerit. 

")  lta  revera  veterem  ordinem  fuisse  testes  sant  can.  apost.  c.  13  et  33,  ejn. 
Illyberit.  c.  63,  Arelat  I  c.  16.  Quod  idcin  innuit  concilium  Nieaenum  c.  5  eta- 
tuoiiB:  Dt  hit,  qui  communione  privantur  ten  tx  cltro  Stu  ra.-  taico  ordinc  ab  epitco- 
pit  per  unamquamque  provinrtam,  scntr.ntia  regularit  (jj  ylmijuj  xaitt  tbv  .xavava) 
obtineat;  ut  hi,  qai  abjiiiuntur,  ab  atiis  non  recipiantur;  subindeque  eorum  appel- 
lataones  ad  Bynodos  proviuciales  demandat,  quae  annis  tingutis,  ait,  per  tmam- 
quamque  proninciam  bit  in  anno  celebrari  placuil.  Quam  comititutioneni  deinde  con- 
firmarunt  synod.  Antioch.  c.  6,  Sardic.  c.  11,  Carthag.  II  c.  7,  Nemaus.  anno  391 
c.  3,  Arelat.  II  c.  8. 

")  Abtotvi  enun,  jam  Fehx  epist.  11  n.  3  eitulerat,  Pttrut  nulla  rationt  po- 
iuit  tine  apottoiicae  tedis  attentu,  qua  fuerat  mandante  ttclutut,  ticut  de  recipien- 
dis  tatibut  forma  vetmim  tettatur  antittitum.  —  fiec  Petri,  idem  epist.  15  u.  3  re- 

19* 


3i9ilizedbVGOOgIe 


292  S.  GELA8II  PAPAE 

(a.  488  Docent  hoc  catholici  gesta  Timothei  aliorumque  exempla  multornm, 
qui  acceptis  libellis  haereticorum,  iii  quibus  veterem  se  damnare  , 
profitentur  crrorem,  non  prius  receptionem  eorum  communionemque 
confirmont,  quam  ad  hanc  sedem  satisfacientium  gesta  dirigerent, 
atque  hinc  poscerent,  sicut  factum  est,  debere  firmari.  Quaero,  in- 
quam,  quis  istum  discusserit,  quisve  susccperit,  quisve  reconciliaverit, 
quis  ad  communiDnem  catholicam  intrare  permiserit.  Ubi  interim 
taceo,  quia  haec  omnia  poenitentis  sunt,  utpote  et  haeretdci  et  ab 
haereticis  ordinati:  quem  sine  ambiguo  et  constat  erraese,  qui  nunc 
perhibetur  esse  correctus ;  alia  est  enim  venia  sub  terrore  lapsorum, 
alia  spontaneae  pravitatis  electio.  Si  Acacius  hunc  recipit,  quo 
jure,  qua  regula?  quum  nee  pontificii,!')  ipsius  esset  hoc  facere,  nec 
ad  me  voluerit  haec  referre:  immo  cui,  ne  id  faceret,  saepissime 
contradictum  est,  et  magnopere  delegatum,  ut  eum  longius  ab  Ale- 
xandria  faceret  sacerdotali  et  catnolica  vice  nostra  suggestione  de- 
pelli.  Cur  praesumpsit  quae  vetui,  et  quae  sunt  injuncta  calcavit? 
10.  An  imperator  illum  discussit  atque  suscepit?  Constat  inte- 
rim  illum  ecclesiasticis  regulis  non  receptum:  ab  ecclesiastica  igitur 
regula  receptio  ejus  omnis  aliena  est.  Quod  si  dixeris:  Sed  tmpera- 
lor  catholicus  est;  salva  pace  ipsius  dixerimus,  filiua18)  est,  non  prae- 


petit,  putetur  legitima  pravenissc  purgnlio,  guem  non  secundum  morem  veterum  apo- 
stolica  sedes,  gaae  ligaoit,  absoloil.  Quam  exceptionem  quum  Gelasjus  Baepissime 
proferat  (conf.  epist.  26  n.  5,  27  n.  3,  i,  6,  tritct.  IVn.  13),  simul  duasalias  causaa 
nddit,  Bcilicet:  quia  apottolicae  tedi  juxta  canones  debetur  summa  judicii  totius 
(epist.  10  n.  9,  26  n.  6),  et  secundae  tedit  antiititem  nec  expellere  guisquam  nec  re- 
vocare  sine  primae  sedii  astentu  vel  potuit  vet  debuit  (Oel.  tract.  II  n.  8,  tract.  IV 
n.  13).  —  Quae  deinde  memorantur  gesta  Tiniothei,  conf.  Simplicii  ep.  11  n.  3. 
IS)  Ita  mutandum  duximus,  ubi  antea  pontiflca  ipsius  legebatur.  Tota  sen- 
tentia  enim  indubie  ad  Acacium  referenda  est ,   et  illustratur  illis  Gelaaii  epist. 

26  n.  6:  Satit  consiat,  Acaeium  nnUum  ponUficium  habuisse  sententiam  tedit  apostoli- 
rae  (al.  sentenlia  s.  a.  damnatum)   slne    ulla  ejiu    notione  solvendi.     Similiter  epist. 

27  n.  4  ipsum  nec  examinandi  aut  recipiendi  eum  (Petrum)  habuUte  pontificium  ait 
(conf.  etiam  ep,  27  n.  3  et  5,  tract.  IV  n.  13).  Ac  revera  correctionem  jiostram 
N1  postea  consultus  contra  editos  approbavit.  —  Idem  paulo  post  catkolico  vice 

nostra,  ubi  editi  caikolico  jure  nostra. 

")  Quae  sequuntur  de  differentia  poteatatis  ecclesiasticae  et  civilis,  et  alias 
ssepe  a  pontificibus  Romanis  in  causa  Acaciana  producta  sunt  (conf.  Fclic.  II  ep. 
8  n.  5,  15  n.  3,  Gelas.  epist.  10  n.  6  et9,  26  n.  11),  et  praeclarissime  bisce  Gelasii 
vindicantur;  Fuerinl  kaec,  inquit  tract.  IV  n.  11,  ante  adventum  CkrUti,  ul  quidam 
figuraliter  ...  pariter  reges  exsisterent  et  pariter  sacerdoles,  quod  sancium  Melcki- 
sedeck  fuisse  sacra  prodit  ktstoria.  Quod  in  suis  quoque  diabolus  imiiatus  eit,  ...ut 
pagani  imperatores  iidem  et  maximi  pontificei  dicerentur.  Sed  gnum  ad  verum  vcntum 
ett,  eumdem  regem  atque  pontificem ,  ultra  sibi  nec  imperator  ponlificis  nomen  impo- 
tuit,  nec  pontifex  regaie  fastigium  vindicavit:  ...  quoniam  Ckrislus  memor  fragilitatii 
kumarute  ,  quod  luorum  satuti  congrueret ,  diipemalione  magniflca  lemperaott ,  tic  actio- 
nibui  propriis  dignitatibusque  distinctts  offlcia  poteltatis  utriuique  discrevit,  ...  ut  et 
Ckristiani  imperatores  pro  aelerna  vita  pontificibiis  cgerent,  ct  panliflces  pro  tempo- 


>vGoogIe 


sul  Ecclesiae:  quod  ad  religionem  competit,  discere  ei  convenit  noii  (a.  *88 
docere;  habet  privilegia  potestatis  suae,  quae  administrandis  publicis  ' 

rebus  divinitus  consecutus  est;  et  ejus  beneficiis  11011  ingratus  contra 
ilispositionem  coelestis  ordinis  nil  usnrpet.  Ad  sacerdotes  enim  Deus 
roluit,  quae  Ecclesiae  disponenda  sunt,  perthiere,  non  ad  saeculi 
potestates:  quae  si  fideles  sunt,  Ecclesiae  suae  et  sacerdotibus  voluit 
esse  subjectas.  Non  sibi  rindicet  alienum  jus,  et  ministerium,  quod 
alteri  deputatum  est:  ne  contra  eum  tendat  abrupte,  a  quo  omnia 
constdtuta  sunt,  et  contra  illius  beneficia  pugnare  videatur,  a  quo 
propriam  consecutus  est  potestatem.  Non  legibus  publicis,  non  a 
potestatibus  saeculi,  sed  a  poutificibus  et  sacerdotdbus  omnipotens 
Deus  Christianae  religionis  dominos  et  sacerdotes  voluit  ordinari,  et 
discuti  recipique  de  errore  remeantes.  Imperatores  Christiani  sub- 
dere  debent  exsecutiones  suas  ecclesiasticis  praesulibus,  non  prae- 
ferre.  Nulla  ergo  nec  certa  discussio  est,  nec  manere  potest  ista 
susceptdo  ejus,  quem  Ecclesia  suis  legibus  nec  ordine  competenti 
nec  discussit  omnino  nec  communione  restituit.  Ideoque  potius  er- 
rori  ejus  communicavit  Acacius  catbolicamque  fidem  ei  prostituit, 
quam  illum  ad  communionem  catholicam  revocavit;  cujus  enim  non 
est  ordinata  receptio,  sequitur,  ut  in  errore  permanserit. 

11.   Acacium  quoque  a  nostra  communione  Bnbmovimus,  ne  per 
eum  etiam  nos  Petro  nulla  Ecclesiae  regula  discusso  atque  suscepto 
et  ideo  in  pristino  errore  duranti  communicasse  dignosceremur.  Quo- 
modo  autem  non  reus   citatur  Acacius,  communicando  ei,  quem  re- 
tulit  esse  damnatum?  Numquid  ex  eodem  foramine  manat-aqua  dulcis  Jac.3,11. 
et  dmara?  Nam  quumIT)  dicat  apostolus:  Si  quae  destruxi,  haec  eadem  Gal.2,18. 
reaedtfico,  praevaricaiorem  me  constituo;  quum  baec  inquam  dicat  tan- 
tus   apostolus,    vos  judicate,    utrum  praevaricator  non  sit  AcaciuB, 
qui  quod  ante  damnavit,  suo  post  ore  laudavit.    Ex  ore  tuo,  inquit,  ?^fj ' 
justificaberis,   ei  ex  ore  tuo  condemnaberis:  Pax**),  pax,  et  non  e$i'Etedh. 
pax!    Pax  est  enim  carilas  de  corde  puro  et  conscientia  bona  et  fide  'i'.1"- 
non  ficta.   Quid  horum  in  Petro,  quid  horum  docetur  esse  in  Acacio?   i,b. 
Ille  non  legitima  nec  ecclesiastica  regula  discussus   atque  susceptus 
in  sua  permanet  pravitate,  hic  permanenti  in  pravitate  fit  complex, 
etiam  postquam  eum  profesBus  est  ipse  damnatum. 


raHum  Curtu  rerum  imperialiiut  dispotitionibui  uterentur.  —  Duo  quippe  svnt,  epist. 
1S  11.  2  infert,  avibut  principaliter  iimndns  htc  regilur:  auctoritat  tacrala  pontiflcum 
el  regalit  petettat  etc.  —  In  Bequ.  Blanch.  rcligionit  Dominut  Jnutavit. 

■'')  Simili  argumentatione  et  iisdem  Bcriptuxae  Bacrae  locin  utitur  GelasiuB 
iu  episfc.  26  n.  4  et  in  Felieis  II  epist.  14  n.  3  et  6. 

")  letaa  de  pace  et  caritate  temere  toxbata  querimonias  eaepissiine  occine- 
bant  haeretici  et  refellebant  pontificeB ;  conf.  Felic.  II  epist.  14  n.  6,  Gelas.  epist'3 
n.  14,  12  n.  6. 


>vGoogIe 


294  8.  SELASII   PAPAE 

(a.  488  12.  Sed19)  necessitate ,   inquit,  imperiali  communicavit  Petro  Aca- 

''  cius.  Hoc  ipsum  sufficit,  quia  quod  necessitate  dicitur  perpetratum, 
pravum  esse  monstratum  est.  Viderit  Acacius  vel  qui  ista  pronun- 
tiat,  utrum  imperatorem  catbolicum  profiteatur  hujus  pravitatis  au- 
ctorem.  Nos  ista  de  catholico  imperatore  non  credimus,  utpote 
cnjus  sacraM)  retinemus,  Ln  quibus  catholicam  fidein  et  Calchedo- 
nensis  synodi  definitionem  se  tenere  testatur.  Atque  ideo  etiam  ab 
eodem  poutulamus,  haereticos  debere  depelli;  pessimeque  de  eo  ma 
gis  ille  sentit,  qui  id  eum  aut  nolle  aut  non  facere  posse  praetendit: 
quum  nec  Divinitati  sit  aliquid  praeferendum,  et  impium  sit,  quae 
ad  Denm  pertinent,  prompta  non  exseqiriVvoluntate.  Nos,  inquam, 
ista  de  imperatore  non  credimus;  absit  enim,  ut  contra  hoc,  quod 
palam  profitetur,  contra  decus  imperii  catholicam  fidem  impugnare 
dicatur.  Impugnat  autem,  quod  absit,  si  quemquam  in  hoc,  quod 
inimicum  est  catholicae  Ecclesiae,  necessitate  compellat.  Hoc  ipso 
autem,  sicut  dictum  est,  constat  esse  perversum,  quod  dicitur  neces- 
sitate  committi.  Sed  haec  de  imperatore  viderint,  qni  ista  praeten- 
dunt;  nos  autem  etiam  in  hac  parte  imperatoris11)  sacra  recitamus, 
quibus  omnia  se  imperator  cum  Acacii  consilio  fecisse  promit,  et 
item  Acacii  scripta  depromimus,  quae  laudant  imperatorem  ista  fa- 
cientem.  Nemo  quod  patitur  necessitate,  collaudat,  nemo.  buo  con- 
silio  necessitatem  sibi  poscit  inferri.  Si  necessitate  fecit,  fatetur 
malum  esse  quod  fecit;  nolens  enim  non  volens  fecit;  non  enim 
voluntate  facit,  quod  necessitate  facit;  mahim  autem  fatetur,  qnod 
nollet  fieri,  si  necessitate  non  premeretur.  Si  malum  est,  quod  ne- 
cessitate  facit,  cur  id  laude  prosequitur?  cur  ad  aliorum  perditio-' 
nem  praedicator  rei  ejus  exsistit,  quam  committit  invitus?  Unde 
apparet,  non  necessitatis  sed  voluntatis  esse,  quod  facit,  quum  utique 
placet,  quum  laudat,  quum  prae  ceteris  retro  pontificibus  esse  pro- 
mulgat:  quippe  qui  dicit,  nuttc  Alexandrinam  ecclesiam  respirare,  et 
spirttalis  alimoniae  vbertate  sattari;  de  quo  ante  dixerat11),  quum  ex- 
pulsus  esset,  laetari  cum  paire,  id  est  cnm  Timotheo  catholico,  corda 
fidclium,   id  e»t  plebis  suae.     Postremo  ipse  videat,   si  imperatorem 


>'■>)  Etiam  illud,  Acacium  Bolummodo  ab  imporatore  coactum  Petro  commu- 
nieaeee,  peraaepe  Gr&eci  obtendobant  et  refutabant.pontificeB;  conf.  Gelas.  epiflt 
3n.  7et  13,26n.  8,  II,  18  aL 

*")  Scilicet  aut  iUa  ad  Simplicium  de  recuperato  imperio  aacra  (conf.  not. 
epist.  Simpl.  non  esatant.  n.V),  aut  alia  ad  Aegypfcioa  data,  de  qnibus  memorat 
Felii  II  epist.  1  n.  8,  2  n.  4.  —  Mox  edifi  qui  ait  eum  aut  nolte  , . .  posse  quae 
tentit. 

")  De  hi»  quidem  Zenonis  et  Acacii  litteris  eonieratur  Gelaaii  epist.  26  n.  8 
et  notitia  epiut.  Felicis  II  non  exstant.  n.  VIII  et  IX. 

"I  Scilicet  iii  litteris  illis  deperditis,  de  quibus  agitur  in  not.  epist.  Simpl. 
non  exstaut.  n.  VI.  —  Editi  de  gua  et  infra  demonttrat  ...  apponit. 


^icjitizedbvGOOgle 


EPISTOLA   1.  295 

dicat  facere  cuncta  quae  niala  suut;  quando  quae  cum  necessitate  (»■ 
se  tolerare  praetendit,  mala  esse  profitetur  et  non  facere  voluntate 
prouuntiat.  Iu  tantum  ergo  haec  mala  sunt,  ut  non  vellet  haec 
facere,  si  necessitas  non  urgeret:  apud  nos  quod  magnopere  prae- 
dicat,  non  necessitate  sed  voluntate  facere  demonstratur.  Si  autem 
ut  errasse  cunsentdunt,  sic  remedium  quaerunt,  petant  ordine  sno 
remedium,  acquiescant  curari  vulnera  sua.  Nunquam  aegrotus  me- 
dico  conditiones  suae  curationis  opponit ;  proinde  vulnera  sua,  immo 
quae  Ecclesiae  omni  suis  excessibus  intulerunt,  ut  posaint  veram 
recipere  sanitatem,  sinant  curari  patieuter,  ea  ipsa  urjque,  quae 
iidem  male  commissa  esse  non  abnuunt. 

13.  Sed  popuius,  inquit,  Alexandrinus  hoc  magnis  desideriis  po- 
stulavit,  nec  Petrum  sibi  patitur  uila  ratione  subduci.  QuidM),  si  pe- 
teret  populus  Alexandrinus  idololatriam  debere  parari?  Quid  enim 
interest,  utmnr  haeretieus  an  profanus  ecclesiae  catholicae  permit- 
tatur   imponi?    Quid   si    alterius  haeresis   cujuslibet    hominem   sibi 

-  praesulem  poscat  adhiberi?  Qui  ejnim  fecit  boc  de  aliqua  haeresi, 
potest  et  de  alia,  si  id  delectat,  ezpetere.  Si  inter  hominum  mores 
aliquid  perpetrari  tentaretur  contra  leges  publicas ,  nullatenus  id 
bonus  imperator  annueret:  contra  Beutn  pOscentibus  acquiescit?  Si 
prava  cupientibus  annuendum  est,  ubi  est  imperialis  auctoritas?  ubi 
moderatdo?  ubi  legum  gubernatio?  Si  coiffcra  catholicam  fidem  et 
ecclesiasticam  regulam  petentibus  concedendum  est  quod  petatur, 
quomodo  catholicus  imperator31)?  Ac  per  hoc,  ne  fiat  contra  homi- 
num  roluntatem,  fiat  contra  Deum?  ne  corripiautur  utiliter  improba, 
immo  lethalia  concipientes  ne  corrigantur,  insana  molientes  pereant 
in  aeternnm?  Nee  boni  imperatoris  est  nec  catholici  principis, 
sibimet  poscentibus-  inimica  concedere;  inuno  et  ipsis"),  de  quibus 
agitnr,  et  omni  reipublicae  et'  saluti  ejus  et  regno,  quae  contra 
Deum  sunt  non  cessisse,  salutare  est. 

14.  Sed  non  svnl,  inquis,  nec  bonis  moribus  nec  fideiK)  rectae 
contraria.    Qnomodo  non  sunt  bonis  moribus  noxia,  perfidum  parri- 

-  cidii  socium,  eoniitem  haereticorum  atque  damnatnm,  rerum  admini- 
stratorem  poscere  divinamm,  quem  praefici  nefas  esset  vel  non  de- 
cebat  nec  publicae  dignitati?  Quomodo  non  religioni  contrarium  est, 
haereticum  damnatumque,  ab  haereticis  falsum  nomen  sacerdotis 
indeptum17),  catholicae  lidei  velie  praesidere? 

**)  Similiter  ejiiBuiodi  populi,  qxti  praeteudebator,  metum  Gelaaiaa  augiUat 
epiat,  8  d.  15,  12  n.  10. 

M)  Editi  imperalor  permiltat  «e  fiat  etc.    Potius  aupplerem  fueril  vel  dicalur. 

a)  Ita  cum  Blaoeh.  correximus,  qnum  autea  ipsi.- 

K)  Eamdem  oojectionem  memorat  Oelanus  epist.  S  n.  8. 

")  liadem  verbu  Felix  II  epist.  2  n.  4  utitur,  uude  aimul  noatra  illic  correctio 
probatur. 


^igilizedbyGOOgle 


206  8.  GELASII  PAPAK 

(a.  488  '  15.  Sedw)  correclus  esl,  inquis,  et  hoc  omnes  volaertmt,  a  quibus 
~  '  correctus  est,  et  a  quibtts  cognoscitur  approbatm.  Qui  tandeni  isti 
sint,  diligenti  examiuatiotie  videamus.  Ipsi  certe,  quos  pariter  cum 
eodem  testamini  ab  errore  correctos.  Restat,  ut  complices  ejus  esse 
uon  dubinm  sit:  quibus  legibus  igitur  eorum  pro  quohbet  testificatia 
debet  admitti,  quos  par  crimeu  involvit? 

16.  Sed,  inquis,  qui  etiam  Timotheo  cathotico  communicare  vide- 
bantur,  nunc  Petro  communicantes,  de  eodem  simitia  poposcerunt. 
Sunt  ergo  isti  communionis  catholicae  praevaricatione  notabiles, 
qui,  ut  dicitur,  a  catholici  Timothei  communione,  quam  ad  ejus  us- 
que  obitum  serVaverunt,  post  illius  transitum  in  consortium  istius 
reciderunt,  cui  nunquam  Timotbeus  catholicus  communicasse  nion- 
stratur.  Ttaque  a  Timothei  catholici,  immo  a  catholica  communione 
delapsi  sunt.  £cce  quomodo  Petrus  correctus  est  et  probatus,  qui 
vel  a  complicibus  suis  vel  a  praevaricatoribus  catholicae  commu- 
nionis  dicitur  postulatus  antistes. 

17.  Sed  Timotkeus,  inquis,  catkolicus  ideo  Petro  non  communi- 
cavit,  quia  episcopatum  ilto  vivenle  praesumpserat.  Si  propter  epi- 
scopatum,  suffecerat  Timotheo,  Petrum  fnisse  submotum*,  quod  au- 
tem  ei  non  communicabat,  non  erat  episcopatus  causa  sed  haerests. 
Communio  enim  ad  tidem  pertinet;  nam  si  propter  bonorem,  certe 
vel  laico  communicare  potuisset,  si  in  illo  fidee  recta  mansisset. 
Cur  ab  eo  ordinati  ad  fidem  catholicam  regulariter  jussi3')  sunt  re- 
cipi?  TTbi  ostenditur,  illum  communiouis  catholicae  uon  fuisse.  De- 
inde  si  correctus  est  Petrus,  cur  ab  eo  catholici,  quicunque  sunt  vel 
in  Alexandria  vel  per  Aegyptum,  remansere  discreti?  Cur  ei  non 
conununicaut  illi  catholici,  qui  usque  in  diem  vitae  suae  catholico 
communicavere  Timotbeo,  indeque  vere  catholici  sunt,  quia  in  ea- 
dem  communione  sine  ulla  ejus  temeratdone  perdurant?  Ergo  evi- 
deuter  apparet,  quia  ei  communicant  iUi  tautummodo  et  eum  sibi 
praesulem  poposceruut,  qui  ejus,  ut  dictum  est,  vel  antiquae M)  sunt 
complices  pravitatis,  vel  a  communione  catholica  deviantes  in  ejus 
consortium  transierunt,  atque  ideo  incusabibter  etiam  catholicos 
persequuntur. 

18.  Audivimns  assidue  et  certa  relatione  cognoscimus,  qui  eidem 

**)  Simili  Graecomm  objectioni  similiter  obviat  Gelaeius  epist.  3  n.  11,  18  n.  5 
26  n.  6. 

")  Scilicet  Zunonis  litteris  a  Felice  epist  1  n.  9  nerooratis.  Quibus  concinit 
ipse  Felix  in  Acacii  cauaa  epist.  14  n.  5  spondens,  se  provisuruni  rationabUiter,  ti 
cuncla  constnerint,  ul  eorum,  qitot  ordinavit  vei  baptizanit  Acaciia,  lalva  confessione 
catholica  ...  nihi!  pereat;  similiter  GelauuB  epist.  3  n.  6. 

">)  Miilim  anliquitus  pro  autithoui  sequentis  verbi  trantierunt.  —  Similiter  de 
persecutione  episcoporum  catholicorum  memorat  Gelasius  epist.  26  n.  8,  27  u.  7, 
8,  11.  —  Moi  editi  cognovinua  ...  qtd  contra  fidem  ...  pertpiciuntar. 


^icjitizedbvGOOgle 


EPISTOLA   1.  297 

communicare  dicantur,  ,qui  ab  ejua  communione  discreti  sunt:  qui  (»■* 
eum  contra  fidem  catholicam  quotidie  et  contra  apostolicae  sedis 
praedicationem  et  contra  Calchedonensis  synodi  constituta  venire 
praespiciunt.  Quod  in  tantum  verum  est,  ut  testes  paternae  vesa- 
niae  ejus,  quos  hic  habemus,  filioa  prodacamus.  Deniqne  omnes 
Aegyptii,  qui  diversis  in  hac  urbe  negotiationibus  detinentur  Petro- 
que  communicant,  synodum  Calchedonensem  ejusque  definita  eatenus 
audire  non  possunt,  ut  nos  cur  ista  tenemus  audeant  incusare.  Ap- 
paret  igitur  ex  diBcipulis,  quae  doceat  hos  magister,  et  ex  genitis 
genitor  nefandus  agnoscitur.  Palam  certe  solent  pronuntiare,  quod 
si  audiant  Petrum  Calchedonensem  synoduro  praedicare,  ipsi  eum 
anathematizare  non  differant;  ubi  satis  apparet,  cujusmodi  eum  do- 
ctrinam  proferre  testantur.  Quaerimus  certe  de  vobis,  utrum  Cal- 
cbedonensem  synodum  sequendam  putetis  an  non;  si  non  sequen- 
dam,  quomodo  hanc  vos  litteris  vestris  tenere  profitemini?  Apparet 
ergo,  non  solum  in  catholica  neminem  vestrum  definitione  constare, 
sed  ne  in  ana  quidem  professione  consistere ;  proinde  quemadmodum 
vobis  credemus,  fidem  catholicam  tenere  jactantibus,  qnando  etiam 
ea,  quae  aeripto  publicainini ,  non  tenetiB?  Quodsi  vestra  profes- 
sione  constricti,  Calchedonensis  synodi  constituta  vos  omnibus  modis 
servare  finnatis,  simul  etdam'apo8tolicae  sedis  praedicationem11), 
quae  in  illa  synodo  relecta,  tractata,  suscepta  est,  vos  suscepturos 
ease  dicitis:  quae  omnia  definita  ex  omnium  retro  pontifinum,  qui 
fueront  a  tempore  Domini  Salvatoris  toto  orbe  terrarnm,  beatae 
memoriae  papa  Leo  ad  augustae  memoriae  Leonem  subditis  epistolae 
suae  testimoniis  approbavit. 

19.  Si  igitur  antiquam  fidem,  et  quae  a  aanctis  patrihns  ad 
nos  eat  transmissa,  sectamini,  si  de  incamatione  Domini  Salvatoris 
haec  nobiscum,  quae  illi  serisere,  sentitis,  et  a  totius  Ecclesiae  do- 
ctrina  nullatenus  deviatis  (quia  neque  prudentiores  majoribus  nostris 
sumus,  neque  nohis  fas  est  aliter  noviter  usurpare,  quam  illi  et  di- 
dicere  et  docuere  majores;  ipsiusque  Nicaeni*1)  concilii  non  magis 
nos  intellectores  expositoresque  eruditiores  sumus,  qnam  illi  tot  tan- 
tique  praesnles  venerandi  vei  intellexere  sapienter  vel  praedicaveze 
fideliter):  hanc  omnea  sincera  mente  veroque  corde  in  commune 
teneamua,   et  pax   est.     Regulas  quoque,    quas  ab  eisdem  patribus 


")  Eet  Leonin  illu  ad  Flaviamim  epistola  celebemma  (ed.  Baller.  ep.  28). 
Quae  deinde  memoratur  ejusdem  ad  Leoneni  Augustum  epistola  teatimoniis  pa- 
trnm  instnictu,  iu  eadem  editiose  epistola  166  eet. 

a)  EutychianoB  quaedam.  concilii  Nicaeui  capita  pro  sua  pravitate  detor- 
aissu  indeque  fidelea  blasphemiae  arguisae,  etiam  ei  panoplia  dogmatica  qu.  11 
d  2  rescwcimuB,  quam  clarissimus  cardinalis  Angelus  Majus  Nov.  Patr.  Biblioth. 
II  640  ts.  edidit.    Coaf.  etiam  Diogene»  Cyzicenus  conc.  Calcked.  act.  1. 


^igilizedbyGOOgle 


298  .     8.  0ELA8II  PAPAE 

(a.  +88  accepit  Ecclesia,  intemeratas  habeamuB,  et  pax  est.    Siut  ergo  haec 
''  apud  vos  certa,  sint  iixa,  et  «ulla  discordia  est. 

20.  Quae  si  apud  vos  ease  praetenditis,  patiiuini  sollicitudinem 
nostram  paulisper  ista  discutere,  quia  quanto  veriorem  pacem  habere 
volumus,  tanto  certiorem  causam  pacis  desideramus  agnoscere.  Si 
haec  apud  vos  intemerata  perdurant,  quid  est,  quod  Petrum  Ale- 
xandrinum  ad  fidem  catholicam  correctvm  dicitis  et  receptum'?  Ab- 
jecit  ergo  cnncta,  quae  his  deiinitionibus  obviant,  et  ih  hanc  for- 
mam  doctrinae  catholicae  toto  eorde  transiit.  Quid  sibi  isti  igitur 
volunt,  quos  apud  nos  quotidio  vociferantes  agnoscimus,  contra  Gal- 
chedonensem  aynodum,  contra  apostolicae  sedis  praedkationem  fre- 
mentes  atqtie  frendentes?  Qui  si  correcti  sunt,  tenent  ergo  illa, 
quae  superius  memorata  sunt;  si  ea  tenent,  cor  vehementer  impu- 
gnant?  Si  illa  'profitentur,  cur  a  catholicis,  qui  eadem  perseveranti 
tenent  professione,  desciscunt?  aut  cur  illi,  qui  veram  fidem  prorl- 
tentur,  ab  istorum  societate  dissentiunt?  Si  eos  unam  fidem  secum 
retinere  noverunt,  apparet  igitur,  hos,  qui  illa,  quae  adfidem  catho- 
Hcam  pertinent,  palam  impugnare  non  dubitant,  qui  a  catholicorum 
professione  dissentiunt,  catholicos  omnino  non  esse,  atque  ideo  nulla 
ratione  correctos.  Quid?  his  cur  communicat  Petrus?  Si  istis  in 
errore  durantibus  ille  fidei  verae  examinatione  probatua  est  et  re- 
ceptus,  utique  si  correxit,  ad  illa  translatus  est,  quae  fidei  catholicae 
convenirent,  non  in  his  remansit,  quae  ei  probantur  inimica.  Cur 
talibus  ergo  communicat?  Si  illa  manifeste  profitetur,  ad  quae  er- 
rore  deposito  eum  transisse  cognoscitur,  cur  ejus  commnnicat  ini- 
micis?  Itaque  luce  clarius  probatur,  non  esse  correctum  sed  in  ea- 
dem  pestilentia  permanere,  cujus  sequacibus  professoribusque  com- 
municat.     Ecce    igitur,    etiam   hoc   ipsum,    quod   correctum  vultis, 

,  videri ;'3)  falsum  evidentissime  confutatur.  Quapropter  licet,  etiamsi 
correctus  esset,  correctoribus  suis  subdi  debuit,  non  praeponi,  qui- 
bus  ab  haereticis  ordinatus  nulla  potuit  praeesse  ratione;  etiam  in 
bac  parte  convincitur,  qua  correetus  obtenditur:  quando  his  com- 
municare,  qui  in  pravitate  perdurant,  sine  ambiguo  reperitur,-atque 
a  nostra  communione  omnifariam  merito  justeque  repellitur. 

21.  Ecce  quam  nobis  justa  causa  suppeditat:  etiam  Acacium, 
qui  hunc  et  juste  retulit  ante  esse  dainnatum  et  postea  nefarie  in 
sua  communione  suscepit,  a  nostra  communioae  discrevimus.  Cum 
Acacio  enim  nobis  fuit  prisca  communio;  haec  ut  servaretur  illaesa, 
per  quinquennium34)  fere  monuimus,  et  licet  nec  rescribere  digna- 

M)  Edili  videlur  falsum  ei  evid.     Deindo  iidem  ti  etiam  Aeaeium  . . .  poti  evm 

*•)  Editi  per  quinquennium  pcrmunuimus.    Hic  ot  apud  Liberatum  Ijreriar.  c.  18 

Acaciua  per  qtiinquenninm  a  sedo  apoatolica  monitiw  eaao   dieitur,  quum  Gelaaiuu 

epiat.  1!  u.  8,  26  n.  3  per  trienni-am  fcre  id  (actuni  perstringat.    Differentiam  hane 

ipsa  Gelasius  tract.  I  n.  8  dilucidat,  ubi  accuratias  distingiieiis  per  ferme  trien- 


>vGoogIe 


EPISTOLA    1.  -  299 

retur,  noa  tamen,  ut  catholicam  fidem  retineret,  nunquam  desfcitimus  (*-  *88 
adhortari.  Postrenfo  legatis  missis  terruimus,  blanditi  suinus,  prae-  '" 
diximus  comminantes,  suadentes,  obtestantes,  damnationem  praeten- 
dentes,  ne  communioni  cederet  perditorum:  laborum  auorum  pro 
fide  catholica  primitus  impenaorum  eum  meminisse  mandavinius"), 
et  incitantes  ad  gloriam  et  a  periculo  deterrentes.  Quae  cuncta 
despieiens  circumvenit  legatos,  ut  veluti  nobiscum  se  errare  prae- 
tenderet,  et  haeretico  atque  damnato,  quem  id.  praeeipue  ipae  retu- 
leraty  communione  se  miscuit.  Donec  ista  cognoBcerem,  potuit  mjhi 
cum  illo  pristina  manere  communio ;  verum  ubi  hoc  comperi,  si  non 
eum  continuo  a  mea  communione  separaasem,  videretur  mihi  etiam 
cum  jam  praevaricatore  nihilominus  manere  communio,  et  quae  cum 
catholico  fuerat,  esse  etiam  cum  eo,  qui  haereticorum  .  consortium 
inire  maluerat.  Quod  ne  fieret,  necessarium  mihi  fuit  abrumpere 
communionem  ejus  et  a  meo  consortio  sequestrare.  Ideo  quippe 
necesse  fuit  hoc  facere,  quia  catholicae  fidei  non  erat  tutum  hoc 
omnino  non  facere. 

22.  Sed  ahperator,  inqiris,  necessitatem  cum  Petro  communicandi 
imponit  Aeacio.  De  hac  necessitate  et  superius39)  jam  multa  dicta 
sont,  et  multa  dicentur:  quibus  appareat,  et  necessitatem,  si  vera 
esset,  sacerdotem  pro  catholica  fide  contemnere  debuisse,  et  tolerare 
quidquid  adverai  eat,  dummodo  ab  integritate  fidei  catholicae  nulla- 
tenus  deviaret ;  deinde  manif esta  ratione  monatretur^  sic  nullam  ne- 
ceeeitatem  Acacio  ab  imperatore  prorsus  ingestam,  sicut  potius  im- 
peratorem  satis  claret  ex  Acacii  cuncta  fecisse  consilio. 

-  23.  Etiam  ipse  imperator,  inquis,  necessitatem  habet  ista  faciendi. 
Necessitatis  causam  interim  non  requiro;  nulla  tamen  major  est 
necessitas,  quam  divino  cultui  et  religioni,  unde  omnia")  prospe- 
rantur,  unde  necessitas  magis  omnis  absolvitur  et  cuncta  adversa 
removentur,  esse  subjectum,  nec  ei  aliquid  omnino  praeponere;  quia 
non  est  utique,  quod  Deo  debeat  anteponi,  quum  ei  jussi  fuerimus 
nec  animas  nostras  omnino  praeponere.  IUo  enim  despecto  non 
modo  nulla  potest  necessitas  expediri,   sed  nec  res  quaelibet  humana 


niwit  vel  amplius.  ait,  lanctac  memoriae  papa  Simpliciut  non  dctiit  tcribtndo  ad  Aca- 

dum.  Uude  tres  circiter  annoa  Simplirius,  duo  etiam  Felix  monuisse  putandua 
ert,  antequam  sententia  ipaa  ferretur,  aut  potius,  ut  aaltem  hic  ponitur,  Vita- 
lis  et  HisemiB  legati  mitterentur.  —  Simul  hinc  apertisaimc  patescit,  auctorem 
etoi  personali  nomine  utentem  (monuimuM,  nunquaia  deititimiit  etc)  tamen  nomino 
aedis  apostolicae  loqui. 

•»)  Est  Felieis  II  epiat.  8  (n.  6). 

M)  ScDicet  aupra  n.  12,  13,  et  infra  n.  25,  37,  31,  37. 

**)  Hoc  qoidem  pluribus  Felix  U  epist.  1  n.  3  sq.  iiuperatoria  animo  propo- 
nit.  —  Moi  ed.  omitt.  non  modo,  ac  deinde  legunt  et  majorem  prae  omnibue  can- 


J.gvzotyGoOgle 


300  S.  GELASII  PAPAE 

(a.  488  constare;  unde  apparet,  majorera  necessitatem,  majorem  prae  omai- 
'■  bus  causanr  cmicta  eidem  postponendi.  Adde,  quia  nulla  necessitas 
est,  sed  esse  praeienditur;  nullus  jam  non  est38) .  .  .  .  De  exclusione 
Petri  seditio  vana  proponitur;  qoippe  quum  et  Timotheo  haeretico 
pulso  nemo  resultare  tentaverit,  et  eodem  pro  Petro  consequenter 
ejecto  nullus  obstiterit.  Falso  igitur  non  fieri  posse  confingitur, 
quod  exemplo  earumdem  rerum  sine  tumultu  factum  esse  jam  con- 
stat.  Pecuniae  causa  non  sit,  et  nulla  necessitas  est.  Nam  tumul- 
tus  in  sancti  caede  Proterii  haereticorum  irruptione  commotus  est, 
nunquam  autem  per  catbolicos  ullus  est  tumuitos  excitatus:  et  con- 
venit  seditiones  quorumcunque  populorum  publica  auctoritate  com- 
pesci.  Itaque  ut  pravorum  indulgeatur  furori,  qui  levi  metu  perter- 
riti  conquiescere  potuissent,  religio  divina  subvertitur  et  Cliristi 
Ecclesia  laceratur !  Postremo  hoc  ipso,  quod  necessitatem  esse  prae- 
tendit,  malum  esse  pronuntiat  quod  facit.  Unde  si  ei  eat  necessitas 
contra  divina  tendendi,  mihi,tt)  id  operandi  nulla  necessitas:  cavere 
debeo  a  malo,  quod  etiam  tu  fateris  malum,  dum  necessitate  te  fa- 
cere  testaris  invitum;  immo  mihi  major  necessitas  est  divini  timoris 
et  futuri  judicii,  ut  caveam  malum.  Cur  me  in  tuum  nefas,  quod 
necessitate  geris,  conaris  attrahere,  quum  id  subeundi  nulla  necessi- 
tas  sit,  immo,  ut  dictum  est,  non  faciendi  sit  major40)  causa  major- 
que  necessitas. 

23.  Sed*1)  corrige  me,  inquis,  et  noli  me  a  tuo  consortio  seque- 
slrare.  Relinque  malum,  convertere  ad  bonum,  revertere  ad  me,  et 
correctus  es  et  liberatus  a  malo  et  a  me  nullatenus  separatus. 
Sed  non  possum,  inquis,  el  relinquere  me  non  debes.  Tu  doles,  ut 
video,  quia  tecum  ego  non  peream;  sed  ego  doleo,  quare  mecum  ipse 
nou  salveris.  Si  tantum  apud  te  valet  persona  Petri,  ut  Deum  con- 
temnas,  tu  videris;  me  facere  nec  oportet  omnino  nec  libet.  Quod 
potest  fieri,  inquis,  hoc  exige.  Et  ego  tibi  dico:  quod  potest  fieri, 
hoc  me  posce.  Faciliua  enim  fieri  potest,  ut  homo  postponatur  Deo, 
ut  bomo  refutetur  magis  quam  Deus:  quod  si  id  non  potest  fieri, 
multo  magis  non  potest  fieri  a  nobis,  ut  refutato  Deo  homo  eliga- 
tur;  major  nobis  eat  cansa,  qua  non  possimus  hoc  facere,  quam 
vobis,  ut  iilud  facere  nolitis.  Possimus  dicere :  dicite  omnes  anathema 
Petro;  qttamdiu  vivit,  nolite  illi  communicare,  et  communicamus  vobis; 
et  quam  rationem  reddituri  sumus  Deo,   si  animas,    quas  ille  perdit, 


™)  Si  nuppleveris  pervidcns  aut  quid  aimile,  jam  nihil  desideratur. 

■)  Simillime  penonam  anam  ab  cjusmodi  praetenta  neeeesitate  excipit  Ge- 
lasiua  epiat  3  II.  15. 

">)  Ns  jtulla,  quod  Maff.  mutavit  alia,  tiob  major. 

*')  In  floqupntibuB  fare  eadem  argnmenta  apparent,  quae  ab  Euphemio  Oe- 
lano  oblata  erant,  ita  ut  vel  eadem  voi  dacendcrt  repetatur;  eonf.  Gel&s.  opiat. 


^igilizedbyGOOgle 


EPISTOLA   1.  301 

etiam  ndbis  quodammodo  permittenlibus,    assumat  ut  perimat?  Quo  me  (».488 
trahere  conaris  ad  te,    cnr  nou  potius  revertaris  ad  me?    Ibi   per-^      "J 
ditio  est,  hic  salus;  ibi  praecipitium,  hic  fida  securitas;  ibi  deceptio, 
hic  monitio;  tu  ad  ista  salutaria  redire  non  vis,  et  me  vis  ad  illa  peri- 
culosa  descendere.    Nescio,  si  vel  te  judice  debeam  ista  committere. 

25.  Sed  Acacius,  inquis,  vi  oppressus  est  et  opprimitur,  ut  aul 
ad  ista  perveneril  aut  ista  non  corrigat.  Vim  quidem  non  pertulisse 
multis  rationibus  comprobatnr,  immo  et  docetur:  quia  si  noluisset, 
non  ad  ista  pervenerat;  quin  insuper  suis  litteris  confutatur,  quod 
ipsius  consilio  cuncta  sint  gesta,   eaque  velut  divinitus  inspirata") 

collaudet.     Sed  etiamsi  vim  apud  imperatorem non  per  im- 

peratorem  insidiari  lcgatis,  quod  nostrorum  quoque  legatorum  pro- 
fessionc  jam  dictum  est.  Quod  si  venim  est,  ille  reus  est;  si  falsum, 
gravamus  istos  etiam  hoc  insuper,  quod  supra  praevaricationem  tan- 
tum  addidere  mendacium.  Sed  quia  hoc  etiam  ex  litteris  Acacii  de- 
monstratur,  isti  hoc  non  falso  dixerunt;  ita  iliius  persona  gravatur, 
quae  noluit  cum  legatis  nostris  anniti,  sed  potius  nostris  est  insi- 
diata  legatis.  Certe  vel  retulisset  hoc  antequam  communicaret, 
monuissetque  illos,  ne  communicarent.  Postremo  etiamsi  vi  premi- 
tur,  vim  perferre  debuit,  non  fide  et  communione  calcata  prodere 
perfidis  et  se  miscere  damnatis;  sicut  fecit  sanctae  memoriae  Fla- 
vianus,  et  alii  sub  persecntoribus  imperatoribus  vel  haereticis  vel 
paganis,  et  nuper  in  Africa  factum  est.  Quid  enim?  vim  maximam 
illi  non  patiebantur?  Et  ideo  vincebant  patiendo  vim,  non  violen- 
tiae  cedendo.  Numquid  sub  illis  persecutoribus  qui  negabant  Ohri- 
stum  vel  in  haeresim  transibant,  a  catholicis  et  Christianis  non 
jure  damnabantnr?  Numquid  erat  excnsatio,  quod:vim  passi  persi- 
stere  nequivissent? 

26.  Unde  ergo,  inqnis,  lapsis  remedta  sunt  provisa?  Bene:  su- 
scipio  ergo  eum,  si  placet,  more  lapsorum  poenitentiam  agentem 
tota  vita  sua,  et  in  fine  communionem  M)  sumentem,  sicut  de  lapsis 
legitur  constitutum ;  secundum  hujus  tenoris  formulam  ad  Ecclesiam 


")  Soilicet  in  epistola  deperdita  ad  Felicem;  couf.  not.  epist.  Felic.  II  non 
exit.  u.  IX.    In  moi  snquenti  lacnna  forte  supplendum  pcrtuHnel,  debuittet  ipte 


")  Bt  hoc  quidem  quasi  eicerptura  quoddam  ex  Gelasii  epiat.  36  n.  11  exstat, 
ubi  vel  illud  nuper  in  Africa  plenius  invenitur. 

")  [seu  *>]  Editi  omitt.  eomnamionem.  Fortasse  hic  ille  svnodi  Itomanae  anni 
487  canon  (Fe-lic.  II  epist  13  n.  5)  significatur,  quo  de  episcopis,  presbyteris  et 
diaconibns  lapsis  constitiitum :  mque  ad  exitut  tui  diem  in  poenitenha,  si  reripis- 
cunt ,  jacert  eonecnit,  nec  orationi  non  modo  fidelium  ted  ne  cattrhumenorum  quidem 
omnimodit  inttrettc,  quibut  communio  laiea  in  morte  redhibenda  ett.  Quamquam  de 
lapsis  tota  vita  poenilentiam  agentibut  etiam  antea  ab  Ecclesia  r.omtituta  edita  HUnt. 
Nam,  ut  alifl  omittam,  notiBsimum  est,  primis  temporibuB  pro  certis  criminibus 
a  quibuBdarn    omnino   negatam   eontmunianem,   canccttam  tantum  pocnitentiam ,   ut 


^icjitizedbvGOOgle 


302  S.  GELA8H   PAPAE 

(a.  488  revocemus.    Nunc  autem  ei  euratio  Ecclefnae  totiua  accedat,    erit 

'  tanti  (quift  hoc  pontiticii 4i)  est  sedia  apostolicae,  et  causa  uuiversalis 

curationis  hoc  videtur  exigere),    nt   persona  Acacii    in  sacerdotali 

possit  honore  revocari?    Hoc  ipso  enim  se  ostendit  non  voluntate 

succubuisse  et  animum  geasisse  catholicum,  dum  cnrationi  compe- 


27.  Quid,  si  vult  et  non  potest,  cur  per  imperialem  personam 
ceteros  opprimit?  Si  imperator,  ut  fertur,  obediene  est  Acacio,  po- 
test;  si  obediens  ei  imperator  non  est,  quamvis  eum  debuerit  et 
debeat  conetanter  viriliterque  tractare,  certe  hoc  ipso  se  fatetur  con- 
tra  catholicam  succumbere  veritatem.  Itaque  me  ei  in  hoc  statu 
rerum  non  miaceri  communione,  manifestum  est.  Non  enim  si  ille 
premitur  et  adeise  sibi  non  potest,  ego  oppressionie  ejus  et  trans- 
gressionis  complex  esse  jam  debeo:  sed  quia  donante  Deo  liber  sum, 
servo  saltem  me  incolnmem,  ut  et  si  nunc  non")  potest,  quum  Deus 
jusserit,  sit  qui  valeat  pro  integritate  communionie  et  fidei  illis  sub- 
venire,  qui  integritatem  commnnionis  et  fidei  perdiderunt.  Alioquin 
ei  omnee  eam  perdamus,  quod  abeit,  unde  postea  reparabitur,  prae- 
cipne  si  in  sedis  apostolicae,  quod  nunquam  Deus  fieri  sinat,  fuerit 
temerata  fastigio?  Itaque  si  Acacius  vim  hominis  sustinet,  ut  er- 
rata  non  corrigat,  major17)  mihi  necessitas  est  divini  metue  et 
tuendae  catholicae  communionis  et  fidei,  quolibet  modo  et  qualibei 
conditione  in  errore  positis  nulla  fieri  ratione  consortem,  sed  ab 
eornm  me  contagio  servare  prorsus  immunem:  quia  ei  Ule  per  vim 
habet  excusationem,  ego  praeetante  Domino  qui  securus  sum,  ne 
per  hoc  quidem  excusaiionem  ullam  habere  jam  potero ,  qui 
nulla  praestante  Domino,  sicut  dictum  eat,  vi  premor.  Dimittan- 
tur  ergo  ista  divino  judicio,  donec  ipse,  sicut  eaepissime  experti 
sumus,  libertatem  reddat  communioni  catholicae  atque  fidei  Chri- 
stianae;et  tunc  de  eis,  qui  in  illius  sunt  errore,  tractabimus;  per- 
sona  enim  Acacii  sine 4S)  curatione  totius  Ecclesiae  solvi  non  potest, 
per  quam  sanciata  est  omnis  Ecclesia. 


cum  Innocentio  I  epist.  1  n.  6  loqoar.  Quod  etai  deiude  praeprimis  Romanorura 
praesulum  studiis  et  auctoritate  concilii  Nicaeni  c.  18  mutatum  est,  ita  ut  in  fine 

vitoe  tiuuquam  reconciliatio  denegaretur,  tamen  dt  pondere  aeatimando  dclictonan 
(itaque  et  poenit«ntaae  tempore  modoqne)  eacerdatis  erat  judicare  (Innoo.  I  epist. 
25  n.  10).  Unde  etiam  postea  saepe  per  totam  vitam  protracta  poenitentia  est: 
quamdiu  oieunt,  eiempli  gratia  Siricius  epiat.  1  c.  3  de  Chriotianis  apoHtatis  edi- 
xit,  iis  agetaia  poenittittia  eit,  ct  in  vltimo  fine  tuo  rceanciliaiionis  gratia  tribuenda. 

a)  Ita  iterom  correxnuus  laco  pontificit  (cocf.  snpra  not.  15).  Ceterum  etsi 
jam  modo  interrogationia  negativae  (qnasi  num  praemitteretur)  legatur  locos, 
tamen  aliqua  ex  parte  mutilus  esae  videtur  nec  cum  aliis  fiatis  coh&erere. 

*•)  Ei.  omitt.  noa. 

")  Similiter  supra  n.  28  et  in  epist.  8  n.  7  et  13. 

'")   Sententiae  adversus  Acacium    latae  additnm  fuisse  tuinquam  nolvcndmn, 


>vGoogIe 


EP18T0LA  1.  303 

28.  Sed  et  tunc,   inquia,   Acacius  lecum  communicabal ,   quando  (a.488 
Timotheus  haereticus  vel  iste  Petrus   sub  tyranno  Basiiisco  Alexandri-  '' 
natn  tenebat  ecclesiam.     Vere  dicis,    sed   his  tunc   Acacius  minime 
eommanicabat,  et  in  mea  eommunione  durabat.  Unde  potius  si  vim 
patitur  Acacius,  et  nunc  talem  se  debet  exhibere,   qualem  se  ex- 
hibuit  sub  Basilisco  tyraimo  haeretico  peraecutore  suo. 

29.  Sed  nunc,  inquis,  utititatis  interest  reipublicae.  Sed  sacer- 
dos  allegare  debuit,  utilitatis  interesse  potius  pubbcae,  ut  divina 
communio  et  fides  iutegra  servaretur.  Utilis  est  reipublicae  religio- 
nis  eversio,  et  utilis  non  erit  reipublicae  religiouia  integritas?  Ne- 
scio,  ai  suut  ejusdem  religionis,  qui  ista  praetendunt,  et  si  ejusdem 
religionis  debeant  homines  ista  praetendere4*)  .  .  .  quein  vellet  de 
suis  et  eibi  fidelibus  subsistere  sacerdotem,  excluso  Johanne,  dum 
modo  catholicum  et  communionis  nostrae  suspectis  locis  pateretur 
praesidere  pontifieem.  Nonne  evidenter  haec  res  facit  causam  Jo- 
hannis  esae  meliorem,  dum  eo  excluso  et  haeretico  subrogato  non 
persona  hoe  meruisse  monstratur,  sed  expugnatio  fidei  catholicae 
proeuratur? 

30.  Nos M)  non  in  Acacium  ideo  sententiam  tulimus ,  quia 
homo  est,  quia  Acaciua41)  dicitur,  quemadmodum  de  quolibet  haere- 
tico  dici  potest;  sed  propterea,  qiria  sit  persona  praevaricatrix.  Ita- 
que  malefactum,  quod  in  ea  est,  punitur  irrogatione  sententiae :  quae 
praevaricatio,  quod  maleficium  si  recedat,  jam  non  erit  illa  persona, 
in  quam  sententiam  insolubilem  proferre  sum  visus.  Bemanebit 
enim  homo  et  Acacius,  quem  non  damnatw),  in  quantom  homo  est 
et  hominis  nomine  censetur,  sed  in  quantum  praevaricator  et  male- 
factor  est.**)     3i  ergo  desinat  esse  praevaricator  et  malefactor,   cui 


etiain  ex  Fcliciis  II  epiatolis  6  n.  2,  14  n.  6,  16  n.  i  et  Gelasii  tractatu  IV  n.  6 
saq.  compertum  habemus.  Siraulque  ibi,  ut  binc  et  ex  seqnentibiu  n.  36  et  39 
resdacimiis,  curatio  totiut  Eccletiae  quasi  couditio  solutiouiB  posita  erat.  Simi- 
titcr  in  sententia  advenms  Vitalem  et  Misenum  adjectum  eet,  tamdiu  eot  forc 
mtpentoi,  donec  auctorc  Deo  et  aduiiu  catholicorwn  principum  vet  populi  Chriiiiant 
Alexandrtna  catkoUcum  sacerdotem  recepittet  eccleiia  (Gelasii  epist.  30  n.  8  et  9). 

*•)  In  lacuna  hac  cum  Maffejo  Buppleverim:  Tolerari  poaet,  ti. 

u)  Ineipit  expticatio  iltiua  sententiae,  quae  jam  u.  27  breviter  pentricta  est, 
Acocium  anatbematJB  vinculo  nuagnam  tohendum  esse,  quaeque  deinde  longint  in 
tractatu  IV  diaputatur.  Eaec  quidem  usque  ad  verba  et  incipiunt  etie  quod  non 
erant  vet  eserti  et  ptantari  codices  P*  H'  in  additaraentJB  collectionis  Hadrianae 
hac  iiucriptione  minio  notata  proferunt:  F.x  epiitota  beati  Pape  QctatU  adoritn- 
taiei  de  vitanda  comnuinione  Acacii,  ubi  datur  inlelligi  nullum  eite  vinadtttu  intotu- 
bil»  niti  ctrcu  illoi,   gtd  tn  errore  persittunt. 

*')  H'  ad  acaeim    dieitur.     HOI  editi  malefactum  ett,   quod  in  eo  ett  ptmitum; 

P*  H*  H"  seqnimur. 

u)  H"  damna,   fortasae  duainii  legendum;  damaat  acilicet  tententia  intolubUii. 
u)  Verba  eit  usqae  ad  et  malefactor  com  H*  N1  addimui.    Deinde  H<  poeni- 
tent  (atii  penitat)  ...  indpiat  (al.  inetptet)  ...  Sed  ineiptet  (al.  tncipientt)  eue. 


byGoogle 


304  S.  GELASII  PAPAE 

^a'.iRv>  ^ntentia  mea  insolubilis  est,  jam  ia  eo  haec  sententia  mea  insolu- 
bilis,  remoto  illo  cui  illata  est,  locum  penitus  non  habebit:  alter 
enim  erit  quam  ille,  cui  illata  sententia  est,  dum  incipiat  non  esse 
quod  Fuit,  vel  nori  boc  esse,  cui  illata  sententia  est.  Sed  iacipiente 
esse  quod  non  fuit,  vel  hoc  tantum  incipiente  esse,  cui5')  mea  non 
est  illata  sententia,  non  remanebit  omnino,  ubi  stet  prolata  senten- 
tia.  Nam  quamdiu  in  hoc  manet,  cui  illata  sententia  est,  vere  in- 
solubilis  est  illa  sententia  cum  eo,  cui  iUata  est  insolubiliter ;  quuni 
autem  hoc  non  erit,  etM)  si  in  eo  non  manserit,  cum  illo  maleficio, 
cui  illata  insolubilis  est,  illa  sententia  sine  dubitatione  transibit.  In 
isto  ergo  erit  solubilis,  immo  nec  erit,  cuiSB)  illata  non  est;.  immo 
ab  hoc  erit  extranea  et  alieua,  cui  eam  nou  constat  illatam.  Quia 
in  Acacio  maleficium  et  praevaricatio  accepit  illam  insolubilem  sen- 
tentiam,  non  quod  homo  est,  non  quod  Acacius  nuncupatur;  remoto 
ab  eo  maleficio,   erit  cum  omni  vi  sua  et  causa  remota  sententia. 

Matth.  Ne"'!)  quando,  inqnit,  converfarttur,  et  sanem  eos.  Iloc  de  illia,  qui  cor 

'    '  crassum  habebant,  et  videntes  non  videbant  et  audientes  non  audiebant. 

Numquid 5a)  Deo  inspirante  non  sunt  ex  iisdem  Jndaeis,  de  quibus 

Jea.6,10. dictum  est:   videntes   viderunt,   audientes  audierunt  et  corde  credide- 

yf^fiderunt'?  sicut  apostoli  et  tot  inillia,  quas  reliquias  satvas  factas  esse 
Bom.  testatur  apostolus,  qui  hunc  sensum  ita  tractat,  ubi  dicit:  nam  et 
1^'j  ego  Israelita  sum.  In  Scripturis  autem  invenimus  et  illatam  inter- 
minabilem  sententiam  in  plerosque  peccatores,  quibus  tamen  a  pec- 
cato  discedentibus  sit  remissa:  et  quosdam  dictos  occidi  et  vhiificari, 
dum  in  his  necatur  quod  fuerunt,  et  incipiunt  esse  quod  non  erant, 
vel  everti  et  plantari.b9) 

31.  Si00)  vi  imperiali  premitur  Acacius,  ut  ista  faciat  quae  facit, 


")  Ita  H".  Editi  cum  N1  te  cum  ea  non  e.siti  Wala.  In  F*  totum  usque  ad 
prolala  tententia  deeet. 

**)  Bditj  etti,  moxque  P*  remaraerit. 

")  Cui  ad  in  itlo  respicit,  quasi  BCriptum  esaet:  In  Uto  erit  solubitii,  immo  in 
isto  nec  erit  omnino,  cui  etc. 

")  Ita  ordinem  ex  omnibus  codicibus  (F*  IP  N*)  restituimus,  quem  Maffejus 
sic  invertit:  In  tcripturii  autem  itwenimus  etc.  uaque  ad  eeerti  et  planiari.  Deinde 
inEerens  illud  n.  34  Triduum  et  fiinive  usque  ad  miscricordiam  comequantur,  por- 
git:  Neqaando  inquit  usque  ad  fiam  et  ego  Itraelita  lum.  Porro  simillima  argu 
mentatio  in  Gelasii  tractatu  IV  n.  10. 

M)  Ita  correxit  Maffejus.  F*  H'  N"  Numqmd  eo  (P*  Ifam  quad  fleo>  iiupiranle 
rtntt  cx  iitdem. 

**)  Hic  desinunt  F*  H9.  Hucque  Haflejus  et  sequentes  transtulerunt  illara 
senteutdam,  quam  praevio  codice  N1  demum  n.  34  producimus:  Triduum  et  Ni- 
nine  etc.  usque  ad  miiericordiam  contequentur.  Etai  revera  magis  hoc  loco  illa 
convenirent,  tamen  ordinem  codicis  mutare  nohumus. 

**)  Revertitur  auctor  ad  idem  argumeutum,  quod  jam  saepius  tractavit 
(conf.  n.   12,   13,  22,  26,  27).     Ejusmodi  repetiuoues  satis  indicio   sunt,   totam 


>vGoogIe 


primum  imperatorem  contrn  fidem  catholicam  facere ,  ac  per  hoc  (»•  *88 
11011  esse  catholicum,  ipse  profitetur.  Non  est  ergo,  quare  a  nobis 
dici  persuadeat,  quod  ipse  depromit  vei  quod  ipse  testatur.  Deinde 
hoc  ipso,  quo  se  vim  pati  perhibet,  malum  profitetur  esse,  quod 
facit,  et  contra  fidem  catholicam  se  agere  demonstrat:  cur  ergo  me 
hortatur  et  petit  hujus  rei  complicem  esse  debere,  quam  fatetur 
esse  perversam?  Si  autem  malam  non  esse  contendit,  restat,  ut  non 
jum  se  vim  pati  ab  imperatore  persuadeat,  quum  sponte  sua  id  fa- 
ciat,  quod  bonum  esse  confirmat.  Quum  enim  bonum  dicit  esse 
quod  facit,  sponte  hoc  se  facere,  tamquam  quod  putat  esse  bonum, 
sine  dubitatione  desiguat.  Nou  ergo  hoe  compulsus  facit  Acacius, 
quod  invitus  non  facit  tamquam  malum,  sed  sponte  tamquam  bomim. 
Si  enim  eompulsus,  utique  invitus;  si  invitus,  utique  malum  est; 
uon  ergo  sponte  facit,  tamquam  hoc  bonum,  sed  tamquam  malum 
invitus:  si  non  invitus  tamquam  malum,  sequitur,  ut  sponte  tam- 
quam  bonum.  Studio  ergo  et  voto  et  voluntate  et  judicio  proprio, 
non  coactus;  non  ergo  vim  patitur,  sed  sponte  delinquit. 

32.  Sed  obstinatione  vestra,    inquis,    in  pertculum  causam  tottus 
Ecclesiae  adducitis.     Si   fidea   communioquo   catholica  custoditur,   in  i 
periculum  religio  venit  vel  periclitatur  religio?     Et  si,   quod   absit, 

fides  communioque  catholica  violatur,  in  periculum  religio  non  ad- 
ducitur  vel  salva  religio  est?  Absit,  ut  hoc  quisquam  catbolicus  et 
apostolicae  fidei  filius  dicat. 

33.  Sed*')  apostolicae  sedis  dignitalem  ista  obstmatione  minuttis. 
Si  fides  communioqne  catholica  servatur,  dignitas  sedis  apostolicae 
minuitur,  si  illa  violatur,  sedis  apostolicae  dignitas  manet?  Absit, 
ut  hoc  Christdanus  catholicusqne  depromat.  Si  fides  catholica  et 
communio  laeditur,  respublica  juvatur,  et  si  iila  salva  sit,  respu- 
blica  laeditur?  Absit,  ut  hoc  Christianus  et  catholicus  profiteatur. 
Si  fides  catholica  et  communio  servetur,  imperator  laeditur,  et  illis 
violatis  imperator  non  laeditur?  Absit,  ut  hoc  Christiatius  et  catho- 
licus  imperator  dicat,  vel  aliquis  catholicu»  Christianus  dicat  debere 
fieri,  hoc  est:  laedi  fidem  et  communionem  deberi  catholicam,  ne 
imperator  laedatur,  quia  si  servetur  fides  catholica  atque  communio, 
imperator  laedatur.  Nos  imperatorem  tantum  amamus"),  ut  veli- 
mus  eum  facere,  quod  pro  salute  ipsios  sit,  quod  pro  anima,  pro 
conscientia  ipsius  est.     Pontificibus  catholicis  etiamsi  qua  probatur, 


ii  ultinm  manua  nondum  ad- 

")  Eadem  conferantur  in  Gelasii   epintolia   10  n.  10,  12  n.  3,  et  reeurrnnt 
infra  n.  41. 

")  Similiter  Zeuonem  monuit  Felii  II  epiat-  1  n.  1  et  Anaetaaium  Gelasins 


byGoogle 


306  S.  GELASIl  PAPAE 

(a.  488  relaxet  ofiensam03);  ipsius  est,  quod  conscientiae,  quod  animae  Buae 
/  et  saluti  scit  prodesse,  faccre;  si  non  vult,  quae  in  his  sunt  utilia 
facere,  ipse  viderit.  Nos  et  apnd  eum  et  apud  homines  absoluti  su- 
mus;  nam  si  apud  eum  etiam  pro  criminosis  intervenire  pontifices 
decet,  quanto  apud  eum  magis  convenientius  eat  pro  saeerdotibuB. 
iutervenire  pontifices?  Si  pro  sacrilegis  ipse  intervenit,  quanto  ma- 
gis  pro  iis  nos  intervenire  convenit,  qui,  sicut  dicit,  eum  laeserunt? 
34.  Quid  me  vultis  exaggerare  praevaricationem  Acacii  dam- 
nationemque  firmare,  ut  magis  ac  magis.videar  inconstans  et  meae 
contrarius  esse  sententiae  ?  Ego  si ,  quod  absit,  complex  mali  essem 
effectus,  nunc  remedio  egerem,  non  remedium  ministrarem;  et  sedes 

Pgalm.  beati  Petri,   quod  Deus  non  sinat  fieri,  aliunde  pctcret,   non  prae- 

117,13.  beret  ipsa  remedium.  .  .  .  Triduum 84),  et  Ninive  subvertetur;  item  de 
Jes.38  6.  KSe  Ezechia,  adjectis  quindccim  annis  post  denuntiationem  mortis 

'  Rom.  ad  vitam;  item  de  ramis  fractis  et  inserendis;  et  de  iisdem  ramis: 
28  et  M  a" non  Permanser'nt  m  increduiitate,  mtsericordiqm  consequentur.  Quare, 
quia  sententiam  tulimus  in  Acacium,  indignamini.  Quod  nisi  fecis- 
aemus,  catholicam  communionem  ab  haeretica  et  damnata  commu- 
nione,  cni  se  hic  miscnerat,  discernere  et  tueri  et  inviolatam  eer- 
vare  ntdlatenus  poteramus.  Quomodo  nos  eorapellitis,  iterata**) 
quodammodo  constitutione  cnm  ezaggeratione  praevaricationis  Aca- 
cii  justam  sine  dubio  .firmare  et  congeminare  sententiam?  Numquid 
Misenus  et  Yitalis  poterunt  recipi,  nisi  dicant  anathema  Petro  Ale- 
xandrino  et  omnibus,  qui  ei  post  anathema  communicaverunt  vel 
communicant  ?  Damnabunt  enini  nobis  definientibus  iterum  ipsi 
consequenter  Acacium.  Quomodo  ergo  eum  vultis  absolvere?  An 
grave  videtur  semel  damnatum  Acacium,  et  bis  damnatum  non  erit 
grave?  An  vultis  sive  per  vos  sive  per  nos  videri  vel  dici  sedem 
apostolicam    circumventam -fuisse?    Eccees)    poposcimus   vos;   ecce 

")  De  hac  quidem  catholicorum  episcoporum,  quae  praetcndebatur ,  ofienBa 
imperatoris  pluribua  perstringit  Gelaaius  epist.  10  n.  6,  27  n.  2  et  8.  —  Editi  ibi- 

dem  etiamri  guae  . . .  relaxetur  ojfensa  (N1  qua  . . .  relaxet  o/fema).    Moi  cditi  apud 
Deum  (ubi  N1  apud  eum). 

")  Ut  jam  uot.  67  et  69  monuimus,  hi  scripturae  textus  a  Maffejo  et  seqaen- 
tibue  praemiBsis  verbia  ci  alia  ad  finem  ri.  80  tranalati  sunt.  Codei  eos  hoc  loco 
praebet,  librario  vitium  loci  litera  H.  (i.  e.  reguire)  ad  oram  et  aignis  f-f-  adfinem 
BCriptis  lectori  notante.  Nec  tamen,  alterius  codicis  ope  destituti,  mutare  quid- 
quam  fas  duximus.  Porro  textus  Jonae  3,  4  ibidem  secundum  Septuaginta  et 
Theodotionis  Symmachique  interpretationes  datur.  Vulgata  cum  textu  He- 
braico :   adkuc  quadraginia  diei  el  Niniveh  lubuertelur. 

•*)  His  quidem  verbis  nil  aUnd  vult  G-elasiua,  quam  insulsas  Graecpram.  vo- 
ces  refatare,  qui  Acacii  simul  et  legatorum  absolutionem  poBtulabaat.  Horum 
quippe  abeolutionem,  monet,  necessario  illiu»  iteratam  exaggeratamque  damna- 
tionem  includere.  8ed  in  sequentibus  n.  36  unam  tantum  Acacii  damnationem 
praeceBBisae,  id  quod  Valesius  et  Fagius  negarant,  aperte  docetor. 

H)  Haec  quidem  parum  cum  toto  cohaerent  et  fortasse  Ubrarii  inouria  aliunde 


^glizedbyGOOgle 


EPISTOLA   1.  301 

seripsistis;  eeee  non  dignatus  est  ille  rescribere  nec  vobis  nec  (&< 
mihi.n)  Videtis  obstinatam  perniciem  pravitatis:  nonne  et  propter  re- 
ligionem  et  propter  injuriam  vestram  debetis  unanimes  esse  nobiscum? 
35.  IHcite  nobis,  inquiunt,  utrum  Vitalem  et  Misenum  absoiuturi 
sitis,  an  non.  Respondemug  et  quaerimus  et  nos  a  vobis,  utrum  eos 
salva  fide  et  communione  catholica  etsedia  apostolicae  reverentia 
absolvi  velitia,  an  non.  Si  salvis  illis  non  vultis,  non  eos  boc  modo 
vel  hujusmodi  ratione  solvemus.  Sed  promisistis,  inquiunt.  Quod 
promisi  legitur**);  hoc  nunc  implere  contendo.  Promisi  enim  delibe- 
raturum,  guomodo  juste  videantur  absolvi;  boc  etiam  nunc  sine  du- 
bitatione  promitto.  Scitote  ergo  deliberationem  nostram  ad  hunc 
modmn  esse  perductam:  quia  istos  absolvere  non  valemus,  nisi  ut  , 
juste  iiostni  sententia  ante  tempus  videatur  esse  laxata,  nisi  eos 
exoneremus  praevaricationis  pondere  excusabilioresque8*)  reddamus, 
dignumque  sit  nostram  in  eos  anticipare  senfentiam,  qnos  rainoris 
culpae  probaverimus  inventos:  satisque  esse  dicamuB,  ex  eo  ipso, 
quod  aliquid  in  sna  desidia  deliquermt,  liucusqne  correctos  et  a 
sacra  communione  submotos.  Ut  autem  eos  relaxemus,  circumven- 
tos  deceptosque  dicimus;  sequitur,  nt  quantum  istos  levamns,  tantum 
opprimamus  Acacium.  Neque  enim  jam  vel  istis  aliud  dicere  ve!  nobis 
licet  aliud  aestimare,  quara  -illum  esse  totins  praevaricationis  aucto- 
rem;  siquidem  id  istorum  confessio  synodalibus  dizisse  teneatur  in 
gestis.  Itaque  si  assertionibus  iteratis  et  professione  geminata  re- 
centique  tractatu  atque  decreto  justam  esse  sententiam,  quae  in 
Acacium  sit  prolata,  cum  totius  utiqne  praevaricationis  exaggera- 
tione  iirmemus;  vos  reperite,  quomodo  postea  possit  abeolvi,  quem 
repetita  quodammodo  contestatione  damnamus.  Quemadmodum,  in- 
quam,  molimtir  abaolvere,  totius  vinculis  praevaricationis  obstringi- 
raus,  et  quem  levare  nitimur,  toto  pondere  damnationis  obruimus. 
Itaque  aut  isti  exspectent,  ut  curatione 7U)  totius  Ecclesiae  secundum 
sententiam  liberentur,  aut  spondete  nobis  sub  jurejurando,  nunquam 
de  Acacii  absolutione  quidpiam  ease  poscendum.     Cur  enim  est,   ut 


huc  traiulata  Bunt.  Qune  autem  ibi  memoratur  pontificis  ad  episcopOfl  Orien- 
talea  pro  mooeado  Acacio  inoitatio,  cum  illorum  ecriptis  deperiit.  Conf.  notitia 
epiat.  Felic  II  non  e-tflt.  n.  I.  • 

")  N*  regi,  quod  cum  Hatf.  correximua.  Deinde  N3  sohtmticr ,  nbi  Maff.  sal- 
vemue,  noa  solvemus  correxiinuB.  , 

w)  Et  naec  quidem  epiBcoporum  Orientalium  proVitale  etHiseno  interces- 
sio  cura  pontificip.  promiseione  deperiit;  conf.  notitia  epist.  Felic.  II  non  eiatant. 
n.  XIV  et  XV. 

**)  Editi  cum  Maff.  eurabilioresgue  ...  Si  aulem,  ut  eoi  reliixemv*  ...  jtmvetf- 
lis  aliad  dicere,     Moi  pto  Quemadmodum  malim  Quem  dum. 

''")  Ut  jam  supra  not  48  monuimus,  sententia  in  Acacinm  ita  lata  fuisse 
videtur,  nt  non  niri  curatione  iotiui  Eccleitae  h.  e.  sublatione  totius  schiBmatia 
solveuda  eeiet.  —  Hox  N*  Cnm  enim,  et  deinde  editi  prudittutiis. 


zodbyGoogle 


308  S.  GELA8II  PAPAE 

88  eum  sic  velitis  absolvi,  ut  in  omnibus  et  conscientiam  nostram  et 
1  famani  faciatis  exponi?  Conscientiam,  si  absolvam,  quem  totius 
perditionis  auctorem  se  ipse  professus  est:  famam,  totius  mutatae 
sententiae.*-  Nec  potest  dici,  quod  quum  in  istos  tamquam  m  aucto- 
res  malefactorum  fuerit  usque  ad  certum  tempus")  promulgata  sen- 
tentia,  ideo  ab  his  retracta  sit  tamquam  innoxiis,  ut  in  Acaciq 
usque  ad  id  tempus,  quod  his  fuerat  praestitutum,  quia  auctor  totius 
est  mali,  eadem  qua  in  istos  ratione  servetur.  Quia  in  Acacium, 
utpote  in  auctorem,  insolubilem  dixi  meam  fore  sententiam,  non 
certo  tempore  rclaxandaru ;  quam  si  denuo  confirmo,  definitiojiis  suae 
tenore  mansura  est,  ut  non  possit  absolvi.  Nec  enim  illic  dictum 
eat,  usgue  ad  illud  tempus,  sed  dietum  est,  nunquam  esse  solvendam. 

36.  Sed  quum  hoc,  inquis,  jam  dixeris,  tamen  nunc  eam  moliris 
absolvere.  Sufficit  vel  semel  dictae  sententiae  procurare  solutionem : 
quid  eam  me  vis  meo"iterare  decreto?  Si  semel  latam  indignamini, 
cur  geminare  contenditis?  Si  semel  prolatam  absolvere  videtur  esse 
difncile,  quid  faciemus  de  geminatiene  sententiae?  Forsitan  et  illic 
aliquid  minus  me  cognovisse,  quam  dictum  est,  potero  in  semel 
prolatae  aententiae  resolutione  tractare:  quum  eam  geminata  pro- 
fessioue  firmavero,  quid  me  remedii  vis  habere?  maxime  si  etiam  eo 
tempore  hanc  confirmare  demonstrem,  quo  nitor  absolvere. 

37.  Sed  imperalor  vim  fecil  Acacio.  Hoc  ego  dicturus  non 
sum,  quia  nec  verum  est,  et  accusare  palam  principem  omnino  non 
possum;  certe  vqs  estote  hujus  accusationis  auctores.  Si")  pntatur 
absolvendus,  qui  in  Deum  deliquisse  convincitur,  quanto  magis  ab 
solyendus  est,  qui  in  hominem  dicitur  deliquisse? 

38.  Si7S)  per  id,  quod  dictum  est  in  prolatae  tenore  sententiae, 
cum  adnisu  principis  Christiani  vel  poputi  res  esse  curandas,  et  minus 
eorum  obstinatione  provenit,  voluerjmus  causam  Miseni  Vitalisque 
tractare;   aut  istorum  communione   et  consensione    illi    obstinati''*) 


")  Ibi  Bcilicet  diotum  eat,  tamdiu  istos  fore  tuspenso»,  donec  aitctore  Deo  et 
adnisu  cathoHcorum  principum  vel  populi  C/iristiani  Alexandrina  catholicum  sacerdotem 
recepUset  ecclcsia  (Gelau.  epiat.  30  n.  8).  —  Moi  editi  eadem  guae  in  istos  ralio 
. . .  eum  motiris.     Deinde  N*  metuis,  ubi  cum  Maff.  me  vis  correximue. 

™)  Sequentem  aententiam  ueque  ad'  deliquissc  a  Maffejo  ex  tertu  remotam 
uini.  huc  revocamua.  Quamvia  cum  antecedentibuB  parum  cohaereat,  tamen 
archetvpum  reddidisue  satiua  visum  est. 

")  Ita  N*.  Editi  Per  td ...  airandai,  hoc  mimts  . , .  provcnit.  Si  voluerimus  . , . 
tractare  quorum  communione. 

M)  Ita  Acoemitensee  Felici  retulerant,  ante  aduenlum  quidem  Vitalis  et  Miseni 
i»  urbem  regiam  Petri  nomen  in  saeris  diptychii  occulte  recitahtm,  exinde  vero  dh- 
btice  recilari  coeptum  (Evagr.  III /20).  Qni  licet  etatim  monuit  epist,  10  n.  Is  nul- 
lus  per  tale  commissum  (Bcilicet  legatorom)  sit  immemor  sui,  nec  nos  aestimr.t  t"n  apo- 
itoHcae  traditionis  defensionc  dcflcere;  tamen  mox  andivit,  nonnullos  ex  monasteriis 
(CoHBtantinopoli)  esse  deeeptos  atque  ad  inimicos  Dei  traniiitte. 


>vGoogIe 


sunt  redditi,  et  istos  oneramus,  quos  putamus  absolvi,  itemque  (»■  **8 
iatoram  exaggeratiane  peccati  sententia  nostra  fit  irreTOcabilis  a —  ' 
tempore  praestituto.  Sic  enim  de  istorum  receptioiie  tractandum 
est,  ut  conscientia  nostra  et  existimatio,  quorum  interest  maxime, 
in  Bententiae  suae  revocatione  curetur,  et  juste  nos  eam  ante  tem- 
pus  revocasse  vel  remisisse  doceainus:  ut  etiam  consolemur  eos, 
qui  in  fide  catholica  perseverant,  de76)  istorum  communicatione 
probantes,  non  nostro  eos  tunc  communicasse  mandato,  nec  eorum 
communioni  praebuisse  consensum,  et  secum  nos  in  fide  catholica 
perdurare.  Et  ideo  ipsi  qnoque  nobiscum  nituntur  esse  constantes. 
Qnodsi  istis  sine  aliquo  colore  justitiao  ante  praestdtutum  tempus 
sententiam  relaxatam  audierint,  ex  nostra  voluntate  eos  communi- 
casse  credituri  sunt;  et  hoc,  quod  suspendere  visi  sumus,  fortasse 
simulatorium  ad  excnsationis  umbram,  et  nos  transgressoreB  merito 
judicabunt:  ipsique  aut  deficient  et  illorum  communioni  se  tradent, 
aut  jure  nos  damnabunt  tamquam  communionis  alienae  vcl  catho- 
licae  xiolatores  communionis. 

39.  Quomodo  ergo  ista  curentur,  justa  ratio  est  quaerenda. 
Quae  nulla  est  alia,  nisi  ut  isti  releventur  et  excusentur,  quos  vo- 
lumuB  ante  constitutum  tempns  absolvi,  justaque  videatur  nostra 
remiBsio;  hoc  antem  fieri  potest,  si  in  Acacium  cuncta  transgressio 
.  transferatur.  Quod  et  illi  ipsi,  qui  in  fide  catholica  perseverant, 
magis  fieri  ardenter  exspectant;  in  illum  enim  plus  saeviunt  quam 
in  istos,  tantique  habebunt  ietoa  relaxari,  dummodo  in  illum,  tam- 
qnam  anctorem  praevaricationis,  omnia  audiant  malefacta  transferri. 
Quod  quum  fuerit,  sine  dubitationesubsequitur,  ut  justa  sit  poena, 
id  est  justa  damnatio,  quae  ei  pro  his  videatur  infiicta;  quae  da- 
mnatio  in  aui  tenore  insolubilis  ease  monstratur.  Itaque  fit  persona 
irremediabilis  Acacii  in  exaggeratioue  criminis  et  conventione  vin- 
dictae.  Nam  si  citralione  totius  Ecclesiae  persona  Acacii  liberetur, 
et  isti  secundum  sententiam  nostram  erunt  modis  omnibus  absoluti: 
ita  hoc  genus"),  quod  supra  diximuB,  quia  non  adnititur  imperator 
aut  populus,  alterutram  partem.  non  expedire  poterit,  sed  gravare. 
Unde  nonnisi  il]o  solo  modo  rebus  remedium  providendum  est,  ut 
prius  de  absolutione  agatur  Acacii  cum  totius  dumtaxat  Ec-clesiae 
sanitate,  et  sic  istis  sit  suo  ordine  relaxatum.  Si  Acacius  autem 
modis  omnibus  absolvi  noluerit,  istorum  persona  illiua  aggravatione 
levabitur,  eo  magis,  quod  e£  oblatum  sibi  Acaciua  respuisse  con- 
vjiicitiir,  et  nostra  erit  excusata  sententia,  et  de  istorum  absolutione 
ante  tempus  impenBa  et  de  illius    cum  exaggeratione  oriminis  da- 


"•)  N'  perperam  de  istorum  exr.ommunicatione  probantibm  . . .  quod  Utis  si 
rdaxatam  «x  nostra  voluntaie. 

")  Sriucet  senttntiae  nottrae,  qua  VitalU  tl  Misemu  comlricti  sunt. 


3,9,liz0dbVGOOgIe 


310  S.  GELA8II  PAPAE 

(a.  488  mnatione  finnata.  Ideo  illi  perstant  in  fide  catholiea,  qui  m  Orientc 
~~  ■'  persistunt,  quia  a  me  eam  defendi  vident  et  animantur  ex  me:  alio- 
quin  aut  et  illi  corruent  me  faciente,  ant  si  me,  quod  absit,  deci- 
dente  illi  perstabunt,  apud  Deum  hominesque  me  jure  damnabunt. 
llli  me  etiam  sub  persecutione  poeiti  non  desernsrunt;  ego  illos 
sine  persecutione  deaerturus  snm?  Quid  Deo,  quid  hominibus  inde 
dicturus?  Poesum  illi  dicere,  aliter  me  damnationem  in  Acacium 
non  firmare  potuisse,  nisi  nt  Vitaleni  et  Uiseiium  absolverem  illius 
exaggeratione  peccati;  ut  autem  Acadum  exaggerato  ejus  malo  post- 
modum  cogar  absolvere,  quid  ei  sum  rationis,  quid  negotii  redditurus? 

40.  Sed17)  n  per  Acacium  curatur  omnis  Ecclesia,  inquis,  e»t  tanii 
unius  hominis  absolutio,  est  tanti  quovis  tempore  et  quandocunque  unhis 
kominis  abtolutio?  9ed  meae  interest  conscientiae,  et  meae  levitatis 
opprobrium78).  Nam  si  per  Acacium  curator  Ecclesia,  hoc  ipso 
docetur,  quia  quae  potuit  per  hnnc  curari,  id  eet  eo  correcto,  per 
hunc  etiam  laesa  videatur,  quum  potnerit  illo  non  peccante  non  laedi. 
Sed  si  istorum,  inquis,  pondus  in  Acacium  jactaveris,  istos  reete  ab-  ■ 
solvis:  quum  item  Acacius  eaerit,  ut  curetur  Ecclesia,  Acaciwn  conve- 
nitnter  absolves.  Si  m  hoc  spes  est,  cur  enm  damnationis  pondere 
me  urgere  compellis,  qnem  posse  vei  debere  teeteris  abeolvi?  Esto, 
hi  absolvi  possint  Acacii  pondere,  me  qnare  vis  enm  onerare,  quem 
uitor  absolvere?  Quia  aliter,  inquis,  istis  non  potest  subveniri:  at  per 
hoc  aut  illum  vis  obrui  aut  me  exponi. 

41.  Sed  priviiegia,  inquis,  vestra  hac  obttinaiione  minuitis.  Igi- 
tur  ne  minus  juris  habeamus,  efficiamur  haeretiei,  et  ne  amittamus 
ecclesiasticae  privilegia  potestatis,  amittamus  ipsam  religionem:  ne 
minor  sit  diguitag  apostolicae  sedis  in  paucis,  erret  in  multis?  Ne- 
scio,  si  quis  dicat  falsitatem  sequendam  potras  esse  cum  plurimis, 
quam  veritatem  servandam  tuendamque  cum  paucis.  An  ideo  fal- 
sitas  non  erit  falsitas,  quia  cum  multitudine  tenetur?  Ideo  yeritas 
nou  erit  veritas,  quia  habetur  in  paucis?  Quum  veritas  non  in 
multitudine  sed  iu  quantacumque  sui  parte  vel  portione  consistat, 
religio  autem  nonnisi  in  veritate  sit  fiia,  privilegia  vero  ejus  non- 
nisi  iu  eo  constent,  ubi  est  firma  ipsa  religio.  An  veritas  si  in 
paucis  fuerit,  veritas  non  erit,  et  falsitas  in  multis  non  erit  falsi- 
tas?  FaUitas  in  multis  major  est  error,  veritas  in  parvo  nullum 
sustinet  detrimentum,  quia  in  quantacunque  sui  parte  veritas  fixa 
consistit;  et7')  et  sicut  multitudo  non  efficit,  ut  falsitas  non  sit 
falsitas,    ita  nec  parvitas  efficit,  ut  veritas  non  sit  veritas.     Sunt 

")  Si  recte  intelligo,  hoc  eilji  ieta  objectio  vult:   Quod  id  attinet,  ut  Aracius  - 
non  aliter  solventha  dicatur,  nUi  per  iptuni  curttur  oimia  Ecclceia ,  nonne  iniqua  talis 
ronditio,  nan  tanti  uniut  hominix  a/isoiutio  eWf        « 

")  Ed.  addunt  agUur. 

'")  SimilitorNicolrtnu  I  in  epiutola  ad  Michaelem  imperatorem  (Migue  Patr.  lat. 


^igilizedbyGOOgle 


EPISTOLAR   1.   2.  311 

innumera  exempla,  quibus  doceatur,  in  raultis  falsitate  grassante  in  (»■  *ss 
paucis  constitisse  veritatem. 

42.  Sed  abominamur  hoe,  inquis.  Quid  igitur  faciemus?  Ne 
veritatem  teneamus  in  paucis,  erremus  iu  mulids?  Absit,  inquis. 
Bespnamus  ergo  vel  cum  plurimis  falsitatem,  dummodo  teneamus 
vel  in  paucissimis  veritatem.  Nonne  toto  mundo  falsitatem  tcnente, 
in  apostoHs  ita  constabat  Ecclesia,  sieut  mandabat  et  veritas? 
Nonne  toto  populo  deerrante  in  Beptem  millibus  apud  Israelitas  man-  \!r& 
sit  Ecclesia?  Et  si  cuncta  curramus,  invenimus  innumera:  nonne 
scriptum  eBt,  arctam  et  angustam  esse  viam,  quae  ducit  ad  .vitam,  ia-  /^h1' 
tam  spaliosamque  quae  tendit  ad  morlem? 

43.  Quid,  quod  Uli,  inquieg,  dicunt  se  tenere  quod  rectius  est. 
lnterim  jam  falsum  erit,  quod  se  fatentur  id  tenere  quod  nos;  si 
enim  melius  tenent,  aliud  tenent.  Jam  consequens  est,  ut  se  pro- 
bent  meliua  tenere  quam  nos.  Si  melius  tenent,  abstineant  se  a 
me,  qui  male  teneo:  corrigi  ad  fidem  et  sequi  quod  melius  est, 
voluntate  debet  venire,  non  vi.  Ego  illi  molestus  non  sum,  ille 
mihi  quare  molest.ua  est?  Ego  ut  me  corrigat  non  peto;  non  pe- 
tenti  quid  ingerit,  quid  se  infert  invito?  Si  nullain  meam  putat 
esse  sententiam,  contemnat  illam;  quid  tantopere  poscit  eam80)  ab- 
solvi?  Si  poscit  absolvi,  et  esse  alicujus  utique  momenti  non  dubi- 
tat,  et  justae-damnationis  esse  confirmat,  qua  se  teueri  dectinat  ob- 
strictum.  Itaque  fateatur  errorem,  cui  est  illata  sententia;  deponat 
errorom,  et  vacua  sententia  est.  Si  injusta  est,  tanto  eam  curare 
non  debot,  quanto  apud  Deum  et  Ecclesiam  ejus  neminem  potest 
iniqua  gravare  sententia.  Ita  ergo  ea  se  absorri  non  desideret,  qua 
se  nullatenus  perspicit  obligatum;  si  vero  ea  se  jndicat  obligatum 
et  poscit  absolvi,  utique  non  praetendit  injustam,  quae  eum  potuit 
obligare,  atque  ab  eadem  poscit  absolvi,  quia  non  potuit  obtigare 
nisi  justa.  Justa  autem  si  est,  nonnisi  damnato  errore  justa  cognos- 
citur.  Itaque  de81)  absolvenda  justae  obligatione  sententiae  errorem 
fateatur:  ponat  errorem,  quo  eum  ligatum  tenet  justa  sententia;  eo 
sublato  obligationis  causa  resolvitur. 

Epistola  2.  * 

Gclasil  papae  ad  Laurentinnrde  Lignido.  (a.496.) 

Ad  pontr/lcaium  recens  astumptut  pro  mediciia  quadam  orthodoxiae  et  de  more 
decessorum  tuorum  fidei  formulam  ad  tcclcsiat  mittit. 

1.  In  protixitate  epistolae  dilectionis  tuae  etc.  [est  Anastasii  II 
papae  epistola  3,  ubi  videsis.]. 

t .CXIX  col.  946) :  numerus  pusillut,  ait,  nec  ubest,  ubi  abundat  piefas,  necmuHiptex  prodett, 
vbi  regnat  impittat;  et  non  mulliludo  ttd  cauta  damnationcm  vel  justiflcationem  adducit. 

■°)  Editi  omitt.  eam,  moxqoe  add.  nom  (ante  deciinat). 

")  Ed.  ad  toteendgm  ...  obligatumem.  i 


>vGoogIe 


312  S.  GELASII   PiPAE 

Epistola  3. 

.)  Gclasii  papae  ad  Euphemium. 

Euphemii  blandas  iniinuationet  declinant  (n.  1— 7)  et  cautat  pro  defentione  AcacU 
prolattis    diluens  (n.  8— 11),    religioiut   pontifex   concordiam    tccuuiarum    nonniii      p.  26. 
hujut  Aeacii  tieut  ovmium  damnalorum  cotnmunione  abjecta  rettitui  potte  otttn- 
dit  («.  12 — 16),  idque  ut  fiat  tub  timore  divini  judirii  inttal  (n.  16). 

Dilectissimo  fratri  Euphemio1)  Gelasius. 
1.  Quod  plena3)  eupimus  atqne  sincera  fidei  eommuiiionisque 
catholicae  redintegratione-  firmari,  asserit  tua  dilectio : .  quod  alteri 
solus  non  sufficit3)  auditus,  nisi  per  litteras  spectaverit  significan- 
tiam  provocantem  de  his,  quae  circa  nos  dispensatio  divina  perfecit, 
ut  sic  in  secundis  vicem  salutationis  impenderem.  Non  arbitramnr, 
vel  dilectionem  tuam  vel  ahquern  eic  hoc  sperare  potuisse,  ut  puta- 


')  S'EupAimio  (et  in  inecriptione  adEphimium),  FdF'n Eufymin;  c1  Eunifimio,  a'cc 
Euphemiano  praeter  thbb.  fidem  et  omnium  antiquorum  scriptorum  auctoritatem. 
Hi  praeterea  Euphemium  orthodoxae  fidei  studiosum  fuhse  raagno  conaenau  tra- 
dunt.  Docet  nominatim  Evagrius  h.  e.  III,  23,  eum  acceptia  Petri  Fullonis  ad 
Flavitam  litteris,  in  quibue  Calchedonensi  concilio  anathema  dioebatur,  inde  tc- 
hementer  conturbatum  seee  a  Petri  communione  segregaeee.  Addit  TheodoruH 
lector  "h.  e.  lib.  II  (ed.  Vales.  p.  558),  eumdem  Anastaaii  imperatoria  electioui  in- 
tereessitse ,  nec  alia  ei  conditione  praebuisse  assensum,  nhti  scriptum  ab  eo  ac- 
cepiseet,  quo  preflteretar,  te  pro  defentione  fidei  amplecll  ea,  quae  i'n  Calchedonenti 
tynodo  decreta  fuerani.  Hia  Victor  Tuuunenfda ,  Marcellinue  comes  ac  Theopha- 
nes  concinunt.  Si  eidem  Theophani  (pag.  209)  habcnda  fides,  tynodaict  Euphe- 
mii  Utierat  Feluc  aecepit  et  ut  catholico  communionii  impertiit  coniorlhtm.  finud  ta- 
men  epitcopum  agnovit,  quod  Acacii  ac  Flamtae  ejut  tuccettorit  nomen  e  diptycMs 
non  txpunxerit.  Sed  ejus  de  impertito  eommunionis  consoitio  valde  eugpeetum 
eat  testimonium.  De  eo  quidem,  cujua  orthodoxam  probabat  fidem,  bene  ape- 
rare  potnit  Felix;  sed  quem  comperit  cum  iia,  quoe  ipse  damnaverat,  cojnmu- 
nicantem,  ei  auam  communionem  impertiri  non  potuit.  Id  porro  firmat  et  haec 
Gelaaii  epiatola.  Qnamquam  orthodoxa  Euphemii  fides,  ut  Cyrillus  in  vita  b, 
Euthymii  (ap.  Surium  c.  69)  narrat,  etiam  episcopum  Hierosolymitanum  indnxit, 
utPalladio  Autiocheno  et  AlexandrihiH,  quod  Calchedonenaem  synodum  anathe- 
matizarent,  exclusis  ejue  uniue  commanionem  amplexaretur. 

*)  b  plane,  vulg.  cum  0'  ptene.  Sequimnr  F^F^K1?',  quibus  auflragatur  quuru 
illud  Feliwa  II  epistolae  11  n.  2,  quae  Qelaaio  in  archetypo  tribuitur:  communioncm 
quidem  noitram  contrittati  dittulimui,  quam  remotit  dubietatibut  optabamus  plenam 
fldei,  tum  iatud  ejusdem  Felids  epist.  17  huic  prorane  eimile  exordium:  Quod 
unitatis  eccletiae  plena  cupimut  redinlegrationc  firmari.  Nitidior  easet  oratio  in  hnnc 
modum:  Id  atteril  tua  dilectio,  quod  plena  cupimus  etc. 

'}  Editi  tufflciat.  Hox  Fd  F"  expcctnttet  et  omitt.  aliquem  —  no*  vel;  EL  tpectat- 
tet;  tiim  b  tignificationem provocalam  additque  explicationie  ergo:  hoc  ett,  reddens 
certiorem  eum,  qui  antea  litterit  provocaverat.  Ie  fere  eeneue  videtur :  Atierit  dOeetio 
tua,  quad  alteri  lolut  non  lufflcit  auditut,  de  kii  tciUcet,  quae  circa  not  ditpentatio 
divina  perfecit  (ad  apottolicum  videlicet  not  thronum  extoUeni),  niti  per  litteras  tpe- 
ctaoerit  ea  tibi  tigniflcari;  provocant  me  signiflcatione  provocata,  ut  sic  in  sccundis 
sallem  cicem  salututionis    impendercm. 


>vGoogIe 


BPISTOLA  3.  313 

ret  noa  vel  aliquempiani  potiorem,  quae  sunt  gesta  referentes,  de-  (a.  493.) 
buisse  responsa  promereri*):  quia  nimis  judicaretur  arrogans,  ei  de 
prima  sede  taliter  exietimaeaet.  Quodsi,  ut  magis  opinamur,  quaei 
sociis,  quibus  praeesse  Chriati  munere  delegata5)  est,  apoatolicam 
sedem  inatitutum  sibi  noviter  sacerdotem  praeeuntibus  oportuisse  di- 
xistd  litteris  indicare:  -fuit  quondam  ecclesiastica  vetus  haec  regula 
apud  patres  nostros,  quibus  una  catholica  apostolicaque  communio 
ab  omni  praevaricatorum  libera  pollutdone  constabat.  Ntuic  autem 
quum  societatem  praeferre  malitis  extraneam,  quam  ad  beati  Petri 
purum  redire  ilhbafcumque  consortium,  quomodo  cantabimus  canticum  pB.  136,* 
Dommi  in  lerra  aliena?  Quomodo  dispositionis  apostolicae  autiqua 
foedera  praebeamue  hoiuinibus  communionis  extraneae?  Quemad- 
modum  vobis  ordiiiatdonenv  renuntiatura  est,  cui  vestro  etiam  testi- 
monio  baereticos  damnatos6)  praeponitis? 

2.  Dicet  forsitan  tna  dilectdo:  cur  si  fas  non  est  praesentibus, 
'  saltem  iitteris  coiloquamur?  Quia  alrfcer  appellamua  dominicae  mensae 

paxticipes,  aliter  qui  in  ejus  nobiscum  societate  dissentdunt:  quia  et 
ipae  Dominus  alio  modo  verba  faciebat  a  sua  praedicatione  discretis, 
alio  diacipulis  regni  coelestis  secreta  pandebat,  consequenter  quo- 
que  et  apostoli  non  ita  a  suo  collegio  separatis,  quemadmodum  fidei 
domesticis  consortibusque  loquebantur. 

3.  Sed  ait  dilectdo  tua,  tantum  circa  me  sese  caritatis  habuisse, 
ut  non  solum  ad  scribendum  fueris  contentits,    ted  a/fatus'1)    audire. 
Legisti  sententdam :  Fides  ex  auditu,  auditus  autem  per  verbum  Dei,  ^™^ 
illud  scilicet  verbura,  quod  confessioni  beatd  apostoli  Petri  portas  in-  Matth. 
ferni  nunquam  praevalituras  esse  promisit.    Atque  ideo  rationabiuter  I6'ia- 
eristdmastd,  quia  fideUs  Deus  in  verbie  suis  non,  nisi  aliquid  tale  pro- 
mieisset,  instdtueret8),  unde  sponsionis  suae  promissionem  impleret. 

')  c*  promere,  alii  cum  mss.  promcreri:  h.  e.  qnmn  Bomamis  poatifex  prae- 
snlibue  aliis  ordinationem  suam  et  quae  in  ea  gesta-  sunt  refert,  sicut  qumn 
qnJBpiani  pofior  subditos  de  collata  sibi  dignitate  eertiorBS  facit,  id  praestare 
non  sic  putandns  eat  quari  inferior,  qui  si  huic  defuisaet  officio,  nee  iUomm 
ecripta  ceterave  officia  promereretur.  Moris  hnjus,  quo  recens  creahiE  pontifei 
Romanus  .ceteros  episcopos  de  ordinatione  aoa  oertioree  facere  solet,  jara  s.  Cy" 
prianns  epistola  ad  Cornelium  (Cornel.  epist.  2  n.  8)  meminit.  Eum  inductum 
opinamur,  ut  qmaque  de  novi  pontificia  creatdone  hnjua  ipsius  teattmonio  certior 
factus  nec  faUeretur  incerto  rnmore,  nec  diutms  de  dubiia  vaciUare  cogeretur, 

s}  Ita  mss.  et  c',  acilicet  sedes  apottoHca.    b  c4  seq.  delegatum  ctt. 

*)  F*  F"  0*  damnatosque.  N4  e  regione  horum  ad  niarg.  notat:  /laereticos 
damnalos  dicit  Petrum  et  Acacium.  Quae  a  Fd  F"  (dki)  et  posterioribus  editoribus, 
uno  Harduino  excepfo,  in  testum  post  tua  dUectio  inserta  proraus  inexteicabilem 
sententiam  eflecenrat. 

')  0'be^f  c'°ita;  K'01  affechi,  a'o*  affatu,  K*  omittit  prorsus.  Post  verbum 
autem  audtre  aupplendum  desideret.     F'  F"  \tt  tobm  ad  i.  f.  e.  affeetu  andire.  Lege 

')  Ita  K'  0*  e',  editi  intUtuere,  F*  F"  K'  inttUidt.  Deiude  e1  o*  unum,  a>  b  cr 
C">  veram,  ubi  F*  P"  K'  KJ  0»  o*  wnde. 


^igilizedbyGOOgle 


314  8.  QBLA8II  PAPAE 

(a.  408.)  4.  Ait  denique  tua  dilectio,  noe*)  divmae  proviaentiae  gratia, 
guod  tile  monstraoerit;  sanctarvm  ecclesiarum  se  non  deserere  caritatem, 
quia  me  in  pontiricali  sede  locaverit  non  mdigentem,  aicut  ait,  do 
ceri,  sed  intendentem  omnia  necessaria  ad  eedesiastiei  corporis  tmmatem 
Rgo  quidem  sum  omnium  hominum  minimaB ,  eatis  imnurifcus 
tantae10)  sedis  officium,  nisi  quod  superna  gratia  semper  operatur 
magna  de  parvis.  Quid  enim  de  me  seutiam,  quum  hooipsud")  de 
'i n°or  se  ^^S^1  gentmru.  testetnr,  qni  se  tdtimttm  et  non  dignvm  vocari 
'  apestohm  profitetur?  Verumtamen,  ut  ad  dilectionis  tuae  verba  re- 
deamus,  si  veraciter  assecutus  es  haee  divinitus  mihi  fuisse  collata, 
qnae  et  profecto  quaeounque  sunt  bona,  dona  sunt  Dei:  sequere 
ergo  hortamenta  non  indigentis  doceri,  et  secundum  supemam  dispo- 
sitionem  universa  circumspicientis L2) ,  qtute  ad  eeciesktrwn  perti- 
nent  unitatem,  et  adversus  diaboium  conturbatorem  verae  pacis  atque 
cempagis,  ut  asseris,  fortiter  resistentis.  Si  crgo  de  me  ista  pxonun- 
tias,  aut  seotanda  tibi  sunt,  quae  a  Christo  perhibes  constituta,  - 
aut  palam  te,  quod  absit,  Christi  dispositionibus  obviare  depromis, 
aut,   da'3)  veniam,   lusorie  de  me  eognosceris  ista  jactare. 

5.  Sed  consequenter  adneetis,  condescendibilem  me  et  optima 
dispositione  revocare  posse  concordiam.  Proinde,  quoniam  isto  rerbo 
frequenter  utimini,  quid  sibi  velit,  explorem.  Optima  enim  iUa  est 
Eccleaiae  cathoh'cae  atque  apostolicae  dispositio,  quae")  docet  ad 
metiora  pnmciendo  conscendere,  non  ad  inferiora  descendendo  defi- 
cere.  Quum  autem  dieis  eonaescendere  nos  debere  vobiseum,  interim 


')  Ita  c1  o»  oum  ms».  Alii  omittnnt  se.  Eat  conatructio  anacolutha  clarior 
in  lumo  modum:  not  diainae  providentiae  gratia,  ...  caritatem,  in  pontiflcali  tede 
locatos.    V*  F"  denique  not  div.  prov.  gr.  tua  dileetio  quod  indt  momtr. 

«>)  Ita  mw.  et  cL;  ad  tontae  c»  c'  c»  c'*,  offieio  F*F". 

"j  Ita  F*  F™  K1,  iptum  id  K*,  iptt  id  O*,  ipte  id  c1,  alii  editi  Bolnm  ipte. 
Porro  iptud  non  leous  atque  Uhut  et  ittud  autaqnis  usitatum  fuiaae,  ex  veteribn» 
codicibus  eatis  liqnet. 

")  Vulg.  cunciaque  inipiciendit.  Praeferimua  oum  F*  F"  crrcumpicientii.  Al. 
mBB,  eirea  intpieitntit,  sicut  infra  n.  11,  ubi  obtinet  qutd  circuaujiicitit,  K1  siini- 
liter  quiil  etrea  intpicitit.  Hox  b  et  o*  c10  retiitentit ,  ubi  alii  resiilentem. 
'  '  ")!t«F'F*c'(K'?);  idn  etQ*  autudveniam(aAmixg.venam)luxuriae.  Moxqut 
magu  placarot  condettundihili  mt  et  optma.  De  ejnsmodi  eondtteentiont  (evrnttta- 
(tattt)  ob  Eoelesiae  ptwem  nonnunqoam  perutili  optime  disputat  s.  Cyrillus  Aleiau- 
drinu»  in  epiitolit  nuper  ab  em.  oardinali  Augelo  Hajo  (Patr.  no*a  hiblioth.  II,  108) 
editifl,  unde  fbrte  Euphemina  locutionii  auae  anaam  arripuit.  ftrtmnile  quippe 
eil,  eipHcat,  quosdam  ad  communtonem  Mn  rteeploa,  quum  te  negligt  vidtant,  ixeon- 
tulte  ad  aliud  quid  *«  eonoerlere  ...  Quamobrem,  pergit  sequenti  epistola  L  o.  pag. 
109,  eonttai,  httud  tummo  jurt  agendum  este  eua  ilt,  qui  convtrtt  ooiunt  . . .  Suffi- 
cil  enim,  ut  hi  proftteaniur  tlc;  „anatfiema  dico  illi  kaeresi ..."  Nam  durae  saepe  eol- 
litiones,  deinde  pag.  108  addit,  multot  ad  impudentiam  imptUunl,'  meKutqut  etl 
ttande  potiut  tuttlnere  rtsistentes,  quem  jurit  aruaine  motettiam  ipttt  creare. 

J<)  Ita  F*  F"  K'  o*,  niti  quod  o'  poatea  cum  aliis  eondtteendtrt.  £*  0*  quae 
novit,  c'  quae  ad,  a'  b  o'  o'u  dupoiitio  ad. 


^icjitizedbvGOOgle 


EPISTOLA  3.  315 

jam  voe  atrt  descendere  aut  descendisse  monstratie.  -  Unde,  quaeso,  (a.  493.} 
vel  quo  iata  descensio  est?  Utiqae  ex  superiore  quodam  loco  ad  in- 
feriora  quaeque  deponens'1).  A  catholica  apostolicaqoe  commnniooe 
ad  haeretioam  damnatamque  prolapsos  tos  videtis,  cognoBcittB,  non 
negatis:  et  non  solnm  tos  in  infiTnia  jacere  delectat,  sed  etiam  in 
Buperiore  manentes  sede  vultis  impeili.  Gondeseendere  nos  Tobiscum 
invitatis  ad  ima  de  snmmis,  nos  coascendere  tos  nobisonm  rogamns 
ad  Bumma  de  imis.  Nnnc  igitur  snb  conspoctu  ilhus  excelsae  ju- 
stitiae  jndioet  genus  humanum,  quis  nostrum  debeat  alteri  obedire. 
6.  An  dieaa,  ut  cetera  nunc  omittam:  descendit  Dominus  ipse 
de  coeio?  Descendit  piane,  sed  ut  hominem  ab  errore  liberaret,  n°n 
ut  ejus  misceretor  errori.  Nonne  ipse  praemonuit,  ut  qvi  m  tecio  24,17. 
consisierent,  non  descendarent  nec  ad  ea,  quae  in  domo  videntur  esse, 
tollenda?  Nonne  pro  omnibuB  apostolus  clamat  nnus,  gvi  plus  omni-  15,10 
bus  laboravit,  qunm  de  custocha  veritatis  ageretur:  quibus  nee  «rfOal.  3,5. 
horam  cessimus  svbjectionis  graUa,  ut  veritas  Evangetii  permaneret  apud 
vos?  Videtis  coelestem  magistrum  condescendere  noxiis  recusantem. 
Postremo  faciamna  aliqnem'  oorruisae,  ad  quem  benignisBhne  anble- 
vandum  paululum  qnispiam  velit  infiecta.  Ergo,  ut  erigatur  jacens, 
miserantem  couvenit  inclinari  '•) ,  non  ut  cnm  eodem  praeoipitetur 
in  foream.  Igitur  per  litteras,  quas  per  Syncletium'1)  diaconem  de. 
stinastiB,  de  his  quos  baptizarit,  quos  ordinaTit  Acacius,  majorum 
^raditione  confectam  et  vestramm  praecipue  regionum  solUdtndini 
congrnam  'praebemos  sine  difncurtate  medicinam.    Quo  nos  vultis 


1!)  Ita  F*  F"  K1  K'  0*  a1  c°,  h.  e.  ea  ulique,  quae  deponat  atjue  dejiciat.  b  dtpo- 
titot,  c'  c'°  depotUo  et  ad  niarg.  depotitio,  c1  c*  deponilit. 

")  Nenio  enim,  inquit  Prosper  aent.  317  (aecundum  a.  Auguatini  epist.  ol.  268 
Dimc  11  n.  4)  quempiam  erigit  ad  id  quod  ipte  ttt,  niti  atiquanium  ad  id,  in  quo 
itt  uie,  detcendat.  Sed  nulli  deacendere  ita  licet,  nt  vel  erroris  vel  peccatd  la- 
bem  adioittat. 

")  Ita  F«  F«o»;  eX  Sinctitium.  Deinde  c1  et  veram  praecipue  rcliyionum  lollicitu- 
dini  vcttrae  congruam,  uLi  c'  omitt.  vettrae,  b  aeq.  rcligiotat  tolticiludini  Sequimuj 
0*(K'.K*?);  Kd  t'm  tollic.  vettrae  e.  peerenmt.  Quaenam  vero  sit  ilJa  medicina,  quam 
Gelasuis  pollicefcnr,  ex  Felicis  II  epiit.  14  n.  Scomperimus,  quae  ut  diximus  Ge- 
loiio  adjcribitur,  quia  revera  ab  ipso  scripta:  Nobit  Deo  intpirmle  proviturU 

ralionatiihicr ,  ut  tcriptimut,  ti  cuncta  conoenirent ,  ut  eormm,  quot  ordinaeil  vel 
baplizavit  Acaciut ,  tatva  confettione  catholica  pro  caritatit  redintegratione  ni/dt  pe- 
reat.  .Hanc  medicinam  ait  Gelaaiufl  majorum  traditione  confeelam,  ntpote  concilii 
Nicaeni  decretia  circa  Novatiauoa  Airicanorumque  atatntut  in  concilio  CarUiagi- 
nenii  circa  Dona,liataa ,  ut  alia  mittamuB,  conBentaneam.  Addit  praecipua  regio- 
mm  vcttrarum,  quia.in  Oriente  habitum  fuit  Nicaenuiu  concilium,  atque  Orien- 
talee  erga  eoa,  qui  haereticorum  contagio  pollufi  fuerant,  reoipiendoa  aempor 
indulgeutioree  exstiterunt..  Vide  lnnocentium  epist.  8  tt.  3,  16,  17.  cap.  8  et  6. 
Ijuam  autem  Felii  apert«,  Qelaaiu«que  correctia  non  minus  certo  promittit  in- 
dulgentiam,  banc  et  conun  sooccBaor  Aaastaaiui  II  epist  ad  AnaBtaeium  imperat. 
a.  8  coufirmat. 


>vGoogIe 


316  5.  GELA8II  PAPAE 

(n.  492.)  ultra  descendere?  Quid  tacetis?  Quid  verecundamini  verbis  expti- 
mere,  quod  corde  gestatis?  Ipsa  vos  saltem  verecundia,  quamls)  ini- 
quum  sit,  debuit  commonere.  An  forsitan,  ut  baereticorum  damna- 
torumque  et  bis  vel  eorum  suecessoribus  communicantium  nomine. 
consentiaruus  admitti  ?  Hoc  non  est  condescendere  ad  subveniendom 
sed  evidenter  in  inferna  demergi. 

7.  Parcite,  quaeso,  et  nobis  et  vobis.  Quodsi  cursm  vestri 
adeo  non  habetis,  date  veniam  nobis.  Dolere  et  flere  possnmus  et 
debemus:  in  baec  abrupta  deduci  nec  possumus  nee  debemus,  quia 
praeetante  Deo  nostro  sinceram  puramque  paternae  traditiouis  fidem 
communionemque  retinere,  et  ab  omni  praev&ricatorum  contagione 
discretam,  etiam  intentato  periculo  mortis,  optamus:  ebgentes,  si 
velitDeus,  hic'°)  quaelibet  illa  perpeti,  quam  causam  incidere  dam- 
nationis  aeternae.  Date,  inqnam,  veniam,  si20),  quum  vos  propter 
amorem  cujuslibet  hominis  vel  timorem  haec  libenter  incurritis,  nos 
propter  amorem  Dei  et  timorem  gebennae  talia  refutamus.  Nec  vos 
credatis  dissimulando  cansas  atque  personas  quibuslibet2')  amicitiis 
posse  subrepere:  quia  neque  vos  ita  snbtiles  estis,  qui  non  possitis 
intelligi,  et  nos  praestante  Deo  nostro  non  reperitis  incautos.  Nonne 
missis  huc  saepe  litteris  indicastis,  cum  ceteris  haereticis  vos  Eu- 
tychen  quoque  respuere?  Hoc  si  verum  est,  aut  eoB,  qui  communi- 
caverunt  Eutychetis  snccessoribus,  pariter  abdicate,  aut  aliorum  quo- 
que  haereticorum  successoribus  communicantes  admit+ite. 

8.  Sed  Acacius,  inquis,  nikit  cmtra  ftdem,  sicut  Eutuches  et  suc- 
cessor  ejus,  legitur  ubicunque  dixisse;  quasi  non  sit  deterius,  et  non 
ignorasse  veritatem,  et  tamen  communicasse  veritatis  inimicis.  Si 
enim,  quum  aliquis  Tecte  sapiens  de  fide  cathoHca  communicet  illis 
haereticis,  inter  quoB  Eutychetem  posuistis,  vel  succesoribus  eorum, 
non  est  fas  eos  inter  catholicorum  altaria  nominare:  itaM)  ergo  nec 
illius   Eutychetis   successoribus    communicando   simili   sorte   tenetur 

Pa.  w,i6.  obnoxius?  De  talibus  quippe  convenienter  dicitur:  descendant  in  in- 
^""■/mmm  viventes,  qui  dum  illa  vita,  qua  justus  vivit,  vera  atque  catho- 
lica  putantur  vivere,  repente  aut  in  prona  pravitatis  aut  in  haere- 
ticae  communionis  inferna  verguntur. 
¥?*£!■  9.  Ecce  quales  Christo  dicitis  esse  praeponendos,  quum  ille 
"  Luc.  nec  animas  noBtras  sibimet  praecipiat  anteponi.  Immo  et  adhuc 
14,26. 

'*)  Ita  P*  P-  K'  K»  0«.     In  vnlgatifl  quod  nonmmqwm  ftt. 

")  Particulttm  hic  addimua  anctoritate  mss 

,0)  Ita  mu.  et  c1 ;  alii  editi  ti  tamcn. 

")  In  vulgatia   cajutlibet;   rectina  in  mw.  quibuslibet  Bcuieet  ainicitiac  indieiit. 
Deinde  F*  F°>  0*  c<  tubripere.    Deinde  ia  F"  intermedia  a  praetttmte  Deo  usqae 
ek!  illa  a.  11  cedere  veritati  excidernnt. 
^  n)  F"  c"  Ita  ergo  nee,  alii  editi  ergone,  c<  itane  ergo.   Moi  F"  K*  O*  vergtat- 

tur,  K1  veryaniw,  vulg.  tergunt. 


^icjitizedbvGOOgle 


EPI8T0LA  3.  317 

quacritis,  quando  fuerit  damnatus  Acacita?  Quasi  revera,  ctiamsi  eum(a.  492.) 
nulluB  ante  damnaeset,  non  debnerit  orthodoxae  et  apoBtoIicae  com- 
munionis,  cujua  pracvaricator  exstitit  et  desertor,  participatione  se- 
cludi;  sicut  etiam  quilibet,  qui  fuerit  ante  catholicus,  cnicunque 
haereai  comnmnicans,  raerito  judicatur  a  nostra  aocietate  removen- 
dus,  aut  in  tah"  sorte  defunctus,  inter  catholicorum  nomina  nulla- 
tenus  computari.  Miramur  tamen,  quomodo  ista  profertis:  hoc  est, 
ut  et  synodum  Oalchedonensem  vos  suscipere  pro  fide  catholica  pro- 
fiteaminj,  et  eos,  quos  dimmavit  sectantium  communicatoreB ,  non 
pariter13)  generaliterque  putetis  fuisse  damnatos.  Ostendite  ergo,  quae 
synodus  in  unaquaque  haeresi  non34)  cum  erroris  auctoribus  successo- 
res  eorum  his  communicantes  simulque  oiones  damnarit  et  complicea. 
Itaque  ille  vester  Acacius,  qui  Eutychianis  haereticis  detestabili 
communione  factus  eet  particepe,  ab  eadem  synodo  sine  dubitatioue 
damnatus  eef,  quae  et  Eutychen  DioBcorumque  cum  successoribus 
eorum  hisque  commuuicantes  synodico  tenore  proatravit. 

10.  Sic a)  vos  sequacesque  eorum  Tiraotheum  Petrumque 
simili  definitione  dejecit.  Proir.de  si  ea,  quae  in  synodo  Calchedo- 
nensi  pro  fide  et  communione  cathohca30)  vel  apostolica  definita 
sunt,  vere  certeque  sectamiui,  sicut  vestra  professione  multiplici 
continetur,  aut  successores  ab  illa  synodo  damnatorum  hisque  com- 
municanteB  abjicite,  aut,  si  istos  admittitis,  ea  quae  in  illa  synodo 
pro  fide  et  communione  catholica  et  apostolica  sunt  perplexa*7), 
non  solum  falso  vos  retinere  perpenditis,  sed  insuper  labefactare 
conamini,  et  in  Eutychianam  baeresim  sine  retractatione  recidifcis, 
meritoqne  a  catholicis  probamini  esse  vitandi:  quia  ut  talem  pesti- 
lentiam  perpetuo  possemus  evadere,  ea  quae  contra  ipsain  ab  ea 
congregatione  sanctorum  patrum  Balubriter  decreta  leguntur,  nulla- 
tenus  mutilanda,  non  Bolum  sedis  apostolicae  praesules,  sed  etiam 
Orientalinm  regionum  catholici  censuere  pontificeB. 

11.  An  Petnnn  dicitis  fuisse  purgatum,  cui  communicavit 
AcacinB?  Veris  assertdonibus  edocete,  hoc  ostendite,  hoc  probate, 
quibus  illo  modis,  quibus  ille  regulis  ab  Eutychiaua  fuerit  profes- 
sione  vel  communione  mnndatus :  ut  quum  id  nihilomiuus  evidenti 


")  Ita  mss.  et  c1.  b  et  exinde  alii  editi.  parUculariter ,  contra  mentem  Ge- 
lasii,  qni  Timotheum,  Petruni  Aeacium  ac  ceteros,  qui  cum  Eutychiania  com- 
municarunt,  particulariter  ac  noTfrinatim,  aive  ut  ipse  epist.  10  n.  8  loquitur,  viri- 
tim  m  concilio  Calchedonenei  damnatos  negat 

M)  Ita  ¥">.  Particula  mgsma  eo  sensu  cum  K1  poteet  omitti,  quod  nulla 
synodua  haerenarcharum  complices  viritiin  ac  «omittatim,  sed  taufaun  generatiiu 
damnavit.  .  Ed.  haeresi  ctart  tTToribtu  surcasorcs  . . .  non  dam.net. 

a)  F"  K1  Sic  (F*  Si)  vos  sequuccs  corum ,  K*  0*  Sic  vos  scquaccs  quae  corum, 
b  c1  et  alii  editi  Sic  eos  tequaces  quoque  eorum  (c'  seqq.  Omitt.  vos). 

**)  Ita  F*  K'  K«  0*.    Editi  calkoUca  lege  apostoliea. 

**)  Ita  F»  K1  K*  0*  E',  hoc  est  pereulta  vel  damnata.    Vulg.  peraeta. 


>vGoogIe 


318  S.  GELASII  PAPAB 

(a.  492.)  rerum  claruerit  demonst»tkHie  convictum,  palam  aperteque  posaitis 
advertere,  aut  vos  debere  cedere  veritati,  aat  adversus  hane  niani- 
festa  dimicatioiie  confligere.  Nec  vobis  blandiamini,  quia  fidem  catho- 
licam  profifcemini  vos  tcncre,  quia  Eutychis  nomen  abnuistis  iB)j 
quia  ea  velnti  praedieare  videamini,  quae  orthodoza  praedicavit  an- 
12  34  tiquitaa.  Clamat  enim  vobis  illa  evangelica  sententia:  Aut  facite 
arborem  bonam  et  fructus  ejtu  bonos,  aui  fadte  arborem  malam  et 
fructus  ejus  malos;  a  frvctibus  enim  arbor  coffnoscitur:  id  est,  si  voce, 
si  fi.de,  si  professione  catholica  et  apostolica  fidetiter  veraciterque 
gkiriamini,  hujus  et  communionem  recipite.  Si  vero  haereticorum, 
scilicet  damnatorum  vel  his  aut  successoribus  eorum  communican- 
tium,  communio  vobis  placet,  quid  statds,  quid  circumspiutis?1*) 
Simul  et  eorum  aperte  manifesteque,  remotis  obstaculia,  dogma  de- 
fendite.  Quid  enim  juvat?  immo  et  satis  gravat,  dictis  polticeri 
quod  f actis  negatur :  ut  non  solum  ipsa  per  se  haeresis  Eutychiana 
quam  sit  funesta  Christiano  sacramento,  possitis  agnoscere,  sed 
quanta  et  quam  graves-  haereses  in  sui  definitione  contineat. 

12.  Ecce  ad  quae  nos  praecipitia  condescendere  provocatis, 
atque  ad  quae  nos  vitae  aetemae  pericula  cupitis  inclinare.  Uoc 
desccnsu  salvare  est  aegrotantem,  an  conlanguentem  consumi?  Haec 
erit  optiina  dispositdo  illa,  quam  memoras,  reparandae  concordiae, 
an  illa  potius,  ut  rejectis  contogiis  perfidorum  integra  fide,  sincera 
sm"  communione  potiatur  communio  catholica  atque  apostolica,  haere- 
ticorum30)  tabe  depulsa  intemeratam  suae  fidei  coufessionem  ni- 
tatur  adstruere,  atque  invieem  sibimet  congruentis  orthodoxae  pro- 
fessionis  commi m ionisque  sit  unitas?  Hanc,  sicut  dilectionis  tuae 
litterae  cohortantur,  meis  quoque  temporibus  custodiri,  qua  valeo 
prece  deposco,  quae  per  tot  annos  ab  illis  patribus  gloriosis  illibata 
inviolataque  servata  est.  Haec11)  enim  est,  sicut  ipse  dicis,  quam 
'  Deus  noster  de  omnibus  bene  futuram,  et  secundvm  suam  verilatem  et 
regulam  gubernandam  el  praesdus  ante  cmstituit,  et  singulis  quibusque 
temporibus  sm  disposilione  convenienter  aptavit.  Haec  est  voluntas  Dei, 
cujus  tu  ingeris  mentionem,  quam  ego  quoque  pro  meo  modulo, 
qoantum  Dominus  donare  dignatur,  cupio  promptus  implere,  ut  non 


*")  c1  adjutiitii,  alii  editi  ademiiiii  in  nu*.  annuitti*.  cujus  verbi  looo  restitnen- 
dum  durimus  abnuiitii.   Moi  FJ  F"  omitt,  fidelUer;  deinde  redpite  ab  fiaereticoaum. 

**)  K '  nt  BUpra  n.  4  cirea  iiupicitit.  Hox  ed.  q*am  grmia  haeretii  irtm  in  ... 
cum  iaaauente. 

*•)  ita  c1 ;  ftlii  editi  nt  haercticorum,  C1  ac  haertticoruM,  V*  F"  evmmunione  calh. 

")  Ita  K*  0*  et  editi  omnea.  Lectionem  K1,  quam  Coust.  praefert ,  ipsam 
ODUCieari  non  potai.  Innuit  ille  eam  infra  hoc  modo:  Hine  ndibai  (Enphemiu») 
ad  Geiutii  iaudet,  mtmorabatqitt  Dttm,  qui  omnia  lecundum  Mrilattm  ar.  reeulam 
-  tuam  gubernanda  ei  praetcat  antc  conttUuU  tt  tingula  quibuiquc  temporibut  comt- 
ntenter  aptatit,  iiium  his  ornmttt  dotibui.  Fd  F"  Hate  enmt  tieut  i.  d.diitrat  omni- 
bui  quat  bene  futura  teeundnm  etc. 


^igilizedbyGOOgle 


BPI8TOLA    8.  319 

rew  de  hujus  talenti  coelestis  deminatione  reperiar:  inM)  hoc  ta- (a  «2.) 
lento,  sicut  ipae  quoque  nos  admones,  incrementum  Christi  poetulo 
consequi,  et  nuUum  prorsus  incidere  detrimentum.  Hlnc  eat,  quod 
prioribns  dilectionis  tuae")  litteris,  sicut  tua  quoque  pagina  desi- 
gnavit,  pro  vestra  sumpsi  salute  tristitiaru,  ubi  compleri3*),  quod 
erat  vobis  noxium  et  verae  paci  contrarium,  reperi.  Contristatur  ^  y'- 
enim  apostolus  de  errore  devianthnn,  et  laetitiam  recipit  de  eisdem 
sua  praedicatione  correctis. 

13.  Si  autem  tua  caritas,  ut  dicit,  nescio  quornm  necessitate  , 
cimstringiiur,  quod,  pace  tua  dixerim,  sacerdos  pro  veritate  promsnda 
nec  facere  deberet  omnino  nec  dicere;  ignoscat  nobis  hominibns 
timidissirnis,  si  coarctante  nos  terribili  metn 3S)  divini  judicii,  grandi 
necessitate  constringimnr,  sicut  qnalescnnque  ministros  Chriati  decet, 
animas  nostras  ponere  pro  veritate  salvandas,  quam  eas  lucrari 
velle  veritatis  deminutione  perdendas,  ut  non  dicam,  cujuslibet 
contra  fidem  libitis  addicendas. 

14.  Istae  mihi  sunt,  quas  dilectio  tua  commendat,  cerlae  fidei 
perpetuae  cum  eo,  quicunque  voluerit,  in  Christi  visceribus  amicittae. 
Hinc  non  tam  optamus  praeponi  alhs,  sicut  praedieis afl) ,  quam  cum 
fidelibus  cunctis  sanctum  et  Deo  placitum  habere  consortium.  Haec 
milii,  qnam  mandat  tua  dilectio',  pax  solida,  inconvulsa  et  perennis, 
hoc  unum  vinculum,  eicut  etiam  ipse  desideras,  salulare,  quo  cuuetS 
uniri  possit  Ecclesia.  Hoc  quibus  eat  creditum,  sicut  et  ipse  d» 
precaris,  protectio  dirina  perficiat.  Haec  eet,  quae  Deus  est,  caritas,  l  Joh.  4,8. 
quam  poscis  de  corde  puro  et  conscientia  bona  el  fide  non  ficta.  Quo-  YYm' 
modo  ergo  tie  corde  puro,  si  haereticorum  fuerit  participatione  pol- 

luta?  Quomodo  conscientia  bona,  si  malorum  fuerit  confusione  per- 
mixta?  Quomodo  fide  non  ficta,  si  fuerit  juncta  cum  perfidis?  Quae 
si  prudentia  tua,  sicut3')  Deum  praedicamus,  diligenter  advertat, 
perspicit,  apostolicam  sodera  non  vitare  pacem,  sed  haereticorum 
damnatorumque  vitare  contagia. 


»)  Ita  mas.  et  c1;  alii  editi  ttd  in  hoc  ialintu  ...  udmonet  incrememlum  Chritti 
yrniia  poitulo. 

")  Scilioet  ad  Felicem  Gelasii  deoeuorem  miasia,  quibos  Gelasio,  qui  tunc 
Felici  ab  epistob*  erat,  redditia  vel  etiam  in  oonventu  deri  redtatis  ille  nuau> 
dissiraulare  tristitiiun  nequiverit.  EupbemiuB  enira  Theopbane  teste  titteru  illis 
Flavitae  et  Acocii  nomina  ex  sacris  tabulis  expungere  reuuebat,  ideoque  a  Fe- 
tice  consequi  non  merait,  ut  ipeum  episcopum  agnoseeret.. 

**)  Editi  comperi  gnod  eral  cobit  ttoxtum  et  quod  •oerat  (K1  Fd  F"  et  verae,  c1 
tt  trat).    Deinde  F*  F"  repelli  (loco  reperi).    Sequimur  K1 0*. 

*»)  It*F*F-,  fimntibns  partjm  K1  0*o'.  AL  tt  dnim ...  dteet  not...«t  non 
dicam  ctmtra  fldem  tibitit  cujutlibct  aodicandat  (K1  atdicendat ,  0*  abdicendat). 

")  Sic  nȤa.  et  c';  alii  editi  praedicat.     Deiude  ed.  mucta  am  perfida. 

")  c'  e"  C<<  tieut  eam  prtemmur,  F*  F"  K1  K*  0*  o1  ticut  Deum  praedicamut ,  b 
ticat  etiam  precanutr.    Hos  editi  vctttgia  (loco  contagia). . 


^icjitizedbvGOOgle 


330  8.  GELA8II  PAPAE 

(a.  *es.)  15.     Quae  etdam  vos  rationabiliter  intuentes,  creditis'8)  coinpo- 

nendum  populum  Constontinopolitanum,  non  permittere  suhmovcri 
nomina  perfidorum.  Quisnam  hoc  in  Ecclesia  Dei,  quaeso  to,  possit 
audire,  quum  utique  paatorem  sequi  grex  debeat  ad  pascua  salutaria 
revocantetn,  non  per  devia  gregem  paBtor  errantem?18)  Dic  mihi, 
rogo  te,  grex  pro  te,  an  tu  pro  grege  redditurus  es  rationem?  Certe 
ai  vobiB  hoc  placet,  multo  magis  cauaa  est  nobis  justior,  qui  popu- 
lum  Romanum  a  fide  illa  aua,  laudabili  majorum  traditione  percepta, 
decliuare  nos  penitus  noii  ainentem  libenter  audimus,  si  vos  Con- 
atantinopolitanam  plebem  ab  haeretica  communione  discedere  recu- 
santem  non  vultis  offendere. 

16.  Sed  nos  dicitis  debere  dirigere,  qui  eom  valeant  mitigare. 
Quomodo  me  auditura  est,  quem  videtur  habere  suspectum,  si  prae- 
sules  suos  despicit  admonentes?  Nonne  ipsis  apostolis  est  praece- 
ptum  in  aliquibus  regionibus  verbi  praedicatione  non  uti,  his'°) 
quippe,  in  quibus  non  fuerant  audiendi?  Veniemus,  frater  Euphemi, 
sine  dubitatione  veniemus  ad  Ulud  pavendum  tribunal  Christi  (ut 
taceam  quae*1)  ez  hoc  sit  metuenda  vindicta),  et  circumstantibus 
illis,  a  quibus11)  fides  ista  defensa  est.  Non  illic  inficiationibus, 
non  dilationibns,  non  illusionibus")  est  agendum,  sed  manifestissime 
comprobandum,  utrum  beati  Petri  gloriosa  confessio  cuiquam  eorum, 
quos  regeridoa  accepit,  quidquam  subtraxerit  ad  salutom,  an  eam 
auscultare  nolenti41)  etiam  cum  suo  periculo  rebellis  esstiterit  ob- 
stinata  pernicies.  Ibi  certe  dilucidabitur,  utrumego,  sicut  putatis, 
acerbus,  asper  et  nunis  durus  difficiliaque  sim  vobis,  qui  curationem 
vestram  salutemque  parturio,  qui  clamo :  etiamsi  austerum  videtur  anti- 


n)  BecentioreB  conc.  edit.  poat  Bar.  ereditii  commoncndum,  anticjuiorea  cum 
0'a1  creditii  (0' credetii)  componendum  (F*F"N*  opponendum),  et  mox  Omnea  nomina 
(F*FBc'c*  nomine)  perfldorum.  Leetio  K1,  quam  a"  praefert.  quantum  his  condnat, 
iiescimus.  Nostrne  lectioni  favent,  quae  idem  Gelaaiue  epiat.  12  n.  10  tibi  obji- 
cit  his  verbis:  Quod  ti  mihi  populi  Comtantinopolitani  periana  praeponitur ,  per 
gtiam  diealur  nomen  leandali  id  eit  Acaeii  non  potie  rcmoveri;  et  paulo  ante  1.  B, 
n.  8 :  Proinde  li  pitlat  tua  umui  civitatii  populian  negut  puisc  compont  etc. 

••)  Perrnlgatnm  est  jstud  Coelestini  I  epist.  6  n.  3:  Docendut  ett  poputut  non 
seguendui,  noique,  ti  netciunt,  eot  qutd  liceat  giridne  non  lieeat  commonere ,  non  Mi 
comenium  praebere  debemut.  Immo  debont  et  reges,  ut  egregie  docet  Felix  II 
epist.  8  u.  6,  quum  cauia  Dei  agitur,  regiam  voluntatem  lacerdotibui  Chriiti  lubdere, 
non  praeferre,  et  tacrotancta  per  eorum  praeiulei  diicere  potiui  quam  doeere. 

*")  c1   Hi  quippe  inqidi  non  fuerant.     P*F"  ut  Mi  gidppe  iniguit. 
.     41)  p*  {■•  o«  e'  c'  quia  etc  (F*F«  el)  hoc,  N«  qtda  et  hic,  et  moi  c»  eeqq.  oppres- 
aerunt  et  (ante  cireumttanlibui). 

<•)  Ita  P*  F-  K'  K»  O*  N>  c'.    Editi  alii  fldei  ipta,  et  c*  c"  omittunt  defenta, 

")  0*  CO  inctuiionibut,  alii  man.  inlutionibut. 

**)  P*  F"  nolentia,  a1  b  c*  ieqq.  nolem.  c'  An  eam  occuttarc  noltet  etlam.  Deindo 
ed.  cum  ratione  vettram  talutem.  Moique  N*  excitteret  ...  rcciRere  labttem,  ibique 
com  F*F»  epistolam  flnit. 


^igjtizedbvGOOgle 


EFISTOLAE    3.    4.  321 


dotum,  acdpite,  guaeso,   bibite,   vivite,  nolo  moriamini;   an  vos,   qui  a  (».  492.) 
noxiie  prohibiti,  medicoe  ducitis  exsecrandos,  immo  qui  vultis  vobia- 
cum  medicos  aegrotare,  quam  vos  recipere  sanitatem.  Etatiamanu: 
Deus  te  incolumem  custodiat! 


Epistola  4. 

Gelasii  papae  ad  Hortorium  Dalmatlae  episcopum. 

Ut  Pelagianam  haeremm  otim  toto  orbe  proscriptara  in  Dalmatit  revatesrrre 


d.  28  Jul. 
a.  490 

(a.493?) 


Dilectissimo  fratri  Honorio1)  Gelasiua. 
1.    Licet  inter  varias  temporum  difficultates  continuis  occupa- 
tionibus  implicati  vlx  respirare  valeamus,   pro  sedis   tamen  aposto- 
licae  moderamine  totius  ovilis  dominici  curam  sine  cessatione  tra- 
ctantes,  quae  beato  Petro  Salvatoris  ipsius  nostri  voce  delegata  est:  22,32. 
Et  tu   conversus  confirma  fratres  tuos;    et  item:    Petre,    amas  1 


sollicitudinem  forma  perstringat,  cum  beato  Paulo  apostolo  sentien- 
tes  atque  dicentes:  Quis  infirmatur,  et  ego  non  infirmor?  Quis  scan- 11,29! 
datizatur,  et  ego  non  uror?  Ita  quippe  nos  repente  tristis  borrenda 
et  vix  credibiliB  confecit  opinio,  ut  mentem  nostram  confunderet, 
sauciaret,  affligeret.  Nuntiatum  nobis  est  enim,  in  regionibus  Dal- 
matiarum  quosdam  recidiva  Pelagianae  pestis  zizania  seminasse, 
tantumque  illic  eorum  praevalere  blaspbemjam,  ut  simplices  quosque 
mortiferi  furoris  insinuatione  decipiant.  Est  quidem  error  ipse  ne- 
farins  tanto  perniciosor  ad  subripiendum,  quauto  ad  fallendum  veri- 
similitudinis  colore  versutior:  *  praestante  Domino  adest  fidei  catbo-  nd) 
licae  pura  veritas,  eoncordibus  universorum  patrum  deprompta  sen- 
tenthV),  quae  et  subtile  virus  funestae  pravitatis  exponat,  et  bu- 
mano  generi  salvando  conferat  de  Scripturarum  confectione  medici- 
nam.  Nullatenus  igitur  discretione  rerum  nondum  abuudantia  corda 
conturbet,  donec  et  occuHum  vulnus  appareat  et  salvatio  singularis 
eluceat :  quoniam  quautalibet  arte  fallaciae  spiritus  perditionis  arme- 
tur,  sancto  gtadio  Spiritus  principaus  et  detegitnr  et  necatur. 

2.  Quapropter  per  dilectionem  tuam  cunctos  ibidem  Domini 
sacerdotes  fraterno  commonemus  affectu,  ut  qui  cum  erudiente  vob 
Domino  contra  novitios  pugnetis  errores,  olim  perversitatem  toto 
orbe  damnatamnec  ipsos  recipere  debeatis  autores').  Quodsi  temere 

')  Honorium  hune  Dalmatiae  metropolitam  adeoque  Salonitanum  epucopum 
fuisBO  Noriiini  hist.  Pelag.  II,  17  observat,  idemque  euadent  prima  ipeius  hujos 
epiatolae  n.  9  verba. 

')  Vulg.  senttntia  (Q1  prontpta  tententia)  moique  diseretionem ,  mendum   aper- 
3)  Ita  reatituimua ,  quod  apud  G1  cc  in  hunc  modum  prolatum:  debeatis  (G1 


^igilizedbyGOOgle 


322  S.  OELASII  PAPAE 

a.  490   putatur  essc  faciendum,  quae  non  haeresis  a  majoribus  nostris  con- 

(a.498?)  Yenientar  exetincta  rursus  provecare  nos  audeat,  et  palam  novis  re- 

sumptis   viribus    aperteque    connigat?     Numquidnam   licet   nobis  a 

venerandis  patribus  damnata  dissolvere,    et  ab  illis  excisa  nefaria 

dogmata  retraetare?    Quid  est  ergo,  quod  ruagnopere  praevacemus  *), 

ne    cujuslibet   haeresis    semel   dejecta   pernicies    ad  examen  denuo 

venire  contendat,    si  quae  antiquitus   a   nostris  majoribus  cognita, 

discussa,  refutata  sunt,  restauraiida  nitamur?    Nonne  ipsi  nos,  quod 

absit  et  quod  nunquam  catholica  patietur  Ecelesia,  adversariis  veri- 

tatis  universis  contra  nos  resurgendi  proponimus  exemplum?     Ubi 

2238  es*t   1uod  scriptum  est:   Terminos  patrum  tuorum   non  transgredieris ; 

Deut.  et:   Inierroga  patres  tuos,   et  anntmtiabunt  tibi,    et  seniores   tuos,   et 

^  '  dicent  tibi?    Quid  ergo  tendimus    ultra  definita   majorum,    aut  cur 

(*f.suffi-  nobis  non  *sufficit?   Si  quid  ignorantes '')  discere  cupiamus,  qua- 

"""  '    liter  ab  orthodoxis  patribus  et  senioribus  singula  quaeque  vel  vitanda 

praecepta  sunt  vel  aptanda  catholtcae  veritati,  cur  non  his  proban- 

tur  esse  decreta?   Numquid  aut  sapientiores  illis  sumus,  aut  poteri- 

mus  urma  stabilitate  constare,    si  ea  quae  ab  illis  constituta  sunt 

snbruamus?     ■ 

3.  An  fortasse  nescitis,  hanc  haeresim,  de  qua  loquimur,  et  ab 
apostolica  dudum  sede  per  beatae  memoriae  Innocentium,  ac  deinde 
Zosimum,  Bonifacium,  Coelestinum,  Xystum,  Leonem  continuis  et 
incessabilibus  senteutiis  fuisse  postratam,  nec  tantruu  Ecctesiae 
catholicae  legibus    sed  principum")  quoque  Romanorum   eo  tenore 

debetis)  aut  quod  ttmere  putatur  esse  faciendum;  guae  non  hueYesis  (G1  add.  a)majo- 
ribus.  Nunc  iterat  Gelasius  luonitum ,  quod  Leo  epist.  1  n.  4  Aquilejensi  episcopo 
advereuu  eamdein  haeresini  dederat  hia  verbis:  Cavendum  ergo  tuae  diteciioni  esl 
magnague  ditigentia  providenduBi ,  ne  per  /lujusmodi  Itomines  exstincta  dudum  scan- 
dala  excitentur,  et  tte  exciso  oliin  dogmate  aliguod  in  ■provtneia  tua  ejusdem  mali 
germen  nriatur.  Pelagianain  auteni  perversitatem  praeaertim  aiino  418  Zosinio 
pontifice  per  totum  orbem  daionatam  ease,  in  notitia  epistolarum  Zoaiini  uon 
exstantium  n.VII,  13  et  16  obBervatum. 

*)  Pelagiani  a  Zoeimo  tractoria  per  orbem  recepta  Bollemniter  damnati  nihil 
non  moverunt,  ut  ipsoruin  canea  ad  novum  examen  revoeuretur.  Verum  illod 
cia*  coustantor  denegarant  Zosimi  succeasorei,  nominatiinque  Coelestinum  laudat 
Proaper  lib.  contra  collat.  c.  20  n.  48,  quod  sciens  damnatis  non  examen  judtcii  sed 
sotum  poenitentiae  remedium  esse  praestanduia ,  Coelestium  quasi  non  discusso  nsgotio 
audientiam  postulantem  totius  Itaiiae  finibus  jussit  extrudi.  IpBumuiet  Coeleatiiiuiu 
videris  epist.  13  n.  8.  Similiter  et  Eutychiani  in  Calcbedonenei  synodo  damnati 
novam  synodum,  qua  ipsorum  doctrina  discateretur,  flagitare.  Leo  vero  ejns- 
que  Bucceesores  eorum  postulationi  intercedere  nunquam  destitenmt.  Si  vero 
PelagianiB  causae  suae  concedatur  recognitio,  neque  id  Eutyehiani»  negandum 
fore,  recte  GelasiuB  argnit.   " 

5)  Verbnm  ignorantes  in  acuusandi  casu  idem  sonat  atque  infra  ineruditos. 
Hoc  enim  sibi  vult:  Si  guid  eos  ditcere  cupiamus,  qui  ignoranl,  quatiter  etc,  cur 
hujusmodi  hominibus  non  probamus,  res  esse  jam  decretas? 

'•)  (Jonstantii  imperatorig ,  VohiBJani   praefectt   urliis  et  Valentiniani  III  ad- 


>vGoogIe 


EPISTOLA   4.  323 

damnatam,  ut  nec  uaquam  terrarum  viveudi  locum  sectatores  ejus  a.*90 
habere  siuerentur?  Quae  omnia  tam  gestis  Ecclesiae  per  singulas*a4fl3?' 
quasque  regiones  de  eorum  pravitate  confectis,  quam  censurae  pu 
blicae  sanctionibus  edocentur.  Ecce  quorum7)  libet  aures  catholicas 
audire  doctrinam,  quaeBtiones  accipere,  tractare  tendiculas,  et  blas- 
phemias  patienter  admittere!  0  si  Btuderent  adversus  eog  majornm 
nostrorum  libros  responsaque  cognoscere,  illic  modis  omnibus  cer- 
neretur,  nihil  esse  prcrsus,  quod  et  ab  istis  fuerit  ventilatum  et  ab 
illis  magnifica  veritate  contritumt  sicque  de  cunctis  eorum  nequitiis 
refutandis  ndeles  quique  redderentur  instructi,  ut  nihil  amplius  quae- 
reretur.  Sed  si  forsitan  ineruditos  animos  quaedam  de  eorum  sen 
sibua  proposita  commoverent,  ita  venerabilium  patrum  doctrinis  et 
omnis  eorum  pubticatur  insania,  et  quibus  remediis  curetur  osten- 
ditur,  ut  ex  his  Deo  praestante  praevisis  cuncta,  quae  de  eorum 
serie  tezuerunt,  et  periculosa  sectantibus  et  stulta  depreheodentibus 
esse  videantur:  ita  ut  si  quis  existimet  reluctandum,  non8)  tam 
veterum  sententiis  eontradictor  eisistat,  sed  humanae  saluti  cathc- 
licaeque  doctrinae  palam  se  aperteque  profiteatur  inimicum.  Quo 
magis  attentius")  pervigil  cura  pastorum  a  sacris  gregibus  luporum 
debet  arcere  saevitiam :  quum '")  quidquid  ovibus  sanctis  acciderit  de- 
trimenti,  praesulum,  quod  absit,  damnet  ineuriam,  sicut  a  regene- 
ratis  agminibus  nocentium  .depulsio  bestiarum  custodum  praemiis 
perpetuum  procurabit  augmentum.  Certe  si,  ut  magis  optamus,  fal- 
sis  haec  rumoribus  sint  relata,  quantocius  desideramus  agnoscere, 
ut  qui  membrorum  Christi  vexatioue  trepidamus,  multo  magis  de 
eorum  stabilitate  laetemur.  Data  "V  Calendas  Augusti,  Fausto") 
viro  clarissimo  consule. 


versus  Pelagianos  sunt  decreta,  quae  apud  Augustiiium  in  appeudice  tom.  X 
p.  126  (in  odit.  III  Veneta  tom.  XVII  p.  2756)  simul  collecta  videre  licet.  Ho- 
rum  primuni  mernorat  Photius  cod.  53. 

7)  In  priua  vulgatis  quorumlibel  uuo  verbo,  qno  in  dnas  vocee  diviso  nil  jam 
ad  oratiotiia  integiitatem  ac  nitorem  desiderandum  reatat.  Aliter  diceroB :  Eece 
hujnsmodi  nbif ,  quorum  doetriaean  a  cal&olicii  auribut  tnuUri  ptacet.  Moi  oditi  quort 
non  et  ab  isiis;  Boqnimur  G1.  , 

*)  In  vulgatas  non  tamen  veterum;  orationw  autem  leries  pro  tamen  poatulat 
tuatum,  quod  quidem  librarii  veteres  eadem  nota  qua  tamen  exprimere  solent. 
Q>  non  tam. 

')  Hinc  eicidiese  videtur  comparatioriia  membrum,  quo  eorum,  qui  pecora 
custodiunt,  iti  arcendiB  lupis  vigilantia  exponebatur. 

I0)  Ita  corrigendum  duximuB,  qnod  antea  in  hunc  modum:  Num  quidquid . . . 
procuracit ,  nisi  quiH  forte  Bubstituere  malit  ne  (vel  nam)  qitidquvl. 

")  E  regione  vocia  hujuu  in  Rom&na  editione  adBcriptum  eet  Aibino,  atque 
h&nc  conjecturam  Baroniue  calculo  buo  comprobavit,  Quid  de  illo  cenHendum, 
in  monito  priafati  sumuB.  Si  vera  eai  lectio,  quara  veteres  codices  asBervant, 
anno  490  Felick  nomine  atque  auctoritate  a  Gelaaio  epiatola  ista  acripta  est. 

21* 
DigilizedbyGOOgle 


9.  GKLASII   PAPAB 

Epistola  5. 


Eum  non  debitisse  permoveri,  quod  qiiae  de  natcente  in  Oalmatiis  haeresi  didiceral      p 
ad  aat  scripsn-U;  nihil  iltiut  intereste,  per  quot  ea  didicerit;  ttd  auteut  munerit 
ettt,  iii  confettbn  eum  ad  viyilantiam  exdtaret  (n.  X).     Qidd  cum  iptiut  legatia 
actum  (n.  3). 

Dilectissimo  fratri  Honorio  Gelasius. 
1.  Miramur  dilectionem  tuam  fuisse  miratam,  curam  sedis  apo- 
stolicae,  quae  more  majorum  cunctis  per  mundum  debetur  ecclesiis, 
pro  vestrae  quoque  regionis  fide  fuisse  sollicitam;  quumque  ad  eam 
perlatum  esset,  quod  quidam  per  Dalmatias  integritatem  catholicam 
vitiare  niterentur  et  divinis  humanisque  legibus  ante  damnatum  Pe- 
lagianae  pestilentiae  deuuo  Tirus  inferre,  non  putaverimus  ullatenus 
diiferendum ,  quominus  haec  diligentins  inquirentes,  aut')  si  for- 
tasse  subrepserant,  de  proximo  sanarentur,  aut  anxietatem  nostram, 
si  falso  probarentur  jactata,  relevarent:  aestimantes,  melius  nos 
videri  impatientius  talia  investigare  voluiase,  quam  crescere  dissi- 
mulando  perniciem.  Neque  enim  vel  silentio  premere  causas2)  hujus- 
modi  vel  differendo  fovere  deberemus,  quum  dicente  magistro  geu- 

mj  j  '  tium,  sollicitudine  non  pigri,  atque  iterum,  qui  praeest  tn  sollicitudine, 
reos  procul  dubio  nos,  nisi  continuo  quaereremus,  etiamsi  inaniter 
essent  vulgata,  convincerent.  Nec  interest-,  per  quos  ad  aures  no- 
stras  eadem  pervenissent,  dum  quomodolibet  ista  referentdbus,  post- 
quam  nostram  conscientiam  penetrarent,  in  his  veraciter  indagan- 
dis  pastorales  excubias  esse  non  oportuerit  negligentes,  quatenuB 
vel  e  vestigio  posset  lupis  hiantibus  obviari,  vel  nullis  exBistentibus 
feris  ovium  custodia  secura  persisteret.     Ab  his,  qui  essent  Chloes, 

*,  j5' Corinthiorum  se  dissensiones  agnovisse  testatur  apostolus,  confestim- 
que  scribere  non  omittit,  ut  vel  nascentibus  jurgiis  pius  medicator 
occnrreret,  vel  de  eorum  comperta  mox  incolumitate  gauderet.  Quod 
uos  quoque  litteris,  quae  super  hac  parte  directae5)  sunt,  indicasse 
reminiscimur,  ut  scilicet  aut  irrepentibus  obsisteremus  insaniis,  aut, 
si  nihil  horum  penitus  accidisset,  de  catholicae  veritatis  integritate 
laetaremur.     Quapropter  non  solum  dilectio  tua  nostra  non  debet 


')  b'  addit  ut.  Sed  bino  non  omnis  tollitur  obacuritaa,  uiai  pro  inquirentet 
Bubstitiiatur  inquireremut.  Erit  integer  senauB  etiam  sine  particula  ut,  si  aut 
antea  legamus  inquisita,  aut  postea  de  proximo  tanarenut.  Ubi  nota,  vocera hanc 
de  proximo  non  ad  locum  sed  ad  tempus  referri  Moi  dicbX  autem  naevos  in 
oocnpatiB«imi  praesulis  ecripta  irrepsisse  mirum  non  est.  —  Ibidem  editi  irrcptc- 
rant,  «bi  G1  tubrepterant. 

*)  Ita  G1;  alii  cautam.  Moi  G1  dummodolibet  itta  ...  lupis  bientibut  (ed.  in 
hlantltna). 

')  Ita  G1;  alii  diclae  ...  praeientia  colloquii. 


>vGoogIe 


EPISTOLAE   5.   6.  325 

vigilantia    permoveri,    aed  praesentis    alloquii    salutatione  percepta  (a.  490 
nobiscuin  potius  industriam  propriae  sociare  sollertiae :  quatenus  vel     i93- 
sive  tentata  sint  talia,    protinus  corrigautur,    vel  ne,   qualibet  ob- 
reptione  tententuc,  attentius  praecavendo  subintrare  non  valeant. 

2.  De  qnibus  autem  ii,  quos  tua  earitae  destinavit,  plenius4) 
instrui  voluerint,  sequentes  tituli  cum  suis  responsionibuB  intima- 
bunt.  Et  quoniam  se  his  acquiescere  praefati  eatenus  sunt  professi, 
ut  eadem  se  et  primitus  tenuisse  firmarent,  sed  ante  ullius5)  in 
quaestionem  vocata  vellent  manifestius  ezpediri:  studuimus  quantum 
inter  occupationesefieri  potuit,  quae  uos  minime  respirare  patiuntur, 
largiente  Domino  sequentes  paterna  vestigia  de  tabtbus,  quaee)  ac- 
cepimns,  non  silere.  Quam  regulam  sobrie  sentiendi  quisquis  fideli 
cdrde  sectatur,  inter  orthodoxos  merito  debeat  aestimari;  quisquis 
vero  putaverit  abnuendam7),  ab  apostolicis  sese  non  ambigat  exsu- 
lare  doctrinis.  Certe  si  qnid  est,  quod  valeat  animum  permovere, 
fraternitas  tua  consulere  fiduciaJiter  non8)  omittat,  ut  Domini  gratda 
ministrante  totius  discutiat  obscuritatis  ambiguum  fraterna  collatio. 

Epiatola  6.  a.493d. 

-        1  Nov. 

Gelasii  papae  ad  episcopos  per  Fleenam  eonstitatos. 

6.  Cum  epitcopit  iffit  expottulai,  quod  ab  imperUo  sene  reslaurari  ac  praedicart 
tvierent  tria  praeciput  Pelagianae  lectae  capita,  quae  et  refUlat,  videltcel: 
I=°  parvuloi  peccato  origtnali  non  este  obnoxioi  (n.4  et  5);  Hde  eot  ctiam  tacro 
baplismate  dtllitutot  damnari  nun  potte  (n.  6);  UI"°  hominem  per  tiberum  ar- 
•  biiriom  bono  tuffragante  nalarae  beatum  effici  (n.  7  et  8).  Eorum  praeterea  incre- 
pat  tegniticm,  qita  pretbj/terwn  ab  eodem  rene  communionc  pribari,  puellat  lacrat 
aaa  nrvit  Dei  una  canqregatiane  mitceri  atque  beatae  memoriae  Hieronymum  et 
Auguttinum  dente  matedico  coram  lacerari  toterabanl  (n.  9).  Qum  eit  aetdquc 
expottulat,  quod  epiecopi  alteni  monachot  et  minittrOt  eccletiae  in  militiam  pro- 
vekanl  clericalem  (u.  10). 

Gelusius  episcopus  universis   episcopis   per  Pice- 
num  in  Domino  salutem. 
1.    Barbaricis  hactenus  dolebamns  incnrsibus')  maxime  vicinas 
Urbi  provincias  et  bellorum  saeva  tempeetate  vastari;  sed  quantum 

')  Ectiti  contra  G1  addunt  «'.  Desideiantnr  titnli  illi  ac  oanones,  quos  epi- 
stolae  huic  Bnbnexoa  fnisse  GeiaaiuB  indicat. 

*)  Et  hic  aupple  rei  explanationem  vel  quid  ainiiie.  Apnd  Dslmatos  quaedam 
11  quaettionem  tocata,  nee  temere  de  his  Itomununi  pontiflcem.  admoaitum  esae 
hinc  colligitur. 

")  Ita  correnmua,  quod  6'  qua  cepimut,  vulg.  quae  coepimui.  Hic  notare 
videtnr  Gelaflins,  quos  ad  epiatolan  calcem  subjecerat  aut  certe  cum  epiatola 
miserat,  titulos  cuia  adjunctJs  responsionibuB. 

*)_  Scil.  regutam.    Editi  abnucnda. 

")  Ita  G1,  qnum  vulg.   omitfcant  non. 

')  Dum  acilicet  Odoacer  Hernlorum  rex  et  Theodoricua  Gotthorum  de  IteJiac 


^igilizedbyGOOgle 


326  S.  GELASII  PAPAE 

a.  493.  inter  ipsa  recentium  ealamitatum  ferventia  periculs  comperimus, 
perniciosiorem  diabolus  Christianorum  mentibus  Iabem,  quam  cor- 
poribuB  hostilis  feritas,  irrogavit.  Quod  malum  principaliter  illarutu 
regionum  respic.it  sacerdotes,  qui  tanta  seguitia  tantsque  ministerii 
dissimuktione  suscepti  commissarum  sibi  negligunt-regimen  anima- 
rum,  ut  eas  etiam  ab  exiguis  quibusque  bestiolis  lacerari  sub  con- 
spectibus  suis  impune  patiantur;  quinimmo  subrepentes  riequitias, 
confovendo1)  et  depravatoribus  acquiescendo  fidelium,  non  solnm 
minime  retrahant,  sed  ipsi  magis  praebeant  proprio  nutrimeuta  per- 
ditionis  ezemplo.  *  ' 

2.  Quid  autem  tales  esseut  acturi  pontifices,  si,  quod  absit,  vel 
aliqua  nova  pestis  et  primitns  ignorata  prorumperet,  vel  ingeniis 
acrioribus  sensibusque  versutis  aut  aliqua  saecularium  doctrinarum 
peritia  callidis  sacrilega  blaspbemiarum  dicta  promerentur,  qui  tsm 
veteris  erroris3)  detrits  comments,  tamque  majoribus  ecclesiarum 
magistris  quam  etiam  nostra  aetate  convicta,  non  recolunt  nec  re- 
futant,  atque  sb  imperitis  stultisque  prolsta  non  respnnut.  Grstias 
omnipotenti  Deo,  quoniam  suorum  corda  per  bujusmodi  personas 
examinat,  qui  hoc  ipsum  virus  nesciunt4),  quod  loquuntur!  Nsm 
quid  facerent  populorum  prsesules  sub  astutioribus  inimicis,  qui  se 
subjiciunt  libenter  indoctis?  Quando  utique,  etiamsi  tanta  erst  in 
rectoribus  dominici  gregis  prorsUB  ignavia,  ut  necs)  tam  vitem  hebe- 
temque  personam  possint  vel  intellegere  vel  frenare,  pastorsh'  cura 
debuerint  a  nobis  cognoscenda  perquirere,  qusm  suasionibus  incon- 
sideranter'absurdis  facilem  submittcre  voluntatem. 

3.  Oblatus  est  enim  nobis  miserabilis  senex  Seneca  nomine, 
qui  non  modo  totius  sanctae  eruditionis  alienus  sed  ipsius  quoque 
intelligentiae  communis  prorsus  extraneus,    in  Felagianse  voraginis 

Ap°c.  coeno,  sicut  de  quibusdam  in  Apocslypsi  legimus,  velut  nna  rana- 
'  rum  imprudenter  immersus ,  inque  illa  f aece  horribiliter  volutatus, 
nullatenus  inde  qualiter  emergere  posset  inveniens;  quia  puritatem 
relinquens  eatholicae  veritatis,  qusnto  se  per  lubricum  falsitatis 
conatur  attollere,    tanto  magis   ejus  lutosis  foveis  circumclusus  ob- 

regno  inter  se  deccrtabant.      Sed  morte  Odacri»,    qui  hoc  aimo  193  eiistinctus 
est,  incuniia  illi  quieverant. 

*)  Ita  G1;  at  b  componendo  et  mox  cum  aliis  editis  non  totum  eas  mimme  ... 
sed  ipsit  praebeant  propria.     Mox  G'  vel  qind  ingcniit. 

■)  Leonis  epiet.  1  ad  Aquilejensem  epiacopum  recole,  ubi  n.  i  Pelagii  enror 
excitum  olira  dogma  ejusque  placita  exttincta  tcandala,  a  ponfdfiee  appellantur. 
—  Moi  editi  gratiat  Oeo  agimut,  ubi  in  G1  deeet  agimut. 

'}  Haec  Bententia  inferins  explicatur,  ubi  leuem  de  his  venenis,  quae  maJe 
bausit  et  vomuit,  nullam  rationem  vel  accipere  valere  omnino  vel  reddere 
dicitur. 

')  Ita  G1;  editi  ne  tam  ...  poiiiu  pattoraK.  Ac  Habaudiri  frequenter  apud 
veteree  potiut,  notura  est.     Deinde  edha  totiut  ett  eruditionit  . . .  impttdenter. 


>vGoogIe 


ruitur :  de  illis  unns  exsistens,  de  quibus  Petms  dicit  apoatolus :  Hi B*  493- 
vero  velut  irrationabilia  pecora,   naturatiicr  in  captionem  et  in  perni-  „  "g 
ciem  in  his  quae  ignorant  blasphemantes,  in  corruptione  sua  peribunt, 
percipientes  mercedem  injustitiae.    Revera  enim  sic   ejus  stolidus  et 
obtusus  est  animus,  ut  de  his  venenis,  quae  male  hausit  et  vomuit, 
nullam  rationem  vel  accipere  valeat  omnino  vel  reddere:    sed  indu- 
ratus  obcaecatione  diabolica  sibique  jam  traditus,   cordis  sui  fnnesta 
sit  obstinatione  damnatus,  nihilque  supersit  ei,  nisi  ut  Deus  noster, 
qui  dixlt,  quae  hominibus  impoesibilia  videntur,  apud  se  ease  facilia,  jga26  ' 
hujusmodi   mentem   potenti  compunetione  transfigat,    ut  secundum 
beatum  apostolum  Paulum,  resipiscat  a  diaboli  laqueis,  quibus  captivus  2,26. 
detinetur  sententia  divini  judicii.    Multa  illi,  quae  de  Pelagianis  sen- 
sibus  riec  in  somnis  omnino  contigerat s),   nos  magis  patefacta  pro- 
didimus  eaqne   dudum   convicta  fuisse  monstravimuB.     Haec   etiam 
ipsa,  quae  idem  proferre  videbatur,  olim  et  ab  baereticis  Pelagianis  ■ 
in  medium  producta  docuimus,   et  a  catholicis  praedicatoribus  com- 
petenter    elisa.     Pelagium,   Coelestium,   Julianum    ceterosque   com- 
plures  oratoriae  facundiae  viros  bi  hac  assertione  probavimus  fuisse 
convictos,   et  tam  ecclesiasticis   constitutis  quani  imperialibus  per- 
cussos  fuisse  praeceptis;    proinde  istum  ferre7)  non  posse  firmavi- 
mns,  in  quibus  illi  tales  tantique  prostrati  sunt,  qui  nec  ipsa,  quae 
ab  illis  sunt  dispntata,  vel  intellecta  capere  vel  eloquio  simili  possit 
adstrnere.    Sed,  ut  dictum  est,  diabolica  mens  inspiratione  possessa,  in  ,g  3' 
prefundum  veniens  Jam  malorum,  ad  remedia  nulla  consentit. 

4.  Quapropter  de  innumeris  blasphemiarum  generibus,  quas  au- 
ctores  Pelagianae  haeresis  ediderunt,  tria,  quae  sibi  praecipue  hic 
senex  tugendus  adscivit,  credidimus  non  tacenda,  ut  reserata  mani- 
festdus  panderentur  et  Deo  destruente  facilius  viderentur  eversa. 
I11  uteris,  inquiunt,  matrum  opere  divino  creantur  inf antes ;  propte- 
rea  justum  videri  non  putant,  quod  facturn  Dei  sine  ullis  propriis 
actionibus  cutquam  peccato  gignatur  obstricta,  injustumque  Deum 
faciunt,  si  rei  efflciantur,  anteqnam  nati.  Hoc  velut  acutissimum 
sui  dogmatis  exserunt  argumentum,  non  advertentes,  quia  prinii  illi 
parentes  generis  humani,  de  nullis  utique  genitoribus  sed  de  innoxia 
limi  materia  procreati,  et  pure*  atque  sincere  potenter  arte  divina 
compacti  factique  rationales,  propria  voluntate  seductorem  secuti 
diabolum,  pravis  cupiditatibus  per  excesBnm  praevaricationis  infecti 
sunt.     In   quibus  utique   humana  natura   peccavit,    et  humana    est 

')  Editi  (cT  c7  c10)  contigertml :  renitentibua  aliifl  libris.  Porro  illud  contigerat, 
a  verbo  contingo  derivatum,  de  imperito  sene  praedicatur.  Moi  in  aliis  ettam 
cditis  ea  quat  dudam:  mendoae.     Deinde  G1  Celeelinum, 

*)  Vel  legendum  ferri  (pro  tolerari,  uoil.  in  atsertione  eorum  in  quibue),  vel 
ferre  (scil.  ea  in  t/uibus)  pro  perferre  aivc  perfleere  ititerpretsrtdum ,  quod  haud 
muaitatum  eat  (ex  gr.  legem,  fructta  ferre).  —  Mox  editi  haereiU  addiderunt. 


^icjitizedbvGOOgle 


328  8.  GELASII  PAPAE 

1.193.  facta  natura  vitiosa,  receptrix  sine  dubio  raali,  quod  ante  neacierat: 
quae  a  bono  rectoque  deficiens,  in  affectum  mali  pravique  recidere8) 
ipso  rerum  consequentium  tramite  manifestum  est.  Tales.  igitur 
effecti  principes  uostrae  substantiae  semetdpsos  passibiles  et  cor- 
ruptibiles  reddiderunt,  in  tantum  conditionis  divinae  dona  violantes, 
ut  mortis  fuerint  ultione  puniti.  Hac  enim  die  fuisse  mortuos,  qua 
mortales  effecti  sunt,  ambiguum  non  babetur.  Proinde  quidquid  isti 
genitores  de  suo  germine  protulerunt,  opus  quidem  Dei  est,  secun- 
dum  institutionem  naturae,  sed  non  absque  contagio  illius  mali, 
quod  Bua  praevaricatione  traxerunt;  et  utique  hoc  idem  ipsius  mali 
contagium  certum  est  opus  non  esse  divinum.  Itaqne  non  ex  crea- 
tione  Dei  est  vitium,  quod  voluntario  motu  natura  collegit,  sed  etiam 
de  vitiata  per  semetipsam  natura  Deus  institutionem  suam  quideni 
suae  creationis  exsequitur,  sed  creatio  profert  vitium,  quod  non  es 
institutione  Creatoris  accepit,  sed  quod  ipsa  per  lapsum  transgres- 
sionis  suae  assumpsit.  Nam  si  ipsi  primi  homines  ex  nullis,  ut 
dictum  est,  parentibus  nati  et  sine  uUo  formatd  contagio,  per  am- 
bitum  praesumptionie  illicitae  semetipsos  depravare  potuerunt  et  in 
opere  Dei  opuB  diabolicae  fraudis  adnectere,  quid  mirum,  si  iidem 
depravati  protulerunt  subolem  depravatam?  Nonne  etiam  qnum  Deus 
utique  liberam  condiderit  humauam  sua  creatione  substantiam,  etiam 
apud  humanas  tamen  leges  extrinsecus  accedens  servitus  naturaliter 
eam  reddit  obstrictam  et  obnoxiam?  Origine9)  generantur  obnoxii, 
et  ex  conditione  servili  gignuhtur  addicti,  et  nascendo  fiunt  prius 
obligati  quam  geniti.  Si  hoc  agitur  de  rebuB  extra  naturam  positis, 
quanto  magis  de  his  provenire  non  mirum  est,  quibus  ipsa  humana 
substantia  depravata  cognoscitur?  Ac  per  hoc  sicut  se  ipsa  humana 
substantia  de  institutione  sincera  actuum  reproborum  rea  fecit  vo- 
luntate  pollutam,  sic  edidit  subolem  atque  progeniem  naturae  suae 
es  actuum  suorum  rea  voluntate  maculosam,  quia  hujusmodi  genuit 
prolem,  cujusmodi  se  ipBa  reddidit  praevaricationiB  excessu.  Ideoqne 
non  solum  de  se  profert,  quod  bene  Deus  instituit,  sed  eidam  quod 
male  ipsa  inconsequenter  adjecit.  Quemadmodum  autem  qnalitas 
interior  appetendi  valeat  immutare  naturam,  divinae  lectionis  aucto- 
30,88.  ritate  firmatur.      Sic  denique  pascehti  Jacob    conuniBBUs  ille  grex 


e)  Ent  constructio  anacolutha,  quasi  sequeretur  manifetta  ett. 

')  lade  et  hi  originarii  vulgo  vocabantur,  qnocizca  Honorius  1. 1  cod.  Theod. 
V,  10  et  Valentbianus  III  Novell.  tit.  26;  30  et  31  originariot  et  originariai  pro- 
miscue  appellant  coionos  et  colonat,  qui  cum  agnatione  tua,  hoc  est,  cum  iia,  qui 
ex  ipsis  nati  eraut,  patronis  auis  erant  obnoiii.  Quapropter  et  Leo  papa  epbt.  4 
cap.  1  ab  bis  ordjnflndu  abstineri  vult,  qui  originali  vel  alicut  condiHoni  tjbtigati 
tant,  niti  forte  eorum  petitio  aut  voluntat  accedal,  gui  aliquid  ttbi  in  eot  vindicant 
potettatit.  Similiter  Gelaaius  cpiat,  14  cap.  2.  Qnemadmodum  autem  couditioni 
alicui  obnoxii  obnoxioB  eidem  conditiom,  ita  et  nervi  eervos  procreabant. 


^igjtizedbvGOOgle 


oyium,  supposita  canahbus  varietate  virgarum,  dum  potat,  illectus  a.  493. 
affectionali  delectatione  concepit,  quod  non  habuit  in  natura,  et 
inolituni1")  sensibus  transfudit  in  prolem,  quod  in  creatione  non 
aumpsit.  Quod  tunc  utique  nguraliter  gestum,  et  in  ecclesiasticis 
signincavit  gregibus  hoc  futurum,  et  Pelagianorum  Deus  praevidens 
calumnias  et  excitandas  fidelibus  suia  decertationes ,  intelhgentiam 
praeparavit. 

5.    Docent  divina   testimonia  et  ipsa    ecelesiastica  sacramenta 
et  ab  ipso  Domino  Salvatore  catholicorum  traditio  magistrorum,  hu- 
manae  generationie  decolorata  primordia.     Hinc  est,   ,quod  clamat 
propheta:   Quis  gloriabitur  castum  se  habere  cor,   aut  mundum  esse  «J^b(1*' 
peccatis?    Jfec  infans,   cujus  esl  unias  diei  vita  super  terram.     Hinc 
est,  quod  item  dicit  Scriptura:  Quis  potest  facere  mundum  de  immundoJob.u,i. 
conceptum  semine?    nonne  tu  qui  solus  es?    et  alibi:   Quia  semen,  in-  jj^j 
quit,  erat  maledictum;  nec  non  etiam  David  propheta  testatur:  /nPa.eo,7. 
iniquitatibus  conceptus  sum,  et  m  delictis  peperit  me  mater  mea.    Et  si 
hoc  ille  dicit,   quis   aliter  se  asserat  procreatum?     Beatus  quoque 
apostolus  Paulns  asserit:    Et  nos  aliquando  eramus  natura  fUii  irweEph.2,3. 
sicul  et  ceteri.    De  qua  irain  evangeho  dicit:   Qui  crediderit  et  baptt-  ^"^tjoh' 
zatus  fuerit,   habebtt  vitam  aeternam;   qui  autem   non  crediderit,  yam  8,  lSet  36. 
judicatus  est,  et  ira  Dei  manet  super  eum:  illa  utique,  de  qua  dictnm 
eBt:  Morte  morieris.     Ipse  Dominus  Jesus  Christus  coelesti  voce  pro-  Gen.s,lT. 
nuntiat:  Qui  non  manducaveril  carnem  FilH  hominis  et  biberit  sangui-  joh.8,54. 
nem  ejus,  non  habebit  vitam  in  semelipso:  ubi  utique  neminem  vide- 
mus  excepfcum,    nec   ausus  est  aliquis    dicere,    parvulum  sine  hoc 
sacramento  salutari")  ad  aeternam  vitam  posse  perduci;    sine  illa 
autem  vita  in  perpetua  futurnm  morte  non  dubium  est,    Cur  igitur 
infans  bac  sorte  concluditur,   si  nulhun  habet  omnino  peccatum? 
Magisque   videbitur,    quod    absit,    injustus  Deus,    si  ilhc  innigatur 


ii)  Editi  moliium,  quod  eodem  modo  in  veteribuB  codicibuB  atque  inolitum 
pingi  Bolet  Mox  editi  trantfundit  et  deinde  Q1  fldeltbm  suii  doeancti  creacioret 
intelligentiam. 

")  Quo  ecilicet  corporb  ac  sanguinifl  participeB  fimuB.  Quocirca  FulgentmB 
in  fine  epist,  12  ad  Ferrandum  auerit,  nea  cuiquant  eue  aUquatenm  ambigendum. 
tunc  unumquemquc  fidelium  eorporit  xanguinitque  Dominici  participem  fleri,  quando 
in  baptitmatc  membrum  corporit  Ckritti  efflcitur,  nec  atienari  ab  Uto  pardt  caUdne 
contortio,  etiamii  antequam  panent  iltum  comedat  tt  caticem  bibat,  de  hoc  taeculo  in 
unitats  corporit  C/iriiti  conttitutm  abtctdat,  Ea  vero,  qnae  nunc  GelasiuB  scribit, 
conttentanea  snnt  eis,  quae  Agust.  epiat.  186  n.  28  et  29  atque  Innoc.  ep.  30  n.  G 
docuere.  Atqui  Fulgentum  loco  citato  sequi  se  profitetnr  doctrinam  Augustini, 
ac  re  ipsa  sententiam  suam  illius  verbis  illuatrat  ac  confirmat.  Ita  etiam  Inno- 
centdus  ei  verbia  Johonnis  »1*1  manducaotritU  etc.  non  eucharistiae  percipiendae, 
sed  baptismj  suacipiendi  conficit  neceesitatem.  Intelligendus  eat  igitur  atiam 
OelaeiuB  hic  eodem  senau  loqui,  Postea  n.  6  etiam  aliam  causam  profert,  quia 
Bcilicet  tine  baptitnuite  corput  et  tanguinem  Chritti  nec  edere  vatent  nec  potare. 


byGoogle 


330  S.  GELASH   PAPAE 

a.493.  poena,  ubj  nnlla  sit  culpa.  TJnde  quum  de  propriis  aetibus  nullo 
reatu  teneatur  obstrictus,  nihil  restat,  nisi  ut  sola  sit  vitiosa  nativi- 
tate  pollutus;  et  si  non  fuerit  mysterii  Christiani  partdcipatione 
mundatus,  ad  vitam  non  potest  pervenire  perpetuam.  Hinc  est,  quod 
exBufnantur  et  catechizantur  infantes;  etquia  in  opere  Dei,  quod1?) 
in  auctore  suo  bene  sunt  iustituti,   opus  diabolicae  malignitatds  ac- 

Col.1,13.  cessit,  eruti  de  potestate  tenebrarum,  sicut  docet  apostolus,  ad  Filii 
Dei  sortem  purgationemque  legitimanT  transferuntur.  Nisi  autem 
prima  generatio,  quam  bonam  Deus  instituit,  praevaricatione  venis- 
set  in  culpam  et  reprobabilis  esset  effecta,  secunda  generatio  sub- 
roganda  non  fuerat.  Propter  quod  dicit  beatus  Paulua  apostolus: 
lgefifi  S'cui  P^  """"^  *«■*•«■  peccatum  mtravit  in  mundum,  et  per  pecca- 
tum  mors,  et  ita  in  omnes  hommes  pcrlransiit,  m  guo  omnes  peccave- 
runt;  et'  paulo  post:  Igiiur  sicut  per  unius  delictum  m  omnes  homines 
in  condemnafionem,  sic  et  per  unius  justitiam  in  omnes  homines  injusti- 
fieationem  viiae.  —  Sicut  autem  omnee  in  condemnationem  dicit,  uti- 
que  qui  de  Adam  parente  sunt  geniti,  si«  omnes  m  Justificationem 
vitae  non  nisi  illos  adstrurfc,  qui  in  Christi  mysterio  sunt  renata.  In- 
numerie  talibus  instrumentis  haeresis  Pelagianae  doctrina  mortifera 
et  a  nostris  est  convicta  majoribus,  et  nunc  eorum  copioea  potest 
eruditdone  convinci,  nec  debent  simplices  animos  ista  turbare,  qui- 
bus  quae  non  inteiligunt  secundum  ecclesiaeticam  formam  credidisse 
aufficiet,  aut  si  quis  nosse  desiderat,  interrogare  conveniet. 

6.  De  parvulis  autem,  quod  asserit  sine  sacro  baptismate  pro 
solo  originali  peccato  non  posse  damnari,  satis  impia,  satis  profana 
propositio  est.  QunmviB 13)  enim  recentes  ab  utero  matrum  io  rerois- 
sionem  peccatorum  baptdzari  nullus  Christianus  igndrat,  quod  utique 
non  fallaciter  sed  veraciter  catholica  celebrat  Ecclesia,  ne  in  sacra- 
mentis  coeleetibus,  quod  absit,  mentita  videatur.  Proinde  quia  pro- 
pria  non  habeant  ulla  peccata,  constat  eisH)  sola  prorsus  originaria 
relaxari.  Itaque  quibus  etiam  sohs  remissis  vitam  per  baptismum 
consequuntur  aeternam,  coqsequens  est,  ut  solis  etiam  *non  remissis 
ad  aeternam  vitam  pervenire  non  possint.     Unde  et  Dominus,  sicut 

Joh.6,54.  superius  diximus,  ait  (quod  utique  nisi  baptizato  non  convenit):  Qtti 
non  manducaverit  carnem  Filii  hommis  et  biberit  sanguinem  ejus,  non 


•  ")  Magis  placeret  qno.  Ex  eodem  exmifflandi  ritu  gaepe  Auguatuius  origi- 
nalis  peccati  Sdem  adetniit,  norainatimque  op.  imperfecto  contra  Julian,  1. 1H 
cap.  199  probat  ritum.  illum  Deo  auctori  contumeliosum  futurum  fuiB*e,  nindia- 
bolue  etiaiu  parvulos  peccuti  contagione  reos  teneret. 

")  Illud  quanma  periude  accipimuB  ac  quanttamU  et  ad  reccntei  referimus. 
Hoc  loco  iudicat  GeuuiuB,  etiam  Romauoa  ea  usoa  eeee  haptumi  forma,  iu  qua 
verba  in  remUtionem  ptccatontm  onuatiabanttir ;  cf.  Siric.  ep.  5  u.  2  (Coust.  uot.d), 
Iunoc.  ep.  2  u.  4. 

")  Ita  Qi;  editi  ejvt  tola  ...  itaqne  ommbut  eliam  ...  baptiiatis. 


^icjitizedbvGOOgle 


EPISTOLA   6.  331 

habebit  vitam  in  semetipso;    aine  vita   autein   esse  perpetua  quid  est,  a  493. 
nisi  iii  sempiterna  morte  constitui?     Quaravis  ideni  sit  regnvm  coe- 
iorwn  quod  aeierna  vita,  tamen  ut  providentia  Dei  omnes  Pelagiano- 
rum  nequitias  amputaret,  non  solum  dictum  est:   Qui  non  fverit  re-Joh.3,5. 
naivs  ex  aqua  el  Spiriiu  sancto,  non  intrabit  in  regnvm  coclontm,  sed 
etiam  pariter  dicfcum  est:  Qui  non  manducaverit  carnem  Filii  hominis  Joh.6,64. 
et  biberit  sanguinem  ejus,    non  kabebit  vitam  in  semetipso.     De  vita 
autem  aeterna  hoc  dictum  nullus  addubitat,  quoniam  multi  non  man- 
ducantes  hoc  sacramentum  vitam  habere  videantur  praesentem. 

Nihil  est  ergo  quod  dicant,  quod  non  renati  infantes  tantum- 
modo  in  regnum  coelorum  ire  non  valeant,  non  autem  perpetua 
damnatione  puniantur;  dum  sine  baptjsmate  corpus  et  sanguinem 
Christi  nec  edere  valeant  nec  potare,  sine  autem  hoe  vitam  in  semet- 
ipsis  habere  non  possint,  sine  vita  vero  nonnisi  mortui  sint  futuri. 
Dicant  igitur,  in  morte  perpetna  constituti ls)  si  non  aestimentur 
esse  damnati.  Tollant  ergo  de  medio  nescio  quem,  ipsi  tertiuiu, 
qnem  decipiendis  parvulis  faciunt,  locum;  et  quia  non  nisi  dextram 
partem  legimus  et  sinistram,  non  illos  faciant  in  sinistra  regione 
sine16)  baptismate  remanere,  aed  baptizatos  sinant  ad  dexteram  aa- 
lutarem  sacfa  regeneratione  transferri. 

7.  Tertio  capitulo  jam  toto  mundo  cognita  atque  convicta 
Pelagianorum  deliramenta  circumfert,  quibua  dicont,  quod  bomo 
per  liberum  arbitrium,  quod  corrupit,  foedavit  ac  perdidit,  bono 
suffragante  naturae  beatus  efficitur;  qnum  de  beatitudine  paradisi, 
ubi  bona  fuerat  constituta  substantia,  nisi  suo  amisso  bono  nulla- 
tenus  potuisset  expelli:  ideo  mortalis  effecta,  quia  de  bono  utique 
praevaricatione  transisset  ad  malum ,  et  a  partieipatione  divina 
ad  diabolica  semet  facinora  contulisset;  ideo  deceptori  suo,  cui 
volens  assenserat,  competenter  addictus,  ideo  de  felicitatis  suae  cari- 
tate  seclusus  atque  ad  spinas  et  tribulos  miseriasque  multipliees 
coelesti  voce  damnatns  est;  quae  utiqne  poena  justi  judieii  tam 
gravis  et  aspera  in  bono  persever&nti  nullatenus  esset  infkcta,  et 
nisi  malo,  non  convenienter  illata  probaretur.  Ecce  sine  divino 
suflragio,  quod  in  illa  beatitudine  positus  nunquam  legitur  expetiBse, 
ii  on  solum  homini  naturale  bonum  prodesse  non  potuit,  non  solum 
non  effecit  beatum,  sed  qunm  hoc  solo  confidit  atque  ad  ejus  non 
revertitur  largitorem,  et  beatitudrnem  potius  araisit  et  malorum 
omnium  sumpsit  exordium.  Quod  autem  libero  arbitrio  beatitudinem 

"■)  O1  comtititi,  —  Hoc  in  loco  ut  in  ceteris  adhaeret  Gelaaius  doctrinae  Augu- 
ntioi,  qui  de  orig.  animae  II,  9  ecribit:  Non  bapthalis  panmii»  nemo  promittai  inter 
damnationem  regmimgue  coetorum  qvietis  vel  feiicitatis  cuJueHbet  ataue  ubdibet  quasi 
medium  locum;  hoc  euim  eii  eliam  imeresii  Pelagiana  promittit. 

'*'!  In  G1  eine  haptiimate  —  regeneratione  deest.  Deinde  editi  circumftrrc,  ubi 
G'  circumfert;  ac  poate»  effidatur  ..,  nnde  ciortaat. 


>vGoogIe 


332  S.  GEI.ASII  PAPAE 

a.  493.  consequantur  "),  quo  male  ubub  in  perpetuam  recidit  serritutem,  sieut 

scriptum  est:  Qui  facit  peccatum,  servus  est  peccati;  a  quo  quis  supe- 

'•*- £•*[.  rafw,  kuic  et  servus  addicitur:  nonue  haec  est  illa  praesumptio  na- 

2  19.  turalis,  quae  ad  detestandae  captmtatia  jura  descendit,  quam  Scri- 

ptura  sancta  sic  memorat:  Grave  jugutn  super  filios  Adam  a  die  exitus 

~^l'de  ventre  matris  eorum   usque  tn  diem  sepulturae  inmalrem  omnium; 

de  qua  genus  humanum  noii  uisi  solue  DominuB  noster  Jeeus  Ghri- 

stus  eommercio  suae  redemit  passionis,   et  mutata  natiritate  noa19)  , 

eroit?   Soius  utique  venit  quaerere  et  salvare,  quod  perierat:  ut  liber- 

^Y^taa,  quae  per  temerariam  fuerat  dejecja  superbiam,   inetauraretur 

reparata  per  gratiam,  mutuaque  rice  humanae  voluntatis  arbitrium, 

sicut  sequendo  diabolum  captiritatem    meruerat    sempiternam,    Bic 

reformatae   subsequendo    libertatis    auctorem,    amissum    rediret   ad 

praemium.   Hinc  est,  quod  i  pse  Dominus  ait :  Quum  vos  FMus  libera- 

Joh.8,30.  verit,'  tunc  vere  liberi  eritis;    et  apoetolus  beatus  Paulus  exsequitur: 

Quum  servi  essetis  peccati,  tiberi  fuistis  justitiae,  id  est  alieni  a  justitia, 

20et22  iil>erat*  •**«■  a  peccato,  servi  facti  estis  justitiae;    et  iterum  idem 

ipse:  Liberlatem,  inquit,    qua  vos  Christus  liberavit.     Nonne  ipse  vas 

Qal.4,31.  eleetionis  affirmat  et  dicit:  Deus  est,  qui  operatur  m  vobis  et  veile  et 

FhH. 2,13.  perfeere  pro  bona  voluntate?  ne  etiam  iu  mala  voluntate  et  velle  et 

perficere  Deus  putaretur  operari. 

8.  Hliid  autem  Pelagianorum  peculiare  virus  est  olimqne  dc- 
tritum,  quo  putant  gratiam  Dei  secundmn  merita  hominum  posse 
conferri,  quod  absit  a  mentibus  Christianis,  quum  praefatus  testetur 
apostolus :  Gratia  est  quae  gratis  datur,  alioquin  si  ex  operibus  gratia, 
^ j™ '  jam  non  est  gratia:  quia  merces  redditur,  non  gratis,  unde  gratia 
nomen  accepit,  impenditur.  Quis  autem  audeat  dicere  Christianus, 
aliquid  habere  boni  sine  gratia,  quando  magister  gentium  clamet, 
cuncta  breriter  in  se  dona  coneludens:  Gratia  Dei  sum  id  quod  sum, 
15, io!  et  gratia  ejus  in  me  vacua  non  fuit;  ut  ostenderet,  quia  donum  gra- 
tiaa  non  ipse  praecesserit  sed  fuerit  subBecutus,  atque  monstraret 
cooperatorem  se  esse  gratiae  subsequendo:  sed  plus  omnibus,  inquit, 
illis  laboravi.  Ac  rursus  verituB,  ne  de  se  praesumere  videretur,  ad- 
junxit:  non  ego,  sed  gratia  Dei  mecum.  Non  dixit:  ego  et  gratia  Dei 
mecvm,  sed  praeposuit  gratiam  praecedentem  '*),  seseque  Bubjunxit. 
Quid  autem  haberi   possit  sine  gratia,  quum  sit  fidea  ipsa  per  gra- 

'*)  Ita  eennus  integer  efEcitur,  si  haec  verba  quasi  ex  eententia  Pelagiaoo- 

rura  sumuntur :  quod  aulein  dicunl,  libero  arbilrio  beatiludinem  le  consequi  ...;  qui - 

bus  opponitur :  nonne  haec  ett  praeiumptio Jam  oppoauit  antea  et  quari  per 

parentheain  repetit,  komini  ne  in  bealitudine  quidem  potUo  bonum  naturale  prodeud 
potuiue,  et  nunc  illiua  pravae  sentennae  merum  fontem  aperit,  Biiporbiam  scili 
cet  et  praeaumptionem  jam  in  libro  Ecolesiastici  notatam. 

'")  Q>  non  eerutt, 

")  Ita  0'.    Editi  *e,  alque,  a"  praeeedtnlen,  it  alque.    Hinc  maxime  unpeti- 


>vGoogIe 


tiam,  eodetn  apostolo  nos  docente:   Misericordiam  consecutus  svm,  trfa.  498. 
fidelis  essem?  Nec  uliud  est  misericordia  divina  quam  grafcia.  Audia  -lCor  7, 
mtis  etiam,  quemadmodum  iuformat  Ecclesiam:   Gratia,  inquit,  salvi  itW  i, 
facti  estis  per.  fidem,   ut  principium  salutis  et  fidei'  a  gratia  coepisse  ^.  16. 
dissereret,  sicut  secutus  adnecfcit:    Et  hoc   non  ex  vobis,  sed  Dei  t/o-Epb.2,8. 
num  est;    non  ex  operibus,  ne  quis  exloUaiur.    Idem  ipse  alibi  gene- 
raliter  et   absolute  pronuntiat,   dicens:    Quid  enim  habes   quod   non 
accepisti?     Aut  si  accepisti,   quid  gloriarit  quasi  non  acceperis?    QuisiCor.4,7. 
sufficiat  singula  recensere?  Quibus  evidenter  apparet,  non  naturalis 
libertatis  arbitriiun  gratiam  promereri,   sed  potius  per  gratiam  reci- 
pere,  nt  a  servitute,   quam  peccando  meruerat,   misericorditer  abso- 
lutum  esset.     Hujus  sacramenti  redemptione  ante  mnndi  principium 
sempitema  providentia  praeparati,  sive  nondum  prolata  lege  seu  sub 
observatione  legali,  figuralibus  -signis  atque  sacrificiis  omnium   san- 
ctorum  virorum  feminarumque  sanctarum  vetus  origo  mnndata  est, 
universisque  justis  per  gratiae  Spiritum  hoc  de  longe.  adorando  my- 
sterio  salutis  aeternae  remedia  contigerunt;   cujus  in  Christo  mani- 
festata  gentibns  plenitudo  mundum  purgat  et  renovat,  beatitudinis- 
qne  perpetnae  vere  facit  esse  participes. 

9.  Quapropter  nimis  incusamus  fratres  et  coepiscopos  nostros, 
mazime  per  Piceni  provincias  Ecclesiam  Domini  gubernantes,  qui 
non  solum  ineptissimi  senis  abjectaeque  personae  pravum  non  de- 
terruere  colloqmum,  verum  etiam  suo  nutrivere  consenau.  Quis 
audiat,  quis  ferat,  passos  esse  pontifices,  ut  cadaver  nescio  qnod 
indignum  presbyterum  sibi  non  acquieecentem  auderet*")  commn- 
nione  privare?  Quomodo  talis  vel  susceptus  ab  aliquo  vel  patienter 
auditus  est?  Qui  insuper  leges  dedit  libenter  acceptas"),  ut  servi 
Dei  cum  puellis  sacris  congregatione  dedecorissima  miscerentur. 
Nam  quum  spiritales  animi,  etiam  quum  desint  ista  consortia,  imagi- 
nariis  infestentur  illecebris,  quemadmodum  alterni  sexus  intuitu,  qui 
illicit  et12)  nolentes,  non  vehementius  incitentur?  Adhuc  majus  scelus 
accrescit,  ut  sub  conspectu  et  praeseutia  sacerdotum  beatae  memo- 
riae  Hieronymum  atque  Augustinum,  eccleBiasticorum  lumina  magi- 
atrorum,  musca  moritvra,  sicut  scriptum  est,  exterminans  oieum  sua-  %cJa"1 
vitalis,  lacerare  contenderet.     Sed  quid  miremur   ecclesiarum  prae- 


tur  Semipelagianorum  dogma,  tiuo  gratiam  a  nobis  praeveuiri  ac  praevenientea 
■ubsequi  volebant 

*°)  I»  VulgfttiB  audire  conanunicine  prtvaretf 

")  Ita  Q<  (aeeept'),  ed.  exccptu*  (<-.'  ad  marg.  „fort.  exceptat").  Et  banc  licen- 
tiani  Pelagii  placitin  consentaaeam  esae  NoriaiuB  hiet.  Pelag.  lib.  II  c.  17  ob- 
servat.  Certe  Hieronymus  advereuB  Pelag.  lib.  I  cdrca  mcd.  illum  arguit,  quod 
femuus  etiam  fn  frequentia  ohoruin  et  eongregatione  tariarum  peatlere  pernattat. 

**)  Ita  G';  editi  aui  ttHciu  noltntet. 


>vGoogIe 


334  8.  OBUSII  PAPAE 

a.  493.  sules  ist»  negtigere,  quos,  sicut  a  multis  audivimus,  contra  canones 
omnia  gerere  et  eontra  apostolicam  dieciplinam  passitn  cuncta  mi- 
scere  manifestum  est:  non  servatis  regutis  ordinare,  liciteqae  non 
solum  monachos  sed  etiam  ministros  Ecclesiae  cum  feminis  ad  pere- 
grina  migrantes  remeare  rursus,  et  ab  aliis  episcopis  in  militiam 
provehi  clericalem?  Quae  quum  singula  toleranda  non  sint,  quis 
sustineat  tot  et  talia  facinora  perpetrari,  quibus  spectaculum  genti- 
libus,  Judaeis  et  haereticis  non  immerito  praebentes,  m  ipsum,  qaod 
absit,  tendere  videatur  religionis  excidium,  digneque  ista  facientibus 
Nomen  enim  Dei  per  vos 
1  gentibus? 

10.'  Sufriciat  igitur  hactenus  fuisse  haec  commissa,  et  ut  pla- 
cetur  Deus,  hnmanis  rebus  sollicitius  divina  curentur!  Nusquam 
locumM)  prorsus  inveniat  praefatae  pestis  asaertor,  nec  aecessuni 
prorsua  ecclesiae  vel  usquam  participationem  catholicae  communionis 
inveniat,  qui  haereticorum  mavult  subsequi  nefaria  professione  eon- 
sortium;  et  hi,  cum  quibus  antea  probabitur  noxium  miscuisse  col- 
loquium,  nisi  resipiscunt  et  ab  ejus  societate  disceaont,  ab  ecclesia- 
stico  remoti  servitio,  debita21)  ultione  pleetantur,  quo  ceteris  cavendi 
ministretur  exemplum.  Nullum  adeat,  neca)  unqnam  loqui  damna- 
tas  olim  blasphemias  jam  sinatur.  Discreta  suis  habitationibus  vi- 
rorum  atque  feminarum,  Bicut  sanctum  propositum  decet,  exerceatur 
circumspecta  devotio  Contra  canonum  constituta  nullus  ad  eccle- 
siastieum  permittatur")  ofncium:  non  ignoraturis  provinciae  uniue- 
cujusqoe  rectoribus,  nec  de  praeteritis  se  veniam  reperturos  errori- 
bus,  si  deinceps  diasimulaverint  vitare  patefactos.  Nec  excusationis 
de  cetero  relinquetur  occasio,  si  post  praecepta  praesentia,  quae  per 
Romnlum  diaconum,  cujus  sollertiam")  pro  iide  catholica  et  pro 
religione  vigilantiam  gratissime  comprobamus,  duzimus  destihanda, 
quisquam  super  his  omnibus  ant  contemptor  aut  negligens  depre- 
hendatur  antistes.  Sicut  enim  ad  sedis  apostolicae  moderamina  per- 
tinet,  cunctis  sdllicitudinem  debitam  ministrare  congruenter  eccleaiis, 


")  Ita  O';  cdili  nuiqituta  toei  ...  invematitr. 

")  In  vulgatisi  devota.  Mendutn  iiide  ortum,  quod  antiquarii  «  pro  b  pin- 
gere  Boleant.  Ita  in  Felicia  II  epuitolam  1  n.  13  irrepaerat  dt  eitae  torum  meritii 
darotione  pro  dtbita  eorum  meriiii  devotione. 

"j  Ita  Q1;  b  nec  uiguam  loci  damnatae  olim  btaiphtmiae  jam  sinantur.  Cui 
Favet,  quod  alii  editi  nec  uiguam  togui  damnatae  etc.  Mox  G1  corrupte  duceret 
a  nuii  habitationibm  ...  exerceat  circumtpecta. 

**)  c*  in  marg.  protnoveatur,  non*  spernend»  conjectura.  Dubium  enim  non 
est,  quin  illud  sanci&t  Gelaaiua  adrerauK  eoa,  quoG  ad  peregrina  migranteB  contra 
cauonicam  disciplinam  ab  aHii  epiicopit  in  militiam  provehi  clericalem  proxime 
u.  9  conqneatus  est.    Vide  Siricii  epistolam  6  n.  4. 

")  b  tolerantiam  et  moi  CUm  aliifi   editis  quilquii  ...  deprehendetur. 


DigitizedbyGOOgle 


EFISTOLAE  6.   7.  335 

ita  necesse  est,   ut  in  coutumaces  et  desides  traditam  sibi  divinitus  a.  493. 
non  diasimulet  potestatem.     Data  Calendis  Novembris,   Albino  viro 
clarissinio  consule. 

Epietola  7. 

Oelasil  papae  ad  episcopos  per  Dariianiani  coiistitutos.        (a.493.) 

5.      l/bi  tarditatem  excusaeit,  cur  electionem  tuam  eit  aoa  dtiut  mmtiaril  (it.l),  atqve 

expotuil,    quomodo    Eutychiana    haeresit   apud  Graecot   nata  Scripturit  adveria 

ideoque  cathoticii  damnata  lit  (n,  2),  eorum,  qui  ob  pertinaeem  cum  ilHt  hatrcticit 

communionem  damnati  tunt,  nomina  recllare  m,n  licere  doeet,   alqtte  ut  retitantes 

a  ee  eaxludant  hortatvr  (a.  3  et  4). 

Dilectissimis    fratribus    universis    episcopis    per 
Dardaniam  constitutis  Gelasius  episcopus.1) 

1.  Ubi  primum  respirare  fas  est  a  continuorum  tempestate 
bellorum,  quae  vel  in  illiB  provinciis  vel  in  istis  tempomm  qualitas 
incessauter  exercuit,  cunctos  per  Dardaniam  Domini  sacerdotes  fra- 
temae  sollicitudine  caritatis  duximus  alloquendos :  primum  quia 
regimen  apostolieae  sedis  indepti,  strepitu  publico,  sicut  dictum  est, 
retardante,  commissum  nobis  sacrae  dispehsationis  offieium  propriis, 
ut  mos  erat,  litteris  nequivimus2)  indicare,  quo  vestra  fraternitas 
de  communionis  Domini  nobiscum  munere  gratuletur;  deinde,  ut 
post  tantas  acerbitates  incommoditatesque  mundaaas,  qualiter  in- 
vicem  valeremus,  mutuus  sermo  depromeret;  postremo  si  qua  de 
ecelesiasticis  referenda  sunt  causis,  quae  propter  insidias  perpetui 
hostis  pastorali  sunt  jugiter  circumspicienda  vigilantia,  significatio- 
nibus  panderemus  alternis.  His  igitur  iucitati,  per  fratrem  efe  co- 
episcopum  nostrum  Ursicinum  praesentia  dirigere  scripta  curavimus, 
praeeunte  gratia  salutationis  hortantes*),  ut  magnanimiter  auxilio 
Doiuini  tolerando  rerum  transeuntium  vastitatem  magis  esse  debea- 
mus  attenti,  ne,  quod  absit,  perpetuae  subeamus  vitae  dispendium; 
proinde  quae  catholicae  veritatis  poscit  utilitas  praecavenda,  dilectio 
vestra  paulisper  advertat. 

2.  Apud  Graecos,  quibus  muttaa  haereses  abundare  non  du- 
bium  est,  jam  ante  annos  fere  quadraginta  et  quinque  de  Domini 
nostri  et  Salvatoris  incarnatiose  nata  conquaestio  est':  Eutyche 
quondam  presbytero  Constantinopolitano  in  blasphemias  proruente, 
per  quas  diceret,  unam  tantummodo,  id  est  solam  Divinitatis,  na- 
turam  sive  substantiam  in  Domino  Jesu  Ohristo  credere  nos  debere, 


')  O1  addit:  ileut  etiaat  cunctin  fratribui  per  Dalmatiam  dettinuta  eii,  Deinde 
vulgati  conupte  aut  mimw  concinne  temporibus  qualitai  . . .  lolliatudimi  caritate. 
Reetitaendam  temponm  j&m  B&ronius  et  Miiffejus  monuerant    Moi  editi  adtfti. 

*)  Ita  G'a'i  Cw  nequimui. 

•)  Ita  K1.     Alii  vero  oranlet.    Moxque  Q1  K>  adtoniti  (loco  atienti). 


>vGoogIe 


336  S.  OELASII   PAPAE 

(&.49S.)susceptae   carnis   veritate   prorsus   abolita.      Quod   utique')   impium 

pravumque  commentum,  Marcionistis  Manichaeisque  conjunctum,  to- 

tum    sine   dubio    salutis   nostrae   solveret   sacramentum;    siquidem, 

quantum  et  Scripturae  venerabilia  dicit  auctoritas  et  majorum  testa • 

tur  doetrina  nostrornm,   Redemptorem   muudi   Deum,   totum  simul 

Deum  totumque  hominem,   ex   Maria  virgine  fuisse  genitum*)    et. 

huic  mundo  certum  est  exstitisse  couspicuum.  8ic  passum  atque  re- 

aurrcxisse   constat  a   mortuis,   ita*)  quadraginta  diebus  fuisse   cum 

discipulis  conversatuiu,  in  coelum  adBcendisse,  plena  luce  sit  clarum, 

eoque  modo  dictum  ad  judicium  angelo  testante   venturum,    ut  et 

°  Zach  K^w  honiinfe,  quem  beatus  Stephanus  martyr  a  dextris  virtutis  Dei 

1S,  10.  vidit  adstantem,  manifestus  appareat,  et  quem  compunxerunt  persecu- 

19  37  ^res  eJus'  adspiciant:  quod  nimirum  sine  namis  Iiumauae  non  potest 

constare  materia,  cujus  assumptio  glorificata  est  Deitate,   non  pror- 

2Job.7,7.sus  absumpta.')     Unde  et  beatue  Johaunes  apostolus  dicit:  Qui  ne- 

gat  Christum  in  carne  venisse,   hic  est  andchristus;  et  gloriosus  apo- 

stolus  Paulus,  qualem  hodieque  credere  debeamus  Dominum  nostrum 

,*?*■  Jesum  Christum,  palam  professus  est,   dicens :    In  quo  habitat  omnis 

'     plenitudo  Divinitaiis  corpoialiter.  Quo8)  brevi  capitulo  simul  Arianam 

pestem  et  hanc,   quam  diximus,  Eutychianam  coelesti  praedicatione 

subvertit,  quia  et  nihil  minus  est,  ubi  omhis  plenaque  Divinitas  habi- 

tare  perhibetur,    et   corporaliter   exprimendo  in    veritate  persistere 

nostri  corporis  approbatur. 

3.  Super  his  autem  frequenter  ab  apOBtoIiea  sede  et  per  beatae 
memoriae  sanctum  Leonem  et  per  successoree  ejus  certum  est  Qrae- 
cosfuisse  convictoB,  sk-ut  ipsomm  charfcis,  quas  apud  nos  habemus, 
sine  ambiguitate  monstratur.  Nunc  vero  quamvia  ipsam  pestilentiam 
non  audeant  profiteri,  eos  tamen,  qui  talibus  eominunicaverunt9)  me- 

*)  SlO  K1;  iiligae  improhumque  commentum  G',  alii  editi  vero  utique.  improbum 
commentum. 

6)  Ita  K1;  editi  progemtum. 

')  luvulgatia  Itaque,  rectius  K>  lta,  quod  idem  sonat  atque  supm  lic  et  infra 
cu  mndo,  ho«  eat;  tolitm  limul  Deum  tolumque  komfnem.  • 

')  Ita  restituere  cum  Coust. ,  Maff.  et  Hans.  nou  dubitavimun  loco  adiumta, 
quod  alii  exhibent,  cum  hic  eatfcolica  fldea  adstruatur  adversua  Eutychianam 
haeresim,  qoae,  iit  Gelasius  mox  enarrabit,  unam  in  Christo  volebat  Bubstautiam 
luiceptae  carmi  veritate  prorsus  abotita,  Contra  eamdem  Leo  epist.  124  c.  6  dixit; 
A'ec  divina  enim  humnnii  praejudioant  nec  humana  divinii,  quum  ila  in  id  ipsitm  utra- 
que  coneurrant,  ut  in  eii  nec  proprittas  abiumatur,  nec  persona  gtmineter.  Ubi  sj- 
militer  pro  abiumatur  mss.  Bellov.  legit  adsumatur.  Deniqne  manifesta  erat  pugna 
verborum  iilorum  aiiumtio  et  nun  assumla. 

')  Ita  G<  K1  Editi  quod  breri ...  quia  et  homo  mhtiominus  eit ,  corrupte.  Yer- 
bum  in  Chriato  post  susceptara  camem  nihil  mtnui  ease  quam  aute,  boc  est 
tottmi  ac  perfectum  Denm  eiae  non  destitiaae,  allatis  apostoli  verbis  recte  pro- 
batur. 

°)  Editi  communfcaverint.    K'   hic  ttOs   deficit,   aed  aequens  verbum  damnati 


>vGoogIe 


EPISTOLAE  7.   8.  337 

ritoque  secundum  Calchedonensis  decreta  concilii  ab  apostolica  sede  (a.  493.) 
damna,ti  sunt,  obstinatique  in  eadem  damnatione  defuncti,  pernicioso 
furore  defendunt,  et  eorum  recitationem  Eccleaiae  catholicae  mo- 
liuntur  ingerere.  Quibus  utique,  quod  absit,  receptis,  etiam  conta- 
gium  pravitatis,  cui  se  communione  sociarunt,  conseqfenter  incurri- 
tur,  quemadmodum;  quod  Dominus  avertat,  si  Arii  vel  cujuslibet 
haeretici  ad  ecclesiasticam  recitationem  nomen  admittitur,  simul  et 
consortitim  detestabilis  erroris  assumitur. 

4.  Unde  quia  errorem  quidem  fatentur,  sed  ea  sibi  putant 
communionem  catholicam  conditione  laxandam,  ut  nomina  eorum 
qui  praevaricati  sunt  illis  in  ecclesia  recitare  sit  licitum,  et  non 
tam  ipsi  corrigere  quam  sinceritatem  catholicam  inficere  nitantur 
contagio  perfidorum:  dilectionem  veatram  fraternae  caritatis  affeetu 
non  destitimus  admonere,  ut  si  qui  talia  seminantes  ad  vestras  re- 
giones  forte  perrenerint,  modia  omnibus  excludantur,  vobisque  cum 
sede  beati  aposkili  Petri,  sicut  a  patribus  nostris  est  tradita,  illibata 
communio  atque  ex  omni  parte  inconvutsa  perduret.  Certe  si  quis 
aures  vestras  de  hac  crediderit  subreptione  pulsandas,  sollicitudine 
pastorali  ad  nos  quam  citiua  referre  properetis,  ut10)  communi  stu- 
dio  catbolicoque'  tractatu  pro  domo  unius  Domini  cuncti  catholici 
conferant  sacerdotes:  ut  et  quae  orthodoxae  beflnitdoni  competont, 
intemerata  serventur,  et  quatenus  errantibus  debeat  subveniri,  ratio- 
nabili  deliberatione  noscatur.  Haec  autem  vestra  dilectio  etiam  ad 
contiguas  sibi  quasque  provincias  vicinosque  pontifices  prudenter 
faciat  pervenire,  ut")  ecclesiarum  praesules  universi,  veritatis  in- 
structione  percepta ,  mortif eram  decUnare  valeant  falsitatem.  Et 
subscriplio:  Deus  voa  incolumes  custodiat,^fratres  carissimi! 

Epistola  8. 

Beatl  Gelaslt  papac  ad  Natalem  abbatem.  (a.«s.) 

p,  87.      Abbatem ,  rujut  laudabilem  pro  ftde  catkotica  fcrvorern  ex  epittoia  nd  Serenum 
epucopMM  mitta  coanovii,  tollieitut  pontifcx  horlatur,  ul  inttruetionem  tedit  apo 


tunt"  ut  et  ratio  poetolant  conamadcaterunt.  Hic  quippe  uotautur  Ac&eius  et 
Flavitas,  aed  niaxime  Acacius,  qui  haereticae  cummunionia  contagione  pollutua 
ideoque  damnntua  in  eadem  damnatione.defunctuB  eat.  Mox  G'  cc  Quod  utique. 
")  Ita  G1  cl0j  c*  et  cononmt,  quod  cum  proximia  verbia  minua  apte  cohae- 
ret.  Quorcum  enim  Gelaaiua  quam  primum  ad  ae  referri  vult,  si  qui  apud  Dar- 
danoe  deprehendantur  Acaciani  achiamatia  fautorea,  niai  ut  ipae  cum  concilio 
auo  atque  ipsis  Dardania  prospidat,  quo  pacto  et  aubveniatur  errantibua,  et  fidea 
intemerata  servettir. 

")  G1  a'  ut  ud  ecclesiarum  praesules,  alii  editi  ut  cccJciiarum  praetuUt  unittr- 
tae  eeritatit,  minua  bene.     Non  enim   in  hac  epiatola  fidei  expositio  tum  ampla 
tamque  integra  adita  eat,  ut  jinieertajn  verttalem  in  ea  explanatam  dicere  liceat. 
■riiTouc  ntiua,  fohtif.  I.  22 

gmzedbyGOOgle- 


338  8.  GELA8II  PAPAE 

(ft.493.)      ttoticae  ad  pontificet  regianit  illiia   directam  i'n   conHgtdt  provineiit  adjuvel^  et 
ipttm  de  ejutdem  profeclu  eertiorem  reddere  taepiut  curet. 

Dilectisssimo    filio    Natali     abbati    Gelasius    epi- 
scopue. 

1.  Quamvis  pro  beati  Petri  apoatoli  moderamine  divinitus  in- 
stituto,  quo  sedis  ejus  vicarii  cunctae  sunt  Ecclesiae  debitores,  ad 
fratres  et  coepiBcopos  meos  per  Dardaniam  conBtitutos  competentia 
scripta  dederimus,  antiquae  fidei  communionisque  tramitem  subse- 
quentes,  ut  cavere  valeant  contagia  perfidorum '  et  nobiscum  illiba- 
tum  tenere  consortium;  tamen  dilectionem  quoque  tuam  non  deati- 
timus ')  desiderantes  aifari,  cujus  et  sollicitudinem  de  noxiis  quibns- 
que  vitandis,  et  in  retinendis,  quae  ad  ntilitatem  pertinent  Cbristia- 
nam,  laudabilem  perspeximus  esse  fervorem,  ex  litteris  scilicet,  quas 
ad  fratrem  et  coepiscopum  meum  Serenum  tua  caritas  destinavit. 
Proinde  collaborandum  sibi  tua  dilectio  perpendit  evangelio  Dei, 
et!)  aeternae  salutis  intuitu  etiam  adversantia  quaeque  toleranda 
constanter:  ut  nullum  subeas,  quod  absit,  coelestis  regni  dispendium, 
ad  quod  utique,  nisi  legitime  certaveriB,  non  potes  pervenire.  Tanto 
enim  praestante  Domino  nobis  est  instandum  vigilandumque,  quanto 
sub*)  ipso  fine  jam  mundi  vehementior  humani  generis  hostis  in- 
sistere  non  quiescit. 

2.  Nihil  significamus  omissum,  quod  aut  correctione 4)  renun, 
quas  in  ecclesias  Orientia  seminavit  inimicns;  patrum  regulis  con- 
gruentem  possit  adhibere  medicinam.  3ed  quid  facimus?  quia  ob- 
duratis  auribus  vocem  refugiunt  veritatis  audire,  tantaque  vis  morbi 
saevientis  incnbuit,  ut  secum  malint  salvos  quosque  lethaliter  aegro- 
tare,  quam  ipsi  recipere  sanitatem:  nunc  inficiantes  universa,  quae 
ipsorum  chartis,  ipsorum  subscriptionibuB  approbamus,  nunc  quum 
manifesta  rerum  fuerint  luce  convicti,  palam  aperteque  fatentes  er- 
rorem,  nolle  se  -tatiien  reverti  ad  viam  purae  confessionis  commu- 
nionisque  testantur,  sed  nos  potius  exspectant  suis  praevaricatoribus 
implicari.  Quapropter  largiente  Christi  gratia  magnis  studiis  est 
agendum,  ut,  quia  de  vita  perpetua  vel  amittenda  res  agitur  vel 
tenenda,  demus  operam  quidem,  si  aliquos  ex  illis  operante  Domino 

'g^salvare  possimus:  alioquin,  sicut  ait  apostolus,  te  ipsutn  castum  cu- 


■)  Ita  Job.  Blanoh.  oi  N'.  Maff.  et  c'«  deiiiUmut.  Moi  Maff.  neq.  cujut  xolli- 
citudiitem  ...  e*  Htterit  tiquidem. 

*)  Ita  correiiiDus,  quod  N3  Blauch.  c10  Mign.  ei  (c10  addit  ob)  aetemae  tal. 
intuitum  ...  tolerando  conttanler,  Maft'.  tt  ob  aeternae  ...  toleranda  eonitaret. 

')  Inatare  jam  muudi  finem  cum  jiiulti»  aliia  etdiuu  Gelasium  pntaaae,  hinc 


')  Ita  J.  Blanch.  ex  NJ.  Atii  correctioni,  et  Matf.  c10  aut  correctionl  ...  aut 
patrum.  Unum  alterumque  aut  abundate  videtur.  Moi  Maff.  leq.  talvot  quoqut 
...  leitantet  ...  extpectantet. 


^icjitizedbvGOOgle 


EPISTOLAE    8.    9.  339 

stodi,  perire  volentinm  nitamur  declinare  perniciem,  et,  quod  solum  (a.493.) 
facere  debeamus,  divinam  pro  illia  exorare  clementiam ,  ut  reaipi- 
scant  a  diaboli  lagueis,  a  quo  capti  detinentur  ab s)  ipsius  voluntate : 
ut  ab  obstinatione  mortifera  respirantes,  pestem  quam  se  humanitus 
incidisse  etiam  ipsi  sentiunt,  inutiii  verecundiae  languore  deposito, 
ad  recuperanda  remedia  aempiteraa  Kbero  corde  resipiscant. 

3.    His  ergo  cognitis,  quae,  sicut  diximus,  ad  regionum  vestra- 
rnm  sunt  directa  pontifices,   et  ipsi  protegente  vos  Domino  debetis 
esse  convenienter  instructi,  et  provinciis  eadem  quibusque  contiguis*) 
fiducialiter  praedicare.  Nihil  est  enim,  quod  pavere  debeamus,  quum 
certum  sit  a   coelesti   praesule    non   derelinqui,  quos  suae  •  veritatis 
praestitit  amia  tractare,  uec  quidquam  videamus7)  ei  nllatenus  prae-  Matth 
ferendum,  quum  ipsas  animas  nostras  pro  earum  nos  voluerit  salute  10,39. 
coutemnere.  Qualiter  antem  vel  proficiat  ibidem  religionis  integritas  uu|j 
vel  quid  forsitan  asseratur,  saepius  nobis  vestra  dilectio  non  omittat 
oetendere:    nt  necessaria  Christo  tribuente  subsidia  responsis   con- 
gruentdbus    ministremus.     Svbscriplio    papae.     Deus    te   incolumem 
cuatodiat,  fili  dilectissime ! 

Epistola  9. 

papae  ad  Succonium  episcopum  Afrum  apud  'a'&n  ft 

Constantinopolim  constitutum. 

3.       Epitcopum  ilium,  qui  pertecutionem  Arianorum  fugient  Contlantinapoli  impronide 
eum  advertariit  neritatis  communicatse  arguebalar,  ut  quanlociut  corrigat  obtecrat. 

1.  Quum1)  tuae  dilectionis  in  Christo  constantiam  ferventem- 
que  doctrinam  celeberrima  loqueretur  opinio,  dici  non  potest,  quan- 
tia  gaudiis  exsultavimua  in  Domino,  quod  vas  egregium  belli  tem- 
pore2)  maxime  profuturum  divina  gratia  praeparasset;  teque  votie 
omnibus  ambientes,  et  quasi  cominus  constitutum  toto  cordis  affectu 
comitabamur  absentem.  Sed  trisfi  subito  rumore  percusai  conster- 
nata,  fatemur,  mente  concidimus,  haesimusque  diu,  utrnm  ad  cari- 
tatem  tuam  super  his  litteras  mitteremus;  nam  loqui  prohibebat 
dolor,  tacere  Christi  affectio  non  sinebat.  Inter  quae')  ista  fluctu- 
antes  vicit  divina  scientia,   quo  toto  Seripturarum  eorpore   perdoce- 


s)  Maff.  sequ.  oniitt.  ab. 

')  Maff.  sequ.  omittunt  conliguit. 

')  Idem  Gelasius  epist.  3  n.  6  profert. 

<)  N3  hanc  inacriptioaem  epistolae  habet;  Epitlola  papae  Gelatii  ad  Suceo- 
nium  epitcopum  Afrum  apud  Conttantinopolim  conttitutum,  gui  pertecutionem  Arria~ 
norum  de  Africa  fugUnt  Conttantinopelim ,  improtiidc  communicando  in  praevarieatio- 
nem  Calehedonentit  tynadi  argvitur  corruitte:  ut  corrigaf. 

■)  Scilieet  non  solum  in  Africa  sfed  etiam  nunc  Confltantinopoli. 

')  Editi  omitt.  quae.     Deiudc  forte  legendum  ita.     Moz  editi  tic  pvaevenioi. 

22* 


3i9itizedbVGOOgIe 


340  S.  QELASII   PAPAE 

(a.493.)  mur,  aliqua  tentatiouum  subreptione  praeventos  caritate  libera  per 
monere. 

2.  Communieasse  *)  enim  dilectionem  tuam  in  partibus  Orientis 
adversariis  veritatis  primum  fama  detulit,  deinde  plurimorum  relatio 
non  spernenda  patefecit.  Quod  ne  temere  credidisse  nos  arguas,  si 
falsum  est,  optamus,  da  veniam  de  te  sollicitae  pietati;  si  veruni 
estj  accipe  salubria  quaeso  paticnter  amicorum  vulnera  castigantum, 

»7°ii  4"*  pemiciosa  subiisti  amicorums)  oscula  blandientum.  Itane  tu, 
amantissime  et  dilectissime,  adversantia  catbolicae  regulae  consortia 
suscipere  potuisti,  tantumque  nefas  in  te  invenit  effectum,  quod  vel 
cogitationibus  tuis  obrepere  potuisse  non  creditur?  Ttane  tu  delegisti 
praesentis  temporis  ferre  jucunditatem  magis,  quam  affligi  cum  po- 
pulo  Dei  ?  Stnpet  animus,  memt  sauciata  succumbit,  moerentia  corda 
deficinnt,  nec  tamen  dolori  tanto  par  lamentatio  reperitnr.  Nonne 
tu  ille  es,  qui  spretis  regum  minis  et  saevientium  barbarorum  fera- 
lia  jura  despiciens,  simul  patriam,  facultates  et  honoris  sacerdotalis 
privilegia  posuisti,  ut  ea  perpetua  recipere  merearis  in  Christo? 

3.  Quid  igitur  nunc  agimus?  Decolorasti  gloriam,  violasti  con- 
fessionem,  intercepisti  victoriam,  quantoque  apud  apostolicam  sedeoi 
de  tuo  nomine  fiducia  gratiaque  crescebat,  tanto  nunc  accedit  mi- 
seranda  confusio.  Itane  non  senseras,  quod  dnobus  comibus  prae- 
ludendo  ui»  eodemque  tempore  non  minus  in  Oriente  quam  in 
Africa  Jesum  solvere  niteretur  Antichristus?  quum  et  Uli.sic  Deum 
fateantur,  ut  Deus  non  sit,  et  isti  sic  bominem  praedicent,  ut  bo- 
minem  vacuare  contendant.  Inter  quae  funesta  pericula  quid  prod- 
est  evasisse  praecipitium ,  si  recedatnr  in  baratrum?  Ante  oculos 
non  redibat,  quod  non  solum  qui  ea  faciunt,  sed  etiam  qui  consen- 
tiunt  facientibus,  simili  damnatione  censentur?  Vae  si  eniditionem 
tuam  tantum  Iatuit  scelus!  Vae  amplius,  si  non  latebat,  et  gestutn 
est!  Nam  si  nihil  aliud,  hoc  unum  dilectioni  tuae  potuit  ad  haec 
praecavenda  sufficere:  ne  te  illofiim  communioni  lnisceres,  quibus 
communionem  suam  beatum  Petrum  noveras  denegasse.  Sed  quum 
te  Scripturis  refertum  et  catholica  institutjone  potlentem  cuncti8) 
respicimus,  tanto  consolationis  exitum  non  habemus,  quanto  te  per- 
pendimus  scientem  petisse  foedera  perditorum. 

Jerem.  4-    Ouis  itaque  dabit  capiti  nostro  aquam  et  oculis  nostris  fontem 

*.i-   lacrymarum?    Nunc  vere  de  patria  conversatione  discessum  est,  nunc 

')  Ed.  commutticart,  moxque  guod  optatmu. 

*)  c1*  ad  marg.  Uge  inimicorum,  nou  neoessaria  correctio.  —  Mos  editi  ad- 

»)  Ed.  omitt.  cimcli. 

')  Etei  iisdeni  Jeremiae  9,  1  verbis,  forma  paululum  mutata,  epiatola  illn 
FaeuJo-Felk-ie  ad  Petrum  Antiochenum  (Manui  L  o.  VII 1039)  incipit,  tamen  nihil 
inde  coutra  hujuB  opistolae  genuitatem  efficitur;  quia  verba  illa  acripturae  aacrae 


>vGoogIe 


EFI3T0LAE   9.   10.  341 

verum  sentitur  exsilium;  nam  illud  salutis  causa  est,  hoc  ruiuae.  (a.  493.) 
Nec  nos  inaniter  in  te  uno  perpeti  cuncta  jactamus;  quum  secun- 
dum  apostolum  et  in  cujnsHbet  membri  glotia  cuncta  mentbra  con-  ],Pll 
gandeant,  et  in  quacunque  parte  corporis  convulsa  onuiis  compago 
vexefcur.  Et  nos  quidem  pro  affectu,  quem  tibi  debemus,  prudentiae 
tuae  cruciatum  nostrorum  viscerum  duximus  intimanduni.  Tuae  con- 
scientiae  intererit,  quemadmodum  ab  his  laqueis  expediri  non  renuas. 
Nobis  enim  in  utroque  fructus  non  vacuus  erit,  si  vel,  quod  deside- 
riis  omnibus  imploramus,  de  tuae  salutis  et  famae  rediutegratione 
gratulemur,  vel  si,  quod  absit,  nostra  scripta  contempseris,  adju- 
vando  fratri  minime  defuisse  videamur. 

EpiBtola  10 


legatlonla  offloio  Constantinopoli. 

t.       Quae  a  Oraeeil  objiciebantur,  maxaxe  eero  quod  Acacium  praeter 
hm  ette  obtendebant >   Oelatiu*  refelHt,   ac   tedit  apottoUci 
jarUdictionem. 

1 .  Ego  quoque  meute  per eepi  Graecos  in  sua  o  bstinatioue  mau- 
suros,  nec1)  cui  velut  insperatum  videri  potest,  quod  est  in  ante 
praecognitum.  Quapropter  non1)  tam  propter  religionis  causas  stu- 
dent  dispositionibus  publicis  obviare,  sed  potius  per  occasionem 
Jegationis  regiae  cathohcam  fidem  mohuntur  evertere,  et  tali  com- 
mercio3)  nituutur  sperata  praestare. 

2.  Quid  sibi  vult  autem,  quod  dixerit  imperator,  a  nobis  se 
irreligioae  *)  damnatum,  cum  super  hac  parte  et  decessor  meus  non 

tam  notisainia  quam  hoc  loco  aptissima  medium  quemdam  fontem  minime  uibi 
postulant. 

"')  ¥*  P"-a'  ne  cui,   moxque  D*  F*  F"  0'  0*  intpirafm,  b  c'  d1  qaod  ett  anlc, 

*)  ItaD*  F*  F™  N*  0*  a";  alii  editi  (otiarn  dl)  nonjam.  Hinc  apparet,  impera- 
torem  Theodorici  vespondiaae  legatis,  eesc  quomim»  ipsis  concederet,  quod  illi 
ad  Italiae  utilitatem  petebant,  religionis,  boc  est  dissidii,  quod  Graecos  inter  et 
Romanos  intercedebat,  cauftis  detineri. 

')  Ita  d'  d*  cum  mss. ,  ftlii  editi  commento.  Quae  hic  legalio  regia,  in  epistola 
sequenti  legatio  piibliea  appell&tur:  quae  videlicet  a  Theodorico  rege  non  eccle- 
siaaticae  sed  publicac  rei  causa  destinata  erat.  lu  eo  autem  Gelasius  Graecos 
turpifl  commereS  arguit,  qnod  eonim  obtentu,  quae  legati  sibi  ab  ipsis  praestari 
petcbant  ad  publicae  rei  commoditatem ,  ipsi  eibi  a  Romanis  vicissim  concedi 
volebant,  nnde  et  fltiei  inferrent  et  religioni  peraiciem. 

*)  Plerique  omnes  mss.  (O1  0«)  cum  editis  (etiam  d')  i»  reUgione  <F«  F»  V  in 
regione),  quod  ei  antiquo  scribendi  more  inreliglose  irrepsit.  Anastasius  se  irreli- 
giote  damnatum  obtendit,  quasi  contra  reverentiam  ipai  etiam  religionis  jure 
_debitam.  At  calumniam  repellit  Gelasius,  quum  neque  ipse  neque  decessor  ejus 
cum  uHa  sententia  lata  damnarint,  immo  hoaorificis  eiim  scriptis  semper  colue- 


>vGoogIe 


_342  S.  GELASIl  PAPAE 

(a.  493.)  solum  minime  nomen  ejua  attigerit,  sed  inauper  quando  principia 
adeptus  regiae  potestatis  exseruit6),  in  ejus  se  reacripsit  imperii  pro- 
motione  gaudere,  et  ego  nulla  ipsius  unquam  scripta  percipiens, 
honorificis  eum,  ut  nostis,  litteris  aalutare  curaverim?  Decessores 
*  mei  sacerdotes,  qui  praevaricatoribuB  se  communicasae  propria  voce 
confeasi  sunt,  a  communione  apostolica  suhmoverunt.  SiB)  isti  pla- 
cet  se  miscere  damnatis,  nobis  non  potest  imputari;  si  ab  eis  velit 
abscedere,  tanto  magis  a  nobis  non  potest  esse  damnatus,  aed  potius 
ad  gratiam  sincerae  communionis  admiasus.  Ad  senatum  vero  per- 
tinet  Romanum,  ut  memor  fidei,  quam  a  parentibus  se  Buscepisse 
meminit,  contagia  vitet  communionis  externae,  ne  a  communione 
hujus  eedis  apostoticae,  quod  absit,  reddatur  externus. 

3.  Yeniam  sibi  dari  debere7)  proponunt.  Legatur,  ex  quo  est 
retigio  Christiana,  vel  certe  detur  exemplum,  in  Ecclesia  Dei  a  qui- 
buslibet  pontificibus,  ab  ipsia  apostotis,  ab  ipso  denique  Salvatore 
veniam  nisi  corrigentibus s)  fuisse  concessam.  Auditum  autem  sub 
isto  coelo  nec  legitur  omnino  nec  dicitur,  quod  eorum  voce  depro- 
mitur:  Date  nobis  vcniam,  uttamen  nosin  errore  duremus.  Id  quoque 
parum8)  est.  Ostendant,  qui  nohis  canones  nituntur  opponere:  qui- 
bus  hoc  canouibus,  quibus  regulis,  qua  lectione,  quove  documento, 
sive  a  majoribus  nostris,  sive  ab  ipeis  apostolis,  quos  potiores  me- 
rito  fuisse  non  dnhium  est,  seu  ah  ipso  Domino  Saavatore,  qui  judi- 
caturua  creditur  vivos  et  mortuos,  sive  factum  est  unquam,  vel 
faciendum  esse  mandatur.  Mortuos  suscitasse  legimus  Christum,  in 
errore  mortuos  ahsolvisse  non  leghnus.  Et  qui  certe ,0)  hoc  faciendi 
solus  habuit  potestatem,  beato  Petro  principaliter  mandat  apostolo: 
Matth.  Quae  ligaveris  super  lerram,  ligata  erunt  et  in  coelis,  et  quae  solveris 
'  '  super  terram,  soluta  erunt  et  in  coelo.  Super  terram,  inquit;  nam  in 
hac  ligatione  defunctum  nusquam  dixit  absolvi.  Quod  ergo  nun- 
quam  factum  est,  vel  mente  coucipere  formidamus,  scientes  in  di- 


rint,  Ipae  potiu»  AnaataeiuB  ee  damnasse  dicendut  est,  quatenus  communionem 
damnat&m  catholicae  cojumunioni  praetulit,  nec  ab  illa  uUis  monitia  etiamsi 
observantda  plenin  deterreri  valuit.  Eamdem  calumniam  et  adveraue  Symma- 
chum,  ut  in  epistola  ejus  10  □.  10  visuri  fiummun,  idem  imperator  instau- 
ravit.  f 

')  Ita  D'  D'  D'  D'  F*  F"  d'  d«i  alii  editi  cum  Jfi  D«  0'  0'  exereutt.  Moique 
d1  delevit  imperii.  < 

*)  0'  Si  ittit;  d'  in  marg.  ti  ita.     Vocabulo  itti  intelnj/endus  et  imperator. 

*)  Verbum  debere,  in  cc  omiaautn,  revocatur  ex  mss.  Ab  imperatore  coe 
ptua  sermo  nunc  ad  ceteros  damnatorum  communioni  addiotOB  convertitur. 

■)  Sic  mas.  At  voonla  ««  hic  additur  in  vulgatis,  qui  tamen  idem  verbum 
aine  «  inira  num.  11  ut  iuss.  exhibent. 

')  a'  b  c'  c'  c10  parittr  otlendarU  ot  ad  ruarg.  par  est  otttndant  et  moi  tiet  majn- 
ribut.  M«b.  D  F*  F"  N»  0  V1  d1  d*  parum  eit.  Ottendanl,  0"  X*  a'  par  ett  ostendant. 

'")  Mbb.  0  certum,  moxque  D"  toM  pro  abtolvi. 


3i9ilizedbVGOOgIe 


EPI8T0LA   10.  343 

vino  judicio  non  posse  penitns  excusari.    Si  autem,  quod  nunc  prae-  (a.  483.) 
tendunt,    a    Romana   ee   eccleeia   diriBuri11)    suiit,    id  jam  dudum 
fecisse  mohstrantur.  ' 

4.  Euphemius")  vero  miror,  si  ignorantiam  snam  ipse  non 
perspicit,  qui  dicit  Acacium  ab  uno  non  potuisae  damnari.  Itane 
iion  perspicit,  secundum  formam  synodi  Calchedonensis  Acacium 
fuisse  damnatum?  Nec13)  novit,  aut  se  nosse  dissimulat?  In  qua 
utique  per  numerosam  aententiam  sncerdotum  erroris  hujns  auctores 
constat  fuisse  damnatoa;  sicat  in  unaqaaque  haeresi  a  principio 
Ohristianae  religionis  et  factum  fuisse  et  fieri,  manifesta  rerum  ra- 
tione  monstratur,  decessoremque  meum  exBecutorem  fuisse  veteris 
constituti u) ,  non  uovae  constitutionis  auctorem.  Qaod  non  solum 
praesuli  apostolico  facere  licet  sed  cuiconque  pontifici,  ut11)  quos- 
libet  et  quemlibet  locum  secundum  regulam  haereseos  ipsius  ante 
damnatae  a  catholica  commnnione  discernant.  Acacius  quippe  non 
fuit  novi  vel  proprii  inventor  erroris,  ut  in  eum  nova  scita  proce 
derent18),  sed  alieno  facinori  sua  communione  se  miscuit.  Itaque 
necesse  est,  ut  in  illam  reciderit  justa  lance  sententiam,  quam  cum 
suis  successoribaB  per  convenientiam  ")  synodalem  susceperat  auctor 
erroris. 

5.  Nobis   opponunt   canones,    dum   nesciunt   quid  'loquantur. 


»)  Ita  O1  0*  c' ;  D'  D*  D*  D*  d»  »  dicisuros  ecclesiae  (D«  F*  F"  «  ecclctia  dhi- 
ituros),  D*D"  »t  exciturot  ecclesia  hoc  quod  jam;  d1  sc  ecclesta  excimros;  hoc  jam; 
editi  ecclesia  te  tvnt  divituri. '  Tum  K"  fiiitte  monstrantur. 

»)  N'  Eupnimtum,  D'  F*  F-  Euftmiut,  D'  ffcophimius. 

ll)  Editi  (exceptdB  d1  d1)  «ec  novit  eam,  nullo  ma.  siiffragante.  Neque  vcro 
Eupbemiua  diaaimnlabat,  ee  nosse  synodum  Calchedonenseni ,  qumn  propugna- 
bat,  sed  dissimulabat,  ae  noaae,  Acacium  aecundum  hujua  aynodi  formam  ftuase 
damnatum.  Ei  hoc  loco  augurari  licet,  Euphemii  myun  potdaaimnm  ease  objecta, 
quae  GelaaiuB  variia  in  acriptia  diluit,  illnmque  eorum,  qui  latam  adversusvAca- 
cium  aententnam  irritam  volebant,  ducem  exatitisBe. 

'*)  D'  inttituti.  —  Idem  Fetix  epist.  17  n.  2  declaravit  hia  verbia:  merilo 
pratdictu*  Acucius  apostoHcag  sedis,  quae  nunc  cxiecutrix  utique  saepe  dicii  Calche- 
doneniit  concilii  pro  flde  catholica  tunc  probati  non  defuit,  iterata  excomniumcatione 
depuliui  tit. 

»)  D*  DT  0'  0»  (K«?)  V  ut  (deest  in  V)  auot  ticet  ut  (V'  et)  quemUbet;  D'  D" 
P*  P*  N*  quot  ticet  quemiibel,  0"  quo  scitiett  quemlibet,  D*  quos  scilicet  quemlfbet  se- 
eundum  expnncto  poatera  mann  locnm,  sicut  et  d'  et  quemHbet  locam  SQppressit, 
et  mox  damnatos  scripsit  (N*  darnna).     O'  cuicunque  quotHbet  quemtibet  locum. 

>•)  Sic  meliorea  mta.  cum  d'  d*;  N*  D*  D*  („Pttk.  Reg.  olim  t.  Petri  Pietav-.")  D» 
pratcederent,  editi  prodirent.  Hin  concinit  et  Gratianus,  qui  totum  hunc  locum 
Huopte  ingenio  c.  1  C.  24  qn.  1  anmmatim  perstrinxit. 

■*)  B?  („Remigianut")  b  per  eonniventtam ,  male.  0*  („Rcntentis")  per  conven- 
ttonem.  Hoc  fiibi  vult:  cum  erroris  auctore  ejuadem  etiam  succeasoreH  et  aaefi- 
clfl«  communi  svnodi  aententia  fuisee  percnbios.  Simili  loqueudi  ratione  Felii  U 
dpist.  17  n.  1  cavere  se  ait,  ne  in  suceessoribus  haereticorum  reparatse  vidtatur, 
quod  tn  eorum  auctoribus  certum  esi  faisse  damnatum 


3i,«izSdb,Google 


344  B.  GELASll    FAPAE 

(a.  198.)  Contra  quos  hoc  ipso  venire  se  produnt,  quod  primae  sedi  sana 
rectaque  suadenti  parere  refugiunt.  Ipsi  sunt  canones,  qui  appella-. 
tiones  totius  Ecclesiae  ad  hujus  sedis  examen  voluere  deferri,  ab 
ipsa  vero  nusquam  prorsus  appellari  debere  sanxerunt.  Ac  per  hoc 
iUam  de  tota  Ecclesia  judicare,  ipsam  ad  nullios  commeare  judicium, 
nec  de  ejus  unqnam  praeceperunt18)  judicio  judicari,  sententiamque 
illius  constituerunt  non  oportere  dissolvi,  cujus  potius  sequeuda  .de- 
creta  mandarunt.  In  hac  ipsa  causa  Timotheus  Alexandrinus  et 
Fetrus  Antiochenus,  Petrus,fl),  Paulus,  Johannes  et  ceteri ,  non 
solum  unus,  sed  plures  utique  nomen  sacerdotii  praeferentes,  sola 
sedis  apostolicae  sunt  auctoritate  dejecti;  cujus  rei  testds  etiam  ipse 
docetur  Acacius,  qui  praeceptionis  hujus  exstitit  exsecutor.  Quod 
utique  sicut  apostolicam  sedem  juxta  formam  synodicam  fecisse  ma- 
nifestuiu  est,  sic  neminem  resultare  potuisse  certissimum.  Hoc  igi- 
tur  modo  recidens  in  consortium  damnatorum  est  damnatus  Acacius, 
quo  eorum  damnationem,  antequam  praevaricator  exsisteret,  fuerat 
exsecutus. 

6.  Nobis  ansi  sunt  canonum  facere  mentdonem,  contra  quos 
semper'0)  ambitionibus,  semper  illicitis  studendo  isse  monstrantur. 
Qua  ipsi  synodo  vel  secundum  cujus  synodi  formam  Alexandrinum 
Johannem '' l)  de  eccleeia,  cni  ordinatus  fuerat,  expulerunt?  Qui  nullis 
causis  evidentibus  nec  ante  convinci"),  flec  postea  provocans,  etiam 
in  judicio  competenti  potuit  accusariL  Quod  si  dicunt:  imperator 
hoc  fecit;  hoc  ipsum  quibus  canonibus,  quibus  regulis  est  praece- 
ptum?  Gur  huic  tam  pravo  facto  consensit  Acacius,  quum  auctoritas 


")  2JJ(D*"D"?)  receperunt.  Gelasiun  hoc  loco  SardiceneiB  synodi  cauonec 
4  et  6  memorat. 

")  d1  hinc  removit  voces  Petria  Pauiut,  quaniTia  exsistant  in  omnibus  mn. 
Hic  raaxiuie  jespicere  videtur  UelaeiuH  ad  Simplicii  epist.  7  n.  2,  ubi  pontifex 
Acacio  nomina  eorum  recenset,  quos  Buggestione  ipsius  Acacii  in  exsilium  pel- 
lendosjudicabat,  inter  quoe  memoiatur  Paulua  Epheaiis  ordinatus,  aicut  et  ceteri 
hic  noroinati  praeter  alterum  Petrum ;  hunc  autem  mtelligimuH  Timothei  Aeluri 
Bocium  ac  sncceseorem,  quem  ideo  ceteris  adjiciendum  duxerit  Gelasiue,  quia 
et  ipsum  postea  Acacius  Simphcii  jussU  obseeutuB  ejicienduni  curavit.  —  Deinde 
F'  F"  V  a"  quo,  alii  qui  eorum  damnationem. 

**)  Editi  tempcr  amhitionibus  iiticitis  feciite  (D*  d'"d*  tetendisse)  monsirantiir. 
D*  Fd  Fm  N1  cum  5  vetuetis  hibb.  semper  ambitionibus  temper  (semper  deest  in  0  0' 
N")  UlicUi»  tenendi  eue  monttrantur.  V  eomtpte  lemper  illiciitinendi  (?)  «,  0'  sem- 
per  inlidtis  tenendi  este.  U1 '  temper  ambitionibus  semper  illicilis  ttudendo  esst  mon- 
itrantur.  Quam  lectionem  prima  tantum  vertu  eite  mutata  littera  censuimue 
sinceriorem.  Quomodo  enim  Gelasius  iniido  num.  6  diiit;  nobit  opponunt  cano 
nes,  contra  quos  hac-ipto  venire  se  produnt,  ita  nunc  idem  repetdt  his  aliis  verbis : 
contra  quos  itte  momtrantur. 

")  QuiTalaja  cognominatus  est,  qui  videlicet,  Alexandria  expulsus ,  sedeoi 
apostolicani  appetavrt  ac  Felici  libellam  advenus  Acacium  obtulit. 

**)  0'  0*  C1  cunventus  nec  pottea  provocatut. 


^igilizedbyGOOgle 


EPI8T0LA   10.  345 

divina  dicat :  Non  soium  qui  faciunt  prava  reos  esse,  sed  et  qui  con-  (a.  493.) 
senliuttt  facientibtts.  Quibus  canonibus M)  quibusve  regulis  Calendion  Bom. 
exclusus  est,  vel  primi  urbium  diversannn  catholici  sacerdotea?  Qua  ' 
traditione  majorum  apostolicam  sedern  in  judieium  vocant?  An  se- 
eundae  sedis  antistites  et  tertiae  ceterique  bene  sibi  conscii  sacer- 
dotes  depeili  debuerant,  et  qui  exstitit  religionis  inimicus,  dcpeUi 
non  debuit?  Yiderint  ergo,  ai  alios  habent  canones,  quibus  suas  in- 
eptias  exsequantur.  Ceterum  isti,  qui  sacri,  qui  ecclesiastici,  qui 
legitimi  celebrantur,  nonM)  solum  sedeni  apostolicam  ad  judicium 
vocare  non  possunt  .  .  .:  et  Constantinopolit&nae  civitatis  episcopus, 
quae  utique  per  canones  inter  sedes  nullum  nomen'")  accepit,  in 
communionem  recidens  perfidorum,  non  debuit  submoveri?  An,  qui 
homint  nientitus38)  dicitur  imperatori,  et  qui  imperatorem  laesisse 
perhibentur,  depelli  debuerunt:  et  in  Deum,  qui  summus  et  verus 
est  imperator,  Acacium  delinquentem  sinceramque  communionem 
divini")  sacramenti  studentem  miscere  cum  perfidis,  secundum  sy- 
nodum,  qua  haec  est  damnata  perfidia,  non  oportebat  excludi?  Sed 
velint  nolint,  ipsius*8)  judicio  antiqua  canonum  constituta  firman-. 
tur.    Sed  viri  religiosi  atque  perfecti,   secundum  canones  concessam 


")  a  ememid  comipte.  Locum  ipBum  illnstraut  baec  Felicu  II  epiot.  11  n.  6: 
Qut  (AcaciUB)  Celendione  epitcopo  nuper  ejecto,  Petrum  totiet  et  a  te  ante  damna 
tum  in  ejus  mitii  ecclesUon,  ita  at  pturimi,  ti  verum  ett,  catfiotici  cetterint  relictis 
nii  sedibut  tacerdotet.  Hi  vero  a  Theophane  pag.  307  recenBentur:  Neator  Tar- 
senflis,  Cvrus  HierapolitanuB,  Johannes  EyreHteasis ,  Romanus  Chalcjdis,  Eueo- 
bius  Samosatenus,  Julianus  Mopevestenue ,  Paulus  Constantinae ,  Manus  Heme- 
riae  seu  Himeriae,  Andreas  Theodofliopolia,  episcopi. 

**)  Ita  omneH  msB.  (etiam  Fd  P"  0]  V)  c1  d'  d*,  quod  indicio  est,  nonnihil 
dMiderandum  esse,   etsi  in  mss.  nulla  lacuna  notetur.    Ed.  aL  Buppresserunt 

™)  BonifaciuB  I  epist.  15  n.  5  trea  tantum  sedes  secundum  canomim  Banctio- 
nes  recenset.  Quocirca  Leo  epist.  104  n.  3  scribit:  non  dedignetur  regiam  civi- 
tatem,  quam  apottolicam  non  poteit  facert  sedem.  Gelasius  tede*  Bimpliciter  vocat 
primarias  illas  ecclesias,  quae  vel  a  Petro  vel  ab  illiua  discipulo  Marco  fundatae 
sunt,  h.  e.  Bomanam,  Alexandrinam  et  Antiochenam. 

K".  d1  d*  menlxti  dicuntur  iaperatori  ei  qid  iinperatarem  laetitte  perfubentw : 
reluctantibue  omnibus  aliie  libria  et  historiae  veritate.  Nam  boIub  Jobannes  Ta- 
laja  mendacii  arguebatur,  eumque  Zeno  hoc  obtentu  deponi  jussit,  guod  te  ju- 
rejurando  obstrinxUset ,  nunquam  te  Alexandrtnam  teiiem  affectaiurum,  ut  loquitur 
Evagrius  lib.  3  cap.  18,  Quocirca  Simpliciue  epist.  18  n.  8  redditam  sibi  testa- 
tur  imperatoris  Bacram,  in  qua  Johamiem  tamquam  perjurii  reum  tacerdotio  per- 
hiberet  tndigmon.  Ceteros  autem  cpiscopos  Buperios  not.  33  nominatoB  idem  im- 
perator  tpecie  quidem  collati  in  tyranmu  faeorit,  sed  renera  Henotiei  ab  iit  rejecli 
cauta  dignitate  amoveri  jussil ,  ut  notat  Theophanes  pag.  207.  Quocirca  hi  impe- 
ratorem  dicebantur  laetitse,  qnatenus  Dli  Loontiique  rebeUioni  favisse  praeton- 
debantur. 

*')  HqjuB  ecilicet  indicium  ac  testimonium  est  publica  nominiB  Petri  damnati 
in  eo  altari  recitatio,  in  quo  divinum  sacramentum  peragitur. 

nX  Ita  potiores  msa.    Msb.  0  (O1  v"')  c"  Ipttut  judtdo  (K>  0"  0"  judicia)  an- 


^igilizedbyGOOgle 


346  8.  QELA8II  FAPAE 

(a.498.)8edi  apostolicae  potestatem  nimirum  couantur  eripere,  et  sibimet 
Tit-  8,  eam  contra  canonea  usurpare  contendunt.  0  canontun  magistros 
'  atque  cnetodea !  Nobis  nullum  fas  est  inire  certamen  cum  hominibus 
.  communionia  alienae,  divina  Scriptura  praedicante:  Rominem  haere- 
ticum  post  prfmam  et  secundam  correptionem  devita,  sciens  guod  hujus- 
modi  delinquat,  proprio  judicio  condemnatus.  Ec.ce  eognoseant,  qnia 
non  solum  ab  alio  aed  a  se  quoque  ipao  damnetur  haereticus! 

7.  Hlud  antem  nimis  est  impudens,  quod  Acacium  veniam  posUdasse 
conhngunt,  et  nos  exstitisse  diffieiles.  Testia  est  frater  vester,  filiu» 
meus  vir  illustris1*)  Andromachus,  qui  et  a  nobis  abundanter  in- 
structus  est,  ut  cohortaretur  Acacium  deposita  obstinatione  reaipi- 
scere  et  ad  aedia  apbstolicae  remeare  consortium,  quique  se  sub 
jurejurando  magnis80)  cum  eodem  molitionibua  egisae  testatur,  nec 
ad  ea  quae  recta  sunt  potuisse  deflecti,  sicut  rerum  probatur  effectu. 
Certe  proferatur  indicium,  quando  miserit,  quando  veniam  postularit, 
correctionemque  suam  nobis  promiserit  exhibendam.  Nisi  forte  hunc 
animum  gcssit,  quem  successores  ejus  habere  perspicimus,  utsl)  ta- 
men,  etsi  veniam  postularet,  sic  sibi  veUet  impendi,  ut  nihilominus 
in  errore  persisteret:  ubi  utique  non  tam  a  nobis  recipi  tideretur, 
quam  nos  potius  in  suam  traduceret  pravitatem.  Quem  reatum  se 
confessuros  asserunt  ante  certamen?  Si  reatus  est,  utique  corrigen- 
dus  eat.   Si  corrigendum  non  putant,  fullaciter  se  reatum  perhibent31) 


tigva  canonum  conttiluttone  (09  inttilutionr:)  flrmabuntur.  D*  iptiut  . . .  comtitutione  inflr- 
mabuntur.  Y*  F™  d1  d*  iptiut  judicia  (F*  F™  judici)  antigua  cemonum  conttitutionc 
flrmantar  (D3  Fd  F"  N*  firmentur).  In  editis  aliis,  iptius  Judicio  antiquee  canonum 
conitttutiones  flrmabuntur.  Hoe  sibi  vult  Gelaeiua:  vetera  canonum  couatitnta,  qui- 
bus  sopra  n.  4  in  unaquaque  haeresi  a  prtncipio  Christianae  reHgioni»  factum  fidtte 
dicebat,  ut  una  cnm  haoresis  auctoribua  eorum  etiam  succesaores  condemna- 
rentur,  ipsiua  Calchcdonensis  synodi  firm&ta  esse  judicio,  adeoquo  et  eo  ipso 
datnnatam  eaae  Acaeii  perfidiam. 

**)  In  msa.  inlutter  vel  inhwtrU ,  quemadmodum  et  in  antaquiB  diplomatibus 
eadem  vofpingi  nolet.  Isputatur  Andromachus  Lupercajiorum  defensor,  adveraua 
qiiem  eifltat  Gelasii  tract.  VI.  BaroniuB  autcm  illud  a  nobie  abundanter  inttrucaa  ett 
interpretatiir  a  tede  apottollca,  ratus  Gelasium.  id  per  se  praeetare  non  potuiase, 
quum  anteqoam  pontifcx  crearetur,  Acacius  vita  exceaaieBet.  Sed  quid  obata,- 
bat,  quominua  viventn  Fclice  id  etiain  per  ae  praestaret,  maxime  quum  in  rerum 
eccleaiaaticarum  partem,  ut  obBervavimua ,  vocatus  esset?  Non  eat  tamen  pror- 
bub  respuenda  eruditi  oardinalia  erplicatio,  modo  nec  rejiciatur  altcra.  Cete- 
rum  et  ipsi  Felici  in  neganda  venia  pertinaciara  objecerunt  Gracci.  Quapropter 
is  papa  epist.  14  n.  8,  aeu  ejua  nomine  Gelaaius,  reseripait:  non  tumut  pertinacet, 
$ed  dogmata  paterna  defendimui. 

M)  Fd  Fm  DJ  N3  magis.    Moxque  solugd*  defUeUre,  et  deinde  I)"  cc  jWicuun. 

3I)  Sic  cura  S*  d»  correximuB,  quum  D'  DT  D*  ut  tam  eo»  ti,  D1  tamen  eo  ti, 
,  reliqui  (F*  F"  O1  V  et  D'  sec.  cur.)  sicnt  editi  tamen  H,  dl  ut  tametti. 

!,i  d<  iuserit  non.  minus  reete.  —  In  aequentibua  ad  personam  Euphemii 
(n.  4)  revertitur. 


^igilizedbyGOOgle 


EFI8T0LA    10.  347 

profiteri;  niai,  quod  est  infeliciua,  quuin  et  fatentur  reatum,  et  non(a'.4»8.) 
aeatimant  corrigendum. 

8.  Illud  quoque  me  ridere  libuit,  quod  ait:  «'  necesse  fuerit 
veniam  posfulare;  existimana  nimirum,  tunc  se  peccati  veniam  ne- 
cesaario33)  poatulare,  si  ei  coucedamus  ne  peccare  desiatat,  immo 
etiam,  quod  absit,  cum  eodem  consentiamus  nos  quoqae  peccare. 
Neacio,  inter  quae  mundi  prodigia  haec  vox  possit  admitti.  Bemitti 
culpa  de  praeterito  potest,  correctione  sine  dubio  subseqnente.  Nam 
si'deinceps  sinitur5*)  mansura  perversitas,  non  est  benignitas  remit- 
tentis,  sed  consentientis  assentatio. !S) 

9.  Non  est  mirum,  si  isti  sedem  beati  Petri  apostoli  blasphe- 
mare  praesumunt,  qui  talia  portenta  vel  corde  gerunt  vel  ore  diffun- 
dimt,  et  nos  insuper  superbos  ease  pronuntiant,  quum  eis  prima 
sedes,  quidquid  est  pietatis,  non  desistat3*)  offerre,  illi  etiam  ipsam 
protervo   spiritu  subjugare   se   posse  confidant.     Sed  captos  mente 

-  facere  ista  non  mirum  est.  Sic  phrenetici  solent  medicantes  quos- 
que  vel  hostes  putare  vel  caedere.  Quaero  tamen  ab  his,  judi- 
cium  quod  praetendunt,  ubinam  possit  agitari:  an  apud  ipsos,  ut 
iidem  sint  ininuci  et  testes  et  judices?  Sed  tali  judicio  nec  humana 
debent  committi  negotia,  nedum  divinae  legis  integritas.  Si  quan- 
tum  ad  religionem  pertinet,  non  nisi  apostolicae  sedi  juxta  canones 
debetur  summa  judicii  totius;  si  quantum  ad  saeculi  potestatem, 
illa")  a  pontificibuB  et  praecipue  a  beati  Petri  vicario  debet  cogno- 
scere,  quae  divina  snnt,  non  ipsa  eadem  judicare.  Nec  aibi38)  hoc 
quisquam  potentissimus  saeculi,  qui  tamen  Chriatianus  est,  vindicare 
praesumit,  nisi  religionem  forsitan  persequens.  Quid  tamen  dice- 
rent,  si  non  chartis  suis  in  emnibua  vincerentnr?  Ineptias  itaque 
suas  aibi  aervent,  nisi  reeipiscant,  potius  cogitantea  Ghristi  vocem 
non  ease  superfluam,  quae  confessioni  beati  Petri  apostoli  infemi ■  jgV?' 
porias  mmquam  praevalituras  asseruit. 

10.  Quapropter  non  veremur,  ne  apostolica  sententia  reeolva- 


**)  D*  omittit  necesiario,  moxque  a  tic  ei.  Paolo  antea  purior  csset  oratio': 
quod  ait,  n  ri  MCMM  fueril  etc.  t 

u)  i.  e.  permittiiur  permantre.    CT  e»  C1»  finitur,  D1  D*  D'  D1  F*  F»  a  fingilnr. 

a)  a1  b  CC  atientio.  Plerique  omnes  mw.  adnotalio,  D1  D'  Fd  l'm  N"  K*  ad- 
nuntiatio,  D*  D*  atxnunlialio.     Priieferimiis  cum  0"  d1  d*  o5  attentatio. 

")  Ita  D«  F*  F-  01  V  c'  d'  d*j  c'*c'  c'°  retittat.  Moxque  lectdonem  D'  secuti 
snmus,  quum  alii  m»s.  D  Fd  F*  V  d'  UH  etiam  ipso,  0'  et  editi  illi  eam  ipio  (d1 
omitt.  tpto).    Deinde  d1  pkrenetici  qidque,  cc  velut  hottet. 

■)  N*  itle  ...fion  fpte.  Moique  b  cognoiei,  praeter  fidem  librorum  omninm 
et  BententkmipsiuBGelasii;  cf.  ep.13  n.2et3.  Eadeni  mente  ad  Zeuonem  FeliiU 
epiat.  8  n.  6  jam  scripserat :  Puto  autem,  quod  pietas  tua  ...  ita  humanarum  libi  re- 
rum  fasUgium  nooerit  etie  comnuttum,  ut  lamen  ea,  quae  divina  sunt.  per  ditpenia- 
toret  dvrinUui  attributot  percipienda  non  ambigat. 

■<)  Ita  vulgati  cum  mas.  d1  ti  knc  . . .  pertequatur.    N*  0'  perieqwenttt. 


^igilizedbyGOOgle 


348  .  S.  GELA8II  FAPAE 

(a.  493.)  tur,  qnamM)  et  tox  Christi  et  majorum  traditio  et  canonum  fulcit 
auctoritas,  ut  totam  potius  Ecclesiam  seniper  ipsa  dijudicet.  Sed 
cogitent  magis,  si  quis  in  eis  religionis  est  sensus,  ne  pravitatem 
suam  millatenus  deponentcs,  apud  Deum  hominesque  sedis  aposto- 
licae  perpetua  constitutione  damnentur.  Sic  antem  dicitur  fuisse 
t  diffinitum,  nt  deinceps  de  negotio  nihil  dicatur,  quasi  vel  nunc  eos, 
qnemadmodum  nostis,  meo  duxerim  nomine  speciatiter  alloquendos. 
Neqne  plane  cum  istis  non  corrigentibns  inennda  congreesio,  quem- 
admodum  cnm  aliarum  quoque  haeresum  sectatoribus  dimicatio  re- 
nuenda.  Vos")  autem  salvos  et  sospites  quantocius  huc  reverti, 
continuis  Divinitatem  votis  expetinius. 

Epistola  11. 

'  hifn  Kpiscopornm  Dardaitiae  ad  Gelasium  papam. 

IlltUM  pratctpta  le  grato  animo  tusccpiise  nuntiant,  atque  Eutyckix,  Petri,  Aeadt     p.  29. 
lectatorumque  ejui  comortium  javt  antea  vitatie  (».  1).    Petunt,  ut  quae  Trgphoni 
mandavirrant  ipii  tuggerenda,    benlgnu*  au/Hal,    et  cum  dicto  viro  aliquem  B  imi 
ad  tpiot  deitinel  (a.  2). 

Domino  sancto  apostolo  et  beatisaimo  patri  pa- 
trum  Gelasio  papae  urbis  Romae  bumiles  epi- 
scopi  Dardaniae. 
1.  Salnberrima  apostolatus  vestri  praecepta.  Tryphone  viro  reli- 
gioso  filio  nostro  deferente,  qua  oportet  devotione  suscepimus,  et 
maximas  Deo  omnipotenti  et  beatitudini  vestrae  referimus  gratias, 
quod  nos  pastorali  admonitione  et  evangelica  doctrina  visitare  digna- 
tus  es,  domine  sancte,  apostolice  et  beatissime  pater  patrum.  Desi- 
derii  enim  et  voti  nostri  est,  jusaionibus  vestris  in  omnibus  obedire, 
et  quemadmodum  a  patribus  nostris  accepimus,  sedis  apostolicae, 
quae  vitae  et  meritis  vestris  delata  est,  praccepta  intemerata  ser- 
vare,  atqne  religionem  orthodoxam,  cujus  estis  praedicatores ,  fideli 
et  inculpata  devotione,  pront  nostrae  rusticitatis  sensus  patitur, 
custodire.  Eutjchis  enim  vel  Petri ')  Acaciique  et  omnium  secta- 
torum  ejus  atque  consortium  velut  quaedam  peatifera  contagia  ante 
veatram  quoque  vitavimus  juBsionem,  et  multo  magis  nunc  post  ad- 
monitionem  eedis  apostolicae  et  ab  eadem  nos  pollutione  necesse  est 
abstinere,  et  si  qui  alii~  ejusdem  Eutychis  sectam  vel  Petri  et  Acacii 
aut  secuti  sunt  aut  sequentur,  vel  eorumdem  sese  complicibus  atque 

M)  SoIub  d1  quottum  et  ...  fultit.  Forro  cunonei  ibi  memora.ti  praecipue  Sar- 
dicenees  c.  3,  4,  7  sunt,  quibue  omnibuB  fidejibus  ad  aedem  apoetolioam  provo- 
care  peransgtim. 

'")  Faoetue  quippe  uua  cutn  Irenaeo  legationiB  ofBcium  oliibat. 

')  Eat  PetruB  AlezaudrinuB  pnoudoepiscopus i,  cujus  communione  se  Acaciui 
contaminavit.    Motqne  coniortium  idem  est  ac  n 


^igilizedbyGOOgle 


EPISTOLAE   10  —  12.  349 

consortibns  aestiinant  immiscendoa,  a  nobis,  qui  sedi  apostolicae  (a.494.) 
Becundnm  divina  praecepta  et  patrum  statuta  incnlpati  'servire  de- 
sideramus,  omni  ratione  vitandi  Bunt.  Et  si  qui  forte  prava  inten- 
tione,  qnod  neque  arbitramur  neque  optamus,  a  aede  apostolica  se 
crediderint  aegregandos ,  ab  eorum  nos  alienos  esse  consortio  pro- 
fitemur;  qnoniam,  ut  dictum  est,  patrum  in  omnibus  custodientes ' 
praecepta  et  inviolabilia  sacrosanctorum  canonum  instituta  sectan- 
tes,  apostolicae  et  singulari  illi  sedi  vestrae  communi  fide  et  dero- 
tione  parere  contendimus. 

2.  Et  qnoniam  suggerendi  fomitem  nobis  pro  insita  sibi  benigni- 
tate  beatitudo  vestra  concessit,  aliqua  memorato  Tryphoni  viro  reli- 
gioso  filio  nostro,  praeceptorum  vestrnrum  portitori,  suggerenda 
mandavimus.  Et  ut  suggestionem  ejus,  quantum  arbitramor,  jnstam 
et  rationabilem  pro  supplicatione  nostra  libenti  animo  apostolatus 
vester  dignetur  admittere,  justis  precibus  exorarnus,  qnod  suppli- 
catio  noBtra  meretur  effeetum:  nnum  ex  angelica  sede  vestra  cum 
saepe  dicto  viro  religioso  ad  nos  usque  praeciplte  destinare,  ut  sub 
ejus  praesentaa,  quae  fides  orthodoxa  et  vestrae  jussionis  sinceritaa 
postulat,  ordinentur.    Et  subscriptio.        » 

Johannes  episcopus  sacrosanctae  ecclesiae  Scopinae  metropoli- 
tanae  civitatis  huic  rescripto  a  nobis  dato  consentiens,  ad  omnia 
.  qnae  snperins  contrnentur  manu  propria  subscripsi. 

Bonosus  episcopus  ut  supra  subscripsi. 

Samuel  episcopus  ut  supra  subscripsi. 

VerianuB  episcopus  per  Valentinum  archidiaconum  nt  supra 
subacripsi.  , 

Faustinus  episcopus  ut  supra  aubscripsi. 

Ursinns  episcopus  nt  supra  subscripsi. 

Epistola  12. 
Gelasil  papae  ad  Anastasiun  Augusttun.  (a.494.) 

i.       Praemitta  exeuialitme,   qitntl  ad  iltutn  per  FaMttum  et  frenaeum  titlerat  iion  dt- 

derit  (*.  1).  de  duabui  poteitatibut  eccleiiaitica  et  regati  ditseiii  (n.  t  et  3),   tt 

obiecrat  imperatorem,  ne  Eccietiam  ttdt  temporibut  Acacii  canta  dUacerari  per- 

mittat  (n.  4).      Oenique   uarias   objectionet  pro  ae/eneione   tchisinatis    oppotitat 

dthdt  («.  ft— 12). 

/  1.  Famuli1)  vestrae  pietatis,  filii  mei  Faustna  magister  et  Ire- 
naeus  viri  iUustres*)  atque  eorum  comites  publica  legatione  fungentes, 

')  tt1  co  hio  in  morem  salutationis  Bubjrciunt  Getasius  eptteoput  ad  Anasta 
littm  Augttstum,  praeter  fidem  msg. 

*)  F*Fmtir  inl.,  K1  viri  coniularii;  certe  Fautto  contule  auutu  490  consiguatur. 
Mox  iidem  publica  legatione  fangentes,  hoc  eat,  pro  civitibUB  rei  publicae  uon 
pro  ecclefliaaticu  negotiisi  «uo  sensu  infra  n.  2  retigionit  antittitet  legibui  im- 
perialibuH  parere  dicnntur,  quantum  ad  ordinem  publieae  pertinet  dttcipHnae. 


3i,«izSdb,Google 


350  8.  GKLASII  PAPAB 

(a.494.)  ad  Urbem  rerersi  clementiam  vestram  quaeeiese  dixerant3),  cur  ad 
tos  meae  saiutationis  scripta  non  miBerim.  Non  meo,  fateor,  in- 
stituto;  sed  quum  directi  dudum  de  partibus  Orientis  vel  videndi  me 
licentiaim  sibi  vestris  praeceptionibus  abnegatam  tota  Urbe  disper- 
serintj  a  litteris  credidi  temperandum,  ne  oneroaus  potius  quam  of- 
ficiosua  exsieterem.  Videtis  igitur,  non  mea  dissimulatione  prove- 
nisse ,  sed  eompetentis  fnisse  cautelae ,  ne  respuentibus  animis  mo- 
lestias  irrogarem.  Sed  ubi  serenitatis  tnae  benevolentiam  comperi 
praefatis  indicantibus  bumilitatis  meae  clementer  expetisse'  sermo- 
nem,  jam  revera  perpendi,  reputandum*)  mihi  non  immerito,  si 
tacerem;  quia,  gloriose  fili,  et5)  sicut  Romanus  natus  Romanum 
principem  amo,  colo,  suspicio®),  et  sicut  Christianus  cum7)  eo,  qui 
zelum  Dei  habet,  secundum  acientiam  veritatjs  habere  desidero,  et 
quaiiscunque  apoetolicae  sedis  vicarius,  quod")  ubicunque  plenae  fidei 
catholicae  deesse  comperero,  pro  meo  modulo  suggestionibue  oppor- 
tunis  supplere  contendo.  Dispensatione  etenim  mihi  dirini  sermonis 
9  16.  injnncta,  vae  mihi  est,  si  non  evangelizavero!  Quod  quum  Tas  electio- 
nis  beatus  Pnulus  apostolue  fonuidet  et  damet,  multo  magis  mihi 
exiguo  metuendum  est,  si  divinitus  inspirato9)  et  paterna  devotione 
transmisso  subtrazerp  ministerinm  praedicandi. 

2.  Pietatem  tuam  precor,  ne  arrogantiam  jndices  divinae  ratio- 
nis  officinm.  Absit,  qnaeso,  a  Bomano  principe,  ut  intimatam  suis 
sensibus  veritatem  arbitretur  injuriam.    Duo  quippe  sunt,  imperator 


a)  0'.0*  c1  dituntur.  Moxque  aequentia  non  ita  accipienda,  -uuasi  Qelaaiua 
necdum  ullis,  ei  jjuo  creatus  eat  pontifei,  litteris  imperatorem  aalutasBet;  hoc 
enim  officio  se  jam  perfunctum  esse  ipae  epist.  10  n.  2  testatur:  'sed  quod  no- 
vae  lcgationis  opportunitate  oblata  millaa  ad  ipsum  Utteras  dediwet. 

*)  Ita  mss.  (otiam  F"  F»  0'  V)  et  d';  alii  editi  imputandum. 

9)  Editd  praeter  d*  te  riatt.  Moique  01  O*  K*  Romae  natui,  de  oqjus  lectio- 
nia  veritate  si  constaret,  abjicienda  esBet  vulgaria  opinio  una  libri  pontificalia 
anctoritate  fulta,  qua  Gelaaius  Afer  creditur.  Hanc  autem  opinionem  cum  eo, 
quod  minc  Gelasius  m  Rarnanum  natum  praedics.t,  haud  aegie  componit  Baroniua 
eiemplo  Panli,  qui  quum  Tarsi  esaet  procreatus,  nihilominus  act.  22,  28  seae 
Romamaa  civem  nnttim  esae  gloriatus  est.  Ex  eo  quidem  probabilior  est  illius 
interpretatio,  qnod  et  simul  Anastasium,  qui  Dyrrhacchii  natus  erat,  Romanum 
principe.m  Gelasius  appellat. 

')  Ita  D'  D»  D'  d1  d»;  D*  F"  F»  O1  0'  V»  cc  aaeipio. 

Tj  Ita  Oi  0*  e;  D^D^F-NM'  am  eum,  D»  aat  uno.  MaUemuB  simplidter  eum, 
ot  in  D'  secundii  curis.  Quamquam  modestius  ost,  qaod  Gelasius  zelum  secun- 
dum  Bciuntiam  imperatori  deeaae  facile  innuena,  sic  precatur  hoc  nranna,  qnaai 
non  illi,  sed  nbi  deesse  sentiret.  Quare  nec  necesaaria  conjectura  Hardumi,  forte 
pacan  hahert  legendum  ad  marg.  BOtautis.  Potius  zeltm  ante  habere  aupplendum 
foret 

■)  a1  CC  quodcumque  plcntte,  0'  quod  quodcumque ,  D  V*  F"  0'  V1  N*  d*  quod 
ubiainque. 

*)  Ita  mss.  D1  NJ  d1  d»,  te.  evangello  (ex  eeaxgelixatxro),  F*  F»  expirato,  0'  0* 
C  inspiralitm  . . .  trtinnminston     Moxque  a  D;  D*  judket. 


^igilizedbyGOOgle 


EPISTOLA    12.  351 

auguste,  quibus  principaliter  mundus  hicregitur:  auctoritas  aacrata  (a. 494.) ■ 
pontincum,  et  regalis  potestas.  In  quibua  tanto  gravius  est  ponduB 
sacerdotuni,  quanto  etiam  pro  ipsis  regibus  nominum10)  in  divino 
reddituri  sunt  examine  rationem.  Nosti  etenim,  nli  clementissime, 
quod  licet  praesideas  humano  generi  dignitate,  rerum  tamen  prae- 
sulibus  divinarum  devotus  colla  submittis,  atque  ab  eis  causas  tuae 
aalutis  exspectas11),  inque  sumendis  coelestibus  fiacramentds  eisque 
ut  competit  disponendis,  subdi  te  debere  cognoscis  religionis  ordine 
potius  quam  praeesse,  itaquelf)  iuter  haec  ex  illonun  te  peudere 
judicio,  non  illos  ad  tuam  velle  redigi  voluntatem.  Si13)  enim, 
quantum  ad  ordinem  pertinet  publicae  disciplinae,  cognoecentes  im- 
perium  tibi  superna  dispositione  collatum,  legibus  tuis  ipsi  quoque 
parent  religionis  antistites,  ne  vel  iu  rebus  mundanis  exclusae  vide- 
antur  obviare  sententiae;  quo,  oro11)  te,  decet  affectu  eis  obedire, 
qui  praerogandis  venerabilibus  sunt  attributi  mysteriis?  Proinde 
sicut  non  leve  discrimen  incumbit  pontincibus,  siluisse  pro  Divini- 
tatis  cultu,  quod  congruit;  ita  his,  quod  absit,  non  mediocre  peri- 
culum  est,  qui,  quum  parere  debeaut,  despiciunt.  Et  si  cunctis 
generaliter  sacerdotibus  recte  divina  tractantibus  fidelium  convenit 
corda  submitti.  quanto  potius  sedis  illius  praesuli  consensus  est  ad- 
hibendus,    quem    cunctis    sacerdotibus   et  Divinitas    summa    voluit 


,0)  Looo  kondnum  Baron.  substituit  Domino,  quod  exinde  arripuernnt  edito- 
res  conciliorum  nuUo  suffragante  ms.  Sed  et  in  coucilio  Parisiensi  YI  aono 
829  o.  3,  qnod  Capitular.  lib.  6.  c.  319  insertum  eet,  et  apud  Anselm.  I,  85  (in 
Vat.  1364)  Iocub  iste  laudatur  cum  vocabulo  iominum,  quod  et  subnexa  postu- 
lant.  Principes  reget  /uiminum  et  pontifices  praeiulei  dirinanim  rtrum  dioimtur, 
qnia  ilii  humana  adminitlrant,  hi  etiam  regibus  dinina  diipentant,  ut  Gelami  buc- 
cesaor  SymmachuH  epist.  10  n.  8  ipsumrnet  Anantftsinm  ajloquena  explicat.  Simili 
ratione  et  FulgentiuB  de  verit.  praedest.  ci,  grat.  II  c.  22  getninam  illam  pote- 
statein  sic  definit  atque  dietinguit:  Quantuni  pertinel  ad  hujut  Itmporit  vitam,  in 
Ecctttia  nemo  pontiflce  potior,  tl  in  lotcula  Claietiano  imperalore  nemo  celtior  in- 
oentlur.    Vide  et  Felicis  II  epist.  8  n.  5  ad  Zenonem. 

")  Sic  plerique  ac  potiores  rass.  (D1 0'  c1);  N*  (prima  roanu  cum  F3  F"»  etcpectit) 
O1  txpecltt,  editi  (etiam  d1  d!)  expetit,  Huc  spectat  illud  Symmachi  papae  epist. 
10  n.  8:  Tu  imperator  a  pontifice  baptiimiim  accipit,  laeramtnta  lumis,  orationem 
poscii,  benediclionem  tperat,  poenitentiam  rogas.    Mox  a  D*  Fd  V"  Mncque  pro  inque. 

'*)  In  vulgatiB  (exceptis  d1  d1)  Notti  ilaqut.  Verbum  notii  abest  ab  omnibus 
mss.  Deinde  d'  subdit:  Itaque  tua  inttrttt  ex  itlorum  le  pendere,  reluctantibus  ce- 
teris  editas  et  omnibuB  mes.  Porro  itaque  idem  sonat,  quod  atgut  Ua  seu  ad- 
eogue.  (K>  simpliciter  el  inttr  haee).  Ante  verba  autem  ptndtre  et  vellt  sub- 
audiri  debere  nemo  non  videt. 

'')  Solus  d1  eicut  enm  refragantibu»  tau.  et  editis. 

'*)  K*  quo  oro  te  affectu  eit  convtnit  obedire.  In  aliis  (F*  P"  Q'  V*  V*) :  quo  oro 
(V*  qua  hora)  te  deeet  ajfeelu  eit  eomtnit;  O'  0*  c  quo  rogo  te.  Doinde  b  et  sequ. 
conc,  edit.  substitueiuut  qui  pra  erogandit  male.  Idem  Gelasins  ep.  14.  c.  8  taeri 
corporii  praerogattoncm  snb  conspectu  poatificia  vel  presbvteri  exercendi  jus  dia- 
conis  uegat. 


>vGoogIe 


352  8.  GELASII   PAPAE 

(a.iM.)  praeeminere,   et  subsequens  Ecclesi&e  generalis  jugiter  pietas  cele- 
bravit? 

3.  Ubi  pietas  tua  evidenter  advertit,  nimquain  quolibet  penitus 
humano  consilio  elevare  se  quemquam  posse  illius  privilegio  vel  con- 
fessioni,  quem  Christi  vox  praetulit  univerais,  quem  Ecclesia  vene- 
randa  confessa  semper  est  et  habet  devota  primatem.  Impeid  pos- 
snnt  '*)  humanis  praeaumptionibus  quae  divino  sunt  judicio  constitnta, 
vinci  autem  quorumlibet  potestate  non  possunt.  Atque  ntinam  sic 
contra  nitentibus  pemiciosa  non  sit  audacia,  quemadmodum,  quod 
ab  ipso  sacrae  rebgionis  auctore  praefixum  est,  non  potest  nlla  vir- 

a  [Q1'  tute  convelli!  Firmamentumn)  cnim  Bei  slat!  Numquidnam  quum  ab 
aliquibus  infestata  religio  est,  quantacunque  potuit  novitate  superari, 
et  non  magis  hoc  invicta  permansit,  quo  aestimata  est  poese  suc- 
cumbere?  Desinant  ergo,  quaeso  te,  temporibus  tuis  quidam  per 
occasionem  perturbationis  ecclesiasticae  praecipitanter  ambire,  quae 
non")  licent:  ne  et  Ula,  quae  male  appetunt,  nullatenus  apprehen- 
dant,  et  modum  suum  apud  Deum  hominesque  non  teneant. 

4.  Quapropter  sub  conspectu  Dei  pure  ae  sincere  pietatem  tuam 
deprecor,  obtestor  et  exhortor '"),  nt  petitionem  meam  non  indignan- 
ter  accipias:  rogo,  inquam,  ut  me  in  hac  vita  potius  audias  deprecan- 
tem,  quam,  quod  absit,  in  divino  judicio  sentias  accusantem.  Nec 
me  latet,  imperator  auguste,  quod"  pietatis  tuae  studium  fuerit  in 
privata  vita'9).  Optasti  semper  fieri  particeps  promissionis  aeternae. 
Quapropter  noU,  precor,  irasci  mihi,  si  te  tantum  diligo,  ut  regnum, 
quod  temporaliter  assecutue  es,-  velim  te  habere  perpetuum,  et  qui 
imperas  saeculo,  possis  regnare  cum  Christo.  Tuis  certe  legibus, 
imperator,  pateris  nibil  perire  Bomano  nornini,  nihilM)  admittis  in- 

U)  D«  P*  F-  N»  non  pottvnt. 

")  Ita  mss.  et  editi  D'  d1  Fundamentum.  Mox  plurea  «ss.  (F*  F-  N'  0'  0* 
V  V*)  eunt  aUquibui  infeeta  religio,  ac  deinde  D'  N*  quantuinque ,  d1  quacungue. 

").  Sic  tws.  et  d<  d*.  AJii  vero  editi  cum  W  F"  guae  non  licet.  Et  paulo 
ante  0'  perturbationibut  eccletiastica.  Constantinopolitani  antistitia,  qui  secundam 
sedem  affectabat,  ambitioni  hic  occurritur. 

'*)  d1  omittit  exhortor. 

")  Hinc  firmatur,  quod  Cedrenus  tradit,  Anastasio  in  circo  iedenti  popalum 
uno  ore  eonclamasse :  tieut  vixitii,  ita  etiam  ixpera  damine!  Quippe  q\d,  ut  prone- 
quitur  idem  Cedrenus,  ante  galli  cantum  templum  adire  tolebat  ibique  dum  concio 
dimilterctur  ttabat  Deuia  precans,  frequen»  jejunabat  et  tua  pauperibui  et  mendicU 
erogabat.  Sed  dum  in  Ecclesiae  statu  nihil  innovari  velle  ie  praetexeret,  multas 
eccleBiaH  eodem  Evagrio  1.  c.  teste  perturbavit  ac  suis  praesulibuB  spoliavit.  II- 
lum  tamen  Theodorui  lector  et  Theophanes  matre  Manicnaca,  Victor  autem  Tu- 
nunenns  Axiana  progenitum  traduut.  Quamobrem  illum  Euphemio  suspectae 
fldei  foisse  et  de  ejua  inauguratione  Manichaeos  Arianosque  gratulatos  eaee  auctor 
est  idem  Theodorus  lector,  eique  Victor  Tununeusis,  Theophane»  et  Marcellinus 
cumes  suffragaatur. 

**)  0'Ote,mawHadmitti»ingererel,tiuccingeri)deirimitiuiii,  SequimurF^F-d^d*. 


byGoogle 


EPISTOLA   12.  353 

geri  detrimenti.     Itaue  veruni  est,  princeps  egregie,  qui  non  sohim  (a.494.) 
praesentia  Christi  beneficia  aed  desideras  et  futura,  lit  religioni,   ut 
veritati,   ut  sinceritati  catholicae  cornmunioniB  et  fidei  temporibus 
tuis  non")  patiaris  queniquam  inferre  dispendium ?  Quafiducia,  rogo 
te,  iUic  ejus  praemia  petiturus  es,   cujus  hic  damua  non  prohibes? 

5.  Non  smt  gravia,  quaeso  te,  quae  pro  tuae  salutis  aeterni- 
tate  dicuntur.     Scriptum  legisti :    Meliora  ,sunt  vulnera  amici  quam  ?">*■ 
oscula  iftimici.    Quaeso  pietatem  tuam,  ut  quo  affectu  dicuntur  a  me,      ' 
<x>  tuis  sensibus   intimentur.     Nemo  pietatem  tuam  fallat.     Verum 

est,  quod  figuraliter  per  prophetam  Scriptura  testatur:  Una  esl  co-Cant.6,8. 
lumba  fliefl"),  perfecta  mea:  una  est  Christiana  fides,  quae  est  catho- 
lica.  Catholica  autem  veraciter13)  illa  est,  quae  ab  omnium  perfi- 
dorum  atque  ab  eorum  successorum  cousortio  sincera,  pura,  imma- 
culata  communione  divisa  est.  Alioquin  non  erit  diviuitus  mandata 
discretio,  sed  miseranda*1)  confusio.  Nec  ulla  causa  jam  superest, 
ai  hoc  in  quolibet  contagio  voluerimus  admittere,  nesr')  cunctis  hae- 
resibus  aditum  januomque  pandamus.  Qui  enim  in  uno  offenderit,  .lac.  ■?.,  10. 
omnium  reus  est;  et:  Qut  minima  spemit,  paulatim  decidtt.  Eccl.19,1.' 

6.  Hoc  est,  quod  sedes  apostolica  magnopere  praecavet21'),  ut  quia 
muuda  radix  est  apostoli  gloriosa  confessio,  nulla  rima  pravitatis, 
nulla  prorsus  contagione  maculetur.  Nam  si,  quod  Deus  avertat, 
quod  fieri  non  posse  confidimus,.  tale  aliquid  proveniret,  vel")  cui 
jam  resistere  auderemus  errori,  vel  unde  correcfdonem  errantibos 
posceremus  ?  ProindS  siM)  pietas  tua  unius  civitatis  populum  negat 
posse  componi,  quid  nos  de  totius  orbis  terrarum  sumus  universitate 
facturi,  si,  quod  absit,  nostra  fuerit  praevaricatione  deceptus?  Si 
totus   correctus  est  mnndus  profana  patrum  suorum  traditione  de- 


")  Particulam  negontem,  qiiac  in  vulgafds  deerat,  supplemua  ex  idbb.  Allu- 
dit  ad  racatae  illiiis  pacis  studium  ab  Evagrio  loco  mox  citato  memoratum, 
quo  Anoatarina  praesulibus,  quidquid  liberet  taeri,  kcere  volebat,  adeo  ut  Cal 
chHdoneuBia  concilii  decreta  susciperent  alii,  alii  respuerent,  Honotico  ceteri  mor- 
dicua  inhaererent.     d'  quicquam  inferri  diipenSi. 

n)  F*  Fm  N1  CC  repetunt  una  eil.     Moxque  6'  qua  catkolica. 

ribui  communione,  D1  F"  F°  N!  d'  aucceisoribus  consorlibut,  plerique  alii  niss.  (etdam 
0*V'  V*)  flicut  editi  eonc  lucceuoribut  atgue  coruorlibu».  Ex  hia  omnibus  nostram 
lectionem  cruimus. 

«)  Ita  F*  F»  N"  01  0«  V  V  c;  d»  miranda.        % 

«*)  Ita  O'  O*  V  V»  d>  c;  Di  F*  P">  N'  nec;  d'  ut.    Moxque  N1  0'  decidet. 

**)  0'  e1  praetaatavit,  0*  tatcavit,  c7  c*  cM  cavet.  d*  F*-F"  praecavel,  Moxque 
p.i  i?u,  N*  0'  0*  c  d*  mundo,  nbi  plures  mss.  et  dl  munda.  Deinde  Ds  delet  nutla 
rima  pravitatii  et  poat  pauca  habet  fteri  potwe- non  credlMUt. 

**)  ItaD'Fd  FBN'd*;  0'  0*  vel  cuiquam,  c'  velunicuique,  c'  c"  c'°  unde  euiquam, 

*•)  Ita  O1  0'  c;  d'  curt  D1  D*  FJ  Fm  N*  d*  omittunt  ii.  Mox  editd  potie  pace 
componi  contra  fidem  msn.    Fd  Fm  univerti  vnricalione  deeeptu». 

KPIBTOLAE    »OMAN.    POITIP.    I.  23 


j  Q  :  z;-c  :y 


Google 


354  S.  GELASIl   PAPAE 

(n.494.)  spectaM),  quomodo  non  corrigatur  unius  civitatis  populus,  si  prae- 
dicatio  fida  succedat?  Ergo,  gloriose  imperator,  holo30)  ego  eccle- 
siarum  pacem,  quam,-  etiamsi  cum  mei  sanguinis  impendio  provenire 
posset,  amplector  ?  Sed,  precor  te,  cujusmodi  debeat  esse  pax  ipsa,  non 
utcunque  sed  veraciter  Christiana,  mente  libremus.  Quomodo  enim 
potest  esse  pax  vera,  cui  caritas  intemerata  defuerit?  Caritas  autem 
qualiter  esae  debeat,  nobis  evidenter  per  apostohun  praedicatur,  qui 

1  1"™-  ait:  Carilas  de  corde  puro  et  conscientia  bona  et  fide  non  ficta.  Quo- 
modo,  quaeso  te,  de  corde  erit  puro,  si  contagio  inficiatur  externo? 
Quomodo  de  conscientia  bona,  si  pravis  fuerit  malisque  commixta? 
Quemadmodum31)  fide  non  ficta,  si  maneat  sociata  cum  perfidis? 
Quae  quum  a  nobis  saepe  jam  dicta  sint,  necesse  est  tamen  incessa- 
biliter  iterari,  et  tamdiu  non  taeeri,  quamdiu  nomen  pacis  obtendi- 
tur:  ut  nostrum  non  sit,  ut  invidiose  jactatur,  facere3*)  pacem,  sed 
talem  velle  nos  doceamus,  qualis  et  sola  pax  esse,  et  praeter  quam 
nulla  pax  esse  monstretur. 

7.  Eutychianum  certo  dogma,  contra  quod  apostolicae  sedis  cau- 
tela  pervigilat,  si  creditur  salva  fidei  catholicae  posse  veritate  constaxe, 
promatur,  asseratur  et  quantislibet  viribns  adstrnatur,  ut  non  solum 
per  seipsum,  quam  inimicum  sit  fidei  Ohristianae,  possit  ostendi,  sed 
quantas  et  quam  lethales  haereses  in  sua  contineat  colluvione,  mon- 
strari.31)  Si  autem,  ut  magis  confidimus,  a  catholicis  judicatis  men- 
tibns  excludendum,  quaeso  te,  cur  non  et  contagia  simul  eorum, 
qui  hoc  probantur  esse  polluti,  decernitis  refutahda,  quum  dicat  apo- 

•J*™-  stolus:  Ifon  solum  qui  non  facienda  facbmt,    reos  videri,    sed  etiam 

'  i '  qui  consentiunt  facientibus?    Proinde  sicut    non  potest  perrersitatis 

communicatore   suscepto  non  pariter  perversitas  approbari,   sic  non 

potest  refutari  perverBitas  complice  et  sectatore  perversitatis  admisso. 

8.  Legibus  certe.  vestris3')  criminum  conscii  susceptoresque 
latrocinantium   pari   judiciorum  poena   constringuntur,    nec  expers 


n)  Scil.  spreto  et  abjecto  idolorum  cultu.  d1  traditione  cantemta.  Moxque 
O1  0'  c1  praedicatio  ftdei. 

*>)  c'  c*  c'°  ad  marg.  non  negtigo,  Dr  a  d1  paeem  tarbari,   contra  fidem  alio- 

")  lta  potiores  mefi.  et  c  d*;  O1  d[  quomodo. 

■J  SoIub  d1  velle  paeem,  pruetcr  fidem  mat.  etQelaaii  mentein.  Nempe  quuni 
noa  aemper  nostrum  ait,  facere  quod  velimus,  uunquam  tamen  noh  noBtrum 
aut  non  in  noatra  pbteatate.eBt,  velle  quod  libeat,  ut  Angiwtiniui  saepe  docet. 
Deinde  d1  propter  quam,  e*  c'  c'  c10  ted  tamen  velle  doceamut  ...  mdlu   esse  mon- 

n)  Solua  d1  monstretur  ...  ut  magis  credimus. 

*'J  Hoc  eat  iniperialibus,  ubi  notari  videtur,  quod  Valentinianiia  1.  1  cod. 
Theod.  IX,  29  saimt:  Bot,  qvi  secum  alieni  criminis  reos  occulendo  soriarunt,  par 
atque  ipsas  reos  poena  extpectet;  nec  nou  quod  idcm  imperator  lege  acqnente  addit : 
Latrones  quitquis  tciens  tutceperit  etc.  —  Ibi  F*  Pm  constringit. 


^igilizedbyGOOgle  . 


HPISTOLA    12.  355 

faciuoris  aestimatur,  qui,  lieet  ipse  non  fecerit,  facientis  tanien  fa-(a.4M.) 
miliaritatem  foedusque  reeeperit.  Proinde  quum  Calchedonense  con- 
cilium  pro  fidei  catholicae  atque  apostolicae  veritate  commuji  ioneque 
celebratum  damnaverit  Eutychen  detestandi 3S)  furoris  auctorem,  non 
satis  habuit,  nisi  ut  pariter  ejus  quoque  consortem  Dioscorum  cete- 
rosque  percelleret.  Hoc  igitur  modo,  sicut  in  unaquaque  haeresi  vel 
factum  semper  vel  tieri  non  habetur  ambiguum,  successores  eorum 
Tiniotheus 36),  Petrus,  atque  alter  Ajitiochenus  Petrus,  non  viritim 
propter  singulos  quosque  rursus  facto  concilio,  sed  synodi  semel  actae 
■  regula  consequenter  elisi.  Quemadmodum  ergo  non  evidenter  appa- 
ret,  etiam  cunctos  simili  tenore  constriugi,  qui")  eorum  communi- 
catores  et  complices  exstiterunt,  atque  omnes  omnino  a  catholica 
atque  apostolica  merito  commuuione  discerni?  Hinc  Acacium  quo- 
que  jure  dicimus  a  nostro  consortio  submovendum,  qui  maluit  in 
sortem  trausire  perfidiae,  quam  in  catholicae  atque  apostolicae  com- 
munionis88)  sinceritate  constare,  quum  fere  triennium,  ne  in  id  ve- 
niret,  apostolicae  sedis  epistolis  doceatur  competenter  instructus. 
Postquatn  vero  commuuionis  est  factus  alienae,  non  potuit  nisi  a 
catholicae  et  apostolicae  mox  societate M)  praecidi,  ne  per  eum,  si 
vel  paululum  cessaremus,  nos  quoque  videremur  subiisse  contagia 
perfidorum.  Sed  revera  vel  tali  perculsus  poena  resipuit,  correctio- 
nem  promisit,  emendavit  errorem?  Aut10)  iile  tractatus  lenius  volue- 
rat  coerceri,  qui  etiam  verbera  dura  non  sensit?  Quo  in  sua  perfidia 
et  damnatione  moriente41),   tam  ejus   in  ecclesistica  recitatione  non 

*■')  SoIije  d1  damaali. 

*>)  0'  0*  a1  b  c  Timotheum,  Petrum  atque  ajterum  Antiochenum  Petrum  non  viri 
tim  propter  tinguloi  quotque  rursut  facto  concilio  $ed  synodi  semcl  acla  (O1  O1  seme 
jacta)  regula  contequenter  elitit.  Plerique  mas.  Timotheut  Petru»  atque  alter  Anti- 
Ockenut  Petrui  non  mriiiin  lingulariter  nominatim  umuquisquc  pro  parte  sua  viritini 
propter  tingutot  quotque  rurtut  facto  concilio  ted  et  iynodi  teme.l  actae  regulae  (Beg. 
Bocundis  curis  aclit  regulit)  contequenter  eliti;  emendantur  ei  F*  FB  N*  0'  O*,  qui- 
buB  favct  IJ3,  ubi  post  Antiockenu*  Pctrut  aecunda  manu  expimcta  sirat  thtgulariter 
nominatiin  unutquitque  proparte  lua,  et  post  viritim  expuncta  SUUt  proplcr  tingu- 
lot  quoique,  addito  i»  marginc  m  ulio  non  erat.  Revera  verba  iila  tingulariter 
nominatim  unusqmtque  pro  parte  tua  nou  nifli  Hcboliou  pro  explicanda  voce  viri- 
tim  appositum  esse  videntur.  D1  d!  ea  retinent,  mutato  ordine:  non  eingulariter 
. . .  parte  lua  viritim  propter  tingulos. 

")  Sic  potiorea  mas.  et  d'  d',  alii  et  qui.     Hoz  solus  d1  expuniit  merito. 

Je)  D5  d1  linceritatit  cammunione.  Deinde  in  mss.  et  d1  d*  triennio  aut  trien- 
nium,  ubi  editi  per  triennium.  Quo  pacto  computandum  ait  hoc  triennium,  ei 
Gelasii  tract.  I  (gest.  de  nom.  Acac.  n.  B)  discimus,  ubi  habetur:  Per  ferme 
triennium  vel  ampliut  sanctae  memoriae  papa  Simpliclut  non  deiiit  icribendo  ad  Aca- 

**)  Solus  d1  addit  tedii. 

*»)  Sic  Dl  F*  F»N»  c'  o*  c10  d*.    d'  an  ille  .  .  oolmt,  K>  0«  0«  valuerat,  a'  valeat. 

*')  O1  0'  V  c1   manente   (0*  sec.  cur.  noriente).     Deinde  DT  as   eccletiaiticam 

recttatianem  BcripBisBO  videntur;  moique  O1  0'  contagium  communionit  non  debet. 

23* 


byGoogle 


356  S.  GELASII    PAPA& 


(a.  494.)  poteat  nomen  adscribi,  qaam  externae  contagium  nou  debet  cojmnu- 
nicationis  admittd.  Quapropter  aut  doceatur")  ab  haeretica  partici- 
patione  sincerus,  quorum  se  ille  communioni  permiscuit,  aut  cum 
eisdem  non  potest  non  repelli. 

9.  Sic")  autem  susnrrant  Orientis  episcopi,  quod  ad  eos  sedes 
apostolica  non  ista  conscripserit,  quasi  vel  ipsi  de  recipieudo  legi- 
time  Fetro  sedem  apostolicam  suis  litteris  fecerint  certiorem,  vel 
hujus  receptionis  inconditae  non  jam  pariter  complices  exstitissent. 
Quem44)  sicut  non  possunt  docere  ab  haeretica  pravitate  fuisse  pur- 
gatum,  ita  se  haereticorum  nullatenus  poterunt  ezcusare  consortes. 
Quid**)  si  fortassis  adstruxerint,  quod  ad  apostolicam  aedem  de  su- 
aceptione  Petri  per  Acacium  cnncti  consona  voluntate  retulerint, 
per  eumdem  sibimet  omnes  pari  vice  sentiant  fuisse  rescriptum. 
Apostolicae  vero  sedis  auctoritas  quod  cunctis  saeculis  Christianis 
Ecclesiae  praelata  sit  universae,  et  canonum  serie  paternorum  et 
multiplici  traditione  firmatur.  Sed  vel")  hinc,  utrum  sibi  quisquam 
coutra  Nicaenae  synodi  constituta  quidpiam  valeat  usurpare,  collegio 
potest  unius  communionis  ostendi,  nbn  mentdbus  externae  societatis 
aperiri.  Apud  illos  si  quis  conndit,  egrediatur  in  medium,  et  apo- 
stolicam  sedem  de*7)  utroque  revincat  et  instruat.  Tollatur  ergo 
nomen  e  medio,  quodJS)  eccleaiarum  discretionem  procul  ac  catho- 
licae  communioniB  operatur,    ut  sincera  pax   fidei  communionisquc 


")  SoIub  d1  doctantur  . . .  tinctri  . . .  non  potse  rcpetli,  contra  auctoritatem  mga. 
D  V*  F-  0'  0«. 

")  D*Q'  0*  c  *t.  Deinde  boIub  d1  tcripserit.  De  Petro  Mongo  bou  Ale- 
xandrino  poetea  Gelaaius  loquitur. 

**)  d1  guam  ricul  non  possunt  dicere;  D1  F*  Pm  NJ  quam  si  uerum  (D*  «i  Vere) 
postunt  doccre;  reataurantur  ex  O1  0*  c1  d*  (alii  editi  qucm  eicut  vcre  non  pottmti). 

*■)  Tta  D  N1  0'  0«  d»;  alii  quod,  F*  F"  qid.    Moxque  0*  c  voce  (loeo  vohmlate), 

ac  deindc  d'  voce,  ubi  cum  P*  Pm  N'  O'  0*  c1  c7.c*  c10  vlce.     De  relationc  Acacii 

-  hic  roemorata  Rgimus  in  notitia  upiptolarum  non  exstantium  Felicin  II  n.  IX.    Re- 

BCripti   autom   apostolkue   Bcdis  nomiue  indicatnr  Fclicis  epiat.  6,   quo  Acaciua 

primum  damnatua  fuit, 

**)  c1  twet  hinc  vel  utrwa  tibi  quisguc,  F*  P"  N1  A*  vet  hinc  vel  utrum,  d1  vel 
huic,  0'  0*  et  vulgatoa  (c7  c*  c")  gequimur.     Deinde  Dr'  uniut  comiittmione. 

**)  0*  et  editi  praetcr  d1  d'  de  utiague  parte  (O1  dc  utraque).  Poatquam  Ge- 
luaiuB  Bndia  Buae  praorogativain  quum  canonum  tura  "troditioniB  anctoritate  aase- 
ruit,  Orientalea  provocat  et  ciporiri  jubet,  num  ipaius  aasertioncm  rcvincere  oc 
refcllere  valeant. 

*B)  d1  quod  eccletiarum  el  cat/uilicac  communionil  ditcretionem  proculcal,  ut  lin- 
cera  pax  communionit  el  fldei  reparetur  unitat,  cormpte.  Quid  enim  Bilii  vult,  quod 
nomen  Acacii  eccletiarum  et  calholicae  communionis  discrelionem  proculcat?  Certc 
quum  hic  notetur  culpanda  quocdam  ditcrctia,  immcrito  Gelasius  vitio  verteret, 
quod  haec  proculcetur.  In  editde  aliis  (etiam  d')  legitur  procul  a  catholica  com- 
munione.  In  vetustioribuB  autem  mBB.  (D'  P*  Fm  Ns  O1  0*  V1)  procul  a  calholicae 
communionii ,  quam  leetkmem  reatituto  ar  pro  a  sinceriorem  pntamuB.  Moz-O1 
reparetur  tntegritai  et  untla». 


byGoogle 


EPISTOLA   12.  357 

reparetux  et  unitas :  et  timc  quis  nostrum  contra  venerandam   vul  (a.  4b4.) 
insurrexerit  vel  nitatur  insurgere  vetustatem,   competenter  et  legi- 
time  perquiratur.     Et  illic  apparebit,  quia  modesto  proposito   cuato- 
diat  formam  traditionemque  majorum,   quis4'J)  snpra  liaec  irreveren- 
ter  insiliens,  quis  rapina  aequalem  posse  fieri  arbitretur. 

10.  Quodsi  mihi  populi  Constantinopolitani  persona  proponi- 
tur50),  per  quam  dieatur  nomen  scandali,  id  est  Acacii,  non  posse 
removeri;  taceo,  quia  et  haeretico  quondam  Macedonio  pulso  et  Ne- 
storio  nuper  ejecto  plebs  Conetantinopolitana  catholica  permanere 
delegerit S1),  quam  majorum  praesulum  damnatorum  affectione  reti- 
neri.  Taceo,  quod  qui  ab  eiBdem  ipsis  damnatis  praesulibus yi)  bapti- 
zati  fnerant,  in  fide  catholica  manentes,  nulla  sint  exagitatione 
turbati.  Taceo,  qnod  pro  rebus  ludicris  populares  tumultus  nunc 
etiam  vestrae  pietatis  auctoritas  refrenarit6*);  atque  ideo  multo  ma- 
gis  pro  salute  animarum  suarum  neceBsario  vobis  Constantinopoli- 
tanae  civitatis  obtemperat  multitudo,  si  eam  ad  catholicam  et  apo- 
stolicam  communionem  vos  principes  reducatis.  Etenim,  imperator 
auguste,  si  contra  leges  pnblicas  aliquid,  quod  absit,  quispiam  for- 


**)  Neque  hie  placet,  quod  apud  Quesn.  qult  tupra  haec  irreverenter  imilint, 
quit  rapinam  rerum  eccletiatticarum  potst  fleri  arbitretur,  nullo  ex  nostri»  mss.  suf- 
fragante.  d*  secnndum  suos  codices  (etiam  01  0*  V)  intiUent,  ijisU  rapina  potst 
fleri;  editi  alii  intiHent  (0'  0*  c1  add.  guit)  rapina  (c1  rapinam)  aequalem  potte  fieri. 
His  verbis  Gelasins  invidiam  sibi  ab  Orientalibua  conflatam  in  eosdem  refert: 
venerandae  vetustatd  majornnique  traditioni  religioso  adhaerere  se  confirmans, 
ipsoB  vero  sic  se  gereie,  quaai  bia  se  credereut  superiores.  Haec  ideo  videtur 
dixiase  Gelasias,  quia  quum  ipse  ac  decesBOres  ejus  antistiti  Consfantinopolitano 
negassent,  quod  idem  praesul  sibi  a  Calchedonensi  concilio  concessnm  volebat, 
iude  occaaionem  .arripuernnt  Orientales,  ut  Romanos  pontiflces  ee  supra  hoc 
concilium  efferre  jactitareut.  Quia  vero  Constantdnopolitanus  antkfos  contra 
Nicaenum  canonom  secnndam  affectabat  sedem,  vicisaim  ipsi  tacite  exprobrat 
Gelasius,  quod  rapina  aequalem  se  sedihns  apostolids  posse  fieri  arbitretur. 

M)  F*  P"  0'  "V*  praeponitur;  conf.  Gelas.  ep.  3  n.  16.  Moxque  K'  lota  plebs. 

sl)  In  vnlgatis  hic  additur  potiut,  quac  voz  hic  ut  infra  n.  12  reticetnr  iu 
mss.  Neque  hoc  Gelasio  inusitatuni ;  nam  et  epist.  3  n.  13  legimus  decet  not 
animat  nottrat  ponere  quatn,  et  num.  16:  ouitit  vobiteum  nedicot  aegrotare  quam, 
particula  poliut  ntrobique  tacita.  Reticentiae  ejuadem  plara  sunt  et  apud  Augn- 
stinum  esempla.  —  Tnm  Quesn.  sequentia  sic  ezbibet:  quam  amore  praetulum 
damnalorum  ac  defectione  relineri;  nnm  aliqua  auctoritate,  me  fugit.  JJ3  d*  a  de- 
fectione  reHneri. 

")  Ita  mss.  0  et  c  C.  Alii  mss.  quUiui;  pejoB  vero  d1  d*  a  quUut,  omisso  an- 
tea  qui,  Docet  Gelanns  superiorum  temporum  ezemplo  uullnm  plebi  Constaoti- 
nopolitanae  pro  Acacio  tumultus  ciendi  esse  causam,  quum  baptismum  ab  ipso 
collatum,  sicut  erga  eos  actnm  eet,  quos  Macedonius  atque  Nestorius  olim  ba- 
ptdzaverant,  ratum  habeat 

'*>)  Anastamns  Theodoro  lectore  lib.  2  pag.  666  teste  venationes  ampMlheatri 
tuttuUt.  Hino  forte  tumultnum  illonun  popnlarinm,  quos  idem  imperator  refre- 
nasse  nunc  dicitnr,  nata  occasio. 


3i,«izSdb,Google 


358  S.  GELASU  PAPAE 

(a,  494.)  tasse  tentarct,  nulla  pati  id  ratione  potuisses:  ad  Diviiiitatis  ")  pu- 
ram  sineeramque  devotionem  ut  tibi  plcbs  subdita  redigatur,  con- 
scientiae  tuae  non  putas  interesse?  Postremo, .  si  unius  civitatis 
populi  animus  non  putatur  offendiss),  ne  divina,  ut  ree  postulat, 
corrigantur:  quanto  magis,  ne  divina  offendantur,  catholici  nominis 
universi  piam  fidem  nec  laedere  debemus  omnino  nec  possumus! 

11.  Et  tamen  iidem  nostra  se  poscunt  voluntate  sanari.  Com- 
petentibus  ergo  se  sinant  cnrari  posse  remediis:  alioquin,  quod  ab- 
sit,  in  eorum  transeundo  perniciem  cum  illis  perire  possumus,  ipsos 
vero  salvare  non  possumus.  Jam  hic  quid  sit  magis  sequendum, 
sub  divino  judicio  vestrae  conscientiae  derelinquo:  utrum,  sicut  nos 
optamus,  simul  omnes  certam  redeamus  ad  vitam,  an,  sicut  illi  po- 
scunt,  manifestam  tendamus  ad  mortem. 

12.  Sed  adhuc  apostolicam  sedem  sibi  medicinalia  suggerentem 
superbam  vocare  arrogantemque  contendunt.  Habet  hoc  qualitas 
saepe  languentium,  ut  accusent56)  medicos  congruis  observationibus 
ad  salubria  revocantes,  quam  ut  ipsi  suos  noxios  appetitus  deponere 
vel  reprobare  consentiant.  Si  nos  superbi  sumus,  qui  animarum 
remedia  convenientia  ministramus,  quid  vocandi  sunt  qui  resultant? 
Si  nos  superbi  sumus,  qui  obediendum  paternis  dicimus  institutis; 
qui  refragantur,  quo  appellandi  sunt  nomine?  Si  nos  elati  sumus, 
qui  divinum  cultum  puro  atque  illibato  cupimus  tenore  servari;  qui 
contra  Divinitatem  quoque  sentiunt,  dicant,  qualiter  nuncupentur? 
8icOT)  et  nos  ceteri,  qui  in  errore  sunt,  aestimant,  quod  eorum  non  4 
consentiamus  insaniae.  Ubi  tamen  spiritus  superbiae  veraciter  con- 
sistat  et  pugnct,  veritas  ipsa  indicat.58) 

Epistola  13. 

aiWd.  (ielaaii  papae  ad  Rnstlcum. 

2oJan. 

Oliiler  cominemorans,    quantum  et  r.onsotationit    ea:  ittius  erga  tedem  apottolicam 
caritnte  percipiat  ei  pertecutioias  ob  Acacii  eauiam  sustineat,  Epipkanium  episco- 


M)  Mes.  0  C1  unilaHs. 

u)  d1  eum  D1  hic  addit  debere  (quod  verbuni  etiam  supra  nam,  2  a  Gelaeio 
auhtieeri  observavimus)  ac  deinde  cetera  aic  proscquitur:  offendi,  ne  divinae  auc- 
toritates,  ui  rei  po$lulai,  corrigantur  (ad  marg.  cotlidantur)  ...  uniiiersi  cultorts 
piam.  Et  vero  de  divinie  ftuctoritatibus  hic  nullus  eat  aermo,  aed  de  aacris  ta- 
bulis,  quae  ad  divina  mystcrin  pertinerent,  quaequc  ut  expuncto  Acacii  nomine 
comgerentur,  res  Ecclesiae  postulabat,  F*  F*  divine  ut  ret  postulant ...  debeamus 
. . .  possimus, 

**)  Editi  ct  hic  addunt  magis  (d1  nuigis  guaia  ut),  ac  deinde  d*  eos  post  con- 
gruis,  quod  abest  a  probatioribua  mss.  —  Hoi  cc  quia  animarum. 

")  lta  c  d*  ot  meliores  mse.  (F*  F"  N");  alii  et  d'  Sic  not  et  ceteri. 

ss)  D>  N3  sic  claudunt:    F.xplicit  Papae  Gelasit  ad  Anastasotm  Principem. 


>vGoogIe 


EPISTOLAE    1-2.    13. 

pian  ei  cominendul ,    et  ul  de  GaUorum  circa  kanc  causam    animis  : 
reddal  petit. 

Dilectisaimo  fratri  Rustico1)  Gelasius. 
1.  Inter  ingruentiuin  inalorum  turbines  et  variarum  tentatio- 
num,  quibus  pene  mergimur,  afftictationes  tua  riobis  caritas,  aman- 
tissime  frater,  grande  solatium  propinavit.  Quid  enim  consolatius 
posset  accidere,  quam  yidere  fratres  carissimos  invicem  compatientes 
et  partem  oneris  ferentes,  quibus  non  minima  benedictionis  portio 
collata  est?  Benedictus  Deus,  qui  tua  erga  nos  taliter  afifecit  prae- 
cordia,  ut  non  tantum  quae  patimur  animo  sentias,  sed  et  monstree 
in  sanctae  tributionia  exhibendo  misericordiam ,  qualem  habeas  in 
compassivo  corde  caritatem,  et  adjungas  ad  dulcissimae  consolationis 
sermoneB,  quae  sunt  praecipuae  inter  amicos  opitulationes  1  Verum 
dilectionem  tuam  "non  fatdgabimus  scribentes,  quam  iu  arcto  fueri- 
mus.  Scit  frater  noster  et  coepiscopus  Aeonius,  quam  utile  fuerit, 
et  quod  misit  et  quod  ad  nos  misisti,  subsidium.  Ceterum  frater 
noster  Epiphanius,  qui  ad  gentiB  snae  relevandos  et  redimendos 
captivos  ad  partes  vestras  destinatur1),  fratemitatem  tuam  certiorem 
faciet,  quantam  ob  impiissimi  Acacii  causam  persecutionem  sustine- 
mus.  Sed  non  deficimus,  et  inter  tot  pressuras  nec  cedit  animuB 
nec  relaxatur  zelus  nec  subvertit  metus.  Sed  licet  aporiantes  et 
angustiati,  coirfidimus  in  eum,  qui  dabit  ciun  tentatione  proventum, 
et  si  ad  tempus  sinit  deprimi,  non  patietur  opprimi. 

2.  Fac,  carissime  frater,  ut  tuus  tuorumque  in  nos  vel  potius 
iu  sedem  apostolicam  non  cesset  affectus.  Qui  enim  in  petra  soli- 
dabuntur,  cum  petra  exaltabuntur.  Adjuva  fratrem  nostrum  Epi- 
phanium,  et  sentiat  quia  me  anias3);  et  quum  redierit  ad  propria, 
scribat  dilectio  tua,  tam  quae  sibi  quam  quae  fratribus  nostris  et 
coepiscopis  per  (jiallias  constitutis  circa  impiissimi  Acacii  causam 
videbuntur.  Deus  te  praestet  incolumem,  frater  canssimet  Datum 
VHI  Calendas  Februarias  Asterio  et  Praesidio  viris  clarissimis  con- 
sulibus. 


')  Do  hoc  praesule  Ennodius  in  vita  Epiphanii  sic  scribit:  Epiphanius  Lug- 
dunum  ingretsus  esl,  ubi  Ruiticui  (ibi  Ruiliciui)  tunc  episcopalem  cathedram  postidebal, 
hamo,  qui  el  in  saecularU  tituli  praefiguratione  tacerdotem  temper  exhibuit,  et  tub 
praetcxta  fori  gubernationem  gettit  ecclesiae. 

*)  Legationem  ita  proBpere  obiit,  ut  quadringenlot  hominet  die  una  de  sola 
Lugdunenti  caitate  redilurot  ad  ItaUam  fuisse  dimissos,  et  plui  quam  tetc  millia  ani- 
manan  propriis  terris  reddita  ette  Ennodius  1.  c.  teBtetur. 

')  Roc  Gelaeii  deBiderium  Ruaticus  praevenit.  Antequam  enim  litter&B  illiuu 
aeciperet,  ut  EnnodiuB  1.  c.  auctor  est,  iete  praeaul  tram  Ithodamm  fluoium  ad- 
tenlui  iptiui  (Epiphanii)  ipiritalis  laetitiae  copia  repletus  occurrU,  eauiam  cotn- 
meationii  inquiril,  quae  esient  asluliae  regis  edocuit:  ne  vidtltcet  inopinantem  objcc- 
tidnum  aut  retponsioms  callidUai  i, 


>vGoogIe 


360  S.  GELASII   PAFAE 

Epistola  14 

iiw"6'88"  papae  ad  universos   episcopos  per  Lucaniam,  Bmtios 
et  Sieiliam  constitntos. 

Tituli  dooretomm  Qelasii  papae. 
L  Bo  oomtitutii  WolWJMtttil  pro  temporii  qunlitate  moderandu.  p 

TJ.  Ut  ubi  nulln  parurget  neoeMitai,    conitituta.  patrum  inviolatn    «arventnr;    vel 

qunm ')  dftfneriut  clerifli,  do  monnohii  aligantnr. 
1IL  Ut')  ti  qui  da  laici»  eliguntur  ad  elerum,  multo   lollioitiui  in  hli  en,    quno  do 


IV.  Ut1)  nb  epiicopis  pneeeptione  pnpne  novae  bneilloae  dedieentur. 
V.  Ut   nnlln   pretie,    de  bnptiiandi»  connignundiaqne  fldeUbu*  exigantur.     Uuodii1) 

qai  hoo  perpetra.verint,  lionori»  oni  perioulo  tnbjnoebant. 
VI.  Ut:,i  preibyteri  modmn  debitura  «orvent,  non  "hri.ma  oonflciant,   non  condgnent, 
noc  pmwonte  qnolibet  epiicopo ,    nini  jnbsantnr   &b   ipno  r  vel   orare  vel  tedere 
pruramnnt,  neo  ncolytbum  vol  ■nbmnoonnm  fneinnt. 
VH.  Bimiliter  et  dineeni  meniumm  proprinm  juitn  pntrum.  deoreta  outtodinnt. 
VHL  Qnod  dlaeoni  in  preebytario  retidere  non  pouint,  neea)   eaeri   oorporis  prnero- 

gutionem  prneeentibmi  debennt  nnrpnro  prMbvtarii. 
IX  Qnod  apoitolica  Mdel  pataraoi  onnonei  pio  itndio  dovotoque7)  onitodint. 
X.  Ut  prneter  penohale  tempne  et  Penteooitan  nemo  bnptiinre  pmeeomst,  niei  eo« 

tnntnm,  qnoe  aegritudo  aztrama  eompuletit. 
XX  PrMbjterorum^et  dinconorum  ordinationei  oerti»  colebrari  poue  temporibu*. 
ttt   ut*)  pnaflxli  diabu*  virginei  oonMorentur. 
XHL  Ut10)  viduM  non  valontnr. 
XIV.  Ut")   nullni    prnatul    vel    Bnnleiiaa    vel  monnaterii    lervum    nnt    originarinm, 

')  0  post  J,  hoc  (dtulo  in  dnOB  diviao,  abhine  tcrtium  inchont. 

*)  In  D*  H'  hic  HI  tdtuluB  itft  leffiturr  Ut  ti  qui  de  laicis  eligunlur  ad  clerum, 
multo  tolticitius  haec,  quae  tvperitix  dictasuni,  inquirantur ,  et  super  ttatuiot  gradus, 
quibus  mumis  (B*  annus)  expletar,  tex  menses  adjiciendi  sunt,  ut  pott  annum  et  sex 
menset  presbyteri  de  iaicit,  si  necestiias  exegerit,  ordinentur.  0  Vt  ti  gui  de  lai- 
cis  eliguntur  ad  clerum,  quantum  temporit  observetur.  Tiun  nequitur  novua  titulue 
V  De    bigamiis   aHtsque  personis,    quae    ad   minitterium   clericalu»    nuUalenut    adpli- 

J)  .1  O  Vt  tine  prueceptione  papae  novae  basiticae  non  dedicentur. 
•  <)  tteliqua  hujuB  tituli  verba  omittuutur  in  mna  .TO;   in  H*  lo^untm:   quod 
si  qui  perpelrare  fverint  dcprehcnti,  honorit  sui  sint  periculo  tubituri. 

")  Broviue  JOp  De  pretbyieris,  ut  ni/iil  de  iis,  quae  tunl  episcoporum,  praetu- 
mant.    C  E»  (ot  apud  E!  cat  cap.  II)  ne  presbyterl  sibi  velinl  intidta  vindicare. 

')  Sequcnti»  iuppresBernnt  JO.  NG  post  non  possint  additi  nec  cum  traciatus 
habetur  ecdesiastiats:  nee  sacri, 

*)  H*  devoiegve. 

*)  JO  De  presbyterorum  ...  ordinationibus  certis  eelebrandis  temporibus.  N5 
Presbj/terortm  ordinatione*  certis  cetebrare  temporibus. 

*)  JO  De  virginibus  sacrU,  quando  velentur.  c1  De  velamine  pucllarum  Dei,  H* 
Ut  praeflxis  diebus  virgines  saerae  velentur. 

'")  C  Dc  eiduu ,  ne  velamcn  sacrum  accipiant. 

")  JO  Vt  tervi  sub  obientu  reHgionis  non  suscipiantur  in  clerum  vel  in  montiste- 
rium.     C  De  servis  vel  originariis,   ut  ncquc   in  ecctesia  neque  in  monattertis  susci- 


DigitizedbyGOOgle 


EPI8T0LA    14.  361 

nolenttbnf  dominii,  sub  nomine  religioio  defendat:  honorii  et  nomraunioiii»  perf-a.  494, 

enlnm  anbitarua,  quijquU  hoc  perpetrare  tentaverit. 
XV.  Vt11)  clerici  nnlla  negotia  inhoneata  neo  torpia  lnora  leotentnr. 
XVL  Ut")  nemo  litterai  neicieni   vel  ejiqua  parto  ccrpori»  miimtui  prtmovaatar  »d 

elarnm. 
XVIL  De  iU,  qui  leipco*  abaeMunt  '*). 
XVTTL  <htodls)  ad  elarum  criminoii  nequeunt  promoveri,  et  in  elMD  podU,  iri  in  nli- 

quibua  foerint  invanfa  flagitiU,  >  luii  offleiji  areeantnr. 

XIX.  Quoii  daamoniU  aliUque  paiiioiiibns  irratitU  minieteria  uon  tractare  non  lioeat. 

XX.  Qnod  ii,  qui  m  lacrii  virginlbui  locianf,  et  foedera  ineeeta  oommUcent1'),  eem- 
muniuare  non  pouint,  nisi  forte  pnblioam  pOHnitantUm  geiierint. 

XXL  ftuod  viduae,  ut  «npra  diotum  eat,  non  velentur;  ot  li  profoiiam  contUentiem 
propoaito  mntato  calcaverint,  ipaae  pro")  10  rationem  aint  Damino  rodditurme 

XXH.  Qnod  leounda  eonjugU  BaeonUribua  nan  negentnr,  qnibmIH)  tamen  ad  olorum 
minime  venire  OOneeditnr. 

XXHL  Ct  ai  qnia  suiceperit  •ecletiae  propriae  deaertorem  ot  in  aliqnam  provoierit 
dignitatem,  utiquo  icntcntiae  subjeoeant,  quam  eananea  afflzamnt "), 

XXIV.  ttuodfli"1)  qni  ez  monachii  aut  laioie  eliguntnr  ad  clerum,  qnnm  nulla  cogit 
neceaiitai ,  antlqna  in  eU  dabent  instituta  lervari.  Quodii  probentur  sacram 
mereati  eue  protio  digiiitatem,  ab  offlcio  deponantnr;  nam  dantom  et  acelpieu- 
tom  Bimonia  Kagf  erlmen  invnlvit. 

XXV.  De  lacrii  loola  noviter  inititntii,  quamvii  euperina  diotnm  lit,  hoo  nuno  tamen 
adjicitur,  ut")  nnlla  besilica  «nb  defunctorum  ooutrneta  nomine  dedioetnr. 

.  XXVL  Qnod  nefa*  iit  feminas  aaerU  altaribu  ministrare,  vel  uliquid  ei  Ua,  quae 
virorum  innt  offlciU  doputata,  praaanmero.  _ 

XXYlL.Quod")  in  unaquaqne  eoelaaia,  cni  epUoopna  praeeat,  tarn  de  roditibua  qnam 
de  ndelium  oblatlonibui  qnatuor  debeant  fleri  pertfonei:  nt  nna  alt  episcopi,  alia 
olerieoTum,  tortia  paupemm,  qnarta  eoolesiae  fabrioU  appliootnr. 

XXVDX  duod'1)  epiaoopui,  preibytor  et  duoonni,  a  qnocnnque  olerioo  vorauiter 
fuerit  aoousatus,  qnad  adveriui  haoe  comtituta  feeerit,  poteit  line  dubitatione 
percelli;  nti  etUm  honoria  perionlum  epUoopna  subiturus,  ai  haoo  omnia  Kooleoae 
noscenda  toeuerit. 


>*)  C  Vt  nulli  derico  liceat  negotiare,  H'  Ut  clerici  nultat  negotialionet  inho- 
nettat  ac  turpi  taera  tectentur. 

")  H'  Kulti  liceat  inUUeralum  vel  dcbUem  ad  eccletiasticos  ordines  promovere. 

")  H*  absciderint. 

a)  JO  Dc  cr-imimtis ,  ui  ad  clervm  non  admittantnr.  Moxque  H°  criminibut 
(pro  flagitii*). 

")  Jnsa.  FO  comndterint. 

")  H*  pro  se  rationem  Deo  pro  tuis  tint  actibut  reddlturac. 

'")  H'  qufout  jum  ad  clerum  pro  hoc  facto  minime  eenire  conceditur. 

")  H'  JO  praefixcrunt . 

*•)  JO  De  laicu  vet  monachU,  qut  per  praemium  ordinantur,  ut  dantem  et  acci- 
pientem  Simonit  Magt  crimen  invotvat.  IIG  QuotTtt  quis  ex  monachii  et  lidcit,  de  gui- 
bus  supra  dictum  ett,  eligentur  ad  ctenan  etc. 

")  JO  Ut  nulla  baaitica  tub  defunctorum  conttituta  nomine  dedicetur. 

**)  JO  haeu  ita  perntringunt:  De  rcdittbus  ecctetiae  vel  obiatione  fidetium  ul 
qualuor  portiones  ftert  debeant.  Hoxque  H* :  lam  de  redditu  guam  de  oblatione  flde- 
lium  etc. 

n)  JO  Vt  epucoput,  pretbyter,  diaconut,  qui  conlra  haec  constiluta  feeerit,  tui 
honorit  pericutum  tit  lubilurut. 


^icjitizedbvGOOgle 


362  S.  GELASH  PAPAE 

u.404.  Dilectissimis   fratribus  universis  episcopis1*)  per 

Lucaniam  et   Brutios  et  Siciliam    constitutis 
Gelasius. 
Cap.  I.  1.   Neceasaria  rerum  dispositione16)  constringimur  et  apostolicae 

sedis  moderamine  convenimur,  sic  canonum  paternorum  decreta 
librare  et  retro  praesulum  decessorumque  nostrorum  praecepta  me- 
tiri,  ut  quae  praesentium  necessitas  temporum  restanrandis  **)  ecele 
siis  relaxanda  depoBcit,  adhibita  consideratione  diligenti,  quantum 
potest  fieri,  temperemus:  quo  nec  in  totum  formam  veterum  videa- 
mur  excedere  regularnm,  et  reparandis  militiae  clericalis  officiis, 
quae1T)  per  dirersas  Italiae  partes  ita  belli  famieque  consumpsit  in- 
cursio,  ut  in  multis  ecclesiis,  sicut  fratris  et  coepiscopi  nostri  Jo- 
bannis  Kavennatis  ecclesiae  sacerdotis  frequenti  relatione  comperi- 
mus,  usquequaque  deficiente  serritio  ministrorum18),  nisi  remittendo 
paulisper  ecclesiasticis  promotionibus  antiquitus  interralla  praefixa, 
remaneant,  sine  quibus  administrari  nequeunt,  sacris  ordinibus  eccle- 
siae  funditus  destitutae,  atque  in  plurimis  locis  per  inopiam  com- 
petentia  auxilii  salutare  subsidium  redimendarum  desit  animarum, 
nosque  magno  reatu,  si  tanto  coarctante M)  periculo  non  aliquatenus 
consulamus,  innecti. 
II,  2.    Priscis  igitur  pro  sui  rererentia  manentibus  constitutis,  quae, 

ubi  nulla  vel  rerum  vel  temporum  perurgeat  angustia,  regulariter 
convenit  custodiri  ^0),  eatenus  ecclesiis,  quae  vel  cunetis  sunt  priratae 
ministris  rel  sufficientibus  usque  adeo  dispoliatae  servitiis,  ut  plebi- 
bus  ad  ae  pertinentibus  divina  munera  supplere  non  valeant,  tam 
instituendi1')  quam  promovendi  clericalis  obsequii  sic  spatia  dispen- 
sanda  concedimus :  ut  si  quis,  etiam  de  religioso  propoBito  et  disci- 
plinis  monasterialibus  eruditus,  ad  clericale  munus81)  accedit,  im- 
primis    ejus    vita  praeteritis   acta    temporibus   inquiratur:    si  nullo 


**)  Ita  mas.  JO.     De   aliiu  hujiu  inacriptionia   formia   confer  in  hanc  epiat. 
monit.  praev.  n.  2 — i.  F*  inscriptioneni  eamdem  quaw  B1  E]  E*  habet.  F»  autem 

ita  iuacribit:     Gonitituta  canonum  a  tynodo  tedit  apottolicae  ibidem  congregata    nu- 
mero  LXyJl  abtque  papa.     Gelatiut  unlveriit  episropis.     Necetsaria  etc. 

*s)  Ita  uedecim  mas.  (etiam  B1  C*  F*  F=  H'  O1).  D"  D'  H«  dl  d«  duputatione ,  in 
aliia  editis  ditpentalione. 

")  d*  reparandis. 

")  Solua  d1  qua.     Moxque  B1  C*  eontumterit ,  E*  contumterat. 

**)  Ita  plerique  dibb.  (etdam  B'  F*  F"  H')  et  editi.    Alii  (etiam  H")  nuniite- 
rlarttm.     Deinde  C  nU  (looo  niti).     Moxque  c*  c"  d1  i*  neqaeant, 

**)  B1  H»  H"  cohorlante.     Moxque  vulgati  conciliorum   aiiquatenui  videamur 
inneeti,  refragantibus  mas.     Terbum  autem  vtneeti  a  euperiore  eideamur  regitur. 

M)  Ita  mu.  c'  d*  h1  i»;  c'  c*  c"1  cuetodire. 
■  ")  c10  intuendi,  moxque  c1  prooidendi,  ac  deinde  F*  F™  d*  obiequii,  ubi  B1  D' 
E*  H'  O1  0'  o/flcii. 

•*)  SoIub  d1  onut,  ac  deinde  cditd  eiceptia  d'  i*  aecedai,  moxque  F*  F"  d*  eel 
II  nullo. 


^icjitizedbvGOOgle 


EPI8T0LA  14,  363 

gravi  facinore  probatur  infectus,  si  secundam  non  habuit  fortassis  a.  49, 
uxorem,  nec  a  inarito  relictam  sortitus  ostenditur;  ai  poenitentiam 
publieam  fortasse  non  gessit,  nec  ulla  corporis  parte  vitiatus  appa- 
ret;  si  servilis33)  aut  originariae  non  est  conditionis  obnoxius;  si 
curiae  jam  probatnr  nexibus  absolutus;  si  assecutus  est  litteras,  sine 
quibus  vix  fortassis  ostiarium 34)  possit  implere:  ut  si  his  omnibus 
quae  sunt  praedicta  fulcitur,  continuo  le.ctor  vel  notarius.  aut  certe 
defensor  etfectus,  post  tres  menses  exsistat  acolythus,  maxime  si  huic 
aetas  etiam  suffragatur,  sexto  mense  subdiaconi  nomen  accipiat,  ac 
si  modestae  conversationis  honestaeque  voluntatis  exsistdt,  nono35) 
mense  diaconns  completoque  anno  sit  presbyter:  cui  tamen,  quod 
annorum  fuerant  interstitia  collatura,  sancti  propositi  sponte  susce- 
pta  doceatur  praestitisse  devotio. 

3.  Si  vero  de  laicis  quispiam  ecclesiasticis M)  est  aggregandus  III. 
officiis,  tantos  ollicitius  in  singulis,  quae  superius  comprehensa  sunt, 
hujusmodi  decet  examinari  personam,  quantum  inter  mundanatn  re- 
ligiosamque  vitam  constat  esse  discriminis:  quia  utique  convenien- 
tia37)  Ecclesiae  ministeria  reparanda  sunt,  non  inconvenientibus , 
meritis  ingerendi;  tantoque  magis,  quod  sacris  aptum  possit  esse 
servitiis,  in  eorum  quaerendum  est  institutis,  quantum  de  tempore, 
quo  fuerant  assequenda,  decerpitur:  ut  morum  habere  doceatur  hoc 
probitas,  quod  prolixior  consuetudo  non  contulit ;  ne  per  oc  casionem 
supplendae  penuriae  clerieabs  vitia  potius  divinis  cultibus  intulisse S8), 
non  legitimae  familiae  computemur  compendia  procurasse.  Quorum 
promotionibus  super39)  anni  metas  sex  menses  nihilominus  subroga- 
mus:  quoniam,  sicut  dictum  est,  distare  convenit  inter  personam 
divino  culttri  deditam  et  de  laicorum  conversatione  venientem.  Qnae 
tamen  eatenus  indulgenda  credidimus,   ut  illis  ecclesiis,  quibus  in- 


M)  Ita  d'  d*  et  mw.  (etiam  B'  E'  F*  F-  H";  H«  originatit);  alii  editi  servili 
...  eonditioni.    Vide  Leouie  ep.  4  cap.  1  et  Hilari  ep.  16  n.  6. 

M)  Ita  potiores  mss.  (ctiam  H*  H«  O1  O»)  et  d>  i' ;  alii  maa.  et  a1  C  b.1  ottiarit 
pottit  implere  mtnitterium.  B'  ottiarita  ...  minitterium,  D7  ottiarium  ,. .  tnirditerium. 
0' 0'  ottiarti  ...  officium,  H*  ottiarium  ...  officiion,  Fd  ottearum  ...  mgsterium,  F" 
ottiariorum. 

**)  D*d*  nono  mente  tit  diaconut  completogue  tauu  pretbyter.  Ms  s.Remigii  anti- 
qiriaaimtm,  qui  tuit  Nicolai  Fabri,  cum  F" :  mereatur  nomen  diaconatut  completogue. 

*)  D'  Fd  oi?  ecetetiattici  —  offlciit  (F*  officii),  unde  d'  ad  eecletiatticum  officium. 
Moxque  H"  exanrinare  pertonam  guanto. 

")  D8  D*  d1  omittunt  cotmenientia;  F4  F"  eonvenienter.  Mox  D'  aecundis  curia 
et  a1  co  ingerenda. 

™)  a1  c  f   addunt  judicetnur,   refragantibus  mea.     Moique  H*  H"  confittemur. 

*)  Ita  mas.  F4  F"  H  JO ;  D1  luper  anni  aetat,  B1  tuper  enim  attam,  E1  euper 
anima  aetat,  D'  d1  ti  permittil  aetas,  sex  mentet  tdkitominut  (et  cum  d')  praerogamut: 
corrupte.  Hoc  enim  Gelaaius  monachox  inter  et  taicoa  ponit  discrimen,  quod  ilioa 
intra  anmun  ad  preabyterii  gradum  promovori  permittat,  hia  auteni  praeter 
ejini  metaa  etdam  ees  mensea  velit  subrogari.     D*  prorogamut,  D1   praerogamut. 


^igilizedbyGOOgle 


364  S.  BELASII   PAPAE 

a.  491.  festatione  bellorum  vel  nnlla  penitua  vel  exigua  remanserunt,  mini- 
ateria  renoventur:  quatenus  his  Deo  propitio  restitutis,  in  ecclesia- 
sticia  gradibus  aubrogandia  canonum  patemorum  vetua  forma  ser- 
vetur;  nec  coutra  eos  ulla  ratione  praevaleat,  quod  pro  accidentis 
defectua  remedib  providetur,  non  adversus  acita  majorum  nova  lege 
proponitur n) :  ceteris  ecclesiis  ab  hac  occasione  cessantibus,  quas 
non  aimili  ciade  vaetatas  pristinam  faciendis  ordinationibua  convenit 
tenere  sententiam.  Quo  magis  hac  opportunitate  commoniti,  obser- 
vantiam  venerandorum  canonum  propensius  delegamus41),  singulo- 
rum  graduum  cunscientias  admonentes,  ne  in  illicitos  prorumpere 
moliantur  excessus;  nec41)  fas  eaae  confidat  quiaque  pontificum, 
bigamoa,  aut  conjugia  sortientes  ab  aliis  derelicta,  sive  quoalibet 
post43)  poenitentiam,  vel  aine  litteris,  vel  corpore  vitiatoe,  vel  con- 
ditionarios,  ant  curiae  publicarumque  rerum  nexibus  implicatos,  aut 
passim  nulla  temporis  congruentis  exspectatione")  discussos,  divinis 
servituros  applicare  mrsteriis;  neque45)  pro  suo  libitu  jura  studeant 
aliena  pervadere,  absque  sedis  apostolicae  justa  diapositione  mamlante. 

IV.         4.   Basilicas  noviter  institutas  non  petitis  ex  more  praeceptioni- 

bus40)  dedicare  non  andeant.     Non  ambiant  sibimet  vindicare  cleri- 

cos  poteatatis  alienae. 

Y.  5.  Baptizandis  consignandisque  fidelibus4')pretia  nulla  praefigant, 

nec  illationibus  quibuslibet  impositis  exagitare  cupiant  renascentes: 

Matth.  quoniam  quod  gratis   accepimus,    gratis   dare  mandamur.     Et  ideo 

'  "  nibil  a  praedictis  prorsus  exigere  moliantur,  quo  vel  paupertate 
cogente  deterriti,  vel  indignataone  revocati  redemptionis  suae  causaa 
adire  despiciant:  certum  habentes,  quod  qui  prohibita  deprehensi 
fuerint  admisisse ,  vel  commissa  non  potius  sua  sponte  correxerinfc, 
periculum  Bubituri  proprii  aint  honoris. 


'")  Solus  d1  proponuntur,  refragantibus  mss.  et  ediids.  Deinde  D*  omittdt  ab; 
moxque  prittinam  facientibut  ordinationem  conventt  deinde  reverendorum  eanonum. 
(farientihiu  etiam  D1,  d1  faetit  legit;  d1  addit  cognotcitit  post  vattatat).  Sequimur 
Bi  E'  F4  Fm  H  JO  et  alioa  editos. 

")  D*  D'  D*  F"  F»  d'  d*  diligamut.  Aliomm  codicom  (etiam  B'  H>  H15)  lectio- 
nem  firmat  illud  cap.  13  quod  nec  auctoritat  divina  delegat. 

<■)  D1  prima  manu:  ne  forsitan  eite  confldat  quitque  pontiflcum  hujamur  aui 
conjugia  tortiens,  onde  forte  d1  ne  fortiian  lint  quique  pontiflcum  bigami  aat  coiyugia 
lorlientet:    niale,  quum  non  de  pontifidbus  aed  de  laicis  ordinandis  hio  agitur. 

")  c'"  poenitenltum,  refragantibuB  mss,  et  aliis  editis. 

")  H'  seconda  manu  sed  antiqua  txaminatione. 

**)  d1  Jte  qvi  ttc.  et  jam  totum  ad  sequ.  cap.  IV  (ipsius  111)  refert,  sensu  sane 
et  E*  suffragante.    Deinde  D4  praevadcre,  moxque  H8  prima  manu  ditpensalione. 

**)  Scil.  tedit  apoitolicat,  ut  infra  cap.  25  abtque  praecepto  tedit  apotiolicae. 
Mozque  c  c  addunt  epitcopi  (poat  ambiant),  einc  auctoritatc  mss. 

4T)  cc  addunt  presbyteri,  refragantibus  mas.  Deinde  D*  exigere,  moxque  plu- 
res  mss.  H  (H1  H'  H1)  mandama.   d*  autem  accipimut  ...  nihil  prorsut,  ac  denique 


^igilizedbyGOOgle 


EPISTOLA   14.  365 

6.  Nec  minus  etiam  presbyteros  ultra  modum  suum  tendere  pro-  a.  494. 
hibemus,  nec  episcopali  fastigio  debita  sibimet  audftcter  assumere: 
non  conficiendi  chrismatis,  non  consignationis  pontificalis  adhiben- 
dac4S)  sibimet  arripere  facultatem.  Non  praesente  quolibet  antistite, 
nisi  fortasse  jubeatur40),  vel  orationis  vel  actionis  sacrae  suppe- 
tere50)  sibi  praesumat  esse  licentiam;  neque  sub  ejus  adspectu,  nisi 
jubeatur,  aut  Bedere  praesmhat  aut  venerabilia  tractare  myateria.  Nec 
sibi  meminerit  ulla   ratione  concedi,    sme61)  summo  pontifice  sub- 


**)  Itja  mss.  plerique  et  oditi.  D'  adaibente,  unde  d'  adhibcrc  nec  sibimel  ar- 
ripere  illicilam  facullatem,    P*  ad/dbentel. 

")  Ita  pleriqnc  omnes  msa.  (etaam  B^F^H*).  At  a1  c  d1  d»  h1  h*  i*jubeantur 
(d1  oddit  ut)  et  postea  praeiumant  . . .  meminerinl  aicque  dcinceps  constanter  numero 
plurah ,  niai  quod  infra  d1  retinuit  ejus  praesule ,  ubi  alii  editi  praeferuut  eorum 
praeiule.  Quae  preabjteriM  a  canonibua  prohibeantur ,  latius  eiponit  concilium 
Hispalense  II  unno  619  habitum  cap.  7. 

M)  Ita  uiss.  magno  consensu  (etiam  B'  Fd  F"  Ha  Hls) ,  ubi  c  c  tupplendae;  ad- 
eoque  reduudat  sequens  verbum  este.  Hic  tacrae  «ctionis  nomine  corporis  et  aon 
guinis  Christi  intelligitur  sacrificitim,  quod  etvocabulo  lujtndu  enuntiatur  in  his 
concilii  Carthogincnsis  II  can.  9:  Quisquit  presbytcr  inconsulto  episcopo  agenda  in 
quolibet  loeo  voluerit  celebrare,  ipse  honori  suo  eontrarim  extiitit.  Idom  concilium 
Hispalense  II  vocat  tacramenlum  corparis  et  tanguinit  Chritti  ronficere,  quum  can.  7 
Constituit:  ncque  caram  episcopo  licere  prctbyterit  ia  baptiilerium  introire,  nec  prae- 
scntc  aniistite  infantem  iingere  aut  tignarc,  nec  poenitentet  tinc  praccepto  episcopi 
sui  reconciliare  nec  eo  praesenlc  sacramenlum  corporit  et  sanguini*  Christi 
confirere,  nee  eo  eoram  potilo  populum  doeere  vel  benedicere.  Similiter  offerrc 
vel  tacrum    quident  panem    aul   calicem  dttlribuerc  coram  epiicopo  vel   urbii  presby- 

ierit  presbjteros  ruralcs  vetat  Neocaeeariense  concilium  can.  13. 

M)  Ex  hia  verbia  Edmnndua  Martene  de  antiq.  rit.  eccl.  tom.  U  pag.  287 
infert.'  Poterat  ergo  summus  ponlifex  preibyterii  jui  faciendi  lubdiaconat  et  aeoly- 
thoi  tribuere.  Sed  ut  magia  perapectam  habcamus  Oelasii  sententiam,  quaereu- 
diini,  num  Bummi  pontilicJB  vocabulia  epiacopum  quemtibet  hie  inteUigere  nou 
liceat.  Certe  TertuUiauns  de  bapt.  o.  17,  Innoc.  epist.  17  n.  8  et  25  u.  6,  Zosi- 
mus  epist.  1  n.  8,  7  n.  2,  9  n.  1  et  6,  conc.  HiHpolense  II  can.  7,  nec  non  Hiuc- 
mnrne  tom.  2  pag.  718,  ut  alios  taceam,  vel  docent,  quemvis  episcopum  ponti- 
ficatus  npicem  habere,  vel  summi  sacerdotis  titulo  aut  summi  ponlifieii  nomine  de- 
corant.  Et  in  hoc  qnidcm  loco  nihil  cat,  unde  nlio  aenau  lummi  ponliflcii  uornen 
usurpare  Qelosius  judicetur.  Vernm  ei  subsequente  Gelaaii  epistola  25,  in  qna 
hoc  ipsum  decretum  memoratur  hia  verbia:  ln  utraque  illius  parle  eontlat,  tine 
lummi  pontiflris  aucloritale  ecrlesiam  imviter  comlructam  non  pbtse  dedieari,  persua- 
sum  habebit  Iector,  id  ibi  Qelaaio  ease  sine  summi  pontiflcis  atictorilale,  quod  est 
hic  tine  tummo  pantiflce.  Ac  dcinde  snmmi  pontificit  vocabulis  Romonum  pracsu- 
lem  utrobique  intelligi  non  ombiget,  ubi  legerit  infra  caput  26:  nobii  quoquc 
patefaclum  eil,  quod  abtque  praecepto  tedis  apoetoHcae  nomulli  sanrtai  cccletiai 
vel  oratoria  taerare  praesumant.  Hinc  autem  oboritur  et  altera  quaestio,  num 
hoc  praeccptum  non  modo  od  ItaJiae,  sed  et  aliarum  regionum  presbyteroB  per- 
tinucrit,  ut  Bcilicet  hi  sine  praecepto  sedis  apostolicae  subdiaconos  et  acolythot 
facere,  tum  uon  possent,  cnm  ejusdem  proecepto  possent.  Quamqnaiu  cui  per- 
spicuum  est  memoratum  de  baailicia  sine  praecepto  sedis  apostolicae  non  dedi- 
candia  decretum  ad  unos  Italiae  provincian  pertinere,  is  etiam  istnd  aliud  ad 
eosdem  regionea  spectare  uon  dubitabit.    Si  etiam  Hiapalensis  il  concilii  can.  7 


byGoogle 


366  S.  OELASII  PAPAE 

a,  491.  diaconum  nut  acolythum  jus  habere  faciendi ;  nec  prorsus  addubitet, 
si  quidquam  ad  episcopale  ministerium  specialiter  pertinenB  suo 
'  motu  putaverit  exsequendum,  eontinuo")  se  presbyterii  dignitate  et 
sacra  communioue  privari.  Quod  fieri  uecease  est  censeamus,  si 
ejus  praesule  deferente  hujusmodi  fuerit  praevaricatio  comprobata, 
nec  ipso  ejus  episcopo  a  culpa  conniventiae  et  ultione  vaeaturo,  si 
immoderata  facientem  dissimulaverit  indicare. 
VII.  7.  Diaconos  quoque  propriam  constituimus  servare  mensuram,  nec 

ultra  tenorem  paternis  canonibus  deputatum  quidpiam  tentare  per- 
mittimus :  nihil  eorum  suo  ministerio  penitus  applicare,  quae  primis 
ordinibus  proprie  decrevit  antiquitas.  Absque  episcopo  vel  presby- 
tero  baptizare  non  audeant,  nisi  praedictis  fortassis  officiis  longius 
constitutis  necessitas  extrema  eompellat:  quod  et  laicis  Christianis 
facere  plerumque  conceditur5S); 

VIII.  8.    Non  in  presbyterio61)  residere,  quum  divina  celebrantur  vel 

ecclesiasticus  habetur  quicunque  tractatus.  Sacri  corporis  praero- 
gationem")  sub  conspectu  pontificis  seu  presbyteri,  nisi  his  absen- 
~tibus,  jus  non  habeant  exercendi. 

Quum  enim  decreta  venerabiuum  sanctionum  nos  quoque  magno- 
pere  custodire  nitamur,  ac  sine  eorum  dispendio  etiam  illa,  quae  pro 
alicujus  utilitatis  fortasse  compendio  videantur  laxanda,  cedamusM); 


verba  expendantur,  ita  ibi  preebyteris  prohibetur  preabyterorum  fttque  diaco- 
aorum  conBecratio ,   ut  Bubdiaconos  et  acolythos  faeieudi  poteataa  non  negetiir. 

a)  d<  addit.  tin  aliat.  Deinde  D*  d*  referente.  Moiqne  d1  d*  a  culpa  ai/ii- 
benle  et  ad  ulttonem  vocaturo,  noatram  lecfdonem  tum  plerisque  russ  (etuuu  Bl 
E*  HB;  II,!  FJ  cohibeniiat) ,  tum  vulgatis  tuentibug.  —  Dcinde  Da  li  in  iaanoderata 
fucientem  dittimulaterit  cindicorc;  ac  vikdirare  habent  etiani  plerique  alii  mss.  cum 
cdjtin  (etiam  d*}.  Sed  magis  placet  cum  fi'  C  F"  indicare.  Foitquam  cniin  Gela- 
niua  presbYterum  praetule  deferente  (seu  referente)  a  se  puniendum  praemisit, 
recte  oavet,  ne  praeeul  trajuBmodi  culpaa  indicare  seu  deferre  sibi  negligat  aut 
diBBimnlet.  Unde  hoo  deoretum  ad  unaa  Italiao  provinciaa  attinere  confirmatur. 

")  Similiter  jam  Tertulliaiiua  de  bapt.  cap.  17  acripserat:  Dandi  quidem 
(baptismi)  habel  jui  tunonut  taeerdot,  qui  ett  epucoput;  defdnc  prttbyleri  et  Ata- 
coni,  non  tamcn  tine  epitcopi  auctoritate  propttr  Eocietiae  konorem ,  quo  taivo  taioa 
pax  ett.     Adoquin  eiiam  iaicis  jm  esl. 

**)  Preibyterii  nomine  aaepe  apud  veteres  coetum  intelligi  cleri,  in  quo  epi- 
scopi  ctun  presbyterifl,  diacoruB  atque  interdum  cum  reliquo  clero  conveniebant, 
saepiagime  obviam  fit;  conf.  Cornel.  epist.  6  n.  2,  Siric.  epiat.  7  n.  3.  His  autem 
in  ooetibuB  epiacopos  ac  preebyteros  consedere,  diaconos  adatare  moa  erat.  (c£ 
syn.  Nicaen.  c.  18).  —  Mox  D*  d*  ubi  dnrina. 

")  CorporiB  Chriati  post  Bacrorum  mysteriorum  celebrationein  reeervandi 
ubub  hino  manifeatc  comprobatnr.  Alioquin  diaconia,  quibuB  corporis  Christi 
conflciendi  poteataa  non  erat,  frustra  pennitteretur ,  ut  illud  cpiscopiB  vel  pres- 
byteriB  abaentibua  miniatrarent. 

•*)  Ita  D«  cum   aliia  11  msH.  acFF'F-  d".   At  H=>  diacemit,  H"  h1  dieamui, 


^icjitizedbvGOOgle 


EPISTOLA    14.  367 

9.    Quumque  nobis")  contra  salutarium  reverentiam  regularum  "t*** 
cupiamus  temere  tiihil  licere;  et  quum  sedes  apostolica  BUper  his  omni- 
bus,  favente  Domino,  quae  paternis  canonibus  sunt  praefixa*8),  pio 
"devotoque  student  tenere  proposito;    saids  indignuni  est,   quemquam 
vel  pontificum  vel  ordinum  subsequentium   hanc  observantiam  refu- 
tare,  quam  beati  Petri   sedem   et  sequi  videat  et  docere,    satisque 
conveniens   sit,    ut  totum  corpus  Ecclesiae  in  hac  sibimet  observa- 
tione  concordet,  quam  illic  vigere  conspiciat,  ubi  Dominus  Eccleaiae 
totiiia  posuit  principatum.     Dicente  autemM)  Scriptura:   Ordinate  foCant.2,4. 
me  caritatem,    et  item:  Omnia  cvm  ordine  fiant,    atque  iterum  psal- 14  ,^" 
mista   praedicante:    Circumdate  Sitm    et  complectimini  r.am,   narrartPMlm.47, 
in  turribus  ejus:  ponite  corda  vestra  in  virtute  ejus,  et  distribuite  gra-     —  J' 
dusae)  ejus,  ut  enarretis  tnsl)  proaenie  altera,  quia  hic  est  Deu*  Deus 
noster  in   aeternum,    et  ipse  reget  nos  in  saecula:   hic  procul  dubio, 
qui  in  ecclesiasticamm  narrattir  altitudine  dignitatum,   et  in  cujus 
virtute  bonis  operibus  corda  ponenda  sunt,   gradibus  utique  distri- 
butis,    cunctis  Deus  noster  et  rector  populis  praedicanduB  est  Ghri- 
stianis:  ubi  nemo  sibimet  aliquid  existimet  imminutum,  quum  et  de 
uniuscujusque  gradus  perfectione  nihil  deperit,  et  convenienter  reti- 
nendo,    quod   coelesti  dispensatione  collatum  est,   pariter  nobis  et 


")  d!  omittit  nobis.  Deiude  paulo  poet  Uidorua  Mercator  substituit  auperior 
hu,  qnod  exiude  a  c1  c*  c4  c'  c'  e10  arripuerunt,  Monet  tamen  Labbeus,  in  edit.  1552 
et  1600  exstare  tuper  hi».  Sic  etiam  legit  DionysiuH  Eiiguus,  ueque  hanc  lectio- 
nem  mutavit  Hadrianua  I.  Eamdetn  nsaervabat  ezemplur,  quo  usus  est  Hiuc-  - 
marus  Caroli  Calvi  nomine  ncribens  ad  Hadriauum  II  papam,  ut  fidem  facit 
editao  Cordesii  pag.  560,  quamvis  in  novissimam  non  ex  veterum  codicum-  fide 
sed  ez  editionc  Romana  (ut  aliis  etiam  locis  non  sine  iuconimodc  factum  est)  . 
revocatnm  sit  tuperior  M*.  Tredecim  autem  ez  Coustantii  maa.  iique  potiores, 
sicnt  mss.  B1  D'  E*  F1  Fro  et  d1  d'  c*  h'  h*  i*,  retinent  tuper  Mu.  Sane  quum  in 
paternornm  canonum  nutnero  ea'etiani  Gelasjiua  ducat,  quae  antea  ab  apostoli- 
cae  sedis  antistitibus  constituta  fuerant,  se  ipsa  superior  dicereti.tr  sedea  aposto- 
lica,  lituperior  M*  admittaretur,  Sed  et'epist.  H  n.  3  profitetur,  uniuscujuxque 
synodi  constHutrun,  quod  unuiertali*  Eccletiae  probavit  atseiuru»,  noi  aligtum  magis 
exiequi  ledem  prae  ceteris  oportcre  quam  primam. 

M)  d*  praeftrdta  et  paolo  post  in  hac  xibi. 

■*}  Addimus  autem.  auctoritate  B1  D1  E1  W  d*  h1,  unde  etaarn  interpunctionem 
mntari  uecesse. 

«•)  0"  cum.  vulgata  domot,  quam  lectionem  non  patitur  Bubnexus  Gelasii 
commentarius.  Psalteria  Homana  et  Mediolanensia  pariter  exhibent  gradu*.  Nec 
aliter  legit  AmbrosiuB,  qui  tameu  hunc  ezponens  locum  observat,  m  Graeco  ha- 
beri  tas  §ctQtte,  quod  iuterpretatur  excelsa*  et  tarriiat  domoi.  Habet  et  psal- 
teriom,  quod  b.  Germano  Pariaienai  uaui  fuiaae  traditur,  turrim.  SimpUciorom 
interpretem,  qui  Oraece  niediocriter  callebat,  primo  i«[  jjcfpt  ie  Latine  grme* 
convertiBse,'  et  inde  gradus  iactum  esse  crediderim.  Idem  dicendnm  de  alio  loco 
Psahn.  44,  9,  ubi  in  nonnullis  exemplaribus  legitur  a  gradibu*  eburneU. 

")  Ita  mss.   (etiam  B1  E')  et  d*  b'  h'  i*;  alii  editi  progtnit*  aiierai  quoniam 
m  H*  h1  i«).    Moxque  D1  E*  d*  regit. 


3i9ilizedbVGOOgIe 


368  8.  GELASII  PAPAE 

i.  494.  cognoscibilem  Deum  fieri  et  tribuit  esse  rectorem.  Nam  et  si  quid 
indulgetur  de  temporum  quantitate,  moribus  aggregati83)  et  strenui- 
tate  pensatur,  si  vitae  jam  proposito  continetur,  quod  protelata 
fuerat  aetate  curandum,  dummodo  illa  nullatenus  dissimulata  sub- 
ripiant83),  quorum  quodlibet  inesse  claruerit,  merito  clericalibus  in- 
fulis  reprobabilem  convincat  essepersonam.  Ktai  illa  nonnunquaiu64)' 
sinenda  sunt,  quae,  si  ceterorum  constet  integritas,  sola  nocere 
non  valent,  illa  tamen  sunt  magnopere  praecavenda,  quae  recipi 
sine  manifesta  decoloratione  non  possunt.  Ac  si  ea  ipsa,  quae 
nullo  detrimento  aliquoties  indulgenda  creduntur,  vel  rerum  tempo- 
rumve88)  cogit  intuitus,  vel  aeceleratae  proviaionis  respectus  excusat, 
quanto  magis  illa  nullatenus  mutilanda  sunt,  quae  nec  ulla  necessi- 
tas  nec  ecclesiastica  prorsus  extorquet  utilitas?68) 
X.  10.   Baptizandi  sibi  quisquam  passim  quocunque  tempore  nullam 

credat   inesse67)  fiduciam,    praeter  paschale  festum   et  Pentecostes 
venerabile  sacramentum:  excepto  dumtaxat  gravissimi  languoris  in- 
cursu,  in  quo  verendum  eet,  ne  morbi  crescente  periculo  sine  remedio 
salutari  fortassis  aegrotans  exitio  praeventus  abscedat. 
XI.  11.  Ordinationes68)  etiam  presbyterorum  et  diaconorum  nisi  certis 

temporibus  et  diebus  exercere  non  audeant,  id  est:  quarti  mensis 
jejunio,  septimi  et  decimi,  sed  etiam  quadragesimalis  initii,  ac  me- 
dianae69)  Quadragesimae  die,   sabbati  jejunio   circa  vesperam  nove- 

•*)  Ita  rnm.  {etiam  D'  D»  E'  F*  H*  H")  et  V  h\  cum  quibos  et  vetera  concilii 
Sueamoiienaia  eiemplaria  conaentiunt.  B1  F"  aggrtgari  et,  Ks  adgregante,  0'  O*  dl 
aggregata  et,  H10  et  alii  editi  (a1  cd'i')  aggregata  strenuitate,  ac  mox  H1*  vita 
etiam.  Hoc  autem  aibi  vult:  id,  quod  de  interatitiis  remittitur,  ordinati  bouis 
moribuH  et  atrenuitate  compenaari,  ai  etc. 

")  Vulg.  eonc.  turrtpant  moxque  quodtibet  ti  ineese,  B1  B*  F"  quodSbtt  in  te 
claruerit,  ao  deinde  F*  d*  h1  conttat  (h1  ad  raarg.  eonvincat). 

u)  Solus  d'  nunqitam,  moxque  H15  qnacticel  eorum  eomtat,  deinde  alii  editi 
(etiam  B'  F*  Fm)  valeant,  et  c1  c7  c8  c10  ntri  manifettn  . . .  pottinl. 

**)  In  C  F*  deest  temporumve ;  c  h1  i*  tempormque. 

**)  In  C1  sitbnectitur  in  folio  tomen  aeparato.  In  Cbristi  nonine  incipit  de- 
crelale  editum  de  reeipUndi*  tite  non  reeipiendit  auctoribut  elc;  quo  quidem  de- 
cretali  toto  deseripto  postmodmn  reliqua  epistolae  hujuB  decreto.  subjiciuntur. 
Sed  noc  librario  irnperito,  qui  quateraionea  acriptoa  negligenter  collegit  otqne 
compegit,  est  tribuendum. 

")  d*  Brpunxit  inette,  qood  temcn  cum  mss.  (etiam  (B1  C»  F*  Fm  H<  H")  alii 
retdnent.  Moxque  H"  loco  verendum  habet  prima  oianu  venerandum,  eecundn  prae- 
bendum. 

*'  *")  D1  D>  d1  ordinet  ...  celebrandat  (D1  celebrandat).  Subiude  alii  editi  ac 
nonnulli  msa.  taxrceri  vel  exercere  non  debent.  a  H'  Ha  H10  H11  non  debeant.  Cum 
mfis.  melioriB  notae  (etiam  B1  C)  et  d*  praeferimua  non  audeant.  Regulae  hic 
praeBcriptae  haeret  Pelagius  I  fragra.  17  et  18. 

")  o  D'  D'  F'  F"  H*  H"  et  cditi  mediana.  Moi  quatuor  antiqni  mss.  jejunii 
pr"  jejunio ;  ir^jejunia  noncrint  relebranda.  Loco  meiiianae  qaadragetimae  Pelagiua  I 
fragni.  25  et  36  mcdianac  htbdomadae  vocabuiia   utitur.    Ez  ejuadeia  fragmentk 


>,Google_ 


bpisTola  14.  369 

rint   celebrandas : '  nec  cujuslibet  utilitatia 70)    aeu   presbyterum  seua.4M. 
diaconum  his  praeferre,  qui  ante  ipaoa  "fuerint  ordinati. 

12.  Devotis  quoque  Deo  virginibua,  niai  aut  in  EpiphanoriumT1)XII. 
die  aut  in  albia  pasehalibus,  aut  in  apostoloruni  natalitiis  sacrum  mi- 
nime  velamen  imponant,  nisi")  forsitan,  sieut  de  baptismate  dictum 
est,  gravi  languore  correptis,  ne  sine  hoc  munere  de  saecnlo  trans- 
eant,  implorantibus  non  negetur. 

13.  Viduas  autem   velare")   pontincum    nnllus  attentet,    quo-XTII. 

17  et  18  etiam  labbatum  magnum  seu  tabbatum  magnae  noctit,  quae  Pascha  prae- 
ccdit,  ordinationibua  deatinatum  fuieee  diacimne. 

V)  Hoc  cst:  quantumlibet  ntilem  pretbyterum  seu  ete.  Hino  raalo  a'  C*  seqq. 
addunt  cauta,  qnamvie  haec  vox  absit  ab  omnibus  maa.  Moxque  d*  praeferant 
qui  anle  ipium.  Regulaa  illas  Gelaaiua  confirmat,  quaa  quum  pridem  Beneventi 
praelato  aenioribue  preabyteris  neophyto  neglectae  accepieaet,  Leo  hanc  abueio- 
nem  epiet.  19  ad  Dorum  arguit  acriter,  nec  impunitum  dimiait,  dum  in  illo,  ait, 

non  humitnitatis  virtttt,  ted  elatiouU  eUium  robofaretur;  omnU  enim,  pergit,  labnrum 
friteita  aufertur ,  omnii  meritorwn  mentura  eacuatur ,  n  tantum  qirit  aiiequitur  digni- 
latii,   guantuiM  aduIationU  obtimai. 

")  Editi  Epiphaniahtm,  rectiuB  mse.  (etiam  B1  H")  epiphaniorum,  F*  EE  omieeo 
din.  Tum  C  C*  omieeotn  albii  patchaHbut  Hubdunt:  aut  iu  apottolorum  natali ina- 
tnli  etiam  d*),  ubi  alii  habent:  aut  in  apottolorum  natalitiit  (Hi0  H"  natalibut,  D" 
FJ  natale,  F™  natalei).  Gregorii  aacramontorum  liber  praecipit  virginmn  benedietio- 
nem  fieri  in  Bpiphania,  vel  tecunda  feria  Patchae  (ordo  autem  Romanus  tn  albit 
patrbalibut),  aut  quando  apoltolorum  nataHtia  celebrantur.  Ambroaius  de  virginibus 
lib.  3  cap.  1  uarrat,  Harcellinam  aororem  suam  in  natali  Christi  die,  adatantJbue 
compluribua  puellia  Dei  ac  fcoquenti  populo,  virginitatiB  emiaaa  profeasione,  a 
Liberio  conaecrataro  eaae.  Idem  et  iu  libro  de  lapsu  virginie  coneocratae  cap.  5 
lapaam  eic  alloquitur:  non  ei  memorata  diei  tanctae  dominicae  rtturrectionii.  in  qua 
divino  atiari  te  obtulisti  nelandamY  Unde,  ut  ex  priore  loco  cotificitur,  inter  Epi- 
phaniorum  diea  ipaum  Chriati  natalem  e»se  cenaendum,  ita  ex  altero  sicut  ex  or- 
dine  Bomano  et  noetro  Gelasio  colligitur,  non  eola  Paachae  feria  eecunda,  sed 
aUia  etiam  ejuidem  sollemnitatifl  diebua  virgines  conaecrataa  eeee, 

78)  Burchard.  VIIT,,lfi  (in  E'T)  addit;  et  nUi  ante  vigiMi  qvinque  annoi. 
Deinde  quidam  mee.  (etiam  H*  H»  H'0)  et  a1  cc  exeant. 

n)  0"  tine  ailqua  benedicllone  velare,  additamentmn  Oelaaii  menti  prorsua 
advereum.  Hoc  loco  autem,  ut  manifeetiue  fiat,  num  istud  de  non  velandia  vi- 
duia  decretum  uau  receptum  ait  aliquaudo,  vet  a  eaeculo  saltem  VIII  in  desue 
tudinem  nou  venerit,  uon  fruetra  quaeramua.  Quippe  in  regum  Fraacorum  Ca- 
pitnlari  auni  801  c.  13  legitur:  Dt  ftminit,  guat  defunetii  virit  Itx  Langobar 
dorvm  proMbel  ante  anni  spaiium  veitem  religionii  velumjue  tuicipere,  petierunt 
nottram  lictniiatn,  ui  mox,  dum  divina  pietai  intpiraverit .  eai  indemnei  ticeat  tuici- 
pere.  Quod  quidem  iie  conceditur.  Idem  Capitulare  anni  847  c.  11  praecipit: 
/n  qualieunoue  modo  muHer  velum  tanelum  acccperit ,  tponte  in  eo  ptrmantal.  Quod 
autem  ibi  muHerii  nomine  etiam  vidua  inteUigatur,  liquet  ex  his  eorumdem  Ca- 
pitularium  lib.  5  cap  180:  QuaBcanque  modo  muHer,  permillente  eanonice  viro  iuo, 
aul  eo  defuneto,  velum  lanetum  i»  caput  acceperit,  aul  tpontt  aut  inoita,  in  eo  per- 
maneat.  Laudat  et  Ivo  part.  VII  cap.  64  Aureliaueneie  concilii  decretum,  quo 
jubentnr  vtduae,  quae  ipontanea  voluntate  ab  altari  lacrae  comertationii  uelamen 
aucipbtnt,  in  eodem  propotito  permanere;  et  cap.  56  aubjicit  Aquisgranenais  con- 
cUii  Ludovico  Pio  praeseute  habiti  praeceptnm:  T>e  nobilibui  feminU,  quae  amlt- 

AN.   POStriF.     I.  24 


byGoogle 


370  8.  GELASII  PAPAE 

a.  495.  uiaiii'"1)  quod  nec  auctoritas  divina  delegat,  nec  canonum  forraa 
praestitnit,  non  est  penitus  lisurpandum  5  eisque  sic  ecclesiastica  sunt 
ferenda  praesidia,  ut  nihil  committatur  illicitum. 

XIV.  14.  Generalis  etiam  querelae  vitanda  praeeumptio  est,  qua  prope- 

modum  causantur  universi,  passim  serros  et  originarios,  dotninonnn 
jura  possessiouumque 7S)  fugientes,  sub  religiosae  conyersationis"1) 
obtentu  vel  ad  nionnsteria  sese  conferre,  vel  ad  ecclesiasticum  famu- 
latum  conniventibus  quoque  praesulibus  indifferenter  admitti.  Quae 
modis  omnibus  est  amovenda77)  pernicies,  ne  per  Christiani  nominis 
institutum  aut  aliena  pervadi,  aut  publica  videatur  disciplina  sub- 
verti:  praecipue  quum  nec  ipsam  ministerii  clericalis  hafc  obligatione 


sis  virii  repente  velantur.  —  Nihilo  tamen  minus  coucilium  Triburicneo  anuo  895 
celebratuin  0.  25  primnm  hoc  Gelasii  decretum  coufirmat  bis  verbis:  Viduai 
autem  velare  pontifieum  nidtus  atientel,  prout  statutum  esl  fn  decretii  Gclatii  papae. 
Tnm  quatenus  superiora  Capitularium  seu  oonciiioruin  atatuta,  illaeso  Qelasii  ile- 
creto,  inteUigenda  sint,  aperit  ic  hunc  modum:  no*  autem  aucloritate  patrum  »uf- 
fulti  t'n  hoc  sacro  convenlu  sanrimut  et  libert  judicamus;  ri  sponte  velamen  ouam- 
vii  nun  consecratum  sibi  imposuerit ,  et  in  ecciesia  inter  velatat  oblalionem  Dco 
obtulcril,  velU  nolit,  sanctimqntac  habitum  ulterius  habere  dehet.  Velatnen  igi- 
tur  efaam  viduia  erat ,  sed  non.  consecralum ;  quod  tame.ii ,  qnia  sanctimoniae  kabi- 
tus  crat,  et  velum  sanctum  et  sacrae  conversationis  velamen ,  ut  aUutia  in  locis  viiii- 
tmiB,  appeUabatur.  Hanc  antem  coueilii  eiplicationcm  (ielaeii  luenti  esse  con- 
sentaneam,  ei  dictis  iUius  infra  cap.  21  mauifcstum  est,  ubi  iiotann  liunc  lociini 
in  eo  se  de  viiluis  sub  nulia  bcnediclione  velandls  latius  disscruisse  memorat.  IJe- 
nique  hoc  dccretoni  usn  rec^ptiun  et  canonica  iuictoritate  munituui  osse,  docent 
nos  tum  ista  concilii  Ttironensifl  II  c.  20:  Quae  vettem  mutaverit,  absguc  dolo  in  eo 
proposito,  quod  dispoiuit,  perseverare  procuret.  lllud  vcro,  quod  aligui  dicunt:  ei- 
dua,  quae  bcnedieta  tion  fuii,  quare  non  debet  maritum  accipere,  quum  omnes  sciant, 
quod  nunquam  in  canonicis  libi-is  legitur  benedictio  vidualis;  tum  haec  coucilii  Pari- 
siensie  VI  anno  829  habiti  c.  40:  Comperimus,  quod  quidam  presbylerorum  incaute 
et  extraordinarie  velum  viduarum  inconsultU  epitcopis  suis  consecrarent.  Vt  autem 
nullus  pontificum  viduam  velare  attentei,  canonica  auctoritas  inhibet.  Quod vtro  pres- 
byleri  inconsultis  episcopis  luis  velum  viduarum  consecrarc  non  praeiumant,  prorsus 
inlerdicimus.  Atquo  hnc  Parisicnsis  synodi  statutum  comprobant  Capitularia  lib.  7 
c.  172,  ubi  arguuntur  presbyteri,  quod  inconaultia  opiscopis  velum  viduarum 
consecrarent,  nou  quia  iis  corujmtis  id  liceret,  sed  quia  eonsiilti  id,  quod  sibi 
ipsis  inhibitum  est,  prohiberent. 

")  Ita  mss  potinres  (etiam  B1  E1  F4  F1"  et  i*);  d*  et  quod.  Alii  vero  (etiain 
H"  h1  h')  omisao  quonlam  subjiciunt  infra:  JVon  est  ctijo  pcnilus.    Moxque  d*  delegit, 

71)  0*  0"  fl1  potseuionemque.  Hoc  in  capitulo  GclusiiiB  rcstaurat,  quod  ab 
Innoceutio  I  epiat.  2  n.  14  debbatum  et  a  Leone  epist.  4  c.  1  firmatum  fuerat. 

*')  C  convcrsionis,  non  contcmnenda  lecbo.  Olim  quippc  converti  dicebantur, 
qui  saeculum  abdicabaut,  ut  se  Dei  servitio  manciparent.  .  Quocirca  s.  Benedi- 
ctus  regulae  suae  caput  58  de  disciplinn  mscipiendorum  fratrum  sic  orditur:  Novi- 
ter  quis  veniens  ad  convertionem.  Deinde  ercleiiastici  famulalia  noininc  clericus 
ordo  deBignatur,  infra  autem  pubiica  disciplina  vocatur  civius,  et  quae  ad  rei- 
publicae  ordinationem  pertinet. 

")  D*  d*  proMbenda,  mozque  D1  D'  E*  christiani  nominis  imtituln,  H"  christia- 
nitatis  nominU  ...  praecipue  ut.    Moi  Pd  F"  oblatione,  et  Fm  myiterii. 


^igilizedbyGOOgle 


EPI8T0LA   14.  371 

fuscari  conveniat  dignitatem,  cogaturque  pro  statu  militantium  sibi  a.  494. 
.  conditioneque78)  jurgari,  aut  videri,  quod  abait,  obnoxia.  Quibus  aol- 
licita  competenter  interdi,ctione  prohibitis,  quisquis  episcopus,  pres- 
byter  aut  diaconus,  vel  eorum  qui  monasteriis  praeesse  noscuntur, 
hujusmodi  personas  apud  se  tenentes  non  restituendas  patronis,  aut 
deinceps  vel  ecclesiasticae ,,J)  servituti  vel  religiosis  congregationibus 
putaverint  applicandas,  nisi  voluntate  fqrsitan  dominorum ,  sub  scri- 
pturae  testimonio  primitus  absolutas  aut  legitima  transactione  con- 
cessas,  pericuhim  se  honoris  proprii  non.  ambigant  communionisque 
subituros,  si  super  hac  re  eujusquam  veras  nos  querela  pulsaverit. 
Magnis  quippe  studiis  secundum  beatum  apostolum  praecaveadvm  l  J1"1 
est,  ne  fides  et  disciplina  Domini  biasphemelur. 

'  15.   Consequens  fuit,  ut  illa  quoque,  quae  de  Piceui  partibus  nu-  XV. 
per8")  ad  qos  missa  relatio  uunti&vit,  iton  pr&etereunda  putaremus,  id 
est,  plurimos  elericorum  negotiationibus  inhonestis  et  lucris  turpibus 
imminere,  nullo  pudore  cernentes  evangelicam  lectionem,  qua81)  ipse***™1-, 
Dominus  negotiatores  e  templo  verberatos  flagellis  asseritur  expulisse,  Joh.2,15. 
nec  apostoli.  verba  recolentes,   quibus  ait:   Nemo  militans  Deo  tfsp//-2^11 
cal*'1')  se  negotiis  saecularibus,   psalmist&m  quoque  David  surda  dissi- 
mulantes  aure  cantantem :  Quoniam  non  cognovi  negotidtiones,  introibo  ?jla!m' 
i«   potentias   Domini.    Proinde    hujusmodi    aut    al>    indignis   posthac 
quaestibus  noverint  abstinendum,  et  ab  omni  cujuslibet  negotiationis 
ingenio  vel  cupiditate  cessandum;  aut  in  quocunque  gradu  sint  po- 
siti,  mox  a  clericalibns  officiis  abstinere83)  cogantur:  quoniam  domus  ^nc. 
Dei  domus  orationis  et  esse  debet  et  dici,  ne  officina  negotiationis  jeg  5^7 
et  spelunca  potius  sit  latronum.  Jer.7,11. 

16.   Hlitteratos  quoque  et81)  nonnulla  parte  corporis  imminutos  XVI. 
sine  ullo  respectu  ad  ecclesiasticum  didicimus  venire  servitium.   Quod 
simul  antiqua  traditio  et  apostolicae  sedis  vetus  forma  non  recipit; 


'")  SoIhb  dL  condiUones  jurgari  vidcri,  refragantibiiB  msB.  (D1  H,s  B1  jurgare) 
et  editia. 

»»)  D8  d*  Eccletiac  servitio.  Moique  F*  F*  dl  putaverti  . . .  anbigat  . . .  tubtiurvm 
. .  vera  nos  querela,  et  deinde  H11  magis  quippe  secundum. 

M)  D  d*  omittunt  nuper  et  moi  id  e$l.    V*  implecalos  (loeo  imminere). 

el)  Solua  d'  non  aitcndentes  quia  dominia,  Y*  F"  d*  quia,  et  F"  reconcitiantes. 

M)  d*  obtigat,  moique  omittit  quoque  et  deiude  aul  (ante  ab  indignu);  c10  non 
cognovU.  / 

■*)  C1  D'  D"  D"  d1  d*  abire.  Clericoa  foeneranteg  et  turpe  lucrum  eectantes 
concilium  Nicaenum  can.  17  de  gradu  dejieit.  Eidem  concinit  Cartnaginense  I 
iiuno  348  eub  Orato  habitum  can.  13;  eanxit  et  Valentinianus  III  Novel.  tit.  34  5  4, 
ut  cterici  nihU  prorsus  negotiationis  exerceant;  si  velinl  neyotiari,  scianl  se  judicibm 
subditos  clericorum  privilegio  non  muniri. 

M)  Ita  mus.  F*  Fm  N  J  0  et  editi.  B'  et  ulta,  d>  prima  maun  et  nutla,  d*  et 
cum  aliqua  corporis  imminulionc .  Idera  Innoc  epiat  37  n.  3  et  llilams  epiat.  16  n. 
6  uwtiterunt. 

24* 


byGoogle 


372  8.  GELA8II   PAPAE 

:t.  494.  quia  nec  litteris  carens  sacris  esae  potest  aptus  ofBciia,   et  vitiosum 

1)(  j|vetnihil  prorsus  Deo    offerri    legalia    praecepta  sanxerunt.     Itaque   de 

Deut.  cetero  modis  omnibus  haec§&)  vitentur,  nec  quisquam  talis  sascipia- 

i7,t-  tur  in  clerum.     Si  qui  vero  vel  temeritate  propria  vel  incnria  prae- 

sidentium  tales  ante  suscepti  sunt,  in  his,   quibus   conatituti   sunt, 

locis  eatenus  perseverent,  ut  nihil  unquam  promotionis  arripiant88), 

satasque  habeant,  hoc  ipsum  sibi  pro  nimia  miseratione  permissum. 

XVII,         17-   De  his  autem,  qut  semetipsos8')  absciderint,  paterni  canones 

evidenter  sequenda  posuerunt;    quorum  tenorem  sufficiat  indidisse. 

Dicunt  enim,   talia  perpetrantes ,   mox  ut  agniti  fuerint,    a  munere 

clericali  debere  socludiss).     Quod  modis  omnibus   custodire  nos  con- 

venit,    quia  fas  esse  nnlli  snppetdt,    praeter  illa  quidquam,   quae 

memorabilis  decrevit  forma,  censere. 

XVTIIt         18.  Comperimas  etiam,  horrendis  quibusdam  criminibus  implicatoR 

tota  discretione  submota  non  solum  de  factis  atrocibus  necessariam 

poenitudinem  non  habere,  sed  nec  aliqua  correctioue M)  penitus  suc- 

cedente  ad  divinum  ministerium  honoremque  contendere;  nonnullos 

antem   etiam  in  ipsis  ordinibus   constitutos,    gravibus   delinquentes 

6  22 "  facinoribus,  non  repelli,  quum  et  apostolus  clamet,  nemini  cito  manta 

„.    mponendas,  neque  cotnmuntcandum  peccatis  alienis,  et  majorum  vene- 

c.setlO.  randa  constituta  pronuntient,  hujusmodi,  etiam  si  forte  subrepserint, 

tam  qni    ante  peccaverint,    deteetos  oportere  repelli,    quam  sacrae 

professionis  oblitos  praevaricatoresque  sancti  propositi  procul  dubio 

submovendos.    . 

XIX.  19.  Usque  adeo  sane  comperimus  illicita  quaeque9*)  prorumpere, 


m)  In  C*  deeat  haec  tritentur;  B1  velentur,  moxque  H15  d*  in  clero. 
M)  Ita  potioreB  mBB.  et  d';  alii  arripiant. 

")  Ita  mBB.  (etiam  B1  E«  F*  p»  H8  H»  H'=)  h'  h«  d»;  alii  editi  »e  ipsos  ab- 

scindunt  (vel  abicidunt).  AUqui  mns.  ct  d*  Ue  Mt  ...  abseiderint  pro  titulo  ponunt, 
et  canonem  ipaum  incipiunt:     Palerni  eanonet. 

*")  K'  excludi.  Monque  d1  quia  forsitan  es»e  nulli  suppetit,  rl  praeter  illa  non 
est  quicquam ,  quae  memorabili»  ordo  derrevit  et  forma  centwrac.  Editi  COHC.  Cum 
II 1  0  suppeditat  qnidquam  pratter  illa.  Sequimur  B1  E*  Fd  FB  H"  a1  d*  (B1  *up- 
peditet,  H*  euppediat,  a1  tuppetit  etc).     Moi  B'  memorabilit  ordo. 

■)  H11  rorreptione.    Hoi  Fa  Vtque  adeo  percensemus  tanc  comperlmus. 

**)  H*  quosdam  ad  Ulicila  quaeque  prorumpere  ,  d1  quotque  praesumere  ac  deindc 
cum  D'  ut  daemonU*  ...  irretiti  ...  tractare  permittantur.  Mbb.  ct  rditi  alii  no- 
stram  lecfcionem  praebent,  nisi  quod  cci*  daemoniarit,  0"  daemoniosis,  II'  ilae- 
mone  aliisque,  C1  C*  E!  Fd  F*  daemonis,  alius  Hb  daemonibus,  B1  energumenii,  a  H' 
H*  H'  H»  Js  K>  Hr'  d'  h1  antem  daemoniis.  Hosqne  d»  irretito,  D'  tribuantur.  Hoc 
Gelaaii  capitulmn  eo  memorari  decreto,  quod  Ivo  part.  2  c.  125  profert:  Bene 
siquidem  majornm  reg>itis  diffinitum  est,  nt  dacmoniari»  aliitqne  pastionibui  irretiti* 
minitteria  *acra  trartarc  non  lieeat,  adeoque  decretum  illud  Pio  I  papae  malc 
udacribi,  CouatantinB  jam  epiat.  Rom.  pontif.  tom  I  pag.  70  observavit.  Ei  eo 
antem,  qnod  in  eodem  decreto  additur,  qnid  etiam  cnm  iis  agendnm  sit,  qui 
comitiali  morbo  corripi  Bolent,  comperimuB,    Ibi  enim  aubjicitur:  Cui  praereplo' 


3i9itizedbVGOOgIe 


'  EPISTOLA  14.  373 

ut  daemoniis  similibusque  passionibus  irretitis  ministeria  sacrosancta  a.  494. 
tractare  tribuatur.    Quibus  si  in9')  hoc  opere  positis  aliquid  propriae 
necessitatis  occurrat,  quis  de  sua  fidelium  salute  cotriidet,  ubi  mirti- 
stros  ipsos  curatiouis  hiuuanae  tanta  perspexerit  calamitate  vexariV  „ 
Atque  ideo  uecessario  removendi  sunt,   ne  quibuslibet,   pro   quibus  u,  15. 
Christus  est  mortuus,   scandalum  generetur  innrmis.     PoBtremo,   sigTJ*' 
corpore  sauciatum  fortassis   aut  debilem  nequaquam  sancta  contin-  Lev. 
gere  lex  divina  permiait,  quanto  magis  doni  coelestis  dispensatores  l1'  '?■ 
esse  uon  convenit,  quod  est  deterius,  mente  perculsos?  17,1. 

20.  Yirginibus  saeris81)  temere  se  quosdam  sociare  cognovimus,  XX. 
et  post  dicatum  Deo  propositum  iucesta  foedera  sacrilegaque  miscere. 
Quos"3)  protinus  aequum   est  a  sacra  commuuioue  detrudi,    et  nisi 
per  publicam  probatamque  •*)  poenitentiam  omniuo  non  recipi;  aut 

(majorum  ut  nioTcm  geramiti),  cotuutto  roiiotdi  udHbito,  id  commimiter  definimus,  tit 
nuilui  de  Ht,  t/ui  tmt  i'n  terram  arrepti  a  dacmonibas  eliduntur ,  aut  quolibet  modo 
vexationii  incursibus  offeruntur,  vcl  lacrii  audeant  minisiiare  aliaribul,  vel  indiscussi 
le  divinis  ingeranl  lacramentit,  exceptit  iliit,  qui  corporum  incommoditatibui  dcditi, 
sine  hujusmodi  pastionibui  in  terram  prabantur  elisi.  Qtri  tamen  et  ipii  tam  diu  erunt 
ab  offlcio  suo  et  ordine  et  toco  luipenti,  guoutque  unius  anni  ipaiio  ...  per  diicrc- 
tionem  cpiicopt  inveniantur  ab  ixeuriu  daemonum  alicni.     De  hujuamodi  autera  paa- 

Bione  quum  apud  GelaBium  accusatuj,  easet  Foropopulenais  antiBtes,  quo  pacto 
illo  se  gesBerit,  infra  in  fragniento  8  visuri  auniua.  Vide  et  Oregorium  H.  lib.  13 
epiat.  6  ad  Aetherium,  nec  non  concdlinm  SuesaionenBe  II  anno  853  can.  a  et 
Vermerienae  II,  eodem  anno  habitnm,  c.  1.  In  libro'  de  dogmatibut  ecclesiaiti- 
tit,  qoi  Oennadio  tribmtm,  apnd  Augustinum  c.  39  (al.  72)  legimus,  clericuin 
non  ordinandu m ,  qui  aliquando  in  furiam  nertus  vel  afflalione  diaboli  vexatut  eit. 

»i)  Ita  F*  F"  a'  c'  d*  i»i  h1  h*  cT  c»  o"1  omittunt  in.  Moxque  d«  fldelit  ot 
oniittit  ipiot;  0'  0*  ac  fldclium,  aliis  msa.  et  cditis  noslram  lectionem  dantibua 
(B'  H*  omittunt  li).     Deinde  solua  d1  Qui  necettario,  ac  postea  cc  permitttt. 

**)  Fd  0'  0*  cc  addunt  autem;  moxque  d*  dedicatum,  ac  deinde  H'5  mitceri. 

*')  SoIub  d1  Quoi  publicatot  acquum.  D'  prima  manu  quit  priitinui,  secnnda 
quoi  protinui. 

M)  D*  D'  D8  F°  d1  prnatamque,  mendum  manifeatum,  ortnm  fbrte  ab  aliquo 
antiquario,  qui  primo  provatam,  mutato  b  in  t  scripserit.  Subinde  F"  d1  omittit 
omnino:  ac  moi .  priores  concilioium  editiones  leA  hus  eerte,  aliae  poat  »'  ted 
tamen  his,  et  poatea  cum  F  non  negetnr,  pro  non  negari.  Sequimnr  potiorea 
maa.  {etiam  B1  C*  H"  H").  Innocentiua  qnidem  epiat.  2  ad  Viotricium  c.  12  n.  13 
sicnt  et  Carthagineiue  IV  concilium  can.  104  de  aola  virginia  aut  viduae  post 
consecrationem  lapsae  poena  decernit,  at  plura  concilia  non  aecus  ac  Gelaaiua 
puollarum  etiam  corruptorea  pari  poena,  conatringunt.  Nempe  Arelatenae  U  con- 
dliom  can.  52  statnit,  ut  pueUae_cum  Mi,  aan  qidbus  te  alligaverint ,  communione 
prioentur:  ita  ut  eis  poitulantibut  poenitentia  non  negetur,  cujui  poemtentiae  com- 
munio  multo  tempore  differaiur.  Praecipit  et  concOium  Matiaconenae  I  can.  12,  ul 
usque  ad  cxituni  cum  iptit,  qlti  te  kujutmodi  consortio  mitcuerint,  communioue  pri- 
ventur.  Diaciplina  durior  aBaeritur  in  lfliro  Ambroaii  de  lapsu  virginiB  conaecra- 
tao  cap.  S,  ubi  ei  veniae  spet  ab  humano  die  uegatur.  Triburienae  autem  con- 
cilium  anno  895  c.  23  hoc  Gelasii  decretum  confinnavit,  aicut  et  regum  Fran- 
corum  Capitulare  auno  616  c.  25.  Conferantur,  quac  a  Couatantio  in  Inuoc. 
pp.  2  cap.  12  notata. 


^icjitizedbvGOOgle 


374  S.  GELASII  PAPAE 

a  491.  hia  certe  viaticum  de  saeculo  transeuntibus,  si  tamen  poenituerint, 
non  Jiegari. 

XXI.  21.   Nam  de  viduis   subfiS)  nulla  benedietione   velandis  superius 

latins  duximus  disserendum.  Quae  si  propria  voluntate  professam 
pristini  coojugii  castitatem  mutabili  mente  calcaverit,  periculi  ejus 
intererit,  quali  Deiun  debet  aatisfactione  placare").  Sient  enim,  si 
Cor.7,9.  se  forsitan  continere  non  poterat,  secundum  apostolum  nullatenus 
nubere  vetabatur,  sic  habita  secum  deliberatione  promissam  Deo 
pudicitiae B')  ndem  debuit  custodire.  Noa  autem  nullum  talibus  la- 
queum  debemus  injicere,  sed  solas  adhortationes  praemii  sempitemi 
poenasque  proponere  divini  judicii,  ut  et  nostra  sit  absoluta  con- 
scientia,  et  illarum  pro  se  rationem  Deo  reddat  intentio.   Cavendum 

iTini.  ^  quippe,  quae*s)  de  earum  moribus  actibusque  beatus  apostolus 
lestatur ;  quod  planius  exponere  praeterimus,  nc  sensus  sexus  insta- 
bilis  non  tam  deterrere  qnam  admonere  videamnr, 

»6)  B1  D»  d'  d»  sine  ulla  (D1  sin  uUa);  mox  editi  cum  mss.  JO  H*  late  ttiffi- 
cientergue  praedlximus,  ac  subinde  editi  calcaverint  pericuH  earum  ...  tfcbeant  etc. 
rcnitentibuB  DionjaLi  aliiaque  potioribus  mes.  (etdam  B1  Y*  Fm  d*  b1  h*).  H°  H"  Dl 
lale  duximus,  C  E*  latiut  diximus  [hic  notatur  auperim  cap.  13).  —  Duinde  Bolus  d1 
Quarum  aligua,  ce  cum  mss.  H  profestam,  ac  postea  d'  prittinam.  In  bisce  sequi- 
mur  B1  E*  et  alios  editos. 

**)  B'  F*  Pm  deo  plaeere;  a'  o  i*  hic  addunt  quia  juxla  apostolum  primam  fidem 
irritam  fecerunt,  quod  in  solis  exstat  msa.  JO  ac  forte  repetitum  est  ei  his  Jnno- 
ceutii  epist.  2  n,  16 :  «i  aposlotus  Paulut,  guue  a  proposilo  viduitatis  diteetserunt,  dixii 
eat  habere  damiuilionem,  gula  primam  fidem  irrilam  fecerunt,  quanto  magit  virgines,  guae 
priori  promissioni  fldem  frangenl?  Porro  iisdem  apostoli  verbis  nisi  Cartbaginen- 
sis  IV  concilii  patrcs  can.  104  viduaa,  quae,  postquam  se  devoverunt  DonuDO, 
nubunt,  et  adulterii  censent  reas  ot  a  commuirionc  rcmovent.  Vide  infra  Sym- 
machi  epistolam  16  num.  5  et  6. 

")  d!  i*  pudicitiam  fidemgue  sola  auctoritate  msB.  D  (D"'  D7  D").  Mox  d*  omit- 
tit  tolat  (mBB.  J  c  c  solum). 

'")  o'°  ut  (et  ad  marg.  quae) ,  c»  i*  guod,  a1  c'  h1  h*  d*  cum  mss.  B1  D  F*  P" 
H  guae.  Moxque  a1  c  h1  h*  i*  ciun  B1  F*  pleniut  ot  deinde  cum  H«  H'*  . ..  ae  sexus 
instabtlis  non  tam  delerreri  quam  admoneri  videatur.  D'  d1  guod  nunc  planius  ex- 
ponere  poteramut,  sed  pro  tcmpore  libet  supprimere,  ne  tentu  detesfabili  guosdtm 
non  tam  deterrere,  guam  admonere  trideamur.  D1  D'  D*  prima  luauu  guod  dum 
planius  exponere  polerimas,  ne  sensus  detcstabilis  (D1  scxiis  inslabilit)  non  tam  de- 
terrere  quam  adinonere  videamur.  DD  secuudis  curis  cxpuncta  eonjunetione  dum 
pro  polcrimus  apponuit  praetcrimus.  F"  Fm  poierimut  ne  sentut  $*  add.  el  sexus) 
inttabilit  ...  admonere.  Nostram  lectionem  praebcnt  B1  E*  d*  a*,  nisi  quoct  a1 
admoaere  (scc.  nnum  ms.,  alterum  amovere).  Eam  veio  genuinam  esse  non  am- 
biget ,  qui  similem  contulerit  locum  tractatus  VI  adversus  Andromachum  n.  8. 
Inde  cuim  liquet,  Gebtsium  hic  nonnulla  scriptoris  antiqui  verha  adoptarc,  qui- 
bus  nolle  se  Biguificat  de  viduaram  lascivanun  moribua  planius  disserere,  ue 
forte  fragUis  et  instabuis  sexus  animos  ac  senaus  hujusmodi  expositione  ad  ca- 
rum  actuB  incitandos  magie  BQmularc  ac  promovere,  quam  ab  eis  deterrere 
videatur.  Indulgeutiae  Gelasii  erga  viduas,  quae  propositi  tenaces  non  erant, 
exemplum  alterum  suppeditabit  ipsius  fragmeutuni  38,  ex  quo  et  totum  hoc  capi- 
tulum  illuBtrabitur.    Vido  Svmmachi  epiatohun  16  n.  b  et  6. 


>vGoogIe 


KPISTOLA   14.  375 

22.  Secundas  nuptias  sicut  saecularibus  inire  conceditur,  ita  post  a.  494. 
eas  milluK  ad  cleriealo  sinitur  venire  collegium.  Alia  est  enim  hu-  "■"■ 
manae  fragilitati   generaliter90)-  concessa  iicentia,    alia   debet  esse 

vita  divinarum  rerum  servitio  dicandorum. 

23.  Quisquis  propriae  desertor  ecclesiae  nullis  exsistentibus  causis  XXIII. 
ad  aliam  pataverit  transeundum,   temereque m)'  susceptus  fuerit   et 
proinotus,   reverendorum   canonum   vel  ipse  vel  receptor  ejus   atque 
provector  constituta-  non  fugiet,  quae  de  hujuscemodi  praesiunptori- 

bus  praefixere  servanda. 

24.  De  monachis,IH)  laicisque  copiosius  in  prima  praeceptionis  XXIV. 
hujus  parte  digesta:  quae  vel  quatenus  pro  rerum  temporumque  neces- 
sitate  concessa  sint,  quomadmodum,  ubi  nullius  necessitatis  interesse 
probabitur,  non  nisi  vetus  inatitutio  debeat  custodiri.  Quos  vero 
constiterit  indignos  meritis  sacram  mercatos  esse  pretio  dignitatem, 
convictos  oportet  arceri  non  sine  pericnlo  facinus  tale  patrantis ,0?) : 

quia  dantem  pariter  accipientemque  damnatio  Simonis,  quaru  sacra  ^ct.  9< 
lectio  testatur,  involvit. 

25.  De  locorum  consecratione  sanctorum103),  quamvis  superius  XXV. 
strictim  fuerit  comprehensum,  nobis  quoque  patefactum  est,  quod  abs- 

que  praecepto  sedis  apostolicae  nonnuUi  faetas  ecclesias  vel  oratoria 
sacrare  praesumant.     Hoc  sumus  tamen   indicio  detestabiliore  per- 


*»)  <\l  gcnerali*.  Moxque  ¥ '  dedita, .  H»  H9  H"  J  0  a1  c  h1  h*  i>  dedicata;  magis 
placet  cum  5  mss.  a3  B1  E*  d1  d*  dicandorum  (C  dedicandonan).  De  iis  "nim,  qui 
vel  ad  clernm  admittendi  vel  ab  eo  removendi  sunt,  sermo  est. 

1M)  D1  (Becunda  manu)  D*d'  »i  teaure.  Hox  pro  fugict  mss.  H  JO  et  ch1 
h1  effugiet.  Canonum  constttuta  autom,  quae  ibi  vocat,  sont  Nieaen.  c.  16  et  16. 
Sardic.  c.  18,  Calch.  c.  20. 

"")  a*  vel  laicis,  D°  mnnachis  quae,  d*  quoqve  (omitteua  lairisque,  quod  haberit 
plerique  omneB  iqbb.,  etiam  B1  Fd  Fm  H8  H"  et  editi) ,  moiqne  oum  h1  digesta  sunt, 
ee  digestiim  est.  Deinde  D8  vel  quae  pro  et  cum  Fm  d*  vel  qutmadmodum,  0'  O*  c 
nddunt  his  ante  pro  rerum.  Denique  D1  D9  d'  h1  nulHus  facti  neccssitas  (D1  omitiit 
necessitas)  interesse  probabitur.  Mbb.  B1  E*  F*  F"  H  JO  c  i  nultias  neccssitatis  (F™  nc- 
eeseitas)  intcressc  probatur  (mee.  B1  H  D  ciim  d'  h1  i  probabihcr) ,  imde  nostrii  lectio. 

1M)  Msb.  0  (0'  0*)  et  editj  perpetrantts,  D*  H'  H'"  (h1  h*  ad  marg.)  patrantes, 
D*  D*  D"  d1  d*  vendentes,  F*  vincentes,  F™  nindentes,  C*  vendente,  C  ecndcnlLt,  hoc- 
que  ai  nbPBset  late  facinus,  Optime  aubnex&e  rationi  conveniret.  Sed  quia  in 
omnibus  libris  exstat  talc  facinus,  retinemus  cum  mss.  F  H  patrantis,  ac  verbum 
vendentit,  quo,  quid  sibi  vellet  tale  faeinus  patranlis,  apte  expucabatnr,  e  marginu 
in  textum  trauslatum  esse  suspicamur.  Hic  porro  haeret  Gelasius  concilii  Calche- 
donensis  canoni  "2 ,  quo  aancitur:  si  quis  cpiscopur  per  pecuniat  fecerit  ordinationem 
....  U  qui  koe  attcntassc  probatus  futrit,  proprit  gradus  periculo  subjacebit,  ct  qui 
ordinatu*  eti,  nifdl  ex  hac  ordinatinne. ...prvftciat.  Praecipit  et  vulgatus  apostolorum 
canon  30,  ut.  si  quis  episcopus  aut  presbyter  aut  diaconus  per  pecunias  hanc  obti- 
nuerit  dignilatem,  dejiciatur  el  ipsc  et  ordinator  ejut,  et  a  communione  modis  omai- 
bus  abscindatur  sicut  Simon  Magus  a  Petro. 

!"■')  c  d*  haec  verba  pro  inscripiione  ponunt  et  canonem  ipsum  incimunt: 
Quamvis  etc. 


^icjitizedbvGOOgle 


376  S.  QELASII  PAPAE 

a.  494.  moti,  quod  in  quocunque  nomine  defunctorum  et,  quantum  dicitur, 
nec  omnino  tidelium,  conatructiones  aedincatas  sacris  processioni- 
hiid101)  audacter  instituere  memorantur.  Quae  quoniam 10B)  tam  ■ 
acerba  tam  dura  sunt,  ut  eadem  vix  noster  ferre  possit  audituB,  si 
revera  Christianitatis  affectus  in  illis  regionibus  certus  et  fixua  est, 
et  districtius  ista  quaerantur,  et  a  quibus  fuerint  gesta,  prodantur: 
quoniiim  sicut  latentibus  in  hac  atrocitate  nominibus  non  exsistat10*), 
in  quem  sententia  debita  proferatur,  ita  quum  manifestiB  fuerit  do- 
cumentis  ezpositus,  quam  sceleris  tanti  poscit  inunanitas,  non  vitabit 
ullatenus  ultionem. 
XXYl.  26.  Nihilominus  impatienter  audivimus,  tantum  divinarum  rerum 

subiisse  despectum,   ut  feminae  sacris   altaribus  ministrare  firmen- 
tur107),     cunctaque   non   nisi   virorum  famulatui    deputata    sexum, 

,M)  Hoc  eat,  ut  infra  ei  epistolis  25,  38  et  34  nec  non  ez  fragmento  21  mani- 
featum  fiet:  quo  procedant  otque  confhtanl  populi  tacra  iilie  peracluri.  -Quare  nou 
probandum ,  quod  H"  (aecunda  manuj  H"  0'  0*  c1  h'  h*  i*  profettionWut.  Ez  hoc 
autem  loco  elici  poteat  ratio,  cur  Gelaaiua  epist.  33  et  34  aliquani  baailicam  cou- 
Becrari  permittens,  aanctorum ,  in  quorom  honorem  dicanda  erat,  nomina  tam 
studiooe  enuntiari  curet,  curve  Buoceaaorea  ejus  nominatdmque  Gregorios  epist.  II, 
5  et  VIII,  4  id  non  permittant,  nisi  hac  conditione :  $i  iwlhm  eorput  ibidem  (uhi  aacra 
aedee  conaecranda  erat)  contlat  ette  humatian.  Timebant  videlicet  atque  cavebant, 
ne  inconimodnm  incurrerent,  quod  Oelasiue  modo  reprehendit,  hoc  eat,  ue  ecole- 
siae  vel  oratoria  in  defunctorum  ibi  jacentium  uomine  constructa  viderentur, 
quamvis  hi  vel  ignoti  vel  etiam  infideles  essent,  aut  certe  nulla  veneratione 
digni  Quemadmodum  vero  e  frequentibus  couceaaionibuB,  quibua  Bomani  ponti- 
ficeB  ecdeuiaa  conaecrari  permittunt,  in  quibusdam  provinciia  ubu  receptum  ease 
liquet,  ne  abtqne  praeceplo  scdti  apostolicae  ibi  ecclesiae  conaecrarentur ,  ita  ei 
iiadem  lociB  colligere  eat,  nullis  in  regionibus  obtinuisse  hunc  UBum,  niai  in  iia, 
quae  vulgo  Suburbicariae  vocabantur.  Unde  primus  Nicolaus  I  eam  legem  ad 
univeraalem  usum  transferre  ninus  est. 

imj  ,ji  ^elet  quoniam  (quod  habent  B'H  JOh'i*);  moique  c*  c'°  omittunt 
uf  eadem  oix  ...  auditut,  quod  Cum  nua.  D  F'1  F™  H  J  C*  et  c1  b1  d'  i*  recipien- 
dum  putavimuB. 

"*)  Editi  exttat,  d*  extittit,  mozqne  Hls  (qui  etiam  exiittal)  quun  manifeiti 
fuerint  documentii  expotilit,  quam  iceltrit  tanti  puacU  imniaiiitat ,  vitamt  uUattiuu 
ultionem.  C1  c'  c'°  quem  tanti  iceterii,  d1  tamquam  iceteris;  et  moi  0'  0*  0*  O10  h'  d* 
non  effugiet  ultateniu  contra  auctoritatom  aJiorum  mBB.  (E*  H*  H")  et  editorum. 

"")  a'  c  e  d*  ferantur  (d*  flrmtntw)  et  cuncta,  quae  nonniti  mrorun  famulatui 
deputata  tuni,  lexum,  cui  non  eompetii  {d*  compelunt) ;  caatigantnr  ez  fide  mss.  potio- 
rum  (etiam  B1  C  F*  P"  H'  H1*  H"  0'  0»),  niai  quod  H«  H"  0«  0'  h'  eemptUt.  Re- 
gino  lib.  1  cap.  198  hanc  aententiam  velut  ea  epittota  Leunii  papae  profert,  Longe 
ante  Oelaaii  tempora  Laodicenum  concilium  c.  44  conBtituerat,  quod  uon  opor- 
leat  mulitret  ingredi  ad  altare,  nec  ea  contirtgere,  quae  virorum  offlciii  deputata 
lunt.  Eunnleni  abusum  et  postea  concilium  Parisienae  VI,  anuo  829  hahitum, 
c.  45  quum  Gelafiiani  hujus  loci  tum  moi  dicti  conailii  auctoritate  reprimore 
atuduit  in  hunc  modum:  Qiiod  auiem  mulierei  ingredi  ad  aitarc  non  debeanl,  et  in 
concilio  Laodicenti  capitulo  XLIV  et  in  decretit  Qelatii  papae  titulo  XXVI  eopiote 
inttnitur.  Unde  duo  confici  puto:  primum  quidem  fioc  concilium  secutum  esae 
titulorum  uiviuionem,  quam  Dionjaius  Exiguus  induzit,  alterom  vero  id  majo- 


3i9iiizedbVGOOgIe 


EPISTOLA   14.  377 

cui  non  competunt,  exhibere.  Niei108)  quod  omnium  delictorum,  quae  a.  484. 
singillatim  perstrinximus,  noziorum  reatus  omnis  et  crimen  eos  re- 
ipicit  sacerdotee,  qui  vel  ista  committunt,  vel  committentes  minime 
publicando  pravie  ezcessibue  se  favere  gjgnificant:  si  tameu  sacer- 
dotum  jam  sint  vocabulo  nuncupandi,  qui  delegatum 10")  sibi  religio- 
nis  officium  eic  prosternere  moliuutur,  ut  in  perverea  quaeque  pro- 
fanaque  declives,  Bine  ullo  respectu  regulae  Christianae  praecipitia 
funeeta  sectentur.  Quumque  scriptum  sit :  Mtnima  qui  sperntt,  paulatim  19  ^ 
decidit;  quid  eet  de  talihue  existimandum,  qui  inimensis  ac  multipli- 
cibua  pravitatum  molibus  occupati,  ingentem  ruinam  multimodie  im- 
pulsionibus  ediderunt,  quae  non  solum  ipsos  videatur  obruere,  sed  et 
eccleaiis  univenuB  mortiferam,  ei  non  sanentur,  iuferre  perniciem?  Nec 
ambigant  non  eolum  qui  haec  ausi  suut  ezercere,  eed  etiam  qui  hacte- 
nufl  cognita  siluerunt,  sub  honoris  proprii  ee  jacere  dispendio,  ei  non 
quanta"0)  poseunt  celeritate  festinent,  ut  lethaha  vubiera  cornpe- 
tenti  medicatione  ealventur.  .  Quo  enim  more1")  teneant  jura  ponta- 
ficum,  qui  poutificalibus  excubiis  eatenus  injuncta  dissimulaut,  ut 
contraria  domui  Dei,  eui  praeaident,  potius  operentur?  Quantum- 
que111)  apud  Deum  poesent,  ei  non  nisi  convenientia  procurarent, 
tantimi  quid  mereantur  adspiciaut,  quum  exsecrabili  studio  sectantur 


rJH  momonti,  Pariaienei  VI  concilio  ignotam  fuiase  Indorianam  epistolam  iUam 
Soteris  nomine  confictam,  in  qua  legitur:  Sacralat  Den  feminut  vet  monacha»  . .  . 
incemum  cirea  altart  deferre  perlatum  ett  ad  apottolicam  tedem;  i/uae  omnia  repre- 
hemione  el  viluperationc  plena  essc  nulH  recle  tapientium  dubium  Itt.  Unde  et  inferrc 
licet,  eidem  concilio  nihilo  magis  notam-  fuisse  reliquam  Imdori  eolleetionom 
Ex  quo  et  id  consequeuB  mihi  videtur,  ut  quae  in  iBidorianis  epistoliB  atque  in 
Parisiciwi  concilio  communia  nuut  yerba,  Jiaec  non  a  concilio  PariaienBi  ei  epi- 
stolis  illis,  sed  ab  Isidoro  Mercatore  ei  Pariaioiiai  concilio  ezscripta  fuerint,  ad- 
ooque  anno  829  rHCentiorea  aint  illae  epistolae.  Hinc  minime  mirum  eat ,  Zacha- 
riam  papam,  a  Bonifacio  epiacopo  Moguntino  conflultum,  num  monacM»,  id  e$l 
ancillia  Dei,  quuedam  in  ccclesia  untnia  obire  licerei,  epist.  65  ad  Pippinuni  (Bonif. 
opp.  ad  Giles.  1,  163),  nulla  Soteris  mentione  facta,  unum  hunc  Gelaaii  locum 
referre  a&tis  habnisse,  quamvis  ad  aJlatara  Bonifacii  quaestionem  riibit  respon- 
deri  aptius  potuisaet,  quam  quod  Soter  definiaae  ponitur. 

,M)  n*  Si  qund,  c}°  visu  guod  et  ad  raarg.  niii,  quod  habent  omnes  mss.  et 
editi  alii.  Deinde  D'  (prima  manu)  D7  d'  quae  taltem  perslrinximui,  D°  guae  eal- 
tim,  moique  a'  CC  noxa  omnit  et  erimin,  i*  noxa  omnii;  rtatut  omnii  et  crimen, 
ac  poBtea  D'  D'  D'  F*  d1  reoi  retpicil. 

"")  C*  Fd  delatum,  mozque  (D1  prima  raanu)  et  d1  nullo  reipectu.  Moz  cum 
I'1'   iron  lohan  ante  qui  addidimuB. 

"•)  H"  h'  lanta  qua  poitunt,  c  c  guanta  pouint,  ac  deinde  O1  0'  i*  medicina 
ot  cum  E*  FJ  tanentur,  ubi  c  c  d*  h'  medicatione  curentnr  (B1  Fm  H''  H'1,  a*  lalaentur), 

'")  B'E*F'FB  Hch1  i*more,  Ddjnre.  DeindeD'  F»  leneantur  jura  pontiflcum, 
d1  teneantur  ad  ponti/lchan.    Seqoimur  d*  cum  praestantioribus  mss,  (B1  H*  E*). 

"»)  Ita  B'  D'  F'  H,s  (Domimtm)  0'  0«  h'  E'  H1'  d«;  F-  Tantumque;  0»  c10  d'  P 
Qui  quaiitum  apud  Dominum.  "Moique  D',  F*  «'  hoc  niti,  B1  E»  F"  si  hoc  niiu,  0' 
0*  ti  ci,  ac  deindo  c  h1  i*  tecientwr  adverta.    Et  etc. 


^icjitizedbvGOOgle 


378  8.  GELASII   PAPAE 

a.  494.  adversa, ,  et  quasi-  magis  haec  regula  sitm),  qua  ecclesiae  debeant 
gubernari,  sic  quidquid  est  ecclesiasticis  inimicum  regulis  perpetra- 
tur:  quum  et  si  cognitos  habuit  canones  unusquisque  pontificum,  in- 
temerata  debuerit  tenere  custodia,  et  si  forsitan  nesciebat,  consulere 
fidenter  oportuerit114)  ignorantem.  Quo  magis  excusatio  nulla  sac- 
currit  errantibus,  quia  nec  scienB  propostrit  servare  quod  noverat, 
nec  ignorans  curavit  nosse  quod  gereret. 

XXVII.  27.  Quatuor  autem  tam  de  reditu  quam  de  oblatione  fidelium, prout 
cujuslibet  ecclesiae  facultas  admittdt,  sicut  dudum  rationabiliter  est 
decretum,  convenit  fieri  portdones:  quarum  sit  una  pontificis,  altera 
clericorum,  pauperum  tertia,  quarta  fabricis115)  apphcanda.  De  qui- 
bus,  sicut  sacerdotis  intererit,  integram  ministris  ecclesiae  menlora, 
tam  dependere  quantitatem,  sic  clerus11')  ultra  delegatam  sibi 
Bummam  nihil  insolenter  noverit  expetendum.  Ea  vero,  quae  eccle- 
siasticis  aedificiis  attributa  sunt,  huic  operi  veraciter  praerogata, 
locorum  doceat  instauratio  manifesta  sanctorum:  quia  nefas  est,  si 
sacris  aedibus  destitutis,  in  lucrum  suum  praesul  impendia  his  de- 
signata  convertat.  Ipsam"7)  nihiiominus  adscriptam  pauperibus 
portionem  quamvis  divinis  rationibus  se  dispensasse  monstraturus 
MattJa.  gggg  videatur,  tamen  juxta  quod  scriptum  est:  Ut  videant  opera  vestra 
bona,  et  magnificent  Palrem  vestrum,  qui  esl  in  coelis,  oportet  etiam 
praesenti  testificatione  praedicari  et  bonae  famae  praeconiis  non 
taceri. 

XXVni.  28.  Quapropter  nec  m)  clericorum  quisquam  se  hujus  offensae 
futurum  confidat  immunem,   si  in  his,  quae  salubriter  sequenda  de- 


"■)  H1*  tw  que  eccletie,  d1  poitit,  moiqne  h1 «'  d*  eccletia  debeat,  acdeindo 
il '  c  i'  «i  qvltitfiiid ,  H,b  ti  guid  quidem. 

1H)  0"  eB  e10  d1  d*  oporluerit  (d1  oportuit)  icientem,  quum  teite  Coustantio 
omneB'mas.  (etiam  B' E1  E*  F*  F™  H*  H11  O1  O1)  c'hl  oporluerit  ignorantem,  i*  opor- 
lueiit,  quo  magii.  Deinde  F1  F=  HB  C10  d*  i*  quia  (F™  qui)  netciem,  moique  B1  quod 
Ignorat   (pro  quod  noverat). 

"*)  h1  fabricit  atnpliandil  ecclciiae  et  ad  marg.  applicanda.  Quomadmodum 
eX  scquentibue  aliisque  locis  liquet,  solidorum  ecclesiae  redituum  adrainistratio- 
acm  ad  epiBCopnm  pertinuisse,  ita  ci  Simplicii  epist.  1  n.  2  non  minus  perspi- 
cuum  est,  id  munus,  quum  illo  abuteretur  episcopus,  ad  prOEbjterium  transferri 
potuiBBe.  Inde  et  oetenditur,  qua  ratione  mereantur  plectd,  qui  vel  portionem 
ad  alimoniam  psuperum  perpetuis  ecclesiae  statutis  dcsignatam,  vel  qnain  sa- 
cris  aedibus  rostaurandin  certao  lcges  deeignant,  in  propria  lucra  convertunt, 

lle)  H5  et  c'°  ad  marg.  ctericui,  moxque  solus  d>  ecciesiae  aedifldis,  ac  postea 
h1  prorogata,  d1  d*  inttructio  (pro  inttauratio).  —  F"1  alteram  delegatam  . .,  praeiu- 
lei  ...  comiertant. 

>")  D'  d*  ipia  nUUlomimt  adtcripta  pauperibus  portione.  FA  hanc  quamvii . . .  mon- 
itralurut  ette  dicatur  (D1  secunda  mann  vtdeatur).    Mosque  editi  glorificent  Patrem. 

"*)  Ita  B1  D  F*  F~  H  d*.  —  h1  c1  c'  c*  c'"  i*  nec  (h1  ne)  clericorum  quispxam 
(t1  qui  tapicnlia);  moxque  E*  /tujut  rei  te  futurtan,  et  d1  ti  his,  ac  deindo  A*  refe- 
rendum  curaoerit,  c1  autem  proxime  sequcntia  probationilius  —  dellnquendi  omisit. 


>vGoogIe 


BPISTOLAE   14.    15.  370 

prompsimus,  sive  episcopum  sive  presbyterum  seu  diaconum  viderita.  494 
excedentem,  non  protinus  ad  aures  nostras  deferre  curaverit,  proba- 
tionibus  dumtaxat  competeriter  exhibitis ,  ut  transgressoris  ultao 
fiat119)  ceteris  interdictio  delinquendi.  Sui  vero  modis  omtribus'  erit 
unusquisque  pontificnm  ordinis  et  honoris  elisor,  si  cuiquam  clerico- 
rum,  vel  Ecclesiae  totius  auditui  haec  putaverit  supprimenda.  Data  no) 
V.  Idus  Miirtii,  Asterio  et  Fraesidio  viris  clarissimis  consulibus, 

Epistola  15 

Eplstolaris  formula  Golasii  papae. 
2.    Inmpinnt  comtitnta  sancti  GeJjwii  papae,'  qn»  episoopi  in  ordinatiune  sua  acciplnnt. 

Fapa  illex)  cle.ro,    ordini    et  plebi   cousistentibus 
civitate  Hlar). 

1.  Probabilibus  deBideriis8)  nihil  attulimus  tarditatis.  Fratrem 
jam  et  coepiscopum  nostrum  illum  vobis  ordinavimus  sacerdotem.  Cui 
dedimus*)  in  mandatis,  ne  unquam  ordinationes  praesumat  illicitas: 
ne  bigamum,  aut  qui  virginem  non  est  sortitus  uxorem,  neque  illit- 
teratum,  vel  in  qualibet  corporis  parte  vitiatum,  aut  ex  poenitente, 
vel  curiae  aut  cuilibet  conditioni  obnoxium  notatumque  ad  sacros 
ordines  pennittat  accedere;  sedsi  quos  hujusmodi  forte  repererit, 
non  audeat  promovere.  Afros  passim  acl  ecclesiasticos  ordines  prae- 
tendentes  nulla  ratione  suscipiat,  quia  aliqui  eorum  Manitfhaei,  ali- 
qui  rebaptizati  saepius  sunt  probati. 

2.  Ministeria  atque  ornatum  ecclesiae,  vel  quidquid  illud  est  in 


ii')  a'  o7  c°  c|n  h'  i  addunt  et,  moXque  c'  sic  vero. 

"°)  In  Fin  D*  D'  D"  d?  loco  chronicae  notae  Bubjieitur:,£r  alia  manu.  Deus  vos 
incolumes  custodiat,  fratres  carissimi.  Quod  in  a'  cc  ita  cst  reteutun»,  ut  et  prae- 
nuEBA  nota  aervaretur.  Scnuimur  praestantiBBimoa  codicea  (li1  E'  E*  F*  0'  O* 
11°)  et  primos  editos  c1  h*  i*,  nisi  quod  B1  P^  Data  VI  Idus  MartU. 

')  Antiquis  id  morin  erat,  ut  in  generalibus  formulis  nominis  proprii  loco 
pronomen  i/fe  aubstituerent.  Qua  voce  papae  ejus,  qni  novum  episcopum  ordi- 
uasset,  nomcn  hic  exprimendum  notatur,  aicut  mox  verbis  in  civilate  illa  eam 
civitatem,  cui  novus  creatus  cst  episcopus,  et  deinde  nbi  dicitur  coepiscopum 
noitrum  iltum  himc  ipsum  episcopum  appcuandum  esae  dcsigiiatur,  Qnia  vero 
pronomen  vnlgo  nota  ill.  ita  exprimebatur,  ut  litterae  n.  speciem  prae  se  fer- 
rct.subinde  usu  venit  in  iisdem  ibrmulis,  ut  non  ill.  sed  n,  loco  nomiuis  po- 
nerctur.  —  In  P*  deert  ille. 

')  In  E'  ct  libro  diurno  Roman.  pontif.  additur  dlUctissimU  filiit  in  Domino 
salutent,  quod  oxinde  in  edit.  conc.  transiit,  sed  abest  a  ceteris  mss.  (C  C*  D" 
F*  F*  H*). 

J)  C*  addit  vestris,  moxque  cum  C  F*  fratrem  etiam  et. 

*)  c1  crcdimus,  moxque  cum  c"  uxorem  gui  neque.  Deinde  F' H'  poenilentem 
curiaiem  (F1  Curiale)  comentem  aut  cuitibet,  c'  c10  expoenjteniem,  et  postea  C7  ad  su- 
cros  ordines  praetendentes. 


iGoogle 


6W  8.  GELASII  PAPAE 

(a.  194.)  patrimonio  ejusdem,  non  minuere  studeat  ued  augere.  De  reditu 
vero  eccleeiae  vel  oblatioue  fidelium  quatuor  faciat  portiones:  qua- 
rum  uiiam  sibi  ipsi  retineat,  alteram  clericis  pro  officiorum  suoruiu 
sedulitate  distribuat,  tertiam  pauperibus  et  peregriois,  quartam  ec- 
clesiasticis  fabricis  noverit  reservandam.  De  quibus  divino  erit  red- 
diturus  judicio  rationem. 

3.  Ordinationes  vero  presbyterorum  seu  diaconorum  non  nisi 
quarti5),  septimi  vel  decimi  mensium  jejuniis,  sed  et  in  ingressu 
quadragesimali,  atque  medianae*)  vespere  sabbati  noverit  celebrandas. 

4.  Sacrosancti  autem  baptismi  sacramenta7)  uon  nisi  in  pa- 
schali  festdvitate  et  Pentecoste  meminerit  esse  praebenda,  exceptis 
iis,  qui  mortis  urgentur  periculo:  ne  iu  aeternum  pereant,  talibus 
debet9)  remediis  subveniri.  Huic  ergo  sedis  nostrae  praecepta  ser- 
vanti  davotis  animis  obsequi  vos  oportet,  ut  irreprebensibile  placi- 
tumque  fiat  corpus  Ecclesiae  per  Christum  Dominum  noBtrum,  qui 
vivit  et  regnat  cum  Deo  Patre  omnipotente  in9)  uuitate  Spiritus 
sancti  per  omnia  saecula  Baeculorum.    Amen. 

Epistola  16. 
tieladl  papae  ad  Brondisios. 

Lilterae  formalae  Juliani  episcopi  noailer  ordinati  indicantes,   quae  ille  in  ordi-     p, 
natione  tua  promiterit . 

Gelasius  clero,  ordini  et  plebi  Brundisii1). 
1.  Concesso  vobis,  quem  petistis,  antistite  fratre  jam  et  co- 
episcopo  meo  Juliano  necesBarium  fuit,  eodem  ad  ecclesiam  suam 
mox  remisso  ad  vos  nostra  scripta  pariter  destinare,  quibus  agnosce- 
retds1),  eidem  fuisse  praeceptum,  ne  unquam  ordinationes  praesumat 
illicitas:   ne  bigamum  et  qui  virginem  non  est  sortatus  uxorem,   at- 

')  H"  et  lib.  diurn.  addunt  primi,  quod  Gelasiue  ct  in  proxima  cpist.  14  eap. 
11  omisit. 

■)  c*  C10  medio,  coiriguntor  ex  dictis  mss.  Post  verbum  medianae  subaudi- 
tur  quadragetimae  (est  hebdomada  quarta  qitadrageeimae) ,  quaai  antea  uon  gua- 
drageiimali ,  sed  quadragcsimae  praecesaisaet. 

>)  c*  ci0  et  lib.  diurn.  tacramentum  ...  praebendum,    cui  lectioni  aequens  cpi- 

stola  Buffragatur.     Cum  nOBtriu  tamen  mas.  retinere  nobis   liceat  tacramehta  ... 

praebenda:    nou  solum  propter  varios  ritus,   fltti  sacram  tinetiouem  pr&ecedo- 

'     bant,  sed  et  propter  confirmationifl-  et  eucharistiae  perceptionom ,  quae  prozimo 

sequebatur. 

•)  cT  c<°  et  lib.  dium.  oportet.    Moi  F^  qul  teeum  trttril  */cA 

*)  D"  c7  c"1  et  lib.  diurn.  et  Spiritu  taneto.  Deinde  c'  c'D  et  lib.  dium,  poet 
Amen  subjiciunt:  Et  tubioriptio  ejut.  Deut  vot  incolumet  cuttodiat,  ditcctitsimi  fiHi, 
quod  abent  &  nostris  nuu.  Sequitor  in  Fd  fol.  73b  ttem  ejutdem.  Quaat  debeat  ette 
pattor  eecletiae.    Diligenter  invettigauintut  etc,   quod  iufra  fragm.  46  producemus. 

<)  Ita  Q<  Q';  Z  Brmdutii,  alii  editi  Brendetii. 

'}  Ita  Q1  Q*  Z;  a*  c'  affnotcetit.  Hic  innultur,  Juliitniim  ab  ipso  Gelasio  Bo- 
mae  ordinatum  obbo. 


>vGoogIe 


EPISTOLAE   16  — 17.  '      381 

que  illiteratum  vel  obnoxium,  aut  in   aliqua  parte  corporis  debilem  (a.  494.) 
notatumque  modis   omnibus    ad    sacros   ordines   permittat  accedere. 
Quod  etiam  de  peregrinis3)  atque  incoguitis  ycI  ex*)  poenitentibus 
cavere  debebit,  quia  hujusmodi   a  venerabilibus  prohibentur  officiis. 

2.  Ac  nihil  ex  ministeriis  atque  ornatu  postremo"  de  quacun- 
que  re,  quam  constat  ad  ecclesiam  pertinere,  audeat  in  alterum 
qualibet  ratione  transferre-.  Reditus  et  oblationes  ndelium  in  quatuor 
partes  dividat,  quarum  sibi  unam  ipse  retineat,  alteram  clericis  pro 
officiorum  suorum  sedulitate  distribuat,  fabricis  tertiam',  quarum 
rationem  divino  est  redditurus  examini. 

3.  Sacris  quoque  ordinibus  applicandos  hac  observatione  prc- 
moveat,  ut  jejunio  quarti,  septimi  et  decimi  mensis  vespere5)  sab- 
bati  presbyteros  atque  diacoHos  ordinandos  egse  cognoscat.  Venera- 
bilis  etiam  baptismi  sacramentum  nisi  in  festivitate  pascbali  et 
Pentecostes  tradere  non  praesumat,  exceptis  aegritudine  laborantibus. 

Epistola  17. 

tielasii  papae  ad  episcopos  Siciliae.  15  Msj. 

3.       Facullates  Eccietiae    episropi  juxla    canonum   decreta  adminittrent  (n.  1);    rirca 
illarum  tieut  iliurcetium  possetsionem  talere  tricennalem  praesrriptionern  (n.  2). 

Gelasius  Romanae  ecclesiae  episcopus  dilectissi- 

mis  et  in  Ohristi  caritate  unanimiter1)  conne- 

xis   fratribus    episcopis,    qui   in   Sicilia    sunt 

constituti. 

1.     Praeaulum 2)  nostrorum  auctoritas   emanavit,    ut   facultates 

Ecelesiae  episcopi   ad  regendum  habcant  potestatem,  ita  tamen,   ut 


')  Siricius  epist,  8  n.  4  vehementer  improbat  nomtulloB,  qni  transeunttn  et 
peregrinos  temerc  ordinarunt.  Superior  epietola  uommatim  Afroe  non  uiisci- 
piendos  monet. 

*)  a*  c*  c'°  expelentibus  emendantur  ex  Q'  Q'.  Sic  et  Hilarus  epist.  16  n.  6 
proapiciendnm  docet,  ne  ex  poenilenlibus  aliquis  ad  sacrtim  ministetium  prorsus 
sinaiur  aecedere.  Vide  superiorein  epist.  16  n.  1  et  epist.  14  cap.  2,  Innocent. 
epist"  17  n.  11. 

b)  Hinc  excidisBe  viiietur  initli  quadragetimae  atque  tnedianae,  ut  in  epist.  14 
C.  11  et  in  epiat.  15  n.  S  eiprimitur. 

*)  Id  sibi  vnlt  hic  praesulum  nostrorum  auctoritas,  quod  infra  fl/iorum  nottrO' 
nini  prmcipton  auctoritas.  Eodem  loquendi  modo  ntitur  et  Simplicius  epist.  16 
n.  2,  quem  iu  locura  quae  observata  sunt  repete.  Et  vero  regibua  et  episcopis 
commune  cst  praetulum  nomeu,  quia  ipsia  pariter  convenit  praesidere.  Sed  in 
hoc  differnnt,  quod,  ut  loquitur  ipse  QelasiuB  epiat.  12  u.  2,  regeB  praesidenl 
hwnano  generi;  ideoque  illi  ibidem  reges  hominum,  hi  rerum  praesules  dfninarum 
appellontur.  lidem  infra  apist.  37  n.  1  praesules  miidstrandae  fldei  Christumae 
dicuntur.  Ad  calcem  epist.  6  Symmachi  papae  edictum  edituri  sumus  Theodo- 
rici  regis  senirtui  Homano  orbi*  praetuH  inscriptum. 


>vGoogIe 


382  S.  GELaSII    PAPAE 

a.  494.  viduarum,  pupillorum 3)  atque  pauperum  nec  non  clericorum  stipen- 
dia  distribuere  debeant.  Hoc  eis  etiam  statuimus  dari,  quod  hacte- 
nus  decretum  est.  Reliquum  aibi  episcopi  vindicent,  ut,  sicut  autea 
diximus,  peregrinorum  atque  captivorum  largitores  esse  possint. 

2.  Illud  etiani  adnecti  placuit,  ut  si,  quod  absit,  fucultates 
Ecclesiae  iiec  non  et  dioeceses  ab*)  aliquibus  possidentur  episcopis, 
jure  sibi  vindicent,  quod  triceunalis  lex  conclusit,  quia  et  filiorum 
nostrorum  principum  ita  emanavit  auctoritas,  ut  ultra  triginta  annos 
nulli  liceat  pro'')  eo  appellare,  quod  legum  tempusr>)  exclusifc.  Data 
.Idibus  Maji,  Asterio  et  Praesidio  viris  clarissimis  consulibus7). 

Epistola  18. 

a.4<u<l.  Gelasli  papae  ad  episcopos  Dardaoiae  et  Illyrici. 

Praedtcat  iltorum  conxtantiam  in  seraanda  flde  ac  ritandis  vicinis  conlagiis  (it.  1).      p 

•)  J"  publicorum  pupillorum.  Verborum  superiorum  conatructio,  quae  intri- 
eatior  est,  ita  erit  perspicua,  ut  episcopi  potestatem  babcant  adrcgendum  faculta- 
tes  Ecclesiae.     Moxque  i*  tioc  eis  siaiuimm. 

4)  Ita  J".  At  alii  libri  aildunt  quae,  2  si  quac.  Et  mox  X1  quas  tricennalis. 
Apud  Reginonem  autcm  lib.  1  cap.  18:  VI  *i  qui,  quod  absit,  facultates  Ecctesiae 
tl  dioecetes  ab  aliis  quibus  potsidenlur  episeopix  etc.  Non  displiceret:  ul  si,  quod 
absit,  ab  aliis  quibusdum  possidenlur.  Certo  poot  verbutn  dioeceses  aupplendum 
aut  dicendum  allerius.  Hano  Gelasii  sententiaui  illustrat  Toletani  IV  concilii 
anno  633  habiti  canon  34,  in  qno  praeeipitur:  Quicunqnc  episcopus  alteriut  ept- 
ftopi  dioecesim  per  triginta  annos  sinr  atiqua  interptllationc  possederit,  quia  secun- 
dum  jus  legis  ejus  jam  videiur  aat  dioecesis,  ndmiltenda  non  est  contra  eum  actio 
reposcendi.  Ad  eamdem  respiciens  jam  anno  617  concilium  Hiapalense  II  c.  2 
sanxerat:  Tricennalis  objcctto  silentiitm  ponit;  koc  enim  el  saecutariiim  principnm 
edicta  praecipiunt  et  praesulum  Romanorum  decrevit  auctoritar.  Vide  et  concitium 
Calchedonense  c.  17  nec  uou  cod.  Theod.  lib.  4  tit.  14  unicam  TheodoBii  legem 
(1.  3  C.  VII,  39)  et  Aniani  interpretatioiieni  atque  Valcntiniaui  novell.  tit.  26. 
Silendum  hic  non  e&t,  sjnodi  VIII  ab  Hadriano  II  anno  B70  habitae  capitulura 
19,  in  quo  praeacripfio  tricennalis  firmatur,  quum  a  Gratiano  (c.  8  C.  XVI  qu.  3) 
tum  in  ms.  Joaaphateo  ab  annis  circitcr  500  descripto  sub  Gelaaii  nomine 
citari  cum  tripiici  tamen  varietate:  quarum  prima  rst,  qiiod  Z  W  habent  tan- 
tum  in  scriptis  donala,  uhi  synoduB  addit  vet  sine  scriptis;  altera,  quod  ubi  illi 
eihibent  ac  jussu  pracsulis,  in  synodo  eistat  ac  usu  praesulis;  postrema,  *quod 
quiun  sjnodus  prao  so  ferat  sen  res  restituerit  et  reservaverit ,  ab  illis  abeat  et 
reservaverit. 

'-/  Regino  et  Capitularia  ut  in  msa.  pro  eo.  Dcinde  soli  mss.  0  liceat  appel- 
lare  quos,  et  in  uno  sccundia  ouris:  pro  /tis  (X1  pro  id)  appellare  quos. 

*)  Alii  tulcla,  vel  reguta,  vel  cautela.  X1  quos  legum  teda  (num  fbrte  theta 
vcl  taedaY)  post  exclusit. 

7)  Honct  Mausi  colL  conc.  VITI,  46  in  suo  ms.  Burch.  I.  VIII  c.  46  etiam 
hoc  dooretum  tamqnam  ex  epistola  Gelasii  itd  Sicilienses  cap.  9  acceptum  rcferri 
(quod  inde  sane  etiam  in  c.  3  C.  XXVII,  qu.  1  transiit,  sed  est  revera  ex  Sym- 
machi  epist.  15  ad  Caesar.  n.  6):  Ncque  riduas  ad  nuptius  transire  patimur,  quae 
religiaso  proposito  dinlurna  obltrvatione  permanserunt .  Similiter  autem  virgtnes 
nubere  prohibemus,  quia  annis  plurimis  in  monasleriis  aetatem  peregisse  contigit. 


iGoogle 


EPISTOLAE   17.    18.  383 

Vl  eorum,  qui  ab  Eutyekitinorum  consortio  le  non  itgrtgant,  communionem  vitent       a.  494. 

(n.  2),     «rf  iptium  autem   dt  fidti  inslantibus   crcbriui  scribant,    ipsiusque    monita 

vicinis  promnciis  nota  [acianl  (n.  3).  Vt  ab  artibas  caveant  episcopi  Thesia- 
nd  a  recilando  nomine  Acacii  ahstinere  notens  apostoiicae  -etlis  com- 
on  meruit  (n.  4).     Ne  persuaderi  sibi  linant,  Acacio  praevaricationil 

suae  crimen  fuisse  taxalum,  aut  ab  apostoiica  sede  prapriam  injuriam,  «on  fidei 
,et  commanionis  catholicae  rmistim  tractari  (».  6). 

Gelasius    episeopus   universis   episcopis  per    Dar- 
daniam1)  sive  per  Illyricum  constitutis.    " 

1.  Audientes  orthodoxam  vestrae  dilectkmia  in  Christo  con- 
stantiam,  atque  ita  vos  antiquae  fidei  communionisque  sincer&e  tra- 
ditionibus  inhaerentes,  ut  mentem  Christianae  deditam  veritati  nul- 
iatenus  infecerint  praevaricatorum  vicina  contagia;  magnificavimus 
Doniinum,  caritatemque  vestram  missis  litteris  alloqui  per  religiosos 
viros  filios  nostros  Cyprianum  atque  Macarium  diacones  tota  cordis 
aviditate  curavimus:  quoniam  pro  sedis  apoetolicae  principatu,  cujns 
sollicitudo  delegata  divinitus  cunctis  debetur  ecclesiis,  nos  vivimus, 
si  vos  statis  in  Domino,  magnisque  gaudiia  triumphamns,  quuni  ubi- 
que  terrarum  Dominum  Sabaoth  semen  purae  confessionis  reliquisse 
cognoscimus,  quod  non  in  petrosa  deveniens  aestu  tentationis  exa-  ,*«^ 
ruit,    nec   viae  proximum   cecidit  vagantibus 2)   inimicis   expositum, 

nec  in  spinis  irruit  suffboandum,  sed  in  bonaui  terram  piae  devotio- 
nis  vestrae  eoelesti  satione  dispersum  in  trigesimum  et  sexageaimum 
fructum  centenariumque  profecit,  profectionemque  scilicet  frumenti 
dominici  mystica  locutione  desigu&ns. 

2.  Quapropter  exsultantibus  animis  confidentius  incitamus,   ut 
ab  Eutychianae  pestis  incursit  pectora  vestra  sapienter  intemerata     ' 
Bervetis:   quoniam  jam  qui  perseverat  usque  in  finem,   hic  salvus  erit.  10,2-2. 
Dominus  prope  est,   nihil  soliicili  sitis;   siqnidem  raajor  est,  qui3)  in  Ptilip. 
nobis  est,   quam  qui  in  hoc  mundo,   regnumque  Domini  iutra  nos     ' 
esse  Hcriptura  testante  sit  certum.     Ut  autem  ab  eorum,  qui  in  er-   ^"p: 
rore  sunt  positi,  noxia  societate  caveatis,  nuilum   talibus  comrauni- 
cantem  ad  vestrum  recipiatis  qualibet  subreptione  consortium:   quia 
sicut  in  nnaquaque  haeresi   cum  pravitatis   auctore  daninato  succes- 
sores  ejus  et  complices  atque  hujusmodi  sectatoribus  polluta  com- 
munione  pennixtos  catholica  vitare  debet  integritas,    ita  cuni  Euty- 
chete  Dioscorus  simulquc  Timotheus  Aelurus  et  Petrus  Alexandrinus 
ejusque   communicator  Aeacius  nec  non   etiam  Antiochenus  Petrus 


')  Notat  Lubbeus,  in  quibuBdam  codicibus  legi  et  Daciani.  In  Vigilii  papae 
constituto  aeu  epistola  24  n.  125  hacc  epistola  citatut  rat  ad  Dardaniae  epit- 
ropos  scripto. 

*)  Ita  0',  nt  jam  a1  BUBpicatuB  fuerat ;  at  editi  vacantibus  . . .  coeieili  factione 
dlipertum, 

')  Ita  Q1;  editi  quod  in  nobii  ...  noi  etiam  scriptura. 


>vGoogIe 


384  S.  GELA8II  PAPAE 

a.  494.  cum  suis  sunt  oninino  participibus  abdicandi.  Nee  quisquam,  etiamsi 
pravitatem  deponere  se  promittat*),  recitandis  tamen  nominibus 
consentiens  perditorum  vel"  eadem  recitantium  minime  communione 
discretus,   ad  immaculata  sacrilegiis  orilia  quibuscunque  rnodis  est 

Eph.6,27.  permittendus  intrare,  ut  Ecclesia  Dei  nostri,  quae  maculam  rvgamque 
tion  sustinet,  inviolata  permaneat.  Absint  ergo"  a  ndelibus  Christi 
viperae  capitis  dira  commercia,  et  procul  a  coelestibus  pascuis  mor- 

Joh.6,50.  tifera  venena  pellantnr,  ut  salutaris  alimonia  panis  illius,  qui  de 
coelo  descendil,  fideles  hanc  sumentes  ad  vitam  perducat  aetemam! 

3.  Quae  ut  mutua  valeamus  exhortatione  prospicere,  det  operam 
vestra  dilectio,  ut  et  sospitatem  vestrae  caritatis  optatam  et  fidei 
communis  instantia  nobis  crebrius  aperire  non  desinat:  quatenus 
alternis  nos  instructionibus  escitautes,  legitimorum  Domini  sacer- 
dotum  possimus  invenire  mercedem.  Per  vicinas  quoque  provincias 
haec  cadem  patefacere  vestra  caritas  vigilanter  insistat,  ut  et  qui 
catholicae  communionis  sinceritate  subsistunt,  competentibus  robo- 
rentur  alloquiis,  et  qui  forsitan  ab  hujus  rectitudine  deviarunt,  ad 
integritatem  dogmatis  Ohristiani  salubribus  monitis  reducantur. 

4.  Noverit  autem  vestra  fratemitas,  ecclesiae  Thessalonicensis 
antistitem,  nostris1)  adhortationibus  saepius  incitatum,  contagia  com- 
munionis  externae  nunquam  declinare  voluisse,  nec  apud  nos  nomen 
Acacii  vel  ceterorum  similium  perfidorum  hisque  communicantium  ' 
congrua  professione  damnasse.  Quapropter  eum  communionem  sedis 
apostolicae  non  recepisse  manifestum  est,   quoniam  nisi  puris  sensi- 

*(*nppl .  ^us  et  aD  omni  nefanda8)  societate  *beati  Petri  apostoli  nec  pos- 

t  sumus  nec  debemus  Ecclesiae  praebere  commercia.    Propterea  cautius 

flfia)   agendum  est  cum  praefato,   nec  catholicis  mentibus,   *ut  fit,  apo- 

stolicae  sedis    reconciliatione  subrcpat:    quam   sicut  dolosis  artibus 

taiemeju* f&Uere  et  circumvenire  non  praevalet,  itaT)  *sub  cujus  non  potest 

obtinere,     Auctoritatem  quoque  nostram,   quae  ad  Dalmatiarum  est 

*)  Ea  de  causa  nominatim  Euphemius  ConetantinopolitanuB  antistes,  quam- 
via  ab  Eutvchiana  pravitate  se  et  didda  et  gestis  profiteretur  alienum,  apoeto- 
licae  tamen  sedis  communionem  non  mariiit,  quia  noloit  a  reeitando  Acaoii  no- 
miiie  abstinere.     Tide  epist.  7  n.  S  et  4  et  epiat.  10  n.  4. 

5)  Non  aliue  fuit  ab  Andrea,  ad  quem  exetat  Felicis  II  epist.  18.  Hunc  aiiim 
non  Felicd  aolum  sed  et  Qelasio  superstitem  fuisse,  ex  libello  apocrisiariorum 
Alexandrinae  ecclesiae  legatis  AnastasK  II  papae  oblato  (infra  Anast.  II'  ep.  5), 
quem  BaromuB  ad  annum  497  refert,  manifestnm  est.  Ei  cdtata  autem  FeliciB 
epistola  hunc  Andream  jam  tum  apoatolieao  sedis  communionem  dolose  captare 
conatum  esse  colligitur. 

')  Q1  ab  omni  nefande  lodttatii,  quo  flermo  etiam  mancior  apparet  (euppleu- 
dum  tunc  contortio  diicretii). 

')  Locos  iste,  qui  mutilus  est,  integer  fieret  in  huac  moduin:  ila  locietatem 
ejux  ioi  poteil  obtintre.  Deinde  auetoritatii  vocabulo  epistolam  iiitelligimus, 
quae  non   exstat.      Alii   editi    ita  interpunxerunt:    obtinere  auetoritatem    qtioque 


>vGoogIe 


EPISTOLAE   18.   19.  385 

directa  pontifices,  etiam  ad  vos  credimus  dirigendam ,  quatenus  ina.  494. 
veritate  catholica  secundum  forniam  traditionis  antiquae  tenere  nos 
consonam  noveritis  ubique  sententiam.  Si  quos  vero  tiovoa  didice- 
ritis  motus  exsurgere,  nobia  fraterna  debetis  sollicitudine  reserare, . 
quo  subinde,  quae  patrum  regulis  congruant,  praestante  Domino 
remedia  procuremus.  ( 

5.  Kec  quisquam  omnino  vobis  persuadeat,  Acacio  praevaricatio- 
nis  suae  crimen  fuisse  laxatum,  quia  qui  postquam  in  collegium 
recidens  pravitatis  jureque  mernit  ab  apostolica  communione  secludi, 
in  hac  eadem  persistens  damnatione  defunctus  cst,  absolutionem, 
qnam  superstea  uec  qnaesivit  omnino  nec  meruit,  mortuus  jam  non 
potest   impetrare;    siquidem  ipsis  apostolis  Christi    voce   delegatum 

est:  Quae  ligaveritis  sttper  terram,  et  quae  solveritis  super  terram.  is.ts. 
Ceterum  jam  de  eo,  qui  in  divino  est  jndicio  constitutus,  nobis  fas 
non  est  aliud  decemere  praeter  id,  in  quo  eum  dies  supremus  iu- 
venit;  atque  ideo  nisi  ejus  nomine  refutato  ceterisque  cousortibus 
hujus  erroris,  cum  nnllo  prorsus  eorum  participare  debetis  mensae 
dominicae  puritatem,  quam  majores  nostri  aemper-  ab  haeretica 
magnopere  servaverunt  pollutione  discretam. 

6.  Sed  neque  vos  qnisquams)  circumvenire  pertentet,  quod 
dicat,  non  de  religione  sed  de  moribus  esse  certamen,  vel  aposto- 
licam  sedem  non  causam  communionis  catholicae  fideique  tractare, 
sed  injuriam  dolere,  cur  videatur  ab  Acacio  fuisse  contempta;  quo- 
niam  haec  et  bujusmodi,  quatenus  simplices  quosque  decipiant,  hi 
qui  in  errore  sunt  positi,  spargere  non  quiescunt.  Videtis  enim, 
sicut  supra  jam  dictnm  est,  per  nomina  praevaricatorum,  si,  quod 
absit,  in  Ecclesia  recitanda  credautur,  simul  et  contagium  praevari- 
cationis  induci.  Sedes  autem  apostolica  in  tantum  non  contumeliam 
dolet,  sed  fidenf  defendit,  communionem  sinceram,  ut  hodie  cuncti, 
qui  in  ejus  visi  snnt  prorupisse  despectum,  si  ad  integritatem  fidei 
communionisque9)  catholicae  revertantur,  secundum  regularum  trami- 
tem  paternarum  toto  cordis  affectu  venientes  et  plena  caritate  su- 
Bcipiat.  Data  III  Nonas  Augusti,  Asterio  et  Fraesidio  viris  claris- 
simis  conaulibus. 

Epistola  19. 
Gelasit  papae  ad  Aeonium  episcopom  Arelatensem.  aa  Aud" 

%.     Carilatit  tuae  erga  Oatlot  toUiciiudintm  tettatur,  et  ab  Aeonio  de  ecdetiae  Uliut 
ttatu  Htttrat  tticittim  extpeclat. 

Dilectissimo  fratri  Aeonio  Gelasius. 
1.    Inter  difficultatea  varias  copiam  nos  reperisse  gratulamur, 

f)  Ita  G1;  alii  qtatque  ...  «ideantur  ...  timplicet  quoque. 

'}  Editi  conatunionemqve  catholicam,  corrignutnr  auctoritate  G'. 

■  EOMAM.    PONTIF.    I.  25 


byGoogle 


386  .  8.  GELASH   PAPAE 

.1. 494.  qua  per  divinam  grataam  sedis  apostolicae  regimen  nos  adisae  pan- 
dentes,  praetermissum  diu  cum  tua  miaceremus  fratemitate  serrao- 
uem,  et  salutatione  directa  inutua  caritate  sollicitd  dilectionis  quoque 
tuae  prospera  quaereremus.  Quanto  euim  totius  ovilis  curam  Christo 
Domiiio  delegante  susceptam  beati  Pctri  apostoli  gubernatio  princi- 
palis  uni^erso  gregi  debet  in  orbe  terrarum,  tanto  pietatis  affectu 
cunctas  ecclesias  earumque  rectores  amplectitur ,  et  inter  diversos 
mundi  turbines,  si  paterna  fide  vel  traditione  firmiter  perseverant, 
ubi  primum  faeultas  arriserit,  et  quaerit  anxia  et  gavisa  cognoscit. 
tibus"'  %•"   QuaPr<>pt*rj  frater  carrissime,   *instantius  religiosis  viris 

filiis  nostris  Euphronio  presbytero  et  Restituio  viro  religioso,  qui  ad 
Italiae  partes  ad  providendam  congregationi  sanctae1)  subetantiam 
commearant,  remeantibus  ad  propria,  silere  nequivimus,  sed  omni  voto 
dilectionem  tuam  duximus  admonendam:  quatenus  et  vigere  apud 
nos  alternae  viscera  gratdae  fratres  et  coepiscopi  nostri  per  Gnllias 
cbnstituti  caritate  tua  vulgante  cognoscerent,  et  desiderantibua 
omnium,  per  quos  tua  caritas  Yoluisset,  referret  mutuo  sospitatem, 
constaretque  nullatenus  quantunnibet  saeculo  detrahente  divelli, 
sed2)  catholicam  professionem  manere  semper  ubique  conjunctam. 
Dominus  te  incolumem  custodiat,  frater  carissime!  Data  X  Galendas 
Septembris,  Asterio  et  Praesidio  viris  clarissimis  cousulibus. 

Epistola  20. 

^4954)  Gelasli  papne  ad  Martyrium1)  et  Justum  episcopos. 

Homines  Amandini  cujusdam  viri  iltustrix  invita  domino  clerieos  ordinalos  ila  re-      p 
stitui  vuti,  ut  lamen  presbyteri  peculio  amisso  in  eodem  gradu  permaneanl,  diaconi 
aut  vUarivm  praestent  aui  ipsi  reddantur. 

Gelasius  Martyrio  et  Jus-to  episcopis. 
Et2)    antiquia    regulis   et   novella    synodaii    explanatione    com- 
prehensum  est,   personas3)  obnoxias   coelestis   mititiae   cingulo  non 
praecingi.     Bed  neacio,   utrum   ignoraritia  an   voluntate  rapiamini, 

')  Seu  monasterio  in  Italia  ac  forte  Romae  sito,  cui  8ubaidiaria.B  opes  Euphro- 
niuB  et  Restitutua  circa  iUud  tempue  providerunt,  quo  Aeoirius  ipse  ad  Gelasinm 
Kimile  Bubsidium  mieerat. 

')  L1  sede  catholicum,  mallemus:  sed  catkolica  professione  manere  semper  ubi- 
que  cottjunctos,  vet  conjunclam,  hoc  verbo  ad  sospifalem  relato. 

')  Iuter  episcopos,  qui  Roinanae  I  ejnodo  uub  Symmacho  subBcripflerunt, 
Martyrium  et  Justum  leginma,  hunc  Acherontinum,  illum  Terracinensem. 

*)  Z  et  editi  Ex. 

J)  Z  hic  addit  servituti,  quod  deeat  apud  Q1  Q*  X1.  Sic  idem  Gelasina  epiet. 
16  n.  1  ordinandom  non  esse  docet  itlilteratum  vel  obnoxium,  nec  addit  servituli. 
Utrobique  vero  aubauditur  originis  vet  conditionis  seu  etiam  servitutii,  ut  episto- 
lam  14  c.  2  et  epistolam  16  n.  1  conferenti  patebit.  Porro  antiquas  regulas, 
quae  bic  memorantur,  eaa  intelligimus,  quaa  Innocentaua  I  ep.  2  n.  14  et  Leo 


3i9ilizedbVGOOgIe 


EPISTOLAE  19.  20.  387 

ut1-)  ex  hac  culpa  nullus  peiie  episcoporum  vidcatur  extorris.  Ita(a.  494 
enim  uos  frequens  et  plurimorum  querela  circumstrepit6),  ut  ex  hac 
parte  nihil  penitus  putetur  constitutum.  Actoree  siquidem  illustris 
viri  filii  nostri  Amandiani  graviter  conqueruntur ,  homines  suo  juri 
debitoB  alioa  adhuc  clericos,  alios  jam  diaconos  ordinatoa;  quum  non 
solum  post  modernum,  quod  tantorum  pontificum  collectione  sub 
oinnium  saluberrimae  provisionis  assensu  constat  esse  perfeetum, 
hujusmodi  personas0)  suscipere  non  deberes,  verum  etiam  si  qui  forte 
in  divinae  cultum  militiae  ante  fuerint  ignoruntia  faciente  suscepti, 
eliminare  prorsus  et  exutos  religioso  privilegio  ad  dominorum  pos 
sessiones  juBta  debueris  admonitione  compellere.  Et  ideo,  frater 
carissime,  eos  quos  supradicti  viri  actores  in  clericatus  offieio  mon-  i 

straverint  attineri,  discusaos  et  obnoxios  approbatos  custodito  legum 
tramite  sine  intermissione  restitue:  ita  ut  si  quis  jam  ex  iis  presby- 
ter  reperitur,  in  eodem  gradu  peculii')   sola  amissione  permaneat, 


epiat.  4  ii.  2  asserunt;  novellam  autem  eiplanationem  eam  interpretamur ,  quam 
Gelasios  epist.  14  c.  14  promulgavit. 

*)  Ita  Q1  Q*  X1.    Z  et  editi  ita  ut  ex  hae  cauta. 

s)  Oelaaium  quidem  jam  generatis  guerela,  ut  ipse  loquitur  epist.  14  c  14, 
permoverat,  ut  ea  de  re  pluribus  episcopis  congregatia  decerueret;  at  ubi  di- 
vulgatum  est  hoc  decretum,  statim  haud  dubie  permultia  data  est  occasio  de  re, 
quam  inique  ferebant,  vehementius  expOstulandi.  IJIox  cum  Q1  X1  scripsimus 
debitot,  ubi  editi  deditos. 

•)  Z  pertonae  suseipi  non  deberent  (cID  personus  luicipi  non  debere)  ...  elimi 
nnti  ptortus  et  exuti  ...  debuerint  admonitione  compeltt.  Et  ideo,  fratres  carissimt, 
qnos  , .,  monstraverit  ...  ac  probatos  . . .  restituite;  castigatur  ope  Q'  Q*  X1  17',  mji 
quod  X1  suscipere  non  debere  ...  ex  his  presbyter  invenitur.  Atque  ex  hac  lectione, 
quae  apud  Ivonem  valde  confusa  est,  colligitur,  hanc  epiatolam  Martyrio  et  Iusto 
a  pari  fuiaee  scriptam,  ideoque  sermouem  non  ad  duos  simul  sed  ad  unum,  quia 
utrique  proprium  ejus  exemplum  tradendum  erat,  converti. 

')  Z  peculii  sul  amissione  mulctatus  maneat  ...  Heligua  offlcia.  Ibidem  verba 
ipse  ...  koc  ...  ulta  (al.  illa)  cum  Q'  X1  addidimua.  Gelaflius  hic  morom  gerit 
Yalentiniani  III  novellae  de  judicio  episcopali  anno  462  datae  ;tit.  31  §  6),  in  qua 
cavetur-  Originarii  tane  eel  seni,  qui  jugunt  natalium  declinantei  ad  ecclesiasticum 
se  ordinem  traiutu/erunt ,  exceptit  episcopis,  ut  dictum  est,  aut  presbyteris ,  ad  do- 
tmnorum  jura  redeant,  si  non  in  eodem  officio  annum  tric.esimum  (nota  privilegium 
tricennaha  praescriptionis)  impleverunt ;  ita  ut  hujus  conditionis  diaconus  domino 
pro  u  vicarium  reddat,  omni  pariter  peculio  restituto.  Circa  guem  nihilontinui „  si 
copia  viearii    dandi  non  suppetat,    quae    de   ministeriii   urbiiau   luperius   tunt  statuta 

lerventur;  hoc  est,  ut  subueza  Aniani  interpretatio  ezplicat:  ipse  ad  eonditio- 
nem  propriam  revocetur.  Ex  eo  autem,  quod  saeculo  obnozios  ecclesiaBtico 
seu  reUgioso  miuisterio  obstringi  iniquum  aliquando  visum  est,  percipit  quis- 
que,  quanto  iniquiua  videri  debeat,  Deo  addictos  Baeculi  servitio  maucipari. 
Porro  de  citata  Talentuuaoi  constitutione  et  de  altera  Zenonis  Augueti,  quae 
refertnr  1.  37  cod.  Just.  I,  3  postea  JustinianuB  uovel.  123  c.  17  derogavit, 
ubi  inter  alia  edicit:  Adicriptitioi  in  ipiii  postetsionlbus ,  in  guibus  sunt  udscri-  . 
ptilii,  clericos  eliam  praeier  voluntatem  dominorum  fleri  ptrmitlimus:  ita  tamen 
ut  elerici  facti  impotitam  tibi  agriculturam   adimpleaat,     Vide   concilium  Aurelia- 

26« 


3i,«izSdb,Google 


388  S.  GKJ.ASII   PAPAE 

a.  494  diaconus  vero  aut  vicarium  praestet,  aut  si  non  habuerit,  ipse  red- 
datur.  Residua  officia  sciaiit,  neminem  posse  ab  obuorietate,  si 
eonvincitnr,  vindicari:  quatenus  hoc  ordine  custodito  nec  dominorum 
jura  nec  privilegia  ulla  ratione  turbentur. 

Epistola'  21. 

a  494       Gelaslf  papae  ad  Hercalentiani,  Stephanam  et  Jnstam 
4eft)  eplseopos. 

SimOiUr  de  servit  duobus  Platridiae  fnainac  ilbislrit  ordinatit  decernU.  p. 

Crelasius  Herculentio,  Stephano  et  Justo  epi- 
acopis. 
Frequens  equidem  et  assidua  nos  quercla  circumstrepit  de  his 
pontifidbus,  qui  neqne  antiquas  regulas  nec  decreta  nostra  noviter 
directa  cogitantes,  obnorias  possessionibus ')  obligatasque  personas 
venientes  ad  clericalis  officii  cingulum  non  refutant.  Nuper  eteuim 
actores  illustris  feminae  Placidiae  petitorii  oblatione  conquesti  sunt, 
Sabinum  Marcellianensis  sive  Casilinatis  •)  urbis  Antiochum  servum 
juris  patronae  suae,  absentis  dominae  oecassione  captata,  ad  presby- 
terii  honorem  usque  productum  a) ,  ejusque  fratrem  Leontium  eleri- 
calis  officii  privilegio  decorasse.  Et  ideo,  fratres  carissimi,  inter 
supradictos  actores  et  eos,  qui  conditionis  extremae  repetuntur,  ob- 
jectam  cognitionem  vobis  nostra  auctoritate  deputamus:  et  omni 
veritate  discussa,  si  revera  objectam  sibi  macnlam  justitiae  refraga- 
tionis  non  potuerit  ratione  diluere,  Leontium  clericum,  quem  gradus 
praennitus  legibus  nou  defendit,  ad  sequendam  cognatdonis  *)  suae 
necessitatem  modis  omnibus  redhibete.  Antiochum  vero,  quia  pro- 
pter5)  sacerdotinm  non  jam  potest  retolli,  si  in  suam  ecclesiam  in 
hoc,  in  quo  est,  honore  desiderat  collocare*),  non  veluti  redditum 
sibi,  sed  habeat  pro  mysteriorum7)  celebratione  susceptum. 


neuae  I  c.  8  et  concilium  Aureliatienae  III  c.  26.  Et  haec  quidem  epiatoUe  hqjuH 
veritotem  magis  ac  magis  uonfirraant,  quum  illara  eo  intervallo,  quod  Justinia- 
tinm  iater  et  Talentmianum  III  int«reeasit,  conscriptam  ease  pateat. 

')  X1  pottettorUna ,  moxque  Q*  illigalasque  pertoruu  venieniet  ad  clericale 
cingulm. 

*)  Ita  Q1  Q*  JIi  Da  T.  Clutitanat  Z.  In  fragmento  17  epistolae  Pelagii  I  ad 
Petrnm  epucopum  Potentinum  fcriptae  mentionem  fieri  fidebimus  Marcelliaiten- 
tit  eecletiae  tive  ConiQinathan. 

*)  X'  ptrductum. 

')  Q  T  X  eogniHonit,  emend&ntur  ei  Z,  qui  raoi  loco  redMbete  habet  reddi 
jubeatit.    Leges  bic  memoratas  repete  ei  notis  ia  epistolam  Biiperiorem. 

s)  Q  T  per  tacerdoiium.  Praeferimua  cum  Z  propler  tacerdotium.  Mox  Z  re- 
conciliari  (pro  rcloili). 

*)  Z  hic  addit  domina,  quod  certe  debet  subaudiri. 

7)  Ita  Z.    Alii  vero  libri  miniiteriorum.    Permittit  Gelasius  domiuae,  servum 


^icjitizedbvGOOgle 


BPI8T0LAE  20—33.  389 

Epistola  22. 

Uelasii  jiapae  ad  Rufinum  et  Aprilem  episcopos.    *         —AW 

5.        Simiie  decrelum  de  duolius  originariis  Moximae    illustris   et  maffnificae  feminae 
diaconis  ordinalis.  •. 

Gelasius  papa  Rufino  et  Aprili  episcopis. 
Quis  enim  aut  Ieges  principum  aut  patrum  regulas  aut  admo- 
nitioues  modernas  dicat  debere  coutemui,  uisi  qui  impuuitum  sibi 
tautum  aestimet  transire  commissum?  Actores  siquidem  filiae  nostrae 
illustris  et  magnificae  feminae  Mazimae  petitorii  nobis  insinuatione 
conquesti  sunt,  Silvestrum  atque  Candidum  originarios ')  suos  contra 
eonstitutiones,  quae  supra  dictae  suut,  et  contradictione  praeennte  a 
Lucerino2)  pontifice  diaconos  ordinatos.  Ideo,  fratres  carissuui, 
tautae  praeTaricatiouis  excessus  noveritis  sagacius  inquirendos;  et 
si  constiterit  querelam  veritate  fulciri,  coutiuuo,  qui  contradictione 
praeeunte  non  legitime  eunt  creati,  a  sacris  officiis  repeilautur s). 

Epistola  23. 

Gelasii  papae  ad  Crispinnm  et  Sabinnm  episeopos.  {-"w§- 

5.      Duos  clericos   de  Ubertate  tua  petttos  cognitioni  iUarum   episcoporvm  secundum 
leges  darinaf  et  publitas  addicit. 

Gelasius  papa  Crispino  et  Sabino  episcopis. 

Silvester  et  Faustuiiauus   ecclesiae  Gnunentinae ')  clerici  lacry- 

mosa  nobis  iusiuuatione  conquesti  sunt,   libertatem  sibi  domini  sui 

beuignitate  concessam  haeredwn  ejus  oppressione  pulsari,  sibique  in 

clericatus  officio  peue  a  cunabulis  servientibus,    etiam  manumissore 


preabyteri  honore  decoratum  ad  fundi  sui  ecctesiam  revocare,  uon  nt  Bolitum 
eervi  miniaterium  impendat,  aed  nt  aacra  miBsaram  mjBteria  ibi  celebret. 

')  Originariorum  fit  mentio  tum  in  novella  Valentaniani  III  (ed.  Haenel. 
tit.  34  §  6,  tum  in  noveUa  Majoriani  tit.  7  §  7,  maxime  vero  cod.  Jnetm.  lib.  11 
tit.  46.  Ibi  antem  leg.  11  Areadiua  et  Eonorius  imp.  conetituunt:  Originarios 
colonos  nulHs  priviiegiis,  nulla  dignitate,  nulla  census  auctoritate  excusari  praecipi- 
mus,  ned  ampulatis  omnibus,  quae  aliquoiies  pcr  gratiam  sunt  eticita,  domino  vel  fundo 
essc  reddendos.  IUi  origiiia.rii  dicebantur ,  qui  ex  adscriptitus  colonis  in  ipeo  aolo 
erant  nati,  nec  sine  terra,  in  qua  natd  erant,  neo  rine  gleba  vendi  poterant,  ut 
libro  ac  titulo  prorime  dtatiu  leg.  7  et  15  docetur. 

*)  Infra  fragm.  3  vijrari  eumue  QeJaeii  praeceptum,  qno  AnaBtaainm  Luce- 
rinae  civitatia  aacerdotera  ordinari  jubet.  De  ipsone  an  de  ejua  euccceBaore 
haec  querela  ait"  nihil  auppetit,  nnde  quidquam  asseramuB. 

')  Ez  praeecripto  legia  auperiua  in  epietola  20  relatae,  ad  qnam  Uelaaius 
decreta  definitionesqne  bubb  accomodare  aolet,  aatia  eia  erat,  vicarios  sui  loco 
sufficere.  At  Gelnsius  hanc  eia  opidonem  ideo  non  perniittcre  ae  declarat,  quia 
contradictione  praeeunte  nou  legitdme  creatoe  censebat. 

I)  T  IF  Grumentiae  (IP  in  seq.  epiat,  Grumtntinae).  Oramentdum  olim  urbs 
erat  Lucaniae  epiacopaii  sede  dceorata. 


3i9ilizedbVGOOgIe 


390  S.  OELASII   PAPAB 

fa.  491  vivenle  in  eodem  actu  nihilominus  constitutis,  diviniB  mysteriie  im- 
—  ''  pendere  serviti  um  non  licere :  quum  si  petitionem  veritas  eubsequatur, 
contra  patris  et  &uctoris')  sui  factum  venientibus,  ut  indignis,  bae- 
reditas  legibus  auferatnr,  nec  eis  liceat  haereditatem  capientibus 
contra  auctoris  sui  prosilire  judicium.  Et  ideo,  fratres  carisaimi, 
quoniam  se  etiam  ab  archidiacono  dictae  ecclesiae  queruntnr  oppres- 
bos,,  qui  per  eorum  absentiam  moderatoris  judieium  promisit  eoe 
esse  secuturos  calcatis  omnibus  rationibus,  atques)  contra  leges 
divinas  et  publicas  pulsatis  forum  suum  putavit  auferri;  in  vestro 
judicio,  quisquis4)  ille  est  qui  clericum  lacessit,  adveniat:  ut  Eccle- 
siae  jura,  quae  vetusti  principes  assidua  sanetione  firmaverint,  im- 
petitis  clericis  non  negentur. 

Epistola  24. 
^-,tt\  Gelasii  papae  ad  Zejam  eomitem. 

Praedlctoi  dericot  in  cauta  mia  agendd  ti  contmendat.  •  p. 

Oelasins  papa  Zojae  comiti. 
Uhristianis  gfatuin  semper  debet  esse,  quod  ab  eorum  poscitur 


<)  J71  bic  et  iufra  actorit.  Valentiuianua  qnom  in  flne  novellae  34  §  18  s&u- 
xiaact ,  ut  a  proprio  domino  trantlalot  originit  jure  et  tilulo  revocari  non  ttetrtt, 
■ubdit:  btdecorum  est  auctorit  facia  eanoelif,  quac  pro  contilio  sue  el  traclatu  ne- 
nestarufjudicaoerit,  quum  magu  deceat,  ad  cjui  reotrentiam,  guae  ilti  vita  tunt,  in 
violata  tervori.  Si  vero  id  de  translatU,  qnanto  inagiu  de  manumiBais  et  post 
manumisBionem  Deo  conaecratia  censuerit. 

*)  T  71'  ct  quae  contra.  Reatituendum  duiimus  atque  contra,  auf,  cum  Gra- 
tiano  et  contra.  Mox  pultatii  id  est,  quod  accuiatii,  in  dandi  caau.  Porro  pu- 
.blica  lex  est,  ut  ador  rei  seu  accusati  forum  aequatur.  Hinc  novelbj  sacpe  lau- 
data  Valentiniani  III  tit.  34  §  2:  In  clerico  petitore  contcquens  eril,  ut  leeundum 
leges  puliati  forum  icquatur,  li,  ut  dictiim  eit,  adversariut  iuui  ad  episcopi  ve! 
pretbyleri  audienliam  non  praeitat  attentum.  Honoriua  antem  anno  412  cod.  Theod. 
lib.  16  tit.  2  leg.  41  jam  conitituerat:  Clericos  nonnisj  apud  epiieopoi  convcnit 
accutari;  igilur  li  tpitcoput  vel  preibyter,  diaconut  et  quicunque  inferiorit  loci  Chri- 
tUanae  legis  ninittcr  apud  cpiicopum,  (slquidem  alibi  non  oporiel),  a  qualibet  per- 
tona  fueriut  accutati  ttc.  Theodoaii  etiam  jnnioris,  Valentiniani  et  Arcadii  apnd 
Sinnondum  append.  cod.  Theod.  c.  3  ea  lex  ett:  Conttnua  lege  xancimut,  nomcn 
epistoponim  vtl  torum,  qui  Eccletiae  necessitatibus  terviunt,  neve  ad  judiria  tive  ' 
ordinariorian  sive  extraordinariorum  judicum  perlrahalur.  Habent  illijudictt  tunt,  nec 
quidquam  kit  pubttcit  commgne  cum  legibus,  quantum  od  cauta*  lamen  ecrletiatticat 
pertinet,  quat  dtcel  tpitcnpatt  auctoritalt  decidi.  Idem  et  ibid.  cap.  6  Theodosiua 
et  Valentiniannj  anno  434  firmanmt.  8ed  maiime  ad  prima  praecedentis  legia 
verba  respexisse  videtur  Gelaeius,  nbi  ait:  quat  velutti  principc»  rusidua  tanctiont 
/trmarunt.  Nec  dubium,  quin  ecelegiaBtLca  fuerit  hacc  cauaa,  in  qua  de  jactura 
aacri  munerifl,  in  quo  paene  ab  incunabilis  Deo  eerviehant  Silvester  ac  Fauetinia- 
nus,  agebatur,  ac  nonnulli  epiacopis  et  clcricis  minus  faventes  et  procul  dubio 
alios  auffectos  cupientes  eorum  famac  insidiarentur,  Quocirca  ad  Faustiniani 
et  Silvestri  cauaam  lei  ejus  pertinet,  ac  justa  est  Gelaaii  expoatulatio ,  quod  ad 
moderatorem  aeu  juditem  publicum  pertrabantur. 

')  T  quaeso  illc  qui  clericum,    W  prf.  it  ille  qui  derieum:  emendantur  ex  Z. 


>vGoogIe 


EPI8TOLAE   23  —  25.  391 

dignitate  praestiiuduni,  quia  Deo  servientibus  beneficium  negare  non  i>.  iw 
convenit.  Silvester  itaque  atque  Faustijiianus,  qui  se  a  cunabulis —  ' 
clericos  confitentur,  a  Theodora  su  opprimi  per  violentiam  conque- 
runtur,  quia  dicunt  se  ingenuos  atque  ab1)  auctore  pristinae  con- 
ditionis  nezibns  absolutos,  in  sortem  deterrimae  iterum  servitutis 
addici,  et  per  auctoritatem  regiam  contra  leges  publicas,  quum  cleri- 
cali  cingulo  tenerentur  adstricti,  per  archidiaconum  urbis  Grumen- 
tinae  esse  conventos;  quum  constet  eum,  qui  coelestem  militem  pulsat, 
uonnisi  ejus  forum  debere  sectari.  Et  ideo,  dilecte  fili,  depenso 
salutationis  aifatu  supradictos  clericos  tibi1)  commendo,  ut  si  ad 
delegatorum  judicium  eorum  adversaria')  venire  contempserit,  subli- 
mitatis  tuae  tuitione  vallentur,  ne  qnid  illis  aut  subreptio,  aut  ini- 
mica  legibus  violenta  necessitas  imponat:  quia  qui  judicium  refugit, 
apparet  eum  de  justitia  difnsuin. 

"Epistola  25. 
Gelasii  papae  ad  quemdam  episcopom.  — 435*1 

p.  35.       Dt   novam    ecctetiam   tinc   summi  pantificis    auetoritate   comecratam ,    rajut    ideo 
mislat  luigenderat,  mucepta  nunc  auctorttate  cultui  divino  reddat. 

Praecepta  synodalia,  quae  antepaucos  menses  de  sede  nostra 
ad  provinciam  sunt  directa,  et  antiquis  canonibus  consentiunt,  et 
ea  quae  minus  esse  probantur  addidimus;  et  in  utraque  parte  con- 
stat,  sine1)  summi  pontificis  auctoritate  ecclesiam  noviter  conditam 
non  posse  dedicari.     Teque  ex  hac  basilica,  quae  taliter  ad  cultum 

Antea  elegantiue   diceretur  in  ueitrum  judicatm,   eo  quod  acilicet,  ut  in  epiatola 
sequenfci  docemur,  Crispinua  et  Sabinun  erant  delogati. 

')  Sic  corrigendum  putamua,  quod  m&le  IV  atque  aetore,  pejus  Z  alqne  auctore 
Oeo.     Hoc   aibi   vult  ab  auctore,   quod  initio   epistolae  Buperiorie  domini  au   be- 
■    ntgrdtate. 

*l  IV  omittit  tibi  commendo  ut,  habet  Z. 

'}  Z  adversarii  vcnire  eontempserint.  Piaeferendum  cum  I71  adveritaria  acil. 
Theodora.  Hic  autem  delegatorum  judicum  nomiiie  Crispumm  et  Sabinum  epi- 
ecopos,  ad  quoe  superior  epiatola  data  est,  intelligi,  ex  ejusdem  epistolae  fine 
eat  manifeatum. 

')  In  piima  parte  epiatolae  14  cap.  4  generaliter  praecipitur:  Baiiticai  no- 
viter  inttitutat  non  petilii  ex  mnre  praeceptionibui  dedicare  non  audeanli  tum  iu  al- 
tera  cap.  25  additur:  de  locorum  comecratione  lanctorvm,  quamvii  superiut  itrictim 
fuerit  comprehenium ,  nobii  quoque  patefactum  eil,  quod  abique  praecepto  ledfi  apo- 
itolicae  nonnitlli  faetai  eccleiiai  vel  oratoria  tacrarc  pracsumant.  QuibuB  locis  inter 
ae  collatis  liquet,  Golnsio  eynonyma  eaae  tria  haec:  primum  epistolae  14  c.  25 
abtquc  praecepto  sedit  apottolicae,  alterum  epistolae  hujuH  tine  summi  pontificii 
auctoritatt,  poetremum  praedictae  epiatol&e  14  c.  6  tine  tummo  pontifice.  Notanda 
sane  haec  locutio,  qua  nullum  aute  Gelasium  ad  Romannm  autietitem  epecia- 
liter  deaignandum  usum  esae  meraiuimue,  quamvia  aubinde  celebrie  adeo  ac  - 
fainiliariB  evaaerit.  Antea  enim  quoevia  epiacopoa  summoi  pontiftce*  dictoa  esae 
observavimuB. 


,»Google 


392  S.  GELASII   FAFAE 

(a.  19-t  fuerit  processionis l)  adducta,  suspendisse  missas,  probabiliter3)  eom- 
~~  "'  putamus.  Sed  quia  devotus  locus  non  debet  a  mysteriorum 4)  gratia 
diu  vacuus  permanere,  frater  carissime,  eorum  martyrum  nomine, 
quoss)  relatio  continet,auctoritatis  nostrae  suscepta  serie  conseera- 
bis:  ut  populorum  frequentatio,  quam  illic  avide  convenire  mandasti, 
serratis  regulis  ecclesiasticis  et  canonibus  integrwn  habeat  firmata 
religione  conventum. 

Epistola  26. 

Gelasli  papae  ad  episcopos  Dardaniae. 


Dilectissimis5)  fratribus  universis  episcopis  per 
Dardaniam  constitutis  Gelasius. 
1.  Valde  mirati  sumus,  quod  veetra . dilectio  quasi  novarn  et5) 
veluti  difficilem  quaestionem  et  adhuc  tamquam  inauditum  quidpiam 
nosse  desiderat,  quod  Eutychianae  pestilentiae  communicatores,  non 
habentes  quod  pro  suae  perditionis  obstinatione  respondeant,  fre- 
quenti  jam  ratione  convicti,  misera4)  contentione  submurmurant ; 
non  quia  sit  alicujus  momenti  quod   garriunt,    sed  quia  non  inve- 

')  X1  profetiionis ,  moxque  Q*  mistam.  Notiuidiim,  quo  pacto  dicat  OelaaiuB 
primo,  basilicam  ad  cuUum  procestioitis  adduclam  seu  pr&eparatam,  deinde  hunc 
cultuui  suspensuni,  quatenus  Huspensae  sint  misiae,  innuat;  postremo  eumdem 
procestionii  cultum  tunc  perfectum  fore  doceat,  qunm  in  basilica  dedicata  cum 
missarum  celebritate  integer  haberi  poterit  populi  consentus.  Hinc  enim  proceiiio- 
nis  voci  qnae  potestas  sit,  intelligitur.  Nec  dubium  videtur,  quin  ei  more  ve- 
terum,  quibus  de  sacris  mysteriiB  aliter  atque  tectb  verbis  loquendi  religio 
erat,  originem  duxerit  hio  usus.  Haec  ab  actu  autem,  qno  derus  ac  populos 
ad  iBa  celebranda  procedebat,  dicta  Bimt  processio,  quemadmodum  a  verbo,  quo 
fidelium  coetus  ab  eorum  celebratione  dimittebatur,  miisae  seu  mttarum  nomen 
obtinuenint. 

')  Istud  probabiliier  perinde  nobia  aonare  videtur  ac  probabile  seu  aequa  e*  causa. 

*)  Q'  X1  Z  (in  recent.  edit.)  mimsteriorum.  Magia  placet  cum  priscb  edit 
Z  mytteriarum,  hoc  est  misBarnm,  quarum  celebratio  suspensa  mox  dicebatur. 

s)  X1   quorum. 

')  Ita  D».  In  D1  D*FdP">N*  Incipil  rationis  ...  dammtum;  quibuB  D<  D«  d* 
addunt :  nec  peste  quemquam  sine  discrimine  animae  suae  ejus  communionis  pariicipem 
fict.    Sub  finem  omnes  repetont;  Explirit  rationis  ...  damnatum  nec poite  ...  efflci. 

*)  Ita  mss.  DON',  quibus  iavet  Pacundus  lib.  5  c.  4  epiatolam  istam  «t 
uitincTtu  episcopi*  per  Dardaniam  constitutis  scriptam '  htndaoH.  Q'  Q'  Gelasius  epi- 
icopis  Dardaniae,  c"  cID  Gelasiu*  episeopui  urbis  Romae  ad  Dardanos.  In  D*  haec 
et  euperius  prima  inacriptio  deest,  ita  nt  nec  a  quo  nec  ad  quem  data  ait  com- 
pareat.  Unde  forte  factum,  ut  Hincmarus  Laudunensis  ejuamodi  ezemplari  usus, 
teetimonium  noBtrae  cpistolae  tamquam  ex  epittola  Gelasii  ad  Anaitaiium  prin- 
cipem  laudet.  y 

>)  c*  c18  omittunt  el,  moxque  F*  FB  N'  (D4  01)  detiderans  . . .  quid  pro,  c' 
desideralis. 

')  Mss.  D  d*  sola,  moiqne  cum  N1  nec  invenhtnt. 


3i9ilizedbVGOOgIe 


EPI8T0LAE   25.   26.  .  893 

niunt  penitus,  "quid  loquantur.  Ubi  magis  eos,  qui  catholicis  seusi- a. 
buE  institnti  sunt,  adhnc  haerere  miramur9),  quam  illos,  qui  a  veri- 
tate  exciderunt  et  ab  antiqua  Ecclesiae  traditione  sunt  devii ,  pro- 
fanas  vocum  novitates  et  ineptias  caducae  perversitatis  obtendere: 
quibus  eos  vestra  dilectio  retulit  jactitare,  ideo  Acacium6)  nori putdre 
jure  damnatum,  quod  non  speciali  synodo  videatur  fuisse  dejectus;  et 
insuper  dementiam  suae  vanitatis  accuraulare,"  pueriliter  adjieientes: 
praecipue  pontificetn  regiae  civitatis.  Quapropter  atultitiam  respuentes 
inanium  querelamm,  percurrere  vos  oportet  ab7)  ipsis  beatis  aposto- 
lis  et  considerare  pradenter,  qnoniam  patres  nostri  cathobci8)  do- 
ctique  pontifices  in  unaquaque  haeresi  quolibet  tempore  suscitata, 
quidquid  pro  fide,  pro  veritate,  pro  communione  catbolica '  atque 
apostohca  secundnm  Scripturarum  tramitem  praedicationemque  ma- 
jorum  facta  semel  congregatione  sanxerunt,  inconvulsum  .voluerunt 
deinceps  firmumque  constare;  nec  in  eadem0)  causa  denuo,  quae 
praefixa  fuerant,  retractari  qualibet  recenti  praesumptione  pemnse- 
runt :  sapientissime  praevidentes,  quoniam  si  decreta  salubriter  cui- 
quam  liceret  iterare,  nnllum  contra  singulos  quosque  prorsus  errores 
stabile  persisteret  Ecclesiae  constitutum,  ac  semper  iisdem10)  furo- 
ribus  recidivia  oninis  integra  definitio  turbaretur.  Nam  si  limitibus 
etiam  praefixis  positarum  semel  ^ynodaliuni  regularom  non  cessant 
elisae  pestes  resumptJs  certaminibns  contta  fundamentum  sese  reri- 
tatis  attollere  et  simplicia  quaeque  corda   percutere,   quid  fieret,  'si 


s)  D1  F*  F°  N>  murmurant,  moique  profanai  vocum  ...  obtendere,  ubi  alii  pro- 
fanatque  . . .  obtendunt. 

*)  G!1  Acaciii  noa  putaref  dampnatu.  c c  jactitare.  Ideo  Acacium  non  putare, 
et  moi  cnm  Ns  0'  accumulant. 

')  Q'  Q*  ad  ipioi  bcatos  Apottoloi,  minus  bene.  Vult  namquc  Gelasius  Dar- 
danoa  ca,  quae  ab  apostolorum  temporibus  ad  sua  usque  gesta  aunt,  percurrere, 
ut  hiiic  compertum  habeatur,  quo  pacto  damnatis  erroris  auctoribus,  illorum 
con30rtcB  et  asBeclae,  nulla  speciali  aynodo  congregata,  pariter  cum  eis  uon- 
denmati  sint:  ticut  in  unaquaque  haereti  a  prindpio  Christianae  retigiomt  et  factum 
fuiite  et  fleri  mamfetta  ratione  monstratur,  ut  loquitui  epist.  10  n.  4.  Unde  appa- 
ret,  hic  perinde  eaae  ab  iptit  bcatit  apostolix,  atque  a  principio  GhHstianae  reli- 
gionis.  Inde  Orientalium  objectum  eadem  ratione,  licet  aliis  verbis,  Qelasius 
in  moi  dicta  epistota  10  diluit.  Jam  et  Felici  II,  ut  es  ejus  epistola  11  n,  4  liquet, 
objeccrant,  Acacium  ab  uno  non  potuiite  damnari.  Quod  illc  Bimpliciler  aic  intel- 
kisit,  quasi  eententiam,  quam  e  Bynodo  Romano  adversus  Acacium  dirit,  ab 
■  ipso  solo  et  sine  synodo  dictam  existimarent,  quum  boc  potdusvellent,  nequa- 
quam  ab  eo,  non  convenientibua  simul  in  unum  aliarnm  etiam  gedium  pracsuli- 
bus,  Acacinm  damnari  potuisBe. 

")  Mss.  D  0  N1  formae  brevioris  addunt  videlicet ,  nioique  cum  iisdem  et  Q1 
Q1  addimus  pro  flde.    Paulo  antea  d'  retuscitata. 

*)  N'  O1  Q'  in  hac  eadem,  moique  F4  F"  fixa,  et  cum  Na  pervidentei,  Q1  d' 
providentei. 

,0)  0'  Mtdem  furorii  retidui,  moxque  d'  omittit  eliam.  Q1  praetumptit  certa- 
mimoui. 


>vGoogIe 


394  S.  GELASII   PAPAE 

1.196.  subinde  fas  esaet  perfidis  inire  concilium:  quum  quaelibet")  illa  ma- 
nifesta  sit  veritas,  nunquam  deeit  quod  peraiciosa  depromat  et  fal- 
sitas,  tametsi  ratione  vel  auctorite  deficiens,  sola  tamen  iutentioiie 
non  cedens? 

2.  Quae  majores  nostri  divina  inspiratione  cernentes,  neces- 
sarie  praecaverunt,  ut12)  contra  unamquamque  haeresim  quod  acta 
synodus  pro  fide,  communione  et  reritate  cathohca  atque  apostolica 
decrevisset,  non  sinerent  novis  posthac  retractationibus  mutilari,  ne 
pravis  occasio  praeberetur  quae  medicinaliter  fuerant  statuta  pul- 
sandi;  sed  auctore  cujuslibet  insaniae  ac  pariter  errore  damnato 
sufficere  judicarunt,  ut  quisquis  aiiquando  hujus  erroris  communica- 
tor  exsisteret,  principali  sententia  damnationis  ejus  esset,  obstrictus: 
quoniam  manifeste  quilibet  vel  professione  sua  vel  communione l3) 
posset  agnosci.  Et  utM)  propiora  taceamus,  quae  diligens  inquisi- 
tor  facile  poterit  vestigare,  Sabellium  damnavit  synodus,  nec-  ut 
sectatores  ejus  postea  damnarentur,  necesse  fuit  singulas  viritim 
synodos  celebrari,  sed  pro  tenore  constitutionis  antiqnae  cunctos,  qui 
vel  pravitatis  illius  vel  communionis  esstitere  participes,  universalis 
Ecclesia  duxit  esse  refutandos.  Sic  propter  blasphemias  Arii  forma 
fidei  communionisque  catholicae,  Nicaeno  prolata  conventu,  Arianos 
omnes,  vel  quisquis  in  hanc  pestem  sive  consensu15)  sive  commu- 
nione  deciderit,  sine  retractatione  conclusit.  Sie  Eunominm,  Mace- 
donium,  Nestorium  synodus  semel  gesta  condemnans,  ulterius  ad 
nova  concilia  venire  non  sivit,  sed  universos  quocunque  modo  in 
haec18)  consortia  recidentes  tradito  sibi.  limite  synodali  refutavit 
Ecclesia;  nec  unquam  recte  cessisse  manifestum  est,  qualibet  neces- 
sitate  cogente,  novis")  ausibus,  quae  fuerant  salubriter  constituta, 
temerasse.  Propterea18)  in  tempestate  quoque  persecutionis  Arianae 
plurimi  catholici  sacerdotes  de  exsiliis  pace  reddita  respirantes 1!P),  sic 

i')  Ita  G1  D'  F*  P-  N'  Q1  d>;  alii  editi  cum  H'°  O'  quamltbct  Ula  (01  o1  Uli, 
H">  illiui).  Deinde  D1  F"  F-  N>  Q1  depromat  fahita*  etii  ...  intentione  (intenlione 
etiam  G',   alii  editi  contentionc). 

'*)  Ita  D1  F*F"'  O1  N3Q'.  Edild  ut  quae  (ds  quod)  eontra  ...  aaeresim  coacta 
(d*  acla,  O1  O1  coacta  semel)  . ..  apottolica  promulgaiiei  .. .  post  ftaec  nouii.  Q'  medi- 
cintUia   ...  ae  pari  errore. 

")  D1  communicatione. 

")  Mss.  D  F"  Fm  0  brevioria  formae  addaiit  brevitatii  cauia.  Deinde  cum  G1 
propiora  praetulimus,  ubi  alii  (etiam  Q1)  priora. 

lb)  F*  Fm  G'  NJ  Q'  d*  lerau,  alii  comeniu.  Moi  G'  traclatione,  ubi  alii  omnes 
-  relractationc.    D  F»  F»  O  N»  Q1  d'  concludit, 

")  F"  F-  Ns  Q*  d'  in  ha»  blaiphemia».  Atqne  omaiiw  Y*  P-  Ue  *d  ol«Mem 
mu.  D  computabiEiai. 

")  DFd'  noutter  quae,  0'  auiibui,  aJii  editi  novis  ausibui.    Q1  remeasse. 

,8)  D  d*  brev.  form.     Non  autem  nos  latet  in  tempestate  perseculiomi  Arianae 
pturimoi  pontiflcei  de  elc. 
,        '*)  lidem:  per  certas  provinciai  congregatii  lecum  frutribui  ecdeiias  compasuilte. 


^icjitizedbvGOOgle 


BPISTOLA  26.  '  395 

cum  catholicia  nihilominus  fratribus  ecclesias  composuere  turbatas,  a.  496. 
nt  iion  tamen  iJlius  synodi  Nicaeiiae  quidquid  de  fide  et  communione 
catholica  et  apostblica  definierat  immutarent,   nec  nova  quemquam 
prolapsum  damnatione  percellerent,  sed  illius  tenore  decreti,    nisi 
resipuissent,  censerent  esse  damnatos. 

3.  Quibus  convenienter,  ut  dictum  est,  ex  paterna  traditione 
perpensie  confidimus,  quod  nullus  jam  veraciter  Christjanus  ignoret, 
uniuscujusque  synodi  constitutum,  quod  universalis  Ecclesiae  pro- 
bavit  assensus,  nonM)  aliquam  magis  exsequi  sedem  prae  ceteris 
oportere,  quam  primam,  quae  et  unamquamque  sjnodum  sua  aucto- 
ritate  confirmat  et  continuata  moderatione  custodit,  pro  suo  scilicet 
principatu,  quem  beatus  Petrus  apostolus  Domini  voce  perceptum11), 
Ecclesia  uihilominus  subsequente,  et  tenuit  Bemper  et  retinet.  Haec 
dum  Acacium  certis  comperisset  indiciis  &'")  communione  catholica 
deviasse,  diutius  ista  non  credens,  quippe  quem  noverat  exsecutorem 
saepe  neceesariae  dispositionis  suae  contra  baereticos  ezstitisse,  per 
triennium  fere  litteris  destinatis  eumdem  monere  non  destitit,  sicut 
per  diversos  missa  frequenter23)  scripta  testantur.  Quibus  ille 
quum!<)  dedito  silentio  diu  non  respondere  proponeret,  episcopalis 
quoque  directa  legatio  est,  ac  nihilominus  pagina  destinate,  quae 
praemoneret  eum  suorum  ante  meminisse  gestorum,  et  quae  primitus 


et  mox  omittunt  et  apostoliea.  Deinde  iidem  tdti  retipuittct,  judieare  (d*  judi- 
cavtre)  damnatum,  etsetque  comequeni ,  ut  nisi  corrigeret,  damnationi  procul  dubio 
tubjacertt. 

*•)  lidem  et  Q1  nutlam  magii,  G1  omittifc  non. 

")  Ita  mss.  G>  D  N>  Q'  d*  (Q1  et  eceiesia).  Coust.  legisae  in  euia  maa.  vide- 
tur  praeceptvm  (ita  etiam  01),  quod  etmfirmat  illia  Symniachi  epiat.  Sn.9:  ejus 
(Symmachi)  tedi  primo  Petri  apostoti  meritum  vel  principatus,  deinde  secula  juisione 
(seu  julstonem)  Domini  venerandorum  conciliorum  auetoritas  tingularent  in  eccleiiis 
tradidit  potcitatem.  Ubi  Petri  principatut  ad  Domini  praeceplum  refertur,  quod 
Eccleaia  deinde  aecuta  sit  atque  auctoritate  aua  firtnawt.  Tide  iiifta  epiat  42 
n.  1. 

**)  Mbb.  D  0  N*  a  veritate  cathoKca  (0'  C1  apostoiica,  d'  omittit  cathoHca). 

**)  Iidem  famitiariterr  Tum  multo  jejiuiior  quam  in  eo,  quod  sequimur,  rerum 
narratio  subjicitur;  quam  secuudum  D  N3  01  0*  apponimu»  Acacium  dispoaitio- 
nis  apoatolicae  sedis  contra  hseretlcoe  exsetutorem  cxstitisae,  ipsius  ad  Simpli- 
cium  epiatola  8  teatia  eat.  Ubi  vero  ad  haereticorum  commuiiionem  defecit,  et 
SimpuciuB  ab  anno  482  et  deincepa  Felix  ab  anno  484  euffl  monere  non  deati- 

**)  Q1  Q*  primiim  cum  deditus,  G1  c9  cln  cum  debito;  ei  lectiono  nuw.  DOH1 
d*  tamquam  dedito  recipimua  cum  dedito  h.  c-  affectato  aeu,  nt  Felix  II  epist.  2  ad 
ipaummet  Acacium  n.  2  loquitur,  obstinato.  Ia  quo  pacto  nunc  per  triennium  alias- 
per  quinquennium  admoriitus  dicatur,  in  Gelasii  epiat,  1  not.  34  explicuunuB.  — 
Ibidem  in.exemplaribua  brevioris  formae  D  N3  d!  primum  tamquam  dedito  . . .  pro- 
ponens,  O1  0*  01  qumt  primum  tamquam  dedito  ...  proponeret  ...  sua  eommunione  te- 
movit.  —  Quae  deinde  memoratur.  legalio  et  pagina  destinata  est  Felicia  epistola  % 
per  Titalem  el  Miaenum  tranamiBsa. 


>vGoogIe 


396  *  S.  GELASII  PAPAB 

i.  496.  pro  fide  catholiea  desudasset,  oportere  respicere :  contestans  et  blan- 
diendo  pariter  et  miiiando,  ne  se  a  corpore  catholicae  uiritatis  ab- 
scinderet;  siinulque  quoniam  huiic  Johannes  seeundae  sedis  antistes 
gravibus  pulsaret  objeetis,  ad  primae  sedis  audientiam  cohortatus ") 
est  vel  venire  debere  vel  mittere.  Licet  enim  synodus  iteranda  non 
esset,  tamen  congrueret,  ut  cujoslibet  civitatis  episcopus  primae 
sedis  judicium  11011  vitaret26),  ad  quod  convenerat  secundae  sedis 
antisteB,  qni  nisi  a  prima  sede  non  posset  audiri.  Praeoipue-7)  qui 
praejudicatis  aninris  nulla  svnodo  a  Graecis  fuisset  exclusus,  etiam 
apud  eos  causam  suam  nec  posset  omntno  dicere  nec  deberet.  Quia 
nec  ab  inferioribus  episcopis  potior,  nisi  a  prima  sede,  sicut  dictuni 
est,  vel  discuti  potuisset  vel,  si  ita  ratio  postulasset,  addici;  etiam 
cunctis  Orientalibus  episcopis  cum  ipso  Acacio  in  Petri  communio- 
nem  recidentibus,  secundae'8)  sedis  episcopus  catholicus  ah  externae 
communionis  hominibus  esset  nullatenus  judicandus.  3ed  Acacius 
non  solum  despexit  satisfacere  postulatis,  verum  etiam  ipsam  lega- 
tdonem  sedis  apostolicae  hlandimentis,  praemiis  perjuriisque  dece- 
ptam,  quibus  ei  cum  imperatore  promisit,  integrarn  praesnli1*)  apo- 
stolico  causam  de  omnibus  esse  servandam,  Petri  communione  pol- 
Jutam  redire  perfecit:  in  tantum  sedis  apostolicae  despiciens  pote- 
statem,  ut  noo  solum  ejus  auctoritati  non  cederet,  sed  etiam  potius 
in  consortium  communionis  externae  per  legatos  suos  niteretur  ah- 
ducere,  fieretque  apostolicae  sedi  necessitas  eos  ipsos,  quos  direxerat, 


»")  Hoo  verbum  paBsive  accipitur  idemque  BOnat  ac  eUatus  est,  sed  est  minua 
invidiosum.  Nompe  qnum  Johannee  Alexandriae  expulsus  apostolicam  sedem 
appellasset,  inde  in  urbem  contendene  libellum  Felici  adversua  Acacium  obtnlia- 
set,  is  Felicis  epistoja  3  Romam  ad  dicendam  causam  est  vocatus. 

**)  Generalior  est,  quae  in  edit.  Bom,  adscribitur,  hnjus  loci  summa:  tttttlut 
episcoput  primae  tedis  judicium  trilare  potcst.  Golasiun  enim  iia  respondens,  quae 
OrientsJes  supra  in  fine  numeri  1  obtendebant,  scilicet  tine  ipeciati  synodo  da- 
mnari  non  dcbuiete  praecipue  pontificem  regiae  civiiatit ,  ait:  congruere,  tit  cujutHbel 
civilatit  epiicoput  primae  scdit  judicium  non  vilarel,  non  simplicitor,  sed  ubi  te- 
cundae  scdit  antistet  injtate  escpultut  et  primum  appellans  ad  ejns  judicium  jam 
convenittet.  —  Porro  G1  Q1  j«  fit  iita  prima  tede. 

**)  c'  ad  marg.  forte  ,,cum  praecipue".  Deinde  editi  gtda  ab  tnferioribui,  ro- 
pugnante  sensu  et  G'  Q1 

")  Ita  G1  Q1  Q».  Editi  cum  secundae.  Duplex  Hc  suggeritur  ratio,  cur  Joban- 
nis  causa  nequeat  a  Graecis.legitiiae  cognosci,  prima  quidem  a  dignitate  sedis, 
altera  vero  a  differentia  communionis  repetita.  Neque  vero  aoquitati  et  eccle- 
siasticae  discipliuae  consentaneum  erat,  Johannem  catliolicum ,  qui  cum  Calche- 
donensis  concOii  propugnatoribus  communicabat,  ab  liaereticis  aut  certe  baere- 
ticormn,  qni  moi  dictnm  conciuum  impugnabant,  consortibus  judicari. 

**)  Ita  Q1  Q',  quibus  concinit  G1  praetuli  apti,  editi  praetuHt  apostolici  cau- 
tam.  De  vi  legatiB  illata  non  siluerunt  ecclesiastici  ecriptoreB,  nt  ad  Felicis  11 
epistolam  6  obBervavimus.  Solus  Gelasius  boc  Aeacii  et  imperatoris  promissum 
memoriae  commcndavit. 


3i,«izSdb,Google 


EPI8TOLA   26.  397 

saeerdotes  honore  pariter  et  communione  privare,  ne  tali  contagione  a.  496. 
videretur  infecta,  satisque  monstraret,  non  se  Acacii  specialiter 
odisse  personam,  sed  respuere  fc-edera  perditornm,  quae  etiam  in  suis 
puntificibus :"})  detestata  convenienter  horreret.  Nihilominus  autem 
litteris  suis31)  Acacius'  indicarat,  et  in  Alexandrini  Petri  se  commu- 
nionem,  queiu  expetita  sedis  apostolicae  auctoritate  exsecutor  ipse 
quoque  damnaverat,  sine  ejusdera  apostolicae  sedis  eonsultatione 
promptissime  recidisse,  et  accusationem  Johanniw  laudesque  Petri 
proprio  sermone  deferre.  De  quibus,  si  utique  confidebat,  magis 
vel  venirc  vel  mittere  debuisset,  ut  et  praesentem  de  mendaciis, 
quae  dicebat,  posset  confutare  Johannem,  et  praeconia  Petri  quae 
digesserat  rationabiliter  allegaret.  Quod  quum  minhne  fecerit,  satis 
eridenter  ostendit,  nec  Johannem  se  posse' convincere,  nec  legitime 
receptum  Petrum  habere  fiduciam  perdocendi;  solumque  sibi  mon- 
stravit  inesse  propositum  lacerandi  catholicos  haereticosque  laudandi, 
seseque  eorum  potius,  quos  laudabat,  docuit  esse  participem,  quam 
catholicorum ,  quos  nitebatur  decolorare,  consortem:  tulitquede  se 
ipse  judicium,  quum  damnati  hominis  communione  pollutus,  damna- 
tionis  ejus  factus  est  particeps. 

4.  Ita  et  sedes  apostolica,  quod  ad  necessariam  diligentiam  re- 
spiceret,  nil  omisit,  et  Acacius  secundum  formani  synodi  Calchedo- 
nensis,  qua  error  cui  commnnicavit  elisus  est,  sicut  de  haeretico 
homine  scriptum  est,  suo  judicio  condemnatus  apparuit,  justeque 
sedes  apostolica,  quae  utique  se  Alexandrinwn  Petrum  damnasse 
non  etiam  solvisse  memiuerat3'),  ne  per  Acacii  pristinam  comniu- 
nionem  Petri  quoque  collegium,  cui  Acacius  communicaverat,  inci- 
deret,  ipsum  competenter  Acacium  a  sua  communione  submovit. 
Quapropter  utrum  errori  vel  praevaricationi  communicaverit  Acacius, 
quid  opus  erat  nova  discnssione  cognoscere,  qnum  jam  litteris  suis 
esset  ipse  confessus,  ac,  sicut  scriptum  est,  Ore  luo  justificaberis  et  1337' 
ore  tuo  condemnaberis ,  verborum  suorum  vinculis  et  reus  teneretur 
et  jure  plectendus  ?  Cur  ipse  in  gova  causa53),  quam  synodus  nulla 
praecesserat,  Johannem,  quem  suis  litteris  impetebat,  qualemcun- 
qne3*)  secundae  sedis  epiecopum,   in  primae  sedis  beati  Petri  apo- 


*>)  Vitale  Boilioet  et  Miseno  legatis.  Paulo  ante  eowamio  externa  vocatur 
1  iis,  qni  ab  Ecclesia  catholica  alieni  aunt.  Mox  loco  horreret.0' 
hartarel,  Q1  oraret. 

")  Qnaa  viddicet  per  legatoa  Yitalem  ac  Misenom  pOBt  lapsum  redenntes  ad 
Felicem  miserat,  de  qnibus  in  notitia  epistolaram  Felicia  El  non  eist.  n.  IX  egimus. 

")  Ita  G'  Q1  Q*.     Bdfla  memoral. 

")  Hoe  est,  ea  erat  Johannis  causa,  quam  nulla  Byaodus  definierat.  Quo- 
circa  lunius  uon  erat  Aciicii  causae,  qnae  quum  concilii  Calchedonensis  decreto 
praeverteretur,  cansa  vetus  et  jam  judicata  appellari  poterat. 

")  Vocabulo  qualemcwngue  uti  affectat  Gelasiua  ex  senteutia  advereariornm, 
qni  eum  nt  perjurii  reum  episcopan  honore  indignum  diclitabmit. 


>vGoogIe 


398  S.  GELASII   PAPAE 

a.  495.  stoli  judicio  confutare  despexit;  et  ut  causam  diceret,  Beu  per  ae, 
seuab)  per  summissam  personam,  vel  venire  vel  deatiiiare  contem- 
psit:  indigimm  habens  cujualibet  civitatis  antistes,  ad  primae  sedis 
venire  judicium,  ad  quod  seeundae  sedis  cerneret  venisse  pontificem, 
quod  Anatolius  Constantindpobtanae  urbis  episcopus  misaia  legatio- 
nibus  pro  sua  persona  fecisse3")  monstratur?  Ecce  etiam  in  hac 
parte  vocera  non37)  habet  conquerentis.  Ecce,  inquam,  ad  legiti- 
mum  est  vocatus  examen,  ubi  vel  suas  partes  justis  allegatiombus 
defensaret.  Si  ille  apostolicae  sedis  refugit  examen  in  Johannis 
catholici  pontificis  negotio  vestigando,  quemadmodum  sedea  aposto- 
lica  de  receptione  Petri  haeretici  sua  auctoritate  resoluti  Acacii 
fuerat  secutura  jndicium  ?  An  sedem  apostolicam  congruebat  paroe- 
ciae  Heracliensis  ecclesiae,  id  est  Constantinopolitani  pontificis,  vel 
quorumlibet  aliorum,  qui  cum  eodem  vel  propter  eum  fuerant  con- 
gregandi,  judicium  praestolari,  quum3')  apostolicae  id  est  primae 
sedis  audientiam  Constantinopolitanus  episcopus  declinaret?  Qui 
utique  etiamsi  metropolitani  esset  jure  sumdtus,  etiamsi  inter  sedes 
haberet  locnm,  primae  tamen  sedis  cognitionem  fas  non  habuit  re- 
futandi,  ad  quam  secundum  canones  appeliante  secundae  sedis  an- 
tistite,  vocabatur  ad  nostrorum39)  causam.  Hoc  ipso  satis  ostendit 
reum  se  esse  confessum,  qui  ad  legitimum  judicium  postulatus  adesse 
contempsit;  nec  poterat  ultra  differri,  ne,  sicut  dictum  est,  antiqua 
illius  communione  durante,  quum  sese  jam  sociasset  externae,  sedes 
quoque  apostolica  per  eum  nollueretur  eontagiis  perfidorum,  dignum- 
que  esaet,  vel  praevicatorem  vel  contemptorem  judicii  competentis, 
manifestissime  scilicet  de  suo  negotio  desperantem,  a  catholica  atque 
apostolica  integritate   et   communione  seclndi.      Hic  si  examinatio 


*■)  Sic  mi».  (Q'  Q*  O1).  At  editi  iev  per  alinm  vel.  Mox  consulto  ait  Oela- 
aiua  cnjnthbet  tedii  enttttei,  propterea  quod  Buperius  objiciebaut  praeeipue  ponli- 
ficem  reyine  dultatit, 

u)  Qui  scilicet  Loonia  epistola  69  ad  Theodoaium  praemonitua  ei  morem 
gessit,  uti  fidem  facit  ejusdem  epiatola  80 

")  Ita  Q1  Ql  Q*.  Editi  nnn  habent  conquerentei.  Certe  et  quae  anteceduut 
et  quae  sequuntur,  de  uno  Acacio  sermouem  esae  indicant.  Suaili  loquendi 
ratioue  ex  jurecousultiB  petita  svnodus  Romana  apud  Symmachum  epist.  6  n.  18 
permitfcit  vocem  contradictionii  afferrt  ,  et  concilium  CurthaginenBe  V  c.  12  sta- 
tuit,  ut  qui  inlra  annum  cauxam  tuam  paroare  contempserint ,  nvlla  eornat  vox  po- 
tua  penitus  audiatur,  hoc  est,  cuivis  interpellationi  aditua  eicludatur.  Vide  Jo- 
hau.  II  epist.  1. 

M)  Editi   cum   apoitolieam   ejutdem   primae  ...    etiam  inter  ledei,    emendaotur 

™)  Quia  non  solum  se  Acacjus  sed  et  apostolicae  aedis  legatoa  Fetri  damnati 
communione  contaminaverat,  ac  de  Marci  succesaore,  cujua  causae  ad  Komanum 
antisfcitem  apecialiter  pertinebant,  disceptatio  erat,  ideo  dixisse  videtur  ad  no- 
sirorunt  cautaat.  Vide  Julii  epistoliun  1  n.  2.  Mox  editi  ad  Itgittmum  judidam 
apoitolalut  edtne;  G1  (JL  lequimur. 


iGoogle 


EPISTOLA   26.  399 

quaeritur,  jam  judicio  non  erat  opus,  posteaquam  et  litteris  suis 4U)  a.  495. 
ipse  confessus  est,  et  legitimum  judicium  vocatus,  adire  pertimuit. 
Si  auctoritatis  pondus  inquiritur,  Calchedonensis  synodi  tenor,  cum 
apostolica  sede  consentiens,  et  illtus  definitionis  exsecutio  reperitur, 
quo11)  damnati  illic  erroris  communicator  effectus,  praefiia  ninilo- 
minus  ibidem  particeps  damnationis  apparuit:  quoniam  idem  ipse 
error,  qui  semel  est  cum  suo  auctore  damnatus,  w  participe  quo- 
libet  pravae  communionis  effecto  et  exsecrationem  Bui  gestat  et 
poenam.  Hoc  tenore  etiam  Timotheus  Aelurus  atque  ipse  Alesan- 
drinus  Petrus,  qui  secundam  certe  sedem  quoquomodo  ")  tenuisse 
videbantur,  non  repetdta  synodo  sed  auctoritate  tantummodo  sedis 
apostolicae,  ipso  quoque  Acacio  postulante  vel  exsequente,  probantur 
esse  damnati. 

5.  Nunc43)  autem  ipsi  doceant,  Petrum  iegitime  fuisse  purga- 
tum  et  al>  omni  haereticorum  contagione  rite  discretum,  quum  ei 
communicavit  Acacius,  si  ejus  communicatorem  putant  Aeacium  ali- 
quatenus  excusandum.  Aut  si,  quod  magis  est  verum,  convenienter 
atque  legitime  Petrum  probare  non  potuerunt  expiatum  (propter 
quod  etiam  ad  apostolicae  sedis  judiciura  Acacius  vel  venire  vel  de- 
stinare  non  ausns  est);  restat,  ut  ejua*4)  inexpiatione  fuerit,  et  qui 
ei  communicavit,  infectus.  Non  reticemus,  quod  cuncta  per  mun- 
dum  novit  Ecclesia,  quoniam  quorumlibet  sententiis  ligata  ponti- 
ticum  sedes  beati  Petri  apostoli  jus  habeat  resolvendi,  utpote  quae 
de  omni  Ecclesia  fas  habeat  judicandi,  neque  cuiquam  de  ejus  liceat 
judicare  judicio;  siquidem  ad  illam  de  qualibet  mundi  parte  canones 
appellari  voluerint,  ab  illa  aotem  nemo  sit  appellare  permissus.  Qua- 


*>)  QoibiiB  videlicet  Petri  communionem  se  suBcepisse  cum  elogio  ejua  re- 
nunfdabat.  -Mbb.  brevioriB  fonnae  hunc  locum  ita  habent;  poilquatn  Htlerit  tuit 
ipte  confetsus  eti.  Si  aucioritaii*.  SimiUter  Bnquentia  contrahunt,  quae  ex  au- 
-ctoritate  GL  Q1  praebemus. 

")  Ita  G1  Q1;  editi  reperitur  condemnati. 

'-)  lllud  quoque  modri,  quod  in  primo  gpecimine  deerat,  consulto  Qelaaitu 
in  hoc  secundo  addidit,  ne  Timotheum  et  Petrum,  qui,  quamvio  damnati  in- 
Buper  et  parricidii  rei,  in  Alex&ndrinam  sedem  uivascrant,  legitimoa  hirjuB  ec- 
clesiae  praesulea  censere  videretur.     Mox  vulg.  probatur  ette  damnatu». 

")  H"  O'  O'  Q1  Q*  hic  praemittont!  Quodii  idrum  errOTt  tel  pracvaricatiom 
(Ql  Qi  praeaHcattone)  comvmnicarit  (H"  0*  comnatnieatit)  Acaciut,  forsitan  dicaiur 
opisrtuiste  eontlare,    breviler  praebemut  ad  itta   retpontum.     Aui  enirn   ipii  /toreanl 

ete.  aut  deincept.    Quod  additamentum  ez  primario  exemplo  repetitum  secundis 

Qelasii  curia  recte  castigatum  atque  suppressirm  eet.    Deinde  O1  0*  ri  ur  (D<  N* 
ticul)  ntagit  ett  verim  ...  non  probaverint,  Q'  potcrnnt. 

•')  D1  Q1  Q1  in  ejut  etcpiatione,  d'  impiatione.  ConcinniuB  Fd  F-  Q'  N1  0»  0' 
d'  ejat  inexpialiane ,  hoc  eet:  expiatione  ejue  dehciente.  Alioquiu  cum  vulgataa 
retrueridum  eat  m  i'n  ejut  conmunicatione.  Mox  Q1  Nec  plane  taeemu*  ...  lohicndi 
vtpote  quae  (vulg.  quod). 


3i,iiiZSdb,Googfe 


400  S.  GELASII   PAPAE" 

i.  496.  propter  satis")  constat,  Acacium  millum  habuisse  pontrflcium,  sen- 
tentiam  sedis  apostolicae  sine  ulla  ejus  notione  solvendi.  Dicant 
eerte :  qua  Bynodo  hoc  ille  praesumpsit,  quod  nec  sic  quidem  absque 
apostolica  sede  fas  haberet  efficere?  Cujus  sedis  episcopns?  Cujus 
metropolitanae  civitatis  antistes?  Nonne  paroeciae  Heracliensis 
ecclesiae?  8i  ilH  certe  licuit  sine  synodo  sententiam  apostolicae 
sedis  abrumpere  nulla  ejus  consultatioue  quaesita,  itane  vero  non 
licuit  primae  sedi,  Calchedonensis  synodi  eonstituta  sicut  decuit  es- 
sequenti,  hujusmodi  praevaricatorem  sua  auctoritate  detrudere?  Bed 
nec  illa  praeterimus,  quod  apostohca  sedes  frequenter,  ut  dictum  eet, 
more  majorum  etiam  sine  ulla  synodo  praecedente  et  absolvendi, 
quos  synodus  iniuue  damnaverat,  et  damnandi  nulla  exsistente  synodo, 
quos  oportuit,  habuerit  facultatem.  Sanctae  memoriae  quippe  Atha- 
nasium  synodus  Orientalis  addixerat,  quem  tamen  exceptum  sedes 
apostolica,  quia  damnationi  Uraecorum  non  consensit,  absolvit.  San- 
ctae  memoriae  nihilomiuus  Johannem  Constantinopolitanum  syuodus 
etiam  catholicorum  praesulum  certe  damnarat,  quem  simili  modo 
sedes  apostolica  etiam4*)  sola,  quia  non  consensit,  absolvit.  Itemque 
sanctae  memoriae  Flavianum  pontificum  congregatione  damnatum 
pari  tenore,  quoniam  sT>la  sedes  apostolica  non  cousensit,  absolvit, 
potiusque,  qui  illic  receptns  fuerat,  Dioscorum  secundac  sedis  prae- 
sulem  sua  auctoritate  damnavit,  et  impiam  syuodum  non  consen- 
tiendo  submovit,  ac  pro  veritate,  ut  synodus  Calchedonensis  fiefet, 
sola  decrevit.  In  qua  pontificibua  innumeris,  qui  latrocinio  corrue- 
rant  Ephesino,  veniam  poscentibus  sola  concessit,  et  in  sua  perfidia 
permanentes  nihilominns  sua  auctoritate  prostravit.  Quam  congre- 
gatio,  quae  illic  pro  veritate  reparanda  eollecta  fuerat,  est  secuta: 
quoniam  sicut  id ,  quod  prima  sedes  non  probaverat,  ■  constare  non 
potuit,  sic  qnod  illa  censuit  judicandum,  Ecclesia  tota  snscepit. 

6.    Ubi  etiam  consequenter  ostenditur,   qoia  male  gesta  syno- 

dus,  id   est,   contra  Scripturas   sanctas,    contra  doctrinam  patrum, 

-  contra  ecclesiasticas  regulas,  quam  tota  merito  Ecclesia  non  recepit 

et  praecipue  sedes  apostoh'ca  non  probavit,   per  bene  gestam  syno- 

dum,  id  est,   secundum  Scripturas  sanctas,   secundum   traditionem 


«)  Ita  G'  Q1  Q*  cum  msB.  DO'0'K1  brevioris  formae.  Editi  guum  latit 
cumtet  ...  tenientia  tedii  apottoticae  damnalum  tine  ....  dieant  certe  ...  praeium- 
pierit.  Iste  damnatui  quidem  PetruB  MongiiH  diceretnr.  Deinde  Q1  quod  apoito- 
ticae  tedi  frequenter  diclum  esi  (o.  T  ad  marg.  datum  ett).  • 

**)  In  G'  deest  etiam  iola.  Kox  Ol  0'  cum  eiemplaribus  brev.  form.  lanclnm 
Flanianum  pontlficum  (OO1  pontificem)  Graecorum  ...  lola  tubmoeil.  Hic  notatur 
concilium  seu  latrocinium  Epheaimim,  cujue  adeoque  Flaviani  damnationi  palam 
interceuernnt  apostolicae  sodis  legati.  In  iia,  quae  moi  Bequuntur,  per  dnaa 
fere  coluinnae  inde  a  verbis  ln  qua  uaqne  ad  n.  T  Dicat  ergo  in  exemplaribnfl 
brevioris  formae  res  summatim  tantum  constriiiguntuT. 


b,Google 


EPISTOLA   26.  401 

patrum,  secundom  ecclesiasticas  regulas  pro  fide  catholica  et  com-a.  496. 
mmxione  prolatam,  quam  euncta  recipit  Eecleaia,  qnam  maxime  sedes 
apostolica  comprobavit,  ut  dcbuerit  et  potuerit  immntari;  bene  vero 
gestam  synodum  juxta  eupradictum  modum  nova  synodo  nullatenus 
itnmutandam.  Proinde  si  Entychen  fatentnr  haereticum,  male  ge- 
stam  apud  Ephesum  synodum,  qua  est  receptns,  pariter  fatebuntur, 
et  perbene47)  gestam  synodum  Calchedonensem,  qua  Eutyches  vel 
cum  eo  sentientes  talia  sunt  rejecti,  velint  nolintque  consentient; 
atque  ideo  bene  gestam  synodum  novis  exagitationibus  refricari  non 
licuisse  cognoscant.  Qni  si  forsitan  dixerint,  eo  tenore  Ephesinam 
quoque  sy nodum  non  licuisse  mutari ;  rursus  haec  eadem,  quae  supra 
deprompsimus ,  planius  repetita  perpendantur,  id  est:  quia  contra 
fidem,  contra  veritatem  communionemque  catholicam  vereque  Chri- 
stianam  non  recte  sit  gesta  synodus,  legitima  synodo  pro  fide,  veri- 
tete'  -communioneque  catholica  vereque  Christiana  modis  omnibus 
secludenda  est,  et  injusta  synodus  justa  synodo  snbmovenda.  Pro 
fide  autem  et  veritate  et  communione  catholica  hona  synodus 
vereque  Christiana  semel  acta  nulla  nec  potest  nec  debet  novae 
synodi  iteratione  convelli,  Bed  secnndum  bene  gestam  synodum  re- 
cteque  praefixam,  si  quis  ab  ejus  tramite  deviarit,  >  consequenter  ac 
sufficienter  ejns  definitione  plectendus,  meritoque  illius  snbjacet  con- 
stitutis.  Nec„opus  est  per  singulos  quosque  deviantes  jureque  ple- 
ctendos  novas  rursus  synodos  introduci;  qnnm  ex  illius  tramite,  quae 
auctorem  cum  en-ore  damnavit,  quisquis  quolibet  modo,  quolibet 
titulo  cqmplex  ejusdem  fuerit  factus  erroris,  ut  ejus  se  contagione 
polluerit,  competenter  et  particeps  ejusdem  damnationis  exsistat, 
ejusque  poena  pnniatur  obstrictus,  cujus  maluit  inire  consortinm. 

Qaaero  ergo  ab  his,  quid  de  Eutyche  sentiant:  fuissene  haere- 
reticnm,  an  asserunt  non  fuisse?  Si  non  fuisse  contendunt,  quid 
ambagibns  agnnt,  quid  circnitionibus  praestigiisqne  se  contegnnt? 
Palam  se  Eutychianos  esse  pronuntient,  ut  in  ejus  sacrilego  furore 
convictd,  veritaids  molibus  obniantur,  aperteque  <cognoscant,  non 
solum  haec  ipsa  pestis  Entychiana  qnantum  Christiano  dogmati  pro- 
betur  inimica,  sed  quantas  alias  haereses  easque  gravissbnas  in  sua 
pravitate  contineat :  ut  in  quibus  foveis  volutentur,  et  in  quod  prae- 
cipitium  barathrumque  mergantur,  intelligant.  Simul  autem  si  Eu- 
tychen  haereticum  negant,  omnimodis  publicatur,  qnod  ideo  de 
omnibus  Eutychianae  pestd  ■  communicantibus  suppreaso  veluti  hoc 
ipso  errore  contendunt,  ut  nos  per  talium  nominam n),  quod  absit, 
insidias  captiosasque  tendicnlas  in  Eutychetis  insaniam  nitanlur  hi- 


")  Editi  tt  ptr  btnt  gestam,  ...  quod  Eutyches;  canfigantur  ex  msa. 

*")  G1  Q1  Q*  nantitrum,   editi  haminutn.     Moxque  a'  computenlur  corrigeudai 


byGoogle 


402  8.  GELASII  PAPAE 

i.  495.  ducere :  quod  quidem  eiiamsi  non  negent,  sive  scientes  sive  nesciea- 
tes  facere  confutantur.  Sin  vero  et  Eutychen  haeretdcum  negare 
jion  audent,  restat,  ut  contra  catholicam  fidem  non  synodum  nun- 
cnpandam,  sed  conspirationem  potius  perditorum  fuisse  consentiant, 
quae  apud  Ephesum  Eutychete  reducto  perculit  'sanctae  memoriae 
Flavianum,  cunctosque  qui  illic  aderant  sacerdotes  militari  terrore 
compulerit  tanto  sceleri  praebere  consensum.  Atque  ideo  nobis  ne- 
cesse  est  pravam  perversamque  conspirationis  illius  et  latrocinalem 
fuisse  jjerhibeant  actionem,  eamque  debuisse  modis  omnibus  aboleri ; 
et  ideo  justam,  bonam,  veraciter  Christianam  Calchedonensem  syno- 
dum  processisse  definiant  in  his,  quibus  Entychete  depnlso  cum  suo 
fautore  Dioscoro  haeresim  eorum  erroremque  damnarit.  Hanc  ergo 
synodum,  ut  dictum  est,  bonam,  veram,  jnstam  Cbristianamqne 
esse  non  dubitant,  per  quam  illa  noxia  sit  remota.  Perspiciant  ergo 
tandemque  concedant,  qudd  quisquis  ab  ejus  justae  et  Christdanae 
veraeque  synodi  fide,  communione  et  veritate  deviaverit,  vel  ab  ea 
deviantibus  communionem  miscuerit,  sufficienter  atque  competenter 
secnndnm  ipsius  definita  teneatur  obstrictus:  quoniam  mala  synodus 
bona  debuit  submoveri,  bona  vero  synodns  nulla  cansa  est,  eur 
alia  debeat  synodo  retractari,  ne  ipsa  retractatdo  ejus  constitutis 
deroget  firmitatem.  Proinde  qnicunque  congregationis  Ephesinae 
tenentur  affectu,  quid  adhuc  Acacii  tantummodo  nomen  obtendunt, 
et  non  palam  se19)  sectatores  Eutychetis,  qui  illic  reeeptus  fuerat, 
profitentur?  Quod  si  refugiunt,  atque  Eutychen  se  perhibent  exse- 
crari,  simul  ergo  et  Epbesinam,  qua  male  receptns  est,  conspiratio- 
nem  jure  cassatam,  et  Calchedonensem  synodum,  qua  rejectus  est, 
merito  consentient  institutam;  atque  ita  synodum,  qnae  pro  fide 
catholiea  sit  praefiza,  secundum  veterum  formam,  sicut  dictum  est, 
perspicient  novellis  non  potuisse  quaestionibus  ventilari,  sed  juxta  ejus 
tenorem  semel  legitime  Justeque  depromptum  et  jure  probari  recta 
sectantes,  et  sentientes  contraria  refutari.  Quod  sedes  apostolica, 
sicut  decuit,  antiqua  traditione  custodiens,  non  synodum  duxit  ite- 
randam,  sed  in  ejus  praevaricatore  pellendo  hane  eamdem  synodum 
potius  exsequendam. 

7.  Quapropter  si  quis  adhuc  secundum  Calchedonensem  ayno- 
dnm  haec  ab  apostolica  sede  gesta  (eprehendit,  praeter  quod  et  hac, 
quam  superius  adstruximus,  et  multiplici  potest  ratione  convinci, 
multo  magis  tamen  Acacio  non  licuisse  fatebitur  ista  tentare.  Oicat 
er8°>  9°*  ipse60)  synodo  Johannem  secnndae  sedis  antistitem,  qua- 
lemcunque,  certe  catholicum  et  a  catholicis  ordinatum  nec  de  catho- 

")  Ita  0'Q1.  Editi  omittnnt  «,  moiqae  scribunt  prafitentur ,  qui  ...  jvre 
eeittUam  ...  rejecia  eit. 

")  Editi  (6ic.  d1  d*)  omittnnt  ipie, 


3i9ilizedbVG00gIe 


EPISTOLA  26.  403 

lica  flde  et  commnnione  ahquatenna  impetitum,  duxerit  exchiden-  a.  496. 
dum,  et  haeretieum  manifestum  Petrum  sua  quoque  exaecutione 
damnatum  pontifici  catholico  permiserit  aubrogari*1)-,  qunm  etiamai 
reua  manife8tus  esset  Johannes,  poat  eum  saJtera  catholicum  con- 
renisaet  praefici  sacerdotem,  sicut  ipse  quoque  suis  sacris  sanctae 
memoriae  Timotheo  c&tholico  in  Alezandria  faciendum  promisisee 
legitur  imperator.  Qua  sjnodo  tertiae  aedis  episcopnm  Calendionem 
idem  expelli  fecit  Acacius 52),  ac  nihilominus  eidem  Fetrum  tam  hae- 
reticum  manifeBtum,  ut  eidem  palam  nec  se  communicare  praetende- 
ret,  aua  passua  est  dispositione  snbstitui?  Qua  denique  per  totum 
Orientem  synodo  ejecfe  orthodoxis  nullo")  crimine  macnlatU,  pra- 
tos  quosqne  et  criminibus  involutos  ana  prorisione  snpposuit?  Qna 
aynodo  tot  aliena  pri?ilegia M)  nefandus  populator  invasit?  Sed  libri 
non  sufficient,  si  tragoedias  ejus,  quaa  per  ecclesiaa  totdua  Orientia 
ezercuit,  singillatirn 5S)  scribere  moliamnr. 

8.  An  illud  ipaiua  argumentum  nobis  ezistiinant  opponendum, 
quo  facinora  sua  iu  imperialem  nisus  est  jactare  perBonam?  Gur 
igitur  qnando  yoluit,  obatitit  Basilisco  iyranno,  certe  et  haeretico 
vehementer  infesto?  Cur  ipai  imperatori  Zenoni,  quia  palam  Antio- 
cheno  Petro  noluit  communicare,  snam  non  Bubdidit  voluntatem? 
Ecce  potuit58)  et  in  atiia  resultare,  si  vellet !  Sed  ut  ea  qoae  latina 
ezplicanda  snnt  omittamus,  quid"),  quod  ipae  Zenon  imperator  lit- 


")  Ita  G<  Q1.  Edrti  secunduni  0<  0'  tuhrogandum.  Moiqne  Q*  permiiitte  le- 
giliir.  Evagriue  IIT,  13,  ubi  narravit:  qui  JohanneB  leqatui  «tisius  est  Conttanti- 
nopolim,  petiturui  a  (Zenone)  prindpe,  ut  H  forte  epitcopxt  ipsormtt  (Timotlflus) 
vivit  abiitset,  Hceret  civious  Atemandrinil  eum,  quem  vellent,  epitcopum  cKgerc;  ad- 
jungit:  Imperator  lege  lata  sanxit,  ut  pott  morlem  Thnalhei  ie  eiiet  tpitcoput,  auetn 
clerui  et  popuhu  tuii  su/Jragiis  elegiitent.  Hoc  ert  igitur ,  oucd  imperator  ille  Huis 
sacrifi  promiaiaae  nunc  memoratur. 

**)  Ita  O'  Q'.  At  editi  fccit  Ai-ichu:  nihilominus  ciaviem  Petrim...  palamne- 
rcitc  communicare.  Tb  Petrua  Evagrio  III,  16  teate  CaJcAedoneniem  tynodum  pu- 
bltce  anat/iematizasit ;  quat  ret  qiaan  nunciata  essel  Acacio,  non  mediocriter  eum  eon- 
turbatit.    Vide  et  subnexa  (n.  8  et  13),  nec  non  Felicis  II  epistolam  11. 

*■)  Honun  nomina  ac  aedea  Theoph&nes  pag.  207  recenset. 

**)  Non  tantum  hic  uermo  est  de  pracrogativa  seonudae  sedis,  quam  sibi  a 
synodo  Conatentinopolitana  attribntam  et  a  Calchedonensi  auctam  arrogabat, 
aed  de  privilegiia  ordinationnm,  qoas  metropolitanis  per  Orientem  nnlla  synodo 
concedente  auferebat. 

»)  Editi  siyillalim  ...  czdstiment. 

**)  Q'  potuit  etiam  alHt,  Q1  potuit  c.t  aK4i.  Eum  non  tantnm  obstitiaae  pro  le, 
aed  et  monaehoi  et  populum  itrbit  regiae  adversus  Ratilisnim,  iU  qui  kaeretlau  enet, 
cancitatse,  Evagrins  IH,  7  Zaoharia  quodam  aactore  tr&dit.  Mox  Q1  post  eellet 
addit:  An  mn  apottolut  dicit ,  non  tohan  qui  faviunt,  ttd  et  qid  mmcntimt  facitn- 
Ubut,  rcatu  pariter  tunt  irretiti?    Sed  ut  etc.    Etdam  in  his  seqmmur  G1. 

•-•>)  Editi  quidquid  ipte.  Moz  Q"  rtcla,  Q1  conicribil.  Gelasina  tura  Zenonis 
tnm  Aeacii  litteras  hic  memorat,  qnas  legatis  Miaeno  et  Vitali  poat  praevaai- 
cationem  redeuntdbua   ad   Felicem   dedemnt,   de   qnibns  in  notitia  epist^larum 


dbyGoogle 


404  S.  GELASII  PAPAE 

l  495.  teris  suia  profitetur,  cuncta  sese  ex  Acacii  gessisse  consilio,  uec 
hoc  eum  fallere  litteris  snis  ipse  pariter  testatur  Acsrcius,  qui  et 
enm  niliilominus  universa  recte  gessisse  conscripsit,  et  suo  consilio 
haec  eadem  gesta  non  tacuit?  Quasi  vero  tantum  in  Alexandrini 
Fetri  communione  Acacius  praevaricator  exstiterit,  et  non  in  omni- 
bus,  quos  vel  fecit  (lepulsis  catholicis  pontificibus  tamquam  tvrannus 
ecclesiis  quibusque  praeponi,  vel  taliter  praepositis  perversa  com- 
munione  permixtus  est;  qui  hoe  ipso  secundum  canones  fuerant  ab 
ecclesiastica  communione  pellendi,  quoM)  se  passi  sunt  successores 
vivis  sacerdotibus  adhiberi !  Quis  autem  non  perspiciat  Christianus, 
quod  catholicis  pontificibus  propria  sede  dejectis  non  nisi  haeretici 
potuerint  introduci?  Quibus  tamen  cunctis  vel  auctor  fnit  Acacius 
subrogandis,  vel  subrogatis  comtnunicator  accessit,  his  utique,  qni 
a  communione  haereticorum  nullatenus  discrepabant.  Gur  ergo  vel 
quum  haec  fieri  videret  Aeacius,  non  sicut  sub  Basilisco  jam4»)  fe- 
cerat,  ad  apostolicam  sedem  referre  curavit,  ut  si  solus  ipse  non 
poterat,  junctis6")  cnm  eadem  consiliis  atque  tractatibus,  apud  im- 
peratorem  possent  quae  religioni  competerent  allegari?  Nam  si  6a- 
siliscus,  ut  dictum  est,  tyrannus  et  haereticus  scriptis  apostolicae 
Bedis  vehementer  infractns  est  et  a  plurimis  revocatus  excessibus, 
quanto  magis  legitimus  imperator,  qui  se  catholioum  videri  volebat, 
potuit  cum  apostolica  sede  cunctorum  quoque  pontificum  moderata 
suggestione  mitigari ;  praecipue  quum  ejusdem  Acacii  esset  specialis 
fautor  et  amator,  et  qui  litteris  suis  tam  ipsum  Acacium  quam 
sanctae  memoriae  papam  Simplicium  magnis  laudibus  extulisse81) 
doceretur,  quod  haereticis  constantissime  restitissent.  Gur  tanto  tem- 
pore  Acacius  inter  ista  conticuit,  nisi  quia  praepediri  nolebat  ulla- 
tenusx  quae  pro  haereticis  desiderabat  impleri? 


non  exstftDtium  Felicis  II  n.  VTII  et  IX  egimue  His  coacinit  et  Ev&grius,  qtri  ubi  lib. 
3  c.  12  enarravit  Zenonem  jussisse,  ut  Alexundrina  tedes  Petro  rettitueretur,  dum- 
modo  ille  Henotico  suo  subscriberet  et  Proterianot  in  coiammiojfem  tutcipere  aoluit 
tet,  utatim  initio  c.  13  hanc  dispofiiliouem  consiUo  Acadi  rogiae  urbia  episcopi 
factani  testatur.  Immo  Henoticum  ipaum  ab  Acacio  dictatum  esse  fama  erat, 
ut  Theopbanes  pag.  203  memoriae  mandavit. 

lB)  Ita  G1  Q1;  editi  quod,  moxque  quia  communioni  (Q1  quia  a  communione). 

M)  Ad  Acacii  rdationem,  quam  Simplicius  epist.  7  n.  1  mcmorat,  respicit. 
De  qua  relatione,  quae  in  notitia  non  eiretantium Simplicii  scriptorom  n.VIob- 
servata  sunt,  recole. 

u)  Ita  editi  comG1  Q1  d1.  D1  cunetit  cuot  eodcm  et  omittit  potsent,  unde  d' 
cunctorwn  ...  aUegarentur,  O1  conjunetit  —  allegarentur.    Mox  Q1  tnfectus. 

")  G'  cnm  editts  extulitset  doceretur  ...  rettituittet ,  unde  a'  cum  Q1  Q*  no- 
stram  lectionem  praetulisse  videtur;  d*  cum  mss.  brev.  form.  extulisset  quod.  Ad 
eumdem  Utterarum  Zeuonis  locum  respiciens  Felii  TI  epist.  2  n.  4.  Acacio  proe- 
cipit,  ut  eidem  imperatori  scripta  illa  offerat,  quibus,  inquit,  decettorem  meum 
cxtmia  laude  suttuiit,  eo  quad  kaeretlcam  tyrannidem  ncritatis  auertione  confoierit. 
Sdiptorum  eornmdem  rursum  Felix  meminit  epist-  1  n.  6, 


3i,«izSdb,Google 


9.  Ponamus  tamen,  etjamsi  radla  synodus  praecessisaet,  cujus  apo-  a.  i95. 
stolica  sedes  recte  fieret  exsecutrix,  cum  quibus  erat  de  Acacio  synodns    , 
ineunda?  Numquid  cum  his,  qui  jam  participes   tenebantur  Acacio, 

et  per  Orientem  totum  catholicis  sacerdotibus  violenter  exclusis  per- 
que  essilia  diversa  relegatis,  socii  evidenter  exsistebant  communionis 
externae,  prius  se  ad  haec  eonsortia  transferentes,  quam  sedis  apo- 
stoh'cae  acita  consulerent?  Cum  quibus  ergo  erat  synodus  ineunda? 
Gatholici  pontifices  fuerant  undique  jam  depulsi,  solique  remanse- 
rant  socii  perfidorum,  cnm  quibus  jam  nec  licebat  habere  conven- 
tum;  quia  moris  ecclesiastici  omnino  non  esset,  cum  his,  qui  pollu- 
tam  communionem  tenerent  permixtamque  cum  perfidis,  ulhim 
miscere  concilium,  propheta  quoque  dicente:  Non  sedi  m6S)  concilio  JJtJjJ. 
vanitatis  et  cum  iniqua  gerenlibus  non  introibo,  odivi  congregationem 
malignorum  et  cum  impiis  non  sedebo.  Ptecte  igitur  per  Calchedo- 
nensis  synodi  formam  hujusmodi  praevaricatio  repulsa  est  potius, 
quam  ad  concilium,  quod  nec  opus  erat  post  primam  synodum  nec 
cum  talibus  babere  licebat,  adducta  est.  Nam  et  quid  ageretur  de 
fide  catholica,  si  intelligere  voluissent;  ignorare  non  poterant,  quum 
viderent  catholieos  pontifices  nulla  synodi  discussione,  nullo  concilio, 
praecipue  quum  novos  causas  esse  perpenderent,  toto  Oriente  de- 
pelli;  et  ceteri  quid  caverent,  ex  illorum  discere  qnalitate  potuissent. 
Restat  igitur,  ut  illius63)  partis  eos  fuisse  sit  clarum,  cui  se  post 
tot  experimenta  dederunt,  meritoque  ab  apostolica  sede  ceterisque 
catholicis  non  jam  consulendi  erant  potius,  sed  notandi. 

10.  Risimus  autem,  quod  praerogativam  volunt  Acacio  compa- 
rari,  quia  episcopus  fuerit  regiae  civitatis.  Numquid  apud  Medio- 
lanum,  apud  Ravennam,  apud  Sirmium,  apud  Treviros  multis  tem- 
poribus  non  constitit  imperator?  Numquidnam 64)  harum  urbium 
Bacerdotes  ultra  mensuram  sibimet  antiquituB  deputatam  quidpiam 

")  Q<  cum  eoncilio  et  omittit  odivi  —  tedebo.  Moi  editi  viderant.  Sequimur 
0'Q'. 

M)  Q1  Q*  Wta  esse  (Q1  eos  futsse)  kaereseot  tU  ctarum.  Moi  editi  experimcnla 
dediderunt.  Theophanes  pag.  207  observat,  oranes  illoa  episcopoB  dignitate  sua 
motos  eufle  eo  quidem  obtentu,  quod  tyrarinia,  qui  iit  Zeuonem  rebeliaverant, 
favorem  coutulissent  (id  porro  eat,  quod  Gelasius  noeas  cautat  nulla  synodo  an- 
tecedente  discuBBas  vocat),  re  autem  vera,  quod  Henoticum  rejecissent.  Cui  ob- 
BBrvationi  statim  adjungit:  Petrut  autem  Fullo  AntiocMam  ingrestui,  mttUa  ne- 
fanda  perpetravit,  ut  puta  tynodi  (Calchedonenaia)  exseeraiiones,  episooporum  ab- 
rogationet,  noxiorum  intrutiones,  ardinationet  illegitimat  et  hit  ttmttia. 

**)  Q<  Q*  Numquid  jam  harum.  Ab  Alezandro  Antioeheno  aiitisfdte  Jnnocen- 
tiuB  olim  conBultus,  utrum  divieia  imperiali  judicio  provtnciis,  ut  duae  metropoles 
flant,  tic  dito  metropoliiam  epiicopi  debeant  nominari,  reepondit  epist.  24  n.  2:  Non 
eite  e  re  visum  eit,  ad  mobilitatem  necessitatvm  mundanantm  Dei  Eccletiam  commutari 
honoretque  attt  dhitiones  perpeti  etc.  Huic  decreto,  quod  etiam  omnem  in  eccle- 
Biasticis  ordinibus  commutationem  solo  rerum  saccularium  intuitu  cxcludit,  con- 
eentaneiiE  est  Calchedonensis  can.  12. 


^igjtizedbvGOOgle 


406  S.  QELASH  PAPAE 

».  495.  suis  dignitatibus  usurparunt  ?  Numquid  Acacius,  ut  Johannem  qua 
lemlibet  hominem,  catholicum  tamen  a  catholieis  ordinatum,  de 
Alexandria  excluderet,  Petrumque  iu  haereai  jam  detectum  atque 
damnatum  absque  aedis  apostolicae  consultatione *5)  reciperet,  aiiqua 
synodo  saltem  illic  habita  hoc  audacter  arripuit?  Ut  Calendionem 
de  Antiochia  pelleret,  hsereticumque  Petrum,  quem  ipse  quoque 
damnaverat,  absque  notitia  sedis  apostolicae  rursus  admitteret,  ali- 
qua  synodo  id  fecisse  monstratur?  Si  certe  de  dignitate  agitur  civi- 
tatom,  secundae  sedis  et  tertiae  major  est  dignitas  sacerdotum, 
quam  ejus  ciritatis,  quae  non  solum  inter  sedes  minime  numeratur, 
Bed  nec  inter  metropolitanorum  jura  censetur.  Nam  qnod  dieitJR 
regiaem)  civtiatis,  alia  potestaB  est  regni  saecularis,  alia  ecclesiasti- 
carum  dintributio  dignitatum.  Sicut  enim  quamvis  parra  civitas 
praerogativam  praeseutis  regni  non  minuit,  sic  imperialis  praesentia 
mensuram  dispensationis  religiosae  non  mutat.  Sit  clara  vele')  nrbs 
illa  potestate  praesentts  imperii,  religio  sub  eodem  tunc  firma,  tunc 
libera,  tunc  prorect»  consistit,  si  potius  hoc  praesente  propriam 
teneat  sine  ulla  perturbatione  mensuram.  Postremo  ai  sibi  de  im- 
peratoris  praesentia  blandinntur,  et  inde  putant  Const&ntinopohtanae 
civitatis  episcopis  potiorem  fieri  posse  personam,  audiant  Mareianum 
ejusdem  principem  eivitatis,  poateaquam  pro  augmento  urbis  ipsius 
sacerdotis  intercessor  accedens  contra  regulas  obtinere  nihil  potuit, 
sanctae  memoriae  papam  Leonein  summis  landihus  prosecutum,  quod 
canonum  regulas  riolari  nulla  fuerit  ratione  perpessus.  Andiant 
Anatolium  ejusdem  aedis  antistitem,  clerum  potius  Constantinopoli- 
tanum  quam  se  tentasse  talia,  confitentem,  atque  in  apostoHci  prae- 
suhs  totum  dicentem  positum  potestate:  ipsum  beatum  papam  Leo- 
nem  sedis  apostohcae  praeaulem,  cujus  synodus  Calchedonensis 
anctoritate  firmata  est,  quidquid  ultra,  quam  ab  eodem  pro  fide  et 
commuiuone  cathohca  atque  apostohca  ilhc  agendum  constaret  esse 
delegatum,  per  occasionem  congregationis  ilhus  praeter  Nicaenos 
canones  nora  videretur  actione  tentatum'6),   competenti  refutatione 

")  Julius  Opist,  1  n.  22  Romanc  episcopo  nominatun  in  ecclesiam  Aleian- 
drinam  speci&le  jus  consuetudine  firmatum  vindicat,  adeo  ut  ejus  episcopus  iito 
inconsiUto  judicari  nj^i  debeat. 

**)  Ita  G1  Q1  cum  D  N»  d*;  rulgati  omittunt  regiae  cititati*. 

")  Vulgati  elara  urbt ...  retigio  tunc  sub  tadtm  flrma,  contra  O1  Q1.  Mos  ea, 
qnae  a  verbis  Postremo  »i  tuque  ad  n.  11  uequuntur,  in  msa.  brev.  form.  desunt. 
Quae  ibidem  memorantur  Marriani  et  Anatoiii  epiatolae,  inter  LeotmW  innt 
epiet.  110  et  182. 

u)  Hic  notatnr  Calchedonengu  concilii  can.  28,  cui  apOBtolicae  Bedis  legati 
act.  16  reclamarnnt,  utpote  post  ipsoram  ac  judioum,  qui  srnodalibus  gesfaa 
interfueraiit,  disceasum  ae  praeter  canones  eceletiaitlcot  et  dUeipliaam  edito,  ut 
ip«i  loquuntur  (Harfl.  coU.  conc.  11,626).  Ex  hoo  aotem  Gelasii  Ioco  Facuudua 
raanifextum  esse  putat,  ea,  quibus  Jieo  quaedam  Calchedonensis  synodi  gesta 


>vGoogIe 


EPISTOJUA  26.  407 

vacuasse:  eaque  nibilominus  etiam  sub  sanctae  memoriae  papa  Sim-  a.  495. 
plicio  legatum  sedis  apostolicae  sauctae  memoriae  Probum  Canusinae 
urbis  episcopum,  Leone89)  principe  tunc  petente  praesente,  docuisse 
nullatenus  posse  tentari,  neque  his  prorsus  praebuisse  conseusum. 
Atque  ideo  non  ad  civitatis  cujuslibet  respiciant  qualitatem,  sed 
modum  dispensationis  ecclesiasticae  pafcerna  traditione  nrmatum  ■ 
convenienter  observent. 

11.  Dicatur  autem  de  Alexandrino  et  Antiocheno  episcopis, 
cerids  es  causis  principem  magis  illa,  quae  gesta  sunt,  non  Aca- 
cium  praecepisse.  Sed  principi  Christiano  decuerat  suggerere  sacer- 
dotem,  maxime  cujus  familiaritate  et  favore  fruebatur,  salvam  fore 
de  ejusdem  injuria  contumeliaque T0)  vindictam,  tantum  nt  Ecclesiae 
Bineret  Christianus  princeps  regulas  custodiri ;  quia  et  nova  in  utro- 
que  pontifice  causa  esset  exorfca,  et  novam  discussionem  consequen- 
ter  inquireret,  et  sicufc  semper  esset  effectum,  divinae  pariter  leges 
humanaeque  censerent,  ut  sacerdofcali  concilio  de  sacerdofcibus  judicia 
provenirent,  non  a  saeculari  viderentur  qualescunque  tpontinces,  etsi 
errore  hutnanitua  accedente"),  non  tamen  religionem  ullatenus  ex- 


improbavit,  eontra  Conttantinopolitani  epiecopi  ambitionem,  non  contra  tententiam 
tuper  epittolam  Ibae  prolatam  dicta  eBse.  Id  vero  unum  palarn  et  aperte  rejicit 
Leo,  quod  praeter  Nicaenos  canones  ilii  tentatum  fuit.  Nec  aliquid  aniplius  hic 
Gelasius  meniorat.  Sed  ex  hoc  Facundi  loco  coniici  manifeate  arbitramur, 
auctius  epistolae  hujus  exemplar  authenticum  habendum  esse.  Siquidem  tesid- 
monium  Gelarianum  qnod  laudat,  integrum  in  eo  exstat,  quum  vis  prima  ejua 
verba  reperire  nt  in  altero. 

*•)  BaroniuE  hujus  loci  auctoritate  ad  annum  467  observat,  Leonem  impera- 
torem,  qunm  neque  a  Leone  papa  neqne  ab  ejus  sucoessore  Hilaro  obtinere 
valuifiset,  ut  rata  haberent  Calchedouensis  syuodi  de  Couatantinopolitanae  ec- 
clesiae  privilegiis  decreta,  hoc  a  Simplicio,  statim  atquc  eorum  locnm  adeptua 
est,  conatum  esse  impetrare ;' eaque  de  causa  missum  esse  amox  dictopapale- 
gatum,  qni  peidtifl  consensum  praeberi  non  poeee  edoeeret. 

TO)  Zeno  et  Johannem.  Alexandrinum  et  Calendionetn  Autiochenum  sibi  in- 
jnriosos  et  contumeliosos  exstjtisse  querebatui,  et  hnnc  quidem  ot  perfidum  et 
inimicis  suia  derinctnm,  illum  vero  ut  perjurum  et  sacramenti,  quo  se  coram 
ipso  obligarat,  violatorem.  Num  aequa  esset  illius  expostulatio,  non  expendit 
Gelasius,  sed  hanc  svnodi  cognitioni,  ut  Ecdesiae  regulae  postalabant,  servan- 
dam  fuisse  adstnrit. 

")  In  quibusdam  mss.  accidente.  Deinde  in  sltero  mn  lamen  contra  reKgio- 
nem.  Accesniono  partdcolae  contra  sententia  efflcitnr  Qelasti  meuti  contraria. 
Frimnm  enim  asserit,  sacerdotes  a  saecularibus  mmime  judicandos  eaw.  Deinde 
exceptionem  adjungit,  modo  eorum  culpa  leligionem  non  excedat,  hoc  est,  re- 
ligtonis  finibus  contineatur.  Et  haec  quidem  conceptio  consentanea  est  princi- 
pnm  edictis.  Nam  Theodosius  junior  apud  Sirmondum  app.  cod.  Theod.  cap.  3, 
ubi  edixit:  habent  iili  judices  tuot,  nee  gyidguam  kit  pubiieit  eommune  cum  legibut; 
BUbjicit:  quantum  ad  causaftamen  eccletiatticat  pertinet,  guat  decet  epitcopali  aueto- 
ritate  decidi.  Ita  inteOige&dam,  et  quod  s.  ITartinus  apud  Treviros  constitutus, 
Severo  Sulpicio  hist  n,  50teste,  Maximo  imperatori  ajebat,  novumetteet  inaudi- 


>vGoogIe 


408  8.  OELASII  FAPAE 

a.  495.  cedentes,  potestate  percelli.  An")  et  haec  juxta  rationem  prineipi 
suggerenda  non  erant?  Regiae  civitatis  honore  sublimis,  si  factus 
erat  ille  regia  civitate  snblimior,  tanto  magis  in  his  suggerendis 
debuit  esse  constantior.  gi  autem  in  his,  quae  pro  religione  fuerant 
exserenda,  exstitit  contemptibilifl  atque  despectus,  et  aut  segnis  aut 
nduciam  non  habens  intimandi;  in  quo  per  regiam  civitatem  major 
effectus  est?  An  ut  per  ea  suae  praeraricationis  exerceret  potiua 
tyrannidem,    quam    causas  religionis  legitime   procuraret?    Nathan 

"ta*? '  propheta  palam  publiceque  in  facie  regi  David  et  commissum  pro- 
nuntiavit  errorem,  et  ipsum  commisisse  non  tacuit,  et  confessione 
correctum  conseqnenter  absolvit.  Beatae  memoriae  Ambrosius,  Me- 
diolanensis  sacerdos  ecclesiae,  majorem")  Theodosium  imperatorem 
a  commnnione  publice  palamque  suspendit,  atque  ad  poenitentiam 
redegit  regiam  potestatem.  Beatae  memoriae  papa  Leo,  sient  legi- 
tur,  imperatorem  Theodosium  juniorem  Ephesino  latrocinio  libere 
coarguit  excedentem.  Sanctae  memoriae  quoque  papa  Hilarus  An- 
themium  imperatorem,  quum  Philotheus  Macedonianus  ejns  familia- 
ritate  suffultus  diversamm  conciliabnla  nova74)  sectarum  in  TJrbein 
vellet  inducere,  apud  beatum  Petrum  apostolum  palam,  ne  id  fieret, 
clara  voce  constrinxit  in  tantum,  ut  non  ea  facienda  cum  interposi- 
tione  sacramenti  idem  promitteret  imperator.  Sanctae  memoriae 
nihilominus  papa  Simplicius,  et  post  eum  sanctae  memoriae  papa 
Felix,  non  solum  Basiliscum  tyrummm,  sed  etdsm  imperatorem  Ze- 
nonem  pro  iiadem  ipsis  excessibus  auctoritate  libera  saepius15)  in- 


tum  nefat,  ut  camam  Eccleiiae  judex  taevuti  judkaret.  Qnaenam  autem  causa 
ecclesiastica  diceretur„  Ambrosiiis  epist.  21  ad  Valenldnianuni  juniorem  n.  2  ex- 
plicat,  ubi  Valentimani  I  laudat  edictum,  quo  samdt,  tn  eauia  fidei  vci  cceictia- 
lliei  alicujui  ordinii  eum  judicare  debere ,  qui  nec  munere  impar  slt  nec  jure  dissi- 
buHi,  noc  est  Ambroaio  interprete:  lacerdotei  de  lacerdotibui  voluit  judicare.  Quin 
etiam  ii  aliat  quoque  argueretur  epiicopus,  et  morum  euet  cxaminanda  cauin,  etiiaa 
haee  voliiit  ad  epiicopale  judichtm  pertinere.  Ad  moret  autem  attmebat  JohanniB 
et  Calendionis  causa,  aec  depoaitionis  poena  niai  episcopali  judicio  plecti  pote- 
rant.  Vide  epistolam  aequentem  n.  9  et  10,  et  quae  ad  epiutolam  23  observavi- 
mus  recole. 

")  Sic  Q*,  nisi  quod  juita  ratione,  ubi  magis  placet  cum  ceteria  juxia  ratio- 
nem.  Afc  editi  cnm  G'  Q'  An  adkuc  (Q1  adhee)  jusia  ratione  prineipi  luggertnda 
non  erat.     Deinde  iidem  illa  regia,  moxque  Q1  Q'  quae  religione. 

")  Editi  majori  Thcodotio  conmtmionem;  emendantnr  ex  mss.  Q'  Q*.  Iterum 
haec  omnia  a  verbia  Beatae  memoriac  Arnbroiius  usque  ad  manifettum  est  in  mas. 
brev.  form.  deaunt. 

'")  Abest  nova  a  Q*.  Id  powo  anno  467,  qui  Authemii  imperatoris  primue 
et  Ililari  papao  pootremus  fuit,  contigerit  necesse  eat. 

**)  Hoc  ita  eat  intelligendum,  ut  Baaihscum  quidem  tyrannum  solua  Simpli- 
ciua  semel  epist.  3  increparit,  Zeuouem  vero  imperatorem  quum  idem  Simplieias 
tum  Felix  saepius  coarguerint  ita  tibera  auctoritate,  ut  modestia  et  reverentia, 
qua  principea  alloqui  decet,   non  deeaaet.     Qui  autem  illorum  ad  Zenonem  lit- 


>vGoogIe 


EPISTOLA  26.  409 

crepasse  noscnntur ;  flectiquc  potuisset ,  nisi  Constantinopolitani  a.  495, 
praesulis  accenderetur  instinctu,  qui  partiteps  externae  communionis  . 
cffectns,  necessario,  in  quod  inciderat,  jam  fovebat,  malens  in  suae 
praevarieationis  obatinatione  persistere,  quam  curandus  ad  salubria 
remeare,  sicut  ipse  rerum  probavit  eventus.  Ecce  nuper  Honorico'8), 
regi  Vandalicae  nationis,  vir  magnus  et  egregius  sacerdos  Eugenius 
Carthaginensis  episcopus  multique  cum  eodem  catholici  sacerdotes 
constanter  restitere77)  saevienti,  cunctaque  extrema  tolerantes  ho- 
dieque  persecutoribus  resistere  non  omittunt.  Nos  quoque  Odoacri 
barbaro  haeretico  regnum  Italiae  tunu  tenenti,  quum  aliqua  non  fa- 
cienda  praeciperet78),  Deo  praestante  nullatenus  paruisse  mani- 
festum  est.  Hic  autem  vir  bouus  Acacius  et  sacerdos  eximius  in 
tautum*se  et  suggerere  potuisse  monstravit  et  noluisse  deprompsit, 
immo  favisse  patefecit,  ut  et  imperator  cuncta  se  ex  ejus  gessisse 
consilio  non  taceret,  et  ipse  imperatorem  magnis  praeconiis  elevaret 
ista  f acientem ;  seseque  prodidit  his  agendis  rebus  fuisse  participem. 
12.  Sed  esto,  Calendion  imperatoris  nomen  abstulerit79),  Jo- 
hannes  principi  mentitus  fuisse  jactetur;    quae  tamen  quum  novae 


teras  jam  laudataa,  quae  hic  dicuntur,  cum  epist.  48  et  44  Leonis  ad  Theodo- 
sium  contulerit,  in  eo  quod  prozime  ansertnm  eat,  Theodosium  scilicet  a  Leono 
libere  fuisae  correptum,  tiibil  tuki  deprehendet,  nedum  id  cum  Queenello  falsis- 
rimum  ceuseat. 

K)  Legendum  Hunerico;  tum  Q1  Q*  regi  Wandatonan.  Ab  hoc  rege  anno  483 
Maji  20  die  Eugenio  Carthaginonai  traditum  eat  edictum,  ciii  ille  praesul,  muJ- 
tique  cum  eo,  uon  cedendnm  ratus,  eznlium  cum  sociis  variasque  aerumnas  pati 
maluit,  ut  ei  Vicfcoris  Vit.  lib.  2  n.  13  bb.  notum  eet.  Quamvis  autem  Hnnerico 
anno  484  exstincto  Ountamondus  seu  Gontabondus  ejus  successor  cum  catholicis 
mitius  cgerit,  eos  tamen  vexare  haeretici  episcopi  non  desistebant. 

")  In  vulgatis  retitterent,  in  maa.  retitlere,  G1  coniiitere,  QL  egregiui  tacerdoi 
cnmtanter  retittere  laevienli.     Oratdonis  aeriea  manifeste  postulat  rettitere. 

'<)  Odoacer  aliqua  non  facienda  praecepit,  quum  anno  483  proxime  post  eii- 
tum  Simplicii  papae  scriptura  data,  quae  auno  602  in  coneilio  Romano  sub 
Symmacho  recitata  est,  interdici  conatituta  capitia  poena  voluit,  ne  sine  ipsius 
consultatione  Bomani  pontiiicia  fieret  electdo,  neve  futuro  pontifici  ac  secuturifl 
ullum  ecclesiae  praedium  alienandi  potestas  essct.  De  hac  scriptura  quominus 
hic  loqui  Gelasius  intelligatur,  nihil  vetat,  majrime  quum  illam  tum  ratam  nou 
fuisae  sequentiam  poutificuni  electiones  ac  praedictae  synodi  aub  Symmacho 
acta  fidem  faciant,  neo-  duhitare  noa  ainant,  qaae  habemus  Felicis  II  gesta,  quin 
tunc  temporis  Gelaaio  praecipuua  in  clero  et  in  Ecclesiae  negotiis  locus  fuerit 
Ita  etiam  compositua  eat  illius  aermo,  ut  quod  non  aolua,  aed  quod  cum  aliis 
clericia  feciaaet,  memorare  videatur.    Vide  apud  Symmachum  epist.  6  n.  4. 

n)  Hoc  est:  e  diptyckii,  ut  ei  his  epistolae  27  sequentis  n.B  colligitur:  AW 
quid  Omnei,  quot  meinoravimus,  episeopi  iraperalori  meniiti  tunt,  numquid  omnei  im- 
peratorii  nomen  ex  diptychii  abstulerunt?  Horum  igitur  criminum  postremum' 
Calendioni,  primum  Johanni  affingebant.  Ideo  autem  CalendioD,  ut  Evagriua 
lib.  3  cap.  16  scribit,  Zenoni  in  odium  venit,  quia  Illi,  Leontii  et  Pamprepii,  qui 
advenus  Zenonon  tyrannidem  tumpserunt,  parlcs  fovisse  cxislimabatur,  vel  potius, 
ut  observat  Liberatua  cap.  18,  praetexebatur. 


3i9inzedbBGoogIe 


410  8.  GBLA6H  PAPAE 

a.  495.  eesent  causae,  nova  debuit  ccclcsiastica  provenire  discussio.  An  qui 
'«  in  hominem  imperatorem  peccaase  dicsbantur ,  nulla  ihterveniente 
synodo  dejici  debuerunt,  et  in  Deum,  qui  sumnms  et  verus  est  im- 
perator,  Acacium  delinquentem  sinceramque  communionem  divini  sa- 
cramenti*0)  studentem  miscere  cum  perndis,  secundum  synoduni,  qna 
haec  est  daninata  perfidia,  non  oportebat  expelli?  Quid  de  innumeris 
per  totum  Orientem  catholicis  sacerdotibus  propria  sede  depulsis,  et 
indubitanter  haereticis  introinissis  ?  Novae  certae  erant  causae;  et 
bis  consequenter  nova  synodus  debebatur.  Our  tunc  non  venit  in 
mentem,  ut  in  talihus  causis  peteretur  a  principe  saltem  quaiiscun- 
qne  synodus  celebranda;  ut  quocunque  vel  colorato  judicio  traditio- 
nis  ecclesiasticae  passim  pontifices  viderentur  excludi81),  non  solum 
qnarumcunque  urbium  sacerdotes,  sed  metropolitani  incunctanter 
antistites?  His  omnibus  quum  non  restitit  suggestione  qua  potuit, 
consensit  Acacius,  communicando  cunctis,  qui  in  catholicorum  loeuro 
Rom.  haeretdci  fuerant  subrogati.  Apostolus  autem  dicit,  non  solum  qui 
'  '  faciunt,  sed  etiam  qui.  consentiuni  facieniibus ,  reos  indubitanter 
adscribi.  An  haec  licuit  saeculari  potestati,  et  actis  talibus  Acacio 
consentiente82)  absque  ulla  synodo,  quam  ipsa  rerum  novitas  exige- 
bat,  absque  sedis  apostolicae  consultatione  perficere;  et  sedi  aposto- 
licae  non  licuit,  secundum  tenorem  synodi  Calchedonensis  in  veteri 
utique  causa  et  veteri  constituto  juxta  defmitionem  damnata,  inimi- 
cis  synodi  Oalchedonensis  Acaciunf  communicantem  a  aua  commu- 
nione  depellere? 

13.  Sed  inqninnt:  Acacius  principi  obviare  non  potuit.  Cur  Basi- 
lisco,  quia  voluit,  obviavit?  Cur  ipsi  Zenoni,  ne  palam  Petro  Antio- 
cheno,  quamvis  latenter88)  hoc  fecerit,  communicare  videretur,  non 
commodarit  assensum?  Ecce  resultanti  non  institit  imperator,  ecce 
vim  nolenti  non  intulit,  ecce  refugienti  contagia  manifesta  concessit!' 
Postremo  cur  tanto  tempore,  quum  ista  gererentur  vel  gerenda  co- 
gnosceret,  non  ad  sedem  apostolicam,  a  qua  sibi  curam  illarum 
regionum  noverat  delegatam,  referre  maturavit?  Sed  prius  laudator 
factus  est  ipse  gestorum,  quam  vel  praemoneret  talia  esse  tentanda, 
vel  ne  tentarentur  obsisteret,  sicut  sub  Basilisco  jam  fecerat.  Cur 
illis  ceteris  communicare  consensit,  qui  depulsis  catholicis  sacerdo- 
tibus    indnbitanter    haeretici   singulis    urbibus   fuerant    substituti  ? 


■*)  QuatemiB  videlicet  in  Bacramenti  bcu  aacriflcii  dirini  celebrattone  Petri 
perfidi  ao  damnati  nomen  recitari  studet.    Mox  Q1  per  lotum  orben  catholicis. 

")  Q1  Q1  exciuti,  vulg.  cum  Q'  eaxtutU. 

■*)  Q1  cotueittient*.  Mox  D1  N'  Q1  Q*  julta  definilione  damnatum  (Q1  justa  de- 
firdtionem  damnata). 

u)  IHud  lalenter  epietola  sequ.enB  ti.  6  explicat,  quia  acilicet  Acacius  non  pOT 
eb  ipium,  sed  per  Petrum  Alexandrinum  cum  Antiocneno  communicabat.  Moi 
Q1  non  resittit  reiultanti  wtperalor. 


>vGoogIe 


EPISTOLA  26,  411 

Postremo  ille  defuit  suis  partabiut,   et  quae8*)  sacerdoti   catholico  n. 
competerent,  agere  fastidivit;  ideo  sedes   apostolica,   quod  ad  eam- 
dem  pertinebat,  vel  potuit  vel  debnit  praeterire? 

14.  Quolibet  igitur  modo  haereticorum  complicem  refutavit85), 
et  consortem  communioniB  extern&e  a  sua  communione  dimovit;  nec 
opus  fuit  novaisynodo,  qnum  veteriB  constituti  sufficienter  hoc88) 
forma  praescriberet;  nec  opus  fuit,  ut  haec  scienda  Orientis  epi- 
scopiB  intimaret,  quos  ex  expulsione  catholicorum,  quae  agebantur 
in  cansa  fidei,  non  ignorasse  manifesttun  est,  et  communicando 
haereticis  subrogatis  facto  tali  consensisse.  Nbn  dubium  est  etiam, 
cum  externae  communionis  effectis  nec  potuisse  nec  debuisse  sedis 
apostolicae  scita  tractari.  Ecce  agnoverunt  in  eorum  professione, 
qui  conetantissime  perdurarunt,  quid  fidei  communionique  catholicae 
deberetur.  Eece  agnoverunt,  quemdadmodum  a  talibus  recedendo, 
immo  talibus  contraria  moliendo,  a  fide  et  communiou£  catholica 
deviarit  Acacius,  seque  pariter  cum  eodem  errori  subdiderint.  Ecce 
agnoverunt,  quam  justis  ex  causis  pro  fide  et  communione  catholica 
atque  apostolica,  cui  et  illi  qui  in  ea  perstiterant  congruebant,  et 
illi  qui  perstantibus  obviabaut,  ab  eadem  docebantur  alieni,  sedis 
apostoucae  auctoritate  sit  remotus  Acacius,  (ad  cujus  praecipue  vo- 
catus  ezamen  vel  venire  vel  mittere  non  curavit,  ut  se  de  his  omni- 
bus,  ut  confidebat,  absolveret),  ejusque  pariter  quicunque  eomplices 
exstiterint.  Atque  ab  illa  raerito  cum  his  communione  discretus, 
a  qna  se  ipse  primum  cum  suis  consortibus  a  catholicia  pontificibua 
discrepando  cognoscitur  separasse:  jureque  sententiam  ille  damna- 
tionia  excepit  ceteris87)  consortibns  promulgandam ,  qui  solus  pro 
bmnibus  suis  consortibus  in  communionem  se  recidisse  perfidiae  ad 
apostolicam  sedem  missis  litteris  est  professus.  Oui  Acacio  si  com- 
municaverant  Orientales  episcopi  anteqaam  huc  referret88),  pari 
utique  reatu  sine  dubio  probabantur8*)  involvi,  jureque  per  iliiim 
transgressionis  sententiam   susceperunt  tamqnam  factd  cnm  eodem 


■*)  Ita  G1  et  Tulgati,  tiisi  qnod  hi  iu  sequentibua  ad  eadem,  d*  antem  agere 
non  curavll  ...  ad  tan '  ptrtinebat  legant.  »*  seo.  buob  codices  et  Q1  guod  tacer- 
doti  ...  eompetertl  ...  ad  eam  (Q1  eamdem)  pertinebat  nee  pottdt  nec  debuit, 

K)  a*  seo.  mas.  refutatum. 

")  It»  P*  P"  G'  (*)  H*  Q1  d»;  vulg.  haec.  Mos  Q1  a*  ct  expultione. 

**)  Editi  eeterUque  eoiuortibui  eum  tuit  consortibus  promulgandam;  caatigantur 
ei  maa. 

™)  G'  refert,  alii  rtferret,  hoc  est,  antequam  eam  per  legatoa  a  86  deceptos 
ad  Pelicem  mitteret  relationem,  qna  se  Petri  communionem  Busoepiwe  cum  ejue- 
dem  Petri  eucomio  eignificaTit,  Qna  relatione  propriam  ipse  perfidiam  coufee- 
sub  just&m  scnteutiam  eicepit,  quae  in  oeteroH  ejuadem  perfidiae  coiuortea  la- 
ta  cst. 

**)  Ita  G1  Q'.  Vulg.  probabatur,  Hox  editi  ipte  de  eodem,  et  Q1  a*  cumjue 
lede  apottoHca. 


3i9ilizedbVGOOgIe 


412   _  S.  QELASII   PAPAE 

i.  495.  commiinionis  externae:  qui  utique  non  confiuli  tamqnam  nostrae 
communioni»  homines  jani  deberent,  sed  tamquam  in  contrario  po- 
siti  consortio  refutari.  Si  vero  non  communicaverant  antequam 
Acacius  huc  referret,  et  communicantem  notare  debuerant,  et  ipsi 
de  eodem  potius  huc  referre,  atque  apostolicae  sedis  vigore  perculsum 
merito  comprobare,  cumque  ea  sede  apostolica  tantisque  illis  catho- 
licis  pontificibus  magis  tenere  concordiam.  Sed  quia  ab  illorum 
societate  desciverant  et  eorum  successoribus*0)  communicare  delege-  ■ 
rant,  ideo  cum  sede  apostolica  minime  congruebant.  Quia  in  sortem 
reciderant  praevaricatoris  Acacii,  et  illius  se  sine  dubio  pervidebant 
sententia  consequenter  adstringi,  ob  hoc  eum  videri  nolebant  esse 
damnatum,  quia  se  cognoscebant  in  eadem  praevaricatdone  damna- 
tos,  in  qua  hodieque  manere  persistunt.  Sed  sicut  ii  simili  condi- 
tione  constricti  complicem  suum  non  possunt  judicare  non  jure  da- 
mnatum,  neque  rei 91)  reum  possunt  competenter  absolvere ;  sic  illo 
juste  praevaricatore  damnafo  ipsi  quoque  pari  jacent  damnatione 
prostrati,  neque  nisi  resipiscentes  inde  poterunt  prorsus  absolvi: 
quia  sicut  per  unum  scribentem  eorum  omnium  vulgata  transgres- 
sio01)  est,  qui  in  eamdem  perfidiae  reciderant  actdonem,  sic  in  uno 
eodemque,  qui  pro  omnibus  scripserat  vel  scribendo  omnium  prodi- 
derat  voluntates,  transgressione  punita  pariter  quoque  cum  eodem 
vel  in  eodem  est  complicum  transgressio  punita  cunctorum.  Quae 
tamen  sententia  in  Acacium  destinata,  etai  nomine  tantummodo 
praesulis  apostolici,  cujus  erat  utique  potestatis,  Iegitime93)  probatur 
esse  deprompta,  praecipue  quum  secrete  dirigenda  videretur,  ne  cu- 
stodiis  ubique  praetentis  dispositio  snlutaris  quibuslibet  difficultatibus 
impedita  necessarium  habere  non  posset  effectum ;  tamen  quia  ortho- 
doxis  ubique  dejectis  et  haereticis  tantummodo  eorumqae  consortibus 
jam  relietis,  in  Oriente  catbolici  pontifices  aut  residui  omnino  non 
essent  aut  nullam  gererent  libertatem,  plurimorum  in  Italia  catholi- 


™)  Hoc  eat  iia,  qui  catholicis  pontificibus  expuleia  Bubrogati  erant. 

*')  Ita  Q1;  vu)g.  omitt.  rei. 

*>)  Editi  vulgata  trantgreti ione ,  emendantar  ex  msB.  Acacius  pro  omnibus 
BcripsiBse  dicitur,  nou  quia  nomino  omnium  scripserit,  sed  quia  porfidiam  scri- 
pto  profesiras  est,  in  cujus  damnatione  cuncti,  qui  ejua  conaortes  essent,  con- 
demnati  censerentur.  Mox  Q'  cum  exemplaribus  brevioria  formae  post  purdta 
cunctorum  addit:  Quae  arf  inttructionem  etc.  ...  praepropere  centuute.  Deindo 
proeequitur:    Quae  tamen  tententta  elc.  usque  aii  fin.  a.  15  prauitatit  immunea. 

'*)  Editi  legftimae,  probatur  ...  tecreto  (a1  tecretim).  De  hujusmodi,  qnae 
mox  memorantur,  insidiis  jam  ab  anuo  485  synotli  Romanae  patree  apud  Feli- 
,  cem  epiat.  II  11  n.4  Bic  conquerebautur:  Si  terra  marique  orthodoxis  non  poneren- 
tur  insidiae ,  phtrimi  ex  nobit  cum  eadem  contra  Acacium  tentenlia  venire  potuttsent. 
lis  autem  rationibus,  quas  ajusdem  synodi  patrca  Qraecia  expoBtulantibus.  quod 
Bolius  Felicis  nomine  prolata  easet  adversus  Acacium  sententia,  in  mox  dicta 
epiatola  n.  4  reddiderant,  novas  nunc  GelaaiuH  adjicit. 


^icjitizedbvGOOgle 


EPI8T0LAE   26.  413 

corum  congregatio  sacerdotum  rationabiliter  in  Acacium  scntentiam  a.  195. 
eognovit  fuiase  prolatam.  Quae  congregatio  facta  pontificum  non 
contra  Calchedonensem,  non  tamquam  nova  aynodus  contra  veterem 
primamque  convenit9*),  sed  potius  secundum  tenorem  veteris  consti- 
tuti  particeps  apostolicae  exsecutionia  effecta  est:  ut  satis  appareat, 
Eccleaiam  catholicam  sedemque  apostolicam,  quia  alibi  jam  omnino 
non  posset,  ubi  potuit  et  cum  quibus  potuit,  nihil  penitus  omiaisse, 
'  quod  ad  fraternnm  pertineret  pro  intemerata  et  sincera  communione 
tractatum. 

15.  Quae  quum  univeraa  noverint  qui  videntur  ecclesiis  Orien- 
talibus  nunc  praeesse,  propterea  Christianam  reparari  legitima  cu- 
ratione  refugiunt  unitatem,  quia  occasionem  diasensionis  bujus  suis 
ambitionibus  snflragantem  deppnere  jam  recusant,  quia  sine  aucto- 
ritate  sedis  apostolicae  omnium  ecclesiarum  passim  jura  confundunt, 
magie  eligentee  in  errore  persistere,  quam  praesumptionum  suarom 
perdere  facultatem,  plus  uaurpationum  suaxum  licentiam  diligentes, 
quam  divini  judicii  tenentes  corde  respectum.  bi  quo  necesse  est, 
velint  nolint,  tam  de  fidei  communionisque  catnolicae  sinceritate 
neglecta,  quam  de  paternis  canonibus  evidenter  irruptis  recipiant 
quod  merentur,  nisi  dum  hic  tempus  admittit,  haec  damnationis 
aeternae  pericula  correctis  mentibus  studeant  declinare,  ut  possint 
non  tales  permanere,  quibus  insolubilis  est  lata  aententia,  sed  a 
talibus  recedentes,  ab  eadem  sententia  non  teneri:  quae  sicut  in 
errofe  durantibus  nunquam  solvenda  praefixa  est,  sic  ab  his  erit 
aliena,  qui  exstiterint  puniendae  pravitatis  immunes. 

16.  Haec  vero  ad  instrnctionem  vestrae  dilectionis  satis  abun- 
deque  sufficere  judicamus,  quamvis  eadem  latius,  si  Dominus  con- 
cesserit  facultatem,  studeamus  exponere:  quateims  et  fidelium  quis- 
que  cognoscat,  nihH  apostoHcam  sedem,  quod  absit,  praepropere 
censnisee,  et  non  habere,  quod  juste  possit  -opponere,  perversa  do- 
ceatnr  improbitas.  Recte  autem  faciet  vestra  dilectio,  ut  ista  quae 
scribimns,  pariter  catholicis  et  contraria  sapientibos  innotescant: 
quo  et  aanie  neceesaria  firmitas,  efmale  sanis  competene  medicina 
praebeatur.  Data  Calendis  Februarii  coneulatu  Viatoris9*)  viri 
clarisaimi. 


")  Ita  Q'  <J'  L)*:  editi  cognovit.  Uaec  dicta  ad  illam  refurri  pOBBunt  ayno- 
diim,  quae  rnense  Octobri  atuii  485  Romae  congregata  rationabititer  in  Acaciuia 
scntentiam  cognovit  fuiate  (anno  Buperiorc)  proiatam.  Probabiliter  tamen  ad  tam 
pertinent,  quae  anno  484  convenit,  quae  quidem  negatur  novn  tynodut,  quia  nou 
tam,  ut  de  nova  cauaa  necdum  judicata  pronuntiaret,  congregata  eat,  quam  ut 
apoBtoticae  eedis  decreta  coucilii  Calchedonensis  exsequentis  tcatis  et  particepe 
fieret.  Ideoque  dicttur,  sententiaru  adversus  Acacinm  rationabiHter protalant  cogno- 
uitte,  quia  quam  protulit  Felix,  ut  aequitati  et  Calchedonensium  patrum  judicio 
consentaneam  suo  calculo  approbavit. 

")  Ita  G'  (cons.  Viatortt  vc)  h.  e.  anno  496.    Editi  Victore  e.  c  oontulc. 


>vGoogIe 


414  S.  GKLASII  PAPAE 

6.  Epistola  26. 

(Ex  edltione  Balleriniorni7i.) 

Dilectissimis  fratribns  univerBis  episcopis  per 
Dardauiiini  constitutis  Gelasius. 

1.  Valde  mirati  sumus,  quod  vestra  dilectio  quasi  novam  et 
veluti  difficilem  quaestionem,  et  adhuc  tamquam  inauditum  quidpiam 
nosse  desiderat,  quod  Eutychianae  pestilentiae  communicatores,  non 
habentes  quid  pro  suae  perditionis  obstinatione  respondeant,  fre- 
quehti  jam  ratione  convicti,  sola  contentione  submurmirrant :  non 
quia  sit  alicujus  momenti  quod  garriunt,  nec  iuveniunt  penitus  qnid 
loquantur.  Ubi  magis  eos,  qui  catholicis  sensibus  instituti  sunt,  ad- 
buc  haerere  miramur,  quam  illos,  qui  a  veritate  exciderunt  et  ab 
antiqUae  Ecclesiae  traditione  sunt  devii,  profanas  vocum  novitates 
et  ineptias  caducae  perversitatis  obtendere:  quibus  eos  vestra  dile- 
ctio  retulit  jactitare,  ideo  Acacium  non  putare  jure  damnatum,  quod 
non  a  speciali  synodo  videatur  fuisse  dejectus,  et  insuper  dementiam 
snae  vanitatis  accumulare  pueriliter,  adjicientes:  praedpue  ponii- 
ficem  regiae  civitatis.  Quapropter  stultitiam  respuentes  inanium  que- 
relarum,  percurrere  vos  oportet  ab  ipsis  beatis'  apostolis  et  consi- 
derare  prudenter,  quoniam  patres  nostri,  catholici  videlicet  doctique 
pontifices,  in  unaquaque  haeresi  quolibet  tempore  suscitata,  qnidquid 
pro  fide,  pro  veritate,  pro  communione  cathohca  atque  apostolica 
secundum  Scripturarum  tramitem  praedicationemque  majorum  facta 
semel  congregatione  sanxerunt ,  inconvulsum  deinceps  voluerint 
firmumque  constare,  nec  in  eadem  causa  denuo  quae  praenxa  fue- 
rant  retractari  qualibet  recenti  praesumptione  permiserint:  sapien- 
tissime  pervidentes,  quoniam '  ai  decreta  salubriter  cuiqnam  liceret 
iterare,  nnllum  contra  singulos  quosque  prorsus  errores  stabile  per- 
sisteret  Ecclesiae  constitutum,  ac  semper  ijsdem  furoribus  recidivis 
omnis  integra  definitio  turbaretur.'  Nam  si,  limitibus  etiam  praefixis 
positarum  semel  synodalium  regularum,  non  cessant  ehsae  pestes 
resumptis  certaminibus  contra  fundamentum  sese  veritatis  attollerc, 
et  simplicia  quaeque  corda  percntere:  qnid  fieret,  si  subinde  fas 
esset  perfidis  inire  concilium,  quum  quaelibet  illa  manifesta  sit  veri- 
tas,  nunquam  desit,  quod  pernicioea  depromat  falsitas,  etsi  ratione 
vel  auctoritate  deficiens,  sola  tamen  intentione  non  cedens? 

2.  Quae  majores  nostri  divina  inspiratione  cernentes,  nece&sarie 
praecaverunt,  ut  contra  unamquamque  haeresim  quod  acta  syno- 
dus  pro  fide,  communione,  veritate  catholica  atqne  apostohca  pro- 
mulgasBet,  non  sinerent  novis  post  haec  retractationibus  mutilari, 
ne  pravis  occasio  praeberetur  quae  medicinaliter  fuerant  statuta 
pulsandi;  sed  auctore  cujuslibet  insaniae  ac  pariter  errore  damnato, 
sufficere  judicarunt,  ut  quisquis  aliquando  hujus  erroris  commnni- 


>vGoogIe 


EPISTOLA  26  (ex  edit.  ballerin.).  415 

cator  exsisteret,  principali  sententia  darnnationis  ejus  esset  obstrictus;  a.  495. 
quoniam    manifeste    quilibet   vel  professione    sua    vel    communione 
posset  agnosci. 

Et  ut  btevitatis  causa  priora  taceamus,  quae  diligens  inqui- 
sitor  faeile  poterit  vestigare:  Sabellium  damnavit  synodus,  nec 
fuit  neceese,  ut  ejua  sectatores  postea  damnarentur,  singulas  viri- 
tim  synodos  celebrari,  sed  pro  tenore  constitutionis  antiquae  cun- 
ctos,  qni  vel  pravitatis  illius  vel  communionis  exstitere  participes, 
universalis  Ecclesia  duxit  esse  refutandos.  Sic  propter  blasphemias 
Arii  forma  fidei  communionisque  catholicae,  Nicaeno  prolata  con- 
ventu,  Arianos  omnes,  vel  quisquis  in  hanc  pestem  sive  sensu  ■ 
sive  communione  deciderit,  sine  retractaidone  concludit.  Sic  Euno 
mium,  Macedonku»,  Nestorium  synodus  semel  gesta  condemnans, 
ulterius  ad  nova.  concUia  venire  non  sivit;  sed  universos  quocun- 
que  modo  in  has  blasphemias  recidentes,  tradito  sibi  limite  syno- 
dali  refutavit  Ecclesia,  nec  unquam  recte  cessisae  manifestum  est, 
qualibet  necessitate  cogente,  noviter  quae  fuerant  salubriter  con- 
stituta,  temerasse.  Non  autem  nos  latet,  in  tempestate  persecu- 
tionis  Arianae  plurimos  pontifices,  de  exsiliis  pace  reddita  respi- 
rantes,  per  certas  provincias  congregatis  secum  fratribus  ecclesias 
composuisse  turbatas;  non  tamen  ut  illins  synodi  Nicaenae,  quid- 
quid  de  fide  et  communione  catholica  definiverat,  immutarent,  net 
nova  quemquam  prolapsum  damnatione  percellerent,  sed  illius  de- 
creti  tenore  nisi  resipuisset,  judicavere  damnatum,  essetque  conse- 
quens,  ut  nisi  eorrigeret,  damnationi  procul  dubio  subjaceret. 

3.  Quibus  convenienter,  nt  dictum  est,  ex  paterna  traditione 
perpensis  confidimus,  .quod  nullus  jam  veraciter  Christianus  ignoret, 
uniuscujusque  synodi  .constitutum,  quod  universalis  Ecclesiae  proba-  ' 
vit  assensus,  niillam  magis  exsequi  sedem  oportere  prae  ceteris, 
quam  primam,  quae  et  unamquamque  synodum  sua  auctoritate  con- 
firmat,  et  eontinuata  moderatione  custodit;  pro  suo  scilicet  princi- 
patu,  quem  beatus  apostolus  Petrus  Domini  voce  perceptum,  Eccle- 
sia  nihilominus  Bubsequente;  et  tenuit  semper  et  retinet. 

Haec  dum  Acacium  certis  comperisset  indiciis  a  veritate  de- 
viasse,  diutius  ista  non  credens,  quippe  quem  noverat  exsecutorem 
saepe  necessariae  dispositionis  suae  contra  haereticos  exstitisse,  per 
triennium  fere  litteris  destinatis  eumdem  monere  non  destitit,  sicut 
per  diversos  missa  familiariter  scripta  testantur.  Quibns  ille  primum 
tamquam  dedito  silentdo  nihil  respondere  proponens,  tandem  ali- 
quando  missis  litteris  profitetur,  se  Alexandrino  Petro,  quem  expe- 
tita  apostolicae  sedis  exsecutor  ipse  quoque  damnaverat,  absque 
apostolicae  sedis  notitia  communione  permixtom.  Beati  autem  Petri 
sedee,  quae  Alexandrinum  Petrum  se  tantummodo  damnasse,  non 
etdam  solvisse  noverat,  non  recepit;  atque  ideoj  ne  per-Acacium  in 


^igilizedbyGOOgle 


416  S;  GELASII  PAPAE 

a.  495.  Petri  quoque  consortium  duceretur,  ipsum  quoque  a  8 

submovit,     et    multis    modis   transgressorem   a    sua    societate   fecit 
alienum.  ' 

4.  Hic  si  examinatio  quaeritur,  jam  judicio  non  erat  opus, 
postquam  litteris  suis  ipse  confessus  est.  Si  auctoritatis  pondus  in- 
quiritur,"  Calchedonensis  synodi  tenore  illius  definitionis  exseeutio 
reperitur,  quo  damnati  illic  erroris  communicator  effectus,  praefixae 
nihilominus  damnationis  particeps  exsisteret;  quoniam  idem  ipse  er- 
ror,  qui  semel  est  cum  suo  auctore  damnatus,  in  participe  quolibet 
pravae  coinniuniouis  effeeto  et  exsecrationem  sui  gestat  et  poenam. 
Quo  tenore  Timotheus  etiam  atque  ipse  Alexandrinus  Petrus',  qui 
secundam  certe  sedem  tenuisse  videbantur,  non  repetita  synodo  sed 
auctoritate  tantummodo  sedis  apostolicae,  ipso  quoque  Acacio  po- 
stulante  vel  exsequente,-  probantur  esse  damnati. 

5.  Quodsi ,  utrum  errori  vel  praevaricationi  communicarit 
Acacius,  forsitaii  dicatur  oportuisse  constare,  breviter  praebemus  ad 
ista  responsum:  aut  enim  ipsi  doceant  Fetrum  veraciter  legitimeque 
purgatum  et  ab  omni  haereticorum  contagione  rite  discretum,  quum 
ei  communicavit  Acacius,  si  ejus  communicatorem  putant  Acacium 
aliquatenus  excusandum;  aut  si,  quod  magis  est  verum,  convenienter 
atque  legitime  Petrum  non  probavermt  expiatum,  restat,  ut  ejus  in- 
expiatione  fuerit,  et  qui  ei  communicavit,  infectus. 

Nec  plane  tacemus,  quod  cuncta  per  mundura  novit  Ecclesia, 
quoniam  quorumlibet  sententiis  Ugata  pontificum  sedes  beati  Petri 
apostoli  jus  habeat  resolvendi:  utpote  quae  de  omni  Eeelesia  fas 
habeat  judicandi,  neque  cuiquam  liceat  de  ejus  judicare  judicio;  si- 
quidem  ad  illam  de  qualibet  mundi  parte  cauones  appellari  volue- 
rint,  ab  illa  autem  nemo  sit  appellare  permissus.  Quapropter  con- 
stat  satis,  Acacium  nullum  habuisse  pontificium  sententiam  sedis 
apostolicae  sine  ulla  ejus  notione  solvendi.  Qua  certe  synodo  hoc 
ille  praesumpsit,  quod  nec  sic  absque  apostolica  sede  fas  quidem 
haberet  efficere?  Cujus  sedis  episcopus?  Cujus  metropolitanae  civi-  - 
tatis  antistes?  Nonne  parochiae  Heracleensis  ecclesiae?  Si  illi  certe 
licnit  sine  synodo  sententiam  apostolicae  sedis  abrumpere,  nulla  ejus 
consultatione  quaesita;  itane  vero  non  licuit  primae  sedi,  Calchedc- 
nensis  synodi  constituta,  sicut  decuit,  exsequenti,  hujusmodi  prae- 
varieatorem  sua  auctoritate  detrudere?  Sed  nec  illa  praeterimus, 
quod  apostolica  sedes  frequenter,  ut  dictum  est,  more  majorum  et- 
iam  sine  ulla  syuodo  praecedente,  exsolvendi  quos  synodus  iniqua 
damnaverat,  et  damnandi  nulla  exsistente  synodo  quos  oportuit,  ha- 
buerit  facultatem.  Sanctae  quippe  memoriae  Athanasium  synodus 
Orientalis  addixerat,  quem  tamen  exceptum  sedes  apostolica,  'quia 
damnatioui  Graecorum  non  consensit,  absolvit.  Sanctae  memoriae 
nihilominus  Johannem  Constantinopolitamun  synodus  etiam  catholi- 


>vGoogIe 


EPISTOLA   36  (EX  KDIT.   BALLEfilN.).  417 

corum  praesuliim  certe  damnaverat,  quem  simili  modo  sedes  aposto-  a.  495. 
lica  etiam  sola,  quia  non  consensit,  absolvit.  Itemqae  Banctum  Flo- 
vianum  poutiflcem  Graecorum  congregatione  damnatum  pari  teiiore, 
quoniam  sola  sedes  apostolica  non  consensit,  absolvit;  potiusque  qui 
illic  receptus  fuerat,  Dioscorum  secuudae  sedis  praesulem  sua  auctori- 
tate  damnavit,  et  jmpiam  synodum  non  consentiendo  sola  subniovit, 
et  pro  veritate  ut  synodus  Calchedonensis  fieret,  sola  decrevit.  In  qua 
ut  ergo  sola  jus  habuit  absolvendi  eos,  quos  synodica  decreta  per- 
culerant,  sic  etiam  sine  synodo  in  hac  eadem  causa  plurimos  etiam 
metropolitanos  damnasse  cognoscitur. 

Quodsi  quis  haec  ab  apostolica  sede  vel  secundum  synodum 
acta  reprehendit,  praeter  quod  prisca  rerum  probatione  convincitur, 
interim  multo  magis  Acacio  non  licuisse  fatebitur.  Dicat  ergo,  qua 
ipse  synodo  secundae  sedis  antistitem  qualemcunque,  certe  catholi- 
cum  et  a  catliolicis  ordinatum,  nec  de  cathqhca  fide  et  conununione 
aliquatenus  impetitum,  duxerit  excludendum;  et  haereticum  mani- 
featum  Fetrum,  sua  quoque  exsecutione  damnatum,  catholico  ponti- 
fici  permiserit  subrogari.  Qua  synodo  tertiae  sedis  episcopum  san- 
ctum  Calendionem  fecit  expelli,  ac  nihilominus  eidem  Petrum  tam 
manifestum  haereticum,  ut  eidem  palam  nec  se  communicare  prae- 
tenderet,  sua  paBsus  est  dispositione  substitui?  Qua  denique  per 
totum  Orientem  synodo,  ejectis  orthodozis  nullo  crimine  maculatis, 
pravos  quosque  et  criminibus  involntos  sua  provisione  supposuit? 
Qua  synodo  tot  aliena  privilegia  nefandus  populator  invasit?  Sed  libri 
non  sufficient,  si  tragoedias  ejus,  quas  per  ecclesias  totius  Orientis 
exercuit,  singiUatim  describere  moliamur. 

8.  An  illnd  ipsius  argumentnm  nobis  aestimant  opponendum, 
quo  facinora  sua  in  imperialem  visub  est  jactare  personam?  Cur 
igitur  quando  voluit  obstitit  Basiliseo  tyranno,  certe  et  haeretico 
vehementer  infesto?  Cur  ipsi  imperatori  Zenoni,  quia  palam  An- 
tiocheno  Petro  noluit  communicare,  suam  non  subdidit  voluntatem? 
Ecce  potuit  in  aliis  resultaro,  si  vellet.  An  non  apostolus  dicit :  Bom. 
Non  solum  qui  faeiunt,  sed  etiam  qui  consentiuttt  facientibus,  reatu1'3^ 
pariter  sunt  irretiti?  Sed  ut  ea  quae  latius  explicanda  sunt  omitta- 
mus,  quid,  quod  ipse  Zenon  imperator  suis  litteris  profitetur  cuncta 
sese  ex  Acacii  gessisse  consilio,  nec  hoc  eum  fallere  litteris  suis 
ipse  quoque  testatur  Aeacius,  qui  et  eum  nihilominus  universa  recte 
gessisse  conscripsit,  et  suo  consilio  haec  eadem  gesta  non  tacuitl 
Quasi  vero  tantum  in  Alexandrini  Petri  communione  Acacius  prae- 
varicator  exstiterit,  et  non  in  omnibus,  quos  vel  fecit  depulsis  ca- 
tholicis  pontificibus  tamquam  tyrannus  ecclesiis  quibuscunque  prae- 
poni,  vel  taliter  praepositis  perversa  communione  permixtus  est, 
qui  hoc  ipso  secundum  canones  fuerant  ab  ecclesiastica  communione 
pellendi,  qno  se  passi  sunt  successores  vivis  sacerdotibus  adhiberil 

«FWTOLil    EOHAH.    POSTIF.    I..  27 


>vGoogIe 


418  8.  GBLASII  PAPAE 

a.495.  Quis  autem  non  perspiciat  Christianus,  quod  catholieis  pontificibus 
a  propria  sede  dejectia  non-  nisi  baeretici  potuerunt  introduei? 
Quibus  tamen  cimctis  vel  auctor  fuit  Acacius  subrogandis,  vel  sub- 
rogatis  communicator  accessit,  his  utique,  qui  a  communione  nulla- 
tenus  discrepabant.  Cur  ergo  vel  quum  haec  fieri  videret,  non  sicut 
sub  Basilisco  jam  fecerat,  ad  apostolicam  sedem  ceferre  curavit:  ut, 
si  solos  ipse  non  poterat,  junctis  cum  eadem  consiliis  atque  tracta- 
tibus  apud  imperatorem  possent,  quae  religioni  competerent,  alle- 
gari  ?  Nam  si  Basiliscus,  ut  djctum  est,  tyr  annus  haereticus  scriptis 
apostolicae  sedis  vehementer  infractus  est  et  a  plurimis  revocatus 
excessibus,  quanto  magis  Iegitimus  imperator,  qui  se  catholicum 
videri  volebat,  potuit  cum  apostolica  sede  cunctorum  quoque  ponti- 
ficum  moderata  suggestione  mitigari:  praeeipue  quum  ejusdem  Acacii 
esset  specialis  fantor  et  amator,  et  qui  litteris  suis  tam  ipsum  Aca- 
"  cium  quam  sanctum  papam  Simplicium  magnis  laudibus  extulisset, 
quod  haeretico  constantissime  restitissent  ?  Cur  tanto  tempore  Aca- 
cius  inter  ista  conticuit,  nisi  quia  praepediri  nolebat  uUatenus,  qnae 
detriderabat  expleri? 

9.  Ponamus  tamen,  etiainsi  nulla  synodus  praecessisset,  cujns 
apoetolica  sedes  recte  fleret  exsecutrix,  cum  qnibus  erat  de  Acacio 
synodns  ineunda?  Numquid  cum  his,  qui  jam  participes  tenebantur 
Acacio,  et  per  Orientem  totum  catholicis  sacerdotibus  violenter  ex- 
clusis  et  per  exsilia  diversa  relegatis ,  socii  evidenter  exsistebant 
communionis  externae,  prius  se  ad  haec  consortia  transferentes, 
quam  sedis  apostohcae  scita  consnlerent?  Cum  quibus  ergo  erat  syno- 
dus  ineunda?  Catholici  pontifices  fuerant  undique~jam  depulsi,  soli- 
que  remanserant  socii  perfidorum,    cum  quibus  jam  nec  hcehat  ha- 

Psalm.  bere  conventum,  dicente  psalmo:  Nm  sedi  m  concilto  vanitatis,  et 
'  '  cvm  iniqua  gerentibus  non  introibo.  Nec  ecclcsiastici  moris  eet,  cum 
his,  qui  pollutam  habent  communionem  permixtamque  cum  perfidis, 
miscere  concilium.  Recte  igitur  per  Calchedonensis  synodi  formam 
hujusmodi  praevaricatio  repulaa  est  potius,  quam  ad  concilium,  quod 
nec  opus  erat  post  primam  synodum  nec  cumtalibus  haberi  licebat, 
adducta  est.  Nam  et  quid  ageretm*  de  fide  catholica,  intelligere  si 
vellent,  ignorare  non  poterant,  quum  viderent  catholicos  pontificee 
nulla  synodi  discussione,  nuilo  concilio,  praecipue  quum  novas  causas 
'  esse  perpenderent ,  toto  Oriente  depelli ;  et  eeteri  qnid  eaverent, 
ex  illorum  qualitate  discernere  potuissent.  Restat  igitur,  ut  illins  " 
partis  eos  fuisse  sit  clarum,  cui  se  post  tot  experimenta  dedernnt, 
meritoque  ab  apoBtolica  sede  ceterisque  catholicis  non  jam  consu- 
lendi  erant,  sed  potius  notandi. 

10.  Risimus  antem,  quod  praerogativam  volunt  Acacio  compa- 
rari,  quia  episcopus  fuerit  regiae  civitatds.  Numquid  apud  Mediola- 
num,  apud  Ravennam,  apud  Sinnium,  apud  Treviros  multis  tempo- 


>vGoogIe 


EPISTOLA   26   (EX  BDIT.   BALLERIN.).  419 

ribus  uon  constitit  imperator?  Nuinquidnam  harum  urbium  sacerdotes  a.  «6. 
ultra  uaenauram  sibiiuet  antiquifcus  deputatam  quidpiam  suis  digni- 
tatibuti  usurparont?  Numquid  Acacins,  ut  Jobannem  quemlibet  bo- 
minem,  cafcbolieum  tainen  a  catholicis  ordinatum,  de  Alexandria 
excluderet,  Petrumqne  in  haeresi  jam  detectum  atque  damnatum 
absque  sedis  apostolicae  consultatione  reciperet,  aliqua  synodo  sal- 
tem  illic  babita  boc  audacter  arripuit;  ut  Calendionem  de  Antiocbia 
depelleret,  baereticumque  Petrum,  qnem  ipse  damnaverat,  absque 
notitia  sedis  apostolicae  rursus  admitteret,  aliqua  synodo  id  fecisse 
monstratur?  Si  certe  de  dignitate  agitnr  civitatum,  secundae  sedis 
et  tertiae  major  est  dignitas  sacerdotum  quam  ejus  civitatis,  quae 
non  solum  inter  sedes  minime  numeratur,  eed  nec  inter  metropoli- 
tanornm  jnra  censetur.  Nam  quod  dicitis  regiae  civitatis,  alia  po- 
testas  est  regni  saecularis,  alia  ecelesiasticarum  distributio  dignita- 
hun.  Sicnt  enim  qnamvis  parva  civitas  praerogativam  praesentiB 
regni  non  minnit,  sic  imperialis  praesentia  mensuram  dispensationis 
religiosae  non  mutat.  Sit  clara  urbs  illa  poteatate  praesentia  im- 
peratoris,  religio  anb  eodem  tunc  firma,  tnnc  libera,  tnnc  provecta 
consistit,  -si  potins  hoc  praesente  propriam  teneat  sine  ulla  pertur- 
batione  mensuram. 

11.  Sed  dicatur  forsitan  de  Alezandrino  et  Antiocbeno,  certis 
ex  causis  principem  magis  illa  quae  gesta  snnt,  non-Acacium  prae- 
cepisse.  Sed  principi  CShristiano  decnerat  suggerere  sacerdotem, 
maxime  cnjus  familiaritate  et  favore  fruebatur,  salvam  fore  de  ejus 
injuria  contumeliaque  vindictam,  tantum  ut  Ecclesiae  sineret  Chri- 
stianus  princeps  regulas  custodiri,  quia  et  nova  in  utroque  pontifice 
causa  esset  exorta,  et  novam  diBcussionem  oonsequenter  inquireret. 
Et  si,  sicut  semper  esset  effectum,  sacerdotali  concilio  de  sacerdo- 
tibus  judicia  provenirent,  non  a  saeculari  viderentur  qualescunqne 
pontifices,  etsi  errore  bumanitus  aceedente,  non  tamen  contra  reli- 
gionem  ullatenua  excedentes,  potestate  percelli.  An.  et  haec  juata 
ratione  principi  suggerenda  non  erant?  Regiae  civitatis  honore 
sublimis  si  factus  erat  illa  regia  civitate  sublimior,  tanto  magis  in 
bis  Buggerendis  debuit  esse  constantior.  Si  auteffi  in  hia,  quae  pro 
religione  fuerant  axserenda,  exatitit  contemptibilis  atque  despectus, 
et  aut  segnis  ant  fidnciam  non  habens  intimandi,  in  quo  per  regiam 
civitatem  major  effectus  est  ?  Nathan  propheta  palam  pubUceque  in 
facie  regi  David  et  commissum  pronuntiavit  errorem,  et  ipsum 
commisisse  non  tacnit,  et  confeasione  correctum  consequenter  absol- 
vit.  Hic  autem  vir  bonus  et  sacerdos  egregius  in  tantum  se  et 
suggerere  potuisse  monstravit  et  nolnisse  deprompsit,  immo  favisae 
patefecit,  ut  et  imperator  cnncta  se  ez  ejua  gessisse  consilio  non 
taceret,  et  ipse  imperatorem  magnis  praeconiis  elevaret  ista  facien- 
.tem,   seseque  proderet  his  agendia  rebus  fuisse  participem. 

27* 


>vGoogIe 


420  S.  GELASII  PAPAE 

a.  495.  12.   Sed  esto,  Calenchon  nomen  imperatoris  abstulerit,  Johannes 

principi  mentitus  fuisse  jactetur:  quae  tamen  quum  novae  easent 
causae,  nova  debuit  ecclesiastica  provenire  discussio.  An  qui  in 
honiinem  imperatorem  peccasse  dicebantur,  nulla  interveniente  sy- 
nodo  dejici  debuerunt;  et  in  Deum,  qui  summus  et  verus  est  impe- 
perator,  Acacium  delinquentem  sinceramque  commnnionem  divini 
sacramenti  studentem  miscere  cum  perfidis,  secundum  synodom,  qua 
haec  est  damnata  perfidia,  non  oportebat  excludi?  Quid  per  totum 
Orientem  de  innumeris  urbibus  pulsi  catholici  aacerdotes,  et  haere- 
tici  subrogati?  Novae  certe  erant  causae,  et  his  consequenter  nova 
svnodus  debebatur.  Cur  tunc  non  venit  in  mentem,  nt  in  talibus 
causis  peteretur  a  principe  saltem  qualiscunque  svnodus  celebranda, 
ut  quocunque  vel  colorato  judicio  traditionis  ecclesiasticae  passim 
pojitificea  viderentur  exclusi,  non  solum  quarumcnnque  urbium  sacer- 
dotes,  sed  metropolitani  incunctanter  antistites?  His  omnibus  quum 
non  restitit  suggestione  qua  potuit,  consensit  Acacius  communicando 
cunctis,  qui  in  catholicorum  locum  haeretici  fuerant  subrogati.  Apo- 
Rnm.  etolua  antem  dicit,  non  solum  qui  faciunt,  sed  et  qui  consentiunt 
'  '  facient&vs,  reos  indubitanter  adscribi.  An  haec  licuit  saecnlari  po- 
testati  et  actia  talibns  Acacio  consentienti  absque  ulla  synodo,  quam 
ipsa  rerum  novitas  exigebat,  absque  sedis  apostolicae  consultatione 
perficere;  et  sedi  apostolicae  non  licuit  secundum  tenorem  synodi 
Calchedonensis  in  veteri  utique  causa  et  veteri  constitnto  justa  de- 
finitione  damnatds  inimicis  synodi  Calchedonensis  Acacium  commu- 
nicantem  a  sua  communione  depellere? 

13.  Sed  Acacius,  inquinnt,  principibus  obviare  non  potuit.  Cur 
Basilisco,  quia  voluit,  obviavit?  Cur  ipsi  Zenoni,  ne  palam  Petro 
Antiocheno,  quamvis  latenter  hoc  fecit,  communjcare  videretur,  non 
commodavit  assensura?  Eece  resnltanti  non  restitit  imperator,  ecce 
vim  nolenti  non  intulit,  ecce  refugienti  contagia  manifesta  conces- 
sit ;  postremo  cur  tanto  tempore  qnum  ista  gererentnr  vel  gerenda  co- 
gnosceret,  non  ad  sedem  apoatolie&m ,  a  qua  sibi  curam  illaram 
regionum  noverat  delegatam,  deferre  curavit?  Sed  prius  laudator 
factus  est  ipse  gestorum,  quam  vel  praemoneret  talia  esse  tentanda, 
vel  ne  tentarentur  obsisteret,  sieut  sub  Basilisco  jam  fecerat.  Cur 
illis  ceteris  commnnicare  consensit,  qui  depulsis  cathoticis  sacerdo- 
tibus  indubitanter .  haeretici  singnlis  urbibus  fuerant  substituti? 
Postremo  si  ille  defuit  suis  partibus,  et  quae  sacerdotd  catholico 
competerent  agere  non  curavit;  ideo  sedes  apostolica,  quod  ad  eam 
pertdnebat,  vel  potnit  vel  debuit  praeterire? 

14.  Quolibet  modo  haereticorum  compticem  refutavit  et  co&- 
sortem  commnnionis  externae  a  sua  communione  dimovit,  nec  opns 
fuit  nova  synodo,  quum  veteris  constituti  safficienter  hoc  forma  prae 
scriberet;  nec  opus  fuit,  ut  haec  facienda  Orientis  episcopis  intima- 


^igilizedbyGOOgle 


BPISTOLA   2G   (EX  BDIT.   BALLERDf.)  421 

ret,  quoB  et  expulsione  catholicorum,  quae  agebanliur  iu  eaiiss  fidei,  a.  196, 
non  ignorasse  mAnifestum  sit,  et  commnnicando  haereticis  snbro- 
gatis  facto  tali  consensisse.  Non  dubinm  est  etiam  externae  com- 
munionis  effectos,  atque  ideo  cum  eis  jam  nec  potuisse  nec  debuisse 
sedis  apostolicae  scita  tractari.  Ecce  agnoverunt  in  eorum  profes- 
sione  qni  constantissime  perdurarunt,  quid  fidei  communionique 
catholicae  deberetur. 

Ecce  agnovcrunt,  quemadmodum  a  talibus  recedendo,  immo  tali- 
bus  contraria  moliendo  a  fide  et  communione  cathokca  deviarit 
Acaciqs,  seque  pariter  cum  eodem  errori  subdiderint.  TScce  agno- 
verunt,  quam  jostis  ex  causis  pro  fide  et  commonione  catholica  at- 
que  apostolica,  cui  et  illi  qui  in  ea  perstiterant  congruebant,  et  iili_ 
qui  perstantibus  obviabant,  ab  eadem  docebantur  alieni,  sedis  apo- 
stokcae  auctoritate  sit  remotns  Acacius,  ejusque  pariter  quicunque 
complices  exstiterunt;  atque  ab  illa  merito  communione  cum  his 
diseretua,  a  qua  se  ipse  primum  cum  suis  consortibus  a  pontificibus 
catholicis  discrepando  cognoscitur  separasse,  jureque  sententiam  ille 
damnatdonis  excepit,  ceteris  consortibnB  promulgandam,  qui  boIus 
pro  omnibus  suis  consortibas  in  commnnionem  se  recidisse  perfidiae 
ad  apostolicam  sedem  missis  litteris  est  profesBus.  Cui  si  commu- 
nicaverant  Orientales  episcopi,  antequam  huc  referret,  pari  utique 
sine  dubio  reatu  probabantur  involvi,  jureque  per  eum  sententdam 
transgresBionis  sueceperunt,  tamquam  facti  cum  eoddtai  communionis 
externae.  Qui  utique  non  consuli  tamquam  nostrae  commumonis 
homines  jam  deberent,  sed  tamquam  in  contrario  positi  consortio 
refutan.  Si  vero  non  communicaverant  autequam  Acacius  huc  re- 
ferret,  et  communicantem  notare  debuerant,  et  ipsi  potras  de  eodem 
huc  referre,  atque  apostolicae  sedis  rigore  perculsum  merito  eom 
probare,  cumque  sede  apostolica  tantisque  illis  catholicis  pontracibus 
magis  tenere  concordiam.  Sed  quia  ab  illorum  societate  desciverant, 
et  eorum  successoribus  communicare  delegerant,  ideo  cum  sede  apo- 
stolica  minime  congruebant,  quia  in  sortem  reciderant  praevarica- 
toris  Acacii,  et  illius  se  sine  dubio  pervidebant  eententia  conse- 
quenter  adstringi.  Ob  hoc  eum  videri  nolebant  esse  damnatum,  quia 
se  cognoscebant  in  eadem  praevaricatione  damnatos,  in  qua  hodie- 
que  manere  persistont.  Sed  sicut  hi,  simili  conditione  constrieti, 
complicem  suum  non  possunt  judicare  non  jure  damnatum,  neque 
rei  reum  possunt  competenter  absolvere;  sic  illo  praevaricatore  juste 
damnato,  isti  quoque  pari  jacent  damnatione  prostrati,  neque  nisi 
resipisceutes  inde  poterunt  prorsus  absolvi:  quia  sicut  per  unum 
scribentem  eorum  omnium  vulgata  transgreBsio  est,  qui  in  eamdem 
perfidiae  reciderant  actionem,  sic  in  uno  eodemque,  qui  pro  omnibus 
scripserat  vel  acribendo.  omnium  prodiderat  voluntates,  transgreBBio 
est  punita  cunctorum. 


>vGoogIe 


422  8.  GELASII  PAPAE 

a.  495.  1*>.     Quae  »1  instnietioneni   vestrae  dilectionia  satis  abundeqtie 

sufficere  jadicamns,  qnamvis  eadem  latius,  si  DominnB  concesserit 
facultatem,  studeamns  exponere:  quatenus  et  fidelinm  quisque  co- 
gnoscat,  nihil  apostolicam  sedem,  quod  absit,  praepropere  censuiBse. 
Quae  tamen  sententia  in  Acacium  destinata,  etei  nomine  tantum- 
modo  praesulis  apostolici,  cujus  erat  utique  potestatis,  legitime  pro- 
batur  esse  deprompta,  praesertim  quum  secretim  dirigenda  videretur, 
ne  custodiis  ubique  praetentis  dispositio  salutaris  quibnslibet  difn- 
cnltatibus  impedita  necessarium  habere  non  posset  efiectom:  tamen 
quia  orthodoxis  ubiqne  dejectis  et  haereticis  tantummodo  eornmque 
consortibus  jam  relictis,  in  Oriente  catholici  pontifices  aut  residni 
omnino  non  essent  aut  nnllam  gererent  libertatem,  plurimornm  in 
Italia  catholicornm  congregatio  sacerdotum  rationabiliter  cognovit 
aententiam  in  Acacium  fuisse  prolatam,  Quae  congregatio  facta 
pontificum  non  contra  Calehedonenaem,  non  tamquam  nova  svnodus 
contra  veterem  primamque  conrenit,  sed  potius  secundum  tenorem 
veteris  constituti  particeps  apostolicae  exsecutionis  effecta  est:  ut 
satis  appareat,  Ecclesiam  catholicam  sedemque  apostolicam,  qnia 
alibi  jam  omnino  non  posset,  ubi  potuit  et  cum  quibus  potuit,  nihil 
penitus  omisisse,  quod  ad  fraternum  pertineret  pro  intemerata  fide 
et  Bincera  communione  tractatum. 

Epistola  27  p: 

■;a.  495.)     Besti  Gelasii  papae  ad  episoopoe  Orientia  de  eadem  ratione 
reddenda,'1) 

1.  Quid1)  ergo  isti  prudentes  viri  et  argutis  mentibus  totius 
religionis  intema  rimanteB,  in  Orientis  partibus  constituti,  si  cogno- 
verunt  hujusmodi  personam3)  in  Antiochena  ecclesia  eonstitutam, 
cur   communicando  talibus    praebuere    consensum?     Cur  non  illico 


<)  Itamss.  D^F-N^d1  {ItuApltde  eadem  ratione  reddenda  ad  rpitcopos  Oritn- 
Ht);  iV  Bx  epittola  Gelarii  papae  ad  OHentalet  epitcopot  pott  alia,  praepontioue 
tx  nec  non  verbia  past  alia,  qnibus  fragmentum  dumtaxat  bic  haberi  paulo  aper- 
tiuB  BJgnificatnr,  de  buo  adjectia. 

*)  N*  Ol  X1  V*  Cs  hic  snbjicit:  Biitctittinit  fratribut  epitcopis  Orienlahbut  Ge- 
latius,  qnod  quurn  absit  ab  exemplaxibus  vetustLOribus  collectionis  D  etN',  ab 
laidoro  adjectum  Buspicamur,  maxime  quum  Gelauiua,  dum  istnd  scribebat,  Orien- 
talinm  conununionem  reapueret.  Venet,  b.  Marc.  169,  0*  c>,  ut  jftm  in  mouito 
praevio  observatum,  sine  ulla  diitinctione  Geliisii  epistolae  26  n.  14  (post  verbum 
traetatum)  noatram  adnectunt:  Quid  ergo  itti  etc.  Sed  pravam  ligaturam  esao 
ipse  sensus  palam  prodit. 

*)  Supple  quaiit  erat  Petrut  FuOo,  de  quo  antea  Bermonem,  qui  exciderit, 
habitum  esse  palam  cst. 


^igilizedbyGOOgle 


EPISTOLAE  26.  27.  423 

reclamarunt,  cur  non  se  a  tali  contagio  removerunt,  quum  jam*)  ovi-  (a.495.) 
denter  adverterent  ideo  Calendionem  depulsum,  ut  haereticis  pan 
deretur  introitus?  Quare  hic  nihils)  de  aynodo,  niwl  de  re,  nihil 
de  fide  Christiana,  nibil  de  personarum  examinatione  tractarunt? 
Si  vero  illi  se°)  communioni  voluntarie  subdiderunt,  ah  apostolica 
sede  certe  separati  sunt:  cum  talibus  et  apud  tales,  etiamsi  esset 
necesse  fieri,  nulla  posset  omnino  synodus  provenire.  Quodsi  igno- 
rasae  sts  dixerint,  qualis  apud7)  Antiochiam  post  Calendionem  snc- 
cessisset  antistes,  -quid  mirum,  si,  qui  in  Oriente  positi  quae  in 
regione  sua  contigerant  soire  nequiverunt,  ea  quae  apnd  apostolicam 
sedem  gesta  fuerant  ignorarint?  Cur  tamen,  posteaquam  ad  eornm 
notitiam  pervenit,  qualis  esset  sacerdos  apud  Antiochiam  constitu- 
tus,  non  ejus  consortja  continuo  respuerunt?  Quid  excusatdonem  de 
ignorantiae  colore  praetendunt,  quum  hodieque  et  manifestata6)  con- 
tagia  pernoomm  et  a  nobis  saepius  ezprobrata  sectentur?  Quo  satds 
apparet,  qnia  nec  tunc  quidem,  etiamsi  cognoscerent,  refutarent, 
quando  nunc  etiam  publicata  non  renuunt.  Prorsus  in  quamlibet 
se  partem  causationemque B)  convertant,  manifestae  veritatis  ita 
laqueis  suffocantur,  ut  suis  ipei  verbis  possint  actibuaque  concludi, 
nec  nisi  solam  perniciem  obstinatae  perfidiae  residuam  ventilare. 

2.  Haec  autem,  quae  de  Calendione  venerabili  dicta  sunt,  et 
in  Johanhis  Alezandrini  conveuiunt  certa  ratione  personam.  Immo, 
si  causa  eadem  latius  inquiratur,  tantae  illic  tragoediae,  tanti  repe- 
riuntur  errores,  ut,  si  ipsi  sint  judices,  qui  eadem  perpetrarunt,  quum 
evidenter  fuerint  confutati 10) ,  a  sui  damnatione  non  temperent. 
Falam  enim  illic  aperteque  monstratur,  nihil  aliud  quam  qnaesitam 
*  cansam,  quemadmodum  catholico  qualicunque  depulso  pontifice  hae- 
retico  Fetro  reseraretur  accessus.  Tunc  istud  nemo  discutdebat,  sy- 
nodum  nemo  poacebat,  paasim  omnia  licito  fieri  a  quibuscunque 


*)  Ita  F*  F»  N*  0l;    c»  c'  c*  o1*  tam,  0*  c<  tun  eeidenter,   mozque  d>  ammad- 


<■)  Ita  mn.  D  N»  O'  0'  d';  c"  omittit  niMl  de  tynodo. 

•)  tfi  cT  c*  c"  addunt  eorum,  quod  abest  a  mss.  Verbum  ilti  perinde  est  at- 
que  ftiiic.  Dq  conunnnione  autem  cum  Fetro  Fullono  inita  germo  eat  Mox  eum 
taUbta  idem  est  quod  cjhi  OrUntatima,  qui  lalet  evaserout 

')  c*  c'  c*  c">  Antiochiae,  0'  c1  t»  AntiocMa,  moxque  P*  F"  c  c  contigerint  . . , 


*)  D*  mamfetta,  mozque  d1  Quod  tatix. 

*)  0'  0*  C1  et  tres  alii  mss.  excutatioitcmquc.  Mozque  d1  concludi  et  comin- 
cartxr  nanniai,  et  D*  omittit  retiduam. 

'•)  d1  cannUatt  et  moz  0*  a  ma  damnatione,  reluctantibus  aliis  libris,  Sane 
odverbium  eoidenter,  qnod  autecedit,  praeferendum  suadet  verbum  confutati. 
Neque  vero  reos  uid  evidentisaima  oonfutatio  ad  tut  damnationem  cogerc  valet. 
Hio  reapicere  videtnr  Gelaaiua  ad  proliziorem  epiatolam,  quam  Felicis  nomine 
scripsit  de  vitanda  commuuione  Acacii  (Gelae.  epist.  1). 


'DigilizedbyGOOgle 


424  S.  GELASIl  FAPAK 

(a.  496.)  videbantor:  nullum  diacrimen  reram11),  nuUa  examinatio  postulaba- 
tur  Eccleeiae;  sed  prout  dc,!)  unoquoque  venisset  in  mentem,  de 
suis  urhibnB  catholicns  pellebatur  episcopus,  non  solnm  metropoli- 
tanua,  sed  etiam  tertiae  et  secundae  sedis  antistites.  In  his  nulla 
rerum  vestigatio ")  quaerebatur,  nulla  facienda  concilia,  jactabantur. 
Subrogabantur  haeretici,  nemo  resultabat:  sed  velut  muta  pecora  in 
captionem  ducta,  Bubditis  voluntatibus  perfidiam  sectarjantur.  Non 
mirum  quidem,  ai  nuuc  eos •  defendere  moliantur,  quornm  indiscus- 
sam  caecis1*)  mentibus  secuti  sunt  vilitatem.  Sed  miramur,  cur 
eos  non  pudeat  in  istorum  damnatione  de  synodo  non  facta  causari, 
qnnm  sciant  tot  tantosque  pontifices  nulla  synodo  fuisse  depulsos. 
Inls)  istorum  rejectione  de  non  inito  concilio  conquerantur:  cogno- 
scant  se,  cur  non  et  hoc  in  aliorum  rejectione  quae&iverint,  accu- 
sari.  Si10)  vero  in  ceterorum  rejectione  concilia  necessaria  non 
faeruht,  nec  in  istis  necessaria  fuisse  cognoscant.  An  in  catholico- 
rum  dejectione  non  fuit  opus  synodo,  et  fuit  magnopere  congre- 
ganda  in  praevaricatoris  damnatione  confessi? 

3.  Quid  igitur  reatat,  nisi  ut  dicant  haereticos  non  fuisse? 
Non  ergo  de  synodo  conquerantur11),  qui  se  palam  |communionis 
extemae  perhibent  sectatores.  Cur  ergo  eia  synodus  necessaria  fuisse 
videatur,  qui  se  contra  Calchedonensem  synodum  venire  cognoscunt, 
qua  Eutychianus  error  cum  suis  auctoribus  generaus  Ecclesiae  voce 
damnatus  est?  Nec  dubium,  quod,  sicut,s)  in  unaquaque  haeresi, 
(quod  incessabiliter  repetendum  est,  quia  firmum  esse  nullus  ambigit 
Christianus),  omnes  eomptices,  sectatores,  communicatores  damnatae 
semel  pravitatis  pari  sorte  censentur.  Ideoque  sit  consequens,  ut 
sicut  Timotheus  atque  Petrus  talium  sectatores  secundum  illius  teuo- 
rem   synodi  nnlla  recenfd  facta  pontificum  congregatioue    damnati 


")  D*  d1  rei,  qui  tamen  mox  rerum  vettigalio  retinuerunt.  Utrobique  sibi 
constant  msB.;  neque  yero  de  uco  tantum  episcopo,  sed  de  pluribuB  e  auia  ur- 
bibus  expulsLa  expoatalatio  eat. 

"}  0'  0*  o1  taacmqm  et  com  c*  c7  c*  c10  sedii  antittes. 

")  0'  C1  inuettigatio ,  moique  Ds  canciHabula  et  c'°  tubrogantur . 

")  Ita  D1  D<  ¥s  F=  N1;  0'  0"  C1  a  teU  menlibui,  moique  c1  o7  c>  o<*  utilitateni, 
d1  voiuntatem  ...  eiiam  cum  iciant. 

'■•)  C*  C"  C10  addunt  si  (cl  in  iitorum  dejectionem  W  dt).  Deinde  C1  dejectionc 
...  cognoicant  ergo.  Orationis  integrita*  non  deerit,  si  pro  conqueruntur  legamus 
aat  ijueruntur. 

")  D*  omittit  reliqua  hnjua  num.  2.     In  sequentdbus  D'  0*  c  c  omittunt  «y- 

")  d1  conqveruniur  ...  eidetur;  cs  o*  ctD  autem  ibidem  Cur  enim,  et  deinde  D1 
d1  d*  contra  Calchedonemem  venisie.  Sequimur  in  prioribus  mes  D,  in  bia  F*  F™ 
N*  O1  0*.  "Hoique  O1  0*  c'  cognoicunt.  Quid  Eutychitmus,  ac  deinde  c*  o*  c*  c'u 
cum  auctoribui  generali  Eccieiiae  voce  (Ds  uocabido). 

"')  Hic  Bubtdcetur  Eutyc/dano  crrare  cum  tuil  aucioribui  damneto.  d1  autem 
removet  lieut,  et  mox  c5  eeqq.    Ideoque  flt. 


3i9ilizedbVGOOgIe 


EPISTOLA  27.  425 

snnt,  sic  etlfl)  qui  Petro  communicavit  Acacius,  ut  criminia  parti-  (a.  495.) 
ceps,  ita  eonaors  sit  factus  et  poenae.  Quid  igitur  ambagibus  et 
nebulia  ista»  praetexunt,  ut  impudentiam  suam  mentemque  veaanam 
inanibua  potius  fabulis  celare20)  lethaliter,  quam  prodendo  medici 
naliter  sanare  contendant?  Nihil  enim  nobis  commune  cum  homi- 
nibus  communionis  extemae.  Ideo  vocatur  ad  judicium  certe  quae 
cnnque  persona,  ut  aut  fateator  objecta,  aut  convincatur  objectis. 
Post  confeseionem  porro  litterarum  tenore11)  depromptam  cur  ad 
judicium  vocaretur  Acacius,  qui  se  confessus  est  Petro,  quemM)  pe- 
tiit  a  sedis  apostolicae  praeceptione  damnari,  communione  sociasse? 
Nec13)  ei  jam  credi,  externae  communionis  e&ecto,  vel  pro  sua  vel 
pro  illorum  vel  pro  Petri  defensione  jamM)  posset,  cui  se  prius  mi- 
scuerat  nefando  consortio,  feceratque  ae  cum  ejus  causa  sine  dubi- 
tatdone  communem.  CuiM)  examinatione  praemissa  et  legitima,  si 
ita  esset,  purgatione  suscepto  regulariter  misceretur;  sed  cum  eodem 
nondum  legitime  discusso  atque  purgato  communione  sociatus,  quam 
adhuc  reo  se  miscuit,  tam  pro  eodem  nori  habuit  loquendi  fiduciam. 
Nam  quura  Acacius  nullo  privilegio  fulciretur,  ut  de  secunda  sede  ** 

posset  ferre  judicium,  potuitn)  jure  damnare?     Simili  modo,  nisi 


")  01  0'  et  Petro  qula,  d*  etiam  qui  Petro. 

'"•■  c>  seqq.  velare,  et  raoi  0"  c'  ad  judicium  certum.  d*  autem  Ideo  cerle  ■ 
vocatur. 

■■)  De  quibua  acflicet  in  notitia  epintolarum  non  eistaaitiuin  Felicia  II  n.  IX 
egimoa,    Mox  Fd  F"  qua  te  confettut. 

**)  D*  quem  repetita  praeceptione  dumnimerat  tedet  apottolica.  Quiaque  mH.  a1 
F*  F"  et  C1  quem  petit  (c1  petiit)  a  eedti  apotlotleae  praeccptione  damnari.  D*  D' 
aufm  pelita  . . .  damnari.  Al.  ed.  (etiam  d*j  quem  petita  sedit  apottoacae  prae- 
ceptione  damnaral.  Mox  D*  c.'  te  communione,  Ex  BuperioribuB  scriptia  conatat, 
Acadum  a  Simpliuio  petiiaae,  ut  Petrua  damnaretnr,  et  quum  iatud  impetraaaet, 
praecepti  illius  exaecutorem  miaae.  Hinc  in  proxima  epiatola  26  n.  7  legimua, 
Petrum  ab  Acacio  tua  extecutionc  damnatum,  et  in  fine  n.  i:  Timotheut  Aelurut 
atque  ipte  Alexandrinut  Petrut  auctorilate  tantammodo  tedit  apottoUcae.  ipto  quoque 
Acacio  *el  pottutanle  ecl  extcquenle,  probantur  ette  damnati.  Vide  Acacii  ad  Simpli- 
cium  epiitolam  8  n.  2  et  Bimplicii  ad  ipanm  Aoacium  epiatolam  18  n.  8.  _ 

")  d1  Nec  enbn  et,  moxque  omittit  vel  pro  Ulorum,  quibua  vorbia  ii  notan- 
tur,  de  quibua  paulo  ante  n.  2  dictum:  Non  mlrum  quldem,  ti  nunc  eos  defendere 
moHumtur. 

")  d1  omittit  jam,  moxque  d1  feceratque  ejut  eautam,  D1  d*  feceratqut  teeum 
ejut  amtam.    Sequimiir  D'  N*  F*  F»  0'  0*  06, 

*»)  Ita  01  0»  d'  d«  c»  cw.  D1  F*  F-  N*,  8  mn.  *\  c»  cJ  qua.  pro  qoo  restituen- 
dmn  dacit  a*  quam,  hoo  acuioet  ad  prhtt  referena.  Moxque  0*  c'  purgetione  *u- 
totpta  et  d1  d*  tam  pro  eo  loquejuU  flduciam  non  kabuit. 

**)  In  volgatis  (ettam  d1  d*)  eec.  N*  non  pottdt  jure  quemquum  damnare,  ubi 
maxime  illnd  quentquam  praeter  mentem  Gelanii  adjectum  eat,  nec  ullo  quantum 
Bcio  codioe  fulcitur.  Sequimur  antiquiorea  nuw.  D1  Fd  FB  N*,  a  quibua  hoc  tan- 
tum  disaident  0'  0*  0*  K*  ft  o',  quod  damnari  pro  ddmmare  habeant.    Praefert  D* 

pOtuU  a  primajure  damnari;  minua  diapliceret  nan  polutl  nisi  a  prima  jure  damnari. 

Ferenda  autem  eat  oratio,  ai  interrogatio  negativa  ponator,  aut  Buppleatur  non 


^igilizedbyGOOgle 


426  8.  QSLA8II  PAPAE 

(b.495.)  primae  sedis  auctoritate  percepta,   nec  examinandi  Petri  jus  habuit 
ticc  recipiendi  penitus  potestatem. 

4.  Quo2')  regulariter  constituto,  nec  apud  nos  Petro  ullatenus 
absoluto,  quem  damnasse  nos  novimus,  examinasse  vel  absolvisse 
nescimus:  reatat,  nt  illnd  demonstremus,  eumdem  Potrum,  quem  se 
purgatum  communione  recepisse  praetendit  AcaciuB,  nunquam  ab 
haereticae  communionis  contagione  cessasse,  acM)  non  solum  ipso 
tempore,  quo  ei  communicavit  Acacius,  sed  etiam  post  communionem 
praevaricatoris  Acacii  semper  Alezandrinnm  Petrum  in  haereticorum 
collegio  perdurasse,  atqne  ita  et  per  hunc  Acacium  perfidae  com- 
mnnionis  euscepisse  contagium,  et  per  eamdem  illis  haereticis,  qui- 
bus  Petrus18)  communicabat,  eadem  peste  conjunctum.  Qui  prae- 
sumpsit  non  servato  ordine  Petrum  suscipere,  nec  examinatum  eum 
nec  cognoscitur  recepisse  purgatum:  et  ideo  praeter  sedis  aposte- 
licae  notitiam30)  non  legitimam  sibi  ejns  receptionem  usurpare  vo- 
lnisse,  ut  ex&minationem  ejus  et  purgationem  poaset  pro  sua  volun- 
tate  metiri,   atque  eum  nec  examinatum  nec  reciperet  omnino  pur- 

"  gatum.     Quem  si  revera  vellet  exaininatum  purgatumque  recipere, 

ordinem  in  ejus  examinatione  et  receptione31)  potius  custodisset : 
sed  ut  videretur  magis,  quam  veraciter  esset,  jure  purgari.  Sicut 
ergo  ante  non  prius  damnavit,  qnam  et  referret  et  posceret  aposto- 
lica32)  potestate  damnandnm,  sic  et  in  recipiendo  modum  servare 
debuisset,  ut  priusouam  se  ei  communione  misceret,  per  sedem  apo- 
stolicain  posceret  examinari  eum  et  legitima  ratione  purgari:  quum 
nec  examinandi  ant  recipiendi  eum  haberet  ipse  pontincium,  et  non 
nisi  per  illius  sedis  auctoritatem  consensumque  hoc  posset  implere, 
et")  sine  cujus  auctoritate  eum  non  potuerat  ipse  dainnare,  et  cujus 


m»!  peiita  sedit   apottoUcae  praeceptione ,   utpote  thte  ctijut  auctoritate ,   quemad 
modum  infra  n.  4  dicitur,  eum  (Petrum)  non  polucrat  ipie  damnare.    ' 

")  D1  Qtiod,  0'  c1  quia  regidariter  conilitit,   moique  dl  quem  purgatum  m  com- 

•      ")  Ita  0*  c'  d«;  PF"0'wc  non  tolurn,  0*  nec  tohm.    Hoxque  N'  guo  et  ita, 
¥*  Fm  d*  omittunt  ei,  ac  deinde  01  0'  c1  et  in  /laercticonpit. 

**}  d1  Petro  ...  non  praelato  ordine.  PetniB  autem  eum  Eutyohiauis  et  Cal 
chedonensem  Bynodum  aut  Leouis  epiatolam  reapuenfcibuB  communicahat ,  qnum 
Acaciua  saltem  in  apeciem  Uormn  communionem  aversari  videretur.    Petrum  vero 


•")  O1  0*  c1  liccnliam,  moxque  0'  c1  c'  seq.  mentiri. 

")  d'  pwgatione.  Tum  o5  seqq.  ne  videretur  magit  qvtm  (sequentia  etiam 
D*)  posiet  jurt  pttrgare.  Seqmmur  rems.  D>  F*  F-  N'-0'  0»  c>  d*  d'  .(c1  prorogari), 
et  pronraB  plana  easet  oratio,  ai  pro  sed  legeietur  seiticet  vel  taltem. 

™)  Ita  mu.  D  F*  F"  d'  d*.  0  cc  ab  apottoHea,  moxqne  d'  mttaatttt,  dainde 
N»  pniceret  et  exaw&nari,  ac  postea  d'  d*  nec  recipiendi. 

**)  Ita  mss.  DPr-0'O'  N>,  editi  delent  et;  moxque  0*  c'  poterat,  deinde 
nolua  d'  et  daanari  vel  purgari  et  ad,  at  paulo  post  mi*.  0  C 


.  °»~"( 


EPI8T0LA  27.  427 

principali  diligentia  et  discuti  potuit  et  purgari  et  ad  commanionein  (a.  498.) 
convenienter  admitti.  Quum  enim  constet,  semper  auctoritate-M)  sedis 
apoatolicae  hnjusmodi  personas  aut  discussas  vel  esse  purgatas,  aut 
sic  ab  aliis  quibus  competebat  episcopjs  absolutas,  ut  tamen  abso- 
lutio  earum  ex  sedis  apostolicae  copsensione  penderct:  nbi  utrumque 
defuit,  nec  discussionem  legitimam,  nec  purgationem  firmam,  ac  per 
hoc  receptionem  fuisse  constat  indebitam.  Si  tu  absque  mea  com- 
munione3*)  Petrum  judicaati  esse  catholicum,  meqne  despecto  tuo 
eum  jure  recepisti,  quid  causaris,  si  illum  ego  a  communione  mea, 
qnam  tu  voluisti  contemptam3*),  tamquam  absque  tua  notitia  vel 
consultatdone  repulerim?  Vis  acquiescere?  meus  es.  Non  vis  ac- 
quiescere?  non  es  meua. "  Qui  enim  mecum  non  est,  conlra  me  est,  et  \.f -w 
qiti  mectm  non  coltigit,  spargit. 

5.  Quaero  abs  te,  Petrum  haereticum  fuisse  pntas,  an  catho- 
licum,  an  ab  haeresi  postea  esse  correctum?  Si  haereticum,  nulla- 
tenus  eidem  communicare  debuiati,  et  eidem  communicando  haeretici 
te  manifestum  est  factnm  fuiase  participem,  et  ejns  consequenter  ez 
synodi  tenore  veniente  damnatione  eonstringi.  Si  catboticum,  palam 
totdus  dogmatis  es  defensor,  qnod  catholicnm  esse  pronuntias,  ac 
nihilominas  illius  errore  censeris.  Si  haereticnm  fuisse  definias,  sed 
postea  correxisse  praetendas,  eique  te  purgato  communicasse  pro- 
nunties;  interim  in  cujus  persona  me  negligendum  esse  credidisti, 
cansari  non  potes,  quod  in  hac  eadem  te  ejus  persona  neglexerim. 
Deinde  qunm  sine  me  jus  non  habueris  vet  absolvendi  vel  recipiendi 
hujusmodi  rite  personani,  nec")  purgatam  legaliter,  nec  regulariter 
constat  esse  receptam.  Quam  regulariter  non  receptam88),  tam 
legaliter  non  constat  esse  pnrgatam,  et  ideo  non  jure  purgatam, 
quia  legaliter  non  receptam.  Mea  enim  in  illum  manente  sententia, 
te  sine  me39)  pontificium,  ut  meam  sententiam  resolyeres,  non  ha- 
bente,  qna  potestate  vel  discnBsus  est,   vel  qua  anctoritate  receptus 


")  D'FdF™  et  ina».  a*  tcut  tedii  apoetoticae  hajutmodi,  d1  d*  a  icde  apoitolica, 
c°  seqq.  aut  tedie  apoiloticae  auetoritale ,  0*  o'  temper  (c1  mper)  auctoritate  tedii 
apottotieae.    Moi  d1  et  eiie  purgatas. 

*)  D'  d'  conxemione  et  mox  cB  seqq.  caiuerU.  Haec  per  apostrqphen  ad 
Acaeium  licet  vita  functnm  dh-iguntur,  et  voces  ntea,  mt  et  tgo  non  ad  Bcriben- 
tu  personam,  «ed  ad  apostolieam  sedem  et  dignitatem  pontdficiam,  quao  in  omni- 
bus  Romanis  pontificdbnB  ima  eademque  eat,  Teferendae  sont;  cf.  Ballerinii  de 
antiqu.  can.  coll.  p.  II  c.  11  §  1  n.  6. 

■?)  D6  taai/uam  conteaptum  absque. 

")  d1  addit  qaia,  deinde  ci0  purgatvm,  0'  0*  autem  omittunt  nee  purgatam 
reffidariter;  sddimus  mox  cum  0'  0*  c1  receptam  (post  conttat  eue),  quod,  etai 
alii  editi  com  D1  F*  Vm  omittant,  sequentia  aperte  confirmant. 

*■)  ft  c!  aeqq.  aeeeptam,  moxque  d1  omittit  tl  ideo  —  non  receptam. 

•»)  Ita  nus.  D  F*  F»  N»  d'  d*  o»,  seqq.  0'  0»  K*  o1  te  (o'  a>)  m*t  pontifieio 
meo  ...  jus  non  habenU  (c1  kabtni). 


^igilizodbyGOOgle 


428  8.  OELABII  PAPAE 

(».  4B6.)  asseritur?  Ecce  interim  in  his  eauBa'")  vestra  nutat  et  labitur,  et  si 
'haec  Bola  sint,   prorsus  tota  subruitur. 

6.  Sed  adducitnr41)  adhuc  aliud,  quod  ad  cumulum  veatrae 
convictioBis  accedat.  Quid  enim  ai  doceatur,  non  solum  priuBquam 
in  ejuB  communionem  veneritis11),  neque  tantummodo  quum  ad  ejus 
communionem  veuistis,  "sed  etjam  postea  in  haereticorum  nihilominuE 
eum  communione  durasse:  nonne  aut  per  illum  apud  vos  communio 
perveniebat  haeretica,  aut  in  haereticam  commnnionem  vos  ejus 
commercio  transibatis?  Docete  igitur,  Petrum  Alexandrinum  ab 
Antiocheni  Petri  unquam  communione  desiisse,  et  non  iisque  ad 
diem,  quum'8)  Antioehenus  Petrus  in  hac  luce  versatus  est,  indivi- 
duum  utrisque  fuiase  consortdum.  An  dicturi  estis,  et  Antiochenum 
Petrnm  fuisse  correctum?  Our'*)  usque  in  finem  se  non  communi- 
casse  gloriabatnr  Acacius?  Sed  quid  profuit,  qnod  illi  per  seipsum 
communicare  non  voluit,  quum  eidem  per  Alexandrinum  Petrum  sine 
ulla  se  communicare  putaret  invidia  ?  Qaid  facimus  de  tot  tantisque 
civitatibuB,  ez  quibus  catholici  pontifices  Bunt  repulsi?  Si  catholici 
aubrogati  sunt,  cur  catholici  snnt  rejecti'8)?  8ed  evidenter  apparet, 
quia  quum  catholici  sunt  rejecti,  non  catholici  fuerunt  subrogati. 
Restat,  ut  catholicis  haeretici  quicunque  successerint.  Cur  eis  te- 
mere  comtnnnicastis  ?  Cor  non,  ut  ista  nova  facies  rerum  et  tanta 
tragoedia  de  pontiricum  snccessione  viventiam  a")  synodo  discute- 


M)  O1  0*  c1  cautit  ...  labi/ur  auctgritat  et  ti  haec  sola  tixt,  prortut  tota  tub- 
ruUur.  Sequimnr  D'  D*  F"  Fm  N*  dl  d'  C*  seqq.,  nisi  quod  d>  sola  ttatt,  c*  seqq. 
toia  fuit. 

*')  Ita  N*  0"  K'j  D*  F*  F=  addurit.  O1  c1  adduritc,  d1  d'  edjictiur,  C  &eqq.  ett. 
Moxque  aliqui  nua.  (etiam  F*  F")  conmnetionU. 

")  Al.  ed.  ncniretit.  0*  omittit  ceneritit  neque  —  ad  cjut  comnturtionem.  Mox- 
que  aliqui  mss.  (etiam  F*  F")  transiebatit ,  et  K*  detcitte. 

")  d1  addit  mortis,  et  raox  non  (ante  fviue  contortium),  refx&ganti.bns  n». 
Illud  usque  ad  dtem  ouum  elegantms  uno  verbo  quamdnt  redderetor.  £x  hoc  alterove 
Gelasii  loco  Henricns  Valesius  iii  Evagr.  h.  e.  III,  23  obeervat,  falli  Theopha- 
nem  et  Cedrenum,  qoi  Petmm  Fullonem  post  Petrum  Mongum  e  vivie  ftbiisse 
BCiibunt.  Fullonia  mortem."  Tictor  Tunonensu  ad  annnm  488  refert.  De  Acacio 
antem  cnm  Petro  Mongo,  atque  hujua  cum  Petro  Fullone  conunimione  legen- 
dne  Evagrimi  h.  e.  III,  16. 

M)  D^D^seqq.  cui  utque,  D1  D^F^F^N1  d*  curutque,  d1  cur  ergo  ei  usout, 
0'  0*  c1  cur  itli  utque.  Moxque  c'°  quod  profuit.  Cum  Petro  Antiocheno  ut  pn- 
blice  commmucaret,  Acados  Zenone  etiam  jubente  adduci  non  potuit.  Quocirca 
Golaaiua  in  epistola  Huperiore  n.  8  ait:  Zenoni,  qtda  palam  Antiocheno  Petro 
noluit  communicare,  tuam  non  tuhdidit  voluntalem;  et  mun.  13:  Ipti  Zenoni,  ne  pa- 
lum  Petro  Antiockeno,  quanmt  latenter  hoc  fecerti,  commumcare  mderetur ,  non  com 


moaaat  attauum.  \ 

li)  d'  ejecti  atrobique;  mox  cs  seqq.  tant  tubrogati,  moique  d<  d*  rettat  ergo. 
0'  X1  reitat  igitur,  F-  F"  NJ  0'  c'  c!  eeqq.  rcttat  ut,  ac  deindo  O1  O'  K1  c1  at  ca- 
thoticl  non  tint  ted  haeretici,  quieunque  tuccettcrunl.    Vido  epist.  26  n.  8,  12  et  13. 

**)  D'  omjttit  a.     Mox  O1  0*  K*  c1  dolent.     Eleganuus    ceteri,    dotct  im- 


^igilizedbyGOOgle 


EPISTOLA  27.  429 

retur,  egistis?  An  de  uno  dolet  Acacio,  quod  speciali  synodo  non(a.495.) 
fuerit  confutatus,  quum  proprium  crimen  suis  litteris  ipse  detezerit, 
nec  audiri  debuerit  jam  sponte  confessus;  et  de  tantis  pontificibus 
catholicis  non  dolct  sine  ulla  discussione  seclusis?  Qui  utdqne,  si 
catholicos  nossent  eos,  quorum  communionem  vitaverant,  his  potius 
communicare  maluissent,  quam  non  communicantes  eis  dura  perse- 
cutione  depelli. 

7.  Ecce  tanti  catholiei  sacerdotes  hoc  ipso  se  indieant,  quid 
apostolica  sedea  censuerit,  cognovisse  constanterque  probasse  reti- 
nendum,  quo")  communionem  catholicam  reservantes,  et  eos,  qui 
apostolicae  sedi  communicarent,  elegere  consortes,  et  illos,  quibus 
sedes  apostolica  minime'8)  communicaret,  usque  ad  persecutionis 
incursus  renuere  consortes.  Certe  quae  sedes  apostolica  decreverat,  . 
Orientalibus  episcopis  non  innotuisse  jactatur.  Unde  ergo  tot  tanti- 
que  pontifices  unum  idemque  cum  sede  apostolica  sentientes  eamque 
probantes  apta  religioni  sacrosanctae  veraque  sanxisse,  quae  non 
solom  sequenda  sibi  judicaverint4*)  sed  etiam  usque  ad  persecutio- 
nem  viriliter  exserenda?  Ecce  habuistis,  qur  apostolicae  constitutio- 
nis  et  notitiam  vobis  ingererent,  et  retinendi  constantiam  ministra- 
rent.  Si  apostolica  sedes  misisset,  vix  duos  aut  tres  dirigere  potue- 
rat.  Ecce  tot  pontifices,  apostolicae  sedis  scita  sectantes,  ingerunt 
vobis  notitiam  et  praebent  servandae  veritatis  exempla.  Qui  contra 
tantos  clausistis  oculos  ibidem  constatutos,  quomodo  duos  vel  tres 
audire  possetis?  Hoc  ipso  sine  dubio  cognovistis  illos  apostohcae 
sedi  placere,  quoM)  vos  displicere  videbatis.  Aut  illos  ergo  secta- 
mini,  per  quos  intelligebatds  sedis  apostolicae  voluntatem,  aut  nihil 
est,  quod,  de  ignorantia  velitis  obtendere,  quum  indiciis  tantis  et  ta- 
libus  abutentes,  sedis  apostolicae  constituta  tantis  testimoniis  prae- 
dicantibus  respuere  potius  quam  recipere  maluistis. 

8.  Numquid  omnes  isti,  quos  memoravimus,  episcopi  imperatori 
mentiti  sunt?  Numquid  omnes  imperatoris  nomen  ez  diptychis  abs- 
tulerunt51)?  Quum  igitur  pellerentur,  et  vivis  pontificibus  catholicis 


penonatiter,  qnomodo  dicitar  pudet,  piget  etc.  Alioquin  dicendum  fuissot 
dolciis. 

*•)  c*  seqq.  gvod,  O1  0*  C1  gui,  mss.  D  d*  quo. 

«)  Ita  mas.  D  F*  F"  N*  O1 ;  D*  JJ  cs  seqq.  dccreverat  nrinime  communicare,  et  mox 
d'  d>  non  temiere,  ¥'  F™  N«  0'  D»  et  alii  i  tm.  a'  tenuere,  0«  c-  seqq.  renuere. 
c'  totum  locum  ita  contrahit:  qui  communionem  catholicam  retonantts ,  et  eos,  qui 
apostolicae  tedi  comminicarcnt ,  usgue  ad  pertecutiomt  incursua  tenuert  canMOTtcs. 

**)  0'  O*  c  c  judicaveriml.  Moxque  d'  persecutionem  exercenda  cognoverunt. 
Ecce  habuiiti.  Ol  0*  eaxecranda,  c1  exercenda;  noatram  lectionem  praebent  D'  F* 
F"  N"  c*  seqq.  d'. 

■*)  Ita  mss.  D  F*  F-  0'  d«;  O*  quo  vobit,  ca  seqq.  guod  vot.  Moxque  O1  0* 
aui  ad  nikilum  quidem  de  ignorantia  velitu,   ac  deinde  C1  d'  judiciis,  0'  induciis. 

")  HOO  est:  rwmquid  omnes  Ut  tranl  obnoirit  crbninibiu,  guibus  Johannet  et  Ca- 


3i9ilizedbVGOOgIe 


J 


430  8.  OELASn  PAPAE 

5.)  successores  baeretici  crearentur,  et  non  de  inferioribus  quibusque 
civitatibus  sed  etiam  metropolitani  pontifices  in  catholica  jugiter 
communione  durantes,  cur")  igitur  compassi  non  estiB  tantds  fratri- 
bus  vestris?  Cur  non  adiistis  imperatorem?  Cur  non  Ecclesiae  cau- 
sam  et  sacerdotii  miserabilem  decolorationem  continuatis  vocibus 
deflevistis?  allegantes:  nunqnam  de  pontificibus  nisi  Ecclesiam  judi- 
casse;  non  esse  humanarum  legum  de  talibus  ferre  sententiam  abs- 
que  Ecclesiae  principaliter  constitutis  pontifieibus;  obsequi  solere 
principes  Christianos  decretis  Ecclesiae,  non  snam  praeponere  po 
testatem,  episcopis  caput  subdere  prineipem  solitum,  non  de  eorum 
capitibas  judicare a3) ;  quibus  Ecclesiae  conciliis,  qua  synodo  peUeren- 
tur;  quid  denique  commisissent,  ut  eine  ulla  discussione  rerum,  tot 
ecclesiarum  praesules  pro  bumano  libitu  et  saeeularis  potestatis 
arbitrio  pellerentnr;  inauditos,  indiscussos,  inconvictos  M)  non  debere 
percelli,  maxime  quum  novae  causae  et  nova  rerum  facies  appareret, 
ut  rectores  isti  plebium")  repentinis  incursionibus  pro  mundanae 
potentiae  voluntate  sacris  dignitatibos  privarentur;  ex  nulla  vetcri 
causa,  ez  nullo  collegio  reatiis  nec  participatione 5e)  eujuslibet  er- 
roris  jam  ante  damnati  teneri  eos  convincique  consortes,  ut  tamquam 
ex  praeterita  definitione  judicarentur  obstricti:  et  ideo,  qnia  nullis 
ante  praecedentibus  causis  recentes")  essent,  cur  ejicerentur;  in- 
cursus  qui  illi  essent,  debere  monstrari,  et  ecclesiasticis  legibus  ut 
semper  oportere  constare.  Saltem  vel  pro  vestro  loco  iUorum  duce- 
retis  miseriis  consulendum,  formidantes  in  vobis,  quod  in  aliis  cer- 
neretis  praeter  illum*8)  morem  violenter  admitti.  Si  crimine  respersi 
erant  atiqno,  ecclesiastica  debuit  ezaminatioiie  cognosci. 

Undion  pottutabantnr?  Unde  et  in  proxima  epistola  26  n.  12  legimufr:  Etto,  Ca- 
lendion  imperatorii  nomen  abttuierit,  et  Johannet  principi  mcntltut  fuirtt  Jactetur. 

■*)  Ita  mes.  D  F*  F"  N*  01  O*  d';  d1  inquam,  c*  seqq.  cttr  compata. 

a)  Unde,  infert  Hincmarus  tom.  2  pag.  829,  etmitat,  qtda,  ti  non  lirtt  prin- 
dpi,  nee  cutquam  alteri  Ucet  niti  epitcopit,  de  epitcoporum  capitibus  judicare. 

**)  Ita  mss.  D  F"  N»  C»  d«i  F*  imictot,  O1  ineonvotot,  0*  01  ineomocatoi,  0*  c* 
C1*  comtctoi. 

»)  ji  hi0  addit  Chritti,  et  removet  repentinit  incuriionibut.  Haec  antem  duo 
verba,  quae  etiam  tnetur  auctorita*  mas.  DF^F-ON*  et  aliorum  editorum,  remo- 
venda  non  esse,  pertuaanm  nobis  est  ez  subnexu,  ubi  QelasiuB  incartut  gtd  Wi 
euent,  legitimo  judieio  monatrari  debuisse  docet.  iis  igitur  indicatur  criminis 
quaedam  species,  cnjns  obtentu  tot  praesules  pubri  fuerant.  Ac  quidem  Theo- 
phanes  pag.  8pT  tradit,  banc  eos  cjidendi  causam  Zenonem  praetendiaae,  quod 
tyrannis  adversus  ipaum  rebellibus  favissent/  Et  forte  criminatioiii  bnic  locuro 
dedere  repentinae,  quae  bic  memorantor,  tneurtionat  aive  plebium  rivealiorum. 

»)  Ita  mss.  D  O1  0*  c'  d*.  F«  F-  N*  parOdpatio,  H*  tfi  eeqq.  partudput;  moi- 
que  01  convinctiquc. 

")  c'  seqq.  rctcnti,  rectius  in  aliis  libris  {D  F*  F-N*  01  0*c'.d*)  reeentet 
cttent,  id  eet:  necdum  judjcatae  causae.    Hox  D1  legibut  ette  ut  temper. 

")  Editi  (etiara  d*)  prmeter  uthan.  At  F*  F»  mss.  a'  et  c1  praeter  Wum,  quem 
soil.  Oelauus  prozime  explicoit.    Mox  in  mss,  0  o1  desideratur  vuAenter. 


3i9ilizedbVGOOgIe 


EPISTOLA   27.  431 

9.  Taceo M),  et  ad  sedem  apostolicam  ex  more  deferri,  ne  no-  (a.  ■195.) 
stra  privilegia  curare  videamur.  Satis  sit  ostendere,  quid  secundum 
regulas  et  patrum  canones  facere  deberetis,  praecipue  quum  etiam 
ipsae  legea  publicae  ecclesiasticis  regulis  obsequeutes,  tales  personas 
non  nisi  ab  episcopis  sanxerint  judicari.  Bi  vero  de  qualibet  hae- 
resi  fuerant  impetiti,  tanto  magis  eoa  decuit  ista  cognoBcere,  qui  et 
secundum  religionis  tenorem  posaent  ieta  discutere,  et  haberent  pri- 
stinum,  ex  quo  est  Christiana  religio,  pontificium  judicandi.  Aut 
catholici  enim  erant  aut  haeretici,  de  quibus  passim  iila  ludibria 
gereb&ntur  et  latrocinia  detestanda  aaeviebant N).  Si  haeretiei, 
prodi,  discuti  et  legitime  convinci  modis  omnibus  debuerant,  vel 
suis.  confessionibus  vel  aliornm  vocibus  confutari.  Taeeo,  quia  ad 
nos  paterna  fuerat  conBuetudine  referendum,  tantumqne  commoneo, 
quid  fieri  eccleeiastico  jure  convenerat.  Si  vero  catholici  probaban- 
tur,  vos,  qni  non  solum  in  eorum  depahrione  eessastis81),  sed  etiam 
subrogatis  communicare  delegistis,  indubitanter  haeretici.  QuiK) 
depvdsis  cathoiicis  secedentibus  non  ignorastis  causam  fidei  commu- 
nionisque  catholicae  per  tantoe  antietites  toto  orbe  patefactam;  sed 
plane  scientes  volentesque  sine  ulla  discussione  rerum,  sine  ulla 
synodah  examinatione,  sine  ulla  sedis  apostohcae  reverentia  assen- 
sistis  haereticis,  libenter  habentes  patienterque  sinentes,  catholicos 
antiatites  inandita  prius  et  miserabili  sorte  detrudi.  Quos  si  a  fide 
integra 63)  commnnioneque  catholica  putaretis  errare,  ad  apostolicam 
sedem,  eecundum  scita  majorum  et  sicut  semper  eat  factum,  referre 
debuistis:  eicnt  de  Petro  Alezandrino  vel  de  Antiocheno  Petro, 
deM)  Johanne  et  Paulo  feeisse  monstratur  Aeacius.     Sed  quoniam 


")  Ita  mss.  D  F*  F-  N*  0'  0*  c1  d';  cs  seqq.  Taceaat,  moxque  d1  addit  quod. 
Deinde  de  legibns,  quae  m  Bequentibua  memorantur,  consulatur  cod.  Theod.  1. 
XVI,  t.  2  c.  18,  28,  41;  XVI  t  11  c.  1  et  Valentiiuanj  III  Nov.  de  anno  452  .(ed. 
Gothofred.  tit.  XII,  ed.  HaeueL    Nov.  84). 

">)  d'  itrvicbant,  moique  d*  et  vcl  suis. 

")  D'  D'  0'  0'  os  aeqq.  ceiniHi,  c1  c*  ccitatii,  D1  D1  D«  F*  F-  N*  d1  d'  oeita- 
itii  (h.  e.  aoquievistdB).  Tum  D*  D*  d1  led  etiam  haertticos  lubrogatUt  (D7  d1  ad- 
dunt  et)  comaaitUcare  delcgiitii  ixdubitaMtr  (d1  addit  fmetii)  Aeereacii.  D1  D*  Ds 
F*  F"  N*  O1  O*  o1  C5  Beqq.  d*  led  eiiam  subrogatii  (D1  lubrogaitis)  comnmnicare 
delegiitii  indubitanter  kaareUeit  (cs  seqq.  et  codices  a'  hatretici),  nnde  noetro 
lectio,  qua  una  aenaua  integer  efficitur.  Fortaaac  litera  *  ex  aliquo  vetere  iuter- 
pnuctitmia  aigno  nmili  in'textum  irrepsit. 

•*)  D'  D'  D'  F*  F»  N'  0'  0*  c1  gtd  (c'  qidbmt),  dcpnlti,  catkolicii  luccedeatibui 
(D'  luccendenlibut,  D1  ttteccde ntibuique)  non  ignoraitit;  quam  lectiouem  etiam  codici- 
bue  buib  approbat  a3,  niai  qnod  cum  cb  seqq.  tecedentibui  praeferendum  ducit. 
d1  d*  luccedgntilmique  hacretich,  neacio  nnju  Batie  auctoritate  codicum  fulti. 

")  D*  catholica  commanione  ipie  integra. 

u)  Ifa  omnea  codicet  a'  d*  cc  (nisi  quod  D"  F*  FB  Ns  de  Jolumnc  Paulo,  0'  0* 
de  Johame  Pauloque).  Solus  d'  cum  Ds  omittnnt  dt  JoAame  et  Paalo;  haec  duo 
nomina  pariter  in  epiat.  10  n.  G  praatennitti  obaervat  Queanel.     In  qno  nonni- 


>vGoogIe 


^ 


432  8.  GELASH  PAPAE 

(a. 496.)  noverafds  eos  cum  apostolica  sede  sentire;  et  quid  sedes  apostolics 
sua  definitione  eenseret,  per  iUos  tantos  ac  tales  episcopos  constat 
Orientales  antistites  iiuUatenus  ignorasse,  et8i)  per  illos  catliolieae 
atque  apostolicae  communioni  prodidisse  contrarios  et  ab  eadem  de 
fecisse,  qnnm  non  illis  estis  passione  conjuncti,  sed  potius  persecu- 
toribus  eornm  societate  connexi.  Hic  vobis  synodus  nunquam  venit 
in  mentein,  et  certe  de  personis,  ut  dictum  est,  nulla  veteris88)  lege 
constrictia.  Hic  nullo  concilio"),  non  unius  urbis  vel  unius  epi-. 
scopi  sed  totius  Orientis  Ecclesiatn  subiit  animum  vestrum  facto 
sacerdotali  concilio  debere  cnrari.  Sed  homines,  qui  in  contrariam 
partem  toto  proposito  et  toto  recideratis M)  aSectn,  concilia  potius 
necessaria  etiam  studio  declinastis,  ne  per  eadem  tale  aliquid  censere- 
tur,  quo  vobis  rebus  evidenter  ostensis  et  legitime  confutatis  in 
haereticorum  non  liceret  venire  consortdum. 

10.  Quid  igitur  de  ignorantia  praetenditis ,  qunm  per  totum 
Orientem  catholicam  fidem  communionemqne  sinceram  sedi  apostoli- 
cae  congruentem  non  Bolnm  cognovisse  tot  pontifices  videbatis,  sedM) 
etiam  usque  ad  extremum  constantissime  defendisse?  Si  nos  non 
audieratis,  quid  de  fide  et  communione  catholica  atque  apostolica 
censeremus,  illos  adspicere  debuistis,  et  aut  sequi,  si  credebatis  esse 
catholicos,  aut  apud  apostohcam  sedem  potius  accusare,  si  credeba- 

hil  est  memoria  lapsus.  Inde  enim  ipae  non  JokannU  sed  Petri  Faulique  nomina 
removerat,  et  hoc  quidem  renitentibus  nus.  Ja  porro  Johannes  primum  Apa- 
menae  ac  deinde  Tjriae,  Paulus  Epheainae  eccleaiae  praefectua  fuerat,  ut  ex 
Siraplicii  epistola  7  n.  3  et  Gelasii  tract.  I  n.  1S  comperimus. 

■>)  cs  seqq.  et  vos  catholicae ,  mss.  D  F"  Y*  Nl  01  0"  et  per  iUoi,  a»  sec.  suos 
codices  ac  per  hoc  vot  legisse  videtur.  Moi  D'  cs  seqq.  a'  d'  prodidisse;  S1  Da 
D*  F"  Ol  0*  proditte,  unde  c'  d'  prodiitie;  F*  prodere.    Deinde  d1  connexU. 

—)  c1  c*  seqq  d*  veieri,  D'  F*  F*  N*  0'  et  mas.  a'  veterit  snbaudita  voce  tynodi. 
d1  veterit  offemat  lege,  nulla  rara.  anctoritate  suffultus.  Hic  vero  vettu  nou  anti- 
quitatem  ned  aimplicitcr,  quod  praeteritum  atqne  anteactiun  est,  sonat.  Nostrae 
lectioni  lucem  confert,  quod  in  epistola  anperiori  □.  1S  et  14  disseritur  aoprae- 
aertiin  illud:  non  tamquam  nova  tynodus  contra  veterem  primamque  convemt,  ted 
potiut  sccundum  tenorem  velerii  comtituti  etc.  Hic  porro  de  iis  epiacopia  agitur, 
qui  superius  n.  8  dicti  sunt  dignitatitms  auia  privati  tx  nulta  veteri  cauta,  ut  tam- 
quam  ex  praeterila  definitione  judifarentur  obttricti, 

67)  In  mss.  et  d*  concUto,  c!  seqq.  a*  conttiio.  Quae  mutatio  etai  ferri  po- 
test,  quippe  otriusque  verhi  permutatio  apnd  lihrarios  usilatiBsima,  tamen  ui- 
bil  orationis  racilitati  medetnr.  Anacoluthia  autem  apud  pontificem  occupatissi- 
mum  et  alias  saepius  occurrit.  Hox  D1  non  unhit  epitcopi,  deinde  c'  seqq.  eecletiat, 
D*'  eccletia. 

**)  o*  *eqq.  d'  reeetieratii ,  plerique  nus.  {etiam  F*  F")  recederati*.  verius 
O1  0*  K*  c*  d1  (0*  D*  secundia  cnris)  recideratii.  Habemus  infra  n.  12  omnet  ponli- 
ficet  Orientalei  ...  in  kaec  recidere  contagia.  Ita  et  in  epistola  superiore  n.  14  legi- 
mus  Acacium  in  communionem  recbUite  perfidtae.  Idemqne  hujus  verbi  nsiis  aaepe 
in  hia  epistolis  recurrit. 

")  F*  F»  omitt.  ted.    Moi  0*  o<  Si  uot. 


^igilizedbyGOOgle 


tis  errasse  quid70)  illos,  vel  auo  proposito  illam  tenuisse  sententiam,  (a.  495.) 
agnoscendo Tl)  quid  sedes  apostolica  definiret.  Aut  igitur  collegas 
et  fratres  de  proximo  in  conspectu  vestro  vel  catholicos  sequi  de- 
buistis,  vel  impetere  si  credebatis  errare,  nee  illis,  a  quibus  nullo 
di&crimiue  vexabantur,  praebere  consensum;  donec  veritas  ex  omni- 
bus  patefacta  constaret,  et  regulariter  de  eis  ecclesiastici  judicii 
forma  procederet.  Sin")  vero  sedis  apostolicae  regulam  subsequendo 
perspiciebatis  illos  hanc  tenere  constantiam,  conaequenter  per  illos, 
et  quid  nostra  deftnitio  contineret,  non  habuistis  incertum,  et  illo- 
rum  persecutoribus  aduuendo  a  sedis  vos  apostolicae,  non  ignorantes 
ejus  sententiam,  consortio  retraxistis-.  Et  adhnc  dicitis  ignorasse 
vos,  quid  sedes  apostolica  censuisset,  quum  abTS)  iUis  sacerdotibus 
catholica  fide  et  communione  pollentibus  non  verbis  aut  litteris,  sed 
personis  praesentibus  didiceritis  universa,  et  ab  eadem  vos  proprio 
judicio  separasse  videamini T4)  ?  Et  adhue  dicitis,  synodum  in  unius 
bominis  persona  debuisse  tractari,  quam  iu  damnandis  tantis  ponti- 
ficibus  catholicis  non  quaesistis?  Quibus  autem  vultis,  ut  de  talium 
causarum  relatione  credamus?  Catholicis  an  haereticis?  Ab  onmi 
haereticorum  contagione  discretis,  an  haereticorum  communione 
pollutis?  Quis  autem  non  videat,  illos  esse  catholicos  et  ab  omni 
haeretica  peste  prorsus  alienos,  qui  propriis  urbibus  detrusi  et  in 
exsilium  snnt  redacti;  et  eos,  qui  superstitibus  catholicis  successores 
fieri  ausi  sunt,  oatholicos  omnino  non  esse,  sed  aut  Eutychianos 
manifestos,  aut  eorum  sectatoribus  communicantes? 

11.  Haec  pestis")  apud  eos  hodieque  perdurat.  Siquidem  et 
cum  Petro  Alexandrino  et  cum  Antiocheno  Fetro  indifferenter  ii, 

'•)  D1  N1 0'  0'  Quid  illot  tel,  unde  d'  Quid  illos  dtcitit  vet,  D<  D»  c*  aeqq.  d' 
Quid  illot  jnvat  vel.  Neutra  lectio  interpolatioms  suepieione  vacat,  immo  Gelasii 
mentem  neutra  eiprimit.  TJnde  lectionem  F*  F™  0'  arripientea,  cui  fere  m  omni- 
bus  favent  D1  N*  0*  C1,  aperaraus  aatis  nos  eensura  et  verba  auctoris  aaaecutos 
esee.  Similiter  a*  resarciendum  suaait:  erratte  guidem  itlos  vet  tuo  propotito  iilam 
lenuiise  tententiam,  aul  cognotcendo,  guid  sedct  apottolica  definiret. 

'')  Ita  0'.  P"  F-  N'  0'  d*  an  agnoteendo  (F*  N*  cognoscendo),  D'  D'  c'  cs  aeqq. 
aut  cognotcendo. 

™)  d'  ti  vero.     Moxque  cs  eeqq.  retrocettitlit  omisao  antea  vot. 

")  in  F<i  F"  0*  cL  deert  ab.  Moxqne  O»  volentibut,  alii  codicee  (D1  D«  F*  F» 
N*  0(  mas.  a*  c')  nolenttbut,  e*  soqq.  d*  correierunt  pollentidra,  D1  d'  a"  cathoHcam 
fidem  et  communionem  colentibut. 

'*)  In  mss.  D'  D"  D»  F*  F"  N*  0'  hio  repetuntur  verba  superioris  epiatolae  sa- 
cundum  brevius  exemplum  n.  14:  Ecce  agnoverunt  in  eorum  profettione  etc.  usque 
neque  nisx  retipitcentet  poterunt  prorsut  abtotvt.  Eoc  fragmentum  autem  hic  cum 
c1  c5  eeqq.  d1  d1  a'  omittimus,  quia  deest  in  mss.  0*  D>  c1  c1,  et  qnia  praece- 
dentia  ac  sequentia  personae  eecundae  et  adhuc  diaitis  cum  hoc  additamento 
peraonae  tertiae  Ecee  agnoverunt  non  videntur  congruerfl.  Forro  c1  eeqq.  dici- 
ti»  etiam,  D*  dicitit  etiam  adttttc. 

**}  d1  addit  eidm.    Moi  0"  commixtione  pentdxti. 

am.  roiTi».  I.  28 


byGoogle 


434  S.  GELASII  PAPAE 

(».  495.)  qui  catholicis  successerant^  conununione  permixti  sunt,  et  snccesso- 
ribus  utriusque  Petri  hodieque  miscentur.  His  adde  etiam  illos,  qui, 
licet  catholicis TB)  non  successerint,  sed  dum  catholiei  pontifices  ha- 
berentur,  talium  se  communioni  junxerunt.  Haec  illa  mixtura,  haec 
est  illa  eonfusio,  qua  per  Orientem  totum  inter  catholicam  haereti- 
camque  communionem  nulla  discretio  est:  immo  qui  discerni77)  ten- 
taverit,  potius  habetur  haereticus,  persecutione  percellitur,  exsiliis 
et  afflictione  mnltatur.  Restat  ergo,  ut  in  hac  colluvione  cmicto- 
rum,  sicut  quisquis  ab  eadem  separatus  est,  sincerae  commuuionis 
et  ideo  catholicus  comprobatur;  ita  quisquis  illius  dctestandi  com- 
mercii  particeps  invenietur,  quantum  a  sincera  communione,  tantum 
a  catholica  atqne  apostolica  sit  remotus.  Nec  praetendat  quisquam, 
quod  alicui  forsitan  evidentiori  non  communicasset78)  rel  communi- 
care  videatur  haeretico.  Quid  enim  juvat,  si  illi  non  communicet, 
et  his  tamen •  communione  jungatur79),  qni  ab  illius  non  sunt  com- 
munione  diversi?  Quodsi  eorum  nulli  communicavit  vel  omnino 
non  communicat  hic  erit  ille  sincerae,  catholicae  apostolicaeque 
commnnionis  et  fidei;  alioquin  nnllo  modo  poterit  indiscretae  illius 
mixtionis  insincerum  vitare  contagium.  Hoc  modo  etiam  ilJe  vir 
bonus  Acacius  Antdocheno  Petro,  cui  ae  palam  non  communicare 
jactabat,  per  alios  sine  ambiguo  communicasse  detegitur.  Neque 
enim  ab  omnium,  qui  Antiocheno  Petro  communicabant,  semet  Aca- 
cins  communione  suspendit.  Ac  per  hoc  quid  profuit,  quod  videri 
volebat  illi  palam  uon  communicare,  eui  per  snos  complices  subsi- 
civaesn)  communionis  nectebatur?  Alexandrino  Petro  conununicavit 
Acacius;  sed  donec  advixit  Antiochenus  Petms,  qui  utique  post 
Acacianum  cum  Petro  Alexandrino  foedus  iuitum  defunctus  osten- 
ditur,  nunquam  Antiocheno  Petro  Alexandrinus  Petrus  communi- 
care  desiit. 

12.  Quod  catholicorum  continet  relatio  sacerdotum  ceterorura- 
que  in  catholica  fide*1)  durantium,  nec  conscientiam  latere  potest 
totius  Orientis.  Et  ut  taceam,  quod  per  ipsum  Zenonem  imperato- 
rem,  qui  utique  Antiocheno  Petro,  quem  introduxerat  et  cujus  sa- 
cerdotium    comprobaverat ,    sine    dubio    communione 8")    permixtus, 


,b)  Supple  expulsis.  Deinde  d'  d*  tamen  tiaa,  ubi  D1  W  0'  01  seqq.  sed  dum, 
0*  C1  sed  citm  et  Cs  seqq.   communione. 

")  Ds  d1  discernere.  Rectius  ceteris  iu  Ubris  ditccrni  stil.  ab  haeretica  cont- 
ntunione.     Moique  lident  pellitur  pro  perceltitur. 

*)  Ita  D1  F*  F-  N*  C5  seqq. ;  at  d*  communicasse. 

n)  cs  aeqq.  jungitur  et  moi  non  omnino. 

w)  j"d  Ym  subtwe,  0*  e'  tub  signo  eomtnuttionU.  Moxque  O*  Alexandrino  Petro 
non  communicavit  Acacita. 

")  o*  seqq.  omittunt  fide,  quod  habent  omnes  ms».  c1  d1  d*. 

"*)  Soltia  d'  rornmixlut  omisso  c 


>vGoogIe 


EPISTOLAE  27.   28.  435 

communicabat  Acacius,  plurimos  diversarum  urbium  praesules  pos-(a.  495.) 
sumus  demonstrare,  quibus  cum  Antiocheno  Petro  communicaatibus 
nihiTominus  communicabat  Acacius,  et  per  illos  Antiocheno  coininuni- 
cabat  consequenter  et  Petro.  Sed  haec  apud  Graecos  facilis  et  in- 
culpabtlis  putatur  esse  permixtio,  apud  quoa  nulla  est  veri  falsique 
discretio;  et  quum  omnibus  reprobis  volunt  esse  communes,  in  nulla 
monstrantur  probitate  constare.  Hic  autem  ille  est  Petrus  Antio- 
cbenus,  quem  nec  per  poenitentiam  ad  comnranionem  catholicam 
recipi  etiam  a  sede  apostolica  poposcit  Acacius.  Ac  per  hoc  quid SJ) 
queruntur  a  nobis  Acacium  fuisse  damnatum,  quum  hac  professione 
praemissa  et  per84)  anfractus  Antiocheni  Petri  recepta  communione, 
se  doceatur  ipse  damnasse?  Ubi  tamen  non  solum  reus  tenetur 
Acacius,  sed  omnes  pontifices  Orientis,  qui  pari  modo  in  haec  reci- 
dere8i)  contagia  merifoque  simili  damnatione  tenentur  obstricti,  nec 
inde  possunt  ullatenus  expediri,  nisi  dum  supersunt  a  talibus  absti- 
nendo.  Nec  nos  oportet  in  talibus  causis  nisi  illis  credere,  qui  aut 
omnino  se  seiunt  ab  hujus  perfidiae  nexibus  divino  beneficio  servare 
discretos,  aut  his,  qui  a  perfidorum  consortio  recesserunt.  Nam  in 
perfidorum  contagio  constitutis  quam  fidem  pro  sincerae  communio- 
nis  testificatione  pnssumus  adhibere,  qui  in"6)  insincera  communione 
sunt  positi?  Nec  eorum  testimoniis  nitifl;)  pro  veritate  poterimus, 
qui  impugnare  nituntur  falsitatibus  veritatem.  Restat,  ut  non  nisi 
illis  credere  debeamus,  qui  ab  omni  contagione  sunt  Tiberi. 

"  Epistola  28. 
Gelasii  papae  ad  episcopos  Dardaniae.  (».496.) 

9.  VI  leiimdum  veterem  contuetudinem  sttititi  epitcopot  a  tuo  metropolitano  el 

metropolitamaix  a  suit  episcopis  curent. 

(ielasius  universisper  Dardaniam  constitutis. 
Quia  per  ambitiones   illicitas    non  pndet  quosdam  ecclesiarum 
jura  turbare'),  ac  privilegia,  quae  metropolitanis  vel  provinciaTibus 


*»)  Ita  D«  D'  D'  F*  F-  N>  O*  d'  d*;  0>  c*  aeqq.  omittunt  quid;  c1  quod. 

")  Ita  N"  D4  F"  F"  O1  0'  c1  t>  seqq.  d',  niai  quod  c5  seqq.  per  infectot.  0« 
Anliocheno  Petro.     Deindo  d1  se  darcatur  eo  recepto  a  communione  ipse  damnatse. 

«)  c=  aeqq.  cecidere.  Moique  D^F^F^N»  0<  teneantur  ...  postint  (postinl 
etiam  cs  seqq.). 

»)  Ita  F*  F-  N1  0*  D*  (secunda  manu),  D«  qui  sincera,  0*  c'  c5  seqq.  qui  In 
sincera;  d1  d*  qui  in  non  sincera;  mozque  &  seqq.  polluti  (pro  potilt). 

w)  0'  0*  c1  inniti,  moique  c5  aeqq.  non  iterentw  (loco  nftuntur). 

'}  His  verbis  marime  notantur  Cougtantinopolitaju  antjstites,  seu,  ut  loqui- 
tnr  GelasiuB  epiat.  2G  n.  15,  qui  oiiientitr  ecclesiis  Orientalibut  nunc  praeesse,  ipd- 
que  propterea  Cttrittianam  reparari  legitima  curatione  refugiuni  umtatem,  quia  occa- 
tionem  ditteusionit  hujut  snit  itmbitionibus  suffraganttm  deponere  jam  reciisant,  quiu 

28* 


byGoogle 


436  S.  QELASN   PAPAE 

(a.  495.)  episcopis  decrevit  antiquitas,  temeraria  praemimptitme  pervadere, 
propter  quod  etdam  uominunioniis  apostoticae  desiderant  discidium2) 
tenere,  quo  scilicet  ab  ejus  auetoritate  divisi,  velut  impunes  pro- 
prias  usurpationes  exercesnt,  non  respicientes,  quia  aeterno  Judici 
rationem  tam  de  cathoticae  sinceritatis  injuria*),  quam  de  traditio- 
num  praejudiciis  paternarum  non  sine  perpetuae  sint  danmationis 
interitu  reddituri,  si  in  hac  obstinatione  permanserint:  caritatem  ve- 
stram  duximus  instruendam,  ut  voa  omnes  in  commune  fratres,  sive 
per  Dardaniam  sive  per  quamque  contiguam  provinciam  eonstituti, 
qui  vos  sub  metropolitanis  vestris  esse  meministis ,  et  ab  eisdem 
substitui  decedentes*),  sicut  vetus  consuetudo  deposcit,  unanimiter 
statuatis  antistdtes;  et  vicissim  si  metropolitanus  humanae  conditio- 
nis  forte  decesserit,  a  comprovincialibus  episcopis,  sicut  forma  trans- 
misit*),  Bacrari  modis  omnibus  eensoatia;  nec  quemquam  sibi,  quodB) 
vobis  antdqua  dispesitione  concessum  est,  patiamini  vindicare:  qua- 
tenus  et  inter  ipsas  adversantium  voluntatum  procellas  veterum 
regulas  nullatenus  custodire  cessetis,  sicut  persecutdonum  tempore 
diversarum  patres  nostros  constanter  fecisse  non  dubium  est. 

Epistola  29. 
(a.«5.)  Gelasii  papae  ad  Natalem. 

Prior  epittola  de  pari  tcripla.  p 

Gelasius  Natali  episcopo1). 
Quia  per  ambitiones  et  reliqua  (ul  in  antecedenli  epistola  usque  ad 


tine  auctorilate  sedis  apottolicae  omnium  eeclesiarum  pattim  jura  confundurU,  magis 
cliyentes  in  errore  periittere,  quam  praesumptionum  luorum  perdere  facultatem. 

*)  Ita  Q1;  c"1  dissidium,  moxque  vci  impuncs. 

*)  Orientales  catholicae  sinceritatls  violatae  arguit,  quia  quamvis  integram 
profiterentur  fidem,  vel  cum  haereticia  tameii  communcabant,  vel  ab  eoruin, 
qui  cum  nis  communieaverant ,  coiiBortio  discedere  renuebant.  In  quo  nfceite 
est,  inquit  epiat,  26  n.  15,  vetint,  nolint,  iam  de  fidei  cummunioniiquc  eatkoHcae 
tinceritate  neglecta  ...  reeipiani  quod  merentar.  Hinc  et  ibid.  n.  14  et  epiat.  18  n.  6 
apOBtolicam  sedem  tincerae  commumonit  vindicem  praedicat. 

')  Eoc  est  qui  decedentiam  vicem  tuppteant.  Apud  Z  c10  auteni  decernentet 
mate  praeferri,  tiquet  ex  sequenti  deceiierit,  eicut  ei  epistola  sequenti,  in  qua 
hujus  verbi  looo  legere  est  obeunle». 

')  Snpple  iraditiimis  antiquae,  qnac  duo  vcrba  adjuncta  leguntur  in  his  epist. 
18  n.  4:  Secundum  formam  tradititmis  antiquae  tenere  nos  contonam  ubique  noveritii 
tenlentiam;  vel  simpliciter  oetui,  ut  in  epistola  aequente.  Veterem  illam  formam 
etiam  postea  renovari  curavit  Aurelianenae  II  concilium  can.  7,  ubi  istud  con- 
stituit:  In  ordinaadii  metropolilani*  cpixcopis  antiquam  inititutionis  formulam 
renovamui,  quam  per  incuriam  omnimodis  videmui  amUtam.  Itaque  metropolitanue 
epitcopus  a  comprovineialibui  rpiscopin,  cXericii  oel  populii  eieetia,  congregatit  in 
unum  comproBincialibut  epttcopit  ardinetur. 

')  Q1  preibjjteTO. 


3i9ilizedbVGOOgIe 


EPISTOLAE  28—30.  437 

eerba .)  caritatem  tuam  duximus  instruendam,  nos  pariter  ad  metropo-  {a.  495.) 
litanos  vestrae  provinciae  sive  cujusque5)  contiguae,  quae  catholicam 
servant  unitatem,  magnopere  delegasse,  ut  obeuntes3)  episcopos  in 
eadem  regione  metropolitanus  euus  debeat  ordinare^  enmdemque 
ipsum  metropolitanum,  si  humana  lnorte  transierit,  non  nisi  com- 
provinciales  episcopi  juxta  formam  veterem  studeant  ordinare:  qua- 
tenus  quae  iisdem*)  veneranda  decrevit  antiquitas,  nullus  sibimet 
contra  fas  usurpare  contendat. 

Epistol»  30  <;Xk 

Exemplar  gestorum  de  absolutiono  Misoni  Flavio  Viator-e  viro 
olar-issimo  consulesub  III  Iduum  Majarum  in  basilloa  beati  Petri. 


9.      Misenus  libelto   duplici  praevarieationis  suae   veniam  petens   et  haereses   omnt 
detestans,  a  Gelasio,    postquam  latam   m    eum  sententiam    non  insotubilem  fuiss 
ostendit,  approbante  tijnodo  romnaadoni  Eccletiae  et  honori  suo  rettituitur. 

1.  Residente  in  synodo  venerabili  viro  papa  Gelasio  una  c 
Bonifacio,  Maxiinino,  Epipbanio,  Basilio,  Vitali,  Claro,  Irenaeo, 
Decio,  Asello,  Euplo,  Valentino,  Martiniano,  Basso,  Benigno,  Pri 
mitivo,  Palladio,  Vindemio,  Constantio,  Martyrio,  Candido,  Lauren- 
tio,  Deodato,  Mercurio,  Stephano,  Dulcitio,  Fortunato,  Paschasio, 
Sanctulo,  Innoeentio,  Chrysogono,  Colomco,  Molensi,  Maximiano. 
Valentmo,  Constantio,  Gaudentio,  Felice,  Vitaliano,  Petro,  Sereno. 
Aucupio,  Timotheo,  Stepbano,  Laurentio  et  Probo  episcopis,  resi 
dentibus  etiam  Castino,  Lanrentio,  Canusio,  Eugenio,  Januario, 
Marciano,  Gordiano,  Petro,  Urbico,  Paulino,  Valente,  Petro,  Aste- 
rio,  Smaragdo,  Bonifacio,  Maxenido,  Epiphanio,  Justino,  Felice, 
Redempto,  Projectitio '),  Callisto,  Johanne,  Valentino,  Sebastiano, 
Martino,  Epiphanio,  Andrea,  Servodei,  Apellione'),  Petro,  Servando, 
Agapito,  Abundantdo,  Marcellino,  Litorio,  Laurentio,  Agathone,  Se- 
bastiano,  Valentino,  Anastasio,  Genesio,  Dionysio,  Epiphanio,  Acon 
tio,  Panlino,  Agapito,  Adeodato,  Benedicto,  Dominico,  Redempto, 
Severo,  Juliano,  Stephano,  Crescentiano,  Septimino,  Cypriano  et 
Epiphanio  presbyteris,  una  cum  Amandiano  viro  illustri  et  Dioge- 
niano  viro  spectabili,  adstantibus  quoque  diaconibus,  Gelasius  episco- 
pus'  ecclesiae  catbolicae  urbis  Romae  dixit:  ,,Memimt  dilectio  vestra, 


*)  a*  cln  cujutquam. 

')  Btu  obeuntibus  succedente*. 

*)  Ita  Q1.  a1  c"  omittit  iisdem. 

')  6'a>  ProlectiHo.  Romanae  Bjnodo  anno  499  habitae  eubarihit  Projerti- 
tius  pretbyter  tituli  s.  Laarentii  in  Damaso. 

')  Ita  0'  a1.  Opitio  presbyter  tituH  Vestinae  mox  dicto  coocuio  subscribit.  — 
Mox  G1  Cretcentiono  ac  deinde  contineant  qui  aiiud. 


^igjtizedbvGOOgle 


438  S.  GELASII  PAPAE  ' 

a.  495.  siiperiore  conventu  oblatum  nobis  a  Miseno  libellum  in  conspectu 
veBtro  fuisse  recitatum:  hunc  eumdem,  si  placet  dilectioui  vestrae, 
denuo  recensendum,  ut  acta  nostra  contineant.  £t  quia  aliud  se 
quoque  petitorium  prae  manibus  nabere  profitetur,  quid  etiam  in 
hoc  contineatur,  possimus  agnoscere."  Et  adjecit:  „Miseni  libellus 
denuo  reeitetur." 

2.  Anastasius  diaconus  recitavit:  „Datum  a  famulo  vestro  Mi- 
seno  die  octavo  Jduum  Martiamm,  Yiatore  v.  c.  consule.  Quantum 
ad  meae  pertinet  infelicitatis  abruptum"),  errori  meo  qualibet  ratione 
contracto  definio  non  esse  parcendum:  quoniam  hoc  ipso  poena  ca- 
rere  non  debeo,  quod  merui  ad  causam  poenalem  quacunque4)  sorte 
perduci.  Quantum  vero  respicit8)  ad  remediale  subsidium,  duo  sunt, 
quae  me  ad  hoc  suppliciter  implorandum  venire  constringunt :  ne 
vel  ego  desperatione  magis  perpetuis  cmciatibas  sim  dignus  addici 
Judae  praev&rieatoris  exemplo,  et  quia  tanta  est  ineffabilis  illa  cle- 
mentia,  quae  apostolica  potestate  universum  facinus  possit  absolvere. 
Hanc  igitur  solam  in  meo  negotio,  papa  venerabilis,  rocem  mise- 
randus  effundo:  parce  prostralo,  porrige  tnanvm  jacenti!  Nullis 
igiioruutiae  excusationibus  nitor,  nullas  decipulas  circumventionis 
obtendo,  nec  in  quemquam  calamitatis  meae  studeo  transferre  dis- 
crimen8),  quia  alios  incusare  non  debeo,  qui  poscam  clementer 
absolvi:  quia  licet  mihi  pro  mea  defensione  nihil  afferani,  non  am- 
bigam  tamen  haec  omnia  tuo  judicio  esse  tractanda.  Tantum  quaeso, 
ut  superno')  Numini  obsequentes,   qnod  pronuntiat  per  prophetam: 

ihm'  ^0  mor(em  morientis,  donec  revertatur  et  vivat,  vos  potius  cuncta, 
quae  in3)  persona  mea  gesta  sunt,  benigna  consideratione  librantes, 

')  b1  ad  marg.  obtutum.  Jam  apud  Leonem  epiatola  16  cap.  3  legimua  in 
magnae  tendunt  impietalis  ahruptum.  Eamdem  locutionem  Gelasio  familiarem  fuiaae, 
probat  vel  unus  illius  tractatuBT,  in  quo  et  tium.  12  occurrit  caveatque,  ne  in- 
cidat  tit  mortiferae  praecipitalionis  abruptum,  et  n.  24  ipsc  eideat  suac  temeritatis 
abruptunt. 

')  Ut  infra  N"  quaeunqac  eorte,  cui  favet  G1  qaacunque  forte,  a1  b*  quae- 
•  unque  forct.  Duplici  poena  Misemie  multatuB  fueratr  a  sacerdotali  dignitate  et 
a  comniunione  euBpeuBua.  Eauc  aibi  relaxari  conceptia  verbia  rog&t,  od  illara 
quoad  vixerit  ferendam  paratua  videtur. 

s)  Ita  hic  ut  infra  G1  a';  N*b'  c'  seqq.  hic  pertinet,  infra  respicit.  Deisde 
G'  et  quanta  CSt  tueffabilU. 

*)  Kx  G1  Ns  hic  revocatum  eat  quia  aliai  incusare  non  dcbeo,  qui  poscam  clc- 
menter  absohi,  quod  deerat  in  atio  Tatic.  Moi  G'  quia  licei  pro.  —  Btiamni 
Mieenus  omnem  excuaandae  culpae  curam  dimittere  ae  profitetur,  mox  tamen 
ae  circumventum  per  imperitiam  peccasee,  ideoque  socio  aublato  veniae  reser- 
vatum  esse  non  tacet. 

1  G1  «.'  »(  supernam  misericordiam  subsequentcs ,  quat,  non  alio  sensu. 

■)  Ita  N*.  G1  a1  in  personam  meam  gesta  sint  ...  dcliberanlet  tiialicum  senia 
aegritudine  et  conltnua  maceratioue  consumpto,  ne  sine  ecclesiastico  munere  rapiar 
pt  mox  forlitudimt  intuentes  ubi  alii  formidinis  intuens.    Hisenus  non  ambit  bib- 


>vGoogIe 


EPIBTOLA   30.  439 

viaticum  seni  aegritudine  eontinua  et  maceratione  consumpto,  ne  a.  495. 
sine  ecclesiastica  communione  rapiar,  noii  negetis,  ex  alterius  casu 
experimentum  meae  formidinis  intuentes,  qui  auxilium,  etiam  vobis 
conferre  volentibus,  non  potuit  indipisci.  Et  me  per  imperitiam 
hac  clade  potius  implicatum,  hocs)  ipsum  dignanter  ostendit,  quod 
ad  receptionis  ecclesiasticae  superstes  gratiam  valui  pervenire." 

3.  Quo  lecto  Gelasius  episcopus  dirit:  „Petdtorium  gesta  retine- 
bunt."  Et  adjecit:  „Ipse  nunc  Misenus  adveniat,  et  petitorinm  quod 
obtulit,  ipso  praesente,  recitetur."  Quumque  ingresBus  fuisset  Misenus, 
prostratus  in  terram  aliud  petitorium  obtulit,  et  rogavit  ut  suscipe- 
retur.  Quumque  susceptum  fuisset,  Gelasius  episcopuB  dixit:  „Utraque 
petitoria,  quae  obtuut,  ipso  quoque  praesente  legantur." 

4.  Iterum  AnastasiuS  diaconus  recitavit:  „Datum  a  famulo  ve- 
stro  Miseno  sub  VIII  Iduum  Martdarum,  Flavio  Viatore  viro  claris- 
simo  consule. 

Quantum  ad  meae  pertinet  infelicitatis  abruptum,  errori  meo 
qualibet  ratione  contracto  definio  non  esse  parcendum :  quoniam  hoc 
ipso  poena  carere  non  debeo,  quoniam  merui  ad  poenalem  causam 
quacunque  sorte  perduci.  Quantum  vero  respicit  ad  remediale  sub- 
uidium,  duo  sunt,  quae  me  ad  hoc  suppiiciter  implorandum  venire 
constringunt :  ne  vel  ego  desperatione  magis  perpetuis  cruciatibus 
aim  dignus  addici  Judae  praevaricatoris  exemplo",  et  cetera  quae  su- 
peritts  continentur. 

5.  Item  aliud  petitorium  recitat.  „Datum  a  famulo  vestro 
Miseno  sub  die  tertio10)  Iduum  Martiarum,  Flavio  Viatore  viro  cla- 
rissimo  consule.  Oblato  primitus  petitorio  meo  nihil  aliud  suppli- 
citer  exoravi,  quam  ut  misericordia  mihi  sedis  apostolicae  non  in 
perpetuum  negaretur.  Cujus  mihi  spem  quoniam  pro  immensa  Dei 
pietate,  qua  regitur,  relucere  jam  sentio,  magis  magisque  couseien- 
tiam  meam  contagiis  perndorum,  quae  infeliciter  potius  quam  studio 
circnmventus  incideram,  liberam  purgatamque  esse  pronuntians,  toto 
corde  atque  ore  protestor  sub  divinae  contemplatiouia  intuitu :  me 
omnes  quidem  haereses  et  quidquid  inimicum  est  catholicae  et  apo- 
stolicae  fidei   communionique  sincerae,   prona  mente  refutare;  tum 


aus  seu  dignitateni  sed  communionem  ecclesiasticam,  ne  aine  viatico  taiu  neces- 
Hiirio  ex  hac  vite  rapiatur.  (juam  gratiam  in  fine  vitae  petentibus  concedi  vo- 
lunt  Cyprianus  (edit.  Pam.)  cpiat.  63  et  54,  Nieaeni  coucilii  patiet  c.  13,  Siricios 
epist.  I  cap.  3,  6  et  6,  InnocentJUB  epUt.  25  n.  10,  Coelestinus  epist.  4  n.  3 
et  alii. 

*)  <!'  a1  hoc  ipsum  (a1  ipto)  dignanter  ostendite.  Rectiua  N"  hoc  ipsvm  indig- 
nuniir  ottendit  ceu  judicio  ett,  nisi  quod  syllaba  in  erronee  a  praecedente  vocc 
ipstm  repetita.  Deinde  receptioiHs  eccleiiatticat  (c10  eccUtuu)  vocabuliu  coromu- 
nioecclesiaatica  intelligitur. 

'";  G1  a'  qunrto  Idiatm.     Ad  calcem  tnmen  exbiheb  terlio. 


^igilizedbyGOOgle 


440  8.  GELASII   FAPAK 

i.  495.  praecipue  Eutychianam  haeresim  cum  suo  scilicet  auctore  Euty- 
chete")  et  ejus  sectatore  Dioscorp ,  vel  successoribus  ejus  atque 
communicattcibus  Timotheo  Aeluro,  Petro  Alexandriiio,  Acacio  Con- 
stantinopolitano,  Petro  Antiocheno,  cunctisque  eorum  complicibus  et 
communicatwribus  respuere,  damnare  et  anathematizare  perpetuo, 
omnesque  istos  et  hujusmodi  horribiliter  exsecrari;  nec  unquam  me, 
cum  talibns  ullum  quolibet  modo  profiteor  habiturum  esse  consor- 
tium,  sed  ab  his  omnibus  futurum  prorsus  alienum.  Quorum  pravi 
tatem  licet  nunquam  voluntate  receperim,  tamen  me,  quia  calami- 
tatis  impnlsu  minus  cautus  videor  incidisse,  sub  conspectu  Dei  et 
beati  Petri  apostoli  ejusque  vicarii  ac  totius  Ecelesiae  mea,  sicut 
dixi,  professione l2)  voeeque  condemno,  detestor,  exhorreo,  in  sola 
me  fide  communioneque  catholica  et  apostolica  semper  duraturum 
esse  connrmans.  Cui  petdtioni  meae  manu  mea  subscripsi  die  tertio 
Iduum  Martiarum,  Viatore  viro  clarissimo  consule.  Haec  vestrae 
beatitudini  in  conventu  venerandorum 13)  credidi  meis  manibus  offe- 
renda."  Et  alia  manu:  „Ego  Misenus  huic  petitioui  meae  et  a  me 
oblatae  snbscripsi,  die  et  consule  suprascripto".  . 

6.  Gelasius  episcopus  dixit:  Quae  lecta  sunt  transcribantur.  Et 
adjecit:  Quid  videatur  fraternitati  vestrae  statuendum,  vestri  guoque 
consilii  participatione  destderamus  agnoscere.  Levaverunt  se  omnes 
episcopi  et  presbyteri  rogantes  et  dicentes:  Exaudi  Christe:  Gelasio 
vita!  dictum  vicies.  Quod  vobis  Deus  dedil  in  potestate,  praestate! 
dictum  duodecies.  Hoc  fac  quod  facit  domnus**)  Petrus!  dictum 
decies.     Ut  indvigeas,  rogamus!  dictum  novies. 


")  Johaniiea  Maxentius  in  professione  catkolica  de  Christo  similiter  anathe- 
jnatizat  Euiycken,  IJioscorum,  Timotheum  Aelurum,  Petrum  Alexandrinum  et  Petrum 
Antimhenum  et  Acacium  Gonitantinopolitanum  cum  omnibus  sectatoribus  eorum  et  suc- 
cesiaribiu,  comiaunicalorei  el  complices,  aut  quicunque  forte  eorum  macutantur  con- 
tagione,  aut  memorias  eorum  celebrant,  qui  m  ipta  damnatione  defuncti  sitnt,  aut 
[eelut)  ittnacfntes   defendant. 

'*)  G1  a1  ,confettione. 

")  Bar.  ad  marg.  addit  episcoporum.  Si  tamen  gestoruni  initium  conHiiHe- 
raus,  ubi  nominati  sunt  ii,  qui  coetui  huic  interfueruut,  presbyterorum  potius 
quatn  epitcoporum  nomen  ibi  adscribendum  ease  censebimuB.  Qui  enim  coetui 
huic  interfuiase  memorantur,  pretbyteri  nomioantur,  non  epitcopi.  Ex  proxima 
tamen  aeclamatione  sicut  et  ex  altera,  quae  ad  actorum  calcem  subjicitur,  liquet 
in  eodem  coetu  episcopos  consedisse  simul  et  presbyteroa.  Ubi  notaudnm,  qnod, 
quum  GelashiB  toti  conventui  dixiaset:  Quid  videatur  fraternilati  veetrae  ttatuen- 
dum,  vettri  quoque  comitii  participatione  detideramut  agnotcere,  atatim  snbnectitur: 
levaverunt  ic  onmes  episcopi  et  pretbyteri  rogatitet  et  dicentes.  Tum  sententia 
ipeorum  eipoaita  de  iisdem  adjungitur:  Quum  denuo  sedissent.  Unde  conficitur:  1° 
in  synodalibus  conciliis  preabyteroa  uon  secus  atque  episcopos  sedxtte;  2°  utros- 
qne  pariter  sententiam  durisse  suam;  3"  neutrum  diaconis  concessum  esse.  Nam 
in  geBtorum  initdo  adstitisse  dicuntur  diaconi,  non  teditse,  et  in  processu  aen- 
tententiam  dixisse  nusquam  memorantur. 

'*)  Ita  N°;  G1  a1  Dominus,  moxque  omittdt  rogamus. 


>vGoogIe 


EPISTOLA  30.  441 

7.  Quum  denuo  sedissent,  Gelasius  episcopus  dixit:  „Sedes  apo-  a.  «5. 
stolica   quidem,   quae   Christo   Domino    delegante   totius    Ecclesiae 
retinet  principatum,   pro  dispensatione  curaque  generali,    quam  vel 

pro  fide  catholica  vel  pro  paternis  canonibus  regulisque  majorum 
necessaria  semper  circumspeetione  dependit,  Misenum  atqne  Vitalem, 
quos  contra  Eutychianae  pestileatiae  sectatores  vel  contra  eos,  qui 
talium  se  communione  polluerant,  suae  potestatis  legatione  sutfultos 
ad  Orientem  dudum  snb  sanctae  memoriae  decessore  meo  praesule 
destinarat,  quod  apostolica  praecepta  declinantes  quolibet  modo  in 
eorum,  adversum  quos  missi  fuerant,  cousortia  recidissent,  gestis 
synodalibus  rerum  discussione  patefacta,  communione  pariter  et  ho- 
nore  merito  jureque  submovit.  Quibus  tamen  misericordiae  loeum 
memor  supernae  pietatis  pro  suo  moderamine  reservavit,  et  dum 
conditionem  posuit  ultionis,  Bpem  noluit  propitiationis  abscidi:  sic- 
que  suam  sententiam  temperavit,  ut  istorum  veniam  cum  illorum 
mallet  salute  provenire,  quorum  fuerant  participatione  decepti,  ac 
potius  praeberent  eis,  quos1&)  suo  finnaverant  in  pravitate  consensu, 
et  salubrem  correptionis18)  metum  et  emendationis  imitandae  consor- 
tium.  Denique  sic  ipsa  animadversionis  verba  librata  sunt,  ut  se 
illi  et  cum  istis  perculsos  adverterent,  et  ex  eorum  conditione  non 
diffiderent  posse  salvari.  In  quo  utique  et  bis  non  est  in  totum  via 
praeclusa  remeandi,  et  illis,  si  mallent,  per  istos  est  oblata  corre- 
ctio,  studiumque  porrectum,  quo  possint  meliore  conatu  praeteritos 
compensare  prolapsus,  si  favorem,  quem  praevaricatoribus  facili  vo- 
luntate  detulerunt,  in  reformationem  catholicorum  potius  converte- 
rent  sacerdofcum 17). 

8.  Dictum  est  enim,  tamdiu  islos  fore  suspensos,  donec  auctore 
Deo  et  adnisu  catholicorum  prmcipum  vel  populi  Christiani  Alexan- 
drina  catholicum 1S)  sacerdotem  recepisset  ecclesia.  Gratulandum  scilicet 
crederetur,  nullo  modo  Graecos  non  posse  renuere,  quod  viderent  ab 


'*)  Ita  G'  N";  a1  9110«  tuot:  missi  re  ipsa  fnerant  Vitalis  et  Misenus,  ut  et  Pe- 
trum  Alexandria  ejicerent,  et  Acacium  ad  dicendam  cauaam  in  IJrbem  vocarent, 
Nihil  vero  aliud  effeceruut.  iuni  ut  in  pravitate  sua  utrumque  firmarent:  adeo 
ut  Petri  Alexandrini  nomen,  quod  antea  clarn  in  Bacris  diptyehia  Constantino. 
poli  recitabatur,  pogt  eorum  adventum  palam  publiceque  recitari  coepisset. 
Hinc  et  in  errorem  inducti  qniqne  eimpliciores  divulgaiitibiis  hacreticie,  ut  Eva- 
grius  h.  e.  III ,  20  et  21  tradit,  Petrum  a  Romana  sede  in  communionem  fuissa 
ausceptum.  • 

")  Corrcptionit  correximus,  quod  fere  semper  a  veteribus  librariis  cum  cor- 
rectionc  promiscue  mutatur.  Moxque  N*  peraatot  adverterent  ex  cortm,  et  deinde 
0'  ante  peatarc  prolupsiis. 

")  Eoc  est:  ad  id  potius  converterent,  ut  episcopi  catholici,  qui  ejecti  fue- 
rant,  sedibus  euis  redderentur. 

'*)  N*  O*  catkolieo  tacerdote  coepissel  Ecelesia  gratulari  at  teiiicet.  G'  a1  b  c,n 
cat/tolicum  tacerdotcm  recepittct  Ecclesia.     Gralulandum  sciiictt  etc. 


3i,«izSdb,Google 


442  8.  GELASII  PAPAE 

i.  495.  apostolica  ,sede  fuisse  damnatum,  facileque  eos  posse  de  istorum  sup- 
plicio  commoveri,  ut  nossent,  quid  vitateut  et  quid  cousequenter 
ambirent,  ac  velle  putarentur19)  resipiscendo  magis  seutire  cum 
rectis,  quam  jugiter  errare  cum  perfidis.  Exspectatumque  diu  est, 
ut  his  rationibua  iucitati  coutagia  uefanda  deponerent,  utw)  cum 
apostolica  sede  consentiendo,  sicut  de  eorum  speratum  fuerat  volun- 
tate,  nitentescatholicis  sacerdotibus  revocaudis  studium  potius  com- 
modarent:  quo  ipsi  ad  orthodoxam  recurrereut  unitatem,  et  istis, 
qui  illorum  participes  erroris  exstiterant,  ministrarent  praestitutae11) 
receptionis  effectum.  Nec  qua  fieri  potuit  occasione  cessatum  est, 
quo  competenter  admouiti  et  sufficienter  instructi  pariter  pericvda 
vitanda  cognoscerent,  ac  patere  sibi  januam,  si  sinceris  mentibus 
hanc  petiissent,  apostolicae  communionis  adverterent. 

9.  Sed  quia  eo  perventum  est,  ut  hortamentis  quoque  medicina- 
libus,  dum  etiam  quae  referreut  contraria  non  haberent,  differrent 
tamen  hactenus  adhibere  consensum,  illorum  quideru  difflcultatibus 
paternum  quemdam  debemus  pii  doloris  affectum,  deprecautes  omni- 
potentiam  Dei  nostri,  qnae  sola  quamvis  devias  in  veritatis  viam 
potest  convertere  voluntates,  ut  eisdem  suae  propitiationis  opera- 
tione")  mirabili  spiritum  resipiscentiae  et  efficaciam  correctionis 
dignanter  infundat.  Quae  donec,  sicut  de  ejus  virtute  confidimus, 
divjna  placatione  proveniant,  huuc  interim,  qui  supplicat,  desidera- 
biliter  expetentem  nullatenus  perire  patiamur:  ut  cujus  non  sunt 
Orientales  dejectione  perterriti,  ne  in  errore  persisterent,  saltem 
curatioue  provocentur,  ut  redeant  ad  salutem;  praecipue  quum  dis- 
positionis  sedis*3)  apostolicae  clemeutiam  tenor  comitetur  ipse  dicto- 
rum,  neque  prolata  sibi  repugnare  constitutio  judicetur.  Definitum 
quippe  est,  ut  superius  jam  praedictum  est,  eos'")  de  quibus  agimus 
eatenus  debere  suspendi,   donec  auctore  Dto  et  praefatis  adnttentibus 


")  Ita  G1  N*.    At  editi  putarent. 

'"}  Ita  Ns;  a'  b  c'  aeqq.   ima  cum  ...  consentiendo   (Q1  a'  tentundo)  ...  niten 
teaque  ...  revocandi  Itudium  potius  commodarent  (G'  a'  commendarent).     Deinde  Ns 


")  a'  praeititae.  Bectius  alii  libri  cmn  N*  praetUtutae.  Nempe  in  senten- 
tia  adversus  Vitalem  et  Mjsetiuru  prolata  praeatdtutum  atqae  praescriptum  erat, 
eos  non  recipiendoa  esge,  niri  quum  Alexandrina  eccleaia  catbolicmn  recepisaet 
sacerdotem.  TJbi  igitur  operam  dediasent  Orientales,  ut  catholici  episcopi,  inter 
quoa  praecipuus  erat  Johannea  Alexandrinus,  ad  ecclesiaa  suas  reverterentur, 
id  quod  Yitiriis  ac  Hiaeni  receptioni  praestitutum  erat,  perficieutea,  ipais  rece- 
ptionis  effeclum  minutraaseut. 

**)  a1  operationem  mirabili  ipiritu  resipiicenliae  et  effiiientiam  (pperationem 
etiam  G1). 

")  G1  a1  omittit  iedU.    Paulo  antea  G1  redirent. 

**)  Vitalcm  acUicet  ac  Misenum ;  aed  mox  verbo  praefatii  catholici  priudpes 
i:t  Christianus  populua  intelliguntur. 


^igilizedbvGOOgle 


EPISTOLA   30.  443 

Alexandrina  calhoiicum  reciperet  ecclesia  sacerdotem.  Non  abrupte  et  a.  496. 
sine  exceptione  propositum  est,  sed  ea  ratione  depromptum  est,  qua 
noD2i),  sive  illis  adnitentibus  sive  non  adnitentibus,  indifferenter  vi- 
deretur  infixa  sententia:  ideoque  sub  quo  tenore  librata  conditio  est, 
eodem  non  exsistente,  necessitatem2*)  suae  professionis  absolvit.  Quod 
enim  cwn.  atlnisu  praedictorum  pronuntiatum  est  esse  faciendum, 
hoc  eodem  non  Buccedente  non  fieri  posse  manifestum  est.  Sed  quum 
eorum  etiam  faciendum  memoratur  adnisu,  satis  evidenter  ostensum 
est,  quod  sine  hoc  non  possit  impleri.  Licet  ergo  illi,  quorum 
deesse  probatur  adnisus,  de  sua  sint  obstinatione  miserandi,  tamen 
quia  deest,  sicut  sine  eo  effici  non  potest  quod  cum  eodem  effici 
posse  praesumptum  est,  ita  desistentibus  causis,  per  quas  hic  arti- 
culus  venirei  ad  terminum,  insolubiliter  non  reiinet  obligatum. 

10.  Quapropter  lata  sententia  non  exsistentibus,  per  quae  pos- 
sit  usque  ad  sui  eiitum  depntatam  retinere  mensuram,  his  consu- 
lendi,  qui")  arctati  tenebantur,  tribuet  libertatem.  Et  apostolica 
quidem  sedes,  ut  saepe  repetendum  est,  aestimans  Orientales  nullo 
modo  non  posse  respuere  quod  sedes  apostotica  refutasset,  eosque 
saiuti  propriae  et  apostolicae  communioni  nullius  praeferre  posse 
personam,  haec  de  eorum  mentibus  melius  aestimarat.  Sed  quod 
iterum  non  tacendum  est,  dolenda  pernicies  non  velut  improvtdam 
bene  de  Orientalibus  sentdentem  potest  opinionem  magis  apostolicae 
sedis  arguere,  qnam  suae  pervicaciae  potius  deputare,  quod  oblatum 
sibi  tramitem  propriae  redintegrationis  secuta  non  fnerit;  nec  ideo 
tamen  ahis  debet  medicinalem  desiderantibus  impedire  per  suam 
pervicaciam  facultatem.  Tunc  eitiro  dicta  sunt  de  Graecorum  con- 
sensione  fidenter,  quia  simul  beati  Petri  societatem  quibuslibet  vide- 
bantur  praeponere  posse  personis,  et  qui  exstiterant  ante,  catholici, 
aestimabantur  consensuri  facile  veritati,  atque  ideo  cujuslibet  homi- 
nis  affectum  desideriisM)  apostolicae  communionis  non  posse  prae- 
ponere.  Quae  quum  nondum  susceperint  per  quas  hic  ordo  decur- 
reret  vt>Iuntates,  id  quod  per  eas  fieri  posse  praesumptum  est, 
cernitur  absolutum,  quoniam  quum  desunt  qui  efficiant2*),  nullus 
provenire  posit  effectus:  inuno  quum  iidem  ipsi,  per  quos  judicabatur 
esse  faciendum,  ne  efficiatur  obsistunt. 


,b)  c*  omittit  ntin;  aimiliter  mOT  0'  a'  onrittunt  siue  non  adnilentibus. 

,0)  a'  ncceuUaie. 

")  b  cT  aeqq.  el  hu  qai  arclati  tenebantur ,  G '  a'  qui  adtencbantur. 

**i  G'  et  editi  ir  dctidcriis,  moique  G1  a1  proponcre.  Deinde  magis  placeret 
Qui  BC,   Graeci;  voi  Quae  autem  ad  desideriis  referenda  est. 

**)  b  c'  seqq.  perficiaat  et  ad  marg.  11  dertnt  per  quos  id  efflciant;  et  tnox 
obcittant.  Potior  viaa  est  lectio  G1  a",  quae  quideni  clarius  ordinaretur  in  hune 
modum:  quoniam  quum  deiunt  qui  cffleiant,  iirtmo  quum  iidem  ipti,  per  quoi  judica 
batitr  ette  fticiendum,  ne  efficialur  obiiitant,  nullus  proecnire  postit  effecita. 


3i,«izSdb,Google 


444  S.  QELASIi  PAPAE 

a.  495.  11.     Qui  si  in  hac  aunt,   quod  absit,  obstinatione  mansuri,  re- 

soluta  conditio  est  illius  rei,  quae  eorum  studiis  fidueialiter  censeba- 
tur  impleri.  Sin  vero,  sicut  potius  optamus,  fuerint  ail  meuora 
conversi,  ne  inter  haec  interim  qui  misericordiam  postulat,  vel 
aetate  vel  morbo,  quo  frequenter  impetitur ■*) ,  possit  intercipi,  dum 
est  superstes,  est  consulendum,  ne  defuncto  jam  nullum  poaait  re- 
medium  subrogari.  Quippe  quunt  non  dictum  sit,  sive  illis  adniten- 
tibus  sivc  etiam  fortassis  invitis,  sed  cum  eorum  magis  adnisu  quod 
promulgatum  fuerat  posse  conBtare,  sic31)  igitur  cum  illis  adniten- 
tibus  nullatenus  praefiza  perdurant.  Hoc  etiam  tenore  beatus  Pau- 
lus  apostolus  non  ideo,  quod  absit,  fefellisse  credendus  est  aut  sibi 

|j™  fiXBtitisse  contrarius,  quoniam  quum  se  ad  Hispanias  promisisset  itu- 
rum,  dispositione  divina  majoribus  occupatus  ex  causis  implere  non 
potuit  quod  promisit.  Quantum  enim  ipsius  voluntatds  interfuit, 
hoc  pronuntiavit,  quod  revera  voluisaet  efficere;  quantum  ad  divini 
secreta  consilii,  quae  ut  homo  omnia  son  putuit  licet  Spiritu  Dei 
plenus  agnoscere,  superna  praetermisit  dispositione  praeventus.  Nec 
quia  beatus  Petrus  apostolus  pro  anectu  divinae  reverentiae  ipsi  Do 
Joh.  13,S.  mino  respondit:  Non  lavabis  mihi  pedes  in  aeternum,  fefellisse,  quod 
absit,  aut  in  sua  putabitur  miniuie  constitisse  sententia,  quod  mox 
eidem  divinae  cesserit  voluntati,  et  quod  se  dixerat12)  non  esse 
facturum,  causis  adstrictus  humanae  salutis  expeteret  prona  voluntate 
faciendnm.  Idcirco  illa  non  succedente39)  via,  qua  reorum  fuerat 
reconciliatio  constituta,  alteram  licet  adoriri,  qua  subveniatur,  qai- 
bus  subveniendum  esse  decretum  est:  majcime  quum  Miseno  ex  quo- 
libet  excessu  vel  qualibet  praevaricatione 3t)  poena  sufficiat,  quae 
usque  eo  tracta  est,    ut  sola  conditionis  humanae   suprema    consi- 


!")  Ita  G '  a';  b  e'  eeqq.  impedilur,  possil  intercipi,  dum  super  ittts  tt  conmi- 
lendum  ...  quippe  cum  dictum  sit. 

")  Ita  Q*  G1  a1  (G1  sic),  alii  editi  ticut  igitur  ...  nutlatenus  paee  fixa.  Idem 
autem  est  praeflxa  quod  aupra  praestituta. 

")  Ita  N"  li,  quae  lectio  antea  at  quodse  videtur  exigerc.  At  G1  a1  dixerit ... 
parere  (vel  patere)  prona  Q*  Z  patiut  eit  prona. 

**)  N"  facienle,  b  cT  aeqq.  aceedente  via,  qua  eorum ,  G'  Q'  a1  succedente  trfa, 
quare  hovum  (Q*  qua  reprvm),  imde  nostra  lectio.' 

")  h  c7  aoqq.  pracvaricationis  ...  traetata  est  ...  considcratiorus  (N*  conditionis) 
humanae  tupretna  comtderatione ,  G1  a1  fraela  ett  . . .  condilionit  kumanae  et  superna 
conditione,  unde  uoatra  lectio  apparet  intogra.  Declarat  CielaaiuB  eo  tractam 
seu  prolatam  esse  Miseni  poenam,  ut  uon  habeat,  quo  crescat:  siquidem  mor- 
tis,  cui  obnoxia  eat  humana  oonditio,  quamque  Miaeno  jure  metuendam  conti- 
nuac  iUiua  aegritudines  suadent,  extremo  discrimine  considerato  damtaxat  la- 
xetur,  atque  ita  Batisfactum  sit  severioribuB  Ecclesiae  canonibus,  qui,  panciB 
durioribus  exceptis,  etsi  poenitentaam  ad  eritum  vitae  protraliunt,  in  periculo 
constitutis  eam  remitti  volunt.  De  Mt  vero,  inquit  Nicaennm  concilium  can.  13, ' 
qui  recedunt  cx  corpore,  antiqua  tcgis  regula  oblersabitur  ctiam  nunc,  ita  ut,  si  forte 
quis  recedat  ex  eorpore,  necestario  cilae  tuae  viatica  non  defraudctur.    Quamquam 


3i,«izSdb,Google 


EPI8T0LA   30.  445 

deratdone  laxetur,  remittendaque  punitio  ait,  quae  non  habet  ultraa.  496. 
quo  crescat.  Quia  quum  nulli  animae  Deus  omnipotens  et  misericors 
per  eeclesiasticam  pietatem  quaerenti  noluerit  remedium  denegari, 
non  dubium  est,  hoc  ipso  auctore  Deo  et  divina  compunctione  pro- 
dire,  ut  tnnc  de  ejus  receptione  tractetur,  quando  ea  non  protelanda 
quoque  necessitas  compellat  impendi. 

12.  Nostro  praeterea  Salvatore  beato  Petro  apostolo  prae  ce- 
teria  delegante:  Quaecunque  Hgaveris  super  terram,  erunt  ligata  *»^^" 
coelis,  et  quaecunque  solveris  super  lerram,  erunt  soluta  et  in  coelis; 
sicut  et  his  verbia  nihil  constat  exceptum,  sic  per  apostolicae  dis- 
pensationis  officium  et  totum  poaait  generaliter  alligari ,  et  totuni 
consequenter  absolvi :  praecipue  quum  ex  hoc  magis  praeberi  cunctis 
oporteat  apostolicae  miserationis  exemplum,  ut  absolutione  datnnati, 

ai  reaipiacant  universi  et  ab  errore  se  retrahant  atque  ad  aposto- 
licae  commnnionis  sinceram  redeant  unitatem 3i),  vinculis  se  damna- 
tionis  illius,  quam  universaliter  nierito  praevaricatores  exceperant, 
non  ambigant  exuendos.  Neque  enim  qui  longe  positoa  ad  integram 
fidem  curare  nitimur,  revertentes  in  praesenti  supplices  refutare 
debemus.  Ubi  sollicite  praecavendum  est,  ne  conBcientiae  detrimen- 
tum,  negantea  usque  adse)  extremum  poscenti  misericordiam,  quod 
absit,  ullatenus  incidamus,  censuraeque  severitas  etiam  circa  sup- 
pliees  sine  fine  peraistenn  transeat  in  reatum. 

13.  Proinde  quantum  permittente s')   Domino  possibilitatis  hu- 
manae,  deaideranti  remedia  praebeamus,  totuin38)  qnod  supra  nostrae 


negandum  non  est,  de  iis,  qui  desperatos  in  morboa  inciderent,  hoc  caveri. 
Sed  variae  illae  rationes,  quas  undequaque  Gelasius  tanto  studio  quaeritat,  qno 
Misenum  illaesa  dcceaBoris  eui  sententia  absolvere  se  poase  probet,  quanta  ro- 
Ugione  majorum  decretis  haerendnm  eit,  demonstrant. 

*5)  G1  a1  puriiatem;  et  mox  merilo  praevaricatoris,  ubi  non  displieeret  prae- 
varicationis. 

M)  b  o'  aeqq.  ad  cxtremian  peccati  materiam  (Vatic  Coust.  poscenti  materiam) 
...  nullatema  Incidamut,  N*  ad  extremam  peceatt  mattriam  utta  inddamm.  Since- 
rior  evi  lectio  G1  Q1  a1.  Sed  melior  eat  deinde  haeo  N*  ctntaraequc  eeveritas, 
quam  quod  in  praedictis  msb.  ac  vulgatiB  censaraeque  vcritas  (vulg.  veritatU). 

")  G1  a1 ;  b  c*  seqq.  praemonente,  moxqae  cT  addit  est  (post  kumanae),  quod 
utdque  siibanditnr. 

»}  Totum  hunc  locum  usque  ad  verba  alia  dcfunctorum  VigttiuB  papa  con- 
etituto  buo  (a.  553)  epist.  24  n.  125  inseruit.  Haec  eadem  perstringens  Facundus 
Hermian.  contra  Mocianum  interpretationem  eis  adjungit  a  Geksii  mente  non 
satie  accuratam,  ubi  habet:  Bt  apostolica  quidem  sedes  per  b.  Getatiam  nefas 
judicat,  pott  mortcm  condemaare  gucmpiam  in  Eccletiae  pace  defunctum,  quum  dicit: 
„Quod  super  nostrae  facuitatu  est  modutum,  divtno  judicio  reHnquamus."  Nam  Vi- 
talis,  ad  quem  maxime  renpicit,  in  Ecclesiae  pace  minime  defunctus  fuerat. 
Quamquam  generalis  Gelasii  sententia,  dici  potest,  quatenus  Cbristi  verbis,  qui- 
bus  tantum  super  terram  ligandi  tit  potestas,  nititur,  quod  ex  ejUB  verbis  epi- 
stola  18  n.  5  connrmare  licet. 


^igilizedbyGOOgle 


446  8.  GF.LASII    PAPAE 

n.  495.  facultatis  eat  mndulum  dirino  judicio  relinquentee.  Non  autem  no- 
bis  potenwt  imputare;  cur  praevaricationia  offensam  riventibus 
remittamus,  quod  Ecclesiae  Deo  largiente  possibile  est,  qui3")  noa 
etiam  mortuis  reniam  praestare  deposcunt,  quod  nobis  possibile  non 
Matth.  esse  manifestum  est.  Quia  quum  dictum  sit:  Quae  ligaverilis  super 
18,18.  terram;  quos  ergo  non  esse  jam  constat  super  terram,  non  hiunaiio 
sed  suo  judicio  reservavit,  nec  audet  Ecclesia  sibimet  vindicare, 
quod  ipsis  beatis  apostolis  conspiciat  non  fuisse  concessum  *°). 

14.  Quia  alia  sit  causa  superstitum,  alia  defunctorum,  .tulerit 
Vitalis  sortem  divini  judicii,  cui  etiam,  quum  magnopere  vellemus, 
non  potuit  subveniri:  buic  saltem  prosint,  dum  copia  viventis  ad- 
mittit,  in  remediis  asseqnendis  alterius  experimenta  repente  sub- 
Lac.  tracti.  Quumque  scriptum  noverimus:  Units  assumetur  et  unus  relin- 
'  quetur;  hortatur  nos  intercepti  periculum-in  superBtite  subsidia  non 
differre")  sanandi,  qui  hoc  ipso  recipiendus  divinitus  indicatnr, 
quum  illi  supervivit,  qui  ad  haec  non  meruit  pervenire :  et  quoddam 
de  utroque  coelestis  judicii  refulget  examen,  ostenditurque  nobis 
eridentius  in  duobns,  in  quo  fuerit  causa  sine  renia,  et  in")  quo 
sit,  quae  indulgentia  carere  non  debeat.  Atque  ideo,  quam  ipse 
quoque,  si  superstes  competenter  Acacius  eipetisset,  potnerat  obti- 
nere,  quippe  de  quo  sic  positum  est  insotubtiem  fore,  ut  non  dice- 
retnr  etiamsi*-3)  forte  corrigeret;  multo  magis  huic,  qui  communione 


11,34. 


**)  K.ursum  haee  Facundus  ibidem  laudat  aicinterpolata:  qui  not  etiam  mor- 
tuit  aut  veniuta  aui  condemnationem  dare  poscunt.  Hanc  autem  interpolationem 
ignorarit  Vigiliua  papa  in  constituto  seu  epist.  34  n.  125,  ubi  cumdem  loenm 
citat.  Et  vero  Gelaaius  Orientales  schismaticos  hic  notat,  qui  Acacium,  eitra 
Ecclesiae  communionem  defunctum,  ab  ipso  absolvi  volebant;  de  quo  et  ep.  18 
n.  6  aic  euni  audivimus  loquentem:  abtoiutionem,  quam  tuperttet  nec  quaexivit 
omnlno  nec  meruit,  mortuui  jatn  non  pottit  impetrare,  siquidem  iptit  apostotit  Christi 
eoce  delegatum  etl:  Quae  ligaoeritit  tmper  terram  etc.  Quocirca  Tiibi]  erat  causae, 
cur  aut  condemnalionem  adderet. 

*°)  Apud  Faeundum  his  proxime  adjungitur:  Si  enim  ticet  ligari  mortuos,  ticet 
et  solvi;  et  ti  ticet  mortuit  damnationem  infcrrc,  tieei  et  veniam  dare,  Quae  rerba 
Sirmondua  Gelasii  ease  exiatimavit,  aed  ad  ipaum  Facundum  ea  pertiuere  uon 
solnm  nostrorum  codicum  sed  Vigilii  etiam  papae  auctoritate  evincitur.  Is  enim 
in  laudato  couatdtuti  loco  baec  ita  reacribit-  ronspicit  non  fuitse  concettum,  quia 
alia  ent  cauta  tuperttitum ,  alia  defanctorum.  Quae  ultima  verba  (quia  aUa  etc.) 
iiielius  ad  aequentia  reterenda  nubis  visa  sunt. ' 

4I)  Ita  G'  a1;  b  c*  seqq.  differenda,  moxque  N"  ad  hoc. 

**)  Fronto  Ducaeus  uotis  apud  Lab.  legendum  esse  conjectana  m  quo  sit, 
qno  indulgeniia  carere  non  debet,  atque  adeo  quod  ipte  quoque,  mentem  nou  est 
assecutus  Gelaaii,  qui  quidem  hoc  sibi  vult:  et  in  quo  tit  (supple  causa),  quae 
indulgentia  carere  non  debeat.  Atque  ideo  quum  (tupple  indulgcnliatn  seu  veniam) 
ipte  quoque  etc.  Infortunatus  ille,  in  quo  fuerit  cauta  sine  venia,  eat  Vitalis,  sicut 
Misenua  is  est,  in  guo  sit  causa,  quae  induigentia  carere  non  debeat. 

")  lu  sententia  scil  advenua  ipsum  a  FeMce  epist.  6  prolata.  Qua  de  clau- 
sula  vide  ejusdem  Felicis  epistolam  15  n.  4  et  Gelaaii  tractatum  IV. 


3i9ilizedbvGOOgIe 


EPISTOLAE   30.   31.  447 

ejus  infectns   est,   imploranti  flebiliter  pietatis   est   apostolicae  noii  a.  49C. 
negare. 

Professus  ergo  Miaenus  regulariter  se  omnea  haereses,  Euty- 
chianam  praecipue  cum  Eutychete,  Dioscoro,  Timotheo  Aeluro, 
Petro  Alexandrino,  Acacio  Constantinopolitano  Petroque  Atitio- 
cheno  vel  cunctis  eorum  auccesaoribus ,  sectatoribus  et  communica- 
toribns  detestari,  eosque  anathemate  ferire  perpetuo,  communionis 
apostolicae  et  sacerdotalia4*)  gratiam,  quam  catholica  traditione  per- 
cepit,  recipiet  dignitatia." 

15.  Omnes  episcopi  et  presbyteri  aurgentes  in  synodo  acclama- 
verunt:  Exaudi  Christe,  Gelasio  vila!  dictum  quindeciea.  Domine 
Petre,  tu  illum  serva!  dictum  duodecies.  Cujus  sedem  et  annos! 
dictum  septies.  Vicarium  Christi  te  videmus!  dictum  undecies11). 
•Apostolum  Petrum  te  videmus!  dictum  sexies.  Cujus  sedem,  et  annos! 
dictum  septies  trigesiea. 

Sixtus  notarius  sanctae  Romanae  ecclesiae  jussu  domini  mei 
beatisaimi  papae  Gelasii  ex  scrinio  edidi  die  tertio  IduB  Martii"), 
Flavio  Yiatore  viro  clarissimo  consule. 

Epistola  31. 

Beati  Gelasti  ad  actorea  urbici.  a.495< 

BSJiili 
l#  Apocha  de  certia  reditibux  ecclesiae  Romanae  a,  494.  ' 

Gelasiua  actoribus  urbicis. 
Constat  vos  intulisse  actionibus  ecclesiae   ex  praestatione  fundi 
Clacnlas,   quem  conductionia  titulo  tenes,    de  fructibns  anni  consu- 
latus  Aaterii  et  Praesidii  virorum   clariaaimorum ,   de  indictibne  III, 


M)  Verbo  aaccrdotaua   iu  (i1  a'  clauduntur  haec  geata.     Cetera  e 
dun.  eupplectur.     Ex  quo   liquet  plus  Miseno,   quam  petebat,    esae 
aiquidem  cum  ecclesiastica  commuuione  ei  etiani  restituta  est  dignitaa  sacerdo- 
talia;  et  vero  utrumqne  non  tam  ei  sublatum  quam  BuapenBum  fuorat,. 

*:')  Apud  b  c'  aeqq.  praetermissum  fuerat  undecie*  apostotum  Petrum  (hic 
forte  addendum  rn)  te  videmui  divtum;  quod  ei  Froutonia  notis  restituimua,  No- 
tandua  bic  Iocub:  primus  enim  eat,  in  qno  Romanum  praesulem  ticarium  Chrttti 
appellatum  meminimus.  Vicarium  Petri  eum  nuncupandi  moa  diu  obtinuit.  Ipse 
Misenua  aupra  n.  5  aub  conspectu  beati  Pelri  apoitoli  ejutque  mearn,  Gelaaicun 
boc  voce  indicana,  agere  se  testatur.  Quis  autem  apud  Latinoa  vocia  vicarii 
uaus  fuerit,  Suidas  ita  notat:  BwaQtoa  naqa  'Pa^aiovs  ffidffoxog,  nicariut  apud 
f.atinos  idem  eit,  quod  tuccetsor.  Et  id  quidem  finnare  licet  ei  his  Cvpriani  ad 
Stephannm  epiat .  1  n .  5 :  Servandus  esl  enim  antecensorum  nostroncm  beatorum  mar- 
ti/ruta  Cornelii  et  Lttcii  honor  'gtorioaua;  quorum  memnriam  quum  not  konoremua, 
mullo  mogia  tu,  fraier  carittbne,  hnnorifirare  et  servare  grtivitale  et  auctoriiale  lua 
debe»,  qui  vicariut  el  tuccesaor  eorum  factus  es. 

**)  Editi  lHaji;  ex  archetypi,  cum  quo  et  chronica  novissimo  Migeni  libello 

praefixa  consentit,  Sde  corriguntur. 


^icjitizedbvGOOgle 


448  S.  GELASU   PAPAE- 

1.496.  auri  solidos  triginta.     Notavi  V  Caleiidas  Augusti  Flavio  viro  cla- 
i  consule. 


Epistola  32. 
Gelasii  papae  ad  Vincomalum. 

Apocha  altera  ejutdem  generit.  p.  41. 

Gelasius  Vincomalo. 

Constat  vos  intulisse  actionibus  ecclesiae  ex  praestatione  fundi, 

quem  conductionis  titulo  tenes,  de  fructibus  anni  consulatus  Asterii 

et  Praesidii  virorum  clarissimorum,    de  indictione  III,    auri  solidos 

triginta.     Notavi  V  Galendas  Augusti  Flavio  viro  elarissimo  consule, 

Epistola  33. 
'j  Gelasii  papae  ad  Johannem  episeopnm  Soranum. 

Ut  in  oratorio  qitodam  Magetiae  feminae  tptctabilit  defunclorum  nomine  divina     p.4I. 
celebrentur  offieia,  »td  publica  frequenlatione  et  procettione  cetmnte,   indalget. 

Gelasius  papa  Johanni  episcopo  Sorano1). 

Gertum  est  quidem  et  nostris  praeceptionibus  constitutum ,  ne 
quis  in  ecclesia  aut  in  oratorio,  quod  sedis  nostrae  non  legitur  per- 
missione  dedicatum,  processionem  publicam  putaret  impendi,  ne  con- 
ditores  furtivis  subreptionibus  contra  regularum  etatuta  prosilirent. 
Sed  quia  Magetia2)  spectabilis  feniina  petitorii  nobis  oblatione  sug- 
gessit,  in  possessionibus  propriis  suorum  corpuscula  condidisse;  frater 
carissime,  homanitatis  intuitu,  quod  priora  statuta  non  maculet*} 
funeribue  et  sepulcris,  tantum  in  comprehensis  petitorio  locis  mini- 
steria  noveris  pro  sollemnitate  praestauda,  ut  defunctorum  nomine 
soliminiodo  divina  celebrentur  officia,  publica  frequentatione  et  pro- 
cessione  ceBsante.     Data4)  Idibus  Aprilis. 

Epistola  34. 

B,  Gelasii  papae  ad  Senecionem  episcopum. 

Conteerari  ecclesiam  quamdam  ia  honoren  t.  Viti  praemitta  dotatione  permittit,      p.  41. 
ita  tamen,  ut  donalor  praeter  procctsionit  adUum  ni/iil  proprii  jurit  habeat. 

Gelasius  papa  Senecioni  episcopo. 
Piae  mentis  ampleetenda  devotio  est,  qua  Senilius ')  vir  ,hono- 


')  Erat  Sora  urba  Latdi  veraue  Campaniatn  et  Maraoe,  nunc  quoque  episco- 
palie  sub  Neapolitano  metiopolitano. 

*)  Q'  tngrttla,  Z  Megttia  vel  Megentia. 

')  Ita  Q1  Q»,  id  est  praedictU  ttalutii  ittattii;  Z  non  maculenl.  Moique  Q'  Q* 
mytlcria. 

*)  Ita  Q'  Q*  O1 ;  Z  otruttJt  chronicam  notam. 

')  Q'  qua  SeniHut  vobii  in  re  Vivia,  U1  qua  te  Juliut  nobit  in  re  Juliana,  unde 


>vGoogIe 


EPISTOLAE  31  —  36.  449 

rabilis  in  re  Vi.viaiia  sui  juris  fundasse  perhibetur  ecclesiam,  quam  (a.  496 
in  hnnorem  sancti  Viti  confessoris  ejus  nomine  cupit  consecrari.  ~~  '  '' 
Hanc  igitur,  frater  carissime,  si  ad  tnam  dioecesim  pertinere  non 
ambigis,  ex  more  convenit  dedicari,  collata  primitus  donatione  sol- 
lemni,  quam  ministris  ecclesiae  destinasse  se  praefati  muneris  testa- 
tur  oblatnr:  sciturus  sine  dubio,  praeter  proeessionis  aditura,  qui 
omni  (ihristiano  debetur,  nihil  ibidem  se  proprii  juris  habiturum, 
Data*)  XIII  Calendas  Augusti. 

Epistolti  35. 


p.  41.    Eatlem  conditione  conteerari  eccletiam  i*  konorem  sanctorum  MichaeHt  orchangeli 
et  Marci  cottfcstorit  permittit. 

Gelasius')  Hercnleutio  episcopo  Potentino. 
Trigetius1)  hujus  petitorii  nobis  insinuatione  suggessit,  in  re 
sua,  quae')  Sextilianus  vocatur,  basilicani  se  sanctonun  Michaelis 
archangeli  et  Marci  confessoris  pro  sua  devotione  fundasse.  Et  ideo, 
frater  carissime,  si  ad  tuam  pertinet  paroeciam,  beuedictionem 
supra  memoratae  basilicae  sollemni  veneratione  depende.  Nihil 
tamen  fundator  ex  hac  basilica  sibi  noverit  vindicandum,  nisi  pro- 
cessionis  aditum,  qui  Ohristianis  omnibus  in  commune  debetur. 

Epistola  36. 

Gelasii  papae  ad  Jofaaiinem  episcopum. 

t,  42.  Aseltum  nrchidiarontim .  qui  interfeclo  epitcopo  incontulta  ttde  apostoiica  te 

eligendto»  euraveral,  ali  officio  luo  tubmovet. 

Uelasius  Johanni  episcopo. 

Nos  ausus  impii  commovere  Aselli,  qui  archidiaconatus  funge- 

batur  officio.    Nam  quum  duro  casu  lethaliter  sauciato  pontifice  prae 

ceteris  eccleaiam  custodire  debuerit,   ac  ne  quid  de  episcopali  domo 

subduceretur ;  et  eum1)  ipsum  in  tumultu  praesenti  permisit  occidi, 


mutavit  d*  Juliut  V.  II.  (i.  e.  cir  honorabitia)  in  re  Juoiana;  Z  qua  tc  Jtdiut  in  re 
Julinna  (al.  Jnvimana,  Q  Vivimta);  unde  non  dubitavimus  nOBtram  leetionom  re- 
atituere.  —  Moi  c10  omitt.  ohlator. 

*)  Ita  Q'  Q}  U1 ;  Z  omittit  hanc  chronicam  notam. 

')  Ita  X1;  alii  omittunt  inBcriptionem. 

*)  Ita  (J1  Q*.     X1  Trygetius,   Z  c1"  Frigentiut.    Anguatino  discipulus  quondam 
fuit  Trigetiat  nuncupatus,  ex  quo  liquct,  hoc  nomen  apud  Latinos  usitatnm  essc. 
Mox  X1  hujus  petitorii,  ubi  alii  vero  pelitoria. 
•  J)  Z  quod  Sextilianum  vaeatur,  moxque  Martini  confestorit  pro  stia  defentione ; 

sequimur  Q'  Q*  X1. 

')  Scil.  pontifieiB  oocisorem  et  craditarinnt. 

*«.  PONTIF.    I.  29 


^igilizedbyGOOgle 


450  8.  GELA3II   PAPAE 

(juum  et2)  ad  fatendum  servari  debuisset,  utrum  haec  sua  voluntate 
peregerit  aut  cujusquam  praecipitatus  impulsu,  et  prius  ab  eo,  quia 
idem  creditarius  praesulis  fuisse  dicitur  interempti,  ecclesiastica  re- 
quiri  substatitia.  Quis  autem  non  evidenter  intelligat,  propter  hoc 
praecipue  dictnm  citins  fuisse  sublatum,  quatenus  nec  complices 
proderet,  et  iguorata  facultas  eceleeiae  facilins  direptionibus  sub- 
jaceret?  Nam  et  libe)]aris  ineisus  episcopi  perhibetur  inventns,  et 
vir  bonus  Asellus  ac  suo  gradu  dignus,  quod  nunquam  ante  tenta- 
tum  est,  prius  in  se  decretum  adactis  ecclesiae  ministris  compulit 
celebrari,  quam  de  excessu  secundum  tramitem  vetustatis  ad  sedis 
apostolicae  notitiam  relatio  mitteretur.  Quam  sit  autem  intolerabile 
malum,  quis  Ohristiauus  addubitet?  ut  quum  soleat  etiam  communi 
sorte  defuncto  pontifice  transitus  ejus  ante  omnia  nuntiari,  compe- 
tens  deputari  visitatio,  atque  ita  de  subrogando  sacerdote  traetari; 
hic  unus  exstiterit,  qni  interfecto  religionis  antistite  de  suo  mox 
honore  eogitaverit,  qnam  studuerit  deferre  quod  gestum  est.  Ubi_ 
tametsi  latet  extrinsecus  quid  agatur,  tamen  affectatae  potestatis 
abmptum  conscientiam  suspicione  non  exuit  defuncti  locum  taliter3) 
atnbientis.  Interim  ne  quis  hoc  unquam  audeat  usurpare,  quod  ante 
istum  1111 11  us  est  ausus,  ab  officio,  qnod  gerebat,  nostra  sit  auctori- 
tate  submotus,  donec  quid  in  perpetuum  de  tali  ordinari  censeamus 
plenius-  retractetur.  Si  qna  saue  juris  ecclesiastici  sustulisse  con- 
vincitur,  modis  omnibus  reformare  cogatur. 

Epistola  37. 

Gelasii  papae  ad  Majoricum  et  Johaimem. 

Krrlesiam  Scyllaeenorum  post  geminatam  caedem  pontifican 
privat  et  illorum  vieitalioni  comndttit  (u.  I).     Dintiionem   i 

xacramenti  a  aufbuxdam  xuperxtitiote  tentatam  omnino  interdicit  (n.  2). 

Gelasius1)  Majorico  et  Johanni  episcopis.  . 
1.    Ita  nos  Hcyllacenorum1)    caedes  geminata  pontincum  hor- 
rendi  sceleris  atrocitate  confudit,  ut  diu  constitutio  nostrae  delibe- 
rationis  haesitaret,  dum  et  ingerere  quempiam3)  parricidialibus  exem- 


*}  Cum  T1  addimun  et.     Mox  c'°  pratcipuim  ...  libillarita. 

3)  Ita  T*.  c10  partter,  moxque  ad  marg.  forte  ambicns.  Voi  ambientis  (scil. 
Aselli  archidiaeoni)  autem  ad  conxcienliam  referenda. 

')  Q  Z  omittunt  inBcriptionem,  quam  praebent  TUX1  et  conflrmant  Algerus, 
Gratiauus  (c.  12  D.  2  dc  consecratione)  et  IT. 

*)  Tc1LI  auidem  Lattnonan,  Urat.  var.  lect.  Sitlanorum  vel  Stjllanorum,  U1  Sqiiil- 
larinorum,  Q*  Seillacinorum.  Retinenilum  cum  X1  Q1  Z  Srytlarcnorum.  Scyllaceuni 
uutem  urbs  est  Calabriae  ulteriorifi  ctiam  uunc  episcopnIJB  sedes  sab  Rhegiuo 
archiepiBcopo. 

')  T  tftiemquam  parricidinlibtix    ewemptix   dnbitaremus  anlixHtem.      Deinde   Q*   et 


3i9ilizedbVGOOgIe 


EPISTOLAE  36 —  37.  451 

plis  detestaremur  imtistitein  et  ecclesiam  ntcunqne  destitutam  non 
nsque  adeo  judicaTemus  relinquendam.  Quapropter  jam  velut  usnm 
eonsuetudinemque  sacrilegam  declinantes,  eatenus  religioni  duximus 
consulendum,  ut  paroeciae  vices')  ab  extrinsecus  positis  sacerdoti- 
bus  gubernentur,  quae  ibidem  commanentes  ferro  didicerit  necare 
pastores,  inauditoque  faeinore,  quod  etiam  nullis  provinciis  nusquam 
prorsus  accideritr'),  quae  bellorum  continuis  diversisque  iucursioni- 
bus  affliguntur,  haec  reperta  sit  civitas,  quae  praesules  ministran- 
dae")  sibi  fidei  Christianae  sine  persecutione  prosternat.  Curandum 
est  igitnr,  ut  illic  funesta  pernicies  cessatione  propriornm  sanetur 
antistitum,  atque  ita  saltem  furoris  tanti  materies  subtrahatur,  si7) 
in  qua  haec  poBsit  acerbitas  perpetrari,  consistens  ibidera  persona 
defuerit:  eoque  modo  vel  illa  civitas,  dum  in  quos  saeviat  non  habeat, 
ab  hujusmodi  cessatione  desistat  vel  aliis  imitantibus  dira  contagia 
non  praebeat.  Egeat  ergo  episcopalibus  subsidiis  sibimet  aliunde 
depensis8),  quae  sacram  in  suo  gremio  eollocatam  fuso  cmdeliter 
macularat  sanguine  dignitatem;  quia  in  utroque  hac  est  ultione 
plectenda,  sive  scilicet  instinctu  domestico  seu  furiis  incitata  nefas 
hoc  eoramittit  externis9).  Praebeat  ergo  dilectio  vestra  in  hoc  statu 
positae  ministerium  visitationis  ecclesiae,  et  aut  conveniepdo  pariter 
aut  vicissim,  prout  qualitas  rerum  causaque  poposcerit,  divina  mi- 
nisteria10)  repraesentet  ingratis,  ne  qunm  devitamus  zizania,  dominica 
videamur  praeterire  frumenta. 

2.   ComperimuB11)  autem,  quod  quidam  iu  eadem  regione  sumpta 

ubtcunque  eccleciam  destitutam  judicaremus  non  ustpie  adeo  nullateniu  rclinquen/lam, 
qaod  T  c'°  omnino  omittunt,  nos  ex  recensione  Q'  X'  Z  reetitnimua. 

*)  Z  trice  ...  gubernetur,  pergitque  Tc"  qida  ibidem  ...  didtccrunt,  X'  quae 
...didicit. 

*)  Ita  TQ1  X';  Z  accidlsie  legitur,  ntinus  recte.  Non  enim  Gelasio  de  rebns 
longo  antea  praeteritis,  qnas  lectione  didiccrit,  sermo  est,  sed  de  iis,  quae  ad- 
huc  paene  aub  oculoa  ejus  traimgebantiir  et  a  quibus  epietolam  6  sic  orditur: 
Barbaricu  hactenut  dnlebamui  incursibu*  ma&ime  eicinae  Vrbis  proeinciai  et  bellorma 
laena  lempCMlate  oaitari.  Sic  vero  de  iia  loquitur,  nt  necdum  incursionea  illae  iic 
bella  qirieviaBe  videantur.  Quodsi  ita  est,  ad  initia  pontificatuB  ejua  haec  epi- 
stola  referenda  eat. 

")  Z  ministrantet  tibi  fldei  Christi/mae  sacramenia,  T  c10  minutrando  elbt  fidem 
Cnrutianam;  castjgujitur  ex  Q'  Q'X'.  Quomodo  superiua  epist.  12  n.  2  epiacopi 
rcrum  practMei  dimnarum,  ita  et  hic  praesutei  ministrandac  fittei  dicuntnr. 

')  T  c'°  «'  In  auam  (X*  qua)  —  defuerit,  ac  deinde  civitas  oraittnnt.  Mox  T 
Z  c"  habebit. 

")  Ita  Q  T  X1;  Z  pemandi».     Mox  T  c'°  collatam  fuxo,  et  deinde  X'  haec  ett. 

»)  Q  T  X'  exteriu»;  Z  externu.   Seqnentia  (Praebeat  —  fnmcnta)  non  habet  T. 

'•)  Q*  et  abqna  exemplaria  Z  mysteria  (X'  muteria).  Supcrior  sententia  Egeat 
ergo  episcopahbus  mtbsidiu  aliunde    depentis   postulat,    ilt   hic   minislrria   cnm  U  Z 

")  Qnod  sequitur,  etai  alio  dintractum,  T  Z  retcrunt;  id  uno  tamen  tenore 
cnm  Huperioribns  conjnnctnm  atquc  coiitinuatum  Q  S  X'  repraeaentant. 

29* 


^igilizedbyGOOgle 


452  8-  GELASII  PAPAE 

tantum  eorporis  sacri  portione  a  cnlicis  saeri  cruore  abstineant '-). 
Qui  procul  dubio  quoniam  nescio  qua  superstitione  docentur  ob- 
stringi13),  aut  integra  sacramenta  percipiaut,  aut  ab  integris  arcean- 
tur:  quia  divisio  unius  ejusdem  mysterii  sine  grandi  sacrilegio  non 
potest  provenirc,  cavendumque11)  est,  ne  pestilentia  talis  obrepens 
multos  in  consensum  pravitatis  adducat. 

Epistola  38. 

Gelasii  papae  ad  Philippum  et  Casstodorum. 


Viielestimtm  preshyterum,  i'n  caede  episcopi  sui  conscium  conuictian,  officio  stio        p 
et  communione  prieat. 

Gelasius  Pbilippo  et  Cassiodoro. 
Coeiestini  causa  talis  est,  quam  vos  quoque  non  arbitror  igno- 
rare.  Siquidem  hic  conscius  convictus  in  caede  parentis1)  et  episcopi, 
quemadmodum  gestorum  tenore  monstratur,  cunctorum  judicio  nul- 
latenus  aestimatus  est  officio  dignus  altaris,  eique  pro  tam  dete- 
stando  facinore  unius  anni  interdicta  communio  est,  quatenus  poeni- 
tudine  competenti  tanti  facinoris  'curaret  abruptum.  Quod  etiamsi 
a  nobis  minime2)  juberetur,  ipse  magis  cogitans  divini  corporis  sa- 
cramentum,  debuit  ad  hoc  mente  purgatiori  remeare.  Quod  tempus 
tamen  aut  expletum  aut  prope  jam  putamus  -exactum.  Post  qnod 
ei  communionis  facultatem  patere  non  dubium  est,  ut  et  sententia 
synodalis  possit  abrumpi,  et  ut  illi  magis  prosit,  valeat  majori  satis- 
factione  mundari. 


")  Baroniua  ad  atmum  4%  Manichaeoa  hic  notari  observat,  de  qnibua  Leo 
si:rm.  4  de  quadrag.  C.  5  ait:  Quwnque  /id  tegendam  infidelitatem  suam  nastriii  au- 
deant  intcresse  mysterits,  ila  tn  sacramentorum  cnmmunione  se  iemperant,  ttl  interdum, 
ne  penitus  latere  non  possint,  ore  indigno  Chrisli  corpus  aceipiant,  sanguinem  aulem 
redempiionis  nostrae  hattrire  omnino  declinent.  Quod  ideo  vestrae  noltttn  facimus 
sanctitati,  tit  vobis  hiijuscemodi  homines  et  bis  manifesteniur  indiciis,  ct  guorum  de~ 
prehensa  ftterit  sacrilega  simulatio,  a  tanctortan  eodetate  sacerdotali  auctorttale  pcl~ 
lanltcr,  hoc  est,  quod  noBfer  GelaaLua  dicit:  ab  integris  arceantur.  Sane  hujun 
pontificis  hacreticiB  illis  detegendia  ac  proscribendis  vigilantiam  ac  sedulitatem 
Anastasiua  biblioth.  seu  Pontilicalia  liber  commendavit  hia  verbis:  bujus  tcmpa- 
ribux  ineenti  sunt  Manichaei  in  urbe  lioma,  guos  in  exsilium  deportari  praecepil, 
guorunt  quoque  codices  ante  forel  basilicae  s.  Mariae  incendio  concrentatrit.  Huic 
autem  Anastaaii  narrationi  nonnullam  etiam  fldem  facinnt  tot  Maniehaeorum 
ncripta  in  docreto  Bequenti  de  libria  apocrypaia  tam  cnucleate  recensita. 

'*)  Duro  Bcilicet  fit  istud  ei  impia  auperstitiono;  nisi  enim  ipsis  Leonis  at- 
que  Gelasii  teniporibua  licnisset  aliquando  euchariBtiani  wib  una  specie  perci- 
pere,  nunquam  mox  dicto  artificio  latere  se  potuisee  Manichaei  contisi  esaent. 

'*)  Ita  QX1;  in  TZ  dcaunt  sequentia. 

')  Vis  erraverimue,  ai  hunc  parentem  et  episcapvm  Scyllaeenonim  illum  anti- 
stitem  poanerimus,  de  cujuR  caede  in  epistolis  3G  et  37  jam  pluribus  tracta- 
tum  est. 

*)  Ita  T«.     c"  omitt.  ntinime. 


^igiltzedbvGOOgle 


EPISTOLAK  37  —  40.  453 

Epistola  39. 

tielasii  papae  ad  Mnjorkiim,  Serenum  et  Johannem  episcopos. 

]>.  43.       Dioni/tiot  guotdam,  qitt  eecletiae  Vibonensi  detrimenla  intuierani,  satra  commu- 
nione  usque  areendot,   et  presbyteruiu,   gui  contra  poalificale  judieium  illot  ad- 
miterat,  ab  officio  suo  pellendum  decernit. 

Gelasius  Majorico,  Sereno  et  Johauni  episcopis. 

1.  Qui  et')  humanis  legibus  incivili  temeritate*)  calcatis  et 
revereutia  reJigionis  abjecta,  vel  ecclesiastica  privilegia  calcare  con- 
teudunt  vel  ubilibet  in  pauperuni  prosilire  dispendiuni,  nee  hujns- 
modi  saltem  conimoniti  convictique  nequitiani  sopire  conseutiuut 
atque  illatu  sacris  rebus  detrimeuta  sarcire:  merito  divini  muueris 
suut  participatioue  privandi,  ut  hujus  perceptione  careant,  quod 
sacrilegis3)  ausibus  habuere  despectui. 

2.  Quapropter*)  Dionysii,  qui,  sicut  vestrae  textus  relatiouis 
osteudit,  nou  solum  Vibonensis  ecclesiae  jura  turbare,  sed  etiam 
repensare  quod  nequiter  admiserant  respuertmt,  sacrae  communionis 
arceantur  accessu,  donec  quae  honori  divino  coinpehmt,  discaut  de- 
vota  mente  deferre.  Uontra  quos  etiam  quidquid  publicis  legibus 
agi  poterit,  lninime  negligatur:  ut  qui  utrumque  tempseruut,  utrisque 
cohibiti,  tam  sibi  quam  ceteris  praebeant  quod  necessana  disciplina 
poscit  esemplum. 

3.  Goelestinus  vero  presbyter  fratris  et  coepiscopi  uostri  Rereni, 
qui  coutra  poutiucale  judicium  coutraque  apostohcae  sedis  mandata 
prorumpens,  supradictis  communioneni  sacram  ministrare  praesum- 
psit,  quum  non  potuerit  iguorare  seutentiam  proprii  sacerdotis,  ab 
officio  protiuus  ecclesiastico  pellatur5):  ut  nullus  Ecclesiae  miuistro- 
rum  coutra  pontificaha  constituta  venire  coutendat. 

Epistola  40. 

Btsati  Gelasii  papae  ad  Johannem  Spoletanum. 

p.  4U.  OiSiutae  relii/iotae  feminae  causam  conlra  fprorttm  impetilioiies  tuendam  Vli  coimueudat. 

(lelasius  Johanni  Spoletano. 

Olibula  religiosa  femina  flebili  uobis  petitione  suggessit,   se  a 

' ')  Z  addit  et  rfttnnu,  quod  rectius  abcst  a  TW  a*.  De  eccleBiasticiB  praedik 
in  suuni  jua  nou  traaafcrcndis  cxstat  pracceptum  Hilari  papac  ep.  8  n.  7. 

')  Ita  a*.     Alii  voro  libri  damnationc  calcatit. 

")  Ivo  part.  III  c.  150  sacras  legcs  habuere;  eed  part.  IV  c.  185  cetcris  libris 
coneiuit. 

')  Quac  toto  hoc  numcro  continentur,  a  Gratiano  praeterniisBa  aunt, 

r')  TV  repellatur.  Mox  u.!  instituta,  ubi  cum  JI'Z  pracferimua  constituta.  Sy- 
nouynia  hinc  vidcntur  pontificalia  conttiiuta,  pontificale  judiciian,  ct  tententia  proprii 
tacerdotit.  Umlc  ct  praedictam  Vibonensis  eccleeiae  causam  ad  Nolani  episcopi 
.iudicium  delatam  fuiBae  colligitur. 


^igilizedbyGOOgle 


J 


454  8.  GELASU   PAPAE 

sororibus  fuisse  nudatani,  quae  parentuni  substantiani  solae  sibi  con- 
tempta  ejus  solittuiine  divisere,  maritorum  suorum  suffultne  praesidio. 
Et  quia  interest  officii  tui,  ut  hujusmodi  personas,  quae  in  propo- 
sito  devotae  mentis  integritate  perdurant,  congrua  defensione  tuea- 
ris,  frater  carissime,  quidquid  in  supradictae  feminae  negotio  peta- 
tur,  impende,  ne  patiaris  eam  a  suis  sororibus  aut  ab  earum  con- 
jugibus  aliqua  oppressione  laborare:  ut  recepta  de  parentum  sub- 
stantta  portioue  debita  Deo  possit  quieta  mente  servire. 

Epistola  41. 

tiehutii  papae  ad  ?onum  epicospum  Sabinatem. 

Ut  Rufinum   monackum  pro   basiliea  s.  Laarenlii  praeientatam   sequcnti   sabbato      p.  13. 
dittconum  faciat,  presbuierii  ordiitatiune  nsquc  ad  medianam  hebdomadam  dilata. 

Gelasius  Bono  episcopo  Hajriuati. 
In  parochia  tua  basilica  sancti  Laurentii,  quae  in  possessione 
filii  et  consiliarii  nostri  viri  magnifici  Theodori  fundata  est,  officium 
presbyteri  deesse  cognovimus.  Et  quia  praefatus  filius  noster  nobis 
retulit  invenisse  Bufinum  qnemdam  monachum  olim  sibi  vita  et1) 
moribus  eomprobatum,  et  hunc  postulat  ibi  presbyterum  consecrari, 
quod  subito  fieri  nos  praerogata*)  observaniia  non  acquievimus. 
Ideoque  dilectio  tua  his  acceptis  sabbato  veniente  faciat  eum  sub- 
diaconum,  et  si  Deus  voluerit  et  vixerunus,  mediana  hebdomada 
presbyterum  faciemus3):  quatenus  superveniente  festivitate  paschali 
sacra  mysteria*)  in  memorata  basilica  a  persona  competenti  valeant 
adimpteri. 

Epistola  42 

*j  ^DecretaliB1)  de  reoipiendis  et  non  reoipiendis  libria,  qui  scriptus 
est  a  G-elasio  papa  oum  LXX  viriu  eruditisBimis  opiaoopia  in  sede 
,  apoatolioa  urbis  Bomae. 

CAP.  I.  p.  44. 

1.  Post1)  propheticas  et  evangelicas  atque  apostolicas  scripturas, 

')  Z  addit  religione,  et  niox  in  quibusdam  codicibus  et  in  omnibut  (loco  et 
moribux}. 

*)  Z  prorogata  ...  ideo  ...  kis  littcris  aceeptii.  Haec  obiervantia  noviter  de- 
creto  sjnodali  (Gobis.  cpiat.  U  c.  11)  fixa  erat. 

*)  Q1  fae,  Z  faciemus,  qiiod  raeliuE  cum  anteccdcnti  vixcrimus  congruit. 

')  Z  ministeria.     Q1  deindc  ac  periona. 

')  Ita  F"  H8  Jneipit  decretalis  etc.  Dc  aliiB  inBcriptionibua  recole,  qnae  in 
mouito  nostro  n.  4  attulimus. 

!)  Qui  praemiserunt  uuionuiu  Scripturae  ct  alia,  quae  iiob  mclius  Damaso 
tribuimiiB,  hic  addunt:  hai  omnet  pr.  e.  ev.  a.  ap.  quas  tuperivx  depromptimnt  icript. 


^igitizedbyGOOgle 


EPISTOLAE  40—42.  455 

'qnibus  Eeclesia  catholica  per3)  gratiam  Dei  fundata  est,  etiani  iliud  a.495 
intimandum  putavimus,  quod  quamvis  universae  per  orbem  catho- """ 
licae  diffusae ')  Ecclesiae  uuus  thalamus  (Jhristi   sit,   sancta  tanien 
Romana  ecclesia  nullis  synodicis  coastitutis  ceteris  eeclesiis  praelata 
est,  sed  evangelica  voce  Domini  et  Salvatoris  primatum5)   obtinuit: 
Tu  es,   Petrus,   inquiens,   el  super  hanc  petram  aedificabo  Ecclesiam^*^ 
meam,  el  porlae  inferi  non  praevalebunt  adversus  eam;  et  libi  dabo     ' 
clavcs  regni  coclorum,   et    guaecungue  tigaveris  supcr  terram,   erunt 
ligata  et  in  coelis,  et  quaecungue  solveris  super  terram,  erunl  soluta  ct 
in  coelis.    Addita")  est  etaam  societas  beatissimi  Fauli  apostoli  vasis 
electionis,  qui  non  diverso,  sicut  haeretici')  garrinnt,  sed  uno  tem- 
pore,  nno  eodemque   die  gloriosa  morte  cum  Petro  in   urbe  Kuma 
sub  Caesare  Nerone  agonizans,  coronatus  est:  et  pariter  supradictam 
sanctam  Romanam  ecclesiam  Christo  Domino  consecrarunt,  aliisques) 
omnibus  urbihns  in  universo  mundo  sua  praesentia  atque  venerando 
triiunpbo  praetulerunt. 

Est  ergo  prima  Petri  apostoli   sedes  Romana  ecclesi»,  non  fia-  J*1'^ 
bensa)  maculam  negue  rugam  ncc  aliquid  hujusmodi.     Secunda  autem 
sedes  apud  Alexandriam  beati  Petri  nomine  a  Marco  ejus  discipulo 
et  evangelista  consecrata  est.     Ipseque  a  Petro  apostolo  in  Aegyp- 
tum  directus,   verbum  veritatis  praedicavit  et  gloriosum  consumnia-^' 
vit  martyrium.    Tertia  vero  sedes  apud  Antiochiam  ejusdem  bealis- 


')  In  pluribua  mas.  dcaidcratur  per  gratiam  Dei. 

*)  Ita  C1  C»  F1  F*P*  F-  F'  H'.    At  c»  c10  omittunt  diffutae,  et  inox  habent 

llamana  catholica   tt  apostolica  ecctetia.     Deinde  Fd  F™  ttd  (pro  sit),  F1  b  nonnullts 

syaodieis  ...  ted  et.  —  Eadcm  hacc  in  Pneudo-lBidori  praefatione  in  coricilium 
Nicacnum  proferuntur  (Hard.  coll.  conc  I,  309),  et  quacdum  similiu  in  Caroli 
Magni  de  saor.  irnng.  lib.  1  c.  6  et  Nicolai  I  epistola  s  ad  Michaelem  impera- 
torem  (Mignc  Patrol.  lat.  tom.  110,  919). 

s)  F1  principatum  nioxquo  Cum  m»a,   ot  c1  inquient,  ubi  03  C*  C10  inquUnth. 

*)  Ita  plurea  ac  potiorea  uiss.  At  cditi  cum  F"  Cui  data  eit.  Non  displite- 
ret  lectio  rC*  (aoc.  manu)  eui  addita. 

7)  fipdpm  faereitt,  K*  haereiii,  F'  hatrcti.  Mox  C  uno  eodemque  glortoto  amore 
cum  Petro,  corrupto.  Non  defuerunt  etiam  inter  catholicoa ,  qui  Petrum  et  Pau- 
lum  eodem  quidem  die,  eed  uou  eodem  anno  coronatoa  aonaerunt,  quoa  iuter 
Arator  in  fino  libri  I  cccinit:  Sfoa  cadem  tamen  una  dies  annique  volula  Temporc  ' 
sacraoit  repetitam  pasiio  lucem.  Sed  ut  Baronius  ad  aun.  69  probat,  et  numero 
et  auctoritate  praepollent  qui  Gelanio  concinuut. 

•)  CTc'  talesg/te,  ftlii  editi  cum  a1  talemque,  K*  tatitque,  0*  taliterque.  Ex 
potioribuB  man.  reatituimua  alUique.  Mox  C*  orbibui,  F'  omnihut  im;  deinde  F1 
narrando  (pro  uencrando) ,  F'  F"  pertuterunt.   Deinde  FdF-  sedit  Romanae  eccletiae. 

')  Qiio  haec  spectant,  iuterpr-otari  licct  ex  illia  Hormigdae  cpiat.  21  n.  4: 
In  tede  apottolica  citra  maculam  temper  esl  cathotica  sereala  religio.  Quodrca  ct 
Carolua  MagnuB  de  aacria  iniaginibuii  lib.  1  cap.  6  camdom  Romanam  eccleeiam 
commendat  bis  verbis:  Omnet  cathoiicae  dthent  obicrvare  ecclesiae,  ut  ab  ea  post 
Chriitum  ad  muniendain  fldenx  adjutorium  petant,  quae  non  kabens  maculam  nec  rit- 
gam,  et  portentota  haeretum  capita  cuical,  et  ftdelium  mentei  in  fide  corroborat. 


^icjitizedbvGOOgle 


456  S.  GELA8II   PAPAE 

a.496siiui  Petri  apostoli10)  habetur  honorabilis,  eo  quod  illic  priusquam 
.     '  Roniam  venisset  habitavit,    et  illic    primuoi  uomen   Christianorum 
11,26.  novellae  gentis  exortum  est. 

Cap.  U. 
iCor.3,i.         2.     Et  quamvis  aliud  fundamentum  nullus  possit  ponere  praeter 
id,  quod  posilum  est,   qui  est  Chrislus  Jcsus,   tamen  ad")  aedificatio- 
nem  sancta  id  est  Roniaua  ecclesia  post  illas  veteris  vel  novi   Te- * 
stamenti,  quas '')  regulariter  suscipimus,  etiam  has  suscipi  non  pro- 
hibet  scripturas,  id  est: 

Sauetam  synodum  Nicaeuam13)  trecentorum  deceni  et  octo  pa- 
trum,  mediante  maximo  Constantiuo  Augusto").  Sanctam  synodum 
Ephesiuam,  in  qua  Nestorius  damuatus  est  consensu  beatissimt 
Ooelestini  papae,  mediajite  Cyrillo  Alesaudriuae  sedis  antistite  et 
Arcadio  episcopo  ab  Italia  destinato.  Sanctam  synodum  Calchedo- 
nensein,   mediante   Marciano  Augusto  et  Aiiatolio  Constantinopoli- 


">)  a1  c*  seq,  addunt  nomine:  refragantibus  iubs.  et  abis  verbis.  Et  quidem 
Petrus  per  so,  non  pcr  vicarium  Antiochiae  sedit,  ut  etiam  nunc  cathedrae  seu 
sodis  beati  Fetri  in  Antioehcna  ccclceia  pcr  orbcm  celebrata  sollemnitas  testiB 
est.  Apposttc  ab  Innoeentio  epist.  24  n.  1  Antiochia  appellatur  prima  primi  apo- 
sioti  sedes,  quae  urhis  Romac  sedi  non  cederet,  nisi  quod  illa  in  transiiu  meriiit,  ista 
siisceptum  apud  se  cousummatumque  gauderet. 

")  Ita  1  p";  F*  II9  Xk  omittunt  id  tst,  pleriqne  alii  {ctiam  CF^F')  ejus  loco 
idem  (C1  scc.  manu  eamdem;  nou  displiceret  eadem  vel  ilem,  et  antea  cuni  C*  F* 
saneiam).  C  F*  lainen  ad  (F*  omitt.  ad)  aedificationem  sanctam  idem  Romanam  ecele- 
siam,  r  ad  aedificationem  noslram  id  est  llomanam  ecrlesiam,  editi  ad  aedificationem 
nostram  sancta  Romapa.  —  Ncquc  in  mas.  rara  oat  hujusmodi  niutatio.  Efc  ut  hu- 
jus  rei  non  alimadc  accersamua  oxeinpia,  tnox  pro  Id  est  ...  Sicaenam  C  F*  F" 
idem  . . .  Sicaenam. 

")  Itacodicea,  qui  dccretum  nostrae  formac  profemnt,  nisi  qitod  F' ot  editi 
suscepimus.  Alii  quas  superius  enumerauimus,  F*F™a'  quas  regulariler  superius  emane- 
rammus  (F*  F™  memoravimus).  Regulariter  hoc  cnt  ei  canone  tum  ab  Innocentio 
cpist.  6  c.  7,  tum  a  concilio  Carthagincnsi  III  can.  47  jam  praescripto  suscipieudi. 

")  C*  secundum  trtctntoi-um.  deccm  et  Qeto  epiicoporum  (scc.  man.  add.  patrum), 
F*  F™  Xk  secundum  trecentos  ...  patres. 

")  a1  c*  seq.  cum  mn.,  qui  hoc  decrotum  Hormisdae  adscribunl,  bic  adji- 
ciunt:  in  qua  Arius  ttaereticus  condemnatus  eit.  Sanctum  synodum  Constantinopoli 
tanam,  mediante  Theodosto  seniore  Augusio,  in  gua  Mactdonius  kaerelicus  debitam 
damnationcm  excepil.  Scd  apud  Merl.  hacc  verba  absunt,  ct  ei  omnibus  msa., 
qui  idem  dccretum  Gclaaio  attribuunt,  aoli  0'  (in  marg.)  K3  ca  oxhibent,  haud 
dubie  cx  Hormisdao  cxemplaribus  rcpotita.  Praeterca  F  prima  manu  in  con- 
textu  prac  ao  fert  tn  711«  Arius  haereticus  condemnatus  est,  scd  socundie  tantum 
curis  in  ora  inferiori  adscriptuni  babot  sanctam  synodum  ConslantinopoHtanam 
CL  patrum  conlra  Macedonium  et  Eudaxium,  lemporibus  Dainasi  papae  tl  Gratiant 
principU,  quando  Nectarius  eidem  urbi  esl  ordinatus  cpiseopus.  —  Deinde  F''Cl  Xk 
Ephesiam.  Subinde  cditi  condemnatus,  moxqne  in  aUquot  niss.  (etiam  C*  c1)  deest 
episiopo.  Is  Arcadius  ut  primarius  apostolicac  sedia  in  Epbosiua  synodo  lega- 
tne,  nunc  nolus  memoratur,  licct  ei  adjuncti  1'ucrint  ot  aUi  duo. 


jigijyjl;.  VtOOQIC 


EPISTOLA  42.  457 

tano  episcopo,  in  qua  Nestoriana  et  Eutyehiana  haereses  siiuul  cum  a.  495 
Dioscnro  ejusqite  complicibus  damnatae  suntls). 

CiP.  III. 

3.  Item  opuscula  beati  Caecilii u)  Cypriani  martyris  et  Cartha- 
ginensis  episcopi. 

Item  opuscula  beati  Gregorii  Nazianzeni  episcopi. 

It.em  opuscula  beati  Basilii  Cappadociae  episcopi. 

Item  opuscula  beati  Athanasii  Alexandrini  episcopi. 

Item  opuscula  beati  Johannis  Constantinopolitani  episcopi, 

Item  opUBCula  beati  Theophili  Alexandrini  episcopi. 

Item  opuscula  beati  Cyrilli  Alexandrini  episcopi.  x 

Item")  opuscula  beati  Hilarii  Pictavensis  episcopi. 

Item  opuscula  beati  Ambrosii  Mediolanensis  episcopi. 

Iteiu  opuscula  beati  Augustini  Hipponeregiensis  episcopi. 

Item  opuscula  beati  Hieronymi  presbyteri. 

Item  opuscula  Prosperi18)  viri  religiosissimi. 

Item  epistolam  beati  Leonis  papae  ad  Flavianum  Conatantino- 
politanum  episcopum  destinatam;  dels)  cujus  textu  quispiam  si  ub- 
que  ad  unum  jota  disputaverit,  et  non  eam  in  onmibus  venerabiliter 
reeeperit,  anathema  sit. 

Item  opuscnla  atque  tractatus  omnium  ortbodoxoruin  patruni, 
qui  in  nullo  a  sanctae  ecclesiae  Romanae  consortio  deviarunt  riec 

'■')  In  a'  cc  ut  mexemphiribus,  quae  HormiBdae  nomen  prae  se  ferunt,  bic 
adjungitur:  scd  et  si  qua  tunt  concilia  a  sanctis  patribus  hactcnus  inslituta,  post 
hortan  (iu  mas.  Hormisdae  islorum  quatuar)  aucloritatem  ct  custodlenda  et  recipienda 
decernimus  et  mandamus.  Sed  hacc  a  mBB.  C  C>  J?"  F>  H*  Fr  F-  P»  F*  F-  H'  H1  ac 
cetcria  codicibus,  in  quibus  boc  dccrctum  Gelasio  adscribitur,  prorsus  absunt, 
si  perpaucos  excipias,  quibua  ct  alia,  ut  monui,  ex  Hormisdae  exemplis  Bunt 
inscrta.  Haec  autem  autiquus  Hiapanae  colluctionis  auctor  in  cjusdom  collcctio- 
uis  praefationo  sic  iniitatus  est:  Sed  et  *i  qua  vunt  concUia,  quae  sancti  patres 
spiritu  Oei  jilem  sunxerunl,  pont  islortun  guatuor  auctoritatem  omni  mattenl  stabilita 
vigore:  quae  quidem  verba  Isidorus  Hispal.  haud  multo  post  lib.-G  orig.  cap.  15 
eiBCripsit. 

")  o1  CyrilU,  F-1  F"  Cecili,  C*  F'  CUM.  a1  c*  soq.  omittunt  Caecilii,  qu&m  vo- 
cem  ex  mss.  restituimus.  Deindd  episcopi  vocabulo  sola  Hormisdae-cxempla  sub- 
jiciunt  in  omnitius  recipiende,  quac  acccssio  proptcr  eingularein  Cypriani  de  ba- 
ptismo  hacreticornm  opinionom  nonnihil  euspecta  jure  videatur. 

")  a1  c<  seq.  hic  ad  margincni  notant:  Item  opuscula  B.  Protcrii  Alexandriae 
cpiscopi;  cujus  notae  nullum  est  in  noatris  mss.  vestiginm. 

'*)  Ita  pleriquo  mss.  (F^H'F'FtK'0');  cditi  cum  ClC*F*F-r*P  addunt  beati. 

'*)  Ita  C  FlF*Fa>-  edittcuinCF-Criyiwftiehnii.  Moi  plerique  mss.  (exccptis 
C*  F*  F*  0*)  jotam,  et  deindo  F*  corrupte  quispiam  suis  quae  islam.  Huic  Gclasii 
sententiac  concinens  Pclagius  I  epist.  6  n.  1  anathcmatizare  ct  ab  aeternae  vitae 
praemiis  aliennm  judicaro  so  scripsit,  quicnuque  ab  ea  fide,  quaru  papa  Lco  in 
suis  opistolis  praedicavit,  in  una  syllaba  aut  in  uno  vcrbo  vel  in  sensu  ...  dtcjina- 
ait  vel  declinaveril. 


>vGoogIe 


458  8.  GELASII  PAPAK 

a.  495  ttb  ejus  fide  vel  praedicatiouc  sejuncti  sunt,  sed  ipsius  couimuniea- 
',tiouisw)  per  grataain  Dei  usque  in  ultimum  diem  ritae  suae  fuere 
participes,  legendos  deceruit. 

Item  decretales  epistolas,  quas  beatissimi  papae  diversis  tempo- 
ribus  ab  urbe  Roma  pro  diversorum  patrum  consultatione*')  dede- 
runt,  venerabiliter  suscipieudas  esse. 

4.  Item  gesta  sanctorum  martynira,  qui  multiplicibus  tornien- 
torum  cruciatibus  et  mirabilibus  confessionum  triumphis  irradiant"). 
Quis  ista  catholicorum  dubitet  et  majora  eos  in  agonibus  fuisse 
perpessos,  nec  suis  viribus  sed  Dei  gratia  et  adjutorio  universa 
tolerasse?  Sed  ideo  secundum  antiquam  consuetudinem  singulari 
cautela  in23)  sancta  Romana  ecclesia  non  leguntur,  quia  et  eorum, 


"*)  Ita  C  F*  H3  (C*  Ul  communicationis).  At  F*  F*  K4  communicatioie ,  F"  com- 
munieationi,  cetcri  vero  libri  communionis  et  mox  decernimas,  ubi  ex  C1  F*F'  F" 
II3  restituimus  decemit,  scilicet  Romana  «cclesia,  cujus  nomiua  Gclasius  hoc  decre- 
tum  proniulgans  Buperiue  praemisit:  Romana  ecctesia  posl  ilias  aeteris  vel  novi  Ttsta- 
menti,  quas  regularitcr  tuscipimus,  etiam  has  suscipi  non  prohibct  scriptitras.  Ubi 
sicut  do  Romana  ecclesia  non  prokibet,  ita  ct  hic  de  cauem  decernit  dicitur.  Ver- 
bum  autem  decendmus  ab  CO,  qui  docretum  hoc  a  ccteris  gestis  distrarit,  im- 
prudcuter  substitutum  BUBpiCamur. 

")  Plerique  omnes  mBB.  cum  c'  consotaiione ,  lapsu  fibrariis  valde  familiari, 
F4  F™ comidtationem ,  Hs  consullatioite:  Hic  animadvcrtit  quiaquo,  papae  nomeu 
simpliciter  pro  Komano  autiatitc  positum.  Pluris  autem  refcrt  obscrvare  Decre- 
tatium  epistolarum  nomine  eas  hic  inteUigi,  quae  ubu  tum  receptae  erant,  quasque 
Leo  I  epist.  4  c.  5  designat  his  verbis:  DecretaHa  conslihda  lam  lieatar,  recorda- 
lionis  Innoceniii  quaat  omnium  decessoram  nostrorum,  quae  dt  ecclesiasticis  ordinibas 
et  canonum  prtmutgata  suiU  disciptitds,  custadiri  debert  mandamus.  Illuil  vero  ad  oas 
epistolas,  quas  Isidorus  Mercator  priorum  pontiiicum  nominc  construxit,  frustra 
quidam  accomodaut,  quum  hae  ad  Baeculum  nonum  ubique  fucrint  ignotao. 

")  C  F*  ingredianlur  (haud  duhie  pro  inrailiantur) ,  H6  illuslranlur.  .Deinde 
a1  c*  eeq.  Quis  iia  eise  caikoticorum,  F1  F*  F1  F"  IP  r  Quis  catkoUcorum.  In  pleris- 
quc  aiiis  mss.  et  c1  c*  Quis  isla  (vol  ita)  catkolicorum;  C*  Fd  Fm  F*  II*  omittunt  et 
ante  majara  (C*  addit  sec.  manu).  Aperta  fiet  lectio  in  buuc  modum:  Quis  ca- 
thoticorum  dubitet,  tos  ista  et  majora. 

**)  Quatuoi  mss.  a  sancta.  Verius  alii  hhri  in  sancta,  hoc  est  intra  disina  offi- 
cia,  quae  Homanie  in  ecclesiis  peraguntur.  Totus  hic  locus  in  vcteri  canonum 
collectioue  olim  D.  Fetiti,  tunc  ejus  dono  bibliothocao  GormanensiB,  ita  corru- 
ptua  et  interpolatua  effcrtur:  Gesla  martyrum,  quae  aiirabiiibus  cruciatibus  et  tri 
umphis  irradiant,  et  a  catkolicis  uiris  conscriptae  sunt,  omninuidis  eeneramur;  ea 
vero ,  quae  ab  haereticis  vel  idtotis  compositae  uel  adulieratae  sunt ,  nuUatenus  reci- 
pianiur:  quae  in  ipsis  eorum  dictit  ab  ecctesiasticis  viris  sine  mora  deprekendi  pas- 
sunl.  Quam  lectioucm  quum  vir  clariasimus  probat,  plus  aequo  defert  codici, 
in  quo  veterum  sententdac  uon  minori  liceutda  adultcratae  passim  enunciantur. 
Neque  vero  in  ea  loctioue,  quam  oeteri  codicos  praeferuut,  ullam  pugnam  csse, 
ut  vult,  largiar.  Tantum  Gclasiun  ab  eo  longe  abesse  se  testatus,  publice  ut 
gesta,  martyrum,  licet  Romana  in  ecclesia  publice  uon  legantur,  respuat,  sta- 
tim  cur  in  ccclcsia  Romana  nou  legantur  cxplicat.  Dum  vero  eadem  ab  eoclc- 
sia  Romana  suscipi  declarat,  siraul  et  oa  fidelibue  extra  ccclesiam  ac  privatim 
legere  liceie  satiB  aperte  docet.    Immo  infra  Gelasius,  ucc  quod  Silvestri  aotus 


3i9ilizedbVGOOgIe 


KP18T0LA  42.  459 

qui  conscripsere,  nomina  penitus  ignorantur,  et  ab  infidelibus  velM)  »-495 
idiotis  euperflua  aut  mhms  apta,  quam  rei  ordu  fuerit,  esse  putan- 
tur:  sicut  cujusdam  Quirici^)  et  Julittae,  sicut  Georgii  aliorumque 
hujusmodi  passiones,  quae  ab  haereticis  perhibentur  compositae. 
Propter  quod,  ut  dictum  est,  ne  vel  levis  subsamiandi  oriretiu-  oc- 
casio,  in  sancta  Romana  ecclesia  non  leguntur.  Nos  tamcn  cum 
praedicta  ecclesia  et  omnes  martyres  et  eorum  gloriosos  agones,  qui 
Deo  magis  quam  hominibus  noti  sunt,  omni  devotione  veneramur. 
Item  vitas  patrum,  Pauli,  Antonii,  Hilarionis  et  omnium  ere- 
mitarum,  quas  tamen  vir  beatissimus  Hieronymus  descripsit16),  cum 
omni  honore  suBcipimus.  , 

ctsi  abignoto  auctore  conEcripti  a  wultis  catholicis  legantur,  improhat.  Non 
defuere  tamen,  qui  quod  Romana  ecclesia  publicc  uun  permittebat,  etiam  pri- 
vatini  interdictum  putarent.  Unde  apud  Mabillonium  Liturgia  (iaUic.  pag.  467 
passionis  sanctorum  Cantianorum  scriptor  quosdam,  qui  martyrum  gesta  legi 
prohiberent,  acritcr  carpit.  Nos  igitur  istc  ac  similes  vetcrum  loci  docent, 
quanta  circa  legendos  in  ecclysia  libros  majorum  oostror*um  religio  fuerit.  Lao- 
dicenum  concilium  can.  59  sancit:  miuime  tn  ea  legendos  libros  non  cananicos,  sed 
tolot  cannnicos  veterit  ac  novi  TcHamenti.  Decrctum  hnjuemodi  ita  tempcrat  con- 
cilium  Carthaginense  III,  ut  postquam  can.  47  statuit:  praeler  tcripturat  caao- 
nicai  niMl  in  eccletia  legatur  tub  noniine  divinarum  tcripturarum;  paulo  poet  BUD- 
jiciat:    liceat  cliam  legi  paistonei  martyrum,   quum  anniveriarii  dzet  eorum  cetebran- 

tar.  Id  quoque  ut  in  ecclesiis  pasaioneB  martyrum  legerentur,  apud  GalloB  aute 
aaeeuli  V  exitum  usu  roceptum  fuisse  ei  s.  Caesarii  ArelateneiB  sermone,  qui 
in  appendice  tomo  V  s.  Augustini  Stiua  est ,  colligitur.  Eumdem  morem  et  sub- 
inde  in  Romauam  eccleaiam  inductum  case,  festis  est  Badriani  I  epiatola  3,  in 
qua  praecipitur:  Vitae  patrum  tine  probabitibus  auctortbus  minime  in  eccletia  legan- 
tur;  nam  ab  ortbodojcii  tUulatae  et  tutcipiuntur  et  lcgunlur.    Cujusmodi  verba  inter- 

polationi  superius  notatae  occaaionem  dodisse  haud  temere  videautur.  Prao- 
terea  aanctua  Benedictus,  cujus  in  latitudinem  secessus  ad  Golasii  tempora  aut 
circiter  refertur,  regulae  capite  9  non  scripturas  tantum  sed  cl  expositiones  ta- 
rum,    guae  a  naminatissimU    docloribui  orthodoxis  et  catkolicit  patribus  factat.  tunt, 

legi  praescribit;  quod  eum  praeter  ecclesiae  Romauao  usum  praescripsisae  uemo 
sihi  pcrauaserit,  maxime  qui  et  ipsum  audierit  Gelaeium  in  hoc  decreto  tracta- 

tut  omnUim  ortAodoxarum  patrum  leaendos  projtime  COnstituentem. 

ii]  F"F,FI°  F"  et,  alii  editi  aui.  Deiude  K'  ideottt,  K»0J  idiotit  aul  diciit,  ex 
nota,  ut  videtur,  marginali,  qua  quis  non  iutelligone  quid  aibi  vellet  idtotit,  ■ 
e  regioue  scripsit  aut  dictit  (H*  aut  dictti).  O8  ab  infidelibus  addita  superflua.  quae 
lectio,  etei  minuB  aincera,  Bi  tamen  vel  itHotii  retmuiasct,  Gelasii  mentem  satis 
apte  explicaret.  Mox  c*  seq.  tcripta  etse  putantur,  praeter  fidem  onmium  mss. 
Potiue  verbum  imerta  aubintelHgitur. 

"')  In  16  msa.  (etiam  II-  V"  X')  Curici  vel  Cirici;  moxque  a3  removit  compo- 
titae.  Theodorus  Iconii  cpiscopns,  qni  aub  finem  imperii  Justiniani  vel  non 
multo  post  Binceriora  eorumdem  martyrnm  gesta  ex  traditione  virorum  fide 
dignorum  concinnavit,  anno  1660  a  Combenaio  edita  ac  subinde  a  Ruinartio 
inter  acta  selecta  martyrum  recuaa,  fatetur:  in  actia  illis,  quae  nunc  GelaaiuB 
reprobat,  verba  exttare  praetumida  et  ineontotut  twgatgue  ab  spe  Ckriitiano.  extra- 
neat  continentia,  tuipicaturgue  illa  Manichaeorum  teu  aaorum  quorumdam  haereti- 
corum  ahcna  tenttenlium  arte  confecta. 

*«)  F'  contcriptii,  editi  tcriptU.  Mox  C  ¥*  F<  F"  eum  konore,  H'  totum  omittit. 


^igjtizedbvGOOgle 


460  S.  OELASII  PAPAE 

a.  496  Item    actus")  beati   Silvestri  apostolicae  sedis  praesulis,   licet 

~  '  ejus  qui  conscripsit  uomen  ignoretur,  a  multis  tamen  iu  urbe  Ro- 
maua  catholicis  legi  cognovimus,  et  pro  antiquo  usu  multae  hoc 
imitautur  ecclesiae. 

Item  scriptura  de  iuventioue  crucis*1')   Dominicae,  et  alia  scri- 

ptura  de  inventione  capitis  beati  Johaimis  baptistae,  npvellae  quidem 

relationes  sunt,  et  nonnulli  eas  catholici  legunt.    Sed  quum  haec  ad 

catholicorum    manus  advenermtM),    beati    Pauli   apostoli  praecedat 

j™1  sententia:  Ornma  probale,  quod  bonum  est  tencle. 

Item  Rufinus  vir  religiosus  plurimos  ecclesiastici  operis  edidit 
libros,  nonnulhis  etiam  scripturas  interpretatus  est.  Sed  quoniam 
venerabilis*10)  Hieronymus  eum  iu  aliquibus  de  arbitrii  libertate  uf>- 
tavit,  illa  sentimua,  quae  praedictuni  beatum  Hieronymum  sentire 
cognoscimus;  et  non'  solum  de  Rufiuo,  sed  etiam  de  universis, 
quos31)  vir  saepius  iu.einor.itus  zelo  Dei  et  fidei  religione  reprehendit. 

")  lluc  spcctat,  quod  Carolus  Magnus  libr".  Oarolin.  II  c.  13  scribit:  lAbro 
igilur  actuum  b.  SUveslrf,  ubi  de  imaginibus  (apostolorum)  Constantino  imperatori 
detatis  scribitur,  ideo  obniti  pvtest ,  quia  quamquam  a  plitribus  catholicis  leffatur,  non 
tamenadea,  quae  in  quaestionem  veniunt ,  affirmanda  plane  idoneus  perhibetur:  quod 
in  tibro  b.  Selasii  tlomanae  urbis  untittitis,  qui  iuscribilur  Decretate  de  reripiendis 
vel  non  recipiendis  codicibus,  apertius  demonstratum. 

IS)  C!  addit  sanctae.  Moxqun  F'F4F"  omittit.  dominicae,  cujus  loco  H*  sanctae. 
Tuni  c1  Ilcm  scripturam  ...  el  aliam  scripturam.  a'  c*  soq.  Item  scripta  ...  el  atia 
scripta,  ac  deindo  cum  c1  notettae  quaedam  relaliones.  C  F*  novetlae  qtddem  reta- 
tionis  (F*  e()  nonnulti  (cl  eas)  catholici  lc/jimt.  2  mss.  revclationet.  Inter  OJMJra 
Cypriani  cdit.  Pamel.  pag.  577  habctur  dc  revelationo  capitis  Johannia  Baptistae 
tractatus.  Qucm  quum  Haromus  annotatiouibus  iti  martyrol.  IV  Kal.  Scptembris 
hic  notari  obsorvavit,  uon  attciidit,  ct  ia  eodum  tractatu  laudari  Marcclliai  co- 
mitia  chronicon  post  Gelosii  mortem  couciunatum.  Scd  inde  hoc  decretum  Ge- 
lasio  eripere  Pearaonius  Ignatian.  pag.  54  frustra  contendit,  quum  itcm  a  Mar 
cello  quodam  iircliiroandrita  antc  Gelasii  ohitum  capitis  Johannis  BaiitiBtae  rc- 
velationem  scriptia  mandatam  esso,  nec  ipsc  diffiteatur. 

")  Editi  cum  C*  peroenerinl,  moxque  C  beati  apostoli  probant  (uec.  manu 
praecedat)  scntentiam,  Fm  praecedit. 

*•)  Ita  potiores  msa.  Alii  vero,  (inter  quos  C  V  0')  bealissimus.  a1  cc  bea 
tus.  Hicronymi  scripta  commendandi  nullam  praetcrmittit  Gclasius  occasionem, 
quo  efticacius  insolentiam  retuudat  iliorum,  qui  fanuuii  ojus  laccrare  non  de- 
sistobant.  Cujus  roi  causa  imperitum  quemdam  sencm  ab  ipso  epist.  8  n.  9 
acriter  reprehensum  audiviraus. 

")  Hoc  eat  Ludferianos,  Vigilantium,  JoviuiaDum,  Hclvidium,  ac  si  quos 
alios  :elo  Dei  et  fidei  religione  reprekendil.  Hanc  autem  approbationem  extra 
conditionia  hujus  iines  ad  omnia  Hicronymi  verba  protcndcns  PearBoniua,  multa 
in  cassum  colligit,  nndc  et  auctoris  hujus  decreti  et  Ilicronymi  non  unam  in 
onuiibus  essc  sontentiam,  adcoque  hoc  decretumGelasioabjudicandum  pursuadeat 
Quasi  vero  in  papa  scsc  a  qualibct  Hicronymi  scntentia  nc  ungucui  latum  quidem 
discedcre  pvofitcatur,  ct  non  potius  hoc  tautum  siguificet,  sese  in  aliquibus  do 
libertate  arbitrii,  in  quibus  Kufinum  pcccare  Hioronymus  notavit,  cadcm  sen- 
tirc,  quae  illo  doctor  seutit;  ct  ut  Rufiuum  in  his  reprebcnsionc  dignum  judi- 
cat,   ita  idem  aentire  ee  de  omnilius  aliis,   quoa  idem  doctor  zclo  Dei  el  fidei 


3i9ilizedbVGOOgIe 


EPISTOLA   42.  461 

Item  Origenis  nonnulla  opuscula,  quae  vir  beatissimus  Hierony-  «495 
mus  non  repudint,  legenda  suscipimus.     Reliqua  antem  omnia  cum 
nuctore  suo  dicimus  renuenda. 

Item  chronica  Eusebii  CaesariensisM)  atque  ejusdem  ecclesia- 
sticae  historiae  libros:  quamvis  in  primo  narrationis  suae  libro 
tepuerit,  et  post  in  laudibus  atque  excusatione  Origenis  schismatici J3) 
unum  conscripserit  librum,  propter  rerum  tamen  singularum5*)  no- 
titiam,  quae  ad  instructionem  pertinent,  usquequaque  non  dicimus 
renuendps. 

Item  Orosium  virum  eruditissimum  collaudamus,  quia  valde  no- 
bis  necessariam  adversus  paganorum  calumnias  ordinavit**)  historiam 
miraque  brevitate  contexuit. 

Item  viri  venernbilis  Sedulii  paschale M)  opus,  quod  heroicis  de- 
scripsit  versibus,  insigni  laude  praeferihius. 

Item  Juvenci  nihilominus  laboriosum  opus  non  spernimus,  sed 
miramur. 

5.  Cetera,  quae  ab  haercticis  sive  schismaticis  conscripta  vel 
praedicata  sunt,  nullatenus  recipit  catholica  et  apostolica  Romana 
ecclesia.  E  quibus  pauca,  quae  ad  memoriam  venerunt  et  acatholi- 
cis  vitanda  sunb,  credidimus 31)  esse  subdenda. 

religione  reprehendii ,  hoc  est,  eos  n  se  improbari  pariter  ac  reprehendi:  uno 
verbo  istud  ad  unoa  haeretjcoa  attinet,  quos  HieronymuB  zelo  fidei  refutavit. 

w)  C*  addit  cpi.    Fl  hic  desinit. 

M)  C  KckUmaticis:  non  spernenda  lectio.  Neque  enim  Origenes  Bchismati 
ulli  adhoesisse  legitur,  sed  ejus  doctrina  schinmati  occasionem  dedit.  Notan- 
dnm,  qua  mente  Gclasius  et  nunc  historioe  Eusebii  libroa  non  remicndos  docet, 
et  infra  eomdem  hiBtoriam  apocrypAam  denuntiat.  Ex  hia  aimiliboBqne  locis 
plannm  est,  panlo  lutaus  apud  eum,  quam  nonnulli  putant,  patere  apacryphi 
nomen.  Non  enim  ideo  Eusebii  hiBtoria  ab  eo  apocrypha  dicitur,  quia  illam 
aut  lcgi  nolit  ant  occuli  velit,  sed  qui*  nt  ab  homine  suspecto  scriptam  non- 
nisi  circumspecte  legendam  censent.  Hunc  autem  duplici  de  canja  Buspectum 
hnbet:  quia  nimirum  et  Urigani'  palam  et  clam  Ario  foverit,  cujub  gratia  in 
piimo  historiae  suae  libro  tepidssc,  hoc  est,  quae  adversns  ejus  haeresim  exse- 
renda  erant,  t;icuiss<;  imiuitur. 

u)  Ita  melioris  notae  mss.  At  a1  cc  eingularen.  Mox  C  ecrutationeoi  ct  sec, 
munu  inatrurtionmi. 

3:-)  a1  CC  addunt  dignim.  Moxque  cum  0'F'F"  oddidimua  riri  (C*  sedidii 
epUeopt). 

**)  Notoiit  eruditi,  Sedulium  idem  opus  primo  metrica  poBtea  vero  soluta 
oratione  composuisae,  OC  primum  scriptum  paxchale  carmen,  postremum  patehate 
opui  nuncuposse.  Ad  Oelasinm  quod  attiuet,  ignota  ei  fuit  hujustnodi  distjn-, 
ctio.  Eam  enim  lucnbrationera,  quam  verribui  heroicis  detcriptam  notat,  pmtchrde 
i/pia  appellat.  Hoc  Sedulii  carmen  Astorii  exconsulis  opera  primum  in  lucem 
prodiisse  plerique  sentiunt.  Quod'quamviB  concedatnr,  hoc  Gelosiani  decreti 
veritati  nihil  officere,  praevio  monito  probavimus;  quanto  magis,  »i  cum  Justo 
Fontanino  sentiamue,  exconsnlem  curosse,  nou  ut  in  lucem  primum  emitteretur 
Sedutii  opus,  sed  ut  elegantiori  forma  vulgaretur.  ' 

")  Editi  cum  C*  credimtu. 


^icjitizedbvGOOgle 


462  S.  QELAStf  PAPAE 

5  Cap.  IV. 

lfoHHaK)  librorvm  apocryphorum,  qtti  non  recipitmtitr. 

Ariminensem  **)  synodum  a  Constantio  Caesare  Constantini 
Augusti  filio  congregatam,  mediante  Tauro  praefecto,  ex  tune  et 
nunc  et  usque  in  aeternum  confitenrar  esse  damnatam. 

G.  Itinerarium  nomine  Petri  apostoli,  quod  appellatur  sancti 
Clementis  libri  numero  X10),  apocryphum. 

Actus  nomine  Andreae41)  apostoli  apocryphi. 

Actus  nomine  Thomae  apostoli42)  apocryhi. 

Actus  nomine  Petri  apostoli  alius")  apocryphi. 

Actus  nomine  Philippi  apostoli44)  apocryphi. 

Evangelium41')  nomine  Matthiae  apocryphum. 

Evangelium  nomine  Petri  apostoli  apocryphum. 

Evangelinm  nomine  Jacohi  minoris  apocryphum.- 

Evangelium4fi)  noniine  Barnabae  apocryphum. 

Evangelia47)  nomine  Thomae,  quihus  ntuntur  Manichaei,  apo- 
crypha. 


")  Htulum  hune  asBervant  C*  P*  F*  F*  H*  f*,  nim  quod  C*  corrupte  Item 
notiiia  de  librorvm  (sec.  manu  Hbroi)  apocriforum,  qui  ctc.  Y*  P"  X*  Incipit  notitia 
librormn  apoeriforum  id  e*t.     Etiam  F'  umitt.    gui  nnn  rcdpiuntw.  , 

•*)  Editi  cum  F4  Fm  X'  addont  Inprimti,  moxque  ltem  ftinentrium. 

*°)  Ita  C1  cum  12  mss.  a»  C»  (aec.  mann)  F».  At  a1  c*  aeq.  libriocto,  F'  pror- 
rub  omittit.  C  B*  X*  F*  F1  Fm  cum  exemplaribuB  Hormigdae  libri  «umero  nmcm^ 
ac  deindo  aola,  Hormisdae  exemplaria  apoeryphuK  esse  *eimuw.  Est  opiiB  notisai- 
mum  RecognUionei  t.  Petri  vel  IltftoOoi  IIztqqv  uuncnpatum. 

*')  Vid.  Phot.  cod.  114  et  Augustin.  contra  adrersar.  leg.  et  prophet.  1,20, 
Euseb.  b.  e.  IIT,  25,  Epiph.  baer.  XLVil,  1.  LXI,  1.  LXIII,  2. 

*•)  Ita  C*  F»  a>.  Editd  cum  C*  (prima  manu)  H*  F»  et  eiemplaribus  Hormia- 
dae  addunt  libri  X. 

*»)  AHvt  addimua  cum  C  F*  F'  H".  Citantur  hi  actua  ab  Isidoro  Peluaiota, 
lib.  II  ep.  99.  Omnes  hoa  actoa  apocryphos  edidit  Tiecbendorf  (Acta  apost.  apocr. 
Lipsiae  1B51). 

**)  c'  Philippi  apocryphi,  omiesa  voce  apostoli,  deindeque  nubjicit  EvangeHum 
noraine  Thaddaei  apoxtoH  apocryphum.  Utraque  lectio  t&metsi  nulliuB  ma.  aucto- 
ritato  fulta,  in  edit.  Rom.  et  sequentibue  concil.  rctenta  est.  Subnexos  libroe 
EuaobiuB  h.  e.  III,  25  pariter  uotat  ac  rejicit,  utpote  sub  apoBtolonim  nomine 
ab  haereticia  evulgatos,  qui  Petri,  Hathiao  et  quornmdam  oliorum  evangelia 
eontincnt.  Vide  Innocentium  1  epiat.  8  u.  13.  Actu*  PhUippi  autem  ah  Anaata- 
<rio  Sinaita  citantur  (ap.  Coteler.  Monum.  eccl.  Qraec.  tom.  III). 

"•)  Qnidam  meB.  (etiam  C*  F*  H"  Xk)  hic  et  in  BequentibuB  Evangelia.  Deinde 
ibi  ordo  apud  alios  alius.  In  (!'  V*  F"  H"  X*  et  exemplaribus  Hormisdae  ita  ae- 
qnuntur:  MatMac  . ..  Barnabae  ...  Jacobi  minorit  ...  Petri  ap.  ...  Thomae  ...  Bar- 
thol.  ...  Andreae,  in  F'  Malkiae,  Petri,  Jacobi.  Barn.,   Thomae. 

*•)  a»  hoc  delevit,  nou  monens,  qua  auctoritate.  Retinemua  cnm  C*F*  F" 
P'  H'  X*. 

«)  Ita  pterique  mss.  (etium  C*  F'  P«  F1"  H'1  X";  F'  evangelium  . . .  qmbta).  a1  cum 
H»  a'  cc  praetulit  evangeHum  . . .  quo.    Duplei  quidem  circumferebatur  evangelium 


3i9ilizedbVGOOgIe 


EPI8T0LA  42.  463 

Evangelium48)  nomine  Bartholomaei  apoatoli  apocryphnm.  « 

Evangelium")  nomjne  Andrcao  apostoli  apocryphum. 
Evangelia L0),  quae  falsavit  Lucianus,  apocrypha. 
Evangelia51),  quae  falsavit  Hesychius,  apocrypha.  ■ 
Liber  de  infantia  Salvatoris  apocryphus. 

Liber   de  nativitate    Salvatoris    et   de   Maria    velM)   obstetrice 
apocryphus. 

7.     Liber,  qui  appellatur  Pastoris,  apocryphus. 

Lfbri  omnes,  quos  fecit  Leucius53)  discipulus  djaboli,  apocryphi. 


Thomac  ab  haereticiB  adgcriptum,  qDoram  luinm  Gnoaticis,  alterum  Manicbaeis 
uani  erat.  Sed  de  CO  nno,  qno  Manichaei  utebautur,  hic  aermo  est.  Moc  autem 
Cjrillo  Hierosolymitano  catcch.  0  n.  31  teste,  Thomas  quidam  e  tribua  primia 
Manetis  discipulia  unus  corapoauerat.  Evangelii  Thomac  ab  haereticis  conscripti 
mcminere  Eusebius  h.  e.  III,  25,  Hieronjmus  prooem.  comment.  in  Matthaenm 
ct  Leontius  de  sectis  lib.  3.  Augustuins  quoquecontra  Faustum  XXU  c.  79  ad 
idcm  opus  maxime  respicit,  ubi  priraum  praefatur:  tegunt  scripluras  apocryphas 
Manichaei  a  nescio  quUius  sutoribus  fabularum  sed  apoitolorum  mtmine  scriptas ,  ac 
deindc  aubjicit:  Ibi  tamen  legunt  apoitoluni  Thomian,  quum  esset  tn  quodam  nuptia- 
run  comnvio  pcregrinus  et  prortus  incognttus,  a  quodain  ministro  palma  percutsum 
imprecatum  fuitse  homini. 

«)  CF«H'H"K'0!  Tp  et  eiemplaria  Hormindae  Eoangelia  ...  apocrypha. 
Evangelii  bujus  sccnudum  Bartholomaeum  mentionem  faciuut  Ambroaiua  in 
Lncam  lib.  1  n.  2  et  Hieronjmus  prooem.  in  Matth.  ex  Origeuis  homilia  I  in 
Lncam. 

*")  F*  prorsus  hoc  omittit,  C*  delevit  secunda  manu  Andreae  ejosque  loco 
pOSuit  Barthalamai. 

,n)  F*  Evangelium  quem  ...  Ilic  confinnat  Gekaiua,  quod  Hieronjmns  prae- 
fat.  in  evang.  ad  Damasum  scripsit:  Praetermitto  eos  eodtces,  quos  a  Luciano 
et  Hesychio  nuncupatos  paucortan  homintan  asserit  peroersa  contentio;  guibus  utique 
nec  in  tolo  veteri  tnstrumento  pott  LXX  interpretet  emendare  qutd  Ucuil,  nee  fn 
riovo  emendatse  profuii,  quam  multarum  gentium  linguii  Scriptura  ante  translata  do- 
ceat  falsa  ese  quae  addita  sunt. 

")  In  1''  Fd  H*  hoc  prorsus  omittitur.  V*  F*  H'  0  Evangetium  quod  falsant. 
Deinde  rp  Iticut,  C<  Asyciut,  C  Fsicius,  E*  Eusieiut,  2  alii  cum  F<°  Isiciut,  O1 
Esicius,  F'  Eusicius  (et  add.  aec.  mann)  et  Luciui,  H'  ffisidus,  X"  Bysicms.  Le- 
gendum  esse  Hetyehiut  ex  verbis  Hieronymi  proiime  allatis  apertum  est. 

'•')  Editi  tt.  moique  cum  Fr  (aec.  maau)  addunt  quidam  ejus, 

53)  C*  (prima  manu),  nt  in  ezemplaribus  Hormisdae,  Luciut,  2  $  Lueianus, 
Atto  VercelletUOB  Seleuciut.  Verins  aUis  in  lihriB  et  C  sec.  manu  Leucha.  Hae- 
retici  hnjus  et  actomm  ab  ipso  conscriptorum  meminere  InnocentiuB-I  epist.  e 
n.  13,  Auguatinufl  de  actis  cum  Felice  Manichaeo  II,  6,  Evodins  sen  anctor  libri 
de  fide  contra  Manichaeos  (apud  Augustinum)  cap.  o.  Etiam  apud  Phot.  cod. 
114  quidam  Aevntig  Xuq£vos  momoratur.  De  ilio  aliisque  ejusdem  farinoe 
haereticiB,  quae  TurribiuB  Astnricensis  episcopus  apud  Leoncm  edit.  Batlerin. 
post  ipsins  Leonia  epistolam  15  tradit,  non  ab  re  fuerit  hic  eiscribere.  Hle  de 
Mauichaea  secta  praefatus,  eap.  5  suhdit:  Per  cnjut  (sectae)  auctore*  vel  per 
iptum  maximum  principem  Manem  ac  discipuhn  ejut  librot  omnes  apocryphos  vel 
eomposilot  eel   infectos  este  manifestum  esl.     Speeialiter  autem  actut  illtn,   qui   vo- 


iGoogle 


464  s.  GELAsrr  papae 

'■>  Liber,  qui  appellatur  Fundamentum,  apocryphnB. 

1  Liber"),  qui  appellatur  Thesaurus,  apocryphus. 

Liber  de  filiabus  Adae6*)  Leptogenesis  apocrypbus*0). 
Liber,   qui   appellatnr  actus  Theclae")  et  Pauli   apostoli,   apo- 
eryphus. 

Liber,  qui  appellatur  NepotisS8),  apocryphus. 
Liber  Proverbiorum  abM)  haereticis  conscriptus  et  sancti  Xysti 
nomine  praenotatus  apocryphus. 


cantwr  sanctt  Andreae,  vcl  illos,  gui  appellantur  sancti  Johannit,  quos  sacrilego 
Leucius  ore  conscripsit ,  vel  ittnt,  qui  dicuntur  sancti  Tkomae  et  his  similia;  ex  qui- 
bus  Manichaei  et  Pritcitlianutae ,  vet  quaecvmque  iltis  est  secta  germana,  ornnem 
haeresim  suam  confirmare  nituntur,  el  maxime  ex  blaiphemistimo  illo  iioro,  qui  eo- 
catar  memoria  apdstolontm.  Neque  tamen  idem  Tunibius  1.  c.  cap.  6  praefracte 
negat,  immo  etiam  ultro  largitur,  mirabilia  itta  alque  vfrtutes,  quae  in  apocrypMi 
HbrU  scripta  sunt,  sanctorum  apoitcJorum  vel  esse  nel  potuitte  etie;  at  conatare 
sibi  dicit,  assertiones  illas-  sensuum   matignontm,   quas  notat,   ab  haereticis  inser- 

HJ  Libri  Staavooi  apud  Phot.  cod.  86. 

M)  In  Hormisdac  rass.  Juiiac  hoc  esl  Leptogcnesii.  lllud  hoe  est  nou  eajtat 
in  GelaaianiB,  et  legnnt  H1  Xk  I,eptogenetibus,  F'  F(  F™  i.  qui  appellatur  Adae  lepto 
genesibus  (F*  attaleptogenetibut) ,  P*  H"1  Leptogenescoi ,  vetns  (I  Litogenesis,  c'  Li- 
ptogenesis,  plurea  alii  Lectogcnesis ,  F*  iectum  geneteos,  K*  P  Lactogeneteot ,  0' 
0B  Lectogeneseot ,  C*  Licto  egeneseos,  F<  Extragenescos ,  recentior  0  lectione  gene- 
seot;  in  nullo  reperimus,  quod  a'  CC  praeferunt  De  filiabus  Adae  geneseos.  Hic 
notari  videtur  liber  nomine  parvae  genctis  notus',  quem  memoront  Cedranua, 
Epiphonius  haeres,  39  n.  D,  Georgius  Syncellus,  Hieronymus  epist.,78,  alii. 

'<*)  c*  eeq.  cum  F'  F*  F"  H1  X'  hic  immittunt:  Centonem  (c*  seq.  centimetrum) 
tle  Christo  Virgitianit  versibus  compagintitum  apocrypkum;  quod  in  oeteris  msa.  et 
c'  longe  inferius  collocatur. 

")  F*  sec.  mann  addit  eel  Tkollius. 

M)  C1  F'  cum  Hormisdae  mss.  Nepotes  vel  Nopoti*  (F*),  C*  Nephotkes,  alii 
Nepotis.  Notari  hic  videtur  Nepotis  Aegyptii  episcopi  liber,  quem  Diouyaiua 
Aleiandrinus  antiates  testo  Eusebio  h.  e.  VII.  24  vehementer  impugnavit,  quam- 
vis  hominem  magno  bonore  ac  reverentda  prosequi  se  aimul  testificarctur.  Ej  ua 
dem  mentio  fit  et  in  Tigilii  constituto  seu  epiat.  24. 

w)  Editi  qui  ...  Sixti  ...  praenotalus  est.  Xytti  cum  C*  F'  F'  F*  H"  et  5  ve- 
tuat.  maa.  a'  scripBimua.  Deindo  plerique  mas.  (etiam  C'FiKmH"Xfc  et  exemplaria 
Hormisdac)  practignatus,  De  hoc  .operc  Augustinas  retract.  lib.  2  c.  42  ita  lo- 
quitur:  Verba  quaedam,  quae  velut  Xytti  Romani  epitcopi  et  martyrit  Pctagius  po- 
tuit,  ita  defendl,  tamquam  revera  cjusdcn  Xytti  estent,  ted  postea  legi  Sixti  philo- 
sophi  ettc.  Erroria  hujuB  causam  Hieronymus  comment.  in  Jercmiam  c.  22  et  in 
Ezech.  c.  18  nec  non  epistol.  132  ad  Ctesiphontem  in  Rufinum  rejicit,  qnod  vi- 
delicet  librum  Sixti  Pithayorei  kominis  ubtque  Cttristo,  mtltato  nominc  Xysti  mar- 
tyris  et  Itomanae  ecclexiac  epitcopi  praenotavit,  quum  scilicet  illum  latinitate  do- 
navit.    Gennadiua  MasailiensiB  lib.  de  riris  ilL  inter  opera,  quae  Rufinus  in  lati- 

Tium  aermonem  convertit  Sixti  tenlentlas  mtmorot.  Ubi  antem  Hieroujmufl  mu- 
lato  nomine  id  factum  obaervat,  satis  aperte  pbilosopho  Sixti,  et  beato  martyri 
ac  papae  Xgtti  nomen  servandum  docet  Forro  hnjus  philosophi  sententias 
cousecrare  atudena  Mcrcator,  eas  epistohB  diaperait,  quas  Xjati  I  ceterorumque 
pontiticum,  qiii  aecundo  saeculo  oc  sequentibus  floruerunt,  nmnine  confinxit. 


^igilizedbyGOOgle 


EPISTOLA  42.  465 

Revelatio00),  quae  appellatur  Thomae,  apoerypha.  a 

Revelatio,  quae  appellatur  Pauli,  apocrypha. 

Revelatio,  quae  appellatur  Stepbani,  apocrypha. 

Liberfll),  qui  appellatur  Trausitus  id  est  asaumptio  aanctae 
Mariae,  apocryphus. 

Liber"3},  qui  appellatur  Poenitentia  Adae,  apocryphus. 

Liber  deM)  Ogi  homine  gigante,  qui  cum  dracone  post  dilo- 
vium  ab  haereticis  pugnasse  fingitur,  apocryphus. 

Liber,  qui  appellatur  Testamentum  Job,  apocryphus. 

Liber,  qui  appellatur  Poenitentia  Origenis,  apocryphus. 

Liber,  qni  appellatur  Poenitentia")  saneti  Cypriani,  apocryphus. 


M)  Deeat  in  cod.  Lab.  et  H".  Moi  C*  J'  addunt  apottoti,  quod  abest  a  po- 
tioribus  msa.  Et  forte  boc  opus  Thomae  Manetia  discipub  erat.  Eoruradem  mas. 
iiuctoritate  etdam  in  Bequenti  versu  eipunximus  idem  aposloii  vocobuium,  ao 
deinde  tanett  (ante  Stephanf). 

")  11"'  lieveiatio  quae  appeliatur  trantlatio  i.  e.  adtionptio  sanclae  Mariae.  Fd 
Fm  Q*  X'  et  p  (inferioris  notae)  tramitut  tanetae  Mariae  apocr.,  et  addit  JJ  Idem 
atsumplio  guae  tanctae  Mariac  appeilatur  apocr.  f  omittit  aitumtio.  — -  OpuHCulum 
istud  sub  nomine  Heliti  vel  Melitonis  SmyrnenBia  latum  Pseudo-Hieronymus  in 
sermone  de  assumptioue  b.  Mariae  ad  Paulam  et  Euatoch.  paulo  post  initdum 

memorat  hia  verbia:  fie  forte  ti  venerii  in  manun  veslrat  iliud  apocryphum  de  tran- 
iitu  ejutdem  virginit,  dubia  pro  certo  reeipiatU. 

**)  Apud  Epipnanium  haer.  26  n.  8  anoKulvipeie  iov  'Aidp,  vocatur; 
nam  idem  hoc  opua  esse  docet  Cedrenus  t.  c. 

*>)  Et  hic  quum  masima  ait  codicum  vorietas,  singulae  eornm  lectdones  sub- 
jicimus ,  ut  ez  his  seligat  quisque ,  quam  magis  probaverit.  Igitur  H1  de  Eugiani 
nomine  gtgante.  F'  prima  manu  Eugea,  sec.  mann  Euyenii  a  nomine  giganle.  Cl 
C*  O1  et  2  mss.  Hormisdae  de  Eugenia  ift'  sec.  monu  Vegenia)  nomtne  gigaaie 
(C1  giganti»),  quam  lecidoneni  proetulit  Chifflet.  Sed  deinde  substituere  eqactus 
est  quae,  licet  in  omnibuB  libris  legatur  qui.  ft  de  Eogia  nom.  gigante.  Exbibent 
alii  septem  de  Vegia  nomine  gigante.  F1  P'  X'  de  l/gia  nomen  gigantit  (X'  no- 
mine  gigante),  K*  ae  Vigilia  nomine  gigante,  Fd  F-  0*  a1  cc  de  Ogiae  (F=>  Ogia)  no- 
mfne  gigantit  (F*  F"  gigante),  F*  Ha  de  Eugia  nomine  gigante.  Deinde  editi  qvi  ab 
haeretidt  oum  ihacone  pott  diluvUan pugnatie  fingUur  (C*  F'  Fd  Fra  perhibetur).  Six- 
tua  Seneuaia  lib.  2  bibliotbecae  sacrae  librum  Qg  regit  Baian  (Num.  El,  83)  no- 
mine  conscriptum  hic  indicori  suspicatur,  ejusque  conjecturae  favet,  quod  iu  ms. 
Colbertino  Oelasiana  quaedain  fragiueuta  continente  sic  legimua:  Liber  qui  ap- 
peUatur  Og  giijantis  apocr.;  vel  quod  in  altero  ejusdem  bibliothecae  codice  hoc 
decretum  identidem  decurtatum  ac  mutilatum  exhibente  ita  effertur:  Liber  nom 
Og  gigantii,  qui  cum  dracone  posl  diluvium  pugnatae  dieilur.  Ille  quidem  Og  potius 
Moysi  tempore  cum  Israelitds,  quom  pott  diluvium  eum  dracone  pugnatte  dicendus 
fuisset.  At  fabuloaum  acriptorem  a  veritate  diasidere  mirandum  non  est.  Luctio, 
quom  proeferimiis,  propius  a  plerisque  mea.  et  editis  recedit,  nominatdmque 
Fd  F'  F-  Fi  X»  0'  p  ei  suffrogontur.  Photius  aoi.  85  lihrum  Giganteum  (yiydv 
■titav  ftijHov)  inter  Manichaeorum  scripta  recenset.  Conferatur  etdiim  Fabri- 
eius  cod.  peeudepigr.'  v.  t.  pog.  799  aq. 

M)  2  r  coena  t.  Cypriani;  Fd  F™  omitt.  tancti  ac  deinde  poenitentia.  Libro  huic 
occasionem  dedisse  videtur  confusa  quaedam  tum  Cypriani  Carthagincnsis  tum  Cj- 
priani  prius  magi  ac  postea  martvris,  quein  d.  26  Scpteuibris  Ecclcnia  colit,  uotitia. 

KP1ST0I.ABS0«AN.  POST.V,   I.  30 


^igjtizedbvGOOgle 


4GC  8.  QELASII  PAPAE 

5  Liber,   qui   appellatur  Poenitentia   Jamnae  et  Mambrae,    apo- 

■  cryphus. 

Liber,  qui  appellatur  Sortes  8S)  apostolorum,  apocryphus. 

Liber,  qui  appellatur  Lusa60)  apostolorum,  apocryphus. 

Liber87),  qui  appellatnr  Oauones  apostolorum,  apocryphuB. 

Lil>er  Physiologus  ab88)  haereticia  conscriptus  et.beati  Ambrosii 
nominae  praesignatus,  apocryphus. 

8.     Historia*9)  Eusebii  Pamphili  apocrypha. 


*5)  Ectiti  Sortct  sanctorum  apost.,  C'F*  tors  apostolorum.  Vulgatum  hoc  opu- 
sculum  est  b  Coit.  can.  vet.  ccct.  Rom.  ex  bibtioth.  D.  le  Pelletier  pag.  370. 

**)  Mbb.  0  a1  cc  (C*  eec.  mdnu  proximo  versui  adscripsit)  Lau».  Colb.  Hor- 
raisdae  Jmta  apostolorum ,-  uiide  forte  i1  i*  Jm  apoitolortm.  C  F1  F*  F*  F«  F*  F" 
K1  H1  Lvsa  (Xk  Zumo),  Num  vcrbum  luia  pro  lucta  irrcpsit?  An  tma  a  ludo,  qiiasi 
ludi  apoHtoloruiu  dictum  est?  —  Porro  lecfjione  Hormisdae  exemplarium  Jim 
vol  Jutma  apottolorum  conatitutionea  apostoloruin  notari,  vix  dubiiuu  est. 

n)  Totus  iste  versus  liber  gui  appellatur  Canones  aposto/orum  apocryphut  in 
C*  F*  F*  H"  0  dcsideratur.  Eumdem  et  in  codice  suo  defoiaae  plane  aignificat 
Hincmarua  lib.  55  capitmn  cap.  24;  ubi  scribit:  B.  Gelariut  in  catalogo  gui  tibri 
ab  Ecclcsia  catkotica  recipiantur  detcripto  ...  de  canonibus  apottolorum  penitus  ta- 
cuit,  sed  nec  inter  apocrypka  ndtli.  Dallaeus  quidem  pro  postremo  verbo  mixit 
lcgcudum  putat  omisit;  sed  hanc  correctionem  non  admittit  praemissa  sententio 
de  canonihm  aposlolorum  penitus  tacuit.  Mitto,  et  Hincmarum  Tsidori  collectione, 
in  qua  de  nsdem  pariter  tacetur,  uti  consuovisse.  Praetermiasioni  huic  dubio 
procul  occasionera  dedit  Buperior  articulua  iiadem  verbia  (acilicet  apostolorum 
apocrypkus)  pariter  desinens.  Certe  illo  versus  integer  asservatur  in  2  vetuatio- 
ribuB  Colb.  (C  F'?)  H*  H"  F'  F*  F»  a'  cc  Unde  mirum  non  est,  eumdem  in  tribus 
aliis,  quoruro  ope  decretum  hoc  ab  Hormiada  recognitum  ad  nos  pervenit,  re- 
tentum  esse.  Id  tamen,  quod  Pearsonius  inde  consequi  putat,  scilicet  hoc  de- 
cretum  cum  genuinis  Gelaaii  scriptis  pugnare  adeoquo  ab  illo  alienum  esse, 
minime  ipai  concedendum  est.  Neque  enim  ia  papa,  ut  eruditus  ille  vir  voluit, 
cauones  apostolorum,  sed  conciliorum  decreta  ea,  quae  apoatolorura  nomine 
anbinde  donata  aunt,  usquam  probat.  Sane  frustra  oatendit,  a  Oelaaio  epist. 
14  c.  17  de  iia,  gui  semetipsos  absciderant,  apostolorum  canonem  28  laudari,  quum 
ibi  potiua  Nicaenonim  patrum  canon  1  laudctur.  Ita  et  quod  idem  papa  in  ea- 
dcro  epiat.  cap.  24  adverBUB  Simoniacos  constituit,  non  ex  can.  30  apostolorum 
aed  ez  Calchedoneuaia-  canouis  2  praescripto  decernitur.  De  hujusmodi  locis 
Dionysiua  EiiguuB  in  praefatione  aptdus  locutus  ost,  nbi  ait:  Canonei,  qui  dicun- 
tur  apostotorum,  de  graeco  tramtullnua ;  quibm  quia  plurimi  contentum  non  prae- 
buere  facilem,  hoc  ipium  ignorare  eestram  noluinua  sanctitatem,  quamvis  poitea  quae- 
liam  constituta  pontiflcum  ex  ipiit  canonibus  astutnpta  ette  vldeantur.  Nou  eniui 
temero  attumpta  sint,  sed  asiumpta  este  videantur  prudens  dicit.  Sed  non  multo 
postquam  a  Dionjsio  latinitiite  donati  aunt  illi  canoneB,  etiam  eornm  auctori- 
tate  Bomani  praesideB  nominatimque  Johannes  H  epist.  5  ad  Caeaarium  et  Yi- 
giliua  opiat.  2  ad  Profuturnm  uti  coeperunt.  Quamquam  in  coa  canonea  acmper 
manebit  apocrypki  cenanra  eo  nomine,  quo  Hieronymua  ep.  7  ad  Laetum  apo- 
crypha  definit,  quae  non  sunt  eorum,   quorum  titulis  pronotantur. 

■*)  Editi  cum  C*  F*  qui  ab  ...  comcriptus  ett  ...  rignatut  (C*  F*  praetignalm). 
Citatur  bic  Phutiotogm  etiutn  a  Vincentio  Bellovacenai  Specul.  natur.  VTI,  63. 

6S)  Duo  bic  observanda:  primum  Golaaium,  quum  et  auperina  historiae  Eu- 
febii  libros  non   usquequaque  renuendos  proedicat,   ct  nnnc  camdem  historiam 


>vGoogIe 


EPISTOLA   42: 

Opuseuhi  Tertulliani  apocrypha. 

Opuscula  Lactanfcii70)  apocrypha. 

Opuscula  Africani  apocrypha. 

Opuscula  FoBthumiani  et71)  Galli  apoerypha. 

Opuscula'  Moutani,  Priscillae  et  Maximillae  apocrypha. 

Opuscula  oronia72)  Fausti  Manichaei  apocrypha. 

Opuscula  Commodiani  apocrypha. 

Opuscula  alterius  Glementis  Alexandrini  apocrypha. 

Opuscula  Tascii'3)  Cypriani  apocrypha. 


apocrypham  pronuntiat,  minime  pugnare  Becum,  sed  ciroti  hos  aliosqua  hnjus- 
mbdi  libros  haud  ab  ea  abesse  aententia,  quam  Hieronymus  epist.  62  (ed.  Migne) 
ad  TranquiUinum  tenere  se  profitetur  his  verbia:  Bgo  Origenem  propter  erudHio- 
r«r  interdum  legcndum  arbitror,  quomodo  Tertuiiianum,  Nooatum,  Arnobium,  Apol- 
linarium  et  nonnullot  ecclesiatticos  tcripioret  graecot  pariler  et  tatinos ,  ut  bona  eo- 
riun  thgamut  vitemutque  contraria  juxta  apottoium^  dicentem:  „(>mnia  probate  quad 
bonum  est  tenete".  Si  autem  scriptorum  hujuamodi  opera  legere  et  quod  in  eis 
bonum  est  colligere  ac  tenere  licet,  nihil  foret,  cor  Gelasio  abrogaretur  hoc 
decretum,  etiainsi  cum  iia  libria,  quibuB  iu  hoc  decreto  censoria  inuritur  vir- 
gula,  ipse  cenaor  in  nonnullia  consentdre  probaretnr.  Alterura  observo,  nempe 
hanc  censnram  in  unua  hiatoriae  libros,  non  in  ejuadem  commentarios  vel  in 
praeparationiB  evangelicae  libros  cadere;  aut  si  etiam  hi  propter  rationem  bu- 
perius  allatam  non  temere  suscipiendi  sunt,  in  iis  dumtaxat,  quae  Origeni  aut 
Ario  Faveant,  sen  iu  qnibus  a  communi  catholicorum  sententia  Ensebiua  disce- 
dit,  nou  in  iis,  in  quibua  cum  hia  consentit,  suepectoa  esse  debere.  Unde  con- 
sequenB  non  est,  ut  ex  eo,  quod  in  libro  Gelasii  de  duabus  naturijj  citentur 
.  Eusebii  tum  commentarii  in  psalmOB,  tnm  praeparataonis  evangelicae  libri,  de- 
cretum  hoc  vel  praedictus  de  duabua  naturia  liber  Qelasio  abjudicari  debeat. 

w)  H"  F*  Fr  F»  X*  Lactantii  tive  Africani  (F*  F'  F»  Xk  add.  tht)  firmiani 
apocr.,  et  deinde  omittunt  sequentem  versum  de  Africano. 

")  I«H<  omittuut  et  Gatli,  FdF"  omitt.  et;  H>  Gai.  Hic  notatur  Sevari  Sulpicii 
Poathumiano  et  Gallo  interloquentibus  dialogUB,  in  quo  Milleuariorum  erroree 
Hieronymua  animadvertit,  qu&mvis  nunc  ab  la  purgatua  appareat.  De  hoc  libro 
doctor  ille  in  Ezechielom  lib.  XI  cap.  36  ita  loquitur:  A*ec  tabbati  otio  diirmie- 
nu :  quod  et  rmdti  nottrorum  et  praedpue  TertulUani  liber,  qui  inacribitur  „de  tpe 
fldcUum",  et  LaetanHi  inttitutionum  tolumen  septimum  pollicetur,  tt  Vietorini  Petabio- 
ncnsit  crebrae  easpotitUme» ,  et  nuper  Seoerut  notter  i'n  dialogo,  cul  Qallo  nomtn 
impotuit.  Quo  testimOTuo  Gelaaium,  qnem  Hieronymi  de  libris  judioio  plurimum 
detulisBe  experimus,  ut  hunc  dialogum  apocryphum  ediceret,  adduotum.  esse 
valde  probabila.  eet.  —  Nunc  igitur  opiniouis  hujuB  nnllum  in  dialogia  Sulpicii 
vestigiinn.  Aut  igitur  amanuenses,  quod  in  eis  legerat  Hieronyinus,  de  industria 
praetermisernnt,  ant  HierOnymus  ipae,  quod  s.  HartimiB  de  Antachriato  in  fine 
dialogi  TJ  dixisae  perhibetnr,  Milleuariorum  opinionem  redolere  judicavit.  - 

™)  In  F*F"H'  ut  in  exemplia  Hormisdae  ileeet  oamia,  Deinde  CT  Fauttini. 
NotiseimuB  eat  iste  Faustua  libris  Auguatini. 

«)  Ita  cnm  H>  F»  F*  F»  2  vet,  p  (C  F'  ?)  et  exemplaribuB  Hormiadae.  At  H« 
Twtd,  CTattf,  a'c'aeq.  Tatii,  F«  0'  Tharti,  alii  cumF' Tarti.  Quum  auperius  poat 
oecumenicas  synodns  approbentur  opuscula  b.  CaecUU  Cypriatd  martyrit  Cartha- 
gfnentit  epitcopi,  et  in  Hormisdae  qfudem  exemplis  dicuntur  ir  omnibus  reci- 
pienda,  reatat,  ut  aut  alteriua  Cypriani,  qui  pariter  dictus  sit  Tascius,   aut  htiic 

80* 


3i,«izSdb,Google 


4C8  S.  GELASII  PAPAE 

ifi  Opuscula  Arnobii''')  apocrypha. 

Opuscula  Tichonii  apocrypha. 

Opuscula  Cassiani74)  presbyteri  Galliamm  apocrypha. 
Opuscula  Victorini  Pctabionensis 7t)  apocrypba. 
Opuscula  Fausti  Regiensia  Galliarum  apocrypha. 
Opuscula  Frumentii77)  Caeci  apocrypha. 

Centonem78)  de  Christo  Virgibanis  compaginatum  versibus  apo- 
cryphum. 


faJao  inBcnpta  Opuscula  hic  notentur.  Ut  euim  huiic  articulnm  ab  aliona  inann 
suppoBitum  exiatimemuB,  uon  sinere  videtur  aumma  omnium  msa.  in  eo  eihi- 
bendo  conaensio.  Non  comparet  quidem  apud  Ivouem  atque  Gratianum,  sed 
nec  upud  eoa  opuBCula Lactantii,  Commodiani,  Arnobii,  Tichonii  etc  memoran- 
tur.  Ac  martyrologium  Romanum  mib  die  26  Septenibriu  Cypriani  martyrii  Ni- 
comediae  memoriam  agit,  qui  ante  converBionem  Bitam  erat  magui  et  suit  magicis 
artibui  Justinam  dementare  conabatur. 

")  P'  Arnovfni,  moxque  F"  TMckonH,  F*  Tkyckom,  C  Ticoni.  F,xTigoni. 
cditi  Tychonii. 

**)  Hac  censura  cojlationea  CagBiani  maiime  pcTceUuntur,  quas  Prosper 
Aquitanus  libro  in  collatorem  edito  confutavit.  Ad  libros  enim  de  incarnalaone 
Domini  hortaute  Leone  diacono  poetea  pontifice  scriptoe  quod  attinet,  cos  in 
magna  oatholicorum  omuium  aestdmatione  semper  fuisse  norunt  omnes.  fc",] 

")  Ita  V  Fm  F".  QnibuB  favet,  quod  c1  Pitavionentit,  K'  Pelabineniit,  F'  Petta- 
cUoneniii,  alii  6  uiss.  a'  Piclatnonentii.  At  oorrupte  1  (J  Ptctortntii,  tres  alii  cum 
F'  Pietaiientit,  C  Pictabentii,  I'  Ptetabiensit,  a'  o*  seq.  Piclavienlit  (X*  Pictabien- 
tii).  Petabium  autem  eat  urbs  ad  Dravium  fluvium  in  Pannonia  sita.  —  Eadem 
nitdo,  quae  Oelaaium  induxit,  ut  Severi  dialognm  inter  apocrypha  recenserefc, 
eum  impellere  potuit,  ut  hnjus  auctoris  scripta  in  eamdem  classem  amandaret. 
Bjns  cDim  crebras  eipositiones  Milleuariorum  errore  non  vaoare  HieronymuB 
supra  in  comment.  in  Ezech.  o.  36  laudatus  noa  docuit  Iu  quo  Hieronymi  loeo 
quiim  et  Marianus  Petabionemii  reperiaaet,  Pictavientii  substitueodum  esse  non 
aolum  in  hoc  commentario,  sed  et  in  libro  de  script.  ecclea.  male  aibi  perauasit. 

")  F*  FrumetUi  ceti,  F*  Frumentini. 

'■')  Jam  observavimus,  hunc  articulum  in  Fd  Fm  a1  e*  aeq.  supeiius  Ubra  qui 
appeUatur  actui  Theclae  praemitti,  in  ceteris  aatem  codioibua,  ai  pancos  exceperis, 
huc  rofcrri,  atque  opus  hic  memoratum  in  iiedem  editis  nullo  aulfragautc  ms. 
Centimetrum  appellari.  Legit  c'  Ccnton  de  Chriito  firgilianit  compactum  veriibui 
apocryphui,  quod  sibi  non  cohaeret.  ¥'  Centonei  ...  compaginati  ...  apocrypM. 
Cui  Hioronymua  epist.  103  ad  ^auhnum,  nisi  figurata  utatur  oratione,  favere 
videtur,  ubi  hoc  opue  aic  notut;  Quati  non  legerimut  Homerocentonet  et  Vlrgtho- 
centonet.  Sed  eidcm  refragantur  omnee  ad  unum  mSs.  (etiam.  C*  F*  F*  F1*  F"; 
H'  Cenloni  ...  compaginabm  apocrypka)  Bieut  et  Iaidorus  Hispalensis,  qui  lib.  de 
viris  illustr.  c.  5  idem  opua  Centoncm  non  Centonet  vocat.  Neque  cnim  ambigen- 
dum,  quin  ad  hunc  ipsum  locum  reepiciat,  quum  ibi  scribit:  Proba  ttxor  Adei- 
phii  procontulit,  femina  inter  viroe  ecctetiaslico*  idcirco  potila  tola,  gnod  in  taudtm 
Chriiti  veriata  eit,  componem  Centonem  dt  Chritto  Virgilianit  cooptatum  verticulit, 
rujtci  quidcm  non  miramur  itudium,  »td  laudamul  ingenbm;  guod  tamen  opusculum 
ttgilttr  inter  apocrypkai  tcripturat  intertum,  Ubi  ennnvero  insertnm  legitur,  nisi 
iu  hoc  decretu,  quod  Gelasiua  edidit  et  Hormisda  rccoguovit?  Neque  parum 
ad  illud  opuB  inter  acripturas  apocryphas  inBereudum  contulisae  putem  Hiero- 
uyini   in   laudata  epiatola  103  de   hoc  Centone   judicium.      Ibi   quippe  primum 


>vGoogIe 


EPISTOLA   42.  469 

9.  Epistola  Jesu  ad  Abgarum73)  regem  apocrypha.  a 
Epistola  Abgari  ad  Jesum  apocrypha. 

Passio  Quirici  et  Julittae  apoerypha. 

Passio  Georgii  apocrypha. 

Scriptura,  quae  appellatur  Salomonis  contradictio M),  apocrypha. 

10.  Pbylacteria  omnia,  quae  non  angelonun,  ut  illi  confinguut, 
sed  daemonum  magissl)  nominibus  consecrata  sunt,  apocrypha. 
Haec  etM)  hia  similia,  quae  Simon  Magus,  Nicolaus,  Oerinthus, 
Marcion,  Basilides,  Hebion,  Paulus  etiam  Samosatenua,   PhptinusS3) 


ridet  hujusmodi  Opus,  ex  qno  homtncm  sine  Christo  (hoc  est  Ohristi  nesciom)  pos- 
simus  dicere  CkrUtianum;  tum  proIatiB  ex  eo  paueis  versicolis  indignabundus  enb- 
jicit :  Paeritia  sunt  hoec  et  rirculatorum  limilia,  docere  quod  ignores,'  wano  iit  cutn 
stomacka  loguar,  ne  hoc  t/nidcm  scire  qnpd  nescias.  Ad  nostram  lectionem  quod 
attinet,  oratioui  r  eliquae  aptiun  congrueret :  Cento  . . .  compaginatut . . .  dpocrypkut, 

'")  F*  a1  cc  Abagarum  . . .  Abngari,  ulii  iu  11193.,  si  reccntiores  excipias,  Abga- 
ram  ...  Atitjari,  H»  Agganm  ...  Aggari,  Xk  Augarum  ...  Augari,  C*  Abaguro  ... 
Abaguio,  F*  Abgiarum  . . .  Abgari  legimus.  Deinde  H'  C  F'  F*  Fm  cum  6  vetmtio- 
ribus  mBB.  et  Hormisdac  exemplis  Abgarum  non  appellant  regem,  qnae  vox  in 
C  F1  aaservatnr.    Mox  plerique  maa,  ut  supra  Cgrici  aut  Cirici  loco  Quiriei, 

™)  H1  et  exempla  HormiBdae  biterdictio,  V*  F">  fnfcr. 

*'}  lidem  ac  8  alil  magit  conscripta  tunt  nominibia.  Bditi  alii  cum  C*  F*  K1 
mugis  (1  §  sec  manu  magici,  F<  magica)  arte  (C*  omitt.  arte)  comciipta  tunt.  Xk 
quae  nomine  angeiornm  ilti  confingunt  ted  daemonum  magie  nominibus  conteripta,  Se- 
quimiu  C  F*  H\  In  r  et  aliis  mss.  hic  articulus  de  phylacterus  omittitur. 
l'orro  in  primiu.  ejusdem  codicis  r  foliis  proemittitur  gloasarium  phylactcria  in- 
terpretans:  dccem  verba  legU  vel  scripturam  variam,  quod  ligat  homo  aut  tuper 
eabatiton  aut  super  capul  suum.  In  appendice  tom.  5.  s.  Augustim  (ed.  HI  Veuet. 
tom.  XVI-col.  1410)  sermo  279  de  phylacteriU  eat  inscTiptus,  cujus  auctor  Caesa-. 
rius  Arelatensis  cpiscopuB  a  magis  ac  divinis  adbibendis  aut  consulendJB  Chri- 
stianoa  avocare  stndena,  ndminatim  num.  4  sic  loquentem  induoit,  qui  phvbwte- 
riorum  usum  suadeat:  si  ckaractere*  illot  iUit  noiuttte*  appcndere,  jmn  poterat 
lanitatcm  recipcie.  Idem  epiacopus  ibidem  serm.  296  n.  5  (1.  o.  col.  1368)  haec 
babet:  Si  adhuc  uidelit  tdiquos  ...  pkylacteria  etiam  diaboHca  et  charaeteret  aut 
herbat  tel  tuccot  ribi  vcl  suit  appendere  etc.  Ib  praefuit  Agathensi  concilio,  in 
cujiiB  canone  6g  repetitum,  quod  jam  concilii  Laodiceni  canone  36  sancitum 
erat:  JVon  oportet  minislros  aHarit  aut  elericos  magot  ct  incantatores  elle  aui  facere 
t/uite  tticunt  pkytactcria,  guae  tunt  magna  obtigamenta  ammarum;  quia  videlioet, 
dum  alligantur  corporibus,  animoa  obligant  et  deiinciunt  dacmoniie,  eosque  a 
Christo  separant. 

")  a1  oc  addunt  omnla,  qnotl  abeet  ab  aliis  libris.  Notaudum,  prouomina 
haec  et  kis  ad  proxima  verba  scilicet  phytacteria  etc. ,  non  ad  ea  omnia,  quae 
superius  apocrypka  pronuntiatitur,  referri.  In  his  enim  plurima  s,unt,  qnao  Ue- 
lasius  non  usqueqnaqne  renuenda  censebat,  ut  nominatim  de  Eueebu  historiii 
mentem  auam  aperuit,  et  quorum  auctores  anathematia  insoiubili  vinculo  da- 
mnare  uoluiBset. 

M)  H*  Pkotlma  quogue.  Deinde  editi  cum  msa,  0  et  Bonosut  et  qui,  Non  modo 
Hebionis,  Pauli  Samoaateni  et  Photinii  sed  et  Bonosi  similem  de  Chriato  erro- 
rem  fuissc  Gelasius  nos  docet.  Kidem  concinit  et  Vigiliua  ep.  24  n.  131.  Utrius- 
que  sententiam  coufirmat  Oregorius  lib.  XI  indict.  4  cpist,  67  ad  Quiricum,  ubi 
Christum  a  HonoeianiB  non  credi  tradit.  Cf.  monitum  Coustantii  in  Siricii  cpist.  9. 


>vGoogIe 


470  8.  GELASII   PAFAE 

a.  495  et  Bonosus,  qui  simili  errore  defecerant,  Montanus  quoque  cum  suis 
'  obscoenissimis  sequacibus,  Apollinaris,  Valentinus,  sivusl)  Manichaeus 
Faustus  Africanus,  Sabellius,  Arius,  Macedonius,  Eunomius8*),  No- 
vatus,  Sabbatius sfl),  Coelestius ST),  Donatus,  Eustasiua88),  Jovinianus, 
Pelagius,   Julianus  Eclanensis80),    Coelestius50),   Maximianus,   Pri- 


"■')  II"  Arriut  tive  Manichaeui.  Moxque  duas  voces  Fauiiia  Africamu,  quae 
in  prius  vulgatis  virgula  interjecta  separantur,  conjungendas  putamus,  eoque 
pacto  FauBtum  haerefcicum  Mauichaeum  distdnctum  esse,  qui  ex'Africa  oriundus 
erat,  a  Fausto  Gallo,  qui  etsi  Semipelagianorum  dux  et  antesiguanuB,  mui- 
quam  tomeu  haereticua  audivit. 

es)  I*  Conomiut,  exempla  Hormisdae  Eunomiui  Conamtui,  oscitantia  librarii, 
qui  duplicem  unius  vocius  loctionem  sitnul  usurpavit,  quum  uuuni  EunomH  voca- 
bulmm  retineudum  firisset.  —  Deinde  in  iisdem  exemplia  Notsatiut.  Magis  placeret 
Novalianut,  liujua  enim  nota  sunt  scripta,  non  Novati;  sed  Nov&ti  Novatianique 
nomima  s&epe  apud  autiquoa  praescrtim  Graecos  confundi  usitatisRimum  est. 
Is  certe  hic  notatur,  quem  Hieronymus  epist.  62  ad  Tranquillinum  designat  his 
verbia:  Bgo  Oriyenem  propler  eruditionem  interdum  leyendum  arbitror,  guomodo  Ter- 
tutlianum,  Nooatum;  ubi  etiam  Noeatianum  momorari  exiatimamus. 

N)  C  Sambacha,  IV  ¥'  et  alii  aeptem  Sabastiui  aut  Sabbattiui.  Retinenduni 
cum  F^F^F^ffX»  et  editis  Sahbatiut,  de.quo  Socrates  H.E.  V,21  etVII,l2  nec 
non  Sozomenus  H.  E.  VII,  18  plura  narrant.  Ib  ex  Judaeo  factua  Christianus, 
et  a  Marciano  Novatianorum  in  regia  urbe  episcopo  prsabyter  ordinatus,  Judaeo- 
ruru  nihilominus  opinioni  studiose  inserviebat.  Quum  praeterea  epiacopatua 
cupiditate  incensus  esset,  paschalis  festi  causa  a  Novatianis  aoccasit,  eorumque, 
qui  schisma  ipsuts  sequebantur,  episcopus  est  constitutuB.  Addit  Socrates  H.  E. 
VII,  25,  eum  in  insulam  Rhodum  relegatum,'  ibi  mortem  obiisse;  sed  quum  acttis- 
matici  ipsius  sectae  addicti  cadaver  ejus  inde  Constantinopolini  transtulissent, 
ac  super  tumnlum  ejus  orare  solerent,  Attiemn  operam  dedisse,  ut  in  alio  se- 
pulcro  noctu  absconderetur. 

w)  C  H»  c1*  cum  exemplis  Hormisdae  Callistus,  ¥•  Fm  Xfc  Catitlux.  In  anti- 
quo  quidem  Pseudo-Silvestri  papao  constituto,  quod  Coustantius  in  appendice 
tom.  I  epist.  Roman.  pontif  edidit,  n.  5  legitur:  Catutus  ita  doeuit  SabeUxaratm,  ut 
arbilrio  iiia  sumat  unam  pertonam  eitc  Trinitalii.  Sed  subjectum  Donati  nomen 
eum  hic  potius  designari  persuadet,  qui  una  cum  Botro  Donatistarum  schis- 
mati  originem'  dedit,  de  quo  Optatus  de  schism.  Donatist.  I  scribit:  Botna  el 
Celesius,  ut  dieitur,  apud  Carthaginem  ordinari  cupitntet,  operam  dederunt,  ut  abte*~ 
tibui  Numidii  loii  nicini  epiicopi  peterentur,  qui  ordinatiohem  apud  Carlhaginem  Ccte- 
brarent.  Tua  luffragio  totiul  populi  Caeciliama  eligiiur.  Botrus  et  Celesiui  spe  sua 
dejectus;  unde  scbismatis  causa  conflata,  quam  ibidem  Optatus  explicat,  Qui 
autem  ab  Optato  Celetius,  ab  Augustiuo  in  psalmo  Abecedorio  contra  Dona- 
tintas  Cclestius  nuncupatur.  Similiter  legunt  c1  Celestiui,  a1  c>  Beq.  Caelcttius, 
C*  F*  r  Caelettui,  F"  et  2  alii  Celeitu»,  mss.  0  Celertui,  H*  F>  totum  omittnnt. 

«)  Ita  potiores  mss.  (etiam  F*).  C*  F«  F'  K*  1°  H"  Euttactui.  Unum  Hor- 
misdae  cum  H>  0"  Etaiachuu,  F*  r  Euttaliut,  F~  0 '  0*  X"  a'  cc  Euatathim.  Forte 
hic  notatur  Sebastenus  ille  episcopus,  cujus  nomen  ecclesiaBticae  historiae  mo- 
nimentis  nominatimque  in  epistolis  Basilii  magni  satis  cclebre  est. 

™)  F'  Etane,  K*  0*  a1  cc  Cetarentu,  C  Ctlumentis;  emendantur  ex  aliis  ubris. 
Hunc  Julianum  Marius  MercatOr  edit  Baluz.  pag.  40  vocat  txepiicopum  Eclanen- 
tii  oppidi,  haereticum  Pctagiamim  seu  Caeletlianum,  et  pag.  119  cx  episcopo  Eclanemi 
hujiu  hacreiii  ligniferum  et  antetignanum.     Augustini  scriptis  notissimus  est. 

•°)  I"  a1  c*  seq.  Caeleitinui.     Verius  alii  mss.  et  cl  Caeleiliui,   prunarius  sci- 


^icjitizedbvGOOgle 


KPI8T0LAK  '12.  -13.  471 

scillianus  ab  Hispnnia,  Nestorius  Constantinopolitanus,  Maxinms  »■  *'■>■> 
Cynicuswl),  Lampetius,  Dioscorus,  Eutyches,  Pettus  et  alius  Petrus,  ~~ 
e  quibus  unus  Alexandriam  alius  Antiochiam  maculavit,  Acncius 
Constantinopolitanus  cum  conaortibus  suis,  nec  non  et  omnes  haere- 
siarchae91)  eorumqne  discipuli  sive  schismatici  docuerunt  vel  con- 
scripserunt,  quorum  nomina  minime  retinentur,  non  solum  repu- 
diata,  verum  etiam  ab  omni  Komana  catholica  et  apostolica  ecclesia 
eliminata  atque  cum  suis  auctoribus  auctorumque  sequacibus  sub 
anathematiH  insolubili  vinculo  in  aeternum  coniitemur  esse  dumnata. 

Epistola  43 


(hctisione  arrepta  de  monachorum  manipulo  contra  F.utychiiinam  /itteresim  fidem 
catholicum  profitenle  et  cpiiroportim  Syriae  legatione  de  statu  eccletiae  Orientalit 
nuntiantc,  ipsos  epucopos  ad  similem  profeitionem  tcncndam  hortatur  (n.  2). 
Miteram  titiat  regionii  vicem  dolet,  uhi  haeretiri  impune  debacchanlur  (n.  3). 
liefutat  korttm  de  Deo  pano  commenta  (n.  *  — 7),  iterumoue  ad  fidem  erga 
patrum  et  Ecclesiae  catkoHcae  doctrinam  incitat  (n.  8  ct  9). 

KvqCqis   (iav   Ttdvra  9to-  Dominis    meis  religiosis- 

afpBardtois  x«l  otstto-  simis     et    sanctissimis 

rdrotg  lntOx6%6tgKoa-  episcopisCosmae1),  Be- 

fitt*),   ZtfirjQiavp,   Kv-  veriano,    Cyro,    Zoilo, 


licet  Pelagii  discipulua,  Postea  a1  c1  seq.  Maximinut  refragantibuB  omnibus  mss. 
Licet  fnerit  MaximinuB  haeretjcua  Ariunua,  contni  quem  AuguatimiB  Bcripsit, 
cnstitit  nihilo  minus  et  Maximianut  Donatista,  u  quo  Maximianutae,  qui  eo  dncc 
a  ceteris  Douatistia  secesserunt,  fuerunt  cognominati. 

•')  F*  et  editi  Vnicut,  verius  meliores  mas.  (etiam  C,F»F*F"H')  Cgnicut  (!• 
Cinicui),  quo  nomine  appcllatur  Maximus  Constantinopolitftni  roncilii  cauoue  3 
et  Damasi  epistola  8  damnatus.  ■ 

**)  Ita  F*  H*  I*  c*  010,  niii  quod  Ic  Aaeretiarchet  et  eorwn  dudputoi  jitf  sc/ds- 
matlca,  c*  discipuii  gui  tchumatica.  F^F"  C*c'  haereiei  (C*  hacrctici)  haereteorumque 
discipuli,  F"  H'  0'  haereset  (H*  0*  haeretci)  haereieorum  diicipuH,  X'  haerctetirtim 
tjuas  haereiici  linc  schitmatici,  T  haeretei  haerctet  eorumque  diiciptdi,  editi  nlii  hac 
rctici  ettrumque  ditcipuli.     Mox  X'  rttinemui,  FJ  F"  Ie  retinuimus. 

-  »')  l'  u1  c*  BPq.  indissolubilit  emendantar  ex  melioris  notae  mss.  Voce  into- 
lubili  jam  Felir  II  epist.  6  in  aententia  adveraua  Acacium  usus  fuerat,  eamque 
vocera  Geiasius,  ut  vidimus  ac  viauri  aumua,  retinet  ipae  ac  non  aemcl  explicat. 
Vel  ei  ea  formula,  qua  clauditur  istud  decretum,  ad  Gelasii  tempora  pertinere, 
non  falso  ipsi  adBcriptum  esse,  dinoscitur.  F*  F™  claudnnt:  Explicit  explanatio 
fidel  catholicac. 

')  Ita  in  Graeco  inseribitur:  Tov  ayiov  FiXaaYav  ixnmoitov  'Pajfijjs 
laov  juitrrniijs  7tep,q>&t{ar>t  cois  iJjs  Zvgias  initioaoit. 

*)  Ez  coaevis   illi  se  nobis  apud  Lcquien  Oriens  chrittianut  toui,  II   offerunt 


>vGoogIe 


472 


S.  GELAStl   TAPAE 


a.  405  pp,    ZaiXa,     Evofjiicp, 

^496-  &a(ta,  ZiXovavpmd- 

Otog3)   iXist  &sov  Std- 

xovog    xi)g    xtcfroXixi\g 

xal     dxoOToXtxi)g    ***- 

otttag. 

1.   Ei  Sxet/  t%iaeag  Syga^iag, 

iQyta  xqosXSs.  Tig  rdg  i(td§  isJdT- 

vccq  XQog  Vftag  iyxcititfit%et,  &eo- 

tptXiozttxoi;     Ti  til   xal  zov  va~ 

xstvov    ij    ngog    xovg    (teydXovg 

3tK(icit}i}i«;  Ov  XQOxexeiag  xo  ixt- 

Xeif/fjfta  otrtt  xevrjs  So^ijg  ij  IvttQ- 

|tS>  &fiag  dydxvg   xal  OCaxvQtto- 

tiovg  xvQdog  vxeX&av  ixeyeiget 

rijv  xqotqoxtjv.  Kdfiol  Sozs  civy- 

yvtoitTjv,    xaQaxaXta-     oiitis    yaQ 

,     iXXsixovza  zy   vftetiQa    owioet 

zd  zijg  TttxetvoTnzog   xQoi&ittTjv 

Xiyetv  dkV  ag  vxoftvTiaei  tptXo- 

&ia  t)   xagdxXtjOig,    ott  xdvxtg 

Joh.a,ir>.v(tEig    Sttiaxxol   frsov,     xa&d 

itov  tpijol  xo  ftetov  Xoytov.  Ovx- 

ovv  xd  e%  dydxtjg  Xeyofteva  x(fi- 

vavzsg,    Sqts  ftto&ov  dvzaxotio- 

Ostog,  Tav  ev%av  iittav  Tttg  dftoi- 

fidg.    "ESst  tous  xaXovg  tiiSaaxd- 

Xovg  ttav  (tafhjTav  XQoaQXaOat 

xt)v  «pos  xrjv  XQeajleiav  zd£tv 

si  xal  TjftZv  ixtyQatpszca   ravztig 

xo  xdXXiOzov,  cis  iv  x^ojodfuxs 

dsuivotg     zr}g     ixtSei^eag    xr)v 

OxovSt\v     StsysiQOvOt    (tsv    xal 


Eusebio,  Thomae,  Sil- 
vano  Gelasius3)  mise- 
ratione  divina  mini- 
ster  catholicae  etapo- 

s tolicae  fidei. 

L  Si  quae  recta  existinias 
operam  urge.  Quib 
tneos  dolores  vobis  communicet, 
o  Deo  carissimi?  Cur  humilia 
apud  niagnos  fidueiain  sumatV 
Non  est  audaciae  molimen  neque 
ranae  gloriae  impulsus,  sed  di- 
vinae  sahltarisque  caritatis  fax 
mihi  supposita  '  ad  adhortandum 
excitat.  Milii  ergo  veniam  detis, 
oro;  non  enim  quia  vestrae  pru- 
dentiae  defectum  snpplere  veiim, 
humilitatis  meae  verba  proferre 
decrevi;  sed  cum  religiosa  mo- 
nitione  fiet  deprecatio  mea,  quia 
vos  omnes  doctbiles  Det  estis, 
prout  ait  divinum  oraculum.  Ita- 
que  quae  caritatis  affectu  dicimus 
vos  dijudicantes,  date  mercedem 
retributionis,  precum  scilicet  ve- 
strarum  remunerationem.  Opor- 
tet  bonos  magistros  praeoccupare 
discipulorum  in  orando  ordinem; 
siquidem  nobis  tribuitur  hic  gra- 
dus  praecipuus,  ceu  praecursori- 
bus  spectaculo  cnram  impenden- 
tibus,     excitantibus    insuper    et 


Syriae  episcopi,  quos  Gelasius  hic  notare  possit:  Cosmat  Epiphaniat  circa  iuitia 
Baeculi  VI  (I.  c  cot.  916),  Severianu*  Artlhutae  eodem  tempore  (1.  c.  916),  Cyrut 
Mariamnat  Syriacae,  qui  scripsit  ad  Johanncra  Constontinopolitanum  {1.  c.  920), 
alius  Cyrut  Hierapolitanut  epiacopuB  aub  Zenone  imperatore  orthodoxoB  epigoo- 
poa  in  piiUnm  pepulissu  meraoratur  1.  c.  028,  tertius  ejusdera  nominia  Edtttac 
epUcoput  item  auh  Zenoue  1,  C.  962;  Zodut  Rhaphanotac ,  qui  item  Bcripnit  ad 
Johannem.  Constantinopolitannm  (1.  c.  920) ;  Euttbbi*  Larissae  Syriaeat,  qoi  item 
scripBit  ad  Johannera  Coniitantinopolitannm  et  floruit  circa  annum  616  (l.c.  930); 
Tlumat  Damatci  episcopus  monophvaita  circitei  aim.  518  Damasco  axpukns  (1.  c. 
836);  SUnani  deniquo  plures. 

')  rtlamag  deest  in  codice;  ex  inaeriptione  hoc  ravocatum  eet. 


^igilizedbyGOOgle 


xatttQtiOttOt  ta  [tiXti,  xqooSo- 
xoiyOuOi  8e  ti)v  ftrivvOiv  tr)g 
fft*-(fp(Si"ijtog  81'  iavrtav.  KaXav 
StSaOxdXav  dXijdtag  SqiOtol  [ttx- 
fytfttti'  xaXeov  xotftivav  fravfta- 
Oia  tav  XQofidrmv  ij  vofiy-  ov- 
tot  tav  vfieziQav  xovav  ot 
xttonoi. 

2.  'ExetSrf  roivvv  tpfraadvtav 
xag'  Jjfttv  ttav  evayav  fiova%av 
frslov  avOtr>fta  Se^tag  IXaflt  xot- 
vtovtag  xctffa  rrjg  axoOToXtxijg 
xafriSQag,  aQvijOttfisvov  (tev  tjjv 
xpog  Tot)c  E-vzvxtavttfzag  ^yow 
Mavtyaiovg*)  xotvtaviav ,  Ovft- 
tptavTJeav  8e  TtttOt  tolg  xoipuoi 
Ttov  &titov  xavovmv  iv  dxofiokfi 
Ttov  xtt&ttiQt&svT&v  tttosttxav 
xdvrav,  OftoXoyia  8s  xrjg  8ta 
xdvrav  iv  XaXxrjSovt  awoSov, 
xaV  zoti  iv  ayiotg  xal  dnoOtoXotg 
jf£ovtaQ  Toti  xdxa-  Xiystv  iitd- 
vayxeg  XQog  zr(v  ayiav  vftmv 
OvvoSov  si  7]  djtctQx^i  ayia, 
xal  to  tpvQuua-  xttl  sl  r) 
Q>'£tc  ixXsxztjyXalotxXdSof 
ix  yttQ  tov  xttQitov  td  Siv- 
Sqov  ytvaOxetat.  "Hxazs  8e 
xal  vftsls  m  TLftttatuxot  XQog 
ti)v  evayytXto&etoav  itua'  vftav 
dyiav  xafrsSQav  itQotfftaOttTS 
XQog  trtv  a%si\taO rov  THtqov  xi- 
tQttv  awaQt&fttj&tiTe  %oQa  za 
dxoaToXixip  ■  (tefiaiaOate  Vftav 
ttjs  vlxijc  roi)j  Ozeadvovg'  xqo~ 
xatttXdfiete  ti]v  i)zoi[taOftevi}v 
vfttv  os{3aO(it6tifza  itao'  ol$9)  xal 


la  43.  473 

memhja  roborantibus,  classicum  »■  «5 
deniqne  fortitudinis  exemplo  no- 
stro  canentibus.  Bonorum  ma- 
gistrorum  optimi  vere  sunt  disci- 
puli,  mirifica  ovibus  pascua  a 
bonis  pastoribus  suppeditantur : 
hi  vestrorum  laborum  fructus. 

2.  Quiii  igitur  sacrorum  mo- 
nachorum  egregius  manipulus  ad 
nos  delatus  commturionis  dexte- 
ram  ab  apostolica  cathedra  ac- 
cepit,  propterea  quod  communi- 
care  se  cum  Eutychiauis  sive 
Manichaeis  <)  negarunt,  sed  cun- 
ctis  potius  sacrorum  canonum 
definitiouibus  consentiebant,  et 
damnatos  quosvia  haereticos  re- 
pudiabant,  et  Calchedonensis  sy- 
nodi  sanctique  et  apostolici  Leo- 
nis  papae  pcr  omiiia  confessio- 
nem  tenebant;  necesse  est  dici 
.i  uobis  vestrae  sanctae  sync- 
do6):  */  delibatio  sancta  est,  et^ 
massa,  et  si  radix  sancta,  et  rami. 
Namque  ex  fructu  arbor  cogno-  ^jS?" 
scitur.  Venite  et  vos,  o  hono- 
randissimi,  ad  eam,  quam  vos 
ipsi  sanctam  praedicastis  cathe- 
dram,  accurrite  ad  immobilem 
Petri  petram,  connumerate  vos 
cboro  apostolico,  confirmate  vi- 
ctoriae  vestra  coronas,  praeoccu- 
pate  paratam  vobis,  o  reveren- 
dissimi,  reverentiam  apud  eoae), 
qui  fidem  semper  confirmare  bo- 
liti  fuerunt.  Utique  narrarunt 
nobis  Johannes  ac  Sergius,   dili- 


.,  Hom. 


*)  Ita  EutjchianoH  dicit,  advertit  Majua,  qma  ipu  revera  phantaaiafltae  cuni 
pari  erroie  Manichaeorum  congrnebaiit,  qni  Qelasii  quoque  aetate  grassabantor 
et  a  fidelibuB  aemper  quaai  foediaeimi  baeretici  renpuebautur ;   cf.  infra  not.  12. 

>)  De  hae  Sjrorum  aynodo  nihil  aliud  notum.  Sed  ab  ea  Johtanem  et 
Scrgium  legatos  et  libellnm  ajnodalem  ad  aedein  apoatolicam  miasos  eaee,  hinc 
docemur. 

<}  Scihcet  praeeulea  sedia  apoatohcae  urbie  Bomae,   ad  quan,  ait  IrenaenB 


>vGoogIe 


474 


S.  OBLABII   PAPAE 


fratres,  qui  a  vobis 
ad  nos  venernnt,  fidei  Rornano- 
rum')  invictum  robur,  amorem 
erga  filios,  ecelesiarum  sollieitu- 
dinem.  Non  enim  tamquam  spe- 
culatores  pawitatin8)  nostrae  re- 
cepti  fuerunt,  sed  ut  fortitudinis 
vestrae  testes;  neque  ut  impro- 
babiles  repulsi  sunt,  sed  ut  nuntii 
concordiae  vestrae  recepti.  Nun- 
tiarunt  enim  et  exposuerunt  fir- 
mum  vestrum  judicium,  haereti- 
corum  impudentiam,  patientiae 
vestrae  constautiam,  et  pessimo- 
rum  saevitiam.  Atque  haec  ore- 
tenus  narrarunt:  tum  veritutem 
confinnarunt  libello  a  vobis  per 
religiosos  monachos  vestros  mis- 
so,  docentes,  quot  quantasque 
malas  pressuras  perpessi  fueritis, 
qualia  vobis  Dei  ausilia  obvene- 
rint. 


Neque  id  uiirum;  haud 
u  priuiis  tiunt  luporum  in- 
semper  tamen  assul- 
tant,  seniperque  vicissim  elava 
boni  pastoris  abiguntur.  Tunc 
fides  viucit,  tunc  bellum  aou 
consurgit:  non9)  in  (pace)  for- 
titudinis  faciuora,  sed  in  (pugna) 
splendor    virtutis.       Quid     enim 


adv.  haer.  ITI,  3,  propter  potcntiorem  principaUtatem  neceite  ett  onwra  comxnire 
Eccietiam,  quac  eat  npomi^ijjitDj  rijs  aydnijs  (Ign.  ad  Rom.). 

*)  Rtmantu  per  eraphaaim  eos  dicerc  videtur,  qui  fidcm  Ronian&m  in  illu 
regione  strenue  contra  hacreticorum  uisue  Bustinebant.  Kevera  orthodoxi  ibi- 
ilem  moi  niruili  ratione  ab  haereticia  Melchitae  nuncupati  sunt. 

•)  Vocem  in  codioe  antiquitate*  pene  abolitam  uonniai  in  hunc  modum  enu- 
cleari  potui    Majus  lacunam  (il...  ws)  poauifc 

•)  Lacunae  Boquentcs  saeculorum  dente  in  codice  factae  resarciri  non  po- 
tnernnt.  Si  expleveriB  lv  i/pijvij  ...  Iv  tnix-n  ...  01  avS  aaivoi  (vel  ovio- 
&vaat  vel  ovlo^erot)  vel  quid  simile,  integcr  aenaus  erit.  Certe  ita  latino 
rcddidimua.     Majoa  vertdt:   tunc  fortitudinU   farinora,    tunc   tplendida    documenla 


*  dtl  i)  xiorts  ro  xvpog  i%tt.  4ttj- 
"  yt\aavro  ya(?  i\utv  'ladvvi\g  xttl 
EiQytoq  oC  anovSittotarot  dStX- 
tpoi,  ot  asp'  vuav  xpog  t)uag 
itapayEvousvoL,  tttg  xiOteag  rtov 
'Ptouaimv1)  ro  dtjtrtjtov,  rt)v  xepl 
rd  rixva  tptXoaropyiav,  rr)v  ui- 
QLuvav  rav  ixxXtjOidv.  Ov  ydo 
oig  xardaxoxot  tijs  iXatppiag^) 
i)uav  iSi%%itOav,  dXX'  dg  utjvv- 
ral  rijg  dvSpeiag  vudv  ovSi  dg 
dSotuuot  dxsxiuai&tiaav,  dXX'  dg 
evayyeXtotal  ri)g  SuorpoaOvvtjg 
vudv  dxijyyetXav  ydp  xal  Sti}- 
yijaavto  ti\v  ts  «torthjpov  xpiatv 
vudv,  xal  rdv  aCgtTtxdv  ti)v 
dvaiSuav,  rtjg  vxoaovijs  vudv 
td  xaoregixov,  xal  tav  aio%iOTCOV 
trjv  [ttaupoviav.  Tovro  aiv  oto- 
aan  Sti\yt\aausvot,  tw  Sl  dXt}&Et 
xal  Sid  XtRiXlov  tcov  va>'  vuag 
tvkafiav  uova%av  Staxsutp&iv- 
toj  StSd^avreg,  5oag  &Xiiptig  xoX~ 
lag  xal  xaxdg  StTjl&are,  oaat  xoii 
%,eov  al  avTtkippitg  ixavirttXav. 
3.  Kal  ov  &avaMlt6v  ovSi 
ydg  iv  xpoiroig  rcov  Ivxav  al 
imSpoual,  dXX'  del  uiv  ixtrpi- 
%nvtstv,  del  Si  ta  §oxdXa  tov 
xaXov  xotutvos  ix(f>dXX)avrat  • 
roTe  vix«  4i  xiartg,  to'rt  ovx  i%a- 
vaarij  xoXtuog-  ovx  iv9)  ...  xd 
rt)g  dvSptiag,  dXX'  iv  ...ro Xau- 


^icjitizedbvGOOgle 


«qov  tjJs  ioxtftaaiag.  T£  yttQ 
o-dx  ixivrfittv  of  ov  ...  «pdc  *o 
UQdttv  dtpavitfai  xov  %QitSrtavt- 
Oftov  xal  %o  ovofta  xal  ro  Koaypa ; 
Tlva  %Qr\\taxa  °vx  vjzitpftHQav 
dvraQtfiav 10)  ...  rd  zov  Xqi- 
orov;  Iloiat  fid(%atQat)  eiv  Sts- 
tt&dQytfav,  iv  ftaadvotg  yv\tvd- 
iflvaat  rovg  ayiovg;  IIolov  £ia>ag 
yxovtfftivov  ovx  j)u-/Ugj'&tj  ix  rmv 
rsftvofiivetv  ftaxuQttav  a-v%ivtav 
xal  fickav  xav  xa&oltxuv;  *H 
rig  &aldtti}s  Sfivaoog  ot)  nsnX^- 
gaxai  6orimv  TtSv  alftaxt  ffup*- 
jvAtmv  Omftdxav  6q&oS6%iov; 
FtoiaSs  epijftos  ov  atitoAtOxat  ix 
rmv  iv  a^rtj  i^oQia&ivxmv  aQ- 
•ftEQletv  Sid  xi\v  niOxtv;  *H  xotat 
aoi.etg  ««(epopMu)  xal  uaxodv 
xov  dxmxtOftivat  rijs  iavrtov  i%- 
ovOiag,  ov  xoOftovvxai  xal  &di- 
KovOtv  ix  ,xmv  diaaxaQsvxatv11) 
xal  tpvyovrav  dyiav  xaxQtag- 
%av,  ixiaxoitmv,  xXiiQtxmv,  fto- 
va%mv  re  xal  Xatxmv;  JlaQa 
rotg  Mavt%a£otgn)  i%ova£a  xov 
kalstv  xal  XQdrxstv  aitto  jiov- 
lovraf  «orp'  avrotg  %Qi\fidrav 
%-r\oavQol  XaoitXdvav    Jtap'  av- 


ola  43.  475 

conati  non  aunt  (homines  nequam),  a.  496 
ut  christianitatis  nomen  et  rem 
funditus  destruerent?  Quantae 
opes  distractae  sunt,  dum  ad- 
versus ,0)  Christum  rebellatur? 
Quot  gladii  consumpti,  dum  in 
excruciandis  sanctis  exercentur? 
Quot  exacnti  mucrones  sunt  ob- 
tusi  caedendis  beatornm  cervici- 
bus  et  membris  catholicorum  ? 
Quaenam  maris  abyssus  ortho- 
doxonim  corporum  sanguine 
manantium  ossibus  non  est  op- 
pleta?  Quinam  desertuB  locus 
haud  evaait  frequens  multitudine 
antistitum  illic  fidei  causa  exu- 
lantitun?  Quaenam  urbes  exte- 
rae,  longissime  a  nostro  imperio 
sitae,  non  ornantur  et  florent 
propter  illic  dispersos")  sanctos 
exsules  patriarchas,  episcopqs,  cle- 
ricos,  monachos  laicosque?  Apud 
Manichaeos  '*)  libertas  loquendi 
est  et  agendi  pro  fibito,  apud 
ipsos  pecuniae  thesauris  abun- 
dant  populorum  deceptores,  apud 
ipsos  discordiae  et-  contentiones 
et  sedium  atnbitiones:  apud  ipsos 
impostorum  globi,  magorum  cho- 


,B)  avtaoaia,  vox  ab  S44i",  a$aiof  derivata,  idom  fero  quod  iniaicitia 
aonat.  Quare  si  in  Bequenti  lacuna  auppleveria  wototjrtfe  (vol  mvovvtts) 
lis,  jam  m'Ml  deaiderandum  erit.  \ 

")  Ejusmodi  persecutiones  fidelium  praeprimis  iu  Oriente  grassantes  saepia- 
aime  memorant  et  lugent  pontificeB;  conf.  Felioia  II  cpist.  11  n.  4  et  5,  Gelasii 
epist.  1  n.  39,  13  n.  1,  27  n.  2,  T,  8  al. 

")  Ita  itemm  Eutychianos  vocat,  eivo  propter  ipeorum  cum  Manichaeis 
aimilitudinem  (conf.  Gelasii  epiat.  T  n.  2,  Germani  epiat.  ad  ArmenoB  n.-T  apud 
Ang.  Maj.  Patrum  nov.  biblioth  11,689  et  hujus  not.  4),  sive  ut  emphatice 
haereticoe  Anaatasio  imperatore  suffultos  siguificaret.  De  hoo  qiiippo  Theopha- 
noa  chronogr.  pag.  210  tradit:  Saxe  Manichaei  el  Ariani  de  Antatatli  pramationc 
tribi  gralulabantur;  Maidehaei  aaidem,  quod  imperatorit  mater  eorvm  partibut  /onice 
af/leerttur,  Ariani  eero,  quod  Olearchum  ejut  atiuneulum  ...  omnino  poitidcrent.  Qui 
etsi  eodem  Theophane  teete  Euthymio  patriarchae  chartam  propria  mauu  aub- 
scriptam  tradidit,  qua  CalchodonensiB  synodi  decreta  vclut  fidei  normam  sc  ac- 
ceptare  profiteretur,  tamen  mox  fidei  catholicae  natis  infensus  inventus  est. 


vGoogle 


476 


S.  GELASII   PAFAE 


>5  toSg  fyetg  te  xal  ftd%at  xal  &qo- 

6-  vav  itpietts'  xaQ'-avrotg  yoij- 
xtav  iOfiol,  tpttoftttxav  %oool,  iv 
fiova%av  a%rtftari  rrtv  uoQtprtv 
afitifiovTav  ixet  paytCa  axto- 
TtSott  xatfxaiQirat,  xal  «tfrpo- 
voftCa  yavotaea  xaraftvftta  %Qi}- 
OfioBorel-  SaCftoveg  (ix^ttx%evov- 
teg),  xa\  leQttg  doefitCatg  avtav 
XQOtovvres,  xal  Xqigtos  o  itttt- 
^fifisvog,  xal  6  avvtav  ovx  lotf 
rotiro  rmv  tj}v  ftCay  tpvdtv  iv 
T$J  Xotetp  TQayaSovvTav  to 
OVftnoaiov  tovto  Ttov  fis&vov- 
Ttav  xal  dfpavt£6y?av  iv  ovy%v- 
aet  Tag  evafreCeas  tpvaets  to  io- 
yaattJQtov. 

4.    Kdyd    uiv,    a    «fpmxt, 
TQiipa»  no6g  ae  tov  Xoyov   oao- 

?■  loyav  XqiOt6v  vtov  fteov 
tqv  idvTos,  Ttt  Toi»  dyCov  Ue- 
tqov  tp&iyyofiat  ^tjfiartt,  xrtv  dito- 
xdXviptv  roti 13)  xargos  vftav  jhj- 

f"  ovtTto.  £v  St  Xiyav  freov'*) 
3ta%6vTos,  dvatQets  td  njg  ot- 
xovoftCag,   xatvotoueig,  dxoffaX- 

AoflfVOC  TOU  XOQVtpttCov   T))l/  OflO- 

r-  Xoyiav.  'Exetvog  kiytt  XqiOtov 
xadovtaq,  xal  av  dvTtaQatTftg 
xQdfav  fteov  jta&ovTos-  To 
Xiyeiv  freov  iraS^vros  iptX-qv 
vnotpaivet  tijv  deotrjta,  yvfivijV 
tov  ivdvfitttos,  ioTeQtnievtjv  roii 
vaov  xal  rjjs  rnu  SovXov  fio(j(pi)$ 
ttQogXijipeag.  Ti  njv  dxa&ij  9to- 
Ttjta   xaftikxtAs   els  nd&og  *Jeo- 


ri,  qai  sub  monachoruni  habitu 
transfigurantur;  ibi  magia  inso- 
lenter  attolitur,  et  astrologia 
jactabunda,  prout  cuique  libitum 
eat,  orocula  edit:  debacchantur 
daemones,  eorumque  impietati- 
bus  plaudunt  sacerdotes,  Cbristus 
illuditur,  nemo  denique  recte 
sapit.  Hoc  est  illorum,  qui  unam 
Christi  naturam  decantaht,  sym- 
posium,  hoec  est  officina  ebrio- 
rum  et  qui  unitas  naturas  con 
fundendo  destruunt. 


4.  Jamque  ego  ad  te,  o  hoe- 
retice,  sermonem  convertam,  cou- 
fitensque  Cfirieium  Dei  vtvi  fiiittm, 
Petri  verba  dico,  revelationem 
patris")  vestri  depraedico:  tu 
autem  Deoil)  passo  dicens,  oeco- 
nomiam  destruis,  novam  doctri- 
nam  invehis,  abjecta  coryphaei 
confessioue.  Ille  dicit,  Chrislo 
passo,  tu  autem  adversaris  dicens 
Deo  passo.  Verba  Deo  passo  so- 
lam  denotant  deitatem,  veste  sua 
nudatam,  templo  suo  privatam,  et 
absque  servilis  formae  adsumptio- 
ne.  Cur  impassibilem  deitatem 
trahig  ad  passionem,  o  Dei  hostis? 
Cur  immortalem  naturam  servitao 
et  mortis  corruptelae  obnoxiam  fa- 
cis?   T&go  Christwn  Dei  vivi  filiwn 


")  Ang.  Majua  vorlis  haeo  ad  Petrum  ap<»tolum  regpicere  putat,  quippe 
qni  primua  episcopua  Antiochiae  pater  eccleaiae  Syriacae  appellaii  poasit.  Ipse 
ea  potiufl  ad  patrem  cooieHtem  referenda  exiatimo,  cujua  revera  rccelatiaiam 
esflu,  quae  Petrus  Matth.  16,  1G  cotifeaaue  erat,  DominuB  teatatus  cst. 

'*)  Uocc^fonnula  obcoecato  atudio  a  Pctro  Fullouc  intruaa  erat  nec  illo 
raortoo  statim  evanuit.  Praeterea  Qelaaio  uaititUainium  est,  haereticon  quoa- 
libet  iu  refutationibua  auia  quaei  perBonali  oolloquio  producerc  (conf.  ipaue  epi- 
stolae  1,  S,  10  al.). 


>vGoogIe 


fiaZE;  Ti  zt)v  d&dvatov  tpvatv 
vx6  SovXeiav  xai  tp8oodv  fravd- 
vov  vitojidXl,st.g ;    Eyto  XQtOtov 

vtdv    &£0V    TOt>    ^tOVtOg    6(10- 

loyav,  ov  j/itldv  roV  avQ-QGinov 
tov  Xoitszov  xvQvzzm,  dlk'  iv 
Qedztjzt  tsXeia  xcd  iv  dv&QWico- 
tjjti  tslfia  toV  avrov  vtov  TOt» 
&SOV  rov  ^avr.oq  XQOOXwa.  dvo 
yda  tpvOecov  svaOtg  dovy%VTas 
xai  «rpiJtreie  yiyovfv,  %va  elg 
TttaTfvfrg  Xqiozos  6  vtdg  rou 
9tov  zov  ^dtvtoc-  elg,  ei  xal  ztov 
ivto&uaav  atvOsav  to  Stdtpooov 
voeltKi  ft£zd  Ttav  iveoyetav.  Ei 
yao  xal  at  wvaetg  {exdatv  iSto-) 
rjjot  xoau.ovvzat,  akV  tte  Xot- 
OTOg  o  vtdg  zov  &tov  zov  £iav- 
tos,  6  avzog  &eog  xazd  dXrj&etav 
xal  uvfroaitog  xazd  dA.tfftet.av 
evaStg  dStalQfzog  xal  dStdfcv- 
xtog,  %wQteu.6v  pj  vwtazau,ivTf 
tls  XbiQtos  6  vfog  tow  &eov  tov 
fcavtog,  elg  xvqioc,  u-ta  xi- 
tfrtg,  ?w  QaxTMIpa.  'AXXd 
Sdxvv  xal  OitaQttTTV  tovc  6dov- 
rag  8ia.ir.Qiav,  zt}v  iv  XaXxvSovt 
asfiaauiav  OvvoSov  tavta  xvqv- 
$aaav  aittaptvoc,  xal  tw  dotdi- 
fwv  xal  iv  dnootohxi]  %OQtia 
xazaQt&iu>vu,£vov  Aiovta  ftdXXetg 
vfiQvo~tv  iv  jcaQatpQoavvv.  Kal 
i)ftetc  u\v  ot  tav  dytav  rfsroOro- 
Xav  vjtfjxoot  yvrjotot  rd  nrap' 
avrcov  &eaxtou,ara  iv  Ot6u,att 
tpioovtes  xal  xaaSitx  iyxsxoXXa- 
piva  t^xovtes,  Otioyou.ev  dxaot-- 
y%£tQiltas'  Gv  *i  ratJtw  dcpeig, 
xai  «qos  xov  daefieias  {taQa&Qov 
i-u-izenraxtag,  yMQVxqs  zr]v  zav 
dxav&av  %0Qtd6ri  «otdtvta. 

5-  'EOtt  yaQ  Oov  xal  aXXo, 
vw'  a  xou.ndt.Tj  xai  tsxtarag,  tytu~ 
QiStov  ntoteag,   zi)g  Orjg  yvau,T]g 


la  43.  477 

confitens,  iion  simplioem  Chriati  a.  496 
hominem  praedico,  sed  cum  dei-  ~ 
tnte  perfecta  et  cum  humanitate 
item  perfecta  eumdem  Dei  vivi 
filium  adoro.  Duarum  quippe 
naturaram  unio  inconfuse  et  in- 
convertibiliter  facta  est,  ut  unus 
credatur  Christus  Dei  vivi  filius: 
nnus,  inquam,  etsi  unitarum  na- 
turarum  diiferentia  intelligitur 
cum  operationibus.  Quamquam 
enim  utraque  natura  proprietati- 
bus  suis  ornatur,  attamen  unus 
est  Christus  Dei  vivi  filius,  idem 
vere  Deus  idemque  vere  homo, 
unio  indivisibilis,  insqlubilis,  nul- 
lam  patiens  separatiouem :  unus 
Christus  Dei  vivi  filius,  unus  do-Eoh.4,6. 
minus,  una  fides,  unum  baptisma. 
Tu  tamen  ahgeris  et  dirumperis 
dentibusque  frendes,  venerandam 
Calchedonis  synodunv,  quae  haec 
praedicavit,  incusans,  nec  non 
celeberrimum  et  apostolico  choro 
adnumeratum  Leonem  contume- 
liis  pulsans  stnltissime.  Nos  vero 
sanctorum  apostolorum  germani 
discipuli,  illorum  effata  bre  ge- 
reutes  et  cordi  insculpta  haben- 
tes,  inviolabiliter  eadem  retine- 
mus.  Tu  vero  baec  deserens  et 
in  impietatis  barathrum  temet 
conjiciens,  gramineam  spinarum 
materiam  ruminas. 


5.  EstT  et  aliud  tibi,  quo  glo- 
riaris  et  exsultas,  cnchiridium 
fidei,    opinionis    tuae    atque.  ty- 


^icjitizedbvGOOgle 


478 


.   8.  GELASII   PAPAE 


a.  496  xal  xvoawiSas  itpoStov  m  wpoj,'- 
■  Tjvag  xcd  drtttTrtttxag  rtoogitfot- 
1>ag  avoaa,  ENHTIKON  xaXi- 
Oag.  <Ptv  xr\s  ayXrjvdqiov  xto- 
ftQtiag  %av  dxootatav  ■  xaQto- 
Oavxo  xav  dxoaxoXav  xr)v  StSa-  - 
pjv,  xtth  kalxav  StSayaaOtv  iva- 
fiQvvovxat  ■  Tt5v  iv&iouav  avvo- 
Sav  dxoOtQiyovtat  xdg  ix&iattg, 
xal  xoaiitxoiv  ixtotoXtSioig  tdg 
iXxiSag  iavttov  dvttxt&iaOf  tojv 
dyisav  xal  oaoXoyrtxav  dxofrovv- 
xat  xrjv  atavoxt]xa,  xal  xjiorriv 
ht*  lx[XvOtv\  xijs  iv  XaXxrtSovt 
dyiag  OwoSov  ixaavn&ivxa  xa- 
2M^fiU'  *ax[°u>X£v0V\ai'  T0V  'O^iov  xr)v 
&QaOvtirxa  Soid&ovOt,  xal  foota- 
Ovvrjg  xov  dytaa^ov  axoxtvda- 
aovxai.  Ktti,b)  vftetg  ftiv,  to  o$- 
xot,  iag  aSe  otrjt^  XtXQtnvxsg 
xal  xov  XQOXi}XaxtOu,ov  xr]v  dxt- 
wiav  ixl  xooOaxov  Xdfitxt  Ot,- 
[tciov,  xQiuMvrsg  xal  otdvovtts 
Ixl  tijg  yi)s'  ov  ydg  OQ&ag  xqoo- 
rjviyxaxs,  dyvorjoavtts  itQaOv- 
vrjg  av&tvxiav  xal  Xatxav  xqo- 
xixttav.  Ei  ydo-xal  (iaaiXtyg1*) 
TfQoijk&Ev ,  dkX'  ovx  aQXttQtvg 
iXttQorovrj&i}-  fiaatXtia  aiv  yaQ 
vxo  CiQtoOvvtjg  xaiSay<oyoV[tivr} 
Staftivtt~iv  ...,  xal  ItQaOvvn 
vxo  (SaOtXtias  So%a%oaivi},  tpat- 
SQVvnxr)v  dkovoyida,  \jttyaXa]v- 
%8t  xd  OxijnxQa ,  dytdZtt  xrjv 
a\iav  vf>Qi%paivr)  Si  ixQt£pt  fre- 
piXta. 

6.  'EtptvQttat  Si  xal  txtQov 
ttSog  datfitiag  tixo  xav   toXa^- 


rannidis  adminiculuiu ,  cui  blan- 
dum  fallaxque  nqmen  imposuisti, 
HENOTICUM  appellans.  Hem 
nugaces  apostatarum  praestigias! 
Abjecerunt  apostolorum  doctri- 
nam,  et  laicorum  comjtitutis  glo- 
riantur :  '  legitimarum  synodorum 
praescripta  repudiant,  et  in  mun- 
danorum  hominum  epistoliis  spes 
suas  reponunt;  sanctorum  et 
confessorum  auctoritatem  detre- 
ctant,  et  chartam,  quae  Calche- 
donensem  aanctam  synodum  de 
struit,  publice  jactant;  Oziae  au- 
daciam  extollunt,  et  sacerdotii 
sanctdficationem  repelluut.  Et 
vos")  quidem  estote  hactenus 
leprosi,  contumeliaeque  macubuu 
iu  vultu  habetote,  signi  instar, 
trementes  et  in  terram  curvi  ge- 
mentes;  non  enim  recte  sacri- 
ficium  obtulistds,  ignorantea  sa- 
cerdotu  auctoritatem  et  laicorum 
temeritatem.  Etdamsi  enim  hic 
rei1")  processit,  non  tamen  epi- 
scopus  est  ordinatus.  Forro  regia 
dignitas  a  sacerdotio  directa  (diu) 
manet;  sacerdotium  vicissim  a 
rege  honoratum,  purpuram  laeti- 
iicat,  sceptrum  illustrat,  digni- 
tatem  sanctificat;  sin  vero  injuriis 
afficitur,  fundamenta  convellit. 


6.  Excogitatum  est  aliud  quo- 
que  impietatis  geuus   ab  audaci- 


,s)  Notat  Orientalium  debilitatem ,  qui  Bubscriptionibiw  euis  Henotico  cul 
cahim  adjecerant. 

")  Saepiusime  npud  pgntifices  ac  praeprimis  apud.  Qelaaium  de  diifcrentia 
sacerdotii  et  imperii  doctrina  asBeritur  (conf.  Qclas.  opist.  1  n  10  not.  16).*  Ac 
rcvera  ejusraodi  est,  nt  ea  Rublata  tollatur  tota  religio  et  ethnicornm  statua 
reducator. 


^igilizedbyGOOgle 


EPISTOLA  43. 


zav  &eonuCxtzdiv.  IHawxe  yaQ 
zov  XQazovftevov  za  ttjs  naQa- 
tpQoavvrjs  7tdQ-u  ixetva  Xeyetv, 
dnsQ  t)  cpQEvftis  vnoTi&szat.  Ti 
ovv  zd  zr)g  dXoyias,  tov  vno 
ayiov  dyyiXov  ixSo&itna  vpvov, 
i£  ctfte.QTiav  OQyijs  XQitxrjado-ijs, 
xal  yijg  ix  fto-Xtov ,  xivovftivtfg 
xal  aetOuotg  dvafiQa%,ouivrfg,  xo- 
Xstav  ts  ix  pd&Qctv  xazad&txzo- 
uivcav  xal  zdtpatv  avtoaxeSiag 
d&Qoov  zotg  ixyovots  ytvouivav, 
iToXftrjaav  ol  axXrjQOTQdxtlXot  xal 
ta  ayia»  nvevudzt  dvztnintovreg, 
naQaaaXsvaat  rrjg  &siag  oQo&e- 
aiag  zdv  vftvav  xd  6r]fto.vxQu- 
xdvzav&a  {tuaxuivovzes  tfj  tdv 
dv&Qoinav  OaztfQCa,  dvazQi^rav- 
zsg,  ag  iOTtv  iSetv,  xal  zdv  Ozot- 
%ei~>v  ttjv  svraxTOV  xlvtptv,  ftei- 
%ovu  OQyrpi  intanuadftevot  Std 
ti\v  slg  vrfiog  adtxov  Svatprfuittv ; 
Kal  (jgjtfp  Std  zrjg  ixSo&siffijs 
tptXav&Qdnmg  vfivcpSiag  r)  &Qav- 
OtS  ixonaasv,  ovtta  ndXtv  xa- 
taQytj&eiatis  Std  Tijs  itttQOZQonijg 
zdv  axtGudtav,  enXrj&vv&n  «Qog 
Tats  aXXats  avtdv  doe^eiutg  r) 
nzdOtg.  'Evzev&evastaftavdxav- 
Otav  dvupQaOftol,  xaQXtov  dtpo- 
Qia,  ixxXtjaidv  zuqu%uX,  i&vdv 
unuvuOTaOetg ,  eiQtjvrjg  ipvyt), 
Ovyxvaetag  intxQdz-Otg,  tdudrav 
dxoQeOTog  $x%vaig. 
'  1.  Kal  t)  (tlv  xa&oXtxr)  ix- 
'  xXtyaia,  rjvTtsQ  iv  natSeia  u~t' 
olxttQftdv  naQdXaftev  vuvaSiav, 
jistd  tpofiov  xal  xqquqv  dnav- 
Otm  ozouatt  xal  xeiXeotv  datytj- 
tois  fioa,  iidXXovCa  xtt&exdOTtjv  ■ 
aytog  6  &eog,  aytog  ipXv~ 
Qog,  aytog  d&dvazos,  iXiv- 


bue   Tfieonaschitie.     Solet  eium,  a.  495 
■  i       i  i  —496. 

qui   lnsamae  morbo  laborat,    ea 

dicere,  quae  phrenitis")  suggerit. 

Quaenam  itaque  amentia  est,  tra- 

ditum  a  Bancto  angelo  hymnum, 

dum  coelestis    ira  adversus  pec- 

cata  saeviret,  tellusque  a  cardi- 

nibus  nutaret  et  motibus  quate- 

retur,  oppida  a  fundamentis  ever- 

terentur    subitaque    ruina   natis 

suis  sepulcra  fierent;  cur  inquam 

ausi  sunt  isti  dura  cervice  homi- 

nes,   et  sancto  Spiritui  resisten- 

tes,  commovere  divini  statuti  in 

hymnis  sigilla,   atque  hinc,   ho- 

minum  saluti  invidentes,  elemen- 

torum,   ut  videre  est,  ordinatum 

motum  pervertere,  majorem  pro- 

vocantcs  iram,  propter  suam  ini- 

quam  quam  in  altum  emctarunt 

blasphemiam?  Ac  quemadmodum 

propter  datam  clementer  hymno- 

diam    confractio    cessaverat,    ita 

rursus   hac   sublata  ob  achisma- 

tum    aberrationem    cumulata  est 

ultra  ceteras  ipsorum  impietates 

ruinn.     Hinc  terrae  motuum  in- 

desinentium  jactationes,  frugum 

sterilitas,    ecclesiarum    perturba- 

tiones ,     populorum    rebelliones, 

pacis   exsilium,   tumultus  ubique 

dominans,    sanguinis  infinita  ef- 

fusio. 

7.  £t  cathblica  quidem  Ecclc 
sia,  quem  ad  sui  correptionem 
a  Dei  misericordia  accepit  hy- 
mnum,  eum  cum  timore  ac  pa- 
vore  incessante  ore  et  nunquam 
tacentibns  labiis  clamat,  qnoti- 
die  psallens:  sanctus  Deus,  san- 
cttts   fortis ,     sanctus    immortalis, 


")  Sirailiter  ile  phitneiki»  imaginem  GelasiuB  epist.  10  n.  9,  12  n.  ia  tulhibet. 


^igilizedbyGOOgle 


480 


8.  GBLA8II   PAPAE 


a.496  00 v  JJUKS.      'H  Se  TtSv  &eoittat5v 
—496.  ,        i  ,       r     .      ,    r 

xal  &%oavrov  zov  freov  tpvatv  del 
■icaQazottotg  (iiXeai  xazazo&evov- 
aa,  rd  6  azavoat&elg  z&  atvtp 
XQogi&nxev,  Xva  tjjs  ©'«orijTOs 
xal  rd  a&nvarov  xa&vfiofoij,  xa! 
Ti}g  dylag  ZQtdSog  to  duoovaeoi' 
Siatp&Etpii.  'Extvoovvreg  6l  dvat- 
dstg  ezeoov  elSog  xaotasXq&ag 
iteatov  iv  yao  tj}  jrporrthfxij 
toii  o  flrcv(iiii9(:ls  aAAos  t»s 
fvqloxetul  xaoa  zo  votadytov 
voovutvog,  6  iXeyaat  ai$roi)g 
(Jijtov  aWyxagdpcvos.  Eixovreg 
yaQ  to  rQttidyiov  xal  nooaftiv- 
zeg  Ttjv  xatvotoLLtav,  ?zio6v  tivu 
vnotpaivovat  8te%evyftivov  zov 
ZQtaayiov,  xal  rovrov  dvtavvLtov. 
Ei  ydo  d)g  inl  rtjg  TQidSog  aytog 
6  fteos  o  nazijo,  Sytog  ia%v- 
oag  6  vidq,  aytog  d&dvarog 
zo  xvevfia  zo  Sytov,  z6  6  azav- 
qco&eIs  ItyoiLtvov  aXXov  ZLvd 
(iovXerut  *j|ra  tjjs  zQtdSog.  'AXX' 
ovx  aioj}  ovSe  ala%vvji  to  dXXo  - 
xozov  xal  dnaidevrov  aov  tjJs 
So^oXoyiag;  Jltog  Xiyetg  Sytog 
dfrdvaxog,  ij  jrwg  indyetg  rd 
6  aravQto&sig;  *H  SvtXe  rd 
abdvarog  xal  etni  to  6  arav- 
Qa&eig,  jj'  iov&Qtdaag  zo  d&d- 
vazov,  TtrtQaizijOaL  zo  6  Ozav- 
Qto&eig.  'AXX'  ov  vtjtpetg,  i[t- 
(jQovztjze ,  ovte  rafg  dxoatg 
ivn%ij{h}s,  ovze  tjj  Stavoia  xaze- 
vonaag  rijs  vftvpSiag  rtjv  fteya- 
XonQinetav  ona$  &eov  ic%v- 
qov  dftdvarov  t6  TQtadytov 
ixStddaxei.  'OpoXoyovftev  xal 
^ftetg,  ovxo<pdvza,  z6v  aravQa- 
ftivza,  dXXd  xata  zrjv  olxovo- 
Mattti  f^apf  ovx  ^V'  vfioet  zov  dfravd- 
16,IGBq.  tov     oiSe    inl    xazaXvOet    zov 


misererc  nostri.  Deo  autem  odi- 
biliuni  exsecranda  factio,  quae 
integerrimam  puramque  Dei  na- 
turam  impiis  telis  semper  adpe- 
tit,  verba  qui  crucifixus  es  laudi 
nddidit,  nt  Deitatem  ejus  et  im- 
mortalitatem  injuria  afnciat,  et 
aanctoe  Trinitatis  consubstantia- 
litatem  corrumpat.  Atque  aliud 
hi  impudentes  insaniae  plenum 
commentum  ezcogitant :  etuun  in 
additamento  qui  cruciftxits  es 
alius  quidam  invenitur  praeter 
trisagium  subintellectus  Deus, 
qui  proinde  illorum  misereri  com- 
pellitur.  Nam  quuni  dicunt  trisa 
gion  et  noWtatem  illam  attexuut, 
alium  quemdam  innunt  a  trisagio 
sejunctum,  et  quidem  anonyraum. 
Eteuim  si  de  Trinitate  dicitur 
sanctus  Deus  pater,  sanctus  fortis 
Fiiius,  sanclus  immortalis  Spiritvs 
sanctus,  verba  qui  crucifixus  es 
alium  quemdam  eitra  Trinitatem 
spectant.  Nonne  vero  te  pudet 
pigetque  absurdae  hujus  et  im- 
peritae  laudationis?  Quomodo 
dicis  sanctus  immortalis,  et  mox 
addis  qui  crucifixus  esf  Vel  au- 
fer  immortalis,  et  dic  crucifixus; 
vel  immortalem  revereus,  aufer 
qui  crucifixus  es.  Sed  qui  stoli- 
dus  es,  sobrius  esse  non  potes, 
neque  aure  audis  neque  mente 
intelligis  bymni  majestatem,  quo-  • 
modo  scilicet  Deum  fortem  atque 
immortalem  trisagion  nos  doceat. 
Confitemur  nos  quoque,  o  syco- 
phanta,  crucihxum,  sed  secun- 
dum  incarnationis  rationem,  noo 
ad  iqimortalis  contumeliam;  ne- 
que  ad  incorruptibilis  exitium 
adoramus  cmcifixuni,  sed  Chri- 
stum  Dei  vivi  filium,    ut  sanctus 


DigitizedbyGOOgle 


dtp&dqtov  XQoaxwovfttv  zdv 
iozavqafidvov ,  dXXd  XqtOzov 
vtov  xov  &eov  zov  ^dtvrog, 
eag  6  £ytog  llitqoq  d%  dnoxakv- 
i/jf  rag  xov  xazqog  xatSev&elg  181- 
Sa^ev.  II  ayla  xal  (taxaqta  rqids 
ov  jS«#/M>fs  ovoftdzcov  vxoxetzat 
d%tag,  dXX'  iafatfit  nqayftdtav 
fteyalvverat.  Ei  ydq  xal  xq6- 
aana  Tqta,  dXX'  ov  tqets  d%iaf 
Ev&a  z6  Sftooiiatov,  ixtt  10  xav- 
.dvvafiov  z6  Stdtpoqov  iv  ovo- 
(taaiv,  dXX'  ovx  iv  d%ia'  rd 
dvoftoiov  iv  xqoarjyoqtatg,  ovx 
iv  ovala.  Ei  ydq  xal  Tqetq  vxo- 
azdoetq  Ttazqos  xal  vtov  xal 
dytov  xvtvftazog,  dXXd  ftta  ov- 
aCa,  [ita  &tozijs,  (Ua  iv  dftava- 
eta,  iv  dit.aQeiu,  iv  utQenTotijtt, 
iv  (lovXfi,  iv  Siffuovqyta,  iv 
iXitt,  iv  oixTtqpotg. 

8.  Ovx  iftol  ot  Xoyot,  rav 
dnoOtoXtxtv  avx-q  ij  StSaaxaXia, 
Toiv  dyitav  xaTtqtov  1}  i&ijyi}Gtg. 
Ilazdqag  Se  Xdyto  roug  StaS6xovg 
ztSv  uvronzmv  xal  vxyqtzav  zov 
Aoyov  oiig  Xveaav  dva&eftart- 
£etg,  f*i}  tpiqtav  avTmv  zovg  dve- 
jiattlxvvzovs  tXiyxovg,  ftySk  tj)v 
Xaftnqotijza  rtSv  ftaq/iaqvytav 
zov  iv  avrotg  deiov  %aqtaftaTog. 
Ovx  ^yvorftat  Sh,  oti  ij  iv  XaX- 
xySovt  zmv  ayiov  avvoSoq  Ne- 
atoqtov  aiv  tag  cpqevofiXajii)  xa- 
zdxQtvev-  Evtv%da  Shdae^aavra 
dxemjqv^tv  dva&Eftatt  {laXovaa- 
^ttoaxoQov  Sh  tov  'AXt%avSqda 
xal  (povda  zov  ayiov  &Xa(itavav, 
tov  xal  Tovq  XQOftd%ovg  T^g  xi- 
azttog  naqnvofims  xa&eXovra,  xal 
aXXovg  Sl  dq%atordqovs  tpaazrj- 
Qag  dxoxt]qv%avra,  xal  Evzv%et 
xtqtxXaxdvza,  zov  adftazos  zijs 
ixxXtjatag  dxixotptv.    Ot  dva&e- 

B  ROHAM,  POHTir.    I. 


docuit.  Saneta  et  beata  Trinitas  ™ 
haud  gradibua  nominum  digni- 
tatis  obnoxia  estj  sed  rerum 
aequalitate  magniflcatur.  Nam 
etai  trea  aunt  personae ,  non 
tamen  tres  dignitates.  Ubi  con- 
snbstantialitas,  ibi  omnipotentia  • 
differentia  est  in  nomiriibus,  non 
iu  dignitate,  dissimilitudo  appel- 
lationum,  non  substantiae.  Qnam- 
vis  enim  tres  snnt  hypoataaes, 
Patris  ac  Filii  et  Spiritus  Sancti, 
una  tamen  substantia,  una  dei- 
tas:  una  inquam  in  immortali- 
tate,  in  impassibilitate,  in  im- 
mutabilitate,  in  voluntate,  in 
creatione,  in  clementia,  in  mi- 
sericordia. 


8.  Non  sunt  hi  mei  sermo- 
nes,  sed  apostolorum  doctrina 
haec  est  et  sanctorum  patrum 
enarratio.  Patres  autem  dico 
successores  illorum,  qui  testes 
oculati  fuerunt  et  ministri  Yerbi ; 
qnos  tu,  furibunde,  anathomate 
pulsas,  quia  liberaa  illorum  re- 
prehensiones  aequo  animo  non 
fers,  neque  radiantem  splendo- 
rem  divini,  quod  in  eis  est,  cha- 
rismatis.  Nemo  autem  ignorat, 
Oalchedonensem  sanctorum  viro- 
rum  synodum  damnasse  insanum 
Nestoriom,  impium  item  Euty- 
chem  exauctorasse  anathemate 
perculsum,  nec  non  Alexandri- 
nnm  Dioscorum  sancti  Flaviani 
interfectorem,  qui  et  alios  fidei 
defenBores  sceleste  expulerat  et 
alia  antiquiora  Ecclesiae  lumina 
extinguere  nisus  fuerat;  hunc 
inquam,  arcto  vinculo  Eutychi 
31 


>vGoogIe 


S.  OELASII   PAPAR 


ii.  405  (taxtaftol  vittav,  ovg  xatd  ttov 
~  '  tpilnv  xov  frtov  xopvftavxtavxts 
dxovzi£tzt,  tov  xoa(tov  dvizpe- 
rpav,  xov  dipa  i(t6Xvvav,  tovg 
ovQttvove  ^xXvtOOttv,  zovg  dyyi- 
Xovg  Jtapaitpvvav,  xd  £eoa<pip 
napapytaav,  xdv  xeQOvfiixov  9q6- 
vov  iniaetoav,  rdv  fitcaiXia  trje 
oojjijs  eig  ixdixrjOtv  naptxivrjaav. 
'A(tt\v  ydo  Xiyto  vfttv  zotg  ixXe- 
xzoig  (tov,  tpnalv  6  deartoxng, 
xotg  dV  ifth  oXtiv  xt)v  r)jtipav 
ujrd  d<pp6vm>  dvu&e(iUTt%0(tivois, 
ort  xottjaet  n)v  ixdtxrjOtv  vftdv, 
xttl  ixStxrjaa  xal  dvtanodaOa ' 
fie&vQa  xd  t3ii.rj  ftov  dtp'  ttifta- 
rog,  xal  1}  fidxaipd  [tov  tpdytxat 
xpicf  d<p'  cilftaxog  tQav(iati<ov 
xal  aixftaXaOtav  dno  xe<pttXr)g 
dpxovtav  i&vav  xal  ixxa&ttQta 
xt)v  yrjv  tov  Xaov  ^ou  ■  iZrjXfrev 
t)  dnotpaatg,  xal  iS6%tr  t)  ftdxatpa  - 
xvptov  iv  ItQtvaiv  ttvofttag-  (td- 
Xtttga  xvpiov  iv  aQ%ovOtv  ddt- 
xiag-  ftdxatQa  iv  noXet,  iv  dyato, 
iv  Ttavil  vfiptOttxta  xal  vntQn- 
tpdva,  iv  nttvxl  tonia  dvoftav 
xal  dnoazazav,  iv  navxl  xoiva- 
vijaavxt  xt)  zdtv  ayiav  vfiptt,  iv 
navzl  npoaiteXdaavxt  ty  xtov 
dva&tftttxta&ivtav  daep)av  xot- 
vavta. 

9.  Tovtav  ovztag  iv  ooyy 
i£ayQt](tivrov  inO  xb  dfitpiffXr, 
axoov  xijg  ixdixrjatfos ,  xaXae 
tj(ttte  ifyxXivazt,  &eoa>tliazuzot, 
tonov  SaOavzeg'  xaXtog  dtpooi- 
e&tjtt  i£  avtav,  tta  j3oq^6q(o 
tfis  d&ttag  iyxvXtoftivovg  iyxtt- 
taXelri>avteg.  Xaipei  Xptazog  oi- 
aipovfttvov  xov  OvvStOfiOv  av- 
xav  optov  tvtppatvezat  zovg  i$ 
E  ,  avztav  dnoaztttovftivovg  xqoO- 
16,19.  Xaftflav6(tevog.    'Exttvot  iv  ap- 


haerentem,  synodus  ab  Ecclesiae 
corpore  abscidit.  Vestra  porro 
anathemata,  quae  adversus  Dei 
amicos  furiose  jaculati  estis,  mnn- 
dum  subverterunt,  aerem  corru- 
perunt,  Seraphinos  irritaruut, 
(Jherubicum  thronum  quassarunt, 
gloriae  regem  ad  ultionem  pro- 
vocaverunt.  Amen  quippe  dico 
vobis  electis  meis,  ait  Dominus, 
qui  mei  causa  quotidie  ab  ih&a- 
nis  anathemata  patimini,  vos  ul- 
ciscar  et  remunerabor:  inebriabo 
tela  mea  sanguine,  et  gladius 
meus  came  veacetur,  cruore  aau- 
ciorum  et  captivoruin,  capitibus 
principam  gentium,  purgaboque 
terram  populi  mei.  Exiit  decre- 
tum,  pervenitque  Domini  gladius 
ad  sacerdotes  iniquitatis,  gladius 
Domini  adversus  principes  in- 
justitiae:  gladius  in  civitate,  gla- 
dius  in  agro,  contra  omnem  con- 
tumeliosum  ac  supermim,  per 
omnem  impiorum  locum  et  apo- 
statarum,  contra  quemlibet,  qui 
sanctos  injuriando  operam  con- 
fert,  denique  contra  omnes,  qui 
anathemati  subjectis  impiis  com- 
mnnicant. 


9.  Hob  itaque  ab  ira  Dei  reti 
ultionis  implicitos  praeclare  vos 
defugite,  a  Deo  dilectissimi ,  de 
via  decedentes:  praeclare  vosmet 
gecernite,  atque  eos  in  irreligio- 
sitatis  luto  volutantes  deserite. 
Gaudet  Ohristus,  praecisum  vin- 
culuni  illonun  videns:  laetatur 
ad  se  reeipere,  qui  ab  eo  defe- 
cerant.  Illi  in  curribus  el  itt 
equis,  nos  autem  in  nomine  Da- 
mini   magnificabimnr.      Ipsi    im- 


^icjitizedbvGOOgle 


EPISTOLA  43.   —   FHAGMENTUM    1. 


48:( 


(taOi  xal  ijtxotg,  r}(ittg  81  iv 
6v6(ttttt  xvqCov  &£ov  rjjtav 
peyaXvv&r}06(t£&a  ■  avzol  avve- 
nodta&rjoav  xal intaav  v%6 
tr)v  (tdraiqav  tov  xvptov,  r,fitlg 
Sl  dviarv(ttv  xal  iaa&t]fttv, 
iv  axmjj  tou  &tov  tov  ovo«vox> 
avXt^iuEvot-  'EvrjxyOate  r)(ttv  rav 
Ttvtvftartxav  v(iav  dyavav  rr)v 
rtonvirv  (itXadiav  noontjdtjati 
xal  ttv&ig  r)  xaXij  x«?la)  Ttidzr\ 
6o6ij,  rr)g  titl  &tov  ijttataaiag 
vfttav  tpavovOa  tov  evavyaXtOpov. 
jdtrfftjOaO&t  ftaxtov,  nag  iniertj 
6  ayytXog  xvffiov,  xal  va  dfaua 
aiEOndoafcv  atpva,  vitva  vsxpa- 
aag  rovg  tpvXaxag'  onag  te  y 
aiOijffia  nvXn  dvtntrdo^n,  nodg 
rt)v  noXtv  zov  &tov  dnayovOa 
vftdg.  Ovza  ydo  ovta  Ovvtv- 
tpffttivoutvot  ty  xatotxia  iitl  to 
avro,  xal  ti)v  (ityaXttozvta  zov 
frtov  nao'  itaav  dxovovrtg,  av- 
td  Tu  (ttyaXovffya  &£cJ  xal  ira- 
zoi  Sfia  tw  povoytvtt  vta  Ovv 
iyttp  nvtvpazt  86%av  dvaiti(ttf>a- 
(itv  6uo&-vuad6v  ttg  rovg  atavag 
zav  altivav.    'A(ir(i>, 


pediti  svnt  et  ceciderunt  aub  Do- 
rnini  gladium;  nos  autem  sur- 
reximus  et  saivati  sumus,  in  vela- 
mento  Dei  coeli  habitantes.  Can- 
tate  nobis  spiritalium  vestrorum 
certaminum  dulcem  melodiam : 
prodibit  rursns  pulchra  etls)  iide- 
lis  rosa,  quae  vobis  divinae  tu- 
telae  bonum  nuncium  sonabit. 
Narrate  protinus,  quomodo  Do- 
mini  angelus  adstiterit  et  vin- 
cula  cito  diasolverit,  aomno  cu- 
stodes  mortifieaua :  et  quomodo 
ferrea  ianua  reserata  eit,  quae 
voa  intra  cmtatem  Dei  recipit. 
Sic  enim,  sic  laetantes  in  con- 
tubemio  Deique  magiialia  a 
vobis  audientea,  ipsi  prodigio- 
rum  auctori  Patri  Deo  cum  uni- 
genito  Filio  et  sancto  Spiritu  lau- 
dem  concorditer  extollemus  per 
saecula  saeculorum.     Amen. 


— 196. 
IBeg. 

17, +5. 
Ps.  19,9 


GELASn  PAPAE 
i.  EPISTOLARUM  FRAGMENTA. 

Fragmentnm  1. 

1.  De  communivne  Eutychiana  vitanda. 

Qelasius  Johanni  illustri. 
De  sacra  tibi  communione  rescripsimus ,   ut  si  tua  sublimitaa, 
sicut  te  facere  pro  tua  id  aalute  conveniens   est,   fidem   catholicam 

'•)  Nescio,  cur  clarisx.  Majiu  has  codicie  voccb  xdeL  iriotij  qoStj  m  vocem 
nietBtfod  mutarit.  Nam  aperte  hic  OelaaiuB  iltum  mirabilem  rttbum  Eiodi 
3,  2  respicit,  qui  ut  olim  Moysi  ita  nuoc  lidelibaa  vocem  liberationin  de  dira 
captivitate  cderet.  Qoi  rubus  in  vereione  Septuaginta  fldzos  nuucupatuB,  aer- 
mone  quotidiano  per  emphaain  facile  rosa  (fodfl)  appellari  potuit. 

81* 


3i,«izSdb,Google 


484  B.  OBLA91I  PAPAE 

desiderat  sustodire,  Eutychianae  pestis  vel  eidem  coramunicantium 
aut  eorum,  qui  talium  student  nomina  recitare1),  non  ambigas  foe- 
dera  declinanda;  sed  ubicunque  professionem  communionemque*) 
repereris,  ab  his  contagiis  expeditus  nullnm  cum  perfidia  eorumque 
complicibus  velis  miscere  consortium. 

Fragmentum  2. 

De  defensanda  flde  cathofica.  p 

Gelasius  Agilulpho. 
Precor  autem,  ut  reculam1)  beati  Petri  apostoli  inter  Dalmatias 
constitutam  defensare  dignemini,   et  quae  vobis  vel  frater  vel1)  co- 
episcopus  meus  Honorius  pro  ejus  utilitate  suggesserit,  vel  conducto- 
res  putaverint  intimandum,  quam  neri  potest,  praestare  jubeatis. 

Fragmentnm  3. 

Anastasium  diaconum  Lucerinae  civltatis  antistilem  a  se  erealum  este  notum  faciat,      p 
et  Curet,  ut  nccettaria  huic  eeeleiiae  solatia  impcndantur . 

Gelasius  Dnlcio  defensori. 
Experientia  tua  praesenti  admonitiqne  suscepta  filiis  nostris  viris 
magnificis  Aemiliano  magistro  militum  et  Constantino  judici  et  Am- 
pelio  es  nostra  exhortatione  dicere  non  omittat:  ecce,  sicut  magni- 
tudinis  veatrae  desiderium  postulavit,  sine  mora  aliqua  et  sine  ullo 
dispendio,  ita  ut  nec  ipaas  dare  ecelesiastieia  ufficiis  consuetudines ') 
sineremus,  Anastasium  diaconem  Lucerinae  civitati  ordinavimua 
eacerdotem.     Propterea  nunc  magnificentia  vestra  ejusdem  episcopi 

1  ')  In  hoc  quidem  omnis  nisus  eorum  erat,  qui  a  partibus  Acacii  contra  Ro- 
manoa  poiitifices  stabant  (cf.  Gelaa.  epiat.  7  n.  3). 

*)  Seihcet  talium  hominum  vel  foederum,  aut  simile  quid  schistna  istud  Aea- 
danum  notans. 

2  ■)  Ita  D1  c,D.     Migne  regulam. 

*)  Vel  abondare  videtur,  uut  pro  et  sonat.  Honorius  autem  ille  est  Saloni- 
tanus  episcopns,  qui  in  Gelae.  ep.  4  et  6  fidei  propuguator  in  Dalmatiae  regio- 
nibus  apparet 

3  ■)  H.  c.  quae  ab  episcopo  ordinato  praeeulibus,  qui  ordinationi  ipaiua  inter- 
fuerunt,  atqne  clericia  dari  consueverant  pro  inthronisticis ,  ut  portea  locutua  est 
.TuBtinianuB  Nov.  123  c.  3.  Ibi  iste  imperator  haec  praefatne:  Pro  consuctudini- 
bus  autem  ilta  sola  ptrmittimus,  guae  subseguenter  inserta  sunt,  eiinde  qnid  ftb 
unoqnoque  epiaoopo  sit  praeBtaudum,  pro  eccleaiae  ipniuB  dignitate  ac  reditibug 
moderatur.  In  hujuK  tamen  capitis  fine  inopum  ecclesiarum  gnitia  adjungit; 
Eptscopum  enim  ecelesiae  mhws  duas  auri  libras  reditus  habentem  negue  pro  intfao- 
nistieis  neque  pro  alia  gualibct  consuetudine  aliguid  dart  permiitimus.  Cni  legi  nunc 
Gelasiug  videtur  praeludere.  Jure  autem  quae  praebebantur,  JuBtinianus  ibi- 
dem,  ut  a  primo  prcsbytero  et  arehidiacono  suscipiantur  atgue  ex  eonsuttudine  per- 
dpientibus  dinidantur,  constituit.  Notandum,  has  conBuetndines  in  titulo  prae- 
dicti  capitis  3  Nov.  123  eathedratici  nomine  donari,  quo  verbo  etiam  GelaaJua 
fragm.  20  ntitur;  sed  ibi  aliud  quid  videtur  sonare. 


^igilizedbyGOOgle 


FBAGMENTA   1—5.  485 

vel  ecclesiae  Lucerinae  utilitatibus  in  universis,  quae  sunt  necessaria, 
libehter  impendat,  et  competentia  vigilantiae  suae  tribnat  Christiana 
devotione  solatia. 

Fragmentnm  4. 

p.  62.  Ul  epUcopum  cttrent  rum  cleri  poputiquc  conaemu  eligi. 

Gelasius  papa  Philippo  et  Gerontio1)  episcopis. 
Plebs  Clientensis  data  nobis  petitione  deflevit,  diu  se  sine  recto- 
ris  proprii  gubernatione  dispergi:  ac,  sicut  asseritur,  is  qui  aJ)  vobis 
jam  probatus  dicitur,  a  paucis  et  tenuibus  putatur  eligendus,  quum 
ad  vos  pertineat,  universos  assidua  admonitione  compellere,  ut  omnes 
in  unum,  quem  dignum  sacerdotio  viderint  et  siue  aliqua  reprefaen- 
sione,  consentiant.  Et  ideo,  fratres  carissimi,  diversos  ex  omnibus 
saepe  dicti  loci  paroeciis  presbyteros,  diaconos  et  universam  tur- 
bam  vos  oportet  Baepins  couTocare:  quatenus  non  prout  cuilibet 
libuerit,  sed  coucordantibus  animis  talem  vobis  iraminentibns 3)  sibi 
quaerant  sola  Divinitatis  attentione  personam,  quam  nulla  contra- 
rietas  a  constitutis  possit  revocare  praescriptis. 

Fragmentnm  5. 

p.  62.        Ut  eUUatorU  nomine  prctbytcrum  et  diaconum  basiiieae  ».  EUutkerii  ardinel. 

Gelasius  Goelestino  episcopo. 
Presbyteri,  diaconi  et  universi  clerici  Histoniensium ')  civitatia 
petitorio  nobis  suggessere  porrecto,  in  ecclesia  beati  martyris  Eleu- 
therii  episcopi,  quae  in  supradictae  civitatis  paroecia  probatur  esse 
constructa,  presbyterum  qui  constitutus  fuerat  defecisse,  atque  in 
ejus  locuni  Julianum  diaconum  ipsius  ecclesiae  pro  celebritate  ipsius 
Joci  quantocius  debere  ordinari.  Et  ideo,  frater  carissime,  si  de 
ejus  vita  vel  moribns  nihil  est  quod  contra  canonum  veniat  statuta, 
suprascriptum  presbyterii  honore  decorabis,  sciturus  eum  visitatoris 
-  te  nomine  non  cardinalis1)  creasse  pontdficis.  Pariter  etiam  et  Fe- 
licisBimum  diaconum  in  ejus  ecclesiae  ministerio,  si  conversatio  ejus 


i  ')  Z  Geruntino  moxque  Plebt  Diotrensis  (aut  in  edit.  Boehmeri  DitttrcniU, 
quod  oppidum  fuit  Moesiae  secundae,  al.  Duroitoli).  Praeferimus  cum  Q1  Q* 
CtientemU.  In  provincda  Corneola  juxta  Valeriam  ab  Anonymo  Ravennate  1.  IV 
2,  21  recensetur  Ctiena. 

')  Q*  a  nobts  ...  cum  ad  not,  et  cum  Q1  eilgendut,  nbi  Z  jam  putatur  etectui. 

')  Ita  Q1  Q' ;  udnionentibui  Z. 
6     ')  Z  Stomemii,  Q1  Q'  Stoniensium  eo  more,  quo  veteres  Spania  pro  HUpania 
BCribere   consnerunt.     Porro   Histonium   oppidum    eat  Frentanorum   seu  Aprutii 
citerioris  (hodie  Vaito  d 'Ammone). 

')  H.  e.  ex  delegato  ac  tiansitorio ,  non  ex  proprio  ac  perpetuo  jure.  Haec 
vox,  qnae  eodem  intcllectu  dcincepa  frequens  erit,  uunc  priraum  nobis  occurrit. 
Ejub  autem  explicat^o  subnexo  fragmeuto  Srmatur. 


^icjitizedbvGOOgle 


486  6-  GELASII   PAPAE 

patitur,  subrogabis,   ut  locus  processionis  celeberrimus  ad  mysterio- 
rum  consecrationem  nec  sacerdote  indigeat  nec  ministro. 

Fragmentum  6, 

l/t  Grumentinu  diaconum  coniecret,  p, 

Gelasius  Sabino  episcopo. 
Quartum  defensorem  diacouum  sibimet  consecrari  populus  Gru- 
mentinae  civitatis  exposcit.  Hunc  ergo,  si  nil  est  quod  ejus  per- 
sonae  poasit  opponi,  diaconii  provectione  deeorabis:  ut  noverit  tamen 
dilectio  tua,  boe  se  delegantibus  nobis  exsequi  visitatoris  officio, 
non  potestate  proprii  sacerdotis. 

Fragmentum  7. 

Corripitur,  quod  papa  incontalto  ad  eomitatam  profectionent  paret.    Be  reoerentia,    ]>. 
quae  dininis  myiieriu  debetur. 

Gelasius  Elpidio  episcopo  Volaterrano. 

1,  Quo  ausu,  nua  temeritate  rescribis  Ravennam1)  te  parare 
proficisci,  quum  canones*)  evidenter  praecipiant  nullum  omnino  pon- 
tificem  nisi  uobis  antea)  visis  atque  consultis  ad  comitatum  debere 
contendere !  Quod  quum  longaevi  vel  aetate  vel  honore  pontifices,  id 
est  Pistoriensis,  Lucensis  et  Fesulaiius,  nuper  monstrentur  fecisse, 
tu,  qui  pancorum  dierum  fungi  sacerdotio  videris,  quemadmodum  tibi 
putas  licere,  quod  non  licet,  nisi  quod  hoc  officio  carere  festinas, 
quo4)  te  his  excessibus  osteudis  indignum? 

2.  Sacrosancta  religio,  quae  catholicam  tenet  disciplinam,  tan- 
tam  sibi  reverentiam  vindicat,  ut  ad  eam  quilibet  nisi  pura  eon- 
scientia  non  audeat  pervenire.  Nam  quomodo4)  ad  divini  mysterii 
consecrationem  coelestis  Spiritus  invocatus  adveniet,  si  sacerdos,  et 
qui  eum  adesse  deprecatur,  criminosis  plenus  actionibus  reprobetur? 


7     ')  Q*  ad  Havennam,  in  qua  niniiruni  urbc  Theodorici  regia  aula  erat. 

!)  Vidc  conc.  Antioch.  c.  11,  Sardic.  c.  27  et  28,  Zueimi  papae  cjiist.  1  n.  4, 
Hilari  cpist.  7  n.  4  et  vulgaturn  codicem  eccl.  Afric.  cap.  106. 

J)  c1"  oinittit  ante.  Moique  Z  dclevit  qaod  quum  longaevi  —  vuierin,  quod  cum 
Ronianis  eorrectoribuB  ci  Polycarpo  1.  I  t.  17  et  uliis  revocavimus.  Ibidem  id 
e*t  ex  X'  addidimus. 

4)  Editi  quod  (Z  quo)  hii  exceiiibut  te.  , 

5)  Supple  in  celebratione  dieinorum  mytteriorum.  (juamvis  autem  hujusmodi 
argumento  probarc  soleant  et  aUi  patres,  quaiu  uecessaria  ait  sucerdotaliB  mun 
ditiefl,  quamque  absurdum,  Spiritum  sanctum  ab  eo  invocari,  qui  ipsum  non 
habuerit;  non  inficiantur  tamcn,  Spiritum  sanctum  invocatum  adessc,  quia  mi- 
niatri  vitium  supplet  Christus,  cujus  nominc  sive  a  bonis  sive  a  m 
sacra  niysteria  peraguntur. 


^igilizedbyGOOgle 


FBAGMENTA  5  —  8.  487 

Fragmentnm  8. 

p.  62.    Quomodo  consulendam  ecclesiae,  cujus  praesui  frequenli  incursione  elisus  dicebatur. 

Gelasius  Rustico  et  Fortunato  episcopis. 
Nuper  Foropopiliensis1)  ecclesiae  clerici  una  cum  Sabino2)  et 
Felagio  laicis  propria  suggestione  reseramnt,  praesulem  suum  gravi 
quadani  necessitate  vexari,  cujus  eum  dicerent  incursione  frequenter 
elisum.  Quod  ne  scandalum  fidelibus  videretur  ingerere,  et  Eccle- 
siam  Dei  ubique  positam  hac  offensione  turbaret*),  praecipue  quum 
eodem  ipso  volente  huc  se  perrexisse  firmarent:  ad  dilectkmem  ve- 
stram  scripta  direxiruus,  ut  ecclesiae,  cujue  rector  tali  casu  tenere- 
tur  adstrictus,  vjsitationem  congruam  redderetis.  Verum  quia  nunc 
idem  ipse  venit  huc  pontifex  falsaque  omnia  de  se  jactata  dissemi- 
niit,  sub  divini  contemplatione  judicii  vestraeque  conscientiae  existi- 
mationisque  respectu  rerum  fide  sollertissiine  perquisita,  si  aliquando 
scilicet  vel  in  domo  vel  in  processione  vel  iu  alio  quocunque  loco 
probatur  repente  collapsus4)  vocesque  dedisse  confusas  et  spumas 
ore  jactasse,  quanta  fieri  potest,  examinatione  quaeratur.  Quod  tamen 
sive  possit5)  aliquorum  testificatione  firmari,  sive  nuuquam  conti- 
gisse  dicatur,  uon  putandum  est  posse  sufficere,  sed  certum  mani- 
festumque  documentum,  quia  de  tauta  re  non  segnius  agendum 
est.  Faciat  rem  tua  chlectio,  frater  Rustice,  sui  moris  et  aptam 
ruagno   pontifici,  ut   eum  triginta")  diebus    tecum  esse  constituas, 


6  ')  Z  Foropopulcn&is.  Forum  Popilii  olim  erat  epiacopaliB  in  Aemilia  aedes 
(hod.  FortimpopoK)  aub  archiepiaeopo  Raveunate.  Sed  hoc  loco  aliud  Forum 
Popilii,  Campaniao  oppidum  intcr  Capuam  et  Tretmlam  isituin,  illud  &6pat; 
TlonUov  Ptolcmaei,  dictum  putaverim  (cf.  Holstenii  adnotat.  in  Cluverii  Italiam 
antiqu.  pag.  258  seq.  et  Biachoff  u.  Moellor  Vcrgleichendes  Wijrterbuch  der 
alten  mittlern  und  ncucn  Geographie  ed.  1820). 

*)  Ita  D'  IV  R*  (niun  quem  Mansius  bic  generatim  velustiuiamm  Lucenstm 
vocat,  nuspicor  esae  Lucens.  124  Burchardi  collectionia).  At  Z  eum  Sabino  epi- 
scopo  et  Pelagio  et  laicis. 

*)  Z  turbare  moiqne  tenetur  ...  reddatis. 

*)  R*  prolapsus,  non  alio  aensu;  acilicirt  quantum  ex  aubjectis  conjectare 
licet,  comitiali  raorbo  laborahat.  Ac  forte  episcopi  hujusinfirmitas  tandem  com- 
probata  Gelaaio  edendi  decrcti,  quod  epist.  14  cap.  19  adversus  sacroa  ininiBtroa 
daemoniacis  similibusque  passionibus  irrelitos  aancit,  occasionem  dedit. 

'•)  Ita  mss.     At  Z  non  possit  aliquorum  facttan  testiflcatione. 

*)  a*  Bocundum  msB.  auos  legisae  videtur  triginta  vel  ocloginta,  aut  cum  duo- 
bua  illis  vetusti»  Gratittni  codicibus  correctorum  Romanorum  simpliciter  octo- 
ginta.  IIoc  quidem  Richterua  in  edit.  corp,  jnr.  can.  ad.  c.  2  C.  VII  qu.  2  inde 
irrepsisae  arbitratur,  quod  in  veteribua  excmplaribuB  omnihus  scriptum  fuerit 
/.  XXX  i.  e.  eel  trigiata.  —  Sinulis  quaedam  concilii  Suessionensis  II  anno  853 
habiti  c  2  aententia  fuit,  qua  Wenilo  Senonensia  motropolitanus  Herimannum 
Niverucnsem  epiecopum  molesta  infirmitate  correptum  apud  ae,  quoad  aestivum 
tempus  pcrtransiret,  dctinerc  ac  probare  jussus  est.  Herimannus  vero  eic  pro- 
batui  anno  eodcm  in  concilio  Vermoriensi  H  c.  1  ecclesiae  snae  reatitutun  fuit. 


>vGoogIe 


8.  GELA3H  FAFAE 


eumque    carnibus     indifferenter7)     uti    necessaria    profcatione    eom- 
pellaa. 

Fragmentnm  9. 

Vl  preibyter  propter  imalitudinem  corporit,  quac  catu  obtigit,   ab  officio  tuo         J 


Gelasius  papa  Palladio  episcopo. 
Fraecepta  canonum,  quibus  ecclesiastica  regitur  disciplina,  sicut 
ad  sacerdotium  debiles  corpore  non  patitur  pervenire,  ita  et,  si  qnis 
in  eo  fuerit1)  constitutus  ac  tunc  fuerit  sauciatus,  amittere  non 
potest,  quod  tempore  suae  siiiceritatis  accepit.  Stephamie  siquidem 
presbyter  petdtorio  nobis  deflevit  oblato,  quod  habetur  in  subditis, 
olim  sibi  ante  annos  plurimos  collatam  presbyterii  dignitatem,  quam 
revera  immaculatam 2)  corporis  vitio  snscepisset.  Sed  nuper  propter 
provinciae  vastitatem,  quam  Thusciae  prae  omnibus  barbarorum') 
diversa  sectantium  et  ambiguitas  invezit  animorum,  quum  imminentes 
gladios  eradere  fugae  praesidio  niteretur,  acutis  sudibus  occurrentda 
sibi  septa  transiliens,  inferiores  partes  corporis  inseruisse  suggessit, 
quae  vix  adhibita  curatione  biennio  potuissent  abstergi.  Et  ideo, 
frater  carissime,  supradicto  loeum  suum  dignitatemqne  restitue,  qua- 
tenus  sacrosancta  mjsteria  sicut  consuevit  exerceat.  Neque  onim 
conveuit,  ob  lioc  auferri  ante  susceptum  ordinem,  in*)  quo  postmo- 
dum  in  invaletudinem  corporis  casu  probatur  faciente  collapsus. 

Fragraentnm  10. 

Qutd  ipti  agendum  penuria  presbylerorum  laboranti,  ae  detrectantibu*  itlitis  tUa-       p 
eonii  ad  pretbgterii  gradum  pronoveri. 

Gelasius  Victori  episcopo. 

Consuluit  dilectio  tua  de  suorum  promotione1)   clerieorum  per- 

hibens,    quod  diaconi  ad  presbytcrli  gradum,    quo  ecclesiam  tuam 

memoras  indigere,   venire  detrectant.     Quapropter  quia  invitos  fieri 

ecclesiastica  modoratio2)  gravitasque  non  patitur,   ut  ex  nolentibus 

')  R1  ad  oram  addit  aneilinit  (i.  e.  agninit) ;  carne»  enim  hoedinae  provoc&re 
daemones  credebantur. 
9     "1  Ita  Q  Z;  TX1  conttitutui  actu  fucrit  tauriatiu. 

*)  Ita  X1;  Q  Z  immaculati  corporit  judicio,  et  mOI  T  lutcepit. 

')  Z  addit  feritai,  quod  omittunt  Q  T  X1.  Tum  X1  secunda  niami  armorum 
(loco  antmorum),  et  Z  dum  (loco  cum).  Ista  in  id  tempus  apto  conveninnt,  quo 
Odoacer  Herulorum  rex  et  Theodoricus  Gothorum  dm  de  ltaliae  regno  digla- 
diabantur. 

*)  X1  guia,  et  mox  cnm  T  omltUt  in. 
10    ■)  T  pTomittione ,  moique  0"*  omittit  fltri. 

')  Eccletiatticae  moderatloni  accessio  etiam  facta  est  imperiauB  auctoritatis. 
Nam  et  Majorianua  Nov.  t.  XI  (ed.  Ilaonol),  ne  quit  ineitut  clericui  ordlnaretur, 
sansit.    Quocirca  Qregorius  epiat.  lib.  I  ind.  IX  ep.  19  ad  Natalem  Salomtannm 


^igilizedbyGOOgle 


FBAGMBNTA   8  — 12.  489 

fiaitt  volentes,  ordiuatio  illa  potest  perficere:  acilicet3)  si  quoa  habes 
vel  in  acolythis  jvel  iu  subdiaconibus  maturioris  aetatis  et  quorum 
sit  vita  probabihs,  hos  in  presbyteratum  studeas  promovere:  ut  qui4) 
itt  suis  ordinibus  proficere  noluerint,  reddantur  suis  inferioribus  post 
minores;  ipsaque  commoda  presbyteri  propensius  quam  diaeones 
consequantur,  ut  iiac  saltem  ratione  constricti,  et  honorem,  quem 
refugerant,  appetere  nitantur  et  quaestum. 

Fragmentum  11. 

p.  63.  De  epilcopo,  qui  ad  comitatum,  ut  ibi  causam  dlctrct,  contra  fas  compulius  fuerat, 

Gelasius  papa  Gerontio  et  Johanni  episcopis. 
Frater  et  coepiscopus  noster  Serenus  tantis  est  contumeliis  ap- 
petitus,  nt  non  sine  nostra  fuerit  lacessitus  injuria,  quia  ad  comi- 
tatum  domini  filii  nostri  regis  pro  immanitate  facti  venire  conipul- 
sus')  est.  Hunc  ergo  ommbus  decet  a  nobis  solatiis  adjuvari,  quia 
cunctis  crescit,  quidquid  in  tali  causa  probatur  impensum.  - 

Fragmentum  12. 

p.  63.  Ut  teget  Homanorum  principum  circa  reverenliam  b.  Petri  curet  servari. 

Gelasius  Theodorico  regi. 
Certum  est,   niagnificentiani  vestram  leges  Romanorum  princi- 
pum,  quas  in  negotiis  hominum  custodiendas  esse  praecepit,   multo 


edicit:  juttum  eit,  ut  nemo  creicere  compellatur  invitus.  Hinc  et  a  Simplicio  epict. 
14  in  Johannem  epiacopum  Ravennatem,  quod  quemdam  presbyterum  invitum 
episcopnm  coneecraseet,  animadversum  vidimna. 

')  Z  c1"  omisso  scilicet  dcinde  vr.l  subdiacont»  maturiares  aetate.  Paulo  aate 
X1  sint  Ooco  flant). 

*)  Haec  altera  para  a  Buperiore  dietracta  m  D"  IV  ita  citatur;  Ex  regUtro 
Gelaiil  Papae,  Qui  proficere  etc-  Erga  clericoB  hujusmodi  Beveriores  fuerunt 
Africaoi.  Siquidem  in  vulgato  codice  canonum  ecclesiae  Africanae  c.  31  consti- 
tuerunt,  ut  quicunque  clerici  vel  diaconi  pro  nccessitatibus  ecclesiarum  non  obtempe- 
raverint  tpiscopis  suis  volentibul  eos  ad  konorem  ampliorem  in  sua  ecclesia  promo- 
vere,  nec  illic  mtniitrent  in  gradu  suo,  unde  recedere  noluentnt.  Jam  rerO  nihil 
novi  GelaaiuB  hic  statuit.  Nam  et  antea  Simplicius  epiat.  1  n.  8  non  aequam 
clericis  ecclesiaBticorum  proventunm  portionem,  sed  pro  singulorum  meritis  divi- 
dcndam  docuerat.  Postea  et  concnium  Emeritense  anno  666  habitum  c.  14  ita 
oblationum  tres  partes  aequales  fieri  vnlt,  ut  unem  episcopus  kabeat,  alteram 
presbyteri  el  diaeonet  ...  inter  se,  ut  dignUas  et  ordo  poposcerit,  dividant,  iertla 
tiero  subdiaconibut  et  clericis  tribualur,  ut  a  primictero,  juxta  quod  in  officio  eos 
practcit  este  intentos,  ita  tingulit  dilpensetur. 

11  ')  Quo  nimirum  ad  dicendam.  causam  idem  Gelasiua  epist.  23  nec  aimplices 
clericos  niri  calcatis  regulie  omnibua  compelli  potuiaso  contendit  ct  compulBOs 
e»ae  ingemiscit.  Atque  hoa  quidem  non  nisi  quia  celassent  clericalem  gradum, 
suaceptoB,  statimque,  ut  ia  manifestus  factua  etst,  ad  apostolicae  aedis  ezameu 
rejectos  esse,  sequens  fragmentum  13,  ubi  et  tota  causa  explicatur,  fidern 
facit. 


>vGoogIe 


490  S.  GELABII   PAPAE 

magis    circa    reverentitmi   beati  Petri    apoatoli   pro   suae    felicitatis 
augmeiito  velle  servari. 

Fragmentnm  13. 

Thcodoricum  regem  Sereni  Nolant  cpucopi  ciericti*  rebelles  ad  Gelasii  exainen  remuistt.  p 

Gelasius  Quinigesio  et  Constantino  episcopis. 
Felix  et  Petrus  ecclesiae  Nolanae  clerici  contumaciter  et  contra 
constitutum  rebelles  ad  comitatum  filii  mei  regis  putaverunt  esse 
properandum,  diceutes  sibi  vim  fuisse  geueratam,  tacito  clericatus 
officio:  et  auctoritate ')  promerita  contra  civilitatem  redemptis  sibi 
barbaris  suprascriptum  episcopum  suum  gravibus  injuriis  et  dispen- 
diis*)  affecerunt.  Proinde  necessarium  fuit,  ut  ad  eumdem  dominum 
filium  meum  supradictus  frater  noster  Serenus  episcopus  convolaret, 
ostensaque  fraude*)  secundum  beatitudinem  temponun  suorum  vir 
praecellentissimus  filius  meus  Theodoricus  rex  ad  nostrum4)  contn- 
maces  clericos  remisit  e 


Fragmentnm  14. 

Vt   Juntiix  el  Slepkama    de    injuriis   Proflcuo   Salpinati   episcopo    a  Brumario     p.  63. 
sprctabili  viro  Ulatis,   si  u  consenseril,    cognoscant,   sin  minus,    episcopus  pro- 
vinciac  judicem  comieniat. 

Gulnsius  Justo  et  Stephano  episcopis. 
Frater  et  coepiscopus  noster  Proficuus  Salpinae  sacerdos  eccle- 
siae  petitorii  nobis  insinuatione  suggessit,  Brumarium  spectabilem 
virum,  quum  uullis  exstantibus  causis  servum  ecclesiae  gravissima 
caede  mactasset,  tunc  etiam  ad  augendam  violentiae  suae  pervica- 
ciam  supradictum  antistitem  gravissimis  contumeHis  affecisse.  Et 
ideo,  fratres  carissimi,  si  a  vobis  admonitus  ad  judicium  vestrum1) 
inquisitionemque  convenerit,  veritate  discussa,  unde  tantus  superbiae 
spiritus  aut  violentiae  coneeptio  fluxerit,  quidve  fuerit  quod  pontifex 
tanta  laceraretur  insolentia,  nostris  auribus  relatione  signate.  Aut 
si  forte  simili  praesumptione   contempserit,    potestatem  sibi   supra- 


13     ■)  Quae  Bcilicet  causae  apnd  laicos  judices  agendae  eis  potestatem  faciebat. 

')  Haec  est  illa  inmanitas  facti,  cujus  causu  Serenus  ad  comitatum  compul- 
sua  BUpra  ftagmento  11  dicitur. 

')  H.  e.  patefacto  corum  clericatu,  qaem  tacueraut 

*)  Nolani  cpiscopi  cauBam  ,ad  apostoficae  sedis  jus  pertimiisae  explorotum 
habebit,  qui  id  adjunxerit,  ct  quod  Gelaeiua  Iragm.  11  scribit,  Screnum  ntin 
sine  no.ttra  tnjuria  ad  comit&tum  fuisse  compulsum ,  ct  quod  fragmento  12  rogat 
teges   liomanoram   principum  elrca    reverentiam    beatt   Petri   apostoli    scruari,    quae 

hactenus  hoc  negotio  fuerat  laesa.    Sed  et  eum  causac  ilUua  coguitionein  vici- 
nis  epiecopis  delegare  natia  habuisse  inde  conficitur. 

11    ')  Quia  vulgo  nctor  rei  forum  sequi  debet,  ad  ecclesiasticum  judicium  hucus 
vocari  quidem  poterat,  aed  corapelli  invitus  nou  poterat. 


3i9ilizedbVGOOgIe 


FRAGMENTA    13  — 15. 


dictiiB   pontifex   noverit    esse   concessam 2) ,    quatenus   apud  judic 
provinciae  atrociuni  injuriarum  quaerat  propositione  vindictani. 

Fragmentnm  15. 


tielasius  Rufino1)  et  Justo  episcopis. 
Honorati  et  primarii  Verulanae  civitatis  fusius  nobis  precibus 
supplicarunt,  sicut  babetur  in  subditis,  quibus  etiam  subscriptionem 
propriam  commodarunt,  se  ab  Agnello  diacono  gravi  contumeliarum 
genere  fuisse  maceratos,  ut  etiam  reos*)  perjurii,  sicut  jpsi  dicunt, 
se  asserant  inclinatos.  Et  ideo,  fratres  carissimi,  secundum  peti- 
torii  fidem  supradicto  diacono  ad  vestrum  judicium,  imminente  Lau- 
rentio  Komanae  ecclesiae  defensore,  mox  deducto,  veritatis  asser- 
tione  discussa  si  constiterit  integritas3)  supplicantium,  aut  intenta 
doceat  diaconus,  aut  de  ejus  protervitate  noveritis  esse  vindicandum: 
quatenus  de  tantis  excessibus  memoratae  improbae  temeritatis  ex- 


•)  Galli  elcricOB  judicia1  publica  acu  Baecnlaria  inconBtilto  ac  non  permittente 
episcopo  vetuertmt  cxpetere.  Iatud  nominatim  anno  465  in  concilio  Veiictico 
c.  9  constdtuerunt:  ekricii  nisi  ex  permistu  epiicoporum  suorum  laecularia  judicia 
,  adire  non  liceat.  Id  ipsum  et  antea  anuo  453  in  Andegavensi  coneilio  caveraat, 
et  poetea  in  Aureliaueniri  Hl  c.  32  ac  pluribus  aliis  firmarunt.  Quocirea  nil 
mirum,  u  RomanuB  antistcs  episcopie  Italiae  sibi  subjectis  id  permittendi  jus 
sibi  servsrit,  ac  mmc  Gelasiua  Salpiuati  episcopo  ad  jndicem  publicnm  adeundi 
potestatem  concedat.  Quanta  autem  severitate  Afri  epwopis,  prusbyteris  cete- 
riaqiie  elericis  judieia  publica  interdixerint,  docet  vulgatus  codex  canou.  eccl. 
Afric.  c.  15  et  104. 
15     ')  Cod.  LaborantiB  Martino  el  Justo, 

•)  Ita  T'.    Editi  rct. 

')  Hoc  quidem  ipsum  concilium  Calchedoncnse  c.  21  de  personis  clericos 
laceBaentibus  caverat:  Clericos  aut  laicos ,  inquiens,  accutantet  episcopoi  aut  clerl- 
cos,  passim  et  tine  probatione  ad  accutationem  recipi  non  debere,  nisi  priut  eorum 
discutiatur  exiitimatiouii  opinio.  Pluribue  de  oadem  re  codex  canonum  ecclesiae 
Anicaaae  C.  128  et  129  (syn.  VII  Carthag.  c.  1  ct  2}  agit:  Deflnimus  eum  rite  ad 
accusationem  (scil.  clericorum)  non  admitti,  qni  posteaquam  excommunicatus  fueril, 
in  ipia  adhuc  exeommuntcatione  conttitutus,  sive  tit  clericut  tive  laicui,  accusaievo- 
luerit.  llcm  placuit,  ut  omnet  terei  vel  proprii  Hberlt  ad  accutationem  non  admittan- 
tur,  vel  omnes,  guot  ad  accusanda  publica  crimina  leges  publicae  nim  admitiuid. 
Omnes  etiam  infamiae  maculii  aspertt,  id  e»t  hittrioiut  ac  turpitudinibut  tubjectae 
perlonae;  baeretici  etiam,  tive  pagani,  sivt  Judaei.  Sed  tamen  omnibui,  guibut  ae- 
cusatio  denegatur,  in  causis  propriis  accutandi  llcentia  non  est  deneganda.  Similiter 
jam  concilium  II  Carthaginensc  anno  390  can.  6  statuerat:  Oenecliut  epiicoput 
dixii:  placet  ergo  cariiali  vestrae,  ut  is  qui  aliguibus  tceleribus  irretitui  est,  nocem 
advertut  majorei  nata  non  habeal  accusandi?  Ab  univertit  episcopis  dictum  eit:  si 
criminosui  esl,  ut  non  admitlatur,  omnibut  placet.  Biac  igitnr  justa  pontificu  prae- 
cautio. 


^icjitizedbvGOOgle 


492  8.  QELASII  PAPAE 

.  clusus4)  ultio  digna  eomitetur,  et  qui  se  conviciis  trivialibns  impli- 
cavit,  sacrae  communionis  arceatur  accessibus. 

Fragmentmn  16. 

De  correptione  diaconi  propler  varia  crimina  et  magicam  artem  inciisati.  p 

Gelasius  Secundino  Visinensi. 
Atroces  injurias  indecorum  prorsus  ducimus  ministrorum  Eccle- 
siae  Tocibus  irrogari,  talia  laicomm  quum  plerumque  refugiant  actio- 
nes.  Tempus  bonwn  siquidem  honesta  femina  didicerat  a  magistro 
Panlo  (tiacono;  quae')  non  solum  se  suggerit  criminibus  appetitani, 
verum  etiam  in  damnata  arte  magicae  exsecrationis  conacientiam 
miscuisse.  Et  ideo,  frater,  inter1)  supradictos  te  decrevimus  cogni- 
torem,  ut  si  praedictum  diaconum  protervitas 3)  ista  convincit,  post- 
quam  indecenter  probatns  fuerit  mulierem  *)  inciviliter  appetiisse, 
aut  eumdem  ad  adstruenda  quae  jactavit  adstringas,  aut  digna  cor- 
rectione  compescas. 

Fragmentum  17. 


Gelasius  Maximo  et  Eusebio  episcopis. 
Licet')  regulis  contineatur.  antiquis,  paroecias  unicuique  eccle- 
siae  pristina  dispositione  deputatas  nulla  posse  ratione  convelli,  ne 
per  consuetudinem  pessimam  exempli  msJi  temeritate  crescente  nbi- 
que  universalis  confusio  nasceretur:  tamen  etiam  decretis  nostris 
ante  non  multum  temporis  destinatis  omnia  jussimus,  quae  taliter 
fuerant  invasa,  restitui.  Sed  quia  temeritas  pervadentium  legem 
sibi  putat  posse  generari,  si  sceleri  buo  perianaciam  retentionis  ad- 
jungat:  ea  quae  inter  fratrem  et  coepiscopum  nostrum  Cimstantium2) 
Camiscanae  ecclesiae  sacerdotem  et  directos  ab  Auconitano  pontifice 
decrevimus,  per  vos  impleri  cupimus;  tunc  formam  in  ceteris  cogni- 
tionibus,    quae  sit  sequenda,    praescripsimus 3).     Nulla  igitur  prae- 


*)  Cormpta  lectio.    Forfasee  exchuum  legendnm. 

16  ')  In  T>  deest  quae.    Mo*  c'°  omitt.  te. 
*)  Ita  T».    C10  in. 

')  T»  proiervitas  veitra,  fortasse  paternitas  veitra  legendum. 
<)  Ita  T*.    C10  muHer  ...  appetisse. 

17  ■)  Z  addit  in,  deiude  omittit  ubiqne.  Mox  paroeciarum  voce  territorium  epi- 
scopale  dioi,  et  uau  antiquo  et  lite  inter  duos  episcopos  pendente  monstj-atur. 
Poiro  similiter  aecnndum  legem  Romanam  iu  terminis  seu  fioibua  praodiorum 
praeecriptio  locum  non  habebat. 

*)  Z  Comtantium  Anuicanae  (editores  tomen  monent  iu  votnstis  libris  legi 
Canuseanae,  Camuicanae  et  Tamiicanae.  Berardus  Asculanae  legendum  suapimtur) 
ecciesiae  tacerdotem  ct  inler  nuntioi  direclos. 

3)  Z  e»  pertcripiimus.     Moxque  Q  C*  abjectio. 


>vGoogIe 


FRAGMBNTA    16  — 19,  493 

sumptione  statum  paroeciarum,  qui  perpetuae  aetatia  firmitate  dura- 
vit,  patimur  immutari,  quia  neque  negligentia  pontificis  neque 
temporalis  objectio,  quae  per  incuriam  forte  generatur,  nec  ignavia 
faciente  consensus4),  nec  subripiente  supplicatione  praeeeptio6)  divel- 
lere  potest  semel  dioecesim  constitutam,  ex  qua  semper  ad  regene- 
rationem  atque  consignationem  plebs  devota  convenit*).  Territoriuni 
etiam  non  facere  dioecesim  olira  noscitur  ordinatum. 

Fragmentnm  18. 

P  64.       Iuler  pirrtes,  guae  de  spaliis  contendunt,  eervetur  gund  definituiii,  alinquin  jurc- 
jurahdu  rM  terminettcr. 

Gelasius  Justo  episcopo. 
Dilectio  tua  studeat  quaesita  omnium  fideliter  rerum  veritate, 
ut  si  de  spatiis,  de  quibus  memoratur  orta  eontentio,  definitio  du- 
dum  certa  processerit,  intemerata  servetur.  Alioquin  si  niliil  un- 
quam  constitcrit  terminatum,  nunc')  de  praescriptione  temporura,  si 
qua  pars  fidit!),  praebeat  sacramentura ;  ut3)  tamen,  quae  hactenus 
possedisse  perhibetur,  jusjurandum  sinatur  offerre. 

Fragmentom  19. 

p.  64.       f/rule  ditjnsocatur ,   ad  qiicm  pertinere  debeat   ecdesia   reeens  fundata ,    et  eiijus 


Gelasius  papa. 
Quid  novae  aedificationi  antiqua  ecclesiarum  poterit  praejudicare 
divisio,  quum  in  ea  non  futura,  sed  quae  erant  praesentia  finirentur? 
Nunc  autem  ad  hanc  basilicam,   quae  dedicanda   est,    illud  debet 


*)  Z  adhihitim  nec  subrepente.  Cum  hia  antiquiim  conferatur  decretum  8i- 
ricii  epistolae  1  in  modum  appendicii  Bubnexum  nec  non  inferiua  fragmen- 
tum  23. 

*)  Q*  perceptio.  Magis  placet  cum  D*  IP  X'  Z  praeceptio  n.  e.  auctoritas  et 
constitutio  pontificalis,  qua  adjudicatur  quod  petitur. 

')  Q  c"  consixtit.  Mox  sequens  aententia  Territortum  etiam  (c'°  «iti»)  etc.  deefit 
in  T  D*  n1,  revocatur  ei  Q1  Q«  X1  Z.  Ut  territorium  ditionem  civilem,  ita  dioe- 
cesii  ditionem  ecclesiiwttcam  aonat.  Eamdem  vocie  dioeceiU  poteatatem  pridem 
usitatam  ac  praesertim  Afria,  ex  quibus  GelasiuB  oriundua  erat,  familiarem 
fuisse,  jam  in  Hilari  epistolam  4  n.  2  obaerv£rimuB.  Similis  eju«dem  usua  apud 
Qelamum  epist.  17  n.  2,  fragm.  19  et  in  conc.  Tolet  IV  c.  36. 

18     ')  Z  tunc.     Deinde  IP  D*  de  perscriptione ,   quod  et  Ivo  p.  III  c.  135  habet,  fa1 
licet  p.  VI  c.  106  cum  Qratiano  conaentiat.     Tricennalem  legem   etJam  inter 
eccleaias  locnm  habere  vult  GelasiuB  epist  17  n.  2  et  concilium  Toletanum  IV 
c  34. 

')  Ita  mu.  Z  confldti,  Ivo  p.  III  c  135  dUtidet,  p.  VI  c.  106  fidit,  Pannorm. 
ftdei,  c<°  ad  marg.  di/fidit. 

*)  Z  ut  tamen  (al.  ed.  ita  tamen  ut)  de  ttt  quae.  Loco  de  t'f*  anbauditnr  potius 
part,  Moi  Z  probatur,  Ivo  p.  VI  probabitur,  qui  p.  III  et  Pan.  conaentiens  cum 
D*  13'  perhibetar. 


^icjitizedbvGOOgle 


494  8.  GELA8II   PAPAE 

summa  intentione  disquiri,  quis,   id  est,    cujus*civitatis   ex   eadem 

*(f. rtgio-  *re,  antequam  basilica  quae  nuper  fabricata  est  fundaretnr,  bapti- 

Be'     zaverit  incolas,  aut  ad  cujua  consignationem1)  sub  annua  devotione 

convenerint.     Non  enim  terminis  aut  locis  aliquibus  convenit  defi- 

niri,  sed  illud  facere  dioecesim,  quod  superius  continetur,  ut  constet 

*  (suppl.  commanentes  *,    a  qno  fuerint  lavacri   regeneratione  purgati.     Et 

pertintre  jideo ,    fratres   carissimi,   amotis  ambagibus  et  omni  circuitione  suh- 

mota,    hoc  vos  modis  omnibus  convenit  investigare,  ut  ille  maxime 

ad  eonsecrationem  vocetur,  cui  per  hunc  modum,  quem  praescripai- 

mus,  debere  permitti  noveritis.    In  ceteris  etiam  ecclesiis,  quas  post 

constitutum,  quod  gestis  sanctae  memoriae  Leonis  papae  in  synodo 

nuper  relectis  iu?)  hia  locis,   quae  distincta  aunt,   per  aubreptionem 

ab  Virumnis  episcopo  constiterit  consecratas,  haec  eadem  et  requi- 

renda  et  snnt  modis  omnibus  ordinanda,  ita  tainen  ut  documentnm, 

quod  auperius  diximus,  in  omni   conatitutione  servetur;    quia  quid- 

quid  snpplosis  petitionibus  claruerit  postulatum,  id  in  irritum  merito 

tanti  praesulis  erit  contemplatione  deducendum. 

Fragmentnm  20. 

De  numcro.  bapthandorum    non   praetcribendb.     Ut  episcopus    a  presbytero    pro      ,,    gj 
rathedratico  aul  de  Ht,  quae  in  die  dedtcationis  o/ferunlur,    atnpliui  quam  quod 

Gelasius  Sabino  episcopo. 
. . .   Nec  enim  numerus  baptizandia  juste  creditur  imponendus, 
quum  quanti  petierint  vel  ad  regenerationem  festinaverint,  non  sint 
pro  alterins  voluntate  repellendi ').    Et  ideo,  frater  carissirae,  hujus- 


a' |  19  ')  Consignatiouii  nomine  intelligitur  confirmationifl  B&crainentum ,  ad  quod 
percipiendum  annua  devotione  convenitur,  non  quiu  singuli  singuliB.annia  illud 
percipiant,  sed  quia  semel  quoqne  unno  in  Paschatia  vel  PentecoateB  Bollemni- 
tate  conferri  couaueverat. 

*)  Mnllemus  in  haec  loca,  quae  dicla  tunt,  deitinatum  cit,  per  lubreptionem 
ab  uiromi  epitcopo  etc.  Ea  hic  memorari  videntnr  decreta,  de  quibae  Gelaaius 
fragra.  17  scripsit:  decretii  nottrii  nnte  non  nutllum  temporis  tiestinatis  omnia  jut- 
ximus,  quac  lalitcr  fuerant  inoata,  reiHlui.  Quae  autem  notentnr  Leonii  geita, 
ignoramus;  niai  forte  ea  intelligantur,  quae  apud  se  in  cauau  Celidonii  episcopi 
confecta  esse  ipue  teatatnr  epist.  10  cap.  3.  Vide  Hilari  epistol&s  11  et  13 
atque  Inuocentii  epistolam  40,  quibus  bi  poutifices  aimiliter  terminos  a  patribuB 
praestitutoB  nuUi  tranBgredi  licere  confirmant 

20  ')  D*  W  pellendi.  Quod  autem  Bequitur,  uon  ita  interpretandum  puto,  ut  ea- 
dem  conatitutdone ,  qna  baptizandorum  definiebatur  numeruB,  ceteris,  qui  nunie- 
rum  praestitutum  excedereut,  baptismum  in  qua  vellent  eccleaia  Biiacipere  con- 
ceptis  verbia  permitteretur;  sed  ita  potius,  ut  repulsi  a  propria  ecclesia  id, 
quod  illa  negaret,  a  vicinn  vel  quatibet  alia  eccloaia  quaerere  sibi  licere  exiati- 
marent.  Qua  ex  licentia  perturbabatur  ordo  disciplinne  et  ecclesinrum  confusio 
inducebatur.  Ut  enim  fragmentis  17  et  10  docemur,  ad  eam  quisqne  dinosce- 
batnr  pertinere  ecclesiam,  in  qua  baptismum  perceperat. 


>vGoogIe 


FRAQUENTA   19  —  31.  495 

modi  superfloam  constitutionem  modia  omnibus  removebis,  ut  unus- 
quiaque  aut  in  vicina  sibi  eccleaia  aut  in  electa  pro  suae  mentis 
baptizetur  arbitrio.  Oathedraticum*)  etiam  non  amplius,  quam  ve- 
tusti  moris  esse  constiterit,  ab  ejus  loci  presbytero  noveris  exigen- 
dum;  et  de  iis,  quae  die  dedicationis  fuerint  offerentium  devotione 
collata,  consuetudinem,  quae  generaliter  omnibus  ecclesiis  est  prae- 
scripta,  servabis3). 

Fragmentnm  21. 

p.  65.       Vt  ntblatii  eautU,  propter  quas  procettionem  ad  batilicam  t.  Agathae  tutpen- 
dcrat,   eam  reitaurtt. 

Gelasius  Victori  episcopo. 
Dudum   de  sanctae  Agathae  basilica,    qnae  in  Caclano  fundo 
olim  noscitur  constituta,    proeesnonem ')   sub  nostra   conanltatione 


*)  Qnid  hic  aibi  velit  calhedrnticitm,  Qntianttt  explicare  nititur,  sed  e.jus  ei-  [a" 
plicatio  noii  placet.  Jam  et  in  fragmentura  3  observavimus,  iu  Justiniani  Nov. 
123  uomine  cathedraliri  donari  quatsdam  conauetudines,  quasepiscopi  recena  or- 
dinati  pro  inthronitticit  exsolvere  solebant,  atque  idem  nomeu  hic  nomiihil  sjiud 
sonare.  Ei  Pelagii  I  fragmentis  33  et  2-1,  quibun  cavetur,  nt  epitcopui  eathe- 
dratici  nomine  ampliut  quam  duot  tolidot  accipiat ,  vcram  hojus  vocis  intolligentiam 
licet  cipiscari.  Nam  et  concilinm  Bracarence  auno  572  habitum  decreto  hujns- 
modi  morem  gerens  can.  2  conatituit:  ut  nallui  epUooporum,  qitum  per  dioccetet 
tuat  ambulant,  praeter  honorem  caihedrae  tuae,  i.  c.  duot  tolidot,  aligtdd  aliud  per 
ecctetias  tollal.  Qnod  et  Toletanum  VII  anno  646  confirmavit,  dum  refrenare 
cupiens  quorumdum  rapacitatem  pontificum ,  qui  eccleaiaa  immodicis  eiactioni- 
bua  pene  eihauriebant ,  can.  4  sanxit:  non  amplius  quarn  duot  tolidot  unusquuquc 
epitcoporum  praefatae  provindae  pcr  tinqutat  dioecesU  tuae  basilieai  juxta  lynodum 
Bracartnstm  annua  iitatione  tibi  cxpetent  conferri ,  monaiteriorum  autem  basiHrit  ab 
hac  tohttionls  impcntione  sejuneiU.  Idem  igitur  eat  cathtdraticum,  qnod  honor  ca- 
thedrae  epueopi,  nec  aliud  pst  iste  honor,  nisi  certa  pecunia  ab  eccleaiia  ponti- 
fici  eas  visitajiti  impendenda.  Enimvero  honorit  vocabulnm  eccleaiaatico  unu 
saepe  subiidium  sonat. 

')  H.  e.  nt  servetur,  quod  a  Simplicio  papa  epist.  1  praescriptum,  ab  ipao- 
met  Gelasio  epist.  14  cap.  27  confirmatum  fuit,  videlicet  ut  oblataonee  fidetinm 
quatuor  in  partes  dividerentnr,  earnmque  una  contentns  esset  episcopua,  nec 
praeterea  tertiam,  quae  eccleaianun  fabricis  destinata  erat,  sibi  nsnrparet.  Jam 
enim  et  hanc  nonnullos  praeaulea  in  proprium  emolumentum  c"onvertere  tentasse 
Gelasius  loco  moi  citato  notat.  Sed  qnum  neque  prava  illa  conBuetudo  cessa- 
ret,  aimo  672  Bracarensis  III  concilii  patrea  can.  2  constituendum  duxerunt: 
neqite  (episcopus)  tertiam  partem  tx  qitacunqite  obititione  poputi  in  ecelctiit  paroehi- 
alibut  requiret,  ted  ilta  lcrtia  parl  pro  luminariU  eccletiae  ecl  rtcuperatione  (leg. 
reparatione)  tervetur,  et  tingulU  anni*  cpitcopo  indt  ratio  flal.  Idqne  anno  666 
Lneitahi  iustaurandum  curarunt  iu  Emeritensi  concilio  can.  16  caventos:  ut  mti- 
lus  provinciat  Lusitanae  episcopus  a  qaalibet  parorhiana  ccclelia  ttrtiam  auferre 
praesumat.  Ea  nempe  temporum  omnium  fuit  cupiditas,  ut  non  detuerint  nn- 
qnam,  qui  potestato  aua  ad  occupanda  eccleaiarum  bona  abuterentur. 
21  <)  Procesiionit  nomine  praeeertim  miasarum  celebrationem  intelligi,  quum 
ei  totius  fragraeuti  contextn  tum  maiime  ex  boc  loco  docemur,  quem  iUuatrat 


^igilizedbyGOOgle 


496  S.  GELASIt   PAPAE 

snspenderas,  asserens,  possessionia  dominum  omnia,  quae  illi  confere- 
bantur,  accipere  et  suis  usibus  applicare,  nec  illic  posse  ministrorum 
Dei  aliquos  ad  processionem  venire,  quum  nulla  illic  alimenta  susci- 
perent.  Sed  nuper  vir  spectabilis  Petrus  noster  nobis  rationabiliter 
intimavit,  hoc  quod  in  culpam  veuerat  se  taliter  ordinaese,  ut  uni- 
verea,  quae  in  eeclesia  aupradicta  diversorum  faerint  oblatione  col- 
lata,  ad  epiacopum  aut  ad  eum,  cui  basilicam  deputaverit,  universa*) 
pertineant,  ita  ut  ex  hoc  compendio  sarta  tecta  ecclesiae  procuren- 
tur.  Et  ideo,  frater,  saluberrimae  dispositionis  professione  snscepta, 
processionem  supradictae  ecclesiae  te  convenit  ordinare. 

Fragmentnm  22. 

De  epltcopo,    qui  facultalet  eeeleiiae  depraedabatur  alque  ejul  depraedationi        p.  66. 
resittentei  clericoi  dejiciebat. 

Gelasius  Respecto  et  Leonino  episcopia. 
Johannes  archidiaconus  Falerionensis  urbis  eversionem  ecclesiae 
ab  eo,  qui  praesulia  nomine  censetur,  effectam  grandi  nobis  suppli- 
catione  conquestus  est,  ita  ut  se  videlifcet  de  loci  sui  administrationc 
dejecto,  iter  sibi  tiberam  ad  depopulandas  facultates  aperiret  eccle 
siae.  Nam  ministeriis  et  ornatu  pro  sua  voluntate  distracto,  prae- 
dium  etiam  paternum,  quod  in  alimoniam  clericorum  decessor  ejus 
reliquerat,  velut  proprium  suis  utilitatibus  vindicavit,  obviantemque 
supradictum  arebidiaconum  ceterosque  complures,  qui  pariter  recla- 
mabant,  ah  ordinibus  suis  credidit  excludendos.  Et  ideo,  fratres 
carissimi,  Divinitatis  intuitu  Ecclesiae  causam  summa  attentione 
trutinantes,  omni  veritate  discusaa,  de  compertis  cita  nostris  auribus 
relatione  signate,  ut  perspecta  instructione  diligentiae  vestrae ,  quid 
fieri  debeat,  censeamus. 

Fragmentnm  23. 

Protentnum  eccleiiae   Volaterranae  cura  Juslina  el  Fautlo  commUtitur.  p.  65. 

Gelaaius  Justino  archidiacono  et  Fausto  defensori. 
Volaterranae ')  ecclesiae  actus  vel  patrimonium,  quod  hactenus 


et  iate  epistolae  86:  te  ex  hac  batUica,  quae  taliter  ad  cullum  fueral  procetsionit 
adducta,  tunpcndisic  mitsas  probabiUter  computamut. 
')  Kepetitio  vocis  univeria  videtur  sapervacanea. 
[aa.  Ed.]  28  ')  Z  Vulteranae  T  Volateranae.  Elpidius  Volaterranus  episcopuB  Romauo 
concilio  anno  601  celebrato  subncripsit.  Supra  autem  fragmento  7  sic  a  Qela- 
■io  corripitur  episcopus  Elpidius,  ut  ejus  acta  ipsi  itiinime  probari  palam  sit. 
Et  haec  quidem  causa  forsitan  fuit,  cur  proventuum  Volaterranae  ecclesiae  cu- 
ram,  qoam  ad  proprium  episcopum  pertinere  Gelasius  ipse  epist.  17  docet,  eidem 
nunc  sublatam  archidiacono  et  defensori  demaudet.  Certe  Gandentio  cuidum 
rerum  eccletdae  suae  adminiBtrationem,  qna  abusos  fuerat,  a  Simplicio  papa 
epist.  1  n.  2  snbtractam  et   ad   presbyterum   translatam  vidimua.     Quod  si  ita 


^igilizedbyGOOgle 


FRAGMENTA   21  —  23.  497 

comperimus  destitutum,  vel  poat  damnationem  Eucharisti,  quo  faerat 
depravante  dispersum,  curae  vestrae  decrevimus  esse  delegandom: 
ut  diligentia,  qua  vob  pro  ecclesiae  utilitntibus  existimamus  esse 
vlgilantes,  praedia  culturae  .restituatis  antiquae,  et  revocetia,  si  qua 
suut  vendita  aut  donata  mancipia.  Possessiones  etiam,  quas  ab 
Eumacio2)  et  Opilione  episcopis  vel  ceteris  quovis  jure  videritis 
teneri,  quia  contra 3)  constttutom  synodi  ab  episcopo  praedia  alienari 
nullo  potuerunt  commento,  nihilominus  revocentur.  Sit  emptoribus 
ad  eum  recursus,  qui  praesumpsit  aliquid  de  ecclesiae  rebus  illicita 
venditione  distrahere;  ita  ut  pensiones  annuas  ad  pontificem  defera- 
tis,  cui  privilegia  sua  integra  convenit  omni  ratione  servari,  ut  ejus 
dispensatione  portiones  proveniant  consuetae :  ita  ut  portionem  quar- 
tae*),  quae  ad  eos  pertinet,  sua  pontifex  nrdinatione  distribuat, 
prout  cujusque  locum  meritumque  cognoscit.  Pariter  etiam  ez  fide- 
lium  oblatione  faciendum,  ut  quartam  clericis  eroget  pro  considera- 
tione  suae  electionis  antistes.  Fabricarum  etiam  portio  episcopo 
sciente  et  disponente  vestra  erogatione  pendatur,  quatenns  nihil 
peuitus  in  detrimentam  alicujus  rei  patiamini.  generari.  Sis)  quid 
vero  in  ecclesiae  vestrae  damuum  aut  in  iis,  quae  sunt  praece- 
ptione*)  nostra  prohibita,  pontificem  vestrum  videritis  admittere, 
moz  nostris  aoribus  relatione  signate,  ut  quid  fieri  debeat  censea- 
mus7). 

est,  severius  tunc  egit  SimpliciuB  cuni  Gaudentio,  quam  nunc  agit  GelaaiuB  cum 
Volaterrauo  epiacopo;  utpote  cqjua  dispoaitioni  aummam  ei  proventibua  colle- 
ctam  permittst  ac  tantnm  moneri  velit,  ai  quid  ab  itlo  in  bac  dispensatione 
contra  leguui  praescriptnm  admittatnr. 

*}  Z  Eumancio,  c*  c10  Bnnatio  omisao  antea  quat. 

')  T  Z  r.onlra  ronstttuta,  deinde  Z  ab  Cpitcopii.  Hilarus  papa  epiat.  8  D.  7 
statuit,  ne  praedia  aKquo  jure  in  aiterum  trantferrentur ,  niii  priiis  apud  conciliwn 
niienationis  ipsius  causa  doceretur,  ut  quid  fieri  deberet,  communi  omnium  dettbera- 
ttone  tractarelur. 

')  T  Z  qiiarlam,  eoucijiuius  rass.  quarlae.  Nam  haec  quarta  in  plurea  divi- 
deb&tur  portinnculas,  et  quidem  nou  aequalea  ued  pro  eujuaque  clerici  merito 
ac  dignitate,  ut  in  fragmento  10  observavimuB  atque  hoc  ipao  firmatur. 

r')  Sequentia  uaque  ad  verba  debeat  cemeanaa  X1  sejnnctim  et  sola  sub  hoc 
titulo  inducit:  N.  CXVIII.  Qelaiius  Juitino  archidiacono  et  Fautto  defeyaori. 
Quando  et  ubi  Hceat  tubditit  proclamare  de  praetalis.  Desunt  in  Z,  prioribus  ad- 
duntur  iu  T  D*  IP. 

*)  T  D*  JT1  X1  c'°  praeeeptionU  nottrae  (auppl.  auctoritate).  Q*  praecepHoni 
nottrae,  uade  nostram  lectkmem  restitnimua. 

rl  Solus  T  addit:  Decimat  jeslo  ordine  non  tanlum  nobii  sed  majoribu*  visum 
ett  plebibui  tantum,  ttbi  sacrotancta  dantur  baptitmata,  deberi,  unde  et  cT  c10  in 
teitum  receperunt.  Quae  geminane  aint  an  ab  Ivone  aliunde  fragmento  huic 
adjecta,  quum  Coufltantiua  definire  non  auait,  noa  cum  Berardo  1.  c.  II  347  in- 
dnbie  hoc  altemm  arbitramur:  acilicet  ea  ei  quodam  exemplari,  in  quo  nullo 
sigiio  discreta  proxime  sequebantur,  aula  Bcribentis  incuria  adsuta  esse.  Nam 
etsi  jam  dudum  non  nisi  in  ecclesuB  baptismalibus  baptixare  bcitum  erat,  tamen 

AK,  rOSTFF.    I.  32 


byGoogle 


498  8.  GELASH  PAPAE 

Fragmentnm  24. 

Justino  et  Fauito  in  diipenlalione  Credita  cicr  adjunctus  lociai.     Ne  cui  clerico      p.  65. 
pracdium  eccJeiiac  pro  porHone  tua  deputent.     Quo  paclo  protenhium.  lumma  in 
guotuor  parles  disperiienda. 

Gelasius  Jusfcino  archidiacono  et  Fausto1)  de- 
fensori. 
Vobis  enim  et  famae  vestrae  eonsultum')  duximus,  ut  pontificis 
vestri  loco  vobiscum  ab  eodem  aliquis  Bubrogetur,  qui  ejus  nomine 
pariter  universa  dispunat:  quatenus  omnia  praedia  ad  vestrum  revo- 
cetis  studium,  nec  cuiquam  clerico  pro  portione  sua  solum  aliquod 
ecclesiae  putetis  esse  deputandum,  ne  per  incuriam  et  negligentiam 
minuatur;  sed  omnis  pensionis  summam  ex  omnibus  praediis  rusti- 
cis  urbanisque  collectam  ad  antistitem  deferatis.  Ex  qua  tamen 
collectione  habeatur  rtitio,  quid  ad  causas  vel  expensas  accidentium 
necessitatum  opus  esse  perspicitur,  ut  de  medio  sequestretur,  et  qua- 
tuor  portiones  vel  de  fidelium  oblatione  vel  de  hac  fiant  tnodis  omni- 
bus  pensione'):  ita  ut  unam  sibi  tollat  antistes,  aliara  clericis  pro 
suo  judicio  et  electione  dispertiat,  tertiam  pauperibus  sub  omni  con- 
scientia  faciat  erogari;  fabricis  vero4)  quae  competit,  ad  ordinatio- 
nem  pontificis  erogatione  vestra  decernimus  esse  pendendam').  Si 
quid  forte  sub  annua  remanserit  expeusa,  electo  idoneo  ab  utraque 
parte  custode  Condatur  enthecis:  ut  si  major  emerserit  fabrica,  sit 
subsidto,  quod  ex  diversi  temporis  diligentia  potuerit  custodiri,  ant 
certe  ematur  possessio,  qnae  ntilitates  respiciat  communes. 


nt  ejosmodi  ecclesiae  plebet  vocarentur,  vix  ante  aaeculum  nonum  in  uaum  sol- 
lemnem  transiit  (cf.  ejn.  Rora.  ann.  828  c.  8  et  16,  syn.  Valent.  171  ann.  866  c.  17, 
syn.  Pontigon.  ann.  976  c.  11,  Nicolai  I  epistol.  ad  Adon.  Vienn.  ann.  861  c.  4). 
Tnm  vero  tota  qnaestio,  qnae  hic  jam  pro  definita  ponitur,  num  decimae  ba- 
ptiamali  tantom  deberentur  eccleaiae,  fere  eodem  demum  saeculo  eiorta  et 
agitata  est;  conf.  Capitul.  Mogunt.  ann.  801  c.  23,  ad  Salz  ann.  803  c.  2,  Ticin. 
ann.  866  c.  11. 
24     ')  Z  C»  c'°  Fauitino. 

")  Hinc  coUigere  pOHBUmnB,  Juatinum  et  Faustnm  aegre  tnliase,  qnod  Oe- 
larius,  qnasi  fidei  ipBOrum  non  niitis  crederet,  in  delegata  administratione  socium 
eis  mljiingi  voluerit,  qui  rea  eaidem  episcopi  nomine  procuraret.  Qnam  autem 
ob  causam  aeso  ita  geaserit,  prndens  papa  nnnc  eis  paterna  benignitate  aperit. 

')  D*  JT  pcjutionci,  rectdus  aiii  libri  pemionc,  h.  e.  de  aumma  ex  rusticis  nr- 
banisve  praediis  collecta.    Moi  Q  clericut  . . .  mb  omnium  comcienHa. 

*)  Z  addit  quartnm ,  quae  voi  neqne  necessaxia  est,  utpote  verbis  quae  com- 
petit  satis  intellecta,  neque  exstat  in  rass. 

s)  Q  Z  penlandam  ...  remanebit  ...  tradatur  enthccii  (Q  condatur  in  thecii). 
Cavet  Qelasiua,  ne  quovis  obtentu  portionem  fabricis  destinatam  in  proprium 
lucrum  quis  convertat. 


^igilizedbyGOOgle 


FRAGMBNTA  24  —  28.  499 

Fragmentnm  25. 

GelasiusCresconio,  Johanni  etMessalae  episcopis.') 
p  65.         DeceBSorum  statuta  sicnt  legitima   et  justa  successorem  custo- 
dire  convenit,  ita  debet  etiam  male  facta  corrigere. 

Fragmentnm  26. 

Gelasius  Maxiino  et  Clero  episcopis. 
p.  66.  Nihil  perire   credimns    ecclesiasticis  utilitatibus,    si   quae  sunt 

aliena  reddautur. 

Fragmentum  27, 

p.  66.  Vt  fohamtei  caKcem  ecclcaiae,  cui  ablatut  fucrat  ab  ejus  decettorc,  reslilual. 
Getasius  Johanni  epiBCopo  Fisano. 
Ecclesiastics  ministeria,  quae  unicuique  basilicae  ndelium  de- 
votio  deputavit,  ad  aliam  ecclesiam  nullo  debent  subripiente  trans- 
ferri.  Et  ideo  si  hnjus  juris  portitoris  petitio  veritate  subsistit, 
calicem,  quem  decessor  tuus  abstulit,  ecclesiae  cujus  fuit  restitue 
sine  intermissione. 

Fragmentum  28. 

p.  66.      Cxra  ponliflcalit  de  egenlibut.    Retcindit  Gelatint  tettamentam  conductoru  prae 
diorun  eccletiae.      Qua  conditione  sxibttantiam  illin*  poil  ejusdem  tnarlem  fltiit 
contradi  nelit. 

GelasiuB  Honorio  episcopo. 

1.  Divinae  retribntionis  memor,  ad  pontificalem  conscientiam, 
non  ambigas  pertinere,  egentium  commodis  piam  sollicitudinem  non 
negare. 

2.  Illud  etiam  sinceritatem  tuam  non  latere  volumus,  ad  nos 
fuisse  perlatum,  quod  Ampliatns  conductor,  quem  non  solom  servum 
constat  esse  ecclesiae,  sed  ita  ejua  rationibus  a  multis  temporibus 
implicatum,  ut  etiamsi  esset  ingenuus,  donec  ratiocinia  cuncta  de- 
duceret,  modis  omnibus  obnoxius  haberetur,  ausu  temerario  molitus 
fuerit  condere  paginam  testamenti,  cujus  omne  pecubum  ecclesia- 
stico  juri  legibus ')  non  dubitetur  obstrictum.  Qnapropter  his  prae- 
sumptionibus  vice  noatra  tua  fraternitas  contradicat,  nec  fieri  pror- 
sus  aliqua  subreptione  permittat.  Ac  si  eidem  quidquam  humanitus1) 
forte  contigerit,  quia  grandaevus  esse  memoratur,  mox  ejus  sine 
dilatione  substantiam  praecipiat  unanimitas  tua  filiis  ejus  dumtaxat, 
quibus  patrimonium  probatur  esse    commiasum,    sub    fideli    descri- 


26     ')  Ita  maa.    At  Z  Crcteonio  ct  Joharmi  Metiatiae. 

28    ')  Ejuamodi  lege*  conf.  Oaji  iuatdt  II  §  86—93,  c.  10  D.  XLI,  1. 

*)  T  kumanilatii,   moxque  oniissia   vocibus  praeeipiat  et  esse  leg 
(c10  conttvdat).    Z  praecipiat  humanita*. 


3i,«izSdb,Google 


500  S.  GELASn  PAPAF, 

ptione  contradi,  donec  temporibus  universis,  quibue  hoc  patrimo- 
nium  gubernasse  cognoscitur,  partes  dominieas  reddere  cogatur3) 
indemnes. 

Fragmentnm  29. 

De  servanda  tettatorit  BOluntate.  p, 

Gelaaius  Laurentio. 
Consideratio    ecclesiasticae   utilitatis   noc   postulat,    ex   diaposi- 
tione1)  servandum  testatoris  arbitrium. 

Fragmentnm  30. 

Sacerdotalem  intercestionem  petentibtu  non  negandan.  p 

Gela&ius  Leontio  et  Petro  episcopis. 
Quisquis  in  negotiis  suis  uostri  nominis  intercessione  sperat  sibi 
remedia  posse  conferri,  prona  noa  convenit  animositate  praestare. 

Fragmentnm  31. 

Viduarum  causas  impeniiut  tuendu»  ene.  p 

Gelasiua  Gerontio  et  Petro  episcopis. 
Licet  omnibus  de  nobis  sperautibus  non  debeamus,  in  quautum 
posanmus,   nos  negare,   plns  tamen  viduaruw  et  orphauorum  causas 
et  impensius  ducimus  exsequendas,  quas  tueri  a  nobis  vel  ab  omni- 
bus  divina  manifestat  assertio. 

Fragmentnm  32. 

l/t  Anattaiius  pupillol  Maximum  et  Januarium  contra  adoersariorum  commenta       p 
protegat. 

GelaBius  Anastasio'). 
Desolatis  propriae  defensionis  auxilio,  et  qui  suis  actibus  pro- 
desee7)  pro  aetatis  infirmitate  non  poseunt,  exoratum  decet  ponti- 
ficem  subvenire,  quia  pupilba3)  tuitionem  etdam  divinitas  jussit  im- 
pendi.  Et  ideo  Maxitno  et  Januario  clericalis  officii,  qui  se  solatiis 
parentum  vel  propinqnorum  asserunt  destitntos,  auxilium  ex  noatra 
delegatione  praestabis,  ut  adversus  improbitates  adversariorum  suo- 
rum  protecti,  tuae  exsecutionis  annisu  noxia  commenta  non  sentiant. 


*)  Z  cogantur,  uec  male;  hoc  euira  verbum  referendum  videtur  ad  fltlos. 
2?     ')  Z  juata  duptuitione  (al.  dupeniatione). 

32    ')  Z  addit  epiteopo,  contra  mra.  et  ea  quae  aequuntur  {clericatit  offidi  avxi- 
tium  ex  nostra  delegatione  praettabu). 

*)  Editores  Z  praetalerunt  adene,  licet  in  pluribus  msi.  circumferri  mone- 
ant  prodeite,  quod  et  habcnt  nostri. 

*)  In  priscie  editionibu*  Z  hio  addebator  et  viduit;  quod  recte  «uppreMum 
iu  rOcentioribua,  quiim  hic  de  duobus  tantum  pupillij  ait  sermo.  Moi  Z  t'° 
tolatio. 


^igilizedbyGOOgle 


FRAGMENTA  28 — 35.  501 

Fragmentum  33. 

7.  De  diacono.  oui  pupiUot,  quot  tuttlat  vice  nuceperat,  bonii  tpoUanit. 

Gelasius  Fortunato  episcopo. 
Irreligiosum  prorsus  et  exseerabile  judicamus,  si  quisquam  vel ') 
extraneos  ia  sui  tuitione  susceptos  non  omni  fide  et  tota  animi  sui 
educaverit  sanctitate.  Ac  qmim  Olympius,  diaconus  dilectionis  tuae, 
Felicis  et  Olympii  suggeratur  avunculus,  eosque  parrulos  tutelae 
vice1)  susceperit  nutriendos,  ultra  latrocirtium  esse  judicamus,  quod 
eos  bonusculis3)  parentum,  sicut  asserunt,  reliquit  extorres,  alia 
contra  leges  et  jura  vendendo. 

Fragmentnm  34. 

T.  Het  paaperum  Januarii  nobilis  auxitio  et  defentioni  commendat. 

Gelasius  Januario. 
Sed  causas,  quibus  beneficia  beati  Fetri  apostoli  continuata  per- 
cupias'),  fidenter  injungo.  Praestet  igitur  tua  nobilitas,  ut  rebus 
pauperum  ejus  auxilinm  defensionemque  concedat,  et  conductores 
earum  pio  favore  tueatur:  ut  vicissitudinem  praestitorum  ab  eodem 
percipiat  consequentem,  cujus  meritis  et  ooiiori  devotus  ista  dependit. 

Fragmentnm  35. 

I.        De  rtitiiutit  eecletiae  Romanae  praediix  Firminae  iUuttri  feminae  gratiat  agil 
et  eulagiat  trantmiltit. 

Gelasius  Firminae  illustri  feminae. 

Ad  cumulum  vero  mercedis  vestrae  pertinere   certiasimum   est, 


33  ')  Quaedam  eiemplaria  Z  hic  adduiit  clericot  vel  clericus,  quod  omittit  Ivo 
et  correctores  Bomani  eipunieruut. 

*)  Ea  videbcet  ratione,  qua  Leo  imperator  c.  32  C.  I,  3  orpkanotropkoi  ap- 

pellat,  qui  pupUlorum  lunt  quasi  tutorei,  et  quorum  erat  ad  limUitudinem  tutorii 
et  curatorii  perionai  et  negotia  eorum  defendere  ac  eindicare.  Qua  iu  re  Gelaaiua 
adverBari  non  videtur  decreto,  quo  CyprianuB  epiet.  66  (ed.  Pamel.)  pridem  in 
concilio  epitcoporum  statutum  dicit,  ne  jaii  de  clericii  aulDei  ndnulrii  tuturcn  vel 
curatorem  teitamento  luo  conitituat.  Nam  licet  JustimanuB  c.  62  C.  I,  3  uanciat, 
episcopoe,  preabyterOB,  diaconoa,  BubdiaconoB  ac  monachoB  immunitatem  ipiojure 
omnei  habere  tutelae,  tamen  Nov.  128  C.  5  permittit,  preibylerot,  diaconoi  aul 
lubdiaconoi  jure  cognationii  ad  lulelam  vet  curam  vocatos  hujutmodi  administralioncm 
lutcipere,  H  tamen  intra  quatuor  menlei,  ex  quo  vocati  lunt,  apud  judicem  compe- 
tenlem  dectaraverinl ,  tatem  adminitlralioncm  propria  te  votuntat e  suscepissc.  Neque 
vero  nic  arguitur  diaconua,  quod  orphanorum  curam  auscipere  noluerit,  sed 
quod  ejuo  vice  auacepta  pupiUorum  bona  dissipaverit.  8ed  et  concilinm  Cal- 
chedonenae  c.  3  clericum  ez  lege  ad  minorum  tutelai  incxcuiabUei  vocari  tum  po- 
tuisne  innuit.     Similiter  conc.  Auielianenae  ann.  541  c.  13. 

*)  Ita  D"  II1.  T  Z  bonitcutit.  Magis  placeret  boniculii,  licct  recte  dicatur 
fmtnutculii.  Certe  tenoia  bona  hac  voce,  quae  ei  pupiUorum  libello  videtur  re- 
pctita,  Bignificantur. 

34  ')  I.  e.  vcbementer  cupias  vel  desideres.    Forte  legendum  percipiai. 


^icjitizedbvGOOgle 


502  S.  GELASU  PAPAE 

si  praedia,  quae  vel  a  barbaris  vel  a  Romanis  inconvenienter  invasa 
sunt,  vestris  dispositionibus  egentium  victui  reformentur,  Cujus 
tanta  de  provinciis  diversis,  quae  bellorum  clade  vastatae  sunt,  Ro- 
mam  multitudo  confluxit,  ut  vix  ei  Deo  teste  sufficere  valeamus. 
Gonspicitis  ergo,  quantum  boui  operis  acquiratis,  si  beato  Petro 
apostolo  praedia,  quae  pro  sua  quisque  anima  contulit,  veatro  post 
Deum  praesidio  liberata  reddantur.  Cujus  benedictionis  eulogias'), 
quas  pro  affectione  direxi,  peto  ut  grata  suBcipere  mente  digneris. 

Fragmentum  36. 

Misso  ad  regem  Ugato  Hercleueam  reginam  satutai  et  ut  tgenlium  causas  p.  67. 

adjmiel  titpplicat. 

Gelasius  Hereleuvae  reginae. 
Qui  pro  victu  pauperum  domno  filio  excellentissimo  regi  cum 
meis  litteris  supplicaret,  Petrum  ecclesiae  defensorem  dirigere  pro- 
peravi.  Quo  veniente  sublimitatem  quoque  tuam  salutare  non  destiti, 
plurimuin  deprecans,  ut  pro  vestrae  salutis  et  prosperitatis  augmen- 
tis  egentium  causas  jnvare  dignemini.     Data  V  Cal.  Martii. 

Fragmentum  37. 

Excommunicatos  intra  atmum   causam  suam   agere  debere.     Non  communicandum     p.  G7 
cum   mortuis ,    cmn   qutbus   vivis    ntin  communicotum   est.     Poena  eorum ,   qtd  cum 
excomnatntcatis  conanunlcaverinl. 

Gelasins  papa. 
Quicunque  intra  anni  spatium  causam ')  suam  coram  suis  ex- 
communicatoribus  non  peregerint,  ipsi  sibi  audientiae  daudere') 
aditum  videntur.  Quodsi  obstinato  auimo  sine  communione  defuncti 
fuerint,  nos  iUorum  caosam  juxta  beati  Leonis  praedecessoris  nostri 
sententiam  divino  judicio  reservautes,   quibus  vivis  non  communica- 


36  ')  Hae  tenedicttonis  eulogtae  panes  aut  alii  cabi  benedicti  erant,  qui  in  si- 
gnurn  commoniouia  et  amicitiae  spiritualia  jam  quarto  saeculo  ab  episcopis  vcl 
preBbyteris  mitti  eolebant.  Qni  mos  forte  inde  fluiit,  quod  olim  epiecopi,  qui 
invicem  communic&baut,  in  conimunicationia  indicium  vicissim  sibi  cuchariatiam 
mittebant,  nt  testatur  Eusebiun  h.  e.  V,  26.  Quod  quum  postea  in  concilio 
Laodiceno  vetitom  Ansset,  eo  magis  saltem  eulogiae  sive  panes  illi  benedicti  trans 
mitti  coepti  siint,  quo  jam  antea  diebus  festis  post  ""'"">'"  prneaenttbun  distri- 
biii  consueverant.    De  aliis  conferatur  Ducangius  sub  bac  voce. 

37  ')  Ita  Q1  Q*.  At  aliis  in  libris  bic  additur  civiSter  sinc  publlce.  Haeret  Qe- 
lasiuu  Carthaginensis  V  eoncilii  canoni  12,  quo  constituitur ,  ut  eterici,  si  forle 
causae  suae  adesse  valuerint  et  innocentiam  suam  asserere,  tntrtt  annia*  excoianutni- 
cathmis  koe  fatianl.  Si  vero  intra  annum  ctcusam  suam  purgare  eontempserint,  nulta 
eorunt  noas  poslea  petdtui  audiatur. 

*)  Ita  Q1  Q*.    At  D«  W  T  Z   clmuU.tr.   ...  mdeantur.     Quam  postea   reupicit 
Qelasios  i.  Leonis  stntentiam,  videsis  in  hujus  epistola  167  ad  ItuBticum  Narbo- 


^igilizedbyGOOgle 


FBAGMEHTA  35—38.  503 

vimus,  mortuis')  communicare  non  possumus4).  Hi  sane,  qui  ante 
audientiam  communicare  tentaverint,  donec  per  poenitentiam  reatum 
suum  defleant,  ad  communionem  nullo  modo  perducantur s),  excepto 
mortis  interitu  urgente.  Qui  vero  excommunicato  scientes  commu- 
nicaverit,  et  amodo 8)  saltem  in  domo  simul  oraverit,  afcque  latebras 
def ensionis T),  ne  quo  minus  ad  satisfactionem  perducatur,  praebuerit: 
donec  ab  excommunicatore  poenitentiam  aecipiat,  corporis  et  san- 
guinis  Domini  communione  privatum  se  esse  cognoscats),  et  secun- 
dum  canones  poeniteat. 

Fragmentnm  38. 

7.       Ut  eccleiiae  atliliis  et  mysteriorum  communio  viduae  non  negetur,  quamvit  post 
viduitatis  propositum  nupterit, 

Stephano  episcopo  Gelasius. 
Oportuerat  Antistiam,  qnae  direxit  petitorium,  in  desiderata 
sibi  pudicitia  permanere,  quia  non  facile  contemnere  debuit,  quod 
facile  prius  credidit  postulandum.  Pertractato  enim  et  maturato 
consilio  juventutem  suam  vel  ea,  quae  petitorio  <),  debuit  aestimare, 
nec  contra  electionem  viduitatis  indictae  suffragia  postmodnm  et 
occasiones  rumpendae  quaerere  castitatis.  Sed  quia  mutabilem  men- 
tis  errorem*)  ferendae  culpae  cupiditate  temeravit,  et  maritum  potius 
incontinentiae  suae,    quod  nullis    prohibetur  legibus9),    exquisivit, 


')  Sic  Q1  Q*  T.  At  Z  cum  2  niss.  nec  taariuis  communicare  dcbcmus.  Vido 
Bupra  epist.  18  n.  5  et  epiet.  30  n.  13,  ubi  Guliiaiua  ad  absolvendos  defunctos 
nullani  sibi  potestatem  ease  adstzoit.  Si  autem  eis  absolutionem,  quae  com- 
i  antecedere  dcbet,  impendere  non  potest,  neque  potest  cum  eis  com- 


')  In  D'  J71  hio  desinit  fragmentuni;  in  Q1  Q*  Z  tantura  soqueng  sententia 
uaque  ad  Qui  vero  desideratur.  De  eadem  re  hoc  in  vulgato  codice  cauonum 
eccles.  Afric.  c.  29  babemus  statutirm:  Fiacuit  utdverto  conciUo,  ut  qui  excom- 
municatus  fuerit  tive  episcoput  live  qutiibel  cleriait,  et  tempore  cxcommunicationis 
suae  ante  audientiam  communionem  praetumpterit ,  ipse  in  te  damnationi*  judicetur 
prolulitte  scntentiam.     Vide  et  concibum  Antiochenum  C.  4. 

s)  R  reducaalur. 

*)  T  animo  taltem  in  domo  tfmul  oraverU;  Istud  amodo  perinde  est  atquo  ex 
die  quo  decrettaa  itlud  ipsi  innoluerit.  Banxerat  jam  concilium  Carthaginenao  IV 
c.  73 !  Qui  conanunicaverit  vel  oranerit  cum  excommunicaio,  tive  clericut  tive  laicus, 
cxcommunicetur,    Vide  ut  coiiciUum  Carthaginense  VII  c.  5  et  Antdochenum  c.  4. 

')  Z  omittit  defensionit,   quod  babent  Q  R  T.     Mc*   aliqui  mss.  T   ne   co- 

B)  Hic  desmit  Z.     Deinde  T  delictum  tecundum. 
38     ')  Supple  txponit  flut  simile  verbnm. 

')  II.  e.  pudicitiae  fidem,  quam  Deo  mutabilia  mentis  ignara  promiserat. 

')  Supra  enim  episkila  14  cap.  21  etsi  de  ejusmodi  viduis  praedicat,  eaa 
promittam  Deo  pudicitiae  fidem  debere  cultodire;  tamen  addit:  Not  autem  nultum 
tatibut  laqueum  debemus  injicere,  ted  lolal  adhortalione»  praemU  tempiterni  poena»- 
que  proponere  divlni  judicii,   puta  quia  tales  etiam  tub   nulla  bettedictione  vetari 


^icjitizedbvGOOgle 


504  8.  GELASII  PAPAE 

■  supradictam  proceSBioui  solitae  noveris  esse  reddendam,   et  ut  ac- 
cessu4)  ecclesiae  et  mysteriorum  sacra  commmiione  potiatur. 

Fragmentnm  39. 

De  U»,  qul  ccdesiarum  aiyla  temerarunt.  p 

Gelasius  Epiphanio  episcopo. 
Ad  episcopos  ceteros ')  direxiraus  jussiouem,  ut  eos,  qui  ecclesias 
violasse  perhibentur,  accessu  earum  judicent  esse  non  dignos. 

Fragmentum  40. 

Vl  ab  eccUliarum  aditu  a 


Gelasius  Victori,  Constantino,  Martyrio,  Felicis- 
simo,  Sereno  et  Timotheo  episcopis. 
Frater  et  coepiBCopus  noster  Epiphanius  sua  nobis  relatione 
suggessit,  Benenatum  et  Maumm  Beneventanae  municipes  civitatis 
iu  contumeliam  religionis  acerba  uimis  et  plectibili  contumacia  pro- 
sihusse;  qui  confugieutem  ad  ecclesiae  septa  curialem  suum  ne  illic 
quidem  tntum  aut  de  iujuria  securum  esse  siverunt,  auai ')  irruptione 
temerariae  mentis  admittere,  quod  uec  potestatibuB  quidem  vel  prin- 
cipibus  uuquaru  licuit  perpetrare3):  ut  hominem  iu  sanctuariis  con- 
stitutum,  captata  sacerdotis  absentia,  reluctautem  reclamautemque 
violenter  abstraherent.  Quos,  quautum  nobis  sua  suggestioue  pate- 
fecit,  merito  indignos  esse  sacra  communione  judicavit.  Et  si  revera 
tanti  facinoris  coustat  admissuru,  nostra  etiam  auctoritas  in  hac 
parte  conseutit.  Nec  enim  jure  ad  supplicaudum  debet  admitti, 
ubi3)   adnuttere  sacrilegium  non   dubitavit*).     Mullus   euim  intra 


ruoB  erat.  Jam  tunc  autom  aliis  in  regionibus  consuetudo  alia  vigebat.  Siqui- 
dem  conciliom  Carthagiaense  IV  c  104  line  Ckriitianorum  communitine  mtinerc 
BJusmodi  vidnas  vult,  quae  ad  nuptiat  taecuiares  traniierint,  quippe  crimine  ndiil- 
terii  notabunlur.  Nou  longe  post  etiam  Etomae  Sjnimitchufl  ideiu  expressis  ver- 
bis  prohibnit  (epist.  15  c.  6). 

*)  c"  aeceiiui  eccleiiae  et  miniiteriorum.  OrationiB  serics  acceiiu  et  myiterio- 
rum  evidenter  poBtolat.  Hiuc  et  couigitnr,  Antistiam  episcopi  aui  judicio  a  sa- 
cra  communione  et  ingreBsu  ecclesiae  fuiBse  submotam,  jamque  qnid  sibi  vclit 
proceuioni  tolilat  reddi  plane  inteUigitur. 

39  ')  Niminun  in  fragmentd  sequentis  iuscriptione  memoratoB. 

40  ')  cT  c10  auii  lemerariae  menti,  per  errorem  librarii. 

*)  D1  n'  penelrare.  De  iis,  qui  ad  ecclesiam  confugiunt,  vide  Tlicodosii  et 
Valentiniani  constitutiones  1.  4  et  5  Cod.  Theod.  IX,  46,  ut  et  coacilium  Ar&usi- 
caaum  I  c.  6,  AnrelianenBe  I  c.  1 ,  Arelatense  IIc.30,  Aurelianense  IV  c.  21. 

')  Z  qid,  r^ctiuB  alii  ubi.  Quod  pionum  fiet,  Bi  aate  eiprinuunus  ea,  quod 
Bubauditur,  ac  legerimus  debet  eo  admitii.  Hic  locus  in  superiore  frugmeato 
notatar. 

*)  X1  D"  IV  eetaeit,  forte  pro  ntmt.     Moxque  Z  tantae  ...  exiHimel. 


^igilizedbyGOOgle 


FKAGMENTA    38  —  41.  505 

limina  tantum  venerationi  deputata  utrumque  sibi  licere  existimat 
pro  suae  voluntatis  arbitrio,  ut  humilitateni  sibi 5)  vindieet  et  furo- 
rem.  EtB)  ideo,  fratres  carissimi,  supradictos,  ai  mauifesta  reos 
facit  conquestio,  ab  omnibus  paroeeiarum  vestramm  ecclesiis  nostrae 
praeceptionis  auctoritate  prohibete,  ut  non  solum  ii,  qui  iu  injuriam 
sanctorum  locorum  prosiluisse  probabuntur,  merito  eonsequantur  pro 
facti  sui  qualitate  vindictam,  verum  etiam  ceteri  a  tali  praesumptione 
ultionis  istius  timore  revocentur. 

Fragmentnm  41. 

i,         Ut  famulus,    qui  metu  domini  aui  ad  tcclesiam  eonfugeral,    post  praestilum  de 
impunitate  sacramentum  domino  ruo  reddatar  eUam  iuvilus. 

G-elasius  Bonifacio  episcopo. 
Metuentes  dominos  famuli  si  ad  ecclesiae  septa  confugerint, 
intercessionem  debent  quaerere  non  latebras1),  ne  haec  ipsa  prae- 
sumptio  tarditatis  temeritatem  augeat  renitendi.  Filius  enim  noster 
vir  spectabilis  Petrus  queritur,  servum  in  ecclesia  sancti  Clementis 
diutius  commorari,  cui  quum  deputasset  sacramenta  praestari,  illum 
egredi  nuila  ratione  voluisse.  Et  ideo  directus')  supradicti  homo  de 
praesenti  cum  eo,  qnem  elegeris  esse  mittendum,  quum  de  impuni- 
tate  ejus  sacramenta  praebuerint'),   eum  statim  facies  ad  dominum 


')  Quam  sciKcet  prae  ee  fert  aupplicane  quaeque  illum  decet;  et  furorem, 
quem  spirat,  qui  ad  ecclesiam  confugientem  inde  vi  abstraliit. 

*)  Sequeutia  desuntin  X1.     Ibidem  Z  probantur. 
41     '  i  Nempe  majores  noatri  Hacrarum  aedium  asyla  non  ideo  curarunt,  ut  fla-  [*■*] 

gitiorum  patrocinarentur  impunitati,  sed  ut  innoceiitiain  adveraus  violentiam  tu- 
tarentur.  Praeterea  Augustinua  epist.  116  (al.  230)  docet,  plures  eo  conftigere 
solitos  exspectantcs ,    quomodo   per  intcrcessionem  episcoporum  sua  negutia   ttrmiiia 

rent;  hinc  et  epiet.  113  ratdonem  ribi  Domino  reddendam  timet,  ai  non  ageret 

quod  poBHet  pio  eo,  qui  ae  ipai  hoc  pacto  tuendunj  adjuvandumque  crediduset. 
Necdum  vcro  eoinpertum  habebat,  quid  de  illie  agenduin  eeaet,  qui  iiiiqiutatis 
suae  patrorinium  in  eccleaiia  quaerebant.  Quocirca  in  appendice  epistolae  260 
HCribit:  utrutn  non  etiam  de  ecclesia  pellendi  Munt,  qui  eo  confugbmt,  guo  fidem 
fidejussorious  frangant,  adjvnante  Domino  et  in  condHo  nostro  agere  evpio,  et  si 
opui  fuerit,  ad  sedem  apoitolieam  scribere.  Ezatant  tamen  imperialea  comtitu- 
tionea  araiie  392  et  398  consiguatae,  quibua  id  non  eolum  pormitfdtur  aed  et 
jubetur  [1.  1  et  3  Cod.  Theod.  IX,  45  cf.  Socrat.  h.  e.  VI,  5  Soz.  h.  e.  VIII,  7). 
Anno  autem  432  Theodosiua  junior  ibidem  lege  6  praecepit  nominatim  de  sorvo, 
ut  non  plui  uno  die  iii  ecclesia  dimiltatur,  guin  domino  ejul  nel  cujus  metu  poenam 
imminentem  viiui  est  dectinasse,  a  clericis  quorum  interest  nuntietur;  isque  eum  im- 
perlita  indulgentia,  nulUs  residentibui  iracundiac  menti  rcHquiis,  in  honorem  loci  et 
ejui  retpectu,  ud  cujul  auxffium  convolavit,  abducat.  Similiter  moi  eam  rem  mo- 
deratae  sunt  synodi  Aurelianensis  II  ann.  511  c.  3,  Epaonensu  aun.  617  C.  39  et 
AurelianenBiB  V  ann.  549  c.  22. 

*)  Z  direeiut  lupradicha,  male;  pejus  autem  T  cL0  dtrectos  supradicti  hominii 
...  eue  mtttendot  gut  cum. 

*)  Z  praebuerit.     D*  TP  T  c10  praebuerint,   scilicet  bomo  Petri  et  alter  a  Bo- 


^icjitizedbvGOOgle 


506  8.  GELASII   PAPAE 

Ruum  modis  omnibus  rerneare-,  aut  si  in  hac  pervicacia*)  forte  per 
stiterit  post  sacramentum  sibi  praestitutuin,  reddatur  invitus. 

Fragmentnm  42. 

teticeia,  qui  ad  ecclesiam  confugerat  el  inde  egrettut  rcrum  sibi  objeclurum  con-     p 
viclui  fttit,  jure  custodiae  mancipalum  leneri. 

Gelasius  Johanni  episcopo  Vibonensi1). 
Uxor  Felicis  et  flliae  Romam,  quia  sic  oportuit,  venerunt1). 
Siquidem  hunc  ipsnm  primum  se  ad  barbarorum  basilicam  conferen- 
tem  seque  bonas  causas  habere  jactantem  egredi  sub  hac  conditione 
praecepimus,  ut  si  actus  suos  ndeliter  et  rationabiliter  allegaret, 
nihil  circa  eum  prorsus  asperum  fieri  durumque  pateremur;  alioquin 
si  contra  fidem  et  utilitatem  dominicam*)  venisse  probaretur,  ipse 
sibimet  imputaret,  atque  ordinationi  congruae  subjaceret.  Qui  snper- 
veniente  filio  nostro  viro  spectabili  Heorthasio  sic  est  ad  singula 
quaeque  convictus,  ut  os  aperire  non  posset,  et  vera  esse,  quae  huic 
objicerentnr,  propria  voce  fateretur;  ideoqne  tenetur  mancipatus 
custodiae. 

Fragmentnm  43. 

lle  scnio,  qui  Judaeo  eervire  nolens  ad  ecclctiam  confugil,  obtcndilque  se  ab        p. 
infanlia  Chrittianum. 

Gelasius  Siracusio,   Constantio  et  Laurentio  epi- 
scopis. 
Judas,  qui  Judaicae  professionis  exsistit '),  tnancipiuni  juris  sui, 
quod  ante  paucos  annos  se  asserit  comparasse,  nunc  ad  ecclesiam 


nifacio  electus.  Quamquam  secimdum  concilii  Aurnliaiieiisis  II  canonem  3  de- 
creto  huic  concinentem  solius  domini  erat  eacramenta  praestare,  Sic  enim  ha- 
bet:  tenut ,  qui  ad  eecletiam  pro  qualibel  culpa  confugerit,  m  a  domino  pro  admltta 
rulpa  tarramenta  tutceperil,  ttatim  ad  sennlium  domiid  sui  redire  cogetur  ...  Sin 
trero  scrvut  pro  cutpa  >ua  ab  ecclttia  defentatut  tacramenla  domini  clericit  exigcnli- 
but  de  impunilate  perceperit,  eatire  nolentem  a  dondno  ticeai  occuparl  (Hard.  II,  1009). 
At  vero  postea  domini,  $i  ab  eccleiia  eiccuntibus  poenale  aliquid  intulerint,  ut 
Eccleaiae  inimici  habeantur  excommunes,  inquit  Arelatense  II  concilium  ann.  451 
c.  30  (Hard.  II,  775).  Hnc  uttincut  etiam  verba  legi»  Theodosii  junioria  proxime 
allata  nec  non  haec  Caroli  Magni  in  capitulari  ann.  782  c.  2  sancientis,  ut  reis, 
qui  ad  eccletiam  confugerint,  propter  honorem  Det  tanctorumque  eccletiae  iptiut  eon- 
cedatur  mta  et  omnia  membra.  Ab  anno  630  Dagobertus  iu  capitnlari  c.  7  jam 
edixerat:  nulla  til  culpa  tam  gravit,  ut  vlta  nan  concedatur  propler  limorem  Dei  el 
renerenliam  eanctorum. 

')  Z  pertinacia  forte  perttiterit.     Non  displiceret  verbum  perttilerit, 

42  ')  T  Vieasenri,  n>  (prima  mann)  Z  Vienncnti  ot  Z  ad  marg.  Vivavemi,  W 
(secunda  ecd  aequali  mann)  Dfi  Vieanenti. 

')  Z  pervenerunt;  deiude  T  c10  contra  cum  prorsut. 

*)  H.  e.  domini  oui.     Moz  Z  algue  domint  ordinalioni  . . .  Orlhatio. 

43  ■)  c"1  exttUit.     Mox  D*  IV  qutm  ante. 


^igilizedbyGOOgle 


FKAGMEMTA  41  —  44.  507 

Venefranam  confugisse  suggessit,  sicut  petitorii  tenor  annexus  osten- 
ilifc,  eo,  quod  dicat1),  sibi  ab  infautda  Christiano  nupei  a  praefato 
domino  signaculum  circumcisionis  infixum.  Quapropter  diligenter 
vestra  inter  utramque  sollicitudo  rerum  fideliter  examinet  veritatem, 
quatenus  nec  religio  temerata  videatur,  nec  servus  hac  objectione 
mentitus  competentiB  jura  dominii3)  declinare  contendat. 

Fragmentum  44. 

).        Ut  injuria  Ulala,  ti  rendtsa  et  condonata  sit,  non  vindiceiur;  si  non  remissa, 
qua  idonea  tatUfactione  til  pleelenda. 

Gelasius  Gerontio,  Johanni,  Germano  et  Petro 
episcopis1). 
Si  illic,  ubi  haec  acta  sunt,  praesentibus  utrisque  constiterit, 
et  satisfecisse  Stephanum  et  supplicatione  suscepta  eum  qni  male 
tractatus  est  ignoviase,  semel  in1)  abolitdone  missa  punitio  recidivo 
dolore  non  debet  iterari,  divinae  scilicet  imitatione  clementiae, 
quae  dimissa  peccata  in  ultionem  redire  non  patitur.  Sin  vero  nihil 
vel  de  satisfactione  probabitur  vel  de  remissione  transactum,  dile- 
ctionis  vestrae  sermone  monstretur:  quatenus,  sive  nnnc  saltem 
poterit  competeus  satisfactio  pervenire,  illud  potius  exseraturs),  ubi 
animum  sanare  possit  afHicti;  sive  irremissibilis  perstet  acerbitas, 
ibidem  nihilominus  vindicetur,  ubi  plectibilis  orta  est  praesumptio. 


*)  Scilicet  praefatum  Jndae  mancipium.  Identidem  et  proxime  ab  impera- 
toribus  Honorio  et  Theodosio  auno  417  tub  eapUali  poena  interdictum  erat,  ne 
Judaeut  tereoi  CMUtianot  nec  itmitas  nec  volentet  coeno  propriae  sectae  confunde- 
ret,  et  ejusmodi  servua  jam  ex  lege  Couatantuii  Ijbertatem  asaecutua  est  (conf. 
1.  1 ,  2  et  4  Cod.  Theod.  XVI,  9).     Hinc  eervi  iatius  nisus  et  Gelaaii  pr&ecantio. 

3)  Z  iluniini.  Etai  Judaei  mancipia  Christiana  contparare  legibua  imperialibus 
vctiti  erant,  tamen  si  qua  haeredUatU  teu  fideieononUti  nomine  erant  eoneecuti, 
pottidere  perniittebantur  (conF.  I.  3 — 5  Cod.  Theod.  XVI,  9).  Similiter  jura  Ju- 
daeorum  dominorum  agnoscens  concilium  Aurelianense  III  anno  538  c.  13  con- 
stituit,  ut  Judaeonan  mancipia  Ckristiane,  li  ei»  a  dombxis  imponatur  qued  religio 
Chrietiana  velat,  ...  nullatemu  a  sacerdote  reddantur  sed  redimantur.  Idcm  de- 
cemit  coneilinni  AurelianenBe  IV  c.  80  de  omnibnB  aervia,  Judaeoram  eervitiiK 
mancipatis,  qui  ad  ecclesiam  vel  fidelea  quoaque  coniugerint.  Pro  arcenda  au- 
tem  in  bac  re  fraudulentia  jam  Honorius  imperator  caverat,  ut  Judaei,  qut  reatu 
aliquo  vel  debitii  fatigati  sintulant  se  Ckristianae  legi  velle  eunjungi,  ut  ad  eceleiias 
confugientes  vitare  posiint  erbnina  vel  pondera  debitormn,  areeantur  nec  antea  lutci- 
piantur,    quain   debila  unUeria  reddiderint ,   vet  fuerint   intuxentia    demonttrala  pur- 

gati  (1.  2  Cod.  Theod.  IX,  46).   Ad  normam  hujusmodi  logia  compositum  est  hoc 

Gelasii  jodicium. 

44     ')  D'  IP  omittunt  epitcopit. 

')  Z  in  ablatione  rendsia,  moxque  ad  marg.  redivivo.  Legendum  forto  in  abo- 
litionem  mitta,  adeo  ut  librarius,  quod  saepe  accidit,  ex  duabus  litteria  m  sese 
aequentibaB  unam  praetermiserit. 

')  Z  exerceatur  ...  irrcmixsiMlitcr  perttet  £D*  W  praestal).  Porro  irrcmisiibi- 
tit  hic  idem  souat  quod  irremista  aeu  non  remUea. 


^igilizedbyGOOgle 


508  S.  GELASII   PAPAE 

Fragmentnm  45. 

Judaeorum  quemdam  eonverium  probalae  fidei  et  inlegrilatis  cpucopo  conu-endat.  p. 
Gelasius  Quinigesio  episcopo. 
Vir  clarissimus  Telesimis,  quamvis  Judaicae  credulitatds  esse 
videbatur ') ,  talem  ae  nobis  approbare  eontendit,  ut  eum  merito 
nostrum  appellare  debeamus.  Qui  pro  Antonio  parente  suo  specia- 
liter  postulavit,  ut  eum  dilectioni  tuae  commendare  debeamus.  Et 
ideo,  frater5),  supradictum  volnntatis  nostrae  mandatorumque  respectu 
ita  te  habere  convenit,  ut  non  solum  in  nullo  penitus  opprimatur, 
verum  etiam  in  quo  ei  opus  fuerit,  Bolatio  tuae  se  gaudeat  dilectio- 
in  adjutum. 

Fragmentum  46. 

De  re  in  litigio  poiUa  mdltu  sinatur  cxlgere  pentionct.  p, 

Gelasius  Quinigesio')  episcopo. 
Quia  res  in  litigio  posita  in  nullam  transferri  potest  omnino 
personam,  donec  legitimae  cognitionis  eventu,  cui  putdus  debeatur, 
judiciaria  disceptatione  possit  agnosci:  ex  eadem  re  quisquam  non 
sinatur  exigere  pensiones,  sed  iti  eodem  statu  re  eadem  posita,  iu 
quo  videtur  sicut  dictum  est  ante  constituta,  quisquis  sibi  putat 
quippiam  posse  competere,  juridico  pulset  examine,  praejudieiis 
omnibus  inde  subrnotis. 

Fragmentnm  47. 

Quo  loeo  raptta  eommiiiu»  dicendus.  p. 

Gelasius  papa. 
Lex  illa  praeteritorum  principum  ibi  raptum  dixit  esse  commis- 
sum,  ubi  puella,  de  cujus  ante  nuptiis  ninil  actum  fuerit,  videatur 
abducta. 

Fragmentnm1)  48. 

Qualis  debeat  ease  paator  Eoclesiao. 
Diligenter  investigavimuB  et  investigata  cura  rescripsimus,  qua- 

16     ')  Ita  F*.    ef~  vidcatur  moxque  omittit  e.nm,   ac  deinde  ad  margutem  Anlio 

')  e"  fratrem  et  pOBtea  omittit  lolatto,  V  Bequimur. 
46  ')  Gratiaiii  editores  et  BerarduB  J.  c.  II  354  tnonent,  aliia  in  msa.  Lucio,  in 
aliia  L,  in  nonnullis  Qvinquagetimo  tireumforri.  Ipsi  praefernnt  Quingetio;  Berar- 
duB  etdain  illnd  ei  craaBa  araanuensis  imperitia  profectuin  putat,  qui  littcram 
L  pro  numero  quinquagesimo  intellexerit,  qnum  alias  Lucium  significaret.  In 
nostris  rnss.  habetnr  Qmnigetio,  qaod  nomen  jajn  ex  fragmentis  13  et  45  no- 
tnm  eat. 

48  ')  Hoc  fragmentnm  e  codice  latdno  Monacensi  6608  fol.  73b  hic  profertur. 
Ibidem  Oelaaii  epistolam  16  (XLl.  Cotutituia  ici  Gelatii  papae  quai  epi  in  or- 
dinatione  sua  accipiunt)  proxime  excipit  hac.inBcriptione:  XLIl.~Item  ejuidemt 
gualis  debeal  esie  paitor  ecciesiae,   et  fine  folii  interrumpitur,  quuni  duo  aequen- 


^igilizedbyGOOgle 


FRAGMENTA  45 — 49.  509 

lis  debeat  esse  pastor  Ecelesiae:  quomodo  Ecclesiarn  sanctam  regeie 
debeat,  quomodo  se  ipsum  in  bonis  operibus  exerceat,  qualiter  se 
considerare  debeat  et  cotddie  penaare  omnia  studia  cordis  sui;  quo- 
modo  vel  qualiter  ad  culmen  Tegimis  perveniat,  vel  qualiter  doceat, 
et  recte  docens,  infirmitatem  suam  cotidie  quanta  consideratione 
agnoscat,  gaudeat  de  permissis  bonis.  De  supra  dictis  verbis  con- 
sideret,  apostolo  dicente:  qui  episcopalum  desiderat,  bonum  opus  <fe-iTim. 
siderat.  Yigilanti  animo  adponat,  quid  hic  verbis  subsequens  dixit: 
Oportet  eum  esse  inreprehensibilem,  castum,  pudicum,  sanctum,  sobrium,l'^nn- 
in  omtiibus  scripturis  sanctis  doctum,  semet  ipsum  cotidie  castigantem; 
ut  in  bonis  operibus  talem  se  studeat  subditis  ost«ndere,  nt  et 
exempla  bona,  quae  de  illo  procedunt,  plus  subditos  doceant  quam 
verba.  Et  hoc  studeat1),  si  bene  vixerit,  cotddie  adimplere.  Et 
quivis  cum  labore  clerum  sibi  commissum  amet,  diligat,  doceat, 
cum  omni  humilitate  et  cum  summa  caritate,  presbyteros  secundum 
eorum  gradus,  diaconos  in  ecclesia  sua  secundum  possibilitatem  vel 
loci  ipsius  paupertatem  secundum  dispositam  traditionem  apostolo- 
rum  aut  tres  aut  V  aut  VII  .... 

Fragmentum1)  49 

Dlota  G-olasii  papae. 

Catechumeni  (latine  dicuntur  instructi  vel  audientes)  ii  sunt, 
qui  tidem  Christi  instructd,  audiunt  Christi  praecepta  et  recte  cre- 
dunt,  et  etiam  a  sacerdote  consignati  sunt  et  per  exorcisma  pur- 
gati,  et  resipiscunt,  sed  necdum  sacro  baptismate  sunt  abluti.  Foe* 
nitentes  hi  dicuntur  in  canone,  qui  de  criminibus,  de  majoribus 
culpis  agunt  pnblice  poenitentiam.  Et  sciendum  est,  quia  secun- 
dum  praeceptum  canonis  non  licet  fidelibns,  id  est  jam  baptizatis, 
missas  in  ecclesia  cum  audientibus,  id  est  catechumenis,  stare  tem- 
pore  orationis  et  canonicae  laudis,  et  simul  cum  eis  orare  et  psal- 
lere.     Neque  clericis  aut  aliis  laicis  licet  cum  poenitentibus  simul 

tia  quatemionia  folia  cum  Symruachi  synodo  I  (uaque  ad  hujus  verba  n.  G  «t 
decreta  nottra  conftrmeg  rogamu»)  eicideximt,  De  ejus  authentia  nihtf  conatituere 
ausim,  satis  habens,  fragmentum  produxisai?,  quod  sub  nomine  (ielasii  papim 
probatissimus  saeouli  IX  codei  praebet. 

*)  V  ttudeant,  moxque  demum  sec.  manu  additcm  adimplert. 
49  ')  Simili  ratkme  hoc  fragmentum  addidiinua,  qaod  ex  ms.Lucanoi90  (ol.  89) 
aaec.IX  protulit  Maiiaius  coll.  cone.VIII,  124.  Etai  de  authentia  ejue  magiflhaesi- 
tantes  (ut  alia  taceamua,  jam  propter  peculiarera  vocie  canonit  usum),  noluimus 
tamen  lectorem  latere,  quod  sub  nomine  pontificis  nostri  probatJasimi  codices 
praebent.  8i  vera  est  archetypi  inscriptio  (Ineipiunt  dicta  Gelaiii  papae),  poterat 
fragmentum  proxime  antecedens  ex  eodem  fonte  emanasse,  ei  iiadem  dictti 
Qclatil  papac  excerptum  esse. 


3i9ilizedbVGOOgIe 


510  S.  QELASII  PAPAE 

mis  ti  orare  aut  paallere .  '*)  antiquitus  proprius  statutus  locus  aut 

extra  ecclesiam  aut  in  initio  introitus  ecclesiae,  ubi  ad  orandum 
et  audiendum  dmnum  officium  stabant  catechumeni,  id  est  instructi 
vel  audientes.  Et  infra  ecclesiam  super  istos  erat  similiter  proprie 
locus  statutus,  ubi  stabant  poenitentes:  ut  omnes  in  ecclesiam  in- 
troeuntes  scirent  eos  de  criminalibus  culpis  poenitere,  et  orarent 
pro  eis,  et  illi  per  haec  humiliati  magis  reciperent  veniam  delicto- 
rum  suorum.  Et  super  hos  in  alio  ecclesiae  spatio  stabant  ceteri 
fideles  laici,  segregati  tamen  a  clericis.  Quumque  autem  in  aliqui- 
bus  capitulis  caiionis  dicatur,  ut  pro  quacunque  criminali  id  est 
graviori  culpa  ejiciatur  ab  ecclesia  quicunque,  non  est  intelligen- 
dum,  ut  funditus  prohibeatur  ab  omni  conventu  et  aiiditione  divinae 
laudis  et  praeceptorum  Domini;  quod  niiriis  absurdum  est  et  contra 
praeceptum  divinae  clementiae,  ut  aeger  a  divina  excludatur  medi- 
cina  Dei,  qui  pro  salute  peccatorum  est  incarnatus  et  passus,  et 
abjectns  ab  omni  conventu  et  consolatione  fidelium  diabolo  tradatur. 
Sed  praedictum  rationabiliter  intelligendum  est,  ut  ejiciatur  a  com- 
munione  id  est  consortio  aliorum  fidelium,  qui  intra  ecclesiam  stant 
tempore  orationis  et  landis  Dei,  et  stet  per  statutos  annos  ad  oran- 
dum  et  laudes  Dei  audiendum  extra  ecclesiam  inter  audientes  id  est 
catechomenos;  et  expletis  his  omnibus  secundum  judicium  commissae 
culpae  intret  in  ecclesiam  in  communionem,  id  est  consortium  ora- 
tionis  cum  poenitentibus ;  inter  quos  expletis  iterum  annis  sccunduni 
jndicium  culpae  suae  redeat  plenius  ad  communionem,  id  eat  con- 
sortium  ceterorum  fidelium  et  perceptionis  sacri  corporis  et  sangui- 
nis  Christi. 


GELASH  PAPAE 
TRACTATUS.  p-«. 

Tractatus  I 

Qeata  de  nomlne  Aoaoli1) 

vel 

Breviouliu  hiatoriae  Eutychianistarum. 

1.    In  causa  fidei  Christianae,  cui  ab  eiordio  sui  nunquam  de-p.  70. 
fuisse  probantur  inimici,   nostro  quidem  saeculo  sed  intervailo  tem- 

*)  Si  adjiciaa  Poenitentibu»  enim,  jam   nihil  ad   orationis  integritatem  de- 
riderandnm. 

')  Ita  B1  T1  N"  inscribunt ;  c5  de  suo  addidit  Bresinihu  hiilorlae  Etttyehianiita- 


^icjitizedbvGOOgle 


FFAGMENTUM   48.   —  TRACTATTJ8  I.  511 

porum1)  Nestorius  et  Eutyches.  non  nova  dogmata  suae  perversitatis 
sed  nomina  prodiderunt.  Nam  Neetorius  ante  qninquaginta  et  octo 
fere  annos,  Fhotini  et  Panli  Samosateni  secutus  errorem,  Oasitano 
exBilio  meruit  relegari,  dicendo,  sicut  ab  auctoribus  suis  didicit,  Chri- 
stum  Dominum  nostrum  hominem  tantummodo  de  Yirgine  Maria 
easc  progenitum.  Contra  quem  Eutyches  post  annos  non3)  plurimos 
aestim&nB  disputandnm ,  rectum  tramitem  tenere  nesciens  offendit; 
et  in  Apollinaris  est  raptus  insaniam,  in  haec  rerba  prorumpens, 
quibua  assereret,  Ohristum  verum  hominem  non  fuisse  nec  in  eo 
duas  natnras  esse  credendas,  sed  unam  tantummodo  Dei  Verbi 
verumtamen  incamatam.  Quam  quidem  non  esse  hominis  perhibuit 
sed  humanam,  ut  similitndo  magis  humani  corporis  quam  ipsa  ve- 
ritas  suaderetur:  quum  catholica  fides  verum  Deum  verumque  ho- 
minem  Christum  Dei  Filium  esse  fateatur,  non  unius  n&tur&e,  sed 
unius  essentiae*)  atque  personae. 

2.  Quum  ergo  Eutychem  isturu,  presbyterum  et  abbatem  Con- 
stantinopolitanae  civitatis,  Eusebius  Dorylitanus  episcopus  suadere 
talia  reperisset,  zelo  fidei,  quam  etiam  quum  agens  in  rebus  esset 
osteudit  (ipse  enim  Nestorium  quoque  ln  tempore  reprehendit  in 
ecclesia  res  sacrilegas  praedicantem) ,  detulit  &d  Flavianum  episco- 
pum  et  ad  judicinm  provocavit.  Dieta  c&usa  est.  Quum  p&rtes 
suas  Eutyches  isten)  presbyter  videret  urgeri,  per  Chrysaphium  spa- 
th&rium  Theodosii  praesidium  principis  expetivit.  Oujus  praecepto 
Florentius  vir  illustris  ex  consule  discuusioni  Eutychis  abesse  non 
potnit;  et  jam  in  praesentia  ipsius  convincitur  Eutyches  atque 
d&mn&tur.     Offenditur  imperator,    et  in  Ephesins  civitate  maudat 


rum.  G1  a'  Ineipit.  In  cauia  fidei  —  probantw  inimici  quasi  pro  mscriptionP 
ponunt ,  et  textum  inchoant  verbis  No&tro  giddem  tte.  Conferaatur  quae  de  hac 
re  in  monito  pr&evio  n.  8  et  t  dicta  annt.  —  FJ  noitroq.  saeculo. 

*)  Q1  temporit.  Mox  B1  F*  doqmata  luadtntet  (F*  tuadtntit)  ttd  nomina  prodie- 
runt.  Deinde  X1  Nettoriut  potl  eentam  quinqunginta  et  oeto  fere  annot,  varia  lectio 
summe  memoranda.  —  F-  casetano  exititi  mcruit  int/gari. 

')  B1  FJ  annot  plurimot,  moxque  omiltunt  netciem,  ubi  G1  neirimt  et  in  Apol- 
litiarii  ett  taptut. 

*)  Ita  B1  Fd  N'  c5  aeq. ;  G'  a1  txtuttnliae.  a?  magia  placerfet  tubttanttae,  qua- 
teiius  haec  vox  respondet  Oraecae  vxoaiaate.  quam  AugustinuH  et  Hieronymua 
tubstantiae  nomine  reddunt.  Quamvis  autem  hic  ea  uti  obi  rekgioni  duxerit, 
ille  de  catholioo  Graecorum  intellectu  certior  factus  eorum  looutioni  se  accom- 
modat  de  Trinii  VII,  8.  Qund  enim,  inquit,  rfe  pertonii  tecundum  Oraecorum  cim- 
luetudinem  ea,  quat  diximut,  Oportet  inlelligi.  S(  cnim  dicunt  ilti  (in  deo)  trtt  lul,- 
ttantiat  unam  etsentiam ,  quemadmodum  not  dicimui  tret  ptrtonat  unam  eittntiam  ttt 
tubttantiam.  Quoqiio  modo  autem  hio  legitur  ttttntiat  sive  tubitanliat ,  vocabula 
com  nomine  pertonae  BjnonymA  sunt. 

*)  Ita  B1.  G1  Ute  pretbyltr  videret  urgueri  ipatarium  theodotium  principii  ex- 
pelh-it.  Editi  omittnnt  utt  pretbyter.  Deinde  Fa  habuittt  non  potuit,  G1  apud 
Bphttum  dvitattm.    Mox  P*  CCCLX  ept  Jontnati. 


^igilizedbyGOOgle 


512  S.  OELASU  FAPAB 

synodum  congregari.  Adsunt  fere  trecenti  sexaginta  episcopi,  prin- 
cipihus  Dioscoro  Alexandrino  episcopo,  Juvenali  Hierosolymitano, 
Thalassio  Caesariensi,  Eustathio")  Berytenai,  Eusebio  Aucyritano, 
Baailio  Isauro.  Interfuerunt  etiam  vicarii  ab  apostolica  Bede  directi, 
Julius  Puteolanus  episcopus,  Hilarus  archidiaconus  urbis,  quia  pre- 
sbyter  Renatus  in  Delo  insula  morte  praeventus  est.  Adfuit  etiam 
Dulcitius  notarius  ecclesiae.  In  quo  conventu  repudiata')  est  epi- 
stola  papae  Leonis  dogmatica  ad  synodum  Flavianumque  directa,  et 
penitus  non  permittitur  recenseri.  Tota  die,  id  est  VI  Idus  Augusti, 
nihil  aliud  nisi  quaedam  Nestorii  damnati,  id  est  prioris  Ephesinae 
synodi  gesta  releguntnr.  Simul  etiam  discntitur  lectis  omnibus 
chartis  judicium  de  Eutyche  sanctae  memoriae  Flaviani.  Interea 
quum  Eutycbis  blasphemiae  relegerentur,  ab  omnibus  adclamatnm 
est,  hanc  esse  veram  fidem,  hanc  orthodoxam.  Dejicitur  contra- 
dicentibus  vicariis8)  Romanis  Flavianus,  et  recipitur  Eutycbes. 
Damnatur  etiam  Eusebius  episcopus,  accusator  ejusdem  presbyteri, 
tamquam  Nestorianus,  qui  ante,  dum  adhuc  esset  laicus,  Nestorii 
fuerat  accusator.  Ita»)  enim  nihil  volunt  ista  Eutychianistae  inter 
se  esse  atqne  Nestorium,  ut  quicunque  apud  eos  Eutychianista  non 


*)  R' F*Euttasio,  (i1  Euttachia  Iliiaara  (fi'F*  Itauro  alii  liamiae).  Deinde  verba 
inbit  et  ecclesiac  com  01  addidimuo.  Fd  Aledo,  X'  Abedo  (pro  Delo),  et  omittit 
Adfitit  ctiamDutcitius  nolariui  ecclesiae.  Qui  mox  memoratur  conventus,  est  illud 
latrocinium  Epliesinum  die  VIII  Augueti  anni  449  habitum.  Qnamvis  hic  Renatue 
iinte  morte  praeventuH  dicatur,  quam  Ephesum  adveiiiret,  ad  ipsum  tamen  ex- 
stat  Theodoreti  npiatola  116  poat  Ephesinum  coucilium  acripta.  Unde  (Jueauel- 
Iub  obaervat.  in  Leonia  epiat.  88  auctorem  noBtrum  in  hac  re  erroria  arguit. 
Sed  hnjus  veritatem  jam  Ballerinii  in  notia  ad  observat.  nitat.  (Leonis  Opern 
II,  1412  88.)  productis  etiaro  aliorum  testimoniie  satis  vindicarunt,  et  recteata- 
tuunt,  Theodoretum  incerta  fama  ac  aequivocatione  aliqua  deceptum.  dim  id  He- 
'  nato  tribuit,  quod  Hitara  erat  tribuendum;  ac  quum  trea  legatos  a  sede  apostolica 
directoa  et  Epheai  gestia  fortiter  restitisse  audiisset,  de  morte  Benati  nihil  re- 
sriscentem  ad  smgulos  scripBiaBe,  ez  quibua  epistolis  Bolam  ad  Renatum  auper- 
fiiisse. 

')  Itafi^N^C^seq.  O1  repudxatae  sunt  papae  Leords  dogrxaticae  ad  synodum 
Flttvianumquc  directae  liltcrac  nee  pcrndtlitntur  aliquatenus  recenseri.  X'  repudiatae 
tunt  eptstotae  Leonie  quae  fuerant  ad  synodum  Flaviani  eppi  direetae  et  penitut  non 
perndttuntur  recenseri  tota  dlt  ...   mhilque  aiiitd.    Moi  Fd  quanilam  Xestorium, 

*)  G1  omitt.  mcin-Ui.     Moi  B1  F*  Eusebiut  acevtator. 

')  O1  omittit  cnim  et  poatea  quidem.  X*  autem  hic  pergit:  Dejldtur  Dommn 
Antiochenut,  tanetae  memoriae  praedictus  Flaeiamtt  dirigitur  in  exilium,  ubi  el  mor- 
tuut  ett.  Mortuo  itaque  Theodotio  itnperatorc  Marciataa  factus  ett  princept  laetam 
fidem  graviter  ferent.  Cujus  religiosa  jusslone  canveniunt  Itice  amplius  quingenti 
eppi  totius  orientit  et  Aegypti.  Quam  synodun  pottea  tranttulit  Calchtaona  propter 
palatil  vicinitatcm.  Interfuit  etiam  ipse  imperator  conventui,  interfuit  tenatuf  et 
omnes  judices  et  aulicae  potcslales.  Eusebius  ille  ante  annum  rle  cxilio  fttgifnt  Ro- 
mam  venerat:  etiam  kuic  synodo  interesse  properavit.  Accusat  et  ipse  Dioscorum  et 
atiot  Alexandrinos  rte. 


3i,«izSdb,Google 


TRACTATUS  I.  513 

fuerit,  Nestorianus  prorsuB  habeatur :  quum  doctrina  catfaolica  uniat 
duas  naturas  in  Ohristo,  non  dividat  sicut  Neatorius  fecit.  Et  isti 
quidem  reperiuntur  deteriora  garrire.  Nam  fidentiasime  dicunt  rem 
ineptam,  rem  etiam  stolidis  exsecrandam :  ante  unitionem,  id  est 
incarnationem,  duas  dici  debere  naturas,  post  vero  unam  Dei  Verbi 
tantum  incarnatam,  ut  si  dicamns  aliquid  cereatum  aut  pieatum  aut 
stagnatum 10)  aut  quolibet  alio  genere  coloratum.  Jam  vero  post 
diem  tertium  synodi,  qua  dejectus  est  sanctae  memoriae  Flavianus, 
dejicitur  etiam  et  Domnus  Autiochenns.  Dioscorus  repente  discessit, 
solutusque  conventus  est.  Ducitur  in  exsilium  Flavianus,  et  apud 
Epipam,  quae  est  civitas  Lydiae,  sen  superveniente  seu  ingesta  morte 
defunctus  est. 

3.  Tunc11)  temporis  Anatolius  quidam  presbyter  Alexandrinus 
apud  Oonstantiiiopolim  morabatur.  Haec  enim  consuetudo  praedictis 
est,  ut  ad  comitatum  vicibus  clerici  dirigantur,  ne  quid  forte 
causae  vel  necessitatis  emergat.  Fit  ergo  iste  Anatolius  Oonstan- 
tinopoli  episcopus,  homo  pnrtium  Dioscori.  Exempto1*)  anno  mori- 
tur  Theodosius  imperator,  Chrysaphius  punitur,  Marcianus  factus  est 
princeps.  Laesam  fidem  graviter  ferens  indicit  synodum  apud  Ni- 
caeam,  in  qua  et  ipse  et  Pulcheria  resedit,  et  omnis 1J)  cum  eo  se- 
natus  et  potestates.  Qnam  synodum  postea  transtulit  Calchedona 
propter  palatii  vicinitatem.     Conveniunt  quingenti  et  ultra  episcopi 


l0)  ItalCF^Ca^seq.;  stannalum  a'.  MoxG1  omitt.  Jamvero,  et  editd  omitt. 
et  (ante  apud  Epipam).  Flavianus  quidem  a  Theoph&ne  chrcnogr.  pag.  165  (ed. 
Bomi.)  triduo  post  synodum  mortuus  dicitur.  Sed  ipsum  in  exilium  Epipam 
ductum,  consentit  Marcellinus  comea;  atque  inter  manus  eorum,  sit  Proeper  in 
chronico,   a  i/uibus  in  exiliuai  ducebatur,  glorioto  aii  Chrittum  flne   tramiil.     Immo 

eum  demum  die  XVIII  Februarii  anni  450  vita  functum  eeae  suadet  Heuschenius 
act.  sanctorum  tom.  III  Februarii  pag.  71  seq. 

■")  B1  Fd  omitt.  Tunc  temporit  et  pcst  unno.  Moi  G'  pretbyter  Altxandriae  . . . 
numquid  farte ,  et  a1  ex  „ma.  Vatic."  tn  vicibut,  ubi  alii  vicihus.  Porro  in  eicibus 
aut  vicibus  id  est,  ut  vices  episcopi  et  cleri  Alexandrini  repraesentarent  ac  ne- 
gotia  ejus  procurarent.  —  Perinde  ctiam  est  presbyter  Alexandrinus  atque  Ate- 
xandrinorum;  quod  notandum,  nt  quo  referatur  voi  praedictit,  non  ignorctur. 

")  G'  excepto,  B1  N'  c5  seq.  exempto,  Fd  eximUo,  a1  ei  „Vatic."  exacto.  Mor- 
tuus  autem  Theodosiiis  imperator  eat  anno  460  die  XXVIII  Jnlii. 

")  G'  omnes  i:um  senatu  taeculi  patettates.  At  B1  c5  seq.  a*  omnis  cum  eo  te- 
natus  et  potestates.  Fd  omnes  cum  senatus  el  poiestatis.  Concilium  illud  ad  Calen- 
das  Septembres  anni  451  litteris  imperialibus  die  XXIII  Maji  emisaiB  Nicaeam 
convocatum,  dio  VIII  Octobria  Calchedone  inchoatum  est.  Quamvis  concilio 
Nicaeae  habito  Marcianns  et  Pulcheria  interfuisse  proxime  dicantur,  tamen  ex 
litteris  utriusque  (in  aet.  conc.  Calched.  p.  I  cap.  33  et  35  apud  Hard.  coll.  conc. 
II,  47  et  49)  utrumque  abfuisse  liquet.  Fortaase  error  inde  uatus,  quod  Marcia- 
nus  se  in  synodo  adfuturum  ipsis  litteris  couvocantibua  (Hard.  1.  c.  II,  45)  pro- 
miserat.  Ant  si  forte  pro  retedil  legerimus  resideret  (quasi  ex  seutentia  illarum 
litterarum  dictum) ,  jam  uihil  falui  supererit. 


>vGoogIe 


514  3.  GELA8II   PAPAE 

totius  Orientis  et  Aegypti;  Dioscorus  exhibetur,  ut  facti  sui  causas 
in  concilio  poesit  asserere.  Interfuit  etiam")  imperator  ipse  con- 
venfcui;  interfuit  et  senatus  et  omnes  judices  et  omnes  aulicae 
potestates.  Eusebius  ille  Dorylitanus  episcopus,  qui16)  ante  annutu 
ferme  de  exsilio  fugiens  Romam  venerat,  etiam  Calcbedonensi  sy- 
nodo  interesse  properavit.  Accusat  et  ipse  Dioscorum  et  alii  Ale- 
xandrini.  Quid  multa?  Damnatur  Dioscorus,  sanctae  memoriae  Fla- 
viani  corpus  officiosissime  Constantdnopolint  reportatur ,8),  apud  Ale- 
xandriam  Proterius  cathoHcus  fit  sacerdos. 

4.  Quidam  Timotbeus  presbyter,  cui  cognomen  erat  Aelurus,  et 
Petrus  diaconus,  qui  episcopatum  nunc1')  Alexandrinae  occupavit 
ecclesiae,  Dioscori  sectatores,  se  ab  ecclesia  Alexaiidrina  separarunt. 
Quos  omim  Proterius  episcopus  suis  monitis  ad,s)  ministeria  sua 
revocare  non  posset,  utnunque  damnavit.  Mortuo  principe  Marciano, 
collectis  turbis  haereticorum,  Timotheus  et  Petrns  veniunt  Alexan- 
driara,  et  ordinatur  ab  haereticis  Timotheus  episcopus.  Duo  igitur 
apud  Alexandriam  episcopi  esse  coeperunt.    Ante  triduum  Pascbae, 


")  Gl  item  niQique  interfuerunt  omnes  judices  tenatut  et  omnet  aulicae  potctta- 
tet.  Hnic  concilio  cum  Marciano  etiam  Pulcheriam  interfuisBe,  vulgata  coucilii 
Calchedonensie  interpretatio  latina  act.  YI  (Hard.  1.  c.  II,  463)  diserte  memorat. 
Quod  etei  teste  Constantto  in  Corbejenei  aliieque  ejuedem  concilii  exemplaribus 
uti  in  omnibun  graecis  deest,  tamen  Anatolii  ad  Leuneni  epistola  (Leon.  epist. 
101  C.  3)  comprobatur. 

")  B<  Fd  oraitt  qui;  deinde  V  C*  seq.  omitt.  ferme,  et  acribnnt  ttiam  et 
Caleked.  ...  Accutat  iptc. 

'*)  Hoc  qnidem  ab  Henschenio  1.  c.  jam  mense  Augusto  anni  450  factura 
ponitur.  —  Ab  hoc  loco  incipit  eorumdem  gestorum  epitome  in  collectione 
Queanelliana  c  43,  ubi  ec-rum,  quae  hactenns  narrata  sunt,  loco  praemittitur 
hoc  breve  exordiurn:  Potteaquam  Dioscurut  Aiexandrinu»  epitcoput  pro  faeti  *ui 
qualitate  id  elt  quia  consenterat  Eutycketi  kaeretico  et  damnaverat  Flaoianum  epitco- 
pum  catholicim  Comtantinopolitanum ,  apud  Calchedonam  tam  a  prindpc  tanctaemc- 
moriae  Marciano  quam  ab  aulicii  polettalibut  vel  cuncta  tynado  t/amnatut  eit:  Pro~ 
tcriut  catkotlcus  fit  tacerdot.  Tunc  Timotkcut  pretbyter,  cui  cognomen  erat  Aeturut, 
et  Petrut  diaconut  tectatorei  Oioicori  ab  Alcxandrina  cccletia  te  tepararunt.  Quot 
etc.  Cante  hoc  loco  utramque  notam  temporis,  quo  primus  horum  geetonim 
auetor  scribe.re  se  iudicarat,  auppieusit  novus  compilafar  ut  in  aetatem  suam 
minus  convenientem. 

")  Noiam  illam  Alexandrinao  sedis  occupationem  Petri  et  lcgitimi  Joban- 
nis  Taifljac  expulsionem  in  annum  482  (cirea  finem  poutificatus  Simplicii)  cadere, 
saepins  memoravimus.  Anno  480  autem,  paulo  poat  quam  Euphemius  episeo- 
pDs  Constanlinopolitauua  Flavitae  sabrogatos  est,  eumdem  Petrum  vita  functum 
csse  Evagrins  h.  e.  III,  23  et  Theophane*  chronogr.  pag.  206  tradunt.  Ex  quo 
conficitur,  qnod  jam  praemonuimus,  ut  hoc  scriptum  Felicis  tempore  conrinna- 
tum  rit. 

1B)  G1  p  ad  miniiteriton  proprium  {et  ¥*  G1  antea  omitt.  monitit),  Liberato  c.  16 
Huffragante.    B1  F'  Xk  c5  fleq.  ad  minittcria  tua.    Mortuus  est  HarcianuB  d.  26  Ja 


J.grzcc.GoOgle 


TRACTATUS   I.  516 

quo  coena  Doroini  celebrafcur,  collecta,n)  multitudine  perditorum 
occupatur  ecclesia,  ad  quam  ae  sanctae  memoriae  Froterius  timore 
,  contulerat.  Ibi  supradicto  die  in  baptisterio  occiditur ,  laniatur, 
ejicitur,  et  funus  ejus  incenditur,  cineresque  ipsins  sparguntur  in 
ventos. 

5.  Leo  sumit  imperium,  ad  qnem  tanti  facinoris  catholicorum 
querela  pervenit.  Contra  quos  haeretici  supplicarunt  petentes,  ut 
Calchedonensis  synodns  aboleretur;  illi  autem  vindictam  tanti  ace- 
leris  expetebant511).  Considerans  imperator  nimis  esse  grave,  vexori 
tantos11)  iterum  sacerdotes,  qnorum  plurimos  aut  aetas  aut  infir- 
mitas  aut  etiam  paupertas  hunc  laborem  subire  prohibebat,  dirigit 
magistrianos  per  totum  Orientem;  dirigit  etiam  Anatolius  episcopus 
Constantinopolitanus  Asclepiadem  diaconum  suum.  Per  quos  et 
omnes  illi  episcopi,  qui  Calchedona  fuerant  congregati,  quid  Ale- 
xandrioe  factum  fuisset  agnoscunt;  interrogatique^,)  cum  suis  pro- 
vincialibus  episcopis  rescribunt,  Calchedonensem  synodum  usqne  ad 
sanguinem  esse  defendendam,  quia  non  alfceram  fidem  statuit  quam 
synodus  Nicaena;  Timotheuin  non  eolum  episcopum  non  haberi,  sed 
etiam  Christiani  appellatione  privari.  Quo13)  deposito,  fit  alter  Ti- 
motheus  catholicus  episcopus  Alexandriae.  Vix  TimotheuB  haereti- 
cus11)  depellitur,  fugit  Petrus,  mittitur  in  exsilium  Timotheus  Cher- 
sona,  qui  locus  est  in  Ponto  abditus. 

6.  Qnamdiu  vixit  imperator  Leo,  vixit")  Timotheus  episcopus 
Alexandriae  cum  quiete.  Sedquum  Basiliscus  occupasset  imperium, 
damnare  coepit  Calchedonensem  synodnm  et  catholicos  persequi. 
Tunc  denique  Timotheus  ille  damnatus  accepta  libertate  venit  Con- 
stantinopolim,  et  damnatos  haereticos  locis  suis  reddidit.  Vadit 
Alexandriam,  fugit  Timotheus  catholicus  et  in  monasterio  lutet. 
Petrus  ille  iterum  se  junxit  Timotheo,  cum  quo  fuerat  ante  dam- 


")  G1  §  ac  LiberahiB  eonductis  perdiiii,  F  addit  ab  hi».  B1  Fd  X*  c:>  aeq.  collecta 
multitudine  pcrditoran  oeeupatur  ceelcsia  ...  Protcrius  de  vtorc  (B1  P*  limore)  con- 
tulcrat.     Mox  G'  funus  incendilur  dneretque  ejus. 

ia)  Ita  B1  X1.  o1  seq.  speetabant,  G'  §  paitulanles  (et  G1  omitt.  lantl),  a1  cum 
Liber&to  postulabant.  Utr&rumque  partium  preceB  seu  libeUi  habentur  iu  con- 
cilii  Calchedonensis  part.  III,  cod.  encycL  epiat.  n.  2  et  i  (Hard.  1.  c  II,  691 
et  700). 

")  G1  p"  r  tanto  itinere  saeerdotes,  quod  et  Liberatua  legit;  alii  tantos  itermn 
sacerdotei.    Mox  oraittunt  B1  ¥'  Per  quos,  G1  ibidem  et. 

")  G1  consullique  rescribunt  ...  itataitset.  0  cum  Lib.  qtti  rescribanl,  et  infra 
$  qaia  non  alteram  fldem  tenerent  (Lib.  teneret). 

")  G1  D  p  r  Lib.  Quo  facto;  B1  F*  cs  seq.  Quo  deposito.  Est  ille  Timotheos 
cognomino  S&iophakiolus. 

")  G1  ille  (omirt.  haereticui)  ...  Ckersonense  Timotheus;  (I  T  Certon,  B1  Fa  X' 
D  Cersonam. 

*s)  B'  vivil,  mox  G1  synodum  et  fugare  ratholieos.    Deinde  V*  junxerat. 

33* 


^igilizedbyGOOgle 


516  S.  GELASII  PAPAB 

7.  Redit  Zeno  imperator  ad  regnum,  Basilisous  opprimitur. 
Mittitur  Alexandriam,  ut  pulso  pervasore  Timotheo28)  Timotheus  ca- 
tholicus  redderetur  ecclesiae.  Sed  isto  Timotheo  damnato  morte  prae- 
vento,  Petrus  consors  ipsius  ab  uno  haeretico  Alexandrinis  epiBCO- 
pus  ordinatur.  Quem  nihilominus  dejici  jussit  Ohristianissimus  im- 
perator,  et  reduci  Timotheum  catholicum,  sicut  Acacii  Constantino- 
politani  litteris  continetur.  Quum")  plurimi,  seu  clerici  seu  monachi 
seu  saecularis  vitae  homines,  ad  communionem  catholici  episcopi 
Timothei  nollent  penitus  convenire,  diversis  sacris  terruit  universos 
clementissimus  imperator. 

8.  Scribit  ad  papam  Simplicium  Timotheus  dicens'iS),  Petrum 
olim  in,  diaconjo  esse  damnatum,  nunc  etiam  Christiana  societate 
semotum;  mandans  per  Esaiam  episcopum,  rogans:  ut  scriberetur 
imperatori  de  Petro,  quia  latebat  in  Alexandrina  civitate  et  insidia- 
batur  Ecclesiae,  ut  ad  longinquius  deportaretur  exsilium.  PerM) 
triennium  ferme  vel  amplius  sanctae  memoriae  papa  Simplicius  nun- 
quam  destitit  scribere  ad  Acacium  episcopum,  ut  ageret  cum  impe- 
"ratore,  et  fieret  de  Petro,  quod  Timotheus  episcopus  postulabat. 

9.  Scriptum3")  est  etiam  principi  sed  nunquam  inde  rescriptum 
est.  Post  omnia  Johannem  presbyterum  et  oeconomum  suum  Ti- 
motheus  ad  principem  misit  rogans,  ut  si  quid  humanitus  sibi  forte 
contingeret,  jnberet  pietas  ejus  catholicum  a  catholicia  ordinari.  Ad 
cujus  petita  responsum  est,  et  tam  ipsi  quam  clericis  scriptum:  at- 
que  iisdem  sacris  Johannes  oeconomus  multis  laudibus  praedicator, 
ut  jam  pene  omnibus  Alexandriae31)  episcopalis  putaretur  otficii 
candidatus. 

10.  Defuncto  isto  Timotheo  episcopo  oeconomus  ille  Johan- 
nes31),  quem  clementissimus  imperator  pro  Ecclesia  et  fide  scripserat 


«ij  Ita  F*  G1  X*.  Alii  omittunt  Timotheo.  Deinde  G ■  reddatur  . . ,  Ckristianitti- 
mut  prtnccpt  et  reducit  catkoticum  Timotheum. 

")  0'  cum  quidam  e/ipi  clerici  seu,  et  omitt  penitut.  In  epitome  verbum  con- 
tinetur  excipit:  Interea  scribit  ad  s.  m.  pap.  Siinpl.    Deinde  Fd  Scripsit. 

**)  In  B1  Fd  deest  diccns  —  Etaiam  (G1  Isavim)  episcopum.  Similiter  G'  contra- 
hit  orationem:  scrihtretur  imperatori  de  Pttro  lonyiux  in  exilium  dirigtndo  juia  la- 
tebat.    Sequimur  ibi  B1  F*  N'  X'  c*  aeq. 

*»)  Ita  G1  D  et  coufirmat  GelasiuB  epist.  1  n.  21.  Alii  Ptr  ferme  tritnnium 
tanctae  ...  non  desiit  tcribendo.  Earumdem  Timothei  litterarum  meminit  Sim- 
plicius  epist.  10  et  13. 

'")  Ib  D  p  rXk  deaunt  ea,  qnae  hoc  numero  continentur.  LegationiB  Jo- 
hannis  et  petitionis  Timothei  meminit  EvagriuB  III,  12,  imperialia  reaponsi  etiam 
Felix  epiet.  1  n.  10,  2  n.  4. 

")  Ita  B1  Fa  G';  a>  Atexandrtnis ,  editi  Alexandrinut. 

**)  Ita  G1  conBentientibus  (J  T  Lib.  At  B1  F4  cs  aeq.  Johannet  oeconomut  calho- 
licui  a  catholicis.  Mox  B1  F'  c1  seq.  de  contueludine  majorum,  ubi  G'  de  more,  etB1  F1 
omittentta  per  Isidorum  diaconum  postea  Cum  c' aeq.  addunt  jam,  et  ih  (ant«  iitdtm). 


>vGoogIe 


TRACTATUS   I.  517 

laborare,  catholicus  a  catholicis  ordinatur  epiacopus.  Qui  quum  de 
qonauetudine  majorum  ad  apostolieam  sedem  synodica  per  Iaidorum 
presbyterum  et  Petrum  diaconum  scripta  misisset,  superveniente 
Uranio  subadjuva  et  contra  Johannem  jam  episcopum  sacra  princi- 
pis  deferente,  ab  episcopatus  illius  confirmatione  papa  suspensus 
est.  Et  quia  in  iisdem  sacris  de  restitueudo  Petro,  quem  ipse  dam- 
navit,  fecerat  mentionem,  haec  pars  omnino  est  abnegata.  Unde 
videtur  clementissimus  imperator  offensus. 

11.  Quum  ergo  sanctae  memoriae  papae  Simplicii  nihil  toties 
ad  Acacium  anteM)  directa  propter  Alexandrinae  ecclesiae  quietem 
et  catholicae  fidei  integritatem  scripta  proficerent,  supervenit  idem 
fugiens  sanctus  Johannes  episcopus,  qui,  sicut  decebat,  ab  aposto- 
lica  sede  susceptus  est.  Nam  et  priores  ejus  similiter  Romanae 
ecclesiae  tempore  persecutionis  suffugium  poposcerunt.  Hujus  ad- 
ventus  plenius  universa  patefecit.  Cui  dum  Acacii  scripta  legere- 
mus,  quae  de  Petro  et  Johanne  Antiochenis 3*)  miserat,  excessus 
Acacii  etiam  in  hac  causa  gravissimos  deprehendit. 

12.  Illo  enim  tempore,  quo  de  Petro  Alexandrino  damnato 
retulit34),  etiam  de  Petro  et  Johanne  Antiocheno  scripserat:  Petrom 


")  ItaG1.  B'P*csBeq.  omittunt  ante  (B1  F*  etiam  directa)  etmox  fhgiens.  Deinde 
notnine  prfot-iun,  qui  Homnnae  ecciesiae  tuffiigium  popaicerunt,  maxime  intelligitur 
Athanaaius  cutn  aliiB,  qui  Komam.ad  Julinm  paritor  confugerunt,  nec  non  Atha- 
nasii  successor  PetntB,  qui  Bub  Damaso  Be  Romam  recepit. 

")  G'  omittens  hic  Anliochenis,  poatea  iiadem  nominibuB  addit  Antiockeno. 
Moi  B1  F*  Cn  Beq.  gravitsimos  ileprehendil  (X1'  deprehenditur),  ubl  0'  yrauitsimi  tunt 
retecti.  —  PetruB  Fullo  et  JohanneB  Antiockmi  vocantur,  prior  quidem  quia  Jo- 
banue  Talaja  eipulso  in  Antiochenam  invaaerat  ecclesiam;  alter  vero,  quia  ab 
eodem  Petro  ordinatuB  Apameuia  epiacopue,  aed  ab  eia  rejectus  Antiochiam  re- 
grediens  ordiaatoria  aui  locum  occuparat. 

*)  B1  Pd  C1  Beq.  retnlerat  non  longe  posl  eliam  (B1  F*  Jam)  de  Pitro  et  Johanne 
(B1  Fa  addunt  tie)  scripterat.  Historica  veritaa  ethanc  lectionom  respuit,  et  eam 
poetulat,  quam  ei  G1  reatituimus.  Ut  enini  ei  ordine  liquet  epistolaratn  Simplicii 
ad  Acacium,  U  episcopua  de  Petro  et  Jobaune  Antiochenis  ante  Bcripserat,  quam 
de  Petro  Aleiandrino  damnato  referret  —  In  exemplaribua  D  hic  locua  cum 
poatremis  auperioris  numeri  verbis  conjungitur  in  bunc  modum:  Unde  visus  esi 
imperator  offentus.  Addidil  etiam  Ac.aciiu  illo  tempore ,  guo  de  Petro  Alexandrino 
damnnto  rettilit,  etiam  de  Petro  et  Johanne  Antiarkeno  sic  scripsit:  Petrum  et,  omis- 
sis  interrnediis,  ex  quorum  omissione  totius  orationis  neiua  aolvitur.  Quomodo 
enim  cum  anteeedente  aermone  de  litteris  Bynodicis  Johauma  Talajae,  de  Zeno- 
nis  sacria  restitutioaem.  Petri  efflagitantibuB,  de  Simplicio  hanc  partem  abne- 
gatite  atque  imperatore  eam  ob  caueam  indignante  cohaeret  iatud:  Addidit  etinm 
Aeaciut;  quum  nibil  proiime  ait  de  Acacio  praemissum?  Cui  etiam  verbum  iilud 
addidit  non  Bupervac&neum  videatur  atque  huc  ez  abundantia  adsutum,  quo 
utcuuque  adBueret  bojus  epitomes  scriptor  narrationem,  quam  haud  satis  feli- 
citer  assecutus  improdens  dissuerat?  Ac  vero  quorsum  eorum,  quae  de  Petro 
et  Johanne  acripBCrat  Acacius,  hic  mentio  fiat,  sibi  incotnpertum  fuisse  prodit, 
quiun  antecedentia  praetertnittit.    Neque  minua  ab  auctoris  sui  sententia  quam 


3i9ilizedbVGOOgIe 


518  S.  GELASII   PAPAE 

apmi  Constantinopolim  monasterium  gubernasse,  sed  hocpropter 
crimina  derelicto,  Antiochiam  fngisse;  ibi  pnlso  Martyrio")  catho- 
lico  episcopo,  per  Tilissimnm  populum  et  liaereticos  sedem  ipsius 
occupaBse,  continuoqne  damnatum  ab  episcopis  atque  a  Leone  tunc 
principe  nd  Oasitanuin  ezsihum  esse  directum ;  de  quo  lapsnm 
Constantinopolim  rediisse,  ac  dedis.se  fidem,  quod  nullas  ulterins 
turbas  facere  prorsus  auderet;  sed,  sicut  superius  dictum  est,  Basi- 
lisci  temporibus  a  Timotheo  illo  damnato,  qui  Constantinopolim 
venerat,  ad  Antiochiam  remisBum  fnisse,  ut  iterum  illic  episcopatum 
teneret.  Quo  facto,  idem  Petrus  Johaimeui  quemdam  presbyterum, 
de  quo  Acacium  diximus  retulisse,  ordinat  Apamenis  episcopum; 
a  quibus  non  receptus  venit3')  Antiochiani,  et  Petrum  episcopatus 
sui  pellit  auctorem  et  invadit  ejua  ecclesiam.  Quos  simul  damnatos 
iterum  dicit  Acaeius,  petens  &b  apostoliea  sede,  ut  si  forte  ad  eam 
confugerent,  nec  visu  dignos  haberet,  et  si  jam  aliquam  indulgen- 
tiam  foraitan  impetr&ssent,  irritam  esse  debere,  nec  eorum  poeni- 
tentiam  recipiendam  esse.  Quod  quum  praefatus  sanctus  Johannes 
Alezandrinus  episcopus  relegisset,  t&cere  non  potuit,  quod  illum 
Johannem,  quem  Acacius  d&mnaverat  cum  Petro  et  sine  remedio 
poenitentiae  fecit  ab  apostolica  sede  damnari,  post  tot  d&mnationee 
Tyriorum  miserit  ecclesi&e  praesidere. 

13.  Postquam38)  ergo  non  solum  nihil  profecisse  litteras ' prae- 
decessoris39)  sui  sanctus  Felix  papa  cognovit,  et  ludibria  quaedam 
ab  Acacio  fieri  in  eversionem  totius  eeclesiusticae  disciplin&e:  eleetis 
Vitale  episcopo  Troentinate  es  Picena  regione,  et  Miseno  Cumanae 


ab  historica  veritate  aberrat,  ubi  ait,  Aeacium  itto  tempore,  quo  de  Petro  et  Jo- 
Itame,  tcriptute.  Ipsa  cnim  Acacii  epistola  (Simplic.  ep.  8),  ili  qua  ille  de  Petro 
d&mnato  refert,  testis  est,  illum  tunc  temporis  de  Petro  et  Joh&nne  Antioche- 
nis  tiilii]  Bcripsisse.  8ed  cum  antea  de  hia  duobua  pBeudoepisoopis  Antiochenis 
scnpEdsse,  discimua  ex  epiatolia,  quibus  Simplicius  utrique  illius  scripto  rescri- 
psit.  Qnippe  epistola  7  mense  Octobri  anni  477  hic  Acacii  de  Petro  et  Johanna 
Antiochenia  volumini,  mense  autem  Martio  anni  479  epiatola  9  ejusdem  relationi 
de  Petro  d&muato  reapondit.  Houc  locum  paulo  fiiaiua  tractandum  dmimns, 
quo  manifestiua  fiat,  primigenia  ac  ahtcera  esae  geata  quae  exhibemua;  quae 
autem  Quesuellus  edidit,  adulterata;  in  quae  Liberatnni  incidiBse  persuadet  vel 
id,  quod  ex  hoc  loco  inseruit  breviario  c.  18. 

«)  B1  Fd  otnittunt  Mertyrto  et  deinde  cum  c5  aeq.  vilitsimum  populum  el.  Q'  1) 
Lib.  aequimur,  qui  tamen  poatea  contrahunt  a  Leone  principe  Oaiam  deportatum. 

")  GlD  redU,  B'FdX"  c-  aeq.  vetdt ...  Quos  iterum  damnatot  dicil  ...tiforle  ad 
eam.  Ueinde  G1  ne  ipio  quidem  dignot  kaberel  cfftctum,  D  nc  ipsn  quidem  diyni  ha- 
berenlur  atpedu ;  mox  B'  F*  irrila  eue  deberet.  Deinde  F*  omitt.  pott  totd.  Tyrionan. 

3i)  Qui  hoc  opusculum  in  epitomen  contraxit,  aequentibuB  omiaaia  fragmen- 
tum  quoddam  nliud  subatituit,  quo  Acacii  de  correcto  Petro  objectio  refeUitur. 
Hanc  quidem  objectiouem  in  contentioue  illa  saepisnime  recurrisse,  discimus  ex 
Qelasii  epiat.  t  n.  5,  13—16.  26  n.  5.  27  u.  4  et  5. 

w)  BFdc!  seq.  deceuoris,  et  post  omitt  ab.    G'  omittit  Felix. 


^igilizedbyGOOgle 


TRACTATBS   I.  519 

ecclesiae  epiacopo  ex  regione  Campaniae,  sub  hac  instructione  direxit, 
ut  Petrua  de  Alexandrina  pelleretur  cccleaia,  et  ut  libello  sancti 
Johannis  episcopi  Alexandrini  responderet  Acacius40),  atque  ipsi 
denuntiaretur  Acacio,  ut  anathema  Alexandrino  diceret  Petro.  Sed 
legati  supradicti  quamvis  in  custodiam  hostili  more  detrusi  chartas 
amiserint,  tamen  perfidis  haereticis  atque  damnatis  accommodare 
non  debuerant,  quae  sola  negari  potuit,  voluntatem.  Non  solum 
ergo  non  egerunt,  quae  jussa  sunt,  aut  quae  poterant  expedire  fe- 
cerunt,  sed  etiam  haereticis  communieaverunt,  confirmationem  Petri 
episcopatus,  ad  quem  pellendum  missi  fuerant,  deferentes,  atque 
contumelias  in  episcopum  Johannem  Acacio  dirigente")  portantes. 
Quibus  commotus  papa  heatissimus  habita.  synodo  Vitaiem  et  Mi- 
senum  ab  officio  et  communione  suspendit,  ac  deinde  damnavit 
Acacium.  Cujus  postea  audacia  deteriora  committens,  etiam  illum 
Petrum  Antiochenum,  ejecto  eatholico  Calendione,  quem  ipse  ordi- 
naverat,  ad  Antiochenam  misit  ecclesiam.") 

14.  Postquam  Johannes  supervenit  episcopus,  quem  Romana 
suscepit  eeclesia,  sanctus  papa  Felix  legationem,  ut  dictum  est,  ai- 
cut  oportuit  ordinarit,  quae  apud  praedictos")  omnes  quidquid  est 
hostihtatis  experta  est.  Nam  detrusa  in  custodiam  perditis  chartis, 
cum  grandi  vix  remeavit  opprobrio,  episcopatum  Petri,  ad  quem 
expellendum  missa  fuerat,  firmatum  reportans,  quem  Romana  ana- 
thematizarat  ecclesia. 

15.  Ita41)  Felix  papa  episcopis  per  Aegyptum  etc.  [vid,  supra 
pag.  250  Felicis  II  epist.  9.j. 

*°)  B1  omitt.  Acacius  —  deiumtiaretur,  moxque  oum  e'  aoq.  AUxundrino. 
Deinde  iidem  et  F1  Petro.  Qui  guamais  hoslilt  more  detruri  in  cuttodiam  thartas,  et 
omithmt  fecerunt;  B1  Fa  autem  paulo  ante  dcbucrunt.  Sequimnr  G'.  X"  Petro- 
Porro  iidem  legati  profecti  sunt.    Qui  iiiet  hostiH  etc. 

*')  G'  resciibente.  Deinde  B1  F"  c5  aeq,  Quibus  rebus  habita  tgnoda  commolus 
bcatissimus  papa  Vit  ...  suspcndit  Acaciumguc  damnavit.  Cujus  audacia  ...  etiam 
Petrum  .. .  Calendione  quem  ipse  ordinaserat  (G1  a  se  ordinato)  ad  Antioey.  etc.  Ex 
6'  textum  reatituiinus. 

")  Hicdesinunt  B'Fdcs.  01  prioribu* nullo  apatio  difitinctum  sequens  fragmen- 
tum  addit,  quod  duabus  partibus  conatat.  Prior,  in  qua  Eummatim  repetuntur 
qoae  proxime  de  Felicis  legatje  dicta  sunt,  ad  horam  confirmatdonem  ex  aliquo 
forean  Gclasii  opere  huc  adscita  vidctur.  Altera  merum  exhibet  fragmentum 
Felicis  cpiatolae,  qua  Fctri  Alexandrini  daninatio  deuuntiatur.  Utramque  vero 
ab  aliqno  scholiaate  non  aatis  considerato  coujunctam  fuiasc,  nota  subsequente 
44  prohabimua. 

*3)  G'  praedicatos  animos,  moxque  pcrditi  chartis,  uhi  editi  praedictis  charlis. 
iidem  mox  confirmatum  reportans. 

"!  Non  alia  de  cauaa  scholiastea  aequeua  Felicia  epiatolae  fragmentum  vi- 
detur  adjunxisse,  niai  ut  legatoa,  qunm  Potri  communionem  susceperunt,  qutm 
liomaua  anathemalizarat  ccclesia,  graviter  deliquisse  demonBtraret.  At  ubi  poste- 
rior  corum  legatione  ostenditur  quae  in  illo  Felicis  fragmento  denuntiatur  Petri 
damnatio,  probatio  ex  eo  petita  nihil  ad  iatum  scopum  aflert. 


^igilizedbyGOOgle 


520  S.  OELASII   PAPAE 

Tractatus  I. 

(Ex  cod.  Valllcellano  XVUl.) 

1.  ln  causa  fidei  Christianae,  eui  ab  exordio  sui  nunquam  de- 
fuisse  probantur  inimici,  nostro  quidein  saeculo  sed  intervallo  tem- 
porum  Nestorius  et  Eutyehes  non  nora  dogmata  suae  perversitatis 
sed  nomins,  prodiderunt.  Nam  Nestorius  post  centum  quinquaginta 
et  octo  fere  annos  Photini  et  Pauli  Samosateni  secutus  errorem  etc. 
(ut  iii  loDgiore  e*emplari). 

2.  Quum  ergo  Eutychein  istom  etc.  [ut  in  long.  eiemplari  usque  ad] 
Renatus  in  Abedo  insula  morte  praeventus  est.  In  hoc  itaque  con- 
ventu  repudiatae  suut  epistolae  Leonis,  quae  fuerant  ad  synodum 
Flaviani  episcopi  directae,  et  penitus  non  permittuntur  recenseri 
tota  die,  nihilquae  aliud  nisi  quaedam  Nestorii  damnati,  id  est  prio- 
ria  Ephesinae  synodi  gesta,  releguntur.  Simul  etiam  releetis  chartis 
discutitur  judicium  de  Eutyche  sanctae  memoriae  Flaviani.  Interea 
quum  Eutychis  blasphemia  legeretur,  acclamatum  est,  hanc  esse 
veram  fidem,  hanc  orthodoxam.  Contradicentibus  itaque  vicariis 
Romanis  sanctus  Flavianus  dejicitur  et  recipitur  Eutyches.  Damna- 
tur  etiam  EusebiuB  episcopus,  accusator  ejusdem  presbyteri,  qui 
dum  esset  laicus,  fuerat  accusator  Nestorii.  Dejicitur  Domnus  An- 
tiocnenus,  sanctae  memoriae  praedictus  Flavianus  dirigitur  in  exi- 
lium,  ubi  et  mortuus  est. 

3.  Mortuo  itaque  Theodosio  imperatore  Marcianus  factus  est 
princeps,  laesam  fidetn  graviter  ferens.  Cujus  religiosa  jussione  con- 
veniunt  Nice  amplius  quingenti  episcopi  totius  Orientis  et  Aegypti. 
Quam  synodum  postea  transtulit  Calchedona  propter  palatii  victni- 
tatem.  Interfuit  etiam  ipse  imperator  conventui,  interfuit  senatus 
et  omnes  judices  et  aulicae  potestates.  Eusebius  Ule  ante  annum 
de  exilio  fugiens  Romam  venerat:  etiam  huic  synodo  interesse  pro- 
peravit.  Accusat  ipse  Dioscorum  et  alios  Alexandrinos.  Quid  multa? 
Damnatur  etc.  [u.  i.  I.  e.j. 

4.  Quidam  Timotheus  presbyter  et  Petrus  diaconus  Dioscori 
sectatorea  se  ab  ecclesia  Alexandrina  separarunt.  Quos  quum  Pro- 
terius  episcopus  ad  ministeria  sua  revocare  non  posset,  utrumque 
damnavit.  Mortuo  igitur  principe  Marciano  collectis  turbis  haereti- 
corum  Timothens  et  Petrus  veniunt  Alexandriam,  et  ordinatur  ab 
haereticis  Timotheus  episcopus.  Occupatur  ecclesia,  ad  quam  se 
sanctae  memoriae  Proterius  de  more  contulerat.  Ibi  etc.  [u.  i.  I.  e.j\ 

5.  Leo  itaque  sumit  imperium,  ad  quem  tanti  facinoris  catholi- 
corum  querela  pervenit.  Haeretici  autem  supplicarunt  petentes,  ut 
(Jalchedonensis  synodus  aboleretur;  catholici  e  contra  vindictam 
tanti  sceleria  expetebant.  Considerans  itaque  imperator  etc.  [u.  i. 
I.  e.].    Dirigit  etiam  Anatolius  episcopus  Constantinopolitanus  Ascle- 


^icjitizedbvGOOgle 


TEACTATU8   I   (EX  COD.  VALLICELL.   XVIIl).  521 

piadem  diaconum  suum  ad  episcopos,  qui  Calchedona  fuerant  con- 
gregati.  Qui  rescribunt,  Calchedonensem  synodnm  usque  ad  san- 
guinem  esse  defendendam,  quia  non  alteram  fidem  statuit  quam 
synodus  Nicaena.  Timotheum  vero  non  solum  episcopum  non  ha- 
beri,  sed  etiam  Christiani  appellatione  privari.  Fit  ergo  apud  Ale- 
xandriam  alter  Timotheus  catholicus,  Timotheus  haereticus  mitfdtur 
in  exilium  Cersonam,  qui  locus  est  in  Ponto.     Petrus  fugit. 

6.  Igitur  quamdiu  vixit  imperator  Leo,  vixit  Timotheus  epi- 
scopus  Alexandriae  cum  quiete.  Quum  autem  Basiliscus  occupasset 
imperium  ete.  [u.  i.  I.  e.  usque  ad]  locis  suis  reddidit.  Et  mox  venit 
Alexandriam,  tunc  Timotheus  catholicus  fugit  etc.  [u.  i.  1.  e.j. 

7.  Imperator  itaque  Zeno  redit  ad  regnum,  Basiliscus  oppri- 
mitur.  Apud  Alexandriam  quoque  pulso  invasore  Timotheo  Timo- 
theus  catholicus  redditur  ecclesiae.  Sed  isto  Timotheo  haeretico 
morte  damnato,  Petrus  consors  ipsius  ab  haereticis  episcopus  est 
ordinatus.  Quem  nihilominus  dejici  jussit  Christianissimus  impera- 
tor  et  reduci  Timotheum  catholicum.  Interea  quum  plurimi  seu 
clerici  seu  monachi  seu  saecularis  vitae  homines  ad  communionem 
catholici  episcopi  Timothei  nollent  penitus  conveuire,  diversis  minis 
terruit  universos  clementissimus  imperator. 

8.  Denique  Timotheus  episcopus  scribit  ad  papam  Simplicium, 
ut  Bcriberet  imperatori  de  Petro,  qui  latebat  in  Alexandrina  civitate 
et  insidiabatur  Ecclesiae,  ut  ad  longinquius  deportaretur  exilium. 
Igitur  per  ferme  triennium  vel  amplius  sanctae  memoriae  papa 
Simplicius  non  destitit  scrihere  ad  Acacium  episcopum,  ut  ageret 
cum  imperatore,  et  fieret  de  Petro,  quod'  Timotheus  episcopus 
postulabat. 

9.  Sed  nihil  omnino  perficere  potuit. 

10.  .  Defuncto  namque  isto  Timotheo,  Johannes  oeconomns 
officii  candidatus,  qui  multis  laudibus  praedicabatur,  catholicus  epi- 
scopus  a  catholicis  est  ordinatus.  Qui  quum  ad  apostolicam  eedem 
synodica  scripta  misisset,  superveniente  Uranio  quodam  ab  Acacio 
destinato  et  contra  Johannem  jam  episcopum  quaedam  falsa  defe- 
rente,  qui  etiam  de  restituendo  Petro  mentionem  faciebat,  tunc  ab 
episcopatus  ejusdem  Johannis  confirmatione  papa  suspensus  est,  eo 
quod  scripta  ejus,  quae  totiens  ad  Acacium  propter  Alexandrinae 
ecclesiae  quietem  direxerat,  nihil  omnino  proficerent. 

11.  Dum  haec  agerentur,  supervenit  idem  Johannes  episcopus, 
qui  sieut  decebat  ab  apostolica  sede  susceptus  est,  cujus  etiam  ad- 
ventus  plenius  universa  patefecit.  Quid  multa?  Dum  Acacii  scripta 
legeremus,  quae  de  Petro  et  Johanne  Antiochenis  ad  papam  mise- 
rat,  excessua  Acacii  etiam  in  hac  causa  gravissimus  deprehenditur. 

12.  Denique  memoratus  Petrus  Johannem  quemdain  ordinavit 


>vGoogIe 


522  S.  GELASII    PAPAE 

Apamenis  episcopum,   a  quibus  non  receptus   veiiit   Antiochiam  et 
Petrum  etc.  [u.  i.  1.  e.]. 

13.  Postquam  ergo  aanctus  Felix  papa  litteras  praedecessoris 
sui  iiihil  profecisse  cognovit,  et  ladibria  quaedam  ab  Acacio  fieri  in 
eversionem  totiua  eccleaiasticae  disciplinae,  tunc  Vitalem  episcopum 
Troentinum  ex  regione  Picena  et  Misenum  Cumanae  ecclesiae  epi- 
scopum  ex  regione .  Campaniae  direxit,  ut  Petrus  de  Alexandrina 
pelleretur  ecclesia,  et  ut  libello  sancti  Johannis  episcopi  Alexandrini 
responderet  Acacius,  atque  ipsi  denuntiaretur  Acacio,  ut  anatbema 
Alexandrino  diceret  Petro.  Porro  idem  legati  professi-  sunt.  Qui 
licet  hostili  modo  in  custodiam  detrusi  chartas  amiserint,  tamen 
perfidis  haereticis  atque  damnatds  accommodare  non  debuerant,  quae 
sola  negari  potuit,  voluntatem.  Non  solum  ergo  non  egerunt  quae 
jussa  sunt,  sed  etiam  haereticis  communicaverunt  confirraatione 
Petri,  ad  quem  pellendum  missi  fuerant.  Acacius  namque  contu- 
melias  in  episcopum  Johannem  direxit.  Quibus  omnibus  patefactis 
beatisshnus  Felix  papa  commotus  habita  synodo  Yitalem  et  Mise- 
num  ab  officio  et  communione  suspendit,  Acacium  vero  danmavit. 
Cujns  postea  audacia  deteriora  committens  etiam  illum  Petrum  An- 
tiochenum  ejecto  catholico  Calendione,  quem  ipse  ordinaverat,  ad 
Antiochenam  misit  ecclesiam. 

Traetatus  L 

(Ex  edttione  Ballerlniornm.) 

1.  (4.)  Postea  quam  Dioscorus  Alexandrinus  episcopus  pro  facti 
Bui  qualitate,  id  est,  quia  consenserat  Eutycheti  baeretico  et  damna- 
verat  Flavianum  episcopum  cathoiicum  Constantinopolitanum,  apud 
Calchedonam  tam  a  principe  sanctae  memoriae  Marciano,  quam  ab 
aulicis  potestatibus  vel  cuncta  synodo  damnatus  est,  Proterius  catho- 
licns  fit  sacerdos.  Tunc  Timotheus  presbyter,  cui  eognomen  erat 
Aelurus  et  Petrus  diaconus,  sectatores  Dioscori,  ab  Alexandrina 
ecclesia  se  separaverunt.  Quos  quum  Proterius  episcopus  ad  ministe- 
rium  proprinm  revocare  non  posset,  utrumque  damnarit.  Mortuo 
principe  Marciano,  collectis  turbis  haereticorum  Timotheus  et  Petrus 
veniunt  Alexandriam,  et  ordinatur  ab  haereticis  Timotheus  epiaco- 
pus.  Duo  igitur  apud  Alexandriam  episcopi  coeperunt  esse.  Ante 
triduum  Paschae,  quo  coena  Domini  celebratur,  conductis  ab  his 
perditis  occiditur  in  ecclesia  sanctae  memoriae  Proterius,  ad  quam  se 
timore  contulerat;  ibique  sapradicto  die  in  baptisterio  occiditur, 
laniatur,  ejicitur,  et  funue  ejus  incenditur,  cineresque  ipsius  exspar- 
guntur  in  ventos. 

2.  (5.)  Iuterea  Leo  sumit  imperium,  ad  quem  tanti  facizioris 
catholicorum  querela  pervenit:  contra  quos  haeretici  supplicaverunt, 


^igilizedbyGOOgle 


TRACTATU8   I   (EX  EDIT.   BALLERIN.).  523 

petentes,  ut  Calchedonensis  synodus  aboleretur,  e  contra  illi  viu- 
dictum  sceleris  postulantes.  Considerans  imperator  nimis  esse  grave, 
vexari  tanto  itinere  sacerdotes,  qnorom  aut  aetas  aut  infirmitas  aut 
paupertas  hunc  laborem  subire  prohibebat,  dirigit  per  totum  Orien- 
tem  magistrianos,  dirigit  et  Auatolius  episcopus  Asclepiadem  diaco- 
num  suum,  per  quos  omues  illi  episcopi,  qui  Calchedone  fuerant 
congregati ,  quid  Alexandriae  gestum  sit,  agnoscerent.  Qui  omnes 
rescripserunt  Calchedonensem  synodum  usque  ad  sanguinem  defen- 
dendam  esse,  quia  non  alteram  fidem  teneret,  quam  synodus  Nicaena 
constitnit;  Timotheum  vero  non  solom  inter  episcopos  non  haberi, 
sed  etiam  Christiana  appellatione  privari.  Quo  facto  fit  alter  Timo- 
theus  episcopus  Alexandriae.  Vix  ille  Timotheus  pelhtur  et  mitti- 
tur  in  exilium  Chersonam,  fugit  et  Petrus  haereticus. 

3.  (6.)  Quamdiu  ergo  vivit  imperator  Leo,  Timotheus  epiacopus 
Alexaudriae  vixit  quiete.  Sed  quum  Basiliscus  occupasset  imperium, 
damnare  coepit  Calchedonensem  synodum  et  fugare  catholicos.  Tunc 
ille  Timotbeus  damnatus  accepta  libertate  Constantinopolim  venit, 
et  damnatos  haereticos  locis  suis  reddidit.  Vadit  Alexandriam,  fugit 
Timotheus  catholicus,  et  in  monasterio  latuit,  Petrus  ille  iterum  se 
Timotheo  junxit,  cum  quo  fuerat  ante  damnatus. 

4.  (7.)  Redit  Zeno  imperator  ad  regnum,  Basiliscus  opprimitur. 
Mittitur  Alexandriam,  ut  pulso  pervasore  Timotheo  Timotheus  catho- 
licus  redderetur  ecclesiae.  Sed  illo  Timotheo  damnato  morte  prae- 
vcnto,  Petrus  ab  uno  haeretico  Alexandrinus  episcopus  ordinatur, 
quem  nihilominus  dejici  jussit  imperator  et  rednci  Timothenm  catho- 
licum,  sicut  etiam  Acacii  litteris  continetur. 

5.  (8.)  Intera  scribit  ad  sanctae  memoriae  papam  Simplicium 
Timothens  catholicus,  rogans  et  dicens,  Petrum  olim  in  diaconio 
esse  damnatum,  nunc  etiam  a  Christiana  societate  remotum,  ut 
scriberet  imperatori,  ut  enmdem  Petrum  longius  in  exilium  dirige- 
ret:  quia  latebat  in  Alexandrina  civitate  et  insidiabatur  Ecclesiae. 
Per  triennium  ergo  ferme  et  amplius  sanctae  memoriae  papa  Sim- 
plicius  numquam  destitit  scribere  Acacio  episcopo,  ut  fieret  de  Petro 
quod  Timotheus  episcopus  postulabat. 

6.  (10.)  Defuncto  ergo  Timotheo  episcopo,  catholicis  Johannes 
catholicus  episcopus  ordinatur.  Mittit  Johannes  episcopus  synodi- 
cam  suam.  Supervenit  etiam  Urbanius  subadjuva  contra  Johannem 
episcopum  sacra  principis  deferendo,  ut  ab  episcopatus  illius  confir- 
matione  se  papa  suspenderet.  Et  quia  in  iisdem  sacris  de  resti- 
tuendo  Petro,  quem  ipse  damnaverat,  fecerat  mentionem,  haec  pars 
est  omnino  abnegata;  unde  visus  est  imperator  ojTensus. 

7.  (12.)  Addidit  etiam  Acacius:  illo  tempore,  quo  dePetroAle- 
xandrino  damnato  retulit,  etiam  de  Petr°  e^  Johanne  Antiocheno 
sic  scripsit:  Petrum  apud  Constantinopolim  monasterium  gubei 


^igilizedbyGOOgle 


524  8.  GELASII  PAPAB 

sed  hoc  propter  crimina  derelicto,  Antioehiam  fugisse;  ibi  pulso 
Martyrio  catholico  episcopo  per  vilissimum  populum  et  haereticoe 
sedem  ipsius  occupasse,  continuoque  damnatuni  ab  episcopis  atque 
a  Leone  imperatore  Oasam  deportatum:  qui  fugiens  rediisse  dicitur 
Constantjuopolim  et  dedisse  fidem,  ut  compulsis  ulterius  turbis 
nihil  facere  auderet.  Sed,  sicut  superius  dictum  est,  Basilisci  tem- 
poribus  a  Timotheo  illo  damnato,  qui  Constantinopolim  venerat,  ad 
Antiochiam  remissus  est,  ut  iterum  illic  episcopatum  teneret.  Quo 
facto  idem  ipse  Petrus  Johannem,  de  quo  diximus  Acacium  retu- 
lisse,  ordinat  Apamenis  episcopum.  A  quibus  non  receptus  redit 
.  Antiochiam,  et  Petrum  episcopatus  sui  pellit  auctorem  et  invadit 
ejus  ecctesiam.  Quos  simul  damnatos  iterum  dicit  Acacius,  petens 
apoBtolicam  sedem,  ut  si  ad  eamdem  forte  confugerent,  ne  ipso 
quidem  haberentur  digni  adspectu,  et  si  jam  aliquam  indulgentiam 
forsitan  impetrassent,  irritam  esse  debere,  nec  eurum  poenitentiam 
recipiendam  esse.  Quid  multa?  Hunc  ipsum  Johannem,  quem  Aca- 
cius  cum  Petro  damnaverat  et  sine  poenitentiae  remedio  fecerat  ab 
apostolica  sede  damnari,  post  tot  damnationes  Tyriorum  misit  ec- 
clesiae  praesidere. 

8.  Nam  quod  dicit  Acacius  Petrum  illum  Alexandrinum  ob- 
lata  petitione  Eutychianam  haeresim  vel  Nestorianain  damnasse, 
hoc  evidenter  probatur  esse  falsissimnm.  Nam  quae  causa  fecit, 
ut  in  episcopatu  suo  synodo  Calchedonensi  vel  tomo  sanctae  me- 
moriae  papae  Leonis  diceret  anathema?  Quae  causa  fecit,  ut  sub- 
lato  noroine  Proterii  vel  Timothei  catholici  Dioscori  et  Timothei 
haeretici  nomen  adscriberet?  Quae  causa  fecit,  si  catholicus  erat, 
nt  Timothei  catholici  corpus  desub  terra  levaret,  qui  inter  episco- 
pos  catholicos  sepultus  fuerat,  et  projiceret  foras?  Ipse  non  est 
Petrus,  qui  damnato  Timotheo  haeretico  semper  adhaesit?  Quomodo 
postea  Acacius  miris  eum  laudibus  prosequitur,  de  quo  ante  tanta 
se  crimina  meminerat  retulisse? 

Tractatus  LT. 

De  damnatione-  nomlnum  Fetri  et  Aoacii. 
SimplicS  Felicisquc  ac  ipsiui  Acacii  scriptis  dcmonstrat,   Petri  et  Acacii  natitina     y.  73. 
de  Ecclesia  esse  auferenda  (n.  1  —  6),  ad  quod  faciendum  jam  propriae  inducat 
conicientiac  periculum  (n.  6).    Dctndc  nec  Pttrum  antea  purgatum  nec  ab  Acacio 
ab&ulutum  aslendit  (n.l —  8);  unde  denuo  conscientiat  omnium  comtringit,  ne  qttis 
hoc  obtentu  Eccleiiam  el  ninctdum  unitatii  scinderc  praesamat  (n.  9  — 10). 

Simpl.  1.     Ex  epistola  Simpiicii  papae  ad  Acacium:    lllud,  inquit,  me 

™  K '    "  non  mediocriter  facit  allonitum,   quod  iisdem  iiiteris  sirfs  el  reliqua 

usque  ad  haereticarum  mentium  crescit  funesia  damnafio  et  calholico- 

rum  miseranda  captivitas.  [viile  inpra  pag.  209— 211  Simplicii  epial. 

18  n.  31. 


>vGoogIe 


TBACTATUS   I.   II.  526 

2.  Ex  epistola  Felicis  papae  ad  Zenonem  imperatorem :  Ubi  Fel.  II 
esse,  inquit,  jam  consequens  procul  dubio  pervidetis,  Aiexandrinae  p' 
ecclesiae  pervasorem,  funesta  diu  impunitate  grassantem,  vestris  prae- 
ceptionibus,  quibus  meriio  dudum  probatur  ejectus,  esse  nihilominus  ad- 
dicendum.  An  non  ipse  esl,  qui  per  triginta  annos  catholicae  desertor 
Ecclesiae  inimicorumque  ejus  sectator  et  doctor,  et  ad  fundendum  san- 
guinem  semper  velox  fuit  et  promptus?  tfumquid  adhuc  et  istam  dis- 
simulationem  quadam  sumus  ex  conhibentia  recepturi?    In  quo  revera 

non  est  opus  discussione  subtiii,  quia  ejus  aperta  sunt  crimina. 

3.  Multa  similia  in  diversiB  epistolis  eorum  diligens  lector,  si 
requirat,  inveniet.  Praetennitto  jam  scripta  et  admonitiones  pnpae 
Simplicii,  quae  plerique  vilia  aestimant  et  judicant  contemnenda. 
Illud  consideremus  attentdus,  quod  de  eodem  Petro,  tunc  quum  adbuc 
sanum  forte  saperet,  judicarit  Acacius,  qualemque  de  eo  sententiam 
ad  apostolicam  Bedem  dixerit. 

Domino  sancto,  el  beatissimo  patri,  archiepiscopo  Simplicio  Acacius. 

Sollicitudinem  omnium  ecctesiarum  secundum  apostolum  circwn-  BunpL 
ferentes,  et  reliqua  usqae  ad  muUiplicato  in  se  honore a  Christo prin- epw  * 
cipe  sacerdotum.     [vide  Slinplicil  epist.  8]. 

4.  Ecce  testimonium  Acacii  validissimum,  quid  dc  Timotheo, 
quid  de  Petro  aenserit.  Vere  enim,  sicut  scriptum  eet  in  evangelio 
de  Caipha  illo  pontifice,  evenit  Acacio.  Dicitur  enim  de  ilIor  quia 
quum  esset  princeps  sacerdotum  anni  illius,  de  Domini  dizerit  pas- 
sione:  Expedit,  ut  unus  homo  moriatur  pro  populo,  ut  non  tota  gens  ??\n 
pereat.     Et  subjungit  evangelista    beatus  Jobannes :  hoc,   inquiens,     ' 

a  semelipso  non  dixit,  sed  quum  essel  princeps  sacerdotum  anni  illius, 
prophetavit.  Ita  et  bic,  quum  in  summi  esset  sacerdotii  dignitate  lo- 
catus,  (utrum  volens  an  invitus,  dubitare  quippe  nos  ejus  varietas  < 
et  inconstantia  fecit,)  verissimam  de  inimicis  Dei  tulit  sententiam. 
Quam  si  servare  voluisset,  procellam,  quam  ab  £cclesia  veraciter 
depulerat,  rursus  in  Ecclesiam  ipse  non  revocasset,  et  de  quo  dixe- 
rat,  tace  et  obmutesce,  rursus  Petri')  personam  loqui  in  Ecclesia  ?~c" 
minime  permisisset :  quem  similiter  procellam  a  sancto  Spiritu  dissi- 
patam  eBse  praedixerat,  quemque  fllium  noctis  assseveraverat ,  et 
quem  ab  opere  luminis  alienum  amantemque  tenebras  latronum  operibus 


')  Legendum  videtur  in  penona  Pelri.  Bespicit  enim  Gelaaiua  ad  haec,  quae  [a'] 
Acaciua  ep.  8  ad  Simplicium  ii.  1  de  Timothei  Aelmi  morte  scripaerat:  Et  Ti- 
uiot/ieum  quidem  de  Ckerione  ipirantcm  proeellai  et  ecclciiaiticam  trunquiltitutr.m  li- 
cut  apparuit  conturhantcm  (Chriatus)  aitae  tubduxii  humanae,  dicensei:  „tace  el  ob- 
muteice."  Timotheua  autem  loquente  Petro,  qui  doctrinae  ac  facinorum  ipsius 
sociua  et  particepe  semper  fuerat,  loqui  ceneebatur.  Hoc  igitur  sibi  vult:  et 
Timotkeum,  de  quo  scripicrat,  dictum  ei  este  a  Chriilo:  „tace  el  obmutesee",  rursus 
in  persona  Pelrt  loqui  etc. 


3i,«izSdb,Google 


526  S.  GELA3II  PAPAE 

congruas  esse  narrabat,  qui  falsum  sacerdotii  nomen  ab  eo2),  qui 
paternos,  ut  ipse  ait,  canones  subverteral,  artibus  dolosis  aibi  ipse 
imposuerat.  Hic  Petrus,  de  quo  beatae  memoriae  Timotbeus  cathc- 
licuB,  ot  ipse  dixit,  palernorum  custos  canonum,  Alexandrinae  quon- 
dam  ecclesiae  pontifex,  ad  sedem  apostolieam  multa  retulit  deteriora 
quam  superius  continentur,  asserens  specialiter  et  affirmans  inimicum 
fidei,  inimicum  Calchedonensis J)  synodi  per  oranes  exetitisse  infeli- 
citatis  conatus. 

5.  Quid  igitur  nobis  faciendum  est?  Non  credimus  tofc  et 
tantds  tantarum  sedium  sacerdotdbus  *),  qui  omnes  uno  ore,  uno  con- 
sensu  publicam  et  feralem  humanae  salutis  bestiam  Pefcnun '  esse 
dixerunfc,  in  cujus  se  communione  perniciosa  conjunctione  suadenfce 
daemonico  spiritu  infeliciter  sociaverat  Acacius,  male  rursus  aedi- 
ficans  quod  bene  desfcruxerat?  Nec  opus  plura  binc  dicere,  quum 
timentdbus  Deum  et  formidantibus  diem  judicii  efc  Ecclesiae  unifca- 
tem  diligentibus  satis  aperfceque  causa  sit  clara.  Haec  enim  sola 
ratio  est,  quae  unitatem  dividit  et  concordiam  dissipat,  quia  quam- 
diu  praevaricatorum  nomina  de  Ecclesia  nou  auferuntur,  pacis  vin- 
culum  nullafcenus  redinfcegrare  permittunt.  Si  enim  licet  sectatorum 
vel  communicatorum  Eutychetis,  ut  fuit  ejus  sectator  Petrus  et 
communicator  Acacius,  in  Ecclesia  nomina  recenseri,  cur  de  seeta- 
toribus  et  communicafcoribus  Arii  vel  ceterorum  haereticorum  simili 
sorte  non  liceat?  An  minoris  impiefcatis  et  perfidiae  Eutyches  fuisse 
pufcafcur  quam  Arius?  Nemo  hoc  quidem  sani  capitis  audebit  dicere. 
Si  ergo  par  est  impietas,  par  sit  et  utrorumque  detestatio:  ne  si 
semel  fcalis  fuerit  infcromissa  licentia,  omnibus  exinde  omnia  liceanfc, 
fiafcque,  quod  absifc,    fcam  passiva  rerum  confusio  afcque    commixtio, 

Ezech.  ut  nulla  infcer  mundum  et  immnndum  sit  secundum  prophetam  cerfca 
a2'M-  discretio. 

6.  Non  esfc  quidem  nostrae  humilitatis  de  totius  orbis  dissen- 


■)  Acacio  ipso  teste  epist.  8  ad  Sunplicium ,  uecdum  tumulato  Timotheo 
Aeluro  Petrus  in  Alexandrinam  invasit  sedem,  uno  et  solo  praesente  el  eo,  qui  con- 
sors  illius  insittebat  insaniae.  Coi  coneinit  non  modo  Gelasius  tract.  1  n.  7,  seil 
et  TheophaneB  chronogr.  pag.  134,  ubi  scribit:  Hie  ab  uno  episcopo  eoque  pa- 
riter  dtposito  cowtecratur i  Evagrius  vero  h.  e.  III,  20  Aegyptioram  ad  Felicent 
memorat  Htteraa,  iu  quibus  Petrus  a  duobus  solum  episcopis  eamdem  cum  Slo  hae- 
resim  profitent/bus  creatits  dieebatur. 

■)  Calchedonense  concilium  a  Petro  publice  anathematizatum  fuisse  Evagrius 
h.  e.  III,  16  et  Liberatus  breviar.  c.ap.  18  tradunt. 

<)  De  Timotheo  Aeluro,  quocum.  Petrus  Mongus  semper  conjunetissimus  fuit, 
tastimonium  hujusmodi  dederunt  orbis  episcopi  in  encycliin  epistolis  ad  Leouem 
Augustum.  Ambos  coirjungens,  SymmachuB  papa  cpist.  13  n.  2  vocat  eos  Euty  ■ 
chis  ac  Dioscori  vernulas,  sed  anctores  et  magiftrns  suos  saevo  errort  eincentes. 
Quo  dicto  subjicit:  lilum  Timotheum  loquimur  parricidant,  ac  proxime  addit:  cujus 
Petrum  sequacem  notum  fecerunt  orthodaxorum  piurimae  passiones. 


3i,«izSdb,Google 


TRACTATUS  II.  527 

sione  ferre  sententiam ;   est  tamen  noatrum  de  propria   salute   eese 
sollicitos  qnoniam  unusquisque  pro  se  fationem  redditurus  est  ante  5  10 ' 
illud  tribunal  judicis  et  regis  aetemi,  in  quo  etiam  de  verbo  otioso  Matth. 
minimoque  quadrante  sumus  nostrorum  rationem  actuum  praestituri.  et  5  2g. 
Unde  et  optarmis,  quakacunque  et  quantacunque  super  nos  importa- 
verit  inimicus,  tolerare  discrimina  in  saeculo  praesenti,   tantum  ne 
cauaas  incurramus  mortis  aeternae. 

7.  Sed  dicitur  de  Petro,  quamquam  sine  approbatione  dicatur, 
praesertim  de  homine  *perspicacissimo,  qui  per  triginta5)  an-  *I  P'P"- 
nos  famosns  expugnator  fuerat  veritatis,  quod  poenitentia  acta  su- 
sceptua  sit  in  Ecclesia.  Nunquam  igitur  per  triginta  annos  agere 
potuit  poenitentiam,  nisi  tunc  quum  episcopatus  amore  et  ambitionis 
ardore  fervebat?  0  rem  monstro  simillimam,  ante  illum  potuisse 
locum  suum  saeerdotii  obtinere,  quam  posset  vel  brevi  pro  tam  im- 
mani  crimine  poenitens  videri!  Scd  sotvit  ilium,  inquit,  aucioritate 
sua  prius  Acacius,  et  sic  suscepit.  Utinam  seipsum  miserrimus  omnium 
secumque  quamplurimos  non  aeternae  mortis  compedibus  alligaret ! 
Qui  quum  superbissimo  praetlatus  spiritu  thronum ")  humilitatis  altius 
efferre  conatur  quam  decuit,  et  praesumptionibus  suis  aditum  unde- 
cunque  conquirit,  simulque  per  fas  et  nefas  calcat  et  transit  invio- 
labilia  statuta  sanctorum:  cum  ipso,  qnem  imitatus  est,  auctore  su- 
perbiae  in  profundissimam  ruinam  dejectua,  id  dereliqnit  Ecclesiae, 
unde  lngerent  pacifici  fidelesque  et  humiles  flerent.  Si  enim  ille 
modum  temperata  potestate  servasset,  nec  Petrum  haereticum,  nnllo 
regulari  ordine  absolutum,  pro  ejus  audaci  temeritate  in  sua  socie- 
tate  hodie  Eeclesia  snspiraret  assumptum,  nec  caritatis,  quae  om- 
ninm  virtutum  est  perfectio,  et  sine  qua  secundum  apostolnm  inania  [  Cor. 
sunt  universa  quae  facimus,  tanta  tilii  pacis  dispendia  paterentur,  ' 
nec  mordendo  invicem  consumerentur  invicem. 


'■')  Ab  anno  453,  quo  Proteriiis  Alexandriae  renuntiatua  eat  episcopns,  is 
Petrus  adhuc  diaconue  una  cum  Timotheo  Aeluro  tuuc  presbytero  aese  ab  £c- 
clesia  separaeae  in  Gelaaii  tract.  I  n.  6  dicitur.  Anno  autem  467  caedii  Proterii 
et  tumultuum  in  Alexandrina  eccleaia  excitatorum  nou  infimus  actor  fuit.  Quo- 
circa  etiam  ante  amtos  triginta  ab  eo  tempare,  quo  iatud  scribebat  Gelasiua, 
veritatia  impugnator  exstitit. 

')  Episcopalem  quamconque  sedem  tkronum  kumilitatis  intelligere  pOMumus, 
quia  quanto  quis  eitollitiir  altiua,  tanto  eum  humiliua  deinittere  ee  decet.  Sed 
ad  litteram  notare  videtur  Gelasius  Constantinopolitanuin  thronum  ut  thronum 
kumilem,  qui  Heracliensi  Bubjiciebatur  metropoli.  Uude  et  ab  ipao  epist.  26  n,  4 
Ileractientit  ccclttine  paroccia  uuncupatur.  Ambitionc  autem  elatua  Acaciun  ant- 
eucycliciB  BaaiHsci  litteris  (apud  Evagrium  b.  e.  III,  7)  huseri  curaverat:  Provin- 
cias  guoque,  qunrum  ordinaiionem  sedet  hujui  regiae  et  gloriotae  urbi»  habuerat, 
rcverendittimo  ac  tanctitthno  patriarchae  et  archiepftcopo  Acacio  rctUtui  jubcmu». 
Atque  ambitioni  auae  Romanoa  praesulea  intercedere  non  desietere  impatientqr 
ferobat. 


^igjtizedbvGOOgle 


528  3.  OKLA8H  PAPAE 

8.  Sed  quolibet  modo  dicatur  Petrus  esse  susceptus,  apparet 
tamen  eom  fuisse  haereticum,  qui  pocnituisse  pro  perversitat«  de- 
fenditur,  et  quod  pravus  et  infidelis  fuerit  et  de  Ecclesia  ecclesia- 
stico  jnre  projectus,  ambigi  dubitarique  noii  potest.  Sed  conceda- 
mus  paulisper  poenituisse  eum,  quod  uullatenus  vernm  est;  viden- 
dum  ergo  est,  quomodo,  id  est  utrum  qui  ordiue  competenti  regulari 
severitate  excisus  et  exstirpatus  est,  poenitens  recte  et  consequenter 
receptus  sit.  Sed  nunquam  docebitur,  nunquam  monstrabitur,  nun- 
quam  omnino  probabitur  ejus  purgationem  fuisse  legitimam,  quae 
non  est  competentibus  regulis  celebrata.  Secundae  enim  sedis  anti- 
stitem  nec  expellere  quisquam  nec  revocare  sine  primae  sedis  as- 
sensu  vel  potuit  vel  debuit.  Nisi  forte  confuso  jam  ordine  rerum 
atque  turbato,  uec  prima  nec  seeunda  nec  tertia  sedes  debeat  ob- 
servari  vel  suscipi  secundum  antiqua  statuta  majorum1),  et  sublato 
capite,  ut  videmns,  omnia  membra  vario  inter  se  compognent  certa- 
Jud    mme,  fiatque  illud,  quod  de  populo  scriptum  est  Israel:  Jn  Ulo  tem- 

~  '  pore  non  erat  dux  in  l&rael:  unvsquisque  quod  placitum  erat  in  oculis 
suis  faciebat.  Qua  enim  ratione  vel  consequentia  aliis  sedibus  de- 
ferendum8)  est,  si  primae  beatissimi  Petri  sedi  antiqua  et  vetusta 
reverentia  non  defertur,  per  quam  omnium  sacerdotum  dignitas 
semper  est  roborata  atque  firmata,  trecentorumque  decem  et  octo 
patrum  invicto  et  singulari  judicio  vetustissimus  judicatus  est  bonor? 
Matth.  XJtpote  qui  Domini  recordabantur  sententiam:    Tu   es  Petrus,  et  su- 

'  '  per  hanc  petram  fundabo  Eeclesiam  meam,  et  portae  inferi  non  prae- 
valebunt  adversus  eam.  Et  tibi  dabo  claves  regni  coelorum,  et  quae- 
cunque  ligaveris  vel  solveris  in  terra,  erunt  ligata  vel  soluta  in  coeio. 

«lm  ®"  ^1118118  ai*  eumdem:  Ecce  ego  rogavi  pro  te,  ul  non  deficiat  fides 
'    '  tua,  et  tu  aliquando  convertere,   et  confirma  fratres  tuos;  et  inud:   Si 

J°h.  amas  me,  pasce  oves  meas.  Quare  igitur  ad  Petrum  tam  frequens 
'    '  Domini  sermo  dirigitur?  Numquidnam  reliqui9)  sancti  et  beati  apo- 


*)  Nicaenornm  videlicet  patrum,  qui  Alexandrino  antistiti,  non  Constantino- 
pulitano,  aecundum  in  Ecclesia  locum  adjudicarunt. 

9)  SirmonduB  defendendum;  sed  deferendum  aubnexa  manifeate  poatulant.  Ee- 
Bpicit  hic  Gelaaius  ad  Nicaenum  canonem  6,  quem  Romani  pontifices,  ut  etdam 
nonc  tn  nonnullis  veteribua  libris  ejatat,  legere  aic  aoiebant:  Eccleiia  Romana 
temper  hal/uit  primalum.  Teneat  antem  et  Aegyptui  Libyae  et  Penlapoiis  primatum, 
ita  ul  epucopui  Atexandriae  horum  omnium  habeat  patettatem,  quariam  et  epiicopo 
Homana  haec  ett  consuetiido, 

*)  GelasiuB  9.  Cypri&nuui  imitatur,  qui  Ub.  de  unii  Eecleaiae  aliqoanto  post 
Uutium  ait:  Quamvii  (Chriotua)  apoitolit  omnibut  pott  reiurreclionem  luam  parem 
poteitatem  tribuat,  tauien  ul  unitatem  manifeitaret,  unitaiit  ejuidem  oriainem  ab  uno 
ineipientem  tua  aacloritate  diipoiuil.  Hoc  erant  utique  et  ceteri  apoitolt,  quod  fuit 
Pelrut,  pari  coworlio  praediti  et  honorii  et  potcttalu;  ted  exoriiium  ab  unitate  pro- 
ficiicitur,   ut  Eccleiia  Chriiti  una  demonttretur.    Similiter  s.  Hieronymns  adv.  Jo- 


L  I,  14. 


^icjitizedbvGOOgle 


TRACTATU8   II.  55sH 

stoli  non  erant  aimili  virtute  suceincti?  Quis  hoc  audeat  affirmare? 
Sed  ut  cdpite  constiiuto  sckismatis  tolteretur  occasio,  et  una  monstra- 
retur  compago  corporis  Christi,  quae  ad  unum  caput  gloriosissima 
dilectionis-  societate  concurreret,  et  una  esset  Ecclesia,  cui  fideliter 
crederetur,  uunque  domus  unius  Domini  et  unius  redemptoris,  in 
qua  de  uno  pane  et  de  uno  calice  nutriremur.  Qua  ratione,  sicut  l  Cor, 
dixi,  majores  nostri,  reverendi  illi  ecclesiarum  magistri  clarissima-  ' 
que  illa  populi  Christiani  lumina,  quos  merita  virtutum  suarum  us- 
que  ad  confessionis  gloriosissimas  palmas  et  martyrii  fulgeutes  ex- 
tulere  coronas,  ad  illam  sedem,  quam  princeps  apostolorum  sederat 
Petrus,  sui  sacerdotii  sumpta  principia  repleti  Christi  caritate  mitte- 
bant,  suae  iude  soliditatis  gravissima  firmitatis  roboramenta  po 
scentes?  Ut  per  hanc  speciem  omnibus  appareat,  vere  unam  esae 
per  orunia  et  iudissolubilem  Christi  Ec-clesiam,  quae  concordiae  vin- 
culo  mirabilique  caritatis  textura  composita,  sola  et  indivisa  per 
totum  ostenderetur  esse  tunica  Christi,  qnam  nec  milites  ipsi,  qui  J°b. 
Dominum  crucifixerunt,  dividere  ausi  fuissei.it. 

9.  Quae  nunc  si  propter  perfidiam  Petri,  Acacii  tyrannicam 
superbiam  impiamque  praesumptionem  ejus  violatur  atque  conscin- 
ditur,  videte  et  sapienter  expendite,  in  quam  grave  periculum  nostra 
deducitur  conscientia,  dum  tanta  majorum  solvitur  observantia. 
Quis  enim  non  agat  quodcunque  libuerit,  si  semel  in  consuetudinem 
corruptus  ordo  pervenerit?  Si  autem  hoc  sacrilegum  est  etiam  cogi- 
tare,  cur  non  cum  diligentissima  observatione  teneatur  haec  forma 
majorum,  quum  sit  in  hoc  observationis  tenore  ineffabilis  indabitatae- 
que  unitatis  evidens  et  grande  mysterium?  An  duae  sunt  Ecclesiae 

et  duo  pastores?    Absit!     Unus    est  enim,   qui  fecit  utraque  urtum,  Eph. 
tollens  de  medio  ininricitiarum  parietem  in  corpore  suo.     Cur  ergo   ' 
per  Petri  et  Acacii  nomina  rursus  inimica'  sepis   intexitur,-  quam 
semel  Christi  crux,  mors  et  sanguis  destruxit,  solvit  et  evertit?  Non 
ergo  dividat  eos  interpositum   Petri    et  Acacii  nomen,   quos  tanti 
mediatoris  pretiosus  sanguis  univit! 

10.  Postremo  aequnm  est,  ut  qui  alios  libenter  et  competenter 
vultis  habere  subjectos,  cedatis  et  ipei  antiquo  more  majoribus,  ut 
confideuter  imperare  possitis  minoribus  vestris.  Duodecim  certe  fuere 
apOBtoli,  paribus  meritis  parique  dignitate  suffulti.  Quumque  omnes 
aequaliter  spirituali  luce  fulgerent,  unum  tamen  principem  esse  ex 
illis  voluit  Christus,  eumque  dispensatione  mirabili  in  dominam  gen- 
tium  Romam  direxit,  ut  in  praecipua  urbe  vel  prima  primum  et 
praecipuum  dirigeret  Petrum.  Ibique  sicut  doctrinae  virtute  subli- 
mis  emicuit,  ita  sanguinis  gloriosa  eflusione  decoratus  aeteruo  ho- 
spitio  cunquiDso.it,  praestans  sedi,  quam  ipse  benedixit,  ut  a  portis  ^fg 
inferi  nunquam  pro  Domini  promissione  vincatur,  omniumque  sit 
fluctuantium   tutissimus   portus.     In   quo  qui  requieverit,    beata   et 

mmUma.  r.«...  I.  34  =  ...-■ 


3i,«izSdb,Google 


530  8.  DELASII   PAPAK 

aetenia  statione  gaudebit,  qui  vero  eontempserit,  ipse  videbit,  qua- 
lia  genera  excusationum  in  die  obtendat  judicii.  Me  enim  credo, 
Rom.  spero,  confido  iu  Christo,  quod  ab  ejus  caritate  nec  tribulatio  nec 
' ' '  ""  angustia  nec  gladius  nec  persecutio  nec  vita  nec  movs  unquom 
poterit  separare.  lncumh.it  persecutio,  saeviant  leges,  militi  Cliristi 
gloriosius  est  mori  quam  vinci,  fraudari  praesentiuni  commodis  me- 
lius,  quam  carere  futuris! 

Tractatus  III 


Gelasii  episcopi  Romani  de  du&bus  naturis  in  Christo  adversus 
Eutychom  et  Nestorium. 

Uonlra  Eutythem  tt  Sestoritim  auctor  per/ectam  plcnainguc  utriusque  naturae  unitto-  P- 
nem  in  ipso  concepiu  statuendain  esse  pracmoncl  (n.  1  —  3).  Illorum  prauis  placitis 
nulcm  omuino  incornationis  mi/stcrium  resolvi,  iolti  aul  humanitatem  aut  dininita- 
tem  adeoque  ipsam  redemptioncm,  explicat  (n.  4  —  C).  In  quo  quidem  Eutychem 
et  Nestorium  sibi  inoicem  concinere  pergit  (n.1),  sed  adversari  prorsus  Scriptnras 
saerus  (n.  8).  Dcinde  pro  catholico  dogmate  el  iocis  scripturae  sacrae  recte  intct- 
ligendis  similitiidinem  ktimanat  nalurae  ex  anima  et  corpore  adunalae  (n.  9—13) 
sievt  sanctissimi  euckaristiae  sacramenti  (n.  14)  addncii.  llefetlens  tlenique  quae 
hacrelici  ex  apoxtoli  Pauli  verbis  falst  concludtbant  (n.  lo),  syllogcn  locorum  ex 
patribus  snmptorim  adncciit  (n.  17—40). 

1.  Nccessarium  quoque  fuit,  ut,  quia  multos  de  incaruationis 
Domiuicae  sacramento  recens  altercatio  vel  causa  perstringit,  hoc 
est  nostri  deitate  pariter  et  humanitate  profitenda  veraciter  Salva- 
toris,  in  quantum  clementer  idem  reserare  dignatur,  fidei  rationique 
convenientia  promerentur;  praecipue  quum  repererit,  quantum  ad 
nos  perlatum  est,  puerile  commentum  pemiciosa  calliditas,  quo  se 
velut  neeessarium  providisse  judicet  argumentum,  ut  quolibet  inge- 
nio  unam  eompetenter  existirnet  in  Iteparatore  generis  huniani  pro- 
fiteri  nos  deberu  substantiam :  pronuncians  ridenda  versutia  contra 
Eutychianos,  qui  unam  praedicant  in  nostro  Kedeinptore  uaturam, 
duas  a  nobis  merito  proferendas,  contra  autem  Nestorianos,  qui  di- 
viduut  naturas'),   in   codem  Domini  sacramento  unam  nostra  con- 

']  ')  Colonienses  theologi  a  regione  hujus  loci  notant,  vel  pro  naluras  legen- 

dum  esse  personas,  vel  nalaram  pro  persona  impropria  locntione  hic  usurpari. 
Neutrum  illie  largicndum.  Nam  nisi  naturae  vocabulo  usus  esset  Gelasius,  nul- 
lus  fuisset  Eutychianorum  sophisticac  iLrgumcutationi  locus;  scd  neque  improprie 
loquitur.  In  hoc  enim  proprie  Nostorii  erat  error,  quod  duas  Christi  naturoa 
dieidercl,  ex  quo  et  id  conscqucus  erat,  ut  duas  in  eum  induceret  peraonas, 
Apposite  Leo  epist.  119  n.  2  utrumque  explicat  his  verbis:  Cathotica  fides  eei- 
dtnlcr  atque  perspicue  et  Neslorium  anaiheinalizat ,  qni  ferbi  carnisqiit  nataram 
(non  ait  personam)  in  beatae' Virginis  concepiionc  sejtingens  unumquc  Cftrislitm  in 
duas  dividens,  aliam  deitatis  et  atiam  hiinianilalis  iiiiluit  esse  pcrsonam.  Uno  verbo. 
hoe  invicem  Nestoriani  Eutychianique  diseidebant,  quod  hi  naturan  Christi  con- 


3i9ilizedbVGOOgIe 


,  TEACTATUS    II.    III.  531 

fessione  promendam.  Quapropter  nimis  sollicite  praecavenda  est 
haec  insidiosa  perversitas,  quae  nec  fidei  veritate  nec  rerum  ratione 
consistit,  et  noxia  subtilitate  molitur  in  Restauratore  nostro  quibus- 
cunque  modis  unius  intelligentiani  definire  naturae. 

2.  Nam  quum  pari  blasphemia  utraque  pestis  insaniat,  in  con- 
ceptu1)  scilicet  Virginis  sacrae  atque  ipso  primordiali  vel  initiali 
Domini  Salvatoris  exortu,  qui  in  visceribus  intactae  matris  cessante 
terreni  patris  officio  divina  sumpsit  operatione  principium,  materiam 
conditioDis  humanae  de  substantia  genitricis  instituens,  et  unitionem 
divinae  potentiae  dignatdone  suae  majestatis  impertiens,  ut  utrius- 
que  naturae  ineffabiliter  unitio  ub  ipso  suae  conceptionis  exortu 
mirabiliter  ac  potenter  exsisteret:  nec  in  sanctae  Mariae  prorsus 
internis  istius  sacramenti  quicquam  vel  praecesserit  vel  post  secu- 
tum  fuerit  institutum,  sed  hujus  magis  simul  effectum  mysterii  con- 
ceptus  ipse  praevenerit,  nec  illic  aliqua  praeveniente  subatantia 
perfectio  unitionis  accesserit,  sed  ab  unitione  perfecta  potius  utrius- 
que  substantiae  fuerit  inchoatum.  Sicnt  Angelus  dicenti  venerandae 
Virgini,  qnum  de  gloriosa  sobole  futura  cognosceret:  Quomodo  fiet  Luc. 
istud,  qitia  vintm  non  cognosco?  respondit:  Spiritus  sanctus  superveniet  '  " 
in  te,  et  virtus  Altissimi  obumbrabit  tibi;  propterea,  quod  ex  te  nasce- 
tur  sanctum,  vocabitur  FiHus  Dei.  Et  ex  te  nascelur  ait,  ut  proprie- 
tatem  de  matre  sumendam  nostrae  conditionis  exprimeret;  et  san- 
ctum,  quoniam  sine  contagione  carnalis  concupiscentiae  gigneretur; 
et  vocabilur  Fitius  Dei,  ut  simul  humauae  divinaeque  naturae  hac 
conceptione,  sicut  dictum  est,  mirabiliter  uniendum  proderet  sacra- 
mentum,  secundum  quod  scriptum:  Et  Verbum  caro  factum  est,  e/Joh.1,1 
habitavit  in  nobis.  Malens 3)  Spiritus  Dei  dicere,  Verbum  carnem  factum, 
qunm  in  carnem  Verbum  non  fuerit  omnino  conversum,  dummodo 
principalis  unitionis  naturaliter  in  eodem  divinitatis  humanitatisque 
siguificaret  pressius  veritatein;  quum  scilicet  appareret  ipsum  Ver- 


funderent,  ilii  dividerent.  Ex  eo  vero,  quod  Catholici  duas  divieas  negarent, 
arguebant  Eutyehiani,  eos  igitnr  un&m  credere  deberc;  quod  non  indo  conse- 
quitur,  quia  fidew  inter  utrosque  media  duas  quidem,  sed  indivise  unitas  credit. 

*)  Quo  nimirum  beata  Maria  Salvatorem  concepit,  circa  quem  inaxime  Ne- 
storius  et  Eutyches  errabant.  Nam  itle,  inqnit  Leo  serm.  8  de  nat.  Dom.  c.  5, 
btatam  Mariam  virginem  liominis  tantummodo  autut  eit  praedicare  geniiricem,  ut  in 
conceptu  rjut  et  parlu  nulla  Verbi  et  carnis  facta  unitio  crederetur,  qaia  Dri  jttiiu 
non  ipse  factus  sit  hominU.  sed  creato  fiomini  toia  se  dignatione  soclanertt.  Eutychet 
vero,  ut  proeequitur  ibidem  Leo,  unitioncm  quidem  in  Ckristo  duarum  confessus 
tst  naturaram,  ted  ipsa  unittonc  id  dicit  effeclnm,  ut  cx  duabus  naturts  una  roua- 
neret,  nullatenus  alterius  exsistente  tubstantio,  quac  uhique  finiri,  nisi  aut  coitsumtione 
aut  separatione  non  posset.  Vide  ejusdem  Leonis  epist.  36  n.  3  et  epist.  103  n.  3, 
nec  non  Flaviani  epistolam  26. 

'}  Grammaticae  legea  postulant  malente  Spirilu;  aed  alibi  etiara  Gelasius  eas 
in  similibua  locis  spermt. 

34* 


^igilizedbyGOOgle 


532  S.  GELASII    PAPAE  *. 

bum,  in  utero  matris  Virginis  operans,  ex  eadem  susceptae  sibimet 
tnendae  substantiae  foecunditatis  illius  excitasse  conceptum4). 

3.  Quum,  inquam,  haec  de  Domini  nostri  conceptioue,  quae*] 
licet  nullatenus  valeat  explicari,  pie  tamen  hac  professione  credenda 
sit,  Eutychiani  dicunt,  unam  esse  naturam,  id  est  divinam,  ac  Ne- 
storius  nihilominus  memorat  singnlarem,  id  est  humanam :  si  contra 
Eutychianos  duau  a  nobis  asserendae  sunt,  quia  unam  depromunt, 
cousequens  est,  ut  etiam  contra  Nestorium  unam  dicentem  non 
uuam,  sed  duas  potius  ab  exordio  sui  unitas  exBtitisse  procul  duhio 
praedicemus :  contra  Eutychen,  qui  unam,  id  est  solam  divinam, 
conatur  asserere,  humauam  competenter  addentes,  ut  duas,  ex  qui- 
bus  illud  sacramentum  singulare  constat,  illic  permanere  monstremus ; 
contra  Nestorium  vero,  qui  similiter  unam  dicit,  id  est  humanam, 
drvinam  nibilominus  subrogantes:  ut  pari  modo  duas  contra  ejus 
unam<l)  in  hujus  mysterii  plenitudine  primordialibus  suae  unitioniB 
effectibus  exstitiBse  veraci  finitione  teneamus,  atque  utrosque  diverso 
modo  singulas  garrientes,  non  eorum  quemquam  de  una  tantum- 
modo,  sed  ambos  de  duarum  naturarum,  humanae  scilicet  et  divinae, 
a  sni  principio  sine  confusione  qualibet  atque  defectu  unita  pro- 
prietate  permanente  vineamus. 

4.  Quamvis  enim  unus  atque  ideiu  sit  Dominus  Jesus  Cbristus, 
et  totus  Deus  homo  et  totus  homo  Deus,  et  quicquid  est  humani- 
tatis,  Deus  homo  suum  faciat,  et  quicquid  est  Dei,  homo  Deus  ha- 
het:  tamen  ut  hoc  permaneat  sacramentum  nec  possit  ex  aliqua 
parte  dissolvi,  sic  totus  homo  permanet  esse  quod  Deus  est,  totus') 


')  Forte  unitatem  vel  umtionetn,  quam  coujecluram ,  qitao  aub  fiaem  iiumeri 
7  lecturi  aumus,  firmabunt.  Certe  obscirrum  non  est,  hoc  ibi  Gelasium  docere, 
quod  Leo  epiat.  38  eap.  2 :  Aedificantc  sibi  Sapirnlia  domuin  Feibum  eara  factum 
esi;  quod  HieronymuB  epiat.  61  adversus  erroreB  Johatinia  Hierosol:  Ipsc  est  Dei 
virius  et  Dei  sapientia,  qui  in  uteto  Viryinls  aediftcavit  sibi  domnm;  quod  Hilariua 
in  psalm.  188  n.  15:  Et  nescio,  an  quoil  formaius  in  forma  servi  est,  refcrri  pos- 
»it  ad  Patrem,  ut  fonnatus  ab  ipso  sit;    Sapienlia  enim  ipsa  aedificaait  aibi   doniuiii; 

quodque  alii  patres  tradunt,  qui  verba  angeli  „£(  virius  Atiissimi  obumbrobit  libi" 
de  operatione  Verbi  corpus  uibi  e  Virginis  Bubstantia  aptautis  interpretantur. 
Praeterea  ibi  confirmare  videtur  Oelasius,  quod  Leo  epist.  35  cap.  3  ex  Augu- 
atini  libro  coutra,  aermon.  Ariau.  c.  8  verba  aua  mutuatua  tradit:  Salura  quippe 
nostra  non  sic  assumta  est,  ut  pritis  ercala  post  assiimereliir,  sed  ut  ipsa  assumtione 

'■■)  Nitidior  esaet  hic  locus,  si  ita  legeretur:  Quum  haec  de  Dumint  nosiri  con- 
ccptione,  iicet  haec  nuilatenus  valeat  explicari,  pia  tamen  hac  explieaiione  ercdenda 
sint,  Eutychiani  dicunl. 

')  Id  est:  coutra  ejus  asaerttonem,  qua  luiam  esse  vult. 

>)  Particula  ut  hio  desideratur.  Unitatem  personae  in  Christo  simili  loquendi 
ratione  eminciant  sancti  patrea,  qui  Neatorium  et  Eutycben  praecesserunt.  Tli- 
larius  de  Trinit.  X,  22:  Et  quum  itle  ipse  filius  /lominis  sit,  qui  et  filius  Dei,  quia 
totus  kominis  filius  lotus  Dei  filius  sll-.    AugustinuB  vero  serm    293  n.  T:  Ipse  Dciut 


^igilizedbyGOOgle 


TMACTATUS  III.  533 

Deus  pernianeat  esse  quicquid  homo  est.  Si  aliqtrid,  quod  absit, 
vel  divinitatis  vel  humanitatis.inde  decesserit,  sequatur  ineffabilis 
resohitio  sacramenti,  et  quod  dictu  audituque  fugiendum  est,  vel 
homo  Deus  esse  jam  desinat,  si  sola  illic  humanitos  nou  etiam  de- 
itas  perseverat,  vel  Deus  homo  consequenter  esse  desistat,  si  sola 
illic  divinitas  nou  etiam  humanitas  unita  permaneat.  Nec  glori- 
ricata  videatur  nostra  eonditio  unitione  deitatis  sed  potius  esse  con- 
sumpta,  si  non  eadem  subsistit  in  gloria,  sed  sola  exsistente  deitate 
humanitas  illic  esse  jam  destitit.  Videbitur  autem,  quod  abhorret 
auimus  dicere  sed  cogit  necessitas  non  tacere,  divinitas  in  utroque 
mutabilis,  si  vel  iu  carnem  est  ipsa  conversa,  vel  sic  est  in  deita- 
tem  liumamtatis  transfusa  conditio,  ut  proprietas  ejus  esse  desierit. 
Si  enim  ex  se  ipsa  ex  toto  jam  non  est,  restat,  ut  accesserit  ad- 
creveritque  deitati,  sic  in  deitatis  naturam  scilicet  transeundo,  ut 
esse  destiterit  prorsus  humanitas.  Ubi  modis  omnibus  divina  sub- 
stantia  mutabilitatem  recipere  videtur:  quae  quum  nec  minui  possit 
omnino  nec  crescere,  transfusione  humanitatis  adjectac  velut  aucta 
videatur.  Sin  vero  humana  conditio  nec  in  divinitatem  transfusa 
subsiatit,  ne  accessu  sui  hanc  sentiatur  hausisses),  nec  in  sui  pro- 
prietate  perdurat:  nusquam  prorsus  resedisse  cognoscitur,  ac  per 
hoc  non  sublimata  sed  abolita  potius  invenitur,  atque  ita  indissoln- 
bile,  quantum  ad  ipsos  pertinet,  resolvitur  sacramentum. 

5.     Praeterea   si   in  deitatem,   ut  putant,  humanitate  transfusa 
vcl  cx  omni    parte  translata,   desiit  esse  humana  substantia,    ergo 
humanitatis  forma  sine  sui  proprietate  cessavit.   Si  dicunt,  in  nudaB) 
deitate  humanae  formae  Uneamenta  constare,   quid  aliud  quam  An- 
thropomorphitfts  convincuntur  inducere,  quos  dudum  catholica  talia 
somniantes  damnavit  Kcclesia?  Nam  si   et  substantia  et  forma  ho- 
minis  Jesu  Christi  hac  transfusione  consumpta  est,   quis  est,   quem 
vidit  ad  dexteram  virtutis  stantem  sanctus  Stephanus?   Quis  hommitfg^^ 
fitius  venturus  est  ad  judieandos  vivos  ei  mortuos?    Quis  erit,   quem  18,27. 
videbunt,   in  quem  compunxerunt?    Abolitum    est   omne    mysterium,  jojj^j  !i7 
vacuatum  est  resolutumque,  ut  dictum  est,  quod  absit,  omne  saera-  etZach. 
inentum,   falsumque  erit,   quod  ait  ipse  Salvator:  Palpate  et  videte,   ^. 


Deus  manet,  aeeedit  homo  Deo,  et  fit  una  persona,  ut  non  sit  Semideus,  qnasi  parte 
Dei  Deus  tt  parte  hominis  komo,  sed  totus  Deus  et  totus  homo.  Vide  Leonis  epist. 
124  impriroia  n.  G. 

*)  Fortasse  laetiise  legendum.    Bd. 

')  Id  moris  est  patribuB,  ut  Dei  filium  induisse  carnem  dicant,  quam  asBum- 
nit.  Quociroa  et  nadam  deitatem  vocant,  quae  carnem  non  habet  aibi  aubatantia- 
liter  conjunctam.  Quo  sensu  Hilarius  de  Trinit.  X,  51  ex  placito  quorumdam 
haereticoruro ,  qui  Chriatum  Denm  negabant,  sequi  dixit,  ttf  Verbum  per  exte- 
riorem   nudamque   naturam  hominem  illum  sola  vita  animae  monentis  animatum  habi- 


iGoogle 


534  S.  GELASH  PAPAB 


quia  spiritvs  ossa  ei  carnem  non  habet,  sicut  tne  videtis  kabentem.  Et 
certe  hoc  post  resurrectionem  dixit:  talia  jam  dixit,  quaiis  cum  di- 
Act.  i,  scipulis  per  quadraginta  dies  conversatus  est,  convescens  et  cohabi- 
3'4'  tans  cum  eis;  talie  dixit,  qualis  ascendit  in  coelos;  talis  dixit,  qualis 
promissus  eet  inde  esse  venturus.  Aut  legant  ipsi,  ubi  poBteoquam 
de  illa  professus  est,  fuerit  immutatus,  et  aliter,  quam  ee  discipulis 
patefecit,  ascenderit  levatus  in  coelura ;  aut  nos  rectius  ea  sequimur, 
quae  diyinis  voluminibus  adstruuntur,  non  delirantium  somnia  et 
phantasmata  vana  sectamur. 

i>.  8ed  ajunt  homines  inepti,  quo  se  putent  vim  manifestatio- 
nis  hujus  effugere:  quomodo  ipse  votuil,  sic  humanam  sublimavit  ma- 
gnificavitque  naturam.  Flane  sicut  ipse  voluit,  sicut  per  prophetas 
suos  ante  praedixit,  sicut  per  apostolos  suos,  per  evangelistas  Ec- 
clesiae  suae  voluit  intimari.  Quapropter,  ut  dictum  est,  ab  exordio 
istius  sacramenti  sacras  paginns  revolvamus,  qnid  de  conceptu  ejus 
edixerint,  quid  de  partu,  quid  de  una  eademque  persona  Domini 
nostri  Jesu  Ghristi,  simul  Dei  hominis  et  hominis  Dei.  Quid  ante 
passionem  de  eodem  vox  divina  pronuntiet,  vel  de  se  ipse  testetur, 
qiudve  poet  resurrectionem  nihilominus  ipse  perdoceat,  qualis  cuni 
discipulis  fuerit  conversatus  in  terris,  qnalis  in  coelos  ascenderit, 
quid  de  eodem  ad  coelos  oscendente  promissum  sit,  quid  de  eo 
nunc  in  coelis  etiam  constituto,  quid  de  ejus  adventu  cuncta  coele- 
stia  dicta  pronuncient,  et  qualiter  se  vet  intelligi  voluerit  vel  nostra 
confessione  depromi:  Scripturis  attestantibuB  aildiamus/  et  compe- 
tenter  ejus  simus  in  omnibus,  qua  se  nobis  insinuare  dignatus  est, 
voluntate  contenti. 

7.  Sed  jam  diligentius  vestigemus,  si  Eutychiani,  -qui  se  Nesto- 
rium  refutare  praetendunt,  et  propter  hunc  catholicis  sensibus  unam 
conantur  subintroducere  velle  naturam,  (quamvis  hoc  jam  manifesta 
sit  ratione  destructum),  si  non  ipsi  quodam  circuitu  et  occultis  mii- 
bagibus,  nescientes  utique,  quid  loquantur  neque  de  quihus  adfir- 
ment,  ad  eumdem  Nestorium  volentes  nolentesque  rediguntur.  Di- 
cunt  enim:  ante  adunationem  duae  naturae  fuerunt,  post  adunationem 
una  facta  est.  Quaero  ab  iis,  quando  velint  dicere  ante  adunationem: 
si  ante,  quam t0)  incarnationis  Dominicae  mysterium  proveniret,  quis 
nesciat  diversas  esse  naturas  et  ineflabiliter  diflerentes:  ilhtm  sum- 
mam  omnium  naturarum,  istam,  etsi  imaginem  dcitatis  gerentem, 
tamcn  terrenae  conditdonis  et  infirmam?  Nos  autem  de  incarnatio- 
nis  sacrae  ratione  tractamus,  non  de  istarum, .  quae  nota  est  omni- 
bus,   distantia  naturarum.     Bi  ante  ergo,   quam  hoc  mysterium  in 


ln)  Non  temere  addimuB  quam;  hanc  enim  voculam  boU  lilirarionmi  osci- 
tantia  omiasam  ecue  persuadet  eadem  aententia  mox  repetit&,  ,SY  antc  ergo,  quam 
koc  myilerium  ete. 


3i9ilizedbVGOOgIe 


TRACTATU8   III.  535 

utero  Virginis  gigneretur,  nulla  qnaestio,  nulla  contentio  est,  duas 
esse  nuturas  divinitatis  et  humanitatis  longeque  diversas.  Noa  autera, 
sicut  dictum  est,  de  niysterio  loquimur  Christiano,  quod  utiquc  in 
utero  Virginis  matris  est  inditum.  Proinde  si  illinc  velint .accipi, 
ante  adunationem  duas  fuisse,  in  utero  scilicet  materno;  ergo  fuit 
ibi  aliquod  interstitium,  quod  ante  adunationem  sui  istae  naturae 
putarentur  fuisse  diseretae")  et  in  adunationem  postea  convenisse. 
Kedolet  hic  Nestorius.  Utique13)  ille  dixit  in  parlu,  nudumque  ho- 
minem  disseruit  procreatum,  et  postmodum  in  Deum  fuisse  prove- 
ctum.  Hoc  isti  hujus  mysterii  deprehenduutur  sentire  conceptum, 
si  illic  interstitium  quantumlihet  intervenisse  dicatur,  quo  aliquid 
ante  praecesBerit,  et  aliquid  postea  sit  secutum,  ac  non  potius  et 
ipse  fuerit  conceptus  unitio,  et  ipsa  primordialiter  exstiterit  unitione 
coueeptus,  atque  in  hujus  unitionis  effectu  prorsus  omne  quod  di- 
citur  anlea  et  poslea  sit  remotum:  quia  non  velut  duae  substantiae 
primitus  exstiterunt,  id  est,  ipsius  humanae  formae  quae  suscepta 
est,  et  deitatis  quae  suscepit,  ut  earum  postea  adunatio  sequeretur, 
sed  hoc  ineffahile  magnumque  mysterium  adunatione  sit  potius  in- 
choatum  et  ipsa  inchoatioue  hujus  couceptionis  unitum. 

8.  Jam  vero  si,  ut  ipsi  delirant,  adunatione  una  facta  naturu 
est,  aut  unius  abolitio  est,  aut  utriusque  confusio.  Quod  utrumque 
fides  catholica  et  ipsius  veritas  sacramenti  non  recipit,  testificanti- 
Ws,  ut  dictum  est,  editis  divinitus  paginis.  Quibus  sicut  u  prin-« 
cipio  sui  i*t  duarmu  naturarum  hac  unitione  conceptus  est,  et  con- 
ceptio  Virginis  hac  eadem  divinitatis  pariter  et  humanitatis  unitione 
perfecta  processit,  ita  et  in  hoc  mysterio  permanentibus  utrisque13) 
naturis,  et  sacer  partus  evenit  et  omni  tempore,  quo  in  hoc  mundo 
Redemptor  noster  esse  dignatus  est,  Deus  simul*  et  homo  proprie 
permanens,  veraciter  id  essistendo  signis  compctcntibus  apparuit, 
dictis  factisque  conspicuus.  Sic  ad  passionem,  quam  pro  nobis  est 
suscipere  dignatus,  aecessit,  sic  post  rcsurrectionem  curiosis  etiani 
se  non  est  dedignatus  declarare  discipulis,  talisque  ascendit  in  coe- 
lum,  atque  ita  inde  promissus  est  esse  venturus,  et  in  utraque  na- 
tura  etiam  nunc  coelo  positus  apostohca  praedicatione  firmatur  ex- 
sistere.  Quis  audeat  uon  minus  sacrilega  mente,  quam  imperitis 
■  blasphemiis  mortiferaque  demeutia  unam  dicere  post  adnnationem 
factam  fuisse  naturamV  Quum  totius  Scripturae  saluteris  eruditio- 
nihus  instruamur,   et  duas  unitas  fuisse  conceptu"),    et  sub   una 

"J  EJud  ditcrelae  perinde  eat  atque  non  unitae. 

")  Plauior  erit  oratio  in  hunc  modum:  Ubi  quod  ilic  dixit  iti  pailu  (factum, 
qun  merum)  nudumque  hominem  asseruit  procreatum ,  hoc  vsti  de  hujits  myttrrii  (sc. 
incarnati  Verbi)  deprehenduntur  tentire  conceptu. 

'*)  Editi  utriusgue. 

")  Editi  conceptim. 


3i,«izSdb,Google 


536  s.  oelasii  papak 

eademque  persona   Domini  nostri  Jesu  Christi'  totius   i)ei  hominis, 

et    totius    hominis    Dei    duas  in  suis  proprietatibus    incontaminata 

generatione  prolatas,   et  easdem  proprie  permanentes  in   conversa- 

tione  mundana  fuisse  manifestas,  et  in  omnibus,   ut  saepe  jam  di- 

ctum  est,  sine  defectu  alterius  utramqne  persistere:  in  utraque  unum 

eumdemque  Dominum  Jesum  Christum,    totiun   Deum  hominem   et 

totum  hominem  Deum,  sine  sui  confusione,  sine  ulla  divisione,  quam 

conditio  possit  quaecunque    perstringere ,   sine   privatdone  vel  defe- 

ctione   cujusqnam,    ex  iis  proprie  vel  in  iis    veraciter  manere,    ex 

quibus  vel  in  quibus  uuus  et  perfectus  et  verus  est  Christus,  et  sine 

quibus  vel  sine  qualibet  ex  iis,   id  est  sine  humanitate  seu  deitate, 

nec  perfectns  nec  unus  nec  verus  est  Christus  tempore   conceptus. 

Joh.  1,14.  Dictum  est:    Verbum  caro  factum  est,  et  inhabifavti  in   nobis.     Tem- 

1*88  P°re  vero  P^rti8  legimus:  Emmanuel  esse  natum.     Sic  angelos  ceci- 

nisse  gloriam  Dei,   sic  nunciasse  pastoribus  Filium  Dei  natum,  sic 

magos  ab  Oriente  Bethlehem  petiisse  et11)  quem   novo  sidere  geni- 

tum  cognoverant .   adorare,  ut  tamen  veraciter  puerum  pannis  in- 

volutum,   praesepio    positum,    veraciter  materno    gremio  gestatum, 

quum  eum  magi  oblatis  muneribus  adorarent,   humauae  substantiae 

et  nostrae   naturae   conditionia  exortum,   sicut  evangelica   voce  de- 

promitur,  sic  Ecclesiae  catholicae  professione  credatur.   Ita  deinceps 

pariter  hunc  eumdem  Dominum  Jesum  Christum  et  Deum  explesse 

■  quae  humana  sunt,   et  hominem  gessisee  quae  divina    snnt,   ut  in 

utroque  hunc  eumdem   unum  veraciter  exsistentem  omnis  confessio 

Christiana  concelebret.     Sic  ad  passionem  venisse,   ut  et  Deus  et 

„1£'  homo  veruB  sit   crucifixus,  et  in  cruce  pendens  latron  j  "•  homo  Deus 

verus  patefecerit  atria  paradisi,   atque  elementa  cuncta  commoverit: 

ut  Deum  kominem  verum  mortuum,   sepultum,    ut  hominem   Deum 

I  h  90  veram  Be  ipsum  suscitasse  post  triduum;   ut  hominem  Deum  clausis 

i9et2o!  januia  coram  discipulis  constitisse,    ut  Deum  homiriem  manus  suas 

et  pedes,  carnem  ossaque  monstrasse  discipulis;  ut  Deum  verum  ho- 

3  t' tninem  quadraginta  diebus  ita  discipulis  fuisse  conspicuum,   ut  ho- 

Actl,i!.  minem  Deum  verum  sic  in  coelo  esse  sublatum,    sicque   inde  pro- 

Aot.  7,65.  missum  esse  venturum  Deum.    Sic  hominis  filium  a  dextris  stantem 

Dei  beato  Stephano  martyre  testificante  conspectum,  sic  in  eoelesti- 

Col.2,9.  bus  constitutum   beato  Paulo  praedicante   monstrari,  quum  ait:  In  ' 

Matth   Vuo  nao'iat  omnis  pteniludo  divinilatis  corporattfer.  Sic  inde  veraciter 

16,27  etDeum  hominis  filium  sedentem  in  nubibus  coeli  venturum   ad  judi- 

8*.80-  candos  vivos  et  mortuos.  Quibus  omnibus  testimoniis  mauifestissime 

declaratur,   in  utrisque  naturis,   ex  quibus  vel  in  quibus  conceptus, 

-editus,  nutritus  et  conversatus  in  mundo  est  et  elevatus  ad  coelum, 

"")  Edit.  Paria.  ut  qutm.    Praeferimns  cum  Colon.  tt  quem.    Legendumque  vi- 
deuir  portea  adoraite  non  adorare. 


3i,«izSdb,Google 


.  TRACTATUS    III.  537 

uuum  atque  eiundem  manere  Dominum  Jesum  Christum;  qui  in 
utroque  unus  atque  idem  veraciter  Deus  homo  et  iiomo  Deus  ma- 
nere  non  possit,  nisi  utraque  uatura,  iu  qua  id  permanet,  veraciter 
permaneret:  ut  iisdem  naturis  veraciter  permanentibus,  ex  quibus 
vel  in  quibns  unus  atque  idem  verus  homo  Deus  et  Deus*homo  ve- 
rus  exsistit,  idem  semper  homo  Deus  verus  et  Deus  homo  verus  ipse 
permaneat. 

9.  Adhuc  autem  etiam  illud  adjiciunt,  ut  sicut  ex  duabus  rebus 
coustat  horuo,  id  est  ex  anima  et  corpore,  quamvis  utriusque  rei  sit 
diversa  natura,  sicut  dubium  non  habetur,  plenitudinem IB)  tamen 
usus  loquendi  singulariter  pronunciet,  simul  utrumque  complectens, 
nt  humanam  dicat  naturam  non  humanas  naluras;  sic  potentiam  in 
Christi  mysterio  et  unitdonem  divinitatis  atque  humanitatis  unam 
dici  vel  dehere  vel  posse  naturam:  non  considerantes,  quia  quum 
una  natura  dicatur  humana,  quae  tamen  ex  duabus  constet,  id  est 
ex  anima  et  corpore  principaliter,  illa  causa  est,  qna  nec  initialiter 
anima  alibi  possit  exsistere  quam  in  corpore,  nec  corpus  valeat 
constare  sine  anima,  et  merito  quae  alterutro  sibi  sit  causa  exsi- 
stendi,  pariter  unam  abusive  dici  posse  naturam,  quae  sibi  invicem 
causam  praebeat,  ut  ex  alterutro  natura  subsistat  humana,  salva 
proprietate  dumtaxat  duarum.  Licet  autem  more  locutionis  humanae 
etiam  a  parte  saepe  totum  quodlihet  possit  intelligi,  quemadmodum 
quum  dicimns:  tot  animae,  corpora  pariter  indicamus,  vel  quum  di- 
cimnB:  omnis  earo,  naturas  animarnm  simili  designatione  complecti- 
murl,"j;  nec  habemus  incognitum,  sic  nos  unam  rem  pro  duabus 
dicere  ad  utrasque  significandas,  ut  tamen  et  duns  esse  nullatenus 
ignoremus,  et  propriis  constare  suhstantiis,  quantavis  unitione  ne- 
ctantur.  Nam  et  deitas  absque  humanitate  permanet  esse  quod 
deitas  est,  et  humanitas  etiam  sine  adsumptione  divina  in  sua,  qua 
divinitus  instituta  est,  permanet  esse  natura;  atque  ita  et  sine  sui 
adunatione  possunt  in  suis  proprietatibus  permanere.  Ex  quo  si 
earum  facta  processit  unitio,  propter  servandam  pleuitudinem  sacra- 
meuti  perfectionemque  mysterii  has  easdem  necessariuin  est  pro- 
fiteri  IS)  sub  una  eademque  persona  sic  indiscretas  atque  insepara- 
biles  illa  unitione  constare,  ut  permaneant  esse  quod  sunt.  Nam 
et  in  hoc  mysterio  quum  nulla  uecessitas  impuguationis  emergit, 
simpHciter  unam  rem  frequenter  pro  utraque  proferimus,  nt  diea- 
mus  /Uius  hominis,  et:  Quid  me  quaertfis  occidere  hominem,  qtri  veri-  Joh.  8,40. 
tatem  locutus  sum  vobis?  et  iterum  apostolus:  Qnum  autem  benignitas,  Tit.3,4. 


")  Editi  pltniludine. 
")  Editi  compltcliluT . 

")  Id   volgatis  proferri,   magin   arridet   cum   Thuaneo   codice   Ui  noviBsima 
Fulgentii  editione  laudato  profiteri. 


3i9ilizedbVGOOgIe 


538  S.  GELASII   PAPAE 

0,5.  inquit,  et  humanitas  apparuit  Salvatoris  nostri  Dei;  et  alibi:  Qui  est 
super  omnia  Devs  benedktus  in  saecvla.  Numquid  quum  tantummodo 
Deus  dicitur,  homo10)  denegatur,  numquid  quum  humanitos  dicitur, 
deitas  iiide  removetur?  Numquid  quum  filius  bominis  dicitur,  non 
etiam  FiliuB  Dei  consequenter  advertitur  ?  Numquid  quum  Verbum  Dei 
dicitur,  non  simul  intelligitur  et  earo  quod  factum  est?  Numquid 
quum  caro  corpusque  depromitur,  non  etiam  divinitas  indubitanter 
oatenditur?  Aliud  est,  quandow)  usitato  loquendi  compendio  saepe 
'  de  qualibet  rei  parte  dicimuB,  et  totum  quod  est  sine  dubio  profite- 
mur;  iiliud,  quum  prorumpit  humanae  temeritatis  audacia,  quae  sic 
aliquam  partem  nuncupare  contendit,  ut  quod  totum  est  negare 
moliatur,  et  necesse  sit,  pro  veritate  certantes  illos,  qui  partem  su- 
scipiunt  partemque  contemnunt,  etiam  de  toto  convincere.  Nam 
quomodo  non  vident  ettam  suis  verbis  admoniti,  quia  quum  dicunt 
quolibet  modo  humanam  naturam,  salva  corporis  animaeqae  distantia 
unara21)  tamen  quolibet  modo  humanam  pronuncient  esse  naturam? 
Huic  ergo  se  adunante  divina,  etiam  secundum  ipsos  duae  sunt, 
utique  humana  pariter  et  divina.  Una  igitur  nec  potest  esse  nec 
dici,  quum  duae  sint;  unitio  est  enim  duarum,  non  cujuBlibet  alte- 
rius  abolitio;  nam  nec  dici  potest  unitio,  nisi  duarum;  alioquin  dua- 
litate  submota,  non  unitio")  potest  vel  dici  vel  esse,  sed  unio. 

10.  Quis  jam  ferat ,  dedignari  eos  voeabula  promere  natu- 
rarum,  quuin  utique  nulla  res  sit,  quae  non  propriam  pogsit  ha- 
bere    substantiam ,    substantia  vero    nulla    sit ,    quac    non    natura 

'*)  Verba  homo  denegatur,  quae  hic  deerant,  revoeamus  ex  Fulgentio,  apud 
quem  vicisaim  quaedam  infra  hinc  supplenda  sunt. 

*°)  In  prius  vulgatis  aliud  est  quod,  vitio  logentium,  qui  qaad  pro  quando 
legerunt,  ut  patet  ex  membro  mo»  opposito,  nM  aliud  quum,  non  aliud  quod 
legitur. 

")  Ita  emendandum  diutiinus,  quod  in  vulgatis  unum;  et  moz  ladc  ergo  pro 
hinc  ergo.  Sic  porro  rfttiocinatur  Gelasius:  humana  natura  etiam  vobi.i  praedican- 
libut  una  est  naiura,  nec  vocare  in  duliinm  quiiquam,  qutn  dioiua  pariler  una  sit 
natura;  dum  igitur  humanae  divina  unitur,  negare  non  dcbetU,  lum  duai  esse  natu- 
ras  simul  unitas. 

")  Vocabulorum  unitia  et  unio,  quae  a  rccentibus  theologis  confimdi  aolent, 
ujierta  est  hic  ut  apud  alioa  patres  distinctio,  adeo  nt  unio  aingularitatem,  uni- 
lio  duarum  rerum  conjunctionem  sonet.  (Juocirca  Vigilius  Tapsensis  contra 
Eutychen  II,  5  dixit:  Quia  est  in  Christo  et  naturarum  proprictas  et  pcrsonae  unio, 
Xestorius  proprielatcin  attendendo  nalurarum  a  personae  cxcidit  unione.  Tum  idem 
vocabulum  cap.  6,  7  ot  8  eodem  intellectu  identidem  repeteus,  quid  Christo  «- 
cundum  naturarum  proprietatem,  quid  secundum  personac  unionem  congruat  definit. 
Eadem  unionis  voce  haeresim  Sabellii,  qui  divinarum  personarum  distinctionem 
respuebat  inducebatque  singularitatem,  designant  Hilarius  passim,  conciiium 
Pariaienae'1,  Hieronymus  epist.  57  ad  Damasum,  Sulpicius  Soverus  hist,  II,  au- 
ctor  antiquus  quaest.  vet.  et  nov.  test.  apud  August.  appendic.  totn.  3  quacst. 
72,  Majtimua  Tanrin.  hom.  1  de  s.  Euaebio,  Fulgcntius  ad  object.  Arian.  1  et 


^igitizedbyGOOgle 


THACTATUS  III.  539 

dicatur?  Nam  remove  naturam  cujuslibet  substantiae,  tolles  etiam 
siue  dubitatione  substantiam:  sublata  substantia,  pariter  res  quae- 
libet  illa  tollitur.  Dedignautur,  inquam,  isti  nomen-  naturarum, 
quum  Deus  ipse  non  dedignatus  sit  naturae  suae  vocabulo  a  suis 
praedicatoribus  nuncupari,  sicut  beatus  Petrus  apostolus  in  epistola 
sua  dixit,  quum  Christi  Domini  mysterium  praedicaret:  01  per  Aaec,  2Petr 
inquit,  efficiamini  divinae  consortes  naturae.  Quid  quod  ipsi  etiam  ' 
unam  dicendo  naturam  iu  Domino  Jesu  Christo,  naturae  tameu  no- 
men  convincuntur  asserere?  An  unam  liceat  nominare  naluram,  et 
duas  vel  plures  rerum  ceterarum  appellare  fas  non  erit?  Quis  ista 
non  rideat  et  tamquam  puerilia  deliramenta  despiciat?  Nam  et  quum 
dicunt,  unam  fuisse  naturam  incamatam,  volentes  hoc  modo  velut 
ostendere  singularem,  uullatenus  evndunt  sigui£cationem  duarum. 
Dum  enim  dicitur  nnam  divinitatis  naturam  fuisse  iucamatam,  re- 
motis  ambiguitatibus,  altera  erit,  quae  incarnata  est,  altera,  qua  in- 
caruata  perhibetur.  Quoniam  nou  eadem  erit  natura  deitatis,  quae 
incarnata  est,  quae13)  est  uatura  carnis;  quia  incarnata  affirmatur, 
neque  se  ipsa  natura  deitatis  incarnata  est,  sed  natura  carnis  in- 
carnata  cognoscitur,  sicut  neque  se  ipsa  natura  carnis  exstitit  dei- 
tate  sublimis;  quia  et  non  aliunde  divinitas,  quam  de  utero  Virgi- 
nis  matris  incarnata  processit,  et  caro  nonnisi  in  iisdem  visceribus 
sancto  Spiritu  superveniente  et  Altissimi  obumbrante  virtate  est 
unita  deitati. 

11.  Certe  quum  dicimus  de  uno  eodemque  Domino  nostro, 
quid  secundum  Deum,  quid  secundum  hominem  diserit  feceritque, 
vel  etiam  si  dicamus:  hoc  ut  Deus  homo  dixit  aut  fecit,  et  hoc  ut 
homo  Deus  dixit  et  fecit;  quaero,  utrum  vel  quum  secundum  hominem 
dicimus  dictum  factnmque  aliquid,  vel  Deus  homo  fecit  aut  dixit  ali 
quiti,  utrumne  in  eo  homo  sit  verus  an  falsus?  Si  falsus,  Manichaeus, 
Apollinaris,  Marcionistae  atque  hujusmodi  pestes  consequenter  ex- 
sultant,  quae  in  Christo  Domino  veritatem  corporis  abnegaverunt, 
aut  putativum  esse  dixerunt,  ut  alias  interim  peroiciosiores,  quae 
hoc  dogmate  continentur,  haereses  nunc  omittam.  Si  autem,  quum 
hominem  Christum  qnoquo  modo  nuncupamus,  verns  illic  intelligen- 
dus  est  homo,  sicut  fidem  catholicam  tenere  mauifestum  est;  vera 
illic  crgo  est  humanae  naturae  substantia,  et  proprietas  humanae 
veraciter  conditionis  exsistit,  ut  verus  homo  sine  cunctatione  sub- 
sistat:  quia  aliter  esse  verus  homo  non  possit,  nisi  naturae  suae 
substantialiter  verus  proprietate  subsistens.   Nihil  ergo,  cur  vel  esse 

")  Ita  corrigendum  quitm  uobis  conriaret,  quod  in  prius  vulgatis  sic  effe- 
rebatur:  qnae  est  naturae  carnis,  quia  iricarnata;  correctionem  noetram  coDBultus 
Fulgentiua  coufirmavit.  Apud  hunc  deinde  legitur  firmatur  pro  affirmatar.  Locus 
iste  notatu  dignus,  ex  quo  intelligitur ,  quo  pacto  hercticum  effatum  una  Chriiti 
nalttra,  modo  adderetur  incarnata,  etiam  orthodoxi  quidam   patrea  admiaenint. 


^igilizedbyGOOgle 


540  S.  OELASII  PAPAK 

verum  videantur  firmare,  ai  non  est,  aut  cur  uegare  contendant 
verum  non  esse,  quod  veram  est.  Si  autem  non  negant,  manet 
ergo  uaturaliter  in  suae  proprietate  aubstantiae,  quia  verum  aliter 
esse  noii  poterit.  Quaerant  ergo  isti,  qua  suae  dementiae  foveas 
quibus  circumdantur  evadant,  et  palam  se  aut  in  illorum  esse  nu- 
mero  fateantur,  qui  venim  Christi  corpus  impugnant,  aut  negare 
iion21)  audeant,  quum  nisi  hac  ratione  vemm  esse  non  possit,  sicut 
et,  quum  eumdem  Deum  dicimus,  vel  secundum  Peumloqui  aul  facere 
praedicamus,  aliter  verum  esse  non  possit,  nisi  veram  illic  divinita- 
tem  et  in  sua  proprietate  substantiae  permanentem  deitatis  fateamur 
esse  uaturam.  Ergo  haec  utraque  in  uno  Domino  Jesu  Christo  vera 
esse  manifestum  est.  Yera  antem  utraque  aliter  esse  non  posse, 
nisi  in  suarum  proprietate  permanentia  naturarum,  nullus  humanae 
mentis  sensus,  si  quantulaecunque  rationis  est,  prorsus  addubitat. 

12.  Haec,  inquam,  in  uno  eodemqne  Domino  Jesu  Christo  at- 
que  in  ejus  una  eademque  persona,  qua  ex  utrisque  naturis  unus 
atque  idem  est,  utraque  ineffabili  atque  insolubili  unitione  perpetua 
sunt,  ut  et  totus  homo  Deus  sit,  et  totus  Deus  homo  sit,  atque  haec 
eadem,  ex  quibus  vel  in  quibus  unus  atque  idem,  et  Deus  homo  est 
et  bomo  Deus  est,  confusa  non  sint,  deficientia  non  sint,  sed  sic 
unum  eumdemque  Deum  hominem  et  hominem  Deum  utraque  unita 
perficiant,  ut  proprietatem  suam  penitus  non  amittant,  qua  ex  utris- 
que  unus  atque  idem  Deus  homo  et  homo  Deus  possit  esse  perfi- 
ciunt.  Si  quaelibet  earum,  quod  absit,  proprietas  exinde  subtraha- 
tur,  aut  Deus  homo  non  erit,  aut  bomo  Deus  esse  non  poterit.  Ac 
sicut  eo  venimus,  quo  nos  istorum  cogit  venire  intentio:  uuius  rei 
proprietate  sublata,  pro  parte  apud  eos  medius**)  erit  Christus,  non 
unus,  non  integer,  ideoque  nec  verus,  sequitur  ut  falsus;  quia  modis 
omnibus  iu  hoc  tendit  abruptum,  si  aliquid  naturaliter  inde  remo- 
vetur,  ex  quibus  vel  in  quibus  unus  et  integer  Christus  est,  ob  hoc 
obsequenter  et  verus.  NamTe)  ut  verus  sit,  integer  sit  necesse  est, 
ut  integer  sit,  unus  atque  idem  sit,  utrisque  in  eo  sine  ambiguo 
permanentibus,  ex  quibus  vel  in  quibus  unus  idemque  persistit. 
Unde  quod  nos  homines  imperiti  duos  Christos  adseverare  delirant, 
quia  dicamus  proprietatem  uniuscujusque  substantiae  vel  naturae  in 


")  Edit  biblioth.  patrum  non  audcant  ium  niti  hhc  ratione  verum  ette  non  pot- 
tet.   Ex  Fulgentii  epist.  11  reataurantur. 

")  Legendura  videtor  ut  infra  ad  cftlcem  num.  13:  dimidiut,  qitasi  Semi-CAri- 
ttut.  Ita  Augustinue  Bupra  jam  relatns  ad  num.  4  not.  7  docet,  ex  Deo  et  ho- 
mine  in  ChriEto  unam  fieri  peroon&tn,  ui  non  til  Semi-Deut  quasi  ex  parte  Dei 
Deus  et  ex  parte  hominit  homo. 

")  Ita  correxiiuuB,  quod  in  editis  hoc  modo  prolatum:  Ergo  ut  verat  ... 
iitrogue  in  eo  ...  permanente,   ex  quibut   ele.     Moxque   deiiranl  pro  dtjerani  po- 


^igilizedbyGOOgle 


TRACTATUS   III.  541 

Christo  manere  perpetuam:  dolenda  potius  eorum  grandis  est  caeci- 
tas,  qua  non  vident,  non  duos  Christos  per  nnec  posse  depromi, 
ex  qulbus  integer  Christus  oxsistit  et  sine  quarum  unaquaque  sub- 
stantia  integer  non  possit  ostendi,  sed  ipsi  potins  se  non  integrum 
Christum  confitentur  adstruere,  quum  in  eodem  sacramento  aliquid 
de  iis,  quibus  integer  constat,  conantur  abstrahere.  Itaque  nos  "'•) 
magis  unum  dicimus,  qui  integrum  profitemur,  et  illi  partem  remo- 
vendo  de  iis,  ex  quibus  integer  et  unus  exsistit,  ita  unum  non  ha- 
benfc,  sicut  nec  integrum,  et  sicut  integrum  non  habent,  ita  nec 
verum.  Quapropter  quum  nobis  objiciunt  SvotpvOtv ,  sine  quibuB 
integer  unus  et  verus  Christus  ontnino  non  constat,  aperiant  ocu- 
los  sui  cordis  et  videant,  quod  ipsis  potius  (ioi6tpv<Jte  rectius  im- 
putetur,  per  quam  non  integer  Christus,  ergo  nec  unus  nec  verus 
apud  eos  esse  doceatur. 

13.  Numquidnam  quum  homo  ex  anima  constet  et  corpore, 
quorum  duas  naturas  esse  non  dubium  est,  non  adunatione  naturali 
uua  persona  et  unus  esthomo?  Amplius  dicimus :  certe  efc  interiorem 
hominem  et  exteriorem  scripturae  divinae  saepe  testatur  auctoritas, 
et  tamen  non  ideo  duo  bomines  in  uno,  sed  una  persona  et  unus 
est  homo.  Unde  interior  et  exterior  ad  significantiam  dicitur  quali- 
tatum,  non  ad  evidentiam  personalem  duorum.  Quanto  magis  in 
illa  ineffabili  adunatione  iudivisibili  nunqiiamque  solvenda,  sicut 
salva  proprietate  utriusque  naturae,  ex  quibus  hoc  mysterium  eon- 
stare  non  dubium  est,  et  sine  quibus  constare  non  posse  manifestum 
est,  sicut  una  eademque  persona  est  Domini  nostri  Jesu  Christi, 
sic  integer,  sic  unus,  sic  verus  Christus  est.  Et  magis  unus  non 
est,  si  integer  non  est,  quia  sublata  parte  ex  iis,  quibus  integer  ad- 
probatur,  dimidius  videbitur  esse  uon  integer.  Et  sic  unus  non  eat, 
sicut  integer  non  est;  et  sicut  integer  non  est,  sic  verus  non  est; 
si  verus  non  est,  falsus  apud  eos  Christus  esse  convincitur. 

14.  Quod  mysterium  a  beatae  conceptionis  exordio  sic  coepisse 

sacra  Scriptura  testatur  diceudo:    Sapientia   aedificavil   sibi  domum,  pri>v.o,i 
Beptiformis  Spiritus  soliditate  subnixam,   quae  incarnationis  Christi, 
per  quam  efficimur  divinae  consortes  naturae,  ministraret  alimoniam.  a  **etr- 
Certe  sacramenta,  quae  sumimus,   corporis  et   sanguinis  Christi  di-    ' 
vina  res  est,   propter  quod  et  per  eadem  divinae  efficimur  consortes 
naturae;  et  t&inen  esse  nou  desinit  substantia  vel  natura  panis  et 
vini.     Et  certe  imago  et  similitudo  corporis  et  sanguiuis  Christi  in 
actione  mysteriorum  celebrantur.     Satis  ergo  nobis  evidenter  osten- 
ditur  hoc  nobis  iu  ipso  Christo  Domino  sentiendum,  quod  in  ejus 
imagine  profitemur,  celebramus   et  sumimus:  ut  sicut  in  banc,   sci- 


nagis,   lnoxque  omnino  non  conltanl  ...  imput 


3i,«izSdb,Google 


542  S.  OELASII  PAPAE 

licet  in  diviuam,  transeant23)  sancto  Spiritu  perociente  substautiam, 
permanentes  tamen  in  suae  proprietate  naturae;  sic  illud  ipsum  my- 
sterium  principale,  cujus  nobis  efncientiam  virtutemque  veraciter 
repraesentant,  ex  quibus  constat  proprie  permanentibus,  unum  Chri- 
stum,  quia  integrum  verumque,  permanere  demonstrant. 


*")  Legeudum  transeani  (acil.  panis  et  viuum)  i'n  divinam  iu/i<tantiam ,  hoc  cst 
in  corpua  et  Banguinem  Cbriati,  qui  qumn  Deua  sit,  personali  uuitione  efficit, 
ut  et  corporis  et  sanguinia  ejus  substantia  merito  divina  appelletur.  Subinde 
quod  in  edifiB  aequitur  permanente  tatnen  in  suae  proprietate  nalurae,  aut  legendum 
permanentes  etc,  aut  permanente  tamen  in  sua  proprietatc  natura;  cui  alteri  lectioni 
favet,  quod  sequitur  ex  quibus  conslat  (h.  e.  natura)  proprie  (h.  e.  in  Bua  proprie- 
tate)  permanentibus.  Coustantio  magis  placet  permanente  tamen  suae  proprietate 
natnrae,  non  alio  aensu,  et  infira  demonttrent  pro  demonstrant.  Quid  porro  eit 
tranaitus  panis  et  viui  in  substantiam  divinam,  niai  quod  concihum  Tridentinum 
transubstanttationi»  vocabulo  nobis  credendum  proposuitf  Quomodo  autem  cuni 
hac  fide  non  puguet,  quod  ait  Gelasiua,  in  hoc  myaterio  subsiantiam  eet  natu- 
ram  panis  permanere,  fuae  ac  dilucide  explicuerunt  multi  eruditi,  aed  imprimis 
auctor  libri  Gallici  de  perpetuitate  fidei  tom.  3  lib.  6  cap.  10.  Ex  quo  recolen- 
dum:  primum  hoc  advereus  Eutychianoa  dictum  esae,  qui  in  Christi  incarnatione 
ln&xime  vero  post  ejus  glorificationem  ita  humanam  naturam  tmnsiisBe  volebant 
m  divinani,  ut  humanae  naturae  prorsus  defeciaaent  proprietates,  quique  ut 
auam  assererent  aententiam ,  euchariBtiae  utebantur  exemplo,  iu  quo  pania  et 
vinum  ita  in  Christi  corpua  et  sangutnem  mutantur,  ut  pauis  ac  viui  nihil  sn- 
persit.  Deinde  diligenter  attendendum,  hoc  eorum  argumentum  a  catholicis 
partim.  admissum,  partim  refutatum  esse:  admiaaum  quidem,  quatenus  panem 
et  vimim  iu  corpus  et  sanguinem  Chriati  converti  cum  tota  EccleBia  profitehau- 
tur;  refutatum  vero,  quatenus  hinc  nullum  in  Christo  humanae  naturae  proprie- 
tatem  permanere  eoncludebant:  quasi  vero,  inquiebant,  poat  converaionem  pa- 
nis  et  vini  in  corpus  et  sanguinem  Christi  non  perseverent  utriusque  proprie- 
tates,  neque  eadem  ait  species  panis  eademque  figura,  eaedem  uuo  verbo  qua- 
litates  omnes.  Porro  GelasiuB  hanc  qualitatum  congeriem  substantiae  et  natnrae 
nomine  donat,  Graecos  maximeque  Theodoretum  imitatua,  apud  quos  vocabu- 
lorum  ipvGis  et  oveia  idem  usua  cat.  Verum  ex  hoc,  quod  qualitates  ac  pro- 
prietatea  illaa  exteraaaque  pania  apeciea  permanere  nullo  rcpugnante  asBerat, 
non  sequitur,  ut  intemam  panis  naturam  uiia  cum  corpore  Christi  permanere 
crediderit;  inmio  hauc  in  corpus  Christi  ideoqne  in  divinam  snbstantiain  tran- 
sire  pro  indubitato  ponit.  Quo  transitu  saue  non  tautum  figura  sed  et  re  c-or- 
pus  Christi  in  actione  mysteriorum  perfici  ac  sumi,  exque  aumpto  divinae  na- 
turae  nos  consortes  fieri,  diaerte  profitetur.  Quare  in  actione  myateriorum  oor- 
poris,  quod  erucifixum  est,  et  aanguinis  Christi,  qui  pro  nobia  fusus  est,  non 
mera  celebratur  et  uuda  imago,  sed  plena  ea  ipsa  rc,  quam  repracsentat,  ut- 
pote  in  quo  res  oblatae  in  divijtam  transeant  sancto  Spiritu  perfieiente  substantiam. 
Neque  hinc  habet  Eufcychianua,  quod  objiciat,  saltem  iiiternaui  humanae  natu- 
rae  anbatantiam  in  Chriato  incarnato  non  persevcrare.  Siquidem  in  cuchariatiae 
sacrameuto  paucm  in  corpua  Christi  profiteniur  conversum;  in  Christi  autem 
incarnatione  non  humanam  naturam  in  Vcrbum  conversam,  sed  eam  bantum  a 
Verbo  susceptam  asseveramua.  Itaquc  non  ad  explicandam  hujusmodi  conver- 
sionem  a.  Gelasio  institut.it  eat  comparatio.  Qui  plura  volet,  opus  citatum  de 
perpetuitate  fidei  a  eap.  1  ad  11  lib.  5  percurrat. 


^icjitizedbvGOOgle 


TRACTATUS   III.  543 

15.  Sed  apostolus,    inquiunt,  dixit  de  Judaeis:  Si  cognovissent,  iCot.z,» 
mmquam  Dominutn  majestatis  crucifixissent.    Ecce,  inquiunt,  Domimts 
majestatis  est  crucifixus.     Plane  hoc    dicimus,    hoc   sentbnus  salva 
impassibilitate  deitatis;   deitaa  enim  impa&sibilis  semper  sine  ambi- 
guitate   persistit.     Sicut   enim   legitur  Dominus  majestatis  Ohristus, 

sic  utique  legitur  ctiam  hominis  filius.  Itaque  et  Dominus  majestatis 
fiHus  hominis  est  et  DeusM)  homo  est,  et  filius  liominis  Deus  est 
majcstatis  et  homo  Deus  est,  et  quicquid  deitatis  est,  habet  filius 
hominis,  et  quicquid  humanitatis  est,  habet  Dominus  majestatis. 
Beatum  Petrum  audiamus  dicentem:  Christo  iffiiur  carne  passo  omnes  ^, 
eadem  fide  armamini.  (Jarne  passum  dixit,  non  deitate,  quum  tamen 
ipsa  deitas  totum  suum  faciat,  quicquid  caro  perpessa  est,  sicut  et 
filius  hominis  suum  habet  totum,  quicquid  est  Dei,  et  sub  una  per- 
sona  merito  unus  atque  idem  dicitur  pati,  quicquid  ut  Deus  homo 
patitur,  non  infirmitate  et  conditione  passibili,  sed  dignitate  suam 
faciens  passionis  injuriam,  adunatione  particeps,  sed  sine  passibili- 
tate  compatiens,  sicut  unus  idemque  virtutes  operatur,  quicquid  ut 
homo  Deus  operatur.  Sic80)  enim  quamvis  corporeis  obnoxia  pas- 
sionibus  anima  sit  hnmana,  et  eorum  vel  mulceatur  blanditiis  vel 
afficiatur  adversis,  et  compatiendo  sentiat  ipsa  quicquid  conditioni 
caraiB  infertur;  non  tamen  secundum  se  ipsa  est,  quae  est  animae 
substantia.  quae  ullo  vulnere  sauciatur,  vel  quibuslibet  plagis  vexa- 
tionibusque  contingitur.  Unde  dictum  est:  Nolile  timere  eos,  qui  oc-  Hatth. 
ctdunl  corpus,  animam  autem  non  possunt  occidere.  Quomodo  posset  ' 
fieri,  ut  deitas  iis  subjaceret  rebus,  quibus  anima  non  subjacere  co- 
guoscitur?  quum  tamen,  utdictum  est,  divinitas31)  non  passibilitate, 
iion  cruciatione,  non.  afflictione,  non  vulneratione  passibilis  sit,  sed 
ea  dignatione,  qua  suscepit  hominem  sibique  univit,  suum  facit 
quicquid  hominis  est,  quia  homini  tribuit  quicquid  est  Dei,  ita  ta- 
men,  ut  ab  omni  passibilitate  prorsus  intemerata  pennaneat. 

16.  Quapropter  hanc  regulam  catholicae  fidei  orthodoxaeque  do- 
ctrinae,  quam  a  cunctis  patribus  catholicaeque  magistrisEcclesiae"), 
sicut  eorum  dicta  testantur,  quae  receusere  perlongum  est,  ex 
dinnis  manantia  fontdbus  ad  nos  usque  transmissa  suscepimus,  quae- 
que   summatim   perstricta  libavimus,    eum11)    sede   apostolica    v&stra 

")  Ut  Deus  adderemuH,  sequena  antithesin  et  liomo  Deu.i  ext  persuasit. 

")  [Editi  si.\  Mux  punitur  vox  eorum,  qiiasi  prius  corporum  (non  corporeis) 
ptuaionibut  praeceHaiHHet;  [niai  forte  eanim  Mnl.  pagsionum  lc(rendum.  Deinde 
quae  ante  ullo  ex  nostris  addidimusj. 

")  In  vulgatis  divinitalit,  mendiun  quod  censuimua  castiganilum. 

")  Si  huc  referatur  verbum  sutcepimus,  qaod  infra  gubjicitur,  planior  fiet 
atque  nitidior  oratio. 

")  In  prius  valgatis  cum  tedtm  apottolicam,  cujus  loco  Melchior  Canus  resti- 
tuendum  putat  fldem  apottolicam.    Ac  licet  ejus  sententiae  sutiscribat,    qui  indi- 


^igilizedbyGOOgle 


544  S.  OELASII   PAPAE 

dilectio  unanimiter  teneat,  constanter  praedicet  sapienterque  defeu- 
dat,  cunctagque  adveraum  hanc  blasphemias  procedentes  exterminet, 
iTim.6,4.quae  pugnas  magis  verborum,  sicut  ait  apostolus,  conantur  iragerere, 
quam  salntarem  cunctis  suscipere  veritatem:  ut  idipsum  dicentes  uno 
corde  unoque  ore  et  credamus,  quod  a  majoribus  nostris  accepimus 
et  donante  Domino  tradamus  posteris  conntendum.  Gum  quibus 
nobis  unitam  fidem  Deo  propitio  perdurare  catbolicorum  subjecta 
testimonia  magistorum  recensita  testantur. 

Tegtimonia  veterum  de  duabus  naturis  in  Chrlsto. 

17.  Ignatii  episcopi  et  martyris  Antiooheni  ex  epistola  ad  Ephe- 
sios:  Unus  medicus  est,  carnalis  et  spiritualis,  factus  et  non  factus, 
in  homine  Deus,  inJ4)  morte  vita  aeterna,  «x  Maria  et  ex  Deo,  pri- 
mum  passibilis  et  tunc  impassibilis,  Dominus  noster  Jesus  Christus. 

Etpostpauca:  Singuli,  inquit,  viri  commuuiter  omnes  ex  gratia, 
ex  nomine  convenite  in  unam  fidem  et  in  uno  Jesu  Christo,  secun- 
dum  carnem  ex  genere  David,  filio  hominis  et  filio  Dei. 

18.  Eustathii  epiacopi  Antiocheni  confssiorii  contra1*)  Arianos: 
Quapropter  congruas  virtutes  et  gubemationes  gentium  et  populo- 
rum   et  mixtatuin  plebium  et  rerum   universarum    iraperium   homo 

Luc.  2, 52.  percipiebat   Cbristi  palam  et  qui  sapientia  et  aelate  gratiaque  pro- 
ficil,  sicut  evangelii  litterae  docent  particulariter. 

Joh.  13,3.  Ejnsdem  oontra  eoi:  Et  iterum  quum  dicitur  Jesus  sciens,  quia 
omnia  dedit  ei  Pater  in  manus:  atqui  ut  ita  introducit,  hominis  po- 
testatem  declarat,  quae  quomodo  aeterni  sumens  sceptrum  imperii, 
omnium  haberet  commissum  judicium. 
Col.2,9.  Ejusdem  contr-a  eos:  Si  enim  in  Christo,  inqnit,  ptenitudo  divini- 
tatis  inhabitat,  aliud  vero,  quod  iuhabitatur.  Si  vero  naturaJiter  dif- 
fentnt  ab  alterutris,  neque  mortis  passionem  neque  cibi  appetitum 
neque  desiderium  poculorum,  non  somnum,  non  tristitiam,  non  fati- 
gationem,  non  lacrymarum  efFusiones,  non  aliam  quamlibet  mutatio- 
nem  plenitudini  diviuitatis  coexsistere  fas  est;  quum  sit  inconverti- 
bilis  per  naturam.  Homini  vero  haec  applicanda  sunt  proprie,  qui 
ex  anima  coustat  et  corpore.     Congruit  enim  ex  ipsis  humanis-  et 

cem  auctorum  bibliothecae  patrum  anuo  1689  Parisiis  editae  concinnavit,  iiihilo 
Umcn  minus  Colonienses  editores  retinuerunt  tedem  apo$toticam.  Hinc  sublatis 
duabus  litteris  m,  quas  in  fine  verborura  hujusmodi  de  suo  ndjieere  solcnt 
librarii  veteres,  sana  ac  gemina  habetur  Gelasii  sententia. 

u)  HinC  apud  Ignatium,  non  quomodo  substitnit  Vossius  lr  a&avatrp,  sed 
Iv  GavoTm  Gelasium  legisee  liquet;  cui  concinit  et  Thcodoretus  idem  teslimo- 
nium  laudans  dialogo  1.  Ccits  et  hanc  lectionem  antithesis  ab  Ignatio  in- 
stituta  postulat.  Sinceram  Ignatii  epistobun,  non  interpolatam,  hic  [citari 
cuique  obvium  eet. 

a)  Kustathii  hujus  plura  testunonia  TheodoretuB  in  tribus  dialogis  profert, 
sed  nullum  ex  opere  contra  Arianus  laudat. 


^igilizedbyGOOgle 


TRACTATU8  III.  545 

iimoxiis  motibus  demonstrare,  quia  non  phantastice  et  pntative,  sed 
ipsa  veritate  totum  hominem  indutus  est  Deus   perfecte  adsumens. 

In  eotdem:    Quocirca   aliud  quidem  erit  mortale,   aliud  quidem 
praeter  hoc  immortale.     Consequenter  autem  et  Timotheo  eamdem 
scribens  epistolam,  prospiciena  deiferum  hominem,  proclamabat :  me-^V^- 
mor  esto,   Jesum  Chrisium  resurrexisse  a  morluis  ex  semine  David  se- 
eundum  evangelium  meum, 

Et  post  panca:  Homo  autem  Deum  ferens,  qui  mortis  passionem 
sponte  censuit  sustinere  propter  hominum  utilitatem,  palmam  qui- 
dem  et  certaminis,  ut  ita  dicendum  ait,  honorem  et  potestatem  per- 
cepit,    et  ubi  recipitur  gloria,    quam  nequaquam  prius  liabuerat. 

19.  Hippolyti  epiacopi36)  et  martyris  Arabum  metropolit  in  me- 
moria  haeresum:  Hic  procedens  in  mundum  Deue  et  homo  apparuit. 
Et  hominem  quidem  eum  facile  est  intelligere,  quum  esurit  et  fati- 
gatur  et  laborat  et  sitit  et  formidat  et  fugit,  orat,  contristatur  et 
Buper  cervicali  dormit,  et  calicem  respuit  passionis,  et  anxins  sudat, 
et  ab  angelo  confortatur 37),  et  a  Juda  traditur,  et  contumeliam  i£5j» 
patitur,  a  Oaipha  et  ab  Herode  despicitur,  a  Pilato  flagellatur,  eique 
a  militibus  illuditur,  et  a  Judaeis  ligno  configitur,  et  ad  Patrem 
clamans  commendat  spiritum,  et  inclinato  capite  spiritum  tradit, 
latus  lancea  perforatur,  involutus  in  syndone  ponitur  in  sepulchro, 
et  a  Patre  die  tertia  suseitatur.  Divinitatem  vero  ejus  videre  rursus 
clarum  est,  quando  laudatur  ab  angelis,  et  hoc  a  pastoribus  inspici- 
tur,   et  esspectatur  a  Simeone  et  ub  Anna  testimonium  perbibetur, 

")  Cujua  ecclesiae  is  episcopus  Fuerit,  minime  comperire  se  potuisse  Uiero- 
nymus  lib.  de  scriptor.  eecl.  decUrat.  NonnuUi  tamen  illum  a  Qelasio  metro- 
pnlit  Arabum  epucopum  non  alia  ratione  dictum  suspicantur,  nisi  quod  ab  Hie- 
ronymo  in  citato  opere  de  scriptor.  cccl.  Beryllo  episcopo  Bostrorum,  quse 
Arabum  metropolis  est,  proiime  subjicitur.  Quod  quidem  aegerrime  conceda- 
mus.  TJt  enim  taceamua,  vatde  futilem  eaae  hujuamodi  rationem,  certe  si  Ge- 
lasius  episcopatus  Hippolytd  notdtdam  ?.x  uno  Hieronymi  de  teiiptoribia  ecctetia- 
siicU  Bumpsisset,  hunc  cujus  ecclesiae  esaet  epiecopus  se  non  scire,  cum  eodem 
potdus  dixiBset.  Cotelerius  monim.  eccl.  Graec.  tom.  II  col.  039,  eum  ex  male 
intellecto  Eusebii  H.  E.  VI,  20  loco  falsum  esse  observat.  Theodoretus  in  me- 
moraids  dialogis  eum  simpliciter  episcopum  et  martyrem  appellat;  sed  et  quum 
diversa  citat  ejus  opera,  nullum  dc  memoria  haeretuin  laudat.  Hoc  ipeum  pro- 
babiUter  Hijipolyti  opus  eat,  quod  F.uaebius  H.  E.  VI,  22  et  Hieronymus  contra 
amnci  haeretet  vocant.  [Eat  Hippolyti  cottra  haeret.  Nocti  locus;  conf.  DOllinger 
Hippotytut  unii  KaltMut.    Regensbiirg  1853.    pag.  89ss.] 

"j  Hippolytum  id,  quod  Lucae  22,  42  de  angelo  Dominum  confortante  ha- 
betur,  legisse  hinc  liquet,  quaravis  Hilarius  de  Trin.  X.  n.  41  et  Hieronymue  adv. 
Pelag.  lib.  II  In  graecii)  et  latinis  codicibus  compiurimis  de  hoc  nihU  reperiri 
testentur.  Epiphauiug  in  Ancorato  n.  31  mrac  locum  quadam  catholicorum  for- 
midine  sublatum  putat.  Sed  ibidem  observat,  Irenaeum  lib.  3  c.  32  eo  ad  re- 
fellendoH  haereticos,  qui  Christum  apecie  tenus  bominem  apparuieee  volebant, 
efficaciter  usum  esse.  Eumdem  legit  et  Juatinua  in  dialogo  cum  Tryphone 
Judaeo. 

m-MTOLXK   KOKA*.   r-OMTIF.    I.  35 


3i9itizedbvG00gIe 


546  S.  GELASH   FAPAE 

et  quaeritur  a  magis  et  ab  stella  designatur,  et  aqua  iu  nuptiis  ope 
ratur  vinum,  et  iucrepat  mare  violentia  commotum  ventorum,-  et 
ambulat  super  mare,  et  caecum  ez  nativitate  videre  facit,  et  mor- 
tuum  Lazarum  quatriduanum  resuscitat,  et  varias  facit  virtutes,  dat- 
que  discipulis  potestatem. 

Honi  Epudem:  Vidisti,  quod  secundum  carnem  quidem  ejus  ex  David 

narrat,  quod  vero  secundum  spiritum  ex  Deo.  Quapropter  probatum 
cst  eumdem  et  Deum  et  bominem. 

20.  Athanasii  episeopi  Alexandrini  in  libris B!s)  contra  Arianos: 
Quia  igitur  aliqui,  magis  autem  et  plurimi,  qui  nondum  discipuli 
i  1  '  filc^/  ex  9na  petulantia  ad  docendum  venerunt,  nescientes  neque  qxtae 
dicuni,  neque  de  quibus  adfirmant,  excaecatis  oculis  mentis  non  ha- 
bentes  inteliectum  videntem  Deum,  sicuti  Jacob,  neque  mundum  cor 
videns  Deum,  ea33)  quae  propfcer  hominem  Salvatoris  nostri,  quem 
propter  nos  indutus  est,  sunt  scripta,  et  opera  humilia  et  pauperes 
voces  diviiiitati  tribuentes  Verbi,  errant  et  errare  faciunt  minus  do- 
ctos  et  infirmos,  ut  humiliter  de  Domino  sapiant:   necessitatem  ha- 

Jud.  :t.  bemus  exponere,  sicut  Judas  scribit  per  epistolam,  quae  congruant 
verba  divinitati  Verbi,  et  quae  secundum  Salvatorem  intelligenda 
homini.  Sicut  enim  in  sacculo  anrei  sulidi  et  argentum  positum 
unius  imperatoris  imaginem  et  inscriptionem  nominis  utraque  ha- 
hent,  sed  novit  numularius  custos  eorum  auri  excellentiam  ultra 
honoreni  inferioris  argenti,  ita  licet  in  una  scriptura  de  divinitate 
Hlii  et  de  corpore  ex  Maria,  quod  propter  nos  indutus  est,  sit  scri- 
ptum,  singula  tamen  eorum  scimus,  sicut  discipuli  sapientes  unius 
et  vere  magistri.  Quaecunque  igitur  humilia  verba  et  opera  sunt, 
in  corpus  Filii  intellige  scripta,  quaecunque  litterae  gloriosae,  in 
Verbi  divinitatem. 
Ut.s.36.  Ejusdem  contra  eosdem:  Cerlissime  itaque  sciat  omnis  domus  Israel, 

quftt  Jesum  Chrislum  eum  Deus  fecit,  hunc  Jesum,  quem  vos  crudfixi- 
slis.  Et  ipsum  ergo  crucifixum  Domini  hominem  ostendentes,  quasi 
per  digitum  apostoli  dixerunt:  Hunc  Jesum,  quem  vos  crucifixistis, 
Christum  et  Dommum  fecit  cum  Deus.  Certissime  itaque  Domini  homo 
Prov.  et  principium,  inquit,  viarum  creatus  est,  praescriptorumi0)  ad  bene- 
'  '  ficium  operum,  et  principium  viarum,  principium  omnium  sanctomni, 
qui  appellati  sunt  via,  et  Dominus  et  (Jhristus  est,  qui  factus  est, 
et  crocifixus  est. 

•")  liiiue  hic  velnt  ex  libris  conlra  Arianoi  et  infra  velut  ei  libri»  advertu* 
kaercticot  OelttaiuB  laudat,  ejua  Bunt  operis,  Cujub  maximam  partem  Bemardtu 
de  Montfaucon  no?.  coll.  patr.  et  script.  graec.  tom.  II  pag.  6  in  lueem  eminit, 
quodque  accuudum  Theodoretum  dial.  3  scrmonem  majorem  rfe  flde  inwripsit. 

•*)  Seu  ad  graecain  litteratu  ct  qitae  proptcr  noi  astumpto  hamni. 

*"}  Uravce  riv  Jigoycygafiu.tftov  tlf  litQyiatuv.  Hinc  mendosum  ewie  liqnet, 
quud  hacteiiiK  hie  ohtiiiucrat  pcr  tciipturam  ad  bcnefieiam. 


^igilizedbyGOOgle 


TRACTATUS   III.  547 

Ejusdem:-Quod  ergo  ex  ligno  depositnm  est  corpus  mortuum 
Jesu,  quodque  in  monumento  positum  est  et  eepulturae  conditum  a 
Josepb  Arimmatiae,  hoc  Enscitavit  Verbum  dicens:  solvite  templum  Joh. 2, 19. 
hoc,  et  in  tribus  diebus  suscitabo  illud.  Qui  et  omnes  mortuos  vivi- 
ficat,  et  ex  Maria  hominem  Jesum  Cliristum  vivificabit,  quem  as- 
sumpsit.  Si  enim  in  cruce  exsistens,  praedicta41)  sanctorum  corpora 
mortua  suscitavit,  multo  potius  suscitare  potuit,  quod  induit,  corpus 
semper  vivens  Deus  Verbum,  sicut  Paulus  ait:  Vivum  enim  est  Ver-  ?* ;£' 
bttm  Dei  el  efficax. 

Ejosdem41):  Sicut  enim  lumen  non  laeditur  in  tenebroso  loco, 
neque  pati  potest  aliquid  vita  mortalem  visitando  naturam:  incon- 
versibilis  enim  et  immutabilis  est  Verbi  divinitas,  sicot  ait  in  pro- 
phetia  Dominus  de  semetipso:   Videte,   videte,   quia   ego  sum  et  nonMal.3,6. 
mutabor. 

Ejnsdem  ex  epistola  ad  Epiotetum.  Sed  enim  non  phantasia  est 
salus  nostra  neque  corporis  solius43),  sed  totius  hominis  animae  et 
corporis  vere  salus.  est  facta.  Humanum  itaque  uaturaliter,  quod 
ex  Maria  est  secundum  divinas  scripturas,  et  verum  fuit44),  qni  id 
'  fuit,  quod  nostrum  est:  soror  enim  nostra  Maria,  quoniam  omnes 
ex  Adam  sumus. 

21.     Eusebii  episoopi   PalaostinenaiB ,    oognomento    Pampliili,    ez 
oxpositione  v')  piahni  septimi  deoimi:  Deus,  qui  inclinavit  coelos  et  de-  Ptalm. 
scendit.     Ascendens  iu  hominem,   quem  assumpsit,  quem  nunc  Che-     ' 
rubim  sermo  nominans,  evolavit  cum  eo,  ascensum  faciens  cum  di- 
vinis   spiritalibus   obsequentibus   sibi,   pennis   venlorum    ipsis    etiam  Psalm, 
appeliatis. 

Ejusdem  ex  ovajigelica  praeparatione  libro l6)  soptimo.  Non  so- 
lum  autem  Judaeorum  gens  sed  etiam  omue  geuus  humanum  in 
omnem  nequitiae  speciem  et  in  ipsam  scelestam  idololatriam  descen- 
dens,   non  aliter  subjugationem  futuram   iusinuat,    nisi  per  solum 

■"}  Pro  vcrbo  SialvOtvra,  quod  est  disaoluta,  Golauius  aeu  ejua  iuterprea 
legiase  videtur  Sialei&ivxa. 

n)  Apud  Tbeodoretum  dial.  3  citatur  hoc  testdmonium  velut  ex  eadem 
oralione,  hoc  eat  ex  mojore  $ermone  de  fide,  quamviB  in  prolixo  ejuB  fragmento 
nuper,  ut  dixi,  edito  non  exstet.  Idem  tebtimoniam  infra  n.  33  minus  integrum 
repetdtur. 

")  Priue  vulgati  $olutio  mendose,  ut  planum  iit  ex  graeco  /iovov. 

u)  Hic  locua  ex  graeco  sic  resarciendua:  et  verum  eorpus  fuit;  verum  autem 
firft,  quia  id  ... 

a)  In  praedicta  eolieetione  nova  patr.  et  ecript.  graee.  tom.  I  cum  atiia  edita 
etit  haec  EuBebii  expositio  psalmi  17.  In  ea  tamen  hoc  testimonium  nonniai 
Huimnatim  deprehenditur;  hinc  augetur  auapicio,  quam  mihi  prima  hujua  com 
mentarii  leclio  injecerat,  in  iis  expoBitionibuB,  qnae  ceteris  jejvmiotet  sunt,  non- 
nullit  ad  integritatem  deeiderari. 

'"'i  Et  hoc  tegtimonitun  in  lih.  7  praeparationia  evangelicae  fruutra  quacsivi. 

35* 


j.o.-z-ocvGoogle 


548  S.  GELASII   PAPAK 

sancitum  in  hominis  adventum  Dei  Verbi  ex  virgine  experte  nuptia- 

rum  vas  humanum  assumeretur.   Quae  autem  rei  hujus  utilitas,  jam 

1*-om1*  tempus  est  dicere.  Quia  per  hominem  mors  itttravil  in  mundum,  sicut 

'      ait  apostolus,  oportebat  quodammodo  per  eumdem  hominem  et  con- 

tra  eum  exerceri   victoriam,    ut    corpus  mortis    corpus   vitae  mon- 

straret. 

Paalm.  Et  rursus  ejusdem17);  Bi  vero  jurantem  oum  audieris  per  Sanctum 

'       et  Palrem  suum,  audi  jurantem  per  Deum  Verbum,   quod   omnibus 

saeculis  praeexsistit,  sanctum  et  unigenituin  ejus  Filium,  quem  Deum 

variae  locutae  sunt   duduni  a  nobis  propositae  voces,  per  quem  ju- 

rat  Deus  et  Pater  ejus  tamquam  dilectum  euni,  qui  ex  semine  David 

est,   in  iiirinituni  saecnlnm  glorificaturus ,   quod  etiam  faetum  est, 

qnando  Verbum  incamatum  eum,  qui  ex  semine  David  est,  assum- 

2Cor.  pgit  atque  deificat.  Unde  et  filium  eum  appellat,  dicens:  Ego  ero  ei 

Pnaliu. '"  patrem  e(  ipse  erit  mihi  in  fitiwn,     Et  iterum :  Ego  primogenilum 

B8.28.  ponam  iilum. 

22.  Gregorii  epiacopi  Kazianzeni  in  natali  Domini:  Duplex  erat 
Christus:  homo  quidem,  quod  videbatur,  Deus  vero,  quod  non  vide- 
batur;  comedens  quidem  ut  homo  vere  et  sicut  nos;  habuit  enim 
carnis  similem  passibibtatem  sicnti  nos. 

Ejnadom  ad  Cledonium.  Naturae  quidem  duae,  Deus  et  bomo; 
nam  et  anima  et  corpus;  filii  vero  non  duo,  neque  dii.  Neque  enim 
-  <*or,  hic  duo  homines,  licet  ita  Paulus  et  quod  intus  est  hominis,  et  quod 
1  '  foris  est,  appellaverit.  Et  si  oportet  dicere  compendiose,  aliud  qui- 
dem  et  aliud,  ex  quibus  Salvator;  siquidem  non  idem  est  invisibile 
et  sine  tempore,  quod  visibile1s),  quod  sub  tempore  est.  Non  autem 
alter  et  alter,  absit;  ambo  namque  unum  temperamento  cognata. 

Hjmdem.  Non  iallant  homines,  inquit,  neque  fallantur,  homi- 
nem  sine  w)  mente  suscipientes  dominicum,  sicut  ipsi  dicunt,  magis 
autem  Dominum  nostrum  et  Deum;  neque  hominem  divinitate  secer- 
nimus,  sed  unum  eumdemque  dogmatizamus :  prius  quidem  non  ho- 
minem,  sed  Deum  et  Filium  unigenitum,  et  ante  saecula  non  mix- 
tum  corpori  et  quaecunque  sunt  cOrporis,  in  fine  vero  et  hominem 
assumptum. 


*')  Similia  quidem  sunt,  haec  Eusebii  in  pnalm.  83,4,  ubi  explicans  illud 
ejusdem  psalmi  v.  36  semel  jurovi  in  sanclo  meo,  ait:  Per  hunc  itague  jurans  Deui 
at  poter  ptr  unigenitum  flliuin  Dauidi  promiisinntm  datiul.  Seil  hnnc  locum  ex  hat: 
expOBitione  compendioae  expressum  diti,  nec  expositio  ipsa,  iu  (jua  non  eadeni 
occurrunt,  nec  scopus  Gelasii,  qui  ipsismet  scriptorum  verbis  sententiam  catho- 
licnm  confirmare  sibi  proponit,  patiuntur. 

'*)  Verba  quod  visibUe  supplentur  ex  fjraeco. 

*■)  H&ctenue  si  mcnte ,  quod  emeiidatur  inspecto  textu  graeco  (avovv),  cujus 
iiilerpretatio  in  plerisque  litterae  quam  elegantiae  eat  teimcior.  Supremua  iste 
loi-us  in  KpheBmo  coneilio  act.KHard.  1, 1106)  inter  veterum  tegtimonia  refertur. 


>vGoogIe 


TRACTATUS    III,  549 

23.  Baiilii  episoopi  Caesareao    ex  libro  contra  Eonomiiim.     Qui 
vel  modice  considerat  sermonis  apostolici  voluntatem,   quia   non  di- 
vinae  ratiocinationis  modum  nobis  tradit,   sed  dispensationis  verba 
declarat:   Dominum   enim   et  Christwn   eum  Devs,   inquit,  fecit  AtmeAct.2,3fi. 
Jesum,   quetn   vos  crvcifixistis:  ostensiva  voce  bumanitatem   ejus,   et 

quod  videtur  palam  universis  insinuans. 

Ejusdem  ex  sermone  gratiarum  aetioniB.  Quapropter  deflens  su- 
per  amicum,  se  ipsum  communem  humanae  naturae  monstravit,  etsu) 
nos  ex  utraque  exaggeratione  liberavit,  ut  neque  passionibus  debili- 
temur,  neque  tristitiam  insensate  feramus. 

24.  Gregorii  episcopi  Nysseni  oontra  Eunomium.  Dextera  itaque  Aet.  2, 33. 
Dei  exallatus.     Quis   ergo  exaltatus  eat,  bumilis  au  excelsus?    Quid 
autem  bumile,  nisi  quod  humanum?  Quid  vero  aliud  praeter  divini- 

tatem  excelsum  est?  Sed  Deus  exaltari  non  indiget,  quum  sit  excelsus. 
Humanitatem  igitur  apostolus  exaltatam  dicit;  exaltata  vero  est,  et 
quod  Dominus  et  quod  Christus  est  facta.  Non  ergo  ante  saecula 
essentiam  Domini  in  eo,  quod  ait  fecil,  designat  apostolus,  sed  hu- 
milis  transifcionem  ad  excellentiam,  quae  per  dexteram  Dei  factaesfc; 
declarat  euim  et  per  hoc  verbum  pietatis  sacramentum.  Qui  enim 
dixit,  quia  dextera  Dei  cxaitatm  est,  certissime  revelavit  dispensatio- 
nem  ineflabUem  sacramenti,  quia  dextera  Dei  creatrix  omnium  ex- 
sistentium,  quae  est  Dominus,  per  quam  omnia  facta  sunt,  et  sine  Joh.1,3. 
gua  factorum  constitii  nihil,  ipsa  unitum  adsl)  ipsara  hominem  evexit 
per  unitatem  ad  propriam  celsitudinem. 

Ejusdem  adversus  eumdem.  Neque  vivificat,  inquit,  Lazarum  hu- 
maua  itatura,  neque  deflet  sepultum  impassibilis  substantia,  sed  pro- 
prie  quidem  sunt  bominis  lacrymae,  vita  vero  vere  Vitae  eBt.  Non 
pascit  millia  humana  paupertas,  neque  currit  ad  ncum  omnipotens 
substantia.  Quis  est  fatigatus  ex  itinere?  Et  quis  siue  labore  totum 
miuidum  verbo  constituit?  Quid  est  splendor  glori&e,  et  quid  quod 
clavis  transfixum  est?  Quae  forma  in  passione  caeditur  palmis,  et 
quae  ex  informitate  M)  glorificatur? 

25.  Amphilochii  episcopi  Joonii  ex  libro"),  ubi  exponit:  Pater  ,^.1H 
meus  major  me  est.  Non  conlurbetur,  inquit,  cor  vestrum,  neque  for-  Joh. 
.  14,23. 

M)  Graeco  nal  7](i«e  iqj"  indnga  vneofiolmi  iliv&ioaMit,  ftific  naza/ia- 
laxi&a&at  npos  xa  n<i9n,  flljcc  avaio&ijtiaQ  fjitv  ecq*  kvxyQthv  l-xmoiTcam, 
hoc  est:  et  nos  a  duplici  vitio,  in  quod  excedendo  labimur,  tiberaait,  non  permittens 
nos  vet  ea  quat  paiimur  moUtnM  sustinere  ttel  tristia  sine  sensu  ftrre. 

1F)  Iii  prlua  vulgatis  ad  hominem.  Addimus  ipsam  ex  gTaeco  njog  avxqv. 
Elegantius  converteretur  unilant  sibi  hominem. 

w)  Ita  tegendum  ewe  perauasit  graecum  1%  dtSioi;  non  cum  prius  vulgatis 
infirmitate. 

'-')  Non  exstat  hic  liber,  qni  rursum  inferiae  a  Gelasio,  ut  et  apud  Theodo- 
retum  dial.  8  citatur.  Primum  hoc  fragmentuni  Amphilochii  operum  ejus  edi- 
torea  enugit. 


^igilizedbyGOOgle 


14,28. 


650  S.  GELASII  PAPAE 

midet,   quia  tradendus  Judaeis   snm;   iiuti  euim  invita  res    est,    sed 

■  spoutanea  pasBio.     Vado  ei  veniu  ad  vos.     Vado  et  venio,  utrumque 

'  sicut  homo,    sicut  Deus  autem  inseparabilitcr  sum   vobiscum.     Vado 

per  mortem  homo,   venio  rursua  per  resurrectionem  homo.     Si  dili- 

i4°9fl  aer'lia  ""*>  Oaudereiis  ulique,  quia  vado  ad  Pairem  meum,  et  quia  Pater 

'      meus  major  me  est;  major  enim  est  eo,   qui  vadit  ad  eum,   non  eo, 

qui  est  in  eo.     Sicut  enim  Deus,    in  Patre  sum,  sicut  autem  homo, 

vado  ad  Patrem.    Illo  ergo  major  est  Pater,  qui  nunc  vadit  ad  eum, 

uon  qui  est  in  eo.    Et  ut  compendiose  dicam,  major  est  et  aequalis: 

^3??-  major  iuterrogante:  quantos  panes  habetis?  aequnlis  satianti  populuru 

Joh.  totum   ex   quinque  panibus;  major  interrogante :    ubi  Lazarum  po- 

n'31*  suistis?  aequalis  Lazarum  suseitanti  sermone. 

Joh.5,24.         Hjusdem  in  alio  sermone  dum  explanaret  illud:   Amen  amen  dieo 

vobis,  quia  qtri  verbum   meum  audit  ei  credit  ei,   qui  misil  me,    habet. 

vilam   aeternam.  Haec  ait:  Cujus  ergo  sunt  passiones  carnis?  Si  das 

passionem  carni,   da  ei  et  humilia  verba,  et  cui  adscrihes  miracula, 

supraM)  nos  commenda  sermones.  Miraculorum  enim  operator  Deus 

merito  sublimia   loquitur  et  operum  digna,  passum  vero  templum 

beue  humiUa  loquitur  et  similia  passionum. 

J^jusdem  contraM)  Arianoi.  Discerne  igitur,  inquit,  jam  naturas 
et  Dei  et  hominis.  Neque  enim  secundum 5B)  excessum  ex  Deo  factus 
est  homo,  neque  secundum  profectum  es  homine  Deus:  Deum  euim 
et  hominem  dico.  Quum  vero  passiones  carui  et  dederis  Deo  mira- 
cula,  necessario  etiam  uolcns  dabis  humilia  quidem  verba  homini  es 
Joh.1,1.  Maria,  sublimia  yero  et  Deo  decibilia iT)  Verbo,  quod  in  principio 
erat.  Propterea  enim  ahcubi  quidem  snblimes  loquitur  sermones,  ut 
per  sublimes  quidem  inhabitautis  Verbi  indicet  majestatem,  per**) 
humiles  antem  humilis  insinuet  carnis  innrmitatem.  Unde  et  alibi 
quidem  aequalem  se  Patri  dicens,  alibi  vero  majorem  Patrem,  nou 
sibi  repugnat,  sed  ostendit,  quia  et  Deus  et  homo  est:  Deue  quidcm 


M)  Graece  uvrjytiii/ovs  ava&lg  loyovg,  hoc  est  sublimes  tribue  sermones.  Ipse 
Gelasius  has  voces  avriyfiivovs  loyovs  iufra  in  tertio  Amphilochii  fragmento 
primo  quidem  subllmia  verba  et  suhinde  sublimes  sermones  latinc  convertit. 

M)  TheodoretuB  prima  hujua  testimonii  verLa  velut  ex  oralione  in  illud  „Pu- 
ler  major  me  cst"  citat.  Leontdua  vero  lih,  1  contra  Nentor.  ot  Eutych.  Gelasio 
concinit.    Uni  et  eidem  oratioiii  titulus  utcrque  congruere  potest. 

**)  Seu,  ut  apud  Leontinm  latiiie  convertdtur,  facta  jactura  divinitatis  factus 
cst  komo. 

")  Hoc  est:  quae  Deum  deceant   Verbum. 

ls)  Supplendum  ei  graeco  et  alibi  per  /uimiles.  Apud  Amphilochium  autem 
totus  biclociiB  aic  latine  redditur:  modo  tiumili,  nonnunquam  sublimiori  sermone  xtfor; 
ul   per  sublimcn  Verbi  inhabitantis   cognationem   ostendam,   ptr    humilcm   vcro    Carnis 

infirmiiatem  aperiam;  et  sic  deincepe  primae  personae  noinine  praeter  auctoris 
meutcm,  quam  interpres  non  satis  aBaecutua  est. 


^igilizedbyGOOgle 


TKAGTATTJB  III.  551 

ex  sublimibus,  homo  auteiu  lnmiilibus.     Si  auteiu  vultis  nosse,  quo- 
modu  Pater  major  est,  ex  carne  dixit,  et  uon  ex  persona  divinitatis.  ■',a) 

Ejuidem.  NoliM),  inqnit,  passiones  carnis  Verbo  impassibili 
applicare.  Deus  enim  sum  et  homo,  haeretice :  Deus,  sicut  profiten- 
tur  miracula,  homO,  sicut  testantur  passiones.  Quia  ergo  Deus  sum 
et  bomo,  die,  quis  passus  est?  Si  Deus  passus,  dixisti  blasphemiam ; 
si  vero  caro  passa  est,  cur  non  passioni  applicas,  cui  injicis  quoque 
formidinem?  Alio  enim  patiente  alter  non  timet,  et  homine  crucifixo 
11011  pertutbatur  Deus. 

36.  Antiochi  episcopi"')  Ptolemaidis.  Agatur,  inquit,  et  qui  ex 
grege  haereticorum  est,  cur  confundis  evangelium?  Curtentas  Dcum 
et  hominem?  Quando  audies  de  Christo  aliquid  humilc  ct  pauper  et 
mediocre  et  servile,  deinde  Deo  dignum  et  sublime  coclumque  con- 
tingens,  redde  quae  hujus  sunt  huic,  et  quae  hujus,  huic. 

Ejnsdeiu  in  festivitate  Nativitatis.  Liber,  inquit,  generationis  Jesu  Matth. 
Christi  filii  David,  filii  Abraham.  Habes,  qui  ex  Deo  est,  suscipe  qui  ' 
ex  Maria,  neque  illum  neges,  neque  hoc  confundaris.  Habcs  filium 
Dei,  habes  filium  Mariae;  habes  Dominum,  habes  servnm;  hahes 
creatorem,  babcs  iuterpretem;  hnbes  aeternum,  habes  temporalem; 
habes  de  coelo,  habes  de  Bethlehem;  habes  coelestem,  habes  terre- 
num.  Quidquid  gloriosum,  jaculare  sursum,  quidquid  humile,  huic 
eonjunge. 

Ejusdeiu.     Peperit  Maria  infantem,   hoc  erat  hominis,    orta   eifLno.2,7 
desuper  stella,   hoc  erat  Dei;  Incte  nuiriebaiur  infans,   hoc  ejus  qui  e  t  20    ' 
secundum  nos  est,  obsecundant  ei  qut  nnlus  est  magi,   hoc  ejus  qui  Matth. 
ante  saecula  est;  jactatur  in  spehmca,  hoc  clementiae  est. 

Ejusdem.   Lucernam,-  inquit,  intelligo  cx  Maria  homincm :  litcer-  Psidm. 
nam,  quia  assumptus  ex  terra  et  ex  mero  luto  fictus  est,   lucernam 
hominem  ignem  habentem  Deum.     Quando  consideras  Deum  in  lio- 

w)  Hoc  ea  dictum  cst  loquendi  rationc,  qua  s.  Uilarius  in  psalm.  138  n.  6 
dixit:  non  confundenda  autem  pertona  diuinitalis  et  corporis  est:  omnis  enim  nunc 
in  exordio  ex  persona  ejus  hominit,  guetn  assumptit,  oraiio  est;  et  in  psalm,  50 
n.  2  observat,  nuod  ChriBtus  loquatur  interdum  ex  persona  liominis,  quia  et  liuvio 
et  natns  et  passus  et  mortuus  est,  interdum  autem  omnis  ei  seenndum  Deam  teiwo 
est.  Quo  ex  looo  et  secundian  et  ex  persona  synonyma  ease  perspicuuin  est. 
Eadem  loqucndi  ratione  utitur  tum  in  psalm.  63  n.  5,  tum  in  psiiim.  G3  n.  3,  ut 
et  in  pealm.  138  n.  3  et  5.  Dicit  et  Ambrosiua  de  fide  II,  4:  Sfirarie,  ti  ex  per- 
sona  hominis  Patrtm  dirit  majorem,  qui  in  persona  hominis  Se  vermem  dixit  esse 
non  hominem. 

**)  VidcUcet,  ut  Theodoretus  auctor  est,  ei  oratione  in  illad  Matth.  26,  36 
Pater,  ti  possibile  ett,  transeal  a  nte  calix  itte. 

")  Is  Antiochus  anno  403  in  synodo  ad  Quercum  cum  ThcopbiJo  alusque, 
qui  Johaimem  Ckryaostomum  damnarunt,  scdit.  Ex  eodcm  Leontius  lih.  cont. 
Nestor.  et  Eutycben,  Theodoretus  dial.  2  citant  haec  verba:  Suli  confundere 
•laiurut  efnon  torpebis  (seu  stupore  non  laborabis  —  graece  vaoitqotts)  circa 
ditpensntionem. 


iGoogle 


552  S.  GELA8H   PAPAE 

minem,  et  vides  hunc  quidem  de  terra,  hunc  vero  de  coelis,  quando 
vides  hunc  equidem  ex  Maria,  hunc  autem  ex  Patre,  et  utraque  iu 
Hebr.  ae   jnseparabiliter  copulata,  illud  intellige,   quod  Deus  nos/er    ianis 
'    '  consumens  est. 

Ejuidem    adversna  Judaeoi   in  Pascha   loqnens.     Omnino   autein 

cura  tibi  est  voeum  propheticarum:  cur  celas  vocem  Danielis,  dicen- 

J**°-  tem:  Lapis  abscisus  est  sine  manibus  et  factus  est  in  montem  mapnum? 

'    '  Putas,  non  tibi  videtur  mons  Maria,  lapis  sine  manibus  abscisus  Chri- 

stus,   lapis  abscisus  sine  manibus  homo  natus  sine    amplexionibus  ? 

Sed   ne  te  redarguens  meis  verbis  detu  suspicionem  aliquam   blas- 

phemiae,  non  hominem   purum  dico,   carissime,  sed  hominem,   per 

quem  salvus  factus  est,  hominem,   quem  prophetae  praedicaverunt, 

hotninem  ostendentem  tibi  coelestis  vitae  principium,   hominem,   de 

quo  plenae  sunt  omnes  prophetiae,  hominem  quippe,  qui  de  se  ipso 

Joh.8,40.  dicebat:  Ouid  me  quaeritis  octidere,  hominem  qui  veritatem  dixi  vobis? 

Et  alibi:    Quiun  videris,   inquit,   qui  ex  Maria  est,  perscrutare,  qui 

celatus  est  interius. 

21.  Beveriani  epiacopi  Gabalorum  contra  Novatum.  Unigenitum 
Deum  Verbum  pater  genuit  Deus,  et  nova  et  iis  peregrina  vulva 
Luc.1,81.  Virginis  germinavit.  Audi  evangelistam  dicentem:  Ecce  concipies 
in  utero  et  paries  fitium,  et  vocabunt  nomen  ejus  Jesum,  qui  ex  tuo 
corpore  pariendus  est.  Sed  nullus  reprehendat  vocem,  tamquam 
seorsim  dicenti  Deum,  seorsim  vero  cnrnem:  intellectum  sequamur, 
adorationem  non  separemuB 

28.  Athanaaii  episoopi  ex  epistola  ad  Epictetnm.  Dicerc"')  autem 

eum   in   carnem  versum,  ipsius  Verbi  nos   mutationem   sentire;   et 

quis  jam  de  cetero  nos  patietur  haec  solummodo  dicentes?     Onini 

enim  haeresi  ad  impietatem  amplius  declinastis. 

Joh.),i4.         29.    Gregorii  epiacopi  Natianzeni  ex  epistola  ad  Cledonium.   Ver- 

bum  itaque  caro  faclum  est  aequaliter  mihi  videtur  habere  se  ad  id, 

5  21*'  1uo<*  <^c'*ur»  peccatum  eum  factum:  non  in  eam  Domino  transmutato, 

(nam  quomodo  poterat?)  sed  in  eo,    quod  hanc  suscepit,    peccata 

£  languores  nostros  portavit. 

adem  epistola.  Si  enim  non  dicitur,  inquit,  in 
jccatumque  conversum,  quiun  haec  dicitur  factus, 
licatis   eum  conversuro;  haec  namque  magna  est 

epiacopi  Mediolanensi»63).  Sed  ajunt  quidam  scri- 
n  caro  factum  esi.    Quod  scriptum  est,  non  nego, 

a<SO:  Quum  autem  dicitit  in  camem  versum,   Verbi  ipsiut  mu- 
mnem  quippe  haeresim  impietate  superastis. 
verba,  nti  jam  obaervavi,   in  eynonyma  interdum  mutan- 
on   deeat,    en  non  ex  latino  Ambrosii   exemplari,    aed   c 
iisdom  usua  jam  fuerat,  exemplo  deBCripta,  ease. 


^igilizedbyGOOgle 


TRACTATUS    111.  553 

sed  videte,  quod  dictuni  est;  intulit  enim:  el  habilavil  in  nobis.  Hoc 
est:  illud  Verbum,  quod  caraem  assuinpsit,  boc  habitavit  in  nobis, 
hoc  est  in  carne  habita>vit  humana.  Miraris  itaque  in  hoc,  quod 
scriptum  est:  Verbum  caro  factum  est,  carne  assumpta  a  Deo  Verbo, 
quando  et  de  peccato,  quod  non  habuit,  dictum  est:  qui  factus  esi2^* 
peccatum;  non  natura  et  operatione  peccatum  factus  est,  sed  ut  no- 
strum  peccatum  in  sua  crucifigeret  carne.  Abstineant  itaque  dicere 
Verbi  naturam  in  carnis  naturam  esse  conversam;  aliud  est  enim 
quod  assumpsit,  et  aliud  quod  aBsumptum  est. 

31.  Jofcannia  opUcopi  Constantinopolitani  in  evangelium  seoundum 
Johannem.  Quapropter  quum  audieris,  quia  Verbum  caro  factum  est, 
non  conturberis  nec  concidas.  Non  enim  substantia  in  carnem  tran- 
siit,  hoc  enim  impietatis  est  ultimae,  sed  manens  quod  est,  servi 
fonnam  assnmpsit. 

Ejmdem  poat  panoa.  Audi,  inquit,  evangelistam ;  intulit  enim: 
et  inhabitavit  tn  nobis,  hoc  solum  nunc  dicens,  nihil  incongruum  su- 
spiceris  in  eo,  quod  ait  factum  est.  Non  enim  conversionem  dixit 
illius  inconvertibilis  naturae,  sed  inhabitationem  et  permansionem. 
Quod  autem  inhabitat,  non  idem  est  quod  habitaculum,  sed  alterum 
in  altero  inhabitat,  alioquin84)  non  erit  habitatio. 

32.  Euatathii  opiacopi  Antiooheni  oontra  Arianoa.  Deus,  inquit 
Verbum  eamdem  quam  genitor  portat  imaginem.  Imago  quippe  ex- 
sistens  diviuae  substantiae,  verum  autem  ejus  templum  homo  ex- 
sistens,  non  idem  quod  templi  fabricator  est,  dissimili  ortus  ex 
genere.  * 

Burans  ejusdem  poit  pauoa:  Sed  potestatis  majestatem  introducere 
volens,  et  ipsum  corpus  mortificatum  hic  Filium  dixit,  ipsum  quidein 
sublimitatis  nomen  imponens,  id  est,  habitautis  in  eo  Dei  decibiliter. 

Et  poit  pauoa:  Puto  autem,  inquit,  nec  insane  quisquam  et  fu- 
riose  debacchatus  dixerit  aliquando,  quia  divinitatis  plenitudo  mortis 
passa  dispendium  est.  Ergo  vesaniunt  et  bacchantur  et  furunt  et 
iusaniunt  et  suis  mentibus  excesserunt,  qui  Deo  Verbo  passionem 
applicare  praesumunt. 

Et  post  pauca81):  Si  enim  m  Christo,  inquit,  plenitudo  divinitatts Col.2,9 
inhabitat,  primum  quidem  aliud  est  quod  inhabitat,  aliud  autem  quod 
iuhabitatur.    Si  autem  naturae  diflerunt  ab  alterutris,  neque  mortis 
passionem  neque  cibi  appetitum  neque   poculorum  desiderium,   non 
somnum,  non  tristitiam,  non  fatigationem,   non  lacrymarum  fluxus, 

'  ")  Ex  graeco  revocatur  vox  aHoguin  priue  omissa 

«)  Testituooium  hoc,  ut  jam  n.  18  praeniissnm,  snpprimere  faa  erat,  aed 

ndvertentes  in  nno  Uici-yniarum  fluxut  et  in  altero  laerymarum  effiaione*.   in  uno 

Iwmini  haec  applicamia  icorsim  $unl,    et  in  altero  hnmini  vero  hacc  applicanda  nu/it 

proprie   legi,  ac  praeterea  istud  panlo  breviuB  ewe  altero,  ut  haec  differeutia 
apparent,  retineuduni  duximus. 


^igilizedbyGOOgle 


554  S.  GELASII  PAPAE 

uoii  aliam  quamlibet  niutationeni  plenitudini  divinitatis  coexsistere 
fas  est,  quum  ait  inconvertibilis  per  naturani.  Homini  haec  appli- 
citnda  seorsim  sunt,  qui  ex  anima  constat  et  corpore. 

Ejnsuem:  Quoniam  neque  dieere  fas  est,  quia  Verbum  mortuum 
est  et  Deus,  qui  suum  templum  triduamim  sucitavit.  Si  autem  ipse 
igitur  iste  natus  est  primogenitus  ex  mortuis,  qui  morte  circum- 
umictua  est,  ipse  vero  sit  princeps  in  omnibus,  qui  virtutes  acquisi- 
tas  suscepit.  Denique  triduanum  ex  sepnlehro  resurgens  Verbi  tem- 
plum  ipso  corpore  quidem  ad  proprios  venit  apostolos,  haec  auteni 
^Imb'  yerDa  ^**'  e*a:  Daia  esl  m'"'  omnis  potestas  in  coelo  el  m  (erra.  Quia 
vero  hanc  potestatem  accepit  extrinsecus  templum,  et  non  qui  aedi- 
ficavit  templum  praecipua  pulchritudine  Deus. 

33.     Athananii  episcopi  Alexandrini  in  libri»  adveraua  haereticoa: 

Quaecunque .  igitur  humilia  verba  et    opera  sunt,    in    corpore  Jesu 

intellige  scripta;  quaecunque  vero  gloriosae  sunt  litterae,   in  Verbi 

j*2  '  divinitate.     Quando  esurit  post  jejunium,  eorporis  passio  est,   quum 

U,i8n.  vero  ex  quinque  panibus  quinque  millia  viromm  praeter  mulieres  et 

infantes  paBcit,  et  duodeciin  sportae  fragmentorum  remanent,   opus 

Verbi  divinitatis.  Quum  vero  super  cervical  dormit  in  navi,  corporeae 

quietis  est  opus,  quum  ambulans  supra  mare  increpat  fluctibus  et  veu- 

4U9_'  tis:  guiesce,  oomutesce,  mox  audit  ab  iis,  qui  in  navi  cum  jurejurando 

Joh.   confessi  sunt:  vere  Dei  ftlhts  es.    Quum  stans   ad  sepulcrum  Lazari 

Katth!  deflct,  et  venturus  ad  passionem   dicit:    Trisiis  est  anima  mea  usque 

■jo,38  ad  mortem,    et   anxiatur:  SpiritusM)   quidem  divinitate  promptus  ad 

omnem  dispensationem  dicit,  carnem  vero  infirmam;   carnis  vero  in- 

firmitas  est  contristari   et  moestum  esse.     Quando   imperative  dicit: 

li  13  Lazare  veni  foras,   et  surrexit  vivens  mortuns    quatriduanus,    quod 

factum  non  est  a  principio  mundi,  signum  divinitatis  est. 

Joh.7,89.         Ejnadem   de   incarnatione. B7)     Dum    dicit   evangelista :    nondum 

erat  Spiritus  sanctus,   quia  Jesus  nondum  fuerat  glorificatus,   carnem 

ejus  dicit  nondum  glorificatam.     Non  enim  Dominus  gloriae  glori- 

ficatur,    sed  caro   Domini  hanc  gloriam  accepit  coascendens   ei  in 

coeluni,  unde  et  Spiritus  sanctus  adoptionis  nondum  erat  in  homini- 

bus,  et  quod  assumptae  ex  nobis  primitiae  in  coelura  nondum  ascen- 

derant.  Quaecunque  ergo  Scriptura  dicit,  quia  Filius  accepit,  et  r/lori- 


w)  Mallemus:  ac  spititum  qaidem  divinitatit  prnmptiim  ad  omnem  ditpematio- 
mm  iticit,  carncm  nero  infirmam;  carnls  infirimta*  eit,  reruota  ab  hia  postromis 
verltia  particula  vcro,  quac  totius  orationis  Bcriem  et  contextum  solvit,  et  abcst 
a  graeco. 

"j  Apud  Theodorotum  dial.  2  primum  citatur  testimonium  seqaens  velut 
ex  tomo  rontra  Ariano»,  ao  deiude  hoc  ipsum  ut  ex  eadem  oraltone.  ln 
novisBinia  operum  Athanasii  editionc  hic  libcr  de  incarnatione  contra  Arianos 
inBcribitur. 


^igilizedbyGOOgle 


TBACTATUS   III.  555 

ficatus  est  Fitius,  propter  humanitateiu  ejua  dicit,  non  propter  divini- 
tatem. 

Ejusdem  in  eodem  libto.  Unde,  ait,  et  Deus  eum  superexattavif,  Phil.2,9. 
et  donavit  ei  nomen  qvod  esl  super  omne  nomen  etc.  l)c  teniplo  haec 
dicit,  quod  est  corpus  ejus.  N011  enim  excelsus  exaltatur,  sed  caro 
exaltatur  excelsi,  et  carui  excelsi  donavit  nomcn,  quod  est  supcr  omne 
nomen;  et  non  Verbum  Dei  per  gratiam  accepit,  ut  vocaretur  Deus, 
sed  caro  ejus  cum  eo  deificata  est. 

KjusdemaH):   Sicut  enim  lumen  uon  laeditur  in  tenebroso  loco, 
neque  vita  potest  aliquid  pati  natura0"),  sicut  ait  prophetia  DominusMal.  3,c>. 
de  se:  Videte,  quia  ego  sum,  et  non  mutabor. 

34.  Basilii  episoopi  Caesareae  de  gratianuii  aotione.  Sicut  ergo 
suscepit  famem  Dominus,  forte  cibo  egesto  ejus  in  corpore,  et  fati- 
gatus  est  musculis  et  nervis  ex  itinere  protensis,  11011  diviuitato  la- 
bore  domata,  sed  suscipiente  corpore  naturam  sequentis  passionis. 
Sic  et  lacrymas  fudit,  naturalem T0)  casum  carni  advenire  permittens; 
quod  evenit,  quando  concavitates  cerebri  ex  fumigatione  tristitiae 
completae  fuerint,  et  veluti  per  quosdam  rivos,  id  est  foramina  ocu- 
lonun,  humectationis  onus  egreditur 

55.  Gregorii  episcopi  Nyriae  eontra  Ennomium.  Accusat  eos, 
qui  passionem  assiguant  humanae  naturae;  vult  enim  omnino  ipsam 
divinitatem  subdere  passioni:  duplici")  eniui  essistente  et  sine  du- 
bitatione  opinione,  sive  divinitas  in  passione  sit  facta  ■  .  .,  unius 
accusatio  in  defensione  fit  modis  omnihus  ejus  quod  relinquitur.  Si 
igitur  accusant  eos,  qui  passionem  circa  humanitatem  respiciunt, 
laudahunt  indubitanter  eos,  qui  passibilem  dicunt  Filii  divinitatem. 
Quae  autem  per  haec  struitur  defensio  dogmati  eorum,  absurditatis 
est;  nam  si  patitur  quidem  secundum  eorum  sermonem  divinitas 
Filii,  Patris  vero  in  omni  impasaibihtate  servatur,  impassibilis  ergo 
natura  ad'a)  eam,  quae  suscepit  passionem.  Aliter  ergo  habet,  qui 
divinitatem  passam  dicit  et  non  templum  divinitatis. 

36.  Oregorii  epiioopi  Nazianzeni  ex  epiitola  ad  Neatarinm.  Et'3) 
hoc  non  modo  crudele  est,  sed  omnium  saevissimum  illud  est,   quia 

lfi)  Eoe  idem  testimonium  jam  aupra  u.  20  integrius  praemisflum  est. 

eB)  Superius  n.  20  vita  mortalem  visitandu  naturum. 

'")  Graece  t«  1%  tjje  tpvacmg  Ixaxovlof/ovvTa  evfHtrapntra,  hoc  est  ea  quae 
ipsi  secundum  naluram  accidunt. 

,L)  Interpretatio  obacura  et  mutila  aic  restauranda;  Quum  enim  duplex  sit  et 
ambigua  opinio,  disinilasne  an  kumanilas  in  paisione  fuerit  (aeu  passtoni  subjacuerit), 
unius  aecusaiio  fit  prorsus  alterius  defensio.  [Unde  111  dubitatione  legendum  videtur.  j 

"J  Ex  graeco  wpoe  itjv  TtaoaSiiofiivijv  alloroiVos  £%u  convertendum  erat: 
ab  ea,  quae  passionem  suscepit,  atiena  est;  deinde  expuncto  AUler  ergo  habel  legen- 
dum  Qui  dioinitatem  possam  dicil. 

")  Hactpiius  el  homo  non  modo  crudete  csl.  Pro  vocc  homo  legendum  eat 
hoc,  quod  liquet  ei  graeco  nal  ooTtto  tovro  dtlvov,  hoc  est  et  hoe  non  adeo  grave. 


^icjitizedbvGOOgle 


556  S.  GELABII   PAPAE 

ipsum  Unigenitum,  Deum  judiceni  exsistentium ,  principium  vitae, 
destructorem  mortis,  asserit  esae  mortalem  et  propria  sua  divinitate 
suscepisse  passionein,  et  in  triduana  illa  corporis  morte  etiam  divi- 
nitatem  commortnam  corpori,  et  ita  rursus  per  Patrem  a  mortuis 
resurrexisse. 

37.     Ambroati  «piaoopi  Mediolaneiuu74).     Cur,   iuqnit,  divinitati 

applicas  carnis  infirmitates,   et  infirmitatem  humaiii   corporis  appli- 

■■fi  38   c,ls  divinae  naturae?    Nunc  anima  mea  tristis  est  non  Sapientia    di- 

cit;  Sapientia  enim  perseveravit  inconversibilis,  licet  indumento  car- 

nis  circumamicta  sit. 

Et  mnraa  alibi:  Sunt  vero  quidam,  qui  in  tantam  processerunt 
impietatem,  ut  putent,  quia  divinitas  Domini  circumcisa  sit,  et  quia 
in  ligno  nou  caro  fuerit,  sed  Ola  divina  substautia  creatrix  uni- 
versorum. 

3S.  Damaai  epiieopi  Romani  oontra'6)  Arianoi  cum  anathematii 
interminatione.  Si  quis  dixerit,  quia  in  passione  crucis  dolorem  per- 
tulit  Filius  Dei  Deus,  et  non  caro  cnm  anima,  quia  induta  est  servi 
formam,  quam  sibimet  assumpsit,  sicut  Scriptura  disit,  anathenia  sit. 
ii°''ft  ^'  AmPailocnu  cpiaoopi  Ioonii  in  libro,  nbi  exponit:  Pater  major 

me  est.  Et  ut  non  longum  extendam  sermonem,  interrogo  te  coni- 
pendiose,  haeretice:  qur  ex  Deo  ante  saecula  natus  est,  passus  est, 
an  qui  ex  David  in  postremis  temporibus  natus  est  Jesus?  Siquidem 
divinitas  passa  esfc,  locutns  es  blasphemiam.  Si  vero  homo,  sicut 
veritas  habet,  qua  gratia  non  applicas  homini  passionem? 

Ejusdem  in  aermone  de  Filio  Dei.  Quum  dixisset  enim  Petrus,  quia 
Act.2,36.  et  Dominum  et  Christum  Deus  fecit,  addidit  hunc  Jesum,  quem  vos 
crucifixistis,  quem  Veus  suscitavit  a  mortuis.  Mortuum  vero  eat  tem- 
plum,  non  divinitas,  et  qui  suscitavit  eum,  Verbum  virtus  est,  dicens 
Joh.2,10.  iu  evangelio:  Solvite  templum  hoc,  et  in  tribus  diebvs  suscitabo  illud. 
Si  ergo  dicit:  et  Sominwn  eum  el  Christum  fecit  Deus;  mortuum  et 
a  mortuis  suscitatam  carnem  dicit,  non  Filii  deitatem. 

40.  Sevoriani  episoopi  Qabaloram:  Similiter  enim,  inqnit,  secuu- 
Matth.  dum  animam  timuit,  moestns  fuit,  contristatus  est;  tristis  est  enim, 
'  inquit,  anima  mea  usque  ud  mortem,  et  coepit  contristari  ei  moestus 
esse.  Haec  non  erant  passiones  peccati,  aed  passiones  naturam  co- 
gnoscentes.  Denique  Salvator,  ut  ostenderet,  quia  illa  verba  non 
erant  decentia  Veritatem  sed  congruentia  carni,  dicit  discipulis  circa 

")  Scil.  lib.  de  incarnationia  Domini  tacramento  cap.  G  n.  60,  ciyus  aenten- 
tiam  a  Graecis  excerptam  Gelaeiue  apud  illos  dumtaiat  legisse  videatur.  Kan- 
dem  quidem  in  medio  ponit  et  Theodoretus  dial.  2  p.  163;  sed  GeUaiuB  aliunde, 
ut  confereote  palam  fiet,  eam  conBCripBit. 

")  Vel  potius  eontra  ApoltinurUtas,  certe  in  ea  professione  fidei,  quam  Da- 
masus  cum  epist  5  ad  Paulinum  maxime  propter  hoa  haereticos  misit  n.  5. 
[  L'ndt  quia  loco  quam  correximuB.j 


j.o.-z-ocvGoogle 


TRACTATU8   III.  IV.  557 

ipsum  passionis  tempus :    Trislis  esl   anima   mea   usque  ad  mortem;  Huttb. 
viffilate,   ut  non  intretis  in  tentationem !   Et  iiiterpretatus,   cujus  sint     '"  ' 
passiones,  dicit;  Spiritus  quidem  promptus,  caro  autem  inftrma.   Osteu- 
dens  igitur  per  omnia  veracem   et  divinitatis  dignitatem  et   carnis 
dispensationem. 

41.  Antiiichi  episoopi  Ptolemaidii  in'8)  sermone  oontra  haere- 
ticos.  Noli  confundere  naturas,  et  circa  dispensationem  non  contre- 
miscas:  tene  Deum,  da  Deo  decentia,  suscipe  hominem,  da  homini 
decentia.  Esuriit  iste,  qui  secundum  te,  pavit  ille,  qui  ultra  te  est; 
sitivit,  qui  hodie  natus  est,  ambulavit  supra  mare,  qui  sine  tempore 
splenduit. 

42.  Johaunis  eplscopi  Constantinopolitani  in  crncem.     Christum 
quum  audierisj  non  Deum  cogites  solum  neque  incarnatam  dispensa- 
tionem  solam,   sed  utrumque:  et  Deum  Verbum   et  incarnatam  di- 
spensationem.  Novi  Christum  esurtentem,  et  bovi  Cbristum  ex  quin-  Matth. 
que   panibus    et   duobus   piscibus   pascentem    quinque    millia   extra  ujssn. 
mulieres  et  infantes.     Novi  Christum   sitieutem,   et  novi   Christum  ^ofl- 
aquam  in  vimim  mutantem.     Novi  Cbristum  super  aquas  ambulau- oi'j~sy 
tem,  et  novi  Ohristum  in  navi  dormientem.   Novi  Christum  morien- 

tem,  et  novi  Christum  mortuos  suscitantem.  Novi  Christum  Pilato 
adstantem,  et  novi  Christum  Patri  consistentem.  Novi  Christum  a 
Judaeis  lapidatum,  et  novi  Christum  ab  angelis  adoratum.  Et  aliud 
quidem  infert  deitati,  aliud  autem  humanitati.  Propterea  namque 
utrumque  dictum  est,  quoniam  novi  (mristum  ex  Maria  natum,  et 
novi  Christum  ante  saecula  genitum. 

Tractatus  IV 

Gelanii  papae  Tomua  de  anathematis  vinculo. 

7.       Acta  lynodi  Calchedonentii    ea   lantum    rata,    quae    sedes   apottolica   approbanit 

(b.  1  et  2J.      Sentcntiunt  autem  quamuis  praefixam  manere,    quamdia   ipiiut  cauia 

noa  lubtata  fuerit,    id   quod   etiam    de  Aeacii   damnalione    dicendum  (n,  3 — 10). 

Porro  quia  imperialis  poteitatil  cirea  juditia  eccletiaitica  vit  nulla,  nec  Petrum 

ullo  modn  abtolutum  ttie  dici  potte  (n.  tl  — 13). 

Gelasii  Tomus1). 
1.    Ne?)  forte  quod  solent  dicant,  quod  si  syriodus  Calchedo- 

**)  Habetur  apad  Tbeodoretum  ex  orattone  advenui  Arianot. 

<}  Ita  btulus  in  D1  D«  D*  D<  S»  c  d>.  (F"  tnc.  Tomai  d.  a.  u.  papae  Gelasi). 
D'D',  qui  eumdem  in  froute  praefixum,  in  indice  generali  Utum  prae  ae  ferunt: 
Gclasii  papae  dt  damnatioae  Acacii  mirabUit  ditputatio  atque  definitia.  Is  quem 
Quesn.  exhibet,  quami-U  ex  utroque  confiatuB,  minus  tamen  congrnit.  Non  enim 
in  eo  tam  de  anathematis  vinculo  in  Acacium  et  Petrum,  quarn  de  anathematis 
vincolo,  quo  Acacius  et  Petrue  ligati  fucrant,  diftputatur. 

*)  d1  Sedil  apoltolicae   eaulela  inltrest,    ne  forle   quidant   quod  lolent,    openi 


^icjitizedbvGOOgle 


558  8.  GELASII   PAPAE 

nensis  admittitur,  omnia  constare  debeant,  quae  illic  videntur  esse 
deprompta:  aut  enim  ex  toto  eam3)  admitti  oportere,  aut  si  ex  parte 
repndiabilis  est,  firmam  ex  toto  coustare  nou  posse:  cognoscant  igi- 
tur  illud1)  secundum  Scripturas  Banctas  traditionemque  majorum, 
secuudum  canones  regulasque  Ecclesiae,  pro1)  fide,  commuuioue  et 
veritate  catholica  et  apostolica,  pro  qua  hanc  fieri  sedes  apostolica 
delegavit  factamque  firmavit,  a  tota  Ecclesia  indubitanter  admitti. 
Alia  autem,  quae'per  incompetentem  praesumptionem  illic  prolata 
suut  vel  potius  ventilata,  quae  sedes  apostolica  gerenda  uullatenus 
delegavit,  quae9)  moi  a  vicariis  sedis  apostolicae  contradicta  mani- 
festum  est,  quae  sedes  apostolica,'  etiam  petente  Marciauo  principe, 
nullatenus  approbavit,  quae  praesul  ecclesiae  Coustantinopolitanae 
tunc  Anatolius  nec  se  praesumpsisse  professue  est,  et7)  in  aposto- 
licae  sedis  antistitis  nou  negavit  posita  potestate:   quae  Ideo,   sicut 


interpolatoris,  qid  supplere  couatus  est  quod  deesse  sibi  ridebatnr.  Sed  abruptuui 
illad  eiordium  aapit,  ut  praedixi,  commonitorium  legatia  arcanorum  consiliorum 
consciis  tradituin.  Hinc  nec  opus  erat,  ut  eos,  de  quibus  loquebatur,  Geluaiufl 
exprimeret,  quia  quos  ad  Orientales  destinabat,  ipsum  nec  de  aliis  nec  ad  aHoa 
loqui  non  ignorabant. 

3)  EiJiti  omitt.  eam.   Moz  Ds  d1  rectpl  (loco  admitii),  ac  dehide  D*  repudianda. 

')  D^F^N1  quoniam  (D1  quod)  iltud  secundum,  D'  illud  quod  ttcundum,  d'  d*  illud 
quod  congtituit  secundum.  Similitcr  Gelasius  epist,  26  n,  6  malt  gtttam  synodum 
definit,  id  est  conlra  teripturas  tanctas,  contra  doctrinam  palrum,  conlra  ecclesiasli- 
cat  regulas,  quam  tola  Ecclesia  non  rtcepit,  et  praecipue  tedet  apostolica  non  pro- 
bavit,  ita  et  ibidem  bene  gtstam  tynodum  sic  designat  et  exponit;  id  t$l  stcundim 
scripiuras  sanclas  ttcundum  cxporittonem  patrum  secundum  ecctesiatticat  regulas  pro 
fide  calholica  et  communione  prolatam,  quam-cuneta  recepil  Ecclcsia  el  maxime  sedes 
apostolica, 

B)  D'  (aec.  manu)  D*  a'  cc  pro  fide  communi.  d1  d*  pro  fidel  communiont  ei 
analogia  illorum  Gelasii  epist.  12  n,  8  pro  fidei  catkoticac  alque  apostolicae  eeri- 
tate  cammunioneqve,  Nostram  lectionem  mss.  (D1  F^N^a1)  praebent,  et  confirmant 
tum  rerba  epist.  26  n.  6  proiime  allata,  tum  alia  ejusdem  epistolae  n.  10,  ubi 
Gelasius  Leonem  et  Calchedoneneem  synodum  firmaase  et  quidquidullra  quam 
ab  eodem  pro  fide  alque  communione  catkolica  alque  apastolica  i/lic  agendum  con- 
staret  etst  delegalum,  per  occasionem  praeter  Nicaenot  canoncl  videretur  tcntnlitm, 
vacuasse  docet. 

'•)  a'  cc  omitt.  quae,  quod  habent  mss.  et  d1  d*.  Non  aolum  contradixerunt 
apOBtolicae  sedis  legati  act.  16,  sed  et  hoc  Leunis  mandato  praestare  se  teatati, 
ut  coulradiclto  notlra,  inquiunt  in  fine  ejusdem  actionis,  fdt  gettit  inhaereol,  pe- 
tierunt.  I.co  autem  hanc  Iegatomm  suorum  constantiam  laudat  et  approbat 
epist.  106  n.  4,  b,  6,  ac  decretum  in  gratiam  regiae  sedis  cditum  etiam  petente 
Marciano  firmare  renuit  epist.  104  n.  3  et  4.  Anatolius  vero  se,  ut  conderetur, 
auctorem  non  ruisse  epist.  132  n.  4  ad  Leouem  profitetor.  Vide  superiorem  Gc- 
lasii  opistolam  26  n.  10. 

*)  dl  ted;   mosque  posita  este   ia  potestate  nultum  robur   habent,    glossema. 
Nihil  hic  deeat,  sed  potius  Bitperfluit  relativum  quae  ante  ideo.     Sic  enim  iutel- 
ligendus  hic  locus,  ac  si  legeretur:   Aiia  auttm  idto  sedet  aposlolica  non  rerepit.    • 
P^jusdem  decreti  occasione  Leo  epist.  106  n.  4  scripseratr  Si  quid  usquam   aliler, 
quam  Hli  (Nicaeni  patren)  ttaluere,  praesumitur,  sine  runctulione  c 


^icjitizedbvGOOgle 


TRACTATU8  IV.  559 

dictum  est,  sedes  apostolica  nou  recepit,   quia  quae  privilegiis  uni 
versalis  Ecclesiae  contraria  probantur,  nulla  ratione  subsistunt8). 

2.  Quid  enim?  Quia  in  libris  sanctis,  quos  utique  veneramur 
et  sequimur,  quoniam  quorumdam  illic  et  profanitates  esse  feruntur, 
et  scelera  gesta  narrontur,  ideo  nobis  pariter  omnia  aut  veneranda 
sunt  aut  sequenda,  quia  iu  illis  sanctis  libris  et  yenerabilibus  con- 
tinentur?  Sanetus  Petrus  primus  apostolorum,  sic  existimans  Novi 
Testamenti  gratiam  praedicandam,  ut  a  legis  veteris  non  recederet 
institutis,  quaedam  per  simulationem  legitur  inter  Judaeos  gentiles-  ('a'  '-• 
que  gessisse:  numquid  ideo  aut  illa  ejus  sequenda  sunt,  quae  merito 

et  coapostolus  ejus<J)  facta  redarguit    et  postea  consequenter   ipse  . 
vitavit,    pariterque  adsumenda  sunt  cum  his,  quae    utpote  primus 
apostolus  salubria  praedicavit?   Numquidnam  aut  ejus  recta  doctrina 
cum  his,  quae  humanitus  acciderant,  repudianda  est,  aut  illa  adhuc 
imbecillis  inscitia  cum  perfecta  ejus  suscipienda  doctrina  est?   Num- 
quidnam  in  ipsorum ,u)  haereticorum  libris  non  multa,  quae  ad  veri- 
tatem  pertineant,  posita  releguntur?     Numquidnam  ideo  veritas  re- 
futanda  est,  quia  illorum  libri,  ubi  pravitas")  interest,   refutantur? 
Aut  ideo  pravi  libri  suscipiendi  sunt  eorum,  quia  veritas,  quae  illic    „„ 
inserta  est,  non  negatur?   Ait  apostolus:  Omnia  probate,   quae  bona    6,S1. 
surit  lenele.     Scim.ua   apostolum   etiam  de   paganorum   libris    aliqua  ^- 
posuisse:  numquid  ideo  etiam  cuncta  recipienda  sunt,  quae  cum  his 
pariter  sunt  prolata")?  Tpse  apostolus  ait  multos  praedicatores  aliter  Pnj'- 
atque  aliter  Christum  praedicare:  ubi'3)tamen,  hcet  quocunque  modo,   ' 
•Jhristum  praedicatum  oportet  admitti,  tamen  non  ideo  illum  moreni, 
quo  non  recte  praedicatum  cst,  non  admonet  evitare.    Malos  opera- 
rios  ipse  conqueritur,  quorum  alia  refutanda,  alia  docet  esBe  sectanda.  lCor. 
llaec  et  hujusmodi  exempla  nos  edocent  et  testimonia  divina   con-   '  "  H* 
tirmant,  non  omnia  passim  a  quocunque  dicta  vel  ubicunque  scripta 
inditferenter  accipere,  sed  retentis  bonis,  quae  noceant  Tefutare. 

3.  Peccatori   homini   mors    illata  est,    et  tamen  homini  Jesu 


9)  Ita  msa.  et  d1  d*.     Alii  tuttiitcl.     Mox  d1  contra  msa.  sequmur  quortmdom 

*)  d1  addit  1'auiut,  et  postea  talubriter  (loco  lalubtia).  Ibidem  a'  cc  redar- 
guil  pottea  con$equenter  ipta,  ct  d'  d'  mtt  pariter,  D'  pariter.  Deillde  D*  recta 
(loco  ptrfecla). 

'*)  d'  iptii,  moxque  d*  pertinent. 

")  a1  c*  aeq.  pravitat  ineil,  N!  D  Pm  d'  d*  pravitatit  intere»!  (D1  interetie),  0* 
c'  a5  prauitat  intereit,  i.  e.  intermixta  est  veritati. 

<*}  D*  D*d'  relata;  melius  aJii  prolutit  scilicet  in  iis  libris,  ex  quibus  aposto- 
lua  qaaedam  iii  suis  scriptis  posoit, 

")  Ita  c' d*  cummss.;  d1  ubi  licet  dieat  qttocttnque  motlo  Ckriitum  praedicatum 
tiportere  admiui,  non  ideo  iamen  . . .  vitari.  Ibidem  c1  sustulit  particulaui  tiou 
ante  verbum  attmonet,  non  mutato  sensu,  si  sequatur  puiictuui  interrogantis. 


^icjitizedbvGOOgle 


560  8.  OELASIt   PAPAK 

Christo  mora  illa£a  reum  fitcit14)  esse  diabolum:  quia  ubi  causa 
mortis  non  erat,  puta  peccatum,  ibi  peccati  non  debebator  et  poena. 
Sententia  praefigitur  vel  praefixa  est  semper  errori:  quae  sententia 
lmic1*)  errori  praefi.ua,  nnnquam  omnino  resolvetur.  Sicut  enim,  in 
quantum  est  ipse  error,  nunquam  error  ease  deaistit,  sic  a'*)  sen- 
tentia  praefixa  nunquam  resolvitur,  quia  error,  qui  agnoscitur  esse 
damnatus,  et  eadem,  quamdiu  manet  error,  probatur  adstrictus.  Ita- 
que  qui  in")  eo  errore  sunt,  sententia  erroris  obstricti  sunt;  et 
quamdiu  in  eo  maneni,  nullatenus  absoluti  sunt,  sicut  nec  ipse  in 
quo  sunt  errorls)  absolvitur.  Error  enim  ipse  nunquam  veniam  pro- 
.  meretur,  sed  qui  eo  veraciter  caruerit,  atque  ab  ejus  participatione 
discedit").  Quamdiu  ergo  in  eis  est,  error  damnationem  suam  tenet 
nunquamque  resolvitur,  quia  error  semper  poenam  meretur.  Parti- 
cipes  vero  ejus  aut  semper  sunt  ejus  poenae  participes,  si  in  eodem 
perstare  non  deBinant;  aut  si  ab  eodem20)  recesserint,  quam  alieni 
facti  sunt  ab  errore  et  ab  ejus  participatione  discreti,  tam  et  poe- 
nae  ejus  erunt  consequenter  alieni.  Quum  erranti21)  poena  praefigitur, 
quamdiu  manet  errans,  eadem  poena  constringitur;  quia  errans  esse 
non  potest  sine  poena  ejrantu n),  haec  eadcm  poena  perpetua  est 
nunquamque  solvenda,  quamdiu  errans  esse  perstiterit.  Qui  si  er- 
rans  esse  destiterit,  poena,  quae  erranti  est  praefixa  perpetua,  nou 
erranti,  id  est  alteri  effecto  quam  cui  praefixa  est,  non  solum  non 
potest  esse  perpetua,  sed  nec  esse  jam  poena.  Non  est  enim  ipse. 
cui  praefixa  est:  erranti  enim  praefixa  est,  nou  non  erranti.  Quae*3) 


'*)  D*  a'  c'  aeq.  fecit.  Hoi  cL  omittit  puta  peccalunt,  alii  editi  oraittunt  ibi 
peccati.  D1  D'  D»  D'  D'  F-  «  (t  N'  ita  (a  0  ibi)  peccatum  non,  d'  id  eit  peccatnm  ibi. 
Totam  hanc  periudum  cum  anteeedentibuB  aequentibusque  parum  cohaerere 
p&lam  eat.  Quod  eo  referendum  monent  cum  Haffejo  Ballerinii,  quod  hic  trn- 
ctatus  imperfectus  ex  fragmentia  concinnatui  sit. 

'*)  D*  d1  trrorc  manente  numquoni  omnino  retolverctur,  quod  glossema  Bapit. 

")  d1  d*  Biippresaerunt  a  cum  N",  et  cum  D'  D*  et  (ante  eadem).  Hic  oaten- 
ditur  tum  senfentiae ,  quae  plectit,  tum  erroria,  qui  punitur,  mutuuB  et  insolu- 
bilia  neiua  ita,  ut  ubi  ait  error,  ait  et  aententia,  ubi  desinit  error,  ceaaet  et 
sententia. 

")  d1  d*  in  errore.  Rectdua  aJii  libri  jn  co  errore,  cui  Bcilicet  talia  est  prae-  . 
fiia  aentcntda.  Sic  paulo  ante  dicitur  quac  lententia  (non  generaliter  errori  sed) 
kuic  errori  pruefixa. 

")  D' D' N*  erroret,  P"  errorU.  Deiude  D*  abiolvetur  ...  retolectur,  et  d1 
nteretur  (loco  promeretur). 

")  d1  diicetierit.  Quamdiu  ergo  in  aliquo  ett  error.  Illud  in  aliquo  ab  eo 
additum  est,  qui  nexum  hujua  aententiae  cum  superioribuB  non  aatU  perpendit. 

*°)  d*  ab    errore ,-   moi    (tocO   quam)  D7  qaia ,    a  JJ  qun ,   iidernque    deinde    lum 

(pro  tam). 

*')  Ita  inas.  c1  d*.  d'  Citm  cnim,  alii  Cui  erranti  (vel  erratl).  Hoique  d'  per- 
Hringitur. 

")  Ita  msa.  e'  a1,  nisi  quod  D*  D"  D*  erranti.     Alii  cum  ¥m  errati. 

")  d1  omitt.  Q«at  erranti  enim. 


3i9ilizedbVGOOgIe 


TRACTATUS   IV.  561 

erranti  enim  praefixa  perpetua  est  et  perpetuo  constringit  errantem, 
non  errantem  non  potest  jam  tenere.  Sit  erranti  dicta  fore  perpe- 
tua,  sit  erranti  dicta  nunquam  esse  .solvenda:  manet  onuiino  et*1) 
vere,  certumque  est,  quod  in  ea  praefixum.est,  nec  potest  prorsus 
absolvi,  quamdiu  manenti  praetixa  debetur  erranti.  Non  erranti 
autem  nec  poena  potest  esse,  quae  non  erranti  non  debetur  inferri. 
Nec  mutatur  illa  omnino  nec  solvitur"),  quae  debetur  erranti.  In 
suo  ergo  tenore  illa  pr&efixa  est,  in  suo  jure  non  potest  omnino 
resolvi;  in  non  suo  tenore  quae  esse  non  potest,  jam  docetur  esse 
vacu&ta,  et  jus  illic  penitus  non  habere,  ubi  causam  non  habet 
exsistendi. 

4.  Plenae  sunt  sanctae  Scripturae  tali  forma  justitiae.  Dicitur: 
PereanLpeccatores  a  terra,  ila  ul  non  sinl:  utn)  non  sint  peccatores,  ul  l03  ^' 
desistant  esse  peccatores,  in  hoc  pereant,  ut  esse  deftciant  peccatores. 
Ceterum  si  prorsus  peccatores   secundum  prophetae  sententiam  us- 
quequaque  deperirent,   ut")  substantialiter  non  subessent:   qui  sal- 
vari   potuissent   a  Redemptore  nostro,    qui   venU    non  justos  vocare,  Luc.6,33. 
sed  peccatores;    ?el  de  quibns  dicit  apostolus:   Christus  venit  in  fcne!™1, 
niundum  peccatores  saivos  facere,   quorum  primus  ego  sum;   et:  Quum  Rom>5  8 
peccatores  essemus,  misit  Deus  Filium  suum,  et  eetera  hujusmodi?  Hic 
revera  plurimi  etiam  substantialiter  perierunt  peccatores,  in  peccati* 
suis  utique  permanentes,   veraque  in   eis  sententia  dicta  permansit, 
nunquamque  resoluta  est;   et  tamen  eadem  in  talibus,   quibus  prae- 
fixa  est,   permanente    perpetua,    quodam   genere  factum    est,    ut  in 
talihus  non   usquequaque  manentibus,   id  est  in  peccutis   suis  non 
usqueqnaque  durantibus,  sententia  tamen  praefixa  talibus  permaneret. , 
Nam  etsi29)  pereunt,   sed  esse  peccatores,   ut  dictum  est:    non  poe- 
naliter,  sed  remedialiter  quodam   et  ipsi  geuere  periemnt;   quodam 
genere  et  io  ipsis  mansit  praefixa  sententia,   donec  permonens  eos 
effieeret  non  esse  peccatores511).     Completa  est  et  in  eis  sententia, 
necSD)  quo  tenore  peracto  permanens  illa  sententia  pereunllbus  pec- 


**)  d'  d*  et  verum  ccrtumque  est,  quod  in  errante  (N*  d*  fn  eo)  prae/Lrn  esl ... 
quamdiu  in  errore  manenti,  corrupte. 

**)  D*  solvetur.  Moi  d1  At  in  non  3uo  jure  quam  este  non  poUtt  tam  doeetur, 
(tam  etiam  D*). 

!()  lta  mw.  (etiam  D1)  c1  &'.  Alii  cmittunt  ut  non  sint,  d1  etiam  ut  desislant 
esse  peecatores. 

**)  D'  et,  nubindeque  D*  d1  non  essent,  d'  omitt  nottro,  et  D*  d'  omitt.  de. 

*s)  Ita  ex  D"D'd'  restituimus,  quod  iu  aliis  et  ipsi. 

*»)  In  editis  et  D1  D«  D'  D>  P™  NJ  hie  subjicitur  vet  peccutores  non  esse  perfice- 
ret,  scholion  ut  videtur  in  testum  e  margine  translatum,  quod  abest  a  D'  D'1  d'. 

m)  Hoc  est:  quae  eo  tenore  peracto,  qund  deuinant  esse  peceatores,  nou 
permanet.  Quare  non  cum  d1  permanet,  sed  cum  aliis  libris  permanent  retineu- 
dum.  Nec  tamen  tacendum,  aut  aliquid  hic  deesse,  aut  mendum  latere,  cui 
inttiiuscriptd  libri  medelam  uon  satin  afferaut. 

AW.  PONTIP.   I.  36 


>vGoogIe 


562  S.  GELABII  PAPAE 

catoribus,  ita  ut  non  essent  utique  peccatores.  At31)  ea  jam  in  non 
peccatoribus  manere  non  potuit,  quia  in  eis,  quibus  inflicta  non 
fuerat,  jus  manendi   penitns  non  habebat;  ita  nec  in  suo  jure  ?el 

*  F.  sfii  tranrite  ullatenus  sententia  resoluta  est,  *et  eadem  in  his,  quibus 
inflicta  est,  permanente,  ab  his,  qui  ab  ejus  jure  discreti  sunt,  aliena 
prorsus  effecta  est,  nec  in  his,  salva  sui  conditione,  fas  haberet32) 
manendi,  quibus  innicta  non  esset. 

H32  ^-    "^***  Dominus,   quod  in  Spiritum  sanctum  peccautibus  nec 

bic  esset  nec  in  futuro  saeculo  remittendum.  Quantos  autem  co- 
gnoscimus  in  Spiritum  sanctum  delinquentes,  sicut  haereticos  di- 
versos,  Arianos,  Eunomianos,  Macedonianos ,  ad  fidem  catholicam 
reyertentes,  et  hic  remissionem  suae  percepisse  blasphemiae,  et  in 
futurum  spem  sumpsisse  indulgentiae  consequendae  ?  Nec  ideo  non 
vera  est  Domini  sententia,  aut  putabitur  esse  ullatenus  resoluta, 
quum  circa  tales,  si  hoc  esse  permaneant,  nunquam  omnino  solvenda 
persistat,  effectis  autc-m  non  talibus  non33)  irrogata.  Sicut  etiam 
5  "0 '  est  consequenter  et  "illud  beati  Johannis  apostoli :  Est  peccatum  ad 
mortem:  -non  dico,  ut  oretur  pro  eo;  et  esl peccatum  non  ad  mortem: 
dico,  ut  orelur  pro  eo.  Est  peccatum  ad  mortem,  in  eodem  peccato 
manentibus;  est  peccatum  non  ad  mortem,  ab  eodem  peccato  rece- 
dentibus.  Nullum  est  quippe  peccatum,  pro  quo  aut  non  oret  Ec- 
clesia  remittendo 3I),  aut  quod,  data  sibi  divinitus  potestate,  desi- 
stentibus  ab  eodem  non  possit  ■  abaolvere,  vel  poenitentibus  relaxare, 

ifi  18  eu'  a'citur:  Quaectmque  dimiseritis  super  terram,  dimissa  erunt  el  in 
coelis;  et  quaecunque  solveritis  super  ierram,  erunt  soiuta  et  in  coelis. 
In  quibuscunque  omnia  sunt,  quantacunque  sint  et  qualiacunque  sint: 
veraci  iiihilomiiius  eanini  nianente  sententia,  qua3*)  nunquam  sol- 
vendus  esse  deuuntiatur  in  eorum  tenore  consistens,  non  etiam  ab 
hoc  eodem  post  recedens. 

6.  Quod  etiam  in  Acacii  sententia  rationabiliter  intuendum  est, 

Jl)  d1  ila  ea  in  non  jam  peccatoribia.  D*  D*  D'  D9  Fm  ab  ea,  a  p  adeo;  non 
diapliceret  tdeo.    c'  Ea  jam. 

"J  d1  habet,  a'  aecuudum  suos  codices  kabere,  verbo  hoc  acilicet  relato  ad 
BUperiilfi  patuil;  qnarc  et  periodutt)  Ita  nec  in  suo  prorsas  effecta  esl  cancelliB 
incluait,  Noa  hic  probafciaaimi  viri  vntigia  deaerenda  dunniua,  auctoritatem 
D1  D*  N3  d'  cc  secuti,  nisi'  quod  c'  ne  in  Itis,  ac  deindc  cum  aliis  conc.  nnn  erat. 

a)  D'  D!  D*  P"  Ns  d«  omitt.  non.  d'  non  in-oganda  (fi  non  interroganda),  Alii 
non  irrogata,  sicut  supra  non  in(licta. 

M)  D*  F1™  N1  remittendum.  Pro  sequentibuf,  similiter  AugiistiniiB  quaestionuni 
evang.  lib.  2  quaest.  G  scribit:  Septuagesies  septies  ignoscendum  esse  admonemur, 
ut  intelligamus,  nullum  peceatum  excipi,  qnod  poenitenli  et  vcniam  deprecantt  per 
Kcclesiam,  cujus  personam  Petrus  gestat,  non  diaiittatur.  Vide  ejuadom  expositio- 
nem  incboatam  epistolae  ad  Romanos  n.  21  et  22. 

*)  d1  guia,  D»  d*  cc  g«ae,  alii  (D'  D«  D"  F"  N".  a  a1)  gna,  Deinde  a  as  sol- 
vendus,  ubi  alii  solueuda;  at  moic  d1  d*  i»  rodem  tenore. 


^icjitizedbvGOOgle 


TRACTATUS  IV.  563 

in  qua  etiamsi  ei  dictum  est  nunquamqueM)  solvendus,  non  est  ad- 
jectum  tamen  etiamsi  resipueris,  etiamsi  ab  errore  discesseris,  etiamsi 
praevaricator  esse  destiteris.  Quapropter  in  aperto  est  ita  dictum 
nunquam3')  solvendus,  sed  talis  scilicet,  qualis  est  et  ligatus.  Non 
autem  talis  effectus,  sicut  ligandus  non  erat,  sic  absolutus  esse  do- 
cebatur.  Sicut  carebat  obligatione,  quum  obligationis  causa  caruisset, 
sic  utique  absoiutuB  exsisteret:  quatenus  et  ipse  non  necessitafce 
dictae  sententiae  videretur  non  posse  quoquomodoss)  jam  solvi 
non  talis  effectus,  et  obligatione  carens  fieret  absolutus,  et  circa 
tales  praefixa  seutentia  nnllo  modo  solubilis3*)  redderetur.  Numquid 
enim  misit,  quaesivit,  expetiit,  et  abjectus  est?  Itaque  ipse  in  se 
insolubilem  fecit  esse  sententiam,  qui  talis  permanere  delegit,  qualis 
veraciter  non  possit  absolvi;  et  noluit  talis  effici,  circa  qualem,  per- 
manente  sententia  cirea40)  tales,  effectum  non  talem  insolubilis  sen- 
tentia  non  permaneret,  quae  circa  effectuui  non  talem  non  haberet 
licentiam  permanendi.  Quo  magis,  ut  dictum  est,  exemplo  atque 
periculo  admoniti"),  qui  eodem  tenore  sunt  constricti,  festinare  de- 
bent,  ut  non  tales  esse  penuaneant  quibus  sententia  illa  non  sol- 
venda  praefixa  est,  et  esse  tales  incipiant,  qualibus  non")  insolubilis 
praefixa  sententia  possit  esse  solubilis.    Quouiam  autem  effecto  non 


u)  Sulus  d1  nunquam  solvtndus  es.  Eo  pacto  et  Simplicius  epist.  7  n.  3  in 
sententia  adveraus  Antouium  et  Johannem  prolata  edixit:  Kus  sub  anathemate 
a  Christianorum  cotsortio  tiel  ipsa  appetlntione  remonemus,  nec  unquam  his  satis- 
faclionis  polefactendus  esl  locus.  Qua  clauaula  non  poenitentiae  aut  veniae,  sed 
tantura  dignitatis  suae  recuperandae  spes  atque  aditus  praecluditur.  Qua  autem 
nieute  Fehx  epist.  6  n.  2  adversus  Acacium  istud  pronuntiavit  nunquamque  ana- 
thematis  vinculo  e&uendus,  ipse  epistola  15  n.  i  patetaeit  hia  verhis:  Divino  ju- 
dieio  nultateiuis  potuit,  eiiam  quum  id  mallemus,  absolvi.  Apertius  autem  epist.  17  n.  3 
de  eodem  sic  loquitur:  Qwod  non  sine  diuini  judicii  terrore  dicendum  eit:  eliam 
nobis  si  reqidsisset  optanlibus ,  nonest  permissus  absolei.  Unde  liquet  tacitam  esse 
conditionem:  nut  paenilentia  praeeunte  hoc  ninculo  merelur  exui. 

")  d'  sotus  solvendits  talis  scilicet  qualis  et  ligatus,  o1  si  tatis.  Mox  ci0  add, 
qui  (ante  sicut);  D*  sicut  carebat  obligationis  eausa  earuisret  utique  absolutus. 

»)  Ita  D*N*  et  mss.  a1;  D'D»F"K»  quomodo,  a'  cc  quodammodo,  et  mox  cum 
D1  D"  nam  talis  (c'  nisi  talis). 

31)  Ita  D  F*  N1  d'.  Alii  insoiubilis.  Est  autem  scnsus:  et  circa  tatcs  (scilicet 
manentes  peccatores,  in  qualcs  inflicta  sententia  est)  praefLca  sententia  nullo  modo 
solubilis  appareret. 

*")  c'  c*  circa  talem.  d  circa  affectum  non  talem,  quod  pugnat  ciim  sequeuti- 
hus.  2  mss.  (a1)  eirett  tales  effectos  non  tamen  insaluhiHs  sententla  permanerct,  COt- 
rupte.  Sinceram  lectionem  praebent  D1  D*  D'  D'  Pm  N3  a'  a.'  d».  Porro  circa  qua 
lem  ...  effectum  non  lalem  (haec  enim  jungenda  aunt)  hoc  sibi  vnlt:  circa  quem 
correctum  adeoque  alium  jam  effectum,  et  non  talem,  qnaliB  erat  quum  damna- 
retur,  manente  senlentta  circa  tales  qui  non  coriguntur. 

")  Ita  aJ  cum  vulgatis.     d1  monente,  D'  Fm  d*  moniti. 

«)  Fm  d'  non  solubilis,  eodem  sensu,  quo  antca  non  solvenda;  alii  non  in- 
solubilis. 

■      3C* 


z.db,Google 


564  S.  GELA8II   PAPAE 

tali  qusli  non  solvenda  praeiixa  sententia  est,  effecto,  inquam,  11011 
tali  poteut  solubilis  ease  sententia:  quia  jam  Acacio  non  volenti 
nonw)  talis  esse,  sicut  tali  usque  in  finem  permanenti  permansit 
inabsoluta")  sententia,  ita  jam  non  tali  effici")  non  volenti  solubilis 
non  potest  esse  sententia.  Nonne  tantos  habebat  Acacius,  quorum 
exempluni  sequi  potuisset,  antistites,  qui  in  Ephesino  prolapsi  latro- 
cinio,  quolibet  modo  in  consensionem  reciderant  pravitatis?  Utique4*) 
tanien,  etsi  dictuni  non  erat,  et  perpetuam  damnationem  ferre  po- 
tuissent,  nisi  resipiscentes  et  non  tales  effecti,  quales  illic  facti  fue- 
rant  damnationemque  perpetuam  merebantur:  resolvi  circa  se  dam- 
uationem  recedentes  a  perpetuae  damnationis  causa  meruerunt,  quam 
qui  perstdtere  circa  se  insolubilem  reddiderunt. 

7.  Nihil  interest  igitur,  nihil  differt,  utrum  dicatur  nunquam 
solvendvs,  an  non  dicatur,  quia  ecclesiastica  aententia  reos  et  prae- 
varicatores  obligat:  quia  sicut  ei  non  potest  sufrragari,  quod  nou 
est  dictus  nunquam  solvendus,  sed,  si  in  errore  permanserit,  insolu- 
Ijilis  modis  omnibus  persevcrat,  nec  potest  inde  nisi  non  talis  effe- 
ctus  absolvi:  sic  cuiquam*7)  praejudicare  non  potest,  tametai  dictum 
est  nunquam  esse  soivendum,  manifesta  ratione  monstrante,  quia  nun- 
quam  sit  omnino  solvendus,  si  talis  qualis  ligatus  est  esse  persistat, 
vel  talis  utique  nunquam  solvendus,  qualis  est  obligatus.  Non  ad- 
jecto  autem,  etiamsi  resipiscat  et  corrigat,  patere  prorsus  et  liberum 
csse  non  dubium  sit,  ut  non  talis  effectus  qualis  nunquam  dictus  est 
esse  sotvendus,  sed  talis  qualis  non  est  dictus  nunquam  esse  soivendus, 
id  est  correctus  et  emendatus,  consequenter  correctus  et  possit*8) 
solvi. 

8.  Notandum,  quod  quolibet  genere  blasphemantibus  in  Spiri- 


*3)  a'  cc  d*  non  talcm,  d'  d*  cum  mss.  non  taiii.  Keatituendum  non  tali  suasit 
HubnOJa  sententia  jam  non  tati  efpci  non  vottnti. 

**)  Msa.  (a1)  absntulei,  d>  non  eibsoluta ,  c1  c'  tn  abtolula,  c'  d'  cum  maa.  (etiam 
F")  iaabsoluta. 

,s)  il'  efflci  volenli  toiubilii  potttt  este  sententiu  ...  sequi  possel:  depravate, 
quum  haec  de  Acado  jam  defuncto,  qui  voluutatem  mutare  nou  possit,  di 
cantur. 

*')  D*  Qtti  uliquc.  Hox  d1  rtstpiicentei  non  laies  cffleerentur,  quatei  UHe  faeli 
fuerant.  A  perpetua  ergo  eiamnatione  meruerunt  resohi  recedentei  elc.  Integrior 
i;t  siucerior  visa  est  lectio,  qu&m  uliae  cditiones  cum  D'  ct  4  mss.  a'  D  d'  ex- 
hibeut,  nisi  quod  sine  his  lueruinent  legant.  Actione  4  concilii  Calchcdouensia 
(cd.  Hard.  II,  383)  cdictum  fuerat,  ut  eadem  depositionis  poena  plectereutur 
DioDCorus,  Juveualis,  Tlialassius,  Eusebius,  EuetathiuB  et  Baailius,  quod  iu 
Kphesiuo  latrocinio  principti  concitii  exstitissenL  At  postmodum  in  eadem  actioue 
(I.  c.  II  414)  iiadem  episcopia  uno  Dioscoro  eicepto  in  concilium  intrandi  potestaa 
faeta  est.     Ko  maxime  nunc  spectat  GelasiuB. 

")  d1  cuidam  praejudiceri. 

**)  a  possit  ette  solulus,  W  etse  possit  lolutm,  DB  ponit  tolutus,  Moxque  d* 
Notandumque. 


j.o.-z-ocvGoogle 


TRACTATUS  IV.  565 

tura  sanctum,  si  resipiscant  et  corrigant,  et  hic  eis  et  in  futuro 
saeculo  remittatur;  nec  inde  possit  Domini  nutare")  sententia,  quae 
circa  tales  utique  permanentes  permanere  dicta  est,  non  circa  nou 
tales  effectos.  Quamdiu  autem  in  hoc.manent,  tales  sunt,  qualibus 
non  remittendum  esse  praefixum  est.  Quum  autem  ab  hoc  recesserint, 
non  tales  effieiuntur,  quah'bus  non  remittendum  esse  praedictum  est, 
et  ideo  non  talibus  effectds  potest  et  hic  et  in  futuro  saeculo in)  jam 
remitti.  Alioquin,  quod  absit,  frustra  videretur  ficclesia  hujusmodi") 
sna  reconciliatione  suscipere.  Quia  autem  fru&trari  non  potest,  hoc 
intellectu  modis  omnibus,  salva  Domini  sententia,  praedicandum  est, 
quantum  ad  nos  pertinet,  omnino  non  posse. 

9.  Talis  igitur  dictus  est  Acacius,  qualis  ligatus  est,  nunquam 
esse  solvendus.  Talis  usque  in  finem  esse  permansit,  talis  esae  non 
destitit;  ita")  talis  est  hodie  qualis  est  et  dictus,  non  talia  essejam 
tiou  potest.  Nunquam  igitur  talis  permanendo  solyendus  est;  qui 
si  talis  esse  desisteret M),  nec  in  non  tali  permansisset  et  nunqttam 
esse  solvendum:  quia  non  talis,  qualis  dictus  est  ttunquam  esse  sol- 
oendus,  posset  absolvi,  et  nonM)  tali  nunquam  sotvi  recederet,  et  ideo 
ut  solvi  posset  accederet.  —  Qnod")  sedes  apostolica  non  consensit, 
nec  iraperator  impoauit,  nec  Anatolius  usurpavit,  totumque,  ut  di- 
ctnm,  est  in  sedis  apostolicae  positum  potestate.  Ita  quod  firmavit 
in  synodo  sedes  apostolica,  hoc  robur  obtinuit,  quod  refutavit,  habere 
non  potuit  firmitatem:   etM)   sola  rescindit,   quod    praeter  ordinem 

«•)  D'  F"  d1  mulari,  D1  nutari. 

M)  d1  Ornitt.  saeculo  jam;  a'  e'  seq.  saeculo  non  coutra  niss.  (etiam  D'  i'a,  NJ) 
c'  a»  #.     Mox  D*  d'  oideatur. 

1])  $'  addit  hnmines  in.  Mo*  Dl  frustra,  D1  D*  frustrare.  Deinds  n1  c*  seq. 
omnino  poue,  praeter  ndem  anterioruin  cdit.  et  mss.  nec  non  sententiam  Gela 
sii,  qui  quidcm  docet  blasphemantibus  iii  Spiritum  sanctum  peccatum  omnino 
solvi  non  posse,  quantum  ad  noi  (hoc  eat  quantum  ad  jiidiccs)  pertinet,  licet 
blaaphemantes  ipsi  possint  facere,  nt  dimittatur ,  si  blaaphemare  desin&nt  au 
veniam  rogent. 

:,!)  d1  Itaqite  talis  .  j%  ted  non  talit.     a1  cc  ibidem  omitt.  et. 

M)  D*  d1  desiitisset  ...  permansisstt ,  tum  cum  a  nunquam  ctset  tolvendus,  cor- 
rupte.  Sic  enim  haec  aententia  intelligenda,  quasi  legeretur:  nec  in  nan  lali 
permansisset  ro  nunquam  eue  sotnendum,  hoc  est:  si  talis  ease  desineret  in  qua- 
lem  dicta  est  sententia,  desineret  etiam  et  in  eum  non  caderet  clauaula  senten- 
tiae  nunqnam.  cum  etse  tohendum. 

M)  ClariuB  diceretur:  et  a  non  tali  to  nunquam  sohi  recederet.  Quocirca 
haec  lettio  d1  et  non  lalis  nunquam  tolulut  abscederet  Qelaainae  menti  proraus  eat 
contraria. 

'*)  Totam  hanc  periodum  usquc  ad  finem  9  hic  perperam  inaertam  mo- 
nent  Maff.  et  Ball,,  aptiuaque  post  illa  n.  2  qiiae  noceant  refutare  adjicienda  esse. 

'*)  d'  Sotitm  ergo  retcidit:  renitentibus  aliis  libris  (D*  tamen  rescidU).  Quo- 
rum  lectionem  illustrant  haec  epist.  26  n.  10:  ipeum  beatum  papam  f.eonem  sedia 
apaitolieae  praetulem,  cujut  ti/nodius  Calchcdonensis  auctoritatc  firmula  etl,  quid- 
quid  ultru,  quaai  ah  eodtat  pro  fiite  et  eotninunioije  apostolica  illic  agendum  constaret 


iGoogle 


566  8.  GELASII  PAPAE 

congregatio  synodica  putaverat  usurpandum ,  non  promalgatrix M) 
iteratae  sententiae,  sed  cum  npostolica  sede  veteris  exsecutrix. 

10.     Hoc  tamen,    quod  de  uno  eodemque  homine   dictum  est, 

•  sive  tali  persistente,  qualia  senteutiam  competenter  accepit,  sive  non 

tali  effeeto  et  abss)  illa  sententia,  quae  non  tali  non  dicta  est,  ab- 

soluto,  et  in  unaquaque  civitate  legitur  similiter  esse  praefixum,   et 

in  populo  ac  gente  simul  depromptum,  potiusque  in  toto  orbe  portio 

1  est.     Idem  enim  mundus  est,   qui  et  periturus  est  dictus,   et  sermo 

Pei  non  potest  excidere,  et  in  ipso  mundo  nihilominus  a  pravis  in- 

Jcr  47  tcntionibus   recedente    non  promitur"1).     Sic   Tyrus    et    Berytos  et 

ict5.  Gaza  et   Aegyptus    pronuntiatae   sunt   periturae,    quas  postea   pcr 

'    *  evangelium  novimus  esse  salvatas.     Periernnt  itaque  duplici  modo: 

aut  permanentes  in  eo,  quo  talem  seutentiam  susceperunt;  aut  de- 

ficientes  ab  eo,  quo  tales  fuerant,  et  incipientes  esse  quo  non  tales 

fuerant,  quibus  est  illa  praefixa   sententia:   ut  consequenter  ad  uon 

tales  non  pertineret  illa  sententia,    quae  non  talibus  praefixa   non 

fuerat.     Sic  etiam   de  gente  Judaeorum  am)  Deo  etiam  per  Esaiam 

Jes.  6,  io.  prophetam  peremptorie  veluti  pronuntiatum  est :  Claude  oculos  eorum 

et  obtura  aures  eorum,   ut  videntes  non  videant   et  audtentes  non  au- 

diant,   ne  quando  intelligant;  et  obdura  cor  populi  hujus,   ne  unquam 

convertantur,  ct  sanem  illos.  Uic  etiam  correctio  et  emendatio  inter- 

dicta  monstratur,  et  resipiscendi  quoque  spes  prorsus  absciditur,  de 

quo  tamen  populo  apostolos    etM)    Ecclesiam    primitivam    novimus 

Act.2,41.  processisse,   et  tot  millia  hominum  una  die  baptismate  fuisse  salva- 

tos.     Ecce  et  in  persistentibus  qualis  est  illa  sententia  promulgata 

permansit,   nec  ad  correctionem  prorsus  venire  sanitatis8*)    admissi 

esst  detegatum,  per  occastonem  congregationis  iliius  praeler  Nicaeno»  ranones  novn 
vidtretur  actiont  tenlatim,  compeltnli  refutatione  «ac.uasse.  Vide  ct  quae  1D  eadem 
cpiatola  n.  G  ediaaeruntur. 

")  Si  Gelaaii  mentem  bene  aaaequor,  sic  intelligcndus  hic  loeue,  quasi  di- 
xisset:  congregatio  synodi,  qnae  ideo  convenerat,  non  ul  promttlgatrtx  tteratae  (bcu 
novae)  sententiat,  sed  cum  apostolica  sede  oeteris  (seil.  Nicaenae)  exseeutrix  flerct. 

'■*)  a1  c*  aeq.  omitt.  ab  et  tn  (ante  populo),  cemnntquo  potius  quae.  d'  d*  cum 
D1  D'  D«  Da  F»  esse  (2  nuB.  a*  et  d1  esl)  praeflxa  ...  dcpromptt,  et  cum  D«  (?)  et 
2  mas.  a1  dUscmbtala,  ubi  D1  D*  poriionem,  N"  portione,  D1  portionem  adepta,  a1 
conjectat  positum  vel  pronuntiatum.  Recte  monet  a',  has  variaa  lectiones  eaae 
hominum,  qiii  dum  locam  viliosum  emendare  tentarunt,  eum  a  se  nequaquam 
intelligi  prodiderunt.  Hoc  enim  aibi  vult:  quod  ile  uno  eodemque  hominc  Aca- 
cio  dictum  eat,  hoc  ct  adversus  unamquamque  civitatem  (puta  Tyrum,  Niniven 
etc.)  legitni  cBse  prac&tum,  et  advereua  populum  ac  gontem  aimul  deprom- 
ptum,  immo  potius  adveraua  totum  muudum  eeae  poaitum  atque  pi-onuiitiatum. 

'">)  F"  promittitur.  Mox  D*  Bcryton  et  Sgdon  Gozu.  In  F"  dcindo  excidit 
et  incipientes  —  fueranl. 

«)  d1  omitt.  a  Deo  etiam.  D'  Deui  eliam.  Mox  D*  a1  c'  aeq.  obtura,  ubi  D1 
D»  D*  D'  D'  F-  N"  c1  d1  d«  obdara.     Doinde  a  obdurabo. 

*')  D^F"  N1  omitt.  et,  moxque  c'  omitt  tot  ct  acrihit  salnata. 

"')  d1  omitt.  snnitatis. 


^icjitizedbvGOOgle 


TRACTATUS   IV.  567 

sunt,  sed  adjudicati  sunt  in  sua  nequitia  deperire;  et,  uianente  di- 
vina  sententia,  11011  per  ipsorum  propriam  emendatioiiem  suoque 
intellectu  vel  motu  suaque  virtute  vel  possibilitate  conversi  sunt83), 
ut  sanarentur,  sed  per  gratiam  Dei  sanati  sunt,  ut  converterentur, 
Ne  convertantur  inquit,  et  sanem  cos:  ne  sua  sponte,  ne  suis  operi- 
bus,  quibus  utique  conndebant,  ne  suam  justitiam  sectantes,  justitiae 
Dei  nonM)  debeant  esse  subjecti,  de  suis  viribus  confidentes,  nou 
divinae  se  misericordiae  illuminationique  subdentes.  Et  ideo  iubi- 
betur  eis  superbae  praesumptionis  effectus:  ne  convertantvr  suis  in- 
tentionibus,  suis  nisibus,  ut  putnrant;  et  sancm  eos,  ne  eorum  qnasi 
meritis  ex  propria  facultate  venientibus  salvatrix  gratia  daretur,  at- 
que  ita  gratia  jam  non.esset  gratia,  si  non  gratis  data  esset  imme- 
ritis,  sed  merces  tamquam  meritis  restituta.  Non  ergo  ipsi  convcr- 
tantur,  et  sanem  eos:  sed  saif&ti  per  gratiam,  qualiter  ad  humilita- 
temChristi  convertantur,  agnoscant.  Ita  in  utrisque,  hoc  est,  et  in 
eo  permanentibus  in  quo  talem  sententiam  perceperunt,  et  in  sal- 
vatis  exinde  sententia  dominica  fixa  pennansit.  Et*s)  tamen  illa 
permanente,  sic  eis  miro  genere  sanitas  introriucta  est,  ut  illa  sen- 
tentia  non  mutata  videretur,  sed  eadem  perdurante  sanitas  non  illo- 
rum  confidentia  sed  divino  nuuiere  proveniret. 

11.  Quodsi  haec  tentare"8)  formidant,  nec  ad  suac  pertinere 
cognoscunt  modulum  potestatis,  cui  tantum  de  humauis  rebus  judi- 
care  pennissum  estt,  non  etiain  praeesse87)  divinis:  quomodo  de  his, 
per  quos  divina  miuistrantur,  judicare  praeBumunt?  Fuerint  haec 
ante  adventum  Christi,  ut  quidam  figuraliter,  adhuc  tainen  in  car- 
nalibus  actiouibus  constituti,  pariter  reges  exsisterent  et  pariter  sa- 
cerdotes,  quod  sanctum  Melchisedech  fuisse  sacra  prodit  liistoria.  ()m 
Quod  in  suis  quoque  diabolus  imitatus  est,  utpote  qui  semper  quae 
divino  cultui  convenirent  sibimet  tyrannico  spiritu  vindicare  con- 
tendit,  ut  pagani  imperatores  iidem  et  maximi  pontifices  dicerentur. 
Sed  quum  ad  verum  ventum  est  eumdem  regem  atque  pontificem, 
ultra  sibi  nec  imperator  pontificis  nomen  imposuit,  nec  pontifex 
regalefl?)  fastigium  vindicavit:  (quamvis  enhn  membra  ipsius,  id  est,    jj' 

")  d'  addit  atii.  Potius  Bupplcndum  apoeloli  el  prbnilina  Eccleiia  c  Judaeo 
populo  assmntii. 

M)  Solus  d1  •itin  eseent  lubjecli. 

•»)  o"  el  lamen  illa  permanent;  nic  etc.  C'  et  tamen  cum  permanente.  Msb.  D 
d'  d*  seqmmur. 

**)  d*  addit  impcralorei.  Porro  pronoincn  haec  aliquid  indicat  aliud,  quam 
quod  proxime  dictum,  adeoquo  quod  hic  desiderandum  videatur.  Alioquin  in- 
tegra  haberotur  lectio  in  hunc  modum:  Quodii  divina  minUteria  tentate  formi- 
dani,  ...  guibut  tantum  de  humanig  elc. 

")  D*  addit  el  eam;  moxqae  Fuerunt. 

«*)  Tji0'fi»  cum  2  mgg.  (*«)  regutae  regiae  faitigium,  alii  item  reguUcre  regiae 
fattigium.     Exinde  d1  BuppreBsit  enim.     Idem  de  duplici  poteatate   argranentum 


^igilizedbyGOOgte 


568  S.  GKLASH   PAPAE 

veri  regis  atque  pontdficis,  secundum  participationem  naturae69) 
magnificae  utrumque  in  aacra  generositate  sumpsisse  dicantur,  ut 
simul  regale  genus  et  sacerdotale  subsistant:)  quoniam70)  Christus 
memor  fragilitatis  humanae,  quod  suorum  saluti  congrueret,  dispen- 
satione  magnifica  temperavit,  sic  actionibua  propriis  dignitatibusque 
distinctis  officia  potestatis  utriusque  discrevit,  suos  volens  medicmali 
humilitate  salvari,  non  humana  superbia  rursus  intercipi:  ut  et  Chri- 
stiani  imperatores  pro  aeterna  vita  pontifieibus  indigerent,  et  pooti- 
fices  pro  temporaliom  cursa  rerum  imperialibus  dispositionibus  ute- 
rentur;  quatenus  spiritalis  actio  a  carnaljjpus  distaret  incursibus,  et 
2  9i  ^o71)  militans  minime  se  negotiis  saecuiaribus  implicaret,  ac  vicissim 
'  non  ille  rebus  divinis  praesidere  videretur,  qui  esset  negotiis  saecu- 
laribus  implicatus:  ut  et  modestia  utriuaque  ordinis  curaretur,  ne 
extolleretur  utroque  suffultus,  et  competens  qualitatibus  actionum 
specialiter  professio  aptaretnr. 

12.  Quibus  omnibus  rite  collectis  satie  evidenter  ostenditur,  a 
saeculari  potestate  nec  ligari  prorsus  nec  solvi  posse  pontificem. 
Quo  manifestius  approbatur  Alexandrinum  Petrum  per  imperialem 
tantummodo  sententiam  nullo  modo  potuisse  prorsus  absolvi.  Ubi  si 
pontificumn)  quoque  sociatur  assensus,  quaerimus,  utrum  praeces- 
serit  an  fuerit  subsecutus.  Si  subsecutns  est73),  nihilominus  ad  id 
reditur,  ut  absolutio  a  saeculari  potestate  praecepta  et  principaliter 
inchoata  valere  non  possit,  pontificumque  secutus  assensus  adulatio- 
nis  potius  fnerit  quam  legitimae  sanctionis.  Si  praecessit,  doceatur, 
a  quibus  et  ubi  ille  sit  gestus,  si  secundum  Ecclesiae  regulam  cele- 
bratus,  si74)  paterna  traditione  profectus,  si  majorum  more  prolatus, 

tractat  ct  Nicolaua  I  ep.  8  ad  Micaaelem  imp.  Sed  longe  antea  Hoaius,  At.hu- 
nasio  in  hiat.  Ariiui.  ad  raonach.  (vulgo  epiat.  ad  BolitarioB)  n.  44  refercnte,  ad 
Constantium  imperatorem  aic  scribit:  ne  te  rebut  misceas  Ecclesiae  nec  nobis  Ais 
i/e  rebus  praecepta  mandes,  sed  a  nobis  potius  haec  ediscas.  Tibi  Deus  imperium  Ira- 
didit,  nobis  ecctesiattica  concredidit.  Ac  quemadmudum  qui  tibi  imperium  tubripit, 
Deo  ordinanti  repugnat,  ita  iuctuo,  ne  si  ad  te  ecclesiastica  pertrahas,  magni  criminis 
reus  fias.  Heddite,  scriplum  est,  quae  sunt  Caesari»  Caesari,  et  quae  sunt  Dei  Deo. 
Ncqite  nobis  tgitur  lerrae  imperare  licct,  neque  tu  adolendi  kabes  potestatem.  Vidc 
ct  Biiperiorem  Gelasii  epistolam  10  n.  8  et  epistolam  12  n.  3. 

**)  c'  maqnlfice,  Cs  Clg  naturae  magaifice.  Porro  naturae  magnificac  nomine  uic 
intelligitur  divina,  cujue  nos  participes  effici  item  docet  2  Petrua  1,  4. 

*■)  ft1  c*  Beq.  altamen  Cnrislus  ...  temperans;  aubinde  d1  d*  sieqtie. 

")  F™  d*  cc  add.  ideo,  contra  ijibb.  D. 

«)  d'  add.  sibi. 

")  B^D^D^D^F-orN»  add.  et  imperiaH  (ve)  imperialis)  sententiae  qua.  Unde 
d'  d'  addnnt  imperialem  sententiam,  quae  duo  verba  in  aliits  libria  commode  re- 
ticentur.  Nunc  aggreditur  GelasiiiB  id,  quodAcaciua  obtenderat,  ae  ut  Petrum 
Alexandrinum  in  communionem  admitteret,  imperatoris  auctoritate  inductum 
fuuiie.    Qua  de  re  recolenda  epistola  26  n.  8  et  13. 

")  d1  d'  add.  a;  moique  a  d'  d*  probatus. 


^igilizedbyGOOgle 


TKACTATUS   IV.  569 

si  competenti  examinatione  depromptus.  Ubi  procul  dubio  requiren- 
dum  est,  si  synodali  congregatione  celebratus,  (quod  in  receptione 
damnati  et  depulsione  catholici,  quia  noviter7')  causa,  fieri  debuisse 
certissimum  eat),  si  ad  primam  scdcm,  cujus  intererat  senteutiae, 
nua  Petrus  tenebatur  obstrictns,  secundum  Kcclesiae  regulas  est 
relatum;  si  eadem  quae  iigavit  absolvit;  si'8)  illa  quae  ligaverat  non 
resolvente,  immo  etiam  nesciente,  potuisset  dissolvi.  Si  haec  gesta 
non  sunt,  quo  more,  quo  ritu  Alexandrinus  Petrus  praetenditur  ab- 
solutus,  quum  nec  a  pontificibus  legitime  et  ecclesiasticis  legibus  fne- 
rit  expeditus,  nec  a  saeculari  potestate  potuerit  praeter  Ecclesiae 
tramitem  prorsus  absolvi? 

13.  Sed  dicatur  forsitan:  non  imperator  absolvit,  sed  a  ponti- 
ficibus  poposcit  absolvi.  Tanto  magis  poscenti  imperatori  a  ponti- 
ncibus  fuerat  suggerendum,  ut  si  eum  legitime  vellet  absolvi,  legi- 
tima  et  ecclesiastici  tenoris  absolutio  proveniret,  et  haec  omnia,  quae 
superius  dicta  sunt,  secundmn  Ecclesiae  tramitem  servarentur:  prae- 
cipue")  quum  de  secundae  sedis  ageretur  antistite,  nec  ab  inferiore 
qualibet  sed  a  prima  sede  jure  possit  absolvi.  Jnferior78)  quippe 
potiorem  absolvere  non  potest:  sola  ergo  potior  inferiorem  conve 
nienter  absolvit.  Proinde  inferioris  loci  pontifices,  qui  nullatenus 
■  se  noverant  potiorem  sibi  sine70)  prima  sede  posse  resolvere,  prae- 
cipue  quem  ejus  sententja  noverant  obligatnm,  praevaricatoria  ab- 
solutione  non  illum  penitus  ezuerunt,  sed  se  praevaricatione  potius 
nexuerunt.     Ita  Petri  absolutio  ex   utroque   non  constat:   quia  nec 


n)  D'  cum  4  antiquiB  msB.  (a1)  et  D^D^F^fPd*  nooiter  causa,  D*  noviter  fleri 
cauta  dehuitsc,  d1  mviter  erat  canta.  Magis  placeret  qaia  nova  erat  cauta.  Hauc 
eattsam,  qua  de  expellendo  Johanne  catholico  ab  imperatore  mendacii  ac  per- 
juiii  accusato  et  reeipiendo  Petro  haeretico  agebatur,  novam  esse  et  iu  lcgi- 
tima  synodo  excutiendam  fuisse  Gelaaina  pluribua  epist.  26  U.  12  et  ep.  27  n.  9 
edisseruit. 

™)  Iidem  mss.  et  d*  quod  ti  illa,  quae  non  ligaverat,  retoivente  (et  D'  ante 
omittit  abso/vit;  idem  mox  potuiue);  eamque  lectionem  omisso  quad  veteres  con- 
ciliorum  edit.  et  Quesn.  secutd  Bunt,  qaamvia  illam  non  permittat  adjunctum 
iimiio  etiam  netcicnte.  Unde  d*  quaii  (loco  quod  tt)  legendum  suadet,  a'  vulga- 
tam  conciliorum  praefert.  Nimirum  Gelasiua  hic  repetit,  quod  epist.  26  n.  6 
asseruit,  s&tJB  couBtare  Acaeium  nullum  habuiste  ponliflcium  icnlenlia  sedis  aposto- 
llcae  datnnahan  (rel  itnlenliam  ledii  apottotirac)  tine  ulla  ejut  notione  loivendi. 
Vide  et  epiat.  27  n.  1  et  6.  Propter  auctoritatem  tamen  veterum  codioum  suspi- 
cio  est,  utramque  lectionam  ita  copulaudam  esse:  li  ea  qttac  non  ligaverat  tol- 
uenie,  et  iUa  qttae  ligaverat  non  resolvenle,  immo  etc, 

")  Nicolaus  I  ep.  1  ad  Mich.  imp.  hunc  locum  ita  laudat:  Item  idem  in  lomo 
ad  Qrientalei  epitcopot.    Praectpuae  etc.    Vide  Julii  I  epistolam  1  n.  22. 

'■}  Avitus  VienuenaiB  episcopuB  epiet.  31  cuuctorum  GaUicanorum  episcopo- 
rtim  nomiue  BCribens  ait:  non  facite  dalur  tntelligi,  qua  eel  ratione  vel  lege  ab  in- 
ferioribus  eminentlor  jadicetur. 

**)  D'  d*  line  apoitolica  tede.  Moxque  D'  tolvere,  cc  autem  addunt  potius 
(ante  non  illum). 


^igilizedbyGOOgle 


570  8.  GELASII  PAPAE 

praevaricatoria  absolutione  rei  reum  absolvere  potuenmt,  et  depulsis 
undique  pontificibus  catholicis  haereticisque  suppositia  vel  his  qui 
haeretieorum  tenebantur  communione  polluti,  etiam*11)  sacrae  reli- 
gionis  insinceritate  polluti,  participem  suum  tam  absolvere  cequi- 
vemnt,  quam  ipsi  non  erant  absoluti;  ac  proinde  tam  ecclesiasticae 
regulae  praevaricatores,  quam  sacrosanctae  communionis  integritatem 
maculantes  consortio  perfidorum,  quod81)  de  reo  similbino  potuerunt 
fcrre  judicium?  De  catholieis  enim  pontificibus  per  totum  Orientem 
aut  quicunque  perstitit,  est  ejectus,  aut  ille  restitit,  qui  consensit 
errori  et  se  ab  errantium  contagio  non  retraxit.  Quod  igitur  eorum 
potuit  de  cujusquam  errore  esse  judicium,  qui  nuaquarn  non  errasse 
'  monstrantur,  et  haereticorum  simul  catholicorumque  confessione  per- 
mixta,  cuncta")  religionis  verae  et  sincerae  turbasse,  catholicamque 
apostolicamque  confudisse  puritatem?  Ecce  qui  reum  absolvere  po- 
tuerunt,  qui  rei  prae  omuibus  docebantur  effecti!  Ecce  cum  quibus 
de  absolvendo  reo  synodus  fuerat  ineunua!  Si  fides  et  communio 
ciitholica  retinebatur,  cur  catholici  pellebantur  antistites?  Si  catho- 
lici  pellebantur  autistites,  quomodo  non83)  tantummodo  haeretici 
servabantur8*)? 


m)  &'  d*  et  etiam  omiaso  deindo  poltnti,  pr&etcr  Bententiam  Gel&sii,  qui  bu-  ^ 
periore  ae  sequenUi  verbo  polluti  non  eosdem  aed  alios  atqne  alios  designat. 
Primum  enim  de  iie  episcopis,  qui  catholicis  auppoaiti  sunt,  alterum  de  iia, 
qui  auppoauerunt,  eiiuntiat.  Ac  propterua  Ai  dicuntur  insinceritate  religionis  poi- 
tuii,  quia  Binceram  non  prae  ae  ferebant  religionem,  qui  et  catholicos  episcopos 
expellere  et  haereticoa  aut  haereticorum  communione  coutamiuatos  eis  suffieere 
noii  dubitarant.    Insinceritatis  vocem  etiam  tract.  5  n.  5  legimun.    i'm  sincerilate. 

B1)  D'  a  d1  quod  rei  simili  modo  potuerunt,  D!  qttod  rei  simitlimo  potuerunt  fe- 
riri  judieio,  D1  D*  F~  N3  0  quod  dirui  (D*  P™  de  «ui,  (J  diruti)  simillimo,  unde  cum 
ix  noatra  lectio.  Hanc  confirmat  et  illuatrat  illud  upint.  26  n.  11:  simili  condilione 
conslricti  complicent  suitm  non  possunl  judicare  non  jure  damnatum,  neque  rei  reum 
postunt  compctenter  absolvere.     In  quetn  locum  annotata  repete. 

**)  Ita  omnes  nostri  mss  ,  iiisi  quod  voculam  te  ante  turbasse  praemittunt. 
Quam  leetionem  recepit  d';  d1  cuncta  religionis  verae  et  sincerae  turbasse  judicia, 
cc  cunctas  redgionis  verae  et  sincerae  sedes  turbasse  judicia  el  eatholicam.  Uoc 
noetra  lectio,  quae  aimplex  est,  sonat:  cuncta,  quae  reiigionis  verae  et  sincerae 
mtnt ,   turbasse. 

"')  c1  d1  oniitt.  non,  perpcram.  Non  enim  fatebautur  Orientalc*.,  a  se  tan- 
tuuimodo  haercticoe  aervatoa  ewe,  sed  ad  id  fatendum  Gelasius  illoa  eo  argu- 
mento  inducere  conatur,  quod  epist.  27  n.  6  fuaius  prosecutua  est  in  hunc  mo- 
dum;  Cur  catkoHci  sunt  rejecli?  Sed  evidenter  apparet,  quia  quum  cat/iulici  sunt 
rejecli,  non  cathulici  fuerunt  subrogati;  restat,  ut  catholicis  hneretici  quieunque  tuc- 
cesserint  (conf.  Gel.  ep.  26  n.  7). 

")  Finit  Fm  Exp.  trmtts  sci  Gelasi  papae  conlra  eot  gui  dicunt  Acacium  injuste 
fuisse  damnatum. 


^icjitizedbvGOOgle 


TBACTATUS  IV.  V.  0*1 

Traetatus  V 

Dicta  beatiBBiml  Golasii  papae  adversus  Pelagianam  haeresim. 

p.  79.  1'Hmum  eos  refntat,  qiti  hominem  in  hac  nita  eo  pervenire  possr.  putanl,  ut  nullit 
prorsut  puisetur  humanae  fragilitatis  affectibus  (n.  1  — 13)'.  Tum  virum  infidcletn 
per  mulierem  fidelem  ae  nice  vena  eorumgue  filios  ita  tanctificari  ostendil,  ui 
propria  adhnc  sanctificatione  egeani  (n.  14  — 19).  Denique  dc  returrectionit 
qualitale  maxime  aduertus  eos  dispulal,  i/ui  feminat  non  in  propruim  sed  in 
virilcm  formam  returreeturas  cue  sentiebant  (n.  20 — 26). 

I.  De  Pelagianis  quidem  sensibus  blasphemiisque  sacrilegis  et 
apud  majores  nostros  tam  divinis  quam  humanis  legibus  justa  dis- 
cussione  danrnatis,  niniis  est  coplosa  materia;  quia  et  illorum  est 
multiplex  pernicrosa  perversitas,  eoque  nocentior,  quo  verisimilitu- 
dinis  colore  subtilior,  quam  de  ipsius  humani  geueris  principe  pravo 
funcstoque  eonmiento  non  rite  conceptam  rerum  consequentium  men- 
daciis  texuerunt.  Necesse  est  enim,  ut  qui  a  priucipio  deviarit  ab 
integro  tramite,  vagus  ubique  progrediens,  quanto  se  currere  fortius 
putet,  tanto  plus  erret,  et  iu  his,  ut  competit,  refutandis  disputatio 
prolixa  debeat  adhiberi:  quoniom  quidem  perfectae  medicinae  mos 
est,  originem  vel  intelligere  prius  vcl  reserare  morborum,  eisque 
patefactis  medelam  conficere  congruentem.  Quae  cuncta,  si  Dominus 
vitam  facultatemque  tribuerit,  in  quantum  coelesti  rore  Yegetati 
valebimus,  alias  moliemur  explicare.  Nunc  autem  hunc  articulum, 
qui  quosdam  movere  perhibetur,  sufficienter  interim  duximus  expli- 
candum;  ut  eodem  convenienter  inspecto,  quod  in  ceteris  cavere 
jarn  debebant,  Domino  Deo  nostro  praestante  perpendant.  Aesti- 
mant  igitur  quidam'),  in  hac  vita  posse  quemquam  hac  perfectione 
consistere,  ut  nullius  prorsus  fragilitatis  humanae  pulsetur  affectibus, 
nec  corporeis  exagitetur  illecebris.  Quod  quisque,  si  propriis  viribus 
suaeque  proposito  voluntatie  existimat1)  adipisci,  semetipsum  seducit,  u0h.  l 
et  veritas  in  eo  non  est.  Nam  si  iu  ipsis  primis  hominibus,  dum 
sua  nimirum  felicitate  confidunt,  et  tantam  Dei  gratiam  in  vacuum 
recipientes,    non  orando,   quod  utique  nusquam  fecisse  referuntur, 


<)  Qtiiuam  illi  aint  et  ubi  gcntium  degant,  (ielasius  taeet.  Scripser&t  olim 
HilnriuB  iid  Augustinum  epist.  15S,  quoadam  apud  Syracusas  esse  ChristianOB, 
qui  poese  esse  hominem  sine  peccato  et  maudata  Dei  focile  cimtodire,  ei  velit, 
affiriiiarent.  Augustiuua  quoque  lib.  de  perfcctione  jtutitiae  c.  1  sibi  de  Sicilia 
allatas  esse  testatur  quasdam  deflnitiones,  quibus  idem  placitum  defeuditur. 
Scd  quos  nunc  refutat  Gelasius,  plus  aliquid  adntruebant,  quum  hominem  non 
solum  sine  peccato  sed  et  sine  humanae  fragilitatis  affectibus  atque  illecebris 
ease  poase,  adcoque  ditci&itav,  quam  Augustinns  de  civ.  Dei  XIV,  9  uon  esse 
hujuB  vitae  docet,  propugn&bant. 

')  Ita  0'.     Editi  exitlimel.    Mox  0'  nimium  fe/icilale,  nestio  an  aola  scriptio- 


^igilizedbyGOOgle 


572  S.  GELASII  PAPAE 

nec  de  perceptis  gratias  referendo,  nec  ut  eadem  intemerata  dura- 
rent  supplieiter  implorando,  incolumes  constare  nequiverunt :  quauto 
magis  post  praevaricationis  ruinam,  in3)  quam  mala  sui  confidentia 
Oeatorem  nuUatenus  inquirendo  lethaliter  inciderunt,  absque  divino 
muncrc  suis  viribus  vel  aegri  perstare  non  possunt,  sinc  quo  nec 
integri  persistere  valuerunt.  Sin  vero  quisquam  non  possibiUtate 
facultatds  humanae,  sed  per  divinam  gratiam  hoc  asserat  in  hac1) 
vita  quibuslibet  sanctis  posse  conferri,  bene  quidem  facit  (nam  dono 
Dei  cuncta  possibilia  sunt)  talia  confidenter  opinari,  et  sperare  fide- 
liter:  sed  utrum  aliqui  taless)  exstiterint,  qui  usque  ad  hanc  per- 
fectionem  vitae  praesentis  accederent,  sicut  nusquam  evidenter 
adstruitur,  sic  nos  facile  vel  firmare  rel  impugnare  non  convenit; 
magisque  sobrium  est,  ex  ipsorum  vocibus  prophetarum  apostolorum- 
que  sanctorum,  quatenus  hujus  vitae  profectum  metiri  debeamus, 
agnoscere,  quibus  utique  in  boc  mundo,  quantum  ad  sanctae  vitae 
pertinet  institutum,  nihil  excellentius  vel  fuisse  vel  esse  manifestum 
est.  Qui  etiamsi  copiosiore  Dei  munere  vel  raris  omnino  vel  mini- 
mis  humanae  conditionis  passionibus  impetiti  sunt,  et  affluentiore 
Dei   gratia  mortalitatis  vitia0)  facile  superarunt,   non    usque    adeo 


')  Q1  quam  sine  praopoeitiono  r'n;  quod  observamua,  quia  alibi  in  tielasii 
aliorumve  pontificum  eadem  conatructdo  scrvetur.  Mo  j;  aJ  perstare  loco  vel  tlare 
posuit. 

')  6'  in  hac  vila  de  quibuttibct.  Moxque  in  Coust.  „Vatic."  deest  nam.  Tra- 
dit  et  AugUBtinus  lib.  de  perfectione  juetitiao  c.  7  u.  12,  negandom  *non  eaae 
hominem  adjmante  Dei  gratia  sine  peccato  esae  poaeej  idemqne  cap.  7  repetit. 
Sam  qui,  inquit  do  pecoator.  merit.  II,  6,  dirunt  csse  posse  i«  hac  vita  hominem 
tine  peccato,  non  ett  illis  continuo  incauta  temeritate  resittendum.  Si  cnim  esse  polte 
iwgeverimul,  et  hominis  libero  arbitrio,  qui  hoc  voteitdo  appetil,  et  Ilei  virluli  vet 
tnucricoTdiae ,  qui  hac  adjuvando  efficit,  derogabimus. 

s)  Quiimvie  Augustinus  epist.  157  n.  4  BCribat:  Jttt  utcunque  tolerandi  snnt, 
quando  dicunt,  vet  esse  vel  fuitse  hic  aliquem  praeter  unitm  Sanrtitm  sanctorum,  qui 
nulium  habcrct  omntno  peccatum,  nec  aliter  lib.  de  perfectione  justitiae  c.  63  lo- 
qnatur:  poatmodum  tamen  contra  duas  epiatolas  Pelagian.  lib.  4  e.  10  n.  27  di- 
xit:  Illud  jam  lertium  nideamut,  quod  non  minut  iltil  omne  Christi  membrtim  et  to- 
tum  cjut  corput  exhorret,  quia  contendunt  cste  in  hac  vita  vet  fuittc  juttot  nullum 
Itabentet  omnino  peccatum.  Hoc  quippe  dogma  ab  universali  Africae  concilio  anuo 
418  Carthagine  babito  can.  7,  8  et  9  tiun  damnatum  fuerat.  Vide  et  vulgatuni 
Milevitanum  II  cd.il  6,  7  et  8.  Posteriorem  illam  Augustim  et  AMcanorum  con- 
ciliorum  aententiam  Gelasiua  ignorasse  jure  videatur:  ab  ea  tamen  se  non  ab- 
esae  uatia  indicat. 

')  Aliter  quidem  ii,  quos  GelaaiuB  impugnat,  et  aliter  Stoici  vitia  intellige- 
bant.  Nam  his  omnia  metua  vel  cupiditas  vel  laetitia  aut  dolor  vitium  erat, 
atque  idcirco  hiynsmodi  atfectiones  a  suo  aapiente  removebant.  Contra  quos 
Augiintinua  de  civit.  Dei  1.  14  c.  9  poatquam  de  justis  n.  1  dwit:  Metuunt  poe 
nam  aeternam,  cupiunt  vilam  aeternam,  dolent  in  re,  quia  ipti  in  semetiptit  adhuc 
ingemttcunt  ndoptionem,  extpectanles  rcdcmptioncm  corporil  sui,  gaudent  in  spe  etc; 
D.  3  subjieit:   hi  motut,   hi  a/fectut  de  amore   boni  et  de  sancta  carUate  venientct. 


j.o.-z-ocvGoogle 


TRACTATUS    V.  673 

tamen  expertes  eorum  ae  fuisse  testantur,  ut  scilicet  illius  imma- 
c-ulati  Agni  sit  proprium,  nullum  prorsua  habuisse  peccatum,  ne  non 
soli  videatur  esse  deputandum,  si  alius  quilibet  sanctus  expers  de-* 
lieti  fuisse  credatur.  Contenti  simus  ergo  professione  sanctorum, 
et  quid  de  se  ipsi  niagis  pronuntient  audiamus,  quam  quid  vel 
temere  cogitandum  sit  vel  nostris  opinionibus  ventilandum,  sine 
eerta  auctoritate  sectemur. 

2.  Gur  autem,  quum  Deus  omnipotens  post  mysterium  repara- 
tionis  humanae  etiam  id  homini  conferre  potuerit,  ut  ab  omnibus 
omnino  vitiis  esset  inmmnis,  maluerit  fideles  suos  salvos  fieri,  et 
exspeetare  perfectae  beatitudinis  firmitatem,  ut  quod  sperando  desi- 
deramus,  rebus  possimus  adipisci;  censueritque  nunc  perftcere  ftiSCor. 
inftrmitate  virluiem,  quam  remotis  infirmitatibus  hnmanam  condi-  ' 
tionem  nulla  eineret  languoris  exagitatione  pulsari:  qnantum  Do- 
minus  ministrarit,  ut7)  competit,  disseretur  Scripturarum  testifica- 
tionibus,  contra  quarum  tenorem  nihil  est  temere  profitendum,  super 
his  sensibus  erudiri.  Constat  in  ipso  primo  homine  Christum  et 
Ecclesiam  figuratam,  beato  Paulo  apostolo  nos  docente,  quum  de  foe- 
dere  sancti  conjugii  loqueretur:  Sacramentum  hoc,  inquiens,  magnum^P^ 
est:  ego  autem  dico  in  Christo  ef  in  Ecclesia.  Itaque  jam  iude  ut8J 
sauctorum  quisque  processit,  in  hujus  sacramenti  figuratione  censi- 
tus  est;  et  hoc  mysterium  omnes  sancti  ab  Abel  suis  sacrificiis 
actionibusque  gessernnt.  In  Christo  ergo  et  in  Ecclesia,  in  qua 
utique  generaliter  praecondita  est  remissio  peccatorum,  fideles  qui- 
que  Deo  sanctique  vixerunt,  et  usque  ad  legis  tempora  per  Moysen 
datae  certis  sunt  sacrificiis  in  hujus  mysterii  virtute  purgati.  Qua- 
propter  si  eguerunt  omnes  mysticis  immolationibns  incessabiliter  ex- 
piari,  non  dubium  est  vitiia  humanae  conditionis  fuisse  pulsatos; 
a  quibus  eos  per  illa  remedia  futuri  sacramenti  necessarium  esset 
incessanter  absolvi.  Jam  vero  legis  tempore  neminem  fuisse  san- 
ctorum,  qui   non  hostiam   obtulerit  pro  peccato,    lectio    veneranda 


ii  vitia  voeantur,  rinamua,  ut  ea  quae  eere  vitia  tunt  eirtutet  voceniur.  Sed  quum 
rect/iat  rationem  lequantur  iitae  affectioncs,  quando  ubi  oportet  adMbentur,  quis  eai 
tunc  morbot  teu  mtiosas  a/fertionet  audeal  dicere?  Hli  vero  cnm  Augustino  ibid. 
ii.  4  vitia  vocahant  eas  affectioiies,  quae  conlra  toluntatcm  accidunt,  mentemque 
perturbant.  3ed  cum  eodem  doctore  profiteri  nolebant,  quod  aita&iut  illa,  qua 
lit,  ut  itne  kis  affcctionibus  vwatur,  etti  bona  plane  et  maxime  optanda  ett,  sed  nec 
ipia  /mjui  eit  iiltae.  Nec  audiebant,  quod  subdit:  Nunc  vero  talii  bene  vivitur,  ti 
line  crimine;  rine  peccato  autem  qui  se  viucre  exitttmat,  non  agil,  ut  peccatum  non 
habeal,  ted  ut  veniam  non  accipiat. 

')  Sublata  particula  ut  cum  verbo  aequenti  duueretur  integra  erit  oratio  iii 

hunc  modum:  quantum  Oominm  dederit,  competit  tcriplurarum  tetliflcationibut.  Q1 
tamen  loco  tcripturarum  habet   anim,   cui  secunda  manu  *  auperncriptum ,  moi- 

que  extremtre.  * 

e)  01  omitt.  ut. 


>vGoogIe 


574  S.  GELASII  FAFAE 

testatur  in  tantum,   ut  etiam  pontifices  sic  apud  Deum  causasage- 

Hebr.6,3.  rent  populi  tunc  ndelis,  ut  ipsi  quoque  pro  suis  delietis  hostiaa  im- 

*  molarent,    paasimque  universi    prophetae    proclament   peccatis  suis 

Job.  veniam  postulantes.  Inde  est,  quod  sanctus  Job9)  dicit:  JVemo  mun- 

14,4.5.  gus  a  gorde,  nec  infans,  cujus  est  unius  dieivita  super  terram;  idem- 

16, 15.  que  alibi:  Aslra  non  sunt  munda  in  conspectu  tuo.  Prophetae  quoque 

David  de  generalitate  sanctorum  certa  definitio  prolata  cognoscitur, 

p™mquae  ait:  Ne  intres  in  judicium  cum  servo  tuo,   quoniam  non  jitstifica- 

bitur  in  conspectu   luo  omnis   vivens.    Ubi  utique   neminem  prorsus 

bominum  discrevisse  perspicitur,   sicut  idem  planius  hoc  ipsum   lo- 

'a?fi0"  °.uens  manifestiusque    declarat:    Dixi:  pronuntiabo  adversum  me  in- 

justitiam  meam  flomino;  et  tu  remisisti  impietatem^)  cordis  mei.     Pro 

hac  orabit  ad  te  omnis  sanctus  in  tempore  opportuno;  qui  utique  non 

solum  sub  lege  sanctus  esse,   sed  iu  futura  Dei  gratia  eminentioris 

propc-siti  post  futurus.     Unde  quod  ait  In  tempore  opportuno,   non 

sine  rerum   venturarum  cognitione   subjunxit  et  iii  oratione  sua  sa- 

Bccl.  pientissimus  Salomon:  Non  est  homo,  qui  non  peccavit;  et  item  ipse: 

'     '  Quis  gloriabitur  castum  se  habere  cor,  aui  mundum  se  esse  apeccaio? 

3.     Sed  ne  puteutur  illorum  temporum  sancti   ab  hac  impassi- 

bilitate")  forsitan   excipiendi,  quoniam  concessis  a  Deo  conjugibus 

utebantur,    quamvis   et   beatus    Elias   passibilis   fuisse   memoretur, 

quemadmodum  consequentia  declarabunt,  et  sanctus  propheta  Daniel 

non  solum  pro  popuh  sed  etiam  pro  suis  peecatis  perhibeatur  orasse, 

P ™'  sicut  ipse  dicit:  Quum  orarem,   et  confiterer  peccata  mea  et  peccata 

'      populi  mei  Domino  Deo  meo:  tandem  veniamus   ad  beatos  apostolos, 

et  dicat  beatus  ille  Jacobus,   qui,   quum  omnes  utique  justi  essent 

apostoli,  proprie  atque  speciatim  justi  viri ll)   praerogativam  legitur 

Jac.  l,  12.  assecutus :  Beatus  vir,  gut  sufferl  tentationem,  quia  quum  probatus  fue- 

rit,  accipiet  coronam  vitae,   quam  repromisil  Deus  diligentibus  se.    Et 

],i-i  aq.  item  post  paululum:  Vnusquisque  autem  tentatur  a  concupiscentia  sua 

abslractus  et  iltectus.    Deinde  concupiscentia  quum  conceperit,  parit  pec- 

catum;  peccatum  vero  quum  consummatum  fuerit,  generat  mortem.   Item 

J«c  3,2.  idem:   In  multis  enim  o/fendimus  omnes.     Idemque  secutus  adjunxit: 

*)  Ipse  Caeleatius  huic  testimonio,  quod  sibi  a  catholicis  objectabatur,  re- 
apondere  aliter  non  valuit,  nisi  testimoniis  aliia,  atque  eo  nominatiin,  quo  Job 
alibi  ait:  Juttux  enon  el  sine  quereta  faelus  sam  in  derisum  (Job.  33,  8);  non  intelli- 
gens,  inquit  Augustinus  lib.  de  perfect.  juntit.  c.  11,  possc  dici  homiacm  juttum, 
qui  ptrfcclioni  juttiliae  phnimum  acccdil,  iia  ul  ei  proximut  fiertt. 

'")  Editi  addunt  peeeali,  quod  cum  Vat  detevit  a*.  Mo*  G1  aanclos  ...  fn- 
turos.    Deinde  editi  subjunxii  ctiam  et. 

")  Hoc  est  ab  eo  statu,  quem  Groeci  verbo  aica&eitt  deaignant.  Ut  enim 
observat  Auguatinus  de  dv.  Dei  1.  14  c.  9  n.  i  quae  dicu&na  graecc  diritur, 
si  latine  possel,  impassibitilas  dieerelur. 

")  Quippe  qui,  nt  Hegeiipp\is  apnd  Eusehium  n,  25  loquitur,  jam  tnde  a 
Clrritti  teiuporibus  ad  nottram  tisque  actatem  jiistus  rognominatiu  est. 


>vGoogIe 


TKACTATOS  V.  575 

Et  Elias  hemo  erat  similis  nobis  passibilis.     Dicat  beatus  Petrus  apo-  Jac.5,17. 
stolus:  Carissimi,   rogo,   ut  quasi  incolae  et  advenae  abstineatis  vos  « l  Petr. 
corporalibus  voluptatibus ,   qme  militant  adversus  animam;   et  iterum :  4' lt' 
Sotite  mirari  ad  fervorem,  qui  ad  tentationem  vobis  fil,  quasi  novi  ali- 
quid  vobis  contingat.     Item  postea:    Sobrii  estote  et  vigilate,  qttia  ad  &,8sq. 
versarius  vester  didboius  quasi  teo  fremens  circuit  quaerens,   quem  de- 
voret;  cui  resistite  in  fide,  scientes  easdem  passiones  in  omni,  quae  est 
in  mundo,  fraternitate  vestra  fieri:  a  qua  fraternitate  nimirum  se  ipsi 
fidelium   saepe  cuuctorum  fratres  annuntiant,   nec   suam  probantur 
discrevisse  personam.     Dicat  beatus  Johannes  apostolus   et  evange- 
lista  ille,  qui  in  pectore  discubuit  Salvatoris :  Si  dixerimus,  quia  pec-  }  g  Jj| 
catum  non  habemus,  nosmetipsos  seducimus,  quia  veritas  in  nobis  non 
est ;  quod  si  confessi  fuerimus  delicta  nostra,   fidelis  est  el  juslus,   qui 
dimittat  nobis  peccata,  et  mundet  nos  ab  omni  iniquitate.  Item:  Qaodsi 
dixerimus  quia  non  peccavimus,   mendacem  faciemus  eum,  el    Verbum  l,lo. 
ejus  non  crit  in  nobis.  Dicatidem:  Haec  scribo  vobis,  Ut  non  peccetis.  2,  i»q. 
Sed  si  quis  peccaveril,  advocatum  habemus  apud  Patrem  justum,  et  ipse 
propitiatio  peccatorum  nostrorum,  non  tantutn  nostrorum,  sed  et  tolius 
mundi.    Idem  ipse:  Omne,   quod  in  mundo  est,   concupiscenfia  <•«/■«**  2,  i6uq. 
est  ct  concupiscentia  oculorum  et  ambitio  saeculi,  quae  non  esl  a  Palre, 
sed  ex  mundo  est;  et  mundus  transtt,  et  concupiscentia  ejus,   qui  autem 
fecerit  volunlatem  Domini,   manet  in  aeternum.     Veniat  minimus  apo-  lOor. 
stotorum   sed   vas   electionis  Dei,    veniat  magister   gentium  Paulus,  J^  9  1Q 
praedicator  divinae  gratiae  aingularis  et  mysterii   coelestis   copiosus 
expositor,  ille  qui  verba  ineffabilia,  sive  in  corpore  sive  extra  corpus  A  i*r' 
nesciens,  in  tertium  coehim  levatus  audivit,  'qui  tanta  gratia  redun- 
davit,  ut  quum  omnium  esset  postremns,  plus  omnibus  laboraret,   et 
qui  non  solum  fidelibus  insinuet,  quid  super  hac  parte  sentiret,  sed 
etiam,  quid  de  se  ipso  pronuntiet,  libere  veritatis  doetor  annuntiet. 
Et  quoniam  longum  est  cuncta,  quae  ad  hanc  causam  pertinent,  dicta 
revolvere,  ponantur  pauca  de  multis,  ex  quibus  nobis  Bufficientissime 
demonstretur,    magis    nos  cum  Paulo  debere  infirmari,    ut   habitet  2  Cor. 
Christus  in  nobis,  quam  cum  quolibet  aliter  sentiente  quam  Paulus     '  ' 
fortes  videri,  et  velut,  qnod  absit,  Christi  remediis  non  egere.     Ait 
ergo:  Scio  enim,  quia  non  habitat  m  me,  hocest,  in  carne  mea,  benum;^m^* 
nam  velle  adjacet  mihi,  perficere  autem  bonum  non  invenio.   Non  enim 
quod  voio,  hoc  facio;   non  ego  operor  iitud,   sed  quod  habitat  i»  me 
peccatum.    Item :  Condelector  enim  legi  Dei  secundum  interiorem  ho-  Sf^J* 
minem;    video  autem  aliam  legem   in  membrts  meis  repugnantem  legi 
mentis  tneae,    ac  captivum  me  ducenlem   in  lege  peccati,   quae  est  in 
membris   meis.     Miser  ego  homo,   quis  me   liberdbit  de  corpore  morlis 
hujus?    Gratia  Dei  per  Jesum  Christum  Dominum  nostrum.     Quare   se 
igitur  miserum  hominem  appellat,  quare  se  gaudet  per  Christi  gra- 
tiam  de  niortis  corpore  liberari,  si  nullis  affectibus  humanae  mise- 


>vGoogIe 


576  S.  OELASII  PAPAE       ' 

riae  pulsabatur,  si  nullis  iufestabatur,  ex  quibus  liberaretux  incursi- 

Unl.6,i7.bus?   Item  idem:   Caro  concupiscit  adversus  spirilvm,    el  spiritus  ad- 

versus  camem;  haec  enim  invicem  adversantur  sibi,  ut  non  quae  vultis 

illa  faciatis.    Non  enim  quae  vtilt  spiritus  perficit,  ne  de  perfectione 

Rom.  superbiat ;   et13)  item:  non  perficit  caro,  guae  vult:  ut  sic  humanae 
'    '  conditionis  admoneat,    ne  tamen  usquequaque  propositum  fidele  de- 
mergat. 

4.  Ac  ne  forsitan,  ut  solent  quidam  vanis  opinionibus  arbitrari, 
quod  baec  beatus  apostolus  Paulus  sub  alterius  nescio  cujus  persoua 
pronuntiet,  quam  de  seipso  fateatur,  quamvis  nihil  illic  tale  valeat 
*  t.ite  ut  prorsua  ostendi;  *tamen  quum  ait:  Jtfiser  ego  homo,  qutt  me  liberabit 
de  corpore  mortis  hujus?  Gratia  Dei  per  Jesum  Christum,  tam  gentilis, 
quam  Judaei  remota  probetur  esse  persona:  audiamus  tamen  hunc 
alibi,  quasi  sese  manu  propria  designantem  ac  semetipsum  specialiter 

'tmsb  iQdicantem:  Ego  ipse  mente  servio  legiu)  Dei,  carne  autem  legi peccati; 

i  Cor.  et  item  de  seipso :  Castigo  corpus  meum  el  in  servilutem  redigo,  ne  gui 

9>27'  aiiis  praedico,  tpse  reprobus  efficiar.  Quis  igitur  non  advertat:  quid 
interesse  potuerit,  quod  membra  sua  castigando  refrenaret,  ne  re- 
probus  exsisteret,  si  nullis  talibus  stimulis  pulsaretur,  quos  negli- 
gendo  et  non  corporis  sui  castigatione  subigendo,  reprobus  esse 
potuisset?  Quapropter  quum  haec  et  apostoli  de  semetipsis  professi 
fuisse  monstrentur,  qui  etiamsi  ista  minime  prodidissent,  procul  du- 
bio .  tamen  omnes  orationem  dominicam  et  necessario  lb)  praedi- 
carent  et  veraci18)  corde  proferrent,  qna  quotidie  supplicantes  di- 
mitti  sibi  sua  debila  postularent,  et  ne  in  tentationem  inducerentur 
orasse,  et  ut  a  malo  iiberarentur  suppliciter  implorasse  doceantur: 
propter")  quid  etiam  beatus  Johannes  apostolus,  quod  supra  jam 
dictum  est,  intelligitur  edidisse,  dicens:  Si  dixerimus  nos  peccalum 
non  habere,   mendacem  faciemus  eum,    Uhristum  scilicet,   qui   hanc 


"j  In  prius  vulgatis  et  idem;  et  deinde  valde  perturbata  interpunctionis  vitio 
est  Oelasii  oratio.     Hox  pro  ne  tamen  mauemus  nte  tamcn. 

")  Verba  Dei  earne  autem  legi  ab-edirJB  omisea  ex  G1  revocaiitur  Iidem 
moi  quod  negligendo.  , 

")  Vanas  hujiwmodi  opiniones  jam  praedamnarat  anno  416  eoutilium  Car- 
thaginense  can.  7  statnens,  ut  quieunque  dixerit,  in  oratione  Oominica  ideo  dieere 
tanctot  „dimiHe  nobis  debila  noltrn",  ul  non  pro  te  ipsit  koc  dieant,  quia  non  ett 
eit  jam  necestaria  haec  petitio,  ted  pro  alii»,  anathema  sit. 

")  Hoc  addit  propter  eos,  qui,  ut  notat  generale  Afrieae  concilium  mox  ci- 

tatum  can.  B,  ipta  verba  dominicae  oratianit,  ubi  dicimut:  „DiinitU  nobit  debita  no- 
ttra",  tta  volunt  a  tanctis  liici,  ut  humiiiter  koc,  non  veraciter  ilicatur;  quique,  ut 
ibidem  can.  8  mcmoratur,  praedicabant,  propter  kumilitatem  non  oportere  diti  nos 
non  habcre  peccatum,  non  quia  ita  vere  ett.  Quibus  refutatis,  idern  concilium  eis 
anathema  dicit.  Hi  canones  vulgato  codice  canon  eccL  Afr.  c.  114,  115  et  116  iii 
serti  sunt. 

")  In  vulgatis  Propter  quad.    Orationis  series  evidonter  postutat  propter  guid. 


^igilizedbyGOOgle 


TBACTATU3  V.  577 

orandi  formam  euis  discipulis  condidisset,  in  qua  vel  quotidiaui  de- 
biti  relaxatio  proveniret,  et18)  ne  in  tentationem  inciderent  implo- 
rarent,  vel  ut  a  malo  liberarentur  exposcerent;  si  nihil  esset  omnino, 
quod  aut  debitum  praegravaret  minime  relaxatum,  aut  tentatio  pos- 
aet  inferre1")  peccati,  aut  nullum  a  quo  liberarentm-  malum  prorsus 
essisteret? 

5.     Sic  autem  quosdam  movet  surripiens   illusio   dormientium, 
quasi   non   gravior  aestimata  sit  concupiscentia  vigilantium.   Quam- 
vrs    enim    et   insolentia   corporalis   frequentius   refrenanda    sit    vel 
castigatione  jejunii   vel  ciborum  frugalitate  sumptorum,  ne  materia 
praebeatur   humanis   sensibus  phantasticae    voluptatis  imaginatirme 
fallendis,   vel  magnis  hoc  de  miseratione  divina  sit  precibus  implo- 
randum,   ut  ab  iUecebrosia   visionibus  sopitae  mentes  reddantur  im- 
mnnes:    tamen    sive    haec   incontinenter  agentibus    sive   viventibus 
contineuter  eveniant,  certe  si  quis  est,  minor  reatus  est  nescientium, 
quam  carnalis  operis  appetitu  palam  aperteque  cupientium.    Denique 
licet  non  parvo  Dei  munere  potiatur,  quisquis  aut  nullis  talibus,  si 
fieri  potest,   aut  perraris  pulsatur  insidiis,  uusquam  legimus  in  cul- 
pam   vocari20)   phantasmata  somniorum.     Sed    plane  ipsius  Dumini 
voce  non  ignoramus  esse  depromptum,  quod  quisquis  mulierem  viderit  Ma*j* 
ad  concupiscendum,  eamdem  sit  suo  corde  maechatus:  ubi  consequenter     ' 
reatum  subesse    non  dubium  est,    ideoque   tam  jugi   supplicatione, 
quam  eleemosynis   ceterisque  bonis  actionibus  expiandum  est.     Non 
enim  vacatJ1),  quod  dictum  est,  omnia  per  eleemosynam  posse  mun- 
dari,   quum   ait   Dominus,   dum    de  internis  exteroisque   figuraliter 
purificationibus  loqueretnr:   Verumtamen  quod  superest,  date  eleemosy-  ^°f; 
nam,  et  ecce  omnia  munda  sunt  vobis.    Sed  etiam  iilud  ",  quod  caritas  *  innnL 
cooperiat  multitudinem  peccatorum:  ut  scilicet  quidquid  insinceritate  **)  "°?  Bacat 
corporis  et  mentis  attrahitur,  rationalis  pietatis  opere  deleatur.    De    4$g. 
beatis  autem,   sicut  supra  jam  diximus,   apostolis  tantum   debemus 


l9)  G'  et  in  ientationcm  reciderent,  moique  quo  aut  debitum. 

K)  Editi  inferri,  G'  iuferre.  Clarior  erit  phrasis  in  hunc  modum:  aul  len- 
tatio  peccati  posset  inferre,  scilicet  debiium. 

">)  Hoc  pariter  posito  ac  vetnt  apud  fideles  eonfeuso  Auguatdnus  de  civit. 
Dci  1-  1  c.  25  sic  ratiocinatur :  Quod  si  itla  concupiscentiulis  inobedtentla,  quac  ad- 
huc  in  memhris  moribundis  habitat,  praetcr  nostrae  voiuntatis  legem  quasi  lege  iua 
movetur,  quanto  magis  absque  culpa  csi  in  eorpore  dormientis.  Vide  et  ejusdem 
confess.  I.  10  c.  30  et  append.  tom.  V  sermo  292  n.  5. 

ii)  cT  c10  add.  mgsterio,  refragante  G1. 

**)  Verbum  hoc,  quod  prius  in  duo  divisum  fuerat,  jam  c,D  in  unuiu  con- 
traiit,  quod  et  a1  djserte  probavit.  Non  inusitatum  vocabulum  hujiuimodi  Ge- 
Uwrio  esBe,  fidem  facit  tractatus  IV  n.  13,  ubi  Orientales  sacrae  religioais  insin- 
ceriiale  poliutos  audimus.  Jam  et  Bupra,  epist.  27  audivimus  imincerum  vilare  cou- 
tagium.  Legemus  et  infra  n.  23  de  inspiritaii  spiritale.  Quod  observasse  juve- 
rit,  ne  quis  verbis  hnjuBmodi  compoaitis  oflendatur. 


^igilizedbyGOOgle 


578  S.  GELA9II  PAPAE 

nosse,  quae  ipsi  de  sua  conversatione  sentiri  propriis  vocibus  edide- 
runt,  quae  vero  tacita  sunt  ab  eis,  nulla  nobis  relinquetur  licentia 
peracrutandi . 

6.  Sed  jam  diligentins  vestigemus,  cur  poat  reparationem  quo- 
que  generis  humani  renovatiouemque  naturae,  quae  fit  per  baptis- 
matis  sacramentum,  non  solum  haec  vitia  sublata  non  fuerint,  aed 
ipsos  etiam  in  magnac  contincntiae  proposito  constitutos  sive  rainus 
aive  amplius,  prout  quisquis  gratia  divina  dispensante  profecerit, 
tanien  infestare  non  desinant,   cur  relicta  sint,   contra  quae  meha 

Eph.2,8.  religiosa  pugnaret;  et  licet  jam  salvati  per  fidem  spem  redemptionis 

frc-ro  acceperimus13),  adhuc  tamen  exspectelur ,  aicut  ait  apostolus,  redem- 

'    '  ptio  corporis  ttoslri,  et  quum  niysteriis  coelestibua  jam  renatis  pignus 

sit  aduptionis  iugenitum,  perficienda   deinceps   sustineatur  adoptio: 

ut  scilicet  defieientibus  iisdem  vitiis,  contra  quae  nobis  in  hoc  tcm- 

pore  continua  dimicatdo  est,   ab  hac  necessitate  liberati,  quod  fide 

auacepimus,  quod  spe  propoaita  austinuimus,   ipsarum  rernm  deaide- 

ratis  affectibus  assequamur:  quatenus  hac  incursionum  peste  prorsus 

exuti,  tranquilla  semper  sanctificatione  vivamus :  quod  in  illa  futura 

beatitudine  promittitur  esse  complendum,  quum,  aicut  ait  apostolus, 

!r  ?a  corruptibife  hoc   induerit  incorruptionem,   et  mortale  hoc  induertt  im- 

mortalitalem,  atque  animale  corpus  spiritualem  sumpserit  dignitatcm. 

7.  Igitur  dubium  non  cst  superbiam  super  omne  esse  peccatum; 
EccK.  quippe  de  qua  scriptum  est:   Initium  omnts  peccali  superbia.     Quod 

'  tantum  malum  est,  ut  singula  prave  facta  in  hoc  ipso,  quia  prava 
sunt,  censeantur  esae  damnanda,  solaque  sit  superbia,  quae  et  in 
bene'21)  factis  periculosa  doceatur.  Haec  est,  quae  non  tantum  ani- 
mal  rationale  in  terris  positum  constare  nun  sinit,  sed  angelicam 
quoque  dejecit  infestu  naturam.  Nam  quum  Deus  omnipotens,  qui 
fecit  omnia  bona  valde,  cuncta  suis  modis  et  congruis  ordinibus  in- 
stituta  condiderit,  eaque  prdpriis  concesscrit  vel  manere  vel  profieere 
posae  mensuris:  hic  rationabili  creaturae  subrepsit  atfectus,  qui  per 
id,  quod  decentius  facta  consisteret,  plus  ei  de  propria  dignitate 
confidere,  quam  sicut  modus  ejus  poscebat,  de  ipso  collatore  digni- 
tatis  mgeasit,  atque  ita  aliter  appetendo  sui  culminis  finnitatem, 
quam  competena  ejus  et-b)  decens  norma  requireret,  fecit  eam  prae- 
ter  ordinem  naturalem  cupieudo  faatigium  meriti  potioris  erumpere. 
Qui  excessus  utique    sicut   reatum  intulit    excedenti,    sic   justitiam 

")  G1  acceperinl.    Moxquc  editi  continua  dimicatione  ab,  contra  G1  et  Vat.  (a'). 

")  Eadeni  sententia,  quae  quidein  Auguatino  familiaris  ent,  sic  ab  eo  de 
nat.  et  grat.  c.  27  enuntiatur:  Cetera  enim  vUia  tantam  in  mole  factis  valtnt,  seta 
«uicm  superbia  etiaia  in  reete  factis  caeenda.  Unde  liquet,  non,  ut  priua  vulgatia 
Ferebatur,  benefactis  (uno  verbo)  hic  legendum  eaae. 

^)  Editi  omitt.  el  et  poetea  sic   (ante  facti  eseent).     Deinde   acribunt  exw 


^igilizedbyGOOgle 


TRACTATUS   V.  679 

Conditoris,  contra  cujus  ordinem  tendebatur,  offendit;  et  dum  ab  eo 
tenore  ceBsatur,  qno  solo  proficeretur  ad  summi  boui  perenne  con- 
sortium,  consequeuter ,  qui  ad  ejus  stabileni  participationem  per- 
venire  non  posset,  defectus  aecesait,  sicut  creaturae  rationabs  usibus 
congruebat.  Non  angelos  ad  profectum  conditos  promerendae  sta- 
bilitatis  aeternae  illa  res  indicat,  quoniom  si  sic  facti  essent,  ut 
ulterius  nihil  egereut,  nulla  pars  eorum  ullum  potuisset  habere  de- 
fectum.  Non  enim  in  eis  diversam  naturam  fuisse  dicendum  est, 
ne  ille  qui  propria  voluntate  prolapsus  est  angelus  excusetur,  si  Iioc 
illi  non  snae  protervitatis  ingessit  arbitrium,  sed  necessitas  sibi  in- 
ditae  conditionis  imposuisse  videatur.  Unde  ergo  beati  et  sublimes 
angeli  de  perceptis  grati,  piae  devotionis  officio,  et  non  seipsos  sed 
potius  ipsi  praeferendo  convenienter  auctorem,  ad  ejus  perpetuita- 
tem  proficere  pr#vehique  meruerunt:  inde  isti  qui  reprobi  sunt,  de 
perceptis  consequenter  ingrati,  debitumque  dissimulantes  obsequium, 
seque  ipsos  magis,  quam  qui  tantae  dignitatis  substantiam  condi- 
derat,  praeferre  molientes,  et  delectatione  suae  creationis  illecti  a 
Creatoris  honore  cessando,  quanto  arroganter  elati,  tanto  aeternitatis 
rectitudinem  per  irreverentiam  non  sequendo,  ab  ejus  pariter  et 
dignatione w)  et  participatione  retracti  sunt,  et  ab  eo  quod  sempi- 
ternum  est  recedentes,  in  id  quod  semper  deficit  sunt  reducti:  quod 
praestante  Deo  nostro  pienius  alias  confidimus  exsequendum. 

8.  Nunc  interim  quantum  praesenti  negotio  sufficit,  haec  illa 
causa  est,  hoc  illud  malirm,  per  quod  etiam  sine  vitio  corporali 
quadam  spirituali  fornicatione  niotus  angelus  a  divina  qua  illustra- 
batur  gratia  et  participatione  delapsus  est:  eoque  modo  degener 
factus,  ac  de  coelesti  sede  pro  hac  sua  decoloratione  seclusus,  se- 
cundae  conditionis  imaginem  Dei  per  invidiam  nammatus  evertit, 
iisdem  motibus  aggrediens  in  securitate  degentem,   quibus  de  sum- 


*•)  In  vulgatis  imiignatiune ,  quod  Gelaaii  menti  aperte  adversatur.  Et  vero 
hanc  dignalionis  vocem  ipsi  familiarem  non  negabit,  qui  nuin.  9  per  dignationis 
ejut  angmcnta,  n.  15  particept  divinae  itiynationit  effectus,  et  n.  17  cujut  (sciL  san- 
ctitatU)  diynutione  perttricti  legerit.  Quid  vero  sibi  velit,  intelligitur  cx  imiueio 
8  sequenti,  ubi  dicitur  angelut  a  divina,  gua  Ulmtrabutur,  gratia  et  participatione 
delapsus  ett.  Quaedam  enim  ibi  est  hujua  ipsius  sententiae  repetitio.  Aiigeli- 
cum  lapunm  eidem  quoque  cau&ae  Augustinus  altribuit.  Quocirca  Genes.  ad 
litt.  1.  11  C.  14  quaerit:  l/truin  ab  iaitio  ipsiut  mundi  tua  potestale  deleclatus  ah- 
siiierit  (scil.  dia/iolus)  ub  illa  tocietate  el  caritale,  qua  beati  tuni  angeli,  gui  fruun- 
tur  Oeo,  an  aiiquo  tempore  in  tancto  coeta  fuerit  angelorum,  ctiaot  ipse  pariter  ju- 
ttia  et  paiiter  beatus?  Quaestionemque  c.  28  absolvit  bis  verbis:  Faclut  conti- 
nuu  te  a  luce  veiitatit  aeertit,  suptrbia  tumidut  et  propriac  potettatit  delectalione 
coiTuplut;  unde  bealat  atque  angeiicae  vitae  beatitudinem  non  guslaait,  gitam  non 
uligue  acceptam  fatlidivit ,  sed  noiendo  accipere  deteruit  et  midsil  . . .  I/le  autem  con- 
tinuo  impius  conteguenter  et  mente  caecus,  non  ex  eo  guod  acceperat  cecidit,  tcd 
ex  eo  guod  acciperet,  si  tubdi  Deo  eoluittet  .. .  Factumgue  in  Ulo  est  pondere  meri- 
loTiim,  ui  nec  juttitiae  possit  /umine  delectari,  nec  ab  ejut  tententia  liberari, 

37« 


b,Google 


580  S.  GELASII  PAPAE 

mis  ad  ima  male  confisus  ipse  deciderat.  Hino  illa  felicitas  paradisi 
primis  hominibus  constare  non  potuit;  hinc  illa  primae  conditionis 
integritas,  dum  ita  de  se  fidit,  tamquam  ipso  qui  condiderat  non 
egeret,  nee  de  pereeptis  agit  gratias,  quod  nusquam  fecisse  memora- 
tur,  nec  de  conservandis  quae  sumpserat  poscit  auxilium,  nec  ad 
eum  etiam  pulsata  teutatoris  accessu  devota  concurrit  et  consulit, 
suaeque  se  credit  inter27)  prospera  voluntati;  facile  sine  praesidio 
Creatoris  patuit  deceptoris  insidiis,  ct  in  praevaricationem  tracta 
eonaequenter  illieiti18),  conditionem  praefixae  mortis  invenit,  meri- 
toque  est  competenti  subjecta  vindictae:  quoniam  nec  dc  bonis  fuerat 
devota  retinendis,    nec  malum   praecaverat  ante  praedictum,   dum 

?iens~  Per  maJoris  ambitum  potestatis,  Deum  se  scilicet  fore  *praesu- 
mentis,  foveas  hostilis  persuasionis  incurrit.  Et  quae,  si  suo  or- 
dine  mansisset  grata  factori,  perpetuum  summae  commercium  Dei- 
tatis  potuisset  apprehendere,  competenter  sine  debito  summae  Divi- 
nitatis  officio  copiosa  promissione  frustrataN),  ad  Divinitatem  non 
potuit  pervenire.  Sic  ergo  sine  illius  principalis  ac  summae  rationis 
affectu,  quae  in  bonis  semper  retinendis  contrariisque  refutandis 
intemerata  persistit,  (ad  cujus  utique  similitudinem  rationale30)  fue- 
rat  animal  institutum,  ut  ea  pro  suo  modulo  congruis  actionibus 
imitando,  ipsiusque  servando  reverentiam  subsequendoque  gratiam, 
ut  vere  similitudo  ejus  et  imago  permaneret  obtinere  potuisset,  fieret- 
que  divinae  rationis  tamquam  suae  parentis  et  auctoris  digna  cou- 
sortio,  et  per  haec  nihilominus  utpote  particepa  aeternitatis  aeterna 

w  qua  constaret):  dum  sua  *quae  creata  fuerat  dignitate  confidit,  sibique 
se  putat  in  eo  quod  erat  facta  subjacere,  nec  subdita  veneratur  de- 
votione  factorem;  et  ab  illius  participatione  discessit,  et  in  seipsa 
sine  illo,  in  quo  habebat  subsistere  posse,  non  constitit.  Atque  ita 
ordinem  Jegitimae  rationabilitutis  excedens,  in  irrationabilitiitis  ab- 
ruptum  per  verisimilitudinem  ratiocinationis,  qua  Deum  se  fieri  cre- 
debat,  abducta  est;  et  illius  privatione,  quae  sempiterna  vita  cst, 
in  istam  recidit,  quae  sine  fonte  vitae  vitam  perpetuam  retinere 
non  posset. 

9.  Quamvis  ergo  pro  his  transgressionibns  digna  fuerit  ultione, 
justus  tamen  arbiter  Deus  sic  istam  creaturam  propositae  legis  aequi- 
tate  corripuit,  et31)  quae  diviuum  sequi  tramitem  inter  felicia  fastt- 

")  G'  inttr  protperam  Boluntalig. 

tK)  Hoc  est:  iu  id  twttu,  ut  qnod  illicitum  ac  vetitnm  crat  comniitteus  iu 
praevaricatiouciu  iucurreret. 

**)  Editi  luttrata,  ubi  G1  frtatrata,  quod  jam  a?  pro  vero  coujectarat. 

**)  Ita  G1.    Alii  ratione.    Deinde  G1  tubjleert,  ubi  editi  tubjacere. 

")  Ita  Q'.  Alii  ut,  et  poetea  dimisit.  C't.  Haec  potiua  particula  «t  demuu 
pniemiBKae  *ie  reapoudet.  In  sequentibus  autcm  haesito,  num  acilicet  illa  et 
tamquam  solatium  —  coustarc   potuisset  ad  snbjcetum  ptitiorls  creaturae  (quae  fre- 


>vGoogIe 


TRACTATUS   V.  581 

divit,  sibimet  ipsam  merita  laiice  dimisit:  uttamen,  quia  et  decepta 
fuerat  creaturae  potioris  incursu,  illius  scihcet,  quae  fremebat,  illo 
terreuam  proficere  posse  substantiam,  unde  apiritalis  ipsa  deciderat, 
et  tamquam  solatiuni  capere  cupiebnt  de  alterius  ruina  creaturae, 
velut  nou  *solum  se  culpaudam  ex  alterius  quoque  tr&nsgressione *f.soiam 
praetenderet,  sed  lapsum  suum  in  Creatoris  referret  opificium,  cujus 
et  aliud  opus  coustare  veluti  minime  potuisset;  ineffabili  circumveii- 
tae  pietate  consulerct,  utramque  vero  creaturam  recte  conditam  hac 
ratione  monstraret,  quia  et  degeneres  angeli  per  sanctorum  angelo- 
rum  beatitudinem  coufutantur.  Quod  iisdem  modis,  quibua  illi,  hoc 
egt  debitae  pietatis  officio,  Creatorernque  suum  debita  praedicatione 
laudando,  per  dignationis  ejus  augmenta  profectumque  reverentiae 
competentis,  participationem  boni  parentis  stabilitatemque  perpetuam 
sempiternae  gloriae  sunt  adepti;  sic  isti  quoque,  si  eodem  tenore 
uiterentur,  ud  similem  beatitudinem  venire  potuisseiit,  nisi  desides 
a  sui  laude  factoris  et  competeutem  reverentiam  non  sequentes,  ab 
ejus  retracti  participationis  aflectu,  propriae  nequivissent  incremeuta 
perfectionemque  sumere  dignitatis,  dum  suae  institutionis  claritatc 
detenti")  ulterius  se  nihil  egere,  ac  sibi  se  sufficere  posse  praesu- 
munt,  pcrque  seipsos  obtinere  fidentes,  qnidquid  per  solam  gratiam 
potuissent  Conditoris  adipisci,  quod  in  suae  prorsus  conditione  mu- 
tabilitatis  habere  non  poterant.  Homo  quoque  de  seipso  lnauifestis 
indiciis  revincatur,  in  tantum  rite  factus,  ut  qui  per  divinam  gra- 
tiam  potest  surgere  post  ruinam,  multo  amplius  potuisse  doceatur, 
si  eamdem  gratiam  devota  mente  sequeretur,  integer  permanere, 
quantumque 33)  gratia  ista  praevaleat,  magis  inde  cognosci,  dum  et 
incolumis  absque  eadem  stare  nequiverit,  et  valeat  ad  eamdem  in- 
columitatem  redire  post  lapsum.  Bonus  ergo  artifex  Deus,  qui  sem- 
piternum  et  summum  semper  habet  esse,  quod  bonus  est,  atque  ideo 
nec  unquam  crescendi  gerit  amplius  appetitum,  quia  nihil  est  super 
id,  quod  sempiternum  bonum  semper  et.  summum  est,  nec  ulla  potest 
inclinatione  diminui  de  hoc  ipso,  quod  smnmum  bonum  sempiter- 
numque  consentit.  Unde31)  et  Dominus  etiam  non  per  rapinam  in 
forma  Dei  dictus  est  constitutus,  qui  hoc  habebat  utique  per  nata-  £^pp' 
ram,  sicut  ille  spiritus,  qui  quod  erat  nec  sempiternum  habebat 
omnino  nec  summum,  per  rapinam  maluit  occupare,  quam  per  au- 

mebat  et  tamquam  ttc.)  —  ubi  cum  a'  non  solum  tc  non  rulpandum  legeildum  aut 
solum  in  tolam  mutandum  foret  — ,  an  ad  ittam  creaturam  (scilieet  quia  et  de- 
ccpta  erat  ...  et  tamquam  tolutium  etc.)  refercnda  sint.  Hoc  alferum  ftsre  m.igis 
placeret,  quia  oratio  inde  minus  aalcbrosa  tieret;  alterum  autcm  acnsui  aeco- 
modatiua  ent. 

")  Editi  contra  Q1  detentit  et  infra  per  quac  se  ipsot. 

")  Ita  (}'.     Alii  quantumcumque.     SeqneoH  cognosci  ad  doceatur  referendum. 

")  GL  undc  et  omnia  etium.  Unde  indubie  restituimus  unde  el  Domimu  etiam, 
ubi  mox  editi  unde  etiam.     Iidem  moi  omittunt  crut. 


^igilizedbyGOOgle 


582  8.  GELASll   PAFAE 

etoris  gratiam  perpetem  consequi  dignitatem,  a  quo  sumpserat  an- 
gelicae  substantiam  rlaritatis,  qucmadmodum  beati  augeli  in  divina 
gratia  pcrmanentes  consecuti  sunt  sempitemae  beatitudinis  firruita- 
tein:  pravus  autem  spiritus  nec  illud  potuit  olttinere,  quotl  iiisus34) 
est  incompetenter  invadere,  et  tenorem  suae  conditionis  excedeus, 
in  hoc  etiam  non  potuit  perseverare  quod  factus  est. 

10.  Auctor  ergo  bonus,  ut  bonutn  se  opus  condidisse  firmaret, 
si  in  eadem  sui  conditione  persisteret,  inferioris  creatunie  suae  mise- 
ratus  offensam,  quod,s)  spiritualis  substantia,  quae  et  sui  et  alterius 
proeesserat  ipsa  deceptrix,  atque  in  sua  nequitia  perseverans  omnino 
consequi  digna  non  fuerat,  terrenae  eonditionis  et  per  fraudem  de- 
ceptiie  substantiae  naturam  pariter  clementer  suscepit  et  causam. 
Sicque,  ut  nunc  breviter  exphcemus,  competenti  lapsam  dispensa- 
tione  reparare  proponens3'),  ut  in  seipso  haec  eadem  natura,  quae 

* f. mertoj per  inobedientiani  *mortis,   rediret  ad  vitam,    solus  ipse  peccati 
nescius  in   substantia,    quam  post  peccatum  restaurandam  potenti 

*add.  "P- benignitate  susceperat,  *  ut  indebitam  mortem,  quam  sine  peccato 
utique  non  debebat,  pro  his,  qui  per  peccatum  debitores  mortis  ex- 
stiterant,  imputaret;  simulque  diabolum  hominis  deceptorem,  qui 
consentientem  sibi  subditum  per  divinam  tenebat  jure  sententiam, 
cmt  Per  justitiam  nihil  ei  reddere  jam  debentem*:  *et  quum  occidisset 
*f.  u/eum,  in  quem  sine  peccato  Hcentiam  non  habebat,  merito  ei  vice 
mutna  subjugaretur  addictus,  quique  se  humanae  substantiae  utpote 
captivae  suae  dominum  deumque  jactabat,  huic  et  justo  pariter  et 
Deo  vero  mutuo  subderetur.  Intererat  enim  aequitatis,  immensae, 
ut  non  abrupte3S)  divina  potentia  diabolus,  sed  ipsius  hominis  etiam, 

,r')  Ita  Q ' .    Alii  visus  . . .  permanere  quod. 

*)  Q1  corrupte  quod  spiritualis  substantiam  quae  el  sui  alterius. 

■")  Totus  hic  locua  ita  intrincatus  est,  ut  Hensus  cujuBdam  magis  fruata  dis 
jecta  quam  corpua  intagrum  esse  videatur.  Aliia  Iocib  conjccturas  nostraa  ad 
niarginem  appoauisae  contenti,  unam  in  textum  ipBum  referro  non  dubitavimus, 
seiiicet  peceaii  nescita,  ubi  G1  peceat  in  se  seius.  Similitcr  a',  etai  totam  perio- 
dum  priori  arctius  eonjunctam  poauit  (sutccpit  et  causam:  sicque,  ut  ...),  margi- 
naleB  correctiones  adjecit:  proposuit  (loco  proponens),  mortua  erat  (loco  mortis), 
sublationem  particulae  ut  (ante  indebilam),  additionem  verbi  spoliaret  (poat  per 
jusiitiam),  ut  ctm  (loco  et  cum).  Quamquam  si  periodua  antecedenti  arctiua  con- 
jungatur,  vel  ferri  posaunt  participia  proponens  et  nescius,  quaai  subjecto  priori 
{Auetor  ergo  etc.)  pro  appositionG  adjecta.  —  Denique  G1  ibidem  pro  his  qut 
peccalum  (omittene  pei). 

")  Ita  Q'.  Editi  abruptae  dininae  potentlae.  —  Huic  Gelasii  acutentiae  pro- 
cinenB  Leo  in  serm.  22  de  nativ.  Domini  c.  3  ait:  Verax  namque  miserieordia  Dei, 
qtium  ad  reparandttm  humanum  genus  ineffabUiter  ei  muita  suppeterent,  hane  pottssi- 
mum  consulendi  vium  eleyit,  qna  ud  destruendum  opus  diaboli  non  virtute  uleretur  po- 
tentiae,  scd  rathue  justitiac.  Nam  superbia  hvstis  antiqni  nun  immerilo  sibi  in  omnts 
homines  jus  ti/i-annieum  vindirabat,  nec  indebito  dominattt  premebat,  quos  a  mandato 
Dci  spuntaiteos   in   obscquium  suae  voluntalis  Uiexerat,     Non  itaque  jusle   amiiteret 


^icjitizedbvGOOgle 


TRACTATUS    V.  583 

quem  se  prostravisse  jactabnt,  justitia  viuceretur.  Quibus  uon  aatis 
habuit  Reparator  excelsus,  ut  ipae  tantuinraodo  in  ea  natura,  quam 
surapserat,  gereret  de  lroste  humani  generi»  hunc  triumphum.  Quid 
enim  praestaretur" uuiversae  nostrae  *creaturae,  si  victor  diaboli  *f- '"""" 
solus  Uhristus  exsisteret?  Tribuit  ergo  fidelibus  suis  dignanter  im- 
mensa  pietate  consortium:  tribuit  per  gratiain  suam  fidemque  colla- 
tam,  ut  hominum  millia  ineffabilis  compendio  sacramenti  partici- 
patum  ejua  acquirerent,  renovataeque  in  suo  Salvatore  naturae  facti 
consimiles,  ipai  quoque  fierent  deceptoris  sui  rautata  sorte  vietores. 
Itaque  contra  superbum  spiritura  permanentem  hoc  eat  provianni 
curatione  salvnndis,  ut  competentibus  modis  ad  suae  conditionis  in- 
tegritatem  proficerent  dignitatemque  coelestem:  quatenus  elationis 
exitialis  affeetuin,  qui  non  solum  humanam  sed  ipsam  quoque,  sicut 
dictiim  est,  nngelicam  prostraverat  ante  nsturam,  humanitate M)  ne- 
cessaria  medicinaliter  declinaret  ad  integritatem  reparandam,  quippe 
poat  kpsum  carere  debnit  illo  malo,  qno  integra  perstare  nequiverat. 
Oportebat  autem,  ut  ipsa  quoque  rationabilis  bumana  creatura,  quod 
propria  voluntate  perdiderat,  etiam  secundum  Dei  gratiam  propria"1) 
reciperet  voluntate,  et  quae  sine  merito  curabatur,  tribucretur  ei, 
ut  ctiam  haec  sequeretur  ex  merito.  Propterea  maluit  singularis 
ille  Salvator  perfici  potius  in  infirmitate  virtutem,  quam  prorsus  sine 
iufirmitate  vel  de  se  confidentem  vel  auctoris  negligentem  fieri  huma- 
nam  snbstantiam  sine  infirmitate  securam. 

11.    Hine  est  igitur,  quod  beatus  Paulus,    qui  efruinam  eon- 
ditionis  humanae  et  restaurationem  ceteris  copiosius  intimavit,  etiam 
de  seipso  clamat:   JHe  magnitudo  revelalionum  extollat  me,   datus  «(  *™ 
mihi  stimulus  carnis  meae  angetus  Satanae,  qui  me  colaphizet ;  propler 
quocl  ter  Dominum  rogavi,   ut  discederet  a  me,  et  dixit  mihi:  „sufficil 
tibi  gratia  mea;    nam  virtus  in  infirmitate  perficitur".    Libenter  tgitur 
gloriabor  in  infirmitatibus  meis,   ut  inhabibet  in  me  virtus  Christi;    et 
iterum  ipse:   Vanilati  enim  creatura  subjecta  est.    Adhuc  utique  vani-^"^- 
tati,  quautum  adhuc  mundanis  sensibus  implicatur,  corruptibilique 
conditione  deprimitur.    Illa  utique  creatura,  de  qua  idem  dieit  alibi : 
Si  qua  igitur  nova  creafura,  vetera  transiervnt:  ecce  facta  sutit  omnia  6  ,^* 
nova;  et  de  qua  idem  alibidicit:  Ipsius  enim  sumus  figmentum,  rraMiEph. 
in  Christo,  in  operibus  bonis.    Itemque  ipse  de  eadem:  Jn  Christo  enim'fe™'6  15 
Jestt  neque  ctrcumcisio  aliquid  valet  neque  praeputium,  sed  nova  crea- 


Origtnalem  humrtni  generit  servitutcm,  uisi  de  to  quod  stibegerat  BirH-erctur.     Simili- 

ter  idem  in  aermone  64  de  paae.  Domini  c.  2. 

»■)  a1  ad  marg.  „fort.  humiHtatc".  Sed  ipsa  humanitas  Filio  Dei  jam  medi. 
rinalie  hiunilitas  est.  Hoi  maium,  quo  posl  tapsum  carere  debcat  homo,  est  bu- 
perbia.  Deinde  iudubie  persiare  corresimus  (ubi  aUi  praentare),  ei  analogia. 
verborum  pcrstslere,  pcrmanerc  m  eadem  causa  antea  n.  8,  9  et  10  UBUrpatomm. 

'')  In  vulgatiB  propriaiit  reeiptrtt  iioluntutcm ,  moxquc  rur«w,  ubi  G'  prorsus. 


^icjitizedbvGOOgle 


584  S.  GELASII   PAPAK 

iura.  Haec  utique  creatura,  qua  in  Christo  refecti  sumus,  non  qua") 
ab  initio  facti  siimus;  de  qua  etiam  beatus  Jacobus  apostolus  sic 
Jac.  1,18.  ait:  Voluntarte  genuit  nos  verbo  vcrilatis,  ut  simus  initium  aliquod  crea- 
turae  ejus;  non  illius  creaturae,  quae  in  Adam  condita  est,  sed  quae 
Jac.1,17.  Patris  iuminum,  a  quo  est  omtie  daium  optimum  et  donum  perfectum, 
voluntate  genita  verbo  veritatis,  initium  sumpsit  iu  Christo:  et  hoc 
ipsum  ideo,  ne  qnibuscunque  suis  bonis  fideret  humana  substantia, 
sed  quidquid  recti  in  se  esse  cognoseeret,  desursum  deseendens  esse 
perpenderet  ab  illa42)  incommutabili  et  sine  vicissitudinis  obumbra- 
tione  luce  semper  immensa,  per  quam  sibi  mutabili  et  vicissitudi- 
num  obumbratione  fuscatae  luminis  veri  munus  sentiret  impendi. 
Haec  est  igitur  illa  creatura,  quae  spiritualiter  vivens  non  volens 
sustinet  mortalis  infestationis  affcctus,  contra  quos  indesinenter 
pugnans,  mallet  non  babere  quos  vinceret,  quam  cum  infesto  jugiter 
boste  confligere.  Non  volens  ergo  subjacet  in  tantum  vauis  desi- 
deriis,  in  quantuni  sine  dubitatione  perituris.  Unde  dicit  apostolus: 
GaL6,17.  Caro  concupiscit  adversus  spiritutn,    et  spiritus  adversus  carnem,    ut 

8  20.  ntm  ouae  vultis,  illa  faciatis.  Sed  propter  cum,  inquit,  qui  subjecit 
in  spe,  ut  nemo  in  hac  scilicet  vita  rnrsus  de  plena  felicitate  sit 
arrogans.  Ac  ne  rnrsus  forsitan  desperatione  suceumberet,  sic  eam 
subjecit  his  molesths  perferendis,    ut  tamen  spe  consoletur  erecta. 

™^i*Haec  eBt  igitur  sine  ambiguo  creatura,  de  qua  ait,  quia  et  ipsa 
creatura  liberabitur  a  servitute  corruplionis  in  libertatem  gloriae  filio- 
rum  Dei.  Patefeeit,  de  qua  creatura  vellet  intelligi,  in  Ubertatem, 
inqniens,  fiiiorum  Dei.  Quae  in  hoc  mundo  ex  ea  parte  nuuc  servit, 
qna  vitiis  infestatur  humanis,  tunc  ad  libertatem  nliorum  Dei  per- 
1  c5^  **>  f ecta  securitate  ventura"),  quum  corruptibilc  hoc  induerit  incorruptio- 
nem,  et  morlale  hoc  induerit  immortalitalem.  Ut  fiat  sermo  qui  scri- 
ptus  est:  „Absorpta  est  mors  in  victoria!  Vbi  est,  mors,  victoria  tuaJ 
ubi  est,  mors,  stimulus  tuus?"  Stimulus  autem  mortis  peccatum  est,  virtus 
vero  peccati  lex.  Deo  autem  gratias,  qui  dedit  nobis  victoriam  per 
Dominum  nostrum  Jesum  Christum !  Quapropter  beatus  apostohts  ma- 
nifestius  volens,  et  de  qua  creatura  ageret,  et  de  qua  ejus  servitute 
quave   libertate   dissereret,    utpote    per  quem  Ghristus    loquebatur, 

^™1  ostendere,  adhuc  iuculcat  et  dicit:  Scimus  enim,  quod  omnis  crealura 
ingemiscit  et  parturit.  Nou  nisi  rationabilis  creatura  est,  et  illa  ra- 
tionabilis,  quae  quid  ingemiscat  quidve  parturiat,  jam  renata  cogno- 
scit,  et  innrmitatem  Buani  deneus,  promissionem  perpetuae  tranquil- 
litatiB  exspectat. 


■")  G'  a1  guia,  „Vat."  (a')  u">  qita, 

*)  Cum  0'  addimua  illa.    Deinde  tentirtt  (loco  sentire)  corrciimus,  et  c 
O1  subjacet  (loco  subjaceat). 
")  Ita  Q1.    Editi  venturam. 


>vGoogIe 


TBACTATUS  V.  585 

12.  Quod  doctor  egregius  quousque  perducat,  diligentius  iu- 
tuendum  est.  Non  solum,  inquiens,  tila,  hoc  est  creatura  populi^°m- 
Chrisfciani,  sed  nos  ipsi  primitias  Spiritus  habentes:  ipsi  utique  apo- 
stoli,  ipsi  Eccleaiae  principes  et  parentes,  qui  primordialiter  sancti 
Spiritua  dona  sumpserunt,  quae  ecclesiasticis  ministrarent  spiritua- 
liter  incrementis.  Ubi  sine  controversia  semetipsos  quoque  in  una 
eademque  quamvis  majore  gratia  praeditos  (unde  et  ait  primitias  Spi- 
rttus  habentes,  quasi  primates  gratiae  Dei)  in  una  tamen  eademque 
se  cunetamque")  Ecclesiam  generali  conditioue  constituit.  Sed  etiam 
nosmetipsi,  dicens,  primitias  Spiritus  habenies,  inlra  nos  gemimus,  ape- 
ruit,  quorum  ille  gemitns,  quem  supra  dixerat,  esse  noscatur,  et 
quid  gemeret,  evidenter  exposuit,  adoptionemque  exspectantes.  Certe 
jam  sacramento  regenerationis  pignus  adoptionis  accepit:  quae  est 
ergo  ista  adoptio,  quae  post  adoptionum  initia  sustinetur,  quaeve 
redemptio  corporis  nostri,  quae  ventiira  proponitur?  Ergo  non  ac- 
cepisti,  quae  exspectare  te  dicis?  Accepi,  inquit,  sed  mysteriis  sum 
renovatus  initiatusque  coelestibuB,  quibus15)  superstes  et  in  hac  ad- 
huc  mortalitate  consistens,  quae  sua  suut  in  me  competenter  opc- 
rantibus,  ad  eorum  pleuitudinem  perfectionemque  valeam,  atque  hic 
pugnantium  ibi  sit  consummata  victoria,  ubi  dicendum  est:  Absorpta  "^- l&' 
est  mors  in  victoria:  ubi  est,  mors,  stimulus  tuus?  Nunc  aulem  spe  Rom.8, 
salvi  facti  sumus;  spes  autem  quae  videtur,  non  est  spes;  nam  quod  24-26- 
videt  quis,  quid  sperat?  Si  autem  quod  non  videmus  speramus,  per 
patientiam  exspectamus.  Satis  clara  luce  patefecit,  qui  sit  status  in 
hac  vita  fidelium,  quid  in  fide  teneant,  quid  in  spe  sustineant,  quid 
tota  caritate  desiderent.  Quod*8)  totum  iucunctanter  ideo  fit,  sicut 
quidam  magister")  Ecclesiae  sapienter  edocuit,  dicens:  Ad  magnam 
enim  uttiitatem  fidelium  materia  est  servata  certaminum,  ut  non  super- 
biat  sanctitas,  dum  pulsatur  infirmitas:  quo  Bcilicet  sua  saltem  fragi- 
litate  commonita  post  ruinam  non  iu  se  fidat  nostra  conditio,  sed 
ad  illiils  incessabiliter  recurrat  misericordiam  reformanda,  cujus  gra- 

")  Ita  6'.     Alii  secum  totamqtte.    Mox  G1  post  adoptionem   inilia. 

*')  Ita  G'.  Alii  omittunt  quibut.  Clarior  sensus  esaet  hocmodo:  ut  iis  quae 
sua  sunt  operantibus  (ipse)  superstes  ...  ad  eorum  plenitudinem  perfectionemque  (pcr- 
venirc)  vateam,  atquc  (m)  /ac  pugnantium  eic. 

")  G'  quidem  tolum. 

")  In  margine  a1  aunotatnm  ost  Aug..  quasi  haec  verba  sint  Auguetini, 
eademque  nota  deincepa  retenta  eat.  Verba  autem  citata  euut  libri  I  de  vocat. 
gentium  c.  8,  quod  opue  Pascbasius  Quesnellua  Leoni  vindicandum  censuit.  Si- 
mnl  tamen  fatetur,  id  Gelasio  ignotum  fuisse,  ncc  enim  taciturum  fuisse  Leouis 
.  nomen,  si  eum  hujus  operis  auctorem  resciisset;  quod  postremum  largieudum 
videtur.  At  noii  inde  sequitur,  ut  operis  hujiis  parentem  prorsue  ignoraverit. 
Quomodo  enim  eum  Gelasio  ignotum  ponemus,  quem  appellare  non  dubitat 
Ecclesiae  magistrum,  maxime  quum  epist.  41  eos  libros  in  apocrrphorum  classem 
amandare  soleat,  quornm  ignorantur  auctoree? 


^igilizedbyGOOgle 


586  8.  GELASII   PAPAE 

tiam  oojI  quaerendo  iiec  in  paradisi  potuit  uitenierata  felicitate  con- 
stare,  discatque  sine  tali  praesidio  inde  lapsam,  per  quod  instruitur 
post  aerumuas  ad  gaudia  redire  perpetua,  multoque  se  magis  iucolu- 
mem  hoc  subsidio  durare  potuisse,  quo  non  solum  ad  creatiouis  suae 
redueitur  institutum,  sed  ad  coeleste  praeparatur  habitaculum. 

13.  Huic  autem  disputationi  nullatenus  aestimetur  esse  con- 
trariuin,  quod  in  epistola  sua  beatus  Johannes  apostolus  et  evange- 

Uoh.3,9.1ista  disseruit:  Quia  qui  natus  esl  ex  Deo,  non  peccat,  ut  ex  hoc  vide- 
licet  qui  regenerati  sunt,  non  peccare  credantur.  Quod  utique  si 
eo  sensu,  sicut  quidam  non  recte  jitdicantes  arbitrantur,  vir  magni- 
ficus18)  ille  prompsisset,  universaliter  utique  quisquis  renatus  esset, 
jam  peccare  non  posset.  Deinde  contra  hunc  eumdem  apostolum 
sentire  convincitur,  si  quis  hoc  euni  definisse  praetendit;  idem  quippe 

l.Toh. i,8dicit  alibi:  Si  dixerimus,  quia  peccatum  non  habemus,  nos  ipsos  sedu- 

\  \a' cimus,  et  veritns  in  nobis  non  est.    Et  iterum:  Si  dixerimus,  quianon 

peccavimus**) ,   mendacem  faciemus  eum,    et  verbum  ejus  non  erit  in 

nobis.     Et  utique  hoc  tantus  et  talis  dicebat  apostolus,  cujus  si  quis 

potiorem  se  meritis  aestimare  contendit,  ipse   videat  caveatque,   ne 

incidat  in  mortiferae  praecipitationis   abruptum.     Certe  enim   ipse, 

qui  haec  dicebat,  ex  Deo  utique  natus  erat;  et  tamen  docebat  atque 

praedicabat,  dicens:  Si  dixerimus,  quia  pcccatum  non  habemus,   nos- 

metipsos  seducimus,  et  cetera,  quae  superius  comprehensa  sunt.     Scd 

qualiter  peccare  non  possit,   qui  ex  Deo  nascitnr,    ipse  potius  vir 

,  °„'  Deo  plenus  exponat:  Si  dixerimus,  inquit,  quia  non  peccavimus,  men- 

1,9.  dacem  faciemus  eum:    quod&i  confessi  fuerimus  deiicta  nostra,   fidelis 

est  et  justus,  qui  dimillat  nobis  peccata,  et  mundet  nos  ab  omni  intqui- 

tate.     Patefecit,  quomodo  qui  ex  Deo  nascitur,   peccare  non  possit, 

ut  scilicet  unusquisque  fidelium,  postquam   ex  Deo  natus  est,   sicut 

se  non  habere  peccatum  pronuntiare  non  debet,  sic  quod  admittendo 

contraxerit,  confitenti so)  relaxatione  submotum,  peccatum  inessc  non 

IJon-  possit,  slcut  ipse  etiam  secutus  adjunxit:   Haec  scribo  vobis,    ut  non 

'       peccetis;  sed  si  quis  peccaveril,  advocalum  habemus  apud  Patrem  justum, 

et  ipse  est  propitiatio  peccalorum  noslrorum,    non  tantum  nostrorum, 

")  Ita  G',  etei  deinde  priraa  maiiu  promigiutt.    Alii  magnut. 

''')  Ita  Vat.  (a").    Editi  luc  non  peeeamut,  8ed  infra  ut  Biipra  n.  3  non  pecea- 

w)  Ita  G1  et  Vat.  (a').  Editi  canfidenti.  AuguHtinua  quoque  de  peccat.  nie- 
rit.  1.  2  c.  10  hoc  teBtimoniom  Qui  nalus  esl  ex  Deo,  non  ptccat  isti  alteri  St 
rtixerimut,  quiii  pteentttia  non  habemnt  coutrarium  non  esse  ontcndit,  primutu 
interpretatufl  de  homine,  qui  adoutiono  seu  regeaeratione  cooBummata  jam  po- 
tiatur,  nlt'.  rnra  de  homine,  in  quo  adoptionis  aeu  regenerationiH  hujus  tantum 
Cst  iuitium,  qui  licet  talut  s/iejam,  et  jam  in  re  t,v  parte  regeneraliont  iph-itali 
renovatut,  adhuc  tamen  portal  corptu,  guoii  coiTumpitur  et  aggravat  animam.  Cui 
distinctioni  consentanea  aunt,  quae  Gelasius  n.  12  praemittit.  Vide  aliam  ejua- 
dciu  Augustiui  iutcrpretationeui  lib.  dc  gratia  Christi  c.  21. 


^igitizedbyGOOgle 


TRACTATUS   V.  587 

sed  lolius  mundi.    Quod  breviter  indicatmn,  prudens  lector  per  totum 
Scripturarum    corpus    copiosis    poterit   testifieationibus    invenire   et 
manifestius   approhare:   sic  temperatum  nostrae  salutis   antidotum, 
ufc  omni  protervitate  deposita,  qui  gloriatur,  non  in  se  sed  in  Domino^^or 
alorielur. 

14.  Etiam   illud   praeterea  diligentius M)  intuendiun  est,    quod 
quosdam  movere  perspeximus ,  idem,  quod  ait  apostolus,  quum  con- 
jngibns  fidelibus  infidelibusque  loqueretur,    sanctificari  scilicet  sive ' Cor- 
virum  sive  mulierem  infideiem  per  eujuslibet  sexus  fidelc  consortium.    ' 
Et  imprimis  non  inconvenienter  occurrit,  quod  dictum  est  de  foedere 
conjugah:    erunt  duo  in  carne  una.      Per  quod  possit  consequeuter  *£?«£' a 
intelligi,  ut  quoniam  cujushbefc  conjugis  fidelis  corpus  fcemplum  est  19,5. 
Dei  et  regeneratione  purgatum  divinique  sanctificatum  per  purifica- 1  ,gr' 
tionera  mysterii,   secundum   quemdam  modum  per    conjugalis    tuii- 
tafcem  carnis  etiam   conjugis  infidelis  sauctifieatio  corpus   afcfcingat, 
longeque  distet  isfca  societas  ab  illo  consortio,  quod  iu  utrisque  con- 
jugibus  idohs  mancipatum  est  et  immundi  spiritus  habifcatione  pol- 
lutum:  dum  in  illo  geuere  nuptiarnm  per  legem  foedusque  conjugii 

ad  alterum,  taraetsi  nescienfcem  forsitan  nec  voientem,  divina  bene- 
dictio  per  alterius  unifcae  sibi  carnis  *  accedit;  in  isto  vero  et  prin-(*ncil.  be- 
cipalis  illa  fornicatio  **),  qua  anima  alienafcur  a  Deo,  et  spiritus  pravi  "'^1*" 
contagium  fcam  reddat  utrumque    conjugem   detestauda  coninquina- 
tione  maculatum,  quam  ab  illa  fide,   quae  corda  purificat,  summae 
Divinitatis  externus53). 

15.  -  Deinde  non  irrationabilifcer,  quantiun  arbitror,  efc  illud  con- 
currit,  ut  oratione  fidelis  cujusque  conjugis  etiam  infideli  miseri- 
cordia  quanfcacunque  praesfcetur,  vel  ipsa  certe,  quae  ad  salutem 
pertineat  temporalem:  in  qua  misericordia  non  parum  divinae  pie- 
tatis  acquirit,  et  per  hoc  secundum  quemdam  modum  particeps 
divinae  dignationis  effectus  edicitur.  Si  enim  cibos  !,J,  qui  per  legem 
sacram  describuntur  immundi,  per  verbum  Dei  sanctificari  testatur  45 
apostolus,  unde  etdam  illud  est:  Quod  Deus  mundavit,  tu  commune  neAet.11,9. 
dixeris;  non  erit  absurdum  nec  inconveniens,   qnod  per  fidehs  con- 


''')  Ita  GV  Alii  dltlgeniibus  ...  id  quod . . .  conjugibta  fideiibusquc  loqueretur.  — 
Dc  iisdom  scribit  AuguBtinus  de  peccat.  mcrit.  1.  2  c.  26:  Son,  opinor,  qnitquam 
lum  infidetiler  inieVigat ,  ut  ob  hoc  existimct  etiam  marilum  non  Chrislianum,  quia 
Christinita  fuerit  tacor  ejus,  neque  bapthari  jam  oportere,  et  ad  peccalorum  remis- 
tionem  jaia  pervenisse.  Ipne  vero  Pelagius,  ut  Augustmus  ibidem  lib.  3  c.  12  <jb- 
scrvat,  boc  ita  interpretatur :  Exempla  jam  praecesterunt  et  nirorum,  qitos  uxores, 
et  feminarum,  qnas  ntaiiti  tacrifecerunt  Christo. 

:t)  Scilicet  animae  fornicatto,  qua  ab  ipsius  Dei  conjnnctione  discedilur  atque 
ad  immundos  spiritns   spiiitatis  adutterii  genere  iranitittrr,   ut  habet  tract.  VI  n.  1. 

**)  Aut  exlcrnnm  (scilicet  ulruinque  conjngcm)  lcgendum,  aut  supplendum  est 
scilicet  spirilus  pravus. 

r')  Ita  G1.    Alii  cibi.    Moi  cum  a'  per  addiiuus. 


^icjitizedbvGOOgle 


588  S.  GEt-ASll   PAPAE 

jugis  precem,  quam  fieri  pro  ipsa  certum  est  affectione  conjugii, 
aliquid  etiam  infidelis  conjux  sanctificationis  per  misericordiam  divi- 
nam,  quam  fidelis  eonjugis  implorat  supplicatio,  eonsequafcur,  lon- 
geque  differat,  sicut  dictum  est,  ab  illo  connubio,  in  quo  utrique 
conjuges  a  verae  Divinitatis  sunt  puritate  exteri  et  visitatione 15) 
submotd,  sed  immundos  utrique  spiritus  invocantes,  pari  immunditia 
sunt  referti.  Nam  ei  comparatione  levium  vel  gravinm  peccatorum 
justificatus  dicitur  ab  eo,  qui  majoribus  est  vitiis  involutus,  ille  quem 
minor  reatus  involvit,  sicut  dicitur  ad  Jerusalem,  quae  tunc  crimi- 
Ezech.  niun  e(;  praevaricationum  immanitate  fervebat:    Juslificasli  sororem 

'  '  tuam  Sodomam;  quanto  magis  justificatio  vei  sanctificatio ,  etai  non 
plena  atque  perfecta,  secundum  tamen  quemdam  modum  competen- 
ter  accipitur,  ubi  non  solum  a  tideli  conjuge  minus  peccatur,  sed 
ab  eo  etiam  conjugi5*)  peccatori  remedium  summae  Divinitatis  ex- 
-poscitur,  quam  ubi  a  conjugibus  Utrisque  peccatur.  Nam  secundum 
quemdam  modum  hanc  sanctificationem  per  fidelem  conjugem  etiam 
*  '■  pw-  infideli  conjugi  *pervenire  haee  ipsa  verba  tcstantur  apostoli; 
siquidem  non  jam  infidelem")  conjugem  legitimam  sauctificationem 
sumpsisse  confirmat,  quia  per  fidelem  conjugem  quippiam  sancti- 
ficationis  acquirat.  Denique  qua  sit  conditione  censendus SB),  secntus 
.  i  Cor.  adjiuurit:  Nam  si  infidelis  discedat:  non  jam  inde  tamquam  fidelem 

'  '  suscipi  designaas,  quiaM)  per  haec  quae  dicta  sunt  aliquid  ad  eum 
pervenit  fidelis  conjugis,  sive  consortium  seu  precem  divinae  sancti- 
ficationis  et  gratiae;  sed  nisi  ipse  quoque  fidelis  exsistat,  pro  infideli 
sit  procul  dubio  judicandus. 

16.  Est  etiam  ille  modus  infideli  conjugi  sanctificationis  im- 
pertiendae  per  conjugem  jam  fidelem,  si  huic  exhortationem  con- 
versionis  ad  Deum  et  credirlitatem  summae  Divinitatis  insinuet,  ma- 
jestatem  virtutemque  ejus  inculcet,  et  per  affectum  conjugii  eum 
facilius  informet  et  inclinet  ad  fidem,  adstruens,  quae  sit  spes  in  unum 
Deum  credentdbus  vel  in  hujus  vitae  cursu,  vel  post  ejus  transitum 
quae  requies  sit  futura.  Haec  quum  per  fiduciam  conjugii  sanctis 
verbis  cor  ejus   assidua  voce  pulsando  conjux  fidelis  frequenter  in- 


,  ubi  QL  visitarie,  editi  votunlarie.     Si  quii  ejua  loco  mun- 
ditie  aut  tanctificatione ,    aut  inhabtiatione   legendum  m&lucrit,   non   contradixe- 

")  In  vulgatia  conjuge  peecatore. 

V)  G1  fldetem  eonjugem  ...  quia  per  fidem  conjugem. 

:A)  a.'  hic  supplendum  adscripBit  sanctiflcatus ,  moxque  discedere  vull.  Nobis 
ittroque  loco  integra  oratio  ease  vidctui;  nempe  id  sibi  vult  auctor:  qua  conditione 
(eonjux  infidelis)  centendut  sit  (pimirum  infideiu),  ex  verbis  apostoti  sequtiur  in- 
quientis:  si  infideti»  ditcedat  (ubi  illo  igitur  infldelis  dicitur);  conf.  iiifra  n.  18. 

'•'")  Clarior  eesot  senBUB  in  hunc  modum:  quia  per  haec  qnae  dicta  tunt,  (puta) 
m  consortium  seu  precem  dhiinae  tanctificationis ,  aliquid  fldclis  conjugis  ad  eum 
pereenit;  teit  nisi  etc. 


^igjtizedbvGOOgle 


TRACTATCS   V.  589 

sinuat,  divinae  sanctifieationis  eidem  et  menti  ejus  et  corpori  pro- 
piuat  effectum,  sicut  ait  beatus  Petrus  apostolus:  Simtiiter  muliereslP?^ 
subdiiae  smt  vitis,  ttt  si  qui  non  credunt  verbo,  per  mulieris  conver- 
salionem  sine  verbo  lucrifiqnt,  considerantes  in  titnore  castam  conver- 
salionem  vestram.  Quam  si  per  familiaritatem  suscipiat  coojugalem, 
et  Dei  gratiam  sibi  per  affectum  conjugii  ministratam  non  in  vacuum 
recipiat  et  refutet,  fit  sanctificatdo  per  fidelem  conjngem  conjugis 
infidelis,  dum  hisce  modis  ex  infidelitate  in  consortium  sanctificatio- 
nis  attrabitur.  Alioquin  si  oblatam  sibi  gratiam  nec  per  affectum 
suscipit  conjugalem,  quara1")  in  vacuum  tam  divinae  dignationis 
qnam  etiam  humanae  singularis  affectionis  oblitus  aestimat  abnuen- 
dam,  atque  ob  hoc  ipsam  quoque  conjugis  affectionem  nititur  ab- 
jurare  et  ab  ipsius  pii  consortii  lege  discedere;  digne  permittitur 
eidem  licentia  discedeudi,  quia  non  est  illo  conjngio  dignus,  quo  se 
ipse  judicavit  indignum.  Fatienterque  ferat  fidelis  conjux  illo  se 
caruisse  conjugio,  quod  fornicatur  a  Deo,  cui  idem  coujux  fidelis 
inhaerendo  principalemfll)  Dei  retinet  castitatem.  Itaque  .et  adul- 
tero  caret  et  eo,  qni  respuit  una  veraciter  fieri  caro  cnm  conjuge 
jam  fideli.  Nec  aestimet  fuisse  legitimum,  quod  divina*1)  sibi  de- 
spexerit  lege  conjugii;  ac  potius  libenter  accipiat,  eum,  qui  anima 
separatus  a  Deo  est,  et  a  se  quoque  corpore  fuisse  divisum. 

17.  Secundum  hunc  igitur  modum  etiam  de  tauum  filiis  acci- 
piendum  est,  quqd  illic  consequenter  asseritur,  ubi  ait63)  apostolus: 
quod  nisi  haec  sanctificatio  inter  hujusmodi  conjuges  proveniret,  filii  \pn- 
eorum  immundi  essent,  nunc  autem  sancti  sunt.  Sancti  sunt  enim  se-  ' 
ouiidum  quemdam  modum  in  comparatione  illorum,  qui  ex  utrisqne 
parentibus  immunditiae  diabolicae  mancipatis  contaminatisque  na- 
scuntur.  Isti  enim  ex  ea  parte,  qua  de  sancta  carne  fidelis  parentis, 
et  templo  Dei,  et  Deum  unum  in  suo  corde  gestantis,  exorti  sunt, 
nonnihil  divinae  benedictionis  hauserunt*4);  in  qua  utique  bene- 
dictione  sanctitas  continetur,  cujus  dignatione  perstricti  sancti  non 
immerito  nuncupantur.     Fer   hanc   quidam    etiam   sanctificationem 


")  Ita  correiimuB,  ubi  alii  quae,  a1  BubBtituendnm  in  margine  adflcripBit 

")  Hoc  est  spiritalem,  qua  scilicet  homo  principali  parte  Bua  et  proat  spi- 
vitus  cst  Dco  adhaeret,  vero  illin*  cultui  addietus.  Eadem  loqueudi  ratdone 
num.  14  principatis  fornicatio  appellatur,  qua  anima  pravi  apiritus  cultui  eat 
dedita,  et  apud  prophetas  idololatria  BaepiBaiuie  fornicatio  vel  adulterium  mm- 
cupatnr. 

")  Infra  n.  2G  Ecclcaia  cum  ChriBto  una  caro  praedicatur  sacri  Itge  conjugii. 
Quocirca  ctiam  hic  dioini  non  dimna  legendum  existimamus ,  atque  hunc  locum 
ita  intelligendum  eHse:  tegitimum  non  aettimet  carnu  cum  homine  conjugium,  quod 
tex  spiritalit  conjugii  cum  Deo  respuat. 

")  Cum  Q'  addimuB  ait. 


^igilizedbyGOOgle 


590  S.  OBLASIl  PAPAE 

assmnimt,  et*5)  ut  ad  eam,  sicut  competit,  perveniant  consequen- 
dam,  jara  ejus  per  parentem  fidelem  rudimeiita  percipiunt,  et  odo- 
rem  sanctae  notionis  agnoscunt:  precibus  Christiani  parentis,  qui- 
bus  eis  siue  anibiguo  imploratur  divina  misericordia ,  utique  saucti- 
ficatio  jam  praebetur,  et  plerumque  fidelis  studio  parentis  vel  ad 
venerabilia  loca  parvuli  deferuntur,  vel  etiam  nescientibus  renatis 
fonte  baptismatis  sanetifieatio  plena  confertur,  aut  ubi  jam  capaces 
rationis  exstiterint,  adhortatio"")  et  insinuatio  pii  parentis  ingeritur. 
Quae  omnia  sanctifieationis  instrumenta  esse  manifestum  est,  quibus 
aut  ad  ejus  veniunt  firmitatem,  aut  si  ista  despiciunt,  semetipsos 
sanctificatione  dispoliant,  et  gratiam  Dei,  quae  his  per  affectnm 
parentis9')  ingeritur,  evidenter  evacuant,  atque  ita  de  sauctis  vel  de 
eruditionibus  sanctitatis  abscissi,  in  non  sanctorum  consortia  pro- 
fana  rediguntur:  de  quibus  nihilomiuus  sic  dicatur,  quomodo  de 
r- pareutibus  eorum  infidelibus  praeceptum:  Si  infidelis  vult  discedere, 
discedal.  Numquidnam  haec  genera  sanctitatis  vel  sanctificatiunis 
de  utroque  profano  parente  progenitis  filiis  iutimantur?  Ecce  <quid 
interest  inter  sobolem  ex  illo  vel  isto  conjugio  procreatam;  ecee 
quemadmodum  isti  familiares  et  propinqui  simt  sanetificatif,s),  atque 
ideo  nou  inuuerito  sancti  sunt  editi,  et  quibus  divina  misericordia 
consequenter  ejus  precibus  imploratur,  quique  cum  sauctis  educatio- 
nibus  imbuuntnr  et  sacrae  religionis  iuitiantur  affectu,  ad  cujus  si 
pervenerint  firmitatem 6*),  illius  per  sacramentum  sanctificationis  ple- 
nitudinem  consequuntur,  cujus  per  fidelem  parentem  etiam  ante 
sacramentum  rudimenta  sumpserunt,  per  quae  rudimeuta  jani  saucti, 
qui  sancta  institutione  praeparabantur,  non  incongme  sunt  vocati. 

18.  Numquid  antem  quia  dictum  est  aanctificari  inndelem  cou- 
jugem  per  fidelem,  ita  dictum  est,  ut  jam  propriae  credulitatis  sau- 
ctificatione  non  egeat,  ac  non  magis  ideo,  quia  per  illarn  familiari- 
tatem  fidelis  conjugis  percipieudae  sanctificationi  proximus  sit  et 
propinquus  effectus?  Nam  si  jam  sanctificatus  diceretur,  ut  sancti- 
ficatione  peuitus  non  cgeret,  uon  de  eodem  in  cunsequeutibus  dice- 
ret:  Inftdelis  si  vull  discedere,  discedat.  Sic  ergo  et  filii  corum  nun- 
cupati  sunt  sancti,  quia  per  sancti  pareutis  affectum  capieudae  sint 


*■'■)  Ita  G';  alii  omittunt  et,  nnde  a'  iiiterpunctionem  muture  coactus  fuit 
(quemdam.   Jam).    Mox  cum  G1  notioni»,  ulii  alii  adoptionis. 

fiG)  Ita  editi  cum  0'.    Vttt.  i>,i  adhortatione  el  insinuatione. 

")  Yulgati  parentum,  melius  mss.  parenlu.  De  puerie  euim  sermo  est  ex 
uno  fideli  et  altero  infideli  parente  progenitis. 

•*)  a*  sanelifimtiom  mutavit  propter  aermonia,  ut  ait,  integritatem  et  eoruai, 
quae  n.  18  proferuntur,  aimilitudinem.  Sed  neacio  an  cumO1  et  editis  sanctifi- 
cali  (scil,  fidelis  purontis)  retmendum,  ne  desit  prorsue,  ad  quod  sequens  tjus 
(precibus)  referatur. 

")  0'  infirmttfiltm. 


^igilizedbyGOOgle 


TKACTATC8    V.  591 

proximi  sanctitati,  non  quod  jam  ipai  propria  saiictificatione  non 
egeant'0);  quae  utique,  sicut  nullus  Christianus  addubitat,  sine  rege- 
nerationis  sacrae  mysterio  nec  sumitur  nec  habetur:  sicut  et  pareiis 
eorum  infidelis  sic  sanctificatus  dicitur  per  fidelem,  ut  si  tamen  in- 
gestae  sibi  per  fidelem  conjugem  sanctificatioms  ipse  legitimum  non 
suscepit  effectum,  infidelis  fuerit  nuncupatus.  Sicut  ergo  eum,  quem 
per  fidelem  conjugem  sanctificatum  dixit,  postea  nuncupat  infidelem, 
quia  proprie  ipse  vel  ipsa  non  credidit,  sic  et  filii,  qui  per  fidelem 
parentem  eo  modo  sanctificati,  quo  conjux,  sancti  appellati  sunt, 
nisi  ipsi  quoque  proprie  credant,  infideles  consequenter  exsiatunt. 
Satis  enim  apparet,  secundum  quemdam  modum  sanctiflcationem 
hanc  conjugis  appellatam,  qui  postea  infidelis  aaseritur;  sic  ergo  et 
de  filiis  intelligendum  est.  Numquid  igitur,  quod  saepe  repetendum 
est,  soboles  profanorum  hujuscemodi  sanctitatis  aliqua  cujuslibet 
parentis  portione  contingitur"),  vel  aliquibus  hujusmodi  disciplinis, 
precibus,  adhortationibus  cujuspiam  participationem  vel  notitiam  vel 
auditum  vel  eruditionem  sanctitatis  assuniit,  quae  c-st  sub  immundo- 
rum  spirituum  dominatione  cousistens,  et  diabolicis  praevaricationi- 
bus  et  contagiis  mancipata?  Hoc  modo  semper  immunda  est,  quo 
pareutes,  quamdiu  in  eadem  perversitate  consistit. 

19.   Plerumque  autem  et  per  anticipationem,  quod  in  Scripturae 
sanctae  textu  frequentius  invenitur,   jam  esse  dicitur  quod  futurum 
est,  sicut  in  evangelio  legimus:  Quia  Jesus  moritwus  erat  pro  genle,  «J  JL1' 
et  non  lantum  pro  gente,  sed  ut  filios  Dei,    qui  erant  dispersi,  congre- 
garet  in  unum:   filtos  Dei  certe  jam  nuucupans,    qui  adhuc  essent 
diEfusa  gratiae  evocatione  per  mundum  sacris  innovandi  mysteriis  in 
Dei  filios  adoptandi;  vel  quum  dicitur:  Beati  qui  non  vidertml  et  cre-  20  »<j, 
diderunt,   jam  beati  appellati  sunt,    qui  adhuc  tunc  futuri  fuerani 
beati,  quum  essent  quae  non  viderant  credituri;  sicut  et  plerumque 
pro  faciendis  jam  facta  referuntur,  ut:  foderunt  manus  tneas  et  pedes  ^0-11" 
meos.    Item  tamquam  profitendo  definitur,  .quod  non  sit  causa  qua-     ' 
libet  interveniente  faciendum:  sicut  beatus  apostolus  pro  devotioue  Rom. 
praedicationis  injunctae  ad  Hispanias   se    profitetur   ituruin,    quod  15^-4* 
tamen  certa  dispensatione  Deitatis  quod  fieret  non  provenit.    Aliter, 
quum  appellatur  aliquid  esse,  quod  hoc  ipsum  esse  cessavit,  vel  ces- 
saturum  est  hoc  ipaum  esse  quod  dicitur:   ut  Judas   apostolus,    qui 


'")  Similiter  ad  eumdem  apoutoli  locum  AuguBtimiB  de  pecc.  mer.  1.  3  c.  13 
observat:  Itlad  tamen  sine  dubitatione  tenendum  esl,  quaecunque  tlla  lanctificatio 
tit,  non  aalere  ad  Claisiianos  faeiendos  atque  ad  dimitlenda  peccain,  niri  Christiana 
et  ecclesiaslica  instUulione  sacramentis  efficiantur  fidelct.  Nam  nec  conjuges  infide- 
les  quamlibet  sunctis  el  jasiis   conjugibus  haereant,    ab    iniquilale   mundantur.     Vide 

et  Hb.  2  e.  26. 

")  Ita.  correximus,  nbi  GL  contigitur,  alii  coniegitur. 


3i,«izSdb,Google 


J 


592  S.  GELA8II  PAPAE 

praevaricando,  quod  est  appellatus,  amisit,   sicut  idem  et  discipulus 

dictus  eet,  quum  quidein  nec  Christi  discipulus  esset  sed  potiua  dia- 

Joli.G.n.boli,  sicut  de  eo  dictum  est:  Unus  ex  vdbis  diabolus  est,  quod  diaboli 

esset  operarius.    Dictus  est  tameu  discipulus,  etiam  quum  nec  verus 

esset  et  cessaturus  hoc  dici.     Est  eiille  modus,   quod  saepe  velut 

gcneraliter  et  ahsolute  dicitur,  quum  tamen  ad  omnes  generaliter  non 

Qen.  pertinere  manifestum  est,   ut  quum  dicitur  Abrabae:  Jn  semine  tuo 

'  benedicentur  omnes  genles.     Umnes  quidem  gentes  benedicentur,  nec 

Matth.  erit  ulla  natio  sub  coelo,   cui  non  praedicetur  evangelium,    et  tunc 

'    '  veniat  fiuis;  sed  ipsae  gentes   non   ex  integro  omnes  benedicentur, 

Hum.  quia  non  omnium  est  fides.   Vel  sicuti  est:   Omnis  lingua  confiteatur 

'    '  Deo.    Cui  locutioni  aensus  ille  connectitur,  quum  ex  parte  totum  sae- 

pius  nuncupatur.     Sicut  et  tunchomo  Juda,    quum  totam  gentem 

procul  dubio  nominaret,  sic  et  illi  fideles  sancti  videri  possunt  vocati, 

quia  multi  vel  plurimi  ex  his  per   ea,    quae  dicta  eunt,    mysteriis 

imbuti  coelestibus  sancti  efficientur.    Et  merito  jam  esse  dicti  sunt, 

quod  futuri  snnt.    Yel  ex  ea  portione,  qua  per  religiosum  parentem 

erant  participes  sanctitatis,  tamquam  jam  ex  integro  id  essent,  sancti 

sunt  nuncupati,  vel  quia  ex  talibus  filiis  multi  futuri  essent  plenae 

sanctificationis  haeredes.     Jam   et  isti  ex  eo,  quod  futuri  fuerant, 

* f.  nm  nuncupati  sunt,   et  licet  hoc  essent  plurimi   forsitan  *nunc  futuri, 

a  parte  sanctorum  toti  sancti  generaliter  sunt  vocati. 

20.  De  resurrectionis  vero  qualitate  vel  de  ea,  quae  post  resur- 
rectionem  species  sit  futura,  audiamus  apostolum  praedicantem,  ubi 

16W  ait:  Sed  dicet  aliquis:  quomodo  resurgent  mortui?  Quali  autem  cor- 
pore  venient?  Et  humanae  mentis  diffidentiam  redarguens,  (quam 
merito  stnltam,  quae  Deo  quidquam  judicaret  impossibile,  nuncupat), 
eompetenter  ex  rerum  etiam  visibilium  et  humanis  conversationibus  . 
usitatain  similitudinem  comparationemque  magnificam  praeclarus 
\Ff£  doctor  indncit,  dicens:  Insipiens,  (qui  Deo  haec  impossibilia  aestimas, 
vel  ambigis  esse  facienda),  tu!  quod  seminas  vivificatur,  nisi  prius 
moriatur?  Quam  similitudinem  ad  resurrectionem  corporis  post  mor- 
15  37  38  ^m  futuram  convenienter  aptavit.  Deinde  quod  secutus  adjecit:  El 
quod  seminas,  non  corpus  quod  futurum  est  seminas,  sed  nudum  gra- 
num,  ut  puta  tritici  et  ceterorum.  Deus  autem  dat  illi  corpus,  proul 
voluit.  Ad  qualitatem  jam  et  speciem,  quae  post  resurrectioneni 
futura  est,  genus  comparationis  adhibere  curavit:  prout  voiuit,  inquit. 
Quid  adhuc  quaeris?  Prout  voluerit  Deus,  sic  dabit  unicuique  cor- 
pus  ineffabili  potentia  suscitatum. 

21.  Sed  forsitan  arbitreris,  ideo  magis  significari  non  unicuique 
suum  reformandum  proprie  corpus,  quum  adstruatur  prout  Deus  voluerit 
esse  reparandum.  Diligenter  ergo  sensum  plenius  haec  tractantis 
intende,  si  scire  conaris,  cujusmodi  corpus  unicuique  sit  Deus  hoc 
ipsum  prout  voluerit  redditurus,   et  tamquam  tibi  jam  tunc  ad  ista 


^icjitizedbvGOOgle 


TRACTATUS    V.  593 

respondentis  apostoli  verba  perpende.  Nosse  desideras,  quale")  re- 
suscitatis  hominibus  eorpns  prout  Deus  voluerit  sit  daturus?  Agnosce 
pnidenter,  el  unicuiquc  seminum  proprium  corpus:  quod  utique  noii 
sine  causa  vir  J)eo  plenus  adnectit,  uisi  ut  futuras  hominuni  hujus- 
modi  dubitationes  expelleret.  Audi,  inquam,  qnod  sapienter  adjecit, 
et  ex  similitudine  rem  ipsam,  cui  comparatur,  agnosce :  el  unicuique, 
inquit,  seminum  proprium  corpus.  Si  in  similitudine  proprium  cor- 
pus™), .  ergo  et  in  re,  cujus  similitudo  est,  proprium  corpuB  certum 
est  esse  reddendum.  Semina  enim  ista  sine  controversia  hominibus 
comparavit,  de  quorum  utique  morte  et  resurrectione  loquebatur: 
atque  ideo  singula  singulis  conferens,  quantum  ad  viviiicanda  post 
mortem  corpora  pertineret,  de  grani  non  prius  vivificati  quam  mor- 
tui  comparatione  singulari  mirabiliter  explicavit. 

22.  Dehinc  quali  post  resurrectionem  corpore  censeretur  esse 
quisque  venturus,  id  est,  utrum  hac  conditione,  quam  moriendo 
gestaverat'4),   an  longe  meHore,  nihilominus  illa  similitudine  pate- 

fecit,  quam  secutus  exposuit:  Et  tu  qui  seminas,  nudum  granum  se-  ,£5?« 
minas,  ut  puta  tritici  aut  alicujus  ceterorvm;  el  Deus  dat  iili  corpus 
prout  vult.  In  hac  ergo  forma  corpus  Deum  dare  decentius,  quam 
obierat,  evidenter  expressit;  sicut  in  subsequentibus  dicitur:  Sewtf*  ^™^*» 
naiur  m  corruptione,  surgit  in  incorruplionem;  seminalur  in  ignobili- 
tale,  surgit  in  gloriam;  seminatur  in  infirmitate,  surgit  in  virtutem; 
seminaiur  corpus  animale,  surgit  corpus  spiriiuale.  Ecce  quemadmo- 
dum  horainis  morientis  non  hoe  seminatur,  quod  corpus  est  post 
futurum.  Ecce  prout  vult  Deus  intelligitur  resurrecturis  corpus  re- 
formare  post  mortem  cum  inaestimabili  suae  misericordiae  voluntate.  - 
Quod  fuerat  in  cormptione  seminatum,  incoiTuptibili  nobilitate  re- 
-  staurat:  quod  fuerat  terrenae  conditionis  in  ignobilitate  sopitum,  in 
gloria  coelesti  resuscitat;  quod  fuerat  mortelitatis  innrmitate  resolu- 
tum,  redintegrat  immortalitatis  decore  vestitum;  postremo  quod  fuerat 
animale  deftmctum,  corpus  spirituale  restituit  et  reformat:  quae 
■Vuncta  ad  statum  meliorationis  sublimationisque  respiciunt.  Illa  vero, 
quae  restat  pars  comparationis  adnexae,  specialiter  ad  proprietatem 
corporis  unicuique  redhibendam  pertinere  firmatur,  qua  consequenter 
dicitur:  El  unicuique  seminum  proprium  corpus;  ubi  satis  apparet  in 
quavis  resurgentium  claritate  proprietatem  corporis  esse  mansuram. 

23.  Nec  otiosum  est,  quod  beatus  apostolus,    *quum  de  solo  * f- W"'- 
humano  genere,  quod  solum  est  utique  suscitandum,  nec  alia  quae- 
cunque  substantia  hoc  est  munere  decoranda,   atque  ideo  sufficeret 


**)  Ita  G',  et  confirmatur  iniirio  seq.  n.  23.    Alii  gnnre. 

")  In  G1  deest  corpux,  qtwd  retiuendum  suadct  teitus  Paulinos  modo  ei- 

")  Ita  G1,  uisi  quod  mox  a  /onge.    aa  in  marjj.  notaviti  „Codd.  gunlavrrat." 

EFI-TO..AK  KO.CA*.  FONTtP.    I.  38 


3i9ilizedbVGOOgIe 


594  S.  OELASri  PAFAE 

ad  unum  genus  hominum  unam  speciem  seminis  gratia  comparatio- 
,  nis  adhibere,  per  quam  et  non  prius  vivi£cari  quam  mori,  et  hono- 
rabiliua  corpus  quam  seminaretur  exsurgere  perdoceret :  sed  ut  diverai 
sexua  proprium  corpus  assereret  innovandum,  quod  in  una  specie 
seminis,  quantum  ad  similitudinem  respiceret,  non  habebat,  ne  per 
hoc  et  unam  tantummodo  speciem  resuecitandorum  corpomm  futu- 
ram")  significasse  putaretur,  proprietatum  distinctdone  submota, 
discreta  quaecunque  seminum  genera  comparationis  suae  caute  con- 
venienterque  duxit  adhibenda:  ut  proprietatem  corporum,  sicut  dictum 
est,  quam  una  species  discernere  non  valebat,  seminum  diversitas 
indicaret,  suppeditaretque  plenae  comparationi  facultas,  per  quam 
ad  specialitatem  corporum  designandam  convenientissime  diceretur, 
ei  unicuique  seminum  proprium  corpus;  ut  quod  una  species  cujnslibet 
grani  discreto  sexu,  qui,s)  ei  millus,  aestimari  non  posset  ezpri- 
mendae  corporum  proprietati,  sicut  saepe  jam  dictum  est,  seminum 
diversitas  intelligentiam  ministraret. 

24.  Triplex  igitur  in  hac  comparatione  propositio,  disputatio, 
definitio  est.  Et  quantum  ad  intelligendam  resurrectionem  pertinet 
corporalem,  ex  similitudine  grani  non  prius  vivificati  quam  mortui 
competens  similitudo  sufficiensque  deprompta  est.  Quantum  vero  ad 
1  Cor.  id  attinet,  quia  non  id  corpus  seminatur  quod  futurum  est,  sed  Deus 
'  "  dat  illi  corpus  prout  vult;  in  ejusdem  continentia  lectionis  necessario 
causa  reseratur,  quum '  corruptibile  corpus  seminatum  perhibetur  in- 
corruptibile  redditurum,  et  cetera,  quae  huic  sensui  probantnr  ad- 
haerere.  Quantum  autem  ad  proprietatem  corporum  respicit  edocen- 
dam,  plenissime  declaratur,  quod  beatus  apostoms  nequaquam  semi- 
nis  unius  comparatione  contentus,  per  quod  proprietatem  corporum 
non  posset  ostendere,  quum  id  una  species,  ut  supra  memoratum  est, 
seminis  noo  haberet,  studuit  ex  seminum  diversitate  monstrare  uni- 
cuique  surgentium,  qui  sunt  utique  seminibns  comparata,  proprium 
corpus  esse  reddendum.  Et  resurgent  ergo  homines  vivificati  .post 
mortem,  qui  utique  prius  morientibus  et  postmodum  virificandis  se- 
minibus  comparati  sunt.  Et  non  hoc,  quod  moriuntur,  id  est  tam- 
quam  seminantur,  resurgnnt,  sed  Deus  eis  dat  corpus  ut  vult:  nt  sit 
de  corruptibili  incorruptibile ") ,  de  mortah'  immortale,  de  aoimali 
spirituale,  ut  quod  mortis  fuerat  conditione  decoloratum,  immortali") 

")  Ita  legendum,  nou  futurarum  ultro  concedet,  qui  num.  20  initio  proposi- 
tam  meminerit  quaeetionem:    Quae  poit  reiurrectionem  ipeeiei  »it  futura. 

")  Haec  nententia  nitida  erit  in  hunc  modum:  gui  ei  nutlus  est ,  aeitimari  non 
potest  idonea  exprimendae  etc. 

")  ln  G1  deeat  incorruptibiie ,  quod  eeuHUB  necessario  pOBtulat.  Moxque  G1 
de  animali,  ubi  Vat.  (as)  dc  maru.mo.li,  oditi  de  inspirituaH.  Similiter  1  Cor.  16,  44 
teminatur  corpui  animaie,  lurget  corpui  ipiritale. 

")  c'°  immortale  et  decorum.     Gl  et  Vat.  (aa)  immortali  de  guarum  integritale; 


^icjitizedbvGOOgle 


TRACTATUS   V.  595 

decorum  integritate  reddatur.  Et  proprium  corpus,  sieut  uuumquod- 
que  seminum,  sine  dubio  recepturi  sunt:  qnod  quia  diversb  sexui  in 
uno  semiue  comparari  nou  poterat,  ex  seminum  diversitate  collatum 
est,  ut  ex  diversitate  semiuum  corporum  proprietas  signaretur.  Si 
vero  proprium  corpus  resuscitatus  quisque  suscipiet,  indubitanter  est 
eonsequens,  ut  unicuique  sexui  corpus  proprium  reformetur;  quia, 
sicut78)  dictum  est,  et  unicuique  seminum  proprium  corpus  reatitui- 
tur  attributum.  Et  si  unicuique  seminum  proprium  corpus  restitui- 
tur,  per  quae  utique  semiua  in  utroque  sexu  omne  genus  hominum 
designatum  est,  sequitur,  ut  omne  genus  humanum,  quod  in  utro- 
que  sexu  istis  est  seminibus  designatum ,  proprium  sit  corpus so)  ha- 
biturum. 

25.     Hoc  nos  ex  verbis  apostoli  fas  est  sobria  consideratione 
metiri,   ultra  quae  .cavendum  est  temeraria  curiositate  prorumpere. 
Propter  quod  etiam  commonemur:    Alliora  te  ne  quaesieris,    el  /or- s,aa.' 
Uora  te  ne  fueris'scruiatus;  et:  Non  alta  sapientes ,  sed  humilibus  con- «J™; 
sentientes.    Postremo  attendentes  illud,  quod  apostolica  quoque  prae-     ' 
dicatione  nrmatum  est:  guod  oculus  non  vidit,  nec  auris  audivit ,  neclCot.2,9. 
in  cor  hominis  ascendit,  quae  praeparavit  Deus  timentibus  se,  quisquis 
superius  memorati   sensus  apostoli  non  est  intelligentia  vel  compa- 
ratione  contentus,  ad  hoc  certe,   velit  nolit,   sinc  dubitatione  con- 
Btringitur,   ut  quae  oculus  non  vidit  nec  auris   audivit  nec  in  cor 
hominis  ascendit,  qualibet  audeat  sibi  mediatione  componere.    Quasi 
vero81)   humani  corporis  aliqua  membra   culpabilia  vel  dedecora  vel 
reprehensibiUa  sint  creata,  quum  Deus  fecerit  omnia  bona  valde  etGen.  1,31. 
unamquamque  speciem  iu  suo  genere  competenti  decore  subnixam, 
nisi  quod  haec,   quae  inhonesta  nostra  sunt  dicta,   concupiscentiae 
primordialis  decolorasset  excessus :  quae  utique  sic  f uerant  instituta, 
ut  ad  nutum  mentis  humanae  famulantia,   tantummodo  ex  animae 
rationalis  arbitrio  ad  procreandae  sobolis  causam  suis  officiis  funge- 
rentur,   praeter  hanc  rero   causam  nihil   contra  mentis   imperium, 
vel82)  praeveniendo  insolentius  voluntatem,  vel  quum  id  vohmtas  ex- 


mKndura  vitio  indactum  librarii,  qui  verba  ex  ore  dictantio  accipiens  voeem 
decorum  in  duas  dividendam  putavit. 

'*)  Editi  quia  sicut  dietum, 

'«)  a'  cum  G1  etVat.  (a*)  Corpus  arbilrium  Jioc  nos  ttc.i  editores  autem  eon- 
cilioram  loco  vocie  arbitrium  substitueruut  retumptarum.  Ab  eadem  voce  proprius 
abest  habiturum,  quo  verbo  Gelaaium  uaum  eaae  non  dubitanius.  Moi  G1  ultra 
quae  praevaricandum  est. 

")  Ita  corrigendum  duximus,  quod  priua  sic  efferebatur:  quati  verbo  humani 
...  culpabilia  vel  decora, 

")  a'  quae  praeveniendo  voluntate,  Ab  c1  c'°  quidem  rertitutum  erat  volun- 
tatem,  aed  letento  quae  pro  ael  adhuc  claudicabat  Gelasii-oratio,  quam  nunc 
integritati  auae  redditam  putamus.  Certe  quid  sibi  velit  GelasiuH,  non  latet. 
Eamdem  sententiara  Augustinus  de  civit.    Dei  1.  1*  c.  23  pluribns  adatrnit:  kane, 

38* 


^icjitizedbvGOOgle 


596  S.  OELASII  FAPAE 

peteret,  quidquam  rebellionis  afferrent.  Sed  postquam  anima  sum- 
mis  suis  subjecta  non  constitit,  pari  in  seipaa  naturae  contumacis 
lege  punita  superbia  est,  ut  huic  quoque,  id  est  animae  dominio  sub- 
jecta  consequenter  obsequia  repugnarent,  et  quod  vetiti  praesumptione 
contraxeraf3)  humanae  mentis  inobediens  appetitus,  in  ea  parte 
corporis  indicaret,  qua  degeneria  ac  decoloratae  superbaeque  radicis 
procul  dubio  vitiosa  fuerat  generatio  propaganda.  Quae  utique  si 
hic,  tiisi  essent  hac  esorbitatione  foedata,  potuerant  decore  tantum 
humano  generi  propagando  tam  honesta  quam  moderata  persistere 
etiam  in  corpore  sine  dubitatione  terreno,  quanto  magis  credendum 
est,  in  spirituali  corpore  ineffabiliter  decentius  haec  posse  constare? 
Praecipue  quum  nihil  jam  genitalis  officii  in  illa  perpetua  claritate 
gestura  sint:  scd  ad  hoc  tantum  suae  speciei  formaeque  non  dee- 
runt,  ut  non  a!iqua  alia  forma  quam  huniana,  -  cui  promissa  resur- 
rectio  est,  resucitata  judicetur,  nec  aliquid  sit,  quod  in  carnis  per- 
specta  resurrectione  non  maneat,   et  videatur  alia  species  suscitata, 

*ie*?.""quam  integrae  carnia  humanae  lineamenta  designant.  Quae  *quis- 
que  non  vult  fortasse  moderata  ratione  librare,  velit  nolit,   ut  di- 

iCor.2,9.  ctura  est,  aut  ad  illud  superius  revertetur,  ut  guod  ocitlus  noit  vidil 
nec  auris  audivit  nec  in  cor  hominis  ascendil,  non  aestimet  perscru- 
tandum,  aut  si  ultra  conatur  erumpere,  ipse  videat  suae  temeritatis 
abruptum.  Quam  autera  condita  sunt  honesta  humanae  membra  sub- 
stantiae,  etiam  res  illa  uos  admonet,  quod  quum  in  paradiso  nudi 
essent  primi  parentes,  nihil  in  his  confusionis sl)  habuerunt,  unde 
post  peceatum  et  concupiscentiae  virus  ingressum  corporum  suorum 
inordinata  perturbatione  confusi  sunt.  Atque  ideo  satis  apparet, 
quod  si  in  illa  quavis  felicitate  paradisi  positi,  terreno  tamen  eor- 
pore  constituti,  conspici  sine  confusione  potuerunt,  multo  magis  in 
illo  spirituali  corpore  atque  in  illa  sublimi  beatitudine,  quae  simili- 
tudinem  gestura  est  angelomm.  Et  ut  homini  in  carnis  resurre- 
ctione  nihil  desit,  integer  reformetur:  et  ne  aliquid  deforme  Condi- 
tor  creasse  videatur,  si  quid  de  resuscitato  corpore  subtrahatur,  bo- 
num  potius  ejus  opus  inde  etiam  coniprobetur,  ut  ejus  conditio  in 
illiuB8i)  quoque  claritatis  decore  permaueat.    Nisi  forsitan  isti  etiam 


inquit,  imlitntiitis  et  libidiiiit  rtxum  ...  proritldttoio ,  niti  culpabilis  inobedienlia  poe- 
nali  innliedienlia  ptecteretur ,  in  paradito  nuptiac  non  habereni,  ted  voluntati  membra 
ilta  ut  rclera  membra  gervirent.  Tum  cap.  24  memorata  potestate  quorumdam, 
quibus  etiam  nunc  corpus  corruptibile  ad  voluntatem  servit,  infert:  Quidcamae 
ett,  ut  non  credantut,  ante  inobedientiae  peccalum  corruptionisqae  tupplicittm  ad 
propagandata  protem  tine  ntla  libidiae  servire  volunlati  butiuniae  fiumana  ntembra  po- 
tuiitet     Quod  rursum  confinnat  cap.  26. 

")  Ita  O1.    Editi  contradixerat. 

M)  G1  confttsionibus  habuerint.    Idem   mox  in  illam  quamois  fclicilate  paradisi 

8:')  Itacorreximusapertum  erroreiu  (illitt),  et  mos  cum  G'for*itan,  ubi  atii/br/e. 


^igilizedbyGOOgle 


TKACTATCS   V.  597 

illic  adhuc  existiment  motus  corporeos  orituros,  ubi,  sicut  ipse  Do- 
minus  ait,  neque  nubent  neque  nubentur,  sed  sunt  sicut  angeli.  Quod1226 
utique,  ai  in  unam  speciem  corporis  unumque  sexum  omnes  fuerant 
suscitandi,  cur  diceretur,  causa  penitus  non  fuisset.  Quin  potius  quum 
femineo  sexui  niagis  competat  iiubere,  non  illic  defuturum,  sed  ces- 
saturum  prorsus  a  nuptiis  indicatur.  Quum  autem  nihilominus  scri- 
ptiim  sit,  ut  capiat  unusquisque  propria  corporisu)  quae  gessit,  sive  5  ^' 
bona  sive  mala,  quomodo  id  fiet ,  nisi  uterque  sexus  in  sui  corporis 
proprietate  vel  judicium  subeat,  vel  praemium  beatae  resurrectionis 
accipiat? 

26.   Falluntur  autem,  cmi  putant  illud"  apostoli  testimonium  sibi- 
met  suffragari,  quo  videantur")  asserere  in  virilem  formam  omnes 
homines  resuscitandos,  ubi  ait:   Donec  occuramus  jn  unum  vtrum  per-  4^3* 
feclum.    Quid  ergo  facieut,  quum  rursus  idem  dicat:    Despondi  vosVCor. 
uni  viro  virgtnem  castam  exhibere  Christot   Quod  hitic  utique  opinioni     '  ' 
eorum  erit  sine  dubitatione  contrarium,   nisi  mysterio  competenter 
inspecto  modesta  mente  cognoscant,    qualiter   *utrum   conveniat.  *f"",<" 
Quid  itaque  velit  sibi,  quod  in  utroque  sexu  describaturBS)  Ecclesia, 
quantum  Domino  reserante  sentimus,    exponimus.     Ab  initio  Chri- 
stum  et  Ecclesiam  iu  unaBLI)  carne  similitudine  conjugii  designatam  ^P\- 
sancta  Scriptura  testatur.    Proiude  quum  femineo  sexu  censetur  Ec- 
clesia,  infirmitas  quidem  humanae  conditionis  ostenditur,  quae  tam- 
quam   in   Ecclesia    conjuge   Christi    eonvenienter    exprimitur;     sed 
nomine  virginitatia  vel  continentiae  ejus  propositum  vel   integritas 
fidei,  de  qua  et  ipse  beatus  apostolus  disserit,  intimatur.   Quum  vero 
dicitur:   Donec  ocatrramus  omncs  in  virum  perfectum,   nec  diversum 
est  nec  divisuni 9D).     Quoniam  quitlquid  in  Ecclesiae  corpore  conti- 
netur,   quae   cum  Christo  una  caro  est,    sacri  lege  conjugii  etiam 
ipsius  caro;  modis  omuibus  in  sexu  fieri  utroque"'),  quod  dictum  est 
sive  illic  virginem  castam,   sive  hic  virutn  perfectum:    ut  ita  sint  in 
Ecclesiae   catholicae  intemerata   fide  viventes    et    sancto    proposito 
continentes,  licet  adhuc  positi91)  in  infirmitate  conditionis  humanae, 

**)  Sic  Vat.    Alii  eorpora. 

")  Ita  G',  editi  videntur.  Si  hoc  verbum  ad  ajiostoluni  referatur,  legeuduiu 
est  vidtatur.  Haec  autera  apoatolicorum  verborum  interpretatio  nova  nou  erat. 
Siquidem  Auguntiuus  dc  civ.  Dci  I.  22.  c.  17  testatur,  iioimullos  iis  maxime 
motoa  fuisae,  ut  omnes  in  virili  ecsu  resurrecturos  crcderent. 

M)  Quum  cditi  describat  Eccleaia,  aut  describatur  Icgendum  est  aut  Eccletiam. 

")  Hactcnus  obtinebat  kumana  rarne,  quod  apertum  mendum. 

*•)  Ita  G',  quum  editi  divimuu  et  ad  marg.  divisum. 

»')  Si  hic  addideris  docetur,  nihil  orationis  vel  sensus  integritati  deerit. 
Mox  hic  (loco  kuic)   ct  Ecclesiae  catkolicae  (pro  Ecclesia   catkatica)  cum  G1  cor- 


**)  Sic  legendirai  esse  evidens  est,  non   cnm  prius  vulgatis  adhuc  pvtsit  i 
in/irinitate. 


j.o.-z-ocvGoogle 


598  i  8.  GELASII  PAPAE 

ut  tameiL  per  unam  carneni  Ecclesiae  et  Christi,  id  est  conjugis  et 
viri,  in  ipso  quoque  viriliter9S)  accipiant  tirrnitatem  vigoremque  per- 
fectum,  cujus  per  Ecclesiae  virgineam  fidei  caatitatem,  qua*B)  cum 
eodem  una  caro,  fiunt  etiam  viri  membra  perfecta.  Ubi  illa  quoque 
'"*'  beati  apostoli  Pauli  verba  tractanda  sunt,  quibus  ait:  Omnes  nos  m 
'  vnvm  corpus  baptizati  sumus  m  Christo.  Quantum  ad  unitatem  utique 
pertinet  sacramenti,  unum  corpus  sumus  in  Christo;  quantum  ad 
(Jal.3,28.  sexuum  diversitatem ,  ipse  alibi  dicit:  Sive  vir  sive  mulier,  omnes 
unttm  sumus  in  Christo.  Oum  suo  enim  toto  corpore,  quod  ejus  est 
plenitudo,  perfectus  est  Christus;  et  ideo  quia  per  nnum  idemque 
mysterium,  licet  diversi  sexus,  unum9i)  tamen  ejus  corpus  accipitur, 
per  cujus  corporis  plenitudinem  perfectus  est  Christus.  Quum  ergo 
vir  Chriatus  Ecclesiae  tamquam  conjugis  suae  et  caput  sit  et  virtus 
atque  perfectio,  merito  omnis  Ecclesia  in  hunc  unum  virum  per- 
fectum,  cujus  est  una  caro,  perbibetur  occurrere. 

Tractatua  VI. 

Advcrsus  Andromachum  senatorem  ceterosque  Romanos, 

qui  Lupercalia  secundum  morem  pristinum  eolenda 

conBtituebant. 

Lupercaliorum  rilnm  impium  et  saciiltgum    tsst   tjiuqvt   aboliliom  ptstiltntiam      ji. 
famein  aliasque  temporum  catamitales  nequidquam  attribui  Gelasius  probat,   illius 
vcro  patronos  nune  exagiiat  aeriter  nunc  facete  ridet.     Tandem  /loc  pernicioso 
ritu  Ckrutianis  omnibut  interdicit. 

1.  Sedent  quidam  in  domibus  suis  nescientes,  neque  quae  lo- 
quantur,  neque  de  quibus  affirment,  de  aliis  judicare  nitentes,  qnura 
se  ipsi  non  judicent,  et  velint  prius  accusare  quam  nosse,  ac  docere 
quam  discere,  et  indiscussis  rebus  uec  investigatis  causis  nec  rerum 
ratione  quaesita,  quod  eis  ad  buccam  venerit,  inconsideranter  effun- 
dere  et  praecipitanter  evomere,  non  veritatis  assertione  prolata  cen- 
Bentes,  sed  studio  cacologiae  quae  nesciunt  arguentes-;  eoque  progressi 
sunt,  ut  etiam  recte  facta  malevolentiae  proposito  lacerare  conten- 
dant.  Qui  si  saperent,  non  praecipitarent  oinnino  sententiam,  sed 
peracrutatis  ante  rebus  loquenda  depromerent.  Yerum  quia  nos 
arguunt  segnes  esse  censores  in  vitiis  Ecclesiae  eoercendis,  et  a 
nobis  consequenter  agnoscant,  non  tantum  corporalis  adulterii  esse 
peccatum,  quod  et  discuti  debeat  et  jure  puniri,  sed  esse  longe  ma- 
jus  fornicationis ')  et  adulterii  genus,  quod  in  quolibet  Cliristia.no,  quia 


M)  Ita  6',  quod  partim  jam  de  buo  corresit  a*.    Editi  virilem  accipiat. 
")  Editd  qujim,  mosqne  caro  fiunt,  et  wfrf. 

M)  c'  unus  tamen  corpus,  editd  alii  unum  tamen  corpvs,  omiaso  ejut,  quod  ex 
Vat.  (al)  revocatur. 

')  Ita  b1  a».    G"  a1  fornicariis  et  adidteriis. 


>vGoogIe 


TRACTATUS   V.   VI.  599 

membrum  omiiis  Christianus  Ecclesiae  est,  competenter  debeat  vin- 
dicari.  Taiito  enim  aacrilegii  majus  est  crimen,  quanto  animae  for- 
nicatio  pejor  est  corporis;  nam  per  animae  fornicationem  ab  ipsius 
Dei  conjunctionc  disceditur,  atque  ad  immundos  spiritus  spiritalis 
adulterii  genere  transitur. 

2.  Quomodo  autem  non  in-)  hanc  partem  reeidit,  qui  quum  se 
Christianum  videri  velit  et  profiteatur  et  dicat,  palam  tamen  publi- 
ceque  praedicare  non  horreat,  non  refugiat,  non  pavescat:  ideo 
morbos  gigni,  quia  dsemonia  non  colantur,  et  deo  Februario  non 
litetur')?  Video,  ubi  haec  deliramenta  conceperit4).  Quomodo  prae- 
varicator  non  est,  qui  in  has  blasphemiae  profanitates  incurrit? 
Quomodo  sacrilegua  non  aestimetur,  qui  abjurata  unius  Dei  provi- 
dentia  et  potestate,  quam  confessus  est,  ad  prodigiosas  superstitiones 
et  vana  figmenta  seducitur?  Secundum  apostoliim  longe  deterius 
reus  jureque  damnandus,  confessam  veritatem  deserere,  quam  si  in 
eam  nullatenus  credidisset.  Quamvis  enim  ridiculosa  sint  ngmenta 
quae  proferat,  tamen  ipse  affectus  et  voluntas  in  crimine  est,  et 
professio  ac  praedicatio  jure  damnanda;  ac  per  boc  qui  in  alium 
sententiam  damnationis  vult  sine  dilatione6)  proferri,  in  quo  alium 
judicat,  Bemetipsum  se  condemnare  cognoscat. 

3.  Numquid  enim  pontifex  vindicare  debet  in  eos,  qui  adul- 
terium  corporale  eommittunt,  et  in  eos,  qui  sacrilegium,  id  est  for- 
nicationem  et  adulterium  spirituale,  gerunt,  non  debet  vindicare? 
Nonne  ipse  Dominus,  quum  adulter»  ad  eum  esset  adducta,  accusan- 

tibus  dixit:  Si  quis  veslrum  sine  peccato  est,  primus  in  eam  lapidem  Joh.8,7. 
mittal'}  Non  ait:  si  quis  vestrvm  non  simititer  adulter  est;  sed:  si  quis 
tine  peccato  est.  Quolibet  ergo  obstrictus  quisque  peccato  in  alterius 
peccati  reum  lapidem  non  audeat  mittere.  Quibus  tunc  pro  sua 
conscientia  discedentibus  mundi  Salvator  adjecit:  Mulier,  ubi  sunt Joh. 8, 10. 
accusatores  tui?  Nemo  te  condemnavit?  Nec  ego  te  condemnabo;  sed 
vade,  ulterius  jam  noli  peccare.  Tenes  et  teneris,  urges  et  urgeris, 
obstringis  et  obstringeris ;  pontificis  discussionem  fiagitas  vindictam- 

■)  Gl  omitt.  (n.  Mox  G1  publiceque  tuppliceque  praedicare,  corrupta,  ejusdem 
verbi  repetitione. 

*)  b1  tibetur.  Rectiua  a1  Htetur;  quod  verbum  et  infra  n.  6  repetitam  visuri 
snmns.  Antea  magis  arrideret  deo  Fcbruo;  a  quo  acilicet  Februarius  mensig  est 
nuncupatua.  Ut  enim  Augustmus  coutra  Faustum  t.  18  c.  5  docet,  a  Februis 
tacru  Lupercorum  appellationem  hic  mensis  sortituB  eat,  quia  nimirum,  ut  idem 
de  civit.  Dei  L  7  c.  7  auctor  est,  in  eo  fit  lacrum  pnrgalorhm,  qvod  vocant  Fe- 
bruum.  Februum  illud  purgamentum  Varro  lib.  5  de  latina  lingua  pariter  me- 
morat,  ei  quo  ritum  illum  a  Sabinia  ad  Bomanoa  advectum  fuisBe  colligitur. 

*)  Ita  b1.  At  G'  a'  competerit,  cT  c">  compererit.  Superiua  yiden  quam  Viiteo 
m&UemuH. 

5)  Hoc  dictum  est  contra  eos,  qui  clericnm  accuaatnm  nnlla  interposita 
mora  nec  legitimo  judicio  exBpectato  damnari  volebant. 


^igilizedbyGOOgle 


600  S.  GELASII   PAFAE 

que  deposcis:  niemento  in  adversum  onine  crimen  esse  proferendum. 
Nuniquid  non  etiam  leges  hunianae  dicunt,  quod  reus  reum  facere 
Miitth.  non  pogajt?  Festucam  vides  in  oculo  fratris,  et  in  tuo  trabem  non 
'  vides?  Qui  moechos  aceusas,  adulterium  facis,  et  corporales  adul- 
teros  spiritualis  adulter  incessis?  Certe  discussionem  poseis;  homo 
diligens,  maturus,  religiosus,  non  vis  aliquem  in  Ecclesia  peccare, 
peccantem  cupis  discuti  et  poenae  consequenter  addiei;  quaecunque 
in  alium  promis,  et  in  te  proferre  cogeris;  hoc  enim  facit,  ne  segui- 
tia  pontincis  accusetur  et  maeuletur  Ecclesia.  Debet  ergo  et  ponti- 
ficis  in  omnibus  malefactis  sollicitudo  et  severitas  non  deesse,  et 
ab  omuibus  Ecclesiae  fama  purgari. 

4.  Sed  dicas  forsan  te  laicum,  illuni  Ecclesiae  ministrum;  et') 
ergo  gravius  crimen  exaggeras.  >  Verum  dicis,  nec  ego  diffiteor: 
tanto  sollicitius  exammandus  est,  quanto  magis  propinquus  est ;  tanto 
magis  rcus  est,  quanto  in  illo  ministerio  constitutus,  et  haec  facere 
uiinime  debuisset.  Ecce  censura  uon  deest:  audituss)  si  convictus 
fuerit,  viudictae  coiiBequeuter  addicitur.  Age  modo  quid  vis  de  te? 
Numquid  quia  in  ministerio  sacro  non  es,    in  plebe  sacra  non  es? 

1  oeor*  ^a  uesc^Hi  e'  ^  uiembruui  esse  summi  pontificis?  An  ignoras  totam 
"'  Ecclesiani  sacerdotium  vocitatam?  Postremo  si  ille  reus  est,  qui 
accedens  ad  ministerium  Eeclesiae  delinquit,  numquid  et  tu  reus 
non  es,  qui  poat  confessionem  veritatis  ad  prava  et  perversa  et  pro- 
fana  et  diabolica,  quibus  te  renuntiare  professus  es,  figmenta  redu- 
ceris?    Itaque  etiam  tu  post  blasphemias  palam  publiceque  profusas 

1021  a  sacro  corpore  modis  omnibus  abstinendua  es.  Non  potes  enim 
meusae  Doiniui  participare  et  mensae  daemoniorum,  nec  calicem 
Domini  bibere  et  calicem  daemonioruin ;  nec  potes  templum  Dei  esse 
et  teniplmu  diaboli:  lux  simul  et  tenebrae  in  te  convenire  non  pos- 
sunt.  Viderim,  utrum  urgeas  atque  compellas  in  alio  aialeficium ,J) 
vindicari.  Tu  tamen  sceleris  tui  pondus  non  potes  declinare:  et 
quanto  iu  alio  transire  crimen  non  pateris  impunitum,  tanto  quid 
etiam  in  te  pro  rerum  ratioue  facere  debeamus  ostendis. 

5.  Verumtamen  in  ipsis  blaspbemiis  tuis,  quibus  es  jure  plecti- 
bilis,  imperitiam  tuam  evidenter  agnosce,   et  sicut  ait  ille:   valunia- 

»)  Saltem  dc  eo,  qui  ac  rcum  faasus  cat.  Anianus  in  1.  19  cod.  Thcod.  t.  9 
LiSBCrit:  quia  jure  et  legibus  rtinstitittitm  est ,  >tt  spuntunea  professione  reus  reuot 
iton  facxat,  ncque  illi  de  aitcro  credatur,  qui  $e  priininoeam  confcssus  est.  Longe  vero 
minus  illi  credendum  cst,  qni  ncgans  culpae  seu  criniinis  reatus  couvictus  fuerit. 

')  Ita  G1.    Alii  omittunt  et,  et  poatea  exaggerans. 

*)  a1  aitditu  ct  si,  c7  c'°  audi  tu  (duobus  verbis)  et  si,  b1  auditus  tt  ti.  Prae- 
ferendum  videtur  auditus  si,  ita  ut  librarii  locu  litterae  s  Hubstituerint  et,  ac 
pro  auditu»  ri,  legerint  auditu  et  si.  Pervulgatum  est  autem,  iuauditum  quem- 
quam  danmari  noD  lieerc. 

*)  b1  mateficia.  U'  a'  c'  c'°  maleficio  (et  G1  vindicari).  Oratio  postulat  mate- 
/iciian:  atquc  hujuBuiodi  meuduin  in  niBs.  frcqucus  est. 


J.grzot.GoOgle 


TRACTATUS   VI.  601 

tem  habere  le  mentiendi,  arlem  fingendi  nonkabere;  quurn  sic  te  intel- 
ligas  malum  habere  affectuni  perversumque  apostatandi  propositum, 
ut  tibi  materia  proraus  vitiiitiitis  illius  nulla  suppeditet,  nec  possis 
adstruere  quod  corde  concipis10)  et  ore  depromia.  Dic  mihi,  quum 
saepenuniero  in  Romauis  historiis  legatur,  Livio  auctore,  saepisaime 
in  hac  urbe  exorta  pestileutia  ihfinita  hominum  millia  deperisse, 
atque  eo  frequenter  ventum,  ut  vix  esset,  unde  illis  belticosia  tem- 
poribus  exercitus  potuisset  ascribi:  illo  tempore  deo  tuo  Februario 
minime  titabatur,  an  etiam  cultus  hic  omniuo  nil  proderat  illo  tem- 
pore"),  quo  Lupercalia  celebrabantur?  Nec  enim  dicturua  es  haec 
sacra  adhuc  illo  tempore  non  coepisse,  quae  aute  Romulum  abLiv.  1 
Evandro  in  Italiam  perhibentur  allata.  Luperealia  autem  propter 
quid  instituta  aunt,  quantum  ad  ipsius  superstitionis  commenta  re- 
spectant,  Liviua  in  secunda  decade  loquitur:  uec  propter  morbus 
inhibeudos  iustituta  commemorat,  sed  propter  sterilitatem ,  ut  ei 
videtur,  mulierum,  quae  tunc  acciderat,  exhibenda '-).  Proinde  si 
vel  ad  hoc  ipsum  aliquid  hoc  valeret,  hoc  intermisso  non13)  niorbus 
acciderit,  contra  quem  Lupercatia  reperta  non  sunt,  sed  femiuae 
nequaquam  generure  debuerant,  pro  quarum  fecunditate  concinnautur 
inventa.  Quid  dicturi  estis  de  peste,  de  sterilitate,  de  bellorum 
tempestate  coutinua:  uumquid  ct  haec  propter  sublata  Lupercatia 
contigerunt?  Si  antem  non  propter  iata  vel  vitanda  vel  curonda 
Lupercatia  sunt  provisa,  qviid  inani  turbatione  jactamini?  Quid 
Tuscia,  quid  Aemilia  ceteraeque  provinciae,  in  quibus  hominum 
prope  nullua  exsistit,  ut  bellica  neeessitate  consumerentur M),  Luper- 
calionun  fecit  offensio,  quae  longe  antfl  vastatae  sunt,  quam  Luper- 
catia  tollerentur?    Quando  Anthemius  imperator  Romam  venit,  Lu- 

'*)  b1  concupiicii.  ' 

")  G1  lcmpore  Lupercalia  non  celebrantur ,  quae  mcra  repetitio  antecedentU 
sententiae  esset,  et  sequentibus  minus  adaptata. 

'•)  lta  Q1.  c'  c10  exhibendam  et  ad  marg.  forte  exigendaiu,  b1  aubstitirit  ex- 
solveudam  eoque  jurc  etsi  a  ayllabis,  certe  a  Uelasii  mente  non  diaeeasit.  I'ro- 
pius  a  iitterao  aono  abest  verbuni  eximendam.  lufra  lecturi  tumtis  propter  ste- 
rililalem  auferendam  et  n.  6  remoncndam.  yuod'autem  hic  auctore  Livio  in  se- 
cunda  decade,  quao  excidit,  adstruitur,  confinnant  baec  Plutarchi  in  Cajo  Cae- 
aare:  Lupcrcalium  sollemnitai  aderat,  de  qua  multi  scriploret  prodidere,  einn  anti- 
quis  temporibus  fuisse  paslonon:  et  profecto  Lycaeis,  quae  in  Arcadia  celcbrantur, 
periimiiU  est.  In  ea  multi  nobiles  ac  primarii  adulcsccntcs  per  urbem  nudi  trans- 
currunt  densis  loris  oboium  qucmquc  per  risum  jocumque  eaedentes.  Complures  etiam 
uxnrts  pracerum  eis  sese  obvias  de  industria  offerenles  mtmus  tamquam  sub  prae~ 
ceptore  cxhibeut.  Periuasnm  enim  kabent,  praegnantibus  mulieribus  pariendi,  steri- 
libus  autem  coneipicndi  facultulcm  offerre.  1'ressius  idem  scriptor  in  vita  Bomuli 
eadem  aic  peretringit:  Mulieres  adulta  aetate  ultro  se  ad  nerbera  offcrunl  ratae, 
cam  rem  ad  foecunditatem  conducere. 

'*)  Integra  crit  oratio,  si  legamus:  non  morbus  accidere,  eonira  quem. 

li)  Ita  G1.    Alii  comumerelur. 


>vGoogIe 


602  S.  GELASII   PAPAE 

percaha  utique  gerebantur,  et  tamen  pestilentia  tanta  aubrepsit,  ut 
toleranda  vix  fuerit.  Numquid  per  Oampaniam  Lupercalia  gereban- 
tur,  quae  sublata  morbos  illic  et  pestilentiam  procrearent? 

6.  Sed  dicturi  estis,  ad  Romam  tamquam  ad  caput  omnia  perti- 
nere,  et  quod  hic  factuni  non  est,  diversis  provinciis  ad  eam  perti- 
nentibus  obfuisse.  Cur  ergo  antequam  ad  itoinain  istae  provinciae 
pertinerent,  praeter  Lupercalia  propriis  opibus  floruerunt?  Ut  sterili- 
tas  sit  eontinuata,  terrarum  Lupercalia  sublata  feccrunt,  an  nostro- 
rum  merita  peccatorum,  de  quibus  olim  dietum  est:  et  quidquid  Ro- 
mani  meruerunt'*)  perdere  mores?  Sterilitas  certe  feminarum  debuit 
provenire,  propter  quam  auferendam  Lupercalia  instituta  jactantur, 
non  steriktas  terrarum,  propter  quam  Lupercalia  non  sunt  instituta 
removendam lfl).  Quid,  in  Africa  unde  sterilitas?  Quid  in  Gal- 
liis?  Lupercalia  ista  fecerunt,  an  nostri  mores,  furta,  homicidia, 
adulteria,  injustitiae,  iniquitates,  ambitioncs,  cupiditates,  perjuria, 
falsa  testimonia,  oppressiones  miserurum,  bonarum  eausarum  im- 
pugnatio,  malarumque  defensio,  et  in  omnibus  inaudita  perversitas, 
postremo,  quod  supra  omnia  est,  Deo  fictae  mentes  et  sacrilegia, 
artesque  magicae")  etiam  paganis  horrendae?  Ecee  quae  faciunt 
omnia  adversa  et  inimica  uobis,  non  Lupercalia,  quae  sunt  pro 
vestra  salute  sublata! 

7.  Sed  quid  dicitis  vos  ipsi,  qui  Lupercalia  defenditis  et  agenda 
proponitis?  Vos  ea1B)  depretiatis,  vos  eorum  eultum  celebritatem- 
que  vilem  vulgaremque  redditis.  Si  offensioin)  Lupercaliorum  nobis 
adversa  procuravit,  vestra  culpa  est,  qui  quod  vobis  singulariter 
prodesse  putatis,   negligentissime  et20)   cum  longe  impari  cultu  et 


,;)  VorsuB  ratio  postulat  meruerunt  ubi  alii  mtrueranl.  His  poetae  verbia 
cogn&ta  suiit,  quae  Cicero  ab'  Augubtino  de  civit.  Dei  1.  2  c.  81  n.  3  citatus  ait: 
Notiris  enim  vitiis,  non  casu  aliquo,  rempublicam  verbo  retinemui,  re  ipia  vero  jam- 
pride.m  amislmui. 

")  a'  c'  c10  removenda:  quod  verbum  suppressit  Uaronius;  id  nequaquam 
eupprimi  sed  removendam  restitui  oratio  postulat. 

")  Ka.ec  a  Gelagio  non  temcre  scribi  fidem  faciunt  Theodorici  regis  apud 
Cassiodorum  Var.  epist.  lib.  IV  17  et  23  litterae,  in  quibus  etiam  senatorii  or- 
dinia  viroa  Basilium  et  1'raetextatum ,  quod  magicis  addicti  essent  artibua,  ac- 
cuBatos  legimus. 

")  G'  c1  cT  c10  eadem  pretialis,  quod  Oelanii  menti  adversum  perspicienB  Ba- 
ronius  particulam  negantem  adjecit  legitque  eadem  non  pretiatii,  sed  neque  haec 
lectio  latma.  Sublata  littera  m,  quam  librarii  veteres  paasim  do  suo  addere 
solent,  ac  sjllaba  de  buo  loco  reddita,  gcnuinam  noa  restituisse  confidimus. 

'*)  G1  a1  CT  c10  oitensio,  quod  rectc  a  Baronio  eorrectum  probant  haec  sub 
finem  num.  5:  Vt  bellica  nccessitate  consiimerentur ,  Lupercaliorum  fecit  offensio. 

M)  Gl  a1  c1  c'°  et  non  tonge,  b1  et  tam  longe.  Reatituendum  duximus  et  am 
lunge.  Antiqui  Lupercaliorum  ritus  rursum  PlutarchuB  in  Marco  Antonio  tcstis 
eet  hia  verbis:  Currunt  enim  el  nobilium  juaemm  et  eorum,  qui  magistratum  gerunt, 
complurei  nudi  alque  uncti,   lorii   athis  obeius  fcrientei.     At  licet  mutronas  etiam 


j.o.-z-ocvGoogle 


TRACTATUS  VI.  603 

devotioiie  ea  ducitis  celebranda,  quaui  profanitatis  vestrae  celebra- 
vere  majores.  Apud  iilos  enim  nobiles  ipsi21)  cuiTebant,  et  matro- 
nae  nudato  publice  corpore  vapulabant.  Vos  ergo  primi  in  Luper- 
calia  commisistis:  satdus  fuerat  uon  agere,  quam  ea  cum  iujuria  ce- 
lebrare;  sed  deduristis  venerandum  vobis  cultnm  salutiferumque, 
quem  putatis,  ad  viles  trivialesque  personas,  abjectos  et  infimos. 
Si  vere  ergo  profitemini ,  hoc  sacrum,  ac  potius  exsecramentum, 
vobis  esse  salutare,  ipsi  celebrate  more  majorum,  ipsi  cum  amiculo") 
nudi  discurrite,  ut  rite  vestrae  salutis  ludibria  peragatis.  Si  magna 
sunt,  si  divina,  si  salutifera,  si  in  his  vitae  vestrae  pendet  integri- 
tas,  cur  vos  pudet  per  vos  ipsos  talia  celebrare?  Si  pudet  et  dede- 
cus  est,  itaiie  salutiferum  est  et  divinum  et  profuturum,  quod  vos 
ipsi  dedecus  esse  fateamini?  Nemo  religionem  profitetur,  quam  per 
8e  exsequi  prorBus  erubescit  et  refugit;  ipsa  verecuudia  vestra  vos 
doceat  crimeu  esse  publicum,  non  salutem  et  non  Divinitatis  cultum, 
de  quo  sapieus  nullus  ernbescit,  sed  instrumenta  pravitatum,  quibus 
mens  vestra  contra  semetipsam  testimouium  ferens,  quod  gerendum 
profitetur,  erubescit  implere. 

8.  Castores13)  vestri  certe,  a  quorum  cultu  desistere  noluistis, 
cur  vobis  opportuna  maria  minime  praebuerunt,  ut  hiemis  tem- 
pore  venirent  huc  navigia  cum  frumentis,  et  civitas  inopia  mi- 
nime  laboraret?  An  diebus  sequentibus  hoc  futurum  est  aestatis? 
A  Deo  coustitutum  beueficium  est,  nou  Oastorum  vaua  persuasio. 
Dicite  nobis,  nec  Christiani  nec  pagani,  ubique  perfidi,  nusquam 
fideles,  ubique  corrupti,  nusquam  integri,  qui  tam  utrumque  te- 
nere  non  potestis,  quam  sibi  utrumque  contrarium  est:  dicite,  iu- 
quam,  Lupercaliorum  patroni,  et  revera  Divinitatis 2t)  ludibrii  et 
cantilenarum  turpium  defensores,  digni  magistri  vesaniae,  et  qui 
non  sine  causa  sana  capita  non  habetis,  digni  bac  religione,  quae 
obsoenitatum  et  fiagitiorum  vocibus  celebratur:  videritis  ipsi,  quid 
vobis  salutis  impendat,    quae  tantam  moribus  labem  perniciemque 


publicc  manuB  tamquam  sub  praeceptore  eis  praebuiaso  feriendas  tradat,  eaa- 
dem  tamen  nudalo  corpofre  vapul&sae  nusquam  meminit,  sed  hoc  OelEBium  ex  Li- 
vii  libria,  qui  interierunt,  acCepisse  opinamur. 

")  Adeo  ut  etiam  consul  Antonius  currore  et  Lupercua  ad  aenatnm  venire 
non  ernbnerit.  Hoc  tamen  praeter  decori  rationem  ab  Antonio  factum  Cicero 
Philip.  2  n.  34  notat  his  verbis,  quibus  ipaum  arguit:  Ad  LupercaHa  vtniamun  ... 
Sedebat  in  mttrit  eotlega  tuus  (Caeaar)  amictut  toga  purpurea,  in  tella  aurea,  coro- 
natut.  Ascendis,  accedit  od  seilam  (ita  erat  Lupercvs),  ut  te  consuiem  ette  memi- 
tritse  deberes)  diadema  astendit  etc. 

")  Gl  ridieuio.    Mox  alii  omitt.  el  (ante  profuturum). 

**)  Et  hic  Pastoret  et  infra  pastorum  loco  Castonau  legendum  ease  persua- 
dent  tum  Plutarchus,  quo  teate,  ut  aupra  observavimua,  mulli  teriptores  pro- 
didere  eam  tollemnttatem  antiquis  temporibut  fuists  patlorum,  tum  Livius  1,  6. 

**}  G1   dignilati  ludibrU,  COrrnpte. 


>vGoogIe 


604  S.  GELA.SH    PAPAE 

proponit.  Nec  eat  quod  dicatis,  potius  haec  agendo  et  faciuora  unius- 
cujusque  vulgando  deterreri  n  talibus  eominissis  animos,  et  pudore 
refrenari,  ne  de  his  publicu  voce  cantetur,  quando,  sicut  ilie  ait, 
non  tam  deterrere  quam  admonere20)  animos  haec  ludibria  videan- 
tur,  et  sicut  ille  dixit:  Iratn  alque  animos  a  crimine  sumunt ,  eo  im- 
pudentiores  effeeti,  quo  crhnine  publicato  expositaque  verecundia  nil 
superest  omnino,  quod  pudeat.  Nec  habet  quod  metuat  publicari, 
sed  jam  se  fiducialiter  exserat,  qualis  in  propatulo  non  per  coerci- 
tionem,  sed  potius  per  quamdain  laetitiam  et  celebritatem  numinum  M), 
decantata  est  quaelibet  illa  persona,  immo  et  religione  se  praestare 
confidit:  ut  sint,  unde  numinum  solleinnia  celebrentur,  quae  nisi 
criminum  decantationibus  non  coluntur. 

9.  Dicite  nobis  itaque,  qui  voluutatem  profanitatis  habetis,  cu- 
jus  causas  asserere  non  potestis,  qui  tuendac  habetis  propositum 
falsitatis,  quam  defendere  non  potestis:  quid  dicturi  estis  de  sicci- 
tate,  de  grandine,  de  turbiue,  de  teinpestatibus  variisque  cladibus, 
quae  pro  morum  nostrorum  qualitate  proveniunt?  Numquiduam 
haec  omnia  pro  sublatis  Lupercahbus  contigemnt,  an  in  inalis  mori- 
bus  castigandis  meritis  retributionibus  inferuntur?  Sed  non  inirum  . 
est,  homines  non  judicio  divino  velle  ista  contingere,  sed  vanae 
superstitionis  incursu,  qui17)  ut  suu  crimina  et  malcfacta  cooperiant 
auetoritate  coeli,  sidcra  perhibent  adhiberi  et  fatalcm  iuduci  erro- 
rem  necessitatemquc  peccandi,  facinoraque  sua  non  de  cordis  pro- 
prii  perversitate  procedere,  sed  eoelo  auctore  pendere.  Proponite 
igitur,  pro  quibus  aut  submovendis  nmlis  aut  promerendis  bonis  Lu- 
percalia  vestra  fuerint  instituta,  et  videamus,  quae  illa  bona  pro- 
venerint,  quum  Lupercaha  gererentur,  ct  quae  mala  successeriut,  quuui 
Lupercalia  viderentur  ablata.  Figite  gradum:  ad  quod  vestrum  ex- 
mbmoven- c^'unl  *  dicatis  haec  prodigia  fuisse  reperta,  digni,  qui  nionstrumM) 

**)  Ita  G1  a1  c'  c,n.  a'  admavere  corrigenduni  ratua  ei  similitudino  Gcl.  ep. 
14.  c.  21,  ubi  et  ipse  admooere  practulit.  —  Porro  uuob  illi  nupcrntitionis  patroni 
ludos  aacros  vncitabant,  eadem  Gelasius  ludibria  nuncupat,  ad  imitationcin  vi- 
delicet  AugttBtini,  a  quo  simUitcr  dc  civ.  Dei  I.  2  c.  4  ludibriu  lacrilegioriim  ap- 
pelfanlur. 

**)  G1  a1  c*  c"  hic  et  infra  nominmu:  Baronius  ideiu  verbum  hic  retinenji  tan- 
tum  iufra  reatituit  numinunt.  Ideni  mox  pro  illa  pernona  legeudum  eonjcctavit 
illa  profana  quae;  conjcctura  nobia  non  probatur.  Locus  autem  vitio  interpun- 
ctionis  antc  obscnrus,  bae  mutata  planua  jam  fit  et  perapicuus.  Quod  hic  Ge- 
liiHiuK  peretringit,  Augustinus   de  civ.  Dei  L  2  c.  4,  7,  8  ae  pluribus  explicat. 

**}  Ita  corrigendum  duriraus  hunc  looum,  qui  conupte  siu  efierebatur:  gui- 
bui  tua  crimina  et  malefacla  cnoperianl,  auctoritatem  coelii  ((•'  auctaritate  coeli) 
lidera  perhibcnt  adhibere  et  fatalem  inducil  (G1  C7  C1n  indud)  errorem,  Baronius 
vero  majorem  constructionis  grammaticae  quam  Gelasianae  sententiae  rationem 
liabenB  incuriibui  pro  incurtu  et  infra  inducant  pro  tnducit  Bubstituerat. 

*")  Scil.  quod  Panis  uomine  venerabantur.  Hempe  Titus  LiviuB  histor.  lib, 
1  c.  5  Lupcrcaliorum  institutioucm  memoraua  scribit:    Evandrum,   qui  ex  geitere 


^igjtizedbvGOOgle 


TRACTATUS    VI.  605 

nescio  quod  pecudis  horainisque  mixtura  corapositum  sive  vere  sive 
false  editum  celebretis?  Si  propter  pestilentiam  submovendam,  ut 
antiquiora  praeteream,  ecce  antequam  meis  temporibus  tollerentur, 
pestilentiam  gravem  tam  in  Urbe  quam  in  agris  hominum  pecudum- 
que  fuisse  non  dubium  est;  si  pro  sterilitate  jactatis,  cur  in  Africa 
vel  Oalliis  ista  contingunt,  ubi  nee  fuerunt  aliquando  Lupercalia, 
nec  constat  fuiese  sublata?  Cur  nunc  Oriena  omnium  rerum  copiiB 
exuberat  et  abundat,  qui  nec  celebravit  unquam  Lupercalia  nec  ce- 
lebrat?  An  dicitis  illicnoeere,  ubi  per  plurima  saecula  fnerant  ce- 
lebrata  et  repente  sublata  sunt?  Videamus  ergo,  si  his  teniporibus, 
quibus  dicitis  agitata  et  rite  ac  plena  sui,  sicut  vobis  videtur,  de- 
votione  completa  sunt,  nunquam  fames,  nunquam  pestilentia  pror- 
sus  exstiterit.  Si  vero  saepenumero  his  cladibns  ad  extremum  peri- 
culi  vcntum  est,  apparet,  his  raalis  subraovendis  nihil  Luperealia 
profuisse  etiam  eo  tempore,  quo,  sicut  dictum  est,  ut  putatis,  com- 
petenti  ordine  gererentur.  Sic  de  singulis  quibusque  necessitatibus, 
propter  quam  dixeritis  fuisse  provisum,  si  conatiterit  etiam  illis  non 
desiisse,  vana  hujus  remedii  convincitur  esse  praesumptio. 

10.  Verumtamen  cur  non  hoc  etiam  nunc  experiamini ,  utrum 
valeant  aliquid  etiam  rite  celebrata?  Et  vos  per  ludibria  ista  discur- 
rite  vestrorum  more  majorum,  ut  divinam  rem  et  salutarem  vobis, 
ut  dicitis,  devotius  eelebrando,  saluti  vestrae  prospicere  magis  ma- 
gisque  valeatia.  Numquid  quum  haec  celebrarentur,  a  Gallis  Koma 
non  capta  est,  et  saepenuraero  ad  extrema  quaeque  perYenit?  Num- 
quid  bellis  civilibus  sub  hac  celebritate  non  concidit?  Numqnid 
Lupercalia  deerant,  quando  Urbem  Alaricus  evertit?  Et  nuper  quum 
Anthemii  et  Ricimeris  civili  furore  subversa  est,  ubi  sunt  Luper- 
calia?  Cur  istis  minime  profuerunt?  Gerte  si  divinum  est,  si  salu- 
tare  vobis,  cur  non  per  vos  ipsi,  ut  majores  vestri,  ista  faciatis? 
Cur  causas  veatrae  salutis  minuitis?  Cur  deeoloratis,  cur  eliditis,  cur 
ad  vilia  quaeque  deducitis?  Quid  iraputatis  nobis,  quum  ipsi  remedia 
vestra  ealcetis?  Satius  est  et  non  tcntare,  quam  contumeliose  per- 
agere.  Majores  certe  vestri,  si  vitiose,  uti  illis  videbatur,  sacrum 
aliquod  celebrassent,  instaurandum  esse  ducebant.  Cur  non,  quod 
ad  vitiosum  cultum  redegistis  per  indignas  quasque  id  exsequendo 
personas,  competenti  iostauratione  reparatis,  ut  causas  vestrae  salu- 


Arcadum  mullis  ante  tempestalibus  ea  tenuerat  loea,  sollemne  allatum  ecc  Arcadia 
instituisse,  ut  nuili  juoenes  Lycueian  Pana  venerantes  per  /usum  atque  lasciviam  cur- 
rerent..  Atqui  lalem,  teste  Phornato  Ub.  de  nat,  deor.,  Pana  etse  perhibent.  Et 
inferior  ejus  pars  bispida  est  et  hirta  tdqite  ob  terrae  asperilatem;  at  superior  hu- 
mana  est  figura,  eo  quod  mundi  imperium,  quod  ratione  prorsus  constal,  aether  ob- 
tintat.    lllum  porro,  ut  idem  auctor  est,  pecndum  ac  armentonm  spcculatorem  fe- 


^icjitizedbvGOOgle 


606  S.  GELASII   PAPAE 

tis  plenius  perfectiusque  tractetia?    Cur  vos  pudeat  agere,    si  salu- 
tare  est?    Si  divinum,  quod  tractasse  sit  dedecus? 

11.  Sed  inquis,  vel  imaginem  ipsius  rei  non  debere  moveri. 
Si  prodeet,  si  salutare  est,  cur  imago  potius  apud  vos,  et  noii  ipsa 
sit  veritas?  Aut  si  certe  nec  tunc  profuit,  quando  ritu  integro, 
sicut  dicitis1"),  tractabatur,  quid  quaeritis  ejus  imaginem,  cujus  nec 
ipsam  profuisse  cernitis  veritatem? 

12.  Sed  dicitis,  tot  saeculis  rem  gestam  non  oportere  secludi. 
Ninilominus  multis  temporibus  paganitatis  superstitio  ventilata  est: 
sacrincetur  in  templis  daemonum,  et  in  Capitolio  profana  vanitas 
celebretur!  Cur  portionem  defenditis,  et  qnae  majora  sunt  praete- 
ritis?  Si  plurima  genera  vanitatum  multis  acta  saeculis  probantur 
esse  sublata,  cur  portio  quantovis  tempore  ventilata  non  possit 
auferri?  Si  temporibus  praescribitur,  imputate  majoribus  vestris, 
qui  quum  hac  temporis  praescriptftne  non  usi  sint,  posse  quod  bu- 
perfluum  est  et  debere  removeri,  dum  plura  et  majora  submota 
sunt,  indicarunt. 

13.  Sed  dicis  etiam  Cbristianis  temporibus  haec  fuisse.  Sed 
etiam  illa  aliquamdiu  Cnristianis  quoque  temporibus  celebrata  sunt. 
Numquidnam  quia  sub  primis  praesulibus  Christianae  religionis  ab- 
lata  non  sunt,  ideo  sub  eorum  successoribus  tolli  minime  debuerunt? 
Multa  sunt,  quae  a  singulis  pontincibus  diverso  tempore  sublata 
sunt  noxia  vel  abjecta.  Non  enim  simul  omnes  in  corpore  curat 
medicina  languores,  sed  quod  periculosius  conspicit  imminere:  ne 
aut  materia  corporis  non  suffieiat  medicinae,  aut  pro  conditione 
mortali  simul  omnia  non  possit  avertere.  Quaere  quale  sit,  unde 
agis:  si  bonum  est,  si  divinum,  si  Balubre,  meritoque  quandocunque 
tolli  non  debnit;  si  nec  salubre  nec  divinum,  causandum  tibi  magia 
est,  cur  tardius  auferatur,  quod  superstdtiosum  constat  et  vanum, 
quod  certe  Christianae  professioni  non  convenire  manifestum  est. 

14.  Postremo  quod  ad  me  pertinet,  nullus  baptizatus,  nullus 
Christianus  hoc  celebret,  et  soli  hoc  pagani,  quorum  ritus  est,  ez- 
sequantur.  Me  pronuntiare  convenit  Christianis  ista  perniciosa  et 
funesta  indubitanter  exsistere.  Quid  me  incusas,  si  quod  professis 30) 
minime  inimicum  est,  a  consortibus  professionis  Christianae  pro- 
nuntio  submovendum  ?  Ego  certe  absolvam  conscientiam  meam:  ipsi 
videant,  qui  justis  admonitionibus  obedire  neglexerint.  Quod  etiam 
praedecessores  meos  forsitan  fecisse  non  ambigo,  et  apud  imperiales 


»)  Ita  Gt',    Alii  dicilur. 

3°)  Q1  professi  minlme  inimicum  esl  a  consortibus,  unde  b1  profetso  naimni  ini- 
micum  etl,  alii  profllemini  inimicum  essc.  Archetypi  luctio  parva  mntatione  facta 
feni  potest,  et  est  hic  Bensua:  quod  professis  (h.  e.  gentdlitras,  qui  id  roinime 
inimicum  esse  profitentur)  minime  inimicum  est,  a  consortibus  profcssionts  Ckristia- 
nae  (igitur  aliter  professis,  scliicel  id  inimicuia  esae)  pronuncio  submmendum. 


^icjitizedbvGOOgle. 


TRACTATUS  VI.   —  NOTITIA   EPIST.   NON   EXSTANT.   N.  I.         607 

aures  haec  submovenda  tentasse:  et  quia  auditos  esse  non  constat, 
dum  haec  mala  hodieque  perdurant,  ideo  haec  ipsa  imperia  defece- 
runt,  ideo  etiam  nomen  Romanorum31),  non  remotis  etiam  Luper- 
calibus,  usque  ad  extrema  quaeque  pervenit.  Et  ideo  nonc  ea  remo- 
venda  suadeo,  quae  quum  nihil  profuisse  cognosco,  tamquam  contraria 
verae  religioni  noxia  potius  exstitdsse  pronuntio.  Postremo  si  de 
meorum  persona  praescribendum  aestimas  praedecessorum ,  uiius- 
quisque  nostrum'1)  administrationis  suae  redditurus  est  rationem, 
sicut  etiam  in  publicis  dignitatibus  tieri  providetis.  Ego  negligen- 
tiam  accusare  non  audeo  praedecessorum,  quum  magis  credam,  for- 
tasse  tentasse  eos  ut  haec  pravitas  tolleretur,  et  quasdam  exstitisse 
causas  et  contrarias  voluntates,  quae  eorum  intentdonibus  praepe- 
dirent,  sicut  ne  nunc  quidem  vos  ipsos  absistere  insanis  conatibus 
velle  perpenditis. 


scriptorum  non  exstantiam,  quae  ad  s.  Gelaslum  papam  attineat. 
I. 
anno  492  mox  post  mens.    Mart.  Euphemii  episcopi  Constantinopolitani  ad 
Gelasium  de  aucupato  pontificatu  et  servanda  pace  gratulatoriae. 

1.  Euphemius  regiae  civitatis  episcopus,  uli  valde  probabililer  conjeclamus, 
Felicis  II  oblinere  nequiverat  comnjunionem.  scd  haec  manebat  suspensa.  quoad 
Fiavilae  Acaciique  nomina  e  diptychis  submovisset  (Gcl.  ep.  3  n.  1).  Statim  au- 
tem  ut  audivit  Gelasium  in  Felicis  locum  suffecluni,  speravit  fore,  ut  et  ipsum 
recens  papa  de  ordinulione  sua  faceret  certiorem.  Quod  quum  tantillum  enspe- 
ctasset,  amplioris  inipatiens  morae  illum  littcris  suis  provocandum  duxit,  ut  saltcm 
in  secundis  vicem  impenderet  salutationis.  Neque  enim  iis,  quae  de  ipso  audie- 
ral,  contenlus  ejus  eliam  rei,  quam  aliis  referentibus  acceperat,  lilteras  testes  spe- 
clare  cupiebat.  Immo  tantum  erga  eum  carilatis  habere  se  lestabalur,  ul  non 
solum  lilteris  eum  alloqui,  sed  ipsius  eliam  affaius  audire  peroptaret  (I.  c.  u.  3). 

2.  His  adjiciebat,  Deum  manifestc  oslendisse,  sanctarum  ecclesiarum  mi- 
nime  deserere  se  caritatem;  siqutdem  singulari  provideutia  virum  in  pontificali 
sede  locavit  non  indiyentem  doceri,  sed  intendentem  omnia  necessaria  ad  eccle- 
siaslici  corporis  unitatem  (I.  c.  n.  4).  Tum  consequenter  adneclebal,  Gelasium 
Salvatoris  eiemplo,  qui  de  coelo  desceiulit.  condescendibilem  pcaebere  se  debere, 
et  optima  dispositione  revocarc  posse  concordiam  (1.  c.  n.  5). 

3.  Subinde  vero  id  objicicbal :  Acacius  nihit  contra  fidem  sicut  Eutt/ches 
et  successor  ejus  (Dioscorus)  legitur  ubicungue  dixisse  (I.  s.  n.  8).  llinc  et 
quaerebat,  guando  fuerit  damnatus  Acacius.  Immo  Petrum,  cui  communicavit 
Acacius,  purgalum  fuisse  cum  aliis  oblendebat  (I.  c.  n.  9). 


3<)  b1  fiomannm.  Vere  ad  cxlrema  quaeque  pervenit  illustre  hoc  nomen,  quum 
imperium  Romanum  anno  476  depoeito  Augustulo,  &d  Odoacrem  Henilonun 
regem  atque  hoc  rege  anno  493  iuterfecto  ad  Theodoricnm  Oothorum  principem, 
qui  tunc  Italiu  potiebatur,  defecit. 

**)  Ita  G1.    Alii  noslrorum,  et  infra  vos  istos  alisistere. 


^icjitizedbvGOOgle 


608  S.  GELASII  PAPAE 

4.  Hinc  reililiat  ail  Gelasii  laudes,  memorabalque,  Denm,  qui  omnia  secun- 
dum  veritatem  ac  regulam  suam  gubernanda  et  praescius  ante  comtiluit  et 
singula  quibusque  temporibus  convenienter  aptavit,  illurn  his  ornasse  dotibus  ac 
talentis  ditasse,  quiltus  id  velle  sc  palam  facerct,  ut  ipsius  temporibus  pax  et  uni- 
tas  custodiretur.  Ilortabatur  itaque  Gelasium,  ut  morem  gercrcl  llei  volunlali, 
nec  talentum  sibi  creditum  fruclu  privari  siueret.  Amicftiam  commendabalChristia- 
nain,  unilatisqiie  vinculum  omnibus  aliis  rebus  praeponendum  praeilicabal.  Pacem 
deposcebat  solidam,  cl  iU  quoit  poscebat  ut  divina  protectio  perficeret,  depreca- 
balur  (I.  c.  11.  12  et  14). 

5.  Non  dissimulabat,  dolere  sc  de  tristitia,  quam  Gelasius  de  prioribus 
ipsius  litteris  sumpserat  (1.  c,  n.  12).  Quod  de  lilLeris  a  pontificalu  Gefasii  scri- 
plis  intcrpretari  nou  licct.  Iteslal  igilur,  ut  hoc  de  liltcrls  ab  Euphemio  Felicis 
ponlificis  aevo  missis  riiclum  sit.  Hinc  el  sese,  quominus  Acacii  ac  Flavitac  no- 
mina  e  sacris  tabulis  removerel,  quorumdam  necessitdtibus  canstringi  atque  pro- 
biberi  causabatur  (1.  c.  n.  13},  idque  nominatiui  populum  Constantinopolilanum 
nunquam  permissurum  esse  asserebat  (I.  c.  n.  15).  Denique  eiistlraabat.  aliquem 
a  Geiasio  Conslanlinopolim  dirigi  debere.  qui  nritigare  populuin  illuni  valeret  (I. 
c.  n.  1G).  Ei  liac  aulem  siimma  oinnibus  inanifestum  esse  reor,  lianc  Eupheniii 
epistolam  ad  annum,  quo  pontifei  creatus  cst  Gelasius,  perlinere,  nec  longe  post 
pontillcatus  ejus  initia  esse  dilTerendam. 

n. 

anno  492  (aut  490J.  Retalio  ad  Gelasium  de  Pelagiana  haeresi  in  Daimatiis 
grassante. 
Serius  rejici  nequit  relatio  Gelasio  papae  data,  qua  nunliatum  est,  quosdam 
in  regionibus  Dalmatiarum  recidiva  Petagianae  pestis  zizania  seminasse.  tan- 
lutnque  iltic  eorum  praevalere  blasphemiam,  ut  simplices  quosque  mortiferi 
furoris  insinuatione  deciperent  (Gelas.  cp.  4  n.  1).  Iinmo  si  vera  est  epislolac  4 
Gelasii,  qu.i  ad  Iianc  relationem  respondetur,  consularis  nota,  liacc  ipsa  relaiio  ad 
annum  490,  ilum  Felix  supersics  eral,  referenda  est.  Hoc  autem  posjto  tum  Ge- 
lasio  tradita  est,  non  ut  ponlilici,  sed  ul  rerura  ecclesiasticarura  admini.itro.  qui 
Felici  ab  epistolis  eral.  Kl  eo  quidcm  tem))ore  videtur  acccpta,  quo  Italia  beltis 
Odoacrem  inler  et  Tlieodoricum  concitatis  pcrturbabatur. 

in. 

anno  492.   Jlonerii  eptscopi  Salonitani  ad  Gelasium  de  falsa  superiore  rela- 
tione  recusatio. 

Pacata  nondum  crat  Ilalia,  quum  Gelusius  Ilonorii  Dalmatiarum  seu  Saloni- 
lani  episcopi  lilteras  accepil  per  legatos  niissas.  quibus  papam  praeproperae  credu- 
lilatis  arguebat.  quod  Pelagianae  liaeresis  rommenta  in  Dalmnliis  riisseminata  esse 
facitius  credidisset;  per  quns  antem  hoc  ilidictsset  Gelasius,  rcnunliari  sibi  petebat 
(Gelas.  cpist.  5).  At  vcro  Italia  anno  493  Odoncre  Interemplo  iranquillior  esse 
coepit,  ndeoque  et  hanc  epislolam  anno  492  Iinuil  temcre  illigemus. 

IV. 
anno  492.    Gelasii  ad  Anastasium  imperatorcm  salulatio. 

Ad  cumdem  annum  baud  dubie  perlinent  honorificac  illae  litterae,  quibus 
Gelasius  pontihYalum  iniens  AnasUsium  imprratorem  salutare  properavit  (Gelas. 
ep.  10  n.  2). 

rijino  490  exeunte.    Fausti  magistri  ad  Gelasium  de  obstinatione  Graecorum 
relatio. 
Et  iis,  quae  Gclasius  epistola  10  rescribit,  colligimus,  vigilantissimum  illnm 

^igilizedbyGOOgle 


NOTITIA  EPIST.   NON  EX8TANT.   N.  I  —  IX.  609 

papam  Fauslo  officiorum  magistro  Constanlinopolim  legalionis  causa  proficisccnti 
injuuxisse,  ul  qutic  esset  quum  Auaslasii  imperatoris  tum  Euphemii  episcopi  cele- 
rorumque  Graecorum  erga  iidem  calholicam  et  npostolicam  sedem  alTectio,  diligeu- 
ler  explorarct,  «c  He  omuibus  quam  primum  certiorem  ipsum  faceret,  Fauslumque 
imic  oflicio  nequaquam  defuisse.  Islud  quippc  praedicUe  epislolae  exordium  Ego 
quoque  mente  percepi,  Graecos  in  sua  obstinationc  mansuros,  indicio  est, 
Fausti  ad  Gelnsium  praeccssisse  litteras.  quibus  iile  percepisse  se  signiiirabiil, 
Graecos  obstinatione  sua  minime  abstituros  esse.  Quu  respicieus  Gelasius  sic  re- 
scribendi  iniliura  fecil :  Ego  quoque  menle  percepi,  b.  e.  eadcm  mibi  de  illis  sen- 
tentia  esl.  llinc  et  eelcra,  quac  velul  ab  imperatore  aut  Euphemio  aliisve  Graecis 
proposila  Gelasius  in  eodem  scriplo  memoral  ac  refellit,  lioc  eum  ex  iisdem  Fausti 
lilieris  comperisse  argumento  est.  Alqui  legalionern  illam  post  pacatum  Oiloacris 
niorte  Italiam,  h.  e.  posl  mensem  Hartium  anui  4113.  Faustus  susccpit,  adeoque 
Conslanlinopoii  ad  Gelasium  litteras  illas  eodem  amio  labente  aut  etiam  eieunte 
scripstsse  probabilitcr  r.redatur. 

VT. 
anno  494  circ.  init.    Gelasii  ad  episcopos  Dardaniae  pro  perseverantia  com~ 

communionis  catholicae  exkortatoria. 
De  Graecorum  conlumacia  per  Fausli  oflicinrum  magistri  litteras  certior  fa- 
ctus  Gelasius  operam  dcdit,  ne  illorum  exeniplum  Dardaniae  episcopi  sequerentur. 
Quapropter  epislolam  ad  eos  per  Tryphonem  virum  religiosum  misit,  qua  eos  et 
in  aposlolicae  sedis  communione  conlineret,  et  ad  vilandura  sectatorum  Eulychis 
Acaciive  consortium  magis  ac  raagis  eicilarel  (Gelas.  cp.  11).  Tillemonlius  autem, 
quem  sequitur  Josephus  Blancbinus,  ul  jam  in  nola  2  ad  monitum  praevium  epi- 
sto!ae7  diiimus,  lianc  non  aliam  epistolam  putandam  ait,  quam  quae  per  Ursicinum 
episcopum  delala  (i.  e.  Gelasii  epist.  7).  Nec  negaudum  est,  satis  ferri  posse  istam 
senlentiam,  quamquam  propterea  prorsus  oroitlere  noliliam  illius  cpistolae  per 
Tryphonem  delatae  noluimus. 

VTL 
anno  494  ante  mens.  Mart.    Johannis  Ravennatis  episcopi  ad  Gelasium  de 

deficiente  servitio  sacerdotum  et  iegitimorum  interstitiorum  remis- 

sione  intercessio. 
Circa  idem  tempus  Johaunes  Ravennas  episcopus  Gelasium  repetitis  relatioui- 
bus  commonuit,  in  variis  Ilaliae  provinciis  deficiente  servitio  ministrorwn  non 
sine  ipsius  reatu  sacris  ordinibus  funditus  destituendas  esse  plures  ecclesias,  nisi 
remittendo  paulisper  ecclesiasticis  promotionibus  antiquilus  intervalla  prae- 
fixa  huic  raalo  cithis  subveniret.  Ei  porro  prospeiit  Gelasius  epistola  14,  quae 
die  IX  Martii  anni  494  consignalur.  Unde  et  tempus,  quo  relaliones  illae  con- 
scriptae  sunt,  nullo  negotio  collegeris. 

VIII. 
anno  494  ante  mens.  Mart.    Relatio  ex  Piceno   ad  Gelasium  de  inhonestis 
plurimordm  clericorum  negotiationibus  missa. 
Eadem  in  epistola  idem  papa  relationem  aliam  cororaemoral  ad  sc  de  Piceni 
partibus  missam,  qua  plurimos  clericos  negoliationibus  inhonestis  et  lucris  lurpi- 
hus  imminere  admonehatur  [Gel.  ep.  14  c.  15). 

IX. 

auno  494  mense  Aug.    Gelasii  ad  episcopos  Dalmaliarum  de  vitanda  Acacia- 
norum  communione  auctoritas. 
Scripserat  Gclasius  ineunlc  Augusto  anni  494  ad  episcopos  Dalmaliarum  de 
»»■  wwtif.  I.  39 


^igilizedbyGOOgle 


610  S.  GELA8H  PAPAE 

vilanda  eorurn  coaimnnione,  qui  a  damnatorum  recilandis  nomiiiihiis  absistere  no- 
lebanl,  eamque  epistolani.  quam  auctoritaiem  vocat,  subnexuerat  alleti,  quam  sioiul 
ad  episcopos  Dardaniae  de  eadem  re  scribebat  (Gef.  ep.  18  n.  4).  Sed  haec  una 
pervenit  ad  uos,  et  quae  ad  Dalmalas  conscrlpta  erat  intercidit. 

x. 

anno  494  vel  495.  Peliloria  Amandiani,  Placidiae,  Maximae,  Sitvestris  el 
Faustiniani  ad  Gelasium  de  vindicandis  clericis  scrvilis  condilionis; 
item  episcopi  cujusdam  pro  consecrandae  ecclesiae  licentia. 
Ad  eumdem  anuum  494  aut  ad  sequentem  referemus:  )"'"  lilielium  Aman- 
diani  viri  illuslris,  quo  apud  Gelasium  eipostulabat ,  quod  homincs  juris  sui  alii 
clerici,  alii  diaconi  essent  ordinali  (Gel.  ep.  20);  2d"  petilorinm  Placidiae  illuslris 
fcminae  oblatum  Gelasio  adversus  Sabinum  Harcellianensis  scii  Casilinatis  ecclesiae 
episcopum,  quod  duos  ipsius  servos  alterum  presbytcrura,  clcricum  alterum  ordi- 
nasset  (Gcl.  cp.  21);  3lm  petitorium  magnilicac  feminae  Haximae  adversus  Luce- 
riuum  episcopum,  a  quo  originarios  suos  eliam  contradicente  se  diacouos  onlinatos 
esse  querebatur  (Gel.  ep.  22);  4'°  libellum,  quem  obtufcrunl  Gelasio  Silvesler  el 
Faustinianus  Grumcntinae  ecclesiae  clerici  cxpostulantcs,  quod  Hcel  clericatus  ofTi- 
cio  post  libcrtatem  domini  sui  benignilalc  concessam  pene  ab  incunabiilis  manci- 
pati,  ab  baeredibus  ejus  ad  scrvilem  condilionem  cogerenlur,  simulque  sc  oppressos 
esse  suggerebant  ab  ejusdem  ccclesiae  archidiacono,  qni  eos  contra  legcs  divinas 
et  pnblicas  moderaloris  judicium  scculuros  csse  promiseral  (Gel.  ep.  23  et  24); 
G1"  rclationem  episcopi,  qun  ewlesiae  iii  houorem  martyntra,  quos  desfgnabal,  con- 
secrandae  licentiam  sibi  pcrmitli  a  Gelasio  postul.ihal  (Gel.  ep.  25). 

XI. 

anno  495  aut  496.  Petiioria  Magetiae,  Senilii  et  Trigelii  ad  Gelasium  pro 
consecrandis  ecclesiis. 

Ante  menscm  Aprilem  auni  495  aut  496  oblatum  est  Gelasio  Magetiac  sive 
Hegenliac  peliloriuni,  quo  nobilis  illa  femina  suggerebat,  se  suorum  corpora  in 
proprib  possessionihus  condidisse,  alque  at  iu  ipsis  locis  defunclorum  divina  cele- 
brarenlur  ofTicia  obsecrahat  (Gel.  ep.  33). 

ltem  anlc  Augustum  mcnsem  Senflii  (vel  Julii)  ciijusdam  suscepit  petilorium, 
quo  rogahalur,  ul  ecclesiam,  quam  illc  in  re  Viviaua  juris  sui  fundaverat,  in  hono- 
rem  saucti  Vili  consecrari  juheret  (Gel.  cp.  34). 

Huic  simile  fuil  pelitorium  Trigelii  obtestanlis,  ut  basilicam,  quam  in  re  sua 
Sextiliano  dicla  in  liouorem  sancti  Hichaelis  archangcli  et  Harci  (vel  Martinf) 
confessoris  conslruxerat,  pariter  consecrari  pracciperet  (Gel.  ep.  35). 

xn. 

Atia  similia  diversorum  hominum  ad  Gelasium  in  rebus  suis  petitoria. 

Longe  plura  de  divcrsis  rebus  pelitoria,  quae  in  fragmentis  memorantur, 
miltimus,  ne  frustra  repctere  vtdeamur,  quae  quisque.  fragmentorum  ipsorum 
lectione  de  his  percepit. 

XIU. 

Honorati  episcopi  MassUiensis  de  fide  sua  ad  Gelasium  scriptura,  el 

pontificis  ad  illum  rescriptum. 

Gennadius  de  vfris  illustribus  cap.  ult.  scripti  memfnit  Honorali  Hassiliensis 
eplsropf,  quo  illc  inlegritatcm  fidei  suae  apud  Gelasium  probabat,  ncc  non  rescripli, 
quo  fdem  papa  Honoratl  lideiu  sibi  re  ipsa  probari  indicavit.  Gcnnadii  ca  veriia 
sunl:  Sanctus  quoque  papa  Gelasius  Romanae  urbis  pontifex,  per  scripluram 
agnoscens  ejus  fidei  integritatem,  rescripto  suo  probalam  indicavit. 


^icjitizedbvGOOgle 


NOTITIA  EPI8T.   HON  EX8TANT.  N.  IX — XVII.  611 

xrv. 

Synodica  Gelasii  decreta  de  dioeceseon  limiiibus. 

Testalur  ipse  Gelasius,  sese  habita  syuodo  et  praeleclis  in  ea  Leonts  papae 
geslis  <lc  dioeceseon  lirailibus  decreta  sanxisse,  quae  et  aii  ecclesias  mittere  slu- 
duit.  Inler  ea  vero  decreta  unura  notat,  quo  quicunque  in  loca  invasissenl  ad  se 
non  perlinentia,  ea  reslituere  jubebantur  (Gel.  fragm.  17  et  19). 

XV. 
anno  495  aul  43(3.     Synodi  episcoporum  Syriae  Cosmae,    Severiani,    Cyri, 

Zoili,  Eusebii,  Thomae,  Sffvani  adGelasium  de  fide  sua  el  statu  illius 

ecclesiae  legatio. 
Gelasius  in  epistola  43  nuper  per  clarissimnra  Angelum  Majum  in  lucem  pro- 
ducta  iunuit,  ab  episcopis  Syriae  Cosma,  Severiano ,  Cyro,  Zojlo,  Euscbio  Thoma, 
Silvano  synodum  habilam.  ab  caque  legationem  per  religiosos  monachos  cum 
tibello  ad  sedem  apostolicain  mbsam  esse.  lbi  hanc  quidem  prae  omnibus  sanctam 
praedicabanl,  eiposuerunt  haerelicorum  impudentiam ,  paiicntiae  suae  fidetquc 
constantiam  et  pessimorum  saeviiiam,  quot  quanlasque  malas  pressuras  per- 
pessi  fuerinl,  quatia  ipsis  Dei  auxilia  obvenerint  (conf.  Gel.  ep.  43  n.  2).  Re- 
spondit  Gelasius  dicta  epislola  43  m  anle  ultimum  ipsius  annum  scripta.  Ilnde 
nec  legalionem  illam  ut  mullo  anle  missam  staluamus,  fas  esl. 

XVI. 

Missale  Gelasianum. 

Inter  Gelasii  scripta,  quae  desiderantur,  rccensendura  esset  raissale  Gelasia- 
uura,  cujus  mentionem  in  monuraentis  saeculo  IX  eiaratis  fierf  Mabillonius  Lilurg. 
Gallic.  pag.  17  observat,  si  hoc  opus  aliud  esse  constaret  a  sacramenlorum  libro, 
quem  landem  e  tenebris  eruit  Josephus  Maria  Thomasius,  clericus  regularis  ac 
poslmodum  cardinalis,  atque  anno  1680  lypis  vulgavti.  Hujus  quidera  aulhentiam 
contra  inanes  quorumdam  cavillationes  diserte  tuetur  et  teUum  repetiit,  qui  posl- 
modum  lilurgiam  Romanam  velerem  edidit  doctissimus  Muratorius  (Lit.  Rora.  vet. 
p.51seqq.  et493seqq.].  Sed  juvat,  auctorum  primorum  verba.de  ea  re  huc  ad- 
durisse.  Liber  pontincalis  igitur  ita  cam  nolat:  Hic  fecil  tractatus  et  hymnos 
sicut  beatus  Ambrosius  episcopus,  vel  ul  in  pluribus  anliquissimis  codicibus  ab 
ilolslenio,  Schelstratio  et  Blanchino  laudatis  legilur:  Hic  fecit  duos  libros  adver- 
sus  Nesiorium  et  Eutychem;  fecit  et  hymnos  in  modum  beati  Ambrosii;  fecit 
autem  ("Flor.  etiam)  et  sacramentorum  praefaliones  ef  orationes  cauto  ser- 
mone.  Johannes  diaconus  autem  in  vita  Gregorii  H.  idem  opus  hisce  signiiicat: 
(Gregorius)  Gelasianum  codicem  de  missarum  sollemniis,  multa  sublrahens, 
pauca  convertens,  nonnutta  vero  superadjiciens  pro  exponendis  evangelicis 
leclionibus,  in  unius  tibri  volumine  coarctamt. 

xvn. 

Opus  de  morborum  animae  origine  ac  remediis  a  Gelasio  mediiatum. 

lncertum  esl,  num  Gelasius  perfecerit  opus  qnod  raeditahatur,  in  quo  primura 
de  peccati  morborumque  animi  causa  et  origine,  tum  de  rcmediis  congruentibus 
tractandum  sihi  proponehat:  quoniam,  inquit,  perfectae  medicinae  mos  est,  ori- 
ginem  vel  intettigere  prius  vel  reserare  morborum  eisque  patefactis  medicinam 
conficere  congrtientem.  Haec  autem  in  tractatu  V  adv.  Pelagianos  n.  1  praefalus 
stalim  subdit:  Quae  cuncta,  si  'Dominus  vitam  facultalemque  praebuerit,  in 
quantum  coelesti  rore  vegetati  valebimus,  alias  moliemur  expiicare.  Ubi  me- 
ditalura  opus  satis  aperte  dcclarat  ac  spondel.  Eamdem  spousionem  ibidcm  n.  7 
ilerat  ac  firmat,  ubi  dissercus,  quo  paclo  proloparentcs  noslri  ab  eo  quod  sempi- 

39* 


byGoogle 


612  S.  GELA8II  PAPAB 

ternum  cst  recedenles,  in  id  quod  semper  deficit  sunt  reducti,  proxime  addit: 
Quod  praestante  J)eo  alias  confidimus  ptenius  exsequendum.  Sed  valde  veren- 
dum,  ne.  poslquam  hoc  sibi  proposuerat,  ad  lolius  Ecclesiae  regimcn  assumplus, 
cogitatum  opus  aggredi  per  assiduas  occupaliones  roinime  permissus  sit. 

XVIII. 
Johannis  Alexandrini  episcopi  ad  Gelasium  apologia. 

1.  Meminit  ejusmodi  Johannis  Alexandrini  ad  Gelasium  ap ol ogia e  Photius 
bibliolh.  cod.  54,  in  eaque  iilum  ail  non  sotum  Pelagianam  haeresim  sed  etiam 
Pelagium  et  Coelestium  ac  ipsumJulianum  condemnurc,  qui  etiam  eorum  suc- 
cessor  coanitus  est.  Lequien  Oriens  Christian.  II,  426  eam  Johanni  Niciotae 
asserit,  uescio  qua  innliiu  causa,  quum  ille  quidem  demuro  ab  a.  507  usque  ail 
a.  516  aedi  Alcxandrinae  praeposilus,  advcrsus  ccclcsiam  Occidenlalem  salis  in- 
fcnso  animi)  cssel.  Suscepil  enim,  ail  Libcralus,  unitivum  Zenonis  edictum,  non 
auiem  Calchedoncnse  concitium  et  epistolam  papac  Leonis.  Unde  ncc  commu- 
nicavit  quidem  Fiaviano  Antiocheno  et  Eliae  Hierosolymitano  episcopis  et 
Timotheo  Constaniinopolitano ,-  dicebat  enim  imperfecle  edictum  sc  habere  nec 
ad  unitatem  sufficere,  quod  non  in  anathemate  synodi  esset  factum.  Unde  vii 
veri  simile  esl,  islum  virum  ita  lanalicum  roemoratam  apologiam  ad  sedcm  aposto- 
Mcam,  cujus  tunc  jaro  secimdus  post  Gelasius  pracsul  erat  Hormisda,  dire\isse. 
Antc  ponliGcaluni  autcm  monachi  rcclusi  vilain  degerat,  unde  cognomentum  Ha- 
bis  (i.  c.  iyxlttatog,  reclusus)  sortitus  (Lequien  1.  c.  425). 

2.  Equidem  apologiae  illius  auctorem  neminem  alium  uisi  Jokannem  Tala- 
jam,  circa  482  catholicum  a  catholicis  ordinatum  episcopum  Alexandrinum 
crcdidcrim.  Qiu  quum  odiis  Zcnonis  Acaciique  et  itolis  Pelri  Mongi  statim  sede 
sua  pulsus  Romae  evularo  cogerclur,  landem  postquam  Simplicius  et  Feli*  II  ejus 
reslitutioncm  ab  impcratore  oblinere  frustra  lentarunt,  ecclesiae  Nolanac  praefeclus 
esl  (idque  leste  Theophane  deroum  posl  initia  imperii  Anaslasii),  ubi,  ail  Liberatus, 
compiures  annos  residens  in  pace  defunctus  est.  Ita  igitur  el  causae  praeprimis 
in  Occidentali  ecclesia  agilatac  aniroum  adverierc,  ct  ejusmodi  apologiam  Gelasio, 
ecclesiae  Orienlalis  jam  inde  a  Felice  patrono,  inscribere,  ct  apud  posteros  ortho- 
doios  nomen  ab  Alexaudrina  ecclesia  usque  duccre  poluil. 

XIX. 

Gelasii  nomine  Pelagii  haeretici  annolaliones  in  epistolas  Pauli passim 

circ  umfereban  tur. 
Quaedam  Gelasii  uomine  non  longe  post  ipsius  obilum  circumrerebantur  an- 
nolationes  in  epislolas  Pauli,  quas  Cassiodorus  lanlo  papa  indignas  merito  judica- 
vil.  I)c  his  porro  insignis  ille  senalor  mentcro  sic  e.tplical  suam  (div.  instit.  c  8): 
In  epistolis  tredecim  sancti  Pattii  annotationes  conscriptas  in  ipso  initio  meae 
lectionis  inveni.  Quae  in  cunctorum  manibus  ita  celebres  habebantur,  ut.eas 
a  sancto  Gelasio  papa  urbis  Romae  doctissimi  viri  studio  dicerent  fuisse  con- 
scriptas.  Quod  solent  facere,  qui  res  vitiosas  cupiunt  gloriosi  nominis  aucto- 
rilate  defendere.  Sed  nobis  ex  praecedentibus  leclionibus  diligenti  retracta- 
tione  patuerunt,  subtilissimas  quidem  csse  ac  brevissimas  dictiones,  sed  Pela- 
giitni  erroris  venena  illic  esse  seminata.  Certc  a  Pelagianis  placitis  quantum 
abhorreal  Gelasius,  scriptis  propriis  conslantcr  ostendit.  Ibi  vero  Johannes  Gar- 
nerius  indicari  monct  Pclagii  commcntarios  in  Paulum,  qul  s.  Hieronymi  operum 
torao  VIII  (editionis  Victorianae)  inserti,  de  quibus  Harius  Mercator  commonit.  c.  2 
ita  loquilur:  Ausus  esl  memoratus  (Pelagius)  ante  vastationem  urbis  Jtomae  in 
aposlolum  Paulum  commentarios  condere  .  .  .;  quem  librum  ejus  habemus, 
proferimus  ad  convincendum  inimicum  ejus  errorem.    Pc  quibus  et  Augusttnus 


^icjitizedbvGOOgle 


NOTITIA  EPIST.   NON  EXSTANT.   N.  XVII  —  XX.  613 

de  peccal.  uieril.  ct  rewiss.  III,  1  Iiaec  habet:  Legi  Pelagii  guaedam  scripta, 
viri,  ul  audio,  sancti  ct  non  parvo  profectu  Christiani,  quae  in  Pauli  apostoli 
epistolas  expositiones  brevissimas  continerent;  unde  et  tdem  doctor  de  gestis 
Pelagii  c.  16  atque  aliis  locis  uonnulla  eiccrpsit. 

XX. 

Epistolae  et  decreta  Gelasio  falso  adscrlpta. 

1.  Golaaiu»  ad  Laurentium  de  Lignido.  „In  prolixitate  etc." .-  fidei 
formulam  Iransmillit.  Ei  Viil.  4061  f.  29b  cdilio  Romana  episl.  puiitific. 
1, 339  ac  ileiuccps  couciliorum  collectorcs  (Mansi  couc.  coll.  VIII,  8)  et  Higne  palr. 
lat.  LIX  col.  19  ss.  produxerunl.    Est  Anaslasii  II  cpistola  3. 

2.  Gelasius  Petro  episcopo  Potentuio.  „Sccundum  guod  etc." .-  ut  in 
diaconum  inccsti  liiffamatum  judicii  ordine  procedatur.  Kx  ma- 
uuscripto  codice  universitatis  Taurinensis  notalo  fol.  IV,  7  Mansi  1.  c.  VIII,  142, 
Migne  I.  c.  LIX,  156  ediderunl.    Est  Pelagii  I  fraginentum  17. 

3.  Gelasins  Cresoonio  illustri.  „Illud  te  eie.":  ne  Siculi  episcopi 
uominc  calhedratici  amplius  duobus  solidis  exigant,  ulque  pran- 
diis  modicis  sint  contenli.  Ei  Ivone  III,  136  el  Gratiano  c.  4  C.  X  qu.  3 
prolulerunl  Mansi  I.  c.  VIII,  129.  Migne  I.  c.  LIX,  156  —  esl  Pelagii  I  fragmen- 
tum  23. 

4.  Gelaains  papa.  „Si  quis  perjuraverit  elc":  de  perjurii  poeni- 
tentia.     Gralianus  c,  4  C.  XXII  qu.  5  —  est  Pelagii  1  fragmentum  51. 

5.  Gelasitu  Enflno  episcopo  YivonensL  „Si  cvangelica  admonitio  etc." .- 
de  presbylero,  qui  dJacono  suo  oculum  cruerat,  ut  ab  officio 
remotus  io  monasterlum  detrudatur;  sed  diaconum  ocuio  priva- 
tum  ejus  in  locum  suffici  non  dcbere.  Gral.  c.13  D.55  — est  Pelagii  II. 

6.  Geuuitu  reverentissimis  fratribus.  „Sanctorum  patrum  etc."  ■.  pa- 
trum  invasores  ut  infames  in  accusationem  episcoporum  nou 
admittendos  csse.  Anselraus  III,  6  in  cod.Vat.1364  f.  57  (Grat.  c.  13  C.IIl 
qu.  5  ei  Pelagii  II  epistola  VIII  c.  4)  —  apoci-yphum. 

7.  Gelasitu  papa.  „Si  guis  secundum  sceleratos  etc." -.  quicunque 
termiuos  sanctorum  patrum  et  synodi  universalis  transmutans, 
lidci  Cliristianae  altcrhi-s  novilates  expositioncs  aul  lypos  te- 
mcre  adinvencril,  si  usque  in  finem  sine  poenilentia  manscrit, 
ut  in  saecula  saeculorum  condemnatus  sit.  Anselmus  XI,  38  in  cod. 
Val.  1364  f.  234b  —  apocryphum. 

8.  Gelasins:  „Itlud  statuendum  etc." :  quae  sacerdoles  dederunt, 
subsequcntes  pontifices  nullatenus  auferre  praesumant.  Ei  Gra- 
tiano  c.  8  C.  XVI  qu.  6  Hansi  I.  c.  VIII,  111,  Migne  I.c.  LIX.154  —  apocryphum. 

9.  Golasius  papa:  „Si  qttis  monachus  etc":  de  monacho  ad  pre- 
sbytcralum  promovendo.    Grat.  c.  28  C.  XVI  qu.  1  —  apocryphum. 

10.  Gelasias  papa:  „Piacuit  etc.":  itebere  privilegia  triginta 
annis  possessa  imuiobililer  observari.  Gral.  c.  8  C.  XVI  qu.  3  —  cst 
concilii  Conslantinopolitani  IV  c.  18. 


^icjitizedbvGOOgle 


S.  ANASTASH  n  PAPAE 
EPISTOLAE  ET  DECEETA. 


Vita. 

Anastasius  hoc  nomiue  secundus  papa  anno  496  Novembris  24  dle,  qui  Do- 
mino  consecratus  erat,  Gelasii  ioco  suiTectus  est.  Is  pontifex  ut  quod  maiimum 
incundae  pacis  impedimentum  videbatur  removcret,  ordiuatos  ab  Acacio  in  suis 
gradibus  reripiendos  proposuit.  Quam  oh  rem  eum  a  sacris  canouibus  nominatim- 
que  et  ab  Innoceniii,  Zosimi,  Leonis  alque  Gelasii  decretis  dissidere,  ac  ltomanam 
ecclesiam  itlius  decreta  repudiasse  nonnulli1)  divulgarunt.  Si  etiam  libro  de  geslis 
pontilicum  lidem  habeamus,  illius-  presbyteri  reliquique  clerici  ab  ejus  se  com- 
munione  ideo  sublraxerunt,  quia  ipsis  inconsultis  et  cammunicasset  cum  Photino 
quodam  TAessalonicensi  communionis  Acacii  diacono,  et  ipsura  Acacium  oc- 
culte  revocare  voluisset.  Verum  decreta  illius  cum  deccssorum  stalutis  consentire, 
eaque  ab  ecclesia  Romana  mlnime  repudiari  sed  debita  cum  reverentia  suscipi, 
testls  est  Nicolaus  I  (respons.  ad  consulta  fiulg.  c.  14  et  15).  Ejusriem  rei  leslis 
est  quum  primaria  Dionysji  Eiigui  colleclio,  tum  ea,  qu.im  Hadrianus  1  Carolo 
Magno  tradidit,  utpote  in  qua  locum  obtinel  ea  ipsa  Anaslasii  cnistola,  qua  ordi- 
natis  ab  Acacio  suos  honores  servandos  esse  decemitur.  Et  parem  quidem  epi- 
stolis  ejus  atque  Gelasii,  Felicis,  Simplicii,  Leonis  Coelcslinique  honorem  et  aucto- 
ritatem  Peiagius  I  tribuil.  Quod  aulem  de  Acacio  clam  revocando  liber  pontificaiis 
tradit,  sic  abhorrel  a  vero,  ut  ceteris  adjunctis  hinc  fides  peuilus  abrogetur.  Quis 
cnim  nesciat,  Acacium  etiam,  antequam  Ecclesiae  regimen  susciperel  Anastasii  de- 
cessor  Gelasius,  e  vivis  sublalum  csse.  Si  autem  illud  solummodo  de  nomine 
Acacii  sacris  diptychis  reslituendo  ialeliigatur 3),.  ne  id  quidem  verum  est.  Nam 
pontifex  noster  et.  simulac  sancli  Petri  cathedram  occupavit,  sollemni  legatione 
Auastasium  Imperatorem  obsecravit 3),  ut  specialiter  nomen  taceretur  Acacii,  ut 
guodmultis  ex  causis  scandalum  vel  offendieulum  Ecclesiae  concitasset,  et 
Photinum  tunc  tantura  ab  eodem  ad  communionem  adraissum  esse,  quum  ecclesia 
ThessalonicensisAcacio,  praclectisGelasii  dc  eicessibus  ejus  decretis,  an.ithema  di- 
xisseL,  ipsius  Anastasii  epist.3  patefaciet.  Quid,  quod  eumdem  aliud  quldquam  dc 
nomineAcacil  fecisse,  necipsi  illiJustinus  etJustiniauusrescieruul,  qui  omnibus  mo- 
dis.utHormisdam  in  ista  causa  facilem  sibi  redderenl,  tentarunt,  ideoque  speciatim 
etiam  ad  praedecessorum  ejus  nominalimque  Anastasii  eiemplum  provocaverunl? 

'_)  Ita  secunduin  litirum  pontificalem  Algerus  do  miserieordia  et  just.  c.  59, 
Gratianue  c.  8  et  9  D.  XIX,  tuii.  Praeprimis  GratianuB  deiude  aliis  (in  quibus 
cL  Donte  divina  Commedia  inf.  11,  9)  ejuadem  erroris  auctor  eistitit.  Conieratur 
DSllinger  „Die  Papstfabeln  dea  Mittelaltera"  p,  VU. 

5  Ita  cum  Vignolio  interpretatur  Dollinge*  1.  c.  p.  12G. 

*)  De  hac  epistola  scbismaticus  illc  tragmenti  Blanchiniani  auctor  Sym- 
macho  coaevus  imperatorein  Anaatatium,  ait,  directas  per  Crtteonium  tt  Gtrmaman 
auctoritate  tuffutta  ett,  ut  qui  kanc  inlenta  mente  sub  divino  tiinort  ptrlegerit,  ina- 
niter   kactenut  inter   tccletiat  Orientit   et    Italiae    tam    scMsma    nefarium    perdurare 

cognotcii  (Blanchin.  notae  variorum  ad  Anastas.  tom.  III,  209). 


^cjitizedbvGOOgle 


VITA.   —   EPI8T0LA   1.  615 

Qui  uihil  oinniDo  Jc  ejusmodi  palinodia  meinoranlcs  id  conlra  oblendunt,  ponti- 
Hcem  illuin  iil  dumtaiat  exegis.se.  ut  unius  Acacii.  non  ctiam  ceterorum  ejus  con- 
sortium  nomiua  lacercntur  (conf.  Hormisdae  epist.  120  n.  2,  129  u.  3,  132 
d.  2).  Quamquam  ne  hoc  quiriem  verum  esse.  cuique  epislolmn  Anastasii,  quam 
ilti  appellant,  legenti  satis  patebiL  ' 

2.  Quapropter  eum  uon  divina  ultione  percussuin.  ut  illi  volunt,  sed  pravis 
artibus  atque  iusidiis  Festi  patricii,  qui  Anaslasio  Augusto  promiserat  atque  rece- 
perat,  se  illi  ul  Henotico  suhscriheret  persuasurum,  non  siue  Dei  nutu  subtractum 
arbitramur.  Verumtamen  pairicii  hujus  pollicitatio ,  cujus  Theodorus  lector  et 
Theophanes  meminere,  multa  illius  nomini  conlumeliosa  comtniniscendi  locum  ct 
occasionem  dedit.  Nec  abest  suspicio,  ipsos  illos  schismaticos,  qui  auctore  eodem 
Festo  contra  Synimachum  oranem  lapldem  movebant,  moi  commenla  ista  fimisse, 
quibus  et  justo  pontilici  detraherent,  et  aulae  Byzantinae  favorem  sibi  compara- 
rent.  Certe  similis  generis  illorum  figmenta  etiamuunc  feruntur1),  et  ex  ejusmodi 
fontibus  vilarum  poutiliciarum  compilator  hauserit.  Porro  Feslus  Romam  rediens 
Anastasium  vita  functum  comperil.  Hortem  ejus  anuo  498  die  17  Novembris 
velera  monumenta  cousignant.  in  quibus  el  annuml  mensesll  dies2&  Ecclesiam 
administrasse  mcmoratur.  In  basilica  beuti  Petri  apostoli  eum  sepultum  esse 
XIII  Kalendas  Dcceuibres  el  cessasse  episcopalum  dies  quatuor,  liber  pontificalis 
Lradil. 


Epistola  1. 

Papae  Annstnaii  II  nrliis  Eomne  ad  Anastaslum  imperatorem  (a.496.) 
pro  pace  ecclesiarum. 

2.       L  Quod  pro  Chriito  fnngatur  legatione,  dnm  pro  pace  precatm  Eocleaiae. 
n.  Qnod  non  «it  temere  judicandum  de  iis,  qui1)  jam  ad  Denm  migravenint, 
m.  Ut  specialiter  in  Eoclesia  nomen  taceatnr  AcaclL 
IV.  Qnod  magnopore  contentio  ait  carBnda. 

V.  XJt  Aleiandrinoi  imperator  admoneat  ad  fidem   ntnceraai  et  ad  pacein  redire 
Mtholieam, 
VL  Admonetur  imperator,  nt  constitutie  apoitolicae  sedii  obtemperat. 
VTL  Qnod  eo« ,  quos  poit  damnationem   snam  Tel  baptisavLt  vel  ordinavit  Aoaeins, 

nnlla  portio  laeaionia  attin(rat. 
VTJJ.  Qnod  mali   bona  miniitnmdo  *ibi  tantnmmodo   noceant,    noc  Eooleaiae   tacra- 
mentt  oommaonlent 

Gloriosissimo   et  clementissimo*)  filio  Anastasio 
Augusto  Anastasius  episcopus. 
1.    Exordium  pontificatus  mei  primitus  oblata  populis  pace  pro- 


*)  Fragmentvim  illud  dico,  quod  ex  pervetusto  codice  Veroneusi  de  Anaataaio 
et  Svramacho  vulgavit  Blanchinus  not.  variorum  ad  AnaataBium  tom.  III,  209, 
quodque  judicio  viri  doctissimi  ipsius  Sjmmachi  aetatem  attingit. 

')  Ita  msB.  H.  Alii  (etiam  E'  HF)  qui  ad  Domiaum  migraeerunt.  Quod  ob" 
servo,  quia  nonnulli  patres  nominatimque  Hilariue  regnum  Dei  a  regno  Domini 
distinguenteB  primum  ad  resurrectionem  usque  universam,  alterum  poat  spiriti- 
bus  beati.i  concedunt.  Scd  Auastasii  teztus  neque  a<t  Deum  neque  ad  Dominum 
poatulat. 

*)  H10  exctllenliitimo. 


3i9ilizedbVGOOgIe 


616  B.  ANASTASH   II  PAPAE 

Duatio.  Consequenters)  pro  fide  catholica  humilis  pietati  tuae  pre- 
cator  occnrro:  in  quo  primum  mihi  divinum  favorem  propinquasse 
confido,  quod  consonantia  in  me  augustiasimi  nominis  tui  non  du- 
bium  praestat  auxilium,  ut  sicut  praecelsum  vocabulum  pietatis  tuae 
per  universas  gentes  toto  orbe  praefulget,  ita  per  ministerium  humi- 
litatis  meae,  sicut  semper  est,  sedes  beatissimi  Petri  in  universali 
Ecclesia  assignatum  sibi  a  domino  'Deo  teneat  principatum.  Nec 
propter  unum  mortuum  diutius  tuniea  illa  Salvatoris4),  desuper  con- 
texta  per  totum,  malae  sortis  patiatur  incertum,  quae  sola  in  discis- 
sionem  pro  firmitate  sui  venire  non  potuit,  serenitate*)  tua  prae- 
cipue  rempublicam  gubernante,  cni  etiam  in  privata  vita  tantum 
circa  sincerae  religionis  studium  fuit,  ut,  sicut  fama  certissima  cele- 
bravit,  nemo  magis  vel  inter  praecipuos  sacerdotes  praefixas  a  san- 
ctis  patribus  regulas  Ecclesiae  custodisse  dicatur.  Quod  sanctum 
studium  cum  majestate  imperii  crevisse  confidimus. 

Cap.  I. 

2.  Legatione  itaque  fungimur  pro  Christo,  nefl)  eos  propter 
offensionem  vel  scandalum  patdamini  publlce  nominari,  quorum  merita  , 
vel  actus  illum  judicem  latere  non  possunt,  in  cujus  jam  sunt  judicio 
considtuti.  Nec  illic  se  potest  intorserere  in  corpore  mortali  adhuc 
temeraria  praesumptio,  in  quo  non  solum  confessio  facit  aperta 
merita  singulorum,  sed  etiam  silentii7)  ipsius  non  potest  latere  se- 
cretum.  Namque  et  praedecessor  noster  papa  Felix  et  etiam  Aca- 
cius  illic  procul  dubio  sunt,  ubi  unusquisque  sub  tanto  judice  non 
potest  perdere  sui  meriti  qualitatem. 

Cap.  n. 

3.  Itaque  monente  nos  beatissimo  Paulo  apostolo,  ne  quod  sit 
in  hoc  offendiculum  in  Ecclesia,  .dum,  quod  facere  non  possumus, 
de  his,  qui  jam  transierunt,  judicare  conemur,  observandum  esse 
tranquillitas  tua  cognoscat.    Ait  enim  de  his,  qui  de  rebus  ad  Deum 

Bom.lij  Bolum  pertinentibus  judicare  praesumunt:  Nemo  enim  nostrum  sibi 
vtvit,  el  nemo  sibi  moritw.  Stve  enim  vivimus,  liomino  vivimus,  sive 
morimur,  Domino  morimur;  sive  enims)  vivimus  sive  morimur,  Domini 
sumus.     In  hoc  enim  Christus  resurrexit  a  mortuis,   ut  et  vivorum  et 


*)  Ita  E<  H8  H*  K'°  b  h '  i*.  eonfidtnter  c1 ,  a*  aecundum  huos  nm  tt  conflden- 
ter,  c*  o10  et  comequenler.  Mox  H"  pietatu,  et  cum  E*  h1  in  quorum  ...  in  mea 
(h1  wei).     Deinde  E*  proitat,  et  a?  in  unhersa  Ecclesia, 

•)  H'°  h1  talutaris.    Mox  H'0  incettum. 

*)  Verba  terenitate  etc.  usque  ad  gubernante  desunt  in  E*  H'  h'. 

•)  Ita  E'  H"  H'°  b  h'  i*.    Alii  nec. 

*)  E*  rilentiis  et  mox  cum  H'  pertedere. 

*)  Ita  msB.  magno  cousenBu..  At  editi  secundum  Vulgatam  sivc  ergo  viui- 
mim.    In  E*  haec  omnino  dcsunt 


3i9ilizedbVGOOgIe 


EPI6T0LA   1.  617 

mortuorum  dominetur.    Tu  autem  guida)  judicas  fratrem  luum  ?   Aut  tu 
quare  spernts  fratrem  tuvm?   timnes  enim  stabimus  ante  tribunal Christi. 
Scriptum  est  enim:  „Vivo  ego,  dicit  Dominus,  qvoniam  mihi  flectetK) 
omne  genu,  et  omnis  lingua  confitebitur  Deo."    Itaque  unusgvisqae  no- 
strvm  pro  se  rationem  reddet  Deo.     Non  ergo  amplius  invicem  judice- 
mus.  sed  hoc  judicate  maois,  ne  ponatis  offendiculum  fratri  vel  scanda- 
.  lum.    Monet  igitur  beatua  apostolus,  ne  de  his  nobis  praesumendo ' ') 
jndicinm,  de  quibus  uemo  poteat  melius  vel  verius  juilicare  qunni 
Deus,  i  ti  hoc  sibi  quispiam  temerarios  ausus  usurpet,  et  propter  hoc 
pax  atque  unitas  Eeclesiae  dissipetur.    Nam  ct  in  Regnorum  ")  libro 
dicitur :  Non  quomodo  videt  homo,  videt  Deus:  quia  homo  videt  in  facie,  lfi  f' 
Deus  autem  videt  in  corde.    Item  in  Paralipomenon  Hbro  I:  Et  nunclParal. 
Salomon,  scito  Deum  patrum  tuorum,   et  servi  illi  in  corde  perfecto  et      ' 
in  animo  voientet  quoniam  omnia  corda  scrutatur  Deus,  et  omnem  cogi- 
tationem  novit.     Item  in  Ezechiele:  Baec  dicit  dominus  Deus:  sic13)****^1 
dixistis  domus  Israel,  et  cogitationes  spiritus  vestri  novi  ego.    Unde  et 
de  Domino  judice  dicitur  in  evangelio :  Sciens  autem  Jesus  cogitationes 
eorum  dixit:  „quid  cogitatis  mala  in  cordibus  vestris?" 

Cap.  in. 

4.    Precamur  igitur  clementiam  vestram,   ut  specialiter  nomen 
taceator  Acacii"),  ut  quod  multia  ex  causis  scandalum  vel  offeudicu- 


')  E*  quii  ei  qui,  H"  qtrt  ...  uut  q\d  ipernti. 

,0)  c'  Beqq.  fieetetur.     Moi  E*  omnix  ijenu,  H'  confilebitur  Dondno. 

")  Editi  practumamus  .. .  nec  tibi  in  hoc  qtdtpiam;  castigiintur  ex  ms*.  et  h', 
nifli  quod  E*  11'  H1*  quippiam  temerarius  tnitiit. 

")  E*  Itbro  regum.    Deinde  editi  videi  el  Deus. 

")  K'  J1  tie  dixiiti  (J«  lie  dtcei)  domui  UraeL 

'*)  Voces  taceatur  Acacti  ut,  quae  in  mss.  E*  H  J  h'  c1  deaiderantur,  ox  msB. 
0  c*  seq.  revocatae  aunt.  Sive  autem  supprimantur  nive  exprimantui,  perinde 
est.  Certe  de  Acacii  nomine  hic  sermonem  eane  intellerit  JuBtinns  imperatoi, 
qui  epiat.  129  ad  Hormifldam  n.  3  eo  alludens  scribit:  Anastatiut  tiquidem  reli- 
gioiittinac  mcmoriae  vctlrae  culmcn  eccletiae  palam  aperleque  conttituit,  quum  ob  hoc 
idcm  icriberet  neffotium  decettori  noitro,  tatit  ene  pacem  affectautibut ,  ti  nomen 
ta-ntum  reticeatur  Acaeit.  Eadem  rntione  et  Justinianus  tum  conica  epist, 
120  n.  2  loquitur  hia  verbis  ■  quia  vetlrae  beetitudinit  praedecestoret  laepittime  uo- 
luerunt  reipublicae  nottrae  antittitei  ad  tuam  revocare  communioncm ,  ti  tantummodo 
taceretur  Acaciui  eelerique  praedicti.  Clarius  autem  in  epistola  sequenti  132  n.  2 
quia,  inquit,  veiter  quoque  praedeccitor  beatae  recordationit  Anattatiut  ad  memo- 
riae  principalil  Anaetatium  icriptit,  ul  ti  nomcn  Acacii  lantummodo  tolleretur,  una 
nobit  enet  communio.  Anaatasii  tamen  nostri  verba  dno  illi  principes  eateuns 
mntaefle  deprehenduntur,  quateuns  pro  eo,  quod  dixerat  tpecialiter  taceetur, 
Bubstituerunt  tantummodo  taceatur.  Ex  eo  ansam  arripuerunt  nonunlli,  qua  Ana- 
stasium  velut  in  tuenda  decessorum  seutentia  mollioiem  ac  remissiorcm  insiinu- 
larent.  Sed  ille  rogana  tperiatiter  Acacium  taceri,  nequaquam  permittit  aliornm, 
qnos  decessores  damnarant,  nomina  recitari.  Immo  precem  superiuB  n.  2  ab 
his  verbis  orsua:  ne  eot  propter  offentionem  vel  tcandatum  patiandni  pubtice  nomi- 


iGoogle 


618  S.  ANASTASJI   II   FAFAE 

(a.  496.)  lum  Ecclesiae  concitavit,  speciati  appel  latione  taceatur,  quum,  sicut 
durimus,  in  generalitate  sacerdotum  uniuscujuBque  merituin  illura 
judicem  latere  non  possit,  qui  novit  quid  cuique  tribuendum  sit  pro 
aestimata  dispensatione  meritorum,  cui  soli  cogitationes  quoqne  ma- 
nifestae  sunt.  Quantos  veio  excessus  atque  praesumtiones  habuerit 
Acacius,  ne  cleinentiae  tuae  per  singula  suggerere  fortasse  videatur 
onerosnm,  Cresconio15)  vel  etiam  Germano,  fratribus  et  coepiscopis 
meis,  quos  misimus  ad  serenitatem  tuam,  de  causis  singulis  Acacii, 
qualia  fuerit,  instructionem  plenissimam  dedimus,  clementiae  vestrae 
specialius  recensendam,  si  hoc  pietati  tuae  plaeucrit  curiosius  inda- 
gare,  ne  in  atiquo  suggestioni ")  nostrae  veritas  defuisse  videatur: 
ut  pro  divina  sapientia  vestra  perspicue  videre  possitis,  non  super- 
Wa  vel  elatione  sedis  apostolicae  in  Acacium  talem  processisse  sen- 
tentiam,  sed  facinoribus  certis,  quantum  nos  extra  illud  judiciuni, 
quod  solum  falli  non  potest,  aestimamus,  zelo  magis  divinitatis 
extortam  "). 

Cap.  IV. 
5.  Nos  vero  humititer  supplicantes  controversiam  in  Ecclesia  re 
manere  nolumus16),  quum  magis  vitanda  contentio  sit,  sicnt  dicitur  iu 


nari.  eosdem  pariter  tacendos  diserte  docet.  Et  vero  Justino  etiam  ac  Justi 
uiano  idipBom  persuasum  fuisse  fidem  faciunt  aUata  epistolae  120  Juatjniani 
verba,  ubi  poatquam  dixit:  li  tantunanodo  taceretur  Acacius,  proximo  adjungit: 
ccteriquc  praedicti.  Hoo  igitur  Justinus  ac  Juatinianus  Hormiadam  Aoaatario  so- 
veriorem  significaut,  quod  ille  Acacii  ae  sociorum  nomina  taceri  non  contentus, 
alias  etiam  pacis  conditiones  exigeret. 

IS)  H*  Orurmonio,  Qelasii  fragmentum  26  vidimus  Crcsconio  inscriptum. 
Item  Romanis  sjnodis,  quae  sub  Syznmacho  annis499,  501  et  002  habitae  sunt, 
aubscribit  Cretconius  Tudcrlinus.  Hunc  ipsum  putat  Baronius  ab  Anaatasio  hic 
memorari.  Addit  et  Germanum  ejus  aocium  Capuanum  episcopum  exstitiaBe. 
Sed  quum  praedictae  aynodo  fiomanae  anno  499  habitae  subecribat  Conttantinu* 
Capuanui,  stare  non  potest  ejus  Bententia,  maxime  quum  hunc  Germanum  ad 
Hormisdae  papae  tempora  vixisse  ponat.  Hino  neque  illud  certum,  quod  ab 
oodem  ad  annum  619  aliUque  vulgo  oreditur,  Germanum  illum,  qui  postea  sub 
Hormieda  ad  Justinmn  legntione  functus  est,  Capuanum  fuisse  episcopum.  Fro- 
babile  enim  est,  eum  ipsum,  qui  Anastasio  pontifice  hoc  munus  obierat,  a  suc- 
cessore ,  si  tum  superstes  fuerit,  esse  destinatum.  In  frontc  Gelasiani  fragmcnti 
44  Germani  nomen  legimus  cum  aliis  episcopis  notatum,  et  inter  subscriptioncs 
Romani  conciiii,  quod  SymmachuB  papa  anno  499  habuit,  lecturi  sumus  Germa- 

tmm    episcopum  Piiaurenscm. 

")  Ita  mss.  a'  i';   luggestionis  nostrac  E*  b1  01,  tuggettionibut  nottri»  b  e*  seq. 

Invidiosum  illud  superbiae  crimen,  quod  Anaatasius  apostolicae  sedi  ob  damna- 
tum  Acaciuni  inferebat,  jam  Gelasius  epist.  12  n.  12  ad  ipsummet  imperatorem 
propulsarat. 

")  ffH^H*  H1  (prima  manu)  h'  exortam,  E*  exorta,  alter  H1  exhortamur, 
tertius  exora,  alii  H  J1  i*  a1  oc  cxtortam.  Ilic  Anastasius  judicium,  quo  damna- 
tus  est  AcaciuB,  cxtra  itlud  judicium,  quod  tolum  falli  non  potttl,  non  obscure  po- 
nit;  illudque  certum,  quatenus  certit  facinoribui  nixum  probat. 

**)  H"  non  volumui.     E*  ne  controvenia  ...  volumut. 


3i,«izSdb,Google 


EPISTOLA   1.  619 

Proverbiis :  Odium  suscitat  contentio  w) ;  omnes  avtem,  qvi  non  contendvnt,  (a.  196.) 
protegil  amicitia.     Nam  et  apoBtolus  ad  Corinthios:   Quvm  enim  *tft*io,is. 
inter  vos  aemulationes  et  contentiones,  nonne  carnales  cstis  et  secundum icor.3,3. 
hominem  ambulatis?    Itera  ad  Philippenses :  Sf  qua  ergo  consolatio  mPhilipp. 
Christo,    *iM)  qua  allocutio  caritatis,  si  qua  societas  spirilus,   si  qva    ■  ~*- 
viscera   et  miseraliones ,    implete   gaudium  meum,    vt  idipsum   dicatis 
omnes,  eamdem  caritatem  habentes ,  nihil  per  contentionem'11)  neqtie  per 
inanem  gloriam,  sed  m  hvmilitate  mentis  invicem  aestimantes  semetipsis 
superiores,  non  sua  singvli  respictentes,  sed  aliorum. 

Cap.  V. 

6.  Hoc  tamen  praecipue  insinuo  serenitati  tuae,  gloriosissime 
et  clemeiitisaime  fili  Auguste,  ut  quum  causae  Alexandrinorum  pa- 
tuerint  piissimis  auribus  vestris,  ad  sineeram  et  catholicam  fidem 
eos  auctoritate ,'  sapientia  divinisque  vestris  monitis  redire  faciatis. 
Nam  quid  tenendum  sit  in  religione  catholica,  secundum  definita 
patrnm  et  praedicationem  omnium  sacerdotum,  qui  in  £cclesia  floru- 
erunt,  si  hoc  qnoque  praeceperitis,  scientibns  in  memoriam  trans- 
mittendo  renovabimus,  ignorantibus  ad  discendum  pro  officio  nostrae 
instructionis  offeremus1'),  ut  nulla  eztra  haec  ingeniorum  jactantia 
vel  pravitasM)  audiatur. 

Cap.  VI. 

7.  Illud  vero  peculiarius  pro  amore  imperii  veatri  et  beatitu-  • 
dine,   qnae  consequi21)  poterit  regnum,    pro  apostolico  officio  prae- 


")  E*  a1  c*  c10  contentiones :  renitentibiia  aliis  libris.  In  Vulgata  quidem  legi- 
tur  rixat;  aed  graeco  haecit  Anastasius,  in  qno  habetnr:  p,£aoe  iyttott  i-fikoj, 
io»ib(  Si  «o«e  p.ii  tpitovtinovvzas  xalvntei  rpiUa;  Riyus  versus  postremam 
partem  Vulgata  reddit  his  vcrbis:  uniirersa  delicia  operil  caritat.  Ex  qno  illnd 
obiler  observandum  venit,  Petrum  ad  enmdem  Proverbiomm  locum  alludere, 
ubi  att  (1.  Petr.  4,  8);  dyaxrj  xalvtcxit  xlijttos  au-ttoximv  (carita»  operii  mullitu- 
dinem  peccatorum);  adeoque  apostolos  a  LXX  interpretibua  interdnm  disoenaisse. 
Hunc  Anastaaii  locum  ita  imitatus  est,  qoi  Capitularia  regum  Francorum  coa- 
didit,  ut  Proverbiorum  verba  velut  ipeiuamet  Anastasii  dicta  accepiaae  videatur. 
Nempe  lib.  6  c.  342  habet:  Omnet  ut  non  contendant  protegat  umicitia.  Xam  tl 
apostolus  ad  CorinlMot  scripsit:  Quum  $int  inter  po»  etc.i  et  lib.  7  C.  247:  Oamit 
qui  non  eonlendit  protegit  amicitiam.  Nam  et  apottotut  ad  CarintMot  etc.  Atque 
is  locus  favet  uni  Hs,  in  quo  offendimus  prptegunt  andcitiam,  ubi  in  aliia  quinde- 
cim  ut  in  editu  exhibetor  protegit  amicitia. 

*°)  a1  Si  quod  tolatium  caritatis. 

")  E*  conteniiones  moxque  cum  pluribus  sibimetipsos,  ubi  alii  tibimetipsis  (ita 
i*),  semetipsum,  scmcttvso'  (ita  H1). 

n)  H5  J  h1  i'  offerimut.  Plura  patrum  teetimonia  de  re,  quae  in  oontrover- 
siam  vocabatur,  Leo  ad  calcem  epietolae  186  et  Gelasiua  snb  finem  tractatus  III 
subjecerunt. 

")  a1  b  o*  sq.  pravilatit. 

•*)  cin  addit  veitrum,  et  mox  E*  omitt.  prn.     Ibidem  0  o'  regimen. 


^igilizedbiiGOOgle 


620  B.  ANASTA3H  II  PAPAE 

{a.  496.)  dicamus,  ut,  sicut  deeetM)  et  Spiritua  sanctus  dictat,  monitis  nostris 

obedientia  praebeatur,   ut  bona  omnia  vestram  rempublicam  conee- 

Exod.  quantnr,  sicut  in  Exodo  promittitur :  Si  audieris  vocem  dommi  Dei  tui, 

'    '  et  quae  placent1")  feceris  cpram    ipso   ei  dbedieris  praeceptis  ejus  et 

custodieris  omnem  justitiam  ejus,  omnem  infirmitalem,   quam  importavi 

Aegyptiis,   non  importabo  in  te:   ego  enim  sum  dominus,    qui  salvum 

10  12  li  fac*°  te-     ^  '"'c  if*runi  ^10*  potentissima  canitur:  Et  nunc  Israel, 

quid  dominus  Deus  tuus  postulat  a  te  aliud,   quam  ut  timeas  dominum 

Deum  tuum,  et  ambules  m17)  omnibus  viis  ejus,  et  diligas  eum,  et  servias 

dommo  Deo  iuo  ex  ioto  corde  tuo  et  ex  tota  anima  tua,  custodire  praecepla 

dominiDei  lui  et  Justitias  ejus,  quas  ego  mando  tibi?    Haec  me  sugge- 

rentem  frequentius  uon  spernat  pietas  tua,  ante  oculos  tuos  babens 

iimb  Domini  ^1  evangeli°  Terba :  Qui  audil  vos,  me  audit,  et  qui  vos  spernit, 

me  spernit,  et  qui  me  spernil,  spernit  eum,  qui  me  misil.   Nam  et  aposto- 

lThenB.  [USj  concin.ensM)  Salvatori  nostro,  ita  loquitur:   Quapropter  qui  haec 

spernU,  non  hominem  spernit  sed  Deum,  gui  dedit  Spiritum  suum  san- 

ctum  in  nobis.   Pectue  clementiae  vestrae  sacrarium  est  pnblicae  feli- 

eitatis,    utw)  per  instantiam   vestram,    quam  velut  vicarium  Deus 

praesidere  jussit  in  terris,    evangelicis  apostolicisque  praeceptis  nun 

dura  superbia  resistatur,  sed  per  obedientdam,   qnae  sunt  salutifcra, 

compleantur. 

Cap.  vn. 

8.    Nam  secundum  Ecclesiae  catholicae  eonsuetudinem 30)  sacra- 
l  serenitatis  tuae  pectus  agnoscat,   quod  nullum  de  his,  vel 


*)  E'  H»  decet  ipiritui  sci  dicta  (H1  dictat)  monitii  (H»  monittu)  vris  obedien- 
tia  praedicalar:  corrupte.    Loco  dictat  J"  i*  dicit,  alii  J  dicat. 

*')  c1  b  sq.  placent  ei. 

**)  H«  2  H»  E*  (h<  ad  marg.)  omnts  vias  ejui,  H'  in  omnes  vias  ejus. 

**)  3'  aceinens.     Moi  E'  H«  omitt.  Deum. 

**)  J  0  C'  u(  praettantia  oestra  . . .  resistat;  c*  seq.  ut  per  praeitantiam  vestram 
...  resistat,    Sinceriores  mas.  (eti&m  E*  H»  a1  b  h1  i*  c1D)  sequkuur. 

«)  Hinctnarns  epiat.  20  ad  episcopos  concilii  III  SuessionensiB  (Op.  ed.  Sir- 
mond.  II ,  278,  Hard.  coll.  conc.  T,  618)  hunc  locum  primo  ita  citat:  Et  Anasta- 
siut  juninr  papa  ad  Anastaiium  imperaiorem  scribens  de  ardinatis  a  damnato  Acado 
recipiendo*  in  suii  ordinibus  dicit;  tumsubdit:  Quamquam  eadem  epistola  sacris  ca- 
nonibus  el  decretis  Innocenlii,  Zosimi,  Leonis  atque  Gelasii  a  quibusdam  nonconve- 
nire  dicatur:  quia,  ut  ambigua  sententia  in  eadem  epistola  idcm  Anantasius  icribit, 
et  baptiiavit  attkolice,  non  canonicc,  nce  secundum  sacras  regulas  ncque  secundum 
Eocleiiae  consuctudinem  tacerdolcs  nel  levitas  damnatus  ordinavit  Acaciui.  In  prae- 
judicatam  hujusmodi  opinionem  abiit  (Jratianus ,  qui  postquam  c.  8  D.  XIX  prae- 
misit:  Analtasiut  II  fevore  Anastasii  imperatorii,  quos  Acaclui  post  sententiam  in 
se  prolatam  sacerdotes  vel  levttas  ordinaverat,  rite  fungi  acceptis  of/iciii  debere  de- 
creoit;  deinde  verbis  Anastasii  relatis  adjungit:  Quia  ergo  illicile,  et  non  caito- 
nice,  ied  contra  decreta  praedeceisorum  et  tuccessorum  suorum  haec  rescripta  de- 
dit,  ut  probat  FeWc  et  Gelastus,  qui  Acacium  ante  Auastasium  excommunicaverunt, 
et  Hormisda,   qui  ab  ipso  Anastasio  tertius  eumdem  Acacium  postea  damnavit,  ideo 


^icjitizedbvGOOgle 


EPISTOLA   1.  621 

quos  baptizavit  Acacius  Vel  quos  sacerdotes  sive  levitas  secuodum  {a.  498.) 
canones  ordinavit,  nlla  eos  ex  nomine  Acacii  portio  laesionis  attin- 
gat,  quo  forsitan  per  iniquum  tradita  sacramenti  gratia  minus  firma 
videatur.  Nam  et  baptismum,  quod  procu)  sit31)  ab  Ecclesia,  sive 
ab  adnltero  vel  a  fure  fuerit  datum,  ad  percipientem  munus  per- 
venit  illibatum:  quia  vox  illa,  quae  per  columbam  sonuit,  omnem 
maculam  humanae  pollutionis  excludit,  quaM)  declaratur  ac  dicitur :  Luc.  3,  ig. 
Hic  est  qui  baptizat  in^)  Spiritu  et  igne.  Nam  si  visibilis  solis  istius 
radii,  qunm  per  loca  foetidissima  transeunt,  uulla  contactus  inquina- 
tione  maculantur,  multo  magis  illius,   qui  istum  visibilem  fecit,  vir- 

ab  eccletia  Romana  repudiatur,  tt  a  Dto  percmiui  legilur.  Hoc  niinirum  scribit 
Gratianus  falaie  atque  absurdis  libri  poutificalis  gestis  deceptua.  Verum  hanc 
epistolam  ijon  modo,  uti  jam  observavimus,  non  repuiiiavit  eccleaia  Romana, 
sed  etNicolausI  ii  Bulgiiris  de  baptJsmo,  quem  quidam  presbyterum  se  fingenB 
coutulerat,  conBnltus,  cap.  14  ct  15  nna  nostri  Anastairii  auctoritate  atqite  his 
ipsia  verbis  contentus  fuit,  quo  omnem  illis  ea  de  re  scrupulum  eximeret.  Ne- 
que  vero  Anastasius  tradit,  Acacium  tninime  aecundum  Ecclesiae  consuetudinem  ■ 
quemquam  baptixasne  aut  ordinasse,  sed  hoc  tantum  docet,  secundiim  Eccle- 
aiae  consuetudinein  ac  discipHnam  eos  minime  laesos  esse  judicandos,  qui  ab 
illo  baptizati,  aut  secundum  eanones  ordinati  fuerint,  hoc  est,  integra  eis  prae- 
stita  esse  sacramenta;  nec  opus  esse,  ut  iterato  illis  conferantur,  quamvis  ordi- 
nati  Ecclesiae  indulgeutia  egeant,  ut  ingradibus  auis  miniatrent.  Qua  de  re 
conferantur,  quae  Coustantius  moaito  in  Innooeotii  epist.  17  n.  8  diaseruit.  Sim- 
pliciuB  ,quidem  papa  epist.  7  n.  2  censet  interpellandum  imperatorem,  quo  in 

exilium  pellantur,  gui  sibi  credidertnt  tacerdotale  ministerium  damnati  hominis  (Ti- 
mothei  Aelnri)  pmetuntplione  conferri.  Sed  hujus  Timothei,  qui  in  sedom  Ale- 
xandrinam  contra  fas  omne  invaserat,  et  Acacii,  qui  rite  ordinatus  fuerat,  longe 
dispar  erat  causa.  Quocirca  Gelaeius  epist.  12  n.  10  ubi  approbat,  quod  ii,  qui 
quondam  a  Macedonio  et  nuper  a  Nestorio  damnnti*  praetulibu*  baptaati  fueranl, 
in  flde  calkotiea  manentet,  mttta  tint  exagitatione  lurbati,  ab  Anastash  nostri  sen-  ■ 
tentia  nil  dissidere  soiostendit.  Immo  Gelasii  deceasor  Felix  epist.  14  ad  Fla- 
vitam  n.  5  eidem  aperte  sutfragatur,  quum  Fetri  et  Acacii  nomina  e  medio 
tolli  praecipiens  subdit:  Nobit  Deo  intpirante  prootturit  rationabiliter ,  ut  tcripti- 
mut,  ti  cuncta  eonvenerint,  ut  eorutn,  quat  ordinmnt  vel  baptizaait  Acaciut,  lalva 
confetiione  calholica  pro  caritatis  Ecctesiae  redintegratione  nihit  pereat.  His  prae> 
ierat  Heichiadis  in  causa  Caeciliani  sententia  ab  Auguatiuo  epist.  43  (olim  162) 
n.  16  tantopere  laudata,  qua,  nt  Carthaginensi  ecclesiae  pactsm  redderct,  Do- 
nato  solo  damnato,  paratus  fuerat  coromunicatoriaa  litteras  iis  etiam  mittere, 
qiios  a  Majoriano  in  locura  Caeciliani  viventia  per  summum  nefaa  suffecto  ordi- 
natos  esse  constaret.  Quapropter  nihil  ab  Anastasio,  quod  majorum  atque  ec- 
clesiasticae  disciplinae  regulis  non  apprime  consentaneum  sit ,  hic  decerni 
liquet. 

Jl)  Hoc  est:  ab  Eoolesia  absit,  ut  ab  adultero  vel  fure  baptdsmus  confera- 
tur.    Id  vulgatis  autem  procul  fit  mendose  ferebatur. 

M)  E*  qtiia  declaratitr  quod  dicilur. 

**)  Ita  mss.  et  c1  h1.  Alii  vero  editi  Spiritu  tancto  vel  in  Spiriiu  taneto. 
Nemo  non  videt,  hic  firmari  doctriaam,  quam  Anguatinua  adversus  Donatistas 
passun  adstxuit.  Apud  Ckrittianot,  inquit  nominatim  contra  epist.  Parmen.  lib.  II 
0.  10,  tunl  nliqui  praepotiti  vel  ministri,  qui  per  impietalem  ei  iniquUatem  tuam  tnor- 
tui  tunt,  vitrit  tamen  itte,  de  quo  diclnm  est  fn  cvangctio:  hic  ett,  qui  baptixat. 


3i9ilizedbVGOOgIe 


622  8.  ANASTA8II   II  PAPAE 

(a-49G.)tus  nulla  rainistri84)  indignitate  constringitur.    NametJudas,  quum 

fuerit  sacrilegua  atque  fur,  quidquid  egit  inter  apostolos  pro  dignitate 

conunissa,  beneficia  per  indignum  data  nuila  ex  hoc  detrhnenta  sense- 

Matth.  nint,  declarantts  hoe  ipsumDomino  manifestisBima  yoce :  Scribae,  inquit, 

'  etPharisaei  super  calhedram  Moysis  sedent:  quae  dicunt  facite,  quaeautem 

faciunt,  nolite  facere.    Dicunt  enim  et  non  faciunt.    Qnidquid  ergo  ad 

faominnm  profectum3*)  quilibet  in  Ecelesia  murJBter1')  pro  ofncio  sno 

videtur  operari,  lioc  totum  contineri  implendo  divinitatis  effectu,  ita 

lCor.  ji]e  per  quem  Gfaristus  loquitnr  Panlus  afnrmat:  Effo  plantavi,  Apolio 

'  '  '  riffavit,  sed  Deus  incrementum  dedit.  Itaque  neque  qvi  plantat  est  aliquid, 

neque  qui  rigat,   sed  qui  incremenlum  dat  Deus.     Adeo3;)  autem  non 

quaeritur,  quis  vel  qualis  praedicet,  sed38)  quem  praedicet:  ut  invi 

dos  etdam   bene  praedicare  Christum  confirmet,    qno  malo  diaboras 

ipse  dejectns33)  est,  et  hoc  ipso  praecipitare  non  desinit. 

cap.  vm. 

9.  Ideo  ergo  et411)  faic,  cujus  nomen  dicimus  esse  reticendum, 
male  bona  ministrando  sibi  tantum  nocuit.  Nam  inviolabile  sacra- 
mentum,  quod  per  illum  datum  est,   aliis  perfectionem  guae  virtutis 

H)  Mas.  U  minitlerii,  ac  E1  minitterii  indignitatc  contingitur  ordinatit  aul  bapti- 
lati»  ab  indignit  {contingitur  etiam  HB  J  i*).  Huc  spectat  illud  AugustLni  contra 
epiai.  Parmen.  1.  II.  c.  11:  Spiritut  tanctut  in  Eccletiae  jrracposito  vel  ntinutro  tic 
inest,  ut  ti  fictns  ac  mitlat  non  ett,  operetur  linutl  mercedem  ejui,  qui  contecrat,  et 
talutem  eorum,  qui  contecrantur  ;  ti  autem  ficiut  ett,  quamvit  nullo  ejut  fruclu,  mint- 
tlerium  lamen  ejut  non  deserit,  quo  per  eum  ealutem  operatur  aliorum.  Tam  cap.  18 
de  Donatastu  ait;  nec.  ullo  modo  iiH  expedire  te  potsunt,  quum  eit  proponUur,  cur 
tanclitas  lacramenti  et  kaberi  et  dari  potsit  ao  to,  quem  intut  iceleratum  jam  Deitt 
damnavit,  et  htne  inripiat  ab  eo  dari  non  potte,  quum  ab  homimbut  damnatut  fuerit. 
Idem  b.  doctor  in  paalm.  10  n.  6  exemplo  Judae  nobia  a  Christo  demonstratum 
eaae  probat,  dona  Dei  pervenire  ad  eot,  qui  cum  fide  accipiunt,  eSamti  taiit  tit, 
per  quem  acdpiunt,  quatit  Judat  fuil. 

")  E*  H'  provectun.     Hox  b  o1  aq.  omittont  pro. 

*•)  2  fl»  H*  H">  continere.  Deinde  a1  c*  «q.  i*  fmplente  divinitati»  effeetu.  At 
in  otnnibuB  maa.  exstat  implendo;  ac  nubinde  m  uno  affectu,  in  duobus  (etuim 
E*)  affectum,  in  pluribuB  atiis  (etiam  H'HIU)  e/fectum,  in  reliquig  e/fectu.  De 
hac  re  conferatw  s.  Augustinus  contra  Fannen.  H,  2*. 

")  a1  c'  seq.  i*  A  Deo,  rectius  c1  cum  msB.  Adeo  uno  verbo,  et  mox  cum 
aliquot  mBB.  queritur.  Legit  tamen  NicolauB  I  et  quidem  rectius  quaeritur.  Huic 
loco  afrrais  cst  iate  Augustini  lib.  i  de  bapt.  contra  Donatum  n.  1 15:  Jam  ctaret 
et  Hquet,  in  itta  quaestione  baptitmi  non  ette  cogitandum,  quis  det,  ted  quid  det;  quit 
accipiat,  ted  quid  accipiat,  aul  quit  habeat,  ted  quid  habeal.  Quae  autem  ibid. 
n.  10  et  lib.  II  contra  Farmen.  n.  24  ex  occasiouo  verborom  apostoli,  tiee  per  • 
occationem  sive  per  nerilatem  Chrittut  annuntielur,  edisaerit,  cum  nis  Anastasii 
contunase  juverit. 

■8)  ted  quem  praedicet  cum  K*H"  addimua. 

*■)  l  ii*  H1  i*  deceptut,  mendoae.  Malum,  quo  diabolna  dejectnB  est,  intel- 
Ugit  AnastaaiuB  invidiam.  Mox  oom  praedictiB  mafl.  magis  placet  praecipitarc, 
quom  cum  aliis  libris  praedtcare. 

io)  C9  cio  e(  [pgg  Acaciut  cujui,  nescio  qua  auctoritate. 


^igjtizedbvGOOgle 


EPISTOLA    1.  623 

obtiimit").     Quodsi")  est  aliquorum  iu  tantnm  Be  extendeiiB  curiosa  (».  496.) 
suspicio,  ut  imaginetur,   prolato  a.  papa  Felice  judicio  postea  ineffi- 
caciter  in  sacramentis,  quae  Acacius  usurpavit,   egisse,   ac  perinde 
eos  metuere,  qui  ve)  in  consecrationibus  vel  in  baptismate  mysteria 
tradita  susceperunt,  ne  irrita  benencia  divina  videantnr :  meminerint, 
in")  hac  quoque  parte  similiter  tractatum  praevalere  superiorem, 
quia  non  sine  usurpatione  sacerdotii  adjudicatus  hoc  egit;    in  quo 
virtutem  suam  obtinentibus  mysteriis,  iu  hoc  quoque  aliis  rea  sibi 
persona  non  nocuit.      Nam  ad  illum  pertinuit,    quod  tuba  Davidica 
canitur:    Verumtamen   Deus   conquassabit   capita   inimicorum  suorum,  Pwlm. 
verticem  capilli  perambulantium  fh  deliclis  suis.    Nam  superbia  semper     ' 
sibi,  non  aliis,  facit  ruinam :  quod  universa  Scripturarum  coelestium 
testatur  auctoritas,  sicut  etiam  per  Spiritum  sanctum  dicitur  a  pro- 


quum  sibi  sacerdotis  nomen  vendicaverit  condernnatus,  in  ipsius  ver- 
ticem  superbiae  tumor  inflictus  est:  quia  non  populus,  qui  in  my- 
steriis4')  donum  ipsius  sitiebat,  exclusus  est,  sed  anima  sola  illa, 
quae  peccaverat,  justo  judicio  propriae  culpae  erat  obnoxia;  quod 
ubique  numerosa  Scripturarum  testatur  instructio.  Unde  remotis 
hominum  atudiis  sive  versutiis  in  hac  adhuc  praesenti  fragilitate 
'positorum,  secundum  preces  nostras  annisu  et  auctoritate  imperiali 
offerte")  Deo  nostro  unam  Ecclesiam  catholicam  et  apoBtolicam: 
quia  hoc  solum  est,  in  quo  non  solum  in  terris,  sed  etiam  in  coelo 
triumphare  sine  fine  possitis.  Subscriptict :  Omnipotens  Deus  regnum 
et  salntem  tuam  perpetua  protectione  custodiat,  gloriosissime  et  cle- 
mentissime  semper  Auguste! 

Epistola  2. 
Anastasii  II  papae  ad  Clodorenm  Francoram  regem,         (a.  497.) 

2.      Regit  converiionem  cum  exordio  pontificatut  lul  contigiise  gratutatur:  uon  po$ie 
non  laetari  tedem  apoiloticam,    quod  refrigetccnte    caritate  multornm   rl  Petri 

")  c*  eeq.  addunt  ci  autem  obfuit,  quod  abest  a  li'  c1  i*  et  mss.  et  proiime 
satis  expresBom  ert.  Concuut  et  hic  Aiiast&siiie  Augustino  coutra  Parmen.  II 
ti.  23  praedicanti:  Omnia  tacramenta  quum  ob&int  indigne  tractantibut,  protunt  tamen 
per  eot  digne  tumentibut,  ticul  et  verbum  Det. 

**)  Editi  cum  H"  Quod  cum  ita  tit  (H'  e)  aHquorum  in  tantum  tt  extendit  ... 
ttt  imagincntur:  caetigantur  ex  mss.  et  h1  a'  i*,  nisi  quod  h1  ti  eo  aliquarum,  i* 
imaginentitr.  PraeferremuB  cum  K"  quod  ti  et  aliquorum  in  tantum  le  exlendit  curiota 
tutpicio,  ut  imaginentitr ,  niei  et  hic  recontior  enaet,  et  ceteri  magno  consenen 
extendent  et  imaginetur  exhiberent.  E*  Quod  qui  ett  aliquorum  in  tanium  exten- 
dcnt  . . .  neque  irrita. 

**)  E*  H10  in  hancqut  partem.  Mox  c1  «eq.  uiurpatione  naminit  lacerdotii,  i* 
uturpato  nomine  tacerdotii.  In  mm.  (etiam  E*  H'  H10)  et  h'  deest  nomine.  1  H* 
tine  uiurpatione  nomine.     Deinde  H*  contincntibut. 

**)  H,J*J*Jl0Jl,,J,iclB.q.  minitteriU,  K'omnibui.  Mox  Ettentiebat,  H'propricerat. 

'')  E'  offerenti,  h1  offerente.    Moi  ed.  omitt.  tinc  fint,  H*  Omitt  fine. 


bvGoogle 


b24  8.  ANA3TA8II  II  PAPAE 

(a.497.)     uavicula  tol  tempeitatibut  acta  Deus  in  tanto  prineipc  Eccletiae  tuae  providerit, 
gui  poitit  eom  tueri. 

Cludoeco1)  Anastasius  episcopua. 
Tuum,  gloriose  fili,  in  Christiana  fide  cum  exordio  nostro  in 
pontificafcu  contigisse 2)  gratulamuT.  Quippe  sedes  Petri  in  tanta 
occasione  non  potest  non  laetari,  quum  plenitudinem  gentium  intue- 
tur  ad  eam  veloci  gradu  concurrere,  et  per  temporum  spatia  repleri 
sagenam,  quam  in  altum  jussus  est  mittere  idem  piscator  horninum 
et  coelestis  Jerusalem  beatus  claviger.  Quod  serenitati  tuae  insi- 
nuare  voluimus  per  Eumerium  presbyterum,  ut  quum  audiveria  laeti- 
tiam  patris,  crescas  in  bonis  operibus,  impleas  gaudium  nostrum, 
et  sis  corona  nostra,  gaudeatque  mater  Ecclesia  de  tanti  regis,  qnem 
nuper  Deo  peperit,  profectu.  Laetifica  ergo,  gloriose  et  illustris 
fili,  matrem  tuam,  et  esto  illi  in  columnam  ferream!  Nam  refrige- 
scit  caritas  multorum,  et  malorum  hominum  versutia  navicula  nostra 
feris  fluctibus  agitatur ,  et  despnmantibus  "  undis  pertundituT.  Sed 
speramus  in  apem  contra  spem,  et  Dominum  collaudamus,  qui  eruit 
te  de  potestate  tenebrarum  et  in  tanto  principe  providit  Ecclesiae, 
qui  possit  eam  tueri  et  contra  occurrentes  pestiferorum  conatua  ga- 
leam  salutis  induere.  Perge  igitur,  dilecte  et  gloriose  fili,  ut  Deus 
omnipotens  serenitatem  tuam  et  regnnm  protectione  coelesti  prose- 
auatur,  et  angelis  auis  mandet,  ut  custodiant  te  in  omnibus  viis 
tuia,  et  det  tibi  in  circuitu  de  inimicis  suis  victoriam! 

Epistola  3. 

(a.  497.)  Anastasil  II  napae  ad  Laurentium  de  Lignido '). 

Ad  pontiflcatum  recent  attumptut  pro  medidna  arthodoxiae  et  de  more  decetio-     p.  82. 

rum  luorum  formulam  fidci  ad  eccletiai  mittit. 

1.    In  prolixitate  epistolae  dilectionis  tnae  magno  nos  gandio 


')  Sic  vulguti.  At  Petrua  de  Lalande  et  CointduB  ad  a.  497  n.  4  pracmittunt 
gloriotg  ct  iltuttri.  Ceterum  hujus  regis  nomen  va-rie  apnd  antiquoB  ecriptum 
reperitur:  Clodavtut,  Uhloduacua,  C/ilotovecus,  C/Uodovecut,  Ctudovccus,  Ludin,  Btu- 
dovicut,  Ludovirus. 

')  Subanditur  exordium,  quo  scil.  Clodoveua  ChriBtianam  fidem  biiptismi  per- 
ceptione  profiteri  coepit.  Atqui  anno  496  jam  labente  (d.  24  Nov.)  Anastasius 
poutificatiim  suscepit;  igitur  cum  ejusdem  anni  eiitu  baptismuB  Clodovei  com- 
ponendoa  eat.  Cui  aperte  suffragatur  a.  Avitus  VienneuBiB,  epistola  41  natalem 
Bomini  diem  regenerataonis  regis  gignificana,  ita  ut  baptismuft  ille  !die  26  Dec. 
a.  496  snBceptus  esae  dicendus  sit.  Hinc  perepicuum  est,  et  Fredegarium  hist. 
c.  21  et  Hincmarum  ep.  4  c.  17  (ad  Ludov.  reg.  Qerm.)  et  ep.  14  c.  14  (ad  pro- 
oeres  regni  Frunc.)  ialli,  quum  Clodoveum  in  vigilia  tancti  Patc/tae  baptdxatum 
scribnnt.  > 

')  In  G'  G*  hic  deeat  vox  epiteopum:  sed  in  praevio  indice  generali  exgtat. 
TJtrobique  autem  iuscribitur  Qelasii  uomine. 


^igilizedbyGOOgle 


EP18T0LAE   1—3.  625 

replesti  in  ea  parte ,  in  qua  dictum  est ,  quod  in  Thessalonicensi  (a-  497.) 
ecclesia  vel  in  aliis  simiiiter  recitata  epistola  praedecessoris  nostri 
de  excessibus  Acacii  ouncti  eidem  anathema  dixerint,  nec  qoisquam 
communioni  praevaricatoris  sese  miscuerit.  Unde  quia  nos  admones 
dilectione  fraterna,  ut  ve)ut  medicinam  quamdam  fidei  episcopis  per 
Illyricum  vel  aliis  ministrare  debeamus,  quamquam  hoc  copiosissime 
factum  sit  a  beatae  recordationis  praedeceasore  nostro;  et  quia  mos 
est  Romanae  ecclesiae  sacerdoti  noviter  constituto  formam  fidei  suae 
ad  sanctas  ecclesias  praerogare,  haec  eadem  compendiosa  nimis  bre- 
vitate  studui  renovare,  ut  sub  qua  fide  vivendum  sit,  secundum 
statuta  patrum  in;).  hac  nostra  epistola  propter'  brevitatem  sine 
fastidio  lector  agnoscat. 

2.  Confitemur  ergo,  Dominum  nostrum  Jesum  Christum  Filium 
Dei  unigenitum  ante  omnia  quidem  saecula  sine  principio  ex  Patre 
natum  secundum  deitatem,  novissimis*)  autem  diebus  de  sancta  vir- 
gine  Maria  eumdem  incarnatum  et  perfectum  hominem  ex  anima 
rationali  et  corporis  susceptione,  bomousion  Fatri  secundum  deita- 
teni,  et  homousion  nobis  secundum  humanitatem.  Dnarum  enim 
naturarum  perfectarum  unitas  facta  est  ineffabiliter,  propter  quod 
unum  Christum  eumdem  Filium  Dei  et  hominis  unigenitum  a 
Patre,  et  primogenitum  ex  mortuis  confitemur;  scientes,  quod 
quidem  coaeternus  sit  suo  Patri  secundum  divinitatem,  secundum 
quam  opifex  est  omnium,  et  dignatus  est  post  consensionem  san- 
ctae  Virginis,  quum  dixit  ad  angelum:  Ecce  ancilta  Domini,  /toJLnc.  1,38. 
mihi  secunditm  verbvm  tuum,  ineffabiliter  sibi  ex  ipsa  aedificare") 
templum,  et  statim  sibi  univit,  quod  nou  coaeternum  de  sua  sub- 
stantia  e  coelo  detulit  corpus,  sed  ex  masaa  nostrae  substantiae, 
hoc  est  ex  virgine.  Hoc  accipiens  et  sibi  uniens,  non  Deus 
Verbum  in  carnem  versus  est,  neque  ut  phantasma  apparens,  sed 
inconvertibiliter  et  incommutabiliter  suam  conservavit  essentiam, 
primitias  naturae  nostrae  suscipiens  sibi  univit.  Nam  principium 
Deus  Verbum  has  nostrae  naturae  primitias  pers)  multam  sibi  boni- 
tatem  unire  dignatus  est,  quia  non  permixtus,  sed  in  utrisque  sub- 


')  Ita  correximuB,  quod  antea  per  errorem  librariis  usitatum  in  hanc  nottram 
epittolam. 

*)  Sic  mia.      Edlti  vero  t'«  navissimis  ...   de  tanctisibna ,    ct  iofra,  sanclizsimae 


mrginis. 

*)  E1  et  editi  aedificavit ;  magis  placet  cum  K*  aedificare  scil.  dignatus  eat. 
Deinde  particulam  stalim,  ante  stbi  itniiiit,.  ejusdem  codicis  auctoritate  adjicimus, 
favente  K1  stat  xibi  uuivit.  Eo  pacto  connrmat  An&stasius,  quod  Gelasius  tract. 
III  n.  8  vocat,  sic  nimirum  Verbum  horaini  unitum,  ut  utriutque  natvrae  ineffa- 
bitiler  unitio  ab  ipto  conceptionit  tuae  exoriu  mirabiliter  ac  potenter  exsisteiet. 

'-)  Ita  mss.     Editi  multa  silii  tionitate  ...  gtii  non  permixlus,  sed  in  ufriatque 

*N.  *o»ir.  I.  40 


^igilizedbyGOOgle 


OZb  S.  ANASTASH   II   PAPAE 

(a.  497).  stantiis  ttnus  et  ipse  visus,  secnndum  quod  scriptum  est:  Sotvitetem- 
'  '  plum  istud,  et  in  tribus  diebw  resuscitabo  .illud.  Solvitur  enim  Chri- 
stua  Jesus  secundum  eam"8)  substantiam,  quam  suscepit,  et  solutum 
suacitat  proprium  templum :  hoc  ipse  secundum  divinam  substantiam, 
secundum  quain  et  onuiiian  artifex  est.  Nuuquam  autem  per')  re- 
surrectionem  unitionis  nostrae  discessit  a  proprio  templo,  nec  disce- 
dere  potest  propter  ineffabilem  suam  benignitatem.  Sed  est  ipse 
Domiuus  Jesus  Christus  et  passibiliB  et  impassibilis :  passibilis  secun- 
dum  humanitatem,  impassibilis  secuudum  divinitatem.  Suscitavit 
igitnr  suum  templum  Deus  Verbum,  et  in  se  naturae  nostrae  resur- 
rectionem  et  renovationem  operatus  est.  Et  banc  Dominus  Christus 
,  noster  Deus,  postquam  resurrerit  a  mortuis,  discipulis  suis  ostende- 
24,39.  bat  dicens:  Palpate  me  et  videte,  quoniam  spiritus  carnem  et  ossa  non 
habet,  quemadmodum  me  videtis  habere.  Non  dixit,  quemadmodum  me 
dicilis  esse,  sed  habere:  nt  et  qui  habet  et  qui  habetur  considerans, 
non  permixtionem,  non  conversionem,  non  mutationem,  sed  unita- 
tem  factam  respicias.  Propterea  et  fixuras  clavorum  et  fixionem  lan- 
ceae  demonstravit,  et  cum  discipulis  manducavit,  ut  per  omnia  re- 
surrectionem  nostrae  naturae  in  se  renovatam  doceret:  et  quia 
secundum  beatam  divinitatis  substantiam  inconvertibilis,  incommu- 
tabilis,  impassibibs,  immortalis,  nnllius  indigens,  perficienss)  omnes, 
passiones  ipse  permisit  proprio  inferri  templo,  quod  virtute  propria 
suscitavit,  et  per  propriam  perfectionem  teinpli  sui  renovationem 
sostrae  naturae  operatus  est.  Qui  autem  dicunt  subtilem  hominem 
Christum,  aut  passibilem  Deum,  aut  in  came  versnm,  ant  non  cou- 
nitum9)  habuisse  corpus,  aut  de  coelo  hoc  detulisse,  aut  phantasma 
ease,  aut  mortalem  dicentes  Deum  Yerbum  mdiguisse,  nt  a  Patre 
suscitaretur,  aut  sine  anima  corpus,  aut  sine  sensu  hominem  susce- 
pisse,  aut  duas  substantias  Christi,  secundum  permixtionem  confu- 
sas,  unam  factam  fuisse  substantiam,  et  non  confitentes  Dominum 
nostrum  Jesum  Christum  duas  esse  naturas  inconfusas,  unam  autem 
personam,  secnndum  quod  unus  Christus,  unus  idem  Filius:  iatos 
anathematizat  catholica  et  apostolica  Ecclesia. 

3.    Haec  ergo  sunt,  frater  dilectissime ,   quae  pro   antidoto  nos 


")  cc  meram,  a'  meam,  littera  m,  qua  antecedeoB  voi  deainit,  perperam  quod 
antdquariie  saepe  accidit  repetita.  Certe  AnaataaiuB  hnmanam  Christi  naturani 
noitram  uon  meam  appellare  solet. 

'}  Ita  mss.  Editi  pott  reiurrectiontm  unitionit  nottrac  naturae.  Vnilto  autem 
pro  re  uniia  hic  accipitur.     Mox  K'  dignitatem  (looo  benignitatem). 

">)  Ita  corrigendum  duiimus,  quod  prius  mendose  ac  vitioaa  interpunctioue 
aic  vulgatum  erat:  pcrflcicns  omnet  paitionei,  te  permuit.  Nunc  porro  Deus  Ver- 
bura  eo  modo  perflcietut  omnet,  quo  superius  omnium  arti/ex  praedicatur. 

")  cc  cognUum.  lietinendum  cum  a1  counitma:  quo  vcrbo  simul  excluditur 
naturarum  coafuaio,  et  oorporia  Verbo  uniti  pereeverantia  apte  adatruitur. 


^igilizedbyGOOgle 


EPISTOLAE  3.   4.  627 

debere  mittere  flagitasti,  qnod  nullum  amaram  neque  dulce  noxinm  (a.  497.) 
videndum10)  refugit  te.  Nam  et  de  nostro  conventu  disposueramus 
quoadam  dirigere,  si  tatio  id  temporis  lieri  permisisset:  quod  facere 
credimus  opportune,  quum  illarum  partitun  correctio  ad  nos,  jurante 
Domino,  legatione")  plenissima,  sicut  confidimus  fuerit  nuntiata. 
Sperantes  etiam  de  Dei  nostri  misericordia ,  ut  huic  praedicationi 
nostrae  clementissimus  et  Christianissimus  imperatoi  unanimitatem 
suam  auxiliumque  conjungat:  quatenus  pro  fide,  qua  pollet,  in  illis 
regionibus  coerceat lI),  qui  suis  quaestiunculis  et  Becundum  elementa 
mundi,  sicut  vas  electionis  ante  praedixit,  supernua  vanaque  concin- 
nant,  nolentes  contineri  salutaribus  disciplinis.  Sed  vos,  sicut  aitEph.4,30. 
idem  apostolus,  non  Ua  didicistis  Christum,  si  tamen  illum  audistis 
et  in  illo  docti  eatis,  sicut  est  veritas  in  Jesum,  quam  utique  ille 
apprehendere  poterit,  qui  orthodoxorum  patrum,  sicut  jam  saepe 
dictum  est,  observaverit  instituta.  Deus  te  incolumen  custodiat, 
frater  carissime! 

Epistola  4.  <a.wr) 

Anastasi!  II  papae  ad  Ursiciiinm  fragmenta. 

1. Nam  principium  Deus  Yerbum  has  nostrae  naturae  pri- 

mitias  per  multam  sibi  bonitatem  unire  dignatus  est,  quia  non  per- 
mixtus,    sed  in  utrisque  substantiis.  unus  et  ipse   visus,    secundum 
qaod  scriptum  est:  Solvite  templum  istud,  et  m  tribut  diebus  resvscitabo  Joh.2,w. 
illud.     Solvitur   enim   Ohristus   Jesus  secundum   eam   substantiam, 
quam  suecepit,  et  solutum  suscitat  proprium  templum. 

Iterum  *™ta«'i  papae  ad  TJraionium. 
2.  Confitemur  eTgo,  Dominum  nostrum  Jesum  Christum  Filium 
Dei  unigenitum  ante  omnia  quidem  saecula  sine  principio  ex  Patre 
natum  secundum  deitatem,  noviBsimis  autem  diebus  de  sancta  vir- 
gine  Maria  eumdem  incarnatum  et  perfectum  hominem  ex  anima 
rationali  et  corporis  susceptione,  homousion  Patri  secundum  deita- 
tem,  et  homousion  nobis  secundum  humanitatem.  Duarum  enim 
naturamm  perfectarum  unitas  facta  est  ineffabiliter,    propter  quod 


'*)  O1  refngtie,  qnud  correxunus  Baronius  ad  ann.  492  substitiiit  bibere  ne 
refugtte:  ex  quo  id  effici  videtur,  utAnaataaiua  noaium  dulce  bibendum  suadeat. 
Magis  placeret  bibendtan  te  non  fugit.  Alludit  qnippe  Anastasiue  ad  Laurectii 
verba,  quibus  mediciaan  hia  regionibus  ministrandam  flagttarat;  ac  forte  auctor 
ipti  fuerat,  ut  ab  asperioribus  verbis  temperaret. 

")  Augurari  hinc  licet,  L&ureutium  in  epistola  aua  de  legatione,  qu&m  Thes- 
BsdonicenBis  aut.isten  tum  parabat,  quamque  brevi  postea  deatinatam  esae  mox 
visuri  sumus,  nonnihil  significasac. 

")  Seu  eos  eoereeat,  qiti  xuis  ...  eoneinnant.     Editi  quin  ...  condnant. 

40* 


^icjitizedbvGOOgle 


(J28  S.  ANASTASII  II  PAPAE 

(a.  497.)  unum  Christum,  eumdem  Filium  Dei  et  hominis  unigenitum  a  Patre, 
et  primogtmitum  ex  mortuis  confitemur;  scientes,  quod  qnidem  coae- 
'  'temus  sit  suo  Patri  aecundum  divinitatem,  secundum  qnam  opifex 
est  omnium,  et  dignatus  est  post  consensionem  sanctae  Virginis, 
qunm  dixit  ad  angelum :  Ecce  anctila  Domini,  fiat  mihi  seatndum  ver- 
bum  tuum,  ineffabikter  sibi  ex  ipsa  aedificare  templum,  et  statira 
sibi  univit,  quod  non  coaeternum  de  sua  substantda  e  coelo  detnlit 
corpus,  sed  ex  massa  nostrae  substantiae,  hoc  est  ei  virgine.  Hoc 
accipiens  et  sibi  uniens,  non  Deus  Verbum  in  carnem  versus  est, 
neque  ut  phantasma  apparens,  sed  ineonvertibiliter  et  incommuta- 
biliter  suam  eonservavit  essentiam,  primitias  naturae  nostrae  susei- 
piens  sibi  univit. 

Ite-nmi  ejusdem  papae  ad  eumdem. 
3.   Nunquam  autem  per  resurreetionem  unitionia  nostrae  discea- 
sit  a  proprio  templo,   nec  discedere  potest  propter  ineffabilem  suam 
benignitatem.  , 

Epistola  5  p 

(a.  497.)     Libellua,  quem  dederunt  apocrisiarii  Alexandrinae  occlesia© 
legatis  ab  urbe  Homa1)  Conatantinopolim  destinatis. 

Crloriosissimo  atque  excellentissimo  patricio  Fe- 
sto')  et  venerabilibus  episcopis  Cresconio  et 
Germano  simul  cum  ejus  potestate  directis  in 
legatione  ab  urbe  Roma  ad  clementissimum 
et  Christo  amabilem  imperatorem  Anastasium 
Alexandrinae  venerabilis  ecclesiae  Dioscorus 
presbyter  et  Chaeremon  lector,  responsis 
ejusdem  ecclesiae  servientes8). 

')  Scilieet  ab  Anastasio  papa,  ut  euperiorem  epistolam  1  ad  Anastaaium 
AugUHtum  deferrent.  Hunc  autem  libellum  graece  Bcriptum  dederant  Alezan- 
drioae  ecelesiae  legati,  sed  ubi  Romam  perlatus  fuit,  a  Dionysio  Eziguo  lutine 
conversum  esse,  nota  ad  caleem  codicum,  ex  quibus  prodiit,  adjecta  nos  docet, 

')  Qui  nimirum  a  Theodorico  ad  Anastacium  Augustum  eodem  tempore, 
quo  CreBconius  et  Germanus,,  ab  Anastasio  papa  miseus  fuerat.  Festum  sens- 
torem  urbiff  Romae  ob  cicilia  r/n/tedam  ntgntia  tunc  ad  Anastasium  imperatorem 
destinatum  eue  Theodorus  lector  lib.  II,  Theophauea  pag.  220  ac  Nicephorus 
lib.  XVI  c.  35  traduut,  boc  est  ut  Theodoricum  intor  et  Anastaaium  pacem  iniret. 
Hinc  anonymuB  a  Valesio  edituB  facta  pace  cum  Anattasio  imptralore  per  Feitum 
de  praesamptione  regni,  omnia  ornamenta  reyni,  gnae  Odaaeher  Ci/nstanlinopolim  nd- 
teral,  palatio  remista  dieit.  Idem  Festus  post  mortem  Anastasii  papae  quum  et 
apud  Theodoricum  regem  et  apnd  Anastasium.  imperatorem  gratia  polleret, 
gravisumi  in  Eccleeia  schismatiB  auctor  ac  fautor  praeripun*  fuit. 

*)  h.  e.  qui  ejusdem  ecdesiae  AJezaudrinae  negotia  in  regia  urbe  procurs- 
bant,  apocrisariorum  munere  fungentea. 


>vGoogIe 


EPI8T0LAE  4.  5.  029 

1.  Venerabiles  sanctne  ecclesiae  Romanae  urbis  aiqne  Alexsn-  (a.  497.) 
drinae  non  solum  fidem   rectam   atque  immaculatam,    ex  quo  saln- 

taris  in  eis  praedicatus  est  sermo,  sed  etiam  divino  in  ministerio 
semper  concordiam-  servaverunt.  Quippe  quum  ab  nno  fuerit  in  utris- 
que  jactum  fidei  fundamentum,  (Petrum  memoramus  beatum  aposto- 
lum,  cujus  per  omnia  sanctus  evangelista  Marcus  exstitit  imitator), 
ita  ut  si  quando  contingeret4)  in  rebus  ambiguis  quaedam  episcopo- 
rum  coneilia  celebrari,  sanctissimus  is,  qui  Romanae  praesidebat 
ecclesiue,  reverendissimum  Alexandrinae  civitatis  archiepiscopum  de- 
ligeret,  ut  sui  curam  loci  susciperet. 

2.  Sed  lioste  bumani  generis,  cui  boua  perosa  sunt,  qui  in 
perniciem  nostram  impio  scmper  furore  grassatur,  nori  piguit  per 
satellites  proprios  zizania  inter  utrasqne  conserere,  ut  tantae  uni- 
tatia  discordiam  perpetraret.  Nam  Eutychete  impiissimo  contra 
fidem,  quae  in  beatissimis  apostolis  praedicata  est,  sentiente  et  do- 
cere  tentante,  contigit  per  idem  tempus  sedis  apostolicae  praesulem 
tunc  Leonem  litteras  ad  Calchedonense  concilium  destinare.  Quarum 
litterarum  fuere  interpretes  hi,  qui  cum  Theodoretos)  Cyrorum  civi- 
tatis  episcopo  tunc  fuerant  Nestorianae  haeresis  sectatores:  contra- 
que  eam  fidcm,  quae  a  venerabilibus  trecentis  deeem  et  octo  patri- 
bus  est  edita,  supra  memoratae  litterae  prdbantur  exsistere;  et  non 
parvas')  ■occasiones  his,  qni  ejusdem  nefandissimi  Nestorii  blasphe- 
mias  vindicaut,  praestiterunt,  ita  ut  licentius  adstruerent  eumdem 
Nestorium  minime  perversa  sensisse.  His  igitur  causis  Deo  amabitis 
nopulus  noster  offensos  est,  et  de  Graeca  translatione  arbitratus  est 
in  Latino  quoque  sermone  sensum  similem  contineri,  ac  sese  ab 
unitate  Romanae  divisit  ecclesiae.  Nec  non  etiam  Romanus  antistes, 
existimans  nos  contra  eam  fidem,  quae  tradita  est  a  beatissimis 
apostolis,  conspirasse,  a  nostra  se  communione  suspendit. 

3.  Verumtamen')  ejus  volentes  satisfacere  sanctitati,  nos  eam 
fidem  tenere,   quam  princeps   apostolorum  Petrus  ejusque  diseipulus 

*)  Ita  G1.  Editi  conttgerit  ...  praesideret.  Hoc  maxime  propter  Cyrillum 
Alenandriniim  antistitem  ocribunt,  qui  quidem  iu  Ephesino  coucilio  Coelestini 
quoquc  sanctissinti  sacratissiiniifue  Itomae  eccltsiae  archiepiscopi  toeitm  obtinere  ata- 
tiin  ab  ejimdem  concilii  principio  memoratur.  Ipae  Coeleatinus  jam  antea  epi- 
stola  11  n.  4  oideui  Cjrillo  vicem  commiserat  auam,  ut  seiitentiam  a  Be  adversus 
Nestorium  prolatam  exsequeretnr. 

:')  Laudea,  quibns  epiatola  120  Theodoretum  exornat,  atqne  nominatini  illum 
commendat,  quod  praefutac  ad  Flaviannm  litterne  sedis  aposlolicae  illius  studio 
defentae  sint,  valde  snspectam  faciunt  hanc  schismaticorum  illorum  eicusatio- 
nem,  nisi  forte  in  graecam  interpretatdonem  quaedam  ab  haeretdcis  postmodum 
immissa  sint,  quae  velut  tanti  viri  auctoritate  fulta  jactare  aifectarint. 

<)  Ita  0'.     Alii  pravat,  et  deinde  omittunt  timilem. 

')  Clarius  iste  locus  sic  verteretur:  quum  vettemut  ejus  satisfacere  sanctUttti  ac    ■ 
probare  no»  eara  fidem  tenere.  • 


>vGoogIe 


630  8.  ANASTASII  II  FAFAE 

(a.  497.)  Marcus  beatissimi  crediderunt,  et  postmodum  trecenti  decem  et  octo 
venerabiles  edidere  pontifices,  legatos  ad  urbem  Romam  nostra  diri- 
gere  curavit  ecclesia.  Sed  ibi  quidam8)  civitatis  nostrae  repertus 
est  a  recta  fide  dissentiens  atque  ab  ea  ez  causis  quoque  dirersis 
alienus  exsistens,  qui  hoc  visus  est  perpetrare,  ne  ulla  in  suscipien- 
dis  legatis  copia  praeberetur:  qui  nec  ad  faciem  usque  aalutationia 
admissi,  sine  ajiquo  effectu  reversi  sunt. 

4.  Quia  vero  ante  non  multum  temporis  Photinus  religiosus 
diaconus  sanctae  Thessalonicensis  ecclesiae  nobiscum  de  pace  eccle- 
siarnm  verba  conseruit  dixitque,  se  ante  spatium  parvi  temporis 
destinatum  *)  a  sanctissimo  archiepiscopo  Andrea'0)  Thessalonicensis 
ecclesiae  ad  Romanum  pontificem  Anastasium,  et  affirmabat  de  his, 

s)  Non  aliira  ille  quidam  ni*i  Johannea  cpgnomeuto  Tala,ja,  qui  Alexandria 
pulsua  Romam  confugit:  quem  lium  haereticnm  vocaut,  se  ipsii  contrariam 
catholicae  fldei  doctrinam  tueri  produnt.  Neque  alii  legati  proxime  meraorati, 
uisi  qui  aliquanto  poet,  ut  in  uotitia  epistolarum  non  exstantium  Feliciall  n.ll 
obgervavimue ,  a  Petro  Mongo  in  locum  Johaunis  euffecto  missi  Romam  vene- 
runt,  ut  ipsius  Mongi  uaiirpationem-  apostolicae  sedie  auctoritate  firmari  pete- 
rent.  Minime  autem  mirum  eat  linerotlci  jam  totdes  damnati  legatos  neque  ad 
salutationiB  "officiuftt  admiasos  ease.  Felix  epist.  6  n.  1  inter  justas  damnandi 
Acacii  causas  hanc  recenaet,  quod  ei  hujus  ipsiua  Petri  grata  persona  el  mintitri 
ejus  accepli  sint,  et  apocrisiariot  ejus  confonere  deprehendatur.  Quociroa  idem 
papa  epist.  14  a.  6  boc  Flavitae  nominatim  praecipit:  Nec  apocritiariui  damnati 
Petri  misceamur  aut  Hiterit.  Qua  in  re  Felix  morem  gessit  monitis  ipsius  Acacii, 
qui,  ut  apud  Gelasium  tract.  I  n.  12  et  apud  Liberatum  c.  16  narratur,  de  al- 
tero  Petro,  qui  in  Alitiochenam  sedem  invaserat,  et  de  quodam  Johamie  Apa- 
menis  ordiuato  ad  Simplicium  scribens,  eosque  iterum  damnatos  nuutians,  petit 
ab  apostulica  tede,  ul  ti  fortc  ad  eam  confugercnt,   nec  visu  dignos  kabercl. 

')  Haec  Photini  legatio  absurdis  illis  commentis  occasionem  dedit,  quae  in 
libro  de  gestis  pontificum  ita  leguntur:  multi  clerici  et  pretbyteri  ee  a  communione 
iptaa  Anatlasii  retraxerunt ,  eo  quod  communicasset  sine  consilio  cpitcoporum  ocl 
pretbyterorum  ncl  cleri  cunctae  Ecclesiae  catAoUcae  diacono  Thettalonicensi  nomine 
Photino  (msa.  Phoiio),  qui  communionit  erat  Acacii,  et  quia  occidte  volidt  revocare 
Aeadum  et  non  potnit.  Qua  autem  fide  communionit  Acacii  dicatur  diacouus  ab 
Andrea  ad  apostolicam  sedem  miasus,  postqnam  idem  Andreas  Gelaaii  de  exeet- 
sibus  Acacii  coraprobasset  litteras,  easque  in  ecelesia  sna  recitari  praecepiaset? 
Neque  minus  abBurdum  esse  jam  observavi  hoc  aliad  commentum,  quo  Acacium, 
qui  Felicis  II  temporibus  jam  obierat,  Anastasius  revocare  voluisse  fingitur.  Ex 
hoc  autem  loco  tempus  colligitur,  quo  libellue  iste  datua  fuit.  Noudum  enim 
Eomain  advenerat  Photinus,  qunm  Anaataaius  superiorem  epistolam  3  ad  Lau- 
rentium  Bcripsit„sed  hunc  tamen,  ut  num.  3  innuit,  brevi  veuturura  sperabat. 
Huic  igitur  tempori,  quo  Romam  ingreesue  est,  adjiciendum  est  intervallum, 
quo  delegata  negotia  ibi  peragere,  TheEsalonicam  redire,  indeque  ad  regiam 
urbem  se  conferre  valuerit. 

'")  Jara  observaviraus,  ad  bunc  Andream  scriptam  esee  Felicis  II  epiat.  18, 
adeoque  enm  ipsum  esse,  qnem  Gelasina  eput.  18  n.  4  reprehendit  ut  in  Acacii 
ceterorumqne  perfidorum  communione  pertinacem.  Honc  autem  a  prava  illa 
coramunione  taudera  discessisse,  Lanrentii  Lignidensis  episcopi  litteris  Anasta- 
j-ius  nost«r,.uti  superior  ipaius  epiatola3  n,  1  testiB  eBt,  gratulabundus  accepit. 


J.grzot.GoOgle 


EPISTOLA   5.  631 

quae  nos  vehementer  ofifendunt,  ia  translatione  epistulae  sibi  aatia-  (a.  497.) 
factum  fuisse  a  aupradicto  praesule  Romanae  eeclesiae,  quod  scilicet 
in  epiatolae  translatione  comprobarentur  errores,  ipsam  vero  Lati- 
nam  epistolam  juxta  fidem  trecentorum  decem  et  octo  sanctorum 
patrum  editam  constitiase :  insuper  quaedam  retulit  ex  persona  ejus- 
dem  antistitis  fuisse  narrata,  quae  ad  vituperationem  eorum,  quae 
in  translatione  eunt  indita,  pertinerent,  et  ad  illos  *et")  qui  ea*'-  "*" 
confringere  tentaverunt,  ad  aatdsfactionem  vero  eorum,  qui  rectam 
fidera  immaculatamque  custodire  non  neghgunt. 

5.  Quibns  abunde  sanati11),  cupientesque  pristinam  redinte- 
grari  concordiam,  maluimus  etiam  a  vobis,  si  vera  sunt  illa,  quae 
Photinus  religiosus  diaconus  nobis  retulerat,  edoceri,  vestraeque  de- 
aideravimua  occurrere  aanctitati  et  de  nia  omnibus  habere  colloquium. 
Verum  sanctitas  vestra  non  semel  sed  crebro  nos  docere  dignata 
est,  in  epistolae  interpretatione  errores  intersitos  non  in  Latino  textu 
fuisse  conceptos.  Quapropter  supplicavimus  vobis,  ut  confessionem 
nostrae  fidei  sumeretis,  pro  qua  venerabilis  ecclesiae  noatrae  lega- 
tione  perfungimur:  quam  fidem  etiam  ubique  sanctissimus  arcbie- 
piscopus13)  intimavit,  et  approbantium  accepit  rescripta  cunctoram. 
Quod  si  etiam  vestram  buic  tidei  sanctam  ecclesiam  videritis  con- 
gruere,  nobis  satisfieri  jubeatis,  ut  sublatis  e  medio  scandalis,  ad 
pristinam  tam  Komana  quam  Alexandrina  venerabiles  ecclesiae  re- 
deant  unitatera. 

6.  Hanc  autem  fidei  confessionem H)  vobis  obtulimus  taliter 
contineDtem  ex  evangelicis  apostolicisque  praeconiis  inspiratione 
divina  solam  veram  rectamque  fidem,  quam  trecentd  decem  et  octo 
venerabiles  patres,  qui  in  Nicaena  synodo  congregati  sunt,  ediderunt: 
qnam  et  secuti  sunt  centum  quinquaginta,  qui  ad  urbem  regiam  con- 
venerunt  aeque  venerandi  pontifices.  Hanc  etiam  exsequentes,  qui 
Ephesi  collecti  sunt  patres,  annuente'5)  quoque  sedis  apostolicae 
papa  sanctissimo  Coeleatino,  sacrilegura  damnavere  Nestorium,  poe- 
nam  in  eos,  qui  tentaverint  fidem  aliam  atatuere,  praefigentea :  quem 
Nestorium   nos    quoque    aimul    cum   Eutychete    contraria  his   qnae 

")  Ita  textum  (>'  reddidiinus,  ubi  si  loco  et  legatur  eriyendo»  vei  quid  Bimile, 
nihil  iid  integritatem  deest.    Editi  omittunt  et  et  ve.ro,  ac  confingcre  acribunt 

")  Ita  G1.    Editj  nrnaOt. 

")  Puta  Athanaaius,  ut  Theophanes  pag.  207  notat,  cognomento  Celiten. 
Ilunc  Tetri  Mongi  Huccesaorem,  uteos  qui  inter  se  dissidebant  reconciliaret,  diu 
inultumque  sod  in  caasum  laiiorisae,  ac  deceBBoris  sui  ingtar  Cakhedonensi  con- 
cilio  anathema  dixisse  Evagrraa  libr.  III  cap.  23  docet. 

")  Eam  videlicet,  quae  in  Zenonia  henotico  explicatur, 
ticum  ab  Evagrio  lib.  III  c.  14  et  Liberato  c.  18  relatum  cu 
patebit. 

'■')  IUud  annucnie  usque  Caelcttitto,  qnod  in  henotico  non  eutat,  haud  dubie 
gad  ratiain  sedis  apoatolicae  captandam  additum  est. 


^icjitizedbvGOOgle 


632  8.  ANASTA8II  II  PAPAE 

(a.  497.)  superius  dicta  sunt  sentientes  anathematis  ultione  damnamus,  susci- 
pientes  duodecim  illa  capitula,  quae  venerandae  memoriae  Cyrillus 
Alexandrinae  ecclesiae  quondam  archiepiscopus  scripsit.  Confitemur 
autem  unigenitum  Dei  Filium  et  Deum,  qui  secundum  veritatem 
factus  est  homo,  dominum  nostrum  Jesum  Christum  consubstantia- 
lem  Patri  secundum  divinitatem,  et  consubstantialem  nobis  eumdem 
ipsum  secundum  hum&nitatem:  qui  descendit  et  incarnatus  eet  de 
Spiritu  sancto  ex  Maria  virgine  theotoco,  hoc  est,  Dei  genitrice, 
uuum  Filium  non  duos  exsistere.  Unius  namque  dicimus  unigeniti 
Filii  Dei  sive  miracula  sive  etiam  passiones,  quas  sponte  pro  nobis 
carne  sustinuit.  Eos  autem,  qui  dividunt  vel  confundunt.  aut  phan- 
tasiam  aliquam  introducunt,  nequaquam  omnino  recipimus :  quia  in- 
camatio  illa,  quam  Dei  genitrix  secundum  veritatem  ex  se  edidit, 
augmentum  Filii  non  effecit18):  mansit  enim  Trinitas,  etiam  inear- 
nato,  quod  unum  exTrinitate  est,  Verbo  Dei.  Haec  itaque  scripsi- 
mus,  non  fidem  novantes,  sed  vobis  causa  concordiae  satisfacere 
cupientes.  Omnem  autem,  qui  aliter  sentit  senseritve  seu  nunc  seu 
aliquando  in  quocunque  loco  vel  in  quolibet  concilio,  anathematis 
poena  percellimus ,  praecipue  vero  Nestorium  et  Eutychetem  univer- 
sosque,  qui  illis  assentiunt. 

7.  Yestra  igitur  reverentia  suscipiens  fidem  nostram,  hanc  se 
praesuli  Romanae  ecclesiae  Anastasio  asseruit  relaturam:  qnem  et 
paratum  exsistere  memorabat  satisfacturum  illis,  qui")  fuissent  a 
nobis  pro  hac  causa  transmissi.  Illud  etiam  asserebat,  contra  hanc 
fidem  Dioscorum,  Timotheum  Petrumque  sensisse,  nostrae  quondam 

")  h.  e.,  non  ettecit,  ut  essent  duo  fili.i.  Ad  toUendam  autem  ambignitatem 
Valesius  apud  Evagrium  latine  convertit,  acceiiionem  altertut  fllii  nan  effecit,  licet 
vox  alterius  neque  in  graeco  eiatat,  neque  apud  Liberatum  in  latina  interpre- 
tione.  Hanc  unius  personae  in  Chriato  fidem  AuguHtdnuB  epiat,  140  (ol.  120)  n.  12 
ita  illufltrat:  Sicut  enim  nunc  non  augetur  mtmeru*  personarum,  quum  accedit  cara 
animae,  sic  non  augetur  numerui  perionarum,  quum  accedit  homo  Verbo,  ut  tit  unu* 
Cftristus.  Eaque  ruranm  ratione  probat  unam  Chrinti  confitendam  esae  perao- 
nam,  ne  non  trinitai,  ted  quaternitai  inducatur. 

")  Ita.  locum  ei  G1  G*  b  restitnimus,  nisi  quod  G>  qui  stfuistent.  Cln  omittit 
pro  et  cantra,  moxque  acribit  noilrae  quiden  civitatis.  Valde  autem  captioaa  eat 
haec  apocrisiariorum  assertio.  Sic  enim  loquuntur,  quasi  fidem  ipsorum  pro- 
barent  apoatolicae  aedia  legati,  atque  id  tantum  exigerent  ab  eia,  ut  siquidem 
ab  illa  fide  discordabant  Dioacorus,  Timotheua  ac  Petrua,  eorum  etiam  nomina 
e  sacris  diptychU  dispungere  non  dubitarent.  At  fidem,  in  qua  non  modo  Leo- 
nis  tomuB  sed  Calchedonensis  etiam  synodus  ailetur,  et,  ot  verbo  dicam,  heno- 
tici  saepius  a  catholicis  reprobati  apertam  ac  meram  profeaaionem  a  pmdenti- 
bus  apostolicae  sedia  legatis  admisaam  eese,  quis  sibi  persuadeat?  Sed  et  hanc 
qnalemcunque  fidei  fonnulam,  quae  Dioscoro  atque  Timotheo  vita  functis  con- 
einnata  eat,  horum  haereticorum  fidei  conaentaneam  fuiaae  nemo  facile  proba- 
verit.  Nunquam  enim  Dioscorus  ab  Eutychetis  defensioiie,  nedum  ei  anathema 
diceret,  abstitit. 


3i9ilizedbVGOOgIe 


EPISTOLA   5.  633 

civitatis  archiepiscopos ,  nec  deberi  in  diptychia  eorum  nomina  re-(a.497.) 
censeri.  Nob  contra  poposcimus,  aut  produciiS)  adversus  eos,  qui 
adstruant  talesque  demonstrent,  aut  si  non  reperirentur,  qui  eos  con- 
vincere  potuissent,  nobis  pro  eorum  persona  satisfacientibus  acqui- 
escat:  demonstrantibiis  et  approbantibus,  quod  hanc  fidem  tenuerint, 
docnerint,  cunctisque  quos  informaverant  tradiderint  praefati  paren- 
tea  nostri  et  archiepiscopi  Timotheus,  Dioscorus  et  Petrus.  Vestra 
autem  sanctitas  renuit1")  dicens,  non  sibi  fuisse  praeceptum  ab  apo- 
stolicae  sedis  antistite  de  his  facere  quaestionem. 

8.  Hujus  rei  gratia  obtestamur  vos  coram  magno  Deo  et  Sal- 
vatore  nostro  Jesu  Christo,  qui  de  sancta  et  Dei  genitrice  Maria 
virgine  incarnatus  et  natns  est,  quique  concordem  glorificationem 
servitutemque  fidelium  probat  libenter  et  suscipit,  et  sanctis  angelis 
ejus,  etso)  hauc  eamdem  immaculatam  quae  de  illo  est  fidem:  ut 
ad  urbem  Bomam  favente  Domino  venientes  hanc  chartulam  offeratds 
apostolicae  sedis  antistiti  Anastasio,  quae  ex  persona  sanctae  eccle- 
siae  Alexandrinae  vobis  oblata  est:  ut  ejus  sanctitas  relegens,  quae 
sibi  fuerint  placita,  aeu  litteria  ad  sanctiasimum  nostrum  archiepi- 
scopum  datis,  seu  per  aliquem  internuntium  manifestare  dignetur. 
Nam  quum  a  sanctitate  ejus  fidei  rectae  fuerit  servata  confessio,  qnae 
est  a  beatis  patribus  constituta,  nos  paratos  exsistere  profitemur  ad  • 
urbem  Romam  lcgatos,  qui  pro  unitate  sanctarum  Dei  ecclesiarum 
agere  debeant,  destinare. 

9.  Confidimus  autem  in  Domino  nostro  Jesu  Cbristo,  quod  huic 
fidei  ejus  beatitudo  consentiens,  juxta  illa,  quae  in  responsionu  sunt 
posita,  velut  proprios  etiam  nostros  populos  arbitretur,  et  pro  eorum 
regimine  sollicitudinem  gerat,  cupiens  secundum  Deum  omnibns 
utilis  approbari.  Exemplarai)  autem  hnjus  chartnlae  penes  nos  de- 
tinuimus,  necesse  habentes,  si  qua  mora  provenerit,  quominus  san 
ctarum  ecclesiarum  unitas  fiat,  in  illo  glorioso  de  coelis  adventu 
Domini  nostri  Jesu  Christi,  quura  venerit  judicare  vivos  et  mortuos, 
ante  tribunal  ejus,  ubi  nnlla  est  acceptio  personarum,  cum  boc  as- 
sistere  ad  refellendum  eos,  qui  sanctarum  ecclesiarum  neglexerunt 
unitatem"). 

'■)  Ita  6'  GT.  Editi  perduci ...  reperientur  acquietcant.  Ante  acqtdetcat,  sicut 
in  antecedentibuB,  reverentia  vestra  auba»ditur. 

")  Ita  G1.    Editi  tendt. 

M)  Ita  G'.     Editi  per  hanc; 

")  Ita  G1  G'.     Editi  Exemplim  ...  apud  nos. 

**)  In  G1  G*  additur:  Explicit.  Diom/Hut  Exigaut  Romae  de  Graeco  converti. 
Qnod  perperam.  ut  monuimus,  Binius  et  qui  eum  setnti  ad  aequenB  documen- 
tum  traduxernnt. 


j.o.-z-ocvGoogle 


S.  ANASTA8II  II  PAPAE 


Epistola')  6. 

Anastasii  II  papae  ad  universos  eplscopos  per  Gallias 


Dilectissimis  fratribns  uriiversis  per  Gallias  con- 
stitutis  Anastasius  papa. 

Cap.  I. 
Paalm.  1,     Bonum    atque  jocundum   Davidicus    sermo    desiguat   habiiare 

'  '  fratres  in  unum.  Nam  nos  licet  terrarum  spatia  loginqua  discernant, 
spiritu  tamen,  qui  unus  esse  debet  in  omnibus  catholicis,  oportet 
esse  conjunctos. 

2.  Laudavimus  fratris  et  coepiscopi  nostri  Arelatensis  sollicitu- 
dinem,  qua  nobis  ut  arbitramur  necessariam  materiam  praedicatio- 
uis  ingessit  contra  haeresim,  quam  intra  Gallias  adfirmat  exortam, 
qua  putant  hoc  rationabili  se  adsertione  suadere,  quod  humano  ge- 
neri  parentes,  ut  ex  materiali  faece  tradunt  corpora,  ita  etiam  vita- 
tis  animae  spiritum  tribuant.  Quos  debet  frateraitas  vestra  monitis 
praedicatiouibusque  suia  a  vana  falsaque  persuasione  revocare. 

3.  Nam  in  utroque  quid  Deus  benefaciendo  usque  in  praesens 
tempus  operetur,   Scripturarum  sacrarum  non  ambigua  testatur  ad- 

Gen.1,28.  sertio.  Siquidem  ipse  qui  dixit:  crescite  et  multiplicamini  et  replete 
terram,  m  hac  benedictione  opus  esercet;  et  rursus,  si  a  mandatis 

<f«/lecilre(BQ'8  **  ^8®  P^posU*  *,  quid  ei  pro  malo  usu  et  temeritate  arbitrii 
sui  eveniret,  certa  praecepti  auctoritate  distiuxit. 

4.  Quomodo  ergo  contra  diviuam  seutentiam  carnali  nimis  in- 
tellectu  animajn  ad  Dei  imaginem  factam  putant  hominum  per- 
mixtione  diffundi  adque  insiuuari,   cum  ab  illo,  qui  ab  initio  hoc 

Joh.5,i7.fecit,  actio  ipsa  hodieque  nou  desinat,   sicut  ipse  dixit:  Pater  metts 


')  Ex  codice  DarmBtadiensi  2326  saeculi  YII  hanc  epistolam  exscripsit  clar. 
Fridericos  Maassen,  a  quo  eam  revv.  Josephus  Toaius  accepit  et  notis  instruetam 
in  Wiedemanni  aonalibus  (Oesterreichische  Vierteljahrschrift  filr  katholiache 
Theologie  V.  Jahrg.)  a,  1866  p.  556  ss.  publici  jiiris  fecit.  AniuiatH  papat  in- 
ecriljitur  et  Pautino  contule  consignatur.  Etsi  jam  Anastaaii  I  aetate  causa  de 
animarum  generatione,  quae  huic  ipsi  scripto  anaam  dedit,  multum  agitata  est 
(conf.  Bufini  apol.  ad  Anaat  c.  6),  tamen  nomen  Paulini  comulU,  qui  anno  498 
cum  Johanne  Scytha  fasces  gessit  et  in  Occidente  solus  notus  erat  (cf.  Rossi 
Inacript.  Christ.  urb.  Romae  I,  410  sq.),  tempua  Anaitasii  II  sibi  poatulat.  Ad 
relationera  episcopi  Arelatensis  directa  est  contra  quosdam  Qallos,  qui  ad  iustar 
TertoUiani  animas  humanaa  materialiter  ex  generatdonn  hnmana  factas  vel  con- 
flatas  docebant,  quique  hac  ratione  optirae  contra  Polagianos,  ni  fallor,  pecca- 
tum  originale  vindicasse  sibi  videbantur.  Recte  monet  eruditus  cditor,  fortasse 
hac  ipsa  epistola  factum  esae,  ut  postea  QaUi  doctorea  quaeationem  istam  de 
animarum  origine  usque  prae  aliie  cautius  et  accuratius  traotaverint. 


^igilizedbyGOOgle 


EPI8T0LA   6.  635 

adhuc  operalur,  et  ego  operor?    Non  ergo  ad  illius1)  temporis  soliusa.  49S. 
haec  pertinet  operatio,  sed  per  omnia  spatia  quae  currunt,  per  volu- 
mina  saeculorum.     Cum  et  illud  debeant  intelligere  quod  scriptum 
"est:  qui  vivil  in  aeternum,  creavit  omnia  simul.     Si  igitur  antequam ^ccU. 
Scriptura  per  specieB  singulaa  in  singulis   quibusque   creaturis  ordi- 
nem  ratiorieiuque  disponeret,   poteutialiter  quod  negarj  non  potest 
et  causaliter  in  opere  pertiuente  ad  creanda  omnia  siraul,  a  qnibus 
consummatis   in    die  septimo  reqnievit,    nonc  autem   visibiliter   in 
opere  pertioeote  ad  temporum  cursum  usque  nunc  operatur:  sanae 
igitur  doctrinae  adquiescaot,    quod  Ule  indat  aniinas,   qui  vocat  ^a^0™' 
quae  non  sunt  tamquam  sint. 

Cap.  n. 

5.  Nam  dicant,  quis  ad  mundum  miserit  Jacob  vel  Esau,  sicut 
Malachias  propheta  testatur:  nonne  ille  qui,   antequam  nascerentur, 
unum  odio  hdbuit,  alterum  ditexit?    Qui  etiam  intraturos  hominem  *)  Mal.  !,3. 
hanc  mortalitatem  jam  in  utero  matris  agnoscit,   sicut  de  Hieremia  Jer.  1,6. 
dicitur:  priusquam  te  formarem  in  utero,  novi  te,  et  priusquam  exires 

de  vulva,  sanctificavi  te,  et  prophetam  in  gentibus  posui  te.  Nisi  forte 
ad  gentilium  se  conferant  suspiciones,  qui  dicunt  animam  vitalem 
alteram  rationalem,  cum  non  quibusdam  somniis  incertis  sed  divi- 
narum  Scripturarum  debent  exemplo  et  reritate  respicere.  Nam 
cnm  quatuor  meoses  io  utero  conceptum  certissimum  sit  spiritum 
sortiri,  ubi  jam  parentum  desivit  officiuin,  a  qno  putant  illum  limum 
materialis  faecis  aoimatum,  cum,  sicut  dictum  est,  nulla  hic  dele- 
,  ctatio  vel  opus  patris  vel  matris  existat?  Post  quantum  temporis 
dieatur  ab  ipsis  mulieribus  conceptns  io  utero  vivificari?  Non  cre- 
dimus  latere  prudentiaui  vestram,  cum  satis  in  hoc  certissimi  fieri 
debeant,  qui  hujusmodi  persuasiooibus  laborant,  quod  ilHus  operatio 
sit  adque  judicium  io  electione  bonorum  malorumque,  qui  pro  prae- 
scientia  sua  alios  per  gratiam  deducit  ad  praemmm,  alios  per  justum 
judicium  debitum  permittit  sustinere  supplicium. 

Cap.  ni. 

6.  Itaque,  dilectissimi ,  ego  absena  corpore  spiritu  vero  prae- 
sens  vobiscum,  ita  redargni  volo,  qui  in  novam  baeresjm  prorupisse 
dicuntur,  ut  a  pareotibus  aoimas  tradi  geueri  oumauo  adserant, 
quemadmodum  ex  faece  materiali  corpus  infunditur:  ut  sciant  secon- 
dum  apostolicam  praedicationem  se  quidem  jam  mortuos.   Nam  ita 

ab  eo  dicitnr:  qui  enim  secundum  carnem  sunt,  quae  carnis  sunt,   sa-  R<"n. 
piunt,   qut  vero  secundum  spiritum,    quae  sunt  spiritus  saphmt;   nam   ' 

■)  Referendum  ad  ipalia.  quod  hic  nupplendum;  quare '  mutatio  Tonii  (iUad 
lempni  lolum)  haud  uecesaaria.     Moi  ma.  pertincnttm. 

')  Toeioi  correx.  homi*e$.  Hox  ms.  etiam  . . .  eibalem ,  quae  verba  oum  Totio 
correximns  (jam  ...  vitaltm). 


^icjitizedbvGOOgle 


G3fi  S.  ANASTASII   II   PAPAE 

a.  498.  prudentia  carnis  mors  est,  prudentia  autem  spiritus  vita  et  pax;  quo- 
niam  sapientia  carnis  inimica  esl  in  Deo,  legt  enim  Dei  non  subjicitur, 
nec  enim  potest;  gui  autem  in  carne  sunt,  Deo  placere  non  possunt. 
Intellegant  igitur  cum  tali  prudentia  eua,  qua  carne,  quae  secundum 
condemnationem  peccati1)  in  Adam  primo  sentel  mortua  est,  putant 
vitam  hominum  contineri:  se  non  tamquam  viventes  hoc  loqui;  si- 
quidem  ipse  apostolus  eos  doceat,  quod  in  praevaricatione  adque  in 
delicto  suo  ab  initio  non  solum  ipae  ntortuus  sit,  sed  omnis  quae 
ab  eo  descendit  futura  progenies,  quam  putant  isti  vitam  proli  snae 
ministrare,  ut  quam  ipsi  in  Adam  perdiderunt,  vitam  possint  prae- 
stare  quom  non  habent.  Audiant  igitur  hoc  eundera  beatum  apo- 
.  J?"  stolum  dicentem :  sicut  per  unum  hominem  in  hoc  mundo  peccatum 
intravit  et  per  peccatum  mors,  et  ita  in  omnes  mors  pertransiit,  in  quo 
omnes  peccaverunl.  Quid  ad  boc  mortui  homines  loqui  ppssunt,  ut 
rationabiliter  dicere  videantur  transisse  de  parentibus  vitam,  quam 
magister  gentium  docet  amissam? 

OlP.  IV. 
7.  Kestat  itaque,  nt  mortem  solam  proli  ex  se  venienti,  ante- 
quam  renascatur  in  Christo,  progenies  omnis  ministrare  videatur; 
et  idcirco  Adam  secundus  a  nobis  in  renascendo  suscipitur,  ut  mors, 
quae  per  culpam  in  primo  Adam  suscepta  fuerat,  excludatur.  In- 
tellegant  igitur  mortui  homines,  si  quis  sensus  vel  modicus  inest, 
oportere  se  renasci  per  baptismum,  ut  vitam,  quam  perdidit  per 
Adam  primum,  recuperet  per  secundum.  Nam  et  ab  initio  ex  Ge- 
neseos  lectione  cognoscant,  quam  bene  et  qnam  clementer  Deus 
universa  condiderit,  ut  ets)  vivente  semper  nascentibus  vita  dona- 
retnr.  Et  qua  putant  fortasse  pie  ac  bene  se  dicere,  ut  animas 
merito  dicant  a  parentibus  tradi,  cum  sint  peccatis  implicitae,  bac 
ab  ipsis  sapienti  debent  separatione  diseerni:  quod  ab  illis  nihil 
aliud  potest  tradi,  quam  quod  ab  ipsorum  mala  praesumptione  com- 
missum  est,  id  est,  culpa  poenaque  peccati,  quam  per  traducem 
secuta  progenies  evidenter  ostendit,  ut  pravi  homines  distortique 
nascantur.  In  quo  solo  utique  Deus  nullam  communionem  habere 
perspicue  cemitur,  qui  nes)  in  hane  necessitatem  calamitatds  inci- 
derent,  gemito  mortis  terrore  prohibuit  adque  praedixit.  Itaque  per 
traducem  quod  a  parentibus  traditur  evidenter  apparet,  et  quid 
ab  initio  usque  ad  finem  vel  operatus  sit  Deus  vel  operetur  osten- 
ditur. 


')  Ms.  add.  guae,  e\  vitiosa  iteratione. 

h)  Toaias  correxit  de,  qnum  etiam  nasci  aliquo  dicatur.    Mox  id.  qala  pulant 
.  haee.  ab  ipitt. 

')  Ms.  nec.    Mox  Toa.  correx.  gemino  (mB.  gemito)  mortis  et  parva  (ms.  par) 


>vGoogIe 


EPISTOLA   6.  637 

CAP.  V.  a.«9. 

8.  Et  ne  parum  vobiB,  quae  strictim  diximus,  Scripturarum  do- 
cumenta  videantur,  scriptum  legimus:  nonne  omnem  flaiwn  ego  feci?  ™* 
Quomado  isti  novi  haeretici   a  parentibus  dicunt  faetum  et  non  a 
Deo,    sicut  ipse  testatur?    An  sibi  voluut  potiua   credi  quam  Deo 
omnipotenti?    Et  ipse  Adam  prontetur  dicens  hominem  fieri  nou  a 

se  sed  &  Deo,  dum  dicit:  posuit  mihi  Deus  semen,  hoc  esl  ftiium,  no-  Qen.4,2! 
mine  Seth  pro  Abel,  quem  octidtt  Chain.  Non  ergo  dixit:  posui  mihi, 
sed:  posuit  Deus.  Quomodo  isti  e  contrario  a  parentibus  dicunt,  quod 
divina  Scriptura  coufutat?  An  illic,  fratres  carissimi,  aliquid  dubi- 
tatdonis  existat,  in  quo.possint  aliquem  saltem  colorem  adferre  per- 
ndiae  suae,  cum  dicit  Deus  ad  Moysem:  quis  fectt  os  nominis,  aut  ." 
quis  fabricatus  est  mutum  el  surdum,  videntem  et  caecum?   Nonne  ego? 

9.  Innumera  quidem  sunt  exempla  divinarum  Scripturarum, 
qnae  sive  in  prophetis  sive  in  diversis  libris  Job,  Ruth  aliisque  au- 
ctoribus,  qui  in  Ecclesia  canonicam  obtinent  auctoritatem,  invenire 
poteritis,  quibus  his  fortaase  praedicationi  vestrae  reluctantibus  vin- 
center  possitis  obniti.  Nos  vero  inter  multas  diversasque  occupatio- 
lies  haec  interim  per  indicem  titulum  significasse  sufnciat,  ut  vob 
velut  conministri  voccm  sequentes  meam  in  hoc  pugnare  debeatis, 
ne  quid  catholicae  Ecclesiae  per  miseras  adque  inventicias  super- 
stitiones  reprehendendae  maculae  aut  foeditas  ulla  nascatur,   regali 

et  Davidica  voce  clamantes:  stitote,  quodDominus  ipse  est  Deus,  ^wo-1^?1?1 
niam  ipse  fecil  nos  et  non  ipsi  nos.    GredimuB,  quia  in  hac  clarissima 
tuba  omnis   improbitas  conquiescet.     Deus  vos  incolumes  custodiat, 
fratres  cariasimi!    Data  X  Kal.  Septembris  ...  fil.7)  Paulino  v.  css. 


N  o  t  i  t  i  a 

eplstolanm  non  esstantrani, 'qaae  ad  s.  AbmUbIu  II  papam  attinent. 

1. 

anno  497  circ.  init.  Laurentii  Lignidensis  ad  Anastasium  de  statu  ecclesiae 
Iltyricae  relatio. 
Prima  se  offert  Laureutii  Lignidensis  episcopi  ad  Anaslasium  papam  epistola, 
qua  debitae  salutationis  ofiicio  perfunclus,  eunt  de  rebus  Illyricis  certiorem  facie- 
bat.  Nomiuatimque  nuntiabat,  epistota  decessoris  illius  de  excessibus  Acacii 
quum  in  ecclesia  Thessalonicensi  tum  in  aliis  recitata,  cunctos  eidem  Acacio 
anathema  dixisse;  simul  et  Anaslasiiim,  ut  episcopis  lllyrici  aliisve  quamdam 
fidei  medicinam  ministrarel,  adraouebat.  Scripla  est  haec  epislola  slalim,  ul 
orrfinationis  Anastasii  ntmtius  in  Illyricum  pervenit,  et  aule  ab  Anastasio  fuit  ac- 
cepts,  quani  legalio  ab  Andrea  Thessalonicensi  episcopo  desliuala  in  urlicm  per- 
venissel. 

T)  Suspicio  mihi  est,  in  ms.  titteraa  /l  positas  fuisse,  qnae  et  pro  filio  et  pro 
Flavio  abbreviatio  suut. 


^igilizedbyGOOgle 


638      S.  ANASTASII  II  P.   NOTITIA  EPIST.  NON  EXSTANT.   N.  I-Avi. 

n. 

anno  497.    Andreae  episcopi  Tkessalonicensis  ad  Anastasium  legatio. 

Noa  longe  post  secuta  esl  legalio  ab  Andrea  Tbessalouicensi  episcopo  ad 
Anastasium  papam  riestinain.  Hanc  sperare  et  eispectare  se  Anastasius  epistola  3 
n.  3  signilicat,  ubi  et  in  Illyricum  guosdam  de  conventu  suo  directurum  se  re- 
scribit,  quum  iltarum  partium  correctio  legalione  plenissima  fuerit  nuntiata. 
Spem  autera  ejus  falsam  uon  fuisse  docet  nos  epistola  5  n.  4,  in  qua  Photinus 
diaconns  ab  Andrca  Thessalonicensi  Bomam  legalus  inde  proxiine  rediisse  memo- 
ralur.  Qui  iiuic  diacono  adjnucli  fuerint  ejusdera  legatioois  socii,  tacetur.  Tunc 
vero  Anastasium  id,  quod  sibi  faciendum  post  hujus  legationis  adventum  decreve- 
rat,  praestitisse,  h.  e.  viros  in  lllyricum,  qui  partes  illas  reconciliarent,  de  conventn 
suo  direiisse  credenrium  est,  nisi  morle  cito  inlerveniente  prohibitus  fuerit.  Hoc 
saltem  ab  Hormisda  impletum  vburi  sumus,  quod  ab  illo  fuerat  praestitulum. 

in. 

anno  498  c.  mens.Jun.  AeonH  episcopi  Arelatensis  adAnastasium  de  quibus- 
dam  Iraducianismi  adsertoribus  relalio. 
Memorat  Auastasius  epist.  6  n.  2,  cpiscopum  Arelatensem,  qui  tunc  Aeonius 
fuil,  sibi  ingessisse,  haeresim  quamdam  inlra  Gallias  exortam,  quae  pularet 
koc  ralionabili  adsertione  suadere,  quod  humano  generi  parentes,  ul  ex  mate- 
riali  faece  corpora,  ita  etiam  vitaiis  animae  spiritum  tribuanl.  Gui  longiore 
refutatione  pontifex  respondit  X  Kal.  Sept.  a.  498.  Quare  ilia  relatio  ante  men- 
sem  Julium  ejusdera  anni  missa  esse  videtur. 

IV. 

(anno  497.)    Anaslasn  pro  Atrito  Viennensi  privilegimn. 

Anastasii  papae  scriptum  memorat  ejus  successor  Symmachus  ab  Avito  Vien- 
nensi  episcopo  subreptum,  quo  ille  papa  contra  decessorum  suorum  ordinationem 
quaedam  conceasisse  dicitur,  quae  novam  in  provincias  rerum  confusionem  iuduxe- 
runt.  Huic  scripto  intercessil  Arelatensis  anlistes.  Sed  brevi  inlerveniens  Ana- 
stasii  mors  eum  apud  successorem  illiiis  Symmachum  causam  suam  dicere  ac  jus 
suiim  tneri  coegit  (conf.  Symmachi  epist.  2,  3  et  4). 

V. 
[anno  497.)  Macedonii  episcopi  Constantinopolitani,  ad  Anaslasium  litterae 
synodicae  decretae  sed  non  missae.  ■ 
Tacendum  hic  non  videlur,  quod  Theodorus  leclor  I.  II  (ed.  Vales.  p.  560), 
Theophanes  (ed.  Bonn.  pag.  220).  Nicephorus  Kallisti  XVI,  35  aliique  memorant, 
nempe  Hacedonium  regiae  urbis  episcopum  ad  Auaslasium  Romanae  civitatis  anli- 
stftem  synodicas  litteras  per  Festum  palricium  Theodorici  regis  legatum  miltere 
decrevfsse,  sed  ne  id  facerel  ab  imperatore  fufsse  problbitum. 

VI. 
Decreta  Anastasio  falso  adscripta. 

1.  Sane  Thessalonicensis  episcopi  etc.  vid.  Grat.  c.  15  C.  XVI  qu.  7.  in 
prioribus  conciliorum  edilionibus  Anastasii  II  litleris  hoc  decrelum  subjicitur  velut 
hujus  papae  nomine  a  Graliano  deacriptum.  Sed  mero  librarii  errore  id  facUim 
puto,  quum  revera  Gratianus  1.  c.  pro  fonte  suo  Ckronicon  Anastasii  bibliothe 
carii  laudet. 

2.  Qui  polest  obviare  et  perturbare  pereersos ,  et  non  facit ,  nihil  aliud 
est,  ouam  favere  eorum  impietali.  Nec  enim  caret  scrupuio  societalis  oeeul- 
tae,  qui  manifeslo  facinori  desinit  obviare.    Grat.  c.  8  C.  XXIII  qu.  3. 


>vGoogIe 


3.  8YMMACH1    PAPAE   VITA.  639 

Simililer  hoc  decrelum  in  omnibus  conciliomm  editionibus  ut  ex  Gratiano 
desumptum  Anaslasii  nostri  nomine  additur.  Apud  Gratianura  autera  I.  c.  Anasta 
sii  et  Damasi  papae  nominibus  iusignitur.  et  habetur  quidera  in  Pseudo-Damasi 
epistola  ad  Stephanum  c.  8,  sed  ei  meris  Felicis  II  verliis  (epist.  2  n.  8)  cou- 
flatum  es  t . 

3.  Privilegium  Anastaiii  P.  II  do  ezceptione  Conpoitallui ,  ne  To- 
letano  teneatur,  et  nt  crncem  deferat  unte.  „Anastasius  episcopus  servus 
servorum  Dei  venerabili  frairi  archiepiscopo  Compostellano  ejusque  succes- 
soribus  canonice  substitucndis  in  perpetuum.  Et  justitiae  ratio  exigit  et  con- 
sueta  sedis  apostoiicae  benignitas  et  mansuetudo  deposcit  etc.  Tuas  igitur  et 
commissae  tibi  a  Deo  (gregis)  preces  cu  (cura?)  venerandae  in  Christo  fratri 
p.  a.  debita  B.  Su.  (benigue  susclpientes)  et  ob  Rm  (reverentiam)  beati  Jacobi 
apostoli  majoris  (cujus)  venerandum  corpus  in  eadem  ecclesia  requiescere 
creditur,  integrum  jus  libertatis  auntoritate  apostolica  ipsi  ecclesiae  indulge- 
mus,  constituimusque  et  ptansuro  in  perpetuum  decrelo  firmamus  (et)  sanci- 
mus,  ut  tam  tu  quam  tui  deinceps  successores  nulli  metropolitano  seu  primati 
praeter  Romanum  pontificem  subjecti  sitis  vel  obedientiam  exhibere  cogamini. 
Ad  majorem  quoque  ecclesiae  ipsius  venustatem  el  personae  tuae  decorem, 
quum  per  tuam  provinciam  de  loco  ad  locum  te  ire  contigerit,  et  pertransire 
alias  provincias  seu  toca  necesse  habueris,  crucem,  quam  ex  apostoticae  sedis 
permissione  ante  te  bajulans,  tibi  tuisque  successoribus  continue  deferendi 
licentiam  indulgemus.  Nultique  hominum  fas  sit  etc.  Ad  indicium  auiem  per- 
ceptae  hujus  a  sede  apostotica  libertatis  unam  auri  marcam  nobis  nostrisque 
successoribus  annis  singutis  persolvatis.    Si  qua  igitur  etc. 

Ita  Vallicellanus  C.  23,  codei  saeculi  XVI  chartaceus,  colleclionera  synodo- 
rain  et  decreUiium  continens.  Totus  primo  visu  conteitus  oslendit,  Anastasii  II 
quidem  nomen  ibi  falao  praefigi,  quura  vii  verbum  ultura  ejus  aetali  conveniat. 


S.  SYMMACHI  PAPAE 
EPISTOLAE  ET  DECRETA 


Vita. 


1.  Symmachus  papa,  unus  ei  diaconis  Romanae  ecclesiae,  a  majore  parte 
cleri  episcopus  cooptatus  atque  anni498  dieXXIINovembris  ordinatus  est.  Narrat 
Theodorus  lector  H.  E.  lib.  II  pag.  560.  Pestum  patricium  atque  senatorem  urbis 
Romae  Anastasio  iroperalorf  clam  pollicilum  esse,  Auaslasio  papae  se  persuasurura, 
ut  Zenonis  henotico  subscriberel;  sed  quum  itomam  rediens  hunc  defuncluni  re- 
perisset,  raultis  pecunia  corruptis  operam  dedisse,  ut  per  schisraa  eligerelur,  qui 
praedictum  lienolicum  suhscriptione  sua  ratum  fuceret.  Quocirca  ut  Laurentius 
eodem  die,  quo  Syramachus,  ordinaretur  eflecil.  —  Quumque  iude  summa  discor- 
dia  ecclesia  Roraana  distrabcrelur,  landera  partes  conveuemnt,  ut  uierque  electus 
Ravennaiu  acl  judiclum  Theodorici  regis  pergerel.    Qui  re  aeque  considerala  hanc 


^igilizedbyGOOgle 


640  S.  8TMMACHI  PAPAE 

senteotiam  tulit '),  ut  gui  primo  ordinatus  esset  vel  ubi  pars  maxtma  cogno- 
sceretur,  ipse  sederct  in  sede  aposto/ica.  Itaque"  Syinmachus  juri  suo  restitutus, 
inox  synoilura  Romae  in  basilica  s.  1'etri  congregavit  (die  1  Martii  auo.  499),  ut 
similis  iu  eligendo  poutitice  ambitio  el  tumultus  prorsus  praocideretur  (Syram. 
epist.  1).  Laurentius  autem,  qui  regis  sentenliae  cessisse  videtur1),  eodem  lem- 
pore  episcopus  Hucerinus  conslilutus  est. 

2.  Verum  non  similiier  alii  Symmachi  adversarii  ducibus  Feslo  et  Probiuo 
senaloribus  acquievere.  Circa  Cnera  anni  500  aut  inilium  anni  501  illum  iterum 
multis  criminationibus 3)  apud  Tbeoiloricuin  regem  petierunl.  Qui  eorum  volis 
ealenus  obseculus  esl,  ut  Pelruni  Allinalem  pro  diebus  paschalibus  visilatoreui 
ccclcsiae  Romanae  roilteret,  simul  autem  ad  causam  legilime  lerminandam  syno- 
duin  mox  post  sanctam  festimtatem  anni  501  Roraam  congregaret*).  Quae  qui- 
dem,  in  causa  Symmachi  secunda  Komana,  in  basilica  Jutii  hablia,  quum  nihil 
profectsset,  episcopi  nova  syuodo  ad  Calendas  Seplembres  ejusdem  anni  reoovare 
judicium  a  rege  jussi  sunt,  ut  tandem  causa  lerminum  sortiretur.  Nec  felicior 
haec  synodus  iu  basilica  Scssoriana  habila  erat  (Symmachi  synodus  Romana  tertia);  ■ 
ad  quam  quum  pontiTcx  comparere  properaret,  in  via  ab  adversariis  trucutenter 
vulneratus1')  est.  Quarto  igitur  rcx  causam  ad  syuodum  remisit  (append.  epist.  5 
n.  13  et  14).  Quae  deinde  X  Cal.  Noverabres  ejusdeui  aoni  501  io  regioae  ad 
palmaria  dicta  conveniens  (syuodus  Romana  quarla  vel  Palmaris),  causam  ipsam 
soii  Dei  judiciu  reservans,  Symmachum  ab  omuibus  incriminalionibus  liberum  et 
iramunem  declaravit,  quidquid  juris  ecclesiastici  iutra  urbem  vei  foris  essel,  ei 
reslilult,  atque  clericos  et  laicos  omnes  sub  poeua  competenlf  ad  ejus  communio- 
nem  condiut  (Symmachi  epist.5  n.9 — 11;  Anaslasius  l.c.  anonym.  Blaoch.  l.c, 
Theodor.  lect.  1.  c). 

3.  Nec  tamen  desliterunt  jtifensis  animis  adversarii,  immo  et  Aoastasio  el 
saepe  dicto  anunymo  filanchioiauo  teslibus  lunc  tumultus  et  caedes  in  urbe  ferc 
raulliplicati  sunl.  Quin  et  vclus  schisma  renovatum  est,  revocalo  per  facliosos 
homines  Laurenlio  Nuceriuo  tumRavennae  degente"),  ac  per  quatuor  etiam  annos 


'}  IU  Anastaaius  vit.  Symmachi,  cui  coneordat  ananynmBBlanchinianus  (ap. 


Mnratori  script.  rer.  Ital.  t.  III  p.  2  OoL  45).     Theodoros  lector  1.  c.  autem  l 
prius  Theodorici  judicinm  et  alterum  per  sjnodum  Palmarem  latnm  confodit. 

.*)  Etsi  fortaase  alter  I./mrentiia ,  qui  archipreibyter  tituti  Praxidae  dictae 
eynodo  Romanae  subscribitur,  at  fontea  omnes  (Anastas.,  anoojiu.  Blancb, 
Theod.  lect.)  eum  pacifice  episcopatum  Nucerinum  accepiaae  memorant. 

')  Criminationes  iataa  anonymus  Blanchinianus,  qui  et  ipse  acerrimus  achis- 
matie  fautor  Symmachique  adversariuB,  recenset,  partimque  Ennodius  libello 
apologetieo  et  Sjmmacbus  ipse  sjnodo  quinta  (epist.  6  n.  3  et  13)  aignificant. 
Nec  tamen  sjnodus  propterea  congregata  dignas  duxit,  quas  vel  una  voce  no- 
taret;  solum  duo  in  lis,  quae  ant  mendacium  aut  injustituun  saperent,  eztolit 
(conf.  ejnod.  FaJmar.  in  SymmacM  epist.  6  n.  5). 

*)  De  tota  hac  synodorum  Symraachi  historia  conBulantur,  quae  monito 
praevio  in  appendicera  epistolae  6  n.  i  et  5  attulimus. 

■')  Gesta  nujuB  synodi  in  SymmacM  epist.  6  n.  5 — 7  et  appendice  ad  eamd. 
epiat.  n.  8 — 13  recensentur;  conf.  etiam  Symmaehi  epiat.  10  n.T,  et  Ennod.  libell. 
apologet.  ed.  Sirmond.  Op.  I.  981. 

b)  Ita  auonymus  rJlanch.  rem  narrat,  ut  demum  poat  Bynodum  Palmarem 
de  revocando  Laurentdo  tum  Eavennae   degente  agitatum   sit;    et  Buifragautur 

?sae  svnodi  Symmachi  annorum  301  et  &U2  uomen  Luurentii  prorsus  tacentes. 
t  AnastaaiiiB  seriem  rerum  aperte  conftindenB,  et  simulac  contra  Symmacbum 
denuo  agitari  coeptum,  Laurentium  occulte  revocatum  jamque  una  cum  Petro 
Altdnate  (ergo  in  Bynodo  Rom,  IV)   damnatum   esee   refert,    et   hoc  poit  armot 

Suatuor  (i.  e.  anno  503)  factum  praemittit.  Neacio  an  ibidom  inter  causas  tur- 
inum  duplex  Laurenni  memona  distinguenda :  primo  sta-tim  initio  anni  501, 
quum  vanae  criminationes  contra  Symmachum  moverentur,  schiama  illius  no- 
mine  ab  actoribna  renovatum  ansam  praebuiase,    ut  ipae  Nuceria  Bavennam 


^igilizedbyGOOgle 


VITA.   —  EPISTOLA   1.  641 

Romae  inde  juia  divina  humanaque  uoufusa  sunt.  Demurn  anno  506  Theodoricus 
res  nova  Symraachi  legatfone  per  Dioscorura  diaconum  Alexandrinum  petitus ,  ut 
omnes  in  urbe  ecclesiae  tituli  eidem  reslilucrentur  eflecit7}.  Tum  in  praedium 
quodiiam  Festi  patronl  suf  cessit  Laurentius,  alii  utJohannes  diaconus  (Syuun.ep.8) 
justo  pontilici  salisfacientes  indulgentiam  meruerunt.  Neque  interea  omiserat 
Symmachus,  quin  oraui  modo  et  disciplinae  ecclesiasticae  et  statui  Romanae  eccle- 
siae  consuleret.  Elsi  synodi  illae  qumta  et  sexta  Pseudo-Isidort  mera  figmenU 
suul,  tamen  vere  quinta  synodus  in  basilica  s.  Petri  Romae  d.  VI  Novembris  a.  502 
de  rebus  ecclesiae  conservandis  habita  est,  quamquam  a  collectoribus  canonuB 
confuso  ordine  nobis  servata  {Syram.  cpisl.  6). 

4.  Eodem  fere  lempore  imperator  Auastasius  non  conteulus  ecclesiae  Ro- 
manae  pertnrbatione,  quam  excitaverat,  adversus  Symnuchuni  ipse  libellum  ml- 
gavit  conturaeliis  et  querelis  refertum.  Cui  strenuus  pontifei  apologetico  tracutu 
respondere  festinavit,  quo  quam  inlquae  essent  illius  tum  conlumeliae  tum  queri- 
moniae  demonstrabat  (epist.  10).  Qumnque  idem  Anastasius  in  Oriente  ortho- 
doios,  qui  Calchedonensem  synodum  propugnabanl ,  veiare  non  desisteret.  hi 
apud  eumdem  summura  papam  solatium  quaesierunt,  enixe  rogantes,  ne  communio- 
nem  suam  negaret  orthodoxam  fidem  profitenlibus,  quos  sola  Ecclesiae  universalis 
utilitas  cum  iis  communicare  cOgerent,  qui  sc  ab  Acacii  societale  divelli  non  pale- 
rentur  (epist.  12).  Litteris  eorura  a  justa  constantia  dimoveri  non  valuil,  sed  re- 
sponsione  eis  facla  constanter  assemit,  sedis  apostolicae  communionem  nemini 
sperandam,  nisi  qui  a  damnalorum  communione  prorsus  secederet  (epist.  13).  — 
Afris  in  alia  terrae  parte  pro  fidei  integritate  luctantibus  solamen  et  levamen  ferre 
pie  properavit  pfua  pontlfei  (epist.  11;  conf.  Anastas.  1.  c),  qui  sola  putavit 
iucra,  quae  ipsi  de  liberalitate  nascerentur  (epist.  20;  conf.  epist.  17 — 24). 
Nec  rainore  cum  constantia  et  pietale  Callicanae  ecclesiae  cousuluit,  in  qua  et 
ordo  hierarchicus  antiquitus  constitutus  et  discipuna  ecclesiastica  periclitari  vide- 
batur.  Utrique  pericuto  medelam  attulit  Symmachus  (epist.  14 — 16),  qui  tandem 
XIV  Cal.  Augustas  anni  514  ad  superos  translatus  esl,  labomra  et  certamiuum 
suorum  praemia  accepturus. 


Epistola  1  ». 

seu  * 

Deoretum  aynodale  a.  Symmacbi  papae. 

J,    L  Snggeitio  Tulmmtil  archidiaooni   •colMiM  lonuM    da    oongrogat*  lynodo   ez 
pramepto  papae  Syraraaohi. 
1L  Interlocutio  Srmmeonl,  ut  eplieopelii  amttitiu  radioitu  ampntetor. 
IIL  Soutoutia  lynodi,    nt  at  qnit   papa  •nperrtite   pro  Homano   pontlfloata  onianam 
qnolibet  nioda  fevorem  prteetere  flonvindtw,   lod  *ni  ordiao   vel  oommunione 
prlvetnr. 
IV.  Ot  ti  papa  morte  praeventat  non  potnerlt  ante   do   nl  mooeMorU  eleotiono  do- 
oerntre,  ii  ordinetnr  antiitea,  qnem  oanetui  olenu  ant  nerta  part  ntajor  elegoiit 
V.  Dt  ii  qnlf  ambientei  vel  tentorea  ambientinm   eonjnratoratqae  prodiderlt,    non 


vocaretnr  ibtque  cimtodia  qnadam  retineretor;    deinde  poat  aynodum  anni  602 
ipaum  inde  dQanaum  Romamque  revereum  vere  epiecopum  achigmationni  egiaae. 
r)  Ita  anonymus  Blanch.,    et  apprime   couaentit  Symroachi   epist.  S   et  ap- 
pend.  ep.  6. 

■CPIBIOLiF    BOHAN.    POKTTF.    I.  41 


^igilizedbyGOOgle 


642  S.  STMMACHI  PAPAK 

>.  ioIiuh  pnrgatu  TidMtor  MM,  at')  fnerit  pwtiMpi,  verum  *Umm  rwHMratieM 

digniiiimn»  MttUnator. 

I. 

1.  Post  consulatum  Pawlini  viri1)  clarissimi  sub  die  Kalendarnm 
Martiarum  in  basilica  beati  Fetri  apostoli  reaidente  viro  venerabili 
papa  Symmacho  una  com  Rustico3)  Menturuenai*),  Bonifacio  Veli- 
terno,  Miaeno5)  Cnmano,  Eufino  Canusino,  Creeconio  Tudertino, 
Basilio*)  Tolentinati,  Decio  Trinm  Tabernarum,  Innocentio  Miva- 
niae,  Valentino  Amiternino,  Basso  Ferentiniensi,  Vitali  Fanestri, 
Vitaliano  Rosellano,  Maximo  Blerano,  Constantino  Capuano,  Benigno 
Aquaevivensi ,  Fortunato  Sussaano,  Palladio  Sulmontino,  Vindemio 
Anteatino,  Constantio  U  triculano 7),  Johanne  Arimiuensi,  Germano 
Pisaurensi,  Martyrio8)  Terracinensi,  Candido  ^^0x^0»),  Vitaliano 

<)  Ipae  synodi  teztua  ez  omnium  niss.  fide  restitutus  pro  his  «i  fuerit  par- 
ticeps  poetulat  gui  hujusmodt  participei  conviceris, 

•)  B1  Paulini  aug.  K"  Jncipiunt  eanonei  Symmachi  papac  temporibui  Teudorici 
regil  Paulino  v.  c.  tub  die  Kalendarum  Marliarum  in  basilica  beati  Petri  apotloli. 
F*  inacribit  Synodui  tn  gua  constitutam  ttt,  ut  uivo  papa  de  epiieopatu  liomano 
nullus  logui  prattumal.     Mozque  H  O  synodo  prattidente  beaiiitimo  papa. 

*)  In  sequcntibus  sequimur  B1.  E"  in  recenseodia  quidem  nominibus  haud 
levem  induxit  confuaionem,  dum  modo  episcoporum  modo  eccleeiarmn,  guibua 
praeerant,  nomina  per  oscitantiam  librariui  omisit.  Quam  discrepaiitiftm  ne 
identddem  monere  opus  sit,  totum  locum  hic  eiscribere  placoit.  Sic  igitur  poat 
aupra  d&tam  inacriptioiiem  inchoat :  Residente  eenerabilt  papa  Symmacho  una  cum 
Rustico  Meturnensi,  Bunifacio  Velilcrno,  (Innocentio)  Foroicnipronitnti,  MixenoOu- 
mana,  Culonico  Foroclodienli,  Rufino  CanOlino,  (Viialiano)  Rotcllano,  Epipkanio  [Bc- 
neventano),  Crilconio  Tudertino,  Adtodato  Cerrenti,  llatilio  Tollentinati,  Stephana 
Nurtino,  Decio  Trium  Tabtmarum,  Dulcitio  Sabinienti,  Innocentio  Meeaniae,  Fortu- 
nato  Anagnino,  Valcfitino  Amiternino,  Patchatio  Vulturnenti ,  Batto  Ferentinienii, 
Santolo  Signino,  Vaierio  Calenio,  Relictisimo  Cautino,  Innoctntio,  VUali  Faneitri, 
VitaHano  Venenlano,  Maximo  Nomentano,  Contlantino  Nepetino,  Benigno  Nolano, 
Fortunato  Puteolano,  Palladio  Avcllenate,  Vindimio  Fermati,  ConitanHo  Sorrenuno, 
Johanne  Reatino,  Germano  Neapolitano,  retidentibui  etiam  Laurentio,  Janvario,  Mar- 
dano,  Gordiano,  Maxentio,  Petro,  Juitino,  Urbieo,  Redimito,  Paulino,  Prqjeetitio, 
Vaiente,  Juuino,  Sorano,  Petro,  Bono,  Paichatio  Fulgentiui  archidiaeonvt  diirit: 
Bftonuto  et c. 

')  B1  hic  et  infra  Menturenti,  K1*  Metumenii.  Minturna  »eu  Mcntyrna  (Mtv 
tvova)  est  urba  Latii  in  confiaio  Campaniae. 

")  B1  Meiino.  Hinc  liquet  epiacopo  huic  a  Oelamo  non  tantum  veniam  cum 
oommunione  indultam  eed  et  honorom  redditum  esae. 

')  In  aubscriptionibua  mc  additur  Clarui  Atlifanae  et  moz  Vitalit  Fundanae. 
Porro  qoae  memoratur  Metania  (B1  Mieama,  alii  Mibanid)  eat  urbs  Umbriae  ad 
Clitumnum  lita  et  Propertii  Datalitue  clara. 

'')  B1  hic  Verieulano,  infra  Ulriculanae,  alii  Otriculano.    Utrieulum  (OtrleoH)  ost 
urba  Umbriae.    Hoz  B1  Pinsauremi  et  infra  ApitaurcniL 
.     •)  Ita  B'  H  h».    Martino  T*  0  e". 

■)  In  HuhacriptioijibuB  hic  additur  Laurentiut  Trebentii  teu  Trebtensit  (B1  Tre- 
bcatii).    Mozqne  B1  VltaHo  Arneati,   infra  autem  Vitatianut  Artdentit,  alii  Nar- 


^igilizedbyGOOgle 


BFISTOLA   1.  643 

Namiensi,  Sereno  Nomentano 10),  Adeodato  Cerrensi,  Stephano  Nur  a. 
sino,  Dulcitio  Sabinensi,  Fortunato  Anagnino,  Paschasio  Vulturnensi, 
Sanctulo11)  Signino,  Valerio  Caleno11),  Felicissimo  Caudino,  Inno- 
centio  Foroaemproniensi ,3),  Colonico  Foroclodiensi,  Epiphanio  Bene- 
ventano,  Johanne  Spoletino  l4),  Constantio  Venafrano,  Maximiano 
Penisino,  Sallusfdo  Amerino,  Luciano iS )  Tarquinienai,  Molensi  Cen- 
tumcellensi,  Basiiio10)  Matellicati,  Florentio  Plestano,  Justo17)  Ache- 
rontino,  Maximiano  Subauguatano18),  Fortunato  Fulginati,  Johanne 
Vibonensi 18),  Gaudentio  Tadinati 1B),  Felice  Nepesino,  Sereno  Nolano, 
Aucupio  Puteolano,  Timotheo  Abellinati,  Marioti30)  Fernati,  Rosario 
Surrentino,  Urso  Reatino11),  Stephano  Neapolitano,  Gaudentio  Vul- 
sinensi,  Projecticio  Foronovano,  Gaudentio  Salernitano,  Quinto  Tea- 
nensi,  Bellatore  Ostiensi  **) ,  Lampadio  Urbissalviensi a) ,  Adeodato 
Formiano,    Urso33)  Stabiano,   Saturnino  Herdonitano M) j    Gordiano, 


l0)  Juitui  Achtrontimit ,  qui  iii  iiubacriptiombua  hoc  loco  ponitur,  demam 
multo  inferiiu  sequitar.  Porro  loco  Cerremi  B1  hic  Lortnii,  qai  tameu  infra 
cam  E*  V*  H  0  h1  h*  cc  Cerremis.    Arerrae  urbs  Campani&e  oat. 

")  Hic  episcopuB  et  ceteri,  pro  quibuB  alii  aubteribunt,  hoc  tamen  loco  um- 
plicifer  aicut  alii  recensentur.  Post  Sanetutum  in  subscriptiouibua  sequitur  Inno- 
centius  Foroieniii  hic  omiaaus. 

")  K"  Cattnio  et  infra  Calenotanae,  Calt  vel  Calei  urbs  Campauiae  a  veteri- 
bus  saepe  memorata. 

")  Infra  hoc  loco  Fattntinui  —  Amittrmnat  pro  Romano  tpiicopo  ecdeiiae 
Pitlnatium. 

'*)  B'  Spolitino  ...  Benefrano  MaxfmWano  (infra  cum  30  Maximiamu);  alii 
infra  Spolttamu  ...  Comtantimu  ...  Maximui. 

'»)  Ita  B1  et  favent  (J1  $'  fS*.    Alii  infra  Ltcinianut. 

'•)  Deest  infra  in  BubscriptionibuB,  et  ibidem  Juttui  Acherontimu  (B1  Aceron- 
tinus)  poat  Serenum  Nomentanum  positus.     0  c10  Flortntimu. 

")  B1  Subauguitranui  et  infra  Subaugtitriat,  q"  Subaugtttamu,  Subauguita  urba 
Latii  in  confinio  Sabinorum  erat,  nbi  teste  Holstenio  condita  fuit  Helena  Au- 
guita  mater  Constantini. 

")  B[  Fwonemi.  Vibo  urbs  Brutiorum  episcopalis  sub  axchiepiacopo  Rhegino. 

")  In  BubBcriptionibuB  bic  in»eritnr  Mtrevriui  e.  e.  Sutrinae. 

*•)  Hic  qoidetn  episcopus  in  BobBcriptia  deest.  Porro  Fernae  urbs  apiscopalis 
Hiberniae  insulae  aub  archiepiacopo  Cassilioiiai  erat.  Sed  potins  hio  sJiquam 
urbem  Africae  similiter  sonantem  (ut  Furnot,  Formen  al.)  aabatituerim. 

")  Pro  hoc  quidem  infra  Eosariua  SurrentinuB  subscribit,  sed  deeat  Htatini 
aignificatio. 

**)  B'  Hostknsi.  Deinde  in  subscriptia  aequitor  Mariu»  ep.  ecd.  Ttfematii 
hic  omisBua. 

**)  Ita  B1  {¥'').  Infxa  II'  urbii  Albiemls,  H*  urbii  Albmeniit,  editi  urbii  Al- 
beniii.  Porro  Urbi  Salnia  oppidum  Piceni  erat.  Mox  B<  Urro  Stamano,  infra 
autem  Vriu»  Stabianae,  ubi  H*  (i  E*  Bimiliter  Stabianus,  E"  ca  c'°  AitaBnae,  F* 
infra  Slaline,  Porro  Stabiae  urbs  epiacopalia  Campaniae  Bub  archiepiscopo  Sur- 
rentino  erat. 

")  B1  bic  ad  marg. ,  E"  in  texta  notat:  Et  lubieripierunt  epiteopi  numera 
LXV  ei  Papa,  presbyttri  numero  LXXIII  diaconei  numtro  VII  (E"  dxaconiVII). 

41* 


byGoogle 


644  S.  SYMMACHI  PAPAE 

a.  499.  Maxentio,  Petro,  Juatiuo,  Urbieo,  Redempto,  Faalino,  Projectitio, 
Valente,  Jovino,  Petro,  Bono,  Sorano,  Paschasio,  Asterio,  Johanne, 
Smaragdo,  Valentino,  Sebastiano,  Marcello,  Martino,  Asello,  Epi- 
phanio,  Lutorio,  Andrea,  Agathone,  Servodei,  Sebastiano,  Opilione, 
Valentino,  Fetro,  Anastasio,  Romano,  Genesio,  Marcellino,  Dionysio, 
Domnino,  Epiphanio,  Agapito,  Acontio,  Ahnndantio,  Fanlino,  Aga- 
pito,  Petro,  Adeodato,  Timotheo,  Dominico,  Hilaro,  Benedicto,  Victo- 
riiio,  Bedempto,  Vincemalo,  Severo,  Johanne,  Jnliano,  Panlino, 
Stephano,  Laurentio,  OreBcentio,  Eutyche,  Septimino,  Juliano,  Cy- 
priano,  Marimino,  Epiphanio,  Marco,  Bonifacio,  Vincemalo,  Abun- 
dio,  Venantio  et  Stephano  presbyteris ;  adstantibus  quoque  Fulgentio, 
Cypriano,  Anastasio,  Tarrensi,  Citonato,  Tertullo  et  Johanne  dia- 
.  conibus,  Fulgentius  archidiaconns  dixit: 

2.  „Beatitudo  vestra  directis  antehac  per  provincias  auctorita- 
tibus  frequentem n)  Italiae  sacerdotum  synodum  convocavit,  quorum 
praesentia  in  vestris  videtur  oculis  constituta.  Nunc  beatitudo  vestra, 
quae  ad  ecclesiasticas  indemnitates  vel  ad  pacem  totius  Ecclesiae 
pertinent  sive  concordiam,  dignetur  tractabiliter  ordinare". 


Nominantur  autem  revera  praesentes  LXXI  (in  K"  XVII),  subscripti  LXVI  (in 
K"  LXIX)  preBbyteri.  Nec  fadlo  extricari  potest  haec  davcraitas.  Ut  autem 
aliis  proBpectnm  ejnsdem  praebeamun,  his  nominibuB  decem  auctior  ent  prior 
recensio  quam  in  subBcriptionibus:  Maxtntii,  Smaragdi,  Valentijii,  Epiphanii,  Lu~ 
torii,  Domnini,  Agapeti,  Johamdt,  Maximini,  Vincemali;  znancior  autem  his  quin- 
que:  LaureniU,  Januarii,  Martlani,  FelieU,  Domimci.  SubscriptioneB  in  K"  c'° 
antem  abundant  hia  novemnominibus:  Laurentii,  Januarii,  Martiani,  Felicit,  Pau- 
lini,  Dominici,  JuHani,  Abundantii,  Paulini;  dciiciunt  his  nndecim:  Maxentii,  Sma- 
ragdi,  Lulorii,  Andreae,  Agathonit,  Valentini,  Agapiti,  Johanntt,  Maximini,  Vince- 
mali,  Abundii.  In  reeeusendis  nominibns  B'  secuti  sumus,  nisi  qnod  ibi  scriptom : 
Urbio  (infra  cum  al.  Urbicut),  Cretcekttone,  Eutyce,  Habundin.  Cui  fore  in  omni- 
bos  concordant  H>h'h*,  quum  alii  oditi  multum  discrepant  —  De  episcoporum 
numero  jam  in  mooito  praevio  n.  2  notavimus. 

■>)  H1»  h1  h*  freguenter  et  in  acclamationibus  dtctum  ett.  Cujut  tedem  e.  a.  d. 
ett  VIII,  ubi  sJii  editi  d.  e.  IX.  Sequimnr  B'  ¥.'  ¥'  H'.  —  Theodorns  lector  It 
pag.  669,  quem  Theophanes  (ed.  Bonn.)  pag.  221  et  Jjieephorna  XVI,  34  seqnun- 
tur,  scribit:  Tkeodorieu*  Ater,  gui  btm  Romae  regnabat,  quaaait  teeta  ettet  Aria- 
nus,  collecta  tamen  epiteoporum  tynodo,  Symmacho  qtddem  epitcopatum  urbit  Ilomac 
confirmavit,  Laurentium  vero  cujutdam  rrbis,  guae  Hueeria  dicltur,  epitcopum  con- 
atitnit.  Quod  Baronius  ad  annum  499  n.  1  de  hac  synodo,  uti  narrationis  ordo 
postulat,  interpretatus  merito  fnlsi  arguit.  Ipsa  enim  svnodus  auetorUatibut  seu 
epistolis  Symmachi  papae,  nou  Theodorici  litteris  convenisBe  se  testatur.  Extri- 
canda  sunt  igitur,  quae  praedicti  Bcriptores  confuderunt.  Quum  de  Romano 
pontificatu  Sjmmachum  inter  et  Laurentium  disceptaretur,  eum  Symmacho 
Theodoricus  adjndicavit  Statimque  novus  pontifex  hauc  congregarit  aynodam, 
cui  Laurentius  ut  .presbjter  subscripBit.  Paulo  post  a  Symmaeho  cnm  regis 
Theodorici  conacnsu  ac  voluntate  Nucerinus  episcopus  constdtutus  est.  Quum 
.  autem  anno  601  Synunachus  a  nonnuUis  esaet  accusatus,  tum  demum  Theodorid 
praecepto  ex  conBensu  Symmachi  nova  congregata  est  aynoduH,  in  qua  episco- 
patus  eidem  papoe  confirmatus  cxt. 


>vGoogIe 


Acclamatum  esi  ab  omnibus  episcopis  et  presbyteris:    Exaudi  tt.  ioo. 
Christe,  Symmacho  vita!  dictum  est  decies.     Cujus  sedem,   et  annos! 
dictum  octies.     Vt  facias  rogamus!  dictum  est  decies. 

n. 

3.  Symmachus  episcopus  ecclesiae  catholicae  urbis  Romae  dixit: 
„Concilium  dilectiouis  vestrae  neglecta  hiemis  asperitate  sollici- 

tudo  nostra  pro  ecclesiastica  indemnitate  specialiter  congregavit,  ut 
episcopalem  ambitum  et  confusionis  incertum  vel  popularem  tumul- 
tum,  quem  per  subreptionem  diaboli1*)  usurpatione  aliquorum  tem- 
pore  ordinationis  meae  constat  exortum,  communicato  pariter  tractatu 
in  futurum  possimus  robuste  ac  vivaciter  amputare.  Atque  ideo 
caveamos  in  posterum,  ne  subversio  disciplinae  aut  andacia  prae- 
sumentium17)  gestiat  tentare  similia,  et  pari  adunatione  tractemns, 
espressis  scilicet  sententiis  sancientes,  quid  circa  Romani  episcopi 
ordinationem  debeat  custodiri". 

Universi  episcopi  vel  preabyteri  dixerunt:  Ut  fiat,  rogamus! 
dictum  est  decies.  Vt  scandala  amputentur,  rogamus!  dictum  est 
novies3S).  Ut  ambttus  extinguatur,  rogamus!  dictum  est  duodecies. 
Exaudi  Christe,  Symmacho  vita!  dictum  est  sexies.  Cujus  sedem, 
tt  annos!  dictum  est  qninquies.  Ut  de  praesenti  fiat!  dictum  est 
decies. 

Symmachus  episcopus  dixit:  „Quoniam  fraternitas  vestra  curam 
provisionis  nostrae  suis  exhortationibus  incitavit,  et  parilem  circa 
Ecclesiae  tranquillitatem  Dei  nostri  contemplatione  animom  praestat, 
sicnt  praefati  sumus,  deliberatione  in  praesenti  habita,  quid  placeat, 
ex  omnibuB  vestris  informate  sententiis,  quae  in  hoc  venerabili  con- 
cilio  per  ecclesiastica  recitentnr  officia". 

4.  Quumque  surrexissent  et  paulo  post  iterum  consediBsent, 
Aemilianus  notarins  synodi  decreta  vulgavit.*1) 

in.  , 

„Propter  frequentes  ambitns  quorumdam*0)  etEcclesiae  nudita- 

*■)  Verba  diaboli  —  ordinalionu  meae  in  editda  et  maa.  E*  H  0  h'  h*  oraiafsa 
euppIemiiB  auctorit&te  B1  K"  co. 

")  H"  praciuuiendum  gttla,  E*  getta  adiemptare;  moxque  E*  h1  h*  donatione, 
o'  adjiwatione,  K"  adnuntiationc,  ceteri  adunatione. 

«)  H»  VIU.    Mox  quidam  maa.  XV,  efc  h»  h'  de  praetentia. 

•*)  H'*  CT  c*  C10  hic  inaerunfc:  Senttntia  lynodi.  Vt  ti  quit  Papa  tuperttite  pro 
Himano  pontiflcutu  cuique  quoiibet  vxodo  faoorem  practarc  eomineitur,  loci  tui  ordine 
(vel  eoamuntone)  prwetur.  Idem  miniatia  litteria  K"  F  hoc  loco,  E*  jam  eupra 
post  dictum  X  indiderimt.  Nihil  vero  aliud  aunt,  niai  aubjecti  decrefd  aumma, 
jam  in  fronfce  cum  ceteria  praemiaaa  ac  denuo  hic  repetdta. 

*•)  Ifca  C*  c*  c1™.  h'  h*  alque  eccletiae,  B1  E*  quorum  et  eccleiiae,  al.  maa.  avo- 
rum  ecclesiae.    Mox  c*  cID  moletta  et  iniqua  incoutpetenter ,    c'  noletta  et  incompt- 


>vGoogIe 


646  S.  SYMHACHl  PAPAE 

k  499.  tem  vel  populi  collisionem,  quae  molesta  incompetenter  episcopatum 
desiderantium  generavit  aviditas,  ut  extmguatur  futuria  praesumptio 
tam  perniciosa  temporibus,  eonstituit  sancta  synodus:  nt  si  qnis 
presbyter  aut  diaconus  aut  clericus,  papa  incolumi  et  eo  inconsulto, 
aut  Bubacriptionem  pro  Romano  pontificatu  commodare,  aut  pit- 
tacio31)  promittere  aut  sacramentum  praebere  tentaverit  aut  aliquod 
certe  siiffragium  polliceri,  vel  de  nac  causa  privatis  convcniiculia 
factis  deliberare  atque  deceraere,  loci  soi  dignitate  vel32)  conunu- 
nione  privetur;"  —  Universa  synodus  surgens  acclamavit:  Exaudi 
Christe,  Symmacho  vtta!  dictum  decies.  Bic  pax  cum  Symmacho! 
dictum  quindecies  M).  Gujus  sedem,  et  annos!  dictum  octies.  —  j>Pai"i 
severitate  feriendo54)  eo,  qui  boc  viro,  sicuti  dietum  est,  pontince 
quolibet  modo  fuerit  ambisse  convictus  aut  certe  tentaase,  omnibus 
pariter  hujns  culpae  reis  anathematis  poena  plectendis."  — 

Symmachus  epiBCopus  dixit:  Ergo  tmiversitati  placet  et  ab  omni- 
bus  recofftioscitur  vel  probatur  ista  sententia?  Universa  synodus  diiit: 
Plaeet,  et  quod  omnibus  placet,  fiat! 

IV. 

5.  „Si,  quod  absit,  transitus  papae  inopinatus  evenerit,  ut  de  sui 
electione  successoris,  nt  supra  placuit,  non 3S)  possit  ante  decernere, 
siquidem  in  unum  totius  inchnaverit  ecclesiastici  ordinis  electio,  con- 
secretur  electus  episcopus.  8i  autem,  ut  fieri  solet,  studia  coeperint 
esse  diversa  eorum,  de  quibus  certamen  emerserit,  rincat  sententia 
plurimorum,  sic  tamen,  ut  sacerdotio  eareat,  qui  captns  promissione, 
non  recto  jndicio  de  electione  decrererit." 

Synodus  dixit:  Placet!  dictum  est  decies. 


")  c1  pretia  promUerc,  h1  h*  pitatio  eommiaere,  0  pittatia,  K'1  a*  pittaeium. 
Retinemiu  cum  B1  E*  H  (H"  H*  H's)  pittacto  promttlere.  PiUacium  autem  idem 
est,  quod  cbarta  aeu  tabula  parva,  qua  quid  conscribitur  (conc.  Carth  I  c.  12, 
Aug  serm.  178  C.  7).  Fraeprimi*  obUgatiam)  chirographi  est  aynonymum  (1.  11 
Cod.  Theod.  VII,  4.    Caesiod.  var.  lib.  XH  epist.  20). 

**)  lu  vnlgatis  atque  communtone.  Verius  in  msB.  (etiam  B1),  ut  prae  ae  fert 
etiam  hujuti  capituli  summa,  vtl  communione.  lllud  euim  propter  laicoa  dictnm 
est,  sicut  priua  propter  elericos  eet  decretum,  eos  loci  sui  dignitate  privandos; 
adeo  ut  neutros  duplez  illa  poena  siraul  afficiat,  sed  atterntra.  Deinde  c'  c" 
ntrgen»  privetur  acclamavit,  contra  msa.  (etism  B1  E*  F*  Hq). 

**)  H"  deciee  rujia  tedem  ...  novie».    c'  c10  quinqme».     Cajue  eedem  etc. 

")  c*Beq.  feriendo  eum.  Concinnius  mss.  et  c'.h*  feriendo  eo,  pasaive,  quo- 
modo  mox  plectendi*  reie,  nou  plectcndo  reoe,  subjicitur. 

1L')  Hon  satis  liqaet,  quomodo  haec  componi  cum  iia  queant,  qaae  Hilarns 
pana  epist.  15  ez  alterius  synodi  Bomanae  seutentia  decrevit  adversus  eos,  qui 
aibi  successorea  deligere  se  posse  putant.  Nisi  forte  srnodo  huic  ea  dumtasat 
placuerit  successoris  electio,  quae  cum  cleri  populique  co.nsensu  facta  foerit,  quo 
patto  AugustJnus  Eractium  auccessorem  iostituit:  quum  synodo  eub  Hilaro  cele- 
bratae  electiouem  privato  decessoris  studio  factam  disphcuiBae  constet. 


^igilizedbyGOOgle 


v.  » 

6.  „Propter  occultaa  autem  fraudes  etM)  conjuratdoimm  aecretaa 
insidias,  quaa  hujus  sententia  districtionis  consequitur,  ai  quis  ad 
eccleaiaaticam  pertulerit  notitiam  conailia  eorum,  qui  contra  hanc 
synodum  de  pontincali  egerint  ambitu,  et  ratioiiabili  probatione 
convieerit  participes ")  actionis  hujusmodi,  non  solum  purgatus  ab 
omni  culpa  sit,  sed  etiam  remnneratione,  qnae  non  indigna  ait, 
sublevetur." 

Universa  synodua  surgena  acclamavit:  PtacentK)  omnia!  Et  ad- 
jecit:  Exaudi  Christe,  Theodorico  vita!  dictum  XXX.  Ut  ita  servetur, 
rogamvi!  dictum  XX.  Examti  Christe,  Symmacho  vita!  dictum  X. 
Vt  circa  Romanum  pontiftcem  semper  haec  ordinatio  servetur,  rogamus! 
dictum  X.  Ut  nullus  aliter  ad  episcopatum  Romanum  demceps  veniat, 
precamur!  dictomX.   Ut  decreta  nostra  confirmes,  rogamus!  dictum  X. 

7.  Symmachus  episcopus  ecclesiae  catholicae  urbia  Romae  dixit: 
Adclamationes  vestras  synodique  judicium  praesentia  gesta  suscipient. 
Et  adjecit:  Ea,  quae  ad  sopiendos  veternosae  praesumptionis  errores 
vel  infensaeiV)  rebus  ecclesiasticis  aegritudmis  morbos,  quibus  universalis 
afficiebatur  Ecclesia,  deliberatio  retigioni  congrua  pacique  constituit, 
firmitatem  perpetem  sortientur,  ttt  praestante  Deo,  quem  custodem  rerum 
omnium  constat  bonarum,  synodatis_  ordinatio  vigeat,  atque  omnes  sine 
personae  alicujus  distinctione  constringat.  Contra  quam  si  quis  sub 
qualibet  occatione  venire  praesumpserit ,  indicta  superius  districlione 
plectetur*0). 


")  K"  el  conjuratat  intidtat. 

**)  H!  (secunda  mami)  H'  et  editi  particept.  Ule  etiam,  qui  tituloa  in  fronte 
praefiioa  composnit,  quintum  aic  expreeait,  quaai  hic  ri  particept  fueril  legiaaet. 
Potior  tamen  est  lectio  omnium  msa.,  qua  quidem  Bjnodui  non  participem  actio- 
nis  ambitioaae  ab  omni  cnlpa  liberum  et  purgatum,  sed  eum,  qui  ejusmodi 
culpa  obuoxioi  detulerit  et  couvicerit,  etiara  remuneratione  wiblevandnm  de- 
clarat  Ipsam  mercedem  deoemit  et  AthalaricnB  rei  apnd  Johannem  II  epiat.  1 
n.  4,  unde  et  huic  lui  comparatur. 

*■)  H*  h1  h*  placet  et  adjecit.  Hoique  ei  B1  teitum  reatituimuB,  qnum  alii 
mw.  et  editi:  Exaudi  Ckritle  Symmacho  (K"a*  Taeodorico)  vita!  dictum  est  XXX. 
Ut  Ua  itrventnr  ragamut,  diclura  X.  Ut  ruiilns  etc.  Hac  quidem  acclamatione, 
qua  primurn  Theodoricum  aatutat,  synodua  quodammodo  Bollemniter  approhat 
et  confirmat  aententiam,  qua  ille  novisBime  pontiflcatnm  Symmacho  adjudicarat. 
—  Uoi  aequeutia  a  verbia  ut  decreta  noiira  confirmei  uaque  ad  fiuem  etiam  Fd 
(fol.  74)  praebet. 

")  F*  inpente,  h'  h*  infenios  . . .  perpetim,  moique  cum  H'  H'  dislinctiont  (B* 
iUitrictione)  ttenirc  practtunpserit,  indita  etc.  CorrezimuB  cum  B1  K*  Fd  c'  aeqq., 
nisi  qnod  fi1  dtttrictiont,  Fd  dittrinctione  (loco  dittinctione). 

*")  H  0  h1  c'  hic  addunt  Et  iMaieripterunt,  cui  verbo  in  aliie  editia  adjunfri- 
tur  tpiicopi  ntanero  LXKIII.  Utrnmque  abeet  a  B1  E'*,  quum  B1  nolum  ad 
marg.  uotat  Subicriptionti  epiieoponan.  Ht  autem  codices,  ut  aupra  monuimuB, 
geatoruin  initdo  prae  ae  feruut  epitcopot  LXV  et  prtibyttrot  manero  LXXIII  eub- 


^igilizedbyGOOgle 


648  s.  SYrtMAcm  papae 

».499.  8.     Goelius  Symmachus    episcopus  sanctae   ecclesiae  catholicae 

urbis  Romae  hia  constitutis  synodalibus  a  me  probatis  atque  firma- 
tis  consentiens 41)  subscripsi. 

Coelius  Rusticus  episcopus  civitatis  Menturaensis  subscripsi  et 
consensi  synodalibus  constitutis,  atque  in  hac  me  profiteor")  ma- 
nere  sententia. 

Coelius  Bonifacius  episcopus  ecclesiae  Veliternensis  subBcripsi 
et  consensi  synodalibus  constitutis,  atque  in  hac  me  profiteor  ma- 
nere  sententia. 

Coelius*3)  Misenus  episcopus  civitatis  Cumanae  subscripsi  et 
consensi  Bynodalibus  constitutis ,  atque  in  hac  me  profiteor  manere 
sententia. 

Rufinus  epiacopus  ecclesiae  Canusinae  subscripsi. 

Creseonius  episcopus  ecclesiae  Tudertiuae  subscripsi. 

Clarus  episcopus  ecclesiae  Allifanae  subscripsi. 

Basilius  episcopus  ecclesiae  Tolentinatis  subscripsi. 

Vitalis  episcopus  ecclesiae  Fundnnae  subscripsi. 

Decius  episcopus  ecclesiae  Trium  Tabernarum  snbscripsi. 

Innocentius  episcopus  ecclesiae  Mivanatis  subscripsi. 

Valentinus  episcopus  ecclesiae  Amiterninae  subscripsi. 

Bassus  episcopus  ecclesiae  Ferentini")  Novi  subscripsi. 

Vitalis  episcopus  ecclesiae  Faneetris  subscripsi. 

Vitalianus  episcopus  ecclesiae  RoseUanae  subscripsi. 

MaximuB  episcopus  ecclesiae  Bleranae  subscripsi. 

Constantinus  episcopus  ecclesiae  Capuanae  subscripsi. 

Benignus  episcopus  ecclesiae  Aquaevivensis  subscripsi. 

Fortunatus  episcopus  eccleaiae  Suessanae  aubacripsi. 

Palladius '  episcopus  ecclesiae  Sulmontinae")  Bubscripsi. 


acripBiane.  Neutrobique  vero,  ut  ibidem  jam  obeervavimuH,  accurata  eat  epiaco- 
porum  vel  preabyterorum  recenaio. 

w)  F*  H6  a'  conterai  el  tubtcripti.     B1  H"  et  editos  sequimur. 

*)  H'  hie  et  in  aequ.  /aleor. 

'*)  H  h'  h1  omittunt  Coelba.  Deinde  fi1  V6  Metima,  c1  Meteniut,  K"  Mon- 
tema,  al  Mentenut  vel  Menteniut,  h<  h*  c*  acqq.  Mitenut.  Dle  ipae  est  Miseous, 
quem  Felix  a  legatione  revertentem  deposuit  et  Gelasius  priatmum  in  statura 
reatituit,  Hujua  autem  ac  sequentium  epiacopornm  Bubncriptionea  Crabbins  ae- 
cuudum  alphabeticum  nominuia  ordinem  disposuit,  atque  is  ordo  exinde  in  edil 
concil.  uaque  ad  Harduinum  servatus  eat,  Commodua  quidem  est  ad  deprehen- 
denduro  citiun  cnjusque  episcopi  nomeu,  aed  praestat,  geata  ipaa,  ut  conacripta 
sunt,  repraeaentare.  Ideoqne  et  BubacriptioneB  integras  authenidci  exemplana 
codicum  B1  F4  K"  detnmcationibua  E*  H  0  h1  h*  c1  c'  anteponimua.  In  hia  quippe 
ita  efFenmtur:  Mentenvt  Cumanus,  Rnflnut  Conutinut,  Cretconiia  Tudertinui,  Clarut 
Altifama  etc.    Mox  Frt  Ruftnia  ept  eccle  Todernensit  tuttt,  et  omittit  Creteoniia  etc 

*')  Ita  B1  Fd  h'  h*.     Alii  Ferentinae,  Ferenlininut,  aut  Ferenlinut, 

**)  Ita  B1  h'  h»  c1  c'.    Solomtnilane  FV  Sulrnonitanae  c"  c">.     In  H*  deinde  ata- 


^igilizedbyGOOgle 


EPISTOLA   1.  649 

Vindemius  episcopus  ecclesiae  Anteatinae  subscripsi.  & 

Constantiua  episcopus  ecclesiae  Utriculanae  subscripsi. 

Johannes  episcopus  ecclesiae  Arirninensis  suhscripsi. 

Germanus  episcopus  eeclesiae  Pisaurensis  subscripsi. 

Martyrius  episcopus  ecclesiae  Terracinensis  subscripsi. 

Candidus  episcopus  ecclesiae  Tiburtinae  subscripsi, 

Laurentius  episcopns  ecclesiae  Trebeatis4S)  subscripsi. 

Yitalianus  episcopus  eccfesiae  Narniensis  subscripsi. 

Serenus  episcopus  ecelesiae  Nomentanae  subscripsi. 

Justus  erjiscopus  ecclesiae  Acberontiiiae  subscripsi. 

Adeodatus  episcopus  ecclesiae  Cerrensis")  subscripsi. 

Stephanus  episcopus  ecclesiae  Nursinae48)  subscripsi. 

Dulcitius  episcopus  ecclesiae  Sabinensium  subscripsi.  _ 

Fortunatus  episcopus  ecclesiae  Anagninae  subscripsi. 

Paschasius  epiBCOpus  ecclesiae  Vultumensis  subscripsi. 
«Fortunatus  episcopus  ecclesiae  Anagninae  pro  Sanctulo  episcopo 
civitatis  Signinae,  quia  subscribere  non  potuit,  pro  eodeni  subscripsi. 

Innoccntius  ")  episcopus  ecclesiae  Forosensis  subscripsi. 

Valerius  episcopus  ecclesiae  Calenae  subscripsi, 

Felicissimus  episcopus  ecclesiae  Caudinae  subscripsi. 

Innocentius  episcopus  ecclesiae  Forosemproniensis  subscripsi. 

Valentinus  episcopus  ecclesiae  Amiterninae  subscripai50) ;    pro 
Romano  episcopo  ecclesiae  Pitinatium  subscripsi. 

Colonicus*')  episcopus  ecclesiae  Foroclodiensis  subscripsi. 


tim  seqoitur  Laurentiui  niissis  intermediis.  Mox  B1  Aaleatinae,  Fd  Anciatbte  ... 
IUartimt.    De  aHis  sequentibus  cf.  not.  7  et  8. 

")  Ita  B'.  K1*  TebealHx,  F"  Tebeatrir,  ceteri  Tribe/uit  vel  Treberuit  vel  Tre- 
ventit  (H"),  H6  Terbemlt.  Aliis  duobus  conciliis  ann.  501  et  602  habitis  non  Lau- 
rentiut  sed  Piopini/uut  Trebientit  subscripsit.  —  Mox  Fd  VUaHatmi . ..  Nomentis, 
Serenui  ...  Arinieniit. 

")  Ita  B'  E1  F*  H  0  h1  c1  seqq.  AHi  corrupte  Cerentu  vel  Cemi.isis,  F-1  Cer- 
nentit.    B1  supra  Loreruit.     a'  praeferre  videtor  Cerviemii. 

")  Ita  B'.  ftlii  Nureientii  ...  Sabineniii.  Moi  H'  oraittat  subscriptionem 
pro  Sanctalo.     Fd  autcm  Fortunatui  epi  eccle  Signint  etc. ,  omissis  intermediis. 

")  Ita  BiK";  F"  ForoiinfoHniniii  tubi  Valentima  etc.  Alii  (H  0  h1  c'  c*) 
omittont  hunc  Innocentium  Foroiemem;  nec  scio,  art  revera  so!a  librarii  incuria 
pro  Innocenlio  Foroiemproniensi  repetitus  sit.  —  Mox  H  0  Calenitunui  vel  Calr.no- 
tanui  ...  Caudintniit.  In  Kn  Valerii  et  Felicutimi  subscriptiones  librarii  oscitautia 
omissae.  In  Hh'h*  autem  falso  Feliciitimui  ep.  Forotempronientit  scribitnr,  omis- 
sis  verbis  Caudmenatt  Innoeentiui  ep. 

")  B'^  tubicHpti.  Pro  Romano  epo  eceleiiae  Pitinatium  (Fd  Pitanentium)  ii. 
Porro  loco  Pitinatium  (H1  H"),  c'  Pitamcium.  h1  h*  Pitinanatium,  c*  seq.  Pirinanatium, 
K"  e10  Ptcinanthan,  Ha  Pinnatium,  E*  Pinalatium,  |J*  Pinaiiatium,  0'  Bitinanatium, 
(3*  BUananalium.  Pitinura  antem  olim  nrbs  episcopaliB  fuit  non  longe  ab  Ami- 
terno  aita,  sed  subinde  diruta. 

sl)  Ita  B1.    Alii  editi  Coloniut,     Deinde  JJS  Foroelaudiemit ,   c1  Forolivientu. 


^igilizedbyGOOgle 


650  S.  SYMMACHI  PAPAE 

t.         EpipbaniuB  epiacopus  eccleaiae  Beneventanae  subacripai. 
Johannes  episcopus  ecclesiae  Spoletinae  subscripsi. 
Constantius  episcopus  ecclesiae  Venafrauae  subseripsi. 
Maximianus  episcopus  ecclesiae  Perusinae  subscripsi. 
Sallustius  episcopus  ecclesiae  Amerinae  subseripsi. 
Lucianus  episcopus  ecclesiae  Tarquiniensis  subscripsi. 
Molensis  episeopus  ecelesiae  Centumcellensis  subscripsi. 
Florentius iS)  episcopus  ecclesiae  Plestanae  subscripsi. 
Maximianus  episcopus  ecclesiae  Subaugestriae •')  snbscripsi. 
Fortunatua  episcopus  eccleBiae  Fnlginatium  subscripsi. 
Jobannes  episcopus  ecclesiae  Vibonensis  subscripsi. 
Gaudeutius  episcopus  eeclesiae  Tadinatis54)  subscripsi. 
Mercurius  episcopus  ecclesiae  Sutrinae  subscripsi. 
Felix  episcopus  ecclesiae  Faliscae")  et  Nepesinae  subscripsi. 
Serenus  episcopuB  ecclesiae  Nolanae  subscripsi. 
Aucupius**)  episcopus  civitatis  Puteolanae  subscripsi.  * 

Timotbeus  episcopuB  ecclesiae  Abellinatis  subscripsi. 
Rosarius  episcopuB  ecclesiae  Surrentdnae  subacripsi6'). 
Stephanus  episcopus  ecclesiae  Neapolitanae  subscripsi. 
BosariuB  episcopus  pro  fratre  meo  Urao  episcopo  Bubscripsi. 
Gaudentius  episcopus  ecclesiae  Tulsinensis  subscripsi. 
Item  Gaudentius  episcopus  Vulsinensis  pro  Projectdcio  episcopo 
ecclesiae  Foronovanae  Bubacripsi. 

QuintuB  episcopus  ecclesiae  Teanonsis58)  subscripsi. 
Gandentius  episcopus  ecclesiae  Salernitanae  snbscripsi. 
Bellator  episcopus  ecclesiae  Ostiensis  subscripsi. 
Marius  episcopus  ecclesiae  Tifernatium  subscripBi. 
Lampadius  episcopus  ecclesiae  Urbissalviensis BB)  subscripsi. 

Mox  O10  Coiatantimn  ...  Maximus  ...  Licinianus  et  c'  Mollentiut,  c*  Molensiut, 
W  Solensius,  E»  Molentus. 

w)  H'°  0  C10  Florentinut,  moxque  plures  mas.  et  c'  Plettmemit,  h'  c'  CT  C*  Pc' 
stanus,  1  H3  II*  Piejtstinui.  alt.  H1  Clestinui,  E'  Paieittnut,  2  H'  H8  o1  Pletlamu, 
B1  K'1  c'°  Ptestanae.    Porro  Pletlinam  MarBorum  oppidnm  LiviuB  10,  3  agnovit. 

")  Ita  Bl,  Pd  Subaugeitrae.  h1  seq.  Subaugustanus  (c10  Subaugestanae)  ...  Fut- 
gentanut  (c*  Fulginat,  c"  Fulgenlinae).    H8  VibobeniU,  B1  F*  Vivonensis,  E»  Vibinis. 

M)  Ita  B1  c1  c'°;  H'°  Gabinatis,  qnod  et  c"  praeferendum  dicit.  Mbb.  H  0 
h1  01  Tadinas,  c*  Beqq.  Tyndariensit.  Fuit  autem  Tadiman  bou  Tadinian  urbs  Um- 
briae,  cqjui  episcopalis  aedes  Nucerinae  postmodum  conjuneta  est. 

*)  Ita  B'  F*.  K*  FaUcitcae  omittens  et  Nepesinae.  Alii  solum  Nepesinae, 
aicut  in  subscriptionibuB  concilii  a.  602  habiti  Felix  Nepetinu*  vocatur. 

u)  Ita  B'  CC    F*  Aucupitut,  H*  Aupicbu.    Mox  alii  ecdettae  PvleotaHae. 

")  In  quibusdam  iubb.  nt  c*  hic  Btatim  additor:  et  pro  fratre  meo  Urto  epi- 
scopo.     8equhnur  B'  H  h[  c'°. 

»)  Ita  mes.  H  B  F"  0  et  h'  C<  c'°.  Alii  Theatinut.  Moz  editi  Tifernatii  vel 
Tlferntnus. 

M)  Alii  urbit  Atbentit  ...  AstaUimte  (cf.  not.  88). 


>vGoogIe 


EPISTOLA   1.  651 

Adeodatus  episcopus  ecclesiae  Eormiensis  subseripsi.  ^ 

Ursua  epiacopua  ecclesiae  Stabianae  subecripsi. 

Saturninus  episcopus  ecclesiae  Herdonitanae  *)  subscripsi. 

9.  Coelius")  Laurentius er)  archipresbyter  tituli  Prazidae  his 
subscripsi  et  consensi  synodalibus  constitutis,  atque  in  hac  me  pro- 
fiteor  manere  sententia. 

Coelius  Januarius  presbyter  titnli  Vestinae  his  eonsensi  et  sub- 
acripsi  synodalibus  constitutis,  atque  in  hac  me  manere  profiteor 
sententia. 

Martianus  presbyter  tdtult  s.  Caeciliae  subscripsi  ut  supra. 

Gordianus  presbyter  tituli  Pammachi  subscripsi. 

Petrus  presbyter  tituli  s.  Clementas  subscripsi. 

Urbicus  presbyter  tituli  s.  Clementis  subscripsi. 

Paulinns  presbyter  tituli  Julii  subscripsi  ut  supra. 

Valens  presbyter  tituli  s.  Sabinae  subscripsi. 

Petrus  presbyter  tituli  Chrysogoni  subscripsi. 


"*)  Ita  B'  F*  K"  H*  h'  c'  C»  O1»  Alii  Erdonitanut,  c*  aeq.  Terdomlanae.  Porro 
Erdonia  seu  Btrdonia  (utroque  enim  modo  in  noatris  mss.  scribitur)  urbs  Apu- 
liae  fuit,  olim  episcopali  sede  insignita.  —  Post  hunc  additur  in  H  0  h'  c1  seq. 
Subteripterunt  episeopi  numero  LXXIU  (E*  LXXIIII). 

")  E  regione  honun  B1  ad  marg.  Subtcriptio  pretbyterorum,  c*  Subicripterunt 
presbyteri  numtro  LXVII  (idem  h1  h*  in  fine  harum  subBcriptionum,  o10  eodem 
loco  aed  nwnero  LXVHl  habet).  In  nullo  eorum  tamen  est  stricta  recensio 
(cf.  not.  24). 

**)  Is  ett  LanrentiuB,  quem  Festns  eeuator  plnribuB  pecunia  corruptu  Bo- 
manae  eccloeiae  praeficiendum  curaverat.  Sed  hano  dignitatem  post  Theodorici 
jadicium  quam  sincero  animo  abdicarit,  testis  cat  haec  ejna  simplex  aub- 
scriptio.  Enm  a  Symmaeho  atatim  Nucerinae  civitatis  episcopum  iustitntum 
fuisse,  sonant  haec  libri  pontificahs  verba:  Eodem  tempore  (quo  Bomanns  episco- 
patus  Symmacho  a  Theodorico  adjudicatus  est)  papa  eongrtgaeit  synodum  et  con- 
tlftuit  Lattrentlum  in  Nucerina  cimtate  cpitcopum  intaiht  miiericordiae.  Huc  apectant 
et  ista  Theodori  lectoria  pag.  560,  quae  Theophanes  et  Nicephorus  Calliati  ei- 
Bcribnnt:  Tktodoricut  collecta  synodu  Symmacho  quidem  epiteopatum  urbii  Romae 
eonfirmavit,  Lavrentium  eero  cujutdam  urbit,  ouae  JVWer&t  dtdtur,  epiicopum  con- 
ttitmt.  Sentit  quidem  Antonins  Pagius,  hoc  Svmmachum  in  altera  synodo  anno 
S00  habita  praestitisee.  Sed  ejus  seuteutia  nnlia  vel  auctoritat*  nititur  vel 
etiam  ratione.  Longe  enim  magis  rationi  congentaneum  eet,  Symmachum  Lan- 
rentio,  nt  levins  ferret  Theodorici  judicium,  nulla  mora  interposita,  forte  etiam 
ex  ipsius  Theodorici  cousilio  et  consensu,  Nucerinam  sedem  attribuisse  (qnam 
tnm  vacasse  Nucerini  episcopi  in  aabacriptionibus  ailentinm  indicio  est),  maxime 
poBtqnam  Bomanum  pontificatnm  et  episcoporuni  Italiae  et  cleri  Bomani  nomi- 
natimque  ipsius  Laurentii  BnbscriptionibuB  sibi  assertum  cerneret.  Ea  autem 
fscilitas,  qua  episcopatus  Laurcntio  concewus  est,  nullum  ei  suspicioni,  quam 
Tbeodori  lectoris  verba  iujiciunt,  relinquit  locum.  Aut  certe  si  operam  dedit 
Festns  senator,  nt  Laureutius  ZenoniB  henotico  anbscriberet,  eique  morem  gessit 
Lanrentins,  tum  istud  latebat.  Eum  ante  synodi  Romanae  anno  602  celebratio- 
nem  depotitnm  frriase,  ei  Aprilit  Nueerini  episcopi  subscriptioue ,  quae  in  Ola 
avnodo  legitur,  perspicuum  fiet. 


>vGoogIe 


!  S.  SYMMACHI  PAFAE 

Soranus  presbyter  tituli  Vestinae  subscripsi. 
Asterius  presbyter  tituli  Pudentis  subacripsi. 
Justinus  presbjter  tituli  Pudentis  subscripsi. 
Felix  presbyter  tituli*3)  Aequitii  subscripsi. 
Redemptus  presbyter  tituli  Chrysogoni  subscripsi. 
Projecticius  presbyter  tituli  Damasi  subscripsi. 
Jovinus9')  presbyter  tituli  Aemilianae  subscripsi. 
Bonus  presbyter  tituli  Crescentianae  subscripsi. 
Paschasius  presbyter  tituli  Eusebii  subscripsi. 
Johannes  presbyter  tituli  Pamraachi  subscripsi. 
Sebastianus  presbyter  tituli  Nicomedis  subscripsi. 
Martinus  presbyter  tituli  Cyriaci  subscripsi. 
Epiphanius  presbyter  tituli  Cyriaci  subscripsi. 
Andreas  presbyter  tituli  s.  Matthaei  subscripsi. 
Servusdei  presbyter  tituli  s.  Clementis  subscripsi. 
Opilio  presbyter  tituli  Vestinae  subscripsi. 
Petrus  presbyter  tituli  Chrysogoni  subscripsi. 
Romanus  presbyter  titnli  Tigridae  subscripsi. 
MarcellinoB  presbyter  tituli  Julii  subscripsi. 
Donunicua  "5)  presbyter  tituli  Crescentianae  subscripsi 
Abundantius  presbyter  tituli  Sabiuae  subscripsi. 
Marcellus  presbyter  tituli  Romani  subscripsi. 
Asellna  presbyter  tituli  Vizantis06)  snbscripsi. 
Agatho  presbyter  tituli  Vizantis  subscripsi. 
Sebastianus  presbyter  tituli  Aequitii  subscripsi. 
Valentinus  presbyter  tituli  Eusebii  subscripsi. 
Anastasius  presbyter  tdtuli  Anastasiae  subscripsi. 
Genesius  presbyter  tituli  Nicomedis  subscripsi. 
Dionysius  presbyter  tituli  Aemilianae  subscripsi. 
Epiphanius  presbyter  tituli  apostolorum  subscripsi. 
Acontius  presbyter  tituli  Fasciolae  subseripsi. 
Pauliuus"  presbyter  tituli  Fasciolae  subscripsi. 


")  0*  o3  nancti  Msrtini  ti(.  Equilil,  c?  sancti  Martim  lituli  Equitlt  refraganti 
t>DB  mea. 

**)  K"  c'°  Johannei  et  moi  Matthaei  looo  Creteenttanae ,  Septcumut  loco  Se- 
batUamu.  Iu  F*  Sebattianut  p.  t.  Pamachi,  Martimts  p.  t.  Nicomedit,  Epiphaniut 
p.  t.  Quiriaci,  Andreat  p.  t.  Quiriaci,  Semttdei  p.  t.  Matkei.  Opilia  p.  t.  sci  Clemen- 
tit,  Peirus  p.  t.  Vettine,  Romanut  p.  t.  Critogoni,  MareelHtaa  p.  t.  Trigede,  Domni- 
nut  p,  l.  Juli,  Abundantiut  p,  t.  Critcentiani,  Marceltut  etc. 

")  K"  c'D  Dominut,  E*  Domnut;  moxqne  B'  libiarii  oncitantift  MarceUut  pre- 
•byler  Romamtt,  E*  Romanae. 

**)  Ita  B'  h1  h»  o*  H1  (eec.  enr.)  et  c1  aeq.  loeo.  Bizantit  E*  P*  H",  Vitanm  e1, 
Vitanlii  c">,  Vitantut  H1  (prim.  maii.),  Vizaadit  1IE,  t.  Sutannae  c\  AtelH  autcm 
et  Agathonit  nec  non  aliquot  aliorum  presbyterorum  BubBCriptioneB  iii  E"  desi- 
derantui.  —  Demde  F*  Dionytiut  p.  t.  Ebemane. 


^icjitizedbvGOOgle 


EPISTOLA    1.  653 

Agapetus  presbyter  tituli  apostolorum  subscripsi.  a 

Adeodatus  presbyter  tituli  Aequitii  subseripsi. 

Benedictus  presbyter  tituli  GajiS7)  subscripai. 

Dominicus  presbyter  tituli  Priscae  subscripsi. 

Redemptus  presbyter  tituji  Tigridae  subscripsi. 

Severus  presbyter  tituli  Gaji  Bubscripsi. 

Stephamis  presbyter  tituli  Marcelli  subscripsi. 

Creecentius  presbyter  tituli  apostolorum  subscripsi. 

Julianus88)  presbyter  tituli  Anastasiae  subscripsi. 

Septiminus88)  presbyter  tituli  Julii  subscripsi. 

Cyprianus  presbyter  tituli  Marci  subscripsi. 

Epiphanius  presbyter  tituli  Fasciolae  subscripsi. 

Bonifacius  presbyter  tituli  Caeciliae  subscripsi. 

Petrus  preabyter  tituli  Praxidae  subscripsi. 

Timotheus  presbyter  tituli  Marcelli  subscripsi. 

Hilarus  presbyter  tituli  Lucinae  subscripsi. 

Victorinus  presbyter  tdtuli  Sabinae  subscripsi. 

Laurentius  presbyter  tituli  b.  .Laurentii  subscripsi. 

Eutyches  presbyter  tituli  Aemilianae  subscripsi. 

Julianus  presbyter  tituli  Anastasiac  subscripsi. 

Marcus  presbyter  tituli  Lucinae  subscripsi. 

Vincemalus 10)  presbyter  tituli  Crescentianae  subscripsi. 

Abundius  presbyter  tituli  Marci  subscripsi. 

Venantius  presbyter  tituli  Marcelli  subscripsi, 

Stephanua  presbyter  tituli  Eusebii  subscripsi. 
.     Paolinus  presbyter  tituli  s.  Laurentii  subBcripsi71). 

10.  Cyprianus  diaconus  sanctae  ecclesiae  Komanae  regionis  VII 
his  subscripsi  et  consensi  synodalibus  constitutis,  atque  in  hac  me 
profiteor  manere  sententia. 

Anastasius  diaconus  regionis  primae  subBcripsi "). 


•')  Hic  et  in  Bequentdbus  usque  ad  Evtychem  tit.  Aemittanae  (3*  errore  librarii 
proximum  tituluin  loeo  proprii  adscripsit,  ita  ut  Benedictus  til.  Priscae,  Dovtini- 
cus  tit,  Tigridae  etc.  compareat.  J7d  autem  Daminiru*  p.  t.  Marcelli,  Criicentitts  p. 
t.  aposlalorum,  omitBia  intermediis. 

•")  Est  sane  idem,  cujub  piis  exoitatug  studiis  Dionysiua  Enffuus  collectrio- 
ucm  iuam  decretorum  Romanotum  pontificum  confecit,  ad  quem  etiam  exst&t 
ejuBdem  cpiatola  dedicatoria  (Hard.  I,  3). 

«*)  Ita  B'  E«  F*  H"  h'  c*.  e1  Septimus,  c*  Beq.  Septimius.  Moxque  H*  Crispia- 
mts.     Fd  Helarus  p.  t.  Laureali,  Eutices  p.  t.  Emeliane. 

">)  h1  Vrdeemahts  moique  Aburidivs,  ubi  Fd  H°  E"  cln  Abundantius,  atii  cum 
B'  E»  Abundba. 

")  B1  ad  maxg.  Subscriptio  diaconorum.  FdKir  Item  diacones.  Seriem  B' 
secuti  sumua,  cui  K"  coucordare  videtur.  Alii  Tarrensem  peuultimo,  1'ertultum 
ultuno  loco  ponunt.  Mox  numerum  VII  omittit  B',  addunt  E*  H  0  h'  cc.  V* 
AaaslaMius  etc.  omittit, 

™)  B[  hic  ita  pergit:   Tarrensis  diaconus  regionis  a.    Cilonatu*  diaconus  regio- 


^igjtizedbvGOOgle 


a.  499  d 
aiQct. 


i  8.  8TMMACHJ  PAPAE 

Tarrensis  diaconus  regionis  primae  subscripsi. 
Citonatus  diaconus  regionis  qnintae  snbscripsi. 
TertuIIus  diacomisTregionis  quartae  subscripsi. 
Johannes  diaconus  regionis  secundae  subscripsi. 

Epistola  2. 
Symmachi  papae  ad  Aeonium  Arelatensem  episcopum. 

Ut  iptt  et  epUcoput  VUnnentU  Romam  cr.rtos  homines  mitlanl,'  gui  de  ipiorum     p.  86. 
controversiis  instructi,  tedi  apoiioticac  alleganda  suggcrant. 

Dilectissimo  fratri  Aeonio  Symmachus. 
Movit  equidem  nos,  quod  dilectionis  tnae  relatio  declaravit: 
namque  contra  regulas  ecclesiastici  constituti  et  adversus  reveren- 
dum')  canonum  tractatum  per  subreptionem  Viennensis  ecclesiae 
pontificem*)  de  apostolica,  dudum  praesidente  decessore  nostro,  sede 
culpabiter  aliqua  meruisse;  quum,  si  sit  vera  conquestio,  effectum 
non  possint  impetrata  frivole  possidere,  nec  a  nobis  aliquid  novi 
poterit  ordinari,  nisi  quae  a  patribus  praedecessoribusque  nostris  in 
hac  causa  statuta  claruerint.  Tamen  ne  facile  alterius  partis  ab- 
sentia  praejudicabiliter  videremur  aliqua  decrevisse,  id  magis  duximus 
ordinandum,  ut  fraternitas  tua  competenti  tempore  de  ecclesiastico 
ordine  instruetum  non  moretur  ex3)  omni  causa  dirigere,-  qui  apud 
nos  veritatem  causae  competenter  alleget;  quatenus  pertractatis 
omnibus,  quod  statuendum  est,  sub  deliberationis  robore  sanciatur. 
Tllud  etiam  dilectionem  tuam  facere  debere  praecipimus,  ut  fratrem 
et  coepjscopum  nostrum  Yiennensis  urbis  antistitem  misso  nuntio 
et  scriptura  commoneat,  nt  eonstitutis  diebus  is  quoque  hominem 
proprium  dirigat,  qui  partis  ejus  allegationes  competenter  iasinuet, 
ut  depromptis  ab  utraque  suggestdonibus,  securius  quae  in  perpetuum 
servanda  sint  disponantur;  quia  semper  suspectus  judicat,  qui  snb 
unius  quod4)  videtur  eligit  deploratione  sancire.     Dominus  te  in- 


nis  e.  Tertuliut  diaconut  regionU  a.  Johannet  diacomu  rtgionU  B.  ltem  libcliut 
Johanmt  dtaconi  guem  obtulit  etc.  Ez  his  ultimia  factum  putamus,  ut  o'  Itent 
Johannet  diaconut  . . .  snhscripsi  loco  quinto  poouerit.  —  H*  Citodatvt. 

')  Ita  L1  L*,  b  rtverenliam,  C5  c"  rtverendorum.    Mos  L1  L'  canonum  tractian. 

*)  L*  L'  pontificU  tede  apottolica  (L*  tedi  aposlolicae)  dudum  praesidente  decet- 
tore  hro  te  inculpabiliter  atigua  ...  conquuitio  (L'  congueslio).  L1  et  editoB  sequi- 
mui,  nisi  quod  bi  omiaso  dudum  acripaerunt  pracdecttsore  (c"  decettore)  moxque 
nottrit  hac  cauta,  Non  aliom  hic  Svmmaohua  dec^aaorem  notat,  ut  ez  sequenti 
epistola  apertttm  flct,  niai  Anastaaium. 

')  L1  ex  omni,  L1  L*  et  ontni,  c1  seq.  dt  omni.  Fetit  Svmmachua,  ut  aliquia 
in  urbem  destinetur  clerictu  de  tota  causa  probe  inatructus. 

*)  L1  quae  videiur. 


>vGoogIe 


EPI8T0LAE   1  —  3.  656 

columem  custodiat,  frater  carissimel     Data  eub6)  die  XII  Oalendaa  a. 499. 
Novembris,  post  conEulatum  Faulini  viri  clarissimi. 

Epistola  3. 

Symmachi  papae  ad  Aeonium  Arelatensem  episcopum.        a.  «tod. 

,  28  Sept. 

I.       lUacisiit  iU,  quae  Anatlatiut  papa  in  VUnnenti  controvertia  innovaral,   anliqua 
tedU  apotlolicac  deercla  obtervari  jubet. 

Dilectissimo  fratri  Aeonio  Symmachus. 
Dilectionis  tuae  litteras  mandataque  filio  nostro  Crescentino ') 
presbytero  intornuntio  deferente  suscepimus,  quibus  constat  inter 
Arelatensem  et  Yiennensem  ecclesiam  aliquod  de  ordinandis  episcopis 
in  vicinis  civitatibus  oriri  luct&men:  illa  re  videlieet  faciente,  quod 
decessor  noster  sanctae  recordationis  Anastaeius,  tractans  confusionem 
provinciae,  aliqua  contra  veterem2)  consuetudinem  jusserit  obaervari, 
decessorum  suorum  videlicet  ordinationem ,  quod  non  oportebat  sub 
qualibet  necessitate,  transgrediens.  Nam  dum  adTrinitatis  instar, 
cujus  una  est  atque  individua  potestas,  unum  sit  per  diversos  an- 
tistites  sacerdotium,  quemadmodum  priorum  statuta  a  sequentibus 
convenit  violari  ?  Huc  accedit,  quod3)  haec  si  eveniat  sententiarum 
varietas,  ad  ipsam  sacrosanctam  catholicam  religionem  credimus 
pertinere:  cujus  omnis  potestas  infringitur,  nisi  universa,  quae4)  a 
Domini  sacerdotibus  semel  statuuntur,  perpetua  sint.  Quod')  alias 
contingere  poterit,  si  successor  decessoria  actibua  non  tribuerit  fir- 
mitatem,  et  roborando  quae  gesta  sunt,  faciat  rata  esse  quae  gesaerit. 
Quanta  enim  vicariis  beatissimi  Petri  apostoli  judicabitur  esse  reve- 


»)  Ita  L<  a'  o".    L'  c*  tub  dU  III,  L»  tub  du  VI. 

')  b  Oreteentio  ...  innunUo.     Btiaia  L1  L1   in  mattio,    aicut  moi  L1  in  Arela- 

*)  L1  L*  veiertm,  moxque  L1  guant  non  oportebat.  In  ea  ipsa  Yienaeuais  ec- 
cleaiae  cauea  jam  mbi  obreptum  Hilarua  papa  epist.  13  declararit,  moxque  quod 
per  subreptionem  a  ue  impetratom  fuerat,  in-itum  esse  voluit:  ut  nihil,  inquit, 
advertum  Btnerandot  canonet,  nihii  contra  eanctae  meaioriae  decettorU  tnei  juiliiiwu 
valeal,  quldguid  nobit  obreptum  ette  conttiteril.  Nobmutt  namque,  fratret  carittimi, 
eeoletiarum  privilegia,  quae  semper  tunt  tervanda,  confundi.  Quod  igitur  tum  fecit 
Hilaran,  fecuset  postea  haad  dobie  Anaataaius  ioatrnctior  factua,  nisi  morte 
praeventus  fuias^t.  Hic  autem  eommendatur  qnum  poatrema  illa  Hilari  comrti- 
tutio,  tum  quae  praeceuerat  decesBoris  ejus  Leonu. 

■}  c»  cT  eeq.  quod  ne  til,  nullo  ma.  Bufrragante.  L'  L*  b  qaod  haec  tit,  L*  quod 
hacc  ti  valeat.  L1  et  antiquioreu  quod  hacc  si  eveniat.  Notat  aimiliter  Gregoriui 
lib.  III  Ind.  XI  epiet.  18,  quod  et  verecundum  sit  a  dccettoribut  ben*  getta  retot- 
aere,  et  vtrtndum  tit  (eo  usn)  doeere  ccttrot  in  tua  quandoque  t 
ferre  largitaU  tententiam. 

')  L1  quat  ad  harunx  tacerdoUbut,  inepte. 

')  L*  Quod  aliit,  r  Quod  ita. 


>vGoogIe 


656  .  a.  SYMMACHI  FAPAE 

a.  500.  rentia,  si  quae  in'°)  sacerdotio  praecipiunt,  eisdem  traneeuntibus 
dissolvantur?  Relegentea  ergo  veterom  antiatitum  super  hac  causa 
nrdinationes,  quibuB  ecdesiaaticum  gravatur  scrinium,  dilectionem 
tuam  eniriasime  commonemuB,  ut  in  ordinandis  per  singulas  urbes 
sacerdotibus  cana7)  ac  reverenda  servetur  antiquitas,  nec  uovella 
constitutio  vetustae  aanctionis  robur  imminuat,  quia  non  aliter  inter 
vos  poterit  servari  concordia,  nisi  novis  cnpiditatibus  antiquitatis 
reverentia  modus  prudentiori  adhibeatur  consilio.  Dominus  te  in- 
columem  custodiat,  frater8)  carissime!  Data  HI  Oalendas  Octobris, 
iterum  post  consulatum  Paulini  junioris  viri  clarissimi.  —  Domini- 
cium*)  Pascha  VHI  Calendas  Aprilis. 

Epistola  4. 
a.soid.         Symmachi  papae  ad  Avitom  episconum  Viennensem. 

Cur  inoudUam  cauaom  iptiu*  jndieare  nolueri!,  quodqne  legei  sint  aliquando  tolvendae.  p.  8 

Dilectissimo  fratri  Avito  SymmachuB. 
Non  debuit  caritatem  tuam  offendere1),    quod    ad   fratrem  et 


')  b  in  sacerdotibus  praecipiat.  In  aliis  autem  liViris  in  taccrdolio :  quod  per- 
inde  est,  atque:  dum  taeerdote»  in  rlvii  agunl. 

')  L'  recent.  manu  canonum  (antiq.  cauta)  mozque  vetuitaie  sanctionii. 

')  L*  L'  L*  b  flli  et  frater  carliiime.  Moz  vocem  junioris  ezpungendam  et  ab 
aliquo  soiolo  intrusam  monet  Pagius  ad  ann.  499  n.  13,  quum  Paulinus  anno  498 
consul  ordinarius  dici  nun  possit  junior,  cui  nullua  ejusdom  nominis  praeceaserit. 
Immo  juntoris  nomine  alter  P&uhnua  anni  530  consul  in  moiiumentia  denotatur. 

*)  Verba  aubneza,  in  quibus  diei  p&sehalis  motropolitanis  signiiicandi  habe 
tur  formnla,  Baronius  et  Labatus  omisenmt.  Sed  ex  L1  L'  cf>  a"  rovocantur,  nisi 
quod  L1  VllII  Cal.  Apriiis,  a!  neucio  unde  Vllll  Kalendas  Majat.  Dude  hoc 
■  anno  Paseha  in  Occidentali  ecclesia  lecuudum  veterem  supputationein  Roimv 
nam  celebratum  o3so  cognoscimus,  quum  Eecundum  Aleiandrinam  (et  canonem 
Viotorianum)  illo  auno  X  Kal,  Majas  celebraretur.  Qaod  idem  confirmatur  ta- 
bula  illa  Neapolitana  indiculum  paschalem  ab  a.  464  ueque  ad  a.  614  praebente 
(ed.  Boncalli  Vet.  lat.  chron.  1,  722  -736),  qua  ad  a.  601  notatur:  PaichaXKai. 
Mnji  lima  XVIII  Romani  VIII  Kai.  Aprit.  luna  XXI.  Simul  hoc  tempore  cano- 
nem  Viotorianum,  qui  hac  in  parte  cum  Alezandrinia  consensit,  Romae  negle- 
ctum  eaae  (etsi  viz  credendum  putat  Rossius  Inscr.  christ.  I  p.  XCV  et  263), 
hisce  palam  fit.  Denique  ad  illam  differentiam  referendum  puto,  quod  Symma- 
chos  vel  apud  Theodorieum  regem  accnsatus  narratnr,  quod  non  eum  unuertitate 
Patchu  celebratiet,  atque  ad  rationem  de  ejusmodi  diaaonantia  reddendam  ad 
cnriam  regiam  evocatus  innuitur;  (conf.  anonymus  jfflanchinianua  ap.  Huratori 
script.  rer.  Ital.  t.  III  p.  2  col.  46).  Nec  forte  temere  judicaverimua,  hac  ipsa 
differentia  tunc  denuo  vere  hiaute  novis  curis  poutificum  Romanorum  et  Dio- 
nvsii  Ezigui  justam  anaam  datam  esse.  De  cauuis  autem  ejuamodi  differentiae 
conferatur  aupra  a.  Hilari  epist.  3  n.  4. 

')  Quam  non  iuiquo  animo  Avitua  tulerit  Svmmachi  judicium,  et  qoanta 
erga  eum  reverentia  affectus  fuerit,  testis  eat  ipsiua  ad  Fauatum  et  Svmmachum 
seuatores  epiatola  31. 


3i9ilizedbVGOOgIe 


EPISTOLAE   3  —  5.  t>57 

coepiacopum  nostrum  Aeonium  nuper  rescripsimus.  -  Non  enim  juri  a. 
tuo,  dilectdssime  frater,  praejudicatum  fuit,  quum  nos  inaudita  parte 
et  absque  competenti  instructione  non  posse  judicare  respondimus. 
Unde  fraternitati  tuae  salvum  est1)  allegare,  quod  putaverit  tillegan- 
dum,  et  proponere  quod  viderit  proponendum.  Nam  licet  eonfusionem 
provinciae  a  praedecessore  nostro  sanctae  memoriae  Anastasio  epi- 
scopo  praeter  Ecclesiae  consuetudinem  et  antiqua  praedecessorum 
nostrorum  statuta  factam  esse  dixerimus  et  non  esse  tolerandani, 
attameu  si  ea,  quae  fecit,  rationabiliter  fecisse  fraternitas  tua  docuerit, 
gaudebimus  nihil  esse  ab  eo  contra  canones  attentatum;  quia  quod 
fit  praeter  regulam,  modo  sit  ex  justa  causa,  non  infringit  regulam, 
quam  sola  pervicacia  et  antiquitatis  contemptus  laedit.  Nain  quam- 
vis  a  patribus  statuta  diligenti  observatdone  et  observanti  diligentia 
sint  custodienda,  nihilominus  propter  abquod  bonum  de  rigore  legis 
aliquid  relaxatur,  quod  et  ipsa  lex  cavisset  si  praevidisset.  Et  saepe 
crudele  esset  insistere  legi,  quum  observantia  ejus  esse  praejudiciabiliB 
Ecclesiae  videtur;  quoniam  leges  ea  intentione  latae  sunt,  ut  pro- 
fieiant,  non  ut  noceant.  Quamobrem  pergat  dilectio  tua,  rationes 
quae  praedecessorem  nostrum  ad  tractandam  praedictam  confnsionem 
impulerunt,  ad  nos  dirigere,  ut  et  seiamue  quid  fuerit  statuendum, 
et  in  Domino  laetemur  beatae  memoriae  Anastasium  ninil  fecisse 
retractandum.  Deus  te  incolumem  servet,  frater  dilectissime !  Data 
III  Idus  Octobres,  Avieno  et  Pompejo  consulibus. 

Epistola  5 

ftuarta1)  synodus  habita  Bomae  Falmaris,  * 

vel  " 

Oonstitutum  synodale  de  papae  Symmachi  abnolutione. 

6.  1.  Rufio1)  Magno  Fausto  Avieno  viro  clarissimo  consule  sub  die 


*)  HincAvitum,  quom  haac  epistola  scriberetur,  nondum  in  eausa  sua  audi- 
tum  esae  liquet. 

')  Inscribit  hanc  Bjnodum  B1  in  teitu:  Inctpit  constitutiones  episcoporum  Rvfio 
Magno  ...  Navcmbris.  Suncta  synadut  etc,  et  ad  marg.  Quarta  synodus  habita  Ro- 
mac  Palmaris.  Ha  Incipit  tynodus  in  gua  P.  Symmachus  accusatus  esl  et  ianocent 
ett  repcrlut.  .Quarta  synodut  ...  Palmarie.  Sancta  synodus  etc.  Fl  autem  Consti- 
tutum  synodate  de  papae  SymmacM  absalutione.  Rufino  Magno  ...  Novembris  sancta 
synodut.  H  mas.  E  collegii  Paria.  boc.  Jea.  (teate  Hsrd.)  E"'  H"  et  h' :  Ruflo 
Magno  ...  Sovembrium  guarta  synodus  habita  Rvmae  Polinaria.  Sancta  synodus. 
c7  c"  Synodus  Romana  III  et  aaaentiunt  Pagio  eam  ad  annum  503  poBtulanti. 
F*  denique  poit  illa  acta  IV,  quae  infra  pro  appendice  hujus  epiatolae  edemua, 
quaeque  illic  n.  XLlV—XLVlt  aynodum  Avien.  jun.  v.  c.  cons.  (Symm.  epiat6) 
et  annexum  Zotimi  commonitorium  fn-brit  et  diac  gui  Ravennae  sunt  eicipiunt,  hac 
inacriptione  addit:  XLVIII  Incipit  Constitutio  episcoporum.    Refio  Magno  etc. 

•)  B'  1  H»  2  H'  H10  liu/to  vel  Huffio,  F*  Refio,  F'  Rufino,  1 H1  Riiio,  ac  rab- 
inde  cum  1  H<  H"  FJ  sub  die  Kal. 

i».  pohtif.  I.  42 


^igilizedbyGOOgle 


G58  S.  SYMMACHI  PAPAE 

i.  501.  X  Kalendas  Novembris  sancta  synodus  apud  urbem  Romam  ex  prae- 
eepto  gloriosissimi  regis  Theodorici  ex  diversis  regionibua»)  congre- 
gata  in  Christi  nomine  dixit: 

Quum  ex  diversis  provinciis  ad  urbem  Romam  convenire  sacer- 
dotes  regia  praecepisset  auctoritas,  ut  de  hia,  quae  venerabili  papae 
Symmacho  apostolicae  sedis  praesuli  ab  adversariis  ipsius  dicebantur 
impingi,  sanctum  concilium  judicaret3):  Liguriae,  Aemiliae  vel  Ve- 
netiarum  episcopi,  quos  ad  praesentiam  principia  ipse*)  itineris 
ductus   attraxit,    consuluimus    regem    (incubuit  necessitas  consulen- 

■  di),  qua  nos  voluisset  aetate  fractos,  debilitate  corporis  invalidos, 
causa  congregari.  Respondit  praefatus  rex  piissimus  bonae  conver- 
sationis  affectu:  plura  ad  se  de  papae  Symmachi  actibus  horrenda 
fuisse  perlata,  et  in  synodi*)  oportere,  si  Vera  esset  mimicoruni 
ejus  objectio,  judicatione  constare.  t 

2.  Memorati  pontinces,  quibus  allegandi  imminebat  occasio, 
suggesseront,  ipsum,  qui  dicebatur  impetitus,  debuisse  synodum 
convocare:  scientes,  qnia  ejus  sedi7)  primum  Petri  apostou  meritom 
vel  principatus,  deinde9)  secuta  jussionem  Domini  conciliorum  vene- 
randorum  anctoritas ')   amgularem  in    ecclesiis  tradidit  potestatem, 


*)  B1  provtnctii,  mOxque  B'  E'  eonvemrent ,  deindo  h<  quae  de  venerabili  . . . 
praetule. 

*)  c'  addit  Itgitime;  moxqne  quidam  epitcopit,  P*  epot  ad  praetenlia  princi- 
pis  conititutto  epbrum  tpe  itinerit  ductut  adlraa-.it. 

i)  Ita  cum  F»  H"  b  c*  seqq.  At  a*  cum  1  E>  pii,  alii  (etiam  B'  E*)  tpei, 
H10  spet  (ut  putat  a1  ex  pii  corruptum,  perperam  repetita  proximi  verbi  po- 
atrems  littera  *  et  (  in  e  mutata).  Unde  B1  E*  h1  tpei  ...  ductot,  c'  tpe  ...  fn- 
ductoi.  Deiude  editi  contulendi  rtgem  incubuit  neceititai,  qua  (h1  quat)  koi  volidi- 
itt  ...  invalidos  (H10  h'  add.  cauia)  congregari.  F*H*  consuluimus  regem  qua  noi 
...  cauia  congregari,  B1  E'  Fd  consulinaa  (ita  plerique  mse.)  regem  incubuil  necet- 
Atat  consulendi,  quae  hot  [Vi  qualemts)  ...  cauta. 

')  F*  b  c*  aeqq.  synodo.  MeliuB  aJ.  maa.  c1  c*  c*  tynodi  adl.  judicaiitine.  h1 
antein  in  tynodo  oportere  tractari,  si  vera  eise  . . .  conttaret. 

')  b  tedei,  plurea  mss.  et  h1  sedii,  retinendtmi  curu  aliis  tedi:  F4  proraua 
omittit. 

"}  b  ad  marg.  probide  tecura,  is  textu  autem  tecuta  juttione  ...  condtiorum 
convocandorum,  ubi  alii  cum  mas.  jussianc  . ..  conc.  venerandorum.  Noa  cnm  B1  E* 
Fd  c*  c"  jussionem  BCripaimuB,  quod  et  a*  maluit.  Huc  apectat  illud  Oelasii  tra- 
CtatuB  II  d.  8:  Qua  enim  ratione  ve!  consequentia  aliit  tedibut  defercndum  ett,  ti 
primae  bcatissimi  Petri  tedi  antiqua  et  vetutla  reverentia  non  deferatur,  per  quam 
oninium  tactrdotum  dignitas  semper  est  roborata  atque  firmata,  trecentorumqut  dtcem 
et  octo  patrum  invicio  et  singidari  judirio  vetuttiiiimui  judicatut  est  honorf  Vlpote 
qui  Domini  recordabantur  lententiam:  Tu  es  Petrus  etc. ;  nec  rtOU  istud  ejusdem 
papae  epiat.  26  n.  3:  Quae  (prima  sedes)  et  unamquamqve  tynodum  tua  auctoritatc 
confirmat  el  continuata  moderatione  cuttodit,  pro  luo  tcilicel  principatu,  quem  beatut 
Petrut  apostotus  Domini  voce  praeceptum,  Eecletia  nihilominut  tubtequente  et  ienuit 
temptr  et  retinel. 

>)  JJ.  add.  ei,  quod  ominmus  cum  B1  E»  F*  H"»  h1.  Paulo  post  h1  antedictum 
. . .  judicium  . . .  tettaretur  et  ad  marg.  singuiorum,  antedictae,  judirio.    Porro  mM. 


^ioilizedbyGOOgle 


EPISTOLA    5.  659 

aec  antedictae  sedis  antistitem  minimorum  subjacuisse  judicio,  ina.  601. 
propositione  simili  facile  forma  aliqna  testatur.  Sed  potissimus i0) 
princeps  ipsum  quoque  papam  in  colligenda  synodo  voluntatem  suam 
litteris  demonstrasse  signiflcayit.  A")  mansuetndine  ejus  paginae 
postulatae  sunt,  qnas  ab  eo  directas  constabat.  Has  dari  sacerdotdbus 
sine  tarditate  constituit,  vel  quidquid  in  eodem  negotio  actum11), 
scriptis  Bomam  ex  diversis  terraruin  vel  regionum  partibuB  Dei 
prosecutione  perventnm  est. 

3.  Et  dum  ")  venerabili  collectione  de  incipiendo  baberetur  ne- 
gotio,  prout  poscebat  causa,  tractatus,  aanctus  papa  Symnmchus 
basilicam  Julii,  in  qua  ponidficum  erat  congregatio,  prout  habuit 
cura  eoelestis 14) ,  ingressus  est,  et  de  evocatione  synodali  clemen- 
tissimo  regi  gratias  retulit,  et  rem  desiderii  sui  evenisse  testatus  est. 
Causa  ergo  de  sacerdotum  animis,  quae  de  concilio  nondum  nrmato 
tristitiam  ministrabat,  abscisa  est:  auctoritatem  ordinils)  colligendo, 
sicut  poscebant  ecclesiastica  statuta,  in  omninm,  qni  ibidem  con- 
venerant,  episcoporum  praesentia  se  dare  professus  est,  sperans, 
ut  visitator,  qui  contra  religionem  contra  statuta  veterum  vel  contra 
regulas  majorum  a  parte  cleri  vel  ab  aliquibus  laicis  fuerat  postu- 
latus,  ex  ordinatdone  antistitum,  sicut  decehat  sanctum  propositum, 
prima  fronte  recederet:16),  et  omnia  quae  per  suggestiones  i 


0  o'  inimicorum,  mss,  B'  E'  F'  H  0"  h1  m i» iinorum ,  in  E*  huic  Bllperscriptum  vel 
minorum,  quod  deinde  c<  eeqq.  praetulemnt.  Kidem  auiTragatur  illud  adveraa- 
riorum  Symmachi  apud  Ennodium:  Si  vera  tsi  epitcoporum  attertio,  ledit  apo- 
ttoticae  prctesulcm  nunquam  minoruin  tubjticuiste  lententiae,  cur  ad  judicium  distracta 
conventionc  productui  eit?  Hoc  sedis  auae  juB,  quod  illi  impugnant,  Gelaaus 
epiit.  10  n.  5  tuetur  hia  verbii:  Ipti  sunt  eanonet,  qui  appellationet  totiut  Eccleiiee 
ad  litijus  tedit  examen  voluere  deferri,  ab  ipsa  vero  tauquam  prortui  appeUari  de 
bere  tanxerunt ;  ae  per  hoc  iltam  de  lota  Ecctetia  judicare ,  iptam  ad  mdlius  ctim- 
mcare  judicium,  Quoeirca  haec  ipsa  Bynodua,  Aviti  VienneDaia  epiat.  31  Gallica- 
norom  episcoporum  nomine  Bcribentds  juditdo,  Sjmmachi  cauiam  pene  temere 
lutceperat  inquirendam. 

"•)  F*  h1  c*  (ad  marg.)  potentiiiimui,  quod  deinde  alii  arripiierunt.  Hallemua 
protinut,  ricut  mox  habetur  tine  tarditate, 

")  Ita  nofltri  mBS.  et  h'.  Alii  Unde  a  naw.,  moique  hasque  dari ...  et  qtddqmd. 

ii)  Ita  mas.  b  01  hl.     Alii  cum  "S*  adduiit  eii,  moxque  b  c'  eeqq.  praeventum. 

")  b  c'  seqq.  in  venerabUi  colleclione  eermo  de  incipiendo  haberetur  concilio  prout 
potcebat  (seq.  etiam  F*)  cautae  tractatut:  castigantur  ei  msa.  ac  priscis  edit.  Ia 
E*  deest  Et  dum  —  tractatut.     FJ  venerabiUs  collectto  ...  in  cauia  tractahu. 

")  h<  celeriter,  nioique  E*  Fd  b  de  vocatione.     Mox  Fd  minittraait. 

><■)  Sic  h<  c1  cum  maa.  (etiam  Bl  E*  Hr'),  Fd  de  ordinc  collegendo,  c*  eeqq. 
ordinii  corrigendi,  b  ordinit  colligendi.  Ad  idem  Symmaohi  factnm  respicienB 
Ennodiui  apologet.  ftit:  Judicia  iite  vobdl,  amavit,  attraxit,  ingretiui  ett;  cl  quod 
poitet  fldeH  (aeu  fldetia)  corda  jueti  doloru  acutiit  excitare,  vencrando  concilio 
auctoritatetn  etiam  contra  te,  ti  mererelur,  indultil.  —  Mox  cum  Ffl  ab  aliqtdbus 
laicii,  ubi  al.  aliquibut. 

")  Ita  F*  H*.    Editi  cum  B1  E*  cederet,  F*  crederet.    Moxque  cT  seq.  Ugaliter 

42* 


^igilizedbyGOOgle 


660  S.  8YMMACHI  PAPAE 

i.  501.  Bnormn  amiserat,  potestati  ejus  ab  honorabili  coucilio  redderentur, 
et  tanti  loci  praesul  legaliter  prius  statui  pristino  redderetur,  et 
tunc  veniret  ad  causam  et,  si  ita  recte  videretur,  accusantium  pro- 
positionibus  responderet. 

4.  Digna,T)  res  visa  est  maximo  sacerdotum  numero,  quae  et 
mereretur  effectum;  decernere  tamen  aliquid  synodus  sine18)  regia 
notitia  non  praesumpsit.  Sed  suggestio  justa  per  legatorum  negli- 
gentiam  non  meruit  secundum  vota  responsum.  Jussus  est  regis'9) 
praeceptionibus  papa  Svmmachus  ante  patrimonii  vel  ecclesiarum, 
quas  amiserat,  receptdonem  cum  impugnatoribus  suis  in  disceptatione 
confligere.  Qui  poteatatis  suae  privilegia,  quae10)  pro  conscientiae, 
quantum  juste  aestimamus,  emendatione11)  submiserat,  nec  hac 
voluit  vice  resumere. 

5.  Sed  dum  esset  synodus  in  Hierusalem  basilica  Sessoriani 
palatii  eonstituta,  aliquibus  sacerdotibus  visum  est,  ut  libellus,  quem 
accusatores  paraverant,  qui  quotidie  seditionibns  appellabant,  susci- 
peretur  a  synodo.  In  quo  suscepto  dno  erant,  quae  vel  veritati 
iuimica  essent,  vel  ipsi,  quantum  ostenditur,   conventus12)  ecclesia- 

ab  h.  e.  reiiintcgriircnlur  ...  reguiariter  priui  ...  et  tnne  non  anie  veniret,  cOntra 
mHi.  —  tnter  ea,  quae  ablata  fuerant,  nominfttim  aream  vel  domum  Lftteranen- 
sem  cenaendam  esse,  colligitnr  ei  verbis  Theodorici  in  subneia  appendice  n.16. 
Vide  et  Liberii  dialogum  cum  Conatantio  n,  3.  Si  Isidorum  Mercatorem  audia- 
mua  in  duplici  syuodo,  quam  confinxit,  de  eadem  re  dieaerentem,  id  quod  nunc 
poetulat  Sjmmachus,  in  antiquis  Ecelesiae  statutia  decretum  est.  Idque  re  ipua 
in  ejnB  compilatione  constituere  leguntur  Zephyrinus  epist.  28,  Fabianus  epist.  36, 
Stephanua  I  ep.  41,  Cajus  papa  epist.  62,  Marcellus  epiat  66,  Euaebiua  epist.  58, 
Jutius  epist.  69,  Athanasius  et  Aleiaadrina  synodus  ad  Felicem,  et  Felix  ad  eoa- 
dem  epist.  72  et  73,  item  Stephanus  et  alii  episcopi  Africauae  ecclesiae  ad  Da- 
masnm  et  Damasus  ad  eosdem  epist.  80  et  81.  Sed  antiqua  illa  decreta  quum 
non  tantum  Symmacho  sed  et  noatrae  synodo  incomperta  essent,  haec  audita 
illins  petitione  respondere  satishabait:  diqna  rts  msa  cst  mnximo  sacerdotum  nu- 
mera,  nec  addidit:  el  antiquii  Ecctesine  statutii  conscntonea.  Et  vero  si  tot  de- 
cretis  firmata  fuisset,  a  Theodorico,  qui  legum  servandarum  sese  studiosum  pro- 
fitebatur,  Symmachua  repnlsam  minime  passus  eaaet. 

")  Ita  BL  E*  F*  h'  b  CC,  nisi  quod  h'  atque  ut  mereretur  effectum  optabant. 
C1  seq.  quae  mereretur,  B1  E*  c1  atque  mererttur,  F*  aique  merelur  effectum  ducerc  . 
tamcn.  F*  H1  reipondere  dignaretur.  Visa  c&t  maximo  saeerdotian  numern,  ul  tille- 
gatio  mereretur  effeetum  /ieccrnere.     Tamen  eto, 

")  Hh'  sine  regt,  B1  E*  F1  b  cc  sine  regia  notitia.  Mos  B1  lubjeclio  jtata, 
b  cc  ad  marg.  ista. 

'")  0  rtgiii.  Tres  habemus  Theodorici  regie  ad  synodum  praeceptioneB,  aed 
hae  quidem  desiderantur. 

»)  Ita  F*  F"  H\     Alii  et  quae.     Moi  FJ  juxta  i,  P  amiserat. 

*')  Sio  mss.  et  h'  b.  At  editi  alii  cmundatinne.  Innuit  hic  synodus,  Sym- 
machum  si  jure  suo  uti  voluiaset,  cogi  non  potuisse,  ut  ipsius  judicio  se  sub- 
mitteret.  —  Moi  B^F"  Sessuriani,  h'  Sesioria. 

**)  o1  seqq.  eccleiiaitico  propoiito  omissa  voce  conventut.  0  Hlq  b  c*  conventui 
vel  (0  omitt.  vtl)  tcrleiiastico   proposito.      FdHh'  eonvenius  ecelesiastico   (h1   ad 


>vGoogIe 


EPISTOLA  5.  .  661 

stico  proposito  repugnarenfc.  Uimm,  quia  dicebant  crimina  memorati  a.  601. 
superius  Symmachi  papae  apud  regiam  coustitisse  Jiotitiam.  Quod 
falsum  eaae  declaravit1');  non  enim  quasi  uovam  causam  audientiae 
commisisset,  si  ejus  conscientiam  convictam  de  errore  solam  sciret 
exspectare  sententiam.  Aliud,  quod  per  servos  de21)  his,  quae  ob- 
jiciebant,  se  eum  loquebantur  posse  convincere,  addentes,  ut  ipse 
maucipia  traderet,  quibus,  quantum  illi  asserebant,  posset  judicatione 
superari.  Quae  res  canonibus  et  ipsis  pubticis  erat  legibus  inimica, 
quum  patrum  statuta  sanxissent,  ut  quos  ad  accusationem  leges 
saeculi  non  admittunt,  iis  dicendi  in  cognitione  vel  adaequendi") 
aliquid  neganda  esset  licentia. 


m&rg.  eceleiiastici)  propotilo  (h1  repugnare).  F*  H8  conventui  ccclesiastico  propoiila. 
Qnam  a1  os  K"  praefert  lectionem,  enucleari  non  potuimus,  sed  secuti  sumua 
'B*E«F*H. 

")  F*  H'  praeclaravit;  b  seq.  ad  marg.  perelaruit,  moxque  contclentia  con- 
victum,  obi  c'  conscienlia  convicta  de  errore  solam  st  sciret;  edita  alii  cum  B1  E1 
Pa  conscientiam  convictam  (B1  E1  convinctum,  Piiieid).  Verbum  tciret  autem  ad 
Theodoricum,  non  ad  Symmachum  refertur.  Huc  attinet,  quod  Avitua  Vien. 
epist.  31  acribit,  perBtrinsisse  eynodum,  prout  breviter  potuit,  niiiU  vel  sibi  vel  glo- 
riottissimo    Theodorico  regi  de  his,  quae  papae  dicebantur  objecta,  patuisse. 

")  B1  dei  gui  objiciebant,  F' HB  de  kis  qui  abjiciebant  sicum  loquebantur ,  et 
deinde  h1  toquebaiur.  —  De  hia  quidem  in  conc.  Carth.  VII  c.  2  et  4  (qui  apud 
Dionyaium  Exiguum  inter  Africanos  96et98,  et  in  vulgato  codice  can.  eccl. 
Afr.  129  et  131  recenaentur)  sancitiim  est:  VI  omnet  servi  vet  proprii  liberii  ad 
accusationem  non  admittantur ,  vel  omnet,  quos  ad  accvtanda  publica  crimina  leges 
publicae  non  admitlunt.  Tettes  autem  ad  testimordum  non  admittendos,  qui  nec  ad 
accutationem  admitti  praecepti  sunt.  Horum  canonum  verba  Ennodiua  in  apolo- 
getico  aic  paulo  aliter  profert:  Clamat  alio  loco  Carthaginenie  concUium:  Quatcum- 
que  ad  accusatienem  personat  legct  publicae  non  admittunt,  /ils  impugnandi  alterum 
et  not  licentiam  tubmovemut;  et  nullae  accusationet  a  judicibus  audiantur  eeclesiasti- 
eis,  quae  iegibus  saeculi  prohibcntur.  Neque  ab  re  fuerit  huu  revocare,  qnae  En- 
nodiua  hia  proxime  praemittit.  Nam  quujn  mnlta  in  eamdem  rem  scripturarum 
testimonia  protnliaset,  subdit:  Redeo  tamen  post  vetusta  exemplorum  suffragia  ad 
novetlas  canonum  definitiones.  Clamat  in  alio  toco  Carthagincnse  concUium,  Hinc 
quippe  mendacii  manifeati  convincitur,  quod  Iaidorus  Mercator  Stephanum  I 
epiat.  41  n.  5  fingit  ecripsiase:  Accusatores  vero  et  accusationes,  quas  saeculi  trges 
ntn  retipiunt,  et  antecessoret  nastri  prohibuerunt  ct  nos  submovemus.  Si  enim  ante- 
ceasoree  Stephaui  I  (hoc  est  Telesphorus  epiat.  16  n.  6)  id  jam  prohibuerant, 
hae  Ennodii  aevo  novellae  non  erant  definitioneB.  Alterum  moneo,  FauBtumm 
apostolicae  aedia  legatum  mox  dicto  condlio  Carthaginensi  VII  interfuisae,  adeo- 
que  Ennodium  nou  aliud  ab  hoc  concilio  laudare  hisverhis:  Scriptum  est  in  Car- 
thaginensi  concilio,  quod  apostolicae  sedis  per  Fauttinum  episcopum,  qui  huie  ab  ea 
mislul  interfuit,  approbavit  aucttrritas,  accusaioribus  de  inimici  domo  prodeuntibus  non 
credendum.  Habet  codex  Juatuuanna  lib.  4  tdt.  20  leg.  3  istud  Valeriani  et  Gal- 
lieni  imp,:  Etiam  jure  civili  domestici  testimonii  fides  improbatur;  nec  non  leg.  8 
irtud  Diocletiani:  servum  pro  domino  guemadmodum  adeersut  eum  interrogari  non 
posse;   item  ibidem  leg.  11  HonoriuB  et  Theodosius  Augusti  pro  certo  ponnnt: 

Quoniam  liberi  tettes  ad  causas  postulantur  alienas. 

■*)  h1  b  c*  seqq.  accusandi,  rejecto  ad  marginem  adsequendi,  quod  omnea  mae. 


^igilizedbyGOOgle 


662  S.  SYHHACHI  PAPAE 

l.  6.  Etdum  inter  ista,  quae  essent  facienda  tractantur"),  praefa- 

tus  papftj  ut  cauBam  diceret,  occurrebat.  Qui  veniens  ab  irruentibus 
turbis  aemulorum  auorum  ita  tractatus  est,  ut  multis  preBbyteris, 
qui  eum  ipso  ierant"),  per  caedem  ipsam  mortia  fuisaet  occasio,  et 
recentium  adbuc  vestigia  vulnerum  illustris  vir  comes  ArigernuBM) 
et  sublimes  viri  Gudila  et  Bedeulfus,  majores  domus  regiae,  per- 
spexissent,  quod  se5B),  unde  egressus  fuerat,  ad  beati  Petri  apostoli 
septa  convexerat. 

7.  His  ita  actis  et  rebus  varia  confusione  turbatis,  iterum  nos 
ad  justitiam  contulimus  principalem80),  scientes,  divinitate 31)  propria 
regere  dominum,  quem  ad  Italiae  gubemacula  ipsa  providerit.  Cujus 
mansuetudini  omnia  per  relationis  seriem,  sicnt  res  poscebat,  in- 
gessimus,  intimantes  etiam,  saepe  nominatum  papam  post")  cae- 
dem,  cui  Bubjacuerat  cum  suis,  si  voluntatem  rursus  haberet  exeundi 


(etiam  B'  E*  F*  Ha)  et  c1  praefernnt.  Non  displiceret  adserendi  seu  adtcstamli. 
Deinde  editi  cum  Fd  deneganda,  h1  deleganda  non,  ubi  B1  E"  deleganda,  F*  H'  ne- 
ganda  (F1  his  dicendi  aliqvid  neganda). 

")  Ita  B'E*P*i  h1  tractatur,  alii  tractabatur. 

"}  B1  FA  (aec.  manu)  h1  b  ierant,  alii  erant.  Deinde  o*  b  seqq.  qttod  probant 
recentium  adkuc  veitigia  vulnerum,  niti  illuttrit  vir  comei  Atigernut  et  lubHmet  viri 
Judiia  (aeu  Gudila)  et  Vedeutfus  majoret  domut  regiae  pcrtpexistent  (bseqq.  cum 
pauds  msfi.  protpcxittcnt).  Quae  lecfio  vel  ex  eo  nemini  probanda,  quod  ibi 
Crabbiua  verba  quod  probant  et  nxti  de  auo  addidiaae  conviucitur.  Neque  vero 
aaaerere  certo  licet,  illustrea  illoa  viros  Komam  tum  miaaoa  fuiaae.  Voi  reeen- 
tiiaa  rem  aliquanto  ante  actam  aonat.  Et  eo  quidem  acta  videtur  intervallo, 
quod  iuter  praeceptionem  Theodorici  aupra  u.  4  memoratam,  et  alteram  ejue- 
dem  regie  in  appeudice  scripti  hiijus  Hubjicieudam  n.  T,  ubi  Theodorious  Gudi- 
lam  et  Bedeulfum  a  se  in  urbem  mitti  eignificat,  interceBsit.  Quapropter  lectio- 
nem  retdnemus,  quam  fere  omnes  mse.  exhibent.  Nitidior  eaaet  lectio  in  hunc 
modum:  adeo  ut  recenlium  adhuc  vettigia  oulnerum  ...  pertpexerint.  Idem  facinuB 
Eunodiua  apolog.  peratringena ,  Svmmachi  aemuloa  aic  adloquitur:  Vot  maram, 
quam  habebant  examina,  non  ferentes  venientem  jaculit  repulitiit,  et  taedium  vobit 
de  lentcntia  praeparatum  armorum  ultricium  atsumtione  commutastis. 

**)  Ita  nomina  haec  plerique  mge.  proferunt,  quidam  AUgernut  (Aliermis, 
Ariernut,  Atigenui),  Judila  (Godiia,  Oudela),  Vedeulphut  (F»  Bereulpkut,  F»  Bldatt 
fut,  He  Ferdulfut).    Ibidem  Pd  tublimit  vir  ...  major  domut. 

**}  Ita  mae.  H  0  B1  h1;  F*  Ha  quo  te;  E1  quod  unde,  b  C1  seqq.  quos  tecum, 
F*  tic  unde  . . .  tepta  revertue  eit.  Mox  B1  £*  c*  seqq.  coneexeral,  h1  c1  convexerit, 
P*  H'  b  convexit  (b  ad  marg.  conduxlt).  ' 

"*)  h.  e.  noa  contulimua  ad  principem  ejuaque  juetitiam  imploravimus.  Jam 
semel  ad  eum  adieraut  ejusque  aequitatem  probaverant.  Subinde  regere  id  est, 
quod  regnum  adminittrare. 

,l)  h1  divinltatem  propriam  ...  quae  ad  ...  praevideret;  b  cc  dviinitate  propitia 
regere  (b  regem)  . . .  ipie  providerat  (vel  praevtderat),  ubi  B1  E'  T4  H  0  divimtate 
(P*  deunitate)  propria  ...  ipia  (acil.  diainitai,  B1  F*  ipte)  pronidcret  (F*  K"  provi- 
derit).  P*  H'  divvdtate  propria  curam  gerere  dnm,  qui  Italiae  gubernacula  ipia 
provideret.    Hox  Fd  per  tegationit  teriem. 

:*)  h1  et  quidam  mu.  omittunt  poit  eaedem. 


^igilizedbyGOOgle 


ad  judicium,   fuisee  comniomtum;    sed  allegasse  eum  per  directos  ,i 
episcopos,  niandanteni 3S) :  canonibus  sibi  cessum  essej  sed  dum  affectu 
purgationis  suae  cvlmen  hwniliat,  quantis  periculis  pene  fuisset  bppres- 
sus!    Dominum  regem  habere  potestatem u)  autem  quod  vellet  faciendi; 
se  interim,  juslitia  renitente,  statutis  canonicis  non  posse  compelli. 

8,  Ad  haee  serenissimus  rex  taliter,  Deo  adspirante,  respondit: 
in  synodali  esse  arbitrio,  in  tanlo  negotio  sequenda  praescribere ,  nec 
aiiquid  ad  se  praeter  reverenliam  de  ecclesiasticis  negotiis  pertinere; 
committens  etiam  potestati  pontificum ,  ut  sive  proppsitum  veilent  audire 
negotium  sive  nollent,  quod  magis  putarent  uttle,  deliberarent;  dum- 
modo  venerandi  provisione  concilii  pax  in 35)  civitate  Romana  Christia- 
nis  omnibus  redderetur,  quae  quum  juste  offertur,  Dei  mandata  com- 
plentur,  Jtaliae  suae  dare  rectorem. 

9.  Agnoscentes 3t)  itaque,  nullum  nobis  laborem  alium  reman- 
sisse,  nisi  ut  dissidentes  cum  humilitaie  propositi  nostri  ad  concordiam 
hortaremur,  qnia  unum  tantae  rei  restabat,  unde  Deo  pareremus3') 
et  sanctae  principis  voluntati,  invitavimus  senatum  amplissimum, 
quali  oportuit,  legatione  destinata  monentes  et  instruentes:  causas 
Dei  ipsius  esse3S)  judicio  committendas,    qui  valet  corpus  occidere  et  \, 

M)  Ex  rdatione  Bvnodi,  quae  huic  constitutioni  Bubjicietw,  hic  mandantem 
(loco  tnandatU),  hoc  est  reipondentem,  legendum  es»e  colligitur.  Ibidem  B1  E*  P* 
H  0  h1  C1  C*  c'  mandalU  canonibui  tibi  concessisst  affectu  purgationu  tuae  culmen 
humitiat  (in  2H'  familiel),  et  in  eorum  uno  deinde  ouae  tanlit,  in  altero  qui  tantu, 
in  ceteris)  quantU  pericuiit  futttel  oppreuut,  in  quibusdam  et  h1  fidsse  oppreuoi. 
b  C*  Beq.  nominatU  canonibui  $e  cttttste  affeetu  purgationU  )uae  eubnen  humiliam, 
qui  taniis  periculii  pene  fuinet  oppreitut.  Noa  H1  Bequimur,  nisi  quod  habet 
mandatu  ...affatu.  K"  lectionem,  quam  a1  praefert,  eipincari  non  potuimua,  niai 
qnod  ejus  culminum  ibat  aJ  mntare  ae  ait  in  culmen  dum  humiliat. 

'*)  Yerba  poteitalem  autem  addirauB  cum  F'  H9.  Moi  b  c*  aeq.  jut  faeUndi, 
led  interim  ...  juttitiae  renilentei  (vel  renitentem)  itatutU  canonibu».  Ibidem  mss. 
et  hL  c1  omittnnt  jus ,  et  deinde  pergunt  te  htterim;  H-  F1  K"  juttitia  renitenie, 
E*  canonicu.     Deinde  Fd  propter  revertntiam. 

•»)  Ita  msfl.  et  b  CC.  h1  eitet  tn.  omittens  postea  cum  B1  E*  redderetur. 
Deinde  cnm  mea.  omnibus  et  h'  c'  quae  cum  etc.  (FJ  quicunque  offertur,  et  cum 
Kl!  tuadere  rectorem,  E'  auctorem).  At  b  c*  aeqq.  synodi  Hententiam  immutarunt 
in  hunc  modum:  Quae  cum  jutle  offerrentur,  Dei  mandata  complentei  Italiae  tuum 
iledimus  rectorem, 

")  B1  agnoicentem,  quaai  cum  rectorem  conjungens.  Deinde  itaque  cum  Hs 
addidimus.     Moi  E*  Quia  nottnan  tantae. 

I»)  b  c*  Beq.  ptaceremut.  Moi  B1  E*  F^K"  ut  tancti  (et  F*  voluntate  ...invita- 
remut),  alii  ut  siinctat,  b  o3  seq.  (propter  mutationem  supra  temere  factam  Quae 
cum  juite  ete,  dedimut)  tcUicet  ut  tancti  (b  tanti  et  ad  marg.  tancti),  c'  ad  marg. 
notante:  „Diont/i.  anie  principU  voluntalem" .  Nob  cum  F'H*  tt  tanctae  ...  invi- 
tavama,  ubi  alii  invitaremui,  c'  invitemul,  Bl  E'  fl1  invitamut, 

"•)  h1  omittit  este.  Moi  2  H'  judidi,  F*  9  B?  Hs  V  B<  et  editi  judtcto  {tfjudici 
praetulisse  videtur).  Huc  attincnt  illa  Ennodii  apolog.:  Alionm  forte  hominum 
cautai  Deul  votuerit  ptr  hominei  terminare ;  sedis  Uttui  iuo  line  quaeltione  reservatiit 
arbitrio.    foluil  beati  Petri  lucccttoret  coelo   tantum  debere  innocentiam   el  tubtUU- 


3i9ilizedbVGOOgIe 


664  S.  SYMMACHI    PAPAE 

a. 601.  animam  mitiere  in  gehennam,    qui  dicii:    Mihi  vindiclam  el  ego 

12,19!  retribuam;   apud  quem  constientiq   nuda   est,  cui  non  absconduntur 

Hebr.  occulta.     Cogitare  prudenles  viros  oportere,    quanta  inconvenienter  et 

'    '  praejudicialiter  in  hujm  negotii  principiis3*)  contigissent.    Et  nos  viam 

per  hanc,   quam   ipsi  vocabant,   remissionem  peccalis  non  aperire  sed 

claudere,  qut  quod  dicebalur  mojori  judicio  servamus,   instruentes  eos, 

quia  per  nos  iliis  Chrislus  innoiu.it,   non  esse  ovium  lupi  insidias  prae- 

videre,  sed  pastoris,  maxime  quia  in  causa  praefata  multi"')  dedigna- 

bantur  cognoscere  et  Deo  satisfacere,  quos  errpr  involverat.     Et  quia 

.  non  poterantii)  plura  sub  hac  occasione  Ecclesiae   membra  dispergi, 

sed  magis  per  mansuetudinem  sustineri,    sicul  boni  nos  operis  Paulus 

43     instruxerat<  dicens  sanandos  esse  plurimos  per  patientiam  et  doctrinam. 

Eln)  quicunque  pulantur  rei  et  gravibus  peccalis  invotuti,  quamvis  nul- 

V™*ft«  est  qui  delkto  careat,  sicut  Johannes  testatur  apostolus:  Si  dicam, 

quod  peccatum  non  habeo,  mendax  sum;  hos  tamen  magis pres- 

suris  hominum  sustentari*3)  el  perterreri,  has  passiones  judicio  divino 

simi  discussoris  indagini  inviolatam  exhibrre  txnscientiam.  Deiude  advereariia  occur- 
rens  adjicit:  Solite  atstimart,  tas  animas  de  inquisitoribus  non  habtre  formidinem, 
quas  Dtu»  prat  cettris  suo  rtstrvavit  tjnamini.  Non  habtl  apwl  ilium  reus  de  allc- 
gationis  nitort  subsidlum,  quando  ipso  factorum  uiilur  testt,  quo  judice.  Nec  dissi- 
mulans,  quod  hie  in  oronium  mentem  venit,  quia  omnium  animarum  talis  trit  in 
illa  disceptatione  conditio:  repKrabo,  iuquit,  uni  diclum:  „Tu  ts  Petrm  elt.";  tt 
rursu»,  sanetorum  voct  pontiflcum  dignilalem  sedis  ejus  fartam  toto  orbe  vencrabilem, 
dum  illi  quidqitid  fldelium  esl  ubique  submittitur,  dum  tolius  COrporis  Caput  tstt 
dtsignatur. 

••)  Ita  H»  (B1  E*  Fd  principis,  et  E*  ntgotiis),  alii  principio.  Moi  b  ei  eos  ptr 
hanc,  quam,  cT  c1D  et  nos  viam  per  quum.  Deinde  Fd  H1  remissionem  peccati ...  ma- 
jori  judiri  (B1  judicit)  servabamut;  postea  Fd  innotuit  nostro  esst  ovium,  H10  a 
pastoribus. 

*")  Fd  H  0  h.1  multos  se  (F*  si,  1 H-1  snperscripsit  std)  dignabanlur  agnoscere 
(Fd  hl  eognoscere)  ut  (Fd  ci)  Deo  satisfacere  error  involvcre  (F*  innolverat).  Editi 
vero  mullos,  qui  se  dedignabnntur  ...  inooli-eral,  quibua  concinnnt  B1  E*,  nisi  quod 
multos  se  dignabantur  babent.  Sequimur  F*  H",  niai  quod  et  hi  st  dignabantur. 
Kn,  quem  a1  praefert,  legiase  videtur:  mulli  dedignubanlur  agnoscere  tt  dco  salit- 
facere  errorem  nolutrant.  Nam  a'-iii  hunc  modum  planiorem  fore  lectiouem  ad- 
vertit:  multi  dedignabantur  agnoscert  trrorem,  tt  Deo  satisfacere  no(utrant. 

*')  H"  potutranl,  magis  placeret  oportutrat  Beu  oportebat.     lloz  Fd  sustintre, 
**)  b  sed.    Deinde  Cs  ad  marg.:  „Isid.  qui  Impugnaniur  rei",  C10  ad  marg.  qiti 
compulantur  rei.     B1  putubantar, 

")  b  funestari,  ac  deinde  aliorum  editorum  e  mss.  0  descriptam  servat  lectio- 
uem.  Hanc  et  ipse  a*  servavit,  Ucet  a  synodi  mente  censuit  alienam  et  in  hunc 
modum  mutandam  malucrit:  hos  tamen  prae  celcris  hominum  susttntari  tt  per- 
ferri  debere,  quam  prolaiione  judirii  a  divinis  suspendi.  Quamquam,  pergit,  hanc 
locutionem  0  divinis  suspendi  prioribns  aaeculia  inauditam  fatemur,  hic  porro 
praemittere  videntur  patres  causam,  cur  cum  iis  Symmachi  clericis,  qui  ab  Ulo 
cBntra  regulaa  diacesserant,  mitius  agant.  Noa  retinendatn  duximus  lectionem 
H  B1  E*  F<  F*  h1  suslentari  et  perterreri  (1  H'  pratterire,  E1  sustentart  tt  perter- 
rere  ri,  K"  pratltrrtri)  has  pntiionts  (Fd  passionis)   judicia  diuina  (B1  judicio  di- 


3i,«izSdb,Google 


EPISTOLA   5.  665 

saspendt,  maxime  quum  illa,  quae  praemisimus,   inier  alia  de  aucjori- a.  50 
tate  sedis  obstarent**):  quia  quod  possessor  ejus  quondam  beatus  Petrus 
meruit,  in  nobilitate  possessionis  accessit,  el  claritatem  veterem  noMr1*) 
dat  de  Chrisii  dote  recforibus;  clamantes,  scriplum  esse  per  prophetam 
ex  persona  Dei:  Numquid  non  valet  manus  mea   ad  consumen-    3  y 
dum  eos,  qui  erraverunt?   Haec  eadem  saepissime,  sicut  oportuit,  Jcs-5 
commonentes,  ut  habita1')  intentione  discederent,  et  factum  noBtrum, 
quod  Deus  inspiraverat,  juxta  mandatum  principis  non  discnterent 
sed  sequerentur ,   sicut  decebat  Ecclesiae  filios,   nec  sub  hac  inter- 
missione  causa  penderet,  et  ctescerent  Eeclesiae  detrimenta.  Quae") 
res  poscebat  cum  festinatione  succurri,  et  nobis  hujus  celeritatis  et 
illie  obedientiae  necessitas  imminebat,   maxime  quum  omnem  plene 
plebem  eemamus  ejus  communioni  iudissociabiliter  adhaesisse,  cujus 
nos48)  non  modica  cura  stimulabat,  ne  in  aliquo  laboretur  errore. 

10.  Quibus  allegatis  cum  Dei  nostri  obtestatione  decernimus, 
harum  necessitatum  vel  religionum  consideratione  adstricti  et  coe- 
lestis4'}  perpensis  omuibus,  quae  in  causa  erant,  inspiratione  secreti: 
Symmachus  papa  sedis  apostolicae  praesul,   ab  hujusmodi  propositioni- 


uino)  suspendi  (H'  E*  tutpenti,  K"  hac  patsione  judicii  ad  divina  suspendf).  Lectio 
vulgata  haec  eat:  perterreri,  hasque  pastionet  judicio  divino  sutpendi. 

u)  hL  oplarent,  tnoxque  b  cc  ad  marg.  praecessor  (loco  possestor),  eonjactura 
jam  propter  additam  vocem  ejus  (acil.  sedU)  non  ferenda. 

.«)  Ita  B'  F1  Fa  H*  (K"  nobis  eX  novit  correxit,  quum  contra  novit  corrigen- 
dum  Sirmondus  Op.  I,  977  suadet) ,  alii  vobit.  .  Moique  ¥'  II"  nobli  det  GAritli, 
h1  vobis  dat  det  Chriiti,  ubi  alii  ct  B1  E''  dat  (£■  dalur)  dc  C/tristi.  Deiudo  B'  E* h1 
clamantet  acil,  nos,  alii  editi  clamant  BciL  Petrui.  Fortasse  ud  2  Petr.  3,9  et 
Jea.  50,  2  patrcs  rcspiciunt. 

**)  Ita  B1  E«  V"  K",  uisi  quod  F"  ne  tuh  hac.  At  alii  libri  ab  iila  intcntionc 
et  deinde  conlenderent  [F1  londerenl)  et  crescerent. 

rrj  K"F'  (prima  manu)  cui,  ubi  supplendum  foret  ecclesiac.     Mox  B1  El  FJ 


«)  Ita  mas.  et  h1  c';  b  cc  vos.  Mox  in  F*  (sec.  manu)  et  editis  taberelur,  F* 
liberclur,  B1  laborelur.  K"  Fd  (prima  manu)  ne  in  haberetitr  errore,  uude  a'  mu- 
tavit  ne  inhiberetur  errorc,  h.  e.  ne  quis  errans  plebem  illam  a,  communione  iii- 
hiberet  Symmachi.  Huic  autem  quanto  studio  cohaereret,  teatis  est  illa  pia 
multitudo,  quae  sacerdotem  suum  ad  coneilium  in  basiUca  Sessoriani  paiatii 
procedentem  non  cum  f.-elie  eed  cum  lacrimis  prosequebatur,  adeo  ut  Ennodio 
in  apologetico  dicere  licuerit:  Pene  absolutus  ad  judicia  venit,  pro  quo  orbii  il/tt- 
crititat.  Sed  et  objicientibna,  Laurentium  Mcdiolanenstm  ct  Petrum  Ravennatrm 
epiicopot  a  communione  se  suspcndisse,  respondet  idem  Ennodiua:  horum  episcu- 
porum  cautionem,  qua  bo  corporis  tantum  conventione  ad  terapuB  separarunt,  ad 
impetiti  seu  accnsati  pontificis  crimen  inique  converti,  siquidem  nullo  tempure, 
dam   celebrarentur  ab  AU  lacra  misiarum,    a   nominis   ejus   commcmoralione  cessti- 

■  *')  Editi  cnm  F4  coclesli,  et  infra  cmii  B1  E*  F*  secrelis  (b  ttccretit),  addunt- 
que  ui  (Synmachus);  corriguntur  ex  maa.  Minus  intricata  esset  lectao  in  hunc 
modum:  et  coelettia  itispiratione  secreti  po'  quam  pcrpendimut  omitia  quae  in  cauta 


3i,«izSdb,Google 


666  S.  SYMMACHI   PAPAE 

a.  501.  bus  impelitus,  quan/um  ad  homines  respicil,  quia  totum  causis  obsisten- 
tibus  superius  desjgnatis  conslat  arbitrio  divino  fuisse  dimissum ,  sit  im- 
munis  et  liber,  etb<))  Christianae  plebi  sine  aliqua  de  objeclts  obligalione 
in  omnibus  ecclesiis  suis  ad  jus  sedis  suae  pertinenlibus  et  Iradat  divina 
mysteria,  quia  eum  absty  impugnaiorum  suorum  petitione  propter  supe- 
rius  designatas  causas  obligari  non  potuisse  cognovimus.  Vnde  secun- 
dum  principalia  praecepta,  quae  nostrae  hoc  tribuunt  polestati,  ei 
quicquid  ecclesiastici  intra  sacram  urbem  Romam  vel  foris  juris  est, 
reformamus,  totamquebi)  causam  Dei  judicio  reservantes  universos  hor- 
tamur,  ut  sacram  communionem,  sicut  res  postulat,  ab  eo  percipianl,  et 
Dei  et  animarum  suarum  meminerint,  quia  ipse  et  amator  pacis  esl  et 
14°27  *Pse  Pax  es1,  Vu*  monet:  Pacem  meam  do  vobis,  pacem  meam 
Matth.  relinquo  vobis,  et  in  quacunque  civitate  pacembl)  essc  confirmandam 
1  ' 6  ^adfirmans ,  beaios  esse  dicit  pacificos.  Haec  quicunque  ex  in- 
slructione  nostra,  quod  non  aestimamus,  vel  non  admiltit  vel  retractari 
posse  crediderit,  videat,  quia  in  divino  judicio  contemptus  sui  rationem 
est,  sicut  de  Deo  confidimus,  redditurus. 

11.  De  clericis  memorati  papae,  qui  ab  episcopo  suo  ante  tempus 
aliquodbi)  contra  reguias  discesserunt  et  schisma  fecerunt,  hoc  fieri  de- 
crevimus,  ut  eos  salisfacientes  episcopo  suo  misericordia  subsequatur,  et 
officiis  ecclesiasticis  se  gaudeant  restilui,  quia  Dominus  et  Redemptor 
nosler  oves  perdilas  ab  errore  laetatur  inventas  et  super  prcdigumbi) 
fitium  paternam  liberalitatem  coelestis  medicator  accommodat.  Qutsquis 
vero  clericorum  post  hanc  formam  a  nobis  prdlatambe)  quocunque  sa- 
crati  Deo  loci  in  ecclesia  Romana  missas  celebrare  praesumpserit  prae- 
ier  conscientiam  papae  Symmachi,  dum  vivit,  statulis  canonicis  velut 
schismaticus  percellalur.  Ista  nosbl)  sufficiant  cum  Dei  notitia  sincere 
praetulisse. 

«*)  W  hic,  b  OC  ante  tradal  omittunt  et.  Moi  cum  B1  K"  practulimus  obli- 
gatione,  qaod  et  confirmat  subnexum  verbum  obligari.  Maa.  H  0  h1  b  cc  obtatione, 
et  c'  seq.  ad  marg.  de  ahjeetis  ablalione. 

")  Ita  omnea  mss.  et  c'.  At  h1  c'  seq.  ob  impugnatorum  impetittonem.  Non 
displiceret  impetitione,  loco  vocia  pelitione  (B1  jielitione). 

")  h1  totam,  Fd  et  totam.  MoiH"  ab  eo  pcrflciant  (H'  Bec.  cur.  addit vel perficiam). 

M)  H'  omittit  pacem.  Moi  c*  Beq.  ad  marg.  admitti.  ln  E*  autem  deBimt 
verba  eonfirmandam  usque  ad  dicit,  in  B1  F*  dii.it. 

**)  Ita  F*  H'  b.1  c*  seq.  Bl  E'  et  msa.  a*  alicujui,  quod  a'  rautandum  auadet 
in  decreti  kujas.  Moi  Fa  le  congavdednt  reitilutui;  ideo  scilicet  addita  hac  clau- 
Biila,  ut  ab  eadem  indulgentia  oicIubob  se  nosseut,  qui  pcet  discederent  aut  in 
achiamate  perseverarent;  quem  intellectum  aubnexa  confirmant. 

")  Mas.  H  0  b  ee  profugum,  B1  Fd  K"  a*  (o7  seq.  ad  marg.)  prodigum.  Moi 
E*  K1'  h'  b  e*  libertatem,  ubi  B1  F*  H  h1  c'  aeq.  iiberalitatcm;  b  cc  mediator,  ubi 
potiores  mes.  et  h1  medieator  (quod  et  c'  soq.  ad  marg.l. 

M)  W  (o'  ad  marg.)  probatam,  E'  provatam,  h'  propatatam,  moxque  0  h'  b  cc 
lacrato  Deo  loco. 

"}  nos  addimuB  cum  B1  E'  F"  H',  qni  simul  lufficiant,  al.  lufficiat. 


^icjitizedbvGOOgle 


EPISTOLA   5.  667 

SnnBoriptiones  epiiooporum.  » 

Laurentius  episcopua  eceleaiae  Mediolanensis  huic  statuto  nostro, 
in  quo  totam  causam  Dei  judicio  commisimus,  subscripsi. 

Petrus  episcopus  ecclesiae  Ravennatis  huic  atatuto  nostro,  in 
quo  totam  causam  Dei  judicio  commisimus ,  subscripsi. 

Felix  episcopus  eccleeiae  Interamnensis  subacripsi. 

Benignus58)  episcopus  ecclesiae  Aquaevivenais  subscripsi. 

Maximus  episcopus  ecclesiae  Bleranae  subscripsi. 

Aemilianus")  episcopus  ecclesiae  Vercellensis  subscripsi. 

Maximus  episcopus  eccleBiae  Ticinensis  subscripsi. 

Cassiauus  episcopus  ecclesiae  Mutinensis  subscripsi. 

Gerontius  episcopus  eeclesiae  Ficuclensis80)  subscripsi. 

Stephanus  episcopus  ecclesiae  Venusinae  subscripsi. 

Laurentius  episcopus  ecclesiae  Boensis"1)  subscripsi. 

Fortunatus  episcoqus  ecclesiae  Fulginensis  subacripsi. 

Mercurius  episcopus  ecclesiae  Sutrinae  subscripsi. 

Stephanua  episcopus  eccleaiae  Neapolitanae  subscripai. 

Eilarus  episcopus  ecclesiae  Tempsanae  subscripsi. 

Maximilianus  episcopus  ecclesiae  Perusinae  subscripsi. 

Innocentdus  episcopus  ecclesiae  Ferentinatis  subscripsi. 

Concordius  episcopus  ecclesiae  Misenatis*1)  subscripsi. 

Vitalis  episcopus  ecclesiae  Fundanae  subscripsi. 

Castus  episcopua  ecclesiae  Portuensia w)  subscripsi. 

Aristus  episcopus  ecclesiae  OstdensiB  subscripsi. 


**)  Hn.  H  0  et  editi  Bonifadus.  Heliua  B1  F<  K"  Bentgnut,  qui  et  anno  499 
primae  synodo  BubscripBit  ut  Aquaevivensifl  civitatiB  cpiscopuB.  Praeterea  ad 
horum  codicum  fidem  exhibemua  Bubaequentea  Bub»criptioneB ,  quae  quidem  iu 
aliis  ita  contrahuritur:  Felix  Interamnentit ,  Bonifacius  Aquaeviventit,  Maasanut 
Bleranut  etc.    Denique  in  F*  post  Fortunatum  Fulginensem  ordo  noster  relinquitur. 

6')  B1  Fd  K"  AemiUut  (al.  Aemilianut)  et  deinde  E1'  Suranensii.  F'  Surane, 
quamvis  infra  etiam  in  K"  (nam  in  Fd  eicidit)  reeenaeatur  Sebastianut  Suranen- 
sis,  qui  et  in  uubBcriptionibTiB  BequentiH  concilii  invenitur.  F'  H'  Syratms,  B1  Sw 
rene,  h'  Soranut,  c1  Furanut,  alii  mss.  et  £'  c'  seq.  Ferccllentit,  cui  favet  aequens 
concilium. 

•o)  B1  E*  ff'  0*  Ficuclentit,  F*  H"  Fiadclcntit,  h1  a'  (ex  eod.  ecel.  Rom.  vel  Va- 
t(c.)  Fundentit,  Fd  0'  Ficulncntit,  K"  Ficolnensii,  e1  Fidudensii,  c'  Fidenentit,  cTseq. 
Fidenat.    Moxque  Kl!  Finotcnsit. 

")  Ita  msB.  nogtri  et  h1  c1;  F*K«  Bonentit,  c'  seq.  Bojanentii  (et  ad  marg. 
Bointit),  moxqne  Hilariut  (K"  Clarus)  ...  Maximianus.  Deinde  F*  Innocentius 
Tifernatts,  Kl!  Feltinagentil. 

*•)  B1   Mhantium,  sj.  MelCnatil  vel  Mesiuatis,  Fd  Mitenantium. 

«)  Ita  B1  E*  F"  H*  c'  a*.  Alii  Pratentit ,  in  FJ  prorsus  excidit  [Cattm  e.  e. 
Ortuentit).  Moxque  ubi  iidem  et  editi  Oilientis  (H*  §'  0*  &'  Oslemii),  K"  Ilorttn- 
sit  (aec.  c>  HoTtinttt),  sicut  in  subnexae  sjnodi  BubBCriptionibus;  Martimanus  Or- 
tensit,     Deiude  F'  K1»  Marciamu  . . .  Terrac.,  ¥*  Criiconius  ...  Alb. 


>yGobg[e 


668  S.  SYMMACHI  PAPAE 

l.  Martyrius  episeopus  ecclesiae  Terracinensis  subscripsi. 

Victor  episcopus  ecclesiae  Lujiensis  aubscripai. 
Asterius  episcopus  ecclesiae  Aquinatis  subscripsi. 
Chrysogonus  episcopus  ecclesiae  AJbanensia  Bubscripsi. 
Amantius  episcopus  ecclesiae  Potentinae  subscripsi. 
Romanus  episcopus  ecclesiae  Nomentanae 64)  subscripsi. 
Ursus  episcopua  ecclesiae  Reatinae  subscripai. 
Oesconius  episcopus  ecclesiae  Tudertinae  subscripsi. 
tnnocentius  episcopus  ecclesiae  Mevanatium  aubscripsi. 
Johannes  episcopus  ecclesiae  Spoletanae  subscripsi. 
Eustasius"*)  episcopus  ecclesiae  Cremonensis  subscripsi. 
Laurentius  episcopus  ecclesiae  Bergomatis  subscripsi, 
Eucarpus  episcopus  ecclesiae  Meresape88)  subscripsi. 
Rufentius  episcopus  ecclesiae  Egnatinae87)  subscripsi. 
Serenus  episcopus  ecclesiae  Nolanae  subscripsi. 
Marcianus  episcopus  ecclesiae  Aecanae8S)  subscripsi. 
Eutychius  episeopua  ecclesiae  Tranensis  subscripsi. 
Fortunatus  episcopus  ecclesiae  Anaguinae  B8)  subscripsi. 
Paschasius  episcopus  ecclesiae  Vulturnensis  subscripsi. 
Innocentius  episcopus  ecclesiae  Forosemproniensis  subscripsi. 
Felix  episcopus  ecclesiae  Nepesinae  subscripsi. 
Hilarus  episcopus  ecclesiae  Tempsanensis 7U)  subscripsi. 
Innocentius  episcopus  ecclesiae  Tiferaatium7')  Tiberinorum  sub- 
acripsi. 


"')  B'  H  ■  (c*  seq.  ad  niarg.)  Numentanae  vel  Numentanus.  Moique  iidem  et  E* 
Misanatit.  K"  Maunatinensis ,  F*  Maunacius.  Mevaaia  autem  (hodie  Revagna 
dicta)  nrba  epiacopalis  Umbriae  ad  fluvium  Clitumnum  aita,  ut  patria  Fropertii 
nota  eat.     Deinde  H*  Spolitinus,  F*  Spolitane. 

*5)  F*  Eustadius  ...  Crimonensis,  H1  Eustathius  Cremanensis,  moxque  B'  H*h' 
Pergomatis,  c1   ferginatU. 

M)  Ita  B1  E*  F'  Fd  H*  h1  o1,  K11  MeresapaninsU,  c?  aeq.  Messanensis  et  ad  marg. 
Meresape. 

•*)  Ita  F*  c*  aeq.  B1  Eugnatinae,  K"  Bunatinensis,  F*  Eunatine,  E*  H'  0'  (I*  0» 
b1  c'  Agnalinui. 

**)  Ita  maa.  B1  E*  F'  H"  p1  (J5  h1  C1.  (J*  Aeeanus,  K"  Eoaunensis,  F<>  Aeeaunie. 
a3  AccanUnsU,  et  Aecas  eive  Aecanam  uibem  eaae  ait  inter  Samnium  et  Apu- 
liam  in  ipao  Apennino,  postea  Trojam  dictam.  c7  eeq.  Aesinus  et  ad  marg.  Aca- 
nus.     Aesis  quidem  uiba  Umbriae  est  (hodie  Jesi). 

■*)  Noatri  maa.  aicut  (J1  |3>  |JJ  ct  h1  Agninus,  K"  Agninensis;  moique  E>  Beli- 
lernis,  H*  c*  ueq.  FulternensU  (ad  marg.  Vutturnensis).  F*  ibidem  TranesinsU  ... 
Agnenine  . . .  VliurnensU  et  deinde  omitt.  Innocentius  —   Tempi.  subscr. 

™)  In  K"  deeat.  In  aliia  Tempsanae  (B1)  «1  Tempranensis  (E«  H'  h1)  vel 
Tempsanensis  (Coust.  maa.)  vocatur.  c'  aeq.  CupersanensU  vel  CupersinentU  et 
Ci0  ad  marg.  JeptanensU. 

Tl)  Ita  F'  a*  a*;  B1  Di/fenatittm  Tiberinorum,  E'  H*  h1  Direntium  Tib.,  jJ1  (J*  0* 
Derentium  Tib.,  F*  Defenantium,  K1*  Drsenanciunsensis.  e»  Tifo-nimis,  c*  aeq.  Tri- 
ferninus.    Moique  E*  Toderitanus,  deinde  H'  Siranus.  §'  (P  (l«  Suranu»,  E»  Symnus. 


^igilizedbyGOOgle 


Severinus  episcopua  ecclesiae  Tyndaritanae  Bubscripsi,  a 

Silvanua  episcopus  ecclesiae  Veliternae  subscripsi. 
Sebastianus  episcopns  ecclesiae  Soranae  subscripsi. 
Mercuriua  episcopus  ecclesiae  Gabinatis  subscripsi. 
Felix  episcopus  ecclesiae  Atellanae  subscripsi. 
Rusticus  episcopus  ecclesiae  Buxentinae  subscripsi. 
Propinquus  episcopus  ecclesiae  Trebiensis T2)  subscripsi. 
Adeodatus  episcopus  ecclesiae  Formianae  subscrigsi. 
Bonifacius  episcopus  ecclesiae  Cameritanae 7J)  subscripsi. 
Justus  episcopus  ecclesiae  Signinae71)  subscripsi. 
Vindemius  episcopus  ecclesiae  Anteatinae  subscripsi. 
Augustus  episcopus  ecclesiae  Liparitanae  subscripsi. 
Valentinus  episcopus  ecclesiae  Amiterninae  subscripsi. 
Fortunatus  episcopus  ecclesiae  Suessanae  subscripsi. 
Jocundus  episcopus  ecclesiae  Augustanae  subscripsi. 
Tigridius71)  episcopus  ecclesiae  Tauritanae  subscripai. 
Vaticanus7*)  episcopus  ecclesiae  Celeniensis  subscripsi. 
Johannes  episcopus  ecclesiae  Ariminensis  subscripsi. 
Proculejanus77)  episcopus  ecclesiae  Sepinatis  subscripsi. 
Candidus  episcopus  ecclesiae  Tiburtinae  subscripsi. 
Aprilis  episcopus  ecclesiae  Lateranae  subscripsi. 
Asellus  episcopus  ecclesiae  Populoniensis  subscripsi. 
Memor  episcopus  ecclesiae  Canusinae  subscripsi. 
Colonicus  episcopus  ecclesiae  Foroclodiensis  subscripsi. 
Elpidius  episcopus  ecclesiae  Volaterranae  subscripsi. 
Johannes  episcopus  ecclesiae  Turitanae 7a)  subscripsi. 

In  Fa  Silvanus  ttc.  et  Sebastianus  etc.  eiciderunt;  ac  deinde  Gabinnantensium,  Vi- 
tr.ltint,  Busentine. 

")  F*  Triaennetuu ,  K"  1  rivenninsis ,  alii  (E*  0"  (P)  Tribtnsis,  (J*  Triventis, 
B1   Tridensis,  F>  Irevensix. 

'*)  h1  Cimentanae.  Deinde  B1  Fd  omittentea  Justum,  Vindemium,  Augustum, 
Valtntinum,  quoe  deinde  sub  finem  immittunt,  pergunt  cum  F*  Forlunatus  . . .  Sues- 

**)  E*  ffl  Signntinus,  F*  Egnalinus,  alii  Signanui. 

«)  c'  aeq,.  Trigidius,  H'°  Xigrittvs.  Deinde  B1  Tauritanae,  K"  Taurinintts, 
F*  Taurianus,  H'  Tauriianus ,  E*  H"  0'  0*  §'  hL  Tauriganus,  editi  Taurinas,  Fd 
Taurine. 

™)  B1  Vaticanus,  F*  Utlicamis,  H*  fetieanis,  E*  F*  Vntigunus,  H1  ftatiganus, 
K1*  Vagitanus  (sec.  c"  Vatiganus),  1  H]  Vitiganus,  alii  Vitieanus.  Deinde  in  omni- 
bua  Celeniensis  (E*  F*  H"  H'°  h1),  Caeieniemis,  CeliniensU  (F")  ant  Ceneliensis  (B'), 
abi  c*  aeq.  Calliensis.     Porro  Celena  urba  Campaniae  erat. 

")  H10  Proelejanus ,  moxque  cuin  B1  E1  Fd  H1  a'  et  priore  aynodo  Colonicus, 
ubi  alil  Callonicu».  Deinde  B1  Laltrianae,  R'  0'  ?♦  Laterinnensis,  (}'  Lnttrinensis, 
K"  Latininsis,  F*  Latine,  a*  Lilemensis.  Deinde  B1  Helpidius  ...  Votilerranae, 
P'  p»  p»  Voloternanus,  H'  Voiulernanu»,  K'*  Voloterninsis,  E*  Bulternanus. 

**)  Maa.  HOB^h1   Turritanus,  E' H'  Turnitunu»,  F*  Tarretanie,   K"  ron'(o- 


>vGoogIe 


670  8.  SYMMACHI   PAPAE 

i.         Adeodatus  episcopus  ecclesiae  Silvae  Candidae  subscripsi. 
Venerius")  episcopus  ecclesiae  Pallensis  subscripsi. 
Rogatus  episcopus  ecclesiae  Tauromenitanae 80)  subscripsi. 
Servusdei  episcopus  ecclesiae  Ferenensis81)  subscnpsi. 
Probus  episcopus  ecclesiae  Carmejanensis82)  subscripsi. 
Dulcitius  episoopus  ecclesiae  sancti  Antimi  Bnbscripsi. 

Appendix  epistolae  5, 

Aota  quaedam  ad  synodos  Homanas  U,  IH  et  IV  iu  oausa 

Symmachi  babitas  pertlnentia. 

I.   Praeceptio1)  regls  III  missa  ad  synodum. 
Praocopti»,  quao  missa  eit  por  Oermanum  et  Carosum  epiBCopot. 
Dominis  sanctis   et  venerabilibus  patribus,    Lau- 
rentio,  Marcellino  etPetro  et  cunctis  episco- 
pis  in  Urbe  residentibus,  Tbeodericus  rex.       • 
1.  Vos  quidem  rem  fecistis  proposito  congruentem,  nos  potius 
de  reditu  vestro    secundo    consulere,    quam    indictum    concilium1) 
alienae  faeilitatis  imitatione  deserere;  ne  discedentibuB  uuiversis  sub 
manifeata  deserti  dispositione  judiciimajor  urbem  regiam  seditiosis 3) 


nirait  (vel  Taretamnsit),  c'  seq.  Thuritanus.  Porro  Thuriam  vel  Thuriae  (pott  ez- 
cidium  etiam  Copiae  vocatae)  urba  Lucaniae  erat. 

*»)  0'  seq.  Venenu.  Moi  F'  H'  0'  fl*  h1  c1  Pallensit,  1 H*  H"  Palentis,  E*  P el- 
lentit,  BL  (3*  PeUensium,  Fd  Peltenensium,  K"  PetUmnsium,  cT  seq.  Polenti*.  s*  Spel- 
lenii»,  et  Hispetlum  urbem  ait  oase  in  TJmbria.  Palla  autem  urbs  Corsicae  erat. 
Tide  subflcriptiones  sequenti  synodo  epistolae  6  subnexae. 

°°)  B1  F*  H'  Tauromcnitamis ,  Fd  Taurominitane.  Postque  in  B1  Fd  sequuntur 
Vendimius  ...  Servut  dei  ....  Augustus  (Fd  Auguttinui)  ...,  Probu*  ....  Valentimt* 
...    Dnlcitius. 

")  c*  seq.  Veronensit,  reluctantibua  mas.,  <fai  prae  se  ferunt  Ferenemii  (E,H,)I 
B1  Ferenat,  forte  loco  Ferentinensis  vel  Fcrtntinati*.  F'  Fetenta,  0"  Ferensis, 
Fd  Fcrene. 

a)  Msb.  et  b.1  Carmeganensis  vel  Carmcsanensis  (B1  E*H8),  Fd  Carcneianfirti». 
F*  Cariolanensis ,  editi  alii  Camerinentis.  In  Ha  omittitur,  at  poBt  Veneritm  se- 
quitur  Duiciut.  Denique  F*  tci  Anlinei,  fl1  fl*  Antimi,  fl*  (h1  ad  marg.)  Antati,  K" 
Antininrit,  alii  (B1  E')  «Ji  yfnii™  vel  «■«  Anthimt. 

')  Ita  inacriptionem  ez  B1  reBtituimus.  Hoz  loco  teeundo  F*  K1*  a*  tecunda 
Hcil.  decreta  seu  conailia. 

')  Fa  K»  Cimsilium  a  bene  (Fd  bona)  facultatis  emitane  (F*  imilatione),  B1  fatvl- 
latii  ...  diiterere  (diiterere  etiam  F*);  editi  facilitatii.  Hic  notantur,  qui  a  con- 
cilio  faciliuB  diseesser&nt. 

')  B1  leditioiii  moha  turba.  Mox  F^  K"  Obtabinuts  committste  (Fd  optamnua 
commissum)  lanclae  congregationis  examinatiunis  sub  kac  protrald  dilatione  negutium 
(t'd  negotium)  nec  uniuersita*  unimum  gracius  pratjudiria  panltere  luspentum.  Ez 
B1  nostram  lectionem  restituimus-  edit  commiiisse  ...  examinii. 


^igilizedbyGOOgle 


EPISTOLAE  5  APPENDIX.  671 

motibus  turba  coucuteret.     Sed  nou   optavimus  commissum  sanctaea.  601. 
congregatioms  esamini  sub  bac   protrahi   dilatione  negotium,   nec 
universitatis   animos    gravius    praejudicio    pendere   suspensos:    quia 
nec  tranquillitati  urbis  definitionis  mora,  nec  sacerdotali  proposito 
sententia  potest  convenire  discordiae. 

2.  Moleste*)  igitur  accepta  confusione,  quacnata  est,  ceterornm- 
qnea)  discessu,  quia  propter  turbam,  quae  aut  casu  ant  vitio  aliquo- 
rum  contigit,  iterata  quae  coeperunt  reliquere  judicia,  (qui  tamen, 
si  quid  deceret8)  potius  cogitassent,  exemplo  vestro  in  Urbe  reside- 
rent,  exspectantes  de  his,  quae  illic  fseta,  de  nostra  providentia 
ordinare  remedium):  quum  in  multas  se  vias>cogitatio  nostra  disper- 
geret7),  ad  hunc  se  tramitem  consilii  cura  convertit,  ut  rursum  ad 
Kalendarum  Septembrium  diem  eumdem  cenauerimus  sacerdotum 
numerum  convenire,  qui  dudum  fuerat  vocatus.  Ergos)  ingravanter 
sanctitatem  veBtram  reliquorum  praesentiam  convenit  operiri,  ut 
compresso  tumultu  et  dissensione  aabmota,  quae  ab  omnibus  orta 
est  ah  omnibus  causa  peragatur. 

3.  Nam  Ravennam,  quemadmodum  speratis,  non  pntavimus 
revocandum  esse  concilium,  dum  aliorum  labore,  ialiorum9)  penno- 
vemur  aetate,  parati,  ut  nisi  secundo  conventn  causae  nnem  judi- 
cium  synodale  posuerit,  juxta  desiderium  vestrum,  quo  nos  poscitis' 
esse  praesentes,  occupationihus  nostris  Bomae  quietis  -amori  post- 
positis,  nos  potius  Romam  Deo  auctore  veniamus:  ut  praesentibus 
saltem  nobis  citra  confusionem  atque  discordiam  secnndum  Dei  timo- 
rem  tanta  causa  termintun  sortdatur,  ut  non  diutius  urbs  regia  tur- 
barum  tempestate  fatigetur,  sed  vestri  aequitate  judicii  redeat  ad 
quietem.  Ne  mora  vobis  videatur  onerosa,  fas  est  vestrae  aestimare 
providentiae,  si  commodum10)  sit  aut  sub  nostrorum  temporum  tran- 
quillitate  tolerandum,    soluto  sine   aliqua  definitione  concilio  sub 

«)  Editi  Moletta,  P"  K"  moleste,  B1  motestae.    Igitur. 

s)  Fd  K"  ceterumque  diMetltmm.  quia  propter  turbam,  qnae  aul  eaiu  (Fd  add. 
aui)  vitio  altquorum  comtegit  (Fd  contingit)  iterata  quae  cacperunt  retinquere  judieia .- . 
similiter  B1  qida  propter  ...  aut  easu  aut  uitio  ...  inlerruta  quae  cocpertmt  relin- 
quere.     Edita-  qui  propter  . . .  aul  ausit  etc. 

*)  Ita  locnm  comiptum  ex  vestigUB  Bl  Fd  K"  reBtituimus,  qiii  in  editis:  Qui 
tamen  si  quid  diaxrit  (Fd  ducerint,  B'  dieeret),  potiui  ...  rctidere  extpectantet  de 
noitrae  providentiae  ordinationc  (B'  Fd  K"  ordinare)  remedium. 

*)  K"  ditpergerit  adhuc  ti  tramitem,  B1  dispcrgcrcl,  C*  ditperterit ...  Katendat 
Septembrii.     Fd  cura  conilitucrit  ...  censeremut. 

*)  K"  Ergo  ingrabantil  sanclitatem  reliquorum  praeientia  connenit  operire :  ut 
eum  praeio  lumultu  ...  eerta  est.  B1  Fd  c'  tngravanter  (c'  ingravatit)  ...  orta  eit, 
Moi  F*  ab  omnibus  coepta  est. 

')  Sic  msB.  et  c*;  b  seq.  dierum,  mero  librarii,  quo  Faber  usus  eat,  lapsn. 
Mox  F11  finem  pontrt  judicium  synodali  potuerit. 

'")  [ta  B<  Fd.  K"  b  seq.  commodo,  et  cum  Fd  totutu*  ne  in  atiqua  (c*  toli- 
tumve  in  aSqva). 


^icjitizedbvGOOgle 


672  S.  SYMMACHI  PAPAE 

1.501.  ineerto  Ecclesiam  sub  hoc  certamine  Romanam  perdere  civitatem. 
Alia  mann.  Orate  pro  nobis,  domini  ac  venerabiles  patres!  Datum 
sub  die  VI.")  Idus  Augusti  regnante12)  supra  dicto  feliciter,  Rufio 
Magno  Fausto  Avieno  v.  c.  cons. I3) 

II.   Praeceptio1)  reglS  quartn2),  missa  ad  synodum  per 
majorem  domus  regis. 

FI.S)  Theodericus  rex  universis  episcopis  ad  syno- 
dum  eonvoeatis. 
4.  Romanae  ecclesiae  paeem,  episcopo  Symmaeho  criminosis 
propositionibns  impetito,  sub  ea  quam  eeruitis  confusione  turbae, 
quomodo4)  magis  potuit  providentia  nostra  consulere,  quam  ut  juxta 
petitiouem  senatus  et  cleri  ad  congregandos  ez  diversis  provinciis 
causam  revocaret6)  antistites,  et  de  religiosae  actione  personae  san- 
ctum  faceret  judicare  eoncilium?  In  oculis  sunt  dudum  ad  univer- 
sam  synodum  destinata,  et  conscientiae  nostrae  adstipulantur  ora- 
cula,  quibus  solius  integritatis  affectu  hoc  jus  pontificibus  commisi-  ■ 
mus  evocatis,  ut  sub   synodalis   aequitate   sententiae   autB)   propter 

V)  b  seq.  V  Idut,  B'  F*  K"  o"  VI  ldut. 

")  Ita  reddendum  putavimus,  qnod  in  Fd  K"  corrupte  sic  effertur:  sed  Ec- 
cleiiae  (F*  eccl.),  in  B'  Reg.  Sed.  Eccl.     Haec  autem  verba  in  edit.  omissa  aunt. 

")  Seqnitur  inunediate  in  B1  F-<:  Reg.  Reit.  (Fd  req.  recie)  Senatvs.  Val.  (J> 
oef)  Marccliini  epsc.  (F*  epi)  cum  ceterU,  quod  ita  interpretor:  Regia  relatio  tena- 
tui,  vel  Marccllino  episcopo  cum  cettris,  qnasi  indicnlum  quemdam  chartulae  prae- 
missae.  Quae  ibidem  haec  excipiunt  verba  Et  aSa  ...  ad  prozime  aequetitia. 
referimus. 

')  His  quidem  in  B1  Fd  L"  praecedunt :  Et  alia  pratceptio  quaedam  {Fd  prae- 
ccptum  guae  datum  est)  per  majorem  domue  regis.  Preces  (FJ  R"  praecepiio)  regit 
ete.  (Fd  rcgit  mim  ad  synodum). 

■)  Ita  mflfl.  noc  male.  Nam  prima  censetui,  qua  episcopi  ad  synodum  vo- 
cati  eunt;  aecunda,  qua  jutsus  esi  papa  Symmachut  ante  patrimonii  vel  eccletia- 
rum  receptionem  cum  impiignatoribut  mit  m  diiceptatione  confiigere  (Symm.  epist.  5 
u.  4);  tertia,  quam  prozime  exhibuimus. 

')  Sic  msa.  iK"  FU.,  Fd  Frt  diimi),  quam  notam  Nio.  Faber  ac  post  eum 
Baronius  aliique  voce  Flaviut  reddiderunt.  Nusquam  tamea  Theodoricus  apud 
Cassiodorum  lib.  Var.YYauii  praenomen  asaumit,  Et  ea  quidem  nota  filiut  potius 
indicari  solet:  quo  nomine  euam  erga  svuotli  patres  reverentiain  Theodoricus 
testari  voluisse  opinaremur,  nisi  voz  illa  praenomen  vester  postularet. 

')  b  seq.  quoniam  non  magit,  K"  quoniam  magit:  imperiti  ut  videtur  librarii, 
qui  vocem  quamodo,  qnam  habent  B1 Fd  c?  seq.,  nota  breviori  depictam  (quo) 
male  legit. 

l)  K"  revocare  et  antettites  et  de  religiane  accione  pertonae  sanctum  ■  facere 
judicare  concilium.  In  oculii  sunt  dudum  ad  universis  tynadum  destinatam  et  con- 
.  sctentiae  nostrae  aditipuiatur  oracula.  Quod  aeque  corrupte  reddidernnt  b  c'  aeq. 
revocare  et  antislilet  et  de  religiotat  actione  pertanae  tanctum  facere.  Indicare  con- 
cilimn  in  oculit  sunt  dudum  ab  unhersit  synodum  destinatum  etc.  B '  FJ  c"  reddimus, 
nisi  qnod  c*  reBocare  ...  sanclione  (etiam  B1)  ...  facere. 

')  Verba  aut  —  gauderet  oscitantia  librarii  in  aliis  omisea  restituimus  ez  B1. 


^icjitizedbvGOOgle 


EPfSTOLAE   5   APPENDIX.  673 

innocentiam   absolutione    gauderet,    aut  propter  objecta  convictus,  a 
reatui  subjaceret. 

5.  Post  hujusmodi  constituta  quis  fmem  tanto  datunr)  dubi- 
taret  ease  negotio?  Quis  de  tam  mimeroso  concilio  sacerdotum  magia 
nasci  crederet  confusionis  ambiguum?  Quids)  profuit,  seni  vitae  de 
prolixo  itineris  ultra  ad  nos  imposuisae  negotium,  quid')  tantarum 
ecclesiarnm  absentibus  sacerdotibus  fuisse  suspensum?  Quid  spei  erit 
reliquum ,  si  de  tanto  exitu  non  datur  impetrare  conventoro  ?  Sed 
transacta  sufficiant,  quae  ad  hoc  tantum  in  memoriam  satis  est 
revocare,  quo10)  desinant.  Bona  est  praeteritorum  recordatio,  si 
quae  displicent,  secuta  cura  correptionis  emendet.  Non  saltem  disce- 
dentibus  aliquibus  dilatoque")  negotio  ad  secundae  congregationis 
venientis  repetita  judieia,  pro  fide,  pro  innocentia,  pro  aeqnitate 
concordis,  remotis  studiis  aliquibus  dissentiat  integritas!  Hocls) 
petitionis  nostrae,  hoc  religionis  affectus:  hoc  quieti  Romanae  con- 
ferre  civitatis,  ut  sacerdotali  consideratione  proposito  delegato  ter- 
nunurn  detis  sine  contentione  negotio,  scientes  examen  vestrum  Dei 
secuturum  esse  judicium. 

6.  Cogitate,  mattem  confusionis  esse  discordiam,  et  quemad- 
modum  consensn  dubia  solidantur,  ita  etiam  firma  dissensione  dis- 
solvi.  Numquid  laboriosa,  numquid  conscientiae  vestrae  gravia, 
nnmquid  inimica  proposito,  ab  antistitibus  suis  pacem  poscit  Ecclesia, 


r)  Ita  B1,  cui  sensns  aperte  adstipulatur.     Alii  dmdwa  dubitarit  ...  crediderit. 
')  FJ  K"  b  o*  seq.  lectio,  quae  vere  Oedipum  quaerit,  haeo  eat:  Qvid  profuit 

sine  aila  (Fa  uitam)  de  proiixo  itinerit  citra  (Fd  itinere  tcitra)  ad  nun  imposuistis 
negotio?  Nec  felicior  est  c*:  qutd  profv.it  tine  vi  tam  de  prolixo  itinere  cetera  ad 
not  imporuisse  negotia?  Noater  codei  ita  habot:  quid  profidt  teni  vita  de  prolteo 
itineris  ultra  ad  not  imposuute  negotio.  Qii  tantarum  etc,  quod  aliquateuua  rau- 
tatis  mutandis  ferri  potest.  Couatantius  etiam  K1'  verba  reddidisse  contentua, 
hoc  t&men  modo  a  Theodorici  mente  non  alieno  extricandum  proponit:    Quid 

profuit,  si  in  euitanda  prolixi  itineris  cura  ad  nos  imposuistis  negotium,  quod  tanta- 
rum  eccletiarum  sacerdotibut   absentihus   fuisset   suspentum?     Quid  suppeteret  rcli- 

*)  Nec  felicior  in  aequentabua  eat  mss.  lectio.  K"  b  c°  qaid  tantarum  ...  su- 
tpcntum?  quid  tupererit  (b  peteret)  reltquum  ...  mpcrare  conventum?  (b  titanio  *rf- 
tum  non  datur  bnpetrare  conventu).  B1  F''  lectionem  reddimua  aliquatenus  tolera- 
biliorem,  niai  quod  Qui  lantarum  ...  quidquid  spei  erit  (F*  quid  peterit). 

'")  b  c'  seq.  quid  detinat,  K"  B'  FJ  quod  desinat,  c*  quod  desinant.  Librario 
familiare  ert.  primam  voda  BequentiB  litteram  geminare,  eamque  adjungere 
antecedenti. 

")  K"  Delatoque  negotio  ad  secundae  eoncordationis  ecnientit  repetita  ...  pro 
aeqtdtate  concordit  remotit  tludiit  atiquibus  dutenlit.  B1  cum  c'  concordat,  niai 
quod  distentit  loco  dutentiat, 

")  Etiam  hic  B1  aequkour,  nisi  quod  quiete  ...  civitati.  Alii  Hoc  petitione 
nottra  Romanae  confertur  (Fd  pctitioni  nostrae  R.  conferre)  chritati,  ut  ...  (F11  detis 
aane  contenHoswn)  ...  examen  vetirum  de  kis  tecurum  ette  judicium. 

EPJBTOLAE    BOHAM.    PONTIF.    I.  43 


^igilizedbyGOOgle 


G74  S.  SYMMACHI  PAPAE 

i.  goi.  et  ab  his,  quibus  per  religiouis13)  professionem  justitiae  cura  debeat 
esse  propensior,  fides  tumultuosam  exspectat  intentionem?  Est  vobis 
servandae  justitiae  in  cognitione  libertas;  remotis  omnibus  occasio- 
nibus  integrum  sit")  vestrae  voluntatis,  objectorum  criminum  cau- 
sam  examinate  judicio,  dummodo  studiosa  certamina  disserendi  amore 
omne  confusionis  amputetur  ambiguum,  maxime  quum  hanc  vobis 
pro  religionis  reverentia  et1*)  consideratjone  justitiae  nostra  oracula 
tribuant  facultatem:  ut  sicut  vobis  est  inquirendae  in  hoc  negotio 
voluntas  et  cura  veritatis,  personis  illic  omnibus  constifcutis,  per 
quas  potest  fides  rerum  quaesita  constare,  vos  noveritis  et  Deus, 
quid  in  ipsa  causa  judicare  debeatis:  pacem  modis  omnibus  clero, 
seuatui  et  Romano  populo  post  judicium  reddituri,  ne  qua  turba, 
nulla  discordia  in  civitate  remaneat.  Si  vero  rultis,  nt  quod  pro- 
positum  est,  transeat  sine  discussione  judicium,  vos  sciatis  et  Deu.s, 
qualiter  ordinetis;  dummodo  pax  clero,  senatui  populoque  Romano 
sub  vestra  ordinatione  reddatur.  Ecce  coram  Deo  et  hominibus 
arbitrio  vestro  committentes  universa,  eonscieutiam  nostram,  sicut 
decebat,  absolvimus.  Tantum  est,  sub  justa  ordinatione  rem  fuisse 
finitam,  et  unitatem ' e)  redditam  dissidentibns  indicetis.  Neque  enim 
tolerabile  est,  neque IT)  hanc  negligentiam  regiae  ciritatis  amor  quo 
tenemux  admittit,   ut  rebus  omnibus  Deo  auctore  pacatis  sola  tran- 


")  Fd  K"  per  regionia  professionis  (Fd  professione)  jualiliae  cura,  ae  deinde  Fd 
fldem  lumuliuotam  expeeiat  intentio.  b  c"  c*  per  regionet  (cs  ralionem)  profetsionio 
vettrae  cura  ...  fidem  tumultuosam  exspeclat*  Inlenlio  eat  vohia  servandae  juttitiac 
in  cognitione;  libertas  remotii  ...  inlegra  sit  elc.  Ad  correctionem  nostram  in- 
duxit  lectio  B'  religionii  ...flde  tumultuoaa  exspectat  intentio.  Eit  nobit  ...  libertos 
. . .  integro  li  vetlrae  voluntatis. 

'*)  Ita  correximuB,  quod  in  mss.  in  hunc  modum  prolatum:  si  (Td  c"  nit) 
vettrae  voluntatii  objeclorum  eriminum  causa  (Fd  cauaae)  e&aminate  judicium,  dum- 
modo  aindioaa  (B1  Fd  b  c*  c'  studiola)  certamina  defcndi  (Fd  defende)  amore  (b  cer- 
tamine,  B'  disserendi  amore  ornni). 

'")  Ita  B'  F",  aiai  quod  F4  inguirendi,  B1  praestare.  Alii,  omisso  et,  mox 
notlrae,  deinde  cum  B1  praettare  et  cum  Fd  turbatio.  Moi  Fd  tine  discuss.  nego- 
tium  ...  Deo  et  omnibus  ...  comcientiam  oestram. 

'*)  K'*  b  c*  unitatem  (b  civilatem)  redditam  discedentibus  indieet  (a'  ut  docel). 
Sequimur  B1  FJ,  niei  quoii  Fd  disaidentibut  cnnttet. 

")  Ita  ex  B'  locum  inBanabilem  restituimuB,  nisi  qnod  negue  loco  oh,  et  tran- 
guillitatem  ...  habeal  loco  tranquitlitate  ...  habeant  scripsimus.  Fd  K"  b  c'  ob  (F*1 
ad)  hano  . . .  amorem,  guo  . . .  adremitti,  aut  (F J  admitti  ut)  rebua  . . .  sola  tranguitli- 
tate  erigi  (Fd  eregl)  et  in  media  ...  ut  desideratur  civilitas  in  archilatiora  (maa.  Hard. 
archelatiore,  F1  archelatiori)  .. .  vieinitatts  cura  (Fd  sub  ustium  cinitatc  aecura).  Lo- 
cum  antea  mancum  sic  emendandnm  Coust.  proposuit:  ad  hanc  negligentiam  re- 
giae  civltatii  amorem,  quo  tenemur  ad  eam,  remitti,  et  rebua  omnibus  Dea  ourtore 
paeatis  tolam  a  tranquiiUtate  cvcipi,  et  in  media  urbe  eonfundi  (hoc  eat  eonfusio- 
nem  gTassari),  ut  detideretur  cfoitas  m  arehilatii  aula,  (quasi  in  primaria  Latii  aula) 
quae  etl  eub  hoitium  vicinitatit  cura  (id  eet,  quam  crgii  vicinoa  etiam  hostes  cura- 
mus  ac  fovemuB). 


^igilizedbyGOOgle 


EPISTOLAE   5  APPENDlX.  675 

quillitatem  Roma  non  habeat,  qua  ab  externis  propngnante  coelesti  a.  601. 
favore  utamur.     Et  qnidem  pudenda  cum  stupore  diversitas,  Roma- 
num  statum  in  confinio  gentium  sub  tranquillitate  erigi,  et  in  niedia 
Urbe  confundi:  ut  desideretur  civilitas  in  archelatiori ,  quae  est  sub 
hostium  vicinitatc  secura. 

7.  EtIB)  ne  quid  omisisse  videamur,  qnum  necessariam  credi- 
deritis  episcopi  Symmachi  in  cognitione  praesentiam,  Gudilam  et 
Bedenlpbum  sublimes  viros,  majores  domus  nostrae,  quos  de  prae- 
sente  misimus  cum I8)  illustri  comite  Arigerno.  Ne  quid  dubitationis 
habeat  jussio  nostra,  sacramenta  praestabunt  eatisfacturi  designato20) 
episcopo,  quemadmodum  aestimaverit  ordinatio  vestra:  suffecerit,  ut 
vocatus  ad  concilium,  citra  Urbem  sine  molestiae  metu  securus  oc- 
currat.  Orate  pro  me,  domini  sancti  et  venerabiles  patres !  Datum 
est  sub  die  VI.  Kalendas  Septembris  Ravennae,  regnante11)  supra- 
dicto  feliciter,  Rufio  Avieno  Fausto  v.  c.  consule. 

IH.    Relatio1)  episcoporum  ad  regem. 

Tortia  synodus  habita  Komae. 

8.  Agimus  Deo  gratias,  qui  regum  corda  pietatis  suae  manu  et 
gubemat  et  temperat,  quoniam2)  ab  ipso  venit,  quod  clcmentia 
vestra  ex  amore  suo  praeceptis  ad  nos  moderatissimis  per  majores 
domns  Gudilam  et  Bedeulphum  sublimeB  viros  missis  ostendit.  Sic 
enim  mansuetoB  principes  coeli  Dominus  fecit  ease,  quos  diligit;  et 
quibus  est  propitia  Divinitas',  eos  in  causis  omnibus  mandatis  suis 
ordinat  obedire,  quia  scriptum  est  dicente  Deo:  Sine  me  nihii  potestis  Joh.  is,g. 
facere,  quod  utique3)  boni  intelligendum  est. 

9.  Ideoque  nos  *)  toto  affectu  et  obsequio  jussioni  vestrae  parere 


IB)  K"  Kl  negue  omitiste  videamur  cum  necettaria  crederitis. 

")  Hoi  K"  b  c*  eum  Conzatrierno,  Ml.  Hard.  cum  illum  Com.  Aritrno,  ¥'  cwa 
itlo  cum  atrierno,  B1  cum  laiu  Com.  Arigerno,  quae  lectio  etiam,  Buperiori  consti- 
tuto  synodali  n.  6  probatur. 

<")  Fd  K"  designaiio  ...  tuffecerit  (Fd  sufficert)  ui  vocatus  ad  concilium  citra 
urbe  fediti  Urbem)  et  (F*  urbem  sine)  moteetiae  aietu.  Deinde  FJ  Itern  alia  manu. 
Orate  pro  nobit  elc. 

")  Sequentda  b  c"  omittunt,  restatuuntui  ei  B1  F*  JE"  c"  a". 
III     '}  Quae  scilicet  in  synodali  conefdtuto  n.  7  memoratur.    Ei  hujUB  regione  B1 
ad  marg.  notat:  Tertia  synodus  habila  liomae. 

*)  Ita  B>  Fd.  Alii  quando,  moique  K"  b  extra  mort,  Fd  ex  morem  tuum,  ubi 
B<  o9  (b  ad  marg.)  tm  amore.  Deinde  K"  B<  Fd  sublimtt  viros  (Fd  virit),  ubi  alii 
tubbmes  vettrot.    Iidem  cum  Fd  propiliata  ...  quod  ecriptum. 

*)  K"  addit  ut.  Hoc  autem  sibi  vnlt:  quod  utique  ita  intelligendum.  est, 
ut  boni  uiml  sino  Christo  faeere  possimua;  uam  quisque  per  se  ad  malam 
viilet.  Integrior  et  planior  esset  seutentia  in  hunc  modum:  quod  utique  „ut  boni 
nihil"  intetHgendum  est:  ita  ut  ubi  Christus  dicit  nthil,  supplendum  ait  bonx. 

*)  lta  B';  alii  nottro.  Hoxque  K"  quater  cum  tacerdolet  (F*  coatactrdott») 
nostrot  ew  tecumanda  synodi  direaxmut  ad  judicium  conveaerii.     Loco  vocia  tecun- 


^igilizedbyGOOgle 


G76  S.  3YMMACHI  PAPAE 

a.601.  volnimus,  et  ad  papam,  qai  impetobatur,  quater  consacerdotes  no- 
stros  ex  secunda  synodo  direximus,  ut  ad  judicium  conveniret;  sed 
occurrere  se  audicntiae  nostrae  penitua  non  posse6)  teatatufl  est 
mandans :  Prmum  ad  conventum  vestrum,  quando  Romae  venistis,  sine 
aliqua  dubitatione  properavt,  et  privilegia  mea  voluntati  regiae  submisi, 
et  auctoritatem9)  synodo  dedi;  sicut  habet  ecclesiastica  disciptina,  re- 
staurationem  ecciesiarum  regulariter  poposci:  sed  nullus  mihi  a  vobis 
effectus  est.  Deinde  quum  convenirem1)  cum  clero  meo,  crudeliter  de- 
mactatus  sum.  Vlterius  me  vestro  examini  non  committo:  in  potestate 
Dei  est  et  domini  regis,  quid  de  me  deliberet  ordinare.  —  Noe8)  tamen 
episcopos  cum  majore  domus  veatrae  illustri  viro  Arigerno  direximus. 
Quibus9)  quid  responsi  dederit,  sua  suggestione  renuntiet. 

10.  IntimamuB  tamen  serenissimo  domoo,  quia  nobis  quod  pos- 
simus  facere  non  remansit,  nec  invitum  ad  disceptationem  noatram 
adducere    possumus.      Quoniam'0)    ipsi    per   canones   appellationes 


tanda,  pro  qaa  librarius  primo  Bcripaerat  sesanda  addiditque  poatmodam  cvn, 
conjectavit  Baronius  ac  deinceps  editores  alii,  restituendum  esae  saerosaneta. 
Sed  secunda  cum  B1  snteponendum  osse  non  arabiget,  qui  recolnerit,  quod  aupra 
Theodoricos  n.  2  praecipit:  rurtum  ad  Kal.  Septembr,  diem  eumdem  saccrdoium 
numervm  ctinncnire,  gui  dudum  fueral  comocalus,  et  quo  pacto  iteratum  illud  COn- 
tihum  n,  3  tecundum  coraentum,  et  num.  6  stctmdae  congregationit  repetilia  jndicia 
vocet.  Ex  hoc  enim  Becundo  conventu  missa  eet  haec  relatio.  Quod  autem 
Symmachum  quater  monitum  ajunt,  firmat  illud  adverearionim  ejus  apud  En- 
nodium:  Quare  comentionem  praeveniem  cvm  populorum  coetibui  examen  intrmU, 
tt  pottea  judicia,  quum  evocalut  fuiiset,  tprevit. 

•'}  Ita  B>  Fd;  K"  b  C*  postit  itatutus,  c*  (b  ad  marg.)  posse  statuit. 

")  K"  auctoritate  synodo,  unde  b  auetoritati  synodi.  Sed  eum  B1  c'  a*  aucto- 
ritatem  synodo  legendom,  liquet  ei  his  superiuris  constituti  Bjnodalia  n.  3:  aucto- 
ritalem  ordini  coliigendo,  licui  poscebant  ecclcsiastica  statuta,  ...  te  dare  professus 
est.  Et  vero  quaedam  ent  in  hie  pugna,  ut  aucloritatem  dederit,  licut  habel  eeele- 
siaitica  disciptina.  Episcopi  enim  congregati  non  semel  repetunt  ac  docent,  hoc 
eccleeiaaticam  disciplinam  babere,  ut  in  Symmachum  pioptei  privilegia  sedia 
nnlla  sibi  ei  ae  ait  auctaiitas. 

'')  Ita  B1,  alii  ventrem  ...  maetatus  tum  (a*  ex  aup.  comrtit.  svnod.  n.  6  traeta- 
lui  emendandum  putavit).  Moi  b  c*  goq.  commltli  in  potettate  Dei  esl;  sequi- 
mur  B'  K"  c». 

*}  Ita  FJ.  B1  Posl  epiteopot  tamen  quot  majores,  K"  qui  majoris  domut  vc- 
ttrae  inlustrit  vero  Argenno  direximui:  quibut  qui  rctponsi  ...  renuntiat  et  inltm/t- 
nus  lamen.  e9  ef  mgjorem  domus  e.  Utustrtm  virum  Arigcmum,  nescio  qna  ancto- 
ritate. 

•1  Ita  B1.     Alii  eut  quid  ...  renuntiat,  et  intimamus  ...  quid  possimut. 

">)  Ita  B1.  Ahi  omittunt  Quoniam,  et  moi  K"  ipsi  appeUat,  quid  egeril  fa- 
ritndum,  c"  ipte  apptllat,  ecquid  faciendum?  EpiBCOpi  hic  confirmant,  quod  Ge- 
lasiua  epist  26  n.  6  Bcribit:  Cuncta  per  mundum  novil  Ecclttia,  quoniam  quorum- 
libel  senttntiit  ligata  pontificum  tedcs  beatl  Petri  apottoli  jut  habeat  resolvendl,  \tt- 
pote  quae  de  omni  Eccletla  fat  habeat  judicandi,  neque  cuiquam  de  ejut  ticeat  judi- 
care  judicio:  stquidem  ad  illam  dc  qualibet  mundl  parte  canonet  appellari  voluertal, 
ab  Ula  autem  ncmo  tii  appellare  permittut.  His  ■ufiragatur  SardiceuBU  srnodi 
canoD  8  ab  Ennodio  citatus.  —  „Cave  autem  lector,  porro  CoustantiuB  advertit, 


>vGoogIe 


EPI8T0LAE  5   APPENDIX.  677 

omnium  episcoporum  commissae  surjt;  et  quum  ipse  appellat,   quida 
erit  faciendum?   Nec")  in  absentem  valeamus  ferre  sententiam,  uec 
contumacis  loco  depntare,  qui  se  judicibus  bis  occurrisse  proclamat; 
maxime  quia11)  res  nova  est,    et  pontdficem  sedis   istius  apud  nos 
audiri,  nullo  constat  exemplo. 

11.  Voluimns13)  quod  restabat  pacem  juxta  praeceptum  et  volun- 
tatem  vestram  reddere  civitati;  quae  res  et  proposito  nostro  amica 
est,  et  beatitudini  vestrorum  temporum  congruebat.  Quia  confusio- 
nem  tantae  civitatis  et  gemimus  et  borrescimus,  ad  amplissimum 
senatum  coliegas  nostros  secundo  direximus,  bortantes  ex  verbis 
apostoli,  qui  monet:  Quod  ex  vobts  est,  cum  omnibus  pacem  kabentes:^, 
non  vosmetipsos  vindicantes,  carissimi,  sed  date  locum  irae.  Scriptum 
est  enim:  „Mihi  vindictam,  ego  retribuam,  dicit  Dominus."  Nec  admo- 
nitioni  clericorum  defuimus14),  quibus  regulariter  voluimus  subvenire; 
qui  etiam  salutare  monitum  contempserunt.  Et  ideo  vestri  erit  im- 
perii,  nutu  Dei  prospicere  Ecclesiae  redintegrationi ,  Romanae  civi- 
tatis  et  provinciarum  quieti. 


ue  uie  hacc  intelligaa  verba,  ac  veluti  universa!is  Ecclesiae  summi  pontificis  judi- 
cio  ait  subdita,  ipse  vero  summus  pontifex  ait  sui  juris,  adeo  ut  a  tota  Ecdesia 
ad  ipaum  appellatio  eit,  minime  autem  ab  ipso  ad  totam  Ecclesiam.  Haud 
ita  aanc.  Sed  anmma  et  BUprema  auctoritas  penea  universalein  est  Eccleaiam. 
Hanc  namqne  potestatem  sive,  ut  cuiu  Auguetino  loquar  aerm.  295  in  nat.  aa. 
apoat.  1'etri  et  Pauli,  has  enim  claaes  non  unus  homn  seii  unitas  accepit  Bcctesiae. 
Equidem  proplerea  unus  eligitur,  ut  eapite  conttitulo  tckismali*  tollatur  occatio. 
Hinc  lib.  1  contra  Joviniannm ;  ad  quem  a  aingulia  ecclcsiis  seu  de  quatibet 
mundi  parte  ait  appellatio;  nec  ab  illo  eat  ad  aliquam  privatam  eccleaiam  ap- 
peEatio.  At  nihilominuB  ad  univerBalem  Ecclesiam,  nempe  ad  irrefractabilem 
roncilii  geueralis  definitionem ,  a  summi  pontmcia  judicio  appellare  fas  eaae, 
non  tantum  Scriptura  sacra ,  si.  patrea ,  sed  et  ipsi  quoque  summi  pontificea 
totaque  traditio  conatanti  nixa  prazi  lapeorum  retro  saeculorum  docent".  , 

")  c9  cuin  nec  ...  valeamus.  Mox  alii  locum  deputare  ...  judicibut  (K"  addit 
kis)  occurrisse  praectamat;  B1  judicibut  (*)  w  (eraso  *).  Sed  loco  hujus  his  (K") 
vel  u«  (B1)  legendum  eat  bti.  Notator  enim  duplex  Symmachi  ad  aynoduro  ac- 
cessus,  primus  dum  haec  in  baailica  Julii,  alter  dum  in  basilica  palatii  Sesao~ 
riani  convenisset.  . 

ii)  F*  K1*  Qma  eum  nova  esl  et  apud  nos  addire  (F*  audire).  Sequimur  B1  c', 
niai  quod  c»  cum  F*  K"  b  deinde  nuilum  corutat  exemptum.  Eoc  loco  luculcntis- 
sime  eviucitur,  gesta  HarceUini  papae  et  svnodi  in  ejue  causa  congregatae 
spuria  esse,  quippe  patribus  iUis  prorsus  incognita. 

ia)  B<  F*  Votumus,  infra  tamen  praeterita  retinent.  Moique  K"  b  a3  gua 
confettione,  ubi  B1  cs  quia  confutione,  FJ  quam  confutionem.  Dcinile  B1  et  timemus 
et  orreteimut,  ,et  paulo  poat  K"  b  c3  c"  coltegasque  noslros  tecundum  (c*  teeundo) 
direximus  oranles.     B'  Fd  sequimur. 

")  B1  adfuimu»,  apertus  enor.  In  sequentibua  autem  B1  K"  b  reddimus,  ubi 
c>  ootumut  subvenire.  Quia  etiam  sahttare  monitim  (F*  talutaria  monita,  K"  salutare 
munita)  contempserunt  ideo.  Sed  aequentia  b  c3  seq.  temperii  mutuo  (K"  muto)  Dei 
retpicere  solo  librarii  errore,  quo  eitrema  littera  geminata  est  et  { in  e  mutata. 
B1  Fd  reddimUB. 


>vGoogIe 


678  S.  SVMMACUI  PArAE 

l.  12.    Nunc  rogamus,    ut  infirmitatibus16)   et  redintegrationi  de- 

bilitatis  nostrae  sicut")  pii  domini  succurratis:  quohiam  calliditati 
saeculari  sacerdotum  simplicitas  nou  sufficit,  et  jam  dinfdus  nostro- 
rum  mortes  et  pericula  propria17)  Romae  pati  non  possumus.  Sed 
eoncedite  nobis  optatjssimo  praecepto  vestro,  ut  ad  ecclesias  nostras 
liceat  nos  reverti,  quia  post  haec  quae  suggessimus  nihil  est,  quod 
a  nobis  possit  ordinari,  Et  alia  manu:  Optamus  vobis  salutem 
domine18)  princeps. 

IV.    Praeceptio')  regis  qulnta  niissa  ad  synodum. 

FL  Thendericus  rex  universis  episcopis  ad  syno- 

dum  convocatis. 

13.    Decuerat  quideni  beatitudinem  vestram  divinae  coneidera- 

tionis  reverentia  exortum2)  jam  finire  negotium:   ut  vobis  ordinan- 

tibus  submoveri  potuisset  de  tanta  civitate  confusio,  maxime  quum 

praeteritis  afFatibus  jusserimus,  quemadmodum  vestro3)  visum  fuisset 

arbitrio,  memoratum  vos  terminare  debere  certamen,  dummodo  res 

sub  justa  ordinatione  finita,  dissentientes  unitati  et  concordiae  red- 

derentur.    Postquam4)  miramur  denuo  fuisse  consultos,  quum  si  nos 

de  praesenti  ante  voluissemus  judicare  negotio,  habito  cum  proceri- 

bus  nostris   de   inquirenda   veritate  tractatu*),    viam  Deo  auspice 

potuissemus  invenire  justifdae,  quae  nec  praesentd  saeculo  nec  futu- 

rae  forsitan  displicere  potuisset  aetati.    Sed  quia  non  nostrum  judi- 

cavimus  de  ecclesiaaticis  aliquid  censere  negotdis,   ideoque®)  vos  de 

")  K»  Bl  V  «•  infirmitatibu*  et  (c'  add.  et.  B1  rcdintegrationt)  de  unttati»  (F* 
debtitiatU)  notfrae:  Baroniua  vero  loco  demitati»,  ad  marginem  adBcripait  iV 
demntiati.  Liquet  errorem  esee  notarii,  qui  litteram  b  in  u  et  ayUabam  ti  in  n 
haud  imuritato  more  confcraiit. 

IB)  Editd  quod  (c9  qucmadmodum)  pii  domini  luccurrali»,  quomodo  (c'  quonitim) 
/■iitiiditaii.     B1  Beqiiiniur.    F*  caletate  saccutaria  ...  no»  sufficit. 

")  c"  propriarum  pati.     Concinnius  B'  Fd  K"  b  propria  Iiomae. 

'•)  lta  B1  F*  c'j  K"  b  domine  pri  ceb. 

')  B'  ad  marg.  notat:  Fracccptio  regi»  quinta  mi»»a  ad  lynodum.  Eam  ipeam 
epiacopi  in  uuporiori  eynodali  constituto  n.  8  commemorant.  Moz  nota  Fl. 
(etiam  in  Fd)  idem  quod  supra  n.  4  nota  Fti.  (vel  Fl.)  significari,  probabile  cat. 
Kditi  utrumqae  Flavius  leddiderunt 

*)  b  c'  seq.  eaxltum,  moxque  B'  F*  finire,  nbi  alii  flniitee.  Deinde  editi  cam 
maa.  praetenti»  (B1  praeterilu)  affectibu».  Nemo  in  veterum  principnm  Htteris 
tantdeper  veraatua  reatituendum  fuiaso  negarit  affatibu»,  hoc  eat  quod  infra  oracuiU. 

*)  Ita  B1,  uiai  quod  cum  K"  ecribit  rcm;  alii  vcstrum  ...  arbitrium  ...  dum- 
modo  tub  jiata  ...  finilum. 

*)  Ita  B1  Fd;  alii  Quam  miramur  ...  coniutium. 

s)  Fd  tractatum  etam  do  otpice,  B1  et  trartubia  dco,  mozque  K"  juslitiae,  unde 
noatra  lectio.     Alii  traciatu,  Deo  . . .  jutttiiam. 

•)  Ita  BlFdK"b;  c'  ideo.  Moxque  alii  praeter  BL  evocare,  b  tranMcrti  et~ 
ad  marg.  transigcretur. 


^igilizedbyGOOgle 


EPISTOLAE   5   APPENDIX.  679 

diversis  provinciis  fecimus  evocari,  nt  sub  divini  tituore  judicii  o, 
totius  certanunis  vobis  disponentibus  causa  transiret,  et  urbi  nostrae 
Deo  favente  optata  per  vos  concordia  redderetur.  Nunc  vero  eadem, 
quae  dudum,  praeaentibus  intimamus  oraculis,  nos  corom  Deo  et 
hominibus  absolventes :  ut  causam  Dei,  quam  vestrae7)  congregatio- 
uia  amplissimo  senatui,  et  pacem  cleri  sperantes,  commisimus,  quem- 
admodum  visum  vobis  fuerit,  ordinetis8);  nec  a  nobis  vestri  exspecte- 
tur  forma  judicii,  sed  vos  qualiter  vnltis  ordinate.  Sive  discussa 
sive  indiseussa  causa,  proferte  sententiam,  de  qua  estis  rationem 
divino  judicio  reddituri,  dummodo,  sieuti  saepe  diximus,  hoc  delibe- 
ratio  vestra  provideat,  ut  pax  senatui  populoque  Romano  submota 
omni  confusione  reddatur:  ne  qua,  quod  absit,  post  judicium  turba 
aut  aliqua  remaneat  in  civitate  discordia.  Sin  autem  secundum 
mandata  nostra  concordia  sacratissimae  urbi  a  vobis  fuerit  restituta, 
hinc9)  universitas  agnoscere  poterit  justum  sacri  ordinis  vestri  ex- 
stitisse  judicium.  Orate  pro  nobis,  domini  sancti  ac  venerabiles 
patres!  Datum  sub  die  Kalendarum  Octobris,  regnante1")  supra 
dicto  feliciter. 


7)  K"  vestriim  congregationem  ampliirimani  senatu  et  paee  clerici  iperante;  l'd 
vcitrae  congregatione  amptittimo  senato  pace  clericis  operante  commisem.us.  B1  veslrae 
conip-cgationis  amptiitimo  tenntu  et  pace  cleri  tptranle,  quibua  maximc  concordat 
c*  ii.  c.  a.  tenatui  et  pacem  clericis  sperantes,  unde  nostra  lectio.  Alii  editi  vettrae 
congregationi  amplissimam  (vel  ainplissimum)  stnatia  (c*  add.  ct)  pace  clcriei  tperan- 
tet;  et  ad  marg.  amptiitimi  lenatus  et  cleri  pacem  ipcrantes.  CouatantiuB  legen- 
dum  praefert  tcnatu  ct  parie  cleri  petcnle.  Nempe  idem  Theodoricua  auperiuB 
n.  4  ait  se  canaae  hujua  coguitiouem  ad  sacerdotale  coiicilium  juxla  senotut  et 
cltri  petitioncm  rcnacasse;  et  iufra  n.  14  audiemus:  ad  petitioncm  senatux  vcl  cteii 
fecitte  ex  diversis  civitatihus  convcnire  sacerdolet.    Notum  est  autem,  cleri  partem 

alterain  Laurentdo,  alteram  Symmacbo  adhaeeiaae:  adeoquo  accuratuin  esact, 
quod  hic  diceretnr  parle  cleri.  Sed  codicis  uoatri  lectio  mutationem  arhitra- 
riam  uou  poatulat. 

")  K"  b  nec  a  nobit  ordinetis  (b  ordinis)  vestri  exspectetar.  B1  Fa  c8  primo- 
genium  ordmem  verborum  retinuerunt,  quem  reddimus  (F'1  a  vobii). 

>)  Ita  B',  F*  hunc.  alii  tnnc  ...  potuerit.  _ 

io)  Horum  loco  F*  regnmn  tinod  eccf  ui  anaguscic  regts;  h  Rcgum  tynodi  eccle- 
tiastici  vos  an  (ad  marg.  eocem)  agnotiite  (K"  voi  anagnuscile)  regis.  Pro  quo 
ultimo  anagnosticon  regit  (i.  e.  commonitorium  aeu  indieulum,  quod  rex  lcgcn- 
dum  dedit)  reponendum,  eaque  duo  verba  aubneio  scripto  tituli  iustar  praepo- 
nenda  esae,  jam  Labheua  conjectavit,  et  consenait  CouBtantins,  et  haec  eodicis 
nostri  B1  marginalis  nota  .apposita  perauasit:  Anagrosticum  regis  Teudcrici  ad 
synodum  missum  >'n  urbem  Romam.  Suut  autem  notae  ipaae,  quaa  textu  nostro 
reddidimus,  hoc  modo  scriptae:  Heg.  Snd.  (Ball.  leg.  Ind.)  ecci.  qt.  agnostic.  regis. 
Quarum  trea  priores  ut  nostro  modo  interpretaremur,  induxit  nos  sirailitudo 
sup.  praecept.  n.  3  et  T,  uhi  loco  Reg.  Sed.  EccL  aut  Reg.  Subd.  et  tctr,  quod 
iu  B'  acriptum,  aperte  cum  c'  iegendam  est  Regnante  tupradicto  fcliciter.  Deiude 
qi  fortasao  interpretandum  quad  tequitur.  Ballcrinii  eidem  loco  operam  suiim 
advertentea  haac  interpretationem  priomm  aignorum  proponuntr  tiegius  Indicuiut, 
alia  peritioribua  interpretanda  relinquentea.    Harduinus,  neacio  qnibue  aiglis  K" 


>vGoogIe 


680  S.  SYMMACHI  PAPAE 

i-      V.    Anagnosticum  regis  Theaderici  ad  synodam,  missum 
ln  arbem  Bomam. 

Primum  salutandi  episcopi,  et  dicendum  eis: 
14.  Causam,  quae  agitur,  si  mihi  visum  fnisset  aut  justitiam 
habuisset,  ut  ego  debuissem  audire  cum  proceribus  palatii  mei,  po- 
tueram  tractare  et")  judicare,  quomodo  et  Deo  plaeuisset  et  poste- 
ritati  ingratum  non  fuisset.  Sed  quia  causa  est  Dei  et  clericorum, 
ideoque  modo  ad  petitionem  seuatus  vel  cleri  feci  ex  diversis  civita- 
tibus  convenire  antistites:  velut  Deo  medio,  Becundum  quod  legitis 
in  evangelio  et  apostolo  ad  Corinthios,  hoc  sequamini.  Nam11)  si 
meum  animnm  requiritis,  ut  superius  diii,  quae  praecipit  Deus  in 
evangelio,  hoc  sequamini.  Si  vero  voliis  visum  fuerit  sine  discus- 
sione  causam  finire,  autis)  discussa  aut  indiscussa,  quemadmodum 
visum  vobis  fuerit,  judicate.  Meam  personam  nolite  metuere,  red- 
dituri  rationem  ante  conspectum  Dei:  tantum  ut  senatnm,  clerum 
et  populum  pacificum  dimittatis,  et  quod  judicaveritis  scribatis '*). 
Nos  enim  hoc  probabimus  vos  bene  ordinare,  si  populo,  senatui, 
clero  paeem  integram  reddatis.  Quod  si  minime  feceritis,  ostende- 
tis  vos  uni  parti  favisse.  Nullius  ergo  personam  ante  oculos  habea- 
tis;  quamvis,  si  vobis  aliqnis  violenter  vellet  quae  injueta  sunt 
imponere,  remissis15)  rebus  vestris  justitiam  custodire  debeatis.  Nam 
multi  et  vestrae  et  nostrae  religionis  episcopi  propter  Dei  causas  et 
de  ecclesiis  et  de  rebus  suis  jactatd  sunt,  et  tamen  vivunt.  Ego 
non  solum  impono,  sed  etiam  rogo,  ut  faciatis,  quae  Deus  praecepit 
et  quae  legistis  in  evangelio  et  apostolo.  Si  autem  discutitis  cau- 
sam ,   vel  sub  aliquo   colore 18)  melius  causam  judicatis.     Si  autem 


Mtun,  totum  pro  insfiriptione  eubneii  Bcripti  pouit  hoc  modo:  Si/nodo  ccclctia- 
ttico  vir  tpectabilis  Anagnoiticui  regis.  Deinde  Fd  reddimus.  Al.  dicendum  eit 
cauta  quae  agitur.     Si  mihi  etc. 

")  Ed.  omittunt  ct  judicare  et  mox  fed  (quare  c*  aa  postea  mutarunt  con- 
venere),  F*  et,  biid  (loco  velul), 

ii)  ]M  b  omittont  Nam  li  —  lequamini.     c*  requirctit. 

IJ)  Ita  B1  E",  et  coucordat  supra  n.  13  sive  ditcutia  live  indiicutta  cauia  pro- 
ftrtc  lententtam.  Atii  aut  ditcutiam  aut  indiscu&tam ,  et  omittunt  mox  uobii.  De- 
inde  FJ  aequimur  (tantum  ci),  ubi  al.  tantum  ett  ut. 

'*)  Scil.  ut  ipaummet  de  judicdo  buo  certiorem  faeiant.  Mox  editi  autcm 
loco  eitbn, 

u)  B<  Fd  remiuii,  al.  mitti*.  Moxqua  alii  aimili  librarii  ercore  regloni*  loco 
rtHgtomt  (B1).  Certe  Theodorici  et  episcoporum  Romae  congregatorum  adveria 
nou  erat  reglo  sed  religio.  Sicque  illo  religionem  seu  Bectam  Arianam,  quam 
profitebatur,  a  catbolica  distinguere  videtur,  fortaage  peraecutioneB  ConBtantuio- 
politanam  et  Vandalicam  iiinuens. 

")  Ita  B1  Fd  b  c',  nifli  quod  Fd  meam,  at.  meliui.  K"  catorem.  SatiB  aperte 
docet  Theodoricus,  concUium  melitiB  facturum,  ai  diacusfla  causa  judicium  pro- 
ferLit;    aut  ai  aecua  agat,   non  prohibiturom,    quominm  objiciant   adverBarii, 


3i9ilizedbVGOOgIe 


EPISTOLAE  5  APPENDIX.  681 

indiscussam  dimiseritis,  datis  exemplum  sacerdotibus  omnino  malea.501. 
converaandi.  Haec  quum  diceret,  ita  propoauit  similitudinem.  Ali- 
quando,T)  Aspari  a  senatu  dicebatur,  ut  ipse  fieret  imperator.  Qui 
tale  refertur  dediese  responsum:  Timeo,  ne  per  mels)  consuetudo  in 
regno  nascalur.  Ita  dico  et  modo,  ne  irascantur  sancti  patres 
nostri:  ne  per  eoB,  quum  non  discusserint  et  ita  judicaverint,  con- 
snetudo  peccandi  omnibus  sacerdotibus  generaliter  u')  fiat»  Item  si 
voluerint'0)  discutere  causam,  ut  securus  egrediatur,  Arigernus,  Gu- 
dila  et  Bedeulphus  sacramenta  ei  praestabunt.  De")  area  vero  vel 
de  domo  Lateranensi ,  prout  jndicatum  fuerit,  eidem  synodus  red- 
dat11).  De  vindicta,  quae  sperant  post  discussionem,  si  eis  placuerit, 
aut  ipsi  vindicent,  aut  nos  deputemus,  qui  legibus  ezsequantur 
culpaa. 


quod  ct  ab  iis  re  ipsa  objectnm  esse  Ennodiut  notat,  ex  hujnsmodi  judicio 
eoufiei,  beatum  Petrtrm  a  Domino  rrai  scdin  privilegiit  vcl  tuccettorei  ejut  peceandi 
lieenliam  tutcepitse.  Quod  Fetmm  apostoluro  cum  aliis  diseipulis  minime  obten- 
diase  Petrus  D&miani  lib.  1  epist.  12  ubi  obaervavit,  ad  epiaeopoa  converaUB, 
Quac,  inquit,  tantatuperbia,  ut  Uceat  epitcopum  per  fai  et  nefat  ad  propriat  vo!un- 
talis  arburium  vivtrt,  et  quod  imotenter  excessum  ttt,  a  subdittt  suit  dedignttur 
audire!  TTbi  sauctus  ille  vir  ab  eo  procul  fuisse  so  ostendit,  quod  Iaidorua  Mer- 
catoi  paaaim  recantat,  ut  pattorcm  tuum  ovtt,  quae  tibi  commistac  fuerant,  repre- 
henderc  non  audeant. 

")  c*  transverso  ordine  aliquando  ut  ipte  fierel  imperator,  Atpari  a  senatu 
dicebatur.  K"  b  Asparia  vocant,  eodem  meudo  Ubrariia  familiari  litteram  pri- 
mam  aequentia  vocis  geminante  et  antecedenti  addente.  ldem  Aapar  a  Harcel- 
Uno  comite  prlmut  patriciorum  appellatur.  Idem  anuo  471  cum  Ardabure  et 
Patriciolo  filiia,  illo  quidem  olim  patricio,  boc  autem  Caesare  generoque  Leonia 
Augusti  nuncupato,  Arianua  cum  Ariana  prole  apadonum  enaibua  in  palatio  vul- 
neratus,  ipsiuB  Leouia  imperatoria  juasu  interiit,  ut  idem  MarcellinuB  ac  Vfetor 
Tunonensia  tradunt. 

'")  Ita  B1  F*  b.  At  c'  add.  peccandi.  Moz  b  ut  modo,  et  deinde  K"  a1  ne 
tranieantur,  ubi  B1  b  cB  ne  irascantur. 

")  K"  b  generalittr  omiaao  fiat  (B1  c'),   unde  b  ad  marg.  oum  F*  generetur. 

*°)  c"  Bolucrit,  moique  b  c1  seq.  Arigeraui,  nbi  B1  K"  c'  Arigernut  (Fd  Aritr- 
nut,  al.  Aligemui).  Antea  ubi  dicitur  ut  securut  egredialur,  Bubaudieudum  Sj/m- 
machut,  cui  rex  legatoa  opem  et  auxiliura,  conferre,  quo  ad  concilium  iret  ac 
rediret  aecurua,  ad  idque  soae  sacramento  oblig-are  voluit.  Nec  alia  cauaa,  ob 
quam  legati  illi  missi  fuerint,  euperiua  num.  7  raemoratur. 

")  B'  Ot  arcam  vero  vtl  domum,  Fd  de  arca  vero  vclde  domo,  moxque  b  c* 
aeq.  eadem,  ubi  B1  K"  c'  eidem  scil.  Symmacho,  de  quo  Theodoricus  ita  identi- 
dem  loquitur,  ut  eum  scelerie  purum  a  se  eiiatimari  non  obscure  significet. 

")  Locum  antea  obscurum  ez  B1  restituimns.  Fd  K"  b  c*  rtddat.  De  vin- 
dicta,  (b  reddat  de  vindictam,)  quat  (Fd  quia)  tperant  diicuttionem  ...  aut  not  (c* 
quot)  depulemut  (F*  add.  qut)  legibvt. 


^igilizedbyGOOgle 


.  SYMMACHI   l'AI'AK 

Epistola  6 


Eocleeiae  conservandis ,  vel  Quinta-j  synodus  s.  Symmaohi  papae 
habita  Bomae. 
L  Da')  praeloeutione  papee  Symmiichi,   qni   lynodi  etatnte  oollandane  clericornm  p.  94. 
fnonun    onlpat   exesMni,    qnod  iuter    alla   etiam    pioptar    comtitntum   Ulnitiia 
meinoriae  Beeilii  »  mu,  eommnnlone  descivBrint. 
IL  Exemplar  ipriui  oonatitnti  synodo  reoenietnr. 
IIL  Bentontia  ipiioj  syuodi,    qnn  praefatum  oomrtitutnm.  nnlliua  elie  momenti  de- 

eemitmr. 
rV.  TJt  nnUi  «postolicoe   ledis  prMinli  poiaeuioneni  eocleiiae  magnam  vel  pervam 
in  perpetnnm  lioeat  elienare   vel    eommntetionii   obtentn   ad   cujualibtt  jm 
tnnmztera. 
T.  De  domibus  eeolesiaitiaii,  quM  lunt  in  oTbibui,  oommntandii. 
TL  Ut  non  lioeat  preibyterU  nrbii  BomM  titnlonun  suorum  jimedia,  ten  qnidqnid 
jnrii  eonun  fnerit,  qnolibet  alienaro  oommento;  qni  vero  hoo  egere  tentaverit, 
ordinii  ini  ammiieione  pleotatnr. 
TIL  Ut  qnl  petierit  piaedinm  eucleiias  et  aeeeparit,  ant  li  qnii  preibyterorum  ant 

diaeonornm  neo  non  defenaornm  denti  enbirripierit,  nnathemnte  foriator. 
THL  Ot  ti  qnia  anathematU  poenam  parvi  dnzarit,   etiam   doeomento,  qno  ae  pntat 
■  eocleiiM  piMdin»  poisidere,   frustretur,  liceatqne   cnilibet  ecdeeiaiticM  per- 
sonae  vocem  oontmdiotionii  afferre  et  enm  fructibua  prMteriti  temporii  praedia 


1.  Flavio*)  Avieno  juniore  viro  clarissinio  consule  sub  die  Vffl 
Iduum  Novembrinm  in  basilica  beati  Petri  apostoli  residente 5)  venera- 
bili  riro  papa  Symmacrio  una  cum  venerabilibus  viris  Lanrentio6), 


')  Ita  inBcribunt  B'E*Hh';  P*  Incipit  constitutio  t.memoriae  papae  Symmachi 
de  non  aticnandis  praediis  ecctesiasticis,  FJ  Constitutio  facta  a  doiimo  Symacho  papa 
de  etc,  c7  seq.  Exemplar  constituti  facti  a  Domino  Symmacho  papa  de  abroganda 
lege  Odoacrit  regii  repugnante  Ubertati  eccletiasticae  in  elcctitine  pontificis ,  et  de 
rebus  ecclesiae  conservandis. 

')  De  hac  quidem  Bjnodorum  suh  Svmmacho  habitarum  supputatione  recole, 
quac  in  monitis  praeviia  hujua  et  proiime  antecedentis  epistolae,  nec  non  a 
Manaio  coll.  conc  VIII,  304  et  Hefele  Konziliengeschichtc  II,  023  ss.  allata  sunt. 
Psendo-Iaidorua  autem  pro  qtdnta  synoSo  flgmentum  Buum  aclionis  CCXflH  tpt- 
scopomm  ...  post  consulaium  Avieni  (i.  e.  anno  603)  ponit. 

')  Tituli  Bequentea,  qui  desunt  in  B1  F*  FJ  E11,  suiB  locis  ipsi  textui  inserun- 
tur  in  E',  repctuutur  es  eiemplaribus  H,  ubi  tameu  in  fine  post  unbacriptiones 
aubjiciuntur  hac  nota:  Item  tituli  ejusdem  concitii. 

«)  Ita  B1  {Flaviaeno),  F*  {Flameno)  E*  H"  H1"  H».  At  h'  h*  Flavio  Anenlo,  c« 
Flaoio,  c'  aeq.  Flaeiano  Avieno,  Fd  Jbieno,  K"  a1  Avieno,  cui  favent  inacriptionea 
a  cl.  Roaaio  productae  et  CaBEiodori  chronicon,  in  quo  ad  hunc  aunnm  ponitur 
Avienux  junior  et  Probta,  aine  Flavii  aut  Flavxani  praenomtne. 

l)  h1  h*  praesidenle,  moique  c*  seq.  viris  et  episcopis,  H1''  viris  stiis  (pro  scilicet  ?). 

6)  Ordo  epiflcoporum  in  diversia  codicibua  divcraus.  In  K"  ipsi  confuao 
inter  presbyterOB  iutermixti  reccnsentur.  Nec  mehua  in  codicibus  optimae  notac 
B'  E*  F1  FJ  H",  in  quibua  ne  cxtricari  qiiidcm  singulorum  ordinum  seriee  termi- 


^igilizedbyGOOgle 


Maximo,  Petro,  Laureutio,  Aemiliano,  Tigridio'),  Felice,  Bassiano 8),  a 
Cresconio,   Pacationo,    Benigno,    Rufentio"),   Innocentio,    Johanne, 


nique  poasunt.  Quumque  nec  subBcriptiones  ad  calcem  appositae  strietira  con- 
cinant,  huic  looo  lucem  afferre  post  multos  labores  Bupersedendum  rati,  ordinem 
codicum  Hadriani,  quem  cum  Isidoro  etiam  concUiorum  editiones  secutae,  in 
teitu  reddidisse  satis  habuimus,  praecipuorum  quorumdam  exemplariom  seriem 
in  notis  adjicientes. 

Hic  ergo  est  ordo  B',  Baltem  in  initio  indabie  melior:  Laurentio,  Petro, 
E/dalio,  Aemiliano,  Fortunato,  Felice,  Eustasio,  Cresconio,  Jocundo,  Jlcniyno,  Maxi- 
mo,  Innocmtio,  Laurentio,  Maximo,  Tcgridio,  Johanne,  Jlassiano,  1'ucatiano,  Can- 
dido,  Rufentio,  Fortunato,  Johanne,  Euticia,  Stcphano,  Aprile,  Sereno,  Mercurio, 
Procutejano,  Fortunato,  (incipit  nova  columna,  ubi  jam  non  prorsus  patet,  quo 
Ordine  nomina  legenda),  Laurentio,  Asello,  Marda.no,  Stephano,  Panrasio,  Memorc, 
Hilaro,  Fclicc,  Innacentio,  Augusio,  Colonico,  Chrysogona,  MaximiHano,  Ruttico, 
Felice,  Satluttio,  Helpidio,  Probo,  Innocentio,  Amando,  HUara,  Batilio,  Concordio, 
Florentio,  InnOCtntio,  Propinquo,  Gerontio,  Valentino,  Vilale,  Ramano,  Stnero,  Dul- 
citio,  Venerioto,  Urto,  Casto,  AteUo,  Silvino,  Adeodato,  Arettone,  Martiniano,  Seve- 
rino,  Eusebio,  Martyrto,  Projecticio,  Sebattiano,  el  Venantio  ept.  Vindemio,  Retiden- 
tibut,  Viatore,  etiam  Mercurio,  Projecticio,  Servodei,  Martino,  Atterio,  Epiphanio 
(bic  finis  columnae ,  quare  fortasae  omnia  hactenuB  nomina  inter  episcoporum 
numeranda  et  ante  et  Venantio  cps  inserenda),  Sebastiano,  Pautino,  Servodei,  Jo- 
hanne,  Epiphanio,  Laurentlo,  Abundantio,  Adeodato,  Paulino,  Stephano,  Marcello, 
Petro,  Benedicto,  Ckrytogono,  Pascasio  et  Chrytogono  (hinc  per  seriem  rectam  uon 
per  lineas  verba  lego),  Adeodato,  Timotheo,  fftlaro,  Marco,  Venantio,  Petro,  Li- 
torio,  Tinulo,  Fortunato,  Oelaviano,  Anastasio,  Vincemalo,  Juiiano,  Agatone,  Cre- 
tcentU),  JuHano  (haec  quidem  est  infima  columnae  hujus  linea,  unde  ad  superio- 
rem,  quam  post  vocea  et  Chrysogono  reliqui,  redeo),  Severo  vtt  Maximo  pbr, 
Adstantibus  quoque  diaconibut  Anastaiio,  Johanne,   Hormisda  et  Agapito,    Svmma- 

E*  H'  hnnc  ordinem  praebent:  Laurtnlio,  Maximo  etc.  —  Chrytogono  et  Ve- 
nantio  ept.  Rustico,  Residentibus  etiam  (E*  add.  venerabilibus  saccrdotibus)  SaUustio, 
Projccticio,  Probo,  Martino,  Amando,  Epiphanio,  Batilio,  Sebastiano,  Florentine  (E* 
Lorentio),  Optaeiana,  Servodei,  Anastasio,  Epiphanio,  Vincomalo,  Abundantio  (H' 
add.  item)  Vincomalo,  Pauiind,  Jutiano,  Marcelto  (dcbiiie  H'  persequitur  Ordinenj 
nostrum  usque  ad  verba  Tinulo  vel  Maximo  pp.  bb.  Fortunalo.  Adstantibut  etiam 
etc.  E'  autem  sic  pergit:)  Severo,  Paulino,  Johanne,  Adeodalc,  Timotheo,  Lau 
rentio,  Hilaro,  Adeodatu,  Marco,  Stephana,  Venantio,  Petro,  Lilorio,  Pelro,  Chry- 
sogono,  Tinvilo,  Chrysogono,  Maximino,  Fortunato.  Adstantibus  etc,  Denique  F' 
fM  HID  hunc  ordinem  servaut:  Laurentio,  Petro,  Atmiliano,  Felice,  Cresconio,  (Hln 
Acresconio),  Benigno,  Innacenilo,  Maximo,  Johanne,  (Fd  aequentes  usque  ad  Sereno 
omittit),  Eulalio,  Fortunato,  Eustathio,  Jocando,  (H'°  solus  addit:  Fortanato,  Eu- 
ticio,  Aprile,  MercuHo,  Fortunalo,  Asello,  Slephano),  Maximo,  Laurentio,  Ttgrino 
(H'°  Frigido),  Sassiano  (H'D  Cassiano),  Pacaliano,  Rufentio  (H'°  Ruriflno),  Johannc, 
Stephano,  Sereno,  Proculejano,  Laurentio,  Marciano  (Hi0  Martiano),  Candido,  For- 
tunato,  EutycMo,  Aprile,  Merenlio  (Fd  HID  Mercurio),  Fortunato,  (F*  sequ.  usque 
ad  Concordio  omittit),  Asello,  Stephano,  Pascasio,  Memore,  Hilaro  (H'°  Hylaro), 
Innoccnlio,  Colonico  (H1"  Colonio),  Maximiliano  (Hlu  Maximiniano),  Felice,  Hetpidio 
(H'°  Elpidio),  Innocentio,  HUaro,  Concordio,  Innocentio,  Gerontio,  Vitale,  Sevcrino 
(HID  Seretino),  Veneriuso  (H'°  Regenerioso),  Casto,  Silvino,  Aresti-nc,  Severino,  (hinc 
in  F11  aha  nomina:  Fortunato,  Eustadio,  Jocundo,  Maximo,  LanrenUo,  Tcgricio, 
Bassiano,  Pacatiano,  Rofentio,  lohanne,  Stephano,  Serena,   Amando,   Basilio  eto.  ut 


3i9ilizedbVGOOgIe 


684  S.  SYMMACHI   PAPAE 

i.  602.  Maximo,  Stephano,  Johanne,  Sereno,  Eulalio,  Proeulejano l0),  Fortu- 
nato,  Laurentio,  Eustathio,  Marciano,  Jocundo,  Candido,  Fortunato, 
Felice,  Eutyehio,  Elpidio,  Aprile,  Innocentio,  Mercurio,  Hilaro,  For- 
,  tunato,  Concordio ' '),  Asello,  Innocentio,  Stephano,  Gerontio,  Pa- 
schasio,  Vitale,  Memore,  Severino,  Hilaro,  Venerioso,  Innocentio, 
Caato,  Colonico11),  Silvirjo,  Maximiliano,  Arestone,  Severino,  Pro- 
pinquo,  Martyrio,  Valentino,  Sebastiano,  Romimo,  Vindemio,  Victo- 
re13),  Dulcitio,  Urso,  Mercurio,  Asello,  Servodei,  Adeodato,  Asterio, 
.  Martiniano,  Felice,  Eusebio,  Augusto,  Projecticio,  Chrysogono,  Ve- 
nantio1*),  Rustico,  Sallu8tio,  Probo,  Amando'5),  Basiho  et  Florentio 
episcopis;  residentibus  etiam  Projecticio,  Martino,  Epiphanio,  Se- 
bastiano,  Servodei,  Epiphanio,  Octaviano l0),  Anastasio,  Abundan- 
tio,  Vincemalo17),  Paulino,  Juliano,  Marcello,  Agathone,  Benedicto, 
Oresccntia.no,  Paschasio,  Juliano,  Severo,  Paulino,  Adeodato,  Johanue, 
Timotheo,  Laurentio,  Hilaro,  Adeodato,  Marco,  Stophano,  Venantio, 
Petro,  Petro,  Chrysogono,  Litorio  et  Chrysogono,  Tinulo  vel  Ma- 
ximo,  Fortunato  presbyteris;  adstantibus  quoque  diaconibus  Ana- 
stasio,  Hormisda,  Johanne  et  Agapeto,  Symmachus  episcopus  eccle- 
eiae  catholicae  urbis  Romae  dixit: 


infra).  Martyrio,  Sebaitiano,  Vindemio,  Viclore,  Mercnrio,  Servodei,  Atterio,  Feltce, 
Auguilo,  Chrysogono  (H10  Critogono),  Ruttico,  Saluitio,  Probo,  Amantlo,  ftasilio  (H'° 
Brobo,  Cando,  Baisalia),  Florentio  (H10  addit  Venantio),  Propinquo,  Valentino,  Ror- 
tacio  (F*  H'°  liomano),  (¥*  Hi0  addunt  Dulcitio,  Vno,  Aselto,  Adeodato,  Marliniano. 
b'*  Marctano  et  Felro,  Resedentibui  etiam  etc),  Euiebio,  Projecticio  et  Venantto 
(F*  pergit:  ept.  Rcsideniibus  etiom  Projectido  etc.  nt  in  textu  uoetrn;  H'°  autem 
in  hunc  modnm:)  Projeetio,  Martiniano,  Epifanio,  Sebaatiano,  Servodei,  Epipkanio, 
Abundanlio,  Paulino,  Marcclio,  Benedicto,  Pascasio,  Severo,  Adeodato,  Timotheo, 
Hularo,  Marco,  Venantio,  Petro,  Victorio,  Tinuto,  Forlunato,  Octaniano,  Anastasio, 
Vincomato,  Juliano,-  Agalone,  Acretcentiano,  Jutiana,  Paulino,  Johanne,  Laurcntio, 
Adeodnto.  Stephano,  Petro,  Crisogono  et  CrUogono  et  Maximino  prcsbyteria,  ad- 
stantibut  ete.    In  Fli  etiara  hoc  loco  oido  prorsus  alius. 

*)  B'   Tegridio,  F»  Tigrino,  H»  Frigido. 

■)  E'  H10  Castiano.  In  subBCriptionibus  dicitur  Bauut.  Moi  h'  h*  Cretcone, 
HID  Acresconio. 

')  H1»  Rurifino,  h'  h'  Refentio. 

">)  H'  Prculeiano,  moxriue  h1  h*  Eustachio, 

")  h'  h*  Conandio. 

")  E*  H'°  Colonio  ...  Maxindano  (Hw  Maxhnimano),  h1  h'  Siluno  ...  Aristont. 

")  E'  H*  Duldtio  (H*  Dulcio)  Victore,  B1  Viatore,  H1  Victuri. 

")  E'  II'  et  Venantio  cps.  Rustico.  Rcsidentibus  etiam  (E*  addit  oenerabiHbus) 
presbyterit  Satuitio  etc.  (cf.  not.  6),  interpositin  sequentibua  episcoporum  inter 
presbyteroruin  nomina. 

")  H">  Cando,  BattaUo. 

")  E'  H9  cum  multis  aliis  msa.  Optaviano,  alii  Obtaviano,  H'  Obtabiano. 

")  H'  H'D  Vincomalo,  h1  h'  Vicomalo.  Mox  H'  Crescentione,  Bl  Cretccntio, 
H'°  Acreicentiano. 


3i9ilizedbVGOOgIe 


2.  Bene  guidem  fraternitas  vestra,  ecclesiasticis  legibus  obsecuta, 
sub  divini  timore  judicii,  quae  erant  statuenda,  definivit,  et  ad  justitiae 
cumutumw)  pervenit,  dum  sufficienter  universa  complectitur.  Nec  ad- 
jectione  indiget  plenitudo,  maxime  de  clericis,  quos  amor  dominationis 
invasit  et  jugum  disciplinae  ecclesiasticae  fecit  respuere,  quos  proplerea 
schisma'  fecisse  apud  vos  constitit.  Quibus  misericordiam  tamen,  quam 
Deus  mandat  universis  impendi,  sicut  oportuit,  non  negaslis19),  si  du- 
ritia  cordis  eorum  non  sibi  acquirat  poenam,  dum  contemnit  oblata 
remedia.  Quorum  excessus  enarrare  difficile  est;  unum  tamen,  r/ttod 
occurrit,  venerando  ordini  vestro  intimare  non  differo. 

3.  Dixerunt  inter  alia,  scripturam  quamdam  illustris  memoriae 
Sasittum  quasi  pro  ecclesiasticae  amore  substantiae  conscripsisse,  in  qua 
nuttus  Bomanae  ecclesiae  nec  interfuit  nec  subscripsit  antistes,  per 
quem  potuisset  sortiri  tegitimam  firmitatem.  Tameni")  ne  ego  inde 
disputem,  unde  potest  vestrum  judicare  concilium:  requiratur  et  defe- 
ratur  in  medium,  ut  tectione  agnoscatis,  cujusmodi  possit  kabere  sub- 
stanliam. 

Sancta  aynodus  respondit:  Deferatur  in  medium,  ut  cujusmodi  sit, 
possit  agnosct.    Et  dum  diceret,  Hormisda  diaconuB  recitavit. 

II. 
Exemplar11)  «oripraxae. 

4.  Quum  in  Mausoleo"),  quod  est  apud  beatissinmm  Petrum 


"J  F*  cutmen.  Mox  E*  maxime  am  de,  ac  deinde  H'  guod  amor  et  omittit 
fecit  retpuere.     F*  omitt.  apud  cot. 

")  Uti  fidem  facit  superius  conetitutum  aeu  epiat.  5  n.  11,  unde  et  conficitnr, 
quod  aliunde  conatat,  nempe  hoc  alterum  constitutum  illo  eaee  pusterius. 

M)  Ita  B1  F"1  (K«?).  E'  F*  H  c1  h1  Ke  ego  (h1  ergo)  inde,  c*  aeq.  Ne  vero  ego 
inde  ditpulem,  sed  ul  possit  ...  rcferalvr,  ac  mon  c1  comtanliam. 

")  Titulus  hic,  in  vulgatia  praetermiasua,  revocatur  ei  mau.  In  E*  idem 
minio  sic  profertur:  Exemplar  iptius  conslitulionit  tynodi  recentelur.  Subnexa 
scriptura  poat  ohitnm  Simplicii,  quum  jam  clerua  utens  jure  auo  Bucceasorem 
ojub  eligere  tentasaet  ac  forte  circa  facultates  ecclesiae  quidpiam  ordinaaaet, 
adeoque  anno  483  circa  initium  Martii  propoaita  fuit.  Sed  Odoacria  petitioni 
Basilii  opera  propoaitae  clerum  Romanum,  nominatimque  Oelaaium,  qui  Felici 
successit,  interceaaiBBe  jam  alibi  observavi.  Neque  enira  alio  referri  qneunt  haec 
illiua  verha  epist.  26  n.  11:  not  quoque  Odoacri  barbaro  haerettco  regnnm  Italiae 
tune  tenenli,  guum  aligua  non  facienda  praeciperel,  Deo  praetlante  nuttalenut  paruitse 
manifestum  ett.  Sane  in  ipaius  Gelasii  et  Anastasii  Synimachive  electionibua 
nihil  hujuamodi  rex  aibi  vindicavit.  Sed  quum  Festus  ejusque  factkmb  socii 
nec  ordinatione  Laurentii  nec  Symmachi  accuaatioue  quidquam  profecissent, 
quo  eum  a  poutificutu  dejicerent,  novam  hanc  moverunt  machinam,  ut  saltem 
invidiam  ei  apud  regem,  cui  tautura  debebat,  facerent. 

«*)  Ita  B<  F*FiK";  alii  vero  Cum  ht  unum  apud  ac  mox  Fd  C1  retedittet. 
Mox  K"  temporibu»  Vandalnrum  inaerit,  neacio  quo  loco.    F*Odobacrit,  WOdagris. 


^icjitizedbvGOOgle 


biib  3.  SYMMAOHI   PAPAE 

2.  apostolnm  resedissent,  sublimis  et  eminentissimue  vir,  praefectns 
praetorio  atqne  patricius,  agens  etiam  vices  praecellentissimi  regis 
Odoacris,  Basilius*'1)  dixit:  „Quamquam  studii  nostri  et  rekgionis 
intersit,  ut  in  episeopatus  electione  concordia  principaliter  servetur 
Ecclesiae,  nec")  per  occasionem  seditionis  status  civiiitatis  vocetur 
in  dubium,  tamen  admonitione  beatissimi  viri  papae  nostri  Simplicii, 
quam  ante  oculos  semper  habere  debemus,  hoc  nobis  meministis  sub 
obtestatione  fuisse  mandatum,  ut  praeter  ullum  strepitum  et  vene- 
rabilis  Ecclesiae  detrimentnm,  si  eum  de  hac  luce  transiro  contige- 
rit,  non  sine  nostra  consuJtatione  cujuslibet  celebretur  electio." 

5.  Et  quum  legeret,  Cresconius  epiBCopus  civitatis  Tudertinae 
ecclesiae  surgens  e  consessu26)  dixit:  Uic  perpendal  sancta  synodus, 
ut  praetermissas  personas  religiosas,  guibiis  maxime  cura  est  de  tanto 
pontifice,  in  suam  re&egerint  potestatem;  quod  contra  canones  esse 
manifestum  est. 

Item  Hormisda  diaconus  legit:  „NeM)  quid  confusionis  atqne 
dispendii  venerabilis  Ecclesia  sustineret,  miramur,  praetermissis  nobis 
quidquam  fuisse  tentatum;  quum")  sacerdote  nostro  superstite  nihil 
debuisset  assumere.  ,Quare,  si  amplitudini  vestrae  vel  sanctitati 
placet,  incolumia  omnia,  quae  ad  futuri  antistitis  electionem  respi- 
ciunt,  religiosa  moderatione18)  servemus,  hanc  legem  speciahter 
praeferentes,  quam  nobis  haeredibusque  nostris  Chrietianae  mentis 
devotione  sancimus:  Ne  unquam  praedium  seu  rusticum  sive  urba- 
num,   vel  ornamenta  aut  mmisteria  ecclesiarum,   quae  nunc  sunt  vel 


")  Basilium  hunc,  monet  Severinus  Binins,  nou.  aliiun  ejdstimandum  este 
ab  illo  Caecinn  Basilio,  consulari  Bomae  spectatiseimo,  in  eujiis  laadem  plura 
habet  Sidonius  Apolhnaris  epist.  I,  9. 

*')  Ita  B1  F"  c'  et  mss.  a";  alii  ne  per.  Mox  K<*  C*  soq.  ad  marg.  einitatit, 
et  E"  vocetur  in  dtoinam  (fcrtaase  ruinam),  F*  divium  . ..  p.  n.  Symmacld;  deinde 
H'°  omitbt  mri.  Paulo  poat  B1  P*  c1  a3  praeter  (F*  propter)  ullum,  E*  Fd  H"  prae- 
ter  iiltan,  aiii  editi  propter  illum.  Odoacrem  nullo  ei  novo  jure  attributo  potoit 
obtestari  Simplicius,  ut  post  obitum  ipsius  omnem  tumultom  compesceie  nec 
ullum  sineret  Ecctesiae  rebus  damuum  inferri.  Sed  hoc,  ut  non  tine  regii  can- 
tultationc  cetebraretur  electio,  Simplicii  preci  videtur  adjectum  ez  regiorum  vide- 
licet  administrorum  prava  interpretatione,  istud  velut  «  praedicta  prece  con- 
sequens  vindicantium. 

«)  B1  E«  F*  H'  comtntu.  Mox  B1  E'  F'  Y*  H«  H10  h1  praetermitsai  pertonat 
rtligiolas,  ubi  c*  seq.  praetermittit  pertonia  religioiii  ...  ponlifiee  electionem  Imci  in 
tuam,  Bine  auctoritate  mss.     Fd  ibidem  redigeret. 

**)  B1  E*  F*  H'  Negue  (F*  F4  Ne  guid)  confutionit  atque  ditpendii  [E*  ttipendiit) 
venerabilii  eccletiae  tuttinere,  unde  cum  h1  h*  c1  a1  nostra  lectio.  Alii  Nam  et  cunt 
quid  (ad  marg.  Cui  nequicquam)  et  pro  tentatum  ad  marg.  notant  teitatum. 

")  Ita  B1  E*  F*  Fd  Hr-  h1  c1;  cditi  alii  cum  etiam  tacerdote  ...  nihil  tine  notit 
debuittet  attumi. 

*")  £*  et  2  mss.  Couat.  honoratione  et  in  horum  uno  superscriptum  est  vel 
ceneratione.  In  pluribua  aliis  koneratiane  aut  oneratione.  Praeferendum  cnro  Bl 
F*  F*  K"  a1  moderatione.    Moi  Fd  tanjcwuit. 


^icjitizedbvGOOgle 


guae79)  ex  quibuslibet  titulis  ad  ecclesiarum  jura  pervenerint ,  ab  eo,  a.502. 
'  qui  nunc  antistes  sub  electione  communi  fueril  ordinandus,  et  illis,  qui 
futuris  saeculis  sequentur,  quocunque  tilulo  atque  commento  atienen- 
/wr30).  Si  quis  vero  aliquid  eorum  alienare  voiuerit,  inefficax 
atque  irritum  judicetur;  sitque  facienti  vel  consentienti  accipientiqite 
anatkema  ". 

G.  Maximus  episcopus  Bleranae81)  ecclesiae  dixit:  Modo  sancla 
synodus  dignetur  edicere,  si  HcuU  laico  homini  anatkema  in  ordine 
ecctesiastico  dictare,  aul  si  potuit  laicus  sacerdoti  anatiwma  dicere,  et 
contra  canones,  quod  ei  non  competebat,  constituere.  Dicite,  vobis  quid 
videtur?  De  me  licuil  laico  legem  dare?  Sancta  synodus  dixit:  Non 
licuit.     Et  adjecit:  Lege  sequentia, 

Hormisda  diaconua  legit:  „Et  is,  qui praedium  rusticum  vel  urbO' 
num  juris  ecclesiastici  fuerit  consecutus,  noverit  se  nulta  tege  vel  prae- 
scriptione  munitum:  sed  sive  issl),  qui  aiienaverit,  sive  qui  eum  sc- 
quentur,  voluntate  contraria  praedium  hujusmodi  alienalum  revocare 
tentaverit,  id  cum  fructibus  restiluat,  qui  illud  fuerit  consecutus". 

Et  quum  legeret,  Stephanus  episcopus  Venusinae  ecclesiae  sur- 
gens  e  consessu  dixit:  Nec33)  loci  illius  erat  ista praesumere.  Sancta 
synodus  dixit:  Perlegatur!    Hormisda  diaconus  legit: 

IH. 
7.  „Quam  etiam  poenam  placuit  accipientisu)  kaeredes  prohaere- 
desauc  respicere.  In  qua  re  cuilibet  clericorum  contradicendi  iibera  sil 
facultas.  Iniquum  est  enim  et  sacrilegii  instar,  ut  quae  vet  pro  salute 
vel  requie  animarum  suarum  unusquisque  venerabiii  ecclesiae  psupe- 
rum  causa  contulerit  aut  certe  reliquerit,  ab  his,  quos  haec  maxime 
servare  convenerat,  in3i)  alterum  transferantur.     Ptane  quaecunque  in 

")  E'  omittit  quae.    Mox  K"  tuh  eleetione  fuerit  ordinatut. 

«•)  Ita  cum  c'  seq.  Bcripaimua.  c1  h1  h*  cum  mas.  B1  E«  F'  F*  H  0  omittunt 
alienentur.  Si  quts  vero  atiquid  eorian.  a1  praefert  lectionem  X11  ut  nitidiorem  et 
pitriorem  ac  mngis  tibi  eokaerentem,  quam  expiacari  non  potui. 

*')  Ita  B'  E'  F1,  nt  et  in  subBCriptiOnibua.  K"  Pteranae,  alii  Ptedanae  vel 
BUdanae. 

")  E'  de  M»  guac  alicnauerit  tive  qui  eum  scquentur  (sivc  qui  cum  sequentur 
etiam  B'  P*  Fd  h'),  c'  sive  eum  qui  frequenter,   c*  seq.  thie  U,  qui  consequenter. 

*»)  Verba  sequentia,  nsque  ad  hoc  num.  9.  Perlegatur,  quae  hactenus  de- 
fuerunt,  ei  B1  V*  Fd  K'*  supplentur.  In  B1  autem  desunt  paulo  antecedentia 
Stephanus  usque  ad  surgent.  —  Ibi  yero  toet  hujus  perinde   est  atque  condilionit 

")  E»  F*  Fd  (sec.  manu)  H»  h1  accipicntes. 

**)  E*  H  iii  altitudtnc,  H10  in  alterantudine ,  0  cc  in  alicnitatem.  Concinnius 
B1  F*  K"  Z  in  atterum,  Fd  fa  alteram.  Ab  haeretico  etiam  et  barbaro  aperte  hic 
commendatur  mos  antiquus  praedia  aliave  Eccleaiae  conferendi,  non  modo  ut 
habeat,  unde  panperibns  aubveniat,  aed  ut  ejus  etiam  predbus  animae  post 
mortem  subleventur,  Item  ab  eodem  sacrilegii  damnantor,  qut  ea  in  altemm 
UBtun  convertere  non  timent. 


^igilizedbyGOOgle 


688  S.  SYMMACBI  PAPAE 

k  602.  gemmis  vel  auro  atque  argento  nec  non  et  vestibus  minus  apta  usibus 
vel  ornatui  videbuntur  ecclesiae,  guae  servari  ac  diu  manere  non  pos- 
sunt,  sub  justa  aestimatione  vendantur,  et  erogattoni*8)  religiosae  pro- 
ftciant". 

8.  Quumque  lecta  fuissefc,  Laurentiua,  episcopus  Mediolanensis 
ecclesiae,  dixit:  Ista  scriptura  nullum  Romanae  civitatis  potuit  obligare 
pontificem,  quia  non  licuit  laico,  statuendi  in  Ecclesia  praeter  papam 
Bomanum  kabere  aiiquam  potestatem.  Quos31)  obsequendi  manet  neces- 
sitas,  non  aucioritas  imperandi,  maxime  quum  nec  papa  Bomanus  sub- 
scripserit,  nec  alicujus  secundum  canones  metropolitani  legatur  assensus. 

9.  Petrus  episcopus  Ravennafcis  ecclesiae  dixit:  Scriptura3*), 
quae  in  nostra  congregatione  vulgala  est,  nuliis  eam  viribus  sustinere 
manifestum  est;  quia  nec  canonibus  convenit,  et39)  a  iaica  concepta 
persona  videtur,  maxime  quia  in  ea  nullus  praesul  sedis  apostolicae 
interfuisse  vel  propria  subscriptione  firmas.se  monstratur. 

10.  Eulalius  episcopus  Sjracusanae  ecclesiae  dixit:  Scriptura, 
quaew)  in  sacerdotali  concilio  recitata  est,  evidentissimis  documentis 
constat  invalida.  Primum,  quod  contra  palrum  regulas  a  laicis,  quam- 
vis  religiosts,  quibus  nulla  de  ecclesiasticis  facultatibus  aliquid  dispo- 
nendi  legitur  unquam  attributa  facultas,  facia  videtur.  Deinde,  quod 
nullius  praesulis  apostolicae  sedis  subscriptione  firmata  docetur.  Quodsi, 
cujuslibet  provinciae  sacerdotes41),  intra  terminos  suos  conciiio  habito, 
quidquid    sine  metropolitani  sui   antistitis    vei   auctoritate   tentaverint, 


«;  Fd  H"  h1  erogatione  (h1  erogaiio)  rtligiaie.  Moique  B*  ista  tcriptut  nulha, 
B'  F*  juxta  leriptura. 

")  Ita  B1  FH  h1  a\  Alii  mee.  guo  tubtequendi,  0"  cc  cui  obieguendl.  —  Quot 
idem  ae  cujutmodi  viroi  eonat. 

»)  Ita  B1  E»  F»  F"  H"  K»,  uisi  quod  H'  sec.  manu  nutlai  eam  viret,  K»  nultit 
enim  viribut.  Sed  mss.  a3  (ezcepto  0")  tcripturae,  ubi  supplendirm  foret  nulla  etl 
auctoritas.     Editi  nullii  eam  viribut  tubtittere  (ad  marg.  tuttlneii). 

■)  Ita  B1  F*  FH ;  H'  a  laicali  concepta,  E'  laica  non  coepta,  W  c1  ad  marg.  a 
laica  mtnc  periona  concepta,  c7  luica  pertona  concepta,  hl  a  laicapert.  conc. 

'")  F*  omitt.  guae  et  eit.     Moi  Bl  inttat,  et  E*  reHgioat  virit. 

*')  Ita  BiE*F»F*H"h',  nisi  quod  B'  tettatum  erit,  E«HS  tettaverint,  F*  in- 
tlituertt,  et  h1  omittit  vel.  O1*  c'  tacerdoi  ...  luive  antietitie  autoritate  ..'.  iestatus 
fuerit,  alii  0  teitatnm  fuerii,  alii  H  leitanerit.  c*  seq.  sacerdatet  ...  guidguam  sinc 
metropolilani  tuive  antittilit  auctoritate  tentaverint.  Lectkmem  K1*,  quam  a'  prae- 
fert,  eiplorare  non  potui.  Contra  lectionem  H  0  repugnat  usus  Eccleaiae;  nam 
epiacopis  testandi  facultatcm  negatam  nisi  metropolitani  auctoritas  accederet, 
nusquam  legimus.  Hispani  ad  Hilarum  papam  epist.  U  u.  2  de  Barcinoueuai 
episcopo  receus  defuncto  duo  reuuutiant,  primum  eum  Irenaeo  cuidam,  quod 
potuit  babere,  supremae  voluntatia.  arbitrio  dereliquisee;  alterum,  ut  idem  Ire- 
naeua  in  euum  ipsiua  locum  aubatitucretur,  eum  optasse.  Hilarus  vero  epist.  16 
D.  *  et  epist.  17  n.  2  rescribens,  hoc  poatremum  vehementer  improbare  conten- 
tus,  de  primo  prora.ua  tacet.  Id  tnntum  circa  episcoporum  testamentum  concilia 
Agathense  c.  51   et  Epaoueuee  c.  17   cavent,    ut  ti  epiicoput   condito   testamento 


^icjitizedbvGOOgle 


EPISTOLA   6.  689 

irritum  esse  debere  patres'  sancti  sanxerunt:  quanto  magis,  quod  ina.  602. 
apostolica  sede,  non  exsistente praesule,  qui  praerogativa*1)  meritis  beati 
apostoli  Petri  per  universum  orbem  primatum  obtinens  sacerdotii,  sta- 
futis  synodalibus  consuevit  tribuere  firmitatem,  a  laicis,  licet  consentien- 
tibus  aliqwxntis  episcopis  (qui  tamen  pontifici,  a  quo  consecrari  pro- 
bantur,  praejudicium  inferre  non  potuerunt),  praesumptum  fuisse  cogno- 
scitur,  viribus  carere  non  dubium  est,  nec  posse  inter  ecclesiastica  ullo 
modo  statuta  censeri! 

11.  Saneta  aynodua  dirit:  Liquet*3)  secundum  proseculionem  vene- 
rabilium  fratrum  nostrorum  Laurentii,  Petri,  Eulaiii,  Cresconii,  Ma- 
ximi  vei  Stephani,  nec  apud  nos  incertum  habetur,  hanc  ipsam  scriptu- 
ram  nullius  esse  momenti,  quae,  etiamsi  aliqua  posset  subsistere  ralione, 
modis  omnibus  in  synodali  conventu  provida  beatitudinis  vestrae  sen- 
tentia  enervari  conveniebat  et  in  irritum  deduci,  ne  in  exemplum  rema- 
neret  praesumendi  quibusiibet  laicis,  quamvis  religiosis  vel  potentibus, 
in  quacunque  civilate  quolibet  modo  aiiquid  decernere  de  ecclesiasticis 
facultatibus;  quarum  solis  sacerdotibus  disponendi  indiscusse  a  Deo 
cura  commissa  docetur. 

12.  Symniachua  epiecopus  dixit:  Modo  quia  Deus  praesentiam 
vestram  votivam  mihi  sub  qualibet  occasione  concessit,  volo,  si  placet, 
rem  fieri  firmam,  quam  credo  ecclesiasticis  facultatibus  convenire ,  itf") 
agnoscant  omnes,  quos  in  me  vanus  furor  excilavit,  nihil  me  magis 
studere,  quam  ut  salvum  esse  possit,  quod  mihi  est  a  Deo  sub  dispen- 
salione  commissum;  sed  eliam  quibusiibet  successoribus  Deum  timentibus 
graium  esse  debeat  et  ad  ecclesiaslici  custodiam  patrimonii  pertinere. 


aliquid  dt  eccleliattici  juris  proprittate  legaverit,  atiler  non  valeat,  nisi  tantumdem 
de  juris  proprii  facultale  suppleverit.  At  vero  rirca  vendendi  facultatem,  de  qua 
hic  m&riine  agitur,  idem  Epaonense  concilium  c.  12  praecipit:  Sullut  cpticopus 
de  rebui  eccleiiae  suae  line  conscicntiu  metropolitani  xui  vtndendi  aliquid  haletit  po- 
tettatem.  Sic  et  Afris  in  concilio  Carthagineiiai  V  c.  4  placuil,  ut  reia  Eccletiac 
nemo  vendat:  guod  ti  aliqua  necestitat  cogit,  hanc  intinuandam  ette  prtmati  ipiius 
provinciae.  Permittunt  tamen,  ut  ti  lanta  neceititas  urgei  Ecclesiae,  ut  non  possit 
ante  primalem  coniulere,  habilo  vicinorum  epticoporum  condtio  necestitati  hidc  pro~ 
tpiciatur:  qaod  in  It&lia  nou  s&tiB  fuiase  ei  verbie  Enlalii,  quae  eipendimuB, 
eonficitur. 

**)  Ita  B1  F*  F*  (K"?),  nisi  quod  B'  praerogativam,  F'  praerogativam  meriti; 
H  c'  beati  mtritt,  0  c*  seq.  beati  meritii.  —  Sequens  n.  11  in  E*  ita  minio  inBcri- 
bitur:   Stntentia  iptius  synndi  qua  praefatum  comtituit  nullius  ette  moaenli  decer- 

")  Mbb.  nostri  cum  h<  c1  lictt,  qaod  indubie  cum  c*  seq.  liquet  mutavimus. 
Tum  B1  Chrysogqni,  deinde  E*  upud  vot  et  omittit  nuUiut.  Moi  c*  eeq.  quam 
etiamti.  Fd  corrupte  providebat  b.  v.  ttntentiat  itrvare  e.  e.  in  reetum  deduci  ve 
in  exemjtlo. 

**)  E*H'  tt.  MoxE*  omnti  in  me  non  vanut  furor  ...  salvui  ette  poitim.  Moi 
TOcem  tuccetsoribui,  quam  c7  seq.  ad  marg.  poBuerunt,  cum  B1  E*  F*  HB  h1  suo 
loco  restitoimus. 

*«.  roNTif.  I.  44 


^igilizedbyGOOgle 


690  S.  SYMMACHI   PAPAE 

•2.  Sancta  synodue  dixit:   Scimus  provisionem  vestram   necessariis*y) 

studere,  et  ideo  in  veslra  est  potestate  sequenda  disponere. 

13.  Symmaehus  episcopus  ecclesiae  catholicae  urbis  Romae  dixit : 
Magna  quidem  venerando  et  sacerdotali  debetur  cullura  proposito,  cui 
imminet  de  studio  quae  recta  sunt,  non  de  necessitate,  disponere.  Sed 
quoniam  in  aliquibus  aliena  postulantibus  vitiorum  mater  avaritia,  re- 
pudiatis  honestatis  repagulis,  totum  putat  expedire  quod  licet™):  etita, 
dum  praedae  inhiat,  patientia  supemae  pietatis  abulitur,  ul*1)  exspe- 
ctantibus  correclionem  coelo  moderante  judiciis  se  existiment  non  teneri, 
el  clarum  sit,  quod  apud  cerios  m  occasionem  rapiendi  procedat  divi- 
nae  mora  sentenliae.  Sed  nos'$),  quos  pastoralis  cura  et  ecciesiasticae 
adstringit  pro  dispensatione  credita  ratio  reddenda  substantiae,  opus 
est,  ut  sollicitudinem  nostram  non  solum  ad  praesentia  sed  eliam  ad 
secutura  saecula  porrigamus:  ne  ad  animae  nostrae  detrimenta  con- 
tingat,  si  hi,  qui  possunl  slatutis  debere  innocentiam1*),  praesumentes 
de  libertate,  deliquerint,  quum  religiosa  possint  et  nos  et  successores 
nostri  potestate  fulciri,  legibus  ecclesiasticis  servientes. 

IV. 

14.  His  ergo  perpensis,  mansuro  cum  Dei  nostri  consideratione 
decreto  sancimus;  iit  nulli  apostolicae  aedis  praesuli  a  praesenti  die, 
donec  disponente  Domino  catholicae  fidei  manserit  doctrina  saluta- 
ris50),  liceat  praedium  rusticum,  quantaecunque  fuerit  vel  magnitu- 
dinis  vel  exiguitatis,  sub  perpetua  alienatione  vel  commutatione  ad 
cujuslibet  jnra  transferre.  Nec  cujusquam  excusentur  necessitatis 
obtentu,  quippe  quum  non  sit  personale,  quod  loquimur:  nec  aliquis 
clericorum  vel  laicorum  sub  hac  occasione  accepta  tueatur.  Sed  nec 
inM)  usumfructum    rura  aliquibus   dari   liceat,    nec   data   retineri, 


,s)  K"  neceiiaria  cuitodire:  in  vestra  est  poletlatc  disponert.  0"  necessario 
studere  et  ideo  in  vctfra  etc.     Mox  K*  II8  sacerdoti. 

**)  In  vulgatia  Ubtl,  maffia  placet  eum  mas.  ticet.  Alludit  quippe  ad  illud 
Fauli  1  Cor.  10,  22  Omnia  rnini  Hcent,  »ed  non  omnia  expediunt,  nec  uon  ad  iatud 
ibid.  10,  23:  Omnia  mibi  licent,  sed  mn  onmia  aediflcant.  ubi  licentia  ac  Hbertaa 
notatui  externia  quidem  non  repreaaa  legibus,  sed  interna  et  naturali  tege  re- 
prehensa. 

")  K"  c<  aeq.  omisso  «t  poatea  existimant  n.  t.  cum  clarum.  Sequimur  B1  Fd 
K",  qui  deinde  cum  K*  F1  H  et  clarum  (ed.  cuin  ctarum). 

n)  Ita  B1  E>  F1  H».     Editi  nobis,  et  moi  c*  Beq.  ecclesiastlca.     Fd  omitt.  nos. 

*')  Ita  nus.  At  VA  et  no&senl  successoris,  h1  h'  innocentia  praesumentis  ...  de- 
liqucrit,  0"  cc  et  nostra  et  successoris  nostri. 

M)  FdKL*  0"C  sataatoris.     Mox  Fd  excasanlc  ...  nec  aliquid. 

")  Ita  omnea  maa.  etiam  B'  F»  F^  H'  H1",  uiui  quod  Fd  dare  ticeat  nec  dare 
nec  retintre.  0"  Cl  aeq.  fn  usufructuario  jure  . . .  dare  retinere,  h'  h*  in  uiufruetum. 
jura.  De  clericb  nominatim  Agathenae  concilium  can.  22  hoc  statuit:  ut  salmt 
jure  eccltsiat  rem  ecclesiae,  sicut  pernuscrinl  episcopi,  teneant,  eendere  autem  aut 
donare  pcnitus  non  praestimant;  idqne  ea  iu  re  atatuere  ee  praefatur,  quod  oinnes 
canonea  jubent. 


^igilizedbyGOOgle 


EPISTOLA  6.  691 

praeter  clericos  et  captivos  atque  peregrinoe:   ne  malae  tractationis  a.  502. 
ministretur  occasio,  quum  liberalitati ")  mille  alia  itiincra  reBerventur. 
V. 

15.  Sane  tantum53)  domus  in  quibnelibet  nrbibos  constitutae, 
quarum  statiun  necesse  est  expensa  non  modica  sustentari,  acceptis, 
si  offerri  contigerit,  sub  justa  aestimatione  reditibua,  et  divini  timore 
judicii  commutentur. 

VI. 

16.  Pari  etiam  ecclesiarum  per  omnes  Romanae  civitatis  titu- 
loa,  qui  sunt  presbyteri  vel  quicunque  fuerint,  adstringi  voiumus 
lege  custodes:  quia  nefas  dictu  est,  obligatione,  qua  se  per  carita- 
tem  Christi  connectit  summus  pontifex,  ea  hominem  secundi  in 
Ecclesia  ordinis  non  teneri.  Quicunque  tamen  oblitus  M)  Dei  et  decreti 
hujns  immemor,  cujus  Romanae  civitatis  sacerdotes  volumus  religio- 
sis  nexibus  devinciri,  in  constitutum  praesens  committens,  quidquam 
de  jure  titulorum  vel  ecclesiae  superitis  praefatae  quolibet  inodo, 
praeter  aurum,  argentum  vel  gemmas,  vestes  quoque,  si  sunt,  vel  si 
accesserint  aliqua  ss)  mobilia  ad  ornamenta  divina  minime  pertinentia, 
perpetuo  jure,  exceptis  dumtaxat  sub  praefata  conditione  domibus, 
alienare  tentaverit:  donator,  alienator  ac  venditor  bonoris  sui  amis- 
sione  mulctetur. 

vn. 

17.  Praeterea,  qui  petierit  aut  acceperit,  velsc)  qni  presbvtero- 
rum  aut  diaeonorum  seu  defensorum  danti  subscripserit ,  quo  iratus 
Dens  animas  percutit,  anathemate  feriatur.  Sitque  accipienti  vel 
subscribenti  de  personis  superius  comprehensis,  id  est  quas  anathe- 
mate  feriri  censuimus,    ins')  statnta  poena  contubeminm,   servata, 

'■*)  Ita  B>;  E«  liberaiitali  iile  alia,  F"  c'  tiberaiitate  itte  alia  (Fa  alie  temcre),  vnl- 
gati  alii  cum  mea.  E  tiberatitati  itli  atia.  Sed  jam  antiquo  Bcliuliasti,  advertit 
Coustantius,  non  placuit  haec  lectio;  Biquidem  in  uno  H'  BuperEcripBit,  vel  illa 
ad  itinera.  lta  vero  mendosa  eat  in  K",  tit  tuuil  ex  ea  certum  dicere  Hceat; 
sic  enim  habet:  cum  liberlate  ille  alie  timere  reserventur.  In  uno  etiam  Coislin. 
legimua  cum  /ibernliiati  iltae  aliae  temere  resementur.  Quamquam  integra  videbitur 
lectio,  ai  pro  aliae  temere  legatur  aliae  terrae.    Vide  iufra  epiat.  15  n.  2. 

")  B1  FJ  iantummodo  in  (Fd  ex).  Mox  c1  cnjitslibet  in,  deinde  hl  auferri,  E1 
FJ  H"  H10  aettimatione  (aL  exUlimatione) ,  H10  commiltenlur ,  alii  commodentur.  — 
Porro  hic  titulus  is  H'  HL1  sine  distinctione  priori  adjectus  est,  ita  nt  deinceps 
titulorum  numerus  uno  rninor  sit. 

M)  Ita  B'  E'  F»  F"  H*  H<«  K*  h1  c1,  ut  et  Agapetu»  in  epist.  2  n.  2.  At  cT aeq. 
obiigatus.    Paulo  ante  F'1  eam  hominet  ...  non  tinere. 

u)  B1  aliaqus. 

•*)  FJ  omitt.  qui.  Mallemua  vel  cui  aeu  tiet  aticui.  Mox  K1*  dati*,  B1  F* 
(prima  manu)  dantU,  deinde  B1  E'  quod  iratu*. 

")  Editi  inetttuta  poena  contubernalium  tervata,  h1  in  ttatuta  piena  (ad  marg. 
poena)  contabemium ;  emendantur  ei  scriptia,  quibua  favet  quamvia  mendosnm 
Agapeti  epiatolae  3  exemplar. 

44* 


^igilizedbyGOOgle 


692  S.  SYMMACHI  PAPAE 

i.  502.  quam  praemisimuB,  iu  alienatore  vindicta:  nisi  forte  et  alienator  sibi, 
dum  repetit,  et  qui  acceperit,  celeri  reatitutione  prospexerit. 

vm. 

18.  Quodsi  minore  animoe  suae  cura  quisquam  remedium  obla- 
tum  forte  neglexerit,  supra  ea  poenarum  genera,  quae  superius 
teaentur  adscripta,  contra  fas  si  quod  conceptum  fuerit  documen» 
tum,  universis  viribus,  quamvis  ab  initio  nuJlas  liabuerit,  effetetur58). 
Sed  etiam  liceat  quibuscunque  ecclesiaeticis  personis  vocem  contra- 
dictionis  afferre19),  et  ecclesiastica  auctoritate  futciri,  ita  ut  cum 
fructibus  possit  alienata  reposcere:  nec60)  aliquo  se  ante  tribunal 
Christi  obstaculo  muniat,  qui  a  religiosis  animabus  ad  substantiam 
pauperum  derelicta  contra  fas  sine  aliqua  pietatis  consideratione 
dispergit.  Hujus  autem  constitutionis  legem  in  apostolica  tantum 
volumus  sede  servari,  universiB6,)  ecclesiis  per  provincias  secundum 
animarum  considerationem ,  quam  proposito  religionis  convenire 
rectores  earum  viderint,  more  servato. 

Subioriptio. 

19.  Ooelius91)  Symmachus  episcopus  ecclesiae  Romanae  huic 
constituto  a  nobis  facto  subscripsi. 

Laurentius63)  episcopue  sanctae  Mediolanensis  ecclesiae  huic  con- 
stituto  a  venerabili  papa  Symmacho  facto  subscripsi. 

Petrus  episcopus  catholieae  Ravennatis  ecclesiae  huic  constituto 
a  venerabili  papa  SymmachO  facto  subscripsi. 

Enlalius  episcopus  ecclesiae  Syracusanae  huic  coustdtuto  a  vene- 
rabili  papa  Symmacho  facto  subscripsi. 

*■)  h1  ejfectetur,  c'  e/feretur,  H'°  effecetur,  Fd  nutlum  kabueril  c/feetum. 

")  &ejferre;  HOK4c'  ojferre.  Ceteri  vero  editi  cum  B'  F'  F"  K'*Q  afferrei 
quomodo  legitur  et  in  titulo,  qui  in  coll.  Hadr.  capitulo  praefigitur.  Hox  E* 
Ha  h'  aliena. 

*°)  Ita  cum  K'HO  nostri  raaa.  et  editi.  a'  ex  K"  aliam  leetionem  praofert, 
mutana  tamen  ejus  muniat  in  inoeniat.  —  Fd  deinde  omitt.  tantum. 

«')  Ita  B'  E*  F'  Fd  H'  K"  h1 ;  editi  alii  addunt  in.  Moi  B'  more  tervant,  E* 
more  tervatum,  Fd  more  terttantlbus.  Permittit  igitur  Svmmachus  AJria  uti  lege 
aua,  qoa  coaciliam  Cai-thaginenae  Y  can.  1  alienationem  necesritate  interveniente 
non  prohibet.  Neque  etiam  vetat  Gallis,  quominua  commutationeB,  quas  ipne 
videtnr  excludere,  in  Epaonenri  concilio  can.  12  omnibus  permittant,  atque  in 
Agathenai  C.  46  episcopo  etiam  aine  conrilio  fratrum  terrulas  aut  vineolas,  ai 
necewitas  fuerit,  distrahendi  potestatem  faciant. 

"*)  In  ordine  et  forma  aubacriptionum  praeeipuum  noatrum  BL  aeqnimnr.  A 
quo  mss.  H  0  ita  differunt,  ut  et  eeriem  paulo  aliam  retineant,  et  verha  epitco- 
pui  eccletiae  ...  tubtcripsi  omittant.  In  K"  etiam  primae  aubscriptionea  in  liunc 
modum  proferuntur:  Symmachus  episcopus  eccletiae  Romanac  subscripti.  Lauren- 
tiut  epitcoput  ecctesiae  MeMoianensit  subt.  Peirut  epitcopns  ecctetiac  liavennatil 
tubt.     Ettlalitis  episcopus  ecclesiae  Syracusanac  tubs. 

a)  Ita  B1  K",  et  favet  Bubscriptio  Buperioris  ajnodi  Romanae  17.  Alii  ad- 
dunt  Coclius.     In  Fd  vorba  eccl.  Rom.  —  /,aur.  ep.  cicideruut. 


3i9ilizedbVGOOgIe 


EPISTOLA   6. 

Felix  episeopus  ecclesiae  Interanmensis Bl)  sabscripsi. 
Cresconius  episcopns  ecclesiae  Tudertinae  subscripsi. 
Aemilianus  episcopus  ecclesiae  Vercellensia  subscripsi. 
Jocundus  episcopus  ecclesiae  Augustanae*5)  subscripsi. 
Tigridins  episcopus  ecclesiae  Taurinatds  subscripsi. 
Vitalis  episcopus  ecclesiae  Fundanae  subscripsi. 
Bassus  episcopus  ecclesiae  Mutdnensis  subscripsi. 
Pacatianus  episcopus  ecclesiae  Corneliensis M)  subscripsi. 
Maximus  episcopus  ecclesiae  Bleranae  subscripsi. 
Martyrius67)  episcopus  ecclesiae  Terracinensis  subscripsi. 
Kufentius  episcopus  ecclesiae  Egnatinae  subscripsi. 
Basilius  episcopus  ecclesiae  Tolentdnae  subscripsi. 
Martdnianus  episcopus  ecclesiae  Ortensis  subscripsi. 
Benignus  episeopus  ecciesiae  Aquaevivensis  subscripsi. 
Fortunatus  episcopus  ecclesiae  Suessanae89)  subscripsi. 
Severinus  episcopus  eeclesiae  Tyndarinensis  snbscripsi. 
Eucarpus  episcopus  ecclesiae  Messanensis  subscripsi. 
Johannes  episcopus  ecclesiae  Spoletinae  subscripsi. 
Stephanos  episcopus  ecclesiae  Venusinae  subscripsi. 
Valentinus  episcopus  ecclesiae  Amiteniinae  subscripsi. 
Romuhis  episcopus  ecclesiae  Praenestinaefig)  subscripsi. 
Probus  episcopus  ecclesiae  CarmejanenBis 70)  subscripsi. 
Vindemius  episcopos  ecclesiae  Anteatinae  subscripsi. 
Candidus  episcopus  ecclesiae  Tiburtdnae  subscripsi. 
Fortunatus  episcopus  eccleBiae  Fulgenatis  subscripsi. 
Paschasius ")  episcopus  ecclesiae  Vulterninae 7I)  subscripsi. 


•*)  H8  Terramnentit,  E*  TkcTamnentit,  moique  iidem  Vetellensis,  ubi  B1  Bet- 
tellensii,  Fd  VUelhnsis,  h'  Tetclcnsit  (ad  marg.  Vetelicntit),  alii  VcrceUentit.  Hojos 
Aemliani  memoria  iiiter  sanctos  VercelliB  III  Id.  Sept.  agitnr  (conf.  Ughelli  Ital. 
sacr.  ed.  II.  t.  IV,  762). 

■s)  Ita  nostri  mes.  (Bl  Agustinus,  E*  h1  Augutttnus),  uhi  alii  Subauguttanut, 
¥■>  Tagutudine.  Hox  hl  Pattut,  FJ  aatem  verha  Taurin.  s.  Vit.  ep.  eccl.  prae- 
tcrmisit. 

")  Ita  B"  K"  F*.  ~  E*  F*  H<  CornMentit,  E*  H«  h1  CoanHientu,  alii  CoaHa- 
mensit,  cl  Coiaminentis,  c*  seq.  Comaciensis.  Notum  est  Forum  CorncKi  hodie  Inujia 
vooatum. 

hj  f&  K'1  Martinut,  moxque  cura  nonnulba  aliis  TarracinensU,  ubi  E*  F*  Ta- 
raconensU,  H4  H"  Terracinetuit  Taraconentit.  Deinde  F*  K"  Ruflnut . . .  IHarcianut 
(F*  Natiane)  ...  Ostrancsas  (Fd  Ottrane,  alii  Ortenti*). 

«)  B'  h1  Vestanae,  F*  Bittane.    Deinde  H>   TondarinentU,  F*  Tundarine. 

**)  K"  Pinittrinae,  Fd  Penestine,  alii  H  0  Penettrinut.  Deinde  F*1  pmittit 
Probut  Carm.  subtcr. 

n)  Ita  Bl  E*  F*  H*  H';  K"  Carmeiagnensis,  H*  H"  Carmeantntit.  Forte  Cameri- 
nentit  legeudum,  nam  Camerinum  «eu  Camarinum  urbs  est  Umbriae  episcopalis. 

T1)  Ab  hoc  usque  ad  Concordium  in  eiemplaribus  H  0  h>  c1  seq.  ordo  paulo 
alius;  B1  eecuti  Bumue.     Fd  omitt.   Chrysog.  —  Fel.  e.  e.  Nepet.  t, 

'*)  Plerique  mos.   Vulterninae,   Voltermnae  (B1),    VuUumine  (F*),    VolternUntit 


^igilizedbyGOOgle 


4  8.  3THMACH1  PAPAE 

Marcianus  episcopus  ecclesiae  Aecanae  subscripsi. 
Maximianus  epincopus  ecclesiae  Perusinae  subscripsi. 
Chrysogonus 73)  episcopus  ecclesiae  Albinensis  subscripsi. 
Eutvchius  episcopus  ecclesiae  Tranensis  subscripsi. 
Laurentius  episcopus  ecclesiae  Bovianensis7*)  subscripsi. 
Marcus  episcopus  ecclesiae  Samninae  subscripsi. 
Aprilis  episcopus  ecclesiae  Nucerinae  subscripsi. 
Memor  episcopus  ecclesiae  Canusinae  subscripsi. 
Innocentius  episcopus  ecclesiae  Forosempioniensis  subscripsi. 
Florentius  episcopus  ecclesioe  Plestinae")  Bubscripsi. 
Felix  episcopus  ecclesiae  Nepesinae  subscripsi. 
Proculejanus  episcopus  ecclesiae  Sepinatis76)  subscripsi. 
Fortunatus  episcopus  ecclesiae  Anagninae  subscripsi. 
Concordius  episcopus  ecclesiae  Mesenatis  subscripti. 
Amandus  episcopua  ecclesiae  Potentiuae  subscripsi. 
Asellus  episcopus  ecelesiae  Populoniensis  subscripsi. 
"Oolonicus  epiBCopus  ecclesiae  Foroclodiensis  subscripsi. 
Elpidins'7)  episcopus  ecclesiae  Voloterninae  subscripsi. 
Projectus  episcopus  ecclesiae  Forinovi  Bubscripsi. 
Veneriosus  epiacopus  ecclesiae  Pellensis78)  subscripsi. 
Bonifacius  episcopus  ecclesiae  Foroflaminiensis  subscripsi. 
Sebaatianus  episcopus  ecclesiae  Soranae79)  subscripsi. 


(H1);  alii  CUtn  editia  VulluTnrnsir.  Mox  c'  aeq.  Aerinus,  ubi  alii  Ecanv  (B1  K"), 
Eganc  (Fd),  Ecanienris  (E!),  Aeccanienril  (Hb),  Acanienrii  (H*).    Moi  Fd  MaxiiaManus. 

")  F*  K"  Crisconius,  ac  deiiide  cum  ceteris  Albinensis.     Mox  Fd   Trnmnensis. 

")  B1  Vovianensis,  E*  H»  Bobianenris,  Fd  K"  Visianenris,  alii  cum  h1  c1  Vobia- 
nexris;  ceteri  editi  Bojanensis.  Eam  urbem,  quae  uunc  Bojanuin  vocatur,  aLivio 
/lomanum  appellatam  Baudrandua  obeervat.  Antiquariia  autem  familiaris  eet 
litterae  b  in  v  ac  vicissim  mutatio.  —  Deinde  Fd  Forosinforinenris. 

"•}  Apud  C*  aeq.  idem  Florentiua  bic  Vestinenris,  aupra  epist.  1  Pestamu  epi- 
acopns  appellatnr.  Utrobiqne  autem  Merlinua  ac  ma».  sibi  magis  constant,  nini 
quod  priori  loco  Plettanut  vel  Plettanentis,  hic  Plestinae  vel  Plettiitensit  (E*  Pa- 
lettinut). 

n)  B1  Sepenatis  ...  Mesenantium.  Moique  B1  K"  H'  Populiensis.  alii  Populi- 
nienris  (H8);  deinde  H*  hL  Colonius.  Fd  post  Fortunatum  immittit  Fasckariitm,  Mar~ 
cianum,   Maximilianum,    CHsconium  tt  reliquos  supra  omJHBOB. 

")  B'  Fd  Helpidius  (Fd  llpidius)  ...  Volotermne  (Ha  Voiitsrnims,  E'  Helvidius 
...  Voloterninus),  alii  Elpidius  ...  Votaterranus  (h1  Veliterninut). 

*»)  2  H>  c'  seq.  Polenrit,  E«  H"  Pollctuii,  B1  K'  K"  h1  c<  nt  supra  in  syn.  IV 
Symmachi  PeUtmtu,  F-  SpeUinentis,  K"  Pelleninris.  Non  dispHceret  quod  Vatic. 
codex  ab  Holstenio  citatus  praefert  Spetlttuii,  eo  more,  quo  Spanla  pro  Bitpania, 
ab  antiquariis  pingi  aotet.  Hispellum  enim  Umbriae  oppidum  est.  Poletui* 
qnidem  opiscopua  circa  idem  fere  tempus  Antoniui  memoratnr  (Cassiod.  var. 
epist  IV,  44). 

«j  h'  c1  cum  B'  na  et  al.  mss.  Syranus,  alii  Stramis  (F*  5frane)  vel  Suronw, 
ubi  &*  c*  aeq.  Soramu.  Similiter  moz  illi  iidem  Burtentuie,  K11  Buzentinae,  K" 
llursitanae,  Fd  Barritane,  loco  Buxentistat. 


^igilizedbyGOOgle 


Rusticus  episcopuB  ecclesiae  Buxentinae  subscripsi.  a 

Venantius  episcopus  ecclesiae  Senogalliensis 80)  subscripsi. 

Victor  episcopus  ecclesiae  LunensiB  subseripsi. 

Innocentius  episcopus  ecclesiae  Tifernatium81)  Tiberinorum  sub- 
scripsi. 

SilviuuB  episcopus  ecclesiae  Veliterninae  subscripsi. 

Justus  episcopus  eeclesiae  Signinae  aubscripsi. 

Arestonfe!)  episcopus  ecclesiae  Oetensis  subscripsi. 

Augustua  episcopus  ecclesiae  Liparitanae  subscripsi. 

Felix  episcopus  ecclesiae  Nepesinae  pro  Urso  episcopo  eccle- 
siae  . . .  subscripBi. 

Asterius  episcopns  ecclesiae  Aquinatis  subscripsi. 

Propinquus  episcopus  ecclesitie  Trebeatis  subscripsi. 

Eusebius  episcopus  ecclesiae  Fanestris  subscripsi  et 

RomanuB  episcopus  ecclesiae  Nomentinae  subscripsi. 

Item83)  inbioriptiu  prosbytororum. 

Appendix  ad  epiBtolam  6 

synodum  V  Symmachi,  a 

Praeoeptum") 

Lex  data  a  gloriosissimo  rego  Theodorlco  oontra  illos  saoerdotes, 

qui  ■ubstantiam  Eoolesiae  jure  dlreoto  aut  vendere   aut  donare 

praesumunt. 

Domitori  orbis,  praesuli  et  repararatori  libertatis, 

senatui  urbis  Romae  Flavius  Theodoricus  rex. 

Pervenit  ad  nos,  patres  conscripti,  de  Ecclesiae  missa  utilitate 

M)  B1  SynogailiensU,  H"  Si/nogalli,  V*  Senogallinientu,  moxque  B<  Fd  Duntnsit. 
E*  H'  Donentit,  al.   Lunentit. 

»')  Ita  mss.  (etiam  B'  E«  Y*)\  H'  Typernantiut,  h1  Tiphernut,  c1  TifernanHut, 
al.  ed.  7Hftmtma. 

•*)  B'  2  H'  HB  Areston,  K"  Arestone,  sane  idom,  qui  in  aynodi)  Palmari  Ari- 
stut  Ottientit  subscribitur.  Deinde  omnes  mss.  Ottensis  vel  Hostenti»  (H*).  Quum 
tamen  iu  iUa  synodo  K"  Hortenti*  legat,  Ooustantius  etdara  hoc  loco  idem  prae- 
ferre  videtur  et  Arittum  episcopis  Hortentibus  adnnmerandum  suadet.  Pro  suprn 
memorato  Marriano  vel  Martiniano  codices  suos  disaidere  ait,  quum  aliqui  tan- 
tum  ibi  Osttnttt  legant  Bellaior  autem  ille  aynodi  I  Symmachi  »b  oranibus 
Ottentem  vocari  addit.  Lectiombus  codicum  Romanorum  beue  pensatis  nos 
alium  in  modum  rcm  dijudicandam  duximns. 

M)  Yerba  baec,  quae  in  B'  et  (sine  Item)  in  estrema  pagiua  folii  versi  K" 
aaservantur  (FJ  Similiter  tubseripterunt ,  addens  eadem  linea  Zotimui  coamuniio- 
rium  prbrii  etc.  Havenn.),  mdicio  sunt,  etiam  snbjectai  fniase  saltem  presbytero- 
rum  subacriptiones,  sed  injmia  temporum  exddisse. 

"-'}  Ex  ediuone  Lucae  Holstenii  produxit  Harduinus  coll  conc.  II,  983.    Id 


^igilizedbyGOOgle 


696  3.  SYMMACHI  FAFAE 

v.  507.  suggestio,  et  nostrae  mansuetudiiiis  grata  sacri  coetus  vestri  ordi- 
natio  corda  pulsavit.  Et  licet  post  venerabilem  svnodum  ad  hujus- 
modi  decreta  vestri  sufficiat  ordinatio  sola  judicii,  tamen  pro  vestra 
hujusmodi  praesentibus  oraculis  dedimus  consultatione Si)  responsum, 
ut  nulli  fas  sit  ecclesiae  cujusubet  antistiti  sub  qualibet  alienatione 
defiS)  proprietate  contracfcus;  uewnfructum  plane  suum  cui  salva  vo- 
verint  aequitate  praestabunt.  Neque  enim  frustrari  sola  pontificis 
voluntate  vel  cleri  peregrinis  debita  omnibus  vel  statui  ecclesiae  rea 
delata.  Quid  enim  tam  profanum,  quam  ut")  hac  largientis  parte 
violetur  arbitrium,  dum  quod  ad  Ecclesiam  quisque  voluerit  perti- 
nere,  prave  sibi  vindicent  per  usufrnctuariae  personae  contractus? 
Ergo  si  quis  scelestis  ausibus  interdicta  praesumpserit,  et  ultra  usum- 
fructum  retinere  cupit,  episcopo  vel  clero  largiente,  alienata  res 
protinus  cum  fructibus  a  venerando  praesule  vindicetur.  Et  cetera. 
Data  V  Idus  Martias  Ravennae,  Yenantio  viro  clarissimo  consule. 

Epistola  7. 
Ennodii  episcopi  Tlcinensis  ad  Symmachum  papam. 

l/t  bom  imperatorU  intlar  certamen  contra  schitmaticos  sustineat,  horlatur.         p. 

Ennodius  Symmacho  papae. 
1.  Boni  imperatoris  est,  probatam  in  acie  militis  animare  vir- 
fcutem,  ut  fortitudo  laudis  pabulis  invitata  in  secnndis  congressibus 
dediscat  lucis  arTectum.  Cujus  robur  ducia  praeconio  non  nutritur? 
Quibus  se  denegent  etiam  minus  vahda  tironis  membra  conflictibuB, 
quando  rectoris  testimonio  videt  sibi  non  perire  quod  gesserit  ?  Sola 
via  est,  qua  ad  praeliandum  crescat  intentio,  qiiotiens  bene  gesta 
non  delet  oblivio.    Utinam  Divinitas  vestris  mota  precib'w  diabolicum 


veteri  canonum  oolleetione,  qnam  Morbacenae  monaBterium  asservat,  laudatis 
quibusdam  verbiB,  auperioris  aynodi  capitnlo  VIII  prorime  subjicitar  hoc  de- 
cretum.  Unde  colligitur,  et  Symmadram  dediaae  operam,  ut  quod  de  rcbun 
Eccleaiae  non  alienandia  decreverat,  senatus  Komani  conaulto  firmaretur,  et 
senatum  illum  apud  Theodoricum  egiase,  ut  Buum  ipsiua  ea  de  re  scitum  rei 
ille  approbaret.  Hinc  negaverit  nemo,  subnexam  legem  ad  praemisBam  ayno- 
dum  mazime  attinere,  adeoque  mmime  bic  faisse  omittendam.  Optandum  erat, 
ut  integrior  ad  nos  perveniaset. 

")  Mas.  coiuolaiione;  aed  uibil  antiquariia  eat  familiariuB,  quam  ut  contola- 
tione  pro  contultatione  acribaut. 

■*)  Integra  eritlectio,  si  legatur:  dare  proprietale  contractus.  Usumfruclum 
plane  ttaon  cui  talva  votucrint  eic. 

")  Nitidior  foret  iata  verborum  dispoaitio:  ul  in  hac  parte  aioletur  largientium 
vohmtat  et  arbitrium.  Sive  igitur  barbarus  Herulomm  rex  Odoacer,  aive  ampla 
cum  Symmacho  papa  aynodus,  sive  Arianua  princeps  Theodoricus  senatusque 
RomanuB,  summo  conaensu  nefas  esse  ducunt  et  tacrtiegit  inttar,  rebua  Ecclesiae 
coUatis  praeter  largientium  voluntatem  abuti,  hoc  est,  eos  ad  ubub  tranaferre 
aJios  ab  eis,  propter  quoa  oollatae  sunt.  ' 


3i9ilizedbVGOOgIe 


EPISTOLAE  6   APPENDEI.      BPISTOLAE   7.   8.  697 

certameninterimat!     Utinam  devotionem  meam  in  pace  mainfestet,  a.  &07. 
ut  cujus  Btudium  reaignavit  adversitas,   illius  concordia  commendet 
obsequram ! 

2.  Ad  Marcellianam  episcopum  directo  est  a  fratre ')  '  vestro 
instructa  legatio;  sed  quid  promoverit,  ipse  rescripsit.  Quod  restat, 
porrectis  salutationis  precor  ofnciis,  ut  quidqnid  aegrum  est,  medica 
oratione  curetis,  et  inter  latentium  secreta  morborum,  qui  in  gene- 
raiem  necem  salvatur,  ferro  spiritali  resecetis  errorem.     Vale. 

Epistola  8 

neu 

5-  Liballua1)  Johannia  diaooni,    quem  obtulit  sancto  papae  "l^S*?- 

18  oept. 


Coelius  Johannes  diaconus  ecclesiae  flomanae,  qui  me  ad  tem- 
pns  abEcclesia  separavi,  agnoscens  errorem  meum  spero  misericor- 
diam  beatitudinis  vestrae  et  redintegrari  me  unitati:  consentiens, 
quae  veneranda  sjnodus  judicavit*)  atqae  constituit,  anathematizans 
Fetrum  Altinatem  et  Laurentium  Romanae  ecclesiae  pervasorem  et 
schismaticum.  Quodsi  aliquando  similia  adtemptavero  in  ea  causa, 
de  qua  veniam  ab')  apostolatn  vestro  merui,  tunc  ecclesiasticae  aub- 
jaceam  ultioni.  Quod  manu  mea  perscriptum  obtuli  aub  die  XIV  Ka- 
lendarum  Octobrium  FI.  Messala  viro  clarissimo  consule. 


7  ')  Hic  designari  putat  Jac.  Sirmondua  Laurentium  Mediolanensem  episco- 
pum,  quem  ad  MarceUianum  Aquilejensem  pro  Symmacho  Beripsissse  obaervat. 
Bursum  Ennodius  lib.  6  epist.  31  (Symm.  ep.  19)  ad  ipBiunmet  Symmachum  de 
legatione  eadem  ita  loquitur:  Domine  mi,  famulatus  mei  humiliiatcm  exMbent  parcu 
in  maxina*  eloculione  contcntus ,  tpad  domma  epitcopia  fraler  vester  super  dircela 
lcgatione  tcnteril,  patefuciendum  pracfati  lilterit  dcreHnquo.  Si  quis  autem  lega- 
tdomH  bujus  cauaam  quaerat,  iUam  expiscari  ei  Ucet  ei  his  ejuadem  Ennodii  lib.  4 
epist.  29  (Symm.  epist.  18);  Inautpicata  bene  de  Dto  mcrentibui  dona  tribuuntur. 
Ingeril  tuperna  ditpcnsatia  ctiam  auod  tupplicare  humanitas  non  praesumit.  Agno- 
verunt  adnertarii  tedit  vettrae,  guo  propugnante  vincanlur:  ifuod  proxime  de  Aqui- 
lejensi  Hedemplor  notter  reteravil.  Destinata  est  igitur  ista  legatio,  ut  Aquilejen- 
eem  episcopum  ad  unitatem  reducere  niteretui,  atque  hunc  fructum  felidter 
praeter  spem  eonsecuta  est. 

3  ')  Ita  inscripserunt  B<  FJ.  At  c9  Profettio  Johannit  diaconi.  Coeliut  Jokan- 
net  diac.  ecel.  Romanae.    Quia  me  elc. 

*)  Ita  F'1  c*.  B'  E"  vidicavil.  Quamvis  in  synodaU  constituto ,  quod  snperioi 
epist.  o  repraesentat,  de  Petri  Altinatis  danmatiane  nihil  legatur,  eum  tamen 
tunc  damnatum  fuiase  eo  est  probabilius,  quod  ipsa  synodus  in  laudata  epist.  5 
n.  3  Symmachi  approbet  petitioncm,  qua  flagitabat,  atietevitilalor,  qui  contra 
religionem,  conlra  regulat  majorum  fueral  postutatut,  discederet.  Neque  vero 
Symmachus  in  locnm  suum  iiini  ejecto  visitatore  iUo  restitui  poterat.  Ilinc  vero 
non  Laurentium  modo,  sed  Altinatem  etdam  episcopum  saltem  ad  annum  506 
jam  provectum  in  Bchismate  perstitisae  compertum  habetur. 

s)  c*  apud  apastolalum  vettrvat,  moxque  maittt  mea  scriptum,   et  omittit  Cum  F' 

Fl,  (ante  Mettala). 


^igilizedbyGOOgle 


t>9»  S.  SYMMACHl    PAI'AE 

Epiatola  9. 
ty°*y  Ennodli  episcopi  Tieinensis  ad  Synuuachum  papam. 

De  exstincto  tctitmatt  pontlflci  gratalatur,  tn  quo  prae  ceterit  Theodoriei  regit      p- 
merita  extollit, 

In1)  Chriati  signo. 

1.  Natura  rerum  est,  ut  etiam  idoneus  ore  vel  pectore  possit 
de'  praesumptioue  culpari,  quia  omuis  verborum  couimoditas  humili- 
tatis  terminos  egressa  calcatur,  et  sicut  habenda  sunt,  quae  exiguu- 
tur,  in  pretio,  ita  ingesta  vilescunt,  Importunitas  quum  facuudos 
opinionis  nobUitate  dispoliet,  dedecore  vestit  indoctos.  Sed  hac  me 
ratiociiiatione  sustonto,  quia  est  quidem  audax  sed  amabile,  prae- 
vium  praestitisse  sermouem;  et  sicut  vicinum  temeritatis,  ita  proxi- 
mum  diligentiae,  ad  caritatem  pertineus  iter  aperire.  Inter  eccle- 
siarum  homines  numquid  reatus  est,  si  pari  amore  contenderint 
dispares  dignitate?  Aut  excedunt  modici  honoris  angustiam,  qui 
desiderant  suftragio  gratiae  aummatibus  comparari?  Non  habet  su- 
perbi  conscientiam,  qui  se  tantum  in  affectionis  muniia  non  metitur. 
Praesumo  dicere,  directus  subditorum  error  est,  qui  in  hac  re  prae- 
cedentes  antevenit.  Ecce  sic  partes  meas  quasi  voluntariae  allo- 
cntionis  fuscatas  nube  purgavi.  Sed  dico,  quod  ad  defensionem 
spectat  uberrimam.  Filius  vester  domnus  Rhodanius  coegit  a  me 
in  nsum  styli  praesentis  erumpere.  Fateor  tamen  in  studio  meo 
fuisse  quod  jussit:  quia  qui  volentem  coegerit,  nou  laborat. 

2.  Deo  gratias  principe  Ioco  et  tota  epistolae  concinnatione 
referamns,  quia  in  societatem  capitis  sui  aliquando  Romana  membra 
coierunt.  Justum  erat,  ut  et  beatus  Petrus  apostolus  sedi  suae 
eccleaias  et  senatui  liberiori  per  dominum  partes  debitas  reformaret. 
Dignus  regnator  dignus,  in  qno  cum  aetate  votorum  summa  con- 
tigerit.  Nam  etsi  itura  ad  posteros  felicitas  perseveret,  litandum 
illis  est  landatdone  praecipua,  a  qnibus  sumpsit  exordium.  Deo  effi- 
caciter  supplicaatis,  ut  illius  vos  virtus  erueret,  cujus  potest  servare 
clementia.  Didicistis  ejus  eventus  prosperos,  quem  videtis,  dmn 
mandat  secutam  bella  victoriam.  Parum  Buperest,  ut  mansuetudi- 
nem  mentis  illius  ita  profundam  teneatis,  quasi  sit  ignara  pro- 
cinctuum.  Deo  tribuente  nec  pax  ejus  turbari  dubiis  potest,  nec 
fortitudo  qualibet  objectatione  confringi.  Nihil  apud  illum  tutius 
supplicante:  solus  evasit  praeliares  acies,  qui  rogavit;  vicit  anuorum 
impetus,  qui  obtulit  devotus  obsequium.  Quod  vix  veteres  priucipes 
praesentiae  suae  sudore  potiti  sunt,  hoc  semper  regis  nostri  brevis 
procuravit  epistola.    Per  excursus  dirigitur  felix  exercitus  ad  trium- 

')  Ita  Ms.  Ciyuu  loco  SiniJ.  Sguunacho  papae. 

^igilizedbyGOOgle 


phum.  Quis  credat  militem  ejoB  in  labore  et  perfectione  babere  (post 
qoidem  auperantis  gloriam,  sed  continentiam  subjugati?  Consum- a'  "' 
matis  congressionihus  de  irae  haereditate  uil  remanet:  uno  tempore, 
quos  perniciosos  adversarii  viderint,  blandos  sentiunt  tributa  pen- 
dentes.  Et  haec  quidem  coelesti  praeparantur  pro  hac  repensione 
suffragio,  qtria  fides  nostra  apud  eum,  quum  aiiud  ipse  sectetur,  in 
portu  est.  Mirabilis  patientia,  quando  tenax  propoaiti  sui,  clarita- 
tem  non  ohumbrat  alieni;  nam  et  eeclesiarum  nostrarum  patrimonia 
relabi,  nisi  aucta  fuerint,  ingemiscit.  Sic  factum  oat,  ut  et  statum 
suum  locupletes  pauperum  substantiae !)  teneant,  et  mediocres  ad 
supremam  opulentiam  convalescant.  In  sacerdotibus  virtutes  et  in- 
natas  colit3),  et  non  repertas  inspirat.  Sed  cur  beatitudinem  ve- 
stram  praejudicio  dimisi  sermonis  anticipem?  Gontinuo  experientia 
vestra  et  spiritalis  illa  perfectio  jejunnm  me  fuisse  in  filii1)  vestri 
laudibus  accosabit,  et  quum  aoleant  amplificari  facta  colloquiis,  ste- 
rilem  me  relatorem  de  virtutum  ejus  messe  causabitur.  Jam  saecu- 
lares  apices,  curules  et  trabeas,  patricias  etdam  dignitates  qualiter 
aut  naturae  reddat  aut  moribus,  domestici  perlatoris  adstipulatione 
vulgetur.  Nam  et  veteres  in  antiqua  generis  luce  durare  facit,  et 
novos  splendore  inopinati  fulgoris  irradiat.  Facilius  respublica  ejus 
bono  dispensationis  in  privatam  migrat  opulentiam,  quam  famulan- 
•  tium  census  in  palatina  lucra  connnutetur. 

3.  Nunc  quod  superest,  meae  servitiis  salutationis  acceptis, 
prospicite,  ut  Christus  redemptor  noster  quae  in  praefato  clemen- 
tissimo*)  rege  servientibus  sibi  contulit,  longa  aetate  conservet.  Det 
etiam  regni  de  ejus  germine  successorem:  ne  bona  tanti  hominis 
in  ona  aetate  veterescant,  et  antiquata  temporibus  pro  sola  aurei 
saeculi  commemoratione  nominentur! 


'}  Q  uod  Ennodina  pauio  aute  patrimonia  eccle&iarum ,  dudc  paupernm  stibstim- 
liai  vocat,  quia  «ccleBiarum  facultatibus  pauperea  sustentantur.  Theodoricum 
autem  laudat,  quod  effecit,  ut  et  locupletea  ecclesiae  nihil  in  facultatibus  suis 
detrimenti  paterentur,  et  angmenti  plurimum  pereiperent  mcdiocreB. 

')  Hujuu  etiam  rei  teatis  est  Cypriauug  in  vita  Caesarii  ArelatenBis,  uhi 
sanctum  illum  antistitem  commeutitia  crimiuatione  ad  ae  delatum  quanta  obaer- 
vantia  et  veaeratione  coluerit  Theodoricus  inrigui  ejuB  virtute  permotus,  memo- 
riae  commendavit. 

4)  Notatu  dignum  est,  regem  ia  haeresi  uatum,  adeoque  ab  ortu  Eccleaiae 
exBOrtem,  Bomani  pontincu  fliimn  vocari. 

')  AequitatU  ac  moderationis  laudem,  quam  rogni  principia  Theodorico  pe- 
pererant,  posteriores  eju»  anni  obfuscarunt. 


^igilizedbyGOOgle 


'00  8.  SYKMACHI  PAPAE 

Epistola  10 

(pout     Apologoticus  Symraaohi  epiacopi  Bomani  advorsuH  Ajiastaaium 
imper&torem. 

Libcthan  famosum  refutat.  quo  iptum  imperator  MamiJmeum  vocitabat  Ct  non 
legitime  eontecratum,  qucrcbaturque  »e  ab  eo  eaxommtadcatum  etie.  Ad  quiid 
respondel,  eum  non  ab  alio  nisi  a  se  ipso  cxcontmunicatum:  pene»  iptum  cue  ab 
exconanunicatione  discedere  (n.  6,  7,  10).  Antea  conferens  ponti/iciam  cum  im- 
pcratoris  potettate,  quantum  iltum  dedeceat  accutalorit  personam  agere  jnonel; 
at  siqiadem  tale  quid  malit,  pari  ratione  utriquc  standum  esse  posiulat:  ita  ut 
quemaamodum  ipte  summo  eariturut  sit  /lonore  si  cunvictus  fuerit,  ita  iile  reyiam 
amftsurut  sit  audoritatem  si  non  convirerit. 


1.  Ad  augustae  memoriae1)  Gratiani  imperatoris  epistolaru  octo 
libris  beatus  respondit  Ambrosius ,  quia  pro  fide  catholica  et  iUum 
non  piguit  prolixius  praedicare,  et  hic  uon  fastidirit  gratauter  ac- 
cipere.  Haec  dixerim,  neJ),  si  modum  in  libelli  promenda  college- 
rim,  existimer  quae  non  oportuit  Iocutus.  Si  nuni,  imperator,  apud 
exteros  reges,    eosque  totius   Diviuitatis   ignaros,    pro   fide    catho- 

.  lica  diceudum  foret,  quidquid  ejus  veritati  rationique  congrueret, 
•j  16.  "tiam  praetenta  morte  perorarem.  Vae  miki  erit,  si  non  evange- 
lizavero,  meliusque  est  jacturam  vitae  praeBentis  incidere,  quam 
sempiterna  damnatione  puniri.  Yerum  tu  si  Romanus  iiuperator  es, 
etiam  gentium  barbararum  legationes  debes  clemeuter  admittere;  si 
Christianus  princeps  es,  qualiscunque  praesulis  apostolici  vocem  debes 
patienter  audire. 

2.  Contumelias  fcuaa,  imperator,  quas  sub  divino  judicio  ipse 
perpendis,  utrumne  iu  me  religiosa  mente  profuderis,  fateor  vel  mei 
causa  vel  tui  dissimulare  me  nou  posse.     Mei  causa,  promissionem 

tj,  '  Domini  recoleudo  dicentis:  Quum  vos  persecuit  fuerint,  et  dixermt 
omne  malum  adversum  vos  propter  jmtiiiam,  gaudete.  Tui  autem,  quia 
uollem  sic  meam  gloriam  provenire,  ut  te  [possit  non  mediocriter 
onerare.  Et  ego  quidem  dominicis  et  apostolicis  eruditionibuB  iusti- 
tutus,  beuedictionem  studeo  tuis,  imperator,  referre  maledictis,  con- 
tumeliiB  honorificentaam  reddere,  et  odiis  redhibere  caritatem.     Sed 

is0ia' ™*e»  °.uaeB0>  ne  aD  °°  1m  arfc:  -*,A|  vindictam,  et  ego  retribuam; 

')  (ta  Grim.  At  ed.  majestatit.  Hic  notantur  libri  Ambroaii  quinque  de 
fide  aliique  tres  de  Spiritu  aancto,  quos  omnea  aauctus  ille  doctor  Gratiani  ro- 
gatu  vel  hortntu  elucubravit.  Et  in  prologo  quidem  libri  V  de  fide  n.  7  libroa 
de  Spiritu  aancto  pollicetur  hia  verbia:  Quinto  igitur  Ubro  de  Patris  et  Filii  et  Spi- 
ritus  sancti  inseparabili  divinitate  digerimut,  sequestrata  intcrim  ptcniore  dtsputalione 
de  Spiritu  sancto;  quaru  acilicet  pOBtmodum  tribttl  libris  abaolvit. 

*)  £d.  ut  ti  modum  libetli  promendo  cotlegerim,  non  existimer;  Orim.  nisi  mo- 
dum  in  Ubelli  promenda  eolligere  ne  eantfimer  quam  non,  nnde  uoatram  loctionem 
erttimuB.     Apertius  diceretur:  «i  in  modam  libelti  promenda  ete. 


>vGoogIe 


EPIBTOLA   10.  701 

quantum  a  me  remittitur,  tantum  a  te  cumulatiua  exigatur.  Quid  (poat 
enim  Christus  dicat  de  his,  qui  vel  minimum  in  evun  credentem  Sj^mP 
scandalizaverint,  evangelium  referat,  non  mea  voce  promatur.  i*,e,. 

3.  Sed  fortasse  dieas,  imperator,  potius  te  esse  minimtmi ,  qui 
credas  in  Christo,  et  de  te  hoc  rectius  accipi,  et  me  esse  scandali- 
zantem  tuam  fidem.  Christus  itaque  Deus  veraciter  totus,  et  totus 
homo  est:  sic  couceptus,  sic  conversatus  in  saeculo,  sic  passus,  sic 
apud  inferos,  sic  resuscitatus,  sic  cum  discipulis  apparens,  sic  eleva- 
tns  in  coelum,  sic  exinde  dictus  est  esse  ventnrus,  sic  hodieque  in 

coeli  regione  persistit,  dicente  apostolo:  In  quo  habitat  omnis  plent- Col.2,0. 
ttido  Divinitatis  corporatiter ;  et  certe  de  eo  dicit,  quod  nunc  est  ipse. 
Ergo  ille  est  minimus,  qui  sic  credit  in1)  Christum,  qui  in  hnjus- 
modi  Christum  credit,  qui  in  integrum  Christum  credit,  uon  in  Semi- 
Christnm,  et  ideo  non  Christum,  quia  Christus  non  nisi  integer, 
integer  autem  non  nisi  hujusmodi.  De  tali  ergo  in  se  credente 
dicit:  ipse  est4)  ergo  minimus  ejus  et  parvus;  pro  quo  scandalizato 
quid  promserit,  ipsius,  ut  dictum  est,  melius  verbis  ostenditur. 

4.  Fortasse  dicas,  imperator:  „Sed  ego  quoque  talem  Christom 
credo,  et  ideo  inter  ejus  minimos  jure  connumeror".  Hoc  graviua, 
si  et  talem  credis,  et  talem  non  credentibus  comrminione  misceris. 
Ifon  solum  enim,  inquit  apostolus,  qui  faciunt,  sed  et  qtti  consenHuni3^^- 
facientibus.  An  communicare  non  est  consentire  cum  talibus?  Pro-  ' 
inde  aut  doce  taless)  non  esse,  aut  longe  gravius,  ut  dictum  est, 
contra  notam  sibi  erit  tendere  veritatem. 

5.  Contumelias  igitur,  imperator,  quas  in  meam  proferendas 
putas  esse  personam,  utinam  quam  raJhi  gloriosae  sunt,  ita  te  gra- 

vare  non  possent!     Domino  meo  dictum  est  a  quibusdam:  Daemo-  Matth. 
nium  habes,  vorator,  de  fornicatione  natus;  etputas,  quia  ego  debeam  ]|i ,9- 
mjhi   dolere?    Quam  talia  proferenti   eautum  est  et  divinis  legibus 
et  inimanis!     In  ore  duorum  aut  trium   testium  stabit  omne  verbum.  Matth. 


■')  Ita  Griman.,  quomodo  et  Agobardns  legit.  At  editi  in  Ckriitum.  Sed 
kajuimodi  in  ChrUltim  credit. 

*)  Editi  ipse  etenim  minimux  ejui  et  parvu*  ett,  pro  quo  tcandalizalo  qtdd  pro- 
miserit:  corriffuutur  ex  Griin. ,  niai  quod  in  eo  etiam  exstat  promuerit;  ied  ut 
promterit  restitneremua ,  poatrema  superioru  numeri  2  verba  pcrsuaserunl,. 

■')  Iu  vulgatis  alios.  CoQcinniuB  in  nostro  mi.  tales.  hoc  est :  doce  eoa  Chri- 
Btum  integrum,  non  SemichriBtum  oredere. 

s)  Baron.  non  repetit  et  cum  knmano,  ac  deinde  cnm  edit.  aliis  habet  le 
raaminante  judicio;  moxque  poot  verbii  quid  imperator  Omittit  facies,  pro  quo 
Grim.,  quem  in  ceteris  sequimur,  una  cum  editione  Basiliensi  praefert  facit.  Cri- 
mina,  de  quibns  Svmmachas  ab  advereariis  ejus  apnd  Theodoricnm  accusatm 
fuerat,  qnaeque  rei  ille  synodali  judicio  eiarnin&nda  delegarat,  ab  Anasta&io 
eidem  objecta  fuisse  hic  innuitur.  Et  illa  qnidem  apnd  regiam  notitiam  consti- 
tisse  piaedicti  adversarii  divulgarant;  sed  ut  vidimus  epist.  5  n.  5,  syuodue 


3i9ilizedbVGOOgIe 


702  B.  SYHMACFU   PAPAE 

ipost  fuerint  approbata?  Quid  facies,  imperator,  in  divino  judicio?  An 
"■  0"r';quia  imperator  ea,  nullum  Dei  putas  esse  judicinm?  Taceo,  quod 
imperatorem  accusatorem  esse  non  conveniat7).  Postremo  iiadera 
divinis  humanisque  legibus  nemo  possit  esse  aceusator  et  judex. 
Nnmquidnam  sub  alieno  judicio  dicturaa  es  causam,  vel  accusator 
adstabis? 

6.  Dicis  esse  me  Manichaeum.  Numquid  ego  Eutychianus  aum 
vel  Eutvchiauos  defendo,  quorum  furor  maxime  Manichaeorum  euf- 
fragaturs)  errori?  Roma  mihi  testis  est  et  scrirjia  testimoniom  per- 
hibent,  utrum  a  fide  catholica,  quant  in  sede  beatd  apostoli  Petri 
veniens  ex  paganitate  suscepi,  aliqua  ez  parte  deviaverim.  Procedat 
aliquis,  et  qualibet  ratione  convincat:  alioqain  convicia  sunt  ista, 
non  «rimina9),  nescio  utrum  quibns  objicitur  falsum,  an  falsis  ob- 
jectoribus  inimica. 

7.  Dicitis  me  non  ordine  consecratum.  Inter  irabres  lapidum 
tutus1u)  erasi:  judicavit  Deus.  An  qnia  imperator  es,  et  divinum 
putas  contemnendum  esse  judicium?  Sed  fortasse  dicas,  etiam  in- 
dignantem  Deam  noxia  quaeque11)  plerumque  permittere.    Scriptnm 

Hatth  e8t:  Ex  fructibus  eorum  cognoscetis  eos.   Ostende  ergo,  quid  existimes 

Theodorici  jqbbu  congregata  hoc  falium  essc  ipso  rega  declarante  pronuntiavit. 
tjuocirea  et  Avitus  Tiennenue  epiat.  31  acribit,  moi  dictam  syuodum,  prout 
breoiler  poluit,  tesiificaii,  niliil  vel  tibi  vcl  glarioautimo  viro  regi  de  kia  quae  papae 
dtccbantur  objecta  patutsse. 

*)  Utpote  qni  ex  proprio  monere  et  officio  judex.  Nemo  antem,  ut  mos 
dicitur,  accusator  simul  poteat  esne  et  judex:  alioquin  propria  in  causa  judei 
foret,  quod  Cod.  Theod.  lib.  2  tit  a  prohibetur. 

s)  Quatenus  scilicet  carnisaVerbo  Buaceptae  veritatem  uegare  centebantur. 

*)  Editi  criminum  probamenla,  et  mox  objectoribus  inimica  dicentibui  non;  ca- 
Btigautur  ex  nu. 

>°)  In  vulgatjs  totus,  rectius  in  ma.  tutui.  Baronioa  ac  Fagiiu,  nti  prae- 
monnimuB,  hic  notari  pntant,  quod  anno  501  ad  aynodum  procedenti  Symmacho 
accidisse  aupra  epist.  &  n.  6  et  apnd  Ennodium  libell.  apologetic.  memoratur. 
Si  autem  ferri  utcnnque  potuit  eorum  opinio,  dum  perturbatua  erat  hic  Sym- 
machi  locua,  eo  jam  sanato  admitti  prorsus  nequit.  Inde  enim  planum  eet,  et 
imperatorem  objicere  Symmacho  conaecratiouem  praeter  ordinem  ac  receptas 
leges  factam,  et  a  Symmaeho  rem  enarrari,  quae  ordinationis  suae  terapore 
contigit.  et  qua  Deus  ordinationeni  ipsius  sibi  piobatam  esse  declaravit.  Ac 
vero  Symmachua  anno  501  ad  aynodum  progrediens ,  nou  inter  imbres  lapidum 
tutuB  evasit,  Bcd,  nt  Ennodius  1.  c.  loquitnr,  jaculis  ac  telia  et  armorum  nltri- 
cium  asaumtioue  repulsus,  eo  unde  procesgerat  regredi  coactus  e»t.  Si  quis 
vero  miretnr,  unde  ille  populi  furor,  quo  Symmachum  lapidum  imbre  voluit 
coaficere ,  tuni  rooa  lapidandi  morem  necdura  antiquatum  essc  recolat.  Qnippe 
non  longe  poat,  nti  Oyprianus  Tolonenau  in  vita  s.  Caeaarii  Arelat.  lib.  1  n.  1:1 
teslis  eet,  Theodoricaa  rex,  Bancti  hujus  praeflulis  comperta  innocentia,  mtttt- 
tatortm  ejut  praeeepit  lapidari.  Jamque,  inqnit  Cyprianus,  cuvt  lapidibu»  eonrur- 
rtbant  oopuli,  t/utoii  etc, 

")  Apnd  Baron.  quoque. 


JigizotyGoOgle 


BPISTOLA   10.  703 

arguendum,   ut  iratum  maxime  Denm,   quae  non  convenerant,  per-  <poet 
misisse  demonstres.    Au  quia  Eutychianis  nullatenus  acquieseo?   Mell&     - 
quidem  ista  non  sauciant,    sed   te  palam  aperteque  demoustrant ll). 
Meum  cogitasti  honorem  repellere,  quem  interventu  suo  beatus  Pe- 
trus  imposuit.     An  quia  imperator  es,   contra  Petri  niteris  potesta- 
tem?    Et  qui  Petrum  Alexandrinum  recipis,  beatnm  apostolum  Pe- 
trnm  in  suo  qualicunque  vicario  calcare  contendis?    An  bene  factus 
essem  *,  si  Eutyehianis  faverem,    si  Acacii  nomim  communicarem?  ^*0"^'" 
Laterc  non  potest,  cur  ista  praetendis. 

8.  Conferamus  autem  honorem  imperatoris  cum  honore  ponti- 
ficis:  inter  quos  tautum  distat13),  quautum  ille  rerum  humauarum 
curam  gerit,  iste  divinarum.  Tu  imperator  a  pontifiee  baptismum 
aecipis,  sacramenta  sumis,  oratiouem  poscis,  benedictionem  speras, 
poenitentiam  rogas.  Postremo  tu  humana  administras,  ille  tibi  di- 
rina  dispensat.    Itaque  ut  uon  dicam  superior,  certe  aeqnalis  honor 

est.  Nec  te  putes  mundi  pompa  praecellere:  Qttia  quod  inftrtmm  \££' 
Dei,  forlius  est  hominibvs.  Itaque  videris,  quid  te  deceat.  Tames 
quum  in  accusationem  proruperis,  tam  divinis  legibus  quam  humanis 
pari  mecum  sorte  conaiBtis',  in  qua  cariturus  honore  summo,  si  fuero, 
quia  id  mavis,  te  accusante  convictus,  amissurus  pari1*)  ratioue,  si 
non  conviceris,  dignitatem.  Sit  istud  in  mundo  judicium,  exspe- 
ctante15)  Deo  et  angelis  ejus,  spectaculum  omni  saeculo  simus,  quo  '  ™- 
aut  sacerdos  bonae  vitae,  aut  imperator  religiosae  modestiae  con- 
sequautur  exemplum:  quia  his  praecipue  duobus  officiis  regitur  hu- 
manum  genus,  et'°)  non  debeat  aliquid  eorum  exsistere,  quo  valeat 
offeudi  Divinitas,  maxime  quum  uterque  honor  videatur  esse  per- 
petuus,  atque  ita  humano  generi  ex  alterutro  consulatur. 

9.  Precor,  imperator,  pace  tua  dixerim,  memento  te  hominem, 
ut  possis  uti  concessa  tibi  divinitus  potestate:  quia  etiamsi  haec  sub 
humano  praevenere  judicio,   sub  divino  necesse   eet  ut  discutiantur 

'*)  Editi  demoiuhanl  meum  cogitatte  nonorem  repellert:  corriguntur  ex  ms. 
Et  quidem  convieia,  qnibna  proscindebat  Auaataaiue  Symmachum,  quia  is  papa 
EutyehianOB  recipere  nolebat,  imperntorem  illum  Eutychianie  favere  palam 
aperteque  demonatrabant,  nec  opm  emt  iitnd  judiciiB  comprobari.  At  haec 
eumdem  imperatorem  Symmachi  honorem  repellere  cogitaiie  non  ita  demon- 
atrabant.  Sane  SymmachuB  in  eia ,  quae  ab  hnjua  uumeri  iuitio  ad  finem.  ueque 
ediaaerit,  eo  unice  spectat,  ut  ordinationem  auam,  quant  Anaetaeius  illegifdmam 
fuiase  obtendebat,  legitimam  probet. 

")  Eadem  proraus  arnumentatio  apud  Qeku.  ep.  12  u.  2. 

")  Quippe  quum  cabamhatet  ad  vindictam  poical  simiiitudo  luppiicii,  inquit 
Honoriue  imperator  1.  10  Cod.  Theod.  IX.  1 ,  ac  tahonit  poena  frequena  in  ecri- 
pturii  decernatur. 

")  Ita  in  mB.  more  veterum  pingitur,  qaamvie  hoc  verbum  nihil  aiiud  w- 
net,  quam  in  vulgatis  spectante. 

"•}  In  vulgatie  nt  non. 


3i9ilizedbVGOOgIe 


704  S.  SYMMACHI  PAPAB 

fpoat  examine.  Fortasse  dicturuB  es,  scriptum  ease,  omni  poteslati  nos  sub- 
^  Rom  ^'ios  esse  debere.  Nos  quidem  potestates  humanas  auo  loco  suscipi- 
13,1.  mus,  donec  contra  Deum  suas  non")  erignat  voluntates.  Ceteram 
si  omnis  potestas  a  Deo  est,  magis  ergo  quae  rebus  est  praestituta 
divinis.  Defer  Deo  mK)  nobis,  et  nos  deferimus  Deo  in  te.  Cete- 
ram  si  tu  Deo  non  deferas,  uon  potes  ejus  uti  privilegio,  cujusjura 
contemnis. 

10.    Dicis,  quod  mecum  conspirans  '*)  senatus  excommunicaverit 
te.    Istud  quidem  ego  non  feci,  sed  rationabiliter  factum  a  decesso- 


")  Ita  b  cum  Grim.  Alii  omittunt  non.  Flura  in  eam  sententdam,  quam 
Symmachus  hic  adstruit,  veternm  testimonia  leguritur  apud  Gratianiiin  c.  93— 
101  C.  XI  qu.  8. 

"j  b  in  uobis,  senatu,  et  collegio  clerieorum  Ramae:  merum  gloaaema,  et  a 
Symmachi  mente  abaonum. 

")  Editio  Basil.  eonipirant  tenatut  excommunlcaverim  ie,  et  ad  marg.  contpi- 
ranle.  Ex  quo  deinceps  obtinuit  contpirante  tenatu  exeommunicaverim  te.  Since- 
rior  visa  eat  lectio  me.  Grira.,  majrime  quum  ei  primsria  editio  Baail.  suffragetur. 
Sie  porro  illud  caxomrmmicaverit  le  est  inteUigendum,  quaai  te  velut  eiconimuni- 
cfttum  habuerit,  nolens  tecum  ullum  habere  consortium.  Deinde  editi  proae- 
quuntur:  lsta  quidem  ego  ted,  ommiaao  verbo  non  ftei.  fteataurautur  ez  eodem 
ma.  Ei  hoc  loco  Baroniua  ad  annum  499  merito  infert  Svmmachum  cum  Ana- 
utasio  uullam  iniiase  concordiam;  alioquin  minime  dicturum  fuiaae,  ae  id  quod 
a  deceaaoribus  suis  factum  ait  aubsequi.  Eadem  ratione  et  inferre  debuerat, 
eum  minime  lata  sententia  Anastaaium  excommunicaaae;  siqnidem  hoc  decesso- 
rum  illiua  nnllua  praestiterat.  Contra  ille  ad  annum  502  hiace  unis  Symmachi 
litteris  nixua,  ac  vulgata  hacteuua  lectioue  deceptua,  pro  eerto  ponit,  Symma- 
chum  in  synodo,  quam  anno  502  habuit,  snmma  auctoritate  eicomnmnicationis 
sententiam  adversus  eum  diriaee.  Comtat  enim,  iuquit,  licet  synodalia  acta  desi- 
derentur,  in  tania  corona  patrata  propotita  in  mediuiti  cauta  imperatorit  haerelici, 
rogata  tententia  tingutorum,  communi  omnium  contentn  a  Symmacko  excommunicatum 
impium  Anattatium  Auguttum.  Cui  Baronii  opinioni  subBcribentes  conciliomm 
editores,  in  epistolae  hujus  synopsi  notant,  eam  scriptam  esae  advertut  Anattatii 
imperalorii  famotum  tibetlum,  quo  pontlflccm  ob  lalam  in  le  excommnnicationit  ten* 
tentiam  protdndebat.  Verum  si  quia  synodi  anni  602  gesta,  quae  superior  epi- 
stola  6  eihibet,  recolat,  nihil  offendet,  unde  quidquam  hujuamodi  desiderari 
vel  levia  suspicio  fit.  Sed  neque  propria  Symmachi  negotia,  quibua  viidum 
eipeditua  erat,  qnum  valde  hactenua  nutasaet  illius  sedea ,  rem  eum  tantam  ag- 
gredi  patiebantur:  raaiime  quum  canonica  non  posset  ferri  hujuamodi  aententia, 
nisi  trea  saltem  monitionea  praecessissent.  Et  vero  satis  indicat,  non  aliam  in 
fljMwtaainni  dictam  ease  eicommunicationia  sententiara,  niai  qnae  in  Acacium 
ejuaque  fautoreB  et  consortes  a  Felice  II  prolata  et  a  Qelasio  deinde  propugnata 
fuerat:  adeo  ut  AnaataainB  ipae  eicommunicationia  vel  abeolutioms  auae  auctor 
et  arbiter  jure  dicatur,  quippe  qui  prout  sponte  adhaeserit  Acacio  vel  ab  eo 
receaaerit,  eicommunicationia  consors  vel  iiber  cenaendua  sit.  Bemum  nova  non 
erat  haec  Anaataaii  eipostulatio  sed  ea  ipsa,  quam  Gelaaiua  epiat.  10  n.  S  jam 
refutarat  his  verbia:  Qtdd  tibt  vult  autem,  guod  dixerit  imperator,  a  nobit  te  ir- 
religiose  domnatum;  quum  tuper  hae  parte  et  deeenor  meus  non  totum  minime  nomen 
ejui  atligeril,  ted  intuper  quando  principia  adeptut  regiae  potettatit  exteruit ,  inejut 
te  reteriptit  bnperii  promotione  gaudere;  et  ego  elc. 


3i9ilizedbVGOOgIe 


ribus  meis  sine  dubio  suhsequor.  Dieis,  quod  male  te  Romanus  (post 
tractet  senatus.  Si  nos  te  male  tractamns,  suadentes  ut  discedas  ab  a'  G'' 
haereticis,  tu  nos  bene  tractas,  quos  vis  sociare  praecipitanter  hae- 
reticis?  Quid  ad  me,  inquies,  quod  egit  Acacius?  Recede  ergo,  et 
nihil  ad  te!  Nam  si  non  recedis  ab  eo,  pertinet  ad  te.  Relinqua- 
mus  utrique  mortuum !  Et  nos  hoc  petimus,  ut  nihil  ad  te  pertineat 
quod  egit  Acacius.  Tu  nos  facis  objicere  tibi  AcaciumM),  qni  vis 
,  ad  te  pertinere  quod  egit  Acacius.  Nos  vitamus  quod  egit  Acacins; 
vita  et  tu:  et  ad  ntrosque  non  pertinet  quod  egit  Acacius,  ut  possis 
sine  iis  quae  egit  Acacius  ea,  quae  ad  nos  pertinet,  causa  conjungi, 
ut  possis  sine  Acacio  nostrae  communioni  sociari.  Nos:i)  non  te 
excommunicavimus,  imperator,  sed  Acacimn:  tu  discede  ab  Acacio, 
et  ab  illius  excommunicatione  discedis.  Tu  te  noli  miscere  excom- 
municationi  ejus,  et  non  es  excommunicatus  a  nobis.  Si  te  misces, 
non  a  nobis  sed  a  teipso  excommunicatus  es.  Ita  fit,  ut  in  utroque, 
sive  discedas,  non  sis  excommunicatus  a  nobis,  sive  non  discedas, 
non  sis  excommunicatus  a  nobis. 

11.  Catbohci  principes  quidem  semper  apostolicos  praesules  in- 
stitutos  suis  litteris  praevenerunt,  et  illam  confessionem  sedemque") 
praecipuam  tamquam  boni  filii  quaesierunt  debitae  pietatis  affectu, 

cui  noscis  ipsius  Domini  Salvatoris  ore  curam  totius  Eeelesiae  dele-2i,i5'n. 
gatam.  Quod  quia  per13)  occupationes  fortasse  pubhcas  tua  credirur 
praeteriisse  tranquillitas ,  ne  magis  honorem  meum  quani  sollicitu- 
dinem  domiuici  gregis  appetere  judicarer,  appellare  non  destiti  meis 
vos  sponte  colloqniis,  vulgatumM)  fuisse  designans,  quod  tua  sere- 
nitas  directa  militari  manu  compelleret56)  eos,  qui  se  a  contagione 
perfidorum  multis  temporibus  abstinere  delegerint,  vi  et  armis  in 
praevaricatae  commnnionis  consortia  detestanda. 

12.  Ubi  te,  rerum  humanarum  princeps,  quahscunque  sedis 
apostohcae  ricarius  contestari  mea  voce  non  desino,  ut  te  memineris 
hominem,  quantahbet  sis  mundi  potestate  subnizus,  circumspicias- 
que  cnnctos,  qni  ab  initio  dogmatis  Christiani  catholicam  fidem 
diverso  proposito  persequi  vel  affiigere  sunt  conati:   quemadmodum 


M)  Ed.  omitt  Aeacium. 

" )  Illud  no*  non  ideo  dixit  Sjmmachua,  quia  noram  sententi&m  tulerit,  sed 
quia  prolatam  a  Felice  decesaorum  suorum  instar  conntanter  propugnabat  et  ab 
eo  divelli  se  non  patiebatur. 

")  In  vulgatis  fidemque;  magis  placet  cum  mi.  sedenigue.  Antea  confeirio- 
nem  inteiligimus  eum  locum,  in  quo  PctruB  Christum  confegsus  mortem  ea  con- 
feasione  raeruit. 

**)  Editi  per  occasiones  judicaret  ...  meis  te  sponte,  corriguntur  ei  n», 

")  In  vulgatis  puncto  hic  praemisso  sequitur  Vulgatum  fuisse  desxgnas:  quod 
incommodam  et  ineptam  efficit  sententiam.     Concinnior  est  iectio  idb, 

")  Aptius  legeretur  contenderet.  In  mox  aequentibus  vestigia  Gelasii  op.  12 
n.  1  recurrtmt. 

KP.STOLiB  KOBAH.    P0NT1F.    I.  ,  46 


byGoogle 


706  S.  SYMMACHI  PAPAE 

(poat  vastitatis  insectatione ,  cujus  placuit  contritionis  illatae,  ipsi,  qni 
a- w*1'  intulerint  ista  praevalendo,  defecerint,  et  orthodoxa  veritas  hoc  prae- 
valuerit  magis,  quo  putaretur  oppressa,  quae  sicut  sub  insectatori- 
bus  suis  crevisse  monstratur,  sic  obtrivisse  cognoscitur  insequentes. 
Miror,  si  non  humanns  sensus  intendit,  praecipne  qui  se  Chriatiano 
vult  vocabulo  nuncupari,  inter  illos  sine  dubio  deputandum,  qui 
rectam  confessionem  communionemque  Christianam  variis  supersti- 
tionibus  impugnare  sunt  nisi,  dum  hanc  et  ipsi  quocunque  modo 
percellere  moliuntur.  Qnid  interest  enim,  ntrum  paganus,  an,  quod 
est  deterius,  sub  nomine  Christiano  veram  sinceramque  traditionisM) 
apostohcae  regulam  conetur  infringere,  atque  in  hanc  prorumpere 
caecitatem,  ut  quum  in  illis  regionibus  cnnctae  prorsus  haereseos 
opiniones  suas  habeant  publice  licentiam  proiitendi,  sola  catholicae 
communionis  libertas  putetur  ab  iis  qui  se  religiosos  aestimant  sub- 
ruenda?  Quae  si  putatur  error,  cur27)  von  licite  cum  ceteris,  qui- 
bus  illic  facultas  est  agere,  sinatur  erroribus?  Sin  integritas  aesti- 
matur,  sequenda  potius  fuerat  quam  violenta  persecutione  vastanda: 
nec  eam  probantur  insequi  potuisse,  nisi  prava  sectantes.  At  ne 
ipsi  convincerentur  errare,  repeUere  cogitarnnt,  quo  notabantur*8) 
errautes,  malentes  non  affectare 2S)  quod  justum  est,  sed  potius  sub- 
movere,  quo  docerentur  injusti. 

13.  Sic  inde  recesait  ab  humanis  mentibus  Deus,  ut  obstina- 
taeso)  contra  ejus  ordinem  voluntates  non  adspiciant,  etinistosae- 
culo  divinum  non  deesse  posse  judicium,  et  post  hujus  vitae  cursum 
illi  se3')  tremendo  non  defuturos  examini,  sub  quo  pemiciosarum 
studia  modis  omnibus  actionum  discussa  patefiant,  et  patefacta  pu- 
niantur:  nisi3-)  quia  haec  omnino  non  credunt,  qui  illa  se  perpe- 
trasse  impuue  coiiiidunt.  Nos  autem  humani  generis  conscientiam 
contestari  qua  possumus  nullatenus  voce  cessamus,    omnipotentem 

n)  Sic  ms.     At  editi  traditionem  apoetoiicae  regulae. 

")  Edit  Basil.  cum  non  ticet,  (aliae  quad  non  licct,)  cum  celeris.  Uaec  atten- 
dant  velim  heterodoxi,  qoi  quum  ceteraa  apud  se  tolerent  haereses,  unam  pali 
non  poasnnt  catholieam  religionem.  Tel  ex  hac  nota  dignoscere  qaeont,  se  et 
pravam  aectari,  et  eam  quae  una  vera  est  insectari. 

*")  Ita  ma.  cum  Baron.  At  a1  cc  nutabantur.  Hoc  antem  ideo  dicitur,  quia 
Anastasius  Zenonis  adhaerebat  henotico,  ei  quo  uniua  natarae  uon  secus  atqne 
duanan  naturarum  profesBio  sublata  erat,  hac  autem  arte  id  submotum  erat,  quo 
catbolici  ab  Entychianis  secernehantur. 

m)  Grim.  cum  edit.  Basil.  a/fectare,  alii  auectari  et  mox  omitttmt  inde. 

M)  Edit  Basil.  et  Bom.  obttinanle.  b  c  c  obstinate.  Deinde  item  Bar.  post 
edit.  Baail.  contra  ejtu  ordinit  voluntaitm,  cditi  vero  alii  contra  jus  eotuntatem: 
resarciruitui  ex  Qrim. 

")  Ita  Baron.  emendavit,  qaod  in  auis  libris  circumfertur  flfi  *it  tremendo 
non  defulurm,     Grim.  »e  ...  fiduro*. 

")  In  vnlgatis  niti  oui  haec  omnino  non  credunt,  qaivc.  Tantum  Daron.  illnd 
auive  in  marg.  rejerit,  ejusqae  loco  restituit  qut. 


3i9itizedbVGOOgIe 


EPISTOLA   10.  707 

Deum  aiiia  causis33)  minime  defutaram,  et  quantacunque  sit  humiina  (post 
praeaumptio,  quantacunque  potentia,  sub  divino  nutu  hujus  atroci-a'6  ' 
tatis  censuram  sine  dubitatione  vindicandam.  Nam  talem  auBum 
neque  hic  confidimus  evasurum,  et  in  illo  magno  Dei  judicio  re- 
cepturum,  quod  iis  temeritatibns  divina  retributione  debetur.  Haec 
uos  nequaquam  tacuisse  sufficiat,  ut  quum  superna  fuerit  ultio  sub- 
secuta,  et  vera  nos  protulisse  consideratio  humana  cognoscat,  et 
poenam  uon  iuaniter  pronuntiasse  venturam,  et  praeposuisBe  prae- 
monitionis  formam,  qua  hujusmodi  praecipitiis  de  cetero  temperetur. 
14.  Certe  si  hujusmodi  propterea  relinquendoa  proprio  definitis 
arbitrio,  quia  nec  a  Christianis  vexari  deceat  Christum  quocunque 
titnlo  conntentes,  uec  viventes  iu  jure  Romano  lacerare  conveniat 
Romanis :  consequenter  ostenditnr,  Romanos  homines  et  qualescunque 
Christianae  professiouis  impetere,  nec  Christianum  dici  posse  modis 
omnibus  nec  Romanum.  Froinde  aut  tibi  repellendi  omues  fuerant, 
aut  nullus  penitus  impetendns,  et  qnod  in  uno  genere  judicas  amo- 
vendum,  in  omnibus  repelle,  ai  praevales.  Si  omnia  sunt  sinenda, 
nullus  penitus  excludendus.  Alioquin  dum  parcendo  cunctis  errori- 
bus  sis  amicus,  non  nisi  solum  tibi  probatnr  displicuisse  quod  verum 
est.  Omnee  catholici  principes,  sive  quum  imperiis  gubernacnla 
susceperunt,  sive  quum  apostolicae  sedi  novos  aguoverunt  praesules 
institutos,  ad  eam  sua  protinus  scripta  miserunt,  ut  se  docerent 
ejus  esse  consortes.  Itaque  qui  hoc  non  fecerunt,  ab  eadem  se  ipsos 
profitentur  alienos,  quod  chartis  quoque  vestris")  apud  vos  etiam 
possimus  adstruere,  nisi  vos  aemulos  et  reos  et  inimicoB  vitaremus 
et  judices.  Non  mirum,  si  catholicos  persequuntur  Manichaeorum Si) 
patroni,  quum  falsitas  non  possit  non  persequi  veritatem.  Non  mi- 
rum,  si  in  orthodoxos  saeviant,  quibus  potest  cum  cnnctis  haeresi- 
bus  convenire,  et  universis  erroribus  amici  non  possint  nisi  solis 
esse  non  errantibus  inimici.     Si   error  eBt,    convincendus")  vero: 


")  cc  omittunt  eautit. 

u)  Eiliti  tuit  apud  tt  tliam  potsunuit  adttrutrt,  niti  te  aemultm  et  reum  el  ini 
micum  vitaremut  et  judicem.  Minua  dure  aoiiat  lectio,  quam  ex  fide  ms.  Oriman. 
exprimimiiB.  Ibi  vero  Symoiachun  uon  ait  vitaie  ae  Anaatasii  commnnionem, 
sed  stare  ae  nolle-judicio  ejus,  quom  non  modo  reum,  se<i  etiam  aemulum  at- 
que  inimicum  reperitur. 

")  Duplioi  titulo  Mumchaconan  patroni  nomen  Anastaflio  congrnebat:  primo, 
quia  fovebat  Eutychianos,  quos  ut  veritatem  corporis  Chriati  cum  Manichaeiii 
negantes  etiam  Manichaeos  vocare  inaoleus  non  erat;  tecundo,  quia  ei  Mani- 
chaea  sen  Maniehaearum  fantrice  matre  ortum  ducebat.  Hinc  a  Theodoro 
lectore  hb.  2  scriptum  lcgimua:  Maniehati  tt  Arianl  lattati  tunt  propter  inatigu. 
raiionem  imperatorit  Aniatasii:  Maniehaet,  quod  maler  ilHut  itumnui  erga  iptot  ttu- 
dio  affecta  trat. 

m)  Excusi  convinctndu*  ett.    Verum.     Rectine  Qrim.  eonnincendut  ett  vero,  id 
.  est  veritate. 

45* 


byGoogle 


708  S.  STMHACHI  FAJ*AE 

(poat  si  error  non  est,  tibi  vernm  deesse  cognosce,  qni  perseqneris,  quo37) 
a  W6-)  profiteris  errare.     Sed  pravitatis  complex  non  potest,  nisi  eum  per- 
seqni,  qui  est  prayitatis  immunis38). 

Epistola  11.  ■ 

(a.  507       Sfmmachi  papae  (vel  saltem  Ipslns  nomlne  scripts)  ad 
-5ia>  episcopos  Afros. 

In  confeMsioitU  exilio  conttUvtoM  coniolatur   eiique  petentihus  rcliqirias  beatorvm      p.  97. 
SasarS  et  Homani  transmitlit. 

Dilectissimis  fratribus  episcopis  Afris  Symmachus. 

1.  Lucrum  forsitan  putaret  inimicus,  si  inter  pericnla,  quae 
Christianis  induxit,  credentium  animos  subegisset,  et  per  diversa 
Domini  grege  disperso,  non  superesset  vel  inter  paucos,  a  qnibus 
possit  fide  perseverante  calcari.  Regnat  adhnc  ille  in  numero  vestro, 
qui  sibi  non  tam  in   multitudine   quam   in   devotione    complacuit. 

m^m  Scriptum   est  enim    datam   Satanae  potestatem,    ut   servoe  Christi 

'      cribraret:  ut  quod  de  tritico  inveniri  posset,  horreis  jungeretur,  quod 

de  paleis,   ad  ignium  alimenta  transiret.     Ad  vos  specialiter  dictum 

18,3!  es*:  **  (itnere,  pusillus  grex,  complacuit  Patri  ves/ro  dare  vobis 
regnum.  Yenit  inter  vos  gladius  perfidorum,  qui  marcida  Ecclesiae 
membra  resecaret,  et  ad  coelestem  gloriam  sana  perduceret.  Quos1) 
habeat  Christus  milites,  certamen  ostendit:  qui  triumphum  merea- 
tur,  per  bella  cognoscitur.  Nolite  metuere,  quod  pontificalis  a  vobis 
apicis  infulas  abstulerunt.  Vobiscum  est  sacerdos  ille  vel  hostia,  qui 
non  tam  honoribus  consuevit  gaudere  quam  mentibus.  Majora  sunt 
confessionis  praemia,  quam  nominatae  mnnera  dignitatis:  ad  illa 
plerumque  etiam  minoris  meritj  personas  favor  humanus  adducit, 
ista  uisi  gratia  supema  non  tribuit.  Ipse  enim  in  vobis  et  pugnavit 
et  vicit,  quem  fides  meretur  et  inter  hominum  tormenta  sociari. 

2.  Prolixis  non  est  opus  ad  fervorem  in  vobis  coelestem  ani- 
mare  colloquiis.  Habet  incrementa  sua  divinae  virtutis  incendium. 
Non  est  opus  eos  in  tropaeo  jam  positos  attolli  laudibus,  qui  sine 
monitore  vieerunt:  gravant2)  conscientiam  Christiani,  quidquid  affe- 
runt  blandimenta  praeconii.  Kes  quidem  virtutis  est  quam  fecistis, 
sed  summi  praemii  restitutione  superanda.     Quod  tamen  directis  ad 


**)  Hoc  eitt:    eo  guod  profiterit  errorem.     Baroniua  loco  verbi  profiterii  sub- 

stituit  convineerii.  In  aliis  edit.  retentum  eit  qm  profiterii.  sed  Ma  verbi» 
praeponitur  atellula,  ut  fieri  solet  in  looig  vitioaia  vel  mancis,  qnae  medica 
manu  egeant. 

M)  Ita  Grim.  —  b  0  c  subatituerunt  inimicus ,   quum   ed.  Baa.  et  Bom.  pror- 


')  Sirm.  quod  habeat. 
*)  Sirm.  graoat. 


'  DigilizedbyGOOgle 


EPISTOLAE   10 — 12.  709 

fllmm  nostrum  H. a)  diaconum  litteris  sperastis,  beatorum  Nazarii  et  (a.  607 
Romani  benedictionem  poscentes,  fidelibus  non  negamus.  Accipite  ~6U8--! 
veneranda  patrocinia  invictornm  militum,  et4)  quia  vestram  jam 
piam  fidem  in  praeliis  imperator  agnovit,  feliciter  confessionis  mu- 
nera  consummate"').  Dabit  Oeus,  quum  ipsi  plaeuerit,  reducem  ec- 
clesiis  quietem,  et  ut  moerorem,  quem  induxit  adversitas,  pacis 
dnleedine  consoletur. 

Epistola  12. 

Orientalium  episcoporum  nd  Symmachum.  a.  612. 

j,       Enixe  petunt,   ut  Orientalibus  ecclesiis  schismate  laborantibus  quam  primum  sub- 

tienial,   slbique  communionem  impertiat,    ut  gui  fidem   caihoiicam  profiteanlur  ac 

nominatim  NestorU  et  Kulyc/ieta  haereses  damnent ,    quamvis  ab  iis,  qui  in  quo- 

ramdam  addictorum  damnatione   non  acquiescant,    necdtan  sibi  discedtndum  pro- 

pter  utihtatem  Ecclesiae  putenl. 

Ecclesia    Orientalis    ad    Symmach*um    episcopum 
Romanum. 

1.    Bonus  ille  et  amator  hominum  Dominus  noster  Jesus  Chri- 
stus,  qui  propter  bonitatem  suam  in  nos  inclinans  coelos  et  descetl- 
dens  ad  terras,    immaculatis  evangeliis  quotidie   illud   clamat:   Non  Matth.9, 
est  opus  valentibus  medico,  sed  male  habentibus ;  non  veni  vocare  justos, 
sed  peccalores  ad  poenitentiam.    Plus  autem  volens  aperire  opera  suae 
clementiae,  adjecit  in  sequentibus  dicens :  Quis  aulem  vestrum  habens    Luc- 
centutn  oves,  si  perdiderit  ovem  unam  ex  iis,  nonne  relinquit  nonaginta     ' 
novem  in  deserto,   et  vadit  ad  perditam,   quamdiu  inveniat  illam?    Et 
mveniens  imponit   illam  gaudens  t'n  humeris  suis,    et  veniens  domum 
suam,  convocat  amicos  suos  et  vicinos,  dicens:  „congaudete  mihi,  quia 
inveni  ovem  meam  perdilam".    Et  ut  clarius  fieret  quod  dicitur,  mox 
adjecit   parabolam   mulieris,    quae   perditam   invenerat    drachmam, 
utrisque  adjungens  et  dicens:  Amen  dico  vobis,  quia  sic  fiet  gaudium 
in  coelis  de  uno  peccatore  poenitentiam  agente. 

Haec  dixi1),  sanctissime,  audens  supplicare  non  pro  perditione 
unius   ovis   neque  pro  perditione  unius  drachmae,    sed  pro  amica 

*)  Fro  littera  //  Baronius  substituit  N,  eoquo  monogrammate  Eunodium 
intelUgendum  arbitratur.  Verum  ia  veterum  mos  erat,  qui  nonniai  longe  poet 
Symmaehi  tempora  mut&ri  coepit,  ut  quum  vagum  aJiquod  nomen  eiprimere  vo- 
lebant,  illud  non  sola  littera  .V  sed  nota  itl.  designarent.  Quapropter  magis 
cum  Sirmondo  retinero  placet  htteram  H ,  eaque  Hormisdam  tunc  diaconum  ao 
postea  Symmachi  auccoBBorem  deaignatum  interpretari. 

*J  e'  gtua  et  jam.    Tum  Sirm.  vestram  fidem  omisso  piam. 

J)  c'  eonsuatmare;  et  mox  reducere  pro  reducem.     Subinde  Sirm.  indixit  pro 

')  a1  ditci  ...  sanctissime  ...  audens  (acilicet  ecclesia  Orientalis,  quae  quaai 
loquens  inducitur);  b  c*  seq.  riixvmts  .. 


3i9ilizedbVGOOgIe 


710  S.  8TMMACHI    PAPAE 

a .6f2.  nobis  salute,   uon  Orientalium  partiuni  tantum,   sed  trium")  prope 

plagarum  habitabilis  mundi,  non  cbrruptibili  argento  aul  awo  redem- 

ptarttm  de  vana  conversatione  a  parentibtts  tradita,  sed  pretioso  sanguine 

l  Petr.  Agni  Dei,    sicut   docuit   beatus   gloriosoruni   apostolorum    princeps, 

'       cujus  catbedrani  beatitudini  tuae  credidit  Christus  optimus  pastor, 

7S  ji  qni  venit  quaereus  et  Hberans  quod»  perierat ,    et  pouens   animam 

■20,28.  suam  iu  redemptionem  pro  multis. 

2.    Quem   imitantea ') ,    sanctissimi  beatissimique ,    featinate  ad 

adjuvaudum  nos,  sicut  beatus  Paulus  doctor  vester  ad  auxilium  quau- 

doque  Macedouum  festiuavit.     Et  quidem  ille  iu  visione  cognosceus 

periclitari  Macedones,    in   veritate  adjuvare  eos  properavit');    tu 

autem  affectuosus  in  filios  pater,    non  in  visione   sed  iu  veritate 

spiritualibus  cerueus  oculis  pereuutes  iu  praevaricatione  patris  nostri 

Acacii,  uoli  remorari,  magis  autem,  ut  ita  dicam  sicuti  propueta, 

Psalm.  non  dormites,   sed  festina  ad  Uberandum  nos:   quia  non  in  ligando 

'  '  tantum  potestas  est  tibi  data,  sed  in  solvendo  quoque  diu  vinctos  ad 

imitatdonem  magistri ;  neque  in  eradicando  vel  diruendo,  sed  in  plan- 

Jer.  1,10.  tando  et  aedificando,  secundum  beatum  Jeremiam,  magis  secundum 

salvatorem  muudi  Gbristum,   in   cujus  ille  exstitit  typo;    neque  in 

iCor.5,5.tradendo  tantum  Satanae  iu  iuteritum  carnis,  sed  et  in  caritate  for- 

mando  longa  adversione1)  dejectos:  [ne,  quod  absit,  majori  tristitia 

2Cor  2  7.  absorptis  uobis  a  Satana  videamini  pertulisse  dispendium.    Non  euim 

ignoras  ejuB  ingenium,  qui  quotidie  a  sacro  docbore  tuo  Petro  do- 

ceris  oves  Cbristi  per  totum  habitabilem  mundum  creditas  tibi  pa- 

scere,  non  vi  sed  spoute  coactas,  qui  cum  doctissimo  Paulo  clamas 

2,  2g' nobis  subjectis  et  dicia:    Non  enim  dominamur  vobts  m  fide,    sed 

')  Alludere  videtur  ad  tres  Oiientis  ipatriarchaa,  quoa  Xenajas  in  sedibus 
euia  quietos  non  sinebat,  Macedonium  Constajitinopolitanuni ,  Flavianum  Anti- 
ochemun  et  Eliom  Jeroaolymitaaum. 

')  b  c'  eeq.  (mitatus  sanetissime  beatistimeque,  matata  primaeva  lectione.  Et 
ista  quidem  locutione  majoria  reverentiae  significationem  affectari  arbitramur. 
Neque  enim  iis,  qui  hanc  epistolam  non  ad  onum  Symmachum,  sed  et  atios 
Occddentia  episcopoe  miMa^in  esse  binc  conjectant,  asaentiri  noa  aubneata  pa- 
tiuntur. 

'}  Haee,  iuquit  Baronius,  quum  diaml,  eleganter  videntur  aUudere  ad  Maee- 
doidum  jam  expulsum  ab  imperaiore,  indigeniem  auarilio  Romani  pontifids.  At  haec 
interpretatio  subtilitor  videtnr  quam  verior.  Eoc  qnippe  Pauli  exemplo  Orion- 
tales  Symmacho  persuaderc  nituntur,  ut  si  apostolum  illum  aliquando  Mace 
donia  aola  ad  se  pertrahere  valnerit,  quanto  magis  et  Macodonia  ipaa,  quae  pars 
est  Qlyrici,  et  totum  Hlyrieum  aliaeque  Orientis  provinciae  paternam  ipains 
commiserattonem  conunovere  debeant,  nea  apparet,  apud  qnem  Symmachua, 
eni  imperatoT  quidem  infenaisaimua  erat,  juvare  Macedonium  potuiaset. 

s)  Eoc  est:  animadveraione,  qua  jam  dodum  a  veatra  communioue  propter 
Acacium  dejeoti  sumus.  Quamvia  animadeersio  minus  latinum  eit,  elegans  tamen 
eat  advertere  m  atiquem  pro  puntre.  Quare  mmime  cum  b  c*  seq.  praeferendum 
est  avertione. 


^icjitizedbvGOOgle 


EPISTOL.A   12.  711 

cooperamur  in  gaudh.     Quare   deprecamur   disrumpi   novum'  chiro-  a,  512. 
graphum  noatrum,   sicut  salvator  et  dux  noster  Ghristus  vetus  illudCol.  2,  11. 
in  cruce   disrupit:    xie  ultra  post  lavacram  regenerationis  malorum 
nostrorum  subjaceamus  delictis,  sed  ut  ejus,  qui  comedit,  uvaB)  acerba 
ligarerit  dentes,   secuudum  beati  Ezechiehs  prophetiam.   Qnum  ergo  ^'ff'' 
in  veritate  parabolam  istam  salutari  adventu   suo  Salrator  implere- 
rit,  cur,  sanctissime  ac  beatissime,   Acacii  inobedientia  uram  acer- 
bam  comedentis,  nostri,  id  est  filiorum  ipsius,  in  tam  longo  anuo- 
rum  cursu  ligati  sunt  dentes?    Si  unus  homo  peccarit,  quare  toti 
synagogae  aut  magis  toti  habitabili  muudo  pur7)  anathema  dirinus 
furor  incumbit?    Ubi  ergo  Dei  promissio,  quae  dicit:  Non  percipient  •***■ ™. 
filii  parentum  peccata,  neque  parentes  fiiiorum  suorum,  sed  unusquisque  Dtlut. 
morieiur  in  suo  peccatol  24,16. 

3.  Si  propter  Alexandrinomm s)  aut  magis  Eutychianorum  ami- 
citiam,  qui  aversantur  et  anathematizant  sanctissimum  et  beatissi- 
mum  papam  Leonem  vel  in  Calchedone  synodum  habitam,  anathe- 
matizatus  est  Acacius,  quare  uos  a  vobis  aestdmamur  haeretici  et 
in  auathemate  sumus  nos,  qui  amplectimur  Bolam9)  illam  epistolam 
et  quae  dicta  sunt  in  sancta  synodo,  qui  propter  praedicationem 
recti  dogmatis  vestri  quotddie  oppugnamur,  et  ut  haeretici  anathe- 
matizamur  ab  iis,  qni  Entycbetd  eonsentiunt  ?  Noli  facere  judicinm 
per  illuiu,  qui  cunctam  judicat  terram,  ne  perdas  justum  cum  impio, 
uec  nat  apud  te  justus  ut  impius,  nec  aequaliter  judicentur  a  te 
orthodoxi  et  haeretici,    rel  qni  anathematdzant  praedictam  sanctam 

"  epistolam  sanctamqne  synodum  vestram  rectam ,  et  ii  qui  robiscum 
ab  eis  anathematizantur ,  et  qui  orant  mori  quotidie  pro  recta  fide 
qnae  a  vobis  praedicatur. 

4.  Et  Jesus  quidem  Nave  incircumcisoB  et  idolorum  servitores  jos,  10,6. 
Gabaonitas  cum  mendacio  fugientes  ad  se,  dum  oppugnarentur  ab 
Abimelech  vel  ceteris  quatuor  cum  eo  principibns,  pro  eo  quod  ad 

eum  confugerant,  Deo  eooperante  strenue  vindicavit,  ne  blasphema- 
retur  nomen  Dei  ejus  tamquam  non  eos  adjuvare  praevalentis.  Vos 
autem,  sanctissimi  viri,   Jesu  magni  Dei  et  Salvatoris  spei  nostrae 

')  b  c'  eeq.  uva  acerba  ligaverit.  Secundum  illud  Doraini  apud  Esechielem 
1S,  3:  Vivo  tgo  dieit  Donhaa  Deut,  ti  erit  uttra  vobit  parabola  haec  in  prover- 
bium,  quo  vulgo  dicebatur:  patret  eomedernnt  uoam,  el  dentet  fiSorum  obttupeiamt, 
petunt,  ut  ejua  iinius,  qui  comedit,  dentea  ligeutur  et  obstupescant,  hoo  eat 
boIus  ille  poenam  experiatnr,  qui  deliquit. 

*)  NulU  auathema  dictura  est  propter  unius  Acacii  peccntum,  niai  iis,  qui 
alj  ejua  conaortio  recedere  nolentes,  peccati  ejus  participea  iacti  sunt. 

9)  Hoc  ideo  dicnnt,   quia  Aeaciua  proptei  hoc  maxime  damuatus  fuotat,  ' 

quod  Fetri  pseudoepiscopi  Aleiandrini  saepiua  damnati  amicitiam  communioaem- 
que  auacepiBset. 

*)  Legendnm  videtur  totam  vel  tanctam;  quod  postremum  eo  magis  placet, 
quod  moi  camdem  epiatolam  lanclam  vocent. 


3i9ilizedbVGOOgIe 


712  S.  SYMMACHi  FAPAE 

a.  5J2.  discipnti  imitataresque  ejua,  qui  nguram  servi  assumpsit,  ut  nos  libe- 
ros  redderet  a  peccato  quod  regnabat  in  nobis,  videutes  oppugnari 
nos  et  mortificari,  non  sicut  G-abaonitas  incircumcisos,  sed  vobiscum 
circumeisos  in  Christi  cicumcisione ,  neque  idolorum  servitores  et 
aemulos,  etsi  peccatores,  tamen  Christianos  et  vobiseum  omnia  in 
Ch  risto  sapientes,  non  despiciatis  neque  contemnatis  ultra,  pii  patres : 
Jos.6,83.  sed  sicut  beatissimus  praedictus  Jesus  Nave  non  illos  tantum,  sed 
et  Raab  meretricem  illis  anteposuit  propter  duorum  exploratorum 
susceptionem,  ita  et  vos  noa  vigilanter  assumite  cum  Dei  juvamine 
propter  duarum  naturarum  tiaditionem,  quae  a  vobis  per  epistolam 
inter  sanctos  constituti  papae  Leonis  contra  Entychetis  deliramenta 
Job.2,6.  directa  est.  Et  illa  quidem  suscipiens  explorantes,  in  stuppam  lini 
suae  domus  abscondit;  nos  autem  rectae  fidei  vestrae  suscipientes 
confessionem,  in  corde  nostro  non  abscondimus,  sed  in  ecclesiarmn 
domatibus 10)  Dei  misericordia  eam  cum  auctoritate  praedicamus.  Et 
illa  quidem  rogata  per  metum  eos  se  habere  negavit:  nos  antem 
oramus,  ne  unquam  humano  metu  negemus  rectae  doctrinae  nostrae 
veritatem;  et  usque  ad  sanguinem  pro  ea  stabimus,  si  ita  contingat. 
5.  Unde  non  taedeat  nos  adjuvare,  neque  odio  habeatis  propter 
adversantium  communionem ") :  quum  se  ab  hac  plurimi  facultatibus 
impedita  et  non  habentes  sollicitudinem  nmltarum  animamm  suspen- 
derint,  quibus  vero  multarum  animarum  cura  commissa  est,  in  cre- 
ditis  sibi  communicent  ecclesiis,  nullum  contrarium  habentes  eom- 
municantem  sibi,  et  metuentes  relinqnere  lupis  oves  propter  vocem 
10°  12.  Do111""  dicentem:  Mercenarius  autem  et  qui  non  est  pastor,  cujus  tum 
sunt  oves  propriae,  videt  lupum  venientem,  et  relinquit  oves  et  fugU,  et 
lupus  rapit  eas  atque  dispergit,  quia  mercenarius  est  et  non  habet 
■  ovium  curam.  Quia  ergo  non  amore  vitae  capti,  sed  ovium  salutem 
curantes  plurimi  sacerdotum  hoc  faciunt,  den)  insequentibus  mise- 
rante  :Deo  cognoscere  poterit  tua  paternitas. 

Quidam  enim  de  iis,  qui  in  sacerdotio  constituti  sunt,  spectan- 
tes 1S)  in  exailio  mitti  presbyteros  orthodoxos  et  sanctos  viros,  volen- 

'")  In  priua  vulgatis  dogmatfout.  Reatitueudum  duxjmus  domatibus.  Aper- 
tum  enim  eat,  eos  respicere  tum  ad  factum  Raab,  quae  fecit  adtcendere  virot 
ad  tolarium  donua  tuae,  tum  maxime  ad  praeceptwn  Domini,  qui  Matth.  10,  27, 
quod  in  tenebria  docuarat,   praedicari  jiissit  tuper  tecta  (graeco  lnl   tmv   Sm- 

")  Hoc  eat:  propterea  quod  non  omniuo  abjiciamua  communionem  eoram, 
qui  Acacii  damnationi  advereantur  eique  nolunt  Bubscribere.  Deinde  forte  legen- 
dum  quum  ec  ab  hac  plurimi  tacerdotiit  expediti. 

")  Hoc  est  ex  contequentibut.     b  Bubstitnit  dcincept. 

")  Edit.  B&sil.  et  Bom.  •sperantet;  ac  subinde  tub  arbitro,  pro  tuo  ariitrio. 
Praeferenda  visa  cat  Baronii  correctio.  Hoc  enim  sibi  vult;  eot,  qui  quum  vide- 
rent  in  exiUum  miiti  pretbyterot  orihodoxot  et  tanctot  virot,  nolebant  te  praetei- 
necettitatem  ab  ecclctiU  tua  arbitrio  tubducere  eotque  tequi,  non  tiverunl  koe  facere. 


J.grzotyGoOgle 


EPI8T0LA   12.  713 

tes  se  praeter  necessitatem  ab  ecclesiis  suo  arbitrio  subducere  ipsos-  a.  513. 
que  sequi,  non  cesserunt  eis  hoc  facere,  adjurantes  eos,  ut  manerent 
in  creditis  sibi  sanctis  ecclesiis  ad  populi  munimen  orthodoxi,  in  se 
suscipiendo  quae  pctantur  discretionis  illorum.  Sicut  Rebecca  quon- 
dam  dicens  Jacob:  In  me  peccatum  tuum,  fili;  ita  illi  ab  ecelesiis  ****■ 
sibi  creditis  discedere  sponte  volentibus  dixerunt:  In  nos  veniat  pec- 
catum  discretionis  vestrae,  tantummodo  oves  Christi  praeter  necessita- 
tem  lupis  non  relinqualis,  ne  in  loca  vestra  haereiici  ingredientes,  lupi 
discerpant  oves.  Aut  certe  ab  ipsis  oribus  suis  propter  rectam  fidem 
■fugati  et  bis,  qui  non  fugantur  sed  sponte  discedere  cupiunt,  ne 
cui  adrersantium  communicent,  tali  fide  dicentea14):  putas  isti 
amore  vitae  lioc  faciunt,  an  amore  animarum,  ad  imitationem  Do- 
mjni  soi  primi  pastoris  nostri  Jesu  Cbristi  magni  Dei  et  Salvatoris 
spei  nostrae,  qui  animam  suam  posuit  pro  ovibus  suis? 

6.  Omnimodo  autem  et  qui  videntur  communicare  ortbodoxi, 
et  qui  se  a  communione  abstinent,  omnes  post  Deum  tuae  lumen 
visitationis  et  assumptionis  operimur.  Quare  festina  juvare  Orien- 
tem,  ex  quo  vobis  duo  grandia  diei  lumina  Fetrum  et  Paulum  ad 
illuminationem  totius  mundi  Sairator  direxit.  Reddite  ergo  ei  bonam 
retributionem ,  quam  ipse  robis  dedit:  illuminate  eum  rectae  fidei 
lumine,  sicut  per  ipsum  vos  quondam  divinae  cognitionis  lumine 
idem  illuminarit.  Sicut  enim  qnando  toto  mundo  in  peccatis  aegro- 
tante,  unius  honiinis  delicto  lassati,  in  aegritudinis  curatione  boni 
illius  medici  discipnli,  ipsum  coelestem  medicnm  et  principem  pasto- 
rem  magistrum  suum  ad  curam  vocantes  aegritudinis  ipsius,  ali 
quando  dicebant:  Domme,  inclina  coelos  tuos,  et  descende;  aliqnando  tTJt1, 
rursum:  Qui  regis  Israel,  mtende,  qui  sedes  super  Cherubim,  appare,  79,2. 
excita  potentiam  tuam  el  veni,  ut  liberes  nos:  aic  nos  modo,  qui  in- 
finnitate15)  novae  praevaricationis  patris  nostri  dejicimur,  ad  tuam 
clamamus  beatitudiuem ,  ut  et  tu  imitator  exsistens  Filii  Dei  ad,B) 
dilectdonem  deprecatione  venias,  Jmitatione  ipsius  coelestis  Patris 
tui,  qui  facit  solem  suum  oriri  super  bonos  el  malos,  et  pluit  super  Matth. 
justos  et  injustos,    festina  in  auxilium  nostrum,   sciens,  sanctissime, 


Mfi. 


")  Hoc  est:  talia  eo  studio  ac  flde  periuadtntei  putantline  sunt,  seu  qtii  per- 
tuadent,   leu   quibul   hoc   pcriuadctur,    ne   gregem   $uum   delerant,    amore   vitae   hoc 

ls)  Ed.  Baa.  et  Rom.  inflrmati  novae  praevaricationis ,  b  c  c  inflrmitati  novae 
praevaricationU.  Abbreviationom  primariam  ex  iug-eiiio  linguae  latijiae  aupple- 
vimuB.  Coust.  mallet  inflrmati  noxa  praeearicationii.  Jam  se  superius  n.  2  dixe- 
runt  pereuniei  tn  praevaricatione  patrit  nosiri  Acacii.  Utrobique  Acacium  ita 
praevaricatorem  fatentur,  ut  profiteantur  et  patrem,  quia  nimirmn  quod  regiae 
nrbis  antistiti  Catchedoneneis  aynodua  attribnnrat  ratum  h&bebant. 

")  b  c  c  ad  marg.  ad  dejectionem;  quae  conjectura  non  arridet.  Ipsi  eiiim, 
qni  initio  num.  5  rogabant:  Negue  odio  habeatii  propter  advertantium  communionem, 
nonc  ut  ad  dilectionem  veniat  precantar. 


>vGoogIe 


8.  SYMMACHI   PAPAE 


9  12.  ma*e  habenies. 

1.  Quodsi  parra  exsisteret  aegritudo,  nos  forsitau  ad  spiritua 
lem  nostruin  niedicum  curreremus,  quatenus  et  passiones  bonorum 
medicorum,  id  est  gloriosorum  Christi  discipulorum  vestrorumque 
doctorum,  et  sancta  adoraremus17)  tua  vestigia,  ut  et  praevaricatio- 
nis  medicinam  et  solutionem  vinculorum  et  delicti  reniissioiiem  de 
tuo  aancto  ore  susciperenius.  Sed  quia  non  est  ulcus  aut  macuia 
Jea.  i,g.  neque  plaga  tutnens,  sed  totum  ulcus  est  a  pedibus  usque  ad  capui, 
sicut  beatus  Isaias  antiquam  praevaricationem  defiens  dixit:  vos  jam 
boni  medici,  et  illiun  veri  medici  vel  bonorum  discipulorum  ipsius 
certdssimi  plantatores,  festinate  ad  curam  resolutorum  ecclesiastici 
Job.35,3.  corporis  membroruin,  ut  dissolutas  manus  nostras  dissolntaque  genua 
erigatis,  et  cursus  rectos  faciatis  pedibus  nostris:  ne  quod  claudum 
est,  amplius  distorqueatur,  sed  curetur  magis  per  strenuitatem  et 
optnnam  diligentiam  vestram. 

8.  Sicut  enim  magistro  uostro  dotnino  Paulo  glorioso  apostolo 
propter  infideles  aliquos,    dum   eum  pigeret  sermonem  Domini   in 

Act.  18,9. Gorintho  loqni,  adstans  Dominus  dixit:  Loquere  et-non  taceas,  quia 
multus  est  mthi  populus  in  hac  civitate;  et  nunc  tuae  dicit  beatitndini 
ejus  benignitas :  „festina,  et  noli  tardare  ad  Orientis  auxilium",  magis 
autem  ad  majores  partes  habitabilis  mundi,    quia  non  tantum  pro 

Jon.i.u.  centuni  viginti  millibus  in  magna  qnandoque  constitutis  civitate 
Ninive,  sed  a  multo  pluribus  spera  exspectari  tuam  post  Deum  me- 
dicinam.  Si  enim  qui  praecessit  beatitudinem  tuam  inter  sanctos 
constitutus  Leo  archiepiscopus  ad  Attilam  tunc  erronem  barbarum 
per  se  currere  non  duxit  indignum,  ut  captivitatem  corrigeret  cor- 
poralem,  nec  tantum  Christianorum,  sed  et  Judaeorum,  ut  credibile 
est,  atqne  paganorum :  quanto  magis  f estinare  ad  tuam  attinet  san- 
ctitatem,  non  ad  corporeae,  quae  betto  fit,  captivitatds  correctionem 
atque  conveTsionem,  sed  animarum,  qnae  captivatae  sunt  vel  quo- 
tidie  captdvantur!  Et  inter  duas  diabolici  vias  erroris,  Eutychetis 
atque  Nestorii,  tertiam  immo  mediam  nobis  ostendas  expressius  veri 
rectique  dogmatia  viam. 

9.  Dubiam  eam  fecerunt  nostra  peccata,  aestimautibus  quibns- 
dam  non  posse  inter  Nestorii  et  Eutychetis  salutis  viam  mediam 
reperiri,    sed  quod  onmino  necesse  sit,    aut  illius  esse  quemquam, 


")  Notandum  adorandi  verbum  pro  religiOBa  observantda,  adoo  ut  Nicae- 
num  II  concilitim  nihil  inuBitatum  protuliasc  constet,  quum  act.7  sacria  reliqniis 
konorariam  adoi-ationem  Iribuendam  definhrit.  Notaada  v.t  illius  obBervantiac,  qua 
summorum'  pontificum  venti^ia  adorantur,  antiqmtas.  Paulo  ante  pasttonet  bo- 
norum  mtdicomm  nuncupant  apoBtolorum  Petri  et  Pauli  tumulos,  quibus  poat 
passiones  conditi  fuerant,  qua  loqueudi  ratione  etiam  nunc  Potri  confessio  ap- 
pellatur  ea  Vaticanae  ecclcsiae  pars,  in  qua  corpos  ejos  jacel. 


^igilizedbyGOOgle 


EPISTOLA   12.  715 

aut  illius.  Propter  hoc  festina  post  Deum  nos  adjuvare:  et  sicuta.512. 
inter  Arii  dividentis  atqne  separantis  unam  Deitatis  naturam  atque 
aubstantiam  et  Sabellii  quoque  confnndentis  personas  et  minuentis 
nnmerum  Trinitatis  ostenderunt  sanctiasimi  patres  Tiam  mediam 
veritatis,  in  confessione  Divinitatis  unam  substantiam,  naturam  vir- 
tutemque  demonstrantes,  propter  •  Sabellium  tres  personas  et  aequae  ^Jjfflj 
potentiae  unam  veritatem:  sic  et  vos  nunc,  sanctiBsimi  atque  beatis- 
simi,  illuminate  nos  spiritualis  scientiae  vestrae  lumine,  quae  est 
inter18)  *  Eutychetis  ad  imitationem  Sabellii  naturas  atque  substan-  _fJEKl. 
tias  confnndentis,  et  inter  Nestorii  ad  imitationem  Arii  personas  nem 
atque  substantias  dividentis  vera  rectae  fidei  confessio,  tradita  nobis 
-a  papa  Leone  inter  sahctos  conBtituto,  eti0)  discipulorum  i,m  Calche- 
done  sanctomm  patrum,  duarum  aubstantiarum  aut  naturarum  uni- 
tas  in  una  eademque  persona  et  unaM)  substantia  magni  Dei  et 
Salvatoria  nostri  Jesu  Christi.  Ipsi  enim  docuerunt  nos  divinis  scri- 
ptnris  alteram  esse  visibilem  et  palpabilem  et  passibilem  carnis 
naituram,  et  alteram  invisibilem  impassibilem  et  incomprehensihilem 
naturam  in  una  persona  et  substantia  magni  Dei  et  Salvatoris  nostri 
Jesu  Christi:  alteram  de  matris  substantia  et  natura  venientem  de 
semine  David,  Ahrahae  et  Adae,  secundum  carnem  natam,  alteram 
vero  ex  utero  ante  Luciferum  genitam  de  substantia  et  natura  Pa- 
tris.  Sed  ne  rursus  propter  immaculati  partus  duas  naturas  et  sub- 
stantias  -occasionem  apprehendentes ,  qui  secundum  Nestorium  sapi- 
unt,  duas  personas  aut  duos  filios  vel  duos  Christos  male  introdu- 
cant,  docuerunt  sancti  illi  et  heati  patres  unam  Bcire  personam  et 
substantiarum  inseparabilem  unitatem  ex  duahus  suhstantiis  et  na- 
turis  et  in  dnabus  subatantiis  et  naturis  magni  Dei  et  Salvatoris 
nostri  Jesu  Christd. 

10.  Nos  enim,  o  sanctissime  et  beatissime  Symmache,  eumdem 
esse  existimamus  et  ex  duabus  naturis  et  in  duabus  naturis,  et  non, 
sicut  illi  dicunt,    ex   duahus  naturis  unam  naturam  post  adunatio- 


'*)  b  cc  addunt  sententiam,  glossenia.     Magis  aupplendum  confcitionem. 

'*)  Orationis  series  postulat  et  ditcipulis  fn  Calchedanc  tanctit  potribvs,  nec 
obscurum  cst  interpretera  litterae  graecae  coDBtructione  fuissc  deceptam.  An 
Calchedonenses  patres  ideo  Leonis  disoipuli  vocantur,  quia  hujuB  doctrina  seu 
epistola  ad  Flavianum  ipsis  praolecta  eorum  definitioni  praeivit?  Suspicio  non 
deest  discipulomia  loco  legendom  csse  OCXXX. 

K)  Eilit.  Basil.  et  Bom.  et  unitu  iubstantiae ,  quamvis  paulo  infcrius  in  una 
periona  ct  una  tubttantia  retineaut.  ltecto  et  hic  Baroniua  restituit  una  subsian- 
tia,  ita  ut  vox  substantia  non  graecae  avaia  sod  vsoataats  respondeat,  quae 
quidem  vox,  ut  observavit  AugnstinuH  de  Trinit.  VII  n.  8,  iicet  latine  ittbitantia 
reddatur,  nihil  apud  Graecoealiud,  quam  quod  apud  nos  pcrsona,  souat.  Quam- 
quam  interpres  aecuratior  hic  et  infra  in  una  pertana  et  una  kypottaii  graecum 
lv  tvl  -KQoatoitm  xul  /tia  unoflrnfl  1=1  latine  convcrtisset ,  minime  quum 
etiam  eodem  tubttantiae  vocabulo  graecum  avaia  reddat. 


>vGoogIe 


716  8.  SYMMACHI  PAPAE 

a.512.  nem,  in  duabus  auteni  subsistentibus51)  naturJB  cum  unitate  non 
pati  coiifiteri;  ut  se  doceant  Arianorum  esse  imitatores,  dicentium 
per  Filium  glorificari*2)  Patrem,  cum  Filio  autem  non  pati  se  eum 
glorificari.  Sed  sicut  contra  illos  docuerunt  fratres  tui  sancti&simi 
patres,  „per  quem"  et  „cum  quo"  aequaliter  patd  dicere  nos,  quia, 
„per  quem"  humanitatem,  „cum  quo",  divinitatem  signiiicant  magni 
Dei  et  Salvatoris  nostri  Jesu  Christi:  sic  et  nnnc  illis,  „ex  duabus 
quidem  naturis"  dicentibus,  „in  duabm"  autem  non  eoiiiileutibus, 
nos  „ex  duabus"  et  „in  duabus"  pariter  dicimus.  Ex  duabus  enim 
dicentes,  ex  quibus  subsistit  nnitas,  in  duabus  autem,  in  quibus  visus 
est  et  palpatus  est  et  assnmptus  post  passionem  et  resurrectionem, 
confitenmr,  et  in  quibus  veniet  judicaturus  vivos  et  mortuos.  Neque 
enim  nuda  Divinitas  poterat  aut  palpari  aut  crucifigi  pro  vita  mundi, 
nec  simplex  humanitas  morti  subjacens  per  mortem  confundere  eum, 
qui  obtinebat  mortem,  hoc  est  diabolum.  Unde  et  poet  resurreutio 
nem  in  immaculata  carne  sua  visum  Verbum  Dei  et  Deus  noster 
"'i"'i9  ommDUS  uiscipuhs  suis  dicebat:  Videle  manus  meas  et  pedes  meos, 
quia  ego  ipse  sum;  palpate  et  videte,  quia  spiritus  carnem  et  ossa  non 
habet,  sicut  me  videtis  habentem.  Habentem  dixit,  ut  non  is  in  illa 
mutatus  putaretnr ,  sed  in  veritate  assumpsisse  crederetur.  Beato , 
..o".>7  quoque  Thomae  diffidenti.clamat:  Infer  digitum  tuum  et  vide  manus 
meas,  et  da  manum  tuam  el  mitie  in  latus  meum,  et  noli  esse  incre- 
dulus  sed  fidelis.  Unde  dum  assumeretur,  duo  viri  visi  disoipulis  in 
ict.  1,11.  albis  vestibus  clamabant  et  dicebant:  Viri  Galilaei,  quid  statis  adspi- 
cientes  in  coelum?  Hic  Jesus,  qui  ablatus  est  a  vobis  in  coelum,  ita 
veniel,  sicut  vidistis  euntem  in  coelum:  ut  dum  venerit  omnimodo  in 
gloria  Patris  cum  sanctis  angelis  in  die  terribili  justi  judicii,  sic 
infideles  Judaei  videant  in  quem  compunxerunt,  compeccatores") 
autem  mei  eum,  qui  eorum  misertus  est  et  liberavit  eos,  neglectus 
autem  ab  eis  est.  Secundum  vos  autem  sancti  et  justi  videbunt, 
quem    dilexit    anima   eorum,    et    laetabuntur  laetitda    ineffabili    et 


")  Hoc  6st:  persittentibus  posi  carnit  nottrae  siisceptionem;  quam  doctricam 
Eutychiani,  naturam  humanam  in  Chriato  vel  consumtam  vel  confiuam  ncuticn- 
tes,  pati-non  possunt.  In  hoc  porro  imifcantur  Arianon ,  quod  cum  iia  unam  in 
Christo  naturam  velint,  illi  quidem  aolam  humanam,  ipsi  vero  solam  divinam, 
ambo  tameu  unam.  Hic  autem  subsittcntibus  minime  idc  dicitur  quasi  propriam 
tubtittentiam  habentibut. 

")  Itft  correxerunt  C  c;  ed.  Bas.  a1  h  gloriari.     Moz  b  c  c  sitjnificantes. 

")  Baronius  hunc  locum  ita  reaarcire  conatus  est:  et  cum  eit  peccatoret  etiam 
noitri,  eum  gui  eorum.  Praeatat  lei.tionem  primaevam  quamvia  corruptam  rcti- 
nere,  quam  sic  de  suo  mutare.  Ab  hac  minus  propius  recederet,  qui  legeret 
quomodo  peeeatoret  udepiciant  in  euat,  gui  eorum  ete.  Ceite  nou  obscnre  bic  do- 
cent,  veritatem  carnis,  in  qua  et  per  quam  Christus  paaaua  est,  etdam  post 
gloriae  perceptionem  perseveraase ,  eamque  tum  Judaeis  tum  peccatorihus  in 
die  judicii  conspicuam  fore. 


3i9ilizedbVGOOgIe 


EPI8T0LAE   12.   13.  717 

gloriosa,   accipientes  consummationern  fidei   suae  in  salutem  anima-  a.  612. 
rum  suarum  et  audientes  suiivissintam  vocem  ejue  dicentis:   Venite,  Mattb. 
benedicti  Patris  mei,  haereditate  paratum  vobis  regnum  ab  tnitto  mundi.     ' 
Oujus  beatae  vocis   cum  tua  bentitudine   et  nos  indignos  dignetur 
Christus  Domuras  noster,  per  omnia  sanctissime  pat«r! 

Epistola  13. 

Symmachl  papae  ad  Orlentales,  VocV* 

J,       Eos  commumonis  suae    nunquam  parlicipes  fore   retcribit,    qui   quovis   colore    a 
damnatoruru,  h.  e.  Eutyehetii,  Dioscoti,   Timulkei,  Petri  et  Acacii  soeietate  divelii    ■ 
nolucrint. 

Dilectissimis1)  fratribtte  universis  episcopis,  pre- 
sbyteris,   diaeonis,    archimandritis   et  cnncto 
ordini  et  plebi  per  Illyricum,  Dardaniam  et1) 
utramque  Daciam  Symrnachus. 
1.    Quod5)  plene  fieri  cupimus,   si  quae  scribimus  impleantur, 
nnllus  stupeat  servatum  hactenus  nos  nunc  solvisse  silentium,  iHium 
prudentissimi  Salomonis  ista  vox  personet :  Tempus  loquendi,  et  tempus  Eccles. 
tacendi.    Quia  taciturnitatem  praesens  tempus  expugnat:  nam  inter*) 
ea,   quae  accidnnt  nunc,   silere  nec  fidei   stimulis  excitari,,    magni 
constat  esse  fastidii.     Quippe  ubi   religionis  reverentia    et   summa 
concutitur,    aptum  juzta  divinam  Scripturam  dicere,    eos  qui  sunt  ?iuc- 
mites,  debere  esse  pugnaces.   Est6)  siqnidem  et  spiritualis  quaedam     ' 


■)  In  edit.  Bauil.  deHideratur  Dilcrtissimis  fratribui  imiventis  episcopis,  sed 
iuacriptio  ab  bie  verbis  incipit:  Preibyterti,  diaconU  etc,  Superior  epiatola,  ut 
ex  nura.  6  liquet,  iton  tantum  eorum,  quibus  millarum  animarani  erat  soliici- 
tudo,  scd  et  eorum,  quibus  iiudlarum  anhnarum  cura  commiiia  erat,  adeoque  et 
epiacoporum  uomine  aeripta  fbit.  Sic  et  SjmmachuH  ad  epiacopOH  rescribere  se 
ab  ipao  exordio  aatja  indicat,  et  num.  6  confirmat. 

*)  Ita  Q1  a1.  At  Basil.  tt  Daciam  eomtitutis  Symmackut  Romanui  episcopus, 
Baronius  autem  ct  utrtmque  Thradam  consistentibus  Symmackus  epiieopui.  Cui 
quodam  modo  iavet,  quod  in  Hormisdae  epist.  22  ad  Avitum  u.  3  et  4  curu 
nivriciH  et  Dardania  Thraces  conjunguntui-  et  a  acbiamate  aimul  diaceasiaae  nar- 
rantur.     Sed  hujuHmodi  motatio  praeter  niss.  fidem  fieri  non  debet. 

*)  Ita  Q1  b;  ed.  Baail.  omittit  Quod  —  compleantur ,  immediate  incipiens 
Nutlia  itupeat.  Simili  uentcntia  jncipiunt  tres  Oelasii  epistolae,  acilicet  Felicis  II 
epist.  17  et  18  et  Gelami  epist,  3. 

*)  Editi  btfer  cetera,  et  omittuut  nunc. 

°)  Ita  Q1,  nisi  quod  et  siquidem  et  ...  inde  et.  Edit.  Baail.  siquidem  tpiritaiii 
quae  elt  et  Deo  accepta  congressio  univrrsa  laudabiiitcr  tolcrat  ...  leparetur.  Scd 
congruum  est  UHi.  b  c*  seq.  Siquidcm  et  ...  inde  ct  ...  tolcrat,  ne  ...  neceitarium 
et  utUe  talei  admonere:  nec  enim.  Quod  hic  auadet  SjmmachuB,  Conatantio  im- 
peratore  Arianis  faveute  praestiterunt  viri  aanae  et  orthodozae  fidei  atudiosi, 
gui  tametii,  Gregoriua  Narianienus  orat.  21  inquit,  alioqui  pacali  ac  moderati 
sint,  kae  iamen  in  re  lenel  et  facilei  csst  non  lustinent,  qikan  per  lilenlium  et  quie- 
lem  Dei  eaula  proditur:  verum  admodum  bellacei  sunt  atque  in  eonfligendo  acret  et 


3i,«izSdb,Google 


718  8.  SYMMACHI  PAPAB 

i.  612.  Deo  accepta  congTessio,  unde  et  laudabititer  universa  tolerantur,  ne 
(juisquani  a  divina  caritate  separetur;  et  tos  qaidem  docere  quod 
doceatis,  grave  onus  pudoris,  sed  necessarium  de  ntilitatibus.  Neque 
enim  congrnnm,  illis,  religiosae  afferre  dogmata  disciplinae,  a  quibus 
institutionis  ipsius  exspectatur  plena  perfectio.  Sed  breviter  clara 
peretringemus. 

2.  Gui  incognitnm,  Constantmopolitn.ua  ecclesia  qua'B)  Nestorii 
contagione  Iaboraverit?  Nestorii,  inquam,  qui  quasi  putre  corporis 
membrum  a  societate  catholicae  communionis  excisus  est.  Ubi  ter- 
rarum  non  praedicatur  congregatio  Calchedonensis  sancti  concilii, 
quae  Eutyeketem  et  Dioscorum,  duo  nomina  famosa  et  magnae  per- 
fidiae,  unius  sententiae  integritate  damnavit,  iniquitatis  complices 
nno  spiritu  divinis  dogmatibus  adrersa7)  lnctantes?  Quis  Petrum  et 
Timotheum  praefatorum  vemulas  ignoravit,  propugnatores  intentio- 
nis  addictae,  auctores  ac  magistros  suos  crebros)  errore  vincentes? 
Illnm  Timotheum  loquimur  patricidam,  qni  sanctae  recordationis 
Proterio  snperstite,  non  solnm  ecclesiam  non  religiosis  aactoribus 
occupavit,  verum  etiam  efihsionem  pii  sanguinis  ad  crimen  pervasio- 
nis  ■) 'adjecit.  Ipsius  nempe  damnationem  universalis  est  Eeelesiae 
vox  locuta10),  dum  eum  nomine  quoqne  Christiani  honoris  exueret. 
Cujus  Petrnm  eeqnacem  notum  fecerunt  orthodoxorum  plurimae  pas- 
siones,  in  quibus  ille  virtutem  animi  sui  exsultavit  ostendere.  No- 
vit11)  hunc  Ephesus  cum  tota  societate  Dioscori,  ubi  cum  praedicto 

feroccs.     Sic  quaedam  Hilarii  Pictaviensis  scripta  ferocem  spirare  videntux  ani- 
mnm,  quem  tamen  natura  mitem  et  placidum   fuiase  Rufinua  H.  E.  I,  31  prae- 

')  G'  quae  Nestorii  inquam,  ed.  Baa.  et  seqn.  qua  Nettorii  contagione  labora- 
tcrit   (c7   aeq.   laboravit)?     Neltorit    inquam.      Mox    Q1   magnopere  fldet  unius  sen- 

*)  G'  a1  adversa  luctantes,  b  adoeria  seclantes,  ed.  B&s.  adversarias  peitet. 

*)  G'  crebro  errore,  a1  crebro  ferro,  b  icevo  errore,  ed.  Bas.  et  sequ.  taevo 
errore,  nescio  an,melius.  Hoc  enim  sibi  vult,  Timotheum  Aelnrum  et  Petrum 
Eutychetis  et  Dioseori  diacipuloB,  ipais  quidem  errore  parea,  sed  saevitia,  qna 
proprium  epiacopum  Proterium  interfecenmt  et  interfectmn  indigne  tractarunt, 
tuisse  snperiorea. 

*)  Edit.  Baait.  et  Baron.  •persuationis.  Hpc  fecinna  in  tractatu  1  n.  i  Ge- 
lasins  ita  pentringit:  Morttto  prindpe  Marciano  collectii  turbit  kaereticorum 
Timotkeus  et  Petrut  verdunt  Alexandriam,  et  ordinatur  ab  haereticit  Timoiheut 
episcopus.  Duo  igitur  apud  Alexandriam  episcopi  essc  coepentnt,  is  scilicet  per- 
vasor  cum  Proterio;  cui  crimini  Timotbeus  poatea  ipanmmet  Proterium  occi- 
dendo  alterum  adjecit. 

■°)  lis  scilicet  in  litturis,  quas  Leo  imperator  ab  uuiversis  metropolitanis, 
ut  univeraalia  Ecclesiae  ea  de  re  sententiam  comperiret,  ad  sc  mitti  josait.  Haec 
litterae  habentur  in  actia  concil.  Calcbedonen.  p.  III  (Haril.  II,  691  aa.). 

")  In  edit.  Baail.  Noelt  Ephesus  omiaao  hnnc  (pro  qno  mendoae  a1  hinc)  mox- 
que  subditur  cum  proprii  amore  peceati.  Ia  auctor  peccati,  quo  Flavianns  occi- 
ans  est  quodque  Petri  propriivm  dicitur,  intelligendua  eat  Dioscorus.     Atque  ex 


^icjitizedbvGOOgle 


EPISTOLA   13.  719 

auetore  peecati  finem  sancti  Flaviaui  operatus  innotnit.  Tacenda  a.  512. 
snnt  Antiochiae  mala,  ubi  per  alteriua  Petri  nefanda  ludibria  reve- 
rendum'3)  sacerdotii  nomen  irrisum  est.  Quis  Apameae  et  Tyri 
gemitus,  tragicis  criminibus  comparandos ,  vel  si  solis  vacet,  digna 
possit  lamentatione  deflere?  Quid13)  Acacium?  Qui  quasi  boni  sui 
fascino  gravatus,  quae  Basilisco  imperante  praemiserat,  novo  exem- 
plo  poenae  deprehensus  est  adversus  seipsum  dicenB  sententiam :  illos 
mutata  voluntate  defendens,  quos  prius  gloriosum  putavit  addicere14), 
et  laborans  sociare  fidehbus,  quos  dudum  haereticos  manifestae  prae- 
varicationis  ostenderat;  propter15)  quos  maxime  fugiendus  et  de- 
signato  Buperius  damnatorum  agmini  eoaequandus,  illa,  propter  qnae 
fidelis  probatus  est  esse,  dissolvens,  et  permixtus  his,  per  quae  laesio 
Ecclesiae  generalis  evenit. 

3.  Adversus  hos  si  patrum  dogmata  ratio  suadet  esse  servanda, 
cogitate,  si  possunt  ea  majori  transgressione  calcari,  quam  nunc 
per  eos,  qui  in  partibus  vestris  Eutychetis  dogmata  recidiva")  re- 
suscitant.  Si  vero  tamquam  infirme  constitutae ")  sententiae  sine 
periculo  negliguntur,  citra  ullum  robur  credulitatis  nostrae 1B)  summa 


hoc  loco  seqnitur:  1°  ut  Petrum  Mocguin  adhuc  diaconnm  Dicscoras,  qni  eum 
teste  Liberato  c.  15  ordinarat,  aecum  ad  Ephssinum  latrocinium  perduxerit; 
2"  ut  ibi  Petrus  Flaviani  necis  praecipuus  minister  fuerit;  3°  ut  Flavianus  Epbesi, 
adeoque  non  in  eisilio,  finem  vivendi  fecerit.  Niai  forte  Petrua  ideo  Ephesi 
Flaviani  finem  operatus  dicatur,  quia  ille  ob  ea,  quae  ipso  operante  Ephesi 
paasus  est,  brevi  post  in  eiailio  vitam  finierit. 

'*)  G1  perferendum,  a1  pracfcrcndum,  et  infra  vel  li  toli  subjaeel,  pro  soli* 
vacet.  Uic  perstringitur,  quo  pacto  Petrus  Fnllo  qnum  in  Antiochenum  sodem. 
invaserit,  Jobannem  quemdam  Apamenia  ordinavit,  qui  ab  ipsis  non  receptus, 
Antiochia  ipeum  Petrum  episcopatus  Bui  auctorem  expulit,  ac  demum  ab 
Acacio  Tyriia  praefectus  fuit,  ut  apud  Gelasium  tract.  I  n.  12  memoriae  pro- 
ditum  est. 

")  In  edit.  Ifasii.  Qtdd  de  Acacio?  Quaevis  lectio  arridet,  Bupplendum  ost 
loquar.  Deinde  ed.  Bas.  et  £om.  Quat  de  bomt  suis  faieino  quodam  gravati*  ha- 
siticii  cobnperante  praemiierat,  novo  exemplo  poenae.  G1  b1  seq.  uequimui',  nisi 
quod  pene  iu  poenae  mutavimus. 

")  b  ad  marg.  abjieere,  quasi  hoc  mallet,  quam  addicere,  quod  tamen  Sym- 
macho  pro  damnare  familiare  est.  8ic  Timotheum  et  Petrnm  supra  vocat  pro- 
pugnatorei  ijitentioms  addictae ,  id  est,  eaasae  damnatae.  Acacius  epist.  8  ad  Sim- 
plicium  non  modo  Timotheum  Aalurum  sed  Petrum  etdam  Mongum  damnandoB 
censuit. 

IS)  G1  a*  propter  quoi  maasime  fugiendoi  et  deiignato  ...  coaequandoi  itla  ... 
esl  esie  dUiolvent  etpermiattui  ...  per  quae;  ed.  Basil.  cum  b'  propter  quos  (h'  quod) 
...  fugiendui  ...  coaequandut  ille  (b1  illa)  ...  est  distolven»,  peimicclus  ...  per  quos. 

■*)  Ita  G1  a1  ed.  Basil.    At  b  redtvtva,  rejecto  ad  oram  reeidiva. 

")  G1  b1  C7  sq.  infirme  (G1  infirme)  eonltituta  icntentia  sine  piacuto  (G1  peri- 
eido).    Sanior  est  lectio  edit.  Basil.  et  Rora. 

u)  a1  veitrae,  ae  subinde  etiam  Basil.  nobis  pro  novut.  Idem  in  grufdani 
eorum,  quae  a  majoribua  instituta  sunt,  argumentom  jam  fuse  prosecutua  Sjm- 
machna  epist.  3  n.  1. 


3i9ilizedbVGOOgIe 


720  8.  SYMMACHI  PAPAE 

a.  6ia.  aubsistit,  semper  succedentibus  novis  vetera  constituta  sojventibus. 
Quando  enim  paternarum  regularnm  despicinntur  inventa,  nec  eorum 
quae  bene  instituta  aunt  firmitas  vindicatur,  hujusmodi  impietatem 18) 
necesse  est  fldei  semper  venire.  Nam  ubi  facilis  dissolutio  eat  ratio- 
nabilis  constituti,  ibi  omnis  aanctitatis  forma  corrumpitur,  ChristuB 
impetitur,  et  (quis  hoc  fidelium  'patienter  accipiat?)  instdtuta  patrum 
reverenda  calcantur. 

4,  Et  quis  non  vitae  mortem  justa  electione  praeponat?  Ubi 
cathoHcae  fidei  adoranda  reverentia?  Ubi  multoM)  cruore  sancto- 
rum  dogmata  constituta?  Ubi  doctorum  reterum  fidelis  anctoritas? 
Ubi  iUa  religiosarum  mentium  stupenda  patdentia,  propriis  bonis 
contenta  nudari,  ne  de  spe  aeternae  haereditatis  excideret,  quasvis 
ambiens  paasiones,  ne  incorruptibilis  illiuB  boni  judicaretor  indigna? 
Nam  nulla  majora  documenta  sunt  fidei,  quam  ubi  temporis  ratio 
suadet  vitam  sabdere  passioni:  et  ideo  qui  pro  ea  periculum  per- 
secutionis  snhire  meruerit,  dignum  se  coelestis  ostendit  esse  militiae. 
Christus  nos  pio  sanguinis  pretio  compararit  gratiae  libertate  con-> 
cessa,  nihil  ihvenientibus  humanis  operibus,  qnod  dignum  tanta 
mercede  tribuerent11).  Atque  ideo  ubi  religionis  injuria  est,  amorem 
fidei  omnem  transcendere  oportet  affectom. 

Unusquisque  ergo  exsilia  et  peregrinationes  tamquam  domum 
patriamqne  respiciat,  ne  desideriiB  retentus  humanis,  Christi  socie- 
tate  privetnr.  Ecce  tempus,  quo  repetit  fides  milites  suos  et  incla- 
mat  ad  defensionem  sui  ferrorem  gratiae  consecutos!  Fidem  ipsam 
dicere  judicemus :  Ecce  tentpus  optabile,  ecce  frttctuum  congregatio  de- 
■siderata  fidelium,  parvis  passionibus  munera  magna  compenset! 

5.  Plnribus  caritatem  restram  pro  dispensatione  nobis  credita 
cuperemus  hortari :  sed  quid  opus  est  vocis  stimulis,  ubi  ad  toleran- 
das  pro  Christo  magnanimiter  passiones  apostolicis  et  patrum  doce- 
mur  ezemplis,  qui  per  damna  humanarum  rerum,  coelestium  nobis 
ostenderunt  augmenta1*)  virtutum?  Ergo  pronuntiemus  intrepidi 
claras  Ecclesiae  cum  magna  fiducia  disciphnas.     Longe  sit  a  nobis 

T* rfn '  prophetae  sermo  dicentis :  Et  sacerdotes  vera  celaverunt.  Quem  enim 
latet,  discipulorum  scientiam  a  doctoribus  exigendam,    et  quod  non 

'*)  h  cT  eeq.  unpietatet  . . .  tupervenire.  ContiniiiuB  G<  a1  ed.  Bas.  impir.tatem 
(G1  impielate)  ...  temper  venire  (i.  e.  eeenire),  acil.  lemper  tuccedentibui,  gui  vetera 
eonttituia  lohant,  ut  proxime  dietum  est. 

*")  Ed.  Basil.  multorum  ore  tanctorum.  Moxque  G'  eorrupte  Jam  nulla  melo- 
rian  documenia. 

")  Ita  G1  b  CT  c,l>.     Ed.  BaB.  et  Rom.  tribueret. 

**)  Ita  G1  a'  ed.  Bas.  At  Bar.  argumenta,  rejecto  atl  marg.  augmenla,  quae 
voi  apte  opponitur  suporiori  damna.  lu  Basil.  edit.  poat  duaa  illas  voces  augmenta 
virtutum  proiime  subjicitur:  Ergo  pronuniiemui  iater  alia  et  dicamui  cwm  eancto 
Bavid:  Ecce  guam  boman  et  quam  juatndum  habitare  fratres  in  vnum  elc.  ut  infia, 
multis  praeternuseia.   • 


^igilizedbyGOOgle 


EPISTOLA   13.  721 

pronuntiatum  laedit13)  sequaces,    hoc  periculosum  esae  tacentibus?  a.  612. 
Necesse  est  eiiim  apud  eos  laborare  veritatem,  apud  quos  non  mani- 
festatum  latet  suh   veritatis  colore  mendacium;   magnum  robur  ad 
unpugnan,tium  fidem,  quamdiu  adversus  eos  prolatae  sententiae  nou 
viriliter  asserontur. 

6.  Sed  de  vobis  dicere  opto  meliora:  ut  ea,  quae  per  improbos 
confusa  sunt,  per  vos  correptionis u)  remedium  consequautur.  Non 
est  tam  durum  decipi  quem,  quam  deceptum  iu  errore  persistere. 
Malum  boc  et  malis  omnibus  gravius,  quum  a  corpore  suo  membra 
dissentiunt.  Nam  etsi  non  singillatim  occupet  omnia  lineamenta 
debilitas,  necesse  est  tamen  juxta  apostolicam  vocem  totiun  corpus  \$w 
ex  parte  praegravari.  Unde  addictorumM)  fugienda  communio  juxta 
beatum  apostolum:  Pronuntiationem  fidei  nullus  erubescat;  virtus  est  j  °m' 
enim  omnicredenti.  Declinemus  sacrilegum  Eutychetis  errorem  cum 
Manichaea  malitia  congruentem;  communionem  quoque  eorum,  qui 
sunt  a  talibus  educati,  pari  intentione  ritemus,  quaeM)  nunc  quasi 
morbo  a  contagio  ecclesiis  partium  vestrarum  tentat  irrepere.  Ne- 
mo")  enim  separari  cum  praedictis,  ferre  tempestatem  dissimulet, 
donec  portum  rerae  tidei  ab  eorum  communione  separatus  introeat. 

7.  Quae  quidem  amans  moneo,  non  odio  persequens 1S)  accuso. 
Nam  qui  culpanda  vituperat  nec  utilia  subministrat ,  exprobrantis 
babet  potius  studium,  quam  amantis  affectum:  et  qui  cohortatnr  ad 
profutura,  vehementius  boni  propositi  designat  imaginem,  ut  fer- 
ventius  utiiia  expetantur  invitans.  Propter  quod,  fratrea,  illins 
bonam  Ecclesiae  desiderantes  unitatem,  et  beatum  decorem  sanctae 
concordiae  praesumentes ,  dicamus  cum  sancto  David:  Quam  bonum'^^- 
et  quam  jucundum  habilare  fratres  in   tmum:  et  ut  de  vobis  aposto- 

lus  Paulus    dixerit:     Vos   autem  omnes  fratres   in  Christo  uno   esfts.  Gal.3,s: 
Donec  enim  nnitas  non  redeat,  nullus  ambigat  eadein19)  nihilominus 


")  Ita  Q'  b.     At  a1  dedit  lequaea,  moxque  b  c7  c™  hoc  comtal  perieulotum. 

'*)  G1  rorreptionu,  editi  correctionU.     Mox  b  quemquam  quam. 

K)  a1  dictorum,  G'  b  addictorum  i.  8.  damnatorum. 

K)  Ita  G'  a'.     At  li  c'  c10  Qui  nunc  quasi  morbu*  et  contagium  . . .  tenlant. 

n)  Quod  reatituit  Bar.  Nemo  te  teparet  cum  praedictis  et  ferre,  ac  Ln.li.  reti- 
nuit,  abesse  videtur  a  mente  Symmachi.  Mutatione  leviori  opportunior  efiice- 
retur  sententia  in  hunc  modnm:  nemo  timetu  leparari  cum  praedictu  {haereticiB 
a  communione  eathobca  remotia)  ferre  tempettatem  (ui  Oriento  grassantem)  dit- 
timutet,  ita  ut  eorum  dissimulet  errorem,  et  ab  eorum  commnnione  uon  recedat. 

M)  Ita  G1  b;    a1  pertequentit.     Mox    pro    et  qui  cohortatur   magis   placeret 

")  Ita  G'  a'  ed.  Basil.  At  b  c7  tandem  et  ad  marg.  eadem.  Quae  Constan- 
tiaopoli  contigerunt  in  Macedonii  expulaione,  de  qaa  Evagrius  H.  E.  111,32  et 
Theodorua  lector  pag.  563  consulendi,  SymmachuB  hic  notat.  Illa  autem  ex- 
pulaio  a  Marceliino  comite  ad  Felicis  consulatum,  hoc  est  ad  annum  611,  refer- 
tnr.  Eadem  re  ipsa  hoc  ipso  anno  612  Antiochiae  ejecto  Flaviano  aliisque 
occlesiis  accidisae  idem  Marcellinns  tradit. 

A.N.    PONTIF.     I.  46 


>vGoogte 


722  8.  SYMNAHCI  PAPAE 

2.  esse  ventura,  quao  in  Constantinopohtana  nuper  ecclesia  co*ntige- 
runt;  de  quibus  mihi  pariter  ingemiscere  necesse  est  et  tacere. 
Nam  qui  apostolicae  sedis  admonitionem  negligendam  esse  credide- 
runt,  merito  inciderunt  in  oa,  quae  evenire  solent  solatio  destitutis. 
8.  Si  quis  ergo  sahitem  propriam  cogitans  servare  cupit  apo- 
stolica  judicia,  quum  a  praefatornm  se  labe  sejunxerit,  nostrae  com- 
munionis  se  noverit  sine  dubitatdone  participem:  quia  si  ab  eorum, 
quoa  apostob'ca  sedes  damnavit,  non  se  societate  removerit,  sciat 
millo  colorc,  nullo  figmento  nullaque  calliditate  ecclesiastdcae  se 
custodiae  posse  subrepere:  quia  sicut  illos,  qui  se  a  suprascriptorum 
hoc  est  Eutyehetis,  Dioscori,  Timothei,  Petri  et  Acacii  venenis  dis- 
sociant,  libenter  amplectimur,  ita  circa  istorum  aectatores  cora  et 
solbcitudo  nostra,  ne  subrepere  possint,  semper  invigilat.  Bt  alia 
mann:  Deus  vos  incolumes  custodiat,  fratres  carissimi!  Data  octavo 
Idus  Octobris  post  cousulatum  Felicis  viri  clarissimi. 

Epistola  14 
*•  Symmachi  papae  ad  epicospos  Galliae. 

Confirmnt  dieisionem  provinciae  inter  Viennensem   et  Arelatenscm  ecclesias  a        p. 
Leone  papa  constitutam. 

Dilectissimis  fratribus  universis  episcopis  per 
Gallias  consistentibus  Symmachus'). 
1.  Sedis  apostolicae  nos!)  instituta  praedicanda  sollicitant,  ut 
de  concordia  universabs  Ecclesiae,  quae  toto  orbe  diffusa  est,  per- 
vigili  cura  tractemus:  quae  tunc  praecipue  effieacius  adolescit,  si  ea 
quae  a  patribus  statuta  sunt,  aetas  subsequens  reverenter  observet. 
Caesarius  siquidem  frater  et  coepiscopus  noster,  metropolitanae  Are- 
latensis  civitatis  sacerdos,  ecclesiae  beati  apostoh'  Petri  liminibns 
praesentatus,  ea  quae  pridem  de  privilegiis  ecclesiarnm  constituta 
sunt,  nostris  postulavit  innovari  sermonibus.  Cuncta  igitur  inter 
ecclesias  Arelatensem  et  Viennensem  a  decessore  nostro  beatae  re- 
cordatdonis  Leone  papa  quae  super  hac  parte  ordinata  snnt,  eccle- 
siae  Romanae  fidelis  declarat  instructio.  Atque  ideo  ne  ea,  quae 
semper  veritatis  est  aemula,   sibi  aliquid  vindicare  queat  obtivio,   et 


')  In  Floriaccnsi  Bibliotheca  praemiBsa  inscriptione  Omnibus  episcopia  per 
OaiUas  constilutie  tmbjicitur  hoc  exordium:  Cunctas  inter  ecelesias  QalUarvm  ob 
praecipuas  Viennensem  et  Arelatensem  cxslitit  controversia.  Quae  vero  a  praedecet- 
sore  noslro  beatae  recordationis  etc,  et  deincepa  ad  hiiec  n.  2  verba  usurpationc 
transccndi,  quibua  addito  Vatete  fragmeutum  clauditur.  liinc  confirmatur  quod 
alibi  obaervavimua,  pleraeque  epistolas,  quae  in  illa  Bibliothcca  veterum  ponti- 
ficum  nominibuH  inaigniuntur,  ut  pluri.mu.ra  verarum  epitttolarum  quaedam  dum- 
taxat  fragmenta  esae  uon  siacera. 

•)  Ita  L'.    Editi  omitt.  nns  moxque  Arelale. 


^icjitizedbvGOOgle 


EPISTOLAE   13  —  16.  723 

prioris  decreti  vigor  temporis  diutnrnitate  vergatur3)  in  seniuni,  ue-a.  Bia, 
cessarium  duximus  olim  promulgatis  lucem  reddere  nostris  affatibus. 

2.  Idcirco  quemadmodum  decessor  noster  Leo  papa  dudum  cogni- 
tis  aUegationibus  partium  definivit,  parochiarum  numerum  vel  quon- 
titatem  Arelatensi  et  Viennensi  sacerdotibus  deputandum*),  et  nos 
praeeipimus  nullius  usurpatione  transcendi :  sed  ut  ante  praediximus, 
juxta  indulgentiam  supradicti  pontr&cis  Valentiam,  Tarantasiam, 
Genevam  atque  Gratianopolim  oppida  Viennensis  antistes  juri  suo 
vindicet;  nec  quidquam  amplius  ab  his,  quae  semel  ab  apostolica 
sibi  sede  eoneessa  sunt,  aestimet  praesumendum.  Alias  vero  paro- 
chias  vel  dioeceses  cunctas  privilegio  et  honori5)  suo  Arelatensis 
episcopus  sub  temporum  continuatione  defendat.  Hac6)  enim  ob- 
servatione  et  vetustatis  reverentia  custoditnr,  et  amplius  de  hmnili- 
tate  gloria  sacerdotalis  attollitur. 

3.  Proinde,  fr&tres  carissimi,  singuli  honoria  sui  sint  distrihu- 
tione  contentj,  nec  per  saecularia  patrocinia  nec  per  cujuslibet 
excusationis  obtentum  illicita  praesumptione  terminos  concessae 
potestatis  excedant.  Studere  siquidem  unusquisqne  debet7),  ut  de 
devotionis  officio  magis  gratiam,  quam  de  ambitione  Domini  nostri 
offensam  et  humanam  in  se  lacessat  invidiam.  Tacere  nos  ista  com- 
missae  dispensationis  jura  mrnime  patduntur:  ut  et  de  his,  qui  eccle- 
siasticis  regulis  obsecundant,  perseverantibus  in  concordia  sedis 
apostolicae  gratulemur,  et  illi,  qui  catholicis  disciplinis  obtemperare 
destiterint,  ab  Ecclesiae  gratia  et  caritate  se  alienos  ostendant-  Deus 
vos  incolumes  euatodiat,  fratres  carissimi!  Data  VIHS)  Idus  No- 
vembris,  Froho  viro  clarissimo  consule. 

Epistola  15. 

Synimachl  papae  ad  Caesarium  eplscopnm  Arelatensem.       jSid 

9.       Caesaril  ctinsultatitmibttit  retpandet.    Eidtm  rtmcenxum  ene  ustan  palid  memorat, 
ac  libeilum,  guo  ipsuia  contutneral,  sulijicit. 

L  TJt1)  rol  Ecoleliae  non  (lienentnr.  " 
II.  Ut  nnllm  honorem  prMinii)  nucipi»t. 
HL  Dt  laiei  per  gnulu»  *d  »aoorduUnm  provehaatnr. 

a)  Ita  L'  L*.    Alii  vergat.    cs  seq.  promulgata  in;  mn.  et  c"  aequiraur. 

')  Ed.  dtpu.ta.mlam.     Mox  L'  trantgredi  et  deinde  L1   Tarentatiam, 

'■')  Item  L1  IA     Alii  fumore  ...  epUcopatut. 

*)  Ita  L1.  Alii  vero  fllec  enim  obtervatio  cl  vetuttatit  reverentia  custotiittir  ti 
atitpllut.    Iidem  mox  omitt.  tint. 

T)  Iu  vulgatis  (etiam  c")  debet  .devotionit  of/icium  magit  gralia,  quam  de  am- 
bitione,  ne  et  Domini  nostri  affensam:  quae  lectio  resarcitur  ex  L1. 

6)  Ita  L'  0".    Alii  omitt.  VUl. 

')  Tituli  gequentes  a  collectore  Higpano  eonfecti.  a  Sirraondo  et  L&bato 
ptuicifi  mutati  nint.     Sirmondus  enim  adjecit  caput  tertium,  Labatua  quarti  se- 

40* 


>vGoogIe 


724  S.  STHHACHI  PAFAE 

i.  613.  IV.  Ut  raptorei  vidnarnm  vel  virginnm  deteitdtioni  lint,  ii  antem,  qoi  tunUi  vir- 
gines  (ibi  matrimonio  eopnlent,  ab  Eecleaiae  oommnaiona  peUantnr. 
V,  Ut  vidaao  vel  Tirgines  aantinentiam  professsa  non  nubant 
VI.  TJt  nnllu*  per  ambitum  ad  eplsoopatnm  aooedat. 

Dilectissimo  fratri  Oaesario  Symmachus. 

1.  Hortatur  nos  aeqnitas  postulatdonis,  desiderio  fraternitatis 
tuae  gratanter  annuere*),  quia  de  singulis  id  ab  apostolica  sede 
concedi  supplicas,  quod  a  patrum  cautela  et  provisione  non  discre- 
pat.  Et  quamvis  ecclesiasticae  regulae  paene  omnia  comprehendant, 
tamen  supernuum  esse  non  credimus,  denuo  quae  Bunt  saepius  inter- 
dicta  repetere. 

Cap.  I. 

2.  Possessiones ,  quas  onusquisque  ecclesiae-  proprio  dedit  ant 
reliquit  arbitrio,  alienari  quibuslibet  titulis  atque  contractibus 3)  vel 
Bub  quocunque  argumento  non  patimur:  nisi  forsitan  aut  clericis 
horum1)  meritis,  aut  monaateriis  religionis  intuitu,  aut  certe  pere- 
grinis  necessitas9)  largiri  suaserit:  sic  tamen,  ut  haec  ipsa  non  per- 
petuo  sed  temporaliter,  donec  vixerint,  perfruantur. 

cap.  n. 

3.  Illud  magnopere  commonentes,  ut  hi  qui  non  Dei  gratia  sed 
promissione  rerum  ecclesiasticarum  *)  praemiis  ad  sacerdotium  conan- 
tnr  accedere,  desideriorum  talium7)  priventur  effectu:  qui  aut  ab 
hujusmodi  se  intentione  cohibeant,  aut  vindictis  canonum  sciant  se 
sine  dubitatione  subdendos9). 


cundam  partem  addidit,  quum  antea  ita  teneret:  V i  raptore$  viduarvm  vel  virgl- 
num  ab  Ecclciiae  cotnmumone  pcllantur. 

*)  Ita  FJ I.1  L'  L'  E11  c1,  mai  quod  L!  L1  c<  omitt.  id.  Alii  amuiere  de  tingulii 
guae  ab  {quae  ab  etdam  C1). 

*)  Ita  A'  F*  KlJ  L'  L'  L'  L*  c»  seq.    Alii  dittraettomous. 

*)  In  vulgatjs  honorum  meritis.  Praeferimus  cum  A'  F*  L1  L*  L1  horum  meri- 
tis ,  hoc  est  propter  eorum  (scil.  clericorum)  merita.  Kaa  autem  exceptiones, 
quas  nunc  Svmmachus  recenset,  etiam  superius  epist.  6  n.  15  admittit. 

s)  c1  c*  a'  ti  necessiias,  subinde  suppresso  donec  vixerint:  ex  Cs  c"  ac  potio- 
ribus  mss.  coniguntur.  Hinc  beneficiorum  ecclc$iaiticorum  originem  ititelligi  posse, 
BaroniuB  ad  ann.  602  monet.  Quod  probabilius  videretur,  si  unomm  clericorura 
hic  mentio  fieret. 

')  A1  L'  L*  ecctettae,  hoc  est:  quae  ad  eocleaiaa  pertdnent,  quod  minus  am- 
biguum.  Inusitatum  tamen  non  esse ,  nt  res  ecclesi&rum  re>  eccletiatticae  nun- 
cnpentur,  ei  concilii  Turouensis  II  canone  -25  liquet.  Deinde  c'  e*  a'  et  aliquot 
inferioris  notae  msB.  praensi$$a  pro  praemiis.  Vide  concilium  Calchedonenae 
can.  2,  Aurelianense  II  c.  4,  et  Turonense  II  c.  27.  Eoc  autem  Simonis  iufame 
vitiuin  quominuB  in  Galliis  propagaretur,  probiberi  non  potuisse,  plures  Gregorii 
Magni  epistolae  fidem  facinnt. 

')  J  0  C1  c*  a1  tatium  reprimanlur  effectue.  Qui  autem  ab  Itujuxmadi  ee  intentione 
non  cokibenl,   vindictt».    F*   Qui  autem   nisi  ab  ...  cohibuerint  aucloritate  canomim 

")  lidem  libri  aibjiciendes ,    nec  facite  ad  sacerdothtm   pcrmittantur  aecedere, 

DigjtizedbvGOOgle 


EPISTOLA   15.  725 

cap.  m.  a. 

4.  De  laicis  personis  decemimus,  ne  facile  ad  sactirdotiuiu  per- 
mittantur  accedere,  de")  quibus  et  tempora  et  gradus  constituti  sunt, 
per  quos  ad  hanc  dignitntem  debeant  adspirare:  quia  quicuuque 
sine10)  instituto  promoyetur,  non  facile  carejt  offensa,  etsine  experi- 
mento  non  potest  quis  electionis  obtiriere  sententiam. 

cap.  rv. 

5.  Kaptores  igitur  riduarum  vel'1)  rirginum  pro  immanitate 
tanti  facinoris  detestamur,  illos  vebementius  persequendo,  qui  Deo 
sacratas  virgines  vel  volentes  vel  invitas  matrimonio  suols)  sociare 
tentaverint:  quos  pro  tam  nefandissimi  eriuiinis  atrocitate  a  com- 
munione  suspendi  praecipimus. 

Cap.  V. 

6.  Neque13)  viduas  ad  nuptias  transire  patimur,   quae  in  reli- 


i/uibus  el  gradus  et  tempora  conttituta  sunt,  per  guae;  resarciuntur  ex  iiadem  mss. 
Ei  quibus  manifestum  est,  duo  diversa  decreta  seu  eapitula,  quae  SirmonduB 
primus  recte  diatiniit,  unum  acilicet  de  Simuniaca  ordinatione,  et  altermn  de 
laicis  ad  clerum  non  faeile  promovendis,  ab  Hispanae  collectionis  compilatore 
et  ab  tdfl,  qui  illum  sccuti  Bunt,  sic  fuisae  confusa.  —  Mox  Fd  De  reciautit  per- 

»)  Addimus  de  cum  Fd  L'  La  K".  Mox  L»  p*  adtpieere.  De  temporibus  gra- 
dibusque  praedictis  dccreta  habentur  Siricii  epist.  1  n.  14  et  epist.  6  n.  1,  Inno- 
centii  epist.  37  n.  6,  Zoeimi  epist.  4  n.  3,  Coelestini  epist.  4  n.  4,  alioramquo 
pontificum,  quoa  mitto. 

,0)  Ita  castigatiores  libri  (A1  Fd  K"  L'  L*  L*  L<).  Alii  vero  tine  ttatuto,  prae- 
ter  sententiam  Symmachi,  oui  Hne  inttituto  id  eat,  quod  institutionia  debitae  «i- 
pertee.  —  Mox  L3  L*  provchUur. 

")  Fd  Kls  et,  mosqne  c1  c*  a1  gui  sacrat,  J  quad  tacrai,  nbi  illud  quod  ei 
verbis  qui  Deo  conflatam.  In  melioribua  antem  msa.  qui  Deo  laeratat.  Notnn- 
dum,  quo  pacto  Symmachua  in  koc  decreto  progTediatur."  Primo  viduarum  simul 
et  virgmuni  raptores  deteatari  ee  declarat.  Tum  eoa  vchemcnliui  pcriequendos 
hoc  est  severiori  poena  plectendos  cennet,  qui  virgines  Deo  sacratas  vel  volen- 
tea  vel  invitaa  matriruonio  sibi  aocient.  Ac  demum  hos  a  communione  auapen- 
dendos  decemit.  rlon  igitur  haec  poena  in  vidnarum  raptores  pariter  cadit. 
Qua  in  re  Sjmmachua  cum  Gelasii  decretis  epiat.  14  c.  20  et  21  concordat.  Quo- 
circa  Hiapanae  collectionis  compilator  praeter  Svmmachi  mentem  capitulo  huic 
praefixit  hauc  aummam:  Vt  raptoret  viduarum  vei  virginum  a  communione  pellan- 
tur.  Eamdem  tameu  non  modo  Iaidorna  sed  et  editorea  omnes  ne  Sirmondo 
qnidem  excepto  ratinnerunt. 

")  In  c1  C*  a[  deaideratur  suo.  Moi  A1  L'  tam  nefandi  temims,  ubi  in  aliis 
tam  (Fd  tanti)  nefanditiimi  criminit.  Ex  prioribua  autem  cs  revocavit  nefandi,  licet 
vox  sembdt  quae  in  hia  aequitur,  aliorum  lectionem  confirmet.  Hanc  quippe 
vocem  ex  vocabulo  nefandisiimi  perperam  diviso  ortam  esae  apparet. 

")  Ivonem  part.  7  c.  64  secuttta  Gratianua  c  3  C.  27  qu.  I  haec  verba  velut 
ex  decretis  Gelatii  papae  ad  Sicilienses  epiicopot  c.  9  citat.  Sed  nec  sibi  constana 
Ivo  in  eadem  parte  7  c.  144  hoc  ipsum  decretum  ut  Gelasii  papae  Caetario  c.  i 
profert.    Porro  Gelasius  erga  hujusmodi  viduua  indulgentior  fuit;    quippe   qui 


IglzodbyGOOgle 


726  S.  SYMMACHI   1'Al'AE 

a.  613.  gioso  propoaito  diuturna  observatione  permanserint.  Similiter  vir- 
gines  nubere  prohibemus,  quas  annis  plurimis  in  monasteriis  aeta 
tem  peregisee  constiterit14). 

Cap.  VI. 
7.  Nullue  itaque  per  ambitum  ad  episcopatus  honorem  permit- 
tatur  accedere.  Nam  quum  hic  excessus  in  laica  conversatione  cul- 
petur,  quis  dubitat,  quod  religioeie  et  Deo  seryientibiis  inurat15) 
opprobrium?  Episcopatum lfl)  desiderans  data  pecunia  potentee  per- 
Bonae  minime  suffragatrices  adhibeat,  nec  ad  decretum  sibi  facien- 
dum  clericos  vel  cives  subscribere,  adhibito  cujuslibet  generis  timore, 
compellat,  vel  praemiis  aliquibus  hortetur.  Decretum  eine  visitatoris 
praesentia  nemo  conficiat,  cujus")  testimonio  clericorum  ac  civrum 
potest  unanimitas  deelarari. 

epist.  14  c.  21  nuptias  earum  ita  reprehendit,  ut  illas  nihilo  minus  Dei  judicio 
liimittat.  Immo  fragm..S8  ad  Stephanum  uni  ex  his  viduis  communionem  reddi 
praecipit,  qnia  maritum  potius  incontinentiae  suae,  quod  nutlU  prohilietur  tegibus, 
etcquUivit.  Hanc  erga  ihas  indulgenti&m  nescierunt  Gallicani  epiacopi,  qui  qui- 
dem  tum  iu  concilio  Aurelianensi  V  can,  19  tum  in  Parisiensi  T  c.  13  viduas 
illas  cnm  iis,  quibus  nupserint,  conununione  privant. 

")  Ita  L*  L*  L«.     Alii  contigerit. 

Is)  F'1  inorationibus ,  c1  tncurrat,  c*  a1  incuttat, 

")  Ita  P*  K"  L1  L*  L*  a*.    Alii  Si  quU  epUcopat.  .  desiderat. 

")  L1  L*  addunt  ut.  In  sequentibuB  A1  K"  L<  L»  L*  potest,  alii  pottit,  Fd  teslt- 
moniam  ...  potett  ...  decUrrare.  Ib  autem  nuncupatur  vUitator,  cui  munus  aliqnod 
obeundum  ex  delegata  potestate  commifctebatur,  ac  praeprimis  ille  epiacopuf?, 
qui  vacanti  ecelesiae  praeficiebatur ,  donec  ipaa  proprium  episcopum  habuissct. 
Ita  Gelasius  fragm.  5  Coelestino  episcopo  in  mandatie  dat,  ut  cuidam  ecclesiae 
presbyteram  ac  diacouum  creet  vUitatorU  nomine  tion  cardinaHt  pontificU.  Item 
JohanneB  II  epist.  6  n.  1  in  Coniumcliosi  damnati  locum  vUilatorem  constilui  prae- 
cipit,  donec  illius  ecclesia  proprium.  episcopum  babere  mereatur.  Eccleaiae  quo- 
queKomauae,  quum  accusatus  esset  Symmachns  sed  non  damnatus  ncque  con- 
victus,  a  parte  cleri  et  ahquibus  laicis  postulatua  visitator  concesBus  fuit.  Ve- 
rum  hoc  contra  religionem,  contra  ttattita  veterum  vel  contra  reguias  majorum  ten- 
tatum  esse  affirmanti  Symmacho  (Bupra  epist.  6  n.  3  et  4)  Rotnaua  synodus  aa- 
sentit.  Cur  tamen  hac  in  re  violata  dicatur  religio,  num  quia  episcopo  uon 
convicto  visitatorem  ipsiua  ecdesiae  dari  regulae  non  permitterent,  an  quia 
quom  circa  ceteros  episcopos  hoc  liceret,  summuB  pontifex  ab  hac  lege  eicipe- 
retur,  ex  verbis  praedietae  flynodi  certo  definiri  nequit.  Si  tamen  adveraariorum 
synodi,  qna  absolutus  eat  Symmachus,  verbis  atqne  Ennodii  ad  eos  responBiom 
baereamus,  hoc  apirant,  ut  aliis  quidem  epiacopis  accusatis  visitatorea  dari  con- 
aueverint,  sed  Eomanus  antistes  huic  legi  minime  subjaceat.  Ajunt  quippe 
Symmachi  aemuH  apud  Ennodium:  Visiiatoret  et  aHis  episcopis  ipie  (SymmachuB) 
dedit,  et  jasium  est,  ul  facii  sui  lege  teaeatur.  Quibug  statim  Ennodius  respondet : 
Non  tios  in  hoc  titttlo  falsitatis  incesso  et  diu  mendadU  adhaerentia  verba  non  arguo. 
Dico  tamen  latorem  juris  diffinitionU  suae,  nisi  velit,  terminU  non  ineludi.  Nil  autem 
subinde  usitatius  fuit,  quam  ut  KomanuB  pontifex  ecclesiis  viduatia  viaitatorem 
destinaret,  ut  ez  Gregorii  Magni  epistolis  notura  eat.  Nune  vero  Symmachus 
decretum  electionia  episcopi  nonnisi  coram  visitatore  conSci  vult. 


b,Google 


EPISTOLA   15.  727 

8.  Hortamur  itaque,  ut  pro  catholicae  religionis  intuitu  et  ec- a.  513. 
clesiarum  pace  haec  universi  iideli  ac  devota  mente  custodiant:  quia 
uon  est  dubium  praevaricatores  interdictorum ls)  talium  juxta  vene- 
randos  canones  propriae  communionis  subire  jacturam.    Haec  tamen 

ad  omnium  episcoporum  volumus  perferri  notitiam.  Deus  te  inco- 
lumem  custodiat,  frater  carissime!  Data  VHI  Idus  Novenibris,  Probo 
viro  clarissimo  consule. 

9.  Caritati19)  tuae  tantummodo  per  omnes  Gallicanas  regiones 
utendi  pallio  concessimus  facultatem. 

10.  Esemplum10)  libelliP.  Sicut  a  persona  beati  Petri  apostoli 
episcopatus  sumpsit21)  initium,  ita  necesse  est,  ut  disciplinis  com- 
petentibns  sanctitas  vestra  singulis  ecclesiis  quid  observare  debeaut 
evidenter  ostendat.  In  Gallia  siquidem  provincia  ab  aliquibus  per- 
sonis  eccleaiastica  praedia  diversis  titulis  alienantur.  Ita  fit,  ut  pro 
suo  quis  arbitrio  devota  mente  relinqueutium  et  egentium  necessi- 
tatibus  deputatas  imminuat  facultates.  Hoc  postulamus,  ut  fieri 
prohibeat  apostolicaeM)  sedis  auctoritas,  nisi  forsitan  aliquid  pietatis 
iutuitu  monasteriis  fuerit  largiendum. 

11.  Illud  etiam  pari  supplicatioue  deposcimus,  ut  de  laica  con- 
versatioue,  qui  iu  singulis  judicum  officiis  meruerint  aut  certe  rexe- 
rint  sub  aliqua  potestate  pTovincias,  nisi  multo  ante  tempore  prae- 
missa  conversatione  legitima S3)  et  vita  examinata,  nullus  aut  clericus 
aut  episcopus  ordinetur.  Yiduas  etiam  jam  diu  religioso  habitu 
assumpto,  et  sanotimoniales  lougo  jam  tempore  iu  monasteriis  con- 
sistentes,  poscimus,  ut  unicuique  conjugii  causa  nec  voleutes  sibi 
jungere  nec  invitas  rapiendi  libera  sit  facultas. 

12.  Hlnd  etiam  humili  prece  suggerimus,  ut  nulli  per  ambitum 
ad  episcopatum  concedatur  accedere,  nec  data  pecunia  sibi  potentes 
homines  suflragatores  adhibeant.  Et  ut  haec  facihus  possiut  custo- 
diri,  clericiM)  vel  cives  decretum  facere  vel  subscribere  sine  metro- 
politani  notitia  vel  consensu  penitus  non  praesumaut.    Haec  omnia 


")  L1  indictorum.     Deinde  L*  LJ  L'  II  Idus  Hov. 

'*)  L' L1  L4  hic  praemittunt:  Dileciissimo  fratri  Cacsario  Symmackus,  unde  ut 
in  monito  praevio  dictum,  Barouii  error.  Mox  L*  L1  L' b  omitt.  tantummodo. 
Sinnondus  autem,  utd  auperius  diiumus,  totam  hanc  formulom,  quu  pallii  uuus 
Caesario  conceditur,  praetenniuit. 

*"}  Ita  L1.  At  L1  L4  Exemptum  libctti,  L*  Exemplum  libelli  Symmacho  papae 
oblati  (cni  C'  addit  a  Caetarin  episcopo). 

*')  Ita  mss.  At  eicusi  sitmil.  Hinc  perBtrmgit  CaesariuB,  quod  in  IunoceDtii 
epistola  3  n.  2  de  apoatolo  eodem  legerat  dictum :  per  quem  apostolatus  et  episco- 
patui  ii  Chritto  coepit  eaordium. 

*)  L'  apostotica,  raoxquo  cum  L*  judicium  ...  meruerunt  ...  rtxerunt. 

,a)  L1  add.  ecce  (fortaaae  pro  ex  te).     Mox  editi  mdlui  clericta. 

**)  L1  ad  maTg.  notat:  Etectionem  sine  consensu  metropoMani  non  faciendam. 
Mou  L1  ultiontm  et  cum  L'  quae  nos  (pro  ouatenus). 


3i9ilized'bVGOOgIe 


728  8.  SYMMACHI    PAPAE 

a .513.  ultione  districtionis  vestrae  fieri  prohibete:  quatenus  et  in  ecclesia 
vestra  et  in  supradicta  provincia  disciplina  bonis  actibus  amica 
Bervetur. 

Epistola  16. 
n. 6U d.       Sjiiimachi  papae  ad  Caesarium  episcopum  Arelatensem.. 

Oe  prwilegiu  Areiatentit  eccletiat.     LtbeBum  pctiloritm  Caesarii  oblalum   ab        \i 
Aegidio  abbate  et  Messiano  notario  tubjicit. 

Dilectissimo  fratri  Caesario  Symmachus1). 
1.  Qui  veneranda  patrum  statuta  custodit,  amicum  se  ahsolutae 
religionis  ostendit,  et  qui  providet  ut  locum  excessibus  non  reliu- 
quat,  demonstrat  se  de  bono  gratiae  cogitare.  Rationabile  est,  ut 
sancta  Arelatensis  ecclesia  propriis  privilegiis  perfruatur;  et  quod 
vetustas  praestitit  et  patrum  auctoritas  roboravit,  nova  non  debet 
violare  praeeumptio.  Sic  tamen,  ut  ceterarum  ecclesiarum  privilegia 
temporibus  acquisita  non  titubent :  quia  nec  potest  ex  parte  nxmum 
esse,  quod  generalitatis  tangit  injuriam.  Manentdbus  siquidem  his 
quae  patrum  eonatituta  singulis  ecclesiis  concesserunt,  decernnnus, 
ut  circa  ea,  quae  tam1)  in  Gallia  quam  in  Hispania  provmciis  de 
causa  religionis  emerserint,  sollertda  tuae  fraternitatis  invigilet;  et 
si  ratio  poposcerit  praesentiam  sacerdotum,  servata  consuetudine, 
unusquisque  tuae  dilectionis  admonitus  auctoritate  conveniat;  et  si 
Dei  adjutorio  controversia  incidens  amputari  potuerit,  ipsius  hoc 
meritis  applicemus:  alioquin  exsistentis  negotdi  qualitas  ad  sedem  apo- 
stolieam  te  referente  perveniat,  ut  cunctis  ordine  suo  peractiB,  unde 
inimicus  bonitatis  sibi  blandiator,  locum  invenire  non  possit. 


')  Reg.  SymmacM  (c"). 

i)  c1  cT  seq.  tam  in  Galliae  quam  Ilitpaniae.  Quibus  ut  praefen 
tam  in  Oaltia  quam  ia  Hispanla,  auasit  tum  illnd  epistolae  15  u.  10  In  Galiia  «"- 
quidem  prouineia  ab  aliqidbut,  tum  maxime  istud  ejuadem  epistolae  n.  12  quattnut 
ei  in  vettra  ecctetia  et  tupradicta  promncia,  scil.  GaJlia,  quae  ruraum  proninciae 
nomine  designatw.  Hoc  aatem  nomine  Visigothi  Hispani  eam  Galliae  partem, 
quae  ipais  subjecta,  deaignare  postea  conBueverunt,  ut  ex  plurimis  documentis 
conciliornm  Toletanorum  palam  fit.  Porro  vicaria  Caesarii  poteatas  non  omnea 
ut  antea  Galhaa  comprehendit,  tum  quia,  ut  advertit  Labatua,  reliquae  provin- 
ciae  Francis  et  BurgtmdionibuB  parebant,  tum  quia  ibidem  vicaria  potcstaa 
Remigio  Remensi  conceasa:  quae  qnidem,  si  verum  est  privilegium,  per  id  omne 
quod  regni  Chlodovaei  fuerat  extendebatur.  Longe  magis  adveraantur  prae- 
dicti  msB.  Baronio,  quae  t"n  Galliae  provinciit,  omiasa  voce  Hitpantae,  legenti. 
Non  temere  tamen  illic  Galliae  adjuncta  est  Hiapania.  Ea  enim  tempeatate, 
ut  obscrvavit  Petrus  de  Marca  de  concord.  sacerd.  1.  VI  c.  19  n.  6,  Arelatensis 
provincia,  tametei  intra  GaUias,  imperio  parebat  Theodorici  regis,  penea  quem 
regni  Visigothornm  in  Hiapania  tunc  erat  administratio.  Quapropter  subindc 
mutato  regnornm  statn  Vigiliua  ejusque  successores  ArelatensibuB  episcopia 
nuUam  bujusmodi  poteatatem  in  HiapaniaB  demandant. 


J.grzot.GoOgle 


EPISTOLAE   15.   16.  729 

2.  Igitur,  quemadmodum  supra  diximus,  per  singnlas  ecclesiasa.  514. 
beneficia  quae  sunt  diu  custodita  serventur.  Et  si  tam  ecclesiae 
Aquenais  antistes  vel  alius  quilibet,  metropolitano  pontifici  juxta 
canonnm  definitionem  vocatus  obtemperare  noluerit,  noverit  subden- 
dum  se,  quod  non  optamus,  ecelesiasticae  disciplinae.  Et  in  hac 
parte  magnopere  te  volumus  esse  sollicitum,  ut  si3)"quis  de  Galri- 
cana  vel  Hispana  regionibus  ecclesiastici  ordinis  atque  officii  ad  nos 
venire  compulsus  fuerit,  cum  fraternitatis  tuae  notitia  iter  peregri- 
nationis  arripiat:  ut  nec  honor  ejus  per  ignorantiam  aliquam  con- 
tumeliam  patiatur,  et  ambiguitate  depulsaa  nobis  animo  securo  in 
communionis  gratiam  possit  admitti.  Deus  te  ineolumem  custodiat, 
frater  carissime!  Data  HI  Idus  Junias,  Flavio4)  Senatore  viro  cla- 
rissimo  consule. 

3.  Exemplum  libelli  P.  Quantnm  in  omnibus  ecclesiarum  pon- 
tificibus,  quae  in  toto  orbe  diffusae  sunt,  apostolica  sedes  sibimet 
vindicat  principatum,  et  synodalibus  decretis  nrmior  ejus  praecellit 
auctoritas,  tantum  potestatis  suae  provisione  dudum  a  sese  concessa 
debent*)  inconcussn  servari.     Quatenus  Arelatensis    ecclesia  fruatur 

'  privilegiis  suis,  quae  nunc  per  antistitem  Caesarium  seriem  suae 
petitionis  insinuat,  et  quam  hactenus  habuit  potestatem,  vestra  de- 
poscit  auctoritate  firmari:  ut  quod  veneranda  sedes  quondam  perenni 
sanctione  oustodiri  praecepit,  et  pragmaticis  specialiter  decreta  sunt 
constitutis,  beatitudinis  vestrae  praeceptis  suis  etdam  nunc  confirmet 
auctoritas.  Aquensis  etiam  civitatis  episcopum  sanctitatis  vestrae 
moneri  praecipite  eonstitutis,  ut  dum  a  metropolitano  antistite  eccle- 
siae  Arelatensis  ad  synodale  concilium  fuerit  evocatus,  vel  aliqua 
ordinationis  causa  eum  sibi  postulet  religio  divina  necessarium,  mi- 
nime  venire  fmstretur:  -quatenus  ea  quae  longaevis  saecnlis  prisco- 
rum  uanxdt  auctoritas,  vobis  praesulibus  praesenti  futuraeque  aetati 
inviolata  serventnr.  Datap.8)  abAegidio  abbate  etMessiano  notario'). 

3)  Cod.  Reg.  »i  guem  ...  computeril,  vitiose,  niai  auppleatur  necessitoM,  aut 
quid  simile  (c").  Ibidem  deinde  et  supra  Bar.  removit  vel  ftispana,  refragauta- 
bus  maa.  Hunc  ipsum  Symmachi  locum  meinorare  videtur  Vigilius  epiet.  6  n.  2. 
Jam  antea  Zosimus  cpist.  li.  1  praeceperat,  nulli  eccleaiasiici  ordinis  sine  for- 
mata  praesulia  Arelatensis  peregrinari  quoquam  licere. 

*)  b  omitt.  Flavio,  quae  duabus  litteris  Ft.  in  niss.  exprimitur.  Senatoris 
(Ls  L*  ftenatore)  imtem  nomine  designatur  Caasiodorua. 

')  Ita  L*  L'.    cs  seq.  debet  servare. 

')  b  c*seq.  Data  ab  Aegidio,  omisea  notula  p,  qua  petitio  nostra  sententia 
designatur.    Certe  vocem  ipsam  supra  n.  3  expreasam  habemus  in  hunc  mo- 

dum:  Arelatensis  ecclesia  ...  teriem  suae  pctitionis  in&inuat.  Is  Aegidius  abbas 
fuisse  videtur,  cujua  feBtivitas  Kalendie  Septembris  agitur.  Nec  sJium  opine- 
mur  ejus  sociuni  (quem  L1  Omisstonoro,  L'  Omusionario  exprimunt,  omittcntes 
notario),  nisi  Messiaman  illum  presbvterum,  qui  una  cum  Stephano  diacono  ae- 
cundmn  vit&c  s.  Caesarii  librum  conscripsisso  dicitur. 

')  Ad  cajcem  hujue  libelli  cod.  Reg.  habct:  DUectistmo  fratri  Caesario  Hor- 


>vGoogIe 


730  S.  SYHMACHI   FAPAE 

Epistola  17. 
SigismnndL  regis  ad  Symmachnm  papam 

Ab  Avito  «piscopo  diotata  sub  nomine  domni  Sigiamundi  regis 
ad  Symmaohum  papam  Urbis. 

Per  Ju&atuim  diaconum  sacras  reHguia*  Sigismundux  rex  a  Symmacko  papa  p.  102. 

petil,   a  quo  alias  jam  prldem  acceperat. 

1.  Dum  sacra  reliquiarum  pignora,  quibus  per  me  Galliam 
vestram  spiritali  remuneratione  ditastis,  negare  petentibus  non  prae- 
sumo,  me  quoque  sanctorum  patrocinia  postulare  ab  irriguo  vestri 
apostolatus  fonte  necesse  est.  Quamquam  etai  est  adbuc  apud  nos 
de  dono  vestro,  quod  catholicae  religionis  debeat  studio  celebrari, 
etiam  illud  tamen  convenit  justae  devotionis  intelligi,  ut  directis 
litterarii  sermonis  ofuciis  alloquia  illa  captemus,  quibus  me  pontd- 
ficatus  vester  vel  praesentem  monitis  doeuit  vel  absentem  interces- 
sionibus  acquisivit.  Nec  nunc  paginae  praesentis  obsequium  reperta 
opportunitas  complectitur ;  sed  destinato  ad  vos  diacono  portitore, 
viro  venerabili  Juliano,  ad  universalis ')  Ecclesiae  praesulem  spiritu 
repraesentante  concurrimus.  Crescit  quippe  beneficiorum  recorda- 
tdone  demderium:  nec  unquam  meis  elui  seusibus  possunt,  quae  nobis 
apud  Italiam  Testram  vel  pontincalis  benignitas  vel  civilitas2)  re- 
gaUs  impendit,  quum  post  familiaritatem  totius  munincentiae  commo- 
dis  praeferendam,  quia  istic  libehus  laxavit  reditum,  illinc  tenacius 
vinxit  afiectum. 

2.  Attentior  pro  vestris5),  quod  superest,  incumbat  oratio.  In 
augmento  namque  ovium  crescit  custodia  ■  pastoralis.  Sacris  nos 
apostolorum  liminibus  commemoratione  assidua  praesentantes ,  spe- 
ciali  dum  vixero  praedicatori4)  vestro,  ubi  obtinuistis  initium,  im- 
petrate  profectum.    Litteris  nos,  in  quantum  possibilitas  patitur  aut 


rnitda.  Quamvis  ratio  caHgat  ut  fraternilati  tuae  nostri  tacerdolii  primitiat  nuntie- 
mun,  tamen'  Dei  bene/lcia  lacere.  Deinde  sequitur  epistola  Felicis  ad  Caesa- 
num  (c"). 

'}  VaruB  in  libellis  actioni  3  concilii  Calchedonensis  insertis  Leo  tinttcrtaHt 
arr.kiepiscopus  nuncupatur.  Sed  licet  illi  apostolicae  sedis  praesuh'  datum  sit 
houorificum  illud  nomen,  obtostatur  tamen  Gregoriua  lib.  al.  8  Ind.  1  epiat.  30, 
ne  sibi  tribuatur,  ac  lib.  al.  5.  Ind.  13  epist,  20,  deceasores  suos  ea  modestia 
fuisae  testatur,  ut  mtthts  eorum  unquam  hoc  singularitatis  nomine  uti  coiuemeril. 

*)  Hic  laudatar  comitas  Theodoriti  rcgis. 

*}  Id  est,  pro  nobis,  qui  jam  vestri  sumus.  Quippo  Sigismundus  novissime 
ad  Christi  fidem  couversua,  sese  cum  suis,  qui  eieinplum  ipaiua  aecuti  crant, 
summi  pastoris  precibua,  ut  ad  illiua  curam  pertinciis  commcndat. 

*)  Prima  fronte  placuit  precatori  vettro.  Jtetinemus  tamen  praedicatori,  adeo 
ut  ubi  SigismunduB,  quoad  vixerit,  Svmmacbi  se  laudatorem  profitcatur. 


>vGoogIe 


EPI8TOLAE   17^19.  731 

kbertas,  quibus  nobis  doctrina  et  incolumitos  vestra  fioreat,  fre- 
quentate.  Et  ut  supra  speravimus,  ambienda  nobis  venerabiliuni 
reliquiarum  conferte  praesidia :  quorum  cultu  et  beatissimum  Petrom 
in  virtute,  et  vos  semper  habere  mereamur  in  munere. 

Epistola  18. 

Ennodll  ad  Symmachnm  papam. 

]i.  103.  Vieto  tcfdmatc  pontiftd  te  recommxndat. 

Ennodius  papae. 
Coelestis  utilitatem  sequacium  cura  disponit,  inauspicata  bene 
de  Deo  merentibus  dona  tribuuntur.  Ingerit  superna  dispensatio 
etiam  quod  supplicare  humanitas  non  praesumit.  Agnovemnt  ad- 
versarii  sedis  vestrae,  qno  propugnante  vincantur;  quod  prozime  de 
Aquilejensi ')  Redemptor  noster  persona  reseravit.  Et  ideo  inter 
excellentia  munerum  divinorum  peto,  ut  mei  corona  vestra  memi- 
niase  non  abnuat.  Invitat  enim  ad  famulandum  plurimos,  qui  quam- 
vis  longe  positum  diligit  obsequentem.     Vale. 

Epietola  19. 
Ennodii  ad  Symmaehum  papam. 

p.  103.  Famutatut  sui  obti-quium  exhibent  de  quadam  legationc  titteras  ipsat  epitcopi 

rcferentt»  indieat. 
Ennodius  domno  papae. 
Pervigil  beatitudinis  vestrae  cura  quasi  coram  positos,  in  quo- 
cunqne  loci  sint,  obsequentes  attendit,  et  sine  ullis  feriis  dum 
gratiae  sunragium  praestat  expertis,  invitat  extraneos.  Etenim  plu- 
res  de  spectaculo  fmctns  capiuntur  laboris  alieni:  quia  discit  ope- 
ram  navare,  in  cujus  oculis  redduntur  praemia  sudoris  et  fidei. 
Atque  utinam  par  votis  esset  effectus,  et  quod  didici  pro  religione, 
cuperem,  daretur  implere!  Dgmine  mi,  famulatus  mei  humilitatem 
exhibens,  parca  in  maxunis  elocntione  contentns,  qnid  domnus  epi- 
scopus  frater  vester  super  directa  legatione1)  senserit,  patefacien- 
dum  praefati  Utteris  derelinquo. 

Epistola  20. 

Ennodli  ad  Nymmachum  papam. 

p.  102.  Ponliftcw  tiberatitatem  mullian  laudant,  haeredet  Marii  cujutdam  defuncti  commendat. 
Ennodius  Symmacho  papae. 
Usque  ad  temeritatem   me    apostolica   dignatione   promovistis: 

18  ')  Nescio,  an  eadem  Laurentdi  Mediolanenaw  legatio  hic.notetur,  quae  in 
Symmachi  epist.  7  et  19  memoratur. 

19  ')  Sanc  eadem  eet  legatio,  quae  ttupra  epiat  7  notata. 


byGoogle 


732  S.  SYMHACHI  PAPAE 

fiducia  eoncessa  exstitit  mater  audaciae.  Sed  qui  me  humilitatia 
putat  ignarum,  obedientem  probabit,  si  jussa  consideret.  Praeaum- 
ptio  est,  si  dominorum  beneficia  famuli  non  sequ&ntur:  obsequium 
aestiiuandum  puto,  quod  parituruB  impendo.  Ecce  causam  scriptionis 
asserui,  quia  veritus  sum,  ne  post  imperatam .  styli  curam  tacens 
praecepta  respuerem.  Huc  accessit,  quod  iu  causa  venerabilis  me- 
nioriae  Marii,  dum  apud  Urbem  essem,  spem  meis  precibus  vos  de- 
distds.  Cujus  negotium  cum  sancta  ecclesia  vestra  legitima  pactione 
decisum  est;  sed  haeredes  ejus  per  annos  plurimos  debitos  sibi  fru- 
ctus  deflent  fuissc  subtractos.  Pro  quibus  vestri  conscius  precator 
accedo;  quia  cui  mos  est  pia  jugiter  facere,  justa  non  despiciet,  et 
qui  largitur  proprium,  aliena  non  subtrahet.  Errat,  qui  Deo  proii- 
mam  conscientiam  credit  commodis  invitari:  detrimentum  est  sanctae 
voluntati,  non  exhibere  beneficium.  Sola  putaids  lucra,  quae  vobis 
de  liberahtate  nascuntur;  qui  divitias  dum  tribnitis,  accipitis.  Avara 
est  dispensatio  sanctorum,  quae  nil  reservando,  universa  proprium 
reducit  ad  meritum.  Nulla  sunt  potiora,  qnam  quae  vobis  eveniunt 
de  largitate  compendia.  Ergo  securus  comprehensi  superius,  haere- 
dibus  laboris  promisi  vestra  contemplatione  jacturam:  vos  pollici- 
tationem  meam  benigna  dispositione  complete,  et  illos  effectu,  me 
relevate  colloquio. 

Epistola  21. 

Ennodil  ad  Symmachuin  papam. 

FUios  LaurentU  viri  sublimit  papae  eomaendat.  p 

Ennodius  Symmacho'  papae. 
Quamvis  sublimi  viro  Laurentio ')  assistat  pro  pignorum  commen- 
datione  probitas  sua,  et  patris  prudentia  causas  aoholis  exsequatur, 
attamen  sollicitudine  geuitali  ad  ampliora  procedit,  et  vix  credit 
pro  filiis  sufficere  quod  meretur.  Adiutricem  in  adstipulatione  ger- 
minis  paginam  quaerit,  et  trepidante  diligentia  patrum  ardorem 
nititur  cum  universitate  partiri  Cogitate,  si  viro  optinio  negari 
effectus  potuit  et  pia  et  justa  poscenti,  Tribuat  Divinitas  effectum 
precibus  ejus,  et  hunc  beatitudinis  vestrae  nominatis  conciliare  digne- 
tur  affectum,  ut  erigat  parvulos  impiorata  coronae  vestrae  miseratio: 
quatenus  anxii  circa  ipsos  genitoris  vota  snperentur.  Domine  mi, 
spero,  ut  promissa  dudum  benignitas  in  ea  parte  testimonium  ferat, 
si  comprehensis  superius  geminatam  hnpendi  gratiam,  qui  per  me 
precatur,  intelligat. 

')  De  eodem  biuns  viri  negotio  Kmiodius  agere  videtur  cpiat  IV,  II. 


>vGoogIe 


EPISTOLAE   20  —  23. 

Epistola  22. 

Ennodii  ad  Symiuachinn  papant. 


p.  102.         O/fieiorum  suorum  memoriam  revocans.    Pnrlhenium  germtmae  fiHum  stuilioriim 
iitterartaa  eauta  llomani  petenttm  pontifld  commendal. 

Symmacho  papae  Ennodius. 

1.  Dum  Bedem  apostolieani  coronae  vestrae  cura  moderatur  et 
coelestia  imperii  apicem  regitis,  blanditur  profectibus  parentum, 
quod  meis  promissum  tenetur  officiis1).  Spem  sine  kbore  obtinet' 
apud  constantem  virum  fideliter  obsecutus;  grandis  est  pompa  prae- 
stantis,  quotiens  quod  unus  meruit,  pluribus  repensatur:  superiorum 
mstituta  sectantur,  per  quos  geueratio  reeipit,  quod  persona  con- 
diderit.  Sic  Israelitici  delicta  populi  propter  David  poena  non  teti-  Jes. 
git,  dum  genti  opitulata  est  praecessoris  integritas,  et  fides  hominis  ' 
aut  eripuit  de  errore  populum  aut  juvit  in  gratia. 

2.  Parthenius  igitur  praesentium  portitor,  germanae  filius,  hac 
ad  coronam  vestram  fiducia  animante  directus  est,  quem  sollicitndo 
liberalis  Romam  coegit  expetere.  Sancta  sunt  studia  litterarum,  in 
quibus  ante  incrementa  peritiae  viida  dediscuntuz.  Hoc  itinere  cana 
ad  annos  pueriles  solent  venire  consilia,  dnm  qnod  aetas  refugit, 
norunt  instituta  praestare.  Fowte  ergo;  veniendi2)  causas  patefacta 
consangninitate  didicistis.  Habetis  obsidem,  in  qnb  dilncide  meri- 
torum  apud  vos  meorum  qualitas  innotescat.  Domine,  nt  supra, 
saiutationis  reverentiam  obsequiorum  devotione  restituens  precor,  ut 
perlator  praesentium  famulus  vester  felici  sorte  peregrini  apud  vos 
nomen  excipiat:  quia  quod  attributum  fuerit  precibus  meis,  vestrum 
supra  dotes  suas  ornat  officium. 

Epistola  23. 

Ennodii  ad  Symniachnm  papam. 

p.  102.  Juvenem  nobilem  eludia  Hoinana  reguirenlem  potUifici  COmmcndat. 

Ennodius  Symmacho. 
Rem  necessariam  providet,   qui  parenti1)  omninm  orbatos  et 
peregrinos  insinuat.    Unica  via  est  apostolatus  vestri  solatium,  quae 


22  ])  Offieia  flla  s«a  dieit,  quae  in  causa  Syrumaehi  praestiterat  aive  faetis 
legationum  variarnra  expensis  (conf.  Ennod.  epist.  DI,  10.  T,  13.  TI,  16  et  33) 
aive  conscripta  lynodi  T  apologia. 

')  Schotti  ed.  addit  atfu*. 

23  '}  Boc  nomine  pontdficem  universalem  honorat,  jam  tunc  inter  temporum 
turbines  fare  tmicnm  fluctaantium  popolorum  et  studiorum  liberalinm  refugium. 
Simul  ex  hisce  litteria  discimiia,  Romam  tum  praecipuam  ejusmodi  studiorum 
sedem  reputatam  esse,  quam  undique  juveaes  nobiles  earum  rennn  sollertes 
petebant. 


^icjitizedbvGOOgle 


734  8.  SYMMACHI   PAPAE 

medetur  externis.  Absit  afflictos  dicere,  quos  ad  vos  contjgerit  per- 
venisse:  creatoris  patriam',  opes  alibi  non  requirunt,  qnos  coronae 
vestrae  eura  suseeperit.  Praesentum  bajulus,  ortus  nobiliter,  pro- 
futura  ad  testinionium  ingenuitatis  atudia  Romana  requirit.  Nuuc 
beatitudini  vestrae  mea  supplicis  vestri  commendat  assertio,  ut  salu- 
tationis  servitiis  dignanter  acceptis,  quod  usu  facitie,  pro  mei  con- 
sideratione  geminetur. 

Epistola  24. 

Ennodil  ad  Symmachnm  pupam. 

Beatum  tubliiuem  adoUteenlem  pontifici  parenti  omnium  iminuat.  p 

Ennodius  Svmmaeho. 
Non  inefncaciter  poscit,  qui  parenti  omnium  peregrinos  insinnat. 
Nobilibus  generalis  debetur  assertio,  maxime  apud  eoe,  qui  benencia 
tribunnt  non  rogati.  Beatum  sublimem  adolescentem ,  praesentium 
bajulum,  si  corona  vestra  dignanter  accipiat,  praeclanun  juxta  mo- 
rem  pontificia  ornat  officium.  Est  enim,  qui  gratiam  vestram  et 
natalibus  et  moribns  mereatnr.  Snfficit  dignis  stricta  laudatio. 
Nunc  aervitiis  salutationis  exhibitis  rogo,  ut  me  amantem  vestri 
crebri  relevetis  promulgatione  colloquii. 


No  t  i  t  i  a  , 

eplstolarnm  non  exstantium,  quae  ad  s.  Synimaehnm  papam  attlnent. 

I. 
a.  498 — 506.    Symmachi  ad  Ennodium  de  expensis  in  aula  Theodorici  regit 
facicndis  cautio. 
I.]  In  trlsti  certamlne,  quod  Symmachus  initio  pontificatus  cum  adversariis  susli- 

nuit ,  saepe  ad  aulam  Theodorid  regis  recurrendum,  ibique  ul  moris  variae  ei- 
pensae  Jaciendae  erant.  Eo  niodo  eplscopus  ut  videlurHediolauensis  plus  quadrin- 
gentos  auri  solidos  certis  potentibus  erogavit,  fideui  dicente  Ennodio  diacouo. 
Qui  ad  Id  litteras  sancti  papae  se  habuiase  testatur  (epist.  III,  10),  auibus  ille 
jussit,  quidquid  opus  esset  fieri,  cum(Ennodii)debere  securitate  compleri.  Qua- 
propter  hic  quidem,  quum  repeleretur  aurum,  Luminosum  vimm  sublimem  tunc 
Romae  degenlem  et  Hormisdam  Dioscorumque  diaconos,  ut  pro  restitutione  apud 
pontiliccm  agerent,  rogavit  (epist.  III,  10,  VI,  16  et  33).  Quo  autem  potissimum 
tempore  sponsio  ista  pontiBcis  lacta  sit,  num  statim  in  iniiio  pontificatus  in  p.ostea 
schismate  rcuovato,  ubi  non  minus  regale  praesidium  saepe  deposcebatur  (anon. 
Blanch.),  defmiri  non  polest. '  Utique  inter  anuos  498  ct  506  ponenda  est. 

n. 

a.  499 — 500.    Symmacki  ad  Anastasium  imperatorem  pro  catholicis  Orienta- 
talibus  intercessio. 
Frequenti  fama  de  catholicorum  inOricnte  perseculionibus  motus  Symmachus 
apud  Anastasium  imperatorem  iutercessit,  vuigatum  fuisse,  quod  bic  directa  nti- 
litari  mattu  competteret  eos,  gui  se  a  contagione  perfidorum  multis  temporibus  ■ 


^icjitizedbvGOOgle 


EPISTOLAE  23.  24.  —  NOTITIA  EPIST.  NON  EX8TANT.  N.I — VI.      735 

abstinere  delegermt,  vi  et  armis  in  pracvaricatae  communionis  consortia  de- 
testanda  (Symm.  epist.  10  n.  11).  Quod  quideni  mox  post  inilia  ponli6catus  sui 
factum  esse  ipsc  Symmachns  inuult. 

m. 

anno  500  aest.  temp.  Aeonii  Arelatensis  ad  Symmachum  de  differentia  qua- 
dam  inter  ecclesias  Arelatensem  et  Viennensem  oborta  relalio. 

Mox  post  sedatum  primuiu  schisma  pcr  Crescentium  presbyterura  litterae  ab 
Aeonio  Arefatensi  episcopo  Romam  delatae  sunl,  quibus  luctamen  mter  Arelaten- 
sem  et  Viennensem  ecctesiam  aliquod  de  ordinandis  episcopis  in  vicinis  oriri 
nuntiabatur:  illa  re  videlicet  faciente,  quod  sanctae  recordationis  Anastasius 
papa  tractans  confusionem  provinciae  aliqua  contra  veterem  consuetudinem 
jusserit  obsenari.  Rescripsil  Symmachus  anliqui  juris  slrenuus  assertor  III  Cal. 
Octobris  anni  500  (episl.  3).  Quare  quum  proprius  inlernuntiua  litteras  illas 
Aeonii  traustulissel,  ipsas  \h  prius  aestivo  tcmpore  ejusdem  aoni  scriptas  csse 
constabit. 

IV. 
anni  501  initio.     Symmachi  ad  Theodoricum  regem  de  congreganda  synodo 
litterae  assentientes. 

Quuni  initio  auni  501  adversarii  Symmachi  denuo  conspirare  coepissent  ct 
apud  Theodoricum  regera  oiunem  lapiilem  moverent  hicque  de  colligenda  syuodo 
cogitaret  quae  rem  cognosccret,  ipse  quoque  papa  in  cottigenda  synodo  volun- 
tatem  suam  litteris  demonstrare  properavit.  Quae  quum  praefatus  rex  in  cou- 
gregata  mox  post  festivitatem  paschalem  anni  501  synodo  episcopis  jam  propo-  * 
ueret  (Symra.  epist.  5  n.  2),  litteras  illas  circa  initia  anui  501  scriptas  esse  appsn.it. 

V. 
anno  501  circ.  init.  Aviti  Viennensis  episcopi  ad  Symmachum  papam  contra 
sedis  suae  deminutionem  exceplio. 
Anno  501  a.  d.  III  Idus  Octobres  Symmachus  papa  ad  Avitum  Vienneusem 
hoc  modo  scripsit:  Non  debuit  caritalem  tuam  offendere,  quod  ad  fratrem  et 
coepiscopum  nostrum  Aeonium  nvper  rescripsimus.  Non  enimjuri  tuo  prae- 
judicatum  fuii  etc,  (Symm.  epist.  5).  Unde  Avitus  generatim  cerlior  faclits  de 
papae  epistola  ad  Aeonium  directa  (Symm.  cpist.  3),  quae  Anastasii  decessoris 
concessum  privilegium  in  quaestionem  vocare  vidtretur,  apud  illum  contra  rao- 
nuisse  videtur,  ne  sedis  suae  jura  mlnuerentur. 

VI. 

anno  502.  Libeilus  schismaticorum  adversus  synodum  Palmarem,  sub  tiluto: 
adversus  synodum  absolutionis  incongruae. 

1..  Quum  synodus  Palmaris  Symmacbum  ab  illalis  criminatiouibus  prorsus 
immunem  et  unum  legitimum  pontiticem  declarassel,  adversarii  libellum  adversus 
synodum  absolutionis  incongruae  vulgarunt.  Quem  Ennodius  lunc  diaconusTici- 
nensis,  vir  vitae  iutegritale  non  minus  quam  eloquentiae  laude  cbnspicuus  et  Sym- 
macho  io  primls  carus,  libello  apologetico  minutatim  gradalimque  insistendo  re- 
fulavit,  unde  ejusdem  incriminationes  satis  plane  colligere  licet. 

Primum  igitur  obtrudebanl:  non  omnes  sacerdotes  regis  ad  concilium  ad- 
scivit  auctoritas,  nec  omnes  in  judicatione  senserunt  (ed.  Sirmond.  Opera  varia 
I,  974).  Adversarios  enim  papaeRomani  dici  non  debuisse  volebant,  quiprae- 
dictum  prolatis  petitionibus  accusabant,  quum  tamen  eos  isto  nooune  prae~ 
cepta  regia  non  vocassent  ad  synodum.  Testis  est  Romana  civitas,  emphaticc 
addehnnt,  si  omnes  episcopi  senes  et  debiles  convenerunt.    Deinde  iteratas  con- 


>vGoogIe 


736  S.  SYMMACHI   PAPAE 

sullationes  episcoporum  roordentcs  subdiderunt,  ex  praeceptis  regiis  evocationis 
causam  fuissejam  vognitam,  et  Italiae  summa  moderanlem  non  fuisse  quasi 
de  novo  negotio  consulendum .-  plus  charlae  et  scriptioni  religionis  debitum, 
quam  praesentiae  principali.  Eibinc  digressi,  ne  regis  et  virorum  honestorum 
oninium  gratiam  laedere  viderentur,  bonarum  rerum  in  illo  laudarunt  ajfectum, 
et  plura  tcxuerunl  verba,  quibus  se  summe  colere  innocenliam  teslarentur 
(i.  c.  975). 

2.  Hox  addiderunt,  in  ipso  illo  judicio  contra apostolumimpugnatores summi 
pontificis  non  auditos,  qui  coetestis  mandati  memores  partem  suam  a  consortio 
aduilerii  (hoc  enim  inter  alia  crimiue  etijm  Symmaclium  arguisse  videntur)  subduxe- 
runt;  immo  crimeu  isludquodammodoapprobalum.quiain  erimtnio«so6/ec/is,  quod 
non  excluditur,  approbatur.  Simul  episcoporum  libertalem,  qui  suggesserant  pa- 
pam  debuisse  synodum  convocare,  tamquam  regi  contumeliosam  taiantes  allegarunt, 
oblocutos  sacerdotes  praeceptionibus,  ac  quoddam  sacrilegium  esse,  mali  ali- 
quid  de  terreni  domini  jvssione  sentiri,  opponendo:  quis  regi  debuit  dicere, 
papam  oportuisse  synodum  convocare?  Certe  quod  in  hac  parte  conslat 
exemplum?  Ilium  praecipue,  qui  criminosis  multorum  propositionibus  jam 
jacebat,   quem  hoc  fuerat  damnare  quod  argui,   cui  praerogativam  coelitus 

_  adscriptam  hostium  suorum  oblocutio  jam  tulisset?    Peccatori  dicit  Deus: 

49  16  tiS'uare  "*  enarras  justitias  meas?"  Prohibetis  igilur,  per  apostrophen  eosdem 
episcopoa  compellabant,  quia  papa  beati  Petri  apostoli  vicarius  aestimatur, 
arckiatrum  ejus  corpori  afferre  medicinam :  quomado  vos  animae  ejus  cura- 
tionem  exhibere  renuetis?  Tali  modo,  irridebant ,  beatum  Petrum  a  Domino 
*  cum  sedis  priviiegiis  vel  successores  ejus  peccandi  judicatis  licenliam  susce- 
pisse.  Conlra  ejusmodi  praesumptionem  sibi  ipsis  coelestem  gloriabanlur  polen- 
tiam  suffragio  esse,  quod  ad  praesidium  beati  apostoli  adjutricem  dexleram 
commodarent.  Cur  denique,  addebant,  ad  principem  convenislis,  si  audiri  non 
licebat  impetitum?   (1.  c.  976  et  977). 

3.  Deinde  ut  Symmachum  dignitaiem  ipsam  pontificinm  tum  jam  perdidisse 
demonstrarent ,  eum  "Esau  comparabaut ,  qui  senioris  naturae  beneficium  unius 
cibi  commutatione  perdidisset  et  primogenili  canam  dignitalem  amisisset  fau- 
cibus  obsequendo.  Quod  idem  ut  ipsos  epfscopos  quoddammodo  agoovisse  ostcn- 
derent,  vera  esl,  Inquiebant,  episcoporum  assertio,  sedis  aposlolicae  praesulem 
minorum  nunquam  subjacuisse  sententiae;  cur  igilur  ad  judicium  districta 
conventione  productus  est?  (I.*.  978).  Deiude  concilii  de  rejtciendis  accusalo- 
ribus  inhabilibus  sentenliam  latius  perstrinxisse  videntur.  Cui  addebant:  cur  per- 
sonae  jussae  sint  praesentari,  quas  saepe  imperialis  flagitasset  auctoritas, 
ad  defraudationem  genii  pertinere  ejus,  qui  nunc  in  sede  apostolica  quasi  in 
quadam  arce  consistit.  Utque  amplius  admUtendos  etiam  servilis  conditionis 
testes  evincerent,  adducebanl,  ipsum  Dominum  et  Redemptorem  nostrum  sereo- 
rum  subiisse  judicia,  et  coeli  operatorem  particulae  cuidamsponte  subjacuisse 

Jes.6,3.terrenae,  dum  testatur  et  loquitur:  „homo  Juda  et  qui  kabitas  Jerusalem, 
judicate  inter  me  et  vineam  meam" ;  hoc  etiam  beatum  Petrum,  hoc  Paulum 
apostolum  non  horruisse;  Samuelem  etiam  prophetam  mirificum  de  conscien- 
tiae  suae  serenitate  vulgi  implorasse  teslimonium;  atque  ejusmodi  alia  quoque 
(ei.  gr.  sancli  Alhanasii)  etempla  adjecisse  videntur  (I.  c.  980).  Deiude  ut  pouti- 
ficiorum  ad  anLiquas  traditiones  appeUalionem  rcfundcreut,  ergo,  ajebant,  JHoysi 
a  vobis  jejunia  et  Elisaei  miracula,  quae  egit  dum  mortuum  suscitavit,  si 
annosa  tantum  sectamini,  condemnantur. 

4.  Ad  novam  criminalionem  transcuutes  recluserunt:  quare  papa  sine 
exempli  inslituto  praecedenlis  synodum  convocavit,  ut  de  criminum  ejus  ob- 
jectione  cognosceret?  (I.  c.  981);    arguebantquc  synodi  patres  faisitatis,  cur  a 


^icjitizedbvGOOgle 


NOTITIA   EPIST.   NON  EXSTANT.   N.  VI  —  VII.  737 

principe  quae  m  praefato  negoHo  scripta  sunt,  dicerent  postulata  (1.  c.  982}. 
Deinde  stylo  spleudidissimo  Syramachus  arguebalur,  quare  conventionem  praeve- 
niens  cum  populorum  coelibus  examen  intravisset,  et  postea  judicia,  quum  evo- 
catus  qualer  fuisset,  sprevisset;  imprimis,  quod  mulierum  turbae  cum  praefato 
ad  judicia  convenissent ,  urbauis  coloribus  persequebanlur  (1.  c.  983).  Indicta 
causa,  derelictis  defensoribus  papa  decessit,  addebant,  fori  et  platearum  deinde 
eierapla  proponenles.  Quis  autem  eum,  perorabant,  vidit  cum  accusatoribus 
suis  uperta  ut  ajunt  pugna  confligere?  Quomodo,  ei  alia  parle  patribus  synodi 
exprobrabant ,  de  causa  vel  qualitate  ejus  primitus  traciabatis ,  quum  necdum 
haberet  synodus  firmitatem  ?  Immo,  replicabant,  ipsos  venerab&es  Laurentium 
etPelrum  episcopos  a  COmmunione  papae  se  suspendisse  (l.c.985).  Ut  amplius 
refiitarent  syuodum  demum  consensu  papae  iirmiuilem  adeptam,  ergo,  inquiebant, 
concilia  sacerdotum  ecclesiaslicis  legibus  quotannis  decreta  per  provincias, 
quia  praeseniiam  papae  non  habenl,  valeludmem  pcrdiderunt?  Summopere 
praelerea  laesum  principem,  quare  patres  symnli  attributum  visitatorem  contra 
ecclesiasticas  regulas  prima  voluissent  fronte  discedere,  et  nikil  amplius  lice- 
ret  hunc  vitiis,  ne  duresceret  lolium,  ne  profana  messis  nulla  disciplinae  ante 
maturitatem  succisafalcedecumberet,  et  putaretur  licere  quod  judices  non  ve- 
tabant  (I.  c.  986).  Nam  ipse  visitatores  et  aliis  episcopis  dedit,  et  justum  est, 
ut  facti  sui  lege  tenealur  (I.  c.  988).  Deinde  cicessus  Symmachi  taxantes  (1.  c. 
989),  saltem  ut  ille  ad  exemplum  Kulalii  et  Bonifacii  una  cum  Laureutlo  expellc- 
rcti.tr  postulasse  videnlur.  Denique  hdem  ipsam  patrum  synodf  vere  ridicule  arro- 
dere  tentabant.  Quod  dixerunt  illi  causara  Symmachi  Dei  ipsius  judicio  commit- 
tendaro,  „qui  potest  corpus  occidere  et  animam  mittere  in  gehennam",  a  fide 
aliena,  objurgabant  Isti,  tenuerunt,  resurrectionem  corporis  non  credentes. 
Johannis  etiam  aposloli  scripla  violata  esse,  jactabaiit,  quia  ei  verbis  ejus  dictum 
in  synodo:  „si  dicainus ,  quia  peccatum  non  habemus,  mendaces  sumus  et 
veritas  in  nobis  non  est"  (scil.  ioco  verborum  „nos  ipsos  decipimus"  ihl  poslturo 
„mendaces  sumus";  1.  c.  991). 

5.  Qnae  potissimum  crimwa  Symmacho  ipsi  fmpingebant,  Eunodius  vii  levi- 
ler  significat.  Acctisabaui  ejus  malitiam;  foraicalionem  etiam  illos  ei  objecisse, 
praeter  ea  quae  d.  2  altulimus,  haec  quoque  probant,  quod  docuisse  memorantur, 
fornicantibus  neminem  esse  miscendum;  sacerdoles,  qui  ejus  consorlium  subiere, 
quasi  obsoleta  comparatos  communione  et  reos  culpabant  (I.  c.  992).  Plura 
objecliomim  istarum  capita  Ennodius  silentio  damnanda  sepeliri  aperte  diiit.  jVo- 
bUitatem  enim ,  alt,  dat  facinoribus ,  qui  ventilationem  ipsorum  muitiplici  ad 
aures  posteras  relatione  transmittit.  Multa  enim  ibi  fuerunt  eodem  Eunodio 
leste,  quae  ita  faecuientis  ulnis  peccandi  amor  amplectebalur ,  ut  fierent  tn- 
digna  memoratu.  Plura  levitas  dehonestat,  addit  idem  auctor,  dum  subductis 
eviscerantur  verba  vestra  ponderibus,  et  de  reiigionis  causis  docutio  ventosa 
componitur  auris  congruam  sortita  gravitatem-.  quae  in  palearum  abundantia 
nihit  est  horreis  illatura  de  tritico,  dum  infoecundam  frugibus  culmorum  par- 
turit  ubertatem,  et  spem  de  herbae  luxuria  mentitur  agricolis.  de  quibus  nihil 
lucri  ventilabra  reperiunt  igni  debita  incendioque  perilura  (I.  c.  991).  Quare 
quum  alii  desinl  foutes,  amplius  dici  non  potest. 

VII. 

anno  506,     Symmachi  ad  Theodoricum  r.egem   de  restituendis  ecclesiarum 

titulis  petitio. 

Quum  Laurentius  ad  Urbem  veniens  per  annos  circiter  quatuor  Romanam 

tenuisset  ecclesiam,  ad  ultimum  Symmachus  pelitionem  regi  (Theodorico)  per 

Dioscorum  Alexandrinum  diaconum  destinavit,  adserens  magnum  sibi  prae- 

*M.  FOXTIF.    I.  47 


>vGoogIe 


738       8.  SYMMACHI  P.   NOTITIA   BPIST.   NON  EXSTANT.   N.  VII  —  XI. 

judicium  fieri  et  maxime  de  tituiis  ecclesiarum,  quos  inlra  Urbem  Laurentius 
obtinebat  (anonym.  Blanchin.  apiid  Muratori  scriptor.  rer.  Ita).  III,  2  col.  47). 
Quae  legalio  ipsius  anni  506  initiis  facta  esse  suo  jure  ponetur. 

VHL 
max  post  ann.  506.    Anastasii  imperatoris  adversus  Symmachum  invectiva. 

Moi  quumSymmachus  eistinclo  achisraate  iii  plenam  concordiam  cum  senalu 
Romano  rediisset,  Anastasius  imperator  libellum  contumeliarum  et  maledictorum 
plenum  vulgavit,  ita  ut  pontifex  silere  nefas  duceret  (Syram.  epist.  10  n.  2  et  5}. 
Ubi  eum  Manichaeum  esse  couviciabatur  nec  ordine  consecratum  {).  c.  n.  6  et  7), 
el  in  pecullare  opprobrium  verlit,  quod  conspirans  cum  illo  senatus  ipsum  ex- 
communicaverit  et  mate  tractaverit  (1.  c.  n.  10).  Cui  pontifex  epistola  10  re- 
spondit,  fere  in  modum  libetli,  ul  ipse  ait,  promenda  colligens.  nec  tamen  ad- 
veraarii  vestigia  amplius  prosequens. 

IX. 

Alvini  et  Gla/irae  ittustrium  ad  Symmachum  de  dedicanda  in  fundo 

Paciniano  basilica  beati  Petri  petitio. 
Narrat  Anastasius  in  vita  Symmachi :  Rogatus  ab  Atvino  et  Gtafira  illustribus 
basilicam  beati  Petri  in  fundo  Paciniano  dedicavit.      Quam  petitionem  sicut 
scriptis  factam  haud  immerito  sumpserimus,  ita  plus  de  ea  dicere  non  valemas. 

X. 

Constituit  Symmachus,  ut  omni  die  dominico  et  natatitiis  marlurum 

hymnus  angSlicus  diceretur,  id  esl  „Gtoria  in  excelsis  Deo".     (Ana- 
slasius  vit.  Symm.) 

XI. 
Decreta  Symmacho  falso  adscripta. 

1.  Synodus,  quae  fertur  posl  consulatum  Avieni  (a.  503)  ante  confessio- 
nem  beali  Petri  apostotorum  principis  habita  esse  et  Symmachi  synodus  quinla 
appellari  solet,  (ap.  Hanl.  coll.  conc.  II,  983,  Hansi  coll.  conc.  VIII,  295),  est' 
merus  Pseudo-Isidori  foetus;  conf.  Ballerin.  de  antiqu.  collect.  III  c.  6  §  2,  Knust 
de  fontibus  et  consilio  Ps.  Isid.  p.  76,  et  supra  monita  praevia  pag.  90  ss. 

2.  Synodus,  quae  apud  beatum  Petrum  a  Symmacho  papa  congregata  et 
sexta  vocatur  (apud  Hard.  coll.  conc.  0,  989.  Hansi  I.  c.  VIII,  295),  ei  ejusdem 
Ps.  lsidori  merce  profecta.    Conferanlur  monila  praevia  supra  pag.  90  ss. 

3.  Symmachi  ad  Lanrentiam  Mediolanensem  arohiepiicopnm,  a  Ps. 
Isidoro  et  conciliorum  editoribus  (apud  Mansi  I.  c.  VII),  210),  apud  Higne  patr. 
lat.  LXU,  52  ad  JUaximum  Patavinum  inscripta,  cujus  initium  „Prodit  religio- 
sae",  nihil  aliud  est  quam  Ennodii  oratio  (Eunodii  op.  ed.  Slrmond.  p.473). 
Conferautur  monita  praevia,  supra  pag.  102. 

4.  Symmachi  ad  Theodonun  Lanroacenais  eccleaiae  aichiepiseopnm 
„Diebus  vitae  tuae"  (Mansi  1.  c.  VIII,  228,  Migne  1.  c.  LXII,  72),  qua  episcopo 
illi  usus  pallii  indulgetur  ad  ostendendum  eum  magistrum  et  archiepiscopum, 
ejusque  s.  Laureacensem  ecclesiam  provinciae  Pannoniorum  sedem  fore  me- 
tropolitanam.  De  falsitate  ejus  conferantur,  quae  supra  in  monitis  praeviit 
pag.  103  dicta  sunt. 


^icjitizedbvGOOgle 


S.  HORMISDAE  PAPAE 
EPISTOLAE  ET  DECRETA. 


Vita. 

1;  Hormisda  natione  Campanus  unus  ei  diaconis,  qui  fidelfssime  cum 
Symmachi  parlibus  steterant,  quum  sedes  aposiolica  septem  dies  vacasset,  die 
XXVI  Julii  a.  514  poutifei  eleclus  el  sequenli  dominica  die  XXVII  Julii  ordinatus 
cst ').  Dirum  schisma  Romanum  per  Feslum  et  Laurentium  eicitatum  vii  com- 
positum  erat;  si  recle  intelligo  verba  libri  pontificalis ,  demum  hoc  tempore  dis- 
sidia  omnia  illiuc  niauantia  prorsus  sopita  suut.  Sed  et  OrieDtale  schisma  de 
nomlne  Acacii  eiortum,  quod  inde  a  Simplicii  aelate  illara  ecclesiam  gravissime 
afDiierat,  tandem  sub  hoc  papa  reiiciter  remotum  est.  Statim  suh  inilio  ponti- 
ficatus  ejus  Anastasius  imperator,  et  populi  Constantinopolitani  etVitaliani  niagislri 
mililis  metu  motus,  ilhus  inlercessionem  imploravit  et  ai)  concilium  quod  spopon- 
deral  Heracliense  invitavit  (conf.  episl.  1—3).  Obsecutus  est  vir  apostolicus,  verc 
pacis  nutritor ,  et  quum  causam  ilictae  cangregationis  ptenius  agnovisset.  die 
XI  Augusli  515  legatos  misit  Ennodium  Ticinensem  et  Fortunatum  Catanensem 
episcopos,  Veuanlium  presbyterum  et  Hilarum  uotarium  (Horm.  epist.  7  et  8). 
Verum  imperator,  inveteratus  schismatis  fautor,  spem  praeceptam  fefellit.  Syno- 
dus  Heracliensis  teste  Theopbane  ducentorum  amplius  episcoporum  re  infecta 
dimissa  est,  Anastaslus  autem,  ut  sedaret  populum,  fidei  suae  professionem  emisit, 
in  qua  Nestorio  et  Eutycheti  analhema  diiit  ac  coocilium  Calchedonense  et  Leonis 
epistolam  se  veuerari  testatus  est,  sed  ab  Acacri  nomine  uullatenus  recedere  voluit 
(int.  Horm.  epbt.  10 — 12).  Ncc  felicior  erat  secunda  legatio  per  eumdem  Enno- 
dium  et  Peregrinum  Misenatem  episcopum  die  III  Aprilis  a.  517  ab  Hormisda  desti- 
nata.  lmmo  quum  opera  praesertim  monachorum  fidei  coutestationes  secretas  al) 
llormisda  traditas  per  totum  Orientem  sparsisset,  teste  libro  ponlificali  ab  impe- 
ratore  male  tractata,  et  contra  orthodoxos  quique  sedis  apostollcae  communionem 
ampleii  erant  ubique  terrarum  acres  persecutiones  agitatae2)  sunt. 

2.  Quum  enim  ab  apostolica  sede  sibi  subveniri  vidissent,  tideies  per  singulas 
Orienlis  regiones  novos  spiritus  sumpserant.  Dardani,  lllyrici  et  Scythae  episcopi, 
eicepto  Thessalonicensi  metropolita3),  jam  ante  primam  legationem  errorem 
praeteritum  damnando  beati  Petri  communionem  petierant,  et  scriptis  et  lega- 
tionibus  destinatis  se  apostolicae  sedis  reguiis  obedire  confirmaverant*}.  Hoi 
a.  616  seculi  sunt  Epiri  veleris  episcopi   (Horm.  epjst.  15 — 19).      Eodem  fere 

')  Ita  es  relatione  libri  pontificalia,  et  Symmachi  synodo  V  (ep.  6),  in  qua 
Hormisda  diacontie  notarii  otfioio  funfritur.  Conf.  Symm.  epist.  II,  Ennod.  epist. 
IV,  84.  V,  13.  VI,  35.  VII,  12.  VIH,  33,  39.  IX,  6. 

')  Conf.  praeprimis  CyriUus  vita  s.  Sabae,  et  inter  Hormisdae  epist.  22, 
23,  80,  39. 

*)  De  hujus  in  schismate  pervicacia  conf.  Herm.  epist.  3,  5,  33—37,  65,  97, 
100,  102,  103,  110,  128,  141. 

')  Ila  Honnisda  in  ep.  9  ad  Caesarium  Arelatensem;  conf.  not.  epist.  nou 
eistant.  Horin.  n.  I. 


^igiiizedbyGOOgle 


740  8.  HOBMI8DAE  PAPAE 

tempore  orlhodoxi  episcopi  e\  variis  Orieutis  regionibus  fidem  et  martyrla  sua 
universali  palri  expooebanl  et  openi  llagitaliant  (couf.  Horm.  episl.  29  —32).  Idem 
archimandritae  et  monachi  secundae  Syriac  a.  517  fecerunt.  quum  per  Severum 
Antiochenum  et  Petrum  Apameensem  iutolerabilia  passi  essent  (cf.  1.  c.  epbt.  39 
et  40).  Quibus  omnibus  pius  papa  auxilium  aut  saltem  consolalionem  ferre  haud 
omisit. 

3.  Tandeiu  Justino  die  X  Julii  a.  518  imperii  sceptra  adepto  ecclesiae  Orien- 
lali  felicior  lux  affulsil.  Ipse  fidei  calholicae  addiclissimus  crat,  populus  Cou- 
slaulinopolitanus  autcm,  Hormisdae  iudustria  in  sludio  pacis  ecclesiaslicae  cliam 
coiifortatus,  electo  ei  prae  omnilius  acclamasse  narratur:  Synodica  Romana  modo 
valeant!  Quare  statim  electionem  suam  pontifici  honorifice  nunliavit  (Honn. 
epist.  41),  moxuuc  una  cum  synodo  Constantlnopolitana  illum  rogavit,  ut  pro 
plena  restitulione  unitalis  ecclesiaslicae  legalos  milteret  (I.  c.  cpist.  42  et  43  die 
7  Sept.  a.  518).  Lihenlissimo  animo  obseculus  est  Hormisda,  et  mense  Zanuario 
a.  519  legaios  misit  Germanum  el  Johaonem  episcopos,  filandum  presbyteriun  et 
Felicem  Dioscorumque  diaconos,  cum  indicuto  rerum  gerendaram  (1.  c.  ep.  49)  el 
epistolis  ad  Justinum  imperalorem,  Euphcmiam  Augustam,  Johannem  episcopmn 
et  clerum  Conslanlinopolitauum,  ac  plures  personas  nubiles  senatus  et  aulae  iiu- 
perialis  (I.  c.  epist.  50 — 56).  Prospere  omuia  processerunt,  ubique  condilioiubus 
a  sapienlissimo  papa  propositis  satisfactum,  libellus  iidei  transraissus  subscriptus, 
Acacio  ejusque  sectatorihus  anathema  diclum,  ilaque  Constantinopoli  fcria  V  majo- 
ris  hebdomadae  anni  519  cum  ingenti  tolius  civitatis  laetitia  illa  fidei  animorum- 
que  concordia  sollemnis' communionis  celebritate  roborata  est  (conf.  1.  c.  episl. 
59 — 71).  Ueinde  iu  Asiam  piofecli,  etsi  partim  majore  cum  labore  et  difhcultale, 
tamen  similem  eflectum  sortiti  sunt  (conf.  I.  c.  epist.  75  et  76).  Sed  mirum  est, 
quanta  sedulilate  et  alacritate,  quanta  sapientia  et  moderatione  usque  Hormisda 
totum  illud  arduissfmum  negotiura  reierils),  ita  ut  ipse  vere  restitutor  pacis,  quae 
fecit  utramque  Romam  unam,  dici  queat.  Deuique  quuro  jani  paucae  schismalis 
reliquiae  esseut,  d.  25  Februarii  a.  521  Epiphauio  episcopo  Constantinopolitano 
vices  suas  per  Orientem  comraisit,  ut  si  quid  deesset  pleuae  paci  ecclesiarum  et 
integritali  fidei,  ille  ordinaret  (I.  c.  epist.  141). 

4.  Pari  sollertia,  sapienlia  M  moderatione  etiam  aliis  ex  partibus  fidera  et 
pacem  Ecclesiae  tuebatur  et  disciplinae  vigorem  sustinuit.  Scythas  monachos, 
qui  nova  asserlione,  unum  de  Trinilale  crucifixum  dicendum  esse,  novas  conten- 
tiones  excilabaut,  ita  compescuil.  ut  verborum  noviiates  elsi  per  se  minime  falsas 
lempore  tam  iuquieto  praecluderet ,  usilatis  patrum  eloquiis  animos  contineret8). 
Similiter  quum  per  Possessorem  episcopum  Afrum  de  Fausti  Regfensis  libris  con- 
sultus  esset,  generaliler  edirit:  neque  iilum  neque  quemquam,  quos  in  aucto- 
ritatem  patrum  non  recipit  examen,  catholicae  fidei  aut  disciplinae  ecdesia- 
sticae  ambiguitatem  posse  gignere  aut  religiosis  praejudicium  generare  (I.  c. 
epist.  115  et  124).  Sed  quum  infauslis  illis  inter  Occidentem  et  Orienlem  tur- 
binibus  sane  multis  ex  parttbus  auimi  de  aucloritatibus  Gdei  et  disciplinae  eccle- 
siasticae  dubii  reddili  essent  aut  vacillarent,  primum  celeberrimnm  illum  Gelasii 
decretalem  de  libris  recipiendis  et  non  recipiendis  pro  temporis  statu  quibus- 
dam  mulalum  iterum  promulgavil  (I.  c.  epist.  125).  Deinde  docto  s.  Benedicti 
lilto  Dionysio  Eiiguo  imperavil,  ut  regulas  sanctorum  pontificum  ad  verbum 
digereret,  atque  canooes,  quos  universitas  admitteret,  ita  expUcaret,  ul  in  una- 
quaque  pagina  aequo  divisum  tramite  textum  graecum  et  latinum  subnecteret 


h]  Totum  illnd  epiatolarum  Hormisdae  corpua  omnibus  fere  aliorum  decea- 
eorum  locupletius  hujus  rei  tentis  est. 

e)  De  nac  contentaone  conf.  inter  Honnisdae  epiet.  76,  76,  73,  80,  00,  91,  98, 
09,  103,  112,  120,  1-24,  127,  129,  132,  135,  137,  141. 


>vGoogIe 


VITA.    —    BPISTOLA    1.  741 

(conf.  I.  c.  epist.  148).     Qtia  moderalione  sitmil  loti  sequenli  aevn  certam  fidei  et 
disciplinac  amussim  providit. 

5.  Quo  magis  primis  annis  schbma  Acacianum  sancti  praesuiis  animuin 
movit,  eo  arclius  et  aoiicius  vinculpn  ipsi  cum  Occidentali  ecclesia  intercedeb.il. 
Puo  lumina  ecclesiae  Gallicanae  s.  Caesarius  Arelatensis  el  i.  Avitus  Vicnncnsis 
ci  conjunctissimi  erant.  Qui  sicut  plenissitno  afleclu  ejus  et  curas  et  gaudia  pro- 
sequebantur1).  ita  pontifex  quac  ipsi  grala  evenerant  nuntiare  usque  festinavit8). 
Simili  carilalis  nexu  cum  ecclesia  Hispana  conjungebatur.  Et  illuc  identidem  de 
causa  Orieutali  nuntios  misit  (I.  c.  epist.  26,  88, 143),  et  disctpliuae  ecclestaslicae 
aliquatenus  labefactae  sapienlissimis  praeccptionibus  subvenit  (1.  c.  epist.  25,  26, 
142, 143),  et  ut  necessitatibus  ejusdem  melius  adesset,  Johannem  Illicitanum  die 
2  Aprilis  a.  517  (1.  c  epist.  24)  certa  restrictione  per  lotam  Hispauiam,  mense 
Aprili  a.  521  Sallustium  Uispalenscm  per  Baeticam  el  Lusitaniam  provincias  (1.  c. 
epist.  142)  vicarium  sedis  apostolicae  couslituit.  Denique  pro  Airicana  ecclesia, 
quae  etiamtunc  sub  gravissima  persecutione  gemebat,  illum  apud  Justinum  im- 
peratorem  intercessisse,  ex  hujus  respoDso  (I.  c.  epist.  101)  innuitur.  Ubi  etiam 
mox  Trasamundo  mortuo  et  Hilderico  subscculo  fidelibus  pax  reddita  est.  —  Ita 
quum  sanctus  pontifei  omni  ei  parte  bonum  certamen  certasset,  ftdetnser^mt- 
set,  dle  VI  Augusti9)  a.  523  ad  aelernae  pacis  et  coronae  gaudia  vocatus  est. 


Epistola  1. 
Anastasii  imperatoris  ad  Hormisdam  papam.  aaDee' 

<i.      Iptum  ad  concilium  Heracleae  propter  quasdam    de  fide    quae&tionea    in  Scylhia 
motai  celebrandum  imsilat. 

Anastasius  Augustus  Hormisdae  papae. 
Omnibus  negotiis  divinae  res  praeponondae  sunt:  Deo  etenim 
oinnipotente  propitio  rempublicam  et  conservandam  et  meliorandam 
esse  confidimus.  Quia  igitur  dubitationes  quaedam  de  ortbodoxa 
religione  in  Scythiae  partibus  videntur  esse  commotae,  id  specia- 
liter  clementiae  nostrae  placuit,  ut  venerabilis  synodus  in  Heracleo- 
tana  civitate  provinciae  Europae  celebretur1):  quatenus  concordanti- 
bus  animis  et  omni  veritate  discussa  vera  fides  nostra  orbi  terrarum 
omni  manifestius  innotescat,  ut  deinceps  nulla  possit  esse  dubitatio 
vel  discordia.     Quapropter  sanctitas  tua  cum  quibus  sibi  placuerit 

JConf.  Aviti  ep.  ad  Horm.  (1.  c.  ep.  21),  ad  Joh.  Constantinopol.  (ed.  Sir- 
II,  41). 
'  ■)  Conf.  Horm.  epist.  9,  22  et  not.  epiet.  non  eist.  Horm.  n.  VIII. 
i  *)  Hic  dies  ei  assignatur  in  martyrologio  Romauo  et  Bedae.    Consentiunt 

catalogi  codicum  Vatic.  Reg.  1127  et  1997,  Sessoriani  LXIII  et  Vallicellaui  A.  5 
ei  annos  9  (Vatic.  Reg.1127  annos  8)  dies  17  (Vat.  Reg.  1997  dtet  18)  tribuentes,  ai 
hoc  tempus  a  die  obitua  SyminacM  computetur.  Abi  catalogi  a  Blanchino  lau- 
dati  ei  annot  9  dies  27  adacribunt. 
1  ')  Pacis  initae  cnm  Vitaliano,  qui  in  gratiam  cathoUcorum  rebellaverat, 
una  haec  erat  conditio  secundum  Cedrenum  ad  an.  23,  Anaatasium  sciiicet  im- 
peratorem  concilinm  Heracleae  acturum. 


^igilizedbyGOOgle 


742  S.  HORMISDAE  PAPAB 

a.  614.  reverentissimis1)  episcopis,  quos  de  eccieaiis  sub  sui  sacerdotii  cura 
constitutis  idoneos  et  instruetos  erga  orthodoxam  religionem  esse 
probaverit ,  ad  praefatam  Heracleotanam  civitatem  intra  diem  Calen- 
darum  Juliarum  venire  dignetur.  Data  V  Gal.  Januarii  Constanti- 
nopoli,  Senatorc  v.  c.  consule.  Aceepta  pridie  Idus  Majas,  Flo- 
rentio  v.  c.  consule. 

EpiBtola  2. 

'^Jan'  Anastasii  imperatoris  ad  Hormisdam  papam. 

Cur  pritiinum  tUcntium  mmc  intermitlat  praefatus  (n.  1),    Horvdidam  rogtit,    ut      p 
ad  ea,    quae  fn  ScytMa  mota  sunt  et  propter  guae  conciHum  eelebrandum  dLcil, 
te  mediaterem  faciat. 

Victor  Anastasius,  pius,  felix,  inclitns,  trium- 
phator,  sempcr  Augustus,  Hormisdae  sanctis- 
simo  ac  religiosissimo  archiepiscopo  etpatri- 
archae. 

1.  Beatitudini  vestrae  non  putamus  ignotum,  quod  pro  tem- 
poris  qualitate  loquendum  atque  tacendum ,  etiam  divinae  Scripturae 
provida  est  admonitione  dispositum.  Exactum  proinde  silentii  tem- 
pus  incitamenta  nobis  loquendi  concessit,  atqne  ideo  opportunum 
esse  perspeximus,  qtiae  apud  nos  sub  religionis  specie  commoventur, 
auditui  vestro  committere.  Ante  hoc  siquidem  duritia1)  eorum,  qui- 
bus  episcopatus,  quem  nunc  geritis,  erat  sollicitudo  conunissa,  tem- 
perare  nos  a  transmittendis  faciebat  epistolis.  Nunc  autem  currens 
de  vobis  suavis  opinio  ad  memoriam  nostram  bonitatem  paternae 
affectionis  adduxit,  ut  illa  requiramus,  quae  Deus  et  Salvator  noster 
sanctos  apostolos  divino  sermone  docuit  ac  maxime  beatum  Petrum, 
in  quo  fortitadinem  Ecclesiae  suae  constituit. 

2.  Win  igitur  praefatis  initiis  hortamur,  nt  ad  ea,  quae  de  Scythiae 
partibus  mota  sunt,  unde  et  coneilium  fieri  convenire  perspeximus, 
mediatorem  se  apostolatus  vester  faciat,  ut  contentionibus  amputatis 
unitas  sanctae  restituatur  Ecclesiae.  Nobis  autem  omnia  optata 
praestantur,  si  orationibus  vestris  et  frequenti  paginarum  allocutione 
nostri  memores  fueritis.  Data  pridie  Idus  Januarii  Constantinopoli, 
et  accepta  Anthemio  et  Florentio  viris  clarissimis  consulibus  V  Cal. 
Aprilis  per  Patricium. 

Epistola  3. 

515  d.     Borothei  episcopi  Thessalonicensis  ad  Hormisdam 


28  Mart. 


Gralulatur,    quod  apoitohcam  tedem  regendam  sutceperit  vir  fautor  et  amator     p,  104 

pacii.     De   ecctctiarum  umtate   ut  gaudere   vaieat  precatur.     Addxt,  et  omne* 

*)  Ita  GL.     Ed.  renerendiisbaii  ep.  quod. 

2    ■)  Non  igitur  lata  eicommurjicationiB  aententia,  aed  duritia  mq  veria»  con- 


>vGoogIe 


EPISTOLAE   1—3.  743 

eeclesiat  Acttorium  et  Eutychetem  eorumque  tocio$  detentari,  el  te  impriiait  apo-       A  515. 
ttolicac  icdit  uenerationi  addietvm  eue  (n.  1  et  2),     Tandem   ut  ad  te  pro  pace 
eccletiarum  tcribat  obtettatur. 

Sacro,  beatissimo  et  comminiatro  patri  Hormis- 
dae  Dorotheus  episcopus  Thessalonicensis  in 
Dornino  salutem. 

1.  Ait  quodam  loco  cuncta  beatissimua  divinorum  praeceptorum 
promens  uiiracula  Salomon:  Sicut  aqua  frigida  animae  sitienti  suavis^*'™- 
est,  stc  benignum  nuntium  longinquis  ex  terris.    Et  sacer  David  spiri- 
tualem  pulsans  lyram  psallit:  Quam  speciosi  pedes  eorum,  qta  evange-  v?m: 
Hzant  bona,    aic  equidem  et  nos  cunctos  docena.     Quid1)  autem  sic 

eat  animae  homiuis  suave,  aut  quid  ita  impinguat  ossa,  qaam  spe- 
cioso  nuntio  cognoscere:  verae  pacia  nutritorem  et  rectae  nunquam 
errantea  propugnatores  fidei  ad  ecclesiarum  aanctarum  transire  gu- 
bernacula,  et  tamquam  ex  arce  quadam  ad  conaenaum  Dei  congre- 
gare  dispersa,  et  continuo  quidem  in  *)  principatum  tuae  sedia  festi- 
nantes;  membra  Eccleaiae,  quae  vobis  Cbristus  et  Deus  noster  cre- 
didit  venerandi  patris  supplicationibus  annuens,  contemnentia  prius 
concordiam,  ad  unitatem  venire,  et  praecedentem  diviaionein  atque 
invidiam  restrae  tantum  ordinationis  perimere  calculo1);  et  nunc  in 
concordiam  atque  aerenitatem4)  constare  omnem  terminum  aanctae 
iUius  Ecclesiae? 

2.  Haec  didicimus,  non  ante  multa  spatia  temporis;  spera- 
bams)  aatem,  et  antiquam  consuetudinem  cognoscens  Ecclesiae  et 
vestrum  audiens  socialem  et  irreprehensibilem  morem,  ex  veatris 
litteris  tirmiora  atque  manifestdora  cognoscere.  Sed  quia  temporeB) 
hiemis  ad  baec  vos  implenda  retentos  esae  consideravi,  et  aptum 
atque  debitum  fnit,   et  plenam  et  Dei  amatricem  caritatem  etiam7) 


stantia  Symraacbi  ac  deceeaornm  iu  caosa  fnit,  cur  Auastasius  a  litterarum  con- 
suetudine  sese  abstiiieret. 
3     ')  Ita  G';    b  C  C  Quidquid  autei*   etl   ita    animac   h.  1.  aut  iia  ...   paei*  nuntia 

*)  Ita  O1;  h  c  c  ad  princ.  t.  1.  fettiiumtei  n.  fratrit  tuppHcationibut  annuentet 
el  membra  Eccletiac  quae  ...  credidit L  contemneutia. 

')  G'  a'  cianculo;  b  c  c  calculo.  Quac  sequitar  ordinutio  ideni  sonat  quod 
dlipotitio. 

*)  Ita  GL  it1;  b  cc  locielaiem  con/luere  (vel  conftare).  MaUem  in  concordia 
atque  terenitate  eoiutare. 

'')  b  cc  iperabauiut  ...  cognotcentet  ...  audientet,  contra  ms.   fidem. 

•)  Ita  G'j  b  co  mutarunt:  temput  ...  retinuitte  contideratur  et  aptwm  et  debi- 
tum  fuit  plenam. 

■')  Ncque  hic  cuin  Baronio  pracforendum  putamus  etiam  icabra  Irantire; 
hoc  enim  sibi  vult,  eum,  qni  perfecta  caritate  agitur,  nimiam  et  acrupulosam 
in  officiis  diligenidam ,  ubi  intereat,  missam  facere,  adeoque  licet  Hornusda  ut- 
pote  novissime  ordinatus,  secundum  receptum  morem  prior  scribere  teueretur, 
buic  tamen  couauetudiiii  se  scrupulosius  servire  uoluisee. 


^igilizedbyGOOgle 


744  S.  HORMISDAE   PAPAE 

i.  515.  Bcrupuloea  trausire :  scribo  atque  alloquor  beaturn  vestrae  Banctitatis 
caput,  significans  collaetari  nos  beatae  sedi  sacratissimi  Petri  apo- 
Btoli,  quod  tali  regitur  manu,  quae  suscepit  principem8),  non  qui 
honorem  raperet  sed  qui  raperetur  ab  eo,  et,  sicut  sermo  multiplex 
tradit  et  nos  ita  se  habere  credimus,  imtritorem  pacis  et  rectae 
fidei  certatorem,  et  humanitate8)  mentis  et  caritate,  quae  circa  cun- 
ctos  est,  tamquam  pretioais  lapidibus  coronatum.  Etenim  cuncta  te 
volo,  venerande  pater,  agnoscere,  quod  ex  antiquis  sanctis  et  vene- 
randis  patribus  suscipiens  illius  beatae  sedis  affectum10),  et  hune 
tamqnam  paternam  sortem  custodiens,  addere  hoc  opto  atque  festino, 
ut  veniat  in  hoc  studio  terminus  utilis  humanitate  quidem  Domini 
et  Dei  nostri  Jesu  Christi,  .intercessionibus  autem  in  cunctis  beatis 
simi  apostoli  Petri  et  in  omnibus  sapientissimi  Pauli:  nt  veneran- 
dae  eorum  sedi  et  tnae  beatitudini  juste  debitus  honos  custodiatur 
atque  reddatur,  ut  nostris  temporibus  velut  secundum  principa- 
tum  sedis  apostolicae  honorem  congruentem  suscipiat,  ct  omnis  dis- 
cordia  recedat,  et  eccleaiae11)  omnium  nostrum  catholica  voluntate, 
Domini  etdam  et  Dei  nostri  Jesu  Christi,  et  Nestorium  et  Eutyche- 
tem  impios  et  horum  servantes  dogmata,  et  qui  istorum  fuere  secta- 
tores  aut  ezstant,  et  omnem  haeresim  anathematdzantium  semper, 
et  rectam  atque  incontaminabilem  fidem  inconcnssam  tamquam  an- 
choram  certam  atque  firmam  tenentdum,  et  paratorum  ad  pacem, 
nullo"),  quod  absit,  impediente:  praesertim  venerando  capite  vestro, 
sicut  didicimus,  homines  contentiosos  horrente,  quibus  et  vita  et 
esca  est  sacerdotum  Dei  inter  se  altercantium  separatio,  ut13)  non 
ab  omnibus  velociter  cogniti  tamquam  lupi  in  vestimentis  ovium 
facile  ab  apostolica  Ecclesia  repellantur. 


B)  b  CC  omiserunt  principem  i.  e.  pontifleem  (aQ%ovta), 

')  Q1  a1  kiannnitatrm  m.  e.  caritatem  .. .  corunantem ,   b  CC  humiHtate. 

I0)  ftl  affeetu;  b  CC  affectum  ad  kanc. 

")  Ferri  aliquatenua  sensue  poaaet,  ui  infra  logeretur  anulto  . . .  impediantur, 
aut  ei  autecedentibns  reaumendum  honorem  congruentem  tuscipiant.  Scilicet  voces 
anathemati&antiuTn ,  tenentum,  paratoram  ad  noetrum  referendae  aunt.  b  oc  muta- 
verunt:  anathematixent  ...  teneant  ...  parent  jam  pacem.  Nobia  retinuisBQ  oodicia 
auctoritatem  saliua  viaum  eat.  —  tJbi  simul  advertendum,  eavere  Dorotheum  a 
damnando  Acacii  nomine.  Immo  dum  teatatur  eccleaiaB  praeaictaa  detoatari 
eoa,  qui  Neatorii  aut  Eutyehctis  placitifi  adhaereant  vel  adhaeaerint,  addendum 
fuerat:  vel  gut  his  conaminicaoerint.  In  eo  enim  tota  erat  controveraia,  quod 
Acaciua  Eutychianae  sectae  fautoribus  nominatimque  Petro  Mongo  commuui- 
caverat,  eamque  ob  cauaam  merito  fuerat  eicommunicatna ,  atque  hinc  summi 
pontificeB  inter  veneranda  myeteria  reticendum  illius  nomen  volebant,  inde  Orien- 
tales  repugnabant. 

")  a1  nulla  (etiam  G'  nulla)  ...  eapiti  nottro,  sicut  dicimus  kominet  contentiosus 
horrentet. 

")  b  cc  qui  non.  Redditur  ratio,  cur  praedicti  ament  aacerdotum  Dei  dia- 
,  ut  acilicet  in  illa  confuaione  facilius  lateant. 


^igilizedbyGOOgle 


KPI8T0LAE   3.   4.  745 

3.  Ista  nunc  scripsi  beato  capiti  vestro  '*)  per  Patricium  virum  a.  616. 
spectabilem,  communem  filium,  et  consuetudinis  affeefcu  superans 
rationem,  et  circa  illam  beatam  sedem  caritate  devinctus,  et  onuti 
die  videre  desiderans  congruentem  atque  debitam  venerationem  ei 
servari.  Scribe  igitur,  in  cunctds  beate,  tamquam  unanimi  et  optanti 
animam  quoque  offerre  pro  fide  orthodoxa  et  ecclesiarum  pace  san- 
ctarum,  et  ut  custodiantnr  venerandae  sedi  in  omnibus  beati  Petri 
convenientda;  quod  facile  fiet,  ordinata  unitate  cunctorum,  et  omnium 
ad  vos  tamquam  ad  firmum  festinantium  portum.  Divisiones  etenim 
et1J)  contra  contemnere  consueverunt,  et  ordini  decentia  non  Ber- 
vant.  Omnem  fraternitatem,  quae  est  vestrae  sanctitati  conjuncta, 
et  ego  et  qui  mecum  sunt,  multum  in  Domino  salutamus.  Et  alia 
manu:  Salvari  me  in  Domino  orate,  sanctassimi  et  beatissimi  patres! 
Accepta  epistola  Dorothei  episcopi  Thessalonicensis  ecclesiae  missa 
per  Patricium  virum  snblimem  die")  quinto  Oalendas  Aprilis,  Flo- 
rentio  viro  clarissimo  consule. 

Epistola  4 

Besponsoria1)  Hormisdae  papae  ad  Anastasium  imperatorem.      "■■  MBd. 

4  Apnl. 
Illiut   pro   pact   ecrletiarmi  ttudiuni  laudat.     Decessorum    suorum   constantiani 
approbat  (n.  1).     De  concilio  comrocando  retpondtre  differt,   guoad  cautam  ejut 
ptenblt  penpeclam  habutrit  (u.  2). 

Hormisda  Anastasio  Augusto. 
1.  Gratias  supernae  virtnti,  quae  per  vestrae  pietatis  affatnsep.  2. 
diuturnum  dignata  est  terminare  silentium,  tale  praestans  collocutio- 
nis  exordium,  ut  et  de  vestrae  clementiae  prosperitate  laetemur,  et 
ad  nnitatem  Deo  donante  reverti  posse  sanctam  confidamus  Eccle- 
siam.  Hoc  opus  supernae  clementiae,  haec  et  decessorum  nostro- 
rnm  fuit  semper  oratio;  quos  etiam  rerum  actus  paternae  traditionis 
ministros  et  rectae  fidei  declarant  fuisse  custodes.  Pax  est  enim 
totius  bonitatis  initium,  qua  nibil,  quantum  ad  catbolicae  fidei  eul- 
tum,  validius,  nihil  aestimari  oportet  excelsius:  pro  hac  scilicet 
facere  et  cuncta  sustinere  convenit,  qni  sanctarum  Scripturarum 
probabilis  cupit  esse  discipulus.  Hanc  omnium  bonornm  matrem  et 
nutricem  Christum  Dominum  nostrum  suis  constat  praedicasse  disci- 
puus,  dicentem:  Pacem  meam  do  vobis,  pacem  relmquo  vobis.  QnamJv^ 
vos  religiosi  cura  propositi  Domino  adspirante  providentes,  de  ortho- 
doxae  concordia  cogitatis  Ecclesiae  in  beati  apostoli  Petri  reverentia, 

'*)  a'  nottro. 
•»)  b  co  omiserunt  et. 
")  Ita  01  b  ec.    a1  data.    Antea  ed.  «.  c. 
*    ')  Qua  aeilicet  reepondet  ad  mperiorem  epiatolam  2. 


^icjitizedbvGOOgle 


746  S.  HORMISDAE  PAPAE 

a.  516.  divina  specialiter  praecepta  aervantes.  Quae  res  majorem  superni 
favoris  defensionem  vestro  procnrat  imperio.  Recte  euim  oblata 
Deo  veiieratio  inexpugnabilem  devotis  mentibus  murum  defen&ionis 
indulget.  Proinde  omnipotentem  Deum  fusis  precibus  exoramus,  ut 
qni  Yobis  stndium  quaerendite  ecclesiarum  pacis  indulsit,  ipse  quoque 
sub1)  consecratione  catholicae  fidei  desiderio  vestro  super  liac  parte 
praestet  effectum. 

2.  Praeterea  directis  ad  nos  sacris  affatibus  conunemorationent 
Bancti  concilii  facere  pietas  vestra  dignata  est.  De  qua  re  tunc 
plenissimum  poterimns  praebere  responsum,  quum  causam  congre- 
gationis  noe  voluerit  evidenter  agnoscere.  Nunc  vero  quia  prae- 
stante  Domino  nostro  data  est  facultas  alloquio,  congrua  veneratdone 
debiti  praebebimus  sermonis  offlcia.  Data  pridie  Nonas  Aprilis, 
Florentio  viro  clarissimo  consule.     Per8)  Fatricium. 

Epistola  5. 

'4  Apriid:rMornlisdae  PaPac  au"  Dorotheum  Thessalonicengem  episcopum. 

Litteris  Dorothei  quton  dcprehendittet,   eum  ita  pacit  ette  studiosum,   ut  tamen 

huvuaa»  adhuc  rationihut  duceretur,   eum  kortatur,  ut  omni  timorc  ac  vann  ttudio 

abjecio  avilani  fidcm  integram  tcrvare  laboret, 

Dilectissimo  f  ratri  Dorotheo  e-piscopo  Hormisda1) 
episcopns. 
1.  Ubi  caritatis  interest  servare  praecepta,  etiamsi  aliquid  tale 
eveniat  quod  cujuslibet  possit  animos  commovere,  tamen  nt  ea  quae*) 
concordiae  conversatione  praedixinius  debeant  cnstodiri,  oportet 
aeqiianimiter  praetermitti,  quia  utique  si  quid  ignorantia  tale  pro- 
veniat,  excusationem  potest  de  ipsa  simplicitate  recipere.  Suam  Deus 
noster  Ecclesiam  propria  ordinatione  constitnit,  et3)  qnod  divinis 
praeceptis  noscitur  esse  dispositom,  nullatenus  poterit  praeteriri, 
cojns  notitiam  vel  seientkin  te  non  contenit*)  ignorare.  In  faciendo 


■)  Ita  G1  a'.  b  cc  emendarunt  tub  contervatlont ,  et  congentit  quod  ad  cal- 
cem  epistolao  sequentis  eubjicitur:   hoc  quod  a  patribut  nostri»  aceepimnt  conter- 

*)  Ita  Q'  antiqua  manu  ad  marg.  addit;  editi  omittuut. 
6     ')  Regpondet  epistolae  3,   qnam  ut   miserat  DorotlieuH  una  cum  epiatola  2 
imperatoris,  ita  et  eodem  tempore,  quo  imperator,  rcaponsionom  meruit.   Data 
igitur  fuit  d.  4.  Aprilis  an.  615. 

*)  Magifl  placeret  quae  de  concordiae  contervatione.  Mox  poat  oportet  aegua 
nimiter  praetermitti ,  subintellige  tcrupulum  ilbnn,  quo  tameret  alicujus  animos 
commovere.  Oportct  enim,  ut  apertiue  epist.  9  n.  3  idem  papa  docet,  ubi  intcr- 
ett  fldei,  quidquid  ad  gratiam  hujus  taeculi  pertinet  rctpuatur. 

*)  In  vulgatis  ut  quod;  Oratdonis  nerie*  poetulat  et  quod.  Et  freqnena  qui- 
dem  in  veteribuB  libris  mutatio  particulae  ct  in  ut,  et  vicissiin. 

')  G '  &'  cognovit  . . .  laudantur  (G1  laudamut). 


3i,«izSdb,Google 


KPISTOLAE  4  —  6.  747 

namque  bona  laudamur,   et  tunc  verborum   cultus  ornatur,   quando  (a.  515.) 
sibi  convenientia  rite  conjungit. 

2.  Litteras  siquidem  per  Patricium  filium  nostrum  spectabilem 
virum  tuae  suscepimus  cantatis,  in  quibua  speramus*)  opus  plenum 
et  probabile  reperire,  ut  nihil  esset  quod  ab  integritate  unitatis 
secerneret.  Sed  quia  in  his  ipsis  hune  promittis  affectum,  qui  nos 
ad  hoc  qnod  praediximus  possit  specialiter  provocare,  Domino  nostro 
preces  effundimus,  ut  ipse  cujus  et  causa  tractatur,  abstersis  vel 
amputatis  universis  scandalis  ex*)  Ecclenia  sua,  sub  uno  consensu  et 
parili  faciat  fide  connexos:  nec  in  sacerdotibus  suiu  quidquam  re- 
periri  patiatur,  quod7)  cujuslibet  aut  odiis  propriis  aut  inanibus  in- 
tentionibus,  aut  hominibus  in  injuriam  Dei,  quod  nefas  est,  velle 
placere,  et  non  magis  universa  secundum  beatum  apostolum  saecu- 
laria  contemnentem  a  spe  non  poaait  exorbitare  futura.  Hortor 
propter  commune  remedium,  invito  pro  salute  fidelium,  propter  gene- 
ralem  suadeo  medicinam.  Quis  namque  contentus  est  hos  videre 
divisos,  quorum  potest  unitate  gloriari?  Unde  opus  est  labore  com- 
muni,  ut  hoc,  quod  a  patribus  nostris  accepimus,  conservantes  se- 
cureN)  in  illo  possimus  divino  adstare  judicio. 

Epistola  6. 

Hormisdae  papae  ad  Anastasium  iniperatorem.  *■  usd. 

Fldei  ttudium  retpubKcae  proficere  repeiil.     Ot  imperatoris  loiticitudini  pro  Ec- 

c/esiae  concordia  Deus  praestei  e/feelum  supplicat.     In  concitio  quid  fleriopar- 

leai,  iegatii  proxime  secuturis  le  in  mandatis  dedisie  nuntial. 

Hormisda  Anastasio1)  Augnsto.     Fer  Sovorianum. 
Bene  clementia  vestra  confidit,    sicut  datis  ad  me  gloriosis  de- 
signavit  affatibus,  quod  reipublicae  vestrae  specialiter  proficiat,   siep.  l. 
negotiis  omnibus  orthodoxae  fidei  causa  praeponatjrr.    Haec  est  enim, 

a)  Omnino  legendum  videtar  tperabamut,  Tacite  enim  uotat  ae  aliquid  aliud 
ab  eo,  quam  quod  litteris  suia  Bignificaverat,  doaidcrare.  In  his  quippe  do 
Calchedonensi  eoncilio,  de  Acacii  nominc,  de  iis  qui  cum  damnatis  coramimi- 
caverant,  altum  est  silentium.  ,, 

<)  In  vulgatis  et  Eccleiia.  In  pleriique  autom  veteribua  libria  voeulae  et 
atque  ex  ita  pinguntnr,  ut  utra  praeferenda  lit,  ei  sola  orationis  serie  dijudi- 
cetur.    Haec  porro  hie  postulat  cx  Ecctesia. 

')  Integra  in  hunc  modum  fiet  oratto:  quo  cujuslibet  aul  odiis  propriis  aut 
inanibus  intcntiimibus  fromimbus  in  injuriam  Dei,  quod  nefat  esl,  velint  placere,  el 
non  magis  ...  laecularia  contemnealet  a  spe  non  posiint.  Muitos,  dum  imperatori 
placere  cnpiebant  aut  timebant  displieere,  in  schismate  perseverare  non  igno- 
rabat  HormiBda,  ideoque  huic  malo  studet  occurrere. 

■)  Ed.  teatnde  nlsi;   G1  iceunde  his.   voce  /as  post.  manu  cancellata.     Unde 
indubie  tecure  mutavimuB. 
6    ')  Respondet  snperiori  epiatolae  I ,  quae  quamviB  prior  misBa,  serraa  tamen 
Hormiedae  reddita  cst.     G1  ad  marg.  addit  per  Severianum. 


>vGoogIe 


748  8.  HORMISDAE    PAPAK 

\.  516.  venerabUie  imperator,  de  suscepto  moderamine  rectoris  cura  salu- 
brior,  nt  ejus  sibi  favorem  per  opera  bona  conciliet,  qui  universum 
et  tribuet2)  et  reget  imperium.  Proinde  me  quoque  et  aomino  nostro 
Jesu  Christo  convenit  supplicare,  ut  qui  de  Eccleeiae  suae  concor- 
ctia  veatram  pietatem  cogitare  voluit,  hunc  super  hac  parte  conce- 
dere  dignetur  effectum:  quatenus  temporibus  vestris  orthodoxa  fide 
praeditus  universus  terrarum  orbis  exsultet.  De  his  vero,  quae  pro 
sjnodali  congregatdone  praecepistis ,  quid  fieri  oporteat,  per  fratres 
et  coepjscopos  meos,  qui  propere  subsequentur,  gloriae  vestrae  in- 
sinuanda  mandavi:  quorum  auggestione,  si  divinus  favor  mea  vota 
prosequitor,  competentius  poteritis  universa  eognoscere.  Data  VIII 
Idus  Julii  Florentio  consule. 

Epistola  7 

seu 
Aug.i'        Indiculus,   qui  datus  est  Ennodio  et  Fortun&to  epiacopia, 
Venantio  presbytero,  Vitali  diaoono,  et  Hiluro  notario. 
Quamodo  in  legationc  tua  ad  Anattatum  imperatorcm  tt  gertrt,  quid  dt  ttngulit      p.  104. 
cautit  retpondere  debeant,  praescribit. 

1.  Cum  Dei  adjutorio  et  orationibus  apostolorum  venientes  in 
partes  Graeciarum,  si  episcopi  voluerint  occurrere,  in  qua  decet,  eoa 
veneratdone  suscipite.  Et  si  voluerint  secessionem ')  parare,  nolite 
epemere,  ne  judicetur  a  laieis  nullam  vos  cum  ipsis  habere  velle 
concordiam.  Si  vero  vos  ad  convivium  rogare  volnerint,  blanda 
excusatione  eos  declinate,  dicentes :  Orate,  ut  primum  mysticam  illam 
mensam  mereamur  habere  commtmem,  et  tunc  erit  nobis  ista  jucuntUor. 
Yictualia  vero  vel  si  qna  alia  offerre  voluerint,  eicepta  tamen  sub- 
vectione,  si  causa  poposcit,  nolite  suscipere:  sed  taliter  excusate, 
nihil  deesse  dicentes,  sper&ntes  etiam,  ut  animos  suos  vobis  accom- 
modent,  tibi  sunt  et  dona  et  divitiae  et  caritas  et  unitas  et  quid- 
quid  ad  gaudinm  religiosum  certum  est  pertinere1). 

2.  Cum  ista  ordinatione  Deo  propitio  Constantinopolim  per- 
venientes,  ibi  secedite,  ubi  ordinaverit  clementisBimus  imperator;  et 
antequam  ipsum  videatis,  nulli  detis  ad  vos  veniendi  licentiam,  prae- 
ter  quos  pietas  ejus  miserit.   Postea  tamen  quam  principem  videritis, 


*)  Ed.  tribuit  tt  regU. 
7  ')  G1  a1  tucctttionem,  retanemue  cam  b  cc  tecettionem.  Qua  voce  hospitium 
intelligi  diairimuB  ex  BubnexJH  initio  num.  S:  lbi  tecedite,  uhi  ordinaverit  ettmtn- 
tittinaa  imperator.  Non  displiceret  tamen  lubocctiontm.  Nani  tit  hnnc  suscipere 
Honnuda  infra  permittit.  Qua  de  re  rurBnm  epist.  49  n.  1  mentem  Buam  aperit 
hia  verbis :  Ntgut  ab  Mt  victuaHa  prattumatit  aecipere ,  niti  tubvtctUtnem ,  ti  eauta 
popotoerit,  tt  hotpitalitatem. 

*)  G1  retinere,  et  deinde  tuccedite. 


3i9iiizedbV"GoogIe 


EPISTOLAE  6.  7.  749 

si  qui  orthodoxi  et  nostrae  commumonis  aut  habentes  zelum  unitatis  (a.  gig.) 
vijs  videre  voluerint,  eos  sub  oinni  cautela  suscipite;  per  quos  forte 
et  (juod  agitur  deprehendere  poteritiB.  Praesentati  itaque  imperatori 
litteras  porrigite  cum  tali  allocutione :  Salutat  vos  paler  vester,  Deum 
quotidie  rogans,  et  confessionibus3)  sanctorum  apostolorum  Petri  et  Pauli 
vestrum  regnum  commendans,  ut  Deus,  qui  vobis  tale  desiderium  dedit, 
ut  pro  causa  Ecclesiae  mitti  et  consulere  beatitudinem  ipsius  etegeritis, 
ipse  et  perfectionem  bonae  tribvat  voluntatis, 

3.  Et  si  voluerit,  antequam  chartas  suscipiat,  ordinem  legatio- 
nis  agnoscere,  his  verbis  utimini:  Jubete  scripta  suscipere.  Sidixerit: 
Quid  habent  chartae?  respondetis  4J :  Salutes  ad  pietatem  veslram  con- 
tinent,  et  Deo  gratias  agunt,  quia  vos  sollicilos  de  unilate  cognoscit 
Ecclesiae:  tegite,  et  agnoscetis.  Et  nnlhas  causae  mentionem  penitue 
faciatis,  nisi  prius  acceptae  litterae  relegantur.  Et  post  sosceptas 
litteras  et  releetas  adjicitis:  Nam  et  ad  Vttalianum  famulum  vestrum 
misit  litteras,  qui 5)  accepta  a  pietate  vestra,  sicut  ipse  scripsit,  licentia 
suos  ad  patrem  vestrum  sanctum  papam  homines  destinavit.  Sed  quia 
justum  erat,  ul  prius  ad  clementiam  vestram  dirigeret,  hoc  fecit,  ut 
vobis  Jubentibus  atque  ordinantibus  ad  ettm  scripta,  quae  detulimus, 
Deo  propitio  perferamus.  Si  imperator  petierit  epistolas  a  nobis  ad 
Vitalianum  directas,  sic  respondendum  est :  Non  hoc  nobis  pater  vester 
sanctus  papa  praecepit,  nec  sinejussione  ipsius  aliquid  possumus  facere ; 
tamen  ut  sciatis  simplicitatem  litterarum,  quia  nihil  aliud  habent  nisi 
preces  ad  pietatem  vestram  directas,  ut  accommodetis  animum  vestrum 
pro  unitate  Ecclesiae:  jungite  nobiscum  personam,  qua  praesente  tra- 
ditae  a  nobis  litterae  relegantur.  Si  vero  dixerit  imperator  eas  se 
debere  legere,  respondes8):  jam  te  suggessisse,  jussum  tibi  non  fuisse 
a  sancto  papa.  Si  dixerit:  ffoc  tantum  est,  quod  in  litteris  contineiur? 
possunt  enim  et  mandatis  alia  nuntiari;  tunc  respondes:  Absit  a  con- 
scientia  nostral  Nobis  non  est  talis  consuetudo:  nos  pro  Dei~  causa 
venimus,  et  in  Deum  commissuri  sumus?  Simplex  est  sancti  papae 
iegatio,   et  omnibus  nota  ipsa  ejus  petitio,    ipsae  preces:   ut  constituta 


*)  Ita  G'i  b  00  inUTcettionibns.  Foiro  confettionibut  designari  solent  aposto- 
lorum  tumuli;  adeoque  preces  ad  apostolorum  Fetri  et  Pauli  tumuloa  fosae  hic 
commemoxanbv. 

.  *)  b  cc  reipondtle  .. .  adjicite,  ac  ric  subinde  veiba  similia  pro  arbitrio  mu- 
tant.  —  Mox  ed.  quod  vot  ...  cognotcunt;  deinde  G1  Ugilit  uynoscitU. 

5)  G1  a1  guia  aeeepta,  littera  a  erroie  libroriia  familiari  perperam  geminata. 
Anitataaiiia,  ut  Thuophaneu  pag.  137  et  138  narrat  (ed.  Bonn.  247 aq.},  a  Vitaliano 
pseem  impetravit  ea  conditione,  nt  concilium,  quo  accederet  Romanus  antiateu, 
celebraretur:  tuncque  eidem  duci  sacram,  qua  Eormisda  ad  svnodom  Heracleae 
habendam  vocaxetur,  dare  compulaus  est. 

')  b  cc  Retponalebttit,  jam  uoi  tuggettitie,  omisso  demde  tibi;  et  infra  tam 
reipondebitit  et  omitt.  taHt. 


3i9ilizedbVGOOgIe 


750  S.  HOKMISDAE  PAFAE 

{a..  ol&.)  patrum  non  corrumpantur,  ut  haeretici  de  ecclesiis  removeantur ;  prae- 
ter  ista  legatio  nostra  nihil  continei. 

4.  Si  dixerit:  Inde  et  ad  synodum  invitavi  sanctum  papam,  ui  si 
guid  est  ambiguum,  tolteretur  de  medio;  respondenduiu  est:  Agimus 
Deo  gratias  et  pietati  vestrae,  quia  hunc  vos  affectum  et  animum  habere 
cognoscimus,  ut  ea  quae  a  patribus  constituta  sunt  generalitas  servet: 
quiatunc  vera  et  sancta  unitas  potest  esse  inter  ecclesias  Christi,  si 
vos1)  Deo  adjuvanie  hoc,  quod  decessores  vestri  Marcianus  et  teo  custo- 
dierunt,  elegeritis  esse  servandum.  Si  ille  dixerit:  Et  quae  sunt  ista, 
quae  dicis?  respondes:  Ut  synodus  Calchedonensis  et  epistolae  sancti 
Leonis  papae,  quae  scriptae  sunt  conlra  haereticos  Nestorium  el  Euty- 
chetem  et  Dioscorum,  nuilatenus  corrumpantur.  Si  dixerit:  Nos  syno- 
dum  Calchedonensem  et  epistolas  papae  Leonis  et  recepimus  et  tenemus; 
vos  mox  gratias  agite  et  pectus  ejus  osculamini  dicentes:  Modo 
cognovimus  Deum  nobis  esse  propitium,  quando  facere  talia  festinatis; 
quia  ista  est  fides  catholica,  ista  est,  quam  praedicaverunt  apostoli,  sine 
qua  nulius  potest  esse  orthodoxus:  ista  debet  sacerdotum  generaiitas 
tenere  et  praedicando  servare.  Si  dixerit :  Orthodoxi  sunt  episcopi,  de 
constitutis  patrum  non  recedunt;  respondes:  Ergo  si  constituta  patrum 
servantur,  et  in  nulto  corrumpitur,  quod  in  sancta  Caichedonensi  synodo 
ftrmatum  est;  quae  causa  est,  tanium  inter  ecclesias  partium  istarum  esse 
discordiae?  Vel  quae  causa  facit,  in  uno  Orientis  episcopos  non  consen- 
tire6)?  Si  dixerit:  Quieti  erant  episcopi,  nulla  inter  ipsos  discordia  versa- 
batur:  decessor  sanclipapae  animos  eorum  missis  litteris  excitavit  et  ad  con- 
fusionem  soilicitando9)  perduxit ;  respondendum:  Litteras,  quas  sanctae 
memoriae  papa_  Symmachus  destinavit,  prae  manibus  habemus;  si  extra 
haec  quae pietas  vestra  dixit,  hoc  est:  „Caichedonense  concilium 
sequor,  epistolas  papae Leonis  admitto",  aliud10)  quidquam con- 
tinent  niti  exhortationem  ut  ista  serventur;  verum  est,  quia  per  ipsum  est 
generata  confusio!  At  si  hoc  continetur  in  litteris,  quod  et  pater  vester 
sperat  et  pietas  vestra  consentit,  quidn)  ilie  fecit,  quid  m  eo  videatur 
esse  culpabile?  His  aujicite  preces  et  lacrymaa  rogantes:  Domine 
imperalor,  considerate  Deum,  ponite  ante  oculos  vestros  futurum  ejus 
judicium.  Sancti  patres,  qui  ista  conslituerunt ,  beati  apostoli  Petri 
fidem  secuti  sunt,  per  quam  aedificata  est  Ecclesia  Christi. 


')  Ed.  omitt.  vot  et  Et;  moxque  dicitU?  retpottdete  ...  Dtvm  etxe  vobis  pro- 
piiium  ...  iitata  debet. 

6)  G1  letttiture,  unde  a1  eenltre.   Malleraua  antea  in  imum.  . 

9)  "b  co  excUandam  et  omitt.  papae.  Symraachi  epistolaro  13  bic  memorari 
prope  indubitatum  eet. 

10)  b  cc  aliud  ttequidquam  conlinent  nUi  exkortationetn  ut  itta  serveMur ,  quo- 
taodo  verum  est  etc.  praeter  mentem  archetypi  et  Hormiad&e:  utpote  qni  Sym- 
machurn,  ai  acripta  ejns  aliquid  praeter  praedicta  eontinent,  coufusionis  aocto- 
rem  constitiBBa  sic  largitur,   ut  aliud  quidquam  in  eis  eontiheri  deinde  neget. 

")  b  cc  qvid  ille  fecit?  guid  enim  itt  eo:  moxque  omitt.   Petri. 


^igilizedbyGOOgle 


EPISTOLA  7.  751 

Si  imperator  dixerit:  Quod  me  vultis  per11)  secutionem  facere,  (a.6is.) 
habeo:  ecce  mihi  communicate,  qui  synodum  Calchedonensem  redpio  et 
epistolas  papae  Leonis  amplector;  nunc  communicate  mihil  responden- 
dum  eat:  Quo  ordme  pielas  vestra  communicari  sibi  desiderat?  Nec 
nos  praedicantem  ista  pietalem  vestram  vitamus,  quod  scimus  Deum 
timere,  et  gaudemus,  quia  gratum  vobists)  est patrum  constituta  servare. 
Fiducialiter  ergo  rogamus,  ut  per  vos  m  untiatem  revertatur  Ecclesia. 
Sciant  omnes  episcopi  voluntatem  vestram,  et  quia  synodum  Calchedo- 
nensem  et  epistolas  papae  Leonis  servalis  vel  sedis  apostoiicae  constUuta. 
Si  dixerit:  Quo  ordme  facienda  sunt  haec,  se  debere  cognoscere;  ite- 
terum  preces  adhibete,  cum  mimilitate  dicentea:  Pater  vester  scripsit 
episcopis  generaliter,  jungtie  his  litteris  sacras  vestras,  significantes  hoc 
vos  vmdicare1*),  quod  et  sedes  apostotica  praedicat:  ut  tunc  qui  sunt 
orthodoxi,  de  unitate  sedis  apostolicae  minime  separentur,  et  qui  his 
suni  contrarii  cognoscantur.  Quibus  ordinatis,  paratus  est  pater  vester 
etiam,  si  opus  fuerit,  suam  accommodare  praesentiam,  et  quidquid  ex- 
pedit,   servatis  patrum  constitutis  pro  integritate  Ecclesiae  non  negare. 

5.  Si  dixerit  imper&tor:  Bene  ista,  suscipite  iterum1*)  nostrae 
civitatis  episcopum!  iterum  preces  adjungite,  humiliter  dicentes:  Do- 
mine  imperator,  pacem  venimus  cum  Dei  adjutorio  vobis  adnilentibus  et 
praestantibus  facere,  et  intentionem  sopire  in  civitate  vestra.  De  duabus 
est  personis  mtentio:  ista  causa  proprium  cursum  habet.  Generatitas 
episcoporum  primitus  ordinelur,  flttt  una  communio  calholica:  et  sequenti 
loco  de  istis,  vel  si  gui  sunt  alH  extra  ecclesias  suas,  tunc  diligentius 
potest  causa  cognosci.  Si  dixerit  imperator:  De  Macedonio  dicitis, 
mtelltgo  subtilitatem  vestram:  haereticus  est,  nutla  ratione  revocari  po- 
test;  respondea:  Nos,  domine  imperator,  nullum personaliter  indicamus. 
Et  si  pietas  vestra  considerat,  magis  pro  anbrta  vestra  et  opinione  lo- 
quimur,  ut  sit  discussio,  et  si  haereticus  est,  judicio  cognoscatur,  et1") 
non  sub  opinione  orthodoxi  injusle  dicatur  oppressus. 


'*)  G'  a1  quid  me  vultit  pertecutioncm  facere  ab  eo,  b  CC  per  tocutionem  (at. 
protecutionen ,  per  tolutionem)  facere  habete.  Noatra  lectio  ab  archetypo  vix 
secedit. 

")  Q1  a1  nobit,  moxque  »e  dcbere  cognotcere,  ubi  b  c  0  ottendere  oportere, 
et  paulo  antea  vel  apottolica  conttituta. 

'*}  a1  judicare.  Lectdonem  vindieare  aubjecta  inferius  n.  9  Honniadae  verba 
confirmant.    Moi  iii  vnlgatu  et  tunc,  ubi  reatituendum  curavimuj  ut  tunc. 

■  1S)  b  cc  inttrim  ...  jungite  ...  conlentionem.  jProprium  autem  est  Hormisdae 
aicut  Gelasii  vqcabulum  intcntio,  quod  litigium  et  controvermam  apud  eum  so- 
iiat.  Controversia  illa  inter  Macedoninm,  quem  AnastaaiuB  regiae  uibii  aede 
expulerat,  et  Timotheum,  quem  idem  imperator  iu  ejus  locum  suffici  curaverat, 
intercedebat. 

'")  b  co  et.  Hoo  autem  aibi  vuit  totua  ille  locus:  Pro  anima  vettra  et  opi- 
nione  loquimur,  seu,  animae  opinioni  ac  famae  vettrae  contutimm,  quum  pctimut, 
ul  tii  dUcutsio,  qva  dltcuttione  utrum  haereticu*  tit  cognotcatar ,  ae  non  jam  tub  ea 


3i,«izSdb,Google 


752  S.  H0RMI8DAE  PAPAE 

(.1.5(6.)  Si  dixerit  imperator:   Quid  vnltis,  modo  dicite:  de  synodo  Calche- 

donensi  dicelis  et  4e  epistolis  papae  leonis?  Ecce  qui")  est  civitatis 
episcopus,  ad  ista  consentil!  respondendum  est:  Si  ista  custodit,  in 
examinatione  causae  eum  juvare  plus  potervnt;  et  quia  servo  vestro 
Vitaliam  magistro  miiUum  talem  dedistis  licentiam,  ut,  si  speraret  a 
beatissimo  papa,  ut  pro  causis  talibus,  apud  eum  discussionem")  causae, 
his  personh,  quStus  de  loco  potest  esse  intentio,  integra  universa  ser- 
ventw.  Si  imperator  dixerit:  Sine  episcopo  debeti9)  esse  civitas  mea? 
Hoc  vobis  piacet,  ut  ubi  ego  maneo,  episcopus  non  sit?  respondendnm : 
Praediximus,  duarum  personarum  intentionem  esse  in  ista  civitate.  Quod 
ad  canones  pertinet ,  jam  ante  suggessimus:  canones  solvere,  in  religio- 
nem  committere  est.  Multa  sunt  remedia,  mulla  inventa,  per  quae  pietas 
vestra  sine  communione  esse  non  possit,  et  integer  judiciorum  forma 
servetur.  Si  dixerit:  Quae  sunt  ista  remedia?  respondes:  Non  a  nobis 
noviter  inchoataK):  suspensa  causa  de  aliis  episcopis,  persona,  quae 
consentit   confessioni  pietatis   vestrae   et   constUuiis   sedis   apostolicae, 


opinione,  qua  orthodaxut  tiulgo  creditur,  dicatur  ivjuttt  oppressus.  Qnae  illae  aint 
causae,  ob  quas  Anaatasius  Macedonium  eipeiii  jusaerit,  explicant  Evagriua  III, 
32  et  44  et  Theodorus  lector  lib.  2  (edit.  Vales.  p.  562).  Quod  autem  Anasta- 
siiis  epist.  1  scribit ,  se  propter  dubitationes  quaidam ,  quae  de  orthodoxa  religione 
iti  Scythiae  parltbui  aidentur  eue  cotnmolae,  concilium  convocanduni  duxuwe,  non- 
nihil  confirmat  opinionem  Evagrii  1.  c.  III,  44.  Ibi  enim  ob  banc  causam  prae- 
ter  alias  Hacedonium  expulsum  putat,  quod  qitmn  imperator  in  hyrouo  Trisagio 
bas  voces  adjicere  voluisaet  Qid  cruciflxui  ei  pro  nobit,  gravisBima  neditio  ei- 
orta  est,  cujus  auctor  ac  princepB  Macedonins  habebatur.  Quippe  propter  hoc 
unum  additamentum  dubitationeB  commotas  fuisse  inferius  manifeetum  fict. 

")  b  CO  ecce  pd  ille  eit  ittaa  cinitaiU  ...  ti  ita  cuttodit.  —  Episcopua  iste 
Bst  Timotheus,  qoi  Thoodoro  lectore  lib.  2  teate  quum  perrexuwet  ad  monaste- 
rium  Btuditarum,  ut  illic  praefectum  ordinaret,  et  ille  negaret  se  ab  eo  ordi- 
nationem  suscipere  posse,  qui  Calchedonensem.Bjnodum  anathemate  damnaret, 

tuuc  diiit  ei:  Anathema  sit  omnibns,  qui  avertantur  aut  anathevudizant  tynodum 
Galchedonemem!  Moiquo  propter  hajic  .professiouem  ab  imperatore  accersitus 
et  correptus,  dictum  negavit  reclamans:  Anat/iema  timnibui,  qui  ■zynudum  Catehe- 
donemem  suicipiunt !  Ita  ille  ad  horam  fidem  mutabat,  et  pro  tempore  paratus 
erat  Calcbedonensem  synodum  vel  suacipere  vel  damnare. 

")  b  cc  ditcuitiione .  Post  verba  ut  pro  cauiit  talibui  subintelligi  commode 
potest  pcr  canonei  ftcri  dtbet.    Tide  concilium  Sardicense  can.  5. 

'*)  G1  a1  habet,  quod  cum  b  cc  correiimus.     Moi  b  co  irreHaianan. 

")  b  cc  inventa.  Novissimum  ea  de  re  erat  et  inuigne  exemplum  visitato- 
ril  ill  Urbom  missi,  donec  Sjmmachi  et  Laureutii  de  aede  Eomana  contenden- 
tium  controversiae  finis  impositnB  fuit.  Autiquius  erat  exempram,  quod  For- 
tuniua  Donatista  apnd  Augustinum  epist.  44  n.  8  narrabat,  scilicet  in  ipta  teltu- 
matis  nomtate  majoret  tuot  quum  cogitarent  culpam  CaeeUiani,  ne  ichiimu  fleret,  quo- 
gue  modo  eelle  topire,  deditic  quemdam  inlerventorem  populo  suae  communionit  apud 
Carthaginem  eonttiluio.  Interventor  autem  seu  visitator  dicebatur,  qui  ecclesiam 
regebat  episcopo  destitutam  vel  cnjos  episcopus  ab  officio  summotus  fuerat 
Hujusmodi  interventorum  meminit  Godex  Afric.  eccl.  c.  74. 


^icjitizedbvGOOgle 


EPISTOLA   7.  753 

interim  usque  ad  evenlum  cognitioms  teneat  locvm  Constantinopolitani  ia. 
saeerdotis. 

6.  'Si  cum  Dei  adjutorio  episcopi  voluerint  ae  accommodare  sedi 
apostolicae ,  habetis  textum  libelli  ex21)  gcriuio  ecclesiae  editum, 
juxta  quem  debeant  profiteri.  Si  tamen  contra  alios  episcopos  catho- 
Iicis  fuerint  datae  petitioues,  magtiopere  contra  illos,  qui  sine  vere- 
cundia  Calchedonensem  synodum  anathematizant  et  epistolas  non 
recipinnt  sancti  Leonis  papae,  petitiones  suscipite,  causa")  tamen 
ih  sedis  apoBtolicae  reservata  judicio:  ut  et  spem  de  audientia  detis, 
et  tamen  vobis  debita  reservetur  auctoritas.  Si  tamen  imperator 
serenissimus  totum  se  promiaerit  esse  facturum,  tantum  ut  nostraui 
praesentiam  accommodemus,  modis  omnibus  prius  eum5S)  sacra  ipsius 
per  episcopos  vel  epistolam  nostram,  uno  de  vestris  perferente,  per 
provincias  una  cum  personis,  quas  imperator  deputaverit,  destinate: 
ut  sic  eum  Bervare  Calchedonense  concilium  et  epistolas  sancti  Leo- 
nis  papae  omnibus  innotescat.  Quibns  ita  procedentibus,  ad  nos  in 
Christi  signo,  ut  adventum  procuremus,  scripta  dirigite. 

7.  Praeterea  est  consuetudo 2t),  per  episcopum  Constantinopoli- 
tanum  omnes  imperatori  episcopos  praesentari.  Si  hoc  illorum  cal- 
lidus  tractatuS  invenerit,  volentium ?r')  formam  legationis  agnoscere, 
ut  cum  Timotheo,  qui  modo  videtur  Constantinopolitanam  gubernare 
ecclesiam,  imperatorem  videatis;  sic  facite:  ut  si  ante  aguoveritis 
quam  ad  imperatorem  ingrediamini ,  ista  disponi  per  aliquos,  nec- 
dum  praesentati  diciteM):  Mandata  talia  nobis  dedit  ei  praecepta  pater 
pieiatis  vestrae,  ut  sine  aliquo  episcoporum  vestram  clementiam  videa- 
mus.  Ergo  agite,  donec  se  ab  hac  consuetudine  ipse  removerit. 
Quod  si  omnino  noluerit,  aut  si  captiose  contigerit  ut  ante  impera- 
torem  inopinate  Timotheum  videatis,  ita  suggerite:  Praecipiat  pielas 
vestra  nobis  dare  secrelum,  ut  causas,  pro  guibus  missi  sumvs,  expona- 
mus.  Si  dixerit:  Dicite  ecce  ante  ipsum!  respondetis:  Non  injuriam 
facimus,  ted  quod  ad  causas  pertinet,  intimamus:  ettam  et  ipsius  contmet 
legatio  nostra  personam,    et  suggestionibus    nostris  praesens   esse  non 


*')  b  CO  in  tcriniit,  moique  catholicos.  Illud  calkolicis  idem  BOnat  quod  a 
catholinit  vel  pro  caikolicit.  Infra  n.  8,  iv  idem  repetitur:  adecrsut  epiteopot,  i/ui 
ptrteeuti  tunt  catAolicot. 

**)  b  CC  causam  ...  retervate  ...  nobit. 

")  G'  rum  sacra  ipsius  p.  e.  vel  per  epistolam  nostnrm  uno  de  vettris  perfe- 
rendo  vel  provinciat.  b  cc  mutarunt:  tacram  i.  p.  e.  et  per  epistolam  vettram  uno 
dc  v.  perfercnte.  per  promnciai.    Nosfcra  leetio  vix  ab  archetypo  recedit. 

")  ConBuetudinem  hanc  Jufltmianus  imperator  firmavit,  Nov,  123  c.  9  prae- 
cipiena:  epitcopi  tn  regiam  civitatem,  ticut  dicium  ett,  veidentet,  cujuslibet  fuerint 
dioecetis,  prae  omnibut  beatissimum  arckiepittcopum  Constantinopoleot  et  patriarcham 
adeant,  et  ita  per  eum  ad  nottram  ingrediantur  tranquillitalcm.   Vide  et  Novell.  6  c.  8. 

,:')  a1  volentem. 

n)  Grammaticae  regnlac  poatularent  dicatis.     Mox  G'  omitt.  exponamus. 

4»,  PO«T1F.    I,  48 


>vGoogIe 


754  S.  HORHISDAE  PAPAE 

(a.  $\h.)  potest.     Et  milla  ratione  eo  praesente  aliquid  altogetia,   sed  egresso 
ordinem")  delegationis  exserite. 

8.    Item  Capitula  singularum  cauiarnm. 

I.  Ut  sancta  synodus  Calchedonensis  et  epistolae  sancti  Leonis 
papae  ■  aerventur.  Ad18)  quae  clementissimus  imperator  consentiens, 
debet  pietatis  suae  sacra  generalia  ad  universos  episcopos  destinare, 
in  quibus  significet  aupradicta  ae  et  credere  et  vindicare. 

II.  Consentientes  etiam  episcopi  in  ecclesia  praesente  plebe 
Christiana  haec  praedicare  debent18):  amplecti  se  sanctam  tidem 
Calcbedonensem  et  epistolas  sanctissimi  Leonis  papae,  quas  scripsit 
contra  haereticos  Nestorium  et  Eutycheteni  et  Dioscorum  sed  et 
eontra  sequaces  eorum,  Timotheum  Aelurum,  Petrum,  vel  contra  eos, 
qui  in  ipsa  causa  tenentur  obnoxii,  simul  etdam  et  Acacium,  qui 
quondam  Constantinopolitanae  ecclesiae  fuit  episcopus,  sed  et  Petrum 
etiam  Antiochenum  anathematizantes  cum  sociis  eorum.  Haec  manu 
propria  praesentibns  eleetis  venerabilibus  viris  scribentes,  faciant 
secundum  textum  libelli,  quem  per  notarios30)  nostros  edidimus. 

III.  In  exsihum  deportatos  pro  causa  ecclesiastica  ad  audien 
tiam  sedis  apostolicae  revocandos,  ut  judicium  et  vera  examiuatio 
de  nis  possit  haberi:  ita  ut  causa  eorum  inquisitioni  integra  reser- 
vetur.  Si  qui  vero  sanctae  sedi  apostolicae  communicantes,  catbo- 
licam  fidem  praedicantes  atque  seqnentes,  fugati  sunt  vel  in  exsilio 
detinentur,  hos  justum  est  ante  omnia  revocari. 

IV.  Praetereaque11)  legalis  inter  reliqua  injunximus,  ut  si  con- 
tigerit  libellos  porrigi  adveraus  eos  episcopos,  qui  persecuti  sunt 
catholicos,  de  his  judicium  sedi  apostolicae  reservetur,  ut  circa  eos 
venerandorum  patrum  possint  constituta  servari ,  per  quae  aedificatio 
generalitati  proveniatM). 

9.  Exemplum  libelli  per  Ennodium  et  Fortunatam  opiscopos,  Venantium 
presbyterum,  Vitalem  diaconum  et  Hilarnm  notarium. 
I.  Prima  salns  est,  regulam  rectae  fidei  cnstodire,  et  a  constitutis 

")  Ita  Q1   et  conseiitiunt  quae  supra  n.  3;  b  cc  delegationis  textum. 

*")  G1  a1  atqne,  b  cc  ntque  ...  debeat.  Re&titaendum  esse  ad  quae  non  nega- 
bit,  qui  in  vetenun  codicum  lectione  peregrinuB  non  cet,  maxime  si  recolnerit 
illud  contentire  ad  aligidd  stili  esse  Hormisdae,  quippe  qui  jam  dirit  num.  6: 
Eere  qui  tst  cimtatit  epiieoput  ad  itta  eonientit. 

*•)  b  cc  debeant.  In  sequentibus  eae  censendae  sunt  notari  epietolae  a  Leone 
poat  mortem  Proterii,  cnjus  Timotheua  et  Petrus  auctorea  exetiterunt,  in  gra- 
tiam  Alexandrinae  eccleaiae  et  CalchedonenaiB  Bynodi  conscriptae,  puta  145  seqq. 

")  Ita  6'  a1;  b  CC  notartum  nottrum  ...  inquitilUme  integre. 

")  a1  b  cc  Praeterea  quae,  quod  corrigendum  durimus.  Ea  hic  Hormiada, 
quae  legatis  euperius  n.  6  praccipit,  commcmorat. 

")  Hic  statim  adjnngitur  in  nostro  AveUano  fol.  T0k  E&emplttm  libelti  per 
Ennodium  etr. ;  Quaru  idem  etatim  hic  subjicere  tibuit. 


^igilizedbyGOOgle 


EPISTOLAE  7.  8.  756 

patrum  nulktenus  dcviare.  Et  quia  non  potest  Domini  nostri  Jesu  (a.  515.1 
Christi  praetermitfd  sententia  dieentis:  Tu  es  Petrus,  et  super  fcwj?!?1' 
petram  aediftcabo  Ecclesiam  meam33);  haee  quae  dicta  Bunt  rerum 
probantur  effectibus,  quia  in  sede  apostolica  immaeulata  est  semper 
catholica  servata  religio.  De  hac  ergo  spe  et  fide  separari  minime 
cupientes  et  patrum  sequentes  in  omnibus  constituta,  anathematiza- 
mus  omnes  haereses,  praecipue  Nestorium  haereticum,  qui  quondam 
Constantinopolitanae  fuit  urhis  episcopus,  damnatum  in  concilio  Ephe- 
sino  a  Coelestiuo  papa  urbis  Itomae  et  a  sancto  Cyrillo  Alexandrinae 
civititis  antistite.  Una  cnm  isto34)  anathematizantes  Eutychen  et 
Dioscomm  Alexandrinum,  in  sancta  synodo,  quam  sequimur  et  am- 
plectimur,  Calchedonensi  damnatos.  His  Timotheum  adjicientes  par- 
ricidam,  Aelurum  cognomento,  et  discipulum  qnoque  ipsius  atque 
sequacem  vel  Petrum  vet  Acacium,  qui  in  eorum  communionis  socie- 
tate  permanserint ;  quia  quorum  se  communioni  miscuit,  ipsorum  simi- 
lem  meruit  in  damnatione  sententiam.  Petrum  nihuominus  Antioche- 
num  damnantes  ciun  sequacibus  suis  et  omnium  suprascriptorum. 

II.  Quapropter  suscipimus  et  probamus 3S)  epistolas  beati  Leonis 
pa^ae  universas,  quas  de  religione  Christiana  conscripsit.  Unde, 
sicut  praediximus,  sequentes  in  omnibus  apostolicam  sedem  et  prae- 
dicantes  ejus  omnia  constituta,  spero,  ut  in  uua  communione  vobis- 
cum,  quam  sedes  apostolica  praedicat,  esse  merear,  in  qua  est  in- 
tegra  et  verax  Christianae  religionis  soliditas.  Promittentes  etiam 
sequestratos  a  communione  Ecclesiae  catholicae,  id  est,  non  con- 
sentientes  sedi  apoetolicae,  eorum  nomina  inter  sacra  non  esse  reci- 
tanda  mysteria.  Hanc  autem  professionem  meam  manu  propria  sub- 
scripsi,  et  tihi  Hormisdae,  sancto  et  venerabili  papae  urbis  Romae, 
obtuli  die  XV  Calendas  Aprilis,  Agapito  viro  clarissimo  consule. 

Epifitola  8. 

Hormisdae  papae  ad  Anastasinm  tmperatorem.  &.  &i5d. 

Qaa  conditione,  eliamsi  nullo  praecedente  exemplo,  ad  concitium  convenire  para- 
tut  til,  pturibii*  exponit. 

Hormisda1)  Anastasio  Augusto.     Per  Enaodium  et 

Fortuuatum    episcopos,    Venantium    preibyte- 

rnra,  Vitalem  diaoonnm  et-Hilarionem  abbatem. 

1.    Bene  atque  utiliter  serenitas  vestra  curam  principalis  acu- 

")  Ed.  add.  ete.,  moxqne  lemper  xenala  retigio  ...  Ab  hae  ergo  ...  omnei 
haeretiot  .. .  damnatut. 

M)  Ed.  ipio  ...  quoque  ejut  atque  tequacem  Petrum  ...  permannt ...  illorum  tlmilem. 

ss)  Ed.  approbamu»  omnet  epittolat  Leonit ...  Promittent  ...  obtult.  DataXVCal. 
8  ')  b  cc  Barmitda  eptseoput.  G'  ad  marg.  Per  Ennodium  et  Fortunatum  eppoi 
Venimtinm  prhrum    Vitalem  dinconum  et   Httarionem  abbatem. 

48« 


3i,«izSdb,Google 


75C  S.  DORMISDAE  PAPAE 

i.  516.  minis  non  tantum  in  admiuistrando  reipublicae  exercet  officio,  sed 
melioribus  eam  mobilitat  institutis,  et!)  per  curam  redintegrandae 
unitatis  auctorem  venerandi  placat  imperii.  Certi  sunt  enim  de 
tuteia  regnantes,  si  nulla  iisdem  praesidentibus  Ecclesiae  castitas 
importuna  diaboli  cotnmixtione  maculetur.  Unde  enim  potest  fieri, 
ut  nitidas  pro  principibus  ad  Deum  nostrum  preces  dirigat,  si  sit 
lethaliter  populus  perfidia  corruptus?    Nam   sicut  ante  bona  omnia 

0.7,8.  est  perfecta  juxta  Deum  in  imperatoribus  sapientia,  ita  de  sacrario 
mundorum  pectorum  pro  his  supplicatio  debet  et  fideli  animarum 
ubertate  procedere.  Nulla  vobis,  sublimissime  domine,  triumpkorum 
materia  poterit  esse  jucundior,  quam  de  subjngatione  perfidiae. 

2.  Hoc  etiara  fiducialiter  et  pro  eommissi  nobis  officii  praero- 
gativa  suggerimas,  qnia  prope  est,  ut  suum  splendorem  aliena  patia- 
tur  nube  fuscari,  qui  quum  Deo  tribuente  amovere  possit,  in  snb- 
ditis  tenebras  manere  permittit  errorum.  Ergo  quia  mansuetudo 
vestra  futuram  synoduin  scriptis  sacratissimis  indicavit3),  cni  nos 
interesse  debere  iisdem  paginis  Deo,  ut  credimus,  sibi  imperante 
commonuit,  gaudemus,  scientes,  quoniam  directarum  mentium  est, 
venerabilis  Ecclesiae  magistros  expetere.  Soli  enim  declinant  exa- 
men  conscientiae,  quae1)  recta  sunt,  non  tenentes.  Nam  et  feriato 
ure  splendorem  bonae  voluntatis  enuntiat,  qui  per  apostolicam  im- 
maculatamque  fidem  et  per  competentes  praedicatores  aut  confirmari 
se  optat  aut  corrigi.  Verumtamen  licet  in  his  nullum  saeculi  prae- 
cedentis  exsistat  exemplum5),  neque  senioris  facti  qualitas  aut  com- 
missa  libris  aut  memoriis  inserta  teneatur;  nihil  ad  nos,  quibun 
dulce  est,  beneficio  Dei  pietate  vestra  invitante  inchoare  meliora,  et 
hoc,  quod  non  accepimus  a  parentibus 6) ,  tam  clari  operis  .mutitu- 
tum  uobis  ipsis  imponere:  quia  totum  pro  redintegratione  fidei  et 
ecclesiaruni  pace  facere,  libenter  amplectimur ,  si  tamen  majorum 
nostrorum  definitio  et  sanctorum  patrum  in  suis  radicibus  inconcussa 
permaneat,  si  anathematizetur  Nestorius  cum  participibus  suis,  qui 
evacuans  divinae  sacramenta  naturae,  beatam  virginem  Mariam  nudi 

')  U1  a'  omitt,  et;  mox  a'  plaeeat.    Deinde  b  cc  regnanle  ...  «'  utla. 
3)  h  cc  indixil.     Mox  0'  directvrun  ...  declamant. 

*}  a1  b  CC  qui  vilae  tunt  non  continentes  (c*  eontinenlii).  Ei  G1,  in  quo  legi- 
tur  guae    trita   tunt  non  tenentes,  festituendum  dnxiiuus  quac  recta  tunt  non  te- 

5)  Silvester  a  Constantino  ad  Arelatense  vocatus  concilium,  legatos  suos  eo 
mittere  satia  habuerat.  Sardicen.se  concilium  in  epistola  ad  Julium  excusatum 
habet  hunc  papam,  quod  a  synodo  aberat.    Leo  a  Theodoaio  ad  concilium  in- 

vitatus  epist.  31  n.  *  rescribit:  Quod  pietas  ipsius  etiam  me  eredidtt  debere  inier- 
ttsc  roneitio,  etiamsi  teetmfbm  aliquod  praecedens  exlgeretur  excmplnm,  nunr  tamen 
nequaquam  potset  impleri. 

*)  G1  apparentibut . . .  fidei  errlesiarum.  fbidetn  post  totnm  forte  supplendum 
gitod  potest. 


3i,«izSdb,Google 


EPI8T0LA  8.  757 

homiuia  mentitnr  esse  genitricem,  oblitus  angelicae  annuntiationis,  a.  615. 
per  quam  mujido  innotuit,  quia  quod  ex  ea  nasceretur,  vocandum.Luc.1,35. 
esset  sanctnm,  Filius  Dei.  Facessat  impiorum  tam  contumehosa  in 
Deo  honorificentia :  quoniam  sic  est  in  utero  virginis  operata  Divini- 
tas,  ut  ex  ea  unita7)  sibi  procederet  carnis  animaeque  humanae 
indiscreta  quidem  sed  non  confusa  connexione  Bnbstantia;  et  sic  iu 
utrisque  naturis  pro  nostrae  redemptionis  dilectione  Christi  Jesu  Do- 

mini  nostri  persona  una  est,  aedificante  mjsterio SJ  restitutione 

mortem  subire  potuisset naturae    fragilitatem   coelestis  imperii 

valuerit  virtute  reparare,    vel  ita  pro  unitate  personae  et  Dominus 
majestatis  crueifixus  et  Filius  hominis  credatur  descendisse  de  coelo. 
Eutychetis  quoque  ignorantia  ....•)  bonorum  omnium  et  ipso  cum 
sociis  detestanda  jam  nomine  abdicetur  hebetudo,  qui  Deum  et  Do- 
minum  nostrum  Jesum  Christum    figuram   tantum    carnis   habuisse 
testatus  est,  et  nostrae  veritatem  non  habuisse  substantiae,  nesciens, 
de  quo  promissum  sit,  quia  videbunf  perseculores  ejus,  in  quem  pugna-  i£rfj 
verunt.    Ita  enim  in  una  eademque  persona  persistit  utraque  natura,  Zach. 
ut  Deus  atque  homo  unus  Dei  Filiue  Jesus  Christus   fidelium  cordi-12''0' 
bus  apparescat.    Quid  eiiim  quadraginta  dierum  post  resurrectionem 
Domini  cum  hominibus  conviventis  et  convescentis   egit  praesentda, 
nisi  in  istis   negotiis  illorum,    qui  veritatem  carnis   ejus   negaturi 
erant,    seniorem  faceret  aetatem   curationis  esse10)  quam  vulneris? 
Sic  enim  dixit  ad  discipulos:  Quid  cogitatis  in  cordibus  vestris?    Pal-  gggjntj 
pate  et  videte,  quia  spiritus  carnem  et  ossa  non  habet,  sicut  me  videtis 
habere.    Neque  fuisset  urysterium,  quod  ostiis  ad  eos  clausis  ingres- 
sus  est,  si  integritatem  humani  corporis  non  habebat.    Posaumus  ex 
hoc  dono  verbi  praecedentem  lougius  proferre  sermonem,  sed  satis 

*)  Hactenus  obtinuerat  unitas  ibi  procederet,  vitio  librariorum,  qui  voces 
olim  ab  luitiquariis  indiBcrctaa  rccto  scpararc  neBcierant.  Lcgendum  fuerat 
unitu  nitii,  Bcilicet  Divinitati.  Mox  in  vulgatis  increata  quidem,  ned  non  confusa 
connexione  nibstantiae  et  H.  Ex  Q'  revOcamuB  subiinnlia  et  tic;  antea  vcro  pro 
incrcata  de  nostro  restituere  nobiB  licere  cousuiniUB  indisrreta,  hoc  est,  indinisa. 
Ita  hac  una  scntentia  Kutychctis  et  Nestorii  oppositae  haereses  simul  peri- 
niuntur. 

»)  t£ic  in  Q1  uuius,  et  mox  dimidiae  lineae  Bpatium  vacunm  relictum.  La- 
cunam  eam  supplendi  eopia  nobis  defuit  Tantum  obaervaniue,  haec  ad  imi- 
tationem  dicta  esse  verborura  Leonis  epist.  28  ad  Flavianum  c.  6:  Propter  kanc 

ergo  unitatem  personae   in   utraque  nalura   intelligendan  et  fliut  koinims  legitur  de- 
sccndisse  de  coelo  ...  et  rurtus  plha  l)ei  erucifixus  dicitur. 

*)  G'  ignor  ...  bonorum.  Spatioluin  vacuum  fiaronius  addito  vocabulo  divi- 
norum  implevit.     Ej us  loco  expers  magis  placeret     Mox   ed.  delestmdo  ...  ap- 

10)  Supple  potius:  quae  particula  etiam  infra  opist.  14  n.  1  ut  et  alibi  apud 
antdquos  patres  nen  raro  reticetur.  Hoc  autem  Bibi  vult:  Nisi  in  his  negoltis 
effecisset,  ut  senior  aetas  aposlolorum  itlis,  qui  deinceps  veritatem  carnis  ejus  eranl 
negaturi,  curalionis  esset  potius  caitsa,  quam  vulnerit. 


3i,«izSdb,Google 


758  S.  HORMISDAE  FAPAB 

a  S15.  esse  credimus  per  Dominum  nostrnm  eruditae  clementiae  vestrae 
strictis  supplicare  Buggestionibus ,  sperantes,  ut  laborem  curamque 
pastoralis  officii,  venerabilium  decessorum  vestrorum  Marciani  et 
Leonis  formam  secuti,  etiam  principalis  potentiae  participatione 
fulciatis.  Habebitis  Deo  propitio  spein  de  victoriis  non  jacentero, 
si  pontificalem11)  contra  diaboli  subreptiones  congressionem  pacifica 
ad  decertandum  instructione  mumatis.  Nunquam  in  sanctarum  eccle- 
siarum  memoria  Dioscori  participis  Eutychetis,  Timotbei  et  Petri, 
parricidarum  commemoratio  reviviscat:  servetur  ab  omnibus  susci- 
piendae  Calchedonensis  synodi,  Deo  operante,  definitio.  Acacius 
Petri  tenebrarum  a)  filii  communione  pollutus  habeat  participes,  quos 
#  delegit:  qui  etiam  inter  suos  excessus  nec  de  Petro  Antiocheno  et 
complicibus  ejus  nitidum  se  esse  perpeBsus  est.  Gessent  maledicta 
piis  sanctae  recordationis  papae  Leonis  ingesta  dogmatibus,  quae 
solos  quidem  illo  in  suis  manente  puniunt  irrogantes. 

3.  In  his,  quae  praefati  sumus,  solHcitudinem  vestri  advocamus 
imperii:  poterit  enim  pietas  vestra,  hoc  custodiens,  apices  et  sceptra 
sua  post  multos  annos  ad  aliud  saeculum  possidere  translata.  Susci- 
pite  preces  nostras  per  Ennodium  atque  Fortunatum  fratres  et  coepi- 
scopos  nostros,  nec  non  Venantium  presbyterum  atque  Vitalem  dia- 
conum  vel  Hilarum  notarium,  filios  nostros,  quorum  apud  nos  fides 
in  Dei  timore  studiumque  perclaruit,  pro  vestro  amore  transmissas, 
et  placidam  vice  nostra  supplicantibuB  conscientiam  commodate! 
Speramus  enim,  et  de  Deo  habentes  fiduciam  pollicemur,  studia, 
qnae  a  vobis  verae  religioni  impensa  fuerint,  sine  retributione  et 
praemio  non  futura.  Data  III  Idus  Augusti,  Florentio  viro  claris- 
simo  consule. 

Epistola  9. 

a.  515  d.  Honnisdad  piipae  od  Caesarium  Arelatensem. 

11  Sept. 

Boeet,  Dardanos,  lllyricos  SeythatQue  epiicopo*  Eutyckiana  haercsi  in  omnibut      p 
damnata  ad  sedit  apottoiieae  communionesi    rediitte,    ae   de    cetcris  conciliandis 
legato»  a  te  in  Orienlem  misto»  etse. 

Dilectissimo  fratri  Caeeario  vel  his1),   qui  sub  di- 

lectionis   tuae    ordinatione    consistunt,    Ilor- 

misda. 

1.    Justum  est,  ut  qui  catholica  communione  laetamini,  nobis- 

cum  de  Ecclesiae,   si  qua  provenit,   concordia  gandeatis:    ut  quem- 

admodum  unus  nobis  consensus  est  fidei,  ita  sit  individua  gratulatio 

")  Bd.  pontificaH ...  congrettione  ...  inttructionem  ...  Deo  per  vot  operanle. 
'*)  Alludit  Hormiada  ad  ipsamot  Acacii  verba,   quiliuc   epiat.  8  ad  Simpli 
einni  n.  1  Petrus  noclit  filius  appellatur. 
9     ')  L1  Offi.  htt.     Deinde  L!  h3  Euticiana. 


^igilizedbyGOOgle 


EPISTOLAE  8.   9.  759 

prosperoram.     Nostis,   qualiter  detestabilis  Eutychiana  faaeresis  pera.  615. 
Orientales  serpat  ecclesias,  et  quoties  praefatae*)  superstitionis  yirus 
synodus  ganeralis  exstinxerit,  vel  quoties  ejus  sequaces  salubria  mo- 
uita  apostolicae  sedis  spreverint,    et  qnasi  erubescentes  manus  dare 
veritati  aut  apostolicae  sedis  praedicationibus  obedire,  in  hac  tamen 
obstinatione  persistant.    Elatio  enim  semper  affert  saluti  periculum, 
per  quam  ipsius  inventor  diabolus   angehca  potestate  privatus   est. 
Prq  his  nobiscum  saepissiwe3)   fratemitas  vestra  condoluit,   aposto- 
licae  non  immemor  lectionis,  qua  monstratur:  Si  pali/ur  unum  mem-  JJ™- 
brum,   compatiuntur  omnia  membra.     Sed  Dominus,   qui  vult   omnesiTim. 
hornines  salvos  fieri  et  ad  cognitionem   veritatis  venire,   nunc  mul-   2'4, 
torum  sensus  illuminans,    eis  desiderium    apoatolicae  communionis 
infudit4),  ut  quod  dudum  iiutentione  praedicabant,   hoc  nunc  cor- 
rectionis  professione  condemnent.     Quorum  reditum  ideo  absque  su- 
spicioiiis  morsu  recipimus,  quia  dum  peccatum  sine  aliquo  excusatio- 
nis  velamine  confitentur,  manifestum  desiderium   corrcctionis  osten- 
dunt. 

2.  Ergo  episcopi  tam  Dardani  quam  IUyrici  pene 5)  omnes  nec 
non  Scythae  errorem  damnando  praeteritum,  petentes  beati  Petri 
apostolornm  principis  communionem,  et  scriptis  et  logatdonibus  desti- 
natis  se  apostolicae  sedis  regulis  obedire  confirmant.  Pro  quibus 
quantum  nos  oporteat  gratulari,  soli  quorum  fides  fervet  intelligunt. 
Sciendum  vobis  est  igitur,  anathematizari  nuntr  ab  ipsis  quoque 
Nestorium,  qui  dividit  incarnationem  Domiiii  nostri  Jesn  Ghristi,  et 
per  hoc  duos   filios   conatur  asserere*).     Eutyches,    carnis   negans 

')  c"  praelatae.  Mox  C*  c"  perstiterant,  o*  perttilerint ,  ubi  C1  c"  eum  msa. 
persistant. 

*)  IHud  tatputimt  componendum  cat  cum  eo  etiani  tempore,  quod  Hormis- 
dae  pontificatum  antecessit. 

4)  Editi  infundit,  moxnue  c"  guia  qui  peccatum. 

5)  Editi  pene  onmei  ne  tint  errore  condemnandi  pmclerito:  corriguntur  ei  L1, 
ex  quo  Baluziua  de  concord.  sacerd.  et  imper.  1.  V  c.  35  n.  13  locum  hunc 
emendandum  esse  jam  monuerat.  Correctionem  eamdem  conSrmat  Avitus  Vien- 
nensia  infra  epist.  21.  n.  1,  ubi  ae  hia  litteris  per  Arelatenaea  clericoa  acceptis 
ad  communionem  gaudiorum  provocatam  scribit  propter  eonvertioneat  protiin- 
riarum,  id  ctt  Dardaniae,  Illyrici  vel  ScytMac.  Quo  nominc  Scythiain  Ponticam, 
quae  Illyrici  Orientalia  provincia  erat ,  intelligere  cst.  Et  quia  lii  Scythae  Thra- 
cibus  contermini  erant,  ideo  forte  Thraces  etiam  interdum  vocati  sunt.  Certe 
Vitalianus,  qui  a  Mareellino  Comite  in  Chronico  Scytha,  ab  Evagrio  h.  e.  III,  44 
Thrax  cognominatnr;  et  quoa  Avitua  infra  epiat.  21  prouinciarum  Dardaniat,  ltiy- 
rici  ttel  Scythiac  acribit,  hos  eubiude  Hormiada  ad  ipBumwet  Avitum  rescribeua 
epist.  22  U.  3  Thraeet,  Dardanoi  ct  Illi/ricos  appellat.  Quocirca  non  temere  cen- 
suerimus  cos,  de  quorum  convergione  nuncHormisda  laetatur,  ipsos  este,  quo- 
rum  ad  Symmachum  exetat  epistola  12,  et  ad  quos  Symmachus  rescribit  epi- 
stola  13. 

*)  c"  afftrre,  et  post  effectus  cura  al.  ed.  omitt.  e*t;  nencio  qua  auctoritatc. 
Deinde  al.  ■ 


3i,«izSdb,Google 


760  S.  HOBMJSDAE   PAPAE 

11. 515.  veritatem  et  duas  naturas  in  una  persona  non  praedicans,  ut  Mani- 
chaeam  phautasiam  ecclesiis  Ohristi  quemadmodum  putavit  insereret, 
shnibV  ratione  damnatur.  His  adjungitur  Dioscorus  Alexandrinus, 
qui  malitiae  praefatae  consentiens,  in  sancto  Calchedonensi  concilio 
particeps  damnationis  effectus  est,  et  malornm  seminum  aequ&les 
fructue  inveniens , .  in  eam  cecidit  foveam,  qnam  tirlehbus  parabat. 
Facti  sunt  istorum  successores  Timotheus  Aelnrus  etPetrus:  quorum 
sibi  ubique  consentit  iniquitas,  et  mentientes  magistros  in  nulle  de- 
serunt,  sed  in  omnibus  pravitatibus  antecedunt.  Hi  approbati  snnt 
generalis  materia  laesionis7),  quorum  et  manus  saeerdotalis  sangui- 
nis  maculavit  effusio,  et  vitam  innocentium  peremit  interitus.  Ha- 
bent  per  universum  mundum  a  catholicis  infixa  aeternae  damnatio- 
nis  stigmata,  qnos  orthodoxi  non  Bolum  fecerunt  communioniB  ex- 
pertes,  verum  etiam  eos  Christianorum  spoliavere  vocabulo.  Petrum 
Antioehenum  cum  suis,  sicuti  ab  his  de  quibus  loquimur8)  factum 
est,  praefatis  adjungite.  I)n  quibus  ne  sermonum  prolixitas  nasce- 
retur,  hoc  tantum  dixisse  sufficiat,  Petrum  et  ejus  socioa  in  nullo 
ab  eornm,  qni  damnati  sunt,  dogmate  discrepare.  Quos  Acacius  ali- 
quando  condemnans,  in  laudes  suas  omnium  Christianoram  ora  con- 
verterat,  et  eos  impngnans,  qui  Eutychianam  haeresim  vindicabant, 
fidem  colentibus  gratissimus  apparuerat.  Sed  huic  solitis  insidiator 
fraudibus  quod  fraudabatur  hividit,  Nam  postea  hos  suos  complices 
habere  desiderans  et  in  catholicos  arma  convertens,  cum  ipsis  invenit 
sortem,  quos  optavit  habere  participes. 

3.  Longum  est  epistolae  brevitate  per  universa  discurrere.  Unde 
ex  totins  summa  negotii  partem  aliquam  pro  instructione  direximus, 
judicantes,  qnod  tanta  res  vestram  non  possit  latere  uotitiam,  prae- 
cipue  qnum  hoc  per  praedecessorum  nostrorum  litteras  vestris  fuerit 
regionibus  nuntiatum.  Quod  et  nos  pro  his,  quae  nuper  accidernnt, 
fraternitatem  vestram  curavimus  instruendam,  ne  alicubi  per  igno- 
rantiam  fidelium  locum  invenire  possit  Bubreptio  perdifcorum*),  sed 
qni  nituntur  talia  vindicare,  sacrae  consortio  communionis  arcendi 
evidentius  innotescant.  Igitur  ubi  interest  fidei,  quidquid  ad  gratiam 
bujus  pertrnet  saeculi,  respuatur;  quum  nec  naturalis  affectio  rebus 
debeat  coelestibus  anteponi,  ut  illud  praeceptum  Domini  compleatur: 
Matth.  Qw  amat  patrem  aul  matrem  plus  quam  me,  non  est  me  dignus. 
'  4.    De  ceteris,  qnae  in  religionis  causa  confidentes  divinis  bene- 

ficiis  praesenti  tempore  iterum   de  Orientis    partibus   srjeramus   et 

^)  8eu  achiarantia ;  quin  acil.  achiaraa,  quo  totus  laeaua  eat  Oriens,  hinc  cau- 
Bam  et  oriirinem  aumait,  quod  Acaciua  Fetri,  qui  cum  Timotheo  damnatuB  non 
aemel  fuerat,  communiODem  BUBceperat.     In  L1  teetionie. 

")  Ila  L1  I.3  L*.  In  c10  tota  periodus  a  loquimtr  UBque  ad  lit  quib/is  eicidit, 
c"  ou.  pmefatit. 

')  c°  seq.  praedielorum ,  rejecto  ad  marg.  perditorum. 


^icjitizedbvGOOgle 


EPI8T0LAE  9.  10.  761 

legatos  direximus10),  Domiuo  JeBu  Christo  supplieate,  ui  ipse,  qui  a  515. 
pio  pietate  sua  prosperum  donavit  initium,  similem  concedere  digne- 
tur  effectum.  Urbanum  sedis  apostolicae  defensorem,  etiam  fauic 
sptum  negotio,  ad  caritatem  tuam  direximns:  per  quem  de  aniversa- 
rum  effectu")  causarum  responso  cougruo  cupimus  quae  sunt  votivn 
cognoscere.  Deus  vos  ineolumes  custodiat,  fratres  carissimi!  Data 
ILI ")  Idus  Septembres,  FJorentio  viro  clarissimo  consule. 

Epistola  10. 

is  ad  Hormisdai 
sedis  apostolieae  missa. 

p.  105.    L  Kdei  profesiiono  omiiM  Neitorimn  at  Eutyenen  damnnt. 

IL  Calchedoneniii    «ynodi   conttitata   mnltii    decodtoram    moram    dacretii    conflnnat* 


m.  Acftcii  ■lioTnmqne  memoii&m  line  «candalo  expnngi  non  poin,  qn»re  paoi  eccle- 


Exomplum  saorae  Anastasii  Auyuiti  Hormisdae  papae  per  Ennodimn 
et  Fortunatum  episcopos,  Venantium  preibyterum,  Vitalem  diaconnm 
et  Hilarum  notarinm. 
1.  Gratias  omnipoteuti  Deo  referimus,  quod  sanctitas  vestra 
discipliuis  coelestibus  instituta,  sicut  poposcimus,  legatos  fidei  En- 
nodium  et  Fortunatum  venerabiles  episcopos  sed  etiam  viroa  religio- 
sos  Venantium  presbyterum,  Vitalem  diaconum  et  Hilarum  nota- 
rium,  quales  poscebat  causae  sublimitas,  destinavit;  qui  uegotii 
magnitudinem  implere  possiut  ecclesiastiei  luce  sermouis,  qoique 
operaute  Deo  omuia  subtiliter  requirentes,  quae  ad  rectam  et  veram 
(Jhristianorum  pertinent  fidem,  et  ipsi  sicut  decuit  declararunt,  et  a 
nobis  sicut  oportuit  aguovernut:  quia  ona  est  Ecclesia  Dei,  aposto- 
licis  ubique  firmata  doctriuis.  Unde  quis  audeat  de  Domini  nostri 
Jesu  Ofaristi  iucarnatione  aliter  quam  habet  veritas  ipsa  sentire,  uisi 
ut  coufiteatur,  aequalem  et  consubstantialem  Patri1)  Filium  salutis 
uostrae  causa,  juxta  annuutiatiouem  arcfaangeli  in  utero  virginis 
carnem  ex  eadem  assumentem,  hominem  factum,  et  sicut  ait  aposto- 
lus,  in  scrvili  forma,  ut  crucem  pro  uobis  carne  ansciperet?  De  quoPhil.2,7. 
beatus  Petrus  apostolus  Judaeis  dicit:  Vos  petislis  vobis  dim/ili  virum  Act.  3, 
homicidam,  auctorem  vero  vilae  interfecistis.    Dc  quo  etiam  legitur  iui*«tlB' 

10)  Ennodium  scilicet  ac  socios  in  luperiori  epistola  n.  3  memoratoa. 

")  e">  c/fcctuum.    Mox  L1  incolumem  cuttodiat  ff.  kmc. 

'*)  Ita  L'i  L*L»c"  II II  Idui,  al.  ed.  VI  Idui. 
10     ')  Ed.  Patru.    Mox  c*  0*  O10  atiumcndo,  G1  a1  b  assumentc.    Interprea  graece 
videtur  iegigBO   „ro*  tij»  aaoKtt  OTto  tije  avtijs   UliffOTci'',  latine   converttose 
carnem  ex  cadcm  anaumcntem,   quum  convertere  potius  debiUBset  carnc  ex  cadcm 
astumpta. 


^igilizedbyGOOgle 


762  S.  HORMI8DAE   PAPAE 

a.  510.  Paulo  apoatolo :  Faclus  obediens  usque  ad  mortem,  tnortem  aulem  crucis. 
'  '  Confitemur  enim,  quod  genitrix  Dei  beata  virgo  Maria  in  vera  earne 
et  anima  rationabili  et  intelligibili  nobis  Deum  peperit  Salvatorem. 
Quem  homousion  Deo  Patri  et  Spiritui  aaneto  aute  saecula,  eum- 
dem  nobis  quoque  homousion  praeter1)  peccata  nostra,  in  fine  tem- 
porum  credimus  et  probamus  fuisse  progenitum,  sicut  propheta  Da- 
Paalm.  Tit)  dicit:  De  ventre  malris  meae  Deus  meus  es  tu.  Quae  tamen  ita 
'  *  sine  defectu  vel  confusione  nostri  corporis  eat  assumpta  nostra  sub- 
stantia,  ut  in  eadem  carne  Dei  Filius  mundum  examinaturus  ad- 
veniat,  oculis  omnium  vulnerum  et  clavorum  indicia  repraesentans, 
Apoc.  1,7. sicut  scriptum  est:  Et  videbunt,  in  quem  pupugervnt.  Cum  omnibus 
etaam  orthodoxis  impiisBimos  Nestorium  atque  Eutychetem8)  vitamus 
pariter  et  horremus,  eorum  condemnantes  et  anathematizantes  et 
personas  et  dogmata,  detestabilibus  sacrilegiis  comparanda,  qui  dis- 
pensationem  divinam  et  humanae  remedia  infirmitatis  similiter  aut 
nescire  voluerunt  aut  cognita  blaspbemare.  Tale  igitur  circa  fidem 
clementiae  nostrae  propositum  summus  Deus  ab  exordio  vitae  sensi- 
bus  nostris  immisit:  unde  et  imperium  uoBtrum  credimus  custodire*). 
2.  Miramur  autem,  quamobrem  de  beatissimis  patribus,  qui  in 
Calchedone  convenerunt,  aliqua  nobis  scribere  voluistis,  dum  ea 
quae  ab  his  fuerant  constituta  decessorum  uostrorum  mnltiplicibus 
decretis  confirmata  monstrantur;  et  quum  nec  alia  synodus  facta 
fuerit,  per  quam  quae  ab  illa  disposita  sunt  redderentur  infirma, 
nec  lex  a  nobis  processerit,  cujub  novitate  statuta  praefati  episco- 
palis  concilii  Bolverentur:  maxime  quum  ipsa  synodus  dixerit  ana- 
thema  esse  debere,  quicunque  aliam  fidem,  quam  apud  Nicaeam 
trecenti  decem  et  octo  venerabiles  patres  constituerunt ,  docere  vel 
immutare  voluerit.  Ad  hoc  etiam  eos,  quos  sUperius  comprehendi- 
mus,  id  est  Nestorium  et  Eutychetem  damnaverunt,  quos  nos  quoque 


*)  b  cc  propter,  G'  a1  praeler.  Similiter  otiam  in  henotico  Zenoniano,  ctyos 
Anastasius  pertinacissimus  vindex  erat,  apud  Evagrium  III,  U  peccati  eipers 
(avaaaQiijroi)  ex  Dei  genilrice  inearnalio,  seu  ut  interpretatnr  Liberatus  c.  18, 
tine  .peccalo  ex  Dei  genilrlce  sccundum  vcrHaiem  incarnatio  praedicatur.  Post  vo 
cem  komousion  subintelligendum  eut  el  per  omnia  similem.  Mox  G1  a'  prodamus 
(locO  probamus). 

')  Eosdem  etiam  henoticon  anathemate  perculerat  in  hunc  modum:  Qtd- 
cunijue  vero  aliter  aiil  scnsit  atit  senlit,  vcl  mtnc  vel  quandocunque  aliai,  eiae  Cat- 
cliedane  sive  in  atia  quaiibet  tynodo,  eum  anatkematizamits ,  praecipac  lamen  Nesto- 
rtum  et  Eulychen  et  eos,  aai  idem  cum  ilhs  sentiunt.  Cujus  formulac  verba  quam- 
vis  muttit  Anastasius,  ut  rejectae  Calchedoncnsiii  synodi  invidiam  declinet,  ejus 
tameu  seiitetitiam  alte  in  animo  defixam  retinct,  ut  subneia  prodent. 

')  Ita  G1  a1;  b  cc  custodiri.  Expressa  est  baec  sententia  ei  henotico,  in 
quo  de  aymbolo  Nicaeno  dicitur  mvto  ya<f  xol  ftovov,  a>s  $<pau.tv,  tjjv  ijfn?- 
xioav  TCtoiatattiv  iE&o(Spijxirjisj'  (iaaUtiav,  quod  Liberatua  c.  18  latine  Bic:  koc 
cnilh  solun  nostrum,  ut  dixaua,  rcgnuin  lalvare  confidimus. 


^igilizedbyGOOgle 


EPISTOLA   10.  763 

damnamus.  Nam  pro  hac  causa  attestantur  nobis  etiam  diviaae4)  a.  fjic, 
litterae,  ad  Alexandriom  non  semel  sed  multoties  destinatae,  per 
quas  objurgavimus,  cur  sibi  non  arbitrarentur  posse  sufficere  dire- 
ctam  fidei  doetrinam*) ,  recedentes  ab  anathem&te  Calchedouenaie 
synodi  vel  venerandae  memoriae  Leouis  episcopi.  Unde  non  parvum 
atudium  apud  nos  et  intentio  in  praesenti  quoque  perdurat,  quatenus 
a  superfluo7)  anuthemate  eosdem  possimus  abstrahere  et  sanctae 
Ecclesiae  universali  conjungere. 

3.  De  capitulo  vero,  quod  solum  videtur  esse  residunm,  nostra 
voluntas  petitioni  vestrae  fortasse  propter  unitatem  ecclesiarum  con- 
venerat5),  nisi  alia  venerabilibus  ecclesiis  ex  hoc  renovari  scandak 
crederemus.  Nuric  universa  quae  sint  facienda  perpendite,  quia 
grave  esse  clementia  nostra  judicat  dc  Ecclesia  venerabib"  propter 
mortuos  vivos  eipelli,  nec  sine  multa  efiusione  humani  sanguinis 
scimus  posse  ea  quae  super  hoc  scribitis  ordinari.  Omnia  tamen  a 
Deo  sperantes,  per9)  concilium  nielius  agere  poteritis,  quam  ab  his 
hominibus,  qui  propter  errores  suos  provincias  percurrentes,  inimi- 
cam  evangeliis  sanctis  et  ecclesiis  volunt  esse  discordiam.  Ergo  ut 
sit  placeus  supernae  majestati  ecclesiarum.  unitas,  providete:  quia 
quilu)  nobis  in   eis,   quae  praefati  snmus,   obsistit,    ignoramus,   si 

s)  H.  e.  imperialen,  quae  raodo  diuinae,  saepius  tafrae  vocantur. 

6)  In  ZenoniB  videlicet  heuotico  expositam,  quam  non  solum  AleiandriniB 
l>ropoau(t>  sed  et  ut  a  Romania  pontificibus  Busciperetur,  Festi  patricii  opera, 
ut  Thcodorue  leelor  auctoi  eat,  tcntavit.  Deinde  recedentes  ab  anat/iemate  id 
eat:  deaiuentes  aaathema  diccre  Calchcdonensi  synodo  iic  Lconi.  Ut  enim  Eva- 
grius  III,  80  BCribit,  qunm  alii  Calchedonensem  synodum  propugnarent,  aiii 
non  niodo  cam  uon  suBciperent,  vtrum  etiam  illam  una  cum  LeonU  tpislola  sub 
anathemale  damnarent,  Anattatius  ecctesUs  exturbabat,  si  quem  forte  deprehendisset 
praeter  locorum  consuetudinem  aut  concilium  Calchedonense  praedicantem  aut  idem 
gub  anathematt  damnantem. 

')  Pro  superfluo  BubsMtuit  Baroniua  tupraicripto ,  occultam,  ut  videtur,  Ana- 
atasii  nientem  non  satia  assecutuB.  CJuippe  vafer  ac  pcrfidua  impcrator  haerena 
huic  hcnotici  sententiae:  Scire  vos  volumut,  nee  not  nee  eat  quae  ubique  tunt  ec- 
clesias  aliud  symbotum  atienamve  definttioncm  fidci  aul  fidem  habuitst  oel  habere  vet 
habituros  esse  praeter  sumbotum  CCCXfHI  patrum;  paulo  ante  Calchedunenseiu 
synodum  ob  id  commendavit,  quum  ipta  dixerit  analhema  esse  debere,  quieunque 
aiiam  fidem,  quam  apud  Niraeam  CCCXflll  vtnerabitei  patre»  eonttitutrunt ,  doctre 
eet  immutaTt  votutrit;  innuens,  camdem  Eynodura  Calchedunennera  sibi  ipsi,  si, 
ut  sibi  perauadebant,  Nicaenam  fidem  immutasset,  anathema  diiisse,  adcoque 
superfluum  eaac  novilm  ei  anathcma  adjicerc 

'}  b  conventret.  Mox  Q1  a<  removeri,  quod  cum  b  cc  in  renovari  mutavimus. 
ReBpicit  hic  Anastasius  ud  id,  quod  Hormisdn  epist.  8  n.  2  praeeipit  his  verbia: 
Nunauam  in  sanclarum  ecclctiarum  memoria  IHoscori  participts  Eutyclteta ,  Timothei 
et  Petri  parricidarum  commemoratio  rceiviseat . . .  Acacius  Petri  ienebrarum  fitii  com- 
munione  poltutus  habeal  participes,  quos  dtlegii. 

')  Deest  in  G1  aL  ptr  (G1  contciUum),  quod  b  co  aupplevenint     Uinc  et  ora- 
tionis  series  deinde  quam  per  eos  homines,  nou  quam  ab  his  hamiiubus  postulat. 
>•>)  b  cc  quid.    Hox  al  si  bene  non  arguii.    Anastasiiu  Horraisdae  ac  deoesso- 


J.grzotyGoOgle 


764  S.  H0RMI3DAE   PAPAE 

516.  bene  dos  arguit.  Per  omnia  tameii  voluutatis  uostrae  puritatem 
legatorum  nostrorum")  poteritis  narratione  cognoscere.  Petimus 
autem,  ut  pro  nobis  apostolatus  vester  orare  dignetur:  quod  vos 
libenti  animo  facere,  hac  poterimus  maxime  ratione  coguoscere,  si 
perfectam  nobis  unitatem  ecclesiarum  dignatus  fuerit  Deus  vobis 
disponentibus  condouare.  Illam  enim  vox  Dei  magnam  benedictionem 

'Jji  diligenrJbus  se  mandavit  atque  donavit,  qua  declaravit:  Pacemmeam 
do  vobis,  pacem  mcam  dimilto  vobis. 


Joh. 


Epistola  11 

a.  sied.  Anastasii  imperatorls  ad  Hormlsdam. 

16  Jul.  F 

Theopompum  comitem  domeiticorum  et  Seeeriamim  comitem  gacri  comUtorii  legaios      p 
pontifiri  ad  salutationis  nfficimn  et  pacem  concUiandam  mittit. 

Anastasius  Augustus  Hormisdae  papae  per  Theo- 
pompnm  et  Severianum  viros  clarissimos. 
Omnia,  quae  benignitas  couceperit  animorum,  dulci  ambitu  et 
festinatione  laudabili  propagantur;  nec  sibi  reqniem  putant  posse 
praestari,  douec  ad  affectum  saluberrimum  desiderata  perduxerint: 
et  tunc  quaedam  ipsius  festinationis  fit  requies,  dum  contigerit  spes 
votorum.  Quod  in  praesenti  nos  certa  ratione  pertulimus,  donec 
coelestis  favor  et  nostrae  petitioni  aditum1)  et  vestrae  promissionis 
serenum  donet  effectum.  Ergo  quia  vel  maxima  itineris  lougitudo 
vel  ultra  solitum  morem  hiemalis  asperitas,  quod  optabamus7),  nobis 
fecit  incertum,  interim  intra  animos  nostros  desiderata  compressi- 
mus,  beneficia  divina  captantes,  quae  bonae3)  exitus  rei  sua  inter- 
positione  decidunt  agnoscentes.  Igitur,  quod  ejus  pietas  primam 
nobis  gratiam  condonavit,  ut  missa4)  legatio  ad  beatitudinem  tuam 
feliciter  remearct,  ad  secundam  processimus,  ut  dirigeretur  a  uobis 
proniissa1)  legatio,  per  quam  et  commemoratio  fieret  eorum,  quae 


rum  conatos,  ut  ipsom  ab  Acacii  communione  dimoverent,  oblique  culpat  ac 
roprobat. 

")  b  vestrorum:  quod  nulla  vel  auctoritate  vel  ratione  fulcitur.  Quia  cnim 
aihi  in  animnm  inducat,  Anastaaium  legatis  opostoliciB,  quoB  re  infccta  dimitte- 
bat,  arcan»  cousilia  sua  crcditurum  fuiase?  Longe  est  probabiliua  ne  dicam 
certum,  eum  de  legationo  loqui,  quam  ae  missurum  ipse  nnnc  promisit,  quamque 
in  acnum  sequentem  diatulit,  ut  seqUens  epistola  fidem  faciet. 
11      ')  b  CC  auditum,  moique  et  ultra. 

')  Vel  potius  sese  optare  simulahat,  ut  uimirum  Hormisda  concilio   prae- 
sentiam  anam  non  denegaret. 

J)  b  boni  exitiut ,  et  cum  c  c  dertdant.    Agnosccntes  igitur ,  dciude  pieias  oinitfc. 
Ibi  ejut  ponitnr,  quasi  antea  Dei  benefiaa  dictum  esset. 

*)  b  cc  mtita  ail  not  legatuj. 

'■]  Nequo  etiam  proniiBsis  hac  in  re  stetit.    Ut  enim  Hormisda  epist.  22.  u.  2 


^igilizedbyGOOgle 


EPISTOLAE  10 — 12.  7G5 

curi  saiictassiima  viris  longa  deliberatione  contulimus ,  et  inde  Deoa.  516. 
auspice  tam  nostrae  petitdonis  qu&m  vestrae  gratioe  ad  integrum 
lux  serena  resplendeat,  et  toti  orbi  gaudia  exspectata  donentur. 
Commemorationis  itaque  loeo  et  salutationis  honorem  reddendo,  Theo- 
pc-mp~um  virum  illustrem,  comitem  domesticorum ,  agentem  sacri 
nostri  palatii  scholam,  fidelem  nobis  vel  pro  suis  moribus  vel  pro 
ipea  aflectione  genitati  nostrae  provinciae,  sed  et  Severianum  virum 
clarissimum  comitem  sacri  nostri  consiutorii  ad  vestram  direximus 
sanctdtatem,  qui  ordinem  litterarnm  propria  voce  testantes,  ad  cele- 
ritatem  exspectata")  provocent,  quae  etiam  coelesti  misericordiae 
credimus  placuisse.  Data  XVII  Cal.  Augustas  Constantinopoli,  Petro 
viro  clarissimo  consule. 

Epistola  12. 

Anastasil  ad  senatam  nrbis  Bomae  per  Theoponipnm  et      %£)lid 
Sererlannm  viros  elarlssimos. 

p   104.       IJt  pactm  Eccletiae  tun  apud  rcgem  Theodoricum  tum  apud  papam  deprecetur. 

Imperator')  Caesar  Flavius  Anastasius,  pontifex 
inclytus,  Germauicus  inclytus,  Alamannicus 
inclytus,  Francicus  inclytus,  Sarmaticus  in- 
clytus,  tribuniciae  potestatis  XXV,  consul 
III,  pius,  felix,  victor,  semper  augustus,  pa- 
ter  patriae,  proconsulibus,  consulibns,  prae- 
toribus,  tribunis  plebis  senatuique  suo  salu- 
tem  dicit. 
Si  voa  liberique  vestri  valetis,  bene  est:  ego  exercitusque  meus 
valemus.     Quotiens  utrisque  publicis   rebus  prospera  voluntate  con- 


raemorat  de  Graecis  generatim,  in  Anasitaeimn  nominatim  conveniebat:  qtium 
per  Ennodium  ait  frntrem  et  coepiscopum  nostrum  sacerdotes  viros  ad  conflrtnanda 
ea,  guae  xcdci  apostolica  poposcerat,  directurus  se  esse  promisitsent ,  non  solum  non 
religiosos  viros,  penes  guos  causae  ipsius  plena  em  posset  instructio,  secundum  con- 
stituta  propria  non  miterunt,  vcrum  etiam  quasi  res  parva  gereretur,  laicos  et  alie- 
nos  ab  ecclcsiaxtico  corpore  deatinarunt, 

*)  Ita  b  cc;  G1  a1  tpeclata  provoeent,  guaedam  (a*  add.  jam)  caeletti. 
13     ')  In  G1  a1  ampliori  hnic  inscriptioni  brevior  ista  pniernittitur :   Anastatius 
Augustut  tenetui  urbis  liomae  per  Theopompum  et  Seeerianam  VV  cc,  —  b  CO  in- 
scriptionem,   nescio  an  sola   incuria  quadam,  paolo  mutarunt:  Imp.  Caet.  VI, 

Anatt.  piut,  fetix,  viclor,  temper  aujpulus,  fiermanicus  incl.,  Alemaunic.  incl,,  Franc. 
incl.,  Sarmaticus  inclyhu,  pater  patrinc,  consulibus  etc.  Porro  AnMtRHUB  consula- 
tum  III,  a  quo  aene  hic  consulem  tertio  denoniinat,  jara  ab  anno  607  gesserat. 
Imperator  autem  anno  191  menae  Aprili  fuerat  renuntiatiia ,  adeoque  tii/iunltiae 
potettatit  XXV  anuu»  non  a  mense,  quo  imperium  iniit,  ad  menaern  quo  scribe- 
bat,  sed  ab  anno  quo  creatus  fuit  imperator,  ad  annum  quo  haec  epistola  miasa 
eat,  ab  illo  numeratnr. 


3i9ilizedbVGOOgIe 


766  S.  HORMISDAE  PAFAE 

a.516.  sulitur,  non  solum  exhortatio  aed  poatulatio  quoque  creditur  esBe 
conveniens,  ut  duabus  in  unnm  concurrentibus  causis  animns  inci- 
tatus,  quod  felix  et  bonum  partibus  sit,  valeat  adipisci.  Si  etenim 
Cfaristus  Deus  et  Dominus  noster  et  per  mitissimam  yoluutatem  et 
quamdam  diapenaationis  petitionem  nos  revocavit  ad  se,  et  redemptos 
proprio  sanguine  libertati  restituit,  ut  salutem  mortalitati  praesta- 
ret;  non  videtur  absurdum,  tam  apud  gloriosissimum  regem,  quam 
apud  beatissimum  papam  almae  urbis  Romae  patrea  conscriptos,  im- 
periali  petitioni  conjunctos;  ea  sperare,  quae  et  nobis  et  sibi  Deo 
annuente  in  commune  proficiant:  boc  est,  ne  fugitivorum  audiant 
concinnatos  sermones  et  mendacio  solo  compoaitos,  sed  satisfactione 
suscepta,  quam  et  veritas  et  legatorum  qui  directi  sunt  inquisitio 
patefecit,  ad  desideratam  pacem  acceptabili  Deo  voluptate  concur- 
rant1).  Indubitatum  siquidem  est  ex  longa  annorum  serie,  multam 
partem  reipublicae  vestram  vindicare  constantiam.  Proinde  oportet 
sanctissimum  coetum  vestrum  solerti  studio  ac  provido  labore  con- 
tendere  tam  apud  excelsum  regem,  cni  regendi  vos  potestas  et  sol- 
licitudo  commissa  est,  quam  apud  venerabilem  papam,  cui  inter- 
cedendi  apud  Deum  facultas  est  praestita,  ut  in  ea  parte  animi  sui 
bonitatem  dignentur  impendere,  in  qua  utriusque  reipublicae  mem- 
bra  sperata  aanitate  salventur.  Implebitis  enim  veterem  consuetu- 
dinem  et  nimis  eonsilio  vestro  notissimam,  si  ea,  quae  publicae 
utilitati  conveniunt,  tractando,  sperando,  postulando  effectum  adipisci 
Deo  auspice  feceritis.  Data  V  Calendas  Augusti  Calchedone,  Petro 
viro  clariasimo  consule. 

Epistola  13 

(a.5i6p.  Hormisdae  papae  ad  Anastasiunt  imperatorem. 

Vt  viat,   i/uam  ingrcsisus  oidcuiur,  insistat,  et  fidem  oerborum  guorum  effectit  rerum       „ 
comprobet  (n.  1  et  8).    Sam  per  ipsum  sture,  ut  pax  eccUtiarum  restUuatur  (n.  3). 

Hormisda  Anastasio  Augusto  per  Theopompum  et 
Severianum. 
I.  Sollicitari  animumtuum,  clemenUssime  imperator,  ambitiosa 
aviditate  commemoras,  donec  speratae  unitatis  redintegratio  optata 
contingat.  Bona  sunt  desideria  salutia,  et  landabilis  qnae  se  hujus- 
modi  Deo  commendat  intentio.  Prndentiae  aiquidem  speciale  docu- 
mentnm  est,  quum  id,  quod  sibi  utile  credit,  impatienter  inquirit. 
Nam  si  in  corporum  morbis  noxia  est  tarda  curatio,  quauto  magis 
in  salnte  animae  gravius  est  ferendus  remediorum  fidelium  serior 
appetitus?  Quum  moneamur  spiritualibus  institutis,  ne  quae  prodesse 
possunt  in  diem  posterum  differantur ,   clamante  sapientisaimo  Salo- 


*J  Ed.  concurrat;  muxqne  Q1  multiim  ...  ju.licarc,  nbi  cum  ed.  correximiis. 

^igilizedbyGOOgle 


EPISTOLAE   12.   13.  767 

rnone:  Ne  tardes  converti  ad  Dominttm,  et  ne  differas  de  die  in  tft«Ji:(a-«6.) 
quia  aicut  in  incerto  vitae  tempora,    ita  iii  tuto  animae  convenit  68' 
esse  remedia,  ut  intret  in  gaudium  domini  sui,  quem  veniena  domi- 
nua  ea  quae  sibi  placeut  invenerit  operari.   Unde  et  fateor  me  fuisse 
miratum,   cur  tamdiu  legatio  promiasa  tardaverit,    quum  facienda ')  ™ at*" ■ 
vis  sit,  ut  regna  coelestia  rapiantur.     Verumtamen  instinctus  ipse, 
quem  mansuetndinis  vestrae  declarat  alloquium,   spem  supernae  mi- 
sericordiae  pollicetur;  desuper  eat  enim  et  ipsum  velle  quod  bonum 
est.    Confido  autem,  quoniam  qui  coepit  in  vobis  opus  bonum,  perficiet  Ph\\.i,&. 
usque  tn  finem.    Ergo  viae  cui  coepistis  insistite,  et  spretis  errantium 
lubricis  nobiscum  supra  petram  solidam  tenete  vestigia.   Tali  crevit 
Ecclesia   sancta    consensu,    quod  his  verbis   apostolicorum    actuum 
testatur  historia:  Muttiiudmis  credentium  eret  cor  unum  el  anima  una.  Act.4,32. 
Nam    quemadmodum    connecti   poterunt   gratiae   vinculis,    quorum 
distant  corda  sententiis? 

2.  Fae,   domine  imperator,  effectum  rerum  fidem  probare  ver- 
borum.      Non  enim   sermonibus  cognoscuntur  hominum   corda  sed  . 
fructibus,   quum   et  Abraham  pater  noster  non  nuda  Deo  fide  sed  Jac.2,2i. 
opere  fidem  commendante  placuerit.     Unde   vel  pro  dispensatione 

mihi  credita  vel  pietatds  vestrae  circa  me  benignitate  perpensa,  do- 
mine  fiii,  hortor  et  supplico,  ut  studium  pacis,  quod  per  scripta 
praefertis,  ad  componenda  nobiscum  adjutore  Deo  ea  in  his,  quibus 
laborant  ecclesiae,  dirigatis,  quia  secundum  prophetam  pax  mtdtaPwim. 
diligentibus  nomen  tuum,  et  non  est  iliis  scandalum.  Non  sunt  incognita  '  '  5- 
apud  mansuetudinem  vestram,  quae  nos  ab  ea,  quara  redintegrare 
cupinras,  unitate  discernant.  Date  operam,  ut  laudando,  quae  pro- 
fitemini,  compleantnr  effectu,  et  apostoli,  cujus  communionem  cre- 
ditis  expetendam,  totis  viribus  sequimini  disciplinam.  In  totum  per- 
dita  noxiorum  declinate  contagia,  scientes,  non  habere  cum  religiosis 
impios  portionem,  nec  ullum  fidei  cum  periidia  esse  consortium. 
GonBequens  est,  ut  qui  errorum  detestatur  principea,  oderit  secta- 
tores.  Exsecrabile  haheatur  in  flore,  quod  damnatur  in  semine. 
Offerte  hoc  munus  Deo,  pro  vestria,  precor,  offerte  temporibus:  jam 
diu  hanc  a  vobis  hostiam  pro  tantis  quae  vobia  contubt  Christus7) 
exspectat. 

3.  Quid  opus  est  apud  illnm  preces  adhibere,  qui  supplicat? 
Vos  senatui  urbis  Romae,  ut  me  ad  pacem  hortaretur,  injungitis. 
Ego  non  aolum  cum  hia  ad  vos  supplicationia  verba  converto,  sed 
veatigiis  veatris  cum  universaii  advolvor  Eeclesia.     Audite  me  pro 

13  ')  Q'  a1  facienda  justtl,  b  cc  fadenda  Ula  sinl.  Nullia  apicibua  mutatifl,  aed 
quos  Romanus  editor  male  copnlaverat,  debite  aepanitia,  genuina  redditnr  een- 
tentia  Hormiedae,  alladentis  ad  iUud  Matth  11,  12:  Regman  coelorum  vim  pati- 
tur,  et  violeuti  (adeoque  non  pigri  aut  negligeutes}  rajtiunt  itlud. 

*)  bcc  addunt  benefiriii,   moitqoe  pro   unittcraoti  ...  abscinditc  ...  quatiuntttr 


^icjitizedbvGOOgle 


76S  S.  HOBMISDAE   PAPAE 

(a  516.)  Christo  legatione  fungentem:  non  patiamini  ab  improbis  canibus 
Christi  membra  discerpi;  quae  insanabilia  videtis,  abseidite,  et  quae 
aegra,  curate.  Cur  quae  sana  sunt  invalidis  conjuncta  quatiantur? 
Servate  ordinem,  quem  veritas5)  ipsa  praefinit,  et  pacem  mundo, 
quam  poscitis,  reddidistis.  Haec  et  sub  praesenti  occasione  deposco 
et  rursum  ac  saepius  supplicare  eurabo,  sperans,  importunitatem 
hanc  meam  et  Deo  esse  placitnram  et  apud  vos  quoque  per  assi- 
dnas  petitiones,  quoniam  id  nos  Dominus  docuit,  vacuam  non  futu- 
ram.     Data'). 

Epistola  14 

(a.  616  p.      Besoriptum  aenatus  urbia  Bomae  ad  Anaataaium  Augustum 
per  Theopompum  et  Severianum  viros  ciarissimos. 

JutsU  ejus  Thtodorico  annuente  se  libtnter  paruiste,  ut  papam  pro  pace  depre-      p.  105. 
carelur.     Quantum  pacis  studium  prae  se  tulerit  Hormuda.     Quam  iniquum  sit, 
pro  unius  Acaeii  memoria  a  caritate  recedere  (n.  1).     Denique  stnatus  Anatta- 
tium  ipsum  ad  unitatcm  eccictiarum  procurandam  /wrtatar  (n.  2). 

1.  Si  prima  semper  eat,  imperator  invicte,  a  regentibns  sup- 
plicum  spectata  devotio,  si  sola  gratia  dominornm  conciliatur  ob- 
sequio;  indubitanter  agnosces,  sacrae  jussionis  oracula  quanta  sena- 
tus  vestri  fuerint  gratulatione  snscepta,  maxime  quum  ad  hoc  et 
animus  domini  nostri  invictissimi  regis  Theodorici  tilii  vestri  man- 
datorum  vestrorum  obedientinm  praecipientis  accederet '),  et  sciamus 
super  omnia  beneficia  vestra  fcnnc  magis  nos  erigi,  quum  dignos 
creditis,  qnibus  debeat  imperari.  Mox  igitur  sacrae  studio  jussionis 
implendae  beatissimum  papam  Hormisdam  credidimue  deprecandum : 
de  quo  parum  est  dicere,  quia  vota  snpplicantium  benignitate  prae 
cessit;  sed  et  nobiBcum  suas  preces,  ut  quod  hortamini  fiat,  adjunxit, 
evangelicis  voluntatem  suam  testimoniis  adserendo,  ostendens,  mun- 
dum  supra  multitudinem  peccatorum  suorum  scandalis  plns  grava- 
[  sit  ista  dominica:  Vae  mundo  a  scandalis;  et  item, 


3)  Ed.  imita*  ...  reddite. 

*)  Al.  add.  Rontae,  quod  G1  c1  omittunt.  Ut  autem  cODSularis  nota,  quae 
eicidit,  nuppleatur,  perpendendum  est:  1.  epistolam  illam  per  Theopompum  et 
Severiannm,  quoa  Anastasius  CKeunte  Julio  mense  anni  616  in  Urbem  legaverat, 
ftiisse  dcutiuatara ;  2.  legatos  illoa,  utpote  laicos  ad  eaa  rea,  propter  qnai  ex- 
spectabatur  legatio,  tractandaa  atque  compouendaa  minus  idoneos  Hormisd.i 
ipse  epist.  22  u.  2  nofcat  exstitisae;  adeoque  nih'1  fuisse,  cur  eos  Hormisda  Ro- 
mac  diutius  detaneret.  Qaocirca  vcri  est  simillimiim,  cos  eodem  anno  Constan- 
tinopolim  remeasse:  atque  adeo  epintolam  hauc  cum  sequente,  quae  simul  per- 
lata  cst,  Petro  consule,  hoc   eat  anno  516  post  AngQBtum  mensem   consignan- 

14    ')  Ita  Q'  c*  c*  c'°;  at  a'  b  praecipientes  ascenderet. 


3i9ilizedbVGOOgIe 


EPI3TOLAE   13.    14.  769 

oportere  homines   scandalizantium  partem*)    membrorum   absciderc,  (a.  516.) 
quam  ut  in  ignem  non  renuntiando  scamlalis  mittantur  aetermm.    Sed 
et  post  haec   divinae  lectionis  exemplis,    quam    boni    sint  fructus 
pacis,  ostendit  quum  diceret:   et  apostolum  Paulum  gratia  Dei  ple- 
num,  nihil  tamen  quibus  bene  cupiebat,  quod  optaret,  melius  inve- 
nisse,  nisi  ut  pax  Dei,  quae  est  supra  omnem  excellentiam,   in  eorum  Phil.4,7. 
sensibvs  abmdaret;    quodque*)  in  evangelio  Domini  sit  vox  ista  di- 
centis:    Quoniam  pacifici  fiiii  Dei  vocabuntur.      Et  iterum  ad  ipsum    *  9 '' 
Scripturarum  omnium  revertendo  doctorem,  qtianto  ipsa  vel  fide,  qua 
et  coelesfja  regna  praeBnmimus  et  a  peccatorum  cruciatibus  credendo 
salvamur,    caritas  sit  major,   oatendit,    testimouium  tale  subjiciens: 
Spes,  fldes,   caritas,  major  autem  omnium  caritas.     Idem*)  Spiritus,  13,13. 
gratia  donante  divina,    caritatem  virtutibns  omnibns  evacuat  non  \9°*- 
babentes.     Ergo,  si  et  propter  poenam  seandala  declinamus,  et  pa-     ' 
cem  propter  pacie  bona  sectamur,  et-  ad  caritatem  nos,  qui  est  cari- 
tas,  Christus  hortatur ;  quid  est  enim s),  quod  retinet  catholico  ardore 
festinos?  Qnid  est,  quod  delinquentis *)  Acacii  impedit  volentes  Chri- 
stum  videre  persona?    Quid  est,  qnod  a  suo  liheri  alieno  gravantur 
errore?    Haec  quum  venerabilis  papae  latius  fuerint  expedita  rescri- 
ptis,  pro  nostrae  tamen  obsequio  credidimus  devotdonis  indenda,  ne 
non  rogasse  putaremur  recondendo7)  responsum,    quod    accepimus 
deprecantes. 

2.  Proinde,  piissime  imperator,  haec  suo  nomine  senatus  sere- 
nitatis  tuae  clementia8)  provocatns  adjunxit,  ut  animo  quam  benigno 
in  utraque  republica  concordanda  fuisti,  tam  esse  pio  in  Ecclesiae 
redintegranda  unitate  noscaris.  Nam  ut  pax  illa  regnorum  tantum 
scitur  prodesse  subjectis,  sic8)  haec  religionis  cum  populo  sno  pro- 
licit  imperanti.    Etenim  quia  non  haeresom  perfidarum  sequaces  plus 

*J  b  cc  paritt.  Mox  G1  a'  omitt.  abtadere.  flic  more  veteribus  satis.  uii- 
tato  (eonf.  Bupra  epist.  8)  partictila  potius  reticetur. 

*)  Q1  a'  quamquam  in. 

')  b  ct  irf  eil,  ipirttul  gratia  donante  divina  carilalem  virtulibus  nmnibut  txal- 
tat.  Non  habentei  ergo.  Nihil  in  primigenia  lectiorie  O1  a1  viaum  est  mutandmu 
praeter  vitioBam  interpunctionem ,  qua  haec  verba  aic  repraeBeutantur:  virtidi- 
but  oumibu»  evacuat.  Non  habenlet  trgo.  Caritate  autem  destitutoe  omni  pariter 
virtute  deatitui  OBtendit  Paulns  1.  Cor.  13,  1  etc.,  ubi  ait:  Si  linguU  hominum  loquar 
«I  angetorum,  caritalem  aulem  non  habuero  etc. 

')  Snperflnere  videtur  particula  enim:  uiitatior  foret  igilur. 

')  G'  a1  delinqutntium  Acacii  impendit  volenUt  Chriitum  videre  penonam  (G1 
persona);  quod  b  cc  feliciter  emendarunt. 

')  lta  b  cc,  quum  G1  a1  reeedendo. 

■)  a'  clementiae.  Mox  b.  cc  ul  7111  animo,  addito  qui,  qnod  elegantinB  abeat 
ab  GJ  a1.  Hoc  enim  sibi  vult:  ut  animo  tam  etse  pio  in  Eccleiiae  redintegranda 
unilate  notearU,  quant  fuiili  benigno  in  utraque  republica  concordanda,  qunm  acili- 
cct  Theodorico  pacem  imperitun  inter  ct  Italiae  rcgnum  petenti  annuit. 

*)  G1  a1  »1  luice,     Tum  voeem  par  subaudiri  ncino  non  advertit. 
FfHTOHR  kohak.  eoHTir.  I.  49 


byGoogle 


770  S.  HORMISDAE  PAPAE 

i.  r>ie.)  quani  ipsos  deliquisse  putet  auctoreB?  Quie  non  post  patibulum 
crucis  dividentes  iterum  Christi  membra  condemnet?  Utinam  haec 
jam  vobis  regnantibus  cauBa  coepisset,  ut  facilius  mala  reprimeren- 
tur  nascentia  quam  provecta!  Nam  quis  ambigat,  non  potuisse  ejns 
exsistere,  cujus  corrigi  temporibus  videret  errorem?10) 

Epistola  15 


diaconum  ejusdem  ad  Hormisdam. 

Ordinationem  tuam  Hormitdae  mtntial,  cat/ioticam  fidem  profitetur,  ei  quae  vitanda      p.  104. 
quaeee  tervanda  moneri  cupit. 

Domino    meo    cuncta    sanctisBimo    ac    beatissimo 

patri  patrum,    comministro1)  ac  principi  epi- 

scojorum     Horinisdae     Johannes    in    Domino 

salutem. 

1.   Cura  mihi  exstitit  semper,  nihil  amplius  quaerere,  nisi  agere 

propriam    et    familiarem    conversationem2)    sollicitudiuis    anxietati 

jjl?"  mandare.     Sed  quia  Dei  judicia  abyssus  multa  est,    sicut  et  vestram 

cognosco  docere  beatitudinem ,    patre  nostro  quondam   atque  archi- 

episcopo  Alcysone  episcoporum 3)    principe  a   Christo    ad   supernas 


'•)  Q1  hic  minoribns  characterihnB  ad  marg.  notat,  quod  deinde  editi  iu 

tertum  retulerunt:  Per  Ennodium  et  Fortunatum  episeopoe  Venanthan  prctbyterum 
Vitalem  diacoman  et  Hilarum  notarium.  Sed  aliande  ea  huc  adscita  esse  palam 
est,  qnum  in  fronte  praenotati  siut,  per  quoa  haec  npiatola  perlata  fuerit,  ac 
praeviam  illam  notam  trcs  epistolae  superioreB  confirmcnt,  ccrtumque  sit,  epi- 
stolam  hanc  non  Ennodio  ac  eoeiia  ietic  nominatiB  in  urbem  regiam  contenden- 
tdbua,  aed  illia  jam  pridem  inde  reveraiB,  conscriptam  eBse.  Quum  reveraCou- 
litanKua  notam  illam  in  suo  Vaticauo  initio  epiatolae  8,  quae  in  Avellsno  codice 
eicipit  hanc  nostram,  adscriptam  esse  memoret,  eadem  autem  ibidem  in  G1 
desit,  perperam  inde  a  librario  ad  finem  praeeedeutis  noatrae  epiatolae  trana- 
lata  esse  apparet 

15  ')  Nihil  prope  ambiginiua ,  quin  graece  interpres  legerit,  avlletzovoy$  x«l 
dgximta*mai  'Oopttsdtf,  atque  hic  ea  ratione  Eormiadam,  qna  inferius  Alcyao- 
nem,  cputcoporum  principem  appellet,  adeo  ut  hac  appellatione  nihil  quidquain, 
quod  uni  Romano  pontifici  amgulare  sit,  voluerit  designare. 

i)  Locum  hunc  Baroniua  ita  resarcit:  conversationcm.  sacuam  solticitudinit  et 
anxietalit  murtdenae:  quamvia  aatu  ad  mentem  JohannU,  qui  privatam  vitam 
et  a  saeculi  ouris  alienam  delegisse  se  significat,  tanieu  quia  Baroaius  ex  ed. 
Rom.  totam  epUtolam  a  se  exscriptam  testatur,  aatius  vUum  eat  mendoaam 
hujua  editionis  lectionem  ad  G1  fidcm  expresaam  retinere,  qnam  aic  mutare. 

FortaasO  legendum  agere  propria  ei  ...  anxietate  mundqre  \i.  e.  liberare  vel  mun- 
ftam  tenere). 

')  G1  Apostolorum  principe  Chruto.  Recte  in  ed.  llom.  restitutum  ease  epi- 
scopoTum  principe,  neque  liaa  duaa  vocea  a  Baronio  omittendas  fuiase,  ex  inscri- 
ptione  epUtolae  seqiicntU  planum  fiet.    Quatnqnain  supcrvacanea  eat  anteeedena 


^igilizedbyGOOgle 


EPISTOLAE   14.    15.  771 

maiisionea  evocato,  ea  ratione,  qua  ipae  cognoscit,  qui  eat  possibi- (a.  516.) 
lium  dominus,  in4)  me  sancta  synodus  bonorum  actuum  ac  clerus 
pastorum  tronstulit  sortem.  Ego  autem  cuncta  referens  Deo,  qui 
balbutientium  linguas  liberas  faeit,  decenter  ad  vestras  orationes 
concurro,  ut  juxta  consuetudinem  apostolicae  sedis  vestrae*)  cuncta- 
rum  ecclesiarum  curam  et  Nicopolitanorum  habere  digneinini  secmi  - 
dum  antiquam  spiritualem  dispositionem  vestram.  Petenti  etenim 
mihi  dari  responsum,!)  ad  apertionem  oris,  sicut  docuit  bcatus  apo-Eph.6, 19. 
stolus  atque  ipse  etiam  Dominus  praecepit,  mecum  petite  horum 
datorem,  et  cum  quaerente  pariter  quaerite,  et  pulsantem  spirituali 
manu  vestra  suscipite.  Hoc  enim  vobis  facientibus,  potero,  sanctis- 
sime,  et  accipere  et  invenire  et  aperiente  Christo  recte  per  verbum 
veritatis  incedere. 

2.  Quoniam  vero  quidam  dissimulantes  nobiscum  credere  atque 
sectari  sanctas  synodos,  quae  Nicaeae,  Gonstantinopoti  atque  Ephesi 
congregatae  sunt,  in  quibus7)  principes  exstiterunt  sanctissimae  me- 
moriae  episcopi  Coelestinus  apostolicae  sedis  vestrae  et  Cyrillus 
Alexandrinae*,  insuper  etiam  quae  Calchedone  adversus  Eutychetem 
impium  congregrata  est,  quae  omnes  praedictas  veritates  aeque") 
orthodoxiae  in  se  ratione.  firmavit:  tamen  audent  nos  impugnare 
tamquam  vinculum  concordiae  sine  ratione  vitautes.  Votum  autem 
mihi  est,  vestram  sequi  doctrinam,  sicut  inter  sanctos9)  praedecessor 
meus  Alcyson  eistiterat;  et  anathematizo  Dioscorum,  Timotheum 
appellatione  Aelurum  et  Petrum  horum  successorem;  et  Petri  com- 
munione  cum  his  permixtum  Acacium,  et  Petrum  qui  Antiochenam 
perturbavit  ecclesiam,  sequens  in  omnibus  synodicas  ac10)  proprie 
apostolicas  epistolas  scriptas  a  vero  praesule  Romanae  ecclesiae 
Leone. 

arcMepiscopo.  Ail  hunc  Alcysonem  apud  Evagrium  lib.  3  c.  31  exstat  Palaesfci- 
norum  monachorum  epistola.  Is  secundum  Marcellini  chronicon  auno  516  supre- 
mum  diem  Constantinopoli  obiit,  et  quidem  quum  eo,  Nicephoro  Ciillisti  XVI, 
38  teHte,  una  cum  aJiis  orthodoxie  Illjrici  episcopis  evocatua  ab  imperatore 
fnisset. 

*)  Bar.  movit  hinc  particiUam  in  eamque  iufra  voci  pratorum  praepoauit 

'•)  Ita  0'.     b  CC  oeslrae  quae  cunr.tarvm  e.  c.  habet,  el  NicopoUianorum. 
")  In  graeco  apostou"   tertu  (Eph.  6,  19)  legitur  loyo;  et  in  vulgata  sermo. 
Ab  utroque  vero  propius  reccdit  responsum  (ut  itO1],  quam  quod  Baronius  sub- 

atituit  spiritum. 

*)  b  cc  ad  marg.  qua,  optime;  aiquidem  quod  aequitur,  ad  uuam  attinet  sv- 
nudiim  Epheemajn,  cui  Cyrillus  ut  apostolicae  sedia  legatus  et  Coelestiuun  tum 
pcr  ipaum  Cyrillum  tum  per  alios  legatoa  praefuerunt. 

")  Ita  mutavimus,  quod  iu  G'  atque.     b  cc  prorsus  omiscrunt. 

")  Supple  factus,  quod  etiam  in  epistola  acquenti  exprimitur.  Mox  pro  ex- 
stiterat  inagia  placeret  seculus  erat. 

I0)  b  cc  flc  apostolicas,  suppresso  proprie:  quo  verbo  Loonia  epiatolae  aposto- 
lorum  suceessori>  ilignan  indieantur. 

49* 


^icjitizedbvGOOgle 


772  S.  HORMISDAE   PAFAE 

516.)  3.    Rogo  autem,  plenius  atque  perfectius,   quae  servari  oportet, 

commonete,  et  quibus  abstinere  debeam,  vestris  costodibus  litteris 
iutimate:  ut  si  fortassis  adhuc  inexercitatus  ordini  deputor  lectio- 
num,  seu  diri  sive  egi  apostolicis  doctrinis  vestris  incongruum,  ve- 
stris  imbutus  sermonibus  posshn  haereticorum  obsistere  machinis. 
Hoc  enim  facientes,  sanctissimi,  firmiores  nostrae  s&nctae  synodi 
invenietis  episeopos,  et  bonorum  actuum  clerum  ac  populum  confir- 
mabitis,  t&mquam  familiarem  vobis  reddentes  sanctam  Nicopolitano- 
rum  ecclesiam.  Yenerabilem  vero  diaconum  Rufinum  ad  tam  necea- 
sariam  causam  directum  pacifice,  sicut  vos  decet,  rogati  suscipite; 
et  fiduciam  tribuentes,  celerem  ejus  recursum  ad  nos  praestare  digne- 
mini,  portantem  spiritualia  atque  apostc-lica  conatituta.  Cuncta") 
sanctissime,  omnem  in  Ghristo  fraternitatem  vestrae  beatdtudinis  ego 
et  qui  mecum  sunt  plurimum  salutamus  in  Domino. 

Epistola  16. 

>i6e.     Epistola1)  synodica  sive  Exemplar  relatlonis  synodi  Eplrl 
*'p  '  veteris  ad  Hormisdam  papam. 

Epiri  epiicopi  apoltolicae  ledii  directa   it  stctari  profitentel,   JoAannem  a  te      p.  104. 
tHcopolitanae  eccleiiae  epitcopum   ordinatum  ab   Hormitda    lecundum  antiqitum 
morem  tuscipi  atqtte  imtrui  rogant. 

llomino  nostro  cnncta  sanctissimo  ac  beatissimo 

patri  patrum,  comministro  ac  principi  episeo- 

porum  Hormiadae  synodus  veteris  Epiri,  Jo- 

hannes,  Matthaeus,  Constantinus,  Christodo- 

rus1),  Hilarius,  Philippus,   Jnli%nns   et  Chry- 

sippus. 

1.    Sidignis  prooemiis8)  utd  tenteraus,  necesse  eat  multis  fleti- 

bus   horum  depromptiones  efficere.      Plurimi  namque    ex   nobis  in 

regnante*)   fuere  Constantinopoli,    qnum  vestri    sanctissnni  vicarii 

Ennodius  et  Fortunatus  episcopi,  Venantius  presbyter,  Vitalis  diaco- 


")  Eo  modo  hic  dicitur  cancta  sancttwme,  qno  in  inHCriptione  etutcla  sanctis- 
timo,  aubaudito  utrobique  per  ante  cuncta.  Quocirca,  qui  haec  ita  interpun- 
gunt,  conltitula  cuncta.     Sanctissime ,   aut  qui  ita  Ctincta  (vel  Cunctam),  sanctittime, 

mininie  auut  probaudi. 

16     ')  Cna  cum  Buperiori  miasa  est,  quam  circa  menseni  Septembrem  anui  516 

missam  esae  probavimus.     Ibidem  mox  G1  per  apertuin  lilirarii  errorem  Epketi. 

')  b  Ckristopkorut ,  moxque  cum  c  c  ffilanu, 

')  It»  G'.     Editi  praemiii. 

')  Seu  in  regtn  urbe,  graece  fttmlsvovaif.  Inter  catholicos  Hlyrici  sacer- 
dotea,  quos  Anaiitaaius  tum  suia  praeaentari  jusait  obtutibus,  Marcelliuue  in  chro- 
nico,  et  er  eo  Nicephorus  XVI,  38  leceusent  Laurentium  LifrnideuBem,  Alcjsonem 
Nicopolitanum,  Gajanum  Naiaitammi.  et  Evangelum  PaulitaJienaem,  quibus  ad- 
jungit  M&rceHinus  Domnionem,  cujm  aedem  non  indicat. 


^icjitizedbvGOOgle 


EPISTOLAE  15.  16.  773 

nus  et  Hilarus  notarius  degerent,  pietatis  agonem  susceptum  tenen-  (a.  516.) 
tes.  Nobiscum  autem  fuit  et  inter  sanctos  factus  pater  atque  archi- 
episcopus  noster  Alcyson,  qui  cum  omni  praesumptione5}  supplici- 
bus  utens  libellis,  apud  vestram  beatitudinem  dignus  effectus  est 
apostolicae  sedi  vestrae  communicare  nobiscum.  Sed  quia  repente 
qui  cunctorum  retinet  potestatem  hunc  ad  se  evocavit6),  nos  irre- 
frenabib"7)  fletu  detenti  pervenimus  tamen  ad  patriam,  nullo  modo 
errorem  propter  Dei  gratiam  sustinentes,  sed  ubique  vestra  decreta 
sectantes. 

2.  Flentibus  autem  nobis  atque  lamentantibus8)  cum  his,  qui 
nobiscum  relicti,  sunt  in  paroecia  comministri,  quis  possit  de  ortho- 
doxis  recte  Obristi  oves  transigere,  qui  consolatur  humiles,  conso- 
latus  est  etiam  nos  per  vestras  orationes,  demonstrans  metropoli- 
tanae  civitati  in  cunctis  sanctissimum  Johannem,  qui  a  pueritia  in 
Eccleaia  sine  culpa  nutritus,  immo  laudabiliter  in  ea  degens,  ita  ut 
neque  eum  in  his9)  quisquam  temporibus  antecellat,  zelo  autem 
circa  orthodoxiam  juxta  apostolicas  admonitiones  vestras  nulli  omninq 
cedens.  Hunc  ergo  Dei  providentia  ordinavimns  praesnlem  Nieopo- 
litanorum  sanctissimae  ecclesiae,  et  rogamus,  ut  justa  antiquam  con- 
suetudinem  hunc  quoque  complectamini  paternis  visceribus  vestris, 
nobisque  atque  ipsi  Dei  gratia  efficiamini  arma  inexpugnabilia  com- 
monitionibus  vestris  atque  doctrinis,  et  precantibus  nobis  inclinetis 
aurem,  et  pietatem  concordiae  reperiatis  juxta  inspiratam  vobis  divi- 
nitus  apostolicam  providentiam:  ut  in  pace,  quae  est  ei  amabilis, 
cunctae  sanctissimae  Ecclesiae  cooptate10)  immarcescibilem  vobis 
coronam  nectentes,  in  omni  pietate  atqne  humilitate  comprehenda- 
mur  in  Ghristo. 

3.  Venerabilem  vero  diaconum  Rufinum,  propter  hanc  tam  ne- 
cessariam  causam  directum,  libenter  rogati  conspicite"),  et  ad  nos 


5)  Graece  haud  dubie  na}§r\altf,  quod  fidueia  latine  aptitl*  redditum  fuisBet 

B)  Non  Alcysonem  soluui,  sed  et  Gajamim  Byzantii  ad  Deum  migrasse 
MarcollinuE  et  Nicephorus  tradunt.  Verum  ad  synodum,  quae  Alcysoni  sncces- 
BOrem  datum  nuntiabat,  n'hi1  attiiiebtit  de  Gajano  facere  mentionem. 

*)  b  ad  niarg.  irrepreheniibili,  moique  G1  a1  reeenti.  Deinde  pro  propler 
Dei  graliam  (ubi  haud  dubie  dia  tjjv  tou  frtou  x"Qlv  graece  ferebatur)  malle- 
raus  per  Dei  gratiam. 

")  Orationis  series  potiua  postulat  anxie  quaerUantibus,  quis  acilicet  posset 
Chriati  oves  dncere.  Deinde  quum  verbo  comminutri  intelligantur  eoepiteopi, 
pro  qui  in  paroecfa  quispiam  forsitan  mallet  qui  fn  proaincia.  Sed  paroeeiae 
nomen  etiam  ab  HonniBQa  pro  provincia  uaurpari  epiat.  18  viBuri  sumus. 

')  Ita  b;  G'  a'  fn  hac  auitqiiam  (a1  quuquc).  Moi  cd.  rirca  ortAodoxa.  Sub- 
inde  G1  al  eedenle,  .quod  ad  voccm  ze\o  referri  poteat. 

'")  Ita  G'.  b  cc  eooptalae  immarcescibilem  eoronam  (omiaso  vobU)  eompreken- 
dantur  in  Chritio. 

")  b  cc  reipicite,  moxquo  b  Ineolumii  pro  me  ora. 


^igilizedbyGOOgle 


774  S.  HOKMISDAK   PAPAE 

(a.  516.)  sub  velocitate  remittite  portantem  doctrinas  vestraa  apostolicas.  Et 
alia  manu:  Incolumem  me  ora,  sanctissime  pater  patrum! 

Ego  Johannes  episcopus  rarsus  '*)  retuli :  Incolumem  me  ora  in 
Domino,  sanctissime  ac  beatissime  pater  patrum! 

Ego  Matthaeus  episcopus  Butroti1")  retuli. 

Ego  Constantinus  episcopns  Hacnanopoleos")  retuli:  Lncolumem 
in  Domino  me  ora,  sanctissime  ac  beatissime  pater  patrum! 

Ego  Christodorus  episcopus  Anciasmi"')  retuli. 

Ego  Hilarius  episcopus  Photices"1)  retuli. 

Ego  Philippus  episcopus  Photicenais  retuli. 

Ego  Julianus  episcopus  Dodones  retuli. 

Ego  Chrysippus  episcopus  Cercires")  retuli. 

Epistola  17. 
u.  616  a.     Hormisdae  papae  ad  Johannem  Nicopolitanum  episcopum. 

lllius  commendat  httmiUtatem   ar  fidem.     Carpit  eot,   qui  conscieniia  ortkodoxi      p 
fidem  tsuam  libere  profiteri  non  audeni.    Quo  ordine  recipiendi  tint  gui  ad  Eeele- 
tinm  revertuntur,  monet. 

Hormisda  Johanni  episcopo  Nicopolitano.   Per  Eu- 

finum  diaoonnm. 

1.    Gavisi  sumus  in  Domino  valde,    frater  carissime,    acceptis 

litteris  tuis,  in  quibus  te  pronteris  sacerdotium  Dei  gratia  suscepisse. 

Haec  fides  certa,  haec  spes  sine  ambiguitate  secura,  qua  creditur 


")  Ideo  rtirsat,  quia  Buperiorem  proprio  nomine  miserat.  Subnojtam  vero 
precem,   Incotumem  me  ora  etc.  hic  et  inferius  Baron.  expungit. 

'*)  a1  Butroiti. 

")  Legondnm  videtur  lladrianopoteos.  Certe  litteria  epiBcoporum  Epiri  ve- 
tcris  ad  Leonem  Aug.  (concil.  Calchcdoa.  p.  III,  n.  38  Hard.  II,  765)  nullus 
Hacnatiopolcos ,  sed  Hadrianopolis  episcopus  HjpatiuB  subscribitur,  caque  lectio 
ex  subscriptionibus  concil.  Calchedon.  act.  i  (Hard.  II,  393}  confirmatur. 

"•)  b  Andasmii,  a'  Anciasmu.  In  mox  dicta  autem  epistola  ad  Leonem  Ang. 
Eegitur  Anciasmi.  Et  in  subacriptioiiibua  concil.  Calchedon.  act.  IT  (Hard.  II, 
393  conf.  765)  Ayr.iueu.ov. 

")  Conjectura  est,  nic  restdtuendum  essc  Phoenicet  et  mox  Pkocensis,  loco 
Photicensis:  ut  nimirum  conseusio  sit  cum  epistola  laudata  ad  Lconem  Aug., 
cui  subscribunt  Valerianua  Phoeniciae  et  Didaous  1'kocae  (Hard.  Biadochas  ... 
Phutices)  episcopi. 

")  Ed.  Congrae.  Cercyra  autem  secundum  veteres  libros  ct  graece  Corcyra 
Jieitur.  Ita  qni  epistolae  ad  Leonem  Aug.  subscribit  Soterichus  Corcyrae,  se- 
cundum  ms.  Corb.  scribendus  est  Cercyrae  episcopus,  quomodo  et  inter  subscri- 
ptiones  act.  i  concil.  Calchedou.  (Hard.  II,  399)  Intexonos  Kegxvgas  graece  legi- 
tur.  Obiter  observo,  in  coucilio  Calchedonensi  act.  i  (Hard.  II,  399)  inter  nub- 
scriptiones  episcoporum  Epiri  veteris  legi  latine  episcopum  £urfae~graec«  Ev- 
polag,  et  in  laudata  epistola  ad  Leonem  Aug  episcopum  Kitromae  memorari; 
in  his  autem  locis,  Procopio  auctore,  qui  Euraeam  Hpiri  civitatcm  a  Justiniano 
rcparatam  tradit,  graece  Evgolus,  latine  Euraeae  restitueudum  eese. 


3i9ilizedbVGOOgIe 


EPISTOLAE   16.    17.  775 

totius  boni  causa  in  superna  dispensatione  conaistere.  Cujus  rei  (a.  516.) 
scientiam  habens,  frater  carissime,  beneficiorum,  quae  .a  Deo  nostro 
consecutus  es,  religioso  animo  gratiam  confiteris;  licet  hoc  quoque 
de  eodem  elementiae  fonte  descendit,  ut  se  auctori  suo  homana  sub- 
mittat  humilitas.  Ait  enim:  Super  quem  requiescit  spirilus  meus,  rtisi 
super  humilem  et  quietum  et  trementem  sermones  meos? 

2.  In  bis  ergo,  in  quibus  bnjusmodi  probaris,  clarius  elucescet 
aliis  etiam  virtutis  bujus  futurum  esemplum,  qnando  ad  hoc  etiam 
Deo  instituente  perductus  es,  ut  et  in')  te  catholicorum  glorietur 
Ecclesia.  Nam  sicut  divinis  testimoniis  eruditus  et  juxta  apostolum 
sacrarum  litterarum  iustitutione  formatus,  hoc  auspicium  tuae  ordi- 
nationis  edidisti,  ut  adversus  deviantes  cum  sedis  apostohcae  senten- 
His  convenires.  Neque  enim  remunerari  aliter  tantorum  beneficio- 
rum  poteras  largitorem,  nisi  adversus  inimicos  ejus  evidentem  zelum 
apostolicae  confessionis  ostenderes.  Notum  est  enim,  eos  extra  reli- 
giosa  septa  consistere,  qni  et  ipsi  profitentur  conBcientiam1)  fidei 
fiduciam;  atque  ideo  et  infructuosa  est  apnd  eos  quamvis  cum  reli- 
giosis  congrua  sanctae  communionis  aequalitas,  quia  procul  dubio 
qui  ea  quam  meruit  libcrtate  non  ntitur,  subjectum  se  iniquitatibus 
confitetur.  Quid  gloriemur  his  quas  non  sequimur  disciplinis?  Falso 
appellat  magistrum,  qui  se  institutionibus  ejus  non  probat  esse 
discipulum. 

3.  Sed  quia  nobis  nunc  omnia  in  confessione  similia  et  liber- 
tatis  propriae  resumpsistis  uffectuni;  paternae  rursus  haereditatis 
cupianteB  esse  consortes,  amplectimini  gratiam  traditionis  antiquae, 
et  in  illius  inconvulsi  fundamenti  stabilitate  persistite,  non  cum 
temporibus  corda  mutantes  (inconstantis  enim  mutabilitas  ista  soiet 
esse  propositi,  atque  ideo  bene  furidatis  oportet  inbaerere,  quando 
bujusmodi  studia  clementia  scit  fovere  divina):  ut  fidei  vestrae  fir- 
tnitas  vobis  de  aliorum  salute  fructificet,  et  fervore  vestri  studii  alio- 
rum  quoque  animus  ad  resumptionem  bonorum  suorum  possit  ac- 
cendi,  quatenus  et  de  vobis  quoque  sanctus  apostolua  dixisse  creda- 
tur:  Aemulatio  vestra  provocavit  plurimos.  »°r" 

4.  Ergo  Nestorii   et  Eutychetis   impietatibus  juxta   synodalia 
constituta  damnatis,  sectatores  quoque  eorum  similiter  exsecrantes, 
cum  exsultatione  dicamus:   Exite  de  medio  eorum  et  separamtni,   efLevit. 
immundum   ne  tetigeritis,    dicit  Dominus.     Quemadmodum  enim  quis     ' 
malarum  inventionum  detestabitur  principea,  si  non  declinat  sequaces, 

17     ')  b  c'  cm  de  te.     Moxque  b  juxta  Apottolorum  taerenm   litterarum  imciiu- 

*)  b  cc  comcienliam  fldei  alque  ftdueiam  scd  infructuosa:  praetcr  mentem  Hor- 
mindae  eos  hic  notantia,  qui  profiteri  timent  exterius,  quod  intra  conBcientiam 
crednut.    tluocirca  mallemue  conscientiam  non  ftduciam,  ued  G1  Or1  reddidisse  uatius 


^igilizedbyGOOgle 


776  S.  HORMISDAE  PAPAE 

i.  516.  ant  quemadmodum  odit  originem,  qui  non  exsecratur  et  sobolem? 
Tn  discipulis  praedicatur  fama  docentium,  et  donec  male  jactorum 
seminum  radix  per  succedentes  culta  floruerit,  taradiu  auctorum 
memoria  uou  peribit.  Addatur  perditis3)  Eutychetis  et  Acacius  dis- 
cipulis,  sub  communione  Petri  omnium  quoque  damnatorum  mixtus 
errori:  quod  vestra  dilectio  litteris  suis,  dum  fidem  suam  asserit, 
evidenter  expressit. 

5.  Ad  iustructiouem  vestrae  fidei  pleniorem,  quo  ordiue  ad 
communionetn  nostram  suscipi  deceat  revertentes,  indiculum4)  subter 
■'  i"  i  «djccimus,  sperantes  iu  Deum  bonorum  omnium  largitorem,  quod 
l  n.  •>.  laudabili  circa  fidem  vestrae  dilectionis 5)  instautia,  nou  solum  hoc 
eorum  qui  vobis  viciuitate  junguutur  saluti  prosit,  sed  eorum  quo- 
que,  ad  quos  fidei  vestrae  et  religiosae  voluntatis  velox  fama  per- 
venerit.  Rufinum  siquidem  diacouum,  qui  nobis  litteras  vestras  ob- 
tulit,  in  Christi  caritate  Buscepimus,  quem  apostolorum  oratiouibus 
commendantes  cum  pace  remisimns  hortautes,  litteras  a  nobis  tam 
ad  caritatem  tuam  quam  ad  synodum  directas  populo  relegatis;  quod 
et  nos  pro  fidei  vestrae  commeudatioue  fecisse  coguosce.  Data  XVII 7) 
Calendas  Decembris,  Fetro  consule. 


■)  Ita  locum  restituimus,  qui  in  G'  a'  perditis  Eutychelit  el  Acacii  disciplinii 
luh  .contm.  Pctri  omtaum  quoqut  damnaioruni  m.  e.  quod  (a1  quoi)  ve&tra  etc.;  b  cc 
perdito  Euiycheii  et  Acaciui  discipuhtt  suh  communiont  Petri  omniumque  damnalo- 
rum  m.  e.  guot  vetira  etc.  In  hac  Baronii  correctione  enim  id  dispticet:  primo 
quod  licentior  ait j  deinde  qnod  non  fdt  aatia  accurata,  et  id  quidem  ttnn  qttia 
Acacius  praeter  veritatem  dicatur  Eutjchetis  diBcipulus,  tum  quia  idera  aeque 
proxime  ceterorum  damnatorum  atque  Petri  Mongi  coramunione  polintua  indu- 
catur.  Ita  vero  intelligeudus  est,  quasi  diiiaset:  Perditls  EulychetU  dUcipulit 
addatur  tt  Accacaa,  qui  cwn  Pttro  Mongo  dum  communicavii,  omnium  guogue  dam- 
uaiorum  mjicius  tst  errori. 

*)  Hoc  est  libellum  ab  iis  eubscribendum,  qui  apostalicae  sedis  communionem 
desidorabant ,  ut  in  sequentibua  epistolis  declaratur.  Is  quidem  ab  hac  epistola, 
cui  snbnexus  fuerat,  excidit.  Sed  quum  primum  per  lege.tos  Ennodium,  Fortu- 
natom,  Venantiam,  Vitalem  et  Hil&rum  d.  11.  Aug.  a.  615  (ep.  7)  in  Orientem 
directua  videatur  ac  deinde  Horra.  d.  2.  Apr.  a.  617  ad  episcopos  Hispainae 
transmitteretur,  et  illorum  indiculo  et  epistolae  ad  hos  datae  in  collectiono 
Avollana  subditus  est  (cf.  Horm.  ep.  7  n.  9,  26  n.  2).  Ejusdem  etimaginem  Hor- 
misdae  ep.  61  n.  2  praebet. 

')  b  C  C  aeitrae  dtvotionis  . . .  remitiimui. 

*)  Numorum  XVI J  {loco  XI 11)  librariorum  OBcitantia  huc  irrepsiase,  atque 
hanc  epistolam  eo  dle,  quo  duae  sequenteB,  datam  esse  haud  temcre  Buapica- 
mur.    Nec  tamen  auctoritatem.  ms.  deserendam  duximus. 


3i9ilizedbVGOOgIe 


BPI8T0UE   17.   18.  777 

Epietola  18. 

Hormisdae  papae  ad  synodiim  Eplri  veteris.  a-  sie  d. 

I.       Epiteopit  Epiri  eeteris  de  corttm  ad  Ecclesiae  unitatem  reditu  gratulatur,  otten- 
tHtt/uc  generalem  haereticorum  damnationem    pro    temporit  ralione  non  sufficere, 
nisi  etiam  nominalim  damnentur. 

Hormisda    synodo   Epiri    veteris.      Per3)  Rsfinnm 
diaconum. 

1.  Benedictus  Deus  Ecclesiae  suae  membra  consocians!  Beue 
dictus  Deus,  qui  maligno  instigaute  divisos  sub  eadem,  qua  olim 
fuenmt,  facit  soliditate  conjunctos!  Etsi  euim  diu  perdicis  niodo 
vociferavit  inimicus,  et  eos,  quos  non  genuit,  sicut  asseruit  pro-y1^?"- 
pheta,  collegit,  tamen  ab1)  his  sine  ambiguitate  desolabitur.  Neque 
enim  oves  dominicae  sequuntur  alienum,  aut  alterius  vocem  pastoris 
ezaudiunt.  TJnde  nec  vos  ad  salutis  iter  rediisse  miramur,  quum 
tarditatem  magis  in  hac  redintegratione  culpemus. 

2.  Debemus,  carissimi  fratres,  domesticis  uti3)  ad  faanc,  quam 
quaerimus,  stabilitatem  documentis.  Siquidem  tunc  Timotheus  Cher- 
sonensis,  gravis  quum  disceret4),  gravior  quum  doceret,  (nam  Dio- 
scori  sectator,  et  idem  Petri  nihilominus  institutor,)  adversus  beatae 
recordationis  Proterium  saevitiam1)  suae  temeritatis  exseruit,  et 
totius  finom  crudelitatis  excessit,  religiosi  viri  caedem  inter  ipsa  ope- 
ratus  altaria,  vix  faucibua  suis  ab  illo  pio  cruore  suspensis.  Tunc 
excitata8)  universalis  Ecclesia  in  odium  parricidae,  auctorem1)  faci- 

noris  tanti  non  solum  communione  *,  verum  etiam  ipsae8)  quoque  *™P?1- 

18  ')  Verba  Per  Rvflmum.  diaconam  ex  generali  epiHtolarum  indice,  qiii  m  G' 
ipaia  epistolis  praemittitnr,  revocamua,  Hinc  confirmatur  corrjectura  nostra,  qua 
superiorem  epistolam  17  non  XVII  sed  XIII  Cai.  consignandam  observavimuB. 

*)  Ita  6<.     Edita  abyssina. 

*)  G'  a1  ut  hae  quam  quaerimus  ttabilitaie. 

*)  Et  hic  emendatio  placuit  Baronii,  qnum  priua  obtdneret  detccnderet.  Poa- 
set  et  legi  pratut  quum  ditceret.  hoc  est,  qnum  Dioecori  discipulus  Proterium  epi- 
acopum  suum  interfecit,  pravior  quum  doceret,  hoc  est,  qnum  episcopus  factus 
Petri,  qui  ipsi  aucceaait,  institutor  ac  magister  evasit.  Ab  Hormisda  autem  Ti- 
motheus  ideo  Chcrsonensis  nuncupatuE  videtur,  quia  iu  epiatola  8  Acacii  ad 
Simplicium  n.  2  legerit,  Timotheum  de  Cherstinc  (seu  Cersone)  tpirantem  procellat 
vitae  humanae  aubtractum.  Verum  ibi  Timotheue  non  de  Cbersone  ortus,  sed 
de  Chersone,  ubi  eisul  degebat,  spirans  procellos  memoratnr. 

*)  b  tcientiam  suae  temcritati*  excrcuit ,  corrupte.  Mox  fidem  mallemus,  quam 
finem,  quaai  dicerot :  et  crndelitatem,  qttae  omnem  fidem  excedat.  Quaui  crudeliter 
Proterius  necatus  et  post  mortem  tractatus  a  Timotheo  fuerit,  jam  saepius 
audivimus. 

*)  Videlicet  Leonis  Augustd  litteris  per  univeraaa  provincias  destinatis. 

I)  b  ductorem. 

")  Ita  G1  »'.  Reaarcitur  senaua,  ai  antea  communinne  ipoliamt  legatur.  Coust. 
suppleiidum    auadet  ipsa   qnoque  Christiana   appcllations   privavit.      Adeo    omnium 


Di,«izSdb,Google 


778  S.  HORMISDAE  PAPAE 

a.  510.  Christianae  omnium  meutes  nova  quadam  admiratione  stupuerunt 
tantae  praesuiuptionis  audaciam.  Tunc  beatus  Eugenius  paroeciae 
vestrae  obtinena  principatum,  cum  subjecta  sibi  sancta  synodo  zelum 
quemdam,  quali  Pbinees9)  se  Deo  commendavit,  osteudit.  Cnjus 
rei  memoriam  non  solum  non  potest  tempus  abscondere,  verum 
etiam  de  die  iu  diem  magna  apud  ortbodoxos  fama  multiplicat.  Ho- 
rum  studia  sic  probata  negligere  et  sententias  non  amare,  id  est,  iu 
ipsa  Domini  uostri  coufessioue  delinquere. 

3.  Et  nobis  quidem  nunc  post  professionem  ac  litteras  vestras, 
*  (suppl.  *  omnia  fidei  dogmata  Deo  auos  conjungente  sinrilia,  orandum  estt 
ut  in  ea  voluntas  vestra,  qua  nostros  animos  relevavit,  confessione 
permaneat.  Sed  opus  est  citra  respectum  timoris  insectari  eorum 
rabiem,  qui  fidei  adversa  nitnittur.  Quanto  enim  infidelium  error 
exaestuat,  tanto  magis  se,  si  resistat,  securitas  nostra  commendat. 
Neque  enim  haec  sunt  per  patientiam  negligenda,  quando  malum 
hoc  vitio  pravae  consuetudinis  animatum  apud  plures  sub  quodam 
colore  legia  inolevit,  dum  aut  prava  Btudia  in  unnm  congruunt  aut 
recta  se  aubtrahuut.  Nam  ut  eam,  quae  imminet,  rem  loquamur, 
Eutyches  ut  nefandae  baeresis  inventor  excluditur  etiam  ab  his,  a 
quibus  ejus  dogmata  diliguntur l(l),  apud  eos  ipsos  ita  exoaus  atque 
fugiendua,  ut  nominis  quoque  ipsius  oderint  mentionem.  Sed  per- 
versi  religiosarum  institutionum  ministri,  quem  sicut  verum  dete- 
stantur  haereticum,  hunc  alia  via  tamquam  verum  amplexantur 
orthodoxum.  Siquidem  in  saneta  Calchedonenai  synodo  Dioseorns 
eadem  sentiens  pari  ratione  damnatus  est:  et  qumn  una  persecuta 
ait  utrumque  sententia,  horum  alterum  si  quia  aequatur  aut  diligat, 
dicat  aliquis,  quemadmodum  se  ")  a  sententia,  quae  designatos  damna- 
vit,  excipiat;  quum  eoa,  quos  tranagressionis  aut  iropietatie  connectit 
aequalitas,  sine  dubio  unum  quoque  vinculum  damnationis  adstringat. 


mentes  ctc.;  b  fc  ipm  quoque  Christtano  nomine  spoliavii.  et  omnium.  Ut  enim 
loquitur  I.iberatiis  c.  15,  univerei  episcopi  Lcoiiis  Augusti  littcris  rogati  rescri- 
bunt,  Tlmothcom  non  solum  inler  episcopos  non  haberi,  sed  cliam  Chrisiiana  appel- 
latione  privari.  Ipsias  nempe  damnationem ,  inquit  eodem  alludens  Sjmmachns 
epist.  10  n.  2,  kbWiiNi  est  Ecclcsiae  vox  locuta,  dum  eum  nomine  quoque  Chrittiatd 
honoris  exueret. 

')  Q'  a1  quali  fine  este  Deo  commendnvlt.  Qucm  locum  Baronius  reaarcire 
conatus  est  in  hnnc  modmn:  quali  fitle  esset  Deo  commendutus ,  quod  et  in  edit. 
concil.  exinde  translatum.  RetentiB  EjUabis  primaevac  lectionis  ac  tantum  con- 
jimcti»  vcl  aeparatis  quae  perperam  disjunctae  aut  copnlatae  fuerant,  omitur 
genuina.  Antiqui  enim  Finees  loco  Phineet  pingere  solent.  Epiatola  antem,  qua 
Eugeiiius  cum  sna  synodo  zelum  sunm  commcndavit,  inter  litteras  illas,  quac 
encycliae  nuncupantur,  habentur  conciL  Calchedon.  p.  III  cap.  3B  (Hard.  II,  764). 

,0)  G1  deligunttir.  Hic  notantur  Acephali,  sic  ilicti,  quia  Eutychen,  haereseos 
quam  sectabantnr  caput,  nversabantur. 

")  b  cc  te  ea  sententia. 


3i9ilizedbVGOOgIe 


BPISTOLA    18.  779 

Timutheus  et  1'etrus  iiorum  seqnaces  homines  niente  corrupti  eta. 
pestis  quaedam  nominis  detestanda  catbolici ;  quorum  communionem 
in  Petro  amplexus  Acacius,  similiter  quoque  meruit  subire  Bententdam. 
Qui  tantum  malum  quasi  parvi  aestimans  et  propositum  nunquam 
ad  meliora  conYertens,  ne  ab  illis  quidem  se  quae  in  Antiocbia  de- 
testamur  abstdnuit;  ibi  quoque  trangressori  Petro  communione l2) 
connexus,  in  Apamenam  nihilominus  hostdliter  versatus  ecclesiam, 
Tyriam  quoque  non  ea  qua  decuit  integritate  disponens. 

4.  Propter  quae,  dilectissimi  fratres,  ab  eorum  innodatione  sol- 
ventes,  velut  regionem'3)  quamdam  pestiferam  relinquentes,  serve- 
mus  apostolicam  disciplinajn.  Saluti  nostrae  omni  diligentia  et  sol- 
licitudine  providentes,  ea  cura  nefandi  Nestorii  declinemus  errores, 
qua  Eutychetds  impia  inventa  persequimur.  Maxime  enim  nunc  reli- 
giosa  fidei  dogmata  diverso  incursu  horum,  qui  praedictd  sunt,  in- 
cursantur  insidiis,  scelestis  pro  ratione  temporis  sua  argumenta 
nectentibus,  si  quo  possint  innocentium  viis  fraudem  suae  impietatds 
inserere.  Atque  ideo  sicut  docti  numularii  et  prudenter  instracti, 
ab  improbandis  laudanda  seperantes,  talenti  vobis  crediti  poteritis 
multiplicare  substantdam. 

5.  Uaec,  dilectissimi  fratres,  scripsimus  plenae  caritatis  im- 
pulsu,  quia  et  spem  fidei  vestrae  primum  de  Dei  dono  deinde  et 
fratris  noatri  Jobannis,  qui  vobis  praesidet,  professione  praesumpsi- 
mus,  qua  nominatim  omnes,  quos.  aposfolica  ac  generalis  catholico- 
rum  condemnat  Ecclesia,  exsecrabiles  sibi  esse  declaravit.  Quod  vos 
quoque  in  litteris  vestria  oportuit  evidenter  expriniere,  nec  arbitrari 
posse  sufficere  sub  tantis  praesertim  insidiis  callidorum,  quos  viritim 
et  singulos  insectari  convenit  atque  damnare,  sub  quadam  eos  gene- 
rali  damnatione  concludere.  Diligentem  quaerunt  vulnera  antiqua 
medicinam,  nec  abundans  esse  creditur,  quidquid  pro  integritate 
fidei  et  stabilitate  religionis  adhibetur.  Unde  libellum  cum  litteria 
misimus,  cui  vos  subscriptiones  proprias  inserite11),  ut  fides  vestra, 
quam  directa  per  Runnum  diaconum  scripta  testantur,  apud  nos 
fiat  hujus  quoque  repetitionis  adjectione  manifestior.  Data  XIII  Cal. 
Decembres  Petro  consule. 


'*)  Ita  b  cc;  G'  a1  amnmnt.  Quamvis  AcaciuB  Petri  Fullonia  c 
vitare  affectaverit,  cum  eo  tamen,  cum  quo  Petrus  Mongus  communicabat,  so- 
cietate  conjunctus  censebatur,  ex  quo  Petri  hujua  Mongi  communionem  suacepit. 
Nequo  etiam  Acacius  propric  ac  per  bc,  aed  idem  Petrus  Fullo  in  Apamenam 
eccleaiam  hostuiter  se  gcaait,  quum  invitis  Apamenis  Johannem  ordinavit. 
Verum  hunc  Johannem  ab  his  rejeetmn  quum  Acacius  ipse  postea  Tyriis  pr&e- 
fecit,  ut  iu  Gelaeii  tract.  I  n.  12  narratur,  merito  arguitur,  ut  qui  Tyriam  eccle- 
siam  non  debita  integritate  dispoBuerit. 

")  b  cc  reltgiontm  ...  quot  vom  guogue  ...  mfflcere  silii  tantis, 

")  G1  a1  interere,  fortasse  supplendum  oportel. 


>vGoogIe 


iH)  S.  H0KMI8DAE    PAPAE 

Epistola  19. 

a.  5t6  d.  Hormisdae  papae  tid  Joliannem  Nicopolitanum. 

19  Nov. 

Libi-llum  ei  a  se  mitti,    cui  cpiir.npi  Eptri  subscribant;    ut  tuppleant,  quod  in         p 
eorttm  litteri»  deerat. 

Hormisda  Johanni  episcopo  Nicopolitano  perPul- 
lionem  Bubdiaconum. 
Litterarum  quas  direxisfci  series  et  expoaitio  tuae  fidei,  conve- 
niens  aedis  apostolicae  judiciis,  nostros  animoa  relevavit.  Tot  inci- 
tati  gaudiis  contenti  non  fuimus,  nisi  per  Pullionem  aubdiaconum 
eccleeiae  Romanae,  quid  pleniua  circa  vos  ageretur,  cuperemua  agno- 
scere;  magnopere  quia  in  retatione  epiBcoporum  sub  ordinatione 
caritatis  tuae  degentium  non  universa,  quae  ad  ecclesiastica  conati- 
tuta  pertinent,  aicut  in  vestra,  leguntnr  evidenter  expressa.  Unde 
et  pro  noatra  sollicitudine  et  illorum  integra  nobiscum  conjunctione 
libeJram1)  direximus,  in  quo  eos  oportet  debere  subscribere,  quia  et 
omnea  aacerdotes  vestrarum  partium1),  qui  ad  sedia  apoatolicae  com- 
munionem  reverai  aunt,  in  eadem  professione  gubecripserunt.  Ista 
caritas,  ista  communis  salutis  excitavit  ambitio,  quod  credo  et  fra- 
ternitatem  vestram  gratanter  accipere:  qnia  ubi  de  animarum  salute 
res  geritur,  studii  tui  vel  intentionis  debes  operam  commodare,  ut 
antecedendo  fructum  de  tali  posais  laude  percipere.  PuUionem  prae- 
dictum  cum  rescriptis  caritatis  vestrae  ad  nos  juvante  Deo  sub  cele- 
ritate  remittite,  quatenus  desideria  nostra  diu  auspensa  esse  non 
possint.     Data  XIII  Cal.  Decembrea,  Petro  viro  clarissimo  consule. 

Epistola  20 

1  Indiculus  per ')  PuUionem  subdiAOonum. 

19Hov.)  ' 

Quid  in  NicopolilaJio  eccletia  agendum  tit. 

Cum  Dei  adjutorio  et  orationibus  sanctorum  apoBtolorum  Petri 
et  Pauli  veniens  ad  Nicopolim,  sic  debes  agere,  ut  postquam  episco- 
pus  Nicopolitanus  acceperit  litteras  nostras,  episcopos,   quoa  in  sua 


19  ')  Videlicet  duabus  epistolifl  superioribus  subter  aaneium,  ut  in  epistola 
sequenti  planius  declaratur,  quique  in  editiouibuB  eonciliornm  epistolae  hnic  eub- 
jicitur  veluti  data  XV.  Kal.  Apritii  Agapito  v.  c.  cons,  licet  Agapitus  auno  tan- 
tum  517  consulatum  adeptus  sit.  Nob  eum,  veBtigia  G1  secuti,  epistolae  T  n.  9 
subjecimus;  euindem  nobis  epiatola  26  suspeditabit. 

*)  Nominatim  Illyrici,  ad  quod  Epiri  veterie  provincia  pertinebat,  pene  omnos 
sacerdotea  iuter  eoe,  qui  ad  communionem  sedis  apoetolicae  eo  pacto  redierant, 
epist.  9  n.  1  memorantur. 

20  ')  Seu  potius  datut  Pullioni  tubdiacono,  ut  supra  epist.  7  indiculus  ijui  datut  ett 
Ennodio ,  non  per  Ennodium  legitnr.  Hunc  indiculum  una  cum  superiori  epistola 
conscriptum  ac  datum  fuisee,  ex  cadem  epistola  liquet. 


3i9ilizedbVGOOgIe 


EPISTOLAE  19  —  21.  781 

paroeeia  habet,  colHgat,  et  faciat  subacribere  libellum,  qnem  in  epi-  (&.  516.) 
stolis1)  suie  habent  annexum.  Si  tamen  dixerit  praedictus  episcopus 
esse  laboriosum  episcopos  colligere,  dirigat  tecum  persouas  per  sin- 
gulos  episcopos,  ut  te  praesente  subscribant s)  in  praedictum  libel- 
lum.  Sic  tamen  cum  Dei  misericordia  facere  debes,  ut  epistolae, 
quae  a  nobis  missae  sunt,  publice  legantur;  aut  si  videris  prae  timore 
hoc  episcopos  facere  nolle,  saltem  clericis  suis  haec  relegant.  Quae 
tamen  in  ipsorum  dimitte  potestateni,  et  seripta  episcoporum  et 
illius  episcopi,  hoc  est  Johannis  metropolitani,  ad  nos  cum  miseri- 
cordia  reporta.  Post  hoc  factum  nullas  moras  te  volumus  ibidem 
facere,  propter  insidias  et  cailiditates  inimicorum.  Per  Johannem 
diaconum  ejus. 

Epistola  21. 
Aritl  episcopi  Vieonensis  ad  Hormisdam  papam.  (a.  sig  c. 

fin.) 
p.  106.      Oratulatur  de  comeriione  provinciarum  Dardaniat ,  Illytici  el  Scylhiae  pelitgue, 
u/  certior  fiat  de  lueceiiu  legaiionit  Gamtantinopotim  missae. 

Domino  sanctis  meritis  praecellentissimo,  in  Ohri- 

sto  gloriosissimo   et  apostolica   Bede   dignis- 

simo  papae  Hormisdae  Avitus. 

Dum  religionis   statni   et  plenis  catholicae  fidei  regulis  perspi- 

citis  convenire,  nt  gregem  per  tota  vobis  universalis  Ecclesiae  mem- 

bra   commiBSum  pervigil  cura  vestrae  adhortationis  informet,   Vien- 

nensem  provinciam  superiore  anno,    si  meminisse  dignamini,    datis 

ad  humilitatem ')  meam  litteris  visitastis,    quae  ad  me,    secundum 

quod  opportunitas  oblata  contulerat,  per  Arelatensis  ecclesiae  cleri- 

cos  pervenerunt,   et  quidem  plenisBimae  sollicitudine   pastorah.     In 

quibus  nos  sicut  per  conversionem2)  provinciarum,  id  est  Dardaniae, 

Illvrici  vel  Seythiae3),  ad  commnnionem  gaudii  provocatis,   sic  ad- 


')  Hic  snperior  epiatola  18  ad  episcopoa  Epiri  veteris  indicatur.  —  Ed.  hahet. 

')  Hormisdam  vota  compotem  fecerunt  nou  modo  Nicopoiitani  aeu  provinciae 
Epiri  epiacopi,  sed  et  Dardani r  aiquidem  chartas  ac  aubscriptiones  eorum,  utin 
epistola  22  n.  5  visuri  sumua,  ante  mensem  Februarium  anni  517  penea  ae  ha- 
bebat. 

21  ')  Ex  eo,  quod  AvituS  nou  generatim  ad  noi.  aed  nominatim  ad  humiliUitem 
mrarn  dicat,  colligere  eat,  epistolae  9  exemplum  proprio  ipaiua  nomine  inscriptum 
ad  eum  pervenisse,  adeoque  epistolam  illam  ez  iie  fuisse,  quae  a  pari  vulgo 
nuncupajitur. 

*)  G'  a,1  convertaUonem.  Eectiua  aliae  comeriionem,  scilicet  a  schismate  et 
canaa  Acacii. 

')  Ita  8irm.  Q1  a1  Sguieiae,  ciijub  vocia  loco  Baron.  aubatitait  Thraciae. 
Antiquarii  qmppe  pro  diversa  dictantium  pronuntiatione  modo  Seythiae,  modo 
Squiciae,  alias,  ut  epiat  26  n.  3  probaturi  aumua,  Scicine  nominibua  repraesen- 
tarunt.  ■ 


^igilizedbyGOOgle 


782  S.  HORMISDAE  PAPAE 

(a.  616.)  monitiotie  cautissinia,  ue  quid  per  ignorantiam  praevenire  possit 
instruitis.  Eutychetis  igitar  Nestoriique  damnatio,  quos  jam  dudum 
per  beatissimos  praedecessores  sanctae  sedis  vestrae  caleavit  aucto- 
ritas,  ad  notitiam  jam  pridem  nostram  apostolicae  ad  nos  diligentiae 
provisione  perlata  est.  Sed  illud  nos  modo  snspensos  multum  redigit 
et  anxios,  quod  quum  pendere  nos  ad  efFectum  legationis  secundo 
Constautinopolim  destinatae  omni  exspectationis  studio  jusseritis, 
nec  quid  filius  vester,  sanctus  frater  meus,  Ennodius  retulerit,  nec 
.  utrum  secuta4)  redierit  indicastis:  et  promissionem  vestram  tanta 
silentii  diutumitate  suspenditis,  ut  non  minns  modo  praedieatorifl 
taciturnitas  reddat  attonitos,  quam  antea  fecerat  legationis  mora 
suspectos.  Unde  sola  liac  causa  servos  vestros,  filios  meos  Alexium 
presbyterum  et  Yiventium  diaconum,  totius5)  Viennensis  provinciae 
nomine,  quae  ecclesiae  ad  me  pertinenti  ab  universis  praedecessori- 
bns  vestris  et  ab  apostolica  sede  commissa  est,  cum  praesentis  famu- 
latus  pagina  destinavi:  per  quos  oraculo  beatissimae  responsionis 
agnoscam,  utrum  fervor  schismatum  praefatorum,  qui  intra  Con- 
stantinopolitanam  urbem  vitio  perniciosae  obstinationis  exarserat, 
cuiqne,  quod  magis  dolendum  est,  Alexandrinam  vel  Antiochenam 
ecclesias  dicitis  iltigatas,  vobis  Christo  favente  dicentibus  digna 
fuerit  correctione  restinctus;  aut  si  reversa  legatio  in  paginis  evi- 
dentibus,  quod  simplez  legeretur,  exhibuit,  an  forte  nuncio  magis 
retulit,  unde  vobis  adhuc  qualiscunque  suspicio  reservetur.  Veremnr 
enim,  ne  pontificale  judicium,  dum  non  indicat  prospera,  sensisset 
adversa.  His  adjicitur,  quod  diversorum  fida  relatione  comperimus, 
de  reconciliatione  vel  concordia  ecclesiae  Bomanae  jactitare  se  (irae- 
ciam :  quod  sicut  amplectendum,  si  veraciter  dicitnr,  ita  metuendum 
est,  ne  callide  simuletur.  Quaesumus  ergo  servitio  meo  cunctifi),  ut 
quid  filiis  vestris  fratribus  meis,  id  est  Galbcanis,  si  consulant,  re- 
sponderi  debeat,  instruatis:  quia  jam7)  securus,  non  dicam  de  Vien- 
nensi  sed  de  totius  Galliae  devotione,  pollicear,  omnes  super  statu 
fidci  vestram  captare  sententiam*.  Orate,  ut  sic  nos  praedictornm 
professio  fncata  non  fallat,   sicut  ab  unitate,  quam  regitis,   veritas 


*)  Boc  oat  quae  primam  secuta  est;  quia  nimirum  Avitus  ez  rumore  falso 
secundam  legationem  post  Ennodii  reditnm  destinatam  crediderat,  ut  subneza 
docet  Hormiadae  reBponsio.     Hinc  in  c*  cT  tccura  prave  iegi  liqnet. 

'■')  His  verbis  ostenditur ,  Avito  minime  probatam  eBse  VienuensiB  provinciae 
divisionem  a  b.  Leone  factam  et  ab  ejua  BuccesBOribus  confirmatam,  sed  eum  ita 
affectum  fuisae,  ut  totam  proviticiam  sui  juris  esse  contenderet.  —  G'  rivmtium, 
al.   Venantium. 

')  b  cc  jtaclo.  Betanendum  cum  G1  c1  c"  cnncli,  scil.  Gallicam  episcopi' 
quorum  nomiue  ncribit  Avitus,  et  quos  sna  opera  induuit  rogaittes.     Hoi  editi 

rcipondere  drbeam,  ulii  ei  archetypo  restituimuB  responiieri  debeal. 
*)  Ita  Sirm.     At  G<  a1  cum  «ratri». 


^igilizedbyGOOgle 


EPI8T0LAE  21.  22.  783 

comperta  non  separat.    Accepta  III  Oalendas  Februarii,  Agapito  v.  c.  (a 
consule,  per  Alexium  piesbyterurji  et  Venantium  diaconum. 

Epistola  22. 

Hormisdae  papae  ad  ATitnm  episcopniu  Viemieneem.  •<■ 

4.       Cur  leyationii  Conitantinopolim  dettinatac  exitam  liluerit;  exponit  (n.  1  et  2),  ut 

ah  Orientolibui  fraudibui  caveant,  monet  (n.  3).    De  Tkraciae,  Illyrici,  Dardaniae 

et  Epiri  ad  conaiumionem  Eccleiiae   reditu  certiores  facit  (n.  4).      Legationem 

secundam  in  Orientem  parare  le  monet,  ac  getla  mittit,  quibut  quu  ordine  Mleo- 

politani  ac  Dardani  ad  eommunionem  reeepti  lint,  diteere  valeanl. 

Hormisda  Avito  epiecopo  vel  universis  episcopis 
proviuciae  Viennensis  snb  tua  dioecesi  con- 
sistentibus. 

1.  Qui  de  his,  quae  ad  disciplinam  catholicam  pertinent,  maxime 
sciens  instrui  cupit,  quid  studii  circa  mandata  divina  habeat,  evi 
denter  ostendit.  Non  enim  potest  esse  hujnsmodi  cura,  nisi  ubi  fides 
fuerit  infucata.  Atque  ideo  exsuitamus  in  Domino  de  sinceritate 
propositi  tui,  dilectissime  frater,  dum  fe  secnndum  directos  per  Ale- 
xium  presbyterum  atque  Viventium')  diaconum  litteras  intuemur  et 
de  impiis  transgressoribua  Eutychete  atque  Nestorio  sedis  apostolicae 
constituta  recolere,  et  si  quid  adversus  eos  admonitio  nostra  promo- 
verit,  per  quos  Orientales  ecclesiae  confunduntur,  inquirere.  Digna 
plane  sollicitudo  fidelibus,  ut  de  miserorum  lapsibus  ingemiscant,  et 
ipsi  ne  aliena  pollnantur  contagione  provideant.  Sed  ne  nos  qui- 
dem  hoc  supersedisse  credatis,  ut  ad  notitiam  vestram,  si  quid  actum 
fuisset,  competens  perferret  instructio.  Verum  breviter  silentium 
nostrum,  quod  dilectio  roordet  vestra,  purgamus. 

2.  Nam  quod  non  saepius  nostra  admonitio  vos  frequentet',  de 
conscientiae  vestrae  et  fidei  stabilitate  confidimus.  Sollicitudo  im- 
pendenda  fortasse  sit  dubiis,  satis  est  vitanda  indicasse  perfectis. 
Legationis  vero  nostrae,  quam  semel  non  secundo,  sicut  scribitis, 
misimus,  si  votivus  contigisset  eventus,  alacres  illico  vobiscum  fuera- 
mus  desiderata  partituri:  scientes,  hoc  rationi,  hoc  nostro  proposito 
convenire,  ut  quos  participes  sollicitudinis  fecimus,  cum  his  redinte- 
gratae  unitatis  gaudia  jungeremus.  Sed  quantum  ad  Graecos,  ore 
potius  praeferunt  pacis  vota  quam  pectore,  et  loquntur  magis  justa, 
quam  faciunt:  verbis  velle  se*jactant,  quod  operibus  nolle  declarant; 
quae  fuerint  professi,  negligunt,  et  quae  damnaverint,  haec  sequun- 
tur.  Nam  unde  est,  quod,  quum  per  Ennodium  fratrem  et  coepisco- 
pum  nostrum  sacerdotales  viros  ad  coniirmanda  ea,  quae  sedes  apo- 
stolica  poposcerat,  directuros  se  esse  promisissent,    multa    quoque, 


')  Q'   Vieentium ,  al.   Venantium.    Moi  cii.  de  roniricntia  veitra  ...  de  integri- 


3i,«izSdb,Google 


784  8.  HORMISDAE   PAPAE 

a.  517.  quae  ad  correctionem  pravitatis  suae  a  nobis  quaesita  fuerant,  polli- 
eentes,  non  solum  non  religiosos  viros,  penes  quos  causae  ipsius 
plena  esse  posset  instructio,  secundum  constituta  propria  non  mise- 

ep.  11  runt,  yerum  etiam,  quasi  rea  parva  gereretur,  laicos?)  et  alienos  ab 
ecclesiastico  corpore  destinantes,  nou  se  studuerunt  de  coeno,  quo 
immersi  tencntur,  evolyere,  verum  etiam  catholicae  fidei  claritatem3) 
fulgentem  sua,  quod  absit,  se  posse  crediderunt  societate  fuscare? 
Haee  fuit  nostri  causa  eilentii,  quam  vos  quoque  spiritali  vobis  pru- 
dentia  revelante  vidistis.  Quid  enim  de  hac  causa  poteram  directis 
litteris  indicare,  quam  in  statu  suo  videbam  duram  pertinaciter 
custodire  perfidiam?  Novi  exitus  sollicitae  diligentiam  relationis  in- 
quirnnt.  Qui  de  rebus  cognitis  nihil  indicat,  abunde  in  statu  suo 
manere  priora  declarat. 

3.  Quapropter,  dilectissime  frater,  et  vos  praesentibus  hortamur 
alloquiis,  et  per  vos  quoque,  quia  occasio  data  est,  alios  per  Gallias, 
quos  fides  eadem  nobiscum  amplectitur,  admonemus,  promissam  et 
amabilem  Deo  fidei  servare  constantiam,  et  transgressorum  societate 

n° s*  declinata,  constantiam  vestram  uni  viro  virginem  castam,  sicut  spo- 
pondistis,  exhibere  Ckristo.  Et  cavete,  ne  sicut  serpens  Evam  se- 
duxit  astutia  sua,  ita  aensus  aliquorum  corrumpantur  a  simplicitate 
et  castitate,  quae  est  in  Christo  Jesu.  Perniciosa  sunt  blandimenta 
l  Petr.  nocentium,  atque  ideo  vigilare  vos  convenit,  quia  adversarius  salutis 
humanae  sicul  leo  rugiens  circuit,  quaerens  quem  devoret,  cui  resisiUe 
fortes  in  fide:  quia  hoe  speciale  habent  patris  sui  de  coeli  arce  de- 
jecti4),  qui  vestigia  ejus  sequuntur  et  diligunt,  ut  illa  veritatis  luce 
privati  et  alios  gaudeant  sua  obscuritate  fuscari,  et  quum  perversi- 
tatis  suae  poenas  luitnros  esse  se  sciant,  exsultent,  si  miseros  cum 
sua  damnatione  conjungant.  Nam  unde  est,  quod  qnum  pro  magna 
parte  a  contenninis  suis  Thracibus,  Dardanis,  Illyricis,  cognita  eorum 
perversitate  deserantur,  procul  positos  ignorantiae  spe,  fraudibus  et 
variis  artibus  nitnntur  allicere :  nisi  ut  lncem,  quam  ipsi  non  habent, 
in  aliis  quoque  impia  contagione  commacnlent? 

4.  Ut  antem  quae  sint  partium  earum  studia  possitis  agnoscere, 
plureB  Thracum,  licet  persequentium  incursibus  alterantur,  in  nostra 
tamen   communione    persistunt,    scieutes    fieri    fidem    per    adversa 


*)  Videlicet  Theopompwn  et  Setteiianimt  contiie*,  quoa  Anastaaius  ep.  ad  Hor- 
misdom  a.  516  data  commondat.  Quod  vero  aubjicitur  et  alienot  ab  eccteiiattico 
eorpore,  ita  intelligendum  est,  ut  veL  extra  clerum  vel  etiam  extrfl  EcclesUm 
tamquam  pagani  aut  haereticia  addicti  fuerint.  Quum  autem  hi  ab  Anastasio 
dofitinati  foerint,  nomine  Graecorum,  quorum  hic  expomuitur  fraudea,  mazime 
is  imperator  notatur. 

')  G1  a1  claritate  fulgtnlc;  aed  litteram  n  in  fine  verborum  facile  omittunt 
vel  otiam  adjicinnt  antiqni  librarii.     Mox  ed.  oli$curitate ,  ubi  G'  toeietatc. 

')  Diaboli  vtdelicet,  qui  de  coelo  dcjectus  cst. 


>vGoogIe 


EPISTOLA    22.  785 

clariorem.  Dardania  et  Illyricus  vicina  Pannoniae  a  nobis,  quod  a.  Gi7. 
jam  fecimua  ubi  necesaarium  fuit,  ut  sibi  episcopi  ordinarentur  ex- 
petiit:  in  tantum  se  a  consortio  perditorum  separare  gaudentes,  ut 
remedia  quaererent,  dummodo  commune  cum  transgressoribus  nihil 
naberent.  Epiri  metropolitanus ,  hoc  est  Nicopolitanus  episcopus, 
cum  synodo  sua  nuper  seirregatus   ab  impiis,   ad  apostolicam   com- 

■  j  i.  en         lm\  r      ■  l.  f±     1-1  epiat.  15 

mumonem  deprompta,  quae  erncerets),  professione  se  contulit.   tjuae   %t  ig. 

ideo  scriptis  aestimavimus  indenda  praesentibus,  ut  sicut  sortem  nos 
convenit  dolere  pereuntium,  ita  laetemnr  pariter  de  salute  remean- 
tium,  et  ut  fideles  constituti  ab  eis  longius  instruantur,  qua  virus 
eorum  sollicitudine  debeat  effugi,  quos  et  a  suis")  videant  tam  justa 
detestatione  vitari. 

5.  Et  nos  qnidem  dispensationis  nostrae  memores,  necesse  est 
eos  repetitae  legationis  officio  convenire:  quod  si  affectu  salvationis 
suae,  si  respectu  Dei,  si  rationis  intuitu  nbn  moventur,  saltem  pul- 
santibus  importune  et  pertinaciter  acquiescant,  et  aut  ad  rectam 
viam  declinatis  erroribus  revertantur,  aut  propter  impoenitens  cor 
ab  omnibus  inexcusabiles  jndicentur,  qui  et  moniti  toties  in  per- 
fidiae  obstinatione  persistunt.  Vos  orate  et  nobiscum  ad  Deum  pre- 
ces  et  vota  conjungite,  ut  per  opem  misericordiae  ejus  nostra  actio 
laborans  pro  catholicae  fidei  stabilitate  promoveat,  immaculatos  vos 
et  integros  ab  omni  trangressorum  societate  servantes:  ut  aut  cum 
correctis  sensus  et  corda  jungamus,  aut  ab  eorum  venenis  intaeti 
esse  mereamur.  Nam  qui,  sicut  vos  quoque  couscientiam  vestram 
non  latere  testamini,  novimua  Eutychetem  atque  Nestorium  apoeto- 
licae  id  est  catholicae  sententiae  auctoritate  damnatos;  quemadmo- 
dum  salvi  esse  poterimus,  si  eorum  sectatoribus  ac  posteris  qualibet 
parte  communionis  haereamus,  quum  Belial  cum  Ohristo  nostro  por- 
tionem  habere  non  possit?  Instructionis  autem  vestrae  interesse 
credimus,  ut  ea,  quae  apud7)  nos  a  Nicopolitanis  vel  Dardanis  acta 
sunt,  vel  quo  in  communionem  ordine  sunt  recepti,  vobis  nota  face- 

*)  Frimum  conjectura  erat  legcndmn  esse  sufficeret,  quasi  episcopi  hujus 
provinciae  Hormisdae  epistola  18  n.  6  praemoniti,  nt  non  arbilrarentur  poise 
sufficere  sub  tantis  praesertim  imidiii  caliidorum,  guos  viritim  et  singulos  consectari 
eonvenit  atgue  damnari,  sub  guadan  eai  generali  damnalione  conclvdere ,  pOBtmodnm 
supplevisse  dicantur,  quod  in  prima  ipsorum  professione  non  satis  integrum 
videbatui.  Sed  quum  hoc  nominatim  de  metiopolitano  Johanne,  cujus  profea- 
sioni  nihil  deerat,  dicatur,  hoc  potius  ita  iaterpretamur,  dcprompta  professione 
eorum  quae  efficcrel,  acilicet  adveraus  h&ereticoe  atque  schismaticos  ac  pio  ca- 
tholica  fide;  vel  ut  c"  supplet,  quae  luculentam  fidei  et  obedieniiae  deelaraiionem 
efficerel. 

*)  Uoc  est  a  vicinis  Beu  conterminis,  et  qui  in  eadem  regione  sunt.  Hale 
antem  deinde  G1  a1  videat.    Mox  editi  quo  affeetu, 

')  Id  est,  quae  penes  noe  sunt,  a  Fullione,  qui  anno  superiori  menae  No- 
vembri  eam  ob  causam  in  itlaa  regiones  destinatuB  fuerat,  lelata. 


^igilizedbyGOOgle 


786  S.  HORMISDAB  PAPAE 

a.  517.  remus   ipsarum    lectione   chartarum.      Data  XV  Calendas   Martias 
Agapito  consule. 

Epistola  23. 

a.  snd.  Hormisdne  papae  ad  Johannem  Nicopolitanum. 

3  Alart. 

lie  molettiit,   quat  ille  patlhtr,   contolatur,   utque  el  ipte  in  fide  con.ilant  tit  et      p 
epiaeopos  provineiae  >uae  in  eadem  conatantia  confirmet,  harialur.     Dc  precibut 
ad  iiaperatorcm  pro  generalilatis  quiete  mitlendin  se  cogitare  $ignificat. 

Hormisda  Johanni  episcopo  Nicopolitano. 

1.  Remeante  Pullione  subdiacono  nostro  litteras  caritatis  vestrae 
suscepimus,  de  coustantia  fidei  vel  de  intentione,  quam  circa  com- 
munionem  sedis  apostolicae  geritis,  gratulantes:  sed  contristati  su- 
mus,  quod  vos  aliquas  sustinere  moiestias1)  perhibetis.  Ista  tamen 
diuturnam  non  possunt  habere  substantiam,  quia  nbi  Deus  pure  coli- 
fcur,  etsi  adversa  contigerint,  in!)  prosperis  commutantar  secundum 

Rom.  apostolum  dicentem:  Spes  non  deciptl,     Dubitans  apostoloruin  prin- 

Matth  ceP3  ince^ens  Per  pclagus  laboravit;   mox  tamen  invocato  Domino 

14,30.  suo  paratum  habuit,  qui  eum  porrecta  manu  non  pateretur  sustinere 

discrimen.    Ergo  auctorum  nostrorum  sequentes  exempla  et  in  ipso- 

rum  fide  permanentes,    illius  poscamus   auxilinm,    de  quo  scriptum 

lCor.  est:   Qui  nos  non  dimitiit  tenlari  supra   quae  possumus.     Igitur   salu- 

'    '  tantes  caritatem  tuam  hortamur,   ut  quemadmodum  praediximus,   in 

Matth.  hi3  quae  bene  inchoata  sunt  perseveres :  ouia  qui  perstiterit  usque  in 

'    '  finem,  hic  salvus  erit. 

2.  Frequenter  alloquiis  tuis  nostram  sollicitudinem  relevare  non 
desinas.  Paroeciales  quoque  sacerdotes  tuos  competenti  adhortatione 
confirma,  quia  ista  faciendo  talentum  tibi  creditum  poteris  niuiti 
plicare  quotidie.  De  illa  quoque  parte,  quam  dilectio  tua  postulat, 
cogitamus1),  ut  ad  imperatorem  clementissimum  pro  generalitatis 
quiete  preces  nostrae  perveniant.  Tantum  est,  ut  votum  studiumque 
nostrum  congruis  orationibus  juvare  non  cesses,  quia  nos  in  his  Deo 
anctore  perficiendis  vacare  minime  potuerimus.  Data  V  Nonas  Mar- 
tias  Agapito  viro  clarissimo  consnle. 

23  ')  1'raeaei'tim,  ut  infra  epist.  36  n.  1  pandetur,  a  Dorotheo  TheBBalonieensi 
episcopo  affligebatur  Jonannea  eo  obtentu,  quod  littoras  ordinationis  snae  in- 
dices  ad  ipaum  pro  more  non  miaissct. 

')  b  c  C  in  prospera. 

')  Paroceialet  sacerdotet  cpiscopi,  qui  Nicopoiitanae  metropoK  anberant  et 
qnoa  provinciaiet  vocare  uau  venit,  intelligendi  sunt,  quo  pacto  paroeeiae  nomen 
■looo  provinciae  UBurpari  epiat.  16,  18  et  20  animadvertimnn.  —  Moi  b  allorutione 
(looo  adhortaiione). 

*)  Id  eum  serio  cogitare,  testis  est  auperior  npintola  n.  5,  ulii  Bcribit:     Et 

not  quidem  dispcnsattonix  nostrae  ncinoret,  necrxse  est  ens  repctitae  tegntionit  officta 


^icjitizedbvGOOgle 


EPISTOLAE  22  —  24.  787 

Epistola  24. 

Hormisdne  papae  ad  Joliannem  IlUcitanom  episcopum.        a 

).  10G.      Libtnter  se  de  iltiut  in  Ita/iam  advenlit  audivUse  et  probare    ejus  pro  fidei  in- 
tearitale  studiian.     Ptr  Cassianum  diaconum  te  generalia  constitiila  et  Ctrtat  in- 
stntctioiits  de  Graecnrum  causa  ad  HUpiinas  ecclesias  dircxisse  significal.     Dt- 
nique  vices  ei  suas  reservatU  privilegiis  mclropolUanorum  commiltit. 

Dilectissimo  fratri  Johanni  Hormisda. 
1.  Fecit  dilectio  tua  rem  caritati  et  fidei  congruentem ,  ut') 
adventnm  ad  Italiam  auum  nobis  directis  litteris  indicaret,  et  quae 
in  te  sit  aumma  religiosae  voluntatis  ostenderet.  Atque  utinam  ad 
plenioria  affectus  satietatem  praesentiae  tuae  nobis  gaudia  contigis- 
sent,  ut2)  gratularemur  nos  ejus  eloquio  frui,  quem  ita  sumus  per 
scripta  complexi !  Verum  etiam  probasti,  dilectissime  frater,  quo 
Christianam  fidem  venereris  affectu,  dum  ea,  quae  ad  regulas  patrum 
pertinent  et  od  mandata  catholica,  sine  aliqua  cupis  transgressione 
servari :  sperans,  ut  prorogatis  generalibus  ad  Hispanienses  ecclesias 
constitutis,  quae3)  aut  negligentiua  aut  irreligiosius  flunt,  ecclesia- 
st.icis  disciplinis  congruentia  sanciamus.  Amplexi1)  sumus  captatam 
istius  desiderii  facultatem.  Quid  enim  aut  nobis  dulcius,  quam  cum 
fidelibus  loqui,  auts)  beatius,  quam  deviantes  ab  errore  revocare? 
Salutantes  igitur,  caritate n)  qua  jungimur,  per  Cassianum  diaconum 
tuum  significamus,  nos  direxisse  generalia  constituta,  quibus  vel  ea 
quae  juxta  canones  servari  debeant  competenter  ediximus,  vel  circa 
eos,  qui  ex  clero  Graecorum  veniunt,  quom  haberi  oporteat  cautio- 
nem,  snfncienter  instruximus.  Sed  et  causae  ipsius  ordinem  in- 
structiones ')  adjunctae  de  scriniis  ecclesiasticis  vos  docebunt,  ut 
agnoscentes  et  impiorum  transgressionem  et  apostolicae  sedis  curam 


2*     ')  J1  el  advenlam  ad  It.  tltfm  n.  dileclis  ...  indictirt  ...  tendere.     OC  ttl  udnen- 
liim  tmim. 

*)  Editi  ut  gralulemur  nos  et  colioquio  et  praestntla  frui,  quam  sitnais  ante  ptr 
scripla  carnplexi.  VcrumtaiHen  probasti:  castigantur  ex  Jj  rOlp  Jl  ut  gr.  not  tt 
conloquto  frid  quia  ita. 

»)  010  add.  vtptrius  forte  pro  super  iU.  J1  conslilutis  super  qtda  attt  ...  san- 
tiaimui. 

*)  Sic  mss.     Editi  vero:  quod  amplexi  sumus,  captata  Ulius  dtsidtrii  facullatt. 

'")  Ed.  cum  J  aul  Deo  aptius,  0|,J  aut  Deo  actius.  Magis  placet  cum  aliis  msB. 
aid  beatius,  niai  quis  malit  aut  Deo  gratius. 

')  lta  2  fj  P  0,n.  At  al.  caritatem,  J1  caritatem  quam  injunghnur.  —  Generalia 
conslUuta,  quile  hic  memorsntur,  exhibet  aequens  epiHtola,  aicut  et  quae  banc  ex- 
cipit,  qua  cantione  Graeci  excipiendi  aint,  docet. 

*)  Ita  |t  rO";  al.  iaslructionem  abundc  decretis  ecclettasticis ;  J1  inslruclto- 
nem  adinuncle.  Eamdem  confirmat  et  illud  epistolae  26  n.  9i  satUfacitntes  igi- 
tur  et  laudabilibus  tlctideriU  memorati  viri  (Johannia),  docuiuenta  quoque  de  ecctesiae 
tcrimis  atsumentes, 

50* 


^icjitizedbvGOOgle 


788  S.  HORMISDAE  PAPAE 

i.  sn.  pro  patrum  regulis  excubantem ,    ostendatis  vos  per  odia8)  damua- 
tornm  consortia  amare  fidelium. 

2.  Et  quia  per  insinuationeni  dilectionis  tuae  hujus  nobis  est 
via")  patefacta  providentiae ,  remuneramus  sollicitudinem  tuam,  et 
servatJB  privilegiis  metropolitanorum  vices  vobis  apostolicae  sedis 
eatenus  delegamus,  ut  in  speculis I0)  sitis,  et  aive  ea,  quae  ad  canones 
pertinent  et")  a  nobis  sunt  nuper  mandata,  serventur,  sive  quid  de 
ecclesiasticis  causis  dignum  relatione  contigerit,  sub  tua  nobis  in- 
sinuatione  pandantur.  Erifc  hoc  studii  ac  sollicitudinis  tuae,  ut  talem 
te  in  his  quae  injunguntur  exhibeas,  ut  fidem  iutegritatemque  ejus, 
cujus  curam  suscipia,  imifceris.  Data  ]V  Nonas  Aprihs  Agapifco  viro. 
clarissimo  consule.     Era,!)  DLV. 

Epistola  25. 

Lpril.'  Hormisdae  papnc  ud  universos  episcopos  Hispaniae. 

L  De  sacerdotibu»  jnxta.  initltnte  cajionnm  ordhmndi*.  p. 

n.  Ut  pro  cpilcopatn  praeminm  non  acoipiatnr, 
m.  De  oonoilio  per  uinos  «ingfulos  oelebrando. 

Dilectissimis  fratribus1)  universis  episcopis  per 
Hispaniam  constitutis  Hormisda. 
1.  Benedicta  Trinitas  Deus  noster,  qui  par  misericordiam  suam 
Romanae  reipublicae  per  universas  partes  suae  pacia  tranquillitate 
diffusa.  nobis  quoque  viam  demonstrandae  circa  nos  invicem  carita- 
tis  indulsit:  ut  qui  cohaeremus  firmitate  fidei,  jungamur  quoque 
votiva  jucunditate  colloquii,  quo  facilius,   dum  per  litterarum  mini- 


a)  J1  Js  J'  ed.  perotot  damnatonan  comortia,  et  amare  fidelium.  Prfteferimu» 
cum  K"  0'  0'*  r  §  per  odia  damnalorum  contortia  amare  fidclitim.  In  0110  Colb. 
uzatat  camortio  amare  fidelium. 

*)  Ed.  tiae  patefaeta  providentia:  corrigunfcnr  W  O10  rp  i*.  i 

">)  Ita  ri*  a>  (J1  ib  tpecutU  UtU).  —  Ed.  cnm  0  ut  inipectit  UtU,  tiae;  1  |S 
ul  in  hU  laecuIU  tllti,  el  live,  alt.  (3  ut  in  ipeladi  sitii,  et  tive.  Hnc  apectat, 
quod  infra  Hormisda  epist.  142  n.  1  vicea  euas  per  Baeticam  et  Lusitaniam 
Sallusi.io  committens,  habet:  augentet  tuam  kujus participatione  minUterii  dignitatem 
releoantei  nottrat  ejutdem  remedio  excubias. 

")  ln  vulgatia  give  quac  (vel  sive  ea  quae)  a  noblt  ...  sive  ea  auae  de  eccle- 
tiaitiai  cautU  tuae  rcvelatiom  contigerint  (vel  eontigerunt).  In  pleriaque  niss.  r.t 
a  nobii  ...  tive  de  eccleiiatlicU  causis  tuae  reeelationi  contigeril.  Sincerftm  lectio- 
nem  auppeditant  2(J010  r  (JL  sive  gni  de  ...  eautit  dum  relatione  contingerit). 
Concinnior  euset  lectio  et  tive  qua  ad  etc. 

")  In  mis.  J  hic  aubjicitur  Era  DLV,  qn&e  nota  cum  eodem  ftnno  617  com- 
ponitur.  —  0  o'  Aera  DCXLVIII. 

36  ')  F*  inscripait:  /.  EpUtola  Ormitde  pape  ad  vnhiertos  epit.  DUeetUsimU  fra- 
trieul  epu  per  univeriam  provinciam  consistentibus  OrniUda  pnpa.  Moxqne  Fd  suai 
pace  et  tranqiiillifate  . . .  montlrande  circa  noi  cnritntit  ...in  nos  usque  . . .  eorda  hra. 


3i9ilizedbVGOOgIe 


epistolae  24.  25.  789 

ateriii  ad  vos  usque  pertendinms ,  etiam  corda  vestra  ad  religiosum  a.  517. 
cultum  apostolicis  admonitionibus  incitemus1),  et  dum  dilectionis 
nostrae  pignus  reddimuB  velut  quoddam  debitum,  plenum  circa  Deum 
monstremus  affectum.  Jungamus  igitur,  dilectissimi  fratres,  conti- 
iraas  et  humiles  preces,  et  Domimun  nostrum  oris  et  cordis  lacrymis 
supplicantes  jugi  deprecatione  poscamus,  ut  et  institutione  et  opere 
illi,  cujus  esse  membra  cupimus,  haereamus,  nec  unquam  ab  illa 
via,  quae  Christua  est,  devio  tramite  declinemus,  ne  ab  eo  juste,  quem 
nos  impie  relinquimus,  deseramur.  Quod  cum  superni  favoris  auxilio 
ea  nobis  potest  ratione  contingere,  si  apostolica  dogmata  seu  patrum 
mandata  servemus.  Dicit  enim  Domiaus  noster:  Qui  diligit  me,  ser-  7rt. 
monem  meum  servabit*),  et  Pater  meus  diliget  eum,  et  ad  eum  venie- 
mus,  et  mansionem  apud  eum  faciemus.  Et  licet  haec  possint  gene- 
raliter  dicta  sufficere,  ut  vel  declinemus  errata  vel  custodiamus 
catholica  constituta,  tamen  quia  Joharmis  fratris  et  coepiscopi  nostri 
nobis  insinuatione  vulgatum  est,  contra  canonum  reverentiam  non- 
nulla  praesumi,  periculum,  quod  doctoribus  imminet  de  taciturnitate, 
declinans,  et  prophetica  voce  eompunctus,  qua  dicitur:  Loquere,  neEzech- 
taceas,  generalibus  edicendum  credidi  constitutis.  "  ' 

I. 
2.    Ut  in  saccrdotibus  ordinandis,   quae  sunt  a  patribus  prae- 
scripta  et  detinita,  cogitetis :  quia  sicut  caput  est  Ecciesiae  Christus, 
Christi  autem   vicarii4)  sacerdotes,    sic  et  in  eligeudis   his    curam 
oportet  esse  praecipuam.   Irreprehensibiles  enim  esse  convenit,  qups  iTim. 
praeesse  necesse  est  corrigendis:  nec  quidquam  illi  deesse  personae,     ' 
penes  quam  est  religionis  summa  et  substantia  disciplinae.    Aestimet 
quis  pretium  dominici  gregis,    ut  sciat  quod  meritum  constituendi 
deceat  esse  pastoris.     Hoc  ita  fiet,    s;5)   jion   ad  sacerdotii   gradus 
saltu  quodam  passim  laici  transferantur.     Longa  debet  vitam  suam 
probatione  monstrare,  cui  gubernacula  committuntur  Ecclesiae.    Non 
negamus  esse  in  laicis  Deo  placitos  mores;  sed  milites  suos  probatos 


*)  F*  incilenlur  et  dum  dtspatationis  nostrae  reddimus  ...  ul  velut  inttilutiont  vel 
opere  ...  ne  umquam  ...  nec  ab  eo. 

3)  F*  custodit. 

')  Romanum  epiecopum  yuIro  antiqui,  ac  noniinatim  Jutiana  Anicia  iufra 
epist.  110,  vicarium  beati  Petri  appellant.  Eumdem  et  in  epietola  30  Gelaaii  n.  16 
viearium  Ckritti  mmcupari  obaervavimua.  Quod  pr&eclarum  nomea  cum  ceteris 
episcopis  eommunieare  nune  Hormisda  nou  dedignatur.  —  Mox  cum  F*'  praeci- 
puam,  ubi  al.  pertpicuam  (.)'  pretpicuam). 

!)  Editi  ii  non  tacerdotii  gradus  . . .  iaicit  trantferantur :  corrtgnntnr  ope  Fd 
J1  P  (P  gradunt);  P*  tamen  a  laicit  tramferantur  ...  decet.  Vide  concilium  Sar- 
dicense  cau.  13,  Zosim.  epist,  9  n.  2,  Bonifac.  epiat.  6  n.  4,  Coelestin.  epist.  1 
n.  4  et  epist.  6  n.  2,  Leon.  epiet.  12  n.  4. 


^igilizedbyGOOgle 


790  8.  HOBMISDAE   PAPAE 

a.517.  sibi  quaerunt  instituta  fidelift*),  Discere7)  quis  debct  ante,  quod 
doceat,  et  exemplum  religiosae  conversationis  de  ae  potius  aliis  prae- 
stare  quam  snmere.  Einendatiorem  esse  convenit  populo,  quem  ne- 
cesse  est  orare  pro  populo.  Longa  observatione  religiosi8)  cultus 
teratur,  nt  luceat,  et  diuv)  clericalibus  obaequiis  erudiendus  in- 
serviat,  ut  ad  venerandi  gradus  summa  perductus,  qui  sit  fructus 
humilitatis,  ostendat.  Non  leve  non  vacuum  fuit,  quod  nec  apud 
veteres  quidem  nisi  Levitici  geueris  viri  ad  sancta  admittebantiir 10) 
altaria,  ne  passim,  meritis  aut  pretio  aut  praesumptioue  contemptis, 
ad  sacros  cultus  impar  accederet.  Migravit ' ')  illa  praerogativa 
fnmiliarum  ad  instituta  cultorum.  Nunc  est  doctrina  pro  genere: 
quod  illis  fuit  nosci,  hoc  nobis  imbui;  illos  tabernaculo  dabat  natura, 
nos  altaribus  parturit  disciplina. 

3.  Nec  tantum  consecrari  de  laicis  inbibemus,  sed  ne  de  poeni- 
tentibus  quidem  quisquam  ad  hujusmodi  gradum  profanus  temerator 
adspiret.  Satis'1)  illi  postulanti  sit  venia.  Qua  conecientia  absolvat 
reum,  qui  se  peccata  sua  populo  scit  teste  confessum?  Quis  eum, 
quem  paulo  ante  vidit  jacenteni,  veneretur  antistitem?  Praeferens ,s) 
miserandi  criminis  labem,   non  habet  lucidam  sacerdotii  dignitatem. 

')  §  ftde.  Ruranm  infra  n.  6  fi.de.!ibus  institutis  incumbendum  praedicatur. 
A  Coeleatino  jam  audivimus  epist.  4  d.  4 :  Debet  anie  csse  discipulus,  qidsquis  doetor 
esse  desidcrat,  ut  possit  itocere  quod  didicit. 

')  0  cc  dlscere  prius  (0  omitt.  prius)  guisque  debet  anteqaam  dticeat.  Fd  J  i* 
diseere  quis  (F*  omitt.  quis)  debet  ante  quod  (i*  antequam)  doeeat.  Emendaliorem 
(al.   Emendatinnem). 

")  In  vulgatia  retigiosus  cultus  tradatur.  Conciuniuis  in  F*  J1  8  religiosi  cultus 
teratur  (J1  terratur,  Fd  tenatur),  aimilitudine  ducta  ei  oleo,  quod  ex  tritia  fru- 
ctibus  ac  semiuibuB  confectum  vim  lucendi  conaequitur. 

»)  Ita  Fd  8;  al.  omitt.  diu,  J1  de.  Mox  fl  summam,  ac  deindc  0  cc  See  leve 
nec  vacuum. 

'")  Ka  8  admovebantur ,  JL  admonebantur ,  Fd  movebantur;  tum  c1  sqq.  nc  peisime 
meritis  aut  pretio  aut  praesumptione  contemptis,  cT  c10  ne  pessime  meritit  cantemptis 
aut  pretio  aut  praesumptione  ad.  Fd  J  i*  aequimur,  niai  quod  J1  cum  c1  conlentis, 
Fd  eonfestim. 

")  Ed.  Tunc  migrabanl  per  ilhim  praerogativam;  castigantur  ei  i*  et  mafl.     Do- 

cet  privilegium  familiae  keviticac  ad  cob  translatum  esse,  qui  institutis  et  disci- 
plinis  eccleaiasticia  cultiores  sunt,  ita  ut  doctrina  ct  eruditio  vice  generia  nunc 
requlratitr. 

")  Fd  8  Stitis  Uti  postulata  sit  venia,  qua  consrientiam  absolvit  ream  (Fd  absol- 
vnt  rctim),  qui  se  peccata  popuio.  Innocentius  epiat  17  n.  II  scribit:  Nee  post 
pocTttlentiam  clericum  fttri,  ipsi  canones  sua  auctoritate  permittunt.  Item  epist.  39 
eoBdem  nominatim  Nicaenis  canonibus  etiam  ab  infimis  clericorum  officiis  ex- 
clusoa  docet.  Hinc  ab  ordinibus  expoenitentes  arcent  constitut*  Hilari  cpiat.  16 
n.  5,  Gelasii  epist.  14  c.  3  et  epiat.  15  c  1. 

"}  Nonnulli  msa.  (etiam  J')  perferens.  Mox  0  c1  benedictionem  p.  i.  m.  quae 
diaina  este  er.,  quis  pretio  comparet.  Cetari  vero  editi  poat  Crab.  verborum  ordi- 
nem  sic  mutatum  exhibent:  ne  benedictionem ,  quae  divina  esse  creditur,  per  im- 
positionem  manus  quit.    F^  S  T  seqnimur. 


>vGoogIe 


EPISTOLA   25.  791 

II.  a.  61 7. 

4.  Hoc  quoque  ad  praemissa  adjungimus,  ne  beiiedictio  per 
impositionem  manus,  quae  a  Deo  esse  creditur,  pretio  comparetur: 
quoniam  ante  oculos  esse  convenit,  quod  Simon  Spiritum  sanctum  *«*■ 
volens  redemptione  mercari,  apostoli  fuerit  detestatione  percussus.  ' 
Tunc  deinde")  quis  non  ?ile  patet  esse,  qnod  venditur?  Istam  sacer- 
dotibus  ordinandis  reverentiam  servet  electio,  ut  in  gravi  munerel&) 
populorum  divinum  credatur  esse  judicinm.  Ibi  enim  Deus,  ubi 
simplex  sine  pravitate  consensus.  Yerum  nec  hanc  quidem  par- 
tem  sollicitudinis  et  admonitioiiis  omittimus,  ne  vel  ille  ee  a  culpa 
ae&timet  alienum,  qui10)  ipse  quidem  a  redemptione  liber,  initiaverit 
benedictione  mystica  sacerdotem,  et  tamen  ad  alterius  redempti 
voluntatem  vel  sponte  in  hoc  vel  necessitate  consenserit.  Quid  pro- 
dest  illi  suo  errore  non  pollui,  qui  consensum  praestat  erranti? 
Procul  dubio  contra  mandata  committit,  et  qui  habet  peccatum  prc- 
prium,  et  qui  peccatum  sequitur  alienum.  Incassum  animus  resistit 
cupiditati,  si  non  restiterirt  ")  et  timori.  Adversus  haec  facilius  Deo 
juvante  providebitur,  si  circa  metropolitanos  privilegia  a  sanctis  pa- 
tribus  constituta  permaneant,  si  metropolitani  circa  paroecias  suas 
ordinem  suum  ea  qua  decet  veneratione  custodiant:  ut  nec1")  elutio 
praesules    nec    contemptus    depretiet   obsequentes.      Quae  si  ita  in 

")  J"  inde.    Mok  J1  omitt.  non;  Fd  0  r  auad  vcndidtt.     FJ  juitam. 

")  Ed.  murmure,  corriguntur  eiFd  J' p  ri*,  niai  quod  F'  nm .  Voi  autem 
populorum  licet.  referri  poesit  ad  munus,  quatenua  illorum  consensu  aacerdotium 
confertur,  meliua  tamen  referatur  ad  judicium,  quasi  legeretur;  judicium  papu- 
lorum  credatur  esse  divinum.  Leo  epist.  14  c.  5,  statuit:  ut  ille  omnibut  praepona- 
tnr,  quem  cteri  plebitque  contensus  concorditer  pottultrrit,  Coof.  Leon.  epiet.  10 
c.  4  et  6,  13  c.  3,  167  inquis.  1 ,  et  b.  Cyprian.  plur.  loc. 

")  0  c'  sq.  add.  etti;  mox  Fd  omitt.  liber.     Deiude  i1  crrandi. 

ivj  Fd  J'  0  cc  resistit.  Eidem  vitio  Leo  epist.  6  c.  3  occurrit  his  veibie: 
nikU  gratiae  perionali,  nihii  amhitioni,  nihil  redemptit  permittat  licere  su/fragiit.     Haec 

Hormisdae  sententia  iis  est  sedulo  consideranda,  quibus  etei  is  est  animus,  ut 
cih.il  ipsi  praeter  faa  patrare  velint,  non  ea  tamen  est  virtus,  ut  iniqua  petenti- 
bua  reaiBtere  valeant. 

"•)  Ita  cum  F*  J'i*  locum  reatituimuB,  nisi  quod  F*  J'  electio  praeiulei  {E*  prae- 
luiit)  nec  contemptut  depretH  et  (F*  e/ferat)  obsequentis.  Quaesiia  (F*  quaegue  si  ila)  in 
.  ..scripturis  (Fd  scrinis). .  .fomenla  (J1  fundamenta).  fifa*  nec  electio  praetulit  nec  con- 
temptul  decreti  et  obsequentit.  Qnae  si  ita  in  operibus  fixa  kabeantur  in  cordibut,  quem- 
admodum  relcgunlur  in  icripturit,  nullii  intentionum  temina  etc.  Et  resaiciendam  lectio- 
nem  Coust.  boo  pacto  suadet:  ut  nec  eieclio  praetulii  de  contemptu  tit  decreti 
tubtequenti*.  Certe  in  eleotione  episcopi  fiebat  ac  recens  electo  tradebatur  decretum, 
in  quo  qui  ab  oiduiatdonibus  arcendi  erant  praeBcribebautur.  Cujusmodi  decieti 
formulam  Gelaaii  et  epistola  15  exhibet,  et  epistola  16  commendat.  —  aJii  editi 
nec  eleetio  praeiuli»  empta  delvr  pretiii  et  nec  oliiequenli*  sit  quaeiita  operibut,  ted 
li  ita  fixa  ...  in  tcripturis.  Si  nulta  sunt  in  templit  cmptionum  semina  etc.  Quae 
lectio  summatim  ex  mss.  0  profecta,  qui  ita  pioferunt  (J*  0'  0'  V*):  ut  nec  ele- 
ctio  praesulis  nec  empta  (0*  redempta,  V!  ne  tantu)  de  (O1  detur)  pretiit  (01  add. 


3i9ilizedbVGOOgIe 


792  S.  HORMISDAE  PAPAE 

a.517.  operibus,  ita  lixa  habeantur  iu  cordibus,  quemadmodum  releguntur 
in  scripturia,  nulla  inteutionum  semina,  nnlla  erunt  fomenta  discor 
diae,  sed  regnante  caritate  sub  illa,  quam  nobis  Deua  promisit  et 
tribuit"),  pace  vivetur, 

ni. 

5.  Ob  hoc  patres  providentia,  qua  Spiritus  sanctus  cultores 
suos  compungere  dignatus  est,  incitati  bis  in  anno  per  paroecias 
singulas  concilia  haberi  debere  docuerunt:  ut  in  nnum  juxta  salubris 
institutionis  dogmata  congregati,  si  qua  de  ecclesiasticis  caosis  tra- 
ctanda,  deliberent,  aut  si  juxta  votum  universa  consistunt,  Deum 
junctis  vocibus,  qui  praestat  desiderata,  eollaudent.  Difficile  esfc  enim, 
ut  cujusquam  cor  sic  pravis  cogitntionibus  induretur,  ut  a  se  patia 
tur  culpanda  fieri,  quum  noverit  sibi  judicium  subeundum  esse  con- 
cilii.  Praecinctos  ad  nanc  viam  semper  lumbos  habeant,  scientes 
rationem  actuum  suorum  esse  reddendam.  Suspendantur  ab  illiciti» 
per  formidinem,  qui  nequiverint  per  pudorem.  Sed10)  de  conveniendo 
notum  est,  quia  sanctis  canonibus  bis  in  lanno  constet  esse  praefini- 
tum,  et  quidem  si  possibile  est,  inviolabUiter  convenit  custodiri.  Sed 
si  aut  temporum  necessitates  aut  emergentes  causae  hoc  non  patiun- 
tur  impleri,  semel  sattem,  quum")  bis  non  Iicuerit,  sine  ulla  ex- 
cusatione  praecipimus  conveniri. 

6.  Haec,  fratres  carisaimi,  et  alia,  quae  patrum  regulis  conti- 
nentur,  in  labiis  et  in  cordibus  nostris  indefessa  tractatione  medi- 

Deut.6,7.  temur;  et,  sicut  scriptum  est,  narremus  ea  fiiiis  nostris,  ul  ea  medi- 

tentur  in  cordibus  suis,  sedextes  in  domo,   ambuiantes  in  itinere,   dor- 

Psalm.  mientes  atque  surgentes:  quia  beatus  apud  Dominum,  qui  in  iege  ejus 

'  '  meditabitur  die  ac  nocte.     Hoc^)  et  magister  gentium  discipulum 

lTim.4,suum  secutus  instituit,  admonens:  haec  meditare,  in  kis  esto;  et  sub- 

jicieus    adM)   institutioncm   plenitudinem ,    attende  tibi  et  doctrinae, 


et)  nec  obscquenth  (V  obsequtntibut)  quaetila  optribut,  sed  si  ita  fixa  kabeatur  in 
eordibut,  quemadmodum  releguntur  in  scriptis  (O1  V*  tcripturit),  nulla  intemptionum 
{V  intentionum ,  0*  e1  m  templit  emptionum)  lemina  ete. 

w)  Ed.  retribidt  paee  vioatur;  a'  retribuet.  Fd  Ji'  Bequimur,  Mox  Fd  reddi- 
mns,  nbi  al.  eongregati  pro  ecclcsiasticit  cautit  tractandit  libere  eonvenirtnl 
eut  etc. ,  i*  omitt.  ti  qua. 

B)  P  J  T  Sed  de  canveniendo  notum  ett  quia  satis  (l'a  tei»)  canonibut  bis  in 
anno  conttet  ette  definiium:  ut  (Fd  quod  quidem  ti  pottibUe  ett).  Cni  aatia  conaoimt 
noetra  lectio  Jl  i*.  At  0  c1  seq.  De  conneniendo  notum  etl  canonet  tanclot  btt  i« 
anno  conttituitte  et  prae/initum  etc.  Quae  in  epiatolam  8  Hilari  papae  annotata 
Bunt,  recole. 

*')  Ita  V  (eum  bit);  at.  qtiamvis.  Mox  Jl6  Bettris,  ac  deinde  0  c1  sq.  indioita 
(c7  inrita).     Tum  VA  flliis  notirit  meditemur  in  eordibut  tedmlet. 

**)  Natmis  is  est  hornm  verborum  ordo;  koc  tt  magister  getttium  secutus,  di- 
tcipulum  tuum  inttituit. 

")  Ita  V*.  Al.  omif.t.  ad  inttitutionem.  Moz  O  c<  sq.  tine  intermittione ,  et 
F*  incumbimus  in  dinino  opere  ...  errore. 


^igjtizedbvGOOgle 


EPI8T0LAE  25.  26.  793 

itiquit:  quia  si  fidelibus  citra  intermissionem  incumbimus  instdtutis,  a.517. 
separamur  ii  vitiis,   dum  impensa  cura  divino  operi  humano  locum 
non   relinquit   errori.     Data  IV  Nonas  Aprilis,   priucipe14)  Agapito 
viro  elariseimo.     Era  DLVI. 

EpiBtola  26. 

Hormisdae  papae  ad  omnes  eplscopos  Hispaniae.  iVnrin 

1.      Quo  ordine  Graeci  ad  Eccltiiae   cotnmunionem   reccpti  recipiendique  tint,   ipsa 
formula  adjccla  significat. 

Dilectissimis    fratribus    universis    episcopis    per 
Hispaniam  constitutis  Hormisda. 

1.  Inter  ea,  quae  notitiae  nostrae  Johannes  frater  et  eoepisco- 
pus  noster  studio  ecclesiasticae  utilitatis  ingessit,  hoc  quoque  pro 
affectu  catholicae  fidei  et  apostolicae  sedis  veneratioue  consuluit,  quo 
ordine  ex  clero  Graecorum  venieutibus  tfibui  deberet  sancta  com- 
munio,  propter  causam  scilicet  Acacii,  a  decessoribus  nostris  pro 
haereticorum  communione  damnati,  in  qua  ii1)  quoque,  qui  se  ab 
ejus  contagione  non  dividunt,  a  nostra  communione  habeantur  ex- 
cepti.  Laudamus  propositum  viri  hoc  zelo  circa  fidem  et  apostolica 
instituta  ferventis,  ut  nec  per  ignorantiam  quidem  quemquam  coeno 
erroris  alieni  pateretur  immergi.  Digna  haec  cura  fidelibus,  ut  sol- 
licito  studio  semper  iuvigilent,  et  inculpatos  se  ab  omni  perversi- 
tate  conservent.  Ipsa  est  enim  fidei  innocentia,  ut  praevideat,  ne 
vel  casu  possit  errare. 

2.  Satisfacientes  igitur  et  laudabilibus  desideriis  memorati  viri, 
et  memores  nostri  sicut  oportet  officii,  documenta  quoque2)  de  eccle- 
siae  scriuiis  assumentes,  ad  coucilium  vestrum  pro  generalitatis  in- 
structione  direximus,  ut  ex  illis  pleuius  quae  sunt  acta  discentes,  ab 
omni  vos  errantium  cognatione3)  separetis.  Neque  enim  est  perso- 
nalis  odii  causa,  sed  in  impios  transgressores  dicta  Deo  inspirante 
sententia;  in  qua  quidem  causa  ncqne*)  praedicatione  neque  depre- 

M)  Ita  i*.  At  p  r  Pai  Agapili  v.  c.  era  LXVI  {T  DLFI);  3'  pc  per  per 
agapelium  ve.  Bra  DLVl;  Y*  apfl  po.U  comolatum  ie  eon*.  Ceteri  per  Aqapi- 
tam  (c'  Agapeto  II  consule),  atqae  his  verbis  epistolam  claudunt.  Ut  haec  epi- 
atola  in  Buperiori  indicatur,  ita  auperior  in  hac  memoratur,  adeo  ut  nullus  sit 
dubitandi  locus,  quin  eodem  consule  utraque  couaigimnda  ait ,  adeoque  iu  eram 
DLV  conveniat. 
26     ')  Ita  J  OID  (S  i*.     Al.  0  c1  sq.  omitt.  ii  quoque,  moxqne  Laudo. 

!)  Sic  J  i*.  Al.  quaequt.  Haec  documenta  e  BCriniis  ecclcsiasticis  educta 
pariter  memorantur  epist.  34  n.  1. 

■)  O1  c1  c*  c'°  communione,  c*  contagtone.  Praeferimus  cum  J  i'  |J  0"  cogna- 
tione,  praeaertim  quum  faveant  ceteri,  in  quibua  eistat  eogniiione  (J'),  vel  eogi- 
tatione  (0*). 

*)  Ita  J  i*.     AI.  ed.  nequaquam  a  praedicatione. 


iGoogle 


794  8.  HOEMISDAE   PAPAE 


(a  517.1  catione  cessav  imus,  et  principi  suppkcando  et  sacerdotes  et  popolos 
admoncudo,  ut  a1)  transgressoribuB  absoluti,  ad  rectam  se  fidem  et 
affectu  Dei  et  judicii  timore  eonverterent.  Sed  obstinutio  iniseranda 
perdnrat*')  illos,  uec  ullis  modis  mortifera  venena  viiicuntur,  malo 
semine  fixia  in  deterius  pullulante  radicibua.  Ergo,  dilectiBBimi 
"U28  ^ra'Tes:  ad  omnia  competenter  instructi,  aervate  vos  Ecclesiam'')  Dei, 
et  apostolo  exsultate  conjuncti. 

3.  Noa  autem  libellum  misimus,  sub  quo  si  quis  communionein 
vestram  de  Orientalibus  clericis  poposcerit,  ad  eam  possit  admitti, 
secundum  quem8)  et  de  Thraciae  et  Scythiae  Illyricique  partibus 
vel  Epiri  veteris  sed  et  secundae8)  Syriae  multos  jam  constat  esse 
susceptos,  gaudeutes  ad  recta  confluere  et  devia  declinasse.  Unde 
sub10)  repetitione  mandamus,  ut  omnis  cura  et  sollicitudo  omtris 
invigilet.  Jam")  nullus  est  ignorantiae  Iocub,  nullus  utatur  sim- 
plicitatis  excusatione  praeterita.     Scientem'7)   peccare  confessio  est. 


*)  Ed.  transgretsores.  J1  0  O10  transgressiiribus  (O10  add.  a).  Sunt  autem  hi 
trantgressores  Acadua,  Timotheua  Aelurus,  Petrus  Alexandrinus,  Petrus  Autio- 
cbenUB,  qui  utpote  vita  functi  conversationis  aut   absolutioniu  jam  capaces  non 

*)  Ita  J1  0  Ka  010  i*,  nisi  quod  J'  perduxerat  ne  iltis,  K*  ut  nullit  etc.  c'  aeq. 
eo  ptrduxerai  iilos,  ut  nullis  moilit  mortifera  venena  vincantur ,  sed  mnla  tcinina  flxit 
in  dcterinx  pullulent  radicibits. 

*)  Ita  J  fl  i*.  Al.  ed.  et  ecclctiam  Bci  apbstoli  cxkortalione  compunrti.  Hiapa- 
nia  gaudendum  inmiit,  quod  cum  Petri  aede  sint  societate  conjuncti. 

8)  Ita  J'^010;  alii  vero  qmm.  Jam  acripaerat  Hormisda  epiat.  19  adJohannein 
Nicopolitauum :  Libelimn  direxunus,  in  quo  eos  opartct  debere  subscribere,  quia  et 
oianet  sacerdoles  vestrarum  partium,  qui  ad  sedis  apottolicae  communionem  revcrti 
sunt,  in  eadem  profetsione  subscripserunt.  —  Deinde  fi  el  de  TAraiia  et  Seicia. 
Trea  atii  et  de  Thracia  et  Scytkia.  Huc  apectat,  quod  Ilurmisda  epist.  121  n.  3 
de  Scythis  monachis  acribit,  coa  diacordiam  apad  Romanoa  commovcre  conatos, 

per  quos  adjutorio  Dei  de  regionibus  eorum  est  pulsa  ilitsensio. 

*)  c1  secundum  quam  de  Sgriae;  c*  seq.  tccundum  quod  dc  Syria;  i*  secundim 
quam  Sgriae.  Duo  mii.  secundum  quod  de  Syriae.  (I  0'°  secundum  seriea,  alii  duo 
secundam  Syriam.  J1  seil  et  de  tecundum  siries.  Ambiguum  non  est,  legeudum 
esse  secundac  Syriae,  cnjua  provinciae  multOB  tidei  et  conununioni  catholicae 
addictos  fuiase  infra  epistola  .'19  docebit.  Imrao  dum  archimandritac  ac  mo- 
nachi  eidem  epiatolao  aubaeripti,  profeasiouom ,  quam  ibi  n.  5  edunt,  vlrtutem 
tibttli  habere  aaeerunt,  hunc  libellum  in  ea  provincia  non  ignotum,  adeoquo 
subscriptdonem  ejug  expctitam  jam  fuisse  palam  indicant. 

io)  c1  seq.  pro  subreplionc  mandamus;  emeudantur  ex  J'°  J13  |J  i*.  Scribunt 
J*  J*  J"  J1*  tubreptione,  J1  tubreptiontm,   3"  sub  pratstitiont ,  J"  sub  trepidatione. 

")  c*  seq.  Et  ut  jam  nullus  sil  ignorantiae  locut,  contra  J  0  c'  i*.  Deinde 
etiam  .1"  c'  i*  nultuM  utatur.  J1  §  O10  ntantur,  qoam  lectionem,  praemiaao  a(,  a* 
praetulit.     Tum  quidam  libri  praetcritis,  fortsflee  pro  praeteritu. 

")  Ita  0"  ^  J1.  Editi  Scicnti  pcccare  ncccssaria  confessto  est.  Quamquam 
pro  confcstio  est  mallemus  in  confesso  est,  Hoc  enim  sibi  vult,  eum  qui  acieus 
delinquit,  peccato  et  culpae  sine  controveraia  eaae  obnosium. 


byGoogle 


Necesse  est  ut  errorera  adscribat'3)  sibi,  qui  monstrato  non  insistit (a. 517.) 
itineri. 

Bonifacins  notarins  sanctae  ecclesiae  Roma&ae  ex  scrinio  edidit11) 
exemplaria  libellum,  Et  lequitur: 
4.  Prima  salus  est,  rectae  fidei  regulam  cnatodire  et  a  coiisti- 
tutia  patrum  nullatenus  deviare.  Et  quia  non  potest  Domini  nostri  ' 
Jeau  Christi  pr&etermitti  sententia  dicentis:  Tu  es  Pelrtis  et  super^*^- 
hanc  petratn  aedificabo  Ecclesiam  meam  etc. ;  haec  quae  dicta  sunt 
rerum  probantur  eifectibus,  quia  in  sede  apostolica  citra ,s)  maculani 
semper  est  catholica  servata  religio.  De  qua  spe  et  fide  minime 
separari  cupientes  et  pntrum  sequentes  constituta,  anathematizamus 
onuies  haereses,  praecipue  Nestorium  haereticum,  qui  quondam  Con- 
stantinopolitanae  fuit  urbis  episcopus,  damnatum  in  concilio  Ephesino 
a  beato  Coelestino  papa  nrbis  Romae  et  a  venerabili  viro  Cyrillo  Ale- 
xandrinae  emtatis  antistite.  Similiter  et  anathematizantes ls)  et  Euty- 
cben  et  Dioscorum  Alexandrinum,  in  sancta  synodo,  quam  sequimur 
et  amplectimur,  Calchedonensi  danmatos,  qnae  secuta  sanctum  con- 
cilium  Nicaenum  fidem  apostolicam  praedicavit,  detestamur  et  Timo- 
theum  parricidam,  Aelurum  cognomento,  discipulum  quoque  ipsius 
et  sequacem  in  omnibus  Petrum  Alexandrinum.  Condemnamus  etiam 
et  anatheraatizamus  Acacium  Constanti&opolitanum  quondam  episeo- 
pum  ab  apostolica  sede  damnatum,  eorum  complicem  et  sequacem, 
vel  qui  in  eorum  communionis ")  societate  permanserint :  quia.Aca- 
cius  quorum  se  communioni  miscuit,  ipsorum  similem  jure  meruit 
in  damnatione  sententiam.  Petrum  nihilominns  Antiochenum  damna- 
mus  cum  sequacibus  suis  et  omninm18)  suprascriptorum.  Suscipimus 
autem  et  probamus  epistolas  beati  Leonis  papae  universas,  quas  de 
Christiana  religione  conscripsit,  sicut  praediximus,  sequentes  in 
omnibus  apostolicam  sedem,   et  praedicantes  ejus  omnia  constituta. 

")  Ita  J'  O1*  (t  i*  (i*  tftmen  abtcribat,  3'  monstratur).  Alii  vero  ut  crrorem  nbi 
scribat ,  qui  monstratur  institisse  pratio  itineri. 

»)  Ita  J'  0  (J1  edidi  ...libeUi.  El).  In  vulg.  editi  exemplaria  libeUi  exequitur, 
K"  edili  exemptar  ote.  Ut  §  sequeremur,  auasit  non  tantuni  ejua  in  ceteris  pro- 
batft  sinceritaa,  sed  et  haec  num.  2  verba:  documenta  quoque  de  ecclesiae  scriniis 
attumcntei  ...  direximus,  nec  nou  ista  epist.  24  n.  1:  cautae  iptiut  urdintm  inttru- 
ctionei  adjunclae  de  tcriniis  ecdetiattieis  not  docebnnt.  Hinc  enim  uon  unnra  libelli 
exemplar,  sed  et  alia  documenta  e  ecrmiis  edita  ad  Hiapaaoa  destinata  tum  fuisse 
conficitur. 

I5)  c1  aeq.  extra. 

")  Ita  J1  (J;  alii  autem  anathematizamut  ...  Calchedoncnsi  damnatum. 

")  c1  seq.  communione  nut  societate  permanlerint.  Qui  Aeacius;  ac  subinde 
habcrc  meruil  (pro  jurc  meruii). 

,!)  Editi  cum  mss.  J  0  et  omnibut  tupra  tcriplis  (J1  omnibus  suprascriptorum). 
Rectius  p  el  omnium  supra  scriptorum.  Clariug  dictum  esaet  cum  sequaeibut  ejut 
et  omnium  supratcriptonm. 


^igilizedbvGOOgle 


796  8.  H0RMI8DAK  PAPAE 

(a .517.)  Et")  ideo  spero,  ut  in  una  communione  vobiscum,  quam  sedes  apo 
stolica  praedicat,  esse  merear,  in  qua  est  integra  et  verax  Christia- 
nae  religionis  et  perfecta  soliditas:  promittens  in  sequenti  tempore 
sequestratos  a  communione  Ecclesiae  catholicae,  id  est  non  conseu- 
tientes  sedi  apostolicae,  eorum  nomina  inter  sacra  non  recitanda 
esse  mysteria.  Quodsi  in  aliquo  a  professione  mea  deviare  tenta- 
vero,  his,  quos  damnavi,  complicem  me  mea  sententia  esse  profiteor. 
Hanc  autem  professionem  meam  ego  mann  mea  subscripsi,  et  tibi 
Hormisdae  sancto  ac  venerabili  papae  urbis  Romae  direxi. 

Epistola  27. 

a  £'7 ''  Hormi&dae    papae    ad    Anastasium  Augnstum    per  Ennodium 
pn '  Ticinensem   et  Peregriuum  Misenatis   eeclesiae  in  Campania 
episcopos  seenndae  legationis  ad  Auastasium  destinatae  muuere 
fiingentes  transntissa. 

Se  hitce  rcpctitit  pro  Ecclcsiac  pacc  prccihut  minimc  importunum  cidcri  ifcbcrc. 
qnuni  per  remcdia  fidei  timul  imperio  contulalur,  ct  i»  impcrntore  tola  initia  boma 
non  tufficiant.  Aeacium  omnino  damnandum,  n  quo  per  Oricntalct  ecclala*  fer- 
vicntum  errorit  inoievit  (n.  1  el  2).  Quanlum  ditiimultilione  error  fmentur  et 
propagetur,  Alexandriae  exemplo  probatur  (w.  3).  Denique  imperator  impcntc 
excilatitr,  ut  tandem  Eectetiam  componere  et  ad  unitatem  reduccrc  fcitinet. 

Horinisda  Anastasio  Augusto. 
1.  Dndum  legatis  mansuetudinis  veetrae  remeantibus,  ad  litteras 
vestras  et  mandata  respondi1),  non  quidem  universa  pleue,  sicut 
■magnitudo  rei  postulabat,  expediens,  et  tamen  pro  tempore  certa 
perBtringens.  Yerum  etsi  sufficienter  me  allegare  omnia  contigisset, 
numquid  agens  apud  clementiam  vestram  causam  fidei,  poteram  re- 
petitis  precibus  importunitatis  incessi?  Timeant  notam  hujus  in- 
gratitudinis,  quibus  cura  est  studium  negotiis  navare  mundanis!  Opus 
non  implet  evangelii,  qui  a  praedicatione  ejus  venialiter  putat  posse 
cessari.  Pervigilem  pastorum  oportet  esse  custodiam,  et  lumbos  sine 
relaxatione  praecinctos.  Bonae  admonitionis  sicut  conatat  dulcem 
fructum,  ita  ejus  non  decet  esse  fastidium.  Et  alias,  cur  postulatio- 
nis  meae  molestam  mansuetudini  vestrae  quisquam  dicat  esse  fre- 
quentiam,  quum  per  ca,  quae  fiunt  ex  officio  meo,  per  remedia  fidei 
vestro  consulatur  imperio?  Etenim  quae  me  onerat  cura,  vos  rele- 
vat:  mihi  incumbit,  sed  vobis  proficiet;  lieet  ex  diverso  semine  unus 
fructus  amborum  est.  Nam  sicut  poena  est  nec  dicere  Deo  accepta 
nec  facere,  ita  certa  remuneratio  vel  illi,  qui  spiritalia  praedicave- 
rit,  vel  illi,  qui  audita  non  spreverit. 


")  Ita  J  (t  i*.     Alii  Et  pcr  omnia  iptro,  et  r. 
')  E«t  Hormudae  eputola  13. 


^igilizedbyGOOgle 


EPISTOLAE  26.  27.  797 

2.  Dedit  quidem  elemenfcia  vestra  veluti  obsidem  propositi  sui».  517. 
aub   testimonio  imperialis   alloquii'),    et  se   quasi   pignore  quodam 
bonae  voluntatis  adstrinxit;  "sed  opus  est  coeptis  adjicere  firmitatein: 
sumant    plenum   decorem   jacta   fundamina,    non   reuuttantur  pro- 
pugnantes3)  pro  Dei  ecclesiis  manus.    Toties  Israeliticus  hostis  inter- 
cidit,    quoties  Moyses  brachia  non  remisit.      Effectus  opera,    finis*"**^- 
commendat  initia.    Non  prodest  coepisse  deserentem,  quia  sola  per-     ' 
severantia  fidei  dat  salutem.    fienedicimus  Deum,  cujus  zelo  pietas  10a8a ' 
vestra  trausgressores  impios  Nestorium  et  Eutychetem*)  vel  odio  se 
persequi  cum  nefandis   et  sacrilegis   dogmatibus  profitetur.     Probat 
odisse  se  vitia,  qui  condemnat  errantes,  nec  relinquit  sibi  locum  de- 
viandi,   qui  non  pepercerit  excedenti.     Primus  innocentiae  gradus 

est,  odisse  culpanda:  sed  veritatis  interest,  domine  fili,  et  catholicae 
disciplinae,  ut  sectatores  etiam  eorum  atque  participes  oderitis,  quo- 
rum  ezsecrandos  principes  judicatis.  Non  in  damnandis  sola  id  est 
certa  nomina,  sed  in  his  etiam,  qui  damnatos  seqnuntur,  sunt  cri- 
mina  persequenda.  Frustra  aversari  se  plures  asserit,  qui  unum  de 
his  qui  detestatioue  digni  judicantur  exceperit:  non  enim  numerus 
errantium  hominum,  sed  meritum  consideratur  errorum.  Hoc  ideo, 
ne  facile  putet  vestra  clementia  Acacii  praetereundam  esse  perso- 
nam.  Nonne  ille  est  Acacius,  qui  coeno  Petri,  Dioscori  et  Euty- 
chetis  dogmate  et  communione  polluti6),  dum  copulatur,  immersua 
est,  illius  sustinens  in  condemnatione  supplicium,  cujus  elegit  in 
eommunione  consortium?  Qui  viritim  propter  impietates  suas  horum 
singulos  odit,  et  in  illis  Acacium  necesse  est  oderit,  et  omnes  in 
Acacio  non  amavit.  Ab  illo  per  Orientales  ecclesias  fermentnm  ne- 
fandi  erroris  inolevit. 

3.  Inde  Alexandrinae  perfidiae  eousque  nutrita  superbia,  ut  non 


*)  Non  hic  uovuut  aliquod  scriptum,  quod  desideretnr,  sed  pristinunt,  per 
Ennodium  ac  eocioa  diun  a  prima  legataoue  reverterentnr  transmiBBum,  hoc  est 
epiatolam  10,  hic  in  memoriam  revocari,  ex  subuexia  plauum  fiet. 

')  Ita  G1  a'.     b  pugnantes. 

*)  G1  Eulychen  se  vt  odisie  pseg  quicum  nefandis  ...  profltelur,  unde  nostram 
leetioneni  oruiinuB.  Nam  illud  qui  (m  guicum)  eat  vitium  librarii ,  ltltdmam  ante- 
cedentds  verbi  syllabam  per  oscitantjam  repetentis.  Respicit  quippe  Hormisda 
ad  haec  Anastani  epistolae  10  n.  1:  Impiissivios  Nettorium  atque  Eutychetem  vita- 
mus  pariler  ethorremus,  eorum  condemnantel  et  anatAematizanlet  et  personas  et  dog- 
mata  detestabitibus  lacrilegtis  comparanda.  Quocirca  COnciliorum  editoribus  pro- 
bauda  non  fuerat  haec  Baronii  correctio:  et  Eutychetem  vel  eos  persequitur ,  qul 
cum  nefanda  et  sacrilegU  dogmatibus  profllentur.  Quid  enim  sibi  vult  barbara  illa 
sententia  vel  eos  qui  cunt  nefandis  el  sacrUegis  degmatibus  profllentur  ?  Si  his  ver- 
bis  intelligantur,  qui  praedictorum  haereticorum  placita  sectantur,  repugnat 
baec  correctio  menti  Hormisdae,  hinc  Anastauum  arguentis,  quod  Eutycbetem 
damnare  contentus,  sectatoreB  ejua  tueri  non  desinat. 

'')  Scilicet  Petri  Mongi,  qui  Dioscori  et  Eutychetas  communione  atque  errore 
contaminatus  erat.  —  Ed.  poUutus  ...  amarit. 


^icjitizedbvGOOgle 


798  S.  HOBHISDAE   PAPAE 

a.  617.  acquiescat,  sicut  serjpsistis,  ejus  niandatis  salutaribus,  eujus  fainu 
latur  imperiis;  et  in  errore  declinando  non  sequatur  admonitionem, 
cujus  in  agendis  rebus  experitur  sibi  utilem  potestatem.  Uwle  et 
majore  hujusmodi  hominea  convenit  detestatione  vitari,  quia,  quae 
docere  debuerunt,  nec  dum  ab  aliis  instruuntur  assumunt:  spernen- 

lP^5*tes  in  liis  imperantisfl)  monita,  in  quibustantum  non  tinieri  juben- 
tur  imperia;  et  immemores  devotionis  contra  salutom  animae,  quos 
contumaces  esse  oportuit  pro  salute.  Hos  mentibus  perditis  ausus 
nutrivit  Acacii  cum  perfidis  juncta  communio:  atque  ideo  aestinuui- 
dus  est  auctoris  loco7),  cujus  gravius  peccatur  exemplo.  Nihil  enim 
vitia  magis  quam  imitatio  fovet,  dum  crednntur  non  improbanda 
esse,  ad  quae  alii  quoque  videntur  aecedere.  Fragilis  est  et  caduca 
mortalitas:  vix  nefariae  cogitationes  dum  comprimuntur  intereunt. 
Jacet  saepe8)  semen  noxium  sub  terrore  nec  defieit:  latum  pandit 
delinqnentibus  aditnm,  qui  jungit  cum  pravitate  consensum.  Utinara, 
invictissime  imperator,  inter  ipsa  apostolicae  districtionis  initia 
Orientales  ecclesiae  Acacii  contagia  nefanda  vitassent!  Kon  per 
multos  error  ille  noxia  venena  diffuderat9);  ipsa  quoque  erecta  nunc 
fortasse  Alexandriae  tunc  colla  cecidissent,  dum  perculsam  perfi- 
diam  suam  in  damnatione  imitatoris  agnosceret,  et  displicere  in 
complicibus  se  videret.  Sed  dum  male  nutriti  foventur  errorea,  et 
pravorum 10)  consensus  inutilis  aequitate  corrigenda  dissimulatur,  per 
impunitatem  sequacium  mala  dogmata  multiplicavit  auctorum.  Et 
vob  quidem,  si  placet,  adeo")  efficaciter  imperetia,  quo  commendetis 

*)  Nimirum  fidei  causia,  in  quibmi  ChriBti  diBcipuli  regea  et  praeBidcs  docen- 
tur  non  timere  (Matth.  10,  26  et  28).  Ita  Hormisda  Alexandrinornm  arguit 
contumaciam ,  ut  et  ex  obliquo  imperatorem  moueat,  ipsum  iniquo  animo  mi- 
nime  ferre  debere,  si  qnid  ei  contra  salutem  animae  pr&ecipienti  non  pareatur. 

*)  Id  est:  licet  Eulychianae  haeresia  auctor  uon  eit,  pro  auctore  tameu  ha- 
bendus  est,  quia  exemplo  suo  alioe  iaduxit  ad  peccandum. 

*}  Ed.  omitt  tatpt;  moxque  sub  errore  ...  dtrtlinqutntibas  ...  cum  impro- 
Utatt. 

')  b  cc  diffunderct  ...  tunc  ...  Atexandrinat  eccttsiae  ...  agnoxcereni  ...  nidt- 
rtnl.  —  Jam  reepondet  Hormieda  ad  id,  quod  AnaatasiuB  epiet.  10  u.  2  scripee- 
rat:  Pro  hac  cauta  atletlantur  KoHf  etiam  dieiaae  litterae  ad  Alexandriam  non  temel 
ted  mullotict  dtstinatae  etc. 

'")  In  henotici  BUBceptione  fit  praeorum  contentut  iautilit:  quia  diim  Calche- 
donense  concilium  rejicere  per  illnd  eifl  permittitur,  nihil  eat,  qno  Eutychiaiioe 
errores  deponere  jam  cogantur.  Deinde  exitiosam  imperatoris  erga  hou  hae- 
reticoe  tolerantiam ,  quo  debitam  regiae  majeatati  reverentiam  nil  laedat,  blando 
aequitatis,  hoc  eet,  ei  loqui  ita  liceat,  aequanimifcatis  eeu  longanimitatis  nomine 
donat:  sed  no  quid  adulationi  dare  videatur,  hanc  non  probandam  eed  corri- 
gendam  docet. 

")  Q1  a  DtO  effiraciter  imperetii  quo  rnmmcntlatii  ntitrum  et  dt;  b  CC  adeo 
cflleacitcr  impetretix,  ut  eondemnetit  vcitram;  CouBtactiaa  correxit  qao  emendetii, 
nescio  an  neceBsaria  correetio.     Ut  ue  iu  cassum  imperata  sua  verti  sineret, 

cum  Iiortatnr. 


^igilizedbvGO.Ogle 


EPISTOLA  27.  799 

vestrum  de  alieno  errore  propositum.  Sed  cogitanduin  est,  clemeti-  a.  5tT. 
tissime  imperator,  si  ei  apud  Deum  eufficiat  errata  eulpasse12),  cui 
dedit  posse  corrigere;  non  eat  differenda  cnratio:  amoveantur  mo- 
dicae  profundis  vulueribus  manus!  Sola  ante  Acacium  Alexandria 
perfidiae  suae  foeditate  sordebat11):  respicite,  quantas  jam  partes 
emendatio  neglecta  polluerit! 

4.  Quousque  pateris,  domine  fili,  Ecclesiam  Dei  divisionem 
suorum  moerere  membrorum?  Anticipent  beueficia  tua  ad  Deum 
perventnra  suspiria :  assume  fidei  curam,  et  vexillum  salutis  attollens, 
ad  errores  ab  Tsraele  removendos  velut  Ezechias  alter  exsurge:  fas 
tibi  laude  novorum  operum  titulos  aequare  priscorum.  Ille  dissi- 
pavit  excelsa,  tu  auperbiam  erectae  impietatis  inclina ;  ille  simulacra 
contrivit,  tu  dura  infidelium  corda  confringe;  ille  memoriam  serpen- 
tis  aerei  sustulit,  tu  virus  praesentis  effunde.  Offer  Deo  recta  quae 
fecit,  et  spera  dona  quae  meruit.  Fidclis  est  enim  Dominus,  qui  red-  Miltth. 
dit  singulis  secundum  opera  eortim.  In  aperto  est,  quanta  sit  exspe-  ' 
ctatio  fidelium,  quanta  trepidatio  perfidorum.     Illi  ambiunt  gaudere 

cnm  angelis  de  receptis:  isti  metuunt,   ne  ab  his,   quos  deceperant, 
destituti  poenis  remaneant  praeparatis. 

5.  Fendent  anxia  corda  cunctorum.  Ab  ultimis  ad  nos  Galliis 
directa  legatio,  si  qnid  de  unitatis  redintegratione  sollicitudo  nostra 
promovisset "),  fama  secuta,  consukrit.  Kec  difficile  opus  clementiae 
tuae:  scit  Deus  suorum  laboribus  subvenire.  Ex  usu  est,  ad  prin- 
cipes  suos  convertere  corda  subjeetos.  Dat  specie  maximum  signum 
recens  religiosae  memoriae  Marciaui  imperatoris  exemplum.  Quid 
egit  tunc  yulgus  aut  populuB?  Non  opus  nota  revolvere.  Adulta 
est  perfidia  ista  per  devios,  sopita  per  justos;  imitare  religiosi  in- 
tegritatem  propositi,  quam  studio  civilitatis  aequasti.  -Ad  haec  nostris 
lacrymis,  nostris  precibus  alleganda,  Ennodium  atque  Peregrinum 
fratres  et  coepiscopos  nostros  vice  nostra  pro  exhibenda  etiam  hono- 
rifica  salutatione  direximns,  ideo,  maxime  designato  viro  fasce  se- 
cundae,s)  legationis  imposito,   nt  qui  nobis  spei   bonae  detulit  ini- 


ii)  Et  hic  respicit  Horminda  ad  verba  Anautasii  epiat.  10,  ubi  divinas  litte- 
KIIN  Alexandriam  mnltoties  destinatas  commemorat,  per  auat,  inquit,  ob- 
jurgavmus  ete.  —  Ibidem  G1  amoveantur  modicae,  ubi  ed.  admoneanlur  -medicue. 

")  Primiun  Dioscori,  tum  Timothei,  demimi  Petri  Mongi,  cujus  societate 
_  se  Acacius  contaminavit,  haeretica  pravitate  polluta. 

")  Neqne  hic  promuiteel  cum  Baronio  praeferendum  eue,  liquet  ex  epistola 
21  n.  1,  quam  totiu»  protinciae  Viennentit  nomine  detulerat  legatio,  cujua  dicta 
hic  Hormisda  perstringit.  —  Mox  ed.  in  usu  ...  colla  tubjeclos. 

"•)  Quia  nimirum  idem  Ennodius  jam  una  functus  fuerat.  De  hac  secunda 
legatione,  quum  adhuc  in  procinctu  esset,  Honnisda  epist.  22  n.  6  et  epist.  23  n.  2 
cogitare  se  significavit.  Hujub  etiam  faroa  jam  ab  initiis  hujus  aimi  617  in  Gal- 
liae  pervaserat,  ntt  fidem  facit  epist.  21  n.  1.  Plures  in  prima  Ennodio  adiuncti 
Bunt  socii,  quia  tum  Bynodus  celcbranda  putabatur. 


^igilizedbyGOOgle 


800  S.  HOBMISDAE  PAPAE 

a.  617.  tium,  nunc  adjutore  Deo  plenum  reportet  effectum.  Acquiescite, 
precamur,  fidelibus  monitis,  cujus  vos  delectatos  dudum  legimus  in- 
stitutis.     Data  TII  Nonas  Aprilis,  Agapito  viro  clarissimo  consule. 

Epistola  28. 

sApril         Hormisdae  papae  ad  Timotheum  Constantinopolitanum 
episcopum. 

Cartiate  eogcnte  ee   eum   tillcii*   cnnvenire   quamvti   nondsm   correctum;    ut   ror-       p 
rectionem  ne  differat  ac  praelerila  per  futura  diluat  rompensetque.  hortatur. 

Hormisda  Timotheo  episcopo  Oonstantinopolitano. 

1.  Non  mirabitur  dilectio  tua  rationem  praeteriti  silentdi  mei, 
si  quae  praecesserint  universa  consideret:  non  mirabitur  praesentis 

13°y"  alloquii,  si  quae  sit  vis  caritatia  expendat.  Sustinere  enim  omnia 
caritatem,  magistro  gentium  docente  cognovimus;  qnae  si  sua,  sicut 
continet  doctrina  ipsa,  non  quaerit,  an  incongrue  abusus  privilegio 
meo,  quod  tibi  potius  prodesse  possit,  exhibeo?  Exspectare  enim 
me  decuit  ab  errantium  conjunctione  te  liberum,  et  sic  amare  cor- 
rectum:  videre  ab  improbaiidis  dividi,  atque  ita  litterario  sermone 
complecti.  Sed  quem  optes1)  reducem,  cnr  differas  vocare  tardan- 
tem?  Cur  non  detur  locus  moderationi,  quum  nihil  detrahitur  aequi- 
tati?  Impendenda  sunt  quae  laborantibus  prosunt,  si  nos  societatis 
contagione  non  polluunt. 

2.  Haec  cansa  mihi  fuit  praesentium  litterarum,  ut  horter,  ut 
moneam,  ne  terram  nostram  jacere  patiamur  negligentius  infecun- 
dam.  Non  diu  infructuosam  arborem  occupare  solum  diligens  per 
mittit  agricola;  patienter  eispectat;  sed  numquid  sub  continuatione 
perdurat?  Vocatus  ad  salutaria,  non  moreris.  Prope  ab  innocentia 
non  recedit,  qui  ad  eam  sine  tarditate  reverterit.  Movere  patrum 
monitis,  et  insistens  fidelibus  sine  lapsu  aut  errore  vestigiis,  prae- 
cedentia  dilue  per  futura.  Adjacet  tibi  modo  ad  justa  popuIoB  in- 
citando,  modo  pro  fide  principalibus  yestigiis2)  supplicando,  dirigere 
quod  devium  est,  solidare  quod  dubium.  Magno  te  convenit  labore 
providere,  ut  causas  transacti  temporis  rectae  tegat  sedulitas  actio- 
nis.  Praestat  qnidem  animae  suae,  per  quem  universali  aliquid  con- 
fertur  Ecclesiae:  et  ita  se  res  habet,  ut  si  studiosus,  si  indefessus 
institeris,  fiat  tihi  utilis  causa  communis.     Data  ut  supra3). 

28  ')  b  cc  optem  reducem,  eur  differat:  praeter  HonniBdae  «ententiam,  qua  pro 
generali  locutdone:  quem  quitqve  optet  reducem,  cur  differat ,  elegaiiter  dicit  quem 
oplcs  etc. 

*)  H.  e.  principis  Anaatasii  vestigiia   provolutus.  —  Moi  ed.  eonfert  ...  fitt. 

3)  H.  e.  in  Buperiore  epiatola  27,  quae  in  vulgatw  ut  in  exemplari  Vatacano, 
ei  quo  uno  edita  est,  hanc  prozime  antecedit. 


^igilizedbyGOOgle 


EP18T0LAE  27—29.  801 

Epistola  29 

Hormisdae  papae  Commonitoria  ad  universos  episcopoa  Orientia.  «  ?ILi 

Antisthes,  eui  prapria  fide  ae  justitia  contenti  patrum  comlitula  impune  ah  aliis 

labefactari  linebant,   a  culpa  libero'  non  esse  ostendit,    eotque  ad  fidem  Kbcre 

tuendam  acriter  stimulat. 

Hormieda  universis  episcopis  in  Orientis  partibus 
constitutis. 
1.  Etsi  admonitionis  meae  cura  desisteret,  vos  tamen  proprii 
rnemores  conveniret  officii,  non  negligenter  omittere,  quae  enixe 
omnes  decet  pro  aniinae  suae  salute  servare:  ut  mandatorum  coele- 
stium  disciplina  non  alieno  studio,  sed  ipso  vobis  clareret  inesse 
proposito.  Nam  licet  laude  non  careat  qui  bonis  consiliis  obsecun- 
dat,  tantoest  tatnen  potior  in  Iionore  sapientiae  qui  praevenit  recta, 
quam  qui  sequitur  instituta,  quanto  est  illustrius  docere  quam  discere. 
Recordetnr  unusquisque,  in  qua  vocatione  a  Domino  sit  vocatus,  et 
quid  ab  eo  exspectetur  advertat.  Miserum  est  intra  meritum  jacere 
propositi,  qunm  id  quod  praefertur  nomine,  nou  ostenditur  actione. 
Magna  meruimus,  si  quod  indulta1)  postulant  impleamus.  Qui  se  ad 
pascendas  dominici  gregis  oves  gaudet  adscitum,  cogitet  de  com- 
missa  sibi  gubernatione  judicium.  Fervigil  adhibenda  tutela  est, 
continuanda  custodia;  non  dandus  lupis  rapacibus  locns,  non  uUis1) 
caeibus  relinquendus ;  quia  neglectus  error  ovium  culpa  pastorum 
est.  Veniet,  qui  rationes  creditae  dispensationis  examinet.  Omnium 
quidem  constat  esse  justitiam,  nec  ulli  impunitam  licentiam  patere 
peccandi;  sed  quis  gradus  nesciat  esse  meritorum,  et  sicut  non  aeque 
praemia,  ita  diversa  esse  supplicia?  Multiplicantur  scientibus  plagae: 
pauca  flagella  leguntur  inscitiae.  Quid,  si  ita  est  sicuti  esse  non 
dubium  est,  aestimandum,  quid  in  eo  deceat  esse  propositi,  cui 
alienos  quoque  errores  necesse  est  imputari?  Clamat  sauctus  Spiritus 
per  prophetam :  0  pastores  Israel :  numquid  semetipsos  patcvnt  pastores?®*^ 
Certum  est,  plus  ab  eo,  cui  plus  creditur,  exigendum;  et  tanto 
magis  nos  obnoxios  fieri ,  quanto  eflusiore  gratia  contigerit  honorari. 
Magiater  bonus  et  docens  per  obscura  lucem,  per  simihtudinnm 
aenigmata  veritatem,  servnm  talenti  a  se  traditi  praeter  augmenta  S"£j1, 
custodem  non  arguit  infidelem,  sed  condemnavit  inutilem.  Unde 
in  aperto  est,  in  quo  metu  esse  deceat  eum,  qui  Aominicum  numisma 
perdiderit,  si  culpatus  est  ille,  qui  acceptum  sine  imminutione  ser- 
vavit.    Nullus  contentus  sit  innocentia  sua,  quia  Deo  nostro  universa 


')  Supple  pastoraHs   dignitatit  munia.    b  cc  ad  mftrg.  indicta,    quod  i 
rai  aptnm. 

*)  Ed.  ullius  ...  qui  ijradux  ...  Quod  ti  ita  esl, 

1K.  POhtif.  I,  51 


^igilizedbyGOOgle 


803  8.  HOBMISDAE  PAPAK 

a.  617.  cernenti  pcr  praedicationis  assiduitatem  rationein  quoque  propositi 
debemus  alieni.  Largam  scientiam  decet  esse  doctorum.  Non  aroat 
fides  Christiana  secretom;  quam  quisquis  in3)  augmenta  non  effun- 
dit,  abscondit.  Per  universas  gentes  verbi  praedicatio  mandatur 
apostolis,  et  quam  excusabiliter*)  lioc  qniBqnam  potest  sibi  tacere 
commissis? 

2.  Quid  prodest  cuilibet  paternarum  reverentiam  servare  regu- 
larum,  si  concuti  haec  ab  aliis,  si  sine  honore  tractari  patienter 
accipiat?  Innrmum  ostendit  affectum1),  qui  quod  diligit  non  tuetur. 
Incursantux  passim  sancta  a  perfidis  constituta,  et  rediviva  subinde 
de  compressis  et  excessibus  resurgit  improbitas.  Quemadmodum, 
rogo,  pietatem  in  Denm  probat,  qui  tam  nefanda  dissimulat?  Re- 
cordemur,  qua  catholicorum  frequentia  sacerdotum  illa,  quibus  niti- 
mur,  celebrata  didicerimns  esse  concilia;  quantos  nec  debilitas  im- 
pedivit,  nec  senectus  onerosa  tardavit.  Exigua  risa  sunt  spatiosa- 
rum  intervalla  regionnm,  et  labores  ipsi  pro  quadam  consolatione 
jucundi,  dum  Spiritu  sanctamm  congregationum  regente  sapientiam, 
sera")  aetas  quod  servaret  acciperet.  Et  haec  insectantibus  impiis 
post  damnatam  in  radice  perfidiam  tacet,  qui  scit  sibi  esse  manda- 

Jes.  40, 9.  tum :    Exalta  vocem  tuam,    gui  evangelizas  Jerusalem;    exalia,    noli 

timere!    Nonne  haec  ante  oculos  habens,    discipnlum   ita   gentdum 

doctor  instituit,   ut  opportune  importune7)  evangelizare  vpn  cesset, 

2Tim-  admonens:  Attende  tibi  et  doctrinae,  insta  in  illis:  hoc  enim  faciens  et 

'    '  teipsum  salvum  facies,  et  eos  qui  te  audiunt? 

3.  Ergo  vel  propheticis  stimulis  excitati  vel  normis  apostolicae 
institutionis  histructi,  curam  salutaris  praedicationis  assumite.  Dili- 
gite  et  vindicate  sententdas  probatas  piis,  infidelibus  inimicas.  Et 
ad  petram,  supra  quam  est  fundata  Ecclesia,  revertentes,  apod  illo- 
rum  etiam  vos  patrum  spiritus,  quorum  veneranda  constituta  im- 
probe  labef actantur,  absolvite s) :  aestimantes,  qunm  Dominus  ad  illud 


*)  b  cc  in  aure  tunlrnn  effundit,  a1  guitquit  tn  augmenta  effundil,  G'  quitquit 
in  augmenla  ea  effudit.  Pro  voce  ea  particulam  negantem  restituentes,  sincerio- 
rem,  ut  nobU  viiletur,  exhibemus  lectionem,  qua  in  similitudine  talenti  propter 
angmentum  crediti  porseverat.ur. 

')  b  cc  inexctttabititer  ...  committum,  a'  excutabilittr  ...  eommhui.  Veriua 
G'  commtttlt,  nimimm  gentibus  acu  populis,  hoc  est:  qua  excuHatione  uti  potest, 
qui  illud  tacet  plebibus  sibi  commiesia? 

:')  G1  a1  effeclum,  duod  recte  b  cc  emendarunt. 

*)  G'  tara,  b  ad  marg.  tacra.  Id  porro  ibi  est  tera  aetat,  quod  futura  aetat 
seu  potteri. 

')  G1  inoportune;  b  cc  omittunt. 

fl)  H.  e.  absolvite  ac  purgate  vob  apud  apiritua  eorum,  qui  Calchedonenai* 
concilii  decreta  Bauxerunt.  Ubi  eleganter  enuntiat  Hormisda  eos,  qui  aynodalia 
conatituta  labefactant  aut  labefactari  tinant,  a  apiritibua  eorum  ligari  atquo 
ilamnari,  qiu  illa  condiderunt. 


^igilizedbyGOOgle 


EPI8T0LAE  29.   30.  803 

quod  exspectatur  ezamen  advenerit,  quatts  apoatolis  creditus,  qualia  a.  517. 
aliquorum  tentantium  dubitationo  compertus,  qualis  angelo  praenun- 
tdante  promissus:  utrum  ab  illis  melius  sit  argui,  an  cnm  eorum 
cohorte  conjuugi;  utrum  talem  qualis  videbitur,  aut  qualis  ab  impiis 
negatur,  Dominum  confiteri.  Nil  tos  retrahat  a  salute:  velocibus 
ad  viam  redite  vestigiis.  Lapsus  ruentem  non  gravat,  si  resurgat. 
Larga  est  cTominicae  doctrina  clementiae,  nozia  sunt  erroris  rincula, 
dum  retment.  Odit  justitia  pertinaces,  fovet  clementia  corrigentes. 
Data  III  Nonas  AprUis,  Agapito  viro  clarissimo  consule. 

Epistola  30. 

Hormisdae  papae  ad  episcopos  Orientis  orthodoxos.  ^"A817-n 

Vt  praemia  aeterna  intuentes  adoersa  forltter  perferant  el  eonttanter  fldei  exem- 

pla  aliil  pratbere  ne  omittant,  hortatur  (n.  1 — 3).     Seiptum  nec  sollicitudine  nec 

tabore  censatst,    et  nunc  repelila  vire  Ennodium  tt  Peregrinum  in  Orientem  mi- 

sisse  nunliat  (n.  4). 

Hormisda  episcopis  orthodoxis. 

1.  Est  quidem  fidelium  speciale  solatium  Deus,  nec  nnquam 
inter  quaetibet  dura  deficiunt,  qui  se  ad  eum  tofco  mentis  studio  con- 
tulerunt.  Verumtamen  hoe  votum  proposito  vestro  debere  me  fateor, 
ut  sicut  ezBulto  de  sinceritate  fidei  vestrae,  ita  de  firmitate  merear 
gaudere  constantiae.  Unde  et  adspectu  interiore  vos  intuens,  ad  de- 
siderium  coDoquendi  vobiscum  promptus  assurgo,  ut  et  dilectionem 
circa  Deum  vestram  litterario  sermone  remunerer,  et  spem  paginali 
adbortatione  confirmem,  atque  ita  his,  cum  quibus  mihi  est  con- 
sortium  sauctae  communionis,  jucundum  reddam  testimonium  cari- 
tatis.  Non  enim  sufficit  animo  meo  de  vobis  esse  securum,  nisi 
ostendero  illum  quoque,  quo  vos  complector,  affectum.  Siquidem 
declarat  se  non  ez  judicio  odisse  a  Dei  dilectione  divisos,  qui  potest 
non  amare  conjunctos. 

2.  Benedico  igitur  Deum,  dnm  fervorem  fidei  vestrae  inter  pro- 
cellas  varias  et  tempestatum  adversa  considero.  Vos  quoque,  ut  super 
his  pietatem  ejus  glorincetds,  uberiore  ezsultatione  suadeo;  qui  ele- 
ctorum  suorum  mentes  quo  acceptiores  sibi  reddat,  ezaminat,  et  licet 
cognitos  sibi,  quibusdam  tamen  difficultatibus  probat,  ut  justitiam 
quoque  inesse  dono  quod  largitur  ostendat.  Atque  ideo  pertinaciter 
bono  vos  convenit  imminere  proposito,  nec  in  via  quae  ducit  ad 
coeli  regna  deficere.  Qui  intuetur  dominici')  munera  non  aeBti- 
manda  promissi,  nullius  potest  respectum  habere  periculi.  Non  enim 
frangit  consideratio  praesentium  malorum,  nisi  fntnrorum  bonorum 

80     ')  Ed.  domlnlca,   G>   dntce,    unde   restituendiim    dtudmuB   dominici.     Deinde 
b  c  c  aettimanda  promitsa. 


3i,«izSdb,Google 


804  8.  nORMISDAE   PAFAE 

(a.  517.)  vincat  obhvio:  quando  omnem  amaritudinem  laboris  ezcludit,  qni 
dukedinem  spei,  quae  exspectatur,  admiserit1).  Quae  enim  difficul- 
tas  beatitudini  par  ust,  aut  quae  condignae  praemiis  passiones  ad 
g  J^'  futuram  scilicet  gloriam,  quae  in  nobis  apostolo  annuntiante  revela- 
bitur?  Absit,  ue  quidquam  a  Oliristi  caritate  nos  separet!  Quanta 
est  tribulatio,  si  gloriam  parit?  Materia  prosperorum  est  quae  puta 
tor  adversitas.  Dum  inclinamur,  erigimur.  Nemo  baberet  futuram 
remunerationem ,  nisi  necessitates  praesentdum  sustineret.  Videte, 
quanto  opere  hotninnm  terrena  messis  assurgat.  Quanto  est  igitur 
labore  procurandum,  ut  coetestia  dona  non  pereant!  Quieta  est 
Loc.10,7.  negligentium  vita,  sed  non  opulenta3)  substantia:  Dignw  est  opera- 
rius,  vl  fructum  mercedis  acciptat.  Indiscreta  passim  pietas  cum  im- 
pietate  lauguesceret ,  si  examinatio  bonos  a  malis  divisura  cessaret. 
Gratnm  admodum  spectaculum  Doiuino  est  in  agone  justornm,  nec 
qnidquam  ita  snpernam  gratiam  conciliat  bomini,  aicut  adversonun 
impetus  patienter  excepti.  Quis  miles4)  eub  pacis  securitate  mere- 
tur?  Non  est  arduum  in  sicco  secura  fixisse  vestigiu,,  nec  artem 
gnbernatoris  ostendit  marina  tranquillitas.  SatiB  est  intrepidum 
iuter  bella  procedere,  inter  lnbrica  non  labare,  fluetus  in  tempestate 
coutemnere.  Saeviat  et  motus  suos  exerceat  mundaua  tentatio,  dnm 
manifesti  appareant  qni  probantur! 

3.  Haec  scientes,  carissimi  fratres,  fidei  vestrae  tenete  con- 
stantiam,  et  ipsa  etiam,  si  inciderint,  inilitantin  meritis  vestris  amate 
pericnla.  Auuuntiate  qnae  colitis,  et  participate s)  etiam  per  univer- 
sum  orbem  mandata  evangebca  quae  tenetis.  Supra  stipendia  vestra 
correctio  quoque  vobis  adscribatur  aliena.  Inter  peccatorum')  euu- 
merationem,  quibus  sibi  divinam  gratiam  plenus  spiritu  Dei  pro- 
pheta  conciliat,  iuter  ea,    quibus  miserieordiam,   qua   conservetur, 

Psalm.  exorat:  docere  se  iniquos  vias  Domini,  et  conversionem  per  ae  fieri 
'      praedicat  impiorum.    Beati,  quibus  vita  innocenter  acta  dat  prae- 
juium:  beati,  per  quos  aliis  quoque  praestatur  exemplum! 

4.  Et  nos  quidem,  quantum  in  nobis  est,  nec  sollicitudiue  nec 


')  b  non  amiterit,  c*  eeq.  amiterit. 

*)  Ed.  non  voti  opultn/a  ...  Inditcrete. 

*)  b  cc  militei  ...  miretur,  mi 

s)  H.  e.  univerBum  orbera  evangelicorum  mandatomm  participem  fiicite. 
E&dem  verbi  ejuBdem  vis  ac  potestas  est  in  hie  epistolae  143  n  2:  Quidguid  cum 
Ortentatibux  aetum  fuerit,  repelitit  vobtsctim  partiripauiue  indiciii.  Hoc  etenim  sibi 
vult:  participes  voh  facimus  eonim  omnium,  quae  cum  OrieutalibuB  acta  Bont. 
Anfea  id  quod  dicitur  Amate  pericula,  non  est  dietrahendnm  a  temperamentis, 
quae  Hormuda  Bententiae  huic  adjnngit;  adeo  ut  non  quaerantur  pericula,  aed 
ii  inciderini,  aequo  animo  ferantur,  ut  ubi  meritis  nostris  militant,  amentw. 

*)  b  cc  Inter  celerorum  enumerationem.  Clarior  eaaet  eententia  iu  hunc  mo- 
dnrn:  In  enarratione  peccatorum,  qulbus  plenui  Spirilui  Dei  prophela  (Peal.  50,  15) 
rliEinam  itbl  gratiam  ac  mUericordiam  eoneiliai,  inter  ea  etc 


>vGoogIe 


EPIST0LAE  30.  31.  805 

labore  cessamus,  ut  huniilitateni ,  quam  nos  Dominus  noster  docuit,  (a.  517.) 
imitati,  quae  saluti  eorum  conveniunt  postulemua:  ut  dispensationia 
mihi  creditae,  dum  agnoscitnr  cura,  probeutui  ofncia.  Nam  repetita 
vice  Ennodium  atque  Peregrinum  fratres  et  coepiscopos  nostros  mau- 
data  legatione  direximus ,  rationem,  adhortationes,  preces,  lacrymas 
iugerentes,  ut  ab  impiorum  coutagioue  separati,  ad  veram  fidem 
iisdem,  quibus  vos,  modis  et  apostolica  scitaT)  se  conferant,  aut  certe 
non  uos  defuisse  praedicationi ,  sed  illos  propriae  saluti  mundus 
agnoscat8). 

Epistola  31. 
Hormisdae  papae  ad  Possessorem  episcopum.  a.5i7d. 

Fide  illius  taudata,  ut  in  ta  cretcat  et  contlanler  perteveret,  kortatuT. 

Hormisda1)  Possessori  episcopo. 
Optimam  vestrae  caritatds  audientes  instantiam,  et  cognoscentes 
rectae  ndeiv)  tramitem,  qaem  sine  strepitu  vindicatis,  Deo  nostro 
gratias  sifle  cessatione  persolvimus:  ut  et  in  ea  dispositione  per- 
sistas,  et  ceteris  quod  sequantnr  tribuere  possis  exemplum.  Ista 
suut  dona  coelestia,  ista  sunt  divinae  retribntionis  indioia,  ista  suut 
Dei  judicia,  quae  te  a  catholico  sacerdotum  nolueruut  separari  con- 
sortio.  Unde,  frater  carissime,  praesentibus  hortamur  alloquiis,  ut 
in  ea  eonstantia',  qua3)  electus  es,  perseveres,  et  augmenta  proba- 
bUibus  initiis  subministres :  quia  bonum  opus,  praecipue  quod  ad 
doctrinam  fidei  pertinet,  nisi  semper  creverit,  videtur  imminui.  Et 
si  tribulatio  mundana  contigerit,  ante  oculos  nostros1)  futura  prae- 
mia  ponentes,  apostolica  nos  admonitione  consolemur,  dicentes:  Non^om- 
sunl  condignae  passiones  hujus  temporis  ad  futuram  gloriam,  quae  re-  ' 
velabitur  nobis.  Meliora  tamen  speramus,  quia  Deus,  qui  per  beatum 
apostolum  dixit:  Qui  vos  non  dimisit  tentari  super  quod  potestis;  ipse1Cor. 
pro  sua  pietate,  quos  suos  elegit  esse,  et  de  laqueis  adversariorum, 


10,13. 


i)  Vulg.  tcit  sedes  tt,   G1  tcit  a  te,  unde  nostrii,  lectio      Seita  i.  q.  atatuta. 

*)  b  ee  haud  temere  hic  addunt:  Data  ut  tupra  Agapilo  v.  c.  cons. 
31  ')  Possessor  Africanna  epiacopus  is,  ut  videtur,  qui  in  catalogo  episcoponim 
Carihagine  anno  481  jusbu  regis  Hunerici  congregatorum  appellatui  Zabenaia  in 
Mauritania  Sitifensi  episcopus,  jam  Constantinopoli  pro  negotiis  Ecclesiae  ver- 
aabatur,  quiun  eo  primum  Eniiodins  ac  aocii  perveuerunt.  Hob  ille  in  propu- 
guanda  catholica  fide  constanter  adjuvare  non  contentus,  etiam  hbello  remeanti- 
bua  dato,  aummum  pontdficem  de  ftdei  suae  sinceritste  certiorem  fecit;  hinc 
nata  epiatolae  hujaa  occasio. 

*)  b  c  c  vitae.     Lectdonem  nOBtram  G1  a1  magis  probandam  esse ,  verhnm 
sequena  vindicatit  confirm&t. 

'}  Non  disphceret  quod  apud  Saron.  qua  exortut  e»,  si  id  cum  auctoritate 
poauisset. 

*)  h  c  c  veitrot . . ,  apottollca  vot.   Moi  coraolemur  loco  contultmus  correximus. 


^igilizedbyGOOgle 


806  S.  HORMISDAE  PAPAB 

a.  517.  sicut  scmpor,  eripiet.  Libellum  dileetionis  tuae  dc  confeaaione  rectae 
fidei  per  legatos  nostros  remeantes  accepimua,  et  in  eo  sinceritatem 
tune  f raternitatis  agnovimua :  quia  quod  recte  credit,  sub  attestationo 
publica  praedicare  non  distulit.  Data  m  Nonas  Aprilia,  Agapito 
viro  clarisaimo  consule. 


Epistola  32. 
L  Hormisdae  papae  ad  orthodoxos  Constantinopoli  constitutos. 

Vt  eos,  qui  synodum  Calckedonensem  ei  Leonis  epistolam  de  fide  declinant, 
avertentur  U  fugiant,  admonet. 

Hormiada   clero,    p.opulo    et   monachis   ortbodoxis 
Gonatantinopoli  conaistentibus. 
)'  1.    Si  is,  qui  calicem  aquae  frigidae,  mandata  evangelica  secu- 

"  tus,  obtulerit,  mercedem  boni  propositi  ipso  Domino,  qui  haec  docuit, 
restituente  consequitur;  nonne  qui  tanto  populo  fidelium  veritateni 
annuntiare  distulerit,  juste  poenam  damnationis  incurrit?  Hinc  est, 
quod  interminationem  mandati  coelestis  effugiens,  (quod  decet,  loquen- 
dum  eat  in  hia  quae  ad  Deum  pertinent,  nec  tacendum)  habens 
quoque  vestrae'  salutia  affectum,  admonitionem  eorum  quae  praesens 
necessitas  poacit  assumpsi,  omnes,  quibus  curae  est  fide  integra 
Christianam  religionem  servaie,  contestans,  ut  eos,  qni  sanctam 
Calchedonensem  synodum  et  beati  Leonis  de  fide  catholica  conscri- 
ptas  epistolas  deelinant,  quibus  posaunt  viribus  averaentur  et  fugiant: 
quando  ipsi  aunt,  qui  Eutychetis  et  Dioscori  Alexandrini  vel  potius 
nefanda  Manichaeorum  contagione  polluti,  verho  quidem  adveraua 
constituta  patrum  videntur  habere  certamen,  rebus  autem  contra 
incamationem  Domini  noatri  Jesu  Chriati  evidenter  insurgunt. 

2.  Hecordamini ,  carissimi,  quae  fuerunt  Basilisco  palatinam1) 
archen  incubante  tentata,  et  temporum  illorum  acta  vel  viaa  vel 
audita  recolite:  quam  acelesta  tunc  fuerit  Timothei  cognomento 
Aeluri,  quam  impudens  et  monstruoaa  praesumptio,  quantus  etiam 
per  universum  orbem  fidei  se  vestrae  fervor  ostenderit.     Probavit 


32  ')  Vulg.  palatinae  arct,  vel  palatinae  aulae.  PraetuiimuB  cum  G1  palatinam 
archen,  mftTime  poBtquam  infra  epirt.  60  n.  1  eodem  loquendi  modo  legimai: 
Pattim  vo!  aestimet  arcket  incUtae  accepitte  titulos.  Eio  aatem  Hormisda  illnd 
atbi  vult:  dum  regale  imperium  Batitlscut  injuste  possideret.  Eodem  intellectn  in- 
cubator  aulae  Stctdae  Dionysiui  a  Macrolio  dictus  est.  De  verbo  tncubare  plura 
in  Simplicii  epiatolam  6  not.  7  ediBaeraimuB.  Porro  nunc  Hormiada  in  memo- 
riam  revocat ,  quod  BaauiBco  tyranno  contigisse  narrat  Evagrins  Mat .  eccl.  III,  i. 
Timotkeus  Aelurut,  inquit,  guum  in  urbem  regiam  vemstet,  persuasxt  Basilitco,  ril 
encycHcat  Ktterai  ad  omnes  ubique  eplscopoi  tnitterel,  et  ea  quae  Calckedone  getta 
fuerant  tt  Leanit  tomum  anathemati  lubjiceret.  Vemm  ut  idem  acriptor  ibid.  c.  7 
docet,  mos  idem  tyrannuti  a  populo  monachiBqua  regiae  urbia  coactua  eat,  lifc- 
teras  prioribua  contrariaa,  quibua  Calchedonenflia  eynodua  confinnabatur,  mittere. 


^igilizedbyGOOgle 


EPISTOLAE  31 — 33.  807 

touc  Constantmopolitanus  populus,  qaam  pure  deceat  credentes  Chri-  a.  617. 
stiana  servare  mysteria.  Sed  transacta  utinam  studia  fuissent,  et 
non  nunc  similia  tempus  expeteret!  Rursum  enim  iidem  haeretici 
caput  improbum  de  profundo,  quo  immersi  tenebantur,  attollunt. 
Atque  ideo  rogo,  hortor,  admoneo  dilectionem  vestram:  ab  eorom 
vos  conciliis  et  communione  secemite.  Recordamini  zeli  prioris,  et 
vivere  in  vobis  lucem  sciutillam  ignis  Bpiritualis  ostendite,  ne  sim- 
plicem  in  vobis  veritatis  affectum  perditorum  astutia  expugnasse  se 
gaadeat.  Et  haec  quidem,  quantum  ad  praesentem  necessitatem  et 
assumendam  contra  impios  cautionem,  dixisse  suffieiat.  Spero  tamen, 
quod  si  admonitio  ista  promoverit,  et  mihi  et  vobis  utilis  erit: 
quando  et  Deus  in  vestra  solute  glorificabitur,  et  fructus  noatrae 
sollicitudinis  apparebit.  Data  III  Nonas  Aprilis,  Agapito  viro  cla- 
rissimo  consule. 

Epistola  33. 

Hormisdae  papae  ad  Ennodium  et  Peregrlnnm  episcopos.      12  AorU 

Iltis  profectis  se  cpistolax  a  Johanne  Nicopnlitano  ejusque  synodo  accepisse,  gui- 

bus  se  a  Derolheo  Thessalonicenti  vchementer   affligi  quercbantur  et  utrum  ad 

eumdem  relationem  suhinde  mittere  sibi  ticeret  consulebant,    Se  id  negasst  mtntiat 

et  de  aliis  instructionem  intinuat, 

Hormisda  Ennodio  et  Peregrino  episcopis. 
Posteaquam  profecta  est  caritas  vestra,  Nicopolitanus  diaconus, 
qui  vobis  otiam  occorrit  in  itinere,  Komam  venit1).  Quem  praeter 
moram  vidimus,  cogitantes,  ne  forte  esset  quod  ad  instructionem 
mandatae  vobis  legationis  adjicere  deberemuB;  quod  et  rationabiliter 
factum  ipsa  res  evidenter  ostendit.  Obtulit  enim  nobis  epistolam 
Johannis  episcopi  sui  etaliam  synodi  subjacentis*)  ecclesiae  Nicopoli- 
tanae,  qua  qaeruntur  tib  episcopoThessaloniceasi  excitatas  adversam  se 
tam  principaies  quam  judiciarias  potestates:  concussionibus  et  dispen- 
diis  se  vehementer  affligi  propter  hoc,  quia  de  ordinatione  sua  ad 
episcopum  relationem  secundum3)  prisca  exempla  non  miserit.     Pro 

33     ')  Adeoque  intra  5  Aprilis  diem,  quo  legati  profecti  Bunt. 

*)  Ed.  add.  tibi.  Moique  principaUs  potetiatei  idem  eat,  quod  imperatorit 
potettatei,  nisi  quis  hoc  verbo  malit  intelligi  lllyrici  praefecturam  et  lubliiuisti- 
mam  intcr  mundanos  apices  potestatem,  quam  Leonis  temporibua  Anaatasium  pa- 
riter  TheBsalonicenaem  anQBtitem  adiisae  atqae  Atticu  ejusdem  ecclesiae  "Nico 
politanae  episcopo  indigniBBUna.  intulisse,  Leo  ipae  epint.  11  c.  1  tustatur. 

3)  Johannem  epiBcopnm  Nicopolitanum  una  cum  aynodo  Epiri  veteris  rela- 
tionern  de  ordinatione  ad  Hormiadam  miaisac  teates  sunt  auperiorea  epistolae  15 
et  16.  In  libro  autem  V  de  concordia  aacerd.  et  imp.  c.  25  n,  9  Steph.  Baluzina 
observnt,  id  contra  morem  veterem  factum  fuisse,  ac  de  ordinatione  Nicopoli- 
tani  episcopi  ad  Thesaalonicensem  nntistiterii ,  non  ad  Boraanum  referri  debniaae. 
Similiter  etiam  arbitratur,  hac  discordia  Horrnisdae  datam  eaae  occasionem  di- 


>vGoogIe 


808  S.  HOBMISDAE  PAPAE 

a.  517.  qua  causa  speraverunt,  ut  de  remedio  cogitare  deberenius,  consu- 
lentes  etiam  nos,  utrum1)  daremus  eis  licentiam  relationem  ad  de- 
signatum   episcopum    secundum    consuetudinem    destinandi.      Unde 

ep. 35.  tractavimus,  et  episcopum  quidem  Nicopolitanum  admomiimus,  ne 
tale  aliquid  audere  tentaret,  si  nobiscum  velit  in  communione  pcr- 
sistere:  ne  per  illum,  si  ab  eo  qui  a  communione  nostra  alienus  est, 
confirmationem  petiisset,  nostra  quoque  communio  contagium  susti- 
neret.  Haec  vos,  ut  omnia  sciretis,  instruximus.  Quid  autem  pro- 
pitio  Deo  vobis  de  hac  causa  agendum  sit,  subjecta  declarant.  Data 
pridie  Idus  Aprilis,  Agapito  consule. 

Epistola  34. 

iv  517  d.      Hormisdae  p&pae  ad  Ennodinm  et  Peregrlnnm  episcopos. 

12  April. 

Quid  in  causa  Nicopolilanae  ecclesiae  tunt  apud  episcopum  Thessahniceniem  tmn     p. 
apud  Imperalorem  ipsis  agcndum  *it,    insiruit  (n.  1  et  2).      Vt  litteras  suas  ad 
TAessalonicensem  datas  diseriU  loeit  publicari  faciant,  injungit  (n.  3). 

Hormisda  Ennodio  et  Peregrino  episcopis. 

1.  In  nomine  Patris  et  1'ilii  et  Spiritus  sancti,  intercedentibus 
et  adjuvantibus  sanctis,  qiiid1.)  agendum  sit  de  causa  Nicopolitanae 
ecclesiae.  Primum  ubi  Thessalonicam  Deo  juvante  veneritis,  episto- 
las2)  nostras,  quas  in  hac  causa  misimus,  episcopo  Thessalonicensi 
tradite,  illum  ordinem  in  ejus  salutatione  servantes,  quem  scitis  a 
nobis  esse  mandatum  circa  eos,  qui  cum  sede  apostolica,  hoc  est 
Ecclesia  catholica,  non  communicant.  Traditis  autem  epistolis  in- 
stanter  agere  debetis,  ut  se  ab  ejus  ecclesiae  concussione  suspendat : 
rationem  reddentes,  quia  non  potuit  reversus  ad  communionem  et 
ad  corpus  Ecclesiae  cum  illis,  qui  necdum  reversi  sunt,  quidquam 
habere  conjunctum,  nos  non  solvere  a  praedecessoribus  nostris  con- 
cessa  privilegia,  si  ipse  ecclesiastica  instituta  non  deserat.  Certe 
redeat  ad  unitatem,  et  nos  cum  eo  insistemus,  ut  omnia  privilegia, 
quaecunque  consecuta  est  a  sede  apostolica  ecclesia  ejus,  inviolata 
serventur.  Dicitis  etiam,  aperte  illum  ostendere  inimicum  se  esse 
fidei,  si  inaequitur  eos,  quos  viderit  ad  catholicam  communionem 
reverti. 

2.  Quodsi  potuerrtis  causam  ibi  Deo  propitio  componere,  scri- 

strahcndi  Epirum  a  corpore  promnciarum,  quae  vicario  Thessalonicensi  parebant, 
commiltendigue  vices  apottoUeae  tedU  per  eam  provinciam  episcopo  Mcopoliiano; 
afcque  hoc  privileginm  a  Gregorio  lib.  6  Iud.  11  epiat.  8  episcopis  Epiri  con- 
firmatom  cet. 

*)  b  cc  ut  (ad  marg.  utrum). 
31     ')  In  Q1  deeat  guid;  omitti  potOsl,  si  postea  legatur  agendum  m"e. 

*)  Stil.  quae  sequitur   epiat.  36.     Mox  ed.  dicite  ...  insequitur  quot  ...  Quod 


>vGoogIe 


EPISTOLAE    33  —  35.  809 

ptia  ad  epiacopum  Nicopolitanum3),,  quid  vustra  promoverit  operaa.  fii7. 
nuatiate.  Si  vero  obatinatus  fuerit  nec  ab  insecutione  ejua  cessare 
voluerit,  secundnm  litteras,  quas  ad  clementissimum  imperatorem 
misimus,  apud  principem  c&usam  ecclesiae  Nicopolitanae  sic  agitis,  ep.  37. 
ut  dicatis:  Alcyson  episcopus  Nkopolitanus  satisfecit  Ecclesiae  catholi- 
cae,  susceplus  est  et  ad  communionem  reduclus.  Hujus  successor  Jo- 
hannes  episcopus,  et  Deum  ante  oculos  habens  et  de  salute  sua  cogitans 
et  praedecessoris  sui  bonum  exemptum  sequens,  condemnatis  haereticis 
vel  transgressoribus  ad  sedem  beati  Petri  apostoli  misit,  et  susceplus 
est.  Huic  nunc  Thessatonicensis  episcopus  insidiatur  et  eum  concutit, 
contraria  his  quae  fecit  ab  eo  exigere  volens.  Hinc  pater  vester  et 
omnes  orthodoxi  rogant,  ut  jussionibus  vestris  removeatur  ab  eo  tsta 
motestia:  ne  videatur  hominibus  propter  hoc  itlum  persecutionem  pati, 
quia  ad  communionem  sedis  apostolicae  rediit;  et  qui  exspectant  per 
vos  unitatem  fieri,  aliud  incipiant  credere,  si  pietatem  vestram  viderint 
hoc*)  dissimulare,  hoc  negligenter  accipere. 

3.  Visum  est  nobis  expedire,  nt  litteras,  quas  ad  Thessaloni- 
censem  in  causa  Nicopolitana  diresimus,  quolibet  ordine  prudentia 
vestra  diversis  [in  locis]  faciat  publicari ,  magnopere  tamen  in  civi- 
tate  Thessalonicensium,  quia  hoc  facto  et  a  persecutione  nostrorum 
potest  cessari,  et  ad  ipsius,  si  correxerit,  credimus  pertinere  salutem. 

Epistola  35. 

Hormisdae  papae  ad  Johannem  Nlcopolitanum  et  synodum  ejus.  a.  siv  A. 

12  Aprit. 
p.  109.      De   angustiis,   guas  perpesti,  consolatur  (o.  1),    tt  legationem  ad  principem  tt 
episeopum   Thessatonicensem  pro  illorum  sublevatione   aisisie  nuntiat  (n,  2),'   ipti 
ad  Thestalonieensem  tttttras  nt  dirigant  (n.  3). 

Hormisda  Johanni  episcopo  Nicopolitano  c-nm 
synodo. 
1.  Optaremus,  dilectissimi  fratres,  ab  omnibus  vos  molestiarum 
fluctibus  alienos  vitam  sub  tranquillitatis  serenitate  transigere,  et 
Deo  nostro  remota  mundanarum  tempestatum  mentes ')  perturbatione 
vestras  devotas  esse:  quia  qn&e  fieri  nolumus,  necesse  est,  ut  facta 
doleamus.  Sed  abundat  mundus  incommodis  et  tentationibus:  sae- 
culum  istud,  in  quo  peregrinamur,  expositum  est  passim1)  veluti 
magna  moles  ventorum    procellis.      Ita   ndelium   mentes    diabolicis 

3)  b  cc  add.  tttteris,  citra  neceaaitatem ,  quum  vox  scriptum  paetim  apnd  ve- 
teves  etiam  litteras  aonet.     Subinde  in  Q1  desideratur  optra. 

')  Supple:  quod  Johannes  a  Dorotheo  patitur. 
36     ')  Ita  0'  (partim  secunda  mann).     Ed.  cum  G1  mentis  perturbatione  moatrunl. 
Neseio  an  hisee  Hormisda  alludat;  ad   ea,   quae  Johannes  in  litteria  electionem 
auam  indicantibuB  praemiaerat:   Cura  mihi  exstitit  sempcr  nihil  aaplius  quaerere, 
niii  agere  propriam  tt  famitiarem  coneersationtm  etc.  (ep.  15  n.  1). 

')  G'  sec.  manu  passionibut,    Deinde  ed.  par  erit  t 


byGoogle 


•         810  S.  HOBMISDAE  PAPAB 

a.  517.  pulsantor  insidiis,  et,  sicut  dictum  est,  qui  volunl  pie  vivere  in  Ckri- 

[f  sto,  persecutiones  patiuntur.     Sed  consolatur  spes  a  justo  retributore 

Matth.  promissa:    quia  beatus  est,    qui  non  fuerit   scandalfzatus  in  Domino. 

"'     Non  dejiciant  milites  Dei   impetus  fragiles   et  caduci.     Qui  assistdt 

strenuis,   non  delectatur  ignavis.      Facile  eontemmmtur    ista  quae 

transeunt,    si  iila  quae  sunt  mansnra  cogitentur.     Amplectenda  est 

probationis  occasio:    quia  licet  sint  dura  onera  laborum,    praemia 

tamen  majota  virtutum.    Quemadmodum  par  erit  reiminernjioiii,  qui 

se  imparem  monstrat  examini?    Non  simus  segnes  ad  fortia,  si  per- 

venire  cupimus  ad  promissa.    Quis  snper  hoc  exspectet  vocem  homi- 

raYo '  nis,  quum  quotidie  nobis  insonet  sententia  veritatis:  Beati,  qui  pas- 

siones  patiuntur  propter  justitiam! 

2.  Sed  ne  me,  fratres  carissimi,  licet  apud  fideles  magna  sit3), 
spirituali  tantum  vos  credatis  confnrmatione  solari :  a  providendis  pro 
vestra  tribulatione  remediis,  quantum  in  bomine  esse  potuit,  non 
quievi.  Nam  per  legatos  ad  Orientis  principem  destinatos  et  Thes- 
salonicensem  episcopum,  ut  ab  infestatione  vestra  cessaret,  admonui, 
et  prorogatds  paginis,  ut  imperatori  supplicaretur,  injunxi. 

3.  Haec  quantum  ad  praesentia  sunt  provisa;  sed  illa,  quae  ad 
spem  futuram  pertinent,  haec  sunt  potius  mentibus  intuenda.  Sane 
hoe  me  fateor  fuisse  miratum,  quod  inter  allegationes  angustiarum 
religiosae  prudentiae  vestrae  haec  potuit  cura  subrepere,  ut  a  me 
sub  consultationis 4)  colore  dirigendi  ad  Thessalonicensem  episcopum 
solidas  litteras  licentia  posceretur.  Egone  bujus  rei  auctor  exsiste- 
rem,  quam  si  inscio  me  cognoscerem  factam  esse,  culparem?  Absit 
ista  perversitas !    Audite  apostolicam  Yocem,  sed  personae  meae  con- 

GaL2, 18.  venienter  aptandam:  St  quae  destruxi,  haec  iterum  reaedifico,  prae- 
varicatorem  me  constiluo.  Nolite,  obsecro,  ad  evitata  vix  redire  con- 
tagia,  nec  pedes  luto,  quo  tenebantur,   avulsos  patiamini  male  rur- 

Luc.9,C2.sus  immergi.  Sinite  obliterata  esse  transacta.  Kemo  mittens  manum 
suam  in  aratrvm  et  adspiciens  retro  aptus  est  regno  Dei.  Impediuntur 
a  proceasu  propositi  itineris,  qui  reflexis  oculis  respiciunt  quod  re- 
linquunt.  Non  amant  Ecclesiaes)  strictae  disciplinae  eos,  in  quibus 
remanet  memoria  ulla  perfidiae:  totos  ab  errantibus  oportet  abscindi, 
quia  in  tantum    detestabiles    existimantur  ad  spreta  redeuntes,    ut 

■')  Ita  G1.  Ed.  sinl,  spiritualia  tantum  sestrae  exhibere  credatit  tiinfirmtitiouis 
solatia;  providendis  enim. 

')  G1  b  cc  contotattoni»;  Bed  legeudum  esan  contuttationit ,  liquet  ez  verbie 
Hormisdae  de  Johanue  ac  eynodo  ejue  epist.  33  aic  loquentis:  contutenlet  etiam 
nos,  utrum  daremus  eis  licentiam  rclationem  ad  detignatum  epiteopum  secnndum  cou- 
tuetudincm  dettinandi.  Et  vero  hoc  mendum  antiquariifl  valde  est  familiare,  quom 
etiam  alias,  quotiea  contultationit  vocabulum  orataonie  eridentia  postulat,  e  vete- 
ribus  libria  aliquem  vix  reperire  sit,  in  quo  comolationit  voi  nou  ejus  loco  ex- 
bibeatur. 

s)  Ita  G1.     Ed.  ecdesiasticae  ditciptinae  ...  mcmoria  iiiit  ...  in  tradilu. 


^igilizedbyGOOgle 


EPISTOLAE   35.   36.  811 

beatus  apostolus  Petrus  melius  illis  esse  praedicnverit,  ut  non  cogao-  a.  517. 
scerent  viam  justitiae,  quam  cognoscentes  retrorsum  reflecti  a  tradito  /S[ 
sibi  aancto  mandato.  In  aperto  eat,  qua  pertinacia  traditae  fidei 
debeat  constantia  custodiri,  si  tolerabilius  est  in  errore  persistere, 
qnam  coinquinationibus  rursum,  quas  quis  fugerit,  implicari.  Data 
pridie  Idus  Aprilis,  Agapito  viro  clarissimo  consule,  per*)  Pullionem 
subdiaconom. 

Epistola  36. 
Hormisdae  papae  ad  Dorothenm  episcopnm  Thessalonicensem. a.  517  d. 

12  April. 

).  A'e  Jo/umnem  Nieopolitanum  ultra  facettere  praetumat. 

Hormiada  episcopus  Dorotheo  episcopo  Thessalo- 
nicensi. 

1.  Johannes  frater  et  coepiscopus  meus  Nicopolitanae  urbis 
antistes  cum  synodo  sua  variis  se  concussionibus  atque  dispendiis 
graviter  causatur  affligi,  quod  a  transgresaorum  societate  divisus, 
postquam  communionem  sedis  apoatolicae  emeruit,  ad  Theasaloniceu- 
sium  ecclesiam  ordinationis  suae  indicia1)  non  direxit.  Potuisset 
neglectus  hic  esse  culpabilis,  si  unum  esset  inter  omnes  mysterium 
caritatds.  At  quum  multi  se  a  petrae  illius,  quae  Christus  est,  soli- 
ditate  diviaerint,  quis  non  velit  ab  errantium  conjunctione  discerni, 
ut  mereatur  cum  his  qui  consistunt  in  veritate  conjungi?  Non  igi- 
tur  conauetudo  est  neglecta,  sed  vitata  coutagia.  Ergo  objicere  quis 
posait  errorem,  ubi  cogitatam  salubriter  intelligit  cautionem?  At 
nos,  quod  debueras  primus  assumere,  credebamus  te  sequi  aaltem 
post  aliena  exempla  potuisse.  Non  sufncit  in  lapsibus  mora,  nisi 
ad  reprehensionis  cumulum  circa  e,os  quoque,  qui  ad  viam  redeunt, 
accedat  invidia?  Quid  aliud,  quam  beati  Petri,  quod  sine  impietate 
dici  non,  potest,  ipsum  quod  a  Domino  datum  eat  nomen  oderunt, 
qui  eos  qui  ad  sedis  ipsius  altaria  confugiunt  insequuntur? 

2.  Quo  pudore,  rogo,  privilegia  circa  te  illorum  manere  deside- 
ras,  quorum  mandata  non  servas,  et  reverentiam  quam  non  exhibes 
fldei,  cupis  tibi  aub  eccleaiastica  poteatate  deferri?  Si  in  iisdem 
vestigiis,  quibus  catholici  nituntur,  insisteres,  insectationem  tamen 
proximi  vitare  deberes,  sciens  secundum  Domini  nostri  et  Salvatoris, 
quem  colimus,  instituta  eum,  qui  acandalizaverit  unum  de  minimis,  Matth. 
obnoxium*  magnis  esse  peccatis.     Ubi  est,  Domii 


',,  humilitaa,  quam  18-6- 


sub    occasione    diacipulorum   tuorum    certantium   de   k>ci    qualitate 

')  Ita  G1.     Alii  omitt.  ptr  Pvitionem  tubdiacomm. 
36     ')  Ed.  inilia.     Moi  b  neglectut  tie  ette,  al.  omjtt.  hic,    Ideo  aotem  culpabilie 
fuiaaet  is  neglectua,  quia,  ut  constitiiit  Leo  epiet.  14  c.  6,  provinciamm  Illyriti 
metropolitani  nonnki  ciun  ThesaalonicenBiB  antietitia  notitda  et  coneensa  ordi- 
nanui  eraut. 


^igilizedbyGOOgle 


812  S.  HOEMISDAE   PAPAE 

a.  571.  doeuisti?    Tu  osteudis  illum  esse  niaximum,   qui   exhibere  studuerit 
i6rtJ6        PU9'^uin-    Respice  de  coelo,  vide:  visila  vineam  le  cu/lore  ptatila- 
Matth.  iam:  intende  circa  maiidata  tua  minimos1),  et  circa  ambitum  liouo- 
5'19-  ris  elatosl 

3.  Cur  recentia  cupitis,  et  prisca  deseritis,  circa  summa  deaides 
et  parva  curantes?  Nonne  hoc  est  rerum  vilia  decimare,  et  legis 
praecepta  contenmere?  Servate3)  illa,  quae  Deo  congruunt,  etfacile 
ea  quae  sunt  ab  hominibus  subsequuntur.  Quin  potius  curam  salutis 
assume,  et  cur  te  alius  praevenerit  iu  veritate,  afFectioue  suspira: 
ne  si  insectari  eos  qui  ad  Ecclesiae  revertuutur  membra  perstiteris, 
tu  quoque  cum  his,  quos  notninatim  condemnat  catholica  seutentia, 
copuleris.     Data  pridie  Idus  Aprilis,  Agapito  viro  clarissimo  consule. 

Epistola  37. 

a*^17^-  Hormisdae  papae  ad  Anastasinm  Augustnm. 

Ut  Johannem  NicopoHtanum  a  moUstHs  infestantium  tueatur,  rogat. 

Hormisda  Anastasio  Augusto  per  Enuodium  ct 
Peregrinum  episcopos. 
Dum  sapientiae  vestrae,  clementissime  imperator,  profunda  con- 
sidero,  providentes  saluti  propriae  vobis  displicere  nou  aestimo. 
Neqne  enim  aut  diviua  monita  aut  humana  contineut  instituta,  ut 
qui  consulit  bonae  spei,  qualibet  debeat  reprehensione  culpari :  quum 
maxime  pietas  quoque  vestra  affectu  se  unitatis  et  pacis  flagrare 
fateatur.  Quae  res  me  quoque  vel  pro  fiducia  conscientiae  vestrae 
vel  pro  creditae  quoque  mihi  dispensationis  officio,  emergente  com- 
pulit  non  supersedere  negotio.  Johannes  frater  et  coepiscopus  meus 
Nicopolitanae  civitatis  antistes,  pjaedecessoris  sui  aanctae  recordatio- 
nis  Alcysonis  secutus  exemplum,  beati  Petri  apostoli  communionem 
cum  synodo  sua,  damnatis  his,  quos  Eeclesia  detestatur,  expetiit.  Is 
nnnc  gravibus  fatigatur  insidiis.  Precor  mansuetudinem  vestram, 
iniqua  molientibus  obviate,  et  removete  molestias,  et  correctum 
fovete,  cui,  ut  corrigerefc '),  debuisset  iusisti.  Scient  enim  qui  tar- 
daverint,  se  reos  futuros,  quum  a  vobis  foveri  viderint  jam  reversos. 
Pateor,  clementissbne  imperator,  miror  insidiantium  pertiuaciam 
neque  Dei   neque  vestro   iutuitu  permoveri.     Nam  qui   oderunt  in 

*)  Hoc  est,  qui  quum  mandata  BOlvere  non  vereantnr,  minimi  censendi  annt, 
aecundnm  illud*Ma,tth.  5,  19:  Qui  ergo  soloerit  anwn  de  mmdatis  istis  minimis  ... 
nUnimut  vocahitar. 

*)  Ed.  Serva  ...  tubtequcntar  ...  apotloiica  sententia  et  omitt.  affectione. 
87     ')  Supple  se.     Sic  ct  m  aliia  Buperiorum  praeBulum  epittolis  corrigcntet  pro 
te  corrigentes  non  semel  offendimuB.     Quocirca  Baron.  siibatituenB  corrigeretur 
ab  Hormiada  potius  littera  quam  mente  diBcessit;   aed  iii  utaique  peccat,  qnod 
Bubjicit  rtebidstet  assistere. 


3i9ilizedbVGOOgIe 


EPI8T0LAE   36  —  38.  813 

homine  studium  desiderii  boni,   quod  de  se  aestimant  judicari,  in-a.  517. 
sequontur.     Ad  recta   reduces  june   culpandi,    si  non   converterint 
deviantee.     Datae5)  fidei '  vestrae  clara  documenta,   si  affueritis  ad 
unitatem  reductis,  effici,  omni  adhortatione  cogitetis. 

Epistola  38. 

Anastjisii  Aagnsti  ad  Hormisdam  papam.  l/lhilii 

CArit/i  mamuetudinem  commendat,  ul  Hormitdam  eelut  nimiae  duritiae  reum  faciat. 
Anastasius  Augustus  Hormisdae  papae. 
Etsi  nmgnum  aliquid  tacitumitas  judicatur,  tamen  necessarium 
est,  admirantes  Dei  misericordiam  assidue  frequentare  sermonem.  Et 
quia  initium  fidei,  quam  nos  Dominus  et  Deus  Salvator  noster  Jesus 
Christus  docuit'),  in  remissione  peccatorum  praecellit,  nulli  habetnx 
ignotum.  Ipse  enim  per  propriam  passionem  omnia  Adam  peccata 
mundavit,  et  haec  fuit  negotiatio  humilitatis  ipsius,  ut  et  praefatum 
et  omnes  fratres  liberaret  ex  servitute  peccati;  voluntarie  personam 
servi  suscipiens.  Nam  beatus  Faulus  apostolus  docuit  nos  scribens 
ad  Romanos:  Regnavit  mors  ab  Adam  usque  ad  Moysen  et  in  eos,  gui  .°^ 
non  peccaverunt.  Ex  quo  est  universitati  quodammodo  declaratum, 
ex  generali  dispositione  sive  mirabilibus  specialia  quemque1)  exempla 
debere  euscipere  semel  tanta  magnae  legis  jussione  et  tam  pia  boni- 
tate  firmata;  et  omnis  doctrina,  quam  discipulis  suis  tradidit,  in 
hoc  firmamoito  consistit.  Fugavit  aegritudines  sive  multifaria  ge- 
nera  passionum,  nodum  peccati  propria,  sicut  dictum  est,  passione 
resolvit;  et  agens  ad  implenda  similia  discipulos  factis  et  sermoni- 
bus  instruebat.  Yerum  si,  sicut  aliqui  nituntur  ostendere,  certi  ex 
ipsis1)  apostoiicis  tam  piam  doctrinam  per  inobedientiam  implere 


*}  Ita  G'  G1.  b  CC  Date  fidei  veitrae  elara  documenta,  ri  adfore  cunctit  ad 
unitalem  redueUt  officio  omni  et  adkortatione  cogileti».  Quae  correctio,  etiamai  ab 
editoribua  eoncil.  arrepta,  non  probatur:  tum  quia  a  librariorum  more  aliemun 
est,  ut  adfueritii  pro  adfore  eia  aubrepat,  tura  etiam  admissa,  mdla,  efficitur  iri- 
tida  sententiii.  Integrior  erit  in  hunc  inodum:  Datae  fidei  veslrae  clara  (supple 
erunt)  documenta,  ti  adfueritit  ad  unitatem  reduetis,  (adde  idemque  a  ceterit)  efflci 
omni  adhortatione  cogitetit.  Qnamquam  et  nunc  jam  sensus  satis  purus  eiScitur. 
38     ')  b  docuit  in  remissionem. 

')  Ita  Gl  a1  (nisi  quod  a1  quaeque,  ubi  G'  qq  i.  e.  quemque).  b  cc  quaeqnc 
exempla  debere  temel  tam  magnae  legit  juttionel  et  tam  pta  bontiate  firmatae,  u/ 
Dninji.  Porro  verbum  firnuaa  ad  exempla  referendnm  est.  Eoc  etiim  aitai  vult: 
Cbristum  ideo  caraem  anacepisse,  ut  omnes  misericorditer  liberaret;  adooque 
ex  hac  geoerali  incarnationis  euae  cauaa,  quam  miraculis,  gestis  ac  praeceptis 
Ermavit,  speci&lia  nobia  dediaae  eiempla,  quibus  miserioordiam  disccremus. 

')  Non  crediderim  Anftstasium  immo  ullum,  qui  Christiauo  nomine  glorietur, 
ejua  impudentiae  et  impietatis  exatitisse ,  ut  apostoloa  in  implendis  Christi  man- 
datis  inobedicntiae  arguerent.     Qua.ro   legendum   potius  ipiit  apottolicit,   qoam 


3i9ilizedbVGOOgIe 


814  3.  HORMISDAE  PAPAE 

i. 617.  dissimulant,  ignoraraus,  ubi  magisterium  miserieordis  Domini  et 
mngni  Dei  nobis  possit  occurrere.  Nos  autem  non  ea  credimus  ra- 
tione,  ut  immisericordes  esse  putemus,  qui  misericordiam  didicenint; 
sed  postulationem  nostram  a  praesenti  tempore  tacitumitate  coinpri- 
mimus,  irrationabile  judicantes  illis  precum  adbibere  bonitatem,  qoi 
rogari  se  nolint,  contumaciter  respuentes*):  injuriari  enim  et  annul- 
lari  sustinere  possumus,  juberi  non  possumus.  Data  V  Idus  Julii 
Constantinopoli,  Anastasio  (Augusto  IV)J)  et  Apapito  vt.  ce.  con- 


Epistola  39 

G-  Exeiaplum  rolationis  minimorum  arcliixaandritarum  et  oeteroram 

monaohorum  secundae  Syriae  ad  Hormisdam  papain. 

Quam  nefanda  a  Stvcro  tl  Fctro  pcrpctti  tint  cxponentet  (n.  1 — !),  tt  frustra      p.  109. 

apud  imperatorem    auxiHum   guaetiittc    queruntur    (n.  3).      J/ormisdam    ut    caput 

omnium  appellant  (n.  4),    ac  fidcm   suam    damnatis    noiainalim  liaereticis  lettatant 

faciunt  (n.  6),  subtcriplionet  tuas  tinguli  subnuttentes  (n.  6 — 12). 

Sanctissimo  et  beatissimo  universae  orbis  terrae 
patriarchae  Eormisdae,  continenti  sedem 
principis  apostolorum  Petri,  deprecatio  et 
supplicatio  minimorum  archimandritarum  et 
ceterorum  monachorum  vestrae1)  secundae 
Syriae  provinciae. 


quod  in  aliii  ipsius  (G1  iptii)  apostolis.  Certe  Hormisdam  ejusque  iit  apostolica 
sede  anteceasores  hic  notari,  haud  temere  conjectenma. 

*)  Sopple  eat  scil.  precet.  Mor  pro  verbo  mmiUtri,  quo  interpres  litterae 
teiiaz  graccum  i^ovdsviia^ai  rediidit,  aptius  posituin  esset  contemni.  Sed 
vel  hinc  totam  epistolam  ab  Anastasio  graece  scriptam  et  ab  interprete  non 
admodum  perito  latme  conversam  fuisae  planum  est. 

b)  b  cc  add.  Aug,  quartum,  ac  deinde  aubtulerunt  »».  cc.;  nou  male,  si  cnm 
alicujus  codicis  auctoritato.  Certe  logendum  Anatlatio  Augatto  IV  et  Agapito 
viro  clarittimo  consuiibun. 

89  ')  bcc  eipunx.  vcttrae:  quo  verbo  hanc  provinoiam  Hormisdae  addictam  eiqne 
ut  oniverai  orbis  patriarchae  subjectam  significant.  Iu  hac  aotem  nuncupataone  imi- 
tantur  Theodomm  et  Ischyrionem  Alexandriae  diaconos,  Athanasium  ejuadem  ec- 
cleaiae  preabyterum  et  Sophronium,  qnorom  libelh'  diatincti  act.  3  coneil.  Calched. 
inecribuntni  Leoni  ofxoopevixio  aoxitma-noittp  %al  jiorpiopjj;  (Hard.  II,  32-lsa.). 
Hinc  Gregorio  lib.  B  indict.  13.  epiat.  18  et  20  data  eat  occasio  scribendi:  Aium- 

quid  non  per  uenerandum  Calchedontrue  concitiuia  kujus  apotlolicae  tedit  antittiltt 
univertates  oblato  konorc  voeati  tunt?  Sed  tamen  nuilui*  unguam  tali  uocabulo  appel- 
lari  voluit.  Hoc  est:  quamvis  ipsis,  concilio  Calchedonenai  audiente  nec  recla- 
mante,  tributum  sit,  quamvis  idem  et  nunc  archimandritae  ac  monachi  Hor- 
misdae  et  pOBtea  Larissaenus  episcopus  in  ftonte  et  ad  calcem  epistolae  2  ad 
Bonifaxnum  II  hnic  papae  tribuant,  nullus  tamen  illud  sibi  ipse  arrogavit.  Quod 
antem  interpree  latine  hic  reddidit  verbis  univertae  orbit  terrae,  uno  oUovuf- 
vfnio,  ut  in  libellis  snpra  citatis,   eiprcssum   crediderim.     Silendum  nou  cst, 


^igilizedbyGOOgle 


EPI8T0LAE  38.  39.  815 

1.  Gratia  Salvatoris   omnium  nostrum  Christi  immisit1)  nobia,  (a.  617.) 
ad  veatram  beatitudinem  refugere,  velut  de  hieme  et  tempestate  ad 
portum  tranquillitatLs.     Admoniti  minime   circumTallantibus    nos  '■'•) 
calamitatibus  teneri  jam  credimns.     Nam  etsi  patimur,  gaudentes 
sustinemus,  scieutes,  quia  non  sttnt  condignae  passiones  hujus  temporis  gY^ 
aA  futuram  gloriam,   quae  revelabitw  in  nobis.     Quoniam  vero  Chri- 

stus  Deus  noster  principem  pastorum  et  doctorem  et  medicum  ani- 
marum  constituit  nobia4)  vestrum  sanctum  angelum,  dignum  est, 
passiones,  quae  nobis  contigerunt,  exponere,  et  immisericordes  osten- 
dere  lupos,  qui  dissipaut  gregem  Christi:  ut  auctoritatis  baculo  eos 
expellat  de  medio  ovium,  verbo  autem  doctrinae  animam  sanet  et 
orationis  medicamentds  mitiget. 

2.  Qui  autem  sint  isti,  et  qui  hos  adversum  nos  armaveriat, 
audistis  ufique,  beatissimi:  Severus6)  ille  et  Petxus,  qui  nunquam 
in  Christiano  nnmero  reputati  sunt,  qui  per  singulos  dies  sanctam 
Calchedonensem  gynodum  sanctissimumque  et  beatissimum  patrem 
nostrnm  Leonem  publico  anathemate  impetentes'1),  qui  judicium  Dei 
nihil  aestimantes  et  colendos  canones  sanctorum  patrum  conculcan- 


etiam  Johannem  regiae  urbis  epiacopum  in  actia  conventua  Constantinopoli 
anno  618  habiti,  insertiH  concilio  Constantinopolitano  »ub  Mena  act.  V  (Uard.  II, 
1317) ,  patriarcham  occumenicum  vocitari. 

*)  Illud  immisit  nolris,  quod  est  induxit  nos  seu  persuasii  nobis,  Baronius  sup- 
pressit,  subBtituens  ejua  loco  aolum  nos,  vocabulumque  antecedens  gratin  ad 
anbsequena  admomli  perinde  refert,  ac  si  legeretur,  admoniti  gratia  Satvatoris  nos 
ad  eestram  etc. 

*)  C*  seq.  omitt.  nos  eaiamitatibus. 

'}  Gl  nos,  b  cc  vot  et.  Eodem  modo  infra  n.  6  iidem  Syri  ajunt:  ad  per- 
fectain  autem  notUiam  (uou  addito  vestrani  et)  vestri  smicli  angeli.  Similiter  Justi- 
nianuB  comes  ep.  78  n.  1  scribit:  ad  dngetum  vestrum  Ainc  duscedentei,  non  prae- 
misso  ad  vos  et.  Is  loquendi  niodus  nititur  apocalypai  2, 1  sq. ,  nbi  Johannee  jus- 
eub  BCribere  neptem  eccleaiis  scribit  angeto  Ep/usi  ecclesiae. 

6)  Severus  ille  in  Antiochenam,  Petrus  antem  in  Apamenam  invaserat  eccle- 
siam.  Utriusque  nefariam  vitam  peretringunt  Apameni  monachi  in  libello 
actdoni  V  concilii  Constantinopoli  sub  Mena  hahiti  (Hard.  II,  1387  sq.)  inserto. 
Hi  psendoepiscopi,  quamvia  ad  vexandos  catholicos  in  nnum  consentienteB,  in 
eamdem  tamen  sententiam  minime  conapirabant.  Certe  Severus  Petrum  ana- 
themate  dignum  profiteri  non  dubitabat,  ut  ex  Liberato  cap.  19  coliigitnr. 
Verba  ejus  quia  in  vulgatin  mendoaa  sunt,  e  Corbejenei  exemplari  exscribo. 

Setierus,  inquit,  dum  sederet  prius  in  monasterio  Hiberi,  non  susdpiebal  Zenonis 
ediclum  nec  Petrum  Mongnnem;  deinde  sedens  in  abbatis  Romani  et  Mamae  qui 
postrcmus  fuit  monasterio,  et  eainde  missia  est  permanerc  Constanlinopotim  apocri- 
siarius,  et  fit  inter  eos,  qui  Petri  Mongi  erant.  Dionque  objiceretur  ei:  „quomodo 
prius  anaihemaiuabas  Petrumf"  dicebal:    „quia  Peirum  anuthenaithavi  Apamenum." 

Sed  et  hinc  ae  nullius  fidei  csstitisee  prodebat. 

')  Oraeca  phrasis  duni  retinetur,  nonnihil  hic  deesse  videtur  orationi.  In- 
tegra  antem  erit,  ai  tantum  reponatur:  impetunt  ...  faciunt  ecchiberi  ...  affligunt. 
Hinc  perspicnum  est,  non  archiniandritaa  solos  cnm  monachia,  sed  et  nonnullos 
laltom  epiacopos  secundae  Syriae  Acephalorum  communionem  declinasse,  adeo 


^igilizedbyGOOgle 


816  8.  H0BMI8DAE  PAPAE 

(a.  517.)  tea,  episcopos  quidem  priucipali  potentia  facientea  exhiberi,  et  nos 
eogentes  illudere  praedictam  sanctam  synodum,  suppliciis  inaesti- 
mabihbns  affiigentes.  Unde  et  quidani  eornm  injectas  plagas  minime 
sustmentes ,  de  hoc7)  transierunt,  et  nostrorum  vero  non  exigua 
multitado  perempta  est.  Euntibus8)  namque  nobis  ad  mandram 
domini  Simeonis  pro  causa  Ecclesiae,  insidiati  sunt  nobis  iu  itinere 
praedicti  coinqninati,  et  supervenientes  occidenint  ex  nobis  trecen- 
tos  quinquaginta  viros,  quosdam  autem  vulneraverunt;  alios  vero, 
qui  potuerunt  ad  colenda  altaria  confugere,  ibidem  peremerunt  et 
monasteria  incenderunt,  per  noctem  immittentes  multitudinem  in- 
quietorum  hominum  redemptorumque  omnem  paupertatem  ecclesiasti- 
cam  per  hujusmodi  peatiferos  homines  consumentes. 

3.  Ad  singula  autem  delatae  ad  vestram  beatitudiuem  iustrueut 
chartae  a  venerabilibus  fratribus  Johanue  et  Sergio,  quos  misera- 
mus  Constantinopolim ,  sperantes  viudictam  fieri  de  his  quae  com- 
missa  sunt.  Sed  eos  nec  verbo  dignatus  est  [imperator]  '),  sed  etiam 
cum  grandi  contumelia  expulit,  comminatus  eis,  qui  ista  porrigerent. 
Unde  hinc  est  nos  vel  sero  cognoscere,  quoniam  tota  pravitas  et 
andacia  talinm  malorum  adversus  ecclesiaa  facta,  ipsius  immissione 
composita  est. 

4.  Deprecamur  ergo,  beatisssimi 10) ,  supplicantes  et  rogantes, 
ut  exsurgatis  cum  fervore  et  zelo,  et  condoleatis  juste  pro  corpore 
lauiato,  nam  caput  estis  omnium,  et  vindicetis  fidem  contemptam, 
canones  conculcatos,  patres  blasphematos  et  taleni  svnodum  anathe- 
mate  impetitam.    Vobis  a  Deo  data  est  potestaa  et  auctoritas  ligare 

Matth.  e^  goiygre^  $on  0plls  habent  qtii  sani  sunt  medicis,  sed  male  habentes. 
Exsurgite,  patres  sancti,  venientes  ad  salvandos  nos!  Imitatores 
estote  Domini  nostri,  qui  de  coelo  super  terram  advenit  quaerere 
errantem  ovem:  Petrum11)  illum  principem  apostolorum,  cujus  sedem 

ut  evi>  propterea  illi  impcratoris  potentia  et  auctoritate  ut  reos  eibiberi  ac 
judicibus  sisti  cogerent. 

7)  Vulg.  add.  saeculo. 

>)  Apameae  monachi  in  concilio  Countautinopolitano  sub  Meiia  (Hard.  II, 
1387),  quum  iremus,  inquiunt ,  ad  pagum  flgulorum,  qui  non  longe  tst  a  venerabili 
templo  beali  Simeonis,  ad  pacem  ei  unitionem  eurilaiis  el  justam  orationem  respi- 
cicntcs;  tum  secutae  caedis  unum  Severum  auctorem  faciunt,  et  qoae  hic  con- 
fuso  narrantur  Severi  Petrique  facinora  distinguunt.  Neque  bi  duo  haeretici 
quamvis  similia,  simnl  illa  perpetranmt.  Tide  laudatum  concilium  ibid.  Hard. 
II,  1285sq.  et  Agapeti  I  epistolam  9  n.  3. 

")  Addeudum  Lic  videtur  cnm  b  CC  imperalor.  Integrior  esset  sententia  in 
hunc  modum:  sed  ees  imperalor  non  solum  nec  verbo  etc. 

,D)  Ita  G'.  a1  bealissime,  b  cc  beatissime  pater.  Moi  visuri  sumns  Exsurgitc 
patrei  sancli,  pro  Exsnrge  pater  lancte. 

")  Sic  orationem  prosequitur  iuterpres,  quasi  prius  imilamini  Dominum  no- 
itrum.  non  imitatores  estole  Domini  mslri  convertisset.  Quod  non  attendentea 
editores  concil,  voci  prinripem  praemiserunt  verbum  respicite.    Leg-eudum  igitur 


^icjitizedbvGOOgle 


EPISTOLA   39.  817 

ornatis,  et  Paulum,  qui  eat  vas  electionis ,  qui  circumeuntes  orbem  (a.517.) 
terrarom  iUuminaverunt;  nam  magna  vulnera  majoribus  indigent 
adjumentis.  Mercenarii  videntea  lupos  venientes  adversus  oves  dimit- 
tunt  eas  dissipari  ab  illis;  vobis  autem  veris  pastoribus  et  doctori- 
bus,  quibus  cura  pro  salute  ovium  commisaa  est,  occurrit  ipse  grex 
cognoscere")  suum  pastorem,  ab  immitissimis  bestiis  liberatus  et 
vocem  sequens  pastoris,  sicut  Dominus  ait:  Oves  meae  vocem  meam  3S^r  119> 
audiunt ,  et  ego  cognosco  eas,  et  scquuntur  me.  Non  ergo  despiciatis 
nos,  sanctiBsimi,  qui  a  bestiis  ferocibus  quotidie  vulneramur. 

5.  Ad  perfectam  autem  notitiam  vestri  sancti  angeli  anathe- 
matizamus  in  eadem  nostra  deprecatione  virtutem  babente  libelli13) 
omnes  projectos  et  excommunicatos  a  vestra  apostolica  sede.  Dici- 
mus  autem  Nestorinm,  qui  fuit  Constantinopolitanus  episcopus,  Eu- 
tychen,  Dioscorum  et  Petrum  Alexandriuuin,  qui  cognominatus  est 
Balbus11),  et  Petrum,  qui  dicebatur  Fullo,  Antiochenum,  nihilominus 
et  Acacium,  qui  fuit  Constantinopolitanus  episcopus,  eorum  commu- 
nicatorem,  et  omnes,  qui  unum  Ulorum  haereticorum  defendunt. 

Bt  subscriptionoi. 

6.  Ego  Alexander  misericordia  Dei  presbyter  et  archimandrita 
saneti  Maronis  deprecatus  sum.  Simeon  misericordia  Dei  presbyter 
et  arcnimandrita  ut  Bupra.  Johannes  misericordia  Dei  diaconus  et 
dispensator  ut  supra.  Procopins  misericordia  Dei  presbyter  et  ar- 
chimandrita  ut  supra.  Petrus  misericordia  Dei  presbyter  ut  supra. 
Eugenius  misericordia  Dei  presbyter  ut  supra.  Geladius  misericor- 
dia  Dei  presbyter  ut  snpra.  Bassus  misericordia  Dei  presbyter  ut 
supra.  Komulua  misericordia  Dei  presbyter  nt  supra.  Eusealius 
misericordia  Dei  presbyter  ut  supra.  Malchus  misericordia  Del  pre- 
sbyter  ut  supra.  Leontius  misericordia  Dei  diaconus  ut  Bupra.  Ste- 
phanus  misericordia  Dei  presbyter  ut  supra.  Garufas  diaconus  ut 
supra.  Thomas  presbyter  nt  supra.  Samuel  diaconus  ut  supra. 
Theodorus  presbyter  ut  supra.  Johannes  misericordia  Dei  presbyter 
ut  supra.  Johannes  presbyter  ut  supra.  Thomas  diaconns  ut  supra. 
Johannes  diaconus  ut  supra. 

7.  Simeonins  diaconns  ut  supra.  Saulinus  archimandrita  ut 
supra.     Eusebius  presbyter  ut  supra.     Mucymus  presbyter  ut  supra. 


imitamini  Domiman  etc.  nec  non  Pctnm  prineiptm,  oinisso  iilum,  quia  graeeum  ar- 
ticulum  esprimere  non  solent  latkd. 

")  b  cognoicent.     Mallcmus  pattorit  cognotcendi  gratia. 

"}  Quem  acilicet  Hormiada  Bubtcribendum  mittere  aolebat,  quiqne  supra 
opiatolie  7  et  26  Bubnectitur. 

";  Graece  fi&ffot  et  latine  mongut  cognominari  solet.  Sed  quia  \t6yyat  vel 
potiua  (toytXaXog  id  est  quod  baibut,  interpres  litterae  hserens  ab  usu,  quo 
PetruE  iste  mongi  cognomem  obtinuit,   seceoait. 

*«.  ptunr.  I.  52 


byGoogle 


818  8.  BOKMISDAE  PAPAE 

(a.  617.)  Simeonius  presbyter  ut  supra.  Thomas  presbyter  ut  aupra.  Jacobus 
presbyter  ut  supra.  Johannes  presbyter  ut  supra.  Paulus  presbyter 
ut  supra.  Priscus  presbyter  ut  supra.  Antonius  presbyter  ut  supra. 
Johannes  presbyter  ut  supra.  Thomas  presbyter  ut  supra.  Jnlianus 
presbyter  ut  supra.  Simeonius  presbyter  ut  supra.  Thomas  presby- 
ter  ut  supra.  Simeonius  presbyter  ut  supra.  Zachaeus  presbyter 
ut  supra.  Thomas  presbyter  .  ut  supra.  Simeonius  presbyter  ut 
supra.  Thomas  presbyter  ut  supra.  Simeonius  presbyter  utsupra"). 
Sergius  presbyter  ut  supra.  Thomas  presbyter  ut  supra.  Eosebius 
presbyter  ut  supra.  Paulus  presbyter  ut  supra.  Johannes  presbyter 
ut  supra.  Sergius  diaconus  ut  supra.  Item  Sergius  diaconus  ut 
supra.  Julianus  presbyter  ut  snpra.  Sergius  presbyter  ut  supra. 
Ammonius  diaconus  ut  supra.  Thomas  presbyter  ut  supra.  Lucas 
presbyter  ut  supra.  Thomas  diaconus  ut  supra.  Simeonius  presby- 
ter  ut  supra. 

8.  Flavianus  archimandrita  ut  supra.  MonimuB  diaconus  ut 
supra.  Johannes  diaconus  ut  supra.  Johannes  presbyter  ut  supra. 
Antonius  diaconus  ut  supra.  Thomas  diaconus  ut  supra.  Eliseus 
presbyter  ut  supra.  Sergius  diaconus  ut  supra,  Isaacios  presbyter 
ut  supra.  Sergius  presbyter  ut  supra.  Thomas  diaconos  ut  supra. 
Johannes  presbyter  ut  supra.  Phihppus  diaconus  ut  supra.  Jacobus 
presbyter  ut  Bupra.  Zenobius  presbyter  ut  supra.  Moras  diaconus 
ut  supra.  Isaacius'  presbyter  ut  supra.  Ananias  presbyter  ut  supra. 
Sergius  presbyter  ut  supra.  Simeon  presbyter  ut  supra.  Thomas 
presbyter  ut  snpra.  Johannes  presbyter  ut  supra.  Simeon  presby- 
ter  ut  supra.  Thomas  presbyter  ut  supra.  Johannes  preabyter  ut 
supra.  Simeon  presbyter  ut  supra.  Davidethos  diaconus  ut  supra. 
Thomas  diaconus  ut  supra.  Johannes  diaconus  ut  Bupra.  Lamneus 
presbyter  ut  snpra. 

9.  Daniel  archimandrita  ut  supra.  Simeon  archimandrita  ut 
supra.      Abramius  presbyter   ut  supra.      David  presbyter  ut  snpra. 

'  Dorotheus  presbyter  ut  supra.  Antoninus  presbyter  ut  supra. 
Thomas  presbyter  ut  supra.  Darsnmas  presbyter  ut  supra.  Ser- 
gius  presbyter  ut  supra.  Eusebius  presbyter  ut  supra.  Simeonius 
presbyter  ut  supra.  Marcellus  presbyter  ut  supra.  Priscus  pre- 
sbyter  ut  supra.  Maras  presbyter  ut  supra.  Sergius  presbyter 
nt  snpra.  Jacobus  presbyter  ut  supra.  Thomas  presbyter  ut 
supra.  Item  Thomas  presbyter  nt  Bupra.  Thomas  presbyter  ut 
snpra.  Salinus.  presbyter  ut  BUpra.  Thomas  presbyter  nt  snpra. 
Johannes  presbyter  nt  supra.  Varasaldas  presbyter  ut  supra.  Jo- 
hannes  diaconus  ut  supra.  Marcellus  diaconus  ut  Bupra.  Simeonius 
presbyter  nt  erupra.    Gennadius  presbyter  ut  Bupra.    Thomas  presby- 


")  Ed.  add.   Tfiomai  prcsbyter  td  tvpra. 


3i9ilizedbVGOOgIe 


EPISTOLA  39.  819 

ter  ut  supra.     Simeonius  preBbyter  ut  supra.     Abramius  presbyter  (a.  617.) 
ut  supra.      SimeoniuB  presbyter   ut  supra.      Jacobus  presbyter  nt 
BUpra.     Johannes  presbyter  ut  supra. 

10.  Isidorus  arcbimandrita.  JuHanus  presbyter  ut  supra.  Jo- 
hannes  et  Romanus  et  Thomas  presbyteri  ut  supra.  Antoninus  dia- 
conus  ut  supra.  Abraham  presbyter,  Maras  diaconus  et  Abraham 
presbyter  ut  supra.  Zenobius  et  Steph&nus  presbyteri  ut  supra. 
Simeonius  et  Demetrius  presbyteri  ut  supra.  Tbomas  et  Domnus 
presbyteri  ut  supra.  Simeonius  et  Elias  preabyteri  ut  snpra.  Abra- 
mius  et  Pelagius  presbyteri  ut  supra.  Romanus  et  Abraham  pre- 
sbyteri  ut  supra.  Simeonius  presbyter  et  Oarufas  diaconus  ut  supra. 
Simeonius  et  Johannes  presbyteri  ut  supra.  Simeonius  et  Julianas 
presbyteri  ut  supra.  Eutychianus  et  Johannes  diaconi  ut  supra. 
Thomaa  et  item  Thomas  presbyteri  ut  supra.  Romanus  diaconus  et 
Johannes  presbyter  ut  supra.  Eusebius  archimandrita  et  Eustasius 
presbyter  ut  supra.  Jacobus  et  Eusebius  presbyteri  ut  supra.  Ser- 
gius  et  Maras  presbyteri  ut  supra.  Johannes  et  Julisnus  presbyteri 
ut  supra.  Paulus  et  Isacius  presbyteri  ut  supra.  Thomas  et 
Dasianus  presbyteri  ut  snpra.  Johannes  et  Daniel  presbyteri  nt 
aupra. 

11.  Jevenas  presbyter  et  Azizos  diaconus  et  archim&ndrita  nt 
snpra.  Antonius  diaconus  et  archimandrita  et  Cyrillus  presbyter 
ut  snpra.  Job  presbyter  et  Stephanus  diaconns  et  archimandrita  ut 
supra.  Baasus  diaconus  et  Basilius  presbyter  nt  supra.  iSimeonius 
et  Johannes  presbyteri  ut  supra.  Jacobus  presbyter  et  Juhanus  dia- 
conns  et  archimandrita  nt  Bupra.  Simeonius  et  Alpheus  presbyteri 
ut  supra.  Johannes  presbyter  et  Petrus  diaconus  ut  supra.  Daniel 
diaconus  et  Ennns  diaconns  et  arcbimandrita  ut  supra.  Alexander 
et  Epiphanius  presbyteri  ut  supra.  Zoilns  et  Abramius  presbyteri 
ut  snpra.  Julianus  presbyter  et  Johannea  diaconus  et  archimandrita 
ut  supra.  Carnfas  et  Simeonins  presbyteri  nt  supra.  Timothens 
diaconns  et  Petrus  presbyter  ut  Bupra. 

12.  Macedonius  presbyter  et  archimandrita  ut  supra.  Dionysins 
Bjrchimandrita  ut  supra.  Johannes  archimandrita  ut  supra.  Simeo- 
nius  presbyter  et  archimandrita  ut  supra.  Menas  diaconus  et  archi- 
mahdrita  et  Darabsabas  presbyter  ut  supra.  Sergius  presbyter  et 
Theodoms  archimandrita  nt  supra.  Benjamin  archimandrita  et 
IsaaciuE  presbyteri  ut  supra.  Daniel  presbyter  et  archimandrita 
et  Abraham  archiin<aidrita  ut  snpra,      Simeonius   archhnandrita  ut 


62« 

3i,«izSdb,Google 


8.  HOEMISDAE  PAFAE 


Epistola  40. 

Hormisdae  papae  ad  archimandiitas  Syriae. 

lUot  tolalur,  hortaturque,   ut  in  fide  catholiea  perteverent  et  ab  haereScorum 


fide  cathotiea  perteverent  < 
le  proriut  tegregent. 


et 


'OQpioSas  iniaxonogXQe- 

oflvTtQOis  xal  aQ%tpav- 

SQixutg^otg  (v  Sevxioa 

SvQiaovOt,  val  XoiTtots 

6o&oS6^ois    iv    oCaStf- 

aoze  dvatoXixm  xXifiatt 

StdyovOt,  xal  iv  rr)  rijg 

ajtotfroAixije    xa&iSoas 

xotvaviu  StufiivovOtv. 

1.  'Avuyvaabivtav  yQaufidtmv 

Ttjg  vftezioas  dydicng,  6Y  av  xav 

ix&Qtov  xov  @eov  dpQoovvt}  itpa-  patefacta  veaaoia,  eet  et  infide- 
vBoinihj  xal  tav  dniaxav  r)  iai-  lium  pertinax  furor  dolenter  ex- 
iiovos  pavia  Xvxijoag  SrjXrj  yi-  positus,  qui  dum  redirivo1)  Bpi- 
yovev,  olrtveg  iaetSr)  xa  xaxag1)  ritu  odenint  Dominum,  membra 
t,mvzi  nvevuaxt  ipiorraav  zov  illius  impie  perjsequuiitur:  quan- 
KvQiov,  zd  uiXr}  ixeivov  daepag  tum?)  ad  constantiae  vestrae  agni- 
StdxovOiv,  Saov  a%o  zijs  vaexi-     tionem,  benedixi  Deum,  fidem  mi- 


Hormisda  episcopus  pre 
sbyteris,      diaconis 
archimandritis     secnn 

dae  Syriae. 


1.     Lectis    litterie    dilectionis 
veetrae,    quibus  inimicorum  Dei 


litum  Buorum  inter')  adversa  ser- 
vantem.  Sed  rursum  ecclesiarum 
concussionem  et  servorum  Dei 
molestias  laboresque  considerans, 


Qag  pepatoxTjzdg  iaxt  yvavat,  rrv~ 
X6yi\Ga  xov  Kijqwv,  tdv  xr)v  wi- 
axtv  zav  eavtov  axQaxtaxav  (ie- 
ttt%v  xav  ivavxiav  (pvXdxtovxa. 

Kal  itdXtv  xav    ixxXyeiav    zov  propheta*)    gemitua    meos    adju- 

^Hjf"3 edXov,  xal  tav  SovXav  xov  &eov  vante  clamavi:  Exsurge,  Domine, 

'  tdg  ixax&eias   xal  tovg  aedwovg  judica  causam  tuam,   memor  esto 

xaxavorjOttg,  Oxevd£av  xuxd  xov  improperiorum  tuorum,  eorum  quae 

TtQotprjtrjv    ixixQa%a  •    ,,'AvdOxa,  ab  imipiente  sunl  tota  die;  libeu- 

KvQte,  SixaOov  xr]v  Sixtjv  Oov,  ter    ea   quoque    quae    sequuntur 

(tvya&rjzt  tdiv   dvetStopav   oov,  adjungens:   Ne  obliviscaris  vocem 

xav  vita  awQOvog  SXrtv  xrtv  r)(ii-  quaerentium   te;    superbia    eorum, 

pctv,"   'HSiag  xal  td  il-rjs  opoias  qui   te   oderunt,    ascendit   semper 

exdya-  „Mi)  imXd&tj  tij$  tptavijs  ad  te.      Nam    sicut  oportet   nos 

40  '}  Graece  debuit  converti  xaltv  £(ojti;  nunc  legitur  Hoxoic  t&vtts  (iii  cT 
seq.  tb>  xaxise  t&vxCj  et  in  priscia  eoncil.  edit.  latine  malc  vbentet.  At  pro 
naxtos  legit  Baronii  interprea  «rao ;  Biquidem  latine  convertit  tpirila  malo  vivenlet. 

')  In  aliia  duobua  exemplia  quantum  a  notlra  eertitudine  ett  eognotcere,  benedvd. 

')  Eadem  ezempla  in  nedio  hoeiium  icrvavtt. 

')  In  iifld.  gemem  secundtiin  Propketam  clamavi.  In  exemplaribua  collect.  Dio- 
nvBii  aou  Hadriani,  ut  monui,  quae  Buporsunt  desiderankur. 


>vGoogIe 


EFI8T0LA   10. 


ttov  tyjTovvtmv  ae,  ij  ■vxsQr}tpd- 
vsia  ttov  fuaovvrav  oe  avtfh) 
duatavtog  itovg  ai.(t  Kal  yd(f 
ma«EQ  %qi)  fjfias  t6  iSQalov  Trjg 
xCOtemg  tpvXdtteiv,  ovzmg  ov% 
«ppojet  neol  trjg  Sixaioovvqq  rijg 
frstag  xQiaemg  djtuiTsiv. 

2.  Ovx  latt  viog,  dSeXtpol,  xt}£ 
ixxXjjaCag  ovtog  6  xoitog-    Sftmg 


stabilitateni    fldei    custodire,     itaa.  518. 
non    convenit    de    divini    judicii 
aequitate  diffidere. 


2.  Noa  novus  hic,  fratres,  Ec- 
elesiae  labor,  et  tamen  dum  hu- 


iv  avrdi  ta  taitEtvova&at  v$ov-  miliatur,  erigitur,  ac  per  ea,  qui- 

tat,  xal  8t  ixeCvatv,  SC  <av  ntm-  bus  atteri1)  creditur,   damna  di- 

%eveiv  doxel,    itlovrilstat.     'Ev  tatur.    Ex  usu  est  fidelibus  Dei, 

neioa  itStl  totg  ittOtotg  tov  0eov  ut    per    mortes    corporum    vitas 

x6  8id  tov  ftavdxov  tav  atojid-  lucrentur     animarum:     amittunt 

xtov   tijv   farjv   xeaSaivetv   tmv  quidem    caduca,     sed  mercantur 

i>v%mv     dnofidXlovtat    uiv    td  aetema,  et  dum  persecutio  viam 


fiovta,    &IV    ifiitopEvovrat 

aimvta,   xal  iv  tm  xov  Stmyftov 

oSonoielv  rjji  8oxt(tr),  aitla  yivE- 

i  tr]g  dtyag  r)  Soxturj-  dv6rrrot 


facit  probationi,  probatio  cattsa 
fit  meriti:  stulti*)  et  in  caecitate 
saevientes  nesciunt,  quia  quos 
conversationi    hominum    subtra- 


xal  iv  tfj  tvwXtoaet  (tatv6[tevot  here  ee  posse  credunt,  ad  Dei 
dyvoovOtv,  ott  ovg  ix  trjg  ttav  regna  perducunt.  Hinc  in  ipsis 
dv&Qtoitmv  dvccGTQotpfjs  %oq%siv  periculis  gaudia  et  ambitus  pas- 
8i5vaa&at  va(u%ov0i,  xovtoue  sig  sionum:  exspectat1)  enim  agones 
trjv  (iaatXsiav  ayovat  rou  0eov.  suorum,  qui  magnorum  retribn- 
'Evtev&ev  iv  avtotg  totg  xiv8v-  tor  eBt  munernm.  Nam  quis  non 
votg  al  evwQoavvBi  xal  ij  neol  to  frangeretur  malis,  nisi  consola- 
«da%eiv  aitovi-q •  ix8i%etat7)  yda  rentur  adversa  de  praemiis?  Spes 
xovg  dyavag  rav  ISCtov  6  rmv  illa  est,  quae  non  sinit  in  de- 
fieyalmv  Smomv  avrajrofloTijs-  speratione  deficere:  excludit  si- 
TCg  ydQ  ovx  av  6xXdastEv  iv  Totg  quidem  amaritudinem  tribulatio- 
xaxotg,  si  ui)  8td  rmv  iitd&Xmv  num  dulci8)  sapore  virtutum. 
xaQaftvSi^eCtjtdivavrCa^ExeCvi]  Quis  enim  magni  habeat  prae- 
iatlv  r)  iXitlg  r)  (ii)  Ovy%a>Qovaa  sentia,  sciens  aestimare  ventura? 
iv  tfj  dveXjttatia  r)(tdg  drovetv  Quis  dispendia  vitae  renuat/  si 
drtoxXeiEt  tav  %-liite av  to  ntxabv  quae  sunt  recipienda  considerat? 
ij  yXvxsta   ysvatg   tmv   dQstmv. 

yj  Ita  (J1  b.  At  a1  alteri,  cc  per  tptae  depauperari  creditur  dilatur:  quod 
congentaneum  est  graecn.     Dltatur  etiam  Gs,  vilanlur  Q'. 

')  Toi  ihilti,  in  G1  G*  a'  omiBia,  ej  aliia  revocatat. 

*)  Ita  antiqui  pingere  solent  vcrbum  iptctat,  quod  apud  Baronium  moie 
nostro  repraesentatar.  Yerbi  hujaB  ambigdtate  delneua  interprea  graece  con- 
vertit  ln3iittai  praeter  mentem  Hormisdac,  et  ex  hoc  graeco  cc  tntcipU. 

8)  Ita  G1  G'.  Sed  graccuu  interprea  legit  dulcii  tapor,  qnod  et  in  b  cc 
obtinnit. 


>vGoogIe 


S.  HORMISDAE  PAPAE 


a.  018.  Ttg  ydg  dv  oltj&ttt]  xd  xaqovxa 
fitydXa,  ivvoav  xd  (tiXXovxa;  TCg 
rvv  frdvazov  ditaQvettat,  st  zdtv 
fieXXdvxmv  tjjv  dvxiSoatv  xaza- 
vorjOeuv; 

3.  "Evaxt{te,  dyaXTftot  ftov,  xal 
dadkevzov  zr]v  xiariv  flefiaim  Xo- 
yiiffitt  wvldxxovxeg ,  xijg  vxofto- 
vijg  xdv  Baatvov,  iv  a  iaxtv  1} 
Oavqoia  xal  xav  dya&mv  ioyav9) 


3.  Persistite,  cariBsimi  mihi, 
et  inconcussam  fidem  fi»a  anJToi 
virtute  servantes,  perseverantiae 
landem,   in  qna  est  salus  et  Bo- 

norum    onmium1)    palma,    prae- 


xo  fioafletov,  xaojira/Saa&E.  Mt~  sumite.  Magna  sunt,  ad  quae 
ydXa  ttaiv,  elg  a  xaXovfte&a  ot  Tocamur  indigni:  non  retardet 
avdliot.    Mif  BoaSvvdza  r\  da&i-     iiifirmitas,  quia  qui  vocat,  retri- 


veia,  Sxi  6  xaltav  dvzajtoSdzijg 
itiazog,  xal  Swazog  Sorftog  iazt- 
pij  zfj  zttv  xaxa&vuittv  iXxtSt 
daazrj&ofiev  u-rjre  zmv  .  i^Simv, 
jmjte  xQoxQtvatftev  xd  tv%&o%-  ov 
rovwrjXd  r}utv  6  KvQiog  ijfuov,  ov 
xoXaxevxtxd  ixijyyeiXaxo-  ixtt- 
wos  ixa&Xa  vxia%exo,  oi5x  df/ytag. 
Ov  avftBaivovOtv  Bitatvog  xal 
$a&v(tta.  Tig  xijg  dvxau-eiifieas 
ia exat  tdiroS)  et  ovSettta  iaxl 
wgovxlg  xijg  dgetijs ;  2hevtj  ij 
xvXy,  dXXd  JtXdxta  xd  SaOtXtta' 
oXiyotg  tj  etaoSog,  dXXd  rotg  S6- 
xtftotg.  Ov%  ovxot  ttoiv  ot  sc  qcq- 
XOi  Xoyot  XQOg  ixeivovg,  ovg  iSt- 

¥0*17.'  9v%* '  n-lukw**  xai  iv  ztttS  <*vv- 

ayttyatg   paaxtymaovoiv   tSftag"; 

Mtt  ^1"  Z^S  **°(*°*%3  xa&ag  yiyoa- 

'    '  itzat,  xvnamfttQa  xdg  iavrav  ifiv- 


butor  fidelis  et  fortis  adjutor 
est.  Non  ">)  prosperorum  spe 
decipiamur  aut  mollium,  nec  fa- 
cilia  proponamus:  non  deliciosa 
nobis  Dominus  noster,  non  est 
blanda  pollicitus:  praemia  pro- 
misit  ille,  non  otia.  Laudinon11) 
convenit  et  quieti.  Quis  locus 
erit  remunerationis,  si  nulla  est 
cura  virtutis?  Angusta  porta, 
sed  regna  diffusa:  paucis  aditus, 
sed  probatis.  Nonne  haec  sunt 
ad  eos  prima11)  verba,  quos  do- 
cuit :  Persegueniur  ei  in  syna- 
gogis  flagellabunt  vos?  Fer  pa- 
ticntiarn,  Bicut  scriptum  est,  poa  ■ 
sideamus  nnitnnn  nostras,  ne  eas 
per  impiitientiam  doleamos  amis- 
sas.  Primus  crucem  Dominus 
noster  efc  patientiae  ipsius  ma- 
%dg,  pijwote  xavzag  Std  xijg  ov%  gister  ascendit,  suols)  mforma- 
vnofwf^g  dly^amftev  anoXiaav-  turus  exemplo,  quos  erat  adjn- 
xeg.    IjQaxog  etg  zov  axavffiv  6     turus    auzilio.      Ipse    inter    vir- 


•)  Q'  a'  homi 


rrigitui  ex  b.    Non  diaplicet  taraen  qaod  in  co  ei  graeco 


operum. 

uj  In  aliia  daobua  exemplu  Non  dccipianatr  spe  detideriorwn  atgue  eolapta- 
tum;  vitio  intcrpretia  ez  graeco,.  cuju»  adjectiva  nomina  ut  aubstantiva  intel- 
lezit.    Moz  b  uecundum  graec.  praepoitamtu. 

")  G1  G'  omitt.  non.  ce  Xon  convtniunt  laus  et  pigritia,  b  Ifon  bene  laudi 
eon-enit  et  quieti. 

")  Ita  G'  G*.  a1  praemia,  cc  praevia. 

")  b  luot:  quod  graecum  aliique  codices  referunt. 


>vGoogIe 


EPISTOLA  40. 


KvQiog  j)(lov  xal  vqg  fiiZO(tovi}g 
iavrov- StSdaxaXos  dvijX&ev,  Iv 
rra  iSim  tVjteiv  vxoSetyftaTt  ixei- 
vovg,  olg  ifielXe  {iorjfretv.  d-dzog 
(teta&V  tmv  ctQizav  xal  t&v  xo- 
xtav  tov  fcvyov  xati%ei,  tatape- 
vog  fieta  tSv  drjXTjrrjQtejv  ttSv 
liS(iijv6ta>v,  tva  xatd  tijv  6Qyr]v 
tov  diayitov  av\6g  xal  tr]g  atta- 
vlov  fiaatXstas  %ovg  aTStpdvovg 
SuQttCxV-  'dvaloyiaarJd-f ,  rtotu 
ttov  Maxafiattov  r)  i&oSos,  toIs 
xaQtSQtxotg  r)  ndXrj,  tatogiatmv 
ixaivtov  itpiastat,  nota  'lovSag 
xdxstvr)  tav  dSskaxov  r)  a>dXay£ 
&UVUXOV  tifir]  dvayoQe  6etai ,  iv 
xoioig  irttl  azopaatv  6  Xaog  &  iv 
vtp  Sqsi  dvaXat&etg.  Kal  avtat 
itaaat  at  Svvdpets  vn\o  zrjs  tov 
vofiov  tpvXaxijs,  6(toti6uata  xaX 
axtal  tav  (tsXXovzav  ovaai,  i}|i<rf- 
&rj0av  XttQttSsiy(tdtav  toaorhav 
r)(t.t!g  iv  totg  aatQdaiv  iaqdxu- 
xbv,  iiir/Xatprjaanev ,  iSoxipdaa- 
(tsv,  iv  ttvi  ttxolovfh$00[tsv.  Tt 
ovx  itpaQfiofci  rfj  vito&iatt;  Tt 
ditddet  tijs  dXrftetas;  Ti  ov\ 
6tpeiXetat  zw  XvTQmvjj; 


tutes  et  labores  lancem  retinet,  a.  618. 
stans  contra  venena  furentium, 
ut  secundum  petsecutionis  iras 
illis  aeterni  imperii  det  coronas. 
Revolvite,  quau)  Machabaeomm 
exitus  pertinaces  vetus  historia 
laude  persequitur,  quo  Judas 
ct,r')  illa  auprema  fidelium  pha- 
lanx  mortis  honore  referatur,  in 
quanto  ore  sit  constans  populua 
in  monte  consumptus.  Et16)  hae 
omnea  pro  cuatodienda  lege  vir- 
tutes;  species  et  umbra  futnro- 
rum  tanta  exempla  meruerunt: 
nos  in  patribus  vidimus,  palpa- 
vimus,  probavimus,  quem  sequa- 
mur.  Quid  non  deferendum  est 
rei?  Qnid  denegandum  est  veri- 
tati?  Quid  non  debitum  Redem- 
ptori? 


")  Ita  G'  6'.  a>  guas  . . .  taudes.  Hinc  et  restitcendum  in  graeoo  xoieo  zulf 
xmv  Ma-nafiaittry  l^oaott  xaoietfixatt  V  rtalaCa  [ozoc-ia  za>  inatvtp  Itpixttai. 
Graecam  corruptionom  secutus  interpres  latma  in  edit.  concil  sic  uam  reddi- 
dit:  gualis  Machabaeorum  exitus,  quae  luctalio  tolerantibus,  quae  fdstoria  laudum 
secuta  est.  Hnic  conaentit  b,  nisi  qnod  poetremae  hujus  eentcntiae  loco  reposuit 
qua  vetus  historia  to*  laude  prosecuta  esl. 

IS)  Magis  plaeeret  quod  apud  b  cc  ex  graeco  cxpressum  eut:  et  itta  fratrian 
raierva  konore  praedlcatur .  MOx  b  et  quarUo  in  /tonore  tit,  CC  graeco  conaentioiitc 
in   qualtbus  oHbus  est. 

")  b  El  haec  qro  cmtodia  Ugi*  et  virluiis,  quae  spedes  et  iimbra  futurorum 
tunt.  Kos.  CC  Etenim  ipsae  virlutes  omnes  pro  cuxtodia  legis  sunt,  et  quum  sintili- 
tudines  ac  umbrac  futurorum  sint,  dignae  fuerunt  tanlorum  exemplorum.  Nos.  Graeca 
littera  hoc  aonat:  El  kae  nmnes  pro  legis  custodia  virtutes  quum  flgurae  estent  et 
umbrae  futurorum,  tanta  exempla  meruenmt.  Nos.  G1  G*  a1  Et  hat  omnes  pro  cu- 
stodienda  lege  uirtutes  fa'  virtutu)  species  ei  umbra  futurorum  lanta  exempla  merue- 
runt.  Hos.  Beatituto  virtutes  loco  virtutit  et  interpunctiono  mutata  sanatur  ac 
penpicuua  fit  hic  locua,  cujus  intelligentia  et  graecum  interpretem  et  alioB  aub- 
iride  fugit.  —  Deinde  oc  refcrendign  ...  redemptoris  ...  commwdcammut. 


>vGoogIe 


;.  HORMISDAE   PAPAE 


a.  618.  4.  Kaxa&vpt&g  xoivavovftev 
iv  TO^roig  vy.lv  tolg  S6yu,aat. 
Aiyet  yaQ  aov  6  aotpaiTaxog  Sa- 

u  j2  JLofudf  „MaxKQtog  6  jcjjpuo*o*ioi/ 
Jtoyov  eCg  dxor)v  vnaxovovtog,t( 
EVfpQoep.Cn  V-£V  ovv  ^*t(  r°  °*ta~ 
XiyeaQat  toZg  friXovOtv,  xal  JTpdfi 
rijv   opSiJv  dtfov  rovg   ".jj  avrt- 

ep.  30.  naXaiovxag  XQOtQCitea&at.  Kati- 
XOfiev  yaQ  ivi%vQov  rij-  TtCatcag 
xi)g  vftEXEQag,  xriv  asd  raiv 
yQttftftatcav  oftoXoyrifrelOttv  iv- 
Otaaiv,  oV  %g  ix  tr)g  xtiiv  itaoa- 
/JarrJv  AjSujjj  2<Dptff#lv-f£  ~£g  ra 
tij-  p.Ttoatofoxrjg  xatriSQag  S6y- 
ftata  xal  IvToXdg  ixaviQxeafrs' 
oifie  (ilv  ovv  ixtftttvteg  xijg  6Sov 
trjg  aXrj&stag,  dXX'  evXoyrjtog  o 
®cog  ovx  cig  tiXog  iiziXavfrdve- 
rta,  og  xatSevet  xal  tdxat,  xal 
otiSe  xr)g  ^vaficvijg  avxov  aot- 
fivng  xa  XQofiara  xaQTCQeZ  tav 
iittfiovXsvovxav  Ivxtov  xfj  &q- 
xayjj  Staanaa&tti,  og  Sid  xi)g  xe- 
XQttfiivrjg  avOxrjQtag  ovSe  xijg 
datpakctag  tav  iSCtov  vxeqoqS 
otiSs  tj)g  aatrjQiag.  'AXXtt  xt&av- 
ftaOtov,  eC  td  3tQ6(laxtt  xaxaXsi- 
tp&ivtog  exetvov  xov  ivog  xal 
ttXifttvov  xotfiivog  StaaxoQXt- 
ofrivxa  6  xavovoyog,  6  aifunft 
xetpvQftivog  xal  apjraj;,  tatg  ivi- 
SQatg  ix&Qa%sv;  OC  ti)v  dtftpd- 
Xekxv  ty)v  ISlav  xaxaXtfutavovxeg 
avtol  cavxovg  tolg  xtvSvvotg,  vtp' 
av  axttQttxtovxttt,  iftfidXXovatv. 
5.  "Sioxs  xttl  vvv  yovv  otsq'- 
poFg  (Itffiaatv  iv  xfj  6dS  xtov  ir«- 
tiQmv,  npog  ifv  dveSQdftete,  $v- 
Otrjts'  Svvatat  yaQ  to  xav  ®eov 


4.  Libeiiter 
dogmata  ista  vobiscum.  Dicit 
enim  sapientissinius  Salomcn : 
Beatus,  qui  praedicat  verbum  in 
aurem  obedientis;  gaudium  est 
siquidein,  volentes  alloqui  et  ad 
rectam  viam  eos,  qui  non  re- 
luctentur ,  hortari.  Tenemua 
enim  obsidem  fidei  vestrae  sub 
Iitteramm  professione  constan- 
tiam,  qua  a  transgressorum  con- 
tagione  divisi,  ad  apostolicae  se- 
dis  dogmata  et  mandata  recur- 
ritiB:  sero  quidem  Tiam  veritatis 
ingressi,  sed  benedictus  Deus, 
qui  non  in  finem  obliviscitur, 
qui  corripit  et  medetur,  nec") 
continue  gregis  sui  oves  patitur 
insidiantium  lupornm  rapacitate 
diacerpi,  qui  per  districtionis 1S) 
temperanti&m  nec  coercitionem 
suorum  negfigit  nec  salutem !  Sed 
quid  mirum,  si  oves  relicto  illo 
uno  et  vero  pastore  dispersas 
callidus  cruentus  et  rapax  tur- 
bavit  insidiis?  Qui  tutelam  suam 
deserunt,  ipsi  se  periculis,  qui- 
bus  lanientur,  exponunt. 


5.  Ergo  nunc  saltem  solidis 
passibus  in  viam  patrum,  ad 
quam  recurristis,  irisistite.  Po- 
tens  erit  misericordia  Dei,  alio- 


")  b  nec  tXutiut,  cc  ut  in  graaco  nee  untti. 

")  G'  dittinctionem,  a1  dutinctionu:  mendoBe.  Alii  secundum  graeo.  ptrw- 
deratam  ttverttatem  (sea  per  temperatam  aiateritatem)  non  n/gltyit  tuorum  taielam 
neque  talalem.  —  Moi  CO  illi  uno. 


3i,«izSdb,Google 


EPISTOLA  40. 


ileos  xul  *i\v  xcav  «XXmv  ottoltog 
SiOQfttoOtV  ra  vitETEQcp  aiaifcp, 
e£  xaff'  ifuov  itQog  xo  ev&ls  66rj- 
ytjfretev,  XoyCoao&at.  'AXX'  £av- 
tovs  xafroXov  crad  xov  PoQfiooov, 
iv  ra  oi~  utQeztxol  xaxwxo&ivxeg 
xExodrTjVtia ,  ditoaitdoaxe,  xal 
exxivtt%avxeg  xi)y  dxa&uoatav  xov 
xovtOQtov  xov  xoXXTfoivxag ,  ye- 
vtxag  txxavzag  xovg  dno  xav 
ditoozoXtxeiv  Soyftdzav  daoxXi- 
vavxas  {vatfist  dnoxrjQv^ei.  xaxa- 
xqIvuze.  „0v8e^Ca  z&t  axoxet 
x(f6s  to  tpios  xotvatvCa,"  ovxe  oC 
Sta  xav  ev&etav  6Sav  fiaSCfyovxeg 
xd  tuvzav  X%vx\  p.exu  xav  dito- 
xXtvovxmv  xidvrjs  owdaxovOt. 
KaxaO%ex£og  iotl  xijs  niOxeas 
avvdeaaos  xal  xaotuznx£a  i)  £x 
xijg  dirCaxov  xotvtavtag  Xvftn,  oxt 
xazd  xov  ditoaxoXov  „ov  tqoxov 
6  iavxov  XQOOxoXXav  xa  Kvoiip 
2v  xvEVftd  £oxtv,  ovxmg  6  xoX- 
Aaftevog  tt)  «oqvtj  ev  yivexat 
eafia."  'AyaitaOiv  aC  dgexul  xds 
dXXr,Xav  xotvavCas,  xal  xoiig  xoX- 
Xaftivovs  avtij  pefr'  eavxijs  »J 
datfieia  iv  tc5  fiv&a  xttxaitovti- 
£et.  'Ev  6tpfraXpots ,  £v  xtp  ax6- 
fucxt,  iv  avxalg  xalg  %sqoCv  eiat 
rav  itaxiocov  xd  Soyftaxa,  S  tpv- 
Xdxxetv  ivTsXXotiefra-  xafr'  ixd 
cfzijv  XQog  xr)v  cpvXaxijv  eavzcav 
at  GEpdatiiai  OvvoSot  xegiOwCy- 
yovOt. 

6.  MaxQijyoQCa  £0x1  xafr'  exa- 
Oxov  itavxa.  cpavEQOvv  xd  xyg  £v 
XaXxr\S6vt  OwoSov,  £v  r)  xaOav 
xo  Oifittg  neQii%exut,  dXXa  xttl  xd 
HttQtt  xov  oe^astaatdxov  Aiovxog 
aQoevs%fr£vxa  £\  avxrjg  xav  dito- 
ax6Xa>v  xr)s  xagSCag  oQiOftaxa, 
xul  ytvaOxetv  t)ftas'«Q0Oijxet  xal 
xrjQttv.   'Ev  tovxoig  xo  aEJidauiov 


lCor.6, 


rum  quoque  correctionem  mer-  *.  618. 
cedi  veetrae,  si  a  vobis  ad  rc- 
ctum  deducantnr,  adacribere.  Sed 
in  totum  vos  a  coeno,  gno  im- 
merai  haeretici  tenentur,  avel- 
lite,  et  excutientes  immunditiam 
pulveris  inhaerentis ,  generaliter 
universos  ab  apostolicis  dogma- 
tibus  declinantes,  religiosa  de- 
testatione  damnate.  Sulla  iene-  g^T" 
bris  atm  luce  communio,  nec  qui 
per  recta  itinera  gradiuntur,  ve- 
stigia  sua  curh  deviantium  errore 
conjungunt.  Tenendum  est  fidei 
vinculum  et  vitandum  de  perfida 
societate  contagium;  qnia  secun- 
dum  apostolum quemadmodum  qtti  1*%' 
se  adjtmgit  Domino,  ttnus  spiritus 
est,  ila  qui  adhaeret  meretrici, 
unum  corpus  efficitur.  Amant 
virtutes  collegia  sua,  et  adhae- 
rentes  sibi  eecum  impietas  in 
profunda  demergit.  In  conspectu, 
in  oculis,  in  ore,  in  ipsis  mani- 
bus  sunt  patrum  dogmata,  quae 
custodienda  mandamns:  quotidie 
nos  ad  conservationem  sui  con- 
cilia  veneranda  coustriuguut. 


6.  Longum  est  singillatim  nni- 
versa  retexere:  Calchedonensem 
synodmn,  in  qna  omninm  re- 
verentia  contdnetur,  sed  et  vene- 
randi  Leonis  prolata  de  ipsis 
apostolorum  praecordiis  insti- 
tuta  et  nosse  nos  convenit  et 
tueri.  In  his  vexillum  fidei, 
in  his   propugnaculum  veritatds, 


>vGoogIe 


8.  HOBMISDAE  PAPAE 


a.  618.  fFjg  ittOreas,  iv  tovtot.g  oC  «po- 
(ia%tavtg  tijg  dkrfteittg,  iv  tovtotg 
6  Xgtatog  yivtnaxerai,  iv  tovtotg 
lCor.3,  Xrjg  Xvtgdatmg  vijg  r](itTioag  r] 
'  ikitlg  xal  v«6&tatg  tpvldttetaL. 
Ovxog  iortv  ixttvog,  ov  iv  Tip 
dxoaroXtp  dviyvopev ,  &sus'Xiog, 
iv  o*  iavrov  rtg  itagaA.oyt£erat, 
ttttg  %vht,  %6qtOV,  xe.Xdu.rjv  Xtt- 
ravaXtaxotiBva  rco  avffl  inotxo- 
dofirjoai  aetQattd-tj.  'Ev  tavtais 
dvyQijfh}  ta  Evrv%ovg  xal  NeOro- 
qIov  ralg  awoSoig  SijXrjrtjgttt, 
omvsg  i£  ivavriag  rrjg  oWnort- 
xyg  rov  OaTTjQtnSovs  (ivOvijQtov 
oixovojiiag,  iv  otfco  ivavtiip  ut- 
rtdjv  eavrtav  avXXoytOu^  tptXo- 
VELXQVOlV,  tJird  ttvt  tjjs  leQoOv- 
Xiag  iOotijTt  avjitt>tDvovaiv,avtOoL 
ratg  yvd[Lttts  xai  6a6ipv%0L  tjj 
doefitia-  mv  6  ertgog  itt)  %iXmv 
vip/  xag&ivov  Magiav  &eov  elvat 
yt vvTJTOtttv ,  antg  iv  rtp  Kvgitp 
r]uav  eiaiv  ^voaiva  StaiQtt,  6 
Si  eteoog,  iv  oaqs  tSta  ttov  aw- 
eX%ovaav  tpvattov  xal  rd  dXrj&rj 
0vy%et,  rd  twarjjotov  rijs  f}fttri~ 
qas  XvTQdaemg  o(iiwv0tv  dXXog 
■  t&ta-tetvov  rr]v  Qgrfixtiav,  eregog 
rtsv  Mdvevtos  tyv  dtpgnOvvriv 
datfiet  Ovyyeveia  Owdrtrtov. 

7.  Kard  rovrtov^  dSeXtpol  dya- 
rtrjtol,  JfQOtVorjfhjOttv  tatQetaf 
ixeivag  vjj  tov  Xoyiafiov  Swd(iti 
diexSixrjOttte,  iitetSrj  tCg  dvatQO- 
jttjv  awtSv  ogate  rov$  aigett- 
xoi)s  Sid  trjg  daeftetag  u.a%ou.i- 
vov$.  Mij  s*tfro  iv  oxvrn  trjg  Sl- 
SaOxaXiag  t)  dXtjfreia  •  rtota  %gr) 
Onovdrj  trjv  ao3vr,giav  dytataa%ai, 


in1*)  quo  Christus  agJloscitur;  in 
his  redemptionis  nostrae  spes  et 
causa  servatur.  Hoc  est  illud, 
quod  in  apostolo  legimus,  fun- 
damentum,  in  quo  seipaum  de- 
cipit,  quisquis  ligua,  fenum,  sti- 
pulas  consumendas  ignibus  auper- 
aedificare  tentaverit.  Ilia  inter- 
fecta  sunt  Eutychetis  et  Nestorii 
venena  conciliis:  qui  adversum 
dominicae  dispensationis  salubre 
mysterium  dum  contraria  inter 
se  dispntatione  nituntur,  sub  ' 
quadam  sacrilegii  aequalitate  con- 
sentiunt,  sententiis  dispares,  et 
impietate  concordes:  quorum  al- 
ter  nolens  Mariam  virginem  Dei 
esse  genitricem,  iu  Domino  no- 
stro  quae  unita  sunt  dividit, 
alter  dum  convenientium  natura- 
rum  propria  et  certa  confundit, 
mysterinm  nostrae  redemptionis 
oxstinguit:  alter  Fhotini  sectam, 
alter  Manetis  insaniam  impia 
contagione  contingens. 


7.  Adversum  hos,  dilectissimi 
fratres,  provisa  remedia  illa  ani- 
mi  virtute  defendite,  qua  in  la- 
befactionem  eorum  videtis  hae- 
reticos  impietate  pugnare.  Non 
sit  pigra  veritatis  ossertio.  Quo 
studio  oportet  salutem  diligi, 
quum  videatis  perditionem  morti- 
feram  sic  amari?    Pudeat  segni- 


")  cc  sec.  graec.  in  kit  CArittui.  Conciliutn  Calcliodonense  act.  V  in  deE- 
nitione  ndei  hanc  Leonia  epietolam  laudat  ut  magni  Petri  eonftssioni  congruen- 
iem  et  communem  quamdam  columnam  udocrsus  pratie  leatienles  et  ad  confirmationem 
rectontm  dogmatum.  t 


iGoogle 


EPI8T0LA  40. 


6«oVs  6p«te  t^jv  &uvavr\tpoQOV 
dxdXeutv  ovtaattQyoftivjtv;  Ai- 
Sta&cStiev  va%si.aq  aatpipnfya&at 
ttjs  aAijtofag  rowg  vojfouj,  6x6ts 
t7it.{i6vais  SiExStxovvxat  at  xXd- 
vat.  Kal  xovg  ttQ%ityovg  aiv  tmv 
xaxtnv  itpevQiasav,  a  xqoeixo- 
[itv  awoSixtt  df axiauaza ,  dt- 
jcciius  xcraxptOfffi  (ter^ovTKt ' 
dXX'  yftstg  xal  tovtcav  tovg  dxo- 
Aoiifl-oug  OBoig  ixxkivrjxe,  o/ioims 
vxofuftv^axofttv,  ovg  i}  «ffooto- 
A»ti}  xa&idQa  xal  xttziXajie  xuqu- 
nk-q^iovg  Svtag  totg  iavtav  6V- 
Saoxdlotg,  Jtal  Tofff  xat«xpUrsEff{ 

ffUV^£v£fi'     T(fto'(rfOV  tOV  XtttQtt- 

Xoiav  xal  dt&OxoQov  xal  IHxqov, 
covg  '-^elav^pcrg,  'Axdxtov  tov 

KavazavxtvovxoXixTjv  [tsxd  xav 
fuvxov  dxoXov&av,  aOavtag  Tli- 
xqov  tbv  'Avtto%siag,  t&t  «noAe- 
X&ivtt  ouotov  trj  xe  xXdvt)  xal 
tp  Av6ftatt,  dXXd  xa\  SsvijQov 
zov  avtov  xonov  ovShv  ^ttqv 
xal  tov  iov,  Stviav  tov  'IeQaxo- 
Xittjv,  Kvqov  rdv  'Ediays,  Ili- 
tQOV  xov  'Axaftsiag,  ov  -  (tovov 
vntQ  tf/s  oixeiag  dXXd  xtxl  vxeq 
t-ijS  tmv  £XXatv  ouoiag  dxaXeiag 
xatuxQttiovg ,  ot  xtveg  iv  oaut 
savtovg  totg  qvxois  t^g  idiag 
S o^g  dxavOtag  iyxvXiovOtv,  &X- 
Xovg  6(toia>g  iv  xm  StSdttxEtv, 
tovg1^)  xttxdg  avtotg  dxoXov&rj- 
aavtag,  iftoXwav. 

M)  a1  Xenam  item  BierapoHtem,  comipte.  Ifl  eat  famoBUS  Xenaiau ,  qui  teste 
Theophane  pag.  115  (ed.  Boun.  207)  Persa  genero,  conditdone  Berrua,  a  proprio 
domino  fogiena  ao  ae  fingena  clericum  Calendionis  temporibus  fidelea  circa  An- 
tiochiam  a  vero  fidei  sensu  ueedum  baptizatus  deturbabat.  Eum  deinde  Hiera- 
poleoa  epiacopum  consecravit  Petrus  Vullo,  qui  eumdem  nondum  baptismo 
initiatum  comperiena,  ordinatione  ejus  baptisnium  Bnppleri  saniit.  Ia  Xenaiaa 
Iconoelastarom  princepa,  qoanta  episcopuB  factoa  Orienti  mala  intnlerit,  idem 
auctor  pag.  128  Bq.  (ed.  Bonn.  232  aq.),  acNicephoruB  h.  e.  XXXI,  31'et  32  natrant. 

")  a1  Eladttaem,  b  Bettadauem,  oc  EdUeerae*.  Ex  G1  (Edeue)  rofiiituimus 
Edetiae  conaentiente  graeco. 

M)  Qraec.  qvi  maie  te  teevti  tiait. 


ter  asaeri  Teritatia  leges,  qnuma.  618. 
tam  pertinaciter  defendantur  er- 
rorea.  Et  auctores  quidem  in- 
Tentionum  malanim,  quae  prae- 
diximus  ,  synodica  conatituta  ju- 
stia  condemnationibus  inseqaun- 
tur;  sed  vos,  etiam  sequaces 
eorum  nt  declinetis,  «pariter  ad- 
monemoB,  quos  apoetolica  sedes 
et  deprehendit  pares  auctoribus 
suis  et  conjunxit  addictis:  Dio- 
scorum  et  Thnotbenm  parricidam, 
Petrum  Aleiandrinum,  Acacium 
Constantinopolitanum  cnm  se- 
qnacibus  suis,  Autiochenum  quo- 
que  Petrom,  praedicto  similem 
sient  errore  sic  nomine,  sed  et 
Severum  ejusdem  loci  nihilomi- 
nns  et  veneni,  Xenajam10)  item 
Hieropolitem ,  Cyrum  Edessae"), 
Petrum  Apameae,  non  jam  pro 
Bua  tantum  sed  pro  aliornm  quo- 
que  damnatione  damnandos:  qui 
quum  se  opinionum  suarnm  aor- 
dibns  indesinenter  inTorrunt,  alios 
quoque  docendo,  quaeM)  male 
assecuti  aunt,  polluerunt. 


^igilizedbyGOOgle 


S.  H0HMI8DAE  PAPAE 


3.  8.  dta  ytvixijs  atat^Qtdtiovs 
ivati^g  vfttv  JtaQaivcS-  itav  ott 
ovv  i%evavtia$  tav  xatQtxav 
xavovmv  i\  otatvtiijxots  vxoftvi)- 
fidrrav  ntpoevex&f  fy  >  dxmOaafrs. 
Mytisls  v(ta$  dxQoa<p6ootg  xqoO- 
tdy\taOtv  rj  vsmtsQotg  &QiO(taOt 
XtttvtOaro;  st  (tev  ydo  etOt  xo- 
Otttxol,  xal  ov  tivvavtat  tdg  ix- 
xXtjaias  xati%etv,  ixetStj  Tovrotg 
aQ(t6%ei  to  SttiaOxea&ai  ftaXXov 
7}  tittidoxetv.  'A&iftttov  yuQ  toig 
aepaOfiiots  &vataatqQtots  &iva$ 
xQoatpigetv  Oxovtidg,  ixettiij  aa- 
tpetg  evOsffiaiv  intavrftiats  ooovg 
iv  avtotg  6(tota$  xt}$  itiia$  tt(tjj$ 

XOt$    XQOOttiiotg    XQOSyQttVJS,     (tS- 

1.  ta%v  Asvtxmv  xal  xov  itilov  Xaov 
StetXe  Tjjy  Xsttovoylav.  "AXXij 
iatlv  ]j  tav  dvftQmxmv  i^ovoia, 
aXXat  at  tav  teaimv  vxijQsoiaf 
xaQto^we  (t&XXov  tov  Kvqiov 
rjiteQ  i£tXeoaato,  0$  dXXoxQtov 
itVQ  iv  xotg  &etot$  itivxots  xa 
tsqa  (toXvvas  iasiOyveyxe.  Tig 
iattv,  8$  iavxp  iv  dXXotQtots 
&e03tiO(iaOt  tov  xeXeveiv  n)v  av- 
u-  {rtvxiav  Svvaxai  XQoeXafislv ;  Kai 
'  yaQ  odx  iOttv  d(ttpi(ioX6v  xi  xqoO- 
tpioovxa    xiftTjv   xexQsa>att}(tivt)v 

-)CHi 


8.  Generalis  mandati  salubri- 
tate  vos  moueo:  quidquid  ad- 
versus  regulas  patrum  de  quibus- 
libet  commentariis  profertur,  ab- 
jicite.  Nullus  vos  iucongrueuti- 
bus  praeceptis  aut  novis  moveat 
institutis:  siM)  enim  qui  mun- 
daui  sunt,  ecclesias  teuere  non 
pOBsunt,  quia  eis  convcnit  magis 
discere  quam  docere.  Nefas  est 
euim  altaribua  piis  peregrina  in- 
ferre  libamina,  quia  certos  reli- 
giosis  disciplinis  terminos  Deus 
inter  ipaa  quoque  cultus  aui 
praescripsit  initia;  iuter  Levitas 
et  populum  suum  divisit  officium. 
Alia  est  potestas  horainum,  alia 
ministeria  saeerdotum.  Inrita- 
vitM)  potius  Dominum  quam 
placavit,  qui  externum  ignem 
divinis  adytis  sacrorum  temera- 
tor  invexit.  Quis  est,  qui  sibi 
in  alienis  institutis  jubendi  au- 
ctoritatem  possit  assumere,  quum 
non  sit  ambiguum  offerenfcis  ho- 
norem  debitum")  pro  sola  ofncii 
praesumptione  punitum18)?  In 
regia  Ozias  reverentia  et  admi- 
nistratione  permansisset,  si  mo- 
nitus  tantae  districtionis17)  exem- 

Si  enim  qui  (i.  q.  atiqui),  h  Sic  yiim  qui,  CO  Sijuidem  saecutares 
Hic  mundaiti,  hoc  eat  in  laico  habitu  eonstituti  aeu  saeculo  ser- 
vicntes,  opponuntur  ecclesiastieia.  Sic  et  infra  epist,  141  ti  1  mundani  princi- 
pet  et  eccletiarum  praetulcs  diatuiguimtur.  Tacit.e  Honniada  Sjros  raunit  ad- 
versua  Anastasii  anctoritatom ,  qua  ille,  ut  heuoticum  Zenonis  auscipiendum 
praeciperet,  abutebatiir. 

M)  co  concitavit,   Q'  a'  b  Incitavit:   quod  graeco  suffragante   corrigendum 

")  Mallemus  arrcptum  sen  indebitum. 

")  In  cc  (ubi  hio  locua  valde  depravatug  est)  ut  in  graoco  hic  additur  in 
templa,  aed  omittitur  in  regia,  cujua  loco  a1  ut  regia.  Forsitan  graecua  interpres 
ita  posnerat:  'Ev  xov  avaxzos  '0£t'a{  av  zij  tvlafaCtf.  Certe  poeuam,  quam 
Hormisda  hic  uotat,  Nadab  et  Abiu  in  templo,  quod  noudum  erat  couatructum, 
minime  dederunt. 

")  a' cc  datructionit,  rectauB  G'  b  dittrictiomx,  qua  niminim  Nadah  et  Ahiu 
puniti  eunt.     Eodem  inteQectu  epist.  141  n.  3  lecturi  aumus:   quem  non  arigore 


^igilizedbyGOOgle 


EPISTOLA    40. 


vniQ  povTjg  zijg  iy%stQi/)asag  rijg 
XstzovQylag  zszia.mQr)0&ut  iv21) 
ra  vc.a.  '0$iag  iv  tt)  svXafista 
xal  rfj  vavQsaia  Stiftstvsv,  tl  fii 
vov&szrj&slg  z0  vrtofieiyaatt  rrjg 
zoOavvng  irttaXrjiemg  dito  xtav 
LegtSv  Sundfeatv  itpo^rj&r}  u-aX- 
Xov  7}  xatezoXitrjOs  tovzov,  aitei- 
vov  av  i§aa(Xtv<Jsv.  'AXX'  iitetfir\ 
ftnfis  xatXvovtmv  rav  iatftsXrjzav 
zov  vaov  6  iitiftovog  ituQapZdzvg 
dniotrj,  iv  avtolg  (ifisXvyuatt 
XixQag  nXrjyslg,  zotg  frvoiaOzr}- 
Qloig  xr,v  XsitovQytuv  zijg  \%uGt- 
XsCag  daoXiaag,  zfi  vrtrjQsaiq  zov 
CeQsmg  iir.eX&civ.  rtvmaxitmauv 
totyaQovv  (tr)  elvut  Qtov  »ooo~- 
fiextu,  artSQ  ix  ztav  avzov  ivto- 
Xmv  aaQa  zdv  zoXur\Qmv  vtpaQ- 
itd&tat,  6x6zs  eva  XQog  intfisi^tv 
zi)g  ditotpdasmg  trj  tr)g  u-eydXrjg 
dxoafttag  ttftmQiq  itpvXa^SV,  &X- 
Xovq  za%tvr)  tpXo^  xazrjvdXmas. 

9.  ^tto  8r)  ij«SQ  ztvd  etai  ztvt 
a%rj(tazi  &Qt\axsiaq  SsSsyftivu, 
ta%vv  s"%stv  otJ  fivvuzat  zoaav- 
zatg  avfrsvztatg  xazaitaXuioftSVa. 
Boq  LTavXog  6  ditdozoXog-  „xav 
ijftfig  i)  uyysXog  i\  ovquvov  sv- 
ayysXtfyrtai  vftug,  ikxq  6  eiay- 
ysXtadfts&a,  dvd&sfta  iOtm."  Ov% 
arta%  siQvxag  tovto  rJQxia&rj- 
ixuviXafie  8e  zr)v  vytuivovaav 
ivzoXijv  „e>g  itoottxouev ,  xtxl 
aQzt   itdXtv    Xiya'    sl  ztg  vftdg 


plo,  a2B)  religiosis  institutis,  a.  t 
timendo  potius  quam  assumendo 
meliora  temperasset.  Sed  dum 
nec  prohibentibus  cultoriboB  tem- 
pli  pertmax  temerator  absistit, 
inter  ipsam  leprae  abominatio- 
nem  percussus,  altaria  et  officiii 
regni  perdidit,  dum  ministeria 
sacerdotds  invadit.  Sciant  ergo 
non  esse  accepta  a  Deo ,  quae  de 
mandatis  ejus  a  praesumptori- 
bus  assumnntur,  quando  unum 
ad!9)  ostensionem  sententiae  vi- 
vacis  dedecoris  poena  servavit, 
alios  velox  flamma  consumpsit. 


9.  Quodsi  sunt,  quae  religio- 
nis  aliquo  colore  suscepta10)  sint, 
vireB  habere  neqneunt,  quae  tan- 
tis  anctoribuB  reluctantux.  Cla- 
mat  Paulus  apostolus:  Licet  no*GaLJ,8. 
aut  angelus  de  coelo  evangelizet 
vobis,  praeterquam  quod  evangeli- 
zavimus  vobis,  anathema  sit.  Nec 
semel  hoc  dizisse  sufficit,  repe- 
tit  salubre  mandatum:  Sicut  prae-  Gal.1,9. 
diximus,  et  nunc  ilerum  dico:  si 
quis  vobis  evangelizaverit  praeter 


districtionis  inclinet  incauta  limpiicitas.  Eiulem  vox  supra  Dum.  i  idera  sonat  at- 
que  eorreptto. 

*)  b  ac  retigioAtt,  Q'  a1  at  rtHgioii*.  ■  Oratdonia  Beriea  poetulat  a  retigiosis, 
sicque  ferebat  exemplar  interpretla  graoci,  qui  mox  pro  ttmperaiset  perperam 
!egit  imperattet. 

")  G1  a'  ad  desertationem  et  moz  fama  (pro  flamma),  mendoBe.  Oziom  lepra 
pereuasum  vivacia  dedecoria  poena  eervavit,  Nadab  antem  et  Abin  velox  fiamma 
CODBumprit  (conf.  Lev.  10,  8,  2.  Chron.  36,  19). 

*")  G'  a1  contempta,  o'  c'0  conlecta,  b  c9  C*  Bec.  graec.  nacepla:  quod  visom 
est  praeferendum. 


^igjtizedbvGOOgle 


S.  H0BMI8DAE  PAPAE 


i.  618.  svayyc-iMtisrat,  xag'  o  ■xapsXdfie- 
«,  avd&S(Ltt  iatto.1'  OvXdttst 
ydg  vr}v  MQOSvsi&eZOav  vxo  Trjg 
atvXttxijs  T-ijs  xttttstos  dxotpaOtv, 
tt  Ttg  tfj  ttXoatolixfj  dxoXov&et 
tittiatfxalta.  Kal  Jftttv  (tsv  ovv 
(pQovxlg  iviXst^t  •  xal  ydg  ttj 
TJjgds  StxXtjg  vxijgsaCa  noea^eCas, 
st  xi  iv  Tttig  SsTftssai  zaxstvov, 
tt  n  iv  Tttts  titxataXoytais  svXo- 
yov,  st  rt  iv  tats  ivtoXatg  4>yLts, 
vxtiviyxa\tsv.  'AXXd  t»)  titd  touto 
^dftsXrrtia  itttlv  ij  otiog  *tfs  titxat- 
oavvrjg,  exsitir)  tiig  Ititag  xXdvag 
dyaxu  tttxa  dxovoCag  r)  dziatCa; 

OvX   ItiTl   awdxTStiftttt  [ISTtt   TOV 

ttov  sixt6vt(ov  dXta&rjfiatos' 
avtv  njs  ^iutigas  Xvtfng  catoX- 
XvGfttoOav  oC  d%b  Ttav  oixsttov 
dosfieiaiv  (irjOe  {taOTiyoviiivTis  tijg 
xXdvrjg  ixxXtvovzss-  Kal  iziga 
%ttgCm  'O&sog  vfidg  vytatvovtas 
*        titatpvXdfcr},  tixva  dyaxvttd. 

'E86&17  xgb  Tsoodotov  titimv 
Q^tvQovaoCeiv  ttstd  tr)v  vxatstav 
'Ayax-rttov  tov  XaLtxgotaTov. 


id  auod  accepistis,  anathema  sit! 
Servet  ergo  latam  pro  fidei  con- 
servatione  sententiam,  quisquis 
apostolicam  Bequitur  disciplinam. 
Et  quidem  nobis  cura  non  de- 
fuit;  nam  geminae  legationis  of- 
ficio  qnidquid  in  precibna  humile, 
quidquid  in  allegationibns  ratio- 
nabile,  quidquid  in  mandatis  sa- 
lubre,  detulimus.  Sed  numquid 
ideo  negligenda  est  justitiae  via, 
quia3')  errores  suos  diligit  cum 
obstinatione  perfidia?  Non  sunt 
jnngendi  cum  cadontibus  lapaua. 
Sine  nostra  contagione  pereant, 
qui  ab  impietatibus  suis  nec  ca- 
stigato  errore  declinant*2) !  Data 
V  Idus  Februarii  post  consula- 
tum  Agapetd  viri  clarisBimi. 


a.  518  d. 
lAug. 


EpiBtola  41. 
Justiiii  Imperatorls  ad  Hormisdam  ] 

Se  imperalorem  elcclwn  esie  liynificat. 
Justinus  Angustus  Hormiadae  papae. 
Dei  beneficia  licet  multis,  maxime  tamen  Bummis  pontificibus 
convenit  indicari.  Proinde  sanctitati  vestrae  per  has  sacras  doclara- 
mus  epistolas,  qnod  primum  quidem  ineeparabilis  Trinitatis  favore, 
deinde  ampliasimorum  procemm  sacri  nostri  palatii  et  sunctissimi 
senatus  nec  non  electione  firmissimi  exercitus  ad  imperium  noa, 
licet  nolentes  ac  recusantes,  electos1)  fuiase  atque  firmatoa.   Preca- 


")  Ita  Q1  et  consentit  gi&ecum.  At  a'  qtd  errore»  ...  perfidiae:  quod  Ba- 
ronins  letuienB  nonnulla  suppleie  (acil.  Anastatiui  imperalor)  compulBus  ent  ab 
Hoimisdae  mente  aliona. 

**)  00  cum  graaco  Uc  add.:  Et  attera  manu:  Deta  vos  lanot  euttodiat,  filii 
Dala  IV  Idm  etc. 

')  Ia  Anastaaio,   ut  Thoophanes  p.  Ul  (ed.  Bonn.  258)  auctoi  est,   Aprilii 


^igilizedbyGOOgle 


EPI8T0LAE  40—42.  831 

mur  proinde,  ut  sanetis  orationibua  vestris  divins,e  potentiae  suppli-a.  618. 
cetie,   quatenus  initia  noatri  roborentur  imperii.     Hoc  enim  et  nos 
sperare  et  vos  decet  implere.    Data  Calendis  Augusti  Constantino- 
poli,  Magno  viro  clariasimo  consule. 

Epistola  42. 

Jnstini  imperatoria  ad  Hormisdam  papam.  a.  5i8d. 

7Sept. 
p.  110.      Synodi  ConttuntinopolUanae  liiierit  pro  eccletiarum  pace  ipte  imperator  id  peti- 
tut  per  Graiian  sucri  contittorU  comitem  tuai  adjungU,  utgue  Hormitda  propter 
koc  negotivm  legatot  dettinet,  imiitat. 

Justinus' Auguatua  Hormisdae  papae. 
Johannes  vir  beatissimus,  hujus  regiae1)  urbis  antistes,  et  ce- 
teri  viri  religiosi  episcopi  de  diversis  locis  et  civitatibus  hic  reperti, 
nostram  serenitatem  docuerunt,  pro  concordia  veram  et  orthodoxam 
fidem  colentium  proque1)  unitate  venerabilium  ejus  ecclesiarum  lit- 
teras  tuae  sanctitati  ofFerendas  confecisse,  ac  magnopere  postula- 
runt,  nostras  etiam  epistolares  paginas  super  hoc  ad  eam  emanare. 
Qnorum  petitiones,  utpote  semper  unitatis  amatores  constituti 3), 
libenter  amplexi,  hoa  dirinos  apices  ad  tuam  beatitudinem  censai- 
mus  prorogandos.  Quibus  scriptas,  desideriis  supradictorum  reveren- 
dissimorum  antistitum  subvenire,  proque  nobis  et  republica,  cujus 
gubernatio  nostrae  pietati  coelitus  credita  est,  supemam  majestatem 
suis  orationibus  placare  dignetur.  Ut  autem  tuae  sanctitatis  paciB 
et  unitatis  atque  concordiae  jura  plenius  patefiant,  quosdam  religio- 
sissimos  sacerdotes  pacem  amplectentes  et  desiderantes  ad  sacratis- 
Bimum  nostrum  pervenire  disponat  comitatum.  Ob  hanc  enim  cau- 
sam  Gratum  virum  clarissimum  sacri  nostri  conaistorii  comitem    et 


die  9  repentina  morte  aublato,  Becundum  chronicon  Alexandrinum  Julii  9  die  im- 
perator  renuntdatus  eat,  quiun  teate  Theodoro  lectore  pag.  665  a  militiu  eioraua 
ad  aenatorium  usque  ordinem  pervenisset ,  et  in  omni  vita  egregius  ezstitisset. 
Evagriua  h.  e.  IV,  2  ecribit,  eum  snmmam  pecuniae  vim  ab  Amantio  eunucho, 
ut  Theocrito  cnidam  coronam  imperialem  conciliaret,  accepisse,  eaque  pecunia 
sibimet  hou  populi  snffragia  aeu  ezcnbitornm  benevolentiam  redemiaee.  Quodsi 
ita  eet,  haec  Juatmi  dicta  aegre  a  mendacio  pnrgentui.  8ed  rem  eamdem  ita 
narrat  Theophanee  pag.  141  et  142,  ut  quae  hic  asaerit  Juatbius,  cum  ejuB 
narratione  componere  ac  conciliare  liceat.  Hanc  aacram  per  Alexandrum  v.  c. 
perlatam  eaae,  ex  Hormiadae  epiatola  45  huic  reacripta  colhgitnr. 
42     ')  h  regiae  tedit. 

')  b  proque  unlvertUate:  mendoae.  Non.exatant  hae  epiecoporum  litterae, 
niai  forte  hic  notetur  aequens  epiatola,  quam  Johannea  proprio  nomine  de- 
atinavit. 

')  Verbum  constituti  Bar.  expnnxit.  Hoc  Juatini  de  ae  teatimonium  Theo- 
dorua  lector  pag.  666  confirmat.  Eo  qoippe  testti  is  imperator  priua  etiam, 
quam  imperii  regimen  ausciperet,  rectae  fidti  euitor  erat  ardtntittbmu. 


^igilizedbyGOOgle 


d.20D 


832  8.  HORMISDAE  PAPAE 

a.  518.  magistrum  scrinii4)  memoriae  direximus,  cujus  praeclaram  opinio- 
uem  multis  antea  notam  babemus  temporibus.  Data  Vll  Jdus  Se- 
ptembris  Constantinopoli,  Magno  viro  clarissimo  consule. 

Epistola  43 

a.5i6d.    Ezemplam  relationls  Joharmis  eplflcopi  ConatantinopoUtani  per 
accepta  Oratum  missae  ad  Hormisdam  papam. 

Se  reetae  fidti  eite  ttudiotum  tt  quatuor  tynodot  tutdpere  pro/Uetur.     Leonis     p 
atque  ipriut  Hormitdae  nomen  in  diptycAit  intcriptum  docet,   utquc  lcgati  par.it 
amoHtes  mitiantur,  rogal. 

Domino  meo  et  per  omnia  Dei  amatori  sanctissimo 
fratri  et  comministro  Hormiadae  Jobannes  in 
Domino  salutem. 

1.  Saluto  vestrani  sanctitatem,  carissime  in  Cnristo  frater,  et 
salutans  praedico,  quoniam  recta  fides  salva  est  et  caritas  fraterni- 
tatis  firmata  est.  Hoc  Deus  solus  potens  per  studium  Cbristianorum 
et  piissimorum  imperatorum  fieri  voluit.  Scribeve  igitur  apostolice 
et  rescripta1)  suscipere  fraterne  Det  amore  dignemini.  Ego  enim 
inquisibiH  rattone  doctrinam  sanctissimorum  apostoloruin  secundum 
traditionem  sanctorum  patrum  tenens,  similiter  bonorem  consubstan- 
tiali  et  per  omnia  sanctae  Trinitati  offero,  sicut  in  Nicaea  trecen- 
torum  octodecim  coetus  promulgavit,  et  in  Conatantinopoli  centum 
quinquaginta  conventus  firmavit,  et  in  Epbesina  concnrsus2)  ducen- 
torum  firmavit,  et  in  Calcbedone  conventus  sescentorum  triginta 
patrum  finnavit.  Hanc  ergo  fidem  usque  ad  ultimum  anhelitum 
per  gratiam  Dei  custodiens ,  spiritualibus  ampleribus  tam  vestram 
sanctitatem  quam  etiam  ortbodoxas  ecclesias  ex  animo  amplector, 
una  tecum  in  veritate  sentiens,  et  una  tecum  sperans  in  illo  die 
per  hanc  fidem  salvari  bona  voluntate  Fatris  et  Filii  et  Spiritus 
sancti.  Consubstantiali  enim  Trinitati  omnis  gloria  debetur  nnnc 
et  in  saecula  saeculorum! 

2.  Omnem  in  Cbristo  fraternitatem ,  quae  cum  vestra  est  san- 
ctitate,  ego  et  qui  mecum,  plurimum  in  Domino  salutamus.    Tan- 

')  Ita  G1  a1.  b  cc  tcrinii  et  memoriae,  addita  conjunctionB  et,  quam  tamen 
infra  epist.  46  omittunt.  Quodnam  ait  niagiatri  niemoriae  niunus,  explicatur 
his  1.  14  cod.  Theod.  XI,  16:  Eot.  qui  cum  honore  comitum,  nominc  magUtroTuM 
memoriae,  praefucrint  vet  epittolit  vel  libeiiit.  Scrinia  tacra  autem  diatingueban- 
tnr  memoriae  epUtolarum  ac  libcliorunt  {conf.  cod.  Thcod.  VI,  26  L  1,  4,  7,  12).  — 
Eumdem  Gratum  infra  Juatinua  epist.  129  ti.  1  virum  sublimem  magUtrum  tcrinii, 
et  Johannes  Conatantinopolitanu»  cpiat.  61  n.  1  clarittimum  comitem  simpliciter 
voeaut. 
43     >)  Ita  G'a';  b  tcripta. 

*)  Ita  G'.    b  cc  omitt.  concurtut. 


J.grzoc.GoOgle 


EPI8T0LAE  42—44.  833 

tum  ad  satisf aciendum  scripsimus ,  ut  et  venerabile  nomen  sanctae  a.  518. 
recordatiouis  Leonis,  quondam  facti  urbis  Romae  archiepiscopi ,  in 
sacris  diptychis  tempore  conseerationis  propter  concordiam  afngere- 
tur a),  et  vestrum  benedictum  nomen  similiter  in  diptychis  praedice- 
tur.  Ut  de  omnibus  antem  satisfiat  vestrae  sanetitati,  quoniam 
pacem  vestram  amplectimur  et  de  nnitate  sanctanim  Dei  ecclesiarum 
curamus,  rogamus  vos  pacifieos  viroB  destinare  et  vestrae  dignoB 
apostolicae  aedis,  qni  debeant  satisfacere  et  satisfactionem  nostram 
suscipere,  nt  et  in  hao  parte  Christus  Deus  noster  gloririeetur,  qui 
p*r  vos  pacem  hanc  mundo  servavit.  Accepta  XIII  Galendas  Janu- 
arias,  post4)  consulatum  Agapiti. 

Epistola  44. 

Hormisdam  papa 
Gratam  imperatorls  legatnm. 

).      Be  bnperalorit  sollicitadine  pro  concordia  eecleeiarum   nuntial,   utqtte  Hormitda 
Constantinopolim  vet  ipse  te  eonferre  vel  legatot  deetinare  non  differat,  ragat. 

Jnstinianus  comes  Hormisdae  papae. 
Desiderabile  tempus,  quod  Bummis  votis  optavimus,  divina  cle- 
mcntia,  dolores  generis  humani  respieiens,  largiri  dignata  est,  quo 
omnes  catholici  et  Deo  perfecte  fideles  majestati  ejus  se  valeant  com- 
mendare.  Idcirco  has  ad  apostolatum  vestrum,  libera  licentia  jam 
mihi  beneficio  coeleeti  indulta,  direxi.  Dominus  etenim  noster  in- 
victissimus  imperator  orthodoxam  religionem  semper  amplectens 
ardentissima  fide,  cupiensque  sacrosanctas  ecclesias  ad  concordiam 
revocare,  moz  ut  adeptus  est  coelesti  judicio  infulas  principales, 
sacerdotibus  hic  posifds  denuntiavit,  ut  pro  regnlis  apostolicis  uniren- 
tur  ecclesiae.  Et  magna  quidem  pars  fidei1)  est  composita  Deo 
auctore;  de  nomine  tantummodo  Acacii  vestrae  beatitudinis  convenit 
ordiri2)  consensum.    Quam  ob  causam  dominus  noster  serenissimus 

*}  Leonis  nomen  a  Timotheo  e  aacris  diptychis  eubtatum  esse  id  argumenki 
est;  n&m  hoc  nofas  a  Maoedonio,  in  cnjuB  sedem  is  Timotheus  invaserat,  itemo 
credideril;  admimnm. 

')  Inde  fomtan  moveMtur  non  nemo,  quod  quam  Juat.iiius  epiatolaa  anno 
518  datas  Magno  consule  consignet,  eurndem  annum  non  eodem  consule,  sed 
veibie  poit  eonsulatum  Agapiti  Hormisda  indicet,  non  solum  iti  epistola  40  sub 
initia  hujus  anni  518 ,  Hed  et  in  hac  snb  ejusdem  exitum.  Hujub  autem  rei  nullu 
eat  alia  ratio,  nisi  quod  Magnus  in  Oriente  conaul  creatua  nullum  in  Occideute 
eollegam  habuit.  Id  porro  moris  erat,  ut  Orientalea  consulia  Orieutalia,  et 
Occideirtalea  Occidentalia  uomine  acripta.  sua  conaiguarent  (conf.  Bobbi  inscript. 
Ohrist.  tom.  I  pag.  434  aq.).  Einc  conUnnatur,  qnod  Pagius  ad  aimmri  616  n.  1 
probat,  frustra  a  nonnuUis  Florentium  Magno  collegsm  adjungi. 
44    ')  b  omitt  fidei. 

*)  b  cc  audrre. 

SPtBTOLAI  EOMiH.   POHTIF.    I.  53 


^icjitizedbvGOOgle 


834  8.  HORMISDAE   FAPAE 

(a.  518.)  princeps  Gratum  virunt  sublimem,  unanimem  mihi  amzeum ,  eum 
paginis  augustis  ad  saoctitatem  tuam  transmisit,  ut  modis  omnibus 
dignetur  Constantinopolim  ad  reliqua  concordiae  componenda  venire. 
Sed  absque  quadam3)  dilatione  vestrum  exspectamus  adventum, 
quem  ei  qua  tarditas,  quo  neriadebet,  forsitan  retinuerit,  interim 
vel  sacerdotes  idoneos  destinare  festinet,  quia  totus  mnndus  partmm 
nostrarum  conversus  ad  unitatem  moras  non  patitur.  Accelerate 
ergo,  domini  sanctissimi,  ne  vobis  absentibus,  quae  debent1)  prae- 
sidentibus,  ordinari.  Scimus  etenim  litteras  veatrae  beatitudinis  et 
antecessornm  vestrorum  ad  Orientem  directas,  quid  super  bac  eadem 
cansa  contineant.  Ut  autem  nihil  praetermittatur ,  propter  causam 
saepius  memoratam  ad5)  invictissimum  regem  religionis  quoque  ne- 
gotium  filio  vestro  viro  sublimi  Grato  est  injunctam,  favente  Domino 
nostro  Jesu  Christo. 

EpiBtola  45. 

ia.  5is  c.  Hormisdae  papae  ad  Justinum  imperatorem. 

initio  ii.   Justino  initia  imperil  gratulatur,  uique  Eccltsiae  manus  suae  solatia  porrigal  precutur.  p.  1 
519.) 

Hormisda  Justino  Augusto. 
1.  Venerabilie  regni  vestri  primitiis,  fili  gloriosissime,  loco 
inuneris  gratulationem  suam  catbolica  tranamittit  Ecclesia,  per  qnos ') 
se  post  tantam  discordiae  fatigationem  requiem  pacis  invenire  con- 
ndit.  Nec  est  dubium,  ideo  ad  rerum  summam  coelesti  vos  provi- 
dentia  pervenisae,  ut  tantis  temporibus  impacta  religioni  in  Orientis 
partibua  aboleatur  injuria.  Debitas2)  beato  Fetro  apostolo  imperii 
vestri  primitias  reddidistis,  quas  hac  ratione  devote  suscepimus,  quia 
ecclesiarum  per  vos  proxime  futuram  credimus  sine  dubitatione  con- 
cordiam.  Deus,  qui  pietatis  vestrae  sensibus  alloquendi  nos  vota 
concessit,  ipse  circa  sincerum  religionis  suae  cultum  praestabit,  sicut 
optamus,  affectum3). 
ep.ii.  2.    Significastis,  nolentibus  et  reeusantibus  vobis  imperii  pondus 


■)  b  quaque.  Suporiore  Juatini  epiatola  42  Hormisda  tantum  ut  ad  regiam 
uxbem  mittat  aacerdotea,  non  ut  ipae  veniat,  rogatur.  —  Ibidem  ed.  quod  fieri 
ntm  debet. 

*)  b  debtt.    Forte  legendum:  quae  debent  praesentibus ,  incipiant  ordinari. 

')  G'  G'  a1  ad  imnctiitimum  regem,  al.  ab  ivictissimo  regt. 
46    ')  Ed.  qaas,   GL  quot  (qoasi   ei  verbo  vcstrt  vox  vos  aubaudiatur).     Mox  ed. 
vestris.    G'  tantis,  hoc  eat,  tarn  diuturnis,  aecundum  illud  Domini  ad  Philippum: 
tanlo  iempore  vobiscum  sum  (Joh.  14,  9). 

*)  Scil.  ei  cOQEuetudine ,  quam  Symmachua  epist.  10  n.  14.  memorat  his 
verbis:  Omnes  cathotici  principes,  tiae  quum  imperii  gubernacula  susceperuni  sive 
quum  apostolicae  sedit  novos  agnoverunt  practulet  institutot,  ad  cam  sua  protinus 
scripta  wiserunt,  ut  se  docerent  ejus  esse  cansortcs. 

3)  b  CC  cffeclum  ...  ordinata  sunt. 


iGoogle 


EPI8T0LAE  44—46.  835 

impositum ,  qua  ratione  electos  vos  coelesti  constat  esse  judicio  ae-fa.  519.) 
cundum  apostolum  dicentem:  Non  est  potestas  nisi  a  Deo;  quae  autem  ^0™1 
sunt,  a  Deo  ordmatae  sunt.  Snperest,  ut  a  Deo  electi,  sicut  et  cre- 
dimus,  Eceleaiae,  quam  kborure  cernitis,  manus  vestrae  solatia  por- 
rigatis.  Cessent  qui  paci  ejus  obsistunt,  quiescant1)  qui  in  forma 
pastorum  conantur  gregem  Christi  dispergere b) !  Istorum  correctio 
vires  vestri  nrmat  imperii;  quia  ubi  Deus  recte  colitur,  adversitas 
non  nabebit  effectum.  Hanc  gratulationis  paginam  per  Alexandrum 
virum  clarissimum  non  omisimus  uestmare,  sperantes  cum  Dei  no- 
stri  adjutorio  per  Gratum  virum  clarissimum  Slium  nostrum  de  sin- 
gulis,  quae  ad  unitatem  Ecclesiae  pertinent,  noa  clementiae  vestrae 
praebituros  esse  responsum. 

EpiBtola  46. 

Hormlsdae  papae  ad  Jastimun  imperatorem.  Caja,f )"*' 

1.       Vt,    quue   pro   pacc   Ecctetiac   imperator   incepit,  perfieiat,    precalur.     Quid  ab 
epitcopit  ad  unitatem  propentit  faeiendum  tit,  te  et  litterit  et  adjecto  Hbello 
etcpotuitte  declarat.     Juttini  de  Grato  judicitan  confirmat. 

Hormisda  Justino  Augusto. 
Bumptam  de  imperii  vestri  ortu  laetitiam,  qnamvis  apud  nos 
pollentem  merito  praecedenti ,  quoque  geminastis  alloquio.  Reci-  ep.  4-2. 
proca  devotione  testati,  jam  tunc  secutura  praevidimus,  quae  nnnc 
de  ecclesiasticae  unitatis  affectu  coelestis  gratiae  inspiratione  signi- 
ficastis.  Habes  ergo,  clementissime  imperator,  praesentem  de  tali 
voto  jam  gloriam,  sed  exspecta')  de  perfectione  perpetuam.  Haec 
sunt  validissima  imperii  vestri  fundamenta,  quae  in  ipso  naacentis 
regni  principio  divinam  universis  praeferunt  sancta  dispositione 
culturam.  Tenete  itaque  hanc  piae  sollicitudinis  curam,  et  pto  ca- 
thoiicorum  pace,  sicut  coepistis,  insistite:  quia  DeuB  nostcr,  qui 
vobis  hunc  tribuit  animum,  elegit  etiam,  per  quos  praestet  effectum. 
Nam  et  episcoporum  vota  precesque  vobis2)  effusas  gratanter  am- 
plectimur:  qui  tandem  loci  sui  consideratione  commoniti  ea  deside- 
rant,  quae  dudum  ut  aequi  vellent,  sedis  apostolicae  exhortatio  cre- 
bra  non  defuit.  Et  quoniam  clementiam  vestram  id  cupere,  illos 
etiam   haec  didicimus3)   postulare,    quae  res  hactenua   ecclesiarum 


')  b  CC  obmuteteanf.  minus  bene.     Id  enim  ert  Hormisdae  quictcant,   quod 
cettent  seu  detinant. 

s)  Ita  Q1.    Ed.  ditperdere  ...  Deut  recoUtur  ...  habet.     Eadem  prope  aenten- 
tia  epist.  47  n.  1  repetitur  hie  verbia:    Ubi  Deu»  recte  colitur,   mmquam  adversa- 
rioTuM  creieit  iniquilas. 
46     ')  Ed.  exspectatur  ...  perpetua.    Mox  b  regni  vestri. 

')  b  cc  nobit  ...  tamen.    Magis  placet  cum  Q1  a1  vobis  ...  tandem.    Haa  enim 
preces  apud  Juatinum  ipaum  effuaaa  eaae,  ex  epistola  42  liqnet. 

*)  a1  dicimtts, 

53* 


3i,«izSdb,Google 


836  S.  HOHMISDAE  PAFAE 

(a.  619.)  pacem  snb  intentiosa4)  obstinatione  diviserit,  nec  pietatis  vestrae 
nec  illorum  refugit  velnt  latenti  cansa  notitiam.  Quid  igitnr  facere 
debeant,  et  litteris  nostris  et  Iibelii'),  quem  direiimus,  serie  con- 
tinetur.  Haec  si,  Deo  nostro  et  clementia  vestra  adjuvante,  snsci- 
piunt  et  sequuntur,  poterit  ad  eam,  qnam  niaximo  desideramns  ar- 
dore,  perreniri  concordiam.  Filius  praeterea  noster  virB)  sublimis 
Gratus,  sacri  consistorii  comes  et  magister  scrinii  memoriae,  osten- 
dit  in  se  vestrum  alleg&tionis  snae  maturitate  jndicinm :  cujus  mora 
sensibus  vestris  eo  referente  melius  asseretur. 

Epistola  47. 

(a.si9m.         Horinisdae  papae  ad  Johannem  Constantinopolitanom 
an  epiacopnm. 

Gaudel,  quod  concilium  Calchedoncnse   et  t.  Leonit  cpittolas  luscipint  ttc  sccum     p. 
ii  una  fidc  conscntiat  (n.  1 — 2).      liestare  ait,  ul  et  Acacium  exsecretur  et  tibcl- 
lum,   qui  propttrta  annectitur,  a  te  subtcriptum  remittat  (n.  3).     Grati  quoque 
fidem  commendat  (n.  4) , 

Hormisda  Johanni  episcopo  Gonstantinopolitano. 

ep.43.  '  1.  Spiritnale  gaudium  directis  caritas  tna  aignificavit  afTatibns, 
docendo'),  ut  catholicae  religionis  disciptina  ordinem  snum  Testris 
partibns  Deo  nostro  juvante  receperit.  Haec  esse  beneficia  miseri- 
cordiae  supernae  quis  dnbitet?  Haec  qnis  dubitet  venerabilis  prin- 
cipis  tropaeis  adjnngi?  Quis  ambigat,  quia  major  ei  de  nac  pace, 
quam  de  quibuslibet  praeliis  triumpbus  acquiritur?  Istius  laboris 
gloria  nescit  occasum:  qnia  ubi  Dens  recte  colitu»j  nunquam  adver- 
sariorum  crescit  iniquitas. 

ep.  43.  2.    Dilectionis  tnae  confessionem  gratanter  accepimns,  per  qnam 

sanctae  synodi2)  comprobantur,  inter  quas  instauratione  constituto- 
rum  omnium  Calchedonense  eoncilium  praedicastis,  et  catholieorum 


*)  Ita  G1.     Kd.  contenliosa. 

•>)  Qui  tiiminim  Hnperioribua  epiatolia  7  et  38  habetnr  subnexus. 

')  a1  c*  veetrae  tanctitati,  haud  felici  uotantm  ti.  *.  interpretatione.  Neque 
verius  b  cc  vir  clarissimus  earum  loco  BubHtituerunt.  Primue  snnt  litterae  vo- 
cnm  vir  sublimls:  quo  titnlo  idem  Qratus  epist.  44  insignitur.  Quam  amicua 
deinceps  sibi  fuerit  ie  Qratus,  Hormisda  epist.  86  testiScatur. 
47  ')  G1  Q'  a'_  dicendo  (Q1  docendo)  ut  ...  vtstrit  pastoribus  Deo  nostro  juvantc 
receperint.  Reatituit  Bar.  docendo  ut  ...  rectperit;  quum  c8  seq.  docendo,  ut  ... 
disciplinam  ordint  tuo  vestri  pattoret  ...  rectperint.  —  Praeterea  partibas  pro 
pattoribut  legendom  esse  persuasit  vocia  partium  loco  rcgionam  Hormiadae  fami- 
liaris  ubub.  Sic  infra  n.  S  habemus  partibus  Orientalibut  osttndt  ptr  tt  quod  te~ 
quantur  exemplum;  et  epiat.  62  ad  enmdem  Johannem  n.  2:  Detideria  quippe  tua, 
quibus  te  ad  eccletiatticam  tettarit  festinare  concordiam ,  ui  haberent  partes  Htae  sem~ 
per  optaoimut,     Vide  et  iniidum  epist.  49.' 

*)  Inter  has  sanctas  synodos  recensetur  et  Constantinopolitana,  qnam  hia 
primum  ut  oecumenicam  a  enmmis  pontiEcibua  comprobatam  legere  est. 


byGoogle 


EPI8T0LAE  46—48.  837 

uiimero  adjungi  desiderans,  sancti  papae  Leonis  in  diptychis  nomen  (a.  619.) 
asseveras  scriptum.  Ista  laudanda  sunt,  si  perfectionis  subsequatur 
effectus :  quia  recipere  Calchedonense  concilium  et  sequi  sancti  Leo- 
nis  epistolas,  et  adhuc  nomen  Acacii  defendere,  hoc  est  inter  se 
discrepantia  viudicare.  Quis  Dioscorum  et  Eutychetem  condemnaus, 
innocentem  ostendere  possit  Acacinm?  Quis  Timotheum  et  Petrum 
Alexandrinum  et  alium  Petrum  Antiochenum  et  sequaces  eorum 
declinans,  sicut  diximus,  non  abominetur  Acacium,  qui  eorum*  com- 
munionem  secutus  est? 

3.  De  caritate3)  siquidem  tua  meliora  Dei  omuipotentis  exspe- 
ctamus  auxilio,  habentes  optimae  promissionis  spem,  sicut  ad  nos 
quae  direxisti  tua1),  tecvm  in  veritaie  sentiens,  et  ipsa  defendens, 
sperans  m  illo  Judicio  per  ipsa  te  posse  salvari.  Post  haec  quid  re- 
stat,  nisi  ut  sedis  apostolicae,  cujus  fidein  te  dicis  amplecti,  se- 
quaris  etiam  sine  trepidatione  judicia?  Igitur  partibus  Orientalibus 
ostende  per  te  quod  sequantur  exemplum,  ut  onmium  laus,  qui  cor- 
recti  fueriut,  tuis  laboribuB  applicetur.  Ergo  quum  magna  dennn- 
ties  et  fidem  beati  apostoli  Petri  te  amplecti  significes,  recte  credens 
in  ea  salutem  nostram  posse  subsistere6),  libellum,  cujus  continen- 
tia  subter  annexa  est,  a  caritate  tua  subscriptum  ad  nos  dirige,  ut 
sine  conscientiae  formidine  unam  communionem ,  sicut  oramus,  ha- 
bere  poBsimus. 

4.  Pro  persona  quoque  filii  nostri  Gxati  viri  clarissimi  Deo 
nostro  gratias  sine  cessatdone  persolvimus ,  cujus  fides  et  recta  cre- 
dulitas  nostrum  circa  se  excitavit  affectum:  dignus  re  vera,  qui 
tantae  curam  susciperet  actdonis  et  maximi  principis  ad  nos  man- 
data  perferret. 

Epistola  48. 

Hormisdac  papae  ad  Justinianum  comttem.  (a.5i9ni. 

Jan.) 
p.  111.      Laudata  Uliia  bonac  voluntatu  initio  rogat,  ut  AcaeU  cum  sequacibus  nimen  re- 
vioveatur.     Dtnique  mitsos  a  se  iegalos  indicat. 

Hormisda  episcopus  Justiniano1). 
Litterarum  vestrarum  serie  religionis   ope  pollente   devotionis 

3)  b  ctvitate,  rejecto  ad  oram  de  caritate,  quod  aane  praefereudura. 

<)  b  cc  addaiit  eeripta  ottendunt;  aed  uec  sic  sua  orationi  redditur  integri- 
tas.  Nibil  ei  deerit,  u  legatur:  sicut  ad  nos  ipse  direxisti  una  tnecum  in  veritate 
sentiens  ete.  Becolit  quippe  Hormiuda  iUud  Johannia  epiat.  43  n.  1:  una  leeum 
in  veritate  lentien»,  et  una  ttctan  sperans  in  illo  dit  ptr  hane  fidem  salsari. 

s)  Ita  G1  e*  aeq.,  qnum  a1  a!  sutlinere.  Indubie  Hormiada  hic  Bpectat  ad 
mox  allata  Jouanuis  verba:  sperans  etc.  Libellnm  autem,  qui  et  huic  epistolae 
auuectebatur,  repetere  licet  ex  epietolu  7  et  26. 

18    ')  Ita  G1.    Ed.  add.  Augusta,    Ae  vero  Augusti  uomen  Juatiniano  tum  non 
Congruebat. 


^igilizedbyGOOgle 


838  S.  HORMISDAE  PAPAE 

(a.  519.)  optatissima  gratulatione  auacepta,  gratias  Divinitati  retulimus,  quia 
dedistis  indicium,  facile  a  vobis  fieri  quod  potuissemus  hortari.  Hinc 
est,  quod  quia  sponte  laudabilia  cupitis,  digne  ad  principatus  api- 
cem  generis*)  vestri  stemmata  pervenerunt.  Quapropter  insistite  et 
religiosae  vivaeitatis  animis  imminete,  ut  quemadmodum  pro  bonae 
voluntatis  initio  genus  vestrum  meruit  culmen  imperii,  in  aeterna 
vobis  de  perfectione  gloria  sint  triumphi.  Videte,  quo  desiderio 
pacia3}  gaudia  ludificatus  diu  muudus  exoret:  respicite,  generatita- 
tis  animos  vestri  praesumptione  beneficii  certa  spe  quietia  attolli. 
Non  est  quod  se  dubietas  inserat,  non  est  quod  aliquid  ambiguitatis 
accedat,  quum  testainini,  quod  et  nos  quidem  bene  novimua,  acce- 
dere  ad  ecclesiarum  concordiam  religiosi  principis  vota.  Quapropter 
tantae  magnanimitati  gratias  agentes,  quanta  possumus  petitione 
deprecamur,  ut  Acacii  nomen  cum  sequacibus  suis,  quod  plene  uni- 
tatis  ecclesiarum  impedit  gaudium,  damnationis  ordine  sit  remotum. 
Nos  enim  convenientes  causae  qualitati  direximua  legatos,  quibus 
praesentibus  initium,  quod  dedistis,  gaudii  poBsit  secundum  quae 
mandatia  continentur  impleri. 

Epistola  49 

(a.M8m.  Indiculus,  quom  aooeperunt  legati  noBtrl1)  qui  supra. 

Quid  iti  pariibus  Ortentalibus  (n.  1),  quid  Constantinopoli  (n.  2).  guid  posi  susccptos 
n  regiae  urbis  uliosve  episcopos  ipsis  agendutn  sit,  instruit  (n.  3). 


1.  Quum  Deo  propitio  partes  Orientalea  fueritis  ingressi,  si 
qui  episcopi  vobis  occurrerint,  et  libeUum,  cujus  continentiam  per- 
eepistis,  a  se  subscriptum  offerre  voluerint,  suacipite,  eiaque  prae- 
bete  sanctae  communionis  consortium.  Si  vero  occurrentes  episcopi 
eo,  quo  superius  diximus,  ordine  profiteri  noluerint,  a  vobis  equi- 
dem  sub  sacerdotali  affectione  tractentur:    sed  neque  vobis  sit  cum 


*)  Nempe  JustiniaMU  JuBtini  ex  BOrore  ipsma,  ut  Marcellinus  in  chronico 
tradit,  nepOB  erat.  Simpliciter  a  Procopio  hist.  arcan.  c.  6  aororis  Justini  filiue 
una  voce  graeca  aSelfiiovs  appellatur. 

■1)  Ed.  ad  pacis  . . .  (cum  G' j  exkortet.  Quod  in  exoret  correximus.  Itji  infrn 
epist.  62  exkortans  favorem  pro  exorata  faaoretn  recurret.  Antca  c8  ad  pacis 
gaudia;  quo  admiBBO  non  displiceret  c7  conjectura,  qua  legendum  putat 
exsultct. 

49  ')  H.  c.  quos  se  direxiase  ad  caJcem  Buperioria  epistolao  meminit,  et  quo- 
rum  nomiua  sequeus  epistola  u.  4  aliaeque  iudicant.  In  vulgatiB  loco  nostrl  qui 
supra,  quae  ex  G'  revocamua,  Bubetitutum  erat  apostolicae  sedis.  Legatoa  illos 
cum  Grato  Constantinopolim  redeunte  vel  etiam  paulo  anto  ex  Urbe  profectos 
esae,  adeoque  hanc  ac  aeptem  aubeequentea  epistolas  eodem  fere  tempore,  quo 
tres  BUperiores,  traditaa  ease,  ad  epistolam  46  probavimus.  Indiculum  hunc 
cum  priore,  hoc  est  cum  epiatola  7,  conforre  operae  pretium  fuerit. 


DigjtizedbvGOOgle 


EPIBTOLAE  48.  49.  839 

his  mensa  communis,  ueque  ab  his   vel  victualia  praesnmatis  acci- (». 
pere,  nisi  tantum  snbvectionem,  si  causa  poposeerit,  et  hospitalita- 
tem,  ne  credant  se  omuiuo  fastidiose  denpectos. 

2.  Quuin  autera  Constantinopolim  Deo  adjuvante  veneritis,  in 
eam  secedite'),  quam  imperator  praebuerit,  maiisionem;  et  nulluni 
ad  salutationom  vestram  prius  permittetis  accedere,  exceptis  his, 
quos  ipse  miserit  imperator  aut  quos  nbstrae  communionis  esse  cog- 
noscitis,  douec  ipsam  principem  videatis.  Cui  praeBentati,  salutantes 
Htteras  nostras  offerte,  suggerentes,  maguum  nos  de  ejus  imperio 
gaudium  percepisae,  et  uimium  gratulari,  quod  enm  Deus  omuipo- 
tens  ad  hoc  evexit1)  juxta  ejus  sacras  litteras,  ut  secuudum  ea,  quae 
suut  ab  apostolicae  sedis  conatituta  praesulibus,  Deo  auctore  et  re- 
guo  ejus  adnitente,  eoclesianrm  et  pax  et  uuitas  his  temporibus 
desiderata  proveniat.  Quodsi  vos  hortatus  fuerit,  ut  Coustautiuo- 
politanum  videatis  episcopum,  intimate  vob  praefinita  habere,  quae 
etiam  ab  eis  saepe  siut  coguita,  quae  ab  universia  episcopis  catho- 
licam  commuuionem  amplectentibus  professio  debeat  celebrari*).  flaec 
si  episcopus  Conslantinopolitanus  implere  paratus  est,  ei  gratanter  oc- 
currimus;  si  vero  sedis  apostolicae  adhortationem  sequi  contemnit,  quid 
necesse  est,  ut  ad  occasionem  contentionis  saluiaiio  nostra  proficiat, 
quibus  non  est  disputaiionis  aut  cerlaminis  causa  in  mandatis?  Si  vero 
imperator  sibi  aperiri  voluerit,  quid  sit  quod  ab  episcopo  fieri  po- 
stuleids,  formam  libelli  quam  portatis  osteudite.  Quod  si  de  aua- 
themate  Acacii  consentiens,  successores  ejus  dixerit  recitandos,  ob 
hoc  qnod  propter  defensionem  Calchedouensis  aynodi  aliqui4)  eorum 


*)  Q'  lutcendite,  b  accedtU,  aL  tecedUe;  cni  conseutit  illnd  epiat.  7  n.  2: 
Consttmlinupolim  pervenientet  ibi  secedite  etc. 

~!)  G1  a'  omitt.  evexit,  b  supplevit.  Supplementum  ejus  confirmat  illud 
epiat.  79  u.  1:  Neque  enim  le  ita  Deo  placitum  princtpem  ad  impcrii  verticem  huma- 

*)  Hic  aubintelligendum:  Et  adjicitc;  nam  deinceps  verba  ipaie  loga.tis  tum 
dicenda  praescribuntnr.  —  Mox  b  causa  mandata,  G1  cauta  mandatit. 

5)  Euphemius  nimirum  et  Macedoniua,  in  quorum  gratiam  populus  Constan- 
tiuopolitanuB  anno  618  die  16  Julii  in  magna  eccleaia  congregatua  nominatini 
conelamarat:  Euphemium  et  Macedonium  Ecctcsiae  restitue  . ..  Euphemii  et  Macedonii 
nomina  modo  ordineniur  ad  perfcctam  Ecctesiae  ordinationem !  Item  monachi  ortho- 
doxi  libello,  qnem  coucilio  quinque  poet  diebua  h&bito  obtulerunt,  in  primis 
petierant;  Sanctae  memoriae  Euphemius  et  Macedoniut  expulti  et  in  extilio  mortui 
canonice  revocentur  ...  ponantarque  in  tacrit  diptychii  ipsorttm  vocabuta,  tecundum 
qutid  omnis  populut  et  monachicut  ordo  sedulo  exclamavit.  Immo  jam  a  primo  coetu 
die  16  Julii  non  quieverat  populua,  donec  Johannes  aceipiem  diptycka  ordinari  jut- 
tit  nomina  in  tancta  memoria  defunctorum  archiepiicoporum  hujut  regiae  urbis  Euphe- 
mii  et  Macedonti,  ac  eliam  Leontt  Romani  pontificis,  ut  in  actia  a  Baronio  initio 
tomi  VII  relatis  legitur.  De  hoc  populi  studio  erga  episcopoi  in  exsilio  propter 
fidei  assertionem  defunctos  certior  factoe  Hormisda,  nec  ratus  tamen,  in  aacrin 
diptychis  sinendoa  esse  eos  qui  extra  eommunicmem  sedis  apoatobcae  obiiasenf, 


^igilizedbyGOOgle 


840  S.  HORMISDAE  PAPAE 

(a.  519.)  fuerint  exsilio  deportati,  insinuabitis,  nihil  voa  de  libelli  posse  forma 
decerpere,  in  qua  sequaces  damnatoruni  pariter  continentur.  Sed 
si  eoB  ab  bac  non  potueritis  intentione  deflectere,  saltem  boc  ac- 
quiescite,  ut  anatbematizato  specialiter  per  libelhim,  quem  Tobis 
-  dedimus,  Acaeio,  de  *praedecessorum  ejus  nominibus  taceatur, 
abrasis  eorum  de  diptychorum  inscriptione  vocabulis.  Quo  facto 
episcopum  Constantinopolitanum  in  vestram  communionem  accipite, 
3.  Libellum  vero  vel  episcopi  Constantinopolitani  vel  aliorum, 
quos  vos  suscipere  Deo  volente  contigeht,  primo  agite,  ut  praesente 
populo  recitetur.  Quodsi  boc  fieri  non  poterit8),  saltem  in  secre- 
tario  praesentibus  clericis  et  arcbimandritiB  relegatur.  Haec  omnia 
si  Deo  fuerint  voleute  completa,  imperatorem  rogate,  ut  destinatis 
sacria  per  metropolitanoa  episcopos,  adjunctis  ipsius  epiacopi7)  litte- 
ria,  innotescat,  episcopum  Constantinopolitanum  auo  quoque  con- 
senau  celebrata  profesaione,  quam  sedes  apostolica  deatinavit,  in 
unitatem  commnnionis  fuiase  susceptum.  QuibuB  litteria  etiam  ipsos 
hortetur  similia  profiteri.  Quodai  in  hac  parte  imperator  aliquid 
difficultatis  attulerit,  episcopus  Constautinopolitanus ,  directds  prae- 
ceptionibus  episcopis  suis  paroeeialibos8)  vel  ceteris  metropolitanis, 
eis  praeBentibua9),  qui  a  vobis  pariter  directi  fuerint,  quid  ipae 
fecerit,  innotescat:  quod  ab  eo  modis  omnibua  voa  oportet  exigere, 
ut  facti  hujus  testimonio  peragrante  etiam  universos,  vel  qui  longe 
aunt  positi,  latere  non  possit. 

Epistola  50. 

ii-  Hormisdae  papae  ad  Justinum  Augustum. 

Iltius  ante  fmperium  merita  recentcnw  (n~,  t),  eum  a  Deo  electum  praedicat,  uf 
pacem  reddat  Ecclesiac  (n.  2).  Frustra  eos  addil  jactitarc,  Calche do n e nsis  tynodi 
constituta  libt  probari,  qvi  ab  eorum  tequacibut  nolunt  recedere,  quot  illic  damna- 
tos  itiunt  (n.o).  Quam  gloriosvm  ei  fuerit,  Bccletiam  ad  unitatem  revocasse 
rememorans ,    te  propterea  Gerriutnum  et  Johannem  epiicopoi,    Blandum  presby- 

ttrum  et  Felieem  diaconum  Itgatos  dtttinattt  indicat  (n.  4}. 
Hormisda  Justino  Aagusto. 
1.   In  tantum  pro  gratia  Divinitatis  gloriae  vestrae  famam  con- 
stat  extenaam,  et  ita  vos  Bufiragante  vitae  merito  laudabiliter  mundo 
contigit  innotescere  probatissimorum  hominum  opinione  vulgante, 

id  unitati  aanciendae  uon  levi  obatacolo  fore  proepeiit.     Qoapropter  et  hac  in 
causa  legaliE  quid  agendum  sit  praecavet. 

')  Propter  populi,  ut  moi  diximuB,  erga  suos  epiecopoa  atudium.  Qnam- 
quam.  in  libello  subseribendo ,  quem  videre  licet  epifltolia  7  et  26  mbnexnm, 
wdla  specialu  Enphemii  vel  Macedonii  fit  mentdo. 

')  b  add.   Conslantinopolitani. 

•)  Hoc  cst  provindae  mae  subjectis,  nt  in  epistolas  16  et  21  obsarvavimua. 
')  b  practidentibut. 


>vGoogIe 


EPI8T0LAE  49.  50.  841 

ut ')  per  vos  potius  crerlatur  delatum  culmen  imperii,  quam  per  im-  (a.  519.) 
perium  voe  aliquis  dicat  agnosci.  Certum  est  quideni,  hujusmodi 
provectione  vestra  pristino  splendori  accessisse  decoris  cumulum; 
sed2)  tennistis  olim  moribus  principatum.  Sic3)  quum  vos  per  ora 
gentium  impatiens  secreti  maguitudo  diffuderit,  ad  nos  quoque,  sicut 
mystice  loquuntur  Scripturae,  testimoniis  suavitatis  vestrae  odor  ad- 
venit.  Et  certe  qnum  late  prudentium  bominum  sententia  religio- 
sae  vitae  vestrae  fuerint  instituta  dispersa,  habere  non  potuimus 
incognitum,  quidquid  de  vobis  fuerat  mundi  attestatione  vulgatum: 
qnia  sicut  mediocri  laude  digna  in  immensnm  sibi  nequennt  vindi- 
care  praeconia,  ita  sine  fine  praedicandnm  rapitur  in  populum,  quid- 
quid  bono  fuerit  admirationis  ornatum.  Vindicat  enim  sibi  quantd- 
tatis  suae  jnre  magnitudo  famae  testimonia,  quia  nesciunt  latere 
miranda.  Hinc  est,  quod  principatus  vobis  adoreas4)  publica  jura 
commisernnt.  Nae  quod  meritorum  insignia  generalitatis  facta  sunt 
vota,  nemo  ita  rerum  arbiter  iniquua  exstabit*),  qui  passim  vos  aesti- 
met  arches  inclitae  accepisse  titulos,  quum  negari  nequeat  digne 
vos  meruisse  imperii*),  quornm  probitatem  mundus  agnovit.  Sed 
parum  est,  quamvis  judicio  universitatis,  suscipere  loco  praemii  jnra 
regnandi.  Dlnd  magis  est  admirabile,  quod  ita  vos  hominnm  lauda- 
bilitate  ftrmatos  suscipinnt  imperia,  ut  judicia  sint  divina. 


60  ')  Ed.  ut  tuper  vot,  G1  tuper  vos,  Q'  u  p  aot  (ut  ptr  vot).  Quurci  hoc  mani- 
feste  sibi  velit  Hormisda,  imperium  magia  notum  fieri  par  Justinum,  quam 
Juatinum  per  imperium,  orationis  acriea  postulat  pcr  bob,  nec  permittit  dilaia- 
lum  loco  verbi  delatum  (G*  dilatum)  cum  Baronio  subatitui.  Nam  iatud  per  vot 
non  ad  delatum  aed  ad  verbum  agnotei  refertur. 

')  Ita  G  a1.  b  cc  ted  ticut  tenuittit.  Antea  magiB  arrideret  vettro  prittino 
tplendori,  quam  vettra.  Juatinus,  ut  Theodorus  lector  pag.  565  teatis  eat,  in 
omni  vita  egreghu  temper  exttiterat.  Hujnamodi  testimonio,  quod  Theophanea 
pag.  111  (ed.  Bonn.  254)  cumdem  rectae  fldei  ituttiotum,  rerum  experientia  prae~ 
siantem,  et  belli  gloria  praecUtnm  praedicaia  confirmat,  Procopiua  hiat.  arc.  o.  6 
retragatur. 

■)  Ita  G1  Gs,  nisi  quod  corrupte  scribant  diffuerit  (b  cc  detulerit).  a1  Sicum 
vot  . . .  defuerit  . . .  leguntur, 

')  Ita  Q  a'.  b  cc  ae  konoret.  Bubinde  G'  ne  quid,  G'  a1  ne  quod,  al.  nam 
quod.     Retmemua  Ne  vel  Nae,  hoc  est  Certe. 

!)  Q'  a'  excitabit.    b  co  txitttit.    Propius  a  primaeva  lectdone  abeat  exttabit. 

<)  Supple  titulot.  Quare  nil  necease  eat,  nt  cum  b  cc  contra  G  adjiciatur 
eubnen,  Verbis  autem  archet  inctitae  ea  intelligenda  est  dignitaa,  qua  Juatinua 
dccoratus  erat,  quum  ad  imperium  asaumptus  eat.  De  hac  Procopiua  hiat.  arc. 
cap.  6  ita  loquitnr:  ig  fiiya  Swafieafs  ovios  'iovazivog  £%ai(>r]<iEv.  "Aq%ovxu  yaq 
uvtov  Avaataaios  flaailivf  xazzazriaazo  imv  iv  jto.la.rlfB  <pv\a*tov.  Ejieidij 
xt  o  QaatXsis  i&  dv&iimrzoiv  qtpaptato,  tftiTos  ijj  tijs  aojijs  8vvap,ti  §aotltiat> 
naoilapiv.  Voce  «pjije  aeu  archet  jam  ubub  eet  Hormisda  epist.  33.  Procopiuu 
laudatus  bello  Pera.  I,  8  etiam  magintri  ofnciorom  dignitatem  sen  potestatem 
4<fz^y  vocat. 


3i9ilizedbVGOOgIe 


842  S.  HORMISDAE  PAPAE 

(u.  519.)  2.    Non  est  dubium,  electos1)  tos  venerabili  praedestiiiatione  Di- 

vinitatis  ad  tantae  potestatis  omamenta,   quos  sincerae  fidei  docu- 
menta   circumvallant9).     Vere    vobis    prophetici    spiritus    convenire 

Jer.1,5.  verba  dixerimus:  Priusquam  te  formarem  in  tttero,  novi  te.  Ad  hanc 
vos  gloriam,  incomprehensibili  supernae  majestatis  dispositione  pro- 
curante,  obsequium  naturae  mundo  protulit,  snb  custodia  fidei  trans- 
actae  vitae  probitas  instituit,  atque  ad  imperia  clementia  divina 
provezit:  ob  hoe  scilicet,  ut  tandem  aliquando  divisoribus ')  dominici 
corporis  fidei  vestrae  exsecutione  compressis,  ecclesiarum  concordia 
diabolica  impedimenta  succideret  et  universitas  de  adunatione  gau- 
deret.  Hoc  religioni,  hoc  fidei,  hoc  serenitati  vestrae  specialiter 
coelitus  mandatur  officium,  quibus  et  posse  onuiia  et  perficere  vide- 
mus  indultum.  Itaque  sicut  instituistis  facere,  navate  suscepti  ope- 
ris  munus,  quod  superna  vobis  providentia  videtis  injunctnm.  Et 
vere  sic  decuit,  ut  per  principem  pax  debeat  fieri,  quam  reverentia 
Divinitatis  exposcit.  Date  has  assumpti  Deo  nostro  oblationes  im- 
perii,  ut  per  vos  possit  pacis  fructue  impleri.  Sine  dubio  quidquid 
tali  facto  animae  vestrae  fuerit  praestitum,  a  vobis  mundo  judicatur 
impensum.  Magnum  et  inaestimabile  est,  venerabilis  imperator, 
propter  quod  adsciti  estis  judicio  Divinitatis:  distenduntur  ecce  vota 
pacem  disiderantium ,  diuturni  temporis  tractu  moeret  ecclesiarum 
indivisibilis  discissa  communio,  non  sine 10)  gemitu  discrepat  fraterni- 
tas,  quum  circa  patrum  dogmata  varia  sit  voluntasl 

3.  Accingite  ergo  lumbos  viribue  fidei;  videte,  cui  vos  regi 
Divinitas  velit  obsequi,  quantum  sit  quod  per  vos  procurat  impleri. 
Ecclesiae  venerandae  corpus,  quod  propria  Ohristus  noster  passione 
fundavit,  gloriae  vestrae  adunare  factis  instituit.  Non  est,  quo 
magis  circa  vos  gratiae  supernae  majestas  eluceat,  quam  si  Eccle- 
siae  corpus  per  vestrum  reparetur  officium,  sanguinis  Domini  ei 
redemptione  formatum.  Est  quidem  causae  hujns  vetustissima  cala- 
mitas,  sed  pro  immanitate  sui  recentissimus  dolor,  et  tar.to  Chri- 
stianis  animis  fortior  gemitus,  quanto  temporibus  est  dilatus.  Viden- 
dum  vobis  est,  in  quantum  qnotidie  antiqui  hostis  fervescat  insania: 
quum11)  olim  causa  sit  decisa  fine  sententiae,  pacis  faciat  tardita- 

'!  Ed.  eleclos  suos  ...  ornamenta  venire,  quoi.  Simili  mendo  aupra  epiflt.  45 
d.  2  iu  G'  a'  legebatur  electos  iaas  coelesii  constat  esse  jwtlcio;  littera  s  perpe- 
ram  repetita. 

*)  Ita  b  ce;  G  a'  circumeolanl,  et  moi  aUreximui,  pro  dixerimut. 

*)  Q1  G' a1  dinisores  ...  compressis  ...  succederent;  b  cc  itivuores  . . .  compressi 
...  succideret.  Dietsores  domirtici  corporU  mineupaiitur  achismstia  fautores,  qui 
EccleBiam  acindunt.  —  Moi  ed.  notlro  vestri  oblatioae»  ...  exlenduntnr  ecce. 

'")  Ita  G1  G*;  a'  omitt.  non.  b  ce  Est  fn  gendtu  discerpta  fraternitat  ...  gratia 
supernae  majestatls. 

")  cT  c'  et  eum.  HaUem  ut  quum,  et  infra  non  dttiitat  (scil.  antigui  kostis 
insania)  pro  non  desistas  rertitai. 


^igilizedbyGOOgle 


EFISTOLA   50.  843 

tem,  et  qmim  Calchedoncnsis  synodus  et  hcati  papas  Leonis  consti-  (a.  519.) 
tuta  placeant,  quo  ad  caritateni  reverti  volumus,  a  certamine  nun 
desistat.  Sequuntur  quae  dogmatibus  praedictis  adscripta  sunt,  et 
ab  eorum  sequacibus,  quos  praedicta  auctoritate  damnatos  intelli- 
gunt,  non  recedunt.  Tenent  adbuc  in  complexibus  nomen  Acacii, 
quem  vident  judicio  sedis  apostolicae  merito  poenam  subiisse  da- 
mnati.  Quis  non  intelligat  simulate  dici :  sanctorum  patnan  sequimur 
dogmata,  sed  non  diligimus  facta;  quae  a  sancta  synodo  Calchedonensi 
constitvta  sunt,  et  qtiae  beati  Leonis  epistola  continet,  fovemus,  venera- 
mur,  amplectimur;  sed  Acacio,  qui  damnatorum  communionem  secutus 
est,  impendimus  votaf  Sed  quid  opus  est  de  judicatis  rebus  verha 
facere,  quum  nos  liortari  tantummodo  deceat,  ut  expressa  superius 
simulatione  submota  sub  omni  puritate  pacem  debeant,  a  quibus 
haec  dicuntur,  optare? 

4.  Apud  vos  mibi  est  omnis  deprecationis  causa,  imperator 
egregie:  vos  his  ac  talibus  religiosi  operis  resistite  viva  caritate; 
vobis  imminet,  ut  qui  ecclesiasticae  concordiae  hahuistis  in  privata 
vita  desiderium,  sub  principatu  detis  effectum.  Non  fuit,  quo  magis 
gratiae  vestrae  cumulus  accederet,  qttam  quod  vobis  divinitus  datum 
est,  ut  quod  semper  voluistis  fieri,  per  vos  ad  terminum  possit  ad- 
duci.  Nec  breve  specimen  circa  vos  gratiae  Divinitatis  effulsit, 
quibus  datur  posse  facere  quod  semper  optastis.  Quapropter  quo- 
niam  vobis  tantae  causae  titulum  videtis  esse  servatum,  removete, 
quidquid  ambiguum  remansisse  creditur  ad  plenitudinem  gaudiorum. 
Nos  enim  qua  decuit  affectione  per  Gratum  virum  clarissimum,  cui 
pro  moderatione  sui  congrue  sensimus  officium  legationis  injunctum, 
litteris  vestri  principatus  acceptis,  causae  magnitudini  convenientes 
destinavimus  viros  Germanum  l!)  et  Johannem  episcopos  et  Blandum 
presbyterum  nec  non  et  Felicem  diaconum13):  per  quos  si,  quemad- 
modum  praesumimus,  serenitatis  vestrae  favor  arriserit,  secundum 
quae  mandata  sunt,  ecclesiarum  adunatione  generalitatas  possint  vota 
firmari, 

")  Hunc  Anastasinfl  bibliothecaruia  seu  liber  pontificum  Capuanum  episco- 
pum  vocat.  Id  et  Baronius  aliique  vulgo  pro  certo  pomint.  Sed  quum  idem 
cardinalis  uihilo  minus  opinetur  non  alium  esse  hunc  Germanuro  ab  eo,  qui 
anno  197  ab  Anastasio  papa  ad  Anaatftiiium  Auguutum  legatus  sit,  nec  pro- 
babilis  desit  conjectura,  eum  ab  Hormisda  missum  esse,  qnem  reram  Orienta- 
lium  peritiorcm  priatina  legatio  fecerat:  nou  admodum  certa  est  haec  de  Ger- 
mano  Capuano  scntentia.  Hunc  enim  anno  497  Capuanae  ecclesiae  nondum 
praepoaitum  fuisse,  in  Anastasii  II  epistolam  I  not.  15  observavimus. 

")  His  adjungitur  tnm  in  epist.  52  n.  4  tum  in  fronte  epist  59  et  Dioteona 
dlaeonus,  cujus  in  toto  legationiB  negotio  non  inflmas  partes  fuisse  eubjectao 
inferius  litterae  fidem  facient.  An  hic  taceatur.  quod  non  e  Romano,  sed 
quomadmodum  Hormisda  epist.  105  n.  1  indicat,  ez  Alezandrino  clero  assum- 
ptus  Bit? 


^igilizedbyGOOgle 


oH  S.  HOBMISDAE  FAPAB 

Epistola  51. 

(a.iiiitm.  Hormisdae  papoe  ad  Euphemiam  Augustam. 

Illius  pro  pace  sludium  commeniiani ,   u(  libelhtm  Iransmmitm  ab  epitcopit 
tubtcribi  cureC,  jirecalur. 

Hormisda  Enphemiae')  Augustae. 

1.  Ecclesiarum  pax  jam  coelesti  ordinatione  componitur,  quum 
voe.  ad  imperium  Deue  elegit,  apud  quos  esse  integrum  semper  reli- 
gionis  suae  cognovit  affectum.  Nam  sicut  in  privata  vita  Deum 
semper  recto  dogmate  coluistis,  ut  de  retigionis  concordia  cogitare- 
tis,  et  niultii  quidem  inter  ipsa  imperii  vestri  primordia  facta  sunt, 
quae  spem  nobis  correctioois  integrae  pollicentur.  TJnde  quia  in 
vobis  amorem  fervere  fidei  gratulamur,  agentes  Deo  gratias  quotidie 
pro  vobis  beato  Petro  apoatolo  supplicamus,  ut  votis  vestris  apud 
Dominum  Bum-agetur,  et  cursum  bonae  voluntatis  adimpleat.  Nec 
dubium  est  divinis  vos  auxiliis  adjuvari,  quia  tanto  religionis  studio 
mandatis  coelestibus  obeditis.  Hinc  est,  quod  quia  sanctum  coujugii 
vestri  constat  esse  propositum,  bas  fiducialiter  ad  vestram  elemen- 
tiam  litteras  destinamus,  ut  per  vos  ad  pernciendam  £cclesiae  pacem 
mariti  vestri  pietas  amplius  incitetur. 

2.  Magnum  opus  arripuistis,  magna  vobis  causa  commissa  est. 
Per  yob  enim3)  populos  Cbristus  vult  ad  Ecclesiae  foedera  revocare, 
quos  per  se  voluit  a  morte  redimere.  Magna  etiam  vestro  sexui 
parata  est  laudis  occasio,  si  vobis  instantibus  Ecclesiae  suae  Cbri- 
stus  quae  divisa  fuerant  membra  conjungat.  Nec  enim  major  est 
gloria,  quae  bumanae  salutis  lignum  scrutata  est,  et  sola  crucem, 
quam  omnis  veneratur  mundns,  invenit.  Superabitis  quinimmo  illius 
merita,  quia  Ecclesiae  unitas  per  illam  suum  invenit  signum,  per 
vos  est  habitura  remedium.  Agat  igitur  jugalis  vestri  religiosa  cle- 
mentia,  ut  fratres  et  coepiscopi  nostri  sub  eo  libelli  tenore,  quem 
dudum  misimus,  fidem  suam  dignentur  asserere,  quatenns  perfecta 
possit  esse  quae  est  incboata  correctio;  quia  irrita  est  quaelibet  in 
cultura  Dei  confessio,  cui  "deest  fidei  plenitudo.  Hoc  enim  quod  a 
reliquis  fieri  poscimus1),  a  multis  jam  sacerdotibus  constat  effectum; 
et  unitas  esse  justa  in  communione  non  poterit,  si  non  fuerit  in 
reversione  servata. 


61  ")  Haec  Lupicina  aut  Lvpieia,  Procopio  hirt.  aro.  cap.  6  et  Theophaoe  chro- 
nogr.  p.  141  (ed.  Bonn.  p.  254)  testibuB,  vocabatur.  Sed  ut  Theodorus  lector 
p.  566  et  Theophaaea  1.  c  tradunt,  postea  quam  Augusta  nuncup&ta  est,  popu 
lua  eam  Euphemiam  nomiuavit. 

*)  Ed.  eliam,  moxque  N*e  ejut  ...  tolam  crucem. 

3)  Ita  G1  a'.    b  cc  popoedmut. 


^igilizedbyGOOgle 


EPISTOLAE  51.  52.  845 

Epistola  52. 
Hormisdae  papae  ad  Johannem  Constantinopolitannm        (a.5ion 
episoopam.  *"' 

Pacem,  quam  laudabilittr  deiiderat,  perfici  flon  potte,  nisi  Acacium  cum  tequact- 
bui  ejui  condemnet,  Idque  tubieriplione  libtlti  ptr  legaiai  trammtiti  proflteatur. 

Hormisda  Jolianni  episcopo  Constantinopolitano. 

1.  Reddidimus  quddem  frater,  congrunm  litteris  tuis  sub  eccle-  ep.  43. 
siastica  libertate  responsum ') ;  et  quid  in  his  gratulati  fuerimus,  in-  ep.  47. 
sertum,  quid  taciturnitate  praeteritum,   evidenter  expressimus.     Ac 
Hcet  cuncta  sensibus  tuis  nunc  crebra  legatdo,  nunc  usu  in  Eecleaia 
diuturnae  conversationis  tuae  vetustas  infuderit,  juvat  tamen  adhuc 
latius  aperire  nostrum  repetita  ratdone  consilium;    quia  tunc  bene 

de  tldei  firmitate  disseritur,  quando  simplicibus  verbis  conciliandae 
pacis  cupiditas  explicatur. 

2.  Deaideria  quippe  tua,  quibus  te  ad  ecclesiastdcam  testaris 
fesidnare  concordiam,  ut  haberent  partes  illae,  semper  optavimus; 
nec  sola  votorum  ambitione  contenti,  usi  etiam  precibus  sumus. 
Vestro  sunt  haec  et  mundi  testimonio  roborata  quae  loquimur:  quia 
ut  catholicae  unitatis  reparatio  fiat,  auctoritatem  nostram  inteme-  - 
rata1)  fidei  integritate  snbmittimus.  Inclinet  oratdonibus  nostris 
aurem  suam  divdna  miseratio,  nt  quod  creditis  postulandum,  sequa- 
mini  et  ametis  oblatum.  Nobis  una  causae  sollicitudo,  una  custodia 
est:  ita  pacem  cupere,  ut  sic  religionis,  sic  veuerabilium  patrum 
constitnta  serventur;  quoniam  quae  inter  se  consona  credolitate  non 
discrepant,  aequum  est,  ut  simili  observatione  subsistant.  Sed  cur 
diutius  immoramur?  Scis  ipse,  unitatis  causa  quid  exigat,  scis  ipse, 
qna  via  ad  beatd  Fetri  apostoli  debeas  venire  consortium.  Habes 
itdneris  tui  ducem,  quem  te  jam  sequi  asseris,  Calchedone  habitum 
pro  religione  conventum.  Jam  te  quoque,  quod  idem  amplecti  te- 
status  es,  beati  Leonis  redeuntem  dogma  comitabitur. 

3.  Haec  si  placent,  Acacii  defensio  damnati  non  placeat:  hoc 
est,  quod  boni  studii  a  perfectione  vota  suspendit.  Si  sunt  enim 
illa  adversum  Dei  et  legis  cjus  inimicos  venerabilium  patrum  con- 
gregatione  disposita,  nt  quisquis  eos  communione  seqneretur,  jam 
tunc  latam  subiret  in  sua  damnatione  sententiam:  non  sunt  igitur 
nova  quae  constanter  exsequimur,  sed  temporibus  illis  facta  judicia 
jnsta  patrum  constdtutione  servamus.  Hortamnr  itaque,  frater,  et 
mentem  tnam  Dei  nostri  miaericordia  adjuvante  puisamus,  ut  ab 
omni  te  haereticonun  contagione,  Acacium  cum  sequacibus  suis  con- 
demnando,   disjungens,   una  nobiscum  dominici  corporis  particdpa- 


62     ')  Seil.  quno  snpra  epiatolae  43,  17.     Moi  ed.  congratalali. 
')  Ed.  oinitt,  intemerata  fidei.    Hox  O1  quo  te  jam  icqui. 


b,Google 


846.  S.  HOHMISDAE  PAPAE 

(a.  uio.;  tione  pascaris.  Si  nobiscum  universa  praedicas,  cur  nobiscum  non 
universa  condemnas?  Tunc  enim  nobiscum  quae  veneramur  am- 
plecteris,  si  nobiscum  quae  detestamur  borrueris.  Pax  integra  ne- 
scit  aliqaam  habere  distantiam,  et  tmius  Dei  vera  esse  non  potest 
nisi  in  confessionis  unitate  cultura. 

4.  Quapropter  salutantes  te  fraternae  caritatis  affectu,  petitio- 
nem  tuam,  missis,  sicut  sperasti,  religiosissimis  viris  Germano  ac 
Johanne  episcopis,  Felice  diacono,  Dioscoro  diacono  atque  Blando 
presbytero,  significamus s)  esse  completam.  Hi  vero  quibus  fuerint 
mandatis  instructi,  ante  allegationes  eoram,  si  cogites,  evidenter 
agnosces.  Hi  pacem  tuam  sub  ea,  qua  saepe  rescripsimus4),  pro- 
fessione  suscipient.  Imple  ergo,  frater  carissime,  gaudium  nostrum, 
et  tuum  ad  nos  per  eos  rectae  fidei  tuae  remitte  praeconium,  nt  per 
te  universis  detur  exemplum. 

Epistola  53. 

(a. M9  m.  Hormisdae  papae  ad  Theodosium  archidiaconum  et  universos 
ftn,)  eecleslae  Constantinopolitaoae  catholicos. 

Quod  ab  hacreticorum  molestiis  liberati  sint  gratnlatur,   tegue   legatos  destinasse 
inilicat,  guo  potsit^ perfecta  Ecclesiae  concordia  componi. 

Hormisda  Theodosio  archidiacono  Constantinopo- 
litano  et  universis  catholicis  a  pari. 
Gratias  misericordiae  divinae  competenter  exsolvimus,  quae  fidem 
vestram  diu  laborare  non  passa  est.  Nam  tempus  oblatum  est,  quo 
fidos1)  milites  suos  catholica  recuperare  possit  Ecclesia.  Quae  enim 
major  animum  vestrum  potest  obtinere  jucunditas,  quani  malorum 
commemorata  depulsio?  Gaudiis  praesentibus  eompensate  afflictio- 
nis  incommoda:  quia  Deus  noster,  qui  remedio  fuit,  adversis  op- 
primi  caritatem  vestram  noluit  sed  probari.  Nam  si  transacti  tem- 
poris  mala  cum  praesenti,  quae  divina  esse  non  ambigitur,  retribu- 
tione  compensetis,  quis  dubitat  ampliora  vos  praemia  consecntos, 
quam  nocere  potuisset  adversitas?  Et  quamvis  pro  statu  fidei  catho- 
licae  nunquam  sollicitudo  nostra  cessaverit,  tamen  serenissimi  prin- 
cipis  sacris  affatibus  incitati,  legatos  destinare  curavimus,  quorum 
officio  Deo  auctore  in  his,  quae  saepe  mandavimus,  subsequi  non 
dubitamus  effectum.  Et  ideo  competenter  enitere,  ut  Ecclesiae  ca- 
tholicae  hoe  praecipuum  vestrae  liberationis  munus  possitis  offerre: 
quatenuB,  repulsia  omnibus  quae  hactenus  noeuerunt,  in  una  quam 
semper  optavimus  communionae  gratulantes,  Deo  nostro  laudes  re- 
ferre  siue  cessatione  possimus. 


s)  61  a1  signamus.     Mox  b  cc  tcripsimut. 

')  Ita  boc;  G1  a1  filios.     Moi  b  CC  animum   vestrae   ...   eonseculuros  . 


>vGoogIe 


EPI8T0LAE  52 — 55. 

Epistola  54. 

lerem  etPatrici 

Ut  legatontm  operam  adjuvent,  rogat. 
Hormisda  Celeri  et  Patricio  a  pari. 
Quamvis  pro  loci  nostri  consideratione  de  causa  fidei  catholicae 
minime  tacere  possimus,  tamen  ad  hanc  portem  serenissimus  prin- 
ceps  magnopere  directia  affatibus  nostrum  incitavit  studium,  pro 
cujus  legatos  volimtatc  direximus.  Kt  quia  hujusmodi  causa  filiorum 
Ecclesiae  sublevari  debet  auxilio,  salutantes  cultu  atque  honorificen- 
tia  corapetenti,  poschnus,  ut  pro  ecclesiastica  pace  allegationes  eo- 
rum,  qui  directi  sunt,  apud  animos  serenissimi  principis  adjuvetds: 
siquidem  vestrae  celsitudinis  laborem  non  parva  retributio  subsequi- 
tur,  quum  onmipotenti  Deo  nos  gratias  persolvere  de  vestris  operi- 
bua  feceritis. 

Epistola  55. 

Hormisdae  papae  ad  praefectum  praetorlo  Thessalonlcensem  (a6i9  m. 
aliosqnc  illustres  viros.  m' 

Ut  pro  fidci  redintegratione  ttudium  tuum  commodent,  poteit. 

Hormisda  praefecto  praetorio  Thessalonicensi  et 
ceteris  illustribus  a  pari. 
Licet  pro  causa  ecclesiastica  nunquam  solhcitudo  nostra  cessa- 
verit,  tamen  imperatoris  serenissimi  sacris  affatibus  promptius  in- 
citati,  legatos  cum  coelestis  misericordiae  favore  direximus,  quorum 
officio  bona,  quae  de  principis  mente  praesumimus,  impleantur.  Et 
ideo  salutantes  amplitudinem  vestram  cultu  et  honore  quo  dignum 
est,  poscimus,  ut  pro  redintegratione  fidei  vestrum  commodetis  stu- 
dium,  nec  tantis  fidelium  tardari  vota  temporibus  permittatis:  quia 
non  est  dubium,  celsitudinem  -vestram  fructum  tantae  laudis  acqui- 
rere,  si  per  eam  quae  ab  omnibus  bonis  optantur,  Dei  nostri  miseri- 
cordia  operante,  proveniant. 

G4  ')  Is  videtor  Patricius  senator,  quem  legati  Hormisdae  infra  ep.  09  n.  3 
proacriptum  renuntiant.  Et  quidem  quum  plerique  omnea,  ad  quoa  nune  scri- 
bit  Hormisda,  ipai  postea  rescripserint,  nullum  tamen  exstat  hujus  Patricii  re- 
scriptum.  Celeria  vero  magUlri  offlciorum  nieminit  Evagr.  3,  32.  Apud  Proco- 
pium  autcm  de  bello  Pers.  1,  8  inter  duces,  qui  sub  Anastasio  imperabant, 
notatur:  Celer  ordinum  palalinorum  dux  {magistrum  Romani,  inquit  Procopius, 
vocant)  et  Patriciut  Pkryx  praefectia  militiat,  qui  erant  Suzantii, 


^icjitizedbvGOOgle 


848  S.  HOBMISDAE  PAPAE 

Epistola  56. 

(a.5i9m.  Hormisdae  papae  ad  Anastasiam  et  Palmatiam. 

Jan.) 

Mittit  legatit  ut  pro  eccletiatticae  redintegratione  coneordiae  laborem  tuum 
impendant,  poitulat. 

Hormisdii  Auaetaeiae1)  et  Palmatiae  a  pari. 
Bonae  voluntatis  Btudium  divinae  Bemper  comitatur  prosperitatis 
effectus.  Dei  nostri  providentia  temporis  facnltas  oblata  est,  in  qua 
pro  tidei  vestrae  praemio  debeatis  anniti.  De  Buperna  primitus  mi- 
sericordia,  deinceps  de  conscientia  clementisaimi  principis  praean 
mentes,  legatos  pro  religionis  catholicae  causa  direximus,  per  quos 
amplitudinem  vestram  debitae  reverentiae  salutamus  officio,  postu- 
lantes,  ut  pro  eceleeiastieae  redintegratione  concordiae  vestrum  labo- 
rem  atque  operam  non  negetis:  quatenus  quum  repulsis  remotisgue 
iis,  quos  apostolicae  sedis  damnavit  auctoritas,  ad  unam  quae  recta 
est  communionem  pleba  Christdana  redierit,  beatum  Petrum  aposto- 
lum,  pro  cujus  fide  nitimur,  in  vestris  possitis  habere  actibns  ad- 
jutorem. 

Epistola  57. 

(a.5iHm.     Hormisdae  papae  ad  Justinianum  doinestieorum  eomitem. 

Utterat  Utiut  amore  ffdei  pltnai   cum  muneribta  tt  accepitte  ae  legatot  mtitte     p. 
rigmficat,  utque  pacem,  quam  sperat,  ad  e/fectum  perduei  curet,  intlat. 

Hormisda  Justiniano  viro  illustri. 
1.  Magnitudinis  vestrae  litteras  sanctae  fidei  plenas  amore 
anscepimus,  quibus  ad  ezercendam  apud  vos  praedicationis  apostoti- 
cae  firmitatem  opportunitatem  nobis  provenisse  divinitus  nuntiastis. 
Unde  indesinenter  Domino  nostro  agimus  gratias,  qui  ad  tam  prae- 
clara  remedia  et  tempus  vobis  et  hujttmitii  dedit.  Et  nos  quidem 
desuper  ista  agnoscimus  ordinari,  postquam  ei  detutit  divina  maje- 
stas  imperium,  qui  se  ad  componendam  ecclesiarum  pacem  indicat 
ordinatum.  Ergo  restat,  ut  universi  episcopi  partis  Orientalis  juxta 
tibelli  seriem  ad  correctionis  pervenisse  ee  testentur  effectum.  Patet 
venerandae  via  concoidiae,  nota1)  snnt  optatae  remedia  sanitatis, 
Sacerdotes,  qui  cathoticam  pacem  desiderant,  profesBionem  catholi- 
cam  non  recusent;  non  enim  opus  est  partibus2)  errorem  corrigi, 
sed  radicitus  amputari.     Insistite  igitur,   sicut  coepistis,   nt  merces 

60    ')  Theodorae  uxoria  Juetiniani  aoror,  teatc  Procopio  hist.  arc.  c.  9,  Anatia- 
tia  nuneapabator. 

07    ')  G1  a1  notata,  rectma  b  nota.    Quocdrca  et  ad  ipaummet  Johannem  in  epi- 
atola  ecquenti  Bcribitui;  licel  quae  pro  fidei  unitatc  facienda  tunt  tuae  caritatit  no- 
titiam  latere  non  possint. 
•)  H.  e.  ex  parte. 


^icjitizedbvGOOgle 


p.  111. 


EPISTOLAE  56—58.  849 

apud  Denm  vestra,  quae  de  boni  operis  inchoatione  liabet  initium,  (a.  519.) 
de  perfectione  consequatur  effectam.  Animum  quidem  vestrum  talem 
missa  ad  nos  testantur  alloqnia,  nt  ad  plenitudinem  boni  propositi 
non  mnltum  indigeatis  hortatu;  nostri  tamen  deaiderii  ea,  quae  spem 
dedit,  oratio3)  amplius  accendit  ardorem,  et  avidius  gandia  impleri 
cupimna,  quae  instare  jam  divinitus  arbitramur.  Hinc  est,  quod 
beatnm  Petrum  apostolum  quotidie  suppliciter  obsecramus,  ut  vobis, 
per  quos  integrari  membra  sua  sancta  jam  sperat  Ecclesia,  et  effe- 
ctum  Deus  celerem  et  salutem  tribuat  longiorem. 

2.  Nos  quidem,  vestris  animis  obsequentes,  virps  direzimus  ad 
Bolidandam  sub  apostolicae  dispositionis  ordinatione  concordiam. 
Vestrum  est,  ut  sicut  nos  bonae  intentioni  deesse  noluimus,  ita  eos 
ad4)  nos  optatum  referre  faciatis  effectum.  Munus  vestrum  vene- 
randa  sacraria  auaceperunt:  qnod  amplius  beato  Fetro  apostolo 
facietis  aceeptius,  si  per  vos  optatam  ecclesiae  receperint  unitatem. 

Epistola  58. 

Hormisdae  papae  ad  Johannem  Constantinopolitaniua         (a^sio  m. 
episcopam. 

Quae  Jmm  teripeerat  pro  paeit  redintegratione  praettanda,  conftrmat. 

Hormisda  Johanni  episcopo  Constantinopolitano. 
Ea  quae  caritas  tua  destinatis  litteris  significavit  agnovimns, 
et  gratolamnr  ad  conscientiam  nostram  fidei  tuae  indicia  pervenisse, 
optantes,  nt  intentioni  tuae,  quam  rectam  esse  cnpimus,  plenum  • 
Deus  noster  circa  ecclesiasticam  pacem  concedere  dignetur  effectum, 
cujus  spem  animo  supernae  majestatis  assumpsimus:  quia  impera- 
torem  serenissimum  ad  hoc  providentia  divina  judicamus  electum, 
ut  per  enm  ecclesiarum  redintegratio  tantis  temporibns  desiderata 
proveniat.  Quapropter  lieet  quae  pro  fidei  nnitate  facienda  sunt 
tuae  caritatis  notitiam  latere  non  possint,  legatos  tamen  direximus, 
quos  ratio  cansae  poscebat:  quibus  hortantibus,  et  qnae  jam  pridem 
a  nobis  significata  et  quae  nnper  iterata  sunt,  ad  effectnm  Domino 
nostro  anctore  perveniant. 

Epistola  59 

Exemplnm  Buggostiouis  seoundae  Qermanl  et  Johannis         tioM&rt 


■)  a1  ratto,  magis  Ctun  b  placet  oratio,  adeo  ut  quod  prosime  aUoqtrfa, 
lmii i-.  yariandi  sennonis  ergo  dicatur  oratio,  maiirae  quum  Justinianua  legafcio- 
uem  quaru  primum  mitti  iuetantius  rogasaet. 

*)  b  apud  not;  minuH  apte. 

m.kwtif.  I.  54 


^igilizedbyGOOgle 


850  S.  HOBMIBDAE  PAPAE 

(a.519.)         episooporum1),  Fellcis  et  Diosoort  diaconorum  et  Blandi 
preebyteri. 

Oe  gestis  in  Scampina  ciuitaie  referunt  et  quibusdam  nantiis  sibi  privatim  allatis.     p.  111. 

1.  In  civitate  Aulonitana2)  quo  ordine  cum  Dei  adjntorio  per- 
venimus,  et  quoinodo  sumus  snscepti  ab  episcopo  civitatis  ipsius,  et 
quid  est  actum,  vel  quale  responsum  dederunt,  et  quia  boc  promisit, 
ut  cum  metropolitano  suo  faceret  libellum,  in  alia  epistola  beatitu- 
dini  vestrae  Bignificavinms. 

2.  Nam  quod  in  Scampina3)  civitate  factum  est,  vestris  orationi- 
bus  tacere  non  permisimns ').  Antequam  nos  ingrederemur  in  civi- 
tatem  ipsam,  venerabiliB  Trojua  episcopus  cum  suo  clero  vel  plebe 
in  occursum  nobis  egressus  est.  Et  quomodo  Deus  in  ipsa  die  bene- 
dictus  est,  et  qnae  festivitas  per  ipsius  pietatem  est  subsecuta,  ad 
notitiam  apostolatus  vestri  referimus.  Nobis  praesentibus  vel  suo 
clero  et  nobilibus  viris  ipsius  civitatis,  libellum  subscripsit,  porrexit: 
suscepimus,  et  praesente  omni  clero  vel  plebe,  in  gradu^)  a  servo 
vestro  Petro  notario  sanctae  ecclesiae  Romanae  est  relectus.     Erat 

,  conventns  in  basilica  sancti  Petri.     Confitemnr  beatrtudini  vestrae: 

tantam  devotionem,  tantasDeo  laudes,  tantas  lacrymas,  tanta  gau- 
dia  difncile  in  alio  populo  vidimus.  Prope  omnes  cum  cereis  viri 
cum  mutieribus,  milites  cum  crucibus  in  civitate  nos  susceperunt. 
Celebratae  sunt  missae,  nullius  nomen  obnoxium  religionis  est  reci- 
tatum,  nisi  tantum  beatitudinis  vestrae.  Noster  episcopuB  venera- 
bilis  Germanus  missam  celebravit.  Et  promiserunt  nec  postea  reci- 
tari,  nisi  qnos  sedes  apostolica  suscepit.  Quanta  a  nobis  operata 
sunt,  Dens  propitius  in  vobis  conservet.  Istam  epistolam  ante  tri- 
ginta  millia8)  de  Lignido  fecimus,  sperantes  ipsa  die  in  eadem  civi- 
tate  cum  Dei  adjatorio  pervenire.     Et  quomodo  ad  nos  pervenit7), 


69     ')  Ed.  episcopi  et  moi  diaconi;  emendantur  ex  epiatolis  64,  76  etc. 

*)  G'  Atonitana.  Erat  Aulona  civitas  Epiri  novae  aub  metropohtano  Dvr- 
racMno,  eum  quo  in  epiatola  eucyclica  ad  Lconeru  Aiig.  concil.  Calchedon. 
part.  3  (Haid.  II,  767)  aubacribit  Naiarius  episcopus  Autonat. 

')  Et  haec  Epiri  novae,  ut  ex  citato  loco  conatat,  civitas  erat  Dyrrachium 
inter  ad  occaaum  et  Lignidum  ad  ortum  sita,  aed  nanc  in  vicum  redacta. 

')  h  cc  permisimus,  G  a1  omaimus,  forte  admisinats  vel  commisimta  legendum. 

■')  Ez  60  ut  videtur  loco ,  in  quo  versus,  post  epistolam  inter  minaaruiu  eol- 
lemnia  decantari  solitus,  gradmHs  etiamnnm  retinet  nomen.  Hinc  perperam 
oc  add.  tao. 

e)  b  co  milliaria  a  Lignido.  Hoc  ita  interpretamur,  ut  legati  e  loco  ampliut 
triginta  millibua  a  Lignido  distante  acribere  ae  aignificent.  Quod  consulto  no- 
tant,  ut  30  maximis  itraeribus  celerare  fidem  faciant.  Secundum  Baudrandum 
autem  Scampi  a  Lignido  55  millibua  dutant. 

*)  b  CC  pervenit  Scampinus  episcopmt,  speramus  et  ipsius  civilatis  Ligitidi  ept- 
scopum,  praeter  mentem  legatorum,  quibus  guomodo  ad  nos  pervenit  idem  cst, 
qnod  quemadmodum  accepimus,  vel  scil.  fama  vulgante  vel  certiB  nuutiis.    Eodem 


;,GooqIc 


EPISTOLAE  59.  60.  851 

Bperamns   et  ipsius  civitatis  episcopum  similia  facere.     Quoii  si  fa-  (a.  519.) 
ctum  fuerit,  data  occasione  rescribemus. 

3.  Scampis  uobis8)  poaitia,  post  missas  hora  coenatoria  Ste- 
phanus  et  Leontius  w.  ss.  ab  imperatore  missi  in  occursum  nobis 
venerunt,  adhuc  nescientes  nos  iu  partibus  Graeciarum  positos,  quia 
talia  mandata  fuerunt  comiti  Stephano  data,  ut  ad  partes  Italiae 
transirent  in  occursum  nostrum.  (Est  Stephanus  iste,  quomodo 
dicitur,  de  parentela  filii  vestri  magistri  tnilitum  Vitaliani.)  Qui 
nobis  nunti&verunt  Patricium  senatorem  proscriptum  et  in  ezsilium 
missum.  Pro  qua  tamen  causa,  nisi  quomodo  ad  nos  pervenerit, 
non  poasumus  dicere,  quia  nou  est  de  talibus  rebus  faeile  deliberare. 
Dieitur  tamen,  et  apocrisiarios D)  Thessalonicensis  ecclesiae  teneri, 
apud  quos  dicuntur  et  epistolas  inventas;  pro  qua  causa,  nescimus: 
cum  ipsis  et  Philumenum  et  Demetrium  magistrianum  et  alias  per- 
sonas,  quarum  nomina  ignoramus.  Ista  sunt,  quomodo  praediximus, 
qnae  audivimus.  De  causa  tamen  ecclesiastica  cum  Dei  misericor- 
dia  prospera  nuntiantur.  Cosmatem  tamen  medicum,  pro  qua  causa 
in  Italiam  venit,  penitus  intelligere  non  potuimus,  nisi  hoc,  quia 
fortiter  quaeritur.  De  qno  debetis  esse  soUiciti,  ut  sciatis,  pro  qua 
causa  ibidem  venit. 

Epistola  60 

Tertia  suggestio  legatorum  supra  nominatorum.  »■  <il9  d- 

TMart. 

Etiam  Lignidi  omrda  secundum  Hormisdae  mandatum  acta  esst  nuntiant. 

In  alia  epistolft  significavinras ')  beatitudini  vestrae  de  Scam-  ep.  50. 
pina    civitate    de   venerabili   Trojo    episcopo:    quo    ordine   libellum 
dedit,   et  qnalis  festivitas   est  celebrata  in  ipsa  civitate.     Cum  Dei 
misericordia  venimus  ad1)  Lignidum.  Theodoritus  episcopus  venera- 


intellectu  intra  subjiciuntr    nisi  guomodo  ad  not  ptmtntrit,  non  possuntus  dicere. 
Quare  Q1  striete  seqoi  satius  duximos. 

8)  G1  a1  nos  positos,  quod  cum  b  cc  ad  grammaticae  leges  correiimuB.  Mox 
lcci».  cc.  (pro  ™.  «.,  i.  e.  trfrj  sublhnes)  ...  Hinobis.  PatriciuH  bic  memoratus 
is  videtur,  ad  qnem  legati  Buperiorem  epistolam  51  deferebant.  In  arcana  autem 
Proeopii  historia  cap.  17  Ltontius  referendarins  memoratur. 

')  0  a'  apocrisarius  (Gs  apocrisiarios)  ...  apud  guos  dicuntur  et.     Mox  Q1  Fi- 
lumirois. 
»10     ')  Q'  a<  tignificamus,  b  cc  tignificaeimus ,-  bic  indicfttnr  Buperior  epistola  69. 

*)  Seu,  ut  aliis  magis  placet  Lychnidum.  Be  ipsa  inter  subBCriptioneu  ency- 
clicarum  ad  Leonem  August.  concil.  Calchedon.  part.  3  C.  39  (Hard.  n,  767) 
legitur  Anlomut  (aeu  aecundum  eiemplar  Corbejense  Antoninvs)  episcopus  Lychni- 
dius.  Verum  apud  Hilarium  fragm.  2  n.  15  inter  subscriptiones  Sardicensis  con- 
cUii  legitur  Dionysius  ab  Achaia  iie  Ligmdon ,  et  supra  vidimus  epistolam  3  Ana 
etanii  II  Laurentio   de  Lignido   (non   dt   Lychnido)   inscriptam.     Laurentio   huic, 

54* 


3i9ilizedbVGOOgIe 


852  S.  HORMISDAE   PAPAE 

a.  519.  bilis  vir  ipsius  civitatis  similiter  libellum  dedit,  qui  libellus  in  eccle- 
sia  est  relectus,  et  omnia  secundum  constitutionem  vestram  sunt 
faeta.  Rogate  Deum;  sperate  ab  apostolis  ejus  beatissimo  Petro  et 
Paulo,  ut  Deua,  qui  initia  talia  donavit  orationibus  vestris,  simihter 
sequantur  et  prospera,  ut  tempora  coronae')  vestrae  in  correctione 
ecclesiarum  semper  praedicentur.  Quam  epistolam  ad  apostolatum 
vestrum  direximus  die  Nonaram  Martiarum. 

EpiBtola  61 

*'  »19  1'  Exemplum  libelli  Johannis  opiscopi  Constantinopolitani. 

28  Juart. 

Eamdem  st,  guam  fformiida,  fidem  profileri  conflrmat,   ae  Hbellum  per  Ugatot    p.  111. 

deilinatum  a  *e  lubicriptum  remiltit. 

Domino  meo   per  omnia  sanctissimo  et  beatiBsimo 

fratri  et  comministro1)    Hormisdae  Johannes 

episcopus  in  Domino  salutemi 

ep.47.  1.   Redditis  mihi  litteris2)  vestrae  Banctitatis,  in  Gnristo  rrater 

ep.  52.  carissime,  per  Gratnm  clariBsimnm  comitem,  et  nunc  per  Germanum 

et  Johannem   reverendissimos    episcopos  et  Felicem    et   DioBCorum 

aanctdseimos    diaconoB  et   Blandnm   presbvterum,    laetatus  sum  de 

spirituali  caritate  vestrae  sanctitatis,  qnod  onitatem  sanctissimarnm 

Dei  ecclesiarum  secundum  veterem  patrnm  requiris  traditionem,  et 

dilaceratores  rationabilis  gregis  Christi  amore  pulsare  festinas.   Cer- 

tus  igitur  scito,  per  omnia  sanctiBsime,  quia,  Becundum  quod  vobiB 

scripsi,   una  tecum  cum4)  veritate  sentdens,  omnes  a  te  repudiatoa 

baereticos  renno  et  ego,    pacem  diligens.     Sanctissimas   enim  Dei 

ecclesias,  id  est  superioris*)  veBtrae  et  novellae  istius  Romae,  unam 

esse  accipio,  illam  sedem  apostoli  Petri  et  istaus  augustae  civitatiB 

unam  esae  definio.    Omnibua  actis  a  sanctissimis ")  quatuor  synodis, 


eujus  laudes  MarceUinns  Comes  ad  aiinum  516  proaequitur,  euecflifliese  videtor 
Theodoritus. 

*}  U.  e.  poniificatus  nettri.  Paulo  antea  cst  anacolntha  oratio,  quaai  legatur 
Deo  auctore  ...  tequantur,  vel  Deut  ...  extegaatur, 

61     ')  G'  comminittralori  (al.   comminittro)  Jokannet,  non  addita  vooe  tpitcoput. 
Eadem  omittitur  in  relatione  ejnsdem  Johannia  seu  in  sup.  ep.  43. 

')  Scil.  quae  supra  Horcn.  epist.  47  et  62. 

')  Ita  JO  c'  c'.    G1  a1  b  cT  c">  lactratorei  ...  Chritti  anbno  reputtare. 

*)  Ita  G'  J'  a1  b  cc,  nisi  quod  G'  tua  teaim;  i*  teaan  veritate;  a'  secunduni 
snp.  ep.  43  n.tl  {n  ntritatt. 

')  Ita  G1  J'  a'  b  cc  i1;  a'  praetulit  leniorii  sccundum  ejuadem  Johannis  epist. 
67  n.  2. 

•)  Ita  JO  P.  G1  a'  b  sa.  tanelU  Uiit.  —  Ibidem  verbis  dt  confirmatione  fidei, 
quae  Romani  praesnles,  maiinio  ubi  de  Calcbedonensi  synodo  sermo  erat,  ad- 
jiccre  studebant,  caute  gubjungit  Johannei  el  itaht  Eccletiat,  quo  quae  ab  illia 
synodia  in  gratiam  sedis  suae  definita  erant  propugnare  poaset. 


JigizotyGoOgle 


EPI8T0LAE   60.   61.  853 

id  est  Nicaena,  Constantinopolitana,  Ephesina  et  Calchedonensi,  de  a.  519. 
eonfirmatione  fidei  et  statu  Ecclesiae  assentior,  et  nikil  titubare  de 
bene  judicatia  patior:  sed  et  conantes  aut  enisos7")  usque  ad  imum 
apicem  placitorum  perturbare,  lapsos  esse  a  sancta  Dei  generali  et 
apostolica  Eccleaia  scio,  et  tuis  verbis  recte  dictis  evidenter  utens, 
per  praeBentia  scripta  dico: 

2.  Quias)  prima  salus  eat,  rectae  fidei  regulam  custodire,  et 
a  patrum  traditione  nullatenus  deviare;  quia  non  potest  Domini 
nostri  Jesu  Cnristi  praetennitti  sententia,  dicentis:  Tu  es  Petrtts,^^- 
el  super  hanc  petram  aediftcabo  Ecclesiam  meam.  Haec  quae  dicta  ' 
sunt  rerum  probantur  effectibus :  quia  in  sede  apostoliea  inviolabilis 
semper  cathoiica  custoditur  religio.  De  bac  igitur  fide  non  cadere 
cupientes,  sed  patrum  sequentes  in  omnibus  constituta,  anathemati- 
zamus  omnea  haereses,  praecipue  vero  Nestorium  haereticum,  qui 
qaondam  Constantinopolitanae  urbis  fuit  episcopus,  damnatum  in 
concilio  Ephesino  a  beato  Coelestino  papa  urbis  Romae  et  a  venerabili 
viro  Cyrillo  episcopo  Alexandrinae  civitatis;  et  una  cum  illo  anathe- 
matizamus  Eutychetem  etDioscorum  Alexandrinae  civitatis  episcopnm, 
damnatos  in  sancta  synodoCalchedonensi,  quam  venerantes  sequimur 
et  amplectimur,  quae  sequens  sanctam  synodum  Nieaenam,  apostoli- 
cam  fidem  praedicavit;  his  conjungentes  Timotheum  parricidam,  Aelu- 
rum  eognominatum,  anathematizamus,  et  hujus  diBciputum  et  sequa- 
cem  in  oronibus  Petrum  Alexandriuum  similiter  condemnantes.  Ana- 
thematizamus  similiter  Acacium  quondam  Constantinopolitanae  urbis 
episcopum  complicem  eorum  et  sequacem  factum,  nec  non  et  perseve- 
rantes8)eorum  communioni  et  participationi.  Quorum  enim  quis  com- 
munionem  complectitur,  eorum  et  similem  adjudicationem  in  condemna- 
tione  consequitur.  Simili  modo  et  Petrum  Antiochenum  condemnan- 
tes,  anathematizamuB  cum  sequacibus  suis  et  omnibus10)  suprascri- 
ptis.  Unde  probamus  et  amplectimnr  epistolas  omnes  beati  Leonis 
papae  urbis  Komae,    quas   conscripsit   de  recta  fide.     Quapropter, 


*)  Ita  G1  a'  b  leq.  i*.    J'  nUut,  a*  niiot,  al  icinai.    Mox  G'  piacitarum. 

")  c7  omit  particulam  qtda.  Et  auferenda  quidem  esset,  nici  ei  inea.  con- 
aUret,  eam  ab  interprete  additam,  et  cum  Buperiore  verbo  dico  copulatam  esse 
ia  huno  modum:  dico,  qtda  prima  talut.  Abhinc  incipit  libellus,  quem  Hor- 
misda  inbacribendum  praeBCripait ,  ab  authentieo  tantum  verbiu  aut  verborum. 
ordine,  quem  interpres  BBrvare  nou  valuit,  discrepans. 

>)  01  c1  o*  perteverantem,  quod  ad  unum  Acacium  attineret.  At  ex  epistolui 
7  et  26,  in  quibua  is  locus  ita  enuntiatur  vel  qid  in  eorum  comntunlonis  sacietate 
permanteriitt,  liquet,  praeferendum  esse  pertevertaUet,  eoque  verbo  imprimis  no- 
tantur  Acacii  auccessoreB,  qui  ab  ejus  communione  Becedere  detrectarunt. 

■°)  a!bc'c"  de  1«  omnibui  tmi,  J1  i*  omnibui  tuii  ei  omnibui  tuprateriptu. 
flestitnimuB  cum  msa.  a'  el  ammbut  tupratcriplit.  Quamquam  mallemiiB  et 
amnium  tupratcripforum  subandito  tequacibut,  ut  epistoliu  7  et  26  e  castigatio- 
ribus  mw.  est  emendatom. 


>vGoogIe 


854  S.  HOBMISDAE  PAPAE 

v.  519.  sicut  praediximus,  sequentes  in  omnibus  sedem  apostolicam,  et  prae- 
dicamus  omnia  quae  ab  ipsa  decreta  sunt;  et  propterea  spero  in  una 
communione  vobiscum,  quam  apostolica  sedes  praedicat,  me  futu- 
rum,  in  qua  est  integra  Christianae  religionis  et  perfecta  soliditas: 
promittens  in  sequenti  tempore  sequestratos  a  conuminione  Ecclesiae 
catholicae,  id  est  in  omnibus  non  consentientes  sedi  apostolicae, 
eorum  nomina  inter  sacra  non  recitanda  esse  mysteria.  Quodsi  in 
aliquo  a  professione  mea  deviare")  tentavero,  his  quos  condemnavi, 
per  condemnationem  propriam  consortem  me  esse  profiteor.  Huic 
vero  professioni  subscripsi  mea  manu,  et  direxi  per  scripta  tibi  Hor- 
misdae,  Sancto  et  beatissimo  fratri  et  papae  magnae  Romae,  per 
supradictos  Germanum  et  Johannem  venerabiles  episcopos  et  Felicem 
et  Dioscorum  diaconos  et  Blandum  presbyterum.  Et  alia  manu.  Jo- 
hannes  misericordia  Dei  episcopus  Constantinopolitanae  novellae  Ro 
mae,  hac  mea  professione  consentiens  omnibus  supradictis,  sub- 
scripsi  Banus  in  Domino12).  Data  mense  Martio  die  «J8'3),  in- 
dictione  duodecima,  consensu11)  domini  Justini  imperatoris  Augusti, 
Eutharico  viro  clarissimo  .consule. 

Epistola  62 

519  d.  Exomplum  opistolao  Thcodoriti  opiaoopi  Lignidonsla  ')  ad 

cc  ,i.  Hormisdam  papam. 

Suam  ci  laetitiam  de  ecclesiis  ad  unilatem  ipiius  opera  renocatis  siyniftcal.         • 

Domino  sancto,   beato,   praedicabili  et  adorando 

apostolico  patri,  Hormisdae  papae  urbis  Ro- 

mae,  humilis  famulus  tuus  Theodoritus. 

Meae  quidem  exiguitatis  non  esaet,  tam  magna  praesumere,  et 

ad  vestrum  pium  sanctum  apostolatum    pusilli  sermone  praesentes 

parvulas  destinare  paginas.     Sed  quia  pro  insita  vobis  humanitate 

pio  propitiationis  animo  omnia  nutu  Divinitatis  protegere  consuevi- 

stis,   lucidum  diem  et  totius  festivitatis  repletum  omni  reddidistis 

mundo,   et  omnia1)  vestris  praedicandis  precibns   ad  pristdnum  uni- 


")  G1  J1  a'  b  OC  i*  dubitare.     a"  correxit  deviare. 

")  JO  C1  c*  i*  add.  Ora  pra  nobis  sanctissime  et  beatissime  frater. 

")  Q'  a1  b  cc  die  XXVII.  Yerius  JO  i*  dte  vicesimo  oetavo,  utpote  quum 
feria  q_ lta  liebdomadae  sanctae,  quae  hoc  anno  1319  in  28  Har—  diem  incidc- 
bat,  libelium  a  Johanne  subacriptuni  lcgati  in  epiatola  64  n.  2  testentur. 

")  JO  c1  c*  i*  consulibus  domno  Justino  imperalore  et  Eraelia  (aeu  HeracUo) 
m.  cc.  con&ulibus  era  DLVII,  corrupto. 

62     ')  G1  Ltlunideiisis ,  al.  Lilantdensis .    Ez  epist.  60  liquet,  legendam  ense  Ligni- 
densis.  —  Mox  ed.  non  csse  tam. 

*)  Ed.  omitt.  omnia.     Mox  b  CC  veHtaiis  loco  unitatls. 


byGoogle 


EPISTOLAE  61  —  63.  855 

tatis  rerocastds  statum,  et  in  unura  concordare  rel  subjugare  vestris  a.519. 
praedicabilibus  et  adorandis  meritiB  annuistis.  Ideoque  etei  meis 
obrutius  iniquitatibus  et  ab  eis  undique  oppressus,  ex  ipsis3)  recrea- 
tus  infernisj  recurrente  ad  gloriosa  vestigia  vestra  confamulo  meo 
riro  religioso  Pullione,  usurpavi  me  tam  per  eum  quam  etiam  his 
parvulis  et  exigmV),  vestris  praedicandis  et  adorandis  repraesentare 
vestigiis,  dirinum  omnibus  viribus  exorans  farorem,  et  clara 
voce  cum  omnibus  omnino  cantans:  Gloria  in  excelsis  Deo,  e(  in  terra  Lnc. 
pax  hominibus  bonae  voluntatis;  qni  pro  sua  incomprehensibili  pietate  ^ 
vestris  mirificis  precibus  omnia  illuminavit  et  liberavit,  et  lucidum 
et  totius  festivitatis  repletum  diem  in  toto  orbe  yestris  Deo  dignis 
precibus  praestitit,  et  ab  omni  iniquitate  eripuit,  et  omnem  nodum 
colligationis  absolvit,  et  omnem  semitam  aperuit.  Hanc  itaque  gra- 
tulationis  repletam  pio  restro  pacem s)  offerens  apostolatui,  deprecor, 
utd  pro  meae  flebibtatis  exiguitate  vestris  piis  precibus  memores 
esse  dignemini,  domini  sancti  beati  apostobci  patres !  Accepta  £111 
Calendas  Julias,  domino  Eutharico  viro  clarissimo  consule. 

Epistola  63 

Exomplum  rolationis  Andreae  eplsoopi  Praevalitani.  2->At>riJ 

2        Fruttra    quosdam    Epiri  novi   epUcopot,    maxime   illius  arcMepiscopum ,    contra        JJfj       - 
uniiatem  timulatie;  Scampimim  et  Lignidanentem  tpitcopot  nec  non  Constantino- 
polilanos  ad  pacem  rediisse;  epislolaa  lllorum  te  Mc  adjungere. 

Domino  semper  meo  beatissimo  et  apostolica  sede 

intima  reneratione  praeferendo  atque  angeli- 

cis  meritis  coaeqnando  patri  patrum,    papae 

Hormisdae  Andreas. 

Commendans    me  hnmillime  vestigiis  vestris   piiBsimis,    indico 

propter   synodum   Epiri   novi,    quoniam    finxerunt    anathematizare 

intra')  semetipsos  aliquas  personas.    Hoc  tantummodo  ingenio  usi 


*)  Ita  G1.  Ed.  iptiut.  Moz  G1  a'  gloriosa  ...  cum  famulo  meo,  b  ce  religiosa, 
omitt.  deinde  cum.  Ubi  liaud  dubitavimuB  corrigere  confamulo  meo,  ei  graeco 
awSovim,  quomodo  antiquis  familiare  est  seno  vocare  contervos,  condiaconos, 
contacerdotct  et  comministros, 

*)  Supple  paginis,  quod  vocabulum  vel  librario  excidit  vel  more  etiamnum 
nostrae  linguae  naitato  subauditnr.  Certe  iuitio  iujus  epistolae  Theodoritua 
se  parvulat  dcutinaro  paginas .  dieit.  b  CC  add.  chartis.  Mox  ed.  praetenlare 
(G1  me  repraeaentare)  ...  mirificit  operibus.    Ibidem  ut  supra  exoront  loco  ex/ior- 


s)  Ita  Q1.    a'  preces,  b  co  proniut.    MsJim  precem. 
63    <)  G1  a'  infra,  quod  recte  correxerunt  b  cc  intra.   Epistolae  Epiri  novae  ad 
Leonem  Auguatum  subscribunt  metropolitanus  Dyrrachinua,   ot  episcupi  Scam- 
pinus,  Lignidi,  VaUidi  ApoUoniadia,  Aulouae,  et  Bccuiidum  superiorem  obser- 


^icjitizedbvGOOgle 


856  8.  HOEMISDAE  PAPAE 

i  519.  sunt,  ut  nos  in  aua  malitia  eaperent.  Quibus  restdtit  diyina  Trinitas 
per  vestras  sanctas  preces;  et  quum  deprehensi  fuisseiit  in  sua  ma- 
litia,  nunqnam  potuimus  arcfaiepiscopo  euorum2)  suadere,  ut  ad 
viam  veritatis  et  ad  vestra  praeeepta  flecteretur3).  Sed  modo  quum 
advenerunt  beatissimi  atque  sanctissimi  domini  episcopi  vel  diacones 
directi  a  sancta  corona  vestra,  occurrerunt  illis  Scampinus  episcopus 
vir  beatissimus  Trojua  cum  omni  gaudio  et  luminaribus :  et,  porrecto 
libello  secundum  vestram  praeceptionem,  statim  recepti  snnt  in  pace 
Christi,  et  missas  celebraverunt  cum  ipso  in  Scampina  civitate.  Et 
videntes  Lignidonenses *)  quod  fecit  Scampinus,  siniili  modo  et  ipsi 
aecuti  sunt.  Nam  dum  istas  litteras  ordinaremus,  supervenit  ma- 
gistrianus  de  urbe  Constantinopolitana,  qni  nuntiavit,  quia  Deo 
propitio  precibus  sanctis  vestris  et  Constantinopolitani  miserunt  ana- 
thema  Acacio,  et  mm  pace  Pascba  celebraverunt.  Jam  quid  se- 
quatur,  vestra  intercessio  apud  Deum  laboret,  nt  ad  perfectum  aervi 
sedis  apostolicae  inveniamur.  Epistolas  vero,  quas  destinaverunt  ad 
meam  humilitatem  supra  memorati  viri  beatissimi  epiacopi1),  pietati 
vestrae  junctas  transmisi.     Accepta  die  qua  supra8). 

Epistola  64 


diaoonorum  et  Blandi  presbyteri.j 

Quanto  eum  honore  Constantinopoii   tuicepti,    guanto    cum   gauiiio    ipia  feria   V      -,, 
majoris  hrbdt/madae  teeundum  Hormudae  votum  huie  cccleriac  pax  reddita  tit, 
exponunt,     Simitia  eccltsiae  Antiochenac  precanda. 

1.  Non  miramur  apostolatus  vestri  precibus  cuncta  nobis  pro- 
spera.  successisse,   scientes,    quod  amplius  nostro  ministerio  vestra 

vutionem  Praevalitanns.  Atqui  ei  hia  papae  volnntati  ao  vofds  ex  animo  con- 
aenaerunt  epiacopi  ScampinuB  et  Lignidenais  cum  Praevalitano.  Reatat  igitur, 
ut  si  qua  fictio  fiierit,  in  reliquos  aut  m  eorum  ahquem  cadat.  Nominatim 
vero  archiepiacopna  ipae  moi  notatur,  cui,  ut  ex  verbia  epiat.  69  n.  1  conjectura 
cst,  morem  gerebat  epiacopua  Auionitanus. 

')  Loco  tuorum,  qnod  b  cc  supreBeerunt ,  graece,  ut  mea  conjectura  est, 
ferebatur  Ittvtcov,  hoc  est  noilro.  ArchiepiBCOpus  seu  metropolitanns  Epiri  no- 
vae,  nt  proxime  obaervabam,  erat  DyrrachinuB. 

*)  b  cc  vcrtcrclttr. 

*)  Q1   Lychidinenses ;  moi'  b  CC  hunc  dum  (pro  Nam  dum)  .. .  Jam  quod. 

*)  Unum  conceptU  verbia  memoravit  Trojum;  aed  Lignidonenraum  rtomitie 
episcopum  Theodoritum  ctiam  commemorasse  censendus  eet.  Epistolaa  a  duo- 
bus  illis  episcopis  ad  se  missas  videtur  hlc  mdicare. 

')  Hoc  eat  in  superiori  epiatola,  in  qua  sola  ex  omnibua  epistolis  ttmc  tem 
poris  ad  Hormisdam  deatinatiB  dies  qua  accepta  eat  notatur.  Hinc  et  superio- 
retn  epistolam  hnic  proxime  anteponi,  non  ut  prins  postponi  debuisse,  mihi  per- 
euaaum  eat. 


^igjtizedbvGOOgle 


EPISTOLAE  63.  64.  857 

pro  nobis  elaboret  oratio,  Ita  enim  totua  se  ecclesiastici  negotii  (a.  610.) 
tulit  eventua,  ut  dubitari  non  possit  beati  Petri  per  singula  prove- 
nisse  miraculnm:  primum  quod  tantum  in  ipsis,  qui  dignitate  fun- 
guntur,  invenimus  religionis  ardorem,  ut  Vitalianus,  Pompejus  et 
Justinianus  nobis  occurrerent  in  decem  millibus,  et  de  adventu  nostro 
cum  vestra  gratiarum  actione  gloriari  non  arbitrarentur  indignum; 
deinde  quod  tanta  fuit  etiam  in  plebe  devotio,  ut  pars  maxima  po- 
pulorum  cum  cereis  simul  et  laudibus  vestris  nostrum  praestolaretur 
adventum.  Sub  hac  itaque  celebritate  secunda  feria  hebdomadae 
majoris  Constantinopolim  sospites  hilaresque  convenimus,  posteroque 
die  piissimo  principi  praesentati,  tanto  ejus  relevati  sumus  affectu, 
ut  si  alia  minime  praecederent,  sola  nobis  ad  solatium  piiaaimi  prin- 
cipis  gratia  suffecisset;  sed  orationibus  veatris  majora  secuta  sunt. 
Nam  eo  die  sub  senatus  cuncti  praesentia  episcopi  quoque  quatuor 
adfuerunt,  quos  Johannes  Constantinopolitanus  antistes  pro  partis 
suae  defensione  transmiserat,  quibus  apostolicae  sedie  libellum  osten- 
dimus,  omniaque  in  eo  recta1)  canonicaque  esse  probavimus. 

2,  Postremo  quinta  feria,  hoc  est  in  coena  Domini,  ad  pala- 
tium  in  generali  conventu  venit  episcopus,  et  perlecto  libello  con- 
sentiens  cum  summa  devotione  subscripsit.  Quis  explicet,  quanta 
ilhc  principis  pariter  ac  senatus  laetitia  fuerit,  quas  ibi  lacrymas 
gaudia  pepererint,  quas  voces  ve!  in  laudem  principis  vel  in  sedis 
vestrae,  totius  coetus  et  cleri  favor  emisit?  Exphcari  haec  relatione 
non  possunt,  sed  considerationi  vestrae  portitorique  relinquimus, 
quod  eloqui  non  valemus.  A  palatio  in  ecclesiam  summa  cum  cele- 
britate  pervenimus,  ut  lidei  animorumque  concordiam  sollemnis  com- 
munionis 2)  quoque  celebritas  roboraret.  Vix  credi  potest,  quis  fletus 
laetantium,  quae  immensitas  fuerit  exundatioque  populorum:  ipsa 
suam  laetitiam  turba  mirabatur.  Nec  dubitari  poterat,  manum  ad- 
fuisse  coelestem,  quae  talem  mundo  contuht  nnitatem.  Acacii  prae- 
varicatoris  anathematizata  nomen  de  diptychis  ecclesiasticis ,  sed  et 
ceteromm  episcoporum,  qui  eum  in  communione  secuti  sunt,  sub 
nostro  conspectu  signiflcamus  erasos.  Anastasii  quoque  ac  Zenonis 
nomina  similiter  ab  altaris  recitatione  submota.  Pax  est  orationibus 
vestris  Christianorum  mentibus  reddita:  una  totius  est  Ecclesiae 
anima,  una  laetitia;  solus  Iuget  humani  generis  inimicus,  vestrae 
preeis  expugnatione  collisus. 

3.  Orate,  ut  Antiochenam  quoqne  similis  felicitas  illustret 
ecclesiam,  de  cujus  antistite  adhnc  tractatus  nutare  conspicitur; 
quoniam  inter  diversa  vota  populorum  de  personae  electkme  non 
constat.    Credimns  tamen,  quod  precibus  beatitudinis  vestrae  de  ipsa 


6*    ')  G1  a'  recte  canonlca  eue,  et  inferius  perlecttan  Iibellum. 
'  ')  Ita  G1  a'.     Al.  omitt  commumom»,  moique  mirabUur, 


byGoogle 


Sdo  s.  hokmisdae  papae 

(a.619.)  quoque  velociter  ordinatio  digna  proveniat,  ut  coepta  pax  tempori- 
bus  vestris  per  omnem  mundum  pariter  dirigatur,  et  cunctis  in 
apostolicam  partibus  conununionem  fidemque  convenientibus  per- 
fecte,  sicut  pridem  fuerat,  omnibus  membris  capiti  suo  connectatur 
Ecclesia. 

Epistola  65 

sJjfrffi  Suggestio  Dioscori  diaconl  per  Fullionem  snbdiaconum. 

Quae  Thesialonicat,  quae  Comtanlinopoli  tint  getta  (n.  1  —  5);  de  ecclesiae  An- 

tiochenae  statu ;  qua  rutione  epitcopo  Conltantinopolitano  ab  Hormitda  retcriben- 

dum  tit,  contilium  inlerponii. 

1.  Ineffabilis  Dei  omnipotentis  misericordia  et  pietas  ejus,  quam 
super  bumanum  genus  clementer  effundit,  humanis  viribus  aestimari 
non  potest  nec  sermonibus  explicari;  sed  sufficit  ejus  tantum  mira- 
bilia')  devotis  sensibus  admirari,  et  scire  omnia  bona  de  ejus  tan- 
tum  grataae  pendere  remediis.  Est  ista  quotidiana  probatio ;  audacter 
tamen  praesumo  dicere,  domine  meus  beatissime  papa,  quia  prae- 
scns  causa  praeterita  cuncta  transcendit,  quam  DeuB  vestria  tempo- 
ribus  et  meritis  reservavit.  Qtrid  in  Aulone!)  sit  aetum,  quid  Scam- 
pis,  quid  Lignidi  fuerit  subsecutum,  anteriore  significatione  suggessi. 
Ad  Tbessalonicam  pervenimus;  quas  intentiones ■)  habuerimus  cum 
episcopo  Thessalonicensi,  et  quae  dicta  fuerint  vel  etiam  constituta, 
harum  portitoris  viva  insinuatione  discetis.  Quod  tamen  non  oportet 
praeterire  silentdo,  insinuare  non  differo.  Post  uralta  certamina 
praefatns  episcopus  ratione  convictus  libellum  subscribere  voluit. 
Sed  quia  episcopi,  qui  sub  ejus  sunt  ordinatione  constituti,  omnes 
non  aderant,  in  praesenti  hoc  convenit,  boc  promisit,  ut  post  dies 
sanctos*),  tino  ex  nobis  a  sede  Constantinopolitanae  urbis  directo, 
episcopis  congregatis,  qui  in  ejus  sunt  dioecesi  constituti,  libellum 
subscriberent;  quod  cum  Dei  adjutorio  credimus  esse  complendum. 
Haec  snnt  Thessalonicae  constituta. 

2.  Vestris    orationibus    commendati    ad    ConstantinopoHtariam 


65    ')  Ita  G1  a'.    AL  contiOa. 

■)  O1  i»  Autana.  Notantur  hic  aup.  epistolae  69  et  60,  quia  vix  ereden- 
dum,  Diocconun  etiam  acoreim  de  illis  rebuB  ad  pontiEcem  retulisse. 

')  H.  e.  concertationet.  Quociiua  et  mox  eubdit:  Pott  nadla  certamina.  Thes- 
Balonicensem  ectlcsiam  tum  regebat  Doiotheus,  cujus  eat  supeiioi  epistola  3, 
nee  non  infra  epist.  128. 

4)  Vel  Quadragesimae,  ut  interpretatur  BiironiuB,  vel  potius  Paschac.  Pa- 
roeciae  vocabulum  pro  provincia  metropolitano  subjeeta  frequene  superius  ad- 
vertimus.  Hic  vero,  quia  ThesB&lonicensi  antittiti  non  tantum  episcopi  sed  et 
metropolitani  phires  parcbant,  apte  Dioacorus  cofctum  illum  provinciamm  prae- 
suli  huic  Bubditarum  dioecetim  mo»  vocat. 


^igilizedbyGOOgle 


EPISTOLAE  64.  65.  859 

pervenimus  civitatem  feria  secuntla  hebdomadis  authentic!iur').  De- (a.  619.) 
cimo  ab  urbe  praedicta  milliario*)  sublimes  et  magnifici  viri  nobis 
occurrerunt,  inter  quos  sunt  magister  militum  Vitalianus,  Pompejus 
et  Justinianus;  secuti')  sunt  et  alii  senatores,  multique  catholicae 
fidei  calore  ac  desiderio  redintegrandae  pacis  ardebaut.  Quid  plura? 
Cum  summis  pene  omnium  gaudiis  ingredimur  civitatem. 

3.  Alia  die,  quae  est  tertia  feria,  piissimi  principis  praesenta- 
mur  adspectibus :  cunctus  illic  aderat  senatus,  in  quo  conventu  erant 
et  episcopi  quatuor,  quos  episcopus  Constantinopolitanus  pro  sua 
pcrsona  ■  direxerat.  Obtulimus  beatitudinis  vestrae  litteras,  quas 
clementissimus  princeps  cum  grandi  reverentia  suscepit.  Dicta  sunt, 
quae  ante  examinationem  causae  oportuit  intimare :  mox  causa  coepta 
est.  Hortabatur  nos  clementissimus  imperator,  boc  dicens8):  Videte 
civitatis  hujus  episcopum,  et  invicem  vobis  pacifico  ordine  reddite  ra- 
tionem.  Nos  e  contra  respondimus:  Quid  imus  ad  episcopum  certa- 
mina  facere?  Dominus  noster  beatissimus  papa  Hormisda,  qui  nos 
direxit,  non  nobis  praecepit  certare;  sed  prae  manibus  habemus  libel- 
lum,  quem  omnes  episcopi  volenles  sedi  apostoiicae  reconciliari  fece- 
runtB):  si  praecipit  pietas  veslra,  legalur;  et  si  est  in  tpso,  quodigno- 
retur  aut  verum  esse  non  credaiur,  dicant,  et  tunc  oslendimus  nihil 
extra  judicHtm  ecclesiasticum  in  eodem  libello  esse  conscriptum;  aut  si 
illi  possunt  docere,  quia  non  convenit  religioni  catholicae,  tunc  nobis 
incumbit  probare.  Itelectus  est  libellus  sub  conspecfu  principis  et 
senatus.  Nos  statim  subjunximus:  Dicant praesentes  quatuor  episcopi, 
qui  adsunt  pro  persona  Constantinopolitani  episcopi,  si  haec  quae  in  libello 
legunlur,  gestis  ecciesiasticis  minime  continentur  ?  Besponderunt  omnia 
vera  esse.  Post  quae  nos  subjunximus:  Domine  imperator,  et  nobis 
grandem  laborem  episcopi  abstuierunt,  et  sibi  convenientem  rem  fecerunt 
dicere  veritaiem.  Mox  clementissimus  imperator  his  qui  aderant  dixit 
episcopis:  Et  si  vera  sunt,  quare  non  facitis?  Similiter  et  aliquanti 
de  ordine  senatorio  dixerunt:  Ifos  laici  sumus;  dicitis  haec  vera  esse: 
facite,  et  nos  sequimur.   . 

4.  Intermissa  quarta   feria  episcopus  Constantinopolitanus    in 

*)  I.  e. ,  ut  ipso  Dioscorus  cum  aliia  legatis  in  proiima  epistola  d.  1  loque- 
batur,  hebdomtidae  majoris. 

*}  Seu,  ut  in  epistola  euperiori  61  n.  1  diserte  enuntiatur,  decem  millibus. 
Ez  eoque  confiritur  milliaria  dccem  et  decem  milHa  aynonyma  esse. 

')  b  cc  verbis  secuti  sunt  omissis  uubinde  cunctigue  cathalicae  . . .  fidei  ardore. 

■)  Imperatorem  hoc  dicturum  prospiciens  Hormisda,  quid  ei  respondendum 
osset,  epist.  19  n.  2  praeBcripaerat.  Porro  imperator  in  conepectum  suum  lega- 
tos  sine  regiae  urbis  episcopo  venire  permittens,  nonninil  remisit  ab  illa  con- 
suetudine,  quae,  ut  epist.  7  n.  7  vidimus,  per  epiicopum  Constantinopolitanum  omnes 
imperatori  episcopot  praesentari  volebat. 

*)  b  faeient,  ad  marg.  fectrunt,  quod  perinde  eet  atque  exscripserunt  et  tub- 
scriptione  sua  ratum  habuerunt. 


3i,«izSdb,Google 


860  S.  HORMI8DAE   PAPAE 

(a.  ftlfl.)  palatio  consnxscepit'0)  a  nobis  libellum,  et  imprimis  quasi  tentavit 
epistolam  potius  facere  quam  libellum.  Sed  nou  post  multa  certa- 
miua  hoc  convenit,  prooemium  modicum  facere,  et  subjungere  mox 
tibellum,  quemadmodum  vestra  beatitudo  dictavit.  ■  Subscriptio  ab 
eodem  facta  est  libello  conveniena,  similiter  et  datarium,  cujus 
ep.  61.  exemplaria  et  graece")  et  latine  apostolatui  vestro  direximus.  Post 
factum  libellum  nomen  Acacii  de  diptychis  est  deletum,  similiter  et 
Flavitae,  Euphemii,  Macedonii  et  Timothei  ") :  et  non  solum  boc  in 
ipsa  sola  ecclesia,  in  qua  episcopus  manet,  verum  etiam  per  omnes 
ecclesias  cum  grandi  diligentia  Deo  adjutore  Buggerimus  fuisse 
factum.  Similiter  deleta  sunt  de  diptychis  Zenonis  et  Anastasii  no- 
mina.  Episcopi  diversarum  civitatum,  quanti  inventi  sunt,  libellum 
similiter  obtulerunt:  et  cum  grandi  cautela  suggerimus  custoditum, 
ne  quis  nobiscum  communicaret  episcopus,  qui  libellum  primitus 
non  dedisset.  Pari  modo  et  omnes  archimandritae  fecerunt.  Apud 
quos  archimandritas  et  certamina  nos  habuisse  suggerimus,  dicenti- 
bus  illis:  Sufficit,  quia  archiepiscopus  nosler  fecit;  nos  factum  ejus 
sequimur.  Quid  amplius?  Post  multa  certamina  ipsi  quoque  ratione 
convicti  libellos  modiB  omnibus  obtulernnt. 

5.  Post  haec  omnia  Deo  juvante  iniS)  ecclesiam  processimus: 
et  qnalia  gaudia  facta  sint  unitatis,  et  quemadmodum  Deus  bene- 
dictus  sit,  quae  laudes  quoque  beato  Petro  apostolo  et  vobis  relatae 
sunt,  ipsius  actionis  consideratione  perspicitis,  quod  mea  lingua 
non  valet  explicare.  Nihil  est  subsecutum  secundum  vota  inimico- 
rum,  non  seditio,  non  efiusio  sanguinis,  non  tumultus,  quod  veluti 
terrentes  inimici  antea  praedicebant.  Ipsi  quoque  ecclesiastici  Con- 
stantinopolitani  admirantes  et  Deo  gratias  referentes  dicunt,  nun- 
quam  se  meminisse  nullis'4)  temporibus  tantam  populi  multitudinem 


6.    His  adimpletis  etiam  clementissimus  imperator  ad  beatitudi- 
ep.  66.  nem  vestram  sua  scripta  subjunxit,  ordinem  rei  gestae  significans, 


'")  b  c  c  tutcepit.  0(  cum  euscepU,  quae  lectio  expnncta  deinde  proxima 
particula  el,  nou  displiceret;  niai  forte  consuscepit  legendum,  quod  correximus. 

")  Exrtant  tantuni  latine,  et  ei  alia  quidem  interpretatione  ab  ea,  quse  a 
Diuscoro  mlnsa  fuerat,  ut  in  ipaam  Johannia  epistolam  61  oleervsivi. 

")  Quotquot  nimiriim  Acacio  in  aede  Coustautinopolit&na  estra  aedis  apo- 
atolicae  eommunionem  auocesBerant. 

iJ)  a'  in  ecclesia.  Foat  verba  autem  in  ectfesiam  processfmus  Bubauditur  mis- 
tarum  totttmnia  celebraluri,  usitato  ecil.  tunc  loquendi  more,  quo  miaaarnm  cele- 
bratio  simplici  proceulonia  nomine  designari  solcbat.  Hinc  intelligitur  et  quod 
subjicitor:  nuttii  temporibus  tanlom  populi  multituiiinem  communicasse ,  h.  0.  aacrum 
Chriati  corpua  in  communionia  indicium  percepiaae. 

")  Legendum  cum  b  cc  ullis,  nisi  forte  Dioscorug  Graecorum  testunonium 
referens,  graecam  etiam  retinnerit  phraeim,  qua  duplex  negatio  majorem  affir- 
maudi  vim  obtinet. 


^igilizedbyGOOgle 


EPI3T0LAE   65.   66.  861 

Bimiliter  et  vir  reverendisaimua  Johannes  Constantinopolitanae  civi-  (a.  519.) 
tatis  antistes.    Noveris  etiam  et  saera  generalia  esse  dicta  '*),  atque  ep' 67" 
credimus  Deo  propitio   et  vestris  sanctis  orationibus   per  universas 
provinciaa  quantocius   destinari.     Haec   Conatantinopoli  geata  aunt. 
Et  nunc  de  Antiochena  ecclesia  tractatur,   et  ideo  adhuc  laboratur, 
quia  necdum  persona  congrua  eat  electa.    Oret  ergo  beatitudo  vestra 
intentius,   ut  Deus,  qui  vestria  precibua  ezoratus  Constantinopolita- 
nam  eccleaiam  apostolicae  sedi  restituit,  ipse  et  dignam  personam 
donet  in  Antiocbia  ordinandam,   et  assiduas  adunet  ecclesias.     Re- 
scribite  episcopo  Constantinopolitano.   Si  videtur  beatitadini  vestrae, 
facite  mentionem  damnationum  Severi  et  illorum,   quos  nominaatia 
in  epistola  illa,  quam  scripsistis  ad  aecundam  Syriam  per  Johannem  ep.  40. 
et  Sergium  monachos,  hoc  ipsum lfl)  et  ad  imperatorem  rescribentes. 
Si  feceritis,  videtur  mihi  necessarium  esse. 

Epiatola  66 

Sacra  Jostmi  ad  Honnisdara  papam.  3oa'9<i 

p.  112.    Omnia  ConttanlinopoH  tecmdum  Bnrmisdae  votum  ordinata,  ac  generaHa  praeeepta 
in  ceterat  regionet  eadem  de  cauta  dealinanda  a  te  edicta  ette,  nunliat. 

Victor  Justinns,  pius,  feliz,  inclitus,  triumphator 

semper  Augustus,    Hormisdae  sanctissimo  ac 

beatissimo  archiepiscopo  et  patriarchae. 

Scias  cffectum1)  nobis,   pater  religiosissime,    quod   diu  summis 

studiis  quaerebatur ;  noveris  patefactum,  antequam  advenerint  qui  a 

vobia  destinati  sunt:   quod  Johannes  vir  beatissimus   antistes  novae 

Romae  nostrae1)  una  cum  clero  ejus  vobiscum  sentiunt,  nullis  varian- 

tes  ambiguitatibua,  nullia  divisi  dicordiis;  scias  libellum  ab  eo  sub- 


")  b  cc  edita;  G1  a<  dicta,  i.  e.  jam  dictata  vel  conBcripta  esse.  Non  displi- 
ceret  edicta,  secundum  illud  Justini  in  epistolasequentd:  Dettinanda  ubique  prin- 
cipalia  praecepta  ediximut,  Quo  respiciens  Hormiada  epist.  80  n.  5  imperatorem 
de  mittendia,  prout  pollicituB  erat,  edictit  monendum  esse  docet.  Hoc  ideo 
nuntiant  legati,  ut  ne  id  quidem  a  se  omiuum  signiflcent,  quod  Hormiada 
epist.  49  praeceperat  tus  verbis:  kaee  otnnta  ti  Deo  fuerint  volente  completa,  im- 
pcratorem  rogate,  ut  dettinatit  taerit  per  tnetropalitanot  epitcopot  etc;  quippe 
quum  generalia  sacra  jam  dicta  sen  couscripta  sint  et  quamprimum  desfi- 
nanda. 

")  Ita  correiimus,  qnod  ante  iptum  del  ad;  nisi  quis  maluerit  iptud  et  ad, 
GG  >)  Ita  G1  JO  cc,  nisi  quod  JO  cc  it  quod  ...  et  antequam.  Teste  Hueffero 
(„Beitrage  zur  Gesch.  d.  Qnellen  d.  Kirchenrecbts  "  Bonn.  1862  pag.  108)  Colb. 
Polyc.  studiis  patet  ttrictum,  Ans.  XII,  31  affectu  ...ttudiit  occultabatur  patefaclum 
et  antequam  ...  a  nohit  ...  dero  vobit  contentiant  ...  judicavcrat.     Ncgatum  ett  ab 


*)  Ita  G1  J  i'  a*.    c1  c*  notter,  al.  ed.  vcttrae. 


>vGoogIe 


862  S.  HOBMISDAE  PAPAB 

a.  519.  scriptum3),  quem  offerendum  indicaveras,  sanctissimomm  patrum 
concilio*)  congruentem.  Omnes  eoncurrunt  alacri  opere  ad  eusci- 
pienda  vota  tam  vestrae')  quam  Constantbiopolitanae  sedis,  quos 
veritatis  coruecue  fulgor  illuminut;  omnes  accelerant  libentissime, 
quos  oblectat  via  dilucida;  sequuntur  scita  patrum  sanctissima,  leges 
probatissimas :  et  consiliis  quorumdam  firmatis,  qui  rectum  tenebant 
tramitem,  aliorum  correctis,  qui  vagabantur  incerti,  in  eo  ree  col- 
ligitur,  ut  unitatem  individuae  Trinitatis  ipsi  quoque  unitate8)  colant 
mentium.  Negatum  est  inter  divina  mysteria  memoriam  in  poste- 
rum  fieri  pro  tenore  libelli,  quem  diximus,  Acacii  praevaricatoris 
quondam  regiae  urbis  bujus  episcopi,  nec  non  et  aliorum  sacerdo- 
tum,  qui  vel  primi  contra  constituta  veneront  apostolica  vel  succes- 
sores  erroris  facti  sunt  et  nulla  usque  ad  ultimum  diem  suum  poeni- 
tentda  correcti.  Et  quoniam  omnes  nostrae')  regiones  admonendae 
sunt,  ut  exemplum  imitentur  civitatis  regiae,  destinanda  ubique 
principalia  praecepta  ediximus*);  tanto  flagramus  religionis  officio, 
tanto  affectamus  studio  pacem  catholicae  fidei  pro  remuneranda 
coelitus  pace  nostrae  reipublicae,  pro  conciliando  subjectis  meis 
superno  praesidio.  Quid  enim  gratius  reperiri  potest,  quid  justius, 
quid  illustrius,  quam  quos  idem  regnum  continet  ejusdemque  fidei 
cultus  irradiat,  eos  non  diversa  contendere,  sed  collectis  in  eodem 
sensibus  instituta  venerari  non  humana  mente  lata9)  sed  divini  pru- 
dentia  Spiritus?  Oret  igitur  vestrae  religionis  sanctitas,  ut  quod 
pervigili  studio  pro  concordia  ecclesiarum  catholicae  fidei  procuratur, 
divini  muneris  opitulatio  jugi  perpetuitate  servari  annuat.  Data") 
X  Calendas  Maji  Constantinopoli. 

Epistola  67 

aeu 
22 lAraiLl  Exeraplum  relationls  eplsoopl  Constantinopolitani  adHormisdam. 

Dci  aamere  datum  ette  principem  midtis  cx  pariibus,   pracprimis  tludio  nnitatit 

*)  (I  scriptvm.  Reapicit  iniperator  ad  superiorem  epietolam  61,  in  qna 
libellum,  quem  Hormisda  (ieatinavit ,  a  Johanne  et  tcriptum  et  tubscriptum  ha- 
bemus. 

*)  JO  0  (sec  maira)  comilio.  Vulgatae  tam.cn  lectioni  magii  favet  iliud  epi- 
atolae  BUperioris  65  n.  3,  ubi  legati  lecto  libclio  interrogant:  Si  hacc,  ouae  in 
libello  lcgunhtr,  gestis  ecclesiasticit  (hoc  eat  aynodalibns)  minime  coniinentur! 

»)  Ita  G'  J'  J'  a'  i*.     b  co  eettra.     0  c'  c*  nottrat. 

''}  Iidem  noslrae  rcligionis  admonendi  svnt.     Seqmmur  G1  J  i*. 

»)  Ita  K*  0"  O1  0*  c'  c«  a*.  —  J  JJ  i'  a1  neq.  duav*«s.    J1  Ja  J*  0J  diximut. 

*)  J  0  P  c1  c*  inlala,  ttd  tn  divinae  providcntiae  Spiritu. 

■°)  Nota  illu  chronica,  quae  in  a1  b  desiderabatur ,  suppletur  ez  aliia  edibs 
atquo  omnibus  noatria  msB.  IIujus  beneficio  qnando  et  1'ullio  Constantinopoli  pro- 
fectua  ait  et  tot  illi  littcrae  Romam  porfcrendae  datae  sint,  comperimiu. 


^igilizedbyGOOgle 


EPI8T0LAE  66.  67.  863 

ecelttiarvm  commendatum;   unde  veterii  et  navae  Romae  ptenam  rtstitutam  esse      (a.  519.) 
concordiam;  legalorum  flormiidae  commtndatio. 

Domiiio  meo  per  omnia  saneto  et  Deo  amabili  fra- 
tri  et  commiiiistro  Hormisdae  Johannes  in 
Domino  salutem. 

1.  Quando  Deus  propria  mirabilia  in  sais  operatur,  tunc  opor- 
tet  ea,  quae  divinis  litteris  continentur,  ipsius  Scripturae  vocibus  fidu- 
cialiter   exclamare:  Quis  loquetur  potentias  Domini  aut  auditus  faciel^Ba^'n- 
omnes  laudes  ejus  in  omnt  tempore?    Ecce  enim  talem  pium  princi-     J' 
pem  Romanae  reipubUeae  suscitavit,  quali  multo  ante  et  catholicae ') 
indigebant  ecclesiae,  et  omne  genus  hominum  videre  cupiebat.   Ideo- 

que  ita  etiam  cornu1)  gratiae  super  eum  coelitus  declinarit,  ut 
affluenter  in  sacrum  ejua  caput  miaericordia  funderetur:  omnesque3) 
annuntiationis  ejus  tempore  cum  magna  voce  Denm  omnium  prin- 
cipem  glorificaverunt,  quoniam  talem  verticem  meis  manibus  tali 
corona  decoravit. 

2.  Is  vero  maximus  imperator  primam  suorum  certaminum  pal- 
mam  devicto  inimico  evidenter  ostendit;  secundum  virtutis  ejus  me- 
ritum,  adunationem  sanctissimis  ecclesiis  sapientissime  comparavit; 
regni  ejus  tertium  bonum,  dissipata  conjunxit  et  pacem  mnndi  sa- 
pientissime  procuravit.  Idcirco  in  omnibus  Deo  magno  gratias  refe- 
rens  cuncta  sapientissime  gubernanti,  annuntiare  tibi  pacem  pacis 
filio  nuntiavi1),  in  omnibus  Deo  amantissime :  ut  illud  gaudium  salios, 
quo  David  quidem  secundum  legem  in  arcae  Dei  revocatione  figu- 
raliter  exsultabat,  apostoli  vero  per  gratiam  veraciter  laetahantur. 
Gaude  itaque  in  Domino  gaudium  tuae  conveniens  sanctitati,  et 
scribe  ea,  quae  vestrum  benignum  animum  decent,  homo  Dei !  Nam 
quae  fuerant  divisa,  conjuncta  sunt,  et  dispersa  collecta  sunt;  et 
quae  longe  erant,  sibi  invicem  adunata  sunt;  et,  sicut  oportet  dicere 
et  olim  scripsi,  utrasque  ecclesias  tam  senioris  quam  novae  Romae 
unam  esse  evidenter  intelhgens,  et  utriusque  earum  unam')  sedem 
recte  esse  definiens,  indivisibilem  adunationem  et  utriusque  nostrum 


67     '}  Ita  G1.    Editi  cat/toHca  indigebat  eeeletia. 

')  b  coroncm,  vorina  alii  libri  cornu,  Bcil,  olei,  quo  iniLuguratus  est,  quod- 
que  gratiae  et  miaericordiae  affluenter  effuBae  ejmbolum  fuit. 

')  Editi  ommque,  Q'  omnisquc.  Dubium  non  est,  quin  praeferondum  sit 
omnesque.     Doindo  loco  annunliatiamt  mallem  inunctionis.     Moz  ed..  regnum. 

*)  Magis  anideret  festinavi  aut  quid  simile. 

')  Fidei  Bcuicet  et  concordiae  unitate ,  ut  jom  ez  utraque  nou  dnae  divisae 
sed  una  et  in  unum  conspirans  ait  sedes.  Confer  et  ep,  Cl  u.  1,  ubi  Johannea 
aimilia  loquitur.  Dizit  longe  antea  b.  Cyprianua  de  unit.  Eccl. :  Quam  unitaUm 
firmiter  tenere  tt  vindtcare  debtmus  maximc  epitcopi,  qui  in  eccleiia  pratiidemui,  ut 
epticopntum  quoque  ipium  unum  atque  indivisum  probemui.  —  Ibidem  ed.  dtffimens 
. , .  utriuxque  noitrorum. 


3i,«izSdb,Google 


864  S.  HOBWSDAE  PAPAE 

(».  519.)  consonam  confirmationem  cum  judicii  integritate  cognosco.  Unde 
rogo  Deum  semper  eam  inseparabilem  permanere  orationibus  sancto- 
rnm  apostoiomm  et  tuae  precibns  sanctitatis,  per  qnas  douari  nobis 
et  universo  mundo  clementissimum  et  Christianissimum  principem 
Justinum  et  piissimam  ejus  conjngem  nostram  aatem  fiiiam  Enphe- 
miam  in  pace  multis  temporibus  comprecatur,  per  omnia  beatissime 
et*)  carisaime  frater. 

3.  Gavisi  igitur  de  prae&entia  reverendissimoram  episcoporum 
nec  non  et  clericonun  vestrorum,  gratias  agimus,  quoniam  secun- 
dum  petitionem  nostram  tales  pacificos  viros  et  vestrae  dignos  sedis 
apostolicae  destinastis,  regnlam  patmm  sine  confusione  servantes 
fidemque  indivisam  custodientes.  Quorum  amplectentes  in  omnibus 
mentem,  cnncta  per  eos  ad  satisfactiouem  vestrae  egimns  sancti- 
tatis.  Omnem  in  Christo  fraternitatem ,  quae  cum  vestra  est  san- 
ctitate,  ego  quoque  et  mei  plurimum  salutamns. 

Epistola  68 

im 

(a.  &I9  d     Exemplum  epistolae  Justininni  oomltis  ad  Hormisdam  papam. 
22  ApriL) 

Perfectum  ette  nuntiat,   qfddguid  Hormitda  per  tegatot  mandamt.    Impet-alorem, 
rempublicam  teque  ipium  Uliut  precibut  commendat. 

Domino  meo  sanctissimo  Hormisdae  primae  archi- 

pontifici   et  papae   urbia   Romae   Jnstinianus 

comes  salntem. 

Veneranda1)   sanctitatis   vestrae    praedicatio   regularum,    qnae 

Christo  Deo  pro  ecclesiarum  pace  et  pro  plebis  concordia  jugiter 

supplicat,    quidquid  nunc   per   beatissimos  suos   sacerdotes    annuit 

peragendnm,  propitia  Divinitate  cuncta  effectui  sociata  sunt,   nulla 

prorsus  quorumdam  valente  discordia.    Igitur  vestris  saeris  orationi- 

bus  ac  praeceptionibus  orthodoxorum  fide  muniti,  supplices  petimus, 

uti  pro  Banctissimo  Augusto  nostro,  totius  fidei  fantore,  proque  ejus 

republica,    pro    nobis   quoque    mandatorum    vestrorum    custodibus, 

aeterno  Regi  consueti  impetrabiles  preces  offerre  dignemini ,  nosque 

vobis  fideliter  BUpplices  vestris  salutiferis  rescriptionibus  visitare. 

Epistola  69 

'  ».  610  d.  Exemplnm  epistolae  Pompeji  ad  Hormiadam. 

22  April.)  •»  a- 

Imperatorem  ac  fe  ipium  itliut  prccibut  commendat, 

Domino   meo   beatissimo    et  apostolico  patri  Hor- 

<)  Ed.  omitt.  el  caritiime. 
G8     ')  Ed.   Venerandae  ...  «t  ht  pro  tanetittimo. 


^icjitizedbvGOOgle 


EPISTOLAE  67  —  70.  805 

misdae    archiepiscopo')   universali    Ecclcsiae(a. 619.) 

Pompejus1). 
Sanctis  beatitudinis  vestrae  precibus  omnipotentis  Dei  pietas 
exorata  tantae  nobis  fidei  principem  condonare  dignata  est,  ut  reli- 
giosissimis  clementiae  ejus  meritis  redintegratio  pacis  ecclesiasticae, 
quae  votis  omnium  fidelium  poscebatur,  jure  videatur  esse  collata; 
in  cujus  regis  proventu  soiidissima  principatus  sui  fundamenta  sancti 
Spiritus  operatione  constituit,  quae  tantum  robur  obtinent  stabili- 
tatis  invictae,  -  quantum  actionis  excellentia  unicii'  et  admirabilis 
aestimatur.  Et  ideo  reverendam  vestri  pontificatus  beatitudinein 
c.ultu  reciprocantis  alloquii  salutantes  quaesumus,  ut  magis  magisque 
pro  clementissimi  atque  invictissimi  domini  nostri  principis  prosperi- 
tate  orare'  dignemini,  quatenns  ineffabilis  omnipotentis  Dei  pietas 
sna  dona,  in  quibus  etiam  fructus  vestrae  agricolationis  exuberat, 
justis  gratiae  opitulatione  custodiat:  nobis  quoque  filiis  vestris  spiri- 
tuali  vobis  conglutinatis  affectu,  quos  hujus  operis  maxime  semper 
sollicitudo  constrinxit,  suffragatrix  intercessio  sanctimoniae  ponti- 
ficalis  assistat. 

Epistola  70 

Exemplum  epistolae  Anastasiae  ad  Hormisdam.  (»■  -r>i9  *1. 

lmperatorem  concordiam  pacis  ecclesiit  rettituisse;  ut  pro  iiiius  saiute,  pro  COn- 
juge,  pro  toiole,  pro  se  ipsa  precet  Harmisda  od  Deum  fundat. 

Domino  sancto  et  beatissimo  patri  patrum  Hor- 
misdae     archiepiscopo     univezsali     Ecclesiae 
%  Anastasia'). 

Divini  muneris2)  illuxisse  nobis  gratiam  merito  profitemur,  apo- 
stolatus  vestri  reverentiam  in  sancto  corde  nostri  tenere  memoriam, 
paginali  assertione  noscentes.  Veraci  namqne  spe  confidimus,  super- 
nae  misericordiae  propitiationem  de  pontificali  intercessione  sub- 
sistere,  domine  beatissime  et  apostolico  honore  suscipiende  pater! 
Pervigiles  vestrarum  orationum  cxcubiae  et  miranda  victoriosissimi 


69  ■)  Ita  hic  ut  epist.  70  latine  videtur  conversum,  quod  graece  ferebatur 
dg ^irjriaxdrcio  otxovftiviiua.  De  eadem  locutione  quae  ad  epistolae  39  inscriptio- 
ntm  observata  suut,  repete. 

*)  Ib  erat  Anastasii  Augusti  ei  sorore  nepos,  cujus  ut  et  Hypatii  fratriB 
infelix  exituB  a  Procopio  de  bello  Persico  I,  21  deacribitur.  (Juocdrca  Cyrillut 
in  vitn  e.  Sabae  eum  imperatoris  consobrinum  vocat.  Uxorem  habebat  codem 
Cjrillo  teste  Anastasiam  cognatan»  Julianae,  quae  ipsius  Pompeji  oonsobrina  iu 
hisfc.  miscell.  lib.  15  appellatur. 

70  ')  Pompeji,  cujws  est  Buperior  epiatola,  tit  in  eam  observavimuu,  uxor. 
')  Kd.  luminit,  moxque  Gl  a1  confiditur,  deinde  ed.  exipectatam. 

EPISTOLiE   RUHAH.   PONTIF.   I,  55 


>vGoogIe 


S66  S.  HORMISDAE  FAFAE 

(a.619.)  principis  fides  splendore  catholico  semper  irradians  diu  expetitam 
sacrosanctis  ecclesiis  concordiam  pacis  restituit,  quam  omnibus  trium- 
phis  suis  solidissime  flrmatis  invictum3)  jure  exsultat  praecolnisse 
vexillum.  Ideoque  illibaia  vestrae  pateruitatis  sanctimonia  pro  in- 
columitate  atque  prosperitate  praedicti  domini  nostri  Augusti  vota 
precesque  omnipotenti  Deo  offerre  indesinenti  continuatione  perai- 
stat:  ut  ineffabilem  tantorum  bonorum  gratiam,  quam  ipse  piis  ejus 
senaibus  inspiravit,  ad  futurae  quoque  beatitudinis  profectum  con- 
servare  dignetur.  Domino  etiam  jugali  filio  vestro  et  mibi  peculiari 
cultrici  vestrae,  cum  sbbole,  quam  nobis  Dominus  donare  dignatus 
est,  a  vestro  pontificatu  oratio  benigniter  impendatur,  cujus  Buffra- 
gio  divini  favoris  protectio  nobis  clementer  adspiret. 

Epistola  71 

sen 

(&.  .119  d.  Exemplum  epiatolae  Julianae  Anieiae  ad  Hormisdam. 

22  April .) 

Conttantinopotitanoi  in  die  tanctae  reiurrectioni*  ad  ubtra  materna  Ecclesiae  cnn 

eongregato»  eutl    nc   permittat  JlormUda  legalos  abtctdere,  donec  pax  ornnino 

firmata  lit. 

Domino  beatissimo  patri  Hormisdae  Juiiana1) 
Anicia. 
PrecibuB  vestrae  beatitudinis ,  adventu  legatorum  principalis 
sedis  apostolicae  elisis  erroribus  haereticorum,  in  unitatem  fidei  ca- 
tholicae  convenimus,  congregati  simul  ad  ubera  materna  Ecclesiae 
in  die  sanctae  resurrectionis.  Quapropter  atilo  venerationis  alloquen- 
tes  sanctitatem  vestram,  admonemus,  ut  intimetis  destinatis  a  vobis 
reverendissimis  viris,  nullo  modo  abscedere,  antequam,  sicut  prae- 
videritis  ut  oportet,  firmentur  ea  quae  bene  disposita  sunt  ab  eis: 
ut,  amputatis  omnibus  reliquiis  transacti')  erroris,  impendiis  vestrae 
beatitudinis  roborata  unitas  ad  effectum  perpetuum  deducatur. 

Epiatola  72. 
Hormiadae  papae  ad  Ctermannm  et  socios. 

Bc  toram  ineolmnitatt  et  rebui  geitil  ctrtior  fieri  cupit.  n, 

Hormisda  Germano  etJohanni  episcopis,  Felici  et 
Dioscoro  diaconis  et  Blando  presbytero. 
Opinionom  diversitas  diu  nos  facit  de  prosperitate  vestra  vel 

')  (irationis  BGries  poatulare  videtur  inmclo  ...  vexillo. 
71     ')  Pompeji,  ut  ad  epist.  69  ent  annotatum,  conaobrina  et  nsoria  ejuB  Ana- 
rtasiae   cognata,   cujun  praeclaruiu   quoddam  iacinua  Uiegorius  Taron.   lib.  de 
glor.  mart.  ].  I  c.  103  cojniuendat. 

t)  G'  tvamiti. 


a.  619  d. 
25  April. 


^igilizedbyGOOgle 


EPISTOLAE  70  —  73.  867 

de  Busceptae  actionis  qualitate  sollicitos,  praecipue  quum  nihil  cer-a.  519. 
tum  tam  diutumo  tempore  vestrae  dilectionis  potuissemus  rescriptione 
cognoBcere.  Nos  tamen  reperta  latoris  occasione  hanc  jpsa  signi- 
ficare  malnimus.  Quapropter  salutantes,  cum  Dei  ornnipotentis 
auxiiio  incolumes  nos  esse  cognoscite,  quod  et  de  vobis  audire  de- 
sideramus.  Sed  ut  de  omnibus,  quae  gesta  simt,  nostram  plenius 
possitis  instruere  notionem,  a  quibus  personis  vel  in  quibus  locis 
bene,  sicut  credimus,  suscepti  fueritis,  vel  ubi  aut  sub  qua  festivi- 
tate  resnrrectionis  dominicae  caritas  vestra  tenuerit  diem,  et  quid 
deinceps  egeritis,  per  omnia  rescriptis  currentdbns  declarate:  qua- 
tenus  nostram1)  cogitationem  de  vestra  et  actuum  prosperitate  rele- 
vare  possitis,  et  si  quid  instructioni  quam  Buecepistis  causae  de- 
fuerit,  subjungere  cum  Dei  nostri  solatao  valeamus.  Data  VII  Oa- 
lendaa  Majas,  Eutharico  viro  clarissimo  consule. 

Epistola  73. 

Hormisdae  papae  ad  eosdem.  29April 

Sitatn  de  eonnn  geitii  lollieitadinent  Paalino  defctuore  misso  tigrrificat. 

Hormisda  quibus  supra. 
Animus  noster  diutuma  redditur  exspectatione  sollicitus:  prae- 
cipue  ad  tantum  principem  destinati,  sub  celeritate  nos  certiores 
debuissetis  efficere.  Nam  ante')  diem  ascensionis  dominicae  litteras 
vestras  credebamus  nos  posse  suscipere.  Idcirco  tam  vestrae  sospi- 
tatis  indicia  quara  profectum  causae,  qnam  peragendam  cum  Dei 
jiostri  juvamine  suscepistis,  desideramus  agnoscere.  Paulinum  eccle- 
siae  Komanae  defensorem  cnm  scriptis  praesentibus  destinare  cura- 
vimus,  tam  prineipi  litteras,  quam  singulis,  quibus  oportuit,  diri- 
srcntes.  Quapropter  Deum  nostrum  congruis  precibus  oramus,  ut 
ipse  salutem  vestram  sua  propitiatione  custodiat,  et  causae  qualem 
desideramus  concedere  dignetur  efFectnm:  quia  nihil  majus  inter 
titulos  optimi  imperatoris  adscribitur,  quam  si  eum  ecclesia  Graeca 
praesens  et  futura  praedicare  mereatur  pacis  auctorem.  Data  III 
Calendas  Majas,  Eutharico  viro  clarissimo  consule. 


72  ')  Ed.  veitram  cotjttationem  ...  revelare  po.uitii.  Collatione  lacta  hnjus  loci 
enm  hoc  altero  epirt.  74  (qaod  el  facere  pro  nostrae  eogitationii  relevalione  debe- 
tit)  emend&ntur. 

73  ')  Quum  Pascha  hoc  anno  in  diem  31  Martii  incidiBBot,  Aicensionis  sollo- 
nmitaa  Maji  dumtaxnt  'J  die  celehranda  nondnm  anblserat,  qimm  haec  scrilieret. 


pigilizedbyGOOgle 


868  9.  HORMISDAE  PAPAB 

Epistola  74. 
a-  51'J d-  Hormisdae  papae  nd  eosdem. 

Getlit  doeeri  dc  iia,  quae  perfecerint,  ae  Stephanum  ncgotiatoretn  eis  commendat. 
Hormisda  legatis  nostris  quibus  supra. 
Necesse  est,  ut  yel  de  injunctae  actiouis  statu  vel  de  vestrae 
dilectionis  cogitemus  absentia,  efc  pro  liis  rebus  sollicitudo  nostra 
non  patihir  scribendi  quaslibet  occasiones  omittere.  Antehac  per 
magistrianum,  qui  in  Symmachi  patricii  remeavit  obsequiwn,  litte- 
ras  caritati  vestrae  direximus,  hortantes,  ut  nos  de  universis,  quae 
in  caosa  ecclesiaatica  gesta  sunt  vel  geruntur,  non  omitteretis  tn- 
struere;  quod  et  facere  pro  nostrae  cogitationis  relevatione  debetds. 
Nostri  enim  voti  est,  ut  labori  vestro  Dens  omnipqtens  desideratum 
concedere  dignetur  effectiim.  Stephanum  negotiatorem ,  per  quem 
vobis  nostra  contradentur  alloquia,  in  qno  ratio  poposcerit,  com- 
petentibus  solatiis  adjuvate,  quia  hunc  semper  nostrum  fuisse  reco- 
litis.     Data  eodem  die. 

Epistola  75 

seu 
3oMai  Suggestio  Dioscori  diaconi  ad  Hormisdam  papam. 

Qaotidie  a  diversis  episcopis  tibelloi  satisfat-tionis  offerri;  ad  scandnlum  in  EpAe- 
tina  cioitate  removendum  imperatorem  invocatum;  Antiocluae  Paulum  quemdam 
episcopum  ordinatum  (n.  1).  Novos  lumultus  exeitari  a  Scythis  monachis  unum 
de  Trinitate  crueifixum  diei  nolentibus;  in  qua  tenientia  virue  haereticum 
latere  explical  (n.  2  et  8). 

1.  Verum  est,  nulla  esse  gaudia  magnopere  spiritualia,  a  qui- 
bus  ex  toto  tribulatio  possit  esse  separata.  Gaudemus  de  unitate 
Constantinopolitanae  ecclesiae,  quae  facta  est  cum  sede  apostolica: 
laetamur  quotidie  diversorum  episcoporum  libellos  nobis  satisfactio- 
nis  ofiferri.  Modicnm  in  Ephesina  civitate  contigit  scandalum,  ubi 
contempta  est  et  injuriata  synodus  Galchedonensis.  Est  invocatus 
clementissimus  imperator  hoc  corrigere,  quod  et  sperat  cum  Dei  ad- 
jutorio  fieri.  Nunc,  etsi  post  lahores,  etsi  post  intentiones  plures, 
Antiochena  ecclesia  ordinata  est;  electus  est  quidam  Paulus1)  nomine 
presbyter  Constantinopolitanae  ecclesiae,    qnem  huic  honori  aptissi- 

75  ')  Qui  niinirum  vecipiendin  peregrinis,  ut  Theophanes  pag.  141  (ed.  Bomi. 
255)  auctor  est,  in  Eubulorum  domo  praepositus  erat.  Justini  auctoritate  ele- 
ctus  iu  epistola  sequenti  n.  2  narratox,  quum  prius  Severus,  qui  hanc  in  sedem 
invaserat,  Antiochia  fugisset.  Himo  quippe,  ut  Evagrius  IV,  4  tradit,  impera- 
tor  comprehendi,  immo  et  poscente  Vitaliano  abscissione  lingitae  plecti  juaaerat, 
ejusque  rei  eisecutioiietn  demandurut  Irenaeo,  qui  tum  comee  Orientis  Antio- 
chiau  residebat. 


^igilizedbyGOOgle 


EFISTOLAE  74.  75.  869 

mum  imperatoris  testimonio  comprobatam  eet.  Voluerunt  et  ten-  a.  519. 
taverunt  hic1)  eum  ordiuare.  Ego  jussionis  vestrae  non  immemor 
contradixi,  dicens:  Jussit  duminus  noster  beatissimus  papa  secundum 
anttquam  consuetudinem  ibi  eum  epttcopum  ordinari.  Hoc  obtinuit, 
quod  praecepistis.  Orate,  ut  Deus  precibus  apostoli  Petri  et  ipsam 
civitatem  cum  pace  faciat  electum  suscipere  sacerdotem. 

2.  Et  quia  ista  aguntur  et  in  his  quotidie  proficit  Ecclesia 
catholica,  insidiator  antiquus  suscitavit  monachos  de  Scythia,  qui  de 
domo  magistri  militum  Yitaliani  sunt,  omnium  Christianornm  votis 
adversarios,  quorum  inquietudo  non  parvas  moras  generavit  unitati 
ecclesiamm  et  magnopere  de  praedictae  ecclesiae  Antiochenae  ordi- 
natione.  Isti  monacbi,  inter  quos  est  Leoutius,  qui  se  dicit  esse 
parentem3)  magistri  militum,  Romam  festinant,  sperantes  aliquanta 
capitula  a  beatitudine  vestra  conurmari.  Est  in  ipsis  inter  cetera, 
ubi  volunt  dicere  unum  de  Trinitate  crucifixum:  quod  est  nec  in 
ssmetis  synodis  dictum  nec  in  epistolis  sancti  papae  Leonis  nec  in 
consuetudine  ecclesiastica.  Quod  si  permittitur  fieri,  mihi  videtur 
dissensionea  aut  scandala  non  mediocria  nasci  inter  ecclesias.  Istud 
Anastasius4)   imperator  magnopere    catholicis    imponere    festinavit: 

*)  Scil.  Conatantinopoli.  Holitioni  huic  interceaait  DioBcorua  jussu  Horiui- 
adae,  qui  Simplicii  epistolae  16  n.  3,  quam  consulere  juverit,  non  immemor,  id 
ei  ne  pateretur  praeceperat.  Nempe  ut  ConBtantinopolitani  antifltitea  intcuti 
erant,  ut  jus  quod  actione  16  Calchedonensia  concilli  ipaia  attribntum  erat,  non 
solum  usu  firmarent,  aed  et  in  alienas  ecclesias  protenderent,  ita  nihi]  omitte- 
bant  Bomani  poutificeB,  quo  hoa  eoram  conatus  infringerent. 

')  H.  e.  Vitaliano  militum  niagUtro,  quem  Scytham  MareellimiB  in  chro- 
nico  semel  et  iternm  vocat,  cognatione  conjunctum.  Hinc  Dioscorns,  qaod  Leon- 
tio  conveniebat,  etiam  sociia  ejus  attribaens,  monachoa  illoa  de  domo  Vitaliani 
proxime  dixit  —  Mox  ed.  aliqua  capitula  . . .  permittuntur  fie.ri 

*)  In  Zenonis  henotico,  quod  Anaatasius  pertinaci  animo  piopugnabat,  apud 
Evagritun  III,  14  legere  eat:  Trinitas  semper  mansit  Trinitas,  etiam  dum  unus  ex 
Trinitate  Deus  ferbum  incarnatui  est  (w*l  aagKm&ivios  iov  Cv6{  tijc  TQtdSug 
3-eov  Aoyov),  vel  ut  latine  reddidit  Liberatus  c.  18:  Mansit  enim  Trinitas,  et  in- 
carnato  uno  de  Trinilale  Deo  Ferbo.  Quae  quidem  verba  praedicti  monachi  in 
epistola  adAfrOB  cap.  4  exscribere  affectant  inhuncmodum:  Trinitas  etiam  post 
incarnationis  mysterium  Trinitas  mansit:  quia  idem  Deus  Vcrbum  etiam  cum  propria 
came  unns  est  ex  Trinitate.  Vel  propter  hanc  igitur  sententiae  hujua  cum  heno- 
tico  atfinitatem  ab  ea  admitbenda  Dioscorum  primum  abhorruisse,  minime  mirum 
est.  Sed  et  eadem  favebat  impietati  Petri  Fulloni»,  qui  quum  Antiochiam  in- 
gressna  Triaagio  addidiaaet  ftcx  Christe  qui  pro  nobis  crucifixus  es,  aubinde  Theo- 
phane  pag.  115  (ed.  Boun.  207)  teate,  sublato  rex  Christe,  niortem  Trinitati  ad- 
scripsit.  Et  quidem  Anastaaius  henotdci  primum  assertor  ad  suscipiendum  Ful- 
lonis  additameutum  aon  aine  gravi  populi  acandalo  paubitim  inductus  eat.  Ut 
enim  memoriae  prodidit  Evagritu  III,  44,  guum  imperator  Anastasius  in  hymno 
Trisagio  has  voces  adjicere  voluissel  „qui  cruciflxus  es  pro  nobis'',  gravissima  scdi- 
tio  exorta  est,  perinde  quasi  Christiana  religio  everteretur.  Deterrebat  praeterea 
DioBcorum  novitas  vocum  eo  tempore,  quo  haeretici,  ut  fidem  everterent  Cal- 
chcdoueusem,   nova  excogiture  non   dcsistebant.     llis  etiam   Buffragabantur  illi 


^igilizedbyGOOgle 


870  S.  HOEHISDAE   l'Al'AE 

*.  519.  iatud  et  Eutyehetis  diBcipuli s)  in  synodo  Calchedonensi  proposueruut. 
Quia  quotiescunque  patres  de  Dei  Filio  Domino  nostro  Jesu  Christo 
dispntaverunt,  Filium  Dei  Verbum,  coiisubstantialem  Patri,  homo- 
usion  Fatri  dixerunt.  Iste  autem  sermo  ideo  nunquam  est  in  syno- 
dis  a  patribus  introductus,  qnia  procul  dubio  catholicae  fidei  minime 
poterat  eonvenire. 

3.  Cujns  sermonis  si  subtiliter  attendatur  intentio,  ad  quantas 
haereses  pateat  et  quae  mala  per  eum  possint  disputationibus  eccle- 
siasidcis  introduci,  quouiam  longum  est,  per  praesentes B)  insinuare 
poterimus.  Unde  sauum  mihi  videtur  et  utile  et  ad  pacem  ecclesia- 
rum  conveniens,  nihil  aliud  responsum  dare  nisi:  Sufficit  sanctum 
Galchedonense  concilium,  in  quo  et  aliae  synodi  continentur;  sufficiunt 
epislolae  papae  Leonis,  quas  synodus  confirmavit;  novitatem  m  Eccie- 
siam  introducere  ncc  volumus  nec  debemus.  Est  in  propositione  eorum 
callida,  et  haec  dicere:  JVos  synodum  Calchedonensem  suscepimus;  hoc 
speramtts,  ut  jubealis  nobis  eam  exponere,  quia  non  sufficit  sic,  quo- 
modo  est  exposita,  conlra  haeresim  Nestorianam:  nonT)  quasi  non  in- 
telligentes,  nisi  conantes  per  subtilitatem  ad  hoc  nos  adducere,  ut 
disputetur  de  synodo  Calchedonensi.  Quod  si  factum  fuerit,  dubia 
et  infirma  ostenditur,  et  haereticorum  omnium  patuit  errori.  Inter 
tilia  si  post  synodum  Calchedonensem ,  si  post  epistolas  papae  Leo- 
nis,  si  post  bbellos,  quos  dederunt  et  dant  episcopi,  et  per  ipsos 
satisfecerunt   sedi  apostolicae,    iterum  aliquid  novum  addatur,    sic 


monaehi,  quatenus  fidcm  Calchedonc  espositam  contra  Nestorianam  haoresim 
non  sufficero  jactdt&bant.  Quamquam  uee  negandns  est  Dioseoniis  prae  novitatris 
intempeatdvae  horroro  malum  exaggerasse,  quum  sentontiam  praedictam  catho- 
licae  fidei  minimc  convenire  poaao  aeserit.  Non  enim  ei  repugnat,  Christum, 
qui  crucifixuB  est,  unum  ex  Trinitate  praedicare.  Vernm  huc  spectat  Ferrandi 
diaconi  in  epistola  ad  Anatolinm,  quam  de  duabus  in  Chritio  naturis,  et  quod 
unus  de  Trinitate  natut  pattutque  did  possit  inscripsit,  cap.  16  prudenB  monitum: 
Sec  moeere  quemquam  debet,  ri  vere  hane  sententiam  (scil.  unus  de  Trinitale  otc.), 
slcut  a  quibusdam  dieltur,  Eutychetis  protulit  apocrisariat  in  Calckedonensi  concilio. 
Saepe  eliam  per  ignorantes  loquitur  verilat.  Fatret  aulem  in  concitio  potttt,  tentum 
loqueBtis,  non  eerba  considerantes ,  nec  illum  propter  tenteniiam  cathoticam .  nec  ipeam 
tententiam  cathoticis  tunc  iiuerere  definilionibut  voluerunt,  ne  viderentur  intellectum 
loquenlis  (snpple  magis)  approbaste,  quam  verba.  Tum  subdit,  te  aliquanilo  tri- 
pticem  intellexitte  causam,  quae  dubitare  quoedam  tle  hac  sententia  cogeret  (conf.  cet. 
in  loeo  ipso). 

5)  Videlicet,  nt  mox  a  Ferrando  audivimua,  ejoa  apocrisiariuB ,  niai  forte 
hic  notentur  Eutychetia  dincipuli  Carosus  et  Dorotheus,  qui  in  Caichodonensi 
sjnodo  act.  4  (Eard.  II,  430)  unum  de  Trinttale  esse  passnm  profitentur. 

')  Snbaudire  licet:  eos,  quibus  hac  littorae  creditae  snnt,  cujuamodi  viris 
multa  saepe  explicanda  committebootur.  Alioquin  cnm  b  cc  legendum:  quoniam 
longtan  est,  per  praesentet  (supplo  titterat)  insinuare  praetcrimus. 

')  Clarius  diceretur:  non  atiud  conantes,  dum  non  inletiigcrc  se  fingunt,  nisi 
ad  hoc  per  subtUitatem  nol  addueere. 


>,Google 


EPISTOLAK  75.  76.  871 

mihi  videtur,  quia  quidquid  factum  est  destruitur.     Data  III  Calen-  a.  519. 
das  Juniass)  Constantinopoli. 

Epistola  76 

Suggestio  Germani  et  JohanniB  episcopc-rum,   Feliois  et  Dioscori  a- Sl°  ll- 
diaoonorum  et  Blandi  prosbyteri. 

Causaa  ordinationis  ecclestae  Anliochcnae   post    mullos   labores  finilam  etle;    in 

Faterni   Tamilani  anliilitis  a  Scytkis  monackii  accuiati   cataa  guid  aelum  sil, 

significant  (n.  1  —  3).    Denique  rogant,  ttl  confirmet  papa,  quod  ipsi  tnonackii  iitis 

unum  de   Trinilale  crucifixum  dici  vole.ntibus  opposucrunt  (n.  4  tt  6). 

1.  Cum  Dei  misericordia,  quo  ordiue  et  qua  cautela  comuiuni- 
cavimus  in  ecclesia   Conatantinopolitana ,    jam   in  aliis  litteris  perop.  64. 
servLun  vestrum  Fnllionem  directis  vestra  beatitudo  cognovit.     Et 
similiter  in  aliis  litteris  non  semel  sed  secundo,  qualia  aemuli  homi-  ep.  75. 
nes  religionis  tentant,  significare  curavimus:  ut  nihil  ait1)  ant  actum 

aut  cogitandum  fieri,  quod  lateat  beatitudinem  vestram.  Stat  no- 
biscum  cum  Dei  adjutorio,  quidquid  in  Constantinopolitana  ecclesia 
est  ordinatum.  Non  titubant  gaudia  spiritualia,  quae  celebrarunt  et 
celebrant  catbolici. 

2.  Causa  Antiochenae  ecclesiae  ordinationis  non  nobis  solos 
labores  fecit  sed  grandes  tribulationes :  quia  homines  festinantes  im- 
pedimentum  facere  generali  unitati,  diversis  modis  diversa  impedi- 
menta  fecerunt.  Nostra  erat  propositio  de  his,  qui  se  suspenderant 
de  anathumate,  in  praedicta  ecclesia  ordinare  sacerdotem.  Non  pro- 
posuerunt  ante  oculos  suos  futurum  judicium,  palam  dicentes:  Omiies, 
qui  sedi  apostolicae  communicabant ,  Nestoriani  sunt;  et  magis  illis 
non  debere   credere1),    qui  modo  videntur   ad   communionem  sedis 


8)  Forte  quis  inspectiB  tot  epistnlU  sequcntibus,  quao  codera  consule  /// 
Calendas  JuHi  notantur,  et  hanc  pariter  ///  Cal.  Julii  conBignandam  snspieetur, 
maiime  quum  facilia  ait  unius  litterulae  mutatrio.  Ad  haec  Dioscorus  in  hnc 
epistola  Paolum  Antiochenum  antistitem  electum  nuntiat,  quem  in  Bequeuti 
qnum  ipse  tum  ceteri  legati  posl  protracta  pene  in  Ires  aenses  cerlamina  elcctum 
scribunt;  quum  cx  criiBtola  64  eertum  sit,  eot  feria  secunda  raajoris  hebdomadac, 
hoc  est  Martii  15  die,  Constantinopolini  adveniBso.  Yerum  hoc  movorc  uon  dc-. 
bet,  quum  certamina  ilia  ante  adventum  snum  coepisse  in  eadem  epistola  64 
n.  3  aperte  significent.  Sed  quod  in  epistola  eeqnenti  n.  4  de  monachorum, 
qtti  aHqnanta  capitula  proponere  habent,  in  Italiam  adventn  sese  Hormisdam  iit 
aliti  liticrix  jara  admonuisse  njuiit,  hic  ///  Calendas  Junias  retinendum  osac 
omnino  pcrsuadet.  Nullas  enim  habemus  alias,  m  quibus  id  antea  denuntietur. 
TG  ')  b  cc  sit  aclum  aut  cogitalum  facicndum.  Hlud  cogilandtan  fieri  hoc  Bonati 
aut  quod  cogitari  debcal  ul  faciendum. 

*)  Maliemus  crcdi.  Ab  ipais  etiam  Scythis  monachis  eos  omnes,  qui  Calche- 
donensem  synodum  accipiunt,  Nestorianos  dici,  DiosconiB  infra  epist.  98  n.  3 
testatur,  licet  ipsi,  eodcm  Dioscoro  in  superiori  epistola  75  n.  3  teste,  hanc  sy- 
nodum  BO  auaccpiase  profiterentur. 


3i,«izSdb,Google 


872  S.  HORMISDAE  PAPAE 

i.5i0.  apostolicae  revocati.  Post  multas  affiictiones  et  pene  in  tres  menses 
apartibus3)  protracta  certamina,  piissimus  imperator  sua  auctoritate 
Paulum  nomine  presbyterum  de  ecclesia  Constantinopolitana  elegit 
episcopum  fieri  in  ecclesia  Antiochena,  dicens  inter  alia  et  hoc  testi- 
monium  de  ipso,  quia  duobus  annis  in  Antiochia  positus  non  medio- 
criter  resistebat  Severo  haeretico;  similia  et  omnes  catholici  conso- 
nabant.  Omnia  tamen  ista  de  persona  praedicti  imperator  se  pro- 
misit  ad  vestram  beatitudinem  relaturum. 

3.  Harum  tamen  tribulationum  provisores  et  socii  et  unitatis  *) 
ecclesiarum  impedimenta  monachi  de  Scythia  fuerunt,  qui  postea 
hic  defecerunt;  assignati  ab  omnibus  nihil  pacificum  cogitare,  ad 
beatitudinem  vestram  cucurrerunt,  sperantes  snbrepere  et  per  litte- 
ras  vestrae  sedis  suas  intentiones  confirmare.  Isti  de  sua  provincia 
episcopos  accusant,  inter  quos  est  Paternus  Tomitanae  civitatis  an- 
tistes.  Petitiones  obtulerunt,  et  coacti  piisimi  principis  et  domini 
Vitaliani  magistri  militum  jussione,  frequenter  ad  audientiam  causae 
convenimus,  non  quasi  volentes  nos  in  his  negotiis  occupare:  quia 
nobis  sunt  ante  oculos  beatitudinis  vestrae  praecepta,  quibus  prae- 
cepistis,  ut  causae  tantum  cui  veneramus  intenti,  nullis  aliis  negdtiis 
misceremur;  aed  sperantes  posse  intentioDes  eorum  pacari,  ad  hoc 
descendimus.  Et  quia  nobis  diu  laborantibus  et  illis  nullam  susci- 
pientibus  rationem,  .nihil  proficiebat  in5)  quo  tendebamus,  clemen- 
tissimus  imperator  in  conventu  publico,  ubi  et  nos  interfuimus, 
Patemum  praedictum  episcopum  et  magnificum  virum  Vitalianum 
reduxit6)  ad  gratiam:  accusatores  quoque  ejus  suo  praeeepit  episcopo 
supplicare.  Monachi  vero  quum  similiter  ad  concordiam  quaereren- 
tur,  fuga  lapsi  maluerunt  de  civitate  discedere,  quam  ad  concordiam 
pervenire. 


3)  Ita  G\  ed.  patribus  protacta.  Eaec  partium  studia  legati  jam  die  28  Mar- 
tii  epist.  64  Bignificaverant :  quoniam,  ajnnt,  inler  diveria  vola  populorum  de  pcr- 
eonae  electione  non  constabat.  In  hac  eligentiuni  discordia  saepe  imperatoria 
aactoritas  intcrceasit  (conf.  Eus.  vita  Consfc.  III,  61,  Socr.  VII,  40).  fpse  Hor- 
inisda  epint.  106  n.  1  pii  principis  ea  in  re  potestatem  commendat,  quum  in 
procinctu  esse  se  testatur,  ut  imperatori  scribat,  quo  Dioscorum  Atexandrinum 
epacopum  debcat  ordtnare.  Quamquam  quod  ihidem  dicitur  idem  imperator  nisus 
cbso,  nt  mox  dictnm  Dioscorom  Antiochenae  praeponeret  ecclesiae,  indicio  est, 
eum  in  hoc  toto  negotio  non  praedpicntis  sed  suadentis  usum  ease  auctoritate. 
Faulusvero  ordinatus  est  in  locum  Severi,  quem  quum  imperator  ob  baereticas 
iUiua  praedicationea  comprehendi  jussisset,  ah  anno  superiori  mense  Septemhri 
cx  Antiochena  eede  fugisse  Evagrius  IV,  4  tradit. 

*)  Ita  6';  ed.  unitati  ...  impedimcnlo  ...  intentione  eorum  pacari. 

')  b  cc  iii  eo  quo  tenebamus. 

'•)  H.  e.  mutuo  reconciliavit,  quum  magistrum  mihtum  prius  monachi  ali 
cpiscopo  abalienassent.  Iste  Patcrnua  relationi  synodali  dc  ordinatione  Epipha- 
nii  infra  epist.  131  subscribitar. 


3i9ilizedbVGOOgIe 


EPISTOLAB  76.  77.  873 

4.  Magnopere7)  praedicti  monachi  ad  Italiam  venientes,   ali-a.  519, 
quanta  capitula  propouere  habent,   inter  quae  et  tawm  de  Trinitate  ep.TGu. 
crucifixum  continetur:  sperantes  ita  confirmari  ex  auctoritate  beati- 
tudinis  vestrae.   Sicut  et  in  aliis  litteris  significavimus,  et  modo  hoc 
dicimus,  ut  nulla  novitas  a  sede  apostolica  scribatur;    quia  et  nos 

ante  imperatorem  et  ante  senatum  haec  indicavimus,  dicentes: 
Extra  synodos  quatuor*),  extra  epislolas papae  Leonis  nec  dicimus  nec 
admittimus,  quidquid  non  continetur  in  praedictis  synodis;  aut  quod 
non  est  scriptum  a  papa  Leone,  non  suscipimus:  quia  si  voluerit  domi- 
nus  noster  quaiemvis  novitafem  scribere,  pejus  erit  islud  initium B)  quam 
iltud,  quod  factum  est  per  Eutychetem.  Sufficere  debet  Ecclesiae,  quod 
per  sexaginta 10)  annos  ab  Eutychete  usque  modo  sustinuit.  Nobis  quod 
visum  est  scripsimus;  in  vestra  potestate  est  deliberare,  quod  vobis 
Deus  imperaverit:  quouiam  haec  illi  nituntur  asserere,  eo  modo  sibi 
satisfacere  cupientes,  ut  ita  profiteamur  et  dicamus  unum  de  Trinitate 
passum  esse,  quod  nec  patres  nec  synodi  dixerunt. 

5.  Ista  ideo  per  singula  exposuimus,  ne  Ulorum  subtilitas  glo- 
rietur  in  nostra  simplicitate  propter  istas  novas  suas  intentioues. 
Vitaliano  magnifico  viro  subrepseruut,  ut  et  talia  vindicaret u)  et 
pro  talibus  rebus  contra  noa  quaecunque  potuit  impedimenta  afferret; 
cujus  immutationem  omnis  nobiscum  deflet  £cclesia.  Quapropter  ro- 
gamus,  ut  consueta  cautela  et  qua  solet  dominus  noster  vigilantia, 
cogitetis,  et  quomodo  suspendendi  sint,  qui  a  nobis  taliter  recesse- 
runt  et  a  nostra  communione  tuerunt  sejuncti,  et  quid  eis  respon- 
deatur,  vel  quomodo  eorum  capitula  repellantur;  quia  eos  omnes 
Constantinopolitana  catholica  exhon-et  ecclesia.  Data  3J1  Calendas 
Julias  Constantinopoli. 

Epistola  77 

Suggestio  legatorum,  qui  supra,  ad  Hormisdam.  a.  519  d 

Vt  Justiniano    comiti  pro    basilica    sanctorum    apostolorum    reliquias   ss.  1'etri   el 
Pauli,  de  eatenis  ss.  apostolorum  ac  de  craticula  s.  Lsurentii  concedal,  petunt, 
Fihus  vester  magnificus  vir  Justinianus,   res  convenientes  fidei 

*)  b  cc  remov.  Magnopere.    Hac  voce  monachorum  festinatio  indicatur. 

s)  Nota,  quo  pacto  ctiam  apud  Romanoa  paulatim  obtineat  obub  quatuor 
synodoa  praedicandi. 

')  Supple  novandi.  Quocirca  uon  placet,  quod  Baronius  ad  inarg.  annotavit 
vitium,  quasi  voci  initium  haeu  praeferenda  osset.  Taulo  ante  et  infra  dominus 
noster  intelligenduB  eat  Hormisda. 

'")  Hos  sexaginta  annos  non  ab  eo  numerat,  quo  Eutychea  haeresim  suam 
tueri  coepit,  aed  ab  obitu  Marciani,  qui  in  annum  458  incidit.  Tunc  enim  En- 
tychetis  Dioacorique  diacipuli  ac  nominatim  Timotheus  Aelurus  et  Petrua  Mon- 
gns,  cuncta  aibi  licere  arbitrati,  episcopum  auum  Froterinm  crudeli  morte  peri- 
raerc  ipso  amio  ansi  snnt. 

")  Ita  G' ;  ed.  vindicare  pru  tal.  reb.  et  contra  ...  susp.  sunt. 


b,Google 


874  S.  HOKMISDAE  PAPAE 

a.  510.  suae  faciens,  basilicam  aanctocum  apostolorum,  iu  qua  desitlerat  et 
beati  Laureutii  ruartyris  reliquias  esse,  constituit;  sperat  per  parvi- 
tatem  iiostram,  ut  praedictorum  sanctorum  reliquias  celeriter  cou- 
cedatis.  Ilabuit  quidem  petitio  praedicti  viri  secundum  morem  Grae- 
corum;  et  nos  contra1)  cousuetudiuem  sedis  apostolicae  exposuinuis. 
Accepit  rationem.  Et  quia  talis  est  fervor  fidei  ejus,  qui  meretur 
quidquid  de  apostolica  sede  depoposcerit,  et  talis  est  qui  sperat, 
unde  et  salus  animae  et  fidei  affectus  accrescat,  talibus  desideriis 
postulata  competit  non  negare.  Unde  si  et  beatitudini  vestrae  vide- 
tur,  sanctuaria  beatorum  apostolorum  Fetri  et  Pauli  secundnm  mc- 
rem  ei  largiri  praecipite;  et  si  fieri  potest  ad  secundam  cataractam 
ipsa  sanctuaria2)  deponere,  vestrum  est  deliberare.  Petit  et  de 
catenis3)  sanctorum  apostolorum,  si  possibile  est,  et  de  craticula 
beati  Laurentii  martyris.     Ista  sunt  desideria  praedicti  viri:  in  hoe 


77  ')  II.  c:  et  nos  Graecorum  morem,  quo  sanctorum  ossa  contrcctare  ac  dis- 
trahcro  solent,  apoatolicae  Bedia  consuetudini  contrarium  ease  expOBuimus,  ille 
vero  rationibus  nostris  cessit.  Utramque  autem  consuetudinem  GregOriue  h'b.  4 
Indict.  12  epiat.  30  ad  Constantinam  AugUBtam  ciplicat  hia  verbis:  Cognoscat 
tranquillissima  domina,  quia  Homanis  consuetudo  nonest,  quando  sanclorum  reHquias 
dant,  ut  quidquam  praesmnant  tangere  decorpore:  sed  iantummodo  in  pyxide  bran- 
deum  miltitur,  atque  ad  sacratissima  corpora  ponitur.  Quod  leBatam  in  ccclesia,  quae 
est  dedieanda,  debita  cum  veneratione  recondilur,  et  tanlae  per  hoc  ibidem  eirtutes 
fiunt,  ac  si  Uluc  corum  corpora  defcrantur  ...  In  Itomanis  namquc  vel  totius  Occi- 
dentis  partibus  omnino  intolerabitc  cst  atque  sacrilegum,  n  sanctorum  corpora  tan- 
gere  quisquam  fortasse  voluerit.  Quod  si  praesumpserit,  cerlum  est,  i/uia  kaee  teme- 
ritas  impunita  nnllo  modo  remanebit.  Pro  qua  rc  de  Graecorum  consuetudine ,  qui 
osta  leoare  sanciorum  se  asscruni,  vehementer  miramur  et  vix  credimus. 

')  Sanctuaria  illa,  quae  brandea  loco  moi  laudato  vocat  Grcgorius  Magmm, 
panni  crant,  ut  eiplicat  MabillouiuB  Annnl.  Bened.  lib.  IV  n.  18,  contactu  reli- 
quiarum  sanctorum  apostolorum  sacrati.  Calaractae  vero  nihil  aliud  orant, 
quam  fenestrae  clathrits  eeu  cancellie  forreis  munitae,  per  quaa  panni  illi  supcr 
B&nctorum.  reliquias  demittebantur.  Et  hae  duplicea  erant:  aliao  exteriores,  in 
altari  vol  pavimento,  sub  quo  conditae  crant  sacrao  reliquiae,  aliae  interiorCB, 
m  ipsa  capBa  seu  arca,  qua  rcliquiae  claudebantur.  Petunt  crgo  legati,  ut  ad 
seeundam  fenestram  panni  depouerentur ,  velut  ad  contrahendam  ei  proiimo 
contactu  majorem  virtutem.  Gregorius  Turonensis  de  glor.  mart.  I,  28  unius 
tantum  fcneatellae  parvulae  meminit,  per  quam,  ai  qui  vellent,  immisso  palliolo 
seu  panno,  jejuni  in  precibus  vigilias  ad  sepulcrum  apostolorum  agebant.  Scd 
ibi  de  fenestclla  tautum,  quae  vulgo  patebat,  non  do  ea  qnae  singulari  munero 
ac  bencficio  aperiebatnr,  sermonen  habot.  Fenestellae,  per  quam  oraria  ad  in- 
teriora  loca  reliquiarum  s.  Stephani  mittebantur,  mentio  est  apud  Augustiuiun 
append.  tom.  7  in  libro  Evodii  Uzalensis  de  miraculis  s.  Stepnani  c.  12.  Vide 
et  Gregor.  Tnron.  de  miraculis  a.  Martini  I,  11.  Cataractae  vocabulum  moi 
ciposito  intellectu  usurpat  et  Vigilius  epist.  15  n.  5. 

*)  Gregorio  Magno,  uti  vidcmus  cx  epistolarum  ejuB  libro  1  cpist.  26,  30, 
31  ctc.,  famiiiaro  fuit,  clavea  quibus  nonnulla  catcnarum.  heati  Petri  portiuncula 
infundebutur,  effingcre,  ct  ad  amicos  magiii  rauncris  loco  mittere.  An  is  uaua 
ali  HormiBdac  aovo  jam  Qbtiuebat'11 


>vGoogIe 


EPIKTOLAE  77.  78.  875 

fides  ipsius  est  incitata.  Propter  hoc  in  urbem  vestram  virum  spe-  a.  519. 
ctabjlem  Eulogium  magistrianum  direxit,  hoc  sibi  satisfacere  judi- 
cans,  si  de  ipso  fonte,  de  quo  per  omnem  terram  aanctuaria  aposto- 
lorum  sunt  data,  inde  et  ipse  reliquias  suscipere  mereatur.  Et  bene 
facitis  causam  ecclesiasticam  magnopere  in  contestatione  Dei  tali 
faomini  commendare,  cujus  sinceritas  et  integritaa  circa  religionem 
catholicam  nota  est  omnibus  hominibus.  Hinc4)  voluenmt  capBcllas 
argenteas  facere  et  dirigere ;  sed  postea  cogitaverunt ,  ut  faoc  quoque 
a  vestra  sede  pro  benedictdone  suscipiat.  Singulas  tamen  capsellas 
per  singulorum1)  apostolorum  reliquias  iieri  debere  suggerimus.  Bata 
III  Calendas  Julias  Constantinopoli. 

Epistola  78 

Ezemplum  epistolae  Justinlani  ad  Hormisdam.  (*■  Sl°  ll- 

29  Juii.) 

Ne  inquietos  Scythas  nurnachos  Hormisda  su&cipiat ,  utque  reliquias  ss.  apottolo- 
rum  ipti  ecclesiaeque  eorum  nominc  ab  ipso  conttructae  largiri  dignetur,  petit. 

Domino  sancto,  meritis  beatissimo  et  apostolico 
domino,  patri  papae  Hormisdae  Justinianus1). 
1.  Propitia  Divinitate,  quae  semper  Ecclesiam  catholicam  per 
incrementa  fidei  instituit,  imitas  sanctarum  ecclesiarum  per  doctri- 
nam  et  auctoritatem  apostolatus  vestri  provenit.  Sed  qnoniam  com- 
perimus  quosdam  nomine  monachos,  quibus  magis  discordia  in  studio 
est  quam  caritas  et  pax  Dei,  cupientes  quaedam  perturbare,  ad 
angelum2)  vestrum  hinc  discedentes  iter  arripuisse:  quoB  beatitudo 
vestra,  praesentibus  scriptis  causam  livoris  eorum  cognoscens,  ita 
ut  merentur  suscipere  et  a  se  longe  pellere  dignetur;  quoniam  vani- 
loquia  ipsomm  feBtinantium  novitates  introducere  in  Eeclesia,  quod 
neque  quatuor  synodi  venerabiles  neque  sancti  Leonis  papae  epistolae 
continere  noscuntur,  in  omni  loco  turbas  excitare  videntur.  Quamob- 
rem  ctiam  et  a  viris  revereudissimis  episcopis  et  diaconibus  directis 
ab  apostolatu  vestro  . . . . s)  ad  nos  angelus  vester  destinare  dignetur, 


')  G'.    Ed.  Bie  ...  ut  et  hoe. 

s)  Hoc  est,  pro  reliquiie  beati  Pctri  onani  et  pro  reliquiia  beati  Pauli  al- 

73  ')  Es  duabua  illia  Httcria  m^juaculia  V.  C,  quaa  Bar.  hic  addit  et  quarum 
neutra  in  G1  eistat,  aola  C,  qua  comet  intolligatur ,  videtur  retinenda,  hancquo 
conjectnram    flrmat   ista  epistolae  44   uiscriptio:    Juttinianus   comes    Hormisdae 

')  Hujus  loeutionia  intelligentia  repetenda  est  es  epistola  33  n.  1,  ubi  Syri 
mouachi  Honniadam  aic  alloquuntur:  Chrisiu»  Dcus  nosier  prinripcm  patlorum  et 
doetorem  et  mediaan  anlmarum  constituit  nobis  vettrum  tanctum  angelum;  ct  nuin.  5: 
Ad  perfectam  autem  notiliam  vestri  sancti  angeli  analkematizamut  etc. 

')  Ad  orationiu  iiitcgritatem  hic  nonnihil  desideratur:  quod  ct  subnexa  cou- 


byGoogle 


876  S.  HORMISDAE   PAPAE 

(a.  619.)  et  ip30s  digiia  correctioiie  perculsos,  ut  superius  dictum  est,  pellere 
jubeat.  Ergo  hoc  petimus,  ut,  sicut  supradictum  est,  ipsas  hujus- 
modi  litteras  per  eumdem  portitorem  ad  nos  dirigere  magnopere 
praecipiat4).  Sunt  autem  nomina  eorum  Achilles8),  Johaunes,  Leon- 
tius  et  MaurithiB0).  Haec  nostra  est  maxima  sollicitndinis  causa, 
ne  unitas,  quam  vester  labor  oratioque  perfecit,  per  inquietos  homi- 
nes  dissipetur,  sperantes  in  Domino  Deo,  quia  si  quid  est  quod 
adhuc  a  totius  orbis  pace  dissentiat,  hoc  quoque  orationibus  vcstris 
apostolicae  sedis  communioni  societur. 


firmant.  Integra  erit,  si  tantum  addatur:  Scripta  de  iisdcm  mitsa  tunt.  Qiiae 
aulem  rescripterit  beatitudo  vestra,  hacc  per  eumdem  portitorem,  tum  recte  seque- 
tur,  ad  nos  angelas  vester  dettinare  dignetur. 

'}  b  cc  feilinet,  praeter  fidem  G1  Gs  au  Bententiam  Justiniani,  qui  rursum 
epist.  99  eadeiu  mente  scribit:  Ad  nos  cum  vcstrit  litterit  juiete  remitlere ,  qua- 
rum  exemplaria  consignata  praedicto  tiro  strenuo  Eulogio  dari  praecipite;  tum 
hanc  cautiouem  ideo  adhibendam  dcclarat,  ne  locus  mendaciis  vel  insidiis  detur. 

r,l  Rursum  Achillis  hujus  mentio  fit  epist.  98  n   4. 

*)  b  Maxenttus,  rejecto  ad  oram  Mauritiut.  Fuit  quidem  inter  controversae 
seutentiae  defensores  praecipuua  Johannea  Maxentius,  cujua  in  bihliotheca  pa- 
trum  cum  aliis  ejusdem  JohanuiB  operihus  exstat  epistola  inscripta:   Daminis 

virit  bcatiitimis  Germano  et  Johanni  episcopis,  Fclici  et  Dioscoro  diaconii,  Blando 
preibytero  et  vnivcrtac  legationi  sedis  aposlolicae  ab  cxiguo  Maxcniio  et  omnihus 
qui  mecum  sunt  lalutem.  Sed  utrum  ex  his  fuerit,  qui  Romam  contenderunt,  du- 
bitatione  non  vacat.  Apnd  Fulgentium  epist.  16  ad  ipsum  Fulgeutium  alioaque 
Africae  episcopos  Bcribunt:  Petrut  diacnnus,  Johannei,  Leontiui,  alius  Johannes 
et  ceteri  fratres  in  causa  fidei  Romam  direcli;  ac  Bubscribunt:  Petrui  diaconus, 
Jokannei  monachus,  Lconiius  monachui,  Johannei  lector.  Tum  episfc.  17  reacribunt 
Fulgentrius  et  alii  quindecim  epiacopi  Petro  diacono,  Jokanni,  Leontio,  et  alii 
Johanni,  cetcrisque  fratribus,  quos  una  vobiscum  i'n  causa  fidei  Romam  direcios  in/f- 
mattit.  Sane  si  inter  eoa  exstitisset  Maxentius,  nomen  ejus,  ut  qui  notior  esset 
ac  celebrior,  iii  illis  scriptis  taceri  non  debuisset.  Nec  videri  potest  alterutrius 
.Tohaimis  nomine  exprimi,  quum  primus  Johannes  monachut,  alter  lector  nuncu- 
petur,  Maientius  vero,  ut  Bellarminus  anctor  est,  presbyter  vulgo  credatur, 
atque  ipae  sibi  teste  Dioacoro  (Horm.  epist.  98  n.  1)  abbatis  titulum  arrogaret. 
Sed  et  in  responsioue  ad  HormiBdae  epistolam  sic  ubique  loquitur,  quasi  ex  iia 
non  esset.  Cum  iiBdem  monachis  expostulat  Baronius,  quod  in  praedicta  apud 
Fulgentium  epistola  16  sese  mendaciter  totitu  OrientaHs  ecclesiae  prae  *e  ferunt 
esse  legatot.  Reapicit  haud  dubie  cardinahs  eruditus  ad  titulum  epistolae  prae- 
fixum,  ubi  legitur:  Petri  diaconi  et  aliorum,  qvi  in  causa  fidei  a  Qraecis  ex  Oricntc 
Romam  missi  fuerunt.  Ipsi  vero  in  inscriptione  non  se  totiut  QrUntalit  eccUtiae 
Ugaloi,  sed  simplieiter  in  causa  fidei  liomam  directot  dicunt.  Maieutius  autem 
in  reaponsione  ad  Hormisdae  epistolam  constaro  atfirmat,  pro  sola  hac  sententia 
(scil.  Chrislum  Filium  Dei  vivi  usum  confitendum  essc  e.v  sancta  ct  individua  Trini- 
lale)  Jirytharum   jnonackoi   ad    liomanum  fuisse  profectos  epUcopum.     Qua  in  rc  de 

Orientis  secum  couBcnsione  gloriari  potuissent.  Certe  infra  epist.  129  n.  6  Je- 
rosoljmitani,  Antiocheni  et  secundae  Syriae  clerici  et  abbates,  uec  non  possos- 
sores  provinciae  Syriae  precibus  Justiuo  oblatis,  quta  Dominus  noster  Jelui  C/rri- 
stus  unus  est  cx  sancla  et  uniui  esientiae  Trinitate,  conceptis  verbia  profitentur. 
Ob  id  igitur  unum  cnlpandi  erant,  quod  rem  non  neceBsariam  eo  tempurc, 
quo  omni  novitate  absistendum  erat,  importuiic  ac  tumultuose  quacrcrent. 


iGoogle 


EPISTOLAE  78.  79.  877 

2.  Praesumentes  autem  de  beatitudinis  vestrae  benevolentia,  (a,  519.) 
p&ternam  dilectionem  nimium  petimus,  quatenus  reliquiis  Banctorum 
apostolorum  tam  nos  quam  basilicam')  eoruni  hic  in  domo  nostra  sub 
nomine  praedictorum  venerabiliuni  constructam  illustrare.  et  illumi- 
nare  large  dignemini,  cognoscentes,  quod  nullum  nobis  majus  necs) 
munus  nec  beneficium  praestare  potestis,  domine  beatissime  pater, 
quam  si  hanc  nostram  petitionem  adimpleveritis.  Subito  autem  iter 
arripiente  praedicto  agente9)  in  rebus,  etiam  duo  pallia ,0)  boloserica 
ad  ornamentum  altaris  sanctorum  apostolorum  direxinms,  quae  subcj- 
pientes  eftieacissiniis  precibus  vestris  nostri  jubete  jugiter  faeere 
memoriam. 

Epistola  79. 

Hormisdae  papae  ad  Justinum  imperatorem.  a .619(1. 

Quam  gloriosus  ttt  triumpkus,   quem  reddila  regiae  urbi  pact  retulit,  gratulalur 

(«.  1 — -3),  '  Ut  idem  bunum  Antiockiue    atque  Alexandriae    curet,    legatosqne  ad 

id  missos  benigne  adjuvet,  precalur  in.  4  —  5). 

Hormisda  episcopus  Justino  Augusto. 
1.  Lectis  clementiae  vestrae  paginis,  quae  restitutam  fidei  con- 
cordiam  nuntiabant,  in  divinae  laudi3  canticum  mens  totius  Eccle- 
siae  laeta  prorupit,  quo  canitur:  Gloria  in  excelsis  Deo  et  in  terra^J? 
pax  hominibus  bonae  volttntatis .'  Hujus  igitur  fiducia  hymni  dignam 
fidelibus  meritis  gloriam  felicitatemque  praesumite.  Neque  enim 
te  ita  Deo  placitum  principem  ad  imperii  verticem  humauus  tantum 
i  evexit:   te  sibi   divinus  favor  ante  formaverat.     Tradidit 


')  De  hac  basilica  ProcopiuB  de  aedificiis  1, 1  haec  habet:  Prineipio  Byzartlii 
(Justinianus)  Petro  et  Paulo  novum  templum  extruxit  ju.zta  regiam  aulam  Hormisdae 
olim  nomine  dictam:  i/uasi  ipse,  suam  antea  domum,  quum  adeo  magnifice  ornasset, 
ui  speciem  kaberet  dignilatemque  palalii,  poslea  Homanus  factus  imperator  eam  alleri 
regiae  accessionem  adjunxit.  Exinde  etiam  Horndsdae  cognoinen  imperatoris  pala- 
tium  servavit.  Quocirca  initio  collationis  catholicorum  cum  Severiania  anno  533 
habitae  (Hard.  III,  1160)  legitur:  Evocanit  sanciissimum  archiepiscopum  (scil,  Con- 
etantinopolitanum)  iranqitillissimus  imperotor  in  venerabiti  paiatio  stto  quod  dieitur 
Hormisdae.     Sed  non  iib  Hormisda  noatro  hoc  ei  cognomen  inditum  eat. 

")  a1  nec  minus  benefidum;  aL  beneficium  nec  munus;  G'  nec  minus  Hte  bene- 
ficium.     Loco  vocabuli  mtnus  reatituto  munut  integra  evadit  oratio. 

")  Hoc  eat,  Eulogio,  qui  in  epiatola  superiori  a  Justiniano  in  Urbem  desti- 
natus  dicitur.  Ibi  quidem  Eulogios  magistrianus  non  agerts  in  rebus  appellatur. 
Sed  promiscunm  ease  utrumque  nomen,  argumento  est  iUad,  quod  concil.  Cal- 
chedon.  act.  3  (Hard.  II,  334)  legimua,  eumdem  Severum  magistrianum  ab  uno 
interprete  veteri  quondam  subadjutorem  magistrianorum  sckolae,  et  ab  altero  quon- 
dam  subadjuvam  agentium  in  rebus  scholae  nuilCupari. 

10)  Ed.  pallia  serieia  vel  serica:  corriguntur  ope  G1  Q1,  in  quibus  legitur  qui-# 
dem  pailio  solo  sericos,  sed  legendum  est  pallios  olo  sericos,  quae  barbara  lectio, 
ui  cui  magis  placet  ut  eam  praeferat,  per  nos  licej. 


^igilizedbyGOOgle 


878  S.  HOBMISDAE  PAPAE 

a.  519.  eniin  tibi1)  Orientis  imperium,  ut  ejus  operum  fieres  instrumentum ; 
atque  ideo  ut  hoc  iu  te  propheticum  dictum  jure  conveniat  effieitis: 
14,17 n  C°nslillies  eos  principes  super  omnem  ierram;  memores  erunt  nominis 
tui,  Domine,  in  omni  progenie  et  generatione.  Etenim  quuin  tibi  sit 
Ciiristianam  pacem  servare  propositum,  qtris  te  dubitet  a  Christo 
esse  delectum2)? 

2.  Haee  prima  sunt  vestri  fundamina  principatus,  Deum  pla- 
casse  justitia  et  adscivisse  vobis  excellentissiinae  majestatis  auxilia, 
dum  adversarios  ejus  velut  proprios  comprimitis  inimicos.  Haec 
nimirum  maxinia  reipublicae  fundamenta  sunt,  hoc  solidum  in- 
victumque  robur.  Neque  enim  humanis  ictibus  potest  esse  pervium, 
quod   est  divinae  gratiae  firmitate  vallatum.     Testis  est  huic  pro- 

sajji      phetiea  Scriptura;    ait  enim:   Elegi  David  sefvum  meum,    oleo  sancio 

meo  unxi  eum;    manus  enim  mea  auxiliabitur  ei,   et  brachium  meum 

confortabit  eum.     Contra  autem  frustra  arma,    frustra   sibi  copias 

quaerit,  quem  gratia  superna  destituit.    Etenim  veraciter  scriptum 

Psalm.  est:   JVisi  Dominus  custodierit  civitalem,    in  vanum  vigilant  qui  custo- 

'  "  diunt  eam. 

3.  Bellabis  tu  qnidem  divino  tutus  anxilio,  excellentissiine  prin- 
ceps,  et  tuae  reipublicae  jugo  ferocissimarum  gentium  colla  submit- 
tes;  sed  nulla  victoria  potest  esse  praestantior ,  quam  quod  humani 
geueris  hostem  post  quaesita  tam  longi  temporis  firmamenta  suh- 
vertis.  Enimvero  ceterorum  natura  proeliorum  distincta  gentibus, 
regionibus  terminata,  cruore  polluta;  haec  omne  genus  humanum 
palma  complectitur,  hunc  omnibus  regionibus  imputabis3)  trium- 
phum;  et  quod  divinae  proximum  pietati  est,  qui  paulo  ante  ductu 
diaboli  grassabantur,  nunc  ad  propriae  salutis  effectum  Bine  sanguinis 
effusione  vincuntur.  Durabit  igitur  hnjus  Christianae  victoriae  per 
aevum  triumphus.  Neque  enim  poterunt  labe  temporis  aboleri,  quae 
in  sempitema  fidei  stabilitate  fundata  sunt.  Fermanebit  longe  late- 
que  vestrorum  fama  factorum,    et  sicut  divinis  designatur  eloquiis, 

™'?-  in  omnem  lerram  exivil  sonus  corum,   ei  in  fines  ierrae  verba  eorum. 
'  '  Et    ceteris   quidem    bellis    agros,  urbes,   oppida  et,    quod  supre- 


79     ')  G1  eium  qttae  tibi  ad  orienlit,  moxque  cfficilit  (ed.  efficiatit). 

')  Vulg,  dilectum.  Praeoensit  tamen  Baronius  legendum  eaae  deleclvm:  dc 
quo  non  ambiget,  qui  recolnerit  haoc  epiat.  50  ad  ipeum  Justinum  n.  2:  Non 
ett  dubium  eleclot  ooa  venerobiti  praedtttinatione ;  tum  illa  epiat.  C8:  Imptratorem 
terenittimam  ad  hoc  protsidentia  divina  judicamut  eleclttm,  ui  per  etan  ecclesiarum 
redintegratio  etc;  nec  non  ieta  epiat.  80  n.  2:  An  dubiunt  ettK  aatcta  hatc  pToai- 
tlenliam  disposuiste  divinam:  primtm  cum  princtptm  tltc  delectum  etc.  —  M"ox  ed. 
fantlamenta. 

')  b  imporlabu  (ad  marg.  impulabtt).  Jd  vero  sibi  viilt  Hormiada,  Jnstiniani 
triumphum  certiB  rogionibus  non  eue  twminatnm,  scd  ommbira  proficere.  Mox 
0*  pro.Timum  pietalit  ...  xempit/mae. 


iGoogle 


EprsTOLAB  79.  80.  879 

muni4)  est,   subjeetoruni   libertAtem  tueris,    quae  mortolium  usibusa.519. 
comparata  aimili  qnadam  mortalitate   solveuda  sunt:    in   boc  certa- 
mine  vita  ipsa  defenditur,  et  quodammodo  pro  sempiternae  beatitu- 
dinis  arce  pugnatur. 

4.  Quocirca  continuam  tanti  operis  apparatus  clementiae  vestrae 
intentionem  requirit.  Facite,  ut  nullum  prorsus  receptaculum,  ex 
quo  rursus  immanissimus  hostis  emergat,  inveui.it:  cunctis  eum  nu- 
date  praesidiis,  et  si  quid  usquam  vestigiornm  ejue  reliquum  est, 
id  orane  elementi  remedio  repurgate.  Omne  nequitiae  germen  fun- 
ditus  eruatur,  adversa  Deo  stirps  ad  vivum  usque  resecetur,  ne 
minus  compressa,  quod  absit,  iniquitatis  radix  venenata  latius  iterum 
virgulta  diHundat.  Quorsum  haec?  Quia  superest  adhuc  vobis  Ale- 
xandrinae  atqne  Antiochenae  et  aliarom  ecclesiamm  nullo  modo 
negligenda  correctio,  in  qua  si  ses)  cura  clementiae  vestrae  non 
demiserit,  spes  est,  quo  auctore  bona  cuncta  credimus  incipi,  eodem 
celeriter  auxihatore  compleri. 

5.  Gommendamus  praeterea  legatos  ab  apostolica  sede  directos, 
et  apud  vestram  fidem  religionemque  deponimus',  quos  ita  perfectis 
omuibuH  pietas  vestra  dimittat,  ut  divinis  vestrisqne  beneficiis  ad 
apostolicam  sedem  plenam  referant  de  ecclesiarum  omnium  pace 
laetitiam.  Qnae  scripta  per  Paulinnm6)  Romanae  ecclesiae  defenso- 
rem  famulnm  vestrae  pietatis  ingerenda  transmisimus.  Data  VII7) 
Idus  Julii,  Eutharico  viro  clarissimo  consule. 

Epistola  80. 
Hormisdae  papae  ad  Johannem  episcopumConstantinopolitanum.  a.  r.n»  d 

9Jnl. 

l/num  se  citm  eo  factum  esie  gratulatur ,   jamque  episcopum   eum  agnnscit  et  ad 

pasloratem  cirram  hortalur  (u.  1  —  3).    Instet  apud  imperatorem  pro  ceteris  eccle-    . 

siis  nominatimquc  Alexandrina   et  Aniiochcna    a   sckismate   liberandis,    ct    in   eo 

negotio  legatos  sedis  apostoHcat  adjuvet  (n.  i  et  6). 

Hormisda  Johanni   episcopo  Constantinopolitano, 

1.    Consideranti  mihi  tuae  scripta  caritatis,  in  qnibus  cum  sede 

*)  G1  poslremttm  ...  simili  quondam  ex  quo  ...  clementis  rcmcdia  (ed.  eo  quo  ... 
elementi  rernedio  purgate). 

')  b  cc  suam  cnram  clemenHa  «estra  immiserit,  a'  se  curam  clementiae  ve&traf 
dimiserit.  G1  se  cura  ctemcnliae  vestrae  demaerit,  ubi  indubie  particulain  non 
addidimus. 

')  Rorroisda  necdum  ullia  de  pace  regiae  urbis  aliarumque  ecclcaiarum  nnn- 
tiis  acceptis,  Faulinum  defeusorem  una  cum  cpiatola,  T.1  Aprilia  39  die  consig- 
nuta  deatinaro  ac  in  eatlem  epistnla  eignificat.  Si  igitur_  ia  ipae  defennor  hiuic 
epiatolam  codem  retulit,  maxima  festinatioiie  ct  Konia  ('onatantinopoiim,  et 
inde  Romam  contenderit  opua  eat.  F,t  vero  infra  epist.  89  -Tustinianus  episto- 
lam  78  memorans  a  se  29  die  .lunii  per  Euloginm  iiiissam,  alteram  aliquanto 
ante  per  Paulinum  defcnsorem  deatinasse  ae  recolit. 

'•)  G'   fll  Idus  tebruarii. 


iGoogle 


880  S.  HORMISDAE  PAPAE 

a.  619.  beati  apostoli  Petri  unam  tibi  esse  fidem  professus  es,  prophetica 
,32^'libet  exclamare  lieentia:  Ecce  quam  bonum  et  quam  jucundwn  habi- 
tare  fralres  in  vnum!  Neque  enim  refert,  quam  longinquis  locornm 
spatiis  dividamur,  quando  jam  Deo  auetore  una  fidei  cohabitatione 
conjungimur.  Nunc  enim  misericordia  procurante  divina  in  unius 
corporis  vultum  dissipata  olim  Christi  membra  conveniunt,  et  ab 
iniqnissimis  direpta  latronibus  annuntiata  propheticis  vocibus  Domini 
nostri  redintegratur  haereditas,  et  vere  in  hujus  petrae  fide,  id  est 
apostolorum  principis  firmitate,  Orientalis  ecclesiae  fundamenta  soli- 
dantur.  Quae  quum  facta  tuis  litteris  indicentur,  tempestiva  exsul- 
^yj^tatione  dicendum  esti  Quam  speciosi  pedes  evangelizantium  pacem, 
evanffelizantivm  bona! 

2.  Gratias  igitur  escellentissiniae  Trinitati,  quae  consentientes') 
'    in  Christo  Ecclesiae  ac  reipublicae  dedit  esse  rectores!     Enimvero 

magna  rerum  salus  est,  quoties  in  fidei  catholicae  veritate  sacer- 
dotes  ac  principes  mens  una  connectit.  Hoc  firmum  pacis  vinculum 
est,  haec  coelitus  dimissa  societas;  neque  enim  fas  est,  in  quo  vident 
concordari  praepoaitos,  aliud  sentire  subjectos.  An  dubium  est, 
cuncta  haec  providentiam  disposuisse  divinam:  prhnum  eum  prin- 
cipem  esse  delectum,  qui  qimm  se  hominum  suscepisse  videret  impe- 
rium,  non  se  oblitus  est  Deo  esse  subjectum;  dehinc  quod  talem 
fraternitatem  tuam  Ecclesiae  suae  praesulem  dedil,  quem  non  esset 
ambiguum  cum  sedc  nostra,  id  est  apostolica,  certam  mansuramque 
fidei  subitnrum  esse  concordiam?  Etenim  libello  a  nobis  fidei  hbenter 
accepto,  quum  redintegrationis  in  Christo  fueris  avidus,  nunquam 
in  praedestinatione  divina  fuisse  a  nobis  cognosceris  alienus. 

3.  Itaque,  dilectissime  frater,  Dei  nostri  sponte  currentibus  in- 
state  beneficiis,  sparsi  olim  gregis  plenius  membra  colligite,  et 
custodite  collecta.  Memento  nunc  clementer  assignatae  a  Christo 
navis  esse  te  rectorem:  fae  cogites  diabolicae  contumaciae  spiritus, 
quietem2)  itineris  et  cnram  turbantes;  nec  te  lateant  fluctus  tem- 
pestatis  incertae,  quos  evigili  mente  prospicias,  et  erecta  in.Deum 
fatione  compescas3).  Nulla  tibi  commissi  negotii  negligentia  clavum 
dominicae  ratis  extorqueat.  Diud  unicum  recti  itineris  signum  fisis 
semper  obtutibus  intuere,  quo  certius  perflantis  diaboli  turbata 
contemnas,  et  ad  promissi  portus  tranquilla  pervenias.  Haec  enim 
est  Christiani  palaestra  certaminis,  tali  Christi  militiae  sempiternae 
vitae  pahna  proponitur. 

4.  Haec  tibi  rectissime  cogitanti  non  deerit  suo  militi  praesidium 

ae)    reipuHicae  l 

')  c*  aeq.  quieteni  itinerti  et  eurtm  turbantes,  ubi  G1  G'  quieti  itineris  et  cura 
turbanti».     Moi  od.  lutenC. 

*)  c6  seq.  compenses,  nbi  G1  a1  compensas,  G1  conipetcas,  mnllemua  componat. 


^icjitizedbvGOOgle 


EPISTOLAE  80.   81.  881 

ducis;  et  quanto  hostium  multiplicantur  insidiae,  tanto  summi  gratia  a.  619. 
rectoris  adversantis  venena  misericordiae  suae  facit  esse  materiam, 
sicut   aermo    apostolicae    veritatis   asseruit,    dicens:     Ubi  abundavit  J*^m" 
iniquitas,  superabundavil  et  gratia.    Tu  tantum  divinis  rectissimisque 
inhaereas1)  institutis,  ecclesiasticam  fovendo  concordiam ,   ut   veluti 
quodam   pacificae   voluntatis   signatus   indicio,   illius   esse   discipulus 
approberis,  qui  ait:  Pacem  meam  do  vobis,  pacem  meam  retinquo  vobis.  ■'on* 
Hortare  etiam,  quamquam  sponte  ad  recta  tendentem,  filium  nostrum     ' 
clementissimnm   principem   Justinum,    Christiano   saeculo   divinitus 
comparatum,   ea  perficere,   quae  regalibus  litteris  dignatus  est  pol- 
lieeri:  ut  missis  ad  eos   edictis,   quos  ab  Ecclesiae  matris  uberibus 
etiamnunc  devius  error  abducit,  diaboHcam  fraudem  et  auctoritate 
religionis   et   moderata   potestate   compescat   imperii,    eamque    sibi 
contra  communem  totius   humanitatis  hostem  masimam   ducat  esse 
victoriam,  si  supernae    auxilio  DivinitatiB    vetusti  serpentis  venena 
compresserit. 

5.  De  Antiochenae  quoque  atque  Alexandrinae  ecclesiarum  statu 
non  supersedeas  esse  sollicitus,  et  clementissimo  subinde  principi6) 
supplicato,  ut  in  his  quoque  pacem  religiosa  ordinatione  restituat, 
quatenus  bonis  coeptis  plenae  cumnlum  perfectionis  adjungat. 
Frustra  enim  bonum  opus  incipitur,  si  non  in  totum  perfectio 
subsequatur.  Commendamus  praeterea  legatos  a  sede  apostolica 
destinatos,  qnos  ita  faciat  ad  nos  tua  dilectio  remeare,  ut  nobis 
plenam  referre  qtieant  de  restituta  universis  ecclesiis  pace  laetdtiam. 
Data  Vli  Idus  Julii,  Eutharico  viro  clarissimo  consule. 

Epistola  81. 
Hormlsdae  papae  ad  Jastinianum  comltem.  a.ei9d. 

9  Jul. 

Vt  qui  Justiuo  fn  pace  Ecctcsiae  reddenda  adjutor  fuit,  opus  quod  incepii  per- 
ficiat,  kortatur. 

Hormisda  illustri  Justiniano1). 
1.  Benedicimus  ineffabile  Divinitatis  auxilium,  quia  de  eccle- 
siarum  pace  universitatis  desiderium  sub  tranquillitate  agnovimus 
fuisse  completum.  Quod  qnidem  non  praeter  opinionem  nostram 
contigit  fieri:  quia  religioBissimi  Augnsti  praesumpti  genere  spem 
semper  gesshnus  de  quiete,  et  quod  credidimus  faciendum  sub 
principe  Christiano  de  adunatione,  erat  in  votum.  Quare  babebit 
gloriosnB  imperator  de  hac  causa  trinmphorum  titulos,  non  quibns 


')  Ed.  inkaerens,  et  omitt.  ut. 

6)  Ed.   om.   prineipi.     Mox  Q1   VII   td.  Jul,   eont.   M. ,   quo  magie  correctio 
niibscriptionJB  antecedentiH  epietolac  comprobatur. 
81     <)  Ita  G1.     Ed.  vira  Juttintano. 

BPIBTOT.AK  «o«*«.  pohtip.  I.  56 


DigitizedbyGOOgle 


-^882  8.  HOBMISDAE   PAPAE 

a.  619. 86  oblivio  mortalitatis  interserat,  sed  quos  Divinitatis  gratia  sub1) 
perpetuitate  confirmet:  et  vobia  quoque  coelestds  remunerationia  non 
deerit  praemium,  qui  adjuvistis  boni  prineipia  institutum,  atque  ob- 
sequio  eonvenienti  desiderio  horrorem  segregationis  fecistis  excludi. 
I  gg  Benedictus  Dominus  Deus  noster,  qui  visitavit  et  fecit  redemptionem 
plebis  suae! 

2.  Supereat  nunc,  ut  quia  vobis  hujusmodi  officium  certum  est 
providentia  Divinitatis  injunctum,  accingatis,  ut  ait,  lumbos,  et 
pacificae  adhortationis  viribus  persequamini ,  a  quibus  pacem  non 
videtis  agnosci,  maxime  quia  gratiae  gloriae  vestrae  detrahitur,  si 
quid  in  hac  causa  fuerit  minus  impletum.  Circumspicite  omnia  fide, 
qua  vivitis,  et  diligentia  qua  vigetis  occurrite  omnibus  incursibus, 
quibus  religionis  Ghristianae   veverentiam  videtis   esse  vexatam,  ut 

21, sa'  instantiae  vestrae  bene  possimus  cum  exsultatione  dicere:  Remini- 
scentur  et  convertentur  ad  Dominum  omnes  fines  ierrae.  Quae  qnum 
ita  sint,  vos  qui  Ecclesiae  catholicae  tranquillitati  fecistis  initium, 
pTocurare  decet  effectum:  non  deerit  Salvatoris  nostri  favor  in  per- 
fectione,  qni  vobis  hoc  opus  inspiravit  incipere.  Data  consule 
supraecripto. 

Epistola  82. 

'' o  Jui  f"    Honnisflae  papae  ad  personam  quamdani  spectabilem  aulae 
imperialis. 

Legalot  mitsot  in  apere  tuo  apu/l  imperalorem  adjuvando»  commendat.  p. 

Hormisda. 
ep.  79.  Quum  necesse  fuerit  scripta  domino  filio  nostro  clementissiino 

principi  destinari,  amplitudinem"  vestram  silentio  praeterire  nequivi- 
mus.  Et  idea  salutationis  honorificentiam  praeloquentes,  eos  qui  in 
rem  destinati  sunt  commendamus,  postulantes,  ut  Domino  nostro 
auctore  sub  vestra  dispositione  celeriter  ad')  destinata  perveniant: 
ut  sacratissimus  et  religiosissimus  imperator  meritomm  suorum  glo- 
riam  possit  sine  dilatione  cognoscere. 

Epistola  83. 
y  jui,;  Hormlsdae  papae  ad  Pompejum. 

Ut  ea  vivatitate,  qua  pacis  initium  curavit,  proeuret  el  ejus  plenitudinem. 

Hormisda  Pompejo. 
Ita  devotionis  nostrae  animum  gaudio  concordiae  fatemur  im- 
pletum,  ut  nnlla  credamuB  verba  sufficere,  quibus  fidei  vestrae  pnri- 


*)  Ed.  tuper.     Doiude  G1  gratia  gloriae  ...  boni  pottimttt, 
82    ')  Ita  indubie  correiimus,  quod  in  (1  «i. 


>vGoogIe 


EPISTOLAE  81—85.  883 

tatem  valeamus  explere.  Magna  profecto  memoria  felicitatia  fcrans-  (a.519.) 
ibitia  ad  posteroa,  quia  vos  in  facienda  pace  soUicitudine  certum  est 
fuisse  constrictos.  Habetie  apad  Divinitatem  meritnm,  cujus  reli- 
gioni  peraolvitia  affectum.  Operati  quidem  estia  generalitatis  desideria, 
sed  et  vestra  pariter  completa  sunt  vota;  et  quum  animae  vestrae 
paraveritis  praemium,  universitas  sibi  gaudet  beueficium  impensum. 
Qoapropter  debita  honorificentia  salutantes  hortamur  et  petimus,  ut 
vivacitate,  qua  quietis  ecclesiasticae  coepistis  initdum,  procuretia 
effectum,  et  quocunque  contentionis  alicujus  videritis  remansisse 
vestigia,  curetis  modis  omnibus  inaequenda.  Adeste  ecclesiarum 
Dei  plenissimae  tranquillitati ,  insistite  labori,  quem  fidei  vestrae 
munere  Domino  cnrastis  offerre.  Facitis  enim,  ut  majore  a  vobis 
fiducia  exigamua  plenitudinem ,  qnos  gratulamur  desideratae  dulcis- 
simae  adunationis  initia  votiva  fundasse.   Data')  consule  suprascripto. 

Epistola  84. 

Hormisdae  papae  ad  Anastasiam.  (a.&isd. 

*  *  aJoL) 

Vt  propter  plenam  distenxionti  cxttinetionem  vota  tua  conjungat  ponlificU  precibut. 
Hormiada  Anastaaiae. 
Postquam  Deus  noster  Ecclesiae  suae  membra  in  pacem  pristi- 
nam  redeuntia  solidavit,  diu  voa  desiderasae  testamini1),  quod  pro- 
veniaae  gaudcntes,  et  nos  quidem  indesinenter  divinam  clementiam 
deprecamur,  ut  sicut  has  regni  primitias  gratanter  accepit,  ita  fidem 
boni  principis  omni  semper  adjuvet  prosperitatis  effectu1),  et  tam 
ipsum  quam  vos  omnes  in  sacroaancto  religionis  amore  cuatodiat, 
ut  quorum  fides  errorem  pessimae  dissensionis  abjecit,  et  tu  ita  in 
terris  floreas,  ut  aeternae  aalutia  remuneratio  aubaequatur.  Nunc 
igitur  vos  quoque  vota  nobiscum  conjungite,  etomnibus  a  Deo 
viribus  implorate:  ut  hujus  correctionis  exemplum  omnes  aequantur 
ecclesiae,  ut  nihil  sibi  diabolus  remansisse  gaudeat,  quem  in  totum 
pene  jam  nostra  concordia  gratulatur  exclusum. 

Epistola  85. 

Hormlsdae  papae  ad  Julianam  Anlciam.  '9  m?' 

VI  opermn  tumet,  ne  uilum  dcinceps  tckttmatit  temen  remaneal. 

Hormisda  Julianae  Aniciae. 
Litteris  amplitudinis  vestrae  perceptis,   gratias  Deo  nostro  de 


83  ')  G>  Data  gs  eons.  A. 

84  <)  G1  certamini  guod.  Ed.  certamina  ...  Quod.  Sed  integra  crit  oratio,  si 
loco  ccrtandni  legamus  tetlamini,  praenertim  quum  haud  dubic  ad  illud  Anasta- 
aiae  epint  70  hic  respiciatur;  diu  expetitam  tacrotanctis  ecclesiis  concordiam  paeit 
rcstitidt. 

*).Ed.  affectu  ...  nobis  conjimgite  ...  pene  nottra. 

56* 


3i,«izSdb,Google 


884  8.  HOBMISDAE  PAPAE 

(a.  Bio.j  catholicae  fidei  redintegratione  persolvimus,  optantea,  at  ipee  vestris 
sensibus  pro  religione  sua,  quod  concessit,  lortga  aetate  conservare 
dignetur  Btudinm:  ut  aicut  peraonam  vestram  imperialis  sanguinia 
vena  nobilitat,  ita  conscientiae  bonoruni  meritorum  luce  praefulgeat. 
Unde  salutantes  cultu  atque  houorificentia  competenti  poscimuB,  ut 
in  eo  quo  coepistis  permanere  proposito  debeatis,  et  dare  operam, 
ut  ad  effectum  conatus  tantae  caneae  perveniat:  ne  aliquod  in  poste- 
rum  semen  hujns  mali  remaneat,  unde  posthac  sub  qualibet  occasione 
inimicua  quilibet  fidei  revirescat. 

Epistola  86. 
■Vjiit)"  Horniisdae  papae  ad  Grfttnm. 

Ut  de  salute  sua  iptum  certiorem  faeiat. 

Hormiada  Grato  viro  sublimi'). 
Contristavit  uob  amplitudinis  vestrae  silentium,  quia  inter  quaa- 
libet  occnpationes  nostri  esse  non  debuistis  immemores.  Et  ideo  ne 
quod  in  vobis  reprehendimus  incurrere  videamur,  necease  fuit  operam 
stili  praeaejitis  assumere,  per  quam  nobilitatem  tuam  honorince 
salutamus,  poBtulantes,  ut  sollicitudinem  nostram  de  hono  vestrae 
prosperitatis  non  desinatis  efficere  certiorem,  quia  incolumitatis 
vestrae  bona  quibuaubet  indiciis  Deo  nostro  cupimus  propitiante 
cognoscere. 

Epistola  87. 
'■Vjlu.f  Hormisdae  papae  ad  Germanam  eeterosqne  legatos. 

Vt  apud  imperatorem   ejiague  eonjugem  agent,   quo  omnei  eecletiae,  praedpue 
vero  Alteeandrtna  el  AnUochena,   ad  apotioticae  tedis  commtmionem  revocentxr. 

Horraisda  Germano  et  Johanni  episcopiu,  Fnlici 
et  Dioscoro  diaconis,  et  Blando  presbytero. 
ep.fif.  De  bia,  quae  acta  caritatis  veatrae  relatio  comprebendit,  gratias 
Deo  nostro  referimua,  qui  laborem  vestrum  jnvare  dignatus  est,  et 
hortamur,  ut  clementissimo  principi  et  piissimae  Auguatae  conjugi 
ejua  officiis  imminere  competentibus  debeatis,  et  agere  auxiliante 
Ohristo  nostro  universis  snb  ecclesiastica  observatione  dispositis,  ut 
omnes  ecclesiae,  quae  in  qualibet  mundi  parte  aunt  poaitae,  ad  com- 
munionem  Bedis  apoatoh'cae  revocentur.  De  Alexandrina  vero  atque 
Antiochena  ecclesiis  elaborate,  ut  noatrae  fidei  auh  obaervatione  ra- 
tionabili  connectantur,   quia  tantae  rei  perfectio  tam  clementissimo 

8S    ')  IJuae  hujua  Grati  dignitas  fnerit,  ei  epiatolis  42  et  46  repete.    Amice  cum 
eo  oxpostnlat,    quod  Pullionis  opportunitate   data,    uullas  ab  eo  litteras  ac- 


JigizotyGoOgle 


EPISTOLAE   86  —  89. 


principi   quam  vobis  gratiam  divinae  propitiationis  acquirit.     Data  (a.  519.) 
qno1)  supra  eonsule. 

Epistola  88. 


3.       Ecclciiam  Conttanlinopolitanam  ad  sedii  apastolici 
tt  libellun  a  Johanne  ejus  anlialite  conscripium 

Hormisda  Johanni  episcopo1)  Illicitano. 
Vota  noetra  caritatem  tuam  latere  nolumue,  ne  qui  particeps 
fuit  soHicitudinis,  gaudiorum  fructu  redderetur  extorris.  Et  ideo 
Constantinopolitanam  ecclesiam  ad  communionem  nostram  rediisse, 
Dominu  propitiante  tradentibus  significamus  alloquiis,  et  mandato- 
rum,  quae  lcgatis  uostris  dedimus,  in  omnibus  seriem  fuisse  comple- 
tam.  De  qua  parte,  ut  ad  dilectionem  tuam  plenius  perfectum1)  gau- 
dium  perveniret,  libelli  Johannis  fratris  et  consacerdotis nostri  Constau-  ew.  ci. 
tiuopolitani  episcopi ,  et  Justini  clementissimi  principis  Orientis 
sacrarum  litterarum  exemplaria8)  pariter  credimus  destinanda;  indi-ep.  66. 
cantes  nihilominus,  per  Orientis  partes  plurimos  episcopos  sic  fecisse. 
Superest,  ut  a  nobis  competentibus  precibus  Divinitas  exorata  con- 
cedat,  quatenus  de  aliarum  quoque  ecclesiarum  redintegratione  gra- 
tulemur.  Ea  vero,  quae  signifieare  curavimus,  in  eorum  sacerdotum, 
qui  fraternitati  tuae  vicini  sunt,  curabis  perferre  notitiam,  ut  et 
ipsi  de  effectu  tantae  rei  gratias  nobiscum  coelestis  misericordiae 
beneficiis  referre  non  cesseut.     Deus  te  iucolumem  custodiat,  frater 


Epistola  89 


Hormisdam  p&pam. 
I.    Vl  exptdito  Seytharum  monachorm  negatio  Jo/iarniein  ei  Leontium  ad  se  remittat. 

Quidquid  est  cautius,  quidquid  firmius,  ut  pro  sancta  fide  et 
coucordia  sanctarum  ecclesiarum  geratur,  optamus.    Unde  ad  beati- 

87  <)  G1  Data  guo  nipra  eont-  NuUus  autem  in  proximis  epietolia  nominatua 
est  consnl  niai  Eutharicua.  Neqae  obecurum  est,  bano  epistolam  cum  superiori- 
bus  fnime  tranBmiflSiim. 

88  ■)  a'  et  cc  ad  marg.  Milecopolilano,  et  in  textu  ex  „Vatic."  Mcticitana.  Haud 
dubie  ex  titulo  Ad  Johannem  Elieitanuin  libraviua  Utfceram  M  gerniDans  cor- 
ruptionem  hano  induxit,  quae  ope  codicum  landatorum,  quamvis  ia  iis  non  oit 
haec  «atntatio,  aauator.    Plura  de  inscriptione  eonl.  anpra  mon.  praev.  pag.  113. 

*)  Mas.  a?  ptrfectt. 

3)  Exemplaria  illa  diligenter  aaservarunt  Hiapani,  et  amplae  pontificiarum 
eptotolarum  collectioni  saeculo  aoito  ab  ipsis  concinnatae  iuseri  cnraverunt. 


byGoogle 


886  S.  HOBMISDAE  PAPAE 

(a.519.)  tadinem  vestram  et  frater1)  noster  gloriosissimuB  Vitalianus  per 
Paulinum  rirum  sublimem  defensorem  vestrae  eceleaiae  rescripsits), 
et  nos  per  eumdem  significare  curavimus,  illa  debere  beatitudinem 
vestram  perficere,  quae  pacem  et  concordiam  sanctis  concedant 
ecclesiis.  Subinde  tamen,  qui3)  certius  responsum  ad  sanctitatem 
vestram  referat,  cum  litteris  piissimi  nostri  imperatoris  destinavimus. 
Nam  quu-nta  quaestio  in  partdbus  nostris  orta  est,  potest  etiam 
antefatuB4)  vir  religiosus  defensor  sanctitatem  vestram  instruere.  Unde 
petimus,  ut,  si  est  possibile,  celerrimo  dato  responso  et  satisfactis 
religiosis  monactiis,  Johannem  et  Leontium  ad  nos  remittatis.  Nisi 
enim  precibns  et  diligentia  vestra  ista  quaestio  soluta  fuerit,  vere- 
mur,  ne  non  possit  ecclesiarum  sanctarum  pax*)  provenire.  Ergo 
cognoscentes,  quia  et  merces  et  periculum  hujus  rei  vobis  servatur, 
diligenter  tractate,  et  nrmissimum  responsum  per  antefatos  religiosos 
monachos,  si  est  possihile,  antequam  legatus  noster  ad  beatitudinem 
vestram  perveniat,  nobis  remittite;  in  hoc  enim  solo  omnis  pendet 
intentio. 

Epistola  90. 
%  s'™t"  Hormiedae  papae  ad  Jostinianum  comitem. 

Monacho»  Scythat  usque  ad  legatorum  adventum  Romae  necessario  manere  signi-     p. 
ficat.    Aposlolorum  tanctuaria,  ut  petierat  Justinianus,  trantmittit. 

Hormisda  Justiniano  v,iro  illustri. 
1.    Ita  magnificentiae  vestrae  animum  vigere  novimus  religionis 

89  ')  Non  sanguin.e,  ut  Arnoldus  Wion  perperam  intellexit,  eed  ut  Nicolans 
Alemannua  notia  in  cap.  6  histor.  arc.  Procopii  interpretatur,  en  fraternitate 
quae  aitlipomatia  a  Qraecis  vocatiir.  Nam  Vitatiaaus,  nt  ibidem  Alemannus 
proaequitur,  ob  affcctatam  sub  Anaslatio  lyrannidtm  sibi  timcnt,  publicam  postulavit 
/idem,  guam  Justinianua  nomine  Coesori»  non  solum  dedit,  sed  etiom  super  lacrom 
mentam  ritu  Ckritlianlt  eonsueto  aielipmiaxia,  id  est  Jurata  mutuo  fraterna  fide, 
VitaHanum  sibi  devinxit.  Ad  hunc  autem  ritum  reapicere  putat  idem  vir  erudi- 
tus  Procopium  hiet.  arc.  cap.  6,  ubi  ait:  Justinianus  VitaHanum  tyrannum  accersiit, 
et  eui  prius  fidem  (vithg  i^s  aotpalitaf)  una  cum  eo  tutceptit  Ckristiunorum  myste- 
riis  dederat,  paulo  post  dato  suspidoni  atgue  offensioni  loco  hunc  aim  necettariit 
in  aula  impie  truddaoit,  ni/dt  veritut  fidem  fallere  tam  formldandam.  De  hujusinodi 
fratemitate  plura  quae  in  nota  landata  disseruntur  videsis. 

■)  Ut  pontiiicia  litterae  ad  Vitatianum  et  Justdnianum  per  Panlinum  mistae 
(conf.  ep.  73),  ita  et  horum  responsa  jam  deuderantur.  Conf.  not.  epist  Horm. 
non  exstant.  n.  XX  et  XXI. 

")  Hic  Euiogium  magistrianum  ac  legatum  indicari  intelUgimui  (conf.  ep.  11 
et  78. 

*)  Ed.  antelatut,  et  infra  antelatot  monachos,  librariorum  male  legentium  vitio. 
Ib  defensor,  de  quo  sermo  aute  habitus  fuit,  eat  Panliuus.  Ideo  vero  Juatmia- 
nus  Sejtharum  monachorum  cauaam  citius  expediri  nunc  ezpetit,  quia  tdmebnt, 
ne  ai  Hormisda  litteraa  per  Eulogium  missas  ante  reeiperet,  aecns  quam  vellet 
cum  illia  agerctur. 

s)  In  Q1  deest  pax. 


>vGoogIe 


EPI8T0LAB  89  —  91.  887 

affectu,  ut  beneficium  a  vobis  in  perfectione  pacis  Eccleeiae  velitis  a.  5!9. 
magis  exigi  quam  rogari,  judicantes  meritis  excellentiae  vestrae  pro- 
ficere,  quod  voa  generalitatis  desiderio  contingit  offerre.  Unde  et 
nos  a  vobis  praeBumpte  quaerimus  tamquam  debitum,  quod  meritis 
vestris  novimus  esse  profuturum.  Et  ideo,  domine  fili,  sub  omni 
caritate  salutantes  speramus,  ut  immineatis  operi,  quod  Domino  ad- 
juvante  fundastis,  memores  divini  testimonii:  Qui  perseveraverit  in  10  aa> 
fiitem,  hic  salvus  erit. 

2.  Fraeterea  monacbos,  quos  venisse  Romam  signincastis  littc- 
ris1)  vestris,  ad  propria  mox  voluimus  reverti.  Sed  quia  sub  testi-ep.  78. 
iicatjone  poteutiae  diviuae  dicebant  per  insidias  in  itinere  paratas 
vitae  sese  sustinere  posse  discrimen,  nolentea1)  redire  Constantano- 
polim,  passi  non  sumus  violenter  expelli.  Quapropter  uecesse  babe- 
bimuB  venientibus  legatis  nostris  inqojrere,  qua  revera  faciente  causa 
inter  eos  fuerit  commota  discordia. 

3.  Beatissimorum  vero  apostolorum  Petri  et  Pauli  sanetuaria, 
sicut  religiosissimo  quaesistis  aifectu,  per  barum  portitorem')  sub 
omni  veneratioue  transmisimus,  optantes,  orationibus  eorum*)  mentis 
vestrae  oblatio  et  desideria  gratiae  sint  Divinitatis  accepta.  Petimus 
itaque,  ut  tam  de  bis  quae  geruntur  pro  concordia,  quam  de  inco- 
lumitatis  vestrae  bono  nuntietis  solh'citudini  nostrae  gaudium  currente 
pagina  litterarum.  Data  IV  Nonas  SeptembriB,  Eutharico6)  viro  cla- 
rissimo  consule. 

Epistola  91. 

Hormisdae  papne  ad  Jnstiniannm  comltem.  ^Benti' 

Monachos    Scyihos    usque    ad    Itgatorum    rtdiium   Romae    detinendos    existimat. 
1'      Det  ipse  Justinianus  operam,  ul  Victor  diaconus  ab  illis  accusaba  et  atii  perver- 
sas  quaesttones  objidentes  in  Urbem  dirigantur. 

Hormisda  Justiniano  illustri. 
Eulogio  viro  clarissimo  filio  nostro  deferente  litteras  celsitudinis  ep.  78. 
vestrae  suscepimus,  eoque  remeante  debitum  persolventes  salutationis 
officium,  signincamus ') ,   Scythas  monachos  allegasse  plurima,  quae 
noB  relinquere  indiscuBsa  non   possumus:   sed  legatorum  nostrorum 


90  ')  Quae  aupra  epiet.  78,  oon  proxime  antecedena  epint.  89. 

*)  Ed.  volentes.  CoucinniuB  G'  nolentes.  Hoc  acribit  Hormiada,  quia  Jueti- 
nianua  epiat.  78,  nt  monachoa  illoa  a  ac  depellere  dignarctur,  aemel  atque  iterum 
petierat.     Moi  ed.  kabuimus. 

*)  Bnlogiuin  videlicet  magiHtriauuui,  qui  epist.  77  eam  ab  cauaaro  a  JuBti- 
niano  deatinatuB  dicitur. 

*)  c*  eeq.  add.  ut,  quod  elegantiuB  rcticetur. 

'■>)  G1  a.'  Eutychario,  mendose. 

91  I)  G1  a1  significantei. 


3i9ilizedbVGOOgIe 


888  S.  HORHISDAE   PAPAE 

(a.  510.)  Deo  juvante  sustineinuB5)  adventum;  pro  qua  re  eos  in  Urbe  credi- 
mus  retinendos,  a  qua  nec  ipsi  ordinatione  dissentiunt.  Amplitudi- 
nem  vestram  tamen  retinere  confidimus,  quod  de  ipsis  nobis  praeterito 
tempore  litteris3)  destinatis  scripserit.  In  quorum  allegatumibus, 
quum  legatis  remeantibus  competenter  fuerimus  instructi,  si  quid 
reprehensione  dignum  cognitio  nostra  repererit,  necesse  est,  ut  circa 
eos  teheamus  ecclesiasticam  disciplinam.  Victorem4)  praeterea,  qui 
diaconis  habere  perhibetur  officium,  cujus  fidem  hi  ipsi  monachi 
vehementer  accusant,  vel  alios,  qui  perversas  forsitan  objiciunt  quae- 
stiones,  ordinatione  domini  filii  nostri  clementissimi  imperatoris  ad 
Urbem  vobis  suggerentibus  dirigantur,  ut  universas  allegationQs  de 
quibus  contendunt  nos  possimus  agnoscere. 


(a.5l9d. 

2  Sept.) 


Epistola  92. 
Hormisdae  papae  ad  Eliam,  Thomam  et  Nicostratum, 

pro  corum  caula  ad  imperatorem,  Augwtam,  Jaslinianuni  et  Germamim  scripsase    p.  1 14. 

rigniftcat. 

Hormisda  Eliae,  Thomae  et  Nicostrato  episcopis. 
Quanto  mens  nostra  doloris  vestri  participatione  fatigetur,  super- 
vacuum  est  apud  probantes  mutuam  caritatem  verbis  adstruere :  sed 
ille,  qui  et  nostrum  animum  et  vestros  labores  scrutator  praescius 
intuetur,  moerorem  nostrum  vestra  in  gaudium  prosperitate  convertat. 
Verum  ne  unquam  pro  vestro  negotio  sub  allegatkrae  justissima  et 
blanda  intercessione  cessemus,  noveritis  nos  tam  ad  clementissimum 
principem,  quam  ad  praecellentissimam  Augustam,  nec  non  ad  ilhi 
stres  et  magnificos  viros  Justinianum  atque  Germanum  filios  nostros 
litteras  destinasse,  vestrum  specialiter  negotium  continentes,  quas 
viro  sublimi  Eulogio  ita  tradidimus,  ut  in  vestro  primum  ponat  ar- 
bitrio,  utrum  per  vos  eas  eligatis  offerre,  an  per  ipsum  potius  per- 


*)  Al.  festinemue.  Hujus  verbi  loco  staiincmui  restituendnm  eaae,  inter  alia 
persuadent  haec  Ilormisdae  epiat.  103  n.  3  ad  legatos  de  iisdem  monacbia  dicta: 
qui  ijuim  nollent  sustinere  oestrae  dilcctinnis  adnentum.  Quibus  ei  verbia  practerea 
diecimuu,  eoa  qui  Hormiadae  ordinationi  atque  consilio  primum  asgenseraut, 
eidem  poatea  refragatos  caae. 

')  lis  vidclicet,  quas  per  Eulogiom  raagistrianum  deatinarat,  boc  est  epi- 
atola  73,  qua  nt  Hormisda  Scythaa  monachoa  digna  correctione  pereulsos  ptUerc 
juberct,  JuBtinianus  poatulabat.  Quocirca  pronimim  illnd  praeterito  tempore  non 
longuni  tempuE  antecedena,  aed  simpliciter  id  quod  antea  aonat.  Forte  prudena 
papa  hac  uaua  eat  loquendi  ratione,  ut  aententiae,  quam  Jnatmiauua  circa  Scy- 
thas  monacbos  tulerat,  subitam  mulationem  quodammodo  tegeret.  Tacitc 
tamen  notat  inconstantiam  ejua,  et  cur  monachoa  illos  non  dimittat,  rationem 

*)  Grammaticae  legea  Victor  et  subinde  vel  alii,  non  vel  alios,  exigunt  De 
boc  Victore  epist.  9S  n.  2  plura  odisaerentur. 


^igilizedbyGOOgle 


EPISTOLAE  91  —  93.  889 

latorem  tam  principi  porrigantur   quam  ceteris,  quaa  designavimus  (a.  519.) 
supra,  personis. 

Epistola  93. 

Hormisdae  papae  ad  Juatinum  Augustum.  (a.M9d. 

2  Sept.) 
4.  Vt  suis  sedibus  etiam  Eliam,   Thomatem  el  Nicottratum  rettituendot  airet. 

Hormisda  Justino  Augusto. 
Gloriosis  clementiae  vestrae  laboribus  ecdesiasticae  prima1) 
concordiae  et  orbis  pacati  votiva  tranquillitas  generali  praedicatione 
respondent.  Quae  res  nostri  parcum*)  reddit  ac  retinet  ad  agendas 
gratias  sermonis  officium.  Illud  tamen,  quod  pro  vobis  indesinenter 
Domino  nostro  preces  efrundimus,  non  tacemus.  Quia  m  votis  infi- 
nitus  anectus  est,  iinitum  esse  potest  in  praedicaiaone  judicium. 
Verum  inter  haec  pietatis  vestrae  beneficia  una  nos,  quae  etiam 
vehementer  afficit,  cura  non  deserit,  quod  Bliam,  Thoraatem  atque 
N  icostratum  fratres  et  coepiscoposmeos,qui  primi  ecclesiasticam  festina 
secuti  sunt  devotione  concordiam,  non  solum  magni  frustratur  palma 
principii,  verum  eidam  mali  miseria  comitatur  exempli.  Quare  cle- 
mentiam  vestram  mixto  etiam  precibus  fletu  depoBcimus,  ne  gaudia 
nostra,  quae  de  haereticorum  quotidie  conversione  praestatis,  prae- 
fatorum  abjectio  intoleranda  conturbet:  quia  non  sola  personarum 
nos  causa  sollicitat,  quibus  et  boni  facti  simul  sufficere  gloria  posset 
et  meriti,  eed  quod  venerabilium  constituta  canonum  contemnuntur3), 

93  ')  c'  seq.  palma.  Sine  auctoritate  mutari  non  debuit  prima,  quod  primas 
ac  praecipuas  partea  sonat. 

*)  Hoc  vel  ad  superiora  refertur,  ut  quod  generali  praedicatione  celebratur, 
non  cgeat  peculiari,  vel  ad  inferiora,  quia  quum  in  TOtia  infinituE  affectus  sit, 
non  posflit  niai  finitum  esfle  in  pracdicatioDe  judicium  seu  grati  auimi  indicium, 
hoc  eat,  quia  verba  desint,  qoae  affectui  respondeant.  —  Ibidem  ed.  nostrum 
parcum  . . .  taceamut  . . .  uno  not. 

')  Addere  debniaset  et  imperialta  edicta  tperni,  si,  nt  Bcribit  Baronius  ad  an- 
mun  518  n.  57,  Justimin  imperatur  ipso  anno  618  promulgassct  edictum,  qm 
juberentur  exsules  amnes  fidei  causa  sub  Anaitasio  condemnati  ad  propria  posilimi- 
nio  redire,  pristinotque  gradus  atque  honoret  recipere,  tubrogati  vero  in  ipsorum 
locum  haerelici  procul  pelH.  Nititur  BaroniuB  actia  a.  Sabae,  in  qtiibua  n.  85 
iegere  est:  Justiniun,  qumn  assumpsisset  imperium,  per  universum  orbem  terrae  mi- 
sisse  edictam,  ul  orthodaxi  quidem  remitterentur  ab  exsitio,  Gelchedonensis  autem  sy- 
nodus  scriberetw  in  tacris  tabulis,  et  veleres  honores  redderentur  orlhodaxis,  et  rur- 
sus  IranquSla  pace  frueretur  Ecclesia.  An  aliud  dictum  notat  actorum  iatorura 
auctor  ab  iis  principalibua  praeceptis,  qnac  Justinns  epist.  66,  hoc  est  anno  519 
die  22  Aprilia,  nondum  quidem  destiniita  dicit,  aed  dcstinanda  pollicetur?  Certe 
Thomae  et  sociorum  eadem  videtur  exstitisse  causa,  quae  episcoporum  iilorum, 
in  quorum  gratiam  Leo  epist.  93  C.  3  scribit:  Quia  vero  non  ignoramus,  phirimot 
episcopos,  quia  haeresim  non  reciperent,  sedibut  suis  pulsot  et  inexsilia  deportatos, 
atque  in  locum  tuperstitum  alios  substitutos :  his  primiius  oulneribus  adkibeatur  medi- 
cina  justitiae ,  nec  qnisqnam  ita  careat  propriis,  ut  alter  utatur  alienis;   quum  si,  ut 


>vGoogIe 


890  8.  HOBMISDAE  PAPAE 

(a.  519.)  et  quod  non  parvam  eorum  abjectio  apostolicae  sedis  tangit  injuriam: 
ne4)  Chriatianitatis  vestrae  sinceritas,  qua  et  magnum  patrocinium 
veteribus  constitutis  impenditis  et  sedis  apostolieae  principatum  acta 
noviter  veneratione  sancitis,  in  uno  inexpugnabileni  relinquat  posteris 
negotio  quaestionem. 

Epistola  94. 

«Sept)  


■  ii.si9d.  Hormisdae  papne  ad  Euphemiam  Augustam. 


Perpetuaa  pro    ejus   tt   imperataris   saluie  ad   Detm   se    et   cat/ioliaim    qvcmgue      P 
prects  tffundere.     EUam,   Thomam  et  Nieosfration  commendal. 

Hormisda  Euphemiae  Augustae. 

1.  Orare  nos  et  pro  vestra  incolumitate  Deo  nostro  vota  per- 
solvere  cum  catholicorum  etiam  coetu  sine  cessatdone  pontificum, 
non  vestrae  studium  exorationis  invitat,  sed  devotum  atque  persistens 
iu  ecclesiastica  stimulat  reconciliatione  propositum.  Quis  enim  ab 
haeretica  segregatus  conspiratione  se  teneat,  quis  aliis  in  sua  utatur 
deprecatione  principiis,  nisi  ut  vobis  serenissimoque  principi  jugali 
vestro  et  vita  sit  longior,  et  ad  prosperitatis  augmentum  gratia  di- 
vina  proximior:  qui  initia  felicis  imperii  plectendi  exseerationibus 
consecrastie  erroris,  et  amicam  diabolo  pacifica  expulistis  intentdone 
diBcordiam?  Unde  nunc  deeet  vos  laudabilibus  coeptis  insistere  et 
per  totum  orbem  perfectam  spargere  medicinam,  quia  Ghristo  major 
numerus  gregis  oblatus  mercedem  confidenter  exigit  largiorem.  Inter 
quae  curae  vestrae  sit,  ut  nullum  Satanas  jamdudum  prostratus  vul- 
nus  efficiat1),  sed  communionis  unitas  magnum  sit  justitiae  impe- 
trandae  sunragium. 

2.  Quaesumus  namque,  ut  tandem  de  venerabilibus  fratribus  et 
coepiscopis  nostris,  Elia,  Thomate  atque  Nicostrato,  quod  sacratissi- 
morum  canonum  dictat  auctoritas,  vobis  deceiaentibus  impleatur: 
ne  videantur  ut  auctores  alicujus  mali,  quod  pruui  ad  unitatem  sedis 
apostolicae  festiuaruut,  iu  communi  omnium  gaudio  soli  meruisse 
percelli,  et  in  facto  laudabih'  victam  personali  odio  cessisse  justitiam. 
Nostris  ergo  precibus  apud  clement&simum  Augustum  vestras  ad- 
jungite,  ut  fructum,  quem  illis  patrum  regulae  tribui  et  conservari 
praecipiunt,  inimica  tergiversatio  auferre  non  possit. 


cupimuM,  errorem  omnes  rclinquant ,  nemini  quidem  perire  suus  honor  debeat,  std  iilis, 
qui  pro  fidt  laboravtrvnt,  cum  omni  prtuilegio  suo  oporteat  jus  proprmm  reformari. 
Cum  his  confer  Hormisdae  dicta  infra  epist.  96. 

')  Ed.  nec,  moxque  sandtis,  uno. 
94     ')  G1  a1  affieiat,  moxque  Q1  junclam  personali. 


^igilizedbyGOOgle 


EPI8T0LAE  93  —  95.  891 

Epistola  95. 

Hormisdae  papae  ad  Justinianum  comitem.  (£ 

p.  114.      Iltius  studium  erga  ecclesiasticum  pacem  laudat.     Ut  Eliae,   Thomae  et  Slcoitrati 
patrodmum  tutcipiat,  eidxe  precalur. 

Hormisda  Justiniano  illustri1). 

1.  Studinm  vestrum  erga  ecclesiasticam  pacem  et  damnatos 
haereticae  contentionis  errores  ipsis  rerum  effectdbus  approbamus', 
cujus  vos  operis  magna  immenaaque  sine  dubio  merces  exspectat. 
Hinc  est,  quod  quidquid  pro  canonum  firmitate  et  pro  apostolicae 
sedis  reverentia  necessarium  duxerimus,  magnitudini  vestrae  secura 
peragendum  protinus  praesumptione  mandamus,  quia  eum  magno 
vos  gaudio  pro  causis  talibus  sperata  suscipere,  multiplicia  bujus- 
modi  exempla  testantur.  Quare  omissis  in  longa  circuitione  princi- 
piis  ad  rem  ipsam  praesentis  paginae  verba  eonvertiruus. 

2.  Moeret  Ecclesia,  et  in  magno  votivae  unitatis  exordio  frui 
praestita  non  potest  pro  unius  causae  afflictione  laetitia:  hanc  ut 
nobis  soUicitudinem  beneficia  vestra  submoveant,  non  parvis  precibus 
exoramus.  Angit  nos  enim  et  praesens  dolor  et  futurorum  occasio 
procurata  certaminum,  per  quam  et  venerabilium  patrum  regulae 
negliguntur,  et  apostolicae  sedis  putatur  auctoritas  posse  contemni. 
Nam  quum  divino  clementissimique  principis  beneficio  sed  et  vestro 
simul  adnixu  hi  soli  credantur  esse  pontifices  et  jure  ecclesias  con- 
tinere,  qui  ad  communionem  nostram  damnatis  erroribus  redire  con- 
sentiunt:  Eliae,  Thomati  atque  Nicostrato  fratribus  et  coepiscopis 
nostris,  qui  bonum  causae  etiam  sub  adverso  imperatore  dedere  prrn- 
cipium,  non  solum  nihil  ad  provectum  bona  studia  profuerunt,  verum 
etiam  collatae  sibi  a  Domino  obtinere  nequeunt  ofncia  dignitatis,  et 
extorres  a  commissis  sibi  gregibus  subire  eoguntur  miserias  damna- 
torum.  Quapropter  quaesumus  et  per  divinam  vos  misericordiam 
obtestamur,  ut  eorum  causae,  quae  justa  est,  summum  patrocinium 
et  probatae  vivacitatis  impendatis  affectum,  piissimi  principis  hae- 
rendo1)  vestighs:  quatenus  eOs  tandem  suis  ecclesiis  et  pietatis  in- 
tuitu  et  justitiae  contemplatione  restituat,  quia  in  Olorum  contu- 
melia3)  ab  inimicis  asseritur  optatum  nostrae  communionis  displi- 
cuisse  consortdum. 


95     ')  Ed.  tiirn  ilbatri;  voi  viro  conatanter  abest  a  GL, 

*)  Hoc  est  demiaae  nc  auppliciter  euni  eiorando. 

')  c*  seq.  contumeliam,  Kectiua  Q1  a'  contumelia.  Hoc  enim  aibi  vult:  con- 
tnmelia  illa,  qua  a  sedibus  auis  eitorres  tenentur,  occasionem  dari,  qua  sedia 
apostolicae  advorsarii  jactitent,  eommonionie  eju»  ub  illis  Hnsceptae  displicuisBe 
consortium. 


>vGoogIe 


893  S.  HORHISDAE  PAPAE 

Epistola  96. 

'2a'8519tf  Hormisdae  papse  ad  Gennaniim  virum  iHustrem. 

Pro  offtciis  F.tdesiae  praestitis  grnlias  agens,   cavsam  Eliae,    Thomae.  et  Nico-      p-  11-1 


Hormisda  Germano  viro  illustrissimo1). 
Excubantibus  vobis  probabili  pro  ecclesiastica  pace  proposito  et 
tanto  fidei  calore  ferventibus  gratiarum  actio  sola  noa  sufficit;  quia 
nec  vos  humanae  laudis  praerogativa  sollicitat,  sed  divinae  exspectatio 
retributionis  inflammat.  Quod  igitur  maxime  debemua,  exsolvimus, 
et  Deum  noetrnm,  cujus  vos  causis  impenditis,  pro  incolumitate 
vestra  quotidie  deprecamur,  rogantes,  ut  studium  vestrum  in  omni 
pro  ecclesiasticae  unitatis  atfectu  parte  sic  ferveat,  ut  nullua  boni 
relinquatur  locus  officii,  ubi  non  paternis  regulis  vestrae  patrocinium 
defensionis  assistat.  Praecipue  tamen  Eliae,  Tliomae  atque  Nico- 
strati  fratrum  et  coepiscoporum  nostrorum  causa  nos  eommovet,  qui 
primi  mundo  necessariam  secuti  concordiam,  ecclesiarum  suarum 
privatione  perculsi,  cum  venerabilium  quoque  canonum  contumelia 
depriinuntur,  fitque  illis  propriae  reconciliationis  gloria  causa  diffi- 
cilis,  qnasi  ipsi  magis  perfinaci  mente  restiterint,  et  aliis  ad  sedis 
apostolicae  redeuntibus  unitatem  ipsi  Ecclesiae  magis  membra  dis- 
cerpserint.  Quod  quam  nobis  durum  sit  quamque  clementissimi 
temporibus "  imperatoris  indignum,  prudentiam  vestram  convenit 
aestimare,  et  tandem  praestare  remedium,  quod  et  illorum  laboree 
et  nostram  grato  possit  solamine  auferre  moestitiam. 

Epistola  97. 

Hormisdae  papae  ad  Germanum  allosqne  legatos. 

Quid  de  Jokannis  let/ati  caede  ejusqite  hospUis  nece  audierit,  pentriagit.    Doro- 

theut   epilcopux   et  Artstides  presbyler   Thessalonicensis   Romam   mitlantur,    ipsi 

vtro  legati  rerum  omniitm  gestarum  plenam  relalionem  exHbcant. 

Hormisda  Germano  et  Johanni  episcopis,  Eeiici 

et  Dioscoro  diaconis,   et  Blando  presbytero.1) 

1.   Quum  nos  ecclesiastdcae  prosperitatis  gaudia  sublevarent,  et 

prope  plenum  laboris  vestri  fructum  quotidie   carperemus,  repente 

i  universi,  quae  votive*)  successerat,  fama  confundit:  cujus 


96     ')  Quum  Justuuanum  illustrem  in  epistola  Buperiori  ct  aliifl  nuncupare  Ilor- 
miada  aatis  habeat,  illud  illustrasimo  sola  nota  J  expressum  unius  nlirarii  inter- 
pretationi  deberi  Buspicio  est.      Germanum  fratris  Justiniam   filium  fuiBBo  Froco- 
pius  hist,  arc.  cap.  5  et  alibi  docet. 
07     ')  Per  Leonem  tranBnussa  est,  uti  fidem  facit  epiatola  110. 

*)  Vulg.  repente.     Revocamus  votme  ex  G1,  in  qno  quum  deiudo  sequatur 


^igilizedbyGOOgle 


EPISTOLAE  96.  97.  893 

opinionis  ordinem,  etsi  vobis  necdum  refereutibus  suspicamur  incer-  a.  619. 
tum,  pro  ipsius  rei  tameu  magnitudine  credidimuB  non  tacendum. 
Itaque  perlatum  est,  fratrem  et  coepiscopum  noBtrum  Johannem1), 
dum  ad  Thessalouicam  pro  suacipiendiB  tantum  libelhs  qui  promitte- 
bantur  accederet,  ita  plebis  irrationabili  aeditione  concussum,  ut 
exstincto  primum  eo,  qui^)  bospitium  venienti  praebuerat,  ipse  quoque 
non  diBaimili  caede  mactatus  et  vix  sacrosancti  fontis  reverentia 
viudicatus  evaaerit:  eujus  aeditionis  initium  sub  interrogationis  do- 
losae  commento  ab  Aristide  presbytero  narratur  exortum.  Verum 
nos,  si  haec  manifesta  sunt,  adeo  de  plebe  non  querimur.  Erit  in 
potestate  venerandi  principis,  temporis  Bui  et  catholici  sacerdotis 
iujuriam  qua  jubeat  resecare  censura. 

2.  Sed  id,  quod  ad  nos  attinet,  cura  pervigili  per  vob  Deo 
propitio  deaideramua  impleri,  quia  nullum  volumus  aut  non  reddita 
ratione  couverti  aut  sic  rectam  viam  fidei  profiteri,  ut  sibi  a  prin- 
cipe  aliquid  sine  doctriuae  remedio*)  causetur  imponi.  Hoc  igitur 
suggestione  vestrae  supplicationis  peragite,  ut  Thessakmicensis  epi- 
scopus,  qui  Bub  interrogationis  obtentu  ecclesiasticam  pacem  pro- 
tracto  in  longum  nititur  dissipare  negotio,  quoniam  a  vobis  suscipere 
noluit,  a  principe  ad  Urbem  directus,  ab  apostolica  percipiat  sede 
doctrhiam,  et  quidquid  sibi  dubium  putet,  huc  veuiens  praesenti  a 
nobis  inquisitione  condiscat;  sic  enhn  probare  potest  se  catholicae 
professionis  servare  cautelam,  non  malitiose  concepta  vindicare  cer- 
tamina.  Sciat  nos  paratos  esse,  et  bene  inquireutes  iustruere  et 
errantes  ad  fidei  rectum  tramitem  scientia  duce  revocare :  quia  si 
dubitans  paratam  non  vult  experiri  doctrinam  nec  rursus  in  simpli- 
citate  cordis  quae  pacis  et  religionis  causa  jubentur  admittere,  in 
aperto  est,  qua  mente  rel  Dei  nostri  praeceptis  obsistat  vel  ortho- 
doxi  principis  exempla  contemnat.  In  hac  ergo  parte  totus  sugge- 
stionis  vestrae  actus  immiueat,  quia  nec  illi  alia  possunt  ratione 
salvari,  et  incitatae  plebis  sub')  hoc  melius  moderamine  causu 
aedatur.  Gum  quo  etiam  Aristidem  presbyterum  clementiBsimus 
princeps  ad  nos  venire  praecipiat,  quia,  sicut  praefati  numus,  omnes, 
quorum  pax  ecclesiastdca  ambiguitate  dividitur,  simul  ad  communio- 


tuccttterant,    hic    restituendum    esse   Buspicamur   de   univertU    qaae   votive   i 


")  Unum  acilicet  ez  legatis,  quem  propteren  in  epistola  100  et  aliis  minimc 
cum  ceteris  legatis  appellatum  otiservamus. 

*)  Huic  etiam  Jobanni  nomen  erat ,  nti  prinia  epifltolae  103  vcrba  nos  docent. 

D)  Si  eitim,  inquit  AugustJnus  epist.  93  n.  6,  terrerentur  et  non  doeertnlur, 
improba  quaii  dondnatio  vtdcretur.  Haec  autem  io  primis  propter  ea  dicta  uuiit, 
qnae  Dorotheus  TheBsalonicensis  antistee  pr.ieteiuisae  moi  innuitur. 

*)  b  Sub  itac  meliut  moderatione.  Retinendum.  moderamtne ;  ([uae  quidem  vox 
temperamentum  sonat,  quo  res  componi  queant. 


>vGoogIe 


894  S.  HORMISDAE  FAPAE 

a.  519.  nem  nostram  depulsa  mali  errdris  aegritudine  catholicae   scientiae 
cupiraus  sentire  medicinam. 

3.  Praeterea  moi  ut  praesentia  vos  contigerit  scripta  suscipere, 
debebitis  ad  nos  de  vestris  aliqnem  destinare  cum  relatione,  quae 
nniversa  contineat,  unde  his,  quae  gesta  sunt  vel  geruntur,  sollici- 
tndinem  nostram  relevare  debeatis.  Datarium  quoque  litteris  vestria 
adjongite,  ne  vobis  portitoris  tarditas  possit  adscribi.  Data  IQ  Idus 
Octobria,  Euthiirico  viro  clarissimo  consule. 

Epistola  98 

MD 

16  Oct  Suggestio  Dioscori  diaconi  ad  Hormlsdam  papain. 

Ab  agenda  aua  Scythis  monachis  coram  episcopo  Constantinopolitano  causa  tua 
H  minime  abhorrere  (n.  1).  Victorit  diaeoni  et  eorumdem  Scytharum  coram 
praedicto  episcopo  geitu  (n.  2);  Hettorianos  ab  eit  vocitari  omnes,  qui  si/nodum 
Calchedonensem  sutcipiuni,  quapropter  ipse  Dioscurus  fldem  ttuam  exponit  (»■  3). 
Macccntius  se  abbatem  venditans,  ne  monachum  quidem  te  ette  probare  valet. 
AcMUis  prava  contcientia  (n.  4). 

1.  Per  Euloginm  virum  carissimum1)  litteras  beatitudims  ve- 
strae  suscepimus,  in  quibus  signincastds  intentionem  monachorum 
Scytharum,  et  quomodo  visum  fuerit  apostolatui  vestro,  episcopo 
Constantinopolitano  causam  delegare,  ut  ipse  iuter  eos  et  qni  ab  eis 
impetuntur  audirer1).  Mihi  quidem  non  displicuerat,  quia  ubi  con- 
scientia  cum  Dei  adjutorio  nulla  fonnidine  terretur,  a  nullo  debet 
declinare,  inuno  magis  festinare,  nt  per  ezamen  qnod  verum  est 
omnibus  manifestefcuf . 

2.  Significastis  mihi  ab  illis  contestationem  datam,  ut  non  mihi 
haeretdci  jungerentur.  Quos  dicnnt  haereticos  ego  ignoro,  nisi  illos 
forte,  qui  synodum  Calchedonensem  suscipiunt,  quos  ego  catholieos 
dico.  Victor  diaconus  dicitur3).  Quidam  cum  isto,  antequam  nos 
Oonstantinopolim  ingrederemur,  habuerunt  intentionem  de  uno  de 
Trinitate  cruciftxo  et  AeChristo  composito,  et  de  aliis  eapitulis1)  nobis 


99     ')  Ita  G'.     At  ed.  virum  tubUmem. 

■)  Ed.  audlret,  Subuexa  Dioscori  verba  manifeste  postulant  audirer.  Mox 
G'  a'  terreretur  pro  terretur. 

■)  H.  e.  haeretjcoratn  illorum  nomine  Victorem  diaconum  intelligunt. 

*)  G1  a1  capitulis  nobis  hinc  potitis.  Capitula  illa  apud  Maxentium  duodecim 
anathematdsmis  continentui,  in  quormti  uono  legerc  eat:  Si  quis  non  eonfltetur 
compositian  Christum  posi  incarnationem,  anathema  sit.  Qnid  vero  compositum  Chri- 
ntum  dicerent,  idem  Mmentius  respona.  ad  epirt.  Honniad. ,  ubi  et  Diosuorum 
Nestoiianae  haereseos  postulat,  circa  medium  explicat  his  verbis:  In  his  tene- 
brit  ideo  devolmmiur ,  quia  non  juxta  compositum  Dctan  Verbum  et  ab  eo  susceptam 
naturam  humanam  unum  intelUgunt  Chrittum;  ted  juxta  olterius  fn  attero  habitatio- 
nem,  ticut  superius  docuimus,  sive  secundum  duarum  personanan  sociatem  unitionem 
per  gratiam,    unam  pertonam  Chrittumnntelligunt.      Sed  dum   Chriatum   audimua 


>vGoogIe 


EPI8T0LAE   97.   98.  895 

hic  positia.  Obtulerunt  contra  ipsnm  libellum  tam  nobis  quinn  epi-  a.  619. 
scopo  Constantinopolitano.  Convenimus  in  domum  episcopi,  utinter 
eoB  intentioneni,  quae  vertebatur,  agnosceremus.  Praedictus  episco- 
pus  synodum  Calchedonensem  protulit;  legit  nnte  omnes  omnia,  quae 
sunt  in  eodem  concilio  constituta,  dicens:  Praeter  ista  nihtt  mihi 
aliud  dicatur;  qui  sequitw  ista,  potest  inter  catholicos  esse.  Praedictus 
Vietor  respondit :  Suscipio  similUer  et  egistolas  papae  Leonis  et  sancti 
Curilli  epistolas  synodates,  quae  sunt  in  Calchedonensi  concilio  allegatae; 
et  manu  subscribo,  et  sacramentis  conftrmo,  ista  me  suscipere  et  praeter 
isia  nihii  aliud  praedicare;  et  si  inventus  fuero  aliquando  extra  ista 
aliud  praedicans,  nuliam  circa  me  peto  misericordiam.  Scythae  e 
contra  inchoaverunt  dicere:  Addatur  et  „unus  de  Trinitate".  Nos  e 
contra  diximus:  Quod  non  est  in  quatuor  conciliis  definitum  nec  in 
epistolis  bealipapae  Leonis,  nos  nec  dtcere  possumus  nec  addere.  Displi- 
cuit  hoc  dictum.  Victor  tanien5)  utrum  sincero  animo  haec  diceret 
au  doloso,  quis  noBse  potest,  nisi  qui  corda  cognoacit?  Verba  ista 
nos  audivimus;  Dei  est,  aiiimum  judicare.  Postea  sine  nobis  magni- 
ficus  vir  Vitalianus  magister  militum  inter  se  et  episcopum  Oonstan- 
tinopolitanum  vocaverunt  praedictum  Vietorem,  locuti.sunt  cum  eo: 
quid  definierint  inter  se,  nescimus.  PoBtea  nec  Victor  ad  nos  venit, 
nec  est  causa  dicta. 

3.  Isti  tamen  Scythae,  sciat  beatitudo  vestra,  omnes,  qui  acci- 
piunt*)  synodum  Calchedonensem,  Nestorianos  dicunt  dicentes:  Non 
st.tfftc.it  synodus  contra  Nestorium;  sic  debere  synodum  suscipere,  quo 
modo  ipsi  exposuerint.  Qui  homines  quales  suut,  et  quales  intentio- 
nes  habent,  et  quid  volunt  iu  fide  catholica  introducere,  eum  Dei 
adjutorio  manifestatum  est  omnibus  catholicis:  nec  indiget  causa 
meo  labore,  quam  pro  sua  misericordia  Deus  produxit  ad  lucem. 
Ego  quod  a  patribus  didici,  quod  semper  Ecclesia  catholica  servavit, 
nou  tacui,  non  abscoudi.  Uuub  est  Deus,  de  quo  Moyses  loquitur, 
dicens:  Audi,  Israel,  Dominus  Deus  tuus  Deus  unus  est;  et  in  alio  £\  ' 
loco  ait:   Dominus  solus   ducebaf)  eos.     Unius  substantiae   credimus  s-i,  12. 


compositum,  cavenduni  est,  ne  unam  ejtts  ex  DMnitate  et  hamamtate  compositam 
mee  naturam  iuteUigamus :  quod  uon  paticndnm  esse  Facundus  pro  defcus.  trium 
capitul.  I,  5  merito  docct.  Paucia  Justiniamis  in  edicto  adverana  tria  capitula 
non  longe  post  initium  rem  sic  explicat:  ex  Deitate  et  httmanitate  utium  Chriitum 
composUutn  dtcenteM,  conftaionem  unitioni  ntm  i^rodttctmut.  Quum  antom  haec  de 
illis  capitulis  dieceptatio  ante  quam  lcgati  Conetantinopolim  iugrederentur  coe- 
perit,  «equitnr,  ut  24  Martii  praecesserit  diem,  utpote  quo  legati  in  illam  urbem 
ingreBsi  snnt. 

■'}  Ita  G1,  cc  autem  ...  doloMe. 

')  H.  e.,  qui  non  ea  rationc  accipiunt,  qua  interpretantur.  Ipsi  enim  Dio- 
acoro  otiam  epist.  76  a.  3  fatente,  hoc  nltro  profitebantur:  Som  tynodttm  Calcke- 
donentem.  rutcepitntu. 

r)  Dubium  nobia  non  eat,  quin  hic  laudetur  illud  Deut.  32, 12  aec.  Vulgatam, 


>vGoogIe 


896  S.  HORMISDAE   PAFAE 

a.  619.  Trinitatem,  quomodo  praedixi,  unam  Deitatem;  tres  personas,  quia 
nec  plures  deoa  dicimus,  credentes  unum  JDeum  esse,  id  eat  Patrem 
et  Filium  et  Spiritum  sanctum,  uec  tres  personas  negamus,  ne  Sa- 
bellii  dogma  videamur  sequi.  Verum  est,  personam  Filii,  id  est 
Verbi  Dei,  consub8tantialem*Patris).  Et  ipsa  earo  facta  est,  ipsa 
in  utero  Mariae  habitavit,  ipsa  naturam  humanam  suscepit  sine  pec- 
cato,  ipse  Filius  Dei  bomo  factus  natus  est  de  virgine  Maria.  Pro- 
pter  quod  eam  Dei  genitricem  dicimus  et  credimus,  quia  unitae  Divi 
nitatis  et  humanitatis ,  quae  fieri  coepta  est,  ex  quo  Mariae  angelus 
J*"g  Gabriel  annuntiavit  dicens:  Ave,  Maria,  gratia  plena,  Spiritus  sanctus 
superveniet  m  te  etc,  non  tantum  in  utero  non  est  divisa9),  aed  nec 
in  partu  nec  in  nutrimentis  nec  in  passione  nec  in  aepulcro  nec  in 
resurrectione  nec  in  coelo  separata  est:  quia  unus  est  Filius  Dei 
Dominus  noster  Jesus  Christus,  non  in  personis  divisus,  non  in  na- 
turis  separatus  neque  in  potentia  diversus.  Idem  est  namque'") 
et  sustinens  passionem,  quia  omnes11)  homines,  aut  dividens  quo- 
modo  Nestorius,  aut  negans  quomodo  Eutycbes,  aut  minus  incarna- 
tionem  credens  quomodo  Apollinaris,  aut  phantasiam  introducens 
quomodo  Manes,  a  fide  catholica  sunt  incisi,  homines  operarii  ini- 
quitatis  et  hostes  doctrinae  apostolorum.  Ista  didici,  ista  audivi  a 
majoribus  nostris :  et  ai  forte  extra  ista  quid  debeamus  sequi  ignoro, 
exponente  beatitudine  vestra  necesse  est  me  sequi. 

4.  Maxentius  tamen,  quod  sub  abbatds  vocabulo  dixit  se  congre- 
gationem  habere,  si  interrogetur,  aut  cum  quibus  monachis  vixit, 
aut  in  quo  monasterio  aut  sub  quo  abbate  monachus  factus  est, 
dicere  non  potest.  Similiter  et  si  de  Achille  dicere  voluero,  rem  faeio 
supervacuam :  cui  homini  sufficit  semper  ktere  propter  conscientiam 
suam  ab  omnibus  catholicis  damnatam.  Data  Idibus  Octohris,  Eutharico 
consule.     Accepta  XV  Oalendas  Decembris,  consule  suprascripto"). 

Dominut  tolut  dux  ejut  fuit,  adeoqua  etiam  aecundum  hebraeam  lingnam  legeii- 
dum  sit  ducebal. 

'}  Supple  etse;  nirsumque  poat  Et  ipsa  subaudi  periona  Filii.  Doinceps  Dio- 
acorua  praevertit  calumniam,  qua  ipai  etiam  ponteli  Johannes  Maxentius  resp. 
contra  epist.  Honniadae  banc  fidem  affinxit:  Lnci  opportunitat  exif/it,  ut  demon- 
stretur  tt  nobit,  quatiter  et  cur  haerttici,  ex  quibui  unttx  eat  Dioacorut,  unom  per- 
xortam  Chrittum  praedicantet  ex  Trinitate,  unum  ?x  Trinltate  Crittum  confiteri  nvl- 
lalenut  acquietcant.  Perionam  igitur  Dei  Verbi  hahere  asserunt  Ckristum ,  non  atttem 
quod  ipte  Deut  Verbtan  ttt  Chrittus^sicut  perionam  Dei  tiidebatvr  habere  propheta 
...  quia  Dei  Verbi  in  te  habiUmtit  pertonam  habeat,  quae  e*t  une  ex  Trinitate,  ut 
jam  tie  uiearha  quodammodo  tiee  ndniiter  tii  Dei  Verbi  Ckrittut. 

•)  Scil.  uniiat  DMnitatit  et  kumanitatit,  quae  in  Christi  persona  eistitit. 

I0)  Hic  deaideratnr  et  ereent  mundum,  vel  quid  simile,  quo  cjiudem  personae 
in  duabua  liatiiris  miitaa  adstruatnr. 

")  Hic  locns  mendOBas  ita  eat  restauranduB:  Ideo  omnet  hoadnem  (acil.  im 
Chritlo)  aitt  distdentet  ...  a  fide  cathotica  sitnt  exeisi,  omnes  operarii  iniquitatit. 

'*)  Ita  O1.     Ed.  /tnsticu  v.  e.  contvle. 


3i9ilizedbVGOOgIe 


EPI8T0LAE  98.  99.  897 

Epistola  99 

Ezemplum  opistolao  Justini&ni  ad  Hormisdam  papam.  (*; 

1.      Num  dicendam  sit,    unum  de  Trinitate  fuisse   cntciftietim.     Ut  Scythas  monachos 
remittat, 

Ut  plenissima  iidei  perfectio  doctriua  beatitudinis  vestrae  nobis 
proveniat,  iterum  Eulogium  virum  strenuum  agentem  in  rebus  juxta 
alias1)  causas  etiam  liacpropter  direximus,  per  qnem  valde  peti- 
mus,  ut  per  omnia  responso  apostolatus  vestri  circumspecto  et  cau- 
tissimo  in  confessione  catholicae  fidei  confirmetur.  Post  semel  enim 
divina  misericordia  donatam  Ecclesiae  catholicae  unitatem  quidam 
asserunt  Christum  Filium  Dei  Dominum  nostrum  pro  nostra  salute 
carne  crucifixum  unum  de  Trinitate  debere  praedicari:  quod  si  susci- 
pieudum  sit,  paterna  provisione  reverentia  vestra  cautissimo  suo 
rescripto,  quid  sequi  quidve  super  hoc  evitare  debeamus,  nos  certio- 
rare  dignetur;  quoniam  verba  videntur  facere  disseusionem ,  nam 
sensus1)  inter  catholicos  omnes  unus  esse  probatur.  Imponite  igitur 
vobis  semel  susceptum  laborem,  sancte  ac  venerabilis  pater,  etiam 
in  hoc  praedecesaores  vestros  sequentes,  quorum  memoriam  et  am- 
plectimini  et  eonsortio  pontificatus  ornatis,  et  de  hac  intentione 
liberos  nos  properate  reddere  et  secnros.  Hoc  enim  credimus  esse 
catholicum,  quod  vestro  religioso  responso  nobis  fuerit  intimatum. 
Quia  vero  dictum  est  Scythicos  monachos  hac  ratione  ad  sedem 
vestram  accessisse,  pro  traditione  patrum  et  ordine  regularum  prae- 
bito  eis  responso,  nihil  formidantes3)  ad  nos  cum  vestria  litteris  jubete 
remittere.  Quarum  etiam  exemplaria  consignata  praedicto  viro  stre- 
nuo  Eulogio  dari  praecipite.  Haec  enim  omnia  ideo  petdmus  vos 
dispouere  cautius,  ut  ne  locus  mendacio  vcl  insidiis  detur:  quoniam 
summo  cum  deedderio  fidem  catholicam  amplectentes,  vestra  doctrina 
unitatem  universo  orbi  petimus  condonari*). 

99  ')  Forte  pro  quibuadam  negotiis  apud  Theodorii 
rei  causa  Eologiom  tribonum  ac  notarium  anno  520  : 
esse  Justinus  imperator  infra  opist.  126  significat.  —  Mox  ed.  hanc  propler. 

*)  Notandum  eet  hoc  Juatiniani  de  oontroversia  recena  excitata  judicium  eo 
tempore,  qno  aerins  fervebat  disceptantium  contentio,  et  contendentea  HM  mn- 
tao  haereseos  insimulabant. 

s)  Ed.  formidante.  Orationia  antem  aeriea  poatulat  cnm  G1  formidantes.  Ad 
id  qnippe,  qnod  Honuisda  epiat.  90  n.  2  Jusfdniano  scripserat:  Monackos  ad 
propria  mox  vohrimas  revcrti,  $ed  guia  sub  tesiificatione  potentiae  divinae  dicebant, 
per  iwidias  in  itinere  paratat  vitae  tutiinere  te  potse  discritnen  . . .  pasii  non  sumus 
expelti;  reapondet  nnnc  idem  comes,  nihil  eis  hujusmodi  formidandum,  adeoqne 
nihil  vetare,  quominus  remittantur. 

*)  Ita  O1.    Ed.  condonare. 

BPISTOLU  BOMAH.  POHTIF.   I,  57 


^icjitizedbvGOOgle 


18  S.  H0RMI8DAE   PAPAE 

Epistola  100 

Suggeatio  Germani  epiacopi,   Feliois  et  Dioseori  dlaoonomm 


acc.5i9  d. 
SdNov. 
(dat.  c.  d.  et  Blandi  presbyteri  ad  Hormlsdam  papam. 


G  Oct.) 


Quid   Thetsalonicae  aclum  tit,    qua  ratione   Dorotheut  populum   ad  teditionem 

praepararit,  Johannes  tegatut  ejusque  hotpet  caeti  slnt,  exponunt  (n.  1 — 4);  ad- 

dunl,  quomodo  ipsi  imperatorem  conlestali,  et  hic  vindictam  promiserit  (n.  6). 


1.  Magna  misericordia  Dei  est  et  inaestimabilia  ejus  judicia, 
qui  nihil  occultum  dimittit,  ut  probetur  uniuscujusque  conscientia. 
Dorotheus  Thessalonicensis ')  nou  novus  apparuit  nec  ad  praesens 
factus,  sed  se  demonstravit,  quem  olim  vera  praedicabat  opinio. 
Iste  semper  in  malis  desideriis  suis  involutus,  data  occasione  exseruit, 
quod  contra  fidem  catholicam   semper  parturiebat  scelus.     In  aliis 

ep.  65.  litteris  significavimus  beatitudini  vestrae,  quo  ordine  transeuntes 
Thessalonica  libellos  non  potuimus  suscipere.  Erat  tamen  constitu- 
tum  post  ordinationem  sanctae  ecclesiae  Constantiuopolitauae,  unum 
ex  nobis  ad  ipsum  dirigere,  qnia  hoc  sperabat  praedictus,  ut  nnus 
ex  nobis  post  susceptos  libelloa  cum  ipso  missas  teneret1),  quasi 
testimonio  habens  in  generalitate  se  ad  unitatem  sedis  apostolicae 
esse  conjunctum.  Etsi  tarde8),  factum  est  tamen,  ut  venerabilem 
Johannem  episcopum  ad  ipsum  dirigeremus.  Directus  est  cum  ipso 
ex  communi  electione  Epiphanius  presbyter.  Germanus4)  venerabilis 
et  illustris  episcopus  erat  cum  ipsis  et  Licinius  comes  scholae  ex 
ordinatione  clementissimi  imperatoris. 

2.  Qui  Iicinius  tamen  quum  prius  pro  alia  causa  esset  Thessa- 
lonicam  directus,  congregata  synodo  de  paroecia  ecclesiae  Thessalo- 
nicensis,  ibi  est  inventus,  exspectans  secundum  promissionem  unnm 
ex  nobis.  Yoluerunt  ipso  praesente  libellos  facere  et  subscribere. 
Quod  factum  est:  signavit  ipsos  libellos  praedictus  vir,  et  veniens 
Constantinopolim  factum  nuntiavit.  Dicebatur  nobis  ab  apocrisiario 
Dorothei:  Jubete  dirigere,  qui  libellos  suscipial.  Denuntiatum&)  est, 
sicut  praediximus,  venerabilem  Johannem  episcopum  ambulare,  ut 
haberet  testimonium  subscriptionis  illorum.  Rogavimus  piissimum  im- 
peratorem,  ut  et  comes  Licinina  ambularet  cum  eo:  quod  etfactum  est. 


100     ')  CO  add.  episcopus. 

')  Ita  G'.     Ed.  ce/ebraret. 

■)  H.  e.  quamvis  serius  qttam  spflravernnt  ipai  legati,  quia  quod  proiime 
poat  diea  aanctoa  Paachae  faeiendum  praefixerant,  ut  exponitur  epiat.  65  n.  1, 
ciica  Septembrem  dilatum  cat.  Tum  editi  contra  G1  factum  ett  tamen  et  oene- 
rabUem  . . .  dfrigentet. 

*)  Is  episcopus  a  Germa.no  legato  est  diatingnendue. 

*)  Ed.  Deliberalum  esl.  Moi  correrimus,  quod  in  G1  G*  nuntiatum  etl  ...  prae- 
c  c  nunliatum  . . .  praetentiam  itrfesse  nostrorum. 


3i,«izSdb,Google 


EPISTOLA   100.  899 

3.  Et  quisi  pervenerunt  in  civitatem,  nuntiata  est  Dorotheo  per  a.  619. 
comitem  Licinium  praesentia  nostrorum.    Qui  direxit  Aristidem  pre 
shyterum  cum  aliis  duobus  episcopis,  quos  solus8)  seiebat  adversarios 

esse  negotii,  ut  nostros  videret.  Cum  quibus  voluerunt  facere  in 
primis  certamina  de  libellis,  dicentes:  Sunt  capilula,  quae  debeant 
emendari.  Dixerunt  nostri,  non  esse  in  potestate  ipsomm  hoc  facere : 
si  vultis  facere,  Deo  gratias;  si  non  vulfis  facere ,  venimus,  salutavhnus 
vos,  perambulamus'1).  Discesserunt  post  ista  verba.  Ad  aliam  diem 
convenerunt ,  iterum  ista  loquentes.  Et  antequam  propositionem 
verborum  fecissent,  ubi*)  non  est  intentio  generata,  non  injuria  se- 
cuta  est,  subito  populus  insanus  irruit  super  ipsum,  et  duos  pueros 
occi  derunt  epiecopi ,  caput  etiam  fregerunt  episcopo ")  in  duabns  par- 
tibus,  et  renes  ejus  dissipaverunt,  et  uisi  misericordia  Dei  et  defeu- 
sio  sancti  Marci  basilicae10)  eruisset  eos  de  manibns  eorum,  ibi 
perierant.  Liberati  sunt  tamen,  quomodo  dicitur,  qnia  manus  publica 
supervenit,  quae  eos  eruere  potuit. 

4.  Ista  et  istorum  concinnamenta  Dorothei  malitia  fabricavit, 
qui  ante  biduum,  quam  pervenirent  nostri  Thessalonicam,  super  duo 
millia  baptizavit"),  'sacramenta  tanta  erogavit  in  populo,  quae  pos- 


")  Ita  G1.  b  cc  tolot,  qnod  a  auctoritate  vet.  cod.  fulciretur,  haud  diapli- 
ceret.  Quamquam  librariia  famiharia  eat  litterae  o  in  u  mutatio,  —  Moi  ed. 
primwa  certamen  ...  debent. 

')  H.  e.  recedemut  et  abibimut.  Quocirea  male  in  ca  aeq.  aubetitutam  eat 
perambuiaeimut. 

■)  bcc  ibi.  Retinendum  cum  Q<  GJ  a1  ubi,  hoc  eat:  quum  neo  raota  eaaet 
controveraia,  nec  injoria  aecuta,  qua  populua  provocari  potuiaset. 

*)  Scil.  Johanni  legalo,  ut  efdam  fama  vulgante  didicisse  ae  Hormiada  aupe- 
riua  epiat.  97  n.  1  acripsit.  Quod  autem  ajunt  caput  Johanniu  in  duabut  parti- 
oui  (non  in  duat  partet)  fractum,  hoc  est  duobua  vulneribos  confoeaum. 

,0)  Tertatur  Hormisda  epist  97  n.  1,  Johannem,  quum  caesus  foiaaet,  vix 
tacrotanctt  fontit  reverentia  vindieatum  evaaaaae.  Ipaemet  Johannea  infra  epiat. 
102  n.  3  te  in  baptitterio  abaconditum  acribit.  Hinc  vero  aequitur,  nt  hoc  ba- 
pfdatcrimn  acdoa  a.  Marco  aacra  fuerit. 

")  Notandua  hic  locus,  ac  primo  recolendnm,  Jobannem  cnm  sociis  Thesaa- 
lonicam  ciroa  Septembrem  vcl  Augustum  petuaae,  adeoque  tot  hominibua  ba- 
ptiamum  eitra  Paacha  et  Pentecoeten  fuisae  collatum.  Quod  quemadmodum 
obaidionis,  persecutionis  aliiaque  temporibua  aemper  licitum,  ita  quom  non 
imminerent  hujuamodi  diacrimina,  prohihitum  tuiase  docent  Siricius  epiat.  1  C.  2 
n.  3,  Leo  epiat.  16  c.  6  et  epiat.  168  c.  1  ac  Qelaaina  epiat.  14  c.  10,  15  n.  4. 
Quocirca  ex  illo  populorum  ad  baptiamum  confluentium  aingulari  concurau  recte 
arguont  legati  aeditioaum  Dorothei  animnm,  qno  Johannia  legati  non  aecua  at- 
que  crudelia  et  impii  tjranni  adventnm  repraeaentarit.  Obaervandua  praeterea 
antiquus  uaua  aacramenta,  acil.  corporia  Christi,  tanta  populo  erogandi,  quanta 
ipri  poaaent  ad  tempora  illa  pericnloaa  anfficere.  Uenique  hoc  Theaaalonicae 
Dorothei  artincio  territia  plehihua  contigisae  advertunna,  quod  Angustinua  epiat. 
288  u.  8  in  graviaaimia  diacriminibua  accedere  aolere  euarrat  in  hunc  modum: 
An  non  eogitanmt,  quum  ad  ittorutn  periculorum  pervenitur  cxtrcma  nee  cst  poteita» 
ulla  fugiendi,   quantvt  tn  ecctetia  fleri  toleat  ab  utroque  texu  atque  ab  omnl  aetatc 

57* 


3i,«izSdb,Googl6 


900  8.  HORMISDAE  PAPAE 

a.519.  aiut  ipsis  ad  tempora  suffieere,  significans  plebi,  qoia  fides  recta 
mutatur.  Jsta  quomodo  non  habuerant  excitare  populum?  Ista  quem 
non  invitabant  ad  seditionem?  Post  hoc  et  ipsum  libeUunr,  quem 
fecerat  cum  episcopis,  ante  populum  scindit"),  dicens:  Ego  istud 
usque  ad  mortem  meam  nunquam  facio,  nec  facientibus  consentio.  Oc- 
cidenmt  et  hominem  venerabilem  catholicum,  qui  nos  venientes 
susceperat  in  domo  sua,  qui  semper  separatus  fuit  a  commnnione 
Dorothei  propter  synodum  Calchedonensem :  in  quo  talem  mortem 
exercuerunt,  qualem  illi  qui  sanctum  Proterium  occiderunt. 

5.  Ista  ad  clementissimum  imperatorem  pervenerunt,  et  prope 
in  tota  civitate  catholicis ,3)  luctus  est  propter  talia  quae  contige- 
runt  scelera.  Promittit  sancta  clementia  vindicare  et  jactare  Doro- 
theum,  quia  nos  contestati  sumus  pietatem  ejus,  dicentes:  Nulla 
ratione  Dorotheum  inter  episcopos  avi  in  communione  sedis  aposlolicae 
polest  beatissimus  papa  recipere,  et  contra  qui  voluerint  eum  tn  sua 
communione  recipere,  scire  se  esse  reos  auctoritate  ecclesiaslica.  Ista 
ad  notitiam  beatitudinis  vestrae  festinavimus  referre,  ut  nihil  vos 
lateat,  quod  in  istis  partibus  agitur.  Accepta  IV  Calendas  Decem- 
bris,  Eutharico  consule. 

Epistola  101. 

a.  &  19  (i.  Jnstlni  Augusti  ad  Hormisdam  papam. 

Se  epitcopum  ab  HormUda   recommendatum  graio    animo    tutcepilte;    tle   opera      p. 
tamen  et  favore  tacrotanctit  ecclesiin  inferendo  reditam  leaalonm   et  responstan 
Trtitamundi  extpectondvm  etse. 

Justinus  Augnstus  Hormisdae. 

Illustrem  virum  episcopum  reverentissimum ')  grato  suscepimus 

.  animo  non  pro  honore  tantum  qui  debetur  sacerdotibus,  verum  etiam 

pro  affectu  vestrae  sanctitudinis.     Nam  quicunque  tuo  comprobatus 

judicio  fuerit,  est  apud  nos  etiam  judicatus  probatissimus.  Deopera 

tamen  et  favore,  ■  qui  sacrosanctis   inferendus  est  eorum  ecclesiis, 


,  aliis  baptismum  flagitantUtut ,  aliit  rcconciliationem  et  tacramentorum  coit- 
feciionem  et  erogalionem.  Ubi  rm-Bnm  Euchariatia  Bimplici  sairamenlorum  nomine 
cnuntiatur.     Haa  antem  observatioues  iliuatrat  et  confirmat  aequena  epiatola. 

")  b  cc  scidit.     Mox  iideni   addiderunt  Joatmem  (post  hotmnem),  ei  epistola 
103  n.  1.  , 

")  Ed.  eathoticut.     Moi  promittit  sancta  clementia  perinde   eat  atque  pronit- 
tit  piut  xmperator,    Ibidem  ed.  vindieare  et  citare. 

101  ')  Ita  Q1;  Ball.  R.  quaai  signum  uominis  proprii.  Num  bic  epiacopua  Ger- 
manua  dicatnr,  qni  caput  legationis  Hormiadae  erat,  an  Poaaeaaor  Zabensis  in 
Mauiitania  Sitiieusi  epiacopna,  qni  jam  inde  ab  anno  517  Couirtamdnopoli  ver- 
aabatur  (cf.  anpra  ep.  31,  et  infra  ep.  116  et  124),  an  novua  quis  ex  Africa  ad- 
vena  episcopua  pro  calamitatibus  illiua  eccleaiae  opem  poatulatnrue,  parum  con- 
atat.  —  Mox  eomm  (aate  eecletiit)  cum  G!  addidimns. 


^igilizedbyGOOgle 


EPISTOLAE   100 — 102.  901 

tuuc  demum  opportunius  statuetur,  quum  legati,  quos  nuper  ad  a.  51:1 
regem  magnificum  Trasamundum  destJnasse  noscimur,  reversi  pro- 
pitia  Divinitate  responsum  nobis  detulerint.  Vestra  autem  beatitudo 
supremum  nobis  praesidium  iudefessis  orationibus  postulare  dignetnr. 
Data  XV  Calendae  Decembris  Oonstantinopob,  domino  Justino  per- 
petuo  Augusto.     Accepta  XI  Calendas  Junii,  Rustico  consule. 

Epistola  102 

Indlculus,  qol  dlreotua  eat  a  Johanne  episoopo  vel  ab  JDpiph&nio  (a.519  m. 
preabytero  de  Thesaalonloa.  0T'' 

p.  115,      De  tpiteopit,  qui  in  judicio  praeftctorum  acauati,  Thettalonica  Conttantinapolim 
adducti  tunt:  eorum  faltacia,  malignitat  hatrelica  exponitur. 

1.  Si  pro  peccatis  nostris  isti,  qui  hinc  adducti1)  sunt,  episcopi 
Oonstantinopolim  fuerint  ingressi,  non  dicamus,  quia  imperatorem 
visuri  sunt  modis  omnibus,  scd')  suis  locis  restituentur.  Tantas 
enim  pecunias  secum  detulerunt,  ut  non  homines  sed  possint  augelos 
excaecare.  Si  ergo,  quod  absit,  ingressi  fueriiit,  tanta  falsa  per 
nostram  absentiam  dicturi  sunt,  quanta  potest  diabolus  invenire. 
Nam  si  hic3)  in  conspectu  nostro  plura  tentaverunt,  et  Domino  no- 
biscum  stante  confusi  sunt,  quanta  facient  per  absontiam  nostri? 
Ut  ergo  eorum  possit  dissipari  malignitas,  jubete  nobis  praesentibus4), 
si  ad  audientiam  pro  peccatis  ventum  fuerit:  ut  eonstet  apud  nomi- 
nes,  nos  immerito  mortuos  esse,  et  illos  patrocinio  pecuniae  kborare. 
Nos  enim  eos  in  omnibus  in  conspectu  senatus  convincere  possumus, 
quod  haeretici  perfecti  sunt;  tunc  demum  eorum  potest  monstrari 
fallacia. 

2.  Item  dicendum:  Si  haeretici  non  sunt,  quomodo  ante  duas 
hebdomadas,  quam  nos  venissemus,  statuerunt  omnes  in  unum  cpiscopi, 
ne  quis  missas  foras  civitatem  teneret,  sed5)  hic  omnes,  ut  et  mul- 


102  ')  b  cc  abducti.  Hic  forte  practer  Dorotheum  duo  illi  notantur  epiacopi,  qni 
in  auperioie  epistola,  dicuntui  a  Doiotheo  ad  congiediendum  cum  legato  mifisi, 
ut  guot  ille  tdebat  adversarios  eise  ncgotii,   pioptei  quod  Johannee  veniebat. 

*)  G1  a1  et  tidt,  b  co  Sed  quod  el  tmt.  PiopinH  abest  nostra  correctio  a 
primigenia  lectione.  Nam  in  veteribue  libris  frequens  est  tet  pro  teil,  et  libra- 
riia  familiare  eet  voou  ahcujua  litteiam  primam,  quum  eadem  desinit  vox  ante 
cedens,  omittere. 

*)  Q'  a1  hinc  1n  contpeelu  vettro  (G1  nottro). 

*)  Supple  eot  audiri.  Moi  ideo  nos  mortuot  (iicunt,  quia  quum  ipae  Johan. 
nes  graviter  caeaua,  tum  duo  ipsius  pucii  cum  hospite  necati  sint.  Subinde 
laborare  non  id  quod  egtre,  aed  contra  plura  audere  ac  moliri  Bonat. 

*)  In  priua  vulgatu  teneret?     Sed  kinc  omnet,   ut:   locns  omni  deatitutus 
tellectu,  qui  quidem  mutata  inteipuuctione,   atque  kic  pro   /tinc,    ut  ct  paulo 
ante  faciendutu  fuit,  leetituto  jam  integei  rcdditm.     Ajunt  cautum  CBse,  ut 


>vGoogIe 


902  S.  HORMI8DAE  PAPAE 

i.5i9.)  titudo  easet  futnrae  seditioni  congregata,  et  doceri  possit  Becundum 
errores  eorum?  Qui  poatquam  senserunt  nos  venire*),  publice  prae- 
dicaverunt  festinandum  esse  cum  parvulia,  ne  persecutione  veniente 
pagani  morerentur  iufautes:  et  tunc  velut  ad  alterum  Fascha  tautos 
baptizaverunt7),  ut  consuetam  festivitatem  superarent.  Item  dicen- 
dum :  Si  haeretici  non  sunt,  quomodo  tanta  sacramenta  confecerunt, 
ut  canistra  pleua  omnibus  erogarent,  ne  imminente,  sicut  dicebant, 
persecutione  corumuuicare  uon  possent?  Item  si  haeretici  nou  sunt, 
posteaquam8)  accusati  sunt  gestis  a  Candido  yiro  sublimi,  vicario 
magistri  militum  praetorianorum,  in  judicio  praef ectorum ,  etB)  sibi 
maturum  periculum  coguoscerent  adfuturum :  quare  denuo,  tamquam 
damnandi,  velut10)  subvenire  iterum  parvulis  cupientes,  tanta  rursum 
et  confutati  exercuerunt  baptismata,  ut  vere  cuuctis  se  haereticos 
ostendiseent?  Ad  quaru  rem  satis  et  magnifica  potestas  praefecto- 
rum  gravissime  indiguata  est. 

3.  Item  si  haeretici  non  sunt,  quomodo  quum  iu  baptisterio 
abseonditi11)  essemus,  consilio  inter  se  habito  per  noctem,  veluti  de 
periculo  liberare  nos  volentes,  in  navi  mittere  voluerunt,  ut  hac 
occasione  mari  praeeipites  dareut?  Quumque  nos  respondissemus 
per  Demetrium  et  Audream  diaconos:  Omnes  nos  apud  vos  esse  co- 
gnoscunt;  guomodo  per  noctem  navigare  possumus  ?    Sed  si  vos  vere  pro 


nemo  eatra,  sed  omues  intra  Thessalonicenaem  civitatem,  e  qua  hunc  indicu- 
lnm  seribunt,  missas  teneient,  quo  major  multitudo  congregata  et  comparata 
ad  seditionem  foret.  ' 

*)  Ed.  venisse,  publicaverunt ,  rectiuo  G1  venire.  (Juod  enim  narrant,  factum 
eat  biduo  antequam  pervenirent,  ut  in  epiatola  100  n.  i  declaratur. 

')  Legati  in  epiatola  100  n.  i  tuper  dm  millia  baptisatos  narrant,  nnnc 
nnmerum  silent.  Ex  quo  confirmatur  quod  proiimc  obeervabamus,  eoa  quibua 
scribunt,  aliunde  quam  ex  hoc  indiculo  de  rebus  tum  geatis  fuisae  edoctoa.  Do- 
rothcus  autem  id  affecfcana  imitari,  quod  persecutiODum  temporibus  fieri  solebat, 
veterem  nos  docet  usnm  canistra  sacramentis  corporis  Christi  plena  fidelibus 
erogandi,  ut  Euchariatiao  perceptione  et  sacra  communione  non  fraudarentur, 
etiam  quum  perseciitione '  saeviente  aacros  conventua  adire  aut  celebrare  non 
liceret. 

■)  b  cc  pottea  quare  accutatit.  FeliciuB  eiinde  idem  cardinalis,  ubi  obtine- 
bat  praeter,  restituit  praetorianorum  (G1  pt). 

*)  G'  et  tibi  . . .  cognoicerenl.    Ed.  praefectoriml    Et  ti ...  cognotcenf. 

">)  Ita  G1.  Ed.  velinl,  nnde  recte  a1  ad  marg.  notat  locut  obtcurut,  nec  a' 
extricare  satis  valnit  (anasit  reaarciendum:  damnandi  cilra  judichan  fuerint,  ite- 
rum  ttc).  —  Hinc  docemur,  Dorotheum  cum  auft  baptismum  bis  intempestJTe 
adroiniatrasae ,  aemel  autequam  Jobannes  legatus  Thessalonicam  pervenisset,  et 
iterum,  quum  eoa  ille  confutasset  atque  accusati  jam  essent  in  judicio  prae- 
fectorum. 

")  G1  abscontt  etstmut ,  ac  deinde  cum  ed.  contilium  inter  te  habilum,  mendo 
antiquariis  aatis  famuiari.  —  Subinde  a'  dareutur,  G<  b  cc  darent  (scil.  itos),  a' 
mut.  daremur. 


3i,«izSdb,Google 


EPISTOLAE  102.   103.  903 

noslra  salute  consulitisir),   craslma  die  secrele  quinque  vel  sex  senaio-  .■a.Qia.) 

res,  qui  periculum  substantiae  vel  salutis  «uae  metuunt,  uaa  cum  magi- 

stri  militum  vicario  Candido  comile  jubete  advocare;  cognoscant  et  ipsi 

vbi  transferimur,  et  facimus  quod  *jubeni;  sin  autem  soli secretim,  hoc*T.jahetit 

non  facimus:  tunc  illi  nou  invenientes  effectum,  ad  horam  tacuerunt, 

et  alia  die  iterum  seditionem  populi   commoverunt ,   unde  vix  Deo 

volente  € 


Epistola  103. 

Hormisdae  papae  ad  Geriniiniim  et  Johannem  episcopos  et    ^jjg^' 
Blandum  presbyterum. 

5.      Ut  Dorotkeus  Thtssaloalettuit  pro&d  ab  teelesia  sua  relegetur  aut  dirigatur  Ro- 
mam.     Ne  Aristidem  tn  cjuidem  iocum  sufflci  sinant,  Mtd  virum  eligant  catholiclt 
acctptum  (n.  1).     Thomam  tt  Nicostratum  eceleiiU  propriis  ila  rettituendot ,  ut 
torum  occupatoret,  si  rtctat  sint  fidti,  alibi  ordiaentur  (n.  2).    Scythas  moaachol     > 
Romae  ad  legatorum  adnentuni  sollieitiia  euttodiri  (n.  3). 

Hormisda  Germano  et  Johanni  episcopis  et  Bl&ndo 
presbytero. 

1.  Graviter  nos  Johannis  catholici  afflirit  interitns,  quem  hae-ep.  ioo. 
retici  Dorothei  vesania  perhibetis ')  exstinctum.  Nam  eumdem  Doro- 
theum  Constantinopolim  jussu1)  principis  didicimus  evocatum.  Ad- 
versus  quem  domino  et  filio  nostro  clementissimo  principi  debetis 
insistere;  ne  ad  eamdem  civitatem  denuo  revertatur,  sed  episcopatus, 
quem  nnnquam  bene  gessit,  honore  deposito,  ab  eodem  loco  ac  eccle- 

sia  longius  relegetur,  vel  certe  hnc  ad  Urbem  sub  ptosecutione  con- 
grua  dirigatur.  Ad  hanc  etiam  partera  evigilare  debetis,  ne  in  locum 
ejus  Aristides  totius  mali  incentor  et  conscius  quibuslibet  subreptio- 
nibns  ordinetur;  nam  nulli  prodest  mutari  peraonam,  si  ejusdem 
forma  nequitiae  perseveret:  sed  talem  virum  debetis  eligere,  ut  de 
judieio  vestro  cuncta  catholicorum  congregatio  gratnletnr. 

2.  Iis  igitur  observatis,  pro  Thomae  et  Nicostrati  fratrnm  et 
coepiscopornm  nostrorum  personis  intentio  dilectionis  vestrae  vehe- 
menter  debet  incumbere.  Nam  quid  prodest  Ecclesiam  redintegrasse, 
si  ab  ejus  corpore  sacerdotes  videamus  estraneos,  quos  in  nostram 
conmnmionem  vos  caute  aut  rationabiliter  non  ignorastis  esse  su- 
sceptoa?    Unde  non  leviter  nos  res  ista  contristat,   si  ab  iis,   qui 

<*)  Q'  consuletis.  Unde  magie  pl&cet  cnm  a1  consulitis,  quam  cum  b  cc  con- 
suauttit,     Mox  ed.  ntagiitrit  militum  tt  vicario. 

103  ')  Hoc  perhibent  epiat.  100,  nec  mirum  videri  debet,  quod  hoapitiB  occisi 
nomen  ab  UUs  praetennissum  Hormiada  exprimat,  quom  aliunde  iliud  comper- 
tum  habere  potuJBaet 

*)  Eo  pacto  feBtinavit  imperator  implero,  quod  epist.  100  n.  6  promiaiBBe 
significator. 


^igilizedbyGOOgle 


904  8.  HDRMISDAE   PAPAE 

ft.  519.  sedis  apostolicae  praedicationem  sequuntur,  negligantur  qui  iu  ejus 
fide  et  consensu  recepti  sunt.  Idcirco,  sicut  hortati  sumus,  pro 
eorum  commuuione3)    atque   loco    serenissimo   principi   vehementer 

ep.  93  insistite  *),  (nam  in  eadem  causa  domino  et  filio  nostro  clementissimo 
et  96.  principi  et  viro  illustri  Justiuiano  filio  nostro  scripta  direximus), 
hortantes,  ut  cum  vestra,  quantum  ad  ecclesiarum  suarum  receptio- 
nem  pertinet,  debeant  earitate  tractare.  De  eo  vos  articulo  nostrae 
ordmationis  suepicamur  non  immemores.  Diximus  enim,  quemadmo- 
dum  exelusis  occupatoribus  hi,  de  quibus  loquimur,  ad  proprias 
revertantur  ecclesias,  ut  ilh  alibi,  si  tamen  rectae  sunt  fidei,  ordi- 
nentur. 

3.    De  personis  Scvtharum  monachorum  Justinianus  vir  illustris 

tp.  89.  uobis  scripsits),  quarum  exemplaria  litterarum  fraternitati  vestrae 
direxirnus;  qui  quum  nollent  sustinere  vestrae  diiectionis  adventum, 
et  observationum  moras  se  dieerent  ferre  non  posse,  tentaverunt 
clam  de  Urbe  discederc.  Quos  tum  nos  fecimus  sollicitius  cuBtodiri, 
ea  quae  de  vobis  contraria  dixerunt  volentes  agnoscere,  ut  quum 
reversi  Deo  propitio  fueritis,  eorum  error8)  rationabiUbus  adhorta- 
tionibus  corrigatur.  Data  lil  Nonas  Decembris,  Eutharico  riro  cla- 
*       rissimo  consule. 

Epistola  104. 

;&.&i9d.  Hormisdae  papae  ad  Dioscorum  dlaconam. 

3Dee.) 

Vt  cogtiet,   quomodo   ii,   qui  Caichedonentc  conciHum  scripto   aanataverant,  rt-      p 
cipiendi  ttnt.     Eccletiai  Alcxandrinam  tt  Antiochenam,  nec  nan  Thomam,  Nico- 
ttratutn  et  Johannem  Sicopolitanum  ei  commendat. 

Hormisda  Dioscoro  diacono1). 
1.  De  laboris  tui,  quem  cum  Dei  omnipotentis  juvamine  susce- 
pisti,  pro  ea  parte,  qnae  acta  est,  gratulamur  effectu;  et  indicamus, 
ut  quemadmodum  revocandi  sunt  hi,  qui  ex  scripto  Calchedonensis 
concilii  constituta  damnaverunt,  debeas  cogitare,  ne3)  forsitan  tales 
non  schismatici  sed  magis  haeretici  videantur.  An  certe  una  sit 
causa  tam  eorum,   qui  sermonibus,  quam  eorum,   qui  convincuntur 


■)  Qnia  nirairum  et  a  communione  auspensi,   et  a  sedibus  euis  erant  ejeeti, 
uti  disertc  docetur  epist.  106. 

')  Ed.  intittere.    Mox  G1  hortantet  ul,  ubi  ed.  hortantet  etan,  ut. 

b)  Trea  de  iia  exst&nt  Justinlani  epiatolae,  bciI,  78,  89  et  99.     Ex  iia  autem 
vcl  89  vel  99  videtux  mentorari.  —  Mox  ed.  fademut. 

*)  Non  tam  ex  sententia  eua,   quam   ex  legatorum  nominatimque  DioBCori, 
Scytlria  errorem   hic  ilormisda    attribuit.      Certum  enim  eat,    eum   de  illornm 
causa  nihil  hactenus  judicare  volnisee,  eed  ejus  cogrutionem  ad  legatorum  redi- 
tum  diatulisBe. 
104    ')  Inscriptio  nulla  exstat  in  G\ 

*)  Ed.  cogitare.     Fortitan.     Mox  G1  conjunguntur  tcripto. 


DigilizedbyGOOgle 


EPISTOLAB   103 — 105.  905 

ecripto  damnaase T) ,   quia  per  lianc  distantiam  filius  noster  vir  illu- (a.519.) 
stris  Albinus  religiosus  videtur  facere  quaestionem?  Et  cogita,  utrum 
et  scribentes   contra  Calchedonense  concilium  per  illum  generalem 
libellum  tantum  suscipi  debeant,  an  certe  aliqnid  amplius  adjicere1). 

2.  De  Alexandrina  et  Antiochena  ecclesiis5)  solatio  Dei  nostri 
adjutus  enitere,  ut  omnibus  recte  dispositis  communioni  catholicae 
socientur.  Thomae  quoque  et  Nicostrati  fratrum  et  coepiscoporum 
nostrorum  observatio*)  nos  longa  contristat;  et  miramur,  cur  apud 
catholicum  principem  rectae  fidei  laborare  videantur  episcopi,  quo- 
rum  desideria  tua  debebit  caritas  sublevare  agendo,  quatenus  optata 
consequentium7)  moeror  converti  possit  in  gaudium. 

3.  Johannas  Nicopolitanus  episcopus  per  Ammonium  diaconum 
nobis  scripsit,  quod  ei  aliqui  malevoli  apud  principem  nitnntur  ge- 
nerare  calumniam :  quem  dilectioni  tnae  commendamus  hortantes,  ut 
elabores,  ne  ejus  quieti  inimicorum  possit  nocere  subreptio.  Quem 
Ammonium  diacomim  ad  nos  venientem  in  sedis  apostolicae  nolni- 
mus  communione  suscipere  tamdiu,  donec  habito  cum  Sergio  diacono 
tractatu,  quid  ordinari  debuerit,  quaereremus;  et  hoc  deliberatio 
nostra  supradicto8)  diacono  probabilis  invenit,  ut  per  testimonium 
libelli  communioni  catholicae  jungeretur:  quem  libellum  sollemniter 
oblatum,  et  nostrae  offerentem  communioni  significamus  adjunctum. 
Data. 

Epistola  105. 
Hormisdae  papae  ad  Dloscornm  diaconnm.  ''3'riect 

p.  116.      Quae  per  tum  acla,  Italiae  populit  plactdtte.    Ad  imperatorem  te  litterat  dutu- 
rum,  ut  ipsam  Alexandrinae  eccletiae  pracficiendum  curct  (n.  1).     Tkomam,  ffi- 
COtlratum,    Jo/utnnem  Niropaiiianum  et  Paulimcrn  defentorem  ti  commendat.     Ne 
pro  reditut  fetlinatione  quid  inditpotitum  aut  non  urdinatum  relinquat, 

Hormisda  Dioscoro  diacono. 
1.    De  laboris  tui  quidem,    quem  Dei   omnipotentis   juvamine 

J)  Snpple  Calchedonenaem  ejnodnm.  Deinde  mauemaa  quia  propter  kanc 
dittantiam  cea  propter  hoc  discrimen, 

*)  In  vnlg.  addicerc;  in  G1  quum  legatnr  adicere,    non  littera  d  aed  t  gerni- 

TIHTlHft     fuitr 

°)  Dum  haec  scribebat  HormiBda,  Antiochenae  eccleaiae  epiacopatnm  Do- 
rotheo  deatinatum  eese  nondum  audierat. 

*)  Eodem  intellectu  in  epistola  superiori  n.  3  uarrantur  Scythaa  monachi 
dicere,  obteroationum  moras  te  ferre  non  posse.  Quocirca  obteroationet  ibi  per- 
inde  intelligere  est,   atque  diiationtt,   acu  ut  Uormisda  epiet.  144  loquitnr,   tar 

')  Ita  0'  a'.  Al.  consequendo.  Moique  iilud  ei  ad  Ammomum,  nt  ex  sub- 
nexia  liqnet,  refertur. 

B)  Ed.  add.  de  et  sub  fin.  contule  supra  tcripto.  Ibid.  in  soq.  opistola  qua 
libello  ...  oblaio. 


^icjitizedbvGOOgle 


iXXi  8.  HORMISDAE    1'Al'AE 

v  519.  suscepisti,  pro  ea  parte,  quae  acta  est,  gratulamur  effectu,  indicantes, 
omnibus  Italiae  populis  quae  auctore  Deo  per  te  acta  sunt  placuisse; 
et  gratias  Deo  nostro  sine  cessatione  persolvimus,  qui  te  fecit  agno- 
scere,  quia  non  pro  odio1)  sed  pro  causae  magis  fuerifl  amplifcudine 
deBtinatus.  Unde  quoniam  supplicem2)  et  puram  cogitationem  nostram 
per  te  misericordia  divinae  propitiationis  adjjivit,  necesse  est,  ut  de 
industriae  vel  fatigationis  tuae  praemio  et  vicissitudine  cogitemus. 
Nam  sequenti  tempore  scribere  domino  et  filio  nostro  imperatori 
disponimus,  ut  te  Alexandrinum  episcopum  debeat  ordinare.  Justum 
est  enim,  ut  ea  doctrina  et  moderatione  tua  corrigatur  ecclesia,  in 
qua  praecipue  ab  ipsis  aetatis  tuae  principiis  militasti.  Nam  displi- 
cuit  nobis,  quod  caritatem  tuam  clementissimus  imperator  Antio- 
chenae  praeponere  nitebatur  ecclesiae.  Melius  enim  in  solo  patriac 
tanti  accipies  sacerdotii  dignitatem,  ut  Aegyptios  populos  doceas, 
quam  inter  Syros,  novos  et  Lncognitos  homines,  in  alia  orbis  parte 
progenitus  errare3)  videaris. 

2.  Thomae  quoque  et  Nicoatrati  fratrum  et  coepiscoporum  no- 
strorum  observatio  longa  nos  contristat,  et  miramur,  cur  apud  catho- 
licum  principem  rectae  fidei  lahorare  videantur  episcopi;  quorum 
desideria  fcua  debebit  caritas  sublevare  agendo,  quatenus  optata 
consequentium4)  moeror  converti  possit  in  gaudium. 

3.  Johannes  Nicopolitanus  episcopus  per  Ammonium  diaconum 
nobis  scripait,  quod  ei  aliqni  malevoli  apud  principem  nituntur  gene- 
rare  calumniam:  quem  dilectioni  tuae  commendamus  hortantes,  ut 
elaboresj  ne  ejus  qnieti  inimicorum  possit  nocere  subreptdo.  Quem 
Ammoninm  diaconum  ad  nos  venientem  in  sedis  apostolicae  nolui- 
mus  communione  suscipere  tamdiu,  donec  habito  cum  Sergio  diacono 
tractatu,  quid  ordinari  debuerit,  quaereremus;  et  hoc  deliberatio 
nostra1)  supradicto  diacono  probabilis  invenit,  ut  per  testdmonium 
libelli  communioni  catholicae  jungeretur.  Quo  libello  sollemniter  oblato 
nostrae  offerentem  communioni  significamus  adjunctum. 

4.  Paulinum  ecclesiae  Romanae  defensorem  commendamus.  Et 
hortamur,  ut  nihil  indispositum  pro  festinatione  vestri  reditus  relin- 
quatis8):  quia  melius  cuncta  sub  prolixitate  temporis  cumDeinostri 


105  ')  Hoc  verbo  innuitur,  DioBcorura  prirao  legationia  mnnus  hac  ratione  ez- 
cusasae,  quod  inde  dbi  odium  iuvidiawique  concitari  timeret,  vel  etiam  quod 
odio  progressus  sui  ab  ecclesiaa  «uae  greraio  abatraheretur. 

■)  Concinnior  videretur  voi  simplicem:  nisi  forte  hic  memorat  Hormisda  pre- 
cea,  qnibus  Dioscorum  ne  legationem  recusaret  obtestatus  egt. 

')  Hoc  est:  peregrinus  esse  videaris  adeoque  praeter  cauonicas  leges  eloctus. 

*)  Ed.  ut  supra  eomejuendo. 

»)  Ed.  add.  de. 

*)  Hac  in  re  prudentem  pontificem  sequi  non  pudet  consilium  piissimae  femi- 
nae  Julianae  Aniciae,  quae  epist.  71  ad  ipsum  scripserat:  SantHtalem  vestram  ad- 
monemus.   ut  inlimetU  dettinatU  a  vobis  retierendUtimU  virU,   nullo   mado  abscedere. 


>vGoogIe 


EPISTOLAE   105.   106.  907 

juvamine  disponuntur,  et  gratius  est,  ut  sub  mora  omnium  ecclesia-  a.619. 
rum  ordinetur  status,  quam  quum  per  festinationem  aliquid  imper- 
fectum  remaneat,  unde  iterum  et  lahor  uobis  generetur  et  nostris 
afferatur  ordinationibus  difficultas.     Data')  consule  suprascripto. 

Epistola  106. 


Tkima  et  Nieostrato  Constantinopoli  indigne  susceptis,  se  ipsum  sprttum  videri. 
lil  quum  priaium  COnsullum  vult. 

Hormisda  Johanni1)  episcopoConBtantinopolitano. 
Reperiraus  Thomatem  et  Nicostratum  fratres  et  coepiscopos 
nostros  Constantdnopoli  non  ita  susceptos,  sicuti  nostra  fuere  desi- 
deria,  et  ipsi  semper  optabant.  Non  solum  enim  loca  eis  debita1) 
dicuntur  ablata,  sed  a  couunuuione  quoque  eos  cognovimus  fuisse 
suspensos.  Quod  quam  acerbe  ferat  animus  noster,  etiam  fraterni- 
tatem  et  dilectionem  tuam  credimus  aestimare.  Et  ideo  quantam 
ditigentiam  causae  videtis  magnitudiuem  poscere,  tantam  vos  effi- 
caciam  debetis  sine  mora  praestare,  et  agere,  ne  nos  magis,  apud3) 
quos  fuerunt,  videamnr  esse  contempti;  quum  illis  contra,  quam 
desiderium  commune  habuit,  sollicitudinis  molestia  fuerit  iudecenter 
injecta  in  tantum,  ut  nec  de  facultatibus  eorum,  quae  eis  dicuntur 
,  a  fratre  et  coepiscopo  nostro  Johanne,   dicatur   aliquod4) 


ontequom,    tiatt   pervtderitis ,    ut   oportet,   flrmenlur   ea    quae    bene    disposiia   sunt 

~)  G1  Data  dis  cons.  s~s,  ed.  Data  supradieto  eonsule. 
106  ')  Ll  vulg.  Johanni  episcopo  et  Dioscoro  diacono.  Addiruua  cum  G '  Conslan- 
tinopolitano.  In  eodem  (!'  quidem  poatea  hic  adjicitur  et  Dioseoro  diacono,  aed 
in  praevio  illiua  indice  generali  haec  verba  absunt.  Et  ea  quidem  abeaae  de- 
bere  inde  uobis  persuasum  eat:  1D  quod  in  ea  Hormisda  unum  et  singularem 
alloquitur  hia  verbia  fraternitatem  et  diteetionem  tuam  (non  nestram)  credimus  aesti- 
mare;  2"  quod  eam  in  epiatola  144  recolat  ac  memoret  ut  ad  unum  Johaimem 
acriptam;  3"  quod  non  aJiter  de  ea  iu  aubneia  epiatola  107  loquatur.  Venim 
autiquarius,  hujua  epistolae  107  iJlud  legens:  lam  ad  Johannem  fratrem  et  coepi- 
scopum  nostrnm  scripta  dirtximia,  quam  diteetissimo  filio  noitro  Dioieoro  diacono  per 
lilteras  injunximtu,  in  eum  inductua  eat  errorem,  ut  unam  eamdemque  epistolam 
ibi  deaignari,  adeoque  hanc  106  uoa  tantum  Johanni  episcopo,  sed  et  Dioscoro 
diacouo  inscribandam  esistimaret. 

*)  H.  e.  tedes  et  tcclesiae  propriae. 

!)  £lliptious  locua  ita  est  eiplicandus,  quaoi  legeretur:  apud  eot,  apud  quo» 
fucrunt,  spreti  vidcamur  etc. 

*)  Mallemua  aiiquid  ordinatum,  onde  scilicet  neceaaaria  vitae  anbsidia  per- 
ciperent.  Da  quo  Johanne  hic  Ioquatur  Hormisda,  obacurum  eat.  Tantum  ob- 
aervamus,  tunc  temporia  eccleaiae  Jerosolymitanae  ac  tribus  Palaestinia  praefuiaae 
Johannem,  cujue  epiatola  synodica  ad  Johannem  Coostantinopolitanum  concUii 
Conatantinopolitani  sub  Mena  actioni  T  (Hard.  II,  1342)  inserta  eat,  eique  primum 
subscribere  Johannem  Caeaareae  (in  Palaeatina)  epiacopum.  Nec  deeat  conjectura, 


mzedbvGoogle 


008  8.  IIOEMISDAB   PAPAK 

a.619.  ordinatum,  nec  litteras  noatras,  quas  per  eos  misimus s) ,  fuisse  eu- 
sceptas.  De  quibus  omnibus  ita  vos  agere  desideramus  instanter, 
ut  ad  nos  caritas  vestra  de  effectu  hujus  causae  valeat  sub  celeritate 
rescribere.    Data  quo  supra  consule. 

Epistola  107. 


a  nuper  Johanni  et 

Hormisda  Thomae  et  Nicostrato  episcopis. 

Animnm  nostrum  pro  negotio  vestro  otiosiim  aut  desidem  non  pute- 

tis;  nam  non  aliter  de  vestra  fatigatione  quam  de  propria  cogitamua. 

Mena  siquidem  eccleeiae  nostrae  notario  imdnuante,  cognovimus  carita- 

tem  veatram  adhuc  observationum  molestias  sustinere.  Et  ideo  ut ')  istis 

adversitatibus  Deus  omnipotens  dignetur  praestare  remedium,  tam  ad 

ep.  106.  Johannem  fratrem  et  coepiscopum  nostrum  scripta  direximus,  quam 

ep.  105.  filio  nostro  Dioscoro  diacono  per  litteras  nostras  injniuimus,    ut 

domino  et  filio  nostro  Justino  principi  necessitatem  et  causam  ve- 

strae  dilectionis  insinuet,  et  instanter  agat,  quatenus  desideriis  vestris 

dominus  noster  congruum    dignetur  praestare    effectum.     Cum  quo 

Dioscoro  diacono  debet  loqui  vestra  fraternitas,  quia  necesse  est,  ut 

intentioni  vestrae  vel  intuitu  catholicae  communionis  vel  considera- 

tione  nostrae  adhortationis  studeat.     Data  quo  supra  consule. 

Epistola  108. 

'lifian '  Justini  Angnstl  ad  Hornrisdam  papam. 

Precei  tibi  ab  Orientalibut  porrectai  signi/ical,   in   quibus  iltt  quaedam   de  ftde     p.  116, 
disserunt,   quae  Dioicoro  non  satis  probantur.     Missurum  »e,   qui  eat  ad  Bor~ 

misdarn  ferat  et  responsum.  ipsiut  referat. 

Justinus  Augustus  Hormisdae  papae. 

Quanto  nagramus  studio  pro  colligendis  concordia  sacratissimis 

ecclesiis,  jamdudum  nos  palam  fecisse  dignoscitur:   qui  ab  ineunte 

ep.42.  nostro  imperio  sanctitudinem  vestram  admonendam  duximus,    quo 

certos  dirigeret,    ut  interventu  eorum  remedium  aliquod  his  rebus 

alteratrum  ex  illis  duobiu  episcopia  bic  notari.  Sed  neque  penpicuum  eet,  utrum 
iilud  a  fratre  et  coepitcopo  nottro  Johame  ad  verbum  imatae,  an  ad  erdinalum  refe- 
recdum  dt,  licet  qui  dob  praecesserunt  editoree  ad  invatae  referre  non  dubitarint. 
*)  Videlicet  in  epistula  92  ad  ELiam,  Thomam  et  Nicoatratum Bcripta nosn- 
aitaa;  quas  idco  dicit  per  eot  mUsas,  quia  ibi  eorum  purmittit  arbitrio,  uti-um 
per  vos,  inquit,  eai  eligatii  offerrc,  an  per  ipsum  potiut  perlatorem.  Sed  et  eoa 
elcgiase,  ut  per  ae  illae  offerrent,  hinc  colligitur. 
107     ')  £d.  in,  moique  quam  ditectittmo  fllio  ...  noitrae  diiecttonii. 


byGoogle 


EPI8T0LAE  106  —  109.  909 

inveniri  possit;  et  antequam  advenerint  qui  destinati  aunt,  cunctaa,620.  - 
praeparavimus,  quo  facilius  transigerentur,  quae  per  hanc  ilorentis- 
simam  urbem  disponenda  fuerant.  Yerum  quoniam  preces  nostro  °P- . 
Qumini  porrectae  sunt  ex  diversis  Eois  provinciis,  certa  quaedam 
disserentibns  pro  nde  catholica,  aecretaque  suae  mentis  declarantibus, 
quae  apud  ae  pro  individua  Trinitate  constituta  testantur,  qnaeque 
nrmiter  sese  recepturos1)  ostendunt;  Irisque  relectis,  Dioscorus  aliqua 
asseruit  non  convenienti  ordine  inserta  fuisse:  merito  duximus  ape- 
rienda  vobis  ea,  quae  sumus  edocti.  Non  multo  itaque  post  a  nobis 
quidam  destinabitur  ad  certiorem  faciendam  beatitudinem  tuam  super 
omnibns  et  insinuandas  vobis  supplicationes  quae  nobis  oblatae  sunt, 
et  responsum  pietatis  vestrae  referendum,  quo  possint  resecari  tan- 
dem  dubitationes  incongruae.  Securi  igitur  de  nostro  concflio,  sol- 
licitis  orationibus  placare  nobis  Divinitatem  snmmam  dignemini. 
Data  XIV  Galendas  Februarii  Constantinopoli,  Vitaliano  et  Rustico 
consulibus. 

Epistola  109 

Exemplar  relationis  Johannis  opiscopi  Conatantinopolitani.        %6f  °  d 

Proxinaat  Pascka  d.  19  ApriKt  celebrandum   ex  repotitit.  Conttanlinopoli  diei 
pasckaUt  annalSmt  nuntiat. 

Domino    per  omnia    amabili   Deo,    sanctissimoqu'e 

fratri  comministratori  Hormisdae  in  Domino 

Balutem. 

1.    Quemadmodum  *puro  corde   et  caritafe  spirituali  apud  nos- 

metipsos  habemus  te,  frater  carissime,  et  quemadmodum  te  per  omnia 

ducimus  venerandum,  ex  operibus  bis')  satisfactum  esse  vestrae  re- 

verentiae  judicamus.   Dominicae  obsequentes  voci  manifeste  clamanti: 

Quae  vultis  ut  facianl  vobis  homines,  sic  et  vos  facite  eis,  et  apostoli-  7  u_ ' 


1  doctrinam  amplectentes  docentem:     Vos  mvicem  honore  prae-^>m- 

venientes;  haec .  operibus  ostendere  festinamus,    vinculum  insolubile     ' 
spirituali  caritate  adl)  unitionem  sanctarum  ecclesiarum  continentes, 


108  ')  Non  modo  ea  se  recepturos,  sed  ab  initdo  suacepisHe  et  constanter  pro- 
pugnasae  affirmant.  Qni  infra  epist.  129  n.  1  ab  eodem  imperatore  de  eodem 
libello  dictum  legerit:  in  quo  tese  duratwot  ottendunt  ftrmiter,  et  quo  nulia  rattime 

desisiendum   aestimant,   vii   dubitabit,    quin  hic  restituendum   sit  sc&e   rctcnluros 
oslcadunt.     Ibidem  Ql  cc  o&tcnditw ,  moxque  a'  hit  relictis,  ubi  al.  releetit. 
100     ')  Bedondare  videtur  pronomen   hi&  atque  interpretas  esse,    qui    linguao 
latinae  potestatem  ac  proprietatem  non  aatie  caUena,  articulnm  graecum  tofj 
retacere  timnit. 

')  Ita  c*  seq.,  quum  G1  a1  adunationem  ...  quae  ncc  ...  nee  (G'  add.  contrario- 
rum)  ...  fluctuatiombux  malorum  principi  vel  veritatit  inimico  ...  sanctae  et  contub- 
gtantiaHl   Triniiatit  interccssiane , 


3i9ilizedbVGOOgIe 


910  S.  HOBMJSDAE   FAPAE 

a.  520.  quo  nec  contratiorum  spirituum  ictitras  nec  nuctuationibus  malorum 
principis  vel  veritatis  inimici  titubare  pofisimus,  auxiliante  nobis 
sancta  et  consubstantiali  Trinitate  intercessione  gloriosae  et  verae 
Dei  genitricis  Mariae:  per  quae  praecipue  nobis,  domine  atque  san- 
ctissime,  immobilem  permanere  oramus  nostrarum  vestrarumque 
sanctarum  ecclesiarum  statum,  nihilominus  et  inseparabilem  custodire 
fidei  unitionem;  potens  est  enim  Deus  victoriae  palmam  sperantibua 
in  oum  sine  certamine  condonare. 

2.  Instantis  autem  dominicae s)  passionis  numernm,  qui  vestris 
continetur  litteris,  ex  repositis  apud  nos  diei  paschalis  annalibus 
recte  habere  significamus :  et  ante  qnidem  scientes  et  ntmc  scrupu- 
losius  requirentes,  sine  dubitatione  mundi4)  festivitatem  incolumes 
vos  celebrare  XIII  Calendarum  Majarum  die  optamus,  qui  est  proprie 
nonns  decimus  dies  futuri  mensis  Aprilis.  Orate  igitur,  et  circa 
nostram  memoriam  nullam  oblivionem  vester  animus,  sanctissime, 
babere  dignetur.  Omnem,  quae  cum  vestra  est  sanctitate,  in  Christo 
fraternitatem  ego  quoque  et  mei  plurimum  salutamus.  Et  alia  manu: 
Incolumes  in  Domino  orate  pro  nobis,  amabilis  Deo  et  sanctisBime 
frater!  Data  Constantdnopoli  XIV  Calendas  Februarii,  Vitaliano  et 
Rustico  w.  cc.  consulibus. 

Epistola  110 

lBJanl  Suggestio  Germani  episoopi,  Felicis  et  Dioacori  diaoonorom  et 
Blandl  presbytori. 
Dorotheum  Tkessalonicensem  Heracleem  fuitse  pcrdiictum,  donec  causn  ejut  fini- 
retur;  ut  tamen  idem  cum  Arittide  Homam  mitteretur,  imperatorcm  renuitse, 
immo  interea  iltum  Reracica  repcnte  dimissum  modo  accipiunt  [n.  1).  De  proximo 
Patchate  die  19  ApriHt  celebrandn  Orienlalem  eceiaiam  ewm  Romana  conten- 
tire  (n.  2}. 

1.    Reverenda  vestri  apostolatus  alloqnia1)  per  filios  vestros  Leo- 


*)  Dominicae  patsionit  dicm  et  patenalem  dlem  velttt  synonjma  acccpere  qui 
noB  autcceBaerunt  editorea;  adeo  ut  pro  Bumma  epistolae  in  frdnte  praemiaerint: 
Instantem  Dominicae  patsionis  diem  rccte  cetcbrari  XIII  Calendat  Majat.  Cui  in- 
telligentiae  favent  v.eteres ,  qui  Pascha  a  passione  derivant.  Quia  tamen  verum 
eat,  eum  qni  iu  die  Panchae  non  fallitur,  neqne  in  Dominicae  paBaionis  detdg- 
uanda  errare,  nihil  vetaret,  quominus  Dominicae  paaaionia  diem  eidam  aecun- 
dum  proprietatem  verborum  mtelligeremuB,  nisi  ipse  Johannes,  quod  primo 
Dominicac  pattionit  nominibnB ,  apertius  poBtea  diei  patchalit  vocabulis  designa- 
ret.  Ceterum  Pascha,  quod  anno  520  eooleaia  Bomana  cum  Constantinopoli- 
tana  d.  19.  Aprilis  celebravit,  quidam  Occidentales  die  22  Martii  celebrandom 
duxerunt. 

*)  Loco  mtaidi  legendum  omni.     Sic  epiat.  seq.  n.  2  XIII  Cal.  Mej.  die  festi- 
vitas  (non  addito  mundi,  sed  subaudito  Patckae)  celebranda  speretur.  —  Hox  ed. 
incolumit  ...  ora  ...  Dei. 
Ilf)    ')  Hic  memorantur  duae  Hormisdac  cpistolae,  una  por  Leonem,  scil.  bu- 


^igilizedbyGOOgle 


EPISTOLAE   109—111.  911 

nem  atque  Eulogium  desiderabili  hilaritate  suscepimus ;  quorum  prius  (a.620.) 
praeceptum,   cur  quae  Thessalonicae  contigerunt  non  insinuavimus,   p' 
arguebat.    Sed  longe  ante  ejus  adventum  occasione  comparata  cura-  ep.  100. 
vimus  signincare,  quaecunque  vel  rumore  venientium  vel  eorum  qui 
pertulerunt  scriptis,    quorum  exemplaria5)   subter  adjunxhnus,   velep.  102. 
piissimi  principis  narratione  comperimus.    Secuta  est  yindictae  pro- 
missio:  adeo  ut  Dorotheus  Thessalonicensis  episcopus  ad  Heracleam 
deduceretur  civitatem,  donec  causa  terminum  reperiret.     Inter  haec 
secundum  ea,  quae  praecepistis,  auctoritatem  apostolatus  vestri  prin-  eP|7 
cipi  insinuare  curavimus,   ut  ad  percipiendam  doctrinam  catholicae 
puritatis  Komam  praefatus  Dorotheus  una  cum  Aristide  mitteretur. 
Qui   respondit  causam   non   esse,    pro   qua    Romam   dirigerentur3) 
audiendi,    ubi    sine   accusatorum   controversia    se   possent    liberius 
excusare.    Sed  repente,  dum  haec  geruntur,  ab  Heracliensi,  quantum 
agnovimus,  in  qua  tenebatur,  dimissus  est  civitate:  quam  ob  causam, 
vel  qua  ratione  aut  conditione,  vel  quibus  agentibus,  ignoramus. 

2.  De  paschali  die  vestra  beatitudo  cognoscat  concordare  Orien- 
talium  cum  apostolica  sede  sententiam,  ut  XIII  Calendarum  Majarum 
die  festivitas  celebranda  speretur,  sicut  Johannis  quoque  Constanti- 
nopolitani  antistitis  relatione  clarebit.  Superest,  ut  orationis  beati-  ep.  109. 
tudinis  vestrae  adminiculo  celeriter,  sicut  cupimus,  vestris  mereamur 
praesentari  vestigiis. 

Epistola  111 

Suggestio1)  Dioscori  diaooni  ad  Honuisdam  papam.  a.520d. 

29  Febr. 

Johamtem  Canstantinopolitanum  antistitem    ex   hac  vita   discessUse  ejtisque  loco        ace.  d. 

elechan  ette  Epiphanium.  7  April. 

Erat  optabile  et  voto  nostro  conveniens,  consonanida  praeteritis 


perior  97,  altera  per  Eulogium,  qnae  adhuc  latet,  transmiaoa.  De  hac  postrema 
loqui  videtur  JohanneB  in  proxima  epistola  109  n.  2,  abi  Dominieae  passionis 
diem,  qai  111  ipsiue  Hormisdae  litteris  contmetor,  recte  adscribi  reapondet.  Conf. 
not.  epist.  Eorm.  non  exstant.  n.  XXVII. 

*}  Ita  O1.  Ed.  exempla.  Ei  his  unum  ad  nos  pervenit,  acil.  cpistola  102  seu 
indiculus  a  Johanne  episcopo  et  Epiphanio  preabytero  directne,  qni  ie  ipsa  in 
Vaticauo  exemplari  epistolae  huic  Bubneciritur. 

3)  0L  deligerenttcr,  ed.  delegarenttrr.  Propins  abeit  a  primaeva  leciione  rfiri- 
gtrenlur.  Ipse  Hoimisda  epiat.  97  n.  2  petitionem  auam,  ad  quam  hic  lespi- 
citnr,  eodem  veibo  sic  exprimit:  ttt  Thessalonicensis  antitles  a  prittcipe  ln  l/rbetn 
direclus,  ab  apostolica  percipial  scde  doctrinam.  Notatu  dignum  est  id,  qnod  de 
peicipienda  doctiina  Hormisda  dixerat,  de  eubeundo  jndicio  a  Justino  expli- 
cari.  Vernm  cauaa,  cur  hic  princepa  Dorotheum  cum  Aristide  Roraam  mittere 
renuit,  ea  ipaa  ant  fere  ipsa  eat,  ob  qoam,  nt  Coustantius  in  Innocentdi  episto- 
'lam  4  not.  0  exposnit,  peregrina  judieia  pluribus  cononum  decretis  principum- 
qne  edictia  prohibentur. 
111    ')  Theophanes  pag.  142  (cd.  Bonn.  p.  256)  Epiphaninm  anno  520  Februa- 


>vGoogIe 


912  6.  HORMISDAE  FAPAE 

a.  620.  nuntiare,  scilicet  pontificem  Constantinopolitanae  ecclesiae  Johannem 
esse  superstitem,  et  confessionem  libello  editam;  cujus  merita  non 
est  dubium  Deo  placere,  qui  inter  catholicos  et  communicatores  sedis 
apostolicae  meruit  ad  aliam  ex  hac  vita  discedere.  In  cujus  locom 
EpiphaniuB  *)  quidam  presbyter  quondam  ayncellus  ejus  successit, 
cujus  initia  bona  videntur;  nam  rationabilia  loquitur,  et  promittit 
patrum  se  regulas  servaturnm,  pacem  unitatemque  ordinatam  non 
dissipare  sed  magis  augere.  Ista  sunt  quae  promittit;  quid  tamen 
opere  possit  implere,  adhuc  ignoramus.  Has  siquidem  litteras  quarta 
post  ordinationem  ejusdem  die  reperta  occasione  transmisimus;  nec- 
dum  cum  eo  conimunicavimus,  non  quasi  resistentes,  sed  quia  adhuc 
ab  eo  non  sumus  invitatt.  Superest,  ut  beatitudinis  vestrae  insistat 
oratio,  quatenus  divinae  gratiae  adjutorio  talis  erumpat,  per  quem 
de  perfecta  possimus  unitate  gaudere.  Accepta  YII  Idus  Aprilis, 
Rustico  viro  clarissimo  consule. 

EpiBtola  112. 

flnMatt")  Hormisdae  papae  ad  Justinianum. 

Illius  erga  se   reverentiam  laitdat.     Propter  exortas  conlentionet  myslcrium  ss.      p, 
Trinitati*  paurii  explkat,  donec  sutcepta  quam  exspectat  legatione  pleniu*  illud 
edisserat. 

Hormisda  Juetiniano  viro  illustri. 

ep.  99.  1.  Quod  celsitudo  vestra  animi  circa  me  sui  benevolentiam 
dignatur  ostendere,  facitis  rem  Deo  placitam  et  rectae  conseientiae 
congruentem;  sed  non  parva  sunt  vobis1)  hujus  emolumenta  propo- 
siti.  Major  in  vos  fructus  de  tali  bonitate  revertitur,  neque  enhn 
vacua  honorificentia  est,  quae  defertur  antistiti.  Indubitatum  siqui- 
dem  est,  quia  honor  ministri  cultus  est  domini,  et  qni  personam 
sacerdotis  magni  habet,  majorem  remunerationem  ab  eo  cui  sacerdos 

Matth.  famulatur  accipiet,  dicente  Domino  Jesu  iis,  qui  prophetas  in  honore 

'    '  suscipiunt,   suam  mercedem  esse  reddendam.     Et  apud  me  quidem 

magni  est  gratia  vestra  momenti,   eo  tamen  pretiosior,  quia  quid- 

rii  26  die  ordinaium  ease  tradit.  Dioucorus  vero  has  litteraa  quarta  pott  onS- 
nationem  ejus  die  mittere  ae  eigniiicat.  Ei  quo  consequens  est,  ut  ejnsdem.  men- 
ais,  qui  hoc  anno  biaeitilin  erat,  29  die  missae  aint. 

*)  De  Bpiphanio  sic  demceps  Dioscoros  loquitur,  ut  inde  in  dubitationem 
inducatur  lector,  nom  ille  ipse  sit  Conatantinopolitanae  ecclesiae  presbyter,  qui 
epist.  100  n.  1  Thessalonicam  ad  curandam  ecclesiae  hujus  utnitatem  cum  Jo- 
hanne  apostolicae  eedis  legato  directus  ex  communi  electione  dicitur.  Ut  anmn 
tamen  cogitemus,  non  sinit  testimonium  ceterorum  Hormisdae  legatorum,  a 
quibus  Hormisda  ipse  epiat.  113  hunc  Epiphanium  apud  ue  pro  impensis  in  nego- 
lio  propugnandae  unitatis  offtciis  mulliplicitcr  laud&tum  Bcribit.  —  Ibidem  0'  quar- 
tuia  post  ordinem  ejuldem  recepia  occasinnc. 
112     ')  Ed.  nobis,  et  mox  major  tn  not. 


^icjitizedbvGOOgle 


EPISTOLAE   111  —  113.  913 

quid  mihi   gratiae  dignanter  impenditis,   in  ecclesiarum  defeneione  (a.  620.) 
monstratis. 

2.  Sed  ut  ad  id,  quod  celsitudo  vestra  desiderat,  noster  sermo 
dirigatur,  quamqnam  et  clementiBsimus  imperator  et  vos  promittatta z)  ep.  108. 
legationem  esse  venturam,  et  id  cnm  ratdone  convenerit,  nt  eorum 
qui  dirigendi  sunt  Buper  omnibue  nos  decuerit  exspectare  praesen- 
tiam:  tamen  quia  gratum  nobiB  eet  studium,  quod  circa  rebgionem 
vos  habere  deciarastis,  non  gravat  praelibare  dicendo,  non  opus,  ut 
stabilitatem  fidei  vestrae  intentionis H)  potiuB  quam  ratdonie  Bequaces 
procaci  verborum  novitate  confundant.  Sancta  Trinitas  Pater  et 
Filius  et  Spiritns  sanctus  unus  est  Deus.  Hanc  Israel  jussus  ado- 
rare,  cujus  inseparabilis  et  indiscreta  gnbstantda  non  potest  dividi, 
non  potest  sacrilega  distinctione  separari,  servata  tamen  proprietate 
sua  unicoiqne  personae.  Haec  interim  commendanda  fidei  vestrae, 
epistolarie  stili  terminum  cogitantes,  congma  credimuB  brevitate 
snfficere,  plenius  disserenda,  quum  florente  imperio  elementissimi 
principis*)  promissam  legataonem  et  nos  suscipere  Deo  propitiante 
contigerit,  et  cognitis  omnibus  cum  adjutorio  Dei  nostri  responso 
reddito  pro  universitatis  informatione  remittere. 

Epistola  113. 
Honnisdae  papae  ad  Epiphaninm  episcopum  Constantino-     ^'^, 
poUtannm. 

p.  1 16.      Argnit  eian ,  guod  ordinalionem  tuam  occasione  dala  niuii  legaiit  ipri  notam  non 
fecerit,  et  ttt  veterem  hunc  morem  nan  praetermittat ,  hortatur. 

Hormisda  EpipbanioConatantinopolitano  episcopo. 
Diu  noB1)  nuntiata  tuae  primordia  dignitatis  tenuere  suspen- 
sob,  et  in  ipsa  communis  gratulatdone  laetitiae  mirati  admodum 
sumus  morem  pristdnum  fuisse  neglectum;  quia  reparata  ecclesiarum 
Deo  annuente  concordia,  plenum  fratemae  pacis  id  fiagitabat  offi- 
cium,  praesertim  quod  aibi2)  non  arrogantda  personalis,  aed  regula- 


.  *}  Seil,  JuHtini  quae   aupra  epiat.  108;   Justimani   aatem  epistola  simul  an- 
nexa  deperiit. 

'}  Hoc  est  contentionis :  quod  de  Scythio  monachu  dictiim,  qnorum  in  ver- 
borura  novitate  prooaciam  ita  arguit,  ut  nuaquam   eis  hacreticae  labia  notam 

')  c*  seq.  add.  si. 

113     ')  Q1  not  ramtiata,    acil.  a  DioSCOrO    diaCOUO    (ep.   111}.      b  CC    nos  non  nun- 

tiaia. 

*)  b  cc  illud  ribi,  O1  si  (abbrev.  pro  sibi).  Scribebat  olim  Cjpriauus  ad 
Comelium  (Cortl.  epist.  2  n.  3):  Quod  autem  teripta  coilegarum  noitrorum,  qtd  illic 
ardinationi  taae  adfuerant,  desideravimus ,  non  veteres  mores  obUti,  novum  aHquid 
t/iiaerebumus.  Nam  latit  eral,  ut  tu  te  epitcopum  factii  liiteris  nuniiares ,  »1*1  ettet 
ete  diverso  diterepant  faetUt,  quae  ...  phtrimoram  mentet  turbaret.  Sed  novaB  quaa- 
dam  leges  majoris  cautionis  ergo  temptia  induiit,  et  a  divcraia  sedibua  diversa 

A.N.  PONTIF.    I.  68 


^icjitizedbvGOOgle 


914  S.  HOEMISBAE   PAPAF 

(n.sso.)ruiu  observantia  vindicabat.  Decuerat  siquidem,  frater  cnrissixue, 
te  legatoB  ad  apostolicam  sedem  inter  ipsa  tui  pontificatus  initia 
destinasee,  ut  et  quem  tibi  debe&mus  anectum  bene  cognoscerea,  et 
vetustae  consuetudiniB  forniara  rite  complerea.  Sed  licet  his  omissis 
paginalia  tantum  sufucere  judicaaseB  ex  occasione  colloqnia,  nos 
tamen  gratia  stimulantes)  compulsi,  interim  justae  constantiam  ex- 
spectatjonis  abrumpimus,  reciproca  mutuae  caritatiB  verba  reddentes : 
quia  et  noster  animus  amoris  impatiens,  et  legatorum  nostrorum 
votiva  relatio4)  exclusuni,  quod  imperabat  canaa,  silentium  ad  ofncia 
benigna  traxerunt,  quibus  ad  praeeesa  gaudii  nostri  signa  monstra- 
mns  et  privatae  quodammodo  amicitiae*)  votiva  persolvimus.  Lega- 
tionem  autem  tuam  et  ea  qua  dudum  gratda  sustinemus,  et  fulti 
veteribus  constitutis  exigimus,  ut  quantum  gaudii  fructum  vel  de 
tui  pontiticatus  honore  capiamus,  vel  quaa  tibi  gratias  referri  con- 
veniat  pro  impensis  in  negotio  propagandae  unitatis  ofnciis,  sicut 
nostrorum  multipiiciter  adstnrat  legatorum  narratio,  exprimamus 
evidentius. 

Epistola  114. 

ii.  520  d.  Justiniani  Angnsti  ad  Hormisdam  papam. 

De  Elia,    Thoma  et  Hicottrato  guid  eitum  tit  decernendnm. 
Justinianus  Augustus1)  Hormisdae  papae. 
1.   Quum  in  animo  nobis  sit,  pater  retigiosissime,  ut  in  omni 


exigi  mirum  non  eat.  Prudentiae  autem  erat  regiac  urbis  pracaulibuB,  qui 
mam  prope  in  Ecelcaia  poteatatem  atfectabant,  nihil  ab  hujusmodi  officiis,  quae 
ipsis  consuetudo  impoauerat,  remittere.  Ejns  vero  moris,  qaem  Honruada 
dicat,  exemplum  videre  eat  apnd  PaOadium  in  vita  ChiyBOatomi,  ubi  Acaciua 
Berocenaia  episcopna  Romam  veniase  memoratur  ferent  ordlnationu  Jofiannit  epi- 
scopi  dccrctum.  Sed  neque  hunc  Bolum  tunc  veniaae,  Theodoretua  h.  e.  n,  23 
et  Sosomenus  h.  e.  VIII,  8  teites  Bunt.  Anatolium  epiBcopom  Conatantinopoli- 
tanum  poat  ordinataonem  auam  Casteriuin  preabjterum  nec  non  Patricium  et 
Aeclepifl.de  ra  diaconoe  cum  litteris  Bomam  legaase,  Leonie  epistola  80  n.  I  fidem 
Ikcit.  Oregorius  epiat,  lib,  TI  ind.  14  epiat.  66  quum  animo  ad  acribendum 
Cjriaco  recens  ordinato  regiae  urbis  episcopo  propenderet,  sese  cohibuit,  quia, 
inquit,  contuetudo  non  esl,  ut  prius  quani  ad  not  ejut  tynadica  deferatur.  debea- 
nm»  teribere.  Et  vero  aynodicam  illam  Georgio  preflbytero  et  Tbeodoro  diacono 
deferentibuB  senon  ita  multo  poet  accepine  lib.  VII  ind.  16  epiat.  i  teatator. 

')  Ita  GJ;  a1  ttipulante;  moxque  ed.  cnm  G1  junle,  praeter  mentem  Hormia- 
dae,  qui  neqnaquam  jutte  abrumpere  se  ait  constantiam  exapectationia,  ted  jure 
ac  merito  exspectare  se  potuisse  Epipbanii  legationem,  antequam  ad  ipsntn  acri- 
bere  inciperet.  —  Deindo  ed.  abrupimus. 

')  Desideratur  haeo  relatio,  quain  a  superiori  Dioscori  epiatola  111  ditrtin. 
gnendam   eaee  Bnbnexa  perauadent  (conf.  not.  epiat.  non  eiat  Horm.  n.  XXX). 

')  Non  apostolicae  aedia  nomine,  uti  Baroniua  observavit    Hio  porro  diatin- 
guitnr,  et  qnod  jub  per  se  exigit,  et  qnod  praeter  jua  amicitia  privala  permittit 
Mox  verbnm  tustinemut  id  eat,  quod  patienter  extpectamis. 
114    ')  Ita  6'  a'.     In  aliis  antem  omittitur  Augtttti  tjtulus,  qnem  re  ipsa,  libra- 


^icjitizedbvGOOgle 


EPISTOLAE   113.   114.  915 

re  nostra  inter  se  concurrant  consilis,  tum  et  in  Elia  viro  reveren-  a.  520. 
dissimo  episcopo  id  conBtituendnm  credimus  legatis  admonentibus 
vestris,  quod  inter  varias  *utrasque  rationes  expeditiuB  esse  per-  "^*"" 
spectum  est.  Nam  et  in  praesenti  pontificem  Gaesariensium1)  urbis 
favor  tutatur  oinnium,  quem  ob  instituta  pulcherrima  non  solum 
incolae  validissime  retinendum  arbitrantur,  sed  prope  cunctus  Oriens 
sine  dubio  veneratur,  et  qui  prior  in  eodem  fuit  sacerdotio,  injnria3) 
se  esse  remotum  queritur.  Visum  est  itaque  convenire*),  ut  nec 
faciamuB  impetum  contra  infinitarum  vota  multitudjnum,  aut  homo 
integritate  nobilis  sede  dejiciatnr,  qua  se  dignum  exhibet,  nec  an- 
teriori  spem  prorsus  adimi  patiamnr  repetendi  locum  denuo,  quo  se 
spoliatum  sine  causa  eonfirmat;  sed  in  re  dubia  temperantius  ver- 
semur,  ita  ut  interim  quidem  hic  idem  Eliaa  vir  reverendissimua 
episcopua  in  quiete  permaneat,  verum  postqnam  successor  ejus  vitam 
deposuerit,  tum  demum  ad  sedem  revertatur  qua*)  destitit,  adhiben- 
dis  prius  omnibuB,  quae  ad  impetrandam  reditdoniB  licentiam  sacra- 
tisshnarum  regularum  postulant  definita,  interponendo  etiam  con- 
senau  tam  tuae  sedis  apostolicae  quam  fiorentiesimae  hujus  nrbiB  nec 
non  aliarum  quarum  hoc  interest. 

2.    De  Thoma  etiam  et  Nicostrato  viris  religiosissimis  episcopis     . 
omnia  mancipabuntur  effectui,    postquam  ceterae  etiam  vobis  copu- 
latae  fuerint  et8)  ad  unitatem  venerabiles  eeclesiae,  quae  praecedente 

riorum  errore  hnc  irrepBiflBe  arbitramnr.  Marceliino  qnippe  in  chronico  et 
Evagrio  h.  e.  IV,  9  tettibus  Jostinianus  tantnm  Calendis  Aprilis  anni  627  qua- 
tuor  antc  obitum  Justini  raoosoii  Angustus  nuncupntus  est.  Unde  PossessoT  in 
epiatola  aequentd,  quam  ex  Hormisdae  rescripto  tirca  idem  tempus  Bcriptam 
eaee  liquet,  Justinianum  et  VitaJianum  aeqne  magistros  mililutn  cognominat. 

')  BaroniuB  ad  ann.  519  et  520  hoc  de  Caeeareae  Cappadociae  civitate  in- 
terpretatur,  sed  nullam  interpretationis  auae  rationem  affert.  Probabiliua  tamen 
videtur  de  Caeaareae  Palaestinae  urbe  dictom  esse,  mazime  qnnm  adveraariorum 
Calcbedonensis  ajuodi  notae  sint  impiae  in  Syria  ae.cnnda  et  Palaestina  moli- 
tiones,  ac  de  Cappadocia  nihil  siraile  memoriae  proditum  ait,  Vide,  quae  in 
epiatolaa  89  et  106  observavimns. 

')  Ita  correxunna,  quod  in  Q1  injuriat  esse,  in  al.  injuria  esse. 

')  Augustinns  epist.  43  n.  18  sententiam  laudavit,  qna  Melchindee  quibus- 
nitni/ue  lotis  dtm  ainil  episeopi  quos  diisensio  geminattel,  eum  confirmari  voluit, 
qui  fuiiset  ordinaius  prior,  alteri  aulem  plebs  alia  rtgtnda  proeideretur.  Cui  sen- 
tentiae  quoad  penea  ipaum  fuit  haerens,  Hormisda  Eliae,  qni  prior  ordinatus 
fnerat,  ecclesiam  suam  qnam  primnm  restitnendam  esse  constituit.  8ed  quia 
varia  temporum  necessrtas  diversa  cogit  invenire  pads  ruptae  remedia,  ac  pro 
ovibus  pastores  non  ovea  pro  pastoribus  institui  constat,  ipsi  nunc  exponit  Ju- 
stmianas,  episcopnm  Eliae  loco  snfFectum  eidem  eccleaiae  ntilem  atqne  carura 
esae,  nec  niai  eantra  infmttarum  vola  multitudiram  ab  ea  dejici  pogge. 

si  Ed.  quia  deilitit  adktbendis.  Hoc  temperamentum ,  quod  nunc  Jnstinianua 
proponit,  Hormisdae  placnjaae  inde  conjectora  est,  qnod  anno  536,  nt  jam  ob- 
-aervavi,  JerOBolymitano  conoilio  secnndos  aubacribit  EUai  Caetareae  epiicoput. 

*)  Ed.  ted  et  ad  umtatem,   G1  el  ad  unitattm;  forte  legendum   et  adunatae. 

68* 


^igilizedbyGOOgle 


916  S.  H0RMI8DAE  FAPAB 

a.  520.  snperno  praesidio  statuenda  duxerimus  pro  saeratissimarum  regula- 
rum  itidem  ordine.  Quoniam  itaque  vestrae  quoque  sanctitudini  de- 
liberationem  nostram  oportuerat  declarari,  ut  ox  hac  etiam  patefiat 
desideriuni ,  in  quo  omnem  operam  intendimus  ad  eompeeeendas 
atque  temperandas  controversias  et  optatam  inter  omnes  concordiam 
prorogandam,  praesentes  quoque  litteras  duximus  destinandas,  mo- 
nentesT)  praecipue,  ut  pro  incolumi  statu  reipablicae  numen  super- 
num  vestris  exoretur  precibus.  Data  VII  Idus  Junias  Constantino- 
poli,  Yitaliano  et  Rustico  consulibus. 

Epistola  115 

aeu 
a  gg°-(j  Belatio  PosseasoriB  eplsoopl  Afii1). 

18  Julii.       Qe  Fautti  Regientis  dietit  conmltut  quid  retponderit  rtferent,   quid  reiponden- 
dwm  tit  a  sede  apottoSea  doceri  atpit. 

Domino  beatissimo   et  ineffabiliter  mirabili  et  in 

Gbristi  gratia  praeferendo  papae  Hormisdae 

Possessor  episcopus  in  Domino  aeternam  sa- 

lutem. 

1.   Decet  et  expedit  ad  capitis  recurrere  medicamentum,  quoties 

agitur  de  sanitate  membrorum.     Quis  enim  majorem  circa  subjectos 

sollicitudinem  gerit,    aut  a  quo  magis  est  nutantis  fidei  stabilitas 

expetenda1),   quam  ab  ejus  sedis  praeside,   cujus  primus  a  Ohristo 

jr^S"  rector  audivit:  Tu  es  Pelrus,  et  super  hanc  petram  aedificabo  Ecclc- 

siam  meam?    Arbitror  vestram  beatitudinem  non  latere,  quantis  in 

Constantinopolitana  urbe  Ecclesia  laboret  insidiis,  et  ad  morem  ve~ 

teris  morbi  in  saniem  vulnus  iterum  quaerat  erumpere,   quod  ob- 

ductum  creditur  cicatrice.     Unde  quum  quorumdam  fratrum  animus 


Gerte  verbum  idem  uBurpat  et  Jnatinus  epiat.  116,   cujua  initdo  Hormiadae  lau- 
dat  Operam  ad  ooUigtndat  adunandatgue  eenerabilei  eccletiat. 

')  Ita  Ql.  Ed.  moventes.  Similiter  Justums  epist.  116  depreoatur:  tam  ap- 
peltandam  veitram  reverentiam  credidimui  quam  commonendam ,  (non  commovendam), 
ut  nii  orationUnti  pro  noitro  utatur  imperio,  Cui  concinit  Euphoinia  epist.  117: 
Poteimut  ac  monemut,  ut  orationibut  vettrit  nunguam  eaxedat  nomen  meum. 
116  ')  In  vulgatia  hic  additur  per  Juttinum  diacommi  ejut,  quod  abeat  a  G', 
ac  Bupervacaneum  eat  bic  praefigere,  quum  Poaaesaor  infra  id  enuntiat.  Misss 
ettt  haec  epiatol»  Constantinopoli ,  nbi  PoBSCsaor  jam  ab  initiia  anni  617  vena- 
batur,  ubi  et  Hormisdae  epietolam  31  ejusdem  anni  menae  Aprili  ad  bq  Bciiptam 
auscipere  meruit  Quum  autem  haeo  anno  630  Julii  18  die  accepta  notetur, 
certum  est,  eam  EoquentiliuB  ejusdeiu  mensis  9  die  datia,  licet  eid  in  prius  vul- 
gatia  postpoiiatur,  eaae  anteriorem.  Qui  enim  Conatantinopoli  Bomam  aumma 
feslinationo  contenderunt ,  in  hoc  itinere  conficiendo  menaem  ut  mipinmti,  con- 
BnmpBiaae  doprehenduntnr. 

*)  b  CC  e.vspeclanda. 


^igjtizedbvGOOgle 


EPISTOLAE   111.    115.  917 

de  codice  Fausti  cujusdam  natione  Galli  Reginae3)  civitatis  episcopi,  a.  6 
qui  de  diversis  rebus  et  frequentius  de  gratia  Dei  diserte  visus  est 
disputare,  in  scandalum  moveretur,   aliis,  ut  se  habent  humana  stu- 
dia,   in  contrarinm  renitentibus ,    me  credideruiit   de  hoc  ambiguo 
consuleudum. 

2.  Dixi  quidem  ea,  quae  a  tractatoribos  pro  captu  proprii  in- 
genii  dispntantur,  non  ut  canonica  recipi,  aut  ad  synodalium  vicem 
pro  lege  servari;  sed  habere  nos  certa,  scilicet  quae  veteri  lege  vel 
nova  conscripta  et  generalibus  patrum  sunt  decreta  judiciis,  ad  fun- 
damentum  fidei  ac  religionis  integram  firmitatem ;  haec  autem,  quae 
antistites  diversi  conscripserunt,  pro  qualitate  sui  sine  praejudicio 
fidei  solere  censeri.  Sed  quum  haec,  quantum  in  eorum  frequenti 
postulatione  persensimus,  magis  eis  excusatio  videretur,  vel  pro 
eorum  prece  vel  pro  obsequii  occasione  reddendi  apostolatui  vestro, 
per  Justdnum  diaconem  meum  praesompsi  apices  parvitatis  meae  in- 
gerere.  Quibus  principaliter  orationum  vestrarum  munimen  expo- 
scens  quaeso,  ut  consulentes,  quid  de  praefati  auctoris  dictis  videa- 
tur,  auctoritate  apostolicae  responsionis  agnoscant,  maxime  quod 
filii  quoque  vestri  magistri  militum  Vitalianus1)  et  Justinianus  prae- 
cipue  super  hac  re  rescripto  beatitudinis  vestrae  similiter  informari 
desiderant. 

3.  Codicem  qnoque  retractandum*)  antehac  direxisse  me  memini, 
continentem  beati  Pauli  apostoli  epistolarum  explanationes,  pro  quo 
rescripto  gratulari  non  merui.  Unde  simili  prece*)  deposco,  ut  prae- 
rogativam  benedictionis  vestrae  competenti  responsione  merear  adi- 
pisci.  Accepta  XV  Calendas  Augnsti,  Rustico ')  viro  clarissimo  consule. 


a)  G1  Regta.  Fanstum  pluribns  loeiu  se  Britannum  natioue  non  Gallum  in- 
dicare,  adeoqaa  errare  Poseessorem ,  Labbeus  in  hunc  locnm  obaervat.  Sed  et 
a  Facundo  contra  Mocianum  Gallut  item  nuncnpatur.  Avitus  quidem  Vieunen- 
nm  episcopmi  Fauati  uatioriem  ab  ejus  habitatione  distingaens,  &<am  ortu  Britan- 
num  habitaculo  Regientcm  voeat,  cui  consenfiena  SidoninB  epist.  IX,  9  ad  ipsum- 
met  Fauntum  aic  scribit:  Legt  totuadna  tua,  quae  Riockatut  antittu  ac  nonachut 
elque  UHutmodi  bi$  peregrinut,  tuit  Britannit  reportal.  Sed  Jac.  Sirmondus  notia 
iu  allatum  Facnndi  locum  Sidonii  et  Aviti  verba  de  Britannit  Gallit  tapra  Ltge- 
ritn  titit  interpretatui.  Porro  m  Johanni  Maxentio  habenda  fidea,  eoram  qui 
Fauatd  libroa  ut  catholicoB  vindicabant,  Poesessor  princeps  Mt. 

*)  Hunc  consulatuH  Bui  mense  septimo,  adeoque  non  longe  postqnam  haec 
epiatola  Bcripta  est,  in  palatio  interemptum  esse,  Marcellinus  in  cbronico  tradit. 
De  nece  illiuB  Yictor  TonunensiB  ita  loquitur:  VUaiianut  Conttanttnopoli  intra 
palataan  loeo,  guem  Delphicitm  graeeo  voeabulo  dicunt,  Jutliniani  patricii  fmtione 
didtur  interfectut  fkitu. 

*)  b  tractatuum  (ad  raar^.  traelandwn)  et  Omitt.  me. 
■  *)  Ei  nimirum,  quae  Vit&liani  Justinianique  noininibuH  moz   piaemissa  est. 

i)  Vitaliani  nomen  ideo  hic  reticeri  forsitan  quia  susptcetur,  quia  jam  fuis- 
setinteremptns;  sed  hqjus  rci  ratio  non  alionde  repetenda,  nisi  quod  Hormisdain 
consnliB  Orientaha  nomen  latuerit. 


^icjitizedbvGOOgle 


918  8.  HOttMISDAE  FAPAE 

Epistola  116. 
a.520d.  Jnstini  Angustl  ad  Hormlsdam  papam. 

,     '     i        Legato*  ipsfut  fideliler  perfeeiste,  quae  Hormitda  numdaeerat.     Reliquo»  Orlen-     p  117. 
17Sept.)  talei,  ut  ad  urdlaUm  redaei  valereni,  aliqua  indigere  elementia. 

Justinus  Augustus  Hormisdae  papae  per  legatos 
Germanum1)  et  Johannem  episcopos,  Felicem 
et  Dioscorum  diaconos,  et  Biaudum  presby- 
terum. 
Summa  quidem  habenda  vobis  eat  gratia,  quod  alacrem  operam 
iion  dubitatis  impertdere  ad  colligendas  adunandaBque  venerabiles 
ecclesias;  verum  in  ea  praelncet  maxime  perfecta  sollertia,  quod 
homines  adoptatis,  qui  voto  benevolo  tuae  sanctitudinis  sincero  ac 
integro  possint  animo  deservire.  Germanus  siquidem  reverendissimus 
episcopus  nec  rton  Felix  et  Dioscorus  et  Blandus  viri  religiosissimi 
tanta  semet  praebuerunt  attentos  industria  ac  in  tanta  sapientia 
versati  sunt,  ut  quantum  ad  officium  eorum  pertinet,  transactis  iu 
plenum  et  elaboratis  omnibus,  nihil  altercationis  superesset  ulterius. 
Sed  quum  ea  conditione  sit  mortalis  fragilitas,  ut  remissius  circa  se 
agi  desideret,  et  interrogatdonibus  suis  planum  praeberi  responsum, 
maxime  quum  aliqua  causa  in  immensa  homiuum  fuerit  multitudine 
devoluta,  factum  est,  ut  in  hac  quidem  urbe  florentissima  quidquid 
ordinatum  est  de  causa  religionis  deque  unitate  celebranda  cum  apo- 
stolica  sede  sub  temporibus  Johannis  religiosissimae  memoriae,  quum 
in  sacerdotio  regiae  esset  hujus  urbis,  id  favente  Deo  servetur  im- 
mobile;  quin  et  in  aliis  compluribus  civitatibus  probata  sit  vestra 
ordinatio  atque  suscepta;  cetera  vero  clementiore  quodam  indigeant 
moderamine  in  nominibus  antistitum,  non  eorum  qui  specialiter 
numerati  sunt  in  epistola2),  quam  sanctitudo  tua  nobis  destinasse 
noscitur,  Bed  aliorum,  quorum  memoriam  maximae  civitates  diligunt, 
in  quibus  noruisse  noscuntur  superstites.  Quamobrem  legatis  qui- 
dem  tuae  sanutitudinis  nulla  fuit  licentia  mandati  tenorem  egre- 
diendi,  cum  quo  directi  sunt:  omnis  autem  finis  negotii  vestro  jam 
tantum  pendet  arbitrio,  nt  aolus  pacem  concludere  debeat,  qui  prima 
rei  commovit  exordia.  Sed  ea  quidem  nec  non  quaedam  commemo- 
rabnntur  apertius  per  legatum  nostrum,  qui  paulo  post  destinabitur. 
In  praesenti  vero  redeuntibus  viris  religiosissimis  tam  appellandam ') 

116  ')  Ex  epistolae  oontextn  coUigitur,  hic  legendum  chso  Qcrmamm  epiteopum, 
FeHccm  etc. ,  non  addito  uomine  Johannit,  qnem  quidem  ex  vulneribuB  Thewa- 
lonicae  acceptis  nondum  reconvaluisee  verisimue  est  (conf.  epist  121  n.  3  et  123). 
Johannem  autem  episcopum,  Joetini  legatum  in  elietolia  126, 127, 129  memora- 
tmn,  ab  hoc  alium  esae  putamus  (conf.  epist.  129  not.  19).  • 

*)  H.  e.  in  libello,  qnem  Hormisda  redeuntibnfl  ad  uuitateiu  susoipiendam 
ac  subscribendum  praefinivit  quique  aaperioribue  epistolis  7,  26  et  61  annexus  est. 

3)  Qunm  legatis  in  potestate  non  faiaaet,  ab  eo,  quod  in  mandatis  accepe- 


^igilizedbyGOOgle 


EPI8TOLAB   116  —  118.  919 

vestram  reverentiani  oredidinius  quam  comiuonendam,  ut  suis  oraiio-  n.  520. 
nibus  pro  nostro  utatur  imperio  proque  iiicoiumi   statu  reipublicae. 
Data  YII  Idus  Julii  Constantinopoli ,  Vitaliano  et  Rustico  viris  cla- 
rissimis  cousulibus. 

Epistola  117.  ^Mod. 

Enphemiae  Angnstae  ad  Hormisdam  papam.  l^Senti 

Ipsius  orationibu»  »e  virumque  suum  et  rempublicam  commendat. 

Eupheniia  Augusta  Hormisdae  papae. 
Beatitudinis  tuae  litteras  grato  jucundoque  suscepimus  animo.  eP- 51 
Quem  etenim  non  solum  apostolicae  sedis  auctoritas  celebrat,   sed  ° 
vitao  quoque  commendat  integritas  et  studiosa  rectae  fidei  sollertia, 
hujus  verba  quis  non  libentissimis  suscipiet   auribus?    Igitur  posci- 
mus  ac  monemus,    ut  orationibus  vestris   nunquam  excedat  nomen 
meura,    ae   praecipue  serenissimi  conjugis  nostri,    sed  tain  utrique 
nostrum1)  quam  reipublicae  supernum  precibus  vestris  placetur  prae- 
sidium. 

Epistola  118. 

Celeris  illnstris  ad  Hormisdam  papam.  ^aaj20id' 

Conttantinopolitana  ecctetia  feScitcr  ad  unitatcm  redacta,   circa  aHat  eccletiai        *9*-  "■ 
ningulari  clementia  oput  ette  innuil.  "   ' 

Domino  beatissimo  et  apostolico  patri  Hormisdae 
Celer1). 
Mazima  nobis  gratulationis  causa  praestatur,  qnotiens  ad  apo- 
stolatum  vestrum  scribendi  tempus  emerserit.  Nunc  igitur  remeante 
beatissimo  Germano  episcopo  vel  reverendissimis  viris,  qui  a  vobis 
pro  conjungendis  sanctis  ecclesiis  fuerunt  destinati,  necessarium 
duximus  sanctitatem  vestram  debite1)  venerari,  indicantes,  ante- 
dictos  habuisse  quidem  studium,  ut  voluntatem  vestram  plenus  se- 
qneretur  effectus;  sed  quia  totum  corpus  erat  innrmum,  interim 
caput,  quod  prius  necessarium  judicatur,  adhibito  medicamine  vestro 
sanatum  est,  et  dissensio,  quae  erat  inter  venerabiles  ecclesias  lio 


rant,  quidpiam  relaxare,  nunc  appellat  Juatinus  ab  Hormisda  ad  Hormisdam, 
ab  ipsius  acveritate  ad  ejus  clemenfeiam,  a  rigore  diBciplinae  ad  moderatiorein 
quamdam  indulgoutiac  demiasionem. 

117  ')  Ed.  nostrorum.     Mox  G1  precibus  nostris. 

118  <)  In  Q(  hic  deest  ttfr  ifluttru:  sed  in  hujus  ceripti  fronte  legitnr  F.pistola 
Ctttri»  itlusiris. 

*)  Ed.  deliere,  ac  deinde  et  mantuctudinc.  Tuin  pro  et  ditpeniatiane  graece 
haud  dnbie  habebator  *al  Statvxatati,  quo  yerbo  indicatar  virtus,  quac  bh  in- 
firmantinm  imbecillitati,  ut  eos  eanet  ac  relevet,  novit  attemperare. 


>vGoogIe 


920  S.  HORMISDAE  PAPAE 

(».  520.)  manam  et  Constantinopolitanam ,  unitate  interveniente  sepulta  est, 
et  alia  non  parva  membra  sinuti  Divinitatis  gratia  purgata  atque 
conjuncta.  Hanc  etiam  spem  gerimus  universi,  quod  gratia  Dei, 
quae  semper  sedi  vestrae  permanait  et  permanet,  hujusmodi  vobia 
inspirationem  bonitatifi  praebeat,  ut  mansuetudine  et  dispensatione 
veBtra  reliquum  adhuc  corpus,  quod  habetur  infirmum,  sicut  superius 
a  nobis  dictum,  vestro  medicamine  unitate  recepta  jungator.  Spe- 
cialiter  autem  deprecamnr  pontificium  vestrum,  ut  pro  nobis  benigno 
patris  animo  orare  jubeatis. 

Epistola  119. 

%  ju'1'  Julianae  Aniciae  ad  Hormisd&m  papam. 

*5j  ™ .       Ponii/icem  salutans,  ejus  sedulitatem  circa  fidem  laudat,  et  quomodo  ipsa  sludiis 
™'  ejas  respondtrit  expotdt. 

Domino  beatissimo  atque  apostolicae  sedis  proba- 

tissimo  pontifici  Hormisdae  papae  patri  Ju- 

liana  Anicia. 

Quae  prima  sunt,  tuae  beatitudinis  salutationis  obsequia  persol- 

vimus,  optantes,  ut  hanc  paginam  tuis  venerandis  obtutibus  Divinitas 

faciat  recenseri,  et  pro  suae  Ecclesiae  vigore  augmenta  salutaria  vestrae 

vitae  sunragari  dignetur,  quatenus  te  pervigili  possit  contra  adversos 

et  rabidos  canes  status  Ecclesiae  vindicari.   Etenim,  venerabilis  pater, 

quod  de  nostrae  fidei  integritate  curam  geris,  vicariis  gloriosi  Petri 

apostoli  ista  conveniunt,   cui  Dominus  pascendarum  ovium  injunxit 

ofncium.     Cognoscat  ergo  tua  pro  nobis  sancta  sollicitudo,   nos  fir- 

mius  tenere  rectae  fidei  firmitatem  immobilem:  pro  qua  ne  ejus  vio- 

laretur  sanctimonia,   hactenus  repugnavimus.     Quod  vero  tuus  apo- 

ep.  85.  stolatus  pro  tantae  pietatis  causa  curam  ferre  praecepit,  iu  quantum 

potuimus,  pro  nostris  viribus  non  desivimus  spiritu  lenitatfs  adversos 

admonere,  et  Dei  nobis  gratia  cooperaute  ....  (deest  reliqwm.) 

Epistola  120 

a1tlc'<f!!0td'       Exe~ iplu— i  eplstolae  JuBttnianl')  illustris   ad  Hormisdaui. 
oi  "i\         "'  "^  perfectam  ecclesiarum  unitatetn  duo  praeitet,  nempe:  ne  cogat  alios  prae-     p 
ter   haeresis   auctores  nominatim  damnari,    et  ut  decernat,    num  Christus  recte 
dicatur  unus  de  Trinitate  in  carne  passus, 

Domino  nostro  Jesu  Christo  favente  regnat  in  saeculo,  qui  sacra 
religione  suum  fundat  imperium;  quoniam  bene  guberuat  htunana,  cni 
prins  divina  placuerint.  Quod  praesentibus  evenisse  temporibus  gra- 
tulamur.     Filius  etenim  vester  clementissimus  imperator  aeternitatis 


9Jul.) 


120    <)  Ed.  add.  viri,  omit.  Q1. 


^igilizedbyGOOgle 


EPISTOLAE  118  — 120.  921 

beneficio  sceptra  sortitus,  fidei  cauaas  arripnit  eiplicandas,  et  ada.  520. 
tuam  sanctitatem  missa  legatione1)  sedis  apostolicae  promeruimuB 
uacerdotes 3) ,  quorum  adventu  non  mediocriter  adolevit  ecclesiarum 
concordia  sacrosanctanrm,  vobis  instantibus,  ut  decebat.  Acacii  namque, 
quod  dissidium  gerebat,  nomine  stirpitus  amputato,  pro  tenore  b"bel- 2£  ?P'fl| 
lorum,  quos  direxistis,  in  hac  urbe  regia  multisque  civitatibus  unitas 
optata  provenit,  quam  gummis  inventam  laboribus  venerari  convenit, 
in  perpetuumque  custodiri  necesse  est.  Haec  quibuslibet  argumentis 
retractari  quispiam  patietur,  quae  sempiterna  majestas  rite  composuit? 
2,  Sed  quia  prosperos  cursus  frequenter  impedire  festwat  hu- 
mani  generis  inimicus,  pars  Orientalinm  non  exsiliis  nec  ferro  flam- 
misqne  compelli  potest,  ut  episcoporum  nomina  post  Acacium  defun- 
ctorum  condemnet:  quae  difficultas  generali  concordiae  moras  innectit. 
Sanctitas  itaque  vestra  coelitus  inspirata  tempomm  rerumque  quali- 
tatem  consideret,  et  condemnatis  hujus  erroris  auctoribus,  id  est 
Acacio  Constantinopolitano ,  Petro  et  Timotheo  Aeluro  et  Dioscoro 
Alexandrinis  Petroque  Antiocheho,  finire  dignetur*)  inveteratum  cer- 
tamen,  de  ceterorum  nominibus  quaestione  sopita:  ut  redimatis  ple- 
bem  de  sanguine,  quam  Deus  noster  regendam  commisit,  ac  non 
persecutionibus  ac  cruore  sed  patientia  sacerdotali  populum  Domino 
nostro  concilietis:  ne,  dum  volumus  animas  lucrari,  et  corpora  mul- 
torum  perdamus  et  animas.  Errores  etenim  diuturnos  tenitate  cle- 
mentiaque  convenit  emendari,  praecipue  quia  vestrae  beatitudinis 
praedecessores s)  saepissime  voluerunt  reipubhcae  nostrae  antistites  ad 
jommunionem,  si  tantummodo  taceretur  Acacius  cete- 


*)  Grato  videlicet  anno  518  die  7  Septembris  destinato. 

*)  Nempe  Germanum,  Johannem,  Blandum  ac  Felicem,  qui  aub  Initia  anni 
519  ex  TJrbe  profecti  sunt,  Dioscoro  eis  subinde  adjuneto. 

')  Hoc  ipsura  et  Jnstinus  epist.  116  ea  conditaoue  petit,  ut  quidquid  (in  urbe 
regia)  urdinalum  ett  de  cauta  religionit  deqae  unitate  celebranda  cum  apottoUca  sede 
tub  temporfbut  Johannis  (episcopi  Conatantinopolitani),  sernetur  immobile.  Quibns 
eoneitiens  JuBtmianus  proxime  negavit  guibuslibet  argumentit  retractari  poste,  quae 
tempilerna  majestas  rite  cotnposuit.  Quocirca  Flavitae,  Enphemii,  Macedonii  ac 
Timothei  nomina  e  sacria  diptycliis,  ut  vidimua  epist.  66  n.  4,  deleta  ambo  re- 
voeari  nulunt-  Et  haec  quidem  Justini  Justinianique  in  hia  litteria  conBensio 
eas  simul  miasaa  fuiaae  confinnat. 

s)  PraedeceaaoieB  habuifc  Hormisda  Gelasium,  Anastauium,  Symmachum. 
Atqui  Gelasius  epist.  SO  num.  5  Hiaeno  absolutionem  non  impertdt,  niai  post- 
quam  anathematizavit  Eutyckianam  kaeresim  cum  »uo  scilicet  mictore  Eutychete 
et  ejus  sectatore  Diotcoro  ve!  successoribut  ejus  atque  cotnmunicatoribut  Timoiheo 
Aeluro,  Petro  Atexanarino ,  Acacio  Conttantinopolitano,  Petro  Antioekeno,  cunctit- 
que  eorum  eomplicibut  et  communicatoribut.  Quod  vero  ezegit  Gelaaius, 
hoc  ot  Symmachus  praesertim  epist.  13  n.  8  postulat.  Reatat  igitur  AnaBtasins, 
de  quo  uno  Justinianum  loqui,  ex  epistola  129  n.  3  Justini  et  ep.  132  n.  2 
Justiniani,  et  utrumque  hujus  papae  verbis  ad  Anastasium  Augustum  epist.  1 
BcribentiB  abuti,  manifeBtum  est.    Vide  annotata  in  epistolam  1  Anastasii  11  n.  1. 


byGoogle 


VZZ  8.  HOEMISDAE  PAPAE 

a.6H>.  rique  praedicti.     Non  est  ergo  grave,  quod  suaait8)  veetra  sedes,  ut 


3.  Illud  etiam  magis  magisque  depoBcimus,  ut  tua  sanctitas 
concepta  gratia  coelesti,  quod  praetendunt  Orientales  episcopi,  tractare 
dignetur,  eorumque  fidei  competentem  praebere  consensum.  Nobis 
etenim  videtur,  quoniam  Filius  Dei  vivi  Dominus  noster  Jesus  Chri- 

l  Petr.  atus  es  virgine  Maria  natus,  quem  praedicat  summns  apostolorum 
'  '  carne  passum ,  recte  dicitur  unus  in  Trinitate  cnm  Patre  Spirituque 
sancto  regnare.  Sicut  enim  videtur  ambiguum  dicere  aimpliciter 
vnum  de  Trinitate,  non  praemisBo  nomine  Domini  nostri  Jesn  Christi, 
sic  ejus  persunam  in  Trinitate  cum  Patris  Spiritusque  sancti  personis 
non  dubitamus  eaae;  sine  Cbristi  namque  persona  nec  credi  Trinitas 
religiose  potest  nec  adorari  fideliter,  quemadmodum  sanctas  Augu- 
stinus  ajt7):  An  aiiqua  ex  Trinitate  perstma;  et  alio  loco:  Solus  in 
Trinitate  corpus  accepit;  et  iterum8):  Vnus  trium. 

4.  Bogamus  igitur  reverendissime  salutantes,  ut  futuri  judicii 
memores,  causam  taliter  ordinetis,  nequid  dubitationis  relinquatur 
in  posterum:  quatenns  omni  scrupulo  discordiarum  sublato,  pacie 
desideratae  per  orbem  totum  vincula  renoventnr,  et  venerandarum 
floreat  ecclesiarum  concordia,  corporisque  unius  in  pristinum  statum 
membra  recolligantur.  Ble  namcrae  medicua  jure  laudatur,  qui  veteres 
aegritudineB  ita  sanare  deproperat,  ut  ex  his  nova  vulnera  non  na- 
scantur.  Specialiter  ergo  cognoscat  vester  apestolatus,  compositis 
eisdem  duobua  capitulis,  universos  sacerdotes  istiuB  reipublicae  libenter 
amplecti  vestram  communionem.  Accepta  XV  Calendas  Octobris, 
Rustico  viro  clarissimo  consule. 


*)  Hoc  est,  nt  id  veetta  sedea  praestet,  quod  ipsa  auaait,  acil.  Anaatasii  II 
epistola  1  perperam  intellecta. 

')  Scil.  de  Trinit.  TJ,  9  n.  16,  cnjUB  etiam  verba  antecedeniia  et  aequentia 
Johannea  MaxentiuB  in  profesaione  de  Chriato  profert  in  hunc  moduni:  Vtrum 
indtscrete  Deui  apparuerit  patribtrt  nostris,  anlequam  Chriltut  venerit  in  carne,  an 
aligua  (i  Trinitate  pertona,  an  tingUlatim  quasi  per  vicei;  item  illud  cap.  10 
u.  10:  Hequt  hic  ergo  esidenter  apparet,  utrtrm  altgua  ex  Trinilate  periona,  an  Deui 
ipse  Trinitat  ...  triiui  fuerit.  Verrcm  duo  illi  loci  iis  potiua  favebant,  qui  Deum 
Voibnm  unian  ex  Trinitaie  pertonam  malobant  praedicari;  ex  iiaqne  nibil  confici- 
tur  adversus  eos,  quos  Maientius  respona.  ad  Hormisdam  augfllat,  qui  tamm  ex 
Triniiate  pariter  asserere  formidabant. 

s)  Idem  Maxenliua  loco  citato  poatquam  praemiait:  nec  enim  verentH  nint  ii, 
qai  noi  reprehendere  tentant,  dieentei  eo  quod  Trintiatcm  diridere  eil,  Chrittum  di- 
ctrt  untun  ex  Trinilate;  quum  et  tx  Trinitate,  ei  quod  amplait  cst,  unui  trium  a 
beato  Augustina  dicium  tit:  banc  Bubdit  Enchiridii  c.  38  aententiam:  Quum  iltam 
creaturam,  quam  Virgo  concepit  et  pcperit,  quamms  ad  tolam  Fitii  pertonam  perti- 
nentem,  tota  Trinitat  fecerit;  ncque  enim  teparabiHa  nini  optra  Trinitatii;  cur  in  ea 
facienda  totut  Christui  (leg.  Spiritus  tanctui)  nominatui  eit?  An  et  quando  unut 
trium  in  aUquo  opere  nominatur,  ttnivtriae  opera  inlettigitur  Trinitatit  (leg.  uniaeria 
operart  inteltigitur  Trinitai)r 


^igilizedByGOOgle 


EPI8T0LAE   120.   121.  933 

Epistola  121 

Relatio  Epiphanii  opisoopi  Oonstantinopolitanl  ad  Hormifldam.   ^0,^!'53, 
7.      Hat  litterai  elcetionls  tuae  milt  »u  indicet  (n.  1).     Se  atm  Hormitda  flde  con-       fdat.  u. 
junciunt  iptiul  fldei  luae   expoiitione   tcitutur  (n.  2).    Ejuiden  rei  legalos  iltiut  ' 

tettet  appcllal,    et  jam  cjut  precet  pro  te  tuiique  lacerdetMmi  ac  principe  et 
Augutta  rogat  (n.  3). 

Sanctissimo  ac  beatissimo  domino  fratri  et  com- 
ministratori  Hormisdae  Epiphanius  in  Domino 
salutem. 

1.  Dtms,  qui  m  alto  habtiat  et  humilia  respieit,  et  omnia  pro  sa-  ^1?- 
lute  hominum  affluenter  providet,  pro  sua  bonitate  et  misericordia 
meam  respezit  parvitatem,   et  post  obitum  sanctae  memoriae  quon- 

dam  arcbiepiscopi  et  patriarchae  Jobannis  sedem  sacerdotalem  Banctae 
ecclesiae  catholicae  regiae  urbis  mihi  conferre  dignatuB  est,  sententia 
et  electione  Christianissimi  et  justissimi  principis  nostri  Justini  et 
piissimae  reginae,  quae  ei  ad  omne  stndium  communicat  divinum, 
sequentiumque ')  eorum.  Eis,  quibus  est  bona  conversatio  et  qui 
regiis  honoribus  sunt  sublimiores,  simul  et  Bacerdotum  et  monacho- 
rum  et  fidelissimae  plebiB  consensus  accessit.  Quapropter  neceBsarium 
duxi  hoc  primum  indicium  meia  inserere  litteris,  ut  ostendam  quam 
circa  vestram  apostslicam  sedem  habeo  voluntatem. 

2.  Est  mihi  oratio1)  magnopere,  beatissime,  nniri  me  vobia  et 
divina  amplecti  dogmata,  quae  ex  beatis  et  sanctis  discipulis  et  apo- 
stolis  Dei  praecipue  summi  Petri  apostolorum  Bedi  sanctae  vestrae 
sunt  tradita,  et  nibil  eis  pretiosius  existimare.  Neque  enhn  extra*) 
aliunde  veniens  sanctae  Ecclesiae  constituta  ignoro,  Bed  nutritus  per 
Dei  voluntatem  ex  teneris  unguihus  in  sancta  catholica  Ecclesia,  parui 
per  tempora  sanctjssimis  sacerdotibus  et  patriarchis.  Nam  saepius 
praepositus  his,  qui  per  sacratissimum  et  ineffabile  baptisma  sua 
exuunt  peccata,  rectam4)  et  veram  unius  essentiae  Trinitatis  docui 
fidem,  quam,  sicut  praefatus  sum,  ex  discipulis  Dei  magni  et  Salva- 
toris  nostri  Jesu  Christi  procedentem  omnium  sacerdotum  et  omnium 


121  ')  Legendum  videtur  lejuentiumque  eot:  adeo  ut  inteiprea  graocam  phra- 
Bim,  qua  verbum  txsa&ai  cum  gignendi  casu  conjungitur,  latine  imitatuB  sit. 

*j  b  co  ratio.  Veri  eat  aimilliminn f  pro  voce  oratio  in  graeco  oistitiiBe 
fuj'i,  quod  voeabulum  aliquando  qiiidem  orationem  aed  saepe  etiam,  nominatim- 
que  hic,  volum  ac  detiderium  BOnat. 

')  Snpple  tanctam  Eccletiam  cathoticam.  Simul  indicat  Epiphanius,  ae  neque 
ex  haeretica  aeota  neqne  e  laica  vita  episcopatum  uBurpaBBe,  Bed  neque  in  ec- 
cleeiaaiiciB  diaciplinin  tjronem  ac  novitium  aubito  ad  ecclesiae  regimen  fuisBO 
aasumptum. 

*)  Ed.  omitt.  rectam- 


^igilizedbyGOOgle 


1)24  8.  B0BMI8DAK  PAPAE 

).  quam6)  amplectitur  coetus.  Divinnm  enim  revera  sanctum  et  a  Deo 
datum  symbolum  trecentorum  decem  et  octo  Banctonun  patrum  in 
Nicaea  congregatorum  adoro  et  praedico,  et  Christiani  splendoriB 
manifeatum  jndicium  esse  anmmtio;  et  quinquaginta  et  centum  san- 
ctorum  sacerdotum  in  hac  urbe  regia  factam  venerabilem  Bynodum, 
similiter  et  ducentorum  Dei  amatorum  patrum  conventum  in  Ephe- 
sina  factum,  triginta  et  aexcentorum  reverendissimorum  patrum  et 
sacerdotum  synodum  factam  Calchedone  unam")  esse  et  convenien- 
tem  et  compaginatam  praedictis  s&nctis  conciliis,  ipse  ego  didici, 
aliosque  docere  cognovi.  In  his  ergo  quatuor  synodis  sanctis  et 
sacris  magnum  pietatis  praedicatnm  mysterium,  et  omnium  hominum 
est  reposita  saluB.  Eob  enim,  qui  fuerunt  vel  sunt  ejusdem  Benten- 
tiae,  et  suscipio  et  amplector  et  unire  me  eis  diligo.  E  contra  autem 
eos,  qui  praeter  istas  quid  Bentiunt  aut  praedicant  ve!  praeterito 
tempore  aliquid  eonati  Bunt,  a  coetu  orthodoxorum  extorres  esse 
existimo.  Similiter  rectas  et  revera  religiosissimas  epistolas  venera- 
biiispapaeLeoniBprorectafide  conscriptaa  circumamplectoretsuBcipio. 
3.  Habeat  igitur  banc  aententiam  circa  me  vestrae  beatitudinis 
sancta  fraternitas.  Yobis  enim  manifestum  feci,  et  sub7)  me  eccle- 
siis  haec  praedico,  festinans  per  omnia  eas  mihique  et  vestrae  bea 
titudini  vinculo  caritatis  adunari,  quas  omnino  oportet  esse  unitas  et 
inviolabiles,  et  corpus  unum  communis  apoetolicae  Ecclesiae  idemque 
perpetuo  custodire.  Quantus  enim  circa  vestram  venerabilem  frater- 
nitatem  in  onrnibus  sit  amor,  jubete  perpendere8):  quia  quos  restra 


■)  Loco  partdculae  quam  Baroniua  substituit  laicorum,  ejusque  loctionem  ar- 
ripuerunt  edit.  concil.  Eccleaia  tamen  in  clericos  et  laicos,  non  in  sacerdotum 
et  laicorum  coetum  dividi  solet  Sane  mallemuB  et  omnium  catkolicorum  ample- 
ctitur  eoelut.  DioacoruB  epiat.  111  Epiphanium  episcopi  aui  syncellum  csntitisse 
docet.  Eumdem  synodua  Conatantinopolitana  epist.  1S1  maximae  ecclesiae  coraa 
suBtinnisse,  nominatimqne  paternam  orphanorum  BOllicitudinem  gessisse  praedi- 
cat.  Ipse  nunc  ae  baptiaandis,  ut  eoa  fidei  doctrina  imbuoret,  praepositum 
fuisse  scrifait.  Sed  hinc  inferri  nequit,  rudea  institucndi  seu  catecluzandi  munns 
ayncelli  officio  fuisse  illigatum.  Id  porro  episcopurum  erat.  Ipsi  vero  ad  hoc 
munus  eos  potissimum  deligebant,  qui  et  idonea  sciontia  et  disserendi  facilitate 
poUerent.  Eam  ob  causam  delecti  aunt,  qni  eo  mnnere  Alezandriae  fungeren- 
tur,  Pantaenua,  Clemens,  Origenea,  Hcraclas  ac  DionysiuB,  nt  Eusebiua  h.  e.  V, 
13.  VI,  3,  5,  6, 19,  26,  29  tradit.  Idem  quoque  in  ecclesia  latina  usitatum  fuisse 
docet  AugustinuB,  dum  librum  de  catechizandis  rudibuB  sic  eiorditur:  Petiiii  a 
me,  frater  Deograita».  quod  tibi  utui  ettet  tcriberem.  Di.vitti  ertun,  quod  saepe 
apad  Cartfiaginem,  ulii  diacotnu  et,  ad  le  adducuntur  qui  fide  Ckritliaiut  primitm 
imbuendi  tunt,  eo  quod  exittimcrit  kabere  catecMzandi  uberem  facultatem,  et  doctrina 
fldei  et  tuamtate  sermonis. 

")  b  praetulit  veram,  rejecto  ad  marg  unam:  quo  verbo  Epiphauius  unam 
ct  eamdem  iiujua  concilii  atque  trium  superiorum  fidem  eaae  adstruit. 

T)  Ad  litteram  graecam  tttts  e*o  poo  IxxlnoVuic,  quod  eat:  tubjeeti»  mihi 
eccletiit.    Moi  G'  a'  eumdemque  perpetue. 

")  Concinnius  legeretur  etctnde  perpetuUte,   ac  moi:  non  recitari  jutiil.     Hoc 


>vGoogIe 


EPISTOLAE  121.  122.  925 

apoetolica  eedes  condemnans  in  sacris  diptychis  non  recitare  jussit,  a.  580. 
eos  nec  ego  inter  sacra  facio  nominari  mysteria.  Hoc  autem  et") 
his  notum  eBt,  qui  a  vobis  sunt  directi  viri  reverendissimi,  id  est 
Gennano  sanctissimo  episcopo10),  Felici  et  Dioscoro  diaconibus,  et 
Blando  presbytero,  qni  efficaciter  exsecuti")  sunt  ea,  quae  eis  sunt 
a  vobis  injuncta.  Oret  igitur  vestra  sanctitas  tam  pro  me  quam  pro 
subjectis  meia  sacerdotibus,  ut  perpetue  custodiamur,  rectam  Dei 
tenentes  confessionem;  similiter  et  pro  serenissimo  principe  nostro 
et  pro  Christianissima  Angusta,  quia  eorum  salus  communis  sancta- 
rum  ubique  eBt  ecclesiarum  profuturum  firmamentum.  Istam  igitur 
nobia")  habentibus  intentionem,  nullo  modo  jam  licebit  sanctam  Dei 
dilacerari  Ecclesiam,  per  gratiam  sancti  Spiritus  et  intercessiones 
sanctae  ac  gloriosae  Dei  genitricis  virginis  Mariae.  Omnem  quam- 
cunque  restram  fratemitatem  ego  qnoque  et  mei  plurimum  saluta- 
mus.  Et  alia  tnanv:  Incolumis  in  Domino  ora  pro  nobis,  Dei  amator 
sanctiBsime  frater  I  Accepta  XV  Calendas  Octobris,  Rustico  viro  cla 
rissimo  consule. 

Epistola  122. 

Hormisdae  papae  ad  legatos  suos.  a.620d. 

Dc  corum  salutc,  Tcbus  gcstii  ac  mora  suwn  eis  soUicitudinem  significat. 

Hormisda  legatis')  Buis. 
Ita  nos  incolumitatis  et  actuum  vestrorum  cura  solticitat,  ut 
quamris  frequentibus  occasionibus  non  praetermittamus  hortari,  cer- 
tiores  nos1)  de  his,  quae  circa  vos  aguntur,  fieri  litteris  destinatis. 
Nam  et  qnum  per  hominem  illustris  viri  atque  magnifici  patricii  filii 
nostri  Agapiti  desideriis  nostris  congruos  miserimus  affatus3),  et  nunc 
qnoque  anxietatis  nostrae  credidimus  solatium,  si  ad  vos  praesentia 
scripta  mitteremus:  tantum  est,  ut  de  actibus  atqne  sospitate  restra 
nec  non  et  de  mora,  per  quam  ros  detineri  plurimum  dolemus,  rele- 
vetis  nos  alloquiis  sub  occasione  idonea  portitoris.  Data  VI  Idus  Ju- 
liaa,  Rustieo  riro  clarisBimo  consule. 


eat:  omnea  qni  ab  Acacio  ipBUm  Epiphanium  praceeaserunt,  Hormisdae  jussu.  e 
diptjthis  atrat  expuncti. 

»)  a'  de  Mi. 

I0)  Ita  6'  a!.  b  cc  el  Jokanne  episcopis.  JohaDnem  autem  tacet  Epipha- 
niua,  quia  illum  cum  aliis  legatia  regredi  valetudo  nou  ainebat. 

")  b  cc  teeuti  tunl. 

'*)  Ed.  vobis,  deinde  G'  c*  absenlibui,  moxque  ed.  omitt.  ac. 
132     ')  In  G1,  in  qno  epiatolam  103  Qermano   el  Jokanni  eppit  el  Blando  prbro 
inacriptam  haec  eicipit,  hic  legere  cst  HormUda  quibut  supra. 

*)  In  vulg.  certiores  voi  . . .  desideriis  vesiris  . . .  anxietati  vestrae  . . .  relcveli;  vot. 

')  Ili  ad  dob  minime  pervenerunt.  Neque  vero  ullas  habemua  ab  Hormisda 
ad  legatoa  litteraa  epiatolia  103  et  101  d.  3.  Dec.  a.  519  datia  recentdores,  couf. 
not.  epiat.  Honn.  non  exat.  n.  XXXI. 


^icjitizedbvGOOgle 


936  S.  HOKMISDAE  PAPAS 

Epistola  123. 
*6*|d-  Hormisdae  papae  ad  eosdem  legatos. 

Umle  tania  fiat  reditui  iUorum  mara,   et  quaecanque  eirea  ipsos  aganiur,   quam 
primum  retcire  cupit. 

Hormisda  Gormano  epiacopo,  Feliei  et  Dioscoro 
diaconis  et  Blando  presbytero. 
Animos  nostroB  tam  diuturnum  dilectioms  vestrae  silentium  ut 
tantorum  temporum  coiitristat  absentia,  praecipue  quuni  vir  magni- 
ficuB  patricius  Symmachus l)  et  vir  illustris  Romanus  magister  mili- 
tum  filii  nostri  reditum  apud  nos  caritatis  vestrae  sine  dilatione  pro- 
miserint,  et  ignoramus,  utrum  Olic  causarum  qualitas  an  certe  fraus 
aliqua  simulata  sub  necessitate  detineat;  quia  nobis  sollicitudinem 
sine  cessatione  gerentibus  et  pene  universos  homines  illanim  partium 
percunctantibus  diversa  et  dissimilia  nuntiantur.  Et  ideo,  quoniam 
vos  causas  tantae  tarditatis  melins  deprehendere  et  iutelligere  potestis 
atque  cognoscere,  Bignificare  nobis  ista,  de  quibus  noster  cruciatur 
animuB,  debuistis;  vel  si  est  causa  dilationiB  idonea,  sicut  constitutum 
est,  aliquem  de  veatris  ad  nos  oportuerat  destinari.  Unde  ne  forsitan 
per  versutias  aut  aliqnam  concinnationem  vobis  dilatio  et  impedimenta 
generentur,  sub  celeritate  nobis  scribite,  ut  snb  rationabili  ordina- 
tione  pro  vestra  repetitione  ad  filium  nostrnm  clementissimum  iuipe- 
ratorem  dirigamus.  Ergo  tam  circa  personas  quam  de  cansa  fidei, 
pro  qua  diu  moramini,  quid  geratur  instruite,  atque  plenissime  nobis 
universa  rescribite:  ut  omnibus  cognitiB  Deo  nostro  favente  tracte- 
mus,  quemadmodum  personis  vestris  et  causae  ipsius  cujns  res  agitux 
possit  mifiericordia  subvenire.  Data  Idibus  Julii,  Rustieo  viro  claris- 
simo  consule. 

Epistola  124. 
is  Aug*)  Hormisdae  papae  ad  Posseworem  episcopum. 

Fidem  ejut,    quae   de  infidelium  pernertitate  gemebat,    laudat  et  lolatur  (n.  1).      p. 
Seytharum  monachorum  luperbiam,  obstinationem ,   tiimulttts  dttcribit  (n.  2  et  3); 
quae  Fausli  atiorumve  Ubris  tribuenda   auetoritat  (n.  4);    de  gratia  et  tibero  ar- 
bitrio  quid  srquendum,  expamt  (n.  5). 

Hormisda  PosaeBsori  episcopo. 
1.    Sicut  rationi  congruit,  ut  consulant  ambigentes,  ita  par  est 


123  <}  Symmachi  senatoria  nec  non  piaefecti  praetorio  Africae  et  quaettoris 
caafrrensis  Proeopius  de  bello  Yand.  2,  16  et  19  meminit  Propiua  autom  ad 
rem  nOBtram  attdnet,  quod  MaientJos  respong.  ad  Horm. ,  dum  BomanoB  in  Urbe 
esset,  contigifiae  aic  narrat:  Ut  ie  (Hormisda)  □  pratntate  proprii  legati  (Dioscori) 
purifiearet,  multti  idoneit  virit  praetentibui  Ramamim  virum  gloriosiiixmum  mmgittnm 
militum  deprecatut  tst,  quatcnul  tua  nerba  piiitimo  imperatori  intinuarel,  quae  fuere 


^icjitizedbvGOOgle 


EPI8T0LAE  123.  124.  927 

respondere  consnltos,  quia  ipse  impellit  in  errorem  qui  non  instmit  a.  520. 
ignorantem;  nee  quidqnam  aptius  est  studioso  religionis,  quam  in- 
nuisitio')  veritatis,  quando  facilins  devium  vitat,  qui  iter  per  quod 
gradiatur  rogat.  Sed  prinsquam  respondendi  euram  de  his,  quae 
«iileetio  tua  percontatur,  aggrediar,  libenter  in  litteris  tuis  fidei  tuaeep.  116. 
me  fateor  invenisse  fervorem,  cujus  calore  snccensus,  redivivam  iu 
•illis  partibus  infidelium  perversitatem  vigere  euspiras.  Oignissimns 
dolor,  qui  dedita  Deo  corda  contriBtet;  nec  enim  est  apud  eos  lapsus 
inlamentabilis,  quibus  est  ignicnlus  caritatis,  quia  unum  spiritualium 
votnm  est  salus  inconcussa  cunctorum.  Sed  non  est  ignota  ecclesiia 
Dei  de  bnjusmodi  procellis  aut  insueta  tempestas:  quamvis  rectoris 
sui  gubernaeulo  inconcussa  persistat,  variis  tamen  insurgentinm l) 
fluctuum  laborat  vexata  turbinibns.  Nani  unde  est  psalmidici  vox 
prophetae,  qui  ipsins  Ecclesiae  personam  spiritu  quo  implebatur  assu- 
mens,  Saepe,  inquit,  expugnaverunt  me  a  juventute  mea,  etenim  non^^"1- 
potuerunt  mihif  Concutiunt,  sed  in  nihilo  praevalebunt.  Adhuc  in  ' 
area  snmns,  mixta  sunt  frumenta  cum  paleis,  gemnnt  boni  consortia 
malorum;  sed  superest  flamma  non  necessariis,  et  parata  sunt  horrea 
jam  probatis.  Ubi  terrarum  non  est  ista  pennixtio?  Nos  fixis  decet 
stare3)  vestigiis:  proficiemus  inter  adversantes  propriis4)  bonis,  si 
erroribus  non  involvamur  alienis.  'Probat  enim  virtutis  suae  vaiidum 
robur,  qui  quum  impellitur  non  movetur. 

2.  Ubi  non  variae  tentationis  aculei?  Quales  per  hunc  fere 
jugem  aimum*)  quorumdam  Scytharum,  qui  monachos  praeferebant 
specie  non  veritate,  professione  non  opere,  subtili  tectas  ealiiditate 
versutias  et  sub  religionis  obtentu  famulantia  odiis  sois  veuena  per- 
tulimus,    studentes    eos   ab   interno   vnlnere   medicabilis   patientiae 


hnjasmodi:  „!iiti  CAritlum  Filium  Dei,  qtd  pro  nobie  patsut  est  in  carne,  vnum  etse 
etc  sancta  et  indieidua  Triniiate  fuerit  confcxsus  Diascums ,  pelago  demergatur." 
Verum  llormisdae  moderationem  non  sapit  hnjuamodi  eenteutia.  Sed  et  Ma- 
xontii  fidem,  qnae  idem  papa  et  nunc  scribit  et  poBtea  gessit,  dnbiam  faciuut 
124  ■)  Ita  G1  a1.  Al.  ed.  imposilio  ...  gradttur.  Moxque  apud  Maxentium  et 
Cochlaeum  contrittat. 

')  Maxent.  inatrtantium.    Antea  a1  ecctetat. 

')  G1  a'  b  cc  inttare,  b  ad  marg.  intistere.  Max.  et  Cociil.  ttare,  qnod  et 
si'  praetulit. 

')  Ita  quidem  Dei  munere  partis,  nt  propria  uobis  fiant,  ac  vere  et  Dei 
munera  et  merita  noutra  dicantur.  Neque  enim,  inqnit  AugustinuR  epist.  194 
n.  16,  et  hoc,  quod  recte  agimut,  ita  fit  de  nobit  tamquam  nikil  facientibut  nobit. 
Quocirca  Maxentii,  qui  in  verbo  propriit  Pelagianam  auperbiam  latere  vult, 
mera  oalmnnia  est,  qnum  illud  Hormiada  aHenis  dumtaxat,  non  gratiae  auxiUo 
eowparatJB,  opponat. 

*)  Fatetur  Maxentins  eos  per  quatuordecim  pene  mentet  Romae  detentos. 
Porro  eos  Romam  featinare  Dioecorua  epistola  76  anno  519  Maji  30  Bcripta  Hor- 
miartae  nuntiavit:  adeoquo  proxime  ab  Urbe  diHcesserant,  qnum  Hormisda  hanc 
reBoripait. 


3i9ilizedbVGOOgIe 


928  S.  HOBHISDAE   PAPAE 

».520.  moderamine8)  sanare,  beati  Pauli  monita  non  tacentes:  Noli  verbis 
214.'  cmtm&ere;  °d  "***'  en*m  i&tie  est,  nisi  ad  subversionem  audientium. 
Sed  quando  virus,  quod  viscera  penetravit,  evellitur?  Quando  corda 
male  sibi  credula  veritatis  obtemperant  institutis?  Qnando  induit 
obedientiae  humilitatem  opinionibus  suis  vallata  auperbia?  Quando 
acquiescunt  paci  contentdonum  studiis7)  assaeti,  sola  certamina  aman- 
tes  de  religione  captare  et  mandata  negligere?  Nunquam  apud  eos. 
caritas  novo  commendata  praecepto,  nunquam  pax  dominico  relicta 
discessu;  una  pertinacis  cura  propositi,  rationi  velle  imperare8),  non 
cedere:  contemptores  auctoritatum  veternm,  novarum  cupidi  quae- 
stionum,  solam  putantes  scientiae  rectam  viam  qualibet  suBceptam*) 
facilitate  sententdam;  eousque  tumoris  elati,  ut  ad  arbitrium  suum 
utriusque  orbis  putent  incliuandum  esse  judicium,  nec  in  numero 
ndelium  deputantes  sequaces  traditionis  paternae,  ai  suae  viderint 
cedere10)  nolle  sententiae;  docti  crimina  eerere,  obtrectationnm  ve- 
nena  componere,  integrum  Ecclesiae  corpus  odisse,  seditiones  in- 
struere,  invidiam  concitare,  et  pro  obedientia,  quae  in  coenobiis 
principatum  regularis  obtinet  diBciplinae,  obstinationem  pertinacis 
amare  superbiae. 

3.  Non  illos  potuimos  monitis,  non  mansuetadine11),  non  aucto- 
ritate  comprimere.  In  pubkcnm  usque  prodiere  conrentum,  ad  con- 
cussionem11)  quietds  circa  regum  etiam  statoas  inclamantes11);  et 
nisi  fideiis  populi  conBtantia  restitisset,  per  diabolicae  semina  nefanda 
zizaniae  apnd  illos  dissensionem")  et  discordiam  commovissent,  per 


")  Apnd  Cochl.  et  Maxent.  moderatione,  ac  subinde  non  tenentei  (pro  non 
tactntei). 

')  Apud  eoailem  ttimulil  aitucti,  tola  ccrtamintt  avcntes. 

s)  Ita  O1,  nisi  qnod  vitio  librariiB  hand  inusitato  praepoatero  ordine  nor 
cedere  imperare.     AL  ed.  imperare  non  rredere. 

')  lta  Maxent.     Alii  vero  libri  concepta  (Cochl.  conceptam)  facilitate. 

"*)  Max.  et  Cochl.  credere.  Antea  utritaque  orbit  nomine'  Orieutds  et  Occi- 
dentia  eecleriae  intelliguntur. 

")  ManBnetudinia  hiyua  argumcnto  est,  quod  quamvia  Juatiniani  epiat  78 
rogatus,  ut  ipsos  digna  correciione  percultoi  Urbe  ptlltret,  tam  din  eos  auEtinue- 
rit,  ac  toto  illo  tempore,  Maxentio  fatente,  Buam  eiB  oommunionem  non  ue- 
garit. 

")  a'  b  eo  conctmionem:  emendantm  e*  Max.  et  Cocbl. 

")  Hoc  inficiari  non  auBoa  Maxentiua,  quod  nuilus,  inquit,  niti  qui  violentissime 
molettatur ,  facere  cogitur,  inde  maximam  eia  vim  illatam  fuiaae  aibi  penuadet. 
Tum  et  factum  oxcuaare  ratitur  Ma  verbia:  QuantvU  non  quati  regiae  potettatu 
auanlium  flagitantee,  ticut  haeretici  (hoc  est  Hormisdao  et  Dioacori  amici)  jaciitant, 
taepe  dicti  monachi  circa  regum  statuai  inclamaiierunt:  ted  poilquam  e  loco,  qucm- 
admuiium  acctperant,  pro  mandato  ejusdem  Romani  pontiflclx  fucrant  etcpulti,  in 
pubHco,  ubi  caiu  regiait  imaaintl  fuerant,  quod  petitiani  tuat  audicniia  negaretur 
populo  contettati  sunt;  additque  id  eoa  feciase,  ne  poit  tuum  dUcessum  jam  eos 
recettitte  fautorei  Dioscori  apud  Ecclesiam  diffamarent. 

")  G'  a<  diipentationem.    MaxontiuB  haoo  verba  eecundo  repetenB  diuipatio- 


^igilizedbyGOOgle 


EP13T0LA    124.  929 

quos  adjutorio  Dei  del&)  regionibuB  eorum  est  pulsa  dissensio.  Dea.  520. 
eis  sero  probavimuB  prophetica  apostolum  voce  dirisse,  in  novissimis  |  *™J 
diebus  instare  tempora  periculosa,  et  fore  homines  sni  tautum  ama- 
tores,  habentes  formam  pietatis,  Tirtutem  autem  ejus  abnegantes, 
itaque  esse  vitandos.  Haec  ideo  dilectioni  vestrae  indicanda  sub 
occasione  credidimus,  ne,  si  illuc  fuerint  forte  delati,  ignorautes, 
quemadmodum  se  in  urbe  Romana  tractaverint18),  sub  altqua  ver- 
borum  simulatione  deciperent. 

4.  Hi  vero,  quos  vos  de  Fausti  cujusdam  Galli  antistitis  dictis 
cousuluisse  litteris  indicastis,  id  sibi  responsum  habeant :  neque  illum ' ') 
neque  quemquam,  quos  iu  auctoritatem  patrum  non  recipit  exa- 
men,  catholicae  fidei  aut  ecclesiasticae  disciplinae  ambignitatem  posse 
gignere,  aut  religiosis  praejudicium  comparare.  Fixa  sunt  a  patri- 
bus,  quae  fideles  seetari  debeant  instituta,  sive  interpretatio,  sive 
praedicatio,  seu  verbum  populi  aedificatione  compositum:  si  cum  fide 
recta  et  doctrina  sana  concordat,  admittitur,  si  discordat,  aboletur. 
Unum  est  fundamentum,  eztra  quod  quaelibet  fabrica  si  consurgit,  *Cor. 
infirma  eat,  super  illud  quisquis,s)  aedificat  seu  vilia  seu  pretiosa, 
consideret.  Errat  autem  a1*)  via,  qui  ab  eo  quod  patrum  electio 
monstravtt  exorbitat.  Nec  tamen  improbatur  diligentia  per  multa 
discurrens,  sed  animus  a  veritate  declinans.  Saepe  de  his  necessaria 
providetur,  de  quibus  ipsi  aemuli  convincantur,  instructio.  Nec  vitio 
dari  potest  nosse,  quod  fugias;  atqne  ideo  non  legentes  ineongrua  in 
culpam  veniunt,  sed  sequentes.  Quod  si  ita  non  esset,  nunquam 
doctor  ille  gentium  acquievisset  nuntiare  fidelibus :  Omnia  autem  1I^?,•, 
probate,  quod  bonum  esi  tenete.  Non  abs  re  est,  etsi  mundanum  non 
tamen  a  ratione  discretum  miscere  sermonem.     Fert10)  quidam  no- 


nem  postmodum  exhibet,  quuin  prinio  praetulisset  dissemionein ,  quod  et  apud 
CochL  et  in  aliis  libria  obtdnet. 

ls)  a1  dc  retigivmbia  est  pulsa,  omiaso  eorum  dittentio;  b  CC  de  religione  eorum 
ett  pidta  dittensio,  Cochl.  de  regione  etc.  Praeferimus  eum  G1  et  Max.  de  rcgionibtts, 
boc  eat:  praedictos  mouachos  apud  Romanos,  quorum  subsidio  BcMamatia  dis- 
aensio  e  partibus  ScythJae  adeoque  e  regionibus  eomm  depulsa  fnerat,  discor- 
diam  agitare  voluisse.  De  hac  paitium  Scytharum  reconriliatione  Hormuda  aiaio 
517  epist  86  n.  9  ad  Hispanos  scripsit. 

")  Ita  cum  aliia  libris  etiam  Maient.  apud  Cochl. ;  at  in  biblioth.  patr.  Colon. 
tubgetterittt  aligua,  es  nota  scholiaatiB,  qui  ad  marg.  adscripaerit  getierinl  lub 
oiigua.     Re  ipaa  hic  verbum  tractaxerint  porinde  eat  atque  geuerint. 

")  b  OC  add.  reeipi.  Hoc  autem  sibi  vult  Hormisda:  negue  iUum  neque  guem- 
guam  eorum,  guoi  in  auctoritatem  etc. ,  ambiguitatem  poste  gignere  in  caitta  catholi- 
cae  fidei  aut  eccletiatticae  diidpHnae.  Faustum  autem  nominatun  ideo  ambigui- 
tatem  gignere  non  posie  censet,  quia  eumdem  in  auctoritalem  patrum  non  reeipit 
examen  cutholicae  fldei,  a  Gelasio  videUcet   institutum. 

Ifl)  Apnd  Cochl.  gviiqutt  tuperaedificat.    Magia  arrideret  guitgue  guae  aedificat. 

")  Cochl.  gui  a  via  guam  patrum. 

'")  Ita  O'  a1.     Ed.  Fertur  ...  sibi  propotuisse. 


byGoogle 


930  8.  HOEMISDAE   PAPAE 

0.  bilis  arte  pingendi,  quum  eqnum  penicillo  vellet  expticare  perfectiun, 
.  asellum  sibi  profuisse  pingenti,  asserens,  non  ut  jumentum  imitaretur 
informe,  sed  ne  in  alicujus  informis  lineamenti  aimiiitudinem  lapsus 
incideret.  Non  improvide  veneranda  patrum  Bapientia  fideli  poste- 
ritati21)  quae  essent  canonica  dogmata  definiit,  certa  librbrum  etiam 
veterum  in  auctoritatem  recipienda,  sancto  Spiritu  instituente,  prae- 
ngens:  ne  opinioni  suae  lector  indulgenn,  non  quod  aedificatdoni 
ecclesiasticae  conveniret,  sed  quod  voluntas22)  sua  concepisset,  asse- 
reret.  Quid  ergo  calumniantibus  opus  erat  extra  constitutos  Ecclesiae 
terminos  porrigere  quaestiones,  et  de  his  quae  ita11)  nabentur  dicta, 
quasi  dicta  non  sint,  movere  certamina,  quum  (Jhriatiana  fides  ca- 
nonicis  libris  et  synodalibus M)  praeceptis  etpatrum  regularibus  con- 
Btitutis  stabili  et  inconcusso  tramite  limitetur? 

5.  De  arbitrio  tamen  Hbero  et  gratia  Dei  quid  Homana  hoc  est 
catbolica  sequatur  et  aervetM)  Eccleaia,  licet  in  variis  libris  beati 
Augustini,  et  masime  ad  Hilarium  et  Prosperum,  possit  cognosci, 
tamen  et  in  scriniis  ecclesiasidcis  expressa  capitula18)  continentur, 


*')  Ed.  potettati  ...  catholica  dogmata,  G1  definiunt.  Aperte  declarat  Hor- 
raisda,  qui  in  auctoritatem  recipiendi  eaeont  veterum  libri,  jam  a  majoribuB 
suis  Spiritu  sancto  instituente,  adeoque  in  synodo,  fuisee  definitum.  Hoc  reipsa 
a  Gelnsio  in  decreto,  quod  de  libris  recipicndis  sanrit,  praestitum  quam  plu- 
rium  codicum  auctoritate  firmatur.  Hinc  Iocub  ipte  confert  non  taatum  ad  asse- 
rendam  praedicti  decreti  voritatem,  ied  et  ad  censurae,  qua  GelaaiuB  plures 
libroa  apocryphos  declarat,  percipiendam  inteHigentiam.  Hoc  enim  verbo, 
HormiBdainterprete,  nou  eos  legi  prohibet,  sed  quadam  cum  cautione  vultlegi. 

**)  b  CG  vutuptat. 

*')  b  CC  Omitt.  ita. 

**)  Cochl.  synodalibui  ditciplinis.  Moi  b  cc  inconcusto  temino.  Hanc  antem 
Hormisdae  de  libris  Fausti  responaionem  Maxentius  sic  sugillat:  his  ita  finitit, 
midta  tt  iwti  neccstaria  de  librit  Fautti  rujutdam  Galli  epitcopi  in  contequentibut 
loqaitur,  nec  ad  id  guod  quaeritur  retpondens,  ted  aUa  nescio  quae  ad  rem  non  per- 
tinentia  inani  et  prolitco  termone  digerit.  Nam  qntoii  de  ipti*  librit,  non  utrum  le~ 
gendi  lint,  sed  utrum  sint  caihoiici,  vertalur  quaettio,  illc  non  de  iptit  quid  sentiendum 
tit,  ted  eos  quamvit  non  in  auctoritate  habendot,  tamen  legendot  este  decernit,  Quam- 
quam  si  dihgentius  expendantur  FossesBoris  consulentds  verba,  appoaitnm  ad  ea 
jndicabitur  Hormisdae  responsum.  Non  enim  ille  de  librorum  Fansti,  ut  ita  dicam, 
eathoJIcitate ,  sed  de  eorum  auctoritate  interrogavit;  et  utrum  qnod  ea  de  re 
jam  praelibarat  resnonsum  approbaret  Hormisda,  rescire  cum  aliia  expetiit. 

")  Ita  G1  et  Cochl.;  a'  attervet,  b  cc  atteverel.  Nostrao  lectioni  concinit 
illud  episcoporum  in  Sardinia  eiaulum  apud  Fulgentinm  epist.  15  n.  18:  Prae 
omnibut  tiudium  gertie,  Hbros  t.  Augmlini,  quot  ad  Prospenm  et  Nilarium  teriptit, 
memoralit  fratribui  ingerere.  Quorum  mcntionem  beatae  memoriae  Homdida  tedit 
aposlolicae  gioriosui  antittes  in  cpislola,  quam  contulenti  se  sancto  fralri  eontaeer- 
dotique  nostro  Postesiorl  rctcripttt,  cam  magno  praeconio  laudii  iniendt,  cujvt  aaec 
uerba  tunt:  ,.De  arbitrio  tamcn  et  gratia  Dei  quid  Romana,  Aoc  est  catholica,  ee- 
quatnr  et  tervet  Sccletia  etc. 

*•)  Inter  plures  ernditos  eonvenit,  ea  hic  memorari  capitula ,  quae  Coeleatini 
epistolae  21  subjiciuntur.     Ita  in  cccloaiasticia   scriniiB  coutinehantur,  nt  tamen 


DigitizedbyGOOgle 


EPISTOLAE  124.  125. 


quae  si  tibi  desunt  et  necessaria  creditis,  destinabimus ;   quamquam  a.  520. 
qui  diligenter  apostoli  dicta  considerat,  quid  sequi  debeat  evidenter 
cognoBcat.    Data2')  Idibns  Augustd. 

Epistola  125 


divinis,  quid  universalitor  catholica  reoipiat  Eooleaia  vel  qiiid 
poat  haee  vitare  debeat. 
).        L  De  ordlne  librornm  ojinoniooram.    Tituli  Vetori»  et  Hovi  Toitamenti. 
n.  De  nnmero  »po*toIifiaruin  ledium. 
m.  De  eomtitationibnii  Mnotornm  oonciliomm. 
IV.  Db  optucnlii  l&notanim  patrnm  quao  resdpUntur. 
V.  De  opneanli*  «pocryphorum  qu*e  reoipiondft  non  »unt, 

Cap.  I. 

1.  Ordo  de  Vetori  Testamento,  qnem  ianeta  et  catholioa  Romana 
nueipit  et  honorat  ecclesia,  iste  ett: 

GeneseoB  liber  1.  Exodi  liber  1.  Levitici  liber  1.  Numeri 
liber  1.  Denteronomii  liber  1.  Jean  Nave  liber  1.  Jndicnm  liber  1. 
Ruth  liber  1.  Regum1)  libri  4.  Paralipomenon  libri  2.  Psalinorum 
150  liber  1,  Salomonis  libri  3:  Proverbia,  Ecclesiaates  et  Cantica 
Canticorum.     Item  Sapientiae2)  liber  1.     Ecclesiastici  liher  1. 

Item  ordo  propnetarnm:  Esaiae  liber  1.  Jeremiae  liber  1,  cnm3) 
Cinoth,    id  est  lamentatdonibns  suis.      Ezechielis  liber  1.     Danielis 

l  offeruntnr  Poaaessori,   niai  quatenua  ipsi 

**)  Apud  Coohl.  in  Orthodoiogr,  clausula  iata  BCioli  alicujua  opera  eac  inter- 
polata  legitur:  Deus  le  inculuintm  custodiat,  frater  charissimc.  Data  Jdibus  Augu- 
stia  Rusticio  ac  Olybrio  consulibus.  Certe  temporibna  normisdao,  ut  a  Sirmondo 
notia  in  Ennodii  epiat.  VI,  5  est  observatum,  tum  Ruatico  uon  Olybrius  aed  Vi- 
tttlianua  conBulatuin  gessit.  Venun  auuo  464  Hilaro  papa  Ruaticus  alter  Oly- 
briurn  in  coniulatu   collegam  hahnit,    unde    baud  duhie    acioloa  noster    dece- 

126  ')  Ita  Chiffletius  cum  maa.,  qui  seu  Gelasii  seu  HormiBdae  nomen  prae  ae 
ferunt.  At  editi  apud  Gelas.  Hegnorum,  qnod  Innocentiua  epiat.  6  n.  10  aecun- 
dum  LXX  praotulit. 

')  Ita  Jc  i*;  al.  Sapientia  liber  1,  Ecclcsiasticus .  Hi  duo  libri  ab  Imiooentio 
epist.  6  et  concilio  Carthagineusi  III  can.  47  cura  tribua  antecedentibuB  nni:  Salo- 
monls  libri  quinque.     GelaBio  concinit  Hormiada. 

')  .1-  J"  cum  Ciiwth  ac  Lamentationibus  suis.  Nulla  quidem  hic  sicut  nec  apud 
Innocentium  aut  in  concilio  Carthaginensi  HI  prophetiae  Baruch  fit  mentio, 
quia  mmirnm  autiquis  id  moris  erat,  ut  eam  Jeremiae  ipai  attribuerent.  Non 
alio  nomine  eam  laudant  Hihuius  de  Trin.  1.  IV  n.  4  et  1.  V  n.  3,  antiquus 
auctor  quacst.  vet.  et  nov.  Testam.  apud  AuguatJu.  append.  tora.  3  pag.  ST, 
item  auctor  sermonis  de  sjmbolo  apnd  eumdem  Anguatinum  tom.  8  pag.  1G 
nec  non  Auguatinufl  ipsc  do  civ.  Dei  XVIII,  33,  ubi  et  illud  adjnngit  monitum: 

69* 


^igilizedbyGOOgle 


932  S.  H0BMI8DAE  PAPAE 

(a.620.)  liber  1.  Oseae  liber  1.  Amos  liber  l.  Michaeae  liber  1.  Johel 
liber  1.  Abdiae  liber  1.  .Tonae  liber  1.  Nanm  liber  1.  Abacuc 
liber  1.  Sophoniae  liber  1.  Aggaei  liber  1.  Zachariae  liber  1. 
Malaehiae  liber  1. 

Itam  ordo  hiatorianun:  Job  liber  1.  Tobi*)  liber  1.  Esdrae 
libri5)  2.    Hesther  liber  1.    Judith  liber  1.    Machabaeorum  libri  2. 

2.  Itam  ordo  ■criptorarnm  Novi  et")  Aeterni  Tottamenti:  Evan- 
geliomm  libri  4:  Secundum  Matthaeam  liber  1.  Secundam  Marcam 
liber  1.    Secandam  Lac&m  liber  1.    Secundum  Johannem  liber  1. 

Item  Actuum  apostolorum  liber  1. 

Epistolae  Paali  apostoli   numero  14:    Ad  Romanoa  epistola  1. 

*  Ad  Corinthios  epistolae  2.     Ad  Epliesios  epistota  1.    Ad  Thessaloni- 

censes  epistolae  2.      Ad  Galatas  epistola  1.      Ad  Pbilippenses  epi- 

stola  1.     Ad  Colossenses  epistola  1.     Ad  Timotheum  epistolae  2.    Ad 

Titum  epistola  1.   Ad  Philemonem  epistola  1.    Ad  Hebraeos  epistola  1. 

liem  Apocalypsis  Johannis  liber  1. 

Item  Canonicae  epistolae  numero  septem:  Petri  apostoli  epistolae  2. 
Jacobi  apostoli  epistola  1.  Johannis  apostoli  epistolae  3.  Jadae 
Zelotis  apostoli  epistola  una. 

cap.  n. 

3.  Post  has  omnes  propheticas  et  evangelicas  atque  apostolicas, 
quas  saperius  deprompBimus ,  scripturas,  quibos  Ecclesia  catholica 
per  gratiam  Dei  rondata  est,  etiam  illud  intamandnm  putavimus, 
quod  quamvis  oniversae  per  orbem  diffosae  catholicae  Ecclesiae  onus 
thalamus  Christi  sit,  sancta  tamen  Romana  ecclesia  nollis  synodicis 
constitutis  ceteris  ecclesiis  praelata  est,  sed  evangelica  voce  Domini 

Hatth.  16,  et  galvatoris  nostri  primatum  obtinuit,  Tu  es  Petrus,  inquientis,  et 
super  hanc  petram  aedificabo  Eeelesiam  meam,  et  portae  mferni  non 
praevalebunt  adversus  eam.  Et  tibi  dabo  claves  regni  coelorum,  et 
quaecunque  ligaveris  super  terram,  erunt  ligata  et  in  coelo,  et  quae- 
cunque  sotveris  super  terram,  erunt  soiula  et  in  coelo. 

Addita  est  etiam  societas  beatjssimi  Pauli  apostoli,  vasis  electio- 
nis,  qui  non  diverso,  sicut  haeretici  garriunt,  sed  uno  tempore,  uno 
eodemqne  die  gloriosa  morte  cum  Petro  in  urbe  Roma  sub  Caesare 
Nerone  agonizans,  coronatus  est.  Et  patientes7)  supradictam  san- 
ctam    Romanam    ecclesiam   Christo   Domino    consecraTont    aliisque 

Jioc  lcntimonium  quidam  non  Jercmiac  *t&  tcribae  ejut  attribuunt,  qui  vocabatur  Ba- 
rucM,  ted  Jeremiae  celebratiut  habetur. 

")  Ita  J"  conaentientibaa  etiam  veteribus.  Innocentii  eodieibua  epist.  6.  Jc  i* 
Tobiae. 

''}  J"  H"  ttb.  1 ;  corrigUDtur  ex  J*  P ,  quibns  Innouentius  et  Carthaginense  III 
concilium  Buflragantur. 

e)  J"  Omitt.   et  acterni. 

■J  J"  i*  patientet,  Jc  pariter. 


^igilizedbyGOOgle 


EPISTOLA  125.  933 

oirmibus  urbibua  in  universo  tnundo  saa  praesentia  atque  venerando  (a.620.) 
triumpho  praetulerunt. 

Est  ergo  prima  Petri  apoatoli  sedes  Romana  ecclesia,  non  ha- 
bens  maculam  neque  rugam  nec  aliquid  hujusmodi.  Secunda  autein 
scdes  apud  Alexandriam  beati  Petri  nomine  a  Marco  ejus  discipulo 
atque  evangelista  consecrata  est.  Ipseque  in  Aegypto,  directus  a 
Petro  apostolo,  verbnm  veritatis  praedicavit  et  glorioBum  consum- 
mavit  martyrium.  Tertia  vero  sedes  apnd  Antiochiam  item  beatis- 
simi  apostoli  Petri  habetor  honorabilia,  eo  quod  illic,  priusquam 
Bomam  venisset,  habitavit,  et  illic  primum  nomen  Christianornm  ,A  S_ 
novellae  gentis  exortum  est. 

Cap.  HI. 

4.    Et  quamvis  aliud  fundamentum  uullus  possit  ponere  praeter  lCor. 
id  quod  poaitiun  est,  quod  est  Christus  Jesus,   tamen  ads)  aedifica-    ' 
tionem  sancta  id  est  Romana  Ecclesia  post  illas  Veteris-  vel  Novi 
Testamenti,  qnas  regulariter  superius  enumeravimus,   etiam  haa  su- 
scipi  non  prohibet  scripturas,  id  est: 

Sanctam  synodnm  Nicaenam  secundum  trecentos  deeeni  et  octo 
patres,  mediante  Maximo  Constantino  Augusto,  in  qua  Arius  haere- 
ticus  condemnatns  est;  sanctam9)  synodum  Constantinopolitanam, 
mediante  Theodosio  seniore  Auguato,  in  qua  Macedonius  haereticus 
debitam  damnationem  excepit;  sanctam  synodum  Ephesinam,  in 
qua  Neatoriua  danmatus  est,  consensu  beatissimi  Coeleatini  papae, 
mediante  Cyrillo  Alexandrinae  sedis  antistite  et  Arcadio  epiBcopo  ab 
Italia  destinato;  sanctam  synodum  C&lchedonensem,  mediante  Mar- 
ciano  Augusto  et  Anatolio  Constantinopohtano  episcopo,  in  qua  Ne- 
Btoriana  et  Eutychiana  haereses  simul  cum  DioBcoro  ejuBque  com- 
plicibus  damnatae  sunt.  Sed  et  si  qua  sunt  concilia  a  sanetis  pa- 
tribus  hactenus  instituta,  post10)  istornm  quatuor  anctoritatem  et 
custodienda  et  recipienda  decrevimus. 


8)  3"  ad  aediflcalionem    noitram   eadem  Romana,    i*   ad  aedifleaUonem  * 


')  JJlic  quidem  in  J"  ut  in  Gehuianis  eiemplaribua  proxime  subjicitur  tanctam 
itjnadam  Epheeinam;  sed  in  dicto  codice  merara  euse  librarii  praetermissionem, 
ac  Je  eo  loci  integriorem  esae  hoc  argumento  est,  quod  infra  praedictus  mi. 
pariter  cum  Jc  exhibeat:  Post  iitorum  quatuor  (non  trum)  auctoritatem  tic, 
quae  non  eistant  apud  Qelasium.  Peareonio  autem  Ignatian.  pag.  53  alia  a 
quatuor  prioribua  pariter  generalia  concilia  hic  deaiguari  arbitranti  non  aaien- 
tiendum,  quum  de  iis  eit  aermo  conciliis,  quibua  non  omnino  par,  aed  miuor 
(particula  pott  notata)  tribuatur  anctoritae.  Eo  in  nnmero  concalimn  ulud,  ei 
quo  prodiit  Qelasii  de  reeipieudis  libris,  HormUdae  fuisBe,  ei  superiori  epistola 
jam  prcbavimufl. 

I0)  In  uno  recentiore  ms.  pratter  Utontm,  minus  sineere.  Ad  imitationem 
hujua  loci,  qui  a  QelasianiB  exemplaribuH  abest,  expreesa  snnt,  ut  praemonui, 
Isidori  orig.  VI,  15  verba. 


>vGoogIe 


934  S.  UOKMISDAE    PAPAE 

.)  CAP.   IV. 

5.  Jam  nune  subjiciendum  de  opusculis  sanctonun  patrum,  qnae 
in  Ecclesia  catholica  recipiuntur. 

Opuscula  beati  Caecilii  Cypriani  martyris,  Carthaginensis  epi- 
scopi,  in")  omnibus  recipienda. 

Item  opuscula  beatd  Gregorii  Nazianzeni  episcopi. 

Item  opuscula  beati  Basilii  Cappadociae  episcopi. 

Item  opuscula  beati  Athanasii  Alexandrini  episcopi. 

Item  opuscula  beati  Johannis  Constantinopolitani  episcopi. 

Itera  opuscula  beati  Tbeophili  Alexandrini  episcopi. 

Item  opuscula  beati  Cyrilli  Alexandrini  episcopi. 

Item  opuscula  beati  Hilarii  Pictaviensis  epiacopi. 

Item  opuscula  beati  Ambrosii  Mediolanensis  episcopi. 

Item  opuscula  beati  Augustini  Hipponeregiensis  episcopi. 

Item  opuscula  beati  Hieronymi  presbyteri. 

Item  opuscula  beati  ")  Prosperi  viri  reIigiosis3imi. 

Item  epistolam  beati  papae  Leonis  ad  Flavianum  Constantino- 
politanum  episcopum  destinatam:  de  cujus  textu  quispiam  si  usque' 
ad  unum  iota  disputaverit  et  non  eam  in  omnibus  venerabiliter  re- 
ceperit,  anathema  sit. 

Item  opnscula  atque  tractatus  omnium  patrum  orthodoxoram, 
qui  in  nullo  a  sanctae  Komanae  ecclesiae  conaortio  deviarunt  nec 
ab  ejus  fide  vel  praedicatione  sejuncti  sunt,  sed  ipsius  conunani- 
cationi  per  gratiam  Dei  usque  in  ultimum  diem  vitae  suae  fuere 
participes,  legendos  decemimus. 

Item  decretales  epistolas,  quas  beatissimi  papae  diversis  tempo- 
rjbus  ab'  urbe  Roma  pro  diversorum  patrum  consultatione  dederunt, 
venerabihter  snscipiendas. 

6.  Item  gesta  sanctorum  martyrum,  qnae  multiplicibus  tormen- 
torum  cruciatibus  et  mirabilibus  confessionum  triumphis  inradiant. 
Quis  ista  catholicorum  dubitet  et  majora  eos  in  agonibus  fuisse  per- 
pessos,  nec  suie  viribus  eed  Dei  gratia  et  adjutorio  universa  tole- 
rasse?  Sed  ideo  secundum  antiquam  consnetudinem  singulari  cautela 
in  sancta  Romana  ecclesia  non  leguntur,  quia  et  eorum  qui  con- 
scripsere  nomina  penitus  ignorantur,  et  ab  intidelibus  et  idiotis 
Buperflua  aut  minus  apta,  quam  rei  ordo  fuerit,  esse  putantur :  sicut 


")  Verba  in  omnibta  reapienda  Gelasiani  codices  non  repraesentant.  Nec 
compertum  est,  quo  pacto  recipi  jubeautur,  quibns  baptismmn  haoreticiB  qui- 
buaque  ad  Ecclesiam  redeuntibus  conforendum  esse  contrn  Stephani  papae  sen- 
tentiam  propugnatur. 

")  Horm.  exempL  cum  CCT  add.  btati.  —  De  reliqnU  pleniorem  eodi- 
cum  et  rerum  rationem  eupra  ad  Gelasii  epistolam  42  dedimus.  Ad  quae  lecto- 
rem  demandanteB,  hoc  loco  solum  textnm  secundunt  .f"  J°  i"  praebemus,  paucis- 
aima  adnotasse  contenti. 


3i9ilizedbVGOOgIe 


SPI8T0LA   125.  935 

Quirici  cujusdam  et  Julitae,  sicut  Georgii  aliorumque  ejusmodi  pas-(a.52i).) 
siones,  quae  ab  haereticis  perhibentur  compositae.  Propter  quod, 
ut  dictum  est,  ne  vel  levis  subsannandi  oriretur  occasio,  in  sancta 
Romana  ecclesia  non  leguntur.  Nos  tamen  cum  praedicta  Romana 
ecclesia  onmes  martyres  et  eorum  gloriosos  agones,  qui  Deo  magis 
quam  hominibus  noti  sunt,  omni  devotione  veneramur. 

Item  vitas  patrum,  Pauli,  Antonii,  Hilarionis  et  omnium  ere- 
mitarum,  quas  tamen  vir  beatissimus  Hieronymus  descripsit,  cum 
omni  honore  Buscipimus. 

Item  actus  beatissimi  Silvestri  apostolicae  sedis  praesulis,  licet 
ejus  qui  conscripsit  nomen  ignoretur ,  a  muitis  tamen  in  urbe  Roma 
catholicis  legi  cognovimus  et  pro  antdqno  nsu  multae  hoc  imitan- 
tur  ecclesiae. 

Item  scriptura  de  inventdone  dominicae  crucis  et  alia  scriptura 
de  inventione  csipitis  beati  Johannis  Baptistae  novellae  quidem  rela- 
tiones  sunt,  et  nonnulli  eas  catholici  legunt.  Sed  quum  haec  ad 
catholicorum  manus  pervenerint,  beati  apostoli  Pauli  praecedat  sen- 
tentia:  Omnia  probate,  et  quod  bonum  est  relinete.  ^rv?** 

Item  Rufinus  vir  religiosissimus  plurimos  ecclesiastici  operis 
edidit  libros,  nonnullas  etiam  scripturaa  interpretatus  est.  Sed 
quoniam  venerabilis  Hieronymus  eum  in  aliquibus  de  arbitrii  liber- 
tate  notavit,  illa  sentimus,  quae  praedictum  beatum  Hieronymum 
sentire  cognoscimus:  et  non  solum  de  Rufino  sed  etiam  de  universis, 
quos  vir  saepius  memoratus  zelo  Dei  et  fidei  rehgione  reprebendit. 

Item  Origenis  nonnulla  opuscula,  quae  vir  beatissimus  Hiero- 
njmuB  non  repudiat,  legenda  suscipimus,  reliqua  autem  omnia  cum 
auctore  suo  dicimus  renuenda. 

Item  Chronica  Eusebii  Gaesariensis  atque  ejusdem  historiae  eccle- 
siasticae  libros,  quamvis  in  primo  narrationis  suae  libro  tepuerit,  et 
post  in  laudibus  atque  excusatione  Origents  schismatici  unum  con- 
scripserit  librum,  propter  rerum  tamen  singularum  notdtiam,  quae 
ad  instructionem  pertinent,  usquequaque  non  dicimus  renuendos. 

Item  Orosium  virnm  eruditissimum  collaudamus,  qui  valde  ne- 
cessariam  nobis  adversus  paganornm  calumnias  ordinavit  historiam, 
miraque-brevitate  contexuit. 

Item  venerabiliB  viri  Sedulii  opus  paschale,  quod  heroicis  de- 
scripsit  versibus,  insigni  laude  praeferimus. 

Juvenci  quoque  nihilominus  laboriosum  opus  non  spernimus  sed 
miramur. 

7.  Cetera,  quae  ab  haereticis  sive  schismaticis  conscripta  vcl 
praedicata  Bunt,  nullatenus  recipit  catholica  et  apostolica  Romana 
ecclesia:  e  quibus  pauca,  quae  ad  memoriam  venerunt  et  a  catho- 
licis  vitanda  sunt,  credidimus  esse  subdenda. 


^icjitizedbvGOOgle 


936  S.  H0RMI8DAE  PAPAE 

!0.)  CAP.  V. 

In  primis  Ariminensem  synodum  a  Constantio  Caesare  Constan- 
tini  filio  congregatam,  mediante  Tanro  praefecto,  ex  tunc  et  nnnc 
et  in  aeternnm  confitemur  esse  damnatam. 

8.  Itinerarium  quoque  in  nomine  Petri  apostoli,  qnod  appella- 
tur  sancti  ClementiB  libri  numero  novem,   apocryphum  esse  scimus. 

Actus  nomine  Andreae  apostoli  apocryphi. 

Actua  nomine  Thomae  apostoli  libri  X  apocryphi. 

Actus  nomine  Petri  apostoli  apocryphi. 

Actus  nomine  Philippi  apostoli  apocryphi. 

Evangelia  nomine  Mathiae  apostoii  apocrypha. 

Evangelia ,3)  nomine  Barnabae  apocrypha. 

Evangelia  nomine  Jacobi  minoris  apocrypha. 

Evangelia  nomine  Petri  apostoli  apocrypha. 

Evangelia  nomine  Thomae  apostoli,  qoibns  Manichaei  utuntur, 
apocrypha. 

Evangelia  nomine  Bartholomaei  apostoli  apocrypha. 

Evangelia  nomine  Andreae  apostoli  apocrypha. 

Evangelia,  quae  falsavit  Lacianus,  apocrypha. 

Evangelia,  qnae  falsavit  Hesyehius,  apocrypha. 

Liber  de  infantia  Salvatoris  apocryphns. 

Liber  de  natdvitate  Salvatoris  et  de  Maria  vel  obstetrice  apo- 
cryphns. 

9.  Liber,  qni  appellatur  Pastoris,  apocryphus. 

Lihri  omnes,  quos  fccit  Lencius  discipulns  diaboli,  apocryphi. 
Liber,  qni  appellatur  Fundamentum,  apocryphus. 
Liber,  qni  appellatnr  Thesaurorum,  apocryphns. 
Liber  de  filiabus  Adae,  hoc  est  Leptogenesis ,  apocrypbus. 
Liber,  qui  appellatur  actus  Theclae  et  Pauli,  apocryphns. 
Liber,  qiti  appellatur  Nepotis,  apocryphns. 
Liber  Proverbiorum,   qui   est  ab  haereticis  conscriptus   et  sub 
nomine  sancti  Sixti'*)  praesignatus,  apocryphus. 

10.  Reveiatio,  quae  appellatur  Panli  apostoli,  apocrypha. 
xtevelatdo,  qnae  appellatur  Thomae  apostoli,  apocrypha. 
Revelatio,  qnae  appellatur  sancti  Stephani,  apocrypha. 

Liber ,  qui  appellatur  Transitns  id  es  adsumptio  sanctae  Mariae, 
apocryphus. 

Liber,  qui  appellatur  Poenitentia  Adae,  apocryphus. 

Liber  de  Eugenia15)  nomine  gigante,  qui  cum  dracone  post 
dilurium  ab  haereticis  pugnasse  fingitnr,  apocryphus. 

")  Exempl.  Horm.  cum  CPffX1  ubique  Evangelia  (al.  Evangelhim). 

»)  J"  Stepkani. 

'■■)  Itn  J«  J"  cum  C  C*  0';  t'  Uyia.     Cwaf.  0'clas.  ep.  41!  uot.  63. 


^igilizedbyGOOgle 


EPISTOLA  125.  937 

Liber"),  qui  appellatur  Testaraentum  Job,  apocryphus.  (a 

Liber,  qui  appellatur  Foeniteutia  Origenis,  apocryphus. 
Liber,  qui  appellatur  Poenitentia  Jamne  et  Mambre,  apocryphua. 
Liber,  qui  appellatur  Sortes  apostolorum,  apocryphus. 
Liber,  qui  appellatur  Jus")  apostolorum,  apocryphus. 
Liber,  qui  appellatur  Canones  apostolonun ,  apocryphus. 
Liber  Phyeiologus,   ab  haereticis  conscriptus  et  beatd  Ambroeii 

>  praesignatus,  apocryphus. 
tl.    Historia  Eusebii  Pamphili  apocrypha. 
Opnscula  Tertulliani  apocrypha. 
Opuscula  Lactantdi  apocrypha. 
Opuscula  Africani  apocrypha. 
Opuscula  Postumiani  apocrypha. 

Opuscula  Montani,   Priscillae  et  Maximillae  apocrypha. 
Opuscula  Fausfd  Manichaei  apocrypha. 
Opuscula  Commodiani  apocrypha. 
Opuscula  alterius  Clementis  Alexandrini  apocrypha, 
Opuscula  Tascii  Cypriani  apocrypha. 
Opuscula  Arnobii  apocrypha. 
Opuscula  Ticonii  apocrypha. 

Opuscula  Cassiani  presbyteri  Gralliensis  apocrypha. 
Opuscnla  Yictorini  Pietabiensis  apocrypha. 
Opuscula  Fausfci  Regiensis  Galliarum  apocrypha. 
Opuscula  Frumenti  Caeci  apocrypha. 
Centones  de  Christo,  YirgilianiB  compaginati,  apocryphi. 

12.  Epistola  Jesn  ad  Abgarum  apocrypha. 
Epiatola  Abgari  ad  Jesum  apocrypha. 
Passio  Quirici  et  Julitae  apocrypha. 
Passio  Georgii  apocrypha. 

Scriptura,  quae  appellatur  Salomonis  interdicfcio,  apocrypha. 

13.  Philacteria  omnia,  quae  non  angelorum,  nt  illi  confingunt, 
sed  daemonum  magis  conscripta  sunt  nominibus,  apocrypha. 

Haec  et  his' similia,  quae  Simon  Magus,  Nicolaus,  Cerinthus, 
Marcion,  Basilides,  Ebion,  Paulus  etiam  Samosatenns,  Photdnus  et 
Bonosus,  qui  simili  errore  defecerunt,  Montanus  quoque  cum  suis 
obscoenissimis  sequacibus,  Appollinaris,  Yalentinus,  sive  Manichaeus 
Faustus  Africanus,  Sabellius,  Arins,  Macedonius,  Eunomius ,s), 
Novatius,  Sabbatius,  CallistuB,  Donatus,  Eustathius,  Jovinianus, 
Pelagius,  JulianuB  Eclanensis,  Coel«jstinnfl ,  Maximianus,  Priscil- 
lianus  ab  Hispania,  Nestorius  Constantinopolitanus,  Maximus  Cyni- 

'•)  Deest  in  J*,  quum  in  aliia  hahetnr. 

")  Ita  i'.    J"  Jutia,  J«  cum  Gelas.  exempl.  Ltua  (couf.  1.  c.  not.  66).    Se- 
qucntia  de  catonibia  apostolorum  desunt  in  exempl.  Gelas. 
"*)  Jc  add.  Conoiniia,  inendoaa  autccedcntiu  repetitio. 


>vGoogIe 


938  S.  HORHISDAB  PAPAE 

:o.)  cus,  Lampetius,  Dioscorus,  Eutyches,  Petrus  et  aliua  Petms,  e  qui- 
bus  unns  Alexandriam  alius  Antiochiam  maculavit,  Acacius  Con- 
stantjnopolitanus  cum  conaortibus  suis,  necnon  et  omnes  haeresiar- 
chae  et  eorum  discipuli  sive  schismatici  docuerunt  vel  conscripse- 
runt,  quorum  nomina  minime  retinuimus:  non  soluin  repudiata, 
verum  etiam  ab  omni  Romana  catholica  et  apostolica  ecclesia  elimi- 
nata  atque  cum  suis  anctoribus  auctorumque  seqnacibus  sub  anathe- 
matis  et  indissolubiK  vinculo  in  aeternum  confitemur  esse  damnata. 
Explieit  decretale  editnm  ab  Hormitda  papa  urbis  Epmanaa. 

Epis  tola  126 

Saora  Justini  AnguBtl  ad  Hormifldam  papam. 

?■        Baxutat  moram,  qua  de  dettinandi»  per  Johannem  epiicopum  qtribwdawi  capituHi     p. 
promitta  nondum  compleril. 

Justinus  Augustus  Hormisdae  papae. 
Dum  beatissimum  Germanum  episcopum  vel  eos,  qui  cum  eo  a 
vobis  fuerant  destinati,  de  hac  dimitteremns1)  regia  civitate,  hujus- 
modi  illis  mandata  tradidimus,  quod  capitula1),  quae  ad  perfectam 
unitatem  eccleaiarum  pertinebant,  apostolatui  vestro  per  reverentis- 
simum  Johannem 3)  episcopuin  sequenter  manifesta  faceremus.  Qnae 
tamen  ipsis  hic  praesentibus  fuerant  deciarata;  sed  evenit,  praefatum 
Johannem  antiatitem  longa  aegritndine  detineri.  Ne  qua  igitur  ve- 
stram  reverentiam  ingrediatur  adversa  sententia,  quasi  nobis*)  pro- 
misss  noatra  desidia  quadam  ultronea  minus  ad  effectnm  perducenti- 
bns,  necessarium  esse  perspexunns  dilationis  causam  vobis  exponere 
per  Euloginm  v.6)  s.  tribnnum  et  notarium,  quem  ad  praeceleum 
regem  Tneodoricum  super  negotiis  quibusdam  transmisimus:  hoc 
quoqne  adjicientes,  quod  dum  propitia  Domini  et  Dei  nostri  majestas 
eumdem  virum  religiosissimum  Johannem  pristinae  voluerit  reddere 

126    ')  Eoe  VII  Idns  Julii  iade  dimissos  fuisse,  ex  epiatok  116  didicimus. 

')  H.  e.  preoes  ipei  Jusfcino  ab  Eoia  partabus  oblatae,  et  coram  Hormisdae 
legatia  nominatimqne  Dioscoro  recitatas,  qoaa  ad  Hormisdam  missurum  se  idem 
imperator  epiai  108  et  116  pollicetur.  Quod  autem  promiaerat,  eum  postmo- 
dum  ezsolviaee  epiat,  129  vieuri  sumus. 

*)  Isne  intelligendaa  ait,  qm"  TheBsalonicae  fiictione  Dorothei  laeene  vii 
baptiateiii  praeeidio  necem.  evaeerat,  ntt  cpist.  100  et  102  narratur,  in  epiato- 
lam  129  excutaemus.  A 

*)  In  vulg.  vobit;  oratdonis  eeries  postulat  nobit. 

')  H.  e.,  ut  in  epiatola  sequenti  conceptis  verbis  legitur,  virum  tublimem. 
Enmdem  infra  epist.  133  Hormieda  virum  tpcctabilem  vocat.  Ansvero  is  ipse  sit 
Eulogius  magistrianus  et  agens  in  rebus,  qui  epiat.  77  vir  ipeetabUU,  epiat.  92 
et98  vir  tubtimU  (in  ep.  92  al.  nir  carUtimut),  epiat.  99  vir  itrenuut  et  epist.  91 
vtr  claristimta  coguominatur,  aliorum  judicio  permitto. 


>vGoogIe 


EPI8T0LAE  125  — 127.  939 

sanitati,  sicut  semel  promiseramus,  statim  iUiun  ad  tuam  sanctitatem  a.  620. 
transmittemus.   Superest,  ut  sanctitudo  tua  dirinum  nobis  praesidium 
orationibus  suis  dignetur  acquirere.     Data  pridie  Calendas  Septem- 
bris  Constantinopoli.    Accepta  Romae  Calendis  Octobris,  Rustico  viro 
clarissimo  consule. 

Epistola  127 

Ezemplum  opistolae  Justiniani  viri  olarissimi  ad  Hormlndam.     ^j  A     ,' 

3.      Enixim  rogat,  ut  HormUda  pro  tcctetiarua  roncordia  usque   taborel,  atgue  ad 
dao  illa,   de  qtdbia  etiam  tune  controvertebatitr,   inlegrtan  et  indubitatum   deiti- 
,  nare  reipomum  ne  di/ferat. 

Domino  beatissimo  atquo  apostolico  patri  Hor- 
misdae  papae  urbis  Bomae  Justinianus. 
Quanta  reverentia  vestram  beatitudinem  veneremur,  multis  epi- 
stolis,  ex  quo  Berenissimus  imperator  filius  vester  regnavit,  cogno- 
scitis.  In  praeaenti  quoque  debito  pudore  salutantes  tuam  sancti- 
tatem,  postulamus  enixius,  ut  aasiduis.  precibus  et  frequentissimis 
orationibus  pro  concordia  laboretis  ecclesiarum ')  venerandarum, 
nobisque,  sicnt  per  legatos  etiam  vestros  poat  omnia  scripsimus,  tam  eP-  }%> 
de  sennone,  de  quo  vertitnr  controversia,  quam  de  nominibus  epi- 
scoporum  sub1)  Aeacio  defunctorum  per  Enloginm  virum  sublimem 
tribunum  et  notarium  dignetur  apostolatus  vester  integrum  indubi- 
tatumque  destinare  responsum,  omnibus  videlicet,  quae  praesentibus 
legatis  vestris  ordinata  sunt,  in  perpetuo  firmiter  duraturis3).  Yir 
namque  religiosus  Johannes  episcopus,  qui  venturus  est  Romam, 
detdnetor  aegritndine  corporali.  Nihil  enim  prohibet  ante  ejus  quoque 
adventnm  concordiam  provenire,  sublata  dubitatdone  religionis,  (et 
eum  tamen  mox  dimittemus  favente  Divinitate,  quia  jam  melius  ba- 
bet),  quoniam  nec  difficilia  sont  quae  ceciderunt  in  ambiguitatem, 
nec  expedit  diutius  causam  vitae  protrahi  sempiternae,  ne  dilatis 
temporibus  aliquid  naBcatur  incertius.  Aeternitatis  igitur  Bupernae 
tremendique  judicii  non  immemor,  sanctitas  vestra,  quae  sibi  com- 
missa  sunt,   efficaciae  tradi  deproperet,  ut  intelligant   cuncti  reete 


127  b  cc  ecclctiarum  veitramm:  renitente  G1.  Sed  et  Juatiniauo  ac  Juatino  aol- 
lemne  eat,  hoc  epitheto  eccleaiaa  eiornare,  ut  eaa  vel  venerandat  vel  venerabttet 
praedicent,  ut  videre  eat  epiat.  115  n.  2,  epiat.  116,  epiat.  120  n.  4  et  epist 
129  n.  i. 

*)  H.  e.  quod  idem  Justinianus  epiat.  120  n.  2  ait  ejiitcoporum  post  Acacium 
defunctorum. 

')  Hoo  eat,  ut  in  aacra  diptycha  nunquam  revocentur  Timothei,  Macedonii, 
Euphemii  aliorumque  uomina,  quae  ez  iie  aub  temporibua  Johannia  Constan- 
tinopoli  espuncta  aunt,  uti  Juatinus  epiat.  116  dcclarat. 


>vGoogIe 


940  8.  HOKMISDAE  PAPAE 

(a..  620.)vos  apostolicae  Bedis  esse  primatum  sortitos.  Haec  igitnr,  quae*) 
Bcribuntur  a  filiis,  affectu  paterno  jubete  quantocius  adimpleri.  Seitia 
namque,  quam  sit  admirtibilis  gloria,  tantorum  errorea  annorum  ve- 
stri  pontificatus  tempore  stirpitus  aboleri. 

Epistola  m 

(a.  520  m.  Relatlo  Dorothoi  episoopl  ThesBalonicenais. 

Aug.) 

A  faciaore,  quo  Uisimulabaiur ,  purgare  te  nisilur.  'p,  joq 

Sanctissirao  ac  beatissimo  patri  ac  comministra- 
tori  Hormisdae  Dorotheus  in  Domino  salutem. 
Propositi  nostri  et  orationis  est  summum  studium,  per  omnia 
beatissime  et  ter  beate  pater,  et  scribere  frequenter  ad  vos  sanctis- 
simos,  et  mutua  mereri  eolloquia;  et  nullo  tempore  exsortem1)  me 
ab  hujusmodi  laetitia  esse  condecet.  Quoniam  igitur  manifeete  co- 
gnovi  quosdam  sanctas  aures  vestras  perturbare,  et  scio  procul  dubio 
ros  in  omnibus  esse  perfectos,  et  quia  nihil  sine  judicio  audire  pos- 
sitis  nec  ulli  penitus  vestrum  animnm  accommodare:  ut  non  am- 
plius  per  taciturnitatem  largiri  tempus  videar  illis,  qui  rtibil  quidem 
a  nobis  laesi  sunt,  sed  sine  cauaa  et  supertlue  adrersus  nos  armata 
Bunt,  Deo  tamen  et  vestrae  satisfacio  sanctitati,  quia  pro  Jobanne 
viro  rererendissimo  episcopo,  qui  paulo  ante  a  restra  renerabili  co- 
rona  directus  est,  praedestinari  me  periculiB  et  mortem  sustinni1)  et 
meam  pro  ejus  scio  me  objecisse  animam:  et  hoc  ostenditur  gestis, 
et  ex  his,  qui  quamquam  per  meam  absentiam  acerrime  videantur 
esse  discussi3).  Et  quid  longo  sermone  opus  est  nti,  quum  robis 
omnia  Dominus  Deus  noster  Jesus  Christus  patefacere  et  satisfacere 
possit;  quia  et  quando  cognovi  ros  ad  apostolicae  sedis  praesnlatum 
adrocari,  commune  gaudium  totius  mundi  esse  judicari.  Ab  illo 
cp.  3.  enim  tempore  boc  ipsum  scribens  ad  vos,  quantum  ad  me,  quidquid 
ad  honorem  et  satisfactionem  vobis  et  apostolicae  sedi  pertinet,  nihil 
praetermisi  sed  nec  praetermitto.     Paulo  post  autem  scietis,   per- 


*)  b  cc  quae  a  nobis  scribuntur  rel  guae  seribuntur  a  nobii  omiaao  /UH$,  quo 
verbo  et  se  et  JuBtinnm,  qui  similia  scripait,  Justinianus  iatetligit.    Estque  inter 
verba  a  flliis  et  affeetu  paterno  elegans  antithesis  aut  potius  aequa  relatio ,  quare 
primigenia  lectio  retinenda. 
128     ')  b  CC  extorrem  ...  animum  eommodart  et  ut. 

■)  a<  substinui,  id  est,  periculis  me  exposui,  unde  eiapectanda  mihi  mora  erat. 

■')  Dorofbeue  epiat.  110  dicitur  Heracleam  missua,  donee  eausa  terminum  ac- 
riperet.  Forte  hic  inquisitio  notatur  ac  testiurn  interrogatio  per  id  temporiu 
facta.  Johaunea  autem  epist.  102  Tiiessalonica  scribit,  a  Doiotbei  conscmi  aecnm 
Conetantinopolim  tantas  delataa  essc  peconias,  «<  non  homine»  ted  postint  ange- 
los  excaecare.  Undc  mirum  non  est,  geata  tunc  confecta  nunc  a  Dorotheo 
vcnditari. 


^igilizedbyGOOgle 


EPISTOLAE  127  —  129.  941 

venerabiles  *-),  annuente  Domino  Jesu  Christo,  quia  haec  ab  exordio  (a.  520.) 
mihi  sunt  excogitata,   et  quando  Dominus  Deus  tempus  dedit,   ad 
effeetum  haec  sunt  perducta.   Omnem  cum  vestra  sauctitate  in  Christo 
fraternitatem  cgo  quoque  et  mei  plnrimnm  salutamus. 

Epistola  129. 
Jastini  imperatoris  ad  Hormisdam  papam.  a9S2°td" 

p.  120.  Reeolil  Juitinui,  guae  pielatis  ttadio  feeerit,  testaturgue,  se  animo  non  muta- 
tum  eue  (n.  1).  Multat  ccclesiat  a  recitandit  cpiscoporum  tuorum  nominibut  ncc 
tuppliciit  dcterrcri  pottc  (n.  2).  Quibut  veniam  flagitat,  .salvis  iii  guae  jam 
geita  tunt  (n.  8).  Earumdem  nunc  eccleiiarum  libeltum  per  Joltannem  episcopum 
mittil,  in  quo  haerelicos  omnei  deteitantur,  fidem  tuam  guatcnut  Christum  unum 
ex  Trimtatc  credant  expomtnt,  utgue  imperatorit  opera  ad  unitatem  cathulicam 
admittantur  rogani  (n.  4 —  7). 

Justinus  Augustus  Hormisdae  papae1). 
1.  Quo  fuimus  semper  et  quo  sumus  studio  pro  conciliandis 
Bententiis  catholicam  fidem  colentium,  ut  eodem  animo  cuncti  vene- 
rentur  lumen1)  individuum  Trinitatis ,  palam  fecisse  dignoscimur: 
nunc  legatnni  ad  vestram  beatitudinem  nltro  oba)  hoc  ipsum  diri- 
gentes  Gratum  virum  sublimem1)  magistrum  scrinii,  quo  remedinm  ep. 42. 
tandem  reperiatur  discordiis  varia  certantinm,  nunc  prouo4)  libentique 
suscipientes  affectu  viros  religiosissimos "),  quos  interventores  unitatis 
vestra7)  sedes  apostolica  credidit  destinandos.  Profeeto  enim  tam- 
quam  ipsam  pacem  et  jucundis  eos  oculis  adspeximus,  et  extensis 
manibus  duximus  amplectendos.  Quin  etiam  omni  intentione  ordi- 
navimus,  ut  venerabilis  ecclesia  Constantinopolitana  nec  non  com- 
plures  aliae  vota  suscipiant  vestra  non  solum  in  ceteris,  sed  in  aufe- 


4)  Ed.  per  venerabilet. 
129     ')  H'°  K3  K"   Sacratittimo  et  bcatistimo  arckiepitcopo  almac   urbis  Romac  ct 
patriarehae  Hormisdae  imperator  Juitinut. 

')  lta  omncs  mga.  b  cc  nomen  indhnduum. 

')  F'  in  hoe,  ac  deinda  in  vetuatioribuB  iptud.  Nimirum  ut  in  aliis  etiam 
vetoribua  monimentja  deprehendi,  antiquis  usitatum  erat  tpsud,  quomodo  efciam 
nunc  nobis  Uttid  et  istud  in  ubu  est.  Juetiiii  mentem  non  aaaecutua  Bomanua 
editor  in  epistolae  summa  eic  locum  hunc  reddidit:  Gratum  ad  poniiflrcm  mittit, 
eaqae  lumma  deinceps  obthmit.  Einc  deceptns  njinalium  parens  eiiatimavit, 
novam  Grati  legationem  hic  commendari,  qaum  tantum  priatina,  quam  7  Sep- 
tembria  die  anni  618,  ut  vidimus  epiat.  42  et  aeqq.,  BuBcepit,  mcmoretur. 

*)  H">  eaxpectabUem,  H'  vc.  Mox  a1  seq.  eunctantium,  ubi  C1  C  com  mas.  cer- 
tantiitm  (G'  ctanlium). 

l)  H»  proni. 

*)  Germannm  videlicet  ac  aocioa,  qui  anuo  619  ineunte  Roma  profecti,  feria 
II  niajoria  hebdomadae  Constantinopolim  perveuientee,  quo  affectu  suscepti  sint, 
epist.  64  ipai  narrant. 

*)  H'  vestrae  ledii  apoitolicae  credi  ...  Profeclo  etenim. 


^icjitizedbvGOOgle 


942  S.  H0BMI8DAE  PAPAE 

a.  520.  rendis  etiam  nominibus  ex  saeria  diptychis,  quae  temovenda  maxime 
postulastis. 

2.  Verum  nonnuUae  fnenmt  urbea  et  eccleeiae  tam8)  Ponticae 
quam  Asiimae  ac  praecipue  Orientales,  quarum  clerici  vel  populi 
omnibus  pertentati  Tninin  et  persuasionibus,  tamen  nequaquam  flexi 
sunt,  ut  tollant  antistitum  et  repellant  nomina,  quorum  apud  eos 
opinio  floruit;  sed  morte  vitam  duriorem  aestimant,  ai  mortuos  con- 
demnaverint,  quorum  gloriabantnr  vita  superstitum.  Quid  igitur  fa- 
ciamus  hujusmodi  pertinaciae ,  quae  nec  dicto  audiens  exsistit,  et 
tormenta  in  tantum  despicit,  ut  amplvun  sibi  ac  festivnm  judicet,  si 
corpore  prius  quam  religioso  desiatat  conailio?  Nobis  quidem  videtur 
opus  csse  moliius  agendi  et  clementius:  quae  si")  non  in  tua  Ban- 
ctitate,  jam  nec  in  alio  potuerunt  inveniri.  Nam  neque  sanguinis 
et  Buppliciorum  cupidi,  quod  dictum  etdam  grave  eai,  libellum  susce- 
pimns,  neqne  ut  parvo  discrimine  remaneant  imperfecta  concordiae 
desideria,  sed  ad  prorogandara l0)  quo  possumus  ordine  conjunctaonem 
membrorum  Ecclcsiae.  Dtrum  itaque  praestantius  erit,  minorum 
gratia  in  totum  esse  nobis  abreptas11)  'tantas  multitudines,  an  con- 
cessis  exiguis  et  remissis  majora  et  omni  ratdone  quaerenda  corrigi, 
ut  qnae  non  licuit  per  omnia,  saltem  ex  necessariis  partibus  alle- 
gantur'*)? 

3.  Veniam  itaque  nominum  postulamus,  non  Acacii,  non  utriusque 
Petri,  non  Dioscori,  vel  Timothei,  quorum  vocabula  ad  nos  datae 
sanctitatis  tuae  epistolae")  continebant,  sed  quos  in  aliis  celebravit 
civitatibus  episcopalis  reverentia,  et  hoc  exceptis  urbibus,  ubi  vestrae 
beatitudinis  libellus  jam  in  plenum  admissus  est,  nisi  hanc  quoque 
partem  benevolentia  statuerit  vestra  mitius  corrigendam.  Verum 
nec  judicio  resu)  caret  sedis  apostolicae,  ut  non  magis  venia  dicenda 

i     ?  "*'»  quam  deliberata  jam  acperspecta  definitio.  Anastasiussianidem15) 


')  Ed.  tum  Ponticae  lum  Asianae.  praecipuae.  Mui  H*  H°  atque  tuationibut, 
ct  Hs  condemnaverit  ...  gloriabuntur. 

•)  Ita  maa.  (G1  H"  H»).  Ed.  ti  uno.  Moi  H«  B»  c'  e*  tanctitudine.  Deinde 
c'  a1  polenatt  invenire,  ubi  01  H8  a'  aequimur. 

'•)  b  cc  propagandam,  H"  5«  pottumui. 

'*)  c1  c*  accepta»,  et  c*  iu  marg.  abtentet  aeu  advertat.  a1  seq.  adjectat,  G* 
adtectat,  H"  H"  abteptat,  al.  mas.  a1  abrcptat.  Antea  minorum  gratta  id  est: 
dum  levioris  momenti  res  exiguntur. 

")  In  vulg.  altegentur.  YeriuB  iu  mss.  allegantur  :i  verbo  aUegere,  quod  est 
aliquem  alicui  societati  adjungere  aut  in  novum  ordinem  admittere.  —  Paulo 
ante  H10  aec.  manu  licuit  mitsit  majora  per  onmia  taltem. 

")  Quarum  eiemplar  in  epist.  7  et  '16  Bubneium,  cujuBmodi  ct  Jouannes 
ComitantuiopoIitanuB  epist.  61  BUHcipere  ae  profesgiis  est. 

n)  c»  cio  omitt.  re».    H1  retecaret  ...  venia  ditccnda. 

■*)  a'  seq.  quidem.  Particula  tiquidem  restituitur  neius  orafcionia,  qua  pro- 
bare  vuit  Juatinus,  rem  a  se  quacri,  quac  nec  a  ratione  nec  ab  apostolicae  aedia 


^igilizedbyGOOgle 


EPISTOLA  129.  943 

religiosissimae  mernoriae,  vestrae  culmcn  eeclesiae,  palam  aperteque  a.  620. 
constituit,  qnum  oblfl)  hoc  idem  scriberet  negotium  decessori  nostro, 
satis  esse  pacem  afiectantibus,  si  nomen  tantum  reticeatnr  Acacii. 
Brgo  priora  vestrae  Bedis  constdtuta  sequitur,  qui  non  omnes  memo- 
rias  mortuorum  judicat  contemnendas,  ut  indignum  habeatur  et  in- 
congruumtT),  si  non  placidior  omnibus  non  solum  defunctis  sed  etdam 
superstitibns  vestra  divulgetur  in  omni  fine  terrarum  lenitas.  Et  hoc 
qnidem  non  dnbitaverimos  ita  gratiosum  vobia  futurum,  ut  pacifico 
statim  reaponso  laetior  mundus  reddatur. 

4.    Retineat  autem  vestra  sanctitas,    quod  dudum   scripsimus,  ep.  108. 
ex   Oriente    aupplicationea    nobis  esse    destinatas,   voluntatem  ipso- 
rum  continentes  et  arbitrium,   in  quo  sese13)  duraturos   ostendunt 
finniter,  et  quo  nnlla  ratione  desistendum  existimant.    Hanc  itaque 
chartulam  secundum  nostra  promissa19)  per  Johannem  virum  reve- 

juilicio  abhorreiit;  aiquidem  nihil  petit,  nisi  quod  ab  Anaataaio  jam  definitum 
atque  constitutum  arbitratur. 

")  Ed.  omitt.  ob;  iidein  praedeceuori.  Quemadmodum  Justinianus  in  epiat. 
120,  ita  etiam  in  hac  JustinuB  loco  verbi  specialiter,  quo  ftnaataani  ubub  est, 
subatituto  tantum,  hunc  papam  aliud,  quam  quod  revera  voluit,  et  voluisse  et 
eoostituisse  (ibi  persuaaenrat. 

")  H»  incognitum. 

"*)  Hs  ie  scdatur  ...  resistendum  aestimant. 

»)  Ab  initio  anni  hujua  Justinua  epist.  108  BcripBerat:  Non  multo  Uaque  post 
a  nobis  quidam  destinahitur  ad  insinuandas  vobis  supplicationes ,  quae  nobis  (ab  Eois 
partibua)  oblatae  simt.  Kuranm  mense  Julio  epist.  116  eamdem  legationem  pro- 
mittit  his  vorbie:  fCa  quidem,  nec  non  quaedam  commemorabuntur  apertita  per  lega- 
tum  nostrum,  qui  paalo  post  destinabitur.  Tum  autem  legatum  uominatim  indicat 
opiut.  126  nempe  Johannem  antdsfcitem,  quem  :\  ae  proxime  poat  legatoa  Ger- 
manum,  Blandum,  Felicem  et  Dioacorum,  quibua  mox  dictam  epietohun  126 
tradiderat,  mittendum  decreviaao  declarat,  sed  longa  aegritudine  detineri.  Idem 
aimul  et  Justinianua  epist.  127  teBtatur  in  hunc  modum:  Vir  namque  reUgiosus 
Johames  episeopus,  qui  venturus  cst  Romum,  detinetur  aegritudine.  Hunc  igitur 
Juatdnua  imim  nillens  Johannem  promisxa  exsolvit;  aed  ideo  quis  illo  aitr  Johannes, 
isnc,  qui  ab  Hormisda  cum  Germano  ac  socus  in  Orientem  legatua  cum  iis 
Romam  rediisse  minune  legitur,  an  alius,  nunc  ezpendendum.  8i  ipse  est,  id 
quod  de  illo  Baromua  ad  annum  620  n.  72  scribit:  De  tuteeptit  pro  fidei  defen- 
sione  vuincribun  insigmbus  meruit  caronari  martyrii,  non  ita  intelligendum  est,  nt 
vitam  ei  vulnera  illa  abatulerint.  Et  ipse  quidem  Johannes  quum  epist.  102 
ex  nrbe  Thessalonicensi  scribens  petit,  nt  si  sui  ipsiua  adversarii  Constantino- 
polim  venerint,  nonnied  ae  praesente  audiantur,  Bua  se  vidnera  letnalia  pon  pu- 
tare,  immo  ab  iis  convaluisee  se  non  obscure  aignificat.  Immo  eum  ubi  con- 
valmt,  cum  ceteria  legatis  Romam  revertiase,  Baronina  ad  enmdem  annum  di- 
serte,  haud  scio  qua  auctoritate,  scribit.  Censet  igitnr  doctus  ille  cardinalie, 
hrmc  Johanunem,  de  qno  agimus,  ab  Hormisdae  legato  alium  esse.  Re  ipsa  Ju- 
atinua  epist.  116  capitula  missurum  ae  esse  promiBerat  per  legatum  nostrum,  non 
per  legatnm  Hormisdae.  Deinde  ai  per  aliquem  Hormisdae  legatum  ea  desti- 
nare  voluieaet,  cur  per  aegrum,  cur  uou  per  eoa,  qni  jam  paulo  ante  regressi 
eeaont,  mazirne  qumn  timeret,  ne  dilafio  illa  affectata  atque  euapecta  papae 
videretur?    Neque  vero  alium  hic  denignari  existimamua,  nisi  Joknnnem  Ciavdio- 


3i9ilizedbVGOOgIe 


944  S.  HORHISDAK  PAPAE 

a.  620.  rentiBsimuni  episcopum  dirigendam  vobis  in  praesenti  merito  credi- 
diinus,  ut  a  vestra  sede  etdam  teaor  ejas  admissus  ad  colligendas 
proficiat  et  adunandas  ubique  venerabiles  ecclesias,  et  Ierosolymita- 
nam  praecipue,  cui  tantum10)  omnes  favorem  impendunt  quasi  matri 
Christiani  nominis,  ut  nemo  audeat  ab  ea  sese  discernere.  Consen- 
sum  itaque  propitium  tuam  sanctitudinem  epistolari  quoqne  pagina 
convenit  declarare:  ut  cognito  omnibus  atqne  patefacto,  tenorem") 
ejusdem  chartulae  a  vobis  etiam  laudari  et  tenaciter  custodiri,  lae- 
tior  mundus  exsistat.  Data")  V  Idus  Septembris  Calchedone,  Ru- 
atico  viro  clarissimo  consule.  Accepta  pridie  Calendas  Decembris, 
consule  suprascripto. 

Exemplar  preccm. 

Deo  amabili  ac  piissimo  imperatori  ex  Deo  Auga- 

sto  et   principi  Justino23)  Christianissimo  de- 

precatio  et  supplicatio  ab  lerosolymitanis  et 

Antiochenis    et    secundae    Syriae    clericis    et 

abbatibns  et  possessoribus  Syriae  provinciae. 

Jes.  12,8.         5.   Haarite  aquam  cum  laetida  ex  fonte  salutis,  vociferator  Esaiaa 

propheta  exclamat,  fontes  salutis  evangelicae  veritatis  praedicationes 

manifeste  ostendena,   es  quibus  beati  apostoli  et  eorum  qui  per  or- 

dinem  fuerunt  discipuli  et  sapientes  Ecclesiae   doctores,   salutarem 

aqaam  fidei  haurientes,  omnem  sanctam  Dei!l)  Ecclesiam  irrigave- 

runt,  quae  in  petra  summi  apostolorum  subnixa  rectam  et  infiexibilem 

confessionem  custodiens,  fiducialiter  cum  eo  ad  unigenitom  Fihum 

^■^•Dei  omni  tempore  exclamat,   dicens:   Tu  es  Christus  Fitius  Dei  vivi. 

Hanc  salutarem  confessionem ")  a  sauctis  quatuor  synodis,    quae 

evangelicis  praeceptis  sunt  honoratae,   suscipientes ,    nunquam   per 

Christi  gratiam  a  traditis  nobis  rectis  dogmatibas  deviavimas,  sicat 

reram  testatur  probatio,  et  tempore  necessitatis  fidei  constantia  de- 

monstrat.     Si  igitur  ut  Christdani  ratdonis16)  fidei  sumus  participes, 


*  cieitatu  episcopum.  qui  legationia  ab  Epipkanio  et  aynodo  ejuB  desti- 
natae,  nt  ipuua  Epiphanii  ordin&tionem  Bollemniter  nuntiaret,  dux  et  princep* 
fnit  (ep.  131  n.  8,  conf.  ep.  130  n.  2).  Ejus  porro  aegritudo  haud  dabie  in  cauaa 
fnit,  cur  Epiphaniua  huic  officio,  quod  ab  illo  Honnisda  ezegerat,  tardiua  satia 
fecerit. 

,0)  a1  aeq.  cui  lamcn  omnei,  3?  civitatum  oiancs  fav.  imp.  et  quati  ...  pro- 
prium. 

")  a'  tenor.  Clarina  ita  hoc  euuntiaretiir:  ut  quum  omnibia  cognitum  aique 
petefaetum  fuerit,  tenorem  etc. 

°)  b  cc  Data  Idlbm. 

")  R"  QluTiosuiimo.     Mox  H*  ftmtibut  lalvatorit. 

")  H*  omitt  flei.     B?  petrum  ...  inconftcxibiletn. 

")  H10  add.  cuttodiem  flduclatiler. 

**)  H'  ratione  fidci  ...  domne. 


>vGoogIe 


epistola  129.  945 

domine  piissime,  et  ad  communcm  pacem  et  ad  nnitatem  feetinamus,  a  fl™- 
noetram  fidem,  quam  ab  initio  suscepimus,  per  hanc  satisfaetionem 
nostram  manifestam  vesfcrae  facimus  pietati:  ut  notum  sit,  quia  et 
paci  concurrimuB,  et  a  recta  cum  Dei  juvamine  non  divertimus  fide, 
sed  omnem  ex  aequo  naeresim  exsecramur,  non  solum  Eutyehiam- 
stas17)  et  Acephalos,  sed  et  Nestorianos  et  hominem  colentes  toto 
animo  odientes^)  anathematizamus.  , 

6.  Nos  autem,  domine  Christianissime1*)  imperator,  sicut  supe- 
riuB  dictum  est,  in  Fatrem  et  Filium  et  Spiritum  sanctum  ab  initio 
baptkati  quoque  et  credenteB,  unam30)  essentiam  Dei  in  tribus  sub- 
^sistentus  adoramus:  secundum  sanctorum  patrum  mathema31)  et 
Bymbolum  credentes  in  unum  Deum  Patrem  omnipotentem,  et  in  unum 
DommumnostrumJesumChriBtumunigenitumDeumVerbum,  similiter 
et  in  unum  Spiritum  sanctum.  Et  secundum  hoc  divinum  mathema 
definitionem  a  sancta  Calchedonensi  synodo  promulgatam  intelligimns 
quoque  et  suscipimus,  confitentes 3-)  et  credentes,  quia  unam  sub- 
stantiam  vel  personam,  quod  idem  est,  ipsa  sancta  synodus  in  dua- 
bus  naturis,  id  est  in  deitate  et  humanitate,   indivise  et  inconfuse 


*')  Qmdnam  Eutychianos  iiiter  et  Acephalos  sit  discrimeu,  Facundns  pro 
defens.  triam  capit.  1  c.  5.  sic  explicat:  Eutychianorvn  duae  sunt  partes,  una  quae 
per  totum  sequitur  Eutychit  princtpit  stii  senientiam,  alia  vero  guae  tn  quibusdam  ab 
ea  ditsentient  per  tupcrbiam  tamtn  dcdignalur  ad  Ecctctiant  potnittndo  reverti. 
ItS  qui  ticct  rtcedentes  in  qutbutdam  ab  ipsuts  Eutychis  auctoris  et  capitis  sui  scn- 
ttntia,  stqui  tamen  dedignantur  Ecclcsiam,  cajus  caput  est  Chritiut,  .. .  tamqucaa  tint 
capiie  remanentet  Acephali  vocantar  a  Gratcis,  quos  signifleantiut  nos  SemieulycHa- 
nos  possiaaus  appetlort. 

*')  al  seq.  audentes;  rectius  votustiorea  ac  mss.  odientet  ceu  exsecrantes. 
Qoi  hominem  in  Chriato  a  divina  persona  aecundum  Nestorium  sepaiabant, 
graece  uno  verbc  tiv&oamolatoixi  (hominem  colentes)  vocitabantur.  Aperta 
est  ea  de  re  Justiniaiii  L  6  et  6  §.  2  C.  i,  1  piofessio,  ubi  anathematizat  omnem 
haeresim,  praesertim  vero  Nestorium  anthropolatram,  dividcnlem  unum  Dominum 
nostrum  Jesum  Christum.  Quocirca  et  hic  foruitan  legendum  Nestorianos  hominem 
colentes,  expuncta  media  particula  et.  Nimc  primum  in  his  epistolis  auditui 
Acephalorum  mentio. 

**)  Ed.  carissime  ...  supra. 

**)  Ed.    omitt.  unoin.     Moi  H10  sec.  manu  substantiis ,  H*  tubsitttndbus. 

'<)  a1  seq.  omitt.  mathtma  et,  moiqne  scribuut  divinam  majestatem  (loco  div. 
maih.),  H"  patrum  anathema.     H10  l/nigenitum  Dei  Verbum,  H'  deum  veram. 

**)  Sic  mss.  At  c1  eonfldentes  et  confltentes,  c"  crtdentes  et  confilentes,  editi 
olii  confldente»  tt  eredenles.  Subinde  pio  his  quia  unam  substantiam  vel  pertonam 
quod  idtm  etl,  graece,  ut  probabile  eat,  tantum  legebatur  5«  aiav  vxoctaci*. 
H8  unn  substantia  vcl  persona  quod  idem  ipsa  sancta,  et  omitt.  cum  ed.  et  (onte 
Dominus).  Quo  in  loco  imitatue  est  interpres  Augustinum,  qtii  Graecoium  lo- 
cutioni  sese  accomodans  de  Trin.  VII  n.  8  ties  in  Trinitate  substantias  sivo 
peisonas  praedicat:  Sic  enim,  inquit,  dicunt  Uli  tres  substantiat  unam  etsentiam, 
quemadmodum  nos  dicimus  tret  personas  unam  tsscntiam  vcl  substantiam.  Unde  ibi- 
dem  ex  Qraecorum  seutentia  ita  tres  m  Deo  tubstantiat  vocat,  ut  simul  ailji- 
ciat  vel  personat,  ne  quis  iu  perversam  intelligentiam  abducatur. 


byGoogle 


946  S.  HORMISDAE   PAPAE 

&.520.  praedicavit  Deum  Verbum,  et  Dominus  noa,ter  Jesus  Christns  unus 
est  ex  sancta  et  unius53)  essentiae  Trinitate.  Si  enim  unum  Deum 
in  tribus  subsistentiis,  sicut  dictum  est,  aecipimus,  Pater  autem  non 
est  incarnatua,  nec  Spiritus  sanctus:  Deus  Verbum  incarnatus  est, 
et  homo  factus  est  nnus  ex  sancta  et  unius  essentiae  Trinitate  se- 
cundum  filiationia  proprietatem.  Sic  ita  secundum  praedictas  sanctas 
quatuor  synodo3  credentes,  etM)  secundam  Dei  Verbi  nntmtatem 
secundum  carnem  confiteri  non  renuimus,  (unde  proprie  Dei  genitrix 
sancta  Virgo  esse  creditur,  tamquam  quae  natura  et  veritate  unius 
essentiae  Patri3S)  Filinm  Deum  Verbum  per  naturam  iramutabilem, 
ex  ipsa  factum  hominem,  enixa  est):  et  duas  naturas  in  Christo 
perM)  essentiam  vel  snbstantiam  unitaa  confitentes  sicnt  in  unius 
persona  vel  gubstantia,  neqne  harnm  dirersitatem  vel  proprietatem 
post  unitionem  auferimus,  nec  eas  dividere  in  duabus  personis  et 
substantiis  per  unitionem  sumns  edocti.  Eumdemque  scimus  uni- 
genitum  Filium  Dei  et  ante  incarnationem  ejus  et  post,  id")  est: 
Deum  simul  et  bominem,  passibilem  carne,  impassibilem  deitate, 
circumscriptum  corpore,  non  circumBCriptum  spiritu,  id  est  terrennm 
et  coelestem,  quem  mundus  nt  hominem  cepit  et  ut  Deum  continere 
non  potuit,  mortalem  et  immortalem,  nusquam  naturarum  diversitate 
Bublata38),    neque  dividentes  per  essentiam  unitionem.     Hoc   enim 


»)  c1  hic  et  infra  et  unus  esscniia  Trinitaiii.  8'  H  h'  a1  unius  essentia  Trini- 
tatU:  quod  recte  a  e*  emendatnm.  Propc  enim  certnm  eat,  graecnm  prae  se  tn- 
lisiio:  l*  tije  ayiag  y.al  oiiaovoiov  zoiados.  Hoc  praecipuuiii  eat  oapitnlnm, 
qnod  decidenaum  Justinua  et  Jnatinianas  tot  ad  Hormisdam  litteria  flagitartmt. 

M)  H'»  omitt.  et  secundam.    Mox  ed.  Dei  ntrgo  genitrix  csse,  contra  mes.  bl  a'. 

3S)  c1  c*  cnm  msB.  Patrtt,  al.  Patri.  Haud  obacurum  est,  graece  oxstitiase 
hii.oovai.ov  ™  Ttazoi.  Totura  hunc  locum  sie  planins  reddere  licuisset:  utpote 
quae  naturalitcr  et  verc  consubstantialcm  Patrit  fiiium  Dnim  Verhum  immutabilem  per 
naturam  et  ex  le  factum  hominem  enixa  est.  —  Mox  C*  seq.  Verbum  natura  immu- 
tabihm.  H*  incommulabtlem. 

-e)  Qui  hanc  fidei  confessionem  concinnarunt,  graece  dubio  procnl  scripBe- 
runt  Sia  rije  oiaias,  his  verbia  duas  Christi  natnras  per  tubtlantiam  non  per 
accidcnt  unitas  profitentes.  Iuterpres  antem  latine  convertens  per  essentiam  vet 
siibstantiam ,  ancipitem  se  csse  probat,  utra  ex  illis  vocibnB  graeco  aptios  respon- 
doret.  Similis  ejus  perplexitas  apparet  in  eo,  qnod  mox  subjicit  i"b  unius  per- 
soia  vel  tubstantia.  Hand  temere  enim  conjectemuB,  enm  in  graeco  tantnm  re- 
perisse  <os  iv  ivos  vnootaeii.  Unde  fit,  nt  eodem  substantiae  nomine  et  ovoiav 
et  vnonraaiv  Graecornm,  nec  non  essentiam  ac  pertonam  Latinorum  exprimat, 
eoque  pacto  duo  vocabula  quae  diitinguere  intercst  confundat.  Mallent  hic 
tbeologi:  et  duas  naturas  tn  Ckristo  tubttantiaHter  utpote  in  unitate  pertonae  uni 
tas  confitenlet. 

")  Ita  mss..  At  H' a1  item  Deum  qiddem  simul,  et  infra  tdem  terrenum;  h' 
idem  Dtum  timul  (e1  C*  similiter);   al.  eumdem  Dewn  quidcm  timul. 

")  Ita  h1  cum  mss.  G1  a'  sequ.  cjus  ahlala  ...  unioncm.  H"  corrupte  diaer- 
titatet  tulitata  ...  dividendes  presenliam  in  unitione.  —  Accilratius  diceretnr:  neqttc 
dividentet  tubstaatialem  unitionrm. 


^icjitizedbvGOOgle 


EPISTOLAE  139.   130.  947 

vere  magnum  pietatis  mysterium,  qnia  unus  ex  sanctn  etM)  nniusa.  B 
essentiae  Trinitate  incarnatus,  et  homo  factus  Deus  Verbum,  in 
utraque  natura  deitatis  et  humanitatis  indivise  et  inconfuse  cogno- 
scitur  et  adoratur,  non  conTersionem  vel  mutationem  sustinens,  sed 
•proprietatem  utriusque  naturae  in  una  persona  ih  Bemetipso '  con- 
servans. 

7.  Ob  hanc  igitur  fidem  praedictas  sanctas  synodos  suscipientes  , 
et  custodientes,  anathematizamus  omnes,  qui  adversns  eas  quocunque 
tempore  vel  modo  aliquid  conscripserunt,  praecipue  Johannem  Aegeo- 
tam40),  qui  adversns  memoratam  sanctam  Calchedonensem  svnodum 
multas  ut  Neatorianus  blasphemias  evoinuit;  similiter  condemnantes 
et  Timothenm  Aelorum  cognominatum,  sicut  Eutychianistam  adver- 
sus  eam  cum  suis  latrantem  sequacibus.  Ita  ergo  cum  Dei  juvamine 
semper  sensimus  et  etiam  nunc  sentimus.  Quapropter  hanc  satis- 
factionem  vestrae  obtulimus  pietati;  jubere")  enim  dignata  est, 
nos  proprium  intellectum  et  quemadmodum  de  sana  fide  sentimus 
exponere:  quia  quidam  haeretaci,  dum  suam  maJam  Sdem  occultare 
festinant,  nostram  in  Christo  libertatem  et  rectam  ndem  detrectare 
conautur.  Supplicamus  igitur,  vestram  clcmentiam  sollicitudinem41) 
de  perfecta  ecclesiarum  unitione  sanctarum  habere  debere:  ut  unitas, 
quae  cnm  Dei  facta  fuerit  juvamine,  nec  nllo  deinceps  rationabili 
aut  irrationabili  occasionis  fomite  inquietari  paz  possit.  De*ua  autem 
omnium  vestrum  pium  adimpleat  desiderium  in  gloriam  sui  et  rei- 
publicae  diseiplinam! 

Epistola  130 

aen 
Holatio  Epiphanii  episcopi  Constantinopolitanl  ad  Hormisdam.    '|'; 
120       Quac  CoiutanlinopoU  temmdum  Hormitdae   roiuntatem  peracta  sint  atque   edam        ac 
minc  obterventur ,    brevibut  perttringit,    utque  ilte    libeili  tupplicit    proiiinciarum 
Ponti,   Asiac  et  maxime  Orientit  rationem  haheat,  rogat.     Precet  pro  se  et  pro 
eccletianan  amtionc  ab  codcm  ftagital  et  muncra  pro  t.  Petri  minitterio   dettitiat. 

Domino  per  omnia  sancto  ac   beatissimo  fratri  et 

n)  Ita  corrigendum  duximus,  quamvia  nostri  codicea  ut  supra  prae  ae  ferant 
et  uniut  ettentia   Trinitatit. 

u)  G'  Atgrolam,  H"  Egatamca,  al.  Egotam.  Forte  legendum  Nicaeotam,  quem 
Theoplmnea  pag.  127  (ed.  Bona.  p.  229)  alteri  Johanni  Alexandrino  praeauti 
successisBe  tradit,  quique,  eodom  Theophaue  pag.  130  (ed.  Bonn.  p.  284)  auctore, 
synodo  Calchedonenai  ita  infeetus  erat,  ut  Anaatasio  imperatori  ducentas  auri 
libraa  daturum  se  pollicitua  eit,  ai  eam  funditua  abrogaret.  De  eodem  Johanne 
Liberatua  c.  18  hoc  momoriae  prodidit,  quod  cum  Timotheo  episcopo  Conatanti- 
nopolitano  unitatem  iniri  non  poaae  cxiatimarct,  eo  quod  ilie  eamdem  tgnodum 
non  anathemathanit.  Is  in  vulgatia  quidem  Liberatj  codicibun  Machiota,  aed  in 
ezemplari  Corli.  Niciata  cognomhiatur. 

")  Sic  cum  mss.  h1  c*.     Posteriores  et  ut  jubere  dignata. 

*)  Ita  msa.  h' a'.    Poster.  tolliciluifincm  perfectam  1»,  et  otnitt.  faeta. 


^igjtizedbvGOOgle 


948  S.  H0RMI8DAE   l'APAE 

a.  620.  eomministratori     nostro    Hormisdae     Epipha- 

nius  episcopus  in  Domino  aalutem. 

1.  Quantam  habuimua  alacritatem  nos  quoque  et  piiasimns  et 
Christianissimus ')  imperator  una  cum  fidelissima  et  in  omnibus  bonis 
florente  conjnge  sua  circa  rectam  et  puram  sanctarum  ecclesiamm 
unitionem,  et  quemadmodum  cnm  caritate  Dei,  qua  nos  decebat,  de- 

•  stinatos  a  vobis  sanctos  episcopos  et  religiosos  suscepimus  et  vene- 
randos  habuimus  clericos'),  ezistimamus  quidem  et  ante  ez  his, 
quae  acta  sunt,  satisfactum  vestrae  beatitudini.  Gredidimus  tamen, 
qnodsi  Dominus  et  Salvator  Jesus  Christns  Deus  noster  idem')  ipsos 
reverendissimos  comministratores  nostros  incolumes  vestris  obtntibus 
praesentavit,  omnia  qnae  excitata  sunt,  vobis  sanctisBimis  manifesta 
fieri,  et  laborem,  quem  potuimus  sustinere.  Per  hos  ipsos  manife- 
stius  cognoBcetis,  quemadmodum  per  Dei  graidam  et  fidelissimorum 
principum  nostrorum  Constantinopolitanae  civitatis  nostra  ecclesia 
pacifice  est  gubernata,  et  nomina  eorum  inter  sacra  non  sunt  reci- 
tata  mysteria,  quae  sedi  vestrae  profana  cognovimus,  sed  qnatuor 
conciliornm  pro1)  recta  fide  consonantia  praedicatur,  ot  hoc  ipsum 
omnibus  sacrorum  diptychorum  recitatdone  manifestum  est.  Annun- 
tient  igitur  vobis,  quia  non  parvi  nobis  sabjecti  sacerdotes,  nec  rur- 
sus  sub  eorum  ordinatione  episcoporum  parva  est  subdita  multitndo, 
quae  bonum  hujus  coeptae  unitionis  amplectitur :  vestra  etiam 
sanctitas  cognoscat,  istius  se  generalis  boni  et  principem  et  incepto- 
rem  nihilominus  constitutum 6). 

2.  Undti  fortiter  ad  vigilandum  beatitudo  vestra  laudibus  est 
stimulis  excitanda,  ne,  id  quod  divina  in  honorem  vestri  coeperat 
ordinare  misericordia,  non  ad  plennm  ita,  ut  condecet,  eommunis 
unitas  pervenire  videatur.  Diligentius  autem  de  his  fidelissimi  et 
piissimi  nostri  principes  de  sanctarum  Dei  ecclesiarum  unitate  et 

ep.iie  concordia  gaudentes,  ad  vestram  mandaverunt  beatitudinem,  suppli- 
'  cationes  a  plurimis  sanctis  sacerdotibus  snscipientes  tam  Fonti  quam 
Asiae  provinciae  et  maxime  Orientis,  apud  quos  nomina  quondam 
sacerdotum  suorum  tacere  difficile  et  impossibile  eBse  videtur,  tan- 


130     <)  b   Cltrttto   lunantpfrimux.     Idem    imperator    ab    eodem  I 
epiat.  121   Christianierimns  item  appelUtur. 

'}  Pota  Germamini  et  Johannem  episcopoa,  et  Dioscorum,  Felicem  et  Blan- 
dum  clericoB,  quatcnua  hac  generali  voce  etiam  presbyteri  censeutur. 

3)  Malleraua  eotdem  ipsos,  acil.  legatoa  praedictoa,  qui  .lulii  9  die  ez  iirbe 
regia  diminu  ftierant,  nt  ez  epistola  116  disciimis,  et  quoa  medio  Septembri 
Bomam  perreiiigae  ex  epietolae  130  clausula  colligitur. 

*)  G1  pro  rectae  fidci,  b  pro  reeta  fide;  a1  pro  tatieta  praefert.  Testatur  hic 
Epiphanius,  quatuor  synodorum  in  sacrorum  diptychorum  recitatione  mentio- 
□em  fieri.    Hoz  b  cc  poxci  (loeo  parvi). 

')  b  conititutam.  Mox  ed.  lauifum  ist  ...  ad  vctlra  mandaeerunt  ...  omnes  pe- 
riculum. 


3i,«izSdb,Google 


EP18T0LA   130.  949 

taque  eorum  obstinatio  est,  ut  omne  -periculum  pro  tali  facto  parati  a.  520. 
sint  Bustinere.  Igitur  praecedentes  omnes  circa  pacis  studium  ne- 
cessarinm  causas  conaiderantes ,  quia  per  aolam  istam  humilitatis 
viam  commnnem  omnibuB  unitionem  et  salutem  invenimus,  interro- 
gantee,  aicut  dictum  est,  et  satisfacientes  vobis  ab  illis,  qui  a  vobis 
in  hoc  negotio  sunt  destinati,  cauaam  cum  pacifica,  qua  tob  decet, 
gubernatione-  dispensetis.  Nam  dum  una  utraque  sit  ecclesia,  procul 
dubio  et  bona,  quae  per  vigilantiam  eTeniunt,  communis  exinde 
laudis  gloria  ntrisque6)  patriarchalibus  sedibus  rimatur,  ut  consuete 
omnium  Dominus  et  conditor  Christus  Terus  Deus  noster  magnificetur. 
De  his  autem  omnibus  snmmo  vobis  Bupplicentur  affectu  Johannes 
sanctissimus  episcopus,  multos  nobiscum  sudores  in  praesenti  depo- 
nens  certamine,  et  Heraclianua  reTerendissimus  presbyter  sanctae 
nostrae  majoris  eccleajae  et  cohabitator ')  noster,  et  Constantinus 
reverendissimus  diaconus  ejosdem  majoris  ecclesiae,  per  quos  et  nostra 
synodalia  symbolas)  secundum  ecclesiasticas  vestrae  beatitudinis  de-ep.  lsi. 
stinavirnus  leges.  Nunc  igitur  piissimi  nostri  imperatoris  studinm 
circa  sanctarnm  ecclesiarum  unitionem  ostendentes*),  pacificis  ad 
Testram  beatdtndinem  de  his  causis  ntendo  litteris,  et  oblatas  sibimet 
ab  Hierosolymitanis  et  Orientahbus  petitiones  destinavit.  Nos  ergo 
occasionem  saiatationis  invenire  volentes,  hanc  ad  tos  fecimus  epi- 
stolam,  per  quam  supphcamus,  proponentes  vobis  sanctissimis  hanc 
vocem  divin&m:  Ecce  lempus  acceptabile,  ecce  nunc  dies  salutis !  Ecce2i'"r* 
credidjt  nobis  omninm  Dominus  talentum,  quod  augmentatnm ,0) 
possit  restitni  boni  operis  fructn,  et")  aalvare  per  laudabilem  ve- 

6)  b  cc  Utriutquc.  Mox  forte  legendnm  (pro  rimatur)  dcraiatur,  et  paulo  anto 
una  utrague  fit  (non  sit).  Neque  vcro  exhffcimandam,  utrasgue  patriarchalez  tedei 
ab  Epiphanio  Romanam  et  Constantinopolitanam  dici.  Quippe  qui  studiOBe 
adeo  cavebat,  ne  quid  qnod  Hormisdac  offensioni  eaae  posset  proferret,  procnl 
aberat,  nt  sedem  suam  patriarchalem  cognominaret,  qnam  Romani  pontifices 
hactenuB  ne  inter  tedet  guidcm,  nt  ait  Gelasiua  epiat  26  n.  10,  recenseri  poasB 
contendiBsent.  Sed  utramque  ecclesiam  intelligit  Orientalem  et  Occidentalem, 
graecam  et  latinam. 

')  Graece  avyncHog,  qaod  eadem  ratione  et  ab  eodem,  ut  videtur,  inter- 
prete  epist.  131  n.  3  latino  fuit  conversnm.  Ubu  tamen  receptum  erat,  nt  qui 
hoc  fungebatur  mnnere,  etiam  latine  lyncelhu  dicerctur,  quo  uomine  recte 
utitur  Dioscorus  epist.  111,  dum  Epiphaniam  JohannU  tj/neellum  ipei  Johanui 
succesaiase  nuntiat.  Enm  aotem  Johannem,  qui  hic  proxime  landatuB  est,  Clau- 
diopolitanae  civitatis  epiacopnm  fuiase,  sequena  epiatola  n.  3  dooet. 

■)  Ita  O1.    Ed.  omitt.  tyabola. 

')  b  cc  oitendentii.  Verbnm  ottcndentct  autem  ad  pctitionci  referri  potest, 
maxime  qaum  verbo  oblatai  praeponatur  et. 

I0)  Ita  G1  c'  Bq.;  a1  b1  a'  augmentum. 

")  O1  a1  ut  lalvati,  h  cc  et  taleari,  orationis  serioa  poetnlat  et  laleare.  Tum 
per  diipeniationem,  qnae  flagitatm,  indulgentia  et  remiaaio  aeverioria  disciplinae, 
Ula  Graecorum  Biatvnatatf ,  olnovouia  vel  evyxutaflaait ,  signiftcatur. 


^igilizedbyGOOgle 


950  S.  UOBMISDAE    1'Al'AE 

u.  520.  stram  dispensationem  tantas  quidfcm  sanctas  ecclesias  tantoaque  fiorum 
sacerdotes  et  multitndinem  iunumerabilem ,  nunc  qnidem  unitam 
sanctae  Ecclesiae,  periclitantem  autem  et  errantera ll) ,  si  Testrae 
beatitudinis  gnbernaculum  commoretur,  et  maxime  his,  qui  in  sanctis 
locis  habitant  Christi  Dei  nostri,  ita  ubique  sanctis  adhaerentes  ec- 
clesiis,  ut  eornm  reapui  non  debeat  multitudo.  Nam  omnes  per 
suggestionem  eorum  ita  in  obstinationis  suae  malo  perdnrant,  ut 
velint  ante  e  vita  recedere,  quam  excogitata  reiinquere:  ut  si  Deus 
hos  per  vestram  beatitudinem  adunari  praeceperit,  vestrae  laudis 
meritum  et  j)raesentibus  et  futuris  adscribatur  temporibus. 

3.  Oret  igitur  vestra  sanctitas  tam  pro  piissimia  et  Christia- 
nissimis  principibus,  quam  pro  nostra  parvitate  et  nniversali  nnitione, 
ut  gratia  sanctae  et  nnins  esaentiae  Trinitatis  et  uitercessionibuB 
dominae  nostrae  sanctae  et  gloriosae  virginis  et  Dei  genitricis  Mariae 
omnia  ad  unitatem  indivisam  conveniant,  et  fundamentum  incon- 
cusBnm  catholicae  fidei  confirmetur,  per  omnia  sanctjssime  frater! 

4.  Indicia  antem  nostrae  Becundum  Christum  Dominum  nostrnm 
caritatis  per  viroe  reverendissimos  destinavimus  ad")  ministrationem 
divinae  cnltnrae  et  sanctae  apoatolicae  vestrae  ecclesiae  calicem  antem 
gemmis  circumdatum,  patenam  auream  et  alium  calicem  argenteum, 
vela  holoserica  duo :  quae  suscipere  veatram  beatitndinem  supplica- 
mns  cum  illa  caritate,  quam  vos  habere  secundnm  Deum  non  duhi- 
tamus.  Omnem  in  Christo  fraternitatem,  quae  cnm  vestra  eat  san- 
ctitate,  nos  quoque  et  qui  nobiscum  aunt  plnrimum  salntamus.  Ac- 
cepta  pridie  Calendas  Decembris,  RuBtico  viro  clariaaimo  conaule. 

Epistola  131 

(j'50^  Belatio  eynodl  Constantinopolitanae  ad  Hormisdam. 

ace.  d.        Synodut  papam  cerliorem  fadt  de  ordinationc  Epiphanii,    cujut  et  laudes  pra-      p 
30  WOV.J  tequitur.      Ttan  legatos  tuos  cbmmendat. 

Domino  noatro  aancto  ac  beatisaimo  patri  patrnm 
archiepiscopo  et  patriarchae  Hormisdae  Theo- 


")  G1  errante*  sui  ...  commemorelur,  quod  iudubie  cum  b  CC  correiimus. 
Kat  autem  commoretur  id  quod  tardet  suceurrere,  ac  deinde  eorum  qid  ih  sanctis 
loci*  habitant  nomine  intelliguntux  JerOflolyraitani,  quibus  etiam  praecipuam  im- 
pendi  curam  imperator  epiat.  129  n.  4  rogat. 

"}  G1  a1  administradonem  uno  verbo,  al.  ad  administrationcm.  Priorem  lectio- 
nem,  ei  in  duo  verba  dividatur,  lanam  eaae  auadet,  quod  Hormiada,  reacribit 
epist.  138,  ipaina  videlicet  accepisae  ae  munera  ministerio  batilieat  btati  Petri 
apostoli  prafutara.  Haec  Epiphanias  per  eoa,  qui  littera»  ordinationia  auae  in- 
dices  aoUemniter  deferebant,  velnt  communionis  anae  cum  eccleeia  beata  Petri 
pignora  destinavit.  Simili  pietatia  affectu  auperius  epist.  78  n.  2  vidimna  Jn- 
stiniannm  duo  pallia  holoseriea  ad  ornamentum   altaris  tanctorum  apostolorum  mit- 


^icjitizedbvGOOgle 


EPISTOLAE   130.   131.  951 

pliilus,  Basiliscus,  Esaiaa,  Anastasius,  Fater- 
nus,  Martianus  et  cetera  sancta  synodus,  quae 
in  Constantinopolitana  est  civitate  congre- 
gata. 

1.  Innumerabilem  et  investdgatam  magni  Dei  et  Salvatorie  no- 
stri  Jesn  Christi  sapientiam,  quantuni  hominibus  datur  intelhgi,  con- 
siderantes,  caritatem  ejus  immensam  juBte  miramur,  et  cum  magna 
clamamus  voce:  Quis  loguetur  polentias  Domini,  auditas  faciet  omnes  106  2  ' 
laudes  ejus?  Ecce  enim  per  bonam  volnntatem  sanctae  et  unius 
esaentiae  Trinitatis  et  intercessiones  gloriosae  Mariae  virginis,  studio 
quoque  et  vigilantia  Cbristianissimi  et  fidenesimi  imperatoris  et  piis- 
simae  reginae,  olim  quae  fuerant  membra  divisa,  per  Spiritus  sancti 
gratiam  ad  unitatem  et  caritatem  perfectam  sunt  redacta;  et  sicut 
Moyses  et  Aaron  duces  Dei  vere  culturae  Israeliticae  nominati,  nunc 

ita  et  nos  gaudentes  clamamus:  Cantemus  Domino!  gloriose  tnim  ho-  J^  j 
norificatus  est;  adjutor  et  prolector  faclus  est  mmi  msalutemf    Et  haec 
sentire  et  praedicare  cum  fiducia  sumus  edocti. 

2.  Considerantes  autem  caritatem  et  Deo  amabilem  vestrae  bea- 
titudinis  vitam  etiam  ex  his,  qui  a  robis  sunt  destinati  reverendissimi 
legati,  similiter  et  pacem  sanctarum  Dei  ecelesiarum  tam  senioris 
quam  novellae  Iiomae,  cui  nos  ipsi  participes  fuisse  monstramur, 
bono  pastori  et  principi  omnium  Christo  Deo  nostro  consuete  gratias 
referimus.  Nam  post  obitum  sanctae  recordationis  quondam  archi- 
episcopi  et  patriarcbae  Johannis  Constantinopolitanae  civitatis  Deus, 
qui  propriam  sanctam  Ecclesiam  in  petra  rectae  fidei  incorrupta 
fundavit,  et  portas  inferi  non  praevalere  ei  decrevit,  dedit  nobis  ¥?**£■ 
sanctum  pastorem  et  patriarcham  Epiphaninm ,  virtutibus  et  corre-  ' 
ctdonibus1)  et  meditatione  divinarum  fiorentem  scripturarum,  rectam 
quoque  tenentem  fidem,  et  orbatorum  paternam  regentem1)  sollici- 
tudinem,  et,  quid  amplius  dicam,  omnem  praeconiorum  fontem  trans- 
cendentem.  His  ergo  virtutibus  pollens,  non  immerito  proprias  et 
creditas  sibimet  maximas  Ecclesiae  curas  sapienter  et  honeste  ges- 

tentcm.  Sic  aliquando  Juvenalem  Jarosol jmitan nm  epiBCopum  particulam  sanctae 
Crueii  atm  eulogiis  ad  Leonem  misisse,  ex  ipeius  Leonis  epiatola  130  c.  IV  colli- 
gitur.  —  Ibidem  mox  G1  ola  serica,  ed.  terica. 

131  ')  Pro  coneciionibus  haud  dubie  giaece  erat  tatf  ltaiSetatg.  Vocis  autem 
natSita  duplex  est  potestas.  AHquando  enim  correptionem  et  caatigationem, 
s&epius  disciplinam,  eruditionem  ac  litterarum  studium  eonat.  Nec  ambiguum 
est,  qujn  hic  institatts,  litterartaa  ttudiis,  »ea  ditciplinu  el  erndiiione  mterprcti 
praeferendum  fuerit.  Hormisdam  imtiiuiis  legisse,  ei  rescripto  seu  epistola  139 
manifeatum  fiet. 

■)  Magis  arrideret  gerentem.  EpipbaniuB  supra  epiat.  111  Jobannis  decesso- 
ris  Hui  syricellua  praedicatur.  Enmdem  et  orphanotrophiis  praefuisae,  seu  or- 
phanorum  curam  cum  laude  gessiase,  binc  discimus.  Theophanes  pag.  U2  (ed. 
Bonn.  p.  266)  Februaru  26  die  eum  orduiatum  tradit 


3i9ilizedbVGOOgIe 


952  8.  HOKHISDAE  PAPAB 

(a.520.)  Bisse  dignoscitur,  habens  in  menta  illud,  quod  a  sacri  cantici  auctore 

Poalm.  relatum   est:    Os  meum   loquetur  sapientiam,   et  meditatio  cordis  mei 

*M-  prudentiam.     Unde  secundmn   rectam   et   probabilem   fidelissiini    et 

Christianissiuii  nostri  principis  et  piissimae  reginae  et  gloriosissimo- 

rum  communis  reipublicae  procerum  sentertttam,  nostra  qttoque  etiam 

omnium  in  hac  urbe  habitantium  testificatione,  judicium  Pauli  mira- 

1  Tim.  bilis   commnnis  Ecclesiae  doctoris  non  est   in    eo  fraudatum,   qui 

3'2"  irreprehensibilem  debere  esse  episcopum  denuntdat:  ita   et  nostrum 

pontifieem  virtutibns  undique  coronatum  esse  videmus.    Igitur  eccle- 

siaeticam  legem  implentes,    apostolatui  vestro  salutationis  debitum 

persolventes   officium,   speramus,    ut  amptius  caritatis  vineulum  et 

paternum  affectum  circa  nos  caritas  vestra  custodire  dignetur,    et 

sapienti  gubernatione  et  hnmilitate,  quae  Cbristianum  decet,  et  man- 

suetudine,  quae  ad  rationabitis  traditi  vobis  ovilis  salutem  pertinet, 

peragatis,  commnne  lncrum  existimantes,  quod  per  vos  et  vestrum  '■') 

germanum  et  comministratorem,  nostrum  autem  dominum  et  patri- 

Prov.  arcbam,  pacem  totius  orbis  ecclesiarum  esse  provisam.    Frater  enim 

18, 19.  a  fratre  adjuvari*)  spiritualiter ,    mwus  est  inexpugnabilis   et  civitas 

munita,    ex  divinis  est  accipere  scripturis.     Nam  si5)  quae   inter- 

cessionibus  vestrae  beatitudinis  generalis  tranquiltitas  ecclesiis  ortho- 

Luc.  2,24.  doTomm  fuerit  redonata,    gloria  quidem    in  excelsis  Deo    omnium 

Salvatori  per  angelos  cum  laetitia  referetur,  pax  vero  in  terra  cou- 

firmabitur,   bona  autem  voluntas  in   fidelibus   comnnuus  Domini  et 

Salvatoris  nostri  Jesu  Christi  servis  fundetur. 

3.  Adjicient  igitur  nostris  supplicationibus,  quod  minus  dictum 
est,  Jobannes  sanctissimus  episcopus  Claudiopolitanae  civitatis  noster 
comministrator,  et  Heraclianus  reverendissimus  presbyter  sanctae 
majoris  ecclesiae  et  cobabitator ■)  praedieti  sanctissimi  arcbiepiscopi 
et  patriarchae  Epiphanii,  et  Constantinns  vir  reverendissimus  diaco- 
nus  ejusdem  sanctae  ecclesiae,  qui  probationem  suae  rectae  fidei  et 
bonae  voluntatis  olim  bis,  qui  a  vestra  apostoiica  sede  fuerant  di- 
recti,  dedisse')  cognoscuntur :  digni  autem  et  vestrae  sanctitatis  et 
ministratione  pacis,  et  gratiae  Domini  nostri  Jesu  Christi  Dei  nostri 


')  a'  veetrum  (iermanum  cum  prima  littera  majuscula,  quasi  uomen  proprium 
efferretur.  Graece  dubio  procnl  eiBtabat  uScltpov  \tal  avllntovoyo*,  quod  iu- 
terpres  fratrem  et  coniaccrdotcm  aeu  commimttrum  latine  convertere  dcbuerat,  ac 
aubinde:  pax  ...  sit  proviia,  »eu  paei  sit  prooitum  alque  coniultum. 

*)  Lege  adjuius.    Mox  G1  civitatem  munitam. 

b)  G'  ti  quod,  unde  noBtram  lectionem  hauaimue,     cc  ti  in, 

*)  Vox  avyvullos ,  quam  in  graeco  fonte  ezstitisBe  pro  oerto  ponimua,  vo- 
cabulo  latico  syncellus  reddi  aolet.  Atque  hino  habenius  Heraclianum  idem  apud 
Epiphanium  munua  obiisse,  quo  Epiphaniua  apud  Johannem,  et  Johannea  apud 
Timotheum  utriuBqne  decessorem  functi  fiierant. 

7)  Puta  libellum  aubscribeudo ,  quem  legatis  Honniada  dederat.  Mojt  G1  co- 
gnoscitur  ...  minittratione  (ed.  cognoicuntur  ...  administralionc). 


3i9ilizedbVGOOgIe 


EPISTOLA    131.  953 

et  unitionis  sanctanim  eccleaiarum  monstrabuntur.    Quos,  aperainus,  (a.  520.) 
laetantes  in  Domino  et  pacem  deeideratam  nuntiantes,  ad  nos  citius 
vestris  Deo  amabiubus  'correctionibus s)   edoctos   remeare  dignemini. 
Oinnem  in  Christo  fraternitatem  nos  quoque   et  qui  nobiscura  eunt 
plurimmn  salutamus. 

Et  anbsoriptiones. 

Theophilus  misericordia  Dei  episcopus  Heracliensis  civitatas 
metropolitanus ,  subscribens  in  synodalibus,  saluto  vos  in  Domino, 
domine. 

Basiliscus  misericordia  Dei  episcopus  Uyzinensium0)  metropoli- 
tanus  ut  supra* 

Stephanus  misericordia  Dei  episcopns  Nieomediensium  metro- 
politanus  ut  snpra. 

Esaias  misericordia  Dei  episcopus  Rhodiae  civitatis  metropoli- 
tanus  ut  supra. 

Anastasius  misericordia  Dei  episcopus  Nicaeensium  metropoli- 
tanus  ut  supra. 

Johannes  misericordia  Dei  episcopus  Claudiopolitanae  civitatis 
provinciae  Isauriae  ut  supra. 

Paternus  misericordia  Dei  episcopus ,0)  provinciae  Scythiae  me- 
tropolitanus  ut  supra. 

Marcianus  misericordia  Dei  episcopus  Calchedonensis  civitatis 
metropolitanus  ut  supra. 

Patricius  misericordia  Dei  episcopus  Eudoxiopolitanae  civitatis 
metropolitanus  ut  supra. 

Polydencius  misericordia  Dei  episcopus  Antiochenae  civitatia 
metropolitanus  ut  supra. 

Eulogius  misericordia  Dei  episcopus  Melisiecium  civitatis  metro- 
politanus  nt  supra. 

Stephanua  misericordia  Dei  episcopus  Philomeliensis  civitatis 
provinciae  Pisidiae  nt  supra. 

fi)  Qraeca  taig  nutdttutg  aptius  latina  instilutionibut  redderetur.  Idem  qui 
supra  mterpretis  lapsus. 

*)It&  Q'ie&.quiZicinentium,  duobu8verbiB;emendantur  ei  Constantinopolitauo 
concilio  anno  518  habito,  eynodi  item  Conetantitiopolitanae  eub  MenaactioniV 
inBerto,  cni  idem  BubBcribit  ffasiKtcus  cpiscopus  Cyiici,  graece  ttjc  ...  Jtwfwijw» 
fnjtomaXemt.  Qnocirca  Cyzicenarnm  quam  Cyzieintntium  mallemnB.  Nam  priue 
vulgatorum  mendum  non  aliunde  irrepsil,  quam  quod  antiquarii  qui  pro  cy 
(puta  Quiriacus  pro  Cyrlacus)  aolpnt  pingere.  Obiter  observo,  ci  infra  subacriptis 
epiacopie  etiam  snpradicto  concilio  ConstantinopoUtano  aub  Mena  Bubscribeie 
TheophUam  Heraciitntcm,  Aaaslasium  Nicaeensem,  Htarcianum  Calchedonentem ,  Jo- 
hannem  Ctaudiopolitamm,   Pkocam  Dardanae   et  Marcianum  Marcianat  chntatii  epi- 

'")  Ib  est  Tomilanae  civitatis  epitcoput,  quem  a  Scythia  monacbia  nominatim 
accusatum  GermanDB  sociique  legati  epist.  76  n.  3  nuntiant, 


^igilizedbyGOOgle 


954  S.  IIOKMISDAE   PAPAE 

(a.520.)  Christodolufl  M)  misericordia  Dei  episeopus  Methymnensis  civi- 
tatis  ut  supra. 

Palmantins  minimus  episcopua  Oenandae  civitatis  provinciae 
Lyciae  ut  supra. 

Johannes  misericordia  Dei  episcopus  Attaliensis  civitatis  ut  supra. 

Johannes  misericordia  Dei  episcopus  Olympinae  civitatis  pro- 
vinciae  Lyciae  ut  supra. 

Marcianus  minimus  episcopus  Marcianae  civitatas  provineiae 
Lyciae  ut  supra. 

Phocas  minimus  episcopus  Dardanae  civitatis  provinciae  Hel- 
lesponti  ut  snpra. 

Zoticus  misericordia  Dei  episcopus  Carpatiensis"  civitatis  pro- 
vinciae  Insularum  ut  supra. 

Sabbatius  misericordia  Dei  episcopus  Stratoniciae  civitatis  pro- 
vinciae  Lydiae  ut  supra. 

Epistola  132 

ve'aept"j 

Suum  pro  flde  caiholira  studium  coniestans  precatur,    ul  HormUda  de   daobut     p. 
capituHt  etiamtunc   centroversit  perfeetat  pacificatque  paginat  ad  (mperotorem 
retcribat. 

Domino  viro  beatissimo  sanctoque  patri  Hormis- 
dae  urbis  Komae  pontifici  Jnstinianus1). 

1.  Quantam  venerationein  religioniB  habeamuB,  qnamque  solli- 
citd  semper  fuerimus  propter  uniendas  sanctas  eeclesias,  testis  est 
quoque  vestra  beatitudo.  Postquam  regnarit  etenim  dominus  noBter 
inclitus  imperator,  per  omnes  ad  Italiam  venientes  direximus  litteras, 
apostolatum  tuum  rogantes  sicut  decebat.  Nunc  etiam  ne  quid 
eorum  quae  fieri  convenit  praetermittatur,  Johannes  vir  reverendis- 
simus  antistes,  Heraclianus  presbyter,  et  OonstantinnB  diaconus  sa- 
crosanctae  ecclesiae  hujus  inclitae  civitatis  destinati  sunt  ad  Urbem 
feliciter,  ut  snper  omnibus,  quae  scripsit  filius  vester  serenissimns 
imperator,  integrum  responsum  accipiant.  Dignetur  ergo  sanctitas 
tua  suscipere  memoratos  viros  religiosissimos  libenter,  et  habitia 
orationibus  placataque  Divinitate  sic  omnia  debeat  ordinare  venera- 
biUter,  ut  uihil  ultra  remaneat  in  ambiguum. 

2.  Nobis  etenim  videtur,  quoniam  Filius  Dei  vivi  Dominus  noster 
Jesus  Christus  ex   virgine   Maria  natus,    quem    praedicat   summus 

1  ******  apostolorum  carne  passum,  recte  dicitur  unus  iu  Trinitate  cum  Patre 

")  G1  Christodolus  i.  e.  Christi  servus.     Ed.  Chrwtodonu. 
133    ■)  Ed.  addunt  cot  (q.  e.  contul)  aut  v.  c,  qaod  atrumqne  deest  in  G1. 


^igilizedbyGOOgle 


epistolae  181.  132.  955 

Spirituque  sancto  regnare,  majestatisqne  ejus  personam  in  Trinitate  (a.  5L>o.) 
et  ex  Trinitate  non  infideliter  credimus.  De  nominibus  autem  de- 
functornm  episcoporum  clementer,  et  ut  decet  pacificum  patrem  dis- 
ponite:  quia  veeter  quoque  praedecessor  beatae  recordationis  ad  me-Ana*t-n 
moriae  principalJB  Anastasium  scripsit,  nt  si  nomen  Acacii  tantum- 
modo')  tolleretur,  una  nobis  esset  coramunio.  Nonne  igitur  suasit 
vestra  sedes,  ut1)  praestet?  Imitari  debetis  etenim  sanctissimum 
Leonem  Romanum  pontiikem,  ac  aicut  ille  scripsit  Leoni,  ita  et  vos  r,eou- 
omnibus  amputatis  dubitntionibus  perfectas  pacificasqne  paginas  ad 
invictiasimum  principem  filium  vestrum  rescribere  Ecclesiae4),  ut 
ante  tribunal  venturi  judicis  particeps5)  eorum  aitia,  quorum  sedem 
jure  sacerdotali  tenetis.  Ostendaf  ergo  tuus  apostolatus,  quod  Petro 
successit  apostolo;  quoniam  Dominus  a  vobis  ntpote  summis  pasto- 
ribus  exacturus  est  universomm  salutem,  qni  poterunt  esse  salri 
firmata  concordia.  Nos  etenim  finitis  capitulis,  de  quibuB  scripta 
suscepistis,  ultra11)  non  patiemur  a  quoqnam  controversiam  religio- 
nis  in  republica  nostra  moveri,  nec  veatram  sanctdtatem  convenit 
audire  superfiua  coneertantes. 


*)  An&atasius  II  papa  epist.  1  ad  AnastaaJum  prineipalU  memoriae ,  hoc  est, 
qni  olim  prineeps  fuit,  num.  4  non  ait,  ut  tantummodo ,  aed  at 'tpecialiter  nomen 
tactatur  Acacii:  quod  acilicet  unum  hactenus  ecclesia  Constantinopolitana  ma- 
zime  racusarat.  Sed  hoc  nominatim  edicens,  nequaquam  ut  abornm  qni  da- 
mnati  faerant  nomina  recitarentur  permittebat  Iromo  ne  id  fijret,  ibidem  n.  2 
diierte  deprecatus  eat  hia  verbia:  Legatione  Uague  fungimuv  pro  Chritlo.  ne  eos 
propter  ostentionem  vel  scandalum  patiamini  publice  nominari,  quorum  merlta  vcl  actut 
apud  illua  judicem  latere  non  potsunt. 

*)  Ita  G'.  a1  ut  praettet  imilari  debeatu  et  enim;  ftliae  ut  praettet  imitari 
beatUtimum  et  sanctusiinum  Leonem.  Yel  legendum:  Nune  igitur  quod  tuasit  sedet 
vcttra  id  praettet ,  vel  nt  in  cjusdem  Justiniani  epietola  120  n.  2  non  ett  ergo 
graoe,  quod  tuatit  sede»  vestra,  ut  praestet. 

*)  Loco  Eeclcsiae  mallemua  debetit. 

<•)  Is  loquendi  modus,  qno  verbum  pluraAia  numeri  propter  reverentdam  per- 
sonae  cum  nomine  singularis  numeri  propter  ejusdera  personae  singslarit&tem 
copulatur ,  in  nostra  lingua  etiamnunc  uaitatus  autiquis  non  inusitatus  fuit.  Quo- 
circu  nijfl]  est,  cur  cum  cc  partidpet  ponamus. 

')  Ita  cum  c10  a"  correximuB,  quod  antea  ultra  w  patiemur.  Capitula,  qnae 
Justiniaiius  finiri  flagitat,  non  aUa  sunt  ab  illis  duobus,  quibus  coropoedtia  uni- 
versos  Orientis  sacerdotes  Romanae  Bedis  commonionem  amplexuroB  idem  co- 
mes  ad  calcem  epistolae  120  item  adstruit,  aeil.  ut  Eormisda  unum  ex  TrinUate 
rrucifixum  dici  et  epucoporum  pott  Acacium  defunctorum  nomina  rccitari  permittat. 
Iis  antem,  quae  nunc  Justiniauun  pollicetur,  illum  minime  stetisse,  testis  est  con- 
troversia  de  tribua  capitulis  et  aliae,  quas  in  Ecclesia  non  sine  scandalo  mo- 
veri  passus  est  ac  praeter  id  quod  ipsum  decebat  promorit. 


3i9ilizedbVGOOgIe 


956  S.  UOKMISDAE    1'Al'AE 

Epistola  133. 
%ioit  Hormisdae  papae  ad  Jnstinnm  imperatorem. 

De  fidt  promutorum  ej  \a  nunquam  te  dabiiatte  tignificat. 
Horruiada:1)  Justino  Augusto. 
Benedicta  Trinitas  Deus  noster,  qui  vobia  gubernacula  commisit 
mundani  imperii,  quibus  non  aolum  pro  jure  regni  veneratio  debe- 
retur,  verum  etiam  pro  gloriosi  modestia  et  integritate  propositi. 
cp.  126.  Yere  enim  glorificamus  Denm,  lefctis  veatrae  pietatis  apieibus'),  qui- 
bus  promissae  legationis  moram  pro  infirmitate  ejus,  qui  dirigendus 
fuerat,  excusando  luce  clarius  reddidistis,  quam  curam  fidei  et  pudo- 
ris  kaberetie,  ostendent«s,  rerum  summam  regentibua  non  sufficere 
ad  dominationis  apicem  quam  obfcinent  potestatcm,  nisi  ornamenta 
morum  pretiosiorem  faciant  principatum.  Servet  circa  vos,  clemen- 
tissime  imperator,  Deus  noster  beneficia  aua,  et  respiciens  bona 
vestra,  largiatur  aeterna!  Nec  nos  tamen  momordit  ulla  suspicio, 
aut  implendi  tarditatem  promissi  de3)  mutatdone  credidimus  evenisse 
consilii.  Nefas  enim  erat  de  ejus  verbis  qualibet  sollicitadine  dubi- 
tari,  cujua  fidem  in  magnis  rebns  datum  est  tam  evidenter  agnosci. 
Redeunte  igitur  filio  nostro  Bpectabili  viro  Eulogio  tribuno  et  notario, 
cultnm  debitae  salutationis  exsolvimus,  Deo  magno  continuis  preci- 
bns  supplicantea,  ut  qui  vestro  atudio  per  infideles  vnlnera  impacta 
curavit,  aevo  yobis  per  longiora  tempora  propagato,  unitatem  Eccle- 
siae  redditam  ez  omni  quoqne  faciat  parte  securam.  Data  IV  Ca- 
lendas  Novembris,  Bustico  viro  clarissimo  consule. 

Epistola  134. 

a.  520  d.  Hormisdae  papae  ad  Dorotheuni  Tliessalonieensem  episcopum. 

'  Utinam  quae  de  Uto  fama  mtHtiat  vera    non  lint!      Ut  in    rtconcitiatiunc  fldei 
aliorum,  gui  reverri,  tequatur  exempium. 

Hormisda1)  Dorotheo  episcopo  Thessalonicenei. 
Considerantes  tuae  fraternitatis  eccleaiam  ante  praetereuntis  mala 
discordiae  olim  cum  sede   apostolica  praecipua  fuisse  caritate  con- 
junctam,  te  nuper  pacis  desuper1)  redditae  esse  credebamus  aucto- 


133  '}  Superiori  Jusfam  epistolae  126,   quam  Eulogius  detolerat,   rescribitnr, 
eidemque  Eulogio  Conatantbaopolim  redeunti  creditur. 

■}  Ita  Q1.     Ed.  epitioliM  ...  reddiditti. 

*)  Ita  0'.    Ed.  nec  mutatione  ...  credbma. 

134  ')  Ipuua  Dorothei  epistolae  128  reapondet.     Ut  eodem  die  quo  proxuna, 
ita  et  eidem  Eulogio  videtar  tradita. 

*)  Ed.  omitt.  detuper,   et  moi  pro  fraternitati»  tuae  ...  tardllate  ...  tam  «c- 
teerabile. 


^igilizedbyGOOgle 


epistolae  133  —  135.  957 

rem.  Sed  quia  quos  praevenire  debueras,  sequi  etiam  remoraris,  &.  5K0. 
non  Ieviter  pro  fratemitate  tua  dilatae  correctionis  mgemiscimus 
tarditatem.  Scribis  enim  aures  nostras  cujusdam  sceleris  atrocitate  ep.  128. 
turbatas.  Utinam  usque  ad  nos  tantum  detestabilis  fama  percurre- 
ret,  et  non  toto  orbe  Christianis  mentibus  tam  dolendum  quam  ei- 
secrabile  faciuus  nuntiaret,  ut9)  qui  te  innocentem  nesciunt,  a  Chri- 
stianitatis  simul  credant  tramite  deviasse!  In  qua  enim  mundi  parte 
immanitatis  hujua  invidia  non  et  catholicas  contristat  ecclesias,  et 
haereticorum  prava  vota  laetificat,  quae  nos  a  dilectionis  tuae  con- 
scientia,  sicut  litteris  intimas,  ostendi  cupimus  aliena!  Quid  enim 
votia  nostris  magis  convenit,  nisi  ut  redire  ad  pacem  catholicam 
volentes  episcopos  a  crudelitate  et  criminibus  contingat  semper  in- 
noxios  comprobari.  Exspectamus  igitur,  si  non  desunt  fraternitati 
tuae  veritatis  Deo  nota  praesidia,  ut  et  tanti  sceleris  a  te  repellas 
invidiam,  et  in  reconciliatione  fidei  tandem  eorum  qui  reversi  sunt 
sequaris  exempla.  Data  IV  Calendas  Novembris,  Rustico  viro  cla- 
rissimo  consule. 

Epistola  135. 

Jnstiniani  viri  illnstris  ad  Hormisuam  papam.  (a ■  5|° 

8.      Vt  de  captiulti,   quae  per  legatot  nuper  dettinata,    tententiam  suam  guantoeiut      9Sept.) 
explieet,  monet, 

Diligenter  apostololatus  vester  cognovit,  qnanto  fldei  calore  filius 
vester  serenissimus  imperator  nosque  fuimus  ab  initio.  Nunquam 
cessavimus  agere,  quae  pertinebant  ad  firmamentum  religionis  divi- 
nae.  Pro  qua  re  nuper  etiam  reverendissimos  sacerdotes  Romam 
direximns,  ut  integrum  componeretur  de  capitulis,  quibus  ad  ea 
dubietas  vertebatur.  Sed  ignoramus,  quae  difficultas  provenerit,  ut 
minime  sopirentur  hactenus  ea  quae  videntur  esse  levissima.  Salu- 
tantes  ergo  vestram  reverentiam  petimus1),  ut  nulla  praebeatur  oc- 
casio,  qua  de  tua  quisquam  possit  ambigere  voluntate,  sed  habentes 
prae  oculis  judlcium  majestatis  supernae,  modis  omnibos  festinare 
dignemini. 


')  Hio  particula  ut  causae  vim  ao  finetn  minime  habet,  sed  refertur  ad  tam, 
eaque  declaratur,  de  Dorotheo  immane  adeo  scelua  jactari,  ut  qui  eum  illiua  re 
ipea  reum  credunt,  aimul  et  Christdauain  profensionem  ejurawe  putent.  Notanda 
Hormisdae  moderatio  atque  prudentia,  qua  Dorotheum  praecipuae  ledis  anti- 
stitein  devinciie  atque  ad  uuitatem  Ecclesiae  reducere  conatur:  aic  animo  com- 
paratus,  ut  cum  eo  velut  cum  insonte  agat,  modo  haec  indulgentia  uuitatia 
beuefiuio  compenaetur. 
136     ')  Ita  cum  b  CC  correzimuB.     G1  a1  pelo,  et  omittt.  qua  ac  volunlate. 


>vGoogIe 


958  S,  HOBMISDAE  PAPAE 

Epistola  136. 
(a.  520  Epiplianii  Constantinopolitanl  ad  Hormisdam  papam. 

9  Sept.)        Dt  precibus  Oricntaihcm ,    quai  iniperator   sibi  oblatat  ad  euin  mitit,    ne  ilifferat      p 
aperirt  quid  sentiat,  modcste  monct. 

Domino  meo  per  omnia  amabili  Deo  sanctissimo- 
que  fratri  et  comministratori  Hormisdae  Epi- 
phanins  episcopus  in  Domino  salutem. 
Quantam  alacritatem  ant  quale  desiderium  piissimiis  et  Christia- 
nissimos  imperator  circa1)  perfectam  unitionem  universarom  eccle- 
siarum  habeat,  non  voluntate  tantum  sed  operibus  ipsis,  habitan- 
tibus  in  hac  regia  urbe,  et  antequam  ad  regnum  a  Deo  sibi  datum 
perveniret,  ostendit1).  Sanctitati  autem  vestrae  ex  correctis3)  ab 
initio  regni  ejus  et  usque  nunc  laboribus  maxiine  manif estavit ,  per 
quos  omria  catholicae  Ecclesiae  membra  in  unum  Domini  et  Salva- 
toris  no  tri  Jesu  Ohristi  corpus  cum  prompto  nititur  animo  conjun- 
gere;  e:  quid  opus  est  verbis  uti  prolixia,  qui  rebus  ipsis,  quam- 
quam4)  nos  veri  testes,  exsistere  valeamus?  Habet  tamen  et  vestra 
sanctitas  experimentum ,  quod  et  per  se  ipsa  cognovit:  confirmat 
quidem  haec  quod  et  nunc  additur.  Nam  quidam,  qni  sub  poten- 
tissima  ejus  manu  sunt,  religiosissimorum  sacerdotum  ex  Orientalium 
patidum  regionibus  preces  porrexerunt,  docentes  de  his  quae  volue- 
runt.  Nec  hoc  latere  vestram  volens  sanctitatem,  bene  deliberavit, 
ep.  123.  ut  quod  jam  factum  est,  in  praesenti  denuntdaret  vestrae  sanctitati; 
paulo  post  de  ea  his  manifestius  significare b) :  ut  eommuni  consilio, 
praecedente  onuiium  Domino  et  Salvatore  nostro  Jesu  Christo,  ea, 
quae  ad  utilitatem  communem  conveniunt  et  undique  snnt  irrepre- 


136  ')  Ita  indubie  Becundum  aimilitndinem  ep.  130  n.  1  correiimu*,  quod  G1 
cari,  ed.  caram. 

')  Eam  ob  cauaam  sibi  tanc  Anaetaarl  Augnsti  odium  concitavit,  adeo  ut 
ejus  jussu  comprehensua,  etdiun  novae  alicujus  machinationiB  obtentu  Zonara 
et  Cedreno  testibua  interficiendus  easet,  nisi  imperatorem  ipsum  Deus  per  so- 
mnam  a  tanto  flagitao  deternuseet. 

')  Graecum  prae  se  tulisse  conjectamus  xaxtBQ#<afiiytov,  quod  latine  aptius 
converteretur  tutcepta  quam  correctU,  scilicet  laboribu». 

*)  Pro  illo  quamquam  interpretem  dictaase  arbitramur  tamquam  ex  Graeco  w£. 
Clariui  legaretur :  quum  rerum  fpsarinii  nos  veri  testes  etc.  —  Moi  b  c  c  per  tcripta 
cognovil. 

s)  a1  lignificate  mutandom  sundet,  quod  ad  personam  Hormisdae  referendum 
foret.  Sed  rectiua  retinctur  signiftearc  et  ad  pemonam  Justini  refertur,  Bjal.  ad 
BuperiuB  eolenn  vel  deliberavit  respicieue,  id  quod  in  graeco  contextu  non  ita 
dure  sonat.  —  Mox  non  placet  mutatio  c'  seq.  communi  conc&io,  quum  de  sjnodo 
nallnm  Epiphanius  sermonem  habeat  Deinde  praclucentc  mallem  qnam  praece- 
dente,  aut  ibi  praeeedenle  nihil  aliud  aonat,  quam  in  hii  Justiniani  epiat.  114 

n.  2  quae   praccedenle  superno  praesidio  statuenda  duxerinau,  ut  hoC  vevbo    prae- 

veniens  Die  adjutorinm  BJgnincetur. 


3i9ilizedbVGOOgIe 


EPI8T0LAB  136.  137.  959 

hensibiJia',  catholicae  fidei  eoiTectionibus8)  clarescant.  Opportone7)  (a.  620.) 
igitur  ezistimautes  fraternis  litteris  vestram  sanctitatem  et  c&rissi- 
mis  alloqui.  rogamus,  ut  majuB  et  instantius  pro  piiasimo  principe 
nostro  omniam  Dominam  Deum  orare  dignemini.  Omnem  in  Christo 
fraternitatem ,  quae  cum  vestra  est  sanctitate,  ego  qnoqne  et  mei 
plurimum  salatamus.  Et  alia  m&nn.  Incolumis  in  Domino  ora  pro 
nobis,  amabilis  Deo  et  sanctissime  frater8)! 

Epistola  137. 
Hormisdae  papae  ad  Justiuam  imperatorem.  IsM^rt 

0.  InUrrogatut ,  num  C/iriitum  unum  de  Trinitate  crucifixum  profiteri  necetie 
tit,  retpondel,  ad  confulationem  errorum  f/ettorii  el  Eutgchelit  poit  synodica 
decreta  et  beati  papae  Leonit  corutituta  nihil  amptiut  deiiderandum  (n.  1  et  2). 
Quare  ad  horum  formam  brevibul  repetit,  quid  fn  Trinilate  unum,  qtdd  singu/ii 
personii  proprium  lit  (it.  3);  deinde  quomodoVerbo  propria  tit  carnit  tutceptio, 
alque  in  Chritto  trine  confutione  unilae  Dei  hominuqut  naturae,  demum  quid  in 
eo  pertonae  quid  tubstantiae  deferendum,  explicat  (n.4  et  5).  Haec  jam  tufficr.re 
exiitimat,  ut  propotilil  quaeilionibut  et  latentibut  intidiil  obvietur  (n.  6  et  7). 

Hormisda  Jastino  Augusto. 

1.  Inter  ea,  quae  ad  nnitatem  Ecclesiae  pertinentia '),  propter 
quam  Dens  clementiae  vestrae  elegit  imperiom,  in  litteras  contu- 
listis,  hoc  quoque,  Tenerabilis  imperator,  cura  fidei,  cui  multipliciter 
vos  studere  declaratis,  adjecit,  ut  aliquorum  preces  perferendae  ad 
hnmilitatis  meae  notitiamjungerentur,  qnibns  vel  quid  quaestioms  eP' 1S9 
oriretur  agnoscerem,  vel  ad  submovendum  propositae  consultationis 
ambignum  responsum  a  me  religiosae  scientiae  conveniena  reddere- 

tur.  Legi  omnia  sollicitudine  qua  decebat;  et  licet  ad  responsi  ple- 
nitudinem  sufficere  potuisset,  si  illa  tantum  quae  a'')  veteribus  sunt 
definita  rescriberem,  tamen  nt  religiosi  propositi  vestri  remunerarer 
afFectum,  non  snbtrahendum  credidi  mei  qnoque  sermonis  obsequinm. 

2.  Qoid  enim  est,  quod   emergentibus  Nestorii  et  Eutychetis 
venenis  paterna  omittit  instrnctio  ?    Fene  omnes  impietates  cum  in- 


")  G1  a'  correcHontt.  Non  dubitamus,  quin  BCripwrit  interpres,  utexstat  in 
C1  seq.,  correctionibut.  Scd  graecum  taig  natdetaif  latino  verbo  intlituiionibut 
rectiua  reddiduset.  Simile  ejus  peccatum  epist.  131  n.  2  et  3  notavimua.  —  Mos 
ed.  aUoquiii. 

*)  Clarius :  hoc  igitur  conducere  existimantei  ...  ut,  vel  kanc  igitur  habentet 
opportunilatem,  qua  fraternit  et  apertil  apicibul  vettram  lanclitatem  alloquamur ,  ro- 
gamui,  ut  magU  ae  magis  pro  piitiimo  etc. 

"')  Tta  G1.  Ed.  tanetiiiime  paier.  Et  ipsa  quidem  epistola  lanctifttimo  fratri 
non  patri  inScribitor,  et  supra  JohanniB  cui  Epiphaniua  Bacceent  cpist.  109  his 
verbis  item  clanditnr:  Ora  pro  nobii  tanctitiime  frater. 

137    ■)  h'  c1  pertinent,   0'  pertinet.     Moz   c*  aeq.   kaee  quoque  et  omitt.   meae. 
Deinde  if  contultationii  ambitum. 

*)  JOcUM'  ab  auctorilnvt  tunt. 


^igilizedbyGOOgle 


960  S.  HORKI8DAE  PAPAE 

a.  ft2i.  ventoribus  tam  nefandorum  dogmatum  convenientia  in  unum  sjfno- 
dica  decreta  presserunt,  nec  ulterius  remansit  locua  ullnB  tam  diris 
perfidine  seminibus  ampntatis,  ant  Christum  Dominum  nostrnm  cre- 
dere  sine  carnis  fuisse  veritate,  aut  eumdem  non  et3)  Deum  et 
horninem  de  materni  uteri  intemereta  fecunditate  prodii&se:  quum 
alter  eomm  dispensationem  qua  salvati  sumns  negando,  qnantum  in 
se  est,  irritam  faceret,  alter  opinione  contraria  sed  impietate  con- 
simili  in  eodem  Domino  nostro  Jesu  Christo  potestatem  divinam  a 
vera  humilitate4)  secluderet;  neque  ille  recordatus,  quia  palpandam 
24U3g  carnem  suam  Christus  ostendit,  neque  ille  evangelii  memor  Verbum 
Joh.1'14.  camem  factmn  esse  dicentis,  cui  voz  Domini  indeficienter  insonare 
Joh.3,13.  debuerat,  qua  dixit  et  docuit:  JVemo  ascendil  in  coelum,  nisi  qui  de 
coeto  descendit  Filius  hominis  qui  est  in  coelo.  Saepe  haec  et  multis 
'  praecedentium s)  sunt  comprehensa  sententiis;  sed  nec  clementia 
vestra,  licet  jam  dicta  sint,  faetidioae  poterit  repetita  cognoscere, 
nec  nobis  pudor  est,  ea  quae  sunt  a  praedecessoribuB  nostris  praedi- 
cata  revolvere.  Neque  enim  possibile  est,  ut  sit  diversitas  praedi- 
cationis,  uhi  una  est  forma  veritatis;  nec  ab  re  judicabitur  aliennm, 
si  cum  hia,  com  qnibus  convenimus  fide,  congruamuB  et  dogmate. 
Reyolvantur  piis  mansuetudinis  vestrae  auribus  decreta  synodica  et 
beati  papae  Leonis  convenientia  Bacrae  fidei  constituta:  eadem  in- 
venietis  iu  illis,  quae  recensetls")  in  nostris.  Quid  ergo  est  post 
illum  fontem  fidelium  Btatutorum  quod7)  amplius,  si  tamen  fidei  ter- 
minos  servat,  quamlibet  curiosus  scrutator  inquirat?     Non8)  opus 

*}  a1  aeq.  omitt.  et.    Mox  II*  optnioni  omae  contraria. 

')  J  0  cc  kumanitaie,  conciimius  G1  H  hl  kumttitate;  ut  omnimoda  ait  antithe- 
eis  cum  poteslate,  hic  et  infra  n.  4  idem  Chriatua  hiamlflat  et  mqjettat  praedi- 
catur.  Quauiquam  utrobique  kumilitat  humanam  natnram  aonat,  aicut  et  potettat 
aut  majetlat  divinam.  Ita  Leo  serm.  I  ill  nataL  Dom.  dieit  n.  4:  Cum  saeeis- 
limo  hotte  non  in  iua  majeitate  aed  in  noitra  congreditur  kumititate. 

s)  H8  pracdicentium  tunt  camprckcndenda;  moxque  h1  i*  agnotcere  (Ha  J1  cog- 
notcere),  0*  aeq.  a  deceuoribui  ...  praedicla.     Deinde  ed.  convenienwt. 

*)  0'Hh1  i*  recemetis,  J1  rccenserilii ,  ai  recentuerilit. 

')  G1  a1  qvi,  aL  gtdd.  Subinde  a'  o'  seq.  fidei  terminum;  corriguntnr  ei  msa. 
et  h<  i«. 

*)  Q1  a'  C*  non  opera  aut  imtftutione  perfectii ,  c"  c'  C10  aut  opere  aut  intlilu  - 
tione  perfectiui,  et  in  marg.  non  oput  aut  adjectione  pleniut  aut  InttituHone  per- 
fectiut.  c1  h>  cum  H'  H>  E">  J*  et  12  mss.  a1:  Non  oput  aut  adjectione  (Hs  ab- 
jectione)  plebit  aut  intlilutione  perfectit,  ubi  cum  o'  a*  i*  loco  plebtt  reatitnimus 
plenit.  Similem  Leoiiis  papae  ad  Leonem  Auguatum  pro  ipao  ooncilio  C&lche- 
donensi  reapondentis  eeutentiam  Facundus  lib.  2  cap.  6  laudat  hia  verbis  ennn- 
tiatam:  Perfectio  incrementunt  et  adjectioncm  plenitudo  non  recipil.,  Sed  et  hoc 
ipsum  idem  papa  ad  eumdem  imperatorem  variia  epistolis,  puta  145,  148,  156, 
162  et  164  iucolcare  non  desinit.  Haee  Hormieda  adversus  Scythaa  monachoa 
eloquitur,  qui  Calchodonensia  synodi  definitionem,  uisi  ei  adjiceretur  unum  ex 
Trinitate  pro  nobis  crueiflxum  este,  imperfeetam  volebant.  Quamquam  eorum  so- 
cius  ac  facile  princepa  .Tohannea  Maxentius  in  confessione  de  Chriatc  quatnor 


>vGoogIe 


EPisTOM  137.  961 

aut  adjectione   plenis  aut  institutione  perfectis:    nisi  forte   mavulta.  521, 
quisquam  dubitare  quam  credere,   cextare  quam  nosse,   sequi  dubia 
qnam  servare  decreta. 

3.  Nam  si  Trinitas  Deus,  hoc  est  Pater  et  Filius  et  Spiritus 
sanctns,  Deus  autem  unus,  specialiter  legislatore  dicente:  Audi,  /s-Deut.8,*. 
rael,  Bominus  Deits  tuus  Deus  unus  est:  qui  aliter  habet,  necesse  est 
aut  Divinitatcm  in  multa  dividat9),  aut  specialiter  pasBionem  ipsi 
essentiae  Trinitatis  impingat,  et,  quod  absit  a  Gdelium  mentibus, 
hoc  est,  ant  plnres  deos  more  profanae  gentilitatis  indncere,  aut 
sensibilem  poenam  ad  eam  naturam  quae  aliena  est  ab  omni  pas- 
sione  transferre.  Unus10)  est  sancta  Trinitas,  non  multiplicatur 
nnmero,  non  crescit  augmento;  nec  potest  aut  intelligentia  compre- 
hendi,  aut  hoc  qnod  Dens  est  discretione  sejungi.  Quis  ergo  illi 
secreto  aeternae  impenetrabilisqne  snbstantiae,  quod  neqne")  ulla 
visibilmm  vel  invisibilium  creatnrarum  potuit  investigare  natura, 
profanam  divisionem  tentet  ingerere,  et  divini  arcana  niysterii  re- 
vocare  ad  calcnlum  moris  numani?  Adoremus  Patrem  et  Filium  et 
Spiritum  sanctum,  iudistdnctam  distincte,  incomprehensibOem  et  in- 
enarrabilem  snbBtantiam  Trinitatis,  nbi  etei  admittit  numerum  ratio 
personarum,  unitas  tamen  non  admittit  essentiae11),  ita  tamen  ut 
servemns  divinae  propria  naturae,  servemus  propria  nnicuique  per- 
sonae:  utn)  nec  personis  Divinitatis  singularitas  denegetur,  nec  ad 
essentiam  hoc,  quod  est  proprium  nominum,  transferatur.  Magnum 
est  sanctae  et  incomprehensibile  mysterium  Trinitatis,   Deus  Pater, 

sjnodoa  cominatimque  quae  a  Calchedonensi  definita  nunt  se  suaeipere  profes- 
bus  aubdit:  Analhematizamut  aulem  omncs,  n  quix  dubiiat  aul  retractat  mt  imper- 
fecta  judicat. 

*)  Ita  H  J  O.    Q1  a1  aeq.  Ooidcnt. 

,0)  Editi  cum  pleriaqne  rusa.  umm  ett.  Verius,  ut  videtur,  F'  J"  mw  ctt 
supple  Deut.  Ferrandua  diaconuB  epiat.  ad  Anat.  c.  16,  poitquam  obaervavit, 
vocem  vnut  perBOnam  eoaarc,  subdit:  Polctt  quidem  unut  ctiam  tubttantiam  signi- 
ficarc,  ted  ti  addes  subiitintiae  proprium  manifettumquc  vocabulum,  ticut  quando  di- 
cit:  „Trinitas  ett  umur",  ct  continue  subinfert  „Deutu.  NoBtrft  autem  lectio  magis 
cohaeret  cum  auperioribua ,  quibua  Horraiada  Scytharum  aectentiam  quamvia 
orthodoxe  accipi  poase  uon  neget,  a  Tritheitarum  TheopaBchitarumve  aenaibua 
non  aatia  abhorrere  innuit.  Ab  hiB  tamen  palam  recedebant,  cjoi  laium  ex  Tri- 
nitate  tantum  carne  pattum  profitebantur. 

")  Q<  a1  aequ.  quod  nulla  ucl  imiitibilium  naturarum:  restaurantar  ex  H  J  0 
h1  C1  i«. 

'*)  0  ec  bic  add.  teparationem,  h1  tingularUatem,  quod  rectdu»  abeat  a  G1  U* 
H'  et  5  nus.  a>,  ■u.baudita  voce  mmerum.  J  non  amittit  ettentiam,  J™  i*  non 
taiiiitU  ettentiae  teparationem.  Neque  Aeaeam  PariBienaem  aliter  legiane  proba- 
bile  est,  licet  apud  eum  nonc  cum  msB.  J  legatur;  non  amitiii  ettentiam.  Nam 
veteies  ammittit  pro  admittit  pingere  aolent ,  et  cttenliam  loco  ettentiae  fecala  aub- 
Btituenmt,  qui  quo  pacto  haec  VOZ  cum  verbo  aiitecedente  conatrueretur ,  per- 
Bpectum  non  habebant. 

")  a'  aeq.  omitt.  ut;  moi  W  tixgularltat  gcncrttur. 

BPJGTOI.iE    EOMAN.  POHTIF.    I.  61 


^icjitizedbvGOOgle 


962  8.  HORMISDAE  PAPAE 

a.521.  Deua  Fflius,  Deus  Spiritus  aanctua,  Trinitas  indivisa:  et  tamen  no- 
tum  eat,  quia  proprium  eet  Patris,  ut  generaret  Filium,  poprium 
Filii-Dei,  ut  ex  Patre  Patri  naeceretur  aequalis"),  proprium  Spiritns 
sancti,  ut  de  Patre  et  Filio  procederet  sub  nna  substantia  Deitatis. 
4.  Poprium  quoque  Filii  Dei,  nt  juxta  id,  quod  scriptum  eat, 
Joh.1,14.  in  novissimis  temporibvs  Ferbum  caro  fi&ret  et  habitaret  m  nobis:  ita 
intra  viscera  sanctae  Mariae  virginia  genitricia  Dei  unitis  otriusque") 
eine  aliqna  confusione  naturis,  ut  qui  ante  tempora  erat  Filius  Dei, 
fieret  filius  hominis,  et  nasceretur  ex  tempore  hominis  more,  matria 
vu)vam  natus  aperiens16),  et  virginitatem  matris  Deitatis  virtute  non 
soivens.  Dignum  plane  Deo  nascente  mysterium,  ut  servaret  partum 
sine  comiptione,  qui  conceptum  fecit  esse  sine  semine,  servans  quod 
ex  Patre  erat,  et  repraesentans  quod  ex  matre  suscepit.  Nam  unde ") 
jacens  in  praesepio  videbator  m  coelo,  involutua  pannis  adorabatur 
a  magis,  inter  animalia  editus  ab  angelis  nnntiatus,s),  vix  egressns 
infantiam  et  annuntians  myaticam  sine  instituente 19)  doctrinam,  inter 
rudimenta  annorum  pnerilinm  edens  coelestium  signa  virtutum? 
Idem  enim  Dens  et  homo,  non,  ut  ab  infidelibus  dicitur,  sub  quartae 
introductione  personae:  sed  ipse  Dei  Filius  Deus  et  homo,  idem3") 
virtus  et  infirmitas,  humilitas  et  majeatas,  redimens  et  venditos,  in 
cruce  poBitus  et  coeli  regna  largitus:  ita  nostrae  infirmitatis 2i), 
ut  posset  interimi,  ita  ingenitae  potentiae,  ne  posset  morte 
consnmi.  Sepultus  est  juxta  id,  quod  homo  voluit  nasei,  et 
juxta  id  quod  Patri  erat  similis  resurrexit:  patiens  vnlnerum  et  aal- 
vator  aegrorum,  unusM)  defonctornm  et  vivificator  obeuntium,  ad  in- 
ferna  descendens  et  a  Patris  gremio  non  recedens;  unde  et  animam, 


'*)  HB  Hla  prima  mann  noium  eliam  quod  (Hs  quiif)  sit  proprium  SpirUut  S. 
proprium  autem  Filii  Dei  ul  juxta  id  ttc.  In  G'  autem  qxda  proprium  Patrit  FiHi 
Dei  ut  juxta  id,  omissis  intermediis. 

")  G1  ,T  a1  seq.  utritaque,  al.  utritque  (c1  h1  i").  Mox  G1  a'  seq.  ex  tempore, 
al.  in  tempore  (J>  J»  O1  V»  o'  h»  i*). 

")  c'  aeq.  i*  mifoam  non  aperient,  renitentibuu  magno  eouaenau  msa.  (etiam 
G1  H"  H°  J'  J*  O1  h1).  Et  vero  nostra  lectdo  conBentanea  eit  verbia  Lncae  2,  23 
dicentis,  Hariam  in  templo  fllinm  obtulisse,  ticut  scriptum  ettin  tege  Domini,  qtda 
oame  maicuHnvm  adaperient  mdvam  etc.  Iis  aatem,  qnae  subnectuntnr,  salva  fit 
de  Mariae  virginitate  fideB  Eccleedae. 

")  G'H'J'  J]7h'  add.  ande,  qnc-d  ed.  omittunt. 

")  Ita  G1  H'  H10  h1 ;  H*  J  0  c'  i*  nuntiatur,  c7  c"»  nuntiabatur. 

'*)  J"  tine  inttitutione;  mox  cT  c"  coeiettia,  H*  tub  quarta. 
'  »)  a'  seqn.  id  e$t,  H  J  0  h'  i*  idem. 

*<)  Editi  infirmitatit  particept  ut  pottit  ...  potentiae  dominut,  ne  pottit:  caati- 
gantur  ex  maa.  (G1  H  J  0). 

**)  Non  obBcnre  hic  innnit  Hormisda,  ae  non  repugnare ,  quominus  Christus, 
ubi  semel  distinctae  fuerint  naturarum  illiua  proprietates,  unut  de  Trinitate  di- 
catur.  Nani  qui  duas  naturas  in  se  uno  complectitur,  et  propter  nataram  hn- 
manam  unut  defunctorum  et  propter  divinam  unut  de  Trinitate  praedicari  potest 


>vGoogIe 


epistola  137.  963 

quam  pro  communi  conditione  posuit,  pro  singulari  virtute   et  ad-a.  621. 
mrrabili  potentia M)  mox  resumpeit. 

5.  Haec  ita  esse  nec  ullam  dubitationem  oportere  recipere,  id11) 
est,  ne  Dominus  noster  Jesus  Cbristus  aut  inter  corporis  passiones 
Deus  non  esse  crederetur,  aut  ne  Deus  tantum,   non   etiam  homo, 
iuter  opera  mirabilium  stupenda  virtntnm,  proposito  nos  duorum 
apostolorum  informavit  exemplo,   Deum  esse  se  Cnristum  Dominum 
Qostrum  Petri  fide,  hominem  Thomae  dubitatioue  declarans.    Quid 
enim  intererat,  ut  quem  se  homines  dicerent,  discipulos  suos  vellet 
iuquirere,  nisi  ut  respondente  Petro:   Tu  es  Christus  Filius  Dei  vivi,  ?Sft^h' 
notum  faceret"),  non  hoc  de  carae  et  sanguine  proditum,  sed  a     ' 
Patre  Deo  inspirante  revelatum,  et  per  testimonium  laudatae  respon- 
sionis  fides  patef actae ,8)   fieret  veritatis?     Quid   intererat,   ut  appa- 
rente  post  resurrectionem  Domino,   Thomas  tantum1')  aut  deesset   ^0'1- 
ceterie  aut  solus  ambigeret,  nisi  ut  mundus  crederet,  quod  ambigens     ' 
discipulus  explorasaet,  ut  dum  unius  manibus  ae  pateretur  tangi,  ab1?) 
urdversitate  fidelium,  quid  esset,  posset  agnosci?    Non  ergo  ad  im- 
probandum  discipulum  interposita  est  dubitario,  sed  quaesita  poste- 
ritatis  instructio.     Anne  aliud  spectat29),   quod  se  idem  Dominus _?"!¥■ 
Cleophae  cum  alio  discipulo,    quum  ad  Emmaum  tendentes  de  se     ' 
loquerentur,    inseruit,    et  quamquam  de  resnrrectione  Domini  per 
mulieres,  quae  primae  ad  monumentum  convenerant,   agnovissent, 
tamen  ut  per  eorum  dubitationem  daret  credendi  futuris  soeculis 
firmitatem,  incipiens  a  Moyse  et  omnibus  prophetis,  oporiuisse  pati  Chri- 
stum,  et  ita  intrare  in  gtoriam  suam,  interpretatiis 30)  ostendit,  et  per 
passionem  humanam  naturam,   et  divinam  in  eo  esse  per  gloriam? 

6.  Multiplicibus S1)  haec   sanctarum  Scripturarum  insinuantur 
exemplis,  nec  apud  religiosain  conscientiam M)  tuam,  venerabilis  im- 


")  a1  seq.  puticntia;  amendantur  ex  aliie  libris  (O1  H  J  0  h<  i*J. 

")  Ita  C1  C*  h1  i*  cum  G1  H  J  0.  a1  BQqu.  tt  deincept  idtm  Dorr-inut  noiter  J.  C. 
ne  inter  ...  tuntua  et  non  honvi. 

M)  In  aliquofc  mss.  et  i*  fateretwr  «o«,  moique  H"  h'  i'  ted  Patre. 

**)  J"  patefieret  verilat.  Quid  ttUan  intererat;  c*  c*  patefieret  vertialit.  Qtad 
ttiam;  H"  patefaeta  fieret. 

**)  Ita  h1  i*  cum  mss.,  nud  quod  in  aliquibus  lequioris  notae  nt  apud  c1  tan- 
tum  ut  abettet,  H*  tantuns  deettet  ...  aut  toiut,  c*  tantwn  aut  abenet,  a'  tamtn  aut 
aeettt  ...  ambigere  duetputtit  exploraret,  c*  seq.  tamen  ...  deettet ...  ambigerel  ... 
explararel. 

**)  a1  aeq.  ad  urdtertitatem;  moique  Cl  c*  cum  aequioribus  mss.  adexploran- 
dum,  H"  a1  «d  implortmdum. 

**)  Veteres  codices  (nt  et  o'  o*  h<)  more  autiquo  expeetot.  Sabinde  pleriqae 
mu.  Cleopoe. 

»°)  c*  sequ.  add.  teriphirat. 

")  Ita  H  J  0  h1  c1  c'  i';  Q<  a'  mtdtiplicibia  . . .  testantur  exemplii  ntc;  c*  c*  c*° 
laultiplieiter  ...  tettifieatu»  exemptt».     Haec  apitd.    H*  Ne  apud. 

!*)  H6  prima  manu  eiementiam  tuam,  sec.  cnr.  eonteitntiam. 

61* 


^igilizedbyGOOgle 


964  3.  HOBMISDAE  PAPAE 

l.  perator,  tamquam  ignota  dicuntur.  Fides  enim  ipaa,  quae  a  te  con- 
stanter  asseritur,  tibi  reddit  hoc  muneris,  ut  sensibus  tuis  et  affe- 
ctum  sui  inserat53),  et  scientdam,  per  qnam  diligentius  asseratur, 
infnndat.  Et  tamen st)  interest  dispensationiB  mihi  creditae,  ut  ego 
quoque  vel  apud  scientes  nota  non  taceam:  ut  succedente  sibi  per 
vices  temporum  catholieorum  praedicatione,  sensim  quod  indeficien- 
ter  asseritur  sine  fine  credatnr. 

7.  Latius  haec,  quae  ad  deitate.m  humanitatemque  Domini  nostri 
Jesu  Christi  pertincnt  et  in  eo  unitas  duas  sine  confusione  naturas, 
potuissem  secundum  veteram  definita  diaserere,  si  esaet  adversum 
eos,  qni  his  dissentiunt,  disputandum.  Sed  quum  in  manibus  omnium 
aint  et  synodica  constituta  et  beati  papae  Leonis  dogmata,  perstrin- 
xisse  potius  pauca  quam  evolvere  credidi  convenientiuB  universa. 
Nunc  vero  agnoscere  satds  est  et  cavere,  ita  proprietatem  et  essen- 
tiam  cogitandam,  ut  sciatur,  quid  personae,  quid  nos  oporteat  de- 
£erre  snbstantiae :  quae  qui  indecenter  ignorant  aut  callida  impietate 
dissimulant,  dum  omittunt  quod w)  sit  proprium  Filii,  trinae  tendunt 


")  Ita  maa.  et  vet.  ed.  At  c*  aeqn.  miterat. 
")  H*  a1  eeq.  tantum.  Mox  cum  H  h1  lemim  correxinms,  ubi  aL  * 
>s)  H°  h1  cc  quid  tit.  Rectiu»  in  mss.  et  i*  quod  tU,  quasi  id  quod  sit. 
Deinde  c'  c*  cum  J  0  H8  m  (H8  omitt.  in)  Trinitate  tendunt  intidiat  unitati  (0  di- 
vinitati).  Perstringitur  bic  aententia  Scytharum  monachorum,  quatenus  unum  ex 
Trinitate  pattum  tacita  Filii  proprietate  dicentes  trinao  inaidiaB  Btruerent  nnitati, 
dantes  nimirum  oecaBionem,  nt  vel  tres  inducerentur  Dii,  vel  pasaio  Deitati 
attribueretur.  Nota,  trinam  unitatem  etiam  ab  Hormisds'  asseri,  eaque  loeutione, 
qnao  Hincmaro  (Op.  tom.  I  pag.  450)  fruetra  displicuit,  trinm  peraonarum  in 
una  Bubstantia  fidem  intelligi.  Hormiadae  praeiverant  OregoriuH  Naz.  carm.  8 
de  prindpiia  v.  46,  et  Augustinus  lib.  de  moribua  EccL  n.  14,  et  confess.  XXI,  t\ 
eumdem  Becutus  eat  Pelagius  I  epist.  10  n.  2,  nt  alioB  multos  taceam.  Kon  ab 
re  erit  obBervare,  Fulgentium  lib.  de  incarnat,  et  grat.  ad  Petrum  et  Bocios, 
qui  de  eententia,  num  unns  ex  Trinitate  crnoifixna  dicendns  eaaet,  ipaum  inter- 
rogaverant,  eadem  niethodo  atque  cantione,  qua  Hoimisda  nunc  ufdtur,  respon- 
diase.  NuBquam  eiiim  eis  conoedit  imum  de  Triuitate  incarnatum  aut  crucifixura 
simpliciter  dicondum,  aed  ubi  fidem  adverauB  Nestorianos  Eutyehianoeque  lucu- 
lenter  explicnit,  tandem  cap.  10  n.  18  concludit:  IgUur  non  Trinitas,  id  esl  non 
sitmil  Paler  el  FUiut  et  Spiritut  tanctut,  nec  tolut  Pater  aut  tolut  Spiritut,  ted 
tolus  Filius,  id  etl  ille  quem  in  unitate  naturae  Pater  coaetemum  tibi  fllhmt  et  eoae- 
qualem  yenuit,  id  ett  una  ex  Trinitate  pertona,  Chrittut  Dei  Filiut  unicut,  ut  nos  lal- 
vos  faeeret,  carne  coneeptut  et  nutus  ett  de  ventre  virginii  matrit:  Chiistum  consulto 
non  unum  de  IrinUate,  aed  unam  de  TrinUale  pertonam  profitens,  ut  omnem  inai- 
diia  locum  piaecluderet:  quia,  ut  Forrandua  epiat.  ad  Anatolium  diac.  c.  12  ob- 
servat,  et  Pater  unus  de  Trinitatc  et  Spiritus  tanctut  umut  de  Trinitate.  Quocirca 
1'errandus  idem  non  niai  certia  conditionibuB  permittit,  ut  dicatnr  unut  de  Tri- 
nitate,  si  nimirum  adjungatur  id  ett  FUiut,  una  pertona  de  tribut  personit,  pattut 
elt  tecundum  carnem  quam  lutcepU  ex  nobu,  ut  dignaretur  pattionem  tolerare  pro 
nobit.  Subinde  et  Dionyaius  Exiguus  praefat.  in  epiatolam  Prodi  ad  Annenoa, 
ChriBtum  nnum  ei  Trinitate  apte  coutra  Thoodori  Mopsvesteni  discipulos  ac 
Neatorianos  praedicari,   eaque  locutione  Proclum  baereticoa  revieisso,  docuit. 


^igilizedbyGOOgle 


BPI8TOLAB   137.   138.  965 

insidias  unitati.     Sed  si,  quae  praedicta  sunt,  validie  teneantnr  fixa  a.  521. 
radicibus,  nec  a  paterna  traditione  receditur  et  constanter  quaestio- 
nibns  obviatur.     Data  VIII58)  Calendas  Apriles,   Valerio  viro  cla- 
rissimo  consule. 

Epistola  138. 

Hormisdae  papae  ad  Epiphaninm  episcopum  Constantino-      *■  r>'n  <*- 
politannm.  * 

p.  120.]     Grnlam  sibi  fuisse  synotUcam  ordinntionis  illius  reiationem ,  gratos  lcgatos,  grala 
quoque  munera  ab  itlo  tn  ministerium  1.  Pelri  destinala. 

Hormisda  Epiphanio  Constantinopolitano.  . 
Benedicimns  Dominum  fraternae  caritatis  affectu,  quia  non  soluiu 
synodica  relatione  ad  sacerdotinm  te  digne  pervenisse  cognovimus,  ep.  131. 
sed  factis  atque  moribus  comprobamus,  et  ita  se  meriti  tui  gradus 
patefecit  affectibus,  ut  ante  fratrum  et  coepiscoporum  nostrorum 
testimonium  cuncta  crederemus.  Quod  enim  illi  te  promittunt  posse ') 
moribus  agere,  uos  videmus  implesse;  et  tamquam  fidei  tuae  servata 
pacis  fuerit  gratia,  sic  unitatis  hactenns  dilata  sunt  vota1).  Divina 
eorum  praedestinatione  caritati  tuae  vocabulum  quo  nuncuparis  ac- 
cessit,  sub  quo  spiritu  apparente  concordia,  factum  est,  ut  dicamus: 
Ecce  quam  boratm  et  qwm  jucundum  habitare  fratres  in  unum!  Qua-™™' 
propter  in  Cbristo  Domino  nbstro  reddentes  officia  salutationis,  hor- 
tamur,  ut  boni  operis  initium  laudabile  continuet  institutum  secun- 
dum  sanctum  evangelium,  quo  monemur:  Qui  perseveraverit  in  fine,  Jjffi?- 
hic  salvus  erit.  Adhortamini  igitur  reliquos,  invitate  monitis,  colligite 
blandimentis :  quia  talenti  crediti  muitiplicata  compendia  sacrificia 
sunt  divina.  Praeterea  gratissime  tulimns,  quod  Johanni  fratri  et 
coepiscopo  nostro  necnon  Eeracliano  presbytero  atque  Constantino 
filiis  nostris  internuntiis  promotionem  caritatis  tuae  cognovimus,  qna 
esse  aliqnid  dulcius  non  putamns.  Et  qnnm  te  praedicti  viri,  etsi 
pro  obsequio  suscepto  facerent,  non  tantum  ratione,  iaudarent,  beati 
omnium  sumus,  quod  dignae  rei  nuntius  relator  dignus  exstabat,  ut 
tibi  absolntissime  de  legatorum  meritds  probatio  sit  honoris.  Et 
mann  papae:  Snscepimns  calicem  aurenm  genunatum,  patenam  ar- 
genteam  et  alium  calicem  argenteum  et  vela  dno  ministerio  basilicae 


»)  Sic  G'  H;  a1  seqn.  Vll  Kaltndai,  h»  IX  Kat.,  J  0  c1  i*  datura  prorsua 
omittunt. 

188  ')  G'  possecsoribus  agtrt,  quod  ad  similitndinem  ep.  139  (conf,  etiam  ep.  111 
et  131  a.  2)  correiimuB.     Ed.  posse  omnia. 

*)  C'  ieq.  vola  divina.     Eorum  praedenlinationi  earitatis  tuat.    In  aliifl  Bola  est 

interpunctio  vitaoaa.  Hoc  autem  sibi  yult:  Dei  nutu  factnm  est,  ot  quum  nostra 
de  unitate  vota  ad  aetatem  tuam  distuliBBet,  ac  tandem  ea  implere  atque  im- 
pleta  affectu  m&nifesto  palam  facere  praedeatuiaeeet,  Epiphaniua  a  vocabulo 
inupavtta,  quod  apparitdonem  sonat,  nomen  BOrUretur. 


3i9ilizedbVGOOgIe 


966  S.  HOBMIBDAB  FAPAE 

a.  52t.  beati  Petri ■  apostoli  profutura,  a  caritate  tua  directa.    Data  VII3) 
Calendas  Aprilis,  Valerio  viro  clarissiino  consule. 

Epiatola  139. 

?6&M  rt  Hormisdfte  papae  ad  synodura  Constantinopolitanam. 

Synodl  de  Epiphanio  tetiimonium  te  gratanter  aceepitte  signifieat.     llliivs  ordi       p.  180. 
nationcm  probai  atque  ut  hinc  ecclesiaruni  perfecta  concordia  teguatur  optat. 

Hormisda  synodo1)  Constantinopolitanae. 
Fratrem  et  coepiscopum  nostrum  Epiphanium  apnd  felicissimam 
Deo  favente  Constantinopolim  in  officium  muneris  sacerdotalis  as- 
ep.  i3i.  snmptnm  pervenisse  ad  nos  fraternitate  vestra  referente,  gandemns; 
quia  gratius  quodammodo  snscipiuntur  indicia,  qnae  jrignincarerit 
amata  persona,  et  tanto  majns  pro  anctoritate  nnntii  nascitur  gau- 
dium,  quanto  non  est  quod  de  testimcmio  disputetur.  Sic  erat  con- 
grunm,  carissimi  nobis,  sic1)  se  circa  proiimum  patefacere  decebat 
affectum,  ut  per  vos  sedi  apostolicae  innotescat,  quod  moribus  et 
aanctitate  fnlgeret,  quod  usque  adeo  se  olim3)  bonis,  sicnt  et  vos 
asseritis,  imbnit  institutis,  ut  non  sit  fortius  meriti  testimonium, 
quam4)  in  honorem  sacerdotis  adacitnm.  Quid  est  enim,  quod  de 
eo  habeatur  ambigunm,  in  quo  de  bonis  moribns  sub  probatione 
factae  concordiae  praesuscepta  sunt  divina?  Quapropter  facitis 
sancte,  facitis  religiose,  facitis  pie,  quod  veritati  teBtimonium  libenter 
impenditis,  quod  praeminm  bene  meritis  non  negatis;  qnia  idem 
error  est  tacere  veritatem,  qni  est  falsis  assistere,-  et  eadem  injustitia 
est,  si  negetnr  honor  moribus  placitis,  quae  est,  si  concedatur  in- 
dignis.  Certnm  est,  amantissrmi,  participari  vos  cum  sacerdotis 
laudibus  intimatis,  qnia  omni  fraternitatis  ordini  tranacribitur5), 
quod  in  uno,  quem  ex  vobis  elegistis,  esse  landatur.  Dens  omni- 
potens,  fidei  suae  pacem  sub  perpetuitate  conservans,  electionem 
ordinationemque  restram,  qnam  insinnandam  sedi  apoBtolicae  per 
Johannem  fratrem  et  coepiscopum  nostrum  nec  non  et  Heracliannm 
preebyterum   atqne  Constantinum  diaconum  filios  nostros  religiose 

*)  Ed.  VIII  Cal,;  eorriguntnr  ex  fida'G',  ciyiia  lectionem  seqnens  epietola 
confirmat. 
139    ')  Cujua  nimtmrn  eat  mperior  epistola  131. 

*)  H.  e.,  nc  vestmtn  affectom  circa  Epiph&niuin  proxiinum  ac  fratrem  ve- 
atrnm  ae  patefaccrc  decebat. 

*)  Ed.  h  omtdum  bonit ...  mertiit.  Hinc  HormiBdam  epiit.  131  n.  2,  nbi  habe- 
rau» :  Epiphaniua  virtutibut  et  eorrectiombut  et  medilationc  dfoinarum  /loretilem  tert- 
pturarian.  non  correctionibus  aod  initttutit  legiase  liquet.  Unde  et  incertnm  eva- 
dit,  ntrum  interpretatio  praedictae  epistolae  131 ,  quae  ad  noa  pervenit,  ea  ipsa 
fuerit,  qua  Hormiada  usub  eat. 

*)  PlaninB:  guam  quod  a  vohtt  iit  honorem  tacerdotit  ett  adtcilum. 

5)  Q1  a1  trantcribmhtr.     Mox  ed.  ila  el  omnium. 


>vGoogIe 


EPI8T0LAB  138  —  140.  967 

credidietie,   tanta  firmitate   confortet,   et  ita  omnimn  discordant.iuina.sai. 
luctamina  diejiciat,  ita  dissidentium  corda  compeacat,  ut  queinadmo- 
dnm  sub  fratre  et  coepiscopo  nostro  Epiphanio  paciticationig  datum 
est  indicium,  gratulemur  effectum!     Data  YTI  Calendas  Aprilis,  Ya- 
lerio  viro  clariasimo  consule. 

Gesta  in  causa  Abnndantii  episcopi  Trajanopolitani  in  scrinio 
habemna. 

Epistola  140.  . 

Hormisdae  papae  ad  Jnstinnm  Augustnm.  «.said. 

1""*-"  ^*  26Mart. 

0-      Eum  taudibu»  humanu  non  tgere  neque  illas  quaerere,   ted  te  tamen  ab  eo  lau- 

daido  el  extoUendis  meritis   tjus   iemperare  sibi  non  possc   tat.     Quae  merila 

iunc  pluribun  exsequitur  (n.  1  —  3),  utque  deinceps  obslinatorum  perlinaciae  non 

cedat  hortaiur  (n.  4  et  6).    Dtniqut  »t  cautam  eorum,  qui  induigcntia  dlgni  sinl, 

Epiphanio  Constaniinopolitano  eonmUitte  signifieat  [n.  6). 

Hormisda  Juetino  Augueto. 

1.  Scio  quidem,  venerabilis  imperator,  clementiaui  tuam  con- 
scientia  boni  operis  tantum  esse  contentam,  nec  in  hia,  quae  pro 
catholicae  Eeclesiae  unitate  disponitiis,  hiunania  laudibus  indigeru, 
ne1)  magni  studii  gloria  non  digna  remuneratione  rilescat.  .Quanta 
est  enim  circa  eum  bumani  eumma  praeconii,  cui  contigit  terrarum 
regna  committi,  qnum2)  obnoxia  sint  blandimenta  adulationis  suapi- 
cioni,  quae  humilitas  detulerit  imperanti!  Et  alias  secundum  evan-  ^atth. 
gelicam  traditionem  necesee  est,  ut  fructu  supemae  remunerationis 
careat,  qui  retributionem  laudis  exspectat.  Hinc  mansuetudinem 
restram  onini  bonitatie  perfectione  pollentem  ad  Deum  universa, 
quae  memorabiliter  facitis,  referre  non  ambigo,  nec  caduca  cogitan- 

tes  ab  illo  exepectatde  pro  actuum  restrorum  retributione  mercedem, 
quem  bonorum  omnium  constat  auctorem. 

2.  Et  tamen  ego  dirinis,  quibus  obsecundo,  convenio  institutis, 
ne  religiosa  conscientiae  restrae  beneficia  comperta  dissimulem,  ne 
taciturnitas  mea,  quae  robis  crescit  ad  gloriam,  mibi,  quod  absit, 
vertatur  in  enlpam.  Novi  enim  de  illis  decem  Domini  et  Salratoris  .~t 
nostri  pietate  mundatis,  quia  et  norem  eunt  nota  ingratdtudinie  im- 
probati,  et  unus  testimonium  fidei  et  merito3)  receptae  saJutis  re- 
tulit,  qui  gratiarum  actionem  Banatne  exeolrit.  Exeequor  exempla 
quae  didici,  et  quod  per  officii  mihi  crediti  materiam  praedico,'  sub 


140  ')  G1  nec,  quod  correximuB.  Fortc  quia  malit  nec  magni  studii  gloriam  . . . 
eileteere.    Ed.  et  magni  (ad  marg.  ne). 

*)  Ita  correiimus,  quod  in  G'"ed.  cum  eo  noxia  ...  imperandi  (ed.  imperanti). 
Mox  ed.  retributlonU  laudem  ...  rcligiosae  ...  eonferta. 

*}  b  seq.  merita.  Minus  ambigua  eaaet(haec  vcrbortim  constractio:  unus 
fidei  el  Motutit  mtrito  reeeptae  testimonium  retulil. 


^icjitizedbvGOOgle 


9C8  S.  H0KHI8DAE  PArAE 

a.  621- oecaskme  litterarii  sennonie  exhibeo.  Ago  gratias  quantas4)  humilis 
possum,  etsi  quantas  debeo,  non  possuni.  Sed  solatium  mihi  est, 
quod  de  beneficiis  mecum  vestris  mundus  exsultat,  et  Iscerata  bacte- 
nus  Ecclesiae  membra  ad  compagem  suam  revocata  gloriantur.  Re- 
duriati  populis  fidem,  persecutus  errorem;  inclinata  est  superbia 
inimicorum  Ecclesiae  Dei,  et  humilitas  erecta  fidelium.  Magna  res 
tibi  contigit,  imperator,  magna  in  te  emolumenta  cmn  potestate 
coierunt.  Quae  merearis,  intellige.  Non  exiguam  in  te  partem  boni 
Joh. '  operis  flHus ,  quod  vadens  ad  coelos  Dominus  nostei  Jesus  Christus 
'  '  contulit,  transtulisti :  nam  pacem,  quam  ille  discipulis  dedit,  per  te 
mundus  invenit.  Non  est  dubium  congratulari  tibi  angelos  coeli; 
J'"!J*  nam  si  juxta  assertionem  evaugelicam  laetitia  est  eis  de  uno  pecca- 
tore  salvato,  quae  potest  esse  populo?  Salve  Ezechias  praesentis 
aetatis!  Nam  etsi  fuerunt  ante  eum  reges  Juda&),  qui  facerent, 
'1f,•?eff■  nullus  tamen  eorum  dissipavit  excelsa.  Tu  quoque  schismatum  et 
superbiae  dissipator  et  cultus  veteris  restitutor,  praesume  tibi  simili- 
tudiiiein6)  illius  annorum  augenda  curricula,  qui  operum  ejus  imi- 
tarie  exempla.  Et  haec  omnia,  quae  ad  majus  gloriae  tuae  spectant 
augmentum,  non  stimulo  adhortationis  alienae,  non  ullis  precibus 
excitatus  aggrederis:  solus  tibi  in  consilio  Deus.  Non  est,  qui  se  ad 
participationem  tanid  operis  tentet  inserere:  tibi  debes  actionis  hujus 
studium,  tibi  bonae  actionis  effeetum! 

3.  Tu  me,  venerabilis  imperator,  Ecclesiae  vulnera  tam  longa 
moerentem  ad  spem  reddendae  salntis  animasti.  Tu  me  post  tam 
continuos  turbines  jam  pene  desperatione  cessantem  ad  novam  tran- 
ep.  42.  quiUitatem  directas  ultro  piis  litteris  excitasti :  hoc  quoque  procul 
dubio  divina  intelligentia  conferente,  ut  inter  ipsa  tui  principatus 
exordia  fidei  ejus  dieares  obseqnium,  cui  acceptum  debebas  impe- 
rium.  Sed  qui  te  ad  incipienda  haec  non  potui  primus  impeUere, 
nunc  majore  fiducia  tantis  beneficiis  compeUor  provocatus  orare,  ne 
patiaris  in  re  tam  boni  operis  esse  defectum,  ne  manus,  quas  ad 
Denm  erigis,  a  coepti  operis  perfectione  suspendas.  Negare  non 
possum  pro  Domini  nostri  haec  me  affcctu  et  unitatis  exposcere :  sed 
fateor  et  saluti  tuae  pro  tanta  mansuetudinis  gratia  haec  studia  me 
?o*!ffi  ^ebere.     Scriptum  est  enim,  quia  qui  perseveraveril,  hic  salvus  erit. 

*)  Ita  Q1.    a1  quanto  humiiiwi,  b  soq.  quanto  amplius ,  et  moi  laceralae. 

')  b  cc  add.  bonum.  De  Asa  quidem  3  Reg.  16,  11  legimiw:  et  fecit  Asa 
rechm  anle  conspechan  Dominl,  et  v.  14:  Eacelsa  autcm  non  abstuiit;  item  4  Reg. 
14,  S  de  Amasia:  Et  fecil  rcctum  coram  Domino,  nui  hac  tantum,  quod  excelta  non 
abttuMt;  et  do  Azaria  4  Reg.  15,  3  et  4:  Fecilque  quod  erat  placitwn  coran  Do- 
mino,  verumtamen  excelta  non  est  demoliius.  Quocirca  et  rcctum  et  qnod  crat 
ptacilum  coram  Domino  addere  hic  liceret. 

')  c'  C10  simililudine ,  G1  a1  b  similihidinem ,  cni  ft'  in  praemittendom  daiit. 
Deinde   G1  a1  ted  qVUtui  te  ad  incipienda,   et  ed.  perseveraverit  vxqut  ad  flnem 


3i,«izSdb,Google 


EPI8T0LA   140.  969 

4.  Nec  vos  aliquorum  obstinatio^reddat  a  proposito  pigriores.  a.  621. 
Dnram  est,  ut  efficacior  sit  eorum  pertinacia  qui  dividunt  pacem, 
qu&m  eorum  qui  asserunt  nnitatem.  Amentur  vulnera,  quum  pro- 
videantur  pro  salute  remedia,  et  praeoptabilius7)  esse  putetur  sociari 
cum  mortuis,  qnam  inhaerere  cum  vivis.  An  non  aequum  est,  ut 
religiosi  principis  subdantur  imperio,  qui  non  moveutur  exemplo? 
Non  omnis  aeger8)  s&lubribus  acquiescit,  et  medendi  studium  saepe 
ipais  quibus   adhibetur  ingratum    est:    et  tamen  grata   est  admota 

pro  salute  necessitas,  nec  ipsi  post  respir&tionem  non  sunt  bene- 
ticiis  obnoxii,  qui  curantur  inviti.  Cavenda  est  subtilium  magna 
circumspectione  calliditas,  qui  ingerunt  difficilia,  dnm  nitnntnr  labe- 
factare  composita.  Et  quis  boc  possit  admittere,  ut  ad  illa  per 
pacem  credamur  adduci,  ad  quae  non  potuimus  discordiae  necessi- 
tate  compelli;  et  putetur  aequum,  ut  contra  salutem  princeps  sub- 
jectorum  voluntatem  sequatur»),  quam  pro  sua  salute  snbjecti  prin- 
cipis  non  famuientur  imperio? 

5.  Ips&m  tibi  mecum,  venerabilis  fili,  crede  Ecclesiam  Dei  sup- 
plic&re,  ut  eam  sine  macula  et  ruga,  sicut  sciB  Domino  placere,  Eph. 
cnstodias,  nec  in  ea  oculus  ille,  qui  pervigil 10)  est,  n&evnm  aliquem  ' 
quem  aversetur  adspiciat.  Ama  quod  a  Deo  cumpunctus  elegisti,  et 
intemeratum  serva  illud  cujus  pars  esse  voluisti.  Fuerit  ante  solli- 
citudo  t&ntnm  mea:  nunc  unam  nobis  causam  tua  fecit  esse  cle- 
mentia.  Nec  austeriorem  me  quisquam  dicat  esse  prioribus,  nec  ad- 
hortatio  alicujus  pro  sententiae  auctorit&te  tene&tur.    Diligentiorem 

me  non  pertinaci&e  studium,  sed  scandala  secuta  fecerunt.  Forte 
inter  initia  1  ocus")  esse  potuit  lenitata:  male,  sicut  notum  est,  per 

7)  Ed.  praeoptabde  ...  putetur  se  ...  mortuis.  In  G*  lacuna  hujusmodi:  prae- 
optubi  ...  putetur  to  ...  cum  mortuit.  Quam  mipplecdam  noetro  modo  ex  spatio 
vacuo  relicto  aestimavimuB,  qunm  aimiiiter  NoriniuB  de  uno  ei  Trinitate  pasao 
pftg.72  BUppleSSOt  praeoptabile  esse  putetur  tociari  cum  mortuit.  RespOnsio  flaec  ad 
illmi  attinct,  quod  Justinus  epiat.  129  n.  2  interrogaverat:  Quid  igitar  fadamut 
hujutmodi  perlinaciae ,  quae  nec  dicto  audient  exsistil,  et  tormenla  in  tantum  detpi- 
cit,  ut  eto. 

B)  Ed.  add.  remedU*.     Moi  a1  b  seq.  tamen  (&'   tantum)  et  omitt.  admola. 

*)  Hic  Bupplendum  potlut,  ac  Bubinde  particula  negans  expungenda.  Ni- 
hil  vero  yel  Bupplendum  vel  removendnm  foret,  gi  pro  proximo  quam  legere- 
tar  et. 

>«)  b  cc  pervigilat,  a1  edit.  pervigUem,  imperitia  librarii,  qui  qnum  in  vetenbns 
libris  permgil  ett  atqne  pervigilem  eadem  ratioiie  pingi  videret,  puta  pervigile, 
veram  lectionem  geceraere  non  valuit. 

")  b  cc  add.  locu*  ...  pottdt,  quod  abert  a  G1  a1.  Objectum  hic  Honnisda 
diluit  Jusidni  epist.  129  n.  3  exemplum  Anastasii  papae  opponentds.  Quamquam 
neque  ia  papa  Anastasio  imperatori  mitior  viaua  eat,  de  quo  non  aecue  ac  de 
ceteris  HormiBdae  decessoribna  ad  Hormisdam  ipsum  epist.  2  scribit:  Ante  koc 
tiquidem  duritia  eorum,  quibus  episeopatu*,  quem  nunc  geritis ,  erat  sollidtudo  com- 
mitsa.  lemperare  not  faeiebat  a  tranmtltendU  epistoH*.  Quae  ea  de  re  tum  ad 
praedictam  epistolam  129  tum  alibi  annotata  sont  recole. 


^igjtizedbvGOOgle 


970  5.  HORMISDAE  PAPAE 

a.  531.  accessus  praecedentium  temporum  errorum  augmenta  crererunt.  Non 
parvi  habeaa,  fiJi  sauctisBJme*  quod  curasti!  Ubi  sancta  Oalchedo- 
nensis  srnodus  et  inter  sanctos  venerandi  papae  Leonis  religiosis- 
sima  constituta  locum  alicnjus  honoris  habuerunt?  Ubi  non  adrer- 
sum  tanta  fidei  fundamenta  quasi  quoddam  bellieum  lioatium  Dei 
insonuit  exercitus?  Quanto  acriohbus  haec  impetita  snnt  jaculis, 
tanto  ralidioribus  sunt  munienda  subsidiis.  Rogo,  clementiasime 
imperator,  ne  me  aut  ad  deserenda ")  haec,  quae  dndum  beneplacita 
sunt,  aut  mutanda  compellas.  Vox  enim  illa  auribus  meis  indesi- 
Luc.9,62.nenter  immurmurat:  Quia  nemo  mantm  ad  aratrwn  millens  et  post  se 
respiciens  aptus  est  regno  Dei;  quum  in  eridenti  sit,  quia  poenitentia 
malomm  est  operum,  non  bonorum, 

6.    Sed  quamquam  his  urgemur  angustue,  tamen  etls)  propter 

mansuetudinis  tuae  conaiderationem,    et  quia   renerabilium  legato- 

rum  Johannis  episcopi,  Heracliani  presbyteri  et  Constantini  diaconi 

allegatio  noB  non  inhumana  permorit,  qui14)  innocentibas  aut  igna- 

ris  causae  remedia  credidit  esse  poscenda:   ad  fratrem  et  coepisco- 

ep.i41.pum  nostrum  Epiphanium  scripta  transmissimus,   ut  memor  fidei, 

memor    reugionis,    quos    dignos    susceptione    e&se    crediderit,    aut 

communione ,s)  quam  reBpuimus  sicut  asseritur  innocentes,   eos  ad 

ep.  7, 26  societatem   Bacrae  communionis  admittat,    libelli  tamen  qui  a  nobis 

'   interpositus  est  tenore  serrato.     Melius  est  enim  et  magis  Deo  pla- 

citum,  si  salra  fide  ecclesiastico  corpori  jungantnr  absdssi,  quam  in 

abBcissoB  tf  anseant,  qui  in  beati  Petri  hnmaculata  commnniorte  man- 

serunt.  Data  septimo  Calendas  Aprilis,Valerio  riro  clarissimo  consule. 

Epistola  141. 

teMart       Hormisdac  papae  ad  Eplphanlnm  ConsUntinopolitannm. 

Vicet  tvat  ei  ad  redintegrandat  reliquas  Orientalci  ecctesiat  eommittit,  et  quai  in     p. 
hoc  optre  regulat  icnsari  dcceat  praetcribit  (n.  1 — 6).     Theisalonieentbm  tamcn 
cautam  ribi  reiervat  (n.  6  et  7).     Legatoi  a  regia  urbe  mittot  laudat, 

'OQftiaiag  'Eitiipavitp  ix£-  Hormisda1)        Epiphanio 

tfKOirw    Katveittvzivov-  episcopo     Constantino- 

n6Xsmg.  politano. 

1.     nollijs   ixlTJ6fhp>   Zaoag,  1.   Multo  gaudio  sum  repletus, 


,z)  Ita  G1  a1.    b  cc  delenda. 

")  Ed.  omitt.  el,  moxque  qma.     Deinde  G1  not  inkamana. 

"}  Aut  quae  aut  doinde  crcdiderunt  legendum,  aut  rox  qui  cuai  aequente 
ad  fratrem  etc.  oonjungendum  est. 

")  Vel  coBuamionit  innocentet,  hoo  est:  cammumone  quam  reipumw*  non  con- 
tamnatot.  Liberior  autem  placeat  lootio  b  cc  alienai  a  communtone.  Hox  cr  c10 
sociclatem  luae  commumona. 

Ul    ')  Ita  0'  »'  et  text.  graec.;  JO  c'  cl  i*  Ditcctiiimo  fratri  Epipkanio  epitcopo 
Hormiida. 


^igilizedbyGOOgle 


EPISTOLAE   140.    141. 


Srt  «effl  rrjv  cloqvrjv  rjjg  ixxXtj- 
aiag  xal  zov  aytmrdrov  fkttitXimg 
xal  zr,g  «rjs  dydxtjg  zotathrtv 
oxovdijv  oXav  Sia  rmv  yoafipd- 
tmv  iftrjvveug,  xal  dtd  zijs  zmv 
ifimv  xoioflemv  xata&iotcog  iy- 
vmv.  2ktwr)g  yao  ivzev&ev  zi\s 
ovoaviav  evanXay%vtag  dx6S tt\tg 
Tcooeteiv,  fttav  xal  oC  xov  x6o\iov 
fiaa itelg  rdg  vxo&iac  tg  tdg  aeol 
Ti)g  xioremg  (tezd  ri)g  Stotxijoeag 
ri)g  xoXtteiag  av£evyvtimai ,  xal 
ot  rmv  ixxA.rj6i.mv  t)yovftevot  ra 
Owretvovra  els  zitv  iSiav  oixo- 
vofttav  fitfivrjftivot  zov  xa&tjxov- 
zoq  ixztXdet.  Totovzmv  £%Q7]0e 
ftera  zdg  ri)g  St%ovotag  xazatyi- 
Sag  ij  XQtOztavtx^&Qtjoxeta  t&vv- 
zr/omv,  ot  ttvtg  xarEwaa&EtOmv 
XQOvotjztxmzdzi]  Stazvxmoet  ztov 
&veXXc5v,  rrjv  ixtxoXv  ^tvm&et- 
tsav  etoT$vtpr  i£mafrivzos  zov  %et- 
ftavog  ixavdfcmei,  xal  tig  roi)g 
ftiXXovrag  ftera  zavra  aiavas 
zi)g  iSCag  XQO&iataig  zd  vxo- 
detyfiaza  ixexrstvovres,  eavrotg 
imytyQttto&ca  dvctftwifloXajg  ixt- 
Sei^ovOtv,  et  tt  rm  ®e<a  aoiexov 
of  fttraytviattQOt  dxd  zijg  avtcav 
fttftijtfemg  xotrjaovOtv. 

2.  EvXoytjaojfLHv  zov  ©tov, 
aSeXtpol,  zatg  tjftmv  rovzo  t)fti- 
Qatg  avyxt%mQi\ftivov  yeyovivat, 
xal  xdaatg  tv%tz>v  xal  titQtftvmv 
Swdfteetv  ixtQtia&cifttv ,  Xva 
Sxeo   Sta    zrjg   zov   &eov   rjfttov 


quod  eirca  Eccleeiae  pacem  efca.  521. 
sanctissimi  imperatoris  et  dile- 
ctionis  tuao  tale  studium,  quale 
litfcoris  indicasti,  legatorum3)  qno-  Siao. 
que  meorum  assertione  cognovi. 
Manifesta  enim  ninc  supernae 
misericordiae  documenta  produn- 
tur,  quando  et  mundani9)  prin- 
cipes  causam  fidei  cum  reipubli- 
cae  orduiatione  conjungunt,  et 
ecclesiaxum  praesules,  quod  ad 
dispenaationem  suam  pertinet, 
officii  memores  exeequuntur.  Ta- 
libus  indigebat  post  discordiae 
prooellas  religio  Christiana  recto- 
ribus,  qui  compressis  provida 
dispositione4)  turbinibns  diu  per- 
egrinatam  pacem  depulsa  tem- 
pestate  reducerent,  et  in  rotora 
post  saecula  propositi  sui  exem- 
pla  tendentes,  sibi  adscribendum 
indubitanterostenderent,  quidquid 
Deo  placitum  posteri  pro  soa 
imitatione  fecissent. 


2.  BenedicamuB  Dominum,  fra- 
ter  carissime,  nostris  hoc  diebus 
fuisse  concessum,  et  totis  ora- 
tionum  et  curarum  viribus  an- 
nitamur,  ut  quae  Deis)  ope 
bene  coepta  sunt,  ipso  adjuvante 


*)  Oermani  scilicet  aliorumque  qui  prozime  redierant,  Subinde  in  J  0  c'  c* 
sequitur:  Maitifcttum  enim  hinc  (JL  ri%:  manifcste  /tic  (i*  Mnc)  entm)  txpemae  wii- 
sericordiuc  documcntum  perdncetur  (i*  documenlo  ■  ptrdacetur). 

')  Ita  G1  J  0,  At  a'  b  cc  humani  principe*.  Jam  in  eputola40,  quae  pariter 
graece  cistat,  n,  8  legimua:  Si  cnim  qvi  mtmdani  tunt. 

*)  0  cc  dUpentatione,  moique  a'  b  eeq.  omitt.  poil. 

')  G1  a1  seq.  per  Dei  noitri  opem  bene  correcta  (G1  correpUi).  Sequimnr  J  0 
c1  c*  i<  conaentientc  graeco. 


^igilizedbyGOOgle 


'Jr> 


S.  HORMISDAE   PAPAE 


a.  521.  OvvEQyCas  xalag  rJQyftrf,  adtov 
f3o7]&ovvtos  iv  itttOt  xXrjQa&aOtv. 
'Elxlg  yctQ  ioxtv,  vtitzsq  clg  tr)v 
KQftoviav  xov  oCxeCov  tfraftaros 
xal  rd  kotxd  xal  itt  vvv  SirjQt]- 
fiiva  atlij  onovddoovOt,  xal  dxo 
tav  xQtiGOovav  td  rjzrova  ov 
StaaxovrjOovatv  eig  o  ixeCxeQ  (ts 
7}  Br)  dtdirtatg  TJJ  OXOvSrj  t^s 
XQtOTtavtxrjs  dydxrjs  XQotQixt- 
tat,  6a>elketg  eig  o  SieyeCQet  dxo- 
&ov&t}Oai,  xal  oxeq  dyaxaO&at 
evfifiovXevei ,  xeQtxxv^aa&at. 
'OftoCav  ydo  Xotxov  xr)s  xCoxeats 
tpQOvxCSa  %ttQ%ovres,  Std  xr)g  *tJ- 
Oefiovs  v7tQ[iovfjs  laov  xal  xo 
gxa&lov  xov  dyct&ov  ioyov  ix- 
(fdaet  iixCfcbfiev.  Ovxe  ydo  xvXq 
8vO%EQtCats  idtl  xaQtt%mQrjTiov 
ov  xaxaxovelzat  xotg  xQa%iatv  7) 
xCotis,  ovoh  eCs  zd  xav  ovQavav 
VipoifittTtt  Std  xattatpe  po  vg  rtff 
ixtxttCvexat ,  ovte  t?jg  dvxa(ieC- 
rf>seog  avev  xrjs  xov  xafu&xov  yvfi- 
vaoCag  xtg  d\tovtat.  zfto  tva  ftr) 
sxxaxatttv  rd  dya&ov  xotovvreg, 
CSixag  vxofii(LVriaxa'iie&&.      Kal 

Pj^™'  yaQ    (taxUQtOt,    t&S    (IMQZVQEl  6 

'  '  if.-alftaddg ,  oC  tpvXdoaovzeg 
xqCoiv  xal  xotovvxes  Stxat- 
oOvvijv  iv  xavxl  xatQqj-  Sti 
ov%1  dtfxv  ro"  xttftdxov  xr)v  dv- 
rditeiiptv  xov  ixd&lov  etfa&tv 
evqCoxeiv  di.Xd  zo  xikos-  Totyao- 
ovv  forjv  OXOvSr)v  rr)g  fteQlftvrjg 
dvttlapofievoi,  otg  iaxt  (iia  iv  zfj 
xoivtovCa  xal  tfi  xCozet  r)  izatQCa, 
ovtQoitov  xeol  zrjgEva&Etarjs  xeqI 
tp  dxoOrolixm  #poVra  T»js  Kcov- 
atavxtvovx6i.tfos  ixxlrjttCag   ixl- 


per  omnia  compleantur.  Speran- 
dum  enim  est,  ut  ad  compagem 
corporis  sui  reliqua  quoque,  quae 
adhuc  diviea  eunt,  membra  festi- 
nent,  et  a  potioribus  miuora  non 
discrepent.  Ad  quod  quum  me 
dilectio  tua  Christianae  studio 
caritatis  hortatur ,  debet  *)  quo 
invitat  sequi,  et  quod  amandum 
suadet  amplecti.  Similem  enim 
jam  fidei  curam  gerentes,  per 
religiosam  patientiam  par  etiam 
praemium  de  boni  operis  spera- 
mus  effectu.  Neque  enim  diffi- 
cultatibus  est  cedendum.  Non 
fatigatur  asperis  fides,  nec  ad 
coelorum  ardua  per  proclire  con- 
tenditur,  nec  remunerationem 
citra7)  laboris  exercitium  quis 
meretur.  Unde  ne  facientes  bona 
deficiamus,  specialiter  admone- 
mur :  Beati  etiam ,  teste  Psal- 
mista,  qvi  cttstodiunt  judicium  et 
faciunt  justitiam  in  omni  tempore; 
quia  uon  initium  laboris  remune- 
rationem  praemii  consuevit  in- 
venire,  sed  terminus.  Ergo  par 
studium  sollicitudinis  assumentes, 
quibus  est  una  in  communione 
et  credulitate  societas,  quemad- 
modum  de  aduuata  sedi  aposto- 
b'cae  Gonstantinopolitana  ecclesia 
pariter  exsultamus  in  Domino, 
ita  de  rehquarum  quoque,  sicut 
affeetuose  admones,  redintegra- 
tdone  laetemur8),  et  curemus  pri- 
mum,  ut  fidem  integritatemque 
nostram  immaculatam  ab  omni 
contagione  servemus. 


*}  O1  a1  debet  quod  inatat  ct  amandum,  3*  J'  ad  quod  imritat,   al.  cnm  c'  c'  i* 
dtbet  ad  id  quod  invitat.     Unde  restitnendain  censnimuB  7110  imAlat. 
r)  tit  c'°  eirea  labort*  exercitia. 
")  G1  p  r  3'  a1  seq.  et  i*  omitt  laetemur  et.    Mox  G1  oinitt.  per. 


>vGoogIe 


tfifg  dya X Xiattev  iv  KvqCg»  •  ovta 
xal  nspl  Trjg  Ttov  Xotxav,  xa&cog 
svSta&ixag  ituoatvetg,  uaoxata- 
etdeeag  tppovTCotottsv  itQtoxov, 
Tvu  xtjv  aCettv  xal  tyv  teXet^trrta 
jjfuSv  aOatXov  aito  vavtog  (ttde- 
(tatog  tpvXd^attev. 

3.  Kal  ydp  ole&a,  dSeXtpe  tt- 
(uatate,  rtolot  tt\v  ixxXijetuett- 
xijv  btiovotuv  tpvXdttovet  evv- 
diO(iOL,xiva  r)ttdg  dito  tav  atpett- 
xav  tpvXurrovetv  ixtfiovXav,  xal 
Std  aoCav  i)  ztav  xavovav  tpvkdt- 
terat  avfttvtiu.  Tovtetvivty  CSia 
ia%vi  ttdoy  XQoeoxjj  tpvXattotii- 
vtov,  luGtg  tolg  iXxi^ovet  apoe- 
eveiv^eetat.  "E%et  ydo  tav  ix- 
xXr\etaextxav  xavovav  r)  xd%tg 
xal  avTfjs  «js  Stxutoevvrjg  6  tv- 

aog,  oaag  evXoyog  v-eoaneCa  zotq  liter  sperantdbus  non  negetor: 
xaXofreXtas  xcd  xtetag  iXai^ovet  nec  quisquam  ita  est  ab  huma- 
(iij  dpvtjd-HTj .  Ovdi  tCg  iettv  nitate  discretus,  qiiem  non  a 
ovxag  uao  tijs  tpiluvd-rjtoxiag  rigore  districtioms9)  inclinet  in- 
SiTioi\(tivoq ,  ov  ot)%l  dno  rijs  cauta  simplicitas. 
exXtKfdtrjTog  roiJ  Seepov  iatxd\i- 

tpet  t)  dxdvovayog  anXozrjg. 

4.  'AXX'  Iva  detpaXag  touto  xal  4.  Sed  ut  caute  hoc  et10)  citra 
laplg  uiynpeag  i)  ttvog  vetpaSovg  querelam  aut  erroris  alicujus  nae- 
xXdvrig  io%veete  aQoeX&etv,  dya~     vom  valeas  expedire,  dilectissime 


3.  Nosti  enim,  frater  caris- 
sime ,  quae  ecclesiasticam  ser- 
vent  vincula  concordiam,  quae 
nos  ab  haereticorum  tueantur  in- 
sidiis,  per  quae  etiam  canonum 
custodiatur  auetoritas.  His  in 
robore  suo  omni  circumspectione 
servatis,  remedia  sperantibus 
couferentur,  Habet  enim  et  ec- 
clesiasticarum  ordo  regularum  et 
ipsius  forma  justitiae,  ut  medi- 
rationabilis  benigne  et  fide- 


itrjTi  uSeXtpe,  rd  itiov  xQoeaxov 
Oe  iv  tovta  XPV  vzeXQ-etv  ixt- 
etdfievov  iv  tutg  toiavtatg  vxo- 
Qteeei,  xadwg  XQoeCorjtat,  tC 
xotirtiov  etri,  tC  tpvXaxtiov,  ov-     quid   cavendum:   ita 

v  XQovoovitevov,  aq  iti)     videndo"),  ut  nonambigi 


frater ,  personam  meam  te  in  boc 
oportet  induere,  scientem  in 
hujuamodi  causis,  sicut  praedi- 
ctum  est,  quid  faciendum  -ait, 
i  pro- 
ratio- 


')  c1  a'  seq.  discrrtionis;  corriglintur  ex  Gl  J  i'.  Deinde  c1  c*  cum  nonnuUia 
itibb.  caata  simpticitus,  male.  li  enim  hic  notantur,  qui  pr&e  imperitia  ac  sim- 
plicitate  cavere  neadnnt  art.es  seducentinm.  Cum  his  mitiua  agendnm  ease  nunc 
Uoimisda  docet. 

'*)  c1  c*  et  cueleros  quatrdot  aut  trroret  alicsjit»  tt  (cl  eo)  valta*  txptdire. 
G<  a1  b  cc  cilra  querelan  aut  errorw  alicujus  naemim  valeal  expediri.  Legiase  etiam 
videtor  interpres  graecus  ealtat  expediri.  Potidr  tamen  est  lectio  J  i'  quos  au- 
quimur.     Snbinde  a'  b  et  in  hoc. 

")  c'  c*  praevidendum,  a1  l)  seq.  providenda,  G1  providendi;  corriguntur  ex  Ji', 
nnibuB  et  graecnm  suSrogatur. 


^icjitizedbvGOOgle 


974 


S.  HOBMISDAE   PAPAE 


i  581.  autpi.jiuXXovta  Xoyov  tavtijg  rijg 
Staxvjtaieeatg  rto  ©st5  ditoStoaov- 
xa,  ovtta  ftivtot,  Iva  xovxov$,  o% 
xtvtg  vp,lv  rij  xoivatvia  awa- 
tp&ettv,  xal  St  vftwv  x<p  dxoaro- 
kixif)  &oova>,  xd  vftireoa  yodft- 
(taxa  rtfttv  drjXaGovtitv,  otg  xal 
xd  iteoiexpueva  xotg  ItSHXotg, 
ovg  av  «QOOeviyxotev,  ifnpcQi- 
a&ta.  Ovrat  ydo  xov  £evi]Q0V 
xal  xtov  xovxta  avani.exoaiva>v 
xal  t&v  ouoiwv  dxoivQTJaovxat 
xXdvijg,  xal  ovdt  tovxetv,  olxt- 
veg  iaftfjvai.  Svvqeovtai ,  tifv  %t[- 
[tiav  ifjtofteivwjiev.  Xhtso  Std 
T(WTO  vfttv  tStxag  mtffrrjusv  ittt- 
ftelvat  aoig  trjv  vftexioav  inipi- 
kttav,  xd  ^fiixtQa  (tBtaatioovvsg 
pdorj,  ixtixsQ  ov  atxQag  jjSij 
anoSei%etg  xotg  atQsttxotg  dvftt- 
araaevot  SsSaixaxs,  xal  ov  %oi) 
xeqI  xqvxov  Suftd^etv,  ov  xaXtag 
awifiri  Soxtftov  dxoSetx&yvat. 
"Aaa  itooakuflta&at  tdg  &tQans£ag 
tijs  Idattog,  dvafaoaaa&at  xr\v  av- 
bsvxiav     ri\g    Stxatoevviig ,     xal 


nem  dispensatdoniB  irajus  '  Deo 
esse  reddendam,  ita  tamen  ut 
eoB,  qni  vobis  fueriut  comrnu- 
nione  soeiati  vel  per  vos  sedi 
apostolicae ,  vestra  nobis  scripta 
declarent,  quibus  etiam  conti 
nentia  libellorum11),  quos  obtu- 
lerint,  inser&tur.  Sic  enim  et 
Severi ,s)  vel  complicnm  ejus  aut 
(nmilium  absolvemur  ")  errore, 
nec  eorum  qui  sanari  potuerint 
dispendia  patiemur.  Quod  ideo 
vobis  specialiter  czedidimus  im- 
ponendum,  ad  diligentiam  ve- 
stram  uostra  onera  transferen- 
tes,  quia  non  parva  jam  docu- 
menta  resistentes  haeretiois  edi- 
distis,  nec  debet  de  eo  ambigi 
quem  bene  contigerit  explorari. 
Simul  assnme  remedia  medicinae, 
accingere  anctoritate  justitiae:  et 
sic  circa  supplices  bumanitate 
molltre,  ut  in  haereticorum  con- 
tagione  perdurantes,  aut  eos,  qui 
innocentiam  sinmlant  et  cum 
nostris  sola  voce  cousentiunt,  ab 


")  Qoibtu  bcO.  libello  ipsis  ab  Hormiada  praescripto  BubBcribere  ae  fidem  fa- 
ciaat,  ut  in  epietola  proxima  ad  JuBtbum  n.  6  Hormiada  docet  hia  veibis:  ad 
Iratrem  et  coepiscopum  nostrum  Epiphanium  scripla  transmxsimus ,  ut  memor  fidei,  me- 
mor  reHgionis,  quos  dignas  susccptione  esse  erediderit,  aut  communione  guam  renui- 
mui  (adeoque  et  Macedonii  etEupaemii),  sicttt  atteritur,  innocentes,  eos  ad  socie- 
tatem  tacrae  communioms  admittat,  Hbelii  tamen  gui  a  nobis  interpotitut  ett  tenore 
servato.  Proindeque  nihil  a  priatina  severitate  hic  lemittit,  quamvie  Ant.  Pagius 
ad  aa.  621  n.  15  et  16  tandem  ab  Hormisda  hac  epistola  ad  communjonem  ad- 
miMOB  putet,  qui  Euphemii  Macedouiique  nomina  e  diptychis  espungi  paaei  noa 
eeeent.  Immo  etiam  poBtea  Juatiniaaue  imp.  epiet.  6  ad  Agapetum  non  solum 
ipse  aecundum  formam  libelli  ab  Hormisda  praescripti  fidem  piofitetur,  aed  et 
■eie  operam  daturum  poUicetar,  at  omnes  idem  faciant  episcopi. 

■i)  c'  c*  cum  nonnullis  iubb.  Severi  vel  Sulptcti,  in  aliia  ut  H,D  nel  SuppHeii 
aat  simiiium.  Non  hic  Severi  Sulpicii  aed  pBeudo-Antiocheni  epucopi,  qui  Cal- 
chedonensi  synodo  advenabatur,  fit  mentio.  Ac  propter  hunc  maiime  locum 
advenoi  Severum  istum  in  concilio  aub  Mena  haec  epistola  leota  eat.  Hinc  liquet, 
qnam  negligenter  tevcri  cum  piima  littera  minuBcnia  quaai  meinm  nomen  ad- 
jectivum  in  a'  i*  expreasum  ait. 

'*)  Ita  Q1.  8  r  obtenemus;  ed.  abtohentue  errores.  Qraecua  iuterpres  legit 
nbwlventur  errore.    Moi  ed.  credimus  ...  prava. 


iGoogle 


EPISTOLA   141. 


975 


ovtm  xepl  rovg  Ixitag  tjJ  tptXav- 
&Qmn(a  dxaXvveafrat,  Zva  tovg 
iv  rm  ttov  atQettxmv  (udeftazt 
£«t(i£vovtttg,  ^  tovtovs,  °E  ro 
dvtv&vvov  dxoxptvovxai  xal  (xe- 
xa  zmv  ^ftetioav  fto'wj  tjj  yowg 
evfttpmvovetv ,  «Jio  Toweu*,  <uv 
u«£p  rijs  «noxaTatfTKHjros  t^s 
£xxXi(aiag  woovtls  xal  XQovotd 
iattv,  dxo  rijg  £xxXiia(ag.  Ovdi 
yao  awzsXet  xepl  tovtovs  £xxXtj~ 
ataettxijvxepdaatavetiipiav.  Od 
ydp  latat  Xotxov  xov  iXiovg  td 
dya&d  dtd  ti}V  tav  XQovorifrijVat 
6ipetX6vttov  dvdyxyv  Owayftivta, 
£dv  Staxpitag  leovtat  xotvd  xa- 
Xoig  xal  xaxotg. 

5.  Kal  ixetSr)  tmv  'lepoaoXv- 
fittav  dftoiwg  xotiiaae&at  rar/Jb; 
£v  xolg  olxeiotg  yQdppaet  (iwjfujv 
■tj  tfij  dydittj,  mv  xal  «pds  r](iag 
ijvixPy  xtg  SfioXuyta,  dvayxaZov 
r)yrj6dfit&a ,  xal  dvayvtovat  td 
yptttp£vta  xtcl  dnoxptvae&at  xd 
xp6a<popa.  OZxtveg  etg  tdg  ttov 
ayiav  xatipmv  StatvxtAeetg  <pv- 
Xdttovetv,  et  ixstvrjg  xr\g  xietemg 
tovg  &e(ieX(ovg  eifiovtat,  xal  dxo 
tovtmv  tmv  oV  avtmv  tou  aytov 
nvevfiaxog  xatavvOaovtog  6pt- 
afrivtmv  ovx  dvaxmpyeovetv.  Ei 
ydp  elet  tiXeta,  SaxtQ  eial,  xal 
XQoe&ijxijq  ov  S£ovtat,  rj  xaXag 
Sifiata,  xal  dtd  tovto  ovx  dvta- 
uetxtia,  Sitote  St'  avxav  xdvta 
td  tmv  aiQtttxmv  StjXrjtiJQta  xa- 
taxteafrij.    OvS£  Tt  ij  £v  XaXxif- 


his,  quibus  pro  Ecclesiae  redin-  a.  521. 
tegratione  consulitur  et  provide- 
tur,  escludas;  uec  enim  expedit 
circa  lios  ecclesiasticani  tempe- 
rare  censuram.  Non  enim  eruut 
miBerationis  bona  pro  eorum, 
quibns  consuli  oportet  necessi- 
tato  collata,  si  indiscrete  fuerint 
bonis  malisque  communia. 


5.  Et  qnia  Hierosolymitano- 
rum  quoqne16)  faciendam  credi- 
dit  litteriB  snis  tna  dilectio  men-  eP*  'M 
tionera,  quorum  etiam  ad  nos 
quaedam  del&ta  professio  est,  eP*  ■*29 
necessarium  duximus,  vel  recen- 
sere  quae  scripta  eunt,  vel  re- 
spondere  quae  congrna.  Qui  ai 
sanctorum  patrum  constituta  cu- 
stodiunt,  si  illa  fidei  fundamenta 
venerantur,  ab  his,  qnae  per 
eos  sancto  Spiritu  compnngente 
definita  aunt,  non  recedent.  Aut 
enim  perf ecta  sunt ,  ita '  •)  u  t 
aunt,  et  adjectione  non  indigent, 
aut  bene  valida,  et  ideo  non 
mntanda:  quando  per  ea  omnia 
haereticorum  venena  compressa 
sunt,  Nec  quidquam  Oalchedo- 
nensis  aynodus,  quod  utile  quae- 


")  a'  b  seq.  quoque  faeiebat  in  tuin  litlerii,  Q1  euegue  facitndam  in  frit  iw 
lua,  i  i»  faeiendam  crriiidil  in  Ulteri»  ftw.    Mox  p  r  reeipere  (pro  reeauere). 

")  Plnribiu  in  mn.  de-dderatnr  ita  ut  tunt,  qnod  tamen  in  J  0  et  graeco 
additmn.  Hic  octurritur  Hierosolymitanonmi  aliorumqne  aententiae,  qua  Cal- 
cbedonensis  lynodi  definitionem  non  HufGcere  volebant,  niai  almul  quiaqne  unum 
ex  Trlnitate  crueiflxum  profiteretur.  Illud  iia  ul  sunt  id  est:  ut  rtipta  tunt  adeo- 
que  adjectione  non  indigent. 


3i,«izSdb,Google 


976 


8.  H0KMI8DAE  PAPAE 


a.  621.  Sovt  OvvoSog,  SxeQ  %Qr\at(tov  oia- 
Srjxote  ixtpiXtta  ijSvvato  ixt- 
vorjaat,  aaoidoaittv,  rjttg  xtSv 
XQoXajiovOav  ofutiag  ta  S&y/tata 
r)  rrjXavyeazeaov  itpaviQtoaev,  r] 
iitavaXrifptretoa  ty  av&evxia  i(ie~ 
fiaimOev,  CStxov  ttva  xaza  NeOxo- 
Qtov  xal  Evzv%ovg  dvaSe^a(iivv 
dyava,  zov  ftiv  iziQOv  xr\v  xov 
xvQiov  Tjfuov  'Irjoov  XqiOxov  &eo— 
ztjXtt  dito  zrjg  aaoxog  %aQi£ovzQ$, 
xal  Std  tovzo  rrjv  ayiav  MaQtav 
Qeoxoxav  i^ayyiXXetv  ixxXivov- 
tog,  xov  Se  ixiaov  xrjv  dXrj&etav 
rrjs  aaQxog  iv  tdS  KvQla  dxavat- 
vopivov,  6x6xe  6  xvQtog  rjftav 
'Ir/aovg  XQtOtog  ovtog  vCog  &eov, 
d  avxog  av&Qtartog,  h/  xqoOoxov 
ev  Svo  tpvOeOt,  xal  freoxrrzog  xal 
oaQxost  ovSe  xcSv  tpvOeav  iv  tij 
tvaiaet  OvyxvO&etOav ,  ov%  eis 
xexaQxov  xQoadxov  XQoaxe&iv- 
TOg  t];  tQtttSi,  dXX'  avtog  6  vCog 
Philipp.  rov  0tov  ixivaoev  iavzov 
'  '  xal  ftoQiprjv  SovXov  IXafie. 
jJto  xal  (tiav  xal  ovSe  StatQetr)v 
6(ioXoyovfitv  ovoiav  xrjg  tQuiSog, 
xal  ti/v  ISCav  6ftoias  iSt6xr\xa 
tapev  iveivai  xoZg  xQoodxots- 
"Ev  yaQ  zov  XtttQOs  o(toXoyov[itv 
elvat  xqoOoxov,  Sv  xov  vtov  tov 
Stov    ftetu    zr\s    XQoOXr\tp&eCer\s 


libet  diligentia  potoisset  excogi- 
tare,  praeteriit:  quae  praeceden- 
tium  quoque  dogmata  vel  clariua 
manifestavit,  vel  repetita  aueto- 
ritate  firmavit,  apeciale  quoddam 
adversus  Neetorium  et  Eutyehem 
aggressa  certamen,  alterum  dei- 
tatera  Domini  nostri  Jesu  Christi 
a  carne  Beparantem  et  ideo  san- 
ctam  Mariam  Dei  genitrieem 
pronuntiare  vitantem ,  alterum 
veritatem  carnis  in  Domino  re- 
uuentem :  quando  Dominus  noster 
Jesua  Christus  idem  Filius  Dei, 
idem")  hominis,  una  in  duabus 
persona  naturis  divinitatis  et18) 
carnis,  nec  naturis  adunatione 
eonfusis,  non  velut  quarta  per- 
sona  addita  Trinitati,  sed  ipse 
Filius  Dei  exinanivU '•)  semet- 
ipsum ,  formam  servi  accipiem. 
Propter  quod  et  unam  nec  divi- 
sibilem  profitemur  esaentiam  Tri- 
nitatis,  et  proprietatem  tamen 
suam  acimus  inesse  personis. 
Unam?0)  enim  Patris  profitemur 
esse  personam,  unam  Filii  Dei 
cum  assumpta  carne,  unam  Spi- 
ritus  sancti,  et  personas  pro- 
prietatibus  designantes,  et  per 
unitatem  essentiae  inseparabile 
Trinitatis     mysterium    confiten- 


IT)  Ita  J  i';  al.  add.  fiiim,  sec.  graec.  ideta  homo. 

,B)  Ita  Q1  J  0  c1  c*  i*  et  graec.;  a1  b  seq.  el  humantiatis  camii. 

")  G1  a1  b  Beq.  eainanietu  aemelipmm  et  formam;  castigantur  ei  J  0  C1  i*.  Ita 
Hormisda  necdam  tempora  sinere  ratue,  ut  Chriatum  uman  ex  Trinilate  confi- 
tendum  decerneret,  quartam  Trinitati  perionam  additam  uegat,  ut  locum  praa- 
cludat  eoram  obtrectatiouibus,  qui  id  necesBario  praedicari  volebaut,  ne  aimile 
corameuturo  valeret.  Ioter  quos  Maxentius  in  respona.  ad  ipsius  Eormisdae 
epistolam  scribit:  Confidenler  etenim  dicere  audet,  inquit,  guia  quUquis  hoc  non 
eonfitelur,  non  e»t  dubium,  quod  Nettorianae  pcrfldiac  tenebrit  txcaecatut  guartum 
et  extraneum  a  taneta  et  ineffabili  Triniiate  eum  qid  pro  nobii  crucem  nutintdt  prae- 
dicttre  contendat. 

*")  Verba  Vnam  e.  P.  prof.  e.  perionam  errore  librarii  excidorunt  in  U1  a' 
seq.;  b  unnm  Patrit,  unam  HU. 


^icjitizedbvGOOgle 


EPISTOLA    141. 


977 


nagxvg,  'iv  tou  nvtvjiatog  zov 
dyiov,  xal  rd  XQoOaxa  rals  iSto- 
trjtfi  Srjiiaivovrig,  xal  Sta  zftg  tv6- 
Tijros  tijs  oiaiag  to  a%aqiatov  tijs 
ZQtddog  (tvezyQtov  SftoXoyovvzts. 
Ovxt  yaQ  SwuT6vd(i<pifidHi.te&ai 
zov  Aoyov  zov  &tov  iv  zolg  ^jjs 
ftijrpog  exldyxvotg  Std  ttjs  0"a pxog 
rr,v  dv&Qaxtiav  XQoettAjjtpivat 
<pvffiv,  xal  ftj)  \itza  zirv  xuq'  av- 
tov  ytvopivqv  iv  ty  C-^Qf  vav 
tpvatav  cvtoetv  8triQr)(iivov.  Ka- 
&dxtQ  yuQ  ovx  itstw  iv  avza 
dv&Qaxortjs  uvtv  &tov  ytvvri- 
8ei~oa,  vvztog  iv  za  'Jzavga  t) 
dxa&rjs  &t6rt}s  ovx  ienv  dxo  tou 
tijs  aaQxog  xd&ovg  dtjjQtjftivt]' 
oxiq  6  Tijs  xaQ&ivov  toxos,  xal 
r\  axQavzog  yovtfiortjg,  xul  i)  ifyal- 
qetoq  ix  viXQtSv  dvdaza<ftg,  xal 
r)  elg  ovQavovg  dtixvvOLv  avoSog- 
Tavta  tl  xaff-ag  Jtagd  XOV  Xu- 
rigav  agitrd^,  tpvldxrovat,  xt- 
artvizaaav  xal  (irjSi  xd  coQiO- 
(liva  xuQuffatviraOuv ,  d<p'  ijg 
zgifiov  oC  ixxltvovztg  avroi.  tav- 
rotg  vdtpog  dtLtptfioXiag  xtQixiov- 
tftv.  'Hfttv  St  ixttvo  rodxooro- 
foxov  Tofs  tptlovtixots  dxoxQtvu- 
e&at  dvdyxrj  iezlv  'H(itX$  rot- 
avtrjV  Owtjff-ttav  ovx  £xa~ 
fitv,  oiJtJi  i\  ixxitjOiu  xov 
&sov.  Tavra  Sia  zovto  Std 
ffQaxiav,  ixtiSr)  ot>r*  du.<pLtsd!.- 
IfO&at  itQoer/Xtt  jttol  XQayfidzav 
ztav  xtQl  rrjg  xiertas  xokkdxis 


tes11).  Neque  enim  ambigi  po-a.  621. 
test,  Verbum  Dei  intra  matris 
viscera  per  carnem  humanam 
assumpsisse  naturam,  nec2*)  post 
a  se  factam  intra  vulvam  natu- 
rarum  unitionem  divisum.  Nam 
sicut  non  est  in  eo  humanitas 
sine  Peo  etlita ,  sic  in  cruce  non 
est  impassibilis  divinitas  a  car- 
nis  passione  divisa:  quod  virgi- 
nis  partus  et  intemerata  fecun- 
ditas  et  singnlaris  a  mortuis 
resurrectio  et  ad  coelos  declarat 
ascensio.  Haec  si  quemadmodum 
a  patribus  constdtuta  sunt  ser- 
vant,  credant  nec  definita  tran- 
scendant:  a  quo  tramite  qui  de- 
clinant,  ipsi  sibi  nebulam  du- 
bitationis  obtendunt").  Nobis 
autem  illud  apostolicum  conten- 
tiosis  respondere  necesse  est:  JVos  *  Cor- 
hanc  consuetudinem  non  habemus,  ' 
nec  Ecclesia  Dei.  Haec  ideo  bre- 
viter,  quia  nec  ambigi  convenit 
de  rebns  juxta  fidem  definitis 
saepius,  et  pene  supervacua  est 
allegatio,  quae  adhibetur  instru- 
ctis,  quum  Buper  hac  re  et  ad 
clementissimum  principem  filium 
nostrum  non14)  pauea  perstrinxe- 
rimus. 


")  p  a1  seq.  conftrmatda,  al.  (G'j  et  graec.  c 

")  c1  c*  JVee  ab  ohstetrice  faclam  ialra  uuloi 
Nam  sicut  et.  Addidit  c'  in  marg.  tt  non  ilivisar, 
factam  in  vidna.  G'  a'  b  nec  post  a  se  intra  vulvui 
ut  (G1  eo)  humanitas,  i*  nec  post  a  se  intra  vuivrm 
atiiurantur  aubaidio  mss.,  consentieute  graeco. 

,s)  Ita  J  0  c1  c'  i'.    At  a'  b  seq.  offundunt. 

MJ  c1  c'  i*  non  parva.     a1  b  seq.  i*  perstrii 


i  naturamia  muaitione  dirimim. 
prttt  uniontm  natararum  ab  ipsn 
naturam  unitione  divUam.     Nam 


b,Google 


978 


..  HORMISDAE   PAPAE 


!i.  OQtO&ivrav,  xal  nuvreXag  niQtr- 
Tlj  iOttv  ij  StxatoXoyta  1]  itQoO- 
tpSQO(tevi}  rotg  ituQEOxsvtta[ts'voLg, 
Snots  jiidX  tovtov  vav  nouyfia- 
ros  xal  jrpdg  toV  £v6q$6tktov 
xal  ipiXavdoaTtozarnv  fiuStXiu 
tiv  ijftitiQov  vtdv  oijx  oXCya 
7}at)jtdvajtfv. 

6.  Kal  ineidi)  neol  ttjs  'Jeoo- 
OoXvftitav  6(toXoyiag  dnexQivd- 
fis&a,  xal  zovto  vxeXujioftev  tijg 
tovtav  oatijQiag  %uqiv  ttQftoSiag 
itQoO&eZvat,  tvu  edv  rijg  xa&oXt- 
Jtije  ixxXyoiag  intno&aOi  ti)v 
ivaatv,  rijg  iSiag  OftoXoyiag  ro 
vtpog  iyvQUtpag  tirjvv&eLOav ,  ijv 
totg  r][ttt£Qotg  SQeapevraig  iv 
KavaTuvrtvovit6Xet  Stayovot 
itQoaryveyxav,  Std  rav  iSiav  xgog 
ifttag  dnoOrsCXcaOtv,  ij  ty  vttet  SQa 
dSsXtporrjtL  SaOovOt,  rfj  uvrt] 
(tivzot ,  xa&ag  elnov ,  Swdftst 
OvyysyQu[t[tivrjv,  r\  tis  stpos  1J(*«S 
jrafft  to?s  Tpoaotg  ii*  v(teriQag 
StatvnaOsag  xoftiO&ijGSTai.  IIsqI 
yaQ  &e aottXo9txiav ,  av  nQog 
yttus  o[  itQsOfisig  Std  rijs  zov 
ntOzozdzov  xal  ivSo%ozuzov  pV- 
OtXiag  tov  ^(letsQov  vlov  Sta- 
tVTtdetag  rj/.d-ov,  Iva  (tijrt  nuQU- 
XeXotnevut  S6%to[tev ,  ytvaaxetv 
vftag  fiovXotie&rt  xard  ravru,  unsQ 
rov  xvqCov  r)[tav  'Irjaov  X qlOtov 
ifiitviovTOg  rjQeOav,  zt)v  vno&s- 
atv  ■x.uOuv  rr)  iftetiQa  Siaaxiwst 
tfrr[Xa<prjziuv,  xul  si  oitEQ  %Qr] 
xXjjQtoaovOt  Sturvnariuv. 


6.  Et  quia  de  Hierosolymita- 
norum  professione '")  respondi- 
mus,  hoc  quoquc  aestimaviuius 
salutis  eorum  eausa  competeuter 
addendnm,  ut  si  communionis 
apostolicae  desiderant1")  unita- 
tem,  professionem  suam  scripto 
hiditam,  qnam  *  legatis  nostris 
apud  Constantinopolim  positis 
obtulerunt,  aut  per  suos  ad  nos 
dirigant,  aut  fraternitati  vestrae 
tradant,  eodem  tamen,  sicut  di- 
ximus,  tenore  conscriptam ,  quae 
ad  iios  modis  omnibus  sub  vestra 
ordinatione  deferatur.  Nam  et 
de  Thessalonicensibus,  quorum 
ad  nos  legati  sub  clementissimi 
et  ndelissimi  principis  filii  nostri 
ordinatione  venerunt,  ne  quid 
omisisse  credamur,  nosse  vos  vo- 
lumus,  secundum  hoc,  quod  Do- 
mino  nostro  Jesu  Cbristo  inspi- 
rante  placuerit,  causaui  omnem 
nostra  dispositione  tractandam, 
et  si")  quod  oportet  impleve- 
rint,  ordinandani. 


**)  a'  b  Heq.  propotitione ,  J1  pro  confessione ,  ol.  professione. 

")  J*  c1  it  dtdeTu.nl  (c1  dedtrint)  unilnti  (c1  e t  professionetn).  Deiude  c1  c'  i^ 
cnm  aliquot  msB.  (etiam  J»)  scriplo  indicent  (i'  indicant),  qitam  lenatit  nottris  (c1 
legalit  veslris)  amd  Conslantiiwpolim  positht  offeiant  [it  obtulernnt);  0,'  tcripto  in- 
rlytam  quam  ...  obtulerunt. 

,7)  J1  tte  oporlet  impler 
( c'    ordinandam )    hacc    etc. : 


nt,  J*  c'  ticut  oportet  impleri.    lbidem  editi  ordinanda 
perturbatc    ot    praeter    mentem    Hormisdac,    qui 


^igilizedbyGOOgle 


EPISTOLAE   141.    142. 


979 


7.  Tttvra  Std  tov  dStXtpov  xal 
avviJtufxonov  r)uc5v  xov  otftae- 
ULaTRTuv  dvSpug  'imdvvov,  dl/.a 
xal  Std  xav  Vtav  ituav,  'Hpa- 
xXetavov  rov  XQtOpvripov  xtd 
Kavoxavrivov  tow  Staxovov,  Trjg 
txxXjjaiaatLXJjS  Ttiirjs  d^iav,  zd 
irpog  Tt]v  vno&eatv  dvtjxovra  «p- 
xtaQivTtg  dvrtypdiiiat ,  ija&riuiv 
iv  dvdpl  tijg  ^(lexipas  rd^tas 
iOijv  d£iav  xal  evXafH)  «po&toiv 
r]uag  evQrjxivat,  xai  {itrd  rav 
tijs  itpiapeias  ^vroiwv  tj}  q>QO- 
vrjatt  xalrolg  TQonotg  awaSovta. 
Evxratov  yaQ  TtQtiyua  xal  TtXr)- 
ots  %apas,  Tva  taai  xtxptuivas 
Soxtuot,  oi>s  rijg  xotvaviag  xal 
rijg  rd^tag  awifirj  etvat  OvyxXr]- 
povg.  Kal  aXXr/  %st()l-  '<) 
&eos  ae  vytij  dtarpvXdrrtj,  dStXtpt 
TtutaraTt. 


7.  Ilaec  pcr  fratrem  nostrnm  n. 
et  coepiscopum  venerabiiem  vi- 
rum  Johannem  aod  ct  filios  uo- 
stros  Heraclianum  presbyterum 
ct  tJonstantinum  diaconum,  ec- 
clesiastico  honore  dignissimos,  ad 
causam  pertinentia  reseripsisse ;i ) 
contenti,  gratulati  snmus  in  viro 
ordinis  nostri  par  meritum  et 
religiosuin  uoe  invenisse  propo- 
situm,  et  cum  legationis™)  mon- 
datis  sapientia  et  moribus  con- 
gruens.  Votiva  enim  res  et  plena 
gaudii  est,  ut  sint  juxta3")  aesti- 
ruationem  probabiles,  cjuos  com- 
munionis  et  officii  coutigerit  esse 
consortes.  Data31)  VII  Oalendas 
Aprilis,  Valerio  consule. 


EpiBtola  142. 

Honnisdae  papae  ad  Salustium  Hispalensem  eplfteopnm.       (a 

I.  De  commssa  vice  per   liaeticam  et   Lusitaniam  provincias. 

Dilectfissimo  fratri  Salustio  Hormisda. 
1.  Kuscipientes  plena  fraternitatis  tuae  votiva  gratulatione  col- 
loquia,  quibus1)  nos  geminae  salutis  tuae  laetificavit  indicium,  cor- 
porali  cum  spiritualibus  officiis  incolumitate  subnixum,  congruum 
esse  perspeximus,  hanc  ipsam,  quam  mente  gerimus,  verbis  aperire 
laetitiam.     Edidisti  enim  boni  documenta  pontificis,   dum  et  praedi- 


c  Epiphamo   ncrliim   ipsirw  legittin  committvndiu 
utpoto  apnd  quos  apoetolicae  sedis  legatus  caesi 


causam  ThessalonicenBium  i 
scd  silii  servaudam  putavit, 
inrligne  fuerat. 

*»)  a'  b  seq.  conscripmse ,  G'  scripsisse;  concinnius  c'  c*  cum  al.  mss.  rescri- 
/uitjf,  quia  nimirum  Epiphanius  prius  scripserat. 

'»)  c1  c*  legationis  mandalo  et  sapientia;  G1  »'  b  seq.  i*  tegatione  mandata  sa- 
picnliae  (G1  i*  aapientia)  ...  congruente.  Haeret  Hormisda  in  laudibus  Johannis 
cpiscopi  Claudiopoutani ,  quia  legationis  princeps  erat,  adeo  ut  Justinus,  quum 
hauc  deEtdnaudam  polliceretur,   unum  iLlnui  memoraret,  ut  vidimus  epist.  126. 

•,")  Ita  c1  c*  cum  mss.  favente  graeco.     At  a1  b  aeq.  justa  aeslimatione. 

Jl)  Ita  G1  aL  b.  At  graec.  ita  claudit:  Et  nlia  mann.  Devs  te  sannm  cusiodiat 
fratcr  venerabilis.     J  0  c1  i*  utrnmque  omittunt. 

142     ')  Ita  J  i*.    At  c1  seq.  guae  nas  ...  laeti/icaverunt  indieio,  siquidem  retulerunt 
te  corporali.    Mos  ed.  (praeter  i')  gerimas  expedire   laelitiam,  J*  verbis  c&pcrtrc. 

G2* 


3i9ilizedbVGOOgIe 


980  S.  HOKHISDAE  PAPAE 

(a.  f>2f.)  canda  facis,  et  ea  suadere  uon  differs.  Praerogativam  de  nostri 
sumpsimus  electdone  judicii,  quando  id  te!)  operatum  sponte  didici- 
mus,  quod  ceteris  impernmus.  Oramus  siquidem  divina3)  beneficia 
cnnctos  agnoscere,  et  hoc  ad  te  studio  ecclesiasticae  pacis  instrumenta 
transmisimus.  Tu  vota  nostra  et  fideli  intelligentia  percepisti,  et 
officii  proiduus  devotione  complesti,  cunctis  fratribus  innotescens, 
quae  per  coelestem  gratiam  cunctis  profutura  cognoveras.  Suffra- 
gantdbus  igitnr  tibi  tot  meritis  piae  sollicitudinis  et  laboris,  certe 
jam  delectat  injungere,  quae  ad  nostri  curam  constat  officii  pertinere: 
ut  provinciis  tanta  longinquitate  disjunctis  et  nostram  possis  exhi- 
bere  personam,  et  patrum  regulis  adhibere  custodiam.  Vices  itaque 
nostras  per  Baeticam  Lusitaniamque  *)  provincias,  salvis  privilegiis 
quae  metropolitanis  episcopis  decrevit  antiquitas,  praesenta  auctori- 
tate  committimus,  augentes  tuam  hujus  participatione  ministerii 
dignitatem,  relevantes  uostras  ejusdem  remedio  dispensatdouis  excii- 
bias.  Et  licet  de  singulis  non  indigeas  edoceri,  a5)  quo  jam  pro- 
bavimus  cautius  universa  servari,  gratius  tamen  esse  solet,  si';)  ituris 
trames  ostenditur,  et  laboraturis  injuncti  operia  fonna  monstratnr. 

2.  Paternas  igitnr  regulas  et  decreta  a  sanctis  definita  conciliis 
ab  omnibus  servanda  mandamus.  Iu  his  vigilantiam  tuam,  in  his 
curam  fraternae  monitu  ezhortationis  ostendimus.  His  ea,  qua  di- 
gnum  est,  reverentia  custoditis  nullum  relinquit  culpae  locum 
sanctae')  obaervationis  obstaculum.  Ibi  fas  nefasque  praescriptum 
est,  ibi  prohibitum,  ad  quod  nnllns  audeat  adspirare,  ibi  concessum, 
quid  debeat  mens  Deo  placitura  praesumere.  Quoties  universums) 
poscit  religionis  causa  concilium,  te  cuncti  fratres  eyocante  conve- 
niant:  et  si  quos  eorum  specialis  negotii  pulsat  iutentio9),  jurgia 
inter  eos  oborta  compesce,  discnssa  sacris  legibus  determinando  cer- 
tamina.    Qnidquid  autem  illic10)  pro  fide  et  veteribus  constitutis  vel 

*)  Ita  J  i*.  Al.  ed.  te  tponte  amplecti.  0'  te  sponte  operari,  J*  U  spontc  di- 
dirimut;  corriguntur  ex  probae  notae  mss.  §  F,  quibus  vulgata  ad  s.  Remigiura 
epiatola  auffragatur. 

*)  Itft  J  |S  r  at  i',  uisi  quod  i!  et  haec,  Al.  ed.  divinam  ctementiam  cunrtox 
et  haee.  ad  studiu;  quidam  msa.  (etiam  Jl)  et  hoc  ad  ttudia. 

*)  i*  Lutitanlamque  provincium.     Mox  cc  prnetenli  tibi  auetoritate. 

'•)  Ita  ptures  mss.  J  i*.    J*  cc  qucm  jam  ...  tervare. 

*)  J*  CC  fi  iterum  tramct  oticndilur  et  laboris  (J*  iahoratoris)  injunclio  tupcrius 
formata  monttratur.     Emeiidautur  ex  (!  r.T1  i",  favente  epist.  ad  Kemig. 

')  Ita  §  r  J',  fav.  ep.  ad  Remig.  Editd  nec  ianclae.  Porro  ohstaculum  recto 
casu  effertur,  quaai  diceret  Hormiada:  Ittdlum  rclinquit  culpae  tucum.  t/ui  sanctam 
obteraationcm  ci  opponit. 

*)  cc  et  pluree  mss.  (etiam  J1)  uniotrtalit  potcit  rcligionit  cauta  ad  conciiium. 
Laudatoa  sequimur  §  r  J'  i*,  epistola  ad  Remig.  eia  consenticnte. 

')  Editi  contentio.     At  msa.  magno  consensu  inttntio,  quod  est  lit  intcnla. 

'")  Sic  i*  cum  melioribua  mss.  (ctiam  J1).  Al.  (etiam  J*  cc)  illii,  ct  infra 
formabit  pro  firmabit, 


3i,«izSdb,Go'ogle 


BPISTOLAE   142.   143.  981 

provida  dispositione  praecipies  vel  personae  nostrae  auctoritate  fir-(a.  651.) 
mabis,  totutn  ad  scientiam  nostram  instructue  relationis  attestatione 
perveuiat.     Eo")  fiefc,   ut  et  noster  auimiis  offieii   caritate  dati   et 
tuus  securitate  perfruatur  accepti.     Deus   te   incolumem    custodiat, 
frater  carissime! 

Epistola  143. 
Hormisdae  papae  ad  episeopos  Baeticae  proviuciae.  ^f-rii )" 


1-1.       De  miitita  inler  ipaos  puce  gauittt.      De  Qrienlaiibus  ad  Eccletiae  u 

talis  denuo  eot  certiorct  fadt.     Velera   eortaa  privitegitt    le  minime   comiellere 
lettalar. 

Dilectissimis  fratribus  universis  episcopis  per 
Baeticam  provinciam  constitutis  Hormisda 
episcopus. 

1.  Quid  tam  dulce  sollicito,  quam  quod  milii  de  vobis  innote- 
scunt  illa  quae  cupio?  Quid  tam  religiosis  conveniens  institutis,  quam 
utinterse1)  sacerdotes  pacem,  quam  eos  necesse  est  aliis  pro  officio 
anmuitiarc,  couservent?  Plena,  fateor,  gratulatione  suacepi,  quod 
votiva  mihi  de  caritate,  quae  iirter  vos  est,  et  ecclesiarum  pace  litteris 
indicastis.  Sponte  mihi,  quidquid  hortari  poteram,  quidquid  monere, 
delatum  est.  Confirmet  hoc  Deus,  guod  operatur  in  nobis:  et  quaePBalin 
praecipit  pro  auimarnm  salute  facienda,  haec  ipse  esse  praecipiat  ' 
pro  ea,  qua  nos  redemit,  pietate  facilia! 

2.  Sed  his  tam  bonis  nuntiis  nos  quoque  religiosorum  vicem 
reddimns  nuntiorum,  et  quidquid  cum  Orientalibus ,  quos  ad  Eccle- 

siae  corpus  unitatemque  revocatos  dudum  Dei  nostri   ope3)  litteris  ep.  26. 
significavimus    destinatis,    denuo4)    actum   fuerife,    repetitis    vobis- 
cum  participamus  indiciis.    Mox  post6)  nostrorum  reditum  ab  Orien- 
talibus  missa  legatio  est.    Certa  speravit,  eerta  consuluit.    Sed  faci- 

")  Ita  J  p  Ti«.    Al.  oraitt..  Eo  fiet. 
143     ')  cc  oinitt.  se.     Deintlo  a'  Plane.    Mox  cc  est  ecclesiarum  et  pace. 

')  c1  a1  scq.  (cum  J2)  operaius  eit  in  nolris  et  qitae  praecepit  . . .  kaec  ipse  t/ui 
praecepil  (J*  praecipil)  pro  cit  ipta  nos  redemit  pietale  faciat.  Et  Ut  tam;  corri- 
guntur  ex  J1  p  r  0"  if. 

s)  a1  omitt  ope.  Hic  memorari  videtur  epistola  'JG  anno  517  dic  2  Aprilis 
ail  Ilispanos  scripta. 

')  Ita  J1  p  r  0"  i*.  At  c1  a1  eeq.  denua  cum  aptum  ftterit  repetitis  oabiscum 
purticipttbimut;  J*  Js  J"  0  demto  aptum  ...  participamus. 

'-')  Quidam  mas.  0  pr<>  nostro  edilo,  (J!  pro  noslro  edita  et  socuudis  curis 
edictit,  JB  J1  01  K"  prtt  nosho  edicto,  qatua  lectionem  Isidorus  in  epistola  Mar- 
uellini  nomine  conBcta  sccutus  est.  Retinendum  cum  vulgatds  et  K'  §  rO'°  i* 
posl  nostrorum  rcdilum  (.T1  p  nrorum  ediciitm).  Porro  legati  Hormisdae  d.  9  Julii 
anni  520  ei  urbc  tegia  profecti,  d.  17  Septembris  Homae  excepti  sunt  (Horm. 
cp.  116—121).  Orieiitalium  autem  legati  d.  9  Septembris  secuti,  in  eamdem 
urbeni  iiltamo  Novembris  die  perveuerimt  (Horm.  ep.   129 — 132). 


^icjitizedbvGOOgle 


ytM  S.  UOltMISDAE    PAPAE 

(ti.  521.)  mus  de  his,   quae  lueruut  dicenda,   compeudium,  ipsae)  ]K>tius  ad 

up.  ui.  instruendam  notitiam  vestram,   quae7)   a  nobis  sunt  responsa  diri- 

gentes,  ne  quid  sibi  sul)  spatdo  prolmorum  tcrrarum  aut  opinio  vin- 

dicet  aut  error  assuutat,  quum  ad  rerum  fidem  ipsam  teuere  sufnciat 

vcritatem. 

3.  Quod  autem  ad  continentiam  vestrarum  pertinet  litterarum, 
uportait  quidem  desideria  planius8)  expediri,  ut  aestimatis  omnibus 
responsum  rationi  congruum  redderetur.  Bed  quia  privilegiorum 
veterum  et  statutorum  paternorum  indidistis  iisdem  litteris  meutio- 
uem,  ad  Salustium  fratrem  et  coepiscopum  nostrum  super")  hac 
parte  rescripsimus ,  vobis  quoque  strictim,  quae  dicta  sunt1*) 
latius,  indicantes,  nec  privilegia  nos  iudulta  convellere  et  nihil  tam 
conveniens  fidei  judicare,  quam  ut  in  honore  suo  a  patribus  decreta 
serventur.     Deus  autem  vos  incolumes  custodiat,  fratres  carissimi! 

Epistola  144. 

(a.saiui.       Hormisdae  papne  nd  Epiphanium  Constantiuopolitanuni. 

ln   Eiiae ,    Thomae  et  Nicoslrati  susclpienda  communione  ne  moram  xllam  ponal.      u, 

Hormisda    Epiphanio     episcopo    Oonstantinopoli- 

tano. 

Oportuerat  quidem  fraternitatem   tuam    diviui    contemplatioue 

judicii  atque  caritatis  nostrae  respectn  Eliam,  Thomam  atque  Nico- 

stratum  fratres  et  coepiscopos  nostros,  postquam  in  consortium  com- 

niuuionis  uostrae  recepimus,  ad  divina  tecuni ')  mysteria  incunctanter 

admittere,    atque   ad  ecclesias  suas,   a  quibus  eos  discordiac  error 

excluserat,  pro  pacis  nostrae  plenitudine  revocare:  ut  unitas,  quani 

post  annorum  multa  curricula  per  totum  orbem  suis  Deus  restaura- 

vit  ecclesiis,   nulla  voluntatum  nostrarum  distantia  laederetur.     iSed 

quia  rem  tam  gratam  et  patrum  statutis  venerabilibus  congruentem 

quibusdam  tarditatibus  contigit  nunc  usque  differri,   unde  etiam  ad 

up.  lue.  decessorem  fraternitatis  tuae  nos  scripsisse   memiuimus :  hortamur, 

*)  Ita  J1  K3  r  0">  i'.    0  ipsam,  J*  cc  ipri.    Mox  K*  T  0'»  ad  sfruendam. 

')  Ei  epiatok.  quam  laidorus  Marcellini  nomine  confimit,  eum  hic  loginKt 
colligitur  quac  nohis.  ut  in  (i  prima  manu  Ex  veteribua  coUectioms  Hispanae 
ut  et  laidori  libria,  in  quibua  auperior  HormiBdae  ad  Epiphanium  epiatola  141 
proiimac  ejusdem  ad  Salustium  praemittitur ,  hunc  papam  id  quoil  Epiphauio 
illic  reapondet  iiotarc,  ac  praedictae  epiatolae  141  cxeraplar  ad  Bactieos  desti- 
nasao  conjectamus.  TJnde  consequens  cat,  ut  haec  ad  B&eticoa  et  illa  ad  Su- 
lustium  non  citiuB  menae  Aprili  anni  521  conscripta  rdnt. 

")  Ita  prO10?.    AL  plenius  expedire  (J1  expediri). 

*)  J1  J*  c1  seq.  $ub  hac.  parte;  corriguntur  ex  iiadem  mse.  et  i*. 

lej  Ita  J1  (J  ri',  niBi  quod  i'  nobis  indtdta.     Al.  sant  illis-latius  indic.  nc  pria. 
aobis  (J*  nos)  ind.  eonvetlerent.    Ac  vero  IIonniBda  in  epiatola  auporiori  non  pro- 
pria  scd  aliorum  privilegia  servari  curat. 
141      ')  b  co  Omitt.   tecum,    moiqne  G1    posl    quum  (i 


3i9ilizedbVGOOgIe 


EPISTOLAE  143  —  145.  983 

ut  laetitiam ,  quam  de  darnnato  praeteritau  dissensiouis  orrore  per-  (a  521.) 
cipimus,  in  nullo  iterum  discrepanthrm  animorum  causa  contristet. 
Etenim  nulli  videtur  vos-)  uobiscum  pleno  communicare  mentis  af- 
fectu,  si  eos  qui  nobiscum  communicant  a  vestro  conBortio  segregatis. 
Ijicassum  certe  videutur  pacem  recipere,  qui  pacis  differunt  prae- 
cepta  complere.  Quidquid  enim  in  ilJorum  suscipienda  comniunionc 
uioramiiii,  quoduumiodo  de  nostra  reconciliatione  detrahitis.  Et  pro- 
videndum  est,  frator  carissime,  ne  si  eccjesiarum  uostrarum  tandem 
desuper  indulta  concordia  ab  his  exordium  sumat  exemplis,  ct  reli- 
gionis  veneranda  rcgula  et  apostolicae  scdis  auctoritas  imminutu, 
quod  absit,  per  Orientem  potius  quara  restituta  videatur. 

Epistola  145. 
Justini  imneratoris  «1  Hormisdam  papani.  a'i  m1m'1' 

Puuhm  Antiochemm  a  tnullit  aceutalum  ttttro  de  epucopatu  se  abdicaiie  nuntiat. 
Juetinus  Augustus  Hormisdae  papae. 
l!t  quod  in  Paulo1)  viro  reverendissimo  coutigit  apostolatui  ve- 
stro  patefiat,  qui  sacerdotio  praeditus  Antiochenae  civitatis,  ita  ver- 
satus  esse  dicitur  in  multis  causis,  quae  religiosis  alienae  sunt  epi- 
scopis,  ut  clericorum  snorum  proditkme,  habitatorum  etiam  dictae 
civitatis,  aliorum  insuper  frequentium  ineusetur,  non  tantum  legatis  ■) 
vestrae  sanctitudiniB  in  hac  regia  positis  urbe,  ut  ipsos  quoque  retinere 
censemus,  verum  post  eorum  recessum:  qui  malae  conscientiae  suae 
victus T)  testimonio,  territus  insuper,  ne  quaestione  habita  graviorem 
formam  exitus  rei  posceret,  recuiiatorioB  libellos  obtulit,  ut  liceret  ei 
secedere  a  snscepto,  sicut  dictum  est,  episcopatus  officio.  Quoniam 
igitur  cordi  nobis  et  est  et  fuit,  ut  semper  civitatum  antjatites  iii 
amorc  sint  oinninm  communi,  quorum  regendas  creduntur4)  animas, 
i'aulus  autcm  vir  reverendissimus  ultro  se  suo,  prout  memoravimus, 
alxlienvit  saterdotio,  praesentem  epistolaiu  duximus  dirigcndam,  ut 
voliis  aperiatur,  et  orationibus  propriis  coeleste  nobis  praesidium  di- 
gueris  acquirere.  Data  Caleudis  Majis  Oonstantinopoli ,  Justiuiano 
et  Valerio  viris  clarissimis  consulibus. 

"')  a1  no»,   moxque  G1   qui  vobiicum  ...  meinornmini;   deindc   ed.   potiiu   divut- 

145  ')  Qtii  nimirum  anno  519  menac  Majo  vel  circiter,  quum  Coustantinopoli- 
tnuiui  ecclcsiae  preabyter  eaaet,  Jnatini  iinperatoris  testimonio  et  umctoritate 
Antiochcnia  prnefuctua  fnerat.  uti  epist.  75  u.  1  ct  TG  u.  2  docetur. 

*)  (iermano   Ecilicet  ceterisque   collegia,   qui  anoo   520  e  regia  urbe  disce- 
dentca  epistelam  lli>  et  sequcntea  d.  9  Julii   conaignatas  retulerunt.  —  Ibidem 

')   Ita  0'.     Kd.  naiir  teitimonio  vcritim  imuprr  ...  recutatores. 
'I  (}  a1  rrethmtur  iforte  aupplendum  tnterpuxe)  et  add.  oir.     b  cc  subatitue- 
Liiut  iu-reperitnt  ...  iligiietur. 


>vGoogIe 


984  S.  HORMISDAE  PAPAE 

Epistola  146 

u-  Relatio  Epiphanii  epiaoopi  ConBtantinopolitani '). 

De  abdicaiione  Pauli  epixcopi  Antioclteni.      Ui  leoatos  rasi  bonis  nitntiis  quam 
primum  remittat. 

Per  omnia  sanctissimo  :ic  beatissimo  domino  fratri 
•et  comministratori  Hormisdae  Epiphanius*). 
1 .  Frequentiores  quideni  litteras  facere  ad  vestram  beatitudinem 
et  frui  affectu  fraternae  caritatis  optamus,  nuiic  autem  ea  quae  eveue- 
runt  cupientes  vestram  sanctimoniam  non  latere,  praesentibus  usi 
suinus  scriptis.  Multis  enim  et  non  parvo  spatio  temporis  pertur- 
bationibus  Antiochiae  maximam  civitatem,  quae  est  in  dioecesi  Orien- 
tali  prima,  circumstantibus  sub  occasione,  quia  Faulus  amabilis  Deo 
episcopatum  memoratae  habuit  civitatis,  et  multorum  urbis  ipsius 
habitatorum,  sicut  dixerunt  aliqui,  a  catholica  Ecclesia  sese  separan- 
tibus,  et  assiduas  interpellatioues  tranquillissimo  et  fidelissimo  prin- 
cipi  nostro  ingereutjbus,  et  eorum  quae  in  accusatdonem  ducebantur 
inquisitionem  supplicantibus  fieri  manifcstam.  Quae'1)  quidem  initium 
olim  sumpsenuit,  sicut  nec  directos  a  vestra  sanctitate  Deo  amabiles 
legatos  latuit,  quum  in  regia  degerent  civitate,  agnoscentes  super 
his  omnia.  Memoratus  ergo  amabilis  Deo  Paulus  prodesse  sibi  hoc 
existimans,  per  libelloa  proprios  designatae  civitatis  desertionem  et 
episcopatus  elegit,  et  universalem*)  quietem  et  causis  alienationcm 

146  ')  Eodem  tempore  eademque  de  re,  de  qua  auperior,  conacripta  eat.  Graeci 
scnnonis  simplex  et  litterae  tenacior  ideoque  inelegana  et  obacura  est  ejua  in- 
terpretaido. 

'  ')  Ed.  add.  episcopus.  Deinde  O1  multorum  urbil  ipsius  kabilatoram  sicut  ...  a 
catholica  erclesia  ec  (esae)  separantibus  (G*  sperantibta).  Quae  Banare  sine  aliorum 
codicum  ope  haud  confisi,  aimpliciter  reddidiase  Batius  duiiraua.  Quamquam  id 
nobia  fere  perBuasnm  est,  multorum  habitatorum  (loco  mtiltis  habitatoribus)  ab  intcr- 
prete  genitivi  absoluti  frraeci  tenaciore  converBum,  et  loco  este  aane  legendum 
sese  (separantibue).  Kditi  ita  mutarunt:  muttls  u.  i.  habitatoribus  ...  a  talhulicu 
seie  separantibus;  vix  miims  obscure.  Suapicio  est,  hoc  ita  graece  dictum  esse, 
ut  non  se  ipai  aeparaient,  sed  ae  injuata  episcopi  aenteiitria  separari  querercn- 
tur.  Narrationem  hanc  eiponerc  sic  liceret:  Afultis  et  non  ex  parvo  tmparit 
spatlo  perturbationibus  Antiochia  cioitas  maxima,  quac  in  Orientali  dioecesi  est  prima, 
commovetur  ea  oecasiont  r3qttod  Deo  amubllis  Paulus  memoralae  civitatis  episcopatitih 
Itabuit,  et  multi  ipsius  urbis  cives,  inter  quos  aliqui  quod  ipsos  a  catltolica  Ecc/esia 
separaiset  conquesti  stmt,  assiduis  libeltis  interpetlarunt  tranquillissimum  et  fidclissimiwi 
principem  ttoitrum,  obtestantes  illum,  ut  ea  de  quibus  accusabotur  inquisitionc  facta 
exploraret. 

*)  Clariua:  Quae  quidem  non  nune  primnm  sed  jom  pritlem  rorpcrunt,  adeo  ut 
nec  dircetot  a  vestra  lanctilate  Deo  amabiles  tegatos,  quum  in  rei/ia  esient  civitatc 
positi,  taterent,  sed  ontnirt  It»  romperta  essent. 

')  Hoc  est:  omnintodam  nuirtrm,  qua  a  direnda  rimsa  lilirr  rraderrt,  ijisi  rpi~ 
scopttli  digniteti  sc  praeferre  munstraoii.     Ibidem  cd.  et  a  rausis,  U  Oluitt.  n. 


^icjitizedbvGOOgle 


EPISTOLAE  146.  147.  985 

se  praeferre  monstravit.    Qnae  omnia  et  aniabilein  Christo  principem(a.  5'ii.) 
noBtnun  manifesta  reverentiae  vestrae  feeisse  novimus. 

2.  Sed  nunc  omnibus  nobia  pretiosius,  et  de  qno  maxime  noctibus 
et  diebus  bonum  nuntium  de  his,  qui  ab")  amantissimo  principe  et 
a  nobis  directi  sunt  ad  vestram  beatitudinem,  Deo  amabiles  legatos 
laetos,  amicam  Deo  pacem  nuntiantes,  et  oinnia  pulchritudine  decora 
unitatem  sanctarum  ecclesiaruni  amiuntiantes,  quam  cito  ad  nos  de- 
stinare  dignemini,  ut  praesentis  causae,  sicut  saepe  scripsimus,  sit 
coeleste  lucrum  his,  qui  in  celeritate  sunt  bonae  correctionis  aucto- 
res,  beatissime  et  sanctissinie  frater.  Omuem,  quae  est  cum  tua 
beatitudine  in  Cliristo  fraternitas,  et  nos  et  qui  uobiscum  sunt  multis 
salutamus  annis. 

Epistola  147 

Belatio  opisoopi  Epiphanii  ConHtantinopolitani.  '^lun™ 

i.       Pauliniim  dcfeniarem  Liwlut,  seque  in  ecclesiarum  redintegratinne  omnia  r.r  Hnr- 
misdae  sententia  gcssisse,  sed  miti  dispositione  o/ms  e.ise  signifirat. 

Domino  meo  pcr  omnia  amabili  Deo  sanctissimu- 
que  fratri  et  comministratori  Hormisdae  Epi- 
phanius  in  Domino  salutem. 
Paulinus  venerabilis1)  defensor,   qui   vestram   retulit  epistolani,  ep.  144 

vestraeque  sauctitatis  virtutes2)  in  se  ostendens,  cum  gaudio  nobis- 
cum  conversatus,  suam  sollicitudineiu  coinmunibus  consiliis  actibusque 
contulit.  Sed  quoniam  ad  vos  festinantem  non  oportebat  eum  pro- 
lixiore  tempore  remorari,  ideoque  reeiprocis  alloquentes  vestram  san- 
ctitatem,  protegi  praefatum  virum  et  vestri3)  dignum  amoris  fidelem 
servum  subsistentem  commendamus.  Erit  auteiu  de  his,  quae  a  nobis 
gesta  sunt  pro  vestro  auimo,  et  circa  sanctas  ecclesias  sollicitudine 
quam   gerimus  vigilare,    nobis  dignus  fide  enarrator4).     Nam   nos 

■)  G'  b  CC  ab  (G'  omitt,  ab)  amtintissimo  principe  ct  a  nobis  directi  sunt  ad  (G1 
tltrectosad)  ...  legali  (G1  legalos  tctos)  amienm  etc.  Sic  potiuB  resarciendus  videtur 
totus  hic  locus:  sed  niaic  omnibns  bonis  (non  nobis)  pretiosius,  ei  de  guo  maxime 
noctibus  ct  dielml  sollieiti  tumus,  bonnm  nuniium  detis,  atque  (non  de  his  qui)  ab 
nmantissitno  principe  et  a  nobis  directos  ...  et  omni  putcliritudine  tleeoram  nnitatem. 
Hinc  perapieuum  est,  legatoa  Johannem  Heraclianum  et  ConBtantinum ,  quibus 
epiatolae  137  et  Bequentes  diebus  25  et  SOMartii  traditae  eunt,  necdum  ineunte 
M<yo  Constantinopolim  fuisao  rcgreasos,  immo  nihildum  ibi  ile  eorum  pro- 
fectione  ab  Urbe  fnisae  compertum. 

147  ')  G1  ab,  quod  eet  ventrabilis.  a1  vestrae.  b  cc  vestrae  sedis.  In  superioribus 
upiatolis  73,  89  et  105  PaulinuB  Romanae  defensor  ecclesiae  conBtanter  appellatiir. 

')  Ita  G'.    Ed.  virtntem.    Moxque  mallemus  ittco  (loco  idcvque). 

3)  Ceu  ntpotc  fide'em  semum  vestrum.  Hunc  virum  subtimem  appcllarc  Justi- 
niauus  epist.  8!»  non  dedignatur.  —  Ed.  noslri. 

*)  Hoc  eBt:  idoneuB  erit  ac  fide  dignus  tcstid,  qui  enarret,  quae  a  nobia 


^icjitizedbvGOOgle 


986  S.  HORMISDAE  PAPAE 

11.  saio  oratiouibus  vestrau  sauctitatis,  et6)  naturaleni  bonitatem  hujus  rei 
respicientes,  vigilantissimum  habentem  studium,  et  Deo  cooperante 
in  pluriiniB  verbmu  gratiac  discurrens  sine  aliqua  obsistentia  ad  ef- 
fectum  nostram  ducit  intentionem.  Setl  quia  difficultates  aliquae  ac- 
eesserunt,  gubernationc  utique  et  miti  dispositione  ca,  quae  hie 
moventur,  oportet*)  competenter  exponi,  sicut  et  vestra  coguose.it 
super  omnia  sanctitas:  et  quemaduiodum  oportet  cos,  qui  Dei  gre- 
ges  pascere  sortiti  sunt,  universa  ad  gloriam  Dei  et  agere  et  nioliri, 
'  ."'■  spem  salutis  in  eum  habentes,  et  sicut  scriptum  est:  Ditigenlibus  Deum 
omnia  cooperantur  in  bomim.  Ea  enim,  quae  vobis  placeant,  sicut 
dictum  est,  seutire  quoque  et  agere  iiitiniur,  sanctissime.  Omuem 
in  Uhristo  frateruitatem,  quae  cum  vestra  est  sanctitate,  ego  quoque 
et  mei  plurinium  salutamus. 

Epistola  148. 

Dionysll  Exlgni  ad  Hormisdain  uapani. 

firaeco  ■  latinnm  rolleclioneni  canomnn,  jussu  Ilormistiae  suxccptam,  a  sc  absolutam     \>.  112. 
esse  UH  nanliat, 

Domino  beatissimo  papae  Hormisdae  Dionyaius 
exiguus. 
Sanctorum  pontificum  regulas,  quas  ad  verbum  digerere  vestra 
beatitudo  de  graeco  me  compellit  eloquio,  jamdudum  parvitatis  meae 
uouuullo  studio  absolutas  esse  coguosco.  Scd  quorumdam  supercilium, 
qui  se  graecorum  canonum  peritissimos  esse  jactitant,  quique  scisci- 
tati  de  quolibet  ecclesiastico  cunstituto  respondere  se  velut  ex  occulto 
videutur  oraculo,  veueratio  vestra  non  sustinens,  imperare  dignata 
est  potestate,  qua  supra  ceteros  excellit  autistites,  ut  qua  possum 
diligeutia  nitar  a  graccis  latina  minime  discrepare,  atque  in  una- 
quaque  pagina  aequo  divisa  tramite  utraque  c  regioue  subncetani, 
prupter  oos  maxime,  qui  temeritate  quadam  Nicaenos  canoues  crc- 
dunt  se  posse  violare  ct  pro  eis  alia  quaedaiu  coustituta  suppouere. 
Quapropter  apostolatus  vestri  jussis  obtemperans,  omuem  veritatcm 
graecorani  canouum  prout  qui  fideliter  explicui,  incipicns  a  Nicacnis 

<resta  Bunt  pro  vestro  dcsiderio  ac  voluntate,  et  qaanta  vigilemus  Bollicitudine 
[■iroji  sanctas  cccleaiaB.  —  Ed.  solliciludinem.     G1  riyitttrer, 

'■•)  Kd.  ut  naturalem  et  inferiua  i/ecurrens  ...  uil  e/fcitum  nottrniii  liucit  et  in 
(cntinnem.  Locue  obscurus  et  iutricatus  sic  potcst  darius  cnuutiari:  A*hm  oratio- 
uilius  sestrae  sanctitatis,  quam  natitroli  huntiate  liitjus  rei  (ac.  redintegrafcionie  ccclo- 
siariim)  rtspicintits ,  sigilantissimum  habere  studiitiit  cl   l>eu  rtiopcrante  ctc, 

■)  c*  seq.  add.  et.  Antea  pro  gubernatione  graeec  exstitissc  videlur  ofoovo- 
fiiftg.  hoc  est  atxti  et  xndulgenliore  dispensationr;  qnae  d6  sumnio  juru  ac  dinci- 
l>linae  Beveritato  noimihil  reinittit,  (Juocirca  ah  Epiphaiiii  uiente  non  receaau- 
ruin  putaraus  qui  lcgerit:  cum  indnluentiori  utique  et  miti  ac  moderata  disposittone 
ea  i/uae  moeenlur  oportet  compeicnter  contponi. 


3i,«izSdb,Google 


EPISTOLAE  147  —  149. 


987 


definitis  et  iu  Calcliedoneusibus  dcsinens.  Cauones  autem,  <jui  di- 
cuntur  apostolorum,  et  Sardicensis  concilii  atque  Africauae  provinciae, 
quos  uou  admisit  universitas,  ego  tinoque  in  hoc  opere  praetermisi, 
quia,  ut  miperiua  inemini,  ut  lios  in  illa  prima  digessi  translatione, 
et  ut  vestra  paternitas,  auctoritate  qua  teuentur  ecclesiae  Orientales, 
quaesivit  aguoscere. 

Epistola  149 


Ex  opistola  oneyclica  Hormlsdae  papae  fragmontum. 


Tov  ayCov  'Ogptatia  K&tta 
'Pd/irjg  ix  %rjg  iyxvxXCov 
arjtov  iatetoXvs. 

'Eztzm  td  iv  tfj  XaXxrjdoviav 
avvdtia  noa%^ivra  xo  dedlevrov, 
iv  jj  Evtv%r)s  6  Sveee[Jr)s  xaza- 
xixgttai,  ftiav  <pv6iv  iv  rm  Xgi- 
eta  jfovi.6{ievog  elvat,  xal  rijs 
Gccgxog  dgvovjtevos  trjv  dXri&Stav, 
iv  Xgtettav^  tiijfrev  ngoa%rj(tati 
tijv  Mavt%atxr)v  Trj  lxxXr\ela 
nagetefpigetv  itetgapevos  86%av. 
Ei  ydg  iv  ta  deenotij  Xgteta 
dndXtTO  tov  ipvdEav  jj  dXr\%eta, 
xal  xgdetv  to  iv  ixuziga  tcov 
ovotav  VTtifieivtv  Fdtov ,  Svotv 
dvdyxrr  %itztgov  ■  r)  fteo't»jtos  Xi- 
ytiv  TfaoatQOTCrjV ,  jcal  ro  Xeyo- 
pevov  eig  xecpaXr}v  tav  ovta 
Tttetevovtav  tganeii},  rj  tijs  ari- 
i>prajr£i'«,j  vTtOfietvdeiis  tov  dtpa- 
vifffMP,  rjj  wpos  tov  Aoyov  ivti- 
eet  alXrjv  ttva  zgtzrjv  oveiav, 
oxsg  ov  ftifits,  ipydeae&at.  'AXXd 
fiivet  tav  ixatigav  ovetdv  to 
ziXitov,  xal  ed^eTat  tov  tav 
uvoicov  fiie  xal  tpveeav  e%ovea 
t)  ivigyna. 


Sancti  Hormisdae  papae 
Romac  ex  encvelica 
epistola  ejus. 

Teneaut  inconcusse,  quae  in 
sancta  synodo  Calchedonensi  acta 
sunt,  in  qua  impius  Eutyches 
condemnatus  est,  in  Christo 
unam  uaturam  esse  roleus  et 
caruis  veritatem  negaus,  per 
speciem  Christiani  videlicet  Ma- 
nichaeam1)  sententiam  in  Eccle- 
siam  subintroducere  tentans.  Si 
enim  in  domino  Christo  natura- 
rum  reritas  deleta  et  proprietas 
utriusque  substautiae  commixtio- 
nem  passa,  duorum  alterum  ne- 
cesse  est:  aut  Deitatis  dicere 
couversionem ,  et  dictum  istud  in 
caput  ita  credentium  verteretur; 
aut  humanitate  deletiouem  passa, 
unitione  Verbi  aliam  quamdaui 
tertiam  substantiam,  quod  nefas 
est,  effeetam  esse.  Scd  manet 
utriusque  substautiae  perfectio, 
et  servatur  operatio  quae  est 
substautiarum    sicut    et   natura- 


140     ')  1«  his  et  avquentibua  confurru  juvorit,  quau  HorinisiuL  nimillime  epist  40 
u.  2  ct  141  n.  5  did]iutttt.     Sub  tiuuiu  ifovaa  loco  fzotn 


^igilizedbyGOOgle 


98»  8.  HOBMISDAE  PAPAE 

Epistola  150. 

Hormisdae  papae  ad  Oesarium  Arelalen&em. 

I.    Caetarium  imptntt  laitdat  ob  ereclum  puellarum  munatterium,  cujiu  privilegia      p 

canfirmari  peOerat. 
-.    Vetat,  ne  qnU  epitcopns  Arelatcnsis  qiiicqnam   sibi   vindtcet   in  hoc  monasle- 

riiiin  piaeter  solliritudinem  pasti/ralem. 
3.    Etni  mayis  probasset   wonaslerium   aliuitde    quam   tx   bonis   tnlesiat   dotari, 

conctstiones  tamcn  tidem  faelas  confirmat. 

Dilectissimo1)  fratri  Caesario  Horinisda. 
1.  Exsulto  iu  Domino,  dilcctissime  frater,  et  indesinenter  ex- 
sulto,  it»  apud  te  religiosac  studium  vigere  reverentiae,  ut  indefessae 
sollicitudiuis  coutinuatione  pervigilcs,  quatcnus  iu  Ecclesia  Dei 
quicquid  ad  cultum  ejus  pertiuct,  novis  quoque  profectibus  augea- 
tur,  et  de  cetero  uon  aliquid  satis  officio  putes,  nisi  semper  ad- 
junxeris.    Est  tibi  fideli  cura  specialis')  infixus  propositus,  et  undo 

'"'  amabilis  Deo  propheta,  quum  diceret:  £"170  semper  in  te  speravi,  J)o- 
minc,  dcvotionem  hanc  sibi  non  credeus  suffccisse,  subjunxit:  El 
adjiciam  super  omnem  laudem  tuam.  Amor  verus  non  est  solitus  esse 
contentus  obsequiis;  et  defectum  sui  caritas  putut,  nisi  fervor  dile- 
ctionis  exaestuct.  Videat  licet  inhaercntem  praecordiis  fidem  ut  aecre- 
torum  speculator  et  cognitor  Deus,  non  tamen  dispeusationem  suam 

j  patitur  occuli  aut  thesaurum  suum  citra  incrementum  cclari :  jubet 
cultoreB  suos  ananani  reverentiam  in  aperto  producere,  et  laudem 
suam  persoaanti  cxsultatioue  cantare.  Haec  idco,  quia  in  Arelatensi 
ecclesia  super  clericorum  et  monachorum  excubias  consuetas  puella- 
rura  quoquc  Dei  noviter3)  choros  instituisse  te  directis  litteris  indi- 
casti,  posceiis,  ut  in  praefato  pueilarum  monasterio  a  te  nuper  con- 
dito  nullain  potestatem  successores  quandoque    tui   habcre   penitus 

150  Perperam  hic  praemittitur  1'mttintts:  quod  mcndum  ex  iinperitia  lcctoriii 
orttim  exisHmo,  quia  quum  Cbristi  monogramma  pontificiis  diplomatibus  non 
niro  praeponi  solitum  vidUset,  pro  littera  gracca  P.  Paulinum  compendio  acri- 
ptnm  opinatoB  est.  (Mabilloniux  lib.  2  annal.  Bened,  n.  20.)  Aliam  iuterpre 
tatiouein  praebet  Labatus  conc.  Gall.  I,  879. 

*)  FortO    tt   tptciali  infixus   ac    propottitus   eadndt    amulnlin    Deo   propbeta,    qui 

*l  Oaeaarium  ex  ipsius  vitae  libro  '2  n.  :I5  et  ;if,  vita  Functum  esBC  diBcimus 
auno  aetatis  suae  73,  pontificatus  sui  anno  40,  a  constitutione  monasterii  .pucl- 
larum  lapsia  annis  plcuuriis  3U.  Maliillonius  aiitem  notis  in  vit&m  praedictam  act. 
Beuud,  tom  I  p.  G77  saucti.  praesuliu  obitum  aiuio  542  illigandnm  censet,  Ex 
ijuo  sequitur,  ut  moiiaaterium  puellarura  anno  jli  conditum  ab  illo  fuorit,  Si 
ilaijue  ad  unnum  515,  quo  Hormiadae  ad  Caenarhun  habenius  tpistolam  nieuso 
Scptembri  dutam,  in  qua  idem  papa  jam  ad  eum  scripsisse  se  mumorat,  illud 
privilejriuiiL  referatur,  staliit  verittt  dicti,  quo  monastcriuin  nooiter  instUuttim  uc 
•w/ier  innilitum  nuni'  prnedicatur.  CJuamquam  liacc  vocabula  angustiorcs  latio- 
resvc  tormiuoa  sacpo  apud  antiquos  paHuntur. 


^igilizedbyGOOgle 


EPISTOLA  150.  989 

permittantur:  quatenus  sacratae  I>eo  virgines  ab  omni  inquietudine 
vel  inolestia  absolutae,  omnipotenti  Deo  liberis  nieiitibus  valeaut 
jugiter  famulari.  . 

2.  Digna  providentia  sacerdotalibus  institutis,  ad  pudieitiam 
decantandam  Deo  corda  compungere,  et  sacro  cultui  de  illie  seniini- 
bus  mystieis  fructum  virginitatis  offerre.  Hoe  esse  sunimum  votum 
suum  in  illis  voluminibus  sacris  declaravit  npostolus  dicens:  Despan-  2  jtor. 
savi  vos  am  viro  virginem  castatn  exhibere  Christo.  Quamobrem  peti- 
tionibus  fraternitatis  tuae  annuentes,  apostolica  auctoritate  finna- 
mns  atque  decernimus,  ut  nullus  episcoporum,  successorum  quoque 
tuorum,  in  antedicto  monasterio  audeat  sibi  potestatem  aliquam  peui- 

tus  vindicare,  nisi  tantum  pro  Dei  intuitu  pastoralem')  sollicitudi- 
nem  gerens,  familiam  Cbristi  Domini  ibidem  positam  congruis  qui- 
busque  temporibus,  juxta  quod  condecet,  sincero  finimo  cum  suis 
clericis  studeat  visitare.  Tum  denique  aequum  est,  ut  parili  devo- 
tione  nterque  sexus  locis  sibi  congruis  consistens,  Dei  gloriam  con- 
cinat,  sicut  stabili  atque  pleniasima  fide  uterque  spem  redemptionis 
exspectat. 

3.  Quod  autem  venditionem  a*)  dilectione  tua  donationemque 
in  monasterio  earomdem  puellarum  Dei  ante  factam  nostra  postulas 
auctoritate  roborari,  sperans,  ut  ecclesiasticorum  alienatio  praedio- 
rum  non  praesnmatur  in  posterum,  nostris  interdicta  decretis8); 
probamus  proppsitum  tuum,  et  desiderium  in  tantum  fatemur  esse 
laudabile,  ut  gaudeamus  vobis  quoque  eadem  non  licere.  Bed  non 
oportuit  distrabi,  quod  ecclesiae  servituris  de  ecclesiae  substantia 
ratio  suadebat  prorsus  emptione  concedi.  Boni  operis  fructum  decet 
esse  gratuitum.  Exspectanda  est  recti  studii  merces  potius  quam 
petenda,  ne  per  utilitatem  venditionis  imminuatur  remuneratio  cari- 
tatis.    Conurmamus  tamen  circa  monasterium  virginum  a  vobis  vel 


')  Hic  intelligendum,  quod  Caesariue  in  testamento  auo  praecipit,  ut  scili- 
tet  idem  monasterium  sub  poCestate  Arclatensis  pontiftcis  canonice  sil.  De  qua 
poteatate  canonica  fuaius  disserere  non  esfr  hujus  loci. 

"j  Ita  legendum  omnino  videtur ,  non  ut  hactenus  ad  dikettanem  luam.  Hinc 
et  infra  hahetur  a  vohis  (non  ad  vos)  venditum  vel  donatum.  Venditionem  liani: 
excusare,  et  mouaaterio  impenaam  collationem  ratam  facere  atuduit  Caesarius 
in  huo  testamento,  ubi  et  quidquam  eorum,  quae  puellia  a  se  collata  gunt, 
auferri  prohibet,  qida,  inquit,  Deo  propiiio  non  sine  dUcrelione  et  juxtitia  quibus- 
citmque  saccularibus  jure  direclo  res  ecclesiae  vendimus,  nisi  hoc  quod  ecctesiae 
minus  ntile  et  infrvctuosum  esl;  et  vult,  ut  quod  animabus  sanctis  el  Deo  servientibus 
cum  sanciorum  fralrum  consensu  cel  subscriptinne  Iribuimus,  perpetuo  illis  jure  per- 
maneat.     Vide  concilium  Agathense  can.  7  et  46. 

")  8cil.  tum  Milari  papae  epistola  8  n.  7  ad  epiucopos  diversarum  provin- 
darum  GaUiae,  Gelasii  fragmeuto  '23,  ac  Symmachi  epiatola  16  n.  2  ad  ipsuin 
Cacsarium.  Addit  tamen  Svmmachus  ibidera :  nisi  forsilan  aliquid  religinnis  intnitu 
manastcriis  fuerit  laryiendum.  Tide  ejusdem  epiatolam  G  seu  decrctum  ab  eo  in 
ej-nodo  Iiormisda  praeaente  editum  n.  5  sq. 


>vGoogIe 


990  8.  HORMISDAE  PAPAE 

veuditum  vel  donatuiu ,  et  snb  eadem  via  alienationem  ecclesiastico- 
rum  praediorum  decretis  praesentibus  cxliibemus ').  Quod  per  sacer- 
dotes  omnes  ad  caritatis  vestrac  dioecesim  pertinentes  sub  veafcra 
dispositione  perfertcs);  aequuin  est  enim,  ut  quae  saiubriter  ordi- 
nantur,  generaliter  obediant.  Deus  te  iucolmuem  custodiat,  frater 
carissime ! 9) 

Marcellus  episeopus  relegi  et  consensi.  Johannes 
consensi  et  subscripsi.  Severus  consensi  et  subscripsi. 
(Jyprianus  relegi  et  consensi.  Oontumeliosus  cpiscopus 
relegi  et  conseusi.  Montanus  episcopus  relegi  et  con- 
sensi.     Petrus  in  t!hristi  nomine  relegi  et  consensi. 


APPENDIX')  EPISTOLARUM 

S.  HORMISDAE  PAPAE. 
Epistolae  ad  llormisdani  dlaconum. 

Epistola  1. 

K""?d,  Ennodius  Hormisdae. 

ep.  IV.34. 

Postquam  votiva  mihi  neccssitas  vestra  beneficio  proximitatis 
desidorii  coepit  spondere  effeetuin,  animo  ad  longiora  transiistis;   et 

*)  c"  0(1  marg.  „forte  inkibemia",  qaum  e  contrario  hisce  conditiombus  alic- 
natio  illa  ab  Hormisda  concedatur  ac  rata  habeatur. 

")  Id  congentaneum  est  decreto,  quo  Hilarus  papa  in  cpietola  ad  episcopon 
Galliae  n.  T  cavit:  ne  pratdia  quae  aet  ecctesiam  pertinent  aliquo  jure  ia  allerum 
traniferantar,  ntii  priut  apuil  concitiiim  alicnationis  ipsiiit  catim  floceatur,  adeO  tlt 
saltem  post  alienationem  snppleri  voluerit  Hormisda,  quod  priui  fieri  debuer.it. 
Kjus  autcrn  voluntati  Caesarium  pannaso  subacriptionefl  snbuexae  fidem  facinnt. 
Quocirca  pio  illi  praeauli  in  teatamento  suo  diccrelicuit,  id  egisse  se  quod  sancti 
papac  urbicunl  luasit  auclorUat.  Unde  et  subscriptiones  epiacoponim,  a  Laliato 
ln  dnbium  vocatae,  optime  toti  epistolae  conveniunt. 

')  Apud  Bollandum  aequuntur  Bubacriptionea  T  episcoporum  Galiiae,  qitae 
qmtm  in  aliis  regulae  Ctiesurii  eieruplaribus,  in  quibus  deest  epistola,  invenian- 
tur,  non  epistolam  eed  regulam  spectare  ejuaqne  confirntationem  contincre  a 
Labato  ceusentur. 

')  Ut  )ioc  loco  productis  epistoliB  Romanorum  pontificum  simul  totam  vitaill 
itlorum  illuBtraremus,  coruindem  si  qua  invenirc  erant  scripta  anto  ausceptuut 
pontificatani  concepta,  eodem  ordine  exhibuimue.  Simili  ratione  etiam  hic 
piurea  epistolaa  Ennodii  ad  Hormisdnm  diaconum  nriasas  cx  cditione  Sirmoudi 
{Op.var.  I.SOlaa.)  repetere  operae  pretium  duximus,  videlicet  illius  epistolaium 
IV  cp.  34,  L  V  ep.  13,  t.  VI  ep.  33,  L  VII  ep.  12,  1.  VIII  ep.  33  et  39,  1.  IX  ep.  5. 
Quas  etsi  in  lectoris  commodum  continuatis  numeris,  tamen  pro  appendicc 
quodam  adjieiendas  rati  eumua,  quippe  omucs  non  niai  privatc  acriptae,  nihil 
causam  universalis  Ecclesiae  tractant.  (juamquam  et  ipsae  pro  hiatoria  Hor- 
miadae  ct  ipsius  Svmmachi  haud  parom  conferunt. 


^igilizedbyGOOgle 


APPKNDIX.     EPJSTOLAE   1.   2.  991 

quuni  Liguriam  pene  manu  contingit,  linguani  feriis  deputastis.  Mimis 
ticuit  absentiae,  dum  sanctitatem  vestram  prolixu  viaruin  mtervalla 
tenuerunt:  pensabat  confabulatio  dispendia  visionis,  et  in  remediis 
provisa  diligeutiae  litterarum  commercia  praestabantur,  per  quae 
officia  inter  habitatione  discretos  nil  peribat  affectui.  Sed  credo 
eligitis  amicis  difficiliora  tribuere:  non  putantes  beneficium,  si  pascar 
in  tanta  vicinitate  colloquiis.  At  ergo  casum  meum  versa  aestima- 
tione  suapiro,  ne  beatitudo  tua  retulerit  ad  judicium,  quod  exhibuit 
blandimentis;  dum  quod  praecessit,  adscribit  tempori,  non  amori. 
Facessat  a  nostro  in  amicitiis  frons  picta  proposito!  Nos  ad  hanr 
fabricam  nulla  praecedentium  studiorum  lima  composuit :  nudam  sci- 
mus  ad  conjunctionem  afferre  concordiam,  urbanitatem  inter  caros 
nt  venena  respuimus.  Ergo,  mi  domine,  salutationem  accipiens, 
■  amantem  tui  in  hac  potius"  parte  scetare,  et  ut  culturam  fidei  per 
frequentiam  serraonis  impendas,  et  exsecreto  pectoris  infucata  ex- 
spectanti  verba  concedas.     Vale. 

Epistola  2. 

Ennodius  Hormisdae.  p. 

Scimus  religiosi  sacramenta  pronositi  ab  obnoxia  peccatis  mul-  ^ 
tHudine  innocentia  et  fide  separari,  et  titulos  venerabilis  officii 
mores  potius  insignire,  quam  corpora.  Quis  bonum  .conscientiae 
inter  homines  quaerat,  si  mundi  adhibenda  est  circa  pontificum  sta- 
tuta  necessitos,  si  sacerdotum  promissio  circumspecta  cautiooe  ser- 
vabitur?  Nunquam  habuit  in  affectu  constantiam,  cui  facere  aliud 
de  pollicitatione  non  licuit.  Saeculi  conversatio  legum  metu  retine- 
tur:  J_)ei  famulos  quod  bonum  est  exhibere  convenit  non  formidini, 
si;d  amori.  Dudum  dum  nobis  metus  instaret,  et  de  clemeutia  pii 
regis  dubio  meritorum  aestimatione  penderemus  incerto,  camelos  tot 
dandos  domno  papae1)  tali  revcrentiae  vestrae  conditione  tradidi- 
-  mu3,  ut  si  uobis  aniinaHa  ipsa  non  essent 'necessaria,  justum  pro 
ipsis  pretium  mitteretur.  Et  quia  novit  optime  sanctitos  vestra, 
nos,  dum  potuimus,  pcr  allegationem  tuam  utilitates  sanctae  Roma- 
nae  ecclesiae  sublevasse,  nunc  pro  vicissitudine  fncite  de  veritate 
beneficium.  Quaesumus  etiam  salutatione  praefata,-  ut  quid  super 
hac  parte  deliberatio  vestra  habeat,  indicetis:  quia  credimus,  nec 
praefatum  sedis  apostolicae  praesulem  nec  vos,  qui  mediatores  ex- 
sistitis,  aliud  cogitare,  nisi  quod  ct  proposito  et  justitiae  sine  dubi- 
tatione  conveniat. 

2.  ')  Ilaud  dubie  Symmachua  p.ipa  ilii  dicitur,  cui  Enuodiua  noster  pmo- 
]iriroia  inter  schiifmntis  ccrtamina  omnibus  modis  aervire  studuit;  cont'.  Ennod. 
epirt.  III,  10,  VI,  10  et  38,  lib.  apolog.  pro  eyn.  Rom.  IV,  et  Btipra  int.  Symm. 
epirt.  7,  9,  18  —  24. 


3i9ilizedbVGOOgIe 


Uifif  8.  HORMISDAE   PAPAE 

Epistola  3. 

Enuod.  Ennodius  Hormisdae  et  Dioscoro. 

Scio  conscientiam  religiosam  grande  aertimarc  compeiidium,  si 
praestandi  nascatur  occasio,  his  maxime,  quos  devotos  exstitisse 
meminerunt.  Ergo  quamvis  prima  reverentiae  vestrae  causa  sit 
scripta  mittendi,  et  utilitatis  allegatio  sit  subjicienda  diligeutiae: 
attamen  anxius  animus  saepe  necessaria  praeponit  affectui.  Retiuet 
fraternitas  vestra,  domnum  papam  de  expensa,  quam  episcopus 
meus  apud  Ravenam  pro  ejus  utilitate  me  spondeiite  fecerat,  resti- 
tutionem  fuisse  pollicituin.  Sed  actum  est,  ut  vix  ad  vos  dirigendi 
praestaret  inducias:  et  de  mea  sibi  satisfaciendum  esse  substantia 
protestatur.  Nunc  quia  grandis  summa  non  est  quae  reposcitur,  et 
summum  est  beneficium,  me  ab  ingratrtudine  ejus,  quae  videtur 
justa,  subtrahere:  ordiuate  quod  vobis  retributio  superna  compenset. 
Domine  mi,  salutem  abundantissimam  reddens,  Deum  quaeso,  quo 
animis  vestris,  quod  me  sublevare  possit,  inspiret.  Ego  autem  adfui 
partibus  ineis,  qui  cum  eontestatione  moeroris  per  paginas  indicati 
direxi  ndelissimum  periatorem,  qui  nobis  perferenda  sine  immi- 
nutione  susripiat. 

Epistola  4. 

Vil,  12.  Ennodius  Hormisdae  diacono. 

Nullus  remaneret  imperitis  locus  veniae,  si  plura  Ioquerentur :' 
sola  brevitas  commendat  indoctos.  Supra  errorem  est  prolixa  nar- 
ratio  rusticantis:  quando  ab  ignaro  extortum  fuerit,  quod  diu  lega- 
tur,  sibi  rancorem  suum  debet  exactor.  Quisquamne  hominum  in 
longum  vult  fastidienda  procedere,  et  nullo  sapore  condita  breves 
terminos  non  liabere?  Romana  boc,  frater,  et  nhnium  artifici  sub- 
tilitate  flagitasti.  Sed  nos  contra  fabricatos  munit  simplicitas  nullis 
colorata '  praestigiis.  Etenim  quamvis  me  delenifica  epistolae  tuae 
oratione  produxeris,  mei  immemorem  non  fecisti.  Scio  artare  pagi- 
nam,  cujus  pretium  promulgator  intelligo.  Noveris  me  tamen  meis 
partibus  non  deesse,  quamvis  vocet  in  medium  et  nrbanus  et  cle- 
ricus.  Sed  quid  produco  paginam,  cujus  superius  angustiam  pulli- 
cebar?  Haec  mihi  cum  amante  concertatio,  talis  fructus  est  litte- 
rarum.  Dominemi,  salutem  uberrimam  dicens  precor,  ut  Dei  nostri 
tribuente  misericordia,  crebro  salutem  vestram  votivis  mihi,  dum 
meam  quaeritis,  nuntietis  affatibus. 

Epistola  5. 

VNTaa  Ennodius  Hormisdae  diacono. 

Et  quod  es,  miseratione  ornatur,  et  quod  futurus  es,  pietate 
conquiritur,   et  diaconum  his  Btudiis  extulisti,    cujus   rei  promittit 


^igilizedbyGOOgle 


APPEND.  EPIST.  3—7.  —  NOTITIA  RPJ8T.  NON  EXBTANT.  N.  I.         993 

cura  pontificem.  Praeaentium  bajulus,  honestus  moribuB,  natura 
sublimis,  gemini  solatii  orbatus  praesidio,  Romam  pro  honeatis  arti-  . 
bus,  b'cet  peregrinaturus ,  expetiit.  Vide,  si  mereantur  a  religioso, 
bene  nato,  bcupleti  juvari  ista,  quae  praetuli.  Nunc  officio  salu- 
tationis  exhibito  rogo,  ut  si  me,  si  bonam  quam  coemisti  opinio- 
nem  diligia,  impensis  portdtor  adulescat  auziliis. 

EpiBtola  6. 

Ennodius  Hormisdae  diacono.  Vin°39 

Si  dignatio  circa  me  promissa  duraret,  assereretur  frequentia 
litterarum.  Vix  respiciunt  humiles,  quos  ad  arcem  eventus  prosper 
evexerit.  Grave  est,  si  Bpes  secundarum  rerum  caritatis  nexus  in- 
cidat:  non  debet  praejudicare  diligentiae,  cui  secundum  vota  blan- 
ditur.  Si  tamen  aliqnid  circa  me  gratiae  custoditiB,  si  vivit  amoris 
polliciti  scintilla,  Beatum  commendo  nobilissimnm  adolescentem 
praesentium  portitorem;  cui  justum  est,  ut  consideratione  mei  et 
parentem  beatitudo  vestra  impendat  et  patriam.  Esto  specialis  tutor, 
omnium  mox  futurns !  Domine  frater,  salutationis  humilitate  depensa 
rogo,  ut  sub  celeritate,  quam  bene  valeatia,  Bcriptione  signetis. 

Epistola  7. 

Ennodius  Hormisdae  diacono.  E™°d- 

Coelestis  diBpensatio  epistoloribuB  beneficiis  junctos  caritate  con- 
sociat:  dum  quoB  discernit  itinerum  prolixitas,  in  remedio  sollicitu- 
dinis  jungit  afiectio,  si  sit  cura  sermonis.  Silentium  tamen  vestrum 
nimis  admiror,  quod  poat  depositae  sarcinas  aegritudinis  nulla  me 
allocubione  sublevastis.  Sed  quia  loquendo  opportune  cogimus  ut 
loquaris,  vel  garruli  imitatione  responde.  Bene  enim  res  desiderii 
et  poscitur  et  impetratur  exempHs.  Ergo  honorem  salutationis  im- 
pendens,  indico  me  Deo  propitio  jam  valere:  supplicans,  ut  vicaria 
mihi  styli  promulgatione  benedicas. 

No  t  i  t  i  a 
eplatolarnm  non  exstantlojn,  qiae  ad  s.  Hormlsikm  papam  atlluent.     I  Ktl  1 

a.  514  mox  post  d.  XX  VII  Julii.  Hormisdae  papae  ad  Caesarium  Arelaien- 
sem  ordinationis  suae  indices. 
Coilice  Regio  1'arisiensi  3849  fol.  21  hoc  profertur  fragmentum :  DHectis- 
simo  frntri  Caesario  Hormisda.  Quamvis  ratio  exigat,  ut  fraternitati  tuae 
nostri  sacerdolii  primitias  nuntiemus  tamen  Dei  beneficia  tacere.  Quilms  satis 
palam  (it,  HormisHam  ibi  Caesariu  Arelutensi  ponlificatus  sui  iiiiiia  nuntiasse,  idque 
iiioi  posl  susceplam  onliiiationem,  i.  e.  posl  il.  XXVII  Julii  a.  514,  factum  esse 
consentaneum  est. 


^igilizedbyGOOgle 


994  S.  H0BMI8DAE   FAFAE 

n. 

'  <t.514  temp.  autumn.  Caesarii  Arelatensis  ad  Jiormisdam  pro  confirmatione 
fundationis  monasterii  puellarum  petitio. 
Dircctis  ad  Hormisdam  lilteris  sanctus  Caesarius  indicavit,  se  in  Arelatensi 
ecclesia  super  clericorum  et  monachorum  excubias  consuetas  puellarum  quo- 
que  Dei  noviter  choros  instituisse,  poscebatque,  ut  in  praefato  puellarum  mo- 
nasterio  nullam  polestatem  successores  quandoque  ipsius  habere  penitus  per- 
mitterentur :  quatenus  sacralae  Deo  virgines  ab  omni  inquietudine  vel  molestia 
absolutae  omnipolentt  Deo  liberis  menlibus  valerent  jugiter  famulari.  Simul 
ibidem  poslulavit,  ut  pontifex  venditionem  ab  ipso  donationemqve  in  monasterio 
earumdem  puettarum  ante  factam  sua  auctoritate  roboraret,  adjiciens,  se  spe- 
rare,  ut  ecclesiasticorum  alienatio  praediorum  non  praesumeretur  in  poste- 
rum  sedis  aposlolicae  interdicta  decretis  (Horm.  episl.  150  n.  1  et  3).  De 
tempore,  quo  scripta  baec  epistola,  niliil  certi  stalui  potest.  Quum  tamen  mona- 
sterium  illud  puellarum  jam  circa  unnum  512  a  Caesario  conditum  sit  (conf. 
epist.  150  not.  3),  mox  posl  acceptas  ab  Hormisda  ordinolionis  indices  exeraptio- 
nem  et  confirraationcm  istam  petitam  esse  verisimile  est. 

in. 

a.  514  d.  28  Dec.  Vitaliani  magistri  militum  ad  Hormisdam  de  mitlendis  ad 
synodum  Beracleensem  legalis  preces. 
Ut  rebus  in  desperatis  Anastasius  juraverat,  coucilium  Heracleensc  saltem 
fraudulenter  agilare  coepit,  suasque  sacras  Romam  raittendas,  quibus  papam  ad 
illud  invitaret  (Uorm.  epist.  1},  Theophane  chronogr.  pag.138  (Bonn.  248)  tesle, 
ipsi  Vitaliano  tradidit.  Qui  accepta  ab  imperatore  licentia  suos  ad  papam  ho- 
mines  destinavil,  qui  simul  proprias  ejusdem  litleras  Romam  pertulerunt.  Ibi 
Vitalianus  aperte  declaravit,  siiii  ad  id  licentiam  ab  imperatore  datam,  simulque 
ab  hoc  addictum  esse,  ut,  si  speraret  a  beatissimo  papa  ut  pro  causis  talibus 
apud  eum  discussionem  causae,  his  personis,  qvibus  de  ioco  posset  esse  inten- 
tio,  integra  omnia  sersarentur  (Horm.  epist.  7  n.  3  et  5).  Ut  igitur  ponlifex  ne 
ad  concilium  venire  dedignaretur,  institit.  Quae  epistola  eadem  qua  Anastasii 
(Horm.  epist.  1)  legatiorie  transmissa ,  eodem  quoque  tempore,  i.  e.  V  Cal.  Januarii 
a.  514,  data  esse  apparet. 

IV. 
a.  514  d.  28  Dec.  Episcoporvm  Dardanorum,  Illyricorum  et  Scytharum  ad 
Hormisdam  pro  impelranda  communione  legalio. 
Honnisda  a.  d.  III  Idus  Septembres  a.  515  ad  Caesarium  Arelalensem  scri- 
bens  (Honn.  epist.  9  n.  2),  episcopi,  ait,  tam  Dardani  quam  Illyrici  pene  omnes 
nec  non  Scythae  errorem  damnando  praeteritum,  petentes  beati  Petri  aposto- 
lorum  principis  communionem,  et  scriptis  et  legationibus  destinatis  se  aposto- 
licae  sedis  regulis  obedire  confirmant.  SimiiJ  adjungit,  anathemalizari  nunc  ali 
illis  Sestorium  ...,  Eutychen  ...,  Dioscorum  Alexandrinum  ...,  Timothevm 
Aelurum,  Petrum  Mexandrinum  et  Petrvm  Antiochenvm ;  quod  utique  ana- 
thema  scriptis  illorum  directe  inscrlum  fuisse  credendum  est.  Porro  per  Scythiam 
ibi  notarl  Scytbiam  Pontieam  ad  provhiciam  Thraciam  pertinentem.  recte  Cotistan- 
lius  ad  epistolam  9  nolat.  Legatiouem  autem  illam  eodem  tempore,  quo  Vilalia- 
nus,  et  ipse  Thrax  vel  Scytha  dicius,  suos  ad  Hormisdam  homines  destinavit 
(Horm.  epist.  7  n.  3),  i.  e.  die  28  Dec.  anni  514  aut  ccrte  paulo  poal,  factam  esse. 
baud  leniere  conjiciemus.  Nec  levis  suspicio  adcst,  ad  eamdem  perlinere,  quod 
Theophanes  chronogr.  p.  250  ad  a.  508  (i.  e.  516)  in  liunc  modum  refert:  epi- 
scopo  Thessalonicensi  ob  imperatoris  metum  cum  Timolkeo  Constantinopoli- 


>vGoogIe 


NOTITIA  EPIST.  NON   EX6TANT.   N.  II  —  VIII.  995 

tano  episcnpo  communionem  tenente,  quadragtnla  lilyrici  Graeciaeque  episcopi 
una  convenienles  labulis  etiam  testibus  professi  sunl,  ab  eo  velut  a  proprio 
metropolita  se  discedere,  missisgue  Romam  iabulis  Romani  pontificis  commu- 
nionem  observare  polliciti  sunt.  Quod  etiam  magis  Hormisdae  epistola  22  n.  4 
confiimatur  (conT.  infra  n.  XI). 

V. 
a.  515  initio.  Theodorici  Gothorum  regis  ad  Hormisdam  pro  mittendis  in 
Graeeiam  lcgutis  intercessio. 
Secundum  librum  pontificalem  Hormisda  legationem  in  Graeciam  misit  cutn 
consilio  regis  Theodorici.  Similiter  Theopliaues  chronogr.  pag.  138  (ed.  Bonn. 
p.  248)  illum  legatos  Eanodium  et  socios  misisse  ait  sollicitatum  a  Theudericho, 
qui  Vitaliano  favebat.  Unde  huuc  regera  Ravennae  habitantem  propria  legalione 
missa  apud  pontificem  postulata  Vitaliani  adjuvisse  conjicere  est.  Immo  et  ipsum 
ad  synoduni  Heracleensem  legatum  Agapilum  direiisse,  ex  ejus  epistola  (ap.  Cas- 
siodor.  Variar.  II  ep.  6)  comperimus. 

"VI. 
■  a.  515  initio  Julii.  Sormisdae  synodus  Romana  pro  instructione  legatorum 
Constantinopolim  mittendorum. 
De  legatione  Ennodii  et  sociorum  in  vita  Hormisdae  liber  poutificalis  Ita  refert 
(Migne  patr.  lat.  f.XXVIII  col.  473  sq.):  Eodem  tempore  ex  tonslituto  synodi 
misil  in  Graeciam,  humanitalem  ostendens  sedis  apostolicae.  Nec  ambigendum 
est.  quin  ponlifei.  quum  inopinata  spes  schismatis  inveterati  eistinguendi  arrisis- 
set,  statim  morem  decessorum  suorum  secutus  sit,  ut  pro  componenda  re  illa 
gravissima  synodum  Romam  convocaret.  Ei  collatis  hoc  modo  consiliis  Icgatio 
illa  inslitula  est,  quam  d.  11  Augusti  a.  515  Hormisda  instruiit  et  imperatori 
praesentavit  (ep.  7  et  8).  Quum  autem  jam  d.  8  Julii  huic  ipsl  eamdem  nuntiarit 
(epist.  6),  suspicio  adesl,  jam  lunc  synodum  illam  congregatam  fuisse  el  ipsius 
nomine  pontlGcem  dicta  scripta  direiisse.  Nam  consuetudinem  obtinuisse,  utquoties 
inlra  Italiam  propler  eccleaiasticas  causas  synodus  conveniret,  papa  solus  synodi- 
cas  litteras  suhscriberet  et  transmitteret,  aperlis  verbis  synodus  Felicis  II  (Fel.  II 
epist.  11  n.  4)  docet. 

vn. 

a.  515  d.  11  Aug.  Hormisdae  ad  Vitalianum  pro  adjuvanda  apud  impera- 
torem  unilate  ecclesiaslica  intercessio. 
Hormisda  Eegatis  suis  Eunodio  et  Fortunato  episcopis ,  Venantio  presbytero, 
Vltili  dtacono  et  Hilaro  nolarfo,  quos  propter  petilira  synodum  Heracleensem  ail 
Anastasium  imperatorem  direiit  (Ilorni.  epist.  6),  etiam  Utleras  ad  VitalJanuu  ma- 
gistrum  militum  dedit,  cujus  opera  totum  iilud  lidei  negotium  incoeptum  eral. 
Quae,  sicut  in  legatorum  indiculo  (Horai.  epist.  7  n.  3)  dicitur,  nihil  aliud  kabe- 
bant  nisi  preces  ad  imperatorem  directas,  ut  ipse  accommodaret  animutn  pro 
unitate  Ecclesiae:  ut  conslituta  patrum  non  corrumperentur,  ut  haeretici  de 
ecclesiis  removerentur.  Quare  lllas  eodem  die,  quo  ad  imperatorem  litlerae 
(episl.  8)  sigualae,  i.  e.  die  11  Augusti  auni  515,  datas  esse  patet. 

VTJI. 

a.  515  die  11  Sept.     Hormisdae  papae  adAvitum  Viennensem  de  Graecorum 

conversione  titterae  a  pari  datae. 

Avilus  Viennensis  ad  Hormisdam  scribcns  (Horm.  epist.  21),   quum  aperte 

illius  epistolam  9  notet  nunc  quidem  Caesario  vel  his  qui  sub  ejus  ordinatione 

consistunt  inscriplam,  eam  ettam  ad  se  ipsum  a  pontillce  directam  ponit.     Vien- 

63* 


J  g  :  z;-c  :y 


Google 


996  S.  H0RMI8DAE   PAPAE 

nensem  provinciam,  ail,  superiore  anno,  si  meminisse  dignamini,  datis  ad 
humilitatem  meam  litteris  visitastis,  guae  ad  me,  secmdum  quod  oppor- 
tunitas  oblata  contulerat,  per  Aretatensis  ecclesiae  clericos  perpenerunl. 
Unde  illas  lilleras  ad  Cacsarinm  direclas  etiam  a  parl  ad  Avitum  Vieunensem  dalas 
esse.  haud  dubium  esl.  Si  aulem  Bencinus  notis  in  Anustasium  bibliothecarium 
(Migue  palr.  lat.  CXXVIH,  col.  482)  easdem  lilleras  cncyclicas  fuisse  pulal.  qui- 
bus  episcopi  Occidentales  ad  cclebraudas  contra  schisma  Graecorum  synodos  pro- 
vinciales  admoniti  sint,  atque  ejusmodi  synodos  revera  ubigue  celebratas  et  earum 
consliluta  deinde  tn  synodum  Romunam  quasi  conlluxisse  addit,  magis  ingcnium 
suum  quam  res  gestas  narral. 

IX. 
a.  515  temp.  autumn.  Possessoris  episcopi  Africani  ad  Hormisdam  fidei 
suae  contestatio. 
Possessor  episcopus  Africanus ,  pro  fide  catholica  Constantinopoli  degens, 
legatos  aposlolicae  sedis  primo  illuc  niissos  non  solum  solertia  sua  omni  ex  parte 
adjuvit,  sed  iis  remeantibus  eliam  libellum  de  confessione  rectae  fidei  ad  ponti- 
ficem  dcdil.  In  quo  hic,  III  Nonas  Apriles  a.  517  rescribens  (epist.  31).  diserte 
sinceritatem  illios  extoltit,  quia  guod  recle  credidit,  sub  altestatione  publica 
praedicare  non  distulit.  Libellum  ipsum  autem  remeanlibus  legatis,  i.  e.  circa 
finem  vel  ante  hiemem  annl515  (couf.epist.  11),  conscriptum  essc,  mauifcslum  est. 

X. 
a.  515  temp.  autumn.  Episcoporum  Orientalium  orthodoxorum  ad  Hormis- 
dam  fidei  suae  et  calamitatum  guas  pro  hac  patiebantur  contestatio. 
Ni  fallimur,  Ennodius  et  socii  a  priina  legalione  redcuntes  ab  episcopis  or- 
thodoiis  Orieutalibus,  quorum  haud  dubie  non  parvus  numerus  ipsa  in  Conslanti- 
nopoli  versabatur,  lilteras  ad  llormisdam  dctulerunt,  quibus  iidem  et  lidei  suae 
fervorcm  et  varias  quas  patiebantur  procellas  exponebanl,  ponlificisque  et  prcccs 
et  opem  eniagitabant.  Saltera  llormisda,  quum  sccunda  leeatioue  missa  illos  de 
ejusinodi  rebus  speciali  epistola  (Ilorm.  episl.  30)  consoletur,  se  illorum  dilectio- 
nem  circa  Deum  Htterario  sermone  remunerare,  spem  paginuli  adhorlalione  con- 
firmare  el  illis  jucundum  caritatia  reddere  testimonium  significat  (episl.  30  n.  1). 
Ac  vk  credenduni,  cpiscopos  illos  pro  fide  confessores  tali  data  occasione  uon 
usuros  fuisse,  ut  communem  palrem  el  consolatorem  proprio  scrmone  alloque- 
renlur.  Ceterum  stmiltima  iilarum  regionum  conditio  jam  in  Gelasii  eptstola  43 
ac  deinde  im  Hormisdae  epislolis  39  et  40  nobis  occurrit. 

XI. 
a.  516  ante  mens.  Sept.  Dardaniae  et  Hlyrici  ad  Hormisdam  ut  sibi  episcopi 
ordinarentur  pettiio. 
In  epistola  22  ad  Avitum  Vicnnensem  llormisdn  inter  illa,  quae  ipsius  ani- 
mum  laelitia  adimplerenl,  praeprimis  Thracum,  Darilunorum  el  lilyricorum  con- 
stantium  clfcrl.  Ubi,  quod  jain  cpisl.  9  (d.  11  Scpl.  a.  515)  de  illorum  couver- 
sione  nunliaverat,  quodammoilo  persecutus,  Thraces,  licet  persequentium  incur- 
sibus  attcrantur,  in  sedis  apostolicae  tamen  communione  persistere  meinoral. 
Dardania  et  Iliyricus  vicina  Pannoniae,  deinde  pergit,  a  nobis,  quodjam  feci- 
mus  ubi  necessarium  fuit,  ut  sibi  episcopi  ordinarentur,  expetiit.  Ibi  quiilem 
de  alia  legalione  illarum  regionum,  quam  quac  supra  n.  IV  memorala,  agi  baud 
iluhium  est,  quum  jam  constanlia  lidei  autea  promissae  quodaminodo  praedicelur. 
Sed  et  tempiis,  quoidfactum.  aliquatenus  innuitur.  Nam  illis  excmplis  quasi  argu- 
menla  nectil,  quilius  legationem  Graecorum  per  Theopompum  et  Severianiim  die 
lti  Julii  a.  510  directani  (Horm.  ep.ll  et  12)  fraiuiulcritam  et  eontra  promissorum 


>vGoogIe 


HOTITIA  EPIST.   KON  EX8TANT.   N.  VIII —  XIV.  997 

sinceritatem  esse  probet,  Ibique  liaec  ipsa  exempla  ordine  quodani  clironologico 
producere  plaue  videtur.  Quare  qumn  slalim  poslea  leg-alionem  cpiscopi  Kicopo- 
litani  ct  synodi  Epiri  ad  se  mense  Septembri  cjusdem  anni  516  factam  (episl.  15 
et  16)  addal,  cousentaucum  est,  illas  Darriauorum  et  illyricorum  preces,  quibus 
cpiacoponun  suorum  ordiualioDes  a  schismatico  episcopo  Tliessalonicensi  ad  sedem 
aposiolicani  ti  ansferebant,  mense  circiter  Aujjusto  llomara  perlatas  esse. 

XII. 

a.  516  c.  fin,  Johannis  Uticilani  ad  Hormisdam  de  itinere  suo  Romano  guod 
intendebat  nuntius  el  de  variis  causis  ecclesiasticis  consullatio. 
Variis  de  schjsmalc  Graecorum  et  conservanda  eccicsiac  Hispanae  disciplina 
curis  agitatus,  Johanues  Illicitanus  ipse  sedem  aposlolicam  adirc  et  ejus  vivum 
oraculum  consulere  voluil.  Jamque,  ui  fallor,  adventum  adltaliam  suum  directis 
litteris,  quibus  quac  in  ipso  esset  summa  religiosae  voluntatis  ostendebat,  pou- 
lifici  indicaral,  quum  aliqua  causa  ab  incoepto  suo  praepcditus  esl.  Hisit  igitur  per 
Oassianum  diaconum  apices,  quibus  fruslralum  propositum  suum  nuntians,  voli 
sui  apuri  illum  particeps  fierel.  Ubi  expressit,  se  summopere  eupere  ea,  guae  ad 
regulas  patrum  perlinerent  et  ad  mandata  catholica,  sine  aliqua  iransgres- 
sione  scrvari,  quumque  contra  canonum  reverentiam  nonnulla  praesumeren- 
lur,  se  sperare,  utHormisda  prorogatis  generalibus  ad  Hispanienses  ecclesias 
conslitutis,  quae  aut  negligentius  aut  irreligiosius  fiunt,  ecclesiasticis  discipli- 
nis  congruentia  sanciret  (llorm.  epist.  24  n.  1,  25  u.  1).  Simul  ibi  Honnisdaiu 
consuluit,  quo  ordine  ex  clero  Graecorum  venientibus  tribui  deberel  sancla 
cotnmunio,  propter  causam  scilicet  Acacii  a  decessoribus  illhis  pro  haerctico- 
rum  communione  damnati,  in  qua  ii  quogue,  qui  se  ab  ejus  communione  non 
dividunt,  a  sedis  apostolicae  communione  haberenfur  excepti  (Horm.  cpist.  26 
u.  1).  Responsum  a  poutiftce  meruil  eplstolis  24,  25  et  26,  datis  itie  2  Aprilis 
a.  517.  Unde  etsi  prior  nuntius  jam  tempore  aulumnali  a.  516  Komam  inissus 
fnerit,  aller  vii  ante  mensem  Februarium  a.  517  directus  esl.  Quamqum  ex  verbis 
Hormisdae  non  plane  patel,  num  duplex  omnino,  au  uua  potius  ad  ipsnm  abJohanne 
legatio  destinata  sil. 

XIII. 

a.  517  circa  initia.  Johannis  Nicopolitani  ad  Hormisdam  de  molestiis  guas 
pro  fide  patiebatur  conleslatio. 
Remeante  Putlione  diacono ,  qui  nunlio  synorii  Epiri  reverlenti  ab  llormisda 
die  1!)  Noverobris  a.  516  addilus  eral  (Horm.  episl.  20),  Johannes  Nicopolitauus 
ad  pontilicem  litteras  destinavil,  quihus  ipsius  consturilia  fidei  et  intentio,  quam 
circa  communionem  sedis  apostolicac  gcreret,  luculenler  significalialur,  simul- 
que  nuntiabalur,  illum  aliguas  sustinerc  moieslias,  et  llormisda  petebalur,  ul  ad 
imperatorem  clementissimum  pro  generalitatis  guiete  prcccs  mitterel.  Quibus 
quuui  Honnisda  jam  die  III  Marlii  a.  517  respondeat  (cpist.  23),  cas  circa  initia 
anni  517  datas  esse  patei. 

XIV. 

a.  517  m.  Marlio   (accepta  inler  rf.  3  cl  12  April).     Johannis  Nicopolitam 

et  alia  synodi  Epiri  veferis  ad  Hormisdam  contra  Dorot/teum  T/tes- 

suloniccnscm  conijuestio. 

Quuut  sccundo  Ennoriius  in  Orienlem  profecLus  csset,  NicopoliUnus  diaconus 

Rotnaui  advenit,  Johamiis  cpiscopi  sui  cl  synodi  ecclcsiac  subjaccnlis  (i.  e.  Epiri 

veteris)  epistolas  defcrcns,  quibus  illi  quercbanlur,  ab  episcopo  Thcssalonicensi 

cxcitatas  advcrsus  sc  tam  principales  guam  judiciarias  potestatcs:  concussiir 

nibus  ft  dispcndiis  se  vekemenler  afftigi  proptcr  hoc,  guia  dc  ordinatione  sua 


^icjitizedbvGOOgle 


998  S.  HORHISDAE   PAPAE 

ad  episcopum  (scil.  Thessalonicensem)  relationem  secundum  prisca  exempla 
non  miserint.  Pro  qua  causa  speraverunt,  ut  Hormisda  de  remedio  cogitare 
deberetj  consulentes  etiam,  utrum  ipse  daret  eis  licentiam  relalianem  ad  de- 
signatum  episcopum  secundum  consuetudinem  destinandi  (Horm.  epist.  33,  35 
n.  2  et  3.  36  n.  1).  Haud  dubie  tola  querela  illa  inde  eiorta  est,  quod  orlhodoxi 
Dardaniae  el  lllyrlci,  ut  supra  n.  XI  vidimus,  ab  a.  516  ordinationes  cpiscoporum 
suorum  a  melropolita  suo  Thessalonicensi  schismatico  ad  sedem  aposlolicam  trans- 
lulerant.  Stalim  pontifei  non  solum  legatis  suis  aptas  instructiones  (epist.  33 
et  34)  inisit,  sed  eliam  imperatorem  Anastaslum  (epist.  37)  ipsumque  Dorotheum 
Thessalonicensem  (epist.  36)  de  cansa  illa  adiit,  haud  omittens,  quominus  et  Jo- 
hannem  et  synodum  ejus  propriis  litteris  (epist.  35)  cousolaretur.  Quac  omnes 
epistolae  pridie  Idus  Apriles  a.  517  datae  sunt ,  quum  legati  demuin  III  Nonas 
Apriles  (conf.  Horm.  epist.  27seq.),profecti  esseut.  Quare  nihil  dubium  est,  quin 
scripta  llla  Johannis  et  synodi  ejus  Ilomac  Intcr  dies  3  et  12  Aprilis  a.  517  IraHita, 
ac  mense  circiter  Martfo  confecta  sint. 

XV. 
a.  517  die  3  Aprit.     Eormisdae  ad  orthodoxos  Orientales  contettationes  se- 

cretae  numero  XIX. 
Ennodius  Ticlnensis  et  Peregrinus  Misenas  secundo  ad  Anastasium  Constan- 
tinopolim  missi,  libro  poutiiicali  teste  llluc  portaverunt  epistolas  confortatorias 
fidei  et  contestationes  secmtas  numero  XIX  el  textum  libelli,  in  guo  libello 
noiuit  consentire  Augustus  Anastasius.  Plures  hujus  legationis  epistolae  super- 
sunt,  quas  confortatorias  appellare  Jicet,  quales  sunt  inler  Honn.  epist.  27 — 32, 
datae  d.  3  April.  a.  517.  Nec  libellus  ille  fidci  deperiit,  quem  jam  priori  legationi 
Hormisda  tradiderat  quemquc  iuveuire  est  in  Horm.  epist.  7  n.  9,  26  n.  i  et  61 
n.  2.  Solae  illae  conteslationes  secreiae  numero  XIX,  quae  nimirum  a  ponti- 
fice  legatis  traditae  sunt,  ut,  s!  iterum  statuta  sedis  apostolicae  palam  praepediren- 
tur,  clam  per  Orientem  spargerentur ,  deperierunt.  Ejusmodi  formae  eiemplar 
prostat  in  illa  conteslatione  Eusebii  tunc  scholastici  postea  Dorileensium  episcopi 
contra  Nestoriuin  proposita,  quae  iuter  acta  concilii  Ephesini  part.  1  vulgata  (Haiii. 
I,  1271}.  Ceterum  legati,  ut  deinde  prosequitur  liber  pontilicalis.  quum  ab  im- 
peratore  in  navim  pericutosum  sub  certa  custodia  reducendi  imposili  essent,  se- 
crelius  suprascriplas  epistotas  fidei  XIX  per  manus  monachorum  orthodoxo- 
rum  exposuerunt  per  omnes  civitates.  Quas  tamen  epistolas  episcopi  civila- 
tum,  qui  erant  complices  Anastasii  Augusti,  timore  omnes  pro  crimine  Con- 
stantinopolim  direxerunt.  Unde  jam  nec  mirari  adest,  cur  illae  deinceps  prorsus  . 
delituerint, 

XVI. 
a.518  m.  Augusto.    JohannisConstantinopolitani  et  episcoporum  calholicorum 

Constantinopoli  congregatorum  ad  Hormisdam  pro  concordia  cccte- 

siarum  Htterae. 
Scribit  Justinus  imperator  VII  Idus  Septcmbrcs  a.  518,  Johannem  Couslan- 
tinopolilanum  et  ceteros  viros  religiosos  episcopos  de  diversis  locis  el  civilali- 
bus  illic  repertos  docuisse,  pro  concordia  veram  et  orthodoxam  fidem  coten- 
tium  proque  unitate  vencrabitium  ejus  ecclesiarum  tittcras  se  Hormisdae  offe- 
rendas  confecisse  (Horm.  cpist.  42}.  Quae  litterae  jam  desideranlur,  nisi  forte 
Johannis  Constantinopolituni  epistnla  dic  20  Decembris  a.  518  a  pontiiicc  acccpta 
(Horm.  epist.  43)  pro  illis  sumalur.  Quum  illi  ipsi  episcopi  ab  imperatore  quoque 
epistolares  pagmas  efflagitarint,  et  Justiuus  iis  misso  Grato  sacri  consistorii 
comite  VII  Idus  Septcmbres  a.  518  satisfecerit  (Horm.  cpist.  42),  nescio  an  dictac 
litterae  initio  mensis  Septembris  aut  potius  fine  mensis  Augusti  auni  518  poneu- 


^icjitizedbvGOOgle 


NOTITIA   EPIST.   NON  EX8TANT.  N.  XIV — XX.  999 

dae  sint.    Plura  acta  hnjus  ipsius  svnodi  videsis  in  conc.  ConslanLiiiop.  sub  Mena 
ael.  V  (llard.  U,  1317  ss..  Mansi  VIII,  1037  ss.l. 

xm 

a.  518  post  d.  7  Sept.  (accepta  initio  Februarii  a.  519).  Justiniani  domesti- 
corum  comitis  ad  Hormisdam  de  capessenda  unitatis  reconciliandae 
opportunilate  iterata  admonilio. 
Jusliniauus  domeslicorum  comcs,  fidei  calholicac  ardore  incensus,  salis  non 
habuil,  per  (iratum  avuDculi  sui  iraperatoris  legaluni  die  7  Septembris  a.  518  poo- 
lificem  pro  reconciliaruia  pace  adiisse  (Horm.  epist.  44).  Mox  proprium  labella- 
rium  misisse  videtur  cum  litteris  sanctae  fidei  plenis,  quibus  itcralo  et  quasl 
privatim  ad  exercendam  in  Oriente  praedicationis  npustotjcae  firmitatem  op- 
portunitatem  illi  provenisse  divinitus  nuntiavit.  Simul  ibi  iustitit,  ut  Ilormisda 
ad  solidandam  sub  apostolicae  dispositionis  ordinatione  concordiam  certos 
viros  dirigerel,  et  muous  beato  Petro  addidit  (Uorm.  epist.  57  n.  1  et  2).  Quum 
in  respouso  suo  (epist.  57  n.  2)  pontifex  se  jam  ejusmodi  viros  dtreiisse  significet, 
id  quod  exeunte  mense  Januario  a.  519  faclum  est  (epist.  46 — 56),  epistola  illa 
Jusliniani  paulo  post,.  incunte  mense  Februario,  Homam  pervenisse  el  dictum  re- 
sponsum  meruisse  putanda  est. 

xvin. 

ii.  518  eod.  temp.      Johannis  Constantinopolitani  ad  Hormisdam  de  fide  sua 

el  pace  ccclesiarum  contestatio. 
Simili  cousilio  ductus,  fortc  eodem  Jusliniani  tabeilario  usus,  Johannes  quo- 
que  Conslantiuopolitanus  episcopus  ad  Hormisdam  lilteras  dedil.  quibus  res  quas- 
dam  ad  ecclcsiasticae  pacis  causam  perlincntes  nuntiasse  videtur,  undc  ponlifex 
fidei  illius  ccrla  indicia  gratulantcr  agnovit  (Horm.  epist.  58).  Plura  autem  de 
iis  tlici  neqneunt,  nisi  quod  eaedera,  quas  raodo  memoravimus ,  nolae  chronolu- 
gicae  adsiol. 

XIX. 
a.  510  mense  Februario.     Germani  et  Johannis  cpiscoporum,  Felicis  el  Dio- 

sCori  diaconorum  ct  Blandi  prcsbyteri ,  sedis  aposlolicae  legatorum, 

ad  Hormisdam  suggestio  prima  de  iis,  guae  Aulonae  acta  sunt. 
Legali  scdis  apostolicae  eieunte  mcnsc  Januario  anui  519  fioma  profecli, 
initio  Mariii  Scampis  ad  Hormisdam  nuntium  miseruDt,  simul  ibi  aliam  de  civitatc 
Aulonitana  suggcstionero  a  sc  faclam  indicantes  (Horm.  epist.59  n.  1).  In  civitate 
Aulonilana,  ajunt,  quo  ordine  cum  Dei  adjutorio  pervenimus,  et  quomodo 
sumus  suscepli  ab  episcopo  civitatis  ipsius,  et  qutd  est  actum  vel  quale  re- 
sponsum  dederunl,  et  quia  haec  promisit,  ul  cum  mctropotitano  suo  faceret 
libellum,  in  alia  epistola  beatitudini  veslrae  significavimus.  Quae  epistola  sicut 
lihellus  promissus,  si  re  vera  scriptus  cst,  jam  desidcratur.  Sed  quura  dictarelalio 
Scampina  initio  Martii  ah  iisdcm  legatis  facla  sil,  cl  essct  snmma  eonim  in  Epiro 
celerttas  (conf.  Ilorm.  cpist.  59  et  60),  rcfatio  Aulonilana  haud  dubic  mense  Fc- 
bruario  anni  510  .data  esl. 

XX. 
ii.  519  die  29  April.     Hormisdac  papac  ad  Justinum  imperatorcm ,  Justinia- 

num  et  Vilalianum  atque  alias  personas  aulac  imperialis  pro  adju- 

vanda  lcgationis  suae  causa  intcrccssio. 
Ilormisda  quum  nullo  a  lcgalis  nuntio  accepto  non  mediocri  amietale  labo- 
rarei,  el  ideo  a.  d.  III  Calcmlas  Majas  auni  519  Paulinum  Komanae  ecclesiae  de- 
rcusurcm  Coustaulinopolira  raillerct,   significal  se  per  cumdcm  Paulmum  tam 


^icjitizedbvGOOgle 


1000  8.  HORMISDAE    PAPAE 

principi  liltcras  quam  singvlis  quibut  oportuit  direxisse  (Horm.  epist.  73).  Quae 
omnes  interierunt,  nisi  forte  quis  epistolas57  ei  58  ccria  nota  chronologtca  caren- 
renles  huic  potius  occasioni  assignandas  nialuerit.  Cerle  inler  iltos  singulos  qui- 
bus  oportuit  Jusliniauum  comitera  et  Vitaliauum  raagistrum  mititum  faisse,  ex 
Hormisdae  epistola  89  resciscimus.  ubi  lii  per  dictum  Paulinum  pontifici  rcscri- 
psisse  dicuntur  {conf.  seq.  n.  XXI). 

XXI. 
a.  519  mense  Junio.  Justiniani  ad  Hormisdam  de  concilianda  ecclesiis  pace 
exhortalio.  —  VUaliani  ad  Hormisdam  in  eadem  causa  interccssio. 
Pontifex  morae  impatiens,  quum  die  29  Aprilis  a.  519  et  Justiuo 'et  aliis 
quibus  oportutt  Utteras  de  pace  per  Pautinum  Romanae  ecclesiae  defensorcm  dire- 
xissel  (conf.  Horm.  episl.  73),  a  Jusliniano  et  Vitaliano ,  quorum  inlercessio  baud 
iluliie  primo  loco  pelita  eral,  responsum  per  cumdem  Paulinum  inox  meruit.  U« 
quo  Juslinlanus  (Horm.  epist.  89)  scrihit:  ad  bealitvdmem  vestram  et  fraier 
noster  gloriosissimus  Vitalianus  per  Paulinum  virum  sublimem  defensorem 
veslrae  ecclestae  rescripsit,  et  nos  per  eumdem  significare  curavimus,  ilta 
debere  beatitudinem  vestram  perficere,  quae  pacem  et.  concordiam  sanctis 
concedanl  ecclesiis.  Quum  iteinde  haud  obscurc  iegalionera  dic29Junii  a.519 
ad  Hormisdam  destinatam  (llonn.  epist.  77  et  78)  quasi  subinde  secutam  ponat, 
responsa  ilta  jain  ila  mcnse  Juuio  poucnda  erunt,  ut  legatus  Paulinus  post  dicm 
29  Aprilis  salb  lemporis  ad  iter  Roma  Constantinopolim  perficiendum  habuerit. 

xxu. 

a.  519  d.  29  Junii.  Justini  imperatoris  ad  Bormisdam  de  concitianda  pace 
per  Eujogium  legalio. 
Justinianus  in  Horuiisdae  epist.  89  refert,  profecto  Pautino  se  nunlium,  qui 
certius  responsum  ad  pontificem  referret,  cum  litteris  imperatoris  destinasse. 
Slcul  responsum  istud  Justiniani  facile  idem  esse  agnoscitur,  quod  supra  Horm. 
epist.78  prachuimus,  ita  hae  imperatoris  litterae  intercidisse  diccndae  sunl.  Quum 
legatorura  suggeslio  simul  raissa  (liorm.  epist.  77)  III  Calendas  Julias  a.  519 
data  signelur,  etiam  haec  Justini  sacra  eidem  lempori  attribueuda  erit,  et  per  eum- 
dem  Eulogium  ibidem  nominatum  translata  esl.  Quapropter  quura  Horraisdae 
epistola  79  ad  Justlnum  direr.la  VII  Idus  Julii  a.  519  data  signetur,  non  ad 
nostram  hanc,  scd  ad  aliam  ab  eodem  dic  22  Aprilis  desllnalam  (Horra.  cpist.  66} 
ponlifex  ibi  respicere  apparet.  Polius  scripla  illa  ali  Hormisda  die  2  Septembris 
519  Constautinopolim  per  eumdem  Eulogium  mlssa  (Horm.  episl.  90 — 96),  inter 
quae  eliam  ad  Justinuiu  litlcrae  (llorra.  cpist.  93),  huic  legationi  rcspondere  jiu- 
tanda  suut. 

xxin. 

a.  519  d.  2  Sept.  Hormisdac  ad  legaios  Germanum  et  Jokannem  episcopos 
et  Blandum  presbyterum  de  causa  TAomae  et  Nicoslrati  instructio. 
In  cpislola  103  die  3  ilecembris  a.  519  scripta  Hormisda  legatis  suis  horta- 
uoneiu  quaindara  in  memoriam  re?ocat,  qua  illis  injunxcral,  ul  pro  Tkomae  et 
P/icostrati  fralrum  et  coepiscoporum  communione  atque  loco  serenissimo  prin- 
cipi  vehementer  insisierent:  ul  dicli  episcopi  escctusis  occupatoribus  ad  proprias 
rcvcrterentur  ecclesias,  isti  autem  alibi,  si  iamen  rectae  fidei  rssent,  ordina- 
rcnlur.  Etsi  pltires  in  mcmoruta  causa  Ilormisdae 'epistolas  liabemus  (Horm.  cpisl. 
92 — 96),  nullibi  tamen  ejusmodi  admonilionem  invenimus.  Quarc  has  quidem 
ad  lcgatos  litteras  deperdilas  esse  coulicitur.  Ac  mirura  saue  est,  quod  Hormisda 
in  lllo  ucgotio,  quum  pcr  Eulogium  ad  plures  intercessiones  miserit,  uon  ctiam 
lcgatos  ipsos  suos  interpetlaverjl  et  instru\eril,  etsi  in  epislola  92,  ubi  ejusmodi 


^icjitizedbvGOOgle 


NOTITIA  EPIST.   NON  EXSTANT.   N.  XX  —  XXVI I.  1001 

cpistolas  suas  recensct,  de  lcgatis  sileat.  Unde  suspicio  ailesl,  per  cumdem  Eu- 
logium  die  2  Septcmbris  a.  519  Mlam  iustructioncm  nrt  legatos  translatam,  qucm 
etiam  ail  Dioscorum  in  causa  Scytharum  monacliorum  ponlificis  pladta  luljssc  ei 
cpislola  97  proslme  adnotabimus. 

XXIV. 
a.  519  d.  2  Sept.  Hormisdae  ad  Dioscorum  diaconum  legatum  de  Scythis 
monachis  sentenlia. 
Eulogio  Justini  legato  revertcnte,  irieoquc  eoilem  ilic  2  Scpterobris  a.  519, 
ijuo  cpistolae  90 — 96  datae  siiut.  Ilormisda  ad  Dioscorum  litteras  tftrexit,  quibus 
significavit  intentionem  monachorum  Scytharum,  et  quomodo  ipsi  visum  fucrit 
episcopo  Constanlinopolitano  causam  deiegare .  ut  ipse  Ilioscorus  inier  eos  ct 
qui  ab  eis  impelcbantur  ibi  audirentur.  Itcscripsil  Dioscorus  Iriihus  Octobris 
a.  519  (llorm.  episl.  98),  unrte  simul  Eulogium  ilie  2  Septcmbris  Itoma  profeclum 
tmvc  Constantinopolim  jain  arivenisse  comperimus. 

XXV. 

a.  519  m.  Octobri.  Hormisdae  papae  ad  Jusiinum  imperatorcm  pro  auxilio 
ecclesiarum  Africanarum  deprecalio. 
Innuit  cjusmodi  Ilormisdac  legalionera  Justinns  epist.  101  dic  17Novembris 
l.  519  dala,  qua  sc  illuslrem  virum  revercnlissimum  episcopum  gralo  susce- 
pisse  animo  praefalus,  adriit:  de  opera  tamen  et  favore,  qui  sacrosanctis  in- 
ferendus  est  ecclesiis,  tunc  demum  opportunius  staluetur,  quum  legati,  quos 
nupcr  ad  regcm  magnificum  Trasamundum  destinasse  noscimur,  reversi  pro- 
pitia  Divinilate  responsum  nobis  detuterint.  Sed  uibil  amplius  cerli  ibi  statui 
polest,  nisi  ut  ex  tewpore  quo  responsum  dalum,  tempus,  quo  Romae  illa  recom- 
mendatio  submiuistrata  esl,  iu  mense  Oclobri  anni  519  ponainus.' 

XXVI. 
a.  519  c.  initium  m.  Nov.     Johannis  2Vicopoiitani  ad  Hormisdam  contra  ca 

lumnias  Ammonio' diacono  suo  apud  imperatorem   inspersas   con- 

questio. 
Anno  519  die  3  Decembris  Hormbda  legato  suo  Dioscoro  inter  alia  nuntiat, 
Johannem  Nicopolitanum  per  Ammonium  diaconum  sihi  scripsisse,  quod  et  (scil. 
Ammonio)  aliqui  malevoli  apud  principem  nituntur  generare  catumniam  (Horni. 
epist.  104  n.  3  ct  105  n.  3).  Quod  scriptuni  jum  deperiit,  sicul  nec  satis  constat, 
qui  polissimum  scrupulus  coulra  diclum  diaconum  motus  sil.  Sed  quuni  eo  fere 
ipso  tempore,  quo  id  scripsit  pontifex,  ille  Romam  advenissc  videatur  (die  130cto- 
hris  eum  nonduni  ihi  ftiisse  Honnisdac  cpistola  97  docet),  circa  inilium  mensis 
Novembris  legatio  a  Johanne  Nicopolilano  inslrucla  esse  putanda  esl. 

XXVII. 
a,  519  m.  Decembri.  Hormisdae  ad  iegatos  de  Paschatis  celebratione  iit- 
lerae. 
Innuil  Johannes  Constanlinopolitanus  (in  Horni.  episl.  109  n.  2  dic  19  Jan. 
a.  520  signata)  Hortnisriac  litteras  Conslanlinopolim  riirectas  conlitiuisse  instantis 
dominicae  passionis  numerum,  qucm  ipse  tunc  ex  rcpositis  in  urbc  regia  diei 
paschalis  annatibus  in  diem  XIII  Calcndas  Majas  figcndum  significal.  In  Occi- 
ilente  quippe  riuhitalio  exorla  eral,  ijuiim  quiilam  I'asclin  riie  22  Hartii  cclehrau- 
riuui  putarenl  et  vere  celebrarcnl  (cf.  Uart  dc  verifier  lcs  tfntes.  ed.  II  pag.  1 1). 
Unrie  Hormisriac  ansa  data,  ul  liTteras  ad  lcgalos  Conslantiuopoliui  dirigerel,  qui- 
hus  et  suam  scnlentiam  dc  dic,  quo  Pascba  celubrandum  esset,  cxpunebat,  et  quid 


^igilizedbyGOOgle 


1002  8.  HORMISDAE  PAPAE 

Je  ea  rc  Johannes  Conslanlinopolitanus  censeret,  ut  illi  consulerenl  praecipiebal. 
Subest  suspicio,  litieras  hasce  casriem  ossc,  quas  legali  (llorm.  episl.  110)  per 
Eulogium  sibi  allatas  asserunt  ac  rie  paschali  die  quaesiisse  innuunl.  Quuraque 
ipsi  ea  alloquia  vocitent,  Johannes  autem  simpliciter  litterarum  vocc  ulalur,  eas 
ad  legalos,  nou  ail  episcopum  Conslantinopolitanum  signatas  esse  crediderim. 
Eulogius  ille,  qui  eas  atlulissc  ilicitur  qucmque  a  legationc  Romana  (Horm.  epist. 
76 — 78,  90 — 96)  Idibus  Octobribus  a.  519  jam  Conslantinopolim  reversum  denuo 
Roraam  directum  essc  ex  llormisdae  epistola  99  intelligimus,  fortasse  e\  nova  iiac 
legatioue  post  profeclum  Paulinum  (i.  e.  post  3  Deccmbris  a.  51D ,  conf.  llorm. 
episl.  103 — 107)  hauc  nostram  deperditam  retulit. 

XXVIII. 
a.  520  d.  19  Janttar.  Justirtiani  comilis  ad  Hormisdam  dc  causa  Scylkarum 
monachorum  iterala  inlercessio. 
Hormisda  in  epistola  112  n.  1  baud  obscure  Justiniani  cpistolam  diel5  0clo- 
bris  a.  519  dalam  (Ilorm.  epist.  99)  signiRcal,  quum  quae  ibi  perslringuntur  cum 
hujus  vcrliis  salis  conveniani.  Sed  ibidem  n.  2  aliam  epistolam  innuil,  qua  ille 
aeque  atque  imperator  promiserit  legationem  esse  venturam.  Quam  jam  deper- 
ditam  esse  deprehendimus ,  sed  una  cum  Justini  epistola  ibidem  laudata  (Horm. 
epist.  108)  ideoque  ilie  19  Januarii  auui  520  missam  essc  consentancum  cst. 

XXIX. 

a.  520  max  posl  d.  25  Febr.      Epiphanii  Conslantinopolitani  ad  Hormisdam 
ordinalionis  suac  indices. 

Arguit  Hormlsda  cpisl.  113  Epiphanium,  quod  dc  ordinalionc  sua  non  lcga- 
lionem  raisissel,  sed  paginalia  tantum  sufficcrc  judicasset  ex  occasione  coilo- 
quia.  Scd  et  haec  paginatia  colloquia,  factae  videlicet  orriinationis  indices,  jam 
deperierunt.  Verum  ea  mox  post  illam  ordiuatlonem ,  quac  Theophaue  (chronu- 
graph.  pag.  142,  ed.  Bonn.  pag.  256)  teste  dic  25  Kebruarii  a.  520  pcracta  csl, 
missa  csse  vix  dubium  est. 

XXX. 
a.  520  mox  post  d.  25  Febr.     Legatorum  apostolicae  sedis  ad  Hormisdam  de 
eadem  Epiphanii  ordinutione  rclatio. 

Hormisda  epist.  113  paginaiibus  colloquiis  Epiphanii  mon  accessisse  ail 
iegatorum  suorum  (puta  Germaui  el  sociorum)  votivam  relationem,  quae  exclu- 
sum  quod  causa  imperabat  silentium  ad  officia  benigna  Iraxeril.  Exslat  qui- 
dem  Dioscori  de  ca  re  rclatio  quarla  die  posl  illam  ordinulionem  trausmissa 
(Horm.  epist.  111).  Sed  ibidem  nulla  ctiamtunc  communio  cum  Epiphanio  inila, 
iraino  ne  invilata  quidem  csse,  cspressis  vcrbis  dicilur,  quarc  plena  de  illo  sen- 
tentia  consulto  suspendilur.  Uridc  illa  voliva  rclatio  tcgatorum  deperiisse  pu 
laiida  est,  etsi  non  multo  post  missa  cssc  apparet. 

XXXI. 
a.  520  c.  fin.  MarlH.  Honnisdae  ad  legatos  Gcrmanum,  Fcticcm,  Diwcorum 
ct  Btandum  dc  rebus  circa  ipsos  gestis  requisitio. 
Sub  die  10  Julii  anni  520  Hormisria  legalis  suis  Germano  cpiscopo,  Fclici 
et  Kioscoro  riiaconis  et  Blamlo  presbylero  sollicitiidincm  nwgnam  suam  ciponens, 
etiam  se  per  hominem  iilustris  viri  atque  magni/ici  palririi  Agapili  desideriis 
ipsorum  congruos  affatus  misisse  signilical,  ut  euui  ric  omuiiius  quae  circa  ipsos 
agerenlur  ccrliorcm  pedrierenl  (Horm.  episl.  122).  Quae  littcrae  rieperierunt, 
quura  practer  Hormisdac  epistolas  103  ct  104  die  3  Hecembris  a.  519  ad  legalos 
pcr  Pauliuuui  defensorem  missas  nulla  illius  ad  cosricm  circa  id  tcmpus  scripla 


^igilizedbyGOOgle 


*       NOTITIA    EPJ8T.    NON   BX8TANT.    N.  XXVII —  XXXIV.  1003 

habcamus.    Forlasse  eadem  cst  legalio,  quae  circa  exilum  Marlii  a.  520  llormisitae 
litteras  ad  Justinianum  datas  (Horm.  epist.  112)  detulit. 

XXXII. 

a.  517—520.  Possessoris  episcopi  Africani  ad  Sormisdam  codicis  expla- 
nationum  epistolarum  beati  Pauli  transmissio. 
Possessor  episcopus  Afer  quura  inilio  mensis  Junii  a.  520  Ilormisdam  de 
libris  Fausli  Regiensis  cousuleret,  simul  meminit.  se  antehac  codicem  quoque 
tractandum  direxisse  continentem  h.  Pauli  apostoli  epistolarum  explanationes. 
Pro  guo,  ait,  rescripto  gratulari  non  merui  (Horm.  epist.  115).  Quilms  satis 
indicatur.  ponti/icem  ihi  etiam  propria  epistola  consultum  esse.  Verum  ptura  ile 
hisce  dici  non  possunl,  nisi  ea  ila  post  diera  3  Aprilis  anni  517  (Horm.  cpisl.  31) 
ponenda  esse,  ut  lamen  mense  Junio  anui  520  (Honn.  epist.  115)  salis  anle- 
riora  siut. 

xxxin. 

a.  520  d.  9  Jul.     Justini  imperatoris  ad  Bormisdam  mandatum  legatis  re- 

deuntibus  traditum. 
Ipse  Justinus  die  31  Augusti  a.  520  Hormisdae  memorat,  se  legatis  sedis 
aposlolicae  (puta  Gerniano,  Felici,  Dioscoro  et  Blando)  redeuntibus  hujusmodi 
mandata  tradidisse,  quod  capitulu,  quae  ad  perfectam  unitatem  ecclesiarum 
pertinerent,  illi  per  reverentissimum  Johannem  episcopum  sequenter  mani- 
festa  faceret  (Horm.  epist.  126,  conf.  epist.  116).  Capitula  ilta  sane  ea  eranl, 
quae  Justinus  I.  c.  epist.  108  sibi  ex  diversis  Eois  provinciis  porrecta,  ccrta 
quaedam  disserentibus  pro  fide  catholica ,  secretaque  suae  mentis  declaran- 
libus,  quae  apud  se  pro  individua  Trinitate  constituta  testabantur,  quacquc 
firmiter  se  recepturos  oslendebant ;  quaeque,  ut  I.  c.  epist.  116  ait,  clemen- 
tiore  quodam  indigebant  moderamine.  Enemplar  eorum  Justinus  poslea  revera 
per  dicluni  Johannem  Iransmisit  (Honn.  epist.  129  n.  5  ss.).  Sed  et  mandatum 
istud,  quin  legatis  die  9  Julii  a.  520  (Horm.  cpist.  116 — 121)  redeuntibus  in 
scriptts  datum  sit,  vk  dubilandum  est;  quae  scrtpta  jam  lemporis  injuria  nobis 
tnterierunt. 

XXXIV. 
a.  520  m.  Decembri.      Hormisdae  ad   Salustium  Bispalensem  de  pacc   in 

Oriente  rcstituta  nuntius. 
Hormisda  id  salagens,  ut  divina  beneficia  cuncti  agnoscerent,  simulque 
prislina  Hispanorum  de  ea  rc  sollicitudinc  (conf.  Horm.  episl.  26)  incitatus,  quum 
uniouem  ccclesiarum  Orientalium  reslitutam  esse  cognosceret,  statim  illis  episcopis 
nuntiare  leslhiavit,  cl  ipsa  ecclesiasticac  pacis  instrumenta  ad  Saluslium  Hispalon- 
sem  trausmisit  (Horm.  episl.  142  n.  1).  Tempus,  quo  id  factum,  non  satis  con- 
stat,  sed  cerle  sub  fincin  anni  520  statueDdum  est.  Nam  quum  epist.  142  n.  1 
llormisda  jam  Salustium  laude  prosequatur,  quud  transmissa  illa  pacis  instrumenta 
ad  aliorum  episcoporum  notitiam  pertulisset,  epislola  143  eodem  prorsus  tempore 
scripla  his  episcopis  de  eadem  re  responsa  sua  dirigit,  quibus  haud  dubie  ipsius 
epistola  141  (d.  26  Hart.  a.  521)  notatur.  Quare  illis  ecclesiasticae  pacis  in- 
ttrumentis  non  nisi  acta  sive  per  suos  (l.c.  epist.  116 — 121)  sive  per  Justini 
(l.c.  cpisl.  129—132)  legatos  allata  significari  possunt,  quorum  illa  die  17Septem- 
hris,  haec  die  30  iNovembris  a.  520  ilomao  tradita  sunt.  Itaque  cerle  exeuuti 
anno  520  illa  llormisdac  ad  Salustium  legatio  attribuenda  erit. 


^igilizedbyGOOgle 


1004  S.  HORMISDAE  PAPAE  • 

XXXV. 

a.  521  c.  inilia.  Salustii  Hispalensis  episcopi  ad  Hormisdam  de  restituta 
pace  gratulatio. 
Quum  de  unitale  ecclesiarum  Orienialia  et  Occideutalis  fcliciter  reslitula  nun- 
lius  in  Hispaniam  pervenisset,  Saluslius  episcopus  llispalensis  lltleras  votiva 
graluiatione  plenas  ail  Hormisdam  direxil.  Simul  ilii  geminae  salutis  suae  in- 
dicium  iledil,  se  corporali  cum  spiritttalibus  officiis  incolumitate  gaudere  signi- 
ficans.  Alia  quoque  documenta  boni  pontificis,  quae  ipse  inlcrca  edideral,  litteris 
illis  insenut,  iU  ut  Hormisda  laelus  de  illis  testarctur,  euin  et  praedicanda  fe- 
ctsse  et  ea  suadere  non  distulisse.  Inler  quae  specialira  fuisse  videtur,  quod 
ecclesiasticae  pacis  instrumenta  a  poulilice  transmissa  et  atia  ejusdem  vota  omni- 
bus  Hispauiae  episcopis  officii  devotione  uota  fecissel,  fideli  intelligentia,  ut  ail 
Hormisda,  cunctis  innotescens ,  quac  per  coeleslem  gratiam  cunctis  profutura 
cognoverat.  Quaproplcr  pontifex  vices  ei  salvis  melropolilanorum  privilegiis  per 
Raetkam  Lusitaniainquc  provincias  commisil  (florm.  epist.  142).  De  tempore 
quiilem  veri  similc  est,  Salustium  comperla  pace  ecclesiastica .  quae  tamdiu  in 
suiumis  omnium  votis  fuerat,  inox  ciim  gratulatioue  sua  fcsliiiasse.  Quare  quum 
legati  sedis  aposlolicae  pleuis  pacis  illius  monumentis  Constanlinopoli  dic  9  Se- 
ptembris  amii  520  instrucll  dic  30  Novembris  cjusdcui  anni  Romam  pervenissenl 
(conr.  Horm.  episl.  129 — 132),  circa  Onem  liujus  anoi  aut  iuilium  sequentis  isla 
Salustii  legalio  poneuda  est. 

XXXVT. 

a.  521  c.  inilia.  Episcoporum  Baeticae  provinciae  ad  Hormisdam  dc  statu 
Ulius  ccclesiae  relaiio. 
Eodem  fere  tempore.  quo  Saluslius  Hormisdam  adiit,  etiaui  ab  episcopis 
Baeticae  provinciae  Rotnam  graiae  de  statu  ecclesiae  illius  litlerac  perveneruul. 
Indicabaut  videlicet,  quomodu  ibi  per  omnes  votiva  caritas  vigcret  et  ptena  eccle- 
siarum  pax.  Simu!  privilegiorum  veterum  el  statutarum  patemorum  mentio- 
nem  iudiderunt.  utque  in  honore  suo  a  patribus  dccreta  servarcntur  inuuisse 
videnlur  (Horm.  epist.  143).  Ad  quae  quum  Hormisda  eodera  quo  ad  Salustium 
temporc  rescripsit  (epist.  143),  ilta  etlain  fere  eodem  tempore,  i.  e.  circa  inilia 
anui  521,  Roinam  allata  esse  pulanda  sunt. 

xxxvn. 

-—  —  Hormisdae  confirmatio  constitutionis  s.  Gregorii  Lingonensis  in  gra- 
tiam  monasterii  s.  Benigni  Divionensis  editae. 
In  chronico  s.  Benigni  Divionensis  (Dacheri  spicileg.  tom.  I  pag.  360)  Hor- 
mtsda  constitulionem  s.  r>rcgorii  Lingonensis  episcopi  in  gratiam  monasterii 
s.  Benigni  Dioionensis  editam  confirmasse  narralur.  Sicut  consciitaneum  est, 
confinnalionein  istam  peculiari  apice  per  diclum  episcopum  a  pontificc  petitam  et 
ab  lioc  datam  csse,  ila  Limcn  plura  ilc  ca  re  milii  pracslo  non  sunl. 

XXXVIII. 
Epistolae  et  dccrcta  Gelasio  falso  adscrijita. 

1.  Hormiada  Remigio  epiacopo  Bemensi.  ,',Suscipienles  plena."  Re- 
migio  vices  suns  per  omue  rcgnum  dilecli  ct  spiritalis  lilii  sui  Ludnvici  (seu  Chlo- 
dovei)  nuper  cum  genle  intcgra  conversi,  salvis  privilegiis,  quae  uielropolitanis 
decreveril  antiquilas,  comuiillit  (Hincmar.  lib.  55  cap.  c.  16,  Cocquelincs  Bullar. 
1, 77,  Hansi  1.  c.  VIII,  383.  Labat.  cnnc.  tiall.  1, 883,  Mignc  1.  c  LXIII.  524)  — 
apocryphum  (conf.  Lahal,  I.  c.  I,  383  cl  supra  monita  pracv.  pag.  123  ss.). 


^igilizedbyGOOgle 


NOTITIA  EPIST^  NON  EXBTANT.   N.  XXXV —  XXXVIII.  1005 

2.  Epistola  Hormisdae  papae  p«r  univeriai  provinciai  directa  episco- 
pis,  presbyteris,  diaconibus  vel  cunclo  clero,  imperatoribus,  regibus,  ducibus, 
principibus  kujus  mundi,  qui  sub  catholica  atque  apostolica  soliditate  firmati 
esse  videntur:  ut  praecessorum  nostrorum  patrum  regulam  non  spernant  de 
omnibus  judiciis,  quod  ad  ecclesiastica  jura  pertinere  videntur,  vel  ex  omni 
re,  quod  kic  politum  esse  videtur.  Si  quis  diaconus  aul  presbyter  post  ac- 
ceptam  benedictionem  liviticam  cum  uxore  sua  incontenens  invenitur,  ab  of- 
ficio  abjiciatur.  „Ecce  manifesttssime  etc."  Hac  inscriptione  epbtolam,  cujus 
falsilas  prima  fronle  prostal,  codex  Monacensis  lalinus  6*243  fol.  234 — 238.  elsi 
posteriori  tameu  saeculi  IX — X  mauu.  corpori  aliorum  geuuiuorum  decretaliura 
adsuit.  Praebelur  etiam  codice  Vaticano  1313,  colleclione  Herovalliana  t.  XVUI 
(in  cod.  Eremensl  205  tit.  XV  pag.  88}  et  poenilentiali  Halilgarii  Cameracensis, 
unde  et  Gratiauus  c  29  et  58  l>.  50  quaedam  fragmeuta  sumpsit,  et  Jac.  Petit 
Poenit.  Theodor.  Cant.  tom.  I  pag.  143  ac  Canisius  Lect.  anliqu.  ed.  Basnagc 
t.  II  p.  2  pag.  143  sq.  ediiterunt,  ei  quibus  repetierunt  sequentcs  collectores 
(Mansi  I.  c.  VIII.  527,  Migue  I.  c.  LXiil,  527  ss.).  De  falsitate  ejus  nihil  jam 
addendum.  Tantum  moneo,  in  dicto  Monacensi  non  solum  teitum  puriorem  sed 
cdilo  etiam  pluribus  pleniorem  praeberi,  quae  hic  producere  iibet.  Post  rerba  con- 
tinere  videnlur,  quibus  edili  clauduntur,  illicfot.  237'additurr  Etideo perpendite, 
fratres  carissimi,  et  sollicite  cogitate,  sicut  sanctos  patres  sensisse  conpcri- 
mus,  quam  laudabiliter  pro  catholice  fidei  veritate  unusquisque  debet  moveri, 
et  quam  sollicitae  dominico  gregi  devotione  officii  pastoralis  unusquisque  im- 
pendere  debeat.  Et  sollicitudinem  omnium  ecclesiarum  secundum  apostolum 
circumferentes,  nos  indesinenter  ortamini,  quamois  sponte  vigilantes  ac  prae- 
c.urrentes,  in  vos  divinum  zelum  solito  demonstratis ,  nec  quisquam  nostrum 
Christiana  plebe  pereunte  reatum  deditionis  incurrat  et  mercenarius  potius 
videatur  esse  quam  pastor.  Unde  ortamur  omnem  cterum  et  devolissimum 
populum,  ut  hanc  seriem  nostram  suprascriptam  unusquisque  non  renuat  sed 
potius  intemeralam  custodiat,  si  cum  supra  ilictos  sanctos  patres  non  causas 
sedpacem  habere  desiderat.  Metuat  unusquisque  aeternum  supplicium,  et  de- 
sideret  adepturum  se  regnum.  Vnde,  fratres  carissimi,  permanete  in  eum 
qui  esi,  ul  vincatis  in  vobis.  In  ipso  sensu  et  in  eadem  sententia  estote  Exod. 
perfecli,  ut  a  filio  hominis,  cumveneritin  majestate  sua,  non  audiatis :  „disce-  3, 14- 
dite  a  me  maledicti",  sed;  „venite  benedtcli",  possitis,  audire.  Angustam  Mattii. 
nunc  portam  festinanter  intrate,  quae  eos  accepil,  quos  numquam  spatiosa  ™i*'- 
invenerunt.  Haec  dilectioni  vestrae  pro  letitia  cathoticorum  dicta  sufficiant; 
rjaae  saepius  recensere  vos  volumus,  ut  triumpho  fidei  gratulantes  intellegatis 
domini  caritatis  et  pacis  esse  vobis,  cum  cavere  nos  convenil  in  futurum,  ne 
posset  magis  ac  magis  quae  abscissa  sunt  pullulare.  Elaborate,  fratres 
carissim,  iaborate  obsecro,  ut  vere  tollantur  de  medio  vestrum,  qui  ttaluta 
canonum  spernunt,  ul  non  sit  in  collegio  vestro;  credendum  tamen  de  divina 
rst  pietate,  quod  omnes  in  viam  redeant,  si  de  supra  dicto  korum  malorum 
caput  et  causa  lollatar.  Prindpes  hujus  mundi  kortor  et  admoneo,  ut  sic 
fruantur  rebus  lerrenis,  ut  non  amittant  caeleslibus  remedus,  sic  de  vita 
praescnte  gratulentur,  ul  favorem  caclestem  non  perdant.  Vtdete,  fratres, 
unde  in  libro  regum  legimus  de  duobus  regibus  Saul  etDavid;  sed  si  de  eorum 
vitam  pensamus,  possumus  aliquid  ad  nostram  imitationem  coUegi.  Iste  prior 
et  presens  regnum  perdedit  et  caelcstem  amisit,  ille  sequens  et  presentem 
habuit  et  caelestem  adeptus  est.  Nimia  sunt  qui  loquimur,  sed  pensel  unus- 
que,  quam  rationem  in  tanto  districti  examinis  Judicii  die  reddilurus  sit,  qui 
sanctos  vel  tantos  patres,  quod  supra  memaravimus,  eorum  praeceplionibus 
obaedire  contemnit,  non  solum  autem  illos  sed  el  omnes  sanctos  patres,   qui 


^icjitizedbvGOOgle 


1006    3.  HOHMISDAE  P.   NOTITIA  EPIST.  NON  ^XSTANT.   N.  XXXVIII. 

jura  ecclesiaslica  conslituerunt.    Ortor  vos  fraires,  ut  m  quantum  tdres  sup- 
»■  petunt,  per  eorum  admonitionibus  ad  regnum  caelestem  quam  tolius  pro- 
perale,  praestanle  Domino  nostro  Jcsu  Chrislo,  cui  est  konor  et  gloria  in 
saecula  saeculorum. 

3.  Hormiida  papa  Euebio  episcopo:  ul  pater  adultum  filium  invitum 
ad  matrimonium  cogere  non  possit,  possil  filium  nondum  adultum.  „Tua  sancti- 
tas'1  {Palea  in  Grat.  c.  2  C.  XXXI  qu.  2;  c.  1  X.  IV,  2)  —  apocryphura. 

4.  Hormitda  papa  in  decretis  o.  6:  Nullus  fidetis  cujuscunque  con- 
ditionis  sit,  occulle  nuptias  faciai,  sed  benedictione  accepta  a  sacerdote  pu- 
blice  nubat  in  Domino  (Burch.  decr.  IX  c.  3,  Ivo  decr.  p.  VIII  c.  141,  Paonorm. 
1.  VI  c.  5,  Gratian.  c.  2  C.  XXX  qu.  5)  —  apocryphum. 

5.  Honnisda  papa  in  decretis  e.  10:  Nullus presbyler  in  ecclesia  con- 
secrata  aliud  allare  erigal,  nisi  quod  ab  episcopo  loci  sanclificatum  est  vel 
permissum,  ut  sil  discretio  inter  sacrum  et  non  sacrum;  nec  dedicationem 
fingat,  nisi  sit.    Quod  si  fecerit ,    n  clericus  est.  degradetur,   si  vero  laicus, 

'    anathematizetur  (Burch. decr.  I.III  c.17,  Ivo  decr.  p.lll  c.20,  Polyc.  [.IV,  1.31. 
Gratian.  c.  25  D.  1  dc  consecr.)  —  est  capilularium  reg.  Franc.  1.  VI  c.  202. 

6.  Ez  doctrina  Hormiadae  papae  o.  4:  Si  quis  baplizat  aut  aliquod 
divinum  officium  cxereuerit  per  tcmeriiatem  non  ordinatus,  abjiciatur  ab 
Ecclesia  el  nunquam  ordinelur  (Burch.  decr.  IV  c.57)  —  apocryphum  (conf. 
Berardus  Graliani  canon.  genuin.  ed.  II  p.  II  t.  1  pag.  384  sq.). 


^igilizedbyGOOgle 


INDEX   GENERALIS. 


Praefatio  editoris. 

.   De  eaoeis  et  origine  Iiujue  novae   editionia   epistolamni  Romano 

rum  pontificum  .      .      .      . V 

.   De  prioribua  harum  epistolarum  editdonibuF,  quae  Coustautii  curas 

exceperunt VII 

.  Proapectna  hujus  novae  editionis.    Quomodo  Constantii  et  Durandi 

ibi  studia  connexa.     1'rincipia  critica,  quae  in  eadem  adhibita         XIV 

,   Brevia  recensio  codiciim,  qui  in  hac  cditione  adhibiti  sunt      .  XVII 

.  Tabula  codicum  adhibitorum  eorumqne  siglorum XXXV 


Monita  praevia 

in  cpistolaa  Romanoriim  Fontificum 

Hilari,   SimpHcii,   Felicia  II,   Gelasii,  Anastaaii  II, 

Symmachi,  Hormiadae. 

Monita  praevia  in  Hilari  epistolas 1 

Mouita  praevia  in  Simplicii  epiatolas G 

Houita  praevia  in  Felicia  II  epistolas 9 

Moiiita  praevia  in  Gelasii  epiatolaa 2J 

Monita  praevia  in  Anaetaeii  II  epiatolas 82 

Monita  praevia  in  Symmachi  epiatolas 86 

Monita  praevia  in  Hormisdae  epistolas 101 


Textos  Epistolarnni. 

S.  Hilarus  papa 

(d.  19  Nov.  a.  461  —  d.  21  Febr.  a.  468). 


g    Hilari  papae  vita 

ujlari  diaeoni  ad  Pulcheriam  AugUBtam.    „2itov3ijv".    „Studiui 

JTilari  archidiacoui  ad  Victorium.     „Quub>  pteraque". 

Vietorii  ad  Hilarum  arcliidiaconum..    ,,1/tinam".    . 

Hilari  papae  ad  Leontium  episcopum  Arelateneem.    ..Qunntum' 

t  eontii  epiecopi  Arelatensis  ad  Hilarum.    „Quod  Leonem". 

Hilari  paP*8  *■*  Leontium  Arelatenaem.     „DUectiom  meae" 

V'd    a^  I.eoiitiuin  Arelatensem.    „JUiramur" 

.   .    uJ  episcopos  diversarum  provinciarum  Galliae.     „Quamguam' 


^igilizedbyGOOgle 


1008  INDEX   GENEBALI3. 

K|.ist.  |4ff. 

9.    Hilari  papas  ad  Leontium  Arelatensem.     „Qualitet" 146 

10.  Ejd.  ad  episcopos  iu  cauea  Mamerti  congregatoa.     „So«Uitit"     .     .  149 

11.  Ejd.  adepiscoposdiversarumprovinciarumGaUiae.  „Et*i  meminerimu»"  lftl 

12.  Ejd.  ad  Leontium,  Veranum  et  Victurum  epiacopos.    ..Movcmnr".  152 

13.  Epiacoporum  Tarraconenaium  ad  Hilarum.     ..Etiamsi  nulla"      .     .     .  156 

14.  Epiacoporum  Tarraconeneium  ad  Hilarum.     ,.Qunm  euram"       .     .     .  157 

15.  Decretum  Bjnodale  Hilari  papae  (d.l9Nov.  a.465).    „Fljrvio  Batilitco"  159 

16.  Hilari  p.  ad  Ascanium  et  reliquoa  episcopos  Tarraconensia  provinciae. 

„Pottquam  ttttercu" 185 

17.  Hilari  p.  ad  Aacamum  TarraconenBem(d.  l9Nov.  a.465).    „Disinae"  .  169 
Notitia  epistolarum  non  exetautium,  quae  ad  b.  Hilarum 

papam  atti&ent       170 

8.  Simplicins  papa 

(d.  25  Febr.  a.  468  -  d.  2  Mart.  a.  483). 

S.  Simplicii  papae  vita 174 

1.  Simplicii  p.  ad  Florentium,  Equitium  et  Severum  episcopos.    ..Helntio"  175 

2.  Shnplicii  p.  ad  Acacium  Constantinopolitanum.    „Qmtntnm"  177 

3.  EJd.  ad  Baeiliscum  Auguetum.     „Ouperem." 119 

4.  Ejd.  ad  presbyteros   et  archimandritas  Constantinopolitanos.     „Per 

filiunt- 183 

5.  Ejd.  ad  Acacium  Conatantinopolitauum.     „Quum  filii" 186 

6.  Ejd.  ad  Zenonem  imperatorem.     „IrAer  opera" 186 

7.  Kjd.  ad  Acacium  Conatantinopolitannm.     „Litteri»" 189 

8.  Acacii  Constantinopolitaui  ad  Simplicium  p.    „Sollicitudinem"  192 
.  9.   Simplicii  p.  ad  Acacium  Constantinopolitanum.    „Quam  tft"    .  196 

10.  Ejd.  ad  Zenonem  imperatorem.     „Olim  divinorum" 196 

11.  Ejd.  ad  Acacinm  ponstantinopolitanum.    „Quanto»" 197 

12.  Ejd.  ad  Zenonem  imperatorem.    ..Proxiac  quidtm  quum" 199 

13.  Ejd.  ad  Acacium  Constantinopolitanum.      „Proxime  quidcm  dilectioni"  200 

14.  Ejd.  ad  Johannem  Ravenuatem  epiBcopum.    „Si  quia" -Jitl 

15.  Ejd.  ad  Zenonem  imperatorem.     „De  tceletia" 202 

16.  Ejd.  ad  Acaciitm  ConstantinopoUtauum.     „Clementistfmi" 205 

17.  Ejd.  ad  Acacium.     ..Antiochcni" 206 

18.  Ejd.  ad  Acacium      „!Hiramur" 208 

19.  Ejd.  ad  Zenonem  imp.    Fragm.    „Sed  jaoi" 212 

'20.    Ejd.  ad  Acacium.     ..Cogitiitionum" 213 

31.    Ejd.  ad  Zenonem  Hiapalensem.     ..Plurimorum" 213 

Notitia  epiatolarum  non  ezstantinm,    quae  ad  s.  Simpli- 

cium  papam  attinent 214 

S.  Felix  II  papa 
(d.  6  Mart.  a.  483  —  d.  25  Febr.  a.  492). 

S.  Felicia  II  papae  vita 221 

1.  Felicia  papae  ed  Zenonem  imperatorem.     ..Decebat" 222 

2.  Kjd.  ad  Acacium  Constantinopolitanum.    ,.Po»tquam" 232 

3.  Ejd.  ad  Acocium  Iibellus  citationis.     ..Episcopali" 23? 

4.  Ejd.  libellua  ez  decreto  concilii  ad  Zenonem  imperatorem.  „Quum  tibi"  240 

5.  Ejd.  ad  Zenonem  episcopum.     ..Filiut" 241 

B.   Ejd.  ad  Acacium.     „Multarum" 243 


^icjitizedbvGOOgle 


INDKX   GENEBALI8.  1009 

Epirt.  fg. 

7.  Edictum  senteutiae  Felicis  p.  pcopter  Acacii  damnationejn.    „Aeadut".  247 

B.  Felicds  p.  ad  Zenonem  iniperiitorem.      ,,Quonian" 247 

9.  Ejd.  ad  episeopoB  per  Aagyptum,  Thebaidem,  Libyam  et  Pentapolim 

constitntOB.    Fragm.    „Pctnm" .•     ...  260 

10.  Ejd.  ad  clernm  et  plebem  Constantir.opolitar.uiu.     „Probatam".      .     .  251 

11.  Synodus  Bomana  ad  preabyteroe   et  archim&ndritas   Gonatantinopoli 

atque  in  Bithynia  conatitntoB.     „Otva  nobit" 252 

11.  Felicis  p.  ad  monachos  urbia  Constantinopolitanae  et  Bithyniae.    „Dia 

boHcae" B67 

13.  Esemplar  gettoram  sjnodi  Romanae  a.  487  d.  13  Mart.  et  a.  488  d. 

15  Mart.    „FUmo  Boelio" 259 

14.  Felicis  p.  ad  Flaritam  epiacopum  Constantinopolitanum.    „M.uUu"  266 
16.  Ejd.  ad  Zenonem  imper&torem.    „Dignat" 270 

16.  Ejd.  adThalaaiumarcMmandritamConstantmopoHtanuin.  „Pott faetai"  273 

17.  Ejd.  ad  Tetramonem  episcopum.     „Quod  mitatU" 276 

18.  Ejd.  ad  Andream  epitcopnm  Theasalonioenaem.  Fragm.  „Quadplene"  277 
Notitia  epistolarum  non  eiBtantium,  quae  ad  s.  Felicemll 

papam  attinent 278 

S.  Gelasius  papa 
(d.  1  Mart.  a.  492  —  d.  19  Nov.  a.  496}. 

6.  Gelaaii  papae  vita 286 

1.  Beati  Gelasii  ad  epiaeopog  Orient&les.     Fragm.     „Pott  quingentot"    .  287 

2.  Gelasii  p.  ad  Laurentium  de  Lignido.     ,,/n  proRxitate"  (est  Anast.  II 

papae  epist.  3) 311 

5.  Ejd.  ad  Enphemiom.    „Qw>d  ptena" 812 

4.  Ejd.  ad  Honorium  Dalmatiae  episcopom.    „Ucet" 321 

6.  Ejd.'  ad  enmdem  Honorinm.     „Miramtrr" 324 

6.  Ejd.  ad  epicopos  por  Picenum  congtitutos.     „Barbarievf      ....  325 

7.  Ejd.  ad  episcopos  per  Dardaniam  constitutoi.    „Vbi  primum"  .     .     .  835 

8.  Ejd.  ad  Natalem  abbatem.    „Quainvis  pro" 887 

9.  Ejd.  ad  Succonium  episcopum  Afrum.     „Quani  tuae" 339 

10.  Ejd.  commonitorium  ad  Fanstum  magistrum.    „Ego  qvoqve"    ...  841 

11.  Episcoporujn  Dardarjjae  ad  Gelaaium  p.    „Saiuberrima" 348 

12.  Gelasii  p.  ad  Anastasium  ADgustum.    „FamuH" 849 

15.  Ejd.  ad  Bustdcnm.     „lntcr  ingruentium" 868 

14.  Ejd.  ad  univeraOB  episeopos  per  Lucaniam,   Brntios   et  Siciliam  oon- 

stitutos.     ..Necettaria" 860 

16.  Epistolaris  formula  Gelasii  papae.    „ProbabUibut" 379 

16.  Galasii  p.  ad  BrundisioB.    „Concetto" 880 

17.  Ejd  ad  episcopos  Siciliae.     ..Praetulum" 381 

18.  Ejd.  ad  episcopos  Dardaniae  et  IUyrici.     „Audientet" 882 

19.  Ejd.  ad  Aeoninm  episcopum  Arelatensem.     „Inter  diffleultalet"  385 
SO.  Ejd.  ad  Martjrium  et  JuBtum  episcopoB.     „Et  antiguit" 386 

21.  Ejd.  ad  Herculentium,  Stephanum  et  Justom  episcopos.    „Frequent"  388 

22.  EJd.  ad  Rufinum  et  Aprilem  episcopos.    Fragm.    „Quit  enim"     .     .  389 

23.  Ejd.  ad  Crispinnm  et  Sabinum  epiacopos.    ..SUeetter" 389 

21.  Ejd  ad  Zejam  comitem.    „CkritHanit" 880 

35.  Ejd.  ad  quemdam  episcopum.    „Praecepta  tynodaUa" 891 

26.  Ejd.  ad  episcopoe  Dardaniae.     „  Valde  mirati" 398 

Eadem  epistola  ez  editione  Balleriniorum 414 

SriSTOHS  BOHAH.   POKIIP,    I.  64 


^igjtizedbvGOOgle 


1010  INDEX  GENEBALIS. 

EpiiL  p*g- 

27.  Gelaaiip.  ad  epiBcop080rieutaJ.es  de  ead.  ratione  reddenda.  „Qiddergo"  422 

28.  Ejd.  ad  episcopos  Dardaniae.    ,,Quia  per" 135 

29.  Gelaaii  p.  ad  Natalem  epiBcopum.     „Quia  per" 436 

30.  Exemplar  gestorum  de  abaolutionc  Miseni  (ayii.Rom.  a  495  d.  13Mart.). 

..Resldente" 437 

31.  Gelaaii  p.  ad  actores  utbicoa.     „CorMat" 447 

32.  Ejd.  ad  Vincomalum.     „Canstal" 448 

33.  Ejd.  ad  Johannem  epiBcopum  Soranum.    „Certum  ett" 448 

34.  Ejd.  ad  Senecioiiem  episcopum.     „Piae  mentit" 448 

36.  Ejd.  ad  Herculentinm  episcopum  Potentinum.     „Trigetius"  ....  440 

36.  Ejd.  ad  Johannem  episcopum.     ,,Nos  outut" 449 

37.  Ejd.  ad  Majoricum  et  Johannem  episcopoa.     „lta  nos  Scyllaeenorum"  .  450 

38.  Ejd.  ad  Fhilippnm  et  Casmodorum.     „Coeieslini" 452 

39.  Ejd.  ad  Majoricum,  Serenum  et  Johannem  episcopoa.  „Qui  et  humanii"  463 

40.  Ejd.  ad  Johannem  Spoletanum.    „Olibula" 453 

41.  Ejd.  ad  Bonum  episcopum  Sabinatem.     „In  parochia" 454 

42.  Ejd.  deoretalui  de  recipifiudu  «t  non  recipiendii  libri».    „Pott  prop/icticat"  454 

43.  Ejd.  exemplar  epistolae  ad  Syriae  episcopoB.     „Ei  amo".    „Si  quae"  471 

f.[lffra  Gelaaii  papai;  fragmanta. 

1.  Gehmius  p.  Johanni  iUuatrj.     „De  tacra" 483 

2.  Id.  Agilulpho.     „Precor" 484 

3.  Id.  Dulcio  defeneori.     „Experientia" 484 

4.  Id.  Philippo  et  Gerontio  epitcopiB.     „Ptebs  Clienteniix" 485 

6.  Id.  Coelestino  epiacopo.     „Presbyteri" 486 

6.  Id.  Sabino  episcopo.    „Quartum" .  488 

7.  Id.  Elpidio  episcopo  Volaterrano.     „Quo  autu".  ' 486 

8.  Id.  Rnstico  et  Fortunato  episcopis.     „Nuper" 467 

9.  Id.  PaHadio  epiflcopo.    „Praecepta  cauomm" 488 

10.  Id.  Victori  episcopo.     „Consuluit" 468 

11.  Id.  Gerontio  et  Johanni  episcopis.  „Frater  et  coepitcopui  uotter  Serenus"     480 

12.  Id.  Theodorico  regi.     ..Certum  eit" 489 

13.  Id.  Quinigesio  et  Conatantio  episcopis.     ^Fetix  et  Petrut"    .... 

14.  Id.  Juato  et  Stephano  episcopia.   „Frater  el  coepiicopui  notterProficum" 

15.  Id.  Rufino  et  Justo  episcopis.     „Honorati" 

16.  Id.  Secondino  Visinenai.    ..Atroces" 

17.  Id.  Masdmo  et  Ensebio  episcopis.     ,,Licet" 

18.  Id.  Justo  epiBcopo.     „DitectU>" 

19.  ldem,     „Quid  notae" 

20.  Id.  Sabino  episcopo.     „ . . .  Xec  enan" 

21.  Id.  Victori  episcopo.    „Dudum" 

22.  Id.  Respecto  et  Leonino  episcopis.     „Johannes  archidiaconu*"     . 

23.  Id.  Jnstino  archidiacono  et  fausto  defeosori.     „Volaterranae"  . 

24.  Id.  Jnstino  archidiacono  et  Fausto  defensori.     „Vobis" 

26.  Id.  Cresconio,  Johanni  et  Messalae  episcopia.     ,,Decessorum" 

26.  Id.  Maximo  et  Clero  episcopis.    „NiAU" 

27.  Id.  Johanni  epiacopo  Pisano.    vEccleiiaitica"    .    '. 

28.  Id.  Honorio  epiacopo.     „DMnae" 

29.  Id.  Laurentio.     „Constderatio" 500 

30.  Id.  Leontio  et  Petro  epiacopis.     „Quisquis" 600 

31.  Id.  Gerontio  et  Petro  episcopis.    „Licet" 600 

82.  Id.  Auastasio.     „Oesolatis" _     .     500 


^igjtizedbvGOOgle 


JNIJEX   GENEBALIS.  1011 

33.  Gelaains  p.  Fortunato  epiacopo,    „In-eUgiosum" 501 

34.  Id.  Januario.     „Sed  eausas"      ......           601 

35.  Id.  Firniinae  illuatri  feminac.     „Ad  cumu/um" 501 

36.  Id.  Hereleuvae  reginae.     „Qui  pro  trictu" 502 

37.  Idem.    „Qta'cvnque"    .     .      . 603 

38.  Id.  Stephano  episoopo.    ..Oportuerat" 503 

39.  Id.  Epiphanio  epiacopo.     „Ad  episcopot" 504 

40.  Id.  Victori,  Constantino ,  Martyrio,  FclicisBimo ,  Sereno   et  Timotheo 

episcopis.     ,.Fratcr  et  caepitcopue  noxter  Epiphaniui"     ....  604 

41.  Id.  Bonifacio  episcopo.     ..Metuenlet" 505 

42.  Id.  Johanni  epiacopo  Vibonensi.     „Vxor.  Felicit" 606 

43.  Id.  Siracusio,  Coiistantio  et  Laurentio  episcopis.    ,^Judat"    ....  506 

44.  Id.  Gerontdo,  Johanni,  Germano  et  Fetro  epiaoopis.    „Si  iUic"      .     .  507 

45.  Id.  Ijuinigesio  episcopo.     „Vir  clartsthnus" 508 

46.  Id.  (Juinigesio  episcopo.    „Quia  re«" 608 

47.  Idem.     „Lex  illa" 508 

48.  Idem.     „BiUgenterC 508 

49.  Idem.     DioU  UeUsii  papae.    „Catechumeni" 609 

Gelasii  papae  tractatus. 

Tractatus     I.     Qeita  de  nomine  Aeaaii  seu  BreTieului  hiit.  Zntychiuuitunm  510 

liifiin  tractatus  cs  eodice  Vallicellano  XVIII 530 

ldem  tractatus  ei  editionc  Ballcriniorum 632 

Tractatus    II.     De  damnatiano  nominitm  Patri  at  Acacii.     „Ex  epistota"   .  524 
Tractatus  III.     0«  dnabna  natoria  in  Chriito  advartns  Entychem  et  Keatorinm. 


Tractatus  IV.     Tomna  da  anathematil  vinculo.     „Ne  forte'' . 
Tractatua    V.     Diota  baatisaimi  Golusii  papae  adveraoa  Falagisjiam  li 

„De  Pelagianis" 

TrachituB  VI.     Advenna  Andromaahuin    lenatarem   ceteroiqae   Eonumtn,    qui 
Lapere&lia  aeonndam  morem   priitintun   eolanda   conititne- 

bant.    „Scdent  guidaia" 

Notitia  scriptorum  non    exstantium,   quae  ad  u.  Gelasium 
papam  attinent 

S.  Anastasius  17  papa 
(d.  24  Nov.  a.  49«  —  d.  17  Nov.  a.  498). 
S.  Anastasii  papac  vita 

1.  Anastaaii  II  papae  ad  A.nastaeium  imperatorem  pro  pace  eceleaiarnm 

2.  Ejd.  ad  Clodovcum  Francorum  regem.     „Tunm  gloriosc"      .... 

3.  Ejd.  ad  Laurentium  do  Lignido.     „fn  prtilixitute" 

4.  Ejd.  ad  Ursicinum  fraginenta.     „.Vam  principium".     „Confitemur"    , 

4.  Libellus,  qucm  dederunt  apocrisiarii  Alexandrinae  ccclesiae  legatis  ah 

urbc  Koma  Conatantinopolim  destiuatis.     „feiieraJtilcr'      .      . 
6.  Anastasii  II  papae   ad    universos   episcopos    per  Galhas  couatitiitOB. 

Notitia  epistolarum  uon  esstautium,    quao   ad  s.  Anasta- 
sium  II  papam  attinent 


^icjitizedbvGOOgle 


INDEX   GENERALIS, 


3.  SymmachuB  papa 

(d.  22  Nov.  a.  498  —  d.  19  Jul.  a.  514). 

Epiit.  P>ff< 

8.  Symmacbi  papae  vita 639 

1.  Symmachi  p.  deorfltnni  ijnodiilo.  ..Pottcont.Pauliniv.c."  (a.499  d.  iMart.)  641 

2.  Ejd.  ad  Aeonium  Axelatensem  episcopnm.    „Movit  equidem,"      ...  654 

3.  Ejd.  ad  euradem  Aeoriium.     ..Ditcctiunit  tuae" 655 

4.  Ejd.  ad  Avitum  epiicopum  Viemicnsem.     „Non  debuil" 656 

5.  Ejd.     Qnarta,  ivnodua  habit»  Eomae  Ptlnuii.  „Huflo  Mngno  Fatuto  Avieno 

v.  c.  cont."  (a.  501  d.  23  Oct.) 857 

Appendix.     Acta  quaedam  ad  Bynodoa  Homanus  II,  111  et 1 V  in  causa 

Symmachi  habitaa  pertinentia.     „Vot  quidem" 670 

6.  Ezemplar  eonitttnti   faoti  a   domino  Bymma.iho   psps    de  rebttf  EeelefiM 

oonjnrvnndii,  vel  Qninta  lynodn*   i.  gymjnecbi  papae   hebita  Bomae. 

„Flmio  Avieno  jun.  e.  c.  com."  (a.  602  die  6  Nov.) 682 

Appendix.     Lex    data   a   gloriosissimo   rege   Theodorico    cuntra   illoe 
sacerdoteB,    qui   aubstantiam  Ecclesiae  jure   diiecto   aut  vendere 

aut  donare  praeaumunt.     „Pervenit" 695 

7.  Ennodii  epiacopi  Ticinensis  ad  Symmachum  p.     ,,Boni  imperatoris"  696 

8.  Libellus  Johannia  diaconi,    queru  obtniit  s.  papae  Symmacho.     „Coe- 

liut  Johannet" 697 

9.  Ennodii  episcopi  TicineiiHia  ad  Symmachum  papam.    „Natura"     .     .  698 

10.  Symmachi  p.   apolegetieni  advenni  Aiutataiiuin  imperatorem.     „Ad  au- 

gustae" 700 

11.  Ejd.  (vel  saltem  iprius  nomine  scripta)  ad  epiacopoa  Airos.    „Lucrum"  708 

12.  Orieutalium  episcoporum  ad  Symmachum.     „Bonut  ille"      ....  709 

13.  Sjmmachi  papae  ad  Orientalea.     „Quod  plene" 717 

14.  Ejd.  ad  epiacopoa  Oalliae.    „Scdi*  apottotieae" 722 

15.  Ejd.  adCaesariumepiscopumArelatenaem.  ,.ffor(a(ur"(Lib.  pet„.Sicu(")  723 

16.  Ejd.  ad  eumdem  Caeaarium.     „Qui  eeneraada"  (Lib.  pet.  „Quant-im")    .  728 

17.  Sigiamundi  regia  ad  Symmachum  papam.    „Dum  taera"      ....  790 

18.  Ermodii  ad  Symraachum  papam.    „Coetettit" 731 

19.  Ejd.  ad  cumdcm  Symmachum.     „Pemigti" 731 

20.  Ejd.  ad  eumdem  Symmachum.    „Vtque  ad" 781 

21.  Ejd.  ad  eumdem  Symmachum.    „Quatmi*" 782 

82.  Ejd.  ad  eumdem  Symmachnra.    „Dum  tedem" 733 

23.  Ejd.  ad  eomdem  Symmachum.     „Rem  necestariam" 733 

24.  Ejd.  ad  eumdem  Symmachum.     „lton  tnefflcociter" 734 

Notitia  epiatolarum  non  exatantium,   quae  ad  a.  Symma- 

chum  papam  attinent 734 

S.  Hormiada  papa 
(d.  26  Jul.  a.  614  —  d.  6  Aug.  a.  523). 

S.  Honnisdae  papae  vita 739 

1.  Aiiastaaii  imperatoris  ad  Eormiadam  papam.     „Omaibus"      ....  741 

2.  Ejusdem  ad  Hormisdam.     „Bcatitudini" 742 

3.  Dorothei  epiacopi  Thesaalonicenaia  ad  Uormisdam  p.    „Ait  quodam"   .  742 

4.  BesponBoria  Hormisdae  papae  ad  AnastaBiura  imperatorem.     „Oratia* 


5.  Hoimisdae  ad  Dorotheum Thcssalonicensem  episcopum.     „V U caritatit" 

6.  Ejd.  ad  Anaatasiom  imperatorem.     „Bene  clementia" 


^igjtizedbvGOOgle 


INDEX    GENERALIS.  1013 

Epnl. 

7.  Hormisdae  papae  indiculos,   qui  datus  est  Ennodio  et  Fortunato  epi- 

acopis,   Venantio  preabytero,   Titali  diacouo  et  Hilaro  notario. 

„Oum  Dei  adjuiorio" 748 

8.  Honnisdae  papae  ad  Aiuurtasium  imperatorem.    „Benc  atgnc" ...  765 

9.  Ejd  ad  Caesarinm  Arelatensem.    „Ju*tum  ett" 768 

10.  Anastasii  iraperatoris  ad  Honnisdam  papam.    „Gratiat"      ....  761 

11.  Ejd.  ad  HormiBdam  p.    „Omma  quae" 764 

13.  Ejd.  ad  senatum  aibia  Romae.    „Si  vot" 766 

13.  Hormisdae  p.  ad  Anastasium  imperatorem.     ,,Soilicitari"      ....  766 

14.  Reacriptum  senatua  urbis  Bomae  ad  Anastasium  Augustum.  „Si  prima"  768 
16.  Ezemplum  relationis  Johannis  episcopi  Nicopolitani  ad  Hormisdam  p. 

„Cura  miM" 770 

16.  Kpurtol»   iTnodiea.   aivo   exBtnplar  ralatianii  «ynodi  Zpiri   veteris  ad  Hor- 

ttUsdam.    „Si  digntt" 772 

17.  Hormiadae  p.  ad  Johannem  Nicopolitanum  episoopum.    „Gamri"  .  774 

18.  Ejd.  ad  synodum  Epiri  veteris.     „Benedictut  Deut" 777 

19.  Ejd.  ad  Johannem  Nicopolitanum.     „Littcrarum" 780 

20.  Ejd.  indiculus  per  PuUionem  subdiaconum.  „Cum  Dti  adjutorio"  .  780 
81.  Aviti  episcopi  Viennensis  ad  HormiBdam  p.  „Dum  retigionit"  ...  781 
33.  Hormisdae  p.  ad  Avitum  epiacopum  Viennenaem.    „Qui  de  ki*"    .     .  785 

23.  Ejd.  ad  Jobannem  Nicopolitanum.     „ltemeante  Pullione" 786 

24.  Ejd  ad  Johannem  lllioitanum  episcopum.  „Fecit  dileetio"  ....  787 
26.  Ejd.  ad  universos  epiacopos  HiBpaniae.     „Bcncdicta" 788 

26.  Ejd.  ad  omnes  episcopos  Hispaniae.    „Inter  ea" 793 

27.  EJd.  ad  Anaataaium  Auguatum.     „Dudum  legatit" 796 

38.  Ejd.  ad  Timotheum  ConitantinopoUtanum  episcopum.    „Non  mirabitur"  800 

29.  Ejd.  commomtoria  ad  nniversos  episcopos  Orieutis.   „Etti  admonitionU"  801 

30.  Ejd.  ad  episcopOB  Orientia  orthodoioa.     „Ett  giddem" 803 

31.  Ejd.  ad  Posseesorem  episcopum.     „0ptimam" 806 

39.  Ejd.  ad  orthodozOB  ConBtantinopoU  coustitutos.    „Si  it"     .     .     .     .  806 

33.  Ejd.  ad  Ennodium  et  Peregrinum  episcopos.    ..Posteaquam"     .     .     .  807 

34.  EJd.  ad  eosdem  En&odium  et  Peregrinom.  „ln  notntne"  ....  808 
86.  Ejd.  ad  Johannem  NicopoUtanum  et  synodum  ejns.     „Oplaremut"  809 

86.  Ejd.  ad  Dorotheum   epiacopum  Thessalonicensem.     „Johannet  frater"  811 

87.  Ejd  ad  Anaatasium  Augustum.     „Dum  tapientiae" 812 

38.  Anastaaii  Augniiti  ad  Hormisdam  p.    „Etri  magnum" 813 

39.  Exemplum  relatioms  aichimandritarum  et  monachorum  Becundae  8y- 

riae  ad  Hormiadam  p.     „Gratia" 814 

40.  Hormisdae  p.  ad  archimandritas  Syriae.     „'Avayvm<t&(t>*mv".    „Lcctit 

titterit" 880 

41.  Jnstini  imperatoria  ad  Hormiadam  p.    „Dei  beneficia" 830 

43.  Ejuadem  ad  eumdem  Hormiadam  p.    ,Johannc*  vtr" 831 

48.  Eiemplum  relationiB  Johannia   episcopi  ConstantiuopoUtani  ad  Hor 

miadam  p.     „Satuto  vettram" 833 

44.  Justiniaui  comitiB  ad  Hormisdam  p.    „Dttiderabilc" 883 

46.  Hormisdae  papae  ad  Juatinum  imperatorem.     „VenerabUit"      .     .     .  884 

46.  Ejd.  ad  eumdem  Juatintim.     „Sumptam" 836 

47.  Ejd.  ad  Jobannem  ConstantinopoUtanum  epiacopnm.    „SpHtuale"  &3fi 

48.  Ejd.  ad  Justinianum  comitem.    „LiUeranm" 837 

49.  Ejd.  indiculoa,  quem  acceperunt  legati  nostri  qui  snpra.    „Quum  Deo"  838 

60.  Ejd.  ad  Justinum  Augustum.     „ln  tantum"  .     .• 840 

61.  Ejd.  ad  Euphemiam  Augnstam.    „Ecclctiarum" 844 


>vGoogIe 


1014  INDEX   GENBRALIS. 

Epbi.  p»g 

53.  Hormindae   papae     ad    Johannem    Coustantinopolitanura     episcopum. 

„Reddidimuf 845 

63.  Ejd.  ad  Theodoaium  archidiaconiim  et  universos  ecclesiae  Conatantino- 

politanae  catholicos.     ,,Gratiax" 846 

54.  Ejd.  ad  Celerem  et  Patricium  clarissinios  aulicoi.     ..Quamuit"  .  S47 
65.  Ejd.  ad  praefectum  praotoiio  ThesBalonicenaem  aliosque  illustres  viroa. 

„Uett  pro" * 847 

56.  Ejd.  ad  ATmnfamittm  et  Pabnatiam.     „Bonae" 848 

57.  Ejd.  ad  Juntiniannm  doniesticonun  comitem.     „Magnitudinit"    .  .  848 

58.  Ejd.  ad  Johannem  Constantinopolitanum  episcopuin.     „Ea  quae"  .  849 

59.  Exemplum  Buggestionis  seeundao  Germani  et  Johannis  episcoporum, 

'  Felieis  et  Dioacori  diaconorum   et  Blandi  presbyteri   ad  Hormis- 

dam  p.     „ln  chnlatt" 849 

60.  Tertia  suggeatio  legatorum  supra  nominatorum  ad  Hormisdam  papam. 

,./*  alia" 861 

61.  Exemplum  libelli  Johannia  episcopi  Constantinopolitani  ad  Hormisdam. 

..Redditit" 852 

62.  Eiemplum  epiatolae  Theodoriti  episcopi  Lignidensis  ad  Hormisdam  p. 

„Meae  quidem" 854 

63.  Exemplum  relationis  Andreae  episcopi  Praevalitani  ad  Hormisdam  p. 

..Commendans" ' 855 

64.  Suggestio  Germani  et  Johannis  epucoporum,   Eelicis  et  Dioacori  dia- 

conorum  et  Blandi  presbjteri  ad  Horroisdam  p.     „\on  miramur"  866 

65.  Suggeetio  Dioscori  diaconi   per  PuHionem  subdiaconum  ad  Hormis- 

dam  papam.     „Ine(fabUit"      .    ■% 858 

66.  Sacra  Justini  ad  Hormisdam  p.    „Seiat  effectum" 861 

67.  Eiemplum  relationis  episcopi  ConstantinopoUtani  ad  Hormisdam  p. 

..Quando  Deut" 862 

68.  Exemplum  epistolae  Juatiniani  coinitis  ad  Hormisdam  papam.    „Vc*e- 

randa" 864 

69.  Exemplum  epiatolae  1'ompe.ji  ad  Hormisdam  p.     ..Sanctie"  ....  864 

70.  Exemplum  epiatolae  Ansstasiae  ad  Hormisdam  p.     „Dimm  munerit"  .  866 

71.  Exemplum  epistolae  Julianae  Aniciae  ad  Hormisdam  p.    „Precibut"  .  866 
73.  Hormisdae  papae  ad  Germanum  et  sooios.    ..Opinionum,"     ....  866 

73.  Ejd.  ad  eosdem.     „Animut  natter" 867 

74.  Ejd.  ad  eosdem.     n!feeette  etf 86S 

75.  Suggestio  Diotoori  diaconi  ad  Hormisdam  p.     „Vervm  ett"      .      .  868 

76.  Suggeutio  Germani  et  Johannis  episcoporum,  Felicis  et  Dioscori  dia- 

conorum  et  Blandi  prestjyteri.     ,,Cum  Dei  muericordia"  .  871 

77.  Snggeetio  legatorum,  qui  supra,  ad  Hormisdam  p.     „Filiui  veiler".     .  873 

78.  Ezemplum  epistolae  Justmiani  ad  Hormisdam.    ..Propitta"  ....  875 

79.  Hormisdae  papae  ad  Justinnm  imperatorem.     „LectU  ctementiae'' .  877 

80.  Ejd.  ad  Johsnnem  episcopnm  Constantinopolitauum.    „Coniideranti"  .  879 

81.  Ejd.  ad  Justkdanum  comitem.     ,,/ienedicimwt" 881 

83.  Ejd.  ad  personam  quamdam   spectabOem  anlae   imperialie.     „Quum 

neceae" 682 

83.  Ejd.  ad  Pompejum.    ,,/te  devotionit" 888 

84.  Ejd.  ad  Anastasiam.     ..Postouam  Deue" 883 

85.  Ejd.  ad  Julianam  Aniciam.     „IAtterit  amplitudimt" 883 

86.  Ejd.  ad  Gratum.     „ContrUtavU" '  884 

87.  Ejd.  ad  Germanum  ceterosque  logatos.     „De  Ait" 884 

88.  Ejd.  ad  Johaimem  Hlicitanae  ecclesiae  episcopum.     „Vota  nottra"  886 


^icjitizedbvGOOgle 


INDEX  OENEKALIS.  1015 

Epul.  p*g. 

89.  Eiemplum   epistolae  Justiniani  per  fratrem   Proemptoris  ad  Jlorrnia- 

dam  p.     „Quidquid" 886 

90.  HormiedaB  papae  ad  Justimanum  comitem.     ,,Ita  magnificenttae"  .      .  886 

91.  Ejd.  ad  eumdem.     „E«lngio  viro" 887 

92.  Ejd.  ad  Etiam,  Tbomam  et  Nicoetratum.     „Quanto" 888 

93.  Ejd.  ad  JuBtinum  Augustom.    „Oloriotit" 889 

94.  Ejd.  ad  Euphemiam  Augnstam.     „Orore  not" ".  890 

95.  Ejd.  ad  Justinianum  comitem.     „Siuilium  vcstrum" 891 

96.  Ejd.  ad  Germanum  viruni  illustrem.     „Excubanlibut" 893 

97.  Ejd.  ad  Germanum  aliosque  legatos.    „Quum  nox" 85)3 

98.  Suggeatio  Dioacori  diacotri  ad  Hormisdfljn  p.     „Per  Eutogium".     .      .  894 

99.  Ezemplum  epistolae  JuBtiniani  ad  Horrnisdam  p      „1/1  plenitthna"  897 
100.'  Suggeetio  Germani  epiacopi,  Felicis  et  Dioscori  diacouorum  et  Blandi 

preabyteri  ad  Hormisdam  p.     „M.agna  muericordia"       ....  898 

101.  Juatirii  Augusti  ad  Hormiadam  p.     „llluttrem"  .                 900 

102.  Indiculus,  qm  directuB  eat  a  Johanne  episcopo  vcl  abEpiphanio  pre- 

sbytero  de  Thessalonica.    „Si  pro  peccatit" 901 

108.  Hormiadae  papae  ad  Gennanum  et  Johannem   episcopos   et  Blandum 

presbyterum.     „Graviler" 903 

104.  Ejd.  ad  Dioacoram  diaconum.     „De  laboru  tui  guem" 904 

105.  Ejd.  ad  eumdem.     „De  laborii  tui  guidem" 906 

106.  Ejd.  ad  Johannem  ConBtautinopolitanum.    „Heperwaa" 907 

107.  Ejd.  ad  Thomam  et  Nicostratum  epiacopos.     „Anmum" 908 

108.  JuBtini  Augusti  ad  Honniadam  p.     JJuanto  flagramut"     .....  908 

109.  Eiemplar   relationia    Johannia    episcopi   ConBtantinopolitani  ad  Hor- 

miadam  papam.     ..Quemadmodum"    , 909 

110.  Suggestio  Germani  epiacopi,  Felicie  et  Dioecori  diaconorum  etBlandi 

presbyteri.     „Reverenda" 910 

111.  SnggeBtio  Dioacori  diaconi  ad  HormiBdam  p.    „Erat  optabite" .  911 

112.  Hormisdae  papae  ad  Justiniannm  virum  illuatrem.   ,,'Juod  ceuritudo"  912 

113.  Kjd.  ad  Epiphanium  epiacopum  ConstantinopoUtanum.     „Dxu  not"      .  913 

114.  Justiniani  Auguati  ad  Hormiadam  p.     „Quum  m  aatmo" 914 

115.  Kelatio  PoBsesBoria  episcopi  Afri  ad  Hormisdam  p.    „Decet"         .  916 

116.  Justini  Auguati  ad  Hormiedam  p.     „Summa  guidem" 918 

117.  Euphemiae  Auguatae  ad  Hormiadam  p.     „Beatitudinit"    .....  919 

118.  CeleriB  iUustri»  ad  Hormisdam  p.     „JHaxima  nobit" 919 

119.  Jnlian&e.  Anicriae  ad  Hormisdam  p.     „Quae  prima" 930 

130.  Exemplum  epistolae  Justiniani  iltustriB  ad  Horm.  p.    „Domino  notlro"  920 

121.  Helatio  Epipbanii  epiacopi  ConBtantinopolitani  ad  HormiBdam  papam. 

„Dcus,  qui'' 923 

122.  Hormiadae  papae  ad  legatoa  uuoo.    „Ita  m»" 925 

123.  Ejd.  ad  eosdem  legatoB.    „Animox  nottrot" 926 

124.  Ejd.  ad  Poseeseorem  epiacopum.    „Sicut  rstiota"  .......  926 

126.  Dseretale  iD  nrbo  Homa  ab  Hormisda  papa  editom  de  aerlptmis  diyiiu». 

„Ordo  de  Veteri  Teitamento" 931 

126.  Sacra  Jostini  Angusti  ad  Hormisdam  p.     „Dum  beatitsimum"     .     .  938 

127.  Exemplum  epist.  JuBtmiani  v.  cl.  ad  Hormisdam  p.    „Quantareoerentxa"  939 

128.  Belatio  Dorothei  epiacopi  Thesaalonicensis  ad  Hormisdam  p.  „Propotiti"  940 

129.  Juatini  imperatoris  ad  Hormiadam  p.     „Quo  fuimm" 941 

130.  Belatio  Epipbanii  episcopi  Constantmopotitani  ad  Hormiadam  papam. 

„Quantam  habmmut" 947 

131.  Itelatio  synodi  Conatactinopolitauae  ad  Horm.  p.    „Innumerabilem"    .  950 


^igjtizedbvGOOgle 


1016  INDEX    GENERALIS. 

Epi.t.  ff. 

132.  Eiemplum  epist.  Justiniani  cons.  ad  Horm.  p.  „Quantam  venerationem"  954 

138.  Hormisdae  papae  ad  Justinum  imperatorem.    ..Benedieta"  ....  958 

131.  Ejd.  ad  Dorotheum  ThesBalonicenBem'  episcopum.     ..Contiderantet"     .  966 

135.  Justraiani  viri  illustris  ad  Hormisdam  p.     ..Diligenter" 967 

136.  Epiphanii  Constantmopolitani  ad  Hormisdam  p.     ..Quantan  alaeritatem"  969 

137.  Hormiadae  papae  ad  Justinum  imperatorem.     „Inter  ea"     ....  969 

138.  Hormisdae  papae  ad  Epiphamum   episcopnm  Constantinopolitanum. 

„Beneditimui" 965 

139.  Ejd.  ad  svnodum  ConBtantinopoIitanam.     ..Fratrem" 966 

140.  Ejd.  ad  Jostinum  Augnstum.     „Seio  qaidem" 967 

141.  Ejd.  ad  Epiphanium  ConBtantinopolitawun.  „^o^lijs,'.  ..Multo  gaudio"  970 

142.  Ejd.  ad  Salastium  Hispalensera  epiHcopum.    ..Sutcipientet"  ....  979 

143.  Ejd.  ad  episcopoa  Raeticao  provinciae.     „Quid  tam  dutce"    ....  981 

144.  Ejd.  ad  Epiphanium  Conetantinopolitanum.    „Oportuerat"    ....  982 

145.  Justini  imperatoris  ad  Hormisdam  p.     „Vt  quod" 983 

146.  Relatio  Epiphanii  episcopi  Constantinop.  ad  Honn.  p.    „Frequentioret"  984 

147.  Relatio  Epiphanii  epiacopi  Conatanfinop.  ad  Horra.  p.     ..Pautinut"  986 

148.  Dionysii  Erigai  »d  Horinisdam  papam.     ..Sanctorun" 986 

149.  Ex  epistola  encyclica  Hormisdae  papae.    Fragmentum.    ,,'Eietm". 

..Teneant" 987 

150.  Hormisdae  papae  ad  Caesarium  ArelatenBem.    „Extutto"    ....  988 

Appendix  epistolarum  Hormisdae. 

1.  Ennodius  Hormisdae.     ..Pottquan  votiva" 990 

2.  Id.  Hormisdae.    ..Scimut" 991 

3.  Id.  Hormisdae  et  Dioecoro.     „Scio  contcitntiam" 992 

4.  Id.  Hormisdae  diacono.     „Nultut" 992 

5.  Id.  Hormisdae  diacono.    „Et  quod" 992 

6.  Id.  Hormisdae  diacono.    „Si  dignatio" 993 

7.  Id.  Hormisdae  diacono.     „Coetettit" 993 

Notitia  epiutolarum    non  exatantium,    quae  ad  s.  Bormigdam 

papam  attinent 993 


^icjitizedbvGOOgle 


CORRIGENDA. 


•teurrendem  leg.  rteurrendmm.  IX.  lin.  U  1.  Torelli  lic,  Libitum  Ift 
Wnii  leg.  editiamt.  XV.  Un.  1S  1.  reeeeari  \tg.  rtittui.  XXIH.  nol. 
I.  XJ.XlI.1in.»  inf.  I,  /W.lBleg.  /W.  17.  XXXIU.  lin.l  1.35  1««:.  4 
7.       XXXVI.   Addetnr:   CVatiemnui  3787  J««.  -T/  »»(  J//,    a  •»  « 


riniii  leg.  Ferrtritmii.  50.  n.  10  I.  1  I.  Htrmiidmt  l.-g.  Bormiidae.  08.  n.  15  1.  f.  add.  .fi  cnle 
■•mcioTrMiit.  54.  n.  4  lin.  11  et  iiol.  1, 1,  ne  pig.  G5  nal.  3,  4,  6, 7  loto  f~  lf(t.  f1".  55.  lin.  ■  «I  t 
u  not.  6  «I  9,  pig.  51  not.  1»,  loeo  F*  lag.  t(.  55.  nol.  7  Un.  1  I.  Dmmaea  leg.  Damaee.  57.  lo«. 
«at.  1.1,3,  1%.  tol.  11,  2U,  II.  58.  a.l  lin.6  l.a«.*  leg.  nof.  2;  ibid.  lin.  1«  I.  87  n.  1  leg.  17  ».  2. 
il.  n.  5  lln.SelS  inf.  \.  nml.  tl  !eg.  nol.  36,  •■  lin.9  1.  *ol.  2i  tl  tn  leg.  *of.  42  <■!  44.  8S.  n  4  lin.  5 
l.mait*ptltr  log.  nuxeupetur ;  ibid.  not.  S  lin.  B  I.  ///.«13  Irg.  7/,  «13.  95.  ep.il  Un.  1  1.  /X,  39  Irg. 
/X,  30.    •»■  nol.  1  lin.  4  l.  iio/.  rf  leg.  not.  «;  ibid.  lin.  1  inf.  I.  *mt.  f  tt  i  \t%.  not.  5  «4  9. 

Pnj.  105.  lin.  4  I.  Anellano  leg.  Attltana.  108.  rp.  1«  intcrint.  I.  „Miraiiatr"  leg.  „iVon  mira- 
Htmr--  IIS-  lin.  10  ot  14  I.  «1  leg.  69.  114.  lin.  1  I.  Juituianum  leg.  Jmtimiamut.  111.  in 
«o.  148lin,6  I.  lUpom.  SDleg.  IV  pmf.tB.  114.  n.  4  lin.  S  inr.  I.miton  leg.  e«  <fo  rr.  ISD.oot.S 
lii.l  l.ef.  leg.  icil.  114.  *d  nnrg.tdd.  >.  uilo  C.4S6. '  141.  not.l  li.i.l  I.  £■  leg.  (£*!).  143.  no  1.3 
lin.  1  d«l.  n'.  155.  nd  mnrg.  I.  30  0«.  log.  3U  />«■.  111.  lin.  7  et  nol.  5  lin.3  I.  smtdam  Itg.  gito- 
rfmt  rsp.  jutmdom.     115.  lin.  4  inf.  I.  qui  leg.  aniii.      1*7.  D.  1  lin.  2  I.  prmtltiilil  leg.  praeililtttit. 

Png-  103.  n.  3  lin.  1  1.  relieiouiiiimo  Irg.  rttiai/Jtiiiime.  118.  n.  1  lln.  1  inl.  1.  inrigilia  Irg. 
■<iM^t/a.  111.  in  a»r«.  |.  1  Thm.  6,  S  l«g.  1  lun.  4,  t;  inid.  not.  10  lin.  3  I.  mmmhrem  leg.  mmmHttm. 
111.  in  Simpl.  ep.  19  ei  uttoritkte  Vi  Tm  cotrigutnr:  pertona  Pttri  mtritumqut,  pandamul 
...  eoniequenter  offtrrtt  ...  qnia  -pett  paenitudimem  .. .  Tune  tnim  rtiioiotui  poterit  ...  re- 
meore  praeteaerit  ...  miterii  animarui  ...  eermt  fidti,  213.  ep.  10  lin.iu  mdd.  ncofjmfti 
Kdn  iteut  temper.  11«.  infr.  lin.  5  leg.  apoitoiiea,  lin.  i  .li- .  lin.  1  por-.  111.  n.  XV  lin.  «  1.  idem 
mmetor  Irg.  Felix  II;  ibid.  lin.  1  inf.  I.  30  leg.  1 9.  110.  inier.  ieg.  SOS  EXSTAST.  K.XVt—Xril 
IIS.  Kit.  lin.  1  inf,  1.  le/lieitmi  leg.  letlieitimi.  91B.  id  mnrg.  1.  Dtmt.  15,  31  leg.  Dtmt.  5,  31. 
DB.  not.  1  lin.4  1.  Dmmd.  \tg.  fond.  141,  idd.  leet.  F«  F»,  et  leg.  not.1:  tditi  emm  F*  Fm  omitt. 
el ;  nnt.  4:  fflfr*  /«  fmij,-  no(.fl:  fl/»  Tyriit  rtliiiiti  el  emeliui  {Fm  mrrinr);  not.8: 
lla  mii.  D  Ft  Fm ;  not.T:  idd.  rti^m  poet  J";  png.  244  noL  9:  Ft  Fm  reanlarittr  rrdima- 
fnl;  not.13:  Fif»  •**<ii.-  png.145  nol.  16  lin.  4:  «f-m  i.  luilone:  nol.ri:  «  >»  •*(*- 
ca/ttj;  png.  146  not.W:  f d /V.  nrr  m»,  peg.  941  not.  M  idd.  A  *"-  .nte  tPOetaf. 
145.  in  teitn  eorrig.  ei  FdFre;  lin.  1  h<,bcbetur  (loco  iu,bitur)  ■  peg.  146  teit.  lin.  I  Inf.  p.rtd.  A  <t/u 
m»u  uiu  Car/iiii  etc.  161.  td  mirg.  I.  Aet.  1,  15  log.  Aet.  1, 15.  181.  n.  Xtt  lin.  11  1.  a.  39  \'%. 
n.  3S.     181.  n.  XVOl  lin.  1  I.  deciperelrr  leg.  deciptrttmr.    181.  n.  8  lin.  3  I.  ealiiiea  leg.  bmtiliea. 

Pmg.  191.  ii- 1  Ira.  1G  I.  pernieieior  leg.  pernieioiier.  Sll.  lin.  3  I.  praetattmmi  \ag.  pratea- 
remul.  114.  nol.l  I.  immmreniu  leg.  irjurm»,  186.  not.  5  1.  Dnl-atoi  leg.  Dalmatai.  116.  n.l 
lin.  3  inf.  I.  inttlUatrt  leg.  intettigere.     S17.  n.  3  lln.  S  inf.  I.  inttUteta  leg.  intelteetm.     3*9.  Il>.  1 


inl.  1.  niUni 

Ing.  nnfln. 

SSl 

■d  mnrg.  1.  t  Joh.  7 

7leg.  K70A.7. 

SS7 

n.  4  lin.  13  1.  or/ 

iVimi 

leg.  A/lniA» 

SSl.  n 

n.  S  1.  /,  6:.  leg.  /.75.      151.  not.  11 

Im. 

uts&f/Aoietc 

•dd.: 

/<5  i-r.jrno  //.  fT.  ///,  30 

itudioiitttmnt  prae 

«l  8  1.  A"  log 

ff.    86  S. 

n,  3  lin 

1  1.  r>*fsr  otlieitimi 

Itff.  ten*  »//.-. 

S64.  not.  Ul.tr  lag. 

//•,  nol.  45  1. 

S68. 

ot.  39  1.  /7"  leg.  /7" 

871.  nol.  83 

/1« 

eg.  tf;  nol.  »4  1. 

NJO. 

lin.  1 

1.  I»  hwj.  J' 

SI6.  nol 

106  lin 

1  idd.  iuo  ante  tita 

rit.     818.  not. 

.  1  1.  0*  leg.  iV. 

•lt>. 

not.  1  lin.  8  1 

aUotieii  log.  nr 

eatMieit.    «8».  nol.  1 

1  n.  3 

•  lef;.  prmtjttrao. 

3i,«izSdb,Google 


101»  COBBIGENDA. 

Ptff.  400.  not.  K  >dd.  Q<  i"  post  0'  0';  ibid.  liD.il.  00'  leg.  Q<P.  401.  lin.  1  I.  rttfpit  bff . 
•tapit.  464.  texl.  lio.  B  iuf.  del.  «  ule  sw.  4H.  Itit,  lin.  11  inf.  I.  ipijcopij  lcj.  cpitcopi. 
41«.  not.  81  I.  {?'(!'  ler.  £»(*.  418.  oot,  S  L  j*i/irf.  lffr.  .uijM.nl.  447.  «p.  31  Uucr.  1.  wtwi 
leg.  nrtwsj.  488.  not.  60  lin.  1  inf.  I.  m  \*g.  "•'■  470.  nnt.  H5  lin.  21.  torf.i  ]«R.  mii,  4S4. 
]in.  1  1.  nttUdirt  \tg.  tuitadira.    487.  nol.B  I.  a1  leg-.  •'. 

P«(f.  Ml.  fi«m.  83  lin.  2  Inf.  idd.  «rta  r/tittndo  ule  ■/£■  «»n-a  %.  rtt,  S0S.  Iln.  4  1.  >n\m- 
'm  leg.  nitnttr.  608.  rrgin.  41  Hb.  iild,  jkh<»  post  «muri.  608.  gal,  4  ndd.  Al.  tsttittrir 
Bll.  nol.  S  lin.  nlt.  1.  Jovtnati  \eg.  Jortnali.  G18.  n.  14  liti.  1  ].  Johtutrti  \tg.  Johawtii.  681.  n.  S 
lin.  1  1.  P1..V  l«jr.  vixit.     648.  lin.  6  I.  dtmaiUrtnt  \t%.  •Hmamitrtnt;   ibid.  nol.  28  Bn.  22  1.  nultoji 


adpatit.    5J8.  ndmuff.  1.  lCor.ls,  lSlog.  lfl.r.  1S.6S.    (8».  .1  m.rg.  I.  1  Cor.  7, 13  \ig. 
7, 14.    696.  oot.  80  lln.  1  I.  praprbtt  \eg.  propiua. 

Pmg.  608.  not.  31  Un.  4  I.  nttri,  Ug.  roitrU.  000.  n.  18  Un.  4  Snf,  I.  mtHUgmt  Ug. 
807.  n.  3  lin.  2  I.  /.  (.  Itg.  I.  t.  88«.  n.  IV  InKc.  del.  cmi  .  «81.  n.  16  liit.  nll.  I.  jad  ralii 
ad  gratiam.     887.  lln.  3  I.  Quamttdo  \tg.  Quomodo.     641.  B.  i  lin.9  I.  coatrcat  leg.  cogtrtt. 

l'»(T.  761.  not.  M1..1  ls(f.  ..  8. 

tlfos  MtrU»  nlwl  ut  tibrull  inim  DmmoIu  leclor  tpw  eorrig M, 


^igilizedbyGOOgle 


3i,«izSdb,Google 


3i,«izSdb,Google